ÁLGGAHANSÁLBMA ÁLGOSIVDNIDEAPMI ALGGAHANSÁNIT OKTASAŠ RIHPAT Suttudovddastus (maŋimuš leahkkastagas) Suttubeastin SÁLBMA BEAIVVI ROHKOS BIIBBALLOHKAN JA SÁRDNI OSKKUDOVDDASTUS Siiddus XXX. Oskkudovddastusa sajis lea vejolaš geavahit máiddái sálmma 401. Dan maŋŋil čuovvovaš sálmma guođđit eret. SÁLBMA OKTASAŠ OVDDASROHKOS OAFFARSÁLBMA EAHKEDAŠROHKOS Vuorrolávlla, prefašuvdna ja Bassi Rohkos ja ásahansánit ÁHČČÁMET Maŋimuš siiddus HEARRÁ RÁFI IPMILA LÁPPIS EAHKEDAČČAID JUOHKIN GIITTUSROHKOS Giittusrohkosin lea vejolaš geavahit máaiddái sálmma. MÁIDNUN BURESSIVDNÁDUS VUolggaheapmi LOAHPAHANMUSIHKKA SOALDDÁTSERVOŠA KONFIRMAŠUVDNAMEASSU Sotilasyhteisön konfirmaatiomessu on tarkoitettu vietettäväksi sotilasrippikoulun jälkeen messuna, jossa toimitetaan mahdollinen aikuiskaste ja konfirmaatio. = Searvigoddi čuožžu. Siskkilduvvon ipmilbálvalus oasi sáhttá guođđit eret. ÁLGGAHANSÁLBMA Sálmma sajis lea vejolaš geavahit máiddái biibbalsálmma, goarralávlla dahje čuojanasmusihka. ÁLGOSIVDNIDEAPMI ALGGAHANSÁNIT BIIBBALSÁLBMA OKTASAŠ RIHPAT Suttudovddastus Siiddus XXX Suttubeastin SÁLBMA Sálmma sajis sáhttá leat eará musihkka dahje jaskes smiehtadeapmi. ROHKOS EVANGELIUM SÁRDNI OSKKUDOVDDASTUS GAŽALDAT KASTETTAVALLE RUOSSAMEARKA Kastettava polvistuu. Konfirmoija tekee ristinmerkin kastettavan kasvoihin ja rintaan. GÁSTAGOHČČUN GÁSTA KYSYMYS KONFIRMOITAVILLE BURESSIVDNIDEAPMI Konfirmánttat luoitádit čippiid ala. Buressivdnideami maŋŋá konfirmánttat sáhttet lávlut konfirmašuvdnalávlaga. OKTASAŠ OVDDASROHKOS OAFFARSÁLBMA EAHKEDAŠROHKOS Vuorrolávlla, prefašuvdna ja Bassi Rohkos ja ásahansánit HEARRÁ RÁFI IPMILA LÁPPIS EAHKEDAČČAID JUOHKIN GIITTUSROHKOS MÁIDNUN Maidnumin lea vejolaš geavahit maiddái sálmma. BURESSIVDNÁDUS VUOLGGAHEAPMI LOAHPAHANMUSIHKKA Loahppamusihkkan sáhttá leat sálbma, goarralávlla dahje čuojanasmusihkka. SOALDDÁTSERVOŠA IPMILBÁLVALUS = Searvigoddi čuožžu. Siskkilduvvon ipmilbálvalus oasi sáhttá guođđit eret ÁLGGAHANSÁLBMA ÁLGOSIVDNIDEAPMI ALGGAHANSÁNIT SUTTUDOVDDASTUS Siiddus XXX. SUTTUBEASTIN SÁLBMA BEAIVVI ROHKOS BIIBBALLOHKAN SÁRDNI OSKKUDOVDDASTUS Oskkudovddastusa sajis lea vejolaš geavahit máiddái sálbma 401. Dan maŋŋil čuovvovaš sálbma guođđit eret. SÁLBMA OKTASAŠ OVDDASROHKOS ÁHČČÁMET Siiddus XXX. RÁMÁDUSSÁLBMA BURESSIVDNÁDUS VUOLGGAHEAPMI LOAHPAHANMUSIHKKA GIEDDEROHKOS MARSSI HYMNI ROHKOSII ČUOJAHEAPMI Gohččus: Gahpir – eret oaivvis. Vuoiŋŋas. ÁLGOSIVDNIDEAPMI Àhči ja (+) Bárdni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii. SÁRDNI ROHKOS SÁLBMA ROHKOSA LOAHPAČUOJAHEAPMI Gohččus: Gahpir – eret oaivvis. Vuoiŋŋas. Siskkilduvvon rohkosbottu oasi sáhttá guođđit eret. ÁLGGAHANSÁLBMA ÁLGOSIVDNIDEAPMI Áhči ja (+) Bárdni ja Bassi Vuoiŋŋa nammii. BIIBBALSÁLBMA Biibbalsálmma sajis lea vejolaš lávlut sálmma. BIIBBALLOHKAN SÁRDNI BEAIVVI ROHKOS Sáhttá atnit girkojagi čuovvu beaivvi rohkosa dahje vuorokauden ajankohtaan liittyvä rukous. Sáhttá atnit maiddái išeráhkaduvvon rohkosa. BURESSIVDNÁDUS Sivdnidehkos min buotveagalaš ja árbmugas Ipmil, Áhčči ja Bárdni ja Bassi Vuoigŋa. LOAHPAHANMUSIHKKA Sálmma sajis lea vejolaš geavahit máiddái eará musihka. ROHKOSBODDU BÁLVALUSGUOIMMI JÁMEDETTIIN Rohkosbottu sáhttá doallat dalán bálvalusguoimmi jápmima maŋŋá, ovdalgo liika lea dolvojuvvon eret. Heivvolaš báikái sáhttá bidjat gintala, ruossa dahje krusifivssa. Rohkosbottu doallá soalddátbáhppa, oamehasa ovdaolmmoš dahje bálvalusguoibmi. Sálbman sáhttá válljet maiddái muhtuma čuovvovaš sálmmain: -----. Sálmmaid sáhttá maid guođđit eret. Biibbalsártni maŋŋá sáhttá doallat oanehis sága. Juos oamehasa muođuid gokčan lea lunddolaš aiddo rohkosbottu áigge, dan várás várrejuvvo heivvolaš liidni. ÁLGGAHANSÁLBMA ÁLGOSIVDNIDEAPMI ALGGAHANSÁNIT Álggahansániid lea vejolaš ráhkadit ieš. Son cealká: “Bohtet mu lusa, buohkat geat rahčabehtet ja guoddibehtet lossa nođiid, de attán didjiide vuoiŋŋadusa.” BIIBBALSÁLBMA Hearrá lea mu báimman, ii mus váillo mihkkige. Son livvuda mu ruonas gittiide, vuoiŋŋadusa čázi lusa son láide mu. Son áhpásmahttá mu sielu, son doalvu mu rivttes bálgáid mielde namas dihte. Vaikko mun vádjolivččen jápminsuoivana leagis, de in mun bala bahás. Dasgo don leat mu mielde, du soabbi ja báimmansoabbi, dat jeđđeba mu. Gudni lehkos Áhččái ja Bárdnái ja Bassi Vuigŋii, nugo álggus juo leamas lean, dál lea ja orru, agálasvuođas agálasvuhtii. Ámen. BIIBBALLOHKAN Sáhttá geavahit máiddai eará, ovdamearkka dihte girkojagi čuovvu dahje eará biibbalteaksta. Guldalednot Biibbala čálábihtá. SÁLBMA Ovdamearkka dihte sálbma ---. ROHKOS RUOSSAMEARKA (JA MUOĐUID GOKČAN) Rohkosbottu doalli cealká: Hearrá, atte