32 St.dieđ. nr. 33 2001 2002 Lassedieđáhus St.dieđáhussii nr. 55 (20002001) Sámepolitihka birra 10 Oahppu 10.1 Sámedikki oaidnu oahpposuorggi organiserema hárrái Sámediggi, Sámi oahpahusráđđi ja Sámi giellaráđđi leat ráhkadan raportta Sámedikki giellaja oahpahusáššiid organiserema birra. Bargolávdegoddi mii lea addán raportta, evttoha sirdit dahkamušaid Sámediggái lassin daidda mat čuvvot oahpahuslága mearrádusain. Sámedikki dievasčoahkkimii geassemánus 2000 attii Sámediggeráđđi oahppopolitihkalaš čilgehusa. Bargolávdegotti ja Sámediggeráđi dokumeanttat ovdanbuktet Sámedikki oainnu das makkár rolla Sámedikkis berre leat oahpu hárrái lassin dahkamušaide maid Sámediggi oažžu oahpahuslága bokte: Bearráigeahččat ja ráđiid addit visot sámi oahpu hárrái miehtá riikka mánáidgárddiin, vuođđoskuvladásis, joatkkaoahpahusas ja osohahkii rávisolbmuid oahpahusas. Atnit ovddasvástádusa dieđiheamis sámi ohppui ja oahpus. Bargat giellagárgedemiin ja gielladikšumiin. Atnit ovddasvástádusa muhtun ekonomalaš gaskaomiin: Juohkit diimmuid vuođđoskuvlla sámegieloahpahussii. Juohkit doarjaga joatkkaoahpahusa liigegiellaoahpaheapmái. Juohkit stipeanddaid vuođđoskuvlla oahpaheddjiide sámegiela joatkkaoahpu váldit. Hálddahit sámi oahpponeavvuid gárgedeami doarjjaortnega. Doaimmahit sámi joatkkaskuvllaid stivrra čállingoddebargguid. Oppalaččat čuovvolit DjO-barggu: Ráhkadit doaibmaplánaid erenoamášpedagogalaš oahpponeavvuid gárgedeapmái sámi geavaheddjiid várás ovttasbarggus Oahppanguovddážiin. Joatkit gárgedanja neavvunbarggu Vuođđoskuvllas (O97S) ja joatkkaoahpahusas (O94). Joatkit matematihkkaoahpaheami kvaliteahttabarggu KM. Namahuvvon ekonomalaš gaskaoamit ja čállingoddedoaimmat joatkkaskuvllaid várás eai leat dál Sámedikki váldeduovddan. 10.2 Joatkkaoahpahus 10.2.1 Gielladoaibmabijut joatkkaoahpahusas Geahča kapihttala 7.8. 10.2.2 Sámi joatkkaoahpahusa árvvoštallan Jagi 2000 mielde bohte golbma árvvoštallanraportta sámi joatkkaoahpahusa birra: Sámi joatkkaoahpahus vuoigatvuođat ja sisdoallu Sámi Instituhtas. Sámi joatkkaoahpahus ođastusa 94 vuolde NIBR:s. Sámi joatkkaoahpahusa árvvoštallan Ođastusa 94 vuolde oktiigeassu man AGENDA lea ráhkadan. Oahppanguovddáš lea gieđahallan raporttaid ja evttohan doaibmabijuid oahpaheami sisdoalu, oahpponeavvuid, oahpaheaddjeoahpu ja Sámedikki rolla hárrái sámi j oatkkaoahpahusas. Budjeahtas 2002 várás lea Oahppo- ja dutkandepartemeanta juolludan ruđaid ruhtadit Sámedikki projeavtta Kvaliteahttagárgedeapmi sámi joatkkaoahpahusas. Dáinna ruhtajuolludemiin váldá Sámediggi badjelasas barggu ovddasguvlui árvvoštallanraporttain ja evttohusaiguin maid Oahppanguovddáš lea buktán. 10.2.3 Doarjalusfunkšuvnnat Oahppo- ja dutkandepartemeanta lea nammadan lávdegotti mii vuosttas jahkebeali mielde 2002 galgá ráhkadit raportta sámi joatkkaskuvllaid birra ja buktit evttohusaid dáid skuvllaid hálddahuslaš čatnasumi birra. Oahppilohkogárgedus gáibida doaibmabijuid váfistan dihtii dáid skuvllaid boahtteáiggi. Váldojuksanmearri lea bisuhit ja gárgedit skuvllaid fágalaš gelbbolašvuođa ja váfistit dohkálaš resursaávkkástallama áiggi vuollái. 2001 2002 St.dieđ. nr. 33 33 Lassedieđáhus St.dieđáhussii nr. 55 (20002001) Sámepolitihka birra 10.2.4 Boazodoallu oahpahallanfágan joatkkaoahpahusas Boazodoallu dohkkehuvvui 2001s oahpahallanfágan oahpahuslága mielde. Sámediggi lea dan oktavuođas ráhkadan fágaplánaid ovttas Norgga Boazosápmelaččaid Riikkaservviin (NBR). Sámediggi lea maŋŋá dohkkehan oahppoplána oahpahuslága § 64 mielde. Ráđđehus atná deaŧalažžan ealáhusa gárgedeapmái ahte boazodoallu lea dohkkehuvvon oahpahallanfágan. Dát addá buoret máškitvuođa boazodoalloealáhussii, seammás go oahpaheapmi fitnodagas sáhttá addit buotbealláset oahpu. Dát lea erenoamáš deaŧalaš dál go boazodoalloealáhus deaivida ođđa nuppástuhttinproseassaid. Deaŧalaš lea ahte ealáhus oažžu gokčojuvvot dárbbu bestet nuoraid vai eastá «eaddjiluvvamis». Dasto addojuvvo nuoraide vejolašvuohta hárjehallat iežaset boazoguovllus, juoga man dálá málle mas olles oahppu čađahuvvo skuvllas uhccán váreha. 10.3 Alit oahppu Alit oahppu máinnašuvvo St.dieđáhusas nr. 34 (20012002) (alit sámi oahppu ja dutkan), ja St.dieđáhusas nr. 16 (20012002) (Ođđa oahpaheaddjeoahpu birra). 10.4 Sámi dutkan Sámi dutkan máinnašuvvo St.dieđáhusas nr. 34 (20012002) (alit sámi oahppu ja dutkan). Geahča maiddái kap. 7.11. 10.5 Sámi dieđadállu Statsbygg lea ožžon bargun Oahppo- ja dutkandepartemeanttas plánet ođđa dieđadálu Guovdageidnui. Dállui galget earret eará čáhkat Sámi allaskuvla, Sámi Instituhtta, Eamiálbmogiid vuoigatvuođaid gelbbolašvuođaguovddáš, Sámi arkiiva ja Sámedikki oahpahusossodat ja giellaossodat. álggahuvvon lea geavaheaddjijoavku, mas leat earret eará Sámi allaskuvlla, Sámi Instituhta, Sámi arkiivva ja Sámedikki ovdasteaddjit, mii galgá kártet makkár areáladárbbut leat. ášši biddjojuvvo Stuorradikki ovdii maŋŋil go ovdaprojeakta lea gárvvistuvvon. Ráđđehus áigu máinnašit ášši St.prp..nr. 1:s (20022003, vrd. St.dieđáhusain nr. 34 (20012002) (alit sámi oahppu ja dutkan).