HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Fylgiskjal 4: STØÐUMETING OG HEILDARÆTLAN FYRI SJÓVEGIS FARLEIÐIRNAR síða 1 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Innihaldsyvirlit 1. Heildarætlan 2008-2020 1. Heildarætlan 2008-2020 ...................................................2 Strandfaraskip Landsins (SSL) skulu nøkta landsins tørv á innanlands sjó- og landvegis fólka- og farmaflutningi1. 2. Støðan á sjóvegis farleiðunum .......................................4 2.1. Bólkur 1: Suðuroyarleiðin og Sandoyarleiðin............. 7 2.1.1. ”Smyril”................................................................8 2.1.2. ”Teistin” .............................................................10 2.2. Bólkur 2: Nólsoyarleiðin og Kalsoyarleiðin .............. 12 2.2.1. ”Sam” .................................................................13 2.2.2. Ritan” .................................................................15 2.3. Bólkur 3: Skúvoyarleiðin, Fugloyarleiðin (íroknað Svínoynna), Mykinesleiðin og (Hestleiðin). ........... 17 2.3.1. ”Másin” ..............................................................18 2.3.2. ”Sildberin” .........................................................20 2.3.3. Mikinesleiðin/”Súlan”/”Brynhild” ....................22 2.3.4. Hestleiðin/”Teistin” ...........................................24 2.4. Bólkur 4: Stóra Dímun og Koltur................................ 25 3. Aldur á ferjunum – januar 2007 .....................................26 Skjal A: Fíggjar- og flutningstøl Høvuðsuppgávan hjá SSL er sostattt at binda øki, oyggjar, bygdir og býir saman í eitt flutningskervi2. Til at røkja tær sjóvegis farleiðirnar, sjey í tali, hava SSL átta ferjur, herav tvær avloysaraferjur. Busskoyring/felagsferðsla á landi Umframt sjóvegis flutningin stýra og samskipa SSL busskoyringina á landi, sum fevnir um 22 bussleiðir við umleið 40 bussum. Íløgur í bussar verða ikki umrøddar í hesi íløguætlan, men viðmerkjast kann, at busskoyringin, sum er útveitt privatum at reka, kostar umleið 20 mió kr árliga í sáttmálagjøldum. Hesi gjøld gjalda í høvuðsheitum íløguna hjá teimum, ið hava busskoyringina um hendi og kunnu tí á ein hátt síggjast sum ein óbeinleiðis íløga hjá SSL. 1 Felagsferðslan á landi verður tó umrødd aðrar staðir í ætlanini við atliti at ferðslumynstri, steðgiplássum og busskýlum o.s.fr. 2 Í 2006 fluttu SSL útivið 1,1 mió ferðafólk íalt, herav 480 tús. sjóvegis (Leirvíksleiðin ikki íroknað) og 620 tús. landvegis. síða 2 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 Sjóvegis farleiðirnar, bólkingar Oyggjarnar eru flokkaðar í fýra bólkar eftir flutningstørvi/–mynstri3: 1. Suðuroy og Sandoy 2. Nólsoy og Kalsoy 3. Skúvoy, Fugloy, Svínoy, Mykines og Hestur4 4. Koltur og Stóra Dímun Í bólki 1 er talan um tvær farleiðir: Suðuroyarleiðin og Sandoyarleiðin. Í bólki 2 er eisini talan um tvær farleiðir: Nólsoyarleiðin og Kalsoyarleiðin. Í bólki 3 er talan um tríggjar/fýra farleiðir: Skúvoyarleiðin, Fugloyarleiðin (íroknað Svínoynna) og Mykinesleiðin. Haraftrat er talan um farleiðina út í Hest, sum í dag er ein partur av Sandoyleiðini. Í bólki 4 er talan um Koltursleiðina og Dímunarleiðina, har flutningurin er loftvegis við tyrlu. Í 1. parti av Samferðsluætlanini vórðu ferjurnar á omanfyri nevndu farleiðunum lýstar við atliti at m.ø. aldri, ferðafólka- og akfarsorkuføri, atløguviðurskiftum, siglingsferð, ferðafólka- og akfarstali o.s.fr. Sí eisini hendan part av ætlanini fyri at fáa eina samlaða mynd av farleiðunum. FYLGISKJAL 4 Tilmæli/tænastustøðið Í 1. parti av Samferðsluætlanini varð komið inn á møgulig tilmæli til íløgur í ferjur, og í hesum 2. parti verður komið meira ítøkiligt inn á hesi tilmæli. Tilmælini eru gjørd út frá teirri fyritreyt, at landið eisini frameftir røkir sjóvegis farleiðirnar, sum eru í dag. Sí yvirlit yvir tilmæltu íløgurnar á s. 20 og annars í teimum brotunum niðanfyri, har ið bólkarnir verða viðgjørdir. Um útveiting av sjóvegis farleiðum verður umhugsað, mælir SSL til, at krøvini til ferjurnar, ið SSL ikki eiga, ikki verða minni enn tey, ið SSL vísa á í hesum tilmæli. Harvið verður gjørligt at fasthalda eitt tænastustøði, sum SSL meta er tíðarhóskandi. Kostnyttu-útrokningar Kostnyttu-útrokningar eru ikki gjørdar fyri ferjuíløgurnar til smærru oyggjarnar. Hetta tí at tað vanliga eru onnur samfelagslig atlit, harímillum útjaðarapolitisk, ið verða tikin, tá ið slíkar íløgur verða gjørdar. Kostnyttu-útrokningar fyri slíkar ferjuíløgur, har ið ferðafólkatalið hevur eina náttúrliga avmarking, hava oftast vánalig úrslit. 