sutnje agálaš ráfi, agálaš čuovga su čuvgejehkos. Rohkosbottu doalli dahká ruossamearkka oamehasa gállui ja cealká: Buressivdnidehkos du buotveagalaš ja árpmolaš Ipmil, Áhčči ja Bárdni (+) ja Bassi Vuoigŋa. Bassi eŋgelat oahpistehkoset du agálaš eallimii. Rohkosbottu doalli sáhttá gokčat oamehasa muođuid liinniin dahje bivdit muhtun eará dahkat dan. LOAHPAHAN SÁLBMA ROHKOSBODDU MORRAŠIS Rohkosbottu sáhttá doallat oamehasa ruovttus, bargosajis dahje ovttadagas. Beavddi ala dahje eará heivvolaš báikái sáhttá bidja oamehasa gova sihke gintala, ruossa dahje krusifivssa. Rohkosbottu doallá soalddátbáhppa, oamehasa ovdaolmmoš, bálvalusguoibmi dahje oapmahaš. Biippalsártni maŋŋá sáhttá doallat oanehis sága. Sálmmaid sáhttá guođđit maid eret. ÁLGGAHANSÁLBMA ÁLGOSIVDNIDEAPMI ALGGAHANSÁNIT Álggahansániid lea vejolaš ráhkadit ieš. Rakkaat ystävät. Jeesus kutsuu luokseen uupuneita ja murheellisia. Son cealká: “Bohtet mu lusa, buohkat geat rahčabehtet ja guoddibehtet lossa nođiid, de attán didjiide vuoiŋŋadusa.” BIIBBALSÁLBMA Psalmina voi olla myös jokin muu, esimerkiksi kirkkovuoden mukainen sálbma. BIIBBALLOHKAN Lea vejolaš geavahit girkojagi vuollásaš dahje eará biibbalteaksta. SÁLBMA ROHKOS BURESSIVDNÁDUS Buressivdnidehkos min buotveagalaš ja árbmugas Ipmil, Áhčči ja (+) Bárdni ja Bassi Vuoigŋa. Amen. LOAHPAHAN SÁLBMA Ovdamearkka dihte sálbma dahje . Ovttaskas olbmo rihppa Rihppii boahtti sáhttá addit suttudovddastusa iežas sániiguin dahje sáhttá lohkat suttudovddastusa čuovvovaš sániiguin. Rihpa vuostáiváldi sáhttá lohkat suttudovddastusa rihppaolbmuin ovttas dahje su bealis. Rihppii boahtti sáhttá luoitádit čibbeliid ala. SUTTUBEASTIN ROHKOS BURESSIVDNÁDUS SÁLBMA BIIBBALA TEAVSTTAT JA ROHKOSAT Girkojahki ADVEANTAÁIGI JUOVLAÁIGI FÁSTOÁIGI BEASSÁŠÁIGI HELLODATÁIGI HÁLLEMAS ( BUOT BASIID BEAIVI) Eará fáttát IĐIT EAHKET BORRAMUŠ KAIKKI RAKKAANI KUN ELÄMÄ SATUTTAA OZAN DORVVU Jesus cealká: »Mun lean bajásčuožžileapmi ja eallin; dat guhte osku munnje, oažžu eallit vaikko vel jápmáge. Ii oktage guhte eallá ja osku munnje, jáme agálašvuođasge. Oskkutgo dán?» Rohkadallot Buot veagalaš Ipmil, ráhkis almmálaš Áhčči. Mii čuožžut du ovddas dál njuorasin jápmima dihtii. Bálvalusguoibmámet N.N. lea guođđán min. Mii guođđit su ja iežamet du gieđaid gaskii ja dorvvastat agálaš árbmosat. Ipmil, don oainnát maid mii dál jurddašat. Leage min lahka, jeđđe ja oahpat oskut dasa, ahte don doalat mis fuola. Ipmil, nanne oskumet dasa, ahte don leat stuorát go min moraš. Mii giitit, ahte beassat vuoiŋŋastit dus go leat gohcán ja vuoimmehuvvan. Mii guoddit du ovdii áŧestusamet ja geahččalusamet. Atte midjiide fámuid ja roahkkatvuođa boahttevaš bargguide, viissisvuođa ja ráhkesvuođa lagamuččaideamet vuostá. Ipmil, du sátni lohpida, ahte don dieđát maid mii áibbašat. Don gulat min šuohkáhallamiidge. Dán lohpádussii luohttimiin mii átnut: gula maiddái min otná jávohis rohkosa. -jávohis rohkos- Almmálaš Áhččámet. Mii giitit du eallima skeaŋkkas ja oktasaš eallinbálgás. Veahket min dorvvastit du árbmui, nu ahte oktii vel oaččošeimmet buot ráhkkásiiguin čuožžilit agálaš eallimii. Gula min rohkosa Bárdnát Jesusa Kristus dihtii. Amen. Váibmoláđis ja árbmugas lea Hearrá, son lea guhkesmielalaš, ja su árbmugasvuohta lea stuoris. Ii son guoddal agibeaivái iige ane moari agálaččat. Ii son daga midjiide min suttuid mielde Iige mávssat midjiide min vearredaguid mielde. Nu allat go albmi lea eatnama bajábealde, nu stuoris lea Hearrá árbmu sidjiide geat ballet sus. Nu guhkkin go nuorti lea oarjjis, nu guhkkin son doalaha min suttuid mis eret. Nugo áhčči árkkálmastá mánáidis, nu Hearrá árkkálmastá sin guđet ballet sus. Dasgo son diehtá mo mii leat sivdniduvvon, son muitá ahte mii leat muolda. Olbmo beaivvit leat dego suoidni, olmmoš lea dego gietti lieđđi.  Go biegga šuviha meattá,  de dat jávká, báiki gos dat lei ii šat dovdda dan.  Muhto Hearrá árbmugasvuohta lea agálašvuođas agálašvuhtii  sin oassi guđet ballet sus.  