Soomaaliya. Soomaaliya (;) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyadda Soomaaliya () (waxaa hore loo oran jirey Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya xiligii kacaankii hore), waa Dowlad iyo wadan dhacda Geeska Afrika ee Bariga Afrika. Juquraafi ahaan woqooyi galbeed waxaa ka xiga Jabuuti, iyo Kiinya Koofur galbeed, iyo Gacanka Cadmeed woqooyiga iyo Marinka Gardafuul bariga iyo Itoobiya galbeedka. Waxay leedahay xad badeedka ugu dheer qaaradda Afrika. Waxaa kala duwan qaabka dhulka kuwaas oo kala ah Buuro, Dul iyo Bannaan. Cimiladeeda oo ah lama degaan kulul dhamaan sanadka iyada oo ay jiraan xoogaa dabaylo xilliyeed iyo roobab aan joogto ahayn. Soomaaliya xilliyo hore waxay ahayd meelaha ugu muhiimsan ganacsiga caalamiga ah ee ka dhexeeyay dawladihii hore ee caalamka. Xilli ay ahaayeen Badmareenada iyo ganacsatada Soomaaliyeed kuwo dhoofiya Luubaanta iyo Malmalsha taasoo ka dhignayd kuwo u soo saari jiray Masartii hore, Fiiniqiyiintii, Maysuuniyiintii iyo Baabil taasoo isku xiri jirtay dhammaan gaadiidka Awrta ama Geela ganacsiga Soomaaliyeed waxay la wadaageen Soomaalida xiriir ganacsi. Sida ay la tahay in badan oo taariikhyahano ah iyo kuwa dhiga taariikhda, waxay cadeeyeen Soomaaliya in ay tahay meesha lagu tilmaamay Bunti ee hore taasoo la lahayd xiriir wanaagsan Faraaciintii Masar gaar ahaan xilligii Fircoon "saaxuurac" ee ka midka ahaa boradii Masar casrigii Dawladdii hore, iyo boqortooyadii "Xatshabsuut" ee ka midka ahaa boqoradii qoyskii masar ee sideed iyo tobanaad casrigii dawladda cusub. Waxaa loo malaynayaa arrinkaas dhismeyaasha Ahraamta iyo Macbadyo iyo dhismeyaal ee lagu dhisay Garanayt iyo Shiil Cad taasoo loo malaynayo waqtigeeda isla xililligaas una dhigma kuwa la midka ah ee dhismeyaashii msar. sidoo kale xilliyadii hore, waxaa tartamayay dawlado kuwaasoo isku dayay in ay xiriir la yeeshaan dadyoow deganaa dhuka Soomaaliyeed sida jasiiradda xaafuun raas casayr iyo Malaw iyo Mareeg iyo dariskooda Boqrtooyadii Saba iyo Arshek iyo Boqortooyadii Aksam ee ku salaysan ganacsi iyo qaybo ka mid ah boqoro ka jiray Hindiya iyo Giriiga iyo Roomaanka. Markii ay ka soo if baxday diinta islaamka meel ku beegan xeebaha soomaaliya Baddacas waxay soo qaateen ganacsatada iyo badmareenada soomaaliyeed ee aadi jiray Jasiirad la mooda carbeed diinta Islaamka taasoo ka dhalatay macaamilka ay la lahaayeen carabta Muslimka ah. Hijrooyinkii ay sameeyeen dad saxaabada ka mid ah meelo badan oo dunida muslimka ah qarniyadii hore ee diinta islaamku faafaysay ayaa waxay sahashay in ay soomaalidu qaadato diinta islaamka si nabad ah macalimiin soomaaliyeedna ayna barayeen dadka, waxaa ka dhismay dhulka soomaaliyeed dawlado iyo magaalooyin islaami ah sida magaalooyinka Muqdisho, Berbera, Saylac Baraawe, Mareeg iyo Marka taasoo ahayad qayb ka mid ah ilbaxnimadii Soomaalida. Waxaa loo yaqiin magaalada muqdisho "Magaaladii Islaamka" Waxaa la joogay ganacsiga dahabka ee ku taal Bariga Afrika qarniyo badan. iyo Casriyadii dhexe, Boqotooyooyin Soomaaliyeed baa la wareegay wadooyinkii ganacsiga sida Ajuraan taasoo xukumaysay dhulka intii u dhexaysay qarniyadii laba iyo tobanaad ilaa todoba iyo tobanaad ciise dabadii taasoo alliftay hindisaha cilmiga dareeraha dheqdheqaaqa iyo dhismeyaasha darbi difaaca, Sidoo kale saldanadii Cadal taasoo imaam Axmed gureey waa ciidankii ugu horeeyay afrika ee adeegsada Madfac dagaalkii lagula jiray xabashida intii u dhexaysay sanadihii 1529 ilaa 1543, sidoo kale qoyskii Goonroon taasoo xukumi jirtay magaalada Laamu ee xiriirka la lahayd saldanada cumaan ee iyana hoos imaan jirtay Cusmaaniyiinta kaasoo ka qaadi jiray Jizyo suldaan axmed yuusuf, suldaankii afaraad ee Ajuuraan kaasoo xukumayay intii u dhexaysay 1848 ilaa 1878. Qarnigii sagaal iyo tobanaad kadib kulankii Baarliin 1884, boqortooyooyinka yurub waxay u soo direen cidmadooda Baragiga Afrika Si ay dhulkaas caalamka istiraatiijiga u ah u qabsadaan taasoo kaliftay in Sayid Maxamed Cabdulle Xassan, aasaasihii dawladdii daraawiishta in uu ciidamo soomaali ah ka soo usruusado geeska afrika oo dhan waxay ahayd inta taariikhda la ogyahay is hortaag kii ugu weynaa ee lagu sameeyo Isticmaarka. Waxaa u suurta gashay Soomaalida ugu horayn ka hortagga Soomaalida. dawladii daraawiishta waxay iska caabiyeen Ingiriiska afar mar oo isxigta waxaana lagu qasbay in ay dib ugu gurato dhanka xeebaha. waxay jabtay daraawiishta 1920 kadib adeegsigii Ingiriiska adeegsaday diyaaradaha intii dagaalka lagu jiray duqaynta "taleex" caasimadda ciidankii daraawiishta waxaana dhamaan la wareegay dhulkii daraawiishta ciidmadii gumaysiga Ingiriiska. Sidoo kale Talyaaniga wuxuu la kulmay iska caabin kaga imaanaysay salaadiin Soomaaliyeed mana uwada suurta galin in uu wada qabsado qaybo ka mid ah dalka ee hadda loo yaqaan Dawladda Soomaaliya marka laga reebo xilligii fajiistaha dabayaaqadii sanadkii 1927 waxayna haysteen ilaa 1941 kaasoo lagu bedelay xukunkii ciidmada ee Ingiriiska. Woqooyiga Soomaaliya wuxuu sii ahaaday mustacmarad Ingiriis ah halka koofurta Soomaaliya isku bedeshay dawlad madax bannaan laakiin ay la socoto wasaayad ilaa laga gaaro midayntii labada gobol 1960 kuma midoobeen magaca Jamhuuriyadda Soomaaliya. Soomaaliya waxay xubin ka noqotay Jaamacada Carabta sanadii 1974. sidoo kale Soomaaliya waxay xiriir fiican la samaysatay dadlalk afrika, waxay ka mid ahayd dawladihii aasaasay Midowga Afrika, waxay taageeri jirtay ANC ee Koonfur Afrika kana soo herjeeday nidaamkii "Apartheid" ee cunsuriga ahaa waxay kaloo taageertay Soomaaliya dagaalyanada Eratareya intii ay ku jirtay Eretariyiinta dagaalkii looga soo horjeeday Itoobiya. Iyadoo ka mid ah Dawladaha Islaamiga hadana Soomaaliya waxay ahayd aasaasayaashii Ururka Iskaashiga Islaamka sidoo kale waxay xubin ka ahayd Qaramada Midoobay. Soomaaliya iyadoo dhibaato kala kulantay Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya iyo deganaasho la'an ku baahday gudaha, waxay ku guulaysatay abuurista Suuq xor ah kana sareeya inbadan ee nidaamayada dhaqaale ee Afrika kale sida ay sheegtay daraasad ay sameeysay qaramada midobay. Casrigii wixii ka horeeyay taariikhda. Dadka waxay yimaadeen dhulka Soomaaliyeed Casrigii dhagxaanta, taasoo loo celinayo sawirada lagy hardhay darbiyada godoka woqooyiga Soomaaliya sanadihii 9000 CH. gododkaas waxaa ugu caansan "Laas Geel" oo ku taal meel u dhow Hargaysa taasoo lagu arkay darbiyada mid ka mid ah kuwii ugu horeeyay ee waxa darbiyada lagu sawiray ah qaaradda afrika. sidoo kale awaxaa la helay qoraallo ku hoos qoran sawirada ama darbiyada si guud laakiin Culimada Raadraaca uma suuta galin in ay aqoonsadaan sumadaha luqadaas ama qoraalladaas marka laga reebo. Intii lagu jiray Casrigii dhagaxa waxaa soo baxay ilabaxnimo ka jirtay meela ku dhowdhow magaalada hargaysa. Sidoo kale waxaa la helay waxa ku tusaya meel qabuuro lagu sameeyay Janaaso ee geeska afrika taasoo laga helay Soomaaliya taasoo loo malaynayo taariikhdeeda afar kun sano CH. Sidoo kale waxaa qalab laga soo saaray meesha "Galiilow" ee taariikhiga ah woqooyiga Soomaaliya taasoo ah isku xiraha Bari iyo Galbeed intii lagu jiray qarniyadii ugu horeeyay ee dadka dhulka ugu soo horeeyay. ay sii hayo xilliga wasaayada Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya laakiin ay la socoto ilaalin caalami ah ee adag taasoo shuruud looga dhigay in Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya la siiyo xorriyad buuxda taban sano gudahood; halka uu sii ahaanayo Dhulka Biritishka ee Soomaaliya maxmiyad Ingiriis ah ilaa laga gaaro 1960.. Iyadoo ay jirtay haysashada Talyaaniga Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya kana haysata ogolaasho qaramada midoobay, laakiin xilligaas wasaayada waxay siisay soomaalida khibaradihii loo baahnaa iyo bisayl siyaasadeed iyo awood isxukun waana tusaale aya waayeen reer woqooyiga kuwaas oo markii dambe la midoobay koofurta. Iyadoo ay isku dayeen masuuliyiinta mustacmaradaha Ingiriiska bartamihii soddomeeyadii qarnigii tagay wax ka qabashada xaaladda horumarin la'aneed ee ka jirtay mustacmaradaha Ingiriiska ee Afrika, masuuliyiinta Ingriiska dhammaan isku dayadaas waxay ku dhamaatay fashil waxay sii ahaadeen mustacmaradaha Ingiriiska guud ahaan qaybta woqooyi ee Soomaaliya gaar ahaan kuwo isku mid ah marka laga hadlayo Siyaasadda Dhaqaalaha Bulshada taasoo noqon kartay mid saamayn jirta ku leh in badan oo caqabado ah taasoo soo if baxday markii la gaaray isku darka dalka oo hal maamul leh. Waxaas oo dhan iyadoo ay dhaceen, Ingriisku wuxuu ku dhaqaaqay in uu culays ka soo saaro xulufadii kula jirtay dagaalkii labaad ee aduunka in la siiyo meel gaar ah waa mid ka mid ah meelaha daaqsinka leh ee muhimka ah waxayna ahayd maxmiyad ay u saxiixday boqortooyada Ingiriiska lana saxiixatay Abasiiniya intii u dhexaysay sanadihii 1884 iyo 1886, ee gobolka Soomaali Galbeed oo ay degto Soomaalida Waxayna ka mid ahayd heshiisyo kale ay saxiixday Ingiriiska 1897 kaasoo dhigaya in lagu wareejiyo Itoobiya boqorkii Mililiq labaad taasoo oo uga badashay ciidamada Ingiriiska in laga caawiyo soo afjaridda iska caabinta kaga imaanaysa qabiillo Soomaaliyeed billoowgii Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Iyadoo ay jirtay in Ingiriisku ku daray shuruud ah in qabiilada reer guuraaga ah ee Soomaalida siiso isxukun laakiin Itoobiya isla markiiba waa ay qabsatay meelahaas، Ingriiska wuxuu u soo bandhigay Itoobiya sanadii 1956 in uu ka iibsado dhulkii dhulkii uu horay ugu wareejiyay laakiin dhandhiggaas waxaa lagala horyimid diidmo ah in aysan aqbali karin Itoobiya. Habkaas oo kale, Ingiriisku wuxuu ku wareejiyay NFD taasoo ay degaan Soomaalida Kiinya waxayna dhegaha ka furaysatay aftidii horay looga qaaday gobolkaas taasoo cadaynaysay ku biirista Jamhuuriyadda Soomaaliya ee cusub. Sanadii 1958, waxaa la sameeyay Jabuuti ee dariska ah, taasoo loo yaqiinay magaca ah Dhulka Faransiiska ee Soomaaliya waqtigaas, afti meesha ay aadayaan ah in ay Soomaaliya inteeda kale ku biiraan ama faransiiska uu sii hayo, natiijadiina waxay nqotay in uu faransiiska sii hayo uuna ilaaliyo. waxaana taa ugu wacnaa cafarta oo sidaa doonaysay, taasoo ah dadka ugu badan Jabuuti in ay sii hoos joogaan faransiiska waxaa sidaas oo kale dalbaday carabta iyo kuwii reer yurub ee deganaa dhulkaas ee la yimid isticmaarka. Laakiin inta kale ee asal ahaan soomaalida ah waxay rabeen midnimo soomaaliyeed si loo mideeyo dhulweynaha Soomaaliyeed ee lakala qaybiyay waxaana ugu cadcadaa "Maxamuud Xarbi" Raysulwasaare gudoomiye ku xigeenka golaga xukunka Soomaalida Faransa. waana Soomaali qabiilka Ciisaha, laakiin maxamuud xarbi waa la dilay aftida ka dib laba sano ka dibib burburkii diyaarad. Waxay Jabuuti ka qaadatay madax banaani Faransiiska sanadkii 1977 Xasan Guuleed Abtidoon, wuxuu ahaa Soomaali ay taageeraysay Faransiiska, Madaxweynihii ugu horeeyay ee jabuuti kaasoo xukumayay 1977 ilaa 1991. Juun sanadii 1960 waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay Dhulka Biritishka ee Soomaaliya madax banaani ay siisay Boqortooyada Ingiriiska waxaa iyana shan maalmood ka dib qaatay madax banaanida Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya, isla maamintaas waxaa si rasmi ah loogu dhowaaqay dhismaha dawlada Soomaaliyeed oo mid ah labada qaybood ee Talyaaniga iyo Ingiriiska waxaa taa ka horeeyay samaynta duduudaha taasoo ay sameeyeen Talyaaniga iyo Ingiriiska. Cabdullaahi Ciise Maxamuud, Raysulwasaaraha Soomaaliya xilligii Ingiriisku haysatay ee u dhaxaysay 1956 iyo ilaa sanadkii 1960, Xukuumaddii ugu horaysay ee qaran soomaaliyeed, (Ku meel gaar) Aadan Cabdulle Cusmaan (aadan cadde) madaxweynihii ugu horeeyay wuxuuna C/rashiid Cali Sharmarke Raysulwasaare u doortay, kaasoo dib dambe noqday madaxweyne intii u dhaxaysay sanadii 1967 ilaa 1969. labaatankii luuliyo sanadii 1961 waxaa la qoray Dastuur Soomaaliyeed ee cusub kaasoo uu shacabka u codeeyay wuxuu ahaa nuqulkii ugu horeeyay ee dastuurka mid la qoray sanadii 1960. Waxaa sii socday dagaal beeleedyada iyo isfahan darrida u dhaxeyasa jufooyinka Soomaalida biloowgii midowga taasoo ka dhalatay raadidkii isticmaarka arrintaas oo jirtay xitaa intii uu jiray isticmaarka. sandii 1967 wuxuu noqday Maxamed Xaaji IBraahin "Cigaal" Raysulwasaare waana xil uu u doortay C/rashiid Cali Sharmarke kaasoo kiligaas ahaa madaxweynaha dalka. Cigaal wuxuu dib ka noqday madaxweynaha Somaliland ee dhacda woqooyi galbeed Soomaaliya taasoo isku magacaawday dawlad madaxbanaan mana helin wax aqoonsi ah. Kadib dilkii Madaxweyne Cabdirashiid 1969 waxaa xukunka dalka la wareegay talis ciidan awoodii kula wareegay Inqilaab Ciidan saraakiisha kala ah Janaraal Salaad Gabayre Kadiye iyo Sarreeye Guuto Maxamed Siyaad Barre iyo taliyaha ciidanka booliska Jaamac Qoorsheel waxaa xukunka la wareegay Siyaad Barre halka uu noqday Qoorsheel raysulwasaare. Wuxuu sameeyay ciidanka kacaanka barnaamijyo baahsan ee la howlgaliyay kooxo kuwaasoo u dhaqaaqay la dagaalanka wax qoris la'anta dalka waxaana si muuqada u kordhay wax qorista iyo aqrinta laba bilaabo 5% ilaa 55% bilowgii sideetameeyadii qarnigii tagay. Isqabqabsi dabadii waxaa la toogtay Gabayre. Kalitalis Dawladdii Malatariga Soomaaliya luuliyo sanadii 1976 dhistay Xisbiga Hantiwadaaga Kacaanka Soomaaliyeed kaasoo xukunka haystay laga soo bilaabo markii la sameeyay ilaa uu dhaco taliskii malatariga diseembar sanadii 1990 Jannaayo 1991, kaasoo ay awood u sheegteen "Jabhadda Dimoqraadiga Badbaadinta Soomaaliyeed" iyo "Golaha Midnimada Soomaaliyeed" () iyo "Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed" Dhaq Dhaqaaqa Wadaniga Soomaliyeed marka lagu daro jabahadaha mucaaradka ah "Dhaq Dhaqaaqa Dimoqraadiga Soomaliyeed" iyo Isbahaysiga Dimoqraadiga Soomaaliyeed ugu dambayn "Kooxda Maanifesto". Sanadihii 1977 iyo 1978 Soomaaliya waxay duulaan ku qaaday Itoobiya iyadoo ku duulaysa magaca Xoraynta Soomaaligalbeed taasoo ciidamada Soomaaliya ku dadaalayeen in ay dib u mideeyaan dhulalkii Soomaalida oo ay u arkaysay in isticmaarku qaybiyay siiyayana qaybo ka mid ah dalal kale si aan qax ahayn. Biloowgii hore, Soomaaliya waxay qaadatay dhabaha nabadda ah ee Diblumaasiyad dhamaan Itoobiya iyo Kiinya si loo helo xal nabad ah arrimaha la xiriira labada dhinac laakiin dadaalkii diblomaasiyadeed wuxuu ku dhamaaday fashil. Soomaaliya waxay samaysay islamarkaana u diyaar garoobaysa dagaal dhab ah iyadoo tijaabisay xal diblomaasiyadeed, dhisidda Jabhadda Xoraynta Soomaali Galbeed ama Western Somali Liberation Front, waxay ku dadaashay in ay u dhaqaaqdo soo celinta gobolka Soomaali galbeed si awood ah. Soomaaliya waxay u dhaqantay si gooni ah iyadoo aan ula laaban mujtamaca dunida ee aan ogolayn dib u xadaynta xuduudaha taasuu ka tagay isticmaarka, halka uu diiday Midowga Sofiyet iyo Isbahaysiga Waarso in ay Soomaaliya caawiyaan, iskaba daa in ay caawiyaane waxay ku dhaqaaqeen arrin lid ku ah taasoo ah in ay taageereen Itoobiya. Isla goortaas wuxuu isku dayay Midowgii Sofiyetiga kaasoo ah midka siiya labada dhinac hubka in uu dhexdhexaadiyo si loo helo xabad joojin u dhaxeysa labada dawladood. Ciidanka Soomaaliya waxaa u suurta gashay usbuucii ugu horeeyay ee dagaalka in ay isku fidiyaan bartamaha iyo koofurta gobolka, dagaalka intii uu socday ciidamada Soomaaliya waxay gaareen guulo waaweyn kana adkaadeen ciidmada Itoobiya wixii ciidamada Itoobiya ka haray waxay isku uruursadeed deegaanka Sidaamo. Sibteembar sanadii 1977 Soomaaliya waxaa u suuragashay qabsashada 90% ee gobolka waxaa kaloo u suurtoowday qabsashada magaalooyin istiraatiiji muhiim ah, sida magaalada Jigjiga sidoo kale wuxuu go'doomiyay magaalada Diridhabe Kaasoo hakiyay isu socodkii tariinada ka imaanayay Jabuuti. Kadib go'doomintii magaalada Harar wuxuu Midowga Sofiyet usoo jeestay taageero malatari taasoo la xiriirrta arrinta ka soo cusboonaatay geeska afrika, waxaa la diyaariyay 18,000 ciidamo ka imaanaya Kuubaan 2,000 iyo Yementa Koofureed iyadoo lagu daray 1,500 khubaro ka imanaysa Midowga Sofiyet haystana diyaarado iyo taangiyo Sofiyet ah. Hor istaagaas awoodaas ballaaran ciidanka Soomaaliya waxaa lagu qasbay dib u gurasho iyo in uu codsi u dirsado Maraykanka. Iyadoo uu nidaamkii Jimmy Carter isu diyaariyay garab siinta Soomaaliya dagaalka intii uu socday Sofiyetku si degdeg ah bay u caawiyeen Itoobiya waxaana laga baqay in uu sii xumaado xiriirka. sidaa daraadeed Maraykanka faraha ayuu ka qaaday in uu Soomaaliya caawiyo waxaa dibudhac ku yimid isbahaysigii uu ku lahaa maraykanku Bariga Dhexe iyo Asia. Biloowgii 1978, waxaa ku biloowday xukuumaddii Soomaaliya saamaynta luminta hanasho dhab ah arrimaha gobolka. Waxay sidoo kale muujiyeen inta badan shacabka Soomaaliyeed mid galay xaalad quus sababo la xiriira hoos imaanshaha ciidankii kali taliska waqti dheer iyadoo aan la gaaraynin wax horumar ah la taaban karo, waxaana arrinkaas xoojiyay dhamaadkii dagaalkii qaboobaa, waxay sidoo kale Itoobiya taageero siisay Jabhadihii ku kacsanaa Soomaaliya. Sanadii 1990 waxaa la soo saaray sharci ka mamnuucaya gaar ahaan dadka degan Muqdisho in ay kulmaan saddex ama afar in kabadan. Waxaa dhammaan hareeyay hay'adaha dawladda shidaal yari sababtay joogsiga gaadiidka dadweynaha taasoo saamayn ku yeelatay danaha xukuumadda iyo qaybaha guud iyo kan gaarka ah. Waxaa ssidoo kale dhacday dhibaato la xiriirta Sicir Barar taasoo ay dhib ku qabeen gobolada kororka sicir bararka muuqda iyadoo ay shacabku awoodi waayeen helitaanka quutul daruuriga heer ay gaartay Baastadii talyaaniga ee caadiga ahayd xilligaas ilaa iyo Shan Doollar kiiladii. halka uu gaaray qaadka Jaadka kaasoo laga keeno Kiinya shan doollar Majintii. Waxaa qiime jab ku yimid shilinka Soomaaliga ilaa la gaaro heer shilimaadkii lagu daadiyo wadooyinka si ay kuwa haysta iskaga tuuraan halkii ay haysan lahaayeen taasoo u muuqatay in uusan lahayn wax faaiida ah ee la xusi karo. Waxaa sidoo kale soo if baxay Suuqa Madoow ee sarifka lacagaha qalaad taasoo ka dhalatay in aysan jirin socodsiinta lacagaha ee ku filan sarifka lacagaha qalaad taasoo ay bebersoto Shilinka Soomaaliga. Mugdigana wuxuu noqday mid ku baahay magaalada oo dhan marka la gaaro habeenkii taasina waxay ka timid dawladda oo iibisay dab dhaliyeyaashii korontada. Waxaa ajaanibta la dul dhigay waardiye adadag ilaa maa xilligii ay joogeen. Sidoo kale dawladda waxay soo saartay go'aano lagu hagaajinayo joojinta dal ka saarista, ama tahriibinta lacagaha ajnabiga ah. lama ogolayn adeegsiga lacagaha qalaad hab ka baxsan sharciga sida uu qabo marka laga reebo saddex hoteel oo ay maamusho dawladda. Waxaa sidoo kale mamnuuc aha sawir qaadis meelo badan iyadoo aysan muuqan wax cadayn kara in aan sawiro la qaadi karin ee ku saabsan safar iyo joogitaanka. Dagaalkii Sokeeye ee soomaaliya. Waxaa dhacay sanadkii 1991 isbedel xididaystay nolosha siyaasadeed ee Soomaaliya. taasoo u suurta gashay ciidamo ka kooban beelaha dega waqooyiga iyo koofurta hubaysan oo taageera ka helaya Itoobiya in ay ridaan dawladdii Max'ed Siyaad Barre. Kulanno farabadan ee dhexmaray Dhaqdhaqaaqa Wadaniga Soomaaliyeed SNM iyo odayaasha beelaha ree woqooyiga, waxa ku dhawaaqeen qaybta woqooyi ee Soomaaliya (Dhulka Biritishka ee Soomaaliya horay loo oranjiray) in ay goosteen goosasho hal dhinac ah Soomaaliya inteeda kale iskuna magacaabay Jamhuuriyadda Somaliland (Ingiriis: Republic of Somaliland) May 1991. Ka sokoow go'itaanka ay Somaliland goosatay iyo deganaashaha ay haysato markii loo eego koofurta way waysay aqoonsi heer caalami ah xitaa haba ahaatee Itoobiya. Jannaayo sanadkii 1991 Waxaa doortay "Cali Mahdi Max'ed" koox soomaali ah una doorteen in uu noqdo madaxweyne ku meel gaar ah ee dalka ilaa laga gaaro shir qarameed kulmiyay dhammaan qaybaha ku lugta leh ee bishii xigtay Jamhuuriyadda Jabuuti si dalka madaxweyne loo doorto. Laakiin doorashadii "Cali Mahdi Maxamed" waxaa si weyn uga horyimid biloowgii hore dhamaan Jen Maxamed Faarax Caydiid gudoomiyihii ururka USC iyo C/raxman Tuur hogaamiyihii SNM. مtaasoo dhalisay kala qaybsanaan xagga siyaasadda ah ee u dhaxaysay USC iyo SNM, isku dhacyadii u dhexeeyay USC waxay burbur xoogleh gaarsiisay magaalada Muqdisho iyo meelaha ku dhow dhow. Dagaalkii sokeeye wuxuu sabay, kaasoo wali raadkiisu muuqdo, burbur ku yimaada wax soosaarka beeraha iyo gaarsiinta cuno koofurta Soomaaliya waana sabata ugu weyn ee ka dhalisaya dagaalka dalka taasoo meelaha xasaasiga ay tartan ugu jiraan beelaha waxaa kaloo dheeraad ah qabsashada iyo meelaha leh ilaha dhaqaale iyo daaqa. Jemes Bayshb oo ahaa safiirkii ugu dambeeyay ee Soomaaliya wuxuu ku tilmaamay xaaladdii ka taagnayd iyo dagaaladii sokeeye halkaas mid ah "biyo ku dagaalan iyo meelaha daaqsinka sidoo kale xoolaha waxaa horay la isu adeegsan jiran falaaro iyo Sayfaf hadda waxaa la isu adeegsadaa Boobe." Wuxuu sababay dagaalkii sokeeye in ay dhacdo Gaajo taasoo salfatay ku dhowaad 300,000 Soomaali taasoo ku qasabtay Golaha Amniga Qaramada Midoobay in uu soo saaro qaraar kaasoo tilmaamaya xabad joojin sanadkii 1992 iyo dirista ciidamo ammaanka ilaaliya ee heer caalami ah waxaa soomaaliya ku soo hormaray (UNOSOM I) badbaadinta xaaladda biniaadamnimo ee dalka. Waxay ahayd adeegsiga awood ciidan marka loo eego ciidmada ammaanka mid ku kooban isdifaacid naftooda ah taasoo fursad siisay beelaha dirirsanaa in ay sika sii wataan dagaaladoodii hubaysnaa. Ka jawaabidda colaada sii baahaysa iyo burburka xaaladda Biniadamnimo ee ka jirtay Soomaaliya Maraykanka wuxuu diyaariyay xulufo ciidan ah oo heer caalami ah taasoo ahayd ujeedadeeda nabad ku soo dabaalidda kooforta Soomaaliya iyo xal u helidda xaaladda bini'adamnimo ee halkaas iyo fududaynta gaarista gargaarka biniadamnimo ee qaramada midoobay iyo dalalka deeqda bixiya. Waxay galeen xoogagga xulufada taasoo loo yaqiinay magaca diseembar dhexdeedii sanadii 1992 ee howlgalkii "Rajo soo celinta" sida uu qabay qaraarkii qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 794. Waxaa u suurta galay ciidmadii caalamka ka yimid in ay dib u soo celiyaan nidaamkii iyo yaraynya baahidii taasoo dhib u keentay dalka ilaa ay ka baxaan ciidmada maraykanka maajo sanadkii 1993 waxaa lagu bedelay (UNOSOM II) ee Afartii Maajo sida uu qabay qaraarkii ka soo baxay qaramada midoobay ee tirsigiisu ahaa 837 ee soo baxay 26 Marso isla sanadkaas. Dhanka kale wuxuu u arkay Maxamed Faarax Caydiid ciidanka nabad ilaalinda ee caalamka in uu qatar ku yahay asiga iyo ciidankiisa wuxuuna siiyay amar maleeshiyo hubaysan in la weeraro saldhigyada ciidamada Pakistan ee ka howlgala Muqdisho taasoo ay ka dhalatay dhimashada 80 qof jinsiyada kala duwan ah ee ka tirsan ciidamada nabad ilaalinta, wuuna socday dagaalka ay ka dhintaan 19 ciidan maraykan ah iyo laba kale oo Pakistan ah iyo mid kale ee Maaliisiya u dhashay oo dhammaantood ah ciidamada nabad ilaalinta sidoo kale waxaa jirtay 1,000 qof ee ka mid ah maleeshiyada Soomaalida hubaysnaa intii u dhaxaysay saddexdii iyo afratii ee bishoo Oktoobar 1993 kaasoo taariikhdu ugu magac dartay dagaalkii "Dagaalkii Muqdisho" taasoo ku qasabtay qaramada midoobay howlgal "Gaashaan mida" ciidan ka kooban Maraykanka Masar Pakistan saddexdii maarso sanadkii 1995, dabadeed Robert ogle ayaa ku dhawaaqay in aan dagaal toos ah lala gali doonin Maxamed Faarax Caydiid laakiin la baal siibi doono taasoo macnaheedu ahaa in laga horkeeno saaxiibadii ilaaa uu markii dambe lagu dilay dagaal ay iskaga horyimideen qaar ay xulufo ahaayeen 1996 Waxay diiradda saareen burcad badeeda soomaalida xeebaha Soomaaliya taasoo ka dhalatay burburka iyo maqnaashaha dawlad dhexe Kadib dagaalkii sokeeye, Dhibaatadaan waxay ka soo if baxday dekadaha ku yaal xeebaha Soomaaliya. Waxayna ka dhalatay ka dhiidhin ay ka dhiidhiyeen kalluumaysatada soomaaliyeed ee ka kalluumaysta xeebaha sida: Ayl, Kismaayo, Xarardheere, Mareeg iyagoo weerar ku qaaday maraakiibta ajnabiga ah ee ka kalluumaysata badda soomaaliya khayraadka kalluunka ee biyo goboleedka markii uu burburay taliskii dhexe ee Soomaaliya, Taasoo ay waayeen kalluumaysato badan waxa ay heli jireen. Sidoo kale, waxay tilmaameen qayb ka mid ah masuuliyiinta soomaalida howlaha burcad badeedka waxaa sii kiciyay Dhul Gariirkii Badweynata Hindiya taariikhdu marka ay ahayd 26 Diseembar ee sanadkii 2004, kaasoo sababay mowjadi Tsunami weyn burburisay in badan oo tuulooyinka ku yaal xeebaha iyo doomankoodii. Qaar ka mid ah waxay leeyihiin howlaha burcad badeednimada Soomaaliya waa "howlo dhaqaale ee la maalgashado" ee dalka, waana "mid kaabta" dhaqaalaha Puntland. Waxaa la rumaysanyahay in la soo iibsaday qiyaastii 25,000 50,000, Adoon ee Baantuu ah, Musanbiig iyo Tansaaniya, intii u dhexaysay sanadihii 1800 ilaa 1890, dad soomaali ah suuqii Sansibaar. Bantuuga soomalida waa ka duwantahay, jir ahaan, dhaqan ahaan, way iska joogeen iyakoo kala daadsan dalka ilaa la soo gaaro qarnigii sagaal iyo tobanaad ilaa iyo hadda. waxaa la rumaysanyahay in tirada Baantuuga Soomaaliya uu gaarayso 900,000 qof ka hor dagaalkii sokeeye, waxaa laga yaabaa in ay isdhimeen, gaar ahaan maxaa yeelay 12,000 qaxooti ee ku sugan Maraykanka laga soo bilaabo 2003, sidoo kale tanzaaniya oo siisay dhalasho qaar ka mid ah waxay ku laabteen dhulkii awoowe yaashood. Bartamihii sanadkii 2011 waxaa la waayay laba xilli raabaad ee isku xigay taasoo sababtay in ay dhacdo Abaar muddo 60 sano laga joogo. Waxaa isi soo tartay abaarta waxana ka dhashay in la waayo wax dalag ah xoolihii oo le'day sicir barar ku yimid biyaha shidaalka iyo cunada, waxay sabatay barakac wadareed ee koofur Soomaaliya taasoo keentay iska hor imaadyada hubaysan, xarumaha quudinta ee dawladaha dariska. bishii Juun ee snadkii 2011, Waxay ku dhawaaqday Qaramada Midoobay si rasmi ah in ay gaajo daran ka jirto koofurta Soomaaliya, wayna sii korortay ka dib markii ay hayireen kooxaha dagaalka waday si loo gaarsiiyo gargaar dadka halkaa ku tabaalaysan. dhanka kale, dawladda soomaaliya waxay dhistay hay'ad qaran ee gargaar, taasoo ka kooban wasiiro badan ku howlan fududayn saamaynta abaarta ay ku reebtay dadk, Siyaasadda. Siyaasadda soomaaliya waxay soo martay isbedbedel badan. Intii uu socday Dagaalkii sokeeye kaaso dhaliyay burbur farabadan dawladdii Kacaanka kadib 1990, Soomaalida waxaa loo sameeyay Dastuur, Federaal ah iyo Maamul Goboleed kuwaas oo ku yimid qaabab kala duwan, waxaa samaysamay Somaliland taasoo sheegatay in ay tahay dawlad madax banaan kana go'day Soomaaliya inteeda kale, shacabka Soomaaliyeed raalli kama noqon goosashada Gobolada Woqooyi ee Soomaaliya 1991. Waxaa sidoo kala samaysmay Puntland 1998 taasoo ay sameysteen beelaha dega Bari, Bugaal iyo woqooyiga Mudug, waxaa sidoo kale la sameeyay Galmudug 2010. Horraantii 2000 waxaa la soo dhisay dawlad ku meel gaar ah waxaana madaxweyne ka noqday. Dott Cabdiqaasim Salaad Xassan (TNG) waxaa ku xigtay dawladii Federaalka ku meelgaarka ahayd ee loo yaqiin (TFG)2004 waxaana madaxweyne ka noqday Cabdullaahi Yuusuf Axmed taasoo dalka galisay burbur horle waxayna soo galisay dalka ciidamada Itoobiya. Midowga Maxkamadaha Islaamiga ayaa gobollada koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya isku fidiyay taasoo ka caraysiisay Itoobiya una aragtay fusad ay kula dagaalami karto ficilada ay sameeyeen. Markii meesha laga saaray Maxaakiimta ayaa waxaa soo baxay kooxo la magacbaxay Muqaawamo kana aas aasamay magaalada Muqdisho intii ay socotay muqaawamada waxaa barbar socday wadahadal UN-ka loo maray kaasoo uu garwadeen ka ahaa Axmed Walad Cabadlla keentayna in laga saaro Itoobiya dalka Soomaaliya bartamihii sanadkii 2009. Waxaa maxaakiimta ka farcamay kooxda Al-Shabaab taasoo dalka dhibaatadii ka jirtay sii murjisay, taasoo dagaal la gashay dawlad lagu soo dhisay dalka Jabuuti Madaxweyne ka ahaa Sheekh Shariif Axmed 2010-2011 dagaal ba'an ku dhexmaray magaalada muqdisho iyo nawaaxigeeda, Madaxweyne Shariif xoogaa rajo ah ayay soo celisay Dawladdiisii loogu magacdaray Midnimo Qaran dawladdaas oo muqdisho ka fogaysay qatartii Al-shabaab iyadoo gacan ka helaysa AMISOM wuxuu diyaariyay doorasho aad loogu riyaaqay, kaasoo xilka si nabad ah ugu wareejiyay madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Waxaana taa xigay dawladdii uu madaxweynaha ka ahaa Xasan Sheekh Maxamuud taasoo ku guulaysatay isu soo dhoweyn Soomaalida dhexdeeda ah iyo dastuurka oo loo hogaansamo. Qaanuunka. Soomaaliya waxaa ka jira saddex nidaam qaanuun oo kala gadisan, waa: Qaanuunka madaniga, Shareecada Islaamka iyo xoogaa qawaaniin ah oo ay leeyihiin beelaha waana dhaqan soo jireen ah waxaana loo yaqaan Xeer. Qaanuunka madaniga. Iyadoo uu ku dhacay burbur balaaran kaasoo hareeyay nidaamka cadaaladda Soomaaliya ka dib burburkii dawladdii kacaanka laakiin waxaa la isku dayay dib u habaynta iyo dhisidda nidaamka garsoorka Soomaaliya iyo howlgalintiisa dhanka maamul goboleedyada Soomaaliya sida Somaliland iyo Puntland kuwaas oo leh xukun hoosaad, laakiin dawladda dhexe waxay diyaarisay bu'da nidaamka garsoorka cusub. Shareecada. Shareecada Islaamka waxay ka gashay kaalin lama huraan ah nolosha mujtamaca Soomaaliyeed, waxayba ahayd shareecada tiirka aasaaska ah ee laga tusaale qaato qawaaniinta marka la qorayo dastuur ee ka mid ah dastuurodii hore kuwaas oo la sameeyay intii ay jirtay nolosha ku salaysan siyaasadda, sidaa daraadeed howl kasta waxay ku salaysnayd shareecada gaar ahaan howlaha madaniga ah sida guurka, furriinka, dhaxalka iyo waxyaabaha la xiriira qoyska; laakiin arrimahaas waxbaa iska bedelay dagaalkii sokeeye dabadii iyadoo ay soo baxeen maxkamado shareecada islaamka taasoo ku faaftay magaalooyin farabadan iyo deegaano ka mid ah Soomaaliya. Samaysanka maxaakimta shareecada kuwaas oo muuqda wax fudud laakiin sida dhabta ah waxay ka samaysanyihiin nidaam maamul kana kooban gudoomiyaha maxkamadda ku xigeenka gudoomiyaha iyo afar qaalli. kuma koobna holaha ciidanka soo gudbinta warbixinno taasoo ah arrinta ugu muhiimsan ee ka kaabaysa xukunada ee ka soo baxa maxkamadaha waxayba u gudbaan xallinta khilaafaadka inta ayasan u gudbin saldhigyada maxaakimta waxaa dheeraad ah dabagalka dambiilayaasha iyo kuwa qaanuunka ku xadgudba kadib maxkamadaha ayaa loo dhiibayaa ee ku shaqada leh dambiyada fudud si ay u sii hayaan. Sidoo kale maxaakimta shareecda waxay sameeyeen dhisidda guddi dhaqaale madaxa bannaan soona uruuriya canshuurta lagu soo rogay ganacsiga iyo guud ahaan goobaha ganacsiga iyo meel kasta oo ganacsi ah. Marso 2009 Xukuumaddii ku meelgaarka ahayd waxay ku dhawaaqday in Shareecada Islaamka tahay halka laga qaato sharciga iyo soo saarista xukunada iyo qawaaniinta dalka. Xeerka. Qarniyo badan Soomaalidu waxay adeegsan jireen nidaam sharci ama qaanuun kaasoo ku tiirsan dhaqanka iyo xeerarka jufooyinka sharciyadaasa ama qaanuunkaasa waxay Soomaalidu u taqiinay magaca "Xeer"; waa waxa sida dastuurka oo kale ah ama wax u dhow cahdi kala gadisan qaanuun ahaan mana jirto wakaalad ama hay'ad ama jiho ka msul ah taasoo cadaynaysa waxa uu yahay qaynuunka la raacayo marka uu jiro xukun maxkamadeed, taasoo mar kasta loolala laabanayo maxkamadda xeer beegtida ama golaha jufada si loo xadido xukunka ku haboon iyo sidii loo fulin lahaa. Habka maamul. Wuxuu ku salaysanyahay qodobka 49aad ee dastuurka Soomaaliya. Gobol gooni isu taagi karaa ma jiri karo, inta uu Gobol kale uu kuu biirayo, Dowladda Federaalka Somalia ayaa maamulaysa waxaana waajib ku ah gobalkaas inuu ku biiro gobol kale ama dawlad xubin ka ah Dawladda Federaalka mudo labo sano gudahood. Magaalooyin. Waqooyiga Soomaaliya oo ku dhawaaqan madax banaani hal dhinac ah: Somaliland taasoo ka dhigan saddex gobol sida Awdal, Woqooyi Galbeed, Togdheer iyo Qaybo ka mid ah Sool iyo Sanaag oo ay kula dagaalameen Puntland. Awdal, Cayn, Gabiley, Hawd, Maroodi Jeex, Oodwayne Salal iyo Saraar. Bari, Gardafuuy, Haylan, Karkaar, Mudug iyo Nugaal. Ka sokoow in ay samaysay Puntland hadana waxay aqoonsantahay Dastuurka Soomaaliya kaasoo dhigaya Soomaaliya in ay tahay 18 Gobol kaasoo waxba kama jiraan ka dhigaya gobollada ay magacaawday. Habka maamul gobolleedyada. Qodobka 49aad ee Dastuurka Soomaaliya wuxuu qorayaa 2 gobol iyo wixii ka badan baa samayn kara Maamul ka tirsan Dawladda Soomaaliya, waxay durbadiiba ka dhalatay caqabad ku aadan xuduudaha maamullada. Juqraafiga iyo cimilada. Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska wayiyisha kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray geeska afrika. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka Texas ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan Jabuuti masaafo dhan 58 kiiloometer, Itoobiya masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo Kiinya masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 Mayl Bad gudaha Badweynta Hindiya. Caafimaadka. Waxaa lagua tiriyaa dhibatada caafimaadka la xiriirta ee dhalmada Soomaaliya kuwa ugu muhimsan caqabadaha iyo dhibaatada ee horyaala ururada caafimaadka ka shaqeeya Soomaaliya sida UNICEF. waxaana caqabadahaas ugu waaweyn kororka saamiga dhimashada ee haweenka xilliga dhalmada sidoo kale koroka saamiga dhimashada caruurta dhawaan dhaladka ah sababo badan awgeed waxaana ka mid ah engaga neef mareenka iyo malaariyada. Waxbarashada. Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta waa hay'adda kaliya ee rasmiga Soomaaliya u qaabishan habaynta socodsiinta waxbarashada dalka, waxay ka faaiidaysaa wasaaradda saami dhan 15% guud ahaan bixinata miisaaniyadda dawladda taasoo loogu talo galay tacliinta. Tacliintu Waxay noqotay mid muhiim u aha dawlad goboleedyada ama Soomaaliya ha ahaatee ama maamul goboleedyada leh madax banaanida gaarka ah, sanadkii 2006 waxay noqotay Puntland meesha labaad ee Soomaaliya marka laga yimaado Somaliland, taasoo ka dhigtay tacliinta aasaasiga ah mid lacag la'an ah halka ay macalimiinta ka qaatada gunadooda bisha maamulka si toos ah. Sanadii 2007 waxaa batay tirada dugsiyada hoose ee soomaaliya 600 dugsi intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ila iyo 1,172 dugsi iyadoo uu kordhay qadar saami dhan 28% wadarta guud ee tirada ardada heerka hoose. Dhaqaalaha. Asigoo socda dagaalkii sokeeye Soomaaliya waxaa u suuro gashay dhisidda dhaqaale soo koraya sanadihii u dambeeyay kuna tiirsan xoolha nool shirakada xawilaada lacagta iyo shirkadaha isgaarsiinta; daraasad uu ku sameeyay Bankiga Aduunka sanadkii 2003 dhaqaalaha Soomaaliya waxay muujinaysaa koritaanka qaybaha gaarka ah qaab la arki karo gaar ahaan Ganacsiga iyo Xawilaadaha lacagta iyo adeega aasaasiga ah sidaa daraadeed waxay gaartay in ay ku hormarto qaybaha muhimka ah sida xoolaha beeraha iyo kalluumaysiga, sida ay muujisay daraasadda ay soo saartay qaramada midoobay sanadkii 2007 koritaanka qaybaha adeegyada aqoonyahanka Anthroboloji Spencer Heath McCallum ku saleeyay shuruucda beelaha soomaaliyeed "Xeer" asaas ahaan kaasoo suura galiyay beeyad ku wanaagsan dhaqaalaha si looga wada faaiideysto una wanaagsanaato danaha mashaariic dhaqaale. Qaybta Beeraha waxaa lagu tiriyaa qaybaha ugu muhiimsan ee xagga dhaqaalaha ee dalka iyadoo ah marka lagu daro xoolaha 40% wax soo saarka dadka ee soomaaliya kaasoo ah 65% guud ahaan waxyaabaha ka soo xarooda dhoofinta; marka dhinac la iska dhigo wax soo saarka beeraha iyo hilibka la qalay ama asigoo nool taasoo ay dhoofiso Soomaaliya waxay kale oo ay dhoofisaa kaluunka, dhuxusha, mooska, liinta, Galleyda, masago dhammaantood waa wax soo saarka gudaha. Arrinta ku saabsan dhoofinta xoolaha waxay soomaaliya dhoofisay 3 malyan oo xoolo nool ah sanadii 1999 waxaana laga dhoofiyay dekadaha Boosaaso iyo berbera waxaa la dhoofiyay 95% guud ahaan orgida 52% iyo Wanan kuwaas oo laga dhoofiyay Bari afrika guud ahaan. Waxay dhoofisaa Somaliland sanadkiiba ku dhawaad 180 malyan tan oo xoolo ah marka lagu daro ilaa 480 malyan oo tan wax soo saarka beeraha. Sidaa daraadeed Soomaaliya waxay ku jirtaa suuqgeeyaha ugu weyn luubaan iyo malmasha guud ahaan aduunka. Laakiin qaybta warshadaha waxaa ka jirta dhibaato la xiriirta dagaalkii sokeeye oo ku dhisan gasacaynta iyo diyaarinta wax soosaarka beeraha si looga dhigo wax la dhoofin karo, qaybta warshadaha ma dhaafsana 10% wax soo saarka guud ee gudha. Marka laga tago ku tiirsanaanta wax soo saarka beeraha waxaa biloowday qayba ka mid ah wax soo saarka warshadaha horumar ay sameeynayaan, tusaale ahaan waxaa jira shirkado taasoo hogaanka u haysa dagaal ah dhimista sicirka si ay u hesho duulimaadyo badan taasoo meesha ka saaraysa shirkadaha tabarta daran. Waxaa kaloo jira qaybo howlo tasoo korriin laga dareemaya taasoo ah mid ay ku tiirsanyihiin shacabka Soomaaliyeed ee dibadda jira sida shirkadaha taleefoonada mobilada iyo xarumaha idaacadaha gaarka loo leeyahay Maqayadaha internetka waxaa sidoo kale jira Koka koola ee caalami ah taasoo ku tusaysa taasoo ay ku kalsoon yihiin shirkadaha caalamiga ah marka la eego maalgashiga ee hadda Soomaaliya. Sidaas daraadeed waxaa lagu tiriyaa shikadaha xawilaadda qaybaha ugu badan ganacsiga ee hadda jira, kuwaas oo sameeya ku shubista in ku dhow 2 Bilyan doollar sanadkiiba dalka gudihiisa iyagoo soo mariya xawilaadaha dibadda ee soomaalida dibadda waxaana lagu tiriyaa shirkadaha aadka ugu dhaqdhaqaa badan qaybtaan shirkadahaan ma sameeyaan qaadista lacagta si xawilladaha khaashka ah waxaa ku xiran shirkaadaas shirkadda "Dahabshiil" oo xarunteedu tahay Hargaysa kuwaasoo ay ka shaqeeyaan in ka badan 1,000 soomaali waxay leedahay 40 laanmo dhamaan caalamka waxaa ka mid ah laanta Dubay iyo London. Sida ay muujiyeen shirkado maraykan iyo shiine ah si isku mid ah inuu jiro dano muuqda ee ku saabsan macdanta ku jurta soomaaliya gaar ahaan soo saarista shidaalka waxaana taa cadeeyay shirkadda lagu magacaabo Range Resources ee maraykanka ah jiritaanka kayd badan oo shidaal ah dhulks maamul goboleedka Puntland lagu qiyaasan shan ilaa toban bilyan oo fuusto ee saliidda ceeriinka ah. Isgaarsiinta iyo warbaahinta. Waxaa sii kordhayay tobankii sano ee u danbaysay tiro badan Wargaysyada xarumaha Idaacadaha iyo Talefishinada kuwaas oo aan ku ekayn oo kaliya caasimadda, laakiin u gudbay magaalooyinka waaweyn. kuwaas oo qabsaday warbaahinta. kuma eka oo kaliya warbaahinta waxyba gaartay isgaarsiinta xarigga dhulka iyo midda xarig la' iyadoo ay korotay adeegsedeyaasha Internetka shan sano gudaheed intii u dhaxeeysay 2002 iyo 2007 qiyaastii 44,900% iyadoo gaartay heerkii ugu sareeyay koritaanka afrika abid. Iyadoo ay ka wada hadlayaan shirkadaha guud ee ka shaqeeya Macluumaadka Teknolojiyadda suuq ka kooban nus malyan adeegsade internet. waxaa hadda laga helaa Soomaaliya 22 Bixiyaha Adeegga Internet waxaa dheeraad ah ilaa 234 Maqaayad Internet oo dalka ku faafsan taasoo sanadkiiba ku guulaysatay gaarsiinta 15.6%. waxaana hadda la suurta-galiyay isgaarsiin Internet ah dhanka Dayax Gacmeedka gaar ahaan meelaha fogfog taas oo aan lahayn Khad taleefan ama shabkad xarig la' ah. Waxay ka mid ah Qaramada Midoobay ama Heeyadaha aan dawliga ahayn Hay'adaha maaliyadda gaar ahaan shirkadaha xawila lacagta iyo maqaayadaha internetka waa kuwa ugu badan adeesiga shabakadda caarcaarada Internetka ee dalka. Waxaa lagu tiriyaa qaybta Isgaarsiinta Talefonka ee internetka kuwa ugu badanq qayb ahaan koritaanka marka loo eego dhamaan qaaradda isla goobta iyadoo koraysa tirada Talefon Guri kuwaasoo sanadkii gaari kara 12.5% (hadda waxaa la helaa 100,000 khad talefon guri) markii la barbar dhigo dawladaha kale ee dhaca geeska afrika gaar ahaan bariga afrika si guud kuwaas oo dhib ku qaba xiridda khadka talefonka guriga sabab ka dhalatay burburin ulakac ah sicir barar ku yimid fiilooyinka maarta ah ee loo adeegsado galinta taleefonada dhulka. Waxaa xusid mudan gaarsiinta khad dhulka ah ee kuwa cusub ah ee cusub waxay qaadanaysaa saddex maalmood oo kaliya Soomaaliya laakiin waxay gaari kartaa sanado dheer dalka dariska la ah ee lagu magacaabo Kiinya. Waxaa lagu tilmaamaa qaybta isgaarsiinta ee xariga dhulka ah dalka waa qaybaha ugu wanaagsan marka loo eego qaarada Afrika kuwaas oo ay bixiyaan shirkado badan soona gudbiya adeeg heer sare ah waxaa ka mid ah la hadalka dibadda adigoo bixinaya 10 doollar oo kaliya, waxaa taa dheer Isgaarsiin xarig la' tasoo ay korortay koror aad u weyn tirada haysata ee shirkadaha adeega bixinta taleefonada xarig la' kaasoo gaaray 627,000 adeegsade. Ciidanka. Waxaa burbur ku yimid ciidmada qalabka sida ee soomaaliya dagaalkii sokeeya inta aan la gaarin taasoo dalka ka dhigtay in uusan jirin ciidan nidaamsan sida lawada ogyahay xukuumaddii ku meel gaarka ahayd ayaa biloowaday dib u dhiska ciidamada qalabka sida taasoo gaarsiisay 10,000 qof. Waxaana masuul ka ah wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya. Sido kale waxay sheegtay wasaaradda gaashaandhigga in ay dib u yagleeli doonto ciidamada badda kuwaas oo hadda ka kooban 500 qof ee qaybaha badda ah kuwaas oo tababar ku qaata hadda waxayna ka dhiganyihiin unugii ugu horeeyay awood lagu qiyaasay tiradood 5,000 qof. Sidoo kale waxaa la dajiyay qorshe muhim ah dib u dhiska ciidanka cirka taasoo ay ku soo iibsatay soomaaliya laba diyaaradood oo cudub. iyadoo taa laga amba qaadayo waxaa la unkay ciidamada booliska waxaana la furay akadeemiyaddii ugu horaysay ee ciidanka booliska Diseembar, 25 2005 degmada carmo oo u jirta 100 km konfurta Boosaaso. Waxay gaaraysaa miisaaniyadda ciidanka 0.9% guud ahaan dakhliga dadka, sida lagu sheegay tirakoob la sameeyay 2005, taasoo ka dhigaysa heerka boqol afartan iyo saddexaad ee aduunka qarashaka ku baxa ciidanka, mana sheegin bankiga aduunka miisaaniyadda ciidanka inta ay ka tahay dakhlid daka soomaaliyeed. Beeyada. Soomaaliya waxaa hareeyay cimilo kulul oomane ah, halka uu gaarayo roobka da'a inta u dhexeysa sanadkiiba 10 20 iyo Inji halka ayna ka badnayn dhulka la beeri karo 2% bedka guud ee Soomaaliya, dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya wuxuu ahaa mid ku reebay raad xun Kaymaha, waxaa la jaray in badan oo geedahaas ah ujeedaduna waxay ahayd Dhuxul taas oo sababtay abaar. Dawladdii kacaanka waxay samaysay qorshe ballaaran ee ah beerista dhir guud ahaan jamhuuriyadda taas oo loola jeeday Bacaad celin iyo ka hortagga saxaraha. waxaana la aas'aasay markii ugu horaysay hay'adda beeyada ee soomaaliya xilligii kacaanka taasoo loogu magac-daray "ECOTERRA Somalia" ee raacsan "Golaha Beeyada Soomaaliya" taasoo gacan ka gaysatay wacyi galint ku saabsan beeyada waxay kaloo samaysay dhaqaajinta barnaamijkii beeyada dhammaan qaybaha xukuumadda sidoo kale heeyadaha bulshada rayadka ah sidoo kale waxaa la aas'aasay "xarunta cilimi baarista iyo la socodka iyo dhowrista nolosha barriga" iyadoo loo marayo heeyada "ECOTERRA" caalamiga ah sanadkii 1986, waxaa faaiidadeeda la arkay 1989 halka ay ogolaadeen xisbiyada dalka xukuumadda dhammaan saxiixa xukuumadda soomaaliya heshiis "manuuciaya ka ganacsiga nuucyada sii baaba'ya" (CITES) taasoo waxaa markii ugu horreysay la mamnuucay ka ganacsiga faanta aroodiga. Waxaa taa la socday u dhaq-dhaqaaqda iyo abaal marinta goldman ee beeyada Faaduma Jibriil olo-oleynta bulshada ee ku wajahnayd ku wacyi galinta beeyada waxayna ka soo biloowday magaaladii ay ku dhalatay iyadoo isku duba riday guddiyo ilaaliya nolosha barriga xeebaha, waxay kaloo tababartay kuwaas oo u howl gali doona ilaalinta beeyada gaar ahaan meelaha dhuxuusga laga gubo. Dadka. Waxa uu gaarayaa dadka Soomaaliya dega ilaa 9,832,017 qof, waana tiro aan la hubin waxaana la xisaabsada tirada dadka tii ay samaysay dawladdii kacaanka 1975, waxaa kale oo jira trakoob soo baxay 2015 oo qiyaas ah kaas oo ay soo bandhigtay Wasaarada Qorshaynta Soomaaliya waxaana lagu sheegay 12,316,895 qof suurtagal maaha in la ogaado tirakoobka rasmiga ah ee hadda taasoo ay sababtu tahay mujtamaca soomaaliyeed oo u badan Reer guuraa sidoo kale tira badan oo barakacayaal ah kuwaas oo ka cararay baahi ama dagaal sokeeye, sidoo kale waxaa kordhay tirada ku maqan qurbaha dagaalkii sokeeye dabadii taasoo hadana sabatay in ay dalka ka cararaan aqoonyahanadii soomaaliyeed una cararaan Bariga Dhexe, Yurub iyo Woqooyiga Ameerika. Sinjiga ugu badan, oo ah 85% waa Soomaali iyadoo aay jiraan sinjiyo kale oo isku dardar ah kuwaas oo gaaraya 15%, waxaa ka mid ah: Baantuuga Gibilcadka Barawaani Baajuun, Hindi, Iiraan waxaa kaloo jira kuwo ay dhaleen isticmaarka xilligii gumaysiga talyaaniga kuwaas oo lagu magacaabo Misyooni oo gaaraya 30 kun oo qof waxaa jiri kara dadyoow kale ee aan Soomaali ahayn oo iska tagay markii xoriyadda la qaatay 1960 horayna u raacan isticmaarkii. Luqadda. Af-Soomaaliga waa Afka rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Soomaaliya waana Af-soomaaliga (Maay iyo Maxaa tiri), waa mid ka mid ah afafka Kushiitiga taasoo ah mid raacsan laan ka mid ah laamaheeda Afrika Aasiya, kuwa ugu dhow Af-Soomaaliga waa Af-Cafarta taasoo looga hadlo Itoobiya, Eratareya iyo Jabuuti, sidoo kale Oramada taasoo iyana looga hadlo Itoobiya iyo Kiinya. Af-Soomaaligu waa tan ugu badan Afafka Kushitiga loogu qorista badanyahay sideedaba, Waxaa jirtay daraasad cilmiyeed ku saabsan Af-Soomaaliga kana horaysay 1900. Diinta. Marka laga reebo in yar oo ka mid ah shacabka soomaaliyeed dhammaantood waxay haystaam islaamka badankood waa sunno kuwaas oo haysta madhabka shaaficiyadda waxaa kaloo jira xoogaa qaadatay madhabka shiicada' wuxaa lagu tilmaamaya dastuurka soomaaliya in ay diinta islaamku tahay diinta kaliya ee dalka ka jiri karta, shareecada islaamkuna tahay asalka. Ciidaha iyo fasaxyada rasmiga ah. Waxaa la ogyahay ciida "Sanadka cusub" ma ahayn mid rasmi ah dalka xilliyadii hore ee uu joogay isticmaalka Talyaaniga iyo Ingiriiska, laakiin arrinkaasi wuxuu dhacay sabab la xiriira dawlad la'antii mudada dheer jirtay iyo dadka oo aan fahansanayn waxa aytahay. Dhaqanka. Soomaalidu waxay ku abtirsataa dhaqan fac weyn oo xeerar iyo qawaaniintiisa leh. Marka aad culuuntan dhaqanka qaarkood dhegeysato waxaad garan karaysaa baaxadda dhaqan cilmiyeysan ay laahaayeen Soomaalidii hore. Dhaqanka soomaaliyeed wuxuu isugu jiraa caadooyin waxyaabo la soo wariyay dhaqankaas oo ku kaydsan maskaxda waayeelka soomaaliyeed taasoo casriyo hore lagu dhaqmi jiray dhaqamada gudaha iyo dhaqamada dawlado kale keeneen soomaaliya waa mid ku salaysan taariikh sida Itoobiya Kiinya, Yemen,Hindiya iyo Iiraan. Miyuusigga. Soomaaliya waxay uga duwantahay dunida inteeda kale iyadoo ah mid ka mid ah dawladaha Afrika taasoo shacabkeedu ka koobanyahay hal qomiyad waana Soomaali taasoo ka dhigtay in ay ka midaysan yihiin naaxiyadda muusikada guud ahaan dalka waana waxa ka caawiyay faafinta kooxada muusikada soomaaliyeed oo ay ka mid tahay kooxda "Waabari" iyo "Horseed" meela ka baxsan Soomaaliya qaar ka mid ah ayaa sameeyay laxan heesaa soomaaliyeed sida "Maryan Mursal" iyagdoo musikadii Soomaaliyeed qaybo kale oo reer galbeed ku dhexdartay. Fanka. Waa hab, abuurida, qurxinta, habaynta iyo soo bandhiga heesaha Soomaalida, ruwaayadaha iyo majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah Suugaanta Soomaalida. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyaabo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Cunto karinta. Cunto kariska Soomaalida wuu kala gadisanyahay meel walbo meesha kale sidaa daraadeed inuu ka mid yahay waxyaabaha muhimka u ah soomaalida in laga heli karo meel kasta ee dalka ka mid ah cunto Xalaal ah sida ay qabto diinta islaamka sida in aysan dhici karin wax ay ku jiraan xedha doofaarkaama Hilib Doofaar sidoo kale ma laga yaabo in laguu keeno Cabitaan alkolo ah nuucyadii kala duwan, sidoo kale lagama cuno bakhtiga, ama dhiiga la fariisiyay. Soomaaliya waxaa laga qadeeyaa kowda wixii ka dambeeya duhurka dabadii laakiin inta lagu guda jiro bisha Ramadaan waxaa la cunayaa Marka ay dhamaato salaadda taraawiixdataasoo xitaa gaadhi karta kow iyo tobanka fiidnimo. waxaa la cunaa "Cambuulada" oo ugu badan bisha Soomaaliya taasoo laga cuno dhammaan dalka, waxaa la kariyaa marka hore cambuulada, taasoo meelaha qaar looga yaqaan digir (Af-Soomaali: digir), muddo gaarsiisan shan saacadood oo xidhiidh ah dab yar oo khafiif ah si ay u noqoto mid bisil. Waxaa kale oo jirta Muufo taasoo ka samaysan Ganleey la shiiday kadibna la cajiimay laguna dubay Tinaar, waxaa qaabkaas oo kale loo sameeyaa Sabaayad waxay kaga duwantahay dubista. George W. Bush. George W. Bush waa Madaxweynihii hore ee wadanka Maraykanka. Kadib qaraxii 11. september 2001 ayuu go'aansaday inuu ku duulo saaxiibkii hore ay hubka kala iibsan jireen, oo baryihii dambe ka hor yimid (interest-conflicts). Dagaalka Ciraaq ilaa haddda waxaa ku dhintay ka badan 100,000 oo qof. Muqdisho. Muqdisho (Af-Taliyaani: "Mogadiscio", Carabi: مقديشو, "Xamar", Carabi: حَمَر) waa caasimada Jamhuuriyadda Fedraalka Soomaaliya, waxa ayna ku taalaa galbeedka Badweynta Hindiya, waa magaalo qurux badan oo indhuhu soo jiitaan, oo aay badweynta Hindiya kaga wareegsan tahay sadax jiho. Waxaa magaalada Muqdisho dhidibada loo aasay waqti aad u fog oo aay taariikhyahanada isku qilaafeen in magaaladani la aas'aasay qarnigii 2aad ama kii 3aad ee taariikhda miilaadiga. Muqdisho waxey ahaan jirtay xarun ganacsi iyo marin kala qeybiya Hindiya iyo Yurub (inta aan la qodin Kanaalka Suwees) iyo jaziirada carabta iyo xeebta Afrikada bari Magaalada Muqdisho waxey ka koobnaan jirtay 6 xaafadood ama tuulo oo aay deganaayeen qabaail, xaafad kasto waxaa xukumi jiray Sheekh, xaafadaha waxey lahaayeen golaha odayaasha sida qaabka federaalka ah oo kulmiya dhamaan xaafadahaas loogana tashan jiray arimaha magaalada Qarnigii 4aad ee miilaadiga magaalada Muqdisho isku badashay nidaam ama maamul u eg saldanad. Magacaabida Magaca Muqdisho. Waxaa kaloo Taariikhyahanada isku qilaafeen magaca (Muqdisho) asal ahaan meesha uu kasoo jeedo, waxaa lasheegay in magaalada markeedi hore la dhihi jiray (Xamar) iyo magacyo kale oo lamid ah sida (Xamar weyne) xamar jab jab (Xamar Cade), xamar iyo xamar daye waxaa macquul ah in magacyadaas dhamaan magaalada loogu yeeri jiray waqtiyo kala duwan aay magaalada qadiimka ah aay soo martay, sida isbedelada xaga qaabka dhismaha, degaanka iyo Siyaasaddaba Qaar kamid ah taariikhyahanada ayaa waxey cadeeyeen magaca (XAMAR) uu horeeyay, laakinse hadana waxaa aay isku qilaafeen micnaha "Xamar", oo ah magac bulshadu aad u taqaan weliba dhanka suugaanta iyo maah maahyada, Soomaalida ilaa iyo waqtigaan aan ku jirno wey adeegsadaan magaca "Xamar". Micnaha "Xamar" carabi ahaan waa (Alxamraa), qaar kale neh waxey ku macneeyeen oo sheegeen inaay ka timid kalmada "Ximyar" oo aheyd dowlad Islaamka ka hor xukumi jirtay yemen, Dawladdaas waxey gacanta ku haaysay ganacsiga xeebaha bariga Afrika oo kamid ah magaalada Muqdisho. Magacaabida magaalada Muqdisho waxaa lasheegaa in magacaas asal ahaan uu yimid kalimada "Maqcad Shaah" oo loola jeedo kursiga Boqorka ama micnaha kale meesha ku jira (meesha ugu wanaagsan ee boqorka fadhiisto ama xarun ka dhigto), sida lasheegay Muqdisho waxaa qarnigii 6aad ee hijriyada xukumi jiray faarisiyiinta marka soomaalida wey kari waayeen ku dhawaaqida (Maqcad Shaah) waxeyna u bedeleen magaca hada (Muqdisho) kalmada waa laba erey kala duwan ereyga Maqcad waa carabi ereyga labaad shaah waa faarisi oo loola jeedo boqor. maka taas maloo macneyn karo in magaalada aasaasideedi dadka faarisiyiinta aay qeyb ku lahaayeen, maxaa yeelay ereyada faarisiga aad ayaa looga isticmaali jiray magaalooyinka carabta iyo xeebaha soomaaliya waqti aad u fog Waxaa aay badi taariikhyahanada qireen in magaalada Muqdisho uu Islaamka soo gaaray inta aay magaaladaas soo shaac bixin, waxeyna soo soo shaac baxday baxday markii aay dadka magaalada dhamaan diinta Islaamka aay wada galeen oo aay noqdeen dad aad looga yaqaanp gobolka, taas oo keentay in dhamaan xeebaha Afika bari oo ka kooban (Zinjibaar, Somaaliya, Jabuuti) loogu yeero Muqdisho Magaalada Muqdisho markii aay dadkeedi Islaamka galeen markaas oo aheyd qarnigii 1aad ee Hijriga, waxey noqotay darbiyadii adkaa ee difaacay Islaamka Afrika. Qaar kamid ah taariikhyahanada waxey sheegeen in dadka asal ahaan u dhashay magaalada Muqdisho aay ahaayeen dad aay ku badan yihiin Culimada iyo raga diinta lagu yaqaan kuwaas oo horsed ka ahaa dhaqdhaaaqyadii fidinka diinta Islaamka ee Soomaaliya isla markaana dowr weyn kasoo qaatay in aay diinta Islaamka ku fido bariga, bartamaha iyo koonfurta Afrika, dadkaas firkoodi ilaa iyo waqtigaan waxey kunool yihiin magaalada Muqdisho ee qadiimka ah. Asaasidii Magaalada Muqdisho. Taariikhyahanada waa aay isku qilaafsan yihiin waqtiga la aasaasay magaalada muqdisho, qaar kamid taariikhyahanada yurub ayaa sheegay in magaalada Muqdisho la aasaasay qarnigii 7aad ama 8aad ee miilaadiga, laakin kuwo badan ayaa waxey sheegeen wax taasi qilaafsan. Kitaabka taariikhda magaalada Baata (xeebta Afrikada bari) ee lagu qoray afka Sawaaxiliga ayaa waxaa ku qoran qofkii ugu horeeyay ee magaalooyinka xeebaha Afikada Bari aasaasay uu ahaa Khaliifkii Cabdulmalik Ibnu Marwaan sannadku markuu ahaa 77 hijriga, kadib markuu maqlay wararka magaalooyinkaas, wuxuu markaas rajeynaayi inuu halkaas ka dhiso boqortooyo cusub Cabdulmalik Ibnu Marwaan wuxuu halkaas usoo diray rag Suuriyiin, kuwaas oo ah dadkii dhisay magaalooyinka (Baata) (Malindi) (Zinjibar) (Laamo). Taariikhyahan Taliyaani ah ayaa wuxuu sheegay inaay aay magaalada Muqdisho ahaan jirtay Islaamka ka hor magaalo weyn Markii Islaamka uu ku faafay magaalada Muqdisho waxey noqotay meel aay soo hijroodaan dadkii carabta ahaa, dadkaas oo halkaas ka abuuray ganacsi Iyo fidinta diinta Islaamka ilaa aay magaalada ka noqoto Minaaradii diinta ee Afrika, dadkaas firkoodi ilaa waqtigan xaadirka ah waxey weli ku noolyihiin magaalada Muqdisho iyo xeebaha Banaadir oo dhan nin magaciisa la dhihi jiray "Ismaaciil Ibn Cumar Ibn Muxammed", ninkaan wuxuu kasoo jeeday reer "Banii Cafaan" wuxuu magaalada Muqdisho uu yimid sannadkii 149 hiriyada. (MIcnaha Muqdisho "Muqa ayey DISHA"). Ibn Batuuta iyo Muqdisho. socday ku dhaheen ninkaan maaha ganacsade ee waa Faqiih, markaas ayey qeyliyeen dhalinyaradii iyagoo ku dhawaaqayay ninkaani wuxuu marti u yahay Qaadiga magaalada. Waxey igu dhaheen waxaa caado inoo ah markuu magaalada yimaado Faqiiq ama Shariif amaba nin wanaagsan waxaa markiiba loo geeyaa Qaadiga magaalada si uu ula kulmo Suldaanka markaas ayaa waxaa ley geeyay Suldaanka magaalada oo aan la kulmay. Ibnu Batuuta warbixintiisa wuxuu uga waramay qaabkii wanaagsanaa ee loo soo dhaweeyay iyo marti soorkii ee sadexda maalin ah ahaa ee aay reer Muqdisho u sameeyeen. Ibnu Batuuta wuxuu yiri: maalintii afaraad ee booqashadeydi magaalada Muqdisho ayaa waxaa ii yimid Qaadiga magaalada iyo ardayda iyo mid kamid ah wasiirada, waxeyna iikeeneen maro "macawis" iyo maro kale garbaha lasaarto iyo camaamad sida kuwa masaarada oo kale, sidoo kale waxe maryo kuwaan oo kale u keeneen dadkii aniga ila socday, kadib waxaan soo aadnay Masjidka jaamica, Suldaanka ayaan salaamay, kadib asigana wuxuu igula hadlay afka Carabiga asiga oo dhahay "Qadamta kheyra maqdam, wa sharafta bilaa dana, wa aanastanaa" taas la micno ah "waxaad timid meel kheyr badan, wadankeena ayaad sharaftay waadna nasoo wehlisay". Masaajida Magaalada Muqdisho. Magaalada Muqdisho waxey ku caanbaxday masaajido waaweyn oo taariikh fog leh, oo ahaan jirtay goobahii cilmiga loo soo doonan jiray lagana baran jiray culuunta kala duwan, waxaan looga imaan jiray geeska afrika oo dhan waxaa masaajidadaas aay ku caan baxday xalaqaadka tafsiirka, Xadiithka, fiqhiga. Maamulkii Muqdisho ka jiray waxey ku tartami jireen dhisida masaajida iyo gaabaha lagu barto diinta Islaamka. Inta duq magaalo ee soo martay Muqdisho 1930 - 1990. 28- Maxamed Cumar Xabeeb Duqa Magaalada/ Gudoomiya Gobolka 2007-2009 28a-Eng.Cabdirisaq Maxamed Nuur/ Guddomiyaha Gobolka Banaadir 2009 29- Maxamud Axmed Nuur Tarsan Duqa Magaalada ahna Gudoomiyaha Gobolka 2010-2013 30- Xasan Maxamed Xuseen(Mungaab) Duqa Magaalada ahna Gudoomiyaha Gobolka 2013-2014 31-Yuusuf Xuseen Jimcaale(madaale) duqa magaalada ahna Gudoomiyaha Gobolka 2015-2016 32-Thabit Abdi duqa magaalada Ahna Gadoomiyaha Gobolka banaadir 2017 Dawladihii iyo Maamuladii Muqdisho ka talin jiray. Waxaa magaalada Muqdisho soo xukumi jiray dowlado iyo Saldanado, maamuladaas qaarkoodi waxaa sameeyay dadkii ugu horeeyay carabta ahaa ee halkaas soo degay, qaar kalena waxey kamid aheyd qeyb katirsan qilaafadii Islaamka ee waqtigaas jirtay iyo maamulo aay sameysteen qabaail soomaaliyeed katirsan ee dega kofirta Soomaaliya. 1 - dowladii Ximyar: waqtigii ‘’Ascad ibn Karb‘’ oo ahaa mid kamid ah boqoradii ka talin jirtay yaman qarnigii 4aad ee Miilaadiga, Dawladdaan waxey kaloo soo xukuntay magaalooyinka ’buurhakaba’ Marka’’ baraawa 'baardhere'; 2 - dowladii Umawiyiinta waqtigii Cabdulmalik Ibnu Marwaan; 3 - dowladii Xalawaan oo Muqdisho ka talineysay qarnigii bilowgii qarnigii 6aad ee hijriga, waxaan magaalada xukumayay Maxamed Shaah ka tirsanaa maamulka Xalawaan ee Ciraaq.; 4 - dowladii Zuzaan oo bartamihii qarnigii 6aad ee hijiriga Muqdisho xukumayay; 5 - dowladii Shiiraaziyiinta oo qarnigii 7aad hijriga, Dawladdaas waxey ku caan baxday dhisida Masaajida waaweyn oo leh qaab faarisi; 6 - dowladii Faqrudiin oo aasaasay Suldaan Abubakar Faqrudiin, qarnigii 13aad ee Miilaadiga, kadib markii uu ku guuleystay inuu soo afjaro qilaaf ka dhaxeeyay qabaailkii Muqdisho deganaa; 7 - dowladii Burtaqiiska oo magaalada Muqdisho xukumayay waqti gaaban sannadkii 1502 Miilaadiga, Burtaqiiska waxey dadkii Muqdisho deganaa kala kulmeen iska cabin xoog leh oo aay ku diidan yihiin maamulkoodi; 8 - dowladii Mudafar oo Muqdisho xukumeysay bilowgii qarnigii 6aad ee Miilaadiga; 9 - dowladii saldanadii reer Cumardiin geledi oo xukun tay intay inta badan kifirta soamali oo la dhihijiray suldan yuusuf oo xaruu tiis way agayd afgooye; 10 - dowladii Cumaan waa waqtigii Suldaan Barqash oo ahaa suldaankii Sinjibaar oo xukumayay xeebaha bariga Afrika bartamihii qarnigii 18aad ee Miilaadiga, markaas waxey magaalada Muqdisho siyaasad ahaan raacsaneyd Suldaankii reer Cumaan ee joogay Sinjibaar; 11 - dowladii Taliyaaniga oo magaalada Muqdisho qabsatay 1892 Miilaadiga, kadib markii hashiis la gashay Suldaankii reer Cumaan ee Muqdisho katalinaayi inuu ka tanaazulo xukunka ee uu qaato lacag dhan 140 kun Rubiya sannad walba; Bilowgii 50 meeyadii waxey magaalada Muqdisho heshay maamul dowlad hoose ah, intii lagu guda jiray xurnimo raadinta 1950-1960; 1960 kii markii xurnimada la helay waxey magaalada Muqdisho noqoday caasimada dalka Soomaaliya. Muqdisho wa mid kamid amagaalooyinka caalamka ugu waawayn. Tareen. Tareenkii isku xiri jiray Muqdisho iyo Jowhar (Villaggio Duca Degli Abruzzi) Aljeeriya. Algeria (Algeria) / Arabic: الجزائر al-Jazāir, Carabi Algerian Carabi: الدزاير al-dzāyīr; Luqadaha Berber: ⴷⵣⴰⵢⴻⵔ; Faransiis: Algerian), si rasmi ah Jamhuuriyadda Dadweynaha ee Aljeeriya, waa gobol madaxbannaan Afrika on xeebta Mediterranean. Caasimadda iyo magaalooyinka intooda ugu badan waa Algiers, oo ku yaal waqooyiga fog ee dalka. Algeria waa waddanka tobnaad ee ugu weyn dunida, tan ugu weynna Afrika ayaa tan iyo markii koonfurta Suudaan ay ka madax banaaneyd Sudan 2011-kii. [11] Aljeriya ayaa xuddun u ah Waqooyi-bari ee Tunisia, dhinaca bariga ee Liibiya, dhinaca Galbeedka ee Morocco, dhinaca koonfur galbeed ee u dhexeeya Galbeedka Saharan, Mauritania, iyo Mali, ilaa koonfur bari ee Niger, iyo waqooyiga badda Mediterranean. Wadanku waa Jamhuuriyad Seddexaad ah oo ka kooban 48 gobol iyo 1.541 wada-dhaqan (gobollo). Abdelaziz Bouteflika wuxuu ahaa madaxweynaha tan iyo 1999kii. Aljeeriya waxay ogtahay in badan oo ka mid ah boqortooyadii iyo nasteexooyinkii waagii hore ahaa, kuwaas oo ay ka mid yihiin Nimidiyiin, Phoenicians, Carthaginians, Romans, Umayyads, Abbasids, Idrisid, Aghlabid, Rugid, Fatimids, Zirid, Hammadids, Almoravids, Almohads, Boqortooyada. Berbers waa dadka asaliga ah ee Algeria. Algeria, oo dhaqaalaheedu ku tiirsan yahay batroolka, wuxuu xubin ka ahaa OPEC tan iyo 1969-kii. Waxyaabaha saliidda ee saliida ah waxay u taagan yihiin qiyaastii 1.1 milyan oo foosto / maalin, laakiin sidoo kale waa soo saaraha gaasiga ah iyo dhoofiyaha, oo leh xiriiro muhiim ah oo Europe ah. Hydrocarbons ayaa muddo dheer laf-dhabar u ah dhaqaalaha, taas oo qiyaastii 60% dakhliga miisaaniyadda, 30% ee miisaaniyadda, iyo in ka badan 95% dakhliga dhoofinta. Aljeeriya waxay leedahay kaydka 10aad ee ugu weyn ee gaaska dabiiciga ah ee adduunka ah, waana geedka lixaad ee ugu dhoofiya gaasta. Maamulka Warfaafinta Mareykanka ayaa soo wariyay in 2005, Algeria ay ku leedahay 160 trillion cubic feet (4.5 × 1012 m3) ee kaydka dabiiciga ah ee dabiiciga ah. [104] Waxa kale oo uu ku jiraa 16th ee kaydka shidaalka. [5] Kobcin la'aanta hydrocarbon ee 2011 ayaa lagu qiyaasay 5%. Si loola tacaalo baahida bulshada, xukuumaddu waxay soo saartay kharashka, gaar ahaan taageerada cuntada aasaasiga ah, abuurista shaqo, taageerada SME, iyo mushahar sare. Sicirada qumbaha sare ayaa kor u qaaday koontada hadda iyo booska kaydka caalamiga ah ee hadda jira. [97] Dakhliga saliidda iyo gaasta ayaa kor u kacay 2011-kii sababtuna tahay sicirka sicirka sareeya ee sii socda, inkastoo isbedelka mugga wax-soo-saarka uu hoos u socdo. [73] Wax soo saarka saliidda iyo gaasta marka loo eego mugga, ayaa sii waday hoos u dhac, hoos udhaca 43.2 milyan tan oo gaartay 32 milyan tan intii u dhexaysay 2007 iyo 2011. Hase yeeshee, qaybta ayaa ka dhigan 98% wadarta guud ee dhoofinta sanadka 2011, 48% 1962, [105] iyo 70% rasiidhada miisaaniyadda, ama USD 71.4 bilyan. [73] Shirkadda saliida ee Algeria waa Sonatrach, oo kaalin muhiim ah ka ciyaara dhamaan dhinacyada saliida iyo saliidda dabiiciga ah ee Algeria. Dhammaan wadashaqeeynayaasha shisheeye waa inay si wadajir ah ula shaqeeyaan Sonatrach, oo badanaaba leh lahaansho aqlabiyad ah oo ku saabsan heshiisyada is-weydaarsiga. [106] Aljeeriya waxay maalgelisay qiyaastii 100 bilyan oo dinar ah oo ku aaddan horumarinta goobaha cilmi-baarista iyo bixinta cilmi-baarayaasha. Barnaamijkan horumarinta waxaa loola jeedaa in lagu horumariyo wax soo saarka tamarta, gaar ahaan tamarta qoraxda iyo dabaysha. [107] Aljeeriya waxaa lagu qiyaasaa in ay leedahay awoodda ugu weyn ee tamarta qoraxda ee Badda Mediterranean, sidaas darteed dawladdu waxay maalgelisay abuurista dayuurad dayrta qoraxda ee Hassi R'Mel. Waqtigaan, Algeria waxay leedahay 20,000 oo cilmi-baarayaal cilmi-baarayaal ah oo ka socda jaamacado kala duwan iyo in ka badan 780 shaybaar oo cilmi-baaris ah, oo leh hadafyo dowladeed oo lagu ballaariyo 1,000. Ka sokow tamarta qoraxda, meelaha cilmi baarista ee Algeria waxaa ka mid ah bedka iyo isgaarsiinta satellite-ka, tamarta nukliyeerka iyo cilmi-baarista caafimaadka. Inkastoo ay hoos u dhacday tirada shaqo la'aanta, dhalinyarada iyo haweenka shaqo la'aanta ayaa sarreeya. [97] Shaqo la'aanta waxay si gaar ah u saameysaa dhallinyarada, iyada oo heerka shaqo la'aanta 21.5% ay ka mid tahay kooxda da'doodu tahay 15-24. Qiyaasta guud ee shaqo la'aanta waxay ahayd 10% sannadkii 2011, laakiin waxay ku badantahay dadka dhallinyarada ah, iyada oo qiyaas ahaan 21.5% loogu talagalay kuwa da'doodu u dhaxayso 15 iyo 24 jir. Dawladdu waxay xoojisay sanadka 2011 barnaamijyadii shaqo ee la soo saaray sanadkii 1988, gaar ahaan qaab barnaamijka caawinta Aljeeriya/Jasaa'ir waa dal ku yaala Waqooyiga qaarada ee Afrika. Afrika. Afrika (;) waa qaarada labaad ee ugu weyn qaaradaha aduunka kadib qaarada Aasiya dhanka baaxada iyo dhanka dadkaba. Baaxada Afrika waxay la'egtahay c. 30,244,050 km² (11,677,240 mi²) tiradaas waxaa ku jira dhamaan jasiiradaha lagu xisaabo Afrika. Afrika baaxadeeda waxay dabooshaa 20.3% baaxada dhulka oo dhan. Sida lagu xusay tirokoob caalami ah oo la sameeyay sanadkii 2013ka waxaa ku nool qaarada Afrika dad tiradooda ay dhantahay 1.1 bilyan taasi oo ah tiro u dhiganta todobo qeyboodoo qayb dadka dunida ku noolo maanta. Qaarada Afrika waxaa ku hareersan biyo; Bada Mediterraniyanka waxay ka xigta waqooyi, sidoo kale Gacanka Suweys iyo Bada Cas waxay ka xigaan waqooyibari, Badweynta Hindiya ayaa kaga taala koonfurbari, iyo Badweynta Atlantika oo ka xigta galbeed. Intaas waxaa dheer, wadanka jasiirada Madagaskar iyo gasiirado kale ayaa soo hoosgala qaarada. Sida rasmiga ah waxaa qaarada Afrika degan 54 wadan oo la aqoonsan yahay, sagaal deegaan iyo labo wadan oo wali la aqoonsan. Xaga bulshada, qaarada Afrika waxaa ku dhaqan dadka ugu da'da yar caalamka marka tirada guud laga hadlayo; 50% dadka Afrikaanka ahi waa da'da ka yar 19 sano. Juquraafi ahaan, wadanka Aljeeriya ayaa ugu wayn dhulka iyo baaxada, halka Nayjeeriya ugu dad badan tahay; waxaana guud ahaan caalamka la isku raacay in badhtamaha iyo Bariga Afrika yihiin meesha aadamuhu ka soo beermeer markii ugu horeeysay. Waxaa deegaanadan laga helay lafo aad u da' weyn oo muujinaya horaantii dadka. Tusaale ahaan, wadanka Itoobiya waxaa laga helay lafaha ugu da'da weyn inta la ogyahay midaasi oo jirta 200,000 kun sano. Guud ahaan qaarada Afrika waxaa dhex mara dhulbadhaha, waxayna leedahay noocyo badan oo cimilo kala gedisan ah. Waana qaarada keli ah ee laga helo astaamaha cimilada waqooyi ilaa koonfurta dhulka. Sidoo kale, qaarada Afrika waxaa loo qeybiyaa shan "gobol" kuwaasi oo ku salaysan juquraafiga deegaanka. Waxay kala yihiin: Bariga Afrika, Badhtamaha Afrika, Waqooyiga Afrika, Galbeedka Afrika iyo Koonfurta Afrika. Afrika dadka kunool dhamaan waa dadka madow marka laga reebo wadamada Waqooyiga Afrika oo ay ku nool yihiin dad Carab ahi iyo wadamada sida Koonfur Afrika iyo Simbaabwi iyo Nambiya oo laga helo dad tiro yar oo cadaan ay ka tageen gumeystihii reer Yurub. Magaca Afrika. Ereyga "Ifri" waxa lagu magaacaabi jiray dad ku noolaan jiray waqooyiga Afrika meel ku dhaw boqortooyadii la odhanjiray "Qardaaj". Magaca Afrika waxa laga raad raacikaraa luqadii ay isticmaali jireen dadkii lagu magacaabi jiray Fonesiyaanka, waxa la sheegay in kalmada afri ay tahay boodhka waxa kale oo lasheegay in dadkii looyaqaanay barbarku ay u yaqaaneen kalmada afri godka taasoo markaas noqonaysa dadkii godka. Taarikhda Waayigi Hore. Dadka paleoantropologo intooda badan waxay ay aaminsan yihiin in qaarada Afrika ay tahay meesha ay asal ahaan bani-aadanka ka yimaadeen. Qarnigi labaatanaad dhexdeeda, antropologi waxa ay dhulka kasoo heleen lafaha dad badan dhintay oo fossilika taasi ay caddeneysaa in fikiroodi run tahay:asal ahaan bani-admigu wa dad ku noolaan jirey Afrika 7 milyoon sano ka hor. hadaba afirca wexey leedahahay tariqo farabadan ku waasoo ey ugu weynyihiin: faraacintii Masar, iyo waliba is adoosi waqti dheer kajirijiray Afrikada madow. Gobolada Afrika. Sidaan horay u soo sheegnay, qaarada Afrika waxaa loo qeybiyaa shan "gobol" kuwaasi oo ku salaysan juquraafiga deegaanka. Waxay kala yihiin: Bariga Afrika, Badhtamaha Afrika, Waqooyiga Afrika, Galbeedka Afrika iyo Koonfurta Afrika. Badhtamaha Afrika. Badhtanka Afrika (;) waa deegaan xudun u ah badhtamaha qaarada Afrika, taasi oo ka kooban tiro wadano ah, sida: Burundi, Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika, Jad, Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo, iyo Ruwanda. Waqooyiga Afrika. Aljeeriya, Masar, Libya, Marooko, Suudaan, Tuuniisiya, iyo Saxaraha Galbeed. Intaas waxaa dheer, wadanada Aljeeriya, Marooko, Tuuniisiya iyo Liibiya waxaa guud ahaan loo yaqaana Gobolka Maghreb. Galbeedka Afrika. Galbeedka Afrika (;; sidoo kale loo yaqaano Dadka Galbeedka Afrika "People of Western Africa") waa deegaan balaadhan oo dhaca galbeedka qaarada Afrika, taasi oo leh 18 wadan kuwasi oo kala ah: Benin, Burkina Faso, the island of Cape Verde, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Ivory Coast, Liberia, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, the island of Saint Helena, Senegal, Sierra Leone, Sao Tome and Principe and Togo. Marka. Marka (Carabi: ماركا, Ingiriis: Merca, Talyaani: Merca) waa magaalo ku taala gabaldhaca magaalada Muqdisho una jirto ☃☃☃☃, Marka waa caasimadda gobolka Shabeellaha Hoose waxaana lagu yaqaan quruxdeeda iyo dhaqanka eey dadka degan haaystaan kaasoo aad uga duwan kuwa kale. Waxaa bariga ka jirta Badweynta Hindiy Sannadle ah sida (Shiribta,Bereyda, Heleyda IWM.), Magaalada waxay kaloo caan ku tahay soo saarida Dharka Aliindiga.waxaa dagao qabiilo badan oo somali ah iyo inyaroo carab ah qabilada somaalid waxa ugu badan magala iyoo drgana da ku teed san 80%ah bulsha ahan beesha biimaal maxamed iyo shaanshi gaamidle magalada waa maaalo taariq fac ween leh dhanka lada galankii gumaysoga talyaaniga Tacliinta. Dadka Marka jooga badanaa weey tacliin badanyahiin waxeeyna ka shaqeeystaan badda una dhoofaan wadamada Carabta sida Yemen si eey usoo iibiyaan badeecaadkooda kana soo iibsadaan kuwa kale. Badanaa waxeey yihiin Injineeryo iyo Macalimiin. Sidoo kale waxaa dadka Marka badanaa ka yimaado lagu yaqaan Qaalli iyo Ganacsada yaal. Dugsi tacliin iyo Quraan labado weey ku badanyihiin magaalada Marka waxaana caruurta lagu dheerri geliyaa inay tacliin tooda ka fikiraan si eey u caawiso mustaqbalkooda inkastoo uu hadda dowlad la'aanta eey ka tanbadisay waalidiinta meesha dagan ku waasoo dhib eey ku tahay in eey bixiyaan lacagta dugsiga ama jaamacadda. Magaalaga marko waxey ka kooban tahay sadex xaafadood oo kala ah "Horseed", "Wadajir" iyo "Howlwadaag" waxaana waxaa hoos taga xaafado yar 1- Horseed waxaa hoostaga --- Bulajaan Buufow iyo Lumabardi 2- Wadajira waxaa hoostaga ---- Saraha Beyturaas iyo Awbaale 3- Hoolwadag waxaa hoostaga ---- Xaafa Ruushiya, Sheekh Abroone Cuntada. Sidoo kale magaalda Marka waxey leedahay hoteelo caan ah dalxiisna loogu imaado sida, Hotel Madiina iyo kuwo kaloo la mid ah. Waxaa kaloo laga heli karaa magaalada Marka maqaayado la fadhiisan la cunaayo sida sambuuska, bajiyaha, kabaabka. Suuqyaasha ku yaalo magaalada waa labo suuq po kala ah kaas oo ku yaalo horseed midna wa Suuqa Weyn ee magaalada Marka. Dadka magaalada Marka joogo badanaa ma cunaan hilibka sida loogu cuno qeybaha kale ee dalka. Dadka badanaa waxeey cunaan malaayga ama kaluunka iyo doorada. Waxaa galabyadii lagu yaqaan in aay cunaan macmacaan yada caanka ka ah Koonfur Soomaaliya ku waasoo lagu cabo qaxwo kharaar. Marmarka qaarne waxeey cunaan bajiye iyo sambuus iyo bisbaas. Luqada. Dadka Marka degan waxeey leeyahiin lahjo af somali ah iyo ku gaar ah taasoo u dhaw mida loogu hadlo Xamar. Lahjadaan waxaa loo yaqaan "Af Marka" ama "Af Asharaaf" waxaana badana ku hadlo dadka gibilcadka iyo lahjad arow la dhaho oo ay ku hadlaan Biyomaalka ee degan koonfurta wadanka. Dadka Reer Marka waxey dhahaan; " Marka Cadeey, Minin Ow Osman, Muufo kuus kuus iyo macmacaan, Martidii moodo munaafaq waaye." Taasoo aay ka wadaan qof walbo waa inuu magaalada soo booqdaa oo uu nan dhaafin haddii uu imaado kuunfor Soomaaliya. Waxeey ka wadaan Marka waa gurigii Ow Osman kaas oo ahaa nin caan eh waano magaalo lagu yaqaano cuntaba tii uugu macaanayd ee wadanka taalo. Marti walbana waa inay soo booqataa mar intey nooshahay. Ogaden. "Haku khaldin Ogaadeen (beel)." Ogaadeen (loogu dhawaaqo "Ogadēn";,) waa deegaan ku yaala bariga wadanka Waqooyi kaasi oo degaan Dad Soomaali ah. Deegaanka Ogaadeeniya waaa ilaa 200,000 square kilometres, taasi oo xad la leh Djibouti, Soomaaliya iyo wadanka Kenya. Intaasi waxaa dheer, magaalooyinka ugu caansan waxaa ka mid ah Jigjiga, Dhagaxbuur, Godey, Qabri Dahar, Fiiq, Shilavo, Kelafo, Wardheer iyo Danaan. Maamulka Gobolka. Soomaali Galbeed ama dowlad deeggaanka Soomaalida Ethiopia DDS. waa Ismaamul goboleed oo ku hoos jiro dalka Itoobiya.maamulkaan woxoo leeyahay madax iyo ciidan u gooni ah waxoon ku yaalaa Geeska Afrika.Ismaamulka Soomaali galbeed waxee daris latahay Soomaaliya oo ka xigto Woqooyiga,bariga, iyo Koonfurta.Koonfur galbeed neh waxaa xigo dalka kenya, galbeedka neh gobolada itoobiya.Ogadenia waxee ka midtahay dhulka Soomaaliya oo lagu daray wadanka Itoobiya.Ogadenia waxee leedahay taariikh aad u dheer. gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay dhamaadkii 1890ki, waxaana la dhihi jiray ingriiska somaliland, waxoona ku daray dalka itoobiya 1897. ingriiska markale ayoo isku dayay in oo ka soo saaro ogadenia dalka itoobiya,waa markii oo ingiriiska iyo talyaaniga ee wada shaqeen ee sameeyeen, sida ee gobolada soomaalida u miday lahaayeen. Dagaalkii Labaad ee Aduunka itoobiya waxee isku dayday in ee qaadato, dhulka Eratareya iyo ogadenia. ingriiska dhul yar ayoo ka qaatay ogadenia oo ka bilaawdo, magaalada haud ilaa fransiiska somaliland oo hatta la dhoho Jabuuti. ingriiska dhulkaas ma ku darin itoobiya ilaa sanadka marka oo ahaa 1954tii. 1977 ayaa waxaa dhacday, dagaalkii xoreenta Soomaali galbeed, waa markii ee itoobiya dhibaateysay shacabka ogadenia, waagaas itoobiya waxee iskugu wici jirtay libaaxyada afrika, laakiin madaxweynihii soomaaliya Maxamed Siyaad Barre oo dhalasho ahaan ka soo jeedo dhulka soomaali galbeed ayaa aad uuga xumaaday, dhibaatada ee itoobiyaanka ku haayeen dhulkaas, waa markii oo duulaan ku qaaday itoobiya.ciidamada Soomaaliya iyo somaligalbeed, ayaa isku dayay, in ee itoobiya ka bixiyaan dhulka ogadenia. ciidmada soomaaliya waxee markaas gacanta ku haayeen dhulka ogadenia oo dhan, caasimada addis ababa waxyar ee u jireen. aduunka marka oo arkay, itoobiya oo dhamaaneeso ayaa waxaa garab siiyay wadamada Ruushka oo markaas ahaa Midowga Sofiyet,Kuuba iyo Koonfur Yemen. ciidamada soviet unionka ayaa askarta somalida dib u celiyay, markii ee XDS ee dareemeen in ee ku aadin ciidamada ruushka, dhaqaalihii neh oo ku yaraaday. qaar ka mid ah ciidamada xooga ayaa sii joogay dhulka soomaali galbeed, ayaga oo wadaniyad ka muuqato, waxeena la dagaalamaayeen ciidamada shisheeye iyo kuwa itoobiyaanka. Daarood. Daarood (;) waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, jidwaaq, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Majeerteen Dishiishe iyo Warsangali), Lailkase Mareexaan iyo beelo kale. Daaroodku Wuxuu ku hadlaa lahjad isku mid ah waase jiri karaan waxyaabo yar yar oo lagu kala gedisnaan karo taas oo intii hadba isku deegaanii ay ereyada qaybtood isku si u adeegsadaan'ama ugu dhawaaqaan. Hordhac. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Muuqaalo. Odaygii ay ka soo tafiirmeen beesha Daarood wuxuu ku aasan yahay magaalo la yidhaahdo Haylaan, taasi oo 35 km u jirta magaalada Badhan ee waqooyi-bari gobolka Sanaag, Soomaaliya. Wikipedia. Wikipedia (loogu dhawaaqo [ˌwiˑkiˈpidi.ə]). Waa bar laga helo Web-ka oo ah Qaamuus qoran. Waxaa qorey dad iskood ugu qora luuqadadooda oo aan dawlad ama haayadi diran. Qofkwalba oo guriga khatka internetka ku heysta, yaqaanana sida loo isticmaalo wuu ka qeybqaadan kaaraa Qaamuuskan oo sidii cilmi Soomaaliga ku qoran loo soo gelin lahaa halkan. Arintan oo la bilaabay 2001 Ingiriiskuna (english) ugu horeysey ayaa waxaa ku xigey luuqado badan oo kuwa ugu waaweyn ay yihiin Jarmal, Faransiis, Isbanish iyo Talyaani. taariikhdu markii ay ahayd 18/01/2012 ayaa waxa hawada ka baxay wikipedia laakiinse isla maalin ka bacdiba waa ay ku soo noqotay hawada. World Wide Web. Shabakada isku xirka Caalamka (Ingiriis:World Wide Web) loona soo gaabiyo WWW inta badana loo yaqaan Web, kaas oo loo isticmaalo isku xirka dokumentiyadda iyada oo la adeegsanayo qadka Internetka, 2001. 2000 - 2001 - 2002 waxyaabihii ugu waaweynaa ee dhacay sanadkaas waxaa ka mid ahaa. - 11 sebteembar 2001 waxaa la qarxiyey guryaha WTO, World Trade Center ee ku yaaley magalada New York. __TOC__ Internet. Internet waa hab aduunka oo dhan u furan iney isku dhaafsadaa waranka, cilmiga, ganacsiga iwm. Internet wuxuu ka kooban yahey Shabakadda Kumbuyuutarrada (Ingriis: Computer Network). Kuwaasoo xogta (Ingriis: Data) isku dhaafsadda habka loo yaqaan internet protocol. Wuxuuna ka kooban yahey malyuunaad shabakkadood (English: network) sida kuwa jaamacaddaha, ganacsiyada, dowladoha, shirkadaha. Kuwaas oo si wadojir ah isku dhaafsada xog kala duwan oo noocwalba leh sida sawiradda, fiidhyoowyada, codadka, iyo qoraaladda. Magaca internet wuxuu ka yimid ereyga "inter'"connection" "net'"work", oo loo soo gaabiyey internet. Taariikhda. Internetku waxow ahaa natiijo ka dhalatay Mashruuc ay sii daysay Hey'ada ARPANET sanadii 1969 kaas oo ahaa mashruuc kasoo baxay wasaarada gaashaandiga Mareekanka barnaamijkaas waxaa loo aasaasay isku xirka Ciidanka Mareykanka iyo jaamacadaha iyo dhamaan hay'adaha cilmi baarista si looga faa'iideysto Aalada mobil Koowda Janaayo ee 1983 ayaa wasaarada Gaashaandhiga Mareekanka badashay Baratakoolkii NCP kuna wareegtay IP. Mustaqbalka Internetka. Sida hada ka muuqato Internetku wuxuu yareeyay waxyaabo badan oo ay ku bixi jirtay tamar sida tusaale ahaan waxaa maanta wax ka baran kartaa Internetka adigoo joogo xaafadaada ama gurigaada, Sidoo kale waxaa laga maarmay inaad maanta tegto meel ganacsi oo aad sheey ka iibsato adigoo heli karo dukaameysi Qadka (Online Shopping). Sidoo kale waxaad arkeysaa Shaneemooyinkii in laga maarmay oo Netka aad heli karto Film ama riwaayada aad rabtid. Sida ay leeyihiin Khubarada Aduunka in uu Netka noqon aduunka khiyaaliga ah Tusaale ahaan in qof jooga gurigiisa laga xakumo Maxkamad si Online ah. sidoo kale maanta waxaa laga maarmay in Qaamuusyadii Buugaagtii ha ahaado mid Cilmi iyo mid Taariiqeed marka la fiirsho xaga isku xirka aduunka Talyaaniga. Talyaaniga, ama Jamhuuriyadda talyaaniga () waa dawlad ku taala qaarada yurub waxa uuna xuduud la wadaagaa wadamada Faransiiska iyo wadanka Iswiisarland iyo wadanka Ostariya waxa kale oo uu soodin la leeyaay wadanka islofeeniya dhulaka taliyaaniga waxa uu ka koobanyahay sadex wadan oo kala ah dawlada taliyaaniga ee caanka ah iyo wadanka saan mariino oo ah imaarad madax banaan oo ku taala gudaha wadanka taliyaaniga waxa kale oo wadanka taliyaaniga ku gauda yaala dawlada yar ee looga taliyo dadka haysta madhabta kaatooliga ee diinta kiristanka oo ku dhex taala gudaha Roma caasimada wadanku waa roma inta badan dadka reer taliyaanigu waxa ay haystaan diinta kiristanka raysal wasaaraha wadanku hada waa salfiyo barlaskooni lacagta wadankaa lagu isticmaalaa waa lacagta midawga yurub ee yoorada loo yaqaano taliyaanigu waa dawlad wayn oo caana taariikh soo jireenan wuu leeyahay dawlada taliyaanigu waxa ay ka midtahay dawladaha loo yaqaano G8 ee xaga warshadaha hore uga maray taliyaanigu waxa uu gumaystay wadamu kamida qaarada afrika sida soomaaliya ertariya iyo libiya luqada wadanku waa taliyaani taliyaanigu waa jamhuuriyad dimuquraadi ah taliyaanigu waxa uu ku yaala bada dhexe halkaas oo ay ku taalo jasiirada sisiiliya oo ah qayb ka mid ah wadanka taliyaaniga taliyaanigu waxa uu leeyahay warshado badan oo wax soo saara ganacsiga taliyaanu badanaa waxa uu gaadhaa Afrika bogan waxaa qoray. Waxay ku taalaa gacanka Itaaliya ee yurubta koonfureed, iyo labada jasiiradood ee ugu weyn badda dhexe sida Sasiiliya iyo Sardiiniya. Talayaaniga wuxuu soohdinta la wadaagaa wadamada kala ah Faransiiska, Iswiizerlaan iyo Isloveeniya. Labada gobol ee madax-banaan oo ah saanmarino iyo Faatikanaka waxay ku dhex yaalaan gacanka Talyaaniga. Talyaani ama Itaaliya Waa dowlad yurub ah waxeyna dhacdaa Koonfurta qaarada yurub. Talyaaniga wuxuu ka koobanyahay 3 qeybood; Dhulka la xiriirsan yurub iyo 2da gaziirad ee lakal yiraahdo sicilia iyo sardegna. Dhanka woqooyi waxaa ka xiga talyaaniga buuraha Alpine. waxaana ku taala gudaha talyaaniga labo dowladood oo madax banaan oo kala ah; Faatikaan iyo Saan Mariino. Berbera. Barbara (,) waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Woqooyi Galbeed Soomaaliya hada waxaa ka arrimiya Maamulka Gobola Saaxil ee dalka la magac baxay jamhuuriyada Somaliland. magaalada Berbera waxay leedahay Dekad ugu wanaagsan qaybta Bada cas ka hooseysa, waana ilaha dhaqaalaha ee wadanka somaliland Berbera waa magaalo caan ah, oo aad u da wayn, sidda ay ku tilmaaman tahay buugaagta taariikhdda ee ay qoreen rag uu ka mid yahay Ibnu batuta. Waxa magaaladda dagan, dad ku dhow ilaa iyo 223,000 oo qof qoyaastii. waana ay sii kordhaysaa tiradda dadku. Jawiga magaalada aad ayuu u-kulushahay, khaasatan xilliga xaggaga oo uu heerkulku gaaro illaa 45 degree. Waxaa hoos u dhac ku yimid adeegsiga dekadda taas oo ay ka dambeysey xayiraadi Carabtu kusoo rogtey xoolihi soomaalida sanadadii la soo dhaafay oo hada la furay. Shaqada ugu weyn ee hadda dekada kala wado waxaa wayn alaabta ugu soo degta dalka Etoobiya kadib markii wadanka Eritrea ka go´day dalkaas, ka xidhayna xidhiidhka Badacas. Muqaalka Guud Dhaqaalaha. )Magaalada Berbera waa ilaha dhaqaale ee Soomaaliland waxaa ku taal Dekadda ugu wayn Soomaaliland ee ay ka soo dagaan wax la quuto wadanka oo dhan waxaana ilaha uga wayn ee dhaqaaluhu ka soo galo dalka. Waxaa ku nool magaalada Berbera Dadwayne shaqaale u badan waa magaalada kaliya ee aad odhan karto samayn kuma laha Shaqaalo la'aanta wadanka rakaadisay subaxnimada hore ee aroortii waxaad arkaysa dadbadan oo shaqo tagaya intooda badana ay ku sii qulqulayaa Dekada walow ay u badan yihiin muruqmaal ka xoogsada dekada. Ardayda waxbarashada ku jiraa ma badan oo magaalada wax ay leedahah dugsiyo hoose/dhexe iyo secondry iyo jaamacada Golis oo ah Jaamacad priveta ah sidaas darteed waxaan odhan karnaa xaga waxbarashada dhaqdhaqaaq sidaas u badan ma jiro marka aan barbardhigno Magaalooyinka Borama,Hargaysa iyo Burco. Mar aan Booqday Dekada oo ag ilaha Dhaqaale ee Wadanka wax ay indhahaygu qabnayeen sawiraduna muujinayaa Dekada oo aad u maqshuul ah shaqo xoog lehna ka socoto waxaa kale oo aan la sheekaystay qaar ka tirsan Shaqaalaha Dekada waxayna ii sheegeen in uu fiican yahay Dhaqaalaha Dekadu guud ahaan waxa kale oo intaas ku dareen in ay jiraan hoos u dhac xaga dhaqaale oo shaqaalaha saameeyey waqti uu kor u kacay dhaqaalaha dekadu taas ay ku sheegeen in mushaarka la kordhiyey aanay wali dhan dhamin hadii wax la kordhinayana ay iyagu xaq u leeyihin. sidoo kale intii aan ku gudo jiray socdaalka wadad dheer ayaa waxaan ku arkayey baraha Kantrol ee gaadhi joogsanayey ciidamada booliska ah ee ku sugna in ay dirawalka gaadhiga waydiinayey 1000 Sh Sl oo ah lacag aad u yar taas oo muujinaysa baahida haysa ciidanka booliska oo uu dhawaan madaxwaynuhu ku dhawaaqay in uu mishaarkii u kordhiyey 100%100 taas oo aan wali hir galin mar aan wax ka waydiiyey mid ka mid ah ciidanka booliska ayaa wax uu ii sheegay wax la kordhiyey daayoo inaanay wali qaadan mushaarkii bisha oo dhanba. Dhanka kale Magaalada Berbera waxaa ka dhisan Dhismayaal qadiimi ah oo dun dunsan kuwaas oo aan wali wax dib u dhis ah aan lagu samayn sidoo kalena magaalda waxaa ku yar guud ahaan dhaqdhaqaaqa dhisme. Taariikhda magaalda berbera. Magaalada Berbera oo mar loo yaqaanay "Malawo" waxay ka mid tahay magaalooyinka ay warbixinta faahfaahsan ka bixiyeen Richard Burton iyo Johnston -ba, waxayna labadooduba ku tilmaameen sebenadaa, inay magaaladu ahayd magaalo weyn, oo laga samayn jirey carwooyin ganacsi, gaar ahaan xilliyada magaaladu qabawdahay. Qarnigii 19-naad horraan-tiisii ilaa dhammaadkiisii, magalaada Berbera dadka deggenaa waxay u badnaayeen Carab iyo Hindi, balse waxaa dadkaa ajaanibka ah u ahaa "Abbaan" dad soomaaliyeed, waayo suurtagal may ahayn in qof qalaad uu Abbaan la'aan ku dhexjoogo magaalooyinka xeebaha Somaliland. Nin la odhan jiray Drake-Brockman oo Somaliland ka qoray buug aad u faahfaahsan 1912-kii wuxuu ku qiyaasay tirada dadka Berbera inay u dhaxay-say 20,000 ilaa 40,000 xilliga qaboobaha, balse xilliga xagaaga ama kulaylaha ay tiradaasi hoos ugu soo dhici jirtay 5000-10,000 oo qof. Berbera waa dakeda uguwayn Geeska Afrika. magaalada berbera iyo gobolka saaxil waxa dega qabiilka isaaq oo dhan iyo qabiilooyinka la hayb sooco, waxaa kaloo dhismayaasheeda wax ku leh beelaha kale ee soomaaliland dega sida hartiga. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir oo ka mid ah sagaalka Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka gudaha Soomaaliya, waxay degaan caasimada Muqdisho. Isaaq. Isaaq. Isaaq (;; sidoo kale loo yaqaano Isaq, Isxaaq ama East Africa|date=1856|publisher=Longman, Brown, Green & Longmans|location=London|isbn=978-1419119828|page=103|url=https://books.google.com/books?id=5POdm7UKXP4C&pg=PA103&dq=aydur+first+footsteps&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwiMnZecoNPOAhVLB8AKHRPgCt4Q6AEIHDAA#v=onepage&q=aydur%20first%20footsteps&f=false} (guud ahaan loo yaqaano "Reer Sheekh Isaxaaq") waa beel ka mid ah Dadka Soomaalida ee ku dhaqan Waqooyiga Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Beesha Isaaq waxay ka mid tahay beel-weynta Dir, waxaanay deegaan ahaan ku dhaqan yihiin Waqooyiga Soomaaliya, wadanka Itoobiya iyo wadanka Jabuuti. Taariikh. Sida ku xusan buugaag wakhtiyo hore la qoray iyo Dhaqan Soomaaliga, beesha Isaaq waxay ka soo tafiirmeen Sheekh lagu magacaabi jirey Sheekh Isxaaq ibn Axmed al-Hashimi kaasi oo la sheegay inuu asal ahaan ka soo ambobaxay wadanada Carabta wakhti lagu qiyaaso intii u dhexaysan qarnigii 12aad ilaa qarnigii 13aad. Intaas waxaa dheer, Sheekhu wuxuu gabadh ka guursaday oo la degay beesha Dir halkaasi oo ku tafiirmay. Xubnaha Beesha. Isaaqu waa qabiil ka mid ah qabaailada Soomaaliyeed. Qabiilkani wu xuu dagaa Somaliland oo ah meesha uug taariikh ahaan dago, iyo Kililka shanaad ee somalida Itoobiya ingiriiska india mareykanka. Saylac. Saylac (;) waa magaalo xeebeed taariikhi ah oo ku taala Gobolka Awdal waqooyiga dalka Soomaaliya. Magaalada waxay ku taalaa waqooyi-bari Gobolka Awdal, waxayna aad ugu dhowdahay wadanka Jabuuti oo u jirto ilaa 120 km. Magaalada Seylac oo ah mid qadiimi ah oo aad u taariikh dheer ayaa wakhti xaadirkan magaalo-madax u ah gobolka Selel oo ah gobol cusub ooy magacaabtey dowlada Somaliland. Seylac waxaa loo aqoonsan yahay ineey jirtey tan iyo wakhti ka horeeysay soo bixitaanka diinta Islaamka, midaasi oo ah goobaha ugu taariikhda dheer qaarada Afrika, iyada oo ay ku yaalaan meelo fara badan oo taariikhi ah hase yeeshee ka turjumaaya taariikhda geeska Afrika gaar ahaan tan Soomaalida. Waxa laga soo xigtey sahamiyayaal Roman iyo Giriig ah in qarnigii 1aad Sey|lac dhisneyd isla markaana lahayd maamul caasimadeed iyo hogaan heer sare ah. Tan iyo horaantii soo bixitaanka diinta Islaamka magaalada Seylac waxay ahayd hooy waxbarasho, ganacsi, dhaqan, ilbaxnimo, xadaarad iyo maamul boqortooyo. Qiyaastii qarnigii 7aad ilaa 8aad ayaa diinta Islaamku ku soo fidey magaalada Seylac oo wakhti kooban ku noqotay hooyga diinta ee guud ahaan qaarada Afrika, gaar ahaan gobolka geeska Afrika. Badhtamihii qarnigii 9aad ayaa maagaalada Seylac waxay aasaas iyo saldhig u noqotey biloowgii Boqortooyadii Adal, midaasi oo ka talin jirtey deegaanadaas mudo qarniyo ah ilaa laga soo gaadhayay qarnigii 14aad markii ay gaadhay meesha ugu sareeysay ee deegaanada geeska Afrika. Wakhtiyadii ku xigay waxaa caasimada qadiimiga ah la wareegay Boqortooyadii Cusmaaniyiinta oo xukumayay tan iyo goortii ay kala wareegtay Boqortooyada Ingiriiska. Juquraafiga Seylac. Magaalada Seylac waxay ku taalaa waqooyiga Soomaaliya, gaar ahaan xeebta waqooyi ee gobolka Awdal. Magaaladu waxay xarun u tahay Degmada Saylac. Sanadkii 2008da ayaa dowlada Somaliland u magacaawdey magaalo-madaxda gobol cusub oo lagu magacaabey Selel. Bari iyo waqooyi waxaay Saylac la wadaagtaa gacanka Cadmeed, galbeed waxaa ka xiga wadanka Jabuuti, magaalada Borama waxay dhacdaa 243.3 kilomitir koonfur-bari, halka magaalada Berbera u jirto 270 km bariga magaalada Seylac. Magaalada qadiimiga ah ee Harar waxay u jirtaa 320 km galbeedka. Deegaanka magaalada Seylac waxaa uu leeyahay caro bataax coowlaan ah, taasi oo ka dhigtey magaalada lama-degaan la mood. Waxayna dhinaca u saaran tahay Banka Giriyaad ee dhaca waqooyiga gobolka Awdal, maanta lagu xisaabiyo gobolka Selel. Intaas waxaa dheer, in Seylac agagaarkeeda ku yaalaan ilaa dhowr-iyo-toban gasiiradood oo yaryar, kuwaas ooy ka mid tahay Gasiirada Saacadiin ee loogu magaca daray suldaan Saacadiin oo ka mid ahaa madaxdii boqortooyada Adal. Wado xumo iyo biyo yaraan ayaa magaalada Seylac ku haya dhibaato weyn. Taariikhda Saylac. Magaalada Saylac waxaa soo booqday qoraagii caanka ahaa ee Ibn_batuutah 1330-kii, halkaasoo uu ku tilmaamay inay ahayd magaalo weyn xilligaa. Qarnigii 16-naad waxay magaalada Saylac ahayd caasimaddii maamulkii caanka ahaa ee Adal. Qoraalada laga hayo Saylac way farabadan yihiin, balse aan ku soo koobo, laba socdaal oo ay kusoo kala mareen nin la odhan jiray Johnston iyo ninkale oo la odhan jiray Richard Burton. Richard iyo Johnston labaduba, waxay soo mareen sebenkii uu ka talinayay magaalada Saylac Sheekh Sharmaarke Ali Saalax oo magaalada ka ahaa guddoomiye muddo dheer. Labadaa nin-ba waxay ku tilmaameen magaalada Saylac inay ahayd magaalo weyn oo uu ka socday ganacsi aad u xoogbadani. Sida ay ku bilaabantey iyo goorta ay aasaasantey magaalada Seylac taariikhyahanadu weli weey isku khilaafsan yihiin. Laakiin waxaa la isla garoowsadey in magaalada Saylac ay jirtey qarnigii 1aad, wakhtigaasi ooy soo siyaarteen bad-mareeno u dhashay Romanka iyo Giriiga. Warbixin laga soo xigtey ragaasi ayaa lagu ogaaday in magaalada Saylac ahayd mid aad u dhisan, maamul iyo kala dambeyn leh, ganacsi aad u balaadhan ka socdo, isla markaana leh mid ka mida xadaaradiihii ugu sareeyay wakhtigaasi. Magaalada Saylac aad ayay u awoodaysatey wakhtiyadii ku xigay, isla markaana ku fidey deegaanada jaarka la ahaa kuwaas oo dagaalo qadhaadh dhex maray. Boqortooyadii Saylac. Saldanadii Cadal (micno ahaan "Cadaalad") waxay aheyd boqortooyo xukumi jirtay deegaano badan oo ka tirsan Gobolka Awdal ee waqooyiga Soomaaliya, meelo ka mid ah dhulka Itoobiya iyo Jabuuti ilaa Eratareya. Boqortooyada Cadal waxey ka mid ahayd boqortooyada ugu taariikhda dheeraa uguna awooda weynaa gayiga iyo deegaanada ay dagaan dadka Soomaalida iyo agagaarkooda. In kastoo boqortooyadu ka bilaabantey magaalada taariikhiga ah ee xudunta u ahayd ee Saylac waxay saldhigyo waaweyn ku lahayd magaalada Harare iyo nawaaxigeeda. Magaalada Saylac ayay ka bilaabantey boqortooyadu ka dib ku fidey deegaanka geeska Afrika. Sanadihii 1415 ilaa 1577 ayay boqortooyada Cadal ugu awood badneyd goortaas ooy maamuleysay in ka badan shan kun oo kilomitir isku wareeg ah. Siyaasada iyo Maamulka. Maamul Goboleedka Saylac & Lughaya ee Soomaaliya waa maamulgoboleed dhaca waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, kaasi oo dhinac ahaan ka tirsan dhulka maanta loo yaqaano Somaliland. Xarunta degmadani waa caasimada qadiimiga ah ee Saylac. Deegaanada hoosyimaada Degmada Saylac waxaa lagu cabiraa dhul baaxadiisu le'eg tahay ilaa 18,566 km kaasi ooy ku dhaqan yihiin dad gaadhaya ilaa 105,000. Sida caadiga degmadani waxaa xarun u ah magaalada qadiimiga ah ee Saylac. Magaalooyin kale oo hoosyimaada maamulkani waxaa la mid ah Lughaya, Caasha Cado, Xariirad, Jidhi iyo Lawyacado kuwaasi oo dhamaantood ah magaalooyin iyo tuulooyin. Maamulida iyo talada deegaanadan waxaa in badan isku heystay maamulka Somaliland, maamulgoboleedka federaalka ah ee Awdalland iyo qeybo kale oo dhamaantood sheegtay ineey si gaar ah u maamulaan deegaankaasi. Gobolka Saylac iyo Lughaya waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa waqooyiga Soomaaliya. Magaalo madaxda gobolkaan waa Saylac. Mida Rumeed Kaniisada Ciise. Mida Rumeed Kaniisada Ciise (Ingiriis: The True Jesus Church), Waa kaniisad Kiristaan oo xur ah. Waxaa lagu aasaasay wadanga China ilaa 1917. Maantay ilaa 1.5 million xubin oo gusugan 45 Wadan. Christmas laba dabaaldego. Midab Takoor. Midab Takoor waa yasid lagu yasaayo qof kale midabkiisa ama muuqaalkiisa.Midab Takoorka waxaa soo raaca Addoonsi Takoor iyo Quudhsi Faahfaahin. Addoonsigu waa yasid, xaqirid, liidid, khasbid iyo jujuubid dadka loola dhaqmo si axmaqnimo, waxashnimo iyo bahalnimo ah oo dadnimada ka baxsan, iyadoo dadka loo isticmaalayo ama loo munaafacaadsado sida xoolaha oo kale. Adoonsigu waa ku shaqaysiga muruqa qofka iyadoo bahdil iyo maskax dulayn loo gaysanayo. Sidoo kale waxa uu leeyahay quudhsi, midab-sooc iyo sinji-takoor. Addoonsiga; wuxuu qofku ka mid noqonayaa hantida nafleyda ah ee qofka wax addoonsanayaa leeyahay. Wuu iibsan karaa, sida dibida oo kale ayuu beerta ku fashaa, sida dameeraha oo kale ayuu biyaha ku soo dhaansadaa. Haddii qofku amar qaadan waayona, waxa la markiyaa ciqaab daran oo arxan la’. Wuu garaacaa, oomiyaa, gaajaysiiyaa, geed intuu ku xidho ayuu qudhaanjo ama shinni ku cariyaa, dabadeedna qaniinyo ayey diirka iyo cadka kaga siibtaa, milic intuu ku miigeeyo ayaa raran, oon iyo diihaal naftu uga baxdaa ama uu la suuxaa. Addoonsigu waa denbiga ugu daran ee bani’aadamka laga galo. Carabta islaamka hortii iyo caddaanka (siiba repor galbeedka inta hadda laysku yidhaahdo) ayaa aad ugu caansa naa addoonsiga iyo kala gadashadooda. Takoor. Taaaaaakoorku waa fogeyn, karantiimayn, dullayn, yasid iyo xaqirid dad ama qof lagu xad gudbo dadnimadiisai iyo karaamadiisa, iyadoo lagu takoorayo caafimaadkiisa ama isirkiisa (qoladiisa). Takoorku waa dulayn iyo karaamo-dil qofka cirdigiisii iyo sharaftiisii hoos loo dhigo, lagana duudsiyo xuquuqdii uu bulshada ku dhex lahaa, laga fogeynayo bulshada inteeda kale xag dhaqan, dhaqaale, feker, siyaasadeed iyo xag kartiyeedba. Takoorku waa laba mid: caafimaad-takoor iyo isir-takoor. Caafimaad-takoorku wuxuu dhacaa marka qof uu ku dhaco cudur dilaa ah oo la kala qaado, dabadeedna qofkaa la karantiimeeyo, lagana fogaado oo xidhiidh loo jaro; aan wax la la cunin, aan meel lala seexan, makhaayad lala fadhiisan, weel wax lagula cunin, dharka aan lala isticmaalin iwm. Isir-takoorkuse waa marka bulsho isirkeeda la takooro, laga faquuqo; aan laga guursan, loona diido inay bulshada inteeda kale ka guursadaan, loona geysto nasab cay, yasid, liidid, maagid, hanjabaad, maskax-dil iyo jidh-dil intaba. Isir-takoorka (haybsooc) waxa aad looga adeegsan jirey dhulalka carabeed, ilaa haddana waxa si darran looga isticmaalaa dhulalka soomaalida iyo dalalka tolnimada ku dhisan. Dadka ay soomaalidu takoorto waxa ka mid ah: Midgo, shekhaal, Tumaallo, Gabooye, Yixirro, Yibro, Boon, Eeylo, Xuryeel iyo Low-jir iwm. Dadkan waxa lagu fogeeyaa haybtooda (qolada ay ka soo jeeddaan), waa la haybsoocaa, waxaana lagula kacaa dhaqan qalafsan oo naxariis daran, waxa laga gawdhiyaa dhaqanka guurka, talada dalka, qabaqadda sare ee bulshada sida; maalqabeennada, tijaarta, aqoonyahannada, indheer-garadka iyo maamulka sare ee Dawladda iwm. Waxa horyaalla gidaar weyn oo nusqaan, xaqiraad, bahdil, quudhsi iyo karantiimayn ku dhisan oo aan u oggolaanayn inay bulshada caadiga ah ka mid noqdaan. Iska daa dadkaa in soomaalinimo loo qirsanaadee, xitaa bani’aadanimo looma aqoonsana. Wax liita oo naf aan lahayn oo uraya ayaa loo arkayaa. Quudhsi. Quudhsigu waa cay, yasid, liidid, maagid, hanjabaad iyo bahdil. Had iyo jeerle waxa la quudhsadaa ama la soocaa dadka dacdaran/ildaran. Quudhsigu waa saddex nooc: midab-sooc, muuq-sooc, caafimaad-sooc. Waa nooc gooni ah oo laga biyo diidayo abbuurta Rabbaaniga ah, isla markaan bulshada inteeda badan muuqaalka, midabka iyo caafimaadka loogu jaangoynayo, ciddii ka midab duwan, ama ka muuqaal geddisan, amaba caafimaadkoodu aanu taam ahayn lagu yasayo, laguna quudhsanayo. Midab-sooc: soomaalidu dadka ay midab-soocdo waxa ka mid ah ‘Xamar Cad-cadka’ ama Shaashida oo ay aaminsan yihiin in shaki ku jiro soomaalinimadooda, iyagoo ku dura in aanay soomaali dhab ah ahayn. Waxa lagu gawdhiyaa xukunka iyo dabaqadda sare ee bulshada. Muuq-sooc: soomaalidu waxay muuq-soocdaa dadka timo-adagta ah “Jareerta”. oo ay ku quudhsato ama ku yasto abuurtooda (timahooda adag iyo daloolka sankooda weyn) sidaasi awgeed ayey soomaalidu xuquuqdii dadkaasi ummadda dhexdeeda ku lahaayeen ugu duudsideen, uguna tumteen, isla markaana ay bulshada gooni uga faquuqeen. Waxa xusid mudan in reeraha difaaca adag leh, (kuwa isir ahaan iyo dhaqan ahaanba soomaalinimada isu qirsan) inay ku jiraan kuwo timo adag oo san dalool weyn leh balse xijaabka qaraabanimo iyo kan qabyaaladeed ayaa kaga gudban inay isir la noqdaan dadka la muuq-sooco. Caafimaad-sooc: waa xaqiraad, iin-sheeg, naaqusid, laxaad-quudhsi iwm. Caafimaad-soocu waxa lagula kacaa dadka laxaadka daran, kuwa iinta Rabbaamiga ah leh; waxa loogu yeedhaa magacyo ka dhan ah muuqaalkooda, sida dhegaweyne, gacma-dheere, food-buur, indhoweyne, gaabani, buurane (gaabow, kuusow, goobbe)iwm. Waa dhaqan-xumo bulshadeenna raggaadsatay, in badanna soo taxnayd. Waa turxaan la qarin kari lahaa, balse laga doorbiday in la sheeg sheego. Waa cay la joogteeyey iyo aflagaaddo la sharciyeeyey. Waxaad maqlaysaa magacyo loogu yeedhayo kuwa lugaha iinta ku leh sida: laangadhe, cuguf, jeeri, luglow, curyaan, dalboole, cagoole iyo jiis iwm. Kuwa gacmaha wax ka qaba; gacanlow, faroole, gacmadheere; kuwa indhaha wax ka qaba; indhoole, cawar, weershe iyo ildab; kuwa afka wax ka qaba; carablow, gaagaale, hag-hagaale, shigshigaaye, aflow, afqalooc iwm. Kuwo meelo kale wax ka qaba, sida dhegoole, indhoole iyo maalaayiin magac oo foolxumo, cay, iin iyo aflagaaddo huwan oo la joogteeyey dabadeedna sidaa ku qabatimay. Af-Ingiriisi. Afka Ingiriiska (;) waa luuqad looga hadlo dhowr wadan waxeeyna tahay luqod caalamka aad looga xishmeeyo. Asal ahaan Afka ingiriiska wuxuu ka yimi luqadda Afka Laatiiniga, waxaana lagu alifey wadanka Ingiriiska. Fiditaanka uu Afka ingiriiska ugu fidey dunida waxaa sabab u ah gumeysigii Ingiriisku uu ku gumeystey dunida barkeeda kala bar. Mar walba oo uu wadan gumeysto, Ingiriisku wuxuu ka dhigi jirey afkiisa afka dawladda iyo tan barida. Hindiya. Hindiya ama Jamhuuriyadda Hindiya waa wadan ku yaala Aasiya waana wadanka Aduunka ugu dadka tirada badan marka laga reebo Shiinaha. Wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadamada Bakistaan, Shiinaha, Nebal, Butaan, Bangladesh iyo Burma. Dhinaca xeebaha neh waxoo xuduud la leeyahay wadamada Siri Laanka, Jasiirada Maldiif, iyo Indonesia. Magaalo madaxda wadanka waa New Delhi. Wadanka Hindiya waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 1 Biliyan oo qof, waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso in kabadan 100af. Hindiya waa wadanka afaraad oo ugu ganacsiga badan aduunka. Isku-duwaha Hindiya wuxuu ku noolaa magaalada Indus Valley Civilization ee Bilihii 3-aad ee BCE. Miliicda soo socota, qoraallada ugu da'da yar ee la xidhiidha Hinduism ayaa bilaabay inuu ka koobmo. Dhaqanka bulshada, oo ku saleysan calaamad, ayaa ka soo baxay kumanaankii kowaad ee BCE, Buddhism iyo Jainism ayaa kacday. Iskudhicii hore ee siyaasadeed ayaa ka dhacay Maurya iyo Gupta; boqortooyooyinka badhtamihii u danbeeyay waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka illaa bariga Asia. Xilligii dhexe, Judaism, Zoroastrianism, Kiristaanka, iyo Islaamka ayaa yimid, iyo Sikhism soo baxday, kuwaas oo intaa ku daray in dhaqanka kala duwan ee gobolka. Inta badan waqooyiga waxay ku dhufteen Sultanate Sultanate; Koonfureed waxay ku midoobeen Boqortooyada Vijayanagara. Dhaqaalaha ayaa balaariyay qarnigii 17aad ee Mughal Empire. Qarniga bartamihii 18-aad, ayaa hoos-u-dhac ku yimid xukunka British East India Company, iyo bartamihii 19-aad ee hoos-u-dhigga xukunka Britishka. Dhaqdhaqaaqa wadaniga ah ayaa soo ifbaxay qarnigii 19aad, kaas oo markii danbe Mahatma Gandhi loo aqoonsaday inuu yahay is-diidmo aan toos ahayn oo horseeday madaxbannaanida Hindiya 1947. Sannadkii 2017, dhaqaalaha India wuxuu ahaa kii lixaad ee adduunka ugu weyn ee soo gala GDP [20] iyo saddexaadna ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. [16] Ka dib markii dib loo habeeyay dhaqaalaha suuqa ee sannadkii 1991, Hindiya waxay noqotay mid ka mid ah dhaqaalaha ugu wayn ee koraya, waxaana loo tixgeliyaa waddan cusub oo warshad leh. Si kastaba ha ahaatee, waxay sii wadi doontaa caqabadaha saboolnimada, musuqmaasuqa, nafaqo-xumada, iyo daryeel caafimaad oo aan ku filnayn. Dawlad hubka nukliyeerka ah iyo awoodda gobolka, waxa uu leeyahay ciidanka labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, waxana uu ku jiraa shanaad kharashka militari ee ka dhex jira quruumaha. Hindiya waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ay maamusho nidaamka baarlamaanku waxayna ka kooban tahay 29 dawladood iyo 7 dhul-beereed. Waa jaaliyado badan oo kala duwan, jinsiyado kala duwan iyo jinsiyado kala duwan, waxayna sidoo kale ku nool yihiin noocyo kala duwan oo duur joog ah oo ku yaal deegaanno kala duwan. Taariikh. Hindiya waxee leedahay Taariikh aad u dheer. wadanka waxuu jiri jiray kumanaan sano kahor. Gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay Hindiya iyo pakistaan, markooda hore waxee ahaayeen hal wadan. waxeenaxornimada qateen1947kii, waa markii ee Bakistaan iyo Bangladesh ee ka go'day Hindiya.pakistan waxee hindiya ooga go'day kala duwanaashaha diinta. Hindiya waa wadan laga caabudo hindu, pakistaana waa wadan muslimiinta ku badanyihiin labada qeebood dagaalo badan ayaa dhexmaray sanado badan. Kadib sanadka marka uu ahaa 1948kii ilaa 49kii, Hindiya iyo pakistaan waxaa ka dhex jiray dagaalo dagaaladaas oo sabab u eheed kala qeebintii Gobolka Kashmir. Luqada ugu ween oo Hindiya looga hadlo waa af hindi iyo luuqada ingriiska Wadanka Hindiya waxaa laga caabudaa Lo'da siyaasiinta. doorashaddii ka dhacday hindiya 2007ii, waxaa madaxtinimada ku guuleestay, abuukaataha Pratibha Patil, waa naagta ugu horeeysay oo madaxweyne ka noqotay, wadanka Hindiya. Dhaqanka. Hindida waxee Khatar kuyihiin film soo saarka iyo heesaha, waxeena ka midyihiin kuwa aduunka ugu film soo saarka badan. Filmaha hindida waxaa badanaa aduunka looga yaqaanaa, Bollywood. Waxee isku magac egyihiin Hollywood laakiin Bollywood waxee soo saartaa filmada hindida kaliya. heesaha iyo filmaha hindida waxoo ka koobanyahay Jaceel. filmada hindida waxaa laga daawadaa wadamo badan oo ku yaalo Aasiya iyo geeska afrika, gaar ahaan, somalida oo xiiseeso. Juquraafi. Hindiya goboladeeda dhinaca woqooi bari, waxaa kaga dhagan (Himalaaya) qeebaha kale ee woqooyiga, dhaxbartanka ilaa dhinaca bariga waxaa ka baxo beero aad u badan oo dalag faro badan laga gurto. Dhinaca galbeedka oo xuduudka pakistaan kaga dhegenyahay waxaa ku yaalo saxaarada dahaar, Koonfurta wadanka waa meel baadiyo ah. Wadanka Hindiya waxuu leeyahay wabiyaal aad u badan oo waaweyn iyo Jasiirado markooda hore ka sameesmay fulkaano. Jawiga. Hindiya waa wadan dhax dhaxaad ah, oo roob ka da'o. Gobolada. Gobolada hindiya waxee ka koobantahay 28 gobol. Itoobiya. Itoobiya (;, ',) sida rasmiga ah loo yaqaanno Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Federaalka Itoobiya, waa wadan ku yaal Geeska Afrika, waxa uuna xuduud la leeyahay wadamada Jabuuti, Suudaan, Ereteriya, Soomaaliya iyo Kiinya. Caasimada Itoobiya waa Addis Abeba. Itoobiya waa wadan weyn oo bad laheen, waxa uu leeyahay 4 wabi oo waaweyn kuwaas oo kala ah:- wabiga Niil, omo, Awash, iyo Wabiga Shabeelle. Itoobiya markeeda hore waxaa la dhihi jiray (Abessinia), laakiin waxaa lagu bedelay itoobiya, oo micnaheedu yahay (mugdi ama waji gubtay). Waayadii hore madaxdii gariis iyo Roman. waxee la shaqeen jireen madaxda itoobiyaanka. Juquraafi. Itoobiya waxee ku taalaa Geeska afrika, waxeena xuduud la leedahay, wadamada, Eratareya, Jabuuti, Soomaaliya, Kiinya iyo Suudaan. Itoobiya waxaa dhaxmaro, wabiga ween ee looyaqaan Wabiga Niil. Itoobiya waxaa ka baxo Bun iyo qamadi. Eratareya sida ee uga go'day itoobiya wax xeeb ah badda kumalahan. Jawiga. Itoobiya waa dhul cagaaran laakiin waqooyiga itoobiya aad ayee u kulushahay, roob badan maka dao. Xili yaasha oo roobka ka dao itoobiya waxaa ka mid ah, bisha maarso iyo abriil, oo roob aad u yar ka dao, juun ilaa Sebteembar neh, waxaa ka dao roob xoogaa ween. Waqooyiga itoobiya waa meel qaleel ah, meelo badan oo ka mid ah neh waxaa lagu magacaabay, meesha aduunka uugu kulul. Gobalka somaalidu waa gobalka 2 aad ee ugu wayn dalka ethiopia marka laga reebo gobalka oromia. Waana qowmiyada 3 aad somalidu ee ugu badan dalka ethipoa. 1 oromada. 2 Amharada. 3 Somaalida. 4 Tigrey. shacabka. Waxaa u badan Oromo 40 % iyo Amxaaro 25 % Soomaalinta waa 20% Kuwa kale oo 6 % ah waa Tigrayga. Luqadaha. Dadka degen wadanka Itoobiya waxee ku hadlaan luqado gaaraayo 70 ilaa 80 luqadood oo kamidtahay afka soomaaliga. Luqada ugu ween oo lagu wada hadlo waa Amxaari. Diimaha laga caabudo. itoobiya waxaa laga caabudaa diimo aad u badan. 35% waa krishtaan, 61,8% neh, waa Muslimiin. 3,2 % neh waa diimo kale, oo laga caabudo. Kalandar. Itoobiya waxee leedahay, kalandar u gooni ah. Sanadkooda waa 13 bilood, 11 Sebteembar waa maalinta uugu horeeyso sanadka. 12 sebteembar waa maalinta labaad markii oo buleerka la riday. Kalanderka itoobiya, waxoo raacsanyahay, waqtigii oo nabi ciise, dhashtay kadib. 8 sano ee ka danbeeyaan kalanderka wadamada galbeedka. ayaga marka ee sanadkooda cusub 2003 ee soo dhaweenaayaan, wadamada galbeedka waxee u tahay 11 sebteembar 2010. Dhaqaale. Itoobiya waxee ku dadaaloosa kordhinta dhaqaaloheeda, waxeena sanadihii nasoo dhaafay noqotay wadanka kaliya ee qaarada afrika oo wax saliid ah ku xirneen oo dhaqaalohiisa kor u kacay. Dhinaca kale siyaasiinta itoobiya ma ku dadaalaan horumarinta bulshada ku nool dalka itoobiya. Wadanka itoobiya waxaa ka jirto abaar aad u badan, waana wadan beero iyo wabiyaal badan leh. Dadka ku nool itoobiya 100kiiba 80 waa reer baadiye. Marka aa fiirino gobolka soomaali galbeed kaliya, run ahaantii gobolkaan waa gobol ismaamulo, oo wax caawin ah ka helin siyaasiinta itoobiya, waxaana ka jiro dagaal. Waxaa u maleenaa dhaqaalaha gobolkaan in ee ku tiirsantahay dalka soomaaliya, sababto ah, waxyaabaha laga gado dalka soomaaliya, wee ka raqiisanyihiin kuwa itoobiyaanka. Cafimaad. Wadanka itoobiya wuxuu ka mid yahay wadamada Afrika cudarka HIV AIDS-ka saamayn aad u weyn ku yeeshay Keligii taliye. kaligii taliye waa nin aan dadkiisa soo dooran oo xoog ku qabsaday. sida aan wada ogsoonahayna marka laga yimado xiligii kaligii alaha u naxariistee kaligii taliye maxamed siyad bare ayad moodaa sida loo maleynayay dhicida siyaad iney dan u noqoneyso somaliyoo idil ayaa waxa dhacday in caqabad aad u dhib badneyd runtiina dhimasho iyo dhawacyo halisaa iyo waliba faqri gaajooyin wataahi ku habsaday umada somaliyeed, waxeyna noqotay rajadii somali kud kaguur ee qanje u guur. Waxaa dhacday in Cali Mahdi Maxamed ey si xooga ku saren qabiilki uu kadhashay ee ahaa hawiye.Halkaana waxa cali halkaa kaga yimid awood kaloo kaligii tali janaraal ceydiid isaguna watay, waxaana halkaa ka dhacay iska hor imaadyo saameyn ku yeshay qabiil wajigii hore, si sax ahna u noqday markii danbe qabiil.Halkaas oo cali durba gaashaanka loo daruuray ayadoo uu sababay cali kaligii taliye kadib markuu ku duulay qabiilka daarood siduu u dhanyahay asagoo isaga sii jedinayay ceydiid.Halkaas oo cali qorshihii uu watay siduu rabay ku noqon wayay oo ceydiid markuu gacanta uga dhigay hubkii hawiye hayay ku soo rogaal celiyay cali iyo xulufadiisii afar jeeblayaashii markaa jiray. Halkaana ceydiid gadigood dabada kaga dhacay.Hasa yeeshee markii la,eryay cali, ceydiidna dhintay, markii caato ilaah ku saladay oo ina adeerkiis ah, ayaa waxa yimid qasin salaad xassan oo isaga lagu soo doortay wadanka Jabuuti oo uu markaa ka talinayay madaxweyne Ismaaciil Cumar Geelle oo isaga somalidu runti u aragto in uu yahay nin maslaxada somali jecel, ayaa isku dayay in uu isugu keeno Soomaaliya inta ku dagalameysa.Xukunka Magalada Jabuuti oo iyadu markii hore laga dhacay wadanka Soomaaliya. Muddo sanad dha dhaw ah ayaa markii halkaa lagu falan qeyay gogol baarlamaan iyo wasiro iyo waliba madaxweyne,ayaa halkaa ey suura gal ku noqotay in lagu soo doorto, c/qaasin salaad xassan, oo isagu noqday madaxweyne muda gaaban, kadib markii ey isku kaceen jufadii uu ka dhashay iyo waliba kuwii la shaqeynayay oo iyagu qilaaf ka,dhex dhacay,markii lacago dibada laga keenay leysku qab qabsaday nooqeeybi iyo qeybin mayo qaran ayaa ~leh ! si,kastaba ha,ahaatee waxaa halkaa markii c/qasin laga turay xilka dib doorasho misna dalka keenya lala tagay lagu soo calemo saray madaxweyne cabdullahi yusuf mudo kadibna iyadoon dowladiisu wax ka,bedelneyn sida kuwii hre ee cali c/qasin, ayey isqilafeen asaga iyo ra,iisul wasarahiisii geedi oo isaga sida sida somalida afkoodu u batay la yiri ithopia ayaa maamuleysay, sikastaba ha,ahaatee Dawladdaasina halkaas ayey ku burburtay waxaana ku soo booday wadaadadii oo iyagu si weyn u soo baxay kadib markey sumcad kaheleen shacabka oo isagu lahaa diin bey ku dhaqayaan wadankoo dilkaa dhamaan, waxey jiitantaba malxalado kadib ayaa waxaa sura gasshay in loo magacaabo madaxweynaha Soomaaliya Sheekh Shariif Shekh Axmed oo noqday madaxweynaha Soomaaliya ayadoo durba qas dhashay oo culeys kabilaawday awood kaligii taliye nimo xukunkii uu kororsaday asagoo kasoo korosaday wadanka ugaandha halkaasoo ey iska horyimaadeen isaga iyo golaha baarlamaanka halka walaacaa kayimid kororsiga durba lagu bedelay walaac kaloo ku wajahnaa ra,iisul wasaraha dalka ninkii loo magacabay ee llaahi Farmaajo oo haatan xilka laga qaaday. lasoco qeybta kale. Waxaa u maleenaa in oo maqaalkaan u baahanyahay in laga saaro meeshan, sababtoo ah waxoo ka hadlaa dagaalo qabiil iyo is qabqabsiga Siyaasadda Dalka Jabuuti aw ka taliyo keligii taliye ismaaciil cumar geele ayaa kamid ah keliigood u taliyaasha bulshada somaaliyed ka madax ah. Jabuuti oo kooxaha mucaaradka dhib aad uwey ay haysato marwalba. Dibta dalka jabuuti ayaa adunweynuhu indaha iska qabtaa, dibtaas oo dadka reer jabuuti ay saameyso maalinwalba. Laakin hada dawladaha u waaweyn oo raba amba rajaynaya in uu isbadal aw kadaco dalka jabuuti xaga madaxtooyada si aw keligii taliye ismaaciil xilka looga wareejo iyadoon wax dagaal ah ana kadicin dalka. Ururka Aftahan. Ururka Aftahan (aftahan organisation) waxa la aasaasay horraantii 2001-dii, isagoo ku hawl geli jirey darka ama mareegta internetka ee. Darkaas oo ku hawlannaa, akhristayaashiisana ku soora dhuuxa iyo nuxurka macaan ee suugaanta, dhaqanka iyo afsoomaaliga ayaa waxa uu haatan u xuub-siibtey urur dhaqameedkan AFTAHAN iyadoo sannadkan 2004 si rasmi ahna loo sharciyeeyey. Ereyga uu magaca ururku saanyadey ee 'aftahan' oo macnihiisu muujinayo cod-karnimada, aqoonta shishe ee xeel-dheerida afka, suugaanta iyo dhaqanka ayey ku sargo'an tahay waxqabadkiisa iyo himilooyinkiisa horumarineedba. URURKAN AFTAHAN waxa uu ku mashquulsan kocbinta, korinta, kaabbidda iyo kaydinta dhaqanka, afka iyo suugaanta soomaalida. Waxa aanu door muuqda ka soo qaatay Socdaalkii Nabadda ee Hadraawi hormuudka u ahaa isagoo ururkan waabkiisu warsaxaafadeed iyo wacyi-gelinta u ahaa socdaalkaa taariikhiga ahaa, wada shaqayn wanaagsanna la sameeyey ururadii kale ee isu xilsaaray arrintaas. Ururkan Aftahan waxa uu ahaa ururkii ugu horreeyey ee dhaqan geliya himilooyinkiisa si toos ah iyo si dadbanba, waxa uu qayb libaax ka qaatay horumarinta iyo kaydinta suugaanta, iyo soo bandhigidda hiddaha iyo dhaqanka, dhiiri gelinta dhigaallada iyo dhigmayaasha (buugta) waxa kale oo intaas u dheer dhiiri gelinta. Baardheere. Baardheere waa magaalo ku taala gobolka Gedo ee koonfurta wadanka Soomaaliya. Horudhac. Magaalada Baardheere oo ah degmada ugu baaxada weyn uguna bulsho badan gobolka Gedo waxay ku taal koonfurta gobolka Gedo. Waxaa degmada Baardhee ku yaal fadhiga gudoonka gollaha degmada Baardheere. Magaca Baarddheere wuxuu ka koobanyahay labo qeybood oo kala ah Baar + Dheere Baar waa geed si aad ah uga baxo dhul beereedka degmada Baardheere iyo guud ahaan Wejiba Jubba oo magaalada labo qeybood u kala bara. Magaalada Baardheere waxay ka mid tahay magaalooyinkii Soomaaliya ugu horreeyey uguna faca weyn oo laga aasaasey meel ka fog xeebta koonfureed ee dalka Soomaaliya. Waxay Baardheere u jirtaa xeebta Baraawe masaafo qiyaastii dhan 250 km. Juqraafi ahaan, Baardheere waxay ku taala inta u dhexeysa 2-3° woqooyi dhulbaraha (lool=latitude) iyo 42-43° (Dhigaha=longtitude). Cimiladeeda waa mid aad u kulul, taas oo u sahlineysa in saanadka oo idil beeraha laga faa'ideysankaro marka la istimaalayo waraabka beeraha. Taariikh. Magaalada Baardheere ma sugna waqtigii deegaan rasmi ah noqotey walow ay ku jirto magaalooyinka Soomaaliyeed kuwooda ugu fac weyn. Baardheere waxay aheyd magaalo soo jiidasho leh Soomaaliya oo dhan ayaa looga imaan jiray iyada oo cilmu dalab iyo macalimiin naxwaha yaqaan ah ay u soo shaqo tegi jireen ilaa inta taariikhda lagu hayo. Taariikhyahan Cali Dhuux Maxamuud wuxuu cadeeyay, "...in magaalooyinka koonfurta Soomaaliya kuwa ugu faca wayn ay ku jirto magaalada Baardheere.". Aas aaskii Baardheere, markii hore beerofalato iyo dhalinyaro dugsiyo makacdo ah u soo diin barasho raadsaday aaa degay Baardheere. Waxaa yiri Cali Dhuux Maxamuud. Baardheere waxay ku jirtey magaalooyinkii istaraajiiga ahaa ee uu gumeystaha saldhigyada ka dhigtey. Qarnigii 19aad ilaa bartimihii qarnigii 20aad ee tagey ayuu gumeystaha marba si u degenaa magaalada Baardheere iyo magaalooyinjka kale ee degmada. Waxaa taariikhda ku cad in taariikhda Miilaadiyada 1890 ilaa 1960kii ay waddamo badan oo Afrikaan ah ay gumeysi gacantii ku jireen iyadoo qoraalo badan oo xusayo dhacdooyin taariikh leh ay ka dhaceen Baardheere. Bulshada Baardheere. Baardheere oo mudo aad u dheer deegaan rasmi ah ahayd, waxaa mar walba tirada dadka ay ku salaysanayd marxaladaha nolosha. Dagaalo culculus ayaa ka dhowr jeer ka dhacay degmada Baardheere sidaasna barokac ku riday bulshada. Tusaale sanadadii 1941, 1942 Ingiriiska iyo Talyaaniga ayaa gacan ku haynta magaalada ku loolamay. Sanadkii 1930 Baardheere waxaa degenaa bulsho lagu qiyasay 8,000 oo qof. Tan iyo bilowgii dagaalka sokeeya ee bilowday 1991, bulshada Baardheere 100,000 boqol kun oo qof ka badan ayaa mar walba ku noolayd. Tirakoobyada waxay u dhexaysiiyaan bulshada magaalada 106,000 ilaa 120,000 oo qof. Dagaaladii dib u cusboonaaday sanadadii 2006, 2007 iyo 2009 barakacayaal badan ayaa Muqdisho, Balad Wayne ilaa Kismaayo ka yimid ayaa soo dagay magaalada Baardheere. Xiligii xoriyada wixii ka dambeeyay, xasilooni ayay bulshada reer Baardheere ku noolaayeen. Barakacii ugu balaarnaa wuxuu dhacay sanadkii 1992 markii makii beesha marixaan ay moqdisho kasoosaareen Caydiid ciidamadiisa oo asagana hogaaminaayey beesha hawiya ayey bilaabeen in ayladagalaman dad kii rayid ka haa ee ku noolaa magalada oo walaalaha ahaayeen oo ay ku soodhaweeyeen baardheere abaar tii tabadhee kadib. xataa waxaa dhacday in guryaha lagala baxo colamdii uga caasanayd baardheere. Waxaa run ahaantii ammaan aan lakoobikarin iskaleh Beesha Sade Mareexaan oo aad u qaderisa Qabaa,ilaadka Soomaaliyeed ee deriska la ah, iyo weliba dadka isoo qaxa deeganadooda khaasatan intii ay socdeen dagaaladii sokeeye. Baardheere iyo Tacabka Beeraha. Baardheere oo caan ku ah soo saarka khayraadka beeraha ayaa waxaa qiyaastii ku yaal ilaa 400 oo ah beeraha waaweyn oo ay iskaashatooyin iyo shaqsiyaad hodan ah leeyihiin iyo ilaa 2,000 oo ah nooca yar yar ee bulshada tabcato. Xiligii Dawladdaha beeralayda degmada Baardheere waxaa taageero badan siin jirey wasaarada Beeraha Soomaaliya. Agab, keyd abuur iyo adeegyo badan ayay Dawladda ku taakuleyn jirtey beeraladay gobolka Gedo iyo dhamaan gobolada leh dhul beeraadka. Suuqgeynta saraca soo baxa waxaa qaabilsanaa wakaalado iyo waaxyo hoos yimaada Wasaarada Beeraha iyo Xanaaanada Xoolaha, Dhirta iyo Daaqa. Maamulka iyo Nidaamka Busho. Maamulka degmada iyo xafiiska duqa magaalada ayaa maamul u ahaa degmada Baardheere. Ilaa burburkii waxaa jirey nidaam talis oo ka koobnaa Gollaha Odayaasha Degmada Baardheere oo hab doorasho ah ku dhaca. Nidaamkaas ayaa inta badan ahaa meel marxaladaha murugsan lagu xaliyo. Sanadkii 2008 ayaaa waxaa maamulka degmada la wareegay maamulka Al Shabaab oo nabad iyo kala dambeyn soo hoyey. Weli waxaa dhaqan ahaan ka jira Gollihii Odayaasha oo maamulka uu tixgeliyo. Waxbarashada iyo Nolosha Da' Yarta. Baardheere waxaa ka jira dugsiyo badan oo ay maamulkooda hayaan dhowr hay'adood oo samafal. Labo dugsi oo tacliin sare Bardera Polytechnic iyo University of Gedo waxaa dheer 5 dugsi hoose/dhexe iyo 2 dugsi sare. Cayaaraha, Jir Dhiska iyo Cayaartoyda Abaabulan. Baardheere da' yarteeda waxay aad u jecelyihiin ciyaarta kubada cagta. Webiga oo leh meelo uu ka saweeyo iyo dhowr goobood oo xaafadaha ku ag yaal oo kubadda lagu ciyaaro ayay idkugu yimaadaan dhalinyarada ciyaaraha kubbada Cagta. Cayaaraha abaabulan waxaa ka mid ah kuwo ay ku loolamaan dhalinta afarta xaafadood ee magaalada Baardheere ka koobtanahay. Tartamada abaabulan waxaa ka mid ah dabaal Webiga Jubba iyo cayaaraha kubadda cagta oo aalaaba degmooyinka Garbahaarreey, Luuq iyo Beled Xaawo inta badan sanad walba is aragyo xiiso leh fooda is dara. Tababarayaal aad caan u ah ayay leedahay magaalada Baardheere. Tababare Maamazuu iyo gudoomiyahii muddada dheer daadihinayay ciyaartoyda Baardheere Yaxye Faarax Jaamac ayaa dhowr jeer cayaartoyda Baardheere gaarsiiyay magaalooyinka Kismaayo iyo Baydhabo. Sanadki 2002 kooxda xulka Baardheere koob ayay ka qaadeen dhowr gobol oo isku timid; Gedo, Bay, Bakool, Jubbada Dhexe iyo Jubbada Hoose. Koobkaas maanta wuxuu yaal xafiiska Xiriirka Kubadda Cagta ee Baardheere ay u soo hoyisay gobolka Gedo. Cabdullaahi Yuusuf Axmed. Cabdiqaadir Cumar Cabdulle Fiidka (carab:عبدالله يوسف أحمد) (Noolaa 1934 - 2012) waxa uu ahaa madaxweynihii hore ee Soomaaliya. Cabdulaahi Yuusuf Waxa uu madaxweyne kumeelgaar ah ahaa taariikhda marka ee u dhaxeesay 4 Oktoobar 2004ta ilaa 29 Diseembar 2008.Cabdullahi Yuusuf waxa uu dhintay tariikhdu markay ahaad 23kii Maarso 2012 isagoo xaanun uu jiifa in mudo ah cusbitaal ku yaala Imaaraatka Carabta. Somaliland. Somaliland (Af-Carabi: أرض الصومال) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Soomaaliland, waa dowlad iyadu iskeed isku magacaawdey oo ku taala Geeska Afrika. Somaaliland waxay xad la leedahay Jabuuti, Itoobiya iyo maamulka kale ee Puntland. Somaliland waxey kamid aheyd dhulkii soomaalida ee Ingiriisku gumaysan jirey, waxeyna xornimadda qaadatey Juun 26 1960 afar maalmood ka dibna waxay la midowday Soomaliya oo Talyaanigu guumeysan. magaalada wa Hargaysa. Cabdiraxmaan Axmed Cali Tuur oo ahaan jirey hogaamiyihii Ururkii Dhaqdhaqaaqa Wadaniga Somaliyeed SNM, ayaa loo doortay inuu noqdo madaxweynahii ugu horeeyay ee Somaliland. Waxaa ku xigey Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaaloo noqdey Madaxweynihii Labaad ee Somaliland, waxaana ka danbeeyay Daahir Rayaale Kaahin. Aminkan lajoogo waxa madaxwayne u ah siilaanyo.Somaliland waxaa ka jira saddex xisbi siyaasadeed sida Kulmiye, Wadani iyo UCID. Taariikhda. Somaliland waa magac aad ucusub marka la eego taariikhda uu wadankani leeyahay jamhuuriyada somaliland waxaa horay loogu magacaabijiray dhulkii uduga iyo cadarka iyo bukhuurka ama uduga waa sida ay u yaqaaneen masaaridii horee. halka giriigii hore ay u yaqaaneen dhulkii berbera waa halka uu kasoo jeedo magaca berbera xiligii muslimka amaba qarniyadii uu muslimku soo gaadhay somaliland waxa looyaqaanay dhulkii saylac ugu danbayntii xiligan aan joogno waxa lagu magacaabaa somaliland. Taariikhda iyo 18 may 1991. In ka badan 10 sano oo halgan hubaysan oo ay hogaaminayeen xoogagii jabhaddii SNM ka dib, waxay waxgaradka, siyaasiyiinta, aqoonyahanka iyo hormuudka qabaa’ilka iyo bulshada Somaliland ku heshiiyeen 18kii May in ay la soo noqdaan xorriyadii luntay 26kii June 1960. 18ka May waa maalin ku suntan taariikhda Somaliland. Waa maalin jiilashii hore u ah xusuus, jiilasha danbena dhiirigelin iyo rajo. Waa maalin ay ka badbaaday Somaliland inay ku dhacdo god madow. Waa maalin mudan in dib loo xasuusto taariikhdii madoobayd ee halgankii, rafaadkii, barakacii, iyo baa’bii ku dhacay bulshada Somaliland. Waa maalin mudan in la xasuusto kumanyaalkii halyey ee u duurgalay inay dulliga ka dulqaadaan shacabkooda. Waa maalin mudan in loo duceeyo intii ku geeriyootay halgankii dheeraa ee dalka loo soo maray. 18May waa maalin mudan in laga farxiyo agoontii iyo dumarkii ay ka tageen halgamayaashaasi. Ma soo koobi karno qiimaha ay maalintani ugu fadhido qarankan, iyo muhiimada ay leedahay. Somaliland waxay leedahay laba taariikhood. Taariikhdii ka horeysay 1991kii dibna ugu noqonaysa ilaa wakhtigii xornimada laga qaatay gumaystihii Ingiriiska 26kii Juun 1960. Taariikhda labaad ee Somaliland ayaa ah tan hadda socota kana soo bilaabaysa wakhtigii dib loola soo noqday xorriyadii luntay 1960kii. Wakhti badan ku lumin inaynu ka sheekayno duruufihii hore iyo wixii ka horeeyay 1991kii, balse waxaynu is dultaagi doonaa xaaladihii kala duwanaa ee ay Somaliland soo martay tan iyo 1991kii. Somaliland waxa lagaga dhawaaqay magaalo madaxda gobolka Togdheer ee Burco 18kii May 1991kii. Waxa Burco iskugu yimi oo go’aankanna wada qaatay dhamaan beelaha Somaliland oo ay ku jiraan kuwii aan ka qayb qaadan halgankii dib loogu soo xoreeyay Somaliland. Shirweynahan Somaliland lagu guddoonsaday wuxuu sidoo kale noqday kii ay beelaha Somaliland si rasmi u iskugu saamaxeen isla markaana iskula qaateen in loo wada midoobo sidii Somaliland looga midha dhalin lahaa. SHirkan waxa hormood u ahaa oo hagayay xubnihii Jabhaddii SNM, iyo golihii guurtida. Waxa iyaguna lagu casuumay oo door muhiim ah ku lahaa madaxdhaqameedkii beelaha darafyada ee Somaliland, iyo siyaasiyiinytii aan SNMta ku jirin. Ilaahay naxariistii Janno haka waraabiyee waxa wakhtigaa ahaa gudoomiyihii SNM marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali, waxaana ku xigeen u ahaa Xassan Ciise Jaamac oo isagu haatan nool. Waxaynu wax ka soo qaadan doonaa khubdadii ay shirkaa ka jeediyeen Marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali iyo Ilaahay ha u naxariistee marxuum Ibrahim Maygaag Samatar oo wakhtigaa ahaa guddoomiyihii golaha dhexe ee SNM. Barnaamijkan oo noqon mid taxane ah oo aanu kaga qayb galayno xuska 18ka May waxa uu si taaxane ah ugu soo bixi doonaa wargeyska FOORE. Waxaynu barnaamijkan kaga sheekayn doonaa marxaladihii kala duwanaa ee dhinacyada nabadgelyada, dibuheshiisiinta, dimuqraadiyadda iyo doorashooyinka iyo dhinacyada horumarka ee ay Somaliland soo martay. Waxaynu sidoo ku soo qaadan doonaa hadaladii dhaxalgalka ahaa ee haldoorka Somaliland qaar ka mid ah. Taariikhda guud ee somaliland casriyadii hore ilaa iminka == Taariikhdii bilawga ahayd ee casri jaahiligii. Somaliland waxay ku taal geeska Afrika, dhinaca Waqooyi galbeed waxa ka xigay deris la tahay dalka Jamhuuriyada Jabouti, galbeedna waxaa ka xiga Ethiopia, barina waxaa ka xiga somalia. Tirada dadka Somalilad waxaa lagu qiyaasaa 5 malyan iy badh. Baaxadda dhulka ay ku fadhido Somaliland waa 139,000 km2. Somaliland waxaa dhinaca waqooyiga ka xiga badda cas oo ku fadhida xeeb dhererkodu yahay 908 km2. Somaliland oo leh taariikh aad u balaadhan dadkuna aanu wada aqoon. Waxay kamid tahay meelaha ugu horraysay ay ka hana qaaday ilbaxnimada adduunku. Dadka taariikhda ku xeeldheeri waxay sheegeen in farraaciintii hore asalkoodu Somali kasoo jeedaan. Deganaana jireen dhulka xeebaha badda cas, taasoo markii danbana ay xidhiidh qoto dheer la lahaayeen Somaliland. Waxaana xaddaaradda Somaliland ku simantahay ilaa 7000 sanadood ciise hortii. Diinta islaamka iyo saamaynta ay kulahayd somaliland. Markii diintu soo degtay qarnigii 7aad, geeska Afrika waxay noqotay meel aad u muhiima markii uu muslimay boqorkii Xabashida ee Nataashi. Waxaana xeebaha Somaliland ahaayeen meel istiraaji ah oo asxaabtii usoo xijrootay. Qarnigii 13naad waxaa culimadii carbeed ee dalka timid kadhiseen saldanad la odhan jiray Bebad oo ay xukumi jirtay boqortooyadii Walaashma. Waana markii koowaad inta taariikhda lagu hayo qabaa'ilkii Somalidu yeeshaan maamul dhexe. Somaliland waxaa ay kamid tahay bariga Afrika marka laga yimaado Itoobiya dalkii ugu horreyey ee ay ka hanaqaaday maamul dawladeed, inkastoo aan runta laga sheegin taariikhda dhab ah ee Somaliland haddana waxaan muran ku jirin in Somaliland qarnigii 15naad ay lahayd dawlad dunida laga ictiraafsanyahay gaar ahaana markii uu hoggaanka qabtay Immam Ahmed Qasali(Guray). Maamulkaas oo markii danbe la magac baxday dawladii Awdal. Xukumina jirtay inta u dhaxaysa xeebaha badda cas ilaa Herer. Soogelitaankii gumeestihii reer yurub. Sannadkii 1869kii ayaa waxaa la furay marinka kanaal Suways oo taasi ku dhiirigelisay gumaystayaashii reer Yurub ee Afrika qaybsaday 1884 shirkii Barlin. Waxaana la aamisan yahay in Somaliland oo ahayd dal ku fiican dhinaca istiraajiyada oo isku xidhaayey bada cas iyo bad weynta India. Haddaba salaanka gumaystayaasha ee Somaliland waxaa uu kawsaday 1839kii markii Ingiriisku qabsaday magaalada xeebta ah ee Cadan. Sannadkii 1827kii ayaa Captain Bermer oo ahaa badmareen ingiriis ahi yimid Somaliland oo uu xidhiidh la yeeshay odayaashii dhaqanka ee Somaliland. Lugtii ay lasoo galeen gumaystayaashu Somaliland waxay dhaafi kari waayeen xeebaha waxaana usuuroobi wayday inay waddanka horuu galaan intii ka horraysay Captain Sir Richman Burton. Mr. Burton wuxuu galay gudaha dalka waxaanu tagay dhulka miyiga ah, waxaana uu sanadii 1854kii lug kumaray xeebta Berbera ilaa magaalada Herar. Hadaba Boqortooyadii Engiriiska waxay yimaadeen xeebaha Somaliland. Ingiriisku dhowr jeer buu heshiisyo kala duwan la saxeexday odoyaashii Somaliland. Waxanaa ugu caansan heshiiskii hargaha ee sannadkii 1887kii oo heshiisyo la saxeexdeen odoyaashii Beelaha Somaliland. Sannadkii 1899kii waxaa bilawday kacdoon iyo dhaq dhaqaaqyo lagaga soo jeedo gumaysigii ingiriiska. Waxaana guluf iyo dagaal dhexmaray ciidamadii Sayidka ee daraawiishta iyo dawladdii Ingiriiska. Ugu danbayna waxaa la jebiyey Mohamed Cabdulle Xasan sannadku markuu ahaa Waxaana halkaas kasii anbaqaaday halgamaayaashii Shiikh Bashir iyo Farah Omaar usoo halgamay xornimadii aan qaadanay lixdankii. Waxaana dalka ka bilwaday kacdoon gobonidoon dagaalkii labaad dabadiisii. Xoriyadii 1960 iyo wixii kadanbeeyay. Dawlada Ethiopia ayaa waxay qorshaynaysaa sidii ay u aqoon san lahayd somalailand Bishii febraayo 1960kii ayaa wafdi uu hoggaaminaayo Alle ha u naxariistee Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal u anbaxaxeen dalka Ingiriiska, waxaana heshiis ay la soo galeen dawladdii ingiriiska in Somaliland xirnimo buuxda lasiiyo. 26 Juun 1960kii bay markii maxmiyadii ingriiska ee Somaliland "British Somaliland protectorate" xornimadeeda ka qaateen dawladii Ingiriiska,sida aan la socono intii ka horraysay 01 Luulyo 1960kii Somaliland waxay ahayd dawlad gooniya(indepedent state). waxayna noqdeen dawlad madax bannaan oo la aqoonsan yahay ilaa 01 Luulyo 1960kii. Isla maalintaas Koonfurtu xorayday ayaa labada dal midoobeen inkastoo midawgaas mad madaw badani ku jiro. Dad badanina u haystaan in midowgaasi ahayn mid sharciya. Shacabka reer somlialnd oo markiiba dareemay in khiyaamo jirto. Dadka reer Somaliland waxay midow ku sheegaas doonayeen inay kaga dhabeeyaan riyadoodii ahayd in la sameeyo dawlad salbalaadhan oo ay kasoo qayb galaan wixii afsoomali ku hadlaa meel kastoo ay joogaanba. Laakiin waxaa markiiba beenawday riyadaas, dadka reer Somalilandna waxaa la duudsiiyey xuquuqdii wadaniyeed ee ay lahayeen. Dadka reer Somaliland oo markiiba dareemay in la khiyaamay oo isla markiiba bilaabay inay xornimadooda kala soo noqdaan reer koonfureedka, waxaad arkaysaa suugaantii markii hore kuwada baaqaysay midowga iyo Somalinimada oo marqudha isu badashay inay sheegaan sida lookhiyaameeyey. Wuxuu yidhi Cabdillahi Suldaan Timacade(alla haw naxariistee) tix uu arrintaas kaga hadlayaayey waxaa kaimd ahaa beedkeedii "DUQAYDII BARLAMAANKIYO DEKADIIBA WAA XAMAR". Waxaa kale oo Qaasim oo ka mid ah abwaanada Somaliland yidhi maanso MISNA LAGUMA DIIRSADO", "EE QALBIGU WAA DIRKII KARALE MEESHAAN DAD IISOO KORDHIYO", "DARAJO EEGAAYEY IYABA WAA DARXUMO II DHIMANE", "DACAR MIYAAN LEEFAY MA DORRAATO RAADKAAN DHIGAAN", "DIBUGU SOO LAABTAY SIDII AAN DAYEYNAHAY MIYAAN", "DAWGII KA HABAABAY" Bishii Luulyo1961kii waxaa dadka reer Somaliland gaashaanka ku dhufteen oo cod aqliyad ah ku diideen distoorkii qeexayey ee lagu sharciyeynaayey israaca labada dal ee Somaliya iyo Somaliland. Laakiin nasiib darro dawladdii markaas jirtay oo reer Koonfureedka ahayd waxay diideen inay aqoonsadaan maxsuulkii doorashadaas sababtoo maslaxad baan ugu jirin arrintan. Bishii december 1961 waxaa madaxdii ciidamada qalabka sida ee Somaliya isku dayeen inay dhigaan inqilaabkii dhicisoobay. Inqilaabkaasna waxay doonayeen inay kula soo noqdaan madaxbannaanidii luntay. 1967kii waxaa dalka ka noqday raysal wasaare Mohamed X.Ibrahim Cigaal. Halka uu madaxweynaha ka noqday Cabdirashid Cali sharmake. 15 Oktober 1969kii waxaa magaalada laascaanood lagu dilay madaxweynihii Jamhuuriyadda Somalida ee Cabdirashid Cali Sharmaake. Inqilaabkii 21 oktober iyo wixii kasoobaxay. Waxaana midnimadii 60kii guul darro ku dhamaatay markii 21 Oktober 1969kii uu dalka ka dhacay inqilaab aan dhiig ku daadan ee ay dhigeen ciimada qalabka sidaa, waxaana talada la wareegay ciidamada oo uu hoggaaminaayo Gen. Mohamed Siyaad Barre. 10 januari 1970kii waxaa kelidii taliyihii Siyaad Barre sameeyey maxkamadii badbaada oo xukumi jirtay xukunka dilka si looga takhaluso dadka aan taageersanayn madaxweynaha. 21 Oktober 1970kii wuxuu Siyaad Barre ku dhawaaqay in Somaliya qaadatay nidaamka hantiwadaaga cilmiga ku dhisan. Taasoo rabay inuu ugu bedelo inqilaabkii hab ku salaysan dhaqaaq siyaasadeed oo ku salaysan aydhiyooliyadda hantiwadaaga. Waxaana loo ololeeyey wixii loogu magacdaray kacaankii hantiwadaaga Somaliyeed. Xagaagii 1972kii waxaa la sameeyey ciimadii guulwadayaasha oo ujeedadoodu ahayd inay cabudhiyaan oo xabsiga u taxaabaan dadka shacbiga ee lagu tuxmo inay kacaan diid yihiin. July 1972kii waxaa la dilay labadii Jenaraal ee Salaad Gabayle, iyo Mohamed aynaanshe oo ka tirsanaa saraakiishii inqilaabka dhigay. Salaad gabayle wuxuu ahaa madaxweyne ku xigeen. Waxaa lagu xukumay dil ka dib markii lagu eedeeyey inay maleegayeen shirqool ay xukunka kaga tuurayaan Siyaad Barre. Oktober 1972kii waxaa lagu dhaqaaqay in la qoro Af-soomaliga oo uu noqdo luqadda rasmiga ah ee dalka. 1972kii-1975kii waxaa la qaaday ololihii barashada qorista Somaliga oo markii danbana isu rogay olalihii horumarinta reer miyiga ee la rabay in dadku waxna qoraan waxna akhriyaan. 1975kii waxaa la sameeyey 15 gobol oo cusub oo lagu bedelayeey 8 gobol ee hore u jiray. Waxaana ay ka koobnaayeen 78 degmo. Somaliland oo ka koobnayd 3 gobol looma samayn gobolo iyo degmooyin cusub toona. 1975kii Siyaad Barre wuxuu shaqadii ka eryey 50 saraakiil sare iyo madax ah oo badankooda ka soo jeeda Somaliland, waxaana uu ku bedelay dadka uu ku tuhmaayey inay taageersanyihiin kacaanka oo u badnaa caa'iladiisa ah. M.s.bare wuxuu ku dhawaaqay inay raga iyo dumarku siman yihiin culimadii iyo dhalinyaradii kasoo horjeedsatayna laayay dhamaantood. 1977kii maamulkii siyaad Barre wuxuu weerar ku qaaday dalka Itoobiya, waxaana markii hore uu ku guulaystay dagaalkaas. Laakiin waxaa dagaalku dhamaaday markii ciidamo Ruush iyo Kuubaan ahi usoo gurmadeenItoobiya ee ay si toosa dagaalka usoo galeen. Waxaana ciidamadii Somaliya dibuga soo noqatay dhammaan dhulkii horuu qabsadeen. Dibulasoo noqoshaddii qaranimada. 27 Jannayo 1991 ayaa ciidamadii SNM gacanta ku dhigeen dhamaan dalkii hore loo odhan jiray Somaliland. Dabadeedna madaxdii SNM waxay ka shaqeeyeen inay heshiiyeen oo beelihii walaalaha ee ay iska horkeentay dawladii hore ee Siyaad Barre. 18 Mey 1991 shirbeeleedkii ka dhacay magaalada Burco ayaa lagu go'aansaday lagagana dhawaaqay gooni isu taagga qaranimada Somaliland. Madaxweyneyaasha Somaliland Soomaray. Madaxweyneyaashii Somaliland madaxwaynayaasha somaliland soomaray ilaa hada waa afar Madaxdii somaliland Oo ay kujiraan madaxdii dhimatay ilaahay ha u naxariistee Gobolada somaliland. Somaliland waxa ay ka koobantahy gobolo badan waxa u gu wayn gobalada somaliland gobolka sanaag gobolada somaliland waxa ay kalayihiin sidan. Gobolada somaliland Intii u dhaxaysa 22 maarso ilaa 22 may, 2008, waxa uu madaxwaynihii horore ee Somaliland magacaabay gobolo cusub oo lagu daray goboladii hore ee lixda ahaa taas oo kadhigatay gobolada somaliland 13 gobol, gobolda cusub ee kuwii hore lagu daray waxa ay yihiin sidan, Heesta calanka. samo kuwaar waa heesta calanka somaliland ee hada waxaana loogu dhawaaqaa sidan) Samoo ku waar samoo ku waar Samoo ku waariyo iyo bogaadin sugan Hambalyo suuban kugu salaanee samoo ku waar Hambalyo suuban kugu salaanee samoo ku waar Geesiyaashii naftooda u sadqeeyey qaranimadad somaliland Geesiyaashii naftooda u sadqeeyey qaranimadad somaliland Xuskooda dhawrsan kugu salaanee samoo ku waar Xuskooda dhawrsan kugu salaanee samoo ku waar Samoo ku waar saamo ku waar Masaafada. somaliland waxa ay dhul ahaan fidsantahay 137000 km laba jibbaaran dhulaka ay ka koobantahya jamhuuriyadani waxa uu u badanyahay dhul deegaana am waaba lawada daganyahay waxa uuleeyahay buuro iyo meelo banaan ah haddii lysidhaahdo taariikhda uu wadankani lereyahay iyo taariihda uu shacabkani leeyahayba ka sheekeeya waxay noqonaysaa mid aad u dheer Astaanta Qaranka Somaliland. Astaannta somaliland waxaa la abaabulay Oktoobar 1996dii, ayada iyo calankaba. waxa ay kakoobantahay laba kafadood iyo miisaan isleeg, oo muujinaya cadaalda dhextaala shacabka somaliland iyo gorgor sare u haya miisaanka oo isna tusaale u ah dimuquraadiyada ay somaliland kudhaqanto waxa kale o kamida astaanta qaranka laba gacmood oo issisalaamya. waxaanay tasi tusaale u tahay sinaanta iyo cadaalada iyo dimuquraadiya dhextaala dadka reer somaliland waxa kale oo kamida calaamdaha ay kakoobantahay astaanta qaranka somaliland laan geed oo muujinaysa nabada ay haystaan shacabku waxa kale oo kamida halka danbe oo ah huruud taas oo muujinaysa dhaqan wanaaga shacabka somaliland waxa kale oo walaiba kamida bisinka oo kaga yaala halka sare oo muujinaya in shacabka somaliland ay yihiin dad islaama Calanka Somaliland. Calanka Somaliland waxa markii uguhoraysay la isticmaalay calanka somaliland ee xilagan 14 0ktoba 1996kii waxa uu calanka somaliland ka koobanyahay sadex khad ama kald oo jiif ah waxa ugu koreeya cagaar waxa cadaan oo dhexda ah iyo casaan oo hoosta ah dehexdana waxaa kaga taala calanka xidig madaw waxa dhanka sare ee calanka ku taala shahaadada (لا إله إلا الله, محمد رسول الله) oo far cad kuqoran Ciidamada Somaliland. Ciidamada Somaliland ("Ciidanka Qaranka") Somalilanad waxa ay leedahay ciidan militari oo si habaysan u tababaran kaas oo ah ilaaliyaha koobaad ee ciida somaliland. ciidamada somaliland waxa ay fadhiisimo iyo saldhigyo ku leeyihiin dhamaan wadanka. ciidamada somaliland waxa ay leeyhiin dhamaan qaybaha ciidan ee wadan yeesho. waxaa sharci ahaan loo ogolyahay dadka wixii kawayn 18 ilaa 49 ciidanka somaliland waxa lagu qiyaasaa ilaa 20.000 oo askari. Ciidamada somaliland waxay ka qaybqaatan ilaalinta ciidooda taaso oo ah arin muqaddas ah. Luqadaha somaliland. Luqadaha Somaliland Somaliland waxa lagaga hadlaa luqada somaliga oo boqolkiiba boqol ay kuhadalaan dadka kudhaqan somaliland waliba lahjada afsoomaaliga ugu nadiifsan amaba ugu dhaw marka laeego luqada somaliga ee qadiimka ah dadka kudhaqan somaliland lahjada afsomaliga ee ay kuhadlaan waxa ay shabahdaa ta wararka lagusiidaayo amaba saxaafada loo adeegsado. waxa kale oo somaliland lagaga hadlaa Carabiga iyo Ingiriisiga oo ah laba luqadood oo iyana wadanka si rasmi ah looga isticmaalo, qodobka lixaad ee wadanka uyaala waxa kuqoran in somaliga carabiga iyo ingriisugu ay yihiin sadaxda luqadood ee wadanka sirasmi ah looga isticmaali karo Warbaahinta. Somaliland waxa ay leedahay warbaahin madaxbanaan oo aanay cidi kormerin haba yaraatee war baahintaasi waxa ay isugu jirataaa warbaahinta la akhriyo tan ladaawdo iyo tan la dhagaysto. kuwa ugu waawayn ama ugu caansana waxa kamida, wargayska jamhuuriya wargayska haatuf, tv ga horm kabel tv iyo shabakadda wararka caalamiga ah ee xoriyonews.com waxa jira warbaahin kale oo aad iyo aad u fara badan oo wadanka ka jira ciidamada qarnka ee somaliland waxa ay u kalabaxaan sida aan horeba usoo sheegnay qaybaha ciidan ee uu wadan yeesho wargaysyada hargaysa kasoobaxa. - Wargeys - Telefishanka Qaranka Somaliland Isgaadhsiinta Somaliland. Dawlada Ethiopia ayaa la filaayaa inay bisha tobnaad aad aqoonsato somaliland sida lagu baahiayay boga internetka ee ay dawaldu maamusho. Shirkadaha Isgaadhsiinta Somaliland oo si rasmiya ugu Dhawaaqay inay Isu- Fureen Adeegyadoodii Taleefoonada iyo Madaxweyne Ku-xigeenka oo ka qayb galay Xafladii lagu Daah-furay. Wada shaqaynta Shirkadaha. Munaasibada lagu Daahfurayay Isku-xidhka Shirkadaha Isgaadhsiinta Somaliland ayaa lagu qabtay Hoteelka Maansoor ee Magaalada Hargeysa. Xafladan oo lagaga dhawaaqay isku-xidhka shan Shirkadood oo ka mid ah Shirkadaha Isgaadhsiinta Somaliland oo kala ah Somtel, Nation Link, Telcom, Soltelco, African Online., waxa ka qayb galay Madaxweyne ku-xigeenka Somaliland C/raxmaan Saylici, Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiinta Axmed Xaashi Oday, Wasiirka Diinta iyo awqaafta Sh. Khaliil C/laahi, Maareeyaha Hawlaha shaqada ee Shirkadda Somtel Cali Saalax Cabdi, Mahdi Daahir Jaamac oo ah Maareeye ku-xigeenka Shirkadda Nation-link, Madax Shirkada Telcom Aadan C/laahi, Mareeyaha Shirkada Soltelco Mukhtaar Osman iyo Marti sharaf kale. Madaxweyne ku-xigeenka Somaliland C/raxmaan C/lahi Ismaaciil oo Munaasibadaasi ka hadlay ayaa soo dhaweeyay isku xidhka shirkadahan isgaadhsiinta oo wax badan ka tari doona dhibaatooyinkii Bulshada ka haysatay dhinaca Isgaadhsiinta, gaar ahaan wada hadal la’aanta dadka isticmaalada adeegyada kala duwan ee Shirkadaha Isgaadhsiinta. Waxaanu yidhi “Runtii waxa maanta Farxad ii ah inaan ka soo qayb galo, isku xidhkii shirkadaha Isgaadhsiinta oo runtii baahi weyn loo qabay inaynu ku wada xidhiidhno, iyadoo laga maarmayo sadexdii Telefoon iyo afartii Telefoion ee markii hore la sitay, arintan oo runtii ka mid ahayd balanqaadyadii Xisbiga Kulmiye ee in adeegyada Bulshada la mideeyo”. Mr. Saylici isagoo hadalkiisa sii wata waxa uu sheegay “Maanta waxaan ku faraxsanahay in talaabada koowaad ee la qaaday inteedii badnaydna Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiintu halkan ka sheegay, shirkadaha laftoodiina ay ka marag kaceen, muhiimada aynu u soconaana waxay tahay inaynu shacbigeena u wada adeegno oo aynu ka saarno qoqobkii ku kala jiray ama kala xidhnaantii ku kala jirtay,maadaama oo suuqeenu yahay suuq mid xor ah, waxaan qabaa inaanu dawladu mar walba ka madhnayn shirkadaha isgaadhsiinta oo waxa loo sameeyaa Cashuur dhaaf”. Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiinta Somaliland Axmed Xaashi Oday oo Munaasibadaasi ka hadlay ayaa sheegay sheegay in Wasaarada Boosaha iyo isgaadhsiintu si isku mid ah u maamuli doonto iska Xidhka Shirdahan adeegyadooda Xidhiidhka laysku furay, isagoo hoosta ka xarriiqay inay si caadalad iyo sinaan ah ay u ilaalin doonaan dhamaan shirkadahan xuquuqdooda Ganacsi iyo sirta Adeegyadooda. Guddoomiyaha Guddidii ka soo shaqaysay isku xidhka shirkadahan Isgaadhsiinta ee mideeyay Adeegyadooda Isgaadhsiinta Mr: Jaamac X. Maxamed Cigaal ayaa isna munaasibadaasi ka sheegay qaabka ay dadku ugu wada Xidhiidhayaan shanta shirkadood ee laysku xidhay, waxaanu halkaasi ku soo Furayaasha Shirkadaha. bandhigay Heshiis buuxa oo ay shirkadahani wada galeen, kaasoo ay qayb ka tahay Wasaaradaha Boosaha oo dhex u ah Shantaasi shirkadood. Mr Jaamac waxa kale uu sheegay in qiimaha wada hadalka shirakadahani uu yahay mid aad u jaban oo aan hore u dhicin, kaasoo uu sheegay 0.03 minidkiiba. Waxa sidoo kale munaasibadaasi ka hadlay Maareeyayaasha shanta Shirkadood ee Adeegayooda Isgaadhsiinta laysku furay kuwaasoo si weyn u soo dhaweeyay qorshahan cusub ee ay maanta Bilaabeen, iyagoo halkaasi ka cadeeyay inay ku wada qanacsanyihiin talaabadan ay Xukuumaddu ku maamulayso oo ay xuseen inay hirgelinteeda qayb ka yihiin. Waxaa isna halkaa ka hadlay Madaxa Shaqaalaha Somtel Cawil Saalax Cabdi waxaanu ka waramay sida ay ku dhalatay isku xidhka wada hadalka shirkadaha Telefoonada iyo dhibta laga dareemay kala qoqobnaan tooda isaga oo arimahaa ka hadlayana waxa uu yidhi “waa geedi la guuray waana kabaal qaad sidii reer guuray, dalal badan oo dunida ah kajirin shaqada ay shirkadaha isgaadhsiintu dalka u hayaan, waxaan idin leeyahay ku raaxaysta isku xidhka shirkadaha ku bahoobayXafladan maanta ah” ayuu hadalkiisa ku soo afjaray. Waa markii ugu horaysay ee Somaliland laga hirgeliyo isku xidhnaan noocan oo kale oo lagu maamulayo shirkada Isgaadhsiinta, iyadoo taasi meesha ka saarayso kala xidhnaantii bulshada ee Taleefoonada, Waxaanu wada xidhiidhka shanta Macbiil ee Shirkadahani dhaqan galayaa maanta oo ay taariikhdu tahay 19 bisha July, sida lagu sheegay Warsaxaafadeed ay soo saareen guddida farso ee Wada-jirka Isgaadhsiinta Somaliland oo halkaasi loogu qaybiyay Saxaafada Maalinta Madaxbanaanida 18 may. Maalinta xoriyada somaliland waa maalinta ee maamulka Goboleedka la aqoonsan ee u dabaaldagto xoriyada ee aaminsanyihiin in ee ka heleen soomaaliya isla markaasneh ee ka go'een soomaaliya inteeda kale.Xuskii ugu danbeeyay waxee dhacday 18 may 2011. Lacata Somaliland. Somaliland shilling waa lacagta laga isticmaalo somaliland waxa lahirgaliyay daabacaada iyo isticmalka lacagtan, 18 aktobar 1994, waxa ay ka koobantahay lacagta somaliland waraaqo iyo biro kal ah sidan soo 1,5,10,20,100,500, iyo 5000 Sidan lawada socono astaanta qaranku waa shayga kaliyata ee lagu garto dawlad amaba lagu aqoonsado qaran keena, somaliland waxuu leeyahay astaan iyo lacag u gaar ah taa oo uu kaga duwan yahay bulshada caalamka iyo Gobolka geeska afrikaba, hadaba tan iyo waxii ka adan beeyay sanadkii 1991 somaliland waxay lahayd lacag u gaar ah taasi oo aan gabi hanba wada gaadhin gobolada somaliland oo dhan, iyadoo inta badan ku kooban hargaysa oo ah caasimada somaliland. halka aan lagaba aqoon gobola da kale dalka sida gobolada Bariga ee ay ka mid ka yihiin gobolka togdheer,sanaag iyo sool,waxaana laga isticmalaa badiba lacago qalaad oo kala duwan ku wasi oo iskugu jira lacagta itopiyanka iyo lacagtii faqashta ee soomaliyadii hore, dhinacakale waxad arkaysaa markaad tagto magaloyinka aan kor ku soo xusay iyo qaar kaleba inaad markaad dhex marayso goobaha lacagaha lagu sarifo anad arkayninba wax lacag shilinka somalialand ah mana jiraan lacago somaliland ah oo ay indha haagu qabanayaan, dhinacakale´shilinka somaliland hadad is tidhaah do suqa wax kaga so iibso ama ba wax kaga soo cun hotelada laga cunteeyo lagama yaabo inaad wax lagaga iibiyo, waxa yaduna nasiib daraa in qaar kamid ah lacagta shilinka somaliland ah guud ahan ba wadanka gudihiisa lagama qaato xataa casimada inana waxba lagaga iibin ibin mayo lacagtaas oo inta badan musha har loo ´siyo ciidamada qaranka marka ay isku dayaan inay ku soo adeegtana aan lagaqadan lacagtaas aan kor ku soo xusayna waxa kamid ah 5ta´shilin 10´ka shilin iyo 20´ka shilin lacagtasi la diidayaana waa lacagtii qaranka hadaba, waxa nasiib Daraa inay somaliland ku faanto inay hormar ka gaadhay dhinacyo badan sida dimuqraadiyada ´ dhaqaalaha´ Tignolajiyada iyo waxbarashada, hadana hormar ay gaadho iska dhaafo ay lacagteedii ayaa weli saaran Geedka Madhaafto Lacagta somaliland oo dhamaan wadanka wada gaadhay. lacagta somaliland waxa ay hada wada gaadhay dhamaan wadanka oodhan. waxa laga qaataa talaabo kasta oo kamida ciida somaliland. goobtii ugu danbaysay ee lacagta somaliland laga qaataa waxa ay ahayd magaalada burco oo ay ragaadisay lacagta giinbaarta ah ee kahadhay nidaamkii kaligii taliyihii siyaad bare taas oo aafo wayn u gaysatay magaalda burco iyo gabiahaanba dhaqaalha gobolka Togdheer. iyo guud ahaan dhaqaalha somaliland.intaas kadib xukuumada somaliland waxa ay ku guulaysatay sidii ay lacagta wadanka u wada gaadhsiinlahayd. Lacagaha uu Bangigu Isticmaalo. 7* Shanboqol oo Shilling Note Sample Magaalooyinka Waawayn. Ciyaaraha Somaliland Tartanka ciyaaraha somaliland oo ah mid sanadkiiba mar laqabto ayaa sanadkan ahaa mid xiiso leh,waxa sanadkan kamid ahaa ciyaaraha lagusoo bandhigay sida ciyaaraha orodada Kubada cagta Kubada Kolayga iyo waliba qaarkale oo badan.waxa sanadkan ciyaaraha 2011 ciyaaraha somaliland lagu qabtay magaalo madaxda gobolka Togdheer ee magaalda Burco gaar ahaan garoonka ciyaaraha ee caanka ah ee looyaqaano Alamsay. Gobolada sanadkan 2011 kasoo qaybgalay. Kahor intii aan lasoo gaadhin ciyaaraha kama danbaysta ah waxa lasoomaray isreebreeb ay ka qaybqaateen dhamaan gobalada Somaliland waxaana iskusoo hadhay sideedan Gobol oo soo bandhigay ciyaaro aad iyo aad u xiiso lahaa waxaa ay ahyd markii ugu horaysay ee ciyaaraha somaliland sitoosa caalamkka looga daawado waxa siidaynta ciyaarta hawada dadaka usoo marinayaay warbaahinta qaranka iyo tan madaxa banaan waxaana laga daawanayay daafaha caalmaka. Ciyaarihii iyo guulihii. ciyaaraha somaliland ee sand waxa ay ayeen ciyaaro aad iyo aad uxiiso badan waxaa laga xasuusan karaa ciyaar wanaagii ay soo bandhigeen kooxda Gobolka Sool iyo kooxda gobolka Hawd oo ay ahayd markii u horaysay ee ay kasoo qaybgasho waxaanay muujisay ciyaaro aad u layaableh waxa ay kaalinta labaad ka gashay ciyaaraha kubada cagta iyo kolyga waxa kale oo ay kuguulaysatay qaarkamida tartankii oradada.waxa ladareemay sanadkan dib u dhac kuyimi kooxaha togdheer iyo sanaag. ugu danbayntii koobkii ciyaaraha kubada cagta iyo kolayga waxa kuguulaysatay Gobolka Maroodi jeex.waxaana kooxda guulaysatay iyo kooxaha kaleba biladao gudoonsiiyaya madaxwayne Siilaanyo. gobolka HOWD ayaa waxa uu ahaa gobolka kaliya ee is reeb reeb ku soo baxay waxaanu ka soo badayay gobolaka SALAL oo uu ku jiidhay 6 gol iyo waxba halka uu gobolka DAAD MADHEEDH uu u dhiibay 5 gool iyo waxaba sidoo kalena waxa uu kabaha la dulmaray gobolka SARAAR gobolka howd aya sida waxa uu ugu soo baxay tartanka gobolada somaliland isaga oo ciyaartii sii ugu horayasay waxa uu 4 goo iyo 1 ku jiidhay gobolka TOGDHEER oo aya jiid jiideen garoonkooda almazy ciyaartii taa xigtay aya waxa ay la ciyareen gobolka maroodijeex kaas oo HOWD UGA BADIAYAY 2 gool iyo waxaba waxana lagu xamanayay ciyartoyda reer HPWD inay u siidayeen MAROODIJEEX OO HADHI LAHAYD ciyaartii taa ku xigtay ayay howd waxay fooda is dareen gobolka SANAAG oo aya 1 iyo eber ugu quus gooyeeen baabuurkana sareen simifinalkii aya waxa iska horyimadeen gobolka AWDAL waxayna halaka ciida lagu cunsiiyay GOBOLAK AWADAL:Gobolka HOWD ayaa waxa uu ahaa gobolkii ugu horeeayay ee fibal isku taga tartankaas waxayna ciyaartii kama danbaysta ahayd iska horyimadeen GOBOLKA maroodi jeex kaas oo hal iyo eber kaga qaadi koobkii gobolka HOWD ayaa waxa kale oo uu kaalinta labad hgalay paskitball kii waxana lagu tilmaaa inuu yahay gobolak xaga sportiga ugu horeeya somaliland. British Somaliland. Dhulka Biritishka ee Soomaaliya ama af ingriisla lagu dhaho (Baritish somaliland) Waxa ay ahayd mustacmarad hore oo katirsanayd Midowga boqortooyada Britan.waxa ay kutaalay Geeska Afrika.kadib markii ay madax banaanideeda qaadatay waxa ay lamidawday somalilada qaybtii taliyaanigu gumaysan jiray Taariikh British Somaliland. Qarniyadii dhexe waxa ay ahayd boqortooyo awood aad usaraysa leh oo la odhan jiray Saldanadii Cadal bilawgii qarnigii 19aad ayay ingiriisku qabsadeen xeebaha wadankan.laakiin ingiriisku si fiican gacanta ugumaydhigin ilaa ay kala wareegeen masar oo markaas gacanta kuhaysa dagaalkii labaad ee dunida waxa Dhulka Biritishka ee Soomaaliya ay gacanta u gashay ciidamada taliyaaniga ilaa ingiriisku ay markale dib u qabsadeen.waxa ay madaxbanaanida qaadatay 26-06-1960 maalmo kadib waxa ay lamidawday dadka somaliyeed qaybtii taliyaanigu gumaysan jiray sanadii. 1991 waxa ay dib ulasoo noqotay madaxbanaanideeda. Dalxiiska Somaliland. Dalxiiska Somaliland Dalka Somaliland wuxu leeyahay deegaan ballaadhan oo dhul badhka uu ku fadhiyo lagu qiyaaso 136200KM2 iyo bad leh xeeb dhererkoodu dhanyahay 850Km2 laga bilaabo Lawyacaddo dhinaca galbeed illaa Ceelaayo dhinaca bari. Somaliland waa qaran ka nasiib badan qoomiyado badan oo caalamka ah marka laga eego cimillada iyo hawada meel dhexadka ah xilli kasta, dhulka fidsan iyo deegaanka kala nooc nooca ah. Goobaha dalxiiska Somaliland. Goobaha aad loo dalxiiso ee Somaliland waxa ka mid ah daljirka dahsoon ee Hargeysa ku yaalla, dhammaan magaalooyinka qadiimiga ah ee dalka sida Berbera, xaruntii daraawiishta talex, Zeilac, Bullaxaar, Maydh & Xiis, Laas-qoray, jasiiradaha Sacaadadiin iyo ceebood, buurta Daallo, buurta Gacan-libaax (Waxa waliba lagu sameeyay dhisme iyo dayactir buurta dusheeda(buurta Saw, Laasgeel (Goob aasaar qadiimi ah oo sannad dhawaa khubaro faransiis ahi ka heleen degmada hore loo odhan jiray Dacar-budhuq, haddana loogu magac daray Laasgeel) ɖɦaɦaʀ ɖɦʊʟҡɨɨ զʊʀʊxɖa ɖaʀɨstɨɨ զʊʀxօօռaʏɖ ɖɦaɦaʀ ċʀɛɛռʟaռɖ iyo goobo kale oo aan xusi doonno. Waxannu ugu bushaaranaynaa soo booqdayaasha bartan inaanu boggan idiin ku soo gudbin doonno xogo iyo macluumaad faahfaahsan oo la xidhiidha dhammaan goobaha taariikhiga ah ee la dalxiiso Somaliland, xaqiiqooyin ku xeeran iyo is bedello ku yimi goobo ka mid ah. Guud ahaan, gobolkasta Somaliland waxa ka jira goobo caana ah, taariikhi ah ama lagu tilmaami karo fursadaha iyo/ama khayraadka qaaliga ah ee dalku leeyahay dhinaca dalxiiska iyo taariikhda. Daljirka Dahsoon ee Laga Dalxiiso Hargeysa. Badhtamaha Magaalada Hargeysa, goobta Khayriyada ama bangiga horumarinta hortiisa waxa saaran mid ka mid ah miigagii taliskii Siyaad Barre ee Hargeysa duqeeyay oo loo dhigay goobta in lagu xasuusto taariikhda qaranimada Somaliland soo martay. Miiggan daljirka ah waxa ku yaalla sawirro muujinaya bulshaddii rayidka ahayd ee lala dagaalamayay iyo xaq u dirirayaashii Somaliland Qofkasta oo soo gaadha Hargeysa wuxu booqdaa dalkjirkan dahsoon iyadoo mararka qaarkood la arko dad qaadanaya sawirro ama isku sawiraya dalkjirka iyo goobta yaallo. Buuraha Naasa-hablood. Dhinaca bari woqooyi ee Hargeisa waxa ku yaalla Buuraha Naasa hablood oo ah astaanta Dawladda Hoose ee Hargeysa iyo gobolka Maroidjeex. Magaalada Hargeysa ayaa caan ku ah buurahan sawirka naasaha leh. Sida caadiga ah, qofka safarka ahi dhinac kasta oo uu ka soo galayo Hargeysa gaar ahaan marka dhulka lagu safrayo waxa lagu gartaa muuqashada buuraha Naasa Hablood in joogo Hargeysa. Naasa-hablood waa buuro aad usoo jiita dareenka dalxiisayaasha oo ay dadku booqdaan, Goobta dalxiiska Laasgeel (Aasaar qadiimi ah). Laasgeel waa goob leh godod hoose oo leh xaradh iyo astaamo qadiimiga ah oo lagu qiyaasay inay noqon karayaan aasaarta taariikhiga ah ee ugu da’da weyn geeska ama qaarada Afrikaba guud ahaan marka loo eego sawirrada farshaxanka iyo astaamaha muujinaya quruumo qarniyaal badan ka hor dhulka ku noolaa. Aasaartan qadiimiga ah waxa goobtan ku ogaaday khubaro faransiis sannadkii 2002, illaa immikana waxay ka midtahay goobaha taariikhiga ah ee aad loo dalxiiso, isla markana ay Wasaaradda Dalxiiska iyo Dawladda xaqiijiyaan nabadgelyada iyo ilaalinta aasaartan iyadoo si taxadir leh loogu oggolaado dalxiisayaashaa gaarka ah. Goobta Laasgeel waxa 6km woqooyi looga weecdaa tuulada Dhubato ee Degmada Laasgeel ee hore loo odhan jiray Dacar-budhug, immikana loogu magac daray Laasgeel oo 55KM bari ka xigta Hargeysa, kuna taalla wadada halbawlaha ah ee Hargeisa-Berbera. Gobolka Saaxiil. Xarunta gobolka Saaxiil ee Berbera, waxay ka midtahay deegaanka dhulka ugu qadiimisan iyo meelaha ugu hor magaaloobay dhinaca dhismaha iyadoo ilaa qarnigii labaatanaad ka hor caan ku ahayd dekedda wax lagala soo dego, dacallada dunidana laga yaqaannay. Guud ahaan, adhiga idaha ah ee Soomaalida ayaa dhammaan suuqyada carabta ee loo dhoofiyo looga yaqaannay Barbaraawi. Xeebaha Berbera. Xeebaha badda ku xeeran Berbera waxa ka mid ah Batalaale. Batalaale waa goobaha aad looga dalxiiso Somaliland ee Berbera ku yaalla waxa ka mid ah Xeebta Batalaale ee uu ku aasanyahay Cilmi Boodhari ama loo yaqaanno qabrigii jacaylka sida ay abwaannada suugaantu ugu halqabsadeen. Magaalada Berbera waxa ku taalla marsada koowaad ee Somaliland taasoo sannadahan dambe si casri ah loo horumariyay, kana mid ah goobaha aad loo dalxiiso marka la gaadho magaalada Berbera. Sidoo kale, madaarka diyaaraduhu ka haadaan oo hore u ahaan jiray Airport ka ugu weyn Africa, haddana ah kan ugu weyn Somaliland ayaa ku yaalla magaalada Berbera. Xeelliga badda Berbera. Waa xeeb nadiif ah, isla markana aan buuq ahayn aadna loogu raaxaysto in lagu dabaasho iyo guud ahaan dalxiiskeeda. Waxad ka helaysaa noocyada kala duduwan ee hlibka kalluunka darayga ah ee hudheello kooban oo naxaawiga ku yaalla. Dawga Sheikh iyo Magaalada Sheikh. Muuqaalka buurta Sheikh ee Dawga wadada Berbera-Burao marto ayaa ka mid ah muuqaallada ugu quruxda badan ee loo soo qaato dalxiiska deegaanka Somaliland. Waxay dadka jidkan ku safraya ama si gaara ugu dalxiis tagaa aad ugu raaxaystaan buurta kala rogrogan, geedaha kala duduwan ee xilli walba magoolka iyo ubaxu ka soo hirayo, shimbiraha iyo noocyada ugaadha duur joogta ah ee kala duduwan ee lagu dul arkayo Gobolka Sanaag. Sanaag waa gobolka ugu badka weyn ama ugu ballaadhaan dhammaan gobollada uu dalka JSl ka koobanyahay. Sida laga dareemi karo sooyaalka taariikheed iyo aasaarta qadiimiga ah ee jirta, deegaanka rasmiga ah ee ugu badan ee bulshadeennu wuxu ahaa mid ka soo bilaabmay bariga Somaliland, galbeedna usoo socday qarniyo badan. Sidoo kale, magaalooyinka dhulka xeebaha ah ku yaalla ayaa ah deegaannada ugu qadiimisan taariikhda magaalawga Somaliland sida xataa wali ay meelo badan ashyaada hore, dhiska qadiimiga ah iyo astaamaha kale ee muujinaya taariikhda faca weyn laga helayo sida Berbera, Bullaxaar, Zaylac, Ceerigaabo, Laas-qpray iwm. Goobo badan oo taariikhi ah, isla markana aad loo jecelyahay in la dalxiiso ama la booqdo ayaa ku yaalla gobolka saaxil sida buurta Daallo, deegaannada Maydh & Xiis, Mash-caleed iyo meelo kaleba. Buurta Daallo. Daallo waa buurta Somaliland ugu dheer, horena u ahayd buurta ugu dheer dalkii la isku odhan jiray Jamhuuriyadda Somaliland Daallo waxay ku taalla ____ ee gobolka Sanaag. Dhararka buurta Daallo waxa lagu qiyaasaa ---- feet inay dhulka ka sarrayso. Waxa laga soo fuuli karaa dhinaca koonfureed oo ay inteeda badan dhulka u dhawdahay ama meelaha qaar la simantahay balse dhinaca woqooyi waxa adag inaad si fiican u aragto dhulka hoose oo daruuro iyo ceeryaamo kaa qarinayaan. Daallo waa buur hodan ku ah dhirta kala jaadjaad ka ah. kaymaha hamashka ah, magool iyo doog aan is bedelin gu iyo jiilaal iyo dhirta dhaadheer ee loo yaqaanno baxarasaafka. Sidoo kale, waxa lagu arkaa xawaannada duur joogta ah ee kala duduwan sida harimacadka iyo bahda la nooca ah. Waxad dareemaysaa naacaw qabaw, laydh iyo hawo lagu raaxaysto, marka aad Daallo dusheeda taagantahay, isla markana aad maqlayso foodhida kala nooc nooca ah ee shimbiruhu ku heesayaan. Muuqaalka buurta Daallo ee dabiiciga loo quushoco ah, waxay soo jiidatay abwaanno badan oo ugu soo halqabsaday suugaanta Soomaalida buurta Daallo, waxana ka mid ah heesta caanka ah ee ay qaado Hibo Maxamed “Daallo tus helayoo, mayay tumay arooryoo, teel teel daruurina timasare ka joogo” Doorashooyinkii 2010. Waxa wadankan ka dhacay doorashooyin madax banaan oo shacabku si run ah ay u dooranayeen waxa kale oo horay uga dhacay somaliland doorashooyin doorashaddii, uguhoraysay ee kadhacady somaliland waxa ay hayd dheceen sanadii 1997 waxca ku gulaystay madaxwayne Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal doorashada labaad ee kadhacady somalilad waxa ay dhacday sanadii 2003 halka tii sadexaad oo ah in ay jabisay rikoodhkii u yaaly afrika oo ahaaa in laba doorasho oo isku xiga wax kacadani aany wadan afrikaana kadhici iyada oo lagu yaqaanay in haddii doorasho sadexaad loodhaqaaqo uu wadankasta oo afrika kuyaala dagaal sokeeye ka bilaabmi jiray. ayaa wadanka somaliland waxa uu marayaa doorashaddii sadexaad ee si habsamiya uga dhacda doorashadan ugu danbaysay waxa ay djacday sandkii aynu soodhaafanay ee 2010ka waxaana madaxwayne loo doortay mujaaahidka wayn ee axmed maxamed maxamuud siilaanyo SNM. SNM waa jabhad xorayneed oo ay ababuleen beelaha somaliland ha ku jiraan shaqsiyaad ka mid ah] sida cabdiraxmaan aw cali, jabhadan oo ilaa imika uu ka sii taaganyahay raaskii guryihii ay dhiseen waxana ka mid ah xisbiga siyaasiga ah ee kulmiye ee ka jira somaliland. Siyaasadda xaadirka. SNM ragii u soo halgamay waxay ahaayeen saraakiil iyo siyaasiyiin sida mohamed saleebaan Lixle, KOOSAR, IBRAHIMIM MAYGAAG, CLAAHI ASKAR, MUUSE BIIXE, C/RAXMAAN AWCALI,IBRAHIM DHAGAWAYNE. HAYBE LAAMDAD.MAXAMED CILMI GALAAN. AXMED DHAGAX,DAYIB GURAY HARAG WAAFI, INA MIRE, Cabdiraxmaan Axmed Cali Tuur, MADAXDIIN, XUSEEN, DHEERE,Adan Shiine.haabiil.habane CAWIL CADAMI, axmed siilaanyo,maxamed khahin.ismail abokar.ibrahim cigal,xasan jamac maxamed cali iyo rag badan oo aan lasoo koobi karin lakiin snmlooma kala hariin ciid waalba waaylahayad ialahayna ha u naxariisto intii ku dhimataay iyointii ku nafaoowdaaybaaamiin amiin mana ahan xisbiga kulmiye mid kaligii aay ku jiraan xubnihii snm bal s/land oo dhan ayaa ahba snm iyo lexle snm hanolato mana wanagsana docfarurku sidisaba Taariikhda SNM. Marka laga hadlayo bilowgii halganka lama odhan karo waa wax sida makhaayad ama dukaan la furayo waqti go’an oo gaar ah bilaabmay. Ha jirto in rasmi ahaan ururkii SNM bishii April 1981 kii ‘London’ lagaga dhawaaqay. Laakiin colkayagii ilaa bilowgii la socday wuxu u ahaa maraaxil dheer oo isdaba j waliba wejigeeda, waajibaadkeeda iyo duruufaheeda gaarka ah leedahay. Ku dhawaaqidda rasmiga ah waxa ka horreeyey maraaxil dheer oo isugu jiray baraarug, dareen, garasho nooca nidaamkii jiray iyo wixii laga qaban lahaa. Intii dareenku galay si ay u doodaan, wax isu tusaan, isu aaminaan waxay qaadatay waqti dheer oo dhib badan. Waxa lama huraan ahaa in waxaas oo dhanoo socda, haddana sirta laga qarsado nidaamkii jiray. Taasaa keentay habka xidhiidhka reernimada. Xidhiidhkaasi gudaha iyo dibeddaba wuu ka socday. Dibedda ayaa, sida la garan karo, u gacan bannaanayd. Waxaa dadkii qurba-joogga ahaa bilaabeen lajnado, gaar ahaan dalalka carabta iyo Ingriiska. Kuwii gudaha joogayna xidhiidho hoose oo qarsoodiya ayey lahaayeen: heer saraakiil, heer dhallinyaro aqoonyahan ah iyo heer siyaasiyiinta maamulka ku jirtay qaarkood. Intuba dadweynaha magaalooyinkii degaanka joogay (odayaal iyo wax garadba) xidhiidh bay la lahaayeen. Intaasoo hawl ahna waa in la asturaa. Markii ay arrintu heer gaadhay waa lala oggolaa inay dadkii dibeddu Soogalistii dalka. Jimcihii 27 May 1988 Saaka oo kale waxaa Waddada Hawdka ee magaalada Burco ka soo galay ciidammadii SNM oo gebi ahaanba magaalada la wareegay intaanay Galabtii dib uga bixin, waxay laayeen saraakiil badan oo ka mid ahaa ciidammadii Faqashta, taa jawaabteed ciidankii faqashtu waxay laayeen kumannan dad ah, habeenkii waxay u galeen magaalada guri guri, surrin surrin, iyaga oo la baxaaya dadka. Haddaba maanta dhammanteen waa ianaynu u ducaynaa salaadda Jimce qof kasta oo ku dhintay, qof kasta oo ku dhaawacmay iyo qof kasta oo aan raq iyo ruux la hayn. Alla ha u Naxariisto dhammaan Yurub. Yurub (;) waa qaarada ugu xigta dhinaca galbeed ee arliga weyn ee la isku yidhaahdo "Eurasia" kaasi oo ka kooban qaarada Aasiya iyo Yurub. Qaarada Yurub waxaa dhinaca waqooyi ka dhaca Bada Arktik, dhinaca galbeedka waxaa ka xiga Badweynta Atlaantik, dhinaca koonfureed waxaa ka dhaca Bada Mediterraniyan. Si kastaba ha ahaatee, dhinaca bari iyo koonfurbari qaarada Yurub waxaa inta ugu badan loo yaqaanaa "Xadka Qaaradaha"; taasi oo laga wado meesha qeybisa qaarada Aasiya iyo Yurub. Sida caadiga ah labada qaaradood ee Aasiya iyo Yurub waa kuwo isku-xidhan deegaan ahaan; waxaana badhtanka u dhaca wadano dhowr ah oo ka mid tahay wadanka Turkiga oo labada qaaradoodba ka tirsan. Guud ahaan, qaarada Yurub waxay ku fadhidaa deegaan dhan, ama 2% oogada sare ee Dhulka (taasi oo u dhiganta 6.8% dhulka aduunka). Dhinaca siyaasada, qaarada Yurub waxaa ku yaala ilaa 50 dowladood oo madax-banaan, kuwaasi oo wadanka Ruushka noqonayo kan ugu weyn ee ugu bulshada badan - taasi oo qiyaas ahaan noqon karta 39% dhulka qaarada iyo 15% bulshada qaarada. Dhinaca kale, qaarada Yurub waxaa ku nool dad dhan 740 million (qiyaastii ilaa 11% bulshada aduunka) tirokoob 2012.) Taariikh ahaan, qaarada Yurub waxay leedahay taariikh dheer oo ka soo bilaabanta wakhtiyadii ilbaxnimada ugu horeeysay, inkastoo dadka reer Yurub aad u horumareen markay bilaabantey kacaankii wershadaha. Hordhac. Qaaradda Yurub waa mid kamida qaaradaha shanta ah juquraafi ahaan waa qarad u eeg ama jaziirad u eeg. Waxa ay dhererantay ilaa buuraha oral waa dhanka bari iyo Bada Qaswiin. Faransiiska. Faransiiska (;) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyadda Faransiiska (;) waa dalka mid ah dalalka kuyaala galbeedka qaarada Yurub. farnsiisku waxa uu kakoobanyahy dhul kal fog fog iyo jasiirado kuyaala goobo aad uga fog dhulwaynaha faransiiska waxa kale oo farnsiiska kamida halka looyaqaano Faransiis Guyana iyo jasiirado aad ubadan oo cidhifyada caalamka kuyaala dadka wadanka farnsiiska udhashay waxa wadankooda ay uguyeedhaan (Hexagone) oo macneheedu tahay Lix geesood. wadanka farnsiisku waxa uu xuduud la wadaagaa Wadamada Midowga boqortooyada Britan Beljim Luksemburg Jarmalka Iswisarland Talyaaniga Monako Andorra Isbania sida oo kale farnsiisku waxa uu xuduud la wadaaga wadamo kabaxsan qaarada Yurub sida, Barasiil Surinam Nederlaan Antiilis. Farnsiisku waa mid kamida Aasaasayaasha Midowga Yurub.waana wadanka ugu wayn midawga yurub. sidoo kale waxa uu farnsiisku kamid ahaa xubnihii aasaasy Qaramada Midoobay.waxa kale oo kamidyahay xubnaha rigliga ah ee Golaha Amaanka inta badan dadka farnsiiska ahi waxa ay haystaan diinta Masiixiyad waxa kunool sidoo kale dad gaadhaya ilaa shan milyan oo haysta diinta Islaamka Taariikh. Inta badan dhulka faransiisku waxaa dhulkii ay qabsadeen dadkii lagu magacaabi jiray (Gaule) oo asal ahaan kasoo jeeday meesha looyaqaano katalaaniya.wadanka waxa katalinjirtay ambaradooriyadii roomaanka.kadib xiligii qarnigii 4aad waxaa qabsaday mid kamida qabaa'ilka Jarmaanka.kuwaas oo looyaqaany (Franch).wadnkan maanta looyaqaano farnsiiku waxa uu midoobay markii ugu horaysay sanadii 486.farnsiisku waa wadan leh taariikh aad iyo aad u dheer oo aan lasoo koobi karin. Taariikhdu waxay qortaa in boqorada Faransiiska soo maray uu ka mid yahay Napolian Bonabert oo dhawr wadan oo Yurub qabsaday Faransiiska oo ah dalka ugu weyn wadamada ku yaala galbeedka Yurub sidoo kale waa dalka Sadexaad ee Yurub oo dhan ugu weyn dunnidana waxaa uu ka yahay dalka 42,aad ee ugu weyn dhul ahaan. Caasimada wadanka waa Paris dadka Faransiiska ah waxaa lagu qiyaasaa in ka badan 67 million oo ruux taasi ayaana keentay in loo aqoonsado inuu yahay dalka 20,aad ee dunnida ugu dadka badan iyo dalka labaad ee Yurub oo dhan ugu dad badan. Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada la yiraahdo awood ayay leeyihiin illaaa qarnigii 19 aadna waxaa uu ka mid ahaa wadamada dunnidaan wax ka gumaystay. Dalkaan Q,M waxay ku taxgalisaa inuu ka mid yahay wadamada ugu badan ee ay kasoo baxeen dad taariikh ku leh dhanka cilmiga waxaana dalkaan kasoo jeedaa dad badan oo wax badan hindisay. Hay’adda UNESCO waxaa ay sheegtay in dalka Faransiis waxay u aqoonsatahay dalka 4,aad ee ugu dhaqanka weyn dunnida taas ayaana sabab u ah in si joogto ah ay dalkaasi u booqdaan oo ay u dalxiis tagaan dad tiradoodu gaarayso 83 million oo ruux. Lacagta wadanka waa Yuuroo seedka gaadiidku isku dhaafaana waa dhanka midig luuqada wadanka looga hadlana waa Faransiis. Xagga dhaqaalaha marka aanu eegno Faransiisku waxaa uu ka mid yahay wadamada ugu waa weyn ee dhaqaalaha leh dalkuna warshado badan ayuu leeyahay. Sidoo kale dalxiiska ayay dawlada Faransiisku dhaqaalo aan yareyn ka heeshaa. Xagga ciidamada Faransiiska oo ka mid ah wadamada ku jira ururka gaashaanbuurta NATO dawlada Faransa waxay ka mid tahay dawladaha dhaqaalaha badan ku bixiya dhanka ciidamada sidoo kalena dawlada Faransiisku waxay xubin ka tahay 15 xubnood ee golaha amaanka iyo ururka midawga Yurub ururka ganacsiga adduunka ee WTO iyo booliska adduunka ee Interpol waana dal haysta hubka Nuclear,ka ah. Xagga Diimaha haddii aynu eegno dadka Faransiisku badankood waa masiixiyiin waxana ay dalkaasi ka yihiin 94% Muslimiin oo dalkaasi dadka ku nool ka ah 4% waxaa tiradooda guud lagu qiyaasaa 5 illaa 6 million oo ruux. Dhaqan ahaan dadka Faransiiska waxay isku eg yihiin dadka Talyaaniga waxaana dumarka Faransiiska dhaqan ahaan u xirtaan maro u sameysan sida cambuurka oo kale oo dhanka hoose u weyn qaarka sarana u yar halka raggooduna ay xirtaan maryo qamiiska u qaab eg. Dhanka cunnadda dadka Faransiisku waxay dhaqan ahaan u cunaan hilbo la dubay oo haddana maraq loo yeelay oo dalkaasi looga yaqaan Foie gras Ugu dambeyna haddii aanu eegno xagga cayaayara Faransiiska kubbadda cagta aad baa loga xiiseeyaa waxaana xulka K/cagta dalka Faransiisku uu qaaday koob adduun hal mar oo aheyd sanadkii 1998 oo Faransiiska lagu qabtay. Cayaartoyda Faransiiska ayaa Sadex gool iyo waxba kaga adkaaday cayaartii kama dambeysta ee ay la cayaareen xulka dalka Brazil Sidoo kale xulka Faransiisky waxaa uu guulo ka gaaray cayaaro kale oo caalami ah waxaana dalkaasi kasoo jeeda cayaartoy fara badan oo dhanka cayaaraha sumcad weyn ku leh. Evolucion territoriala de França dempuei l'Edat Mejana. Nolosha. In kabad $74 dadka farnnsiisku waxa ay kunoolyihiin magaalooyinka waawayn magaalda Baaris iyo hareereheeda kaliya waxaa dagan dad gaadhaya ilaa 9 milyan oo qof.dadkuna waxy daganyihiin guryo aad iyo aad udheer.sidoo kale qaar kamida dadka kunool farnsiisku waxy xiiseeyaan in ay degaan guryo qadiima. Nolosha miyiga waxa kunool %24 dadka farnsiiska,waa beeralay,cuntada farnsiisk waa mid kamida cuntooyinka ugu caansan Caalamka. Banèra de la Gasconha lingüistica Diinta. Farnsiisku waa dawlad cilmaaniya xoriyada diintuna waa xaq distoori ah.waxay gaadhaysaa tirada Masiixiyad Kaatooliga ahi %65 dadka aan diinba haysan waxaa lagu qiyaasaa %25 halka islaamku uu yahay %6 dadka faransiiska. Juquraafi. Faransiiska Shanka Republica Kismaayo. Kismaayo (;; loo qoro: Kīsmāyū; Italian: Chisimaio) waa caasimada gobolka Jubbada Hoose, waxaayna caasimada Muqdisho u jirtaa 528km. Kismaayo waxaa hormaro Wabiga Jubba oo biyahiisa ku shubo Badweynta Hindiya. Waxa uu maraa meel 15km u jirta magaalada. oo u dhaw Goobweyn, Shacabka degan magaalada Kismaayo waxaa ay gaarayaan ilaa 73,300 oo qof, (dad tiriskii lagu soo qiyaasay sanadka 2011). Dadka dago magaalada kismaayo waa dad is jecel kahor dagaaladi sokeeyana qabiil lagama aqaanin magaalada waxaana la isgu yeeri jirey reer kismaayo ama reer jubada hoose. Dowladii Ajuuraan, waxaana ku xigay Saldanada Geledi. Sanadka marka oo u dhaxeeyay 1836di ilaa 1861di waxaa deegaanada jubooyinka oo markii hore loogu yeeri jiray Bassa Jubba sheegan jiray saldaanadii Muscat (hadda loo yaqaano Cumaan). Sanadka marka oo ahaa 1925 goblada jubooyinka waxaa ka mid noqdeen Talyaaniga ee Soomaaliya. Taariikhda marka ee ahayd 1 Luuliyo 1960 kii waxaa labadii gobol ee Koonfur ta iyo Woqooyiga kismaayo waxay qayb ka noqotay goboladii xoroobey ee Jamhuuriyada Soomaaliya, kismaayo waxaa ka mid eheed meelaha ee dagaalada ka dhacaan. Degmooyinka Gobolka Jubbada Hoose. Afmadoow,Jamaame,Badhaadhe, beerxaani, beerxaani waxaa hoos yimaado hoosingaw maxamud xareed oo geel ku raaci jiray Xaafadaha Kismayo. Kismaayo waxay ka koobanan jirtay dagaaladii ka hor 4 Xaafadood oo waawayn. waxayna kala yihiin: Farjanno, Faanoole, Calanleey,iyo Shaqaalaha. hada waxaa lagu daray 2 xaafad oo kala ah ISKU FILAN iyo GUULWADE Kista, Caasimada sedexaad ee Soomaaliya. Muqdisho Hargaysa Kismayo iyo Baydhabo ayaa balaartay iyaga oo saldhig u ahaa labadii gumayste ee wadanka soo kala maamulay, Talyaaniga iyo Ingiriiska, sida ay isugu xigaan. Kismaayo waa caasimada afaraad ee Soomaaliya xiligii xukumadii siyaad bare waxayna ku taalaa koonfurta fog ee Soomaaliya. Waxaa magaalada xariir dhaqaale la leh magaalooyinka waawayn ee dhaca somalia iyo weliba gobolka somalida ee kenya oo la dhihi karo waa magaalooyin ay mataano yihiin. Ganacsiga Kismaayo wuxuu gaaraa dhamaan gobolada Soomaalida Kenya ilaa wadanka Itoobiya. waana magaalo caan ku ah dhoofinta dhuxusha iyo ganacsiyo kale oo waweyn Waa gobolada ugu qanisan Somalia Jubooyinka haddii ay tahay xoolo beero bad iwm, Waxbarashada. Magaalada Kismaayo waa isha dhaqaalaha Dowlad goboledka jubaland: waxaa ku yaal 4 dugsi sare iyo wax ka badan 7 dugsi hoose dhexe. Afarta dugsiyada sare waxaa kamid ah Iskuulka Max'ed Jaamac, Faanoole, Jubba, Guulwade iyo weliba dugsiga Axmed Bin Xambal. Bahda waxbarashada ee degmada Kismaayo iyo guud ahaanba gobolka J/hoose waxay ku mideeysanyihiin dallad lagu magacaabo (JEN) JUbba Education Network, taasoo saldhigeedu yahay Kismaayo. Sidoo kale magaalada Kismaayo ayaa waxaa siweyn looga bartaa culuumta kala duwan ee diinta Islaamka, iyadoo ay magaalada ku yaallaan madaaris kala duwan oo lagu barta diinta suuban ee islaamka. Maamulka iyo Sharciga. Magaaladda Kismaayo waxaa hada maamula mamul kmg ah oo ay aqoon santahay Dawladda somalia waxaan madax wayne ka ah sheik axmed madoobe shekh maxamad islaam. Gudoomiyaha Magaalada ahna duqa degmada kismaayo waa Timojilic Raxanweyn. Raxanweyn waa qabiil ku yalo Somalia oo ka mid ah Digil iyo Mirifle. Waa beel Soomaaliyeed ee ku dhaqan gobolada Bay, Bakool,Gado,Jubada Dhexe, Jubada Hoose & Shabeelada Hoose. Digil iyo Mirifle waa beel kamid ah beelaha soomalida, waa dad tariikh weyn ku leh dhulka somalida iyo wadamada Soomaaliya xaduudda la leh. Raxanweyn waa dad ilaah ku maneystay Kheyrad fara badan meelaha ay ka degaan dhulka soomaaliya, waayo meelaha ay ka degan yihiin dalka waa meesha laga helo 10% dhaqaalaha waddanka. LUQAD. Digil& Mirifle waxay ku hadlaan lahjado fara badan; Beelaha Digilka waxey ku hadlaan ilaa 4 Lahjadood; Beelaha Mirifle waxay ku hadlaan Maay-Maay, oo xoogaa ka duwan Luqadda Soomaalida kale ku hadasho oo ah Lahjadda Maxaa-Tiri-ga loo yaqaano. Ganacsiga iyo Waxbarashada. Digil & Mirifle waa dad xoolo dhaqato iyo beeroley ah.Digil iyo Mirifle waa bulsho dhulkeeda aad barwaaqo u ah oo laga soo saaro dhammaan waxa dalka laga cuno sida: Galleyda Masagada Qudaarta noocyadeeda kala duwan iyo waxyaabaha la dhoofiyo inta badan sida: Mooska oo ay Soomaaliya aad caanka ugu tahay, Babaayga, Qaraha,Bombeelmada iwm. Digil iyo Mirifle waa dad aaminsan wax soo saarka dhulka iyo dhaqidda xoolaha waana dad jecel nabad ku wada noolaashaha iyo martgelinta walaalahooda kale ee beelaha dalka wax ka deggan. Sidoo kale D&M waxay caan ku yihiin xafidka Qur,aanka iyo baridiisa Dhamaan geyiga Soomaaliya iyo xitaa dalalka deriska nala ah sida Kenya & Itoobiya. Macallimiinta qur'aanka ka dadka bara meel kasta oo soomaali ay ku nooshahay 90% waa Digil iyo Mirifle, Taasi oo ah hibo uu allaah ku manneystey. Digil iyo Mirifle waa qowmiyada keli ah ee laga heli karo (Aabe iyo hooyo iyo wiilashooda iyo gabdhahooda oo subac qur'aan u wada fadhiya, ayagoo xaafidiin wada ah) Taasi waa dhaqankooda soo jireenka ah ee Rabbi ku manneystay. Maanshaa Allaah. Digil- Mirifle waa dad nabada jecel samir badan. DEEGAAN. D & M waxay degaan dhamaan koonfur galbeed soomaaliya labada webi iyo xitaa Ethopia,Kenya iyo meelo kale ee ka mid ah bariga Afrika.waaqabiilka ugu dhul qurxoon wuxuna dagan yahay labada wabi waxaana laga quudiyaah 18 ka gobol somalia tusaaale ahaaan waxaa ka baxa qudrada laga cuno dalka Soomaaliya oo dhan sida muuska cambaha liinta isbaandheys ka. sido kale beeshani waxa ay degtaa Baay, bakool, jubbada dhexe, jubbada hoose, Gedo, iyo shabeelaha hoose. MIRIFLE. waxay ukala baxaan sagal iyo sideed Dhalsha haan qaar waa digil qaarna waa ilma cumar diin khuduub faqi cumar. waxa iga su aal ah hubeer iyo raxaweyn hageey isaha yimaadaan mahadsanidiin Kiinya. Kiinya waa wadan ku yaal bariga Afrika. Waxey xal la wadaagtaa wadammada Tansaaniya, Ugaandha, Harta Fiktooriya, Soomaaliya iyo Itoobiya. Dhinaca barina waxaa kaga dhagan Badweynta Hindiya. caasimada wadanka Kenya waa Nayroobi. Wadanka Kiinya wuxuu ka mid yahay wadammada ee ku badan yihiin xayawaanaadka ee Qaarada Afrika, sida libaaxa, waraabaha iyo shabeelka. Waa wadan ee dadka adduunka soo dalxiisaan oo na dhaqaalo hiisa kor u socdo. Wadanka magaciisa waxaa lagu magac daray Mount Kenya (buurta Kiinya). Waa buurta ugu weyn wadanka Kiinya, waana midda labaad oo ugu weyn qaarada Afrika. Waayadii hore waxaa la dhihi jiray wadanka British East Africa, waa markii oo Ingriiska gumeynsan jiray Kiinya iyo Yugaandha. Taariikh. Waayadii hore inta oo wadanka soo galin gumeysigii Ingriiska, wadanka gudihiisa waxaa ku noolaa dad ayaga ismaamuli jiray oo Bantu ah ama jareer, laakiin dhinaca xeebaha waxaa ganacsi ka sameyn jiray Carabta oo waqtigaas ka ganacsan jirtay Bariga Afrika, Bortuqiiska waqtiga oo maamulkiisa bilaabay 1500, waxay la canacsan jireen Carabta oo waagaas ka shaqeenaayeen magaalada Mombaaso. Dadka Bantuga ahaa oo deggenaan jiray gudaha dalka Kenya, uma shaqeyn jirin sida dadka deggenaa xeebaha, Laakiin dadka Masaayda ayaa bilaabay dhaqdhaqaaq dhinaca xukunka ah taariikhda marka ee ahayd 1800, laakiin dhaqdhaqaaqaas wuu joogsaday sannado badan ka dib markii oo wadanka qabsaday cudur oo xoolaha dhameeyay. Wadanka Kenya gaar ahaan dhinaca xeebaha wuxuu markiisa hore ahaa meel ee Carabta ku ganacsan jirtay adoomada, gaar ahaan meesha ee Carabta u gaarka ahayd ee Zanzibar. Kenya waxaa qabsaday Ingriiska taariikhda marka ee ahayd 1895tii, Muran ayaa ka socon jiray shirkii Barliin oo ahaa meesha dhulalka lagu kala qaybsan jiray, shirkaas wuxuu ku dhamaaday Ingriiska oo qaatay Zanzibar, Kenya iyo Yugaandha, waxaana loogu magacaabay Ingriiska Bariga Afrika. Markii la dhameeyay jidkii tareenka oo ku yaalay meesha biyo deegaanka ah ee Fiktoriya 1902dii, waxaa lagu go'aan gaaray in ee shacab Yurubiyaanka ee u soo guuraan Kenya intii ee san jecleysan wadankii la dhihi jiray (Rhodesia) oo maanta ku yaalo Simbaabwi iyo Koonfur Afrika. Kenya waxay lahayd dhul beeraad aad u weyn, dhulkaas neh waxaa degay ajaanibta Ingriiska, isla markaas neh dadkii u dhashay dalka Kenya gaar ahaan dadka Kikuyuga ah iyo dadka Masaayda ayaa la soo dajiyay dhulka, waxaana loo sameeyay shaqo oo wax soo saarkooda loo dhoofin jiray wadammada Yurubiyanka,badanaa dadka qaarkood lacag raqiis ee ku shaqeyn jireen ama amar, Kenya waxay Ingriiska ka xoroowday 1963dii. Juqraafi. Kiinya wuxuu ku fadhiyaa dhul balaaran oo gaaraayo 580,367 km2. waxay ka mid tahay wadammada waaweyn. Kiinya waa wadanka afartan iyo toddobaad oo ugu weyn Aduunka. Kiinya waxay xuduud la leedahay wadammada Tansaaniya, Ugaandha, Harta Fiktooriya, Soomaaliya, Itoobiya iyo Konfuur Suudaan. Jawiga. Jawiga Kiinya waa kuleyl, dhinaca xeebaha. woqooyiga Kiinya waa meel doog ah oo roob badan ka dain. Roob badan ayaa Kiinya ka da'o bilaha Maarso iyo Maajo. Roob yarna wuxuu da'aa Oktoobar iyo Nofeembar. xaraaradaha neh, Kuleyl ayuu ku egyahay. Dhaqaale. wadanka Kiinya sida oo u xoroway, dhaqaalihiisa kor ayuu u socdaa. waxayna soo saaraan, sonkor, biyaha macaanka, qamadi, qamri, warqado, nalal, alaabta baabuurta iyo wax badan oo kale. Dadka adduunkana wey u soo dalxiisaan. Dhaqaalaha Kenya maanta wuxuu gaaray Dhaqaalaha ugu xoogan Bariga Afrika. Wadanka Kenya wuxuu ku dadaalooyaa horumarinta shacabka Kenyaatiga iyo dhismaha dalka. Magaalooyinka. 1. Centrale 2. Costiera 3. Orientale 5. Nordorientale 6. Nyanza 7. Rift Valley 8. Occidentale Gaalkacyo. Galkacyo () waa magaalo madaxda gobolka Mudug ee dalka Soomaaliya. Magaaladan waxay ku taala bartamaha Soomaaliya. Galkacyo (Galkacyo, Carabi: Jalkum), Talyaani-hindisaha Gallacaio ama Galcaio, waqtiyada gumeysiga sidoo kale Rocca Littorio, [2] waa caasimadda gobolka waqooyi-galbeed ee Soomaaliya. Magaalada Galkacyo waxaa loo qaybiyaa labo maamul oo kala gooni ah oo xuddun u dhaxeeya, 3 ka mid ah 4 degmo oo ay maamulaan Dowlad Goboleedka Puntland iyo hal kiilo koonfureed oo ay maamulaan Galmudug. [4] Gobollada Galkacayo waxay u qaybsan tahay afar qaybood oo muhiim ah oo loo yaqaan Garsoor, Horumar, Israac iyo Wadajir. Puntland waxay maamushaa gobalada Garsoor, Horumar iyo Israac iyadoo halka gobolka Galmudug ay gacanta ku hayso wareegga Wadajir. [5] [6] [7] Ka dib markii madax-bannaanidii, Gaalkacayo waxaa la sameeyey bartamaha degmada Gaalkacayo. Magaaladu si aad ah ayey u korodhay waqtiyadii ugu dambeysay waxayna u adeegtaa sidii xarun ganacsi. [8] Sida laga soo xigtay UNDP waxay ahayd dad tiradoodu ahayd 137,667 sanadkii 2005. [9] Ka dib markii madax-bannaanida Soomaaliya ee 1960-kii, Gaalkacyo waxaa la sameeyey bartamaha degmada Gaalkacyo iyo caasimadda gobolka Mudug. [10] Galkacyo waxay ku taallaa waqooyiga bartamaha Soomaaliya, ee ku taalla bartamaha gobolka Mudug. Degmooyinka u dhow waxaa ka mid ah bariga Godad (7.1 nm), waqooyi bari ee Bali Busle (16.2 nm), waqooyiga Halobooqad (4.4 nm), waqooyi galbeed Beyra (12.8 nm), galbeed Xera Jaalaaley (23.8 nm), dhinaca koonfureed ee Saaxo (30 nm), koonfurta Laascaalaale (10.2 nm), iyo dhinaca koonfureed ee Arfuda (13.0 nm). [11] [12] Magaalooyinka ugu waaweyn ee dalka ugu badan ee ku yaala Galkacyo waa Hobyo (217 km), Garoowe (219 km) iyo Qardho (358 km). [13] Shimbiris, ugu sarraysa Soomaaliya, waxay ku taallaa qiyaastii 432 kiilomitir waqooyi oo ku taalla buurta Cal Calow. [14] Gaalkacayo waxay leedahay cimilo kulul oo kulul (Köppen BWh). Heerkulka celceliska heerkulku wuxuu dhacaa inta lagu jiro bilaha jiilaalka bisha Nofembar illaa 2aad, marka akhrinta heerkulbeeggu wuxuu u dhexeeyaa 23 ilaa 25 ° C (73 ilaa 77 ° F). Cimiladu waxay si tartiib tartiib ah u qabataa guga, maaddaama xilli-roobaadka bisha April bilaabmaa. Heerkulka heerkulku wuxuu gaari karaa ugu badnaan qiyaastii 41 ° C xagaaga xagaaga. Kaalay Sebtembar, dabacsanaan tartiib tartiib ah ayaa bilaabmaysa mar kale. [15] galkaio waxaa kala maamula galmudug iyo puntland dhanka waqooyi waxaa maamula puntland waxaana daga Arab-saalax iyo majeerteen 'Cumar-maxamuud, iyo biciidyahan) dhanka galbeed waxaa maamula puntland waxaana daga Leelkase,AWARTABLE,Xer Iyo Gaboooye(Reer kurbayr) dhanka koofureedna waxaa ka arimiya Galmudug waxaana daga habar-gidir(sacad) iyo Qubays dhanka barina waxaa ka amiriya galmudug waxaana daga beesha shiikhaal iyo Dir GCompris. ("J’ai compris", "Waan fahmay" afka Faransiiska) waa barnaamij kumbuyuutar oo loogu talagalay caruurta da’dooda u dhaxayso 2 ilaa 10-sano. Shaqooyinka qaarkood waxay u muuqdaan kuwo ciyaarkaliya ah, laakiin shaqo walba waxaa lagaleeyahay muraad waxbarasho. Mudada hada la’joogo GCompris wuxuu ka koobmaa ilaa in ka badan 100 shaqo, horumarintiisa wey socotaa. GCompris waa barnaamij lacagla’aan ah. Waxaad kabadelikartaa wixii aad rabto waadna ka caawinkartaa sidii loo horumarinlahaa. Ugudambeyntii maxaa kuu diidaaya in aad la’qaybsato caruurta aduunka oo dhan. Afarta xilli. Afarta xilli (;) waa xilliyada afarta ah ee jawiga iyo cimilada aduunka wakhti dhan hal sano (356 maalmood). Gu, Xagaa, Dayr iyo Jilaal waa afarta xilli uu ka koobanyahay sanadka soomaalida. Haddaba xilliyadan aan soo xusnay waxaa mararka qaar dhacda in ay wax iska baddalaaan oo roobabkii di,i lahaa ay baaqdaaan sababo la xiriira isbaddalka cimalada adduunka ee sii kululaanaysa oo saamayn ku yeelatay dalkeena. Kumbuyuutar. Kumbuyuutar (;) waa aalad elektaroonig ah u habaysan inuu qaabilo macluumaad iyo samaynta qoraallo ama xog muhiim ah isla markaasna u samysan inuu ku kaydiyo meelo kala gaar ah, badanaa kumbuyuutarku wuxuu xogtaas la wadaagi karaa qalab ama kumbuyuutar meel kale yaala iyadoo loo marayo adeegsiga internetka, kuwa ugu degdega badan ayaa maanta awood u leh bilyano xog ah inay kaydiyaan kana shaqaysiiyaan sikimo aad u yar, kumbuyuutarada ayaa ku shaqeeya barnaamijyo loo yaqaano OS ama (operating system) la'aantiis kumbuyuutarku waa caag ama daasad meel taal, barnaamijkaas ayaa ku cadaynaya qaabka aad u shaqayn lahayd, sidoo kale wuxuu boos siiyaa kuwo barnaamijyo kale ku dhexsamaysta. Hordhac. Kumbuyuutarka waxaa laga adeegsadaa meelo aad u tiro badan oo ka mid ah nolosha bulashada. Nolosha casriga ah oo aan hada ku jirno waxaa aad u adag in la'helo xirfad lagu shaqeeyo oo aanan la’isticmaalin aaladan kumbuyuutarka ah. Waxaa hubaal ah in uusan aduunka jirin kumbuyuutar uu sameeyay wax aan beniaadam ahayn. Sababaha ugu wacan in ay kumbuyuutarada ku soo bataan goobaha wax soo saarka sida warshadaha, isbitaalada IWM (Iyo Wixii la'Mid ah), waa sida ay u qabankaraan howlaha soo noqnoqda asaga oo aanan daalin uun qaladkiisuna aad u yaryahay haddii loo fiiriyo mida uu qofka beniaadamka ah qabto. Arinka kale oo uu kumbuyuutarka kaga duwan yahay dadka ayaa wax ay tahay in uu si dhaqsileh ku qaban karo howlaha xisaabaadka u baahan. Sida aynu ognahay xisaabta laga rabo in uu kumbuyuutarka yaqaano ayaa waxay tahay oo kaliya Iskudar iyo Kalajar. Iskudhufashada iyo Isu qaybinta waxay ka yimaadaan labada aanu horey u soo sheegnay. Kumbuyuutarka oo gebigiisaba ku salaysan farsamada elektarooniga ah ayaa waxa uu yaqaanaa oo kaliya tirada 0 iyo 1 kuwaas oo luqada Ingriiska ahi lagu yiraahdo bits. Sababta uusan kombuyuutarka u aqoonin wax aanan ahayn 0 iyo 1 waxaa ugu wacan ku tiirsanaanta uu ku tiirsanyahay korontoda. Si ay qaybaha kala duwan ee kombuyuutarka u wada xiriiraan, ayaa waxa ay isku fahmi karaan oo kaliya koronto waa joogtaa ama koronto ma’joogto. 1 wuxuu u dhigmaa korontaa joogto meesha 0 uu u dhigmo koronto ma’joogto. Sidaasi darteed ayaa xisaabaadka uu xisaabo kumbuyuutarka loogu magacaaba binary-math. Samayska kumbuyuutarka. kumbuyuutarku waxa uu u qaybsamaa laba qaybood oo kala ah HARDWARE oo ah samayska iyo walxaha uu ka kooban yahay kumbuyuutarku, iyo SOFTWARE oo ah barnaamijyada uu ku shaqeeyo kumbuyuutarku. Taariikhda kumbuyuutarka. Taariikhda horu marinta kumbuyuutarka iyo horu marintiisu waa wax ilaa hadda socda sidii loo kordhin lahaa xawaarihiisa, ama loo yarayn lahaa qaab dhismeedkooda ama loo kor loogu qaadi lahaa qaadkooda. Intaan la samayn kumbuyuutarka qabanaya hawlaha badana dadku waxay isticmaali jireen inay isticmaalaan hababka caadi ah si ay wax u xisaabiyaan Ilaa uu soo baxay kalkuleetarka waxa lagu xisaabiyo kaas oo fududeeyay xisaabtii. Kalkuleetarkii ayaa la horu marinayay maalinba maalinka ka danbaysa ilaa sannadihii afartaneeyadii kaas oo sees u noqday in lasoo saaro qalab badan oo loo adeegsado isgaadhsiinta iyo waxbarashadaba. Guusha laga gaadhay soo saarida kubyuutarka waxay bilaabantay wixii ka danbeeyay soddomeeyadii ilaa afartameeyadii qarnigii labaatanaad, waxaana loogu soo daray astaamaha gaarka ah ee kumbuyuutarka casriga ah sida adeegsiga elektrooniga ah ee ku shaqeeya nidaamka digita" ama nambarada (waxa badankooda daahfuray kalood shanon sannadkii 1937dii) iyo habka barnaamijaynta. kombuyuutarkii ugu horreeyay ee qabanayay shaqooyin guud waxa uu ahaa ENIAC oo lagu sameeyay maraykan kuna salaysnaa habka toban tiriska 1946 Noocyada Kumbuyuutarada. Kombuyuutarada waxaa loo kala qeybiyaa: Kumbuyuutarada miiska, kuwa dhabta, kuwa calaancahsa iyo kuwa waaweyn oo loo yaqaano Super Computers (Kumbuyuutarada Superka ah). Kumbuyuutarka miiska (DeskTop Computer). Waa kumbuyuutarda ugu badan e la'siticmaalo, waxaan la gu siticmaalaa Xafiisyada, Dukaamada, Isbitaalda iyo Guryahaba. Kumbuyuutarka Dhabta ama Boorsada (Laptop Computer). Waa kuwo loogu talagalay dadka aan shakhada ku qabanin meel joogto ah, oo gala safaro ha noqdeen kuwo dhaadheer ama kuwo magalada gudaheeda ah. Kumbuyuutarka Calaancasha (Palm/PDA). waxaa loogu talagalay dadka aanan u baahnay awood wayn ay ku qabtan kubuyuutarka lakiin u baahan in ay jadwalkooda shaqada iyo balamahooda wax ka bedelaan iyo in ay rabaa in ay aqristaan waraaqahooda elektrooniga ah (e-mail). fikrada waxa aiska leh Mahdi abdirizak dahir oo ah nin cilmiga komputerada ku ta khukhusay Kumbuyuutarka superka (Super Computer). waxay qabtaan howlo qaas ah, sida naqshdaynta, maamulida dayaxgacmeedyada IWM. Wiki. Wiki iyo WikiWiki macnahoodu wuxuu yahay qoraalo-hyperka ah ama sameyntooda barnaamijyada loo isticmaalo. ”Wiki wiki” waa dhaqso luqada Hawayga, qorida maqaalada iyo fududaanta wax ka belkooda sida dhasida leh waa waxyaabaha uu ay wiki-teknoolojida ay caanka ku tahay. Boga cusub looma baahna in qofkale loo diri ama fasax la'siiyo intii aanan la'soo daabicin ka hor. Awdal. Awdal (, sidoo kale "عدل‎") waa gobol ku yaala Waqooyiga Soomaaliya kaasi oo ka tirsan dowlada aan la aqoonsan ee Somaliland. Gobolka Awdal wuxuu dhacaa deegaano buuroley ah. Awdal waxay deris la tahay wadanka Jabuuti xaga waqooyi-galbeed; Itoobiya halka galbeed; gobolka Woqooyi Galbeed xaga bari; iyo gacanka Cadameed oo ka xiga halka waqooyi. Hordhac. Gobolkan waa gobol taariikh dheer leh oo xadaarad suldaanimo, boqortooyo iyo ismaamul dheer soo lahaa mudo aad u dheer. Boqortooyada Adal waxay ka mid tahay awooodihii ugu caansanaa ee ka soo talin jirey gobolka Awdal. Awdal waxaa magaalo madax u ah caasimada Boorama, oo ah magaalada ugu weyn gobolka. Gobolkan waa gobolada ugu horumarsan woqooyiga gaar ahaan woqooyi galbeed, xag dhaqaale, waxbarsho, diineed iyo isgaadhsiineedba. Degmooyinka Gobolka. Gobolkani waxa uu ka koobanyahay shan degmo oo kala ah Bulshada. Gobolka Awdal waxaa si khaas ah u dega beelaha Gadabuursi, sidoo kale loo yaqaano Samaroon kuwaasi oo ka tirsan beelweynta Dir. Gobolkan wuxuu qiimo gaar ah u leeyahay taariikhda dowlada Somaliland taasi oo lagu asaasay magaalada Boorama, xagaas oo dhamaan xubnaha taliska lagu soo dhisay aynay daganayeen magaala madaxdiisa Boorame mudo shan bilood ah xagaasna lagu soo magacaabay madaxwaynihii u horeeyay ee la doorto Alaha u naxariistee marxuum Maxamed Xaaji. Ibraahim Cigaal. Gobolka awdal waa gobol dhaqaalihiisu aad ugu tiirsanyahay xoolaha nool, Beeraha, dalxiiska iyo macdanta. Gobolkan waxa ka soo jeeda madaxwaynaha hayn jiray mudii 2003 ilaa 2010 xilka waqooyiga somalia ee Daahir Rayaale Kaahin oo ka soo jeeday gobolkaas awdal waana samaroon. Gobolkan waxaa magaala madaxdiisu ahaan jirtey magaalda Baki, laakiin markii dambe waxaa lagu bedelay magaalada ugu weyn ee Boorama. Sidoo kale, dhaqaalihiisuna waxa uu ku tiirsanyahay ganacsiga iyo xoolaha nool. Magaalo madaxdiisii hore waxa ay ahaan jirtay oo ay ugaas yaashii ka telin jiray magaalada qadiimiga ee saylac oo aan ku koobnayn oo kaliya gobolka awdal ay u ahayd indhaha soomaaliyeed gaar ahaan ugaasyada Samaroon oo dhamaantood saylac lagucalemasaaray. Baay. Bay waa gobol ka mid ah Gobollada Soomaaliya, wuxuuna ku yaallaa bartamaha koofur-galbeed. Gobolka Bay wuxuu xuduud la leeyahay gobollada kala ah Bakool, Gedo, Hiiraan, Jubbada Dhexe iyo Shabeelaha Hoose. Magaalamadaxda gobolka Bay waa Baydhabo, waxay magaalamadaxda Soomaaliya ee Muqdisho u jirtaa 256 km oo ay kaga aaddan tahay dhinaca waqooti-galbeed. Magaalada Baydhabo waxay horey xarun kumeelgaar ah u ahayd Dawladda kumeelgaarka ah ee Soomaaliya. Gobalka Bay wuxuu kamidyahy Gobollada aad ugu dheereya wax soo saarka beeraha sida Digirta, Misagada, Galeyda IWM. Gobolka Bay waxaa si doo kale ugu dheereeya soo saarka caanaha taas oo sababtey inuu Gobollka Bay uu noqdo Gobollad ugu Raqiisan caanah. Gobbalka Bay waa meesha ugu fiican ee Quraanka kariimka lagu barto Soomaaliya. Degmooyinka gobolka Bay. Degmada qansaxdheere waxay ka kooban tahay Degmada Diinsoor waxay kakooban tahay sida xoos kuxusan Bakool. Bakool waa gobol ka mid ah Soomaaliya wuxuuna ku yaalaa koonfir-galbeed ee Soomaaliya. Degmooyinka gobolka Bakool. Gobolkan waxaa magaala madaxdiisu waa xudur waana gobol Ilaahey ku maneysatey xoolaha nool iyo beeraha. Qabaa'ilada dago gobolkaan waa Digil iyo Mirifle oo si is la eg ugu degan gobolka. Gobolka wuxuu caan ku yahay dhaqashada xoolaha iyo tacabka beeraha, waa dhulka dadkiisa ay aad ugu hormareen tacliinta diinta barashada Qur'aanka. Bari (Gobol). Tirokoobkii UN qiyaas 2008 waxa uu dadka deggan ku qiyaasay 1,300,000 kun oo dhalasho ahaan Soomaali wada ah. Dadka gobolka dega waxaa loo yaqaan Reer Bari. Qaybta maamul ee rasmiga ah ee Soomaaliya, gobolka Bari waxay ka kooban yihiin lix degmo oo soo socda: [6] Boosaaso Waa caasimadda iyo ugu weyn Sanadkii 1998, Bari wuxuu qayb ka ahaa Puntland, oo ah gobol madax-bannaan oo waqooyi-bari Soomaaliya. Dastuurka ku meel-gaarka ah ee Dawladda Puntland ee 2001-dii, dhulka Puntland waxaa lagu qeexay gobollada rasmiga ah ee Soomaaliya, Bari oo ka mid ah iyaga. [7] Sanado ka dib, Puntland waxay bedeshay qaybteeda gudaha ee gudaha, gobolka Bari waxa uu kala qaybsamay laba qaybood: kala bar koonfurta, oo si qiyaas ah ula jaanqaaday degmooyinka Qardho iyo Bandarbayla, waxay noqotay gobolka cusub ee Karkaar (oo sidoo kale loo yaqaan Karkar). Waxaa loo qaybiyey shan degmo oo cusub: Qardho, Bandarbayla, Waiye, Rako iyo Hafun. Qeybta waqooyiga ayaa sii waday in loo yaqaano Bari, waxaana loo kala qaybiyey toddobo degmo: afar ka mid ah waxay hayaan magacyadooda asaasiga ah (Boosaaso, Iskushuban, Qandala iyo Alula), iyo seddex cusub: Carmo, Ufayn iyo Bargal. Radio Galkacyo ayaa la sheegay 19-kii Abril 2011 in maamul cusub oo lagu magacaabo Raas Asayr, lagu dhawaaqay qaybo ka mid ah gobolka Bari. Faarax Maxamuud Yuusuf ayaa la sheegay in loo doortay madaxweynaha. [9] Later, Barre Fatah Said wuxuu ahaa suurtagalnimada in uu bilawdo gorgortan dhex marta Dawladda Puntland iyo aasaasayaasha Raas Assayr. Hoggaamiyeyaashan siyaasadeed ee mustaqbalka waxay dib uga noqdeen sheegashadoodii dhowr bilood ka dib bishii Juun 2012, iyaga oo tilmaamaya in ay hadda taageeraan Puntland oo ay ku qanacsan yihiin mashaariicda horumarineed ee maamulka Puntland ee gobolka. [10] 8-dii Abriil 2013, dawladda Puntland ayaa ku dhawaaqday in la abuuro gobol cusub oo lagu magacaabo Gardafuul. Dhagax ka soo baxay gobolka Bari, waxay ka kooban tahay saddex degmo oo ay leedahay caasimaddeeda Alula Degmooyinka. Gobolka Bari waxa uu ka kooban yahay lix degmo. Dowladda Puntland waxa ay maamul ahaan u sii kala qaybisay gobolka Bari saddex qaybood oo kala ah Karkaar oo ka kooban degmooyinka, Bayla, Waaciye, Rako iyo Xaafuun; Bari oo ka kooban degmooyinka Boosaaso, Iskushuban, Qandala, Carmo iyo Ufayn; iyo Gardafuul oo ka kooban Caluula, Baargaal iyo Casayr. Galguduud. Galguduud ama (galgaduud) waa gobol ka mid ah Gobolada Soomaaliya wuxuunu ku yaalaa bartamaha Soomaaliya. Waqooyi waxaa ka xiga gobolka Mudug, koonfur gobolka Hiiraan, Shabeellaha Dhexe, galbeed gobolka Soomaali-Galbeed iyo bari oo ka xigta Badweynta Hindiya. Gobolkan waxaa magaala madaxdiisu tahay Dhuusamareeb dhaqaalihiisuna waxa uu ku tiirsanyahay xoolaha nool iyo kaluumeeysi iyo xoogaa beeraha ah. Degmooyinka gobolka Galguduud. Degmada Galcad waxa ay ka mid tahay Degmooyinka rasmiga ah wixii ka horeeyay 1991gii waa Gedo. Gedo (,) waa gobol ka tirsan wadanka Soomaaliya, kaasi oo dhaca meel u dhow xadka wadankaasi la wadaago Kiinya. Gobolka Gedo waxaa magaalomadax u ah magaalada Garbahaarreey. Sida ku xusan taariikhda dadka Soomaalida gobolkan waxaa la aasaasay wakhtigii 1980maadkii waxaana xad la leeyahay deegaanada Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya, Gobolka Waqooyi Bari ee Kenya, iyo gobolka Bakool, Baay, Jubbada Dhexe, iyo Jubbada Hoose. Hordhac. Gobalka Gedo waxa uudhacaa koonfur galbeed soomaaliya. Gedo waa Gobalka labaad ee ugu weyn Soomaaliya wuxuuna ku xigaa Gobalka bari. waana Gobalka kaliya ee kamid ah Gobalada Soomaaliya ee Xadka la leh labada dal ee Kenya iyo Ethiopia. Waxaana daga qaabiilo fara badan sida dir, daarood iyo digil iyo mirifle qabiilka ugu badan oo dago waa mareexaan. Gedo waxay ku jirtay deegaanada Soomaaliyeed ee nooca walba ula dagaalamay; gumeystihii reer Yurub. Ganacsiga Degmooyinka Gedo. Nolosha dhaqandhaqaale ee gobolka Gedo wuxuu ku salaysanyahay lafdhabarna ah xoolaha nool iyo waxsoosaarka beeraha. Gedo waa gobol ka mid ah Gobolada Soomaaliyeed ee hodanka u ah beeraha, xoolaha nool. Waxaa intaas goblka Gedo u dheer isaga oo dhaca xaduudo in ganacsiga u kala goosha wadamada uu xarun dhexe u hayay. Magaalooyinka Baardheere, Luuq iyo Balad Xaawo ayaa ugu dhaqdhaqaaq badan. Waxbarashada. Gobolka Gedo waxaa ka dhisan nidaamyo waxbarasho walow aysan jirin dalad midaysa iyo Gudoon Waxbarasho oo heer degmo ama gobol ah. Magaalooyin madaxda degmooyinka Gobolka Gedo sida Baardheere, Garbahaarreey, Luuq iyo ganaaneGarb jira dugsiyo waxbarasho oo leh heerar kala duwan. Magaalada Baardheere waxaa ku yaal Jaamacada Gedo iyo Kulyada Farsamada Baardheere ee Bardera Polytechnic. Ururo waxbarasho oo dadaal muuqda ka wada gobolka ayaa waxay maamulaan iskuulo leh heer hoose/dhexe ilaa sare. Waxaa ururadaas ka mid ah HIRDA, SEHO, G.E.D.O, iyo Markaleey Foundation. Hiiraan. Hiiraan (,) waa gobol ka mida gobolada ku yaal bartamaha soomaaliya, xad la leh gobolllada Shabeelaha Dhexe, Galgaduud, Shabeelaha Hoose, Baay, Bakool iyo Gobolka soomaali Galbeed ee Itoobiya. Magaalo madaxda Gobolka waa Beledweyne oo ah magaalo aad u qurux badan. Gobolka waxaa mara wabiga Shabeelle ee ka yimaada dhanka itoobiya Degmooyinka gobolka Hiiraan. waa 9 degmood waxa ayna kala Yihiin sidaan Jubbada Dhexe. Jubbada-Dhexe waa gobol ku yaala koonfurta Soomaaliya. Magaalo madaxda gobolkaan waa Bu'aale.Gobolkaan waxuu xuduud la leeyahay gobolada kala ah Gedo,Bay, Jubbada Hoose, Shabeelaha Hoose iyo Badweynta Hindiya oo kaga dhegan dhinaca bariga, sidoo kale gobolkaan wuxuu dhinaca galbeedka xad kala wadaagaa dalka Kenya, magaalada Bu’aale waa caasimadda gobolka j/dhexe isla matkaana ah caasimadda dowlad goboleedka Jubaland gobolkan wuxuu qani ku yahay xoolaha nool iyo beeraha, waana gobol leh dhul aad iyo aad ugu fiican beeraha iyo wax soo saarka. Gobolkan waxaa dhaxmaro Wabiga Jubba oo biyo siiyo xoolaha ku nool iyo beeraha.== Jubada dhexe waxaa daga dad islaam ah oo soomali ah oo is jecel qabyaladna aan aqoon. Jubbada Hoose. Gobolka Jubada Hoose wuxuu ku yaalaa koonfurta somalia wuxuuna xaduud la leeyahay dalka Kenya bariga waxaa ka saaran badwaynta hindia waqooyi gobolka jubada dhexe gobolka waxaa dhax maro wabigi juba oo loogu magacdaray wabigi juba wuxuu badda kaga daraa gobwayn oo kismayo ujirta 18km gobolka wuxuu kamid ahaa gobolka jubada dhexe oo 1 gobol ayay isku ahaan jireen waxaana magaalo madax u ahayd magalada wayn ee Afmadow waxaana ka badalay kacaanki siyaad barre oo ka dhigay kismayo tuulada kudha jaiirad ma aha ee waa tuulo xeeb dheer leh.tuntii tuulo waa ka tagtay waxa ay joogta degmo in kastoo loo magaacin degmo lkn way u qalantaa degmo. si kastaba ahaatee kudha waxaa dega somali iyo baajuun waa dad nabad jecel. kudha hada waxa ay leedahay school iyo ceel biyood iyo hospital. dadka ku nool waa xoolo dhaqato iyo kalluumaysato. dadka ku nool kudha noloshada waxay ku tiirsan tahay xoolaha iyo kallunka. kudha waxay ay kismayo u jirtaa 250 km oo ah dhinaca badda kudha waxa hada gudoomiye ka ah kadiye kudha waxaa qaybta aminga jooga taliye magaca dheer ee wardi dhakhtarka dad yar ee mr abdirisaq qolofey ayaa asaga kaalin weyn ka qaatay dhanka caafimaadka. dhanka haweenka waxa door weyn ku leh ms muriyo ismacil hogaamiyaha ugu magaca dheer dhanka dhaqankan isimada cali macalin cali badeed Mudug. Mudug waa gobol ka tirsan jamhuuriyada Soomaaliya, gobolka wuxuu xad la leeyahay dalka Itoobiya gobolka galgaduud gobolka nugaal, bari waxaa ka xiga Badwaynta hindiya gobolka dhaqaalihiisa wuxuu Ku tiirsan yahay xoolaha nool. Nugaal. Gobolka Nugaal wuxuu ku yaalaa woqooyi-bariga Soomaaliya, wuxuuna xuduud galbeedka kala leeyahay Dawladda Itoobiya. Gobolka waxaa magaalo madax u ah magaalada Garoowe, dhaqaalihiisuna waxa uu ku tiirsanyahay kaluumeysiga,ganacsiga iyo xoolaha. Sanaag. Sanaag (,) waa gobol ka mid ah Gobolada Woqooyi ee wadanka Soomaaliya. Gobolkan waxaa magaalo-madax u ah caasimada Ceerigaabo. Shabeellaha Dhexe. Shabeellaha Dhexe (;; waa gobol ka tirsan 18 gobol ee Jamhuuriyada Soomaaliya, waxa uuna dhacaa Koonfurta Soomaaliya. Gobolkan waxaa mara Webiga Shabeelle iyo Badweynta Hindiya oo dhinac marta. Magaalo madaxda Gobolka Shabeellaha Dhexe waa Jowhar. Hordhac. Shabeellaha Dhexe deegaan ahaan waxa u badan Beelaha abgaal iyo Gaaljecel qabiilo la dega oo kala ah Jareer Weyne, Moobileen & Hilibi. Abgaal waxaa degaan u ah dhamaan dhinaca Xeebta oo loo yaqaan Deexda. Sidoo kale degaanada ku teedsan Webiga Shabeelle oo loo yaqaan Jiin-Webi ayaa waxaa Beelaha Abgaal si qaas ah ula degan Beesha Jareer Weyne. Dhulkaas oo ah mid baaxadiisu ay ka dheer tahay masaafo ka badan boqol kiilomitir (100 km) ayaa ah degaan ku fiican beerashada. Dhererka Xeebta Gobolka Sh/Dhexe oo ah inta u dhaxeysa degaanka Ceel-Cade oo dhaca Waqooyiga Caasimada Muqdisho ilaa iyo Tuulada Ceel Bacad laguna qiyaaso masaafo ka badan 230km. Degmooyin xeebeedka Gobolka ayaa ah Warshiikh iyo Cadale iyo tuulooyinka hoos yimaada. Sidoo kale Degmooyinka uu Gobolka Shabeellaha Dhexe ka kooban yahay ayaa ah Jowhar,Jiliyaale, Balcad, Mahadaay Weyn, Cadale, Warshiikh, Raage Ceele, Aadan Yabaal iyo Ruun-Nirgood. Jiliyaale waxa ay dhacdaa dhan qoraxsin ee gobalka waa magaalo istaraatiiji ah oo isku xirto goballada shabellada dhexe, Hiraan, Bay, Bakool iyo waliba shabeelada hoose waa magaalo muhiim u ah ganacsiga xoolaha iyo beeraha ee gobolka, Waxyaabaha Gobolka Sh/Dhexe laga xusi karo ayaa waxaa ka mid ah in Gobolku uu xuduud la leeyahay afarta Gobol ee kala ah Hiiraan, Sh/hoose, Banaadir & Galgaduud. Shabeellaha Dhexe waxa uu dhanka qorax ka soo baxa deris kala yahay Badweynta Hindiya. Dhaqaalaha Gobolka Sh/Dhexe waxa uu ku xiran yahay Beeraha, Xoolaha & Kaluumeysiga. Waana gobol weyn oo leh bad iyo berri aad u barwaaqo ah. Gobolku waxa uu sidoo kale caan ku yahay in uu ahaa gobolkii ugu horeeyay ee Jamhuuriyada oo bariis lagu beero iyo inuu lahaa Warshado wax soo saar leh sida tan Dharka ee Balcad (SOMALITEX) iyo tan Sonkorta ee Jowhar (SNAI). Gobolku waxa kale uu caan ku yahay cayaaraha Kubadaha Cagta & Koleyga. Waxaana Dagaalada Sokeeye ka hor Gobolka ka dhisnaa kooxdii la oran jiray Snai(Jowhar) oo ka mid aheyd 10-kii koox ee ka tirsanaa Horyaalka Kubadda Cagta ee Heerka Koowaad(Seria A) & Kooxdii kale ee Kubadda Koleyga ee magaceedu ahaa Somalitex(Balcad). Sidoo kale Xulka Gobolka Sh/Dhexe ayaa sanadku markuu ahaa 1987-dii ku guuleystay Horyaalka Kubadda Cagta ee Gobollada Soomaaliya, ka dib markii koobkii loo dhigay Gobollada Dalka ay cayaartii kama dambeysta aheyd 1 iyo 0 kaga guuleysteen Xulkii ka socday Gobolka Waqooyi Galbeed. Taariikh. Baaxadda Gobolka Shabeellaha Dhexe oo ah 60,000 km oo isku soo wareeg ah ayaa waxaa Dagaaladii Sokeeye ka hor Gobolka ku noolaa ummad tiradoodu ay aheyd 2 milyan. Laakiin waqtiga hadda la jooggo(2016) ayaa waxa uu Maamulka Gobolka ku qiyaasaa in tirada Shacabka ku nool Gobolka ay gaarayaan 1.5 milyan, kuwaas oo 60% ay yihiin xoolo dhaqato iyo beeraley ku nool dhanka Baadiyaha. Taariikhda Gobolka aad ayeey u fac dheer tahay. Waxyaabaha aad loogu lagu xasuusto Gobolka Shabeellaha Dhexe waxaa ka mid ah gumeysi naceybka sabab u noqday in Gobolka uu noqdo goobtii ugu horeysay ee lagu la dagaalamo Gumeystihii Talyaaniga, laguna dilo markii taariikhda Soomaaliya ugu horeysay dad shisheeye ah oo u dhashay dalka Talyaaniga, kuwaas oo sanadka markuu ahaa 1875 degmada Warshiikh kaga soo duulay dhinaca Xeebta. Sidoo kale Ciidamo gumeysi doon Itoobiyaan ah oo ku soo duulay Gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa sanadku markuu ahaa 1905 ay la kulmeen jab iyo halaag, ka dib markii ciidamadooda weerark ahaa lagu jabiyey dagaal ka dhacay degmada Balcad oo waqtigaas loo yaqaaan magaca TEY-TEYLEEY. Halyeeyadii Gumeysi Diidka ee af iyo addin kula dagaalay ciidamada gumeysiga ayaa waxaa ka mid ah Sheekh Xasan Sheekh Nuur Sheekh Axmed (Sh. Xasan Barsane) oo isaga hogaamiye u ahaa dagaaladii lagu jebiyay gumeysigii taliyaaniga iyo kuwii gumeysi isku dayga itoobiya shekhu waxa uu abaabulay ciidan kabadan 30,000 oo fardaley ah oo uu kula dagaalamay labadi dhan ee weerarka ku soo qaaday dhulka Soomaaliyeed, Sheekh Axmed Sheekh Abiikar Xasan (Sh. Axmed Wacdiyow), Xasan Geedi Abtow iyo qaar kale oo aan halkaan lagu soo wada koobi karin. Waxaa iyadana xusid mudan in saddex Madaxweyne iyo laba Ra’isul Wasaare oo Dalka soo maray ay u dhasheen Gobolka Sh/Dexe. Gobolka Shabeellaha Dhexe waxa uu ka mid yahay Afarta Gobol ee ka tirsan Jamhuuriyada Soomaaliya ee isku darsaday Bad iyo Wabi. Waxa uuna qani ku yahay Kheyraadka Badda, Wax soo saarka Beeraha iyo Dhaqashada Xoolaha. Waxaa intaas Gobolka Sh/Dhexe u sii dheer Ganacsiga iyo Warshadaha. Gobolku waxa uu nasiib u yeeshay inuu noqdo Gobolkii u horeeyay ee lagu beero dalaga Bariiska, lagana dhiso Warshadihii u horeeyay ee uu Dalku yeesho sida Warshada Sonkorta ee Jowhar 1962 iyo Warshada Dharka ee Balcad 1968. Waxaa sidoo kale 1970-meeyadii laga dhisay Degmada Mahadaay Weyn Warshadii Sameynta Rasaasta iyo Hubka. Dhaqamo Hore. Xadaaradda iyo horumarka G/Shabeellaha Dhexe waxaa ka mid ah in ka hor Dagaalkii Labaad ee Aduunka uu Gobolku lahaa Tariin Xadiid ah oo isaga kala goosha magaalooyinka Xamar iyo Jowhar. Dagaalada Sokeeye ka hor waxa uu Gobolku sidoo kale lahaa laba Naadi oo ka ciyaara Kooxaha Heerka Koowaad ee Dalka. Waana kooxdii Kubada Koleyga ee laga lahaa Warshada Dharka & Suufka ee Balcad(Somalitex) iyo kooxda kalee Kubada Cagta oo ay maalgelisay Warshada Sonkorta ee Jowhar(Snai). Waqtigii madoobaa ee Dagaalada Sokeeye ay Dalka aafeyeen waxaa aad loogu faa'iiday Dekadihii macmalka ahaa ee Ceel-Macaan iyo Cadale iyo sidoo kale Garoomadii Dayaaradaha ee Cisaley iyo Jowhar. Caafimaadka, Kheyraadka Dabiiciga & Maamulka. Dhanka caafimaadka Gobolku wuxuu leeyahay ceelal biyood dabooli kara baahida shacabka. Waxaa sidoo kale Gobolka ka jira xarumo caafimaad oo tobaneeyo gaaraya. Inkastoo baahida ku aadan xagga caafimaadka aysan weli kaafin karin xarumaha hadda jira ayaa haddana waxay u muuqataa in si qunyar socod ah ay u sii kordhayaan goobaha caafimaadka iyo takhaatiirta ka howl gasha Gobolka Sh/Dhexe. Taasina waxay la micna tahay in mustaqbalka dhow uu Gobolku gaari doonno isku filnaansho xagga caafimaadka ah. sidoo kale waxaa jira Farmashiyayaal si gaar ah loo leeyahay kuwaas oo wax wayn ka haqab tiray dhanka caafimaadka waxayna isugu jiraan qaar Jumlo & Tafaariiq waxaana ka mida Abuu Hureyra Farmashi oo ku yaal degmada Jowhar sidoo kale Al-Ixsaan Farmashi oo qaab Hosbitaal camal u shaqeeya waxaana yaala qalab Casri ah Tan Macaadinta iyo Kheyraadka Dahsoon ayaa ah halla aan weli la fara gashan oo u baahan baaritaano hor leh. Waxa kaliya oo ilaa iyo hadda la ogyahay ayaa ah Macdanta Manganiiska (Manganese). Waxaa iyadana marag ma doonto ah in guud ahaan Geyiga Jamhuuriyada Soomaaliya uu dhex ceegaago kheyraad fara badan. Dhanka is-maamulka Gobolka ayaa ah mid gaarsiisan min degmo ilaa iyo heer tuulo. Dhamaan degaan weynaha Gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa waxaa ka jira maamulo iyo kala dambeyn sabab u ah in Gobolku uu leeyahay nabad & xasilooni waarta. Waxbarashada. Xagga aqoonta iyo waxbarashada Gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa ah mid Gobolku uu leeyahay Dugsiyo Hoose, Dhexe & Sare. Waxa kale oo Gobolka ka dhisan Machadyo heerkoodu gaarsiisan yahay ilaa iyo darajada koowaad ee Jaamacada(Bachelor's degree). Waxaana halkaas ka howl gala aqoonyahano iyo macalimiin leh tayo wanaagsan. Sidoo kale waxaa jiray College-kii ku yiilay Mishinka kaasoo la oran jiray Shabeele Secondaray School arday badane ay wax ku baran jireen waxaana looga imaan jiray degmooyinka Gobolka uu ka kooban yahay. Shabeellaha Hoose. Shabeellaha Hoose (,) waa gobol ka mid ah deegaanada koonfurta Soomaaliya. Hordhac. Gobolka Shabeellaha Hoose wuxuu ku yaalaa koonfurta dalka Soomaaliya waxaana magaalo madax u ah Magaalada Marka, dhaqaalihiisa wuxuu ku tiirsanyahay beeraha, xoola iyo Kaluumeysiga. Gobolkaan waxa uu xaduud la yeeyahay gobolada kala ah Banaadir, Shabeellaha Dhexe, Bay, Jubadda Dhexe iyo Badweynta Hindiya. Waxaa mara Wabiga Shabeelle. Shabeellaha Hoose wuxuu gobol ahaa waagii hore1884 kadib talyaniga ayaa exbaadir ku daray Run ahaantii Gobolkaan wuxuu ka mid yahay gobolada ugu quruxda badan dalka Soomaaliya. sababtoo ah wuxuu leeyahay deegaaano aad u ballaaaran oo doog ah, sidoo kale waxaa ku yaalo beeraha waawayn ee loo yaqaano aseendooyinka kuwaasoo inta badan dacalka ku haaya webiga shabelle oo dhex mara gobolka, deegaannada ayaa ah kuwo aad usoo jiita dadka dalxiisayaasha ah. deegaannada dalxiiska ku wacan waxaan ka xusi karnaa Beeraha Afgooye taasoo isku xirta caasimada iyo xarunta gobolka ee Marka. Sidoo kale waxaa lagu yaqaan kaluumeysiga oo aay dadka aad uga helaan. woxoo leeyahy dhul aad u qurux badan iyo xeebo indhahaaga soo jiidanaayo. Wax soosaarka. gobolka shabeellaha hoose waa gobolka ugu horeeya dalka Soomaaliya ee dhanka wax soo saarka beeraha. Gobolkani waxa uu RABBI ku manaystay khayraad fara badan oo isugu jira bad iyo barriba. waxaa ku yaalo beerah ugu badan dalka kuwaasoo laga soo saaro dalaga kala duwan ee laga isicmaalo inta badan wadankeenna. gobolka waxa uu caan ku yahay beeraha qudaarta, qudaarta ayaa ah miro u baahan biyo joogto ah oo lagu waraabiyo sidaasi daraadeed ayaa ILAAH waxa uu gobolkani ugu deeqay wabi biyihiisu qul qulaaan bilaha sanadka oo dhan taasna waxay sahashay in la abuurto beerahaas waqti kasto. qudaarta iyo noocyada kale ee fawaakihda ee gobolka kasoo baxdo waxaan ka xusi karnaa, yaanyada, basasha, barbarooniga, kabsar caleen, basbaaska, bocorka, iyo waxyaabaha kale ee la midka ah. sidoo kale dhanka fawaakihda ama qudaarta aan la karin ayuu gobolku caan ku yahay, sida Cambaha, Muuska,Isbaandheyska, Canabka. Babaayga, iyo Qaraha. waxaana xusid mudan in dalka dhaqaale xoog badan kasoo galo dhoofinta Moooska oo gobolkan kaliya laga soo saaaro intiisa badan. sidoo kale waxsoo saarka gobolkan waxaa ka mida, kheyraadka badda oo ah mid ka mida ilaha dhaqaale ee gobolkani caanka ku yahay. waxaa uu gobolkani leeyahay xeeb dheer oo kalummeysatadu ka jalaabtaaan. Lahjadaha looga hadlo gobolka. Gobolkaan waxaa looga hadlaa lahjado badan ku waasoo ku xiran qabiilada ay kasoo kala jeedaan. Lahjadaha looga hadlo waxaa ka mid ah afka maxaa tiri, af baraawe, maay maayga iyo afka marka iyo afaf kale oo yaryar waxaana kala dega qabaa,ilada kala ah Biimaal iyo Dabruube Digil iyo mirifle 12 koofi, wacadan,wadalaa n,murasada Degmooyinka gobolka Shabeellaha Hoose waa 1 Sool. Sool waa gobol ka mid ah gobolada jamhuuriyadda Somalia iyo xarunta gobolka waa magaalada Laascaanood. Waa dhulkii daraawiishta iyo waxa ay waliba tahay deegaanada uu ka soo jeedo Caaqil koore, Sayid Maxamed Cabdulle Xassan. Iyo ismacil mire cilmi.Gobolka Sool wuu kaga duwanyahay gobolada kale ee dalka, gobolkaan si buuxda ah looma soo gumeesaningobolka sool siiba degmada Taleex waa meeshii u horaysay ee Afrika diyaarad lagu soo weeraro waxaana ku soo weeraray gumaystihii Ingiriiska sanadkii 1920-kii. Taleex waxaa xoreeyey caaqil koore. Dad caan ah oo ka imi Laascaanood. waxaa ka mid ah prosoorka xifradihiisa sida in uu somgas ka sameeyay digada Lu'ada fadlan u codee aqooyahan ka da'ada yar si aynu u gaarno hormarka Togdheer. Togdheer waa Gobol ka tirsan jamhuuriyadda Federaalka ee Soomaalia.Gobolkaan wuxuu xuduud la leeyahay gobolada kala ah, Sanaag iyo Sool, koonfurta neh waxaa ka xigo [ismaaamulka Somalida Itoobiya.caasimada gobolku waa Burco..Gobolkaan waxaa ku yaalo magaalooyin taariikh weyn kuleh jamhuuriyada somalila sida magaalada sheekh oo ah hoyga tacliinta oo ka tirsan gobolka togdheer.Gobolkaan waxaa loogu magac daray wabiga yar ee togdheer. Burco (Burco, Arabic: برعو) waa magaalada ugu weyn gobolka Togdheer ee Soomaaliya, [3] waxayna sidoo kale u adeegtaa caasimadda gobolka Togdheer [4] Burco waxay ahayd goobta ay ka heleen cadayn hal dhinac ah oo Somaliland ka madax banaan Somaliland 18-kii Maajo, 1991-kii. Qarnigii 19aad ee Burco waxay ahayd meel muhiim ah oo lagu maamulo beesha Habr Yunis. Waxa kale oo uu xarun u ahaa Sultan Awad Diiriye ee Habr Yunis. [6] Explorer Frank Linsly James, oo marti u ah Sultan Awad Diiriye intii uu booqasho ku joogay Somaliland 1884-kii, wuxuu qeexayaa waxqabad uu ku arkay Habr Yunis Horsemen oo ku taala Burco ee Togdheer. Intii aan joognay Burco, Suldaanku wuxuu soo ururiyay dad badan oo ka mid ah dadkiisa, labo jeer ayaa na soo dhaweeyay qaar ka mid ah qaab-dhismeedyada iyo dabeecadaha wanaagsan ee farshaxanka. Munaasabadda ugu horeysay waxaa ka soo qaybgalay afartan nin oo raggii la socday oo ka soo horjeeda Tigreega ka hor inta aan dhicin; laakiin tani ma aysan qancin Suldaan, oo waxa uu diyaariyay "fanaaniin labaad", taas oo si buuxda laba boqol oo dagaalyahanno ah ay qabteen. Waxay ahayd midka ugu fiican ee ugu caansan ee noocan ah ee aan waligay arkey. Diiwaangelin ayaa markii hore lagu sameeyay sariirta webiga, iyo calaamad la siiyay ayaa dhammaantood googo'een, calaamadiyey maryo iyo gaashaan. Oo waxay ku cayaareen raggii xoogga badnaa, oo waxay fadhiyeen gaashaammada yaryar iyo gaashaammada waaweynba, oo waxay lahaayeen weelal saliid gooni ah, markaasay quudhsan doonaan markii ay dhilloobaan. Qof walba oo dagaalyahanno ah wuxuu qabsadey shaashad gaaban oo ay la socoto qeylo dhaadheer oo ballaadhan, oo ay ku dhufatay daboolka unmercifully. Qaar ka mid ah rakaabkii waxay soo mareen marxalado caadi ah, oo ka soo fuqday fardahoodii markay gallop buuxa, qaadashada waxyaabo la tuuro dhulka, ka dibna dib loo dhigo. Ka dib markii ay sii socotey wakhti wakhti ah waxay ku dhajinayaan inay kudhowaan "Zarba", waxaannu ku dhajinaynaa, "Mort, mortar" ("Welcome, welcome"), oo aan ku jawaabay, "lib liban" ("mahadsan").] "Tani waa inaad ku wargeliso inaad adigu samaysay wax kasta oo aad doonaysay, oo dulmisay diinteenna caanka ah ee aan wax sabab ah u lahayn. Woqooyi Galbeed. Maroodi jeex waa gobol ku yaalo jamhuuriyada Soomaaliland.Gobolkaan waxaa magaalo-madax u ah Hargeysa. Waxey xuduud la leedahay gobolada Awdal, saaxil, iyo dhinaca koonfurtana waxaa ka xiga Soomali galbeed ee gumeysiga Itoobiya Degmooyinka gobolka maroodi jeex. "Waxay ka kooban afar degmo oo waaweyn Isniin. Isniin waa maalin usbuuceed, waxeyna u dhaxaysaa Axadda iyo Talaadada. Isniin waa maalinta sadexaad ee isbuuca Islaam ahaan, waana maalinta koowaad ee isbuuca marka laga fiiro istandharka ISO 8601, waxay badanaa tahay maalinta wadama gaalada shaqada laga bilaabo. luqada Ingiriiska waxaa lagu yiraahdaa Monday, mida Finnishakana Maanantai, Nederlanka/Holandees Maandag. Talaado. Talaado waa maalin usbuuceed, waxeyna u dhaxaysaa Isniinta iyo Arbacada. Talaado waa maalinta afaraad ee usbuuca dhicana istandharka ISO 8601 waxay ka tahay maalinta labaad ee usbuuca. luqada Ingiriiska waxaa lagu yiraahdaa Tuesday, mida Finnishakana Tiistai Sabti. Sabti waa maalinta Todobaadka ugu horeeysa, waxeyna u dhaxaysaa Jimcaha iyo Axadda. Sabti waxay dhinaca istandharka ISO 8601 ka tahay maalinta lixaad ee usbuuca. Kalandarka Roomaanka iyo Yuhuuda waa maalinta usbuuca ugu dambeyso. luqada Ingiriiska waxaa laguyiraahdaa Saturday, mida Finnishakana Lauantai. Axad. Axad waa maalinta labaad ee Todobaadka, waxayna u dhaxaysaa Sabtiga iyo Isniinta. axad waxay dhicana istandharka ISO 8601 ka tahay maalinta todobaad ee usbuuca. Kalandarka gaalada waxay u tahay maalin fasax ah oo aanan la shaqynin luqada Ingiriiska waxaa lagu yiraahdaa Sunday, mida Finnishakana Sunnuntai. Kalandar. Maalintiris (;) waa magaca guud ee xisaabinta iyo tirinta wakhtiga, taasi oo inta ugu badan lagu xisaabiyo maalin, todobaad, bil iyo sanad. Dunida aan ku noolnahay waxaa jira tiro badan oo Kaalendaro ah kuwaasi ooy isticmaalaan qoomiyado iyo dalal kala duwan. Kuwa ugu caansan ee dunida inteeda ugu badan laga isticmaalo waxaa ka mid ah: Kalandarka Miilaadiga, Kalandarka Hijriga, Kalandarka Itoobiya, Kalandarka Shiinaha, Kalandarka Yuhuuda iyo kuwo kale oo badan. Taariikhda miilaadiga waxaa lagu xisaabiyaa tirs-bileed, mana la xiriiro dabiicadda sida dayaxa iyo qorraxda. Hordhac. Kalandar, Maalintiris (;) waa nidaam lagu habeeyo, xafido, xisaabiyo wakhtiga maalmaha, todobaadka, billaha, sanadada, qarniyada iyo wixii ka badan. Kalandarka wuxuu dadka ka caawiyaa ineey aaqoonsadaan ciidaha iyo dabaaldegyada diiniga, bulshooyinka, ganacsiga ama ujeedooyinka maamulka. Arbaco. Arbaco (,) waa maalin ka mid ah maalmaha Todobaadka, waxeyna u dhaxaysaa Talaadoda iyo Khamiista. Arbacada waa maalinta shanaad ee todobaadka dhicana istandharka ISO 8601 waxay ka tahay maalinta sadaxaad ee usbuuca. Jimco. Jimco waa maalin usbuuceed u dhaxayso khamiista iyo sabtiga, waana maalinta fasaxa ee umadda islaamka Jimaca waa maalinta ugudanbeyso ee usbuuca, dhicana istandharka ISO 8601 waxay ka tahay maalinta shanaad ee usbuuca. luqada Ingiriiska waxaa laguyiraahdaa Friday, mida Finnishakana Perjantai Khamiis. Khamiis waa maalin usbuuceed, waxeyna u dhaxaysaa Arbacada iyo Jimcaha. Khamista waa maalinta lixaad ee usbuuca, dhicana istandharka ISO 8601 waxay ka tahay maalinta afaraad ee usbuuca. luqada Ingiriiska waxaa laguyiraahdaa Thursday, mida Finnisgggggghakana torstai Todobaad. Todabaadka ama Usbuuc, sitimaan wuxuu ka koobmaa todobo maalmood oo kala ah, sanadkii waxaa ku jiro ilaa iyo 52 usbuuc Samo ku waar. Samo ku waar waa heesta calanka somaliland ee hada waxaana loogu dhawaaqaa sidan) Taariikh Dhaqameedka Gadabursi. INTA DAGMO EE UU KA KOOBAN YAHAY GOBOLKA AWDAL . Gobolka Awdal waxaa uu ka kooban yahay 4 dagmo kuwaasi oo kala ah sidaa hoos ku qoran Laba degmo waa inta uu ka kooban yahay Gobolka Awdal. MAGAALO MADAXDA GOBOLKA AWDAL. Magaalo madaxda cusub ee gobolka Awdal waa magaalada borama taasi oo ah magaalo madaxda rasmiga ah ee Gobolka Awdal markii ugu horeysay waxay ahaan jirtay magaalada Baki, wakhtigii la magacaabay ama la bixiyay gobolka Awdal meeshii sida rasmigaa ah loogu doortay Magaalo Madaxda waxay ahayd Magaalada (baki) waxaanay ku taala magaalda BAKI Dhulka ugu rooban uguna beeraha iyo barwaaqada iyo nimcada badan marka loo eeg Gobolka Awdal dhinaca roobabka iyo cimilada kaleba waxaanay leedahay magaalada waxyaabo faro badan oo aan odhan karno waxany kaga horumarsantahay dhulka kale, Magaaladan ayaa waxay leedahay Biyo dabiiciya oo tayadoodu aad u sarayso laguna tilmaami karo in ay yihiin Kuwo si dabiici ah uga nadiifsan waxyaabaha biyaha bedela, kuwaasi oo aan u baahnayan in dib loo sii sifiyoo,waxaa la ogaaday markii khuburo cilmi dheer u leh ay sahamiyeen oo ay u sheegan waxgaradka iyo cuqaasha halkaasi degan. Maayarka cusub ee degmada Baki loo doortay waa caaqil MAXAMED AXMED CAATEEYE SULDAAN MAROORO. oo ah nin aqoon dheeraada u leh dhaqanka miyiga, waxna ka bedeli kara degmada baki. WAXSOOSARKA, WAXBARASHADA IYO HIMILIDA MUSTAQBALKA. Degmada inta badan dadka degan waa dad inta badan aaminsan sida khayradka dabiicigaa iyaga oo nidaamkoodu uu ku salaysan yahay nidaamka Interonational-ka ah ee loo isticmaalo beeraha waxsoo saarkeedna waxaa loo dhoofiyaa inta badan sida (Borama, Djibouti, Hargeisa iyo dhamaan Somaliland. Degmadani waxay leedahay dhanka waxbarasha dugsiyo dhawr ah oo kala ah sida; Hoose/dhex / Dugsi sare/ iyada oo lagu talo jiro in laga dhiso jamacad wakhtiyada inagu soo foolka leh, MAGAALO MADAXDA KALE EE UU LEEYAHAY GOBOLKA AWDAL. BORAMA: wakhtigani xaadirka ah waxaa ay tahay magaalo Madaxa Gobolka Awdal oo dadka ahna sidoo kale magaca ku xardan qofkaste oo u dhashay Gobolka Awdal "Borama" runtii ay aad u jecelaystan dadka Dalka Jooga iyo kuwa Qurbo Jooga ah, runtii Magaalada Borama meel aad iyo aad loogu dhaadan karo ahna meesha kaliya ee taariikhda somaliyeed la ogyahay in ay tahay xuddunta waxbarashada somaliyeed ka aflaxeen ragbadan oo manta caalamka wax laga waydiiyo halka qaar kalena ay ka noqdeen qaar runtii si wayn noloshood ay u gacan qabatay, waa magaalo ilaa hada ay ka muuqato dhaqan dhex-dhexaad ah oo bulshada qofkaste oo taga ku noolan karo, Sidoo kalena aanu ka xiiso go'ay jecelaystana ina noloshiisa inta ka dhiman uu ku dhamaysto madashan Qaaligaa, Marka aad ka eegto aminiga oo runtii lagu amaano, noqtayna Borama meeshii kaliya ee ay nabadu ka islaaxdo "meesha kaliya ee nabada lagaga daydo, Somaliland" Markii ay burburtay Dawladii Maxamed Siyaad Barre, Iyada oo ku horimartay Waxbarashada iyo kobcinta Fikirka iyo Caqoonta Bulshada weynta, Sidoo kale waxay dadku ku jecelaystaan Borama, Dhaqanka aan kala reebka layn ee aan hayb-sooc lahayn ee ay dhaqanka u leeyihiin Dadka dhaladkaa ee degan magaalo Madaxda Borama. Waxaa Borama lagu amaana in ay tahay Hoyga Waxbarashada Somaliyeed, Adiga oo ka tusmo qaadanaya Dugsiga sare ee taariikhigaa ee Ingriiskii dhisay ahna maanta Jamacada ugu tayada Badan Somaliland ee AMOUD UNIVERSITY oo ah meel mudan runtii in si weyn loo xasuusto, Jamacada AMOUD waa hooyada dhabada u xaadhay maanta jamacado badan oo ka jira Jamhuuriyada Somaliland lana soo garab taagnay jamacado badan in ay siiso wax kaste oo garab ah oo daruur ah loogana baahdo, ilaa mantana ay hoo iyo hiilba la garab taagantahay Jamacadaha kale ee ka jira Somaliland. Sidoo kale waxaan Goobtani aan ka maqnayn jamacada cusub ee ka curatay Borama laguna magacaabo EELO AMERICAN UNIVERSITY oo iyana noqotay jamacadii u horaysay inta taariikhda somaliland la ogyahay laga bilaabo Kuliyada ugu tayada badan ee ay ka midka yihiin Engineering, medical doctor, Jamacadani EELO AMERICAN UNIVESITY waa mid uu aasaasay nin wadani ah jecel dadkiisa iyo ciidiisa hooyo in uu wax ku darsado, ku han-weyn in uu waxka dhigo dhulkani ku caankaa waxbarashada oo magaciisa la yidhaahdo "AXMED XAASHI ABIIB" taariikh weyna hore ugu lahaa dalka maraykanka iyo sidoo kale jamacada qaaliga ee AMOUD UNIVERSITY sida oo aan cidna ka caawin jamacada ayaa waxa uu ka midho dhaliyay fikirkiisa ahaa in uu bulsho weynta wax ku darsado taasina waa mid uu gaadhay, qofkaste oo gobolka Awdal u dhashayna waa mid uu abaalo ugu hayo waligeedna la xasuusnaan doono. Sh.Ali Jawhar Secondary School: Waa dugusiga sare ee ugu la midka ahaa Amoud dhinaca dhismaha iyo Darajadaba wax uu ahaa fikir ay horimariyeen waxgaradka iyo caqoonyahanadii wakhtigii Ingriiska oo dhaxal uga reebay bulshada gobolka Awdal iyo kuwo kelba dugsiga Sh.Cali Jawhar waa mid magaciisa lugu bixiyay mis macno weyni ku dheehan yahay, taariikh qaaliyana dhinaca ku haysa, Dugisga ayaa wax uu ahaa markii ay dawladii siyaad bare jiri jirtay dugsiyada ugu miisanka weyn uguna tayda badan tacliinta iyo tiro-badnaa marka aad u eegto dugsiyada sare ee ka jiri jiray goboladii waqooyi ee ingriisku xukumi jiray "Somaliland", ilaa mantana waa mid ka sii facfac badan marka aad u eegto sidii uu ahaan jiray. Dugsigan ayaa wax uu yahay iyo ka camuudeed qaar ay soo booqdan sanad waliba Qurba joogta Somaliyeed ee caqoontooda ka soo qaatay Gobolka Awdal iyo Amoud, Sh.Ali Jawhar, dadka gobolka Awdal xasuusiya qiimaha iyo waxtarka ay lahaayeen Dugsiyadaasi aan kor ku soo xusnay, halka qaar kaliyna marka ay arkaan ay dub u xasuustaan taariikhahoodii mahadhada ahaa ee hore u soo mareeyn bari-samaadkii ee Camuud iyo Sh.Cali Jawhar oo ay qaarkood sheegan in ay ku xasuustan marka ay yimaadan Borama iyo hoygii waxbarashad waxyaabo badan oo ay mudan tahay Borama. MAGAALO MADAXDA LUGHAYA. Lughaya: Waa magaalo madaxda degmada Lughaya sida ay magaceedu ka muuqato waa meel dhexa dacalkana ku haysa Bada-cas kuna taala xeebta Gobolka Salal dhinaca kalena ku haysa labo dhagadka iyo banka qiimiga weyn ee giriyaad degmadan oo ah degmooyinka gugu baaxda weyn ayaa waxay xukuntaa dhul balaadhan, magaaladani ayaa wax ku nool dad way badan oo kala jaad jaad ah waana meel runtii aad iyo aad u qaali ah marka aad eegto dhinaca Cilmilada iyo goobta ay dhacdo, waxaa magaaladani sida rasmiga ah ugu badan degaan ahaan u leh beesha samaroon oo ad ugu badan yixin reerka Maxamad casi. magaaladan ayaa waxay ahayd magaalooyinka ugu waxsoo dajinta badan iyada oo marar badan lagu soo qaatay mashaariic hori mari oo in laga sameeyo lagu talo jiray balse ay ka soo gaadhay burburkii Dawladii Siyaad Barre. Lughaya waxa yaabaha ay caanka ku tahay waxaa ka mid ah waa dhul-daaqsimeed waana meel ay ku noolan karaan xoolah iyo sidoo kale waa dhul wax beerashada ku haboon. MAGAALO MADAXDA DEGMADA SAYLAC. Saylac: Magaalo madaxda degmada Saylac waa Saylac, qofkaste oo maqlaa Saylac runtii marka yarba waxaa maskaxdiisa ku soo dhacaysa meeshii oday ka sheekeega ahayd ee taariikhda weynayda ka timiday ilbaxnimada iyo ganacasiga qarniyadii hore iyo kuwo maanta casriga ah ee jira, runtii aragtidayda waxaan odhan karaa waa magaalada kulmisay waxgarad iyo reer magaale markii dadku faro ku tiriska ahaayeen, waa dadka aan ka hadlayo waaa beesha samaroon waxay garteen badhtamihii qarnigii 19aad in markii ingriisku uu ku soo duulay dalka Somaliland ay noqodeen dadka ree Sayac dadkii u horeeyay ee ku gartay gumaystaha ingriis in uu wato dan iyo waxqabad isaga u gaar ah, waxay waxgaradkii iyo reer magaalihii wakhtigaasi jiray iyo Gumaystihii Ingriis isku afgarteen in ay isku yimaadan wax la garan karo oo qodobaysan ka dibna gumaystihiin Ingriis waa uu ka yeelay arinkaasi wax la tageen badweyta saylac oo ay ka soo saxeexeen gudoonkii Gumaysta Ingriiska Qodobo dhawr ah oo ay ka mid ahaayeen (1) In aanu ku dhalin ninka ingriis wax jinsiyadiisa ah. (2) In aanu waxba ka bedelin dhaqanka iyo diinteena suuban ee Islaamka (3) In aanu isku adkayn Markaste oo loo baahdo in uu ka guurana uu ka guuro, sida ugu dhakhasaha badan. heshiiskani oo sidaan sheegnay ka dhacay bada Saylac dhexdeeda ayaa waxa uu noqday mid kaliya ee ilaa maanta marka la suureeyo lagu tilmaami karo dadka reer saylac in ay ahaayeen dad ilbaxnimo fog lehaa iyo waayo aragnimo qoto dheer. waxgaradkii iyo cuqaashii beesha samaroon wakhtigaasi ka saxeexday Heshiiska Ingriiska. Tuulooyinka ay xukunto degmada saylac waxaa ka mid ah sidan oo hoos ku qoran:- Dhinaca bada markaan eegno waxay bada gobolka Awdal ay leedahay jasirado caan ah oo la kala yidhaahado:-. ahana jasiirada ugu waa wayn marka loo eego dhamaan jasiiradaha Bariga Afrika Soomliya, waxaa sidoo kale jira in jasiiradaha qaarkood ay ku nool yihiin Duur-joog ay ka midka yihiin Cawlka, Deero-deerada iyo Bakaylaha i.w.m. taasina waxay ku tusinaysaa badka ay ku fadhiyaan jasaa’irka dhaca Bada Gobolka Awdal ee Saylac. LAWYACADDO. Lawyacaddo: waa magaalada Xuduuda Djibouti u xigta waana magaalo yar oo markii gumaystayaasha Ingriiska iyo Fransiisku ku xoogaysteen Djibouti iyo Somaliland ayaa waxa Lawyacaddo laga dhigay xad u dhexeeya Somaliland iyo Djibouti waxana isla markii xadka laga dhigay lagu sameeyay magaalada Lawyaacddo Bandarad ama sar taasi oo gumaysta ingriisku ku baadhi jiray dadka iskaga gudbayay labad soodimood ee Somaliland Djibouti sartaasi oo ilaa maanta ka dhisan magaalada Lawyacaddo ahna waxyaabaha ugu waa weyn ee Lawyacaddadii hore laga sii arko waa magaalo caan ku ah gadiska iyo isku gudibka labada wadan ee Somaliland iyo Djibouti waa magaalo dadka jooga ay u badan yihiin dad u soo shaqo yimiday oo waxga dadka qaarkooda ay degaan ku yihiin ilaa ka hor gumaystihii Ingriiska, Lawyacaddo magaalo si ahaan kooban oo ku fadhida bad dhan 3KM. Wakhtiyadani danbe Lawyacaddo waxaa is xoogan u soo degay shirkado Badan oo danaynaya DATA iyo VOICE kaybalka bada ee Djibouti si ay uga qaatan oo ay ugu isticmaalan hawlahooda waxqabad ee kala du-duwan waxaa ka jira shirkado ay ka mid yihiin Intaasi oo shirkadood waxay kala yihiin qaar internet uun ka qaatay Djibouti iyo kuwo Internet-na ka qaatay Adeeg isgaadhsiineeda ka bixiya magaaladan Lawyacaddo waxaan shirkada adeega bixiyay ka mid ah Shirkada TelCom Somaliland MAGAALADA TOQOSHI. Toqoshi, waa magaalo u dhaxaysa Saylac iyo Lawyacaddo kuna caan ah waxsoorka cusbada. Magaaladan waxa degaan u leh beesha samaroon. MAGAALADA CASHO-CADO. Casho-cado: waxay u dhaxaysa Saylac iyo Ceel-gaal waxay tahay magaalo yar oo kooban, kana kooban labo daamood, casho-cado waa magaalo yar oo doox dhexmaro maro kuna badan tahay meherada nooca makhaayadaha kuwaasi oo dakhligoodu ku xidhan yahay gawaadhida badeecada iyo kuwa yaryar ee rakaabka (qareen-goo-ga) oo ay si xoogan ay wax uga iibiyaan, sidoo kale waa magaalo ay isku yimaadan dadka xoolo-dhaqatada ah ee ku dhaw-dhaw magaalada casho-cado sidoo kale magaalada casho-cado iyada oo leh ceel laga waraabiyo xoola awgeed ayaa waxaa si oo kale si xoogan u yimaada dadka waraabka xoolaa, intaa waxaa kale oo dheer Casho-cado waa meel leh Kasmbam Cashuurad oo lagu cashuuro dhamaan xoolaha la geeyo Djibouti maxsharkeeda xoolaha ee Al-JAABIRI waxaa kale oo lagu cashuuraa Alabaha kale ee loo wado magaalada Djibouti. MAGAALADA CEEL-ISLAAM (CEEL-GAAL). CEEL-GAAL: magaalada ceel waa magaalo u dhaxaysa magaalada CAsho-cado iyo Geerisa waxayna caan ku tahay ceelka shidaalka Somaliyeed oo ahayd meeshii ugu sanka wanaagsanatahay wakhtigi dawladii siyaad bare ee laysku af-gartay in laga soo saaro shidaal kaasi oo ay Soomaaliya ku talo jirtay in ay qodoto sidoo kale lagu han weyn in ay wax soo saar wayn u noqondoonto dadka iyo dalka somaliyeed ilaa maanta magaalada Ceel-gaal waxay caan ku tahay taariikh dheerna ku leedahay in ay tahay mustaqbalka Bulsho weynta dhulkaasi degta iyo gabi ahaanba mandiqadani oo dhan. MAGAALADA GEERISA. GEERISA: magaalada geerisa waa magaalo kala badha buura leyda iyo xeebta gobolka Awdal ama Selel iyo Awdal wax ay tahay magaalo yar oo inta badan dadka rakaabka ah ay ku nastaan, waxaa degan magaalada Geerisa Askarta mililtariga ee Maxamed Xudhuun oo xukuma ciidama militariga gobolka Awdal oo dhan ahna nin si weyn uga soo shaqayn jiray dawladii siyaad bare sidoo kale nin macaan oo waxgaadnimo iyo xilkasnimo ku dheehantahay ah. awaanshiyaha ay meelkaste awgeed iyo arima kale oo bulsho weynta u dan ah waxaa suurto gal noqotay BORAMA in ay noqoto magaalo Madaxda, sida guud ahaaneedna lagu magaaco magaalo madaxda Gobolka Awdal, Magaaladan oo runtii ay ka jiraan dhamaan gadiska ganacsi ee dhankaste waxaa ay kulmisay bulsho weyn faro badan oo runtii si weyn uga shaqaysta kuna nool, Si weyna u camiray bilicda iyo Horusocodka magaalo madaxda Gobolka Awdal ee Borama, Magaaladani ayaa waxay tahay Wajigahore. Cidii qoomu luud iyo thamuud amase reer caadba Nabi nuux kuwii caasiyay ee caadilkaba diidey Cajabtii fircoon lagu dhuftey cadawyadii diinta Kuwii cawdii loogooyay ee ciribta loo siibey Iyo camalka soomaaliyeed wey is celiyaane Mali`igaha aan cidiba arkayn ciidamada EEBBE Nabigii carshiga laga soo boqrey ee calanka loo dhiibey Iyo caadilkii ina khalqey aan ceebi qabanaynin Kuwa caayay baa nagu jira tawbad celinayne Iyagaa cadaab xoogsadey iyo naar culays badane Inaadan noo caroon baan rabiyow kaa codsanayaa Cidoo nabada soomaaliyoo caada wada joogta Oo coodka baadiyaha iyo beledku ceegaago Oo calafku taam nooyahay aan ruuxna cabnayne Oo nabadu lagu ciidayaa Baa niman caroodeene Carigoo dhan bey gaadhayoo waaba lays cunaye Cabsi eebaheen iyo ka tage caaqibiyo diine Cuqubada waxii gala ayuun baa lagu ciqaabaaye Inaadan noo caroon baan rabiyow kaa codsanaynaayee Casar iyo cadceed duhura iyo camal maqaariifta Cishada iyo aroor yada horey cuur adimayaane Masjidadda camiran iyo guryaha iyo bananada ciida Camal falasho waa leenahay iyo diin cibaada lehe Caqli gaabka mooyee rabow caabudkaa badane Inaadan noo caroon baan rabiyow kaa codsanaynaayee Kuman caydh ah kuman cood yar iyo kuman cadaan waayay Kuman camal la`a kuman caymada iyo kuman ciyaaliina Kuman culimo kumanyaal cira leh kuman curyaamiin Kuman ceebla`a kuman caagan iyo kuman cadaaliina Kuman caamo kuman cudur hayo kuman loo caal waayay Intaas oo kunoo ciirsan oon cidi wax siinaynin Oo adiga kuu cabanayaa caadilkoow jira e casaawajale noo gar gaar waan cabsanaynaaye casuus bay hawadu leedihiyo ciiriyo qiiqe caad baa ku meegaaran iyo midab camuudeede cirku maleh daruurtii badnayd iyo cigaalkiiye cisho qura intay soo kacdaa bay kala carawdaaye cuqdad iyo walaac baa na galay iyo caloolyowe haddii curasho roob iyo raxmad ciidan helo waayo cosob iyo ugbaad ma leh nugaal iyo cirifyadeediiye cadaygiyo higladii baa gubtiyo cawdhay darantiiye waa culay madow jeexyadii carunka fiicnaaye cirku kuma onkodo dhuudiyo caws ka bixi waaye cidlo weeye labadii bog iyo ceelashii dhexe e cawshiyo deeradii badneyd way ka carareene caanihiiyo subigii la waa iyo cadiintiiye allahayow warshadda caadiya oo waaya laga ceesho ama ceelal shidaal ahoo calafka loo doonto ama beera ceenceen ahoo na cokonaysiiya ama dawlad caawima leh oo calan leh oo taagan casiis adiga mooyee inaanan ciirsi kale haysan adigaa cadaan u arkaya oo caarif baad tahaye XUQUUQDA GABATGAAN WAXAY U NOQONAYSAA ABWAANKII LAHAA JAAMAC KADIYE Aasiya. Aasiya (Eeshiya;;) waa qaarada ugu weyn Dhulka iyo tan ugu dadka badan leh, taasi oo dhacda meel u dhaxaysa dhamaan qaaradaha kale ee dhulka. Qaarada Aasiya waxay ku fadhidaa dhul baaxadiisu le'eg tahay, taasi oo u dhiganta ilaa 30% dhulka Dunidan iyo 8.7% oogada sare ee meerahan. Intaas waxaa dheer, qaaradan waxaa ku dhaqan shacabka ugu badan ee aduunka taasi oo gaadhsan 4.4 bilyan (labada wadan ee ugu dadka badan waa Hindiya iyo Shiinaha). Waxaa xusid mudan iyadna in qaarada Aasiya ay ka dhismeen boqortooyooyinka ugu horeeyay ee aadamuhu sameeyaan. Guud ahaan, qaarada Aasiya waxaa dhinaca bari ka xiga Badweynta Baasifik, koonfurta waxaa ka xigta Badweynta Hindiya, dhinaca waqooyi waxaa ka xiga Badweynta Arktik. Aasiya waxay dhinaca ku haysaa qaarada Yurub, halkaasi oonu jirin wax dabiici ah oo labada qaaradood kala sooca. Laakiin sida ku xusan sharciyada caalamiga ee xuduudaha qaarada Aasiya xadkeedu wuxuu ka bilaabmaa bariga Gacanka Suweys, webiga Yural, iyo Buuraha Yural. Hordhac. Aasiya waa qaarada ugu weyn aduunka isla markaana ugu dadka badan dhamaan caalamka. Buurooyinka ugu weyn aduunka waxee ku yaalaan qaaradan. Ameerikada koonfureed. Ameerikada koonfureed waa qaarad ku taalo koonfurta ameerika. Hordhac. Latin Ameerika () waa magaca qaarada Ameerikada Koonfureed kaasi oo uu bixiyay boqor la odhan jirey Maximilian I kaasi oo ka talin jirey agagaarka wadanka maanta loo yaqaano Meksiko. Qaarada Latin Amerika waxay juquraafi ahaan dhacdaa badhtamaha khadka dhulbadhaha iyo koonfurta dhulbadhaha. Intaas waxaa dheer, dadka ku dhaqan qaaradani waxay ku hadlaan Af-Isbaanish iyo Af-Burtaqiis. Woqooyiga Ameerika. Waqooyiga Ameerika waa mid ka mid ah guud ahaan Waqooyiga Xeebta iyo ku dhowaad dhammaanba qaybta Galbeedka Galbeed; waxaa sidoo kale loo tixgeliyaa qaar ka mid ah inay noqdaan jihaad dhinaca waqooyi ee Ameerika. [4] [4] Waxaa xuddun u ah waqooyiga by Arctic Ocean, bari bari by Atlantic Ocean, galbeedka iyo koonfur by Badbaadada Pacific, iyo koonfur bari ee South America iyo badda Caribbean. Waqooyiga Ameerika waxay ka kooban tahay qiyaastii 24,709,000 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (9,540,000 oo mayl laba jibaaran), qiyaastii 16.5% dhulka dhulka iyo 4.8% wadarta guud. Waqooyiga Ameerika waa waddanka saddexaad ee ugu weyn adduunka, ka dib Asia iyo Afrika, [5] iyo afraadkii dadwaynaha ka dib Asia, Afrika, iyo Yurub. Sanadkii 2013, dadkeeda waxaa lagu qiyaasay 579 milyan oo qof oo ku nool 23 gobol oo madaxbannaan, ama qiyaastii 7.5% dadweynaha adduunka, haddii jasiiradaha ku dhow (gaar ahaan Kariibiyaanka) lagu daro. Waqooyiga Ameerika waxaa soo gaadhay dadkoodii ugu horreeyay ee bini'aadamka intii lagu jiray xilligii nasashadii ugu dambaysay, iyada oo la mariyey buundada Bering Land oo ku dhow 40,000 ilaa 17,000 oo sano ka hor. Waqtiga loogu yeero Paleo-Hindiya waxaa loo qaaday si uu u sii socdo illaa 10,000 oo sano ka hor (bilowga wakhtigii hore ee Mesaic ama Meso-Indian). Heerka Classic ayaa qiyaastii qarniyadii 6aad ilaa 13aad. Xilligii hore ee Columbus wuxuu ku dhammaaday 1492-kii, iyo guuritaanka transatlantic-soo-galayaasha reer Yurub intii lagu jiray da'da Discovery iyo xilliga Casriga ee Hore. Maaddooyinka dhaqameed iyo qowmiyadeed ee maanta jira waxay ka tarjumayaan noocyada kala duwan ee isdhexgalka ee u dhexeeya gumeysiga yurub, dadka asaliga ah, addoonada Afrika iyo faracadooda. Saamaynta Yurub waa kuwa ugu xoogan qaybaha waqooyiga ee qaaradda iyada oo dadka asaliga ah iyo Afrikaanka ay saameyn ku yeeshaan koonfurta.Continue the history of colonialism, badankooda Waqooyiga Ameerika waxay ku hadlaan Ingiriis, Isbaanish ama Faransiis iyo bulshooyin iyo dawlado caadi ah caadooyinka. Hordhac. Woqooyiga Ameerika waa qaarad dhacda qeybta waqooyi ee Dhulka. Waxa dhinaca waqooyi ka xiga Badweynta Arktik, dhinaca bari waxaa ka dhaca Waqooyiga Badweynta Atlaantik, dhanka koonfurbari waxaa ka dhaca Bada Kaaribiyaanka, waxaa koonfurta iyo galbeedka ka dhaca Badweynta Baasifiga; halka Qaarada Koonfur Ameerika ka xigto koonfurbari. Guud ahaan, qaarada Waqooyiga Ameerika waxay ku fadhidaa dhul baaxadiisu le'eg yahay 24,709,000 square kilometers (9,540,000 square miles), taasi oo u dhiganta 4.8% oogada dunida ama ilaa 16.5% baaxada qaaradaha. Tirokoob dadka ah oo la sameeyay Luuliyo 2008, waxaa qaaradan ku noolaa dad gaadhaya 529 milyan. Dhinaca kale, qaarada Waqooyiga Ameerika waa tan sadexaad ee ugu weyn qaaradaha aduunka; waxaa ka wayn kaliya Aasiya iyo Afrika. Sidoo kale qaaradani waa mida afaraad ee ugu dadka badan; waxaa ka horeeya Aasiya, Afrika, iyo Yurub. Qaarada Waqooyiga Ameerika iyo Koonfur Ameerika waxaa loo yaqaanaa Ameerika, taasi oo ah magac ay wadaagaan. Sida ku xusan taariikhda, labadan qaaradood waxaa loogu magac-daray nin sahamiye ahaa oo u dhashay wadanka Talyaaniga kaasi oo magaciisa la odhan jirey Amerigo Vespucci. Ninkani wuxuu qaaradahan sahan ku tagay wakhtiyadii u dhaxaysay 1497 iyo 1502. Antarktika. Antarktika (;; "loogu dhawaaqo": iyo) waa qaarada ugu xigta koonfurta Aduunka, taasi oo juquraafi ahaan noqoneysa Cidhifka Koonfureed ee dhulka. Qaarada Antarktika waxay ka mid tahay "gobolka Antarktik" ee waaxda koonfureed ee dhulka, taasi oo qeyb ka yihiin Iskuwareega Antarktik iyo Bada Koonfureed. Baaxada dhulka Antarktika waa mid aad u balaadhan, waxaana lagu qiyaasay 14.0 milyan kilomitir labo jibaaran (5.4 milyan mayl labo jibaaran), taasi oo ka dhigeysa qaarada shanaad ee ugu weyn aduunka - waxaa ka weyn Afrika, Aasiya, Waqooyiga Ameerika iyo Koonfur Ameerika. Hadii Antarktika la barbardhigo qaarada Ustareliya weey ku labo laabmaysaa, taasi micnaheedu waa in Ustareliya le'egtahay kala badh Antarktika. Sida la ogyahay ilaa 98% qaarada Antarktika waxaa qariyahay baraf kaasi oo leh dhumuc dhan 1.9 kilomitir (1.2 mayl), kuna fidsan dhamaan deegaanada qaarada marka laga reebo qeybta waqooyi oo kali ah. Isku celcelis, qaarada Antarktika waa tan ugu qaboow, qalalsan, ee ugu dabaysha badan qaaradaha caalamka oo dhan. Sidoo kale waxay leedahay deegaano badan oo ugu dhaadheer jooga dhulka. Juquraafi ahaan marka laga hadlayo deegaanada Antarktika waxaa lagu tiriyaa lamadegaan (saxare), sababtoo ah waxaa ka da'a roob aad u yar oo mararka qaar ka yar 200 mm (8 in) kaasi oo ku da'a deegaanada xeebaha oo kali ah. Sidoo kale waxaa xusid mudan heerkulka Antarktika, wuxuu inta badan yahay −89 °C (−129 °F), in kastoo marka la iskucelceliyo guud ahaan noqonayso −63 °C (−81 °F). Dhinaca kale, qaarada Antarktika ma lahan dad si joogto ah ugu dhaqan ama nool deegaanadaadi. Laakiin waxaa wakhtiyo badan oo sanadka ah jooga tiro Saynisyahano iyo cilmibaadhayaal ah oo u dhexeeya 1,000 ilaa 5,000 qof kuwaasi oo ku baahsan dhinacyada qaarada. Noolaha sida dabiiciga ah looga helo qaarada Antarktika waxaa ka mid ah algae, bakteeriya, fungi, xoogaa yar oo dhir ah, brotista, iyo noocyo kooban oo xayawaan ah, sida takfida, qooleeyda, sealska, iyo tardgrade. Dhirta ugu caansan ee laga helo deeganku waa "tundra". Guud ahaan, qaarada Antarktika waa meel aan la kala lahayn (de facto), laakiin waxaa maamula oo gacanta ku haya dowladaha saxeexay "Nidaamka Heshiiska Antarktika". Heshiiskaasi waxaa sanadkii 1959kii saxeexay labo iyo toban wadan, wakhtiyadii ka dambeeyayna waxaa saxeexa ku biiray ilaa 39 wadan kale. Heshiiskaasi wuxuu meesha ka saarayaa in qaarada Antarktika loo isticmaalo siyaabo milatari, in hubka lagu tijaabiyo, in wasakhda hubka lau aaso ama la keeno, in la taageero ajandaha cilmi-baadhista, in macdan laga qoto iyo in la ilaaliyo hawada nadiifta ah ee qaarada. Wadanadii ugu horeeyay waxaa ka mid ah Arjantiina, Ustareliya, Beljimka, Jili, Faransiiska, Jabaan, New Zealand, Norway, Koonfur Afrika, Ruushka, Ingiriiska iyo Maraykanka Cilmibaadhista ka socota qaarada waa mid caalami ah oo ilaa 4,000 aqoon yahay oo caalamka ka kala socda joogaan. Badweynta Koonfureed. Badweynta Koonfured (Badweynta Antarktika) waa mid ka mid ah shanta badweyn ee aduunka taasi oo dhacda meesha ugu xigta koonfurta dhulka. Badweynta Koonfured waxay ku taalaa koonfuta dhigta 60° K taasi oo ku wareegsan gobolka Qaarada Antarktika. Marka laga hadlayo baaxada iyo waynida, badweyntani waa bada afaraad ee ugu weyn badweynta aduunka, waxaa ka wayn Badweynta Baasifik, Badweynta Atlaantik, iyo Badweynta Hindiya; waxaysa ka weyn tahay Badweynta Arktik. Biyaha badani waxay dhacaan soonaha biyaha qaboow iyo diiran ku kulmaan. Markii ugu horeeysay taariikhda waxaa sanadkii 1770kii la ogaaday badweyntani markii sahamiye kabtan James Kook u gooshay biyaha koonfureed ee aduunka. Intaas wixii ka dambeeyay waxaa cilmiyahanada juquraafigu aad ugu qulqulayeen gobolka ay badweyntani ka mid tahay. Sidoo kale waxaa in mudo ah muran iyo is-afgaranwaa ka taagna xadka Badweynta Koonfureed, taasi oo meelo badan lagaga qasayey xadka ay la wadaagto Badweynta Baasifik, Badweynta Atlantik iyo Badweynta Hindiya. Sanadkii 2000 wixii ka dambeeyay bulshada caalamku waxay isku raacday in Badweynta Koonfureed ka bilaabanto (ama lagu daro) dhigta lixdanaad koonfur. Cidhifka Koonfureed. Cidhifka Koonfured (South Pole) waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee koonfurta meeraha dhulka. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka Koonfur ee aduunka waxee ku taalaa koonfurta ugu hooseeso aduunka. Cirifka Koonfur iyo Cirifka waqooyi waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto.Meeshani waa meesha aduunka ugu nolosha adag amaba ugu daran,qofkii ugu horeeyay ee tagaa waxa uu ahaa Roald Amundsen waxay ahayd sanadii 1911. Badweynta Hindiya. Badweynta Hindiya (;) waa badweynta sadexaad ee ugu wayn aduunka taasi oo dhacda bariga qaarada Afrika, koonfurta Aasiya ilaa galbeedka Badweynta Atlaantik. Badweynta Hindiya waxay ka mid tahay baddaha aduunka ugu waaweyn waxaayna u dhaxeysaa qaaradaha Afrika, Aasiya iyo Ustareliya. Baaxada Badweynta Hindiya waxaa lagu qiyaasaa 73.481.000 km². Waxay ku xirantahay waqooyiga-galbeed, Marinka Gardafuul. Xudduudaha Badweynta Hindiya, oo ay soo diyaarisay Ururka Caalamiga ah ee Hormarinta Caalamiga ah 1953-kii, waxaa ka mid ahaa Badweynta Koonfureed laakiin maaha badaha xeebaha ee waqooyiga woqooyiga, laakiin sannadkii 2000 ayaa IHO waxay gooni u goosatay Badweynta Koonfureed si gooni ah, taas oo soo saartay biyaha koonfurta of 60 ° S badweynta Hindiya, laakiin waxay ku jireen xeebaha badweynta waqooyiga. [5] Meridionally, Badweynta Hindiya waxaa laga soo xigtay Badweynta Atlantic by 20 ° bariga Meridian, koonfurta koonfurta Cape Agulhas, iyo Badbaadada Baasifiga by meridian of 146 ° 55'E, koonfurta ka soo xigta koonfurta ugu fog ee Tasmania. Inta u dhaxaysa waqooyiga badweynta Badweynta Hindiya qiyaastii 30 ° waqooyiga Gacanka Ciraaq. Badweynta Hindiya waxay daboolaysaa 70,560,000 km2 (27,240,000 sq mi), oo ay ka mid yihiin Badda Cas iyo Gacanka Ciraaq, laakiin ka baxsan Badweynta Koonfureed, ama 19.5% Bada Dunida; Miisaankeedu waa 264,000,000 km3 (63,000,000 cu mi) ama 19.8% mugga caalamka; waxay leedahay qoto dheer celcelis ahaan 3,741 m (12,274 ft) iyo qoto dheer oo ah 7,906 m (25,938 ft). [6] Xaafadaha badda ee badweynta ayaa ah cidhiidhi, oo qiyaastii 200 kiilomitir (120 md) ballaaran. Marka laga reebo waxaa laga helaa xeebta galbeed ee Australia, halkaas oo xajmiga shinninku uu ka badanyahay 1,000 kiiloomitir (620 mi). Celceliska qoto dheer ee baddaha waa 3,890 m (12,762 ft). Mawduuca ugu sarreeya waa Diamantina Deep in Diamantina Trench, 8,047 m (26,401 ft) oo qoto dheer; Sunda Trench waxay leedahay qoto dheer oo ah 7,258-7,725 m (23,812-25,344 ft). Waqooyiga 50 ° ee koonfurta, 83% ee basin weyn ayaa daboolaya saameeyaha pelagic, kuwaas oo in ka badan kala badh uu yahay globigerina. Qeybta 14% ee ku hartay waxaa lagu dhajiyay qulqulka dhulalka. Dhaqdhaqaaqa maskaxdu waxay ku badan yihiin dhul-beereedka koonfureed. Dhibaatooyinka ugu waaweyn ee ka mid ah Bab el Mandeb, Strait of Hormuz, Lombok Strait, Strait of Malacca iyo Strait Strait. Seas waxaa ka mid ah Gacanka Cadmeed, Badda Carabta, Badda Carabta, Bay of Bengal, Great Australian Bight, Badda Lacadis, Gacanka Mannar, Mozambique Channel, Gulf Oman, Persian Gulf, Badda Cas iyo agabyada kale ee biyaha. Badweynta Hindiya waa mid si toos ah ugu xidhan badda badda Mediterranean iyada oo loo marayo Suez Canal, taas oo laga heli karo Badda Cas. Dhammaan badaha Badweynta Hindiya waxay ku yaallaan Khamriga Bari ee Bariga dhexe, bartamaha Sida ugu yar ee ugu weyn ee badda, [9] badweynta Hindiya waxay leedahay faafin firfircoon oo ka mid ah hababka caalamiga ah ee baaskiillada badhtamaha. Waddamada Badweynta Hindiya kuwan soo fuulaya Rodrigues Triple Point oo leh Central Indian Ridge, oo ay ku jiraan Carlsberg Ridge, oo ka soocaya Qeybta Afrika ee laga soo galo Hindiga Hindiya; Koofurta Hindiya ee Koonfur-Galbeed oo ka soocaya Xagga Afrika ee laga soocay Qeybta Antarctic; iyo Koonfur-bari Indian Indian ah oo ka soocaya Qaybta Australiya oo ka soo jeeda Warshadda Antarctic. [Xariiqa loo baahan yahay] Xarunta Dhexe ee Central Ridge waxay ku socotaa waqooyi inta u dhexeysa inta u dhaxaysa Jasiiradda Carabta iyo Afrika ee Badda Mediterranean. Taxane taxane ah iyo silsilado isdabajoog ah oo ay soo saarto hotspots waxay ka gudbaan Badweynta Hindiya. Réunion hotspot (firfircoon 70 ilaa 40 milyan oo sano ka hor) ayaa isku xira Réunion iyo Mascarene oo ku yaalla Chagos-Laccadive Ridge iyo Trascan Traps ee waqooyiga galbeedka Hindiya; Xerada Kerguelen (100-35 malyan sanno ka hor) waxay isku xirtaa jasiiradaha Kerguelen iyo Kerguelen oo ku yaalla Nines East Ridge iyo Rajmahal Traps ee waqooyi-bari Hindiya; Goobta Marion (100-70 Milyan sanno ka hor) waxay suurtagal noqon kartaa inay xiriir la sameyso Prince Edward Islands oo ku taal Eighty Five East Ridge. [10] Meelaha hotspot ah ayaa la jebiyey by Waxaa ka mid ah xeebaha kulaylaha ah, badweynta Hindiya ee Hindiya waxay ka mid tahay meelaha ugu badan ee la isku daro phytoplankton ee xagaaga, sababtoo ah dabaylaha monsoon ee adag. Dabayshu waxay ku qasbaysaa in ay keento xayiraad xoog leh oo xeebta iyo furan, taas oo soo saarta nafaqooyinka meelaha aagga sare halkaasoo iftiin ku filan oo loo heli karo sawirradu iyo waxsoosaarka phytoplankton. Phytoplankton Blooms waxay taageertaa nidaamka badda badda, oo ah saldhigga shabakadda cuntada badda, iyo ugu dambeyntii noocyada kalluunka ee waaweyn. Badweynta Hindiya waxay u dhigantaa qaybta labaad ee ugu weyn dhaqaalaha qiimaha dhaqaale ee ugu qiimaha badan [11] Kalluunkeeduna waa mid muhiimad weyn u leh waddamada xuduudaha u ah isticmaalka gudaha iyo dhoofinta. Kalluumaysiga kalluumeysiga ah ee ka yimaada Ruushka, Japan, Kuuriyada Koonfureed, iyo Taiwan ayaa sidoo kale ka faa'iideysanaya Badweynta Hindiya, ugu badnaan geedka iyo tuunbada. [12] Cilmi baaris ayaa muujinaysa in kor u kaca heer-badeedka badweynta ay qaadaan qariidad ku saabsan habka badda badda. Daraasad ku saabsan isbedelada Phytoplankton ee Badweynta Hindiya waxay muujinaysaa hoos u dhac ku yimid ilaa 20% khadka fytoplankton ee Badweynta Hindiya, lixdii sano ee la soo dhaafay. [13] Qiimaha tuunida ayaa sidoo kale hoos u dhigay hoos u dhaca qarnigii la soo dhaafay, taas oo ay ugu wacan tahay kor u kalluumeysiga warshadaha, iyada oo kuleylka ogu kululeynayo dareen dheeraad ah oo ku saabsan noocyada kalluunka. Noocyada badda ee khatarta ah waxaa ka mid ah qoryaha, sealadaha, dhoobada, iyo xajmiga. [12] Qeybta qashinka ee Badweynta Hindiya ayaa la helay sanadkii 2010 kaas oo ka koobnaa ugu yaraan 5 milyan oo kiilomitir oo isku wareeg ah (1.9 malyan oo mayl laba jibaaran). Koontaroolka Koonfureed ee Hindiya, Guryahaasi waxay si joogto ah u dhexdhexaadinayaan Badda Australia ilaa Afrika, waxay hoos u dhigeen Mozambique Channel, waxayna ku noqdeen Australia mudo lix sano ah, marka laga reebo burburkii burburay ee aan ku dhicin xarumaha geyre. [loo baahan yahay] Sannadka 2016, cilmi-baarayaasha Ingiriiska ee ka socda Jaamacadda Southampton waxay ogaadeen lix nooc oo xayawaan ah oo cusub oo ku yaala badweynta Hindiya. Noocyada cusubi waxay ahaayeen "Hoff" cusbooneeysi, "suuf", "suuf", suuf la mid ah, kareem, xajmiga duufaanka iyo duufka polychaete Taariikhda Badweynta Hindiya waxaa lagu tilmaamaa ganacsiga badda; dhaqanka iyo suuq-geynta ganacsigu waxay u badan tahay inuu dib u soo celiyo ugu yaraan toddoba kun oo sano. [15] Inta lagu jiro muddadan, isgaadhsiinta madax-bannaan, gaaban fog ee isgaadhsiinta oo ay weheliso xudduudaha cirif-dhigga ah ayaa loo beddelay shabakad isku xiran. Shabakada shabakadani ma ahan mid lagu guulaysto ilbaxnimo dhexe ama mid sare, balse waa isweydaarsi maxalli ah iyo isbeddel goboleed ee Gacanka Bari, Badda Cas iyo Badda Carabta. Dhererka sare ee Ubaid (2500-500 BCE) ayaa laga helay buluugga Gacanka ee Dilmun, maanta oo ah Bahrain; raadadka isdhaafsiga u dhaxeeya xaruntan ganacsiga iyo Mesopotamia. Sumerian wuxuu ka ganacsan jiray hadhuudh, dherer, iyo dhumuc (oo loo isticmaalo doomaha cawska) ee naxaas, dhagax, geedo, maqaar, taariikh, basasha, iyo luul. Maraakiibta xuduudaha ee xuduudaha ah waxay u gudbiyeen alaabo u dhaxeeya ilbaxnimada Harappa (2600-1900 BISHKI) ee Hindiya (casriga casriga ah ee Pakistan iyo Gujarat ee Hindiya) iyo Gacanka Ciraaq iyo Masar. Periplus ee Badda Erythraean, oo ah hoggaamiyaha Alexandria ee adduunka ka baxsan Badda Cas - oo ay ku jiraan Afrika iyo Hindiya - laga bilaabo qarnigii koobaad ee Aasaasiga ah, ma aha oo keliya aragtida ganacsiga ee gobolka, laakiin sidoo kale waxay muujinaysaa in badmaaxiinta Roomaanka iyo Giriigta ay horeba u barteen aqoonta dabaylaha monsoon. [15] Heshiiska mugdiga ah ee Madagascar ee ay sameeyeen hubiyeyaashu waxay muujinayaan in xuduudaha xuduudaha badaha ee Badweynta Hindiya ay labaduba yihiin kuwo si fiican u degan oo si joogto ah ugu dhexmaray waqtigan. Inkastoo mooshinka waa in uu aqoon u yeeshay Badweynta Hindiya qarniyo badan. [15] Dhaqanka hore ee dunida ee Mesopotamia (laga bilaabo Sooma), Masar hore, iyo Hindida Hindiya (oo ka bilowda ilbaxnimada Indus), oo ka bilaabmay dooxooyinka Tigris-Yufrates, Niil iyo Indus siday u kala horreeyaan, Badweynta. Dhaqameedyada ayaa si dhakhso ah uga kacday Faaris (laga bilaabo Ceel) iyo kaddibna Koonfurta Aasiya (laga bilaabo Faanaan). Intii lagu guda jiray ciidankii ugu horreeyay ee Masar (3000 BCE), badmaaxayaasha ayaa loo diray biyaha, iyagoo u safraya Punt, oo loo maleynayo inay qayb ka yihiin maanta Soomaaliya. Maraakiibta soo laabtay waxay keeneen dahab iyo malmal. Dhaqdhaqaaqa badda ee ugu horeeyay ee u dhaxeeya Mesobotamiya iyo Hindu-Indus (oo ah 2500 CH) ayaa lagu qabtay xeebta Badweynta Hindiya. Fikrado badan oo ka tirsan dabayaaqadii 3-da sano ee BCE ayaa laga yaabaa inay soo galaan aagga, laakiin ma jirin degsiimo. Biyaha Badweynta Hindiya ayaa furay aagagga xuduudaha u ah ganacsiga ka hor inta aaney Atlantic ama Pacific Ocean. Meelaha xoogga leh ayaa sidoo kale loola jeeday maraakiibta si sahal ah u dhoofi kara galbeedka horraantii xilliga xagaaga, ka dibna dhowr bilood sug oo soo noqo bari. Tani waxay u oggolaatay dadyowga reer Indonesia in ay ka gudbaan Badweynta Atlaantik. Badweynta Atlantika (ingiriis: Atlantic Ocean) waa biyo dhanaan oo aad u baaxad wayn isla markaana qariya 20% oogada biyaha dhulka. Badweynta Atlantika waxay ku fadhidaa baaxad dhan 106,400,000 square kilometres, waana bada 2aad ee ugu wayn badwaynta dhulka. Badweynta Atlantik ayaa ah kan labaad ee ugu weyn ee badda dunidoo dhan, iyada oo leh qiyaastii 106,460,000 oo kilomitir oo isku wareeg ah (41,100,000 mayl laba jibaaran). [2] [3] Wuxuu daboolayaa qiyaastii 20 boqolkiiba dhulka dushiisa iyo qiyaastii boqolkiiba 29 dhulkeeda. Waxay kala soocday "Old World" "New World". Xeebta Atlantic waxay ku taallaa garaan ballaaran oo S-shaped ah oo dherer ahaan u dhaxeeya Yurub iyo Afrika ilaa bari, iyo Ameerika oo galbeed ah. Mid ka mid ah qayb ka mid ah baddaha caalamiga ah ee isku xiran, waxay ku xiran tahay waqooyiga badda Arctic, badweynta Pacific-ka ee koonfur galbeed, Badweynta Hindiya ee koonfur-bari, iyo Badweynta Koonfureed ee koonfurta (sharaxaadaha kale ee tilmaamaya Atlantic sida dhinaca koonfureed ilaa Antarctica). Dabiiciga Isku-dhafka Hadda wuxuu u kala qaybsamaa Badweynta Waqooyiga Atlantik-ka iyo Koonfur Atlantic oo ku saabsan 8 ° N [5] Raadinta cilmi-baarista ee Atlantic waxaa ka mid ah dijitaalka dardargelinta, khariidadda German Meteor, Columbia University Lamont-Doherty Earth Observatory iyo Xafiiska Biyaha Hoose ee Maraykanka. Badweynta Baasifiga. Badweynta Pacific waa badweynta ugu weyn caalamka marka loo eego kuwa kale. Magaca badweynta Pacific waxaa ubixiyey badmaax Bortuqiis ahaa. Wagaciisa waa Fardinan Magilaan sanadka markuu ahaa 1521 miilaadiga. Sababta uu ugu bixiyey in ay aheyd badweyn (degan). Magaca Pacific waxaa loola jeedaa "degan" run ahaantii waa badweyn degan hirarna aan kubadneyn. Waa anigoo ah Awil Barre Mohamud. Badweynta Baasifig (ingiriis: Pacific Ocean) waa biyo dhanaan oo aad u baaxad wayn isla markaana qariya 46% oogada biyaha dhulka. Badweynta Atlantika waxay ku fadhidaa baaxad dhan 165.25 milyan square kilomitir (63.8 milyan square miles), waana bada ugu wayn badwaynta dhulka. Badweynta Baasifik Waa badwaynta uguwayn badha waawayn.Waxa ay dhererantahay inta u dhaxaysa Cirifka waqooyiwaqooyi ee aduunka ilaa Cirifka koonfureed dhanka galbeed waxa kaxiga labada qaaradood ee asiya iyo Australia dhanka barina waxa kaxiga qaarada maraykanka waxa ay kufadhidaa bed gaadhaya 169.2 milyuun oo iskuwareeg ah waxa ay qaadanaysaa 46% marka badaha oo dhan laysku daro hadii la eego aduunk baasafiku waxa uu ka noqonayaa 30% taas oo kadhigan sadex moolood oo meel waxa la ogaady qarnigii 16aad, waxa ogaaday dhul baadhihii lagu magacaabi jiray Vasco Núñez de Balboa Aragti guud. Badweynta Baasifikgu marka aduunka lagadhigo sadex meelood waxa ay katahay meel taas oo macneheedu yahay in baasafigu uu aduunka kayahay %30. waxa uu ka koobanyahay 15500 milyuun oo kiilo mitor oo iskuwareeg ah. Jabuuti. Jabuuti (; Af-Canfari: Gabuuti;) loona yaqaan Jamhuuriyada Jabuuti waa dal yar ee ku yaala bariga Geeska Afrika. Jabuuti waxaay xad la leedahay Iritareeya xaga waqooyi, Itoobiya xaga galbeed iyo koonfurba iyo Soomaaliya oo ka xigta koonfurbari. Dhinaca kale Jabuuti waxaa ka xiga Bada cas iyo Gacanka Cadmeed. Taariikh. Jabuuti waxa soo maamuli jiray beelo kala duwan beelahaas oo ahaa ciise iyo canfar. waxayna ka dagaan koonfurta ay somaalidu dagaan iyo waqooyiga ay canfartu dagto. 1830-ayaa faransiiska waxaa ay qabsatay dhinaca waqooyi ee jabuutti kadibna waxay kusii fiday dhamaan wadanka intiisa kale, waxa ayna magac uga dhigtay dhulka soomaalida ee faransiiska gumaysto taasi oo aad ka dareemi kartid in cidda dhulka loogu yimid amma gumaystihii faransiiska waxlasaxeexatay ay ahayd qowmiyada soomaalida ooiyadu hogaanka dhaqan dhaqaaleh ee jiidaas waqtigaa gacanta ku haysay. 100 sano kadib waxaa bilawday dhaqdhaqaaq gumaysi diid ah kaas oo ku fiday dhamaan dalka intiisa kale, waxaa bilawday axsaab u ololaynaysay sidii la,iskaga dulqaadi lahaa heeryada gumaysiga waxaaana ka madax ahaa marxuum maxamuud xarbi oo looyaqaano halyaygii jamhuuriyada jabuuti isaga oo taariikh wayn ku leh dalka,waxaa kaloo u soo shahiiday xornimo gaaadhsiinta dalak jabuuti dad fara baddan oo lahaa ama ka soo jeeday dhamaan qabaa ishii soomaaliyeed ee degenaa. waxa garabsocday halgankaas, jabhado koonfurta wadanka kadagaalami jiray sanadkii 1977 jabuutti waxay heshay xornimadeedii ay muddo dheer usoo halgantay, waxaa jooga ciidamo faransiis ah oo gaaraya 2000 askari oo loogu talo galay in ay ka difaacaan Ethiopia oo damacsaneed in ay qabsato, waxaa madax wayne kanoqday marxuum Xasan Guuleed Abtidoon.oo looyaqaano aabihii umada jabuuti, raiisul wasaare ayu u magacaabay marxuum (Axmed diini Axmed),baarlamanka ayaa isagu ka kooban 61 kursi aw ka koobaadi yahaw madax waynaha, madax waynaha waxaa lasoo doortay 6 diisanbar mar xagga baarlamankana lagasoo doorto 5 tii sanoba mar. muddo kaddib waxaa bilaabmay is afgaranwaa dhinaca Siyaasadda ahaa madaama aw xisbi kalaatahay katalinaayay dalka waa RPP, Koox aw hogaaminayo Axmad diini Axmed ayaa kabilaabay dagaal jabhadayn ah waqooyiga dalka kadib markii la,isku af garan waayay siyaasadda 1991 ayay bilaabeen dagaalka, Dawladda jabuutti ayaa dhineceeda kawaday wada hadal iyo is afgarad siyaasadeed waxayna ku guulaysatay sanadkii 1994. waa wadanka ugu yar geska africa waxa madaxwene ka ah ismacil cumar gelle waa run tasi Siiyaasada. wadanka jabuuti, waa wadan jamhuuriyad ah, waxoona leeyahay,Madaxtooyo iyo baarlamaan. waxaana madax ka ah, dad soomaaliyeed. madaxweeynaha wadanka jabuuti, hadda waxaa la dhahaa Ismaaciil Cumar Geelle, oo madaxweyne noqday 1999dii. madaxweeynihii labaad Guuleed, waxoo codsiga shacabka reer jabuuti ka helay 100% waxaana codsaday 78.9% shacabka jamhuuriyadda jabuuti. baarlamaanka jabuuti waxoo leeyahay 65 xildhibaan, oo la doorto 5tii sano ilaa 9kii sano mar. jabuuti waxaa joogaan, militari ajnabi oo u badan frasiiska iyo mareykanka. oo halkaas ku leh xero militari. Shacabka. dadka jabuuti ku nool waa SOMAALI(AQLABIYADA) iyo canfar, waxaa u badan SOMAALIDA 00 ka badan 67% shacabka jabuuti oo dhan, dadka cafariga waa 31%, dadka kale oo ka yimaaday wadamada SOMAALIYA Yurubiyaanka iyo carabta iyo wadanka itoobiya neh wee joogaan. Luqada loogaga hadlo. wadanka jabuuti waxaa looga hadlaa Afka Faransiiska IYO CARABIGA oo ah luqada rasmiga ee dalka jabuuti.waxaana ku xiga luqada af Soomaaliga iyo Afk Cafariga oo ah luqadaha labaad oo la aqoonsaday.Afka soomaaliga waxaa loo adeegsadaa, heesta calanka jabuuti iyo idaacadaha oo ku baxo sadaxda luqadood iyo af carabi iyo heesaha. waxeena soomaalida jabuuti isku dayaan in ee ku hadlaan afka soomaaliga. Afka faransiiska waxaa loo adeegsadaa tabeelooyinka, elektrooniga iyo waxyaabaha caalamiga, waxaana badanaa wadooyinka looga hadlaa afka faransiiska.luqada afar waxaa loo adeegsadaa idaacadaha, heesaha iyo wixii la mid ah.cafariga jabuuti neh waxee isku dayaan in ee ku hadlaan Afka cafariga.Luqada afka cafariga waxaa looga hadlaa gobolka Cafar oo ku yaalo woqooyiga itoobiya. Juquraafi. Jabuuti waxee ku taalaa bariga afrika, waxeena xuduud la leedahay, itoobiya,Ereteriya iyo Soomaaliya, iyo bada cas iyo gacanka cadmeed. weeninkeeda waa 23,200 km oo wareeg ah. jabuuti waxee xuduudka ugudheer la leedahay wadanka itoobiya oo dhirirkeeda yahay 349 km, waxaa ku xiga Ereteriya oo ah 109 km waxaa ku siixiga Soomaaliya oo ah 58 km. xeebta jabuuti dhirirkeeda waa 314 km. Jawiga. jawiga Jabuuti waxoo u dhaxeeyaa 31 ilaa 100 garaado. waa wadan aad u kulul oo saxaaro leh. Dhaqaale. jabuuti waa wadan yar oo ku yaala jidka ganacsiga. wuxuu la shaqeeyaa wadamada Caalamka dhinaca dhoofinta alaabta iyo dhinaca shidaalka. dekada jabuuti waa dekad aad u camiran. waxaan ognahay in dekedda jabuuti tahay meel ay dawladda Itoobiya wax kala soo degto kana dhoofiso Milariga. wadanka jabuuti wuxuu leeyahay ciidanka dhulka, ciidanka badda, iyo ciidanka cirka. Diinta. Masjidkii u horeeyey ee dhagax ah ee laga dhiso Jabuuti waxa dhisay Xaaji diide isla kaasi oo loogu magac daray Maxmuudi. dad waxaa jiro inka yar 6% oo karishtaan ah. Shiinaha. Shiinaha (中华人民共和国 / 中華人民共和國) waa wadanka shiinaha waa wadanka ugu ween bariga Aasiya, waana wadanka sadaxaad oo ugu ween aduunka oona ugu dadka tirada badan. wadanka waxaa degan, dad gaaraayo 1.3 biliyan oo qof, waa halkiiba shan oo shacabka aduunka oo dhan aa degan. magaalo madaxda wadanka waa Beijing.wadanka Shiinaha waxa kamida sida gobolada Hong Kong Makaw deegaanka. Wadanka shiinuhu waxa uu ka koobanyahay dhul gaadhaya 9.6 malyan oo labajibaaran waxaanuu noqonayaa wadanka sadexaad ee caalmka uguwayn.wadanka shiinuhu waxa uu kakoobanyahay dhul saxare ah iyo dhul kayn ah.wadanka shiiinuh muxuu ahaa Goobta Shiinaha waa mid aad iyo aad u kala duwan, oo ka soo jeeda Gobi iyo Taklapan oo ku yaalla waqooyiga qulqulka si kaymaha koonfureed ee koonfurta woqooyi. Buuraleyda Himilaya, Karakoram, Pamir iyo Tian Shan waxay kala duwanyihiin Shiinaha oo ka kala yimi Koonfurta iyo Bartamaha Aasiya. Daadadka Yangtze iyo Yellow River, oo ah kii saddexaad iyo lixaad ee ugu dheer adduunka, siday u kala horreeyaan, waxay ka soo baxaan xeebta Tibetan si ay u noqdaan xeebaha bariga ah ee aadka u qulqulaya. Xeebta Shiinaha ee ku taalla Badweynta Baasifigga ayaa 14,500 Km (9,000 mi) dheer waxaana xiran Bohai, Yellow, East Sea iyo Shiinaha Koonfurta Shiinaha. Shiinuhu wuxuu isku xiraa xudduuda Kazakhstan ku yaala Eurasian Steppe, kaas oo ahaa xidhiidhkii isgaadhsiinta ee u dhaxeeya Bariga iyo Galbeed tan iyo Neolithic oo loo marey waddada Steppe - awoowgeed ee Waddada Casriga ah. Dalka Shiinaha, maadado culus ayaa sidoo kale keena wasakheynta deegaanka. Qalabka kiimikada culus waa shey kiimikaad halis ah, oo badanaa keena sunta (Pb), chromium (Cr), arsenic (As), cadmiyum (Cd), meerkuri (Hg), zinc (Zn), copper (Cu), cobalt (Co), iyo nickel (Ni). Shan nooc oo iyaga ka mid ah, Pb, Cr, As, Cd, iyo Hg, waa maaddooyinka wasakhda culus ee culus ee Shiinaha. Maaddooyinka birta ah ee culus badanaa waxay ka yimaadaan macdanta, waraabka qashin-qubka, soo saarida alaabooyinka birta ku jira, iyo waxqabadyada wax soosaarka ee la xiriira. Heerka sarreeya ee biraha culus wuxuu sidoo kale keeni karaa naafonimada joogtada ah ee xagga maskaxda iyo koritaanka, oo ay ku jirto akhrinta iyo naafonimada barashada, dhibaatooyinka dabeecadda, maqal la'aanta, dhibaatooyinka dareenka, iyo carqaladaynta horumarinta muuqaalka iyo farsamada. Sida laga soo xigtay xogta tirakoobka qaran ee wasakhaynta, Shiinaha waxay leedahay in ka badan 1.5 milyan oo goobo ka mid ah maaddooyinka culus. Miisaanka guud ee maaddooyinka culus ee ka soo baxa biyaha qashinka, gaasta qashinka iyo qashinka culus waa qiyaastii 900,000 tan oo sanad walba laga bilaabo 2005-2011. [180] Si kastaba ha ahaatee, Shiinuhu waa maalglaha ugu sareeya adduunka ee tamarta dib loo cusboonaysiin karo iyo ganacsigeeda, iyada oo $ 52 bilyan oo maal gashan 2011 oo kali ah; [181] [182] waa shirkad wayn oo tiknoolajiyada tamarta dib loo cusboonaysiin karo waxayna si weyn ugu maalgashaa tamarta dib loo cusboonaysiin karo mashaariicda. [184] [185] [186] Sannadka 2015, in ka badan 24% tamarta Shiinaha ayaa laga soo qaatay ilaha dib loo cusboonaysiin karo, halka ugu badnaan awoodda korontada ku jirta: wadarta guud ee la rakibay 197 GW waxay China ka dhigaysaa korontada korontada ugu wayn ee korontada adduunka ah [187] Shiinaha ayaa sidoo kale leh awooda awooda ugu weyn ee lagu rakibay habka fiilooyinka loo yaqaan 'photovoltaics solar system' iyo nidaamka tamarta dabaysha ee adduunka. [189] [190] Sanadkii 2011, xukuumadda Shiinaha ayaa ku dhawaaqday qorshe ay ku maalgelinayso afar trillion yuan (US $ 619 bilyan) oo ah mashruucyada biyaha iyo mashruucyada biyo-qabadka mudo toban sano ah, iyo in la dhiso dhismaha ka hortagga daadadka iyo nidaamka ka hortagga abaarta sannadka 2020. [178] [191] Sanadka 2013, Shiinaha waxay bilaabeen dadaal shan sano ah, $ 277 bilyan oo doolar si loo yareeyo hawada hawada, gaar ahaan waqooyiga dalka. [192] Dastuurka Shiinaha ayaa caddeeyay in waddanka uu "hogaamiye" ka yahay Xisbiga Shuuciga ee Shiinaha (CPC) [197] Maadaama uu Shiinuhu yahay dawlad-goboleed hal-dhinac ah, Xog-hayaha Guud (hoggaamiyaha xisbiga) wuxuu leeyahay awooda iyo awoodda ugu saraysa dowladda iyo xukuumadda u adeegta hoggaamiyaha ugu sarreeya [198] Nidaamka doorashadu waa sharraxaad. Xubnaha Golaha Deegaanka waxaa si toos ah loogu soo doortaa, iyo heerarka sare ee Congress-ka ee dadka loo gooyo Golaha Qaranka ee Qaranka (NPC) waxaa si dadban loo soo doortaa Congress-ka dadka heerkiisu hooseeyo. Nidaamka siyaasadeed waa mid baahsan, hoggaamiyeyaasha gobollada iyo kuwa gobollada ayaa leh tiro madaxbanaan oo madax-bannaan. [200] Siddeed kale oo xisbiyo siyaasadeed ah, ayaa wakiil ka ah Majmaca iyo Shiineeysiga Siyaasadeed ee Shiinaha (CPPCC). Shiinaha waxay taageertaa mabda 'Leninist' oo ah "dimoqraadiyad dimuqraadi ah", [202] laakiin naqdiyeyaashu waxay sharaxayaan Golaha Shacabka ee la soo doorto oo loo yaqaan "shambe shaambe". PRC waxay leedahay xiriir diblomaasiyadeed oo leh 175 dal iyo safaaradaha safaarada 162. Sharcigeeda waxaa ka soo horjeeda Jamhuuriyadda China iyo dalal kale oo yar; sidaas darteed waa gobolka ugu weyn oo ugu badan dadweynaha oo leh aqoonsi xaddidan. 1971-kii, PRC wuxuu beddelay Jamhuuriyadda Shiinaha oo ah wakiilka kaliya ee Shiinaha ee Qaramada Midoobay iyo mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. [211] Shiinaha wuxuu sidoo kale ahaa xubin hore iyo hogaamiye dhaqdhaqaaq aan Sharciyeynin, wuxuuna wali u tixgelinayaa inuu u doodayo dalalka soo koraya. [212] Brazil, Ruushka, Hindiya iyo Koonfur Afrika, Shiinaha waa xubin ka mid ah kooxda BRICS oo ah dhaqaale weyn oo soo kordhay waxayna martigeliyeen shirkii saddexaad ee rasmiga ahaa ee kooxda Sanya, Hainan bishii Abriil 2011. [213] Koonfur Afrika. Koonfur Afrika waa wadan ku yaalo koonfurta hoose ee qaarada Afrika, waxaana ku wareegan buuro oo daris la ah badweynta hindiya oo ka xigta dhinaca bari iyo badweynta atlaantik oo ka xigta dhinaca galbeed.Wadankaan waxoo xuduud la leeyahy wadamada Musanbiig, Simbaabwi, Nambiya, Botswana, Lesotho iyo Swasiland. Caasimada wadanka waa. {pretoriahasa ahaate magalada ugu Wayn waa Johannesburg. Dadka degan wadankaan waxaa lagu qiyaasaa 49,991,300 oo qof. Madaxweynaha ugu horeeyay koonfur afrika woxoo ahaa Nelson Mandela.wadankaan waxaa soo gumeestay Ingriiska waxoona xornimada siiyay 1910. wadankaan waxaa xukumo dad cadaan ah oo asal ahaan ka soo jeedo holand iyo madow bantu ah. doorashaddii ugu horeeysay waxaa la qaaday 1994ti. Koonfur Afrika waa bulsho dhaqameed leh oo ka kooban dhaqamo kala duwan, luuqado, iyo diimo. Qurxinta jamacadu waxay ka muuqataa dastuurka ee aqoonsiga 11 luqadood oo rasmi ah, kaasoo ah lambarka afaraad ee adduunka. [11] Laba luqadood oo ka mida waa asal ahaan Yurub: Afrikaanka ayaa ka soo kordhay Holland waxaana u adeega luqadda koowaad ee midabada ugu badan ee madow iyo cadaanka ah ee Koonfurta Afrika; Ingiriisku wuxuu ka turjumayaa dhaxalka gumaystaha Ingiriiska, waxaana caadi ahaan loo isticmaalaa nolosha dadweynaha iyo ganacsiga, inkastoo ay tahay kaalinta afaraad ee ah luuqadda ugu horreysa. Dalka ayaa ka mid ah qaar ka mid ah qaaradda Afrika marnaba ma lahan xornimo, doorashooyin joogto ah ayaa la qabtey illaa qarni. Si kastaba ha ahaatee, inta badan dadka madow ee Koonfur Afrikaan ah laguma baraarujin ilaa 1994. Intii qarnigii 20aad, aqlabiyadda madaw waxay doonayeen inay ka soo kabtaan xuquuqdooda ka soo jeeda qowmiyadaha cadaanka ah ee cadaanka ah, iyada oo arrintani ay kaalin weyn ka qaadatay taariikhda iyo siyaasadda dalka. Xisbiga Qaranka wuxuu ku soo rogay midab takoorka 1948-kii, isaga oo abaabulaya jinsi hore. Ka dib markii uu muddo dheer socday iyo waliba rabshad ay sameeyeen Golaha Qaranka Afrikaanka iyo dhaqdhaqaaqa kale ee ka soo horjeeda midabtakoorka gudaha iyo dibaddaba, joojinta sharciyada takooridda waxay bilaabantay 1990. Laga soo bilaabo 1994, dhammaan kooxaha iyo qowmiyadaha kala duwan ayaa matalaya siyaasadda waddanka ee dimuqraadiyadda waddanka, oo ka kooban Jamhuuriyad baarlamaan iyo sagaal gobol. Koonfur Afrika waxaa badanaa lagu magacaabaa "Ummabbada roobka" si ay u sharaxdo kala duwanaanta dhaqamada dalka, gaar ahaan marka la eego cirifka. Bangiga Adduunka wuxuu ka dhigayaa Koonfur Afrika dhaqaale ahaan dhexdhexaad ah, iyo wadan cusub oo warshad leh. [15] [16] Dhaqaalaheeda ayaa ah kan labaad ee ugu weyn Afrika, iyo 34-aad ee adduunka ugu weyn. [6] Marka laga hadlayo sinaanta awoodda wax iibsiga, Koonfur Afrika waxay leedahay dakhliga toddobaad ee ugu sarreeya Afrika oo dhan. Si kastaba ha ahaatee, saboolnimada iyo sinnaan la'aanta ayaa sii socota, qiyaastii rubuc ka mid ah dadka shaqo la'aanta ah oo ku noolaa wax ka yar US $ 1.25 maalintiiba. [18] Si kastaba ha ahaatee, Koonfur Afrika waxaa loo aqoonsaday inuu yahay awood dhexe oo arrimaha caalamiga ah, wuxuuna ilaaliyaa saamaynta gobolka ee muhiimka ah [19] [20] Madaxda Caanka Ah. Nelson Mandela, Thabo Mbeki, Tokyo Sexwale, Robbens Island Taariikh. African National Congress (ANC) Juqraafi. Orange River, Milk River, Sunday River; Drakensburg Mountains, Table Mountain, the Escarpment Ciyaaraha Iyo Dhaqanka. 2010 FIFA World Cup Turki. Shacabka turkiga, ama Turki, (), waa Qoowmiyad ugu horaysay dagaan ahaan Turkiga, waana dhulkii ay ka dhisnayda Cusmaaniyiinta halkaasoo ay ku yiileen xarumaha taasoo ay ku sugnayd wax badan. Turkiga ama Turki (Turki: Turkler), oo sidoo kale loo yaqaano Turki Turki (Turki: Anadolu Turkleri), waa koox qabiil oo Turkiga ah iyo qurba-joogta inta badan ku nool Turkiga iyo ku hadlida Turkiga, luqada ugu badan ee Turkiga ah. Waxay yihiin qowmiyadaha ugu weyn ee Turkiga ah, iyo sidoo kale faraca qowmiyadeed ee ugu weyn ee luuqadaha Turkiga ah. Qowmiyadaha tirada yar ee Turkiga ah waxay ka jiraan dhulalkii hore ee Boqortooyada Ciraaq. Intaa waxaa dheer, qurba-joogta Turkiga ayaa la aasaasay hijrada casriga ah, gaar ahaan Western Europe. Turki ayaa ka yimid Bartamaha Aasiya oo degay aagagga Anatoliya ee qarnigii 11aad iyada oo loo marey qabsashadii Seljuk Turks, oo la barbar dhigi jiray dadka reer Aasiya. Gobalkaasi wuxuu bilaabay inuu wax ka beddelo mid ka mid ah Giriigga Giriiga ah ee muslimiinta Turkiga ah. [81] Intaas ka dib, Boqortooyada Aasiya waxay u timid inay maamusho badmaaxyada Balkans, Cawadheer, Bariga Dhexe (oo laga reebo Iran), iyo Waqooyiga Afrika intii ay socdeen qarniyo dhawr ah, oo leh ciidan sare iyo ciidan. Boqortooyada waxay sii jirtey ilaa dhammaadkii dagaalkii koowaad ee aduunka, markii ay ka adkaadeen malleeyshiyadii oo ay qaybsadeen. Ka dib dagaalkii Turkiga ee guulaystay ee ku dhamaaday dhaqdhaqaaqii qaran ee Turkiga ee ka soo dagay dhulalkii ugu badnaa ee dhulalkaas, dhaqdhaqaaqa wuxuu suldaanka salka ku dhuftay 1-dii Nofembar 1922kii, wuxuuna ku dhawaaqay Jamhuuriyadda Turkiga 29-kii October, 1923-kii. waxay ahaayeen Muslimiin iyo dhammaan Muslimiintii Muslimiintu waxay ahaayeen Turks, laakiin ilaa 1923-kii, inta badan dadka ku nool xudduudaha Turkiga cusub waxay aqoonsadeen Turki. Qodobka 66aad ee Dastuurka Turkiga wuxuu ku qeexayaa "Turk" sida "qof kasta oo ku xidhan dowlad Turki ah iyada oo loo marayo dammaanadda muwaadinimada"; Sidaa darteed, isticmaalka sharciga ah ee ereyga "Turkiga" sida muwaadin Turkiga ah wuxuu ka duwan yahay qeexidda qowmiyadaha. [82] Si kastaba ha noqotee, inta badan dadka Turkiga ah ayaa ah qowmiyadda Turkiga waxaana lagu qiyaasay 70-75 boqolkiiba. [84] Jabaan. Jabaan (Af-Jabaaniis 日本 Nihon ama Nibon magaceeda oo dhameestiran 日本国 Nibon-koku ama Nihon-koku, waa wadan jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo Badweynta Baasifik ee qaarada Aasiya. Wadankaan waxoo daris la yahay Badda Jabaan, Shiinaha, Koonfur Kuuriya, Waqooyiga Kuuriya iyo Ruushka. Dad tiriskii laga qaaday jabaan 1920kii, waxee eheed 56 miliyan oo qoys, sanadka marka oo ahaa 2011 neh waxaa degenaa 127,960,000 oo qoys. Jabaan waxee ka koobantahay 6,852 jasiiradoo, affarta ugu waa weyn oo boqolkiiba todobaatan daboolo dhulka jabaan waa Honshu, Hokkaido, Kyushu iyo Shikoku. Jabaaniiska waxee iskuugu wacaan (Nihon), luqadooda neh waxee dhahaan (Nihongo). Magaca Nibon micnaheeda waa jabaan laakiin waxee u adeegsadaan, lacagaha, bashqadaha iyo cayaaraha caalamka iyo wax la mid ah.Jabaan waxaa loo micneeyaa wadanka qoraxda ka soo baxdo, 日 (qorax) 本 (soo bax), markii hore jabaan waxaa loogu yeeri jiray magacyo badan, gaar ahaan wadanka ee taariikhda isla leeyihiin ee Shiinaha, waxee jabaan ugu yeeri jireen (yamato 大和). Erayga qorax ka soo baxa waxoo asal ahaan ka imaaday shiinaha, sababtoo ah jabaan waxee ka xigtaa dhinaca bariga markii la fiiriyo qaarad aasiya. Ereyga Japan ee Japan waa 日本, oo lagu magacaabo Nihon ama Nippon iyo macno ahaan waxa loola jeedaa "asalka qorraxda". Nichi dabeecadda (CH) macnaheedu waa "qorax" ama "maalin"; saldhigga macnihiisu waa "saldhig" ama "asal". [23] Sidaas daraadeed macneheedu waa "asalka qorraxda" waana ilaha caanka ah ee reer galbeedka caanka ah "Land of the Sun Rising". [24] Rikoodhkii ugu horreeyay ee magaca Nihon wuxuu ka muuqdaa taariikhda Shiinaha ee taariikhda ah ee hannaanka Tang, Book of Old Tang. Dhamaadkii qarnigii toddobaad, wafdi ka yimid Japan ayaa codsaday in Nihon loo isticmaalo magaca dalkooda. Magacani waxaa laga yaabaa in uu asal ahaan ka soo jeedo warqad loo diray 607 waxaana lagu diiwaan geliyay taariikhda rasmiga ah ee Suudiiste. Prince Shōtoku, Regent of Japan, ayaa u diray ergeyga Shiinaha warqad kaas oo uu ugu yeeray "Boqortooyada Dhulka ee Qorraxdu kacdo" (日 出处 天子). Farriinta ayaa yiri: "Halkan, waxaan ahay, Boqortooyada waddanka qorraxdu soo baxdo, u dir warqad si aad u aragto Boqortooyada dalka ee qorraxdu u eg tahay. Japan waxay leedahay wadarta 6,852 jasiiradood oo ku sii fidaya xeebta Pacific ee Bariga Aasiya. Waddanka, oo ay ku jiraan dhammaan jasiiradaha ay gacanta ku hayaan, waxay u dhaxeysaa waddooyinka u dhaxeeya waddooyinka 24 ° iyo 46 ° N, iyo dhererka 122 ° iyo 146 ° E. Jasiiradaha ugu waaweyn, laga bilaabo waqooyiga ilaa koonfurta, waa Hokkaido, Honshu, Shikoku iyo Kyushu. Jasiiradaha Ryukyu, oo ay ku jiraan Okinawa, waa silsilad koonfurta of Kyushu. Jasiiradaha Nanpō waa koonfurta of jasiiradaha ugu weyn ee Japan. Wadajir ahaan waxaa loo yaqaanaa jasiiradaha Japan. [68] Ilaa 2006, dhulka Jasiiradda waa 377,923.1 km2 (145,916.9 sq mi) iyo, sababtoo ah jasiiradaha faraha badan ee faraha badan, Japan wuxuu leeyahay siddeed meelood oo ugu weyn ee dhaqaalaha ah ee adduunka oo dhan oo ka kooban 4,470,000 km2 (1,730,000 sq mi). Qiyaastii 73 Boqolkiiba Japan ayaa ah beeral, buuro iyo mid aan haboonayn beeraha, warshadaha ama isticmaalka guryaha. [70] Sidaa darteed, aagagga la degan yahay, oo badiba ku yaal aagagga xeebaha, waxay leeyihiin tiro dad ah oo aad u sarreeya. Japan waa mid ka mid ah waddamada ugu caansan dunida oo dhan. [71] Jasiiradaha Japan waxay ku yaallaan aag yar oo ku yaal Pacific Pacific Ring of Fire. Waxay u badan yihiin natiijada dhaqdhaqaaqa baddaha waaweyn ee ka yimaada boqollaal malyan sanno laga soo bilaabo bartamihii Siluriyaanka ilaa Pleistocene sababtoo ah hoos u dhigista baddaha Filibiin ee Platt ee ka soo jeeda qaaradda Amurian Plate iyo Okinawa Plate ee koonfurta, Xayawaanka Pacific-ka ee ka hooseeya qoraalka Okhotsk ee waqooyiga. Xeebta Triple ee Boso oo ka baxsan xeebta Japan waa isku-jarasho saddex-geesood ah oo ku yaal Plate North American Plate, Plate Pacific iyo Filinka Badda ee Philippine. Japan waxaa markii hore ku xiran xeebaha bariga ee qaarada Eurasian. Taargooyinka tareenka ah ayaa jiiday Japan dhinaca bari, furitaanka Badda Japan ilaa 15 milyan oo sano ka hor. Japan waxay leedahay 108 volcanoes firfircoon. Muddadii qarnigii labaatanaad, dhowr volcanoes cusub ayaa soo baxay, oo ay ku jiraan Shōwa-shinzan oo ku yaal Hokkaido iyo Myōjin-shō oo ka baxsan Bakhaarada Baayeerka ee Pacific. Dhul gariirka, oo badanaa keena tsunami, waxay dhacaan dhowr jeer qarniyadii hore. [73] Sanadii 1923-kii ayaa dhulgariirkii Tokyo ku geeriyooday in ka badan 140,000 qof. [74] Dhulgariirkii ugu dambeeyay ee dhowaa waa dhulgariirkii 1995 ee Great Hanshin iyo dhulgariirka Tōhoku ee 2011, 9.1 magnitude [75] oo ku dhuftay Japan 11-kii Maarso, 2011-kii, wuxuu ku kiciyay sunaami weyn. [67] Japan ayaa si aad ah ugu nugul dhulgariirrada, tsunami iyo volcanoes sababtoo ah halka ay ku taallo ee Pacific Ring of Fire. [76] Waxay leedahay 15-kii sano ee ugu Notes: ¹ as of 2015; ² km²; ³ per km² Ruushka. Wadanka ruushka (ru: Россия) waa wadanka ugu weyn aduunka, waxoona ku yaalaa qaaradaha Yurub iyo Aasiya. Weyninka wadanka waxoo gaaraa ilaa 17,098,242 oo isku wareeg ah. Wadanka waxoo leeyahy 83 gobol oo ku kala yaalo meelo kala duwan. Woqooyiga ruushka waa dhul aad u qaboow, oo dad badan degeneen. magaalo waxaa jirto oo lagu magacaabay meesha aduunka ugu qabow. markii laga reebo deegaan kale oo kuyaalo meesha oo aduunka ku dhamaado, waxeena iska leh ruushka. magaalo madaxda wadanka waa Moskow oona ah magaalada ugu wayn dalka, isla markaasneh ah magaalada ugu weyn qaarada yurub. Under Peter The Great, Ruushka waxaa lagu dhawaaqay Boqortooyada 1721 waxaana loo aqoonsan yahay inuu yahay awood caalami ah. Sannadkii 1682 ilaa 1725, Peter ayaa ka adkaaday Sweden Dagaalkii Waqooyiga Ameerika, isaga oo ku qasbay in uu ka soo horjeedo West Karelia iyo Ingria (laba gobol oo ay waayeen Ruushka wakhtiga Dhibaatada), [70] iyo sidoo kale Estland iyo Livland, oo hubinaya helitaanka Ruushka ee badda iyo badda. [71] Badda Badda, Peter ayaa aasaasay caasimadda cusub ee Saint Petersburg, oo markii dambe loo yaqaan "daaqadda Europe". Dibuhabaynta Peter ee Great wuxuu saameyn ku leeyahay dhaqanka reer Galbeed ee Yurub. Boqortooyada Peter I ee gabadha Elizabeth ee 1741-62 waxay ku aragtay inay ka qayb qaadatay Ruushka ee Dagaalkii Sano Sano (1756-63). Inta lagu guda jiro colaadaha Ruushka ayaa bari ka dhigay Bariga Prussia mudo ahna waxay ku qaadatay Berlin. Si kastaba ha ahaatee, dhimashada Elisabeth, dhammaan noocyada ay ku soo noqdeen boqortooyooyinka Prussia by Prussian Peter III ee Ruushka. Catherine II ("Weyn"), oo xukuntay 1762-96, oo hoggaaminaayey dhalashada Ruushka. Waxay sii ballaarisay xukunka siyaasadeed ee Ruushka iyo Lithuanian Commonwealth waxayna ku biireen dhul badan oo ku yaala Ruushka intii lagu guda jiray qaybaha kala duwan ee Poland, kaas oo riixaya galbeedka Yurub ee galbeedka Yurub. Koonfurta, ka dib Dagaalkii Russo-Turki ee Turkiga ee ka soo horjeeda Turkiga, Catherine wuxuu sii waday xuduuda Ruushka ee Badda Badda, isaga oo jabinaya Crimean Khanate. Natiijada guulaha ay ka gaareen Qajar Iran ayaa lagu soo waramayaa Ruushka iyo Rusiya, qeybtii hore ee qarnigii 19aad ee Ruushku waxay sidoo kale samaysay dhul aad u ballaaran oo ku yaala Transcaucasia iyo Waqooyiga Caucasus, taas oo lagu qasbay inay hore u sii wado si aan qarsoodi lahayn Cunaqabatayn ayaa hadda ah Georgia, Dagestan, Azerbaijan iyo Ermena ee Ruushka. Tani waxay sii waday Alexander I (1801-25) fara-gelinta Finland oo ka timid dalka boqortooyo daciifka ee Sweden 1809 iyo Bessarabiya oo ka yimid Ottomans 1812. Isla markiiba, Ruushiyiintu waxay qabteen Alaska iyo xitaa degaannada aasaasiga ah ee California, sida Fort Ross. Qaaradaha. Qaaradaha uu aduunka ka koobanyahay. Sido kale wadamada qarbaa manhajkoda waxabarashada ku jirtaa in ay Raashiya ama Ruushka qaarad tahay. Wabiga Shabeelle. Wabiga Shabeelle (;) waa webi ka soo bilaabma deegaanada sare ee Itoobiya kaasi oo dhexmara koonfurbari wadanka Soomaaliya ilaa uu ka gaadho Badweynta Hindiya oo uu ku dhamaado. Intaas waxaa dheer in webigani ka soo burqada dhulka sare buuraleyda wadanka itoobiya isagoo soo aadka koofur bari soomaaliya,aa wabiga ugu dheer dalka Soomaaliya wuxuuna dhaxmaraa gobolada Hiiraan Shabeellaha Hoose iyo Shabeellaha Dhexe. Dhulalka uu maro waxay caan ku yihiin dhulbeereedka. Webiga Shabeelle dhererkiisu wuxuu gaaraa ilaa 1500 km. Wuxuuna maraa magaalooyin farabadan oo dalka Soomaaliya kamid ah. Wabiga Jubba. Wabiga jubba waa wabiga koowaad ee ugu wayn dalka somalia waana wabi aad ubalaaran. Waxaa uu ka soo bilaawdaa wadanka Ethiopia sida wabiga kale ee Shabeele, wabigaan waxoo dalka ka soo galaa gobolka gedo wuxuuna gaaraa ilaa iyo magaalada kismaayo meelaha uu marana waa meelaha ogu taajirsan wadanka Somalia waana dhul beereedyo ah. Magaalooyinka uu maro wabigaan. Wabigaan Wuxuu ku dhamaadaa oo uu badda kaga darsoomaa meel la yiraahdo (Goobweyn) oo Kismaayo u jirta 25km. Biyaha webiga ee ku qulqulayo waxay quud iyo nasteexo u yihiin naflayda Badwaynta Hindiya oo uu webiga biyaha cas ku daro kuwa buluuga ah ee badda. GSM. Habka Isgaarsiinta Caalamiga ee teleefonada gacanta (Af-Ingiriis Global System for Mobile Communication markii la soo gaabiyo GSM (Soo gaabintiisa asalka ah: Groupe Spécial Mobile) waa farsamo iyo shuruuc la dejiyay taasoo sababtay in telefoonada gacanta ee caalamka ee isu soo dhawaadaan oo ay sahlaan in horumarintooda lagawada qaybqaato. Magaca GSM waa magac loo bixiyey koox la dhisay sanadka markii uu ahaa 1982 looguna talagalay in ay sameyo shuruuc (standard) midaysan, oo noqda mid wada mideeysa dhamaan isgaarsiinta teleefonada gacanta ee qaarada yurub lana siiyo fursad ay wadamada kale kaga faa'ideystaan. Sistamkaasna waxaa loo qorsheeyay in uu ku shakheeyo hirarka 900 MHz. Isticmaalka teleefonada gacanta waa teknoolojiyada isgaarsiinta uu horemarkeeda aad u socdo dadka dunida ku nool waxaa ka isticmaala inku dhow 30% (Diseembar 2006) taasoo u dhiganta labo miliyardi oo qof waxaana lagu isticmaalaa 212 dowladood iyo dhullal dowlad raacsan.. GSM:ka wuxuu kaga duwanyahay teleefonadii gacanta ee ka horeeyay dhinaca siinyaaleyta (signaling) iyo kanaalada codka oo ah kuwo dhigitaal ah, taasoo keentay in loo aqoonsado jiilkii labaan (2G, Second Generation) ee sigaarsiinta teleefonada gacanta. Helitaanka teleefonada gacanta ku salaysan GSM:ka laga helikaro meelo aad u badan ayaa waxay abuurtay awooda ay shirikadaha teleefonada gacanta (GSM) ay u martigelinkaraan macaamiisha shirikadahakale ee ka jira meelaha ama wadamada aysan shirkadooda ka shaqeynin. Iyadoo la'isticmaalayo farsamada loo yaqaano "roaming" oo ka timid ereyga ingiriiska ee "roam" oo uu macnahiisu yahay socsocod aanan la qorsheysanin. Tusaale Martigelis (Roaming). Haddii ay shirkada A la sameyso heshiis martigelis (=roaming) shirikada B, waxaa macaamiisha shirkada A u suurtogaleyso in ay teleefonadooda ku isticmaalaan qadadka ay leedahay shirkada B. FG (Fiiro Gaar ah): Waa in heshiiska ka dhaxeeyo isticmaalaha iyo shirkadiisa uu saamixikaro in teleefonada uu dirsado loogu soo dalicirako si biil ahaan ah oo aysan ahayn mid horay loo bixiyey (PREPAID). Haddii isticmaalaha loo soo diro teleefooon asaga oo jooga meel uu ka shaqeeyo shirkada uu martida u yahay waxaa ku socda lacag. Digniin: Isticmaalaha shirkada A oo martida u ah shirkada B ma'ogaankaro qiimaha ay shirkada B ku so dalicidoonto halkii taqiiqo oo uu ku hadlo teleefoonka, waana arinta ugu xun ee hada ka jirto isicmaaladia farsamada martielinta (Roaming). This fact has also meant that data communication was built into the system from the 3rd Generation Partnership Project (3GPP). Haddii laga fiiriyo dhinaca isticmaalayaasha faa'iidada istamka GSM:ka waa asaga oo leh cod dhijitaal ah oo ay tayadiisu sareyso qqimahiisuna jabanyahay, wuxuuna saamaxaayaa in ay isticmaalayaasha isu tiraan fariimo gaagaaban (160 xaraf) oo loo yaqaano SMS (Simple Massaging Sysyem). Fa'iidada shirkada teleefonada ayaa waxay tahay ayaga oo awooda in ay qalabkooda ka soo iibsadaan shirkado kalagedisan, maadaama uu sistamku yahay mid caalami ah. Horumarinta sistemka waa sii soctaa, wuxuuna suurtogelinayaa in noocyadii hore ee teleefonada ay la'shaqeeyaan ku cusub oo ay kamid yihiin sida kuwa internetka loo isticmaalikaro oo wata teknoolojoyida GPRS (General Packge ??? System). As the GSM standard continued to develop, it retained backward compatibility with the original GSM phones; for example, packet data capabilities were added in the Release '97 version of the standard, by means of GPRS. Higher speed data transmission has also been introduced with EDGE in the Release '99 version of the standard. Fikrada guud ee teleefonada gacanta waa ayaga oo isticmaalaya awood (Power) aad u yar marka uu qadka furanyahay. Haddii loo fiiriyo awoodaas awoodaha ay raadiyoyaasha ciidamada ay kuwada xiriiraan waxaa u dhaxayso farqi aad u wayn (1/10000). Radio interface. GSM is a cellular network, which means that mobile phones connect to it by searching for cells in the immediate vicinity. GSM networks operate in four different frequency ranges. Most GSM networks operate in the 900 MHz or 1800 MHz bands. Some countries in the Americas (including the United States and Canada) use the 850 MHz and 1900 MHz bands because the 900 and 1800 MHz frequency bands were already allocated. The rarer 400 and 450 MHz frequency bands are assigned in some countries, notably Scandinavia, where these frequencies were previously used for first-generation systems. In the 900 MHz band the uplink frequency band is 890-915 MHz, and the downlink frequency band is 935-960 MHz. This 25 MHz bandwidth is subdivided into 124 carrier frequency channels, each spaced 200 kHz apart. Time division multiplexing is used to allow eight full-rate or sixteen half-rate speech channels per radio frequency channel. There are eight radio timeslots (giving eight burst periods) grouped into what is called a TDMA frame. Half rate channels use alternate frames in the same timeslot. The channel data rate is 270.833 kbit/s, and the frame duration is 4.615 ms. The transmission power in the handset is limited to a maximum of 2 watts in GSM850/900 and 1 watt in GSM1800/1900. GSM has used a variety of voice codecs to squeeze 3.1kHz audio into between 6 and 13kbps. Originally, two codecs, named after the types of data channel they were allocated, were used, called "Full Rate" (13kbps) and "Half Rate" (6kbps). These used a system based upon linear predictive coding (LPC). In addition to being efficient with bitrates, these codecs also made it easier to identify more important parts of the audio, allowing the air interface layer to prioritize and better protect these parts of the signal. GSM was further enhanced in the mid-nineties with the GSM-EFR codec, a 12.2kbps codec that uses a full rate channel. Finally, with the development of UMTS, EFR was refactored into a variable-rate codec called AMR-Narrowband, which is high quality and robust against interference when used on full rate channels, and less robust but still relatively high quality when used in good radio conditions on half-rate channels. There are four different cell sizes in a GSM network - macro, micro, pico and umbrella cells. The coverage area of each cell varies according to the implementation environment. Macro cells can be regarded as cells where the base station antenna is installed on a mast or a building above average roof top level. Micro cells are cells whose antenna height is under average roof top level; they are typically used in urban areas. Picocells are small cells whose diameter is a few dozen meters; they are mainly used indoors. On the other hand, umbrella cells are used to cover shadowed regions of smaller cells and fill in gaps in coverage between those cells. Cell radius varies depending on antenna height, antenna gain and propagation conditions from a couple of hundred meters to several tens of kilometers. The longest distance the GSM specification supports in practical use is 35 km or 22 miles. There are also several implementations of the concept of an extended cell, where the cell radius could be double or even more, depending on the antenna system, the type of terrain and the timing advance. Indoor coverage is also supported by GSM and may be achieved by using an indoor picocell base station, or an indoor repeater with distributed indoor antennas fed through power splitters, to deliver the radio signals from an antenna outdoors to the separate indoor distributed antenna system. These are typically deployed when a lot of call capacity is needed indoors, for example in shopping centers or airports. However, this is not a prerequisite, since indoor coverage is also provided by in-building penetration of the radio signals from nearby cells. The modulation used in GSM is Gaussian minimum shift keying (GMSK), a kind of continuous-phase frequency shift keying. In GMSK, the signal to be modulated onto the carrier is first smoothed with a Gaussian low-pass filter prior to being fed to a frequency modulator, which greatly reduces the interference to neighboring channels (adjacent channel interference). A nearby GSM handset is usually the source of the "dit dit dit, dit dit dit, dit dit dit" signal that can be heard from time to time on home stereo systems, televisions, computers, and personal music devices. When these audio devices are in the near field of the GSM handset, the radio signal is strong enough that the solid state amplifiers in the audio chain function as a detector. The clicking noise itself represents the power bursts that carry the TDMA signal. These signals have been known to interfere with other electronic devices, such as car stereos and Ipods. This is a form of RFI, and could be mitigated or eliminated by use of additional shielding and/or bypass capacitors in these audio devices, however, the increased cost of doing so is difficult for a designer to justify. Network structure. The network behind the GSM system seen by the customer is large and complicated in order to provide all of the services which are required. It is divided into a number of sections and these are each covered in separate articles. Subscriber identity module. One of the key features of GSM is the Subscriber Identity Module (SIM), commonly known as a SIM card. The SIM is a detachable smart card containing the user's subscription information and phonebook. This allows the user to retain his or her information after switching handsets. Alternatively, the user can also change operators while retaining the handset simply by changing the SIM. Some operators will block this by allowing the phone to use only a single SIM, or only a SIM issued by them; this practice is known as SIM locking, and is illegal in some countries. In the United States, Europe and Australia, many operators lock the mobiles they sell. This is done because the price of the mobile phone is typically subsidised with revenue from subscriptions and operators want to try to avoid subsidising competitor's mobiles. A subscriber can usually contact the provider to remove the lock for a fee, utilize private services to remove the lock, or make use of ample software and websites available on the Internet to unlock the handset themselves. While most web sites offer the unlocking for a fee, some do it for free. The locking applies to the handset, identified by its International Mobile Equipment Identity (IMEI) number, not to the account (which is identified by the SIM card). It is always possible to switch to another (non-locked) handset if such other handset is available. Some providers will unlock the phone for free if the customer has held an account for a certain period. Third party unlocking services exist that are often quicker and lower cost than that of the operator. In most countries removing the lock is legal. Cingular and T-Mobile provide free unlock services to their customers after 3 months of subscription. In countries like Pakistan,India, Belgium, etc., all phones are sold unlocked. However, in Belgium, it is unlawful for operators there to offer any form of subsidy on the phone's price. This was also the case in Finland until April 1 2006, when selling subsidized combinations of handsets and accounts became legal though operators have to unlock phone free of charge after a certain amount of time (at most 24 months). GSM security. GSM was designed with a moderate level of security. The system was designed to authenticate the subscriber using shared-secret cryptography. Communications between the subscriber and the base station can be encrypted. The development of UMTS introduces an optional USIM, that uses a longer authentication key to give greater security, as well as mutually authenticating the network and the user - whereas GSM only authenticated the user to the network (and not vice versa). The security model therefore offers confidentiality and authentication, but limited authorization capabilities, and no non-repudiation. GSM uses several cryptographic algorithms for security. The 1 and 2 stream ciphers are used for ensuring over-the-air voice privacy. A5/1 was developed first and is a stronger algorithm used within Europe and the United States; A5/2 is weaker and used in other countries. A large security advantage of GSM over earlier systems is that the Ki, the crypto variable stored on the SIM card that is the key to any GSM ciphering algorithm, is never sent over the air interface. Serious weaknesses have been found in both algorithms, and it is possible to break A5/2 in real-time in a ciphertext-only attack. The system supports multiple algorithms so operators may replace that cipher with a stronger one. Cadale. Cadale () waa degmo dhacda koonfurta (Shabeellaha Dhexe) Soomaaliya. Sidoo kale waxay dhacdaa Badweynta Hindiya ee Loolka 2° 45' 35.61" 0N iyo Dhigta ah 46° 19' 22.01" 0E. Magaaladaan waxay hoosyimada Degmada Cadale (). waa degmo ka tirsan Gobolka Shabeellaha Dhexe, waxay ku taalaa Xeebta Badweynta Hindiya, waxayna Muqdisho dhinaca Waqooyi uga beegan tahay ilaa 180Km. Waxaa ku badan qabiilka la yiraahdo cabdalle caroone sidoo kale waxaa wax ka degan qabiilka la yiraahdo Celi Cumar Oo Ka degan dhul xeebeedka degmada cadale labada dhinac kajira iyo tuulooyin badan oo ey kamid tahay tuulada Cadale waxa ay ka mid tahay degmooyinka gobolka Sh/dhexe, iyadoo hore uga mid aheyd degmooyinkii laga soo gooyey Gobolkii Benadir. Cadale waa degmo uu alle ku maneystay kheyraad fara badan sida xoolaha iyo kalluunka waxaa kale oo ay degmadu leedahay dhul beereed kooban, waxaa kale oo ay leedahay deegaan ballaaran oo aad ugu haboon dalxiiska ka sokow xoolaha aynu dhaqano waxaa ay degmadu hodan ku tahay noocyo badan oo ugaarta ka mid ah sida deerada ama damba cada oo aad u buuxdo deexda cadale. Degmada waxaa Hoos yimaada Tuulooyinka kala ah, (Maxaa Saciid), xaaji cali, Cadow uul, bursho shiiq, Ceelmuluq, Masaajid Cali gaduud, Geelgub, Koogaar, iyo kuwo kale oo badan 1976. 