3 4 Sí eisini 1. part av Samferðsluætlanini, har sama uppbýtið sæst. Farleiðin út í Hest er í dag partur av Sandoyarleiðini, sí meira niðanfyri. síða 3 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2. Støðan á sjóvegis farleiðunum Í hesum 2. partinum av Samferðsluætlanini verður niðanfyri greitt nærri frá støðuni á teimum ymsu farleiðnum í teimum fýra nevndu bólkunum. Frágreiðingin tekur útgangssstøði í hesum uppbýti: 1. Støðumeting 2. Fíggjarvirðurskifti 3. Flutningur Oyggjaleiðir - fíggjartøl 35.000.000 INNTØKUR Í ALT 30.000.000 25.000.000 ORKA 20.000.000 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 15.000.000 Í byrjani av hvørjum bólki verður tikið samanum, og síðani verður greitt frá hvørjari farleið/skipi sær. Strikumyndir, ið vísa fíggjarligu gongdina og flutningi av ferðafólkum, síggjast í hjálagda skjali A á síðu 27-40. 10.000.000 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 5.000.000 0 2001 2002 At byrja við verður beint niðanfyri stutt tikið saman um samlaðu fíggjarligu gongdina og í flutningstølum hjá sjóvegis farleiðunum. Fíggjarviðurskifti Av fíggjarligu tølunum sæst, at nettorakstrarkostnaðurin av at reka skipini hjá SSL var nøkurlunda javnur árini 2003-2005. Í 2006 hækkar kostnaðurin munandi, og er orsøkin serliga nýggi ”Smyril”, har ið útreiðslurnar til starvsfólk og orku eru hægri enn við gamla ”Smyrli”. 2003 2004 2005 2006 Oyggjaleiðir - høvuðsfíggjartøl 90.000.000 80.000.000 70.000.000 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT 60.000.000 50.000.000 ÚRSLIT 40.000.000 30.000.000 STARVSFÓLK 20.000.000 10.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 4 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 Í 2007 verður nettokostnaðurin av at reka sjóvegis farleiðirnar mettur enn hægri við tað, at munandi økt sigling verður á Suðuroyar-, Nólsoyar- og Kalsoyarleiðunum. Kostnaðurin av øktu siglingini er mettur til 8-9 mió kr. Harumframt er samtykt, at ferðaseðlaprísirnir skulu lækka 5 mió kr íalt. Netto eru sjóvegis farleiðirnar hjá SSL í 2007 mettar at kosta umleið 86 mió kr. FYLGISKJAL 4 Ferðafólk: Ferðafólk íalt - býtt á farleiðir 450.000 400.000 Leirvíksf jarðarleiðin 350.000 Suðuroyarleiðin 300.000 Sandoyarleiðin 250.000 Nólsoyarleiðin 200.000 Kalsoyarleiðin Svínoyarleiðin 150.000 Viðmerkt skal vera, at avskrivingar og renting eru ikki við í nøkrum av rakstrartølunum. Skúoyarleiðin 100.000 Mikinesarleiðin 50.000 - Flutningur Av flutningstølunum sæst, at flutningurin av ferðafólkum er vaksandi, serliga í 2005-06. Tá verður sæð burtur frá Leirvíksfjarðarleiðini, ið helt uppat í apríl 2006. 2003 2004 2005 2006 Ferðafólk íalt - við/uttan Leirvíksfjarðarfarleiðin 900.000 800.000 Vøksturin frá 2003 til 2006 er 28%, og frá 2005 til 2007 er vøksturin 15% fyri ferðafólk og 18% fyri akfør. Tað sæst, at vøkstur hevur verið á báðum teimum stóru leiðunum, Suðuroyarleiðini og Sandoyarleiðini og eisini á Kalsoyarleiðini. Serliga á síðstnevndu er vøksturin stórur, og orsøkin er ivaleyst munandi betraða flutningssambandið, tá ið ”Sam” avloysti ”Barsskor”. Sami virknaður sæst á Suðuroyarleiðini, tá ið nýggi ”Smyril” varð settur í sigling fyri tann gamla. 700.000 600.000 500.000 Allar leiðir uttan Leirvíksf jarðarleiðin 400.000 Allar leiðir 300.000 200.000 100.000 2003 2004 2005 2006 Sama vakstrarmynstur sæst fyri flutningin av akførum, har vøksturin er serliga stórur á Kalsoyarleiðini. Vøksturin á akfarsflutninginum er serliga stórur á Suðuroyarleiðini. síða 5 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Akfør: Akfør íalt - býtt á farleiðir 80.000 70.000 60.000 50.000 Suðuroyarleiðin 40.000 Sandoyarleiðin Kalsoyarleiðin 30.000 20.000 10.000 2003 2004 2005 2006 Akfør íalt - við uttan Leirvíksfjarðarleiðina 250.000 200.000 150.000 Allar leiðir uttan Leirvíksfjarðarleiðin 100.000 Akfør uttan Leirvíksfjarðarleiðina 50.000 2003 2004 2005 2006 síða 6 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.1. Bólkur 1: Suðuroyarleiðin og Sandoyarleiðin Samanumtikið Í bólki 1 eru ferjurnar rættiliga nýggjar. ”Smyril” er bygdur í 2005. ”Teistin” er bygdur í 2001. Hesar báðar ferjurnar hava ikki fyri neyðini at verða skiftar út komandi nógvu árini. Ein undirsjóvartunnil til Sandoynna kann tó broyta flutningsmynstrið til bæði Sandoynna og Suðuroynna munandi. Til Sandoynna verður tá koyrandi, og harvið verður ikki tørvur á einari ferju. Møguleiki verður tá eisini fyri at sigla úr Suðuroynni til Sandoynna ístaðin fyri til Tórshavnar. síða 7 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.1.1. ”Smyril” Støðumeting. Nýggi “Smyril”, sum er ein nútímans ferja, nøktar ríkiliga flutningstørvin á Suðuroyarleiðini, og tað er bara t.d. á Jóansøku, at orkuførið kann standa sína roynd. Um undirsjóvartunnil verður gjørdur millum Streymoy og Sandoy, og siglt fer at verða millum Suðuroy og Sandoy, eigur at verða kannað, um tað er skilabetri við tveimum minni ferjum, sum upp á seg kanska eru bíligari í rakstri og kunnu sigla oftari. Um hetta verður leisturin, má íløga gerast í eina ferjulegu á Sandi og helst eisini í Hvalba. Íløgan í havnirnar í Hvalba og á Sandi má tó eisini gerast, um tað framvegis verður nýggi “Smyril”, ið kemur at røkja farleiðina. Sæð burtur frá hesum, er “Smyril” so mikið nýggjur, at útskifting ikki kemur upp á tal komandi nógvu árini. Tó væntar dagføring av landgongdum og kunning til ferðafólkini á ferjulegunum. Atløguviðurskiftini í Tórshavn eru nøktandi, men skipið verður ov ofta órógvað, tá ið onnur størri skip leggja at har, og má tí skifta atløgupláss ávísar dagar í vikuni. síða 8 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Fíggjarviðurskifti Á skjali A síggjast strikumyndir, ið vísa gongdina í rakstrinum av Smyrli seinastu seks árini. Flutningur “Smyril” flytur 40% av samlaða sjóvegis ferðafólkunum hjá Strandferðsluni og 52% av akførunum. Nýggi “Smyril” fór í sigling í november 2005, og kostnaðurin av at reka nýggja skipið er munandi hægri enn fyri undanfarna “Smyril”. Við nýggja skipinum er flutningurin av ferðafólki og akførum vaksin munandi: 18% fleiri ferðafólk og 26% fleiri akfør í 2006 í mun til árið fyri. Vøksturin í ferðafólkatalinum frá 2004 til 2006 var góð 25%. Nettorakstrarkostnaðurin er í 2007 mettur til umleið 51 mió kr, sum er ein vøkstur upp á 12 mió kr í mun til 2006, tá kostnaðurin var 39 mió kr. Í 2005 var talið beint niðanfyri 30 mió kr. Í høvuðsheitum stavar økti kostnaðurin frá størri manning og størri orkunýtslu. Einki er at taka aftur í seg, at nýggja skipið er høvuðsorsøkin til økta flutningin. Sami virknaðurin sæst fyri Kalsoyarleiðina, har ið ”Sam” í apríl 2005 avloysti “Barsskor”. Flutningstølini fyri seinastu trý árini síggjast á skjali A. Fyri 2007 er samtykt at lækka ferðaseðlakostnaðin. Í skrivandi løtu liggur ikki fast, hvussu ið ferðaseðlakostnaðurin skal lækkast. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. SSL hava tí gjørt eina meting av, hvussu hetta ávirkar inntøkugrundarlagið á Suðuroyarleiðina og hinar farleiðirnar. Viðlíkahaldsútreiðslurnar eru lutfalsliga (tvs partur av samlaðu útreiðslunum) lægri við nýggja skipinum enn við tí undanfarna, men hendan metingin skal síggjast í mun til, at samlaðu rakstrarútreiðslurnar nú eru væl hægri. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2003 var 210 kr. Í 2007 er hann mettur til 265 kr. Pr persónkilometur var talið í 2003 3,3 kr, meðan tað í 2007 er mett til 4,7 kr. síða 9 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.1.2.”Teistin” Støðumeting “Teistin” nøktar nútíðarinnar tørvin á ferðafólka- og akfarsflutningi á hesi farleiðini. Túratíttleikin er níggju (dupult)túrar um dagin. Havnaviðurskiftini í bæði Skopun og á Gomlurætt eru nøktandi, men bíðiviðurskiftini eru ikki tíðarhóskandi á Gomlurætt, og eingi bíðihøli eru í Skopun. Verður undirsjóvatunnil gjørdur til Sandoyar, er ikki tørvur á “Teistanum” til sjóvegis flutning millum Sandoynna og Streymoynna. Tó fer støða at skula verða tikin til, hvussu ið flutningssambandið til Hest skal røkjast. Framtíðar leisturin velst um, hvørt Hestur verður ein partur av undirsjóvatunlinum ella ikki. Siglingin út í Hest verður, sum ein partur av Sandoyarleiðini, í løtuni røkt av ”Teistanum”. Spurningurin er, um ikki ein íløga kundi verið gjørd í eina ferju, sum burturav røkti farleiðina út í Hest, tí betringar av siglingini til Sandoynna ganga oftast út yvir siglingina út í Hest og øvugt. Henda ferja kundi eisini siglt út í Koltur. síða 10 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Fíggjarviðurskifti Nettorakstrarhallið av “Teistanum” hevur seinastu 2 árini ligið á í miðal 6,3 mió kr, og støðið verður mett til á leið tað sama í 2007. Í 2007 er tað tó serliga lækkingin av ferðaseðlaprísunum, ið hevur við sær, at nettoúrslitið ikki gerst betur enn góðar 6 mió kr, tí umvælingar/viðlíkahald, orka og aðrar útreiðslur eru mettar at lækka í 2007. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2003 var 21 kr. Í 2007 er hann mettur til 35 kr. Pr persónkilometur var talið í 2003 2,8 kr, meðan tað í 2007 er mett til 4,7 kr. Flutningur Eins og á Suðuroyarleiðini er flutningurin av ferðafólkum og akførum vaksin munandi seinastu tvey árini. Frá 2004 til 2006 var vøksturin knøpp 20%. Í 2006 er talan um vøkstur allar mánaðarnar á árinum uttan í juni mánaða, og í mun til 2005 er samlað talan um ein vøkstur upp á 13%. Akfarsflutningurin vaks frá 2004 til 2006 somuleiðis knøpp 20%. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 11 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.2. Bólkur 2: Nólsoyarleiðin og Kalsoyarleiðin Samanumtikið Í bólki 2 eru báðar ferjurnar, “Ritan” á Nólsoyarleiðini og “Sam” á Kalsoyarleiðini, frá ávikavist 1971 og 1975. Rakstrarkostnaðurin við øktum túra- og manningartali (frá 1,5 til 2 manningar) á báðum leiðum verður í 2007 mettur til umleið 4,5 mió. kr. Við tíðini dýrka tær tí skjótt í viðlíkahaldi og rakstri, og ellisbrek vísa seg nú. Mælt verður tí til at skifta ferjurnar út skjótast gjørligt. Mett verður, at “Ritan” stendur fyrr fyri tørni við tað, at tænastustøðið á Kalsoyarleiðini í fyrru helvt av 2005 hækkaði munandi, tá ið “Sam” byrjaði at sigla fyri “Barsskor”. Útvegað/bygd kundu verið tvey systurskip til hesar báðar farleiðirnar, har tó havast má í huga, at tørvurin á akfarsflutningi til Kalsoyar er munandi hægri enn til Nólsoyar. Øvugt er tørvurin á ferðafólkaflutningi til Nólsoyar munandi hægri enn til Kalsoynna. Umhugsast má tí gjølla, hvussu dekksplássið í mun til ferðafólkarúm verður gagnnýtt á ferjunum. Íløgukostnaðurin av einari slíkari ferju verður mettur til umleið 25 mió kr, men viðmerkjast skal, at nærri kanningar eru ikki gjørdar av hesum enn. Ein millión krónur eru settar av í fíggjarlógaruppskotinum fyri 2007 til forkanning av prosjektering av tveimum nýggjum ferjum til hesar báðar farleiðirnar. síða 12 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.2.1.”Sam” Støðumeting ”Sam” er bygdur í 1975. Orkuførið av ferjuni er nøktandi, og kanska er hon heldur í størra lagi í mun til flutningstørvin á Kalsoyarleiðini. Í ruskutum veðri kemur tað eisini onkuntíð fyri, at hon má avlýsa. Nýggja ferjan, ið verður útvegað/bygd, eigur at kunna taka tvey stór akfør ella 8-10 vanlig akfør og má hava góða maskinorku fyri at manrera. Fíggjarviðurskifti ”Sam” er munandi dýrari í rakstri enn “Barsskor”, og í 2007 er nettokostnaðurin mettur til umleið 5,7 mió kr. Við “Sam” á farleiðini ferðast munandi fleiri ferðafólk á leiðini, men tað hevur so eisini við sær øtkan kostnað pr ferðafólk. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2007 er mettur til 141 kr. Pr persónkilometur verður talið í 2007 mett til 37,1. Í metingini av kostnaðinum her skal tó takast hædd fyri, at “Sam” eisini flytur akfør. Tað gjørdi “Barsskor” ikki. síða 13 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Flutningur Flutningurin av ferðafólki og akførum vaks serstaklig nógv, tá ið “Sam” varð settur í sigling fyri “Barsskor” í apríl 2005, nærum 100% frá 2004 til 2006. Vøksturin í 2006 í mun til árið fyri var 42% ella knøpp 12.000 ferðafólk. “Barsskor” flutti ikki akfør, men Sam flutti í 2006 íalt 7.200 akfør. Eins og víst á í samband við “Smyril”, er talan um økta flutning orsakað av betraðum flutningssambandi. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 14 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.2.2.”Ritan” Støðumeting ”Ritan”, ið røkir leiðina millum Nólsoy og Tórshavn, er bygd í 1971. Mælt verður til at byggja eina nýggja ferju skjótast gjørligt. “Ritan” riggar væl til farleiðina, tí talan er um eitt sjógott skip, men aldurin er rættiliga høgur, og komforturin umborð er avmarkaður. Ferjan er ikki egnað til rørslutarnað ferðafólk, og siglingarferðin átti at verið munandi hægri. Nýggja skjóttgangandi ferjan eigur at kunna taka eitt stórt akfar/4-5 vanlig akfør. Í dag er stundum neyðugt at gera eykatúrar við ”Sam”, tá ið størri akfør og tungur farmur skal flytast til Nólsoyar. “Ritan” røkir eisini farmasigling út í Skúvoynna eina ferð um vikuna. Tá ið nýtt skip er komið á Nólsoyarleiðina, kann Ritan møguliga brúkast til farmasigling kring oyggjarnar. Fíggjarviðurskifti “Ritan” hevur í netto rakstri kostað í miðal 2,4 mió kr seinastu fimm-seks árini. Tó er raksturin í 2007 mettur at verða 3,4 mió kr. Økti kostnaðurin kemst serliga av øktari sigling, tvs útreiðslum til økta lønar- og orkunýtslu. síða 15 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Sveiggi í viðlíkahaldsútreiðslunum er javnt, tvs at tað eru ikki óvanligar útreiðslur hesi seinastu árin, men við einum 36 ára gomlum skipi fer hetta ivaleyst skjótt at broytast. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2003 var 28 kr. Í 2007 er hann mettur til 53 kr. Pr persónkilometur var talið í 2003 5,1 kr, meðan tað í 2007 er mett til 9,5 kr. Flutningur Ritan hevur seinastu trý árini flutt í miðal 61 túsund ferðafólk. Í 2006 var vøksturin 4% ella 3 túsund fólk. Roknast má við, at búsetingarmynstrið í Nólsoy við útstykking og bygging av nýggjum húsum fer at hava við sær øktan flutningstørv á hesi leiðini. Tørvurin skuldi við øktu siglingini verið nøktaður nøkur ár fram. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 16 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.3. Bólkur 3: Skúvoyarleiðin, Fugloyarleiðin (íroknað Svínoynna), Mykinesleiðin og (Hestleiðin). Samanumtikið Í hesum bólki eru ferjurnar rættiliga gamlar, og mælt verður tí til at útvega skip/bátar til allar farleiðirnar skjótast gjørligt, tí umframt vána komfortin verða tær eisini við árunum dýrari í viðlíkahaldi og rakstri. Mælt verður til at útvega/byggja skjóttgangandi tíðarhóskandi ferjur úr stáli (ella hørðum glastrevjum) til hesar ofta harðbalnu farleiðir. Ferðafólkarúmini eiga at verða løgd, har báturin rullar minst og mugu vera innilokaði. Atlit má takast til rørslutarnaði. Krani til minni farm átti eisini at verið umhugsaður eins og sterkir fendarar. Úti á smærru oyggjunum má eisini havast í huga truplu atløguviðurskiftini so sum eingin brimgarður, súður og stórur munur á flóð og fjøru. Hetta setur serlig krøv til hædd á dekki og møguligari lyft til ferðafólkini. Við slíkum sergjørdum bátum/ferjum, sum eisini eiga at taka lættan farm, skuldi borið til at betra munandi um tænastustøðið og reglusemið. Nýggju ferjurnar, ið nevndar eru omanfyri, verða mettar at kosta umleið 15 mió kr hvør at byggja, men hetta er ikki kannað nærri enn. Árligi nettorakstrarkostnaðurin fyri hvørja ferju verður mettur til 2,5 mió kr. Samstundis átti at verið útvegaður ein farmabátur at siglt til útoyggjarnar við tungum farmi 1-2 ferðir um vikuna. Tað er annars eingin loyna, at talið av búfólkum á serliga útoyggjunum hevur verið í støðugari minking seinastu árini. Sniðgeving og tøknilig útgerð á nýggju ferjunum eigur at vera sera væl gjøgnumhugsað. Íløgur í nýggj skip/økt tænastustøðið kundi verið við til at stegða hesi gongd og í øðrum føri slóða fyri umstøðum fyri ferða- og smávinnu á hesum plássum. Eitt minstamát má vera góð maskinorka og góðir manreringseginleikar, bovskrúvur, tangar og pumpukapasitet til stabilitet. Útsíðan á ferjuni eigur harumframt at vera so sløtt sum til ber, so tað verður so høgligt sum gjørligt at leggja at. Til samanberingar kann nevnast, at nýtt skip/bátur á Suðuroyar- og Kalsoyarleiðunum høvdu við sær, at flutningurin av ferðafólki øktist munandi. Stórur munur er tó á støddini á smæstu oyggjunum og so Suðuroynni til dømis. Heldur ikki eiga ferjurnar at taka ov nógvan vind á seg, og brúgvin eigur at hava gott útsýni allan vegin runt. síða 17 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.3.1.”Másin” Støðumeting Másin á Fugloyarleiðini er nógv tað elsta skipið hjá Strandferðsluni. Skipið er bygt í 1959 og gjørt úr timbri5. Mælt verður tí til at skifta skipið út sum skjótast. Báturin siglir 6 míl, men brúkarar av bátinum siga hann vera ”góðan við keiina” og vísa á, at neyðugt er við einari nýggjari kei úti í Svínoy, áðrenn ein nýggjur bátur verður útvegaður. SSL meta tó, at møguleikin fyri at útvega eitt meiri skjóttgangandi og smidligt skip eigur at verða umhugsaður sum skjótast. Landsverk fer samstundis í gongd við at kanna møguleikan fyri at byggja út atløguna á Eiðinum í Svínoynni. Verður tunnil gjørdur frá Svínoyar bygd og suður í Havn, tey kalla, har so eisini eitt nýtt atløgupláss helst verður gjørt, verður tørvurin á ferjum til Fugloy og Svínoy heilt hvør sín. Tá má roknast við einari bilferju til Svínoyar. Mett verður ikki, at tað letur seg gera stórvegis ábøtur á atløgurnar í Fugloynni (Kirkja og Hattarvík). Ætlanir vóru í 1999 um at gera íløgu í eitt nýtt skip, men hesar ætlanir blivu ikki til veruleika. Árini, ið gingin eru, er skipið vorðið enn meira ótíðarhóskandi, og SSL meta, at tað hastar at finna eina tíðarhóskandi loysn til hesa farleiðina. 5 Tað er ikki longur loyvt at byggja ferðamannabátar úr timbri. síða 18 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Ein skjóttgangandi manreringsvinarlig ferðamannaferja úr stáli/hørðum glastrevjum, ið kann føra 50-60 ferðafólk, hevði betrað munandi um tænastustøðið á farleiðini. Eitt minstakrav til ferjuna má vera, at ferjan er innilokað og hevur góðan komfort. Fíggjarviðurskifti Nettoraksturin av Fugloyarleiðini er í 2007 mettur til 3,2 mió kr. Í miðal hevur raksturin seinastu seks árini verið 2,6 mió kr. Vøksturin stavar frá umvæling/viðlíkhalds- og starvsfólkaútreiðslunum og annars vanligum prísvøkstri og øktum virksemi. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2003 var 206 kr. Í 2007 er hann mettur til 427 kr. Pr persónkilometur var talið í 2003 11,6 kr, meðan tað í 2007 er mett til 24,0 kr. Flutningur Talið av ferðafólkum hevur verið minkandi seinastu 2 árini. Summarmánaðarnar ferðaðust færri fólk í 2006 enn í 2005 og 2004. Flutningur av ferðafólkum kann eisini hava verið við privatum flutningsfeløgum. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 19 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.3.2.”Sildberin” Støðumeting ”Sildberin”, sum røkir Skúvoyarleiðina, er bygdur í 1979. Mælt verður tí til at skifta bátin út sum skjótast. Stutt kann sigast um ”Sildberan”, at hann hóskar seg ikki serliga væl til farleiðina6. Hetta ger seg bæði galdandi fyri sjálvt farvatnið og havnaviðurskiftini. Báturin rullar illa, og dømir eru um, at ferðafólk, ið eru komin út í oynna, ikki hætta sær at sigla inn aftur. Komforturin umborð er vánaligur. Siglingarferðin er 6 míl. Farmur verður borin umborð. Manreringsviðurskiftini eru eisini vánalig. Havnin í Skúvoy er ikki gjørd til bátin; innsiglingin er 4,5 metrar breið, og báturin er 4 metur breiður. ”Sildberin” nýtir tí eina atløgubryggju uttan fyri havnina. Eins og í Svínoynni meta staðkøn fólk, at tað ikki loysir seg at gera nýggjan bátt, fyrr enn nýggj kei er gjørd. SSL ætla tó at kanna, um ikki ein loysn kann finnast. Tekningar eru fyri nøkrum árum síðani gjørdar til eitt nýtt havnarlag úti í Skúvoy, og hesar eru nú tiknar fram aftur. 6 ”Ritan” siglur ein túr til Skúoyar við farmi eina/tvær ferð um vikuna. síða 20 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Eitt líknandi slag av ferju, ið umrødd verður omanfyri til Fugloyarleiðina, hevði hóskað seg til Skúvoyarleiðina. Fíggjarviðurskifti Nettoraksturin av Skúvoyarleiðini táttar í 2006 og 2007 í umleið 2 mió kr, og sveiggini hava ikki verið serliga stór burtursæð frá onkrari umvæling. Nettorakstrarkostnaðurin pr. ferðafólk í 2003 var 307 kr. Í 2007 er hann mettur til 423 kr. Pr persónkilometur var talið í 2003 36,8 kr, meðan tað í 2007 er mett til 50,7 kr. Flutningur Flutningurin av ferðafólkum til Skúvoyar hevur seinastu árini ligið um 4.000-4.500 fólk. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 21 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.3.3. Mikinesleiðin/”Súlan”/”Brynhild” Støðumeting Farleiðin út í Mykines varð í 2006 útveitt privatum at reka, og í dag verður siglingin røkt av einum privatum felag við umbygda útróðrabátinum ”Brynhild”. Siglingin varð útveitt í fyri í fyrsta lagi tvey ár. Frammanundan røkti SSL farleiðina við ”Súluni”. Siglingarferðin og komforturin á ”Súluni” var als ikki nøktandi. Skuldi tað komið hartil, at tað almenna aftur fer at reka farleiðina, kundi ein møguleiki verið at gjørt íløgu í ein skjóttgangandi ferðamannabát, sum tekur eini 50-60 ferðafólk, eins og mælt verður til á Fugloyar-/Svínoyar- og Skúvoyarleiðunum. Tað serliga við hesi farleið er annars, at siglt verður bara í summarhálvuni, fýra mánaðar íalt, og tað kann tá vera trupult at finna manning at sigla bara hesar mánaðarnar. ”Brynhild” siglur væl skjótari enn ”Súlan”, men komforturin umborð er ikki nøktandi. Felagið, ið siglingin er útveitt til, nýtir ”Súluna” til farmaflutning út í Mykines. síða 22 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Fíggjarviðurskifti Í miðal hevur nettorakstrarkostnaðurin av farleiðini verið 800 tkr, tó at hann í 2004 var 1,4 mió kr orsakað av einari høvuðsumvæling. Flutningur Flutningurin av ferðafólkum hevur ligið um 4.500-5.000 um árið. Sí annars skjal A fyri at síggja talvur yvir fíggjar- og flutningsviðurskifi. síða 23 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.3.4. Hestleiðin/”Teistin” Støðumeting Í dag er siglingin út í Hest partur av Sandoyarsiglingini. Tað hevur víst seg at vera torført at samansjóða tænastustøðið til Sandoynna og Hest. Økt tænasta til eina staði hevur ofta við sær minni nøgdsemi í hinum staðnum. Spurningurin er tí, um tað ikki var ein betur loysn, at ein minni skjóttgangandi ferja, sigldi burturav út í Hest av Gomlurætt og møguliga út í Koltur. ”Teistin” kundi tá sum ískoyti gjørt regluligar farmatúrar út í Hest, t.d. við akførum. Í skrivandi løtu veit man ikki, um/nær undirsjónvartunnilin til Sandoynna verður, og um hann verður bundin í Hest. síða 24 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 