Su vanhurskkisvuohta ollá  mánáid mánáide. Gudni Áhččái ja Bárdnái ja Bassi Vuigŋii, nugo lei álggus, dál lea ja álo agálašvuođas agálašvuhtii. Ámen. Jesus cealká: »Alloset din váimmut suorganehko. Oskot Ipmilii ja oskot munnje! Mu Áhččán viesus leat ollu lanjat. Jos nu ii livčče, de mun cealkkášin didjiide dan. Dasgo mun manan gárvvistit didjiide saji. Ja go mun lean mannan ja lean gárvvistan didjiide saji, de boađán fas ja válddán din lusan, vai dii livččiidet doppe. Rohkadallot Ipmil, Áhččámet. Veahket ahte eat dán bottus jurddaš dušše jápmima seavdnjatvuođa, muhto muittášeimmet agálaš eallima šearratvuođa. Mii guođđit N.N. du háldui ja giitit buot dan buori ovddas, maid midjiide su bokti addet. Atte ándagssii dan, mo rihkuimet guimmiideamet vuostá. Jeđđe min morrašis. Veahket min geahččat boahttevaš eallima roahkkadis ja luohttevaš mielain. Mii oskut ja dorvvastat Bárdnásat Jesusii Kristusii, guhte lea bajásčuožžileapmi ja eallin. Amen. Priivaat riipâst kii peri puáhtá tubdâstiđ suddogâsvuođâs teikâ mottoom tiätusudo já finniđ sudopestim. Riipâ puáhtá väldiđ vuástá suáldáátpappâ, -diakon, eres servikoddepargee teikâ servikode jeessân. Riipâ vuástáväldest lii joskâdorroomkennigâsvuotâ. Ripâttem tábáhtuvá saajeest, mast ääši uásásiih sooppâv koskânis já kost rávhálâš savâstâllâm lii máhđulâš. Riipâst sudo tubdâstem já addâgâsadelem kulluuttem pyehtiv tábáhtuđ meiddei jieijâs sanijguin. Saalmâid puáhtá meiddei kyeđđiđ meddâl. R Ipmil, almmálaš Áhčči. Lean máŋggaláhkai dahkan suttu du ja lagamuččaidan vuostá. Jurddašemiin, sániiguin, daguid bokti ja hilggodemiin lean rihkkon du bassi dáhtu. Erenoamážit dovddastan, ahte lean... Dat deaddá mu oamedovddu. Don dovddat maid daid suttuid, maid in leat suddun aba áddenge. Dáid buot mun gáđan ja rohkadalan: Leage munnje árpmolaš, atte suttuidan ándagassii ráhkis Bárdnát Jesusa Kristusa dihtii. V Hearrámet Jesus Kristus lea cealkán máhttájeddjiidasas: “Geaidda dii addibehtet sin suttuid ándagassii, de sidjiide leat dat ándagassii addojuvvon.” Dán gohččusa mielde Jesusa Kristusa bálvaleaddjin mun duođaštan dutnje, ahte du suttut addojuvvojit dutnje ándagassii Áhči ja (+) Bártni ja Bassi Voiŋŋa nammii. R Amen. V Rohkadallu Buotveagalaš Ipmil, ráhkis almmálaš Áhčči. Don dovddat min vuoimmehisvuođa. Dušše don sáhtát gádjut min. Nanne eallevažžan dahkki vuoiŋŋainat NN (namma) nu, ahte son maiddái áŧestusa gasku luohtášii dutnje. Giitu, ahte besse báhcit gieđaidat gaskii dorvvolaš mielain ja rámiidit du. Bárdnát Jesusa Kristusa bokti. R Amen. Go sii lahkanedje Jerusalemii ja bohte Betfagii mii lea Oljovári lahka, de Jesus vuolggahii guoktása máhttájeddjiin ja celkkii sudnuide: «Manni gillái mii lea dudno ovdalis! Dallánaga go boahtibeahtti dohko, de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásena mas lea vársá. Čoavdi daid ja bukti mu lusa! Ja jos oktage jearaš, de daddji: Hearrá dárbbaša daid, muhto son vuolggaha daid dakkaviđe ruovttoluotta.» Dát dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta bokte: Celket Siona niidii: Geahča, du gonagas boahtá du lusa, vuollegažžan, riide áseniin, fievrošibiha várssáin. Máhttájeaddjiguovttos vulggiiga ja dagaiga nugo Jesus lei gohččon sudno. Soai vieččaiga ásena ja várssá ja bijaiga olgguldasbiktasiiddiska daid ala, ja Jesus čohkánii ásena ala. Olusat lebbo biktasiiddiset geainnu ala, earát čuhppe ovssiid muorain maiguin duorggastedje geainnu. Ja olbmot guđet vázze ovddas ja čuvvo maŋis, čurvo: Hosianna, Dávveda bárdni! Buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá Hearrá nammii! Hosianna allagasas! (Matt. 21: 1-9) Jesus sártnui fas álbmogii ja celkkii: «Mun lean máilmmi čuovggas. Dat guhte čuovvu mu, ii goassege vádjol seavdnjadasas, muhto sus lea eallima čuovggas.» (Joh. 8:12) Jesus, min Hearrámet ja Beastámet. Dál jagi seavdnjadamos áigge, mii vuordit du ja čuovggat. Giitu, ahte boađát álot dohko, gos lea ballu ja moraš, ja vel dohkoge, gos du eai máhte vuorditge. Giitu, ahte buvttát fárusttat ilu. Du mii rámiidat. Daid beivviid bođii gohččun keaisár Augustusis ahte oppa máilbmi galggai čálihuvvot olmmošlohkui. Dat lei vuosttaš čáliheapmi, ja dat dáhpáhuvai go Kvirinius lei Syria eananhearrá. Buohkat vulge čálihit iežaset, iešguhtege gávpogasas. Jovsset vulggii dalle Nasaret gávpogis bajás Judeai, Dávveda gávpogii Betlehemii, go son lei Dávveda sogas ja nális, čálihit iežas oktan Márjjáin, gii lei lohpiduvvon sutnje áhkkán ja gii lei máná vuostái. Go soai leigga doppe, de dievai áigi go son galggai riegádahttit, ja son riegádahtii bártnis, vuosttašriegádeaddji, giesai su ja bijai su krubbái, dasgo sudnuide ii lean idjasadji. Dan guovllus ledje sávzageahččit guođoheamen sávzaealuset ihkku. Fáhkkestaga čuoččui Hearrá eŋgel sin ovddas, ja Hearrá hearvásvuohta báittii sin birra. Sii suorganedje sakka. Muhto eŋgel celkkii sidjiide: «Allet bala! Mun muitalan didjiide stuora illusága, mii šaddá illun oppa álbmogii: Didjiide lea odne riegádan beasti Dávveda gávpogis; son lea Kristus, Hearrá. Ja dát lea didjiide mearkan: Dii gávdnabehtet máná mii lea gissojuvvon ja veallámin kruppás.» Ja fáhkkestaga lei eŋgela luhtte almmálaš veahka, mii máinnui Ipmila ja lávllui: «Gudni lehkos Ipmilii allagasas ja ráfi eatnama alde