1975 - 1976 - 1977 __TOC__ Bilaha. Bil, wadar Bilo ama Billo jamac bilood (Ingiriis: month; Carabi: شهر) waa tiro wakhti ah lagu qiyaaso wareega dayaxa, sidoo kale loo isticmaalo xisaabinta wakhtiga sanadka. Sida ku xusan helitaanka culimada sayniska iyo cilmi falaga wareega saxda ah ee hal bil waa 29.53 maalmood oo u dhiganta hal wareeg oo dayaxu ku sameeyay meeraha dhulka. Bilaha afka Soomaaliga. Sanadka miilaadiyada wuxuu ka koobanyahay 12 biloood. Macagyada bilahaas dhnaka afka soomaaliga waxaa loo qoraa sida hoos ku qoran. Maarso. Maarso () waa sanadka miilaadiga bishiisa sedexaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Febraayo iyo Abriil. Bisha Maarso waxay ka koobantahay 31 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Mar. May. Sanadka miilaadiga bishiisa shanaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Abriil iyo Juun. Bisha May waxay ka koobantahay 31 maalmood. Juun. Sanadka miilaadiga bishiisa lixaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Maajo iyo Luuliyo. Bisha Juun waxay ka koobantahay 30 maalmood. Luuliyo. Sanadka miilaadiga bishiisa todobaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Juun iyo Agoosto. Bisha Luuliyo waxay ka koobantahay 31 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Luu, waxay kula baxday magaca Luulyo waa bishii ay midoobeen labadii Soomaaliyeed ee Talyaaniga iyo Ingiriisku kala gumeysa jireen waana luul ama dheyman. Agoosto. Sanadka miilaadiga bishiisa sideedaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Luuliyo iyo Sebteembar. Bisha Agoosto waxay ka koobantahay 31 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Ago. Sebteembar. Sanadka miilaadiga bishiisa sagaalaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Agoosto iyo Oktoobar. Bisha Sebteembar waxay ka koobantahay 30 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Seb. Oktoobar. Sanadka miilaadiga bishiisa tobnaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Sebteembar iyo Nofeembar. Bisha Oktoobar waxay ka koobantahay 31 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Okt. Nofeembar. Sanadka miilaadiga bishiisa toban iyo koowaad, waxayna u dhaxaysaa bilaha Oktoobar iyo Diseembar. Bisha Nofeembar waxay ka koobantahay 30 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Nof. Diseembar. Sanadka miilaadiga bishiisa toban iyo labaad ahna bisha ugu dambeyso sanadka. Bisha Diseembar waxay ka koobantahay 31 maalmood, waxaana loo soo gaabiyaa Dis. Mošovce. Mošovce (1380 oo qof), waa tuulo muhiim ah oo ku taalo bartamaha Slovakia, waxee leedahay meelo badan oo taariikhi ah, waxaana ku dhashtay Abwaanka caanka ah ee Ján Kollár. Beledweyne. Beledweyne (,) waa caasimad ku taala badhtamaha wadanka Soomaaliya. Magaalada Beledweyne waxay dhacdaa Degmada Beledweyne, waxayna tahay magaalo madaxda Gobolka Hiiraan. Intaas waxaa dheer, magaalada Beledweyne waxaa dhex mara Webiga Shabeelle, waxaana lagu qiyaasaa in magaaladani tahay mida afaraad ee ugu baaxada weyn magaalooyinka wadanka Soomaaliya. Hordhac. Baladweyne waxa ay ka mid tahay Magaalooyinka ugu caansan ee dalka Soomaaliya, waxa ay ku taalaa Bartamaha dalka magaalo madaxda Gobolka hiiraan,iyadoo uu soo maro webiga Shabeelle ee ka yimaada dhanka dalka itoobiya, waxa ayna u jirtaa caasimadda Muqdisho 206 Mile, oo u dhiganta (335 km) waxa ay u qeybsantaa afar xaafadood oo kala ah October (Buundo-weyn),Howlwadaag,Kooshin iyo Xaawa –taako,waxaa dhexmara webiga Shabeelle, dadka degan waxaa lagu qiyaasaa hal milyan iyo bar ruux, waa Magaalada Labaad ee ugu dadka badan dalka Soomaaliya marka laga soo tago Magaalada Muqdisho ee caasimadda dalka, iyadoo sidoo kale ah Magaalada Seddexaad ee ugu bed-weyn (dhul-weyn) dalka. Magaalada Baladweyne, waa Magaalo Taariikh fog leh, waxa ay caan ku tahay inay ka soo ban-baxaan siyaasiyiin rugcadayaal ah iyo saraakiil milatari, waxaa ka mid ah dadkaasi Madaxweynihii ugu horeeyay ee dalka Soomaaliya Aadan Cabdulle Cismaan “Aadan Cadde”,C/llaahi Cosoble Siyaad magalada waxaa dego qabiilo badan oo oo beesha hawiye ah waxaane 70% degan beesha Xawaadle oo ah beesha ugu tunka weeyn gobolka Hiran waxaane soo labeeyo beesha Jarer weyne.Galjecel iyo Gugundhabe Magaalada waxa ay leedahay Laba buundo oo lagu kala Magacaabo “ Buundoweyn iyo Liiq-liiqato”. Qisadda jacaylka ah ee ka dhacday bilawga todobaatanadii, kuna dhacdey, heesta heesaha soomaaliyeed ugu caasan uu ka alifey, abwaan Maxamed Ibraahim Warsame Hadraawi ayaa magaaladan dadka af-soomaaliga ku hadla oo dhan oona ku koobneyn bulshada soomaaliyeed wada bartey magaaladdan Beledweyn ee aadka u bilicsan. Xaafadaha. Beledweyne waxey ka kooban tahay in ka badan 8 xaafadood. Cabdullaahi Ciise. Allahu Akbar Allahu Abar Ilaah xaq lagu caabudo majiro Ilaahay mooyee waana kalidii wehelna malaha, Muxamadna waa Rasuulkii Ilaahay naxariis iyo nabad galyo korkiisa ha ahaato isaga iyo ehelkiisii iyo dhammaan inta rumaysay ee u gargaartay una hiilisay xaqana ku dhawaaqday. AAaaaaaamiiiiin Cabdullaahi Ciise Maxamuud عبدالله عيسى محمواد waxuu dhashay uuna geeriyooday (1922-1988), Allahaa u naxariistee waxa uu ku dhashay degmada Afgooye ee gobolka Shabeellaha Hoose ee dalka Soomaaliya. Wuxuu ahaa halgamaa door weyn ka ciyaaray madaxbanaanida iyo qaranimada Soomaaliyeed, wuxuu kale oo uu ahaa raiisul wasaarahii ugu horeeyey dalka Soomaaliya ay yeelato ee dowladii daaqiliyada ahayd inta aysan Soomaaliya madaxbanaanida helin. __TOC__ TAARIIKH NOLOLEEDKIISII. abdulaahi cabdikaafi cabdi waxa uu ku dhashay gobolka nugaal gaar ahaan xarunta dawlada puntland ee magaalada garowe waxa uu dhashay sannadka markuu ahaa 26-juun 2001da. Dhalashadii ka dib abihii cabdikaafi cabdi waxa kasoo anbabaxay dalka ingiriiska gaar ahaan magalaada lond9n asagoo ku wajahnaa wicitaankii dalwadii uu hogaaminayey col.Cabdulaahi yuusuf axmed. Dhalashadii wiilkiisa ka dib waxa uu ugu magac daray madaxweynihii waqtigaas talada hayey ee puntland col.Cabdulaahi Yuusuf Axmed. Cabdulaahi cabdikaafi cabdi waxa uu dugsi hoose dhexe iyo sare ba ku qaatay magaalada garowe. Waxaa aas u cadacadaa qaar kamid ahaa fikradiisa oo ahaa 1: iska hor taagii magaacii soomalida itoobiya uu aad u dhaleeceenayey kuma tilmaamayey inuu dhabar jab weyn ku yahay ummada soomaliyeed meel waliba ay joogaan 2: Qoristii buugii uu ugu magac daray Dulmigii Dahsoonaa uu ku weerarayey dawladihii kala danbeeyey ee maamulka soomalida ee itoobiya gacanta ku hayso 3: Fidintii mabaa di' yadii soomali weyn uuna ku tusay ummada somaaliyeed inay midowdo Cabdi Bashiir Indhobuur. Cabdi Bashiir Indhobuur waxa uu ka mid ahaa abwaanadii fara-ku-tiriska ahaa ee loogu jeclaa fanka Soomaaliya. Wuxuuna ku dhashay degmada Gaalkacyo ee gobolka Mudug, Soomaaliya. 1963dii ayuu wuxuu ku biiray ciidaanka booliiska, 1972dii ayuu u soo wareegay Magaalo-madaxda Muqdisho isagoo ka howlgalay Dekadda, kadibna ku soo wareegay kooxda Heegan. __TOC__Abdi bashiir waxuu ku soo barbaray magaalada Gaalkacyo,waxuuna bartay Quraanka iyo shareecada Islaamka oo uu meel sare ka gaaray oo culumada ay ka mid ahaayeen Macallim Mohamed iyo Macallim Daahir allaha u naxariistee uu ka aflaxay ka dibna dadka reer Gaalkacyood ka ah ku qiimayn jireen aqoontaas alle siiyey. Abdi waxuu ciidanka ploiceka ka galay magaalada Mgadishu,intii aan loo bedelin Hargeysa 1965,Indhabuur waxuu galay schoolo kala ah Carabi iyo Talyaani oo meel fiican ka gaaray.Waxuu joogay hargeysa 1965-1967 oo uu ka galay school English ah,marka Cabdi waxuu ku hadli jirey sedex luuqadood(Tri-lingual).Ka dib waxaa loo soo bedelay Gaalkacyo oo ay codsatay hooyadayo oo aad u jeclayd Indhabuur si uu ula noolaado,caruurta aan ka mid ahaana oo ula koriyo. Waxuu Cabdi ku sugnaa Gaalkacyo 1968-1972 ka dibna waxaa loo bedelay Mogaishu oo madax ka noqday Kooxdii heegan(1972-1991)ilaa gacan ka xaqdaran ay dishay. Cabdi waxuu ahaa Abwaan,aftahan,aqoonyahan,doodaa aan laga daba hadlin. Waxaan Indhabuur la noolaa(1972-1974)oo aan dhiganayey dugsigii dhexe ka dib aan ka aaday dugsi sare oo boarding ahaa. Waxaan Cabdi ahayn walaalo iyo saaxiib dhaw oo aad isku qadariya. Waxaan Cabdi ku qiimayn jiray sida uu hooyadayo u jeclaa oo u xanaanayn jiray haday noqon lahayd baarinimo,naxariis iyo u jajabnaan,waxaana taas daliil u ah inta hees uu hooyo u tiriyey,tiro afar aan ka xasuusto. Taariikhda bashiir indhabuur halkan kuma soo koobi karo insha-allah waxaan ka qori doo buug,laakin bal hada aan halkan ku joojiyo. Heesihii iyo Riwayaduhuu curiye. Riwaayadihii uu sameeye waxaa ka mid ahaa: 'Guur qayaano' iyo 'Gantaalo jaceyl' oo la soo bandhigay 1978dii. Hasayeeshee waxaa Cabdi Bashiir Indhobuur lagu xasuustaa heeso farabadan oo ilaa maante caan ah. Heesahaasi oo iskugujira kuwo Wadani ah iyo kuwo Jacaylba leh, waxaa ka mid ah: " 'Boolisku waa', 'Arligaygoow, 'Heybad waxaad ku leedahay', Maskax gaabnidaa, Isku duubni, Dhabta miyaan ku saaraa, 'Hallow', 'Qaranimo', 'Dal barwaaqo & dadka baahan', 'Adinkiyo awoodayadaay', 'Abaal hooyo', 'Hooyooy wax lagu dhigaa la waayey', 'Midnimo u adeeg', 'Dumarow ha suuroon', 'Subxaan Yaa Qafaar' " iyo kuwa kale oo fara badan. Geeridii Cabdi Bashiir. Allahaa u naxariistee Abwaan Cabdi Bashiir Indhobuur waxaa lagu diley xaafada Afisyooni ee degmada Waaberi ee magaalada Muqdisho 1990kii. Daa'uud Cabdulle Xirsi. General. Daauud Cabdulle Xirsi (1924-1965) wuxuu ahaa Janaraalkii ugu horeeye ee yeelato Soomaaliya isla markaasna ahaa taliyihii ugu horeeyey ee Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed. Janaraal Daauud wuxuu ku dhashay tuulada Mareeg ee ka tirsan gobolka Galguduud ee dalka Soomaaliya halkaas oo uu ku dhameeye aqoontiisa Qur'aanka asagoo da' yar ah. Mudo sanad ah asagoo ka shaqaynayaa xaafiiska Talyaaniga ee degmada Buuloburde ayuu wuxuu u gudbay magaalada Muqdisho, xoogaa kahor intaan la gaarin Dagaalkii Labaad ee Aduunyada. 1943dii wuxuu ku biiray Ciidamada Booliska ee Ingiriiska oo markaas hayste koonfurta Soomaaliya, Janaral Daauud waxaa uu ka gaare shaqadiisa ilaa barre (macalin) tababare ka ah Dugsiga Booliiska ee Xamarjajab. Taliyihii ugu horeeye. Dagaalkii labaad ee Aduunka kadib, horaantii 1950meeyadii ayaa taliskii Talyaaniga ku soo noqde koonfurta Soomaaliyaayaa Janaraal Daauud ku guulayte imtixaan uu u galay leyli sarkaal. Waxaana loo qaaday dalka Talyaaniga halkaas oo uu ku soo dhamaystey tababarkii ciidan ee sarkaalnimada. 1954kii ayuu ku soo laabtay Soomaaliya, wuxuuna ku shaqeynayay sarkaalnimo dhinaca booliiska kadibna wuxuu ka qeyb galay diyaarintii ciidammadii Xooga Dalka Soomaaliyeed oo ay markaas abaabulaysey dowladii ee uu horkacaaye Cabdullaahi Ciise. Xeerkii lagu dhisay Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed ayaa darajadda Janaraalka ah u dalacsiiyay Daauud Cabdulle Xirsi oo noqday taliyaha Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed ee ugu horeeyey. waxa uu noqday janaraaldaauud taliyihii ugu da,da yaraa taariikhda soomara ee maamula ciidanka qaranka.sidoo kale waxaa lagu xasuustaa janaraal daa,uud cabdulle xersi in uu soo saaray dadka ugu magaca dheer xaga ciidanka sida ((j maxamed nuur gallaal,j macamed faarax caaydiid, col c/laahi yuusuf axmed,j c/raxmaan mujrim /j c/raxmaan siigeeyste, j maxamed liiqliiqato)) iyo in kale oo badan. sidoo kale waxa uu taliye u ahaa kana soo hoos shaqeeyay ee ugu horeeyay ((j maxamed abshir muushe))iyo ((j maxamed cali samatar, jsalaad gabeyre, j gorgor))iyo ((j maxamed siyad barre)) oo mar aha madaxweynihii dalka soomaaliya. oo in toodaba sheegeen in eey ka istafiidiin aqaan dheeraad ah, Nasiibxumose, Allahaa u naxariistee Janaraal Daauud Cabdulle Xirsi wuxuu ku geeriyoodey magaalada Moosko ee dalka Ruushka calanka Soomaaliyeed oo aan shan jirsan, asagoo jira 41 jir, dabadeed waxaa xilka loogu wareejiyey saaxiibkiisa Salaad Gabayre, Allaha unnaxariisto. General. Daa,uud C/llahi xirsi waxa uu ku dhasahay Mgaalada Mareeg ee Burburta ee hoostagtag Magalada Ceeldheer Ee gobolka Galgaduud sanadkii 1924 waxa uu ahaa Ninkii ugu horeyay ee oo magaaacabo General somalia, waxaa xilkaas u magaacaya Raisulwasaarihii XiligaasCabdullaahi Ciise Maxamuud. Jenanka waxaa uu ahaa qof diinta ku wanaagsan oo baari ah, kuna dadaala runta, waxaana la sheegay inuusan dadka jidka ku dhaafi jirin, isagoo hore u qaadi jiray maadaama uu watay baabuur ahaana sarkaal sare, iskama dhowri jirin dadka shicibka ah. Generalka wxaa uu guula la taaban karao ka gaaray Dagaalki somalia ay la gashay Ethopia Sanadii 1964 Markaas oo loo aqoonsaday Halgamaa Hal ku Dhig leh oo aad loo Xurmeeyo. Dhanka kale waxaa Jira qabuuro loogu Magacdaray Ganeralka o la yiraah General Daa,uud oo ku Yaala Dagamada Wardhiigleey ee Gobolka Banaadir iyo sidoo kale wadada Jen Daa'uud iyo weliba iskoolada Dhexe & sare ee Jen: daa'uud oo iyaguna ku yaal degmada yaaqshiid ee gobolka Banaadir. Waxaa intaas dheer in jenanku ay jeclaayeen ciidamadii Soomaaliyeed, maadaama uu aad ugu dadaali jiray noloshooda. Generalka aad ayaa looga xushmaayaa Soomaaliya oo idil Xataa Xiliyadii uu Noolaa wax uu quudin jirey dadka Tabarata Yar ee soo beegsaday xiryaha ciidamada oo uu oran jirey waxa Walba oo aad aragataa oo aala Xiarayaha ciidamada Waa Cuni kartaan. laakiin taariikhda qaarbaa dhigaysa in xilka uu kala wareegay Fashiistihii dhiigyacabkii Maxamed siyaad barre ee soomaali hooga iyo burburka u horseeday Cabdullaahi Axmed Caddoow. Cabdullahi Axmed Caddoow waa siyaasi iyo diblomaasi rugcaddaa ah ee Soomaaliyeed. Wuxuu ku dhashay 15 Meey 1936, degmada Baraawe ee gobolka Shabeellaha Hoose ee Soomaaliya. Wuxuu mar ahaa wasiirkii maaliyada (1959-1965). Wuxuu kaloo ahaa danjiraha Soomaaliya ee u fadhiya dalka Maraykanka (1970-1980) hadana (1986-1988). Wuxuu kaloo ahaa wasiirka maaliyada Soomaaliya (1980-1988). Laba jeer ayuu u sharaxnaa xilka madaxweynenimada Soomaaliya, sanadkii 2000 markay socotay shirka dibuheshiisiinta Soomaaliyeed ee ka dhacday degmada Carta ee dalka Jabuuti iyo 2004 marka lagu qabtay dalka Kiiniya 27 Juun. 27 Juun waa maalinta 178aad ee sanadka kalendarka Gergooriyaanka, 187 beri ayaana ka harte sanadka. __TOC__ 1977. 1976 - 1977 - 1978 __TOC__ 15 Meey. 15 Meey waa maalinta 135aad ee sanadka kalendarka Gergooriyaanka, 230 beri ayaana ka harte sanadka. 1936. __TOC__ 1934. dinix1933 - 1934 - 1935 cabdulaahi oo is casilay latalin kaga timi dhinaca yaxye axmed siciid shire oo ah madaxa horumarka beesha daarood ahna gudoomiyaha beesha ah ciise maxmuud __TOC__ Puntland. Puntland Af-Carabi:(أرض البنط) waa maamul ku yaalo woqooyi bari ee dalka Somaaliya, maamulkaan caasimadiisa waa Garoowe ee gobolka Hargeysa Puntland waxee xuduud la leedahay somaliland oo ka xigta Galbeedka iyo Gacanka Cadmeed oo ka xiga Woqooyiga, dhinaca Bariga neh waxaa ka xiga Badweynta Hindiya, dhinaca Koonfurta neh waxaa ka xigo Gobolada dhexe ee soomalia, Koonfur Galbeed neh waxaa ka xiga wadanka Itoobiya.Puntland waxaa degan 1 kiiba 3 shacabka somalia oo dhan, waxaa degan dad ka badan 4 miliyan oo qof. Magaca Puntland waxuu kayimi dhulkii uduga oo ay aqoonjireen ganacsato carbeed gaar ahaana masaarida oo gobolada waqooyi bari kadhoofsan jiray uduga sida kumanaan sano kahor, Itoobiya puntland ayuu dalkiisa ku xukumaa, itoobiyana puntland ayey heestaa. Dawladda Puntland. Dawladda Puntland ee somaliyeed waxaa la asaasay 1998kii, waxaana asaasay isimo,siyaasiyiin,ganacsato,culimaa,udiin,haween dadka ugu caansanaa ee isugu yimi shirkii GAROWE kadhacay 1998 waxaa kamid ahaa madaxweynihii hore ee Dawladda DFKMG Cabdullaahi Yuusuf Axmed, Ibrahim Abshir Ibrahim, Beeldaaje Xaaji Cabdullahi, Suldaan Ciise Xasan Cumar, Ugaas Yaasiin, Suldaan Saciid Cabdisalaan, Islaan Maxamed iyo Garaad Jaamac,sababta loo sameeyay maamulkaan wuxuu ahaa si loo badbaadiyo shacabka woqooyiga. Maamulka puntland aad ayuu uuga duwanyahay maamulka kale ee somaliland. Puntland ma raadinooso kala goynta dalka somalia, dadkaan waa dad wadaniyiin ah. shacabka puntland run ahaantii waa dad markasto raadiyo isku keenta shacabka soomaaliyeed. Puntland waxee leedahay maamul xukumo iyo barlamaan u gooni ah iyo wasiiro maamulo shacab woqooyiga. Madaxweynihii ugu horeeyay ee puntland woxoo ahaa Cabdullahi Yuusuf, waxaa ku xigay Maxamed Abdi Xaashi waxaa ku xigay Cade Muuse waxaa ku sii xigay Cabdiraxmaan Maxamuud faroole, Hadana waxaa xilka hayya Cabdiwali Maxamed Cali. caasimada puntland. Garoowe waa caasimadda Dawladda puntland ee somaliyeed, Garoowe ayaa waxay soo martay maraxalado kala gedisan. Haatanna waxay maraysaa heer keedii ugu sarreeyay. Magaalada Ayaa xarun u ah haayado dowliya iyo kuwa aan dowli ahayn,qunsuliyado,ururo maxali ah, kuwa NGO ah,radio stations,TV IWM. Garowe waxaa ku yaal Meelo aad iyo aad u qurxoon suuqaaq iyo bacadlayaal aad iyo aad u camiran Jawiga ayaa had iyo goorba ah mid aan qaboow saa'ida iyo kulayl saa'idana aan lahayn qorraxda ayaa inta badan waxaa ku dahaaran cadar iyo daruuro. Garowe waxaa kunool dad kor udhaafaya 257,300 waxaa lagu tilmaamaa magaalooyinka ugu kobaca badan soomaaliya. waa magaalo loo tago dalxiiso waxay leedahay meelo taarikhi ah oo aan lasookoobikarin Dhismihii Dawladda. Ka dib markii wadatashiyo badan ay yeesheen isimada, siyaasiyiinta, aqoonyahanka, ganacsatada, iyo qaybaha kala duwan ee bulshada ku nool goboladan, ayaa waxaa la go'aansaday in magaalada Garoowe lagu qabto shir loo wada dhan yahay kaasoo ujeedadiisu ay ahayd in la dhiso maamul dowlad goboleed. Islamarkaas waxaas ku soo biiray Gobolada Sanaag iyo Sool oo kula bahoobay Maamulaka cusub Goboladii laysku oran jiray Waqooyi Bari. Shirkaas waxaa ka soo baxay bartamihii 1998, Dowlad Goboleedka Puntland, taasoo leh sadexda awoodood oo kala ah, Golaha Wakiilada oo dhan 66 Xilibaan oo lab iyo dhedigba leh, Garsoorka, iyo Golaha Xukuumada oo leh Madaxwayne iyo madaxwayne ku-xigeen. Sida uu qeexayo Xeerka 1aad. ee axdiga ku meel-gaarka ah ee lagu dhisay Puntland. Waxqabadka Dawladda Puntland. WASAARADA ARRIMAHA GUDAHA PUNTLAND Markii u horaysay Wasaaradda Arrimaha Guduhu waxay ku guuleysatay inay Miisaaniyado u samayso qaar ka mid ah Degmooyinka Puntland walow aan Degmooyinka oo dhan loo samayn hadana waxaa loo sameeyey 9 Degmo o ka tirsan Degmooyinka Miisaaniyadaas oo isu dheeli tiraysa Dakhli & Khara. Waxayna ka kooban tahay Saadaasha/ Odorosida Dakhliga soo gelaya Degmooyinka ee la filayo & Kharashka ku baxaya hawlaha Degmadda taas oo sahashay in D/hoose lagula xisaabtamo Dakhliga soo galay & sida ay u kharash gareeyeen, Miisaaniyadda Degmooyinku waxay ka mid noqonayaan Dakhliga Guud ee Dowladda dhexe (GDP). Liiska Degmooyinka loo sameeyey Miisaaniyadaha & Qiyaasta Kharash & Dakhli ee Degmooyinkaas Degmadda Wadarta Guud ee Miisaaniyadda Sh.so/ WASAARADA CAAFIMAKA PUNTLNAD Waxaa si joogta u shaqeynaya oo adeegyada caafimaadka joogta bixiyey 86 xarumaha hooyada iyo dhalaan, 8 Isbitaal heer gobol, 9 Isbitaal 7 xarumaha qaaxada, 5 xarumaha barista iyo la talinta cudurka Ej-Ay-Fii Aydhiska, 10 xarun oo caafimaad dhimirka, 6 xarun quudinta nafaqda iyo 212 Baro caafimaad. Xarumahaas caafimaadka waxa ay dhamaantood ku kala yaalan dhamaan degaanada Puntland heer gobol ilaa tuulo. Guud ahaan xaalada caafimaad ee dalka waa mid degan waxaana si dhameystiran loo xakameeyey cuduraddii dilaacey 3 bilood ee la soo dhaafey Dalgaalkii galmudug ka dacay waa la gu laayey puntland markaasna puntland way jabtey. Waxa la sameeyey nidaam wadashaqeyn hayadaha ka shaqeeya caafimaadka Puntland si wax ku ool u noqdaan mashaaricda ay nagalaa shaqeeyan Hayadaha caalamiga ah. Waxaa wasaarada u suurto gashey in la helo labo mashiin oo ah kuwa lagu baarey tayada daawada oo la dhigay Magaalada Bosaso (Dekada) iyo Garowe. Waxaa ay wasaaradu magacowday gudi dib u eega nidaamyada ilaalinta kontoroolka daawada. Waxa socda dib u eegista iyo hirgelinta sharciga caafimaadka,Waxa hirgeshey in la mamnuuco ka ganacsashada daawada qaaxada ee goobaha ganacsiga ah. hirgalinta Siyaasadda (ISKA WAX U QABSO) Waxa wasaaraddu si fiican ugu wacyi gelisey bulshada reer Puntland ka qeyb qaadashada caafimaadka guud Waxa ay wasaaraddu ka shaqeysay isku xirka Jaaliyada dibada ee reer Puntland si ay gacan fiican uga geystaan caafimaa Xaaji Faarax Cali Cumar. Xaaji Faarax Cali Cumar wuxuu ku dhashay 1907 magaalada Jamaama ee gobolka Jubbada Hoose ee dalka Soomaaliya. Wuxuu Siyaasadda soo gale kadib markii uu ku biiray xisbigii gobanimodoonka ahaa ee SYL 1944. Xilal fara badan ayuu ka soo qabtay dalka oo ay ka mid tahay wasiirka maaliyada Soomaaliya ee ugu horeeye. Xamarweyne. Xamarweyne, waa degmo ku taalla magaalada Muqdisho ee Gobolka Banaadir. Magaca Xamarweyne wuxuu ka yimid Xamarki duqoobay; waa halka ugu qaddiimisan koofurta iyadoo leh taariikh soo jireen ah, oo eyna ka soo taliyeen boqortooyooyin kala duwan rugna u aheyd ganacsigi barigi Afrika qarnigii 16aad illaa iyo kii 19aad. Degmada Xamarweyne waxey dhacdaa xeebta ee Badweynta Hindiya, dhererka xeebteeda waxey gaareysaa 1.2km. Dhanka waqooyi waxaa ka xiga degmada Wardhiigley iyo Boondheere, Dhanka barina waxaa ka xiga degmada Shangaani, koofur waxaa.ka xiga Badweynta Hindiya Galbeedna waxaa ka saaran Xamar Jajab noocyo badan sii kala leh sida Yuumbi, Jeedar, Tartaba iyo kuwo la mid ah. Xamar Weyne waa degmo xusuus badan leh oonan la iloobi karin sababtoo ah waxaa lagu yaqaan quruxda iyo saraha dhaadheer ee ka dhisan ku waasoo dadka eey ka fiirsadaan xeebta. Meela badan oo muhiim ahna weey ku yaalaan sida xarunta gobolka banaadir bacadlihi ugu weyna e dalka kawaanka ugu weyn e kaluunka somalia masaajidka Marwaas, Isnaa Casheri kaasoo ahaa masaajidkii ugu horeeyay ee laga furay dalka. Arbaca Rukun waa masaajid taariikh weyn lah. Dadka dagan Xamar Weyne waa Banaadiriga iyo Gibilcadka. Dadkaan waxeey badanaa u badanyihiin Ganacsadayaal, Jilayaal,Injineer, Qaalli iyo Macallimiin iyo wax la mid ah. Xamar Weyne dadka dagan waa dadka lafdharka ilbaxnimada lagu yaqaan. Badanaa jilayaasha waxaa lagu yaqaan fasiraada filimaanta sida Hindiga, Mareeykanka iyo Turkiga waxeeyna soo saaraan filimaan aad iyo aad cajiib iyo shactaro u ah laakiin ku saabsan waxa aay dhalinyarada Soomaaliyeed maraan. Istuudiyo yaal badan ayaa ka furan sida Saafi Films iyo Waaberi. Sidoo kale, ganacsiga aad ayaa looga taageraa oo waxa lagu yaqaan Carwooyinka waaween iyo Foornada macmacaan ka sameeya Ciidaha iyo aroosyada Xamar Weyne waxay aheed meel kamid ah meelaha dadka ugu xadaarisani degan yihiin Muqdisho waxaana intaa sii dheeraa dhismayaasha quruxda badan ee ku yaalay oo welina ku yaalo meeshaas sida Guryaha Dawladdaha kala duwanaa ee Soomaaliya soo mara sida xaruntii Baarlamaanka, Bangigii Dhexe, Maxkamadii Sare, Holki Tiyaatarka iyo afiisyo kaloo badan oo aanan halkaan lagu soo koobi karin xamar weyne waxay caan kutahay wadooyin sida wadada via-roma iyo isbitaaka ugu wayn muqdisho sida isbitaalka martini Cali Shido Cabdi. Cali Shido Cabdi wuxuu ka mid ahaa halgameyaashii ururkii gobanimodoonka ahaa ee SYL, isagoo gudoomiye ku xigeen ka noqday ururkii SYL. Allahaa u naxariistee Cali Shido wuxuu geeriyooday magaalada Muqdisho 25 9 2006 kadib markii lagu soo booday asagoo 90 jir ah. Marxuumka waxaa lagu aasay Xabaalaha Macalin Nuur ee ku taal KM13 ee duleedka magaalada Muqdisho Abshir Bacadle. Abshir Nuur Faarax. abshir nuur bacadle oo loo yaqaano Abshir Bacadle waa abwaan Soomaaliyeed oo caan ka ah dhamaan cariga Soomaalidu degto. Abwaanka wuxuu ku dhashay Galkacyo ee Gobaka mudug ee Soomaaliya sanadku markuu ahaa 1946. waa nin si aad ah ugu gabya diinta islaamka taasna waa tan aan ku jeclaaday runtii anoo yar oo aan qaan gaadhin oo aan si fiican u garaneeynin af soomaaliga ayaan dhageeysan jiray abshir bacadle gabayadiisa run ahaantii marka aad dhagaysanaysid gabayada abshir bacadle waxaad daremaysa qiiro iyo xaqqiqda diintu waxa ay tahay iyo soomaalidu ama caalamka kaleba say diinta uhaystaan waxa uu taabanayaa gabyaa bacadle meelo fogfog uusan fahmi karin qof udhuuxgala maahee qof kale. gabayada ugu khatarsan abshir bacadle gabayadiisa waxaa kamida gabeyga tawxiid,dibuheshisin,ceeryaamo,gabayga uu utiriyay guuleed fansalakh,gabeyga uu ku amaanaayo gabdhaha muxajabaadka iyo gabayo badan uu dhawaan utiriyay midowga maxaakimta islaamiga. abshir bacadle waa nin aad iyo aad qiima uga leh umada soomaliyed waayo waa nin mujiya asalka ama diinta soomalidu haysato kuna faanto gabayadiisa had iyo jeer waxa uu ku muujiya macanka ay ledahaya caqiidadu ama diinteena islaam iyo ciilka ay nooqabaan gaaladu khasatan itoopia oo ah cadawga koowad ee soomaliya waa nin gabayadiisa kaga warama cadaawadii soo dhexmartay soomalida iyo itoopianka waxa uuna aad utaabtaa maalinta qiyaami iyo aakhiro iyo inuu tusiyo umada somaliyeed in ilaah sokadiis aysan cid kale tari karin. abshir nuur farax waxa jirtay gabay uu umariyay gabdhaha muxajabadka ah markii ay dawladii shuciga ahayd ay qaqabatay gabdhah xijaanab oo ay dheheen waa dhilooyin waxana arinta horkacay wasiirkii diinta iyo awqaafta lana oran jiray guuled loona bixi ugu danbayntii [guuleed fansalakh] asaga oo lagu shabahayo ninkii rer bani israail ilaah cilmiga siiyay hadana caasiyay,abshir bacadke markii uu arkay dawladu falkay kula kacday gabdhihii muxajabadka ahaa beenisayna aayadii ilaahay ee xijibka amraysay waxa uu ahaa dadkii aadka uga carooday falkaa gabayna ayuu mariyay gabaygii dawladu abshir bacadle waxa ay damacday inay ku xirto lkin abdhir waa uu fakaday waxa uuna aaday xagaas iyo sucuudiga lkin dawladii sucuudiga ayaa abshir soo tarxiishay kuna soo celisay somaliya markaas ayuu hadana dawlada sucuudiga gabay kale utiriyay. waxaa ka mid ahaa oo lagu xasuustaa abshir nuur farax gabayguu u tiriyey somaliland ka dib markii ay fara xumeeyeen Zam zam axmed ducaale kaas oo uu ku jeex jeexay waxayihiin somaliland.Abshir bacadle waa ftahan mawqaf cadna ka joogsada diinta mana aha da. Alle ha u naxariistee wuxuu geeriyooday 10-kii october 2010. Innaa lillahi wa innaa Ileyhi Raajicuun qaybtaan waxaa raaciyay (maxamed cabdulaahi cali wardheere) abwaan abshir bacadde oo ay isku dhawaayeen beel ahaan ganeraal maxamed faarax caydiid, cabdulaahi ciise maxamuud,Xuseen maxamed faarax caydiid, cabdulaahi axmed cadow, cusmaan caato iyo sahqsiyaad kale oo somaliya magac kuleh ayaa siweyn loogu xusiistaa kaalintii uu ka qaatay dagaalkii bilawgii sagaashameeyadii lalagalay ciidamadii ku sooduulay somaliya ee uu hogaaminayay Marykan ku ee looyaqaano (UNSOM) wuxuuna maalin kasta soo ban dhigi jiray gabayo uu ku dhiirigalinayaa mujaahidiintii uu horkacayay allaha u naxariistee general Caydiid waxana kasoo qaadan karaa oraah kamid ahayd gabay uu tiriyay mar ay gaaldu duqeeyeen Hotel Daameey oo ay shir ku lahaayeen masuuliyiin tii mujaahidiinta halkaas oo ay ku shahiideen in kabadan 69 xubnood oo dhamaantood ahaa caqligii somalidii markaa diidanayd wadanka in ajanabi soo galo waxaana arintaa ku farxay somali dabadhilif u ahayd gaalada abwanku asaga oo dhiirigalinaya dhalinyaradii mujaahidiinta ahayd waxa uu yiri (GUN IYO GAALABA WAA FARXEEN GOBI SE GEERI WAATAQAAN) alaha u naxariisto abwaanka. Boorama. Boorama (;) (sidoo kale loo yaqaano Borame iyo Boorame'") waa magaalo madaxda gobolka Awdal ee waqooyi-galbeed Soomaaliya, iyo fadhiga dowlada Degmada Boorama. Boorama waxay u dhowdahay xadka Itoobiya iyo Jabuuti. Magaaladan waxaa degan dad gaaraayo in ka badan 200,000 oo qof. Boorama waxay ka mid tahay magaalooyinka ugu taariikhda dheer dalka Soomaaliya, waa dhulkii eey maamuli jireen saldanadii Adal. Deegaanka magaaladu ku taalo waa dhul sare oo buuroleey ah, midaasi oo ka dhigta qaboow wakhtiga jiilaalka. Magaalada Boorama waa saldhiga waxbarashada dalka Soomaaliya, waxaa ku yaala dugsiyo, koolejyo iyo jaamacado badan; midaasi oo sababtay in Boorama loo bixiyo "hooyga waxbarashada shacabka Soomaaliyeed". Borama waxa ku yaala Jaamacada ugu wayn waqtigan dalka Soomaaliya ee Jaamacadda Camuud. Intaasi waxaa dheer in Borama tahay meeshii lagu aasaasay heshiisyadii beelaha waqooyiga Soomaaliya ka dib dagaaladii sokeeye ee 1991kii. Guud ahaan magaalada Borama waa mid jawi degan oo nabad iyo aqoon lagu yaqaano. Sida ay noola tahay dadka degan Somaliland waxay aragtidayadu tahay in ay tahay Boorame magaalo somaliland hoos timaada. Juquraafi. Meesha ee ku taalo magaalada Boorama waa dhul buuroleey ah oo mararka qaar Dhulgariir ka dhaco. Boorama waa magaalada kaliya oo ugu dhul gariir badan wadanka jamhuuriyada somalia iyadoo dhul gariiradii ugu badnaa ay ka dhaceen Boorama sanadka markuu ahaa 1980 wakhtigaas oo magaalada Boorama ka dhacay dhul gariiro aad u fara badanaa, sidoo kale waxa la dareemay sanadkii 2011. Sidoo kale dhulgariirka waxoo gaaraa magaalooyinka kale oo ku yaalo gobolka Woqooyi Galbeed. Magaalada Boorama meesha eey ku taalo waa meel qaboow adag ka dhaco wakhtiyada jiilaalka ee u dhexeeya bilaha November ilaa February, waana meel jawigeeda isbadalo.Sidoo kale magaaladu waxey leedahay dhul daaqsiimeey cows badan oo xayawaan badani ku nool yahay. Juquraafi ahaan beesha magaalada Borama ku nooli waxay deegaan ama aay xudoodo la leeyihin sedex beelood oo ka mid ah beelaha Somalida: Ciise oo dhanka Jabuuti ah Isaaq oo aay dhanka Somaliland isla dagaan iyo Ogaaden ooy Ethopia wada dagaan; taasina waxay ka dhigtay dad dhaqan kastaba fahami kara, furfuran oo ka ilbaxsan reeraha kale. Dhismaha magaalada. Boorama waxee ka midtahay magaalooyinka aad u soo korooyo, magaaladaan waa magaalo ee dhismo ku socoto,waa magaalada ugu quruxda badan woqooyi galbeed. Waana magaalo leh garoon diyaaradeed. Borama waxay ku jirtaa magaalooyinka ugu cimilada wanaagsan geeska afrika, waana meel aya aad ugu helaan dalxiisayaashu, waa meel biyaha aad ugu qani ah. Borama waa magaalada kaliya ee ayna saamayn dagaalada sokeeye ee ka kadhay dalka, waa magaalo aad u nabadbadan yadoo ay ajaanibku aad u jecelyihiin. Borama waxa ku yaala Jaamacada ugu wayn waqtigan dalka Soomaaliya ee Jaamacadda Camuud, jaamacadan waxay kulmisa dhammaan arday soomaliyeed ee ku kala nool wadanka somalia yadoo ay jaamacadan ay isugu imaadaan. sidoo kale waxa ay leedahay jaamacada Elo- university oo kaalinta sadexaaad ka gashay heerka waxbarasho ee jaamacada soomaaliya qiimanyntii sanadka 2014. Borama waa magaaladii lagu aas aasay Dawlada Somaliland, waa magaalo dadka ku nooli ay nabada aad u jecelyihiin. Ilaha dhaqaalaha. Dhaqaalaha magaalada boorama waxee ku tiirsantahay xoolaha iyo beeraha, Waa magaalo ku dadaasho horumarka, sidoo kale waxee leedahay hoteel aad u casriyeesan (Hotel Rays) oo ah Hoteelka Somaliland ugu qurxoon.Inkastoo ee magaaladaan ka tirsantahay dalka somaliland oo aan ictiraaf ka haysan dunida hadana dhaqaalo fiican bay leedahay.Magaalada boorama waxaa laga joojiyay shilin soomaaligii lagu ne badalay lacagta jamhuuriyada Somaliland. Waxbarashada. Magaalada Boorame waxa ay aad ugu fiicantahy dhanka waxbarashda, waxeyna leedahay dugsiyo iyo jaamacado wax laga barto oo tayo leh oo ay kamid yihiin Jaamacadaha Camuud & Eelo oo loogu yimaado mandiqada Geeska Africa. Borama waxa loo yaqaana Hoyga Wax-barashada Soomaaliyeed. Magaalada Borama ma ahan magaalo madaxda gobolka Awdal oo kali ah ee sidoo kale waa xudunta waxbarashada. Waxaa ku yaala magaalada in ka badan 100 dugsi oo iskugu jira Dugsiyo Hoose, Dhexe iyo Sare. Dugsiyada sare ee ugu caansan magaalada waxaa ka mid ah: Al Aqsa Secondary School, Sh. Ali Jowhar Secondary, Ubaya- Ibnuka'ab Secondary School, Hassan Ardale Secondary School, Aayatiin Secondary School, Waaberi Secondary School, Al Qalam Secondary School, Al Nuur Secondary School and Adam Isaak Secondary School. Sidoo kale magaalada Borama waa hoyga Jaamacadda Camuud oo ah jaamacadii ugu horeeysay ee laga aasaaso cariga Soomaaliyeed burburkii dowladii Siyaad Bare ka dib. Jaamacada oo dhacda 5km bariga caasimada ayaa waxa dhigta kumanaan ardey ah oo ka kala yimid meelo kala duwan oo ka tirsan mandaqada Bariga Afrika. Waxa iyadna caasimadan ku taala jaamacada heerka sare ah ee EELO American University oo tiirka loo dhigay sanadkii 2005, iyo waliba SAW Waxa iyadna xusid mudan in caasimada Borama tahay hooyga Dugsiga Dhagoolayaash oo ah midkii ugu horeeyay ee laga furo gayiga Soomaaliyeed. Dugsigan dhagoolayaasha waxa uu tababar iyo waxbarasho lacag la'aan ah u fidiyaa dhammaan dadka dhagoolayasha. Bulshada magaalada Borama waa dad aqoonta aad u tix-galiya taageero fiicana siiya horumarinta wax-barashada. Waxa lagu qiyaasaa in 95% shacabka magaaladu leeyahay aqoon dugsi dhexe, in ku dhow 30% eey aqoon heer jaamacadeed taasi oo iskugu jirta dal iyo dibad. Gaadiidka Safarka. Gaadiidka ugu muhiimsan ee magaalada Borama waa gaadiidka dhulka kaasi oo isku xidha wadanada Jabuuti, Itoobiya iyo magaalada Borama iyo inta ee Somaliland. Sidoo kale waxay magaalada Borama leedahay Gegada Diyaaradaha Borama (Borama Airport) inkastoo aanu shaqaynin sanadan dambe, balse ay jirto rajo ah in dib u dhis lagu sameeyo. Magaalo Mataan. Magaalada Borama waxay mataan la tahay magaalada Henley ee wadanka Ingiriiska, taasi ooy leeyihiin xidhiidh aad u fiican. Jaamacadda Camuud. Jaamacada Camuud (;) waa jaamacad weyn oo ku taala 5 km waqooyi bari magaalada Borama ee gobolka Awdal, Somaliland. Jaamacada Camuud waxay ku taala deegaanka beeroleyda ah ee Camuud taasi oo 5 km ka baxsan magaalada Borama. Dagaaladii sokeeye ee dalka Soomaaliya burburiyey ka dib, sanadkii 1996 ayaa guuto aqoonyahano, waxgarad, ganacsato iyo bulsho weynta reer Awdal garteen ineey aasaasaan Jaamacada Camuud, taasi oo hooy looga dhigay meeshii uu ku yaalay dugsigii sare ee Camuud oo wakhtigaas xidhnaa. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1998dii ayaa jaamacada la furey ayadoo lagu bilaabay 66 ardey, labo waaxood (Kuliyada Waxbarashada iyo Waaxda Maamulka & Ganacsiga), iyo sadex professor. Guud ahaan, 18 sano ka dib wakhtigii la aasaasay, maanta Jaamacada Camuud waxay leedahay 9 kuliyadood (faculty) ay ka mid tahay Kuliyada Caafimaadka oo ardeydii ugu horeeysay ee dhakhaatiir ah ka qalinjebisay sanadkii 2007da; in ka badan 4,000 ardey, iyo 238 prof., macalin iyo shaqaale kale. __TOC__ Taariikhda Jaamacada. Sanadkii 1996dii ayaa guuto aqoonyahano, waxgarad, cuqaal, ganacsato iyo qurbo-joog reer Awdal ahi isla garteen ineey aasaasaan jaamacad waxbarsho, taasi oo laga hirgeliyay deegaanka Camuud, ee waqooyi bari magaalada Borama. Dadkii abaabulka jaamacada waday waxay isla garteen in dhismaha Dugsiga Sare ee Camuud oo wakhtigaasi shaqo gabay, laga dhigo hooyga Jaamacada Camuud. Dhinaca kale, sanadkii 1998dii ayaa la bilaabay casharada jaamacada, ka dib markii dib u habeyn lagu sameeyay dhismaha jaamacada oo 5 km waqooyi bari ka xiga magaalada Borama. Intaas waxaa dheer, agabka tiro yar iyo gaadiid kooban ayaa lagu wareejiyay maamulka jaamacada. Si kastaba ha ahaatee, bishii Julaay horaanteedii ee sanadkii 1998dii ayaa 66 ardey iyo sadex professor lagu bilaabay Jaamacada Camuud. Wakhtigani shaqaalaha, ardeyda iyo shidaalka gaadiidka jaamacadu waxay ku tiirsanayd deeqo ey jaamacadu ka heli jirtey ganacsatada iyo qurbo-joogta u dhalatay gobolka Awdal. Dadaal badan iyo dhiiranaan dheer ka dib, sanadkii 2003da wixii ka dambeeysay jaamacadu waxay noqotay mid ayadu ku istaagtey lugaheeda, sababtoo ah ardey badan ayaa ku soo biirtey jaamacada, isla markaana agab fiican ayay heshay jaamacadu. Sanadkii 2012ka Jaamacada Camuud waxay baahisay ineey bixiso 9 kuliyadood (faculty) oo waxbarsho ah; ay ka qalinjabiyeen kumanaan ardey ah; ay wakhtigaas diiwaan gashanaayeen tiro kor u dhaafaysay 4,000 ardey; tirada shaqaalaha, macalimiinta, iyo professoradu yihiin 238 qof; isla markaana ay leedahay in ka badan 30 gaadiid ah oo iskugu jira basas waawayn, caasiyo iyo gawaadhi kale. Jaamacada Camuud waxa lagu tiriyay 3000 machad ee ugu waxbarashada fiican caalamka. Deegaanka Camuud. Deegaanka Camuud waa dhul beeroleey ah oo dhaca 5 km waqooyi bari magaalada Borama. Deegaankan oo leh dooxyo dhowr ah, sida Dooxa Qoor-gaab, ayaa waxuu caan ku yahay beeraha khudaarta iyo midhaha. Jaamacada Camuud waxay ku taalaa koonfurta deegaanka Camuud, taasi oo ah meesha loogu magac daray jaamacada. Dugsiga Sare ee Camuud. Dugsiga Sare ee Camuud (Amoud High-school) waa dugsi sare oo ku ooli jirey deegaanka Camuud ee 5ta km waqooyi bari ka xiga magaalada Borama, gobolka Awdal, Somaliland. Jaamacada Camuud waxay ku taalaa koonfurta deegaanka Camuud, taasi oo ah meesha loogu magac daray jaamacada. Tan iyo wakhtigii dowladii Siyaad Bare dugsiga Camuud wuxuu ahaa iskool ardeydu wax ka bartaan isla mar ahaantaana dhex dagan yihiin, sababtoo ah magaalada wuu ka go'naa dugsiga sare ee Camuud. Ka dib, burburkii dowladii Soomaaliya ayaa keenay in Dugsiga Sare ee Camuud isna burburo, kaasi oo dib loo soo nooleeyay sanadkii 1996kii markii la isla gartey in laga dhigo Jaamacada Camuud. Qaabdhismeedka Jaamacada. Dhismaha ugu wayn ee ugu muhiisan ee Jaamacada Camuud waxay ku yaalaan koonfurta deegaanka Camuud ee 5 km waqooyi bari magaalada Borama. Deegaankaasi Camuud waxay jaamacadu ku leedahay dhul iskucelcelis dhan 5.5 km2 (3.42 mi2). Sidoo kale, dhulkaasi balaadhan ee jaamacada waxaa ku dhex yaala dhismayaal la badan 50 qol oo ardeydu wax ku barato, xafiisyo u ah maamulka iyo macalimiinta, bakhaaro iyo meelo wax lagu keeydiyo ah. Gaadiidka Jaamacada. Maadaama Jaamacada Camuud ka baxsan tahay magaalada Borama masaafo dhan 5 km, isla markaana aanay ahayn meel ardaydu degan tahay ama "boarding school", jaamacadu waxay leedahay tiro badan oo basas, caasiyo iyo gaadiid kale ah, kuwaasi oo aroortii ka soo qaada qeeybo kala duwan oo magaalada ah, galinka dambena dib ugu soo celiya magaalada. Dhismaha Jaamacada. Dhulka balaadhan ee jaamacada waxaa ku dhex yaala dhismayaal ka badan 50 qol, kuwaas oo intooda badan la dhisey wakhtigii deegaankaasi ahaan jirey Dugsiga Sare ee Camuud oo ku beegan maamulkii dowladii hore ee Siyaad Bare. Marka intaas laga yimaado, Jaamacada Camuud waxay dhismoyaal dhowr ah ku leedahay badhtamaha magaalada Borama. Shaqaalaha iyo Macalimiinta. Guud ahaan tirada shaqaalaha ee Jaamacada Camuud waxaa lagu sheegay 238 qof oo u kala baxa macalimiin, professoro, gargaare, dirawalo iyo shaqaale kale. Shaqaalaha Jaamacada Camuud waxaa ugu sareeya oo maamula Prof. Saleebaan Axmed Guuleed. Kuliyada Waxbarashada. Kuliyada Waxbarashada (Faculty of Education) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda waxabarashada, tababirada macalimiinta iyo macluumaadka la xidhiidha wasaaradaha waxbarasho ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay labada waaxood ee lagu bilaabay Jaamacada Camuud, tan kale waa Kuliyada Maamulka & Ganacsiga, markii la bilaabay sanadkii 1998dii. Diplomaka Labada Sano. Kuliyada Tababarka Macalimiinta (Teacher Training Program) waa tabobar iyo waxbarasho labo sano ah ooy Jaamacadda Camuud siiso macalimiin iyo arday laga soo xulo deegaano badan oo kala duwan oo ka mid ah Somaliland iyo Puntland. Dhinaca kale, sanadkii 2003da Jaamacada Camuud oo kaashanaysa hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxaa la bilaabay tababar macalimiinta oo ah labo sano diploma, kuwaas oo laga soo xulayo deegaanada Somaliland iyo Puntland. Dibloomkan labada sano ah ooy maalgeliyaan hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxa jaamacadu ku tababartaa ardey 300 kor u dhaafaysa kuwaas oo jaamacadu dejiso aqalo ay u kireeysay isla markaana maamusho noloshooda iyo waxbarashadooda. Kuliyada Maamulka & Ganacsiga. Kuliyada Maamulka & Ganacsiga (Faculty of Business and Administration) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda barashada ganacsiga, xisaabinta iyo maamulka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay labada waaxood ee lagu bilaabay Jaamacada Camuud, tan kale waa Kuliyada Waxbarashada, markii la bilaabay sanadkii 1998dii. Kuliyada Sharciga & Qaanuunka. Kuliyada Sharciga & Qaanuunka (Faculty of Sharia and Law) ee Jaamacada Camuud waa waaxda barashada sharciga diinta Islaamka, shuruucda caalamiga ah iyo qaanuun ama xeerka maxkamadaha ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2008da. Kuliyada Beeraha & Deegaanka. Kuliyada Beeraha & Deegaanka (Faculty of Agriculture and Environment) ee Jaamacada Camuud waa waaxda barashada beeraha, macluumaadka deegaanka iyo ka faa'iidaysiga kheyraadka dabiiciga ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud ee u jirta 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama iyo dhismo ku yaala magaalada badhtankeeda. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2004ta. Kuliyada Caafimaadka. Kuliyada Caafimaadka (Faculty of Medicine) ee Jaamacada Camuud waa waaxda caafimaadka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee Hosbitaalka Hayaat ee magaalada Borama. Bishii 9aad ee Sanadkii 2007da ayaa dufcadii u horeeysay ee dhakhaatiir ahi ka qalijebiyeen Kuliyada Caafimaadka ee Jaamacada Camuud. Kuliyada ITga & Koombuyuterka. Kuliyada ITga & Koombuyuterka (Faculty of IT and Computer) ee Jaamacada Camuud waa waaxda barashada teknolojiyada, macluumaadka koombuyuterka iyo shaqada koombuyuterka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud ee 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama iyo dhismo ku yaala magaalada badhtankeeda. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2008da. Kuliyada Dhakhtarka Ilkaha. waa kuliyada ugu qiimo badan xaga caafimaadka marka laga eego Ardaa Shishe. Jaamacada waxaa aasaasay niman aqoonyaahana oo jooga wadanka suoudi arebia iyo aqoon yahano reer Boorama ah Galinsoor. Galinsoor, sidoo kale loo qoro Gelinsoor, waa magaalo ku taala badhtamaha gobolka Mudug ee koonfurta Soomaaliya. Hordhac. Magaca Galinsoor micnihiisu waxaa uu yahay Galin oo ah maalin barkeed sida galab ama subax, iyo soor oo ah Martiqaadid Qof marti ah ama dad badan,(Micnaha oo kooban waa si wanaagsan u Martiqaadid iyo soo dhaweyn dad Marti ah) waa magaalo ku taala waqooyiga ee gobolka Galgaduud.Magaaladaan waa magaalo Muhiim ah sababtoo ah waxaa marta wado taariikhi ah oo isku xirta Koofurta iyo Waqooyiga Soomaaliya, Degmada Galinsoor waxaa dega Beelaha somaliyeed. Taariikh. Galinsoor waa magaalo ka mid ah magaalooyinka maamulka Galmudug, waxayna ku taala Waqooyiga Gobolka Galgaduud, waa magaalo Muhiim ah, waxaana mara laamida isku xira Koofurta iyo Waqooyiga Soomaaliya,magaalada Galinsoor waxaa Waqooyi ka xiga Bandiiradley, Koofurtana Cadaado, Galinsoor waxaa ku yaalo Labo iskuul, hoose dhexe iyo Sare, iskuulka hoose dhexe waxaa loogu magac daray allaha u Naxariistee Gen. Maxamed Faarax Caydiid, Magaalooyinka hoos taga waxaa ka mid ah, Bandiiradley, Dhabad, Mircawleed, Dacdheer, Deeqlo, Gaxandhaale, Dhardhaar, Tuulo Qorax, Wadd iyo Tuulooyin Badan, dadka Degmada Galinsoor waxay nolol ahaan ku tiirsan yihiin Xoolaha nool iyo Ganacsi, Galinsoor waa Magaalo ay daashadeen Colaado sokeeye laakin hadda waxay noqotay magaalada ugu horeysa Gobolada dhexe Xaga ammaanka,Waxbarashada iyo Caafimaadka, waxaana dadaal iyo Juhdi ay galiyeen dadka deegaanka gaar ahaan Jaaliyada Dibada iyo Dhalinyarada, kuwaasoo aas aasay, iskoolo wax lagu barto, General Caydiid Primary and Secondary School ayaa kaalin muuqata ka qaatay Waxbarashada Degmada. Hadaba magaalada Galinsoor waxaa dagan beesha Habar Gidir gaar haan Saleeban & Sacad.waana magaalo saaran laamiga oo u dhaxeyso magaalooyinka Gaalkacyo iyo Cadaado. Afbarwaaqo. Afbarwaaqo waa degmo ka tirsan degmooyinka gobolka mudug waxaana kataliya dadka deegaanka waxaa daga beesha shiikhaal reer samatar caagane iyo beesha reer nimcaali sacad dadka degaanka waa dad aad u jecel horumarka iyo nabada waxay hada ledahay magaaladu Isbitaal iyo Dugsi hoose dhaxe sare iyo adeegyada guud waayo magalaada waa magaalo xadaarad fog leh inkastoo dagaaladii sokeye uu burbuur baaxad weyn iyo sabacad iyo iidaan iyo afweyn iyo tuulooyin badan waxana ka arimiya maamulka galmudug.Degmada Af_barwaaqowaa degmo ka tirsan Degmooyinga gobolka Mudug. Hordhac. Magaalada Afarwaaqo waxay hada ledahay isbitaal iyo Dugsi hoose dhaxe  iyo adeegyada guud waayo magalaada waa magaalo xadaarad fog leh inkastoo Dagaaladii sokeye uu burbur baaxad leh sogaaray magaalada. Sidoo kale degmadu waa magaalo facweyn oo ku caan ah barashada diinta islaamka sidoo kale waa magaalo ganacsi af barwaaqo waa degmo caan ku ah biyaha iyo daaqa. (GREEN ZONE) sidoo kale waa Degmo caan ku ah wax soo saaraka dalaga beeraha iyo dhaqashada xoolaha sida geela ariga iyo Lo’da. Xoolaha degmadaan waxaa loo iib geeyaa dhamaan gobolada kale ee dalka iyo waliba dalka Saudi Arabia. Waxaa xiriir ganacsi oo aad u facweyn la leh degmadaan shirkada dhoofinta xoolaha ee indho deero oo ah shirkada kaliya ee heysata ogolaanshaha dhoofinta xoolaha ee deegaanka. Dadkeedana waxaa lagu qiyaasaa 190000 ilaa 210000 ruux, boqol & sagaashan kun ilaa laba boqol iyo toban kun.waxayna Ku Dhacdaa Goboladda Dhexe. Taariikh. Magalladu waa magaalo qaarami ah oo ku xasusinaysa waqtiyo hore sida dawladi dhaxe ee  siyad barre waxana ku yaalla schooladi iyo xabsiyadi waaga ay dhistay dawladi dhaxe ee Soomaaliya. Degmada Af-barwaaqo waa Degmo aad u qurux badan xiliga barwaaqada waxayna leedahay dhir fara badan oo inta badan abaar & aaranba cagaaran. Ugu Danbeyntii Degmada Af-Barwaaqo waxaa Ka socda Horumar badanOoy iska kaashanayaan Dadweynaha Degmada af-barwaaqo iyo qurba joogta ka soo jeeda Degmada Af -barwaaqo. Ibraahim Xasan Caddoow. Ibrahim xasn caddow,waxuu ahaa aqoonyahan,siyaasi somaliyeed taariikh nololeedLink title ibrahim casan cadaw waxaan loo magacaabay 2006 xoghayaha arimaha dibada ee midowgii makamadaha islaamigaa, waxuu ku noolaa USA, isagoo maamule ahaan uga soo shaqeeyay American university oo ku taal Washington Dc,kadib waxuu ku noqday wadankiisii hooyo ee Somalia 1999, isagoo maamule kanoqday jaamacada banadir,waxuuna xiligii maxkamadaha islaamigaa u matalay,wadahalo badan sida kii Khartoum iyo Nairobi, kadib dhisitaankii dawladii madaxweyne sharif waxaa loo magacaabay wasiirka tacliinta sare ee DFKG,waxuuna deeqo badan oo waxbarasho kahelay dawlado badan,sida yemen, Headline text. bishii December 3, waxaa prof cadaw lagu dilay qarax kadhacay hotelka shamow, halkaasoo uu goob joog ka ahaa,ardo qalin jabinaysy waxaana halkaas ku dhintay dad badan oo isugu jiray macalin,ardo,iyo wasiiro, qaraxaasoo runtii umada somaliyeed naxdin wayn ku Jowhar. Jowhar (,, waxaa loo aqoon jiray "Villaggio Duca degli Abruzzi") waa xarunta gobolka Shabeellaha Dhexe ee Gobolada Soomaaliya. Waa magaalo ay gacano badan iskaga dambeeyeen burburkii kadib hadda waxaa gacanta ku haya maamulka Dawladda federaalka Soomaaliya, taasoo kala wareegtay Al-Shabaab. Waxay 90 km (50 mi) magaalada caasimadda ah ee Muqdisho. Sidoo kale waxay leedahay garoon diyaaradeed woqooyiga magaalada. Taariikh. Jowhar waxaa aas aasay beeraaleey ka socotay boqortooyadii Saafooy, beeraaleeydaas waxaa ugu caansanaa Luigi Amedeo, Duke of the Abruzzi, kaasoo yimid Soomaaliya 1873 wuuna ka helay deegaan ahaan. Duke wuxuu guda galay dhismaha, jidad, iyo dhabba tariin, iskoollo, isbitaallo, iyo dhismo masaajid ay dadka deegaanka ka codsadeen. Wuxuuna guursaday haweeneey soomaaliyeed kadibna halkaas ayuu ku geeriyooday. 1920kii "Villaggio Duca degli Abruzzi" u aheed deegaan dhul beereed ah, 1926dii waxa ay magaalada ahayd 16 xaafadood oo ay daganyihiin 3000 Soomaali 200 talyaani. waxaa bartamaha magaalada jowhar mara webiga shabelle oo kala qeybiya 4afarta xaafadood ee jowhar uu ka kooban yahay kuwaasi oo kala ah horseed iyo buulasheikh oo dhanka bari ee magaalada jowhar xiga iyo kulmis iyo hantiwadaag oo iyana ah xaafadaha galbeed uga beegan magaalada jowha. dadka asaliga ah ama sida saxda ah loogu yaqaan jowhar waa qabaailaadka kala ah waaqbiyo iyo walamooy oo ka wada tirsan beelaha shiidlo ee dega deegaanada gobolka shabellaha dhexe gaar ahaan hareeraha webiga shabelle ee gobolka shabellaha dhexe. jowharna waxaa leh dagana bessha shiidle 89% inta kalana waa isudardar gaaljecel makane iyo abgaal Magaalada waxay soo noqatay xaruta Dawladda kumeelgaarka ah ee soomaaliya xiligii xukuumadii cali maxamed geedi iyo madaxweynihii cabdullaahi yuusuf, waxaana ka talinayay xiligaa hogaamiyihii koofurta maxamed dheere oo kusoo dhaweeyay dowladii habawga aheed ee kiinya lagusoo dhisay. waxaana magaalada ka qabsaday midoowgi Midowga Maxkamadaha Islaamiga 2006dii bishii diseember.Magaalada Jowhar waxay u jirtaa caasimada muqdisho 90KM. waxaana magaalada dhex mara wadada weyn ee kasoo baxda magaala muqdisho ee isku xitra gobolada dhexe ee wadanka.Waxaa ay leedahay garoon diyaaradeed oo caalami ah, waxaana markeeda hore isticmaali jiray dowladihii dhexe ee siyaad bare, waxey garoonkaas ku taalaa woqooyiga magaalada jowhar.Waxaa kale oo magaalada ku taalo warshaddii weyneed oo soo saari jirtay sonkorta iyo warshaddii barafuunka iyo warshaddii suufka sameynjirtay.Jowhar waxee ku taalaa dhul beereed aad u baaxad weyn.Magaalada waxay caan ku tahay beeraha iyo xoolaha. Warshadaha. Warshada Sonkorta ee Jowhar waa warshad oo soo saarto sonkor waxeena ku taalaa magaalada Jowhar ee gobolka Shabeellaha Dhexe. Warshadaan waxaa la sameeyay 1926kii. Waxa ay ahayd warshadda ugu wayn bariga afrika, awood waxay ulahayd inay sameeyso 3,000 Kiintaal oo qasabka sokorta laga sameeyo, waxa kaloo ay samayn jirtay sifaynta sokorta, waxay lahayd Rug shaybaar Kiimikada ah oo lagu baari jiray qasabka inta ay hawsha waddo, waxa ayna ku shaqayn jirtay Gaas-Dabiici oo laga soo saari jiray haraaga walxaha qasabka iyo miraha. Beero 60-80 Hegtar ah ayaa qasabka lagu beeri jiray waxaana lagu soo rari jiray qasbka Tariin oo Talyaaniga lahaa oo Muqdisha ka soo bixi jiray jowharna alaab ka qaadi jiray waxaana maamuli jiray tariinka ninka lagu magacaabo Duca degli Abruzzi. Isgaarsiinta. Magaalada waaxaa ka howlgala shirkado isgaarsiin oo ah shirkadaha ka howlgala dhamaan Soomaaliya sida Hormuud, Nationalink, Orbit, Somafone, iyo telecom somalia. Magalada Jowhar waxey leedahay website ugu caansan Soomaaliya lana yiraahdo www.jowhar.com. Dhinacyada is gaarsiinta waa arin ku soo korodhay sanadkii 2002-05 20 xilli ay reer jowhar badan dibadaha qabteen loona bahdaay barkulaan. waxaana website ka www.Jowhar.com asasaay wiil reer jowhar ah laguna magacaabo Saalax yuusuf Macalin kuna dhashay magaalda jowhar kuna soo barbaraay kuna noola ilaa sanadkii 1986. Tareen. Tareenkii isku xiri jiray Muqdisho iyo Jowhar (Villaggio Duca Degli Abruzzi) Buulo Burde. Buuloburde (), (sidoo kale loo qoro Buloburti ama Bulobarde), waa magaalo ku taala badhtamaha gobolka Hiiraan ee wadanka Soomaaliya. Hordhac. Buuloburte ama Buulaay (Af-Taliyaani "Bulo Burti") waa magaalo ku taala gobolka Hiiraan ee bartamaha Soomaaliya.Degmmadwaxaa waxa ay ku taal goob muhiim ah oo ku caan ah dhulbeereed aad u qaalisan waa magaalo aad uquruxbadan marka loo fiiriyo degmooyinka kale ee ku yaallaa gobollada kala duwan oo ka koobanyahay dalka.Waxaa magaalada aad looga helaa caanaha noocyadooda kala duwan.Waa magaalo qaraami ah, waxa lasheegaa ineey tahay magaalo qadiimi ah oo illaa dhoowr qarni jirto. Taariikhda degmada. Degmada Buulo-burte waxay ku taalaa dhanka qoraxsin ee Wabiga Shabelle, waxeey muqdisho ujirtaa 220km waagii hore magaalada waxaa la dhihi jiray buuloburte oo macneheedu yahay (Buuladii bacaadka), lakiin markaan dambe ayaa wuxuu magacaasi isku bedelay buulo Barde (Barde) waa geed wabiga jiinkiiska ka baxo ayna caan ku tahay buuloburte.Buuloburde waxay kaloo ku magacdheertahay Buulaay ama deebleey oo dadkii hore u yaqaaniin. Magaalada Buuloburto waxay caan ku tahay xoolaha sida Ariga, Geela iyo Lo'da, magaaladani waa magaalo laga helo dhammaan dhirta kala duwan ee laga soo saaro wadanka Soomaalia, waa magaalo laf dhabar u ah dadka iyo gaadiidka ku kala safra goballada dhexe iyo gobollada waqooyi. Magaaladan ayaa u muuqato mid ganacsigeedu uu sii balaaranayo lagana yaabo in ay hogaamiso ganacsiga gobolka Hiiraan iyadoo dadkeedana maalinba maalinta ka danbeysa sii badanayo. Waxaa ka dhacay dagaal weyn sanadkii 1922 oo u dhexeeyey askartii talyaaniga iyo kuwii SH Xasan Barsane oo ey dad badani ku nafwaayeen. Iskuulada. Buuloburde waxaa ku yaala dugisyo sare iyo kuwa dhexe iyo kuwa hoose iyo kuwa kale, laakiin degmada buulaburde waxaa lagu xasuustaa dowladii maxamed siyaad barre ineey ka soo bixi jireen dad aqoontooda sareeyso xaga waxbarashada xaga isporiga,waxaan xasuusanaa gobolada dalka Soomaaliya marka loo fiiriyo xaga isportiga waxeey ka soo bixi jireen bahsdfredsssrghcdthfddddankood gobolka hiiraan gaarahaan degmada buulaburde Bulshada. Degmada buuloburte waxaa degan dad lagu qiyaaso in ay gaarayaan (?) waxaa ku nool qabaa'il somaliyeed, laakiin ma sheegaan qabiilkooda oo haddii la weediiyo waxa uu kuugu jawaabaa reer b/burte. degmada waxa eey leedahay qisooyin aad ufarabadan halkaanna kuma soo koobi karo,waxaa ay kaloo leedahay Buundo lagu tilmaamo in ee ka midtahay kuwa ugu qatarsan Soomaaliya oo dhan. Xarardheere. Xarardheere () waxaa magaceeda la sheegaa in uu ka yimid labo magac oo isku tagtay oo kala ah Xarar+dheere=Xarardheere,waxaana loogu bixiyey geed dheer oo xarar ah oo magaalada ka bixi jiray. magaaladan waxa ay ka mid ah magaalooyinka gobolka Mudug uu ka kooban yahay isla markaana ku taalla dhinaca deexda. Magaaladani waxey ku taalaa dhinaca qorax ka soo bax ee bari. Degmadaan waxaa ka jira ganacsi ballaaran oo dhinaca dalagyada beeraha kasoo baxa, xoolaha iyo weliba kalluumeysiga oo ah qeybta ugu weyn ee lacagta adagi kasoo,gasho dadka degaanka. Degmada xarardheere waxaa daga Qabiilka Hawiye Gaar ahaan beesha Habar Gidir. waxaa muuqata in magaalada iyo degaamada hoos yimaadaba ay ka badbaadeen colaadihii qabaa'ilka ee ka kacay guud ahaan Somaaliya gaar ahaanna gobolada dhexe ee Somaaliya, Afgooye. Afgooye (,) Waa Degmo ka Tirsan Gobolka Shabeelaha hoose Waa Magaalo aad u Qurux badan ku Taalo Meel istaraatiiji ah Soddon km(30 km) kaga beegan Galbeedka Magaalada Muqdisho.Tirada Dadka ku Nool waxaa lagu Qiyaasaa ku dhowaad 79,400 oo Ruux. Degmadu waxey leedahay dhul beereed aad u baaxad weyn. Bartanka Magaalada Waxaa Mara Wabiga Shabeele oo ah Wabiga ugu dheer somaaliya Magaaladu Waxey leedahay Laba Buundo oo aad u Qurux badan, Sidoo kale Magaalada waxaa loogu kala goosha doonyo ka Sameysan alwaax oo loogu kala gudbo karo wabiga labadiis dhinac. Degamadu waxaa ku yaalo Suuqa ugu weyn ee ka ganacsiga xoolaha nool ee gobolka shabeelaha hoose. Xaafadaha:. Degmada waxaa hoos imaada Tuulooyin aad u fara badan. Degmada Qabaailka ugu badan ee Daga Waxaa ka Mid ah: Galadi iyo Wacdaan Cismaan Waxaa kaloo dagan Qabaailka Jareerweyn, Bagadi iyo Murusade Nidaamka Waxbarasha Degmada Afgooye waa Mid lamida guud ahaan wadanka Somaliya, Tan iyo Burburkii dowladii dhexe ee Soomaliya Nidaamka wax barsho ee wadanku waxuu ku jiray xalado aa d u adag blse Waxaa gacanta ku hayay Nidaamka Daladaha.. Degmadu waxey leedahay isbitaalo caafimaad oo la tacaala bukaanka xanuunsan. Taariikh. r. Degmadu waxey soo martay Maamulo kala duwan Mamulkii ugu Xukunka dheeraa waxuu ahaa Maamulkii Saldanada Galadi Oo ka talinayey Ku dhowaad 150 Sano laga soo bilaawo Dabayaaqadii Qarnigii 17aad ilaa 1910 Taariiqda Miilaadiga. Waa magaalo aad u Nabdoon leh dhul beeraad aad baaxad weyn. F.G: Wax badan ayaa ka dhiman Qoraalkani Qofkii Xog ka heysaa Waa ay dhamestiri kartaa. Mengista Xayle Maryam. Mengista Xayle Maryam waxaa uu ahaa madaxweynihii ugu horeeyay dalka Itoobiya, waxoona ahaa madaxweyne Shuuci ah taariikhda marka ee u dhaxeesay 1974 ilaa 1987.Ninkaan hadda waxoo dhuumasho ahaan ku noolyahay wadanka Simbaabwi. Mengista Xayle Maryam. waxa uu ahaa aasaasihii xisbigii shuuciga haa ee Itoobiya. waxa uu hogaaminayay wadanka Itoobiya xiligii Dagaalkii xoraynta ogaden ee dhexmaray Soomaaliya iyo Itoobiya sanadkii 1977 waxa kale oo uu sabab u ahaa dhimashaddii Anbaradoorkii Itoobiya Xayla Siilaasi Hargeysa. Hargeysa) waa magaalo ku taala Waqooyiga Soomaaliya iyo caasimada Somaliland. Caasimada Hargeysa waa magaalo madaxda Somaliland, jamhuuriyad iskees isku magacawdey oo wali la aqoonsanin. Wakhtiyadii hore, magaalada Hargaysa waxay ka tirsanayd maamulkii Saldanadii Adal ee ka arimin jirey deegaano badan oo Waqooyiga Soomaaliya. Ka dib, wakhtigii gumeysiga Boqortooyadii Ingiriiska ayaa magaalada Berbera laga dhigay magaalo madaxdii British Somaliland, waxa sanadkii 1941 lagu wareejiyay magaalo madaxda caasimada Hargeysa. Sannadkii 1960, waxaa madaxbanaani heshay ilaaladii gobolada Waqooyi kuwaasi oo la midoobay Koonfurta Soomaaliya, sidaasi ayaa Hargaysa ku dhaaftey magaalo madaxnimadi. Laakiin waxay magaaladu ahayd mid ka mid ah magaalooyinka ugu wayn Jamhuuriyadii Soomaaliya. Si kastaba ha ahaate, magaalada Hargeysa waxay dhacdaa dooxada Galgodon ee deegaanada Oogo, waxayna magaaladu ka saraysaa biyaha bada joog dhan 4,377 mitir. Juquraafi ahaan magaalada Hargeysa waxay saaran tahay buuro, dooxyo iyo deegaan caro bataax leh. Si la mid ah magaalooyinka kale ee ku yaala Somaliland, dhismayaasha magaalada Hargaysa waxay caan ku yihiin farshaxanka iyo qurxinta dhagaxa dabiiciga ah ee laga helo buuraha ku hareersan magaalada. Guud ahaan, magaalada Hargeysa waa tan ugu bulshada badan magaalooyinka Waqooyi, waxaana ku nooc caasimadan shacab dhan 1.2 milyan. Deegaanka magaaladan waxaa aad uga baxa geedka tiinka. Magaca. Sida ilo badani isku raaceen magaca Hargeysa wuxuu asal ahaan ka yimid ereyga "harga-geeya" oo ka turjumaya in horaantii Hargaysa ahaan jirtey meel loo soo iib keeno haraga xoolaha. Ilo kale waxay ku waramaan in magaca Hargeysa ka yimid erey Af-Oromo ah kaasi oo la micno ah "meeshii tiinka badneyd". In kastoo aan la haynin taariikh xaqiiqo ah, waxaa la aaminsan yahay in Hargaysa uu aasaasay Sheekh Madar qiyaastii 1800, wakhtigaasi oo sheekhu ka dhisay maqaam xereed iyo meel lagu nasto marka loo socdo magaalada Saylac ama Herer. Qaamuus. Qaamuus (;) waa ereyo badan oo la soo ururiyay kuwaasi oo luuqad (ama af) ku turjumaya luuqad kale. Sida caadiga ah, qaamuusku wuxuu u habaysan yahay nidaamka alifbeetka; taasi oo ka bilaabanta xarafka koowaad ee luuqadaasi. Qorista iyo diyaarinta qaamuus waa shaqo aad u badan oo qaadata wakhti iyo maal; waxaana maanta dunida jira qaamuusyo badan oo isku fasira labo ama dhowr luuqadood. Tusaale ahaan, waxaa jira "Qaamuuska Af Soomaaliga iy Ingiriiska", iyo kuwo kale oo badan. Sharaxaad. Qaamuusku waa buug erayga ama luqadaha fasiro. Sidoo kale, waxoo kuu fasiraa ama kuu turjumaa, luqadaha kale. badanaa qaamuusyaasha waxaa lagu tixay, alifbeetada, si oo u fududaado, radinta xarafka aa raadineesid. Ceel Buur. Ceelbuur (Af-Ingiriis: "El Bur") waa magaalo qadiimi ah ee ku taal gobalada dhexe ee dalka Soomaaliya gaar ahaan gobolka galgaduud. Waa magaalo ka mid ah magaalooyinka ugu taarikh dheer ee dalka wexeyna ahaan jirtey xarunta gobollada dhexe laga xukumi jirtey xiliga gumeysiga.Magaalada Ceelbuur wa magaalo taarikh dheer ku leh dalka Soomaaliya wexeyna leedahay astaamo soo jiray ilaa qarnigii 16-aad xiligii gumeysiga. Ceelbuur waxay caan ku tahay habka burkija sameenta iyo agabyada laga sameeyo dhooqada jilicsan ee laga qodo dhulka hoostiisa oo ay ceelbuur ku tahay Hodan Ceelbuur waa magaalo kulansatay Qurux iyo hanaan wanaagsan marki aad eegto biyaha dur duraya ee dhex ceegaaga bartankeeda iyo jawiga u goonida ah oo ay leedahay sidoo kale degmada Ceelbuur waxaa Ku yaalo Xarunta ciidanka guutada 22 aad ee malatariga xooga dalka somaliyed oo lagu magacaabo xarada ee daganayen caana moog. dhanka fidininta diinta ceelbuur waxee Ku lee dahay taariikh aad u dheer waxeena aheed magaalada oo daganaay ama oo ka soo jeeday Sheikh Maxamed Faarax Culusow oo culumada somaliyed intooda badan ee yahiin faraci quraanka iyo kutaabta kale ee cilmiga oo soo baray ee Ceelbuur gobolada fog fog iyo kuwa dhawba uga imaa jiray in eey diinta ka bar taan Shiikha Ceelbuur waxaa Dagan oo xadaarad iyo ilbaxnimo fogba ku leh Beelaha murusade sida Habar Maxamad:(Hilibi,Daguuro),Habar Ceeno, Majabe Sabti:(Abakar,Habar Idinle), Cabdale Sabti, Ibraahiim Sabti. Addis Abeba. Adiss Ababa () waa Caasimada Dawlada Federaalka ah ee Itoobiya, waana Magaalada ugu weyn itoobiya isla markaasna waa Gobol gaar ah. Micnaha Addis Ababa waa Ubaxa Cusub waxaana Xafiis ku leh Ururka Midowga Afrika, dadka ku nool waa illaa 4 milyan. dadka degan waa illaa 80 isir oo kala duwan oo ku hadla 80 afaf. Waxaana ku yaal Garoon diyaaradeed oo la yiraahdo Garoonka Diyaaradaha ee Bole, asaaskeedu wuxuu ahaa 1886. jooga badda waxay ka sareysaa 2500m. waxayna caan kutahay isu dheeli tirnaan cimilo sanadka oo idil. heer kulkeedu ma dhaafo 16. Iyadoo la raacayo Dastuurka Itoobiya ee 1995, magaalada Addis Ababa waa mid ka mid ah labada magaalo ee federaalka ah ee ka masuul ah Dowladda Federaalka ee Itoobiya. Magaaladda kale ee leh isla xaaladdan waa Dire Dawa oo ku taal bariga dalka, labada magaalooyinkana waxay ku yaalaan Gobolka Oromiya. Horaantii, kadib markii la aasaasay qaab-dhismeedka federaalka ee 1991-kii oo ku hoos maray Axdiga Ku-Meel-Gaarka ah ee Itoobiya, Dawladda Hoose ee Addis Ababa waxay ka mid ahayd dawladaha 14-ka dawladood ee cusub. Si kastaba ha ahaatee, qaab-dhismeedkan waxaa beddelay dastuurka federaalka ee 1995-kii, natiijadaasna, Addis Ababa ma lahan xaalad dowladnimo. Maamulka magaalada Addis Ababa waxay ka kooban tahay Duqa Magaalada, oo hogaaminaya laanta fulinta, iyo Golaha Magaalada, oo dejiya xeerarka magaalada. Si kastaba ha noqotee, iyada oo qayb ka ah Dowladda Federaalka, Baarlamaanka Federaalka ayaa dejiya sharciyo ku xiran Addis Ababa. Xubnaha Golaha Deegaanka waxaa si toos ah u doorta dadka deggan magaalada iyo Golaha, markaa waxay doortaan Duqa dhexdooda xubnahooda. Xilliga xafiiska ee loo doorto saraakiisha la soo doortay waa shan sano. Si kastaba ha noqotee, Dawladda Federaalka, marka ay u aragto daruuri, waxay burburin kartaa Golaha Magaalada iyo maamulka oo idil oo ay u beddeli karaan maamul ku-meel-gaar ah illaa inta doorashadu socoto. Dadka degan Addis Ababa ayaa matalaya Baarlamaanka Federaalka, Golaha Wakiilada. Si kastaba ha noqotee, magaalada ma matalayso Aqalka Federaalka, taas oo ah aqalka sare ee federaalka ee ay wakiil ka yihiin wadamada xubnaha ka ah. Laanta Fulinta ee Duqa Magaalada ayaa ka kooban Maamulaha Magaalada iyo laamaha kala duwan ee xafiisyada adeegga bulshada. Duqa magaalada Addis Ababa waa Gudoomiyaha Dimoqraadiyada ee Oromo People's Democratic Organization (OPDO), oo ah xubin ka tirsan Isbahaysiga Xukumadda ee Jabhadda Dibudhiga Dimuqraadiyadda (EPRDF). Mudane Diriba Kuma wuxuu xilka kala wareegay 9kii Luulyo 2013. Wuxuu hore u ahaa Kuma Demeksa (oo sidoo kale ka tirsan xisbiga OPDO), wuxuu muddo shan sano ah ka soo shaqeeyay 30kii Oktoobar 2008. Intii ka horeysay, Dowladda Federaalka waxay u magacawday Mr. Berhane Deressa inuu hoggaamiyo maamulka kumeelgaadhka ah ee ka shaqeeyey laga bilaabo 9kii Maajo 2006 ilaa 30 Oktoobar 2008 ka dib dhibaatadii doorashadii 2005. Doorashadii qaran ee 2005, xisbiga talada haya ee EPRDF ayaa guulo waaweyn ka soo gaaray Addis Ababa. Si kastaba ha ahaatee, mucaaradka ku guuleystay Addis Ababa ma aysan ka qeyb geli xukuumadda labada heer gobol iyo mid federaalba. Xaaladdan ayaa ku khasabtay Dawladda Federaalka ee EPRDF in ay ku wareejiso maamul ku-meelgaar ah illaa iyo inta doorasho cusub la qabtay. Natiijo ahaan, Mr. Berhane Deressa, oo ah muwaadin madax banaan, ayaa loo magacaabay. Qaar ka mid ah duqayadii hore ee Addis Ababa waa Arkabe Oqubay (2003-06), Zewde Teklu (1985-89), Alemu Abebe (1977-85) iyo Zewde Gebrehiwot (1960-69). Qalabka la yaabka leh waxaa ka mid ah Cathedral Cathedral (oo la aasaasay 1896 iyo sidoo kale guriga lagu hayo matxafka), Quduuska Quduuska ah ee Qudduuska ah (marxuumka ugu weyn ee Orthodox Orthodox Cathedral) iyo meesha lagu aasayo ee Emily Haile Selassie iyo qoyska Imperial, iyo kuwa ku dagaallamay reer Talyaani intii lagu jiray dagaalkii labaad ee aduunka. Waxaa sidoo kale jira garoonkii hore ee Imperial ee Menelik oo weli taagan kursiga rasmiga ah ee dawladda, iyo Aqalka Qaranka oo hore loogu yaqaanay Jubilee Palace (oo loo dhisay in lagu calaamadeeyo Boqortooyada Boqortooyada Haile Selassie ee 1955) taas oo ah degaanka madaxweynaha Itoobiya. Jubilee Palace ayaa sidoo kale loo qaabeeyey ka dib markii Buckingham Palace ee Boqortooyada Ingiriiska. Xarunta Afrika waxay ku taallaa dhammaan meelihii Menelik II ee laga soo galo Garoowe halkaasoo ah Xarunta Dhaqaalaha ee Qaramada Midoobay ee Afrika oo xarunteedu tahay sidoo kale xafiisyada QM ee Itoobiya. Sidoo kale waa goobta lagu aasaasay Ururka Midawga Afrika (OAU), oo ugu dambeyntii noqday Midowga Afrika (AU). Midawga Afrika ayaa hadda ku jira xarun cusub oo lagu dhisay meel ku taal xabsiga Akaki Xabsiga, oo ay ku leedahay dhulkii ay ku deeqeen Itoobiya ee ujeedadaas ku lahayd qaybta koonfureed ee magaalada. Tiyaatarka Hager Fikir, oo ah tiyaatarka ugu da'da weyn Itoobiya, wuxuu ku yaalaa degmada Piazza. Dhawaqa Quduuska ah ee Trinity Cathedral waa dhismaha baarlamanka, oo lagu dhisay xukunka Haile Selassie, oo leh minaarad saacadeed. Waxay sii waddaa inay u adeegto sida kursiga Baarlamaanka maanta. Dhamaan Baarlamaanka waa Shengo Hall, oo ay dhistay xukunka Derg ee Mengistu Haile Mariam oo ah hoolka baarlamaanka cusub. Shengo Hall wuxuu ahaa dhismaha adduunka ugu weyn ee la dhisay, kaas oo lagu dhisay Finland ka hor inta aan lagu soo shirin Addis Ababa. Waxaa loo isticmaalaa shirar waaweyn iyo heshiisyo. Itegue Hotel, oo dhisay 1898 (Calendar Calendar) oo ku taal bartamaha magaalada (Piazza), ayaa ahaa hotelkii ugu horeeyay ee Itoobiya. Degmada Merkato, oo noqotay midka ugu weyn suuqa Soomaliya, waa Masaajidka Grand Anwar ee masaajidka ugu wayn ee laga dhisay dalka Talyaaniga. Dhowr mitir oo koonfur-galbeed ah ee Masjidka Anwar waa kaniisada Raguel oo la dhisay ka dib markii xoriyadii Empress Menen. Dhismaha masaajidka iyo kaniisaddu waxay calaamad u tahay xidhiidhka nabadeed ee dheeriga ah ee u dhexeeya masiixiga iyo diinta Islaamka ee Itoobiya. Kaniisadda Katooliga Katooliga ee Quduuska Quduuska ah wuxuu kaloo ku yaal degmada Merkato. Ugu dhow Garoonka Diyaaradaha Caalamiga ah waa Madhane Alem (Badbaadiyaha Dunida) Orthodox Cathedral, oo ah kan labaad ee ugu weyn Afrika. Tilmaamo kale oo magaalada ka mid ah suuqa sare ee Mercato, jimicsiga Jan Meda, Xarunta Madadaalada ee Bihere Tsige iyo jidka tareenka ee Jabuuti. Goobaha cayaaraha waxaa ka mid ah Iskuulada Addis Ababa iyo Nyala. Abaalmarinta Afrika ee 2008-dii ee ciyaaraha fudud ayaa lagu qabtay Addis Ababa. Buuraha Entoto waxay ka bilaabmaan xaafadaha waqooyiga. Xaafadaha magaalada waxaa ka mid ah Shiro Meda iyo Entoto oo waqooyiga, Urael iyo Bole (Guriga Bole Internat Burco. Burco waa magaalo ku taala Gobolka Togdheer ee koonfurta Somaliland. waana caasimada labaad ee Somaliland. Burco Waa magalada uGu wayn togdheer, sidoo kale waa magaalo madaxda Gobolka Togdheer. Magaaladaan waa magaalo qadiim ah, waxayna caan ku ahayd dhanka Sport-ga. Taariikh. burco waxa qiyaastii ay aasaa santay bilawgii qarnigii 19 magaceedii hore wuxuu ahaa ceelgooni magaca burco waxa loo bixiyay 1910, waana magaalo siman oo aan buuro lahayn waxana ay ku taala meel istaraatiiji ah oo ah badhtamaha somaliland, waa magalo bilic wacan waxana leedahay laamiyo waafi ah oo quruxbadan.inkastoo la sheego in ay magaladu ka taariikhdaa ka horaysay 1910. lkn magaaladu waxay soo martay saddex maraxaladood, ama saddex burco. burcaddii koobaad waxay bilaamatay qarnigii 18,xiligaa waxaa ku yaalayy dhowr meheradood oo ay kala lahaayeen labadan qabiil,ciise cibraan iyo reer xuseen, by samiira saleban warshadaha. Burco waxaa ku yaala warshado badan waxaa kamida 1 (warshada taydha indhadeero) 2 (warshada saabunta) 3 (warshda biyaha maaxda togdheer)4(warshada xareeda) 5 (warshada biyaha saxsaxo) 6 (warshada marmarka guryaha) 6(warshada furshanta) 7(warshada cabitaanka coco hapy iwm samaysa) 8 warshada hargaha) 9 (warshada adhiga jaqiiqa yaryar) 10 (warshadaha biriishyada iyo dhismaha wadanka) burco waxaa kuyaala tog aad u qurux badan toga waxaa laga sameeyey laba briish suuq bari iyo suuq galbeed burco waa magaalo ku xeel dheer Siyaasadda hadaytahay tii somalia iyo haday somliland tahay ba dadka reer burco waa dad aad iyo aad ufurfuran bulshda lasoo daristana sifiican ula dhaqma magaalada burco waxaa kuyaala xaafado bad oo aan la tirin karin waxa ka mid ah xaafadahaa maxadka,oktoobar,hodanqaylo,xaafada aleeli tuurta,jarmalka,garbada,dubayda,dhuurta,afgooye, kiiniyada, lafoolayda, maxamed cali saylada, barsiigo,iyo in kale oo badan iwm. burco waa magaalada dalxiiska somaliland qof waloo somali ah uu usoo dalxiis tagaa. Qabaailka Dega. markaynu ka hadlayno beelaha ama qabaailka daga somaliland burco waxaa si gaar ah u daga 4 beelood waxay kala yihiin habar yooniis iyo habar jeclo oo ah labada beelood ee ugu badan hase yeeshee waxa kaloo dega. arab iyo habal awal iyoweliba qabiilooyinka lahayb sooco ama Gabooyaha loo yaqaano. dhammaan beelahaasi waxay si guud uga wada shaqeeyaan danta magaalada. by Saki khadar Muuqaalka guud. Muuqaalka guud dee adba waad iska garaysaa Muuqaalka guud ee magaalada Burco waa mid aad u wanaagsan wakhtigan xaadirka ah, marka loo eego xiliyadii hore ee ay Burco soo martay. Guud ahaan magaalada waxa ka socda dhismayaal kala duwan, waana magaalo koriinkeedu socdo oo ay marba marka ka dambaysa wax ku kordhayaan…. Burco waa caasimada koobaad ee Somaliland lakin lagama dhigin waa magaaladii lagaga dhawaaqay gooni isutaagii.waxyaabo badan baa jira oo ay xukuumada somaliland ilaa haatan u qaban gobolkan togdheer hasa yeeshee himiladii inta badan ay sugayeen iyaga iyo waliba dhammaan shacabka somaliland oo ahayd lacagtii giinbaarta ahayd oo laga badalay maalmihii u dabaal daga ama sanad guuradii 20aad ee ka soo wareegta xornimadii qarankan somaliland lacagtaasoo dhibaato weyn ku haysay qaranimada somaliland haday noqoto dhaqaale iyo haday noqotaba qaranimo laakiinse hawsheedii waa dhamaatay. Dadka reer Burco waa dad aad u aaminsan Qadiyada Somaliland, waa dad ku adag diinta islaamka waxaana ka muuqata astaamaha diinta islaamka marka aad eegto labisaada iyo dhaqankooda oo ah kii hore kamana taabo galin dhaqanka reer galbeedka ee dharka dhajiska ah la xidho, Muuqaalka magaalada aad ka qaadanaysaa waa mid aad u sareeya marka loo eego baryihii hore oo la odhan jiray dadka reer Burco waxay sitaan budh iyo Toori, Haatan wax budh iyo Toori ah inaad aragtaa way kugu yaraanaysaa waxaad moodaa in ay arimahaas horumar weyn ka sameeyey haatana uu amaanku aad u adagyahay waana magaalo amaankeeda la isku lahayn karo waqti xaadirkan. Bal hadaba aad eego Burco iyo Xaaladaheeda nololeed bulsheed, siyaasadeed, waxbarashada, Dhaqaalaha, Ganacsiga, dhalinyarada Nolosha Iyo dadweynaha:- Burco marka aad eegto nolosha iyo dadka ku nool waxaan odhan karnaa waa magaalo dad aad u faro badan ku noolyihiin nolosha iyo quutal daruuriga waxaad moodaa inuu dhexdhexadyahay marka aad u eegto magaalooyinka kale ee Somaliland. Burco dadka ku nool waxa lagu qiyaasay ilaa 300,000 oo kun sida ay sheegeen odoyaal ku dhaqan magaalada, dadku aad ayey u kala dabaqado duwanyihiin Waa nin iyo Waagii, dadku waxay u qeybsamaan ilaa saddex dabaqadood, waa ta hore dabaqada Tujaarta iyo ganacsatada, dabaqada Dhexe ee dadka iska caadiga ah iyo Dabaqada Dadka danyarta ah waxaanad mooda magaalo aan isla haysan oo uu nin waliba waqtigiisa la socdo. Dadweynaha reer Burco marka aad eegto Siyaasadda iyo warbaahinta siday ula socdaan. warbaahinta waxaad markasta arkaysaa iyago daawanayaa Telesiishanka Aljazeera ee ku hadla afka carabiga kaaso ay kala socdaan arrimaha bariga dhexe, arimaha Soomaaliland taasna waxay kala mid yihiin Gobolada Dalka marka laga reebo Hargaysa oo laga dawado Telefiishanada dalka, Idaacadaha waxay dhagaystaan Idaacada BBC-da warbaahinta dalka waxa yimaadaa Jaraa’idka, waxaana kala badan jaraa’idka magaaladu hesho iyo dadka ku nool. Taas oo macnaheedu yahay dadku jaraa’idkana ma wada helaan. dada. Waxbarashada. magalaada burco waa magaalo ku caana dhinaca waxbarashada sababtoo ah waxa ka soo jeeda magaalada burco aabihi waxbarashada soomaaliyeed Magaalada burco aad ayey ugu fiicantahay waxbarashada marka loo eego dagaaladii iyo qalaasihii ay kaga danbaysay dalka intisa kale waxaana ku yaala dugsiyo ilaa 200 dugsi oo isugu jira Hoose, dhexe iyo 116 dugsi oo ah kuwa sare iyo sadex jaamacadood oo ah University of Burao Addis University iyo golis university. Dadweynaha reer Burco waxaad moodaa inay aad wax u bartaan oo ay waxbarashada wadaan guud ahaan marka aad eegto qiyaasta dadka wax barta waxaan odhan karnaa waa ilaa 70% oo u badan dhallinyaro. waxaa ka jira dugsiya badan oo gaar loo leeyahay sida Smart primary and secondary school,Ilayska Togdheer Schools,iftin,faaruuq,cabdalenuuri,iwm,hadaba markaynu eegno dugsiyadaa waxaad moodaa inay ka anfac badan yihiin kuwa dawliga ah ama public ah sida schoolka smart oo kale waxa ay ardaydiisu muujiyeen dadaal aad iyo aad u heer sarreeya,waxa jira qiimayn lagu sameeyo ardayda ka qayb gasha imtaxaanaadka fasalada 8aad ee dugsiga dhexe halkaas oo ay wasaarada waxbaashadu soo gudbiso 10ka arday ee uguu sarreeya imtaxaanka hadaba guusha uu ka gaadhay schoolka smart imtaxaanaadkaas maa ha kaliya guul u soo hoyatay dugsiga ama schoolka hase ahaatee sidoo kale waxay guul u soo hoyatay gobolka togdheer oo uguu faanidoona gobolada kale ee wadanka. Burco aad ayey u wanaagsantahay waxbarashada balse waxa siweyn loo eedeynayaa wasaarada waxbarasahada oo dadka markaad weydiiso Waxbarasahda gaarka ah iyo Xukuumada tee baa fiican waxa qiraal ah inay tan gaarka ahi aad uga horeyso ta kale. Dhaqaalaha & Ganacsiga. Marka aad eegto ila dhaqaalaha magaaladu ay leedahay ee la isla yaqaanay waxay ahayd Burco oo ahayd Saylada ugu weyn Somaliland ee iibka xoolaha taasina haatan waxa u laaban albaabada tan iyo xiligii la joojiyey Dhoofkii xoolihii la geyn jiray wada gacanka carbeed, Haatan dhammaan dalku waa kasoo kabtay dhaqaalihii ishaa kaliya ahaa ee xoolaha nool. Burco sido kale way kasoo kabatay oo aad ayuu isaga socda ganacsi aan xadlahayn hadaba markaad eegto xidhiidhada ganacsi ee ay burco la leedahay aduunka waxay siweyn ugu xidhantahay oo dhaqdhaqaaqeed alacageed laga xukumay suuqyada taasoo sabab ay u tahay lacagta giinbaarta ah ee ka dhaxayso iyaga iyo dalkii hore la isugu odhan jiray soomaaliya oo aad u ragaadisay dhaqaalaha Gobolka guud ahaan gaar ahaan magaalada Burco. Xiligii Madaxweyn Cigaal ee uu dalka u qeybinayey lacagta Somaliland Burco way diiday, laakinse waxa burco lacagta laga badalay oo ta somaliland laga istucmaalay sanadkii 2011. dhinaca ganacsiga waa kala dabaqado duwan yahay waana mid markasta socda haday noqoto ganacsiga shirkadaha waaweyn kan dadka caadiga ah waa mid furan oo socda waqti kasta, isku soo wada duub oo burco dhaqaalaha guud ahaan gobolka Togdheer wa mid aad u liita o ay ragaadisay lacagta giinbaarta oo lagu qiyaasay inay gaadhayso ilaa 250 kun US dolers ah. gud ahaan gobolka waxa ka socda mashruucad badan oo horumarideed isada mashuuca wadada labaad ee la jaraynayo in la bilaabo magadala dhex deeda intii dawalad cusubi dhalatay gobolkan togdheer maxa ka shaqeeya shan warshadood oo soo kala saara biyaha iyo sabuunta buda ah sida waxshada ILAYS oo iyadu soo saarta sabuunta buda ad iyo BAIL oo iyadu soo saarta sabuunta bua ah waxalakale oo ka shaqeeya 3 warshadood oo soo saara biyaha MAXADA SAXAN SAXO XAREEDA Waxa si weyn dhibaato ugu haya magaalada Burco dhalinayradii oo si weyn uga tahriibay oo aad uga baxay magaalada Burco oo markasta la soo sheegayo raxan dhallinyaro ah oo gaadhay dalka liibiya oo ah dariiq looga sii gudbo qaaradda Yurub. Sida kale dhallinayradu waxa ay ka tahriibayaan oo ay ka baxayaan waa dhibaatooyin la soo darsay una baahan wax ka qabasho weyn in laga sameeyo. Saylada Xoolaha ee Uguwayn Somaliland. Burco iyadoo ay fooda inagu soo hayso Ciiddii Arafo ayaa Saylada Xoolaha ee magaalada Burco ee xarunta Gobolka Togdheer Laga dareemaayaa dhaq dhaqaaq aad u balaadhan oo la xidhiidha kala iibsiga xoolaha nool, Salada Xoolaha Magaalada Burco ayaa kamid ah Sayladaha ugu waaweyn Somaliland,maadama oo ay kutaalo Gobolka ugu Xoolaha badan wadanka, Saylada ayaa waxa laga dareemayaa mashquul aad u balaadhan, iyada oo loo diyaar garoobayo Ciidda weyn ee Ciidul Udxa ayaa Xooluhu ka imanayaanDeegaanad hoos yimaada Gobolkan iyo waliba dhammaan dhulka ay somalidu degto,xolaha lagu iibsado Saylada magaalada Burco ayaa laga dhoofiyo Dekeda weyn ee magaalada Berbera iyadoo intooda badana loo iibgeeyo Dalka Sucuudiga iyo wadamo kale oo carabta ah,wxana wakhtigan si joogta ah uga ganacsada Saylada Burco Shirkado waaweyn oo ay kamid yihiin, INDHADEERO, AL-JAABIRI,AL- XUSAYN, Jibril Ali Musse iyo waliba kuwakale oo badan, Aadan Axmed Diiriye (baradho)oo kamid ah ganacsatada xoolaha iibiya oo aan la kulanay ayaa sharaxaya wakhtigan sida Xoluhu usoconayaan waxanu yidhi”jawiga Sayladu wuu wacanyahay waxaynu ku jiraa wakhtigii Mooshinka Xajka oo haatan gebogebo ah islmarkaana ay ka hadhsanyihiin waxan wiig kabadnayn, xoolaaha iibkooduna waa neef iyo sarartii waana isbed bedeshaa oo maalinba waa sixir gaara, maalintii waxaanu iibsanaa marka Burco iyo hargaysa laysku daro 40.000 ILAA 30 000 oo neef ku waas oo aan u iib gayno wadamada arabta” Axmed oo kamida Ganacsatada islamarkaan ah Gudomiyaha Degmada Dhoqosha ayaa isna sheegay wakhtigan inay xooluhu xoog usoconayaan maadaama buu yidhi ay anu ku guda jirno udiyaar garawga Xajka, waxa kaloo uu mr, Axmed carab ka ku dhuftay inay maalmahan xoolaha sixirkoodu hoos u dhacay taasoo uu ku sifeeyay inay Xoolihii waa weynaa joogsadeen islamarkaana ay bilabmeen kuwii yar yaraa ee Gawraca. sikasba ha ahaatee Saylada Xoolaha ee magaalada Burco ayaa waxay kamid tahay Sayladah ugu caansan somaliland uguna wayn islamarkaanalaf dhabar u ah dhaqaalaha somaliland, iydoo ay sanad kasta isugu yimaadaan xoolo aad u tira badan. Garoowe. oo isagu Ka arrimiya Dhanka Waqooyi Bari ee dalka soomaaliya. Garoowe ayaa waxay soo martay maraxalado kala gedisan. Haatanna waxay maraysaa heerkeedi ugu sarreeyay. Magaalada Ayaa kadhaxaysa soomaliyoo idil ammaankeeduna aad iyo aad ayuu usuganyahay waxaana kajirtaa Nabadgalyo kala dambayn iyo isxaq dhowr noocii ugu dameeyay. Taasoo uu ku naaloon karo shakhsi kasta oo u tix galin, maamuus, iyo wanaag u haya bulshada soomaaliyeed iyo isku duubnideeda. Midnimadeeda iyo wada noolaansheheeda,oo aan looga shakisanayn inuu khal khal galinayo dalka iyo amnigiisa. Garowe waxaa ku yaal Meelo aad iyo aad u qurxoon suuqaaq iyo bacadlayaal aad iyo aad u camiran Jawiga ayaa had iyo goorba ah mid aan qaboow saa'ida iyo kulayl saa'idana aan lahayn qorraxda ayaa inta badan waxaa ku dahaaran cadar iyo daruuro. Taasoo ku kalliftay shakhsigii bartah cimiladeeda inuusan meelaan iyada ahyn uusan uba xiisin. Si kastaba ha ahaatee,maciishadda Magaalada Garowe ayaa ah mid aad iyo aad u jaban taasoo u masaabaxaysa qofkasta inuu si sahlna ugu noolaado. Garoowe waa magaaldii lagu dhisay dawlada puntland 1dii august ee 1998, waxay caan ku tahay nabadda, waxaana lagu qabtay shir nabadeedyo badan xiligii burburka. waa magaalo ku taal dhexbartanka puntland 3 ka mid ah 5 gobol ee puntland ay ku hareeraysan yihiin, dhinacna waxaa ka mara badweynta caanka ah ee India. magaalooyinka xeebta ugu dhoow ee gobolka nugaal ayaa ah Eyl, godob. Nugaali waa dhul carrosan oo biyo had iyo goor qulqulayaan, buuro gaagaagana leh, ha yeeshee bannaan u badan, Garowe dadka ku nool waa ilaa 250.000 QOf Magaalada Garowe waxay xarun u tahay maamul gobaleedka Puntland waxaana sidoo kale ay fariisin u tahay dhamaan Ha,adaha ka hawlgala deegaanada Dawlad Gobaledka Puntland,dadka magaalada ama magaalooyinka kale ee puntland waxaa la oran karaa waa dad soodhaweynta madaxda aad u yaqaan oo horseed u soomaalida dhanka soo dhaweynta madaxda dalka iyo kuwa caalamka waxaa tusaale inoogu filan sidii ay usoo dhaweeyeen madaxweynaha dalka mudane maxamed cabdulaahi farmaajo mrkii uu soo booqday garoowe si uu u furo garoonka cusub ee magaaalada, tariikhdu markay ahayd, 2018/08, waxbarashada magaaladu aad bay sanadihii ugu danbysay kor ugu soo kacaysay ilaa iyo haatan magaalada waxa si toos ah uga furan 12 dugsi sare oo kala ah alwaha, gambool imaamu nawawi iyo nugaal, sheikh Hamud,iyo daawad... dhamaan dhugsiyada sareee caasumad way midaysan yihiin oo waxay hoos tagaan wasaarada waxbarashada dowlad puntland waana isku manaahij heerka aqooneed ee ardayda. waxaa sidoo kale magaalada ka furan dugsiyada hoose dhexe waxaan kamid ah dugsiyadaas alwaha, wabari, darwiish, maxamud aw cusan, nugaal, nawawi,kaalo, horseed,shiikh hamud... waxa sidoo kale magaalda kafuran macaahid aqooneed sida khadiija bintu khuwaylid college oo ka kaaba ardayda dhigta iskulada melahay kuliitaan. Warbixin ku saabsan Jaamacada Garoowe ee Puntland State University (PSU) Garowe:-Waxaan maanta booqday Jaamacada Garoowe ee Puntland State University (PSU). Waxaan xafiiskiisa kula kulmay maamulaha Jaamacada Siciid Aadan cilmi (Siciid Waayeel) wuxuu warbixin iga siiyay Jaamacada. Mr.Siciid wuxuu ii sheegay in ay haatan wax ka bartaan Jaamacada 150 Arday Waxaana wax ka dhiga 9 Macalin oo isugu jira Ajanabi iyo Soomaali, lotka ugu horeeya waxay bilaabeen sanadkii labaad horayna waxaa Sadex ilaa 2 sano dhamaystay 150 arday oo kale, waxaa kaloo tababaro ku qaatay in ka badan 300 oo qof oo ka mid ah shaqaalaha Dawlada Puntland dhamaan dadkii ka baxay iyo kuwa dhigtaba waxay u badan yihiin dad ka shaqeeya Hay’addaha Caalamiga ah iyo kuwa sida gaarka ah loo leeyahayba. Dhanka kale waxaa haatan loo dhamaystiray PSU manhajkii iyo siyaasadii iyo waliba qorshihii 5 sano ee soo socota lagu socodsiin lahaa taas oo ay diyaariyeen khuburo ka socota Jaamacadda United State International University (USTU). Jaamacadda Puntland state University (PSU), waxay ka kooban tahay sadex kuliyadood oo kala ah:- Jaamacadu waxay xiriir fiican la leedahay oo gacan ka heshaa DGPL, Hay’adaha Caalamiga ah gaar ahaan DIAKONIA Sweden oo ilaa iyo aasAaskeedii si fiican uga qayb gashay, waxaa kaloo dhinaca manhajka iyo tababarada shaqaalaha Dawlada maal gelisay Hay’adda UNDP. Xarunta Jaamacadda Puntland state University (PSU) waxay marti gelisaa workshops-yada iyo tababarada inta badan Caasimada Puntland ee Garoowe ka fuliyaan Hayadaha Caalamiga ah. Jaamacadda Puntland state University waxaa si weyn u taageera Bulshada iyo Jaaliyadaha dibada ee Gobolka Nugaal waxayna kagaga duwan tahay Jaamacadaha iyo Machadyada ee dalka ka jira iyadoo ka soo bilaabantay heer Dugsi Garoowe School of Management waxayna soo martay Heer machad Puntland Community College (PCC) haddana waxay gaartay Jaamacad PSU. Xarunta Jaamacadda ayaa ah mid aad u qalabaysan, una bilicsan, in kastoo ay u baahan tahay in la sii fidiyo. Waxaa kaloo haatan la sugayaa in la soo bandhigo, diyaarintii la dhameeyey wax qabadkii labada sano ee soo socda, kaasoo la filayo in ay gacan ka gaysandoonaan Hay’adaha Caalamiga ah Sida DIAKONIA, UNDP iyo Jaaliyadaha dibada. Jaamacada laftigeedu waxay leedahay wax soo saar haday ahaan lahayd Fee-ga laga qaado ardayda, Dakhliga ka soogala koorsooyinka gaagaaban, iyo shaqooyinka kale ee ay qabato, sida marti gelinta workshops-ka. Jaamacada oo la aas aasay 1999-kii ilaa iyo hadda waxaa gacan ku haya Ururka wadaniga ah ee KAALO inkasta oo hadda la sameeyey, sida uu dhigayo Barnaamijka Cusub ee Jaamacada Board of Directors (BOD) oo ay xubno ka yihiin hay’adaha Caalamiga ah, Wasaaradda Waxbarashada Puntland Ururka KAALO iyo Bulshada, waxaana qorshaysan labada sano ee soosocota in dhinaca dhismaha macalimiinta iyo qalabka waxbarashadaba la kordhiyo. Waxyaalaha ugu waa weyn ee hadda jaamacadu u baahan tahay waxaa ka mid ah Computer-laps iyo Library ka weyn kuwa ay hadda haysato, iyadoo horayna loo gaday dhulkii lagu fidin lahaa Jaamacadda Jaamacadu waxay ka kooban tahay Xafiisyo, Fasalo, Book shop library lap Computers, Cafeteria, qolalka matoorada (Room machine), Garoomada Ciyaaraha iyo qolalkii waardiyeyaasha. Magaalada Garowe ee caasimada puntland ayaa waxaa ay la ciirciiraysaa dad aad u tiro badan oo halkaasi u tegay si ay goob joog uga noqdaan doorashooyinka dhawaan lagu wado in ay halkaasi ka dhacaan. Ciriiriga dhinaca dadka ah ee magaalada caasimada ah laga dareemayo ayaa ah mid si weyn sameyn ugu yeeshay Garowe oo ah magaalo wax ka yar 10cisho ka dib ay ka dhici doonto doorasho taariikhi ah oo ay jagadeeda ugu sareysa isu soo taageen murashaxiin 20ka badan. Goobaha laga cunteeyo ayaa ah kuwo mashquul badan oo wakhti hore cuntadu ka dhamaato,waxaana sidoo kale ay adagtahay in aad hoteelada magalada ee hurduda aad ka hesho sariir aad jiifato ciriiriga dhinaca dadka ah ee magaalada ka jira awgeed, dadka ugu badan ee magaalada soo galay ayaa waxaa ugu badan taageerayaasha sida kal iyo laabta ah ula kala safan musharaxiinta 20ka badan ee isu soo taagay jagada madaxtinimo ee puntland. Doorashada puntland dadka daraadeed u yimi kama kala iman oo qur gobolad somaliya laakiinse waxaa ka mid ah dadka magaalada soo buuxdhaafiyey Qurbe joogtii somaliyeed gaar ahaan kuwa reer puntland, oo u yimi halkan 8bisha janaayo si ay goob joog uga noqdaan doorashada punltand ee xasaasiga ah Si kasta oo ay tahayba maalinba maalinta ka danbaysa waa ay soo siyaadayaan dadka soo gelaya caasimada Puntland ee Garowe, waxaana dadka soo buux dhaafiyey magaalada ay sameyn ku yeesheen maciishada magaalada garowe guud ahaan waa magaalada ugu ugu wadooyinka ama laamiyada badan maamulka p/l, sidoo kale waa magaalada koobaad ee sida fiican ugu faaidaysatay barnaamijka JBLG ga puntland. waxayna ku jirtaa magaalooyinka ugu koboca badan soomaaliya. garoe waxaa ku nool dadweyne gaaraya 250.000 oo qof. magaalada garoowe taariikh ahaan waxay kasoo bilaabmatay xaafada waaberi. Islaam. Islaam (;; "loogu dhawaaqo:" al-'islām) macnihiisane "Waa isu dhiibid Allaha", kalmada Islam waxey ka timid kalmada carabiga ah oo loola jeedo salaam ama nabadgalyo. Waa diinta saxda ah ee ilaahey usoo dhiibay nabigii ugu danbeeyay ee Muxamed nabadgalyo iyo naxariis korkiisa ha ahaatee. Hordhac. Islam Ku dhawaad muslimiinta caalamka oo dhan waxey kala yihiin Sunni iyo Shi'a Eebbe nasahnaa oo korreeye wuxuu yidhi:-" Waxaa ka cabsada Ilaahay addoomadiisa aqoonta leh, Ilaahayna waa adkaade dambidhaafe ah" Suuradda Faadir qayb ka mid ah aaayadda 28aad. Nabigeeniina naxariis iyo nabadgalyo Eebbe korkiisa ahaataye wuxuu yidhi:- "Ka uu la doonayo Ilaahay khayr, wuxuu waafajiyaa diinta" Bukhari iyo Muslim ayaa wariyay. Xadiiskan kutub badan ayaa qora hadaad Cilmu dalab tahayna kutub badan ayaad ku arkaysaa. Barashada cilmiga waa waajib. Bulshada Islaam-ka ee Calaamka. Ummadaha maanta haysta Diinta Islaam-ka way fara badantahay sida aad ku aragto qariirada midig kore ee boggan. Tirada bulshada caalamka ee qarnigan Muslim ah waxay kor u dhaafaysaa 1,300,000,000 hal bilyan sadex boqol oo milyan oo qof. Jasiirada Carbeed oo diinta ay ka bilaabatay waa laga dad badanyahay inta Diinteena Furqaan aaminsan. Hindiya, Indoniishiya iyo Shiinaha ayaa wadan wadan marka la yiraah ugu Muslim badan wadama aduunka. ilaahey halaga cabsado Diinta Islaamka. Waxaa kale oo uu Rasuulkeennii suubanaa naxariis iyo nabadgalyo Eebbe korkiisa ahaataye yidhi:-" Waxa uu la mid yahay wixii Ilaahay ila soo diray ee Hanuun iyo Cilmi (aqoon) ahi sida roob helay dhul, waxaana ka mid ah (dhulkaas), meel (carro san ah oo) fiican oo biyihii qaadatay, soona saartay baad iyo doog badan, waxaa kaloo ka mid ah (dhulkaas roobku helay) meel dirri(dhul adag ah) oo biyihii qabatay Ilaahayna waxtar uga dhigay dadkii, oo ay markaa ka cabbeen kana waraabsadeen kana beerteen, waxaa kale oo uu helay (roobkii) meel kale oo (dhulkii ah) oo aan ahayn mooyaane dhul siman oo aan qaban biyo baadna soo saarin, waxaana sidaas ka dhigan sida qof dhugtay(fahmay) diintii Ilaahay, waxna uu u taray wixii Ilaahay ila soo direy oo markaas wax bartay (laftiisu) waxna baray (dadka kale), iyo sida mid aan madaxaba koru soo qaadin (aan wax ka taransan wixii laila soo diray), aan qaadan hanuunkii Ilaahay ee la igu soo diray" Bukhaari iyo Muslim baa wariyay. Diintuna Ilaahay agtiisa waa Islaamka Eebbe nasahnaa oo korreeye wuxuu yidhi:-" Diintu Iaahay agtiisa waa Islaamka" Suuradda Aala-Cimaraan qayb ka mid ah aayadda 19aad. Nabiyadii Ilaahay soo diray oo dhanna Diintaas kaliya ee Islaamka ah ayuun bay addoomada ilaahay soo gaadhsiinayeen, Eebbe nasahnaa oo korreeye wuxuu yidhi:- "Wuxuu idiin jideeyay (Eebbe) xagga Diinta wixii uu u dardaarmay (Nabi) Nuux iyo wixii aannu u waxyoonay (Nabi Maxamadow) xaggaaga, iyo wixii aanu u dardaanay (Nabi) Ibraahiim iyo (Nabi) Muuse iyo (Nabi) Ciise, inay oogaan Diinta, aydinaan kuna kala tagin dhexdiisa " Suuradda Ashuuraa qayb ka mid ah aayadda 13aad. Nabigeeniina isagoo arrintaas innoo caddaynaya wuxuu yidhi:- " Nabiyadu waa walaalo kala baho ah hooyooyinkood kala duwan yihiin diintooduse mid tahay". Laga soo billaabo aabaheen nabi Aadan Naxariis iyo nabadgalyo eebbe korkiisa ahaataye ilaa laga soo gaadho Nabigeennii suubanaa naxariis iyo nabadgalyo eebbe korkiisa ahaataye waxay dadka ugu baaqayeen hal jid oo ahaa jidkaas diinta Islaamka ah, jidkaas oo ah ka addoonka u ridaya dariiqa loo marayo Jannada Ilaahay addoomadiisa wanwanaagsan u yaboohay, kii diin kale raacaana Eebbe ka yeeli maayo. Eebbe nasahnaa ookorreeye wuxuu yidhi:-" Qofkii ka yeesha waxaan Islaamka ahayn Diin laga aqbali maayo isaga,aakhirana wuxuu ka mid noqon kuwa khasaaray" Suuradda Aala-Cimraan aayadda 85aad ومن يبتغ غير الإسلام دينا فلن يقبل منه وهو فى الآخرة من الخاسرين. ----------------------------و--------------------------------------------------- Barashada Diinta Islaamkuna waa waajib saaran qofka muslimka ah, taasoo noqonaysa waajib sharci ah. Diinta Islaamkuna waa tiirar ay ku taagan tahay iyo dhismaha tiirarkaasi hayaan, kaasoo koobaya hab nololeedka dhammaan dhinacyada nolosha ee dadka muslimiinta ah.Tiirarka diintuna waxay ka kooban yihiin laba tiir oo kala ah:- Tiirarka Iimaankuna waxay ka kooban yihiin lix tiir oo kala ah:. Rumaynta tiirarkaasina waa kuwo ka soo go'a qalbiga qofka muslinka ah fal qabashaddiisuna ay rumayso, Eebbe nasahnaa oo korreeye loo gaar yeelo dartiina loo qabto. S aynu haddaba u fahamno aynu shanta tiir ee Islaamka iyo lixda tiir ee Iimaanka aynu mid mid u soo qaadno si aynu aqoonta sharciyeed ee waajibka ah aynu xilkeeda u gudanno si aynu raalli ahaanshaha Ilaahay u helno nolosha adduun iyo nolosha dambe ee aakhiroba. TIIRARKA IIMAANKA. Labadaa tiir ee Islaamka iyo Iimaanka rumayntooda iyo ku dhaqankoodu waxay addoonka u horseedaan badhaadhe adduun iyo mid aakhiraba, waxaana ay u jeexaan jid toosan oo addoonka ka dhigaya xubin noloshiisa oo dhami ay wanaag iyo khayr u tahay naftiisa iyo bulshadaba,waayo waxa uu dadka faraana waa khayr waxa uu ka reebaana waa halaag iyo burbur. Si aynu haddaba wanaagsanaantaas u falanqayno aynu isla gorfayna wanaagga ay diinta Islaamu farayso qofka muslinka, cutub walbana gaarkiisa hoos ka akhriso. diinta islamdu waa diin oo dadka ey aminsanyihiin isssssssslam Siirada Rasuulka Mohamed SCW. Sida la wada ogsoon yahay nasabka Rasuulka SCW ama abtirisiinyihiisu wuxuu galaa nabiyullaahi Ismaaciil oo uu dhalay nabi Ibraahim. Abtirsiinyada nabiga SCW waxay u qaybsantaa saddex qaybood: Qaybta u hooreysa marka nabiga SCW laga soo bilaabo waxay ku eg tahay ilaa Cadnaan, waana qayb culimada islaamka oo dhan ay isku waafaqsan tahay isla markaasna la hubo sixadeeda; Qaybta labaad oo iyaduna ka bilaabato Cadnaan waxay ku eg tahay ilaa nabi Ismaaciil, hase yeeshee waa qayb ay culimadu isku khilaafsan tahay sixadeeda in badan oo culimada ka mid ihina way ka gaabsadaan, qaar kalena way ka hadlaan; Qaybta saddexaad oo ka bilaabata nabi Ismaaciil ilaa laga gaaro nabi Aadan aad ayaay u adag tahay xaqiijinteeda iyo sixadeeda waxana wanaagsan in laga dhowrsada oo aan la dhex dabaalan. Maxammed binu Cabdullahi binu Cabdimudhalib (Shaybah) binu Haashim (Camar) binu Cabdimanaaf (Muqiira) binu Qusayi (sayd) binu Kilaab binu Murra binu Kacab binu Nadar (Qays) binu Kinaana binu Khuseyma binu Mudrik (binu Ilyaas binu Mudar binu Nisaar binu Macad binu Cadnaan. Rasuulka SCW jilibkiisa waxaa la oran jirey reer binu Haashim, waxaana loogu magac daray awoowgiisii labaad, Haashim binu Cabdimanaaf. Haashim wuxuu ahaa nin ka sheegganaa reer Makka, wuxuu waraabin jirey xujeyda oo uu aabbihiis Cabdimanaaf ka dhaxlay, sidoo kale wuxuu ahaa ninkii ugu horreeyey ee jideeyey labadii safar ee suuratul Quraysh sheegtay oo ay qurayshtu u kala safri jirtay Shaam iyo Yamaan. Haashim Wuxuu dhalay afar wiil oo kala ahaa: Asad, Abu Seyfi, Nadla' iyo Cabdimudhalib iyo shan gabdhood oo kala ahaa: Sharaf, Khaalida, Daciifa, Ruqiya iyo Junna. Waxaa sagaalkooda ugu yaraa Cabdimudhalib oo ahaa nibiga SCW awowgiis. Cabdimudhalib siduu ku dhashay waxay ahayd aabbihiis Haashim ayaa Safar ugu kacay Shaam, wuxuuna sii maray Madiina oo uu ku guursaday kulana aqalgalay Salma bintu Camar. Haashim wuxuu sii watay safarkiisii Shaam. Markuu Shaam tegey ayuu xanuunsaday, muddo dabadeedna wuxuu ku geeriyooday magaalo la yiraahdo Qusa oo Falastiin ku taala. Salma, oo uur lahayd markuu Haashim tegey, waxay dhashay wiil ay u bixisay Sheyba. Haashim markuu dhintay waxa mas'uuliyaddii waraabinta xujeyda qaaday walaalkiis Mudhalib. Mudhalib markuu hawshaas muddo hayey ayuu Madiina aaday si uu u soo wado wiilkii uu walaalkiis Haashim ka tegey (Sheyba). Markuu Madiina yimid ayuu Salma ka codsaday inay wiilka ku darto hase yeeshee way u diidday, markaasuu ku yiri "waxaan u dhiibayaa hawshii aabbihiis iyo xaramkii Alle", sidaa ayeyna ugu dartay. Mudhalib markuu Makka ku soo noqday isagoo wiilkuu adeerka u ahaa wada, ayaa waxaa arkay dadkii Makka joogey markaasey wiilkii u maleeyeen addoon uu Mudhalib soo iibsaday sidaas darteed ayey wiilkii ku dheheen Cabdimudhalib (addoonkii Mudhalib), markaasuu mudhalib ku yiri "war hooggiinee, waa wiilkii walaalkay Haashim". Sidaas ayaa wiilkii Sheyba ahaa kula baxay naaneystaas Cabdimudhalib. Cabdimudhalib wuxuu dhalay toban wiil iyo lix gabdhood, waxaana tobanka wiil lakala odhan jiray: Xaarith, Subayr, Abuu Dhaalib, Cadullahi, Safar, Cabbaas, Xamsa, abuu Lahab, Qiyidaaq, Muqawim. Lixda Gabdhoodna waxay kala ahaayeen: Safiya, Arwa, Ummu Xakiim, Bara'Caatika iyo Ummayma. Cabdimudhalib wuxuu noqday nin cajiib ah oo qureysh oo dhan ka tilmaaman, wuxuu noqday odeygii qureysheed sida lo ogsoon yahayna wuxuu leeyahay qisooyin caan ah oo kala duwan, halkanna aynaan ku soo wada koobi karin, waxaana ka mida ahaa Duullaankii Abraha iyo Qodiddii Samsamka, kuwaas oo isaga iyo qureyshba Ilaahay ugu gargaaray. Casharka 2aad ee Kitaabka Siirada Nebiga Muhammed SCW. DUULLAANKII ABRAHA UU KU SOO QAADAY KACBADA Abraha oo ahaa nin xabashi ah oo yaman wakiil uga ahaa boqorkii xabashida ayaa markuu arkay sida carabbi kacbada ugu xajineyso waxaa galay maseyr markaasuu magaalada Sanca ka dhisay kaniisad aad u weyn isagoo raba inuu carab ka jeediyo xajkii ay kacbada u xajin jireen. Arrintii ayaa waxaa maqlay nin reer bani kinaana ah markaasuu kaniisaddii tegey oo qibladeedii wasakheeyey. Abraha markuu arrintaa ogaadey wuu ka xanaaqay wuxuuna go'aansaday inuu kacbadda dumiyo. Wuxuu soo kaxaystay ciidan gaadhaya 60,000 oo askari oo wata sagaal ama saddex iyo toban maroodi, maroodigii ugu weynaana isaga ayaa saarnaa. Abraha iyo ciidankiisii waxay soo socdaanba markay Makka ku soo dhow yihiin ayey geel Cabdimudhalib lahaa qabsadeen markaasaa Cabdimudhalib ergo ugu tegey isagoo doonaya in geeliisii loo soo daayo. Abraha wuxuu yiri: "kacbadiinnii ayaan duminayaa, adna geel baad dooneysaa!" Cabdimudhalib wuxuu ugu jawaabey: "geela anigaa leh, kacbadana Rabbi baa leh isagaan kaa difaacanaya" wuxu markaa Abraha yiri "haddii aydan ila dagaallamaynin Makka isaga baxa" qureyshna sidii ayey yeeshay, geeliina waa loo sii daayey Cabdimudhalib. Ka dib markuu Abraha soo gaaray togga Xasar ee Musdalifa iyo Mina u dhexeeya ayaa maroodigii istaagey oo diiday inuu u dhaqaaqo dhinicii kacbada, marka dhinaca kale loo jeediyana waa ordayey. Xaaladdu markey muddo sidaa ahayd ayaa Ilaahay markii dambe u soo diray shimbiro mid walba waddo saddex dhagax oo ay ku kala waddo afka iyo labada lugood. Ninkii uu dhagaxaasi ku dhacana wuu googo'ayey oo wuu dhimanayey. Dhagaxaantii dadkii dhammantood kuma wada dhicin ee waxay ku dhacday intuu Rabbi u qaddaray, intii kalena waa carareen iyagoo isjiiraya. Ninkii Abraha ahaa isagoo naf xumi ku jirto ayuu tegey Sanca oo uu ku dhintay. Qureysh oo markii ciidanku yimid buuraha ku kala carartay, markeey Abraha iyo ciidankiisii waxa qabsaday arkeen ayey guryohoodii ku soo laabteen. Qisadan waxaa ka warrantay suuratul-Fiil waxayna dhacday sannadkii uu Rasuulku SCW dhashay. waxaana loo bixiyay sannadkaas; sannadkii maroodiga (Caamul fiil). Casharka 3aad ee Kitaabka Siirada Nebiga Muhammed saas. QODIDDII SAMSAMKA IYO NADARKII ABDI MUDHALIB Maalin ayaa Cabdimudhalib oo hurda manaam loogu yimid lana amray inuu faago ceelka samsamka oo muddo hore duugmay, meel uu ahaana aan la garanayn. Manaamkii ayuu ku weydiiyey meeshuu ceelku ahaa waana loo sheegay. Goortuu hurdadii kxk.vkldlka kacay ayuu meeshii tegey isaga oo uu la socdo wiilkiisii Xaarith oo uu markaas carruur ka qabay wuuna qoday. Markii ceelkii la helay ayaa qureysh kula doodday oo tiri: "Cabdimudhalibow waa ceelkii aabahayo Ismaaciil waxaana ku leenahay xaq ee aan kula wadaagsano." Hase yeeshee Cabdimudhalib wuu ka diidey arrinkaa oo wuxuu yiri: "mayeelayo arrinkaan aniga ayaa la igu khaas yeelay". Muddo markii la dooday oo arrinkii lagu kala bixi waayey ayaa la go'aansaday in loo xukun tago habar wax sheegsheegta. Habartii ayaa la wada aaday. Goortii meel cidla ah oo dhexe la marayo ayaa Cabdimudhalib iyo nimankii jifadiisa ahaa, ee reer Cabdimanaf, biyihii ka go'een markaasey raggii kale ee qureysh oo la socday weyddiisteen, hase ahaatee wey u diideen iyagoo ka baqaya in ay dhammaantood oon u wada dhintaan. Cabdimudhalib markuu arkay xaaladdu meeshay marayso iyo inay halis ku jiraan, meesha ay marayaanna ay tahay saxaraa wax ka dhowna uusan jirin, ayuu ku yiri raggii jifadiisa ahaa "nin walba qabrigiisa ha qoto hana dul fariisto, hadba kii dhintana waa aasaynaa". Sidii ayey yeeleen laakiin markay muddo joogeen ayaa Cabdimudhalib yiri "ma wanaagsana inaan meeshan iska fadhino ee aan soconno". Markuu hashi isii fuulay oo ay dhaqaaqday ayaa biyo ka soo burqadeen meeshay lugta ka qaadday, biyihii ayuu cabbay dhammaan raggii qureysh ee la socdeyna wuu ugu yeeray. Markay kulligood cabbeen, weelashiina ka buuxsadeen ayey Cabdimudhalib ku yiraahdeen" Ilaah baan ku dhaarannaye arrinkii waa laguu xukumay, dib dambana Samsamka kugula doodi mayno, Ilaahii meeshaan saxaraha ah biyaha kaa siiyey yaa Samsamkana ku siiyey ee u noqo waraabbintaadii, waxba habar u tegi maynee". Markaa ayuuu Cabdimudhalib wuxuu ku nadray in haddii Ilaahay toban wiil siiyo oo ay wada hona qaadaan uu midkod Kacbada agteeda Alle darti ugu gowraco, halkaas ayaa markaas dib looga soo laabtay, meeshii markii hore loo socday. Cabdimudhalib markii Ilaahay tobankii wiil siiyey oo ay wada hanaaqaadeen ayuu isugu yeeray oo u sheegay nadarkiisii, markay ku wada raalli noqdeenna sanamkii Huda ahaa ayuu ag geeyey una qori tuuray tobankoodii markaasaa waxaa soo baxay qorigii Cabdullaahi oo ahaa wiilkii uu carruurtiisa ugu jeclaa, Cabdimudhalib middi ayuu soo qaatey, wiilkiina gacanta ayuu soo qabsaday oo kacbada dhinaceeda la aaday si uu u gowraco hase yeeshee qureysh ayaa wiilkii ku dhegtay oo u diiday inuu gowraco siiba abtiyaashiis reer bani makhsuum, Cabdimudhalib wuxuu yiri sidee baan nadarkaygii yeelayaa, markaasay kula taliyeen inuu aado habar wax sheegta. Habartii markuu u tegey ayey ku tidhi "magtiinnu waa meeqa?" markaasuu ugu jawaabay "toban halaad", ka dib ayey tidhi "toban halaad iyo isaga u qori tuur, haddii ay tobanka halaad soo baxaan gowrac, hadduu isagu soo baxana geelii kordhi oo toban kale ku dar. Ka dib sidaa geela u kordhi oo hadba toban ku dar ilaa uu geelu soo baxo oo Rabbigiis ka raalli noqdo". Cabdimudhalib waa soo laabtay wuxuuna u qori tuuray toban halaad iyo wiilkii hase yeeshee waxaa qorituurkii ku dhacay Cabdullaahi, ka dib geelii ayuu hadba toban ku darayey qorituurkuna ku dhacayeye Cabdullaahi illaa uu gaadhsiiyey boqol geel ah oo qori tuurkiina ku dhacay geelii. Ka dib Cabdmudhalib wuxuu gowracay boqolkii geela ahaa. Markaa wixii ka dambeeyey magtii qureysheed ee tobanka geelo ah ahayd waxaa noqotay boqol geel ah, islaamkuna markuu yimid boqolkii ayuu u sugay, oo uddaayey, Rasuulka SCW wuxuu yiri: "Anigu waxaan ahay ina labo gowrac" oo uu ula jeedo nebi Ismaaciil iyo aabbihiis Cabdullaahi. Waxaa aan qisadaan iyo kuwa la midka ahba ka fahmeynaa sida qureyshu ahaayeen dad diin lahaa hase ahaatee shirki iyo inxiraaf galay, arrimo badanna waxay ku dhaameen dad badan oo maanta islaamka u nasab sheeganaya. Arrimahaas oo aannaan halkan ku koobi karin oo u baahan in iyaga kaliya qoraal ama baaritaan laga sameeyo waxaa tusaale inoogu filan sida markay dhib ku timaaddo ay Ilaahay keliya u baryi jireen ama siday ballanta u ilaalin jireen ammaanadana u xifdin jireen, beentana uga xishoon jireen, nadarkana u oofin jireen. Waxaana xaqiiqa ah in dad badan oo maanta islaamnimo sheegnaya aanan arrimahaas oo dhan laga wada helaynin aysanna nadar oofintiis u gowracayn ilmohooda ama boqol geel ah. Cabdullaahi, oo sidaan soo sheegnayba ahaa nebiga aabbihiis, waxaa hooyadiis la odhan jirey Faadumo bintu Caa'id binu Cimraan binu Makhsuum. Cabdullaahi wuxuu guursaday Aamino bintu Wahab binu Cabdimanaaf binu Suhra bin Kilaab, waxayna isku dhisteen magaalada Makka, muddo yar ka dibna, Aamino oo uur leh, ayaa Cabdullaahi arrin u baxay oo aadey Madiina, halkaas oo uu ku geeriyoodey. Da'diisu waxay markaas ahayd 25 sano. CASHIRKA 5 EE QISADA NABI MOHAMMED SALLALAHU CALAYHI WASALLAM. Markuu Rasuulka SCW 12 sano jirey ayaa adeerkiis Abii-dhaalib iyo rag kale oo qureysh ka mid ah ay safar ugu kicitimeen dhinaca Shaam, wuxuu markaa Rasuulku scw ka codsadey adeerkiis inuu raaco, adeerkiisna waa uu ka yeelay. Dabadeed ma rkuu safarkii baxay waxaa uu sii maray meel la yiraahdo Busra oo ay safarrada qureysheed ee Shaam u socda sii mari jireen uuna degganaa nin raahib (suufi) ahaa oo Baxiira la oran jiray heystayna diinta masiixiga, cilmina u lahaa waxyaalihii uu ilaahay ku sheegay Tawreet iyo Injiil. Ninkaas raahibka ah safarrada qureysheed waa ag mari jireen danna kama geli jirin; laakiin maanta waxaa uu arkay calaamooyin ku saabsan wiilkan yar oo safarka la socda, calaamooyinkaas oo kutubtii hore lagu sheegay, markaas ayuu ninkii martiqaad u sameeyey safarkii oo dhan. Waa ay la yaabeen waxayna yiraahdeen "weligayo waannu ku ag mari jirney martiqaadna nooma aadan samyn jirin ee maanta maxaa jira?", wuxuu ku yiri waa sax laakiin marti baad tihiine imaada. Markii ay u yimaadeen wuxuu yiri "Ma cid baad ka soo tagteen?", waxay ku jawaabeen yar ayaannu rarkii uga soo tagnay. Baxiira ujeeddadiisu waxay ay ahayd wiilka yar markaasu ku yiri "u yeera gabanka". Markii la qadeeyey ayuu Baxiira su'aal weyddiiyey Abii-dhaalib oo uu ku yiri "wiilkan mxaad u tahay"? wuxuuna ugu jawaabey "Aabbe ayaan u ahay". Baxiira waxa uu yiri "suurogal maaha in wiilkan aabbihiis nool yahay ee maxaad u tahay? ". Abii-dhaalib waxaa uu yiri "Adeer baan u ahay", intaa ka dib Baxiira wiilkii ayuu gees ula baxay wuxuuna weyddiiyey su'aalo, ugu dambeyntiina wuxuu ka arkay khaatumkii nebinimda oo nabiga scw garbihiisa dhexdooda ku yaalley. Baxiira wuxuu ku yiri Abii-dhaalib "wiilkani arrin weyn ayuu yeelan doonaa, waxa aan anigu ka fahmeyna haddey nimanka yahuudda ihi ka fahmaan waa ay dilayaan ee ku celi magaaladiisii kana ilaali yahuudda", Abii-dhaalib markii uu alaabtiisii soo gateyba si degdeg ah ayuu ugu soo rogmaday Makka. Markaas ka dib waxaa uu Rasuulku SCW Makka ka baxay hal mar oo kale illaa hijrada laga gaarey. Rasuulka SCW markuu soo barbaaray waxa uu bilaabey inuu buuraha Makka ariga ku ilaaliyo Casharka 6aad ee Kitaabka Siirada Nebiga Muhammed SCW. Markuu Rasuulka SCW 25 sano gaaray wuxuu guursaday Khaddiija bintu Khuweydlad. Khaddiijo waxay ahayd qof maalqabeen ah quruxna leh oo ka sheegganayd haweenkii qureysheed, waxayna da'deedu ahayd markaas 40 sano. Ka hor waxay soo guursatay nin ay laba carruur ah u soo dhashay. Khaddiijo maalkeeda ayay hadba qof u dhiibi jirtey si uu ugu tijaareeyo waxayna wax ka siin jirtey faa'iidada. Waxay maqashay Maxammed binu Cabdullahi scw runtiisa, dabeecaddiisa wanaagsan iyo ammaanadiisa oo Makka oo dhan caan ka ahayd oo loogu magac daray loona bixiyey Maxammed Aammiin. Markaas ayey u yeertay Nabiga SCW una soo badhigtay inuu xoolaheeda maanta u tijaaro geeyo. Rasuulka SCW waa uu ka yeelay oo tijaaradii ayuu qaaday, waxayna ku dartay wiil u joogey oo la yiraahdo Maysara. Nabiga SCW iyo Maysara waxay xoolihii u qaadeen Shaam halkaas oo uu Nebiga SCW ku soo iibiyey xoolihii uu kexeeyey isla markaasna wuxuu soo gaday wixii Makka looga baahnaa. Faa'iido aad u badan ayuu Nebiga SCW Khaddiijo u soo hooyey taasoo u keentay kalsooni dheeraad ah iyo in ay aragtay ammaanadii iyo akhlaaqdii Rasuulka SCW. Maysara wuxuu u sheegay Khaddiijo waxyaabo mucjiso ah oo uu Nebiga SCW ku arkay, sidaa daraadeed Khaddiijo markay ka aragtay Nebiga SCW arrimahaas iyo waxa la midka ah, waxay Rasuulka SCW u soo bandhigtay iney is guursadaan. Rasuulka SCW wuxuu la soo tashaday adeerradii wayna ka aqbaleen weyna u dooneen oo labadii eheyl ayaa isku yimid, halkaas ayaana Rasuulka SCW loogu meheriyey Khaddiijo. Khaddiijo, oo uu Nebiga SCW qabay ilaa uu 50 sano dhaafay, waxay Nebiga SCW u dhashay carruurtiisa oo dhan marka laga reebo Ibraahim oo ay dhashay Maariyatul Qibdhiya. Waxayna Nabiga carruurtiisu ahaayeen saddex wiil oo la kala oren jirey: Ibrahim, Qaasim iyo Cabdullaahi (oo la oran jirey Dhayib iyo Daahir) iyo afar gabdhood oo la kala oran jirey: Seynab, Ruqiyo, Ummu-khalthum iyo Fadumo. Saddexda wiil wey saqiireen hase yeeshee gabdhihii way hanaqaadeen oo islaamka ayey la kulmeen weyna wada islaameen. Gabdhaha waxaa loo kala guursaday sidatan: Seynab waxaa guursaday Abil Caas; Ruqiya iyo Ummu-kalthum waxaa kala guursaday laba wiil oo Abii lahab oo Nebiga SCW adeerkiis ahaa uu dhalay. Ninkaas oo Rasuulka SCW aad u dhibay caqabadna ku noqday dadkii iney islaamka qaataan ayaa markay soo degtay suuratu lahab wuxuu, Abii lahab u yeedhay labadiisii wiil wuxuuna ku yiri: "u fura Maxammed labadiisa gabdhood" wayna fureen ka dibna waxaa labadii gabdhood iska daba guursaday Cismaan binu Cafaan oo ay labadiiba k dhinteen; Faadumo waxaa iyada guursaday Cali bin Abii Dhaalib oo ahaa Nabiga scw ina adeerkiis. Nebiga SCW carruurtiisa oo dhan way ka wada hor dhinteen Faadumo oo lix bilood ka dambeysey maahane, waxaana carruurtiisa ugu waynaa Qaasim, waxaa ku xigtay Seynab, waxaa ku xigtay Ruqiya, waxaa ku xigtay Umu-kalthum, waxaa ku xigay cabdullaahi oo ugu yaraa bah khadiija. Rasuulka scw carruurtiisu waxa ay dhasheen Naginimada ka hor Cabdullaahi iyo Ibraahim maahane, Cabdullaahi waa la isku khilaafaa in uu nabinimada ka hor dhashay iyo in uu ka dib dhashay, waxaase loo badan yahay in uu Nabinimada kadib dhashay. Ibraahim isagu wuxuu ku dhashay madiina sannadkii 8aad ee hijriga waxaana dhashay maariyatul qibdhiya saan soo tilmaanayba. Casharka 7aad ee Kitaabka Siirada Nebiga Muhammed SCW. Sida la sheego waxaa la yidhaahdaa kacbada waxaa dhisay malaa'ig ama Nebi Aadam laakiin Qur'aanka iyo axaaddiista midna kama hadlin arrinkaas, sidaa darteed waxaa xaqiiqo ah oo Qur'aanka iyo axaaaddiistuba sheegeen in Nabi Ibraahiim iyo wiilkiisa Nabi Ismaaciil ay dhiseen. Waqtigii qureysheed, Nebiga oo 35 sano jira ah ayey qureysh waxay dheheen kacbadii maaddaama ay duugowday waa in aan dhisnaa oo aan maal u ururinaa, waxayna isku dhaarsadeen in aysan kacbada ku dhisin illaa wax xalaal ah maahane iyo in aysan gelin naag saaniyad ah xoolaheeda iyo xoolo Riba ah iyo wax qof bani aadam ah laga dulmiyey. Nimankii qureysheed markii ay kacbada dhisaayeen waxaa ka go'ay xoolihii xalaasha ahaa ee ay haysteen sidaa daraaddeed waa ay ka soo soka mariyeen kacbada dhismihii Nabi Ibraahim labada tiir ee Shaam xigay. Markii ay dhismihii dhammeeyeen ayey isku khilaafeen ciddii xajarul-aswadka booskiisii dhigi lahayd maxaa yeelay qabiil walba wuxuu rabay inuu isagu magaca qaato. Markuu arrinku qir iyo qir daadhey ayey waxay go'aansadeen qofka ugu horreeya ee albaabkaas ka soo galaa inuu kala saaro. Nasiib wanaag qofkii ugu horreeyey ee albaabkii ka soo glay wuxuu noqday Nabiga SCW markaas bay ku farxeen oo waxay dheheen waa Max'ed Aammiin kulligayo raalli baan ka nahay. Arrinkii bay Nagiba SCW u sheegeen markaas buu wuxu yir: "ii keena go", markii go'ii loo keenay buu yiri: "qabiil walba nin ha keeno" markii qabiil kasta nin keenay ayuu dhagaxii go'ii ku dhex riday nin walbana uu dhinac qabtay, markii meeshii la gaarsiyeyna intuu kor u qaaday ayuu saaray. Arrintaan oo kale meelaha ay qureyshtu ku dhaantey dad badan oo maanta islaam u nasab sheeganaya maxaa yeelay qureyshi waxay garatay in cibaadada Alle iyo beytkiisa aan lagu dhisin xoolo xaaraam ah laakiin in badan oo muslimiin ahi waxaa laga yaabaa ineysan taas fahmin oo cibaadada ilaahay ay xaaraam u adeegsadaan, wax badan oo khayr ahna ay xaaraam geliyaan sida masaajiddada iwm. Sidoo kale Ilaah way rumeysnaayeen, sida marka la yidhaahdo yaa abuuray cirka iyo dhulka, idinkana yaa idin irsaaqa, roobkana yaa keena waxay dhihi jireen "Allaah". Asnaamtana waa ay ogaayeen in aysan Ilaahyo ahayn laakiin waxay u sameeyeen suurado dad wanwanaagsan sida Nabi Ibraahiim iyo Nabi Ismaciil waxayna dhihi jireen Ilaah baannu ugu dhowaaneynaa, sida maantaba dadka u yidhaahdaan awliyada Ilaah baannu ugu dhawaaneynaa. Sidoo kale markay ku safraan badda oo dhibi ku timaaddo Ilaahay ayey baryi jireen, laakiin maanta dad muslimiin sheeganaya ayaa hadday dhibi ku timaaddo awliyada keliya baryaya ama Ilaah iyo awliyada amaba Ilaah iyo Nabiga SCW. asc WAAJIBNIMADA SOOMIDDA BISHA RAMADAAN FADLIGEEDA IYO ARRIMO KU SAABSAN "Waa Maalmo tirsan ee ruuxii idinka mid ah oo buka ama Safar ah waxaa korkiisa ah ayaamo kale (soonkood) kuwa uu dhibina waxay bixin Miskiin, ruuxii badsada (Khayrkana) saasaa u fiican, inaad Soontaan yaana idiin khayrbadan hadaad tihiin kuwo wax og." Suurada al-Baqrah:Aayada184. " Waa bisha Soon ee la soo dajiyey dhexdiisa Qur'aanka isagoo hanuun Dadka u ah, iyo caddayn hanuun iyo kala bixin xaqa iyo baadilka, ee ruuxii jooga (nagi) ha Soomo, ruuxiise buka ama Safar ah waxaa saran maalmo kale, wuxuu idinla dooni Alle fudayd ee idin lama doonayo culays, waana inaad dhamaystirtaan tirada waynaysaanna Allaah wuxuu idinku hanuuniyey, waxaadna u dhawdihiin, ood mudan tihiin inaad mahadisaan Allaah." (Suurada al-Baqrah:Aayada 185) 1214. Abuu Hureyra (A.K.R.) wuxuu yirir: Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: Allaah, kor ahaaye wuxuu yiri: aadanuhu camalladiisa kale oo idil isagaa leh soonkiisa ma’ahee, kaasi anigaa leh oo anigaa abaalkiisa gudi doona. Soonku waa gaashaan la isaga gudbo xumaan falidda iyo Naarta. Sidaa awgeed markii uu midkiin sooman yahay waa inuu iska hayaa oo ka joogaa af xumo oo ka fogaadaa laqwi ku hadlid iyo hadal xun uu qof dhaafsado. Haddii uu qof la diriro ama caayana ha yiraahdo anigu waan soomanahay. ‘ Waa igu Alle ay nafta Muxammad ku jirto Gacantiisa neefta afka qofka soomman Alle agti waa ka udgoon tahay miskiga caraftiisa.’ Qofka soommani wuxuu la kulmaa laba farxadood, tan hore waa farxaa markii uu afuraayo, tan labaadna waa uu ku farxi doonaa ajarka soonkiisa, markii uu la kulmo Rabbigiis (Allaah). (Bukhaari iyo Muslim) Tani waa Werintii Bukhaari. Werin kale oo Bukhaari baa waxay intaa raacineysaa: Alle wuxuu yiri: ‘ qofka soommani wuxuu uga tagaa cunid, cabbid iyo hawoodkiisaba (aniga Allaah) dartey, marka anigaa soonka iska leh aniga baana ka abaal gudi doona. Camallada kale ee wanaagsan (ee la falaa bisha Rammadaan ama bilaha kale) halkii ajar waa la toban laabaa. Werinta Imaam Muslim waxay leedahay: Qofka camalladiisa wanaagsan waa loo laalaaba wax badan oo halkii samaan waa toban lab ilaa toddoba boqol lab. Alle kor ahaaye wuxuu yiri: ‘Laakiinse kuma jiro soonka, maxaa yeelay waa cibaado ii barax tiran oo loo falaa dartey (macnaha waa ma laha xad abaal gudka iyo ajarka soonka) Aniga, Keliya, baa ka abaal gudi doona. (Qofka soomman) wuxuu uga tagaa cunid, cabid iyo hawood dartey Aniga (Allaah). Qofka soommani waxaa u sugnaaday laba farxadood, midda hore waa farxad markii uu afurayo midda labaadna waa farxad kale markii uu la kulmo Rabbigiis (Allaah). Neefta afkiisuna ka udgoon Aragtida Alle udgoonka miskiga.’ (Muslim) 1215. Abuu Hureyra (A.K.R.) wuxuu yiri: Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘Qofkii u bixiya laba joogood ee wax uun ah Alle dartii, waxaa looga yeeri doonaa iridaha Jannada: Addonkii Alloow, albaab kan baa kuu roon. Qofkii reero salaadeed ahaa waxaa looga yeeri doonaa irridka Salaadda, qolooyinkaa ugu heeganaa Jihaadka dar Alle, waxaa looga yeeri doonaa irridka Jihaadka, qofkii reera soon ahaana waxaa looga yeeri doonaa irridka Rayaan (harraad baxa), qofkii reero sadaqo ahaana waxaa looga yeeri doonaa (inuu ka galo Jannada) irridka Sadaqada. Abuu Bakar (A.K.R.) wuxuu yiri: Rasuul Alloow, kugu furtay aabbahay iyo hooyadeeye, qofkii irridahaas looga yeeraayo ma jiraan wax lama huraan ah oo laga rabo, qof irridahaas oo dhan looga wada yeedhaayo ma jiraa? Nebigu S.C.W. wuxuu ku jawaabay: Waa jiraa, waxaana rajeynayaa inaad adiga (Abuubakari) ahaan doonto mid ka mida. ‘ (Bukhaari iyo Muslim). 1216. Sahal bin Sacad (A.K.R) wuxuu yiri: ‘ Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘ Waxaa jira Jannada gudaheeda irrid la yiraahdo Ar-Rayaan oo ehlu soonkii oo keliya geli doonaan Maalinta Qiyaame, qof kalena uusan ka gelin; waxaa la oran doonaa: ‘ Meeye ehlu soonkii? Waa soo kici doonaan, cidina ma geli doonto iyaga moomaahee. Markii ay galaan, irridkaa waa la xiri doonaa, cid kalena ma geli doonto iyaga dabadood. (Bukhaari iyo Muslim) 1217. Abuu Saciid al-Khudri (A.K.R.) wuxuu yiri: Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘ Qofka Muslimka ahi markii uu u soomo hal maalin dar Alle, Alle wuxuu ka fogeeyaa Naarta masaafo toddobaatan sano loo socdo. (Bukhaari iyo Muslim) 1218. Abuu Hureyrah (A.K.R.) wuxuu yiri: ‘ Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘ Qofkii u sooma bisha Ramadaan iimaan qab iyo ajar dalab, waa laga dhaafi doonaa dembiyadii horey uga dhacay (aan ka baa’irta aheyn. (Bukhaari iyo Muslim) 1219. Abuu Hureyrah (A.K.R.) wuxuu yiri: ‘ Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘ Markii ay bisha Ramadaan soo gasho iridaha Jannada waa la furaa, iridaha Naartana waa la xiraa, Shayddaammadana waa la xiraa. Bukhaari iyo Muslim) 1220. Abuu Hureyrah (A.K.R.) wuxuu yiri: ‘ Nebigu (صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ) wuxuu yiri: ‘ Ku sooma aragtida bil dhalatay ee Ramadaan oo ku afura aragtida bisha Shawaal (soon fur), haddii bila qaris ay noqotana buuxiya soddonka Shacbaan (Soon dheere) (Bukhaari iyo Muslim) Werin kale oo Imaam Muslim werinaayo waxay intaa ku dareysaa: Sidaa si la mid ah, haddii bil qaris ay nqoto (daruuro awgeed) dhamaadka bisha Ramadaan, markaa buuciya soonka (soon qaad) 30 maalmood Galdogob. Galdogob waa dagmo ka tirsan Gobolka Mudug. Waxaa ay dhinaca galbeed ka xigtaa magaalada Gaalkacyo cabbir ahaan waxa ay u jirtaa galkacyo:. Galdogob waxaa ay ka mid tahay magaalooyinka ugu waawayn ee maamul goboleedka Puntland. Magaalada Galdogob ayaa leh addeeg bulsho oo hagaagsan.magaaladu waxaa ay leedahay koronto joogto ah iyo biyo aan kala go,o lahayn. Magalada galdogob waxaa ay ka mid tahay,ahaana jirtay magaalooyinka ugu nabada badan Soomaaliya. Dadka daga magaalada oo ka kooban qabaa'ilo kala gadisan ayaa ah kuwo si wada jira oga shaqeeyay nabada.nabada ay ku naalooto galdogob iyo hagarla,aanta jaaliyadaha reer galdogob ee ku nool dibadaha ayaa xawaare aad u xoogan gashay horumarka dhinacyada kala gadisan ee magaalada.inkasta oo ay galdogob ku guulaysatay horumarka xaga dhismaha baaxada leh, adeega bulshada iyo ganacsiga fudud hadana waxay si buuxda ugu guuldaraysatay hanaan siyaasad oo aan isbedelin. Dadka reer galdogob oo ah muxaafidiin xagga dhaqanka ah ayaa sameeyay maamul furfuran. Dhamuuke Shire iyo rag kale oo badan siyaasiyiintaan ayaa isugu jira kuwo heer deegaan, heer gobol ilaa heer caalami. Xagga dhaqanka waa magaalo ku fiican dhaqanka iyo nidaamkii geed hoostiis. Galdogob waa magaalo ku caan ah waxbarashada iyo aqoonta, Magaalada waxa ku yaaala goobo waxbarasho kuwaasi oo dadwaynuhu kaga faaidaystaan si wanaagsan. Guud ahaan magaalada waxaa ku yaala in kabadan 4 dugsi sare, 3 machad sare, iyo sidoo kale 2 jaamaacadoood.. Dugsiga Sare ee Galdogob ayaa kamid ah iskoolada ugu wanaagsan dhanka tacliinta guud ahaan deeganada Puntland isaga oo kaalmo sare kasoo gala natiijooyinka imtixaaanada Puntland... Dugsiga Sare ee Caynu Shamsi, dugsiga Kulmiye, dugsiga al-Nuur, dugsiga Cirro, ayaa ah iskuulada kale ee kuyaala magaaalada iyo deegaanada hoos yimaada.. Abwaanno gabay. Xagga suugaanta Galdogob waxaa ka soo baxay abwaano caan ka ah dalka Soomaaliya, laguna tixgaliyo awooddoodda cabirka suugaanta, abwaanadaan ayaa waxaa ka mid ah 1- Abwaan hargaanti warsame Hiraabay, oo ah nin si aad ah loogga yaqaan dalka iyo dibada waxana uu ahaa nin hibada hal abuurnimo si qoto dheer ugu laranthy. 2-Abwaan Cabdinaasir Cali Daahir Shabac Dhagadheere oo ah nin looga haybaysto maansada. Sida taariikhda lagu hayo waxaa Galdogob ka soo baxay abwaano ku xeel dheer maansada, dhalinyaro ku dhaadata dhaqanka iyo gabdho ku faanna idaha. Abwaanada taariikhda galay oo aan lagu soo koobi karin bog ama labo waxaan u kala qaybinaynaa labo qaybood. Abwaanada casrigii hore iyo abwaanada casriga hadda joogga. Abwaanada casirigii hore waxaan u samaynaynaa bog ka gaar ah. Abwaanada casriga hadda ah waxaan ka xusaynaa labo ilaa affar, inta kalana waxaad ka raadsataa bogga abwaanada Galdogob. Abwaanada hadda: Gabyaa sare Iyo Halgamayaal Waa Weyn Abwaanada aan xusnay ee tusaalaha ah boqolaal abwaan oo kala joogga dalka gudihiisa iyo dibadiisa, waxaa ay ka gabyaan dhammaan xaaladaha kala gedisan ee bulshadda,dalka iyo xaaladaha markaas jira. waxaa jidha in magaaladaani soo saartay qaar ka mid ah dadkii Soomaaliya ugu taariikhda dheeraa, sida Xassan Cadaawe, iyo Cali Daahir Shabac. Galdogob waxaa la aasaasay qiyaastii 1956 ama 1957, waxaana aasaasay Axmed Aaden Isxaaq oo ku magac dheeraa Garweyne. Sh.Axmed-Garweyne wuxuu magaalada kasoo noqday Gudoomiyaha Golaha deegaanka Xiliyadii ay tuulada ahayd ilaa heer degmo waase dawladii madaxweyne Maxamed Siyaad. Cismaan Yuusuf Keenadiid. Cusmaan Yuusuf Keenadiid (,) wuxuu ahaa nin Soomaali gabayaa, halabuur, qoraa, barre, hogaamiye iyo alife. Cusmaan waxaa si fiican loogu xasuustaa abuurida Farta Cismaaniya oo ka mid ah far-qorkii ugu horeeyay Taariikhda Soomaaliya. Taariikh. Cusmaan Yuusuf wuxuu ku dhashay magaalada Gaalkacayo, ee ku taala badhtamaha wadanka Soomaaliya. Cusmaan waxaa dhalay Suldaankii Yuusuf Cali Keenadiid oo ahaa ninkii aasaasay Saldanadii Hobyo. Wakhtiyadii ugu horeeysay noloshiisa wuxuu Cusmaan ku soo qaatey meelo kala duwan asagoo waxbarasho diini iyo maadi ah ku mashquulsanaa. Markii aabihii geeriyooday, wuxuu Cusmaan la wareegay hogaanka Saldanadii Hobyo. Intaas waxaa dheer, Cusmaan wuxuu qoray buugaag badan oo cilmi diini iyo maadi iskugu jira, kuwa ugu muhiimsan waxaa ka mid ah samaynta Far Soomaaliga, buugaag Juquraafi, Cilmi Fallag, Saynis, gabayo iyo taariikh iyo kuwo kale. Hordhac. Cismaan Yuusuf Keenadiid wuxuu ka mid ahaa halyayada u reebay ummadda afsoomaaliga ku hadasha summad iyo dhaxal gal qiime leh. Wuxuu sannadkii 1920kii soo allifay far xuruufo dhammaystiran oo kaabi kara inlagu qoro Af-Soomaaliga. Fartaasi waxay ka mid tahay farihii u horreeyey oo qof soomaali ahi allifo, waayo aqoonyahannadii kale ee ay ka mid ahaayeen Sheekh Yuusuf Al Kawnayn "Aw Barkhadleh", Sheekh Aways, Ibraahim Bin Cabdalle Mayal waxay wax ku qori jireen far carabi la afsoomaaliyeey, oo waxay adeegsan jireen farta carabiga. Waxaa kale oo far gaar ah soo saaray Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur oo isna far gaar ah lahaa. Fartaas uu Cismaan Yuusuf Keenadiid soo saaray waxaa la yidhaahdaa Cusmaaniya. Taariikh. Aqoonyahan Fadxi Garaad Ciise Waxa Uu ku Nool yahay Magaalada Burco Baydhabo. Baydhabo (;), waa caasimad ku taala koonfurgalbeed gobolka Baay ee wadanka Soomaaliya. Sida ku xusan taariikhda, wakhtiyadii hore, magaalada Baydhabo waxay xudun u ahayd Saldanadii Ajuuraan. Faallo. Baydhabo waa magaalamadaxda gobolka Bay ee dalka Soomaaliya, waxayna dhanka Koonfur-Galbeed ka xigtaa magaalamadaxda Muqdisho, oo ay u jirto 250 km. Waxayna saldhig u noqotay mar Dowladdii Ku meelgaarka ahayd ee Soomaaliya iyo Baarlamaanka. sidoo kale waxay xarun u ahaan jirtay qabqablayaashii Dagaalka. BAYDHABO waxey kutaalaa meel aad istiraatiiji u ah, waana magaalo madaxda gobolka baay.Magaaladaan waxaa ku nool dad Ku hadla Afka Maay maay ah una badan dadka magaalada taariikhda ku leh ee Rewing.Qabiilada baydhabo degan waaraxanwayn kuwaas oo ah Digil & mirifle, laakiinse ee sheegtaan in yihiin Reer Baydhabo, Waxaa ay dadka gobolkaas ku faanaan, dadka degan magaalada, sida eey u jecelyihiin magaalada iyo dadka degan.Reer baydhabo Qabilada Ugu waa weyn Waxaa ka mid ah 1-Hariin,2-Eelaay,3-Leysaan waa dad reer baydhabo la isku yiraahdo. Bay-dhabo.magaalada waxaa ka soo jeeda culumo caan ku ah dhanka diinta, waxeyna baydhabo eheet meelaha ugu quraan barashada badan. baydhabo waa magaalo cajiib ah oo ilaaheey ku maneestay qurux dabiici ah. waana meelaha soomaaliya ugu qabow.baydhabo waxay leedahay ilo aad u biyo badan oo aadna caan u ah.Kuwa ugu caansan waxaa ka mid ah (gebooda), (Bohol), (Galaanjo), (lama Mukiyo), waxayna leedahay ugu yaraan 5 Buundo, waana magaalo aad u dhismaysa.baydhabo waxaa ee isku xirtaa magaalooyin aad u farabadan oo ay ka midtahay caasimada dalka ee muqdisho.Dhalinyarada baydhabo waa kuwo xooga saaro wax barashada.Badankooda waxeey dhigtaan jaamacadaha iyo kollejyada.Dhalinyarada baydhabo waa kuwo dadaalo, umana badna waxa dhalinyarada gobolada kale ee ku mashquulsanyihiin, sida balwada, iyo waxa ee dhalinyarada waqtiga iskaga dhumiyaan ama waxa ee u heestaan horumar.Dhalinyaradaan waa kuwo tashada isna waansata, iskana ilaalisa dhalinyarada ciyaal suuqa noqota.Dhalinyardaan waa kuwo jecel dhaqanka soomaaliyeed.baydhaboo qofkii tagaa tagee, waa meel aan marnaba la ilaabi karin.Waana meel aan loo dhameyn karin indhaha sida dooga cagaaran.Baydhabo waa meesha Soomaaliya marka loo sii fiiriyo waa meesha ugu fiican uguna barwaaqa sooran baydhabo hada ayaa lagu dheelay maahanee walaahi ayaan dhahay ee waxey ahaan jirtay meesha ugu wanaagsan somaaliya baydhabo janaay.magaalada waxey caankutahay dadka dega waa dad reer guuraa iyo beeraley ah waa dad nabada jecel oo diinta aad ugu dhaqma. Waxbarashada. magaaladu waxey hadda ka furan 5 jaamacadood iyo ugu yaraan 50 iskuul oo isugu jira hoose, dhexe iyo sare. hadaan soo qaadano jaamacadaha waxaa ka mid ah: jaamacadda Baidoa International University (BIU), jaamcadda koonfurta soomaaliya(USS), jaamacada baay, jaamacadda jubada sare. sidoo kale hadeyno soo qaadano iskuulada ugu muhimsan waxaa ka mid ah: iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee salaaxudiin, iskuulka hoose dhexe iyo sare ee alqalam, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee moodel, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee baydhaba, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee albashaa'ir, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee macmuur, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee almacrifa, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee almacruuf, iskuulka hoose, dhexe iyo sare ee alqudus iyo kuwo kaloo badan oo aan halkan kusoo koobi karin. jaamacadaha magaalada ku yaala waxaa wax ku barta ardey ka kal imaada gobolada koonfureed. magaalada waxey ka mid tahay magaalooyinka ugu waxbarasho wanaagsan oo waxey soo saartaa mutacalimiin aqoontooda tayeysan. Ganacsiga. Magaaladu inkastoo aysan aheyn magaalo xeebeed hadana waa magaalo goob istiraatiiji ah ku taal, oo waxaa ku dhaqan ganacsato aad u firfircoon. dhaqaalaha magaaladuna wuxuu ku xiranyahay beeraha iyo xoolaha maadaama ay magaaladu qani ku tahay dhul beereed iyo xoolo badan. magaaladuna waxey xarun u tahay ganacsatada baay, bakool iyo gedo. Magaalada Baydhabo waxaa ka soo jeeda Abwaano caan ka ah Soomaaliya sida, Sahal Macalin Ciise, Maxamed Cumar Nidaam, Maxamuud Xaaji Maxamed Tarash, Abwaan Nuurdiin Dr. Yuusuf Abuukar "Gacma" iyo kuwa kaloo badan. Somaliland Leaders. Boarding Schools: Sheikh and Amoud (1946-1957) Completion of education up to a Secondary Level. Advanced Level: GCE Examinations, London (1958-1960) University of Manchester, England -Honors Bachelor's Degree in Economics (1960-63) University of Manchester, England - Master's Degree, Economics (1963-65) 1965 - 1969: Senior official at the Ministry of Planning and Coordination, Mogadishu, Somalia. Positions held included: Head of Economic Planning Services; Director, Development Planning Department; and director general for the Ministry. 1969-1973: Minister of Planning and Coordination 1973 - 1978: Minister of Commerce 1978 - 1980: Chairman of the National Economic Board 1980-1982: Minister of Commerce(for the second time) Participated in wide ranging forums relating to different aspects of development in various parts of the world such as America, Soviet Union, UK, Switzerland, France, Germany, India, and a number of African Countries. Also participated in a number of training programs under United Nations auspices including UNITAR, UNIDO, Economic Commission for Africa and so forth. Benefitted from a Leadership grant related to the development field, visiting different organs of state and federal government and regions throughout the United States organized by the Afro-American Institute. Attended sessions of the United Nations, OAU, Arab League, as well as Islamic and Non-Aligned Movement conferences. UN Special Sessions in New York; OAU and Arab League, EEC-ACP, Ministerial Meetings, as well as to many countries throughout the world; Non Aligned Conference in Lima, Peru 1976; UNCTAD in Nairobi, Kenya 1977. 1982-1984: Chairman of Somali National Movement (SNM), UK Branch. Established offices and organized SNM committees throughout Europe, North America and the Arab world. Raised international awareness of the liberation movement and the brutality of the Siad Barre regime against his own people through representations to international human rights groups, the press media, various European government bodies, including the British parliament and the European Inter-parliamentary Union, as well as relevant organizations in the Arab and Islamic world. Embarked on a program of recruitment of important southern personalities and groups to join the SNM movement. Lectures and presentations to the international academic world. Gave lectures at various Universities and relevant forums throughout the United Kingdom and the United States. 1984-1990: Chairman of Somali National Movement (SNM) Longest serving Chairman and in command throughout the most tumultuous, expansive and decisive period of the movement. The first major, simultaneous and coordinated invasion of the SNM troops into the mountainous regions of Somaliland (October 1984). Major expansion of SNM fronts in the southern as well as the northwest regions (Awdal). The agreement between the Siad Barre regime and Mengistu was at one point expected to bring the whole struggle to its knees. But SNM masterminded the famous invasion of 1988, which proved to be the death-blow of the Siad Barre regime. Peaceful transfer of power in a spirit of unity at the 1990 SNM congress (i.e., the last ever to be held). Attended and played a key role at the Congress of Somaliland representatives in Burao in May, 1991 where Somaliland re-established its sovereignty. Initiated and organized the famous Forum For Peace which brought about the ceasefire agreement between the warring parties in the so-called Xarbal Aqnam war around Berbera in 1992. Initiated the movement which brought about an end to the internal war of 1996 which ended at Beer in the Burao region where formal agreement of cessation of hostilities was finalized and exchange of prisoners was undertaken. 1993-1997: Member of the House of Representatives. Masterminding an end to the run away inflation that threatened the economy of Somaliland; Resolved the vexing problems of ration supplies to the armed forces; Initiated a program of fiscal reform. 1999- 2000: Minister of Planning & Coordination, Somaliland Establishment of mechanisms for the coordination of aid programs between the government and the foreign aid community. Initiated the formulation of a three-year development plan. Organized well-attended conference on aid for Somaliland at the international level for the first time in Hargesia. Attended and addressed the SACB (Somalia Aid Coordination Body) in Nairobi, Kenya--the first Somaliland government Minister to do so. Led Somaliland government delegation to meet World Bank and IMF representatives in Nairobi. During the period of working with President Egal, played an important and decisive roles as a mediator in preventing crisis with respect to incidents relating to the relationship between Djibouti and Somaliland, Somaliland and Ethiopia, SNM veterans and the Egal regime, House of Representatives and Egals government. Spent a period abroad giving talks and addressing the Somaliland communities in the disapora in Europe and the United States raising awareness on the achievements and developments of the country. On return to the country, mounted a campaign to resolve a national crisis between the Egal regime and the opposition forces, which came close to starting a fresh round of fighting in the country. 