2.4. Bólkur 4: Stóra Dímun og Koltur Samanumtikið Í bólki 4 eru oyggjarnar, ið ikki hava sjóvegis flutning, men loftvegis flutning við tyrluni at líta á. Út í Stóru Dímun verður helst eisini frameftir bara talan um tyrluflutning. Men út í Koltur kundi - sum eitt ískoyti til farmaflutningin við tyrluni, ein farmabátur, sum burturav røkir farmaflutning kring oyggjarnar, eisini siglt. Um ein loysn við serstakari ferðamannaferju út í Hest verður veruleiki, kann hendan eisini røkja sigling út í Koltur. síða 25 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 3. Aldur á ferjunum – januar 2007 Ritan 35 Sildberin 27 Másin 47 Súlan 19 Ternan 26 Miðalaldur, øll skip: 24 Miðalaldur, frároknað 31 Ternan 32 Súlan Sam Másin 5 Sildberin Teistin Ritan 1 Sam Smyril 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Teistin Aldur Smyril Ferja Smyril og Teistan síða 26 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 Skjal A: Fíggjar- og flutningstøl ”Smyril”/Suðuroyarleiðin - fíggjartøl: Suðuroyarleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum Suðuroyarleiðin - Fíggjartøl 25 25.000.000 20.000.000 20 INNTØKUR Í ALT 15.000.000 ORKA 10.000.000 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 15 10 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 5.000.000 5 0 2001 2002 2003 2004 2005 0 2006 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Suðuroyarleiðin - høvuðsfíggjartøl 60.000.000 50.000.000 40.000.000 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT 30.000.000 ÚRSLIT STARVSFÓLK 20.000.000 10.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 27 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Smyril”/Suðuroyarleiðin - flutningstøl: Suðuroyarleiðin - flutningur Suðuroyarleiðin - Ferðafólk 25.000 250.000 20.000 200.000 15.000 2004 2005 2006 10.000 150.000 Ferðafólk Akfør 100.000 5.000 50.000 - Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des 2004 2005 2006 Suðuroyarleiðin - Akfør 8000 7000 6000 5000 2004 2005 2006 4000 3000 2000 1000 0 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des síða 28 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Teistin”/Sandoyarleiðin - fíggjartøl: Sandoyarleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum Sandoyarleiðin - fíggjartøl 25 10.000.000 8.000.000 INNTØKUR Í ALT 6.000.000 ORKA 20 15 4.000.000 10 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 2.000.000 5 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 0 -2.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2001 2006 2002 2003 2004 2005 2006 -5 Viðmerking: Orsøkin til lága talið í 2002 er eitt endurgjald. Sandoyarleiðin - høvuðsfíggjartøl 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT ÚRSLIT 8.000.000 6.000.000 4.000.000 STARVSFÓLK 2.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 29 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Teistin”/Sandoyarleiðin - flutningstøl: Sandoyarleiðin - Flutningur Sandoyarleiðin - Ferðafólk 25.000 200.000 180.000 20.000 160.000 140.000 15.000 2004 2005 2006 10.000 120.000 Ferðafólk 100.000 Akfør 80.000 60.000 5.000 40.000 20.000 - Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des 2004 2005 2006 Sandoyarleiðin - Akfør 7.000 6.000 5.000 2004 2005 2006 4.000 3.000 2.000 1.000 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des síða 30 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Ritan”/Nólsoyarleiðin - fíggjartøl: Nólsoyarleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum Nólsoyarleiðin - fíggjartøl 40 1.800.000 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 35 30 INNTØKUR Í ALT ORKA UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 25 20 15 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 10 5 2001 2002 2003 2004 2005 0 2006 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Nólsoyarleiðiðn - høvuðsfíggjartøl 5.000.000 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT ÚRSLIT STARVSFÓLK 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 31 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Ritan”/Nólsoyarleiðin - flutningstøl: Nólsoyarleiðin - Ferðafólk 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 2004 2005 2006 4.000 3.000 2.000 1.000 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Nólsoyarleiðin 70.000 60.000 50.000 40.000 Ferðafólk 30.000 20.000 10.000 2004 2005 2006 síða 32 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Sam”/Kalsoyarleiðin – fíggjartøl: Kalsoyarleiðin fíggjartøl Kalsoyarleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum 1.400.000 1.200.000 40 1.000.000 INNTØKUR Í ALT 35 800.000 ORKA 600.000 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 30 400.000 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 25 200.000 20 0 15 2001 2002 2003 2004 2005 2006 10 5 Viðmerking: Høgu inntøkurnar í 2005 stava í høvuðsheitum frá vinnuligum flutningi í samband við gerð av Norðoyatunlinum. 