olbmuide geaid Ipmil árpmiha!» (Luk. 2: 1-14) Álbmot mii vádjola seavdnjadasas, oaidná stuorra čuovgga, daidda geat ásset jápminsuoivana eatnamis suonjarda čuovga. Don divttát ávu badjánit, don dagat ilu stuorisin. Sii illudit du muođuid ovddas nugo olbmot illudit lájuid áigge, nugo ávvudit dalle go juogadit sállaša. Geassá mii dettii sin, stákku sin hárduid alde ja soardi soappi don leat doadján dego dan beaivvi go Midjan cuvkejuvvui. Juohke stevvel mii adnojuvvui soađis, juohke oalgebivttas mii durddui varrii, visot boldojuvvo ja šaddá dola boaldámuššan. Danne go mánná lea riegádan midjiide, bárdni lea addojuvvon midjiide. Váldi lea biddjojuvvon su hárduid ala, ja su namma lea Ovddolaš Ráđđeaddi, Veagalaš Ipmil, Agálaš Áhčči, Ráfioaivámuš. (Jes. 9: 1-5) Muhto go áigi dievai, de Ipmil vuolggahii Bártnis, nissonis ja lága vuložin riegádan. (Gal. 4:4) Almmálaš Áhčči. Don suvvet áidna Bártnát riegádit olmmošin, vai mii šattašeimmet du mánnán. Jođit min mánáidat friddjavuhtii. Suova oskku čuovgga šearrát min sániin ja daguin. Gula min Bártnát Jesusa Kristusa, min Hearrámet bokti. Dasto Jesus celkkii máhttájeddjiidasas: «Jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis, de biehttalehkos iežas, váldos ruossas ja čuvvos mu. Dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas, massá dan. Muhto dat guhte massá heakkas mu dihtii, gádju dan. ( Matt. 16: 24-25)  Son lei badjelgehččojuvvon ja olbmuid hilggohas, gibuid olmmái, buozalvassii oahpis, gean oaidnimis olbmot čihket muođuideaset. Son lei badjelgehččojuvvon eatge mii atnán su maninge. Muhto min buozalvasaid son guttii, min gibuid son válddii noađđinis. Mii navddiimet ahte son ráŋggáštuvvui, ahte Ipmil lei časkán ja vuolidan su. Son hávváduvai min rihkkumiid dihte, cuvkejuvvui min vearredaguid geažil. Son ráŋggáštuvvui vai mii buorránivččiimet, su hávit adde midjiide buorádusa. Mii buohkat čádjideimmet dego sávzzat, juohkehaš manai iežas geainnu, muhto Hearrá divttii min suddovealggi deaivat sutnje. Son vuollánii illasteapmái, son ii rabastan njálmmi. Son lei dego láppis mii dolvojuvvo njuvvojuvvot, dego sávza mii orru jaska go dat beaskiduvvo, son ii rabastan njálmmi. (Jes. 53: 3-7) Hearrá Jesus, mii giitit du lossa gillámušgeainnustat, man johtet ja guddet ruossa. Giitu, ahte leat ávžžuhan min čuovvut du. Atte midjiide fámu guoddit min iežamet ruossa ja dovddastit roahkkadit du nama. Iđitguovssu áiggi vahku vuosttaš beaivvi bohte nissonat su hávddi lusa njálggahájat vuoidasiiguin maid sii ledje ráhkadan. Dalle sii oidne ahte geađgi lei fierahuvvon eret hávddi ovddas, ja sii manne sisa, eai ge gávdnan Hearrá Jesusa rupmaša. Eai sii diehtán maid galge jáhkkit, muhto fáhkka ledje sin luhtte guokte olbmá šerres biktasiiguin. Nissonat ballagohte ja gopmirdedje, ámadadju eatnama vuostái. Muhto dat guovttis celkkiiga sidjiide: «Manne dii jábmiid gaskkas ohcabehtet su guhte lea eallimin? Ii son leat dás, son lea bajásčuoččáldahttojuvvon. Muitet maid son sártnui didjiide go ain lei Galileas: Olbmobárdni galgá addojuvvot suttolaš olbmuid gieđaide ja russiinávlejuvvot ja bajásčuožžilit goalmmát beaivvi.» De sii muitájedje Jesusa sániid. Ja sii máhcce hávddi luhtte ja muitaledje buot dán dan oktanuppelot apoastalii ja buot earáide. Dat nissonat ledje Márjá Magdalena, Johánná ja Márjá, Jáhkoba eadni oktan eará nissoniiguin geat muitaledje dán apoastaliidda. Sii atne dáid sániid joavdelas sáhkan, eai ge luohttán sidjiide. Muhto Biehtár manai olggos ja viegai hávddi lusa, ja go son njahkalii dan sisa, de ii oaidnán eará go liikaliinniid mat ledje čoahkis. Son manai ruoktot, ja imaštalai dan mii lei dáhpáhuvvan. ( Luk. 24: 1-12) Oskuguoimmit, mun muittuhan didjiide dan evangeliuma man mun sárdnidin didjiide, dan man dii vuostáiválddiidet ja mas dii bissubehtet nanusin. Dat buktá didjiide bestojumi jos vurkebehtet dan nu mo mun sárdnidin evangeliuma, muđuid dii lehpet oskugoahtán duššás. Dasgo buot ovddimustá mun adden didjiide dan maid ieš vuostáiválden: ahte Kristus jámii min suttuid dihtii čállagiid mielde, son hávdáduvvui, son bajásčuožžilii goalmmát beaivvi čállagiid mielde, ja son almmustuvai Kefasii ja dasto dan guoktenuppelohkásii. Das maŋŋil son almmustuvai oktanaga badjel vihttačuođi oskuguoibmái. Eatnasat sis leat ain eallimin, muhto muhtumat leat oađđán jápmimii. Das maŋŋil son almmustuvai Jáhkobii ja dasto buot apoastaliidda. Maŋimustá son almmustuvai munnje ge, gii lean dego ovdal áiggi riegádan mánná. Ná mii nappo sárdnidit, mun dego earát ge, ja dasa dii oskubehtet. (1. Kor. 15: 1-8,11)  Don it guođe mu sielu jábmiid áibmui, don it