2002- Present: Chairman of The Kulmiye Party The youngest political organization in the country established in early 2002. Within a short period of time, it emerged as one of the most active and prominent political organizations in the country. It initiated carrying the campaign to the countryside and the rural areas. It pursued a no smear campaign policy towards other political parties, public education on the merits of the multiparty system and the democratic process, as well as the vital importance of conducting a peaceful election. The only party, which appointed a woman Vice-Chair. It was rewarded for this overall policy by being voted second overall nationally after the incumbent government party. Nancy. Nancy waa magaalo ku taala dalka Faransiiska.waxa aykatirsantahay Gobolka Lorraine dadka kunool waxa ay gaadhayaan ilaa 410 kun oo qof Taariikhda magaaladu waa mid aad u fog waxa ay kusimantahy 800 sano kahor Dhalashaddii Nabi Ciise C.S Maxamed Siyaad Barre. Maxamed Siyaaad Barre (;) wuxuu ahaa Madaxweynihii 3aad ee Soomaaliya (21 Oktoobar 1969 - 26 Jannayo 1991); kaligii-teliye ciidanka xooga sanadihii 1969kii ilaa 1991dii. Jaale Maxamed Siyaad Barre wuxuu ku dhashay magaalada Garbahaarey, Gedo bishiii Oktoobar 6 ee 1919kii; wuxuu ku dhintey magaalada Lagos ee dalka Nigeria bishii Janaayo 2 ee sanadkii 1995dii asagoo ah 75 sano jir. Wakhti ay xamaasad siyaasadeed ka taagneyd wadanka Soomaaliya ayaa 1969kii koox ciidanka xooga ah oo uu hogaaminayo Jaale Barre af-gembi lama filaan ah ku qabsadeen awooda wadanka ayaga oo hal habeen ku qabsadey magaalo madaxda Muqdisho, halkaasi ooy kaga dhawaaqeen dowladii Kacaanka Umada Soomaaliya. Jaale Barre wuxu wadanka u hor kacay horumar degdeg ah oo muuqda, ayadoo si iskaa-wax-u-qabso ah loo dhisey wadooyinka, dugsiyada, xarumaha bulshada, cusbitaalada IWM. Sidoo kale waxaa dowladu la wareegtay maamulka iyo faro ku heynta bangiyada, beeraha waaweyn, shirkadaha muhiimka ah, wershadaha iyo dhamaan wixii muhiim ahaa sida ganacsiga iyo baayac-mushtarka. Dowladu waxay si qeexan u mamnuucdey qabyaalada, qoloqoleeysiga iyo iskala-sooca bulshada Soomaaliyeed dhexdeeda ah taasi oo si shaaric ah loo aasay qabyaalada, isla markaana lagu dhawaaqey in shacabka wadanku siman yihiin meel kasta ooy ka soo jeedaan ama qolo kasta ooy ku abtirsadaan. Waxyaabaha ugu waawayn ee Kacaankii Umada Soomaaliyeed ku soo kordhiyeen waxay ahayd hirgelinta qoritaanka Far Soomaaliga, taasi oo noqotey mid dhaxalgal u ah bulsho weynta ku hadasha luuqada Af-Soomaaliga. Si loo fidiyo oo loo kobciyo qoritaanka luuqada Soomaaliga ayaa dowladu waxay samaysay Ololihii Af-Soomaaliga ee bilaabmey sanadkii 1974tii, wakhtigaasi oo dugsiyada la xidhey si 25,000 oo arday iyo 3,000 askarta ciidanka xooga ah u tegaan miyi iyo magaalo si ay u soo baraan qoritaanak farta cusub e Af-Soomaaliga. Dhowrkii sano ee xigay waxaa dowladu ka gaadhay heer sare ololahaas baritaanka farta Soomaaliga iyada oo sii kordhisey dadaalkii iyo tababaradii. Sanadihii badnaa ee Jaale Maxamed Siyaad Barre hayay talada wadanka Soomaaliya wuxuu gaadhsiiyey umada iyo wadanka Soomaaliya heerkii ugu sareeyay ee Soomaali waligeed gaadho. Waxaa horumar muuqda lagu sameeyay wax soo saarka wadanka ayadoo la dhisey wershado faro badan. Xaga ciidanka xooga iyo kuwa qalabka sida aad ayaa loo dhisay, waxayna Soomaaliya ka mid noqotey shanta wadan ee ugu awooda badan qaarada Afrika. Dhaqaalaha, waxbarashada, caafimaadka iyo shaqooyinka ayaa si xoowli ah u koray. Dadka Soomaalida oo 90% reer baadiye ahaa ayaa noqdey ilaa 40% reer magaal aqoon leh. Si kastaba ha ahaatee, 21 sano oo xukun milatari ka dib ayaa xoogii Kacaanka Umada Soomaaliya lagu khasbey ineey ka baxaan magaalo madaxda wadanaka midaasi ooy ka dambeeyeen ururo mucaarid iyo dagaalyahano qabiilo u dagaalamaya. Bishii Janaayo 26keedii ee 1991kii ayaa Jaale Maxamed Siyaad Barre ka degay maamulka iyo talada dowladii kacaanka ee ka talineeysay wadanka Soomaaliya, asaga oo wadanka ka baxay. Madaxweyne Siyaad Barre asagoo 75 sanno jir ah wuxuu ku geeriyooday magaalada Lagos ee wadanka Nayjeriya bishii Oktoobar 26keedii sanadkii 1995kii. Marxuumka waxaa lagu aasay gobolka uu u dhashay ee Geddo. Taariikh. Taariq nololeedkii Maxamed Siyaad Bare iyo xiligii uu ku soo biiray Ciidanka Madaxweyne Maxamed Siyaad Barre oo yaraantiisiahaaa wiil yar oo reer baadiye ah ayaa markii ugu horeysay waxuu yimid Degmada Dhuuso Mareeb, wuxuuna uga sii gudbay magaalada Beledweyne, wuxuuna nasiib wanaag la kulmay askar halkaa lagu qoraayay oo uu ka mid noqday dadkii ciidamadii dhibowga 1936-dii ku galay xerada tababarada ee Beledwenye. Max’ed Siyaad Bare Markii tababarki uu dhamaaday waxaa loo soo bedelay Magaalada Muqdisho, waxaana la keenay si uu tababaro dheeri ah oo ciidanimo ugu sii qaato Xeradii Ciidamada ee ku taalay degmada Xamar Jajab ee Magaalada Muqdisho. Max’ed Siyaad Bare wuxuu ka tagay howshii ciidanimada 1939-kii, kaddib markii loo soo sheegay geeridii laba adeeradiis ah oo kale ahaa Jaamac Bare iyo Maxamed Bare wuxuuna aaday deegaanka Ulasan ee ka tirsan Degmada Dhuuso Mareeb oo cidiisu degenaayeen. Max’ed Siyaad Bare miyiga ayuu degey wuxuuna ku guursaday Xaaskiisii ugu horeeysay oo lagu magacaabo jiray Faadumo Aw-Muse Sanadkii 1941-dii markaas oo uu Ingiriisku kala wareegay awoodii dalka Soomaaliya Taliskii Talyaaniga oo dagaalkii aduunweynaha labaad looga itaal roonaaday. Max’ed Siyaad Bare isla sanadkaas wuxuu ku biiray Ciidamada Ingiriiska, wuxuuna dalacaadii ugu horeysay oo aheyd Alifle helay Sanadkii 1941-dii, Alifkii labaadna wuxuu qaatay Sanadkii 1944tii, waxaana waxbarasho loogu diray Magaalada Nairobi Dugsiga la yiraahdo “Gin School” waxaana tababarkaas kaddib uu noqday kormeere Koowaad 1950-kii. Markii Talyaaniga Dalka uu ku soo noqday, Max’ed Siyaad Bare oo saddex xarigle ah waxaa loo qaaday dalka Talyaaniga sanadkii 1952-dii. 16-kii October, 1954-tii ayuu Siyaad Bare qaatay Xidigtii ugu horeesay uuna noqday Sarkaal. Siyaad Bare wuxuu laba xidigle u dalacay sanadii 1955-tii asigoo sanadki 1957-dii noqday kabtan ama Dhamme kaddib 1958-dii waxaa uu Max’ed Siyaad Bare noqday Dhamme ka tirsan Ciidanka Booliska Soomaaliyeed. waxaana loo magacaabay Xafiiska Ciidanka Booliska Soomaaliyeed. 1960-kii, waxaa la dhisay Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliya uuna hogaaminaayay Generaalkii sida aadka ah loo jeclaa Generaal Daauud C/laahi Xersi oo markii uu geeriyooday sanadkii 1965tii uu bedelay oo jagadiisii qabtay General Max’ed Siyaad Bare asigoo noqday taliyihii Xooga Dalka Soomaaliya (XDS) isagoo xukunka hayay mudo 21 sano ah, wuxuuna ku geeriyooday Dalka Nigeria oo uu magangalyo ku joogay ilaa iyo sanadkii 1995-tii. Lama yaqaan waqti cayiman oo uu dhashay General Max’ed Siyaad Bare, sababtoo ah wuxuu ku dhashay MIYI, xataa waxaa dood ka taagan tahay halka uu ku dhashay inkastoo warbaahinta rasmiga ah ee Kacaanku ay qori jireen inuu ku dhashay deegaanka Baardheere. Waxaa la qiyaasayaa in Max’ed Siyaad Bare uu dhashay sanadkii 1912-kii in kastoo wargeysyada rasmiga ah ee Kacaanku ay qori jireen inuu dhashay sanadkii 1920kii. Max’ed Siyaad Bare hooyadiis waxaa la oran jiray Shaqlan Warfaa, waxeyna geeriyootay asagoo sideed jir ah, aabihiisna wuxuu geeriyooday 2 sano kaddib Max’ed Siyaad Bare oo 10 jir ah, waxaana soo koriyay aderkiis Xirsi Bare iyo ayeeydiis Sacdiyo, wuxuuna ahaa curudka aabihiis Siyaad Bare oo lagu naaneesi jiray “Siyaad Garba Weyne”, inkastoo ay dadkii yaqaanay Max’ed Siyaad Bare ay sheegeen in aabihiis Siyaad Bare lagu dilay dagaal qabiil uuna ahaa abaanduulihii colkaas. Waxaa Radio Muqdisho iyo Wargeysyada Kacaankuba ay qori jireen in uu Siyaad Bare ahaa halgamaa weyn uuna ka mid ahaa Ciidamadii uu hogaaminaayay Cumar Samatar oo gumeysigii Talyaanigu la dagaalamayay una ku shahiiday aagga Ceel Mirikh oo ku yaalo deegaanka Dhuuso Mareeb 1930-kii. Xersi Bare oo ahaaa Max’ed Siyaad Bare adeerkiis, ahana ninkii gacanta ku haayay waxaa la dilay 3 sano ka dib dhimashaddii Siyaad Bare abaarihii sanadkii 1933-dii. Sanadkii 1936-dii ayaa Max’ed Siyaad Bare ka soo tagay Xoolihii MIYIGA oo uu xanaaneyn jiray iyadoo xilgaas cidahooda ay degenaayeen aaga Ceel-gaab. Sanadihii Hore. Jaale Maxamed Siyaad Barre wuxuu 1919kii ku dhashay tuulada Shilaafo ee gobolka Soomaali Galbeed ee ku dhaqan maanta wadanka Itoobiya. Jaaluhu wuxuu ka soo jeedaa beesha Mareexaan ee Daarood, gaar ahaan lafta reer Diini. His parents died when he was ten years old. Waalidkiis waxay dhinteen isaga oo toban jir ah. Ka dib markuu dhamaystey waxbarashodiisa dugsiga hoose magaalada Luuq ee koonfurta Soomaaliya, ayaa Mudane Barre u wareegay magaalada Muqdisho oo ahayd magaalo madaxdii maamulkii Soomaali Talyaani, si uu u sii kordhisto waxbarashadiisa oo dugsi sare u galo asaga oo wakhtigaasi sheegtay inuu ka soo jeedo magaalada Garbahaarey. Sanadihii ku xigey Siyaad Barre waxaa u suurto gashay in loo qaato askari darajo sare oo Ciidanka Amaanka ah taasi oo ku beegan sanadkii 1940kii. Goortii ay Koonfurta Soomaaliya hoos tegtay maamulkii Boqortooyada Ingiriiska ayaa wuxuu ka gaadhay ciidanka xooga darajadii ugu sareeysay ee nin Soomaali ah gaadho wakhtigaasi. Sanadihii 1950kii, markii Qaramada Midoobay la wareegtay maamulka iyo gacan ku heynta dhulka Soomaaliya ayadoo u wakiilatay dowlada Talyaaniga ayaa Jaale Maxamed Siyaad Barre u helay fursad deeq waxbarasho ku saabsan ciidanka inuu u tego wadanka Talyaaniga halkaas oo uu ku sugnaa wakhti labo sano ah. Goortii uu ku soo noqdey dalka Soomaaliya wuxuu noqdey ku xigeenka hogaamiyaha sare ee Ciidanka Xooga halkaasi oo uu sii hayay ilaa wakhtigii wadanku xornimada qaatey sanadkii 1960kii. Tabobaro iyo dhoolatusyo milatari uu la qaatey saraakiil ka tirsan ciidanka xooga Midowga Sofiyet ayaa Jaale Siyaad ku beertay inuu u ololeeyo nidaamka shuuciga ahaa ee loo yaqaaney "Marsiisam". Sidoo kale wuxuu si adag u aaminsanaa wadaniyad iyo mideeynta Shanta Soomaaliyeed. Qabsigii Xukunka. Sanadkii 1969kii ayaa dil shirqool ah loo geeystay madaxweynihii dalka haystey Cabdirashiid Cali Sharma'arke, taas oo buuq iyo is af-garanwaa ka dhex dhalisey madaxdii sare ee wadanka Soomaaliya ayagoo isku afgaran waayay cida xilka la wareegi lahayd iyo maamulka. Maalintii ku xigtey aaskii Madaxweyne Sharma'arke oo ku beegnayd 21kii Oktoobar ayaa ciidanka xooga oo uu hogaaminayo Jaale Siyaad Barre iyo rag kale ayaa afgambi si lama filaan ah ku qabsadey wadanka. Jeneraal sare Salaad Gabeyre Kediye iyo Hogaamiyaha sare ee ciidanka amaanka Jaamac Korshel ayaa ka mid ahaa raga safka hore kaga jirey ee suurtogeliyey in afgambigu si guul ah ku dhaco. Mudane Kediye wuxuu ahaa oo lagu magacaabayay "Aabaha Kacaanka" in kastoo wakhti yar ka dib uu Jaale Siyaad kala wareegay magacaasi oo asagu noqdey aabaha kacaanka iyo hogaamiyaha ugu sareeya ee Kacaanka Umada Soomaaliyeed. Isla markiiba kacaanku wuxuu magaca wadanka ka dhigey Jamhuuriyada Dimuqraadiga Soomaaliya, waxay xadhig u taxaabeen dhamaan xubnihii ka tirsanaa dowladii hore ee Cabdirashiid Cali Sharma'arke, ila markaana waxay mamnuuceen xisbiyo siyaasadeed in laga sameeyo wadanka kuwaasi oo la tartami kara xisbiga kacaanka. Waxaa intaasi dheerayd oo xisbiga kacaanku si dhakhso ah u bedelay xubnihii baarlamaanka iyo maxkamada sare ee wadanka, isla markaana waxaa xisbia kacaanku ku dhawaaqey in dastuurka wadanku xaniban yahay intii wakhti ah ee dib u habayn lagu sameeynayo, taasi oo wakhtigaasi wadanka lagu maamulaayey dastuur ku meel gaadh ah oo xisbiga kacaanku leeyihiin. Madaxweyne Siyaad. Wakhti yar xukunka iyo hogaaminta Xisbiga Kacaanka Umada ayaa Jaale Siyaad Barre wuxuu qaatey magaca Guulwade asagoo isku fidiyey maamulka iyo hogaanka dowlada cusub ee markaasi taaboqaadeysay. Astaamo sawiro iyo sanamyo Guulwade Siyaad, Karl Marx iyo Lenin ayaa isla markiiba lagu sharaxay laamiyada magaalo madaxda wadanka ee Muqdisho, midaasi oo astaan iyo cadayn u ahayd nidaamka cusub ee xisbiga kacaanku ku soo dabaqayo wadanka. Sidoo kale wuxuu soo bandhigey nidaamyo cusub oo sharciyo hanti-wadaag ah kuwaasi oo ku salaysan Quraanka, fikrada shuucinimada ee Marsiisamka iyo qadiyad qoto dheer oo wadaniyad iyo Soomaali jeceyl. Golaha Sare ee Kacaanka. Golaha Sare ee Kacaanku wuxuu si dhakhso ah u sameeyay mashruucyo bulsho oo aad u horumariye magaalooyinka iyo baadiyaha, kuwaasi oo iskugu jirey olole waxbarasho iyo iska-wax-u-qabso dhismooyin ceelal, biyo-xidheeno, beero waawayn, laamiyo, jidad waawayn, dugsiyo, cusbitaalo, goobo bulshu iyo kuwo kale oo badan. Dadaalkaasi wadanka dhiska ah waxaa dhex socotay wacyigelin wadaniyad iyo qadiyad ah mideeynta shanta Soomaaliyeed oo la dhex wado in wadanka la warshadeeyo. Sidoo kale wakhtiyadan ayay dowlada Soomaaliya ku biirtey ururka Jaamacada Carabta oo aanay horey xubin uga ahayn. Intaasi waxaa dheer in sanadkaa 1974kii Guulwade Maxamed Siyaad Barre in uu noqdey hogaamiyaha sare ee ururka Midowga Afrika xilkaasi oo uu hayay mudo dhowr sano ah. Bishii Luuliyo 1976dii ayaa xisbigii Guulwade Siyaad Barre baabi'iyey Golihii Sare ee Kacaanka midaasi ooy ku bedeleen Xisbiga Kacaanka Umada Soomaaliya|, midkaasi oo ku salaysnaa fikrada ah hal dowlad oo wadanka ku maamusha sharciga bulshada iyo diinta Islaamka, midaasi oo qorshuhu ahaa in a la is waafajiyo dhaqanka bulshada reer guuraaga ee Soomaaliyeed iyo nidaamka Shuuciga isla markaana meelo badan laga soo xigto kitaabka Quraanka. Xisbiga Kacaanka Umada Soomaaliyeed wuxuu ku dhawaaqey sinaan, cadaalad, horumarka bulshada, wax-wada-qeybsi iyo horay u socod. Sanadkii 1979kii ayaa xisbiga kacaanku wuxuu qabtey doorasho Golaha Bulshada ah si loogu codeeyo dastuur iyo sharciyo cusub ooy keeneen. Si kastaba ha ahaatee waxanka waxaa talada ugu sareeysa mar kasta lahaa oo ugu awood badnaa Xibiga Kacaanka Bulshada oo Guulwade Maxamed Siyaad Barre hogaamiye u ahaa. Wadaniyad iyo Soomaali Weyn. siyasadii kacanka somaliya wafashilantay markii rushkii aay ku tirsanayd ka hortimid,sida laga warqabo somalida waqtigas waxa gacanta ku hayey wadamada,hanti wadaga oo rushuku ugu horeyo,markii wadamadii aay ku tirsanayd aay ka hortimid somalidu waxay ugurtey wadamada reer galbedka,kuwas oo somalida ucilqabay,taso ka dhalay shuciyada somalidu dhexgashay,markii wadamada rer galbedku somalida xirirkodi hore solabtay shiciyadina mesha kabaxaday,waxa dhacday in wadanka siyasadisa sikale isu badashay,waxay so jediyen in wadanka dorasho xor ah ka dhacdo oo laga boxo xisbi kaliya,ama madaxweynaha shaqada ka faristo,arinasi ma suro galin,duqina xilkii wa laga fujin wayey oo qolyihi rer galbedka waxay sameyen in wadanka la-afgabniyo oo xilka wadanka uu qabto qof aay siyasadisa reer galbedka ujanjerto,hase yeshe arinatsi sikale ayey noqotay,somaliya waxay isu badashay dagal sokeye oo dabo dheraday,oo waxa la'oran kara galadii waxay ku fashilmen waxii aay somaliya ladonayen oo waxay qaday wado khaldan oo aan lagu tala galin,ila wadamadi somalalya afganbiyey ee reer galbedka laftigodi ku halagsamen oo dad badan uga dhintay khiyamadii aay galen aay larogmatay. 1969. 1968 - 1969 - 1970 __TOC__ Maxamed Siyaad Barre (1969-1991) 1991. 1990 - 1991 - 1992 sanadkani waxa uu ku bilawday maalin salaasa ah.sanadkan kalandarka chineseka waxa loo yaqaan sanadkii laxda. __TOC__ Ciyaaraha. Ciyaaruhu waa madadaallo waqtiga la isku dhaafiyo, marmarka qaarkoodna loo adeegsado in wax la isku baro. Waxay leedahay xeerar la raaco oo la isku ogyahay. Ciyaaraha qaarkood waa caam oo adduunka oo dhan baa laga adeegsadaa, waxaana ka mid ah kubaddaha kala duwan (kubadda cagta, kubbadda kolayga, kubadda shabagga, kubbadda gacanta); dabbaasha, orodka iwm. Waxaase jira ciyaaro dhaqameedyo u gaar ah bulshooyinka qaarkood. Ciyaar soomaalida waxaa ka mid ah shaxda, layli goobalayda (leelo googabalay), riyo ka dhalista, jarta, iyo kuwo kale oo badan. Ciyaarahaas waxaa loo yaqaannaa ciyaar dhaqameedyo waxayna soomaalidu la wadaagtaa bulshooyin kale oo qaaradda afrika ka mid ah. klghjgaufiog they are bad Muuse Xaaji Ismaaciil "Galaal". Muuse Xaaji Ismaaciil oo dadka badankiisu u yaqanaan “Muuse Galaal” waxuu ku dhashay degmada Cayn ee gobolka Togdheer muddo aan sugnayn oo lagu qiyaasay ilaa 1920kii. Muuse Ismaaciil, alle ha naxariistee, wuxuu 1980kii ku geeriyoodey gegida dayuuradaha ee magaalada Jidda ee dalka Sucuudi Areebiya, isaga oo loo wado dalka Talyaaniga si loogu soo daweeyo. Wuxuu ahaa qoraa, aqoonyahan, abwaan iyo oday aad ugu xeel dheer dhaqanka soomaalida. Layli goobalay. LAYLI GOOBALAY (Leelo Goobalay, Laylo Goobalay) waa ciyaar dhaqameed kasoo jeedda bahda ciyaaraha ah ee la isku yidhaahdo Manqala. Manqala waa eray carabi ah oo macnihiisu yahay tirin. Reer galbeedku waxa kale oo ay u yaqaaniin bahdan ciyaaraha ah “Count & Capture Games” amase “Ciyaaraha tiri oo tudhsii”. Marmarka qaarkoodna waxaa lagu naanaysaa “African National Game” amase “Ciyaar Qarameedka Afrika.” Magacan danbe ee hanka wayn waxa ay ciyaaraha noocan ahi ku mutaysateen ku baahsanaanta ay ku baahsanyihiin bulshada Africa oo dhan iyo dadka asalkoodu kasoo jeedo Afrika. Tixraac. Makiinad iswadda oo caiyaarta Layli Goobalay, Jama Musse Jama, Dhaxalreeb I, 2005 Mustaxiil. Mustaxiil Waa magaalo ku taalla xadka Soomaaliya iyo Itoobiya, oo ka mid ah magaalooyinka ugu da'da weyn ee ay Soomaalidu dagto. Waxaa magaaladaasi ay 90km u jirtaa magaalada Beledweyne oo dhanka Soomaaliya ah. magalada mustaxiil waxaa hoos timaado tuuloyin faradan. waa magaalo aad u qeyrat badan waxaa dhexmaro Webiga shabeelle. magalada waxaa dago qabiilada sida jidlaha, jijeelaha, iyo habargidirta Magaalada Mustaxiil oo aan aad uga fogayn Feer-Feer ama u dhaxaysa Magaalada Qalaafe iyo Feer-Feer. Sidoo kale Mustaxiil waxay ka tirsan tahay Gobalka Godey, waana magaalo nasiib u yeelatay inuu maro Webiga dheer ee Shabeelle. Juquraafi ahaan waxay dhacaysaa Koonfur-Bari markii aad joogto Godey ama Qalaafe. Waxaa kalo magaalada mara jid cadaha weyn ee Jayga ah ee magaalooyinka deegaanka intooda badan dhex mara, sida aad wadada jayga u hayso waxaad gaadhi buundada quruxda badan ee sida fiican loo dhisay, isla markaasna waxaad hoos ugu fooraar sani Magaalaaa qadiimka ah ee Mustaxiil oo qiyaatee caasimada Ogaadeeniya (Godey) ujirta 180km kana xigta dhinaca Koonfur-Bari aadna uguma soo fogo xuduudka soomaaliya oo dadka ganacsatada ah dhaqdhaqaaqoodu inta badan ku xiran yahay. Magaaalada Mustaxiil ayaa dadkeedu beeraley iyo xoolo dhaqato yihiin intooda badan, sida magaaloyinka kale ee webiga shabeelle maro waxay leedahay dhul beereed aad u wacan oo haddii si fiican loo maal geliyo dabooli lahaa baahi badan oo hadda kajirta deegaanka maagalada hoos yimaada. Hase yeeshee ganacsiga kajira magaalada Mustaxiil ayaan ahaayn sida degmooyinka kale aad buuna uga hooseeyaa marka loo fiiriyo Qalaafe oo kaga horeeya adeega bulshada iyo dhaqdhaqaaqa ganacsigaba. Laakiin degmadu waxay leedahay oo si buuxdana uga shaqeeya xafiisyadii dawladda ee heer degmo oo qayb kastaba leh, sidoo kalena waxay leedahay Schoollo, Xarun caafimaad, Saldhig Boolis, Isgaarsiin casri ah iyo quwad koronto oo shaqeysa lix saacadood. Magaalada Mustaxiil ayaa waxaa kala qaybiya webiga waxayna leedahay buundo la isaga gudbo oo ay isaga kala gooshaan dadweynaha kunool labada dhinac ee magaalada. Inta badan xiliga roobabka badan ay da,aan waxaa magaalada kusoo fataha webiga oo inta badangodoon kadhiga dadweynaha kudhaqan magaalada. Magaalada Mustaxiil waxay xuduud la leedahay Feer-Feer, Qalaafe iyo xaduudka Soomaaliya. Dhinaca jidadka waxaa soogasha sadex wado oo kakala yimaada dhinaca Godey/Qalaafe, dhinaca feer-feer iyo dhinaca farlibaax Soomaaliya. Waxay magaaladu caan ku tahay buurta dheer ee (Burdheedi), Mustaxiil waa magaalo ey dagaan qabiilka jidle oo ah curudka hawiye wana halka uu ku dhashay geesigii reerka misna ahaay gudoomiyihii degmada mustaxiil ahmed jogow cali. Bon. Bon waa magaalo 4 ugu weyn Gobolka Awdal, waxay qani ku tahay waxyaabo badan sida Beeraha Iyo Xoolaha Nool, waxaa ku yaal 3 school oo hoose dhexe, iyo School sare. Magaaladu waxaa dagan, Waxay Caan ku tahay Magaaladaasi Hilibka La yidhaah Solayga, oo ah run ahaantii Hilib aad u macaan waxaan odhan karnaa wa magaalada ugu Hilib Karis macaan Awdal waxa daga magaalada beelaha Cali dable reer kaliil reer maxamuud oo dhammaantood ah beesha bahaber celi Dadka Benaadiriga. Reer Benaadir (,), sidoo kale loo yaqaano Reer Xamar waa bulsho ka mid ah dadka Soomaalida kuwaasi oo ku dhaqan magaalada Muqdisho, meelo badan oo ka mid ah gobolka Banaadir ee wadanka Soomaaliya. Hordhac. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Dadka Soomaalida. Dadka Soomaalid waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Qarni. Qarni waxaa lagu soo koobaa 100 sano. Sanad. Sanad () waa waqtiga u dhaxeeyo wareega uu Dhulka ku wareego Qoraxda. Haddii la'sii balaariyo, waxaa lagu qeexikaraa dhamaan koonanka kale: tusaale ahaan "Sanadka Maars" waa waqtiga uu Maars ku wareego xudduntiisa (orbit). Sanadka dhulka aan ku noolnahay waa 12 bilood, waana 365 maalmood 4 tii sano mar ayuu noqdaa 366 maalmood. Hijri ahaan waxaa la isticmaalaa Bisha (Dayaxa) waana 354 maalin. waa 12 bil oo kala ah Soon fur Maalin. Maalin () waa cabir ka mid ah halbeega wakhtiga oo ah wakhtiga ileyska qoraxdu dul joogo oogada sare ee Dhulka. Sidoo kale marka la fiirinayo kalandarka maalmaha "Maalin" waxaa loo yaqaanaa 24 saacadood taas oo lagu xisaabinayo wakhtiga habeenkii. Kalandarka Islaamka maalintiisa waxay bilaabataa Qorax soo bax iyada oona dhamaata marka ay qoraxdu dhacdo, dhanka sanadka miilladigana maalinta ay isbedesho habeen barkii. Eratareya. Eretereya waa dal ku yaala Geeska Afrika derisna la'ah dawladaha Itoobiya, Jabuuti iyo Suudaan. Erataria waa dal ku yaala bariga afrika gaar ahan badda cas ila Gacanka Cadmeed aagga loo yaqaan baabulmandab dalkaas waxaa horay uga tirsanaan jiray dawlada federaalka ee Itoobiya waxa uuna ka go'day sanadkii 1991, dalka Eratariya waxa hada waxaa ka taliya madaxweyne Isaias Afewerki. Dalka eratiya wuxuu xuduud la wadaagaa Wadamada Jabuuti Dhinaca koonfurbari, Itoobiya dhinaca koonfureed suudaan iyo badda cas, dalka erataria waa dal sabool ah hadana intii kadanbaysay sanadihii 1991 ayuu soo gaaray horumar weyn oo lataaban karo. Siyaasadda. Doorashaddii ugu horeysay oo ka dhacday Ereteriya sanadka markuu ahaa 1991kii, shacabka ereteriya waxeey doorteen xornimo 99.8%, ayada markaas dagaalo xun dhaxmaray itoobiya iyo ereteriya, oo halkaas ku dhinteen dad aad u badan. Siyaasadda Ereteriya waa mid ku dhisan hab nabadeed taasoo ah dad jecel midnimada soomaaliya waloow lagu eedeeyey in ay taageeri jirtay kooxihii ka horjeeday joogitaanka Itoobiya kadib markii ay qabsatay Soomaaliya 2006 waxaa la sheegay in ay joogeen ciidamo ereteriya udhashay oo gaaraya 2000 askari taasoo beenoowday markii dambe, si kastaba ha aheetee waxaa iska hor yimid siyaasaddii Itoobiya ee ahayd kala qaybinta Soomaaliya iyo tii ereteya taasoo kentay markii dambe in golaha amaanku uu cunaqabayn saaro dalkaan. Jijeele. Deegaanada ugu caansan oo eey beeshu dagtaa waxaa ka mid ah Finland. Dalka Finland (Suomi, Suomen tasavalta) wuxuu ku yaalaa qaarada Yurub waxaana dhinaca dhulka daris la'ah Dawladdaha Ruushka, Iswiidhan iyo Norwey. Finland dadweynaha ku nool waa 5.1 malyan. Sanadka 1999 billowgiisii Finland waxaa si rasmi ah ugu noolaa 85 000 oo ajaanib ah. 93 % afka hooyo ee dadweynuhu waa luqadda finishka iyo 5 % oo ku hadasha afka iswiidhishka. Finland waxaa kaloo looga hadlaa luqadaha ruushka, ingiriiska, istoniyaanka, soomaaliga, jarmalka, carabiga iyo afaf kaloo badan. Finland waxaa loo qeybiyay shan gobol iyo 452 magaalo. Qiyaastii 86 % dadka finishka ah waxay katirsan yihiin kaniisada luteriyaanka. Ortodhokiska ama dadka asal-raaca ah ee diinta sideytahay ugu dhagan waa in kabada boqilkiiba hal iyo intaan diinba aan heysan oo gaaraya 12,3 %. Bedka Finland ey ku fadhiso 68 % waa hawd ama duur, 10 % biyo, 6 % waa dhul beereed. Qaar badan oo finishka kamid ah waxay sidii cadada ahaan jirtayba ka shaqeeyaan warshadaha farsameeya waxyaabaha laga sameeyo geedaha iyo birta. Weli qaarbadan oo kamid ah shaqooyinka cusub ee soobaxa waxaa laga helaa shirkadaha kashaqeeya cilmig farsamada iyo wax -soosaarka ama tig-nolooyida iyo xirfadaha kala duwan ee adeega. Internet protocol. Internet protocol, oo loo soo gaabiyo, IP, waa qayka ka mid ah habka ay kumbuyuutarada ay ku wadda xidhiidhaan (xiriiraan). Software. Software (;) waa barnaamijyo dhowr ah oo si wada jir ah u maamula iyo haga aalada Kumbuyuutarka si uu u qabto shaqo cayiman (kooban) ama mid badan oo isku dhafan asaga oo iskiis isku maamulaya ama qof (dad) u soo werinaya. Softwareka oo luuqada Af Soomaaliga lagu yidhaahdo Barnaamij wuxuu ka kooban yahay qorsheyaal (programs), bots, madbacado wax lagu keeydiyo iyo dhamaan qorshayaasha la xidhiidha ee howsha fududeeya. Guud ahaan, softwareku waa borogaramyo awood uh an siiya kumbuyuutarka inuu qabto how loo cayimey. Software waa erey ingiriis ah, hase ahaatee dalal badan oo aduunka ka mid ah ay isticmaalan. Software:ku wuxuu ka koobmaa labo qeybood ah Application Software iyo Embedded Software. Kurów. Kurów ['kuruf] waa tuulo ku taalo koonfur-bari ee dalka Boland, waxay u dhaxaysaa Puławy iyo Lublin, banka wabiga Kurówka. Waana xarunta maamulka gmina. Waxaa degenaa dad tiradoodu dhantahay 2811 oo qofood (sanadkii 2005). Mudadii u dhaxaysay 1431 iyo 1442 tuulada waxay haysatay darajo magaalo, waxayna xarunta ganacsiga raashiinka u noqotay nawaaxigeeda. Bogga Hore. __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ Bluetooth. Bluetooth waa hab ay labo shey oo elektoorig ku shaqeeyaa ay kuwada xidhiidhi karaan iyadoon wax xadhig ah leykugu xidhin (English: Wireless). Taariikh. Taariikhda BlueTooth waxey bilaabatey tariqdu markey aheyd 1994, ay shirkadda Ericsson ayaa ku taqarustay iney hesho hab ay isku wadda xiriiriso telefoonadda gacanta. Ujeedada Ericsson waxey aheyd iney ka kaaftoomaan Fiiloyinka badan oo isku xira computerka iyo telefoonka gacanta, telefoonka dhegaha la surto (headphone), iwm. Cilmiga. Bluetooth ku wxuu ku shaqeeyaa mowjadaha 2.45GHz. Labada shey oo leyku xidheyna waa iney isku jiraan 1 ilaa 10 mitir. Computer Hardware. Computer Hardware waa qayka mid ah xubnaha Kombuyuutarku uu ka kooban yahey. Computer Engineering. Computer Engineering (electronic and computer engineering) waa barashadda Hardware iyo Software ka. Computer Engineering waa qayka midah elekterik (fasamadda korontada). Holland. Holland ama Boqortooyada Holland (nl: Nederland), waa wadan ku yaala waqooyi Galbeed ee qaarada Yurub, waxaa ku nool in kabadan 16 milyan oo qof, caasimada wadanku waa Amistardam, xarunta wadanka looga taliyo waa Den Haag magaalooyinka ugu waa weyn waxaa ka mida magaalada Rotterdam oo ah caasimada labaad ahna Dekeda ugu weyn ee Yurub, waa boqortooyo baarlamaani ah oo dimuquraadi ah wadanka waxaa gacanta ku haysa boqorada oo magaceedu yahay Beatrix, Ra'iisulwasaaraha waa Mark Rutte. holand waxaa lagu naanaysaa dhulka hooseeya inta badan dhulka holand waxa uu ka hooseeyaa bada holan waxa ay ka koobantahay 12 gobol holland waxa ay ku fadhidaa dhul le'eg ama qiyas tiisu tahay 14,526 km isku wareeg ah. tirada dadk awaxaa lagu qiyaasaa 16,135,992 ruux lacagta holland isticmaashaa waa yuuro holand waxa ay ka horaysaa wakhtiga ama saacada caalimiga ah hal saac. sumada gaadiidka holland waa NL, sumada intenatku waa NL. Holland waxa ay xuduud la leedahy wadamada Beljimka iyo Jarmalka dhinaca waqooyi waxa ay xuduud kala leedahay bada holland waa dawlad ka mida midawga yurub. Halka uu magacukayimi. Magaca Holland waxa uu kasoo jeedaa mandaqada amaba gobolka galbeed ee wadanka nederland halkaasaas oo mudo aad udheer ahayd goob ganacsi hadana waxa ay u qaybsantahay labada gobol ee Noord Holland iyo Zuid Holland markaas dhamaan wadamada iyo shirkadaha ay nederland ganacsiga la lahayd waxa ay imanjireen labadan gobol iyaga oo magaca holland gaadhsiiyay dibada sidaasaanuu magaca holland kubaxay. laakiin magaca rasmiga ah ee ay isticmaasho dawlada Holland waa "Nederland". Juquraafi ahaan. Bedka holand waxa uu gaadhayaa 401.7/km2 oo isku wareeg ah.Holland waxa ay kakoobantay 12 gobol. wadanka Holand malaha wax buuraa waa dhul banaan oo iskusiman, markastana roobku wuu kada'aa wadanka holand xiliga kulaylaha malaha amaba kulaylku magaadho meel aad udaran. xiliga qaboobahana aad uma qaboobaadao sababtu waxa ay tahay. bada waqooyi oo dhanka galbeed kaga taala wadanka Hollnad ayaa waxa ay gedidaa dhamaan cimilada wadanka. Dadka. wadanka Holand waxa uu kamidyahay wadamada caalamka ugu cidhiidhiga badan dhanka dadka dadka kunoolina waxa ay gaadhayaan 16 milyan oo qof.halka bedka wadanka holand uu dhanyahay 41 kun oo kilo mitir oo isku wareeg ah. Holand waxaa kunool dad aad iyo aad u badan oo ajaanib ah.Holanad waxa ay kamid tahay wadamada yurub ugu badan dhanka dhalashada.meelaha dadku ay sida aadka ah ugunoolyihiin waxa kamida magaalooyinka waawayn sida Rotterdam Amistardam Den Haag iyo Magaalada Utrecht. Ciyaaraha. Holland waa mid kamida wadamada caalamka ugu ciyaaraha badan.ama ugu hormarsan dhanka ciyaaraha.ciyaaraha sida aadka ah looga xiisiiyo wadanka Holland waxa kamida ciyaarta Kubadda Cagta.wadanka Holland waxa uu helay kaalinta labaad koobkii caalamka kubada cagta ee ugu danbeeyay ee 2010, Horyaalka holand waxa uu kamidyahay horyaalada kubada cagta ee Yurub kuwa ugu horeeya waxakale oo wadanka holand laga xiiseeyaa ciyaraha barafka laguciyaaro.sida la ogyahay wadanka Holland waxa uu kamadanbaysta koobka caalmaka ee kubada cagta isusoo taagay sadex jeero oo uu sadexda jeerba khasaaray waxaanay ahaayeen sanadihii.1974-1978 iyo 2010. Luqada. Af Hollandeeska ayaa ah luqada rasmiga ah ee Holland lagaga hadlo waxa kale oo lagaga hadlaa luqada Frieska oo lagaga hadlo gobolka Friesland Diinta. %81 dadka kunool Holland waa kaatoolig, %11 na waa borotistan, %6 waa Islaam waxa Holland kunool dad aad ubad oo waxdiinaba aan rumaysnayn. Soomaalida ku nool. waxaa ku nool soomaali lagu qiyaaso 37,000 oo qof. Ddaka iyo dhulka. Holland waamid kamida wadmada caalamka ugu cidhiidhga badan waxa kunool dad gaadhaya ilaa 16 milyan oo qof Waxsoosaarka. Waxsoosaarka dhanka warshadaha ayaa ah afrmeelood oo meel dhaqaalaha soogala wadanka Holland. wadanka Holland waxa kuyaala shirkido badan oo caalamiya waxa kamida shirkadaha Holanad kuyaala shirkada soosaarta waxyaabaha koranta kushaqeeya ee looyaqaano Filibs. Taariikhda fog. Wadamada Holland iyo Wadanka Biljam waxa ay gacanta u galeen caa'ilada looyaqaanay Habsburg sanadii 1477 Wadamda Holland Beljim iyo Luksemburg ayaa intaas kadib waxa ay kumidoobayn magaca:dhulka hooseeya ama "Holland" sanadii 1579.taas oo ahayd in ay wadamadani kamid ahaayeen boqortooyadii isbayn.waxaana looyaqaanay gobolda waqooyi ee boqortooyada isbayn. waxaana xukumayay reerka looyaqaanay Habsburg.kadib waxa la aasaasay jamhuuriyadii dhulka hooseeya taas oo loogu magac daray ka hoosaynta ay bada kahooseeyaan in badan oo kamida wadanka Holland.kadib jamhuuriyaadisi waxa ay kabaxday boqortooyadii isbayn sanadii 1581,kadib markii in badan uu khilaaf jiray waxa ay Hooland si rasmi ah u madax banaanaatay sanadii 1648.kadib intaas wadanku waxa uu soomaray casri dahabiya dhan dhaqaale iyo dhan suugaaneedba, ilaa iminka Holland waxaa looga yaqaanaa in qarnigii 17aad uu ahaa qarnigii dahabiga ahaa ee soomaray wadanka Holland. Xiligaas Holland waxa ay kamid noqotay wadamada waawayn waxa ay gaadhay qaradaha caalamka oodhan dhaqaalaha Holand waxa uu ahaa mid kamida Dhaqaalayaasha caalamka uguwaynaa xiligaas. Warbaahinta. Holland waxaa kasoobaxa in kabadan 45 wargays oo maalinle ah. wargaysyadaa ka uguwayn waxa lagu magacaabaa Telgaraaf Idaacada iyo TVga. Idaacada iyo TVga waxa maamula oo gacnta kuhaya dawlada.waxa jira sideed shirkadood oo soodiyaariya dhamaan barnaamijyada kabaxa idaacada iyo TV ga Den Haag. Den Haag (English:The Hague, Nederlands:Den Haag ama 's-Gravenhage) waa magaalo madaxda dalka Nederland. Waxeyna ku taal gobolka koofurta Holland (Zuid-Holland). dadka ku nool waxaa lagu qiyaasey ilaa 474.680 qof (1dii bishii kowaad ee 2007, CBS). Magaaladan waxaa degan Dawladda iyo Boqortooyada, boqoradda wadankuna waxey ku nooshahey magaaladdan. Magaalo. Magalo waa meel dad badani degenyihiin oo xarun u ah deegaanada ka agdhow eemarkaa raacsan. Magaalo Waa Deegaan Rasmi ah oo leh Dhismayaal Ma Guurto ah oo Lehna Adeegyo Bulsho oo Aasaasiya Sida Dugsiyo Waxbarasho, Iyo Goobo Caafimaad Magaalo waa dhul ama deegaan balaaran, dhisan oo dadyoow badan si joogto ah ugu noolyahay, Laga heleyo adeegyada bulshada. waxaana ka soo horjeedo Baadiyo, Magaalada waxeey leedahay Nidaam guud sida kireynta guryaha, Gaadiidka dadweynaha iyo dhismooyin dhaadheer. Harta Fiktooriya. Harta Fiktooriya (English "Lake Victoria") waa har ka middah harahha ugu waaweyn ee Afrika. Balaca hartana waa 69.484 km². Harta Fiktooriya waxey u dhaxeysaa Kenya, Tansaaniya iyo Ugaandha. Suudaan. Jamhuuriyada Suudaan ee Carabta waxa la bedely magaicii hore ee suudaan kadib markii Koonfur Suudaan ay ka goday waqoogiyiga Suudaan, wadankani waxa uu ku yaalaa Woqooyiga Afrika. Waxaa soo gumeestay gumeestihii ingriiska. Wadanka Suudaan mar waxa uu ahaa wadanka ugu ween afrika, waxoona xuduud la leyahay wadamada Masar,Libya, Tchad, Itoobiya,, Ereteriya,].Wadanka Suudaan waxoo kala go'ay taariikhda marka ee ahayd 9 Luuliyo 2011. Suudaan waxee markeeda hore xornimo ka heshay gumeestihii ingriiska sanadka marka oo ahaa 1956dii, isla markaas neh wadanka waxoo ku biiray QM,waxaana xukumada qaaday xukumad militari ah oo markaa rabtay in ee wadanka ku xukunto diinta islaamka. Sanadka marka oo ahaa 1972dii ilaa 1982 Suudaan waxaa ka socday dagaalka aduunka ugu foosha xun oona ugu dheer qaarada afrika. Dagaalkaas waxoo u dhaxeeyay waqooyiga Suudaan, oo ah meesha ee caasimada ku taalo, oona ah meesha ugu badan muslimiinta iyo Koonfurta suudaan oo ah meesha karishtaanka ugu badan oona leh saliid. labada qeebood waxee hishiis rasmi ah kala gaareen, taariikhda markii ay aheyd 9ka Janaayo 2005ta.we Taariikh. Suudaan waxee ka midtahay wadamada ugu horeeyay oo islaamka soo maray, gaar ahaan dhinaca saxaarada ee waqooyiga suudaan. wadanka waxaa soo galay Ajanabi carab ah, isla markaas neh ee ka midnoqdeen dadkii horay u degenaa jiray suudaan, waxeena diinta ku sii faafiyeen ilaa koonfurta suudaan. Waqtigii Gumeesiga. sanadka marka oo ahaa 1820 ilaa 1822dii, dhul ka mid ah suudaan waxaa qabsaday wadanka Masar, isla markaas neh waxaa la sameeyay magaalada Khartuum. Sanadka marka oo ahaa 1881dii, waxaa dhashtay Maleeshiyada Mahdi, kuwaas oo ka soo horeejaday ama eediidanaayeen gumeestiyaashii masar iyo ingriiska. Maleeshiyadaas waxee sameesatay wadan u gooni ah, isla markaas neh waxee caasimad kadhigteen magaalada Omdurman. wadankaas waxoo jiray ilaa 1898dii, isla markaas neh waxaa qabsaday gumeestihii ingriiska oo ku guulestay dagaaladii ee kula jireen. Dhaqaale. suudaan dhaqaaleheeda kor ayoo u socdaa ayada oo la ganacsato wadamada shiinaha, jabaan, sacuudi carabiya, imaaradaka carabta iyo masar. suudaan waxee soo saartaa saliid oo laga keeno koonfurta suudaan iyo shidaal. dahab iyo waxyaabo badan neh wee sameesaa, lacagta ee suudaan hesho 100kiiba 50 waxee ku baxdaa militari. Shacabka. Suudaan waa wadan oo ajnabi aad u badan ku nool. waxaa lagu hadlaa luqado gaareeso ilaa 110 luqadood, dadka waxaa loo kala qeebiyay waqooyi oo ah meesha ee carabta iyo Nubianka degentahay iyo dhaxbartanka ilaa koonfurta neh waa dad wada ajnabi ah oo aad u kala duwan. Tansaaniya. Midowga Jamuuriyadda Tansaaniya (English: United Republic of Tanzania) waa dal madax banaan oo ku yaal bariga Afrika. Tansaaniya waxey xuduud la wadaagtaa wadamada Kenya, Ugaandha, Burundi, Ruwanda, Saambiya, Musaanbiiq, Malaawi iyo Saa'iir. Tansaaniya waa labo wadan oo isku tagey. Magacana waxaa laga keeney sadexda xaraf ee ugu horeeya wadan walba (English: Tanganyika en Zanzibar). Magaalo madaxda Tansaaniya waa Dar es Salaam Yugandha. Yugaandha ama Jamhuuriyadda Yugaandha, Waa waddan Dhex kujir ah oo ku yaalla bariga Afrika. Yugaandha waxay daris la tahay wadamada Kiinya,Suudaan,Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo,Ruwanda,Tansaaniya iyo warta Fiktoriya. Magaca Yugaandha waxoo ka yimid boqorkii la dhihi jiray (Bugaandha) oo ka tali jiray waddanka koonfurtiisa u danbaysa. Taariikh. Taariikh ahaan, dadka Ugaandhiiska waxa ay ahaayeen dad waranleey ah; koonfurta yugaandha waxaa deggenaan jiray dadka ku hadlo afka jareerta oo beeraleey ah; yugaandha waxaa ku badan ajaanibta. Waddanka waxaa ka soo tali jiray boqorkii la dhihi jiray (Bugandha). waqtigii gumeesiga. intii ee gumeestiyaashii yurubiyaanka ee gumeesanin, wadanka waxaa joogi jiray carab oo ganacsato ah, sanadka marka oo ahaa 1830meeyadii. Wadanka markaas waxaa ka talin jiray 3 boqor, oo lakala dhaho, (Bugandha), (Kitara) iyo (karagwa). Carabta waxoo kanacsigooda ahaa, Adoonyaasha. Meelo badan neh diinta islamka ee ku faafiyeen. Sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii wadanka waxaa soo galay gumeesti yaashii ingriiska. Gumeestihii ingriiska waxoo qabsaday Kenya iyo Ugandha, waxaana la isku dhihi jiray (ingriiska bariga afrika).waxaana la kala qeebiyay sanadka marka oo ahaa 1902. waqtigii xornimada. sanadka marka oo ahaa 1950meeyadii, wadanka waxaa laga dhisay dimoqaraadi, waxaana la sameeyay Xisbiyaal iyo kongris. 1962 raiisul wasaaihii ugu horeeyay ee yugandha waxoo noqday Apollo Milton Obote, waa markii ee Ugandha xornimada heshay. 1972 waxaa dhacday doorasho kadhaxeeso Obote iyo Yoweri Museveni, doorashadaas neh waxaa ku guuleestay obote, isla markaas neh dood aa dhacday, Musveni waxoo ka dacwooday in ee doorashadaas xaqdarro ee eheed. Sanadka marka oo ahaa 1986dii waxaa madaxtinimada ku guuleestay Musveni oo ilaa hadda oo madaxweyne yahay. Dagaalkii wadamada darika. 1998ii waxaa dhacday in ee Ruwanda iyo Yugandha ee ku tashteen wadanka Kongo, si ee u ridaan madaxweynaha Kongo Laurent Kabila. Musveni iyo wafdi oo militari ah waxee ku tashteen in ee ciidanka UPDF u diraan kongo ayaga iyo ciidamada Ruwanda oo iskaashanaayo. Micneheeda neh waxoo ahaa in ee joojiyaan, xasuuqa loo geesanaayay dadka Banyamulenka ah oo ku nool wadanka kongo. Siyaasiinya Ugandha maku fikirin in ee xirtaan xuduudkooda, askarta Ugandheeska marka ee 1000km u galeen wadanka Kongo si ee u caawiyaan maleeshiyada (MLC) (Mouvement de Libération du Congo), waxaa ugandha soo galay ciidanka (ADF) (The Allied Democratic Forces) oo ka yimaaday wadanka Kongo, isla markaas neh waxee dab ku fureen magaalo yaal waaween sida magaalada Fort Portal waxeena qabsadeen, xabis ku yaalay galbeedka Ugandha. Ciidamada Ugandha iyo Ruwanda waxee bilaabeen in ee gurtaan oo dhameeyaan wax yaabaha ee dadka kongo ee ku noolyihiin iyo beerahooda. maraykanka marka oo arintaas maqlay, waxoo Ugandha ka gooyay,ceerti oo militariga Ugandha sii jiray. Madaxweynaha maraykanka Bill Clinton aa ka xumaaday, dhaqaaqa ee ciidanka Ugandha sameeyeen, asiga oo la rabay in oo kadhigo ciidanka ugu xoogan oo dhibaatooyinka afrika xalin karaan.Madaxda Ugandha waxaa mar looga dooday in ee ayaga ka danbeeyay dagaalkii ituri, Xasuuq badan neh ee u geesteen dad badan oo ku noolaa deegaanada u dhow meesha biyo degaanka ah. Sanadka marka oo ahaa 2005tii, waxaa maxkamada Caalamiga go aansatay in ee Ugandha lacag siiso Jamhuuriyadda Kongo, kadib markii ee dadka kongo ee arkagaxis ku rideen. 2007 ciidamada Ugaandheeska waxaa la soo galiyay wadanka Soomaaliya, si ee u caawiyaan DFKMG, ayaga oo wato magaca midowga afrikaanka ee Amisom. Ciidamada Ugaandheeska waxee xasuuq ku haayaan dadka Soomaalida oo rayidka ah, ayaga oo madaafiic ku rido meelaha ee dadka rayidka ku badanyihiin ama dabaqyo inta ee koraan ee dadka madaxa ka toogtaan ayaga oo ku marmarsiyoonayaan, maleeshiyada ka soo horjeedo. ciidamada amisom waxee gaarayaan in ka badan 7000, waxeena muqdisho ka joogaan meel aad u yar, dhinaca madaxtooyada. Siyaasiinta. Madaxweyaha wadanka waa Yoweri Museveni oo madaxweyne ahaa ilaa sanadka maka oo ahaa 1986dii. madaxweynaha wadanka waa hoogaamiyaha madaxda Yugandha, madaxweynaha waxoo doortaa Raisul wasaare oo ku caawiyo shaqada oo qabanaayo. Barlamaankooda waxoo ka koobanyahay 300 oo Xildhibaan, 81 ayaga ka mid ah neh, waxee ka imaadeen meelaha ugu faqiirsan wadanka. Halkii xildhibaan waxaa la doortaa 5tii sano mar. Xuquuqda Aadanaha. sanado badan ayaa waqooyiga yugandha ka socon jiray dagaalo oo xasuuq dadka u geesanaayeen, maleeshiyada Lord's Resistance iyo ciidamada Yugandha. Dadka neh ilaa hadda waxaa ku jirto baqdin. wadanka waxaa ka jiro xornimo ee dadka heesanin, oo dadka qaar la xiraayo ama la afduubanaayo, isla markaas neh si xun loola dhaqmaayo, mararka qaar neh caalamka oo gaaraa. 2005tii, wadanka ingriiska waxoo Yugandha ka gooyay, Ceertii oo sii jiray. Mardhow ee eheed markii oo ururka (grassroot) oo isku dayay in ee caalamka ogeysiiyaan caruurta ee maleeshiyada Lord afduubtaan, isla markaas neh ee ku qasbaan in ee askar noqdaan.Badanaa ciyaalka la afduubto kama badno 8jir, Ciyaalka wiilasha ah waxaa lagu qasbaa in ee qof dilaan, ciyaalka gabdhaha ah neh, waxaa lagu qasbaa in ee guursadaan maleeshiyada ciidankooda. 2005tii waxaa Maxkamada Caalamiga ku dhawaaqday in la xiro madaxda maleeshiyada Lord, oo lagu eedeeyay in ka danbeeyaan, dilka bini aadanka ka baxsan, xasuuqa, xooga iyo ciyaalka askarta laga dhigaayo. Tafaasiil Kooban. Dalka jamhuuriyada Uganda. Dalka Uganda waxa uu ku yalaa dhinca bari ee qaarada Afrika waxana kamid ah dalalka uu xadka la wadaago dalalka Tanzania, Rwanda, South Sudan iyo dalka jamhuuriyada Dimuqraadiga ah ee Congo. Waxa sidoo kale dhinaca galbeed kaga taala dalka harada qaarada Afrika ugu caansan uguna wayn ee Victoria. Harada Victoria waxa ay kala soorta dalalka Kenya Tanzania iyo jamhuuriyada Uganda. Caasimada dalka waxa la yidhaa Kampala. Bedka: Bedka dalku ku fadhiyana waxa lagu qiyaasaa 91,135.55, oo mayl laba jibaaran) una dhiganta 236,040.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran) sidoo kale baaxada dalka Uganda waxa lagu qiyaasaa in uu ku dhowyahay gobolka (Oregon) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan dalka Uganda tirakoobkii la qaaday sanadkii 2010-kii waxa tirada dadka reer Uganda ay kor u dhaysay 33-milyan oo ruux. Sidoo kale saadasha dadka reer Uganda ee sanadka 2050-ka waxa lasheegay in ay gaadhi doonto 84-milyan oo ruux. Afka. Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa kamid ah luugada Ingiriisiga ah luuqada 1aad ee ay ku hadlaan dadka reer Uganda, taas oo badanaa loo adeegsado waxbarashada iyo warbaahinta sida jaraa’idada. Luuqadaha kale ee ay ku hadlaan muwaadiniinta reer Uganda waxa kamid ah Luuqadaha Niger-Congo, Aqoonta. Dadka aqoonta leh ee dalka Uganda waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 61.8% kamid ah cabirka guud ee dadka reer Uganda. Diinta. Diimaha ay kala aaminsanyihiin dadka ku dhaqan dalka Uganda waxa kamid ah diinta kiristanka gaar ahaan mad-habta Roman Catholig oo ay haystaan boqolkiiba 33%, halka Protestanka ay ka haytaan dad gaadhaya boqolkiiba 33%, diinta Islaamka oo ah diinta sadexaad ee dadka ugu badani ay haystaan ayaa tirada dadka Muslimka ah waxa lagu qadaraa boqolkiiba 16%, diimaha dhaqanka la xidhiidha ee ay haystaan dadka Ugandhiiskii waxa lagu qiyaasaa tirada dadka haysta boqolkiiba 18%. Cimriga. Da’da ragga reer Uganda waxa lagu qiyaa in ay gaadho da’doodu 43-sano, dumarkuna wax ay jiraan 44-sano. Dawlada. Qaabka ay u shaqayso Dawladda dalka Uganda waa nidaamka caanka ah ee jamhuuriga (Government Type republic). Lacagta. Lacagta laga qaato dalka waxa la yidhaa Ugandan shilling oo loo soo gaabiyo (USh). Warshadaha: Warshadaha dalka ka jira waxa ay farsameeyaan Sonkorta, Tubaakada, Cudbiga, Dunta, Sibidhka, iyo alaab kale oo faro badan. Beeraha. Beeraha dlaka jamhuuriyada Uganda waxa ka baxa ama laga beera dalagyo ay kamid yihiin Coffeega, Cudbiga, Shaaha, Cassavanaha, Baradhada iyo Galayda. Xoolaha. Dadka reer Uganda waxa ay dhaqdaan xoolo ay kamid yihiin Riyaha iyo Lo’da, oo badanaa loo isticmaalo ama loo dhaqdo hilib ahaan. Waxa kale oo jira qaybo dadka reer Uganda kamid ah oo dhaqda Khinsiirka iyo Digaaga. Dhulka la isticmaalo ee dalka Uganda waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 25% kamid ah cabirka guud ee dalka. Dalka Uganda oo kamid ah wadama uu maro dhulbadhuhu ayaa ku caan ah dhul qurxoon oo soo jiita indhaha dadka dalxiisayaasha ah maadaama oo dalka harahu ku badanyihiin. Khayraadka. Kharyaadka dabiiciga ah ee dalka Uganda waxa kamida ah macdanaha Koborta, Cusbada, Cobalt, iyo awooda biyaha lagaga dhaliyo korontada ee (hydropower). Burundi. Burundi waa wadan ku yaalla bartamaha qaarada Afrika, caasimadiisu waa Bujumbura, waa dowlad dhexda ku jirta badna aan lahayn, waxay ka mid tahay wadamada ku yaal Gobolka harooyinka waaweyn, woqooyi waxaa ka xiga Ruwanda, koonfur iyo bari Tansaaniya galbeedna waxaa ka xiga Kongo Za'iir. Burundi (/ bərʊndi, -rʌn- /), si rasmi ah Jamhuuriyadda Burundi (Kirundi): Burundi, oo ku yaal gobolka Woqooyiga Ameerika ee Bariga Afrika, waxay xuduud ka dhigtay Rwanda waqooyiga, Tansaaniya dhinaca bariga iyo koonfurta, iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo oo galbeed ah. Waxaa sidoo kale loo tixgeliyaa qayb ka mid ah Bartamaha Afrika. Magaalada Burundi waa Bujumbura. Xuduudaha koonfur galbeed waxay ku dhow yihiin Lake Tanganyika. Dadka reer Twa, Hutu iyo Tutsi waxay ku noolaayeen Burundi ugu yaraan 500 sano. Muddo ka badan 200 oo sano, Burundi waxay ahayd boqortooyo madaxbannaan, ilaa bilowgii qarnigii 20aad, markii Jarmalku gumaysteen gobolka. [14] Ka dib markii dagaalkii koowaad ee aduunka iyo guul darradii Jarmalka, waxay ka soo gashay dhulka Belgium. Labada Jarmal iyo Beljimka ayaa waxay Burundi iyo Rwanda ka dhigeen Gobollo-Urundi. Inkastoo ay jiraan khaldad caan ah, Burundi iyo Rwanda marnaba ma aheyn kuwo ku salaysan caadada ilaa wakhtiga gumeysiga Yurub. Burundi is divided into eighteen provinces, each named after their respective capital with the exception of Bujumbura Rural. The newest province, Rumonge, was created on 26 March 2015 from five communes previously belonging to the provinces of Bujumbura Rural and Bururi. Burundi waxay xorowday 1962-dii, markii hore waxay lahayd boqortooyo, laakiin dilal isdaba-joog ah, rabshado iyo cimilada guud ee xasilooni-darrada gobolka ayaa ka dhalatay dhisitaanka Jamhuuriyadda iyo hal xisbi qaran 1966. Noocyada qowmiyadaha iyo ugu dambeyntii laba dagaallo sokeeye iyo xasuuqii 1970-yadii iyo mar kale 1990-yadii waxay ka baxeen waddanka horumaray iyo dadkeeduna waa mid ka mid ah kuwa ugu faqiirsan aduunka. 2015 ayaa goob joog u ahaa tartan siyaasadeed oo weyn sida Madaxweynaha Pierre Nkurunziza uu doorbiday inuu ku ordo muddo seddexaad ah, isku day afgambi iyo doorashadii baarlamaanka iyo doorashadii madaxtooyada ayaa si weyn loo dhaleeceeyay xubnaha beesha caalamka. Nidaamka siyaasadeed ee Burundi waa mid ka mid ah madax-bannaanida Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee fadhigeedu yahay dowlad-goboleedyo badan. Madaxweynaha Burundi waa madaxa dawladda iyo madaxa dawladda. Burundi waxaa haatan ku jira 21 kooxood oo diiwaan gashan. [16] 13kii Maarso 1992, hogaamiyaha taliska taliska ee Pierre Buyoya Pierre Buyoya ayaa aasaasay dastuur, [17] taas oo bixisay geeddi-socod siyaasadeed oo dhinacyo badan ah iyo tartanka xisbiyada kala duwan. Lix sano ka dib, 6dii Juun 1998-kii, dastuurka ayaa la beddelay, ballaadhinta kuraasta Baarlamaanka Qaranka iyo sameynta qodobbo ku-xigeen laba madaxweyne. Sababtoo ah Heshiiskii Arusha, Burundi waxa ay hirgalisay dowlad ku meel-gaar ah 2000-kii. [19] Bishii Oktoobar 2016, Ruwanda. Ruwanda (;) ("loogu dhawaaqo": ama) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Ruwaanda (Af-Ruwaandis: Repubulika y'u Rwanda) waa dowlad boqortooyo oo ku taala Bariga Afrika iyo Badhtamaha Afrika taasi oo lagu tilmaamo mid ka mid ah dowlada ugu baaxada yar qaarada Afrika. Dadku waa yaryar oo inta badan dhulka miyiga ah, oo leh cufnaanta ugu sareysa Afrika. Rwandansan waxaa laga soo qaatay kaliya hal dhaqameed iyo luqad, Banyarwanda, inkastoo kooxdan dhexdeeda waxaa jira saddex kooxood: Hutu, Tutsi iyo Twa. Twa waa dadka keynta ah ee keynta ka soo degay dadka Ruwanda ee ugu horreeya. Aqoonyahanadu waxay ku khilaafaan asalka iyo kala duwanaanshaha Hutu iyo Tutsi; Qaar ka mid ah ayaa aaminsan in khilaafaadka laga soocay kuwii hore ee bulshada dhexdeeda, halka qaar kalena ay aaminsan yihiin in Hutu iyo Tutsi ay si gaar ah ugu soo galeen dalka, iyo meelo kala duwan. Masiixiyaddu waa diinta weyn ee dalka; luuqadda asaasiga ah waa Kinyarwanda, oo ay ku hadlaan Rwanda badankood, Ingiriis iyo Faransiis oo u adeega luqadaha rasmiga ah. Rwanda waxay leedahay nidaam madax-banaan oo dowladeed. Madaxweynuhu waa Paul Kagame oo ka tirsan Rwanda Waddanka Rwanda (RPF), oo la wareegay sannadkii 2000. Rwanda ayaa maanta ku jira musuqmaas hooseeya marka loo barbar-dhigo dalalka deriska ah, inkastoo ururada xuquuqda aadanaha ay ka digayaan kooxaha mucaaradka, cabsigelinta iyo xadaynta xorriyadda hadalka. Waddanku waxaa xukumay heer siyaasi ah oo maamul ah tan iyo wakhtigii loo qabtay; waxaa jira shan gobol oo ay xuduud u yihiin xuduudaha 2006-da. Rwanda waa mid ka mid ah laba dal oo keliya oo leh haween badhkiis oo baarlamaanka qaranka ah. Xoogsatada Hunter waxay degeen xuduudaha dhagaxda iyo da'da birta, kadibna ay raaceen dadka Bantu. Dadku waxay markii hore ku biireen qabaa'il iyo ka dibna boqortooyo. Boqortooyada Rwanda waxay ka talaabsatay qarnigii tobnaad ee tobnaad, iyada oo boqorradii Tutsi ay ku guulaysteen ciidammo kale, awoodda dhexe iyo dib-u-sameynta siyaasadaha anti-Hutu. Jarmalku wuxuu Rwanda ku dhuftay 1884 isagoo qayb ka ahaa Jarmalka Bariga Afrika, oo ay ku xigto Belaruus, kaas oo ku soo dhacay 1916 intii lagu jiray Dagaalkii Dunida I. Labada waddan ee Yurub waxay xukumeen boqorradii waxayna ku sii dareen siyaasad pro-Tutsi. Dadka reer Hutu waxa ay ku kaceen 1959. Waxay laayeen dad badan oo la yiraahdo Tutsi waxayna ugu dambeyntii dhisteen dawlad madax-bannaan oo madaxbannaan 1962-dii. Kadib markii uu xornimada militeri, madaxweyne Juvenal Habyarimana wuxuu dhistay hal kali-talis oo kali ah Rwanda, waxaana la xukumay 21 sano ee soo socota. Khilaafka bulshada Rwanda ayaa bilaabay dagaal sokeeye 1990-kii. Xiisad dhaqameed ayaa ka dhex abuuray xasuuqii 1994-kii, kaas oo ay kooxaha Hutu (Hutu) ku dileen qiyaastii 500,000 ilaa 1.3 milyan Tutsi iyo dhexdhexaad ah Hutu. RPF waxay ku dhamaatay xasuuqii guusha militariga. Saambiya. Saambiya ama Zaambiya, waa wadan oo kutaalo qaarada ee Afrika. Caasimada dalka Saambiya waa magaalada Lusaka. Zambia (/ zæmbiə /), si rasmi ah Jamhuuriyadda Zambia, waa waddan aan la aqoon oo ku yaalla koonfurta iyo bartamaha Afrika, [8] (inkasta oo ilaha qaarkood ay doorbidaan inay ka fiirsadaan qayb ka mid ah gobolka Bariga Afrika [9]) Congo, waqooyiga, Tansaaniya ilaa waqooyi-bari, Malawi oo ku yaalla bariga, Mozambique, Zimbabwe, Botswana iyo Namibiya, koonfurta, iyo Angola oo galbeed ah. Magaalada caasimadda waa Lusaka, qaybta koonfur-dhexe ee Zambia. Dadku waxay badanaa ku badan yihiin Lusaka ee koonfurta iyo gobolka Copperbelt ee waqooyi-galbeed, xarumaha dhaqaalaha ee dalka. Asal ahaantii degganaa dadwaynaha ku nool Tibaaxta, gobolku waxa saameeyay ballaarinta Bantu qarnigii saddex iyo tobnaad. Ka dib markii ay soo booqatay baarayaashii Yurub ee qarnigii siddeedaad, gobolku wuxuu noqday xuduudaha Ingiriiska ee Barotziland-Waqooyi-galbeedka Rhodesia iyo waqooyi bari Rhodesiya dhammaadkii qarnigii sagaalaad. Kuwani waxay ku biireen 1911 si ay u sameeyaan Waqooyiga Rhodesia. Inta badan wakhtiga gumeysiga, Zambia waxaa maamula maamul loo magacaabay London iyadoo la talinta shirkadda British South Africa. 24kii Oktoobar 1964, Zambia waxay ka madax banaaneyd Boqortooyada Ingiriiska, waxaana ra'iisul-wasaare Kenneth Kaunda noqday madaxwaynihii hore. Kauba oo ah xisbiga mucaaradka ah ee Qaranka ee Qaramada Midoobay (UNIP) ayaa kor u qaaday awooddii laga soo bilaabo 1964 ilaa 1991. Kaunda ayaa kaalin muhiim ah ka qaatay dibloomaasiyadda gobolka, oo si dhow ula shaqeyneysa Maraykanka si loo helo xalka dhibaatooyinka isku dhacyada ee Rhodesia (Zimbabwe), Angola, iyo Namibiya.] Laga soo bilaabo 1972-kii illaa 1991kii Zambia waxay ahayd hal waddan oo UNIP ka ah iyada oo xisbiyada siyaasadeed ee keli ah ay hoos u dhigeen "One Zambia, One Nation". Kaunda waxaa ku guuleystay Frederick Chiluba oo ka tirsan dhaqdhaqaaqa dimuquraadiga ah ee dimoqraadiyadda ee dhinacyada kala duwan ee dimoqraadiga ah 1991-kii, isagoo bilowday mudo kobcin bulsho-dhaqaale iyo baahinta xukunka dawladda. Levy Mwanawasa, oo ah beddelkii Chiluba ee la doortay, wuxuu ku hogaamiyay Zambia bishii Janaayo 2002 illaa uu geeriyooday bishii August 2008, waxaana lagu darsaday ololayaal lagu yareeyo musuqmaasuqa iyo kordhinta heerka nolosha. Ka dib markii Mwanawasa geeriyooday, Rupiah Banda ayaa loo doortay madaxweyne ka hor inta aan la dooran madaxweyne 2008-dii. Xafiiska oo muddo 3 sano ah haystay, Banda ayaa hoos u dhacay markii uu guuldaradii ka soo gaartay doorashadii 2011-kii ee hogaamiyaha xisbiga Waddaniga ah ee Michael Sata. Sata ayaa geeriyootay 28 October 2014, madaxweynaha labaad ee Zambia inuu ku dhinto xafiiska. [11] Guy Scott wuxuu si kooban u adeegsaday madaxweyne ku-meel-gaar ah illaa doorashooyin cusub la qabtay 20-kii Janaayo 2015, [12] kaas oo Edgar Lungu loo doortay madaxweynaha lixaad. Musanbiig. Musaanbiig ama jamhuuriyadda musanbiig (Af-Bortuqiis Republica de Moçambique) waa wadan oo ku yaalo koonfurta bari ee qaarada Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada kala ah Tansaaniya oo ka xiga woqooyiga,Malaawi iyo Saambiya oo ka xiga woqooyi galbeed,Simbaabwi oo ka xiga koonfur galbeed, koonfurta hoose neh waxaa ka xiga Koonfur Afrika iyo Swasiland. Wadankaan caasimadiisa waa Maputo. Malaawi. Malaawi waa wadan ku yaala qaarada Afrika waxa hore u gumaysan jiray ingiriiska.waxa ay gumaysiga ka madaxbanaanaatay sanadii 1964 Halka ay kutaalo. Malaawi waxa ay kutaalaa koonfur galbeed qaarada Afrika waxaana u caasimada magaalada Lilongwe dhanka waqooyi waxa kaxiga wadanka Tansaaniya waqooyi barina waxa kaxiga Musanbiig bariga iyo koonfurna waxa kaxiga wadanka Saambiya dhinaca bari waxa kaga taala Harada malaawi malaawi waa wadan yar mana laha wax bada. Dhulka. Malaawi bed ahaan waxa ayleegtahay (118,5000) oo iskuwareeg ah.caasimadna waxa u ah magaalda Lilongwe.waxa wadankan qayb aad uwayn kaqaadata harada malaawi. goobta ay malaawi kutaalaa wa meel aad iyo aad u quruxbadan Dadka. dadka kunool malaawi waxa ay kakoobanyihiin qabiilooyin afrikaana oo kaladuwan. dadka kunool malaawi waxa laguqiyaasaa ilaa (7,878,000)oo qof dadka islaamka ah ee kunool malaawei waxa ay gaadhayaan ilaa (7,878,000)kun oo qof,dadka malaawi kunooli waa beera lay 82% beeralayda malaawi waxa ay beertaan 70% tubaako Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo. Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo () waa wadan ku yaala qaarada Afrika. Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo waxey xuduud la wadaagtaa wadamada Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika, Koonfur Suudaan, Yugandha, Ruwanda, Burundi, Saambiya, Angola, Jamhuuriyadda Kongo iyo Tansaaniya. Caasimada dalka Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo waa magaalada Kinshasa. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (Faransiiska: République démocratique du Congo [kɔɡo], oo sidoo kale loo yaqaano DR Congo, DRC, Congo-Kinshasa ama kaliya Congo, [6] [7] waa waddan ku yaal Bartamaha Afrika. Waxaa mararka qaar loogu yeeraa magacii hore ee Zaire, oo magaceedu ahaa magaca rasmiga ah ee u dhexeeya 1971 iyo 1997. DRC waxay xuduudaha Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika iyo Koonfurta Suudaan u gudbaan waqooyiga; Uganda, Rwanda, Burundi iyo Tansaaniya xagga bari; Zambia koonfurta; Angola ilaa koonfur galbeed; iyo Jamhuuriyada Congo iyo Badweynta Atlantic ee galbeedka. Waa waddanka labaad ee ugu weyn Afrika ka dib markii Aljeeriya, oo ah kan ugu weyn Afrika ee ka hooseeya Saharaha) iyo 11-aad ee adduunka ugu weyn. Dadweynaha ku nool 78 milyan, [2] Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo waa dalka ugu baahsan ee Faransiiska ah, oo ah waddanka afaraad ee ugu badan ee ku yaal Afrika iyo dalka 16-aad ee ugu badan dunida. Dhul-galka Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah, dhulka DRC waxaa markii ugu horreysay ku noolaa Bartamaha Afrika oo ku noolaa 90,000 oo sano kahor waxaana gaadhay Bantu ballaadhinta ilaa 3,000 oo sano ka hor. Galbeedka, Boqortooyada Bantu ee Kongo ayaa xukuntay hareeraha webiga Congo intii u dhexaysay qarniyadii 14aad iyo 19aad. Bartamaha iyo bariga, boqortooyooyinka Luba iyo Lunda waxay ka talaabeen qarniyadii 16aad iyo 17aad ilaa qarnigii 19aad. 1870naadkii, ka hor intaanay bilaabmin tarbuunka Afrika, sahaminta Yurub ee Congo Basin ayaa la sameeyay, markii ugu horreysay oo ay hogaaminaysay Henry Morton Stanley iyada oo hoosta ka xariiqday King Leopold II ee Belgium. Leopold waxay si rasmi ah u heshay xuquuqda dhulkii Congo ee shirkii Berlin ee 1885-kii, dhulkana waxay ka dhigeen hanti gaar ah oo magaceeda loo yaqaan 'Congo Free State'. Inta lagu guda jiro Free State, qaybta milatari ee ciidan, Force Publique, waxay ku qasbeen dadweynaha in ay soo saaraan xargaha, iyo laga bilaabo 1885 illaa 1908, malaayiin qof oo reer Congo ah ayaa ku dhintay iyada oo ay sabab u tahay cudurka iyo dhiig-miirashada. Sannadkii 1908, Belgium, inkastoo markii hore loo diidey, ayaa si rasmi ah u dalbaday Dawlad-bilaash ah, taasoo noqotay waddanka Kongo Beljamka. Congo-Belgian waxay xorowday 30kii Juun 1960 iyada oo lagu magacaabo Jamhuuriyadda Congo. Patrice Lumumba oo loo yaqaan 'Congolese Nationalist' ayaa loo doortay Raisul Wasaarihii ugu horeeyay, halka Joseph Kasa-Vubu uu noqday madaxweynihii ugu horeeyay. Iskahorimaadka ayaa ka kacay maamulka maamulka, taas oo loo yaqaano dhibaatada Congo. Gobollada Katanga, oo hoos yimaada Moïse Tshombe, iyo Koonfurta Kacaanka ayaa isku dayay in ay go'doomaan. Ka dib markii Lumumba u jeestay Midawga Soofiyeeti ee gargaarka bini-aadamnimada, Maraykanka iyo Beljamku wuxuu ka war hayay kiiskiisa oo kormeeray isaga oo kashaqeynayay Kasa-Vubu 5tii Sebtembar iyo dilkii ugu dambeeyay ee ciidamada Belgian led-ka Katangese 17kii Janaayo 1961. 25kii Nofeembar 1965, Taliyaha Ciidanka Xoogga ee Joseph-Désiré Mobutu, oo markii dambe magaciisa loo yaqaan Mobutu Sese Seko, ayaa si rasmi ah ugu biiray awood darbi ah. Sanadkii 1971, wuxuu ku magacaabay dalka Zaire. Wadanku wuxuu u ordayaa dowlad kali ah oo kali ah, iyada oo uu M Maxaa cusub. Bogaan waxaa ku qornaa Su'aallo Diini ah iyo Jawaaba hooda waxaana loo wareejiyey Su'aallo Diini ah iyo Jawaaba hooda. Fadlan wixii dheeraad ah ku samee bogga aan horey u soo sheegnay. "Mahadsanidiin". Dar es Salaam. Daarusalaam (Dar es Salaam) oo ka timid Carabi: Daarusalaam Dār as-Salām, "Gurigii Nabadda"; Mzizima oo horay u ahaa caasimaddii hore iyo sidoo kale magaalada ugu badan ee ku taala Tansaaniya iyo xarun dhaqaale oo muhiim ah.] Waxay ku taallaa xeebta Swahili, magaaladu waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu caansan adduunka. Ilaa 1974-dii, Dar es Salaam wuxuu ka noqday caasimadda Tansaaniya, taas oo ay magaalada caasimaddu bilowdey in ay u wareejiso Dodoma, oo si rasmi ah loo dhammeeyey 1996-kii. Hase yeeshee, illaa 2017, waxay sii wadaysaa inay ahaato mid diiradda saaran xafiiska dawladda dhexe, in kasta oo tani ay tahay inta lagu guda jiro nidaamka si buuxda u dhaqaaqaya Dodoma. Intaa waxaa dheer, waa magaalooyinka ugu caansan Tansaaniya ee farshaxanka, moodada, warbaahinta, muusikada, filimka iyo telefishanka iyo xarun maaliyadeed oo hor leh, iyada oo Daarusalaam Suuqa Shirkadda (DSE) ay tahay suuqa ugu horreeya ee suuqyada suuqyada dalka.] Magaaladu waa meesha ugu horeysa ee soo-galootiga iyo ka-baxitaanka ee dalxiisayaasha ugu badan ee booqanaya Tansaaniya, oo ay ku jiraan beeraha qaranka ee safariska iyo jasiiradaha Unguja iyo Pemba. Dar es Salaam sidoo kale waa magaalada ugu weyn ee ugu badan ee ku hadasha afka Swahili ee aduunka. Climate. Due to close proximity to the equator and the warm Indian Ocean, the city experiences tropical climatic conditions, typified by hot and humid weather throughout much of the year. It has a tropical wet and dry climate (Köppen: Aw). Annual rainfall is approximately, and in a normal year there are two rainy seasons: "the long rains" in April and May and "the short rains" in November and December. Maamulka Tansaaniya ee Tansaaniya (TPA, dhismaha dhismaha) iyo PSPF Pension Twin Towers labadaba labaduba waa kuwa ugu dheer Bariga iyo Bartamaha Afrika. Waa caasimadda gobolka Dar es Salaam, oo ah mid ka mid ah 31 gobol oo Tansaaniya ka kooban oo ka kooban shan degmo: Kinondoni waqooyiga, Ilala bartamaha, Ubungo, Temeke ee koonfurta iyo Kigamboni oo ku yaal bari Kuraasini. Gobolka wuxuu lahaa dad ka kooban 4,364,541 sida tirakoobka rasmiga ah 2012. [5]: 2 Dar es Salaam Magaalo madaxda wadan Tansaaniya. Waana magaalda uguwayn wadanka tansaaniya Iswiidhan. Iswiidhan (;;), Boqortooyada Iswiidhan (Af-Iswiidhan: "Konungariket Sverige)", waa dal ka mid ah Iskaandinafiyaaka dhacana Woqooyiyiga Yurub. Iswiidhan waxay xad la leedahay dalalka Norway, Finland, iyo Denmark taasoo ku xirta buundada Øresund. Magaca Iswiidhin waxaa amaah looga soo qaatay qarnigii 17aad ilaa Iswiidhan oo ah koronto weyn. Ka hor inta uusan Iswiidhan ballaarin boqortooyadii, Ingiriisi hore ee casriga ah ayaa loo adeegsaday Swedland. Iswiidhan waxaa laga soo qaatay dib-u-soo-noqoshadii Swords English-ka ah, taas oo macnaheedu yahay "dadka iswiidhishka ah" (Old Norse Svísjóð, Latin Suicide). Ereygan waxaa laga soo qaatay Sweon / Sweonas (Old Norse Sviar, Laatiin Latin ah). Magaca Swedishka ee Sverige (oo ah erayga ereyada erayada Svea iyo Rike, oo leh dareenka qafaalashada [k], markii ugu horeysay ee lagu qoro Cognate Sweets in Beowulf) [23] macnaheedu waa "Göttand Galy" marka laga reebo "iswiidhiska mammulka". Isbeddelka magaca Iswiidhan waxaa loo isticmaalaa luqadaha intooda badan, marka laga reebo Daanishka iyo Noorweejiga oo isticmaalaya Sverige, Faroese Svøríki, Icelandic Svísjóð, iyo inta badan oo la yaab leh oo ka reeban luuqadaha Finnishka ah ee Ruoti iyo Rootsi (Estonian) Waxaa caadi ahaan loo tixgeliyaa sida dadka ku nool xeebaha Roslagen, Uppland, kuwaas oo loo yaqaan 'Rus', iyaga oo u adeegsanaya aqoon isweydaarsi leh magaca Ingiriisi ee Ruushka. Cilmiga iswiidhishka ee Iswiidhan iyo Iswiidhan sidaas darteed guud ahaan looma heshiin, laakiin waxaa laga yaabaa in laga soo qaado Proto-Germanic Swihoniz macneheedu "mid gaar ah", [24] isagoo tixraacaya qabiilka jarmalka ah. Iswiidhan waa dalka saddexaad ee Yurubta ugu weyn xagga bedka dhulka (450,295 km2) tirada dadka waxay gaareeysaa 9.6 malyan oo qof Iswiidhan dadkeedu waa yeryihiin marka loo eego baaxadda dhulka ay haysato in ka yer 22 qof ayaa ku soo aadeeso 1 km2 laakiin 85% ayaa tirada dadka sii korortaa koonfurta dalka waxaana usabab ah guryeenta faraha badan ee ka jirta koonfurta, Stockholm waa caasimadda dalka waxaana degan in ku dhow 1.6 malyan oo qof. Denmark. Denmark waa wadan ku yaalo Skandinafiyen ee woqooyiga qaarada yurub. Denmark iyo gobolada ee maamusho Griinland iyo Jasiiradaha Feroe waxaa la isku dhahaa Boqortooyada Denmark. Wadanka denmark wuxuu xuduud la leeyahay wadanka Jarmalka oo ka xiga koonfurta, waxaana ku wareegan bado kala duwan oo ah Badda Woqooyi, Skajirak iyo Kattegat,waxeena ka xigaan Galbeedka,Woqooyiga iyo Bariga.Danmark waxee ka koobantahay jasiirada Yulland iyo 406 jasiirado yar yar ah iyo kuwo waaweyn.Wadanka denmark waxaa la degenaan jiray 100,000 oo sano.intii lagu jiray Qarnigii Wikinka,shacabka danishka waxee aad u daneen jireen lakulanka caalamka. waxaana ka mid ah Madnimadii Kalamar iyo kuwo badan.Renaysans micnaheeda waxoo ahaa isbedel weyn oo kadhacay wadanka denmark, waa markii ee bilaabatay Isbedelkii Brotestantiga.Dastuurka danishka waxaa la saxiixay 5 Luuliyo 1849.waa markii oo bilaawday xukumada dimuqraadiga.Wadanka jarmalka waxoo denmark qabsaday Dagaalkii Labaad ee Aduunka, marka oo dagaalka dhamaaday denmark wee ka xoroowday.Markaas kadib wadanka waxuu ku biiray Neto kadibna Midowga Yurub.Wadanka waxuu qaxootiga badan soo galeen sanadihii u dhaxeeyay 1980meeyadii iyo 90kii.Maantana waxaa lagu eedeeyay sawiradii nabi maxamed (CSW) oo mudahaaraadyo badan luxay muslimiinta caalamka.Shacabka danishka waa dad isku dhaxjiro oo ka kooban qoomiyada danishka iyo qaxootiga,waxaana wadanka degan 5,5 miliyan oo qoys. Luqada danishka waa luqada rasmiga oo looga hadlo.wadanka Denmark waa wadan Dastuur monarki ah.Raiisul wasaaraha wadanka waa madaxa sare,Baarlamaankana waa xukun dejin.Wadanka waxuu leeyahay 5 gobol iyo 98maamulayaasha degmooyinka.Denmark waa wadan taajir ah dhamaan shacabka ku nool waa dad waxbartay shaqeestana. Taariikh. magacaabida magaca denmark waxaa loola jeedaa "Beeraleyda Danishka". taariikhda danmark waxee ka horeysay Qarnigii Dhagaxa, waxeena taariikhda u badantahay qarnigii dhaxa.Denmark waxaa laga helay alaab la isticmaali jiray 100,000 oo sano kahor, xiligii barafka. waxaana laga sameeyay dhagax la qoray. Norway. Norway ama Boqortooyada Norway waa wadan ku yaalo qaarada Yurub. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Sweden, Finland iyo Ruushka. wadanka Norway waa wadan aad u dheer, meesha ugu danbeeso waxee u dhowdahay meesha aduunka ku dhamaado, meelo waxaa jirto oo qoraxda ka dhicin. Norway waa wadan aad u duqsan oo jiri jiray 8000 oo sano ka hor. Dad waxaa degenaan jiray oo barafka ku safri jiray, gaar ahaan kuwa norweejka Fikinka ah, waa dad markasto raadin jiray dhul cusub. Siri Lanka. Siri Lanka Luqada Tamil-kal இ ல ங ் க ை ؛ waa wadan jasiirad ah oo ku taalo Badweynta Hindiya. waxey daris la tahay dalka Hindiya.Caasimada wadanka waa Kolonbo. Siri lanka waxey mudo dheer ku jirtay dagaalo sokeeyo oo u dhaxyay shacabka wada dadagan dalka.Waxaana u sabab eheed in qolada timiilka looyaqaaao ay rabtay in ay gooni u goosato.Dagaalkaasi waxa uu bilaawday sandakii 1983.Inkasta oo xiligan laga raayay jabhaddii tiimelka.Hada wadanka sirilanka waxaa loo moodaa in ay degantahay.laakiin waa dal ay aad iyo aad u aafeeyeen dagaalo sokeeye oo daba dheeraaday.In ka badan 100.000 oo qof ayaa dibadaha ugu yaacay dalkaas.kumanaana way ku baabaeen. Sri Lanka waxaa loo yaqaanaa bilowga gumeysiga Britishka ee geyiga sida Ceylon (s soomaali / sɪlɒn /, US sidoo kale / seɪ- /). Dhaqdhaqaaqa siyaasadeed ee wadaniga ah ayaa ka kacay waddanka qarnigii 20-aad si uu u helo xoriyad siyaasadeed, oo la siiyay 1948-dii; waddanku wuxuu noqday jamhuur oo magaciisa la soo gaabiyey 1972-kii. Taariikhda dhowaan Sri Lanka waxa soo gaadhay dagaal sokeeye oo 30-sano ah, kaas oo si dhamaystiran loo soo afjaray markii Sri Lanka Ciidammada Gaashaandhiga ay ka adkaadeen xornimadii Jabuuti ee Tamil Eelam (LTTE) 2009. [19] Dastuurka hadda jira wuxuu qeexayaa nidaamka siyaasadeed sida Jamhuuriyadda iyo dowlad dhexe oo ay maamusho nidaam semi-madaxweyne. Waxay taariikh dheer u leedahay ka qaybqaadashada caalamiga ah, iyada oo xubin ka mid ah xubin ka mid ah Ururka Koofurta Aasiya ee Iskaashiga Gobolada (SAARC), iyo xubin ka tirsan Qaramada Midoobay, Commonwealth Nations, G77, iyo Dhaqdhaqaaq aan Sharciyeyn. Marka la eego Maldives, Sri Lanka waa mid ka mid ah laba dal oo kaliya oo ka mid ah wadamada Koonfurta Aasiya oo lagu qiimeeyay "sare" Heerka Horumarinta Aadanaha (HDI), iyada oo qiimeyntii HDI iyo dakhliga qofkiiba uu ka sarreeyo dalalka Koonfurta Aasiya. Heshiiska Dastuurka Sri Lankan Budhismka "meesha ugu muhiimsan", inkasta oo aysan aqoonsanaynin sida diinta gobolka. Budhisnimada waxaa la siiyaa dastuur gaar ah Dastuurka Sri Lanka. [20] Jasiiradu waxay hoy u tahay dhaqamo, luqado iyo qowmiyado badan. Inta badan dadku waxay ka soo jeeda qowmiyadda Sinhalese, halka dad tiro yar oo reer Tamil ahi ay sidoo kale door ka ciyaaraan taariikhda jasiiradda. Moors, Burghers, Malaysiya, Shiinaha, iyo Vedda Aboriginal ah ayaa sidoo kale lagu aasaasay kooxaha jasiiradda. [21] Libiya. Libiya waa wadan ku yaalo Woqooyiga qaarada Afrika. Wadankaan wuxuu xuduud la leeyahay Bada dhexe oo ka xigta woqooyiga iyo wadamada Masar, Suudaan, Jad,Nayjar, Tunisiya iyo Aljeeriya. Wadankaan waa wadanka afaraad oo ugu weyn qaarada afrika, caasimadiisa waa Triboli.Libiya waxee u kala qeebsantahay sadax weebood oo kala ah Tirabulis, fesaan iyo Barqad. Libiya waa wadan aad u taajirsan sababtoo ah wuxuu leeyahy saliid aad u badan iyo dad aad u yar.Libiya hadda malahan hogaan sax ah.Dagaaladii sokeeye ee libiya oo dhacay 2011 waxee natiijadeeda noqotay in oo dalka yeeshto labo maamul, oo kala ah maamulka kumeel gaarka oo hogaaminaayo ninka lagu magacaabo Mustafa Cabdul Jalil iyo dowladii dhacday oo hogaaminaayay Muammar Qadaafi oo xukunka dalka liibiya haayay sanado ka badan 40sano.Maamulka cusub ee kumeel gaarka wuxuu hadda gacanta ku haayaa inta badan dalka. Muammar qadaafi neh meelo ka mid ah. Qaramada Midoobay waxee aqoonsatay Dawladda cusub ee kumeel gaarka ah. Boondheere. Boondheere () waa degmo qadiimi ah oo ka tirsan degmooyinka gobolka Banaadir ee wadanka Soomaaliya. Degmadan waxaa mara Wadooyinka kala ah: Waddada Jenaraal Daa'uud oo Boondheere ka marta dhinaca Degmada Wardhiigley. Waddada Jubadda Sare oo marta dhinaca Degmada Shibis. Waddada Ummada ama sida loo yaqaan "Wadnaha" oo marta dhinaca Degmada Yaaqshiid. Waddada Jubadda Hoose oo marta dhinaca Degmada Shingaani. Waddada Nasiib Buundo oo Degmada Boondheere kala qeybisa iyo Waddada Shabeelle ee xuduudka u ah Degmooyinka Boondheere iyo Xamarweyne. Kubaddaha Cagta & Koleyga (Basketball). Boondheere waxyaabaha ee caan ku tahay waxaa ka mid ah soo saarida Ciyaartooy & mas'uuliyiin fara badan oo ku caan noqday Kubaddaha Cagta iyo Koleyga isla markaana xubno muhiim ah ka noqday Xulalkii degmooyinka, gobalada, iyo seriya A iyo qaar kala dambeeyey ee metalay Qaranka Soomaaliya. Haddii dhowr shaqsi laga magacaabo Xiddigaha Qaran ee ku dhashay kuna soo barbaaray Degmada Boondheere waxaa ka mid ah; Gudoomiye Faarax Sendiko(marxuum), Gudoomiye Aadan Xaaji Yabarow Wiish(marxuum), Macalin Ayuub Sh. Abuukar "Ayuub Jeenyo"(marxuum), Macalin Baaskuwaale, Macalin Cabdi Cumar, Xaaji Macow Sayid "Jeenyo", Nuur Qaloocow, Baasi, Cali Yuusuf(marxuum), Axmed Cabaas Busuri, Cali Salaad(marxuum), Zakariye Baliile, Turumbo, Cabdi Boy, Cumar Calasow Raagge, Aajeelow, Nuur Cabdi Xaaji "Shaarkey"(marxuum), Sayidkey, yaxya cumar(Fiteli ama aqaama), c/raxman uurey salaankey, maxamad nuur (moosjaqe),Macalin Aweys Hiraabe, Dr. Shiis, Cabdalla Dheere, Nuuradiin Cali Saciid, Cumar Anyeelow(marxuum), Akooko, Maxamuud Cadow "Dhaga juun", Ganjab, Xasan Gololeey, Yaxye Islow, Macoow Xuseen Xasan Geedi, Macalin Laalaash, Aabaliisha, Gudoomiye Wabazuu, Xaynuuf, Kamaludiin, Macalin Abukar sheekh muumin (Qamacow) sheekh cusmaan (elaay), Maxaadi, naani, Jaani (Boore), Max,ad (Enow), iyo Ciyaartoy kale oo aan halkaan lagu soo koobi karin Waxaa kale oo Degmada Boondheere aad loogu xusuustaa tartamaddii lagu qaban jiray Garoonka Kubadda Cagta ee WAAMO oo ku yaal Xarunta Degmada horteeda. Sanad walba Bisha Barakaysan ee Ramadaan ayaa waxaa Garoonka Waamo lagu qaban jiray Tartan Kubadda Cagta oo ay ka soo qeyb geli jireen Ciyaartooyda ugu farsamada fiican ee xilliyadaa ku noolaa dhammaan degmooyinka Caasimadu ka kooban tahay. Tartanka Ramadaanka oo aad u xiiso badnaa áyaa waxa u soo daawasho tegi jiray Dadweyne ka kala yimid degaano fog sida Degmooyinka Wadajir iyo Heliwaa. Xiiso loo qabo darteed ayeey Taageerayaasha Kubadda jecel door bidi jireen inay goob joog ka ahaadaan cayaar walba ilaa iyo firimbiga ugu dambeeyo la yeeriyo, ka dibna waxay u afur doonnan jireen guryahooda oo ku yaal Degmooyinka kor ku xusan. Sidoo kale Garoonka Kubadda Koleyga ee ku yaal guddaha Xarunta Degmada ayaa waxaa inta badan lagu qaban jiray Tartanka Kubadda Koleyga ee u dhaxeeya Xulalka ka socda dhammaan Degmooyinka uu ka kooban yahay Gobolka Banaadir. waxaan ka mid ahaa dhalinta ugu yar ee degmada ee waxaa lee dhahaa asad yaxye Fanka iyo Suugaanta. Degmada Boondheere waxay kale oo caan ku tahay Fanka iyo Suugaanta. Kuwooda xagga Lookalka(Degmada) ugu cad-cadaa waxaa ka mid ahaa: Jidoow Maxamed, Baaba Tiirka, Maka Juuni, Maryan Xabasho. Xarunta Kacaanka Degmada Boondheere oo loo yaqaan magaca "Sheentarka" ayaa waxaa waagii Berisamaadka Fiidadkii lagu qaban jiray Barnaamijyo Maaweelo iyo Maddadaalo ah, sida Riwaayadaha Banaadiriga, Goo-Goosyo Heeso & Tartanka Hiddaha & Dhaqanka. Hadii sidoo kale dhowr magac laga xuso Fanaaniinta Qaran ee caan ku ahaa Hiddaha & Dhaqanka(Folklore Dance) waxaa ka mid ah: Canbuureey(marxuumad), Caashoow Aabaliisha, Xaawo Xaaji Colow, Cali Ganeey, Cumar Bare Barkaan(marxuum), Dheri, C/qaadir Cismaan Calasow, Ciise Maxamed Jidoow & Sheekh Abuukar. Magacyada. "Beledkeena Waa Boondheerow-Libaax" Waa Halku Dhiga Shacabka reer Boondheere Degmadooda ugu Naaneysaan. Goldogob. Goldogob waa dagmo ku taala gobalka Mudug, Soomaaliya. Waxaa ku nool magaalada ilaa dad gaarayay 120 000 ilaa 150 000, waana magaalda 3aad ee ugu weyn dowlad gobaleedka Puntland, oo waxaa ka dad badan magaalooyinka Bosaso iyo Galkacyo. Magaalada goldogob oo ku taala meel istaraatiiji ah ayaa waxay isku xirtaa ganacsiga Ethiopia iyo somalia, waxayna u jirtaa xuduudka somalia iyo ethiopia u dhexeeya 5 KM. Magaalda masaafadeeda waa ilaa 14 KM oo dhiri ah. Daahir Rayaale Kaahin. Madaxweyne Daahir Rayaale Kaahin, wuxuu ku dhashay deegaanka la yidhaahdo Qun-ujeed oo woqooyi ka xiga magaalada Boorama sannadkii 1952. Wuxuu malcaamadda quraanka, dugsiga hoose iyo dhexe ku qaatay Degmada Boorama. Dugsiga sare ee Cammuud, ayuu Daahir Rayaale Kaahin dhamaystay 1974. Kadib wuxuu u wareegay magaalo madaxda Soomaaliya ee Muqdisho, oo uu ka galay Dugsigii tababarka ee Xalane, halkaasoo uu kaga biiray Ciidankii Nabadsugisaa ee NSS Sannadkii 1975. Daahir Rayaale Kaahin oo derejada Gaashaanle Sare ka gaadhay ciidankii Nabadsugidda ee Dawladdii kacaanka ahayd wuxuu intii u dhexeysay 1975 ilaa 1991 burburkii dawladdii Soomaaliya ka soo shaqeeyay meelo ay ka mid ahaayeen Hargeysa, Berbera, Laascaanood, Burco iyo safaaradda Somaaliya ee Jabuuti. Daahir Rayaale wuxuu ka mid ahaa dadkii ka qayb galay shirweynihii beelaha reer Somaliland iyo jabhaddii SNM ee dib u heshiisiinta ee magaalada Burco lagaga dhawaaqay markii danbe 18kii May 1991 goonni isu taagga Somaliland. 1992 wuxuu guddoomiye gobol ka noqday gobolka Awdal, kadib wuxuu muddo ahaa ganacsade. Bishii 23-kii February, 1997dii shirweynihii Beelaha Somaliland ee Magaalada Hargeysa ee Madaxweyne loogu doortay mar kale muddo 5 sannadood ahayd Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal ayaa isla markaa Daahir Rayaalena loogu doortay Madaxweyne Xigeenka Somaliland. Waxa uu qabtay xilka madaxtinimo kadib geeridii ku timid madaxwaynihii labaad ee somaliland mudane Maxamed xaaji Ibraahim Cigaal, xiligaas oo uu ahaa madaxwayne ku xigeen. Waxa uu ku guulaystay doorashooyinka Madaxtinimo ee somaliland bishii abriil ee sanadkii 2003dii, isaga oo ka sharaxna xisbiga talada haya ee UDUB (Ururka dimuqraadiga ee Umadaha bahoobay), waxana xilka loo dhaariyay bishii maayo ee 2003dii. 3-dii May 2002, markii Madaxweynihii Somaliland Maxamed Xaaji Ibrahim Cigaal uu ku geeriyooday cisbitaal ku yaalla dalka Koonfurta Afrika ayaa saacado yar kadib loo dhaariyay Daahir Rayaale Kaahin Madaxweynaha Somaliland sida uu dhigaayay dastuurka Somaliland. Wuxuu isna Madaxweyne ku xigeen u soo xushay, Axmed Yuusuf Yaasiin, oo ka tirsanaa golaha wakiilada. Bilo ka bacdi ayaa Xisbiga UDUB isna uu u doortay Madaxweyne Rayaale in uu noqdo guddoomiyaha Xisbigaasi. Doorashaddii Madaxtooyada Somaliland ee ugu horreysay ee ay xisbiyo ku tartamaan Bishii April sannadii 2003, ayaa Daahir Rayaale Kaahin kaga guuleystay 80 cod oo keli ah musharraxii xisbiga mucaaridka ah ee Kulmiye, Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo, iyadoo tartankana uu ku jiray Feysal Cali Waraabe oo isna ka sharraxnaa Xisbiga mucaaridka ah ee UCID. Shantii sannadood ee Daahir Rayaale loo doorty Madaxweynaha waxay kaga ekeyd April 2008 laakiin doorashaddii Madaxtooyada oo aan qabsoomin awgeed ayaa dhawr jeer golaha guurtidu u kordiyeen inuu xilka sii hayo inta doorasho ka dhacayso. Daahir Rayaale siddeedii sannadood ee uu xilka hayay madaxweynaha waxaa Somaliland ka qabsoomay doorashooyinkii baarlamaanka iyo kuwa golayaasha deegaannada Somaliland. Daahir Rayaale wuxuu leeyahay xaas, Huda Barkhad Aadam, iyo Afar Caruur ah saddex wiil iyo gabar. Mudane Daahir Rayaale Kaahin inta aanu xilka qaban waxa uu soo maray Jagooyin badan oo ay ka mid ahaayeen sarkaal ka tirsan wakaaladii sirdoonka Soomaaliya, badhasaabka gobolka awdal, diblumaasi ka tirsan safaaradii soomaaliya ee jabuuti iyo madaxwayne ku xigeenka somaliland. dahir rayaale waa nin dadkiisa iyo dalkiisaba wax u taray waxa uu uhor seegay mudadii uu xilka hayay waxyaabo fara badan oo ay ugu horayso hirgalinta doorashaddii ugu horaysay ee soomaalilan ka dhacda haday tahay tii madaxtinimada iyo tii golaha wakiilada waxa lagu qeexaa inuu yahay nin dagan waxaana la yidhaahdaa inuu yahay ninka isku haya soomaalilaand. Daahi Rayaale, wuxuu ku sifoobay cadaalad iyo shaqo daacadnimo ah, waxa la isku raacay inaanu ahayn nin xukun jecel, taasina waxaa cadayn u noqotay qodobadan soo socda; haneeyo, si aanu buuq uga dhalan dalka. Arrimahasi aan soo sheegany iyo qaar kale oo badan ayuu ku sifoobay, cadayna u noqotay inaanu ahayn nin xil jecle. Madaxwayne Daahir Rayaale Kaahin, intii uu ixlka hayey wuxuu xaqiijiyey inuu gaadho xuduudihii Ingiriiska ee Somaliland lahayd, waanu ku guulaystay iyadoo ay la garab galeen beelaha Daarood sida (dhulbahante iyo WArsangali). Waxaa u ahaa Aabihii hirgaliyey Dimuquraadiyada Somaliland, Waxa u ahaa Aabaha hanaanka Xisbiyada badan ee ka hirgalay Somaliland. Taariikhda ayaa xusi doonta Madaxweyne qaran. Isirkiisa. Waxa uu ka soo jeeda beesha Reer Dudub Jibriil yoonis ee Makaahiil,Qabiilka Gadabuursi 1. Cabdiraxmaan Axmed Cali Tuur 1991-1993 2. Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal 1993-2002 4.Axmed maxamed maxamuud siilaanyo 2010-ilaa imika ayuu madaxyanaha talada dalka hayaa Bilad. 26 juun 2011 waxa lagudoonsiiyay madaxwaynihii hore ee Somaliland bilad sharaf lagu gudoon siiyay ka danbayntii u kadanbeeyay geedi socodka iyo hirgalinta dimuquraadiyada Somaliland taasina waxa lagu beegay malinta qaranimada 26 juun Saaxil. Saaxil waa mid kamida gobolada jamhuuriyada Somaliland.Gobolkaan waxaa caasimad u ah magaalada dekadda ah eeBerbera. Baaqa Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha. Hordhac. Iyadoo aqoonsiga sharafta uu ku dhashay iyo xuquuqda maguurtada ah ee ay u siman-yihiin dadweynaha adduunku uu yahay saldhigga xorriyada, caddaaladda iyo nabadda dunida. Iyadoo aqoonsi la'aanta iyo ku tumashada xuquuqda aadanuhu ay ka dhasheen falal waxashtinimo ah oo shucuurta aadanuhu ka danqato iyo iyadoo gaaritaanka duni aadanaha ku nooli haystaan xornimo ay ku cabbiraan fikradahooda iyo waxay aaminsan yihiin iyo iyagoon qabin cabsi iyo baahi, laguna dhawaaqay inay tahay ujeedada ugu weyn ee uu dadku leeyahay. Iyadoo ay tahay lagama maarmaan in xuquuqda aadanuhu ay noqdaan kuwo sharcigu dhowro, si uusan qofku, ugu dambeynta, ugu baahan inuu xoog kaga soo horjeesto cadaadiska. Iyadoo ay tahay lagama maarmaan in sare loo qaado horumarinta xiriirka saaxiibtinimo ee ka dhexeeya Dawladdaha. Iyadoo dadyowga dunidu ay ku caddeeyeen mar kale Dastuurka Qaramada Midoobay sida ay u aaminsan yihiin sharafta iyo qiimaha qofka aadamiga ah iyo sinnaata xuquuqda ragga iyo dumarka iyagoo goostay inay hore u mariyaan bulshada heerka, noloshoodane la wanaajiyo iyagoo ku nool xornimo ballaaran. Iyadoo Dawladaha xubnaha ka ah Qaramada Midoobay ay dhexdooda iska ballan qaadeen iyagoo la kaashanaya Hayadaha caalamiga ah sare u qaadidda dhowritaanka iyo xushmaynta xuquuda aadanaha iyo xorriyadda aasaasiga ah. Iyaadoo helitoanka aragti midaysan ee la xiriirta xuquuqdan iyo xorriyaadkan ay tahay arrin qiima weyn ku fadhisa si loo fuliyo ballan qaadkan. Golaha loo dhanyahay ee Qaramada Midoobay wuxuu soo saarayaa Baaqan oo saldhig u ah dadyowga dunida ku nool dhammaantood sidii qof waliba ama xubin kasta oo ka mid ah bulshada, isagoo maskaxda ku haya Baaqan, ugu dadaali lahaa sare u qaadidda dhowritanka xuquuqdan iyo xorriyaadkan, isagoo u mareya waxbarasho iyo barbaarin, talaabooyin xiriir ah qaadaya xagga dibadda iyo gudahaba sidii loo xaqiijin lahaa in si dhab ah loo aqoonsado ha ahaato dadweynaha ku dhex nool Dawladaha xubinta ka ah Qaramada Midoobay ama dadyowga ku nool dhulalka xukonkooda hoos yimaado. Qod I. Aadanaha dhammaantiis wuxuu dhashaa isagoo adoon ah ah kana siman xagga sharafta iyo xuquuqada Waxaa Alle (Ilaah) siiyay aqoon iyo wacyi, waana in qof la arkaa qofka kale ula dhaqmaa si walaaltinimo ah. Qod II. Qof kastaa wuxuu leeyahay xuquuqda lagu tilmaamay Baaqan iyada oo aan loo kale soocin xag qabiil, midabka, dheddig ama lab, afka, diinta, siyaasadda ama fikrad kale, dhalasho ama meesha uu ka soo askumay, xoolaha, dhalasho ama xaalada kale. Waxaa kale oo aan lagu samayneyn kala soocid ku salaysan arrimaha siyaasadeed, xukun ama xaal caalami ee uu ku suganyahay, dhulka ama dalka uu qofka u dhashay, ha ahaado dalkaasi mid madax bannaan, mid weli dawlad kale maamusho (wisaaya) mid aan haysan xukun hoosaad ama aan haysan gobanima buuxda. Qod III. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay nolol, xorriyo iyo nabad gelyo. Qod IV. Ma jiro qof loo hoysan karo addoon, addoonsiga iyo ka ganacsiga addoonta way reebanyihiin cayn kasta ay ku yimaadaan. Qod V. Ma jiro qof loo geysan karo silic dilyo ama ciqaab ka baxsan aadaninimada. Qod VI. Qof kastaa wuxuu xaq u laayahay in loo aqoonsado, meel kasta oo uu Joogo, qofnimadiisa. Qod VII. Dadka oo dhammi way u simanyihiin sharciga waxayna xaq u leeyihiin, iyaga oo aan la kala soocin, in sharcigu dhowro. Dadka oo dhammi waxay xaq u leeyihiin in si siman looga badbaadiyo wax alla wixii kala sooc-sooc ah oo ka soo horjeeda Baaqan ama dhiirigelni kara kala sooc-soocid. Qod VII. Qof kasta wuxuu xaq u leeyahay inuu helo Maxkamadaha ku hawsha leh ee dalkiisa cawin celin dhab ah marka lagu xad-gudbo xuquuqda asaasiga ah oo uu dastuurka ama sharciga siiyay. Qod IX. Qofna looma xiri karo, looma hayn karo, ama looma masaafurin karo si sharci darro ah. Qod X. Qof Kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo sinnaan buuxda Maxkamad Caadil ah horteed marka la gaynayo xuquuqdiisa iyo waajibaadkiisa iyo marka ay dhacdo in loo haysto dacwo ciqaab ah. Qod XI. 1. Qof kasta oo lagu soo oogay dacwo ciqaab ah wuxuu xaq u leeyahay in loo ictiqaado inuu yahay dembi laawe ilaa laga caddeeyo inuu yahay dembiile sida uu qabo sharcigu, ayna ku dhawaaqdo Maxkamad dadka u furun oo eedeysanayaasha loo oggolaaday dammaanadaha lagama maarmaanka u ah difaacooda. 2. Qofna lama saari karo ciqaab ka dhalatay fal ama fal l'aan haddii falkaasi ama fal la'aantaasi xagga sharciga Dalka ama kan Caalamiga ah, aanay ahayn dembi waqtiga la galay. Sidoo kale dembilaha lama saari karo ciqaab ka adag tii u degsanayd falka dembigaas markii la galay. Qod XII. Qofna si sharci darro ah looma faragelin karo arrimihiisa u gaarka ah, qoyskiisa, gurigiisa ama warqadihiisa; sidoo kale lama dhaawici karo sharaftiisa ama sumcaddiisa. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu sharciga ka hoos galo fara gelintaas iyo dhaawicidaas. Qod XIII. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu si xornimaa ugu dhex socdo una dego gudaha dal kasta. 2. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu ka dhoofo dal kasta oo uu ku jiro kiisa, kuna soo laabto. Qod XIV. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu dal kale u raadsado kana helo magan gelyo siyaasadeed isagoo ka baxsanayo cadaadis. 2. Xaqa kor ku xusan laguma doodi karo haddii cadaadisku yahay mid dhab ahaan ka dhashay dembi aan siyaaso la xiriirin ama falal ka soo horjeeda ulajeedooyinka iyo mabaadiida Qaramada Midoobay. Qod XV. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay Jinsiyad. 2. Qofna si sharci darro ah loogama qaadi karo Jinsiyadiisa, loomana diidi karo xaqa ah inuu Jinsiyadiisa beddesho. Qod XVI. 1. Ragga iyo dumarka qaan gaarka ah, iyaga oo aan loo kala soocin xagga dhalashada, qowmiyada ama diinta, waxay xaq u leeyihiin inay guursadaan oo qoys abuuraan. Way u siman yihiin xaqa ku saabsan guriga, muddada xiriirka guurka socdo iyo marka uu xiriirkaas dhammaanayo. FIIRO GAARA: Tani waxay kasoo horjeeda diinta suuban iyo dhaqankeena wanaagsan hawsha guriga dumarkaa leh raguna waa caawin karaa ee fadlan taas ha ku dhiiri galin gabdhaha Somaliyeed.. Mahadsanid. 2. Guur wuxuu dhici karaa oo keli ah marka la helo rabitaan buuxa oo xor ah ee labada doonaysa inay is-guursadaan. 3. Qoysku waa unugga saldhigga u ah bulshada, wuxuuna xaq u leeyahay in Dawladda iyo mujtamacu bad baadiyaan. Qod XVII. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu keli ahaan xoolo yeesho ama cid kale xoolo kula shirkoobo. 2. Qofka xoolahiisa si sharci darro ah loogama qaadi karo. Qod XVIII. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo xorriyadda xagga fikradda iyo wacyiga, Waxa uu qofku xaq u leeyahay inuu, keli ahaan ama isaga oo dad kale wehliyaan, soo bandhigo meel fagaara ah ama meel gaar ah, diintiisa ama waxa uu aaminsan yahay, kuna muujinayo xagga waxbarid, ku dhaqanka, caabudid iyo cibaadaysi. Qod XIX. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo xornimo xagga ra'yiga iyo hadalka; wuxuu kale xaq u leeyahay inaan lagu fara gelin ra'yigiisa iyo inuu raadsado, helo, dhiibo warar iyo fikrado isaga oo isticmaalaya qalab kasta oo war baahin ah iyaga oo aan loo fiirin ama xayirin wax soohdima ah. Qod XX. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo xornimo uu uga qayb galo isu-tag iyo urur leh ulajeeddo nabad-gelyo. 2. Qofna laguma khasbi karo inuu ka mid noqdo urur. Qod XXI. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu ka qayb galo maamulka Dalkiisa si toos ah ama isagoo si xornimo ah u dooranaya cid wakiil ka ah. 2. Dadka oo dhami way u simanyihiin inay ka qayb galaan maamulka sare ee dalka ka jira. 3. Rabitaanka dadweynuhu waa saldhigga awoodda Dawladda; rabitaankaas waxaa lagu muujinyaa dooroshooyin run ah oo xilliyo joogta ah dhacaya, laga wada qayb-galaya, waxayna u dhacayaan si qarsoodi ah ama hab kale oo wax lagu doorto oo xor ah. Qod XXII. Qof kastaa, maadaama uu xubin ka yahay bulshada, uu xaq u leeyahay inuu helo daryeel caafimaad. Daryeelkaas oo qof waliba u fududaynaya xuquuq dhaqaale, mujtamac iyo mid aqooneed ee lagama maarmaanka u ah qofka sharaftiisa, xornimadiisa iyo koritaanka qofnimadiisa. Taasoo ku imaanaysa dadaalka gudaha iyo iskaashiga caalamiga, isagoo laga eegayo nidaamka iyo ilaha dhaqaale ee Dawlad kasta. Qod XXIII. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu shaqo helo, inuu u madax bannaanaado doorashada shaqada uu qabanayo, in sharuuduhu shaqada ahaadaan kuwo caddaalad ku fadhiya, isagana u danaynaya iyo inaysan shaqo la'aan ku dhicin. 2. Qof kastaa, iyadoon dadka la kala soocin, wuxuu xaq u leeyahay inuu helo mushaar la mid ah kan uu qaato qof kale oo ay isku shaqa qabtaan. 3. Qofka shaaqeeyaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo mushaar wax taro, kuna filan si uu ugu noolaado isaga iyo qoyskiisuba. Loona kabo haddii loo baahdo daryeellada kale. 4. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu abuuro urur ama ku biiro kuwo jiray si uu u ilaaliyo danihiisa. Qod XXIV. Qof kasta wuxuu xaq u leeyahay nasasho oo ay ku jirto waqti kooban oo macquul ah oo laga jaro saacadaha shaqada iyo xilliyo fasax oo uu mushaar u socdo. Qod XXV. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu gaaro heer nololeed oo waxtar u ah caafimaadka iyo ladnaanta naftiisa iyo qoyskiisa; ha ugu horeeyaan cuntada, dharka, hoyga, daryeel caafimaad iyo wax alle wixii adeeg bulshadeed oo lagama maarmaan ah; wuxuu kale uu xaq u leeyahay inuu helo daryeel markii ay ku timaada shaqo la'aan, cudur, curyaanimo, geeri, gabow ama dhibaatooyinka kale uusan la shaqaysan kari ka baxsan awoodiisa. 2. Hooyada umusha iyo dhalaanku waxay xaq u leeyihiin xannaano iyo gacan siin gaar ah. Caruurta oo idil, ha ku dhashaan ama yaanay ku dhalan meher, waxay xaq u leeyihiin xannaana isku mid ah. Qod XXVI. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu helo wax-barasho. Waxbarashadu waa lacag la'aan, ugu yaraan heerka dugsiyada hoose iyo heerka aasaasiga ah. Waxbarashada dugsiyada hoose waa khasab. Waxbarashada farsamo iyo midda xirfadeed waa inay noqdaan kuwo la helo; tacliinta sare sidoo kale waa inay u furnaataa dadka oo dhan, iyada oo la tix-gelinayo qof la arko mudnaantiisa. 2. Waxbarashadu waa inay ahaato mid loola jeedo in lagu kobciyo shakhsiyadda qofka xoojinta dhowritaanka xuquuqda aadanaha iyo xorriyaadka asaasiga ah. Wax-barashadu waa inay ahaato mid wax ka tarta is-af-garadka isu-dulqaadka iyo saaxibtinimada ka dhexaysa qowmiyaadka ama dadka kala jinsiga iyo diinta ah, waana inay si adkayso hawlaha Qaramada Midoobay ee la xiriira sugidda nabad-gelyada. 3. Waalidka ayaa iska leh xaqa koobaad oo ah inay doortaan nooca waxbarashada la siinayo caruurtooda. Qod XXVII. 1. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay inuu si madax bannaan uga qayb qaato hiddaha nololeed ee bulshada, inuu ka faa'idaysto farshaxanka, inuu ka qayb galo, horumarinta cilmiga iyo ka faa'idaysigiisa. 2. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyahay in la daafoco danihiisa maadiga iyo macnawiga ha ee ka dhasha waxa uu isagu curiyay xagga cilmi suugaanta iyo farshaxanka. Qod XXVIII. Qof kastaa wuxuu xaq u leeyaday inuu helo nidaam bulsho iyo hab caalami ah oo xuquuqda iyo xorriyaadka lagu tilmaamay Baaqan si buuxda loogu dhaqan gelin karo. Qod XXIX. 1. Qof kasta waxaa ka saaran bulshadiisa waajibaad; bulshadu waa meesha qura oo ay suurtowdo in qofku shakhsiyadiisu si madax bannaan oo buuxda ay ugu kobocdo. 2. Marka uu qofku gudanayo xuquuqdiisa iyo xorriyaadkiisa waxaa xiraya oo qura inta sharcigu ka reebay, iyadoo ula jeedadu tahay oo keliya aqoonsiga iyo dhowritaanka xuquuqda iyo xorriyaadka dadka kale in la dhowro iyo sidoo kale anshaxa, nabad-gelyada guud iyo wanaagga guud ee mujtamaca diimaqaraadiga ah. 3. Xuquuqda iyo xorriyaadka kor ku xusan looma isticmaali karo si ka soo horjeeda ulajeedooyinka iyo mabaadiida Qaramada Midoobay. Qod XXX. Baaqan kuma jiraan wax loo fasiri karo in micnahoodu yahay in Dawlad, koox ama qof xaq u leeyahay inuu ku kaco fal ama falal loola jeedo in lagu burburiyo xuquuqda ama xorriyaadka lagu qoray Baaqan. 1948. 1947 - 1948 - 1949 __TOC__ walaal yaaa waxaaan doonyaa inaad iga caawisaan inaa waxka qore dagaalkii q boobaa ee aduunka ka dhacay wlaal ee ma iga caawirn karintaa sababbihii iyo ujoodayankii laga lahaa iyo wadamaday kala ahaayeeb iyo waxaab o baa hanahay ciwaab kiina ee pleas ma isiin karatii walaal Madiina. "HORUDHAC. Degmada wadajir waxay kamid tahay degmooyinka xeebta dhaca waxayna xuduud la leedahay degmooyinka kala ah Waabari, Hodon, iyo Dharkeynleey sidoo kale waxaay xuduud la leedahay gobalka shabeelada Hoose. Magaca Degmada Wadajir waxaa loolajeedaa Wadashaqeenta waxwada qabsiga iyo iskuduubnida ay degmada wada leedahay iyo dadka degan degaaankani oo dada meelo kala duwan laga soo jebiyey oo leysu keenay degaanada laga soo jebiyey oo laga kala keenayna waxaa ka mid ah Buulo mashiidiyo Buulo xaashi Buulo mugdi Iskurarankii buulo eelaay Dadkaa isku darka ah ayaana lagu magacaabay wadajir. Degmada Wadajir Degmada Wadajir Waxaa la,aas aasay sanadii 1970 waxaana lagu bilaabay dadka aan soosheegnay oo lagakaljebiyey degaanada aan kor ku soosheegnay oo ka kala tirsanaa waaberi iyo hodan. Calanka Degmada Wadajir Degmada Wadajir waxey leedahay Calan kaas oo ka kooban sedex midab oo kala ah buluug,jaale iyo cagaar Buluuga waxaa dhexda kaga taal xidig cad kaasoo lagasoo qaatay calankeena soomaaliyeed, Midabka jaalaha ahna waxaa dhexda kaga yaala gacmo isa salaamaayo kuwaas oo muujinaaya degmada magaceed wadajir ah, Midabka cagaaran waxaa laga matalaayaa barwaaqada degmada taalo iyo in dhulka ugu nabdoon ay tahay." Maamulka degmada Wadajir Waxaa uu u dhisan yahay sidan Gudoomiye Degmo Gud. kuxigeen Arimo bulsho Gud.kuxigeen Arimo siyaasad Xoghaye Afarta Gud. Waaxeed Uruka Haweenka Degmada Wadajir Dhismaheed Maamulka Waxaa Ka loo kaaba Dhismahaasi Kaaliye Gudoomiye Madax dhaqaalaha Madax Samafalka Ururka dhalinyarada Tirakoobka Guryaha. Guryaha kuyaal Degmada waxay dhanyihiin 866,947 Qiyaasta Dadka kunool Degmada waxay dhanyihiin 1120,574 Hay’adaha. Tirada dugsiyada quraanka ee kuyaala degmada waa:798 Tirada Masaajida ee kuyaala degmada waa:86 Sugaal Cabdulle Cumar. Sugaal Cabdulle Cumar waa abwaan Soomaaliyeed ee curiya maansooyinka kala duwan oo ay ka mid yihiin Gabay, Geeraar, Jiifto. Abwaan Sugaal waxaa u dheer inuu yahay hobol ka mid ahaa hobolada Soomaaliyeed oo uu curiye riwaayado iyo heeso fara badan. waxaa kaloo waliba intaa u dheer inuu ku luuqeeyo heesaha somaliga ah. Abwaanka riwayadaha uu sameeyay waxaa ka mid ah magaalo joog xumo oo dhab ahaan tii aad iyo aad caan u ah.Kana riwaayada dhifka iyo naadirka ah dadka somaliyeed ay isku wada raacsan yihiin in ay tahay mada daala dhab ah sida dadka riwaayadaha fiirsada ay ogyihiinba. Abwaan Sugaal Cabdulle Cumar waxa uu kamid ahaa hoballadii kooxda Heegan ee ciidanka booliiska soomaaliyeed. Abwaanka heesa uu ku luuqeeyo waa heesaha wadaniga ah oo ay gobalada reer galbeedku ugu wacaan Country Music intaas waxaa sii dheer uu yahay shaqsi wadaninimada ku weytahay jacel had iyo jeer in wadanka soomaaliya uu nabad noqdo taasina waxaa cadey kaaga filin ilaa iyo hada inuusan wadankiisa ka tagin ayadoo dhibaatooyinka kala duwan wadanka uu maray ilaa iyo hadan uu ku jiro. Heesahiisa caanka ah waxa ka mid ah Layla, Heestii Cuna Mallayga. Abwaanka gabaydiisa cusub waxa aad ka heli kartaa ayagoo muuqaal ah youtube. Abwaanka waxuu ku dhashay magaaladada gaalkacyo kuna soo koray yaraantiisa halkaasoo ah meesha uu fanka iyo curinta kasoo bilaabay. asagoo waagiisa yaraa ciyaari jiray dhaantada. abwanka kadib wuxuu u soo ambabaxay magaala madaxda soomaliya ee muqdisho halkaas uu kaga biiray kooxdii caanka aheyd ee heegan laguna magacaabi jiray hanuuniyaasha qaranka. kooxda waxaa madax u ahaa allaha u naxariisto cabdi bashiir indha buur. abwaan sugaal abdulle cumar waxuu ilaahey haybad u siiyey aragti fogaanta iyo cabbir maanso oo la yaab leh, haddaba heesahii uu sameeyey waxaa ka mid ahaa. qabyaaladda waa lagu caloobaa, ha ku socoto sidii loogu tala galay iyo anigu soomali baan ahay summadeydu waa qaran, dhinaca jaceylkana haddaan kasoo qaadano waxaa ka mid ah heestii caanka aheyd ee layla labadii walaale midkii lacag lahaa weynee, xamdiyeey walaaley haddaan kaaga tago xamar xanuunkaada i deyn maayo, badda yeesan kula noqon biyo aan laga xigin iyo kuwa kaloo badan. abwaanka sidoo kale waxaa jira inuu kasoo jeedo qoys u dhashay hal abuurka laga soo bilaabo ayeeydiisa,hooyadiisa barni deyr, aabihiisa cadulle cumar. waxaa kaloo jira walaalo la dhashay oo gabya sida liiban cabdulle cumar iyo Gallad cabdulle cumar oo labadaba ah gabyaal aan sidaa u shaac bixin balse ilaahey ku hibbeeyey hal abuur heer sare ah. abwaan sugaal xilligaan wuxuu ku noolyahay magaalada muqdisho. Suugaan. suugaantu waa mid kamida tacbiir bixinta insaanka oo ay kamidyihiin caadifad afkaar iyo arimao badan oo isku guda jira suugaantu waxa ay ka koobantahay sida alfaada gabayaada iyo samaynta haysa qorista buugaagta qofka suugaanta ku shaqada leh waxa lagu magacaabaa suugaan yahan Taariikhda fanka iyo suugaanta.. taariikhda Ragbaa curiya Ragna way qoraan dadweynuhuna wuu ku camal falaa, inkasa too dhulka kala duwan ee ay ku nool yihiin dadka xoolaha, beeraha iyo xeebaha ay lahaayeen heeso uu gaar ah. Hadana waxa ka jiray magaalada Saylac ama Awdal oo ay caan ku ahayd heesho ay ku jiraan loqaddo fara badan oo kala duduwan. Ttaasi waxay ku tusaysa xadaarada fug ee Saylac. Kadib marki Boortaqiisku burburiyey magaalooyinki ku teedsana ama ku yaalay xeebaha bada cas kuna daciifiyey islaamki waa waqtigi 1500. Hadaba Saylac waxay ka mid ahayd magaalooyinki uu burburiyey Boortaqiisku marka dadki waxay uu durkeen xaga bariga si cad waxa uu camirmay Berbera, Jigjiga, Odweyne, Ceerigaabo. Waxay dhashay inay abuurmaan magaalooyinka Burco iyo Borame iyo Hargeysa. Waxay lahayeen heeso isku xidhah. Sidaasi bay ku noqotay Hargeysi hooyada fanka iyo suugaanta. Waxaan ka dhagaystay sanadki 2005 Idaacada Raadiyow Hargeysa warays lala yeeshay Alla haw naxariiste Yuusuf Xaaji Adan si weyn buu uga waramay taariikhdi tacliinta iyo suugaanta Somaliland. Waxaan ka faa'iiday maalinta inoo curiyey heesti la odhan jiray Somaliyey tooso. Taas oo dad badani sheegteen. Waxaan kalo ka ogaaday inoo sameeyey sowdki raaxeeye Alla haw naxariiste Xasan Adan Halac. Hadaba dhawaan waxa laga sii daayey TV-ga ETN inoo heesta Somaaliyey toos tiriyey Cali Mirre. Markaa fadlan waxaan ka codsanaya kaydka Raadiyow Hargeysa inay mar labaad ku ceeliyaan waraysiggi Yuusuf Xaaji Adan. Waxaana loo baahan yahay inla qoro murtida iyo suugaanta. Bal maanta aan wax yar ka sheego inta aan ka aqaano: Magaca abwaanka heesta uu curiyey... qaar kamida suugaanyahanda. Hadaba Maanta inta yar iga hooya cidi aqoon fiican uu leh kaydka suugaanta waxaan jecelahay inayno ka faa'iidno nabad gelyo. Końskowola. Końskowola waa magaalo ku taalo koonfur-bari ee dalka Boland, waxayna u dhaxaysaa Puławy iyo Lublin, waxay u dhowdahay Kurów iyo wabiga Kurówkar. Waxay magaalomadax u tahay tuulooyinka (gmina) ee deegaanka Puławy iyo Lublin Voivodeship. Dadka degan: 2188 qofood (sanadkii 2004). Taariikh. Tuuladan waxaa la'aasaasay qarnigii 1300 magaceeduna wuxuu ahaa Witowska Wola. Magaceeda waxaa qarnigii 1800 loo bedelay Konińskawola, waana magaca ilaa iyo hada loo yaqaano. Magaalo ahaan waxaa la'diiwaangeliyey 8:dii Juun 1532. Magaalo ahaan waxay muhiim ku ahayd doorkeeda quudinta deegaanada ku dhowdhow. Waxaa hakaasi ku yaaley warshadaha dharka. Dad badan ayaa u soo guuray magaaladaas oo ka soo guuray dalka Boland dhinacyadiisa kala duwan, iyo dad u dhashay Jarmalka. 2006. 2005 - 2006 - 2007 __TOC__ 2007. 2006 - 2007 - 2008 __TOC__ 1998. 1997 - 1998 - 1999 __TOC__ 1999. 1998 - 1999 - 2000 __TOC__ 2005. 2004 - 2005 - 2006 __TOC__ 2003. 2002 - 2003 - 2004 __TOC__ 2004. 2003 - 2004 - 2005 __TOC__ Cabdullaahi Yuusuf Axmed Dhacdooyin. 1 january ibrahim cali ayaa booqday muqdisho 2002. 2001 - 2002 - 2003 __TOC__ 2000. 1999 - 2000 - 2001 __TOC__ Dhimashooyin. tariiqda aduunka waa in lagu daraa dhacdooyinka taagan ee maanta kajira dunida waxaa la wada ogayahay siyaasad mareeykanka ee calamka islamka uu kula jiro in eey tahay arin eey kadanbeeyso israil waayo waxaanu oganahay labada diin ee kala aha kristanka iyo muslimka waa laba diin oo isku mid ah hadana waxyar ku kala duwan marka waxaan halkaan inigu tusayaa in eeysan aheeyn dagal diin ee tahay dagal israil ee amirka magaceeda wadata waayo waxaanu ogsoonahay dadka dhaqaalaha mareeykanka hugaanka u haya in eey yihiin yuhuuda taas oo eey adeegsanayaan in eey waxeey rabaan kasameeyaan aduunka maanta aanu joogno waxaad arki doontaa waqti dhaw iyagoo lagu fahmay siyaasadooda qaldan iyo wax badsiga eey damacsanyihiin oo fashilmi doonta dadka aduunka kasoo wada horjeesandoona waxaan kaloo aan inala socodsiinayaa arinta iyo dhibka eey soomaliya ka geesteen iyagoo wata shaati american ama shaati amxaaro waxaanu oganahy dadka somaliyeed in eey kabooxaan dad waxbartay oo og halka dhibka dalkooda kasocda laga hago ama lagasoo abaabulo ama cida iyo dadka kadanbeeya dadka eey yihiin shaati walba ha sooxirtaane marna dadka ama shacabka somaliyeed ma hilmaami doonan taariiqahooda iyo dhibatada loo geestay iyo gardarada logu layay dadka aanan waxba galabsan thariiqdu weey cadahay soomaaliyeey nin xun oo qabiil ku aawr kacsada in uu somali hor istagi karin ee arintu kawantahay waxaana kuu cadeeynaya maxakiimtii sida loogalay iyo in anan nobad loo ogaleeyn shacabkaas dhibateeysan ee yuhuud u danleedahay xeebaha somaliya ineey helaan oo falastiin iskaga soo guuraan wakaas hade wax walba waa suurta gal israaci weeydaye ha lagu arooso ee naag nimo diyaar u noqo waayo siada aadtahay inta aad tahay qimo aad leedaa iska yar waxaan ku gaba gabeeynayaa fikradeyda hees ama gabay waxanan ku bilaabay sidaan qore jama c\jama e mail- jeestowho@hotmail.com Aadan Cabdulle Cusmaan. ! colspan="2" style="background-color: #cae1ff; text-align: center;" | Madaxwaynihii 1aad ee Soomaliya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Aadan Cabdulle Cismaan Daar (,) (dhashay 1908; geeriyooday Juun 8, 2007), wuxuu ahaa siyaasi Soomaaliyeed, hogaamiye qaran, iyo Madaxweynihii koowaad ee Jamhuuriyada Soomaaliya kaasi oo xilka hayay 1dii Luuliyo 1960 ilaa 10kii Juun, 1967. Taariikh. Aadan Cadde waxaa uu ku dhashey magaalada Beledweyne ee dalka Soomaaliya sanadkii 1908 wuxuuna ku geeriyoodey magaalada Nayroobi ee dalka Kenya 8 Juun 2007. Wuxuu waxbarashadiisii dugsiyada Qur'aanka, dugsiyada hoose, dhexe ku qaatay magaalada Muqdisho. Wuxuuna sameyay dhaqdhaqaaq ganacsi intii uusan ku biirin ka hor xisbigii Leegada ee SYL bishii Febraayo sanadkii 1944. Sanadkii 1946 wuxuu ka mid noqday xubnihii maamulka ee xisbigaas, waxaa loo doortay in uu noqdo xoghayaha xisbigaas ee degmada Beledweyne. Wuxuu sanadkii 1951 noqday maamulihii gobolka Mudug, halkaas oo uu wakiil buuxdana uga ahaa xisbigii Leegada illaa laga soo gaaro sanadkii 1953. Sanadkii 1953 waxaa Gumaysigii Talyaanigu u xushay in uu noqdo ku xigeenka maamulkii maxmiyadda ee loo yaqaanay "Territorial Council", sidoo kale 1954 waxaa loo doortay guddoomiyihii xisbiga Leegada xilkaasina uu hayay illaa laga soo gaaro bishii Febraayo 1956. Bishii Maajo sanadkii 1958 waxaa loo doortay mar kale xilka ugu sarreeya ee xisbigii Leegada iyo guddoomiyihii golihii lagu magacaabi jirey "Somali Legislative Assembly", xilkaasina uu hayay illaa 1dii bishii Luuliyo sanadkii 1960. Sanadkii 1956 waxaa golihii lagu magacaabi jirey "Territorial Council" waxaa lagu badalay "Legislative Assembly", waxaa mar kale Talyaanigu gacan ku siiyey in uu noqdo xubin ka tirsan golahaasi, waxaana laga soo doortay magaalada Beledweyne ee dalka Soomaaliya doorashooyinkii ka dhacay, doorashadaasi ka dibna waxaa loo doortay in uu noqdo guddoomiyihii "Somali Legislative Assembly". Siyaasada. Sanadkii 1959 doorashooyin guud oo dalka ka dhacay waxaa loo doortay mar kale xubin, iyo in uu noqdo guddoomiyaha golaha sharcidejinta Koofurta ee dalka Soomaaliya, wuxuuna xilka hayay illaa golihii sharcidejinta uu noqdo "Constituent Assembly". Taasna waxay u saamaxday in uu noqdo madaxweynihii ugu horreeyay ee soo mara dalka Jamhuuriyadda Soomaaliya ka dib markii ay midoobeen labadii gobol Waqooyi & Koofur ee Jamhuuriyadda Soomaaliya 1:dii Luuliyo sanadkii 1960. Golihii baarlamaanka ee ugu horreeyay oo ay Soomaaliya yeelato 1 Luulyo 1960, uuna Gudoomiye ka ahaa Mudane Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf, ayaa ku dhawaaqay Midnimadda labadii gobol ee waqooyi iyo koonfur, iyo dhalashada Jamhuuriyadda Soomaaliya, una doortay Mudane Aadan Cabdulle Cusmaan in uu noqdo muddo hal sano ah madaxweyne KMG ah, sanad ka dibna waxaa loo doortey in uu noqdo madaxweyne muddo lix sanadood ah, wuxuu dalka madaxweyne ka ahaa muddo 7 sanandood ah. Madaxweyne Aadan Cabdulle Cusmaan wuxuu ku hadli jirey afafka Talyaaniga, Ingiriiska iyo Carabiga. Doorashooyinkii dalka ka dhacay sanadkii 1967 waxaa looga adkaaday doorashooyinkaas, wuxuuna xilkii madaxweynanimo ku wareejiyay madaxweynihii ka danbaybeeyay ee cabdirashiid aadan cade waa ninka kaliya ee soomaali iyo afrikada madowba ugu horeeyay ee si sharaf ah xilka ku wareejiayay kuna mutaystay in aduunka laga xushmeeyo Madaxweyneyaashii Soomaaliya. Sidoo kale fiiri. Ra'iisul wasaarayaashii Soomaaliya Cabdirashiid Cali Sharma'arke. ! colspan="2" style="background-color: #cae1ff; text-align: center;" | Madaxwaynihii 2aad ee Soomaaliya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xilka inta uu hayay Cabdirashiid Cali Sharmaarke (Af Carabi:عبد الرشيد علي شرماركي) wuxuu dalka Soomaaliya madaxweyne ka ahaa taariikhdu marka ay ahayd 10 Luuliyo sanadkii 1967. Waxaa la dilay 15kii Oktoobar 1969kii.("Allaha U naxariisto") Taariikh. Cabdirashiid Cali Sharma'arke wuxuu ku dhashay degmada Xaradheere ee gobolka Mudug sanadkii 1919. Wuxuu dugsiga Quraanka iyo waxbarashadiisii dhameeyay sanadkii 1936dii, wuxuu bilaabay in uu noqdo ganacsade ka dibna shaqaale ka shaqeeya howlaha maamulkii Talyaaniga ee maxmiyadda, wuxuu noloshiisa ku qaatay wixii intaas ka dambeeyay magaalada Muqdisho. Wuxuu ka mid noqday ururkii dhalinyarada Soomaaliyeed ee loo yaqaanay Somali Youth League(SYL) waxyar ka dib markii la aasaasay sanadkii 1943dii, wuxuuna ku biirey maamulkii Ingiriiska ee Soomaaliya. Wuxuu waxbarashadiisii dugsiga sare dhameystay 1953dii, isagoo wali la shaqeynaya maamulkii maxmiyada ee Talyaaniga, wuxuuna helay deeq waxbarasho ah dalka Talyaaniga gaar ahaan Jaamacadda Rooma “La Sapienza”, halkaas oo uu ka qalin jabiyay sanadka markuu ahaa 1958dii, wuxuuna sanad ka dib ku soo laabtay dalka Soomaaliya, ka dibna waxaa loo doortay in uu noqdo xubin ka tirsan Golihii lagu magacaabi jirey Somali Legislative Assembly. Markii ay Soomaaliya noqotay dal madaxbannaan 1dii bishii July 1960kii, wuxuu noqday Ra’iisul wasaarihii ugu horreeyay ee ay yeelato dalka Jamhuuriyadda Soomaaliya. Wuxuu markiiba bilaabay in uu dadaal u galo sidii uu guulaysan lahaa dhinaca arrimaha dibadda, wuxuuna dalka Ra’iisul Wasaare ka ahaa illaa 1964tii. Ka dib doorashooyin dalka ka dhacay wuxuu mar kale noqday xubin ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya. Sanadkii 1967dii doorashooyin la qabtay laguna dooranayay madaxweyne cidda ka noqoneysa dalka ayaa loo doortay in uu dalka Madaxweyne ka noqdo, ka dib markii doorashooyinkii dhacay uu kaga guuleystay madaxweynihii xilka kaga horreeyay ee Soomaaliya Aadan Cabdulle Cusmaan “Aadan Cadde”, wuxuuna xafiiska kala wareegay isla sanadkaas oo ku beegan 10kii Luuliyo 1967kii. Labo sano ka dib markii uu dalka Madaxweyne ka noqday ayaa askari ka tirsan ciidamadii ilaalada ka hayay ayaa toogasho ku dilay 15kii bishii Oktoobar 1969kii, isagoo booqanaya gobolada Waqooyiga Soomaaliya halkaas oo ay abaaro ka dhaceen. Lix maalmood ka dib markii dilku dhacay ayay ciidamadii dalka talada xoog kula wareegeen iyada oo wali lagu jiro baroordiiqda madaxweynahaasi la dilay. Waxaana 21kii Oktoobar 1969kii dalka Madaxweyne ka noqday S/Gaas Max’ed Siyaad Barre oo ka tirsanaa Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliya. Xisbiga SYL. Xisbiga Midowga Dhalinyarada Soomaaliyeed (,), (loo soo gaabiyo: SYL) wakhtiyadii hore loo yaqaaay Kooxda Dhalinyarada Soomaaliyeed (Somali Youth Club) (SYC'"), waxay ahaayeen xisbi siyaasadeed ka shaqayn jirey wadanka Soomaaliya. Xisbigani wuxuu ku bilaabmey urur dhalinyaro ah, markii dambe isku bedelay xisbigii dhaqdhaqaaqa ugu horeeyey ee Madaxbanaanida wadanka Soomaaliya sanadihii u dhexeeyay 1950kii ilaa 1960kii. Faallo. Ururka SYL ("laga keenay: Somali Youth League") waxaa la'aasaasay 15 Maajo sanadkii 1943 wuxuuna qeyb wax ku ool ah ka qaatay Xoriyadii dalka Soomaaliya ee lahay 1960kii waxaana ku midaysnaa dhalin yaro Soomaaliyeed oo da, yar ah. Dhalin yartii u istaagay xornimada Soomaaliya waxey ahaayeen kuwo u baahnaa in wadanku xor noqdo isla markaana ka hoos baxo gumaystihii wakhtigaasi haystay. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Abooreey. Tuulada Abooreey waxaa ay ku taalaa bartamaha Gobolka Hiiraan ee faca weyn waana tuullo balaaran oo bilicsan waxaana ay ku taal deegaan muhiim ku ah dhaqshada xoolaha iyo beeraha. Abooreey waxaa ay gaar ahaan ku taal meel waqooyiga kaga beegan magaalada Buuloburde, wabiga Shabeelle ayaana dacalka bari ka maro. Waxaa tuulada ku yaalo dhismooyin badan oo ay dowladu leedahay in kastoo aan loo dhisin iskuulada waxbarshada iyo isbitaalo caafimaad laakiin waxaa ay leedahay goobo yaryar oo dhinaca caafimaadka ah. Dadka ku dhaqan oo aan la hayn qiyaas ahaan tiradooda waxaa ay u badan yihiin xoolo dhaqato iyo beeraaleey oo Soomaalidu caan ku tahay meeshana ma ka marna ganacsiga ay tuuladu leedahay. Tuulada muuqaal ahaan iyo deegaan ahaanba waxaa ay u dhaxeysaa buuro waaweyn iyo dhul keymo ah oo ugaartu ka buuxdo isla markaana u roon indhaha dadka socotada ah ee ku dhex safro Gobolka Hiiraan iyo waliba Abooreey. Dadka ku nool Tuulada Abooreey waxaa ay mustaqbalka dhow hiigsanayaan horumaro balaaran oo laga sameeyo deegaanka si ugu danbeeyntana ay u noqoto Degmo. Tuulada Abooreey waxaa ka soo jeeda dad caan ka ah Somalia sida Siyaasiyiin, Abwaano iyo waliba ganacsato, waxaana ka mid ah Abwaan Xasan Fiidow Cantoob oo lahaa gabayo faro badan oo dadka deegaanka ay aad u yaqaanaan iyo C/fitaax Xasan Maxamuud Xaaxaale iyo Abwaan Mustafe Shiikh Cilmi oo ah udub dhaxaadka Fanka Soomaaliga isla markaana aad looga ixtiraamo dhulka Soomaalidu dagto. Sidoo kale waxaa isna ka soo jeeda milkiilaha Hotelada Laf-weyn iyo Ambassador ee magaalada Mugadisho Xaaji Daa'uud. Deegaanka Abooreey oo istiraatiiji ah waxaa degan beesha Ibraahim Ciise ee Xawaadle, waxaana dhinaca bari uga beegan buuraha Yasooman oo aad ugu wacan dalxiiska. Tuulada aboorey waxa ay ka midtahay tuulooyinka ugu qaaraamisan gubolka hiiraan taasoo hadda leys dhihikaro waa degmo katirsan gobolka hiiraan Waxaa idiin diyaariyay Eng: Cabdullaahi Faarax Makaraan Nuur sax waaye waxad qortay viva xw vs ibraahin ciise Kanada. Kanada waa wadan ku yaalo Woqooyiga Ameerika waxoona ku fadhiyaa dhul balaaran. Kanada waxee xuduud la leedahay dalka Mareykanka oo goboladiisa badan ka xiga Koonfur iyo gobolka Alaska oo ka xigta Woqooyi Galbeed, dhinaca bariga neh waxaa kaga dhagan badweynta Atlantik.Kanada waa Dawladda labaad ee ugu ween aduunka, ayadoo Dawladda koowaad ay tahay Ruushka. wadanka kanada waxaa markiisa hore degenaan jiray dadka indianka ah oo assalkooda ka imaaday qaarada aasiya iyo dad inuit ah oo u badan griinland. Kanada waxay leedahay dad ah 35,151,728. Taariikh. wadanka kanada dadkii ugu horeeyay oo soo booqday waxee ahaayeen dad yurubiyan ah 1000 sano ka hor, gaar ahaan vikingka norwajka, laakiin 600 oo sano kadib ee ajaaniibta badanaa soo wada galeen. Sannadkii 2015, Canada waxaa loo doortay ra'iisul wasaare Justin Trudeau. Cadaado. Cadaado (;) waa magaalo ku taala Degmada Cadaado ee badhtamaha gobolka Galmudug wadanka Soomaaliya, taasi oo ah xarunta ganacsiga maamulka Galmudug waana mid ka mid ah degmooyinka gobolka Galgaduud ee bartamaha Soomaaliya. Inkastoo ay ka mid aheyd degmooyinkii la magacaabay xiligii dawladii dhexe hadana waxa ay sameysay horumar aad u ballaaran oo xaga dhismaha,waxbarashada,ganacsiga,Isbitaalada iyo warbaahinta wixii ka dambeeyey burburkii dawladii dhexe ee soomaaliya. Waxaa lagu tilmaamaa in ay tahay magaalada ugu bilicda iyo dhismayaasha wanaagsan guud ahaan degmooyinka gobolka Galgaduud taasi oo keentay in ay marti galiso shirkii lagu dhisay maamulka Galmudug sidoo kalena si aan kala joogsi la heyn booqasho ugu tagaan Mas’uuliyiinta dawlada soomaaliya. Madaxdii dawladihii is xig xigay ee dalka ayaa lagu xasuustaa in ay tageen magaalada Cadaado ee xarunta ganacsiga maamulka Galmudug qaarkoodna maalmo iyo habeeno halkaasi ay ku sugnaayeen. labo ka mid ah madaxweynayaashii soomaaliya oo kala ah Sheikh Shariif Sheikh Axmed iyo Xasan Sheikh Muxamuud ayaa lagu xasuustaa in ay tageen magaalada Cadaado iyagoo hogaaminayo wufuud markaasi ku jiray dawladihii madaxda ay ahaayeen. Waxbarashada. Magaalada Cadaado ee xarunta ganacsiga Galmudug waxaa ku yaalo 25 dugsiyo Hoose/Dhexe iyo  12Dugsiyo sare ah waxaa sidoo kale ku taalo xarunta jaamacada SIMAD ee gobolada Mudug iyo Galgaduud. Iskuulada ku yaala magaalada waxaa ka mid ah a)Imaamu Maalik   b) Hayaan    c)Suldaan Axmed Nuur. d)Cumar-Faaruuq.    e) ileys    f) imaamu Nawawi  iyo kuwo kale. Dadka ku dhaqan Cadaado ayaa ah kuwo lagu yaqaano barshada diinta islaamka iyadoo magaalada ay ku yaalaan Madaaris lagu barto shareecada islaamka. Ganacsiga. Degmadaan ganacsigeeda waxuu ku xiranyahay magaalooyinka muqdisho,beledwayne,Gaalkacyo,Hargeysa iyo Boosaaso oo ah meelaha ay leeyihiin xiriirka xaga ganacsiga ah. Magaaladan cadaado waxaa ku yaala seelad aa u ballaaran oo lagu iibiyo xoolaha loo dhoofiyo dalalka carabta. Waxaa ku yaalo magaalada suuqyo dadku ay ka adeegtaan oo isugu jiro kuwa dharka,Raashinka,Hilibka iyo adeeg yada kale ee dadku u baahan yihiin. Qaar ka mid ah sshirkadaha isgaarsiinta iyo xawaaladaha dalka ayaa xarumo ka sameystay magaalada taas oo qeyb ka qaadatay hormarka ay sameynayso magaalada Cadaado. Caafimaadka. Waxaa magaalada Cadaado ku yaalo 2 isbitaal oo kala ah   A) Adado hospital. Adado hospital ayaa ah isbitaalkii dawlada waxa uuna markiiba qaabili karaa bukaano aad u badan. Isbitaalka kale ee Al-Biri ayaa ah farac uu halkaasi ku leeyahay isbitaalka Al-Biri oo xaruntiisa ugu balaaran ay ku taalo magaalada Muqdisho. Isbitaalada ku yaala gudaha magaalada Cadaado ayaa marka laga tago dadka magaalada ku dhaqan waxa ay sidoo kale qaabilaan dadka ka yimaada deegaanada ku dhow dhow magaalada ee aysan ka jirin xarumo caafimaad oo dadka u adeega. Warbaahinta. Magaalada Cadaado ee xarunta ganacsiga Galmudug waxaa ku yaalo dhawr idaacadood oo isugu jira idaacado saldhigooda rasmiga ah uu yahay magaalada iyo laamo ama faracyo halkaasi ay ka furteen idaacadaha muqdisho qaarkood. Sidoo kale magaalada waxaa wakiil wareedyo ka sameystay qaar ka mid ah idaacadaha iyo telefeshinada afka soomaaliga wax ku baahiya. Magaaladan waxaa ka tali jiray isla markaana caasimad ay u aheyd maamulkii Ximan iyo xeeb oo ahaa maamul ay dhisteen dadka deegaanka, balse hada waxaa ka arimiya maamulka Galmudug oo lagu dhisay shir uu madaxweynaha Somaaliya xasan sheikh Muxamuud uu ka furay 16/04/2015-kii gudaha magaalada Cadaado. madaxweynaha maamulka Galmudug C/kariim Xuseen Guuleed ayaa u magacaabay in magaalada Cadaado ay tahy xarunta Ganacsiga maamulka Galmudug. Madaxweynaha ayaa ku sheegay wareegtada ka soo baxday xafiis kiisa, in ka gadaal markuu eegay abaalka ay ku leedahay Cadaado oo ah halka lagu dhisay maamuka uu madaxda ka yahay,amaanka ka jiro magaalada iyo in ay tahay meel u dayaarsan qabashada xilkaasi adag uu garwaaq saday in uu u magacaabo in ay noqoto xarunta xarunta ganacsiga maamulka Galmudug. Afdhere Jama. Afdhere Jama (dhashay 1980) waa qoraa Soomaali-Amerikaan ah oo ku saleysan magaalada San Francisco. Qoraalkiisa waxaa lagu arkaa daabacado ku yaal meelo badan oo aduunk ka mid ah. Wuxuu aasaasay "Huriyah (magaaziin)", magaaziin ka socda qajacyada Muslimminta ah. Ku dhashay kuna barbaarey Soomaaliya, Jama wuxuu yimid Markeykanka asagoo dhalinyaro ah. Arabsiyo. Arabsiyo waa tuulo ku taalo gobalka Woqooyi Galbeed ee Soomaaliya, una dhexaysa magaalada Hargeysa iyo Gabiley. Waxay ka mid tahay magaalooyinka ugu beeraha badan jamhuuriyada Somaliland. Arabsiyo waxay leedahay saddex doox oo waawyen lana kala yidhaa Huluq, Arabsiyo, iyo Agamsaha. Baarliin. Baarliin waa magaalo madaxda dalka Jarmalka. markii hore magaalada waxee ka mid eheed 16da Gobol ee wadanka Jarmalka. magaalada barliin waxaa ku wareegnaa markii hore, gobolka Brandenburg, oo u dhow wabiga (sbree) dhinaca bariga wadanka jarmalka, meel u jito 70km xuduudka wadanka boland. magaalada waxaa degan in ka badan 3.44milyan oo qof. magaalada barliin waxa ay kaalin aaad u wayn ka qaadatay dagaalkii labaad eedunida waxa kale oo dhibaatooyin kasoo gaadheen dagaalkii qaboobaa halkaas oo magaalada barliin lagu kala xidhay gidaar kal qaybiyaya jarmalka darbigaas oo caan ku ahaa darbigii baarliin amaba gidaarkii baarliin waxa ay ahayd caasimada jarmalka bari wixii kahoreeyay midawgii labada jarmal waana mid kamida magaalooyinka yurub ugu waawayn waxaana ku yaala amaba dagan oo xafiisyo kuleh hayado badan oo caalamka ka caana Horraantii qarnigii 20aad, Berlin waxay noqotay dhul bacrin ah dhaqdhaqaaqa Jarmalka Jarmalka. Maaddooyinka sida dhismaha, rinjiyeynta iyo filimada cusub ee noocyada farshaxanka ayaa la abuuray. Dhamaadkii dagaalkii koowaad ee aduunka 1918kii, waxaa lagu dhawaaqay Jamhuuriyadda Philipp Scheidemann dhismaha Reichstag. Sanadkii 1920, Sharciga Greater Berlin wuxuu ku daray daraasiin magaalooyinka magaalooyinka ah, tuulooyinka iyo hareeraha hareeraha magaalada Berlin oo ah magaalo la ballaariyey. Sharcigu wuxuu kordhay aagagga Berlin ka soo 66 ilaa 883 km2 (25 ilaa 341 sq mi). Dadku waxay ku dhawaad ​​laban laabmeen, Berlinna waxa ku nool dad tiradoodu dhan tahay afar milyan. Intii lagu guda jiray xilligii Weimar, Berlin waxa ay ku dhacday kacdoon siyaasadeed sababo la xidhiidha hubin la'aanta dhaqaale, laakiin sidoo kale waxay noqotay xarun la jecel yahay Twenties Twenties. Metropolis waxay la kulantay maalgashadeeda oo ah caasimad weyn oo caalami ah, waxaana loo yaqaanaa kaalinta hoggaamineed ee sayniska, tiknoolajiyadda, farshaxanka, bani'aadamnimada, qorsheynta magaalada, filim, tacliin sare, dowlado iyo warshado. Albert Einstein wuxuu u kicitimay rikoodhka dadweynaha intii lagu jiray sannadihii uu ku sugnaa Berlin, isagoo abaalmarin helay Nobel Prize for Physics 1921. 1950. 1949 - 1950 - 1951 __TOC__ Ciise. Ahayd a wacdiyuhu galili yuhuudda Maryama Ciise Hooyadiis. Maryam, Maryama, Maryam bintu Cimraan (Af-Hebrow: מִרְיָם‎ Af-giriig: Μαρία; Af-Laatiin: Maria; Ge'ez: ማርያም, loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") waxay ahayd qof muuminad ah oo dhashay isla markaana hooyo u ahayd nebigii Alle u soo direy reer banii Israaiil waa Nebi Ciise (c.s). Markey taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H (Dhalashaddii Ciise Horteed) ayaa Maryama ku dhalatey magaalada Baytulaxam ee ku taala dhulka ay Falastiiniyiintu degaan, waxay isla magaaladani ku dhimatey markey taariikhdu ahayd qiyaastii 100 ilaa 120 sano C.D. Maryama waa qofta dumar kali ah ee lagu xusay marar badan kitaabka Quraanka ah. Dhinaca kale, suurada 19aad ee kitaabka Quraanka waxaa loogu magac-daray Maryama; taasi oo ka waramysa nolosheedii iyo camalkeedii. Intaasi waxaa dheer, Maryama bintu Cimraan waxay ka mid tahay sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah. Shakhsiyada Maryama. Maryama bintu Cimraan waxay ahayd qof wanaagsan oo diinta Alle si fiican u heeysatay isla markaana cabsida Ilaahay dartiis u gashay masaajidka oo hooy u ahaa inta u badan nolosheeda. Wanaageeda iyo shakhsiyad fiicni darteed, Maryama bintu Cimraan waxay lahayd magacyo iyo naanaysyo badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Hooyadii Ciise, Mucjiso Alle, Tusaalaha Dumarka, Geesiyadii Xaqa, Boqoradii Wanaaga, Saai'ma, Mustafiya, Raaqiyah (Rāki’ah), Saajidah (Sājidah), Qaanitah (Qānitah), Run-sheeg (Siddiqah), Taxiirah (Tāhirah) iyo kuwo kaleba. Dhinaca kale, Maryama bintu Cimraan waxay ahayd hooyo leh mucjiso aad u wayn, sababtoo ah ayadoon u tagin ama la kulmin wax nin ah ayaa waxay uureysatey ka dib na dhashay Sayid Ciise Masiixi, arintaasi oo Alle (s.w) ka dhigay tusaale iyo waxkuqaadasho cajiib badan. Maryama waxaa Ilaahay (koreeye) ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed, waxaana jirta suurad loogu magac-daray ayada oo la yidhaado Suuratu Maryam oo ah suurada 19aad ee Quraanka. Intaasi waxaa dheer, inta jeer ee kitaabka Quraanka lagu xusay Maryama way ka badan tahay inta jeer ay ku dhex-jirto Kitaabka Injiileed ee lagu soo dejiyay wiilkeeda Nebi Ciise Masiixi. Guud ahaan, Maryama bintu Cimraan waxay ku dhalatey mar ahaantaana ku nooleyd nolosheeda oo dhan magaalada Baytulaxam oo ku taal dhulka ay Falastiiniyiintu degaan sanado badan ka hor bilowgii taariikhda miilaadiga. Qoyska Cimraan. Sida ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah Maryam waxay ka soo jeedaa mar ahaantaana ku abtirsataa qoyska reer Cimraan oo ah aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama. Sidoo kale, Maryama waxaa loogu yeedhaa "Maryam bintu Cimraan" taasi oo loola jeedo gabadhii reer Cimraan, laakiin aabaheeda saxda ah kuma xusna diinta Islaamka, laakiin diinta Masiixiyada waxay aabaheed ku sheegeen Jaawjim (Joachim). Intaasi waxaa dheer culimada qaar waxay sheegeen in Maryama ay ka soo jeedo Nebi Haaruun oo ah wiilka Cimraan iyo walaalka Nebi Muuse iyo Miryama. Dhinaca kale, Maryama waxaa hooyo u ah sheekhada Anna (حنة) qoftaasi oo ahayd qof aad ugu wanaagsan cibaadada iyo diinta Alle. Kitaabka Injiil. Injiil Kitaabka Injiil (Af-giriig: Αγία Γραφή, Βίβλος;;; "kitaabu ciisah") waa kitaab Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Ciise (c.s). Erayga Injiil macnihiisu waa "war wanaagsan" ama "bishaaro". Inkasta oo mararka qaarkood Axdiga Cusub lagu magcaabo Injiil, haddana waxaa si gaar ah eraygan loogu yeeraa mid walba oo ka mid ah afarta qoraal ee ugu horreeya Axdiga Cusub oo kala ah Mateeyos, Maarkos, Luuqa, iyo Yooxannaa. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Yuhuuda. Yuhuuddu waa dad haysta diinta yuhuudiga, diintaas oo ay sheegaan in ay ka timid nabi Muuse laakiin hadda dhanleexin badan ay ku sameeyeen. Yuhuudda waxa soo maray taariikhda biniaadamka gumaad fara badan kuwaas oo Ilaahay ku saliday dadyawa aad u fara badan ka soo roomaaniyiinta Asalka yuhuudayuhuudu asal ahaan waxa ay ka tafiirmaan nabi Ibraahim, laakiin waxa ay daganaan jireen masar halkaas oo uu fircoon ku guumaystay deetana nabi Muuse Ilaahay u soo diray oo uu ka badbaadiyay dajiyayna dhulka shaam, laakiin ay diideen inay soo xoreeyaay baytal-maqdis lakiin aakhirkii Ilaahay u xoreeyay galeena. Yuhuudda deetana waa laga eryada meesha waxana ka eryaday roomaaniyiinta oo ka gumaaday markaasna waxa dhacay wixii loo yaqaanay firidhka yuhuudda oo ay Yurub iyo caalamka ku galeen. Yuhuuddu waxa ay u kala baxaan laba iyo toban jilib. Dib danbe ugumay soon noqon Yuhuuddu Qudus ka hor xiligii 1945 markii uu Ingiriisku soo dajiyay mooyaane. Yuhuuddu waa umad tuugo ah, tuugnimadii ugu waynayd dhamaan jiritaanka biniaadamnimada ayay kula kaceen umada muslimka ah ee Falastiin. Jamaame. Jamaame (,), mararka qaar loo yaqaano Gamaame, waa magaalo beeroley ah oo ku taala koonfurta gobolka Jubbada Hoose ee wadanka Soomaaliya. Hordhac. Jamaame waa degmo ku taala Gobolka Jubbada Hoose, waxay Kismaayo u jirtaa qiyaas dhan. Jamaame magacii hore waxaa Jamaame waxaa dega qabiilka Biimaal, jufooyinkiisa kala ah daadow, ismiin sacad gaadsan,iyo in yar oo beesha jareer iyo digil iyo marifle ah waxaa soo raaca dadyow asalkooda ka soo jeeda waddanka Yemen, gaar ahaan Xadarmoot. Magaalada waa magaalo aad u hurumarsan. Waxaa ku yaalay isbitaal weyn iyo dugsi oo raacsanaa qolo maraykan ah. Sidoo kale waxaa ku yaalay dugsi raacsanaa masaarida. Jamaame waxay leedahay laba suuq oo laka yiraahdo suuq mugdi oo ku yaala xaga dambe ee magaalada iyo suuq iftiin ama suuq weyn ee ku yaala magaalada xaga hore ee laga soo galo.(suuqi iftin waxaa degana jiray carabta yamani u badan) Sidoo kale magaalada waxay leedahay seddax xaafadood oo lakala yiraahdo Howlwadaag, Kacaanka iyo Nasiibwanaag (Nasiibtumaal). Magaalada waxaa mara webi yar oo la yiraahdo Webi-Urow lagana soo jeexay webiga weyn ee Jubba. Meles Zenawi. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Ra'iisul Wasaaraha Itoobiya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Melez Zenawi Ra'iisul Wasaaraha Dalka Itoobiya waxaa uu ka soo jeedaa Qowmiyada Tigreega oo lagu tiriyo inuu ka mid yahay qowmiyáadka ugu tirada yar dalkaasi Ethiopia waxaa uu dhashay Zenawi 8 Maajo Sanadkii 1955 xorayadii Soomaaliya 5 sano ka hor, waxaa uu ku dhashay gobolka waqooyiga ee dhul ahaan uu ka soo jeedo ee Tigreega magaalada Cadwa, waxaa dhalay Melez Zenawi haweenay u dhaltay dalka Ereitea ee dariska la ah gobolka Tigreega, waxay qaraabo yihiin Madax waynaha Dalka Ereitea Asias Afwerke ee uu dalkiisa ku weeraray marar badan. Waxaa uu soo dhigtay Dugsiga sare ee magaalada Adis Ababa, 1970-nadii iyadoo dadkii la dhigan jiray xilgaasi ay ku tilmaamaan inuu ahaa nin aan sidaa u maskax fiicnayn ama damiin ahaa xilgii wax barashadiisa, sanadkii 1972 ayaa waxaa uu ku biiray Zenawi kulyada caafimaadka ee Adis Ababa balse in yar ka dib waa uu ka tagay, waxaana uu tagay oo kale,Jaamacada Haile Selassie University sanakii 1974,laakiin kuma nagaadin sida caadada u ahayd Zenawi ee waa uu ka tagay jaamacadiina. Waxaa uu bilaabay 1974 Siyaasadda isagoo ku biiray Jabhahaddii Qabyaalada ku dhisnayd ee ay lahaayeen qabiilkiisa isgoo Siyaasadda ka bilaabay Cunsuryada qabiilka waxaana uu xubin ka noqday (Tigrayan Peoles' Liberation Fron(TPLF) Jabhada Xoranta Qabiilka Tigreega. Jabhadaasi Qabyaalada ku dhisnayd ee (TPLF)ayaa waxaa loo sameeyay in talada Dalkaasi la waydaariyo Mengistu Xalaymariyan, 1979 Melez Zenawi ayaa waxaa laga dhigay gudoomiyaha (TPLF). 1983 ayaa sidoo kale waxaa uu noqday Zenawi Gudoomiyaha Jabhada kacdoonka Shacabka Ethiopia(Ethiopian People's Revolutionary Democratic EPRDF). 1980-dii ayaa Melez Zenawi waxaa uu ku sugnaa dalka soomaaliga gaar ahaan magalada Caasimada u ah ee Muqdisho halkaasi oo uu ka kobcin jiray siyaasadii ku dhisnayd Khiyaanada,isagoo ku soo jeestay dalkii siyaaada lagu baray iyo jabhadnimada taas oo ay ku tilaameen qoraayaasha soomaaliyeed in ay la mid ahayd soomaaliya xiligii Melez Zenawi dalkeeda ku haysay,nin gurigiisa cuno ku siin jiray xayawaan dadqaad ah markii uu helay awood iyo xoog ka dib ku soo jeestay bulshaddii iyo dawladii ka taageeri jirtay gaarista jagada iyo xilka uu afgabinga qabyaalada ku salaysan ku qabsaday, sanadkii 1991 iydoo uu gacan wayn ka helay dawlado reer galbeed ah sida Maraynkanka iyo kuwa kale. Waxaa lagu tilmaamaa in xukunkiisu yahay mid ah Dektaariyad Qabyaalad ku dhisan, waxaana laga dareemi karaa gobolada ay dagan yihiin soomaalida Ethiopianka ku dhex jira iyo Oromada iyo dadka kale ee islaamka ah sida Canfarta,waxaana gobolada dadkaasi ka dhaca xasuuq ay gaystaan taliska Melez Zenawi ee qabyaalada ku salaysan,maadaama uu ka dhashay qabiil yar oo laakiin isleh inta goori goor tahay ka faa'iidaysta xukunka mar ayaa lagaa qaadi doonaaye, waxaana ay ku wada dhagan yihiin Qaacidada uu horay u bixiyay Xayle Salaase oo ah (Gabi ahaan Wada Xukun) dhamaan wada maamul taasi oo ay ka muuqato iminkaba Siyaasadda Melez ee uu ku doonayo iska daa Soomaali Galbeed inoo xukumo Soomaaliya oo dhan. Qabiilka Tigreega iyo Deegaankiisa. Gobolka Tigeegu waxaa weeye gobolka labaad ee ugu yar dalka Ethiopia waxaana uu ku yaalaa gobolkoodu dhanka waqooyi ee dalka itoobiya waxaana dhanka waqooyi waxaa ka xiga dalka erteria, dhanka galbeed waxaa ka xiga dalka Sudan dhanka bariga waxaa ka xiga deegaanka Canfarta koonfurta waa Axmaarada, Tirada Qabiilkaasi waxaa lagu sheegaa in ay tahay 4 millyon oo kaliya waxayna isugu jiraan Masiixiyiin Xag jir ah (Orthodex) kuwaasi oo qabiilka u badan oo uu ka mid yahayba Raisuul wasaaraha waxayna intooda badan ku xiran yihiin '(Ethiopian Orthodox Tewahedo Church') 65%. waa Orthodex. Dhanka kale Musliinta ma ka barna qabiilkaasi maadaama dadka markii la abuurayay EEBE u kala abuuray dad wanaagsan iyo kuwa lid ku ah islaamku ma yara waana mahad eebe inoo yahay mid sii kobcayo waxayna gaaraysaa 35% Muslimiin Alahu suna ah.Wuxuu laayay dad kabadan 200,000 kun qof oo kamidhiyiin somaali iyo oromo. Gobolka Soomaalida ee Ethiopianku Xukumaan. Gobolka Soomaalida ee Ethiopa waxaa oo ka mid ahaa maamulka Federalka Ethiopia mudu 10sano ku siman ilaa wakhtigii Melez Zenawi xukunkaasi soo rogay, gobolkaasi mudada 10ka sano ah ee uu ka mid yahay Maamulka Federaalka ayaa waxaa soo maray 7 madax wayne mudu ka 10 sano ah taas ayaa waxay cadaynaysaa in laga hortagaagan yahay shacabka iyo madaxdoda soomaalida ah in ay horumar gaaraan mudada Madaxwaynayaashu xilka hayaan waa 1.5 (hal sano iyo Bar) taas oo aan lagu dhamaystiri karin hawlaha Siyaasadda iyo maamulka hormarinta deegaanada tabaalaysan. Masar iyo Itoobiya. Sidii Dawladihii hore ee Itooiya, Meles wuxuu doonayaa inuu qayb libaax ka helo Webiga Nile,isagoo doorbidaya inuu soo afjaro ku tiirsanaanta Itoobiya ee Gargaara dalalka Dibeda siiyaan,waxaana Itoobiya ku nool Maaliyiin Qofo oo faqri ah, mana awoodo inay isticmaasho Webiga Nile, iyadoo 85% Biyaha Nile maraan Itoobiya. Inkastoo,heshiis dhexmaray Masar iyo Ingriiska sanadkii 1929kii xiligaan weli lagu dhaqo,kaasoo ka mamnuucaya Itoobiya inay isticmaasho biyaha Nile,hadana Melez wuxuu isku dayayaa inuu xal ku dhameeyo muranka ku salaysan Nile,waxayna Masar rumaysan tahay in haddii wax laga isticmaalo Webiga Nile dadkeeda soo wajahi doonto faqri xun iyo Gaajo waayo waxay ku tiirsan yihiin Biyaha Nile. Eretiya iyo itoobiya. Melez Senawi waxa uu maamulkiisa aaminsanaa inay Itoobiya ka mid tahay,islamarkaasna ku jirto dalka Eritereeya, taasoo ay qabeen Ragii ka horreeyey ee Haile Selassie iyo Mengistu Haile Mariam,waxayna xornimada Asmara ku timid Jabhaddii xorreynta ee Eriteeriya,taasoo si toos ah calankeeda u la soo laabatay sanadkii 1991,wuxuuna Isaias Afewerki noqday Madaweynaha Eriteeriya, isagoo markaas ahaa Madaxweynaha ugu dhalinta yar ee Qarumaha Afrika May 24, 1993, Isaias Afewerki. waxaana dhex maray labada dhinac sanadkii 1998 dagaalkii ugu darnaa e dhex mara labada dhinac iyadoo ay ilaa iminka is hor fadhiyaan. wuxuu rabaa inuu qaato somalia. Zenawi waa kaafir dad kisa ufiicneen. Sidaa ha fahmo. Qoraa soomaaliyeed ayaa waxaa uu yiri Melez Zenawi waa Ninka ay soomaalida 90% ay ugu Neceb tahay Africa, Mid kale ayaa waxaa uu yiri Melez Zenawi soomaalidu waxay ay u necebtahay siyaasadiisa Qalafsan ee uu kula dhaqmo soomaalida iyo Muslimiinta,Qoraa kela ayaa qoraal ciwaan waxaa uu uga dhigay Zenawi oo kaliya afrika oo dhan maxaa ay soomaalidu u necebtahay? Qormadaani waxaaanu ku soo qaadanayaa Melez Zenawi Taariikh Nololeedkiisa iyo Tan Maamulkiisa oo kooban. Qormadaan waxaa qoray Maxamed Cabdi Maxamed Bootaan]Botaan1@hotmail.com Sheekh Xasan Albanaa. ! colspan="2" style="background-color: #eee9e9; text-align: center;" | Sasha Rafiie Imaam Xasan Axmed Cabdirixmaan (Imaam Xasan Al Banaa) waxaa uu dhashay barqanimo maalin Axad ah 25kii bisha Shacbaan sanadkii 1324(Hijiryaha) 14kii October 1906, waxaana uu ku dalka Masar deegaanka loo yaqaano Buxayra, oo ka tirsan deegaanka maxmuudiya. Imaamku waxa uu ka soo jeeday reer beeralay ah, Awowgii Cabdiraxmaan waxa uu ahaa FALAAX. Aabihiis Axmed waxaa uu ahaa inankii ugu yaraa caruurtii uu dhalay Cabdiraxmaan waa uu ka leexday xirfadii aabihii iyo awoowyaashii waxana uu u leexday dhinaca wax barashada oo ahayd mid ay la rabtay hooyadiis. Sh. Xasan Al Banna aabihii waxa uu Quraanka ku xifdiyay tuuladii ay degenaayeen ka dibna waxa uu cilmi kororsi u tagay magaalada la yiraahdu Ismaaciiliya halkaas oo uu masjidka lagu magacaabo JAAMIC IBRAHIIM BAASHA” uu ka baran jiray culuunta Islaamka, Waqtiyada uu firaaqda yahay Sh.Axmed oo dhalay imaanka waxa uu ka shaqaysan jiray dukaan saacadaha lagu sameeyo halkaas oo uu ka bartay xirfadii uu markii danbe ku shaqaysan jiray ee ahayd samaynta saacadaha. Imaamu shahiid Xasan Al Banna Aabihii waxa uu ka mid ahaa culimadda waa weeyn ee qarnigii labaatanaad sida aadka ah ugu khidmaysay sunnada Nabiga (CSW) wuxuuna alifay kutub kutub badan oo ah culuumta Axaadiista iyo fiqiga. Imaam Xasan Al Banna xiligii uu yaraa Aabihiis Axmed ayaa waxaa uu ku biiriyay dugsi ka midda dugsiyadda Quraanka lagu xifdiyo (lagu qaybo) Waxaa uu ka soo qaatay aqoontiisa 20 Imaamku oo uu ugu horeeyay aabishiis Shiikh Axmed Cabdiraxman. oo ka mid ahaa culumada ugu waa weynayd dalka,waxa uu waxbarashadiisa hoose ku qaatay dugsi lagu magacaabo Arshaad (Hanuunka) ka dibna waxa uu ku biiray dugsiga macalimiinta ee ku yaalay Dannuur.isagoo wax ka soo bartay oo Daarul culuum oo ku taalay magaalada Qahira ee Dalka Masar1927 xilgaasi oo uu ka qalan jabiyay. Xasan Al Banaa ayaa waxaa uu ka Aas aasay Magaalada Ismaciliya Dacwada Islaamiga ah isagoo bilaabay inuu dadka dhalinyarada u badan ahmiyad gaar ah siiyo sidii diinta islaamka ay u fahmi layeen isla markaana ay Raayada Islaamka (calanka Islaamka)kur ugu qaadilayeen waxaana uu helay dad badan uu ku raacay fikirkaasi. Aas aaskii Ururka Ikhwaanul Muslimiin. 1928 Sanad ka dib markii uu dhamaystay wax barashadii Magaalada Qaahira uu ka waday ee Xarunta Macalimiinta Daarul culuum ayaa waxaa uu aas aasay Xarakada Ikhwaanul Muslimiin ka dib markii uu arkay islaamku in dhibaato ku bilaabatay markii ay bur burtay Khilaafadii Islaamiga ahayd ee Cuthmaaniyiinta 1921,isagoo kula hishiishay 6 walaalihiis ah in ay diinta u wada shaqeeyaan waxayna kala ahayn ragii la hishiisay Xaafid cabdixamiid, Axmed al Xasri,Fuaad Ibraahim, Cavduruxmaan Xasabullah.Ismaciil Ciza iyo Zakariya Al Maqribi iyagoona ka dhiidhiyay fikradaan iminka dunida meel kasta wada gaartay kana mid noqtay xaradaadka ugu waa wayn islaamka ee iminka jira 80 sano ka dib markii la aas aasay. Shirqoolkii lagu dilay Shiikh Xasan Axmed Cabdirixmaan (Xasan Al Banaa).. Shirqoolka dilka ah ee lagu dilay Imaamka ma aheen mid naftiisa oo kaliya ah lagu doonayay in la khaarajiyo balse waxay ahayd tilaabo lagu doonayay in looga takhaluso dawcada Ikhwaanul Muslimiinka sidaa waxaa yiri mid ka mid ahaa Asxaabtii shiikha. Qaabkii uu u shahiiday Shiikh Xasan Al Banna ayaa waxaa nooga sheekanaya Ustaad Cabdikariim Masnuur oo habeenka la dilayay ahaa ninkii kaliya ee la socday kana bad baaday in uu dhinto balse dhaawac halis ah uu haleelay. Waxay ahayd abaarihii iyo 8:15 PM galabnimo Sabti ah taariikhduna tahay 12kii February sanadkii 1949kii, " waxaan aaday Xarunta dhalinyarada Muslimiinta ay ku shiraaan waxaana loo sheegay in ay Dawladda Masar doonayso wada hadal waxaana lagu yiri waxaa ka soo qayb gali doono kulanka masuuliyiin Dawladda ah, balse cidna ma aysan imaan shiikhuna meesha ayaa uu u aaday si uusan u noqon nin balan ka baxay,waxaan tukanay salaadii Cishaa'iga cid Dawladda ka tirsana ma imaan waxaa uu yiri Xasan Al banaa waa baxanayaa waana baxnay aniga iyo Shiikha,waxaana aadnay banaanka Xarunta, waxaan u yeeranay gaari Taksi ah gaarigii ayaan raacnay,waxaa uu fariistay Imaam Xasan Al Banaa kursiga danbe ee gaariga aniga waan la fariistay anigoo ka dhan midig ka xigsatay,isla markiiba waxaa jidka bartankiisa taagan labo nin,mid ka mid ah ayaa nagu soo dhaqaaqay oo waxaa uu doonayay in uu dariishada gaariga balse aniga ayaa u diiiday laakiisne waxaa uu sitagay bastoolada balse daaqadii ayaa uu furay isagoo laabta xabad iiga dhuftay sheikh Xasan Al banana meeshaasi ku qaarajiyay 1960. 1959 - 1960 - 1961 __TOC__ Aadan Cabdulle Cusmaan (1960-1967) Dhacdooyin. Waqooyiga Soomaaliya wuxuu xoriyada qaatay 26dii Juun, koonfurta Soomaaliyana waxay xoriyada qaadatay 1 Luuliyo ee sanadkaan. 1949. 1948 - 1949 - 1950 __TOC__ BAAQA CAALAMIGA EE XUQUUQDA AADANAHA Caabudwaaq. Caabudwaaq () waa magaalo ku taal gobalad dhexe ee Dalka Soomaaliya gaar ahaan gobolka galgaduud. Waa magaalo ka mid ah magaalooyinka uguqadiimisan somaliya Taariikh. Caabudwaaq waxay deegaan heer Ceel waxay yeelatay 1958 waxaana sal dhig u ahaa alaha naxariistii jano siiyee xaaji Sacdi Jaamac Doode (Reer Siyad Xuseen) waxuuna ahaa, Cali Mire (Reer Siyaad Xusen) labadaas oday oo lahaa magaalada qadiimiga ah ama faras magaalaha waxaa weheliyay odayaal badan oo mareexaan ah qaara soomaali ahaa oo gadaal kasoo dagay siina horu mariyay magaalada waxay ahaayeen odayaashii qoday baraagihii ugu horeeyay oo hada barkadahaasi ay cabudwaaq dhaaftay oo gudaha magaaladu dhinac waliba u dhaaftay tuulo, magaalo iyo degmo inay noqoto mudo 70 ilaa 90 sano hada laga joogo. Deegaankii uu casriyeeyay Dabcasar ayaa magaalada Caabudwaaq ka dhigay magaalo rasmi ah. Magaalada waxaa dib u dhis ku sameeyay sameyay Cali Mire Oo aha Hogaanka Beesha Reer Siyaad xuseen Dowladihii wadanka mid walba qadarin iyo qiimeyn ayay siisay ilaa magaalada Caabudwaaq ay noqotay degmada ay haatan tahay. magaalada caabud waaq waxaa ku yaal geed miri miri ah oo uu beeray alaha u naxariistee xaashi jaamac oo hada dadka magaaladu u yaqaan doqon ma waaye oo kuyaal dhexda magaalada magaalada qoysaskaan badani ma daganayn waxay soo dageen dagaaladii kadib waa soo bara kaceen sida reer balanbal iyo reer dhabad ama galiinsoor taariikh badan baan ka haynaa laakiin waa horu dhac hadaad rabto taariikh buuxda tag caabud waaq oo aad ka heli doonto waxii macluumaad ah. Magaalada Caabudwaaq wexeey deegan u tahay dhammaan dadka soomaliyed gaar ahaan Beesha Sade mareexaan oo ay dhammaantood u simanyihiin Juqraafi. Magaalada Caabudwaaq waxay dhacdaa dhanka waqooyi ee gobolka Galgaduud, galbeed wadada dheer ee isku xirta gobolada koonfureed iyo waqooyi ee Soomaaliya. Dhanka koonfureed magaalada ugu wayn ee Caabduwaaq ugu dhow waa magaalada Baladwayne. Dhanka waqooyi magaalada Gaalkacyo ayaa ugu dhow. Magaalada Caabudwaaq koonfur, galbeed iyo waqooyi waxaa kaga teedsan magaalooyinka Balanbal, Dhuusamareeb iyo Ceelbuur. cadaado oo ah degmada ugu dhaw Bulshada. Magaalada Caabudwaaq dadkeeda dhowr tiro ayaa lagu sheegaa balse tirada mar walba waa agagaarka 200,000 ilaa 250,000.150,000 Caabudwaaq oo martisoorka ku wanaagsan ayaa waxay noqotay magaalo soo jiidata ganacsiga gaadiidka u kala goosha gobolada wadanka. Maamulka Degmada Caabudwaaq. Kadib dagaaladi dhexe ee Soomaliya waxaa inta badan magaalada Caabudwaq ka amrin jiray Culuma'u diinka ahlusunna waljam'ea. Sanadka 2015ka ayaa waxaa Magaalada Cadaado lagu dhisay Maamul lagu magacabay Galmudug taasi oo ka kooban Gobollada Galgaduud Iyo Mudug waxaana Waqooyiga Gobolka Galgaduud u matalo Maamulka Galmudug Madaxweyne Ku Xigeenka Maamulkasi Maxamed Cabdi Xashi 'Carabey'. Ganacsiga iyo Dhaqaalaha. Caabudwaaq waxaa soo maray marxalado iyo heerar kala duwan waxaana bulshada Caabudwaaq ay aad u xasuustaan waayihii Cagabararka oo bilowday berigii qaxa iyo barakac ka dhacay magaalada Caasimada ee Muqdisho. Sanadadii Cagababarka 1992-1995 waxaa ay Caabudwaaq noqotay goob amaan isla markaana noqotay xarunta ganacsiga iyo kala gediska gaadiidka shixnadaha ganacsiga sida kuwa waqooyi ka yimid iyo kuwo koonfur ka yimid oo iyagu markaa aan xor u aheyn inay toos isugu gudbaan. Magaalo kale oo markaas xaqdhowrtay ganacsigaas ma jirin; dhanka waqooyi iyo dhanka koonfureed toona. Magaalooyinka kale ee koonfurta wadanka sanadadaas waxay ahaayeen goobo dadka lagu xasuuqo amni daro aad u darana ka jirtay. Caafimaadka. Degmada Caabudwaaq waxaa ka howlgala Isbitaalka Xadiya oo uu agaasime ka yahay Dr. Cabdirisaaq Cabdullaahi Warsame. Dr. Cabdirisaaq iyo taageerayaashiisa waxay ku hanwaynyihii in mudo gaaban ka dib Caabudwaaq noqoto rugta caafimaad ee Baladwayne, Adis Ababa ilaa Gaalkacyo looga yimaado. Isbitaalka Hooyooyinka iyo Caruurta ee Caabudwaaq (IHCC) oo furmay bishii 9aad 2009 ayaa sidoo kale ka howlgala magaalada Caabudwaaq. IHCC wuxuu gacansaar iyo wadashaqayn la leeyahay Isbitaalka Hooyooyinka iyo Caruurta ee Baardheere. Iskaashi xaga tababarada ah ee xirfadaha adeegyada caafimaadka ayaa ka jira Isbitaalka Xadiya, IHCC iyo Isbitaalka Hooyooyinka iyo Caruurta ee Baardheere. warkaan waxaa qoray qof beenlow ah waxna kamajiraan marka waxan dhihilahaa hadaa been sheegeeyso been macquul ah ayaa lasheegaa laakiin guryaha buushash ka ah oo reer siyaad xuseen iyo reer dalal ad ku shegtay huteelo caalami ah waa arin yaab leh midakale waxaa tiri caabudwaaq waxaa kuyaaro t-mall caalami ah oo shan dabaq kabooban suaasho waxay tahay caabudwaaq marka hore dabaq maleedahay t-mall warkiisa iskadaaye tanlabaad waxaa tiri caabudwaaq waxaa kuyaalo isbitaal lagasoo aado gaalkacyo, baladwayne iyo adis ababa warkaas cidna kaadhagaysan mayso macquul ma,ahay xitaa caruurta yaryar loogumasheekeeyo ee bulshada beenta kadhaaf jaahilyahow beenlowga ah Waxbarashada. Caabudwaaq dugsiyadeeda waxaa taageera labada urur ee Soomaaliya oo dhan caanka ka ah HIRDA iyo IQRA. Dugsiyo hoose dhexe, sare iyo xarumo bixiya waaxbarashada dadka waaweyn ayaa Urur la yiraah Badbaadada ayaa wuxuu gacanta ku hayaa xarunta ugu balaaran ee waxbarashada dadka waaweyn. Sanadki 2015ka biloowgeda aya waxa si rasmi eh Magalada Caabudwaq looga furay Jaamacada Galgaduud taasi oo dhaqaalo fara badan loogaga aruuriyay wadamada reer galbeedka oo eey ku sugan yihin qurbajoog badan oo u dhashay deeganka caabudwaq. Imaam Mujtahid Sheykhul-Islaam. Dhalashaddiisii. Taqiyuddiin abul Cabaas Axmed ina CabdilXaliim ina CabdiSalaan ina Taymiya oo ahaa reer Xaraani. Wuxuu ku dhashay Xaraan maalin isniin ah tobankii Rabiicul-awal sanadka Hijrigu markuu ahaa 661H. Barbaarkiisii. Wuxuu ku koray guri diinta laga barto, oo awoowgiis Abul Barakaat CabdiSalaan wuxuu ahaa sheekhii qoray kitaabka: (المنتقى من أخبار المصطفى صلى الله عليه و سلم), oo wuxuu ka mid ahaa culumadii ugu waaweyneyd madhabta Xanbaliga, aabihiisna sidoo kale wuxuu ka mid ahaa culumadii isla madhabta, oo wuxuu ahaa bare iyo mufti, wuxuuna madax ka ahaa rugta xadiiska Sukariya دار الحديث السكرية tan iyo intii uu ka geeriyoodey. Wuxuu la soo qaxay reerkiisii oo la soo degey Dimishiq, Suuriya, ka dib markii Tataarku ay burburiyeen magaaladiisii Xaraan. Wuxuuna kor ka bartey Qur’aanka isaga oo aad u yar, markuu labaatan sano gaaray cilmiga meel sare ayuu ka gaarey, waxaana la sheegaa iney barayaashiisa laba boqol gaarayeen. Barashaddiisii xadiiska. مسند الإمام أحمد بن حنبل, الكتب الستة الكبار والأجزاء iyo معجم الطبراني الكبير. منهاج السنة النبوية, السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية iyo رفع الملام عن الأئمة الأعلام. Manhajkiisii. Wuxuu ahaa mid ku dhaqma kitaabka iyo sunnada nabiga n.n.k. sidii uu ku yiri Eebbe kor ahaaye Qur’aanka: Haddii aad isku qabsataan arin u celiya Eebbe iyo Rasuulka haddii aad rumeysan tihiin Eebbe iyo maalinta dambe taas ayaa wanaagsan ahna tafsiir hagaagsan. Wuxuuna dadka ugu yeeri jirey iney ku dhaqmaan kitaabka iyo sunnada nabiga NNK Dhimashaddiisii. Wuxuu geeriyoodey Eebbe ha u naxariistee habeen isniin ah bishuna ay ahayd labaatankii Dul-qacda sanadka markuu ahaa 728H, isaga oo ku xiran xabsi ku yaala Dimishiq. Sheekh Maxamed Naasiruddiin Al-Albaani. Dhashay 1332H = 1914M Ashqoodara Albaaniya, Dhintay 22.6.1420H = 2.10.1999M Cammaan Urdun, Taariikh nololeedkii Sheekhul-Islaam Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani Imaam Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani. Wuxuu ahaa Muxaddis, Faqiih dadka ugu yeera Kitaabka iyo Sunnada Nebiga c.s.w. iyo in loo fahmo sidii ay u fahmeen Salafkii suubbanaa iyo qoraa xeeldheer, wuxuuna ka mid ahaa culimada ugu waaweyn ee muslimiinta ee waqtigan aan joogno. Dhalashaddiisii. Wuxuu dhashay Sheekhul-Islaam aw CabdiRaxmaan Maxamed Naasirud-Diin ina Xaaji Nuux ina Aadan Najaati al-Albaani ad-Dimishiqi al-Urduni sanadka Hijrigu markuu ahaa 1332H. oo ku beegnayd sanadka Miilaadiga markey aheyd 1914M. Wuxuuna ku dhashay Ashqoodara oo ahayd magaalo-madaxdii Albaaniya xiligaasi. Reerka sheekhuna waxay ahaayeen qoys diinta ku dhaqma oo aabihiisna wuxuu ahaa sheekh dadka diinta bara. Sheekh Albaani wuxuu la soo qaxay reerkiisii oo la soo degey Dimishiq Suuriya, ka dib markii Axmed Saago ”boqorkii Albaaniya” ee xiligaasi uu qaatey ilbaxnimadii reer galbeedka ee ku dhisnayd in laga fogaado diinta ”Calmaaniyadda”. Sheekhu wuxuu ku dhameystay waxbarashadiisii dugsiga hoose ee al-Iscaaf al-Khayri oo ku yaaley Dimishiq Suuriya. Sheekh Albaani aabihiis wuxuu baray Qur’aanka kariimka, sida loo akhriyo Qur’aanka ”tajwiidka”, afka carabiga (xeerarka afka ”naxwaha” iyo rogrogmadkiisa ”sarfiga”) iyo diinta ”mad-habta Xanafiga”. Sheekh Albaani wuxuu sidoo kale aabihiis ka bartay mihnada sida loo hagaajiyo saacadaha oo ahayd xirfaddii uu ku shaqaysan jiray, mihnaddaana waxay u sahashay inuu helo waqti ku filan uu wax ku akhrisan karo, sidoo kale u soo hijroogii reerkiisa u soo hijroodeen Suuriya waxay u sahashay inuu barto afka carabiga uuna ka akhristo culuumta shareecada kutubta maraajicda ah. Sheekhu wuxuu kale oo uu ka bartay mad-habta Xanafiga iyo afka carabiga barayaal kale. Barashaddiisii Xaddiiska. Sheekh Albaani wuxuu bilaabay barashada Xaddiiska markuu jirey labaatan sano. Kitaabkii ugu horeeyay ee uu ka barto cilmiga Xaddiiska wuxuu ahaa: "al-Mugni" ee uu qorey Sheekh al-Ciraaqi Eebbe ha u naxariistee. Wuxuuna qoray kutubo fara badan oo boqol ka badan una badan cilmiga Xaddiiska iyo fiqhiga Xaddiiska. Ardaydiisa. Iyo kuwo kale oo fara badan oo ka faaiday kutubtiisii oo kala jooga Adduunka dacaladiisa. Wuxuuna ustaaz ka ahaa jaamacadda Islaamka ee Madiina al-Munawara muddo saddax sano ah 1381-83 H. oo ku beegnayd 1961-63 ee miilaadiga, isagoo ka dhigayey maadada cilmiga Xaddiiska. Culumadii saameynta weyn ku lahaa waxaa ka mid ahaa sheekhul-Islaam Ibnu Taymiya iyo ardeygiisii Ibnu Qayyim Eebbe ha u naxariistee. Sheekh Albaani wuxuu booqasho ugu tagay waddamo kala duwan wacdin iyo muxaadaro ujeedin sida: Sacuudi carabiya, Qadar, Kuweyt, Masar, Isutagga Imaaraadka carabta, Isbeyn, Ingiriiska iyo Jarmalka. Amaantii ay culimada amaaneen. Ma jiro waqtigan aan joogno qof ka yaqaan sheekh Albaani nolosha nabiga ”cilmiga xadiiska” (NNKH). (Eebbe wuxuu u soo saaraa ummaddan boqolkii sannadba qof u soo nooleeya diintooda)). Haddaba waa kuma Mujaddidka qarnigan aan joogno? (Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani ayaa ah mujaddidka casrigeena sidaan u maleynayo Eebbaana ugu og)). (Ma garanayo waqtigeena qof nool oo ka cilmi badan sheekh Albaani)). قال العلاّمة عبدالعزيز بن باز المفتي السابق للمملكة ما رأيتُ تحت أديم السماء عالماً بالحديث في العصر الحديث مثل العلاَّمة محمد ناصر الدين الألباني إنَّ اللهَ يبعثُ لهذه الأمَّة على رأس كلّ مائة سنة مَن يُجدّد لها دينها. ))الشيخ محمد ناصر الدين الألباني هو مُجدّدُ هذا العصر في ظنّي والله أعلم ((. )) لا أعلمُ تحت قُبَّة الفلك في هذا العصر أعلم من الشيخ(( Run ahaantii waxaan kula talinayaa arday kasta oo barta diinta inuu heysto kutubta sheekh Albaani, Eebbaana og inaan soo gato kitaab kasta oo soo baxa oo uu leeyahay sheekh Albaani, si aan uga faaideysano kutubtiisa. -قال العلامة الشيخ مقبل الوادعي -رحمه الله و إني أنصح كل طالب علم بالحرص على اقتناء كتب الشيخ, ويعلم الله أني ما أعلم بكتاب له يخرج إلا وبادرت إلى اقتنائه….