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Kalsoyarleiðin - fíggjartøl 5.000.000 4.500.000 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 1.500.000 1.000.000 500.000 0 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT ÚRSLIT STARVSFÓLK 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Viðmerking: ”Sam” byrjaði at sigla á Kalsoyarleiðini burtur av í mai 2005. Frá mai 2005 og fram til undirsjóvatunnilin lat upp í apríl 2006 sigldi ”Sam” bæði upp á Syðradal, Kalsoy og Leirvík. Hetta kann ávirka uppgerðina av tølunum. síða 33 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Sam”/Kalsoyarleiðin – flutningstøl: Kalsoyarleiðin - flutningur Kalsoyarleiðin - Ferðafólk 4.500 45.000 4.000 40.000 3.500 35.000 3.000 30.000 2.500 2004 2005 2006 2.000 25.000 Ferðafólk 20.000 Akfør 1.500 15.000 1.000 10.000 5.000 500 - 2004 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov 2005 2006 Des Kalsoyarleiðin - Akfør 1.200 1.000 800 2004 2005 2006 600 400 200 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des síða 34 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Sildberin”/Skúvoyarleiðin – fíggjartøl: Skúvoyarleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum Skúvoyarleiðin - fíggjartøl 35 600.000 INNTØKUR Í ALT 500.000 30 25 400.000 ORKA 20 300.000 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 200.000 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 100.000 15 10 5 0 2001 2002 2003 2004 2005 0 2006 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Skúvoyarleiðin - høvuðsfíggjartøl 2.500.000 2.000.000 STARVSFÓLK 1.500.000 RAKSTRARÚTREIÐ SLUR Í ALT ÚRSLIT 1.000.000 500.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 35 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Sildberin”/Skúvoyarleiðin – flutningstøl: Skúvoyarleiðin – Ferðafólk 1.000 900 800 700 2004 2005 2006 600 500 400 300 200 100 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Skúvoyarleiðin – Ferðafólk 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 - Ferðafólk 2004 2005 2006 síða 36 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Másin”/Fugloyarleiðin” – fíggjartøl: Fugloyarleiðin - fíggjartøl "Fugloyarleiðin" - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum 40 35 2.500.000 INNTØKUR Í ALT 2.000.000 1.500.000 1.000.000 25 ORKA 20 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD AÐRAR ÚTREIÐSLUR 500.000 30 STARVSFÓLK 0 15 10 5 2001 2002 2003 2004 2005 2006 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Fugloyarleiðin - høvuðsfíggjartøl 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 STARVSFÓLK 2.000.000 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT 1.500.000 ÚRSLIT 1.000.000 500.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 37 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Másin”/Fugloyarleiðin” – flutningstøl: Fugloyarleiðin - Ferðafólk 3.000 2.500 2.000 2004 2005 2006 1.500 1.000 500 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des Fugloyarleiðin - Flutningur 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 Ferðafólk 4.000 3.000 2.000 1.000 2004 2005 2006 síða 38 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Súlan”/”Brynhild”/Mikinesleiðin - fíggjartøl: Mykinesleiðin - umv/viðlíkahald í % av rakstrarútreiðslum Mykinesleiðin - fíggjartøl 60 1.000.000 50 800.000 INNTØKUR Í ALT 600.000 ORKA 40 30 400.000 200.000 UMVÆLINGAR OG VIÐLÍKAHALD 20 AÐRAR ÚTREIÐSLUR 10 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 0 -200.000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Mykinesleiðin - høvuðsfíggjartøl 1.800.000 1.600.000 1.400.000 RAKSTRARÚTREIÐSLUR Í ALT 1.200.000 1.000.000 800.000 ÚRSLIT 600.000 STARVSFÓLK 400.000 200.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 síða 39 HEILDARÆTLAN 2008 – 2020 FYLGISKJAL 4 ”Súlan”/”Brynhild”/Mikinesleiðin - flutningstøl: Mikinesleiðin - Ferðafólk 2.500 2.000 1.500 2004 2005 2006 1.000 500 Jan Feb Mar Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Des M ikinesleiðin - Ferðafólk 5.000 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 Ferðaf ólk 2.000 1.500 1.000 500 2004 2005 2006 Viðmerking: Tølini fyri 2005 eru ikki eftirfarandi orsakað av tekniskum breki við billeteringsskipanini. síða 40