divtte oskkáldas bálvaleaddját oaidnit iežas hávddi. Don válddahalat munnje eallima geainnu, du muođuid ovddas lea ilu dievasvuohta, agálaš ávvu du olgeš gieđa bealde. (Sál. 16: 10-11) Ráhkis Almmálaš Áhčči. Mii giitit du beassášiđida suollemasvuođas. Imaš lea dáhpáhuvvan. Jesusa hávdi lea guorus. Dat, mii dáhpáhuvvan lea, lea nu stuoris, ahte midjiide lea váttis dan áddet. Mii rámiidat du vuoimmi ja ráhkesvuođa, mii lea jápmimage stuorát. Deavdde min buohkaid beassášiđida doaivvuin ja iluin. Leage rámiiduvvon agálaččat. Jesus vástida sutnje: Jos guhtege ráhkista mu, de jeagada mu sáni, ja mu Áhčči ráhkista su, ja moai bohte su lusa ja orrugohte su luhtte. Dat guhte ii ráhkis mu, ii jeagat mu sáni, ja dat sátni man dii gullabehtet ii boađe mus, muhto Áhčistan guhte lea vuolggahan mu. Dán mun lean cealkán didjiide go ain lean din luhtte. Muhto bealušteaddji, Bassi Vuoigŋa, gean Áhčči vuolggaha mu nammii, oahpaha didjiide buot ja muittuha didjiide buot maid mun lean cealkán didjiide. Ráfi mun guođán didjiide, ráfán attán didjiide, in fal dan láhkái go máilbmi addá ráfi. Alloset din váimmut suorganehko, allet ge váivašuva dorvvuhisvuođas. Dii gulaidet mu cealkimin: Mun manan, muhto boađán fas din lusa. Jos dii ráhkistivččiidet mu, de illudivččiidet go mun manan Áhččán lusa, dasgo son lea stuorit go mun. Dál mun lean cealkán didjiide dán ovdal go dat dáhpáhuvvá, vai dii oskubehtet go dat dáhpáhuvvá. (Joh. 14: 23 - 29) Go hellodatbeaivi bođii, de sii ledje buohkat čoahkis. Fáhkkestaga gullui almmis šuvva dego garra riđđu, ja dat devddii oppa viesu gos sii ledje čohkkámin. Sii oidne njuokčamiid dego dollanjivžžanasaid mat juohkásedje ja luoitádedje juohkehačča ala. De buohkat devdojuvvojedje Bassi Vuoiŋŋain, ja sii sárdnugohte eará gielaid dađe mielde go Vuoigŋa attii sidjiide sárdnut. (Apt. 2: 1 - 4) Mun adelâm tijjân uđđâ vááimu já tii siskáldâsân uđđâ jiegâ. Boaðe, Bassi Vuoigŋa, ja sádde almmálaš čuovgasat midjiide. Boaðe, gefiid Áhčči. Boaðe, attáldagaid addi. Boaðe, váimmuid čuovggas, don áðamus jeððejeaddji, sieluid njuoras guossi ja liekkas. Barggus don leat vuoiŋŋastus, báhkkan jáldu, morrašis jeððehus. Don imašlaš čuovggas, deavdde oskkáldasaidat váimmuid. Duhaga, Vuoigŋa, ii mihkkege leat olbmos buhtis. Basa dan mii lea duolvvas, láktat dan mii lea goikkis, buorit dan mii lea hávvádahtton. Cuvke dan mii lea garas, ligge dan mii lea galmmas. Oza sin geat leat čádjidan. Atte oskkolaččaidasat, geat luhttet dutnje, bassi attáldagaidat. Nanusmahte oskku, atte ávdugas loahpa, atte agálaš ilu. Go Jesus oinnii olmmošjoavkkuid, de son manai várrái. Son čohkkedii, ja máhttájeaddjit čoahkkanedje su birra. Son sárdnugođii ja oahpahii sin ná: Ávdugasat sii geat leat váivvážat vuoiŋŋasteaset, dasgo almmiriika lea sin. Ávdugasat sii geat leat morrašis, dasgo sii ožžot jeđđehusa. Ávdugasat sii geat leat vuollegaččat, dasgo sii árbejit eatnama. Ávdugasat sii geain lea vanhurskkisvuođa nealgi ja goiku, dasgo sii gallehuvvojit. Ávdugasat sii geat leat váibmoláđđásat, dasgo sii ožžot váibmoláđisvuođa. Ávdugasat sii geat leat buhttásat váimmus, dasgo sii besset oaidnit Ipmila. Ávdugasat sii geat duddjojit ráfi, dasgo sii gohčoduvvojit Ipmila mánnán. Ávdugasat sii geat doarrádallojit vanhurskkisvuođa dihtii, dasgo almmiriika lea sin. Ávdugasat lehpet dii go sii bilkidit ja doarrádallet din mu dihtii, gielistit din ala ja hállet baháid din birra juohke láhkái. Illudehket ja ávvudehket, dasgo din bálká lea stuoris almmis. De mun oidnen ođđa almmi ja ođđa eatnama, dasgo ovddit albmi ja ovddit eanan lei nohkan, ii ge mearra lean šat. Ja mun oidnen bassi gávpoga, ođđa Jerusalema, njiedjamin almmis, Ipmila luhtte, válmmaštuvvon ja čiŋahuvvon dego moarsi irggis várás. Ja mun gullen truvnnus alla jiena cealkimin: «Geahča, Ipmila orrunsadji lea olbmuid luhtte. Son orru sin searvvis, ja sii leat su álbmot, ja Ipmil ieš lea sin luhtte. Son sihkku eret juohke gatnjala sin čalmmiin, ii ge jápmin leat šat, ii ge moraš ii ge bárgun ii ge giksi. Dasgo dat mii lei ovdal, ii leat šat.» Ealliid ja jábmiid Hearrá, ráhkis almmálaš Áhčči. Divtte Jesusa Kristusa leat min dorvun eallimis ja jápmimis. Oro sin buohkaid luhtte, geat moraštit jábmiideaset. Jeððe sin morrašis ja veahket sin váldit vuostái juohke áidna beaivvi du gieðas. Oro minguin go min áigi nohká ja váibmomet ravká maŋimuš ravkasa. Váldde min dalle ruoktot du lusa. Muhto Hearrá árbmugasvuohta ii loahpa, su láđisvuohta ii noga. Dat lea ođas juohke iđida — du oskkáldasvuohta lea stuoris. ( Vái. 3: 22, 23) Giittus dutnje, almmálaš Áhččán, Jesusa Kristusa, ráhkis Bártnát