ويعلم اننا لا نزال نزداد علما بسبب كتب الشيخ Aniga waxay ila tahay xagga akhriska kutubta sheekh Albaani inuu kaga dheereeyo Ibnu Taymiya iyo Ibnu Xajarba. قال العلامة ربيع بن هادي المدخلي حفظه الله أنا أرى في الإطِّلاع أنه ما لحقه لا ابن تيمية و لا ابن حجر Dardaarankii sheekh Albaani. Waxaan u dardaarmayaa in loo hadiyeeyo kutubteyda oo dhan maktabada jaamacadda Islaamka ee Madiina almunawara. Waxay go'aamisay guddiga bixiya abaalmarinta caalamiga boqor Faysal ee diraasaadka Islaamka in la siiyo abaalmarinta sanadka 1419H = 1999M mowduuceeduna yahay "dadaaladii cilmiga ee lagu bixiyay Xaddiiska Nebiga c.s.w. hadday ahaan lahayd tifaftirid, soosaarid iyo baaritaanba" Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani ee jinsiyada Suuriya haysta, iyadoo lagu sharfayo dadaaladiisii faraha badnaa ee uu ku bixiyay u adeegidda Xaddiiska Nebiga c.s.w. taasoo laga dheehan karo kutubtiisa ka badan boqolka. Dhimashaddiisii. Sheekh Albaani wuxuu dhintey maalin sabti ah bishuna ahayd Jumaadil-aakhira 22kii sanadkii 1420 H oo ku beegnayd labadii bishii tobnaad sanadkii 1999 M, waxaana la aasay salaadda cishaha ka dib Eebbe ha u naxariistee. حياة الألباني وآثاره وثناء العلماء عليه مع شيخنا ناصر السنة والدين (محمد ناصر الدين الألباني) مجدد القرن Waxaana labadaas kitaab ee ka hadlaya taariikh nololeedkii Sheekh Albaani qoray laba Sheekh oo ka mid ah ardaydiisii Urdun. Maxamed Faarax Caydiid. ! colspan="2" style="background-color: #cae1ff; text-align: center;" | ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Maxamed Faarax Caydiid (carab:محمد فرح عيديد) (b.15 Diseembar 1934 – 1 Agoosto 1996) Wuxuu dhashay taariikhdu markay aheyd 1934, wuxuuna ku dhashay Magaalada Beledweyne- ee Gobolka Hiiraan. Wuxuu ahaa nin ka tirsan ciidamada Soomaaliya isla markaan ka mid ahaa Hogaamiye Kooxeed Wuxuuna ifka uga tagay 14 caruur ah.mahad,saciid.cabdıcasıs.yusuf.cabdirahman Dhanka Ciidmadda Iyo Xilaalkii UU SOO QABTEY (Military Academy). Wuxuuna ka qaatay Diploma. Wuxuuna ku bartay Cilmiga kala duwan ee Militariga (Military sciences), wuxuuna noqday Sarkaal Militari, Maadaama marka uu dalka ku soo noqday la Baabi’iyay militarigii talyaaniga ee ka jiray dalka, wuxuu ku biiray ciidanka Booliiska, darajadiisuna waxay aheyd labo xiddigle. 1956–1956: Wuxuu qaatay tababar- howlaha ciidanka, Mogadishu, Somalia. 1956–1960: Military academy- Cesano, Roma, Italy. Wuxuu ku soo qaatay tababarka Hogaaminta Ciidamada, wuxuuna ka qaatay Diploma. 1963–1966: Akademiyada sare ee Istaraatiijiyada dagaalka iyo hoggaaminta (Frunze Academy- USSR), wuxuuna ka qaatay Diploma. WAAYO ARAGNIMADII SHAQO (EXPERIENCE 1957–1958: Taliyaha Saldhig Boolis ee Degmada Bakool, Gobolka Xudur. 1958:(Janaayo–Disembar) Taliyaha Qeybta ciidanka ee ee Gobolka Banaadir. 1959:Taliyaha Qeybta ciidanka ee Gobolka Jubbada Hoose. 1960:(1-da Luuyo) wuxuu ahaa sarkaalkii hoggaaminayay ciidankii saaray calanka Soomaaliyeed, dejiyayna calankii Talyaaniga saqdii dhexe. 1960–1962: Wuxuu noqday Taliyaha Tababarka Dhexe ee Ciidamada Xooga- Forte Bottego (Hadda Dugsiga Tababarka Xalane). 1962–1963:Wuxuu noqday Taliyaha Hawl gelinta, Tababarada iyo Sahanka ee Xoogga dalka Soomaaliyeed. 1963–1966: Wuxuu noqday Wakiilka Ciidamada Soomaaliyeed u fadhiya dalka Ruushka (USSR). 1966–1968: Wuxuu noqday Taliyaha Hogaanka abaabulka iyo hawl gelinta. 1968 – 1969: Wuxuu noqday Abaan duulka Xoogga dalka Soomaaliyeed ee Qeyta Waqooyi. 1969–1975: Wuxuu ahaa Maxbuus siyaasadeed wuxuuna ku xirnaa Xabiska Mandeera. 1975 – 1977: Wuxuu noqday Maareeyaha Guud ee Wakaaladda Aspiima. 1977:Wuxuu noqday Xoogga dalka Soomaaliyeed, wuxuuna noqday Taliyaha Tababarada Militariga ee Xarunta Hiilwayne, ilaa 1978.1978:(Febraayo Ilaa Maarso) Wuxuu noqday Taliyaha Ciidanka Xoogga dalka Soomaaliyeed ee gobollada waqooyi. 1978–1982: Wuxuu ahaa la taliyaha Madaxweynaha Arrimaha ciidamada iyo Ammaanka. 1982–1984:Wuxuu ahaa Taliyaha Guud ee Hawl-gelinta ciidamada Gobollada Waqooyi iyo Gobollada Dhexe. 1984 – 1989: Wuxuu ahaa Safiirka Soomaaliya u fadhiya dalka Hindiya. 1990:Wuxuu iska casilay Xilkii Safiirnimada.ee uu u hayey somalia DHAQ-DHAQAAQYADIISII SIYAASADEED. 1989–1991: Wuxuu ka mid ahaa odayaashii dhisay urukii xaq u dirirka ahaa ee U.S.C waxuuna ka xoreeay dadka Soomaaliyeed dhiig ya cabkii Siyaad Bare. 1992:Wuxuu dhisay Isbahaysi la magac baxay Somali Liberation Army, (SLA)oo ay ku bahoobeen Garabyada hubeysan ee ururrada kala ah sida: USC, SPM, SSNM, SDM, SAMO iyo SNU laguna dhisay Baardheere. 1992–1993:Wuxuu dhisay Isbahaysiga Somali National Alliance (SNA) oo ay ku bahoobeen Ururada siyaasadeed oo kala ah: USC, SPM, SDM, SSNM, SAMO iyo SNU, waxaana loo doortay Guddoomiyaha isbahaysiga SNA. 1992–1994:Wuxuu hoggaaminayay iska caabinta shacabka Soomaaliyeed ee ka soo horjeeday Siyaasaddii guracaneyd ee US-UNISOM ee ugu dambeyntii laga guuleystay dalkana laga saaray. 1994–1995:Wuxuu abaabulay Shirweyne Nabadeed gaar ahaan gobollada Waqooyi Bari, Gobollada dhexe iyo gobollada Koonfureed ee lagu qabtay Caasimadda Muqdisho. Shirkaas nabadeed wax alaale wixii qarash ahaa eek u baxay waxaa bixiyay Isbahaysiga SNA, ee uu guddoomiyaha ka ahaa General Maxamed Faarax Caydiid. BUUGAAGTA UU QORAY: (PUBLICATIONS). Iyo maqaallo kale ee badan oo ku saabsan arrimaha Soomaaliya iyo Xiriirka ay la leedahay Dawladdaha deriska ah iyo adduunweynaha. LUUQADAHA UU KU HADLI JIRAY. Soomaali, Talyaani, Ruush iyo English. Sido Kale waxa Uu Ahaa Hogaamiye adag oo sooma jeeste ah ilaahay ha u naxariisto oo godkii janno ha uu ruuriyo isga iyo dhamaan wixii islaam ee dhintayba 1996. 1995 - 1996 - 1997 __TOC__ Shax. Shax ama Jar waa cayaar aad looga ciyaaro Soomaaliya. jarta waxaa cayaaro dhalinyarta iyo odayaasha. markeeda hore waxoo ka imaaday dadka soomaaliyeed oo baadiyaha ku nool, kadib neh waxee ku faaftay magaaloyaasha. maanta waxaa aad loogu ciyaaraa meelaha lagu sheekeesto ama shaaha lagu cabo. cayaarta waxaa lagu ciyaaraa dhagax ama qoryo. Xudur. Xudur waa magaalo madaxda Gobolka Bakool. waxay dhacdaa woqooyiga Gobolka Bakool Taariikhda. Magaalada Xudur waxay in badan kamid ahayd magaalooyinka ugu degan xaga colaadaha ka dhaca wadanka soomaaliya inkastoo ay marar badan ay kadhaceen dagaalooyin lagu hoobtay kuwaasoo sababay dhimasho iyo dhaawac aan halkani lagu soo koobui karin Magaalada Xudur waa magaalo bilicdeeda aad uqurxoon kuna haboon daawashad iyo dalxiiska. sidoo kale waxay caan ku tahay xoolaha iyo dhaqanka somaalida, magaalada Xudur waxay jirtaa qarnooyin badan, waxaana maamula dadkeeda sida beesha Hadamo. magaalada Xudur hormar kala duwan ayaa ka jira sida dhaqaalaha iyo aqoonta, waa magaalo nabadeed aan dhiig badan ku daadan laguna soo dhaweeyo qof walbo oo muslim ah. Nolosha iyo dhaqaalaha. Xaga dhaqaalaha magaalada waxay ku tiirsan tahay xoolaha nool iyo beeraha iyadoo maalmahani dambe ay wax wayn kusoo kordhiyeen hayadaha ka shaqeeya magalada,ayagoo shaqaaleeyey dad isla magaalada u dhashay kana faa'idaystay. Dadka caanka ah. Magaalada waxaa kasoo jeeda ama ku dhashay dad aad u farabadan aqoonyahano iyo siyaasiyiin oo caan ku ah wadanka soomaaliya iyo guud ahaan caalamka. Isxaaq Malaaq, Cumar Yaasiin, Aw Maawi, Aw Meerow, Ibraahim Maxamed Sheekh, Cali Cabdiraxmaan, (Cali Gerre) Taakow Maxamed Xassan, Mukhtaar Faryi, Nuur Caddow, Maxamed Kheyr (LUUNGE) SHeekh Cabdullaahi Maxamed (Aw Sheegow) Abdirahman Macallin Warsame, Axmed Xassan Bakhuul, Fuunde, Cabdi Warsame (cali xasan axmed)Aligaasey Muumino Caddaawe, Ibraahim Saleebaan, Maxamed Nuur Rooti, Aw Iyaanley, Baanji, Axmedey Karbur, Xassan Carabow, Weel Furiti, C/raxmaan Madi Obi, Cali Gaajo, Reer Dadow, Gaabow Dadow, Humey dadow, Humow Hasinow, Bilmaqaashin, reer Jilible, Aw Abdulle Osman, Reer Aw Liibaan, Maxamednuur Guuleed, reer Colaad, Macallin Sumuni, Waraabe Cadde, Owliyo Maadyerow, reer Gaataa, reer Gaagaalle, Sheekh Cali, Yuusuf Raabi, Maxamed fariid, Macallin dameer, Aadan Sheekhaal, Sheekh Cusmaan Ajuuraan, Gole Iidow, Faadumo Fanax, Gamaadiid, Cabdullaahi Abshir, Cabdullaahi Fidaar, Maxamed Sheekh Cali NAFAREEN, Cabdalla Gaab, Aw SOOFI, AW Amaari, Faadumo Saalax, reer Mire xeydar, Cali Shaacir, Jaakole, Guurow, Ibdow Gaas, Saalax Xabiib, Cabdalla Qaddasi, Aadan Qoosh, Kubaayo, reer Siimow, Xaaji Xasanow Maadkeer Isaaq, Huddurow, Uunsow, Cumar Sheekh Yuusuf, Shacbaan Ibraahim Kalar Sheekh Aaden Maxamed Nuur|Sheekh Aadan Madoobe Sh. Mukhtar Maxamed Xuseen Gudoomiyihii hore ee baarlamaankii dowladi Aadan Cabdulle Sheekh Mukhtaar Abu-Mansuur|Sheekh Mukhtar Rooboow abuumansuur iyo rag badan oo halkaan lagu soo koobi karin. Eddey Aliyow, aw Aroobli, Gamaadiid, Daahir dhabarey, Laylkase. Laylkase (; ama Leelkase ama Lelikase'};) ("Xuseen bin Cabdiraxman bin Ismaaciil bin Ibrahim al Jaberti") waa qabiil ka tirsan Beesha Daarood ee Dadka Soomaalida. Hordhac. Laylkase waa beel ka mid beesha Tanade oo ka mid ah beelaha Daarood kuwooda ugu faca weyn, oo na kamid ahayd boqortooyooyinkii Soomaaliya ugu faca waynaa oo sida taariikhda Carabta iyo dunidaba ku qoran tahay, boqortooyadaas ay soo gaartay 1775, dagaal culus kadibna ay burburtay Tanade daarood wuxuu dhalay Cabdi Tanade oo loo yaqaan Korshe itoobiyana daga Jigjiga ilaa dhulka Oromada. Beesha Laylkase waxay degaan deegaanada Galdogob, Gaalkacyo, Bander Beyla, Eyl, Garoowe, iyo gobollada Jubbada Hoose, Baay, iyo Soomaali Galbeed. Beesha Laylkase waxaa lagu tilmaamaa qabiil Diinta raacda, daris wanaagsan, nabadana jecel, had iyo jeerna daryeela dadka la dagan. Waana qaabiil aad u tiro badan oo ku kala firirsan dhammaan gobollada Soomaaliya sida Mudug, Nugaal, Bari, Sool, Jubbada Hoose,Jubada Dhexe, Bay iyo Soomaali Galbeed. Waxay gaar ahaan u degtaa beesha Karkaar: Caris, Ceel Dhidir, Buurbuur iyo Arindheer. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Majeerteen, Dishiishe iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Cali Mahdi Maxamed. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Madaxwaynihii 4aad ee Soomaliya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Cali Mahdi Maxamed (carab:علي مهدي محمد) wuxuu ku dhashay tuuladacadowuul oo ka tirsa shabeelada dhexe ee magaala madaxda Soomaaliya sanadku markuu ahaa 1938. Cali Mahdi wuxuu wax ku bartay iskoolaadkii Xamar ka jiray. Cali Mahdi 1959 ayaa Qaahira u aaday waxbarasho. Cali Mahdi wuxuu fursad u yeeshay in uu xubin ka noqdo baarlamaanka Somaaliya sanadkii 1969, asagoo noqday qofkii ugu dhalinyaraa ee xubin ka noqda baarlamaanka Soomaliyeed. Kadib markii uu dhacay inqilaabkii Dawladda shicibka aheyd ee wadanka la wareegay Xooga Dalka Somaliyeed, Cali Mahdi wuxuu dib ugu laabtay shaqadiisi wasaaradda Caafimaadka, halkaas u ku gaaray jago Agaasime Guud. Sanadku markuu ahaa 1977 Cali Mahdi wuxuu ka ruqseeystay shaqadii Dawladda wuxuuna u wareegay ganacsi. Cali Mahdi muddadii u dhaxeysey sanadihii 1977-1990 wuxuu noqday nin lagu tiriyo ganacsatada ugu waaweeyn ee wadanka soomaliyeed. Sanadahii 80's Cali Mahdi iyo aqoonyahaano Soomaliyeed aya waxaa asaasay urur odoyaal ah "Manifesto" oo waraaq lagu codsanaayo in wax looga bedelo siyaasadda Soomaliyeed u diray madaxweeynihii wadanka ee markaas Maxamed Siyaad Barre. Kadib burburkii Dawladda Maxamed Siyaad Barre, sanadka markuu ahaa 1991, ayaa Cali Mahdi loo magacaabay Madaxweynaha Soomaaliya. Muddo gaaban kadib waxaa bilowday dagaal sokeeye oo ka dhacay magaalada Muqdishu oo eey isaga hor yimaadeen qeybo raacsan Maxamed Farax Caydiid kaasoo diidanaa madaxweynenimada Cali Mahdi iyo kuwo difaacay Cali Mahdi. Cali Mahdi wuxuu xilkii madaxweynenimada ku wareejiyey shirkii ka dhacay magaalada Carta ee wadanka Jabuuti sanadka markuu ahaa 2000. Cali Mahdi sanadkii 2007 wuxuu abaabulay shir nabadeed belaha Somaaliyeed la isugu keenaayo. waxaa jiro waxyaabo badan oo wanaagsan oo u qabtay shacabka soomaaliyeed lama soo koobi karo. BBC. waa radiyaha ama tv'ga ugu duqsan aduunka Sheekh Cabdiqani Sheekh Axmed. Sheekh Cabdiqani Sheekh Axmed Aadan Allaha u naxariistee waa Sheekh caalami ah oo ka baxay umadda Soomaaliyeed. Waa horseed ka mid ah horseedada camalka Islaamiga ee casrigan, oo noloshiisa ku dhamaystay u adeegidda Diinta Islaamka.Sheekh Cabdiqani wuxuu ka mid ahaa culimadii ugu horeeyay ee dacwada Islaamiga ee casrigan kaalinta wayn ka qaatay, wuxuuna ka mid ahaa horseedka baraaruga Islaamiga ee Geeska Afrika ee Soomaalidu degto. Sheekh Cabdiqani iyo saaxiibkiis Sheekh Maxamed Garyare waa culimadii dhagaxa u dhigay madrasada Ikhwaaniga ee Geeska Afrika ka hanaqaaday, gadaashiina magaca Islaax ku caanbaxday. Taariikh nololeedka. Sheekh Cabdiqani Sh. Axmed Aadan waxa uu ku dhashay gobolka Bakool, qiyaastii sanadkii 1931, halkaa ayuuuna kusoo barbaaray quraankana ku xifdiyey, kadibna waxa uu bilaabay waxbarashadii xalaaqaadka masaajidda, waxaana uu u soo wareegay magaalada Muqdisho oo uu ka sii waday waxbarashadiisii ilaa uu ka noqdo caalim ka mid ah culimada Soomaaliyeed. Shiikhu waxa uu u safray dalka masar sanadkii 1951 si uu cilmi uga soo kororsado wuxuuna galay jaamacada al-Azhar al-shariif kuliyada shareecada, waxaana uu ka qalin jebiyey kuliyadaasi sanadku markuu ahaa 1957, dalkana wuxuu ku soo laabtay isla sanadkaa wuxuuna kamid noqday shaqaalaha wasaaradii waxbarashada iyo barbaarinta, wuxuuna ka mid noqday aqoonyahanka Soomaaliyeed uu ugu horeeyay ee macalin ka noqda machadka jaamiciga ee Muqdisho, oo bilowgii toddobaatanaadkii noqday jaamacadii umadda Soomaaliyeed. Shiikhu kadib wuxuu u wareegay Wasaaradii Cadaaladda iyo Arimaha Diinta isagoo hawlo kala duwan ka soo qabtay wasaaradaas. wuxuu noqday lataliyaha maxkamada sare ee dalka, ka dibna wasiir 1970-1975. Shiikha sanadkii 1970 waxaa loo magacaabay wasiirka Cadaalada iyo Arimaha Diinta, haseyeeshee wuu sii wadi waayey howshaas waayo wuxuu ku adadkaa mabaadid`a islaamka oo aan aad ugu cuntamin xilligaasi dawladdii jirtay iyo mawaaqiftiisii xagga dacwada islaamka isagoo ku mutay arinkaa in la xiro. Sheekha Alla ha unaxariistee markii laga soo daayey xabsiga waxa uu sii waday macalinimadii jaamacadii umadda kuliyadii qaanuunka qeybteedii shareecada islaamka. Sanadka markuu ahaa 1982kii Sheekha Alla ha u naxariistee waxa uu u wareegay dalka Kuweyt halkaas ayuuna ka noqday cilmi baare Mawsuucada Fiqhiga Islaamka ee kuweyt, halkaas ayuuna ka shaqeynaayey ilaa uu ka geeriyooday Alla ha u naxariistee jimcihii 17/8/2007. Sheekh Cabdiqani wuxuu ka mid ahaa culimadii Soomaaliyeed eee dadaalka wayn u galay yagleelidda baraarugga Islaamka, laga bilaabo markuu dalka ku soo noqday dabayaaqadii kontonaadka. Sheekh Cabdiqani waxa uu aad ugu firfircoonaa fidinta dacwada Islaamka, wuxuuna ka mid ahaa culimadii ugu horeeyay ee keenay, kuna fidiyay fikirka ikhwaaniga Geeska Afrika. wuxuuna sheekhu macruuf ku ahaa inuu difaaco Islaamka iyo mabaadi`diisa. Sheekh Cabdiqani waa aasaasihii munadamada Islaamiga ee Al-Nahda 1967. Munadamadani waxay kaalin fiican ka qaadatay aasaaska baraarugga islaamka ee gobolkan geeska Afrika, iyo xoojinta kaalinta luqadda carabiga ee Soomaaliya. Sheekh Cabdiqani wuxuu noqday masuulkii ugu horeeyay ee munadamadan, oo la joojiyay markii xukunka milaterigu la wareegay Soomaaliya Oktoobar 1969. Sheekh Cabdiqani wuxuu lafdhabar ka ahaa abaabuliddii tafsiirka Quraanka ee Sheekh Maxamed Macalin - Alle haw naxariistee- uu ka akhriyi jiray masaajidka maqaamka. Tafsiirkan oo baraaruga Islaamka ee Soomaaliya, iyo guud ahaanba geeska Afrika wax wayn ku soo kordhiyay. Markii la isku dayay in fikirka shuuciga dalka lagu fidiyo, Sheekhu wuxuu ka mid ahaa culimadii u hawlgalay ka hortegidda arintaas. Waliba isagoo ka faa`iidaysanaya masuuliyaddii wasaaradda cadaaladda iyo arimaha diinta ee uu hayay. mawaaqiftiisa wadaniga iyo islaamiga ah ayaana keentay in xilkii wasiirnimo laga qaado, xabsigana loo taxaabo. Sheekha Allaha u naxariistee noloshiisii dheereyd waxaa lagu yiqiin dhowrsanaan iyo firfircooni xaga diinta iyo dacwada islaamka, sidoo kale waxaa lagu yiqiinay mawaaqif wadaniyadeed. Sh Cabdiqani waxa uu ahaa nin xaqa jecel dulmigana neceb taasina waxay keentay in ay isaga horyimaadaan dawladdii Kacaanka, hawlihii dawladdana looga qaaday, looguna bedelay xabsi. Sheekh Cabdiqani Sh. Axmed Aadan, Ilaahay haw naxariisto, oo ha u nuuro xabaasha; Samir iyo iimaan Alle haka siiyo dhamaan umadda muslimka ah, siiba Soomaalida, gaar ahaanna baraaruga Islaamka, ururka Islaax, iyo eheladii iyo qaraabadii uu ka tegeyba. inaa lillah waa in aa ileehi raajicuun 1997. 1996 - 1997 - 1998 __TOC__ Harar. Harar () loo qori jirey Harrar ama Harer sidoo kale loo yaqaano Gēy, waa caasimad qadiimi ah oo ku taala bariga wadanka Itoobiya. Magaalada Harar waxay xarun u ahaan jirtey Boqortooyadii Hararghe maanta ka mid ah wadanka Itoobiya. Guud ahaan, magaalada Harar waxay dhacdaa badhtamaha Deegaanada Sare ee Itoobiya waxayna leedahay joog-badeed dhan 1,885 m. Intaas waxaa dheer, magaalada Harar waxayna shan boqol kilomitir u jirtaa caasimada Addis Ababa. Sida lagu xusay Buuga CIA sanadkii 2005tii waxaa magaalada Harar ku noolaa bulsho dad dhan 122,000, kuwaasi oo 60,000 ahaayeen rag iyo 62,000 dumar ah. Faalo. Madaxdii harar soomartay madaxda ugu caansan waxaa ka mid ahaa Garaad Axmed gurey oo ka dhashay lafta reer Gasas garaad. Harar waxa ay ahayd magaalooyinka ugu caansan geeska africa qarnigii 11, harar waxa ay mar noqotay magaala madaxdii islaamka ee geeska africa sida laga dareemaayo radadkii culimada dhariiqada soomaaliyeed ee xilligaasi noolaa, mid walbo oo culimadaasi ka mid ah waxa uu cilmigiisa ku soo qaatay ama ku bilaabay magaaladaa faca weyn. hadaba magaalada harar yaa deegaan ahaan iska leh ma soomaali baa leh mise oromo? magaaladan waxaa iska leh qoomiyadda soomaalida ah ee la dhihi jiray soomaali galbeed. Qabiilka ugu badan ee soomaalida ah ee magaaladaas degana waa qabiilka layiraahdo karanle hawiye Guriceel. Guriceel waxay ka mid tahay degmooyinka Gobolka Galguduud. Waxay dhanka koonfureed uga beegan tahay magaalo madaxda gobolka ee Dhuusamareeb. waxay kalo oo ay soohdin la leedahay dhanka waqooyi galbeed degmada Balanballe iyo dhanka koonfur galbeedna degmada Matabaan oo katirsan gobolka Hiiraan dhanka Bari Degmada Waxbo Degmadaan waxaa lagu qiyaasaa in ay degenyihiin dad lugu qiyaso ilaa 125.000 oo qof. Baaxada magaalada qiyaas ahaan waa. Maagalada Guriceel waa magaalo ay dagaan dad nabadoono ah oo jecel nabada waa dad iskaga war qaba, waxey reer Guriceel ku xaliyaan mashaakilka qaab waafaqsan shareecada Islaamka, xitaa hadaanuu jirin maamul dowladeed iyo ku gobol toona. Magalada guriceel waxa ka shaqeeya dhamaan heyadaha qaramada midoobay ayaga oo hoostagaya xafiiska looga taliyo degmada guriceel. Guriceel waa magaalo ceynkee ah:. waa magaalo qurxan oo 2012 gaartey horumar la taban karo sida caafimaadka wax barashada ganacsiga dhismaha iyo dhamaan hey' adaha dowladnimo dadka reer guriceel waa dad daneeya horumarka magaalada waxeyna kubaaqaan mar walba nabada iyo kala danbeeynta magaalada Waxbarashada. Magaaladu waxey leedahay in kabadan 15 dugsi hoose/dhexe iyo sare iyo 6 Isbitaal oo dhamaantood dadka dagaanku dhisteen waxay isku jiraan daaweeynta guud iyo hooyada iyo dhalaanka waxaana lagu qabtaa dhamaan baahaida caafimaad ee deegaanku u baahan yahay mana jiraan bukaan si kastaba banaanka loo saaro. Isbitaalka ugu wayn ee Degmada waxaa laga daaweeyaa bukaano ka kala yimid dhamaan gobolada dhexe sida Beledweyne, galkacyo, ceelbuur iyo deegaanada dalka eithopia. Waxaa kuyaal in kabadan 45 masaajido iyo dugsiyo quraan. Guriceel hada waxa ay leedahay ilaa 4 dugsiga sare ah waxana sanadihi ugu danbeeyay kor u soo kacay hanaanka wax barasho ee Degmada Guriceel waxaana laga aas aasay dalado waxbarasho iyo ururo u ola oleeya waxbarashada waxaa radio Degmada si toos ah uga baxa barnaamijyo waxbarashda ku saabsan oo iskugu jira Ogaysiisyo iyo tartamo aqooneed. Degmada waxaa dhawaan laga furay 2 jaamacadood bariga afrika iyo central university waxaana dhawaan la dhaxag dhigay jaamacad cusub oo noqon doonta jaamacadii ugu horaysay ee gobolka galgaduud iyo jaamadii sadexaad ee central rigionska.waxaana ka jiro jamacado kale oo fara badan in kasto ay jirto baahiyo farabadan. Guriceel waa magalo qurux badan oo nabadoon oo ku talaabsatay horomar farabadan oo dhinacyo badan ah. Guriceel janaan waa magalo ay ku tilmaan shacabka gobolada dhexe xarunta ganacsiga gobolada dhexe Dhaqaalaha. Guriceel waa magaalo sida magaalooyinka kale ee gobolada dhexe dhaqaaleheedu ku tiirsanyahay Xoolaha nool iyo tijaarada kalaba. Guriceel waxey ku taalaa bartamaha Soomaaliya, taas oo la dhihi karo waa buundo bariyeed isku xirta ganacsiga gobolda Wuqooyi, bari iyo kuwa koofureed ee wadanka. Magaalda Guriceel, iyadoo cimri ahaan iska yar, ayaa hadana dhaqaaleheedu waxa uu yahay Degmada ugu dhaqaalaha badan gobolka galgaduud taasoo laga dareemi karo horumarka magaalagu ku talaabsanayso taasoo aad ku arkaydo daafaha magaalada dhismeyaal aad u waawayn oo ay maal gashadeen jaaliyadaha debeda kadib markay soo jiidatay horumarka ay ku tilaabsatay. magaaladu waxay leedahay ganacsiyaal waawayn oo iskugu jira shirkado ganacsi iyo kuwo gaar loo leeyahay sida shirkadaha isgaarsiinta, shirkadaha dhismada, ceelasha biyaha iyo schooladka oo iskugu jiray hoose dhexe iyo sare iyo jaamacado sida bariga afrika university iyo sentral university. haddii aad magaalada dhex marto waxaad arkaysaa suuqyada oo aad u camira sida baqaarada, xawaaladaha, bacadleyaasha iyo dhamaan qalabyada Electronikada. waxaad arkaysaa maqaayado casri ah iyo hoteelo u dhigma kuwa dunida horumaray. guriceel waxaa liis loogu jiraa engineerada guryaha dhisa inbadana waxaad arkaysaa dhismeyaal cusub oo meelkasta ka socda iyo dabaqyo aan horay looga baran. shirkadaha xoolaha dhoofiyo waxay ku leeyihiin xaafiisyo waawayn oo maalinkasta laga dhoofiyo xoolo u badan ari taasi oo dhaqaalaha deegaanku aad ugu tiirsan yahay. Guriceel waxaa degan Hayádo badan oo iskugu jira UN iyo international organsizations waxaana ka mid ah Hay'adda caalamiga ah ee MSF, ACF, SAVE THE CHILDERN iyo dhamaan Hayádaha UN ka sida wfp, who, uniceif, unhcr, iyo coopi international. sidoo kale waxaa ka hawl gala ururda wadaniga ah ee kala BRADO, SAHED iyo APCC,oo dhamaantood dadka deegaanka u qabtay gargaar iskugu jira badbaadin iyo horumarin. nuur cali bare sahal waa ganacsadaha ugu weyn ee gobolada dhexe waana siyaasi ka ganacsada qaadka ahna ganacsadaha dhisay airport ka degmada guriceel waaxaan maalin kasta usoo dagaa diyaarada qaad ka soo qaday nairobi. Siyaasadda. Magalada guriceel waa magaalo kobaceedu si haarsare ah ku socdo, cimri ahaana waa magaalo la dhihi karo waxay hano qaaday, waqtigii la dhisaayay laamiga dheer oo bari iyo koofur isku xira ee magaalada dhex mara. Magaaladaan waxay isku xiryaa ganacsiga xoola, sida ariga jarka ah, oorta beeca ah, lo'da dibida, waana magaalo si toosa ugu xiran dekeda berbera oo, xoolaheeda laga raro. Waxay suuq xoolaad u tahay guud ahaan gobolka galgaduud, qaybo badanoo hiiraan ka mida, iyo dhulka soomaali galbeed, o ganacsigeeda xoolaha usoo iib geysata Guriceel. guriceel waa magaalo isku xirta gobolada dalka gaar ahaan gobolkan gal gaduud guriceel dadka kunool waxay caan ku yihiin nabada iyo badbadinta nolosha admiga waxay kaloo caan kuyihiin soo dhawaynta iyo ixtiramka dadka martida ah waxaa kajira nidamka dimuqradiga ah oo qofku siduu dono ayuu ushaqaysanayaa nabad galyo waxay leedahay aqoon yahaniin caan ku ah hormarinta bin adamka iyo tageerida dadka da da ayar oo sookoraya donayana waxabarashada waxaa kamid ah (saleemaan maxamed saalax) oo ah manegarka hay.ada coopiurupian (nuur cali barre)qoraga mohamed abdi dahir oo ah arday wax kabarta dalka yemen (international low) Magaalada gurceel waxey ka mid tahay magaalooyinka sida xooga hormurka Soomaaliya uga socdo marka loo eego magaalooyinka Soomaaliya oo dhan xaga wax barasha, xag cafimaad iyo dhaqaale waxaana hada aad si xoowli ah waxl ooga bartaa jaamacado aad u heer sareeyo iyo waxa ay kaloo magaalada leedahay airoport aad loo qalabeeyay oo diyaarada caalamiga isticmaalaan Sawirro. Sidoo kale waxa ay si aad ah ugu sooobadaa fahanka iyo istinaalka qalabka electronics-ka sida moobelada gacanta Ugu taraan magaalada guriceel waxaa hada kutaalo 10 carwo oo lagu iibiyo qalabka electronics -ka ah iyo 6 qeybood oo farsamo Qardho. qardho waa magalo udub dhexaad u ah magaloyinka puntland oo waxay ku dhex taala bartmaha puntland.magalada qardho waxa ku yaala meelo istiratiji ah waxana kamida Aqoon. Qardho ayaa tiro ka mid ah hay'adaha tacliinta. Sida laga soo xigtay Wasaaradda Waxbarashada ee Puntland, waxaa jira 39 dugsi hoosyimada degmada Qardho. Waxa Ka mid ah Al-Xanaan, Shire, Gahayr iyo Gudcad. Dugsiyada Sare ee degaanka waxaa ka mid ah Sheikh Osman, Muntada, Nawawi iyo Al-Ashar Al-Azhar University, awood ugu sareeya Masar ee arrimaha Islaamka, sidoo kale ku shaqeeya magalada Qardho. Jamacada waxa ka mid ah, East Somalia University (ESU) waxay bixisaa tacliin sare. East Africa University (EAU) Adeegyada. On November 25, 2012, Dowladda Puntland oo furtey xabsiga ugu weyn puntland oo laga hirgiliyey magalada Qardho. Intaa waxaa dheer, magaalada waxaa looga adeegaa Isbitaalka Guud ee Qardho. Xarunta daryeelka caafimaadka ee gaarka loo leeyahay Microbiology Service Laboratory. Bishii Abriil 2013, Wasaaradda Puntland ee Kalluumaysiga iyo Khayraadka Badda ku dhawaaqday qorshayaal ay suuqa kaluunka cusub la furo sannadka gudahood. Mashruucan wuxuu qayb ka yahay qorshe weyn oo gobolka lugu horumarinayo sidoo kale waxa nah laga hirgiliyey suuq la mid ah kan ka furan magaalada Galkacyo, iyo kan Garowe. Bishii June 2014, dowlada Puntland ka bilowday olole geed-abuuris cusub ee gobolka, iyada oo Wasaaradda gobolka ee Deegaanka, Duurjoogta iyo Dalxiiska qoresheyneyno in aan ku beeri 25,000 oo geedo dhamaadka sanadka, sidoo kale Garowe, Bosaso,Ufayn, Dhahar, Buuhoodle, Baran iyo Gaalkacyo. Ololaha ayaa qayb ka ah iskaashi ballaaran oo u dhexeeya maamulka Puntland iyo Midowga Yurub u qaadanay tallaabooyin ilaalinta deegaanka kala duwan ee gobolka, iyadoo ujeedadu tahay in kor u qaadida dhiraynta Bishii May 2015, Dawlada Puntland ayaa ku dhawaaqay in la qorsheeyay in ay bilaabayaan mashaariic cusub oo horumarineed ee Qardho. Shibis. Degmada Shibis waa mid ka mid ah degmooyinka magaalada Muqdisho ee Gobolka Banaadir, Soomaaliya. Degmadani waa mid ka mid ah deegaanada ugu da'da weyn magaalada Xamar; waxaana dhinaca ku haysaa Degmada Kaaraan, Degmada Yaaqshiid, Degmada Boondheere iyo Degmada Cabdicasiis. Meelaha ugu caansan ee degamadani waxaa ka mid ah dhismahii hore ee Ciidanka Nabadsugida Soomaaliya (NSS), safaarada Boqortooyada Sacuudi Carabiya, iyo aqalka madaxweynihii hore Maxamed Siyaad Barre. Sidoo kale waxaa deegaankan ku yaala dhismayaal, hoteelo iyo meherado aad uga caan ah magaalada Muqdisho. 1995. 1994 - 1995 - 1996 __TOC__ Maxamed Faarax Caydiid (1995-1996). Dhalashooyin. Hani Hassan Sheikh...Gabar oo aad uu fiican. 1994. 1993 - 1994 - 1995 __TOC__ 1993. 1992 - 1993 - 1994 __TOC__ 1992. 1991 - 1992 - 1993 __TOC__ 1990. 1989 - 1990 - 1991 __TOC__ Dhacdooyin. burburkii soomaaliya:- xiligan waxa burburay hadhaagii xukuumada soomaaliya oo soomaliya waxay isku badashay dal bilaa xukun ah burburka midawgii suufyeeti ama shuuciyada:- xiligan waxa burburay midawgii soofyeetii jabintii dayrka barliin:- waqtigan waxa la jabiyay dayrka barliin ee kala badhayay magaaladaasi una kala qaybin jiray shuuciyad iyo dimuqraadiyad. 1989. 1988 - 1989 - 1990 __TOC__ 1988. 1987 - 1988 - 1989 __TOC__ Dhacdooyin. dhimashada cabdilaahi ciise waa khaldan tahay oo madhiman 1988 MEESH UU KU DHASHAY ERIGAVO SANAAG D/SARE ERIGAVO (HAJI ADEN SECONDRY SCHOOL) 1987. 1986 - 1987 - 1988 __TOC__ 1986. 1985 - 1986 - 1987 1985. 1984 - 1985 - 1986 1984. 1983 - 1984 - 1985 1983. 1982 - 1983 - 1984 1982. 1981 - 1982 - 1 1981. 1980 - 1981 - 1982 1980. 1979 - 1980 - 1981 1979. 1978 - 1979 - 1980 __TOC__ 1978. 1977 - 1978 - 1979 waxaa wax iska bedelay dalka soomaaliya tan iyo markii ay burburtay dowladii mxamad siyaad bare taasoo aan moodno in uu dalka tilaabsaday wax yaabo aan wali la arak gaar ahaan caasimada muqdisho mida ugu horeysa aytahay xsiloonida iyo reenreenta kajirta magaalada muqdisho waqtigaan inkabadan 21sano ayaa waxaan la arag haweenee soomaaliyeed oo gacanteeda gaari kukaxeesaneysa in hadda lagu arkaayo magaalda muqdisho waxaa aad usoo badanaayo dhismaha caalamig ah oo ay dad ku kuqurxinayaan guryahoodii waxaakaloo iyaduna kamarneyn in ay soolaabanayaan qurbajoogta soomaaliyeed nabadgelyada darteed inkastoo dhowr sano kahor laga cararijiray ayaa hdda alle waxa uu idmay in loo soo carraco dalkeena soomaaliya taasi waxaa tusaale u ah wax qabadka dowlada soomliya tan iyo intii ay luga laabatay dowladii siyaad bare ayaa waxaa dlka soomaaliya laga aqoon sady aduunka intiisabadan waxaa isa sootaraaya dhaqaalaha dalka oo dib usoonoqonaaya iyo shacabka oo aad ugu qanacsan dalkooda iyo dowladoodaba iyagoon laga dareemaya in ay firfircooni iyo farxad ugu baryo waaga 1967. 1966 - 1967 - 1968 __TOC__ Cabdirashiid Cali Sharma'arke (1967-1969) 1951. 1950 - 1951 - 1952 __TOC__ 1956. 1955 - 1956 - 1957 __TOC__ 1959. 1958 - 1959 - 1960 __TOC__ Dhalashooyin. happy birthday shalay waxxa dhashay wiil la dhaho cali loo cabdicaziz Dagaalkii koowaad. Dagaalkani wuxu bilaabmay sanadkii 1914 wuxuuna dhamaaday sanadkii 1918kii, marka Versailles lago saxiixey heshiis nabadgelyo. Dagaalkani wuxu dhex maray dawladdo badan ay ka mid yihiin: maraykanka oo sanakii u dambeeyay ku soo biiray dagaalka, ingriiska, Faransiiska, jarmalka, Dawlada Cosmaniya, ruushka, iyo dawlada kale oo aad ubadan. Dagaalkan waxaa lagu jabiyey, lagaag adkaaday, dawladaha jarmalka iyo cusmaaniyiinta. way sii socotaa Wuxuu ka bilowday dagaalkan magaalada sarayevo  caasimada dalka bosnia 28 june 1914 waxaana sabab u ah wiil xag jir ah oo Serbian ah uu toogtay dhaxal sugihii dalka austri arshiidiq fransis Ferdinand iyo xaaskiisi. Balse  asbaabtu taa wey ka weyneyd waxaana lagu soo kooba asbaabta oo ee dhabta ah ee keentay dagaalkii koowaad ee dunida tobodo qodob 1-   Dagaalkii ka dhacay yurub ka dhacay looga guuleystay dalka faransiiska waxey fransa qorsheyneysa mudo dheer iney mar uun aar gudato iyadoo laga heystay dhul baaxad weyn, sidoo kale waxey ka baqeysay inuu mar 2aad kuso rogaal celin doono jermal oo horey uga adkaaday 2-   Dowladaha waaweyn oo ku loolamayay dalalka ey gumeystaan iyadoo uu jarmalku dareemayay in laga sad badsaday taaso mar naba aan u cuntamin, iyadoo dhaqaalaha jarmalku uu baahna dhul cusub uu qeyraadkiisa gurto hadana waxaa sadkiisa qaatay wadamada fransiiska iyo ingiriiska 3-   Khilaafka dhanka xuduuda badda ah ingiriiska ayaana ahaa awooda ugu weyn dunida dhanka ciidamada badda iyadoo ciidamada badeedu ey joogeen dhamaan daafaha dunida oo inteeda badan ey gumeysaneysay balse jarmalka ayaa isna bilaabay inuu xoojiyo ciidamadiisa bada sanadii 1989 waxaase libinta uga dambeeyay ingiriiska markii uu sameeyay  markabkii dagaal ee abid dunida ugu weynaa ee la oran jiray dreadnought  kaaso la soo saaray sanadii 1906 4-   Loolan  dhanka xuduudaha oo u dhaxeeyay ruushka iyo jarmalka iyo austari waxey ruushku iyo jarmalku isku heysteen sidii ey u kalaqeybsan lahayeen dhulka Poland hada loo yaqaano halka austari iyo jarmalku iyo ruushkuba ey isku heysteen gobolka lagu magaacabo jalesia 5-   Loolan dhanka wadamada la isku yiraahdo balkens  kuwaaso ka go aydowladii cusmaaniyiinta sanadii 1908 ayey austari qabsatay wadanka bosnia  iyadoo ku goodisay iney qabsaneyso Serbia 6-   Xulufeysa balaaran oo bilowday waxey u kala qeybsanayeen triple alliance oo ey ka mid ahaayeen wadamada jarmalka austri iyo hungry  halka kooxda kalena eyaheyd triple entente waxaana isugu yimid france ingiriiska iyo ruushka. 7-   Wadamada xooga badan oo sameystay ciidamo aad u xoog badan waxaana aad isku hubeeyay wadamada ruushka iyo jarmalka si ey u  qaataan qeybo ka mid ah wadama balkaniska. Hadaba maxaa keenay in dagaalkan loogu yeero dagaalkii koowaad ee dunida Dagaalkan oo dhacay inta u dhexeysay 28 june 1914 ilaa 11 nov 1918 ayaa waxey kasbatay in loogu yeero magaca caalami Iyadoo u dagaalka socday 51 bilood oo aan kala go’ laheyn Waxaa ka qeyb qaatay 28 dowladood 24 ka mid ah ey ahayeen dhinaca xulufada halka 4 ka mid ahna ey ahayeen dhinacii jarmalka 93% dadka dunida ku nool ayaa si toos ah iyo si aan toos aheyn uga qeyb qaatay dagaalkan Dagaalkan ayaa ka wada dhacay 3 qaaradood oo kala ah yurub Africa iyo asia Yurub waxa uu ka dhacay balconska talyaaniga  iyo daanta galbeed iyo tan bari ee qarada yurub Asia wuxuu ka dhacay  wadamada masar falastiin ciraaq dardanil iyo dhulka loo yaqaano qooqaaz Afrikana wuxuu ka dhacay  galbeedka Africa Halka pasicific oo ka dhacay jasiirado uu gumeysan jiray jarmalku Waxey aheyd dagaalkii ugu horeeyay ee la iska weeraro dhulka Waxaa la isku adeegsaday hubkii ugu casrisanaa waqtigaa Iyadoo la isku adeegsaday gaas sumeysan  sidoo kale waxaa la isku adeegsaday  dhufeysyada daahsoon iyo telgraphka oo ka qeyb qaatay is gaarsiinta ciidmada  ku kala sugnaa meelo kala duwan Xulufadu waxuu dhamaa ciidamdooda 42 188 000 waxey ahaayeen Halka mixwarkana ay ahayeen 2 850 000 oo  ah 35 % Marka la isku daro wadarta ciidamada ka qeyb qaatana waxey Waxaa khasaarada lagu qiyaasay  xulafada waxaa ka dhintay 22 104 000 Ciidamada mixwanka waxaa ku naf waayay 15 404 000 Halka guu ahaana ey tahay 37 508 000 Dhanka dhaqaalaha waxaa ku baxay  10 milyaan oo doolar saacad walba Lacagaha tooska ah ee agabka dagaalka  waxaa ku baxay 186 bilyan oo doolar Halka qasaaraha dadweyne uu gaaray 151 bilyan ooo dolar Marka la siku darana uu garayo qasaaraha 337 bilyan oo doolar Af-Soomaali. Af Soomaali (;) waa luuqad lagaga hadlo wadanada Geeska Afrika, gaar ahaan Soomaaliya, Jabuuti, dhulka ay Itoobiya gumaysato iyo dhulka kiinya gumaysato meelo oo aduunka ka mid ah. Luuqada Af Soomaaligu waxay ka mid tahay luuqadaha kushiitiga loo yaqaan ee lagaga hadlo bariga iyo badhtamaha Afrika, iyo meelo ka mid ah qaarada Aasiya. Dhaqanka Soomaalida waa Mid hodan ah oo Cajiid ah, Dad weynha aduunkana la yaabeen. Dadka somalida isku dhaqan bey ahaayeen mudooyin quruuno ah, oo ay ku dhaqmayeen dhaqancaaki wanaagsan. Hordhac. Soomaaligu waa mid ka mid ah afafka ugu muhiimsan Geeska Afrika, waana ka rasmi wadanmada [Soomaaliya], iyo Jabuuti,waxaa kaloo si wayn loogaga hadlaa qaybo ka mida Itoobiya iyo Kenya. Waxuu ka tirsan yahay afafka loo yaqaan Kushiitik oo ah laan ka tirsan bahda luqadaha Afro-Aasiyatik. Kushiitikna wuxuu ka sii yahay Kushiitik Bari, waxaana ku hadla qiyaastii 15 milyan oo qof. oo ku nool waddamada Soomaaliya,Jabuuti, Kiinya iyo Itoobiya sido kale waxaa afsoomaaliga ku hadala dadka iygu ah qurbojoogta. Qoristii Far Soomaaliga. Far Soomaaliga waxaa la qoray Sanadkii 1972-kii. Af soomaaliga waxa lagu qoraa xuruufta laatiinka ka dib 11 sano markii la magacaabay guddigii Af Soomaaliga sanadkii 1961. Dood dheer ka dib, guddigu wuu talo gafay. Dowladii Kacaanka ayaa dib boorka uga jaftay guddiga waxaana muddo 2 sano ah lagu hirgeliay qorista iyo barashada Af Soomaaliga. 18 nooc oo far Soomaali loo damacsanayaa ayaa waxaa soo bandhigay af yaqaano kala duwan. Guddigii Af Soomaaliga ee shaqaynayay 1961 ilaa 1972 ayaa doortay fartii afyaqaan Shire Jaamac Axmed i taas oo horay uu ugu tijaabiyay buugaag, biirayaal bille ah sida "Iftiinka Aqoonta" iyada ay jireen tartan balaaran oo dhanka xaruufta Carabiga ah maadama Soomaalidu Quraanka ku barato Alif, Ba. Xaruufta Laatiinka waxaa loo door biday arimo dhaqaale, qalabkii wadanka yiil iyo asbaabo kale. Olalihii Horumarinta Reer Miyiga iyo Qoristii Far Soomaaliga.. Olalihii Horumarinta Reer Miyiga ayaa lagu balaariyay tirada bulshada ee taqaan qorista iyo akhrinta Af Soomaaliga. Barnaamijyo kumanaan saacadood oo ka baxay idaahadaha Radio Hargaisa iyo Radio Mogadishu iyo barayaal 20,000 (labaatan kun) oo ay ku jiraan ardaydii dugsiyada sare ayaa u howl galay in aqoonta aas aaska ee bulshada laga qaado 2% lana gaarsiiyay 55% mar ay UNESCO baaris ku samaysay isbadalka uu ummada gaarsiiyay Ole Olihii Horumarinta Reer Miyiga. Wakaalada Madbacada Qaranka, Tiyaatarka, Wakaalada Filimida iyo wasaarado badan ayaa ka qayb qaatay barnaamijka qorista iyo horumarinta Af Soomaaliga. Lahjadaha Af Soomaaliga. Maxaa Tiri waa af Halbeega Soomaaliyeed ee cilmiga iyo culuunta lagu barto ahna kan qoran. Lahjada Maay waxaa looga hadlaa inta badan koonfurta soomaaliya qoraalkiisuna weli si rasmi ah layskuguma raacin. Af soomaaligu waa af ka kooban erayo,tiraab iyo hawraar soomali ah oo ay kol kolka qaarkood ku darsamaan erayo carabi ama ingriisi ahi. Af Soomaligu waa luqadda ugu fudud qoraal ahaan iyo codeynba hase ahaatee ku hadliddeedu way adagtahay, kolka la barbardhigo afafka udunka qaar ka mida. Far Soomaali. Qoriddii Af-soomaaliga waxa ka qayb qaatay Aqoonyahanno Soomaaliyeed oo aad u fara badan. Xarfaha higgaadda Af-soomaaligu waa Shaqal 5 xaraf ka kooban iyo Shibbane 21 xaraf ah. Afka Soomaaliga marka laga fiiriyo falalka waxay ku dhamaadaan, laakiin ayadoo loo eegayo amar ahaan waxa uu ku dhamaado ayaa waxaa suura gal ah in ayu dhamaadaan kuwo kale sida fal amar ah oo ku dhamaado "o" da waxaa lagu bedelayaa "A" waxaana la raacshaa "SHO". Tusaale: baxsasho(baxso), dhimo(dhimasho), seexo(seexasho), fadhiiso(fadhiisasho). Si la mooda waxaa kale oo jiira falal ku dhamaada "N", kaa oo amar haan marka aan ka soo gano uu ku idlaado "Y" ama "I". Tusaale: xooji(xoojin), sii(siin), beer darey(beer dareyn). Waxaa laga reebaa kuwoo amar ahaan ku dhammaada "OOW", laakiin isu bedesho "AANSHO". Sida: jecloow(jeclaansho), ogoloow(ogolaansho). Waxaa kale oo aan wax ka sheegi karna tilmaameyaasha. Ka soo qaad: kan (kaas), tan (taas), kuwan (kuwaas). Sidoo kale kama maaranno waxyaabaha aan albaab ahaan u balaqeyno "(this is a pen)" in aan u fasirno afkeena sidii la doono ayadoon ahayn(kan qalin waaye/kan waa qalin) Laakiin (my pen) sideen u isticmaali karaa ma(kan qalin)baa? Jawaabtu waa may ee waa lays daba mariyaa (qalin + kan) Meelaha lagaga hadlo. iyo sidoo kale waddamada caalamka oo dhan, afka soomaaliga waxaa kale oo ku hadlo dad badan oo asal ahaan soomaali eheen, qaarkood weeba ku heesaan. Sidoo kale fiiri. Lahjadaha looga hadlo Soomaaliya Dugsiga Daarul Quraan. Dugsiga Daarul Quraan waxaa uu ka mid yahay goobaha waxbarashada aas aasiga ah ee ku yaalla magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya.Daarul Quraan wuxuu kuyaalla degmada Dharkenley ee gobolka Banaadir, agagaarka Masjidka Al Khaliil ee 'Xoosh'. Daarul Quraan waxaa la furay sanadkii 2005, waxaana lagu bilaabay degmada Xamarjadiid ee isla gobolka Banaadir. Waxaa dib loogu soo wareejiyey Dharkenley sanadkii 2007, ka dib dagaaladii xooganaa ee ka dhacay Muqdisho, waqtigaasi oo ay magaalada soo galeen ciidamadii Itoobiya. Maxamed Maxamuud Xirsi. Maxamed Maxamuud Xirsi oo (Salaan-Carrabey) ku magac dheeraa, waxoo ku dhintay gobolka Togdheer 1943, isaga oo da’ ah. Salaan-carrabey wuxuu ahaa hormuudka maansooleyda qarnigii labaatannaad. Wuxuu ahaa horkacayaashii hoggaanka u hayey silsiladdii Guba ee badhtamaha qarnigii galbaday ka curatay degaanno ka mid ah dhulalka Soomaalidu degto. Salaan-carrabey wuxuu safka hore kaga jiray suugaanyahankii tixdoodu mudh-baxday, kuwii ugu murtida iyo xigmadda badnaa, wuxuuna ahaa haldoor tixdiisa si ba’an looga jeclaa degaamada soomaalidu degto oo dhan, aadna loo danayn jirey, laguna dhegey dheegag ka mid ah tixdiisa, oo ay mid yihiin, “nin dhirbaaxo quudheed dugsadey dhaqayadeed maalye, dhashaaday sugtaa xaajadaad dhowrataa abide, dhadhan malaha aadmigu wuxuu kugu dhaliilaaye” iyo “xubin rag isku waajahay hadday xayga ka caddaato, afku wuxuu la xoog yahay magliga xawda kaa jara”. Salaan-carrabey wuxu tiriyey suugaan badan o ku saabsan dhex dhexaadin, nabaddayn, baanis iyo difaacid iyo weerar, intaba isugu jirta. Abwaanku wuxuu ahaa suugaanyahankii ugu horreeyey ee laba col oo is hor fadhiya tix nabaddayn ah ku kala dareeeriyey. Haddii gabay billado leeyihiyo baarri lagu faano Baxsanow ina bulaalaa kaa Ilaah baraye Isagaba dar shalay soo baxay bereten siiyeene Benderna caasibaa loogu go’ay ina Bidaarow’e Salaan-carrabey wuxuu ahaa bad-maax muddo dheer markabadda la socon jirey oo ka xoogsan jirey. Wuxuu ahaa dalmar iyo badmareen isaga gooshayey dalal badan oo dunida ka mid ah sida; Keenya, Tansaaniya, Yemen iyo qaar kale oo badan. Salaan wuxuu ahaa indheergarad aftahan ah oo garashaddiisu aad u sarreysey. Wuxuuna calanka u sidey maansoolayaashii ay isku ayniga ahaayeen, murtida iyo xigmadda ka sokow wuxuu dheeraa aqoon, ilbaxnimo, waayo aragnimo, dalmar iyo badmaaxnimo. Taas oo u fududaysey inuu barto dhaqamo kala duwan, afaf kala duwan iyo waayo kala duwan. Waana taas arrinta sahashay inuu meelo badan kaga aragti fogaa gabyaa badan oo degelkii ay ku dhasheen, kuna barbaareen weli taagnaa. Salaan Maxamed Maxamuud (Carrabey) waxa uu guursadey dhowr haween ah oo ay ugu mdunaayeen labada afo ee inta badan tixihiisa ku xusnaa, sida; Cawo Dhooble oo ahayd minweyntiisii u dhashay carruurtiisa waaweyneyd intooda badan iyo Dekeeya oo iyana sida gabayadiisa ku cad ahayd, minyaradiisii ugu dambeysey, oo sida Salaan ku muujinayo tixdiisa Dekeeya aan ubad u dhalin. Salaan wuxuu dhalay carruur badan oo wiilal iyo gabdhaba isugu jira, ayna ka mid ahaayeen Cali Salaan iyo Seed Salaan labaduba ku xusnaayeen tixda Silsilad. Salaan Maxamed Maxamuud Xirsi (Salaan-carrabey) wuxuu geeriyoodey badhtamihii qarnigii galbaday, wakhti lagu qiyaasay dhowr iyo afartankii. Wuxuuna ahaa halyey maansoyahan ah oo tixihiisu ay ku dhegen yihiin maanka iyo laabaha inta hammuunta u leh maansada iyo murtida Soomaalida, gaar ahaanna inta aan carrabkoodu dhigin halqabsiyada iyo hal-ku-dhigyada ku jira tixihiisa, ee caanka noqday. Ilaahay naxariistii janno ha ka waraabiyee, Salaan-carrabey wuxuu ka tegey taariikh iyo murti lama ilaawaan ah oo in badan lagu xusi doono laguna xasuusan doono. Waa mid bulshaddiisu uga aayi doonto murtida iyo mahadhooyinka uu uga tegey. Ciraaq. Ciraaq (Af-Carabi العراق ama jamhuuriyadda Ciraaq, Af-Carabi, جمهورية العراق. waa wadan ku yaalo Bariga Dhexe ama galbeedka Aasiya. Ciraaq waxee xuduud la leedahay, wadamada Urdun,Suuriya, Turki, Iiraan,Kuweyt iyo Sacuudi Carabiya. Si uu qof walba uga qaato fikrad ama aragti sax ah, xaalada ka taagan meel ama wadan, waxa uu u baahan yahay inuu wax uun ka ogaado sooyaalka taariikheed ee meeshaas ama wadankaa. Saan la socono baryahaan Ciraaq ayaa noqotay meel ay aaladaha warbaahinta aduunka ama ruux walbaa oo dunida saaran uu hadal hayo xiisadda ka taagan Ciraaq. Sooyaalka taariikheed ee Ciraaq maaha mid hal ama laba qormo lagu soo koobi karo, sidaa darteed ayaan bal isku dayey inaan soo ururiyo war bixinno ama taariikho ku saabsan Ciraaq. Ciraaq waa xubin muhiim ah oo ka tirsan Qaramada Midoobay iyo sidoo kale Jaamacadda Carabta, OIC, dhaqdhaqaaqa aan tooska ahayn iyo IMF. Waa Jamhuuriyad Federaali ah oo ka kooban 19 gobol (gobollo) iyo hal gobo gobol (Ciraaq). Diinta rasmiga ah ee dalka waa Islaamka. Dhaqan ahaan, Ciraaq wuxuu leeyahay hanti aad u taajirsan, wuxuuna u dabaaldegayaa guulihii hore ee xilliyadii hore ee Islaamka, waxaana loo yaqaanaa gabayaaga. Sawir gacmeedka iyo sawirqaadayaashu waxay ka mid yihiin kuwa ugu wanaagsan caalamka Carabta, qaar ka mid ah waxay yihiin heer caalami ah iyo sidoo kale soo saarista farsamooyin qurux badan, oo ay ku jiraan roodhadhka iyo roogaga. 1968. 1967 - 1968 - 1969 __TOC__ 1942. 1941 - 1942 - 1943 __TOC__ Helsinki. Helsinki (562 570 inh.) Helsinki waxaa weeye caasimada iyo magalada ugu weyn ee wadanka Finland. Waxaana loo yaqaana afka swedush ka Helsingfors.Helsinki waxay ku taalaa koonfurta wadanka Finland. Dadka ku nool magaalada helsinki waxaa weeye 568,146 waxaayna tirakoobkaan dhacay (31 October 2007). Helsinki magaalooyinka u dhow dhow waxaa weeye (Espoo, Vantaa, Kauniainen markii la is ku doro dadka ku nool gobalkaas waxay gaarayaan 1,000,000 Finland. Baariis. Baariis () ama loo yaqaano magaalada iftiinka. Waa magaalo madaxda dalka Faransiiska. Baariis waxay ukala qeybsantahay 20 xaafadood, shacabka neh waxee gaarayaan, ilaa 14 milyan oo qof. xaafadkastaana waxa ay u qaybsantaa afar qaybood waxa magalada maamula maayarka dawlada hoose waxa ay kutaalaa Baariis wabiga siin waxa ay leedahay laba gagi diyaradeed oo kal ah (Paris-Charles de Gaulle Airport, iyo Beauvais-Tillé Airport) baariis wax ladeho ma jirto waxaa weeyaan paris wexeena ku taala frans. waa magalada dunida ugu dalxiska badan sanadihi,2000 waxa paris dalxis u yimi in ka badan 30 milyan o dalxisyal ah wa magalada jacaylka waxay can ku tahay raxada iyo cadarada waxa ku yala musiyamka calamka ugu wayn Louvre o u yalo,sawir gacmedka qaliga ah e Mona Lisa Cunto samaysiga. Cunto samaysigu waa habka noole cuntada u samaysto.noolayaashu laba hab mid ayuun bay cuntada ku samaystaan habka kali samaysasho iyo ku tiirsani. Cuntada la samaystaa waa waxyaabaha nooluhu u baahanyahay sida fiitamiino, borotiin, karboohaydarayt, dux iyo baruur iyo biyo. Hadda waxaan ka hadlaynaa noocyada samaysiga cuntada. Noolayaasha cuntada goonidood u samaysta. noolayaashan waxa u badan dhirta. dhirtu waxa ay cuntadeeda ka samaysaa biyo, oksajiin iyo hawada kaarboon dhaayoksaydh iyada oo kaashanaysaa tamarta cadceeda (Qoraxda). Dhirtu waa isha koowaad ee laga helo tamarta amase qaybiyaha guud ee tamarta. Noolayaasha iyagu ku tiirsan kuwa kale. kuwani waa dhamaan naflayda kale ee dhaqaaqada duurjoog iyo dabjoogba. Kuwani waxa ay ilaha tamarta ka helaan noolayaasha kale oo ay quutaan sida aadmiga oo quuta dhirta. Iyo libaaxa oo quuta aadmiga. SNM. SNM waa jabhad xorayneed oo ay ababuleen beelaha somaliland ha ku jiraan shaqsiyaad ka mid ah] sida cabdiraxmaan aw cali, jabhadan oo ilaa imika uu ka sii taaganyahay raaskii guryihii ay dhiseen waxana ka mid ah xisbiga siyaasiga ah ee kulmiye ee ka jira somaliland. Siyaasada xaadirka. SNM ragii u soo halgamay waxay ahaayeen saraakiil iyo siyaasiyiin sida ibraahim dhagawayne,mohamed saleebaan Lixle, KOOSAR, HARAG WAAFI, INA MIRE, Cabdiraxmaan Axmed Cali Tuur, MADAXDIIN, XUSEEN, DHEERE,shiine.haabiil.habane CAWIL CADAMI, axmed siilaanyo,maxamed khahin.ismail abokar.ibrahim cigal,xasanciise muuse biixi jamac maxamed cali iyo rag badan oo aan lasoo koobi karin lakiin snmlooma kala hariin ciid waalba waaylahayad ialahayna ha u naxariisto intii ku dhimataay iyo intii ku nafaoowdaaybaaamiin amiin mana ahan xisbiga kulmiye mid kaligii aay ku jiraan xubnihii snm bal s/land oo dhan ayaa ahba snm iyo lexle snm hanolato mana wanagsana docfarurku sidisaba Taariikhda snm. Marka laga hadlayo bilowgii halganka lama odhan karo waa wax sida makhaayad ama dukaan la furayo waqti go’an oo gaar ah bilaabmay. Ha jirto in rasmi ahaan ururkii SNM bishii April 1981 kii ‘London’ lagaga dhawaaqay. Laakiin colkayagii ilaa bilowgii la socday wuxu u ahaa maraaxil dheer oo isdaba j waliba wejigeeda, waajibaadkeeda iyo duruufaheeda gaarka ah leedahay. Ku dhawaaqidda rasmiga ah waxa ka horreeyey maraaxil dheer oo isugu jiray baraarug, dareen, garasho nooca nidaamkii jiray iyo wixii laga qaban lahaa. Intii dareenku galay si ay u doodaan, wax isu tusaan, isu aaminaan waxay qaadatay waqti dheer oo dhib badan. Waxa lama huraan ahaa in waxaas oo dhanoo socda, haddana sirta laga qarsado nidaamkii jiray. Taasaa keentay habka xidhiidhka reernimada. Xidhiidhkaasi gudaha iyo dibeddaba wuu ka socday. Dibedda ayaa, sida la garan karo, u gacan bannaanayd. Waxaa dadkii qurba-joogga ahaa bilaabeen lajnado, gaar ahaan dalalka carabta iyo Ingriiska. Kuwii gudaha joogayna xidhiidho hoose oo qarsoodiya ayey lahaayeen: heer saraakiil, heer dhallinyaro aqoonyahan ah iyo heer siyaasiyiinta maamulka ku jirtay qaarkood. Intuba dadweynaha magaalooyinkii degaanka joogay (odayaal iyo wax garadba) xidhiidh bay la lahaayeen. Intaasoo hawl ahna waa in la asturaa. Markii ay arrintu heer gaadhay waa lala oggolaa inay dadkii dibeddu Oslo. Oslo (/ ɒzloʊ / OZ-loh; [9] Noorway: [²uʂlu] (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya), marmar ²uslu, uʂlu waa caasimadda iyo magaalooyinka ugu badan ee Noorway. Waxay ka kooban tahay degmada iyo degmada. Waxaa la aasaasay sanadka 1040, waxaana loo asaasay kaupstad ama meel ganacsi 1048 xaruntii Harald Hardrada, magaaladu waxay sare u kacday hoggaamiyaha kiniisadda 1070 iyo caasimadda Haakon V ee Norway ilaa 1300. Isbahaysiga shakhsi ahaaneed ee Danmark laga soo bilaabo 1397 ilaa 1523 iyo mar kale laga bilaabo 1536 ilaa 1814 iyo Iswiidhan laga bilaabo 1814 illaa 1905 ayaa hoos u dhigtay saamaynta. Ka dib markii lagu gubay dab kacay 1624, muddadii xukunka King Christian IV, magaalo cusub ayaa loo dhisay Akershus Fortress oo magaceeda lagu magacaabo Christiania ee sharafta boqorka. Waxaa loo asaasay degmada (formannskapsdistrikt) 1 januari 1838. Magaca magaalada waxaa loo soo diray Kristiania laga bilaabo 1877 iyo 1897 oo ay u kala qaybsamayeen dawladda iyo degmooyinka. Sanadkii 1925 waxa loo magacaabay Oslo. Oslo waa xarunta dhaqaalaha iyo dowladda ee Norway. Magaaladu sidoo kale waa xarun ganacsiga Norway, bangiyada, warshadaha iyo maraakiibta. Waa xarun muhiim u ah warshadaha badda iyo ganacsiga bada ee Yurub. Magaaladu waxay ku taallaa shirkado badan oo ka tirsan qaybta badda, qaar ka mid ah kuwa ka mid ah shirkadaha maraakiibta caalamka ee ugu badan, markabka iyo bakhaarada badda. Oslo waa magaalo tijaabo ah oo ka mid ah Golaha Yurub iyo Barnaamijka magaalooyinka ee dhaqamada kala duwan ee Yurub. Oslo waxaa loo tixgeliyaa magaalo caalami ah waxaana lagu magacaabaa "Beta World City" ee daraasaadka ay qabatay Kooxda Globalization iyo Kooxda Daraasaadka Dunida ee Caalamka iyo Shabakada 2008. [10] Waxaa kaalinta koowaad ku jirta tayada nolosha ee ka mid ah magaalooyinka waaweyn ee yurub ee magaalooyinka Yurub ee mustaqbalka 2012 warbixinta by fDi magazine. [11] Daraasad ay samaysay ECA International sannadkii 2011 waxay Oslo ka dhigtay magaalo labaad oo ugu qaalisan adduunka oo loogu talagalay kharashka nolosha ka dib markii ay Tokyo soo gashay. Sannadkii 2013 Oslo wuxuu ku xiran yahay magaalada Melbourne ee magaalada Melbourne oo ah magaala afaraad ee ugu qaalisan adduunka, sida ay sheegtay Waaxda Dhaqaalaha ee Dhaqaalaha (EIU) ee Qiimaha Dunida ee Daraasada Nolosha. Laga soo bilaabo 1 Luulyo 2017, degmada Oslo waxaa ku nool dad gaaraya 672,061, halka dadka reer magaalka magaaladana ay ahaayeen 942,084. [4] Aagga caasimadda waxaa lagu qiyaasay dad lagu qiyaasay 1.71 milyan. [14] Dadka ayaa kor u kacay heerarka rikoodhka horaantii sannadkii 2000, taas oo ka dhigtay magaaladii ugu weynayd ee ugu weynaa ee Yurub waqtigaas. [15] Koboca Tani waxay ka kooban tahay qaybta ugu badan ee socdaalka caalamiga ah iyo heerarka dhalashada ee aadka u sarreeya, laakiin sidoo kale ka soo haajiridda gudaha dalka gudihiisa. Dadka soo galootiga ah ee ku nool magaalada ayaa si dhaqso badan u koraaya Las Anod. Las Anod (,) waa mid ka mid ah degmooyinka gobolka Sool ee wadanka Soomaaliya. Magaaladaan waxay qayb ka tahay meelaha ay ku xooganaayeen daraawiishtii ilaa 1921, intii aaneey la wareegin ciidamadii gumaysiga ee xukumayey Dhulka Biritishka ee Soomaaliya. Waxaana ay ku taala meelaha Khaatumo State ugu quruxda badan amaana ku dhex leh bulshada SSC 'waxaana gabayo ka mid ahaa((laani waa ta laaska ka laad laada)) waxay kaloo xuddun u ahayd xisbigii siyaasadeed ee USP oo ahaa mid guulo badan ka gaadhay dhanka Siyaasadda '., waaxana ku yaala magaalada laascaanood dhexdeeda labada buureed we igu dhaadher gobolka sool laguna magacaabo buuraha sayid mohamed cabdulle hassan 'waana magaalo aad muhiim u ah dhanka dhulka amaba siyaasad ahaan oo group walba siyaasad wataa uu jecelyahay inay ka mid ahaato dhankiisa hada waxaa ku sugan kana aramiya Dawlada Khaatumo State,magaaladaan waxey u dhaxeesaa Gobolada Sanaag, Nugaal Iyo Somaliland Magaalada waxaa ku dhaqan dad gaarayaa ilaa 320 kun oo qof. Laascaanood waxey ka midtahay magaalooyinka taariikhiga ah. waxaa magaalada la aasaasay horaanta qarnigii 12 aad waxayna noqotay xaruntii dhaqdhaqaaqa xornimo udirirka soomaaliyeed ee Daraawiishta, magaaladaan waa magaalo ka duwan qeybaha kale ee dalka Khaatumo State, waa magaalo si buuxda ah loo soo gumeesanin. Magaalada Waxay leedahay durdur biyood webi laamood ah oo mara dhanka koonfured ee magaalada, taasi waxay sahashay dhulbered balaran oo ka kasoo baxo halkaa, guud ahaana haqabtira baahida qudareed ee magaalada, magaaladu waxay leedahay dugsiyo diini ah oo dhaman gobolada Somaliland looga soo cilmidoonto Qodabada kale ee taariikhda lagu xuso waxaa ka mid ah xoriya diriirki, magaalo aan si buuxda loo gumaysan, laaska caanaha macnaheedu tahay hoyga caana sidoo kale waxaa ka mid ah magaaladaan waxaa lagu dilay Allaha u naxariistee madaxweynihii soomaliyaadii hore Cabdirashiid Cali Sharma'arke sannadkii 1969. Waxbarashada. Machadyada Tababarka Computer-da Sida; Sahalsoftware Collage,Future Technology Center iyo Liibaan Institute of Computer iyo qaar kaloo badan. Dhinaca caafimaadka waxaa magaalada ku yaala hal cisbitaal oo guud iyo mid kale oo gaar loo leeyahay. Waxaa kaloo jira xarumo yaryar oo iyadana gaar loo leeyahay. Heesta qaranka. Heesta Qaranka waa hees loo qaado calan dowladeed, ayada oo ka hadlaysa calanka,dhulka iyo shacabka degan.Heesta qaranka waa hees markasto faaniso dal. waxana qoray usame c/wahaab qoraal heesta qaranka soomaaliya. Wxaa tiriyay abwaanka caanka ah ee abwaan usame c/wahaab Unug. Unug (Ingiriis:Cell) Unuggu waa waxa ugu yar waxa nool ama waxa la oran karaa waa halbeega nolosha. Unuggu waa waxa ugu yar xubnaha maatarka/walaxda ee si caddaan ah loo oran karo waa nool yahay. Waxaana waar sar micneheedu yahay waxaa unuggu samayn karaa wax allaale iyo wixii asaas u ah shaqada ee astaan u ah nolosha sida taranka, dheefshiidka, koritaanka iyo qaybsanka unugga giddina waxay ka dhacaan borotobalaasimka unugga gudihiisa. In kasta oo ay unugyadu iskaga mid yihiin aasaaska dul ahaaneed ee qaabka haddana waxa ka muuqda unnugyada in ay si aad ah u kala duwan yihiin. Unugyaadu shaqada, dhiska, qaabka iyo baaxadaba waa ku kala geddisan yihiin. Dhanka kale haddi aynu ka eegno unugyadu waxay iskaga mid yihiin hawsha ka socota unugga gudihiisa iyo dhiska guud ahaaneed. Taariikhda helitaanka dhiska unugga. Dhiska unugga waxaa ugu horreeyey oo helay nin la oran jiray Robert Hooke Markii tariikhdu ahayd 1667. Markaas uu unugga helay wuxuu adeegsanaya weyneeye qadiimi ah. Markaas wuxuu rumaysnaa in unuggu maran yahay oo uu gidaarka unuggu("cell wall") yahay qaybta ugu muhiimsan unugga. Muddo ka dambaysay ayaa la ogaaday in ay qaybta ugu muhiimsan unugga nooli tahay waxa ku jira unugga. Dhirta iyo xayawaanka. Dhirta iyo xayawaanku waxay ka samaysan yihiin unugyo, noolaha waaweyn waxaa jirkoodu ka kooban yahay maaayiin unug. Noolaha unu badanlayda ahi waxay leeyihiin hawshooda, jimidhkooda iyo qaabkoodaba. Dhirta iyo xayawaanka badankoodu waxay leeyihiin unugyo badan waxaase ku jira qaar ka koobanunug qur ah oo la yiraahdo hal-unugley. Unugyada ugu yar yari sida bakteeriyada aad bay u yar yar yihiin oowaxaa qur ah oo lagu arki karaa weyneeyeha waxaan ugu waaweyn ugxanta shinbiraha. Unugyada badankooda, waxaa dhererkoodu u dhexeeyaa 0.025 cm. (1/100") iyo 0.0025 cm. (1/1000").File:Plant cell structure.png|thumb|"Jaantus; Hab-dhiska unugga dhirta [Gidaar unug]; ka Seluloos, Saytoo blaasm [Xuub balaasmeed] Brotobalaasim]" Dhiska gudaha ee unugga. Unuggu wuxuu ka kooban yahay gidaar-unug, xuub-balasmeed iyo Borotoobalaasim. Gidaarka-unuggu wuxuu ka koobanyahay seluloos. Gidaarka unugga gudihiisa waxaa ku jira Saytoobaasim waxayna ka kooban tahay iskujiryo kakan oo ah iskudhisyo kimikeed, waxaana ku jira qayb qayb weyn oo biya ah. Saytoobalaasim. Saytoobalaasim waa wax isjiidaaya oo u eg ukunta inteeda cad. Waxaa dusha kaga wareegsa saytoobalaasimka xuub-balaasmeed khafiif ah waana mid aad muhiim u ah waayo wuxuu xukumaa wax allaaliyo wixii soo gelaya saytoobalaasimka. Saytoobalaasimku waxay leedahay dulalaati la yiraahdo daloollada unugga. fuuqa ku jirana waa milan biyood oo ay ku jiraan sonkor iyo walxo kale. Bu'da. Saytoobalaasimka waaxaa ku jira jir giraansan ama wareegsan oo la yraahdo bu' oo aan sida caadiga ah aan la arki karin illaa la midabeeyo. Bu'da aad iyo aad ayay muhiim u tahay oo waxay xukuntaa hababka nololeed ee unugga. Haddii unuggu laba qaybood loo kala qaybiyo oo bu'da qayb ka mid ah labada qaybood la raacsiiyo, waxaa noolaata oo qur ah qaybta bu'da wadata. Borotoobalaasim. Borotoobalaasim waa alaabta nool ee unugga waxayna ka kooban tahay bu'da iyo Saytoobalaasimka. Elman FC. Elman FC waa koox-banooni oo ka dhisan casimad dalka somaliya ee Muqdisho ee Soomaaliya. 1945. 1944 - 1945 - 1946 __TOC__ Nuruddin Farah 1944. 1943 - 1944 - 1945 __TOC__ Hobyo. Dagmada Hobyo Waa Dagma ka mid ah dagmooyinka gobola mudug somalia. Hobyo waxaa kataliyo Maamul Galmudug.Hobyo waxaa kutaala dakad qadiimi ah. Magaca Hobyo marka uu baxay iyo sida uu u baxay midna si saxa looma yaqaan, hasayeeshe waxaa la sheegay in magacaas oo ah mid da’ weyn in loo maleynayo inu ka yimid laba ereay oo kala ah: “ Hoo Biyoh” sababtoo ah magaalada dhulka xeebta ayaa biyo aad u macaan oo wax ka yar laba feet lagu gaaro. Hobyo waa marso dabiici ah oo ganacsi iyo xiriir dheer la soo lahayd dalalka kulaala Bad Weynta Hindiya iyo Khaliijka. waa magaalo qadiimi ah qarniyo dhisan waa magaalo dhismo qadiimi ah leh Dusmareeb. Dusmareeb ama Dhuusamareeb, waa Magaalo madaxda Gobolka Galguduud ee Bartamaha Soomaaliya oo ah mid ka mid ah gobolada Soomaaliya kuwooda ugu baaxadda weeyn (waxaa la oran jiray xiliyadii sayidku noolaa Daardheer ama Dahardheer). Magaca. Magaceeda sida saxan ee uu awal aha waa Dusmo reeb, waqtiga socodkiisa ayaa wuxuu isu badalay dhuuso mareeb, Juqraafi. Dhul ahaan, Galgaduud waxay xuduud beenaad la wadaagtaa Gobolada Hiiraan Dhanka koofur-galbeed Shabeellaha Dhexe dhanka koonfurbari ee saaran xeebta Badweynta Hindiya iyo Gobolka Mudug oo waqooyi ka saaran, Galbeedkana waxaa ka xiga xaduud beenaadka Soomaali Galbeed ku jirta gacanta Itoobiya. Gobolkan oo leh deegaano cajaa'ib ah oo juqraafi ahaan, macdan iyo deegaan ahaanba Soomaalidu ku taqaan, Tusaale ahaan Dhagaxa gibsonka loo yaqaano ee Ceelbuur kaasoo laga isticmaalo Soomaaliya iyo carabaha lagana sameeyo dabqaadyada, bujikooyinka...IWM. Aridibaaxa loo iibgeeyo dal iyo dibad oo uu gobolkani la qeeybsado Hiiraan oo ku deegaan ah iyo digir gaduudda soomaalidu u taqaanno digirta ceelbuur iyo falfaliirta. Waxaa kuwaasna sii hoostaga tuulooyin iyo tabeello aad u faro badan, xagga juqraafiga dulka xeebtu waa deex kadiifad cagaaran oo kale ah xooluhuna cowska afka kama qaadaan duurjoogta iyo xooluhuna isma cunaan dadkuna ugaarta ma laayaan oo waxeey ka aaminsan yihiin in ay iyagu idaha leeyihiin ugaartuna tahay xoolo jinni! Cadadaao iyo caabudwaaq waxaa u dhaxeeya dhul lagu qiyaasi karo 60km oo isku wareeg ah, waxaana loo yaqaanaa ban geelle dhulkaas waayadii hore ugaar kaliya ayaa joogtay hadase waxaa daaqqa geella waxaa kuyaalla cows dadka iyo xoolaha kala qarinaaya oo aad u dheer, aagga caradda gaduudan ee balliyada badan waa dhulka aricadka lagu dhaqdo wuxuu leeyahay dhir iyo howd aad u baaxad weeyn waxaa ka baxa geedka soomaalidu kufaanto oo aan aduunyada meelkale kabixin eelayiraahdo Gudda, amase geedka Yicibta xagga hiiraan xigta waa waadiyo biyooleey ah iyo buuraley. Magaaladan Dusmareeb waxay soo martay marxalado kala duwan iyadoo dagaalo badani oo dad aad u tirabadani ay ku hoobteen ka dhaceen Caasimadda Gobolka Galgaduud, waxaana Gacan ku haynta Degmadaasi isku bebedalay burburkii dalka kaddib dhowr awoodood oo ay ugu horreeyaan Horjoogayaal Qabaa'il iyadoo Degmada ay degto Jufo kamida beesha Cayr inkastoo beeshaasi isku dayday in ay gacan ku haynta magaaladaasi ay xaqiijiso haddana waxaa dhacay dagaalo badan oo kii ugu xumaa ay Alshabaab kula wareegeen, iyadoo markii dambana ay kala sii wareegeen Ahlusuna waljamaaca Duruqu Suufiya, waxaana intaa kaddib ay magaaladu hoy u noqotay Is bedbedal labada gelinba mid in ay gacanta ku haayaan Alshabaab VS Ahlusunawaljaamaca, taasoo ka dhigtay in magaalada galina laga guuro galina lagu soo laabto, maqrib walba waxay dadku isu diyaarin jireen Caraw, iyagoo dadka deegaanku ay aad u taageersanaayeen Kooxda Ahlusunawaljamaaca oo deegaanadaasi si aada looga taagaari jiray, hayeeshee Alshabaab waxay ku imaan jireen Degmada Xoog iyo qasab iyadoo ugu dambeyntii dadkii deegaanka ay iska kaashadeen sidii loo cirib tiri lahaa mar dambana aysan ugu soo laaban deegaanada, Taatikooyinkii ugu yaabka badnaa ee siyaasada dagaalka ayaa loo isticmaalay ceerada Alshabaab ee Deegaankaas waxaana dadka reer miyiga ah la siiyay mobilo kaarar free ah loogu shubay loona sheegay in ay soo wargaliyaan haddii ay arkaan Alshabaab oo soo dhuumaaleysanaya miyiga inta aysoo dhaafin ayaana laga hortagi jiray. Degmada Dhuusamreeb waxay ku sigatay in ay jarto xadka ay la wadaagto ama aan iraahdo waddada loo maro Ceel buur taasoo ay aad uga baqan jirtay waana waddada kaliya ay isticmaali jireen Alshabaa markii ay gacan ku haynta degmadaasi la wareegayaan. Ugu dambeyntii Kooxdii maamuli jirtay Dusmareeb ee Ahlusunawaljamaaca waxaa meesha ka saaray Guuto ciidan ah oo laga soo diray Muqdisho iyo Afgooye, waxaana hor boodyay Hoggaamiye kooxeed nin aan gaarin, aad u da'yaraa siyaasad ahaana aan sidaa usii lahayn miisaan culus "CIRFO" wuxuu ahaa taliye ciidan oo Afgooye ku noolaa intii burburka dalku uu jiray, maamulkii Indhacade ee shabeelaha hoose ayuu u qaabilsanaa Afgooye oo ah magaalo qadiimi ah, wuxuu usoo wareegay Dusmareeb si uu isaga riixo kooxaha xulufada ah ee dhowrka qabaa'il ka kooban ee magaalada Dusmareeb ka dhigtay xarunta ee Ahlusunawaljamaaca oo badankood kamida ahaa beelaha sida aadka ah u daga Gobolka Galgaduud. Cirfo oo Taageero kahelaya dowladdii federaalka soomaaliya wuu ku guuleystay siyaasaddii ahayd in uu maamulka Ahlusunawaljamaaca kala wareego, waxaan haatan isagoo ah Guddoomiyaha Gobolka Galgaduud uu ku sugan yahay xarunta gobolka ee Dusmareeb. Degmada Dusmaree waxaa haatan loo magacaabay in ay noqoto xarunta Maamul goboleedka Mudug iyo Galgaduud, waxayna caasimadda labadaasi gobol ku heshay Dekaneeto madaxweyne iyadoo aanay wax tartan ah galin haddii ay ahaan lahayd Dhismaha iyo Bilicda, Ammaanka iyo Taageerada bulshada labada gobolba midna ma aysan ku galin tartan sidaad ayeyna ku noqotay Caasimadda labada gobol ee mudug iyo galgaduud, dadka u dhashay Dusmareeb ee daga waxay u diyaar garoobayaan in ay ka faa'iideystaan fursadda uu Madaxweyne xasan sheikh ugu magacaabay caasimadda labada gobol iyagoo daneenaya in ay dhismayaal cusub ka dhisaan, waxayna marka ugu horreysa wadaan dhismaha xarunta madaxtooyada maamulka uu yeelan doono, iyagoo iska kaashanaya dhismaha xaruntaasi waxay rabaan in ay soo gabagabeeyaan goor dhaw uruurinta qaranshkii lagu dhisi lahaa Dhuusamreeb oo daah furna u noqon doonta in dadka kale ay iyaguna dhistaan magaalada oo dadku kasii jeesteen markii ay dagaalada koox kooxeysiga ah kusoo bateen. ugu dan beynti waxaa gacan ku heynta magaalada la wareegay dowlad goboleedka Galmudug oo heshis la gashay ahlu suna wal jameca dhamadkii sanadkii 2017. Ahlu suna ayaa si rasmi ah ugu biirtay dowlad goboleedka Galmudug kadib heshisyo ay labada dhinac ku kala saxiixden jabuuti iyo muqdisho, heshiiskas oo ugu dan beyn lagu soo gaba gabeeyey caasimada Galmudug ee Dusmareeb. Ceelafweyn. Ceel-Afweyn" "(El- Afwain) waxay ku taala koonfurta galbaad ee Ceerigaabo. Waxay dhacdaa lat.9.55 long.47.15.Waxay leedahay xeeb, buuraha Golis iyo banaano xoola daaqeen ah. Waxay caan ku tahay faleenka,sida beeyada iyo malmalka. Dhulka buuraha leh waxaa jira togog durdur ah oo laga beero khudaarta oo kala duwan.Degaanka buuraleyda Guban waxaa laga helaa Dhuxul- dhagaxda oo aan weli si wacan looga faa-iidaysan iyo xabag god oo sanadahan dambe aad loola soo baxo ganacsi weyna leh. Xoolaha nool iyo ugaadha ayay degmadu hodan ku tahay. Ceel-Afweyn waxay hodan ku tahay: (prehistoric artefacts including rock paintings and engravings of various styles and ages as well as many stone cairns, tumuli and other prehistoric structures.(eg.Cllark,1954,Lewis 1961) Maduno,Godhardhane,God-Anod are some of these sites. The rock shelter has been investigated by a number of researchers (Jonson,1983, Brandt and Brook 1984,Brandt and Carder, 1987) The vast majority of these paintings depict long-horned, humpless bovines, short-horned cows,goats,human figures and what possibly represent bow and arrow. a dog and sheep. Sida ay sheegeen odayaasha wax garadka ah ee degaanka oo qaarna nool yihiin qaarna xijaabteen waxaa magaalada Ceel-Afweyn la aasaasay sanadka la odhan jirey Hawa- rida oo ku beegnaa 1936. Waxaa dhismihii u horeeyey meesha magaaladu hadda tahay taagey Moxamed Muuse Moxamed (Moxamed Dheere) oo Headman ka ahaa ilaa uu ka xijaabtey 9/2/1951 Taariikhda degmada Ceelafweyn. Ceel-Afweyn waxay ku taala koonfurta galbaad ee Ceerigaabo. Waxay dhacdaa lat.9.55 long.47.15.Waxay leedahay xeeb, buuraha Golis iyo banaano xoola daaqeen ah. Waxay caan ku tahay faleenka,sida beeyada iyo malmalka. Dhulka buuraha leh waxaa jira togog durdur ah oo laga beero khudaarta oo kala duwan.Degaanka buuraleyda Guban waxaa laga helaa Dhuxul- dhagaxda oo aan weli si wacan looga faa-iidaysan iyo xabag god oo sanadahan dambe aad loola soo baxo ganacsi weyna leh. Xoolaha nool iyo ugaadha ayay degmadu hodan ku tahay. Ceel-Afweyn waxay hodan ku tahay: (prehistoric artefacts including rock paintings and engravings of various styles and ages as well as many stone cairns, tumuli and other prehistoric structures.(eg.Cllark,1954,Lewis 1961) Maduno,Godhardhane,God-Anod are some of these sites. The rock shelter has been investigated by a number of researchers (Jonson,1983, Brandt and Brook 1984,Brandt and Carder, 1987) The vast majority of these paintings depict long-horned, humpless bovines, short-horned cows,goats,human figures and what possibly represent bow and arrow. a dog and sheep. Sida ay sheegeen odayaasha wax garadka ah ee degaanka oo qaarna nool yihiin qaarna xijaabteen waxaa magaalada Ceel-Afweyn la aasaasay sanadka la odhan jirey Hawa- rida oo ku beegnaa 1936. Waxaa dhismihii u horeeyey meesha magaaladu hadda tahay taagey Moxamed Muuse Moxamed (Moxamed Dheere) oo Headman ka ahaa ilaa uu ka xijaabtey 9/2/1951, Waxaa nool ragii sarabkii u horeeyey u soo guray.Waxaa dabadeed headman looga dhigay Cali Muuse Cigaal,wax yar ka dibna Axmed Jaamac Faarax oo Inbadan ahaa Headman ka magaalada. Hase ahaatee 1919 oo loo yiqiin sanadkii Dayuuradda ayaa ceelka magaalada oo la baxay Ceel-Afweyn Agtiisa(dhinaca bari) waxaa soo degey ciidan Ingiriis ah oo la dagaalamaayey Ina Cabduulle Xasan iyo Daraawiish. Ciidankaas waxaa hogaaminaayey Col.Ismey sida uu sheegay M.Beachy Rey oo qoray Buuga (Aflame in the Horn), Raadadkii degaank xaruntooda iyo goobihii dab-ridka weli way sii muuqdaan. kurta bigidhka weli waxay wadataa magacii waagaa loo bixiyey.Waxay ahayd meesha bigilka ciidamada looga garaaco marka la soo ururinaayo. Niman dhowr ah oo ay ka mid ahaayeen Moxamed Nuur,Jaamac Moxamed iyo Xaaji Cige Cabdull Aw Xasan ayaa waabo ganacsi ku haystey meel u dhow xarunta ciidamada. Hase ahaatee markii la jebiyey Ina Cabdull Xasan waa laga guurey Hadaba markii uu Moxamed dheere soo degey meesha ay magaaladu hadda tahay 1936 ayaa waxaa la soo degey mudo yar ka dib Moxamed Nuur, Xaaji Cige, moxamed Ducaale dhuux iyo rag kale oo aan la koob i Karin. Sidaasayna magaalo ku noqotay. 1950 Waxaa magaalada laga sameeyey xarun gargaar markii ay dhacday abaartii la baxday siiga case. Xarunta gargaarka waxaa madax ka ahayd naag Ingiriis ah oo la Odhan jirey Marian Shelly oo ahayd haweeneyda xoghayaha Badhasaabka dalka xukumey. Sanadkaas dad badan ayaa u le’day macaluul iyo cuduro. 1953 waxa dadweynahu dhistey dugsigii ugu horeeyey degmada,Dawladuna waxay keentay macalimiintii iyo qalabkii waxbarashada. Ardaydana waxaa loo xidhay seere ay u daaqaan geelu.Dhismaha dugsiga iyo horumarinta degaanka waxaa qayb weyn ka qaatay odayaal ay hogaaminaayeen Moxamed X.Ducaale.Axmed Muuse (Waraabe) Nuux Moxamed, Jaamac Faarax, Xaaji Yusuf Moxamed,Digaale Jaamac, Warsame Siiid,Aw Cabdi Muse iyo Axmed JaamaFaarax (Dheere). Alle ha naxariistu gedigood,Aamiin. Baabuurkii Cali Muuse (Gardam) ayaa dhismaha magaalada si weyn uga qayb qaatay.Waana baabuurkii u horeeyey oo ay degmadu yeelato. 1.-Rest house 2. Police Office 3. Subordinate court 4. Forestry Office 5. Lifestock dip 6..civil centre .Isla sanadkaas waxaa dhacay (nasiib daro) dagaal sokeeyey oo dhexmaray beelo ka ka mid Isaaq iyo kuwo ka mid Dhulbahante., Taasi waxay keentay in dhulbahantii yiiley C/Afwein oo uu ka mid ahaa Xaaji Cige ay ka guuraan C/Afweyn dabadeedna uu guryahoodii iibsadey X.Liibaan Cumar oo ka mid noqday ragii magaalada soo camiray. Dorashadii 17 February ee 1960 ee Baarlimaankii u horeeyey hal kursi ayuu helay xisbigii NUF,waxaana ku guulestey Michel Mariano oo Ceel-Afweyn ka sharaxnaa.Kuraastii kale oo dhamaan 32 waxaa helay xisbiyadii SNL iyo USP. 1975 ayaa Dawladii Kacaanka M.S.Bare Ceel-Afweyn la siiyey Degmo buuxda.Waa sanadkii ay dhacday dabadheer oo dadkii qaarna loo raray Jubooyinka qaarna xeryo gargaar looga furay Bixin.Waa degmada qudha ee Waqooyi looga furay gargaar. Waxaa xeradaas maamulaayey Ismaaciil Faarax Moxamed. Abaartaasi sidii Siiga case ayay galaafatay boqolaal nafood. 1980 ayaa dadweynaha degmadu dhisteen Dugsiga Sare iyagoo u qaybsaday Ishaashatooyin iyo xaafad- xaafad,Dawladuna gacan bay ka geysatey. 1989 waxaa degaanka C/Afweyn ka dhacay xasuuqyo ay geesteen ciidamadii Siyaad Bare oo gaadhaya in ka badan 250 ruux.waxayna ka dhaceen agagaarka C.Afweyn sida Karin Biyood,Bohol,Kalshiikh.Danweyn,gaad iyo meelo kale. Waxaa degmada ku abtirsada Aqoonyahano,Siyaasiin.iyo hogaamiyaal caan ah oo fara badan oo aanaan halkan ku soo koobi KarinWaxaa degmada jooga laba isgaadhsiin mTelesom iyo Somtel iyo sherkado horumarineed sidaa DRC oo wax weyn ka qabatay degmada iyadoo dhistey Berkado,suuliyon health posts. Village rest houses canals for rain irrigation farms iyo bunds lagaga hortegaayo carra guurka.,Hayada Care international ayaa dugsiyo badan ka dhistey degmada. Waxaan iyana la ilaawi karay hayadaha NRC iyo IAS oo iyana dhowr dugsi degmada ka dhistay. Degmada waxaa horumarkeeda ragaadiyey jid xumo.. Hadii jidka Degmada isku xidha Burco iyo Cerigaabo oo hadda la bilaabay la dhamaystiro waxay noqon kartaa degaan uu dhaqaale badan ka soo bixi karo Jama Abdi Muse jamamuse@hotmail.com waxa caan ku tahay dhinac gelbad waxaaa ka yala buuro badan M. Maduno is an old ruined city lying about seven and a half km east of El-afwein. Nobody has ever unveiled the mysteries surrounding it. This is due to the fact that our people (Somali) were oral society without written lan-guage to record their events, culture and masterpieces. This city lies on a small hill between Caday-musbah River (dry) and mawaley. Caday-musbah is a compound word which means the illuminated salvador perisa. Caday (salvador perisa) and Musbah (lamp) probably derived from the Arabic words. Before you reach the proper maduno, you would notice another ruined city on the banks. I believe that the people of maduno first settled there and were devastated by over flooding of the river causing a lot of damage. The survivors might have sought a saver area and started to build another new town where maduno stands today. Going back to Caday-musbah, i believe that there was a large Quran school and children used to memorize all the Quran verses after they burn huge amounts of logs for illumination. So, the people passing by from afar at night thought that this area was illuminated by lamps. I doubt how modern archaeologist would accept this. The road linking to EL-afwein and Dararweine is close to maduno. The main portion of the city is in the southern part and is quiet larger than yonder in the north. The city has melancholic appearance that makes one to contemplate how this mighty workmanship vanished thoroughly without leaving behind any living traces. Buildings are devastated and their rubbles are seen Everywhere as they were deliberately disintegrated. The loose heaps of rocks and shale in some places that are littered the ground could almost been decayed remains of some living rooms, courtyards and markets that died ages ago, before the Somalis who settled around it came to break the silence once more. There are multitudes of graves beside the crumbled buildings. One would have the opinion that the inhabitants of maduno were besieged by powerful hostile communities who forbade the dead ones to be buried in the nearby fields. The only thing that we could deduce from the condition of maduno is that its people were Muslims when we notice the great mosque at the centre of the city and graves laid facing towards Mecca. The walls of the mosque stand mostly unharmed. The niches where the Quranic volumes were kept are in place and the chamber of the imam is still standing. But the mosque is desecrated by birds, lizards and other small animals. The shapes, sizes and formation differ from one house to other. Some are rectangular, some are square and others are circular. In some houses you would find larger rooms as if they were used as court yards or sitting rooms. Some of the stones of the buildings are corroded by weather over the years while others are fused together. It is spectacular in a way and sombre in the other. Most of its build-ings are ruined. However, some parts of the walls seem to have resisted the obliteration of weather and other disaster agents. Perhaps maduno flourished over a period of time as Eldorado or Timbuktu before it reached at the end of the road. I believe the city was built by Arab merchants who traded slaves,ivory and ostrich feathers and why it was deserted this was a mystery. The Arabs may have abandoned when they found the ivory and ostrich feather trade was falling off, or when they discovered that the local gala people who settled there before the Somalis, would bring their goods to the coast and sell just as cheap there. The once crowded houses, busy markets or shops are replaced by many different sorts of animals like Jeroas (Wallo), Squirrels (Dagagaale), Mongooses (SHuuqshuuq) and Porcupine (Caana-qub) running to the ruins for shelter. You may also see birds like Bustard (Jugley), Sand grouse (Faqow) guinea fowl (digirin) and Hoopoe (Hudhud) scratching in the dust with their claws and pecking with their peaks. Between the buildings and their suburbs, trees are grown inside the houses like Acacia bussei (Galool), Acacia Spirocarpa (Qudhac), Zizyphypus mautritiana (Gobka), Termenilia (Daray), Salvador persia (Caday) and others. I wonder why this great city wasn’t mentioned in the stories rehearsed by Somali travel-lers who used to tell strange stories, strange animals, bitter wars, devastated cities and glorious men. They have also mentioned old cities like Amud, Zeila, Bulahar and others. Maduno was not mentioned in any of these stories. Thus it remained mysterious for a time immemorial. Even strange women like Arawelo and Deg-der were made popular in those stories. To my knowledge no archaeologist, anthropologist or ethnographer have ever visited here. it is among the unreported historical sites in the east like Godanod, Gamaso, Alibahay, Godalo, Gaminley, Gelweyta, Waqderiya, Harsho and many, many others. It is widely believed by the elderly people in this area that maduno has the same age as sheikh and Alibahay (near Hudon) and they had the same plight in a same period. There is a legend which says that three towns were ruled by a sacred saint who had the power to fly to these towns to monitor their prayers everyday in scheduled times. All the three cities were destroyed at once. Nobody can tell exactly what happened to them. They might have been inflicted by famine or epidemic diseases. Some people believed they were caranged by hostile enemies. It is obvious that nobody survived. If some of them were left alive, the history of the city wouldn’t be lost so easily in that way because memories are hard to erase. Who took responsibility of burying corpses? Where have they gone to, then? Were they slain too? If the dead bodies were not buried they would be crunched and devoured by prowling hyenas and vultures. If we knew necromancy, we would contact the tombs and they might possibly help us unveil their secrets and how they remained in perdition or ruin for many centuries. Lastly, i appeal to every somalilander to dedicate some of his time to have a research on this lost unreported city. I also appeal to the ministry of tourism to employ personnel to take care to avoid further damage by expanding illegal land ownership. This context is my point of view, any additions and omissions are welcome. There may be unfamiliar words in the article – but I was trying to plant an image in the readers mind by using exact words to enhance the reader. 3. Contemplate look in the eye or mind 5. Vanished that have layers to be splinted easily 9. Corroded worn out, rubbed off 13. Prowling wandering about for food 14. Ethnographer scientist in races of mankind: their costumes, believes and culture Ceerigaabo. Ceerigaabo (;) waa caasimada gobolka Gobolka Sanaag waxayna ku taalaa dalka Somaliland. Magaaladaan waxaa degan dad lagu qiyaaso 320,000 oo qof. Ceerigaabo waa magaalo ka mid ah magaloyinka ugu waweyn Somaliland, ceerigaabo waxay ku taalo meel aad u qurux badan ama deegaanka ay ceerigaabo kutaalaa waa deegaan aad u qurxoon, waana dhul aad u qabaw marka loo eego cimilada gobolada somaliland. Sida aynu wada ogsonahay waxa magalada ceerigaabo masafo aan dheerayn u jirta buurta caanka ah ee Daalo iyo Surud, burahasi oo ah buuraha dalxiiska loo tago ee Somaliland uguna dhadheer. Magalada Ceerigaabo ee gobolka sanaag ayaa ku caan baxday bilicsami iyo cagaar. Magaladan oo ay wada degaan bulsho badan oo Somaali ahi. Sida la wada ogyahay Magalada ceerigaabo iyo dadkeeduba waxay aad u jecelyihiin nabada.magalda qabiilada dega waa 5 beelod ha uba sii kala badnadane 1-Warsengali 2-habaryoonis 3-dhulbahante 4- Gahayle(Siwaakjroon) 5-Habarjeclo inta badan magalada gudaheeda ama xafadaheda iyo baadiyaha u dhow marka loga kaco afarta dhinacba. Frankfurt. Frankfurt ("af-jamal: Frankfurt am Main") waa magaalo ku taala dalka Jarmalka. Kimisteri. Kimisteri (Carabi: كيمياء Laatiin: chem (kēme), ay Asalkeeda waa si kastaba ha ahaatee muransan yahay) waa saynis ah in daraasad ah arrinta iyo inta ay ka kooban, dhaqanka, qaabka iyo guryaha, iyo sidoo kale isbedelka waxaa Oo Qaliin lagu guda jiro falgalka kiimikada [1]. chemistry ayaa baaritaan ku noocyada kala duwan ee atamka, udhigo, taagoo, kiristaalo, iyo dalalka kale ee arrinta, sidoo kale keligiis ama lagu daro, ku lug fikradaha tamarta iyo entropy ee la xiriirta Ukaalmayn ee hababka kiimikada. Imanba Chemistry (sahaminta ee arrinta ka imanba). Organic Chemistry (sahaminta of organic) arrinta carbon ku salaysan (). Kiimikada noole (sahaminta of walxaha kiimikada noolaha). Qaabka dhismaha jirka Kimisteri (sahaminta of hababka kiimikada isticmaalaya lagu daydo jirka iyo xaalado). Baaritaan sax ah oo sugan Kimisteri (falanqaynta ee tijaabada si aad u hesho fahamka Halabuurka kiimikada iyo qaab-dhismeedka kiimikada). Nukliyeerka Kimisteri (meesha xuduntii waa in diiradda iyo waxbarashada saamaynta shucaaca on falgalka kiimikada, isotopes kala duwan ee guryaha kiimikada, iyo sidoo kale isbadal ah ee xubno ka dhex midoobaan ama suuska dabiiciga ah). Teori Kimisteri (waa magac wadajir dhowr Lahjadaha teori chemistry in lagu saleyn karaa in qoraalkii ka badan wax ku ool ah ee kimistari, sida chemistry galmada in lagu saleyn karaa in ku dhowaad dhammaan beerihii chemistry). Sanadihii la soo dhaafay, dhowr ah oo nidaamo gaar ah soo baxay. Tusaale ahaan waxaa ka mid ah neurochemistry (sahamin ah kiimikada habdhiska), chemistry deegaanka (daraasadda of hababka kiimikada ee dabiiciga ah) iyo qalabka chemistry (daraasadda of qalab kala duwan). Chemistry markii hore dhaqmaa sida alchemy, protoscience ka oo chemistry soo shaac baxday. [2] Kimistari (;) waa barashada aasaasiga ah ee sayniska maatarka(matter) iyo iskudhiskiisa, iyo hababka ay u falgalaan. Barashada Kemistarigu waxa uu si qoto dheer uga hadlaa waxayaabahan soo socda. Tixraac. Kimisteri waa waxbarasho ee isdhexgalka u dhexeeya walxaha kiimikada, [3] oo ka kooban atamka ama qayb ka subatomic kaliya:. Protons, electrons iyo neutrons [4] Atamka isku daro si ay u sameeyaan u taagoo ama kiristaalo. Chemistry waxaa mararka qaarkood loo yaqaan "sayniska dhexe". (A: sayniska dhexe), sababtoo ah waxaa isku xira dhowr cilmiga kale ee dabiiciga ah sida xiddigaha, physics, qalabka sayniska, bayoolaji iyo cilmi dhul [5] [6] asal ahaan Chemistry la ogan karo in jilaa ka weyn qaar ka mid ah, oo loo yaqaan alchemy, caqiido ah oo uu soo dhaqma kumanaan sano in meelo badan oo dunida ah. [7] Dhismaha waxyaabaha aan u isticmaalno in nolol maalmeedka iyo sifooyinka arrinta aan si joogto ah la dhaqanka saameysey iyadoo ay sabab u guryaha walxaha kiimikada. Tusaale ahaan, steel waa mid dhib badan bir leh content carbon hoose sababtoo ah atamka ay si adag u wada addoonsi in dhisme crystal deggan; gubasho ama qoryo Oo Qaliin lagu qayilo degdeg ah waxaa sababtoo ah kor ku heerkulka gaar ah iska dhici karta inay oksijiin in reaction kiimikada ah, sonkorta iyo milixda baabbi'isaa biyo ay sabab u tahay sifooyinka Madbacada qaranka / kelli ay yihiin sida in xalka roon tahay in xaaladahan. Kalaguur yaasha gudbayo la bartay sida doonaa sabab u ah is dhexgalka labada u dhexeeya walxaha kiimikada kala duwan ama inta u dhaxaysa arrinta iyo tamarta ee kimisteriga. Cilmiga kimisteriga dhaqameed inta lagu guda jiro raadinta ee isdhexgalka u dhexeeya walxaha kiimikada shaybaarka kimistari oo isticmaalaya noocyo kala duwan oo qalab galaas. Reaction kiimikada A waa beddelidda ee walxaha kiimikada in mid ama ka badan waxyaabaha kale. [8] Reaction A waxaa loo qori karaa sida caanaha falcelin. Tirada atamka si bidix iyo midig ee isla'egta ah isbedel kiimikada ah inta badan waa loo siman yahay. Tabar iyo entropy jira laba fikradaha aad u muhiim ah in ku dhowaad dhammaan chemistry. Walxaha kiimikada waxaa loo kala saaraa by ay qaab-dhismeedka, qaabka, iyo sidoo kale Halabuurka kiimikada ay. Waxay la falanqeeyay karo by hababka kala duwan ee falanqaynta kiimikada, tusaale ahaan, spectroscopy iyo chromatography d diyaariye farxaan muxumed salaad ama farxaan lamagalaay[bodhari]suftu Reer Nuur. Qabiilka Reer Nuur waxa uu ka mid yahay Beel waynta Samaroon. Waana Qabiilka taariikh ahaan aqoon, tiro iyo tayoba ugu horeeya Beesha Samaroon, Reer Nuur waxa uu dagaa gobolada Awdal, Waqooyi galbeed, Saaxil, Djibouti Iyo Dawlad Deegaanka Soomaalida Ethiopia. Inkasta oo aanay jirin tirokoob madax-taabasho rasmi ah oo la sameeyay balse waxa jira diiwaanka tirada qoysaska Reer Nuur ee ku dhaqan deegaanada balaadhan ee ay dagaan oo la sameeyay September 2015 taasoo lagu qiyaasay tirida Reer Nuurka ilaa 850,000 "Average Sample". Afarta Degmo ee uu ka koobanyahay Gobolka Awdal saddex kamida Reer Nuurku wuxu ka soosaaraa xildhibaanada ugu badan ee golayaasha deegaanka sida: Degmada Baki, Degmada Boorama iyo Degmada Seylac. Gobolka Awdal, Reer Nuurku waa reerka ugu kuraasta badan golayaasha Guurtida,Wakiilada iyo sidoo kale Golayaasha Deegaankaba, waxanay taasi ku tusasaa inay leeyihiin codka ugu badan ee ku dhaca sanaaduuqda doorashooyinka Somaliland. Sidoo kale Saddexda kursi ee uu Samaroonku ku leeyahay Baarlamanka Jamhuuriyada Djibouti waxa uu Reer Nuurku ku leeyahay Labo kursi oo kamid ah. Reer Nuurka waxa ka dhashay hormuudkii tujaarta Soomaaliyeed oo ay kamid ahaayeen 1. Xaaji Xirsi Cawaale "Birtii Xaajiga"waa Soomaaligii ugu horeeyay ee lasoo daga baabuurkii ugu horeeyay ee carro Soomaaliyeed cagaha saara. 3. Xaaji Ibraahin Nuur oo dhamaantood ahaa tujaartii ugu magaca dheerayd ee abid soo mara Woqooyiga Soomaaliya. Reer Nuurka waxa ka dhashay aqoonyahanka ugu tirada badan dadka dega Woqooyiga Soomaaliya,waana reerka kaliya ee waqtigan aynu joogno laga soo heli karo ku dhawaad 80 aqoonyahan oo tacliinta ka gaadhay heerka ugu saraysa ee PhD iyo kumanaan Masterate ah, waana sobobta keentay inay ku dhiiradaan aasaaskii Jaamacada Camuud oo noqotay jaamacadii ugu horaysay ee dalka laga furo kadib burburkii Soomaaliya. Aqoonyahankoodana waxa kamid ahaa: Dr. Bashiir Faarax Kaahiye (AUN) oo ahaa shaqsigii dajiyay Manhajkii Waxbarashada ee dawladii dhexe ee Soomaaliya, sidoo kalena kaalin wayn kasoo qaatay qoristii afka soomaaliga ee 1972. Iyo sidoo kale Dr. Bashiir Sh.Cumar Good oo ah abwaan iyo qoraa Soomaaliyeed oo caan ah. 1. Xaaji Ibraahin Nuur oo ahaa wasiirkii ugu horeeyay ee beesha Gadabuursi sidoo kalena ahaa shaqsigii boqortooyadii Ingiriiska kasoo qaaday warqadii madax-banaanida ee xoriyadii gobolada woqooyi ee British Somaliland 26-June-1960, sidoo kalena kamid noqday golihii Baarlamaanka Soomaaliyeed ee 1960-1968. 3. Ex Wasiir Qaasin Sh. Yuusuf AUN 5. Ex Wasiir Maxamuud Axmed Barre "Garaad". 6. Ex Wasiir Prof. Ismaaciil Muumin Aar 7. Ex Wasiir Colonel Cumar Yare 8. Ex Wasiir Dr. Abdisalan Hadliye Omar. 9. Ambasador Dr. Maxamed Cali Aw Cabdi 1. Cabdi Deeqsi Warfaa "Cabdi Sinimoo" oo loo aqoonsanyahay hoobalkii Soomaaliyeed ee ugu horeeyay ee heesa, kuna ladha naaxiyad iyo qalab muusiko udhigma. 2. Hibo Maxamed Hodoon "Hibo Nuura" Xidigtii Waaberi. 6. Cabdi Kaamil Cawaale "Naftii hure" 7. Ubax Daahir Ibraahin "Ubax Fahmo" 12. Abwaan Bashiir Sh. Cumar Good Waxa loo aqoonsanyahay Samaroonku inay yihiin aqoon ahaan dadka ugu badan dadka soomaaliyeed. Hadaba Reer Nuurku waxa ay ka yihiin 65% Beesha Samaroon dhaxdeeda xaga aqoonta. Waa dadkii aasaasay Jaamacada Camuud oo ah jaamacadii ugu horaysay ee dalka laga furo kadib burburkii Soomaaliya. Reer Nuurku waa dadka ilbax ahaan ugu horeeya dadka Soomaalida taasi waxa kuu cadaynaysa: Marka la jooga qurbaha ama dalka dibadiisa in xifiisyada iyo meelaha shaqooyinka muhiimka ahi ka socdaan dadka kaliya ee aad ku arkaysaa ay yihiin dad ka soo jeeda Beesha Reer Nuur. Waxa kale oo iyana jirta in ay istabo ku leeyihiin badiba caasimadaha dalalka caalamka: sida Istabta Reer Nuurka ee London, Istabta Reer Nuurka ee Washington, Istabta Reer Nuurka ee Kobanheegan, Istabta Reer Nuurka ee Stockholm,Istabta Reer Nuurka ee Berlin, Istabta Reer Nuurka ee Jabouti iyo qaarkaloo badan, xitaa hadaad tagto magaalada Boorama gudeheeda waxaad helaysaa meel la dhaho Istabta Reer Nuurka, markaas taasi waxa ay ku tusinaysaa inay yihiin dad leh xadaarad iyo ilbaxnimo soo jireen ah. Reer Nuurku waa dad lagu yaqaano geesinimo iyo raganimo, waxa ka dhashay ninkii ugu horeeyay ee gala dagaalkii 1977 dawlada Soomaaliya la gashay Ethiopian, sidoo kale markii dawladii dhexe ee Somaaliya burburtay waa dadkii dufaacay dhul waynaha ay dagaan beelaha Samaroon. Dhahar. Dhahar waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Sanaag ee wadanka Soomaaliya. Magaalada Dhahar waxay ka tirsan tahay Degmada Dhahar oo isku soo ururisa magaalada iyo deegaano ku hareersan. Sharaxaad. Magaalada Dhahar waxay kamid tahay magaalooyinka ugu waawayn woqooyi bari. Dhahar waxay dhacdaa barta 9.75 digrii loolka waqooyi iyo 48.82 digrii dhigta Bari, waxayna magaalada dhacdaa koonfurbari Ceerigaabo isla markaana u jirtaa 220 km; halka magaalada Boosaaso ka xigto koonfurta iyo fogaan ah 215 km. Magaaladda dhahar ayaa waxaa kunool shacab gaaraya ilaa 82kun oo qof oo isugu jira qeybaha kala gadisan ee bani aadamka, Waxaa aad ugu xiran magaalada reer guuraa farabadan. Waxaana aad magaaladda loosoo buuxshaa xiliga xagaa baxa loo yaqaan oo dadweyne tiro badan usoo xagaabaxaan sida bilaha 5 ilaa 9 aad waxaana lagu qiyaasaa bilahaa dadweynaha ilaa 95 kun oo qof. Magaalada Dhahar ayaa ah mid aad ugu fiican Marti galinta waxaana ku yaala hoteelo oo leh restaurants gudahooda waxaana ka mid ah Hotel Midnimo. Caafimaadka magaalada waxay leedahay xarumo caafimaad oo tiro badan sida Cusbitaalo, MCHyo iyo waliba Farmashiyo. Waxaa ka hawl gala magaaladda dhahar shaqaale loo tababaray arimaha quseeya caafimaadka isla markaasna sida ay ii sheegeen qaar ka tirsan shaqaalaha caafimaadka inaaney wax mushahar ah oo la sheego aaney qaadan balse ay jirto mar mar ay Talaalo iyo sameeyaan waxey sidoo kale wax aan la sheegin ka helaan hay’addo oo ku taakuleeya mararka qaarkood daawooyin aan sidaa usii badneyn oo la dhigo MCHyadda. Waxbarashada. Deegaanka Dhahar waxaa ku yaala dhowr machada oo waxbarasho. Sida ay sheegtay Wasaarada Waxbarashada Soomaaliya, magaalada Dhahar waxaa ku yaala ilaa 5 dugsiyo hoose; kuwasi waxaa ka mid ah: Mubarak Primary, Al-Raxma, Buraan iyo Al-Khayr. Sidoo kale waxaa magaalada leedahay dugsiyo sare, waxaana ka mid ah Dugsiga sare ee Mubarak. Ganacsiga. Xaga ganacsiga magaalada ayaa ah mid marwalba siiweynaanaya waxaana suuro galiyey nawaaxiga magaalada oo leh xoola kala duwan ahna meelaha Soomaaliya ugu xoolaha badan. Magaaladu waxayna leedahay ganacsiyo kala duwan, waxayna aad ugu xirantahay dekeda magaalada Boosaaso. Breinigerberg. Breinigerberg (971 inh.) waa magaalo ku taala dalka Jarmalka. Saldanadii Zaylac. Dowladii islaamka Zaylac . Ummada Soomaaliyeed run ahaantii waxaa lagu fuliyay qaacidadii ama oraahdii uu yiri Hitler (Haddii aad doonaysid in aad dishid bulsho dil marka hore taariikhdooda) waxaad moodaa in hadalka uu saameeyay uma somaliyeed kadib markii ay soo wajaheen hagardoomooyin,dagaalo badan oo kaaga imanayay gumaystihii iyo acdaadii islaamka kuwaas oo qariyay taariikhdii dhabta ahayd,juqaraafigi iyo siyaasadi, waxayna soo saareen dhalin aanan garanayn dhaqankii,taariikhdii uu lahaa dalkoodii hooyo,garaadkooduna oo ku simanyahay taariikhdii uu qoray gumaystuhu qarnigii 20aad xiliyadii isticmaarka,waxaa layaab ah haddii aad ku tiraahdid mid kamid ah dhalintaa caasimada ethiopia ee addisababa waxaa laga xukumi jiray Zaylac,ithopiana ma aynan lahayn ee waxay qabsatay xiligii boqorkii mililik ama miniilik sanadkii 1893, ama aad ku tiraahdid waa qayb kamid ah dhulka somaliyeed ee ay eithopia gumaysato, wuxuu u moodayaa dhalanteed halkadhalinta ithopia lagu abaabiyo taariikhdana loogu dhigo in eithopia ay iska leedahay lagasoo bilaabo gacanka cadan ilaa suudaan oo aanay jirin wax Somali layiraahdo,hase yeeshe maanta waaba ka daroo dibi dhal,oo waxaa yimid qaar sheeganaya siyaasiyiin ama mas,uuliyad oo kusoo hogaanshay dalkii cadowgii soo jireenka ahaa ee umada somaliyeed, si xishood la,an ah ugu hadaaqaya,hadalada ku dhisan axmaqnimo oo oranaya waxaanu nahay dad walala ah,runhaantii waa wax laga yaqyaqsado,lakiin taariikhda ayaa xusi doonta ninkii baal dahaba kagalay halganka iyo kii calooshiis u shaqaysta ahaa, lakiin umad waliba waxay leedahay rag u istaago xuriyadeeda iyo jiritaankeda, Soomaaliyana way joogaan wayna joogi doonan Allah idinkiis. Hadaba u kaalay meelihii ay xukumi jirtay Dawladda zaylac ee somaliyeed iyo imaaradaha hoos imaan jiray. Imaaradii islamiga ahayd ee "Eifaat" waxay ahayd imaarat xakunto dhulka manta loo yaqaan Shaawa, waxayna dhacdaa woqooyiga addisababa 30km, ka hor inta aneey qabsan gumaystihii amxaarada bilowgii qarnigii 17aad ee miilaadiga, kadib markii la jabiyay ciidamadii muslimiinta iyo geeridii geesigi weynaa Imaam Axmed Guray,taa oo ka dhalatay markii ay weerer aad u xoog badan ku soo qaadeen macatab u dirirkii (salibiyiintii) naftood hurayaasha ahaa ee uu soo diray Pop Scander ee uu dambi dhaafka u balan qaaday ee kayimid Europe una hiilinayay xabashida,markii ay qabsadeen waxay tirtireen dhamaan,raadadkii islaamka,Masaajidadii, Dugsiyadii Qur'aan, ayagoo ku bedelay kaniisado iyo macaabid,sidoo kale waxay gumaaday dhamaan dadkii ku nool deegaankaa oo kaliya ay ka baxsadeen dad fara ku tiris ahaa ee u cararay magaalooyinka jaarka la ahaa imaaradaa, sida ay ku sameeyeen dhulkii Andale’s ama halka hada loo yaqaan spine iyo Portugal oo ay gabi ahaanba baa bi,iyeen raadad islaamka ee kajiray 10qarni. Saldanadaas waxaa ka soo baxay rag ay taariikhdu xustay geesinimadooda, dagaalyahano ah sida geeska weynaa ee u gargray diinta islaamka Jamaaluddin Mohammed sacduddin al zaylaci isagoo difaacay marki ay soo wareertay boqortooyadii tigreega jab lixaad lehna u gaystay ilaa uu dilay boqorkii isxaaq ee ahaa boqor kamid ah kuwii ugu waynaa Zaylac. iyadoo ay jirtay waxaayaal kadhexyey umaad somaliyeed waxaan kamid ah qosnimo tolnimo waxaa kaliya ee u kala dagaalamay gumaystihii waa casabaad somalida xagaa diinta waa kamaray waan u tagwaeyey waxaa u ku guulaysta inuu ka maray xagaa qoloqoda waxaa u u kala goyey beelo beelo iska soohor jeeda waxaan utusay beel waliba inaay iska ilaliso beeshaa ka soo hor jeeda waan halkii ugu horaysey ee somalidaa lagaasoo galay wan markii uguhorayse somaliyi jabtay waa inahaas ayaan ku soo gaba gabaynay lasooco Saldanadihii ka jiray dhulka soomaliyeed. Sida taariikhda lagu hayo, magaalada Saylac waxay ahayd halka ay ka soo galeen carab badan oo xiriir ganacsi iyo mid diimeedba la lahaan jirey dadyowgii ku dhaqanaa geeska Afrika gaar ahaan gobolka Awdal laga soo bilabo qarnigii 9aad, waxaa waqooyi bari ee qarada Afrika ka jiray lix dowladood oo waaweyn iyo kuwa aan sida usii weynayn waxay ahayeen. Marka aniga oo anan wada haynin tariikhda gabigood hadana waxa aan jeclaystay inan soo helo dowladii Adal Qansaxle. Qansaxle waa degmo ku taalo gobolka Mudug ee bartamaha Soomaaliya. Degmada Qansaxle waxay 20 Km dhinaca Galbeed oo xigta wadada lagu aado Caasimada Gobolka Mudug ee Galkacyo, Qansaxle waa magaalo 10 kii sano ee udambeeyey soo koraysay samaynaysayna hormar dhinaca nolasha iyo dhismayaasha ah, waa magaalo dadkeedu aad ugu wanaagsan yihiin soo dhaweynta martida iyo la dhaqanka dadka kale ee dariska la ah, dadka kunool magaalada Qansaxle waxay gaarayaan 50 kun oo Qafood oo ubadan dhalin yaro waana ku yar yihiin dadka waa weyn. Magaalada waxaa dhex marta wado weyn oo caan ku ah baabuurta safarka ah ee u kala goosha Gobolada Puntland iyo Gobolada is maamulka Somaalida ee Ethopia, waxaana magaalada ku yaala Maqaaxiyo waa weyn oo ay istaagaan waxna ka cunaan Dadka safarka ah ee Baabuurta lasocota, Ganacsi soo kobcaya oo ku tiirsan dhinaca xoolaha ayaana magaalada ka jira, dhalinyarada magaaladuna waxa ay aad ujecel yihiin Waxbarashada, magaaladu waxay lee dahay Iskuulo Hoose/dhexe iyo kuwa sare balse wali ma yeelan Jaamaca walo lagu talo jiro in dhawaan la hirgaliyo Qansaxle Universtiy, Degmada Qansaxle waxa dhinaca Qorax soo baxa ka xiga Caasimada Galkacyo oo ujirta 60 km dhinaca qorax udhacana waxaa 20 km ujirta degmada Goldogob, dhinaca galbeedna waxaa ka ga beegan Bursaalax dhinaca waqooyina dhuldaaqsin ah oo xooluhu aad u istixmaalaan, magaalada waxaa udhaw o ay dadku is kaga kala gooshaan magaalada kale ee is Qambuus. Ceel Ciid. Ceel Ciid waa ceelka biyoha ee ugu weyn Gobolka Mudug, Wuxuuna ku yaalaa magaalada bartamaha Galdogob. Boon. Boon waa degmo ka mid ah degmooyinka ugu waawayn uguna dadka badan degmooyinka gobolka Awdal. Tilmaan. Boon waxa ay 48 km woqooyi ka xigtaa Caasimada gobolka Awdal ee Boorame Boon waa degmo qadiimi ah oo leh taariikh mug leh oo aanay ilaawi karin umada kunool Somaliland iyo guud ahaanba Somalia Boon waa halkii ay ka bilaabantay hawshii iyo halku-dhegii la magac baxay ISKAA WAX U QABSO halku dhegaas oo ay somali oo dhami u bogtay kuna hawl gashay isla markaana astaan u noqday degmada Boon dhanka kale Boon waxay caan ku tahay Sportska oo ay ciyaaryahanadeedu ka qayb qaadan jireen wiilal iyo gabdhaba tartannadii dhex mari jiray goboladii dawladii Somalia isla markaana ay hada si muuqata uga dhex muuqdaan tantanka gobolada Jamhuriyada Somaliland Boon waxa ay ku taallaa dhul sare oo hawo fiican leh isla markaana leh dhul beereed iyo dhul daaqsimeed labadaba Boon waxay dhabarka ku haysaa buuralay ay ka mid tahay buurta wayn ee saldhiga u ah isgaadhsiinta dalka oo dhan ee Libaaxlay.Boon waxa ay leedahay Mayor iyo M/kuxigeen iyo xog-haye Mayorka hada jooga oo xilka la wareegay mudo saddex sanno ka hor ahayd waxa la yiraahdaa Maxamad Khayre Dhimbiil. WAX-BARASHADA. Boon waxay leedahay dugsiyo hoose kuwa dhexe iyo dugsi sare iyo waliba dugsi farsamada gacanta ah oo hada gacanta lagu hayo dhamaystirkiisa Boon ardayda waxka barata dugsiga sare waxay si toos ah u galaan qaybaha jaamacada camuud ay ku leedahay Degmada Boon gudaheeda iyada oo boon jaanis u heshay inay noqoto halkii ugu horeysay ee maamulka jaamacada camuud ay ka furaan qaybo ka tirsan jaamacada iyadoo ay ka hawl galaan qaybo ka mid ah ardayda ka baratay jaamacada cammuud qaybta sharciga kuwaasi oo loo yaqaan (legal clinic) Degmada Boon waxa kale oo ay leedahay private schools iyo Madaaris ay dadka qaar ku bartaan diinta iyo carabiga waxa kale oo boon ka socda waxbarashada dadban (non formal education) taasi oo kor loogu soo qaadayo ardaydii aan jaaniska u helin school ama wax-barasho wakhtigii ay da'doodu ku haboonayd kuwaasi oo ay ka caawiyaan hay'ado caalami ah oo aan dawli ahayn iyo qaar ka mida UN ta sida NRC iyo WFP Libaaxley. Libaaxley waa Buur ka mid ah buuraha ugu caansan gobolka Awdal ee Jamhuuriyda Soomaaliya waa halka Buuraha iyo Banka geriyaad iska galaan waa buur Taariikh dheer ku leh deegaanka waxyna ku caan baxday Ugaadha kala duwan waxaana yimid 1962 Aden cadde, 1967 Abdirashid Ali sharmarke oo loogu caano lisay oo ahaa labadii madaxweyne ee Somalia Sanadihii 1960 -1969. 1978 waxaa yimid generaal maxamed Farah Aydid 1988 waxaa yimid Moxamed Ali Samater oo ka mid ahaa Saraakiisha caanka ah Somaliyeed, 1994 waxa yimid Caaqil Maxamed Ciise Shidane o ahaa caaqil ama duub ka caan ahaa bulshada dhexdeeda gaar ahaan koonfurta. Libaaxley waxay caan ku tahay dhir iyo macdano sida Dhuxul dhagaxda iwm. waana goobtii dagaaladii Amxaarada iyi tigrega 1887 sal dhiga Gumeysi diidkii Beelaha Samaroon ay ku gabsadeen. iyadoo dhawaana lagu gamay gantaal ciidamada mareykanka ee Djibouti ku sugani ay ku soo abaareen. waxaana Beel Taariikh ku leh Badda cas wakhtiyadii beryo-beryo. Geerisa. Geerisa waa tuulo oo ku taalo gobolka Awdal ee woqooyiga Soomaaliya gaar ahaan dhinaca maamulka Somaliland.waxaa kale oo leedahay buuro dhadheer iyo macdaan qali ah oo waxaa kalo u dheer dadka reer geerisa waxaay leyihin xolo geel iyo loa faah faahin dheeraad ah. geerisa waa magaalo u dhow saylac,maamul ahaana hoostagto saylac waxaana daga beesha ciise gaar ahaan mamaasan cabdalle gadiid waxaa ku dhashay caaqil cali duule, xassan guuled madaxweynihii hore ee jabuuti 1975. 1974 - 1975 - 1976 __TOC__ 1962. 1961 - 1962 - 1963 __TOC__ 1974. 1973 - 1974 - 1975 __TOC__ Dhacdooyin. Af Soomaaliga si wanaagsan ugu qoro bogaga oo dhan hadii kale luuqada Soomaaliyeed qiimo iyo micno baden uma samaynayso dadyoowga kale, fadlan arinkaan masuuliyad ayay naga wada saaran tahay. 1973. 1972 - 1973 - 1974 __TOC__ 1972. 1971 - 1972 - 1973 __TOC__ Dhacdooyin. 1972 waxaa uu ahaa sanadkii la qoray afka Soomaliga waxaana wakhtiga wadanka ka talinayey xukamad milateri ah waxaa uu laah kala danbayn iyo sharci waxaana uu ahaa shuuci aan sax ahayn,abaar ayuu ahaa in kasta wakhtigaa aan yaraa oo dugsi hoose joogey Dadku aad ayey u farax sanaan jireen waxayna aaminsanaayeen dalkooda ma jirin calamo iyo cidkale oo barbar ordeeeysa dal keliya iyo umadkeliya 1971. 1970 - 1971 - 1972 __TOC__ 1970. 1969 - 1970 - 1971 __TOC__ Dangorayo. Dangorayo waa degmada 2aad ee Gobolka Nugaal. Waxa ay ku taallaa Ayax. Waa meelaha ugu sareeya ee heerka joogga badda dalka Soomaaliya. Waxaa dhinaca galbeed ka mara tog layiraahdo bilcil biyihiisuna ay ku xiran yihiin xilli roobaadka deegaannaadaas oo u badan xilliyada Gu'ga iyo Dayrta. Degmada Dangorooyo waxaa ku nool dad gaaraya 34.000 kun oo qof Waxay leedahay iskuul hoose dhexe oo la dhisay 60-naadkii iyo iskuul hoose/dhexe iyo sare oo kubaxa luuqada carabiga iyo englishka iyo isbitaal-yare la dhisay 90-shaneeyadii. Waxaa guddoomiyeyaal ka soo noqday Cali Xaaji Maxamed, C/qaadir Kaarshe Cadduur (Khuruuf) Mursal Yuusuf Maxamuud (Keligii-ducayste), c/raxmaan xaaji ciise (xayrdaac),mukhtaar cabdiraxmaan iyo C/qadir Siciid C/raxman iyo Mukhtaar Abdirahman. Waxaa kaloo jira Urur Tabarucaad ah oo noqday abid ururkii igu waxqabad badanaa Deg Dangorayo oo LA yiraahdo DANWADAAG DANGORAYO DEVELOPMENT (DADDO) oo Ku guulaysatay Mashaariicda sida Nalaynta iyo Dhiraynta Denada kuwa kalana ay Ku xigi doonaan insha Allah Solar Led Street Lights In Dangorayo and Plantation are two Projects DADDO Implemented in Dangorayo Aasaaska degmada waxaa la sameeyay 60-naadkii. Waxaan halkaasi markii u horeysay degay Xaaji Axmed Farajar, Siciid Aw-Nuur iyo Barni Xaaji Xuseen Abokor Allaha u naxariistee dhamaantood. Dangorooyo waa meel qabow oo nolol fiican. Waxay bilowday inay horumar la taaban karo samayso sida iskuulo ceelbiyood isgaarsiin iyo dhismayaal quruxbadan sida hoteelo iyo guryaba degmadu wixii ka dambeeyay sanadkii 1989-kii. Wax barashada. Degmada dangorayo waxaa lagu tiriyaa meelaha caanka ku ah waxbarashada marka laga hadlaayo tacliinta wadanka soomaaliya, degmada Dangorayo waxaa ka furan school-ada Hoose dhexe ee Kal-iyaxeed primary and intermediate school iyo schoolka kale ee Hagi Aden primary and intermediate school.schoolkan oo usasay aqonyahan saacid karatay oo ay bulshada degmada Dangorayo xushmada wayn u hayan wayo degmada oo laga guray waxbarasha la'aan awgeed ayuu schoolkan ka asasay waxanu lenahay ilahay haka ajarsiyo saacid. wuxu aha mid nagu wayn Labadaan school waxay furnaayeen mudo lagu qiyaasi karo 30 sano isku geyn ahaan, waxaa kasoo baxay arday farabadan oo maray heer dugsi sare iyo heer jaamacadeed, ardaydaas ayaa hadda qaybtood qalin jabiyeen qaybta kalena ay hada wadaan. waxaa sidoo kale degmada ka furan dugsiga sare ee Dangorayo Secondry school kaasoo sanadka ay dufcadii u horaysay ka qalin jabiyeen sanad dugsiyeedkii tegay ee 2012/2013. waxaa sidoo kale degmada ka furan Schoolada gaarka loo leeyahay oo laga barto luqadaha sida soomaaliga, English-ka iyo xisaabta, waxaa degmada sidoo kale ka furan 5 dugsi oo lagu barto Qur-aanka kariimka ah, kuwaasoo soo saara arday quraanka taqaan, badankoodna xifdisan quraanka kariimka. Degmada waxaa bishii 8-2013 laga furay machad lagu baranaayo barashada shareecada islaamka ah taasoo loogu tala galay dadka waa-wayn oo da-adoodu ka sarayso 13 jir.mc=hadkan ayaa ah mid 4 sano kadib loga gudbayo heer jamacadeed oo laxirirta sharecada islamka Degmada Dangoroyo waxaa hoos yimaad tuulooyin badan oo ay ka mid yihiin haajikhayr, butunbuto,baarweyn,uuskure,baqbaq,ceelbuh, qundheed, falfalax,suuj,garmaal,kabaal,yibaayil,qodaxdoole, damasamahele.kalyaxeed' garmaal.libaxo. farxamur.buur-xagakareed.higlofardood. dangorayo waxaa lagu tilamaama degmada ugu balaaaran degaamooyin ka Puntland waa degmo leh baaxad aad u balaaran iyo deegaamo badan oo hooos yimaada, waxayna degmadu kutaala degaanka loyaqan AYAX waxana ka hool gala NGO's calami iyo muxaliba ah sida hay'ada World vision. ICRC.MAC.WFP.NRC.TADAAMUN,DANWADAAG DANGORAYO DEVELOPMENT (DADDO). IYAX RELIEF DEVELOPMENT ORG(IREDO) Dimishiq. Luuqada englishka waxaa lagu dhahaa (Damascus). Luqada carabiga waxa loo yaqaa naa دمشق(Dimashq) waxaan loo yaqaanaaa mar marka qaar (ash-Shām)(الشام). Waxayna tahay caasimada dalka Suuriya. Waxayna kamid tahay wadama ugu taariikhda dheer ee aduunka. Dadka kunool waxay gaarayaan 4.5 milyan. Dadka ku nool magalada dimishq 75% waxaa weeye Sunni muslim ah. Magaalda dimishq waxaa ku yaal in ka badan kun 1,000 misaajid. Misaajidka ugu caasan waxaa weeye masjid Umayyad Mosque. Waxaa kale oo ku nool magaalada dad haysta diinta Christian ka sidoo kale axaa ku ala dhowr kaniisado. Neef. Haku khaldin xanuunka Neefta Neeftu (ingiriis: gas) waa mid ka mid ah sadexda aasaaska u ah walaxda (matter). Waxa laga yaabaa in neefta saafi ahi ka samaysan hal atom, sida Neefta Gobka ama neef atomic sida Niyoon, malakuyuul ka samaysan labo atom, sida Ogsajiinta oo kale, ama isku dhis (compound) ka kooban malakuyuulo ka yimid atomyo kala duwan, sida Kaarboon-labo-ogsaydh (C2O). Iskumilanka neeftu waxay ka kooban tahay neefo saafi ah oo kala duwan sida hawada oo kale. Waxa neefta ka soocay adkeha iyo dareereha waa ayadu waxay ka samaysan tahay saxaro (particles) kala furan isla markaana kala madax-banaan, taasi oo ka dhigtey neefta mid bilaa ur ah oo isha dadku arki karin. Haydarojiin (H2), Nitrojiin (N2), Ogsajiin (O2); iyo marka lagu daro labo ka mid ah Halogenska Foloriin (F2), iyo Koloriin (Cl2). Neefahaasi waxaa soo raaca kuwa ka samaysan hal atom ee Neefta Gobta (Noble Gases) kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo Raadhoon (Rn). Ganac. Ganacu waa qanjir weyn oo bogga hoostiisa ku yaala. Ganacu wuxuu soo saaraa sadex dheecaan oo dhiiga lagu daayo(endocrine part) oo kala ah: "insolin", "glucagon" iyo "somatostatin". waxu kalu soo daaya dhecano kale oo lagu daayo xiidmaha (exocrine part). Insolin. Insolin-ta waa hormoon ama dheecaan waxaana soo saara unugyada "beeta" oo ka mid ah kuwa ganacu ka samaysan yahay. Insoliinta shaqadeedu waa burburinta sonkorta (glucose). dheecaankan marka uu ganacu soo saaro si toos ah ayaa loogu daraa dhiigga. Wixii glucose (sonkor) ahaa ee dhiigga la socdey ayuu u sahlaa iney galaan unugyada gudohooda si loo burburiyo. Xuubka unugga ayey glucoskii ka dustaa oo gudaha unugga ayey sonkortii gashaa. meeshaas iney gashona waxaa sahley insoliiinta. Insoliinta laáanteed ma suurtoobeyso iney unugyadu qaataan sonkorta dhiigga dhex wareegeysa. Insolintu waa hormoon ka dhisan 51 amino-asiidh. --213.89.9.208 01:19, 10 Diseembar 2007 (UTC)abdirashid Glucagon. Waa hormoon uu ganacu soo saaro. Waa hormoon ama dheecaan ku lid ah insolinta. Dheecaankan shaqadiisu wxey ku lid tahay shaqada insoliinta. Labadan dheecaanba si toos ah ayaa dhiiga loogu daraa. Xisaab. Xisaabta (ka Greek: Μαθηματικά) waa saynis ah aan la taaban karin iyo guud ee xalinta dhibaatada iyo horumarinta habka [3]. Haddii kale, waxaad u xil karaa sida sayniska ah xiriirka taranta iyo qaab-dhismeedka aan ollogga ah ee dunida dhabta ah. [4] Aan la taaban karin, sababtoo ah waxaa laftiisa laga xoreeyey dhibaatooyin asal gaarka ah iyo guud ahaan in ay tahay dabaqi karo meelo badan. [3] Tusaalooyinka fikradaha xisaabeed waa cod, xogta, qaab-dhismeedka, tirada, meesha iyo xidhiidhkooda. [5] [6] Ama fikradaha sida aan la taaban karin (xisaabta saafi ah) ama codsiyada in nidaamo sayniska sida physics iyo technology (xisaabta codsatay). [5] Iyada oo hay'adaha waxbarasho sayniska ee meel iyo waqti, ma cadda in kaasaa run ah, waayo waxyaabaha ka bartay in xisaabta. [7] Intaas waxaa sii dheer, habab kala duwan oo ka mid ah imtixaanka, waayo, sayniska u muuqdaan in ay u isticmaalaan hababka induction iyo hababka xisaabta ee jaro [7]. Waayo, tan iyo sababo kale oo ku xusan kicisaa xisaabta ontological iyo arrimaha epistemological ka aragti cilmiyeed furay. [7] Arimahaa oo dhan ayaa waxaa ka hadlay in falsafadda ah xisaabta. [7]Tusmada [Qarinaysaan] 3.2.3 Dhismaha oo ka mid ah tirooyinka buuxa Laba tiro marka laysku daro wixii ka soo baxa waxaa la yiraahdaa "wadar". sida Laba tiro marka la kala jaro wixii ka soo baxa waxaa la yiraahdaa "farqi". sida Laba tiro marka laysku dhufto wixii ka soo baxa waxaa la yiraahdaa "taran". sida sidoo kale afartaa waxaa dheer iyagoo jajaba marka lagu shaqaynayo Isticmaalka ama dabbakhida xisaabta dhiraandhirinta (Derivative) Xisaabtan looyaaqaano dhiraandhirinta ama afka qalaad loogu yeedho “derivative” waa qaybta asalka u ah labada qaybood ee ay ‘Caculus’tu u qeybsanto, taas oo leh faaiidooyin ama isticmaal farobadan oo xal u ah weydiimooyin xisaabeed oo faro badan. Hadaba si ay u fududaato isticmaalka dhiraandhirintu aynu soo qaadano tusaalooyin faro badan oo ku saabsan xisaabtan aadka muhiimka u ah. Warshada kaaluunka samaysa ee laasqorey ayaa doonaysa inay sameyso kartoono(baakado) lagu keydiyo kaluunka ay qasacadeyso. waxayna warshadu go’aan ku gaadhey in kartoon kasta oo ka mida kartoomadaa uu yeesho sal labo jibaaran islamarkaana wadarta bed-duleedka kartoon kasta uu noqdo 192 mitir oo labojibaaran, sida ka muuqata jaantuska hoose. Muxuu noqonayaa kartooka dhalinaya mugga ugu weyn dhinacyadiisu(dimensions) Sababtoo ah kartoonka oo leh sal labo-jibaaran, muggiisa waxaa lagu helaa Sidoo kale wadarta bed-duleed (Surface area,)(S) waxaa lagu heli karaa bedka salka + bed-deleedka ama Imika isticamaal dhiraandhirinta (derivative) si aad u heshid dhinacyada kartoonka ee dhalinaya mugga ugu weyn. Horaadka (D) muuqda (feasible domain) ee ay X noqon karto, ee waliba macnaha sameenaya weydiintan Sidaa daraadeed dhinacyada kartoonku waa in ay noqdaan Waxaa jira kartoono sal labo jibaaran leh oo aan tiro (xad) lahayn oo leh wadar bed-duleed(surface area) lamid ah 192 (ie: (42 + 4 x 4 x 11), ama (52 + 5 x 2 x 16.7), iwm) balse dhamaan dhinacyada kartomadaasi ma dhalinayaan muga ugu weyn. Kan aynu xisaabiney dhinacaydiisa ayaa ah ka kaliya ee samaynaya muga ugu weyn. Halakaas waxaad ka ogaan kartaa faaiidada ay leedahay dabakhida ama isticmaalka dhiraandhirinta(derivative). Engineer guryaha dhisa ayaa doonaya inuu nashqadeeyo cabirka daaqadaha guri ku yaala magaalada kismaayo.waxa uuna Engineerku doonayaa in daaqadkasta qeybteeda sare u ekaato nus-goobo (goobo barkeed), qeybta hoosana ahaato leydi sida daaqadaha caadiga ah, sida ka muuqata jaantuska hoose. Muxuu noqoneyaa cabirka hareeraha(dhinacyada) daaqadkasta ee uu Engineerku nashaqadeynayo, dhinacyadaasoo samaynaya bedka ugu weyn ee dariishadaha, haddii wareega guud ee daaqadkasta uu yahay 8m? Isticmaal imika habka dhiraandhirinta saad u heshid dhinacyada dariishadkasta kaas oo dhalinaya bedka ugu weyn dhiraandhirinta labaad (second derivative) ee bedku waa Taranta labo tiro oo tirsiima ayaa ah 180 isla markaana wadarta labada tiro ayaa ah ta ugu yar, Raadi labad tiro? si uu u dhiso cali wado weyn oo u dhexeysa labo magaalo ayaa ay khasab tahay inuu buuxiyo tog u dhexeeya labada magaalo kaasoo dhinacyada janjeedhkiisu kala yihiin 5% iyo 6%. haddii labada dacal ee sare ee togu isu jiraan masaafo dhan 100m Raadi cabirka meesha ugu hooseysa ee toga? &&& ____________________________________ &&& Isle’egyada waxaa lagu xalin karaa dhowr qaab oo kala duwan. Waxaana ka mid ah qaababkaa: qaabka daboolida, qaabka wareejinta iww. Tusaale 1 qaabka daboolida(cover up method) , waxaa halkan kaaga cad in tirada aad gacantaada saartay ay lamid tahay 4 taaso marka loo qeybiyo hooseeyaha (4) maxsuulka soo baxaya uu yahay 1. Sidaa daraadeed Qaabka daboolida marka la isticmaalayo waxaa wadata mar walba kadibna waxaa la la qariyey tirada run kadhigaysa isle’egta lagu set A waa a ururinta isku qodob in la kulmo Zermelo-Fraenkels dhigay aragti. Tusaale ahaan, a ururinta of tiro waa go'an uguna, si kastaba ha ahaatee waa xad la'aan ah dhibcood taasoo ka dhigan tiriyey sii. kala duwan A la'aan content waxaa la odhan jiray set maran. tiro A ka koobnaan karaa dhawr subsets kale. Daraasiin ayaa lagu bartay in aragtida tirada. Functions ka aag, domain ka qaado qiyamka, iyo u yeelaan qiimaha aag oo kala duwan, cadadka qiimaha. Xisaabta nidaamka tiro ka kooban tahay iyo kuwo kale ee tirooyinka caadiga ah, abyoonayaasha, tirooyinka buuxa, tirada dhabta ah iyo lambarada adag. Waxaan qaybtan ku siin doonaa soo jeedinta ku saabsan dhismaha tirada dabiiciga ah iyadoo la isticmaalayo axioms Peano. Iyada oo ku saleysan qaab-dhismeedka this, waxaan ku siin doonaa qeexidda ah Silverman abyooneyaasha ah; waxaan isticmaali cadayn ereyga loola jeedaa fikradaha aasaasiga ah oo aan naftooda ku kalsoonaadaan natiijada macquul dheefay. Iyada oo ku saleysan qeexidda abyoonayaasha aan dhiso kartaa tirooyinka buuxa iyada oo la samaynaayo isticmaalka lammaanaha tirooyinka. Dhismaha A ee tirada dhabta ah laga helay shaqo Richard Dedekind oo ay ku jiraan Dhismaha tirada dabiiciga ah [edit | edit source] comments Qaar ka mid ah, waayo, tiro kasta oo dabiici ah n, waxaannu nidhaahnaa, s (n) waa bedelka iyo waxaan u qeexaan s eego "la taaban karo" by teeb s (n) = N + 1. Sababtoo ah waxaan rabnaa in aan hadalka oo dhan N waa non-xun, ma aha adag tahay in la arko in (i) waa shuruud macquul ah. Ku saabsan (ii): Ka soo qaad in looga baahan yahay in aan la kulmay. ka dibna waxaan jeclaan lahaa s (n) = s (m) \ Xaqa Arrow n + 1 = m + 1aad Inta aan hadda ay ogaadaan in aan kala jaro (qaliin ma qeexay on N, waayo, haddii goynta lagu qeexi lahaa noqon lahaa N qadar non-xiran, sida in ay jiraan xubno ku N sida in howlgal binary codsatay iyaga, taasoo keentay in element ah n ma innheåller tusaale:. 0-1 = -1 ma aha n) iyo n = m, si haddii m waa ka n kala duwan, waxaan leenahay natiijo xisaabeed oo aan waafaqsan / dhaqameed / xisaabta guud heerarka dareen. Sidaas awgeed waa macquul in (ii) khusaysaa. (Iii) aynu u qayshanno induction xisaabta. A ka koobnaan kartaa noocyo kala duwan oo guryaha P (n) sabab u ah hadalka dabiiciga ah aad N. Haddii hantida, mararka qaarkood loo yaqaan bayaanka, P (n) in P (n + 1) N oo dhammow, waxaannu nidhaahnaa, P (n) haya ee dhammaan n iyo qori kartaa {\ style bandhigay A = \ = \ mathbb A = \ {n \ ee = {\ mathbb (set A la akhriyey: set ee tirooyinka caadiga ah n kaas oo P (n) khuseysaa). induction The keenaysaa in dhibaatooyin falsafada badan waxaa ka mid ah si fiican u yaqaan by David Hume. Iyadoo sal ka axioms Peano, aan qeexo waxaa dheer iyo isku dhufashada. Isku geynta: m element The, n in N, waxaan leenahay in m + n waxaa laga codsadaa n jeer s in s (m). Si kooban: m + n = p ^ (m). Sida aan u fuliyaan hab this, nidhaahno n ku dar in m. Nidaamka waxaa loo yaqaan intaa dheer. Sidaas darteed, + howlgal si wanaagsan u qeexan binary. Isku dhufashada: m * n helay dhismaha g shaqo oo khuseysaa jeer SL ah, ka dibna codsan jeer GN at 0. kooban: m cdot \ n = (s ^ m) ^ (0). Marka aan u oofiyo Aragti itimaalka doonaya in lagu qeexo oo barato daydo xisaabeed ee ifafaale random laga eego teori. [24] Statistics waa aagga doonaya in ay abuuraan hababka, mabaadiida, shuruudaha, iwm si uu ugala hadlo xogta ka ifafaale random ama xogta laga tijaabo iyo u fiirsiga xaqiiqada ka. [24] Aqoonta iyo aragtiyaha aragti itimaalka waxaa loo isticmaali karaa si loo qorsheeyo hababka sida, mabaadii'da iyo shuruudaha, taas oo muujinaysa in aragtida ixtimaalka iyo tirakoobka aragtida ah kuwa aad ula xiriira. [24] Daydo loo isticmaalo in cilmiga badan tacliinta, kuwaas oo inta badan deterministic. Taas macnaheedu waa in la siiyo tiro ka mid ah qiimaha bilowga yaqaan, waxaan saadaalin karaa dhacdo mustaqbalka. [24] Isaac Newton muujisay in qaynuunnadiisa of mooshin waa deterministic maxaa yeelay, way saadaalin karaa waqtiga ay qaadato in Earth uu u sameeyo mid ka mid ah kacaankii agagaarka qorraxda. [25] In itimaalka aragti bartay ifafaale random, taas oo natiijada mustaqbalka aan si sax ah loo saadaalin karo, sidaas darteed, ma wada hadleen daydo deterministic aan loogu yeero daydo probabilistic. [24] Tusaale ahaan, lacagta qadaadiicda gana ugub ah random, inkasta oo aan aqoon buuxda oo ku saabsan design qadaadiic ah sida waa symmetric, annagu kala ma saadaalin karo, taas oo ay dhacdo in ay noqon doonto madaxdii ama dabo. Halkii model ah deterministic u baahan probabilistic ah. [24] Farqiga u khuseeya dhexeeya aragtida ixtimaalka iyo tirakoobka aragti waa in aragtida ixtimaalka ayaa (a) la siiyo model random iyo isku day ka this saadaaliyo natiijada tijaabo random, halka aragti tirakoobka yahay mid kasoo horjeeda, oo waannu (b) natiijada tijaabo ah random oo aad rabto inaad kala tilmaamaan model dahsoon random. [26] biochemist A isticmaali kartaa hababka tirakoobka si ay u horumariyaan daawo in yareeyaa madax xanuun. daawo la eego dadka kala duwan ee kala duwanaan doonaa inta u dhaxaysa dadka ka dhigan tahay in ay la kulmaan isbedel aad u kala duwan in madax ay. Falanqaynta A tirakoobka ee xogta laga sida tijaabo ah jawaabi kartaa inta gargaarka laga fili karo celcelis ahaan. [27] Nuur Xasan Xuseen. nuur cadde waa mid ka mid Ra'iisul wasaarayaashii soo maray dalka soomaaliya, wuxuu ka mid yahay siyaasiinta ugu caansan ee soomaaliyeed gaar ahaan kuwa ka soo jeeda gobaladda labada shabeelle, banaadir, galgaduud iyo mudug. waxa uu safiir kasoonoqday dalka talyaniga. Malta. Malta ama jamhuuriyadda Malta loona jaqaano (jasiirada malta). waa Wadan jasiirado ka kooban oo ku yaalo Badda Dhexe ee Yurub. malta waa mid kamida wadamada ugu yaryar qaarada yurub malta waxa ay kakoobantahay sadex jasiiradood oo aad u yaryar juquraafi ahaan. Malta juquraafi ahaan waxa ay kutaalaa qaarada afrika laakiin siyaasad ahaan waxay raacsantahay qaarada yurub wadanka ugu dhaw wadamada yuru waa wadankla taliyaaniga dhanka kale jasiirada maalta waxa ay aad iyo aad ugu dhawdahay wadamada waqooyiga qaarda afrika sidaLibiya iyo tunisiya wadanku waxa uu ka koobanyahy sadex jasiiradood oo ladaganyahy waxaana ugu wayn jasiirada malta waxaa soo labaysa jasiirada Gozo waxa kale oo sadexda jasiiradood ee malta ka koobantahy kamida jasiirada Kemmuna oo ah jasiirad aad u yar waxa kale oo jira jasiirado dhawr ah oo aad uyaryar cidina ayna kunoolayn.jawiga jasiirada malta waa jawiga ama cimilada bada dhexe. dadka malta kunooli waxa ay tiro ahaan gaadhayaan afar boqol oo kun oo qof waxa jira qurbojoog gaadhaya halmilyan oo maalta katagay kuna nool daafaha caalamka dhamaan dadka kunool maalta waxa ay haystaan diinta kiristanka. waxaanay ka tirsanyihiin kaniisada katoliga Dadka reer malta waxa ay kuhadlaan luqada maltiska oo ah mid kamida faraca luqadaha (Luqadaha Semitiga) waxa la ogyahay in dadka maltisku ay kasoo jeedaan waqooyiga afrika gaar ahaan tunisiya iyo libiya sidaas awgeed luqda maltisku waa farac ka lumay carabiga %60 kalmadaha luqada maltisku waa carabi walaw ay luqadaha ingiriisiga iyo talyaanigu aad u bedeleen.luqada maltiska waxa loo isticmaalaa xarfaha latinka nidaamka siyaasadeed ee malta. Madaxwaynaha jamhuuriyada malta waxa lagasoodoortaa baarlamaanka. madaxwaynuhu malaha wax awood culus ah waxa uu madaxwaynuhu magacaabaa raysalwasaaraha iyadoo la eegayo natiijadii doorashooyinka caadatan raysalwasaaruhu waxa uu noqdaa gudoomiyaha xisbiga doorashada ku adkaada xiliga barlamaanka doorashooyinkiisa lagujiro. baarlamaanka malta waxa lagumagaacaabaa ("Kamra tar Rappreżentanti"). oo amcneheedu yahay golaha wakiilada dhaqaalaha iyo dhismahoosaadka. Tiirarka uguwaawayn ee dhaqaaalaha malta waxa kamida beeraha kaluumaysiga dalxiiska. shirkada (Malta Drydocks) waa shirakada uguwayn ee shaqaalha fursado shaqo siisa waana shirkada labaad ee yurub ugu wayn dhanka samaynta agabka kaluumaysiga. waxa kale oo iyana jirta shirkad lagu magacaabo (AJD TUNA) oo ah shirkada bada dhexe ugu wayn dhanka kaluumaysiga. malta sanadkii waxa malta dalxiis ahaan u yimaada dad aad ubadan oo kayimaada wadamada qaarada yurub kuwaas oo dakhlibadan sogaliya wadanka malta dhaqan. Dhaqanka maalta ama dhaqanka dadka maaltiisku waa mid aad ugu dhex qasmay dhaqamada wadamada jaarka la ah malta gaar ahaan taliyaaniga iyo ingiriiska dhanka dhaqanka luqada waxa ay dadka malta kunoli ku hadlaan carabi aad isubedelay luqada rasmiga ah eemaalta lagaga hadlaa waa luqada maltiska waxa kale oo luqadrasmya ah luqada ingiriisiga. maltisku waxa ay inbadan kudadaaleen sidii ay isga fogaynlahaayeen dhaqanka taliyaaniga waxayna ujanjeedhsameen xagaas iyo gumaystahii maalta gumaysanayay inta badan oo ah ingiriiska sidaas awgayd maltisku luqada ingiriisiga waxa ay ka dhiteen luqad rasmi ah Rey mysterio. Rey Mysterio (Dhashay 11. Diseembar 1974), waa nin Mareykan oo asal ahaan Meksikaan ah oo lagdamo. Ninkaan waxoo hadda ka midyahay kluub la dhaho WWE waxoona ka mid ahaan jiray World Championship Wrestling (WCW). Cabdiqaasim Salaad Xassan. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Madaxwaynihii 5aad ee Soomaliya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Cabdiqaasim Salaad Xassan (carab:عبدي قاسم صلاد حسن) wuxuu dhashay sanadku markuu ahaa 1941dii.waxa uu bartay qur,aanka asaga oo yar kadib wax barashadiisa waxa oo ka bilaabay magaalada gaalkacyo cabdiqaasim waxa uu ku soo biiray Siyaasadda asaga oo da,yar waxa oo noqday wasiirkii ugu da, da yaraa ee soo mara taariikhda soomaaliya.cabdiqaasim waxa oo ka soo qabtay dowladii hore ee soomaaliya xilal kala duwan oo u badan wasiirnimo sida ((wasiirka arimaha gudaha wasiirka maaliyada wasiirka waxbarashada)), cabdiqaasim salaad xasan markii ee burburtay dowladii soomaaliya waxaa uu aaday dibada inta badanna ma uusan imaan jirin dalka. cabdiqaasim salaad xasan waxa uu isku soo sharaxay jagada madaxweyna nimada soomaaliya sanadkii 2000 shir lagu qabtay dalka jabuuti maagaaladiisa Carta taas oo ugu danbeyntii loogu soo magacaabay in uu noqdo Madaxweynaha dalka Soomaaliya. Wuxuu ahaa madaxwaynaha Soomaaliya taariikhdu markey ahayd 27dii Agoosto sanadkii 2000 ilaa 14kii Oktoobar sanadkii 2004. Shahaadah. Shahaadah (), ama shahaado waxa weeye qirista Ilaahay in uu yahay hal kaliya waaxid maba tawxis ka oo ah qirista ilaahy. shahadah waxey ka mid tahay shanta tiir oo ugu muhiimsan diinta Islaamka, waxaana weeye tiirk koowad oo ah shahaadada. Akhrinta. أشهد أن لا إله إلاَّ الله و أشهد أن محمدا رسول الله [luuqada carabiga] Waxaan qira'yaa in uusan jirin ilaah, Alle (Allaah) mooyee, waxana qirayaa in uu Muxamed (csw) yahay rasuulkii Alle (Allaah). I testify that there is no god (ilah) but God (Allah), and I testify that Muhammad is the messenger of God. [luuqada Ingiriiska] Walaaleheyga muslimiinta ah waxaan jeclaan lahaa inaan halkan isku xasuusino tawxiidka ilaahey iyo fadliga uu leeyahay iyo dunuubta uu u dhaafayo qofkii la yimaada towxiidka, rabigeena tabaaraka watacaalaa wuxuu leeyahay (قال تعالى:(الَّذِينَ آمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُوا إِيمَانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولَئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ),) Ilaah wuxuu noo sheegayaa kuwii rumeeyay oo aan iimaankooda ku daboolin shirki kuwaas waa kuwa aduunka ku hanuunsan kana badbaada cadaabta ilaahey yoomul khiyaama. kuwaasu waa kuwee (waa kuwa cibaadadooda u baraxtiray ilaahey oo kaliya) waa sida uu leeyahay al imaam ibnu katheer tafsiirkiisa, nabigeena (n.n.k.h.) wuxuu yiri sida ay ka soo wariyeen al imaam al bukhaari iyo muslim saxaabiga la yiraahdo cubaada ibnu saamit (ilaahey haka raalli noqdo) cubaada ibnu saamit wuxuu leeyahay rasuulka (n.n.k.h.) wuxuu yiri (man shahida anna laa ilaaha illa laaha waxdahu laa shariika lahu wa anna muxammadan cabduhu wa rasuuluhu wa anna ciisaa cabdullaahi wa rasuuluhu wa kalimatuhu alqaahaa ilaa maryam waruuxun minhu waljannatu xaq wannaaru xaq adkhalahu allaah al jannata calaa maa kaana minal camal) walahumaa ee waxaan ula jeedaa al imaam al bukhaari iyo muslim xadiith ay ka wariyeen saxaabiga la yiraahdo citbaan (ilaahey haka raalli noqdo) asagoo ka soo wariyey nabigeena (n.n.k.h) wuxuu yiri (fa inna allaaha xarama callan naar man qaala laa ilaaha illa alaaha yabtagii bi daalika wajha allaah) maxaa loola jeedaa shahaadatu an laa ilaaha illa allaah? waxaa loola jeedaa ilaah xaq lagu caabudo inuusan jirin ilaahey kaliya mooyee, marka qofka ku dhawaaqo kalimadaan waxaa laga doonayaa inuu la yimaado sedex qodob. 2- inuu ku camal falo waxyaabaha ay fareyso muuqaal iyo qarsoodi. 3- inuu ka haro waxyaabaha ay ka celineyso muuqaal iyo qarsoodi. walaalayaal waxaa halkan inoogu dhamaaday fadliga towxiidka Isdirgalmood. Isdirgalmoodka waa galmada dhexmara labo qof oo isku sinji ama isku dir ka soo jeeda, sida uu eraygu muujinayo, kana kooban yahay erayo la iskudhafay, oo kala ah [Is + Dir(ka)+ Galmood]. Haddaba, marka galmadaasu ay ka wada dhaxeeso labo lab ah, waxaa kiiba lagu magacaabaa Isdirgalme ama labaduba Isdirgalmayaal. Sidoo kale, Isdirgalmato iyo Isdirgalmatooyin ay ku beegan yihiin, haddii ay yihiin dumar. Isdirgalmaha wuxuu qaadan karaa kaalinta ku beegan tan raggu ka qabto galmada ka dhaxeesa Kaladirgalmayaasha (rag iyo dumar), ama tan dhedigga; oona kaa koowaad loogu magac daro Utage (u + tage), kan labaadna Lootage (loo + tage). Sidoo kale waxay kala yihiin, Utagto iyo Lootagto, dhanka isdirgalmoodka dumarka. Is-Dullayn. Is-Dullayn (is-dullayn) waa erey Af-Soomaali ah lana macno ah hoos isu dhigid ama hogaansan. Waxaana badanaa loo adeegsadaa is-dullaynta qofku isu dulleeyo Allaah iagoo muujinaya khushuuc. Is-Dullayn waa macnaha Submission, oo marka laga soo gudbadda luuqadda Ingriiska ah filim-kii diinta Islaamka lagu aflagaadhaynayey oo ay qortay Ayaan Xirsi Cali. Allaah. Allaah (Luuqada Carabiga:, Waa magac ka mid ah magacyada Illaahi, ee Diinta Islaamka. Submission (film). "Submission" Is-Dullayn, waa filim Ingriis ah oo soconaya 10 daqiiqo. Waxaa tifaaftirey Theo van Gogh waxaana qortay Ayaan Xirsi Cali. Filimkaan ayaa wuxuu muujinayaa dumar qaaqaawan oo dushooda lagu qoray Quraanka Sharafta leh. Majladda Time. "Time" (Af-Soomaali "Taaym"), oo sumaddeeda ganacsigu tahay "TIME" oo far-taagan ah (Waawayn), waa Shantiris (Majalad) todobaadle ah oo ka soo baxda waddankaMaraykanka. Waxay wada jaal yihiin dhiggeedda tifaaftirka Yurub "Time Europe" (Af-Soomaali "Taaym Yurub") oo Landhan ka soo baxda, iyo "TIme Asia" (Af-Somaali "Taaym Eeshiya") oo Hong Kong ka soo baxda. Time, caddadkeedii ugu horreeyey wuxuu soo baxay sanadkii Maarso 3, 1923, waxaana soo saaray Briton Hadden iyo Henry Luce, waxayna noqotay Shantiriskii ugu horreeyey ee todobaadle ah ee ka soo baxa waddanka Maraykanka. "Time" waxaa looga hadlaa dadka caanka ah iyo waxyaalaha la xiriira, sida, 100 ka qof ee adduunka loogu jecel yahay, loogu necebyahay, ugu geesisan, uga dhiirran, iwm. Waxaa la sheegaa in magaca "TIME" uu yahay ereyo laga soo gaabiyey "The International Magazine of Events." oo la cno ah "Shantiriska Caalamiga ah ee Dhacdooyinka" Waqtigaan la joogo, tifaaftiraha "Time" waa Richard Stengel; Priscilla Painton, Adi Ignatius iyo Michael Elliottna waa u qaybsanaaysha maamulka shantiriska. Ugaas Khalaf. Ugaas khalaf wuxuu wakhtigiisu ku aadanyahay xiligii u dhaxeeyay bilowgii 1400 Wuxuu ka talin jiray oo saldanada Absame ugu heyn jiray dhulkan la magac baxay Qoraxey. Sida ilo kala duwan aan war kaga heyno waxey saldanadu uuga soo wareegtay Ugaas Guuleed oo qoys ahaan isu dhow yihiin. Saldanadahan eey Ugaas Guuled iyo Ugaas khalaf iskaga dambeeyeen, waxaa lagu qiyaasaa iney yihiin Saldanadii ugu horeysay ee beesha Ogaden khaash uyeelato, Intii Ka horeysay waxaa hogaanka Hayay Garaad Faarax Ileey, Garaad WiilWaal oo beesha guud ee absame isku ahaayeen. Cabdiraxmaan Axmed Cali Tuur. Madaxwaynahii uu horeyey ee Somaliland kunaa dhawaaqay goni isu taaga Jamhuuriyada Somaliland, Wuxu aha Siyaasi wayn, wuxu kaa soo shaqeeye dawladi hore ee Soomaaliya, Wuxu soo qabtay xilal badan, Wuxu uu soo halgamey dib uu socelitii Somaliland, wuxu walal la ahaa aabahii waxa barashada Soomaaliya (Maxamuud Axmed Cali oo lo yaqaaney Father of Education Of Somalia) Dib kala soco Taariikhda Marxuumka, Madaxwaynahi sharaftalahaa C/raxmaan Tuur tuur ale haw araxariisete waxa uu ahaa nin fiican. c/raxmaan wuxuu ahaa raisal wasaarihii Dawladda salbaraar ee uu madaxweynaha ka ahaaa Maxamed Faarax Caydiid c/raxmaan tuur wuxuu ahaa madaxweynihi ugu horeeyey ee somaliland. M.Wayne tuur ololihii doorashada daahir riyaale ayuu kala qeyb galay si uu uga saaro meesha in ay qabiil uun ku koobnaato xilka madaxweynanimada somaliland. c/rahmaan tuur wuxuuu ahaa maskaxdii ka takhalustay dawladii kali taliska ahayd ee mohamed siyaad bare wuxuu ahaa nin maskabadan isla markaana geesi ah alla ha u naxariisto Waa Qalinkii Qoraaga weyn Muj.Boobe Yuusuf Ducaale oo Hargeysa ku sugan. - Amistardam. Amistardam ama Amsterdam waa caasimada Dalka Holland waxaana degen in ka badan 851 573 oo qof (2017). Amsterdam waxay hoy u tahay dad kasoo kala jeeda aduunka dacaladeeda oo dhan waxaana ku nool in ka badan 170 jinsiyadood sidaa daraadeed waa magaalada aduunka ugu jinsiyadaha badan marka laga reebo New York. Amistardam waa magalada ay u soo hoydaan dadka ku nool qaarada yurub marka la gaadho dhaamadka todobaadka ama weekendga, sababtoo ah dadka ku nool qaarada, yurub ayaa u soo dalxiisa iyaga oo u imaada waxayabaha ay ka midka yihiin, xashiishka, waxyaabo kale oo fisqi ah oo ay dheertahay qarada yurub Kobanhaygan. Kobanhaygan wa Casumada Denmark og uguna wayen dalka, waxa ku nool 1.145.804 dad Xafisya badan ba ku yalo iyo Sara da dar kuma yalo wadanka dan waxa ku nool 5.4 miljan. wagi horey waxi ahan jirtay magalo og alabta lago gato, sanada kadib ad bey u weynatay dadka nah wey ku batayn, markas ba laga digay casumada.kobanhaygan wa magalada. sidoo kobanhegan waxay ku taal gobolka loo yaqaan shiiland oo qayb ka ah boqortooyada danmark Faarax Cabdulqaadir Geylan. Waxaan ahay madax waynaha mustaqbalka ee somali magacaygu waa cabdiraxman mahdi osman Cawra waa isagee beenbadanaa Ina Geylan, jaamacad inaad ka baxdo waxaa ka horeeyo dugsi hoose dhexe masoo dhigatay, maya sababtoo ah waan ku aqaan, Radio gaalkacyo ayaa aabahaa ku keenay markaad ka saaqiday waxbarashadii, Radio Gaalkacyo rag kula mid ah oo soo saaqiday ayaa jooga, waxaadna baratay beentii iyo khiyaaligii Ina Jidxun. isku kalsoonow waxaad taqaano ku ekow, waxaanadan aqoonin ha u hanqaltaagin. qoraalkii ina Geylan halkan gashadayna waa hoos. Faarax Cabdulqaadir Geylan wuxuu ka mid yahay Wariyaasha Soomaaliyeed,wuxuuna ka baxay Jaamacad ku taala Magaalada New York ee Mareykanka wuxuuna ka bartay Jaamacaddaasi arimaha Siyaasadda iyo dhaqaalaha. Faarax wuxuu 1980- ka mid ahaa Wariyaashii dowladii Maxamed Siyaad Barre,ayagoo markaasi ka dibna dibada loogu direy Waxbarasho dibadeeda. Uetersen. Uetersen (17.865 inh.) waa magaalo ku taala dalka Jarmalka. Ceel Muudaan. ceel muudaan waxuu ku yaala magalada galinsoor dhinaceeda qorax u dhaxa wana tuulo yar oo daad yar dagan yi hiin wax ku kordhi haddii Sadaam Xuseen. ! colspan="2" style="background-color: #cdcdb4; text-align: center;" | Madaxwaynihii shanaad ee Ciraaq Sadaam Xuseen Cabd al-Majid al-Tikriti (; Ṣaddām Ḥusayn ʿAbd al-Maǧīd al-Tikrītī; dhashay 28 Abril 1937 – dhintey 30 December 2006) waaxuu ahaa madaxweynihii Ciraaq, laga bilaado taariikhdu markey ahayd 16 Luuliyo 1979 ilaa 9 Abriil 2003. Sadaam Xuseen wuxuu noolaa, laga bilaabo 28 Abriil 1937 ilaa 30 Diseembar 2006, wuxuu jiray 69 sano. Abriil 28 1937 ayuu ku dhashay Al-Cawja, Ciraaq oo u dhow magaalada Tikrit oo u jirta 200km waqooyiga Baqdaad. Sanadkii 1956 ayuu ku biiray xisbiga Ba’ath. 1958 lix bilood ayuu xirnaa ka dib markii lagu eedeyay inuu waday dhaqdhaqaaq Dawladda looga soo horjeeday. 1958-waxaa uu ka qeyb qaatay afgambigii leysku dayey in xukunka looga tuuro Abdulkarim Qasim, wuxuuna ka dhaawacmay lugta kadibna waxaa uu ufakaday Syria ka dibna Masarayuu sii galay. Febraayo 25, 1960 ayaa dil lagu xukumay asaga oo dalka dibada kaga maqan. 1962 waxaa uu Masar ku dhameystay dugsiga sare. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1979 Sadam waxaa uu noqday madaxweynaha dalka Ciraaq.Ka dib markii uu xukunka kala wareegay madaxweyne Bakr taa oo ka dhalatay damacii Bakr ee ahaa in uu Syria la midoobo Sadamna taa waa uu ka soo horjeeday. Wuuxuna ku xukumay xabsi guri. Sebteembar 1980 Sadam waxaa uu ka baxay heshiiskii uu 75-kii la galay Iraan ee ku saabsanaa xuduudaha. Ciraaq ayada o kaalmo ka heleysa Ciidamada bada ee mareykanka ayey dib u qabsatay dhulkii Iraan kaga qabsatay intii dagaalka lagu guda jiray ee u dhaxeysay 1984-86. waxaa dhamaaday dagaalkii Iraan iyo Ciraaq. 1990-Ciraaq waxa ay qabsatay Kuwait. 