bokti, ahte mannan ija várjalit mu buot bahás ja váras. Mun rohkadalan du, várjal mu otnábeaivvege suttus ja buot bahás, vai visot maid dagan, olles ealliman livččii nu mo dáhtut. Dasgo mun attán iežan, rupmašan ja sillon ja visot du gieđaid gaskii. Bassi eŋgel lehkos muinna, amas bahás vašálaš oažžut makkárge válddi mu badjel. Hearrá eŋgel várjala ipmilbalolaččaid ja beastá sin. Muosáhehket ja oidnet ahte Hearrá lea buorre, ávdugas dat guhte dorvvasta sutnje. (Sá. 34: 8, 9)  Várjal mu dego čalbmegáhkát, čiega mu soajáidat suoivanii. Giittán du, almmálaš Áhččán, Jesusa Kristusa, ráhkis Bártnát bokti go leat otná eahkeda rádjaige nu árpmolaččat suodjalan mu. Ja rohkadalan du, atte munnje mu suttuid ándagassii, buot, maid leaččan boastut bargan, ja divtte mu báhcit dán idjii seammá árpmolaš suodjásat. Dasgo mun attán iežan, rupmaša ja sielu ja visot du gieđaid gaskii. Bassi eŋgel lehkos muinna, amas bahás vašálaš oaččošii makkárge válddi mu badjel. Eahket lea šaddan, Ipmilan, láđđásit leage suodjinan. Suttuin mu eret čoavddašit, almmálaš ráfi attášit. (sg 475: 1)  Vuorddašemiin buohkat gehččet dutnje,  ja don attát sidjiide borramuša rivttes áigái.  Don rabat gieđat  ja gallehat buot heakkalaččaid buorrevuođastat. (Sá. 145: 15, 16) Hearrá Ipmil, almmálaš Áhčči, buressivdnit min ja dáid áttáldagaidat, maid váldit vuostái du stuorra láđisvuođastat Jesusa Kristusa, Hearrámet bokte. Sii gudde uhca mánážiid Jesusa lusa vai son guoskkahivččii daid, muhto máhttájeaddjit šiggo sin. Go Jesus oinnii dan, de moaráhuvai ja celkkii sidjiide: «Diktet uhca mánážiid boahtit mu lusa, allet ge hehtte sin! Dasgo Ipmila riika gullá dakkáraččaide. Duođaid, mun cealkkán didjiide: Dat guhte ii vuostáiváldde Ipmila riikka nugo uhca mánáš, ii eisege beasa dan sisa.» Ja son válddii sin sallasis, bijai gieđaidis sin ala ja buressivdnidii sin. (Mark. 10: 13 – 16) Jos dasto Kristusis lea jeđđehus, ráhkislaš árvvosmahttin, searvevuohta man Vuoigŋa addá, ja jos lea njuorasvuohta ja árkkálmastinvuohta din gaskkas, de dahket dál mu ilu ollisin: Atnet searvevuođa ovttain ráhkisvuođain, ovttain jurdagiin ja mielain. Allet daga maidege dušše vuovdnáivuođa ja guoros gudneáŋgirvuođa dihtii, muhto lehket ustitlaččat ja atnet earáid alibun go iežadet. Allet jurddaš dušše iežadet ávkki, muhto maiddái earáid ávkki. (Fil. 2: 1 – 4) Ráhkis almmálaš Áhččámet, giitu ahte leat addán midjiide olbmuide dáiddu ráhkistit. Veahket min árpmihit guđet guimmiideamet nu mo don leat árpmihan min. Giitu ahte du ráhkesvuohta sáhttá dahkat dievaslažžan dan, mii lea eahpedievas ja váilevaš. Du gieđaid gaskii guođđit ruoktomet ja buot ráhkkásiiddámet.   Čiekŋalasas mun čuorvvun du, Hearrá.   Hearrá, gula mu jiena.   Jorgal bealját mu guvlui   ja guldal mu njuoras rohkosiid.   Jos don vurket suttuid,  Hearrá, gii dalle ceavzá?   Muhto dus lea ándagassii addojupmi,  dan dihtii mii ballat dus.   Mun vuorddán Hearrá, mu siellu vuordá,  mun vuorddán su sáni.    Mu siellu vuordá Hearrá   eambbo go goziheaddjit iđida,    goziheaddjit iđida. (Ps. 130: 1 – 6) Muhto dát dávvir mis lea láirálihtis, vai šaddá čielggasin ahte dákkár stuora fápmu boahtá Ipmilis, ii ge mis alddámet. Mii áŧestuvvat juohke láhkái, muhto eat hearddohuva; mii leat ráđeheamit, muhto eat doaivvoheamit; mii leat doarrádallojuvvon, muhto eat guđđojuvvon; mii leat časkojuvvon eatnamii, muhto eat duššaduvvon. Mii guoddit álo Jesusa jápmima iežamet rupmašis, vai Jesusa eallin ge almmustuvašii min rupmašis. (2. Kor. 4: 7 – 10) Hearrá, ii ná galgan geavvat. Lean behtton ja doaivvuheapmi. Dovddan iežan leat fuotni ja eahpelihkostuvvan, dego eana ii suvddášii julggiid vuoldi, dego visot masa oskon livččii moallun cuovkanan. Mo gierddan dán bákčasa? Hearrá, in dieđe mo veaján ovddosguvlui. Mu birra lea dušše seavdnjat. Hearrá, čájet munnje geainnut. Divtte mu oaidnit juoba välähdys čuovggastat. Suova mu gávdnat báikán. Árpmit mu, Hearrá. Hearrá, dutnje mun dorvvastan,  ale divtte mu goassege heahppášuvvat. Don leat vanhurskkis, beastte mu. Jorggit deike beljiid ja gula mu, doama gádjut mu. Leage mu bákti gos gávnnan suoji, mu bestojumi ladni. Don leat mu bákti ja ladni, namat dihtii don doalvvut ja láidet mu. Don gálggat mu fierpmis man sii bidje mu ovdii, don leat mu suodji. Du gihtii mun bijan vuoigŋan, Hearrá, oskkáldas Ipmil, don lonistat mu. (Sá. 31: 2 – 6)  Mun bajidan čalmmiidan váriid guvlui:  Gos boahtá munnje veahkki?  Mu veahkki boahtá Hearrás,  almmi ja eatnama sivdnideaddjis.  Ii son divtte du juolggi suoibut,  du goziheaddji ii oađestuva.   Ii son oađestuva iige nohka,   son guhte lea Israela goziheaddji.   Hearrá lea du goziheaddji, Hearrá lea du suoivvan   du olgeš gieđa bealde.   Beaivváš ii vahágahte du beaivet  iige mánnu ihkku.   Hearrá várjala du buot bahás,  son várjala du heakka.   Hearrá várjala du vuolgima   ja du boahtima  dálážis gitta agálaš áigái. Almmálaš Áhčči, in áno dearvvasvuođa inge buohcuvuođa, in eallima inge jápmima, muhto dan ahte geavahivččet dearvvasvuohtan ja buohcuvuohtan, ealliman ja jápmiman iežat gudnin ja mu ávdugasvuohtan. Don okto dieđát, mii munnje lea ávkin. Don okto leat Hearrá. Bárgga maid dáhtut. Atte munnje dahje váldde mus, muhto veahket mu dáhttut dan maid don dáhtut. HEARRÁ, BOAHTTEVUOHTA LEA DU GIEĐAS Muhto munnje lea buorre bissut Ipmila lahka. Mun ozan suoji Hearrá luhtte, mun muitalan buot du daguid. (Sá. 73: 28) Hearrá, leage muinna, go orru váttis mearridit ja boahttevuohta lea eahpečielggas. Oahpat mu luohttit dasa, ahte mu eallin lea du gieđas ja ahte don čájehat munnje geainnu, man galggan johtit. Veahket mu jurddašit čielgasit ja doaibmat mearrediđolaččat. Roahkasmahte mu riekta geavahit daid attáldagaid, maid munnje leat addán. Čájet munnje, ahte mu lihkku ii leat olgguldas lihkostuvvamis ja eallima álkivuođas muhto baicce das, ahte don leat álohii fárus, gulat mu ja hálat munnje. Illudehket álelassii Hearrás! Vel oktii cealkkán: Illudehket! Dovdoset buot olbmot ahte dii lehpet láđđásat. Hearrá lea lahka! Allet ane morraša mastege! Buktet baicca buot dárbbuideattet ovdan Ipmilii rohkadallamiin ja ánodemiin giitevašvuođain! De Ipmila ráfi, mii manná buot jierpmi badjel, várjala din váimmuid ja jurdagiid Kristus Jesusis. (Fil. 4: 4 – 7) Hearrá Ipmil, don sáddejit Bártnát máilbmái almmá buot eará sihkkarvuođa, go ahte son galggai gillát ja jápmit. Son dagai daid áššiid loahpa rádjai, ja nu sus šattai midjiide eallima ja ilu gáldu. Mii rohkadallat du: daga illumet dievaslažžan ja suova min oaidnit, ahte son eallá dáppe min gaskkas, juohke sajis eatnan aldi. Jesus cealká: ”Mun lean buorre báimman. Buorre báimman addá heakkas sávzzaid ovddas.” (Joh. 10: 11) Hearrá lea mu báimman, ii mus váillo mihkkege. Ruonas gittiide son livvuda mu, vuoiŋŋadusa čázi lusa son láide mu. Son áhpásmahttá mu sielu. Son doalvu mu vanhurskkisvuođa bálgáid mielde namas dihtii. Vaikko mun vádjolivččen jápminsuoivana leagis, de in balaše mange bahás. Dasgo don leat mu mielde. Du soabbi ja báimmansoabbi jeđđejit mu. Don ráhkadat munnje beavddi mu vašálaččaid čalmmiid ovddas. Don vuoiddat mu oaivvi oljjuin, mu juhkanlihtti golgá badjel. Aivvefal buorrevuohta ja árbmugasvuohta doarridit mu buot mu eallinbeivviid, ja mun beasan ássat Hearrá viesus guhkes áiggiid čađa. (Sá. 23) Mii giitit du, ráhkis almmálaš Áhčči, Jesusis Kristusis, buori báimmanis, guhte čađat oaidná olles ealus iige goassige láhpe čalmmiinis ovttage sávzza. Mii rohkadallat du: Suova minge gullat sutnje, go son čuorvu min gos leažžatge, ohcá min go leat láhppon ja gádju min. Jesus cealká: «Mun lean geaidnu, duohtavuohta ja eallin. Ii oktage beasa Áhči lusa earet mu bokte. (Joh. 14: 6) Muhto Hearrá árbmugasvuohta lea agálašvuođas agálašvuhtii sin oassi guđet ballet sus. Su vanhurskkisvuohta ollá mánáid mánáide, sidjiide guđet dollet su lihtu ja muitet su báhkkomiid nu ahte ellet daid mielde. (Sá. 103: 17, 18) Ipmileamet, Beastámet. Mii giitit du vássán sohkabuolvvain. Giitu buot olbmuid ovddas, guđet ovdal min áiggi leat bargguineaset huksen dán eatnama. Mii muitit du ovddas sođiin gahččan ja skáidnašuvvan olbmuid, sin oapmahaččaid ja ruovttuid. Mii rohkadallat min riikka buot ássiid ovddas: atte hoavddaide viisodaga ja roahkkatvuođa dahkat rivttes mearrádusaid, atte áhčiide ja etniide ráhkesvuođa mánáideaset vuostá, atte nuoraide roahkkadis luohttámuša eallimii, atte mánáide dorvvolaš olbmuid lahkosii. Veahket min buohkaid oaidnit iežamet báikki ja vásttumet sohkabuolvvaid joavkkus. Dál mun rávven din ovddimustá buktit ovdan átnumiid ja rohkosiid, ovddasrohkosiid ja giitalusaid buot olbmuid ovddas. Rohkadallet gonagasaid ovddas ja buohkaid ovddas geain lea mearridanváldi, vai mii beasašeimmet eallit jaskes ja ráfálaš eallima, ipmilbalolašvuođas ja gudnálašvuođas. Dákkár rohkos lea buorre ja dohkálaš Ipmilii, min beastái, guhte dáhttu buot olbmuid bestojuvvot ja dovddiidit duohtavuođa. (1. Tim. 2: 1 – 4) Bassi, buotveagalaš Ipmil. Mii giitit du buot attáldagaid ovddas. Erenoamážit giitit das, ahte leat sádden Bárdnát Jesusa Kristusa min gaskii, vielljan ja Beastin. Atte midjiide su namas suttuideamet ándagassii. Veahket min eallit dáhtut mielde. Oahpat min giitevažžan geavahit attáldagaidat. Suodjal ja sivdnit áhčieatnama ja min álbmoga. Atte buot álbmogiidda ráfi ja soabalašvuođa. Sivdnit váldegotti presideantta, stuorradikki ja ráđđehusa. Nanne ja várjal buohkaid, geat bálvalit riikkamet armeijas ja rádjegozáhusas sihke ráfidorvvastanbargguin. Sivdnit ruovttuideamet ja oapmahaččaideamet, buot ráhkkásiid. Suova min boahtit almmálaš váldegoddásat, gos álot beassat giitit ja rámiidit du. Muhto Jesus gohčui sin lusas ja celkkii: «Dii diehtibehtet ahte ráđđejeaddjit leat álbmogiid hearrát, ja ahte riikkaid bajimuččat dollet álbmogiid garra válddi vuolde. Nu ii galgga leat din gaskkas. Muhto dat guhte din gaskkas áigu leat stuoris, galgá leat din bálvaleaddji, ja dat guhte din gaskkas áigu leat njunušin, galgá leat din šlávva, nugo Olbmobárdni ge ii leat boahtán bálvaluvvot, muhto bálvalit ja addit heakkas lonástussan eatnagiid ovddas.» (Matt. 20: 25 – 28) Juohkehaš galgá leat eiseválddiid vuolibuš. Dasgo ii leat eiseváldi mii ii boađe Ipmilis, ja Ipmil lea ásahan daid eiseválddiid mat leat. Sii guđet vuostálastet eiseválddiid, leat vuostálastimin Ipmila ásahusa, ja sii guđet dahket dan, ožžot duomuset. Sii guđet dahket buriid, eai dárbbaš ballat ráđđejeddjiin, muhto bahádahkkit fertejit ballat. Jos hálidat eallit balakeahttá eiseválddis, de daga buriid, ja don oaččut rámi. Dasgo eiseváldi lea Ipmila bálvaleaddji, dutnje buorrin. Muhto jos don dagat baháid, de gal fertet ballat. Ii han dat guotte miehki duššás. Dat lea Ipmila bálvaleaddji guhte ollašuhttá su ráŋggáštusa bahádahkkái. Dan dihtii lea dárbbašlaš leat eiseválddi vuolibuš, ii dušše ráŋggáštusa dihtii, muhto oamedovddu dihtii ge. Danne han dii ge máksibehtet vearu. Ja ráđđejeaddjit leat Ipmila bálvaleaddjit go dat bearráigehččet buot daid. Addet juohkehažžii dan mii gullá sutnje: vearu dasa geasa vearru gullá, tuolu dasa geasa tuollu gullá, árvvu dasa geasa árvu gullá, gudni dasa geasa gudni gullá. Allet šatta geasage velggolažžan, earet dan ahte ráhkistehpet guhtet guimmiideattet. Dat guhte ráhkista lagamuččas, lea ollašuhttán lága. Dasgo báhkkomat: it galgga rihkkut náittosdili, it galgga goddit, it galgga suoládit, it galgga anistuvvat, dahje guđe ihkinas báhkkon dal leažžá, dat ovttastahttojuvvojit dán báhkkomii: Don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat. Ráhkisvuohta ii daga maidege baháid lagamužžii. Danne ráhkisvuohta ollašuhttá lága. Buotveagalaš Ipmil, álbmogiid hálddašeaddji. Odne mii gitit du dán buorre riikkas (vai eatnamis???) man leat midjiide addán. Giitu árpmus, mainna leat jođihan min álbmoga máŋggaid váttisvuođaid ja dáistalemiid čađa gitta otnážii. Atte midjiide movtta ja gierdilvuođa atnit fuola nuppiineamet ja dáiddu doaibmat ovttas. Stivre min sániinat, nu ahte bisošeimmet du geainnu aldi ja beasašeimmet gitta almmálaš áhčieatnamii. Jesus čealká: ”Ráfi mun guođán didjiide, ráfán attán didjiide, in fal dan láhkái go máilbmi addá ráfi. Alloset din váimmut suorganehko, allet ge váivašuva dorvvuhisvuođas.” (Joh. 14: 27) Allet mávssat geasage bahá baháin. Vigget dahkat dan maid olbmot atnet buorrin. Jos lea vejolaš, de ellet ráfis buohkaiguin nu guhkás go sáhttibehtet. (Room. 12: 17, 18) Buotveagalaš Ipmil. Mii rohkadallat sivdnádusa buohkaide, geat barget máilmmiráfi buorrin. Suova sin barggu menestuvvat. Veahket sin, geain váldi lea, geavahit dan riekta. Veahket sin ollašuhttit du dáhtu, nu ahte olbmuid gaskkas luohttámuš ja ráfi ollašuvašii ja eahpeluohttámušat, soađit, vašši, veahkaváldi ja eahpevuoiggalašvuohta jávkkašedje. Hearrá, atte ráfi eatnan ala. Beastán, daga mus ráfi gaskaoami; nu ahte dohko, gos lea vašši, buvttášin ándagassiiaddojumi, gos loavkašumit, buvttášin ándagassiiaddojumi gos soabatmeahttunvuohta, buvttášin oktamielalašvuođa gos boasttuvuohta, čujuhivččen duohtavuođa, goa eahpádus, veahkehivččen oskui, gos eahpedoaivu, loktešin luohttámuša, gos seavdnjat, čuovggašin du čuovgga, gos moraš, cahkkehivččen ilu ja jeđđehusa; nu ahte, vuoi Meašttir, in fikkašii nu sakka ohcat jeđđehusa go jeđđet earáid, ohcalit áddejumi go áddet nuppiid, bivdit ráhkesvuođa go ráhkistit earáid. Dasgo attedettiin oažžu, láhpedettiin gávdná, vajálduhtedettiin oažžu ándagassii, jámedettiin badjána agálaš eallimii. ÁHČČAMET -ROHKOS Áhččamet, don guhte leat almmis. Basuhuvvos du namma. Bohtos du riika. Šaddos du dáhttu, mo almmis nu maiddái eatnama alde. Atte midjiide odne min beaivválaš láibbi. Ja atte midjiide min suttuid ándagassii, nugo miige ándagassii addit velggolaččaidasamet. Alege doalvvo min geahččalussii, muhto beastte min bahás eret. Dasgo du lea riika ja fápmu ja gudni agálašvuhtii. Ámen.