1991-ayaa in ka badan 30-dawladood Ciraaq ka saareen dhulkii Kuwait. Yemen. Yemen Af-Carabi اليَمَن ama Jamhuuriyadda Yemen waa wadan ku yaalo Bariga Dhexe. Yemen waxee xuduud la leedahay wadamada Sacuudi Carabiya oo ka xigta Woqooyiga iyo Galbeedka xeebta Baddacas, iyo Cumaan oo ka xigta Bariga, Dhinaca Koonfurta waxaa ka xiga Gacanka Cadmeed iyo Bada Carabeed, dhinaca Galbeedka neh waxaa ka xiga Bada Cas, wadanka caasimadiisa waa Sanca.wadanka Yemen waa wadanka kaliya ee Bariga dhexe oo isticmaalo Jamhuuriyad. yemen waa wadan aad u duqsan waxaana aad looga caabudaa diinta islaamka, dhinaca dhaqaalaha yemen uma taajirsano sida wadamada kale ee carabta, wadanka waxoo leeyahy shidaal iyo saliid, laakiin wax soo saarkooda aad ayoo u yaryahay. Taariikh. Yemen waa wadan aad u duqsan waxoona leeyahay guryo taariikhi ah oo ladhisay kumanaansano kahor, ilaa hadda dadka yemaniga waxee isticmaalaan dhaqanka guryihii ladhisi jiray waagaas.Wadanka Yemen waxoo xornimo ka helay Dawlada Cosmaniya iyo gumeestihii Ingriiska. Wadanka Yemen waxoo markiisa hore u kala qeebsanaa Woqooyi Yemen iyo Koonfur yemen, taariikhda marka ee eheed 1962dii ayaa koonfurta Yemen la midowday woqooyiga Yemen, waa markii wadanka laisku dhahay Jamhuuriyada yemen. Jarmalka. Jarmalka waa wadan u dhisan dhinaca federaalka, waxoona ka koobanyahay 16 Gobol. Wadankaan waxoo ku yaalaa Bartamaha qaarada Yurub, waxoona xad la wadaagaa wadamada Faransiska, Denmark, Luksemburg, Beljim, Holland, Switzerland, Austriya, Jamhuuriyadda Czech iyo Boland. Magaalo madaxda wadanka waa Berlin. Wadanka jarmalka markiisa hore woo kala qeebsanaa, waxeena isku keentiisa ee dhamaatay 1871dii, dagaaladii aduunka kii labaad ayaa wadanka jarmalka la kala qeebiyay ka bilaabato 1949kii ilaa 1990kii, waa markii oo wadanka mar kale midoobay. Jarmalka waxoo leeyahay Taariikhda ugu dheer ee qaarada Yurub. Wadanka jarmalka waxaa degen dad gaaraayo ilaa 83miliyan oo qof, waa wadanka ugu dadka tirada badan qaarada Yurub, waana wadanka Ugu dhaqaalaha xoogan qaarada Yurub, Dhaqaalaha jarmalka waa dhaqaalaha sadaxaad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa mareykanka iyo Jabaan. Wadankaan waa wadanka ugu dhoofiska badan matoorka qaarada yurub. Jarmal (German: Deutschland [dɔʏtʃlant]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Federaalka ee Jarmalka (Jarmal: Bundesrepublik Deutschland, Ku saabsan dhawaaqa maqalka ah (caawimo · info)), waa waddan madax-bannaan oo ku yaala bartamaha galbeedka Yurub. Waxaa ka mid ah 16 dawlad-goboleed, oo ku yaal aagga 357,386 kilomitir oo isku wareeg ah (137,988 sq mi), [4] waxayna leedahay cimilada xilliyada cimilada ee aadka u kulul. Ku dhowaad 83 milyan oo qof, Jarmalku waa kan ugu badan ee ka mid ah Midowga Yurub. Caasimada Jarmalka iyo magaalooyinka waawayn waa Berlin, halka xaafaddeeda ugu weyn ay tahay Ruhr, oo leh xarumaha ugu muhiimsan ee Dortmund iyo Essen. Magaalooyinka kale ee waaweyn ee magaalooyinka waa Hamburg, Munich, Cologne, Frankfurt, Stuttgart, Düsseldorf, Leipzig, Bremen, Dresden, Hannover, iyo Nürnberg. Qeybo Jarmal ah oo kala duwan ayaa ku noolaa qaybaha waqooyiga ee Jarmalka casriga ah tan iyo markii hore taariikh ahaaneed. Gobol lagu magacaabo Germania ayaa la diiwaangeliyay ka hor 100 AD. Muddadii Socdaalku, qabiillada Jarmalka waxay kordhay koonfurta. Laga bilaabo qarnigii 10aad, dhulalka jarmalka ayaa sameeyay qayb dhexe oo ka mid ah Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada [10] Qarnigii 16aad, gobollada Waqooyiga Jarmalka ayaa noqday xarunta dhexe ee Dibuhabaynta. Ka dib burburkii Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada, xiriirka Jarmalka ayaa la aasaasay 1815kii. Xaglaha Jarmalka ee 1848-49 waxay dhalisay Baarlamaanka Frankfurt baaritaanka xuquuqda aasaasiga ah ee dimuqraadiyadda. Sanadkii 1871, Jarmalku wuxuu noqday waddan qaran markii ugu badnayd ee Jarmalku (gaar ahaan laga saaro Switzerland iyo Awstaria) oo midoobey Boqortooyada Jarmalka ee Prussia. Dagaalkii Dunida ka dib iyo kacaankii 1918-19, boqortooyadii waxaa lagu beddelay Jamhuuriyadda Weimar ee baarlamaanka. Nazi qabashada awoodda Nazi ee 1933 waxay keentay in la aasaaso kaligii taliye, Dagaalkii Dunida II iyo Holocaust. Ka dib dhammaadkii dagaalkii labaad ee dunida ee Europe iyo mudadii uu qabsoomay qabsashadii, laba dawlad Jarmal ah ayaa la aasaasay: Galbeedka Jarmalka, oo laga sameeyay aagagga Maraykanka, Ingiriiska, iyo Faransiiska, iyo Jarmalka Bariga, oo laga sameeyay aagga qaboobaha. Ka dib markii la soo bandhigay Qodobka 1989 oo dhammaaday xukunkii faragelinta ee Bartamaha iyo Bariga Yurub, waddanku waxa la midoobay 3 October 1990. [11] Qarnigii 21aad, Jarmalka waa awood weyn oo leh dhaqaale xooggan; waxa uu leeyahay dhaqaalaha afaraad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka, iyo kan shanaad ee ugu wayn ee iskaashiga PPP. Maaddaama hoggaamiye caalami ah oo ka tirsan qaybaha warshadaha iyo tiknoolajiyada, waa labadaba saddexda dhoofiyaasha iyo soo saaraha alaab ee adduunka. Waddanka horumaray oo leh heer aad u sarreeya, wuxuu ilaaliyaa ammaanka bulshada iyo nidaamka daryeelka caafimaad ee guud, ilaalinta deegaanka, iyo waxbarashada jaamacadeed oo bilaash ah. Jamhuuriyadda Federaalka ee Jarmalka wuxuu xubin ka ahaa Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub 1957 iyo Midowga Yurub ee 1993. Waa qayb ka mid ah Aagga Schengen oo noqday aasaasaha aasaasay Eurosone 1999. Jarmalku wuxuu xubin ka yahay Qaramada Midoobay, NATO, G7, G20, iyo OECD. Waxaa loo yaqaan taariikhda dhaqameed ee jarmalka Taariikh. Wadanka Jarmalka waa wadanka ugu taariikhda dheer Yurub, waxaana laga helay dadkii horay u degenaan jiray raadkoodii 700,000 oo sano kahor. Dadkii biniaadanka hadda jiro ka xooganaa, oo la dhihi jiray Neanderthal intii eesan isku bedelin biniaadanka hadda jiro 40,000 oo sano ka hor, waxee ku noolaan jireen wadanka Jarmalka. Juqraafi ahaan wadanka Jarmalka waxa uu kuyaalaa Bartamaha iyo Galbeedka Qaarada "Yurub", waxa uuna xuduud la leeyahay wadanka Denmark dhanka waqooyi, Boland iyo Jamhuuriyada Jeeg dhanka Bari, Austriya iyo Iswisarland dhanka koonfureed, Faransiiska iyo Luksemburg dhanka Koonfur Galbeed, Beljim iyo Holland dhanka Waqooyi Galbeed. Masiixiyad. Masiixiyad (carabi مسيحية) Kiristaan ama Kirishtaan waa Diin ka mid ah saddexda diimood ee samaawiga ah. Labada kale waa Islaam iyo Yuhuudiyah. Saddexdooduba nebi Ibraahim ayay ku abtirsadaan. Diintan waxa udubdhexaad u ah Ciise Masiix (Christos), Baybalka, iyo taariikhda/dhaqanka kaniisadda. Baybalku guud ahaan waxa uu ka kooban yahay laba qaybood oo kala ah: Axdigii Hore (Tawraad) iyo Axdiga Cusub (Injiil). Weliba waxaa si gaar ah Injiil loogu sheegaa mid kasta oo ka mid ah afarta buug ee ugu horreeya Axdiga Cusub. Diin. Diin waa rumaysad awood sare iyo hannaan akhlaaq, ku dhaqan, iyo qaddarin la xiriira rumaysadkaas.Adduunka maanta waxaa laga aaminsanyahay waxyaabo farabadan oo loogu yeedho "[diimo]" laakiin soo hoos gelayaan kuwa badan oo bulsho ama qof sheqsi ah la yimi sida sikh,Hindu,Bahay iwm. Calmaaninta iyo diimaha dadku samaystay. Sidaas daradeed Quraanka, Injiilka,Tawreedka iyo kulli waxa addunka laga aaminsanyahay ayay isku daran, iyaga oo raba in meel dhexe la iskugu yimaado. Astaanta Calanka Soomaaliya. ! colspan="2" style="background-color: #cdcdb4; text-align: center;" | Astaanta Calanka Soomaaliya Soomaaliyeey Toosoo waa astaanta Qaranka Soomaaliya, waxaa la qoray 1947dii, Waxana Sheegtay Oo Aan Ilaa Hada La Kala Saarin Sadex Abwaan Oo Kala Ah Qaasim Hilawle Cali Mire Cawaale Iyo Yuusuf Xaaji Aadan.Heestaan waxaa subax kasto laga qaadi jiray iskooladda, waxaa ayna noqotay heesta qaranka soomaaliya xilliyadii Gumaysiga Laga Soo Doogay -Waxaa la aqoonsaddey markii af soomaaliga la qoray ka dib. Iyaddoo ay dad badan sheegteen haddana waxaa loo aqoonsaddey in uu d tiriyey Dameron aranka. Dadka inta badan waxaa ay isku qaladdaan heesta calanka iyo tan qaranka. Axdiga Cusub. Cahdiga Cusub waa qaybta labaad ee Baybalka oo ka ka kooban 27 cutub. Waxaa ugu horreeya afarta Injiilood oo isugu xiga sidatan: Mateeyos, Maarkos, Luuka, iyo Yohaana. Ka dibna Hawlihii Nabiyada iyo 14 dhambaal oo uu Bool diray iyo 7 dhambaal oo ay qaar kale qoreen ayaa la raaciyey. Waxaa intaas dheer cutubka Muujintii oo lagu xiray. Suuriya. Suuriya (; ama) waa dal ku yaala Bariga Dhexe ee qaarada Aasiya. Dalkaan wuxuu xuduud la leeyahay wadamada Lubnaan, Israaiil, Urdun, Turki iyo Ciraaq. magaalo madaxda wadanka waa Dimishiq. Suuriya waxaa degen dad gaaraaya ilaa 22,505,000 oo qof qiyaastii. Suuriya waxeey ka midtahay wadamada aadka ugud xadaarad fog dunida, waxeeyna leedahay taariikh aad u dheer, Suuriya waxeey jiri jirtay kumanaan sano kahor, waxaana soo gumeestay dawladihii cosmaaniyiinta iyo Faransiiska. Af-Ingiriisi, magaca "Suuriya" ayaa horay u dhigma Levant (oo lagu yaqaan Carabi sida al-Sham), halka gobolka casriga ahi uu ku yaallo goobaha boqortooyooyinka dhawrka ah iyo boqortooyooyinka, oo ay ku jirto ilbaxnimada Eblan ee 3-ta mitul ee BC. Magaalada caasimadda Damascus iyo magaalada ugu weyn Aleppo waxay ka mid yihiin magaalooyinka ugu da 'weyn ee dunida ku nool. [13] Xilligii Islaamka, Damascus wuxuu ahaa kursiga Umayyad Khaliifka iyo caasimadda gobolka ee Mamluk Sultanate ee Masar. Dawlad casri ah oo Suuriya ah ayaa la aasaasay qarnigii 20aad kaddib qarniyo badan oo Ottoman ah iyo mudo gaaban oo Faransiis ah, oo matalayay dawlad goboleedka ugu wayn ee Carabtu ka soo baxdo kuwii hore ee gobollada Siiriya ee xukumayay Suuriya. Waxa uu helay xornimad-xor ah sida Jamhuuriyadda Baarlamaanka 24-kii October 1945, markii Jamhuriyadda Suuriya ay noqotay xubin aasaasi ah oo Qaramada Midoobey ah, oo ah sharci sharci ahaan lagu soo afjaray Faransiis Mandaqadii hore - inkasta oo ciidamada Faransiisku aanay ka tagin dalka ilaa April 1946. Muddadii xorriyadda madax-bannaaniddu waxay ahayd mid baqdin leh, tiro badan oo ciidamo milatari ah iyo afgambi isku dayey in ay waddanku ku dhufteen muddadii 1949-71. Sannadkii 1958-kii, Suuriya waxay ku biirtay urur xeeladaysan oo Masar la yiraahdo Jamhuuriyadda Carabta, taas oo joojisay mujaahidiintii Siiriya 1961-kii. Jamhuuriyaddu waxa loo beddelay Jamhuuriyadda Carabta dhammaadkii 1961 kadib Diisambar 1 dastuuri ah, oo ahaa mid sii xoogaysanaya ilaa Ba'athaanka Guutada Dimoqraadiga, tan iyo markii Xisbiga Ba'ath uu hayo awoodiisa. Suuriya waxay hoos tagtay Sharciga Xaaladaha Degdega ah laga bilaabo 1963 illaa 2011, si wax ku ool ah u hakisay inta badan dastuurka ilaalinta muwaadiniinta Bashar al-Assad wuxuu ahaa madaxweynaha tan iyo sanadkii 2000, waxaana ka soo hor jeeday aabihiis Hafez al-Assad, 14-kii shaqaale ka ahaa 1971 ilaa 2000. Tan iyo bishii Maarso 2011, Suuriya waxaa lagu soo rogay colaado hubaysan, iyada oo ay jiraan tiro ka mid ah wadamada gobolka iyo kuwa kale ee ku lug leh howlgalka militariga ama haddii kale. Sidaas darteed, tiro ka mid ah hay'ado siyaasadeed oo is-daba-joog ah ayaa ka soo baxay dhulalka Suuriya, oo ay ku jiraan mucaaradka Suuriya, Rojava, Tahrir al-Sham iyo Dawladda Islaamiga ah ee Ciraaq iyo Levant. Suuriya ayaa kaalinta ugu dambeysa ku leh caalamkii caalamiga ahaa ee nabadda, taasoo ka dhigaysa waddanka ugu xoogga badan adduunka sababo la xiriira dagaalka, inkasta oo noloshu si caadi ah u socoto inta badan dadkeeda marka loo eego December 2017. Dagaalku wuxuu keenay 470,000 dhimasho (Febraayo 2016) 7.6 milyan oo qof oo gudaha ku barokacay (Julaay 2015 qiyaasta qiyaasta) iyo in ka badan 5 milyan oo qaxooti ah (Julaay 2017 diiwaangelisay by UNHCR), [16] sameynta qiimayntu waa ay adagtahay sannadihii la soo dhaafay. Laga soo bilaabo qiyaastii 10,000 BC, Suuriya waxay ka mid ahayd xarumaha dhaqanka Neolithic (oo loo yaqaan Pre-Pottery Neolithic A) halkaas oo beeraha iyo lo'da ay u muuqdeen markii ugu horeysay ee aduunka. Xilliga Neolithic ee soo socda (PPNB) waxaa matala guryaha qaylo-dhaanta ah ee dhaqanka Mureybet. Waqtiga dufanka hore ee Neolithic, dadka ayaa isticmaala maraakiib ka samaysan dhagax, gyps iyo lime gubtay (Vaisselle blanche). Raadinta qalabka wax lagu cuno ee ka soo jeeda Anatolia waa caddaynta xiriirka hore ee ganacsiga. Magaalooyinka Hamokar iyo Emar ayaa door muhiim ah ka ciyaaray xilligii Neolithic iyo Bronze Age. Arkaeologists waxay muujiyeen in jinsiyada Suuriya ay ahayd mid ka mid ah kuwii ugu da'da weynaa ee dhulka, laga yaabee inay ka soo baxeen oo keliya kuwa Mesopotamia. Injiil. Injiil Kitaabka Injiil (ingiriis: bible; carabi: ﮐﺘﺎﺏ ﻋﻴﺴﻰ; "kitaabu ciisah") waa kitaab Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Ciise (c.s). Erayga Injiil macnihiisu waa "war wanaagsan" ama "bishaaro". Inkasta oo mararka qaarkood Axdiga Cusub lagu magcaabo Injiil, haddana waxaa si gaar ah eraygan loogu yeeraa mid walba oo ka mid ah afarta qoraal ee ugu horreeya Axdiga Cusub oo kala ah Mateeyos, Maarkos, Luuqa, iyo Yooxannaa. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Kutubta Ku Xusan Quraanka. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay kitaabka Zabuur ee Nabi Daa'uud. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Calan. Calan waa cad ama gobal maro ah, taasoo lagu kor sawiray sawiro, loona isticmaalo astaan ahaan. Dal walba oo aduunka ku yaal wuxey leedahay calan u gaar ah oo lagu aqoonsado.calanka dunida ugu dada wayn ee intii lasameeyay aan wax aad ubadan laga bedelin ilaa iminkana la isticmaalo waxa loo aqoonsanyahay in uu ayahay calanka boqortooyada Denmark dawlad walibana waxa ay leedahay calan ka duwan calanka dawladaha kale xiliyadii fogaa calanka waxaa loo isticmaalijiray xilyada dagaalka in ay ciidamadu isku gartaan oo laysku fahmo waana uu sii hore maray isticmaalka calanku oo waxa uu ugudbay in loo isticmaalo bada iyo doonyaha taas oo calanka ka dhigatay wax aan laga maaarmikarin taariikhda calanka. Isticmaalka calanku waxa uu aad ugu faafay wadamada hindiya iyo [guurceel] waxa xili aad u fog laga isticmaalay calanka wadamada bariga aasiya waxa kale oo kamida calamada caalamka ugu dad way calanka holland waxyaabaha calamada loo isticmaalo waxa kamida in uu calaamd u noqdo wadanka iyo hscabka kunool waxa kale oo loo isticmaalaa waxaa astaan kadhigta sida shirkada iyo ururada ama hayadaha Bulsho. bulsho waxa la yidhaahdaakoox dad ah oo ku nool meel cayiman,oo ay ka dhaxayso xidhiidh iyo cilaaqaad ay ku daneesanayaan qofka iyo bulshaduba. Dhaqaale. Dhaqaale waa lacag kororsi, Waana farac kamida cilmiga bulshada lacag la dhaqaaleesto, lacag meel la dhigto.Xarafka dhaqaale waxoo noqon karaa dhaqaale dowladeed, dhaqaale shirkadeed ama dhaqaalaha ganacsatada.Dhaqaalaha waa xisaab oo ku xiran wax soo saarka iyo shaqada. Dhaqaalaha waa waxyaabo kala duwan waxoona markasto ku saabsanaadaha.Dhaqaale waa soosaaris iibgayn iyo iibsasho Xuseen Maxamed Faarax Caydiid. Xuseen Maxamed Faarax Caydiid waa wiilkii Maxamed Faarax Caydiid. Wuxuu ku dhashay Beledweyne taariikhdu markey ahayd 16kii bishii Agoosto sanadkii 1962. Webiyada. Webi waa erey juquraafi ah micnihiisana uu yahey dhul biyo-mareen ah. Dalka Soomaaliya waxaa mara labo webi oo kala ah Webiga Jubba iyo Wabiga Shabeelle waxayna ka yimaadaan dalka Itoobiya. Waxaa ugu dheer Webiga Shabeelle oo dhererkiisu uu gaarayo 1500km, waxaase ugu weyn (ballaar ahaan) uguna biyo badan webiga Jubba oo dhererkiisu uu gaarayo 800km. Magaalooyinka ay dalka ka maraan hadaan soo qaadano webiga Shabeelle wuxuu dalka ka soo galaa xadka uu gobolka Hiiraan la leeyahay dalka Itoobiya meel u dhow magaalada Feer-feer; wuxuuna soo maraa magaalyooyinka Beledweyne, Buuloburte, Jowhar, Balcad, Afgooye, Jannaale wuxuuna ku dhamaadaa meesha la yiraahdo Dhaytubaako oo u dhexeysa Jilib iyo Shalaanbood. Wabiga Jubba isagu waxaa uu dalka ka so galaa xuduuda uu gobolka Gedo la leeyahay dalka Itoobiya wuxuuna soo maraa magaalooyinka Doolow, Luuq, Baardheere, Bu'aale, Jilib, Mareerey, Kamsuuma, Jamaame, Kunbarera, Cabdalla Kikan, Casbooley, Buulbaley wuxuuna ku dhamaadaa oo uu badda kaga darsoomaa meesha la yiraahdo Goobweyn oo Kismaayo u jirta 25km. Halka liibaanta qoryooley ay tahey wax soo saarka soomaalida meesh wax soo saar badan. Ra'iisul wasaarayaashii Soomaaliya. Ra'iisul wasaaraha Soomaaliya () waa madaxa dowlada wadanka Soomaaliya. Tan ilaa 1956dii, markii la aasaasay xafiiska Ra'isal Wasaaraha, waxaa wadanka Soomaaliya ra'isal wasaare ka noqdey 17 qof oo iska dambeeyay xilka. Qofkii ugu horeeyay ee xilka qabta wuxuu ahaa Cabdullahi Ciise Maxamuud kaasi oo talada hayay wakhti ka horeysay Xornimadii Soomaaliya. Maanta waxaa xafiiska ra'isal wasaaraha Dawladda federaalka Soomaaliya ku fadhiya Xasan Cali Khayre, kaasi oo soo magacaabay Madaxweyne Maxamed Cabdulaahi Maxamed "Farmaajo". Mahathir Bin Maxamed. Waa mid ka mid ah dadka ugu cad cad madaxda dalalka islaamka ee casrigaan, waana mid ka mid ah dadka ugu magaca dheer ummadda muslimiinta dhexdooda,waa hormariyaha dhanka dhaqaale Wax barasho, Technology ee dalka Malasiya, da'diisu iminka waa 82 sano jir. Waa ra'iisul wasaaarihii Malaysiya intii u dhexeysey 1981 ilaa 2003. Dadka ayaa waxay ku tiriyaan inuu yahay ninka da'yartii dalkiisa intii wax baranaysay u kala diray dalalka Maraykanka, Ingriiska iyo dalal kale ee caalamka si ay uga soo shidaal qaadaan dhanka wax barshada isla markana ay dalka ku soo celiyaan waxii ay soo barteen sidaa ayay ku gaareen hormarka ay maanta ku taamayaan reer Malaysia. Dadka muslimiinta qaar badan oo ka mid ah ayaa waxay ku fakaraan in ay helaan madax wayne ama raisul wasaare isaga la mid ah maadaama uu dalkiisa ka gaaray guulo waa wayn,waa ninka aan saaxiib quwadeed (Military) la lehayn Dawladdaha reer galbeedka ee inta badan iminka caalamka islaamka madaxda ka talisa ay xiriirka la lee yihiin,wax uu yiraahdaa " haddii aan ka dalbano taageero ciidan ama mid dhaqaale iyaga ayaad hoos imaan oo waxa ay ku amraan ayaad samayn ma doonayo sidaa waxaan rabaa shacabka dalkayga waxa ay raali igaga yihiin" Wax uu aamin san yahay in dhibka dunida Islaamka iminka ka taagan ay masuul ka yihiin Bush iyo Blair iyo inta raacsan waxaana uu ku baaqay marar badan in maxkamad caalami ah la soo hor taago ragaasi waa sida uu sheegay. Waa kuma Tun Dr Maathir Bin Mohamed. Tun Dr Mahathir Bin Maxamed waxaa uu dhashay 20 December 1925 waxaana uu ku dhashay Alor Setar oo ah magaalo madaxda gobolka Kedah oo dhacda dhinaca waqooyiga dalka Malaysia,waxaa uu dhameeyay waxbarashada Dugsiga sare sanadkii 1947 waxana uu sidoo kale wax ka soo bartay machadka Edward VII College ee dhanka daawada oo ku yaala Singapore,markii uu soo dhameeyay wax barashadiisa,ayaa waxaa uu ku soo biiray Dawladda shaqaalaheeda dhanka caafimadaadka,waxaana uu shaqadaasi joojiyay sanadkii 1957. Dr. Mahathir sanadkii 1944 ayaa waxaa uu xubin ka noqday Ururka Midowa malasiya ee wadaniga ah, (United Malays National Organisation) (UMNO) sanadkii 1964 ayaa waxaa uu ka mid noqday baarlaamka Dawladda Malashiya, Markii la arkay in Dr. Mahathir uu yahay nin aad u danayo wax barashada ayaa sanadkii 1968 laga dhigay gudoomiyaha sare ee gudiga wax barashada,sanadkii 1972 ayaa waxaa uu xubin ka noqday jaamacda Maxkamada iyo waliba jaamacada Malaya,sanadkii 1974 ayaa waxaa uu noqday gudoomiyaha jaamacada gudigeeda. Sanadkii 1976 ayaa waxaa loo magacaabay inuu noqdo Ra'isul wasaare ku xigaynka dalka isla markaa ah wasiirka wax barashada. 16 July sanadkii 1981,ayaa waxaa uu noqday Dr. Mahathir Bin Muxammed Raisuul wasaarihii afaraad ee dalka Malaysia, Sanadihii 1997/1998 ayaa waxaa uu sameeyay Dr Mahathir Badhiga caalamiga ah ee gargaarka dalka Malasiya kaas oo tusaale fiican u noqday horukaca dhaqaale ee dalka Malaysia. Oct 31, 2003, ayaa waxaa talada dalka Malaysia ka dagay Raiisul wasaarahii dalkaasi Dr Mahathir isagoo noqday ninkii 4 aad oo dalkaasi jagadaa ka soo qabta laakiisne gaarsiiyay hor mar ay dadkiisu ku naaloonayaan ilaa iyo maantadaan oo ay Daxay gacmeedka gaareen,waxaana uu dalkiisa ka dhigay dalka 17-aad ee dhaqaalaha caalamka ugu wayn. Sidee buu ku gaaray dalka Malaysia hormarka dhaqaale ee uu maanta ku tiigsanayo ? Su'aashaasi iyo kuwa kaleba waxaa waraysi dheere ay la yeelatay Tv-ga A.jazeera sanadii 2006-da kaga jawaabayo. Su'aal:- Sida aad og tahay dunida carabta waxaa haysta mushkilad,idinka waxaad lee dihiin khibrad iyo tijaabo ku saabsan dhanka dhaqaalaha iyo Siyaasadda sidee baa ay ku soorta gal noqotay arintaasi ? Mahathir: " waxaan u malayn in dhibka na haysta waxaa uu ka dhashay markii aan raaci waynay diinteena oo aan qayb qayb u dagaalay,oo ay dadku diinta qofba sida ay la tahay u fasirtay,sida qaar waa Suni qaar waa Shiicada,calaawiyiinta,sidaa owgeed ayaan waxaan waynay is cafintii iyadoo islaamku na farayo isa saamix,ayaan dagaalay oo aan waynay nabadii haddii nabad la waayana waxaa la waayayaa hormarka arinta koowaad waa in aan helnaa degenaansho oo aanan is dagaalin, dhulkeena Malaysia waxaa ka jirta kala duwanaan dhanka diimaha,dhiiga thaqaafada,iyo afka,sidaa iyada oo ay tahay ayaan waxaan arinta koowaad ka dhignay in la helo daganaasho ku dhisan isa saamixitaan,isla markaana aan wada qayb sano khayraadkeena iyo maamulkeena sidaa ayaa uu ku kobcay dhaqaalaha dalkeena " Su'aal:-Laakiin waxaa adag jawi ka madax banaan laaluush iyo is daba marin dhanka maamulka iyo dhanka dhaqaaleba waa maxay arinta aad uga takhalusteen arintaasi ? Mahathir:-" Waxaa muhiim ah la helo maamul fiican si looga hortago is daba marinta laalusha mida ugu muhiim san waa in la hor marariyaa maamulka,malasyia waxaan xadayn ku sameenay adag dhamaan howlaha tusaale ahaan haddii aad doonayso in aad iibsato dhul arimaha kugu waa jibka ah waa in la helo ogalaanshu iyadoo wakhti xadidan loo qoondeeyay dhamaan howsha haddii la ogaado in howshu si deg deg ah ku socoto ama si dhaqso ah lagu sameeyo waxaa la dareemayaa in ay meesha ku jirto laaluush iyo is daba marin waa ay adagtay in qaanuun oo kaliya looga taqaloso laaluusha iyo is daba marinta laakiin wadankeena Malaysia waxaan ka samaynay haayada la dagaalanka musuqa (ANTI CORRUPTION ANGACY)" Su'aal:-Qiyaastii dadka reer Malaysia ee tirade yar ee shiinaha ka soo jeeda sanadki 1970 waxay ahaayeen 95% dadka ugu dhaqaalaha badan dalkaasi halka ay dadka Malaya ay ahaayeen kuwa aad u hooseeyo maanta xaaladaasi xagee maraysaa? Kuala Lumpur, caasimaada Malaysia. Mahathir:-"xaalada dhaqaale ee dalka aad bay u fiican tahay iminka Shiinuhu waxay garawsadeen in la is caawiyo xiligii hore 1% ayaa waxaa dhaqaatiir ahaa dadka ree Malaya inta kale ee dhimana waxay ahyaana waxay ahayen Shiinaha iyo Hindinta,99%,laakiin iminka dadka reer Malaya ee ugu badan way soo siyaaday ilaa 40% dhanka dhakaatiirimada waxaan siinaa furada ugu badna dadka reer Malaya maxaa yeelay waxaan u sheegnay dadka kale ee tirade yar in haddii ay kaligood wax haystaan dhib imaanayo laakin haddii dhamaan wax la wada haysto oo la siman yahay in laga bad baadayo ku dirirka dhaqaale " Su'aal:-Intee le ay le eg tahay Miisaaniyada aad ku bixisaan dhanka wax barashada? Mahathir:-"Aad bay muhiim u tahay Aad bay muhiim u tahay Dawladdaan waxay ku bixisaa 25% wax barashada miisaaniyadeeda " Su'aal:-Qiimahaasi waa kan ugu sarayo dunida oo idil soo sidaa maahan ? Mahathir:-haa waa qiyaas aad u sarayso waagii hore maanan lahayn jaamacad balse waxaan u dirnay dhalinyaradeena wax baranayso dunida oo idil meeshii jaamacad leh. Su'aal:-Sidee isugu xirtaan Siyaasadda diinta iyo Dawladda maadama dalku yahay dal diimo badan ka jiraan? Mahathir:-kaniisadu waagii hore yurub waxay ahayd mid ay dowladu soo galiso maamulka laakiin marar ayaa ay iska hor imaan jireen oo dhib ka dhalin jirtay dhanka maamulka sidaa darteed ayay u kala saareen Siyaasadda iyo diinta,sidaa awogeed ayaa qaar ka mid ah muslimiintu waxay kala saareen Siyaasadda iyo diinta,arintaasi maahan mid macquul ah maxaa yeelay islaamku waa mid balaaran waa dastuurka nolosha mana suurtagalayso in la kala saaro diinta iyo wax kale arinta ugu muhiimsan waa tan ku saabsan sidii aan uga faa'iidaysan lahayn diinta islaamka,laakiin maahan in la leex leexiyo tafsiirka diinta islaamka, Musatafe Atatoork waxaa uu malayn jiray in turkey ay tahay dowlad calaami ah oo aan diin shaqo ku lahayn sidaa darteed uu hor mar ka gaaro siyaada sida yurub oo kale waxaana uu u malayn jiray Ataroork in ay tahay diintu caqabada kaliya ee hor marka dalkiisa hor taagan" waraysigu mid aad u dheer buu ahaa waxaan ka soo qaaadanay oo kaliya intaas. Sidee haddii aan Soomaali nahay ku gaari karnaa Hor marka uu tiigsaday dalka Malaysia ? buug la yiraahdo(Nasharah Sharqul awast) Middle East Review 1981) oo sanad kasta dalalka carabta falanqayn ku samayn jiray waagaasi ayaa sanadii 1981 daabacadiisii waxaa uu ku sheegay In soomaaliya ay gaari doonto 2012 horumar aad u baaxad wayn sida ay ku socotay marka loo eego xiligaasi, balse iminka way mooqataa in aysan rajada buugaa uu moojiyay aysan hayn mid wax ka soo naasu cad yihiin maadaama dalka soomaaliya ay cad cad u kala jareen hogaamiyaal kooxeedyo tantiisa gaar ah ka door biday tan umada soomaaliyeed soo idil. Xiligii dahabiga ahaa ee Soomaaliya soo maray waxay ahayd sanadii 1974 markii 25000 oo macalin ay ku dhaqaaqeen dhamaan gobolada dalka soomaaliya si dalka loola dagaalamo wax quris akhris la'aanta Soomaaliya waxaana loogu magac daray (Ololihii Horumarinta reer Miyaga) [Rural Development. Campaign.] waxaana ka faaiidaystay dad aad u badan iyadoo ay socotay mudu sideed bilood waxaana arintaasi soorta galiyay eebe ha u naxariistee madax waynihii Soomaaliya Marxuum Maxamed Siyaad Barre dowladii Soomaaliya ayaa waxya ku bixisay miisaaniyad dhan 5225 Malyan oo shilin Soomaali ah (Middle East Review 1981) ayaa waxaa uu sheegay in sanadii 1969 markii ay ardayda Soomaaliyeed dhameeyeen waa sida uu qoraye (546,51) waxaana ay kur u sii keceen 1970 iyoo gaaray (285,003) Balse buuga isagoo qoraalkiisa sii wada ayaa waxaa uu sheegay sanadii la daabacayay ee 1981 in ay dhamaayeen ardayda soomaaliyeed 400,000 Sanadkii 1970 waxaa dugsi sare dalka oo idil ku yaalay sida aan ka soo xiganay buuga 10 dugsi sare oo ay Muqdisho 3 ku taalay halka Hargaysana 2 ku taalay 5ta kalana gobolada dalka ay ku kala yaaleen. balse 1979 ayaa waxaa si deg deg ah kor ugu kacay dugsiyada sare ee soomaaliya waxayna gaareen 37 dugsi sare. waxaa meesha aan joogu na geeyay waa dagaalada iyo dirirtii aan galay waxaana oo dhamaan xaartay aqoontii iyo aqoonyahanadii,Tusaale Malaysia iyada ayaa dadkeeda in ay wax ka soo bartaan dibada ugu diir jirtay laakiin Soomaaliya kii wax yaqaanay ayaa intii uu yaqaanay wadamada reer galbeedka uga bariis raadsaday aqoonyahanada soomaaliyeed iyaga oo kaashanayo EEBE iyo diinta islaamka ku dhaqan keeda ayay ka saari karaan dhibka soomaaliya haysta bedelkii jaahiliin aan waligood qalin iyo buug qaadan ay qaribi lahaayeen dalkeena. Diinta islaamka ayaa waxay na faraysaa in wax la barto iyadoo EEBE wayne quraanka uu ku daray soo rad la yiraado (IQRA) Akhir oo macaneheedu yahay baro,barshada aqoonta diini iyo maadiba umada muslimiinta waa mid ku waajib ah maxaa yeelay qofku inta oo jaahil yahay isaga ayaa cadow isku ah marka laga tago dadka kale dhibka uu ku hayo. Hormarku maahan mid si sahlan lagu gaari karo,tusaale ahaan dalkeena Soomaaliya waxaa aad ugu muhiim san in marka la doonayo in hormar lagu tiigsado waa in marka hore bulshadeena laga soo wada dhisaa dhanka aqoonta waxaan wada og nahay in dadka Soomaaliyeed qiyaastii inta badan ay yihiin dad wax dhagaysta oo kaliya waxa loo yaqaano (Bowsi ama cilmi dhigeed) anakoo halkaasi ka shidaal qaadaanayo waa in dadka marka hore lagu dhiiri galiyaa wax barashad iyo ahmiyada ay lee dahay " waxaan u soo taagnaa dad soomaali ah oo Nairobi joogay oo tagay Dalka Maraykanka markii ay halkaasi tageen ayaa ay dadkii kale fahmi waayeen ee Maraykanka ahaa markaas ayay iyagoo talo siinayo dad kale oo ehelkooda ah waxay ku yiraadeen war luuqada iska soo dhisa " Soomaalidu inta badan dalalka shisheeye waxay u aadaan sidii loo tabcan lahaa lacag oo kaliya balse maahan in taas oo kaliya in laga fakaro lacagta aad shaqayn 5 sano ama 10 sano hal maalin ayaa la dhici karaa laakiin aqoonta aad baranyso 1 sano ama 4 sano maahan mid laga dhici karo sidaa darteed waa in dadku isku howlaan dibada jooga in ay noqdaan sidii dadkii Reer Malasiya ee dibada inta ay wax ka soo barteen dalkoodii ku anfacay, Waxaa diyaariyey. --Bootaan 21:41, 13 Sebteembar 2008 (UTC) Gabay. Gabay (,) wadar (Gabayyo) waa Nooc maansada ka mid ah oo leh qaafiyad iyo luuq oo aan muusig loo tumin. Gabayga ayaa ah waxa ugu sarreeya ee hadal lagu cabiro, ka yaqaana waxaa loogu yeeraa "Gabyaa" ama "Gabayyahan," Gabay waa maxay? Gabay waa hadal murtiyeed taxan oo ka kooban beydad (tuducyo) mid waliba isugu xidhan yahay laba qaar oo leh qaafiyad iyo miisaan ka dhexeeya. Abtirsiinta gabayga. inkastoo aan la isku waafaqsanayn abtiriska gabay, maanso, suugaan, oo nimba meel u qaaday hadana waxaan la isku diidanayn in gabay yahay jaad ka mida Suugaanta. Tilmaan. Gabaygu waa murtida ugu weyn ee wax lagu cabiro, Haddii uu hadalku yahay dhawaaq la isku afgarto oo ka sarreeya dhawaaqa xayawaanku isku afgarto, gabaygu waa heerka dhawaaqaas oo kor loo sii qaaday laguna qurxiyey falsafad, khayaali iyo naaxiyad. Gabaygu yahay boqorka Suugaanta Soomaaliyeed, isla markaana ah midka ugu adag xagga qaafiyadda, Gabaygu waxa uu uga duwanyahay maansada inteeda kale waxa uu leeyahay miisaan ku salaysan Hojis iyo hooris (Qayb hore iyo Qayb dambe), isla markaana waxa shardi ah in ugu yaraan laga helo laba xaraf oo isku mid ah oo midna hinjska ku jiro midna hooriska si loo deel qaaf tiro gabayga, laba xaraf oo isku mid ah hadii laga waayo gabaygaasi waa (deelqaaf) nuuqus mana deel qaaf tirra, si kastoo gabaygaagu u miisaamo shaqalka iyo hadanaa haduusan deel qaaf tirrayn gabaygaasi waa jacbur. Booska uu ka joogo soomaalida. Gabaygu waa boqorka maansada soomaalida haddii la eego jacaylka weligii loo qabey iyo sida weyn ee uu u taabbo galay. Muddo dheer wuxuu ahaa dariiqa ugu habboon ee ay dadku warbixinta isugu gudbiyaan taariikhdana ku kaydiyaan, isla markaa isku ammaanaan, isku abaal mariyaan, iskula taliyaan, ku xafiiltamaan ku dagaallamaan kuna haasaawaan. Geeraarka, jiiftada, buraanburka iyo heesaha qudhoodu xoog iyo xiiso badan waa ay lahaan jireen, laakiin midkoodna ma yeelan awoodda iyo qiimaha gabayga. Gabaygu waa hubka laba afle ah oo nimba dhinucuu rabo u adeegsado, wuxuuna qaban karaa wax seef iyo waran qaban karin, soomaalida ayaa gabayda markii dareen jiro sida Murugada, Gumaysiga, Dhiidhada, Colaada, Farxada, Guusha, Guubaabada, jacaylka, Gabayga ayaa ka dheerayn jiray haada iyo gaadiidka, isagoo la isu marin jiray meelo fog fog. nin aan waligiis la arag baa lagu aqoonsan jiray gabayadiisa dartood, maadaama meelo aad u fog laga maqlay. Gabaygu ha u badnaado loollanka iyo fadqalallada cidaha ka dhex aloosan, wuxuuse ka tegey dhaxal culus oo dhinac walbaba leh, baroordiiq, kaftan, diin iyo sifaynta waayaha iyo dabeecadda intaba leh. Ma aha wax iska abuurma ama la iska tiriyo oo dabadeed iska macno beela, ee mar walba wuxuu ahaa warbixin ku saabsan waqtiga la marayo iyo xaaladda nololeed ee qof iyo bulsho lagu jiro. Haddii aynu waddadii dheerayd ee uu gabayga soomaalidu ku soo hayaamay dib u milicsanno, waxaa aynu arkaynaa in uu soo maray maraxalado badan oo ay mid waliba sawir xoog leh inaga siinayso waqtigeedii iyo xaaladdeedii. Mar haddii aanay bulshadii hore wax qori jirin maansada uu gabaygu ugu horreeyaa waa dhabbada keliya ee looga aroori karo taariikhda iyo hiddaha soomaalida. Ninkii gabay loo tiriyo wuxuu dareemi jiray sidii in la dullaystay oo kale, markaasbuu isna tirin jiray mid aan kii ka dhicin, dad weynaha ayaa mar walba ahaan jiray xaakinnada gabayada, waxaa jira silsilado gabayo ah oo la isu tiriyay oo caan ka noqday gayiga soomaalida oo dhan, waxaa ka mid ah: Silsiladii Guba, Silsiladii Halacdheere, Silsiladii Siinleey, Silsiladdii Deelleey iyo kuwo kale oo badan, Dhismaha gabayga. Si kasta oo sharciyadaas cilmi ahaan loo barto qof waliba gabay ma tirin karo haddii aanay xeerarkaasi si dabiici ah maskaxda ula falgelin. Sababta ay dadka qaar iyaga oo carruur ah sirta gabay curinta u helaan qaar kalena iyaga oo duqay ah beyd keliya u dhisi kari waayaan waa arrin kollay aniga yaab ila ah. Taa darteed shaki badan baan ka qabaa qof aan af soomaaliga u dhalani, si kasta oo uu xeerarka maansada u barto, in uu gabay curin karo. Deelqaaf. Guud ahaan marka maansada laga hadlayo waxaa aynu had iyo jeer maqalnaa wax loo yaqaan “deelqaaf". Haddaba taasi waa maxay? Intii aan far soomaalida la qorin xuruufta carabiga ee Qur’aanka lagu baran jirey ayaa la yaqaanney laguna dhaqmi jirey. Sidaa darteed ereyga deelqaaf wuxuu sida muuqata ka yimid labada xaraf ee carabiga ah ee d (deel) iyo q (qaaf). Ujeeddaduna malaha waa: maansada jaban ee aan qaafiyad iyo miisaan ku soconi waxay la mid tahay iyada oo isla maanso keliya loo wada qaatay labada xaraf ee d iyo q. Waayo qaafiyaddu waa in ay ahaataa xaraf keliya. Haddaba waxaa laga yaabaa markii u horraysey ee uu ereyga deelqaaf baxay in ay ahayd mar uu qof soo bandhigay tix ku wada socota labada xaraf ee d iyo q, dabadeed lagu dhaliilay: tixdaadu waa deel-qaaf. Ka dibna ay sidaa ku hirgashay. Waxaynu kale oo og nahay in xarafka d ee carabiga ah aan gadaal xaraf kale lagaga dari karin. Sidaa darteed waxaa laga yaabaa in loo jeedo: maanso aan ereyadeeda iyo qaafiyaddeedu isu dheelli tirnayni waxay la mid tahay d (deel) oo gadaal lagaga daray q (qaaf), taas oo aan bannaanayn. abbaarta iyo taariikhdu waa lama illaawaane aarankii dibjiray baan intaa ‘ooho’ leh yahaye Tiraab. Waa aynu aragnaa tuducu isaga oo aan macnihii iyo xarafkii qaafiyadda midna waayin haddana in uu dheelliyey sidaana ku burburay. Waxaa habboon maansoyahanku in uu ilaaliyo anshaxa suubban iyo edebta guud. Haddiise uu dhex dabbaasho aflagaaddo iyo meelkadhac, si kasta oo ay maansadu fan ahaan u dhisan tahay waa deelqaaf. Waxaa jirey rag tiriyey tixo fan ahaan sarreeya laakiin asluub ahaan aad u hooseeya sidaana ku milge iyo maamuus waayey. U malayn maayo taariikhda in uu soo maray gabyaa Maxamed Cabdulle Xasan deelqaafka noocaas ah kala mid ahi, waayo ma jirin erey xun oo uu carrabkiisu ka dhawrsan jirey. Laakiin dhaliishaa isaga waxaa u asturay maansadiisa badan ee wanaagsan. Anshax ilaalinta macnaheedu ma aha in aan lagu dhiirran in wax cusub laga gabyo ama si cusub loo gabyo. Mana aha in hab-fekerka iyo hab-dhaqanka guud ee bulshada addoon loo noqdo, kaas oo laga yaabo in uu dambeeyo ama qaldan yahay. "Dalka la isku haystaaba waa degelladiinniiye" "Xaggeed durugsateen gabaygu waa idinku deelqaafe?" Labadan nin doodda qabyaaladeed uga gar niqi mayno ee waxaa inooga dan ah deelqaafka halkan ku carrabbaaban. Labada deelqaaf ee dambe labada hore waxay kaga duwan yihiin iyagu maanso ahaan ma qaldana ee mid anshax ahaan ayuu qarriban yahay, midna dood ahaan ayuu gurracan yahay. Xataa hadalka caadiga ah qofka labadaa arrimood ku kaca waxaa lagu tilmaamaa qof deelqaaf ku hadlay. Luuqda. Maanso waliba waxay leh dahay luuq u gaar ah oo lagu garto. Hees cayaareedda kala duwan mid waliba waxay leh dahay luuq iyo naaxiyad u gooni ah, oo ay inta badan weheliyaan jiib, jaan, sacab iyo mararka qaarkood durbaan ama muusig kale. Sidoo kale hees hawleeddu sida ay u kala duwan tahay ayey u kala luuq duwan tahay. Gabayguna waa la mid oo wuxuu leh yahay luuq u gaar ah oo marka dhawaaqa u horreeya la maqlo la garanayo waxa soo socdaa in uu yahay gabay. Waase ay dhacdaa, siiba waqtigan casriga ah, in gabayga luuq la’aan la mariyo. Haddaba gabaygu isaga oo leh luuq ku dhisan miisaanka caanka ah ee (hoyaalayeey hooyaalayeey hoyaalayey hooye), haddana gabyaa waliba wuu samaysan karaa luuq isaga u gooni ah, isaga oo aan isla markaa jebin miisaanka kor ku xusan. Kicinta codka iyo dejintiisa, jiidista ereyada ama goyntooda, iyo inta beyd ee lagu hoorinayo, gabyaa waliba khayaaligiisa ayuu ka samaystaa. Bal tusaale ahaan isu eeg Timocadde iyo Dhoodaan. Waxaad arkaysaa in ay leh yihiin laba luuqood oo aad caan u ah aadna u kala duwan, taas oo aan codka oo keliya ahayn. Gabyaaga aan lahayn luuq isaga u gooni ahi wuxuu raacaa laba dariiqo mid uun: In uu adeegsado luuq guud oo aan cid ay u gaar tahay la aqoon, ama in uu qaato luuq gabyaa kale. Haddaba maansada kale ee aan gabayga ahayn waa aynu fahmi karnaa sababta loogu luuqaynayo, ama jiibta, jaanta, sacabka iyo qalabka la tumo loola miciinsado. Waayo munaasabad hawleed iyo mid cayaareed labadaba ereyada maansada waxaa la muhimmad ah amaba ka sii muhiimsan xamaasadda iyo xiisaha la rabo in jawiga lagu abuuro. Arrimahaana waxaa lagama maarmaan u ah naaxiyad iyo jiib macaan oo dareenka kicin kara. Dareenka sidaa loo kiciyey ayaa hawsha la hayo culayskeeda lagu illaawaa, farxadda lagu jiro loogu furfurmaa, madaddaaladana loogu riyaaqaa. Hooyadu marka ay ilmaha hees cod macaan ugu luuqayso wuu ku raaxaystaa dabadeed oohinta joojiyaa. Marka uu barbaar cod furani si yaab leh cayaar ugu dhufto gabdhaha la jooga kama tagaan kuwa maqanina kama raagaan. Xoolaha marka hees shubaal ah loo saaro darka ayey ku soo qamaamaan biyahana habsami u cabbaan. Xataa neef biyodiid ah haddii cod macaan loogu heeso waxay u badan tahay in uu cabbo. Laakiin gabayga hawl laguma fududaysto, dheel la tumayana hab-dhaceeda laguma ilaashado, ee waxaa laga mariyaa gole aamusan oo isdhegeysi iyo degganaan leh. Haddaba waa maxay ujeeddada loogu luuqeeyaa? Miyiga, oo ah dhulkii gabayga laga tirin jirey, habeen iyo maalin dadku wuu kala durdurugsanaa oo waxaa la ahaa debedjoog. Haddiiba aan la soconayn ee la shirayo ama si kale loo bulshaynayo badanaa aqal gudihii laguma kulmi jirin ee waxaa la isugu iman jirey gole bannaan, waxaana isu iman jirey dad badan. Xataa golayaasha ardaaga caweysku ka midka yahay dadku isku gogol ma ay ahayn ee qofba meesha uu jeclaysto ayuu dooyaysan jirey ama jeegada dhigan jirey. Xaaladahaas oo dhan ismaqalku wuu liitey oo dabayl, dhir, habeen iyo hugunka xoolaha ayaa dadka ku kala dhex jirey. Sidaa darteed waxaa daruuri noqotay in la helo wax carqaladahaa lagaga gudbo, taasina sida muuqata waxaa ay noqotay in gabayga kor loogu luuqeeyo. a) In maqalka dhegeystaha lagu soo jiito lana abuuro jawi gabay. b) In codka kor loogu qaado si loo wada maqlo. t) In ereyada lagu jiidjiido si loo fahmo. Maanta qiimo weyn lama siiyo ku luuqaynta gabayga, sababta oo ah xaaladda nolosha ayaa tii hore ka duwan. Qol afar derbi leh lagama dhex qaylin karo oo jabaqda codka ayaa soo noqnoqonaysa. Isla markaa lama hayo waqti lagu dhegaysto qof gelin dhan tix jiidjiidaya. Saldanadii Ogaadeen. Saldanada Ogaadeen waxay ka bilaabatay Ugaas Khalaf-Madoobe Xasan-Dheere, wixii intaa ka horeeyay waxaa 17 jiil beesha Absame utalin jiray Beesha Jidwaaq, khaasatan beesha Bartire. Ugaas Khalaf-Madoobe saldanadiisii ilaa hada way socotaa, inkastoo dadkii farcamay isku qabsadeen cidii hayn laheyd derejada "Ugaasnimo" ee beel weynta Ogaadeen Absame. Ibnu Baduuda. Ibnu Baduuda wuxuu ahaa nin socdaal ku maray meelo badan oo dunida ka mida gaar ahaan Afrika, Aasiya, wuxuu ku dhashay Danja wadanka marooko. wuxuu leeyahay kitaab uu ku qoray wixii uu safarkiisii dheeraa ku arkay تُحفة النُّظار في غرائب الأمصار وعجائب الأسفار. Buugiisa waxaa ka mida meelo uu kaga hadlayo magaalooyin uu ka tagay soomaaliya sida saylac iyo Muqdisho, Doolow. Doolow waa magaalo waqooyi bari ee Gobolka Gedo isla markaana ah magaalo madaxda degmada Doolow. Magaalada Doolow waxay leedahay xaduud la leedahay labo degmo oo ka tirsan Gobolka Gedo; waana Degmada Beledxaawo iyo Degmada Luuq. Sidoo kale waxay xaduud la leedahay gobolka Suufka ee dalka Itoobiya.waxaa degaa beelaha Digil i Mirifle oo iinta badan ukala qeybsantahay balse waxaa kataliyo beesha surre oo awood xoogan ku leh dhanka ahlusnna wal jameeca dahnka alshabaabna waxaa heysta nin kasoo jeeda beesha surre oo lagu magacaawo nuur dheere Maamul. Degmada Doolow waxay degmo noqotay horaantii 197yadii. Doolow waa magaalo weyn degmooyinka 6da ah ee Gobolka Gedo. Waxaana Doolow daga Qabaalida kala ah, Gawaaweyn, Mareexaan Garre iyo Shirmooge. Adolf Hitler. Adolf Hitler waxa uu dhashay 20 April 1889 – 30 April 1945) waxa uu ahaa Austrian ku dhashay German waxa uu ahaa siyaasi iyo hogamiyaha of the National Socialist German Workers Party (Af-Jarmal: Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei, abbreviated NSDAP), oo badaanaa loo yaqaano Nazi Party waxa uu xukumayay Germany laga bilaawo 1933 ilaa 1945, serving as chancellor laga bilaawo 1933 ilaa 1945 iyo as head of state (Führer und Reichskanzler) laga bilaawo 1934 ilaa 1945 wuxuu ahaa waaguu yaraa baalashle naxariiis badan oo miskiin ah kabacdina wuxuu noqday hogaamiyo aan nixin Sasiiliya. Sicily (Talyaani: Sicilia [sitʃiːlja]; Sicilian: Sicìlia) waa jasiiradda ugu weyn ee badda Mediterranean. Waa gobol madaxbannaan oo Talyaani ah, Koonfurta Talyaaniga iyo jasiiradaha yar yar, oo si rasmi ah loo yaqaano Regione Siciliana. Sicilyadu waxay ku taallaa Badda Mediterranean dhexe, koonfurta jasiiradda Talyaaniga, taas oo ay kala soocaan Biyaha Dhuxul ee Messina. Meelaha ugu caansan waa Mount Mount, oo ah kan ugu dheer ee firfircoon ee Europe, [4] iyo mid ka mid ah kuwa ugu firfircoon adduunka, hadda waa 3,329 m (10,922 ft) sare. Jasiiradu waxay leedahay jawi caadi ah Mediterranean. Caddaynta ugu horreeya ee suugaanta ee hawlaha bani'aadamka ee jasiiradda waxay ka timaadaa 12,000 BC. [5] Qiyaastii 750 BC, Sicily waxay lahayd saddex fannaani ah iyo daraasiin gumeysi oo Giriig ah, iyo 600-sano ee soo socda, waxay ahayd goobta Sicilian Wars iyo Dagaalkii Punic. Xilligii dayrta ee Boqortooyada Roomaanka ee qarnigii 5aad AD, Sicily waxaa lagu xukumay inta lagu guda jiray qarniyadii Hore ee Vandals, Ostrogoths, Boqortooyada Byzantine, iyo Emirate of Sicily. Nimanka Norman oo ka soo jeeda Koonfurta Talyaaniga ayaa keenay in la abuuro Boqortooyada Sicily, taas oo markii danbe ay xukuntay Hohenstaufen, Aqalka Capetian ee Anjou, Spain, iyo House of Habsburg [7] Ugu dambeyntii waxaa lagu soo koobay Golaha Bourbon ee Boqortooyada Naples sida Boqortooyada Labaad Sicil. Waxay noqotay qayb ka mid ah Talyaaniga sannadkii 1860 ka dib markii uu soo kiciyay masruufka masruufka, kacdoon uu hoggaaminayey Giuseppe Garibaldi inta lagu guda jiray mideynta Talyaaniga iyo codsi. Sicily waxaa la siiyey xaalad khaas ah oo ah gobol madax-bannaan 15-kii Maajo 1946, 18 maalmood ka hor aftidii dastuurka Talyaaniga ee 1946-kii. Inkastoo, madax-bannaanida intooda badani weli wali ah mid aan la fahmin, gaar ahaan madax dhaqaale, sababtoo ah sharci-dejinta madaxbannaan ayaa dib loo dhigay by guddiga parityetic (50% Talyaaniga, 50% Gobolka Siciliana), tan iyo 1946. Sicily waxay leedahay dhaqamo taajir ah oo gaar ah, gaar ahaan marka la eego farshaxanka, muusikada, suugaanta, cunnooyinka, iyo dhismaha. Waxay sidoo kale ku jirtaa meelaha muhiimka ah ee qadiimiga ah iyo qadiimiga, sida Necropolis of Pantalica, Dooxada Temples, Erice iyo Selinunte. Iswisarland. Iswisarland (afka jarmalka: die Schweiz. afka faransiiska: la Suisse, afka taliyaaniga: Svizzera), amab midawga iswisarland waa jamhuuriyad fadaraali ah oo ku taala badhtamaha yurub waxa ay ka koobantahy, 26 gobol. caasimdana waxa u ah magaalda Beren wadanka iswesarland waxa uu raacaa siyaasad dabada uga baxsan tan caalamka ee caadiga ha. xaaladan siyaasadeed ee ka gadisan ta badi caalamku ku dhaqmo waxa uu wadankani haystay ilaa sanadii 1515 Switzerland, si rasmi ah Isbahaysiga Swiss, waa waddan madax banaan oo Yurub ah. Waxay ka kooban tahay 26 kantoon, iyo magaalada Bern waa fadhiga maamulka federaalka. [1] [2] [note 1] Jamhuuriyadda federaaliga waxay ku taallaa galbeedka, bartamaha iyo koonfurta Yurub, [9] [note 4] iyo waxaa xuduud u leh Talyaaniga koonfurta, Faransiiska galbeed, Jarmalka xagga woqooyiga, iyo Austria iyo Liechtenstein xagga bari. Switzerland waa waddan aan debedda lahayn oo juquraafi ahaan loo kala qaybiyay Alps, Plateau Swiss iyo Jura, oo leh guud ahaan 41,285 km2 (15,940 sq m) (dhulka dhul dhan 39,997 km2 (15,443 sq mi)). Inkasta oo Alps uu ku nool yahay qaybta ugu badan ee degaanka, dadka reer Swiss ee qiyaastii siddeed milyan oo qof ayaa inta badan ku yaal dhulka, halkaas oo magaalooyinka ugu waaweyn laga heli karo: kuwaas oo ka mid ah labada magaalo ee caalamka iyo xarumaha dhaqaalaha Zürich iyo Geneva. Dhismaha taariikhda Isbahaysiga Hore ee Isbahaysiga Xoreynta Is-bahaysiga taariikhda dhexe ee dabiiciga ah, taasoo keentay guulo isdabajoog ah oo ka dhan ah Austria iyo Burgundy. Xornimada Swiss-ka ee Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada Sacuudiga waxaa si rasmi ah loogu aqoonsaday Nabadda Badbaadiya ee 1648. Dalka ayaa taariikh u ah dhexdhexaadnimo hubaysan oo dib ugu laabtay Dib-u-hagaajinta; kuma jirin dawlad caalami ah tan iyo sannadkii 1815 mana ku biirin Qaramada Midoobay illaa 2002. Si kastaba ha ahaatee, waxa ay raacaysaa siyaasad dibadeed oo firfircoon, waxaana inta badan ku lug leh geeddi-socodka nabadda adduunka oo dhan. Intaa waxaa dheer, in ay tahay goobta lagu magacaabo Red Cross, Switzerland waxay hoy u tahay ururo caalami ah oo badan, oo ay ku jiraan xafiiska labaad ee UN ugu weyn. Heerka yurub, waa xubin muhiim ah oo ka tirsan Ururka Ganacsiga Bilaashka ah ee Yurub, laakiin gaar ahaan qayb ka mid ah Midowga Yurub, Aagga dhaqaalaha Yurub ama Yurub. Hase yeeshee, waxay ka qaybqaadataa aagga Schengen iyo Suuqa Tekil ee Yurub iyadoo loo marayo heshiisyo laba geesood ah. Marka la eego isgoyska Jarmalka iyo Romance Europe, Switzerland waxay ka kooban tahay afar qaybood oo waaweyn iyo dhaqameedyo: Jarmal, Faransiis, Talyaani iyo Romansh. Inkasta oo dadka intooda badani ay yihiin jarmal, hadana aqoonsiga jinsiyadeed ee Swiss wuxuu asal ahaan ka soo jeedaa taariikh nololeed caadi ah, qiimaha la wadaago sida fedraalka iyo dimuqraadiyada tooska ah, [11] iyo calaamadaha Alpine [12] [13] Isbeddelka luqadeed ee kala duwan, Switzerland waxaa lagu yaqaanaa magacyo kala duwan: Schweiz [ʃvaɪts] (Jarmal); [note 5] Suisse [sɥis (ë)] (Faransiis); Svizzera [zvittsera] (Talyaani); iyo Svizra [ʒviːtsrɐ] ama [ʒviːtsʁːɐ] (Romansh) [note 6] Goobaha iyo stamps, magaca Laatiin - had iyo jeer loo gaabiyo "Helvetia" - waxaa loo isticmaalaa halkii afarta af hooyo. Switzerland waa mid ka mid ah waddamada ugu horumarsan adduunka, iyada oo hantida ugu sareysa ee loogu talagalay qofka weyn iyo kan sare ee ugu sarreeya qarashka gudaha gudaha sida ay sheegtay IMF [14] [15] Switzerland waxay ku tiirsan tahay heer caalami ah ama meel u dhow caalamka Waamid kamida dawladaha caalamka ugu qanisan waxa ay ku guulaysatay midkamida magaalooyinka wadankani oo ah magaalada suyuurikh in loo doorto magaalda caalamka ugu nolasha fiican sideed sano oo isku xigta juquraafi ahaan. waxa ay ku taalaa iswisarland badhtamaha qaarada yurub waxa ay xuduud kala leedahay dhanka waqooyi wadanka jarmalka galbeedkana wadanka faransiis ka koonfurtana wadanka taliyaani ga dhanka barina wadamada Austriya iyo wadanka yar ee lekhtanishtayn dadka. dadka kunool wadanka iswisarlan waxa ay gaadhayaaan ilaa todobo milyan oo qof Isloveeniya. Isloveeniya (sl: Slovenija) waa wadan ku yaalo qaarada Yurub Nuur ibn Mujaahid. Taariikh nololeedkan waxaa soo diyaariyay taariikh-qore Dr. Harvel Sebastian, waxaana lagu so qoray kitaabka la yiraahdo The Encyclopaedia Africana Dictionary of African Biography (Vol. 1) Nuur ibnu Mujaahid oo ku magac dheer Nuur binu al-Waziir, oo u dhashay beesha Mareexaan SADE, wuxuu ka mid ahaa madaxdii ka katalin jirtay saldanaddii Muslimiinta ee Adal. Markii uu geeriyoodey Imaamkii Muslimiinta ee Adal, Imaam Axmed Ibraahim Garaad (Gurey), waxaa kala wareegay kursiga madaxnimada, Amiir Nuur oo dumaaley haweenaydii uu ka geeriyoodey Imaam Axmed Gurey. Amiir Nuur waxaa loogu magac daray Shahib al-Fath at-Thani oo micnaheeda tahay Afadii Halyeygii Labaad. Markii Imaam Axmed Ibraahim Garaad (Gurey) la dilay sanadkii 1543kii, ciidankii uu hogaaminayeyna ay dib ugu soo laabtay xaruntoodii Harar, waxaa soo muuqday firaaq hogaamineed oo la soo gudboonaadey adal2 Saldanadda iyo shucuubtii ay mas'uulka ka ahayd. Waxay cid kasta oo ku jirtay xayndaabka Imaarada ay ku noqotay naxdin iyo anfariir in ay waayeen Imaamkoodii geesinimada, caddaaladda, iyo hogaaminta eebbe u hibeeyey. Amiir Nuur waxaa dhashay Imaam Axmed walaashiis; (laakiin qaar kamid ah dadka taariikhdan waxa ka qoray waxay rumaysanyihiin, in Amiir Nuur uu la walaal ahaa Imaam Axmed Gurey), Amiir Nuur wuxuu dadaal dheer ku bixiyey dhisitaanka maamulkii Imaarada, iyo ciidankeedii oo uu ka muuqdey niyad jab ka yimid sidii aan horay u soo xusnayba geeridii Imaam Axmed Gurey. Sanadkii 1551 kii waxaa Amiirnimada Saldanadda Awdal loo caleema saaray Amiir Nuur ibnu Mujaahid al-Waziir. Markii la caleema saaray, wuxuu bilaabay abaabul ballaaran oo dhowr sano soo socotey wuxuuna amray in magaalada lagu wareejiyo darbi adag oo gaashaan uga noqda cid kasta oo ku soo duusha. Sanadkii 1554kii, Amiir Nuur wuxuu ku dhawaaqay Jihaad ka dhan ah Boqortooyada Ethiopia, wuxuuna qabsaday gobolada Charchar, Arusi, iyo Hadeya. Sanadkii 1559kii, Amiir Nuur wuxuu markiisii ugu horaysay weerar lixaad leh ku qaaday Gobolka la oran jiray Fatajar halkaasna waxay isaga hor yimaadeen ciidamadii Boqor Galawdewos oo horay uga war helay in Amiir Nuur weerar ku soo yahay. Dagaalkaas waxaa lagu jabiyey ciidamadii Boqor Galawdewos. Markii gacanta lagu soo dhigay Boqor Galawdewos waa la toogtay. adal1 Amiir Nuur markuu Jihaadka mudo 12 sano ah ku jiray buu ku dhawaaqay erayga "Kaffa" oo macnihiisa tahay joojis, dibna ugu laabtay xaruntoodii Harar. Markuu Amiirka ku laabtay magaalada Harar, wuxuu ka war helay in qowmiyadda Oromadu duulaan ku yihiin caasimadda Adal. Sanadkii 1568kii, Amiirka ayaa weerar culus ku qaaday Oromadii duulaanka ku soo ahaa. Markuu soo afjaray weerarkii uu ku qaaday Oromada, buu Harar ku soo laabtay. Markuu magaalada ku laabtay wuxuu la kulmay cudur ummadda baabi'iyay. Asxaabtiisii waxay sheegeen inuu ahaa nin caan ku ahaa geesinimo, karti iyo indheer-garadnimo. Wuxuu kale oo caan ku ahaa dhisidda darbiga adag oo gaashaan uga noqday cid kasta oo ku soo duushay iyo difaaca diinta iyo badbaadada ummadiisa. Bibliography. 1. R.Basset (editor, Histoire de la conquete de l'Abyssinie ("History of the Conquest of Abyssinia"), Paris, 1897-1901; 2. Dr. E. Cerulli, "Documenti arabi per la storia dell'Ethiopia," Memoria della Accademia Nazionale dei Lincei, Vol. 4, No. 2, Rome, 1931 3. Dr. E. Cerulli, La lingua e la storia di Harar ("The Language and History of Harar"), Rome, 1936 4. Dr. E. Cerulli, "Gli Emiri di Harar dal secolo XVI alla conquista agiziana" ("The Mirs of Harar From the 16th Century to the Egyptian Conquest"), 5. Dr. E. Cerulli, Rassegna di Studi Ethiopici, Vol. 2, Rome, 1942 6. Hadj Yusuf AbdulRahman (editor), Kitab Rabi'a al-Qulub fi Dhikr Manaqib wa Fada'il Sayyidina as Sheikh Nur Hussein ("The Springtime of Hearts in Memory of the Virtues and Merits of Our Lord the Sheikh Nur Hussein"), Cairo, 1927 7. J. Spencer Trimingham, Islam in Ethiopia, London, 1952 8. K. Wndt, "Amharische Geschichte eines Emirs von Harar in XVI Jahrhundert," ("An Ahmhari History of One of the Emirs of 16th Century of Harar"), Orientalia, Vol. 6, No. ¾, Rome, 1937 Baddacas. Bada Cas (Af Carabi: البحر الأحمر) Bada Cas waxey ku taalaa Inta u dhaxeysa Afrika Iyo Aasiya, badani waxey ku darsantaa Badweynta Hindiya. bada cas waxa ay u dhaxaysaa Jasiirada Carbeed iyo Afrika waxaana wadaaga wadamada kala ah Jabuuti, Sucuudiga, Masar, Urdun, Yaman, Eratareya, Suudaan Falastiin iyo Somalia oo ay qayb aad uyari kasoogaarto. Bayoloji. Cilmiga Nooloha, Bayoloji (;;;) Bayooloji waa eray ka kooban laba eray oo giriig ah oo kalla ah «Bios» oo ah nolol iyo «Logas» oo ah barashada ama cilmiga. Haddaba bayoolojigu waa barashada waxa nool. Muxuu ka samaysan yahay waxa nooli? Sidee buu u habaysan yahay? Barashada waxa nool waxaa sal u ah barshada unugga. Unuggu waa waxa ugu yar wax nool ee uu ka samaysan yahay jirka nooluhu; ha ahaado mid dhir ama mid xayawaan. Aqoonyahannada bayoolojigu waxay waqti dheer ku lumiyeen barashda dhirta iyo xayawaanka; sida ay u noolyihiin, sida uu jirkoodu u shaqeeyo iyo sida midba midka kale noloshiisa u saameeyo. Qarniyaddi hore, aqoonta cilmiga bayoolojigu sida saynisyada kaleba heer wanaagsan lagama gaarin, sababtuna waxay ahayd iyada oo aan teknoolojigu heer fiican marayn. Qarnigii u dambeeyay aqoontiisu way sii korodhay waana sii ballaaratay, taasna waxaa u suurto geliyay heerka wanaagsan ee uu gaaray teknolojigu. Qeybaha Noolaha. Guud ahaan Noolaha waxaa loo qeybiya shan qeybood oo waa weey kuwaasoo kala ah. Bayoloji. Bayolojiga waxaa soo saaray niman giriig u dhsahay oo sahamiyey wal xo kla dugan ku waas ku guulaystay shamintii ay wadeen Bayolojigu waa cilmiga barashada noolaha iyo ma noolaha; noolahaasi siduu doonoba ha u jiro ama ha u ekaadee. Barashada habka uu nooluhu u shaqeeyo. Qofka baranaya cilmiga bayolojigu waa qof raba inuu wax ka ogaado sida ay waxa nooli u shaqeeyaan iyo waxa ay ka dhisan yihiin. iyo sida waxaa aan noolayn lo is ticmaalo sida wal xo badan o aduunka dulyaal sida dhagaxa Nooluhu wuxuu ka samaysan yahay unugyo. Unugu waa waxa ugu yar ee waxa nooli uu ka dhisan yahay. Unuggu wuu qaybsamaa si uu u bato ama u tarmo. Unugga waxaa ku jira unugyo yar yar oo u ogolada inu unugu kobco ama u koro una ogolada inu unugu siijiro lana dhaxlo. Waxyaalaha ay nooluhu iska dhaxlaan wexey ku jiraan unugga bu´diisa. Nooluhu ma aha wax ku yimid tadawur. Rabbi ayaa abuuray/khalqay. Nooluha dhammaantiis waxaa abuuray Alle wax walba kara. Nooluhu ma aha wax iska yimid oon la garanaynin meesha uu ka yimid. Dadku wexey ka yimaadeen Aadam, nebi Aadan. Aadanna waxaa laga sameeyey ciid. Dhirta Allaa khalqay ee iskama iman. Noolaha dhammaantiis ujeeddo ayaa Alle u khalqay. Ujeedadaasina waa iney ogaadaan inuu Alle wax abuuraa uu jiro. Isagaasna ay caabudaan. Unugga Allaa khalqay, amar Allena waa ku shaqeeyaa. Soomaali Galbeed. Soomaali Galbeed ama dowlad deeggaanka Soomaalida Ethiopia DDSI, waa ismaamul goboleed oo ku hoos jiro dalka Itoobiya. Maamulkaan waxa uu leeyahay madax iyo ciidan u gooni ah waxuuna ku yaalaa Geeska Afrika. Ismaamulka Soomaali galbeed waxee daris latahay Soomaaliya oo ka xigto Woqooyiga,bariga, iyo Koonfurta. Koonfur galbeed na waxaa xigo dalka kenya, galbeedkana gobolada itoobiya.DDSI waxee ka mid tahay dhulka ay Soomaalidu leedahay ee gumaystihii reer yurub ku daray wadanka Itoobiya. Hordhac. Somali Galbeed waxee leedahay taariikh aad u dheer. gumeestihii ingriiska ayaa soo gumeestay dhamaadkii 1890ki, waxaana la dhihi jiray ingriiska somaliland, waxoona ku daray dalka itoobiya 1897. ingriiska markale ayoo isku dayay in oo ka soo saaro ogadenia dalka itoobiya,waa markii oo ingiriiska iyo talyaaniga ee wada shaqeen ee sameeyeen, sida ee gobolada soomaalida u miday lahaayeen. Dagaalkii Labaad ee Aduunka itoobiya waxee isku dayday in ee qaadato, dhulka Eratareya iyo ogadenia. ingriiska dhul yar ayoo ka qaatay ogadenia oo ka bilaawdo, magaalada haud ilaa fransiiska somaliland oo hatta la dhoho Jabuuti. ingriiska dhulkaas ma ku darin itoobiya ilaa sanadka marka oo ahaa 1954tii. 1977 ayaa waxaa dhacday, dagaalkii xoreenta Soomaali galbeed, waa markii ee itoobiya dhibaateysay shacabka ogadenia, waagaas itoobiya waxee iskugu wici jirtay libaaxyada afrika, laakiin madaxweynihii soomaaliya Maxamed Siyaad Barre oo dhalasho ahaan ka soo jeedo dhulka soomaali galbeed ayaa aad uuga xumaaday, dhibaatada ee itoobiyaanka ku haayeen dhulkaas, waa markii oo duulaan ku qaaday itoobiya.ciidamada Soomaaliya iyo somaligalbeed, ayaa isku dayay, in ee itoobiya ka bixiyaan dhulka ogadenia. ciidmada soomaaliya waxee markaas gacanta ku haayeen dhulka ogadenia oo dhan, caasimada addis ababa waxyar ee u jireen. aduunka marka oo arkay, itoobiya oo dhamaaneeso ayaa waxaa garab siiyay wadamada Ruushka oo markaas ahaa Midowga Sofiyet,Kuuba iyo Koonfur Yemen. ciidamada soviet unionka ayaa askarta somalida dib u celiyay, markii ee XDS ee dareemeen in ee ku aadin ciidamada ruushka, dhaqaalihii neh oo ku yaraaday. qaar ka mid ah ciidamada xooga ayaa sii joogay dhulka soomaali galbeed, ayaga oo wadaniyad ka muuqato, waxeena la dagaalamaayeen ciidamada shisheeye iyo kuwa itoobiyaanka. Deegaanka. Ogaadeeniya waa deegaan ku yaala bariga wadanka Waqooyi kaasi oo degaan Dad Soomaali ah. Deegaanka Ogaadeeniya waaa ilaa 200,000 square kilometres, taasi oo xad la leh Djibouti, Soomaaliya iyo wadanka Kenya. Intaasi waxaa dheer, magaalooyinka ugu caansan waxaa ka mid ah Jigjiga, Dhagaxbuur, Godey, Qabri Dahar, Fiiq, Shilavo, Kelafo, Wardheer iyo Danaan. New Delhi. Wa magaalo-madaxda Hindiya oo ukalaqeybsan delhicusub iyo duug New Delhi (liiskan liiska codadka)) [4] [5] waa degmada magaalada Delhi oo u adeegta caasimadda Hindiya iyo saddexda dal ee Hindiya. Dhagaxa aasaasiga ah ee magaalada waxaa dhigtay George V, Emperor of India intii lagu jiray Dushar ee 1911. [6] Waxaa loo qaabeeyey nashqadeeyadii Ingiriiska, Sir Edwin Lutyens iyo Sir Herbert Baker. Caasimadda cusub ayaa la furay 13 February 1931, [7] Viceroy iyo gudoomiyaha Indian Lord Irwin. Inkasta oo dariiqada Delhi iyo New Delhi loo isticmaalo si is-beddel ah loo isticmaalo si loo tixraaco National Capital Territory of Delhi (NCT), kuwani waa laba qaybood oo kala duwan, iyadoo New Delhi ay sameysey qayb yar oo ka mid ah Delhi. Gobolka caasimadda ayaa ah mid aad u weyn oo ka kooban NCT oo dhan oo ay weheliyaan degmooyinka is qabqabta ee dalalka deriska ah. New Delhi ayaa loo soo xulay mid ka mid ah boqollaal reer Hindiya ah oo hoos imaanaya Raysal Wasaaraha Hindiya Narendra Modi ee Cimilada Aqoonta Smart. Calcutta (hadda Kolkata) waxa uu ahaa caasimadda Hindiya inta lagu guda jiray Rajada Koobaad ee Ingiriiska ilaa December 1911. Calcutta waxa uu noqday xarun dhaqdhaqaaqa qaranimada tan iyo dhammaadkii qarnigii sagaal iyo tobnaad oo uu keenay qaybta Bengal kadibna Viceroy ee British India Lord Curzon. Tani waxay abuurtay kobcin ballaaran oo siyaasadeed iyo mid diimeed oo ay ka mid yihiin dilal siyaasadeed oo ka socda saraakiisha Ingiriiska ee Calcutta. Dumarka ka soo horjeeda colonial ee ka mid ah dadweynaha u horseedaya in ay dhameeyaan qulqulka alaabada Britishka ayaa ku khasbey xukuumadda gumeysiga in ay dib ula midoobaan qaybta Bengal iyo gabi ahaanba caasimadda New Delhi. [8] Old Delhi waxay u adeegtay xarun siyaasadeed iyo dhaqaale ee dhawr dal oo kala ah Hindiya iyo Sultanate Sultanate, ugu badnaantii Boqortooyada Mughal ee laga soo bilaabo 1649 ilaa 1857. Intii lagu jiray bilowgii 1900, waxaa la soo jeediyey in loo gudbiyo maamulka Ingiriiska si ay u wareegaan caasimadda Boqortooyada Ingiriiska ee Hindiya, sida Hindiya loo magacaabay, oo ka timid Calcutta oo ku taal xeebta bari, Delhi. [9] Dawlada Hindiya Hindiya waxay dareensan tahay in ay si fudud u sahlanaan lahayd in ay u maamulaan Hindiya Delhi oo ku taal bartamaha waqooyiga Hindiya. Dhulkii dhismaha magaalada cusub ee Delhi waxaa lagu qabtay Sharci Dejinta Dhulka 1894. [10] Afmadow. Afmadoow () waa magaalo ku taala koonfurta wadanka Soomaaliya, taasi oo dhacda badhtamaha gobolka Juba isla markaana xad la leh wadanka Kenya, magaalada Badhaadhe, Kismaayo, Jamaame, Jilib, Xagar, Baardheere iyo Ceelwaaq. Magaalada Afmadoow waxay ku jirtaa caasimada Muqdisho baaxad dhan 401 km. Hordhac. Afmadow waa magaalo aad u facweyn oo ka mid ah degmooyinka Gobolka Jubbada Hoose waxa dago qaabilka somaliyeed ee Ogadeen lakiin waxaa dhinaca dhobley ka dago Gaadsan. Waxay ka mid tahay degmooyinkii ugu horreeyey ee koofurta Soomaaliya. Gumestihii talyaaniga ayaa degmo u magacaabay sanadkii 1889 kii. Bariga waxaa ka xigta degmada Jilib, Woqooyiga waxaa ka xigta degmada Xagar. Woqooyi galbeed waxaa ka xigta degmada Ceelwaaq. Koofur waxaa ka xigta degmada Kismaayo. Koofur bari degmada Jamaame. Koofur galbeedna degmada Badhaadhe. Galbeedna waxa ka xiga degmada Dhobley oo xuduuda Gobolka woqooyi bari ee Kenya u jirto 18KM. Afmadow dadka ku nool waxay ku tiirsan yihiin dhaqashada iyo ka ganacsiga xoolaha nool, ganacsiga yar yar ee badeecooyinka kala duwan iyo beeraha yar yar ee roobka ku baxa. Xaafadaha waaweyn ee magaalada Afmadow waxaa ka mid ah: Waamo, Faanoole, Hodan, Buuloweyn, Adablaha, Buulogumar, Barxadda, Adoole, Baldooska, Danwadaag, Cameroon iyo kuwo kale. Shilin Soomaali. Shillin Soomaali (Astaanta lacagta: Sh.So.;;;; ISO 4217 code: SOS) waa lacagta lacagta rasmiga ah ee dowlada Jamhuuriyada Soomaaliya taasi oo laga isticmaalo dalka Soomaaliya, marka laga reebo gobolada Waqooyiga. Lacagta Shillin Soomaaliga waxaa loo sii kala qeybiyaa (loo jejebiya) 100 "senti" (English: "cents", Af-Talyaani: "centesimi"). Lacagta shilinka soomaaliga ah waxaa bangiga dhexe soo saartay taariikhda marka ee eheed 1962i.Markii hore waxaa la isticmaali jiray lacagta talyaaniga. Shilinka soomaaliga (1 Taano) (1 Cent) Kumi (10 Cent) Nus Shilin (50 Cent) Lacagta shilinka soomaaliga ah waxee markeeda hore ka koobneed warqado iyo birar. Lacagta ugu yareed neh waxee eheed 5senti. Maanta soomaaliya lacagta ugu yar waa 1000 shilin.Sidii ee u dhacday dowladii dhexe, bangiga dhexe ee soomaaliya ma soo saarin lacag cusub, sidaas darteed ayaa lacagti tartiib tartiib uuga dhamaatay dalka.wixii ka danbeeyay 2000 waxaa dhacday in shilin soomaaliga lagu soo sameeyo dalka dibadiisa. lacagihii 20, 50 iyo 100 oo soomaaliya inteeda badan ka suushay xiligii ee dowladii siyaad barre dhacday ayaa wali laga sii isticmaalaayay magaalada burco oo kaliya ilaa 2011, waa markii laga joojiyay. Lacagtii ugu danbeesay oo soomaaliya ka dhacdo waxee eheed 500 oo soomaaliya oo dhan ka dhamaatay sanadihii 2000. shilimadii ay kamidka ahaayeen 5, 10 50, waxa la adeegsan jiray sanadihii 1976.Badanaa lacagta soomaaliga waxaa la sameeyay markii la qoray farta soomaaliga ka dib 1975. Jamhuriyadda. Jamhuuriyad (;) waa hab maamul ee wadan kaas oo aanan aheyn Boqortooyo Asalka Ereyga. Maadaama luuuqada Soomaaliga weli korayso ereyga "Jamhuuriyad" waxaan ka soo amaahanay Af Carabiga. Dimoqraadi. Dimuqraadiyad (;; asalka ereyga ka yimid Af Giriig: δημοκρατία dèmos (δήμος) + kratos (κράτος)) waa nooc ka mid ah nidaamka maamulka dowladaha iyo qaab kale oo ka mid ah awood-qeysbiga taasi oo awooda oo dhan ay Gacanta Ugu jirto shacabka. Dimoqraadiyad waa eray giriik ah oo micnihiisa ah "xukunka waxaa leh Shacabka". Dimoqraadiyadu waxey ka koobantahay mabaadi badan laakin waxaa ugu muhiimsan labo mabda oo kala ah:- 1.Dhamaan Bulshada ku nool wadanka waxay xaq u leeyihiin Talada Dalka. 2.iyo in dadku yihiin Kuwo xor ah oo cabiri kara fikirkooda siyaasadeed. Waa maxay dimoqaraadiyad? Qoraalkaan wuxuu sharaxayaa waxa ay dimoqaraadiyadda tahay. Qoraalkaan markii hore wuxuu ffku qornaa af ingiriis oo waxaa qoray barofasoor Mareykan ah oo lagu magacaabo Larry Diamond oo Jaamacadda Stanford University ka dhiga cilmiga siyaasadda. Qoraalkaan wuxuu kaa caawin doonaa fahamka waxa ay dimoqaraadiyadda tahay. Dimoqaraadiyadda waxay ka kooban tahay afar qeybood oo asaasi ah. Afartaan qeybood waa tiirarka ugu muhiimsan ee dimoqaraadiyadda. 1. Dimoqaraadiyadda waa nidaam siyaasadeed oo ay xukuumadaha isku bedelaan ka dib doorasho xor ah oo caddaalad ah. 2. Waa nidaam siyaasadeed oo ay dadweynahu si firfircoon aga qeyb qaataan siyaasadda. 3. Waa nidaam Dhowra xuquuqda bini’aadanimo ee muwaadiniinta oo dhan 4.Waa nidaam uu sharcigu isku si u qabto qof walba Waxaan halkaan hoose sharaxaad kooban ka bixinayaa qeyb walba oo ka mid ah afarta qeybood ee ah tiirarka dimoqaraadiyadda. 1. Isbedelka xukuumadaha. Dimoqaraadiyadda waa nidaam ay dadku ku doortaan hoggaamiyaashooda oo ay na dadku kula xisaabtamaan hoggaamiyaashooda sida ay shaqada iyo siyaasadda u wadaan. Dadka ayaa go’aansada ciddii ku matali lahayd Dawladda ayaga oo kala dooranaya xisbiyo iyo shaqsiyaad ku tartamaya doorasho joogto ah oo xor iyo caddaalad ah. Xukuumadda waxay ku dhisan tahay rabitaanka dadweynaha. Dimoqaraadiyadda waa nidaam ay dadweynuhu xor yihiin. Dadweynaha ayaa leh awoodda ugu badan ee siyaasadeed ee dalka. Awoodda waxay ka timaataa dadka, madaxduna waxay awoodda hayaan wakhti go’an. Sharci cusub waxaa la suubin karaa haddii baarlamaanka intiisa badan ay ogolaadaan. Dadweynaha xor ayey u yihiin in ay daliilaan madaxda ay doorteen iyo sida ay shaqada u wadaan. Madaxda la doortay waa in ay u dhaga furnaadaan dadweynaha oo ay dhageystaan codsiga, talooyinka iyo baahida dadka. Waxna ka qabtaan baahida dadka. Doorashooyinka waa in ay u dhacaan sida joogtada ah oo uu sharcigu dhigayo. Madaxda ma kororsan karaan wakhtiga aga dhiman ka degista jagada ayaga oo aan mar labaad doorasho rabitaanka dadweynaha soo gelin. Xisbiyada siyaasadda iyo musharaxiinta waxay xaq u leeyihiin in ay si xor ah ugu ololeeyaan in la doorto. Waxayna xaq u leeyihiin in ay qorshahooda soo bandhigaan ayagoo adeegsan kara warbaahinta. Goobjoogayaasha madaxa bannaan waa in loo ogolaado in ay la socdaan qaabka ay doorashada u dhacayso iyo qaabka loo tirinayo codadka si loo xaqiijiyo in doorashada ay tahay mid aysan ku jirin musuqmaasuq, cabsi iyo khiyaano. Waa in la helo guddi madax bannaan oo aan u eexaneyn qolo si ay u halliyaan wixii muran ah oo ka dhasha natiijada doorashada. 2. Ka qeyb qaadashada siyaasadda waa kaalinta muwaadiniinta laga rabo.. Kaalinta ugu muhiimsan ee muwaadiniinta waa ka qeyb qaadashada siyaasadda. Muwaadiniinta waxaa ku waajib ah in ay si taxadar le hula socdaan madaxda sida ay u adeegsanayaan awooddooda. Waana in muwaadiniinta ay ka dhiibtaan aragtiyadooda sida ay madaxda wax u wadaan. Waana in muwaadiniinta ay ilaalsadaan danahooda. Ka qeyb qaadashada doorashooyinka waa masuuliyad saaran muwaadiniinta oo dhan. Ka qeyb qaadashada siyaasadda waxay noqon kartaa u ololeynta xisbi siyaasadeed ama musharax, ka doodista arimaha siyaasadda, isku soo sharixid jago siyaasadeed iyo xatta ka qeyb galka bannaanbax. Aad ayey muhiim u tahay in dumarka ay si buuxda aga qeyb gaataan siyaasadda. Xisbiyada siyaasadeed waa laf dhabarta dimoqaraadiyadda. Dimoqaraadiyadda waxay xoogeysattaa markii ay muwaadiniinta ay xubno firfircoon ka noqdaan xisbiyada siyaadadeed. Jiritaanka dimoqaraadiyadda waxay ku xiran tahay muwaadiniinta oo ka qeyb qaatta siyaasadda laakiin ka qeyb qaadashada waa in ay ahaataa si nabad ah oo qadarisa sharciga, una dulqaadata aragtiyada kala duwan ee ururada iyo shaqsiyaadka. 3. Xuquuqda ay dimoqaraadiyadda siiso muwaadiniinta.. Muwaadin walba wuxuu leeyahay xuquuq asaasi ah oo ay dowladdu ka qaadan karin. Waxaad xaq u leedahay in aad fikradaada yeelato. Waad na sheegi kartaa fikradaada ama qori kartaa. Qofna xaq uma laha in uu kuu sheego waxa aad ku qasban tahay in aad ku fakarto, rumeyso, sheegto ama aadan sheegin. Qof walba wuxuu xor u yahay in uu diintiisa ku dhaqmo. lakiin waxaad xortahay markaad islaamnimadaada ku dhqanto Qof walba wuxuu xaq u leeyahay in uu haysto dhaqankiisa xattaa hadduu ka tirsan yahay dadka laga tiradada badan yahay. Warbaahintu waa xor, waana in ay tahay mid soo bandhigta aragtiyada kala duwan ee dadka. Waxaad kala dooran kartaa in aad warka iyo warbixinada ka hesho warbaahinno kala duwan. Waxaad xaq u leedahay in aad ku biiri kartid ururkii aad doonto ama aad abuurto urur cusub. Waxaad xaq u leedahay in aad dalka gudihiisa ku dhex safri kartid iyo haddii aad doontid na ka bixi kartid dalka. Waxaad xaq u leedahay si nabad ah in aad u mudaharaado iyo in aad ka mudaharaado falalka ay Dawladda ku kacdo. Qof walba waxaa ku waajib ah in xuquuqahaan uu ugu dhaqmo si nabad ah oo dhowreysa sharciga iyo xuquuqda dadka kale. 4. Sharciga ayaa taliya. Dimoqaraadiyaddu waa nimaad uu sharcigu ugu sarreeyo dalka ee shaqsiyaad uguma sarreeyaan dalka. Dadka dhammaantood way u siman yihiin sharciga. Qofna laguma takoori karo diintiisa, qabiilkiisa, jinsiyaddiisa ama jaadka uu yahay (nin ama naag) Qofna looma xiri karo ama looma tarxiili karo go’aan shaqsi daraadiis. Haddii lagu xiro waxaad xaq u leedahay in aad ogaatid waxa lagugu eedeeyay, lagaana soo qaado in aad tahay dambi laawe illa ay maxkamad ay ku xukunto si sharciga waafaqsan. Qof walba oo dambi lagu soo eedeeyay wuxuu xaq u leeyahay si dhakhso ah in la geeyo maxkamad caddaalad ah oo dadweynaha ka dhaxeysa. Muddada ay socoto maxkamadda waa in ay tahay muddo gaaban. Qofna lama cansuuri karo ama laguma qaadi karo dambi ayada oo aan loo cuskanayn sharci horay u jiray. Qofna sharciga kama sareeyo xatta boqor ama madaxweyne la doortay. Sharciga waxaa si caddaalad ah oo eexla’aan ah u fuliya maxkamado ka madax bannaan laamaha Dawladda. Silic-dilka, ciqaabta naxariis darrada ah oo ka baxsan bini’aadanimada waa mamnuuc. Awoodda Dawladda waxay leedahay xad oo waxaa xad u ah sharciga. Shaqsi ka tirsan Dawladda kuma xad gudbi karo xadka uu sharcigu dhigay. Madaxda Dawladda, madaxweynaha ama xisbiyada siyaasadda midkoodna uma sheegi karo garsoore maxkamad sida uu go’aan aga gaari lahaa dacwad ama kiis. Madaxda Dawladda iyo shaqaalaha Dawladda awooddooda uma adeegsan karaan si musuqmaasuq ku jirto. Maxkamado madax bannaan iyo guddi madax bannaan ayaa ciqaabaya musuqmaasuqqa ayagoo aan tixlegin siineyn cidda uu yahay qofka musuqmaasuqqa geystay xatta haddii uu yahay madaxweynaha. Intaas waxaa ku dhan sharraxaadda kooban ee afarta qeybood ay dimoqaraadiyaddu ka kooban tahay. Qoraalkaan waxaa turjumay Liibaan Cali Farxaan. Giriiga. Giriig, af ka giriiga (el: Ελληνική Δημοκρατία) waa wadan ku yaala qaarada Yurub giriigu waxa uu ka koobanyahay in kabadan jasiirado waxa xuduudo dhanka koonfur kala leeyahay dhamaaan turkiga bulgaariya masadooniya iyo bada eeje dhanka barina Bada Dhexe wadanka girriigu waxa uu huwanyahay taariikh aad iyo aad u da weeyn giriigu masaafa ahaaan waxa lagu qiyaasaa ilaa Greece waa dal dimuquraadi ah oo horumar leh oo leh dhaqaale dakhligiisu sareeyo, tayo sare leh, iyo heer aad u sarreeya oo nool. Xubin ka mid ah aasaasayaashii Qaramada Midoobay, Giriigga ayaa ahaa xubinta tobnaad ee ku biiray Bulshooyinka Yurub (horuumarinta Midowga Yurub) wuxuuna ka mid ahaa Eurozone tan iyo 2001. Waxa kale oo xubin ka ah hay'ado badan oo kale oo caalami ah, oo ay ku jiraan Golaha Yurub, Ururka Nabada ee Waqooyiga Atlantic (NATO), Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO), Ururka Badbaadinta iyo Iskaashiga Yurub (OSCE), iyo Ururka Caalamiga ah de la Francophonie (OIF). Giriigga dhaqanka gaarka ah ee gaarka ah, warshadaha waaweyn ee dalxiiska, maraakiibta caanka ah iyo muhiimada geostrategic [b] waxay u kala soocaan awoodda dhexe. Waa dhaqaalaha ugu wayn ee Balkans, halkaas oo ay tahay maalgeliye muhiim ah oo gobolka. Juquraafi. Wdanka giriigu waxa uu masaaxa ahaan ku fadhiyaa dhul lagu qiyaasay 130 oo klm oo isku wareega waxa kuyaala wadanka in kabadan 9841 jasiiradood Nayjeeriya. Nayjeerya waa wadan kuyaala galbeedka afrika caasimadiisuna waa Abuja laakin magaalada ugu weyn waa Lagos waa magaalo ganacsi oo qurux badan waxa uu xad la leeyahay wadamada ghana, Niger Karamaruun iyo wadan Jad Nigeria (oo ku saabsan dhawaaqa maqalka)), asal ahaan waa Jamhuuriyadda Federaalka ee Nigeria, waa Jamhuuriyadda Federaalka ee Galbeedka Afrika, oo xuduud la leh Benin ee galbeedka, Chad iyo Cameroon oo ku yaal bariga, iyo waqooyiga Niger. Xeebta koonfureed waxay ku taal Gacanka Guinea ee ku taala Badweynta Atlantic. Waxay ka kooban tahay 36 dawladood iyo Xarunta Dhexe ee Federaalka, oo ah caasimadda, Abuja. Nigeria waa mid si rasmi ah u ah dalal dimuquraadi ah. [6] Nigeria waxay ku taalla dhowr dal oo boqortooyo ah iyo qabaa'illo qabaa'il ah oo ka soo jeeda millennia. Dalkan casriga ahi wuxuu ka soo jeedaa xukunka Britishka ee gumeysiga ee qarnigii 19aad, waxaana la wareegay qaabka xudduudaha hadda jira ee la jaan qaadaya Koontada Koonfureed ee Nigeria iyo ilaalinta Waqooyiga Nigeria sannadkii 1914. Britain waxay dejisay qaab dhismeed iyo sharci sharci ah iyada oo ku dhaqma sharciyada aan tooska ahayn iyada oo loo marayo madaxda dhaqameedyada. Nigeria waxay noqotay koox madax-bannaan oo madaxbannaan sanadkii 1960-kii. Waxaa soo maray dagaallo sokeeye laga soo bilaabo 1967-kii illaa 1970-kii. Kadibna waxaa is bedelay dawladaha dimoqraadiga ah ee doorashooyinka iyo kali-talisyada militariga illaa ay gaadhay dimoqraadiyad xasilloon sannadkii 1999-kii, iyada oo doorashadii madaxweynenimada ee 2011-ka la tixgeliyey markii ugu horeysay ee si macquul ah xor ah oo cadaalad ah. [7] Nigeria waxaa badanaa lagu magacaabaa "Giant Africa", iyada oo ku xiran dadkeeda iyo dhaqaalaheeda. [8] 186 milyan oo qof, Nigeria waa dalka ugu badan ee ku yaal Afrika iyo kan toddobaad ee ugu dad weyn adduunka. Dalka Nigeria wuxuu ku nool yahay adduunka saddexaad ee ugu weyn adduunka, ka dib Hindiya iyo Shiinaha, iyada oo in ka badan 90 milyan oo ka mid ah dadka ay da'doodu ka yar tahay 18 jir [9] [10] Waddanka waxaa loo arkaa inuu yahay waddan caalami ah iyada oo ay ku noolyihiin in ka badan 500 kooxood, kuwaas oo saddexda ugu weyn ay ka mid yihiin Hausa, Igbo iyo Yoruba; kooxdan qowmiyadeed waxay ku hadlaan in ka badan 500 luqadood oo kala duwan oo lagu aqoonsado dhaqamo kala duwan. Luuqadda rasmiga ah waa Ingiriis. Nigeria waxaa loo kala qaybiyaa qiyaastii kala bar Masiixiyiinta, kuwaas oo inta badan ku nool qaybta koonfureed ee dalka, iyo Muslimiinta, oo inta badan ku nool waqooyiga. Dad tiro yar oo ka mid ah dadku waxay ku dhaqmaan diimaha asaliga ah ee Nigeria, sida kuwa ku dhaqan Igbo iyo Yoruba. Minnesota. Minnesota (/ ˌmɪnɪsoʊtə / (Sannadkan maqlaa) waa gobol ku yaalla gobollada Upper Midwest iyo waqooyiga ee Maraykanka. Minnesota waxaa loo aqoonsaday inay tahay waddanka 32aad ee Maraykanka bishii May 11, 1858, oo laga sameeyay qaybta bari ee Gobolka Minnesota. Gobolka wuxuu leeyahay tiro ballaadhan oo haraha ah, waxaana loo yaqaan 'slogan "Land of 10,000 Harag". Qorsheha rasmiga ah waa L'Etoile du Nord (Faransiiska: Star of the North). Minnesota waa meesha 12aad ee ugu weyn ee degaanka ah iyo tan ugu badan ee ku nool Mareykanka. ku dhowaad 60% deganayaasheeda waxay ku nool yihiin magaalooyinka Minneapolis-Saint Paul (oo loo yaqaan 'Twin Cities'), xarunta gaadiidka, ganacsiga, warshadaha, waxbarashada, iyo dawladda, iyo guryaha bulshada caalamka la yaqaan. Inta ka harsan qaranku waxay ka kooban tahay jamacadaha reer galbeedka ee hadda la siiyay beeraha qallafsan; xayawaanka cagaaran ee koonfur-bari, hadda qayb ahaan ayaa la nadiifiyey, beerey, oo degay; iyo Waqooyiga Woods oo yar, oo loo isticmaalo macdanta, dhirta, iyo madaddaalada. Minnesota waxaa lagu yaqaanaa heerkeeda sare ee noloshooda iyo heerkeeda sare ee kaqaybgalka bulshada iyo cod bixinta codbixiyayaasha. Ilaa wakhtigii xalalkan cad, Minnesota waxaa degganaa Dakota iyo Ojibwe / Anishinaabe. Intii lagu jiray qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad, tiro badan oo reer galbeed ah ayaa galay dalka oo badiba ka soo haajiray Scandinavia iyo Germany. Gobolka ayaa maanta ah xarun ka tirsan dhaqanka Mareykanka ee Maraykanka iyo Jarmalka. Sannadihii ugu danbeeyay, soogalootiga Aasiya, Geeska Afrika, Bariga Dhexe, iyo Laatiin Ameerika waxay ballaariyeen qaabka dadweynaha iyo dhaqanka. Heerka qiyaasta nolosha ee Minnesota wuxuu ka mid yahay kuwa ugu sarreeya Maraykanka, gobolkuna sidoo kale wuxuu ka mid yahay kuwa ugu wanaagsan ee ugu aqoonta badan dalka. Minasota waa Gobol ku yaalo, dalka Mareykanka. magaalda ugu wayn ee goblkani waa Minneapolis waxa soo labaysa magalda Saint Paul oo ah caaasimada gobolka waxaana lagumagacaabaa labaads magaalo mataanaha waxa uu gobolkani kuyaalaa badhtamaha qaybta waqooyi ee maraykanka waxa uu xuduudo la leeyahay dhanka waqooyi xuduud waxa uu kalleeyahy wadanka Kanada waxa uu gobolkani xuduud laleeyahy laba gobol ee kuyaa wadnka kanada ee montariyo iyo manitoba waxa kale oo xuduud la leeyahy goblka dakota oo kaxiga dhanka galbeed iyo gobolka aywa oo koonfur kaxiga waxa kale oo uu wali xuduud la leeyahy gobolka Kanada oo kaxiga dhanka isna dhanka galbeed. Minnesota waxa ay gashay midawga gobolda maraykanka sanadii 1858 waxa uu ahaa gobolkii 32 ee kusoobiira midawga gobalada maraykanka taariikh. Magaca Minnesota waxa bixiyay dakii asalku ulahaa deegaankaas ingiriiska kahor waxa kale oo gobolkan lagumagacaaba ama naanays u ah gobolkii lahaa kunka haro waayo waxaa kuyaalo harooyin aad u badan Buurtinle. buurtinle waa magaalo soomaliyeed oo kutaal gobalka nugaal gaar ahaan dhanka koonfureed waxay ujirtaa garoowe ilaa 110 km waxaa deris kala ah bari deegaanka jalam oo ah deegaan hoos yimaada kan ugu wayn laguna yaqaan caano badan iyo xoolo waxaa koonfur ka xiga deegaanka faratooyo waxaa galbeed kaxiga deegaanada balidacar iyo godobyar oo ku dhaw dhulka soomliyeed ee la haysto waxaa qoraxkasoo bax kaga beegan malaasle iyo gosal iyo guud ahaan dhulka caduunka loo yaqaano. DAGMADA BURTINLE WAXAY UDHAXAY LABADA GOBOL EE KAL AH NUGAL OO AY KA TIRSAN THYE IYO MUDUG OO AY DARIS DHAW LA TAHGAY INTA BADANA DADKEENU WAA REER MUDUG IN KASTA OO AY DEGAAN AHAAN AY KA TIRSAN THYE NUGAAL DAGMADA BURTINLE WAXAA DAGAN QABAAILAAD FARO BDN KUWAAS OO COUNCILKA DAGMADA LAGA WADA DHEX ARKO LAKIN MAJORITY AMA DADKA UGU BADANI WAA CUMAR MAXAMUUD KUWAS OO LEH GUDOOMIYAHA DAGMADA Dagmada burtinle waxay magaca dagmanimo qaadatay 1984 markaas oo uu wadanka ka talinayayay jaalle maxamed siyaad barre iyo xukuumadiisii kacaanka ahayd in kasta oo ay maamulo kala duwan soo mareen dagmada hada waxaa gudoomiye ka ah khadar c/risaaq axmed calas Burtinle. Buurtinle waa magaalo ay degenyiin dad badan oo soomaaliyed. Waana dagmo ku taal Gobolka Nugaal waxa ayna u dhaxaysaa magaalooyinka Gaalkacyo iyo Garowe.Waxaana degmada mara laami.Waa magaalo qadiimi ah, dagaaladii sokeeye ee ka qarxay dalka Soomaaliya way ka badbaaday. Waxaa ku nool Burtinle dad gaaraya ilaa 139,000 oo qof. Guud ahaan waxaa daga qabaa'ilo kala duwan oo ay kamid yihiin beesha Cumar Maxamuud, gaar ahaan reer Aadan Cigalle, iyo beesha Yusuf Darood (Awrtable). Buurtinle waxay laf dhabar u tahay reer guuraaga dega deegaankaasi. waxaana ku yaal ceelal waawayn oo xooluhu ka cabaan. Taariikhda magaalada. Degmada ayaa ah mid soo koreesa, horumarna laga dareemayo xaga aqoonta, dhaqaalaha iyo arimaha bulshada intaba. Ayadoo ay kuyaalaan dhammaan heerarka kala duwan ee dugsiyada waxbarashada kuwaasoo gaarsiisan ilaa heer dugsi sare. dagmada waxa ay leedahay dhaqaale farabadan sababtuna waa deganada hoos yimada waana magaalo aad uwayn dadku waxay moodaan markay dhexmarayaan magaalo yar runtii dhanka laamigu kamaro kama wayna magaaladu waxay uwayntahay qorax udhaca 1- Tinka dheer waa xaafadii loogu magac daray magaalada buur tin leh. iyo dhanka hoose ee magaalada oo aan magac xaafadeed lagu tilmaamin. burtinle waxaa ku yaal laba dugsi oo sare oo ku kala baxa afka carabiga iyo englsihka dugsiga sare ee almumtada islaamic oo ah sugsigii ugu horeeyay ee sare oo laga hir galiyo magaalada burtinle. iyo dugsiga sare ee secondory burtinle waxaa ku yaal dugsiyaal hooseedyo badan sida dugsiga hoose dhexe ee Dawladda oo ah dugsigii hoose dhexe ee magaalada ugu horeeyay. sidoo kale dugsiga hose dhexe ee imaamu shaafici oo ku xiran macadka al mumtada. magaalada qabaail ahaan waxaa daga beelaha daarood gaar ahaan. beesha cumar maxamuud: oo uu ka dhashay kor: c/lahi yusuf axmed c/rasaaq xaaji xuseen c/wali aadan gaas islaan bashiir islaan cabdule islaan faarax, iyo kornaylo kale oo badan oo aanan meeshaan ku soo koobi karin. beel waynta owrtable oo ah beel caan ah oo aqoon yahano badan leh. waxaana ka dhashay aqoon yahankii maamulaha ka ahaa machadka almuntada alle ha u axariistee axmed ducale, Maxamed Cabdi Yusuf, Dhagaxtuur, Gelle Maxamed Kaneec, Xaaji Diiriye (oo ahaa duqii ugu horeeyey ee Maalkiisa la garab istaagey SYL, ahaa duqii ugu horeeyey ee Dabaqii ugu horeeyey Xamar ka dhisay) iyo Xaaji Yuusuf oo ahaa Caalimkii diinta Islaamka iyo Sayniska ee Bariga Afrika qarnigii 20 naad. sidoo kale waxaa daga magaalada burtinle beesha madhibaan oo ayana ah beesha sedexaad marka laga reebo cumar maxamud iyo awrtable. burtinle waxay gobol ahaan raacsan tahay gobolka Nugaal. lkn dhaqaale ahaan waxay ku xiran tahay gobolka mudug gaar ahaan magaalada gaalkacyo. waxaa mara magaalada burtinle tog wayn oo loogu magac daray togga tima waynta.waxa uuna siimara tuulada gosal oo burtinle dhanka koonfur ka ga aadan ilaa uu ku biyo shubo mudugta dhexe (caduun) ila iyo bada hindiya magaalada burtinle waa magaalo somali oo idili wada dagto marka laga reebo cidda deegaan ahaan u leh. waxayna ku nool yihiin si xuriyad ah aan hayb takoor lahayn. Mareergur. Mareergur waa tuulo ku taala gobolka Galgaduud ee bartamaha Soomaaliya. Mareergur waxyabaha eey caan ku tahay waxaa kamid ah xoolaha nool, gancsiga iyo nabada.waxay dhacdaa inta udhaxeysa dagmada Dhusamareeb iyo Tuulada Godin-labe.Waxaa tuuladasi mara jidka laamiga ah ee isku xira Koofurta iyo waqooyiga Soomaliya. Waxaa daga beesha Maxamed Madarkicis (Cayr) oo kamid ah beelaha dega Gobolka Galgaduud. Mareergur waxa ay ku taalaa dhul dooxo ah oo aad u qurux badan, waxaana ay aad ugu dhawdahay qeyta 21aad oo ka mid qeybaha Xooga Dalka Soomaliyeed. Waa dhul xoolaha nool, daaqsinta iyo dooxoyinka kasokoow ku fiican dhinaca dalxiiska waqtiga Guga ee xili Roobaadka. Barisamaadkii dawladii kacaanka waxa ku noolaa tuuladaasi iyo agagaaraheeda xoolaha ugu badan gobolada dhexe. Sidoo kale waxaa Tuulada kudhaqnaa dad tiradooda laguqiyaasay xiligaa 7,000 oo ruux kuna tiirsanaa ganacsiga xoolaha iyo beeraha xili Roobaadka latacbado. Waxaa ka baxa Digirta iyo Qaraha ku baxda xiliga roobka.Tuuladasi iyo dadkeeduba wax ay qeyb libaax leh ka qaateen ololihii farta Soomaliga maadaama ay dhaqaale badan ku bixiyeen macalimiintii dawladu u dirtay inay baraan shacabka qorista farta Soomaliga. Sidoo kale dadka deegaanka ayaa tabaruc weyn ka geeystay abaarihii iyo duufaanihii ka dhacay gobolada bari ee Soomalia.Magaaladaas dadka dega waxaa ugu caansan Haweeney lagu magacaabo Isniino Faarax (Isniino Cagayar) oo kulahayd maqaayad ay ka cunteeyaan dadka safarka ah iyo wadayashii gaadiidkii Qaranka,taasi oo sababtay in magaceedu gaaro ilaa goboladii waqooyi ee Somalia,halka dadka qaarkii eeyba ku tilmaaman Hooyada degaanka Mareergur.Tuulada waxaa hoos yimaada Ceelal iyo Baliyaal farabadan. Af-maldaha. Maanta Waxaan Ka Sheekayn Doona Maxaa U Yahay Af-Maldahane Iyo Qeybaha Ay U Kala Baxado... Af-Maldahu Waa Hadal Ay Suugaanyahanadu Inta Badan Adeegsadaan Marka Ay Cid Ammaanayaan Amma Ay Cid Dhaliilayaan Iyo Marka Ay Bulshada Hogatusayaan Ee Ay Aragitidooda U Usoo Bandhigayaan.Afmaldahanayaashu Waa Hibo Farshaxnimo Ah Oo Ay Maansoyahanadu Hadalka U Dhigaan Kaasoo Erayada Ay Adeegsanayaan Macnoodii Saxda Ahaa Aanay Soo Gudbinayaan. - Af-Maldahani Wuxuu Kor U Qaadaa Xiiso Galinta Hodantooyada Gabayaaga Iyo Heerka Suugaanta Uu Soo Bandhigaayo. - Af-Maldahu Waa Hadal Oo Hu'la Saaro Oo La Sogordoho, Oo Sidaa Loo Yidhi Aanu Macnihiisu Ahayne Ee Uu Ka Duwan Yahay:- Insha Allah Maalin Danbe Ayaa Qeybahaas Oo Sharaxad Soo Bandhig Doona... 1: Sarbeeb. Waa Hadal Maldahan Oo U Jeedo Fog Leh. Waa Hadal Cida Loola Jeedo Aan Si Cad Loogu Abaarin Oo Waxa Kale Lagu Soo Mariyo. Waa Hadal Ay Ku Jirto Aftahnimo Xeel-dheeri Farshaxnimo Falsafadaysan Waa Hadal Iyada Oo Dad Loo La'jeedo Haddan Erayda Weedha La Adeegsanyo Lagu Soo Qaato Shay Kala Oo La Soo Hummag Raacay Oo Kii Saxda Ahayn Ee Loo Jeeday.. - Waa Hadal Aan Si Toosa Loogu Bandhigin Haddii Cid Lagu Dhaliilayo Ama Lagu Damcsanyahay In Wax Laga Sheego. - Waa Hadal Duluc Qarsoon Kana Fog Weedha La Isticmaalayay Erayada Ku Jira Iyo Macnaha Muuqda Ee Ay Leeydahay.. -Gamaan Kiina Badan Faytinow Gobalba Waa Cayne - Qaarbaan Ka Gooriyo Ka Goora Godalka Daynaye - Qaar Baan Gadhqaadkan Labarin Gaabsina U Dhalane. - Gabax Lagu Shakaalyow Sengihi Gaabi Oradkiiye - Gacalnimo Haddan Naga Rabtaan Go'aha Noo Doorsha - Haddi Kale Sidaa Noo Gasheen Yaa inoo Gudboon 2: Eekeeye.... Waa Hadal Maldahan,Oo Labo Shay Iyo Wax Ka Badan Humaag Lagaga Dhexaysiiyo.Mar Walba Labada Humaag Ee La Adeegsanayo Mid Waa La Yaqaan,Midna Waa Mid Aan La Aqoon,Kan Aan La Aqoon Qofkaa Kula Hadalya Ayaa Yaqaan,Ka La Yaqaanna Qofka Dhegeysanaya Ayaa Yaqaan Markaasuu Qofkii Hadlaayey Isugu Xidhiidhiyaa Qofkaa Dhegeysanayey Oo Uu Odhanayaa Ka Aad Taqaano Iyo Ka Aanad Aqoonini Sidaa Ayey Isugu Mid Yihiin. - Waa Hadal Weedhiisu Ay Ka Koobantahay Afar Qeybood Oo Kala Ah:- _ LOO'EKE,U'EKE,Waxaa Ay Isga Egyihiin Amma Ay Wadaagaan Iyo Erayada Wax La Isugu Eekeysiiyo Oo Kala Ah:) - Sida.LAGUMOOD/LAMOODAA.GEDDEEDII/CAYNKEEDII,GEDDEDIISII/CAYNKIISII, TAHAY/LAMID AH, U'EEG IWM... - Tusaale Ahan Kolka Aynu Baranayno Qaabka Dhulka Waxa La Yidhaa:- Dhulku Waa Sida Kubada. - Eekeeyuhu Waa Af-maldaha Xagga Maansada Marka Laga Eego Abwaanad Soomaaliyeed Ay Ugu Adeegi Badan Yihiin... Tusaal Ahan Maansadii Tiriya Allah Haw Naxaristee Abwaan Cilmi Boodhari Qeyb Ka Mid Soo Qaadanyaa Oo Lahayd... - Sida Geel Haraadoo Wax Badan Hawdka Miranaayey. - Oo Horo Lasoo Joojiyoo Kuraygu Heegaayo. - Oo Hoobay Loo Qaaday Iyo Hadal Walwaaleedka - Kolkaa Hodan Tidhaahdaanba Waan Soo Hinqanayaay lasoco qaybaha kale ee afmaldahanaha Abwaan abdimalik elmi abdirahman xikmadayste PH. pH waa cabir lagu cabiro darajada Aashitada ama Base-ka ee Milan, Wuxuuna u dhaxeeyaa 1 - 14, waxaana dexdhexaad u ah 7 (Neutral). PH waxaa markii ugu horeysay soo saaray kimistari yaqaankii reer Danish (Søren Peder Lauritz Sørensen) isagoona ku baaray Sheybaarka (Carlsberg Laboratory) sanadkii 1909. Hodan. Hodan waxaa ay ka mid tahay 18 degmo ee gobalka banaadir. Degmadan waxaa ay caan ku tahay waxyaabo fara badan oo ay ka mid yihiin isbitaallo, iskuulo hoose, dhexa, sare iyo hoteelooyin caan ka ah magaalada iyo xarumo ciidan iyo warshado iyo jaamacadaba. Waxaa ku yaalla 6 dugsi dhexe iyo sadax dugsiga sare ah. Sanadkii 1946-dii ayaa waxaa markey wada socdeen in muddo ah is guursadey Maxamed Saciid Ciyoow "Gentleman" iyo Hodan Xasan Haybe iyadoo Hodan ay ahayd gabar yar oo hooyadeed oo maqaayad Xamar weyne ku heysata la nooleyd, waxaana markaa Hodan da'deedu ahayd 18, halka Maxamed Saciid Ciyoow "Gentleman" uu ahaa26-sano jir, balse guurkii ka dib ayaa waxaa soo fara geliyey qoyskii Mr Gentleman oo ku andacoonayey in Hodan Xasan Haybe ay ka soo jeedo beelaha la heyb sooco sidaa daraadeedna aysan aqbaleynin in wiilasha iyo iyo gabdhaha ay u dhali doonto laga heyb sooco Somaalida inteeda kale. Balse Gentleman oo markaa ku guda jirey halgankii SYL ayeysan u muuqan in Somaalidu kala sareyso wuuna diiday inuu furo, taasoo aaqirkii keentay in dhalinyaro reerihiisa ahi si xun u garaaceen oo weliba gacan ka jabiyeen. Hodan Xasan Heybe iyo hooyadeed ayaa ugu dambeyn u guuray gobolada waqooyi oo ay kasoo jeedeen waxaana Maxamed Saciid Ciyoow "Gentleman" si xoog ah loogu darey Cibaado Cawaale Maalin oo ina adeertii ahayd, taasoo u dhashay ilmo fara badan oo ay ka mid yihiin Dr Cabdulaahi Gentleman oo SOS isbitaal Muqdisho ka shaqeeya iyo Yaasiin, Zaynab iyo weliba Cabbaas. Sanadkii 1968-dii markuu dhisanayey Shineemada Hodan ayuu go'aansadey inuu ugu magac daro gabadhuu indhihiisa ka jeclaa ee Hodan Xasan Heybe waxaana degaanka uu ka dhistey shineemadu uu ahaa beer uu ka baxo suufka waxaana lahayd Faaduma Raage, waxaana halkaa ka biloowdey in si fiican loo degaameeyo agagaarkii shineema Hodan. Hodan Xasa Heybe waa ay nooshahy waxayna degan tahay magaalada Boorame waana 87- sano jir. shaneemooyinka. Saldhiga booliska oo kuyaalla shaneemo kaasababalaare agteeda Dharkeenleey. Degmada Dharkeenleey waxay ka mid tahay degmooyinka magaalada Muqdisho waxay xigtaa dhanka koofur galbeed. Waxaa waayadii danbe ku noolaa dad fara badan oo qaarkii ka soo qaxay Magaalada inteeda kale. Degmadu waxay ka kooban tahay xaafado badan oo buurka ay ka mid yihiin xaafadaha Ceel dheere,Showriyaha, Dabaqeen, Aabagedo, Kuweyt, Suuq boocle,Quraca waanjeesha, Suuq liif, Xoosh, Buula qaran, Kaxda, Macmacaanka, iyo kuwo kale oo aan yareyn. Degmada Waxay soo martay marxalado kala duwan waxaana lagu tilmaamaa meelaha istaraatiijiga Xamar ka mid ah. Waxaa ku yiilla suuqyo sida; (Suuq liif, Suuq boocle), Iskuulaadkeeda waxaa ka mid ah;(Al-Fariid, Abuubakar Al-sadiiq "Dabaqeyn", Iqra',Khaddiijo, Alanwaar, Assafa,somali pen...). Ardaydeeda waxay ka mid yihiin arday ugu dadaalka badan Xamar, iskuuladuna sida kan Iqra' waxa uu galay laba mar oo isku xigta kaalinta 1aad ee Bankul Islaami. Waxaa noqday waxyaabaha lagu faano ayadoo degamada ay ka mid tahay degmooyinka ugu fiican dhanka wax barashada, dhaqaalaha, dhismooyinka iyo wax yaabo kale. Tan iyo burburkii waxay ka sii hormaraysay degmooyin kale oo ku yaalla Caasimadda. Madiina waa degmada la tilmaamo in ay ahayd meesha ay ka timid degmadan(madiina=dharkeenleey+wadajir), waxaan xuduudeeda lagu tilmaamaa in ay tahay wadada xaaji maxamed ee Suuq yare. Waagii burburka waxaa maaamuli jiray hogaamiyo kooxeedyo kala duwan sida: Muuse Suudi, Xuseen Caydiid waxaana ka dhici jiray mar mar dagaalo aan sidaa u cusleyn. waayadii danbe waxaa xukunkeeda soo maray; Maxkamadaha Islaamiga, Jabhadda Islaamiga. Haddana waxay degmada hoos tagtaa maamulka Gobolka Banaadir ee Soomaalia waxa ka jira kooxo badan oo kubada cagta sida> degmada waxay ku guuleysatay koobki degmooyinga ee ugu dambeeyay sandkii 2011 waxaa kale oo ay ku guuleysatay tartan aqooneed kii ramadaanka ee 2013 oo ay ku tar tamayeen in kabadan 28 degmo oo ka kala yimid gobalada dalka oo dhan & ku caasimada. suuqyada degmada> suuq boocle,suuq yare,suuq ceel dheere,suuq liif. iskoolada>DHAME YAASIIN CARTAN,ISKOOL BAARBE,IKOOL KUWAYD,QADIJA iskuul dharkenley al muniir.& iskuulo kale oo badan xaafadaha> MACMACAANKA,TABAKAAYO MADOOW,KAAWO GODEEY CALI CUMAR,ABA GEDO,SUUQ YARE XOOSH, SALDHIGA GALBEED, DABAQAYN. uun laaye, cusmaan bin cafaan, masjidka kuweyt, saldhiga galbeed, dabaqeyn, xaaji maxamed, sh cabdixafiid, rabi sali al-nuur, al- raxma ceeldheere, salaam, macalin nuur, Yaaqshiid. Yaaqshiid waa degmo katirsan gobolk Banaadir waxay ku taalaa waqooyi bari ee magaalada Muqdisho. Inkastoo ayna jirin tirakoob rasmi ah hadana dadka degan waxaa lagu qiyaasaa 97 kun oo qof. Kaalinta Cayaaraha. Deggmadan waxey ka qayb gashay tartamo fara badan oo xilli ee ciyaaredka dagmoyinka gobolka Banaadir. Waxeyna dhowr gor kuguleysatay kobka dadmoyinka waxeyna kuguleysatay kalimaha kowaad iyo labad walow mesha kamarneyn kalmaha sadaxad. yaaqshiid kaalinta ciyaarah runtii lama soo koobi karo waxaa soo maray ciyaartooy waa weyn iyo kooxo aad u waayeen libaaxyadii tiinleey iyo geed qalooc iyo kooxdii aan ka dhicin ee sharma arke waxaa kaloo la iloobi karin kooxdii bishaaro muumin ee axmadeey qiyaarkeey dhanka kubada kolayga waxaa jirtay kooxdii alnaciim ee ku guulaysatay koobkii loo dhigay alaha u naxariistee cabduqaadir yaxye alnaciim waxaa hogaaminaayay gudoomiye yaasiin cabdule oo ku magac dheeraay yaasiin jeeri waxaana tababare u ahaay alaha u naxariistee tababarahii kooxda alnaciim macalnka yaaqshiid mudane cabdi dhacoob oo gacan ka gardaran dishay isaga iyo gudoomiyahii dagmadaba markii loo dhigay qarax miino alaha u naxariistee dagmada waxaa dagan reer nuur xiireey oo ka mid yahay cimraan nuur xiireey Xamarjajab. Xamarjajab waa degmo ka mid degmooyinka gobolka Banaadir. Waa mid ka mid ah degmooyinka ugu faca weyn gobolkan banaadir, waxaana la aas-aasay ka hor qarnigii 16aad ee miilaadiga, dadkii ugu horreeyey ee degay waa dadka cad-cadka oo qabaa'il kala gedisan kasoo kala jeeda, kuwaasoo ay ugu horreeyeen Shiikhaal gendershe. Degmada waxaa ka talin jiray nin shiikh ahaa oo xukumi jiray kaasoo lagu magacaabi jiray Ow-muraad oo markiisa hore ka yimi tuulada Gendershe, xaafadda Xamar jajab waxaa la tilmaamaa gumeystihii ka hor in uu ku wareegsanaa derbi aad u dheer una adag, waxayna laheyd laba irid oo laga soo kala geli jiray, waxaa loo ogolaa in ay soo galaan dadka keeni jiray qoryaha, caanaha iyo hilibka. Xaafaddu waxay soo martay Heerar kala gedisan, dhismaha hadda ay dhisan tahay, wadooyinka laamiyada ah, suuqyada iyo xarumaha waa weyn ee ku yaala waxaa dhisay duqii magaalada muqdisho ee ugu horreeyey jamaal maxamed oo jamaal jebiye ku magac dheeraa. Xamar jajab Waxaa Ku yaalla Dekedda Muqdisho Waxaa Kuyaala Xabsiga Dhexe Waxey Qeyb Ka Leedahay Buundooyinka Waxaa Ku Yaalla Weli Oo Ay Qeyb Wey kaleedahay Ex-Isbitaal Martiini Waxaa Ku Yaalla Xamar Jajab taalada Caanka Ah Ee S.Y.L Waxaa Ku Taalla Xaruunta Dhoofinta Muuska Somali Fruit Waxaa Ku Yaalla Dugsigii Tababarka Booliska Soomaaliyeed Ee Gen.Kaahiye Waxey ka Bilaabata Degmada Faca Weyn Ee Xamar Jajab Wadada Ka Bilaabata Isbitaalka Martiini Albaabkiisa Illa Isgoyska (T)da Ah Ee Taalada S.Y.L ka Bidix laleexo Kusoo Deggo Dalcada Ku Aadan Afaafka Hore Ee Madaxtooyada Villa Somalia Waxaad Imaadaa Is Goyska Umbultori Ceelgaab Midig Afka Aadi Waxay Kala Qeybisaa Wadadaan Oo Ah Tii Aadi Jirtay Misena Aada Dhinaca Iyo Buundooyinka 2ada Degmo Oo Kal Ah Waaberi Iyo Xamar Jajab Raac Illa Afasiyooni Adigoo Hoos Marayya Buundooyinka INta Laga gaaray Derbiga Afasiyooni Waxaa Ku Yaalla Degmada Xamar Jajab Shineemooyinka Kala Ah Xadka Degmada. Degmada Xamar Jajab Waxey Xuduud La Leedahay 3 Degmo Oo kala Ah 1_Waaberi 2_Xamar Weyne Waxey ka Bilaabataa Albaabka Isbitaal Martini Illaa Isgoysta (Tda) Ah Ee SYL Bidix la Leexo illa Albaabka madaxtooyada Qaranka Somalia Bidix Lasoo Leexo Illa Umbultori Celgaab Midig La Leexo Illa Afiyooni Ayey Ku Egtahay Degmada faca Weyn Ee Xamar Jajab Waaberi. "Haku khaldin Hobolada Waaberi" Waaberi waa degmo ka tirsan degmooyinka Gobolka Banaadir.laguna tiriyo mid kamida Degmooyinka ugu Hormarka badanaa tan iyo burburkii Dowladii kacaanka ee somaliyeed. Gobolada Soomaaliya. Soomaalaiya waxee u qeebsamtaa 18 gobol sida uu qabo dastuurka soomaaliya Cutubka 1aad, Qodobka 7aad, faqradiisa 1aad, 2aad iyo 3aad Curitiba. Curitiba (kuɾi'tibɐ) () waa magaalo ku taala dalka koonfur Barasiil. Calanka Soomaaliya. Calanka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waxaa la alifay 12 Oktoobar 1954tii. Jamhuuriyadda Soomaaliya astaanta calanka Qolaba Calankeedu waa ceeyn. Waxaa markii ugu horeeysay laga taagay Magaaladda Hargeeysa caasimadda cjamhuuriyada somaliland. Oo markaa ka tirsanyd wadanka Somalia Waxaa alifay Allaha unaxariistee Maxamad Cawaalle Liibaan oo xubin ka ahaa xisbigii xurnimo doonka ee SYL. Dhalintii SYL ayaa kaalin lixaad leh ka geeystay sidii eey calan eey Soomaali leedahay uga taagi lahaayeen gayiga Soomaaliyeed. Calanka Soomaaliya waxa uu ka kooban yahay labo midab oo kala ah buluug iyo iyo xiddig caddaan ah oo dhexda kaga taallo. Xiddigtani shanta gees leh ayaa waxeey ka hadleeysaa shanta Soomaali oo uu gumeeystuhu kala qoqobay waxaa eeyna caddeeyneeysaa in aanay Soomaali katanaasulin midnimadeeda iyo wada jirkooda ooyna wali niyadda ku hayaan sidii mar leeysugu soo celin lahaa shanta Soomaali Soomaaliweeyn. Calanka ayaa ah mid kadhax muuqda dhamaan calamada adduunka. Sidoo kale fiiri. Astaanta Calanka Soomaaliya waxa calanka manta somalia haysato u dagalamay halyay yo somali ah oo ay halyay yo badan oo somali uga dhinteen ilahay Naxariistii Janno Haka Waraabiyee Sokorow. Sonkoraw waa xanuunka loo yaqaano sokorowga ama macaanka (lat. diabetes mellitus).waana xanuun wate noqda sida uu u badan yahay. Wuxuu ku lug leeyahay sida ay sonkortu ugu milanto dheecaammada kale ee jirka. Macaanka ama Sokorow:ga waxaa sababa marka dhecaanka loo yaqaan Insuliinka ee uu sameeyo ganaca uu yaraado ama marka uusan jirin dheecaankaasi gabi ahaanba. Wuxuu u kala baxaa laba nooc oo kala ah Nooca koowaad iyo nooca labaad (type 1 iyo type 2). midka koobaad qofka wuxuu ku dhacaa isagoo da' yar oo ganaca(pancreas)maba sameeyo dheecaanka insuliin. Midka labaad, qofka isaga oo wayn buu ku dhacaa markaa insuliin masoo saaro ama insuliinku wuxuu noqdaa mid aan waxtar lahayn, inta badan qofku cuntada aan caafimaadka u fiicneyn iyo cayilaada ayaa yareysa sameynta insuliinka. Sokorowga waxaa lagu daaweeyaa insuliinka oo lagu duro (mudo) meel jirka ka mid ah, sida bowdada, iyo jimicsi badan iyo in la is caateeyo»». Boosaaso. Boosaaso (;; sidoo kale loo yaqaano Benderqaazim waa magalo ka mid ah magaalooyinka ugu waayayn Soomaaliya, waana magaalada ugu weyn Magaalooyinka maamul gobolleedka Puntland isla markana waa magalada 3-aad ee ugu weyn magalooyinka Soomaaliya marka laga reebo Muqdisho iyo Hargeysa. Waa magaalo aad u soo koreysa, waana Magaalada 3-aad ee ugu koriinshaha badan marka laga reebo muqdisho iyo hargeysa. Magaladaan waa magaalo ganacsi iyo saqaafadeed waxaa degan dad lagu qiyaasaayo 1000,000 oo qof tirakoob laga sameeyay 2013, Dekeda magaalada Boosaaso waxay ka mid tahay dekedaha ugu mashquulka badan dekadaha wadanka Soomaaliya, waxaana taas usuurta geliyay dadka deegaankaas degan oo ah dad ku tiirsan gacansiga iyo dhammaan gobalada Soomaaliya iyo kuwa wadamada deriska ah sida degaanka Soomaali Galbeed (Ogaadeeniya) ee Itoobiya oo aad u isticmaala dekada magalada Boosaaso. Boosaaso wa magaalada ugu fog dinaca bariga oo qaaradda Afrika ku yaal. Bari waa Gobalka ay ka tirsantahay Magalada Boosaaso, waxayna u tahay magaalo madax. Intaas waxaa dheer, magaaladaan waxay utahay degaanada Puntland magalada ugu weyn uguna dadka badan uguna muhiimsan xag-kastaba, waxayna hogaanka uhaysa ganacsiga, waxbarashada Iyo horumarka gobaladaas waxayna maamul ahaan hoos tagtaa maamul-goboleedka Puntland. Boosaaso waa magaalo ay nabad iyo xasiloon ka jirto sida magaaloyaasha kale oo ku yaalo woqooyiga. Magaaladaan waa magaalo ku dadaasha horumarka. Boosaaso waxay leedahay hoteelo badan oo aad u casriyeysan iyo meelo lagu caweeyo, sida meelaha internetka lagu galo iyo maqaayado farabadan. Magalada waxay u dhowdahay buuro iyo goob loo dalxiis tago oo aad u quruxbadan waxaana kamida buuraha mareero, deegaanka gerible, Baalade, Gaaca, Biyo kulule, laag iyo Karin oo dhamaantood dalxiiska ku wanaagsan. Taariikh. Taariikh ahaan halka magaaladu ku taalo waxaa markii ugu horreysay inta la xasuusto degay Nin ganacsade ahaa oo la oran jiray Qaazim, Ninkani wuxuu ahaa soomali beel ahaanna wuxuu ka soo jeeday beesha Gabtaanle oo ka mid ah beelaha Mooracase ee Daaroodka Qaazim wuxuu la haan jiray hal uu aad u jeclaa oo la oran jiray boosaas, waxaana la rumaysan halkaas inuu yahay halka uu ka yimi magaca magaalada oo loogu magacdaray hashii qaazim ee daaqi jirtay xeraduna uga oodnayd halka haatan magaaladu ka dhisan tahay, Sidoo kale magaalada waxaa loo yaqaan Benderqaazim oo la macna ah Goobtii ama benderkii Qaazim taas oo sida la sheegay ay ganacsato carbeed u bixiyeen magaalada iyagoo ku hal qabsanayey qaazim oo ahaa ninkii deganaa halka magaaladu hada tahay. Boosaaso waxay aad u dhisantay burburkii dowladda dhexe ka dib, waxaana isugu yimid oo ay marti galisay Soomaalidii ka soo qaxday koonfurta iyo galbeedka, waxaa xusid mudan in dadkii deegaanka bosaso ku noolaa ay aad u soo dhoweyeen dhamaan dadyowgii ku soo qaxay magaalada oo ahayd halkii ay dadka ugu badan ee woqooyi bari ku soo laabtay qaabishay, Gaar ahaan waxaa aad arintaa loogu ammaanaa beesha Dishiishe oo si diiran, oo dadnimo iyo soomaalinimo leh ugu soo dhoweeysay dhamaan dadkii magaalada ku soo qaxay. Qaramada Midoobay sida: UNICEF, WFP, UNDP, UNHCR, DRC, SPDS, NRC. Boosaaso deegaan ahaan waxaa dega beesha Dishiishe - Daarood waana reer saamayn ku leh Puntland iyo Soomaaliya, Sidoo kale bosaso haatan waa xarun weyn oo soomali badani ku nooshahay gaar ahaan qabaa'ilka Hartiga oo magaaladu u noqotay xarun ganacsi iyo saqaafadeed. iyo soomaali kale oo aad u farabadan. Baarlamaankii ugu horeeyey ee dowladda Soomaaliyeed oo xor ah waxaa Boosaaso laga soo doortay mudaneyaasha kala ah Mudane Ugaas Yaasiin Ugaas Cabdirixmaan oo ka mid ahaa Xildhibaannadii Qaranka iyo Isimmaddii ugu magaca iyo ixtiraamka badnaa goboladaas iyo soomaaliyaba, iyo Mudane Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf oo isna ku soo baxay xubinta labaad ee degmada maadaama degmadu ay hoos imaan jireen deegaano aad u faro badan maadaama ay ahayd xarunta gobolka. Runtii Mudaneyaasha ka soo jeeday Degmadda Boosaaso waxay ka mid ahaayeen akhyaartii iyo tiirarkii midnimadda iyo dowladnimadda ummadda Soomaaliyeed, waxay caan ku ahaayeen Dhaqan Islaami ah iyo Wadaniyad, ayagoo gacan iyo taageero ka helaya dadweynaha iyo wax-garadka maamula deegaankaas, waxay Degmadda, Gobolka iyo Dalkaba u soo hoyiyeen sharaf iyo sumcad, waxayna ka tirsan-yihiin beesha Harti - Daarood ee Soomaaliyeed. Maamulka Magaalada. Arimaha maamul waxaa gacanta ku haya Dowladda Hoose ee magaalada. Guddoomiyaha degmada ahna gudoomiyaha golaha deegaanka waxaa soo doorta Xubnaha golaha deegaanka oo ka kooban 29 xubnood. Maamulka magaalada haatan waxaa hogaansha Yaasiin Mire Maxamuud oo golaha deegaanku si wada jira u doorteen 2015 Jawiga. Jawiga magaalada waa kulayl xilliga xagaaga lagu jiro, xilliyada kalena waa iska caadi. Dalxiiska. Bosaso waxay leedahay goobo caan ah oo loo dalxiis tago waxaana kamida Biyo kulule oo kamida ah meelaha ugu caansan soomaaliya ee loo dalxiiska tago, Biyo kulule wuxuu dhacaa dhanka bari ee magaalada wuxuuna magaalada u jiraa 5 kilomitir. Deegaanada loo dalxiiska tago waxaa kamida togga Baalade gaar ahaan Gaaca Iyo guud ahaan deegaanka kale ee qurxoon ee baalade. Laag, Karin & Yalho ayaa iyana kamid ah meelaha aadka loogu dalxiiska tago. Xaafadaha. Boosaaso waxaa si aad ah ugu dhaqan oo soo camirey qaxooti fara badan oo degan daafaha iyo Gudaha magaalada waxaana taasu keentay koror xoogan oo ku yimaada dadkii magaalada deganaa guud ahaanba. Magaalada Boosaaso waxay ka kooban tahay 16 xaafadood oo ay ka mid yihiin Biyakulule, Raxiis, Baalade, Gerible, Laanta Hawada, Gusoore, Xaafatu Carab, Suweyto, Raf & raaxo, New Boosaaso, Ridwaan, Dayaxa, Cariga, Xaafada madaxtooyada iyo kuwo kale. Barxadda Maagalada. Fagaaraha Magaalada waa Barxadda Gaaca. waxay ku taal Ka soo horjeedka Xarunta Dowladda Hoose ee Magaalada. Jihada Galbeed ayeey Kaa qabaneysaa Marka la joogo Dhismaha Kowaad ee Dowladda Hoose. Bartamaha Barxadda waxaa ku yaal Aargada Magaalada, waxay ku taal meel 4 Wado Isugu yimaadaan Waana Goobta kowaad ee dadweynuhu Isu Yimaadaan Xilliyada Fantasiyaha, Isu soobaxyada, Iidaha IWM. Dhismayaasha caaradka ku haya Barxadda qaybtood waxay magac wadaag la yihiin Barxadda Sida Dabaqa Gaaca oo ka mida Saraha ku hareeraysan Barxadda. Isgooyska Barxadda Gaaca waa kan ugu mashquulka badan Magaalada. waana mid ka mida Isgooysyada ugu mashquulka badan guud ahaan wadanka soomaaliya. Carabi. Luqada Carabiga () waa luqad ay ku hadlaan in kabadan 422 Milyan oo Qof, Waxanay leedahay Lahjado badan, waana mid kamida luqadaha caalamka ugu,shacbiyada badan luqada carabiga waxa sigaar ah u adeegsada dadka islaamka ah waayo waxa kusoo dagay Qur'aanka kariimka ah. waxa kale oo carabiga ku qoran axaadiista Rasaaulka C.S, waxa jirta in luqada carabigu ay raad wayn kuleedahay luqado aad ubadan sida luqadeena soomaaliga, waxa jira ereyo caalami ah oo caalamku isticmaalo oo asal ahaan kasoojeeda luqada carabiga waxaana kamida Sonkor waxa kamida (Alcohol)=(الكحول) (Admiral)=(أمير البحر) waxa jira kalmado badan oo si caalami ah loo isticmaalo laakiin asal ahaan kasoojeeda luqada carabiga, luqada carabiga waxa lagaga hadalaa, kasokoow dhulka carabta waxaa lagaga hadlaa sida wadamada Jad, Eratareya, Israaiil iyo Qaramada Midoobay. Halka ay kasoojeedo carabigu. Afcarabigu waa mid kamida bahda Luqadaha Semitiga, luqadahan oo u kala baxa amaba ku kala firidhsan Afrika iyo Aasiya Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal. Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal (,) (August 15, 1928 - May 3, 2002) waxa uu ahaa Somali siyaasi. Waxa uu ahaa Ra'iisul Wasaaraha Soomaaliya intii lagu guda jiray 1960 hore iyo kan dambe. Waxa uu sidoo kale noqday Madaxweynaha Somaliland, jamhuuriyad is-sheegay waa in caalamku aqoonsan yahay sida gobolka goboleedka ee Soomaaliya, ka 1993 ilaa 2002. Hordhac. Cigaal waxa uu ku dhashay 1928 magaalada galbeed ee Oodweyne, ka dibna qayb ka mid ah oo ka mid ah British Somaliland. Waxbarashada dugsiga hoose oo uu, Cigaal ka qeyb galay dugsiga hoose ee Berbera iyo Burco. Waxa uu ka qayb galay Sheikh Intermediate School ee Sheekh. Ka dib markii qalin-jabinta, oo wuxuu aaday inuu England ee waxbarashada dheeraad ah. Jay-Z. Shawn Corey Carter wuxuu dhashay, 4 Diseembar 1969 Brooklyn, New York USA. Waana heesa Buurta Daalo. Buuraha Daalo () waa deegaan buuroley ah oo ku taala waqooyiga gobolka Sanaag ee wadanka Somaliland. Buurtan waxay ku taalaa woqoyi-bari Soomaaliya. 21 Oktoobar. 21 Oktoobar, waa maalintii uu kaligigii taliyihii Maxamed Siyaad Barre. Inqilaabka kuqabsaday wadanka Soomaaliya maalintaas oo Soomaalida u gaysatay dhaawacyo culus oo ay adgtahay sida ay ugasoo kabtaan. Fraaciin. Mohamed Ali Mohamed Qotonsay, waa wiil Somaliyeed kana soo jeedo Gaar ahaan Deegaanada Puntland. waxa uu Jecelyahay mar waliba in uu Wadankiisa iyo Dadkiisa wax u qabo. waxuu ku hanweenyahay in uu hogaanka wadanka qabto waa haddii somalia sida hada ku jirto iska badasho.Haddii ay sidaa Somalia ku sii socoto waxee noqon in uu Qurbaha iska joogo marka Somaliyee wadanka wax ka bedela fadlan London. London waa caasimada dalka Midowga boqortooyada Britanwaana magaalada uguwayn wadankaas. Waxa ay kutaalaa amaba dhexmara Wabiga Thames. Waxa ay kutaalaa koofurta Ingiriiska. Waxaa kunool dad gaadhaya ilaa 7.5 milyan oo qof. Marka lagudaro dadka hareeraha London kunool waxa ay tirado noqonayasaa ilaa 12,599,561 oo qof. Waa magaalda uguwayn midawga yurub, waana mid kamida goobaha ugu muhiimsan syaasad ahaan iyo dhaqaale ahaan caalmaka. Waxa kuyaala magaalada jaamcado iyo guryo dhaqameedyo, masraxyaal iyo goobo dhaqan oo aad u waawayn. Waxaa xafiisyo kuleh ururo badan oo caalami ah. London, oo loo yaqaan 'Greater London', waa mid ka mid ah sagaal gobol oo England ah iyo qaybta ugu sareysa ee ka soo jeeda magaalooyinka waawayn ee magaalada. [Note 5] Dhismaha magaaladuna korortay, Shirkadda London waxay diidday inay isku daydo inay isku duubnto magaalada iyo xaafaddeeda, taas oo keenaysa "London" in lagu qeexo dhowr siyaabood oo ujeedooyin kala duwan. [154] Boqolkiiba afar of Greater London waxaa daboolay magaalada post ee London, halkaas oo 'LONDON' ka mid tahay cinwaanada boostada. [155] Qadka taleefanka taleefanka ee London (020) wuxuu daboolayaa aag ballaaran, oo la mid ah cabbirka weyn ee London, inkastoo qaar ka mid ah degmooyinka kale laga saaray iyo meelaha qaarkood dibedda dibedda ayaa lagu daray. Xuduudda London ee Weyn ayaa la jaanqaaday waddada M25 ee meelaha. [157] Kordhinta magaalooyinka ee hadda dibadda waxa ka hortagaya Metropolitan Green Bottle, [158] inkastoo dhismaha la dhisay uu ka baxsan yahay xudduudaha meelaha, taas oo keentay in si gaar ah loo qeexay Deegaanka Great London London. Intaas ka bacdi waa suunka baaxadda weyn ee London. [159] Greater London wuxuu ujeedaa ujeedooyin u dhaxeeya gudaha gudaha London London iyo London. Magaaladu waxay u kala qaybsantay Webiga Thames ilaa Waqooyiga iyo Koonfurta, iyada oo ay ku taal bartamaha London aan caadi ahayn gudaha gudaha. Isku-duwaha Xarunta Magaca ee London, Caadi ahaan waxaa loo tixgelinayaa inuu yahay Eleanor Cross ee Charing Cross meel u dhow Isgaadhsiinta Trafalgar iyo Whitehall, waxay kudhowaad yihiin 51 ° 30'26 "N 00 ° 07'39" W. [161] Si kastaba ha ahaatee xarunta juqraafiga ah ee London, hal qeexid, wuxuu ku yaalaa London Telefoon Lambeth, oo kaliya illaa 0,1 mayl waqooyi-bari waqooyiga tuubada Waqooyiga Lambeth. [162] Dhismayaasha London waa mid aad u kala duwan si ay u muujiyaan qaab gaar ah oo qaab dhismeedka ah, qayb ahaan sababtoo ah da'dooda kala duwan. Guryo badan oo waawayn iyo dhismayaal dadweyne, sida Galbeedka Qaranka, ayaa laga dhisay dhagax dhagax ah. Meelaha qaarkood ee magaalada, gaar ahaan kuwa ku yaal galbeedka bartamaha, waxaa lagu gartaa dhismo cad ama dhismo cadaan ah. Qaab dhismeed kooban oo ku yaalla bartamaha London ka hor taariikhda weyn ee Dabka 1666, kuwaas oo ah raadsasho yar oo Roomaan ah, Tower of London iyo dhowr ka mid ah dadkii ka badbaaday Tudor ee magaalada. Dheeraadka dheeraadka ah, tusaale ahaan, Tudor-period Palace Court Palace, England ee ugu da'da weyn ee Tudor oo ka badbaaday, oo uu dhisay Cardinal Thomas Wolsey c.1515. Kaniisadaha qarniga 17-aad ee Wren, hay'adaha maaliyadeed ee aan caadiga ahayn sida Royal Exchange iyo Bank of England, illaa horraantii qarnigii 20aad ee Old Bailey iyo 1960s-kii Barbican Estate-ka ee qayb ka mid ah hidaha kala duwan ee dhismaha. Cabdicasiis. Cabdicasiis waa degmo ka tirsan degmooyinka magaaladda Muqdisho waxeyna xeeb aad u dheer iyo sido kale waxaa ku yaala dekedii hore ee Muqdisho. Garoomadda Cayaaraha. Degmooyinka la deriska ah Shibis, Shingaani, kaara jimcaale waa nin caan xasan cali shiikh Badhan. Badhan waxay ka mid tahay magaaloooyinka ugu waa weyn gobolka sanaag ee dalka Soomaaliya waxeeyna ku taal bariga gobolka sanaag waxana hoostaga magalooyin badan ka soo kow ceerigaabo ah caasimada gobolka sanaag waxana kamid ah magaalooyinka hoostaga 1 dhahar 2 xingalool 3 buraan 4 ceel buuhn 5 ceelaayo 6 yubbe 7 damala xagare 8 carmale 9 hadaaf timo badhana waxay hoostagtaa caasimada gobolka sanaag ee ceerighaabo gudoomiyaha gobolka sanaag bari waa cabdikariin wahaabi qore siciid cabdisalaan siciid Laasqoray. Laasqoray (,) waa magaalo xeebeed qadiimi ah taasi oo ku taal waqooyiga gobolka Sanaag ee maamulka Somaliland. Magaalada Laasqorey waxaa ku taala Dekada Laasqorey oo ka mid ah dekedaha ugu da'da weyn deegaanka Geeska Afrika. Taariikh ahaan, magaalada Laasqorey waxay xarun u ahaan jirtey Saldanadii Warsangaliga. Faallo. Laasqoray waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Sanaag ee woqooyiga dalka Soomaaliya magaaladaan aad iyo aad ayee u jawi wanaagsan,waxaana magaaladu ay leedaahay warshada caanka ah ee kaluunka. Taariikh. Saldanadii Warsangaliga waxay ahayd boqortooyo Soomaaliyeed taasi oo u talin jirtey deegaano badan oo ka mid ah waqooyibari iyo koonfurbari wadanka maanta loo yaqaano Soomaaliya. Saldanadani waa midi ugu awood badneyd ee ka arimisa deegaanadaasi, waxaana saldhigyadeeda ugu waaweyn ka mid aahaa gobolka Sanaag iyo dhamaan deegaanada hoos yimaada gobolka Bari. Sidoo kale waxaa saldanadan hoos iman jirey dhamaan deegaanada maanta loo yaqaano Maakhir. Saldanada Warsengali waxaa la aasaasay dhamaadkii qarnigii 13aad, deegaanada waqooyiga Soomaaliya. Waxaa rukunada u dhigay saldanadani dad badan oo deegaanka ku dhaqan, waxaase lafdhabar u ahaa beesha Warsangali oo qeyb ka ah beelweyta Daarood. Dekada Laasqorey. Dekada Laasqory waa dekad ku taala xeebta magaalada Laasqorey, deegaanka waqooyi maamulka Somaliland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan Geeska Afrika. Ceeldheer. Ceeldheer waa degmo ku taalo gobolka Galgaduud. Waxayna ka mid tahay Dagmooyinka ugu qadiimisan Gobalka Galgaduud. waxay dhacdaa dhinaca koofur bari ee gobalka.Degmadaan waxaa daga Qabiilka abgaal / waceysle /Oda qombor. Dhinaca koonfureedna waxaa ka Sega beesha cali gaaf Waxay 18 Km u jirtaa magaala xeebeedkii qadiimiga ahayd ee Mareeg ee Badweynta Hindiya. Taariikh. Degmadan ayaa markii ugu horaysay looguu yimid oo deegaan ahaan lahaa beesha Maxamed cabdalle oo loo yaqaano Absuge halka dhanka waqoyi-galbeed ay daganaayeen beesha Maxamad wacaysle oo loo yaqaa Haarun wacaysle waxaana loo aqoon jiray Ceel Haarun sanadkii 1937- kadib markii dadkii deganaa Mareeg oo aheyd magaalo taariikhi ah ay ka soo guureen Dagaalkii Labaad ee Aduunka, kolkaas oo Talyaaniga iyo Ingiriiska uu dagaal dhinaca badda ah ku dhexmaray Mareeg. Madaxdii gumaystihii Talyaaniga ayaa ku booriyay in dadkii ku noolaa Mareeg ay ka guuraan kuwaas oo marka laga reebo Talyaaniga isugu jiray Hindi, Carab iyo beelo kale oo soomaaliyeed, Hindidii iyo Carabtii ayaa u hayaameen magaaloyinka Cadale, Xamar iyo Baraawe halka reer Mareegii asalka ahaana ay u soo baqooleen dhinaca deegaanka Ceeldheer oo xiligaas ahaa meel ay ku yaaleen ceelal oo kaliya, Sida ay sheegayaan dadka yaqaan taariikhda degmada Ceel-Dheer. Magaalada Mareeg oo ahayd saldhigii sadexaad ee maamulkii Talyaaniga dalka Soomaaliya ku lahaa ayaa ahayd magaalo leh daaro qadiimi ah cimrigoodana lagu qiyaasay ilaa afar boqol oo sanadood & kuwo talyaanigu dhisay kuwaas oo intooda badan weli ka taagan halkaas,waloow qaarkood aad u gaboobeen hadana waxaa weli bed qaba sida, Gurigii Xaaji Maxamed Afrax Garuun oo aad Caan u aga ahaa Magaalada Mareeg iyo Misaajidkii Sh Da’ud Culusoow, Saldhigii Police ka, Xabsigi, Musawac,Xafiisyo, iyo guryo fara badan, Magaaladan oo ah mid ku dheresan xeebta mareeg ayaa weli waxaa ku dhaqan dad u badan kaluumaysato & xoolodhaqatada asalka ah ee beesha Absuge gaar ahaan Caddan Idiris... Markaan u soo laabano habkii looga soo guuray Mareeg, Sheikh Ahmed Caraay, Xaaji Maxamed Afrax Garuun, Geedi Shadoor Warsame iyo Shiiq Daa,uud Culusoow ayeey ahaayeen ragii ugu horeeyay ee dhismayaal ka kooban guriyo & dukaaman & Masaajid lagu dukado Ispitaal Dadka lagu daaweeyo & Ceelal biyood halkaa ka taageen Degmada Ceeldheer, dad badan ayaa isla markiiba qaatay fikradii labada Caaqil iyo Labada Shiiq, taas oo suurto galisay in ay Ceeldheer noqotay xarun ganacsi oo ay u soo dukaameysi tagaan tuulooyinka ku dhow dhow & dadka reer miyiga ah, waxaana dhamaan u soo wada guuray dadkii reer Mareeg oo nolol ka bilaabay halkaas, sidaas ayeeyna Ceeldheer Magaalo la degay ku noqotay Sanadkii 1937 waxaa la sameeyay doorashaddii golaha odayasha waxaana ka mid ahaa Cusmaan Xaaji Maxamed Afrax Garuun oo ahaa aasaasihi degmada Ceeldheer iyo Xildhibaankii igu horeeyay oo ay yeeshan beesha Waceeysle. Sanadkii 1957 Waxaa booqday Ceel-dheer wefdi uu hogaaminayo Muuse Boqor oo markaas ahaa wasiirkii arimaha gudaha Dowladdii ugu horeysey ee Soomaaliyeed ee Cabdulaahi Ciise madaxda ka ahaa waxaana dadkii la socday ka mid ahaa Daa’uud Cabdule Xirsi oo markaas ahaa Corneel Military ah, Shir ay yeesheen waxgaradkii Ceel-dheer & Muuse boqor ayaa waxaa laysla meel dhigi waayay, qodabadii layku soo qaaday oo ay u horeysay in Ceel-dheer laga sameeyo maamul Degmo. Nimanaa qasnado buuxsadoo qalad wax loo siiyay. Anagana waxaan soo qornaba waa la qariyaaye. Nalamana qal qaalshoo qar baa nalaga xooraaye. Qoodhiin ya xeradiin maxaa qadiyay Ceel-dheer. Mase qolo qolayntii horaad qiran tihiin waaga Oo axdigaan wada qaadanaa nala qiyaamaayay. 1959kii waxaa sii xoogeystay dadaalkii lagu doonayo in Ceel-Dheer laga dhigo Degmo, waxaana dadaalkaasi waday wax garad ey ka mid ahaayeen Cusmaan Xaaji Maxamed Afrax Garuun & Cali Gedi Shadoor & wax garad kale, dadaalkaasi oo markii dambe lagu guuleystay ayaa waxyaabihii suurto galiyay waxa ka mid ahaa iyada oo dadka ku dhaqan halkaas ay tiro ahaan u qalmayeen in ay helaan maamul degmo iyo weliba mashaariic ay ka mid ahaayeen Saldhig Police, Guriga Gudoomiyaha, Xabsiga, Cisbitaalka iyo xarumo kale oo uu maalgeliyay Cusmaan Xaaji Maxamed Afrax oo ganacsade weeyn iyo Xildhibaankii ugu horeeyay ba ahaa iyo Cali Gedi Shadoor maadaama dowladii Soomaaliyeed ee xiligaas ayan lahayn dhaqaale buuran, 1960-dii waxaa si rasmi ah loogu dhawaaqay degmanimada Degmada Ceeldheer taas oo in mudo ah ay wadeen waxgaradka degmada oo ay hogaaminayeen Allaha u raxmadee Cismaan Xaaji MAxamed Xaaji Cali Geedi Shadoor & rag kale, waxaa hoos tago Degmada Ceel-Dheer tuulooyin & degaano ay ka mid yihiin Nooleeye, Masago Waay oo hada loo yaqaan (Masago Weyn), Geerile, Galcad (Ceel Maxaa Baare) Bud-bud, tuulo maxaa wehliye, geerile, Cali yabaal, Gallibaax, Jilib qoodhileey, sh.cabdullaahi, maalin cadaawe, baraag shadoor, hulcaduur baraag xasanleey iyo tuuloyin kale. Madaxdii Soomaaliyeed ee booqashada ku tagtay Degmada Ceel-Dheer waxaa kale oo ka mid ahaa Marxuum Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal, oo xiligaa isna Ra'iisul Wasaare ahaa, Sidoo kalane waxaa labo jeer booqasho ku tagay Madaweynihii Hore ee Soomaaliya Maxamed Siyaad Barre ee mudada 21ksano ka talinayay dalka Soomaaliya, sanadka 1954 dii ka hor waxaa dalka Soomaaliya ka jiray maamulkii Talyaaniga ahaa ee A.F.I.S (Adminstrizione Fuduciario Italiano Della Somalo) Maamulkaas ajnabiga ah waxaa la shaqayn jiray Niman Soomaaliyeed oo loo yaqiin (Consiglio Teretoriale) degmo kastana waxay ku lahaan jirtay wakiil waxaana Ceeldheer wakiil uga ahaa Md Cusmaan Xaaji Maxamed Afrax. Xilgaas oo siyaasiyiinta Soomaalyeed u kala qabsanaayeen labo xisbi oo waaweyn kuwaas oo kala ahaa Lego oo doonaysay in dalku helo madaxbanaani & Pro Italian oo u ololeyn jirtay in uu sii jiro maamulka Talyaaniga ahaa ayaa waxaa xusid mudan in dhamaan siyaasiyiinta Ceeldheer ay ahaayeen Lego. 1956 kii waxaa dalka Soomaaliya ka dhacday doorashaddii ugu horaysay baarlamaan Soomaaliyeed & kan Dawladda hoose marka laga reebo maamulkii magaalada Muqdisho.. Waxaa la doorta 70kii Deputato Waxaana xiligaas Ceelbuur laga soo doortay Mudane Cismaan Xaaji Maxamed Afrax Garuun. Waayo ceeldheer ma ahayn degmo. marki ugu horeysay oo ay noqoto Degmo Laba Kursi leh. Waxaa Ka soo galay Cismaan Xaaji Maxamed Afrax Garuun iyo Cali Geedi Shadoor 1960-1964 & Mudane Cabdulaahi Gacal Sabriye SNC. Municipiyadana Mudane Sheekh Yuusuf Guuleed Xasan SYL. 1968dii maadaama Xaaji Cusmaan Maxamed Afrax mudo dheer dadaal soo waday wuxuu go'aansaday in uu Siyaasadda ka fadhiisto waxaa Deg.laga soo doortay Mudane Xaaji Cali Geedi Shadoor SYL.Mudane Isaaq Iidoow Raage SAANU. Minicipiyadana Mudane Sh Yuusuf Guuleed, intaa ka dib Degmada Ceel-Dheer waxa ay soo martay marxalado kala duwan oo la jaanqaadayay isbedeladii maamul ee dalka soo maray. Maamuladii soo maray Ceeldheer xiligii kacaanka ka hor waxaa ka mid ahaa Sayid Cumar Xaaji Maxamed Afrax Garuun oo ahaa Gudoomiyihii ugu horeeyay, Mudane Xaaji Yuusuf Guuleed Xasan oo ku soo baxay doorashaddii golahii deegaanka (Consiglio Municipale). Weli waxbarasho heer jaamacadeed gaartay kama jirto degmada. Laakin dugsi hoose-dhexe iyo dugsi sare in taba way ka jiraan. gudoomiyaashii degmada ceeldheer. 1- Sayid Cumar Xaaji Maxamed Afrax Garuun (Wacaysle Abgaal) Gudoomiyihii ugu horeeyey ee yeelato Degmada Ceeldheer, kadibna wuxuu noqoyay Gudoomiya Gobolka Banaadir ahna Duqa magalada Muqdisho. 17- Xaaji Deg-deg (Carab Maxamuud Saalax) 19- Xuseen Max'ed Cosoble [Wacaysle (Abgaal) 20- Muxudiin Xaaji Maxamed Afrax Garuun (Wacaysle Abgaal) 22-cumar cali sheikh ahmed (cumar waayeel) (wacaysle abgaal ragii maamuli jiray mareeg. markii hore waxaa degmada mareeg maamuli jiray dadkaan soo socda Jiilkii sadaxaad lixdankii ee hayay taladii dhaqanka. 1- Xaaji Cusmaan Xaaji Maxamed Afrax Garuun 4- Sh Cabdullahi SH daa'uud culusow Jiilkii Afraad Sideetameeyadii ee Hayey Taladii Dhaqanka 1- Xaaji Muxudiin Xaaji Maxamed Afrax Garuun 4- Xaaji Xasan Sheikh Axmed Caraay " Culumaa'udiinka soo maray ama caanka ka ah degmada ceel-dheer" 2 - Sh Cabdullahi Shiiq Daa,uud 3 - Shiikh Axmed Caraay jimcaale 4- Sh.Axmed xaji nuur sh.Axmed Caray 5 - Shiikh Ismaan Shiikh Cumar (Xiddig) 7 - Shiikh Siciid Yaxye Xaaji Maxamed Afrax Garuun 9 - Macalin C/lahi Maxamed Joqof 10 - Macalin Nuur Maxamed Siyaad 12- macalin cali shire siicow bariir 13- sh axmed maxamuud raage (shimbir) Halyeeyda soomaaliyeed ee ka soo jeeda ceel-dheer. Degmada ceel dheer waxaa sidoo kale ku dhashay kuna soo barbaaray siyaasiyiin caan Ah saraakiil iyo halgamayaal qeyb ka qaatay xornimada maanta aan harsaneyno. sadex ka mid ah 13 KII aas-aase ee xisbigii leegada SYL ayaa waxa ay ahaayeen kuwo u dhashay degmada ceel dheer waxaan ka mid ahaa. Halka tobanka soo hartayna ay u dhasheen shanta Soomaali taas oo ka dhigaysa in halgamayaashi xoriyada aanu maanta harsanayno sadax meelood meel ku dhawaad ay ka soo jeedeen Degmada Ceeldheer, taas oo keentay in sanadihii kontonaadkii iyo lixdamaadkii ay badan u yaqiineen Deg.Ceeldheer hooyadii Xoriyada Soomaaliyeed. Dadkii aad loo yaqiin waxaa kale oo ka mid ahaa ragga kala ah. chairperson of the East and Horn of Africa Human Rights Defenders Network (EHAHRDN) Hassan Shirre Sheikh Axmed Caraay Mareyaha dekada Mogadishu Cabdullahi Cali nuur Taliyaha Ciidanka Alpha group Sharmake muuse Gen. Director of Villa Somalia Thabit Abdi, Rear Admiral Xuseen Axmed Cadow (Ciidangale) Gen. Cali Caraye Cosobble [Gacma Dulle] col. cumar aw cali calasow (cumar fiyaasko) Deputato (MP) Sayid Cumar Maxamed Xaaji Deputato (MP) Axmed Xaaji Afrax fareey (Axmed Shuqul) Dir. Gen. Of Information, Xuseen Xaaji Max,ed (Bood) taliyihii hore ciidamadda cirka ahna gudomiyaha somali airline mudane Maxmuud Maxamed Guuleed Deputy Minister of Foreign Affairs of the TFG, Dr Abdinur Sheikh Ibrahim Roble (Saabiyo) Dir. Gen. Of Somali Airlines, Maxamuud Maxamed Guuleed Dharka cad Gen. Xuseen Kulmiye Afrax. Sadex kamid ah wefdigaan ay wada socdaan Madaxweyne Aaden Cadde waxay u dhasheen Deg. Ceeldheer. Marxalada haatan ay ku sugan tahay degmada Ceel dheer. Gabi ahaan Degmada Ceel-Dheer kama jiro maamul guud oo hoostaga dowlad dhexe waxaase ka jira maamul madax banaan oo deegaanku samaystay kuwaas oo suurto galiyo adkeynta nabadgalyada deegaanka iyo xalinta mishaakilaadka. Tan & burburkii dowladii hore wixii ka dambeeyey Degmada Ceel-Dheer waxa ay ku talaabsatay horumar dhinacyo badan leh oo isugu jira caafimaadka, waxbarashada, isgaarsiinta & adeegyada kale ee bulshada lagama maarmaanka u ah, degmada waxa ay leedahay Cisbitaal qalabeysan oo qabta adeegyo caafimaad intii loo baahdo, waxaana cisbitaalka gacanta ku hayo oo dhinaca daawada iyo taakuleynta shaqaalaha ka caawiyo hay'ada CISP,maamulka waxaa gacanta ku haya gudiga caafimaadka degmada, dhinaca waxbarashada degmada iyo tuulooyinka hoos tago waxaa ka jira 8 dugsi Hoose/Dhexe, kuwaasoo laba ka mid ah ku yaaliin degmada gudaheeda, dugsigii hore ee degmada waxaa ka howl galo lix iyo toban macalin oo uu mushaaradooda bixiyo ganacsade C/risaq Isaaq Iidow, dugsiga kalana waxaa uu hoos tagaa hay'ada al islaax. Dhinaca isgaarsiinta Ceel dheer waxaa markii ugu horeeyey laga hirgaliyey degmada horaantii 2004tii mashruuc isgaarsiineed kaas oo ay maalgelisay shirkada isgaarsiinta Nationlink waxayna taasi suurto galisay in dadku helaan adeeg tellefoon iyo internet. Dadka ku dhaqan Degmada Ceel-Dheer tiro ahaan waxaa lagu qiyaasaa 8,000 kun oo qoys oo ku nool dhamaan deegaanada hoostaga Degmada Ceel-Dheer, dhaqaalahoodana waxa uu ku tiirsan yahay xoolaha nool, kaluumeysiga, beeraha oo inta badan ku xiran waraabka roobka iyo ganacsiga caadiga ah, Waxa ay Degmadu xarun u tahay barashada culuumta Islaamka waxana wax ku barta arday (Xer) ka kala yimaado gobalada dalka soomaaliya qaar ka mid ah waxaana gacanta ku hayo Shiikh Cismaan Shiikh Cumar Shiikh Daa'uud & Sheekh Caamir Sheekh Siciid Seekh Ibraahin Yare oo labaduba hayo goobo wax barasho oo la furay bartamihii qarnigii 18aad. Degmada waxaa ku yaal garoon caalami ah oo ay maalgalisay hay’ada Talyaaniga ah ee CISP iyo madaxa shirkada Alba Inj Cali Xuseen Maalin waxaana si joogta ah u isticmaalo diyaarado u badan kuwa hay’adaha gar gaarka oo todobaadkii sadex jeer agab isugu jira daawo & qalab caafimaad soo gaarsiiya labada cisbitaal ee degmooyinka Xarar dheere & Ceeldheer. Baki. Baki () waa degmo ka tirsan gobolka Awdal ee waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, maanta ka tirsan maamulgoboleedka Somaliland. Maamulka iyo gacan kuheynta degmadan waxaa ku muransan maamulgoboleedka Awdalland, iyo dowlada ayadu ismagacaawdey, ee Somaliland, taasi oo u aqoonsan Degmada Baki ineey ka mid tahay deegaanada maamulkaas ka taliyo. Sidoo kale, magaaladani oo ku taala Gobolka Awdal ee Jamhuuriyadda Soomaaliya waxayna kutaala dhanka waqooyi galbeed ee dalka. Baki waa mesha ugu waxa soo saarka badan xaga khudrada gabi ahaan Awdal oo dhan. Magaalada Baki waxay ka tirsan tahay Degmada Baki. Abgaal. Abgaal (;) waa beel hoosaad ka mid ah beelweynta Mudulood ee Hawiye. Beesha waxay dagtaa gobollada kala ah Mudug, Galguduud, Shabeellaha Dhexe, Banaadir, Shabeellaha Hoose, Jubbada Dhexe iyo Jubbada Hoose. Sidoo kale waxay degtaa gobolka loo yaqaan Soomaali Galbeed ee hadda loo bixiyey DDSI. Hordhac. Beesha Abgaal waa beel kamid ah beelaha ugu tirada badan Soomaalida, waxa ay caan ku yihiin beeraha iyo dhaqashada xoolaha. Abgaal waxay lahaan jireen wax lagu magacaabo Imaam kaasoo xukumi jiray kana dambayn jireen. Imaam Yacquub 900 – 1870 CD, muqdisho, waxaa xukumi jiray nin la'oran jiray yaquub oo ahaa abgal cisman (Imaam Yacquub iyo imaanada soo arya oo dhan besha abgaal) 1870-1960 sano ayuu heestay Muqdisho. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Louvre. Louvre (faransiiska Musée du Louvre)) waa guri dhaqameed kuyaala magaalda Paris waana guri dhaqameedka caalmka ugu muhiimsan waxa uu ku yaalaa daanta waqooyi ee wabiga siin waxa uu leeyahay barxada ugu wayn ee caalamka farshaxan lagusoo bandhigo. waxa yaala waxyaabo badan oo kusaabsan faraacintii oo laga xaday wadanka masar waxa la aasaasay sanadii 1190 waxa gunta u taagay ninka la odhan jiray filib ogost goobtan waxa daganaa dhamaan boqoradii farnsiiska soo maamulay xiliyadii boqortooyada boqorkii ugudanbeeyay ee sirasmiya udagayna waxa uu ahaa Louis XIV waxa uu ka guuray sandii 1672 Al-Shabaab. al-Shabaab magaca ay la baxday waa (Xarakada Mujaahidiinta al-Shabaab). Waxaa ay dhisantahay muddadii ka danbeysay sanadka marka uu ahaa 2003dii iyadoo ka soo dhex baxday xarakaat-kii Islaamiga ahaa ee waagaas ka hor dhismay sida Xarakada Islaax, Tajamuc al-Islaami iyo waliba xarakaatki takfiiriga ahaa ee markaa ka jiray qeybo ka mid ah wadanka Soomaaliya. Xarakaadkaan dhismay kadib burburkii Dawladda Dhexe ee Soomaaliya waxaa ay dhamaantood qabeen fikir ah in wadanku uu yeesho dowlad Islaami ah laakin shaqsiyaatka ku mideysan xarakaatkaas ayaa iyagu laf ahaantooda ku kala duwanaa sida lagu gaari karo dowlad Islaami ah oo ay Soomaaliya yeelato. Shaqsiyaadka qaar ayaa qabay in lagu gaari karo oo kaliya dowlad Islaami ah in la qaato qori oo lala dagaalo inta ka soo horjeeda taasoo dabcan ay kow ka ahaayeen. Hogaamiya kooxeedyadii ka jiray dalka Soomaaliya gaar ahaan Gobolada Koonfureed mudadi wixi ka danbeeyay burburki Xukuumaddii Siyaad Barre ilaa 2006dii. Halka shaqsiyaadka qaarna ay qabeen inaan dagaal wax lagu raadinin ee dadka laga saameeyo xaga dhaqaalaha iyo tacliinta taasoo runtii wax badan ka tartay inuu si sahlan ku faafo mabda'a xarakaatki markaas ka shaqeynayay dhanka tacliinta iyo dhaqaalaha. Kadib markii ay midoobeen Maxaakiimtii Islaamiga oo iyagu ka koobnaa shaqsiyaat kala duwan oo ku kala jirey xarakooyin kala duwan ayaa waxaa ay u sahlanaatay in ay qabsadaan inta badan Koofurta Soomaaliya waxaa la dhihi karaa inay qabsashadaas soo dedejisay ururki la magac baxay La-Dagaalanka Argagixisada iyo Soo-Celinta Nabada ee lagu dhisay xarunta Qanyare ee Degmada Dayniile 28dii, bishii 2aad 2006dii, taas oo dadka Soomaalida ah loo tusiyay in uu ururkaasi yahay mid qandaraas ku soo qaatey inuu baabi'iyo Islaamka. Waxaa ay ku soo shaac baxday baahidi dadka Soomaaliyeed gaar ahaan kuwa Koonfurta daga ay u qabeen in ay helaan nabad iyo amaan, taasoo sababtay in ay taageero buuxdo siiyaan Midowgii Maxaakiimta Islaamiga ee ka howl galayay Koonfurta Dalka sanadihii 2005tii ilaa 2006dii. qabailada tageray waxa ka mid eh 1.rer ow xassan 2.ceyr 3.marexan 4.raxaweyn Mudulood. Mudulood Waa qabiil ka mid ah qabaa'ilada Hawiye. Waxay ukala baxaan 6 Qabiil oo kala ah Abgaal Cusmaan, Mowbleen Cusmaan, Wacdaan Cusmaan Ilaawaay Cusmaan. Hilibi Daalandoolle, iyo Ciise Mudulood iyo c/raxmaan mudulood oo Waxaana leesku dhahaa 4ta Ismaan Daalandoole iyo adeer ka adeer kiis. Sido kalana waa qabiilka ugu badan Beesha hawiye Mudullood waxa lugu xushmeeyaa caasimada Soomaaliya ee Mugdisho. Mudulood Degaan ahaan waxey degaan laga soo bilaabo xeebta magaalada Xarardheere ee gobolka Mudug Ilaa iyo turdho oo ka tirsan jubba hoose hiiraan JAWIIL, MOGDISHO KINGDOM (YAQUUB) waxaa xukumijiray nin la'oaran jiray YAQUUB oo ahaa mudulood 900-8170 16 sano ayuu xukumayay mogdisho,kadib markii uu jabiyay ajuuran kingdom. taleex,dowladi darwiish, 1910 waxaa heestay talada sare, khaalig iyo khusuuigi ugu weeyna ee waqooyiga xaga diinta wuxuu ahaa nin mudulood Xaaji AxmedFIQI 1905 1910- 1915,gabygi kubaxay wuxuu ahaa, waxa sidatan iigalay waa sedigeey rumee sawaab kaga'mahelin sadaqdii AxmedFiqi Beelweynta Mudulood waa beesha Kowaad ee ugu tiro badan beelaha Hawiye,waxaa aad loogu qadariyaa Magaalada caasimada ee Muqdisho iyo Hareeraheeda oo ah Degaanka ay Taariikh ahaan Degaan. Madaxweynihii ugu horeeyay Aadan Cabdulle Cusmaan ee Jamhuuriyada Soomaliya Wuxuu Ka Soo Jeeda Beelweynta Mudulood.Sidoo kale waxaa ka dhashay beesha Mudulood Madaxweyneyaasha kala ah Ali Mahdi Muhammad iyo Sharif Sheikh Ahmed iyo Xasan Shehk Maxamuud].Waxaa sidoo kale ka dhashay Beelweynte Mudulood labo raysulwasaar oo kala ah Ali Mohammed Ghedi iyo Nur Hassan Hussein.(waxaa kalo ka dhashay madaxweeyne xasan shikkh maxamuud 2012,kadib markii uu ka guuleeysay ex madaxweyne sharif Taariikh. Odiweyn mudulood ama maxamed mudulood lagamayaqaan taariikhda ciisa mudulood.Halgamyada ka dhashay odiweyn mudulood waxaa ka mid ah hogaamiyihii ciidamada dhariiqada saalaxii shiikh axmed siyaad. kadib dilkiisii ingiriiska xilka waxaa lawareegay shiikh xasan barsane oo asna ladili ugudanbeytii beelahoodana Waa Hilibi Dalandole iyo Maxamed Muduloode. Qaab Dhismeedka Beesha Mudulood. Beesha Mudulood waxa ay ka u kala baxdaa sida soo socota:- Ogow curadka mudulood waa maxamed mudulood, ujeejeen'na iyo c/raxmaan mudulood oo low yaqano wacweyteen waa 3 dhalkii, waana isku hooyo sidax das , odiweyn mudulood waxaa kajooga cabdi shekh dhiblaawe, iyo walaalkiisa.macalin dhiblawe lkn waceyla looyaqan Cabdi shekh wuxuu u kala baxaa. Cabdi sheekh waxay dagaan gobolada kala ah Bay,Shabeellaha Hoose,Jubbada Dhexe,Jubbada Hoose,Banaadir iyo Kenya gaar ahaan Wajeer. magalada buula gaduud iyo luglaaw kismaayo beerxaane burrgaabo jilib kutuwaareey kilinka shanaad ee itoobiya dadka acraabiga ah waxeey uyaqanaan shiiqaal cabdi shiiq dadka shiiqaasha ladhaho waa dadkii ku soo dhaweeyey koofurta soomaliya lakiin sinji waa maguuraan qofkii ubahan faah fahin intaas dheer ha ka aqristo bugaagta tariikhda sida buuga sayid barkhash ee uu qoray fah fahin intaasi dheeri ah suldaanka guud ee beesha suldan cali abiikar cismaan iyo ugas macalin nuur ayaad kala xiriiri kartaan sidoo kale waxaa laweydiin karaa beelwenyta mudulood sida beesha abgaal beesha ujeejeen Hilibi moobleen iyo wacweyteen. Baraawe. Baraawe (; ‎) waa magaalo xeebeed ku taal gobolka shabeelaha hoose ee soomaaliya waa magaalo taariikh dheer leh, koofur waxaa ka xiga jilib galbeed sablaale, bari badweynta hindiya, woqooyi marka, baraawe waa caasimada labaad koonfur galbeed waa magaalo ad uqurux badan lehna dhul baadiyo aad u balaaran oolagu dhaqo xoolaha sida geela iyo ariga waxana daga qabiilo somali ah iyo dad yow an sonali eheen sida rer baraawe oo asal ahan kaso jeda wadanka burtuqiisa ka somali waxa kamid ah qabiilada daga tuni oo ja ah magalada 40% waxakloo kusoo xiga 35 % ah beesha biimaal maxamed inta so harty waa dad yow tira yar sida rer baraawe iyo somali kale wa magaalo qadiimi ah tulooyinka hoos yimaada waxa kamid ah 1 siyaame 2 siin dhaas 2 warer male 3 aqabtalaal 4 iiriile 5 Dhaqaalaha. magaalada waxaa dega soomaali badankeeda, waxa dhaqaalaheedu ku tiirsanyhay wax soo saarka bada iyo dekeda oo laga dhoofin jiray dhuxusha inkastoo hada la joojiyay. Salafiya. waxaa soo saaray Muslim . Eraybixin ahaan: waxaa Salaf la yiraahdaa Wuxuuna yiri Sheekh al-Fowzaan -Eebbe ha dhowree-: Salafiyyada waa ku socoshada jidka Salafka ee ahaa Saxaabada, Taabiciinta iyo qarniyaalkii wanaagsanaa xagga caqiidada, fahamka iyo dhaqanka, waana ku waajib ku kasta oo muslim ah inuu ku dhaqmo manhajkaasi. Sharciga sheegashada mad-habka Salafka. Nebigu n.n.k. wuxuu yiri: ”waa inaad heysataan Sunnadayda iyo sunnada madaxdii hanuunsanayd ee iga dambeysay ku dhegnaada oo ku qabsada goos-dambeedyada waxaana idinka digayaa arimaha cusub...” waxaa soo saaray Abu Daauud iyo Tirmidi wuxuuna saxiix uga dhigay Sheekheena Albaani kitaabkiisa al-Irwaa (2455). Salafiyada ma koox cusub baa. Sheekh Saliim al-Hilaali wuxuu yiri -Eebbe ha dhowree-: dadka qaarkii Salafiyada qalad ayey ka fahamsan yihiin oo waxay u malaynayaan iney tahay koox cusub oo ka tirsan muslimiinta oo ka go’day kooxda muslimiinta, balse sidaas ma aha ee Salafiyyada waxaa lagala jeedaa Islaamkii oo laga sifeeyay waxaan ku jirin diinta ee dhaqamada iyo caadaadka ah, kuna dhisan Kitaabka iyo Sunnada ee fahamkii Salafka lagu ammaanay Kitaabka iyo Sunnada. Waxaa kale oo uu Sheekhu yiri: markii kooxihii ay bateen oo ku kastana ay sheegatay inay ku dhaqanto Kitaabka iyo Sunnada ayey culimadii Islaamka ka sooceen Salafiyada oo waxay yiraahdeen waa ”Ahlu-xaddiis”. Laakinn halkaan waa inaan kala saarnaa magaca salafka oo micnihiisu yahay dadkii hore luqad ahaan. Isdilaax ahaana loo yaqaano muslimiintii qarnigii 1-aad, 2-aad iyo sadexaad. Kuwaas oo lagu raacointa badan maadaama ay ahaayeen saxaabadii rasuulka scw. arkay, kuwii saxaabada arkay oo wax ka qaatay (taabiciyiintii), iyo kuwiii kuwaas sii arkay (atbaacdii taabiciyiintya). Waxaana inta badan la isku waafaqsan yahay in guud ahaan ayaayeen dad wanaagsan oo lagu daydo. Inkastoo ay mudan tahay in halkaan iyadana la baraarujiyo in salafku laftigiisu aysan 100% wax walba aysan isku waafaqin oo hataa ay dhici jiraty laga bilaabo waqttigii saxaabada iyo ka diba in masaa'il caqiido ah la isku khilaafo. Salafiyo luqad ahaan waa kuwii u nasab sheegtay salafka. Marka magacaan danbe u siyaadin maayo kooxdan u dhowaansho ama ka fogaansho salafka midna ee waxay ku xiran tahay inta ay mabaadi'doodu u dhow dahay salafka. Doodaasna waa inay ahaato dood fuar oo cilmiyaysan Ugu digidda ka leexashada jidka Salafka. Eebbe wuxuu nooga digay inaan ka leexano jidka Salafka oo wuxuu ugu hanjabay qofkii ka leexda jidkooda inuu galayo cadaabta Jahanamo oo Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (qofkii ka soo horjeesta Rasuulka ka dib intuu u caddaaday hanuunku oo raaca jidka mu’miniinta midaan ahayn waxaan u dhaafaynaa jidkii uu doortay waxaana galinaynaa Jahannamo iyadaana u xun meel la ahaado) an-Nisaa: 115 Salafiyada iyo cilmiga iyo culimada. Caalimka waxaa lagu gartaa oo u qira barayaashiisa inuu cilmi leeyahay, culimadii hore ee muslimiinta waxay ku dadaali jireen inay cilmigooda dhaxalsiiyaan ardaydooda. Salafiyada iyo fatwada. Imaam Maalik -Eebbe ha u naxariistee- wuxuu yiri: Ma aha inuu qofku isku arko inuu fatwoon karo, inuu waydiiyo ma ahee qof isaga ka cilmi badan, aniguna ma fatwoon tan iyo inta aan ka waydiiyay Rabiica iyo Yaxya ina Saciid oo ay i fareen inaan fatwoon karo, hadday iga reebi lahaayeen waan iska deyn lahaa. Salafiyada iyo dacwada towxiidka. Culimadii hore ”Salafka” waxay xoog aad u saari jireen caqiidada Ahlu-sunna waljamaaca, waxayna arinkaasi ka qoreen kutubo badan si dadka ay ugu caddeeyaan, una muujiyaan beentooda kuwa beenta ka sheegaya caqiidada saxda ah iyagoo daliishanaya Kitaabka iyo Sunnada iyo Ijmaaca Salafu-saalixa. Salafiyada iyo ijtihaadka. Albaabka ijtihaadka wuu furan yahay wuxuuna u furnaan doonaa caalimkuu Eebbe u fududeeyo siduu Nebigu n.n.k. yiri: ”Eebbe wuxuu u soo saarayaa ummaddan boqolkii sano markii la joogaba qof ku soo celiya diinta sideedii” waxaa soo saaray abuu Daauud, Xaakim iyo Bayhaqi xadiiskuna wuu sugan yahay. Salafiyada iyo taqliidka. Mid ka mid ah imaamyada muslimiinta mad-habkiisa ama hadalkiisa uma noqonayo diin ummadda inuu ku dhisan yahay mooyee daliil Kitaabka iyo Sunnada ama Ijmaac la hubo oo culimada ah. Salafiyada iyo akhlaaqda. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (Waxaad leedahay dabeecad aad u fiican) al-Qalam: 4. Nabiguna n.n.k. wuxuu yiri: ”waxa ugu culus miisaan waa dabeecadda wanaagsan” waa sugan yahay waxaana soo saaray Imaam Axmed. Salafiyiinta waa dadka kuwa ugu akhlaaq wanaagsan uguna dulqaad iyo is hoosaysiin badan, dhaqankaasna waxay ka qaateen Kitaabka iyo Sunnada. Salafiyada iyo wararka. Annaga oo ka duuleyno hadalkii Eebbe Kor ahaaye: (kuwii rumeeyow qof xun hadduu idiin la yimaado war iska hubiya si aydaan dad u dhibin ogaansho la’aan markaasna aad ka shallaydaan waxaad fasheen) al-Xujuraat: 6 Si kastaba ha ahaatee Salafiyiinta waa dadka ugu run sheeg og xagga cilmiga iyo tebinta kana fogaansho og beenta. Salafiyada iyo gaalaysiinta. Salafiyiinta ma diidana gaalaysiinta sideedaba, mana ku gaalaysiiyaan qofka dembi kasta. Sheekheena Rabiic al-Madkhali -Eebbe ha dhowree- wuxuu yiri: qof muslim ah lama gaaleysiin karo inuu sameeyo qofkaasi mooyee arin uu gaal ku noqonayo oo weliba loo caddeeyay Salafiyada iyo madaxda. Salafiyada waxay raacaan jidka saxda ah, waxayna kula dhaqmaan madaxda waxay diinta Islaamku qabto sida Eebbe Kor ahaaye yiri: (kuwii rumeeyow raaca Eebbe iyo Rasuulkiisa iyo madaxdiina idin ka mid ka ah) an-Nisaa: 59. Salafiyada iyo bidcada. Salafiyiinta waa dadka ugu dhicitaan yar bidcada, wax shirki ahna ma sameeyaan, hase ahaatee dembiyo waa uu ka dhacaa kooxo ka tirsan Salafiyiinta walowba ay yar tahay marka loo eego kooxaha kale. Salafiyada iyo saaxiibnimada iyo colnimada. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (Saaxiibadiinu waa uun Eebbe iyo Rasuulkiisa iyo kuwii rumeeyey) Salafiyiinta waxay u gargaaraan diinta, ee uma gargaaraan naftooda umana caroodaan darteed. Salafiyada iyo kooxaha. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (Ha ahaanina kuwa ka mid ah Mushrikiinta. Kuwaa soo kala qoqobay diintoodii noqday kuwa diinta ku kala tagsan koox kastana ay ku faraxsan tahay waxa ay haysato) Salafiyiinta waxay u arkaan kooxaysiga inuu u yahay balaayo wayn dadka ku dhaqma adduun iyo aakhiroba. Salafiyada iyo falalka qarsoodiga ah. Dacwada Salafiyada astaamaha ugu cadcad ee lagu yaqaano waa inay dacwadooda tahay mid guud oo cad oo aan qarsoonayn. Salafiyada iyo maamul-samaynta. Maamul-samaynta diinta waxay uga hadashay aayado badan iyo axaadiis badan, qaabka maamulka loo samaynayana waa in marka hore lala tashtaa muslimiinta ka dibna kooxda loo yaqaano Ahlu-xal wal-caqd oo ah koox leh aqoon-diineed iyo waayo-aragnimo la soo doorto oo dabadeed lagu raaco soo magacaabidda madaxwayne muslim ah. Salafiyada iyo wadashaqaynta kooxeed. Salafiyiintu waa dadka ugu yeera wadashaqaynta kooxeed -sida ay dhigayso diinta-, hase ahaatee wadashaqaynta kooxeed ee ku dhisan kooxeysiga waa ay ka soo horjeedaan. Salafiyada iyo jihaadka. Dacwada Salafiyada usuusheeda waxaa ka mid ah inuu jihaadka yahay waajib tan iyo inta qiyaamaha laga gaarayo iyadoo ay kula jiraan madaxda hadday ahaan lahaayeen madax wanaagsan ama kuwo xunba sida uu yiri Imaam ad-Daxaawi -Eebbe ha u naxariistee-. Salafiyada iyo shahiid ku sheegidda. Shahiidnimada waa wax uu qofku qalbiga ka go’aansado, qof garanayana ma jiro inuu hebel yahay shahiid Eebbe mooyee. Salafiyada iyo siyaasadda. Salafiyiinta waxay rumeysan yihiin siyaasadda tan ku dhisan sharciga Islaamka. Sheekh Muqbil al-Waadici -Eebbe ha u naxariistee- wuxuu yiri: Siyaasaddu waa diinta kuwa doonaya inay kala saaraan diinta iyo siyaasadda, waxay doonayaan inay burburiyaan in badan oo ka mid ah diinta. Salafiyada iyo bannaanbaxyada iyo shirqoolaadka. Bannaanbaxyada iyo shirqoolaadka ka mid ma aha diinta Islaamka ee waxaan uga dayanay dalalka gaalada. Salafiyada iyo fahamka xaaladda lagu jiro. Sheekh Cali al-Xalabi -Eebbe ha dhowree- wuxuu yiri isaga oo ka hadlaya fahamka xaaladda lagu jiro waa: garashada sharciga Eebbe Kor ahaaye Kitaabkiisa iyo Sunnada Rasuulkiisa n.n.k. oo lagu dhaqmo xaaladda markaasi la joogo. Salafiyada iyo dadka badankiisa. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (Haddaad raacdid dadka badankiisa way kaa leexinayaan jidka Eebbe) al-Ancaam: 116. Salafiyiinta ma daneeyaan waxay dadku badankiisa rumeysan yihiin ama ku dhaqmaan ee waxay daneeyaan raacitaanka jidka Nebiga n.n.k. haba yaraadaane inta rumeysan jidkaasi ama ku dhaqanta. Salafiyada iyo xummaan reebidda. Imaam al-Qurdubi -Eebbe ha u naxariistee- wuxuu yiri: Xummaanta gacanta lagu reebayo ma aha hawl inay qabtaan ay tahay dadka caadiga ee waa hawl u taalo madaxda iyo qof ay hawshaasi u xilsaarteen. Salafiyada iyo danta dacwada. Danta dacwada waxay ku jirtaa in la raaco jidka nabiyada dadka ay ugu yeeri jireen Eebbe. Salafiyada iyo danta gaar ahaaneed. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (Waxaad tiraahdaa idin ma weydiisanayo abaal mana ihi qof iska yeel yeelaya kani waa uun farriin ku socoto uumanka) Salafiyada iyo isu miisaamidda qofka xumaantiisa iyo wanaaggiisa. Sheekheena Rabiic al-Madkhali -Eebbe ha dhowree- wuxuu yiri: manhajka isu miisaamidda qofka xumaantiisa iyo wanaaggiisa waa manhaj wax burburinaya oo ka soo horjeeda cilmiga xadiiska ee loo yaqaan al-jarx wa tacdiil, oo lagu garto qofka tebinaya xadiiska noloshiisa marka la doonayo in la ogaado xadiiska inuu sax yahay iyo in kale. Salafiyada iyo doodaha cilmiga. Sheekhul-Islaam ina Taymiya -Eebbe ha u naxariistee- wuxuu yiri: culimadii saxaabada, taabiciinta iyo kuwii ka dambeeyay waxay ahaayeen hadday isku qabtaan arin waxay raaci jireen siduu Eebbe yiri: (Haddaad arin isku qabataan u celiya Eebbe iyo Rasuulkiisa...) Salafiyada iyo isku maamulidda waxaan ahayn sharciga Islaamka. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (qofkii aan isku maamulin wuxuu Eebbe soo dejiyay kuwaasi waa gaalo) al-Maaida: 44. Isku maamulidda sharciga Eebbe waa ku waajib ku kastaa oo muslim ah, siduu waajib ugu yahay madaxda muslimiinta Salafiyada iyo kooxaha muslimiinta. Eebbe kor ahaaye wuxuu yiri: (Run ahaantii kani waa jidkayga toosan ee raaca, hana raacina jidadka kale oo uu idinka leexiyo jidka Eebbe sidaas ayuuna idin faray waa intaa soo toosnaataane) al-Ancaam: 153 Sheekh Saalix al-Fowzaan -Eebbe ha dhowree- wuxuu yiri: haddaan nahay muslimiin waa inaan ahaanaa koox kaliya oo ku dhaqanta Kitaabka Eebbe Kor ahaaye iyo Sunnada Rasuulka n.n.k.. Salafiyada waa kooxda badbaadayso waana kooxda loo gargaarayo Nebigu n.n.k. wuxuu yiri: ”waxaa jireysa koox ka tirsan ummaddayda oo ku taagnaanayso jidka saxda ah waxna ka tarayn qofkii ka soo horjeesta tan iyo inta uu ka imaanayo arinka Eebbe” Muslim ayaa soo saaray. Kooxda loo gargaarayo iyo kooxda badbaadayso: waa tan haysata jidka Rasuulka n.n.k. markuu noolaa iyo markuu dhintayba ka dib tan iyo qiyaamaha, waana Qur’aanka kariimka iyo Sunnada Nebiga naxariista Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee. Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Taariikh nololeedkii culimada. Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada kitaabkan oo ma dhowrsana. La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan kitaabka. Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneysid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka turjumaha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com”. Waxaan ugu horayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan Barta-shabakadooyinka faafiyey qoraaladeyda oo ay ka mid yihiin “Islamhouse.com, Aflax.net, Somalisunah.net, Maktabada.com, Addacwah.com, Alimuse.com” iyo kuwa kaleba. Waxaana idin leeyahay dhammaantiin جزاكم الله خيرا. "Magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar". Waxaa mahad iska leh Eebbe, naxariis iyo nabadgalyadiisana korkooda ha ahaato addoonkiisa uu u doortay dhambaalkiisii u dambeeyay Maxamed ina Cabdullaahi, reerkiisa iyo dhamaan intii raacday intuu noolaa. Intaas ka dib, kani waa taariikh nololeedkii culimada, waxaana jeclaystay inaan ugu turjumo afka soomaaliga qaar ka mid ah culimada Salafiyiinta taariikh nololeedkooda, maxaa yeelay waxay inoo yihiin tusaale wanaagsan oo in lagu daydo mudan. Waxaan ugu dambayntii Eebbe ka baryeynaa inuu aniga ”turjumaha” kitaabkan iyo intii i caawisayba uu miisaanka wanaagyadeena noogu daro maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. Helsinki Axad 30.3.1429 H. oo ku aaddan 6.4.2008 M. Imaam al-Albaani wuxuu ka mid ahaa culimada ugu waaweyn ee muslimiinta ee waqtigan aan joogno. Wuxuu dhashay sheekh Maxamed Naasirud-diin ina Xaaji Nuux ina Aadan Najaati al-Albaani sanadka Hijrigu markuu ahaa 1333 Hijriya oo ku beegnayd sanadka Miilaadiga markey aheyd 1914 M, wuxuuna ku dhashay Ashqoodara oo ahayd magaalo-madaxdii Albaaniya xiligaasi. Reerka sheekhuna waxay ahaayeen qoys diinta ku dhaqma oo aabihiis wuxuu ahaa sheekh dadka diinta bara. Sheekh Albaani wuxuu la soo qaxay reerkiisii oo la soo degey Dimishiq Suuriya, ka dib markii Axmed Saago ”boqorkii Albaaniya” ee xiligaasi uu qaatey ilbaxnimadii reer galbeedka ee ku dhisnayd in laga fogaado diinta ”Calmaaniyadda”. Sheekhu wuxuu ku dhameystay waxbarashadiisii dugsiga hoose dugsi ku yaaley Dimishiq. Sheekh Albaani aabihiis wuxuu baray Qur’aanka kariimka, sida loo akhriyo Qur’aanka ”tajwiidka”, afka carabiga (xeerarka afka ”naxwaha” iyo rogrogmadkiisa ”sarfiga”) iyo diinta ”mad-habta Xanafiga”. Sheekhu wuxuu kale oo uu ka bartay mad-habta Xanafiga iyo afka carabiga barayaal kale. المغني عن حمل الأسفار في تخريج ما في الإحياء من الأخبار ee uu qorey sheekh al-Ciraaqi -Eebbe ha u naxariistee-. تحذير الساجد من اتخاذ القبور مساجد وفوائدها سلسلةُ الأحاديث الصحيحة وشيء من فقهها سلسلةُ الأحاديث الضعيفة والموضوعة وأثرها السيئ في الأمة تمام المنة في التعليق على فقه السنة الثمر المستطاب في فقه السنة والكتاب الحديث حجة بنفسه في العقائد والأحكام كيف يجب علينا أن نفسر القرآن الكريم إرواء الغليل في تخريج أحاديث منار السبيل الجامعة الأجوبة النافعة عن أسئلة لجنة مسجد التعليقات الحسان على صحيح ابن حبان وجوب الأخذ بحديث الآحاد في العقيدة والرد الذب الأحمد عن مسند الإمام أحمد الكسوف صفة صلاة النبي صلى الله عليه وسلم لصلاة أسماءُ الكتب المنسوخة من المكتبة الظاهرية تصحيحُ حديث إفطار الصائم قبل سفره بعد الفجر والردُّ على من ضعفه الدعوة السلفية أهدافها وموقفها من المخالفين لها (الردُّ على رسالة: (إباحة التحلي بالذهب المحلق الردُّ على رسالة: (التعقيب الحثيث) ؛ (لعبدالله الهَرَري الحَبَشي) الرد على كتاب ظاهرة الإرجاء لسفر الحوالي الردُّ المفحم على من خالف العلماء وتشدد وتعصب وألزم المرأةَ أنْ تسترَ وجهها وكفيها وأوجب ولم يقنعْ بقولهم إنَّه سنة ومستحب الأحاديث الضعيفة والموضوعة في أمهات الكتب الفقهية الرد على السقاف فيما سوده على دفع شبع التشبيه - رياض الصالحين للإمام النووي رحمه الله – تخريج - سؤال وجواب حول فقه الواقع – فتوى - صحيح كشف الأستار عن زوائد البزار – للهيثمي صفة صلاة النبي صلى الله عليه وسلم من التكبير إلى التسليم كأنك تراها صفة الفتوى والمفتي والمستفتي للشيخ ابن حمدان الحنبلي تحقيق وتعليق وتخريج صلاة العيدين في المصلى خارج البلد هي السنة صوت العرب تسأل ومحمد ناصر الدين يجيب جريدة صوت العرب 1380هـ ضعيف كشف الأستار عن زوائد البزار, للهيثمي العلم, لابن أبي خيثمة – تحقيق وتخريج غاية المرام في تخريج أحاديث الحلال والحرام للقرضاوي فتوى في حكم تتبع آثار الأنبياء والصالحين فهرس المخطوطات الحديثية في مكتبة الأوقاف الحلبية الفهرس المنتخب من مكتبة خزانة ابن يوسف مراكش كشف النقاب عما في كلمات أبي غدة من الأباطيل والافتراءات المستدرك على المعجم المفهرس لألفاظ الحديث مناسك الحج والعمرة في الكتاب والسنة وآثار السلف المنتخب من مخطوطات الحديث في المكتبة الظاهرية منزلة السنة في الإسلام وبيان أنه لا يستغنى عنها بالقرآن النصيحة بالتحذير من تخريب ابن المنان لكتب الأئمة الرجيحة وتضعيفه لمئات الأحاديث الصحيحة وصف الرحلة الأولى للحجاز والرياض مرشداً للجيش السعودي أثناء عودته للمملكة بعد حرب فلسطين عام 1948 اقتضاء العلم العمل للخطيب البغدادي – تحقيق وتخريج تلخيص صفة صلاة النبي صلى الله عليه و سلم Sheekh Cali ina Xassan al-Xalabi al-Athari Iyo kuwo kale oo fara badan. Wuxuuna ustaaz ka ahaa jaamacadda Islaamka ee Madiina al-Munawara muddo saddax sano ah 1381-83 H. oo ku beegnayd 1961-63 ee miilaadiga, isagoo ka dhigayey maadada cilmiga Xaddiiska. Wuxuu yiri muftigii Sacuudiga ee hore Ma jiro waqtigan aan joogno qof ka yaqaan sheekh Albaani nolosha nabiga ”cilmiga xadiiska” n.n.k. (Eebbe wuxuu u soo saaraa ummaddan boqolkii sannadba qof u soo nooleeya diintooda)). Haddaba waa kuma Mujaddidka qarnigan aan joogno? (Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani ayaa ah mujaddidka casrigeena sidaan u maleynayo Eebbaana ugu og)). (Ma garanayo waqtigeena qof nool oo ka cilmi badan sheekh Albaani)). قال العلاّمة عبدالعزيز بن باز المفتي السابق للمملكة ما رأيتُ تحت أديم السماء عالماً بالحديث في العصر الحديث مثل العلاَّمة محمد ناصر الدين الألباني إنَّ اللهَ يبعثُ لهذه الأمَّة على رأس كلّ مائة سنة مَن يُجدّد لها دينها. ))الشيخ محمد ناصر الدين الألباني هو مُجدّدُ هذا العصر في ظنّي والله أعلم ((. )) لا أعلمُ تحت قُبَّة الفلك في هذا العصر أعلم من الشيخ(( Run ahaantii waxaan kula talinayaa arday kasta oo barta diinta inuu heysto kutubta sheekh Albaani, Eebbaana og inaan soo gato kitaab kasta oo soo baxa oo uu leeyahay sheekh Albaani, si aan uga faaideysano kutubtiisa. -قال العلامة الشيخ مقبل الوادعي -رحمه الله و إني أنصح كل طالب علم بالحرص على اقتناء كتب الشيخ, ويعلم الله أني ما أعلم بكتاب له يخرج إلا وبادرت إلى اقتنائه….ويعلم اننا لا نزال نزداد علما بسبب كتب الشيخ Aniga waxay ila tahay xagga akhriska kutubta sheekh Albaani inuu kaga dheereeyo ina Taymiya iyo ina Xajarba. قال العلامة ربيع بن هادي المدخلي حفظه الله أنا أرى في الإطِّلاع أنه ما لحقه لا ابن تيمية و لا ابن حجر Waxaan u dardaarmayaa in loo hadiyeeyo kutubteyda oo dhan maktabada jaamacadda Islaamka ee Madiina almunawara. Sheekh Albaani wuxuu dhintey maalin sabti ah bishuna ahayd Jumaadil-aakhira laba iyo labaatankeedii sanadkii 1420 H oo ku beegnayd labadii bishii tobnaad sanadkii 1999 M, waxaana la aasay salaadda cishaha ka dib Eebbe ha u naxariistee. Helsinki jimce 8.7.1429 H. oo ku aaddan 11.7.2008 M. Taqiyuddiin abul Cabaas Axmed ina CabdilXaliim ina CabdiSalaan ina Taymiya oo ahaa reer Xarraani. Wuxuu ku dhashay Xarraan maalin isniin ah tobankii Rabiicul-awal sanadka Hijrigu markuu ahaa 661H. (المنتقى من أخبار المصطفى صلى الله عليه و سلم), oo wuxuu ka mid ahaa culimadii ugu waaweyneyd mad-habta Xanbaliga, aabihiisna sidoo kale wuxuu ka mid ahaa culimadii isla mad-habta, oo wuxuu ahaa bare iyo mufti, wuxuuna madax ka ahaa rugta xaddiiska Sukariya دار الحديث السكرية tan iyo intii uu ka geeriyoodey. Wuxuu la soo qaxay reerkiisii oo la soo degey Dimishiq Suuriya, ka dib markii Tataarku ay burburiyeen magaaladiisii Xarraan. Wuxuuna kor ka bartey Qur’aanka isaga oo aad u yar, markuu labaatan sano gaaray cilmiga meel sare ayuu ka gaarey, waxaana la sheegaa iney barayaashiisa laba boqol gaarayeen. Wuxuu kale oo uu bartey fiqiga, usuulu-fiqiga, tafsiirka iyo naxwaha oo uu ka bartey ina CabdilQawi. السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية Iyo رفع الملام عن الأئمة الأعلام. Wuxuu ahaa mid ku dhaqma kitaabka iyo sunnada nabiga n.n.k. sidii uu ku yiri Eebbe kor ahaaye Qur’aanka: Haddii aad isku qabsataan arin u celiya Eebbe iyo Rasuulka haddii aad rumeysan tihiin Eebbe iyo maalinta dambe taas ayaa wanaagsan ahna tafsiir hagaagsan. Wuxuuna dadka ugu yeeri jirey iney ku dhaqmaan kitaabka iyo sunnada nabiga n.n.k. Wuxuu geeriyoodey Eebbe ha u naxariistee habeen isniin ah bishuna ay ahayd labaatankii Dul-qacda sanadka markuu ahaa 728H, isaga oo ku xiran xabsi ku yaala Dimishiq. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Sheekooyinkii ugu wanaagsanaa. Qore CabdiRisaaq Maxamed Cilmi “ina Warfaa” عبد الرزاق محمد علمي (ابن ورفا) Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo kitaabkan oo ma dhowrsana La soo xiriirka qoraha ee ku saabsan kitaabka Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka qoraha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ina_warfaa@hotmail.com. Waxaan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad iyo dhiiragalin waxaan idin leeyahay جزاكم الله خيرا. Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahad iska leh Eebbe, naxariis iyo nabadgalyadiisana korkooda ha ahaato nebi Maxamed, reerkiisa iyo intii raacdey dhamaantood. ulajeedadaydu waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, aniga oo ugu qoraayo afka soomaaliga sheekooyin islaami ah, dadka jecel rabana iney u sii gudbiyaan caruurtooda. Waxaan ugu dambayntii Eebbe ka baryayaa in uu aniga “qoraaga” kitaabkan iyo intii i caawisayba uu miisaanka wanaagyadeena noogu daro maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. Helsinki jimce 16.12.1427 H. oo ku aaddan 5.1.2007 M. Nebi Aadan nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Wuxuu ahaa aabihii dadka oo dhan, Eebbaa dhoobo ka abuuray una tujisiiyay malaaigtiisa, waxaan ka ahayn Sheydaan, oo diidey inuu u tukado nebi Aadan. Eebbana wuxuu ku yiri Sheydaankii maxaadan u sameyn waxaan ku faray, Sheydaankii oo islaweyni iyo xasad ka buuxo ayaa ku jawaabey: Aniga ayaa ka wanaagsan nebi Aadan, oo waxaad iga abuurtey dab, isagana waxaad ka abuurtey dhoobo. Markaas baa Eebbe ku yiri Sheydaankii waxaa tahay mid laga fogeeyay naxariisteyda. Sheydaankiina wuxuu Eebbe ka baryey inuu u kaadiyo inta laga gaarayo aakhiro, Eebbana wuu ka aqbalay. Kolkaas buu wuxuu doonay inuu aarguto, oo wuxuu yiri: Eebbow sharaftaadaan ku dhaartee dhamaantood “dadka” waan baadiyeen, waxaan ka ahayn adoomadaada daacadda kuu ah. Eebbana wuxuu ku yiri Sheydaankii: Waxaan ka buuxin naarta Jahanamo adiga iyo wixii ku raacay dhamaantood. Eebbana wuxuu baray nebi Aadan magacyada. Wuxuuna u abuuray xaaskiisii Xaawo, dejiyeyna labadoodii janada, ugana digay ineysan u dhowaan geed ku yaalay jannada, hase ahaatee sheydaankii ayaa shaki ku abuurey oo wuxuu ku yiri: Ma idin tusaa geed haddaad cuntaan aydan weligiin dhimaneyn aadna heleysaan boqortooyo aan dhamaaneyn dabadeedna wey cuneen, ka dibna Eebbaa dhulka u soo dejiyey, waxayna weydiisteen dembidhaaf wuuna ka aqbalay. Eebbana wuxuu awoodsiiyey iney ku noolaadaan dhulka. Farayna iney isaga keligiis caabudaan kuna booriyey dadka taasi, kana yeelay rasuulkii Eebbe ee loo soo direy ilmihiisii, wuxuuna ahaa nebigii ugu horeeyey. Nebi Idriis nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Idriis wuxuu ka mid yahay rususha sharafta leh ee Eebbe kitaabkiisa Qur’aanka sharafta leh noogu sheegay. Wuxuuna sidoo kale ka mid yahay rususha inaan rumeyno nala faray, oo Eebbaa noogu sheegay nebi Idriis Qur’aanka magaciisa iyo inuu ahaa nebi runlow ah. Nebi Nuux nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Nuux wuxuu ahaa dhowrsane runlow ah, oo Eebbe u soo direy dadkiisa inuu hanuuniyo, ugana digo cadaabka aakhiro isagoo leh: Tolkeeyow Eebbe caabuda mana lihidiin Eebbe isaga aan ahayn waxaan idinkaga cabsanayaa cadaab maalin weyn. Markaas bey waxay ugu jawaabeen: Runtii Nuuxow waad baadiyeysan tahay. Markaas buu wuxuu nebi Nuux ugu jawaabay: Tolkeeyow ma baadiyeysni ee hase ahaatee waxaan ahay rasuul Eebbe soo direy waxaan idin soo gaarsiinayaa risaalada Eebbehey waana idinla talin oo waxaan Eebbe ka ogahay waxaydaan ka ogeyn. Markuu nebi Nuux ogaadey iney rumeyn doonin intii horey u rumeysey mooyee. Ayuu wuxuu yiri Kii i barbaariyow dhulka ha uga tegin qof gaal ah. Oo wuxuu sii raaciyey haddaad qof gaal ah dhulka uga tegtid waxay baadiyeynayaan adoomadaada mana dhalayaan ku xun oo gaal ah mooyee. Ka dib baa Eebbe faray inuu markab sameeyo, oo uuna markabkaasi saaro lamaane kasta oo ku nool dhulka ay ka mid yihiin mu’miniintii rumeysey, hase ahaatee aysan ku jirin xaaskiisa iyo wiilkiisa oo iyagu waxay ahaayeen gaalo. Dabadeed baa waxaa yimid duufaan oo dadkii gaalada ahaa biyihii ku wada dhinteen. Nebi Huud nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Huud wuxuu ka dhashay qabiil la yiraahdo Caad oo loo soo direy. Reer caad waxay ahaayeen dadka ugu dheer uguna xoog weyn xiligoodii, waxayna ku faani jireen xoogooda. Hase ahaatee waxay ahaayeen gaalo, oo waxay caabudi jireen sanamyada, weyna difaaci jireen, una dagaalami jireen sanamyadooda dartood. Nebigoodana wey beeniyeen, weyna ku jeesjeesi jireen. Waxay ahayd reer Huud maadaama ay is og yihiin iney ugu xoog weyn yihiin dadka, iney ogaadaan Eebbihii iyaga abuuray inuu iyagana ka xoog badan yahay. Nebi Huudna wuxuu ku oran jirey dadkiisa eraygii ay nebiyada oo dhan ku dhihi jireen dadkooda. Oo wuxuu ku dhihi jirey: Dadkeeyow Eebbe caabuda ma lihidiin Ilaah isaga aan ahayn ee miyeedan cabsanayn. Ka dibna Eebbe ayaa ku laayey dabeel daran gaaladii reer Huud, kuna badbaadiyey Nebi Huud iyo dadkii rumeeyay. Nebi Saalax nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Saalax wuxuu Eebbe u soo direy reer Samuud. Waxay ahaayeen dad abaaldaran, maxaa yeelay Eebbaa wuxuu siiyey xoolo fara badan, hase ahaatee Barbaariyahooda ma aysan rumeyn ee waxay caabudi jireen sanamyada ay ka dhaxleen aabayaalkoodii. Reer Samuud waxay isugu faani jireen awoodooda. Dabadeed baa Eebbe u soo direy nebi Saalax inuu ugu bishaareeyo jano hadday rumeeyaan, ugana digo naar hadday rumeyn waayaan, hase ahaatee wey beeniyeen. Waxayna ka codsadeen inuu ula yimaado calaamad ay ku gartaan inuu nebi yahay si ay u rumeeyaan, wuxuuna ula yimid nebi Saalax hal. Wuxuuna faray reer Samuud ineysan dhibin, hase ahaatee waxay ku adkeysteen islaweynidoodii oo dabadeed waxay dileen hashii. Eebbana wuxuu ku ciqaabay qeylo daran, markaas bey halkii ku dhinteen. Waxaana Eebbe halkii ku badbaadiyey nebi Saalax iyo intii rumeysey. Nebi Ibraahin nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Ibraahin wuxuu ahaa saaxiibkii Eebbe, waana mid ka mida shanta rusul ee ugu wanaagsan Eebbe agtiisa, wuxuuna ka dhigey rasuul, wuxuuna ka doortey uun badan oo Eebbe abuuray. Nebi Ibraahin waxaa loo soo direy dad caabuda xidigaha oo uu la noolaa, wuxuuna dadkiisii ugu yeeri jirey iney Eebbe keligiis caabudaan, hase ahaatee wey beeniyeen. Waxayna isku dayeen iney gubaan, Eebbe ayaana ka badbaadiyey. Eebbana wuxuu wiilashiisii Ismaaciil iyo Isxaaq ka yeelay nebiyo. Waxayna nebi Ibraahin iyo wiilkiisii nebi Ismaaciil wada dhiseen Kacbada. Nebi Luud nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Eebbe wuxuu nebi Luud u soo direy dadkiisii, si uu u hanuuniyo uguna yeero iney caabudaan Eebbe. Waxayna ahaayeen dad xun oo sameeya xumaanta, kuna xadgudba martida. Waxayna ahaayeen rag ka raadiya xumaan ragga kale, oo markuu nebi Luud ugu yeeray iney xumaanta iska daayaan, waxay isku dayeen iney saaraan isaga. Nebi Luud waxaa rumeeyay qaar ka mida reerkiisii, xaaskiisa iyadu ma rumeyn. Markuu nebi Luud ka quustey dadkiisii ayuu Eebbe wuxuu ka baryey in isaga iyo intii raacdey Eebbe badbaadiyo, laayana xumaan falayaashii. Waxaa dabadeed nebi Luud u yimid Malaaig, waxayna saareen nebi Luud iyo intii rumeysey, oo intii kale ee gaalada ahaa ku laayey dhagxaan sumadeysan. Nebi Ismaaciil nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Ismaaciil wuxuu ahaa curadkii nebi Ibraahin iyo marwo Haajar. Wuxuu uga tegey nebi Ibraahin xaaskiisii Haajar iyo ilmaheedii nebi Ismaaciil goob ku taaley Makka, Eebbe oo sidaa faray darteed, iyagoo heysta biyo yar iyo timir. Markuu ka dhamaadey wixii yaraa ee ay wateen, ayey marwo Haajar bilowdey iney warwareegato iyadoo wax la cabo ama la cuno baadi goobeyso, ilaa Eebbe uu ku toosiyo biyihii Samsamka. Waxaana u imaan jirey dad badan oo socoto ah, goobtiina waxay noqotey meel dad dego, biyihii Samsamka ee halkaasi ka dilaacay dartiis. Oo ka dib wuxuu Eebbe faray nebi Ibraahin inuu dhiso Kacbada oo waxaana la dhisey wiilkiisii nebi Ismaaciil. Ka dibna wuxuu nebi Ibraahin riyo ku arkey isagoo Eebbe farayo inuu gowraco wiilkiisii, wuxuuna u sheegay wiilkiisii nebi Ismaaciil. Wuxuuna ugu jawaabey nebi Ismaaciil: Aabaheygow samee wuxuu Eebbe ku faray waan dulqaadan hadduu Eebbe yiraahdee. Eebbana wuu ka badbaadiyey gowricii. Wuxuuna ahaa nebi Ismaaciil mid dulqaad badan, balan oofiya oo farana reerkiisa tukashada iyo wax bixinta. Wuxuuna dadka fari jirey in Eebbe keligiis la caabudo. Nebi Isxaaq nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Isxaaq wuxuu ahaa ina nebi Ibraahin iyo marwo Saara, wuxuuna dhashay walaalkiis nebi Ismaaciil ka dib, oo waxay ahaayeen ilmo aabe. Malaaigtii ayaana ugu bishaareysey nebi Ibraahin iyo marwo Saara dhalashaddiisii, markii ay u socdeen halkii ay deganaayeen dadkii nebi Luud loo soo direy, si ay u laayaan gaaladii xumaanta sameyn jirey. Eebbana wuxuu Qur’aanka noogu sheegay nebi Isxaaq inuu ahaa mid aqoon badan. Kana yeelay nebi dadka ku hanuuniya falalka wanaagsan. Nebi Isxaaqna wuxuu dhalay nebi Yacquub oo loo yaqaaney Israaiil. Nebi Yacquub nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Yacquub waa ina nebi Isxaaq ina nebi Ibraahin, waxaana la oran jirey Israaiil: Waxaana loola jeedaa: Cabdullaahi. Wuxuuna ahaa nebi loo soo direy dadkiisii oo ah mid dhowrsan. Wuxuuna la dardaarmey caruurtiisii markuu dhimanayey oo wuxuu ku yiri: Maxaad caabudeysaan markaan dhinto ka dib? Markaas ayey yiraahdeen waxaan caabudeynaa Eebbahaaga, Eebbaha aabayaalkaa Ibraahin, Ismaaciil iyo Isxaaq, Eebbe keligiis, waxaanu ahaaneynaa muslimiin. Nebi Yacquubna wuxuu dhalay nebi Yuusuf. Nebi Yuusuf nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Yuusuf waa ina nebi Yacquub ina nebi Isxaaq ina nebi Ibraahin. Aabihiisna aad buu u jeclaa, waxaana la dhalatey kow iyo toban walaalo ah. Habeen habeenada ka mida ayuu wuxuu arkey kow iyo toban xiddig, qoraxda iyo dayaxa oo u tukanayaan. Nebi Yuusufna wuxuu u sheegay aabihiis wuxuu arkey, aabihiisna wuxuu ku yiri ha u sheegin walaalahaa. Hase ahaatee Sheydaankii ayaa ku abuurey maseyr walaalihiis, oo waxay isku raaceen iney ku ridaan ceel dheer guntiisa, oo waxay yiraahdeen waxaa cuntey yeey. Ka dib waxaa arkey dad reer miyi ah ceelkii ayeyna ka soo saareen, waxayna ku gateen lacag aad u yar. Waxaana ka gatey boqorkii Masar, xaaskiisii ayuuna farey iney korsadaan, hase ahaatee isagii ayey damacdey, markuu diideyna wey qiyaantey xabsi ayaana la geliyey. Ka dib baa Eebbe muujiyey inuu yahay dembilaawe, kana saarey xabsigii. Boqorkiina wuxuu madax uga dhigey arimihii dhaqaalaha, taasoo maamulkeeda si wanaagsan u hayey sanadihii abaarta. Ka dibna wuxuu u yeertay walaalihiis iyo waalidkiis, weyna u tukadeen “sharaf darteed”, halkaasna waxaa ku furantey riyadiisii. Nebi Ayuub nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Ayuub wuxuu lahaa xoolo fara badan iyo caruur badan, hase ahaatee Eebbaa imtixaaney oo wuxuu ka qaadey xoolihii iyo caruurtiiba, sidoo kale wuxuu ku ridey xanuuno fara badan oo hayey muddo badan heer ay gaartey iney dadkii ka fogaadaan, waxaan ka aheyn xaaskiisii oo iyadu wey u dulqaadatey, ilaa Eebbe caafimaadkiisii, caruurtiisii iyo xoolihiisii dib ugu soo celiyey. Kor ahaaye Eebbana wuxuu ku yiri Qur’aankiisii sharafta lahaa isagoo amaanaya addoonkiisii Ayuub: Wuxuu ahaa mid dulqaata addoon wanaagsan runtii Eebbe u soo noqda. Nebi Zul-kifli nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Zul-kifli wuxuu ka mid ahaa nebiyaalkii suubbanaa ee dulqaadan jirey. Qur’aankana wax intaas dheer ka ma uusan sheegin. Nebi Yoonis nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Yoonis wuxuu Eebbe u soo direy dadkii Niinawaa. Wuxuuna ugu yeeray iney caabudaan Eebbe keligiis, hase ahaatee wey diideen weyna isla weynaadeen markaas ayuu nebi Yoonis iskaga tegey. Wuxuuna u sheegay in la cadaabi doono muddo saddax habeen ka dib. Kolkaas ayey cabsadeen oo rumeeyeen, Eebbana ma uusan cadaabin. Wuxuuse nebi Yoonis raacay doon, markaas ayey doontii degi gaartey baddii gudaheeda, oo waxay go’aansadeen iney qori tuur sameeyaan oo qofkii ay ku soo aaddo saddax jeer qori tuurkaas lagu tuuro badda. Waxayna ku soo aaddey nebi Yoonis oo dabadeed wuxuu isku tuurey baddii, isla markiiba waxaa liqey nibiri, nibirigiina ma cunin Eebbe dartiis. Markaas buu nebi Yoonis baryey Eebbihiis inuu ka saaro gudcurka, Eebbana wuu ka aqbaley. Dadkii loogu soo direy inuu gaarsiyo risaalada: wuxuu Eebbe soo faray, waxay gaarayeen boqol kun iyo ka badan. Nebi Shuceyb nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Shuceyb wuxuu Eebbe u soo direy dadkii Madyan. Waxayna caabudi jireen geed. Markey wax miisaamayaana wey dhimi jireen. oo ma aysan siin jirin dadka waxay lahaayeen. Markaas buu nebi shuceyb wuxuu ugu yeeray iney Eebbe caabudaan, dadkana kula dhaqmaan si garsoor leh. Hase ahaatee wey diideen weyna isla weynaadeen. Waxayna ku yiraahdeen nebi Shuceyb dhagax ayaannu kugu dileynaa, waannu ku fogeyn. Waxayna ka codsadeen inuu gabal cirka ah ku soo kor rido. Markaas baa waxaa lagu laayey qeylo daran. Nebiyadii loo soo direy tuulada nabadgelyo korkooda ha ahaatee Eebbe baa labo Rasuul wuxuu u soo direy tuulo, Markaas baa labadii Rasuul tuuladii rumeyn weysey. Kolkaas buu Eebbe u soo direy Rasuul saddaxaad tuuladii. Kor ahaaye Eebbe wuxuu Qur’aankiisa noogu sheegay inuu rumeeyay nin, dadkiisiina ugu yeeray iney rumeeyaan rusushaas, hase ahaatee wey dileen, oo dabadeed Eebbana geliyey janno. Nebi Muuse nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Eebbe nebi Muuse wuxuu u soo direy Fircoon iyo dadkiisii. Wuxuuna siiyey labo mucjiso oo midkood ay aheyd ushii cuneysey masaska, tan kalena waa gacantiisii oo intuu geliyo jeebkiisa uu dabadeedna ka soo saarayey iyadoo cad. Nebi Muuse wuxuu Fircoon ugu yeeray inuu Eebbe keligiis caabudo. Fircoonna wuxuu la dagaalamay nebi Muuse, oo wuxuu isugu yeeray sixiroolayaashiisii ugu waaweynaa si uu nebi Muuse u qiyaamo, hase ahaatee nebi Muuse ayaa ka adkaadey sixiroolayaashii oo Eebbe ayaa u gargaarey. Dabadeed wuxuu Eebbe faray nebi Muuse isaga iyo intii raacdey iney ka baxaan Masar. Markaas baa waxaa soo daba galay Fircoon iyo ciidankiisii. Kolkii ay u soo dhawaadeen nebi Muuse iyo asxaabtiisii baddii oo ay is yiraahdeen ciidankii Fircoon waa idin soo gaareen ayuu Eebbe faray nebi Muuse inuu ku garaaco ushiisa badda si ay u badbaadaan, halkaasna uu ku dhinto Fircoon kaas oo Eebbe dadka uga dhigey waano. Nebi Haaruun nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Haaruun wuxuu ahaa nebi Muuse walaalkiis iyo saaxiibkiis loo soo wada direy Fircoon inuu rumeeyo Eebbe, maxaa yeelay nebi Haaruun wuxuu ahaa codkar. Wuxuuna nebi Muuse madax uga dhigay walaalkiis nebi Haaruun dadkiisii, markuu aadey inuu Eebbe kula kulmo buurtii Duur korkeeda. Hase ahaatee waxaa dhacdey belaayadii Saamir, kaas oo reer Israaiil u sameeyay weyl “lo’ ka sameysan dahab si ay u caabudaan. Markaas buu nebi Haaruun ugu yeeray dadkii iney u soo noqdaan Eebbe caabudistiisa oo ay iska daayaan weyshan ay caabudayaan, hase ahaatee wey isla weynaadeen. Nebi Muuse markuu ku soo noqday dadkiisii oo uu arkey waxay caabudayaan buu wuxuu ku eedeeyay walaalkiis nebi Haaruun. Nebi Haaruunna wuxuu u sheegay walaalkiis nebi Muuse iney dili gaareen dadkii markuu isku dayey inuu ka hor tago waxay caabudayeen. Nebi Daa’uud nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Eebbe wuxuu siiyey nebi Daa’uud aqoon iyo xikmad. Wuxuuna u fududeeyay markuu leeyahay Eebbow adigaa hufan iney la qaadaan buuraha iyo shimbiraha, waxaana loo jilciyey birta. Nebi Daa’uud wuxuu ahaa addoon Eebbe caabudistiisa daacad ugu ah una mahadnaqa. Wuxuu soomi jirey maalin, maalinna wuu afuri jirey, habeenkiinna wuxuu u istaagi jirey Eebbe caabudistiisa. Eebbana wuxuu ku soo dejiyey nebi Daa’uud kitaabkii Sabuur. Wuxuuna siiyey boqortooyo weyn farayna inuu ku maamulo si garsoor leh. Nebi Saleebaan nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Saleebaan Eebbaa wuxuu siiyey aqoon iyo xikmad. Wuxuuna baray hadalka shimbiraha iyo xoolaha kale, wuxuuna u fududeeyay dabeysha iyo Jinka. Nebi Saleebaan wuxuu soo booqan jirey ciidankiisii mararka qarkood. Markaas buu wuxuu waayey shimbirkii Hudhudka ahaa maalin maalmaha ka mid ah, dabadeed baa waxaa yimid Hudhudkii markuu maqnaa in muddo ah. Wuxuuna ku yiri nebi Saleebaan waxaan ka imid Saba’, waxaana kaaga sidaa war run ah oo waxaan ku soo arkey goobtaasi naag boqorad ah oo la siiyey wax walba, waxayna caabudayeen iyada iyo dadkeedaba qoraxda. Markaas ka dib buu nebi Saleebaan wuxuu qorey warqad, wuxuuna faray Hudhudkii inuu u geeyo warqaddaasi boqoraddii Saba’. Hudhudkiina wuxuu u geeyay warqaddii Balqiisa, markii ay heshay warqaddii nebi Saleebaan uu ku lahaa ha isla key weynaanina ee ii imaada idinkoo muslimiin ah. Kolkaas ayey Balqiisa iyo madaxdeedii waaweynaa u tageen nebi Saleebaan. Ka dib markii Balqiisa ay aragtey wuxuu Eebbe siiyey nebi Saleebaan ayey muslintey iyada iyo dadkeediiba, nebi Saleebaan ayaana guursadey Balqiisa. Nebi Ilyaas nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Ilyaas Eebbe ayaa wuxuu u soo direy reer Baclabak magaalo ku taala Lubnaan. Wuxuuna ugu yeeray iney caabudaan Eebbe, ee aysan caabudin sanamka la yiraahdo Bacla. Gaaladiina wey beeniyeen nebigoodii Ilyaas, Eebbana wuxuu ugu balanqaadey iney geli doonaan cadaabta. Nebi Alyasca nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Alyasca wuxuu ka mid ahaa addoomadii wanwanaagsanaa. Waxaana lagu sheegay kitaabkii Towreed, Qur’aankana waxaa lagu sheegay labo jeer. Nebi Cuseyr nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Cuseyr wuxuu ka mid ahaa nebiyadii reer Israaiil. Eebbe ayaa wuxuu nafta ka qaadey nebi Cuseyr dabadeedna boqol sano ka dib soo nooleysiiyey. Nebi Cuseyr wuxuu dib u baray reer Israaiil diintoodii oo wuxuu baray kitaabkii Towreed kolkii ay hilmaameen ka dib. Nebi Sakariye nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Sakariye wuxuu ahaa addoon wanaagsan oo dhowrsan. Wuxuuna dadka ugu yeeri jirey diinta toosan. Wuxuuna soo korsadey Maryan “nebi Ciise hooyadiis”. Wuxuuna Eebbe ka baryey inuu siiyo ilmo wanaagsan, Eebbana wuu ka aqbalay oo wuxuu siiyey nebi Yaxye kaas oo dadka isna ugu yeeri jirey iney caabudaan Eebbe keligiis. Nebi Yaxye nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Yaxye waa ina nebi Sakariye. Wuxuuna ku dhashay ducadii uu Eebbe ka aqbalay, markuu nebi Sakariye uu Eebbe ka baryey inuu siiyo ilmo wanaagsan. Wuxuuna Eebbe ugu yeelay aabihiis calaamad dhalashaddii nebi Yaxye, in uusan nebi Sakariye la hadlin dadka saddax habeen oo toos ah. Nebi Yaxyena wuxuu ka mid ahaa nebiyaalkii suubbanaa. Wuxuuna ahaa sidoo kale baari, dhowrsan oo Eebbe ka cabsada tan iyo yaraantiisii. Nebi Ciise nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nebi Ciise waa sidii nebi Aadan oo kale oo wuxuu Eebbe ka abuurey ciidda, wuxuuna ku yiri ahow wuuna ahaadey. Nebi Ciisena waa ina Maryan rasuulkii Eebbe, ereygiisii uu ku ridey Maryan. Waana nebigii horey u sii sheegay inuu nebi Maxamed imaan doono. Eebbana wuxuu siiyey xujooyin, wuxuuna ku xoojiyey Ruuxul-Qudsi. Nebi Ciisena waa mid ka mida shanta rusul ee ugu weyn, isaga oo aad u yar ayuu dadka la hadley, wuxuu ka sameeyay dhoobo qaab shimbir ayuu intuu afuufey dabadeed shimbir noqotey, wuxuuna daaweeyay cudurada aan laheyn daawada, wuxuuna soo nooleeyay qof dhintey, intaas oo dhan oo mucjiso ah Eebbe ayaa u fududeeyay. Wuxuuna nebi Ciise dadkiisii ugu yeeray iney Eebbe keligiis caabudaan, hase ahaatee wey diideen, weyna isla weynaadeen, weyna ka soo horjeesteen, mana rumeyn dad yar mooyee. Eebbe ayaana cirka u qaadey, wuxuuna dhulka u soo dejin doonaa markuu doono si uu dadka marqaaati uga noqdo. Eebbe kor ahaaye wuxuu Qur’aankiisa ku yiri: Oo runtii waxaanu siinay Luqmaan xikmad. Luqmaan nasabkiisa layskuma raacsano iyo goortuu noolaa. Sidoo kale layskuma raacsano ma wuxuu ahaa nebi mise nin suubban? hase ahaatee culumada badankood waxay leeyihiin wuxuu ahaa nin suubban. Xikmaddii Eebbe uu siiyeyna waxay ahayd fahamka diinta iyo caqliga. Aasiyo Eebbe ha ka raali noqdee Boqoraddu waxay ku kortay guri boqortooyo, waxayna ku nooleed nolosha boqorada, waxayna arki jirtey boqorka kibirkiisa iyo awoodiisa, iyo sida ay uga dambeeyaan dadka boqorka, sidaas ay tahayna iimaan ayaa qalbigeeda galay. Waxayna ka bariday Rabbigeed inuu ka badbaadiyo noloshan, wuuna ka aqbalay Rabbigeed ducadeedii, wuxuuna ugu yeelay tusaale dadkii mu’miniinta, oo wuxuu Eebbe kor ahaaye ku yiri Qur’aankiisii: (Oo wuxuu Eebbe tusaale ugu soo qaadanayaa dadkii rumeeyey xaaskii Fircoon ”Aasiyo” mar ay tiri Rabbigeeyow iiga dhis agtaada qol jannada igana nabadgeli Fircoon iyo wuxuu sameeyo igana nabadgeli dadka gardaroolayaasha ah). Suuradda at-taxriim: 11. Rasuulkii Eebbana n.n.k. wuxuu yiri: (Dumarka ugu wanaagsan ee reer jannaad waa: Khaddiija ina Khuwaylid, Faadumo ina Maxamed, Maryan iyo Aasiyo). Axmed. Iyadu waa Aasiyo ina Muzaaxim –xaaskii Fircoon – taasoo u ahayd tusaale uu waariyey Qur’aanka mu’minadda si run u rumeysay Rabbigeed, Waxay ahayd qoftii markii ay ogaatay jidka saxda ah raacday iyadoon ka cabsanayn xumaan, oo waa tii rumeysay Eebbe rumayn dhab ah. Hanjabaadii Fircoonna dheg jalaq uma aysan siin, kumana guuleysan inuu ka fogeeyo jidka toosan iyo hanuunka. Waxay ganacsi la gashay Eebbe, waa ayna ku faaidey ganacsigeedii, waxay ku gadatay magaceedii boqornimo, xoolaheedii iyo adeegayaasheedii qiimo qaali ah, oo ah qol ku yaala jannada iyo iney xaas rasuulka ugu noqoto ”aakhiro”. Waxaa lagu sheegay marwo Aasiyo Eebbe ha ka raali noqdee sheekadii nebi Muuse n.k. markuu Eebbe u waxyooday nebi Muuse hooyadiis iney ku riddo nebi Muuse sanduuqa, sanduuqaasna ay ku riddo badda, uu ku jiro nebi Muuse, hirkuna wuxuu u wadi xagga xeebta uu ku yaallo madaxtooyada Fircoon; oo dabadeed waxaa soo qaaday gabdhihii, waxayna soo geliyeen madaxtooyadii, markay aragtay xaaskii Fircoon ilmahaasi ku jira sanduuqa; ayaa Eebbe aad u jecleesiiyey. Oo Fircoon ayaa u yimid inuu dilo – siduu ku samayn jirey ilmihii kale ee ay dhaleen reer Israaiil – oo waxay ka codsatay inuusan dilin; si ay uga dhigato ilmo maadaama aysan dhalin ilmo. Sidaas ayuuna Eebbe ku badbaadiyey nebi Muuse oo uu ku noolaado gurigii Fircoon, Eebbe kor ahaaye wuxuu yiri: (Oo waxaan u waxyoonnay Hooyadii ”nebi” Muuse iney nuujiso oo haddaad u cabsato ku rid badda oo ha ka cabsan oo ha murugoon waannu kuu soo celin oo waxaannu ka yeeli mid ka mid ah rususha. Oo waxaa soo qaatay reer Fircoon si uu ugu noqdo col iyo murug runtii Fircoon iyo Haamaan iyo labadooda ciidan waxay ahaayeen dembiilayaal. Waxay tiri xaaskii Fircoon ”Aasiyo” waa inoo indho qabowsi aniga iyo adiga ha dilin waxaa laga yaabaa inuu wax na taree ama aan ka dhigano ilmo. (iyagoon dareemeyn). Alqisas 7-9. Marwo Aasiyo waxay ahayd garaadley, naxariisley, kumeyna raacin islaweynadii uu qabey ninkeeda, umana rumeyn ilaahnimadii uu sheeganayey iyo iney dhaleen ilaahyo. Markuu korey nebi Muuse oo uu weynaaday wuxuu aaday Madyan, isagoo ka baxsanaya dhibkii Fircoon iyo ciidankiisii dabadeedna wuxuu ku noqday Masar mar kale markuu Eebbe rasuulnimo u soo diray – waxay ka mid ahayd xaaskii Fircoon dadkii ugu horeeyay ee rumeeya nebi Muuse. Ugamana cabsan Fircoon ninkeedii iney rumeysay Eebbe, markaasuu isla sii weynaaday, sidee ayey xaaskiisa nolosha ay wada qeybsadaan ku rumeysay, oo isaga ay ku rumeyn weysay. Oo wuxuu bilaabay inuu cadaabo si ay uga gaalowdo, oo wuxuu faray in loo cadaabo sida ugu daran; si gaalnimadii dib ugu noqoto, hase ahaatee isma bedelin oo waxay Rabbigeed ka bariday inuu ka nabadgelyo Fircoon iyo wuxuu sameeyo. Eebbana wuu ka aqbalay ducadeedii, maxaa yeelay waxay rumeysay Rabbigeedii, waxayna u adkeysatey iimaankeedii darteed si kastoo loo cadaabo, ka dibna waxay istaahishay iney ka mid noqoto dumarkii jannada ku waarayey oo rasuulkii Eebbe run buu sheegay markuu yiri: (Waxaa la dhamaystiray niman badan, lamana dhamaystirin dumarka waxaan ka ahayn Aasiyo xaaskii Fircoon, Maryan ina Cimraan, runtiina wanaaga Caaisho dumarka ka wanaagsan tahay waa sida Sariidka ”cunto ka kooban rooti, hilib iyo maraq” uu uga wanaagsan yahay cuntooyinka kale). Albukhaari, Muslim, At-tirmidi iyo ina Maajah. Boqoraddii Balqiisa Eebbe ha ka raali noqdee Maalin maalmaha ka mid ah ayey ka kacday hurdadeedii goor aroor hore ah iyadoo isu diyaarineyso iney aadaan macbadka qoraxda iyada iyo dadkeedii reer Saba’ si ay u soo caabudaan qoraxda. Isla xiligaas waxaa noolaa nebi Saleebaan n.k., isaga iyo ciidankiisana waxay caabudi jireen Eebbe. Eebbana wuxuu siiyey nebi Saleebaan boqortooyo weyn. Wuxuuna sameystay nebi Saleebaan ciidan weyn oo ka kooban dadka, jinka iyo shimbiraha. Nebi Saleebaan wuxuu soo booqan jirey ciidankiisii mararka qarkood. Markaas buu wuxuu waayey shimbirkii Hudhudka ahaa maalin maalmaha ka mid ah, dabadeed baa waxaa yimid Hudhudkii markuu maqnaa in muddo ah. Wuxuuna ku yiri nebi Saleebaan waxaan ka imid Saba’, waxaana kaaga sidaa war run ah oo waxaan ku soo arkey goobtaasi naag boqorad ah oo la siiyey wax walba, waxayna caabudayeen iyada iyo dadkeedaba qoraxda. Markaas ka dib buu nebi Saleebaan wuxuu qorey warqad, wuxuuna faray Hudhudkii inuu u geeyo warqaddaasi boqoraddii Saba’. Hudhudkiina wuxuu u geeyay warqaddii Balqiisa, waxayna isugu yeertay madaxdeedii si ay ula tashato, waxayna u sheegtay iney warqad ka heshay nebi Saleebaan kuna yiri ha isla key weynaanina iina imaada idinkoo muslimiin ah. Kolkaas ayey Balqiisa iyo madaxdeedii waaweynaa u tageen nebi Saleebaan. Ka dib markii Balqiisa ay aragtey wuxuu Eebbe siiyey nebi Saleebaan ayey muslintey iyada iyo dadkeediiba, waxaana guursadey nebi Saleebaan. Marwo Maryan Eebbe ha ka raali noqdee Wuxuu Eebbe kor ahaaye Qur’aankiisa noogu sheegay iney Malaaigtii ku yiraahdeen Maryan “nebi Ciise hooyadiis” nabadgelyo korkooda ha ahaatee: (Markiina ay Malaaigtii ku yiraahdeen Maryameey Eebbe ayaa ku doortay qof suuban kaa dhigay kaana doortay dumarka adduunka oo dhan). Aali Cimraan: 42. Rasuulkii Eebbana wuxuu ka yiri: (Dumarkii adduunka ugu wanaagsanaa waxay ahaayeen: Maryan, Aasiyo, Khaddiijo iyo Faadumo). Waxaa jiri jirey nin la yiraahdo Cimraan ina Maataan iyo marwadiisa Xanna ina Faaquud, waxayna caabudi jireen Eebbe. Maalin maalmaha ka mid ah ayaa waxay ka bariday Eebbe inuu siiyo ilmo, Eebbana wuxuu siiyey gabar, waxayna u bixisay Maryan. Muddo yar ka dib waxaa geeriyooday aabbaheed iyadoo yar. Ka dibna waxaa la wareegay barbaarinteedii nebi Zakariye. Maryan markii ay weynaatay ayaa Eebbe wuxuu u soo direy maalin ka mid ah maalmaha malag la yiraahdo Jibriil inuu u sheego iney dhali doonto Masiix “nebi Ciise” nabadgelyo korkooda ha ahaatee. Dhalinyaradii godka Eebbe ha ka raali noqdee Sheekadan waxaa lagu sheegay Qur’aanka kariimka, suuradda al-kahaf, aayadaha 9-26. Waa baa waxaa jirtey tuulo ay ku nool yihiin dad gaalo ah. Tuuladaasi boqorkeedii iyo dadkeediiba jidkii saxda ahaa way ka leexdeen. Waxayna Eebbe caabudistiisii la wadaajiyeen wax aan dhib u keeni karin waxna tari karin. Weyna iska caabudeen iyagoon u heysanin wax cad Eebbanimadooda. Sidaas ay tahayna way difaaci jireen Ilaahyadaas ay sheegayeen. Raali ugama aysan ahayn inuu qof xumaan ku sameeyo. Dhib ayey u geysan jireen qofkii aan rumeyn, oo aan caabudin. Bulshadaasi xun, waxaa ka soo baxay koox dhalinyaro ah oo garaad leh. Koox yar oo ka shaqeysiisey garaadkoodii, oo diidey iney u tukadaan waxaan ahayn Abuurahoodii, Eebbaha ay ku jiraan gacantiisa wax waliba. Waxay ahaayeen dhalinyaro rumeeyay Eebbe, hanuunkiina u kordhiyey, uuna ku hagay jidkii hanuunka. Ma aysan ahayn dhalinyaradaasi nebiyo iyo rasuul toona. Waajibna kuma ahayn sida rasuulada oo kale iney ugu yeeraan dadkooda risaalada. Ee waxay ahaayeen koox iimaan wanaagsan leh, uma aysan ogolaanin dadkoodii iney Eebbe caabudista wax la wadaajiyaan, waxayna dadkii ku yiraahdeen ma u heysaan caddeyn inuu jiro ilaahyo aan ahayn Eebbe. Ka dibna waxay go’aansadeen iney ka tagaan tuuladii iyagoo aadaya meel ay ku badbaadayso diintoodii iyo naftoodii oo ay ku caabudaan Eebbe. Illeen tuuladu dadka ku nooli waxay ahaayeen dad xun oo baadi ah. Dhalinyaradii waxay go’aansadeen iney ka baxaan tuuladii, iyagoo ku socda god cidlo’ ah si ay ugu badbaadaan. Waxay ka baxeen tuuladii balaarneed iyagoo la socdo eygoodii kuna socda god ciriiri ah. Waxay uga soo tageen guryahoodii raaxada badnaa, iney degaan god cidlo’ ah. Waxay ka soo tageen qololkoodii, sariirahoodii, oo ay doorteen god ciriiri ah oo mugdi ah. Taasi wax cusub ku noqon meyso qofka qalbigiisu iimaan ka buuxo. Qofka mu’minka ahi lama degaanka wuxuu u arkaa beer hadduu dareensan yahay inuu Eebbe la jiro. Wuxuuna u arkaa godka madaxtooyo, hadduu u doorto godkaasi Eebbe dartiis. Dhalinyaradaasi ugama aysan soo tegin tuuladoodii adduun raadis iyo xoolo, ee waxay uga soo tageen iyagoo doonaya Eebbe raalli ahaanshihiisa. Goob kasta oo ay ku caabudi karaan Eebbe oo ayna ku helayaan raalli ahaanshihiisa way uga wanaagsan tahay tuuladii ay ka yimaadeen. Waxay dhalinyaradii seexdeen godkii, wuxuu fariistay eygoodii iriddii godka isagoo ilaalinaya. Markaasi baa waxaa dhacday mucjiso Ilaahi ah, maxaa yeelay dhalinyaradii waxay seexdeen saddax boqol iyo sagaal sanadood. Intii u dhexeysey mudadaasi, qoraxdu waxay ka soo baxeysey dhinaca midig ee godkoodii waxayna u dheceysey dhinaciisa koonfureed, mana soo gaari jirin falaaraheeda maalinta gelinkeeda hore iyo gelinkeeda dambeba. Weyna is gedgedin jireen intey hurdayeen, si aaney jirkoodu wax u gaarin. Qofkii arki lahaana wuu cabsan lahaa, maxaa yeelay wey hurdaan, hase ahaatee waa iyagii oo soojeeda marba siday dhinac isugu gedgedinayaan darteed. Saddax boqol oo sanadood ka dib, Eebbe ayaa mar kale soo saaray. Waxay ka kaceen hurdadii dheereed, hase ahaatee ma aysan ogeyn intey hurdayeen. Waxaana ka muuqatay iney muddo dheer hurdayeen. Waxay is weydiiyeen: meeqa ayaanu hurdaynay?! markaasay isu jawaabeen: waxaanu hurdeyney maalin ama maalin barkeed. Waxay la soo baxeen lacagtii ay wateen, ka dibna mid iyaga ka mid ah ayey weydiisteen inuu magaalada aado si uu ugu soo gado lacagtii cunto wanaagsan, oo dabadeed si dhuumasho leh ugu soo noqdo iyadoon qofna dareemin, maxaa yeelay waxaa laga yaabaa iney ciqaabaan ciidanka boqorka ama kuwo kale oo xumaan falayaasha tuulada ka mid ah hadday ogaadaan arintooda. Oo waxaa dhacda in la yiraahdo kala doorta haddaad rabtaan inaad noolaataan waa inaad Eebbe caabudistiisa ilaahyo kale la wadaajisaan sidii hore oo kale, haddaad diiddaana waa la idin dhagaxeen intaad ka dhimaneysaan. Ninkii mu’minkii ahaa wuxuu soo aaday tuuladii, hase yeeshee maba aha tuuladii uu yaqaanay. Tuuladii dhismayaalkeedii iyo guryaheedii wey is bedeleen, sidoo kale waxaa is bedeley cuntadii iyo lacagtii, wuxuu la fajacay sidee iskugu bedeli kartaa tuuladii maalin iyo habeen gudaheed. Dabcan dadkii tuulada degganaa iyagana waxay la yaabeen ninkii dharkiisa iyo lacagtii uu watey. Tuuladii ay ka soo tageen dhalinyaradii muddo ka dib waxaa la halaagay boqorkii xumaa, waxaana boqor u noqday nin wanaagsan. Dadkii waxay noqdeen mu’miniin, dadkiina waxay u riyaaqeen dhalinyaradii mu’miniinta ahayd. Maxaa yeelay waxay ahaayeen dhalinyaradaasi mu’miniintii ugu horeysey ee tuuladaasi, oo waxay tuuladoodii uga tageen diintoodii darteed, waana kuwan dib ugu soo noqday tuuladoodii. Ka dib markii ay u cadaatay mucjisadii dadkii tuulada deganaa dhalinyaradii dhintey ee la soo nooleeyey, oo ay ogaadeen inuu Eebbe awoodo inuu soo nooleeyo qofkii dhintey, oo ay ku arkeen indhahoodii, ayuu Eebbe naftii ka qaaday dhalinyaradii. Illeen waa inuu dhintaa qof kastaa mar uun. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhamaadaan wanaagyaalku Xeerarka tajwiidka Qur’aanka. Qore CabdiRisaaq Maxamed Cilmi “ina Warfaa” عبد الرزاق محمد علمي (ابن ورفا) Fiiro gaar ah: Fadlan tixgeli aayadaha Qur'aanka ah ee qoraalkan la socda oo ha dhigin meel dayacan. Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo kitaabkan oo ma dhowrsana La soo xiriirka qoraha ee ku saabsan kitaabka Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka qoraha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ina_warfaa@hotmail.com. Waxaan ugu horeyntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad iyo dhiiragalin, gaar ahaan Xaaji Xasan Maxamed Aaden iyo Yaasiin A. Ciid. Waxaana idin leeyahay جزاكم الله خيرا. Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahadda iska leh Eebbe, naxariis iyo nabadgalyadiisana korkooda ha ahaato addoomadiisa uu doortay. Kani waa xeerarka qurxinta aqriska Qur’aanka, ulajeedadaydu waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, aniga oo ugu qoraayo afka soomaaliga axkaamta tajwiidka Qur’aanka, dadka jecel iney bartaan, rabana iney u sii gudbiyaan caruurtooda. Waxaana ku tala jiraa kitaabkan ka dib inaan soo saaro labadan kitaab oo kala ah sheekooyinkii ugu wanaagsanaa أحسن القصص, iyo taariikh nololeedkii nebi Maxamed n.n.k. oo kooban iyo Asxaabtiisa r. نبذة يسيرة في سيرة النبي و الصحابته hadduu Eebbe yiraahdo. Waxaan ugu dambayntii Eebbe ka baryayaa in uu aniga “qoraaga” kitaabkan iyo intii i caawisayba uu miisaanka wanaagyadeena noogu daro maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. Waxaa la yiri qofkii ugu horeeyey ee dejiya cilmiga tajwiidka wuxuu ahaa Abuu Cumar Xafsa binu Cumar Adduuriyyu, qofkii ugu horeeyay ee qorana wuxuu ahaa Abuu Cubeyd Alqaasim binu Salaam. Helsinki sabti 24.12.1427 H. oo ku aaddan 13.1.2007 M. Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar B) Qurxinta aqriska التجويد: Ujeedadiisa, diintu waxay ka qabto, hababka lagu baran karo iyo siduu u kala baxo. Cilmiga tajwiidka waa aqoonta lagu garto sida loogu dhawaaqo erayada Qur’aanka. Xarfaha oo si quruxsan loo aqriyaa ayaa waxay ahayd qaabkii uu u aqrin jirey Rasuulkii Eebbe naxariis iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee. Ujeedada cilmiga tajwiidka waxay tahay in si wanaagsan loo barto aqrinta Qur’aanka ama waa in laga ilaaliyo carrabka gefka marka la aqrinayo Qur’aanka. Cilmiga tajwiidka wuxuu yahay in loogu dhawaaqo xaraf kasta siduu yahay, iyo in xarfaha si quruxsan loogu dhawaaqo iyadoon waxba lagu darayn lagana dhimeynin si xunna loogu dhawaaqeyn. Diintu waxay ka qabto barashada tajwiidka waxaa laga rabaa iney bartaan qaar ka mida muslimiinta فرض كفاية. Diintu waxay ka qabto ku dhaqankiisa waa ku waajib ku kastaa oo muslin iyo muslimad ah oo yaqaan marka la aqrinayo Qur’aanka. 1) Inuu ka dhegeysto macalin, waana habkii ay u baran jireen dadkii hore. 2) Inuu u dhegeysto oo uu u saxo macalin. Waxaana wanaagsan in la kulansado labada hab. 1) التحقيق: Waa in xarfaha loo aqriyo si sax ah, sida shaqalka dheer, hamzada sideeda loo aqriyo, shaqalada oo la dhameystiro, codka sanka ee fudud in sidiisa loogu aqriyo ” الغنة” xaraf kastaa goonidiisa loo aqriyo, xarfahana loo kala saaro iyadoo la hakinayo degdegna jirin, laguna istaago istaagyada la ogol yahay iyo iyadoo la muujiyo xarfaha ama la iskuqabto xarfaha. 2) الحدر: Waa in loo aqriyo si degdeg ku jirto loona aqrinayo xeerarkii tajwiidka waafaqsanaa sida in xarfaha la muujiyo, la iskuqabto, shaqalka gaaban, shaqalka dheer, xarfaha oo sidooda loo aqriyo iyo astaamahooda. 3) التدوير: Waa in loo aqriyo hab dhexdhexaad u ah labadan hab ee kala ah التحقيق iyo الحدر 4) الترتيل: Waa in loo aqriyo Qur’aanka ukaadin, aan degdeg ku jirin, deganaansho iyo in loo aqriyo xaraf kastaa sidiisa, astaamihiisa iyo shaqalada dhaadheer. T) Xeerka miimka iyo nuunka labolaaban المشدّدتين 1) Marka la aqrinayo miimka labolaaban waa in la muujiyo codka sanka ” الغنة” muddo qiyaastii labo xaraf ah sida: أمّا, ثمَّ, عمّ, أمّن. 2) Marka la aqrinayo nuunka labolaaban waa in la muujiyo codka sanka muddo qiyaastii labo xaraf ah sida: إنّ, إنّا. الإظهار: Waa in loo aqriyo xarafka reebban sidiisa iyadoon la istaageyn, la hakaneyn iyo aan la adkeyneynin. (أخي هاك علماً حازهُ غير خاسر). Xarfahaan ayaana loo yaqaan xarfaha hunguriga حروف الحلق, maxaa yeelay xarfahaasi dhawaaqooda wuxuu ka imaanayaa xagga hunguriga, sidaas darteed ayaa loogu magac darey xeerka muujinta hunguriga: الإظهار الحلقي. Sida loogu dhawaaqo: Waxaa la muujinayaa nuunka reebban ama laboshaqlanaha ka hor: (Hamzada, ha’da, ceynka, xa’da, geynka iyo kha’da). 2) الإدغام: Iskuqabashada waa ku qabashada nuunka reebban ama labashaqlanaha xaraf ka mida xarfaha iskuqabashada حروف الإدغام iyagoo noqonaya xaraf kaliya oo labalaaban, kaas ayaa la yiraahdaa xarafka iskuqabashada. Xarfaha iskuqabashada ee nuunka waa lix: Waxaana kulmineysa erayga (يرملون). Qeybta koowaad: Kuqabashada iyadoo loo aqrinayo codka sanka الإدغام بغنة: Waa marka ay kulmaan nuunka reebban ama labashaqlanaha xarfahan mid ka mida: (ينمو). Sida loogu dhawaaqo: Waxaa lagu qabanayaa nuunka mana la aqrinayo, ee waxaa la labolaabayaa xarafka xiga, waxaana la muujinayaa codka sanka oo loo aqrinayo xarafka labolaaban muddo qiyaastii labo xaraf ah. 1. ن + ي:, وتقرآن: " أيّروا ", " فِئَتينْصرونه ". 2. ن + و:, وتقرآن: " مِوَّال "," إيمانَوَّهم". 3. ن + م:, وتقرآن: " مِمَّاء ", " صراطمّسْقيماً ". 4. ن + ن:, وتقرآن: " إنَّحن", "مَلِكنُّقاتل". Qeybta labaad: Kuqabashada iyadoon loo aqrineynin codka sanka: Waa marka nuunka reebban ama labashaqlanaha uu noqdo ka hor xarafka laamka iyo ra’da. 1. ن+ ل: oo waxaad u aqrineysaa: " الّو " oo waxaad u aqrineysaa: " أندادَ لِّيضلوا ". 2. ن + ر: oo waxaad u aqrineysaa: " مِرَّب ". oo waxaad u aqrineysaa: " بَشَرَ رَّسولاً ". 3) الإقلاب: Waa in loo rogo nuunka reebban ama labashaqlanaha miim ka hor ba’da iyadoo lagu aqrinayo codka sanka. Sida loo aqrinayo: Markey noqoto nuunka reebban ama labashaqlanaha ka dib ba’, hadday noqon lahayd eray ama laba eray, waxaa loo aqrinayaa nuunka miim, waxaa loogu aqrinayaa codka sanka miimka muddo qiyaastii labo xaraf ah. 1. Waxaad u aqrineysaa: " مِمْبَعد ". 2. Waxaad u aqrineysaa: " بسلطنمبين ". 3. Waxaad u aqrineysaa: " سميعمبصير ". 4. Waxaad u aqrineysaa: " بشرمبين ". 5. Waxaad u aqrineysaa: " ليمبَذنّ ". 6. Waxaad u aqrineysaa: " أمباء ". 4) الإخفاء: Qarinta waa qaab u dhexeeya muujinta الإظهار iyo iskuqabashada الإدغام mana la adkeynayo iyadoo loogu aqrinayo codka sanka xarafka ugu horeeya. صِفْ ذَا ثَنَاكَمْ جَاء شخصٌ قد سَمَا دمٌ طيباً زدْ في تقىً ضعْ ظالماً. Sida loo aqrinayo: Markuu noqdo xarafka qarinta حرف الإخفاء nuunka reebban ama labashaqlanaha ka dib nuunka waxaa loogu dhawaaqayaa iyadoo laga maqlayo sanka mana la adkeynayo, mana la adkeynayo xarafka qarinta ee ku xiga. Wuxuuna noqonayaa qarinta eray ama laba eray. 1) Marka la qarinayo waa in loo qariyo xarafka ku xiga nuunka reebban ama labashaqlanaha. Waxaana lagu ogaanayaa xarafka iyadoo laga dhigayo hamzo ka hor xarafkan iyo xarafkoo la reebo. أصْ, أذْ, أثْ, أكْ, أجْ, أشْ, أقْ, أسْ, أدْ, أطْ, أزْ, أفْ, أتْ, أضْ, أظْ. 2) Waxay yeelaneysaa qarinta astaanta xarafka ku xiga nuunka reebban, micnaheedu waxay tahay qarintu waa la adkeynayaa hadday tahay xarafta ku xigta nuunka reebban ama labashaqlanaha mid la adkeeyay. Hadduu yahay xarafka ku xiga nuunka reebban ama labashaqlanaha mid la fududeeyay, markaasina qarintu waxay noqoneysaa mid la fududeeyay. 1) الإخفاء الشفوي: Waa in ay tahay miimka reebban erayga dhamaadkiisa, uuna ku xigo xarafka ba’da, markaasina waxaa lagu qarinayaa miimka reebban ba’da iyadoo lagu aqrinayo codka sanka. 2) الإدغام الشفوي: Waa in ay tahay erayga u dambeeya miimka reebban uuna ku xigo miim shaqlan, markaasina lagu qabto miimkii reebbanaa kii shaqlanaa oo ay noqdaan hal miim oo labalaaban ” مشددة” oo la muujinayo iyadoo lagu aqrinayo codka sanka. Tusaale: Waxaad u aqrineysaa: " في قلوبهمّرض." , waxaad u aqrineysaa: " جاءكمِّن". 3) الإظهار الشفوي: Muujinta dhawaaqa waa inuu noqdaa xarafka miimka reebban ka dib xarfaha alif ba’da waxaan ka ahayn ba’da iyo miimka hal eray ama laba eray. Aad ayaana loo muujinayaa woowga ama fa’da ka dib, iyadoo miimka iyo woowga isku si loo aqrinayo ayna u dhowdahay sida loo aqrinayo fa’da. 1) إدغام المتماثلين: Waa markay kulmaan labo xaraf oo isku mida bilowgiisu yahay reeb kan labaadna yahay shaqal ayaa lagu qabtaa kan hore midka labaad. 1) Waa la ogol yahay iskuqabashada iyo muujintaba iyadoo la hakinayo. oo marka la aqrinayo waa la iskuqabtaa " ما لِيهّلَكَ " ama waa la muujiyaa oo waxaa lagu istaagaa ha’da koowaad istaagni fudud adigoon neefsaneyn. 2) Hadduu yahay xarafka koowaad woow ama ya’ uuna ka dambeeyo kuwo la mida oo shaqlan, markaasi la iskuqaban maayo. 3) Hadduuse yahay kan hore xaraf fudud, oo waa la iskuqabanayaa kuwa isku midka ah. Tusaale: oo waxaad u aqrineysaa: "آوَوّ نصروا". B) Ta’da reebban: Waxaa lagu qabanayaa ta’da reebban- iyadoon lagu aqrineyn codka sanka- laba meel: Hadduu noqdo deel ama dha’. 1. ت+ د Waxaad u aqrineysaa: " أثقلَتْدَّعَوا." Waxaad u aqrineysaa: " أُجيبَدَّعوتكما" 2. ت+ ط: Waxaad u aqrineysaa: هَمّطَّائفتان". Waxaad u aqrineysaa: قالَطَّائفة". T) الدال الساكنة: Waxaa lagu qabanayaa deelka reebban –iyadoon lagu aqrineyn codka sanka – hadduu noqdo ka dib ta’. " ومَهّتّ. Waxaad u aqrineysaa: " لقدْكِتَّ ". [هو: 42] Waxaad u aqrineysaa: " اركمّعنا ". 1- ذ + ظ: Waxaad u aqrineysaa: " إظَّلَمْتم ". Kh) الثاء الساكنة: Waxaa lagu qabanayaa الثاء reebban – iyadoon lagu aqrineyn codka sanka – hadduu noqdo ka dib xarafka الذال. 1- ث + ذ: Waxaad u aqrineysaa: " يلهّذَّلك ". D) الطاء الساكنة: Waxaa lagu qabanayaa الطاء reebban – iyadoon lagu aqrineyn codka sanka – hadduu noqdo ka dib xarafka ta’da. " أحَتُّ ".. Waxaad u aqrineysaa: " بسَتّ ". Waxaad u aqrineysaa: " فرَتّم ". Fiiro gaar ah: Sideeda ayey ugu ahaaneysaa qaabkan astaanta adkeynta الطاء lagula qabtey, sidaas darteedna waxaa loogu yeeraa iskuqabashada dhiman. 3) إدغام المتقاربين: Hadday isu soo dhawaadaan labo xaraf sida loogu dhawaaqo iyo astaantooda, uuna yahay labadooda kan horeeya mid reebban, waa in lagu qabtaa kan labaad – iyadoon lagu aqrineyn codka sanka – taasina waa labadan qaab. waxaad u aqrineysaa: " قُرَّب " Waxaad u aqrineysaa: " نَخْلُكّمْ ". Waxaa la ogol yahay qaabkan iney ahaato astaanteeda adkeynta qaafka, wuxuuna noqonayaa iskuqabasho dhiman ama waa laga tegayaa astaantan oo wuxuu noqonayaa iskuqabasho dhameystiran. 1) ضاد ”Laadka” reebban uu ku xigo طاء ”dha’ sida:. Wuxuu leeyahay laamka qodobka gartada ee ay qaataan magacyada laba xeer uu yahay kan hore in la muujiyo ka hor xarfaha dayaxa الأحرف القمرية kuwaas oo ay yihiin xarfahan: "ابغِ حجك وخف عقيمه" طب ثم صل رحماً تفز صف ذا نعم دع سوء ظن زر شريفاً للكرم Alifka reebban ee kordhaban xarafka ka horeeya Woowga reebban ee godan xarafka ka horeeya Ya’da reebban ee hoosdhaban xarafka ka horeeya Xarfahan sadaxda ah waxay ku jiraan hal kan eray oo ah: نوحيها. 1) المد الطبيعي أو الأصلي: Waa shaqalka dheer ee caadiga ah, mana lagu istaagayo hamzada oo ka dambeysa darteed ama reeb, sida: نوحيها. Qiyaastana shaqalkiisa dheer waa labo xaraf, lamana ogola in laga kordhiyo ama laga dhimo laba xaraf. 2) المد الفرعي: Waa wixii lagu kordhiyo shaqalka dheer ee caadiga ah, waxaana ugu wacan inuu ku xigo xarafka shaqalka dheer hamzo ama reeb. Hamzada iyo reebka ayaa ugu wacan shaqalka dheer ee aan caadiga ahayn, sidaas darteed shaqalka dheer ee aan caadiga ahayn waa labo jaad: Shaqalka oo loo dheereenaayo hamzada darteed, iyo shaqalka oo loo dheereenaayo reebka dartiis. B) Hadduu yahay hamzada ka hor xarafka shaqalka dheer waxaa la yiraahdaa shaqalka dheer ee la bedeley مد البدل: magacaas beddelna wuxuu u qaatay xarafka shaqalka dheer lagu bedeley darteed hamzada reebban. المد المتصل: Shaqalka dheer ee ku dheggan waa marka hal eray ay ku wada jiraan xarafka shaqalka dheer uu ka dambeeyo hamzada ayaa loogu yeeraa shaqalka dheer ee waajibka ah ee ku dheggan. Waxaana la dheereenayaa shan xaraf. المد المنفصل: Shaqalka dheer ee ka go’an waa marka uu yahay xarafka shaqalka dheer erayga dhamaadkiisa, hamzadana ay ku jirto eray kale oo ku xiga, markaas waxaa loogu yeeraa shaqalka dheer ee la ogol yahay. Waxaana la dheereenayaa shan xaraf, waanna ku soo gaabin karnaa labo xaraf. B) سكون عارض: Reeb lama filaan waa inuu ahaado xarafka u dambeeya kan ka horeeya ee erayga xarafka shaqalka dheer, xarafka ugu dambeeyana uu yahay shaqal, haddii la sii aqriyo lana gaaro erayga ka dambeeya wuxuu noqonayaa shaqalka dheer mid caadi ah, haddiina lagu istaago xarafka ugu dambeeya reeb ahaan wuxuu noqonayaa shaqalka dheer ee ka horeeya xarafka ugu dambeeya shaqal dheer reebka lama filaanka dartiis waxaana loogu yeeraa: Shaqalka dheer ee lama filaanka ee reebban. Waxaa la dheereenayaa lix xaraf, ama afar ama labo. 1- كلمي: Eray ahaan waa inuu ku jiraa xarafka shaqalka dheer ka dib xaraf reebban, haddii lagu qabto (uu yahay xarafka ka dambeeya shaqalka dheer mid la adkeeyay) ayaa loogu yeeraa mid la cusleeyay. Waxaana lagu lifaaqayaa shaqalka dheer waana markuu qaato hamzada weydiinta magac lagu garanaayo: Qodobka "ال" ee gartada, oo lagu beddelo alifka qodobka "ال" ee gartada alif shaqal dheer ah si uu u kala bixiyo weydiinta iyo sheegtada الخبر. Tusaale:, haddaan lagu qaban (uu yahay xarafka ka dambeeya shaqalka dheer mid reebban oo aan la adkeyn) ayaa loogu yeeraa mid la fududeeyay. haddii lagu qabtana waxaa loogu yeeraa mid culus. Haddaan la iskuqabanna waxaa loogu yeeraa mid fudud. Fiiro gaar ah: Xarafka ceynka ee lagu bilaabo Suuradaha waa la ogol yahay in la dheereeyo lix xaraf, waana la ogol yahay in la dheereeyo afar xaraf maxaa yeelay ya’da ma aha xaraf la dheereeyo ee waa xaraf jilicsan. T) لواحق المد Lifaaqyada shaqalka dheer 1- مد العِوض: Wuxuu noqonayaa marka lagu istaago labashaqlanaha lafalaha ah المنصوب erayga dhamaadkiisa, oo waxaa loo aqrinayaa alif ahaan halkii labashaqlanaha, waxaana la dheereenayaa qiyaastii labo xaraf, haddaan lagu istaaginna lama dheereynayo. Waa in shaqalkaasi dheer uu ahaadaa xarafka labashaqlan mid aan ahayn ta’ yarada التاء المربوطة iyo alifka gaaban الألف المقصورة 2- مد التمكين: Shaqalka dheer ee adkeynta waa labo ya’ midkooda hore uu yahay mid la adkeeyay oo la hoosdhabay kan labaadna waa reebban yahay, waxaana loogu yeeraa shaqalka dheer ee adkeynta maxaa yeelay marka la aqrinayo waa la adkeynayaa xarafka labolaaban dartiis, waxaana la dheereynayaa qiyaastii labo xaraf. 3. مد اللين: Shaqal dheerka jilicsan waa shaqal dheerka labada xaraf ee shaqal dheerka: Ya’da iyo woowga reebban, ee kordhoban waxa ka horeeya, reebkana waxa ka dambeeya reeb lama filaan qaabka istaagga. Waxaana la dheereynayaa labo xaraf ama afar, ama lix. B) مد الصلة الكبرى Waa shaqalka dheer ee ha’da magac uyaalka maqan ee keliga labka ah ee godan ama hoosdhaban ee noqota labo shaqlan dhexdooda (uu yahay xarafka ka horeeya isla erayga uu shaqlan yahay, xarafka ka dambeeyana erayga ku xigana uu yahay mid shaqlan sidoo kale) Waxaana loo dheereynayaa aad ha’da godan si ay u noqoto woow dheer ama waxaa la dheereynayaa ha’da hoosdhaban si ay u noqoto ya’ dheer, Waxaana la dheereynayaa shan xaraf, waxaana lagu soo gaabin karaa labo xaraf oo kala go’an, waana hadduu ka dambeeyo hamzo. T) مد الصلة الصغرى: Waa shaqalka dheer ee ha’da magac uyaalka maqan ee keliga labka ah... waxaana la dheereynayaa qiyaastii laba xaraf hadduusan ka dambeyn hamzo. [الفرقان: 69] Shaqal dheer oo socda ka soo horjeeda qiyaasta, inkastoo aysan noqon laba shaqlan dhexdood. Digniin: Hadday kulmaan laba shaqal dheer oo isku jaad ah qaabka aqrinta waa in la simaa labadooda. Waxaa la kulma ka go’an mid la mida, ama wuxuu la kulmaa shaqalka dheer ee socda ee weyn, hase ahaatee shaqalka dheer ee lama filaanka ee reebban ama jilicsan in la simo ma aha, hadday tahay lama filaan la kulma mid la mida, mid jilicsan oo la kulma mid la mida iyo lama filaan la kulma mid jilicsan toona. اللازم Lagama maarmaanka, المتصل kan ku dheggan, العارض للسكون lama filaanka reebban, المنفصل kan ka go’an, البدل beddelka. Waa in la iska ilaaliyo soo celcelinta erayga ra’da. Sida layskaga ilaalinayo soo celcelinta waa in lagu qabto carabka qeybtiisa kore dhabxanaga meesha ugu sareysa, iyadoo xoog loogu qabanayo, lana aqrinayo ra’da mar kaliya. التفخيم: Weyneynta waa xarafka oo cod weyneyn leh loogu dhawaaqayo. xarafyadiisa: (خُصّ ضَغْطٍ قِظْ) waxaana loogu yeeraa xarfahan sidoo kale حروف الاستعلاء. 1) Hadday kordhoban tahay ama godan tahay sida:. 2) Hadday reebban tahay uuna ka horeeyo kordhow ama god (muhiim ma aha reebka kala haya) sida:. 4) Hadday reebban tahay uuna ka horeeyo hoosdhow asal ah uuna ka dambeeyo xarafka weyneynta aan hoosdhowneyn ayna tahay hal eray sida:. الترقيق: Fududeynta waa xarafka oo cod fudeyd leh loogu dhawaaqayo. Xarafyadiisa: Waa xarfaha alif ba’da oo dhami waxaan ka ahayn xarfaha weyneynta, waxaana loogu yeeraa sidoo kale حروف الاستفال. 2) Hadday reebban tahay uuna ka horeeyo ya’da reebban sida:. 3) Hadday reebban tahay uuna ka horeeyo hoosdhow (muhiim ma aha reebka kala haya) uusan ka dambeyn xarafka weyneynta aan ahayn hoosdhow sida:,. جواز الترقيق والتفخيم Waa la fududeyn karaa waana la weyneyn karaa 1) Haddii la reebo ra’da erayga dhamaadkiisa, reebkana uu yahay kala hayaha reebka iyo hoosdhowga uu u dhexeeyo xaraf la weyneynayo oo reebban sida:. 2) Hadday ra’du reebban tahay, uuna ka horeeyo hoosdhow asal ah, uuna ka dambeeyo xarafka weyneynta oo hoosdhaban, waa la fududeyn karaa waana la weyneyn karaa sida:. , Waa la fududeyn karaa waana la weyneyn karaa meelaha ay kaga jiraan Qur’aanka. ضاد, صاد, ظاء, قاف, غين, خاء. Xarfaha weyneynta kan u weyn waa hadduu kordhoban yahay xarafka weyneynta, uu ka dambeeyo alif sida: dabadeed kordhoban yahay uuna ka dambeyn alif sida:, dabadeed godan yahay sida:, dabadeed hoosdhaban yahay sida:. تعريف الصفة Qeexidda astaanta: Waa astaanta xarafka uu kaga duwan yahay xarfaha kale sida kor u qaadidda الجهر, adkeynta الشدة iwm. 1- الصفير: Waa codka dheeraadka ah ee uu qaato xarfihiisa saddaxda ah ”siis”, waxaana loogu magac darey الصفير, sababtuna waxay tahay waxay u cod eg yihiin codka shimbirta. Saddaxdiisa xarafna waa (ص, س, ز). Xarfaha isku qasma marka la aqrinayo القلقلة tan ugu sareysa waa طاء, tan u dhexeysana waa جيم, inta kalena waa ugu hooseeyaan. Waana in aad loo muujiyaa marka lagu istaagayo, Gaar ahaanna marka lagu istaagayo xarafka labalaaban sida:. . Xarafyadiisana waa woowga iyo ya’da ayna kordhaban yihiin wixii ka horeeya labadooda. 4- الانحراف: Waa xarafka oo loogu dhawaaqo sidii xaraf kale, laamka waxaa si kale loogu dhawaaqaa carabka dhinaciisa, ra’dana waxaa si kale loogu dhawaaqaa carabka korkiisa, xarfahiisana waa laamka iyo ra’da. 5- التكرير: Waa marka xarafka carabka madaxiisa dib loogu aqriyo, ra’da ayaana looga dhigaa astaan ay qaadan karto, hadday labolaaban tahay, dabadeed ay reebban tahay. Xarafka soo noqnoqdana waa ra’. Waana in laga dheeraadaa soo celcelinta ra’da, adigoo ugu qabanaysid si adag carabka korkiisa dhabxanaga meesha u sareysa markaad ku dhawaaqeysid, kolkaas oo aad ku dhawaaqeysid ra’da mar kaliya aadan ku celineyn carabka mar kale. 6- التفشي: Waa in neefta ay ka soo baxdo inta u dhexeysa carabka iyo dhabxanaga oo marka xarafka lagu dhawaaqayo neefta soo baxdo. 7- الاستطالة: Waa codka oo lagu dheereeyo dhinaca carabka hore ilaa dhamaadkiisa. Xarfaha hoos u dhigidda waa tobankan xaraf ee isla socda: فحثَّه شخص سكت. Xarfaha kor u qaadidda waa xarfahan kale ee isla socda: عَظُمَ وَزْن قارىء ذي غضّ جِدّ طَلَب. Xarfaha adkeynta waa xarfahan sideedka ee isla socda: أجِدْ قَطٍ بَكَتْ. Xarfaha u dhexeeya adkeynta iyo jilcidda waa shantan xaraf ee isla socda: لِنْ عُمر. ح, خ, ذ, ز, ث, س, ش, ا, ص, ض, و, غ, ف, هـ, ي 3- الاستعلاء والاستفال: Xarfaha weyneynta iyo xarfaha fududeynta Xarfaha weyneynta waa todobo, waana kuwan iyagoo isla socda: خُصَّ ضَغْطٍ قِظْ. Xarfaha fududeynta waa xarfahan kale ee isla socda: ثَبَتَ عِزّ مّنْ يُجَوّدْ حَرْفَهُ إذ سَلَّ شَكا. 4- الإطباق والانفتاح: Carab ku qabashada dhabxanaga marka xarafka lagu dhawaaqayo iyo carab ka qaadidda Xarfaha carab ka qaadidda dhabxanagga waa xarfaha kale ee harsan. 5-الإذلاق والإصمات: Xarfaha aqrintooda ay fudud tahay iyo kuwa ay adag tahay Xarfaha aqrintooda ay fudud tahay waa lixdaan xaraf oo isla socda: فر من لب. Xarfaha aqrintooda ay adag tahay waa xarfaha alif ba’da kale ee harsan. Fiiro gaar ah: Astaamaha aynu soo sheegnay qaar waa kuwa adag qaarna waa kuwa jilicsan. 1) Astaamaha adag waa kor u qaadidda xarafka الجهر, adkeynta الشدة, weyneynta الاستعلاء, carab ku qabashada dhabxanaga الاطباق, xarfaha aqrintooda ay adag tahay الاصمات, xarfaha saddaxda ah ee leh cod u eg codka shimbirta ”siis” الصفير, xarfaha isku qasma marka la aqrinayo القلقلة, waa marka xarafka carabka madaxiisa dib loogu aqriyo التكرير, waa xarafka oo loogu dhawaaqo sidii xaraf kale الانحراف, waa marka lagu dhawaaqayo xarafka shiinka codkiisa التفشي, waa marka lagu dhawaaqayo xarafka ضاد ka codkiisa الاستطالة. 2) Astaamaha jilicsan waa hoos u dhigidda xarafka الهمس, xarafka oo si jilicsan loo aqriyo الرخاوة, xarafka oo si fudud loo aqriyo الاستفال, carab ka qaadidda dhabxanaga marka xarafka lagu dhawaaqayo الانفتاح, xarfaha aqrintooda ay fudud tahay الاذلاق, xarafka oo loogu dhawaaqo si fudud اللين. 1) الروم: Waa codka oo hoos loogu dhigayo shaqalka (godka iyo hoosdhowga), intuu codka ka yaraanayo, oo uu maqli karo markaasi qof dhow uun, maxaa yeelay ma dhameystirno. 2) الاشمام: waa isku qabashada labada dibnood wax yar ka dib reebka dabadeedna dibnaha inta la iskuqabto ayaa xoogaa yar la feydayaa si loo neefsado, mana ogaan karo qof maqlaya mooyee. adigoo ka tegaya shaqalka nuunka koowaad: تأمننا. 5. Waana la ogol yahay aayaddan labada qaab in la hakiyo iyo in la iskuqabto. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhamaadaan wanaagyaalku Siduu u tukan jirey Nebiga n.n.k. oo kooban. naxariista Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee oo kooban تلخيص صفة صلاة النبي صلى الله عليه و سلم Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada kitaabkan oo ma dhowrsana La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan kitaabkan Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka turjumaha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com”. Waxa aan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad iyo dhiiragalin. Waxaana idin leeyahay dhammaantiin جزاكم الله خيرا. Magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahad iska leh Eebbe Barbaariyaha uumanka, naxariis iyo nabadgelyana korkiisa ha ahaato uunkiisa kii ugu wanaagsanaa Maxamed, reerkiisa iyo intii raacdey. Kani waa kitaab ka hadlaya Salaadda sidii ka sugneyd Nabiga naxariista Eebbe iyo nabadgalyadiisa korkiisa ha ahaatee. Ulajeedadayduna waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, anigoo u turjumayo soomaalida jecel iney bartaan diintooda. Waxaana weydiisanayaa Eebbaha weyn inuu howshan ka dhigo mid isaga dartiis loo sameeyay, nooguna daro miisaanka wanaagyadeena maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. Taariikh nololeedka qoraha oo kooban iyo tixraac qoraal ”Siduu u tukan jirey Nebiga naxariista Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee oo kooban” تلخيص صفة صلاة النبي صلى الله عليه و سلم ee uu qoray Sheekhul-Islaam Maxamed Naasirud-diin al-Albaani -Eebbe ha u naxariistee-. Imaam al-Albaani wuxuu ka mid ahaa culimada ugu waaweyn ee muslimiinta ee waqtigan aan joogno. Wuxuu dhashay sheekh Maxamed Naasirud-diin ina Xaaji Nuux al-Albaani sanadka Hijrigu markuu ahaa 1333 Hijriya oo ku beegnayd sanadka Miilaadiga markey aheyd 1914 M, wuxuuna ku dhashay Ashqoodara oo ahayd magaalo-madaxdii Albaaniya xiligaasi. Reerka sheekhuna waxay ahaayeen qoys diinta ku dhaqma oo aabihiisna wuxuu ahaa sheekh dadka diinta bara. Sheekh Albaani wuxuu la soo qaxay reerkiisii oo la soo degey Dimishiq Suuriya, ka dib markii Axmed Saago ”boqorkii Albaaniya” ee xiligaasi uu qaatey ilbaxnimadii reer galbeedka ee ku dhisnayd in laga fogaado diinta ”Calmaaniyadda”. Sheekhu wuxuu ku dhameystay waxbarashadiisii dugsiga hoose dugsi ku yaaley Dimishiq. Sheekh Albaani aabihiis wuxuu baray Qur’aanka kariimka, sida loo akhriyo Qur’aanka ”tajwiidka”, afka carabiga (xeerarka afka ”naxwaha” iyo rogrogmadkiisa ”sarfiga”) iyo diinta ”mad-habta Xanafiga”. Sheekhu wuxuu kale oo uu ka bartay mad-habta Xanafiga iyo afka carabiga barayaal kale. المغني عن حمل الأسفار في تخريج ما في الإحياء من الأخبار ee uu qorey sheekh al-Ciraaqi -Eebbe ha u naxariistee-. تحذير الساجد من اتخاذ القبور مساجد وفوائدها سلسلةُ الأحاديث الصحيحة وشيء من فقهها سلسلةُ الأحاديث الضعيفة والموضوعة وأثرها السيئ في الأمة تمام المنة في التعليق على فقه السنة الثمر المستطاب في فقه السنة والكتاب الحديث حجة بنفسه في العقائد والأحكام كيف يجب علينا أن نفسر القرآن الكريم إرواء الغليل في تخريج أحاديث منار السبيل الجامعة الأجوبة النافعة عن أسئلة لجنة مسجد التعليقات الحسان على صحيح ابن حبان وجوب الأخذ بحديث الآحاد في العقيدة والرد الذب الأحمد عن مسند الإمام أحمد الكسوف صفة صلاة النبي صلى الله عليه وسلم لصلاة النصيحة بالتحذير من تخريب ابن عبد المنان أسماءُ الكتب المنسوخة من المكتبة الظاهرية تصحيحُ حديث إفطار الصائم قبل سفره بعد الفجر والردُّ على من ضعفه الدعوة السلفية أهدافها وموقفها من المخالفين لها (الردُّ على رسالة: (إباحة التحلي بالذهب المحلق الردُّ على رسالة: (التعقيب الحثيث) ؛ (لعبدالله الهَرَري الحَبَشي) الرد على كتاب ظاهرة الإرجاء لسفر الحوالي الردُّ المفحم على من خالف العلماء وتشدد وتعصب وألزم المرأةَ أنْ تسترَ وجهها وكفيها وأوجب ولم يقنعْ بقولهم إنَّه سنة ومستحب الأحاديث الضعيفة والموضوعة في أمهات الكتب الفقهية الرد على السقاف فيما سوده على دفع شبع التشبيه - رياض الصالحين للإمام النووي رحمه الله – تخريج - سؤال وجواب حول فقه الواقع – فتوى - صحيح كشف الأستار عن زوائد البزار – للهيثمي صفة صلاة النبي صلى الله عليه وسلم من التكبير إلى التسليم كأنك تراها صفة الفتوى والمفتي والمستفتي للشيخ ابن حمدان الحنبلي تحقيق وتعليق وتخريج صلاة العيدين في المصلى خارج البلد هي السنة صوت العرب تسأل ومحمد ناصر الدين يجيب جريدة صوت العرب 1380هـ ضعيف كشف الأستار عن زوائد البزار, للهيثمي العلم, لابن أبي خيثمة – تحقيق وتخريج غاية المرام في تخريج أحاديث الحلال والحرام للقرضاوي فتوى في حكم تتبع آثار الأنبياء والصالحين فهرس المخطوطات الحديثية في مكتبة الأوقاف الحلبية الفهرس المنتخب من مكتبة خزانة ابن يوسف مراكش كشف النقاب عما في كلمات أبي غدة من الأباطيل والافتراءات المستدرك على المعجم المفهرس لألفاظ الحديث مناسك الحج والعمرة في الكتاب والسنة وآثار السلف المنتخب من مخطوطات الحديث في المكتبة الظاهرية منزلة السنة في الإسلام وبيان أنه لا يستغنى عنها بالقرآن النصيحة بالتحذير من تخريب ابن المنان لكتب الأئمة الرجيحة وتضعيفه لمئات الأحاديث الصحيحة وجوب الأخذ بحديث الآحاد في العقيدة وصف الرحلة الأولى للحجاز والرياض مرشداً للجيش السعودي أثناء عودته للمملكة بعد حرب فلسطين عام 1948 اقتضاء العلم العمل للخطيب البغدادي – تحقيق وتخريج تلخيص صفة صلاة النبي صلى الله عليه و سلم Sheekh Cali ina Xassan al-Xalabi al-Athari Iyo kuwo kale oo fara badan. Wuxuuna ustaaz ka ahaa jaamacadda Islaamka ee Madiina al-Munawara muddo saddax sano ah 1381-83 H. oo ku beegnayd 1961-63 ee miilaadiga, isagoo ka dhigayey maadada cilmiga Xaddiiska. Wuxuu yiri muftigii Sacuudiga ee hore Ma jiro waqtigan aan joogno qof ka yaqaan sheekh Albaani nolosha nabiga ”cilmiga xadiiska” n.n.k. ((Eebbe wuxuu u soo saaraa ummaddan boqolkii sannadba qof u soo nooleeya diintooda)). Haddaba waa kuma Mujaddidka qarnigan aan joogno? ((Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani ayaa ah mujaddidka casrigeena sidaan u maleynayo Eebbaana ugu og)). ((Ma garanayo waqtigeena qof nool oo ka cilmi badan sheekh Albaani)). قال العلاّمة عبدالعزيز بن باز المفتي السابق للمملكة:-العربية السعودية -رحمه الله ما رأيتُ تحت أديم السماء عالماً بالحديث في العصر الحديث مثل العلاَّمة محمد ناصر الدين الألباني وسُئل الشيخ ابن باز عن حديث رسول الله صلى الله عليه و سلم: ((إنَّ اللهَ يبعثُ لهذه الأمَّة على رأس كلّ مائة ))الشيخ محمد ناصر الدين الألباني هو مُجدّدُ هذا العصر في ظنّي والله أعلم ((. )) لا أعلمُ تحت قُبَّة الفلك في هذا العصر أعلم من الشيخ(( Run ahaantii waxaan kula talinayaa arday kasta oo barta diinta inuu heysto kutubta sheekh Albaani, Eebbaana og inaan soo gato kitaab kasta oo soo baxa oo uu leeyahay sheekh Albaani, si aan uga faaideysano kutubtiisa. -قال العلامة الشيخ مقبل الوادعي -رحمه الله و إني أنصح كل طالب علم بالحرص على اقتناء كتب الشيخ, ويعلم الله أني ما أعلم بكتاب له يخرج إلا وبادرت إلى اقتنائه….ويعلم اننا لا نزال نزداد علما بسبب كتب الشيخ Aniga waxay ila tahay xagga akhriska kutubta sheekh Albaani inuu kaga dheereeyo ina Taymiya iyo ina Xajarba. قال العلامة ربيع بن هادي المدخلي حفظه الله أنا أرى في الإطِّلاع أنه ما لحقه لا ابن تيمية و لا ابن حجر.في الاطلاع على الكتب Waxaan u dardaarmayaa in loo hadiyeeyo kutubteyda oo dhan maktabada jaamacadda Islaamka ee Madiina almunawara. Sheekh Albaani wuxuu dhintey maalin sabti ah bishuna ahayd Jumaadil-aakhira laba iyo labaatankeedii sanadkii 1420 H oo ku beegnayd labadii bishii tobnaad sanadkii 1999 M, waxaana la aasay salaadda cishaha ka dib Eebbe ha u naxariistee. Helsinki jimce 8.7.1429 H. oo ku aaddan 11.7.2008 M. Magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar Waxay mahadi u sugnaatay Eebbe oo aanu ku mahadinayno kaalmo weydiisaneyno dembidhaaf weydiisaneyno, waxaana Eebbe ka magangeleynaa xumaanta nafsadyaalkanaga iyo xumaanta acmaasheena, qofkuu Eebbe hanuuniyo ma baadiyoobo. Waxaana ka marqaati kacayaa inuusan Eebbe jirin Eebbaha keligiis mooyee mana jira qof wax la wadaaga, waxaana ka marqaati kacayaa inuu Maxamed yahay Addoonkiis iyo Rasuulkiisa naxariista Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee isaga iyo reerkiis iyo intii raacday, Intaas ka dib, wuxuu ii soo jeediyay walaalkey Zuheyr ash-Shaawiish milkiilaha madbacadda صفة صلاة النبي صلى الله عليه وسلم" من التكبير إلى التسليم كأنك تراها Markaan ogaaday inay tahay talo wanaagsan oo aan anigu nafsad ahaanteyda ku fekerayey isla arinkaas muddo fog. Waxay arinkaasi igu dhiirigelisay inaan ku dhaqaaqo oo aan ka dhabeeyo taladii la ii soo jeediyay intii karaankeyga ah, inkasta oo uu waqtiga aad iigu yar yahay acmaashayda cilmiga oo fara badan darteed, waxaana weydiisanayaa Gargaaraha Kor ahaaye ee Hufnaa inuu ka dhigo mid loo sameeyay Wajigiisa sharafta badan darteed, uuna ka dhigo mid ay ka faaideystaan walaalaheyga Muslimiinta. Waxaan ku sheegay kitaabkeygan faaidooyin dhowr ah oo aan ku sheegin kitaabkii aan ka soo koobay ee ahaa " الصفة " oo aan ka gadaal ku baraarugey, jeclaystayna inaan ku sheego kitaabkan aan soo koobay, sidoo kale waxaan xoogga saaray inaan sharxo qaar ka mid ah erayada ku soo arooray qaar ka mid ah weerooyinka xaddiisyada ama adkaarta. Waxaana u sameeyay cinwaano lagu garto mowduuca aan ka hadlayo iyo kuwo kale oo fara badan oo aan sii caddeeyay. Waxaan u sameeyay tirooyin taxane ah masaa’ilka uu ka hadlayo kitaabka. Waxaana uga hadlay mas’alad kasta dhinaceeda hadday tahay wax loo baahan yahay ركن iyo waajibba, wixii laga aamusay in la caddeeyo xukunkiisa wuxuu ka mid yahay sunnooyinka, qaar ka mid ahse waxaa laga yaabaa inay noqdaan waajib, in laga qaato go’aankii ugu dambeeyay kan ama kaas wuxuu ka hor imanayaa cilmi-baarista. الركن: Waa wax loo baahan yahay haddaan lala imaanna arinkaas way bureysaa salaaddii sida tusaale ahaan: rukuucda salaadda waa wax loo baahan yahay, haddii aan lala imaanna ay bureyso salaaddii. الشرط: Shardi waa sida: الركن oo kale inkastoo uusan salaadda ka tirsaneyn shardigaas sida: weysada tusaale ahaan salaadda oo weyso la’aan la tukadaa ansixi meyso salaadda. الواجب: Waajibka waa waxa sugan ee la isku faray Kitaabka ama Sunnada, daliilna uusan lahayn inuu yahay mid loo baahan yahay iyo inuu yahay shardi, qofkii sameeyana uu leeyahay ajar loona ciqaabayo qofkii ka taga cudur la’aan. Waxaa la mid ah (الفرض): Fardiga iyo waajibka in la kala saaro waa eraybixin cusub oo aan daliil lahayn. السنة: Sunnada waa falal ka mid ah cibaadooyinkii Nabiga n.n.k. uu mar walba samayn jirey ama sida badan, uusanna farin inay waajib tahay, qofkii la imaadana uu leeyahay ajar, qofkii ka tagana aan loo ciqaabeyn. " من ترك سنتي لم تنله شفاعتي " Qofkii ka taga Sunnadayda ma helayo Shafaacadayda. " من قال عليَّ ما لم أقل فليتبوأ مقعده من النار". Qofkii yiraahda waxaan oran ha u sii diyaar garoobo inuu geli doono Naarta. " وكيف لا وهم ورثة النبي صلى الله عليه وسلم حقاً. ونواب شرعه صدقاً, حشرنا الله في زمرتهم, وأماتنا على حبهم وسيرتهم". Maxaysan u ahayn, Ahlu-xaddiisku waa kuwa sida dhabta ah u dhaxlay Nabiga n.n.k., Ahna kuwa matalaya Shareecadiisa dhab ahaan, Eebbana ha nala soo bixiyee, hana dilo anagoo jecel Ahlu-xaddiiska raacaynana jidkoodii. دين النبي محمد أخبار نعم المطية للفتى آثارُ لا تـرغبن عن الحديث وألـه فالرأي ليـل والـحديث نهـارُ ولربـما جهل الفتى أثر الهدى والشـمس بازغـةٌ لـها أنـوارُ Diinta Nabi Maxamed waa wax la soo tebiyey “akhbaar” maxay macno ku fadhidaa dhalinyaraduna waxay u tahay warbixino “aathaar”. Ha ka jeesan Xaddiiska iyo dadkiisa. Ra’yigu waa habeen, Xaddiiskuna waa maalin. Waxaana laga yaabaa qofka dhalinyarada ah inuusan aqoon u lahayn meesha hanuunka yaallo iyadoo qorraxdii soo baxday si aad ahna u ifeyso. 1- Haddii aad tukaneysid salaad muslim yahow ujeeso Kacbada xaggeeda meeshii aad joogtidba hadday ahaan lahayd salaad waajib ah iyo sunno, waana tiir ka mid ah tiirarka salaadda taasoo aysan ansaxayn la’aanteed. 2- Lagama rabo inuu u jeesto Kacbada dadka dagaalamaya markay tukanayaan salaadda cabsida صلاة الخوف iyo markuu jiro dagaal daran. . Qofkase aan awoodin waa sidii qof xanuunsan oo kale ama qof markab ama gaari ama diyaarad ku jira hadduu ka cabsado inuu waqtiga baxo. . Waxaase wanaagsan qofka tukanaya sunno ama Witar isagoo saaran xoolo ama gaadiid hadduu awoodo inuu u jeesto Qiblada xaggeeda markuu xiranayo salaadda, dabadeedna uu qabto wadadiisii. 3- Waxaa ku waajib ah ku kasta oo arkaya Kacbada inuu u jeesto xaggeeda, qofkase aan arkaynin wuxuu u jeesanayaa dhinaceeda. 4- Haddiise uu u tukado meel aan ahayn Qiblada, daruur ama wax kale oo jira darteed, markuu isku dayey ka dib intii karaankiisa ah meesha ay ku aaddan tahay Kacbada, salaaddiisu waa ay ansaxaysaa, mar kalena tukan maayo. 5- Haddiise uu u yimaado qof uu ku kalsoon yahay isagoo tukanayo oo uu u sheego dhinaceeda, waa inuu u jeesto dhinaceeda, salaaddiisuna waa ay ansaxaysaa. . Qofka tukanaya salaadda cabsida صلاة الخوف uuna jiro dagaal daran, waa loo oggol yahay inuu tukado isagoo wax saaran, qofka xanuunsan ee aan awoodin inuu istaago, markaasi wuxuu tukanayaa isagoo fadhiyo hadduu awoodo, haddiise uusan awoodin wuxuu u tukanayaa dhinac dhinac. Qofkase tukanaya salaad aan waajib ahayn wuxuu tukan karaa isagoo wax saaran ama fadhiya hadduu doono. Wuxuuna rukuucayaa oo uu sujuudayaa isagoo madaxa hoos u dhigaya, sidaas oo kale qofka xanuunsan, waana inay ahaataa sujuuddiisa mid ka hooseysa rukuucdiisa. 7- Loomana oggola qofka tukanaya isagoo fadhiya inuu dhigto wax kor uga soo qaadsan dhulka si uu korkiisa ugu sujuudo, ee wuxuu ka dhigayaa sujuuddiisa mid ka hooseysa rukuucdiisa sidaan horey ku soo sheegnay hadduusan awoodin inuu saaro madaxiisa dhulka. 8- Wuuna ku tukan karaa salaadda waajibka ah doonta iyo sidoo kale diyaaradda. 9- Markuu ku tukanayo doonta iyo diyaaradda waa uu fadhiisan karaa hadduu u cabsado nafsaddiisa inuu dhaco. 10- Waana loo oggol yahay inuu ku tiirsado markuu kacayo tiir ama ul waayeelnimo darteed ama tabar la’aan. 11- Waana loo oggol yahay inuu ku tukado salaadda habeenka istaag ama fadhi cudur-daar la’aan ama uu kulmiyo labadoodaba oo uu tukado akhriyana isagoo fadhiyo, oo uu kaco markuu rukuuci rabo wax yar ka hor akhriyana inta u harsan ee Aayado ah isagoo taagan, dabadeedna rukuuca oo sujuuda, ka dibna sameeya sidaas oo kale Rakcada labaad. 12- Hadduu ku tukanayo fadhi wuxuu u fadhiisanayaa lugihii oo isdhaafsiisan ama wuxuu u fadhiisanayaa siduu doono. 13- Waana loo oggol yahay inuu istaago isagoo kabo wadan sidoo kalena waa loo oggol yahay inuu tukado isagoo wata kabo. 14- Waxaase wanaagsan inuu u tukado marna sidaas marna sida kale, hadba sida u fududaato, isku kalifi maayo inuu gashto kabo si uu u tukado ama iska siibo, ee hadduu kabo wadan sidaas ayuu ku tukanayaa, haddiise kabo uu wato wuxuu ku tukanayaa kabihiisa iney duruufi si ku kalifto mooyee. 15- Haddiise uu iska siibo kabihiisa yuusan dhigin midigtiisa ee wuxuu dhigayaa bidixdiisa hadduusan ku tukaneynin bidixdiisa qofna, haddiise uu ku tukanayo wuxuu dhigayaa labadiisa lugooda dhexdooda, sidaasna waxaa faray oo uu ka sugnaaday Nabiga n.n.k.. 16- Waa loo oggol yahay Imaamka inuu ku tukado meel dhulka ka sareysa si dadka uu u baro, meeshii ayuu ku dul istaagayaa isagoo xiranaya salaadda ka dibna intuu akhriyo ayuu ku dul rukuucayaa, dabadeed ayuu xagga dambe u soo degayaa si uu dhulka ugu sujuudo Minbarka hoostiisa, ka dibna halkii ayuu ku noqonayaa wuxuu samaynayaa rakcada kale siduu sameeyay rakcadii hore. Markaad tukanaysid ha ahaado daah hortaada, yuusan hortaada marin qofna, hadduu ku adkaysto inuu marana, la dagaalan maxaa yeelay wehel buu wataa, ”yacni Shaydaan” "لا تصل إلا ‘إلى سترة, ولا تدع أحداً يمر بين يديك, فإن أبى فلتقاتله فإن معه القرين". 18- Waxaana waajib ah inuu u dhawaado daaha, maxaa yeelay sidaas waxaa faray Nabiga n.n.k.. 19- Waxaa u dhexeeyay meeshii uu Nabiga n.n.k. ku sujuudayey iyo darbigii uu xaggiisa u tukanayey waxay ahayd meel ku dhawaad ay mari karto uun ido. Sidaas darteed qofkii sidaas sameeya wuxuu la yimid dhawaanshihii waajibka ahaa. Hadduu qof hortiisa dhigto sida qaybta dambe ee kooraha geela, ha tukado oo yuusan dan ka gelin wixii ka dambeeya. " إذا وضع أحدكم بين يديه مثل مؤخرة الرحل فليصل, ولا يبالي من وراء ذلك". 21- Wuxuuna ugu jeesanayaa daaha si toos ah, maxaa yeelay waxa muuqata in la is faray marka uu tukanayo inuu u jeesto daaha xaggiisa, haddiise daaha uu uga jeesto midig ama bidix oo uu markaasi si toos ah ugu aaddanayn ma aysan sugnaanin. 22- Waana la oggol yahay inuu u tukado xaggeeda ul dhulka ku dhaggan ama wax la mid ah, geed xaggiisa ama tiir iyo xaaskiisa xaggeeda taasoo ku jiifta sariirta oo ku hoos jirta busteheeda iyo xoolaha gaadiidka u ah xaggooda haba ahaadee geel. 23- Lamana oggola salaadda in loo tukado xabaasha xaggeeda sideedaba hadday ahaan lahaayeen Nabiyaal ama kuwo kaleba. Hadduu garan lahaa qofka hor maraya qof tukanaya hortiisa ”dambiga” uu ku dhacayo dartiis wuxuu istaagi lahaa afartan oo uu sugi lahaa intuu hormari lahaa. Yacni uu hormaro qofka tukanaya iyo daahiisa dhexdooda. " لو يعلم المار بين يدي المصلي ماذا عليه لكان أن يقف أربعين, خيراً له من أن يمر بين يديه". يعني المرور بينه وبين موضع سجوده Qofka hadduu u tukanayo wax dadka ka daboolaya xaggiisa, uu qof doono inuu hormaro ha iska celiyo oo ha iska riixo oo ha iska celiyo intuu awoodo... (Xaddiis kale ayaa wuxuu oranayaa: Ha iska celiyo laba jeer), hadduu diidana ha la dagaalamo oo uun Shaydaan weeyee. " إذا صلى أحدكم إلى شيء يستره من الناس, فأراد أحد أن يجتاز بين يديه فليدفع في نحره, وليدرأ ما استطاع, (وفي رواية: فليمنعه مرتين), فإن أبى فليقاتله فإنما هو شيطان". 26- Waana loo oggol yahay inuu talaabo horay ugu qaado ama in ka badan si uusan u hormarin hortiisa naflayda aan caqliga lahayn sida xoolo ama caruur si markaasi u maro gadaashiis. 27- Muhimadda daaha uu leeyahay marka salaadda lagu jiro waxay ka reebeysaa qofka u tukanaya daaha xaggiisa inuu qof hormaro oo aysan salaaddiisa halkaasi ku burin, oo halka qofka daah samaysan ay salaaddiisa ku bureyso, hadday soo hormarto qof dumar ah iyo sidoo kale dameer iyo eey madow. 28- Waxaa laga maarmaan ah qofka tukanaya inuu qalbiga ka niyeysto salaadda uu tukanayo sida salaadda duhurka ama casirka ee waajibka ah ama tusaale ahaan sunnooyinkooda, waana shardi ama waa tiir. Haddiise uu qofku afka kaga dhawaaqo salaadda uu tukanayo taasi waa Bidco oo kuma soo aroorin Sunnada, mana oran sidaas mid ka mid ah imaamyada ay raacaan kuwa Muqalidiinta ah. Furaha salaadda waa daahirnimada, waxaana salaadda lagu xirtaa Takbiirta: “Allaahu akbar”, waxaana salaadda looga baxaa adigoo salaama naqsada. "مفتاح الصلاة الطهور, وتحريمها التكبير, وتحليلها التسليم". 30- Korna uguma qaadayo codkiisa Takbiirta salaad kasta inuu Imaam yahay mooyee. 31- Waana la oggol yahay inuu Muaddinka gaarsiiyo dadka Takbiirta imaamka haddii sidaas loo baahdo sida inuu imaamka xanuunsanayo, codkiisa uu hooseeyo ama ay badan yihiin dadka gadaashiis ku tukanaya. 32- Ma oranaya qofka la tujinaya Takbiirta marka uu imaamka yiraahdo ka dib mooyee. 33- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa markuu Takbiiranayo ama ka hor ama ka dib intaba waxay ku soo arooreen Sunnada. 34- Waxaana kor loo qaadayaa gacmaha iyagoo farahooda fidsan yihiin. 35- Wuxuuna u dhaweynayaa gacmihiisa “baabacadiisa” isagoo la simaya garabkiisa, mararka qaarkoodna gacmihiisa intaas wuu ka sii sareysiinayaa isagoo la simaya dhinacyada dhegihiisa. 36- Dabadeedna wuxuu gacantiisa midig saarayaa gacantiisa bidix korkeeda markuu Takbiirto ka dib, waxayna ka mid tahay sunnooyinka Nabiyaalka n.n.k., wuxuuna Rasuulka Eebbe faray sidaas Asxaabtiisa ee lama oggola inuu qofka gacmihiisa laalaadiyo 37- Wuxuu gacantiisa midig saarayaa gacantiisa bidix korkeeda, curcurkiisa iyo dhudhunkiisa. 38- Marna gacantiisa midig wuxuu ku qabanayaa gacantiisa bidix. 39- Gacmihiisa wuxuu saarayaa xabadkiisa oo kaliya, arinkaasna way ka siman yihiin ragga iyo dumarka. 40- Lamana oggola inuu saaro gacantiisa midig sabarkiisa ”dhexda qofka”. 41- Marka uu tukanayo waa inuu khushuucsanaadaa, waana inuu iska ilaaliyaa waxa u diidaya inuu feejignaado hadday ahaan lahaayeen naqshado ama wax sharsharaxan, yuusanna tukan iyadoo hortaalo cunto uu jecel yahay ama uu isku celinayo kaadi iyo xaar. 42- Wuxuuna eegayaa marka uu taagan yahay goobta uu ku sujuudayo. 43- Mana u jeesanayo midigta iyo bidixdaba maxaa yeelay u jeesashada waa dafid uu xadayo Shaydaanka addoonka salaaddiisa. 44- Lamana oggola inuu eego cirka. " سبحانك اللهم وبحمدك, وتبارك اسمك, وتعالى جدك, ولا إله غيرك". Waxaana sugnaatay inuu Nabiga n.n.k. sidaas faray, waana in la sameeyaa. 45- Dabadeed waxaa waajib ah qofka tukanaya inuu Eebbe ka magangalo Shaydaanka waana dembi hadduu ka tago. " أعوذ بالله من الشيطان الرجيم, من همزه ونفخه, ونفثه" " أعوذ بالله السميع العليم, من الشيطان…" الخ. " بسم الله الرحمن الرحيم ". 50- Ka dibna wuxuu akhrinayaa suuradda Faatixada siday u dhan tahay, Bismillaahina iyaday ka tirsan tahay, waana tiir salaadna ma ansaxayso Faatixada la’aanteed, waana ku waajib dadka aan ku hadlin afka carabiga ”Cajamta” inay kor ka bartaan. " سبحان الله, والحمد لله, ولا إله إلا الله, الله أكبر ولا حول ولا قوة إلا بالله ". dabadeed istaago, sidaas ayuuna ku wadayaa ilaa dhamaadkeeda. Sidaas ayeyna ahayd akhrinta Nabiga n.n.k. dhamaanteed, wuxuu ku istaagi jirey Aayadaha bilowgooda, kumana qaban jirin midda ka dambeysa, haba la xiriirto macno ahaan. 54- Waana in qofka la tujinayo uu imaamka gadaashiis uu akhriyaa salaadda hoos loo akhriyo. Iyo sidoo kale salaadda kor loo akhriyo hadduusan maqlaynin akhrinta imaamka amase uu yara aamuso imaamka markuu akhriyey ka dib aamusid uu akhrin karo, inkasta oo aynu qabno aamusiddaasi ineysan ku sugnaanin Sunnada. 55- Waxaa Sunna ah in la akhriyo Faatixada ka dib Suurad kale xattaa salaadda Janaazada ama qaar ka mid ah Aayado labada rakco ee hore. 56- Waana la dheereynayaa akhrinta Faatixada ka dib mararka qaarkood, marmarna waxaa loo gaabinayaa safar dartiis ama qufac ama xanuun ama oohinta ilmaha. 57- Akhrintana waxay ku xiran tahay salaadda oo salaadda subax akhrinteeda waa midda ugu dheer salaadaha shanta ah, dabadeedna sidan ayey iskugu xigaan duhurka, casirka, cishaha iyo maqribka sida badan. 58- Akhrinta salaadda habeenka ayaa ugu dheer intoodaba. 59- Waxaana Sunna ah akhrinta inay rakcada koowaad ka dheer tahay midda labaad. 60- Waana iney akhrinta labada rakco ee u dambeeya ahaadaan kuwo ka gaaban labada hore ku dhawaad bar. 61- Waana in la akhriyaa Faatixada rakcad kasta. 62- Waxaana Sunno ah Faatixada ka dib in la akhriyo akhrin kale labada rakco ee u dambeeya sidoo kale mararka qaarkood. 63- Lamana oggola inuu imaamka akhrinta ka dheereeyo intii ku soo aroortay Sunnada, maxaa yeelay waa intaasoo uu dhibsadaa qof ku daba tukanaya oo waayeel ah ama xanuunsan ama qof dumar ah oo ilmo nuujisa ama qof dan leh. 64- Wuxuu kor u qaadayaa akhrinta salaadda subax, Jimcada, labada Ciid, Roob-doonka, Qorrax-madoobaadka iyo labada rakco ee Maqribka iyo cishaha. Wuxuuna hoos u akhrinayaa salaadda Duhur iyo casir iyo rakcada saddaxaad ee maqribka iyo labada rakcad ee ugu dambeeya cishaha. 65- Wuuna maqashiin karaa imaamka salaadda hoos loo akhriyo Aayad mararka qaarkood. 66- Witarkase iyo salaadda habeenka marna hoos ayuu u akhrinayaa marna kor ayuu u akhrinayaa, waana inuu dhexdhexaad ka dhigaa kor u qaadidda codka. 67- Waxaa Sunna ah in Qur’aanka lagu akhriyo si degdeg ahayn, lana degdegeynin, hase ahaatee akhrin loo fahmayo xaraf xaraf, waana in lagu akhriyaa cod quruxsan, isaga oo ugu akhrinayo cod waafaqsan xeerarka Tajwiidka, lamana doonayo in loo akhriyo si aan waafaqsanayn axkaamtaas. 68- Waana loo oggol yahay qofka la tujinaya inuu saxo imaamka hadduu akhrinta isku qaso. 69- Marka uu dhameeyo akhrinta wuxuu aamusayaa xoogaa, inta ay ka noqoneyso neefsashaddiisa caadi. 70- Dabadeedna wuxuu kor ugu qaadayaa gacmihiisa sidaan kor ku soo sheegnay markii uu salaadda xiranayey ee uu lahaa Takbiirta. 71- Waxaana waajib ah inuu Takbiirto yiraahdo ”Allaahu akbar”. 72- Dabadeedna wuu rukuucayaa inta ay ka xasilayaan isgoysyadiisa, xubin kastana ay ahaaneyso meesheeda, sidaasna waa tiir. 73- Gacmihiisna wuxuu u dul saarayaa jilbihiisa si adag, wuxuuna kala feydayaa farihiisa sidii inuu qabanayo jilbihiisa, sidaas oo dhanna waa waajib. 74- Wuxuuna dheereynayaa dhabarkiisa uuna simayaa, sida xattaa haddii dhabarkiisa lagu kor shubo biyo ay ku xasili lahaayeen, sidaasna waa waajib. 75- Madaxiisa hoos uma dhigayo korna uma qaadayo hase ahaatee wuxuu ka dhigayaa mid la siman dhabarkiisa. 76- Wuxuuna ka fogeynayaa labadiisa xusul dhinacyadiisa. saddax mar ama in ka badan. In laga dhigo tiirarka isku dherer. 78- Waxaana Sunna ah in laga dhigo tiirarka xagga dhererka isku mid oo ay noqdaan rukuucdiisa, sujuuddiisa iyo fadhigiisa u dhexeeya labada sujuud mid isku dherer ah. 79- Lama oggola in lagu akhriyo Qur’aanka rukuucda iyo sujuudda. 80- Dabadeed waa inuu kor u kacaa oo uu toosiyaa dhabarkiisa rukuucda ka dib, sidaasna waa tiir. 82- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa markuu kor u kacayo sidaan horay ugu soo gudubnay. 83- Dabadeedna waa inuu u istaagaa si toos ah oo ay degganaansho ku jirto, inta laf kasta ay kaga noqoneyso meesheedii, sidaasna waa tiir. waana waajib saaran qof kasta oo tukanaya haba ahaadee qof la tujinaya, maxaa yeelay sidaas waxaa lagu sheegay istaagga, tii ka horeysayse waxaa lagu sheegay marka la kacayo. 85- Waana inuu istaagnaadaa intuu rukuucsanaa oo kale sida horey lagu soo sheegay. 87- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa mararka qaarkood. 88- Dabadeed markuu sujuudayo ayuu gacmaha dhulka dhigayaa ka hor jilbihiisa, sidaas ayuuna faray Rasuulka Eebbe n.n.k. wayna ka sugan tahay inuu sidaas sameeyay, wuxuuna dadka ka reebay inay dhigtaan jilibka sida geela u dhigto jilibka, geeluna wuxuu dhigtaa jilbaha -kuwaasoo ah lugihiisa hortooda- marka hore. 89- Hadduu sujuudo -waana tiir- wuxuu dhulka dhigayaa gacmihiisa wuuna fidinayaa. 90- Waxaana la isku dhejinayaa faraha. 91- Waxaana gacmaha loo jeedinayaa Qiblada. 92- Wuxuuna gacmihiisa la simayaa garbihiisa. 93- Mararka qaarkoodna wuxuu la simayaa dhegihiisa. 94- Waxaana waajib ah inuu dhulka kor uga qaado xusulkiisa, uusanna ku fidin dhulka siduu eeyga u fidiyo oo kale. 95- Waana inuu si adag dhulka u dhigaa sankiisa iyo foolkiisa, sidaasna waa tiir. 96- Sidoo kale waa inuu si adag dhulka u dhigaa jilbihiisa. 98- Cagihiisa waa inuu dhulka u dhigaa si taagan oo toos ah, sidaas oo dhanna waa waajib. 99- Wuxuuna u jeedinayaa faraha cagtiisa Qiblada xaggeeda. 101- Waxaa waajib ah inuu ku xasilo sujuuddiisa, sidaasna waxay ku noqoneysaa inuu xubnaha taabanaya dhulka qofka markuu tukanayo u dhigo si isla siman. Kuwaasna waa: foolka iyo sanka oo wada socda, labada gacan, labada jilib iyo faraha cagta. 102- Qofkii sidaas ugu xasilo sujuuddiisa, run ahaantii markaasi wuxuu helay degganaanshihii loo baahnaa, in lagu xasilo sujuudda waa tiir sidoo kale. saddax mar ama in ka badan. yahay inuu badiyo ducada, maxaa yeelay waxaa loo badiyaa in laga aqbalo. 105- Wuxuuna sujuudayaa intuu rukuucsanaa oo kale sida horey lagu soo sheegay. 106- Waana loo oggol yahay inuu ku sujuudo dhulka, ama uu dul saaran yahay dhar, katiifad, derin ama wax la mid ah. 107- Mana la oggola in la akhriyo Qur’aanka adigoo sujuudsan. Inta la simo lugta bidix oo lagu fadhiisto: الافتراش iyo in la fadhiisto cirbaha oo kor loo qaaday: الإقعاء 108- Dabadeed wuxuu kor u qaadayaa madaxiisa isagoo oranaya ” الله أكبر ” sidaas ayaana waajib ah. 109- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa mararka qaarkood. 110- Ka dibna wuxuu fadhiisanayaa isagoo xasillan inta laf kasta ay kaga noqoneyso meesheedii, sidaasna waa tiir. 111- Waana inuu cagtiisa bidix simaa hoosteedana ku dul fadhiistaa, taasna waa waajib. 112- Waana inuu cagtiisa midig dhulka ku toosiyaa. 113- Waxaana loo jeedinayaa faraha Qiblada. 114- Waa loo oggol yahay inuu ku fadhiisto cirbaha mararka qaarkood, waana inuu ku fadhiisto cirbihiisa labada cagna ay taagan yihiin. " اللهم اغفر لي, وارحمني, واجبرني, وارفعني, وعافني, وارزقني ". " رب اغفر لي, رب اغفر لي ". 117- Wuxuu fadhiisanayaa intuu sujuudsanaa oo kale. 118- Dabadeed waxaa waajib ah inuu yiraahdo 119- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa isagoo oranaya ” الله أكبر ” mararka qaarkood. 120- Wuxuuna sujuudayaa sujuudda labaad, waana tiir sidoo kale. 121- Wuxuuna sameynayaa siduu sameeyay markii hore oo kale. 122- Marka uu madaxiisa kor uga soo qaado sujuudda labaad, oo uu doono inuu u kaco rakcada labaad waxaa waajib ah inuu yiraahdo ” الله أكبر ”. 123- Wuxuu kor u qaadayaa gacmihiisa mararka qaarkood. 124- Wuxuuna fadhiisanayaa ”wax yar” isagoo toosan, oo ku fadhiya cagtiisa bidix, inta laf kasta ay ku noqoneyso meesheedii. 125- Dabadeedna wuxuu kacayaa isagoo ku tiirsanaya gacmihiisa dhulka iyaga oo uu isku qabtay, sida uu iskugu qabto gacmaha kan wax cajiima, wuxuuna u kacayaa rakcada labaad, iyadana waa tiir. 126- Wuxuuna samaynayaa siduu sameeyay markii hore oo kale. 127- Inkastoo uusan akhrineynin ducada salaadda lagu furto. 128- Waana inay ahaataa rakcada labaad mid ka gaaban rakcada hore. 129- Marka uu dhameeyo Rakcada labaad, waxaa waajib ah inuu u fadhiisto at-Taxiyaadka. 130- Wuxuuna ku dul fadhiisanayaa intuu simo lugta bidix, sidii aan ku soo marnay labada sujuud dhexdooda. 131- Hase ahaatee lama oggola in lagu dul fadhiisto labada cirib fadhigan. 132- Wuxuuna gacantiisa midig saarayaa bowdadiisa iyo jilibkiisa midig, xusulkiisa midig dhamaadkiisana wuxuu saarayaa bowdadiisa, kamana fogeynayo. 133- Wuxuuna gacantiisa bidix ku dul fidinayaa bowdadiisa iyo jilibkiisa bidix. 134- Lamana oggola inuu fadhiisto isagoo ku tiirsan gacantiisa, gaar ahaan bidixda. 135- Wuxuuna isku qabanayaa faraha gacantiisa midig dhamaan. Suulkana uu saarayo fartiisa dhexe mar. 136- Marna uu goobo ka dhigayo suulka iyo farta dhexe oo is wata. 137- Wuxuuna ku tilmaamayaa farta (Murugsatada) xagga Qiblada. 138- Wuxuuna eegayaa fartaas iyada ah. 139- Wuxuuna dhaqdhaqaajinayaa fartaas isagoo duceysanaya at-Taxiyaadka bilowgiisa ilaa dhamaadkiisa. 140- Mana ku tilmaamayo fartiisa gacanta bidix. 141- Wuxuuna sidaas oo dhanna sameynayaa 142- At-taxiyaadkana waa waajib oo haddii uu hilmaamo wuxuu sujuudayaa labada sujuud ee hilmaamka. 143- Wuxuuna u akhrinayaa si hoos ah. " التحيات لله, والصلوات, والطيبات, السلام على النبي ورحمة الله وبركاته, السلام علينا وعلى عباد الله الصالحين, أشهد أن لا إله إلا الله, وأشهد أن محمد عبده ورسوله " " اللهم صل على محمد, وعلى آل محمد, كما صليت على إبراهيم وعلى آل إبراهيم, إنك حميد مجيد. اللهم بارك على محمد, وعلى آل محمد, كما باركت على إبراهيم, وعلى آل إبراهيم, إنك حميد مجيد ". " اللهم صل على محمد, وعلى آل محمد, وبارك على محمد, وعلى آل محمد, كما صليت وباركت على إبراهيم, وعلى آل إبراهيم, إنك حميد مجيد" 147- Dabadeedna wuxuu ku duceysanayaa ducooyinka ku soo arooray at-Taxiyaadka mid kuu jeclaysto, iyada ayuuna Eebbe kaga duceysanayaa. 148- Dabadeed waxaa waajib ah inuu yiraahdo Takbiirta, waxaana Sunna ah inuu yiraahdo Takbiirta isagoo fadhiya. 149- Wuxuuna kor u qaadayaa gacmihiisa mararka qaarkood. 150- Dabadeed wuxuu u kacayaa rakcada saddaxaad, waana tiir sida midda ka dambeysa oo kale. 151- Sidaas oo kale ayuuna samaynayaa hadduu doono inuu u kaco rakcada afaraad. 152- Hase ahaatee ka hor intuusan kicin, waa inuu u fadhiistaa si toos ah, isagoo ku fadhiya cagtiisa bidix, inta laf kasta ku noqoneyso meesheedii. 153- Dabadeed wuxuu kacayaa isagoo ku tiirsan gacantiisa siduu sameeyay markuu u kacayey rakcadii labaad. 154- Dabadeed wuxuu akhrinayaa rakcada saddaxaad iyo afaraad kol kasta Faatixada waana waajib. 155- Wuxuuna ku darayaa Aayad ama ka badan mararka qaarkood. 156- Waxaa Sunna ah inuu Qunuudo oo uu u duceeyo Muslimiinta Dhibaato ku dhacday darteed. . " ربنا ولك الحمد " 158- Mana jirto duco u gaar ah oo uu ugu duceynayo ee wuxuu ugu duceynayaa hadba ducadii ku habboon dhibaatadaas. 159- Markuu duceynayana wuxuu kor u qaadayaa gacmihiisa. 160- Ducadana kor ayuu u qaadayaa hadduu yahay imaam. 161- Dadka ku daba tukanayana waxay oranayaan Aamiin. 162- Markuu ducada dhameeyana wuxuu leeyahay takbiirta dabadeedna sujuudayaa. 163- Qunuutka Witarka ahse waa la oggol yahay mararka qaarkood. 164- Waxaana la Qunuudayaa rukuucda ka hor, waana uu ka duwan yahay Qunuutka haddii dhibaato dhacdo lala yimaado. " اللهم اهدني فيمن هديت, وعافني فيمن عافيت, وتولني فيمن توليت, وبارك لي فيما أعطيت, وقني شر ما قضيت, فإنك تقضي ولا يقضى عليك, وإنه لا يذل من واليت, ولا يعز من عاديت, تباركت ربنا وتعاليت, ولا منجا منك إلا إليك ". 166- Ducadaas ayuuna Nabiga n.n.k. dadka baray, sidaas darteed intaas lagama kordhin karo, in lagu saliyo Nabiga n.n.k. mooyee, saligase waa la oggol yahay maaddaama uu ka sugnaaday Asxaabtiisa Eebbe ha ka raalli ahaadee. 167- Dabadeed wuu rukuucayaa oo sujuudayaa labo sujuud sida horay lagu soo sheegay. 168- Dabadeedna wuu fadhiisanayaa si uu u akhriyo at-Taxiyaadka dambe labada at-Taxiyaadna waa waajib. 169- Wuxuuna samaynayaa sidii uu sameeyay 170- Inkasta oo uu ku fadhiisanayo misigta bidix isagoo ku fadhiya dhulka, labadiisa cagoodna ay yihiin dhinaciisa midig, cagtiisa bidixna wuxuu hoos dhigayaa kubkiisa midig. 171- Cagtiisa midigna waa inuu ku toosiyaa dhulka korkiisa. 172- Waana loo oggol yahay inuu simo mararka qaarkood. 173- Waana inuu xoog ugu tiirsado jilibkiisa bidix iyadoo uu ku dul hayo gacantiisa bidix. 174- Waxaana waajib ah at-Taxiyaadkan inuu qofka ku saliyo Nabiga n.n.k., waxaana ku soo sheegnay qaar ka mid ah qaababka loogu saliyo at-Taxiyaadkii hore. " اللهم إني أعوذ بك من عذاب جهنم, ومن عذاب القبر, ومن فتنة المحيا والممات, ومن شر فتنة المسيح الدجال ". 176- Ka dibna wuxuu ku duceysanayaa wuxuu doono oo ku sugnaaday Kitaabka iyo Sunnada, waana ducooyin badan, hadduusan waxba ka garaneyn ducooyinkaasi, wuxuu ku duceysanayaa duco anfacaysa diintiisa iyo adduunyadiisa. 177- Dabadeed waxaa tiir ah intuu midig u jeesto inuu salaama naqsado ilaa laga arkayo dhabankiisa cad ee midig. 178- Wuxuuna u jeesanayaa bidix ilaa laga arkayo dhabankiisa cad ee bidix, haba ahaatee salaadda Janaazada. 179- Imaamka wuxuu salaama naqsanayaa isagoo codka kor u qaadayo, waxaan ka ahayn salaadda Janaazada. Labaad: Wuxuuna leeyahay isla sidii oo kale iyadoo aysan la socon: " وبركاته " Afaraad: Wuxuu salaama naqsanayaa hal salaama naqsi xaggiisa hore isagoo u jeesanaya midigtiisa wax yar. _____________ تلخيص صفة صلاة النبي صلى الله عليه و سلم ” صلوا كما رأيتموني أصلي ” ”U tukada sidaad igu aragtaan inaan u tukado” Run ahaantii salaaddu waxay reebtaa xumaanta iyo dembiga. " إن الصلاة تنهى عن الفحشاء والمنكر". Ugu dambeyntii waxaan weydiisanayaa Eebbe Kor ahaaye inuu naga aqbalo salaaddeena iyo acmaasheena kaleba, uuna ajarkeeda noo keydiyo maalinta aan la kulmeyno... (Maalinta aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn –qof Eebbe kula kulmaya mooyee isagoo ka maran qalbigiisa inuu wax la wadaajiyo caabudidiisa). (يوم لا ينفع مال ولا بنون إلا من أتى الله بقلب سليم). Waxaana mahad iska leh Eebbe Barbaariyaha uumanka. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Naxwaha carabiga oo kooban. Qore: Siciid Maxamed Axmed “Siciid Al-Afgaani” Turjume: Cabdirisaaq Maxamed Cilmi “ina Warfaa” ترجمة: عبد الرزاق محمد علمي (ابن ورفا) Fiiro gaar ah: Fadlan tixgali aayadaha Qur'aanka ah ee qoraalkan la socda oo ha dhigin meel dayacan. Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada naxwahan oo ma dhowrsana Waxaa daabacay Kirja kerrallaan Helsinki Finland Falka aan qaadan asal ahaan xarfaha--------- 15 Isbedelka shaqalka erayga u dambeeya-------- 22 La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan naxwaha Waxa aan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad, dhiiragalin iyo sida habka wax loogu qoro xaasuubka "kombiyuutarka" gaar ahaan macalin Jaamac. Waxaan idin leeyahay جزاكم الله خيرا. Taariikh nololeedka qoraha oo kooban iyo tixraac qoraal Naxwaha carabiga waxaan ka turjumey naxwaha la yiraahdo "xeerarka afka carabiga oo kooban" ee uu qorey Siciid Maxamed Axmed oo loo yaqaan "Siciid Al-Afgaani". Mana wada turjumin naxwahaasi ee waan soo koobay. Siciid Al-Afgaani wuxuu ahaa naxwe-yaqaan. Wuxuu ku dhashay Dimishiq Suuriya, inkastoo uu ka soo jeedey Afganistaan, sanadka Hijriga markuu ahaa 1327dii, wuxuuna ku dhintay Makka Almukarrama Sacuudiga sanadkii 1417dii, Eebbe ha u naxariistee. Wuxuuna leeyahay kutubo dhowr ah oo uu ka mid yahay naxwahan. Labaatan sano ayaan ahaa madaxa manaahijta culuunta afka carabiga iyo dhaqangelintooda anigoo markaas ahaa ustaaz "bare" ka dhiga jaamacadda Dimishiq naxwaha "xeerarka afka" iyo sarfiga "rogrogmadka afka". Ka dibna waxaan bare ka ahaa jaamacadda Lubnaan iyo jaamacadda Beyruut anigoo dhigayey isla labadaas maaddo oon kor ku soo sheegey. Waxaana isla xiligaasi la socdey manaahijta jaamacadaha Masar iyo Ciraaq ee maadadaasi. Naxwaha carabiga oo kooban waxaan ka qorey naxwaha afka carabiga ee uu qorey Xafni Naasif iyo naxwaha afka carabiga ee uu qorey Al-Galaayiini iyo daliilyo aan ku jirin labadaasi naxwo oo aan ku biiriyey. Waxaan go'aansadey dabcaddan ugu dambeysey inaan mideeyo manaahijta jaamacadaha carabta si uu ugu ahaado aqoonyahanka tixraac dhan oo naxwaha carabiga ah (xeerarkeeda نحوها iyo rogrogmadkeeda صرفها). Waxaan Eebbe ka baryayaa howsha aan qabanayo inuu ka dhigo mid waxtar leh dhamaantanada ha naga dhigo adeegayaasha afkan sharafta leh una qalma iney mutaan adeegeeda Eebbaana nagu filan wax la talosaartana isagaa ugu wanaagsan. 6.11.1390 H. oo ku aaddan 2.1.1971 M. Waxaan ku bilaabayaa magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahad iska leh Eebbe, nabadgalyadiisana korkooda ha ahaato addoomadiisa uu doortay. ulajeedadaydu waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, aniga oo ugu turjumaayo naxwaha carabiga afka soomaaliga ardayda, maxaa yeelay waa iridda laga galo afka carabiga, taasoo ah afka nabigeena Maxamed naxariista Eebbe iyo nabadgalyadiisa korkooda ha ahaatee isaga iyo reerkiisa iyo intii raacdey dhamaantood, waana afka Qur'aanka kariimka. Waxtarka ay leedahay barashada naxwaha afka carabiga, si sax ah ayaad ugu hadli kartaa, u qori kartaa afka carabiga, si sax ah ayaad u baran kartaa Qur'aanka kariimka iyo Xadiiska Nabiga n.n.k., waana labada ay ku dhisan yihiin sharciga Islaamka. Waxaana ku tala jiraa markuu soo baxo tarjamadan naxwaha ah, ka dib inaan soo saaro tarjamada qaamuuska carabiga oo kooban, hadduu Eebbe yiraahdo. Waxaan ugu dambayntii Eebbe ka baryayaa in uu aniga "turjubaanka", qoraaga naxwahan iyo intii i caawisayba uu miisaanka wanaagyadeena noogu daro maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. Sida la og yahay qofkii ugu horeeyey ee qora naxwaha carabiga wuxuu ahaa Abul Aswadi Addualiyyu, waxaana faray inuu qoro madaxweynihii afaraad ee muslimiinta Cali binu abii Daalib Eebbe ha ka raali noqdee. Diinta Islaamku waxay qabtaa " فرض الكفاية " inuu barto naxwaha carabiga qofkii awoodo. Erayga naxwe af carabi ahaan dhowr macno ayey leedahay sida: dhinac iyo la mid. Erayga naxwe ereybixin naxwe ahaan waxaa loola jeedaa xeerka barashada afka. Helsinki talaado 18.9.1427 H. oo ku aaddan 10.10.2006 M. Falalka badankood waxay leeyihiin saddax qaab: tagtada الماضي, joogtada المضارع, iyo fartada الأمر sida: qoray كتب, aqriyay قرأ, ogaaday علم iwm. Falalkaasi mid ka mid ah wuxuu isubedelaa saddaxda qaab sida: qoray كتب, qora يكتُبُ, qor اكتُبْ. Falalka qaarkoodna waxay isubedelaan laba qaab: tagtada iyo joogtada oo kaliya sida falkan oo kale weli ahaa ما زال, weli yahay ما يزال oo ma laha falkan qaabka saddaxaad ee fartada. Qaarna waxay isubedelaan hal qaab, falkaasi ayaana la yiraahdaa ismabedelaha. Waana inuu ahaadaa qaabka tagtada oo kaliya sida: ma aha ليس oo isuma bedela labada qaab ee kale ee falka joogtada iyo fartada ama waa inuu ahaadaa qaabka fartada oo kaliya sida: ka soo qaad هب oo isuma bedela labada qaab ee kale ee falka joogtada iyo tagtada. B) Waa inuu qaataa mid ka mida xarafyada joogtada (alifka ama hamzada qofka hadlaya kaligiis: aniga الهمزة للمتكلم وحده, ama nuunka qofka la hadlaya qofka kale: annaga النون للمتكلم مع غيره, ama ya'da qofka maqan: isaga الياء للغائب, ama ta'da dadka lala hadlayo: idinka التاءُ للمخاطبين, ama ta'da qofta maqan: iyada الغائبة.) waa la godayaa falka afarta xaraf ka kooban kan kalana waa la kordhobayaa. 1) Hadduu yahay fal saddax xaraf ka kooban الثلاثي, xarafka ugu horeeya waa la reebayaa يسكن, xarafka labaadna waxaa lagu shaqlayaa يحرك god ضمةً, ama kordhow فتحةً, ama hoosdhow كسرةً sida: qora يكتُب, fura يَفْتَحَ, garaaca يضرِب. 2) Hadduuna yahay fal afar, shan iyo lix xaraf ka kooban الرباعي, الخماسي والسداسي, uusan ka bilaabanayn ta'da dheeraadka ah التاءُ الزائدة, waa la hoosdhabayaa ka hor xarafka u dambeeya, mana qaadanayo alifka dhajinta أَلف الوصل ee falka shan iyo lix xaraf ka kooban iyo hamzada goynta dheeraadka ah همزة القطع الزائدة ee falka afar xaraf ka kooban sida: Wareejiya ُدَحْرج, socda يَنطَلِق, dembidhaaf weydiista يسْتَغْفِر. Haddii ay ku bilaabato ta'da dheeraadka ah, ismabedelayso: ka qaybqaatay, ka qaybqaata تشارَكَ يتشارك. 1) Waa la reebayaa falka joogtada ah: Ma uusan qorin لم يكْتبْ, ma uusan tuurin لم يَرْم, ma uusan wareejin لم يدَحرجْ. 2) Waa in laga tuuraa xarafka joogtada. 3) Waa inuu qaataa alifka dhajinta iyo hamzada goynta, labadaasoo uusan qaadan markuu falku yahay joogto sida: qor اكتبْ, wareeji دحْرجْ iyo socda انطلقوا. Labada fal ee layaabka فعلا التعجب 1) Yaa ka yaab badan ما أَفْعَلَه 2) Yaa ka yaab badan أَفْعِلْ به Sida yaa ka nasiib badan ما أَحسن حظَّه ama أَحسنْ بحظه. Falka layaabka ee hore waa la kordhobayaa falka labaadna waa la hoosdhobayaa ba'da dheeraadka ah darteed. Falalka amaanta iyo amaandarada أفعال المدح والذم B) Jaadka koowaad: Alla wanaagsanaa نعم, alla muxuu hoogey بئس, alla xumaa ساء, alla wanaagsanaa حبذا iyo alla mawanaagsana لا حبَّذا. 1) Marka aad wax amaaneyso ama aad ku sheegeysid amaandarada waa inuu qaataa qodobka (أَل) sida: Alla muxuu wanaagsan yahay ninka Khaalid ah نعم الرجل خالد, alla maxay xun tahay ina walaasha reer Saliim بئس ابن أخت القوم سليم. 2) Ama magac uyaal kalasaare sida: Alla dabeecad xumaa xanaaqaaga ساءَ خلقاً غضبك. 3) Ama erayga (ما) sida: Alla xumaa wuxuu sameeyay dariskaa بئس ما فعل جارك, alla muxuu xumaa wixii ay sameeyeen ساءَ ما كانوا يصنعون. T) Jaadka labaad: Sidoo kale kolkii aad wax amaaneyso ama aad ku sheegeysid amaandaro waxaad adeegsaneysaa qaabkan (فعُل) oo waxaad godeysaa erayga xarafkiisa labaad sida: Alla garasho ogaa inanka (فهُم الطفل). Falka aan qaadan asal ahaan xarfaha isbedela iyo kan qaata الصحيح والمعتل Falka aan qaadan asal ahaan xarfaha isbedela waa sida qoray (كتب). Kan qaata asal ahaan xarafka ugu horeeya xarfaha isbedela waa مثال sida: Balanqaaday وعد, xarafka iskabedela xarafka dhexdiisana waxaa la yiraahdaa أجوف hadduu woow ama ya' yahay sida: Yiri yiraahda قال يقول, gaday gada باع يبيع, hadduu iskabedelo xarafka saddaxaadna waa ناقص sida: Weerarey, tuurey (غزا ورمى), haddiise iskabedela xarafka hore iyo kan saddaxaad waa لفيف مفروق sida: Gutay (وفى), haddiise iskabedelo xarafka labaad iyo saddaxaad waa لفيف مقرون sida: Dhamaaday (طوى). Ka hamzaysan المهموز waa erayga xaraf ka mida uu yahay asalkiisa hamzo haba ahaadee kan xarfihiisu isbaddalin صحيح iyo kan isbaddalaba معتل sida: Qaatay أخذ, arkay رأى, aqriyey قرأ iyo doonay شاء. Ka labalaabmana المضعف waa sida: Adkeeyay "shadda" (شدّ). Falka aysan xarfihiisu isbedelin hadduusan wadan hamzo iyo labalaab waxaa la yiraahdaa سالم sida: Gargaaray (نصر). المثال الواوي: Ka xarafkiisa hore isbedela waxaa la hoosdhabayaa xarafkiisa labaad ee joogtada waxaa laga tuurayaa woowgiisa markuu yahay joogtada iyo fartada sida: Balanqaadey, balanqaada iyo balanqaad ((وعد, يعِد, عِدْ)). Falka xarfihiisa oo dhami asal yihiin oo uusan wadan xaraf dheeri ah sida qoray كتب ayaa waxaa la yiraahdaa falka makordhaha. Falka kordhaha ahina waa kan lagu kordhiyey xaraf iyo wax ka badan sida: Isu qora كاتَب. Hamzada dhajisada waa sida: Wuu maqan yahay Muxsin (غاب المحسنُ) oo ba'da ayaa waxaa lagu dhajinayaa laamka reeban oo lama aqrinayo alifka ka horeeya, inkastoo uu qoran yahay. Hamzada goyntase waa sida: Tixgeli walaalkaa أَكرمْ أَخاك oo waxaa loo aqrinayaa siday u qoran tahay. B) 1) Ka bixi eraygaad dooneysid waxa uu wato oo sumadaha joogto ama alifyada dhajinta ama magac uyaalo ama xarfaha meeleeye ama sumadaha dheddig ama koox ama labaadle.. iwm. dabadeed ka bixi xarfaha dheeraadka ah intuu ka noqonayo erayga xarfaha makordhaha ah kolkaas ayaad ka baareysaa qaamuuska macnaheeda. Tusaale eraygan المتدارك haddii aan ka bixino xarfaha dheeraadka ah waxaa noo soo baxaya درك oo ah erayga asalkiisa. 2) Waxaa lagu celinayaa xarafkii laga tuurey erayga ee uu lahaa asal ahaan marka laga raadinayo qaamuuska sida: Ina ابن oo waxaa laga tuurey woowgii: بنو oo markaanu raadineyno wuxuu noqonayaa (ب ن و). Qaamuuska ugu caansan ee sidan u qoran waa مختار الصحاح ee uu qorey الرازي oon ku talajiro inaan soosaaro tarjamadiisa oo af soomaali ah mardhow hadduu Eebbe yiraahdo. Qaamuusyada carabiga ugu caansan ee sidan u qoran waa القاموس المحيط للفيروزآبادي iyo لسان العرب لابن منظور qaamuuskan dambana waa qaamuuska ugu weyn qaamuusyada carabiga oo dhan. Waana in ardayga uu heystaa ugu yaraan qaamuuskan yar مختار الصحاح si uu uga faaideysto barashada afka carabiga. Waxaa hadalka loo xoojiyaa adigoo hadalka ku celiya, dhaarta, iyo inuu qaato qodobada xoojinta sida: Xoojinta magacyada waa (إن وأنّ, ولكن ولام الابتداء), xoojinta falalkana waa (قد واللام ونوني التوكيد). Casharkeenan wuxuu ku saabsan yahay xoojinta falka oo lagu xoojinayo nuunka culus ama kan fudud sida: Hadduusan samayn waxaan farayo runtii waan xiri oo wuxuuna noqon kuwa la hooseysiiyey. Falka layaqaanaha iyo falka lamayaqaanaha الفعل المعلوم والفعل المجهول Marka weerta lagu sheego falaha falka sida: Wuxuu aqriyey Saliim casharkii, wuxuuna aqrinayaa saaxiibkiis berito (قرأَ سليم الدرس, ويقرؤه رفيقه غداً) waa falka layaqaanaha, haddiise aan la sheegin falaha sida: Waxaa la aqriyey casharkii, waxaa la aqrin doonaa casharkii (قُرِئ الدرسُ, وسيُقرأُ الدرسُ) waa falka lamayaqaanaha. Hadduu ku koobnaado saamaynta falka falihiisa sida: wuu seexday ilmihii نام الطفل markaasi falku waa magudbe. Haddiise uu uga gudbo saamaynta falaha lafalihiisa sida: Wuxuu soo gatay walaalkaa kitaabاشترى أَخوك كتاباً kolkaasi waxaa la yiraahdaa gudbe. Falalka madhamaha waxay ku jirtaa weerta magaca ah iyadoo ka dhigaysa mid waqti cayiman dhacay ama qaab cayiman u dhacay, waxayna u dhexeysaa falalka dhamaha iyo qodobada "xarfaha macnayaalka" ((أحرف المعاني)). Waana labo koox oo waaweyn kooxda "ahaa" ((كان)) iyo kooxda "sigtey" ((كاد)). Ahaa كان, noqdey iyo "waabereystey" أَصبح, noqdey "barqadsadey" أَضحى, noqdey "socdey" ظل, noqdey "fiidsadey" أَمسى, noqdey "dhaxay" بات sida: Waxaan ku waabereystey anigoo caafimaad qaba أَصبحت بارئاً, mar marna goor go'an ma sheegto sida waaberiga الصباح, fiidka المساء oo waxaa lagala jeedaa "noqdey". "Inta" دام waxaa loo adeegsadaa qaab gooni ah sida: Aqri inta aad firfircoon tahay أَقرأ ما دمتُ نشيطاً, waxaana horteeda galeysa "waxa" ((ما)). Erayadan ((برح, انفك, زال, فتئ, رام, ونى)) oo dhan macnohoodu waa weli. Waa inse hortooda ahaataa diidmo xaraf ama magac ama fal ama diido iyo dhawaaqto sida: Weli walaalkaa wuu xanaaqsan yahay ما زال أَخوك غاضباً, weli waad xasuusataa balankaagii لا تفتأ ذاكراً عهدك, weli waxaan ahay dagaal yahan أَنا غير بارح مجاهداً. Noqdey ((صار)) sida: wuxuu noqdey biyihii baraf صار الماءُ جليداً. Ma aha walaalkaa socdaale إِنْ أَخوك مسافراً oo la mida (إِنْ أَخوك إِلا مسافرٌ - إن مسافرٌ أَخوك). Ma nihin gafayaal ما نحن مخطئين oo la mida (ما نحن إلا مخطئون - ما مخطئون نحن - ما إن نحن مخطئون). Qof ma jiro Khaalid ah لا أَحدٌ خالداً oo la mida لا خالدٌ أَحد. Wey shalaayeen mana jirto saacad la shalaayo ندموا ولات ساعةً مندم. Falalka dhowaanshaha (أَفعال المقاربة): كاد, كرب, أَوشك: Waan ku soo gaari rabey كدت أَلحقك, roobku wuu di'i rabaa كرب المطر يهطل. Falalka filashada (أفعال الرجاء): عسى, حرى, اخلولق: waxaa laga yaabaa inuu Eebbe caafimaad ku siiyo عسى الله أن يشفيك, waxaa laga yaabaa in dhibka laga qaado اخلولق الكرب أَن ينفرج. Falalka bilaabashada (أَفعال الشروع): "Iwm شرع, أَنشأً, طفق, قام, هبَّ, جعل, علِق, أَخذ, بدأَ, انبرى " إلخ sida: Waxay bilaabeen beeraleydii iney goostaan طفق الزراع يحصد, waxay bilaabeen tartamayaashii iney ordaan المتسابقون يعْدون انبرى. Isbedelka shaqalka erayga u dambeeya iyo ismabedelka erayga الإعراب والبناء Isbedelka shaqalka erayga u dambeeya oo ay ku xiran tahay halka uu kaga jiro weerta ayaa la yiraahdaa: الإعراب. Ismabedelka erayga u dambeeya oo qaab kaliya oo aysan ku xirnayn halka uu kaga jiro hadalka ayaa la yiraahdaa: البناء. Falka joogtada wuxuu noqon karaa mid hadda la joogo iyo mid soo socda, hadduu qaato mid ka mida xarfaha wax kordhaba ((أَن, لن, كي, إِذن)). Laba mid ayaa dhacayso mid waxaa la kordhabayaa ba’da oo ah xarafka u dambeeya sida: Ma tegayo (لن أَذهبَ), hadduu yahay falalka shanta ah halkii la kordhobi lahaa ma qaadanayo xarafka nuunka: Ma tegeysaan (لن تذهبوا..). Midda kalena wuxuu noqonayaa xaraf tilmaamaya wax dhici doona. Reebka joogtada waxaa la reebayaa xarafka u dambeeya hadduu erayga yahay kaan isbedelin sida: Ma uusan socdaalin (لم يسافرْ), waxaa laga tegayaa xarafka u dambeeya hadduu yahay erayga isbedela sida: Ha tuurin (لا ترمِ), waxaana laga tegayaa nuunka hadduu yahay falalka shanta sida: Ha daahina (لا تتأَخروا). Magac kasta oo loogu yeero wax gaar ah ayaa la yiraahdaa garto sida: Adiga أنت, Beyruut بيروت. Magaca aan loogu yeerin wax gaar ah waxaa la yiraahdaa lamagarto sida: Nin رجل iyo ina boqor أمير. Gartooyinka waa toddobo magac uyaalka, magaca gaarka ah, magaca muujiyaha, magaca xiriiriyaha, gartada qodobka (ال) iyo haddii loo geeyo garto iyo gartada dhawaaqtada ah. Magac uyaalka waa sida: Aniga أَنا, adiga "labka" أَنت, adiga "dheddig" أَنتِ, labadiina أَنتما, idinka أَنتم, idinka "dheddig" أَنتن, isaga هو, iyada هي, labadooda هما, iyaga هم, iyaga "dheddig" هنَّ, annaga نحن. Waa magac si gooni wax loogu yeero sida: Khaalid خالد, Abuubakar أَبو بكر, Dimishiq دمشق, Ummu xabiiba أَم حبيبة. Kuwa labka ah: Kani ذا, labadan ذَيْن iyo ذان, kuwaasi أُولاءٍ. Kuwa dheddiga ah: Tani ذِهْ, تِهْ, ذي, تي. labadan تان iyo تَيْن, kuwaasi أُولاءِ. Halka goobta: Halkan هنا, halkaasi ثَمَّ iyo ثَمَّةَ. Magacyadan waxay qaataan ha'da soojeedista ها)) التنبيه)), waxaan ka ahayn (ثمة) sida: Kani هذا, kuwaasi هؤلاء, halkani ها هنا. Muujiyahaasi waxaa gadaal ka raaca kaafka qofka lala hadlayo xarafkaasi oo qaata kaafka magac uyaalka keliga, labaadlaha, kooxda, labka iyo dheddiga sida: Buurtaasi ayaa halkaasi ah ذاك الجبل هناك, wargeysyadiinan waa kuweenii تيكم الصحيفة لنا, kuwiinan waa wixii aad codsateen ذا كُنّ ما طلبتُنّ iyo kuwiinan waa wixii aad codsateen ذاكم ما طلبتم. Waxaa kaloo ay qaadataa laamka muujiyahiisu ay tahay fogaanshaha sida: Halkaasi buurtaasi agteeda هنالك عند ذلك الجبل, wargeyskaasi waa keygii تلك الصحيفة لي. Waxaa loo dhexeysiiyaa magac uyaal soojeedinta ((ها)) iyo magaca muujiyaha sida: Waa aniga kan ها أَنذا, waa idinka kuwaasi ها أَنتم أُولاءِ sida badana waxaa loo dhexeysiiyaa kaafka sidii: Sidaas oo kale هكذا. Magacyada xiriiriyaalka waa laba qeybood: Qaybta xiriiriyaalka gaarka ah iyo qaybta wadaaga ah. Kuwa labka ah: Kii الذي, labadii اللذان iyo اللذَيْن, kuwii الذِين, kooxda labka ah الأُلى. Kuwa dheddiga ah: Tii التي, labadii اللتان iyo اللتيْن, kuwii اللاتي, kooxda dheddiga اللائي. T) Xiriiriyaalka wadaaga ah waana shan: Qof من, wax ما, kii أيُّ, kii ذا, kii ذو 1) من, Waxaa loo adeegsadaa wixii garaad leh iyo waxaan lahaynba sida: Wanaaji qoftii ku nuujisey أَحسن لمن أَرضعتْك. Eebbana wuxuu ka abuuray xoolo kasta biyo qaar ka mida waa xamaarato qaarna waa laba lugoodle qaarna afar lugoodle. 2) ما, Waxaa loo adeegsadaa wixii garaad leh iyo waxaan lahaynba sida: Keen wixii aad heyso أَحضر ما عندك, u qeybi ardadaada laba koox صنّف ما عندك من الطلاب صنفين. 3) أَيُّ, Waxaa loo adeegsadaa garaadlaha: La kulan kii aad jeceshahay قابلْ أَيًّا أَحببته. 4) ذا, Wuxuu noqdaa magac xiriiriye hadduu ka hormaro weydiinta ((ما)) ama ((منْ)). 5) ذو, Waxay gaar u tahay lahjada qabiilka طيء sida: Waxaa yimid kii ku sharfay جاء ذو أكرمك. Magaca gartada wuxuu qaataa oo lagu yaqaan gartada ((ال)). 1) Makordhaha saddax xaraflaha ah sida: Nin رجُل. 2) Makordhaha afar xaraflaha ah sida: Jacfar جَعْفَر. 3) Makordhaha shan xaraflaha ah sida: Geed mirihiisu sidii cambaruudka سفَرْجَل. 1) In la soo celiyo xaraf ka mida xarfihiisa asalka ah sida: Jilbaab جلْباب asalkeeda "جلب". 2) In lagu kordhiyo mid ka mida xarfaha dheeraadka tobanka ah oo ay wada yihiin xarfahan: (سأَلتمونيها) sida: Kulan اجتماع asalkeeda "جمع". Alifka gaaban iyo ya'da dhimanaha iyo hamzada ladheereeyay المقصور والمنقوص والممدود 1) Alif gaabka waa magac kasta oo isbedela oo ku dhamaado alif sida: Wiilka الفتى. Waana alifka iskaroga asalkiisa woowga ah ama ya'da, tusaale ahaan alifka الفتى asalkiisu wuxuu ahaa ya' oo wuxuu muuqdaa kolkuu yahay kooxda labada ah sida: Laba wiil فَتَيَان, alifkana العصا asalkiisu wuxuu ahaa woow sida: Labo ul عصوان. 2) Ya'da dhimanaha waa magac kasta oo isbedela oo ku dhamaado ya' sida: Garyaqaanka المحامي. 3) Erayga xarfihiisu ismabedelaha ah ee ladheereyn waa sida: Geel جمل. Eraygase xarfihiisu ismadalaha ah ee ladheereeyey waa magac kasta oo isbedela oo ku dhamaada hamzo alifka dheeraadka ah ka dib sida: Naag quruxsan حسناء. Toosanaha - dadbanaha - xaraf ahaanta - fasirnaanta الحقيقي - المجازي - اللفظي - المعنوي Magaca labka ee dadka iyo xoolaha oo u kala baxa lab toosane sida wiil غلام iyo dawaco "lab" ثُعْلُبان. Iyo magaca dheddiga ee dadka iyo xoolaha oo u kala baxa dheddig toosane sida gabar بنت iyo أَتان dameerta. Dheddigga xaraf ahaanta waa magac kasta oo qaata mid ka mida sumadaha dheddiga waana ta' yarta, alifka gaaban iyo alifka dheer ((التاء المربوطة والألف المقصورة والألف الممدودة)), waxaase jirta mar ay muujineyso labnimo sida: Dalxa iyo Zakariye طلحة وزكرياء "magac nin". Dheddiga fasirnaanta waa magac kasta oo qaadan mid ka mida sumadaha dheddiga sida: Sucaad سعاد. 1) Sumadda koowaad: Ta' yarta waa sida: Garyaqaanad محامية. 2) Sumadda labaad: Alif gaabka waa sida: Haraad, haraadsan tahay عطشان: عطشى. 3) Sumadda saddaxaad: Alifka dheer waa sida: Jaale, jaaley tahay أَصفر: صفراء. Keliga waa wax hal ah sida darbiga جدار, gabar فتاة, qaran أمة, labadana waa wax labo ah المثنى isku mida qoraalka iyo macnaha iyadoo lagu darayo alif, nuun ama ya' iyo nuun sida: Labo gabdhood فتاتان, kooxdana waa wixii labo ka badan isagoo iskabedelaya qaabkii keliga ama qaata xarfo dheeraad ah sida: Muuqaal: muuqaalo صُورة: صُور, guuleyste: guuleystayaal ناجح: ناجحون iyo gabar: gabdho فتاة: فتيات. Kooxaha waa saddax kooxda labka toosanaha جمع مذكر سالم, kooxda dheddiga toosanaha جمع مؤنث سالم iyo kooxda matoosanaha جمع تكسير. Waa wixii ka badan laba oo lagu daro woow iyo nuun qaabka falaha sida: Kuwaasi waxay isku raaceen ganacsigooda (هؤلاء موفقون في تجارتهم) ama ya' iyo nuun qaabka lafalaha iyo lahaanshaha. 2) Kooxda dheddigga toosanaha جمع المؤنث السالم Waa wixii ka badan laba oo lagu daro alif iyo ta' sida: Way aqriyeen ardaydii "dheddig" dadaalayey (قرأت طالبات مجتهدات). Koox kasta oo iskabadasha qaabkeeda keliga ayaa la yiraahdaa koox matoosane sida: Buur: buurar جبل: جبال. Magaca loo rogayo qaabka wax yar ((فُعَيْل)) ayaa la yiraahdaa magaca yar. Wuxuuna muujiyaa yaraanta qaradiisa sida: Kitaab-yar (كُتَيِّب). Haddii magac gadaashiis lagu daro sida Dimishiq (دمشق) ya'da labalaabanta ياء مشددة iyadoo la rabo inay wax la xiriirto markaasi wuxuu noqonayaa magac xiriirto sida: Kani waa tolmada reer Dimishiq (هذا نسجٌ دمشقيٌّ). Magaca labashaqlanaha iyo laba mashaqlanaha الاسم المنون وغير المنون Magacyada badankood waxay qaataan labashaqlanaha qaababka isbedeladooda oo dhami isagoo godan ama kordhoban ama hoosdhoban sida kaasi waa shimbir هذا طائرٌ, waxaan arkay shimbir رأَيت طائراً, waxaan fiiriyey shimbir نظرت إِلى طائر. Magacyadase aan qaadan labashaqlanaha waa sida: Magacyo gaar, astaamo iyo magacyo xarafkooda u dambeeya yahay alifka dheddigeed ama yahay qaabka kooxda badan. Magac faleedka iyo magac magac faleedka المصدر واسم المصدر Magac faleedka iyo magac magac faleedka waa sida ogaaday علِم ogaansho علْماً. Magacyada asalka ah waa toddobo: Magaca falaha, magaca lafalaha, astaanta u egtada, magaca barbardhigga, magaca goorta, magaca goobta iyo magaca qalabka. Magaca falaha wuxuu sheegaa qofkii sameynayey falka sida: Ma wuxuu qorayaa walaalkaa casharkiisii أكاتب أَخوك درسه. Magaca lafalaha waa sida: Lagaraacay مضروب. 3) Astaanta u egtada magaca falaha Astaanta u eg magaca falaha waa sida: Dabeecad wanaagga كريم الخلق. Waxaa lagu qaabeeyaa qaabka ka badan ((أَفعل)) sida: Labadiinaba garaad ayaad leedihiin hase ahaatee deriskaa ayaa kaa garaad badan oo kaa garanaaya كلاكما ذكي لكن جارك أَذكى منك وأَعلم. 5) Magaca goorta iyo 6) magaca goobta Magaca goorta iyo magaca goobta waa sida halkan waxaa ku duugan xoolo هنا مدْفن الثروة, shalay waxaa tartamayey labo orod yahan أَمس متسابَق العدّائين. Waxaa loo adeegsadaa magaca qalabka qaabkan مِفْعال. Magaca qalabka waa sida: Fure مفتاح. Asalkuna wuxuu ahaa “فتح” oo ah furey. Waa la godayaa magaca hadduu noqdo fale ama utaagane fale ama yeele ama sheegto ama magaca ahaa iyo walaalaheed كان وأخواتها iyo wixii la socda ama sheegtada in iyo walaalaheed إن وأخواتها. Falaha waa qofkii sameynayey falka sida: Way aqrisey ardayadii (قرأت الطالبةُ). Utaaganaha falka waa sida: Walaalkaa wuu jeexan yahay dharkiisa أَخوك ممزَّقٌ ثوبُه. Macne ahaan waa lafale illeen asalku wuxuu ahaa waxaad jeexeysaa dharka walaalkaa أَنت ممزِّقٌ ثوبَ أَخيك. Weerta magaca ah waxay ka kooban tahay yeelaha iyo sheegtada sida: Khaalid waa socdaale (خالد مسافر). Sheegtada (runtii) iyo walaalaheed خبر (إن) وأخواتها Macnayaalka qodobyada معاني الأدوات ((إِنَّ وأَنَّ)) waxay xoojiyaan weerta sida: Runtii Zuheyr baa nasoo raacaya, waxaanba runtii kuu maleeyay socdaale (إن زهيراً يصحبنا, ظننت أَنك مسافر) Ayaa ka xoojisan sida: Zuheyr ayaa nasoo raacaya, waxaan kuu maleeyay socdaale (زهير يصحبنا, ظننتك مسافراً). ((كأَنَّ)) Sidii iyo xoojinta sida: Waxayba muujiyeen fardooleydii wacdarooyin ineyba runtii yihiin oo kale socdaalayaal (ثبت الفرسان على الجياد كأَنهم الأَطواد). ((ولكنَّ)) Hase ahaatee iyo xoojin sida: Waxaa yimid ardadii hase ahaatee waxaa maqan Saliim (حضر الطلاب لكنَّ سليماً غائب), xoojintase waa sida: Haddii aad iga ogolaan lahayd waan kuu abaalgudi lahaa, adiguse runtii igama aadan ogolaan (لو استجبتَ لي لكوفئت, لكنك لم تستجب). ((ليت)) Rabitaanka sida: Haddaad na raaci lahayd (ليتك تصحبنا). ((لعل)) Sidoo kale ((علَّ)) lagayaabo waa sida: Dadaal waxaa lagayaabaa inaad ku guuleysato kolkan (اجتهد لعلك تنجح هذه المرة). Marna waxay noqotaa "si" sida: Shaqee si aad u soosaarato nololmaalmeedkaada (اعمل لعلك تكسب قوتك). ((لا)) Diidada sida: Ma jooga nin qolka (لا رجلَ في القاعة). Lafalaha magacyada waa lafalaha dhan, lafalaha, lafalaha dartiis, lafalaha lajira, lafalaha goorta iyo goobta, qaabka falka, kalasaaridda, kabaxsanidda, dhawaaqtada iyo raacdada lafalaha. Lafalaha dhan waa sida: Waxaan ordaa aroor kasta orod أَعدو كل صباح عدْواً. Lafalaha waa sida ma cabin walaalkaa cabitaankiisii لم يشرب أَخوك شرابه, magac uyaalkana wuxuu noqdaa lafale sida waan ku sharfay أَكرمتك, adiga ayaanu ku caabudaynaa إِيّاكَ نَعْبُدُ. Lafalaha dartiis waa sida waxaan u istaagay weyneyn dartaada ah قفت إجلالاً لك. Lafalaha lajira waa sida waxaa socdaalay walaalkay aabihiisna hortii سافر أخي وأبوه قبله. Lafalaha goorta iyo goobta المفعول فيه Lafalaha goorta iyo goobta waa sida waxaan imid maalintii khamiista qaadiga hortiisa حضرت يومَ الخميس أَمامَ القاضي, maalinta khamiista waxay tilmaantey goorta falka (يومَ الخميس), qaadiga hortiisana waxay tilmaantey goobtiisa (أَمامَ القاضي). Falkaabyada waxay u kala baxaan rogmatada المتصرفة iyo marogmade غير متصرف. Falkaabyada rogrogmada الظروف المتصرفة sida: Maalinta khamiista way dhowdahay يومُ الخميس قريب. Falkaab marogmade ظرف غير متصرف sida: Waxaan imaan doonaa casirka ka dib سأحضر من بعد العصر. Falkaabyada goobta ee ismabaddalaha ظروف المكان المبنية: Sida: Aad meeshii aad ka timid اذهب من حيث أَتيت. هنا - Istaag halkan قف هنا. ثَمَّ - Fadhiiso halkaas اجلس ثَمَّ. أين - Halkee usocdaashey? أين سافرت؟. عل - Ma waxaad nagala hadleysaa kor? أتكلمنا من علُ؟. دون - Kitaabka wuxuu yaalaa kitaab-saarka hoostiisa الكتاب دونَ الرف. إذا: Goortada timaadada sida: Hadduu yimaado walaalkaa ila socodsii إذا جاءَ أخوك فأَخبرني. إذْ: Goortada tagtada sida: Kolkaasi waxay ahayd markuu dhacay dhulgariirka كان ذلك إذْ وقع الزلزال. أيان: Wuxuu weydiinayaa goorta maalinta dagaalka يسأَل أيانَ يوم المعركة. قطُّ: Been ma aanan sheegin weligey ما كذبت قطُّ. عوض: Ma usameyn doono wax dhaafsasho لن أَفعله عوضُ. بينا وبينما: Mar aan taagnaa ayuu yimid walaalkaa بينا أَنا واقف حضر أَخوك, wuxuu soo galey Khaalid mar aanu wadahadleyney دخل خالد بينما نحن نتحاور. أمسِ: Wuxuu yimid ina boqorkii shalayto حضر الأَمير أَمسِ. ريثَ: Istaag inta aan tukanayo قف ريثَ أُصلي. لمَّا: Markuu aqriyey waan la dhacney لما قرأَ أُعجبنا به. مُذ, منذُ: Goortada tagtada sida: Fuley ma ahayn tan iyo intii aan garaadsadey ما جبنت منذُ عقلت. أَنَّى: Goormaad timid? أَنَّى حضرت؟:(متى) goobtaad fadhiisato waad ku nasan أَنَّى تجلسْ تسترح (أَين). عند: "Xagga" waa iga soo tegey خرج من عندي, wuxuu socdaaley gabaldhicii سافر عند الغروب. لدى: "Heysasho" waxaan heystaa toban "diinaar" lacag ah لديَّ عشرة دنانير, wuxuu yimid kolkii qorraxdu soobexeysey لدى طلوع الشمس حضر. لدُنْ: "Xagga" xagganaga ayaanu ka barney aqoon. Qaabka falka waa sida waxaan la kulmay hooyadaa oo faraxsan (قابلت والدتك مسرورةً) qaabkii falka waa faraxsan (مسرورة) qofkii faraxsanaa waa hooyadaa (والدتك) falihii qaabka waa (قابلَ). Waxaa jira jaad kale oo la yiraahdo qaabka xoojinta الحال المؤكد sida: Waxaanu kuugu soo dirney dadka rasuulnimo. Kalasaaridda waa sida: Waxaan leeyahay soddon “kitaab” oo aan jeclahay (عندي ثلاثون كتاباً أَنا بها قريرٌ عيناً). Kalasaaraha wuxuu u kala baxaa kalasaaraha gaarka ah تمييز الذات iyo kalasaaraha xiriirtada تمييز النسبة. B) Kalasaaraha gaarka ah waa sida: Qolka waxaa jooga labaatan ardey hortooda uu yahay intaasoo kitaab ah (في القاعة عشرون طالباً أَمامهم كذا كتاباً). T) Kalasaaraha xiriirtada waa sida: Anigaa ugu xoolo badan أَنا أَكثر مالاً. B) Tirooyinka ka bilaabata (3- 9) waxaa lala dheddigeeyaa tirooyinka labka ah, waxaana lala labeeyaa tirooyinka dheddiga ah qaababkeeda oo dhan keliga ama lagu daro ama lasocoto sida: Armaajada waxaa yaala lix wargeysyo ah iyo toddobo qalimo iyo saddax iyo toban kitaab iyo shan iyo toban warqado ah iyo siddeed iyo lixdan buug iyo afar iyo konton kaarar ah (في الخزانة ست مجلات وسبعة أقلام, وثلاثة عشر كتاباً وخمس عشرة رسالةً, وثمانيةٌ وستون دفتراً وأربعٌ وخمسون بطاقةً). Tirada tobnaadse waxay leedahay laba qaab: way isku raacaan tiradiisa haddii lagu daro mid kale sidaad aragtey saddax iyo toban kitaab, shan iyo toban warqado ah (ثلاثة عشر كتاباً, خمس عشرة رسالة) wuuse ka soohorjeedaa markuu keli yahay sida: waxaa gudbey toban arday ah iyo toban arday "dheddig" ah (نجح عشرة طلاب وعشر طالبات) kowga الواحد iyo labada الاثنان waxay ku raacaan tirada qaababka oo dhan. Sidoo kale markaanu leenahay: Maanta waa toddobo iyo tobankii Rajab هذا اليومُ السابعَ عشرَ من رجب iyo habeen dambena waa sagaal iyo toban غداً الليلةُ التاسعةَ عشرةَ. Markii aad aqrineysid tirooyinka waxaad ka bilaabeysaa xagga midig oo waxaad leedahay Waxay ka baxeen sanadkii kun sagaal boqol iyo shan iyo afartankii 1945: كان الجلاءُ سنة خمس وأَربعين وتسعمئة وأَلف. T) Waxaa udhiganta tirada erayo saddax ah oo kala ah: كذا, كأَيِّنْ, كم. 1) كذا: "Intaasoo" waxa la adeegsadaa kolkii aad ka hadleysid tirada ha yaraatee ama ha badnaatee sida: Waxaan heystaa intaasoo kitaab ah عندي كذا كتاباً. Waxaan arkey tuulo hebel iyo tuulo hebel رأيت كذا وكذا قريةً. 2) كأَيِّنْ (كأَيٍّ) "Meeqa" waxaa loo adeegsadaa waxa badan sida: Meeqa kitaab ayaad aqrisey (كأًين من كتابٍ قرأت). 3) ((كم)) "Meeqa" waxaa loo adeegsadaa laba qaab: Weydiin iyo sheegto. Weydiinta الاستفهامية waxaa la adeegsadaa kolkii aad rabtid inaad ogaato tirada sida: Meeqa lacag ah ayaad heysataa? (كم ديناراً عندك؟). Sheegtadase الخبرية (كم) waxay sheegtaa waxa badan sida: Meeqa waano ayaa ku soodhaaftey oodan kuwaano qaadan! (بكم عبرةٍ تمرُّ فلا تتعظ!). Kabaxsanidda waa sida way faaideen ganacsatadii Khaalid mooyee (ربح التجار إلا خالداً). Qoddobada kabaxsanida أدوات الاستثناء waa siddeed: ((إلا, غير, سوى, خلا, عدا, حاشا, ليس, لا يكون)). إلا: "Mooyee" waa xarafka kabaxsanida sida badan sida: Ma uusan imaan walaalkaa mooyee (لم يحضر إلا أَخوك). Waxayna qaadataa macnaha "ahayn" ((غير)) sida: Haddii ay ahaan lahayd labadooda "cirka iyo dhulka" Eebbayaal aan ahayn Eebbe way xumaan lahayd labadoodaas. Waxayna qaadataa macnaha "hase ahaatee" ((لكن)) sida: Kuguma aan soodejin Qur'aanka inaan kugu dhibno hase ahaatee waano qofkii cabsanaya. غير وسوى: Ninkan ma xuma, wuxuu leeyahay astaamo aanan ahayn waxaan kuu sheegey (هذا رجلٌ غيرُ سيءٍ, له صفاتٌ سوى ما ذكرت), waxayse qaadataa macnaha "mooyee" ((إلا)) ee kabaxsanida sida: Waanu fahamney casharkii aan ka ahayn Naziir (فهمنا الدرس غير نذيرٍ). ما خلا, ما عدا, ما حاشا: Erayadan haddii ay lasocoto (ما) waa in lakordhobaa: Way aqrinayaan ardadu waxaan ka ahayn laba iyaga ka mida (يقرأُ الطلاب ما عدا اثنين منهم). ليس, لا يكون: Sida: Waxaa socdaaley reerkii aan ka ahayn Amiirka (سافر القوم ليس الأَميرَ) ama (لا يكون الأَميرَ). Dhawaaqtada waa sida Khaalidow يا خالد, Cabdullaahiyow أيا عبد الله, mar walbana waa lakordhobayaa ka dib qodobka dhawaaqtada. Haddiise magacu aanu isbedelin sida caadiga ah, wuxuuna ahaanayaa sidiisii hore sida: Siibawayh-yahow يا سيبويه, kanow يا هذا. 1) Xarfaha dhawaaqtada أحرف النداء waa siddeed: (أ) iyo (أيْ) waxayna noqdaan dhawaaqtada dhow sida: Khaalidow, walaalkeeyow (أَخالد, أَيْ أَخي) iyo ((يا, آ, آي, أَيا, هيا)) waxayna noqdaan dhawaaqtada fog iyo (وا) waxay noqotaa gaar ahaan baroordiiqa sida: Alla madaxeey (وارأْسي). (يا): Waa tan ugu muhiimsan oo waa dhawaaqtada dhow, fog iyo gargaarsashadaba sida: Hantiilayaalow saboolka gaajada uga gargaara (يا للأَغنياء للفقراء من الجوع) iyo baroordiiqa sida: Alla madaxeey (يا رأْسي) iyo Alla Eebbow (يا أَللهُ). Meelaha lahaanshaha magaca مواضع جر الاسم Lahaansho ayuu noqonayaa magacu hadduu ka horreeyo xarafka meeleeyaha ama lagu daro magac hore. .الباء, من, إلى, عن, على, في, الكاف, اللام, رُبّ, حتى, مُذْ, منذ, واو القسم, تاء القسم, خلا, عدا, حاشا 1) الباء: Kudhejinta "toosan" sida: Waxaan qabtey gacantaada (أمسكت بيدك), ama dadban sida: Waxaan soo dhaafey gurigaagii (مررت بدارك), caawinta sida: Waxaan ku cuney qaaddo (أكلت بالملعقة), wacnaanta sida: Gardaradaada darteed ayaan kaaga goostey (بظلمك قوطعت), udhiganta sida: Uqaado kitaabka buugga ama lacag (خذ الكتاب بالدفتر أو بدينار), bedelka sida: Alla yaa iigu beddelo xoolihiisa caafimaad (ليت له بماله عافية), falkaabka sida: Waxaan soodhaafey Dimishiq habeen (مررت بدمشق بالليل), lasocotada sida: Bax adoo nabad ah (اذهب بسلام), dhaarta sida: Waxaan ku dhaartey Eebbe (أقسمت بالله). 2), 3) تاء القسم وواوه: Ta'da dhaarta iyo woowgeeda sida: Waxaan ku dhaartey Eebbe (تالله), woowgana sida: Waxaan ku dhaartey Eebbe (والله). 4) الكاف: Sidii sida: Wuxuu u ciyey sidii libaaxii (صرخ كأسد). 5) اللام: Ugaar ah sida: Eebbaa mahadda iska leh (الحمد لله), "u" sida: Waxaan u soo noqdey gurigeygii (عدت لداري), noqoshada sida: Waxay udhiseen iney burburiyaan (بنوا للخراب), falkaabka sida: Sooma "bisha" aragtideeda (صوموا لرؤيته), gargaarsasho sida: Hantiilayaalow (يا للأغنياء), layaabka sida: Heersare! (يا للروعة!). 6) عن: "Ka" sida: Waxaan ka socdaaley Beyruut (سرت عن بيروت), kadib sida: Xoogaa yar kadib wey shalayn doonaan. 7) في: Falkaabka toosan sida: Waxaan joogey Ramadaankii Dimishiq (أقمت في رمضان في دمشق), dadban sida: Waxaa idinkugu sugnaadey qofkii qof dila in ladilo nolol. Darteed sida: Waxay u gashey cadaab naag mukulaal ay xirtey darteed ((دخلت النار امرأة في هرّة حبستها)). 8), 9) مذ ومنذ: Tan iyo sida: Lama aanan hadlin tan iyo saddax maalmood (لم أكلمه منذ ثلاثة أيام). 10) من: Bilaabashada "ka" sida: Waxaan ka baxay guriga (سرت من الدار), qaar sida: Bixiya wixii aad jeceshihiin (أنفقوا مما تحبون), caddaynta sida: Wixii xoolo ah ood heysato keen (ما عندك من مال فأحضره), beddelka sida: Wax kaaga tarimeyso doodda runta (لا يغنيك الجدل من الصدق شيئاً), darteed sida: Dadaal xumadaada darteed ayaad ku jabtey (من تقصيرك خسرت). 11) إلى: "Tan iyo, ku" Dhamaadka sida: Waxaan soojeedey tan iyo waaberigii (سهرت إلى الفجر). Xagga عند sida: Aqriska ayaan ka jeclahay xaggeyga hadalka (القراءة أحب إلي من الحديث). 12) رُبّ: Lagayaabo sida: Waxaa lagayaabaa inuu dhibnoo yahay (رب مؤذٍ لنا). 13) على: Kor "toosan" sida: Kitaabka wuxuu kor saaran yahay kitaab-saarka (الكتاب على الرف) ama dadban sida: Abaal ayaad igu leedahay (لك عليّ فضل), darteed sida: Wuu isharfey wixii aan u sameeyay darteed (أكرمني على نفعي له), lasocotada مع: Waan ku jeclahay caajisnimadiisa (أحبه على كسله), inkastoo sida: Waan ku jabey heshiiskii inkastoo aanan ahayn rajolaawe (خسرت الصفقة على أني غير يائس). 14) حتى: Dhamaadka "tan iyo" sida: Waxaan soojeedey tan iyo waaberigii (سهرت حتى الصباح), darteed "si" waxay la macno tahay laamka مرادفة اللام sida: Dadaal si aad uguuleysato (اجتهد حتى تفوز). Lahaanshaha waa labo magac oo isla socda sida iikeen kitaabka Saciid iyo qalin qoriga (أَحضرْ كتاب سعيد وقلم حبر). 1) اللام Waxay tilmaantaa lahaansho ama ugaar ah sida: gurigeygii = guri keygii (داري = دارٌ لي). 2) ((من)) Waxay tilmaantaa caddayn sida: ushan waa geedka Khayzaraan (هذه عصا خيزرانٍ = هذه عصاً من خيزران). 3) ((في)) Waa falkaab sida: Waxaa iddaaliyey soojeedkii habeenkii iyo ilaalinta beeraha (أَتعبني سهر الليل وحراسة الحقول = سهرٌ في الليل وحراسةٌ في الحقول). Lahaanshaha erayga waa sida: Waxaa isoo dhaafay nin madaxiisa daboolnaa مرَّ بي رجلٌ معصوبُ الرأْس. Hadduu raaco erayga isbedelka erayga ka horeeyay ayaa la yiraahdaa raacdo تابع. Raacdooyinka waa shantan: Xoojinta التوكيد, tilmaamaha النعت, la socotada العطف, fasirtada البدل, la socotada caddaynta عطف البيان. Xoojinta waa eraygii oo la soo celiyey mar kale sida: Waa la heshiiyey waa la heshiiyey لقد تم الصلح لقد تم الصلح. Tilmaamaha wuxuu sheegaa qofka yimid wuxuu yahay sida: Waxaa yimid Khaalid gabyaagii La socotada waxay wada socodsiisaa laba eray iyadoo ka dhigaysa isku shaqal ama reeb sida: Waxaa aqriyey ardadii "labka" haddana ardadii "dheddigga" ka dibna ilmihii قرأَ الطلابُ فالطالباتُ ثم الأَطفالُ. 1) الواو: "Iyo" waa sida: Waxaa socdaaley Axmed iyo Saliim (سافر أَحمد وسليم). 2) الفاء: "Ka dib" waa sida: Waxaa socdaaley Axmed ka dibna Saliim (سافر أَحمدُ فسليمُ). 3) ثم: Dabadeed waa sida: Waxaa socdaaley Axmed dabadeed Saliim (سافر أَحمد ثم سليم). 4) حتى: "sidoo kale" sida: Waxaan cuney malaaygii sidoo kale madaxiisii أَكلت السمكة حتى رأْسَها. 5) أو: "Ama" sida: Waxaa wanaagsan inaad isku mashquulsid aqriska ama ciyaaraha يحسن أن تشغل نفسك بالقراءة أو الرياضة. 6) ((أم)) "Mise" sida: Ma adigaa guuleyste mise walaalkaa? أَأَنت الناجح أَم أَخوك؟. 7) بل: "Ee waa" sida: Ma socdaalin deriskaa ee waa adeegahooda ما سافر جيرانك بل خادمُهم. 8) لكنْ: Hase ahaatee sida: Ma socdaalin ardadii hase ahaatee qof ka socdey iyaga (لم يسافر الطلابُ لكنْ وكيلُهم). 9) لا: Ma aha sida: Waxaa guuleystey Maxamuud ee ma aha Saliim (نجح محمودٌ لا سليمٌ). Fasirtada waa sida: Martigaaga maanta waa deriskaaga Khaalid ضيفُك اليوم جارُك خالد. Lasocotada caddaynta waa sida: جاءَ خالدٌ التميميُّ معه أبو زيد عمرانُ. Ka hadalka xarafka الكلام على الحرف Xarfaha oo dhami waa ismabedelayaal مبنية wayna yar yihiin oo kama badna tiradooda siddeetan. Waxaana loogu yeeraa xarfaha macnayaalka, sidoo kale xarfaha alif ba'da حروف الهجاءِ waxaa loogu yeeraa xarfaha aan isbedelin. Xarfaha macnayaalkooda waxay u kala baxaan shan qaybood: hal xarafle, laba xarafle, saddax xarafle, afar xarafle, iyo shan xarafle. Hal xarafluhu waa saddax iyo toban xaraf waxayna kala yihiin: Hamzada, alifka, ba'da, ta'da, siin, fa', kaaf, laam, miim, nuun, ha', woow iyo ya'. (الهمزة): Alif gaabka waxaa loo adeegsadaa weydiinta, isla simidda iyo dhawaaqtada sida: Ma dhow yahay mise wuu fog yahay waxa la idiin yaboohay, waa isugu mid iyaga haddaad u digto iyo haddaadan u digin rumeyn mahayaan iyo deriskeenayahey annaga labada ah waxaanu deggannahay halkani إنا مقيمان ها هنا أجارتَنا. Alla Yaziidow waxaan kaa filayaa inaan kaa heli doono saddaqo (يا يزيدا لآملٍ نيل بر), maxaa biyo ah oo maxaa cows ah! !يا ماءا ويا عشبا (الباء) Dhejinta, darteedda, dhaarta, kaalmada sida: Waxaan qabtey walaalkey أمسكت بأخي, ka bixitaanka balamohoodii ayaanu naxariista uga fogeyney, (التاء) Dheddiga, dhaarta sida: Waxay tiri xaaskii mudanaha, waxaan ku dhaartay Eebbe runtii Eebbaa naga kaa doortay. (السين) Timaadada sida: Waxaa kuu muuqan doonto (maalin ka mid ah) maalmaha waxaadan ogeyn ستبدي لك الأيام ما كنت جاهلا. (الفاء) Isku xigidda, ku xiran sida: Madaxweynaha waxaa u soo galey aqoonyahanadii ka dib madaxdii دخل عند الخليفة العلماء فالأمراء, haddaad jeceshihiin Eebbe waa inaad isoo raacdaan. Waxay noqotaa xaraf dheeraad ah iyadoo erayga qurxineysa sida: Qaado toddobo oo kaliya فقط خذ سبعة. (الكاف) Sidii sida: Aqoonta waa iftiin oo kale العلم كالنور, kaasi waxaa (idin kugu) sugan waano, waxay noqotaa xaraf dheeraad ah sida ma jiraan wax la mid ah. (اللام) Fartada, bilaabidda, dhaarta, u goonida sida: Ha bixiyo xoololow xoolihiisa, jannada (beerta) waxay gooni u tahay kuwa maqla (Eebbe) الجنة للطائعين. (الميم) Waxay tilmaantaa kooxda labka sida: Waxaad ahaydeen kuwa islaweyn adduunka (النون) Ka tegin iyo xoojinta sida: Wuxuu igula dardaarmey tukashada iyo waxaanu qaban foodiisa. (الهاء) Hadal istaajinta sida: Maxaa ugu wacan لِمَهْ, isaga إياه magac uyaalka isaga waa (إيا) kaliya hase ahaatee ha'da ka dambeysa waxay sheegeysaa qof maqan. (الواو) Kooxda, sii wadida, qaabka, lasocdaha iyo dhaarta sida inaan idiin caddayno oon ku sugno ilmagaleenada wixii aan doono, waxay ka baxeen guryahooda iyagoo kummanaan ah, iyo waxaan ku dhaartey Tiinka iyo Zaytuunka "labadan geed ma aha geedaha ay soomaalidu u taqaano Tiitiinka iyo Zeytuunka ee waa laba geedoo kale oo magacyadooda uun baa isku mid noqday". (أما الثنائية) Laba xarafluhuna waa lix iyo labaatan waxayna kala yihiin aa, iz, al, am, an, in, aw, ay, ii, bal, can, fii, qad, key, laa, lam, lan, low, maa, muz, min, haa, hal, waa, yaa iyo nuunka culus. (آ) Dhawaaqtada sida Cabdullaahiyow آعبدَ الله. (أل) Qodobka gartada "ka" sida: Wuxuu idiin la yimaado rasuulka qaata. (أم) Mise sida: Ma dhow yahay mise wuu fog yahay waxa la idiin balanqaaday. (أن) Fasirtada "in" sida: Inaad soontaan ayaa idiin wanaagsan. (إن) Shardiga "haddii" sida: Haddii aad naxariisato waa laguu naxariisan إن ترحم تُرْحَم. (أو) Ama sida: Qaado kan ama kaas خذ هذا أو ذاك. (أي) Dhawaaqtada iyo fasiridda sida iBarbaariyaheygow أيْ رب, kaasi waa casjad yacni dahab هذا عسجد أي ذهب. (إي) Haa sida: Waxay ku weydiinayaan ma dhabbaa waxaad dhahdaa haa waxaan ku dhaartey iBarbaariyaheyga ee runtii waa dhab. (بل) "Ee waa" sida: Ma bixin Khaalid ee waa Yuusuf ما ذهب خالد بل يوسف. (عن) "Ka" sida: Waxaan ka baxay magaaladii خرجتُ عن البلد. (في) Falkaab, lasocotada iyo darteed: Magaalada waxaa jooga tuugo في البلد لصوص, (قد) Runtii iyo lagayaabo sida: Runtii waxaa liibaaney. (كي) "Si" sida: Si aad u gaartaan كي تنالوا. (لا) Diidada, dheeradka iyo diidmada sida: Ha ka quusanina naxariista Eebbe, maxaa kuu diidey inaad tukatid iyo xoolana ma bixiyo mana tukado (لم) Diidmada joogtada sida: Lama dhalin waxna ma dhalo "Eebbe". (لو) Shardiga "haddii" sida: Wuxuu jecel yahay midkood hadduu noolaan lahaa kun sano. (ما) Diidmada sida: Kani ma aha dad. (مذ) Tan iyo sida: Lama aanan hadlin tan iyo sanad ما كلمتُه مذ سنة. (ها) Soojeedinta waxaana qaata magacyada muujiyaha sida: kan هذا iyo tan هذه magac uyaalada waa aniga kani هأنذا iyo waa idinkii هأنتم iyo weerooyinka sida: War saaxiibkaa ayaa taagan iridda ها إنّ صاحبك بالباب. (هل) Weydiinta sida: Waagii ma beryay ? هل طلع النهار؟ (يا) Dhawaaqtada, baroordiiqa iyo soojeedinta sida dadow ((يأيها النّاس)), (النون الثقيلة) Waxaa qaata falka laxoojinaya sida: Waa la xiri sideedaba ma qaadato tagtada. (أما الثلاثية) Saddax xarafluhuna waa labaatan iyo shan waxayna kala yihiin aay, ajal, izaa, izan, alaa, ilaa, amaa, inna, anna, ayaa, balaa, zumma, jalal, jayri, khalaa, rubba, sowfa, cadaa, calla, calaa, laata, layta, munzu, nacam iyo hayaa. (إذا) Islamarkii sida: Haddii ay ku dhacdo xumaan oo ay gacantooda ku keensadeen islamarkiiba waa kuwa rajadhiga. (إنَّ) Xoojinta sida: Runtii Eebbe ayaa wax walba awooda, kaliya إِنَّما sida waxaa kaliya oo waano qaata inta garaadka leh. (ثم) Dabadeed sida waxaa baxay dhalinyaradii ka dibna odayaashii خرج الشبان ثم الشيوخ (سوف) Timaadada sida: Wuu arki doonaa سوف يرى (منذ) Tan iyo sida: Lama aanan hadlin tan iyo sanad ما كلمتُه منذ سنة. (هيا) Dhawaaqtada sida: Na Barbaariyeheenow noo naxariiso هيا ربَّنا ارحمنا (وأما الرباعية) Afar xarafluhuna waa shan iyo toban waxayna kala yihiin izmaa, allaa, illaa, ammaa, immaa, xaashaa, xattaa, ka'anna, kallaa, laakin, lacalla, lammaa, lowlaa, lowmaa iyo hallaa (إلا) Ka baxsanida "ka ahayn" sida: Cudur kasta wuxuu leeyahay daawo waxaan ka ahayn geerida لكل داء دواء إلا الموت. (أما) Miyaa sida: Kuwii rumeeyey miyaa iyagu way og yihiin runtii inuu dhab yahay. (حتى) Tan iyo intii sida: Tan iyo intii waaga ka baryayo. (لكنْ) Hase ahaatee sida: Ma istaagin Zeyd hase ahaatee Camri buu ahaa ما قام زيد لكن عمروٌ (لعل) Laga yaabo sida: Waxaa laga yaabaa hawada iney isbadasho لعل الجو يعتدل. (أما الخماسية) Shan xarafluhuna waa hase ahaatee sida: Ma aydan dilin hase ahaatee ee Eebbaa dilay. (أحرف الجواب) Xarfaha warcelinta لا ونعَمْ وبلى وإي وأجَلْ وجلَلْ وجَيْرِ وإنّ (أحرف النفي) Xarfaha diidmada لم ولمّا ولن وما ولا ولات (أحرف الشرط) Xarfaha shardiga إنْ وإِذما ولو ولولا ولوما وأمّا (أحرف التحضيض) Xarfaha ku boorinta ألا وألاّ وهلاّ ولولا ولو ما (الأحرف المصدرية) Xarfaha magac faleedka أنّ وأن وكي ولو وما (أحرف الاستقبال) Xarfaha timaadada السين وسوف وأنْ وإنْ ولن وهل (أحرف التنبيه) Xarfaha soojeedinta ألا وإما وها ويا (أحرف التوكيد) Xarfaha xoojinta إنّ وأنّ والنون ولام الابتداء وقد. Isbedelka shaqalka erayga u dambeeya ee weeraha إعراب الجمل Weerta eraybixinta naxwaha waxa weeye wixii ka kooban sheegtada مسند iyo yeelaha مسند إليه haddii ay tahay weer dhan sida: Wuu cuney ilmihii (أكل الطفلُ) ama aysan ahayn weer dhan sida: Haddaad dadaasho (إن تجتهد). Weerta ku bilaabata fal sida: Waxaan aqriyey casharkeygii (قرأت درسي) waxaa la yiraahdaa weer fal. Weerta aan ku bilaabanna fal waxaa la yiraahdaa weer magac sida: Ma aha walaalkaa socdaale (ما أخوك مسافراً). الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galadiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Gabay qoomaal. Gabagakan Waxan kaga waramayaa waxa lama arag iyo lama maqal ah Oo Ka dhacay Soomaaliya. Dadka Soomaalida waxa aad moodaa in loo diyaariyey dal ay ku noolaadaan Kanna la yiri baabi’iya oo tirtira waxa korkiisa saaran iyo waxa dhulka hoostiisa ku jirahba. Qoomyohow qof nooliba marbuu qaladka diidaaye. Quruumuhu ma yeelaan waxay quruxda moodeene Qaanuun la raaciyo majiro qodob la dhawraaye Qabqablaha dagaal iyo jirri baa qoys walba u wacane Raga qaadka cunna iyo shuftaa qaayuhuu sidahe Anigaa qabiil fiican baa lagu qaxweeyaaye Qiimaha ka maqan iyo ma oga qaaligi lumaye Ragii qaranka soo dumiyay baa lala qoslaayaaye Qasnadaha ku wii qaatay baan qodob la weydiine Malaayiin qof niman qawracay baa qayb libaax rabahe Baddi baa l aqoondaystay oo qaaci loo dhacaye Qararkii biniyo xeebihi qoofar laga waaye Halkii qaniga ku ahayd sanladda kama qusaartaane Waakaas qardabadiyo qirshigi qaatay reer Yurube Qasaac baaba laga soo dhigaa lagu qadeyaaye Qarniyaal wixii hoos ku jiray waa la soo qayaye Waakaas qodaal loola tegey qamarki miikoohe Qasnadiyo kunuustii dalkaa qawle loo raraye Quraciyo rag baa shiday dhirtii qarada weyneyde Allaaba waa qandood damal ah iyo qoh iyo maygaage Qardhoh iyo agteedaanu jirin qadow ladaaqaaye Qaddar baaba loo dhoofiyaa la isku qiiqshaaye Abaar qaaxilaah iyo dhulkiyoo qaawan baa haraye Qooleyda niman baa gadiyo qaalmahoo ugube Maski qaylinjiray iyo shimbiroh quuste waahore’e Hadaadseh qaafil tahay oo sharciga qaadan kariweydoh Qur’aankiisa eebe iyo haddii aad diido qadartiisa Qallad iyo wuxuu kugu ridaa qahar aduunkaaye Tunisiya. Tunisia waxay ku taallaa Waqooyiga qaaradda Afrika, Magaala madaxda Tunisia waa Tunis.Dhanka barai iyo Waqooyiba waxa kaxiga Bada Dhexe.Dhinaca Galbeed waxa uu xuduud kala wadaagaa wadanka Aljeeriya,waqooyi galbeedna wadanka Liibiya,wadanka Tunisiya waxa uu kufadhiyaa dhul gaadhaya 162.155 KLm oo iskuwareeg ah,waxa %30 dhulka Tunisya mara Saxaarawayn. wadanka Tunisya waxa uu dawr aad iyo aad u ween kaqaatay taariikhaiihii hore,xiliyadii ay katalinjireen qowmiyadaha sida Dadka Berberiga iyo shacabkii lagumagacaabijiray Qrdaajiyiinta.xiligaas wadanka Tunis waxa lagu magacaabi jiray Gobolka Afrika oo waxa ay kamid ahayd xukunkii Roomanka,xiligaas waxaa kadhacay wadanka Tunisya dagaalo dhaxmaray Qardaajiyiinta iyo Roomaanka dagaaldaas oo lasheegay in ay yihiin qaar kamida dagaaladii ugu caansanii xiliyidii hore.Islaamku waxa uu wadanka Tunis gaadhay Qarnigii todobaad kadib markii ay islaamku wadankan qabsadeen waxa ay dhiseen magaalda caanka ah ee lagau magacaabo Qiirwaan. waana magaaladii ugu horeesay ee islaamiya ee lagadhiso waqooyiga Afrika.wadanka Tunisiya waxa gumaystay Farnsiiska.gumaysiga farnsiisu waxa uu bilaabmay sanadkii 1881,waxaanuu wadnkanai madax banaanaaday sanadii 1957 waxaa noqday madaxwaynihii ugu horeeyay ee Tunisya yeelato.Xabiib Borqeeba.Waxa uu xukunka hayay ilaa sanadkii 1987 markaas oo uu xukunka wareejiyay sabao caafimaad awgood waxa talada qabtay Sayn Al-Cabidiin Bin Cali oo hayah talada ilaa shacabku ayay kacdoon talada kaga rideen bilawgii 2011. Magaca Tunisiya. Magaca Tunisiya waxa uu kayimi caasimada wadanka oo isla magacan lagu magacaabo. Dhaqaalaha. Wadanka Tunisiya waxa uu leeyahay ganacsi kala duwan oo firfircoon.dhaqaalha wadanka Tunisiya waxa laf dhabar u ah Beeraha dalxiska qodisa Dhuxusha iyo farsamooyinka fud fudud. Dhismo Hooseedka. Wadanka Tunisiya waxa uu Leeyahay Dhismo Hooseed aad u feecan Gaar ahaan Dhanka garoomada ay diyaaraduhu ka haadaan iuo wadooyinka u dhexeeya magaalooyinka waawayn.oo dhamaantood ah laami waxa kale oo wadanku kadhisan yahay goobaha Ciyaaraha sida Garoomada kubada cagta kubada kolayga oo si heersare ah Loodhisay Waxbarashada. Waxbarashada Wadanka Tunisaya lagabilaabo 3 jir ilaa 6 jir qasab maaha laakin wixii kabilaabma 6 jir ilaa 13 16 waa qasab waana bilaash, Warbaahinta. warbaahinta wadanka Tunisiya waxa ay kakoobantahay laba kinaal oo ay dawladu maamusho 1 iyo 2 waxa jira oo kale Kinaalo madax banaan oo sigaara looleeyahy, Saxaafada laqoro. wadanka Tuunusya waxa kasoo baxa jaraa'ido faro badan oo ay qaarkood leedahay dawladu iyo qaar kale oo madax banaan. Ciyaaraha. Ciyaarta koobaad ee wadanka Tunisya laga xiiseeyaa waa kubada cagta,ciyaarta labaad ee wadanka Tunisiya ugu xiisaha badani waa ciyaarta Tikwendo sidoo kale waxa laga ciyaaraa sida ciyaaraha Tinista Kubada kolayga iyo ciyaaro kale oo aad ubadan. Zaki cali gurey. SIDA UGU FUDUD EE DURBADIIBA FARXAD LOOGU BEERI KARO QULUUBTA DADKA KALE ugu horeyn waxeey mahad dhamaanteed u sugnaatay Alle (SWT) nabi Muxamedna naxariis iyo nabad kalyo dushiisa ha ahaato. waxaan maqaalkaan kaga hadli doonaa wax dadkoo dhan ay ku farxaan, oo leh kheyr badan, dadka bixinayana aan cayrteeynayn, xusuusteeduna waareyso inbadan, ahna saxiixa jaceylka saaxiibada, farxaddana u ah yadadiilo, murugadana tacsi, inkastoo ay sidaa tahay lama gato, la ismana amaahiyo, mana qaadanayso waqti ka badan ilbiriqsi waa suurowdaa inaad garaneeyso yaanse kugu caajisine waa muusada (dhoola-cadeynta) ee akhristaha sharafta lahoow ku dadaal inaad dhaqan galiso. Nabikeena (N.N.K.H) wuxuu xadiis shariifa ku yiri “U dhoola cadeeynta wajiga walaalkaa waxaa kuugu sugan sadaqo” xadiiskaan ayaan ka dhadhansan karnaa faa’iidada u dhoola-cadeynta walaalaha taas ay ka helayaan ayagu farxad annagana inoo ah sadaqo. Muusadu waa wadada ugu dhow ee ina gaarsiinaysa qalbiyada dadka kale farxadna ku beeri karta, waa furaha calaaqaadka aan la leenahay dadka kale,ayadoo taasi jirto ayaan Soomaali ahaan in badan hilmaamnay dhaqankaas, waxaana dadka ku fiirinaa waji qalafsan, aan iska ilowno qalafsanaanta, aan hirgalino sifahan fiican oo aan u muusoono dadka, muuso daacada oo saafi ah, oo aan noqonno dad ku gacmo furan oo deeqsi ku ah dhoola-cadeynta. Waxaan ognahay oo hubaal ah in calaamadaha wajigu uu ku hadlo ka qoto dheer yahay midka carabku ku hadlo, hadaad tahay mid waji canbuus ah waxaad la mid tahay adigoo cod dheer kula qeeylinaya “Anigu waxaan ahay qof qalafsan oo xir-xiran dadkana aan la dhaqmi karin, adinkuna waxaa tihiin dad aan mudnayn in loo farxo igama mudnidiin muuso”, balse markaad muusada ku ifineeyso sida qoraxda bidix iyo midig waa adigoo dhahaya "waxaaan ahay saaxiibkiina daacaddaa oo saciid ku ah xiisa badanna u hayay aragtidiina waan ku faraxsanahay kulankiina” waa kaas durbadiiba waxay gaareysaa quluubta saaxiibadeena marka la yaab ma leh inay ku farxaan aragtideena. Muusada aan sheegayo ma ahan inaan u qaadanno calaamo laga muujiyo dhabbanada iyo bishimaha oon qalbiga jirin taasina qof ma dhagreeyso. muusadaa waa tan runta ah ee ka soo go’da wadnah,a guntiisa taa ayaa soo jiidda faa’iido badan oo dhinac kasta ah. Dadka Shiinahu waxay leeyihiin xikmad la yaab leh oo oraneeysa”Hadaad tahay qof aan muusoon karin ma ahan inaad dukaan furato” xikmadan ayaa ah mid micno weyn ku fadhida. Ugu danbeyn aan isla akhrisano waanadaan annagoo xasuusan inay akhriskeeda oo qura uusan wax tar laheyn haddaanan ku dhaqmeeyn waana tan “ caado waa inaan ka dhigano muusada, annagoo ku fakareeyna nimcooyinka uu Eebaheyn nagu maneeystay, iskana yeelno sida qof saciid ah annagoo wajiyadeenna ka muujinayno farxad, wax yar ka dib waxaan arki doonnaa annagoo saciid xaqiiqi ah, markaas aan ku salaanno saaxiibadeena salaanta islaamka annagoo ku lareeyna muuso ifeeysa, haddii aynu argno dadka qaar oo awoodi waayay inay ina salaamaan ayagoo muusoonaya, yaanan garab marin annagu oo aan noqono walaalo wanaagsan annagoo ka baqeyn in si xun noola maleeyo aana ku bilaawno salaanta (Asalaamu Calaykum Waraxmahmatullaahi Wabarakaatuhu) ayadoo ku dheehantahay muuso si aan Aniga iyo Adiga quluubta dadka kale ugu beerno farxad" hadaan sidaan sameeyno waxaan arki doonnaa ayadoo dadku ina jeclaanayaan, meeshaan tagnana la innagu soo dhaweeynayo si ay ku jirto reeyr-reeyn aragtideeynana lagu farxayo. Lusaka. Lusaka waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Zambia. Mid ka mid ah magaalooyinka ugu kobcaya ee koonfurta Afrika, Lusaka waxay ku taala qaybta koonfureed ee xeebta dhexe iyada oo kor u kacday 1,279 mitir (4,196 ft). Ilaa sannadkii 2010, dadka magaaladu waxay ahaayeen qiyaastii 1.7 milyan, halka dadka magaaladu ay yihiin 2.4 milyan. Lusaka waa xarunta ganacsiga iyo dowladda Zambia labadaba waxayna ku xiran tahay wadada afar waddo oo waaweyn oo wadata wadada woqooyi, koonfurta, bariga iyo galbeedka. Ingiriisku waa luqadda rasmiga ah ee magaalada, laakiin Nyanja iyo Bemba waa caan. Lusaka waa caasimada dalka Saambiya. waxa ay kutaalaa dhanka koonfureed ee dalka waana magaalo kamid a magalooyink ugu waawayn caasimadaha afrika Balcad. Balcad waa degmo ka tirsan Gobolka Shabeelaha Dhexe ee soomaaliya, waxay ku dhawaad 36 kiilo mitir ka xigtaa woqooyiga muqdisho, baaxada magaalada ayaa gaaraysa 4,400 iskuweer (1,700 sq miles) iyo dad gaaraya ku dhawaad 642,000 oo u qaybsan 72 tuulo. Waqooyiga Ayrland. waa wadamada aduunyada ugu hore marsanad waxaanay kamid ahayeen wadamada g britain laysku yidhaahdo caasimada wadan ka waxa layidhaahdaa Belfast waxaanay kamid tahay wadamada ay yurub ku gaadhay heshiiska qaxoontiga ee wadamada kale isk adhiiba inlaga qaado faraha haddii uu qofka qaxoontiga Woqooyiga Irland waa gobol ka mid ah affarta gobol ee Midowga boqortooyada Britan Malaysiya. a> a la Peninsula Malaia. Malaysiya waa wadan ku yaalo koonfurta bari ee qaarada Aasiya.wadankaan wuxuu xuduud la leeyahay wadamada Filibiin, Tayland,Barunay,Singabuur iyo Indunisiya. Caasimada wadanka waa Kuala Lumbur.Wadanka malaysiya waxaa degan dad gaaraayo ilaa 28,250,000 oo qof,waxa uuna u dhisanyahay dhinaca federaalka.Malaysiya waxaa degan ajaanib kala duwan, waxaa u badan malaysiyaanka ama malaya oo 50% ah inta kale waa ajaanib iskuugu jirto hindi, shiinees iyo kuwo kale.Wadanka malaysiya markiisa hore wuxuu lahaan jiray magacyo badan, mar waxaa la dhihi jiray (wadanka jasiirada Malaysiya) hadaneh waxaa loo bedelay (malaya) 1946dii marka oo wadanka midoobay waxaa loo bixiyay (midowga malayaasha), kadib neh waxaa loo bedelay (federaalka malaya), 1957ii marka ee xornimada qaateen waxee la midoobay gobolo ka mid ah wadanka Singabuur, isla markaas neh waxaa loo bixiyay (malaysiya), Singabuur waxee malaysiya ka go'day waqti labo sano kayar. Isla markaas neh Wadanka Malaysiya wuxuu ku dadaalay dhaqaalihiisa. wadanka malaysiya waxee 50ka sano ugu horeeysay ka mid noqotay wadamada ugu dhaqaalaha fiican. Taariikh. Malaysiya waxee leedahay taariikh aad u dheer, waxee jiri jirtay 40,000 oo sano ka hor, waxaa wadanka soo gumeestay gumeestihii Ingriiska laga soo bilaabo sanadkii 1786 ilaa 1963, ingiriisku wuxuu maamuli jiray ama gumaysan jiray shacabka loo yaqaano malaya, ka hor intii lagu dhaqmin federaaliga. Dalka maleeshiya, waxaa u badan dadka Muslimiinta ah ee loo yaqaan malayga waxaa la daga hindi iyo shiinayas Malaysia waa boqortooyo madax-bannaan oo dastuuri ah oo federaal ah, iyo xiriirka kaliya ee Southeast Asia. Nidaamka xukuumadda ayaa si aad ah loogu qaabeeyaa habka Westminster nidaamka baarlamaanku, oo ah dhaxal galka xukunka Britishka. Madaxa gobolka waa Yang Di-Pertuan agong, oo loo yaqaan 'King'. Boqorka ayaa loo doortaa muddo shan sano ah, waxaana ka mid ah sagaal maamule oo reer galbeed ah oo ka tirsan boqortooyada Malaa'igta; afarta dawladood ee kale, kuwaas oo haysta Guddoomiyaal Madaxbanaan, kama qaybgalaan doorashada. Heshiiska aan rasmiga aheyn waxaa si toos ah loogu beddelay sagaal, [68] waxaana qabtay by Muhammad V of Kelantan tan iyo bishii December 2016. [69] Doorka King wuxuu ahaa mid dardar badanaa tan iyo isbeddelkii dastuurka ee 1994, wasiir ku xigeenka iyo xubno ka tirsan aqalka sare.Gobol kasta wuxuu leeyahay Golaha Sharci-sameynta ee Golaha Wakiilada oo xubnihiisa laga soo doorto degaannada xubinta ka ah. Dawlad goboleedyada waxaa hogaaminaya wasiir ku-xigeen, [50] kuwaasoo ah xubno ka mid ah xubnaha golaha oo ka socda aqlabiyadda golaha. In kasta oo ka mid ah dawladaha leh hoggaamiye dhaxal galka ah, wasiirka ayaa caadi ahaan looga baahan yahay in uu noqdo Malay, oo uu u magacaabay taliyaha markii uu soo jeediyo ra'iisal wasaaraha. [73] Doorashooyinka Baarlamaanka waxaa la qabtaa ugu yaraan hal mar shantii sanaba mar, ugu dambeeyay ee ka dhacay May 2013. [50] Codbixiyeyaasha diiwaangashan ee da'doodu tahay 21 iyo wixii ka sarreeya ayaa u codeyn kara xubnaha Golaha Wakiillada iyo, inta badan dawlad-goboleedyada, oo ah gol-goboleedka sharci-dejinta ee dawladda. Codbixintu maaha mid khasab ah. [74] Marka laga reebo doorashooyinka gobolka ee Sarawak, doorashooyinka dawlad-goboleedka waxaa lagu qabtaa doorashooyinka federaalka. Degmada Howlwadaag. Degmada Howlwadaag waa dagmo ka tirsan degmooyinka gobolka Banaadir 17 diisa degmo waana halbowlaha ganacsiga Soomaaliya gaar ahaan magaalada muqdisho waxaana ku yaal xaruma ganacsi sida shirkada isgarsinta kuwa xawaldaha & suqa ugu weyn wadanka ee Bakaaro." Waana degmada kaliya ee ugu Dugsiyo Sare badan waxaya leedahay Lix Dugsi Sare, waxaana ka soo bixi jiray arayda ugu faraha badan wadanka guud ahaan, waxaa kale oo ay caan ku ahayd dhnaka cayaaraha sida kubadda cagta iyo kolayga oo ah markhaati ma guurtaan siday ugu badnaayeen kooxihii wadanka ka dhisnaa ilaa heer Qaran, waxaa kale oo ay lahayd Garookii ugu weynaa xamar marka laga reebo labada garoon ee caanka sida stadium mugadishu iyo stadium konis. H/wadag waxa ay ukala baxda Xaafado badan:- Wadooyinka mara waxa aya kala yihiin 30ka, Wadnha, Warshdaha iyo Maka Al Mukaram. lamaha howlwadag. Waa afar oo kala ah sidaan: - Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar (;), sidoo kale loo yaqaano: "Dirweyn", "Direed", "Beesha Direed", "Dhar", "Dur" waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Tafiirta. Sidoo kale waxaa la sheegaa, in Dir leedahay beel kale oo lagu magacaabo Qaldho Dir. Caynaba. Caynaba waa magaalooyinka ugu da wayn oo aad u caan ah waxa ay ku taalaa meel istaraji ah oo waxa mara laamiga dheer ee isku xidha dalkii somalia la isku odhan jiray. Tirada dadka degan imika waxa lagu qiyaasaa ilaa 35,000 kun oo qof. Caynaba waxa ay hada noqotay Gobol oo waxa ay caasimad u tahay Gobolka Saraar waxa uu ka tirsanayhay maamulka Jamhuuriyadda Somaliland. Waxa degaan ahaan Degan gobolka Habar Jeclo cumar jibriil iyo reer yoonis (Isaaq). Caynaba. Dunjigii Barruhu waa yaqaan daw rag loo maroe Doqonniimo Baale iyo Cali bay degel la jiiftaaye Dibu celiye rimaydii lahayde Daawad iyo xiise Haddii laga dultago Aadan waa dili lahaayeene Daleel lagama faanee baqay kaga dareersheene Miyaan Ina Ducaaloow Nugaal daniba kaa haynnin Qabiil waliba dalab buu yaqaan lagu dirsoocaaye Axmed Yareba Dooyiyo colbuu daabax ku ahaaye Intaad Nugaal iyo Yanxarig dib ugu guurayso, Miyaan Ina Ducaalaw Nugaal Daniba kaa haynin. " Maxamuud Daallin" 1955- waa markii Habarjeclo Dhulbahante xoogga kaga saartay Caynaba Maxamuud Daallin wuxuu ahaa Abaanduulihii iyo Abwaankii maalintaas. Caynabo, magaalo madaxda Gobolka Saraar ee Caynabo waa magaalo ka mid ah magaaloyinka ugu da'da weyn, waxaa ku yaalla ceel jirey intii dad jirey laakiin waxaa la degey wakhti aan ka badnayn Qarni, Gurigii ugu horeeyey ee dhagax ahna waxaa dhisay Ingiriiska mudo ku dhow 90 sanadood isagoo ka dhigtay Saldhig Bilays oo ilaa xukuumadii Siyaad Barre isticmaali jirtay,iminkana waxaa kasii taagan Dhowr Gidaar. Gurigaas dhagaxa ah waxa Ingiriisku ku wareejiyey Jaamac Nuux " Af Dalaw" oo loo yaqaannay Jaamac Waal. Wuxuu dhalay Maxamuud Daallin iyo Tarabbi Jaamac oo ay ka tafiirmeen Cismaan Maxamuud Jaamac Dawiil Iyo Aadan Tarabbi Jaamac Tuug-Tarabbi. Waxa ay degmo noqtay 1984-kii xilligaas oo ay Maxamed Siyaad Barre wafti ugu tageen Suldaan Cali, Xasan Cabdi Khayre, iyo Cismaan Maxamuud Daallin "Dawiil". Kadibna ay la soo guryo noqdeen Caynaba oo degmo ah laguna dari doono Gobolka Sool. Caynabo waxay leedahay ilo biyo wareedyo ay caan kaga tahay gobolada kale ahna biyo durdur ah oo aan kala go'in gu' iyo jiilaal taasina ay sababtay in lagaga soo arooro gobolada Sool, Sanaag, Saaxil, Togdheer iyo buuhoodle oo ay afarta jiho deris kala tahay. Caynabo waxay ka mid tahay goboladii uu sanadki 2008 magacaabay madaxweynihii hore ee Somaliland Mud. Daahir Rayaale Kaahin balse waxay noqotay gobolka ugu baaxada weyn leh sagaalka gobol ee Soomaaliland ayna ku kasbatay xuduudda dheer ee ay la wadaagto goboladaasi Caynabo waxaa ku yaala ceelka weyn ee caanka ah kaasi oo laga wada yaqaan dhamaanba dhulka ay soomaalidu degto lagan tiriyey gabayo aad tiro badan waxaan maalin walba ka caba xoolo aad u tiro badan oo isugu jira geel,adhi,lo',fardo iyo ugaadha kaleba. Caynabo waxaa ku yaala madaarka weyn ee dabiiciga ah kaasi oo ay diyaaraduhu soo fadhiisan jireen xilligii ay dhacday abaartii daba dheer halkaasna dadka qaxoontiga lagaga daad gureyn jiray si kastaba ha ahaatee Caynaba waxay ka mid tahay meelihii ugu horeeyey ee halgan hubaysan lagaga soo horjeesto keli taliskii siyaad barre uuna kuyaallo goobtii la baxday Ninkii wadada sheikh wanaag ku maroow wadaamogoo ayuu wedkaa yaal. Waxay ahayd xaruntii Guutadii 7aad ee SNM. Mujaahidiinta Guutadaas aasaastay waxa ugu magac weyn Aadan Tarabbi Jaamac Tuug-Tarabbi oo ahaa aasaasihii Guutada 7aad ee SNM. Cabdiraxmaan Maxamed Case oo mar ahaa Taliyihii Guuto koowaad SNM, Guutaale oo ahaa Mujaahid ku weyn Degmada iyo  Soomaalilaaba, Xasan Cali Madoobe oo ahaa Taliyihii Guutada 7-aad ee SNM. Maxamuud Xaashi Cabdi oo ahaa Mujaahid kamida garabkii siyaasadda SNM. Aadan Saxar, Lag iyo Luqun. Iskoris, Biindhe, Cawil Maandhar, Xirsi Gaanni, Qaasin Qodax, Indhadeero, Biiqjareeye. Magaalo madaxda gobolka Saraar ee Caynaba waxay leedahay ilo dhaqaale oo ku tiirsan xoolaha nool iyadoo marba marka ka danbaysa ay sii laban laabmayaan sayladaha xoolaha lagu kala iibsado Caynaba waxay kaalin wax ku ool ah ka gashay fidinta laamaha dawlada iyo idii somaliland ula soo noqon lahayd gobolada sool iyo sanaag bari taasoo ay degan yihiin ciidamada maamul ka s/land ee doonayey xuduuda wadanka waxaana degmada Oog kuyaala taliska guud ee ciidamad aaga bari ee maamul goboledka Khaatumo State. ilaa haatan magaalo madaxda gobolka Saraar ee Caynaba waxaa hoos yimaada 5 degmo iyo 44 Tuulo. Marka aynu usoo noqono ceelka Caynaba oo ah goob muhiima ayaa hadana waxaa ka muuqata dayac farabadan oo ku gedaaman ceelka xoolo dhaqatada ku dhaqan gobolka saraar oo iyagu ah dadka ugu badan ee ka soo biyo doonta ceela ayaa cabasho ba,an kamuujiyay ceelkaasi, waxaa gabi ahaanba usoo biyo doonta wakhtigan oo ah xilli abaareed dhammaan deegaannada ku dhow Magaalada Caynaba. dhawaan ayay ahayd markii gobolkan Togdheer lagaga dhawaaqay Guddiga horumarinta gobolka saraar lamana oga waxay ka qaban doonaan ceelka Caynaba oo kaalin muhiima kaga jira gobolka Saraar. Nuuraddin Faarax. Nuruddin Farah (24 November 1945) waa mid ka mid ah qorayaasha Soomaalida waxuuna bilaabay qarnigii 20aad dabayaaqadiisa waxaana lagudoonsiiyay billad caalami ah 1998 waana mid ka mid ah hal abuurka soomaaliyeed waxuu ku caanbaxay qorista buugaag sida buugii ugu horeeyay ee lagu magacaabi jiray «(Adams Revben)». Nurudin Farah wuxuu ku dhashay magaalada Beydhabo ee koonfurta Soomaaliya 1945tii. Wuxuu ku koray dhulka soomaali galbeed magaalada Qallaafe, wuxuuna ku qaatay waxbarashadiisa aasaasiga ah, quraanka iyo luqadaha sida Ingriisiga, Carabiga iyo Amxaariga. Ka dib wuxuu u soo wareegay wadaka Talyaaniga kuna kororsaday aqoontiisii. Nuuradiin Faarax wuxuu dib ugu soo laabatay Itoobiya oo uu assal ku barbaaray. 1963dii ka dib 3 sano markay qaadatay Soomaaliya xornimada waxaa lagu qasbay Faarax inuu ka haajiro dhulka soomaali galbeed oo uu qabto carriga Soomaaliya maadaama ay jirtay khilaafyo badan oo u dhexeeya Itoobiya (Xeyle Salaasa) iyo ummada Soomaaliyeed. Ka dib Faarax wuu iskaga soo tagay magaalada Qallaafe wuxuuna soo galay magaalada Muqdisho. Faarax waa qoraa Soomaaliyeed oo dunida oo dhani caan ka ah. Faarax wuxuu wax ku qoraa afka Ingiriisiga. Wuxuu qoray buugaag badan oo taabanaya dhinacyo badan. Wuxuu wax ka qoray dhinaca (Roomaantika) Roomaantiku waa sheekooyin ku salaysan jacayl oo dhaadheer. Buuggii oo ku horeeyay ee uu ka qoro Roomaanka wuxuu qoray sannadkii 1970kii wuxuuna ku qoray wadan Hindiya, luqada uu ku qoray waa Ingriisi. wuxuu ku magacaabay (Adams Revben) oo macnaheedu yahay feedhii qaloocsanayd ee Aadan. Huriwaa. Huriwaa ama (Heliwaa) loona yaqaano (Hurwaay) waa degmo ka mid ah 16ka degmo ee caasimada Muqdisho ama gobolka Banaadir. Waxey ku taalaa dhinaca woqooyiga Muqdisho. 1: warshadaha oo ka yimaado dhanka koonfurta. 2: Heliwaa waxaa ku yaala suuqa weyn ee Xoolaha, 3: isbitaalka hooyada iyo dhalanka ee SOS. 2: warshadda xoolaha qasho iyo dhiga baar kulmiye iyo 3: warshada soosaarta laamiga ee Maslax. 1: Dugsiga hoose dhaxe ee Ziyo, 2: dugsiyada hoose dhexe ee waxara caade,iyo 4: dugsiga hoose dhaxe iyo saraba ee al-birri, 5: dugsiga hoose dh/x sare ee sheakh cali diyaar, 6: dugsiga h/ dh/x sare ablaal 7: dugsiga H/ Dh/x ibnu khusema 9: dugsiga hoose dhaxe ee abdirahman binu coof, iyo 11: dugsiga hoose dhexe iyo sare aqoon bile 12: dugsiga hose dhexe iyo sare dalsan degmadu sido kale waxa ey leedahay 2 suuq 1: suuqa xoolaha oo lagu iibiyo dharka, cuntada iyo waxyaabo la mid ah. 2: sido kale suuqa hurwaa asagana suuq baaxad weyn leh laguna iibiyo quutul daruuriga. degmada waxa ey u kala qeebsan taa 4 waaxood. 1: Bandar wanaag, oo loo yaqaan xafada heliwa 2: Barwaaqo, oo loo yaqaan suuqa xoolaha. degmada waxa ey leedahay saldhig weyn iyo xarun degmo. sido kale waxa ey ledahay degmada masaajido qadiimo ah waxa ka mid ah 1: masjidka AFARTA MINAARAD LAHA waxa la dhisay sanadkii 1969 waxuu ka mid yahay melaha taariiqiga ah. 2: masjidka kuwait asagana: waxa u ka mid yahay masaajida tariikhda ku leh degmada masjidka waxa u ku yaalaa waaxda bandar wanag ama xafada heliwa dhanka alcadala. 3: masjidka weyn e heliwa: asagana waxa u ka mid yahay melaha caanka ey ku tahay degmada. 4:masjidka weyn ee Al hidaaya Loona yaqano Tabliqa 6: Xafada Ceelsilig iyo Xafada Spain. degmada waxa kalo ey ledahay shelemoyin laga wada garanayo magalada muqdisho. 3: SHaleemo cabdi wayeel iyo Shalemo raas. Waxaa sidoo kalle Dagmada ku dhashay Eng:Abdirizak Mohamud Hared oo Ah Dada magac ku dhax leh bulshada Somaliyed Eastliegh somali section. Taariikh. Eastleigh ama Islii waa xaafad dhanka bari ee magaalada caasimada Kenya ee Nairobi ku taal. Ma sugna xiligii ay Soomaalidii ugu horeysay timid xaafada Eastliegh ama Islii laakiin mudadii u dhexaysay dabayaaqadii 1980yadii ilaa iyo bilowgii burburkii Dawladda dhexe ee Soomaaliya waxaa si xadad la’aan ah u yimid Islii Soomaali tiro badan. Juquraafiga. Xaafada Islii waxaa mara labo wado oo waaweyn waxaana la kala yiraah Fisrt Avenue iyo Second Avenue isla markaana waxaa labada wado u dhexeysa 12 wadooyin oo yar yar kuwaad loogu kala yeero wadada 1aad ilaa 12aad, ugu dambeytiina waxaa soo xira wadooyinkan wado la yiraah Runabout-ka. Waxaa isla gudaha xaafada Islii (waa Eastliegh oo Soomaali laga dhigay) ku yaal suuq caan ah oo qiyaastii ah meesha deegaanka Soomaalida ee Eastleigh uu ka unkamay. Suuqan waxaa la yiraahdaa Garissa Lodge oo isaga laftigiisa loogu magacdarey magaalada ugu weyn degmada Garissa ee gobolka waqooyi Bari ee Kenya kaas oo dhaca dhulka Soomaalida ee loo yaqaan NFD. Dhulkaan waxaa si rarsmi ah gacanka Kenya Ingiriiska ugu wareejiyay sanadkii 1963. Xaafada Easliegh waxay qeyb ka tahay degaanka loogu magacdaro Pangani. Halkaan ayaad ka helaysaa saldhiga ciidanka amaanka iyo adeegyo kale oo quseeya adeegyada bulshada sida dugsiyada dhexe, kuwo sare, isbitaalka umulaha, rugo ciyaaro iwm. Waxaa Eastleigh – Islii loo kala qeybiyaa, in kasta oo aysan bulshada aad ula socdan, sedex qeybood oo kala ah: Sekshin Wan (Section One), oo ah agagaarka Jaamka, wadada Juja Road ilaa iyo darafta hore ee Garissa Lodge, halkaas oo ay ka bilaabato Section Tuu (Section Two) oo iskugu jira Wada 1aad ilaa inta ka dambaysa wadada Runabout-ka, iyo Sekshin Tirii (Section Three) oo ku quman dhanka Gegida Diyaaradaha Caalamiga ee Joma Kenyatta Airport International. Si kale haddii loo yiraah Eastleight ama Islii, waxay ka kooban tahay sedex qeybood oo kala ah: Section I, Section II, iyo Section III. Ganacsiga. Eastleigh waxay waayahan dambe ee oo ah ilaa iyo 20kii sano ee la soo dhaafay ay ku caanbaxday suuqyo looga soo adeeg tago ilaa iyo wadamada deriska la ah Kenya sida Yugaandha (Uganda), Tansaaniya (Tanzania), Burundi (Brundi) iyo Itoobiya (Ethiopia). Badiyaa dhanka dharka, cuntada, qalabka korontada iyo qalabka guryaha iyo xafiisyada ayaa ugu badan beecsharada taal Suuqyada Eastleigh. Suuqayada Eastleigh waxay dhamaan ku yaalaan Section II, waxayna inta badan saaranyihiin First Avenue, halka Second Avenue ay ku yaalaan hoteelada, qaar ka mid ah masaajida, makhaayadaha iyo adeegyo kale. Masaafo dhan 12 wado oo is garabyaal una dhexeeya 2 wadoo waaweyn oo gaadiidka maro ayey ganacsatada Soomaaliyeed ka dhistey daaro dhaadheer (min 5 dabaq) oo aad moodo Hong Kong. Waxaa ay dadka booqdo Islii la yaabaan fakarxumada ku jirta dadkaas ganacstada ah ee dhisanaya wadan aysan laheyn mudo gaabane looga rari karo? Runtii dhismayaasha xitaa qaarbaa la yiraah Hong Kong, Bankog iwm. Suuqyada waaweyn ama rugaha carwooyinka waad ku dhexlumeysaa weynin inta ay la egyihiin. Soomaaliya diracyadeedii dumiyey dalkii ayaa hadane god kale u qodaya lacagtii ay sida aan wanaagsaneyn mudada lagu tabcayey. Waa gunaanadka ay gaaraan dadka booqada Islii. Dowlad Ka Cararka Ganacsatad Soomaaliyeed. Nidaamka dowliga ah ha ahaado mid canshuur ururiya ama mid ansixiya dhaqanka iyo qanuunka degaan, ganacsatada Soomaaliyeed in mudo ahba way diidanaayeen jiritaanka wax dhaqdhaqaaq ah oo sharci ku saabsan. Caasimadii wadanka ee Muqdisho waxay u duntey dad ganacsadayaal ah oo maalgeliyey dad yiri, "anaa hor istaagi Dawladda." Bulshada. Bulsho tiro badan oo aan tirakoobkeeda la heyn ayaa ku nool xaafada Eastliegh ee Nairobi. Qoraalo badan ayaad ku arkaysaa t iro ilaa kontameeyo kun iyo wax la mid ah laakiin hadaad damacdo inaad tiriso dadka dhex marayo suuqa waxaad si sahlan ku heli kartaa tiro toban kun gaareysa oo hal suuq ku sugan. Waaga markuu baryo ilaa iyo 5 saac ee fiidnimo waxaad arkaysaa dadka oo aan ka faaruqeyn wadada, iyagoo lugeynayo jidwaynaha loogu talogaley baabuurta, markuu baabuur soo maro ama hoonka yeeriyana ka kala leexanayo wadada, ka dibna dib ugu soo aruurayo oo lugeyskoodii meesha ka sii wadanayo. Waxaa nasiibdaro ah in Soomaalida aysan daneyn wax dowlad ah. Ganacsatada ayaana horseed u ah arintaan iyaga oo dano gaar ah leh. Taas waxay keentay in adeegyadii ay caadiyan dowladi qaban jirtey ayaa meesha ka baxay. Adeegyada lagu yaqaan dowlad, gaar ahaan dowlad hoose, waxaa ka mid ah caafimaadka bulshada, waxbarashada, amniga, nadaafada iwm. Sabab xafiis dowlad oo aan ka jirin Eastleigh ayaa sababtey inaan la heyn tirade rasmiga ah ee bulshada ku dhaqan Islii (Eastliegh). Soomaalida ku dhaqan Eastleigh ama Islii, waa dad inta badan ka soo jeeda gobolada koonfureed ee Soomaaliya, gaar ahaan magaalooyinka Muqdisho, Kismaayo,Baardheere iyo Balad Wayne iyo dad noloshoodu dhexeyso Nairobi iyo magaalooyinka gobolada Soomaaliyeed ee xaduuda la leh Kenya ee Gedo, Jubadda Dhexe iyo Jubbada Hoose. Dadkaan badankii tan iyo burburkii caasimada Muqdisho ayey nolol ka sameysteen Nairobi, iyo Kenya guud ahaan. Diinta. Waxaa Eastleigh (Islii) ka jira waxbarasho diini ah oo aad u tayo sareyso. Waxaa xaafada Islii ku taal 4 masjid oo aad u waaweyn oo kiiba uu qaado musaliin aad u tiro badan. Waa sida ay u kala weynyihiin ama u kala qaad badanyihiin masaajidyada Eastleigh ku yaal kuwaas oo kaalin lixaad leh ka qaata nolosha shacabka Soomaaliyeed ee ku dhaqan caasimada Kenya, Nairobi. Iyada oo ay afar masjid jiraan ayaa hadane waxaa dhacda inta badan in salaad walba ay buuxsamaan. Badiyaa hoteel ama lodge walba oo ku yaal Eastleigh wuxuu leeyahay musale ay ku tukan karaan 30 qof, iyaga laftigooda way buuxsamaan. Tani waxaad kaga cabir qaadan kartaa baaxada tirade bulshada ku nool deegaanka Islii ee caanka ka noqday bulshada Soomaaliyeed dhexdeeda tan iyo waayihii qaxa laga noqday caasimaadii Muqdisho ama Xamar. Gaadiidka. Nairobi waxay caan ku tahay gaadiid xaniba isku gudubka magaalada. Easliegh, dhanka Soomaalida oo leh 2 wado oo keliya, First Avenue iyo Second Avenue, waxaa dadka ay gadiid ahaan u isticmaalaan "matatu". Gaadiidka dadku raacaan waa baabuur labo nooc kala ah: Caasi 14 shaqsi qaad ah iyo baabuur nooca xamuulka ee ka yar 1 TON oo loo sameeyay dul qufulan oo laga dhigay sidii Coaster-kii Xamar ka shaqeyn jirey, wuxuuna qaadir karaa 25 shaqsi. Wax nidaam ah ma lahan baabuurtaan wayna buuq badanyihiin oo musiq sawaxan dheer leh ayey leeyihiin. Qeylida ka yeeraysa sameecadaha baabuurtaan ayeysan labada qof ee is ag fadhida is maqli karin. Sidoo kale wax taleefan ah ma ma maqli kartid, midaad dirtey iyo mid kuu soo dhacay. Boosteejo sugan, xawaare xadidan iyo adeeg qanac leh midna ma lahan baabuurtaan dadka ay magaalada hoose "town-ka" ku aadaan, kagana soo rawaxaan. Guryeynta iyo Hoteelada. Eastleigh (Islii) waa nafar iyo hoteel 5 dabaq ah. Waxaa mudo toban sano gudaheed ah meel walba laga taagay daar 5 dabaq ah oo qolkiiba bishii lagu kireyo KSh 15,000 oo u dhiganta $220.00/month/bishii. Dadka oo aad u tiro batey ayey kirada guryaha cirka isku shareereen. Waxaad arkeysaa 3 qol oo bishii lagu kireeyo $450. Runtii waa lacag aad u tiro badan oo Europe iyo North America un la dhihi karo waa u macquul in guri laga bixiyo sabatoo ah dadka inta badan waxay bishii sameeyaan wax ka yar $150. Waa qofkii xirfad lagu shaqaaleeyey. Macalimiinta, farmashiistayaasha iyo dadka la xirfada ah ayaa waxay mushaar u qaataan $300.00 ama lacag aan ka badneyn. Dibaajiga Guryaha. Waayahan dambe ayaa mulkiilayaasha guryaha waxay bilaabeen iney dalbadaan hormarin bil kiro ah iyo labo bilood oo dibaaji ah. Waa arin dad badan u rartey daafaha magaalada, halkaas oo $100 lagu heli karo guri $100.00 bishii ah ama KSh 6000-7000/= bishii. Adeegyada iyo macmilkii Soomaalida ayuu qofkaas ka fogaanayaa. Dadka inta badane ma lahan wax gaadiid iyaga u gaar ah. Waxbarashada. Islii ama Eastleigh waxay Soomaalida sameysteen iskuulo ka kooban luqado (English, Ksiwahili, Somali,Arabic, French), computer, ganacsi, daruus dugsiyo dhexe, iyo dugsiyo sare. Badiyaa iskuuladan intaan mid ama labo ka aheyn ma bixiyaan daraasaadka dugsiyada sare, kuwaas oo ay wasaarada waxbarashada Kenya bixiso shahaadada marka uu ardeygu dhameysto waxbarashadiisa ama waxa ay Somali Kenya ugu yeeraan "akhriskiisa". "Bold text"Link title Isbitaalada. Waxaa Eastleigh ku yaal dhowr rugood oo bixiya adeeg caafimaad. Adeegyada bukaansocodka caadiga ah, adeega dumarka uurka leh iyo adeegyada umulinta iwm ayey bixiyaan rugahan caafimaad. In badan ayey ka kharashyaryihiin isbitalaada waaweyn sida Kenyata Hospital, Nairobi Hospital, Agha Khan University Hospital. Masaafo aan saas u sii fogeyn waxaa ku yaal Pangani Maternity Hospital oo ku yaal meel aan ka fogeyn isgoyska loo yaqaan runabout-ka ee ku xiga wada 12aad. Sheekh Aways. shiikh uweys allaha unaxareestee wuxuu ahaa culumaddii ugu waaweeneed ee soo marta soomaliya. shiikhu waxa uu ku dhashay magaalada barawe waxuuna ku aasanyahay magaalada biyooleey. Saraar. Degmada Caynabao ahaa meesha uga dadka badan dhulka somaliland waa Ban aad u Qurux badan xilliga roobka iyo barwaaqada. Weynaan iyo Ballac wuxuu ka qabo waa kii Faysal Cumar Mushteeg lahaa. " Tan iyo xalay waan soo soconnee, Saraari ma jidkii Siraad baa". Waxa loogu wanqalay Gobolka Saraar oo ay Caasimad u tahay Degmada Caynaba. Dadka ku nool waxa lagu qiyaasaa Gobolka Saraar ku dhawaad Boqol Kun. 100.000 waxa doorashada inay codeeyaan iska diiwaangaliyey 31-kun oo cod bixiye. Waa gobol xoolo dhaqato, Beeralay, iyo Ganacsato. Waa xaruntii Colkii Soocane ee Cumar Jibriil iyo Reeryoonis ee uu Hoggaamiyaha ka ahaa Kite Fiqi Yuusuf (Kite Fiqe) waa xaruntii abwaankii iyo Abaanduulihii Geesiga ahaa Maxamuud Jaamac Nuux (Maxamuud Daallin). Xagga Ganacsiga waxa ka soo jeeda Cabdi Cawad Cali (Indhadeero) iyo Qaasin Qodax oo ahaa xiddigo xoolahoodu ifiyey guud ahaan dhulka Soomaalida gaar ahaanna Soomaalilaan. Xagga Diinta waxa ka soo jeeda Sheekh Cali Warsame oo ahaa Aasaasihii Al-itixaad qaybtii  Soomaaliya. Cabdillaahi Baashe oo ah Caalim anfacay Gobollada bariga Soomaalilaan. Mar kale Saraar waa gurigii Dhaqanka Beelaha Habrjeclo iyo xaruntii dhaqanka. Suldaan Cali Muuse ayaa ka soo jeeda. Xilka waxa maanta haya Suldaan Cabdillaahi Suldaan Cali. Chief Caaqilkii guud Reer Yoonis ama Cismaan Yoonis Cheif Caaqil Maxamuud Xasan Bidde. Halgankii SNM waxa ka soo jeeda Mujaahid Aadan Tarabbi Jaamac (Tuug-Tarabbi) oo ahaa aasaasihii Guutada 7-aad ee SNM. Guutaale oo ahaa ninkii ugu horreeyey ee qori gaadhi saara. Cabdiraxmaan Maxamed Case oo ahaa Taliyihii Guuto koowaad SNM. Maxamuud Xaashi Cabdi oo ahaa garabkii siyaasadda SNM. Aadan Saxar, Xirsi Gaanni, Abaar Warsame, Maxamed yare, Mataanihii Alla Magan, Maxamed Cali Madoobe, Cawil Xaashi Cali-geri (Cawil Maandhar) Cabdillaahi Cali Xirsi, Cheif Caaqil Cali Xirsi, Muuse Buurdhaab. Ugu danbayn Cismaan Maxamuud Jaamac (Dawiil) oo ahaa Oday dhaqameed Ruug cadaa ah oo Saraar iyo Soomaalilaanba wax weyn ka qabtay. Cilmi Boodhari. Cilmi Boodhari(Ahun) wuxuu ahaa nin ku dhashay agagaarka u dhexeeya Hargeysa iyo Berbera, Cilmi Wuxu Cilmi la dhashay nin la odhan jiray dhaameel, islaan haddeertadan nool iyo nin la odhan jiray Ibraahin Jees, oo uu gabayadiisa ku hal-qabsan jiray. Sida ay sheegtay walaashii oo hadda nooli dalka magaalada u camiran waqtigaasi waxa ay ahayd magaalada Berbera, deegaankiisuna wuxu ku dhawaa xagga Berbera, markaa waxa ay ahayd arrin iska daiiciya markaa in uu Berbera shaqo u raadsado. Wuxu shaqo ka helay Roodhiile/Moofo uu lahaa Allaah naxariistiisii janno ha siiyee taajirkii weynaa ee la odhan jiray Xaaji AAdan Rooble Qabille oo moofooyinkii ugu horreeyey geyiga Soomaaliyeed ka aasaasay Berbera, Burco iyo Hargeysaba bilowgii 1901kii. 1930-naadkii ayaa magaalada Berbera waxa caan ka noqday nin dhallinyaro ah oo miyiga ka yimid waa Cilmi Ismaaciil Liibaan oo lagu naanayso cilmi boodhari Goor aroor ah ayaa waxa u timid gabadh aad u qurxoon oo dhallin yar oo rooti inay gadato rabtay--magaceeda waxaa la oran jiray Hodan Cabdulle Walanwal. Gabadha waxaa dhalay nin taajir ah, oo reer magaal ah, oo ingriiska u shaqeeynjiray, tarjumaan ahaa. gabaygiisii ugu horeeyay. Nimanyahow, dharaar iyo habeen waan dhadhabayaaye, Dhulkuun baan xarriiqaa siday dhiillo ii timiye, Sidii qaalin dhugatoobayoo geeli laga dhaabay, Dhallinyaro ma raacee keligay baan dhaxanta meeraaye, Dhakhtarkaa la geeyaa qofkii dhaawac weyn qaba e, Iyana waa igu dheeldheeleyaan dhamacda Daa’uude! kala dhimaney dhool aadaneey aniyo dhaameele..buu yiri ninkii cilmi. lafyahagan sidii han gool hiraryada jiinay bilawgii dhibaatada jacaylka. Cilmi wuxuu ka faquuqmay bulshaddii uu dhexdeeda magaca iyo maamuuska ku lahaa, wuxuuna noqday nin iska aammusan. Xilligaa geyiga Soomaaliyeed lagama aqoon jecel, waxaana ceeb iyo foolxumo loo arkayey qofkii laga maqlo „Caashaq baa i haya“. Qofkaa caynkaas ah waxaa loo haysan jirey mid uu jiinni derderay. Sidaas darteed ayaa Cilmi loogu qaadey habar jiinniga dadka ka buubisa oo dad badan daaweysey. Kaddib markii laga quustay ayaa waxaa loo tegey wadaaddo. Inkastoo ay aad u dadaaleen, haddana ficilkoodii iyo Quraankoodii ma noqon fal uu Cilmi ku raystay. Nin wed galay looma taag helo gabaygan waxa uu u tiriyay dadkii isga marka ku hareeraysnaa oo aan jacayl macneheeda garanayn Caashaqa haween waa horuu Caaddil soo rogaye Sayidkii Carshiga fuulay iyo Caliba soo gaadhye Carruurtay sideen meesha iyo Ciise Nebigiiye Cidla‘ lagama beermeen dadkoo cuudi waaxidahe Waxaa qaarba cayn looga dhigay hays cajebiyeene Oo ima canaanteen sidaan Cuudka iibsadaye Kuwii ii calaacalayey baan camal tusalayne Sida weelka caanaha haddii laabta loo culayo Bal aan soo ciddaadee maxaa cunaha dhaafaaya Inanse cadaydo mooye waxaan calalsho lay diidye Cilmigey wadaaddadu qodheen ceyn kunoqon waaye Markan inaan caddaadaan kabiqi canab daraaddeede kulankii labaad ee dhexmaray. Cilmi iyo saaxiibbadiisii waxay ka qayb galeen xafladdii arooska ee ka dhacday Daaroole, waxayna kula kulmeen Hodan. Kadib markii la wada ciyaarey oo la wada heesey ayay Cilmi suurtogal u noqotay inuu gooni ula sheekeysto Hodan. Wuxuu u sheegey inuu danaynayo inay noqdaan laba qof oo haasawe wadaag ah, maadaama uu iyada aad dooneyo, hablaha oodhanna uu ka calmaday. Hodan waxay ugu jawaabtay in ay la nooshahay islaan eeddadeed ah oo aan marnaba ka aqbalayn nin iyo sheekadiis tooona. Islamarkaasna waxay dhegaha Cilmi si dadban ugu riddey inay jeceshahay in mustaqbalka guurkeedu uu talo ahaan qoyskooda ka go‘o. Cadceed soo baxday calaacali ma qariso. Naasahan sidii hooto waran horay u soo taagan Gudub halacsi daymada indhahan hibada loo siiyey Qosol hanaqa soo taabayoo caashaq hurinaaya Ilko aan hogoodii ka lumin kalana hoosaynin Sankaagaa hanaakiyo qorshaha hadiyad loo siiyey Dhabannada hareeraha wacan wejiga halalac nuuraaya Suniyaha habkooda wacan hadal dhamayn waaye Luquntaa habkii geri lahaa hadal wax dhaafsiiyey Timaha hoos garbaha uga degoo sinaha haabhaabtay Heega iyo laafyaha gacmahan hibada loo siiyey Dhexdan aan hareeraha u fidin horayna soo taagmin Hannaan quruxsan waa taa indhuhu ka haqab beeleene! waxa qoray cabdi samad maxamed cabdi raxmaan naleye Leylo waxey aheyd gabar nin kumehersaneyd laakiin lama doneyn in la shaaciyo arintaa. Marka waxaa la oranjiray ayada umbaa diiday cilmi. Qisadii Cilmi Boodhari oo kooban. Dukaankii rootiga lagu gaday ee Berbera ugu weynaa ee Cilmi uu ka shaqeyne yey waxaa soo gashay gabadh qurux badan oo la odhan jirey Hodan Cabdille Walanwal. Sidii ay u socotey waxaa abwaan Soomaaliyeed ku sifeeyey sidan Gabadhu waxay ku tiri Cilmi „Subaax wanaagsan!“ Isagoo markii horeba ka helay qaab-dhismeedka qurxoon ee uu Eebbe u uumay baa haddana wuxuu ku murqaamay midabkeeda oo aad dahabi moodeysey iyo indheheeda debecsan ee ka soo jeeda wejiga dhalaalaya wuxuu ugu jawaabay „wanaagsan“. Islamarkaasna wuu caashaqay Caashaqii buu u bukay Cilmi Boodhari. „Culays wuu i saaran yahay“ buu ku yidhi saaxiibbadiis. Markuu muddo bil ah jacaylka dhex dabaalanayay waxaa soo batay xanuun ka dhashay rabitaan xad-dhaaf ah oo uu u qabay Hodan. Cuntadii iyo hurdadiina way ku yaraadeen. Intii uu Hodan u tegey ayaa wuxuu u sheegay in uu jecel yahay inuu guursado. Hodanna iyadoo dirifsan, si kulul bay ugu sheegtay Cilmi inaysan guurkiisa u baahnayn. Muddo kaddib Cilmi wuxuu tiriyey gabaygii ugu horreeyey, isagoo ku muujiyey dhibaatadii la soo deristay Nimanyahow, dharaar iyo habeen waan dhadhabayaaye Dhulkuun baan xarriiqaa siday dhiillo ii timiye Sidii qaalin dhugatoobayoo geeli laga dhaabay Dhallinyaro ma raacee keligay baan dhaxanta meeraaye Dhakhtarkaa la geeyaa qofkii dhaawac weyn qaba e Iyana waa igu dheeldheeleyaan dhamacda Daa’uude! Cilmi wuxuu ka faquuqmay bulshaddii uu dhexdeeda magaca iyo maamuuska ku lahaa, wuxuuna noqday nin iska aammusan. Xilligaa geyiga Soomaaliyeed lagama aqoon jecel, waxaana ceeb iyo foolxumo loo arkayey qofkii laga maqlo „Caashaq baa i haya“. Qofkaa caynkaas ah waxaa loo haysan jirey mid uu jiinni derderay. Sidaas darteed ayaa Cilmi loogu qaadey habar jiinniga dadka ka buubisa oo dad badan daaweysey. Kaddib markii laga quustay ayaa waxaa loo tegey wadaaddo. Inkastoo ay aad u dadaaleen, haddana ficilkoodii iyo Quraankoodii ma noqon fal uu Cilmi ku raystay. Nin wed galay looma taag helo! Caashaqa haween waa horuu Caaddil soo rogaye Sayidkii Carshiga fuulay iyo Caliba soo gaadhye Carruurtay sideen meesha iyo Ciise Nebigiiye Cidla‘ lagama beermeen dadkoo cuudi waaxidahe Waxaa qaarba cayn looga dhigay hays cajebiyeene Oo ima canaanteen sidaan Cuudka iibsadaye Kuwii ii calaacalayey baan camal tusalayne…aneh mitaan cml wee iqabsatay Ibrahim cali (wasugeyare). Waa gabayaa caan ah waxa uu ku dhashay dagmada Wardhiigleey ee magaalada Muqdisho, sanadkii 1989kii gabayo badan ayuu tiriyay waxaana ka mid ah:- Sida hogol kaliishii da'doo milicdu ay hayso Ama lebiga Hawdoo gugii ubaxu heeryeeyey Oo haadku dhaafoo shimbiro cimilo goor heesa Aadmigu ma hilayee dhakhsuu ugu hiloobaaye Anna xiisahaan kuu yahaa kaba hanaan dheere Ninba tuu ka helay buu gabdhaha Hodan ku sheegaaye Oon heer-kastay qurux katahay hawlin taa kale e Anna dookhu adiguu huwadey kuna hareer yaale Qaar buu gabdhaa hilibku iyo hugu cusleeyaaye Adna inaanad haabkaa ahayn hubiyey dhawr-jeere Naasahan sidii hooto waran hore u soo taagan Dibnahaagan hiifkaba aqoon hadal san mooyaane Gudub halacsi daymada indhahan hibada loo siiyey Qosol hanaqa soo taabayoo caashaq hurinaaya Ilko aan hoggoodii ka lumin kalana hoosaynin Sankaagaa hanaankiyo qorshaa hadiyed loo siiyey Suuniyaha haabkoodan wacan hadal dhamayn waaye Luquntii habkii geri lahaa halal wax dhaafsiisay Timo hoos garbaha uga degoo sinaha haab-haabtay Heega iyo laafyaha gamcahan hibada loo siiyey Dhexdan aan hareeraha u fidin horena soo taagmin Hannaan quruxsan waataa luguu ka haqab beeleen Gobonimo haddii laga hadlana waa hirsood runa he Hoo iyo waxsiin waxa ka roon haab garaab qaba e Adiguna hantiday oo caqligu waa hub kuu dihine Hadaaqaba ma dhaameen haddaan hadalku toosnayne Hayeeshee warkaad hurin taqaan haa adoon odhane Mar hadaad hufnaan gees kastaba aad ka hanaqaaday Adigey hibaaqeey naftani heegan kuu tahaye Adaan hiirta waaberi dartaa habataq luudaaye Hanfigiyo kulayl-kiyo haddaan halowga soo jiidho Oo aanan haabkiyo dhabtiyo laabta kugu haynin Ma'haraado oonoo biyaha hoos uma dayo e Haamadayga dhaxanta cabaar hooy kama galo e Hawlaha dalkeygiyo xilkaan baaye hananaayey ku habsaamay Taadii markaan taydi hoos dhigaye Magaalada hareertaad ka taal eed u hoyonayso Inaan helo haddii aan yartaay haabka aan geliyo Aaweey hubqaad wacan anaan hadal cid weydiinin Hillaacaan sidiisii maraa hagida aad taale Haatufkaan sidiisii walaal ku hor imaadaaye Haddii aan heddeen gelin intaan dunida hoos joogno Inaan kaa hawoodaa marnaba waa habeen tegeye Hayeeshee Illaah baa hayoo calaf ku hoos yaale Haddaan Eebe hoo odhan wuxuu u hunguroonaayo Qofna abid ma soo helo wuxuu haari ku ahaaye Haddii aynu kala haayirnoo laysu hiran waayo Oo aan Nacas hayle-foosh iyo qorqode garan hagaaggaaga Midaan ku hidda-raacayn asaan haybed kugu beerin Urdun xumaha hanfiif-sada kolkay hawli soconayso Haddii talada aan hayn lahaa kuma horgeeyeene Waxba yaanan sii hadaltiyeyn hadalka qaarkiiye Heensiyo hubkaa laba dhacuu igu hogaanshaaye Hayin aan biyaha daadin iyo igadhig hawlmooge Dhulka meesha Hodaniyo nimcada igu aghaynwaaye Hogob laga hayaamiyo cidluu ila hadaafaaye Hiil qodaxle iyo jeerin buu igu hagaajaaye Waxaan hadimo soo maray waxaan halowyo soo meeray Hohi cabasho weeyee mar qudha hiiftan maan odhane Halbawlahaad i heertiyo lafahan hilibku naafoobey Nabaradan bog hoosiyo wadnahan halac ka oogaaya Haddii aan ku helileey bogsoon haarta qoomaniye Waa hubaale hays odhan wax buu kuu hadoodilaye Waa hadal nin waayeeli yidhi hiila kaa raba e Waa hadal ka soo baxay ninkii kuu harraad qabaye Waa hadal ka soo baxay ninkii kuu hadfee lumaye Waa hadal ka soo baxay ninkaa soo hiloow ku lehe Waa hadal qofkii la hordhigaa oohin hoorsadaye Waa hadal qofkaan caashaq helin hawlyaraan la'ahe Waa hadal markaan kugu hamiyey aan higaad qoraye Waa hadal wax badan baan habraye uurku hayn karine Waa hadal halkaad igaga taal hoo ogoow ku lehe Waa hadal hayii kugu lalabay soo halaan-halaye waa abwaan sare kala soo xiriir 0634800066 oo hormuud ah Maxay Diinta ka qabtaa banaanbaxa ama mudaharaadka? Maxay Diinta ka qabtaa banaanbaxa ama mudaharaadka? Kama qarsoonna arday kasta ee runta doona inaysan bannaaneen mudaharaadyada, maxaa yeelay culimada waaweyn ee Islaamka waxay yiraahdeen ma bannaana, sidaas darteed waxaan u arkay inay waajib tahay inaan soo uruuriyo, aniga oo aad u soo koobayo fataawaha culimada waxay ka yiraahdeen banaanbaxa, si ay u ogaadaan Muslimiinta arinkaas aan la socon. Mudaharaadka waa wax nooga yimid dibadda oo waddamada reer Galbeedka ee Gaalada ah iyaga ayaa lagu yaqaanay inay banaanbaxaan, sidaas darteed mudaharaadka wuxuu ka mid yahay waxyaabaha Diinteena noo diidday inaan uga dayano Gaalada. Nebi Maxamed naxariista Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee iyo Asxaabtiisa Eebbe ha ka raali ahaadee weligood ma aysan banaanbixin ama ma aysan mudaharaadin. Waxaan Muslimiinta uga digayaa inay mudaharaadaan ama ay ka qaybqaataan banaanbax. Mudaharaadyada waa wax bidco ah, oo lama aqoon xiligii Nebiga n.n.k., xiligii Khulafada Raashidiinta iyo xiligii Asxaabta Eebbe ha ka raali ahaadee. Wuxuu sidoo kale yiri: Haddii cidda lagu mudaharaadayo Muslimiin yihiin, Muslimiintaas waxaa ku filan in lagu waaniyo Kitaabka Eebbe iyo Sunnada Rasuulkiis n.n.k. sidaas ayaa wanaag ugu jirto Muslimiinta, haddiise cidda lagu mudaharaadayo gaalo yihiin, Gaaladaas ma kala jecla haddii lagu mudaharaado iyo haddii kaleba, Mudaharaadkana wax uu soo kordhinayo ma jiro oo xaaladda wax uu ka beddelayo ma jiraan, sidaas darteed waxaanu u aragnaa inuu mudaharaadku yahay waxaan bannaaneen. Mudaharaadka ka mid ma aha waxyaabaha Muslimiinta ay sameeyaan mana aysan garan jirin Muslimiinta waagii hore. Mudaharaadka ama banaanbaxa ma aha wax Islaamka uu garanayo mana qirayo ee waa wax bidco ah oo ka mid ah waxyaabaha Gaalada ay sameeyaan, iyaga ayuuna nooga yimid oo Gaalada wixii ay sameeyaanba ma ku dabadayannaa?. Mudaharaadka ka mid ma aha waxyaabaha ay Muslimiinta sameeyaan ee waa wax dibadda nooga yimid, waxaana mudaharaadka laga yaqaanay waddamada reer Galbeedka ee Gaalada ah. Prof. Saleebaan Axmed Guuleed. Waa Halyey Soomaaliyeed, Kaasoo isku deyay in uu magaalo ku Taala Geeska Africa oo ay adagtahay in jaamacad laga sameeyo ka unkay, Runtii markii hore riyo ayay u ahayd dadka, sida uu ii sheegay Prof.Saleebaan. Laakiin Riyadaas way dhabawday oo waxay Jaamacadda Camuud noqotay Jaamacadaha Dhulka soomaalidu degto kuwooda uga sarreeya hadaanay ahaynba Tan Koowaad. Prof.Saleebaan ii mar noo warramay anaga oo Jaamacadda Joogana ayuu yidhi "Waxaan u aadnay UAE Anagoo u yabooh tagnay barigii la aasa aasay Jaamacadda CAMUUD nin ka mid ahGanacsatadda Gobolka oo Dubai jooga ayaan ku idhi...waxaanu furaynaa jaamacad dee lacad ayaa lagaa rabaa...ninkii ayaa qoslay..kkk..wuxuuna yidhi Dee Jaamacad sow ma aha tii 10ka fooq ahayd...". Akhriste dhibaatadaas iyo kuwa ka sii qosol badan ayaa soo maray intii ay ku jireen Prof.Saleebaan iyo Saraakiisa la shaqeysa. Prof. Saleebaan waxa uu hada ku astaysan yahay halyey Soomaliyeed oo bog cusub u furay aqoonta iyo waxbarashada umada Soomaaliyeed. Ka dib furitaankii Jaamacadda weyn Ee Camuud, waxa bilaabmay Jaamacadaha faraha badan ee maanta ka jira guud ahaan geyiga Soomaliyeed. Prof. Saleebaan oo hogaanka wali u haya Jaamacadda Camuud, waxa uu jaamacadaasi u horseeday inay xaqiijiso guulo wax ku ool ah. Jaamacadda Camuud oo hada 10 sano jirsatay, waxa ay soo gardaadisay in ka badan 700 oo aqoon yahan, kuwaasi oo bartay laamaha kala duwan ee cilmiga. Aqoonayahanada ay Camuudi soo saartay, sida Dhakhaatiirta, Macaliminta, Dhaqaalayahanada, iyo Khubarada Beeraha iyo Culuumta Diinta maanta waxa ay ku baahsan yihiin dacalada dunida, iyaga oo adeegyo aasaasi ah u fidiya dadweyanaha ay la nool yihiin. Waxaan Ku Baaqayaa In Loo Gurmado Hoyga Waxbarashada Somaliland ee Camuud Oo Cadaaladaro Iyo Musuq-Maasuq Ragaadiyey! Jaamacad Camuud oo ah tii ugu horaysay ee laga aas-aaso dalka Jamhuuriyada Somaliland iyo Soomaliya intii ka dambaysay burburkii dawladii Milatariga ahayd ee Maxamed Siyaad Barre, oo la aas-aasay sanadkii 1998 taasi oo fikradeeda iyo hirgalinteedaba ay iska lahaayeen Aqoonyahanka iyo Bulshada reer Awdal. Iyada oo dad badan oo gayiga Soomaalidu degto ku nooli ay riyo u haysteen in bilaa dawlad Jaamacad la hir galin karo amaba la aas-aasi karo, una arkayeen mala’awaal ama dhalanteed aan marnaba suurogali Karin. Sidoo kale waxa xusid mudan in deeq bixiyayaasha iyo hay’adaha caalimaga ah ee taageera Waxbarashada laga dhaadhicin kari waayay Jaamacad baan furaynaa ee naga taakuleeya, oo ay marwalba ku jawaabayeen “Suurto gal maaha in dal sidan u burbursan oo aan haysan dawlad la aqoonsan yahay uu Jaamacad dhisan karo”. Hadaba, Fikradaha noocaas ah ee odhanaya lama furi karo Jaamacad waxa iska indho saabay oo gaashaanka u daruuray aqoonyahanka iyo bulshada reer Awdal ee ku caan baxay hal abuurinimada, oo muujiyay inay furi karaan Jaamacad una huray Maskaxdooda iyo maalkooda oo u kala baxay nin malle keena, nin buugiyo qalin keena iyo iyo nin jiingad keena. Aakhirkiina waxay dhidibada u taageen Jaamacada caanka ka noqotay Jamhuuriyadan iyo dhamaanba gayiga Soomaaliyeed ee loogu magac daray AMOUD UNIVERSITY oo ku bilaabantay laba Kuuliyadood oo kala ah: 1- Kuuliyada Waxbarashada (Education). 2- Kuuliyada ganacsiga iyo dhaqaalaha (Business). Hadaba Markii ugu horaysay ee la arkay midhihii ay soo saartay Jaamacadda Camuud waxa uu ahaa sanadkii 2002 oo dufcadii ugu horaysay ay dhamaysteen Waxbarashadii Jaamacada, Halkaa marka ay marayso Jaamacadu oo la arkay wax soo saarkii iyo hiigsigii bulshada reer Awdal oo midho dhalay, ayaa waxa u soo hanqal taagay wax la qabashadeeda intii ka maqnayd aasaaskeegii ee riyada u haysatay iyo waliba ha’adihii oo iyaguna sidoo kale u soo jeestay inay wax la qabtaan Jaamacada Camuud. Waxaana hal mar ku soo xidhmay dhamaan cidii danaynaysay inay waxbarato ee ka soo jeeday Somaliland iyo Soomaliya iyo cid kasta oo taakulo u haysay iyo waliba kuwii soo amba qaaday oo ku reemayay inay geediga sii guryo geeyaan. Laakiin markay arimuhu halkaas marayeen waxa nasiib daro himilooyinkaa iyo haloosigaa wanaagsan hal bacaad lagu lisay ka dhigay arrimaha ku dhisan Xil jacayl iyo qabiil cadaalad daro ku qotoma oo uu la yimid Maamulka Jaamacada iyo inta la hal maasha ee isku haybta yihiin. Arrimahaasi waxay noqdeen kuwa ragaadiyay ee wayda ka dhigay Jaamacada Camuud oo xidhiidhka u gooyay aqoonyahano waaweyn ha noqdeen kuwo hore uga soo qayb qaatay aas-aaskeedii iyo kuwa cusub oo ku soo xidhmi lahaa markii ay miraheeda arkeen oo uu qorshohoodu ahaa inay geediga sii amba qaadaan rabayna inay Camuud mudo kooban ku gaadho Jaamacadaha bariga Africa ku yaala sida Ugandha, Kenya iyo Ethiopia. Hadaba, hadaan tusaale u soo qaadano qaar ka mida rag’a aqoonyahanka ahaa ee Jaamacada Camuud bilawgeedi u hagar baxay ee ku xidhna dunida, waxbadana Camuud taray,tari lahaa waxaan ka xusi karnaa prof. A/laahi Xaashi Abiib oo Camuud kaligii ku soo kordhiyay kala badh ama in ka badan buugta taala Jaamacada oo aan dhagaysanay Saleebaan oo afkiisa ka xusaya, ugana tagay markuu arkay wax qabadkiisii oo sifo kale oo Cadaalada ka fog loo maamulayo. Sidoo kale, xaga gudaha waxa iyagana xadhiga ka goostay oo u adkaysan waayay Musuqmaasuqa iyo Cadaalad darada salka ku haysa qabiilka iyo ku tagri falka awoodeed ee uu isku koobay prof. Saleebaan Axmed Guuleed oo ka dhigtay Jaamacada Camuud meel uu gaar u leeyahay isagu lana mid ah NGO (Private) halka ayJaamacadu ka ahaan lahayd mid ay leeyihiin guud ahaan shacabka reer Somaliland iyo bulshada reer Awdal gudo iyo dibad-ba, astaana u noqon lahayd qarankan curdinka ah. Kuwaasi oo dhamaantood ahaa tiirarkii iyo hooyadii soo barbaarisay Jaamacada Camuud. Dhamaan raggaa aynu kor ku soo xusnay iyo qaar kale oo halkan lagu soo koobi Karin, ka maqnaashahoodu waa guul daro u soo hooyatay Jaamacada Camuud oo dhaxalsiisay inay camuud noqoto mid wayda oo tamar daran. Maroorsiga, maamul xumada, iyo cadaalad darada aan loo kala eegin mid wax dhiga, mid wax baranaya, iyo mid shaqaale ahba ayaa Camuud waxay dhaxalsiisay inay dhaafaan Jaamacado ka danbeeyay kana taageero iyo taakulo yaraa oo laga hir galiyay Somaliland oo haatana gaadhay inay dalka gudihiisa ku bixiyaan shahaadada Masterka (MA) ee dalka dibadiisa loo doonan jiray. Oo dhamaan ku yaala Caasimada dalka ee hargaysa, tusaale ahaan EELO UNIVERSITY oo iyadna ku taal Boorame lana furay 2007/2008 marka aan isbarbar dhig ku samayno qaar ka mida Kuuliyadaha ay ka siman yihiin Eelo iyo Camuudi oo ah: Kuuliyada farsamada (Engineering), Kuuliyada IT-ga, iyo Kuuliyada ganacsiga iyo dhaqaalaha (Business) midkee tayo wanaagsan? Jawaabta waxaan u dhaafayaa bahweynta aqoonta ku xidhan ee wax ka barata iyo inta ka war-haysa. 1-Side loo maamulaa dhaqaalaha, hantida,waxbarashada iyo guud ahaan jaamacada? Maxayse tahay Siyaasadda lagu hagaa? 2-Dhacdooyinka foosha xun ee qabiilka iyo cadaalad darada ku salaysan ee ilaa manta ka dhacaya jaamacada camuud?. 3-Yaa u saamaxay in maamulka jaamacada camuudi uu ku tagri falo hantidii umada?. 4-Maxaa laga filayaa inuu ku danbayn doono mustaqbalka camuudi haddii uu sidan ku sii socdo.? Yaa se badbaadin kara?. Wikimedia. Ururka Wikimeda (;) (loo soo gaabiyo WMF) waa urur Ameerikaan aan macaash-raadis ahayn, kuwaasi oo xaruntoodu ku taalo magaalada San Francisco, Kalifornia. Urrurka-Wikimedia waa urur weey oo ah mid aad kaheleeso maktabada waxaa Ka helee wikimedia. Bill Clinton. Bill Clinton (19 Agoosto 1946) Clinton Waxa uu ahaa Madaxweyne sanadihii 1993 ilaa 2001 waxa uuna inta uu xilka hayay sameeyay IS badal dhqaale oo weyn Aad ayaa ilaa iyo hada looga xasuutaa Xisbigiisa Dimuquraadiga iyo waliba Shacab weynaha Maraykanka waxqabadkiisa 1961. 1950 - 1961 - 1962 __TOC__ Hillary Clinton. Hillary Diane Rodham Clinton (26 Oktoobar 1947) Waa Xogyahii 67aad ee Wasaarada Arimaha Dibadda ee Mareykanka iyo Xaaskii Madexweynihii 42aad ee Mareykanka, Waxey Marwada Koowaad ee Mareykanka Intii u dhaxeysay 1993 ilaa 2001,haweenaydaan wax ay musharax Madaxweyne xisbiga Dimuquraadiga ku lo lanatay Madaxweynaha Maraykank Barack Obama Internet Explorer. = Internet Explorer waa bog la isticmaalo oo kuufududaynaya inaad dhex gasho shabakada caalamiga ah. =. internet Explorer ayaa waxa uu noqday boga loogu isticmaalka badanyahay caalamka sanadku markuu ahaa Gordon Brown. Gordon Brown (20 Febraayo 1951-) 1946. 1945 - 1946 - 1947 __TOC__ 1947. 1946 - 1947 - 1948 __TOC__ Linux. waxa soomaali kuugu soo turjumay MOHAMED HUSSEIN oo ku nool magaalada hargeysa kuna magac dheer Mohamed aasif oo dhigta jaamacada caalamigaah ee Abaarso Tech University Hargeisa Compus Linuks () Waa barnaamijyo isku-duub ah oo loogu talo galay in lagu maamulo kombuyuutarada. Linuks wuxuu ka soo farcamay waxaana aasaasay sannadku markuu ahaa 1991. Linuks waxaa u sal ah oo ay isku duba ridaan guddi uu ka mid yahay Linus Torvalds oo loo yaqaano linux waxa lagu isticmaali karaa waxa alaala waxaad u baahato isda haakiin garaynta websaytyada, iimaylada iyo wixii la mid ah linux waa uu ka faa'iido badan yahay waxa kale oo dhan oo faa'iidooyinkiisa waxa ka mid ah in aanuu koombuyuutarka fayras kaa galin sidoo kale waxa muhiimadiisa ka mid ah in aad ku isticmaalil kartid waxaad doonayso inaad dowloadgaraysato kaas oo fayras leh se aanuu waxba ka qaadayn fayrasku. Linuks waa bilaash(lacag la'aan) qofkii rabaa isticmaali kara, wax ka bedeli kara siina fidin kara wuxuuna ku saleysan yahay xeer loo yaqaano. Waxaa jira barnaamijyo badan oo Linux ah oo ay si wada jir ah isugu soo duba-rideen farsamo-yaqaanno badan waxaana ka mid ah,, iyo qaar kale oo badan. Linux waa ka fiican yahyay obaratarada kale oo dhan, waanaa bilaash Kumbuyuutarka miiska (DeskTop Computer). koombuyuutarka miisku waxa kale oo loo ya qaanaa Desktop oo isaga lama qaad qaadi karo sidoo kale aad ayuu u weyn waxaanaa loogu talo galay in lagu isticmaalo xafiisyada oo aan la qaad qaadin Aasaaska kumbuyuutarka. Kumbuyuutar waa aalad lagu isticmaalo meelo aad u tiro badan oo ka mid ah nolosha bulashada. Nolosha casriga ah oo aan hada ku jirno waxaa aad u adag in la'helo xirfad lagu shaqeeyo oo aanan la’isticmaalin aaladan kumbuyuutarka ah. Qoraalkan gaaban waxaan rabaa in aan si sahlan ugu sharxo sida uu kumbuyuutarka u shaqeeyo. Waxaana hubaal ah in intiina badan oo qoraalkan akhrisanayso, in ay isticmaaleen aalada lo yaqaano kombuyuutarka. Arrin aasaasi ah oo u baahan in uu fahmo qofwalba oo raba in uu waxka fahmo teknolojiyada casriga ah ayaa waxay tahay: "In kumbuyuutarku uusan qabankarin wax uu san biniaadanka qabankarin ama ku fekerikarin." Waxaa hubaal ah in uusan aduunka jirin kumbuyuutar uu sameeyay wax aan beniaadam ahayn. Sababaha ugu wacan in ay kumbuyuutarada ku soo bataan goobaha wax soo saarka sida warshadaha, isbitaalada IWM (Iyo Wixii la'Mid ah), waa sida ay u qabankaraan howlaha soo noqnoqda asaga oo aanan daalin uun qaladkiisuna aad u yaryahay haddii loo feeriyo mida uu qofka beniaadamka ah qabto. Arinkakale oo uu kumbuyuutarka kaga duwan yahay dadka ayaa wax ay tahay in uu si dhaqsileh ku qabankaro howlaha xisaabaadka u baahan. Sida aynu ognahay xisaabta laga rabo in uu kobmuyuutarka yaqaano ayaa waxay tahay oo kaliya Iskudar iyo Kalajar. Iskudhufashada iyo Isuqaybinta waxay ka yimaadaan labada aanu horey u soo sheegnay. Kumbuyuutarka oo gebigiisaba ku salaysan farsamada elektarooniga ah ayaa waxa uu yaqaanaa oo kaliya tirada 0 iyo 1 kuwaas oo luqada Ingriiska ahi lagu yiraahdo bits. Sababta uusan kombuyuutarka u aqoonin wax aanan ahayn 0 iyo 1 waxaa ugu wacan ku tiirsanaanta uu ku tiirsanyahay korontoda. Si ay qaybaha kala duwan ee kombuyuutarka u wada xiriiraan, ayaa waxa ay isku fahmi karaan oo kaliya koronto waa joogtaa ama koronto ma’joogto. 1 wuxuu u dhigmaa korontaa joogto meesha 0 uu u dhigmo koronto ma’joogto. Sidaasi darteed ayaa xisaabaadka uu xisaabo kumbuyuutarka loogu magacaaba binary-math. Samayska kumbuyuutarka. kumbuyuutarku waxa uu u qaybsamaa laba qaybood oo kala ah HARDWARE oo ah samayska iyo walxaha uu ka kooban yahay kumbuyuutarku, iyo SOFTWARE oo ah barnaamijyada uu ku shaqeeyo kumbuyuutarku. Taariikhda kumbuyuutarka. Taariikhda horu marinta kumbuyuutarka iyo horu marintiisu waa wax ilaa hadda socda sidii loo kordhin lahaa xawaarihiisa, ama loo yarayn lahaa qaab dhismeedkooda ama loo kor loogu qaadi lahaa qaadkooda. Intaan la samayn kumbuyuutarka qabanaya hawlaha badana dadku waxay isticmaali jireen inay isticmaalaan hababka caadi ah si ay wax u xisaabiyaan Ilaa uu soo baxay kalkuleetarka waxa lagu xisaabiyo kaas oo fududeeyay xisaabtii. Kalkuleetarkii ayaa la horu marinayay maalinba maalinka ka danbaysa ilaa sannadihii afartaneeyadii kaas oo sees u noqday in lasoo saaro qalab badan oo loo adeegsado isgaadhsiinta iyo waxbarashadaba. Guusha laga gaadhay soo saarida kubyuutarka waxay bilaabantay wixii ka danbeeyay soddomeeyadii ilaa afartameeyadii qarnigii labaatanaad, waxaana loogu soo daray astaamaha gaarka ah ee kumbuyuutarka casriga ah sida adeegsiga elektrooniga ah ee ku shaqeeya nidaamka digita" ama nambarada (waxa badankooda daahfuray kalood shanon sannadkii 1937dii) iyo habka barnaamijaynta. kombuyuutarkii ugu horreeyay ee qabanayay shaqooyin guud waxa uu ahaa ENIAC oo lagu sameeyay maraykan kuna salaysnaa habka toban tiriska 1946 Noocyada Kumbuyuutarada. Kombuyuutarada waxaa loo kala qeybiyaa: Kumbuyuutarada miiska, kuwa dhabta, kuwa calaancahsa iyo kuwa waaweyn oo loo yaqaano Super Computers (Kumbuyuutarada Heer sare ah ah). Kumbuyuutarka miiska (DeskTop Computer). Waa kumbuyuutarda ugu badan e la'siticmaalo, waxaan la gu siticmaalaa Xafiisyada, Dukaamada, Isbitaalda iyo Guryahaba. Kumbuyuutarka Dhabta ama Boorsada (Laptop Computer). Waa kuwo loogu talagalay dadka aan shakhada ku qabanin meel joogto ah, oo gala safaro ha noqdeen kuwo dhaadheer ama kuwo magalada gudaheeda ah. Kumbuyuutarka Calaancasha (Palm/PDA). waxaa loogu talagalay dadka aanan u baahnay awood wayn ay ku qabtan kubuyuutarka lakiin u baahan in ay jadwalkooda shaqada iyo balamahooda wax ka bedelaan iyo in ay rabaa in ay aqristaan waraaqahooda elektrooniga ah (e-mail). fikrada waxa aiska leh Mahdi abdirizak dahir oo ah nin cilmiga komputerada ku ta khukhusay Kumbuyuutarka superka (Super Computer). waxay qabtaan howlo qaas ah, sida naqshdaynta, maamulida dayaxgacmeedyada IWM. Bill Gates. yahye mahamed mire (12 Oktoobar, 2000). Waa nin ganacsade iyo programmer ah isla markaasna ah samafale. Waana ninka ugu hodantinimo badan caalamka.yahye iyo anwar hussen waxey wada asaaseen shirkad ganacsi sanadkii 20017kii Noloshiisii Hore. Wuxuu ku dhashtay bosaso Waalidkiisana waxaa la yiraahdaa mahamed khadra axlaan, yahye waxaa la dhalatay hal walaalo. Wuxuu ku soo barbaaray yaraantiisa yahya qooys magac ku leh taariikhda Siyaasadda iyo ganacsiga iyo adeega bulshada. Aabihii wuxuu ahaa Garyaqaan(Lawyer) sare, Hooyadiina waxey qabatay jago maamul jaamacada washignton. wuxuu aad ugu wanaagsanaa gates yaraantiisii iyo waliba xiligii iskuulka hoose maadooyinka sida Xisaabta iyo Scienceka, walidkiina waxey ogaadeen maskax furfurinada wiilkooda waxeyna geeyeen iskuulka (Lakeside) oo ku sareeyay heerka waxbarasho.Go'aankaasna wuxuu saameyn weyn ku yeeshtay nolosha gates waayo wuxuu markii ugu horeysay uu ku arkay Computerka. Gates wuxuu ka mid yahay ganacsatada ugu wanaagsan ee kacaankii kumpuyuterka. .intaas waxaa dheer in ay gabadhiis mida wayn oo dhalatay 1996 ee saaxibo yihiin wiil soomaaliyeed oo lagu magacaabo saadaq waxa kale oo ay saxiib wanaagsan isku yihiin wiil kale oo la dhaho Abdiladiif Aadan Maxamed Oo ku nool dalka Ruushka. gatter waa naaneystii loogu yidhi xillligii waxbarashadiisa hoose taaso la micno ah diidey iaan quusto. Bill gates&paul alen ayaa 1975 waxay wada aas-aaseen shirkada microsoft HADDA william henary gates bill gate waxaa lagu timaamaa ninka dunida ugu lacagta badan 1955. 1954 - 1955 - 1956 __TOC__ 1954. 1953 - 1954 - 1955 __TOC__ 1953. 1952 - 1953 - 1954 __TOC__ 1952. 1951 - 1952 - 1953 __TOC__ Mao Zedong. nin kani wuxuu ahaa nin u dhashey dalka China ama shiinaha Mao Zedong/Mao Tse-Tung (1893-1976), Shiinaha. Manchester. Manchester waa magaaladda oo kuyaalo dalka Ingriiska. Microsoft. Microsoft ama Microsoft Corporation waa shirkad sameysa barnaamijyada software ka computer ka. Microsoft waxaa aasaasay Bill Muhiim iyo Paul Farhia sanadkii 1975. Abdi ritar pengar för att ha råd med mat. Och han lever på sos Britney Spears. Britney Jean Spears (2 Diseembar 1981, Kentwood, Louisiana) waa fanaanad Maraykan ah. Al-Qaacida. Al-Qaacida waa urur iyo dhaqdhaqaaq haybo badan, wuxuu abuurmay 1988 ilaa 1989kii iyo horaantii 1990, wuxuu ku baaqaa Jihaad Caalami ah, haatan waxa uu ku badanyahay xarunna u ah wadanka yemem, gaar ahaan gobolada qabiilooyinka koonfurta oo ah dhul buuro leh, kuwaas oo loo yaqaan alqaacidada jasiirada carbeed. ururka ayaa hawlo badan qabsaday weeraro waaweyna la beegsaday yoolal shacab iyo mid ciidamba oo ku kala yaalla daafaha aduunka, haba ugu caansanato weerarkii 11 sebeteembar ee saraha dhaadheer ee maraykanka lagu qaaday, hogaankooda waxoo ahaa Usaama bin Laadin, waxaana ciidamada Mareykanka ee ku dileen dalka Bakistaan. Al-Qaacida waa urur qaraxyo badan ka fuliyay wadamo badan oo caalamka ah, sida Mareykanka, Turki,Kenya,Soomaaliya,Yemen,Tansaaniya iyo meelo badan.Al-shabaab waxey la xiriirtaa Al-qaacida, Waa urur is qarxiyo oo aaminsan fikrada al.qaacida. Taariikh. Alqaacida waa urur arkakaxiso ah oo wahaab ah.Waxeena aaminsanyihiin fikrada ee ka qabaan diintooda islaamka.Al-qaacida waxa la'aasasay sanadii 1988. waxa ay kubaaqdaa Jihaad caalamiya hada waxa ay aad u dagantahay Yaman waxa ay gaysatay weeraro aad u badan oo ay ugu wayntahay weerarkii 11- sibteenbar 2001 weerarkaasi waxa uu kadanbeeyay in dawlada maraykanku ay qaado dagaal ay kumagacawday ladagaalanka argagixisada. waxa laguyaqaanaa alqaacida in ay isticmaasho weerarada isbiimaynta ah iyo weerarada ama qaraxyada iskumarka kadhaca meelo kala duwan. alqaacida waxa ay markasta ku andacootaa in ay beegsanayso goobo ay joogaan xoogag ajanabi ah oo dhulka islaamka kusoo duulay.ururka alqaacida waxa ay rabaan in caalamka islaamka ay kasameeyaan dawlad islaamiya oo fakarkooda kusocota. amaba waxa looyaqaano (khilaafa al-isklaamiya)waxa ay uragtaa alqaacida in uu jiro iskaashi amaba gaashaan buur kiristan ah oo kusoo duushay ciida islaamka waxa kale oo alqaacida ay wax caadiya u argtaa oo ay xalaashatay cidii ku dhimata qaraxyada ay gaystaan xataa hadii goobtaa dad islaam ah oo aan waxba gaysani ay kujiraan. Jihaadkoodii Afgaanistaan. markii hore aasaasida alqaacida waxa uu ahaa ladagaalanka shuuciyadii Midowga Sofiyet oo dagaal kusooqaaday wadanka Afganistan waxa ay taakulo dhanwalbaleh ka helijireen Maraykanka maraykanka oo markaas u arkayay in ay tahay wax aad u fiican in lahelo dhurdurugsiga dofiyetka wax ka hortaga. isla markaas ay alqaacida kadagaalamaysay wadanka afgaanistaan waxa sii siyaaday carabta kaqaybgalaysay dagaalkaas kuwaas oo labaxay magaca (Afgaan alcarab) amaba carabtii afganistaan.kadib markii uu dhamaaday dagaalkii afganistaan xaalkii wuu isbadalay midawgii sofiyet wuu burburay. saaxiibadii shalay waxa ay noqdeen cadawga maanta alqaacidana waxa ay noqotay urur caalmiya oo jihaad raadisa oo aan ku koobnayn afganistan kaliya waxaana ka midnoqday dhmaaan carabtii ka qayb gashay dagaal sofiyetka iyo afganistan. Lisa Gerrard. Lisa Gerrard (dhalatay Abriil 12, 1961) Kaaraan. Degmada Kaaraan waa degmo ka tirsan Degmooyinka Gobolka Banaadir kuna taala dhinaca waqooyi ee mgaalada Muqdisho, waxa ayna ka kooban tahay afar xaafadood, waxeyna deris la tahay degmooyinka kala ah, cabdicasis,Shibis,Yaaqshiid,Huriwaa,warshiikh, iyo badweynta hindiya si aad wax badan uga ogaato Fadlan Nagu soo booqo Facebook Page ka Degmada ee Xaafadaha. Buulo Recey, Ciyaal Jardiin, Alshareeca [ex siliga], Mariino, Buurka Diikow, Arjantiin, Jamhuuriya, Xaajiyo culumo, Tookiyo,school Godeey, Jiirada. xaafada qawaaji, buulo maaxay, xerka dheere. jidyada. iyo misaajidyo kale oo tiro badan Saldhig. Saldhiga Booliska ee Degmada kaaraan waxa Kaloo kaaraan ay caan ku tahay shirkadii pepsi ga iyo cocacola garoonka ugu caansan degmada waa garoonka qoob doore iyo garoomo kale oo fara badan haka reebin xeebta liido oo jimca kasto loo damashaad tago degamada waxey caan ku tahay sportiga dhan kasto ow ahaado dhanka oradka iyo kubada cagta kubada kolayga boodada dheer dabaasha iwm. Garoomadda Kubadda Cagta. 1 Garoonka Kubadda Cagta ee Qoobdoore 2 garooman yar yar o fustal ahaan lagu cayaaro Af-Jiido. Af-jiido waa lahjo ka mid ah Af-Maay ee luqada Afka soomaaliga. Lahjadaan waxaa looga hadlaa gobolada Shabeellaha Hoose,Bay, bakol, jubadda hoose iyo Jubbada Dhexe. Af jiido waa lahjad caan ah leh naxwo iyo dhawaaq gaar ah afka jiddo waxu kamid yahy afafka ugu sareeyo soomaaliga ama lahjadaha ugu caan ah af soomaaliga. Axdigii Hore. Axdigii Hore ee Baybalku intiisa badan wuxuu ka hadlayaa wax loogu yeedho "Dadkii Ilaah" (reer Banii Israa’iil) – dhibaatooyinkii ay soo mareen, halgankoodii, geesiyaashoodii, hoggaamiyeyaashoodii, cuqaashoodii, wadaadadoodii, iyo nebiyadoodii. Sheekooyikaas xudduntoodu waa in Ilaah dadkiisa "reer Banii Israa’iil" – si walba oo ay ugu caasiyaan – uusan ka quusanayn. Ilaahoodu mar walba oo ay ku caasiyaan garabkooda ayuu ka baxayey, ka dibna guul darro iyo dhib ayey mudanayeen, haddana Isagu sidaas kuma eeganayn ee wuxuu mar walba oo loo yaabo dhexdooda ka soo saarayey halyey waddada Ilaahooda tusa, dabadeedna u horseeda guul. Hoggaamiyayaashaas qudhooda ayaa iyaguna sidoo kale ku kici jiray dembiyo iyo caasinimo, taas oo sabab u noqon jirtay inay xilalkooda ka dhacaan. Reer Bani Israa’iil waxay mar walba dagaal ugu jireen sidii ay u qabsan lahaayeen una hanan lahaayeen gacan ku haynta dhulka "reer Kancaan", kaas oo ay rumaysan yihiin in Eebbe iyaga u ballan qaaday markii ay ka soo qaxeen Masar. Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaarke. Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaarke (af english "Omar Abdirashid Ali Sharmarke", af carabi "عمر عبد الرشيد علي شارماركي")waxa oo dashay 18 june sanadka marka oo ahaa 1960-kii, waa diblomaasi soomaaliyeed hadana ah nin ku lug leh seyaasada Soomaaliya, waana Ra'esul-wasaraha Soomaalieed ee haatan xilka haaya. Cumar aabihees waa madaxweenihi hore ee Somalia, Cabdirashiid Cali Sharmaarke,wiilkiisa kaa oo latoogtay sanadki marka oo ahaa 1969, hooyadiisna waa Ruqayu Daahir Cali Boos, Ruqayu aabaheed waxa oo ahaa wadaad soomaaliyeed oo caan ah kaa oo kasoojeedo reer meheri. waxa oo Cumar Cabdirashiid waxku soo bartay jaamacada "Carleton University" oo ku taala magaalada Ottawa ee dalka Canada waxaana oo ka qaatay darajooiyen celmi ah oo dinacyada cilmiga seyaasada ama "political saynis, political science" iyo daqaalaha seyaasadeed ama " political economy, Mr Cumar waxa oo wada haysta dhalashada wadanka Canada iyo tan Soomaaliya-ba. waxa oo hore o soo qabtay shaqooyin dinaca diplomaasiyada ah wadamada Sri Lanka iyo Sierra Leone asaga oo matalaaya United Nation-ka, waxa kale oo soo qabtay jagada lataleyaha dinaca diblomaaseyada ee dhibaatade Darfor ee dhalka Sudan, inta oo san qaban jagada Ra'esulwasaaraha Soomaaliya waxa oo ahaa safiirka Soomaaliya ee wadanka mareekanka. Taariiqdu marka ay ahayd 13 bishi febraayu ee sanadka 2009-ka, Madaxweenaha haatan xilka haaya ee Soomaaliya waxa oo soo magacaabay Mr Cumar Cabdirashiid xilka Ra'esulwasaarnimada Soomaaliyeed, dad badan ayaa aad o soo daweeyay magacaabista,14-kii isla bishaas ayaa oo kalsoonida ka helay barlamaanka Soomaaliya ayada oo ay taageertay magacaabista 414 mudane oo katirsan baarlamaanka, 9 ay ka soo horjeesatay, 2 xildhibaana ay ka aamostay. Stockholm. Stockholm waa caasimadda Iswiidhan [5] Xarun dhaqameed, siyaasad, dhexe iyo dhaqaale. magaalada Lorger badda bari ku taal soohdinta u dhaxaysa duck Dega Södermanland iyo Uppland. Magaaladii waa la shanaad ee waqooyiga Sami istater madax banaan lahayn dhadhan oo aan dunida, oo waa caasimada kaliya ee adduun ee la a park magaalooyinka qaranka. Stockholm waa ku Amray Sweden iyo magaalada gobolka Nordic ee ugu weyn ku nool yihiin 2015 qiyaasay IIaa 1.515.017 * deggan. [3] bilaabmey Stockholm aasaasay 1187, sida ay natiijada Visby Franciscans The Book IIaa caasimada hore Kingdom SVEA ee, Sigtuna, dageen by Balts oo kale sanadkii. Dhaqan Dekedda badanaa Birger Jarl (oo ku saabsan 1210-1266) tirin aasaasaha magaalada 1252, hoos ilaalinta warqaddii convent Fogdö iyo Erikskrönikan. Dhow xagga woqooyi u ahayd tuulo yar, wooyinka, dhiganta Haymarket maanta. miciinka ee difaaca iyo dhibic ganacsi of view, meesha istaraatiijiga on Lake Mälaren qulqula badda bari, la xadeeyo gobollada Uppland iyo Södermanland, go'aansaday abuurka Stockholm iyo muhiimadda ay leedahay sii kordhaya. Degsiimada koray 1200s Hoos on Stadsholmen, Helgeandsholmen iyo Kidaskär, ka dib Gråbrödraholmen, maanta loo yaqaan Riddarholmen. iyo Gacan-ku-haynta dib-u Halkaan waxaad ka heleysaa Bogga internetka ee Awoowe 1260. Saalax kaniisad ku wareegsan 1260. Castle, Franciscan, klarissakloster iyo dominkankonvent dhisay, fadilay by ay ka mid yihiin Birger Jarl iyo King Magnus III (saabsan 1240-1290), iyo sidoo kale ka saaro derbiyada kadhacda magaalada. Tan iyo markii ay magaalada dareemayso 1436, Stockholm waa kan ugu weyn oo ugu muhiimsan boqortooyada. Xaqiiqdii tahay waxay Sweden Management Center iyo tuudstad rasmiga ah [6] Waa in ay usha lagu noqoto bartamihii ka bartamihii ah 1634, markii qoyska, xukuumadda, baarlamaanka Bartamaha iyo rugförvaltning magaalada reer boqor IIaa. Halkaan waxaad ka heleysaa Stockholm ah oo 30 000 oo qof oo ka bartamihii ah shirkadaha ganacsiga ee ku Yaal magaalada Stockholm, oo ah kuwa ugu Haboon ee musqusha yaqaan 'Mar jasiiradda-hodan, archipelagos isku xidhan. Sanadkii 1998-dii, Degmada Warqadaha ilaa caasimada Europe ee dhaqanka. Sanadkii 2010, caasimada Yurub ee dhaqanka ayaa kori doona. Jilib. Magaalda Jilib waa magaalada ku taal Gobolka Jubbada Dhexe, isla markaana ah magaalo madaxdii hore ee Gobolka Jubbada Dhexe waxaa hoos yimaada tuulooyin badan.. Magaaladani waxay caan ku tahay beeraha. waana magaalo dad aad u fara badani ay ku noolyihiin.waxaana nawaxigeeda ku yaalo warshaddii Mareeyey ee sokort iyo mashrucii faanole ee bariska waxayna ka kooban tahay 4 xafadood degmada jilib wa sidatan: 1faanoole 2bandar jadiid 3 holwadaag 4 waaberi. 4 tar xafadood ayey ka koban yahay waxana ku talo ka niisad iyo boondo weyn uu shinaha dhisay waxay ku talaa xafad oo magaceda la yirahdo manya gaabo magala wa shantaraal waxa isku marta 4 wada oo kabaxdo ama so gasho waxana waxa ku yala hoteelo iyo shirkadaha is garsiinta telphone nada sida adHormuud Nation iyo telkom hotelada wa Ganane iyo hotel homboy, hotel danwaa,iyo hotel guuleed waxa kalo jirta diinimadii dabka oo ku jirto tuulada malende jilib hoos timaado. Waxadago qabiilo faradabdan waxa ugu badan oo daga waa beshasha jarer ama somali bantu waxa so raaca besha biimal oo ugu badan dhanka badiyaha oo xola dhaqata ah waxa so raca beesha eelaay, tuni iyo beesha shiqal oo ah besha ugu badan ee dega magaalada jilib iyo weliba iyaga oo keena caanaha iyo waxyaabaha kale ee jilib ganacsiga loo keeno, beesha shiikhaal waa beel beraley ah waana beesha ugu ganacsiga iyo deegaanka badan. Badhaadhe. Dagmadan waxa dega gaaljecel D&M,lomogo,iyo Ogaadeen. Waa degmo ka tirsan Gobolka Jubbada Hoose waxeyna ku taala xuduud u dhaxeysa kenya iyo soomaaliya waa degmada ugu balaaraand gobolka jubada hoose, dhanka xiibta waxaa daga qowmiyada Baajuunta. Sido kale waxaa si weyn udaga Dagodia 2009. 2008 - 2009 - 2010 __TOC__ 2008. 2007 - 2008 - 2009 __TOC__ Sheekh Shariif Axmed. ! colspan="2" style="background-color: #cae1ff; text-align: center;" | Madaxweynihii 7aad ee Soomaaliya ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Sheekh Shariif Sheekh Axmed () waa madaxweynahii hore ee Soomaaliya. Waxa uu ku dhashay Mahaday ee gobolka Shabeellada Dhexe bishii Luuliyo 1966 kii. wuxuu ahaa madaxii midowga maxkamadaha islaamiga. wuxuu jaamacado ka soo dhigtay dalalka Liibiya iyo Suudaan. wuxuu ahaa macallin dugsiyada sare ka dhiga juqraafi iyo carabi iyo culuumta diiniga ah. wuxuna wax kuso bartay aqoon bile primary and secondary school. shiikh shariif wuxuu ku hadlaa luqadaha Carabiga Soomaaliga. Hordhac. Shariif Shiikh Axmed sh maxamuud sh, muuse cigale, waa hoggaamiyihii Maxkamadaha Shareecada ee sannadkii 2006 ka talinayay gobollada Dhexe iyo kuwa koofureed ee Soomaaliya badankood, ka hor intii aanay dagaal ku qaadin xarunta Dawladda oo markaa ahayd Baydhaba. Berigii ay Maxkamaduhu dagaalka kula jireen kooxdii la baxday Argagixisa la dirirka, Shariif Shiikh Axmed, waxaa uu lahaa taageerayaal aad u fara badan, gaar ahaanna waxaa si weyn looga taageersanaa magaalada Muqdisho xasilooni aan dhicin tan iyo intii ay khadka ka baxday dowladii kaligiii talis siyaad waxay maxkamaduhii uu shariifku hogaaminayey keeneen nabad. Taariikh. bishii december 2006 markii maxkamadaha ama maxaakiimta laga adkaaday lix bilood oo ay maamulayeen caasimadda iyo koofurta badankeed kadib wuxuu shiikh shariif go'aansaday inuu la sii dagaalamo ciimadii itoobiyaanka ee dalka ku soo duulay. awood u mayeelan iney mar kale dib u soo noqdaan shiikhu wuxuu markaa galay xuduuda kenya oo markaa isu dhiibay ciidamada kenya asiga iyo saddex nin oo kale bishii jannaayo isla sanadkii 2006 wuxuu kenya kula kulmay safiirka mareykanka waxayna ka wada hadleen arrimaha taageerada Dawladda waxaa mudda lagu haayey hotel ku yaalla nairobi oo ay ciidamada kenya ku waardiyeynayeen ilaa bishii february markaa uu tagay dalka yemen oo la rumeysnaa iney joogaan saaxiibadiis maxaakiimtu. wuxaa uu xulufo la noqday asiga saaxiibka shiikh xasan daahir rag kaga soo tagay arima siyaasadeed dowladii TFGda magaalada casmara ee dadlka eretrie laguna aasaasay isbeheysi la yiraahdo (dib u xoreynta soomaaiya). Qoyska shiikha iyo sifaadkiisa. Shiikhu wuxuu leeyahay waa 2 xaas iyowaa 16 caroor shariifku waa nin naxariis badan dhalinyara ah jecel inuu simo dadka sida caadiga ah waa nin wajigiisa aad u qorxoonyahay gar leh shaarub lahayn tinta waa gaabsadaa koofi ayuu xirtaa badanaa. shiiq sharif waa nin aad u dheereyn markiisa hore dhexdhexaad ayuu ahaa. waxoona ka helaa dood cilmiyeedka iyo hurumarka. sheikh shariif waxaa lagu tilmaami karaa in uu yahay nin maskax badan xasuustiisana ay aad u wanaagsantahay. Sheik shariif waa nin daacad ah oo aan dhihi karno in uu aad u necbanaa musuq maasuqa iyo wax is daba maryeenta. Doorashaddii 2009. shariifka waxaa soo sharaxday isbheysigii ARS ee uu hogaaminayey wuxuuna u muuqanayey ninka kaliyata ee hanan kara jagada ugu sareysa ee Dawladda. markii ay bilaabaneysay doorashada waxaa tartanka kula jiray rag gaaraya ilaa (10)nin oo ka wada yimid dhanka dowladii TFGda ee uu hogaaminayey c/llhi yuusuf. wareegii ugu horeeyey waxaa ku soo baxay lix nin ee uu ugu horeeyo shariifku wuxuuna ka helay 215 cod halka rag ay kamid yihiin ay heleen raisal wasaarihii hore nuur cadde oo helay 59 iyo maslax oo helay 60 cod saddexda kale ayaa helay codad intaa ka sii hooseeya waana ay wada tanasuleen dhamaan marka laga reebo maslax oo ku adkeystay tartanka. wareegi ugu dambeeyey wuxuu shariifku kaga adkaaday doorashadi maslax wuxuuna helay 293 cod maalin kadibna waa loo caleemasaaray xilka madaxweynaha, wali neh waa waa madaxwaynaha somalia.Shiikh shariif waxa uu xilkiisa ku ekaa 20 Agoosto oo ah waqtiga ee dawlada kumeelgaarka soomaaliya ku ekeed. Waxaa la sugooyaa in ee soomaaliya doorasho ka dhacdo agoosto dhamaadkeeda. shiikh shariif waa nin aad u wanaagsan alle waxaan ka baryaa in uu u naxariisto kitaabka midigta ka siiyo noloshiisa danbana oo wax yaabo xun uu san ku fikirin in shaa laah. nin kan waxa uu ahaa markiisii hore nin u dagaalamaya isalaamnimo iyo inay soomaali iska kiciso cadawga kusoo duulay laakiin markii ay ciidamaasi jabeen waxaa is bedelay yoolkiisii ahaa xorrranta ummada islaamka ah ee soomaaliyeeed. qof kastana waxa uu alle hortiisa dhigay ayuu leeyahay. waxaasna wuu heli.. Doorashaddii 2012. Waxaa uu xilka isu soo taagay 10 09 2012, Asiga oo malaynaya in uu ku guuleysan doono, laakiin wuu ku qasaaray, waxaana ka guuleeystay Xiin Dawoco. Xiin Dawoco waa degaan ka ku yaalla Gobolka Mudug, Xinbarwaaqo. Xinbarwaaqo. . waa magaalo ku taalo gobolka Mudug magaaladaan Waxaay dhisantahay in ka badan 1700, oo sano waa magaalo tariikh ahaan fac weyn, oo waxyaabo badan lagu xasuusto. Magaalada Xinbarwaqaqo oo ahay magaalo saldhig ciidan u ahayd beesha halkaas dagta ee Obokor-Saleyman ayaa dagaal la gashay Maamulkii gumeysiga Taliyaniga ee ka talinayay Gobolada dhexe gar ahaan hobyo. Waa Magaalo sii balaaratay waayihii ugu dambeeyay, ka dib markii Qaar ka mid ah ganacsatada iyo dadka deeganku ay ka hir galiyan Hospital iyo iskul wayn iyo Waliba Xarun Ganacsi oo aad u balaran. Ceelhuur. Ceelhuur ama Elhur waa magaalo Dhacda Badweynta Hindiya. Taarikkh ahaan Ceelhuur Waa Magaalo Fac Weyn, waxa ay dhisaneyd ka badan iilaa1800 dii > Magaalada Ceelhuur Sanad Walba waxaa ka dhaca kulan diimaad ku saabsan Siyarada Shiikh Gadaf Maxamud oo ahaa Shiikh Weyn oo aad looga Qadariyo Deegaanada Mudug iyo Galgaduud, Isla Markaan ay Sanadkiiba Mar ay yimaadaan Siyyradiisa. > Sheikha magalada Waa Shiikh C/rashiid Shiikh Maxamed Cawale.oo Asaga aabihii ka dhaxlay Xirta manata uu ku haysto Magalada Ceelhuur ee Gobolka Mudug. > Dowladii siyaad Bare Waxa ay ku howlanay in magaalada Ceelhuur ay u aqoonsado Dagmo ka dib Markii Saraakiil ka tirsan Kuwa Gobolka Mudug oo kormeer Ku yimid ay ku asteyaan magalo U qalanata Dagmo, Baaxada iyo Quruxda, iyo Ilaha dhaqaalo oo ay laadahay Awgeed. Magaaladan waxaa daga beesha Reer Xaaji Saleebaan. Hadaaftimo. Hadaaftimo () waa magaalo qadiimi ah ku taala waqoooyiga gobolka Sanaag ee Waqooyiga Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Intaas waxaa dheer, magaalada Hadaaftimo waxaa ku yaala qaar ka mid ah dhismayaasha ugu qadiimsan taariikhda Soomaalida. Hordhac. Hadaaftimo waa magaalo aad u baaxad weyn, waxayna ka mid tahay degmooyinka Gobolka Sanaag. Waxay ahayd magaaladii labaad ee ugu faca weyn gobolka sanaag ee dalka Somalia. Magaalada hadaaftimo waxaa la asaasay daartii ugu horaysayna laga dhisay 1966. Waxaa halkaas ka dhistay daar nin la oran jiray Calishire Bootaan Maxamed Xasan. reer bootaan qoyska layiraahdo, waxay ahayd meel dooxa ah oo aad loo degan yahay, waxaana la dhihi jiray Dooxada hadaaftimo, Hadaaftimo hada waa magaalooyinka ugu waaweyn gobolka sanaag, maamul ahaana waxay hoos tagtaa Dowlad Goboleedka Maakhir State Magaalada hadaaftimo waa magaalada uu degaanka ku yahay Suldaanka Guud ee gobolka sanaag Suldaan Siciid Suldaan C/salaan Suldaan Maxamud Cali Shire. Saldanaduna waa mid Soo jirtay ilaa 700 oo sano. Magaalada hadaaftimo waxaa kalo oo degen suldaan xasan cali jibriil oo ah salaadiinta gobolka. Degmeda hadaftimo waxay ka mid tahay degmooyinka aad ugu soo korooyo degaanada Maakhir stet hadaftimo waxay ku taalaa buuraha golis ee soomalia nolosheedu waxay ku tiirsan tahay xoolaha nool sidoo kale Waxbarashada. Hadaaftimo waxa ku yaala sida caadiga ah iskuulada hoose dhexe iyo sare waxana kaso baxda arday dhan walba ka dhisan. Deegaanka. Hadaftimo waxay kutaala dooxo kaso bilabata buuraha gollis. Waa dhul carro san waxayna hodan ku tahay caradeedu oo ku fican tahay beerashada, iyo xoolo daaqsinkaba. Hadaaftimo waxay 30km u jirta magaalada badhan oo dhanka bari ka xiga. Caasimada gobolka ee ceerigaabo waxay u jirtaa 90km. Hadaafftimo waa degmo aad u weyn isla markaana ku caan baxday xadaarad iyo il-baxnimo. Cimilada. Cimilada waa kuwo aad u fiican isla markaana qof walba si dhib yar ula qabsan karo. Bilaha March, April, iyo May waxa ka da'a roobabka gu'ga, bilaha June, July, iyo Uagosto waxa ka dhaca xagaaga, Halka bilaha september, octobar, iyo noveber waxa ka da'a robab yar aan le ekayn kuwii gu'ga, bilaha December, January, iyo, Feb waa wakhtiga jilaalka dhaxan yarna wa ka dhacdaa. Rooman. Roomaaniya; waa dawlad dhacda Bariga qaaradda Yurub. Waa halkii jeerka hore adduunyada Galbeed gumeysan jirtay. Waa halkii uu kasoo baxay Falenteyn, waa ninkii u dooday Jaceylka ee diintii isaga iyo waddankuba aaminsanaa inta ka baxay Kiristan noqday. Maaddaama diintiisa oo dhaqan ayan u oggoleyn in uu jilo ama uu haasaawe la wadaago dheddig. Gadaalkii waa uu guuleystay waana la dilay waxa uu dhintay bisha Fabraayo 14 markay ahayd. Roomaaniya hadda maaha tii la yaqaanay, waa mid kamid dawladaha hoose ee aan xisaabtaba ku jirin ee maanta dunida ka jira. Walaweyn. wanlaweyn waa maaglo qamiid ah oo taariikh dhrr leh wala weyn waxaa wada dega shan qabiil oo ay ka mid yihiin Hubeer,Erdhe,Barbaabre,Hiifmugeiyo Jambaluul waxayna ka degaan tuulyinka ku xeeran degmada walalweyn magaalada oo meel ay qabiiloyinka dhan u dhaxeyso waxaa degan oo lagu yaqaan qolada Erdhaha inkasta oo xawaadle iyo murrunsade badan oo kasoo guurey dhanka warmaxan ay iyo dhanka yaaqbariweynle iyo leego ay ka soo guureen iyo waliba abgaal farabadan ay wax ka soo dageen magaalada wanleweyn-- Saakow. Saakow waa magaalo u dhexeysa Baardheere, Diinsoor iyo Bu'aale. Waa magaalo intaas oo dhinac laga soo geli karo. Waa magaalo dhan ka ah gol (dhul biyo leh) dhanka kalena ka ah wayaan. Hadaba beeraha ku yaala waxkasta ayaa ka baxa sida basasha, sisinta, canbaha iyo qudaarta kale, dhanka wayaantana waxaa ka baxa moordida (haruur), sisinta i.w.m Degmada waxaa dega beesha Eelaay, Geelidle oo ugu badan waxaana kusoo xiga Macalinweyne iyo beelo kale oo ayagana wax ka dega sida nacabsoor(jifo ka mid ah beesha murule ee degta kenya) jareer weyne Waxa degmo laga dhigay 1973 xiligii dawladii kacaanka waxaa 40 km dhinaca koofureed ka xiga Danwadaagta Dajuuma oo abaartii dabadheer lasoo dejiyey in ka badan 60,000 oo lag a keeney goboladii waqooyi iyo dhexe ee abaartii dabadheer ku dhifatay waxaa Mara wabiga jubba. Buurhakaba. Buurhakaba wa magaalada ugu faca wayn uguna balaaran gobolka bay waana casimada labaad ee gobolka, degmada buurhakaba waxa degan sedaxda qabiil ama buurood ee eelaay oo kala ah 1/naasiye 2/geedfade 3/bohoraad. Run ahaantii Aduunyada waxaa ka jiro qabaail iyo quumiyadu kala duwaan oo ilaahey ku talagalay in ay ku noolaadaan nabad geliyo iyo naxriiso, iyo wax wada qabsi ayagoo ku dhegaya diinteena islaamka oo ah mida loogu talagalay inay aduunyada la is kugu xukumo shareecada islaamka sidaa daraadeeda qoomiyadaha aduunyada ka jiro waxaa ka mid ah Qoomiyada (Reewung) ama (Reewunow) ama (Raxweyn), oo ku nool dhammaan qeebaha dalka soomaaliya ayadoo laga yaabo in laga helo meeela ka fog fog Geeska Africa taasoo ah micnaheedu inay yihiin Qoomiyado Qadiimi ah oo weligoo soo jireen ahaa oo ay xukumi jireen dhammaan qeeybaha kala duwan ee geeska africa (dhulkii Xabashida) oo micnaheedu yahay dhmaan/qaar ka mid ah qaarada Africa. Ayadoo hadda aya deganyihiin dhulka loo yaqaano ee soomaaliya (Koonfur Galbeed) ee soomaaliya. waxaa taasi cadayn u ah in ay ku hadlaan Luuqad ka duwan dhammaan qeebaha ka kale ee soomaaliya balse ay hodon u tahay ina ay fahmaan dhammaan dadka aduunyada ku dhaqan ayado ay kaga duwan tahay lahjadaha kale ee soomaaliya (Fudeed iyo hab cajiib ah oo ah in ay tahay mid ereyadeeda aad u gaagaaban yihiin oo (short form, or phrase) loo yaqaano loogu dhawaaqo. taaso ah micnaheedu yahay in quruumu lagu hadlaayey oo awal ay ku bilaamatay habka loo yaqaano (long sentences) ay sidii la is kula hadlaayey ay noqotay mid aad u fudud oo la wada adeegsan karo ay san dhib ahayn in lagu hadlo sid: Tusaale, marka ay lahjada MAXAA TIRI ay tahay (WUU CARAREY). fiiri habkan oo ah afka Maay ga (ROORI). waa hab shorti form ah oo ay sahlantahay in lagu dhawaaqo oo la qoro. markaa qoomiyada waxay qoraan buugaagta nooyadooda kala duwan sida (Afka Carabiga, Talyaaninga iyo Ingiriiska IWM) ay qoraan in qoomiyada degto dhulka ugu barwaaqda badan ee soomaaliya oo ah inta u dhacxaysa labada webi (shabelle iyo jubba) HABDHISMEEDKA QOOMIYADA RUUWUNEED REEWUNG (odyaga dhalay) 1.DIGIL(wiilka weeyn ee odayga Reewun), hooyadii Waa bah weyn. 2.Mirrifle (wiilka yar oo uu dhalay), oo ay hooyadii tahay Bah yaro ah (ama gabadha yar ee odayga guursado) 3. magaciisa la ma hayo balse marka ugu dambeeyso wuxuu noqon doonaa beel ka mid ah beelaha soomaaliyeed Wiilka weyn ee loo yaqaano Digil ayaa maalin maal maha ka mid ah waxaa loo diray arin ku saabsanayed inuu u hoyda beerihii Aseendayaashii ahaa ee ku yiilay webiga shabelle Agagaarka shabeelaha Hoose ka dib waxaa la yiri in wiilkii weynaa dhexda roob weyn ku qabsaday oo meesha aan ka soo laaban oo webigii ayaa ku xirmay oo ku fatahay meel uu soo maro ayaau waayey ka dibna ciddii ayaa is tiri wiilkii weynaa oo is weydiisay maxaa ku dhacay wiilka ma soo laabanayo, ka dib odaygii ayaa sakaad noqdayoo soo dhowaatey ajashiisa balse wiilkaa weyn kama warhayn oo waa ka maqnaa. nasiib daro wuxuu yimid markii la duugay aabihii oo la aasay aaskiina laga soo laabtay, balse waa uu xanaaqay oo yiri maxaa laigu sheegi waayeyy aabe oo xanuunsaday oo fariin na la iis oodirin sidaa awgeed ayuu ugu soo laabtay meesha labad webi u dhaxaysa. ilaa hadda sidaa ayuu udeganyahay meesha oo ka ma soo tago. wiilkii labaad na meeshii aabe ku dhintay ayuu ku dhaqmay oo ku guursada wuxuu dhalay caruur aad u badan allaha dhaafee oo ka dad dhalay laba xaaso oo ukala dhashay mid sagaal wiilal ah midn sideed wiilal ah oo ay ukala bixyeen magacyo kala duwan. sidaa ayaa la sheegaa odayaasha iyo taariikho horay loo aruuriyey oo ku saabsan dadka degan labada webi dhexdooda ama koonfur galbeed eee soomaaliya, Waxay Caasimada u jirtaa qiyaastii 180 km, dadkeeda waa beeraley iyo xoolo dhaqato, waxay ka koobantaa 375 tuulo, waxay ka mid tahay degmooyinka ugu weyn somalia, waxaa laga soo dooran jirey 6 xildhibaan, waxaa ku taalo buur aad udheer kuna fiican dalxiiska, waxaa laga helayaa dhulkeeda uranium iyo macdano kale,dad waaweyn oo siyaasada soomaliya aad looga yaqaano ayaa ka soo baxay, lasoco qeebta dambe ayadoo kala faah faahinsan wixii talo iyo tusaale ah ku soo dir Emailkani [Biyojeel@gmail.com] waxaa diyaariyey Eng: liban aweis isse biijeel Gabiley. Gabiley ama Gebiley (Arabic: غابيلي‎‎), waa magaalo dhacda gobolka Woqooyi Galbeed ee soomaaliya,iyo maamulka la magac baxay somaliland . Dhacdaa. Gabileywaxay  54 km galbeed ka jirtaa  Hargeisa, caasimada Somaliland. Gobolka ay dhacdo waxaa woqooyi ka xiga Gacanka Cadmeed,  Galbeed waxaa ka xiga  Awdal koofurna Itoobiya, barina waa Hargeysa Taariikh. Gabiley  waa mid ka mida magaalooyinka ugu qadiimsan gobolada waqooyiga soomaaliland markii laga soo tago Zeylac, Berbera iyo Camuud, Dhagaxaan lagu arkay ayaa sheegaya in goor aan dhwayn meeshaas lagu noolaa. Dadka degaanka. Gabiley qiyaastii waxaa ku nool 79,675 dadka ku nool degaamada ku xeeran waxay gaarayaan ilaa 135,430 residents. waxaa dega ama u badan waa Jibriil Abokor (Sacad Muuse). Waxbarashada. Dugsi hoose mar walba way lahayd degmadu, hase ahaatee jaamaca loogu magac daray Toma cadde ayaa la yagleelay 1999 Adeega Bulshada. Gabiley waxay leedahay isbitaal cusub oo la furay 2010,lalkin magaaladu way sii lahyd Isbitaal weyn hada 2016 waxaa degaanka loo doortay Mahamed-Amiin Omer Abdi. 1958. 1957 - 1958 - 1959 __TOC__ Euro. Euro (calaamad: €; code: EUR) waa lacagta rasmiga ah ee Midowga Yurub. Waqtiga hadda, 19 ka mid ah 28 dawladood ee xubin ka ah ayaa isticmaala euro; kooxdan dawlad-goboleedyada waxaa loo yaqaanaa aagga euro. Waa lacagta labaad ee ugu sarraysa suuqa sarrifka lacagaha qalaad kadib markii dollarka Maraykanka ah [12] Euro waxaa loo qaybiyaa 100 senti. Lacagta ayaa sidoo kale si rasmi ah u isticmaasha hay'adaha Midowga Yurub iyo afar dal oo Yurub ah, iyo sidoo kale iyada oo aan si toos ah looga helin laba qof kale, waxaana markaa loo isticmaalaa maalin walba by 343 milyan oo Yurub ah ilaa 2018. [13] Qaar ka mid ah Yurub, tiro ka mid ah dhulalka dibadda ee xubnaha ka tirsan Midowga Yurub ayaa sidoo kale isticmaala euro sida lacagta. Intaa waxaa dheer, 290 milyan oo qof oo dunida oo dhan ah sida 2018 waxay isticmaalaan lacagaha lacagta euro-da. Euro waa lacagta labaad ee ugu weyn ee ugu weyn iyo sidoo kale lacagta labaad ee ugu caansan adduunka ka dib marka loo eego US dollar. [14] [15] [16] Laga soo bilaabo Janaayo 2017, oo ka badan € 1.1 trillion oo wareeg ah, euro wuxuu leeyahay mid ka mid ah qiimaha ugu sarreeya ee lacagaha iyo baaqyada wareega adduunka, oo ka sarre maray maraykanka. [17] [note 13] Magaca euro waxaa si rasmi ah loo ansixiyay 16 December 1995 magaalada Madrid. Euro waxaa loo soo bandhigay suuqyada maaliyadeedka aduunka sida lacagta lagu xisaabtamayo 1 Janaayo 1999, taas oo bedeshay Qaybta Lacagta hore ee Yurub (ECU) marka loo eego 1: 1 (US $ 1,1743). Qaddarka lacagta euro-da iyo lacagta warqadaha lacagta ayaa la geliyay wareegga 1-da Janaayo 2002, taas oo ka dhigtay lacagtii howl-maalmeedka ee xubnihii asalka ahaa, illaa May 2002-kii waxay gabi ahaanba beddeleen lacagihii hore. [19] Inkastoo euro uu hoos u dhacay US $ 0.83 muddo 2 sano gudahood ah (26 Oktoobar 2000), wuxuu ka sarre maray dakhliga Maraykanka tan iyo dhamaadkii 2002, isagoo ka helay US $ 1.60 18 July 2008. Birr (lacag). Birr () waa lacagta sharciga ah ee wadanka Itoobiya. Wixii ka horeeyay sanadkii 1976, wadanka Itoobiya waxaa laga isticmaali jirey lacagta "dollarka" taasi oo markii dambe lagu bedelay "birr"ta aan maanta naqaano. Sida ay sheegtay Bankiga Dhexe Itoobiya lacagta birrta dowladu soo daabacday guud ahaan ilaa sanadkii 2008da waxay ahayd 186 billion birr; taasi oo u dhiganta ilaa $14.7 billion ama €9.97 billion). Hordhac. Lacagta birrtu waa lacagta dowliga ah ee wadanka Itoobiya. Birr waa lacagta laga isticmaalo wadanka Itoobiya, waxaayna ka mid tahay lacaga ugu qiimaha badan gobolka Geeska Afrika. Shilin Kiinyaati. Shilin Kiinyaati (KES). Lacagta. Kiinya. Ciraaqi Diinaar. Ciraaqi Diinaar (IQD) waa Lacagta wadanka Ciraaq. Dinar (Arabic: [diːnɑːr]) (Arabic: دينار, [(calaamadda: IQD) waa lacagta Ciraaq, waxaana soo saaray Bangiga Dhexe ee Ciraaq waxaana loo qaybiyaa 1,000 filir (FSL), inkasta oo sicir-bararka uu soo rogay feylka laga soo bilaabo 1990-kii. Bakteriya. waa noole aad u yar (ili-maqabatay ah) kaasi oo ka samaysan hal ama dhowr unug. Sida la ogyahay, noocyada ugu badan ee bakteriyada waxay leedahay midabo iyo dherer kala duwan; qaarkood waa kuwo u samaysan sida goobada, kuwo kale geeso badan leh. usgaga ama jeermiska bakteeriya waa noolayaan aan la sugi karin oo aad u yar yar isha biliaadankuna ma qabato ilaa aalad loo adeegsado way isu tagtaa oo waxa ay isugu aruurtaa meelo ay iyadu iskka leedahay oo u gaara waxa ay ka mudtahay khataraha bini aadamka dhibta wayn kuhaya khaasatan cuduro waawayn oo biniaadamka laaya asal ahaan waxa ay kasoo jeedaan iyada sida xanuuna sanbabka kudhaca ee qaaxoda. Asalka. Boqortooyo (biyoloji) (magaca Saynis "regnum", wadar ahaan "regna") waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano "Fyla" (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Garbahaarey. Garbaharay waa magaalo ka tirsan magaalooyinka Soomaaliya waxeyna magaalo madax u tahay gobolka Gedo. Dadka dagan waxaa lagu qiyaasaa 43000 oo qo Garbahare (sidoo kale: Garbaharrey, Garbahaarrey ama Garbahaareey) (Carabi: جربهاري) waa caasimadda gobolka Gedo, oo ah maamul goboleed koonfurta Soomaaliya. Xilligii qarniyadii dhexe, Garbahare iyo agagaarkeedu waxay ka midyihiin Boqortooyada Ajuran ee xukuntay inta badan koonfurta Soomaaliya iyo bariga Itoobiya, iyada oo la soo mariyey Hobyo ee waqooyiga, ilaa Qelafo oo galbeedka, Kismaayo ku yaalla koonfurta.] Muddadii ugu horeysay ee casriga ah, Garbahareey waxaa xukuma Geedi Sultanate. Boqortooyada waxaa ugu dambeyn lagu daray Talyaaniga Talyaaniga 1910kii ka dib dhimashadii Sultan Osman Ahmed ee 1910 kii ugu dambeeyay. [2] Ka dib markii madax-bannaanidii 1960, magaalada ayaa noqotay caasimadda gobolka Gedo. Dadweynaha Garbaharey waxaa lagu qiyaasay in ay yihiin 234,000. Waxaa jira heerar sare oo u dhaxeeya Garbahare iyo magaalooyinka iyo tuulooyinka, sida Tuulo Barwaaqo. Gaadiidka ayaa aad ugu sii badan inta lagu jiro xilliyada isku dhaca ama masiibada dabiiciga ah. Dhamaadkii dagaalka sokeeye ee laga soo bilaabo 1991 ilaa 1994, dadku waxay ku faafeen badi labo darsin ama tuulooyin ku wareegsan magaalada. Garbahare waa qiyaastii 130 kiiloomitir u jirta xudduudda Kenya ee Woqooyiga Frontier District (NFD). Kobaca dhaqaalaha ee Garbahare ayaa ka hooseysa degmooyinka kale ee badan ee Soomaaliya, sababtoo ah xajmigeeda iyo howlaha beeraha oo aan jirin. Dad badan oo daggan ayaa ka dhigaya guri labaad oo ku yaalla Beled Xaawo, iyaga oo ka faa'iidaysanaya siyaasadda xudduudka ah ee Kenya, oo carruurtooda u diraan Mandheera, Kenya. Sidoo kale, dhaqdhaqaaqyada ganacsiga ayaa ka sii ballaaranaya Beled Xaawo marka loo eego Garbahare. Alaabooyinka loo geeyo iyo ka soo jeeda meelo badan oo Soomaaliya ka mid ah ayaa marar badan u gudbiya xudduudda Belet Xaawo-Mandheera. Ganacsiga ayaa sidoo kale ka dhacaya degmada Garbahare iyo degmada Baardheere, taas oo ugu horreyn ka soo baxday soo saarista beeraha Jubba River ee beeraha Baardheere, Buurdhuubo, iyo Luuq. Intii lagu jiray sanadihii 1990-yadii, magaalada Garbahare waxay ahayd fadhigii milihii 1-aad ee dagaalkii sokeeye. Cadaadiska cadaadiska ah ee dadka maxalliga ah, ayaa maleeshiyaadka ka tageen. Markii horaantii 2001, Garbahare wuxuu hoos yimaadaa maamulka Dawlada Ku-meel-gaarka ah. [3] Dhammaan howlaha ayaa u soo guuray Luuq iyo Beled Xaawo, Garbahare wuxuu lahaa door cusub oo gobolka ka mid ah. Gobollada deriska ah sida NFD waxay soo dhaweeyeen hoggaanka cusub, maadaama Gedo nabadgelyo leh ay sidoo kale u wanaagsan tahay gobollada deriska ah ee Kenya iyo Itoobiya. Dhamaan guddoomiyeyaasha gobalka Gedo oo ay qabsadeen xafiis-beeleedka gobollada caasimadda, Guddoomiye Maxamed Cabdina Ciris ayaa ahaa kuwa ugu caansan uguna hirgalay marka la eego goosashada dhabta ah K'naan. Kaynaan Warsame, waxa uu dhashay sanadku markuu ahaay 1978 waxa uuna ku dhashay Soomaaliya gobalka Banaadir magaalo madaxda Muqdisho gaar ahaan dagmada caanka ah ee wardhiigley. Kaynaan ayaa waxa uu ka soo tagay wadankiisa hooyo sanadkii 1991 kii, kadib markeey ka baxday meesha maamulkii dowladii dhexe ee Soomaalia, ee uu madaxweynaha ka ahaa jaale General Maxamed Siyaad Barre, Rabi naxariisti jano ha ka warabiyee...AAMIIN. Kaynaan ayaa ah qof heesta dhalashada Kanada, waa Somalian Kanadian. Kaynaan waxa uu qaadaa heesaha loo yaqaano rap, hip hop, pop iyo rock. K'naan waxa uu kasoo jeedaa Gobolada Dhexe Gaar ahaan Galmudug Knaan waxa uu aad uga duwanyahay fanaaniita somaliyeed, markaan sida leyahay waxaan ula jeda xaga tageeraha, oo waxaa knaan aad looga jecelyahay Aduunka oo dhan, waxa uu ku hesa afkeena Hooyo ka so koow afka Ingriiska. kaynaan oo ah nin wadani ah runttina jecel dalkiisa hooyo sida u cadaaday dunida kadib markuu kor u tagay cawaale ama astaanta dalkeena habeen kii la furayay koobka aduunka heesaha kaynaan waxaa laga dheehan karaa af Soomaali badan waxuuna naqso noqday nin laga yaqaan aduunka kaynaan oo dunida ugu jira dalkeena hooyo Keynaannaan waa muslim ereyga (Keynaan) ayaa ah micnahiisa marka luuqada Ingriiska la eego (traveller), oo ah saffar ama Socoto. Kanaan waxa uu sheegay, in u soo qaadi doono sanadkaan, heeso micno iyo murti ay ku dheehantahay, isaga oo sheegay in heesihiisu ay noqon doonaan kuwo laga iibsado, meelo badan oo dunida ah. Knaan ma qaado heesaha Ingriiska kaliya, waxoo qaada, heesaha Soomaaliga xataa. knaan waxa uu magac ween u soo hooyay, dhamaan bulshada ween oo Soomaaliyeed, meel kasto ee dunida ka joogaan. Maalintii la furaayay koobka kubada cagta ee Aduunka 2010 (af-Ingiriis: "FIFA World Cup 2010") ee Koonfur Afrika, ayuu waxoo ka heesay, hees, lamagac baxday Waving Flag. Heesta Knaan ayaa aduunka laga dawanaayay, asiga oo canlanka soomaaliya kor luxaayo. Heesta (Waving flag) asiga ayaa soo alifay, asiga ayaa ne laxanka. k'naan ayaa sheegay mar eey laanta afka somaliga ee BBC'da wareessatay, in uu marka uu alifayay hestaan uu niyada ku hayay, Somalia. Knaan ayaa ILAAH heybad u siyay luuqeenta, alifida iyo laxamenta heesaha. Taasi oo ah, inuu ku heeso Luqada caalamiga, ee isku fahmaan aduunka,waa luqada ingriiska. Knaan ayaa u muuqdo inuu gali doono booskii, oo u baneeyay heesaalihii Caanka ahaa oo xad gudbay, king of pop Micheal Jackson. Album. Knaan waxa uu soo saray in kudhaw 5 album, wxaana ka mid ah:- Simba Trade. Waa Online Portal oo si gaar a ugu adeega Iibsadayaasha ama Iibiyayasha Afrikaanka ah. Salaad Cali Jeelle. Salaad Cali Jeelle wuxuu ahaan jiray wasiir ku xigeenkii gaashaandhiga ee Dawladda kumeelgaarka Soomaaliya, wuxuuna ka mid ahaa wasiiradii dowladdii Cabdullaahi Yuusuf Axmed. Keysaneey. Keysaneey waa isbitaal caan ah oo ku yaala Degmada Kaaraan, kaas oo wax u qabta dadka soomaaliyeed ee dhibaateysan markii hore wuxuu ahaan jiray xabsi waxaana isbitaal loo bedelay kadib markii ay burburtay xukuumadii dhexe ee Soomaaliya isbitaalkani wuxuu faa'iido weyn u noqday dadkii ku waxyooloobay dagaaladii sokeeye ee ka dhacay magaalada Muqdisho. Windows Vista. "Windows Vista": Waa Barnaamij ay soo saartay Shirkada Sameysa Barnaamijyada Kumbuyuutarada ee Microsoft, barnaamijkaan oo loo isticmaalo Kombuyuutarada waxaa sameyskiisa la bilaabay 22 Luulyo 2005 waxaase la dhameystiray 8 November 2006. iyadoo Suuqyada Caalamka Lagu siidaayay 30 Janaayo 2007. Iyadoo haatan shirkada Microsoft ay soo saartay 22 Luulyo 2009, Barnaamij Cusub oo la yiraahdo Windows 7 kaas oo suuqyadana lagu sii daayay 22 Oktoobar 2009. Windows Vista waa nidaam farsameed oo ay samaysay Microsoft si loogu isticmaalo kombiyuutarada shakhsi ahaaneed, oo ay ka mid yihiin guriga iyo macaamilka ganacsiga, laptops, kombiyuutarka kiniiniga iyo kombiyuutarada xarunta warbaahinta. Horumarinta waxaa la dhameeyey 8-dii November 2006, [2] iyo saddexdii bilood ee soo socda, waxaa la sii daayay marxaladaha qalabka kombuyuutarka iyo kuwa software-yada, macaamiisha ganacsiga iyo kan dukaamada. 30kii Janaayo 2007, waxaa la sii daayey adduunka [3] waxaana loo diyaariyey iibsashada iyo ka soo iibsashada suuqa Windows Market [7] La sii daayay Windows Vista waxay soo gashay in ka badan shan sano ka dib markii la soo bandhigay horaantii, Windows XP, waqtiga ugu dheer ee u dhaxeeya sii deynta sii deynta ee nidaamyada Microsoft Windows desktop. Noocyada cusub ee Windows Vista waxaa ka mid ah casriyeyn casriga casriga ah iyo qaab muuqaal ah oo lagu magacaabo Aero, oo ah qayb ka mid ah raadinta raadinta ee loo yaqaan 'Search Search', dib u habeynta shabakada, maqalka, daabacaadda iyo bandhigyada hoose, iyo qalabka cusub ee multimedia sida Windows DVD Maker. Vista ayaa looga golleeyahay in uu kordhiyo heerka isgaadhsiinta ee u dhaxeeya makiinadaha ku jira shabakadda guryaha, iyadoo la adeegsanayo tiknoolajiyada isbarbar-dhigga si loo fududeeyo faylasha iyo warbaahinta u dhexeeya kombiyuutarada iyo qalabka. Windows Vista waxaa ka mid ah version 3.0 ee NET Framework, taas oo u oggolaanaysa horumarinta software inay qoraan codsiyo aan lahayn Windows API. Ujeedada aasaaska u ah ee Microsoft ee Windows Vista waa inuu wanaajiyo xaaladda ammaanka ee nidaamka Windows ee hawlgalka. [8] Mid ka mid ah dhaleeceynta guud ee Windows XP iyo horjoogayaasheeda waxay ahayd dayacmoodka caadiga ah ee la isticmaalo iyo guud ahaan macquulnimada cayayaanka, fayruusyada iyo qulqulatada qulqulka. Guddoomiyaha Microsoft Bill Gates ayaa ku dhawaaqay bilowgii sanadka 2002 shirkad "Trust for Computing Computing", kaas oo loogu talagalay in lagu daro amniga dhinacyo kasta oo ka mid ah horumarinta software ee shirkadda [9] Microsoft ayaa sheegay in ay mudnaanta siinayso kor u qaadista ammaanka Windows XP iyo Windows Server 2003 ee ka sareysa dhammeystirka Windows Vista, sidaas darteed dib u dhigista dhamaystirka. [10] [11] Das Logo von Windows Vista Sablaale. Sablaale waa degmo ka mid ah Gobolka Shabeellaba Hoose. Sablaae waxay ka koobneyd ka hor dagaaladii sokeeye 15 xaafadood, waxay leedahay dhul beereed aad u baaxad weyn oo waraab iyo beero cirka ahba leh, maxay kaloo hodan ku tahay xoolaha nool sida Lo,da iyo ariga, geelu badanaa kuma noola sida caadiga ah sablaale maadaama ay dhooboy tahay gosha iyo gendiguna ku badan tahay, laakiin bilaha janaayo ilaa maarso ayuu geela ugu faraha badani yimaadaa nawaaxiga sablaale sannad kasta oo daaq iyo biyaba usoo doontaa. Degmada Sablaale waxaa deris la ah tuulooyin badan waxaana ka mid ah,Haawaay, deemaay, laabkaban,arbow heerow, Eerile, Mariinyigubaay iyo owdheegle. Wardere. wardere ama wardheere waa beel ka tirsan beelaha leelkase reer wardheere waxay degaan meelo badan oo ay ka mid yihiin gobolada soomaliya,kenya iyo usa ama ameerika waxayna ka badanyihiin ilaa 5000 (shan kun) oo qof Madaxweyne. Madaxweyne (;;) waa madaxa ugu sareeya ee dowlada wadan ama dal. Sida caadiga ah, madaxweynuhu waxa uu madax u yahay dhamaan xubnaha dowlada oo dhan. Waxaa mararka qaar dhacda in ra'iisul wasaaruhu ka awood sareeyo madaxweynaha. Si kastaba ha ahaatee, madaxweynuhu waxaa inta ugu badan ku soo baxaa doorasho shacabka ama golle. Dhinaca kale, ereyga "madaxweyne" waxaa sidoo kale isticmaala ururada madaxa banaan, shirkadaha ganacsiga iyo xisbiyada; kuwaasi oo macnaha ereygu u taagan yahay "qofka ugu sareeya ururkaasi ee go'aanka ugu dambeeya gaadhi kara". Sharaxaad. Madaxweyne waa taliyaha ugu sareeya ee dowlad kaasi oo ku soo baxa doorasho shacab ama golle. Madaxweynuhu wuxuu talada heyn karaa wakhti go'an oo inta ugu badan u dhexeysa 4 sano ilaa 8 sano. Inta ugu badan dowlada caalamku waxay leeyihiin madaxweyne iyo madaxweyne ku xigeen kuwaasi oo talada la wareega wakhti isku mid ah. Hadii madaxweynaha wax gaadhaan ama geeriyoodo waxaa talada dalkaas la wareega madaxweyne ku xigeenka. Yuusuf Alqardaawi. shiikh yuusuf al qardaawi waxa uu dhashay (9/9/1926) waxa uu ku dhashay.magaalada. saftu aturaab oo ku taala wadankla masar qardaawi waxa uu quraanka xafida isaga oo aan gaadhin toban jir kadib. waxa uu ku biiray. jaamacada aadka u caanka ah ee alasharu shariif. halkaas. oo markii uu kaqalin jabinayay uu ahaa ama uu galay kaalinta labaad ee boqortooyadii masar ee xiligaas.marwalba waxa uu ahaa ka ugu horeeya dadkii ama ardaydii. uu wax ladhiganayay. sanadkii 1953. ayuu noqday macalin bara ardayda luqada carabiga. dhacdooyin noloshiisa. abihiis waxa uu dhintay isaga oo jiray laba sano. kadib waxaa soo koriyay adeerkii.waxa laxidhay qardaawi dhawr jeer waxa lagu xidhayay kamid ahaantii uu kamid ahaa dhaqdhaqaaqii ikhwaan almuslimiin.markii ugu horaysay waxa laxidhay sanadii 1949. oo ahayd xiligii boqortooyadu masar katalinaysay.kadib sadex jeer ayaa laxidhay xiligii madaxwayne jamaal cabdinaasir.. sanadii 1961.ayuu qardaawi usafray dhanka dawlada qadar.halkaas ayuu kanoqday maamulaha machadka diinta ee uhu waun wadanka gadar.sanadii 1977.ayuu qardaawi waxa uu helay dhalashada wadanka qadar, shiikhu waxa uu guursaday laba dumara takoobaad waamasriyad magaceeduna waa iscaad cabdi jawaad. waxa uu guursaday 1958. waxayna u dhashay afar gabdhood iyo sadaex wiil.talabaad waxa ay ahayd aljeeriya oo waxa ay isku barteen xili uu wax kadhigi jiray wadanka aljeeriya. magaceeduna waa. asma.waxa ay usoo shaqaysay tilifeeshinka caanka ah ee al jazeera. oo ay kasii dayn jirtay barnaamij la odhanjiray dumarka oo kaliya hada waa madaxa culimada islaamiga ah ee caalimaga ah waxaa uu shiikhaasi caan ku yahay.kahadalka arimaha islaamka.sida falastiin Soomaaliya.afgaanistaan.oo aanuu marnaba afka kadhigin shiikhu waxa uu aad uga qayb qaatay kacaankii lagu riday maxamed xusni mubaarik jaaisadihii uu qaatay. waxa uu qaatay jaisada bangig islaamiga ah ee horumarinta islaamaka 1990 qore;maxamed calanle muse Entrena. Entrena (1.448 inh.) waa magaalo ku taala dalka Ispaanyooleka. Sheekh Mukhtaar Abu-Zubeyr. Ahmed Abdi Godaneأحمدعبد جودني dhashay10 July 1977 Hargeisa, SomaliaDied1 September 2014 (aged 37) Hawaay, SomaliaEthnicitySomaliKnown forEmir of Al-ShabaabReligionIslam (Salafism)Military careerAllegiance (December 2007–2014)Years of service1990s–2014RankEmir of al-Shabaab[1]Battles/wars War in Somalia"Sheekh Mukhtaar Cabdi Raxmaan Abu Zubeyr waa amiiraka Xarakada Mujaahidiinta Alshabab ee Al-Qaacida la xiriira.Abu Zubeyr waa nin da' yar oo asal ahaan ka soo jeeda gobollada Waqooyiga Soomaaliya, ama ba Jamhuuriyadda gooni isutaagga ee Somaliland. Beel ahaan waxa uu ka soo jeedaa Beesha Isaaq.Saraakiil ka tirsan DFKMG ayaa sheegay in magaca rasmiga ee Abu Zubeyr uu yahay (Axmed), aabahiisana la yiraahdo (Cabdi Godane).Abu Zubeyr waa nin gabyaa ah oo aad isku qariya, sawiradiisa rasmiga ahna illaa iyo hadda lama haayo. Makaahiil. Beesha abdalle makaahiil waxay ukala baxdaa Beesha muuse makahiil waxay ukala baxaysaa Afarta ilma yoonis waxay ukala baxayaan QABIILADA JIBRIIR YOONIS WAXAY UKALA BAXAAN SIDAN HOOS KU XUSAN 2-Adan Yoonis Osman(Reer Adan Dheere --Gadaladhal) 4- Xaamud yonis osman (Xamud Gaala -Gadaladhal) 5- Geedi Yoonis Osman (Ree geedigashan -Gadaladhal) Markaa Yoonis Ismaan waa Seddex bahood oo ka kooban 10 amma 11 toban Ardaa oo wada madax banaan oo mid kastaa iskii magta u bixiyo Intaas oo dhami waxa at isku yihiin hal jilib oo la jiraa Yoonis Osmaan oo waal la Ah qaybahan hoos ku qoran ooh ilmo Osmaan Khayr Deegaamada Beesha Makaahiil iyo Doorkeeda Siyaasiga ah. Beesha Makaahiil waxay ka tirsan tahay Beelweynta Gadabuursi, Dir, Soomaal waxana lagu tiriyaa beelaha ugu dhulka iyo tirada badan geeska afrika gaar ahaan soomalida waxay degtaa shan dal oo deris ah oo kala ah somalia somaliland iyo itoobiya iyo kenya iyo jabuuti waxa ay ukala filiqsantahay ama ku baahday deegamo badan oo dalalkaas hase ahaatee waxay beeshu deegaamo lama dhaafaan ah kuleedahay gudaha somaliland iyo itoobiya gudaha somaliland gaar ahaan gobolka awdal iyo itoobiya waxay beesha makahiil ka degtaa degamadan soosocda 31_ cagaarwayne (itoobiya) waxa jira deemaamo farabadan oo aan hada halkan lagusoo koobi karin oo kuyaala somaliland oo ay beesha makahiil degaan uleedahay hadaba waxaynu sooo qaadanaynaa sida ay beesha makaahiil caasimada gobolka awdal somaliland ay u degto iyo xaafadaha ay ka degto hadaba dhamaan xogaha sare ku xusani waxay cadaynayaan ama tusalaynayaan ama ay u suurayn karaan qofka akhrinaya fikir ahaan beesha makahil cudud iyo dhulba inta ay gudo markii lasameeyay baadhitaano badan waxa la ogaaday in 90% gobolada galbeedka somaliland iyo itoobiya in beesha makaahiil-samaroon-Dir-Somali ay kuleedhay aqlabiyad soojireen ah iyo mid hada taagan. waxa la ogaaday taariikh ahaan in beesha makahiil ay deganayd xeebaha gobolka -awdal -somaliland garahaan magaloyinka saylac iyo bulahaar ayna ka qayb qaateen doorar muhiima o kamida boqortooyadiii ka talin jirtay aagas ee ADAL CIVILIZATION ama ADAL EMPIRE beesha makahiil waxay si wayn uga dhex muuqatay siyaasadihii kala danbeeyay ee somalida lagasoo bilaabo xoriyadii iyo kacaankii siyaad bare iyo somaliland intaba beeshu waxay dawladii cabdirashiid cali sharmarke kasoo qabatay wasiiro muhima sida wasiirka Gaashaan dhiga iyo saraakiiil ciidan oo sarsare beeshu waxay sidokale qayb laxaadleh kulahayd saraakiisha ciidamada ee somalida waxa lagu xasuustaa General-kaahiye iyo ragkale oo farabadan beesha makahiil waxay dawladii siyadbare ka qbatay xilal ay kamid ahaayeen Wasaarada Waxbarashada oo uu madax ka ahaa AUN Aqoonyahan sare Aaaden Isak Ahamed waxa ay burburkii dabadeed beeshu Madaxwayne somaliland ka ahayd Somaliland mudo sideed Sanadood ah Madaxwayne Dahir Rayale Kahin ayana xilkaas hayay waxan meesha kamaqnayn xilalaka kale ee hoose sida xilibaanada barlamanka badhasaabyada gudomiyayaasha degmooyinka. Hugo Chavez. Hugo Shafes ama Hugo Chavez (Dhashay (28dii Luuliyo 1952) waa nin siyaasi iyo askari oo madaxweyne ka ahaa dalka Fanansuwela ilaa taariikhda marka ee eheed labadii Febraayo 1999.Shafes waa madaxwaynihii 53aad ee dalka Fanansuwela oo ku taalo qaarada Ameerikada koonfureed.waxaana loo doortay si sharci ah.Xukumada shafes waa hanti wadaag, waxeena ku caanbaxday baaqa ama yeedhmada uu hadh iyo habeen ku baaqayo in lamideeyo Siyaasadda ameerikada koonfureed.Ninkaan waa nin neceb siyaasiinta Mareykanka iyo dalalka ee sxb'ka yihiin. Taariikh nololedka shafes. Shafes waa nin militari ah, waxoona taariikh aad u dheer la leeyahay ciidamadiisa.waxa uu isku dayay sanadkii 1992. inqilaab kaas oo ka fashilmay.waxa uu markaas. inqilaabayay daldii madaxwayne carlos.anmdares.isla markaas chavez waxaa loo taxaabay jeelka wxaana jeelka lagasoo daayay. 1994.isla markaas waxa uu aasaasay dhaqdhaqaaq uu ugu magac daray waxaanuu ahaa dhaqdhaqaaq bidix ah oo sheeganayay in uu ku hadlo magaca dadka faqiirka ah. kadib.waxaa loodoortay madaxwayne. 1999 waxa uu noqday madaxwynihii 53aad ee ay yeelata jamhuuriyadda Venezuela.waxaa lagu doortay kadib markii uu dadka faqiirkaa ugu balanqaaday in uu noloshooda wax ka qaban doono. sidoo kale waxaa dib loo doortay 2000 iyo ilaa hadana waa madaxweynaha dalkaas. waxa uu si xoogle ugu baaqay in wax loo qabto dadka reer buuliifiya ee ay hayso cunta xumidu. haddii aan eegno shacbiyadiisu waa mid aad u balaadhan.oo waxaa taageera dadka.fiqiirka.ah oo u badan.wadankaas. waxa kale oo uu saaxiiibo iyo.taageerauyaal ku leeyaya. caalamka oo idil waa madaxwayne aad u jecel dadka faqiirka ah waxna u qabta. waa hanti wadaag.aad u hufan.oo jecel in uu kaga dhabeeyo waxa uu afka ka idhaahdo waxaa dhacday in mar la inqilaabay taas oo ay dhamaan dadkii faqiirka ahaa.oo dhamai ay isosootubeen shaaricyada iyo wadooyinka waawayn iyaga oo leh hanaloosooceliyo madaxwaynahaygii dhabta ahaa. Chavez waxa kale oo uu taageeraa arainta Falastiin. madaxwayne.chavez.waxa aad looga jecelyahay.dhamaan caalamka oodhan.gaar ahaan dawladaha.kacaanka.nidaamkoodu.ku salaysanyahay.waxa.uu saaxiib layahay.hogaamiyayaal.badn.oo caalamka.kacaana. Odhaaho lagu xasuusto chavez. Halkan waxaa.ka uraysa ukun qudhuntay.hadalkaa,waxa uu yidhi.kadib.markii.uu.ka khudbadaynayay.meel waxyar.kahaor.bush.kahadlay. Sidoo kale mar uu qaramada midoobey ka hadlayay waxaa laga hayaa "xoogaa ka hor shaydaanki ayaa halkan joogey" isagoo madaxweyne buushkii mareykanka ku tilmaamaya inuu yahay shaydaan,, shafes mar uu u jawaab celinayey boqorkii hore ee isbeyn,juan carlos,kaas oo shafes kuyir;war aamus, xilli lagu gudajiray shir ka socday dalka Jili wuxuu yiri sida tan 500 oo sano ayaan halkan joognaa marna meynaan aamusin, weliba in buqor nagu yiraa kuma aamusayno, boqorku waa hogaamiye dal sideydoo kale, kaliya farqiga inoo dhexeeya waa in saddex jeer 63% la igu doortay, waxaannahay madax dawladeed oo isku heer ah, hoggaamiyihi dhaladka evo morales iyo boqorka isbeyn juan carlos waa isku mid dhacdooyin lagu xasuusan karo. chavez.waxa uu sooeryay.safiirkii.aykulahayd dawlada.yuhuuda.ee.qasabka.ku haysata.falstiin.kadib.markii.yahuudu.ay.weerar.baabiina.ku qaaday.gaza.bilawgii.2009ka. madax wayne chavez waxa uu.aad uga cadhooday kadib markii wadanka honduraas ee ameerikada dhexe uu inqilaab kadhacay inqilaabkaas oo xukunkii ay ciidamadu kagala wareegeen madax.wayne.silay.oo ay isku siyaasad dhawaayeen madaxwayne chavez.waxa uu ku hanjabay in uu shiidaalka ka jari doono dawlada hunduras.haddii aan lasooceli madaxwayne silaya chavez iyo gacansiinta jabhadaha kacaanka ah. madaxwayne chavez waxa uu gacan aad u dheer ku leeyahay wadamada.ameerikada koonfureed. waxa uu taageero aan gabad lahayn oo noocwalba ah siiyaa jabhada kadagaalanta dalka Kolombiya ee loo yaqaano Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia), jabhadaas oo ah jabhad kacaan ah mudo dheerna halgan kula jirtay wadankaas.waxa kale oo la ogyahay in uu sabab u ahaa in ay dalalka lajaarka ah ama dalalka ameerikada koonfureed badidoodi ay bedelaan siyaasadii hore ee ahayd maraykan daba socodka oo maanta la ogyahy in badidoodu ay ku dhaqmaan siyaasad saaxiibkood chavez.. dhawaanahan madaxwayne chavez waxa uu taageeradii aadka ubadnayd ee uu caalmka ku lahaa ku waayay kadib markii uu dastuurka wadanka bedely bedelaadaas oo u ogolaatay in uu waligii ahaado madaxwayne Doorashooyinkii 2012Da. sidoo kale Shavez waxa uu sanadkan 2012 ku guulaystay doorashooyinkii ka dhacay Fanansuwela halkaas oo uu sii hayndoono talada ilaa sanada 2016Da.sida la ogyahay waxaa sanadkan 2012 laba jeer laga daweeyaya xanuunka kansarka. Geeriddii Chavez. Waxa si rasmi ah loo sheegey shantii March in madaxwaynihii chavez uu geeriyooday kadib markii uu mudo dheer la ildarnaa xanuunka kanserka. Dhaqaallaha Soomaaliya. Dhaqaalaha Soomaaliya waa dhaqdhaqaaqa dhaqaale ee wadanka Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kale. Dhaqaalaha Soomaaliya waxaa ka mid ah ganacsiga Soomaaliya la leedahay dunida; sida dhoofinta iyo iibsiga alaabaha, badeecada, xoolaha iyo dhamaan wax soo saarka wadanka. Sida Qaramada Midoobay sheegtay wadanka Soomaaliya wuxuu ka mid yahay "wadanada ugu liita dhaqaalaha caalamka". Inkastoo 20neeyo sano oo dagaal sokeeye ahi curyaamisay dhaqaalaha iyo koboca wadanka, hadana dadka Soomaalida waxay sameeyeen dhaqaale dadban, kaasi oo ku salaysan xoolaha nool, xawaaladah iyo isgaarsiinta. Sida ay sheegtay Bankiga Aduunka, dhaqaalaha Soomaaliya waxaa lagu qiyaasay ilaa $4.1 bilyan sanadkii 2001da. Sidoo kale sanadkii 2009, Hay'ada Sirdoonka Maraykanka (CIA) waxay xustay in iskuceceliska iyo soo saarka guud ee wadanku gaadhay ilaa $5.731 billion, taasi oo ku socota xawaare koritaan ah 2.6%. Hordhac. Hadaad si dhab ah u fiirisid wadamada aduunka, wadan walbo dhaqaalihiis wuxuu ku salaysanyahay hal ama labo arrimood, sida wadanka Sucuudiga oo dhaqaalihiisa ku salaysanyahay saliidda cayriinka ama batroolka, wadankaa Finland wuxuu dhaqaalihiisa ku salaysanyahay geedaha ama alwaaxda, wadanka Iceland dhaqaalahooda wuxuu ku salaysanyahay kaluunka, wadanka Ethiopia dhaqaalihiisu wuxu ku salaysanyahay wax soo saarka beeraha. Waxaad arkaysaa wadamo dhaqaalahooda ku tiirsan Dalxiiska, kuwakalana waxay ku tiirsanyihiin soosaarka warshadaha ama sinaacadda culus. Hadaba waa suaal fiican in laiswaydiiyaa wadanka Soomaaliya dhaqaalihiisa muxuu ku salaysanyahay. Waxaad arkaysaa dhaqaalaha soomaaliya in uu ku salaysanyahay ama ku tiirsanyahay waxyaabo fara badan, ayadoo ay ugu horayso nimcooyinka uu ilaahay siiyay wadanka soomaaliya sida xoolaha, dhulbeeraadka, xeeb laga kaluumaysankaro iyo nimcooyinka dhulka ku aasan ee aan laga faaidaysan wali sida Birta, dahabka, Uraniumka, saliida shidaalka, iyo waxyaabo farabadan oo aan la soo koobi karin, kuwaas ay kamid yihiin dhul bilicsan oo dalxiiska ku wanaagsan sida dhulbaraha aduunka ee ekvatoria ama raskambooni meeshaas oo ah meel ay aduunkoo idil usoo dalxiis tagi karaan. Waxaa u sii dheer Soomaaliya in ay ku taalo dhul istraaji markii loo fiiriyo geopolitical, taas oo macnaheeda ah in ay soomaaliya isku xirri karto qaaradaha Afrika iyo aasiya iyo yurub. Waa dhul ku wanaagsan dhinac logistica oo ay noqon karto dhul beecmushtaraad. Ayadoo ilaahay soomaaliya siiyay nimcooyinkaas oo dhan hadana waxaad arkaysaa in ay soomaaliya tahay wadan faqri ah oo saboolnimo iyo macluul saameeyay oo wadamada asaakooda dawarsado iyagana dhexdooda islaaya. taasna waxaa sabab u ah damaca wadamada deriska iyo kuwa ku bahooway jaamacadda carabta iyo saliibiyiinta mareekanka iyo yurubta galbeed iyo barigaba iyo waliba doqonnimada siyaasiyiinta soomaaliyeed ee calooshood ushaqeestaha ah. Soomaalida waa inay ka feejignaadaan damacyada aan kor ku xusay. waana in ay heshiiyaan dhexdooda kitaabka ilaahay iyo sunnadda rasuulkana ay qaataan. Dhibaatada soomaaliya hayso waxaa sabab u ah ka fognaashaha diinta samaaxadda badan sababtoo ah ilaahay wuxuu leeyahay “maan aheen kuwa halaago magaalooyinka ilaa ay ehelkooda daalimiin yihiin” sidaas daraateeda waxaa cad in ay tahay Soomaaliya wadamada ugu dulmiga iyo tafriqadda ama kala sooco badan oo ay ku dambayso reer qurac iyo reer qansax. Isgaarsiinta iyo saxaafadda. Somalia hadda waxay leedahay isgaarsiin hormarsan iyadoo lagu tiriyo dalka labaad Afrika ee ku hormaray xagga isgaarsiinta telefoonka. Kadib dagaalkii sokeeye ee dhacay somalia way ku hormartay xagga isgaarsiinta taana waxaa usabab ah suuqa xorta ah ee canshuur la'aanta. waxaana ka saaciday dad qibrad uleh xagga isgaarsiinta ee ka soo jeeda China, Korea iyo Europe, iyagoo ku bilaabay Telka gacanka kadibna hirgaliyey kuwa guryaha iyo shabakadda internetka. kadibna ugudbay hab xawilaad ah xitaa sida xawilaadda lagaca telka gacanka. Jibriil Yoonis. Jibriil yoonis waa qabiilka ugu badan beelaha gadabuursigu ka kooban yahay. Beesha jibriir Yoonis waa beesha kaliya ee aad uga wada muuqata labada deegaan ee ay dagaan beesha Samaroon oo kala ah Gobolka Awdal iyo Ethiopia, Wasiirkii u horeeyay eey yeeshaan gadabuuri - Aadan Isaq Ahmed iyo Madaxwayne ku xigeenkii u horeeyay - Cabdirahman Awcali iyo madaxwayninhii u horeeyay Daahir riyaale - iyo xildhibaankii u horeeyay ee dawlada itoobiya - Ismail Elmi Had intuba waxay dhamaan ka soo jeedaan beesha Jibriil yoonis waxaa kaloo magac ay ku leedahay beeshu xaga ganacsiga gobolka awdal oo ay jiraan maalqabeeno ama ganacsato u dhalatay beesha sida Muuse Camir Kaahin oo abiib yoonis (xandaguul) ah Laguna tiriyo ninka xaga maalqabeenada Gadabuursi ugu horeeyo oo soo dajiya alaabta ugu badan lehna Bakhaarada ugu waawayn magaalada boorama sidoo kale cabdi xasan tukaale oo isna ah cismaan guulo Ahna tijaarta ugu wayn beesha dumaalka oo axamed yoonis ah iyo kuwa kale oo badan waxaa kaloo magaca kor u qaaday reer dubub oo kaalin wayn kaga jira beesha jibriil yoonis - Deegaan ahaan waxay dagan yihiin Habaas oo saylac ah ilaa Haroorays oo Jigjiga hoosteeda ah magaalooyinkaa ay dagaan marka laga tago boorama oo ay ka yihiin Majority 31_ cagaarwayne iyo magalaada boorama iyo nawaaxigeeda oo ay majority ka yihiin oo ay doorashaddii golaha deegaanka ee 2012 ka heleen ku dhawaad 50% codadkii la tiriyay qabiilada jibriil yoonis waxay u kala baxaan 2-Adan Yoonis Osman(Reer Adan Dheere --Gadaladhal) 4- Xaamud yonis osman (Xamud Gaala -Gadaladhal) 5- Geedi Yoonis Osman (Ree geedigashan -Gadaladhal) Markaa Yoonis Ismaan waa Seddex bahood oo ka kooban 10 amma 11 toban Ardaa oo wada madax banaan oo mid kastaa iskii magta u bixiyo Intaas oo dhami waxa at isku yihiin hal jilib oo la jiraa Yoonis Osmaan oo waal la Ah qaybahan hoos ku qoran ooh ilmo Osmaan Khayr Ku dara haddii an qaar ka tegay Angola. Angola oo sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Angola waa wadan ku yaala koonfurta qaarada Afrika oo koonfur xad kala leh wadanka Nambiya, dhinaca waqooyi xad kala leh Jamhuuriyada Dimuqraadiga ee Koongo, dhinaca bari waxu xad kala leeyahay wadanka Saambiya iyo badweeynta Atlantic kaga taal galbeed. Waxaa magaalo madax u ah caasimada Luanda oo dhinaca ku heeysa Badwaynta Atlantika. Wadanka Angola wuxuu xubin ka yahay Midowga Afrika, Wadamada ku Midoobay Luuqada Bortuqiiska, Midowga Latinka iyo Ururka Horumarinta Bulshoyinka Koonfur Afrika. Tirada shacabka wadanka Angola waxa lagu qiyaasay 18,056,072 sanadkii (2012) kuwaasi oo ka kooban qoomiyada Ovimbundu (oo ku hadla luuqada Umbundu) ineey bulshada ka yihiin 37%, qoomiyada Ambundu (oo ku hadla luuqada Kimbundu) waa 25% bulshada wadanka, halka qoomiyada Bakongo la dhaho eey 13% ka yihiin bulshada wadanka Angola. Inta soo hadhay oo ah 32% waa dadka laga tirada badan yahay (waxaana ka mid ah qoomiyadahaasi Chokwe, Ovambo, iyo Mbunda). Diinta. Inta u badan shacabka wadanka Angola waxay aaminsan yihiin diinta Kiristaanka. Botswana. Botswana waa dal aan bad laheyn oo ku yaala Qaarada Afrika Qeybteeda Koofureed. Dadka u dhashay Botswana waxaa lagu magacaabaa "Botswana", Dalkaan waxaa gumeystay Ingiriiska waxeyna Xornimadeeda qaadatay 30 September 1966. waxey xaduud la leedahay Koonfur Afrika dhinaca koofur iyo Koofur bari, Namibie dhinaca Galbeed iyo Waqooyigaba, Zimbabawe dhinaca Waqooyibari, iyadoo meel yar kal kulanta Saambiya. Gobolada. Provinces of Botswana Juqraafi. Kalahari Desert Burkina Faso. Burkina Faso waa wadan ku yaal Galbeedka Afrika, waxaa ku hareeraysan lix wadan oo kala ah Maali oo woqooyi ka ah, nayjar oo bari ka xigta, Benin koofur bari, Togo iyo Gaana koonfur, iyo ivory coast oo koonfur galbeed, waxay ka mid tahay wadamada dhaca saxaraha wayn ee Afrika, caasimada wadanka waa Ouagadougou, 2014 tirikoobkii la sameeyay waxaa lagu qiyaasaa 17.3 milyan oo qof, baaxada wadanku waa  274,200 km2 Burkina Faso (UK: / bɜːrˌkiːnə fæsoʊ /, US: / fɑːsoʊ / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); [7] Faransiis: [buʁkina faso]) waa waddan baddan oo ku yaal Galbeedka Afrika. Waxay ka kooban tahay agagaarka qiyaastii 274,200 oo kiilomitir oo isku-wareeg ah (105,900 sq mi) waxaana ku wareegsan lix wadan: Mali ilaa waqooyiga; Niger ilaa bari; Benin ilaa koonfur; Togo iyo Ghana ilaa koonfurta; iyo Ivory Coast ilaa koonfur galbeed. Caasimadiisa waa Ouagadougou. Sanadkii 2017, dadkeeda waxaa lagu qiyaasey in ka badan 20 milyan. [2] Burkina Faso waa dal Faransiis ah, oo Faransiis ah luqadda rasmiga ah ee dawladda iyo ganacsiga. Horaantii loo yaqaanay Jamhuuriyadda Upper Volta (1958-1984), waddanka waxaa lagu magacaabay "Burkina Faso" 4tii Agoosto 1984, ka dibna Madaxweynaha Thomas Sankara. Muwaadiniinteeda waxaa loo yaqaan 'Burkinabé' (b. Qaybta waqooyi-galbeed ee maanta ee Burkina Faso waxaa ku yaalley dadkii ugaadhsiga ahaa ee ka yimid 14000 BC ilaa 5000 BC. Laga soo bilaabo 3aad ilaa qarnigii 13aad, dhaqan dhaqameedka Daarta Bura wuxuu ku sugnaa dhulka xaadirka ah ee koonfur bari Burkina Faso iyo koonfur galbeedka Niger. Kooxaha jinsiyadaha kala duwan ee Burkina Faso, sida Mossi, Fula iyo Dyula, waxay yimaadeen mawjado isdaba jooga inta u dhaxaysa qarniyadii 8aad iyo 15aad. Laga soo bilaabo qarnigii 11aad, dadka Mossi waxay aasaaseen boqortooyooyin kala duwan. 1890-kii, intii lagu gudajiray Dhaqaalaha Yurub ee Afrika, dhulkii Burkina Faso waxaa ku soo duulay Faransiis, koontoroolkii gumeysiga waxaa la aasaasay ka dib dagaalkii u dhaxeeyay 1896 ilaa 1904. Goobtaas waxaa lagu sameeyey Faransiiska Galbeedka Africa 1904, Gobollada Faransiiska ee Upper Volta ayaa la aasaasay 1dii Maarso 1919. Goobta waxaa loo magacaabay meesha ay ku taala koorsooyinka sare ee Waddanka Volta (Black, Red iyo White Volta). Jamhuuriyadda Upper Volta ayaa la dhisay 11kii Disembar 1958 iyada oo loo doortay guddi isku-xukun ah oo dhexmara Jaaliyadda Faransiiska, 5-Agoosto 1960-kii waxay heleen xorriyad buuxda, iyadoo Maurice Yaméogo yahay madaxweyne. Ka dib markii ay ka soo horjeedeen ardayda iyo ururada shaqaale, Yaméogo waxaa laga saaray 1966kii oo kufsi ah, oo ay hogaaminaysay Sangoulé Lamizana, kaasoo noqday madaxweyne. Xukunkiisu wuxuu la mid yahay abaaraha iyo macaluusha, iyo dhibaatooyinka ka soo haya ururada dhaqaalaha ee awoodda leh ee waddanku ka soo jeeday 1980-kii, oo uu hogaaminayey Saye Zerbo. Isagoo ka hadlaaya iska caabbinta ururada shaqaalaha mar labaad, xukuumadda Zerbo ayaa la afgembiyay sanadkii 1982-kii, oo ay hogaaminaysay Jean-Baptiste Ouédraogo. dhaqaalaha wadanka ayaa ku tiirsan wax soo saarka beeraha, wuxuu soo saaraa suufka, digirta, galleyda, dhinaca xoolaha lo'da iyoa ariga, Gaana. Taariikhda iyo meesha uu ka soo jeedo magaca Gaana. jamhuuriyadda Gaana waa wadan ku yaal Afrikada Galbeed Caasimaddiisu waa Magaaladda Akra,Bedkiisu waa 238.540km2 Dadkiisana waxaa lagu qiyaasay 27.043.093 (qiyaastii 102 qof halkii km2)waxay xuduud la leedahay galbeed Costa d'Avorio,waqooyi Burkina Faso,koonfur gacanka Guinea,Dhulkii loo ya qiinay xeebtii dahabiga wuxuu xurnimada ka qaatay Boqortooyadii Ingiriiska sanadkii 1957 wuxuuna noqday wadankii ugu horreeyay ee saxaraha ka hooseeya,ee xornima qaata. gaana waxa uu xornimada siisay somalia kadib ciidan uu usoo diray ciidan military ah ooxoogan. Maali. Mali() waa wadan kamida wadamada kuyaala galbeedeka Afrika xuduudaha maali waa sidan dhanka waqooyi waxa kaga aadan wadanka Aljeeriya barigana waxa kaxiga wadanka Nayjar. dhanka koonfurta waxa kaxiga wadamada. Burkina Faso iyo Xeebta Foolmaroodi waxa kale oo dhanka galbeed ay maali xuduudo kala wadaagtaa wadamada. Sinigaal iyo mauritania. badka ay maali ku fadhido waxa lagu qiyaasaa, 1,240,000km².tirada dadka kunooli qiyaastii waa, 14.5 milyan oo qof caasimaduna waa magaalda Bamako. waxa ay maali ka koobantahay sideed gobol oo waawayn xuduudeeda waqooyi waxa ay soogaadhaa badhtamaha Saxaarawayn. laakiin dhanka waqooyi oo ah halka dadka ugubadani ay kunoolyihiin waxa mara wabiga Wabiga Nijer dhaqaalaha ugubadan ee wadankuna waa beeraha iyo xoolaha. waxa kale oo maali laga hela waxyaabo dabiiciya sida dahabka yuraaniyoomka iyo xadiidka. farnsiisku waxa uu maali qabsaday dabayaaqadii qarnigii sagaal iyo tobnaad. Namibiya. Namibia (/ nəmɪbiə / (ku dhawaad ​​codka maqalkiisa), / næ - /), [17] [18] si rasmi ah Jamhuuriyada Namibia (Jarmal: ku saabsan codkan Republik Namibia (caawimo); afrikaanka: Republiek van Namibië), waa waddan koonfurta Afrika oo xudduuda galbeedku yahay Atlantic Ocean. Waxay u dhaxeysaa xudduudaha dhulka leh Zambia iyo Angola oo waqooyiga, Botswana oo ah bariga iyo koonfur Afrika ilaa koonfurta iyo bariga. Inkastoo aysan xuduud u lahayn Zimbabwe, wax ka yar 200 mitir oo ah webiga Zambezi (dhab ahaantii baaxad weyn oo Botswana ah si ay u gaarto xudduudaha Botswana / Zambia) ayaa kala tagta labada dal. Namibia waxay xornimadeeda ka heshay Koonfur Afrika 21-kii Maarso 1990-kii, ka dib Dagaalkii Namibiyaanka ee Madax-bannaanida. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Windhoek, waana waddan ka tirsan Qaramada Midoobay (UN), Bulshada Horumarinta Koonfurta Afrika (SADC), Midowga Afrika (AU), iyo Commonwealth Nations. Namibia, waddanka ugu qaalisan ee ku yaala Afrika ee ka hooseeya Saharaha [19], wuxuu degenaa tan iyo wakhtiyadii hore by dadweynaha San, Damara iyo Nama. Tan iyo qarnigii 14aad, dadka soo galey Bantu waxay yimaadeen qeyb ka mid ah Bantu. Tan iyo markaas ka dib kooxaha Bantu wadar ahaan, oo mid ka mid ah loo yaqaano dadka Ovambo, ayaa hareeyay dadweynaha dalka tan iyo dabayaaqadii qarnigii 19aad, waxay soo saareen aqlabiyad. Namibiya waa wadan ku yaalo koonfurta hoose ee qaarada Afrika. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Angola, Botswana, Saambiya iyo Koonfur Afrika.Magaalo madaxda wadankaan waa Windhoek Gauteng Gobol. Gauteng Province, Koonfur Afrika. Limpopo Province. Limpopo Province, Koonfur Afrika. KwaZulu-Natal Province. KwaZulu-Natal waa gobol ku yaalo dalka Koonfur Afrika.Gobolkaan waxaa la abaabulay 1994ti. Caasimada gobolka waa Pietermaritzburg. Gobolkaan waxaa looga hadlaa Af-Zulu Eastern Cape Province. Eastern Cape Province, Koonfur Afrika. Western Cape Province. Western Cape Province, Koonfur Afrika. Northern Cape Province. Northern Cape Province, Koonfur Afrika. Mpumalanga Province. Mpumalanga Province, Koonfur Afrika. Free State Province. Free State Province, Koonfur Afrika. North West Province. North West Province, Koonfur Afrika. Charles De Gaulle. Charles De Gaulle (Lille 22 Nofeembar 1890 - Colombey-les-Deux-Églises 9 Nofeembar 1970), madaxweyne Faransiiska (1958-1969). Nayjar. Niger, oo sidoo kale loo yaqaano Niger ayaa [10] [11] [/] [11] waa waddan aan wali lahayn dhul galbeedka Afrika oo loo yaqaano River Niger. Niger waxaa u dhaxeeya Liibiya waqooyi-bari, Chad oo bariga, Nigeria iyo Benin koonfur, Burkina Faso iyo Mali galbeedka, iyo Aljeeriya galbeed. Niger waxay ku dabooshaa aag gaaraya 1,270,000 km2 (490,000 sq mi), taas oo ka dhigaysa waddanka ugu weyn ee galbeedka Afrika. In ka badan 80% dhulkeeda waxay ku taala xeebta Sahara. Dadka ugu badan ee Muslimiintu ku nool yihiin 21 milyan oo qof [14] ayaa ah kuwa ugu badan ee ku yaal koonfurta iyo galbeedka dalka. Magaalada caasimadda waa jameyl, oo ku taalla geeska koonfur galbeed ee Niger. Niger waa dal soo koraya, oo si joogto ah ugu tiirsan hoosta hoose ee Index of Human Development Index (HDI); waxaa lagu magacaabay 187th 188 dal sannadka 2015. [8] Inta badan qaybaha aan degaanka ahayn ee dalka ayaa halis ugu jira abaaro goos-goosad ah iyo dhul-beereed. Dhaqaalaha ayaa xoogga saaraya haqab-beelka, iyada oo qaar ka mid ah beeraha dhoofinta ee koonfurta bateen, iyo dhoofinta alaabta ceeriin, gaar ahaan macdanta yuraaniyaanka. Niger waxa ay wajahayaa caqabado adag oo ku aaddan horumarkooda sababtoo ah mowqifkeeda, dhul-beereedka, beeraha aan baaxad laheyn, sicirka bacriminta sare ee aan laheyn dhalashada xakamaynta, iyo natiijada ka dhalatay, [15] heerka tacliinta saboolka ah iyo saboolka dadkeeda, daryeelka caafimaadka oo liita, iyo deggaanka deegaanka. Nayjar waa wadanka ku yaalo qaarada Afrika Sinigaal. Sinigaal (Af-Faransiis le Sénégal‏) waa wadan kuyaala galbeedka qaarada Afrika si rasmiyana waxa loogu magacaabaa ("République du Sénégal") wadankani magaca waxa uu kahelay wabiga lagu magacaabo Sinigaal ee hareeraha kamara Sinigaal waxa ay xad kuleedahay Badwaynta Atlaantiga waxa ay xuduudo la leedahay wadama Mauritania Gambiya iyo wadanka Guinea waxa kale oo ay xuduud la leedahay wadanka Mali wadankan waxa horay u gumaysan jiray wadanka Faransiiska Sinigaal waxay masaaxo ahaan ku fadhidaa dhul lagu qiyaasay 197,000 oo isku wareeg ah dadka kunooli waxa ay gaadhayaan 13.7 milyan oo qof Dakar waa caasimada Sinigaal waxa ay kutaalaa dhanka Galbeed ee wadanka waxa ay sadex boqol oo klm u jirtaa xeebaha Badweynta Atlaantik magaalada Dakar waxa ay noqotay caasimada Sinigaal sanadii 1960.kadib madaxbanaanida. taariikh. Islaamku waxa uu Sinigaal galy qarnigii 11aad waxa islamka wadanka Sinigaal soogaadhsiiyay qabiilada looyaqaanosanaahija oo kudhaqan galbeedka Afrika gaar ahaan Mauritania magaca Sinigaal waxaa lagasoo qaatay luqada walaf ee sida aadka ah loogaga hadlo wadamo badan oo kamida galbeedka Afrika waxeeey xurnimada qaadatay 20-07-1960 waxaa gumeesan jiray wadanka faransiiska wuuxuu bilowday gumaytaha faransiiska dagaalo badan kadib 1922 sinigaal waa wadan faqiir ah Jad. Jad waa wadan oo kuyaala qaarada afrika, waxaa bari ka xiga suudaan woqooyi liibiya, galbeed niger iyo nigeria, koonfur cameron iyo central africa, waxaa koonfur galbeed ka saaran laakta tchad. caasimada wadanka waa ndjamena, 1.284,000 kilomitir kilomitir (496,000 sq mi), [2] Chad waa waddanka 22aad ee ugu weyn dunida. Wax yar ayey ka yar tahay Peru oo waxoogaa ka badan tan Koonfur Afrika ah [40] [41] Chad wuxuu ku yaallaa waqooyiga dhexe ee Afrika, oo u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya dhulalka 7 ° iyo 24 ° N, iyo 13 ° iyo 24 ° E. [42] Sawiradan astronaut ayaa ka muuqda mid ka mid ah tobankii ugu badnaa oo ah harooyin biyo ah oo badan oo ku yaala xeebta Ounianga ee ku yaala wadnaha xeebta Sahara ee waqooyiga bari ee Chad. Chad waxa uu ku xiran yahay Waqooyiga Liibiya, oo ah bariga Sudan, oo galbeed ka soo jeeda Niger, Nigeria iyo Cameroon, iyo koonfurta dalka Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika. Caasimadda waddanku waa 1,060 kilomitir (660 mi) oo ka soo jeeda dekedda ugu dhow, Douala, Cameroon. [43] Sababtoo ah masaafadaas oo ka timid badda iyo cimilada ugu badan ee cawska, dalka Chad waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa "Dhimashada wadnaha Africa". [44] Qaab-dhismeedka jirka ee ugu weyn waa wabiyaal ballaaran oo ku yaal waqooyiga iyo bariga ee xeebaha Ennedi Plateau iyo Mountain Tibs, oo ay ka mid yihiin Emi Koussi, Volcano aan wali lahayn oo gaadhaya 3,414 mitir (11,201 ft) oo ka sarreysa heerka badda. Lake Chad, ka dib markii waddanku magaciisa la yidhaahdo (oo magaciisa laga soo qaado magaca kanuri ee "harada"), waa hadhaayada haro weyn oo haysa 330,000 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (130,000 sq m) oo ka mid ah Chad Basin 7,000 oo sano ka hor. [42] Inkasta oo qarnigii 21-aad uu daboolo 17,806 kilomitir oo isku-wareeg ah oo kaliya (6,875 sq m), goobteeduna waxay ku xiran tahay isbeddellada xilliyeed ee cimilada, [46] harada waa qoyaanka labaad ee Afrika ugu weyn [47] Togo. 'Dalka jamhuuriyada Togo. Dalka Togo waxa uu kamid yahay wadamada qaarada Afrika gaar ahaan kuwa ku yaala dhinaca galbeed ee kusii jeeda badwaynta Atlantiga. Dalka Togo wadamada xuduudaha la wadaaga waxa kamid ah Benin iyo Ghana, dhinaca koonfureedna waxa kaga taxan bada Atlantiga. Caasamida dalka waxa layidhaa Lome, waxana ay ku talaa xeebta koonfureed. Bedka: Bedka dhulka dalka Togo waxa lagu qiyaasaa 21,924.81, oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 56,785.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Baaxada dhulka uu ku fadhiyo dalka Togo waxa lagu qiyaasaa ku dhawaad bobolka (Virginia) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan dalka Togo waxa ay kor u dhaafaan 6-milyan oo ruux. Waan tirakoobkii la sameeyay sanadkii 2010-kii. Inkasta oo dalka ay ka jiraan cuduro dilaa ah oo hoos u dhigi kara korodhka dadka reer Togo hadana saadaasha dadka ee sanadka 2050-ka waxa lagu qiyaasay in gaadhi doonto in kabadan Afka. Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa kamid ah Faransiiska, Ewe iyo Mina gaar ahaan labadan luuqadoo ee danbe waxa lagaga hadlaa dhinaca koofureed ee dalka. Waxa kale oo jira luuqadaha Kabye iyo Dagomba oo ay ku hadlaan badiba dadka ku dhaqan dhinaca waqooyi. Aqoonta: Dadka aqoonta leh ee reer Togo waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 51.7% kaid ah tirada guud ee dadka ku dhaqan jamhuuriyada Togo. Diinta. Diimaha ay kala haystaan dadka ku dhaqan dalka Togo waxa ugu mugwayn oo shacabka ugu badani ay aaminsanyihiin diimaha kasoo jeeda dhaqnka dadkii hore waxana haysta dad gaadhaya boqolkiiba 59%, diinta Kiristanka, waxa haysta dad lagu qiyaaso boqolkiiba 29%, diinta Islaamkana, waxa aaminsan oo Muslimiin ah boqolkiiba 12%. Cimriga: Celceliska cimriga dadka reer Togo Raggu waxay jiraan 52-sano, dumarkuna waxa ay gaadhaan 56-sano. Dawlada: Qaabka ay ku shaqayso Dawladda dalka Togo waa nidaamka caalamiga ah ee jamhuuga iyo habka xisbiyahda badan (Government Type republic under transition to multiparty democratic rule). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa layidhaa Communaute Financiere Africaine franc waxana magaceeda loo qoraa (CFAF). Warshadaha: Warshadaha dalka Togo waxa lagu farsameeyaa alaab ay kamid yihiin Sibidhka, Dunta, Sharaabka iyo waxayaabo lamid ah. Beeraha. Beeraha dalka waxa kabaxa oo laga beera dalagyo ay kamid yihiin Galayda, Coffeega, Cudbiga, Cassavanaha, Digirta, Bariiska iyo Hadhuudhka. Sidoo kale dadka reer Togo waxa ay aad ula soo baxaan khayraadka badan oo uu ugu horeeyo kaluunku. Dhulka la isticmaalo ee dalka waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 38% kamid ah cabirka guud ee dalka Togo. Khayraadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka waxa kamid ah macdanaha ay kamid yihiin phosphates, limestone iyo marble. Jili. Chili ama Jamhuuriyadda Chili. waa wadan ku yaala xeebaha Badweynta Baasifik ee Koonfur Ameerika. waxa ay jili kamid ahayd boqortooyadii Inka waxa ay kamidtahay dawladaha koonfurta maraykanka. dadka kunoli waxa ay isugu jiraan dad kahadhay gumaystihii isbayn iyo dadka asl haan meesh adagan wadanka jili waxa kunool dad gaadhaya ilaa 12 malya oo qof waxa ay jili fidsantahay masaafo gaadhaysa ilaa (756,626) klm oo isku wareega caasimada jili waa magaalada santiyaago Deegaan ahaan. Wxa ay kutaalaa galbeedka koonfur ameerika xeebaha jili waxa ay ku fidsanyihiin, Badweynta Baasifik waxa ay xuduudo la wadaagtaa wadama Peru oo waqoyi kaga taala iyo wadanka Boliifia oo kaxiga dhanka waqooyi bari iyo wadeanka Arjantiina oo dhanka bari kaxiga Dhulka. Dhulka wadanka jili waa dhul dherer ah oo dhereren oo aan lahayn balac aad u wayn laakin leh dherer aad u dheer waxa kaly oo uu wadanka jili leeyahy buuro aad ubadan waxa kamida buuaha jili kuyaala buuraha andees Dadka. Dadka asl ka ahi waa dadka hindida ameerika kadib markii ay isbayn halkaas qabsatay waxa isdhexgalay dadkii horay u daganaa halkaas iyo gumaystihii Nidaamka siyaasadeed. Wadanka jili waxa uu madaxbanaanidiisa qaatay sandii 1818 waxa ay heleen xukuumadii ugu horaysay ee dumuquraadi ah sanadii 1865 dastuurkii ugu horeeyay waxa la sameeyay sanadii 1925 Kolombiya. Kolombiya (República de Colombia) Waa jamhuuriyad kutaala, Ameerikada koonfureed.Dahnka waqooyi waxay xuduud kala wadaagtaa,Badda Karabiya.dhanka bari waxa kaga aadan wadamada Fanansuwela.iyo Barasiil dhanka koonfureedna waxa kaga beegan wadamada Peru iyo Ikwadoor galbeedkana Banama iyo Badweynta Baasifik. caasimad waxa u ah Bogota Magaca Kolombiya. Magaca kolonbiya waxa uu kasoojeedaa magicii ninkii helay Ameerika Kristoffer Kolombus Dadka kunool. dadka kunool kolonbiya &58 waa dadka looyaqaano Mestiso oo ah dad iska dhal ah oo ay iska dhaleen dadkii asal ahaan kolonbiya daganaan jiray ee hindida ahaa iyo gumaystihii Isbayn.waxa kale oo kunool dad Afrikaan ah iyo dad iyana carab ah. Kolonbiya waxa kunool dad gaadhaya. ilaa 11435,393,0350 Luqadaha. Dadka kolonbiya. Badankoodu waxa aykuhadlaan luqada Af-ka isbayn.waana luqada rasmiga h ee wadanka aad iyo aadna waa loo ilaaliyaa.Luqadahii dadkii loogutagay Kolonbiya ee hindida haa dhamaantood way lumeen oo waydabar go'een. Dhaqaalaha. Dahqaalaha wadanka Kolonbiya waxa uu kutiirasanyahay beeraha iyo wixii kasoogo'a beeruhu waa shaqada rasmiga ah ee ayqabtaan dadka salka ah maba dadka sal haan lahaanjiray wadanka Kolonbiya. waxa labeeraa dhulka wadanka Kolonbiya %4 kaliya.Kolonbiya waa wadanka labaad ee ugusoo saarka badan Bunka waxyaabaha kale ee uu wadanka Kolonbiya soosaaro waxa kamida Muuska Bariiska, iyo Cudbiga. Peru. Peru waa waddan dimoqraadi ah oo u qaybsan 25 gobol. Waxaa lagu sifeeyay sida suuqa soo koraya [9] oo leh heerka sare ee horumarinta aadanaha [10] iyo heer dhexdhexaad ah dhexdhexaad ah [11] oo leh saboolnimo sababa 19 boqolkiiba. [12] Waa mid ka mid ah dhaqaalaha ugu caansan gobollada oo leh celcelis koror ah oo ah 5.9% [12] waxana uu leeyahay mid ka mid ah heerka ugu sarreeya ee warshadaha adduunka ee celceliska 9.6%. [13] Hawlaha dhaqaalaha ee ugu weyn waxaa ka mid ah macdanta, wax soo saarka, beeraha iyo kalluumeysiga; oo ay weheliyaan qaybo kale oo sii kordhaya sida isgaarsiinta iyo biyotechnology. [14] Waddanku wuxuu ka kooban yahay qayb ka mid ah Pacific Pacific Pumas, oo ah koox siyaasadeed iyo dhaqaale oo wadamada ka mid ah wadamada ku yaala Latin America ee Pacific Pacific kuwaas oo wadaagaya isbeddellada guud ee kobaca wanaagsan, aasaaska dhaqaalaha ee xasillooni-darrada, maamul-wanaajin iyo furfurnaan ku-socoshada caalamka. Peru waxay ku tiirsan tahay xorriyadda bulshada [15] waxana ay leedahay heerka saddexaad ee ugu hooseeya ee dilalka Koonfurta Ameerika; waa xubin firfircoon oo ka mid ah Iskaashiga Dhaqaalaha ee Asia-Pacific, Isbahaysiga Hawlaha Baasifigga, Iskaashiga Dib-u-dejinta iyo Iskaashiga Caalamka; waxaana loo tixgeliyaa awood dhexe. Peru waxay leedahay dad badan oo isku dhafan oo ka badan 31 milyan, oo ay ku jiraan Amerindians, Yurubiyaanka, Afrikaan iyo Asians. Luuqada ugu weyn ee lagu hadlo waa Isbaanish, inkastoo tiro badan oo Peruvians ah ay ku hadlaan Quechua, Aymara ama luuqado kale oo afka hooyo ah. Tani waxay isku dhafan tahay dhaqanka dhaqameed waxay keentay kala duwanaansho kala duwan oo ay ka mid yihiin farshaxanka, cunnada, suugaanta, suugaanta iyo muusikada. Peru ama jamhuuriyada peru waa wadan ku yaalo galbeedka koonfur Ameerika. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Ikwadoor, Kolombiya, baraasiil, Boliifiya iyo Chili President: Pedro Pablo Kuczynski (2016-2021)Prime Minister: Mercedes Aráoz. Uruguay. Uruguay waa wadan oo ku yaalo koonfurta ameerika. wadankaan waxoo xuduud la leeyay Baraasiil iyo Arjantiina. Wadanka waxaa degan dad gaaraayo ilaa 3.4 miliyan oo qof. Jamhuuriyadda Uruguay (Isbaanish: República Oriental del Uruguay), waa gobol madaxbannaan oo ku yaal gobolka koonfur bari ee Koonfurta Ameerika. Waxay u dhawdahay Argentina oo ku taal galbeedka iyo Brazil oo ah waqooyiga iyo bari, iyada oo Río de la Plata (Wabiga Silver) koonfureed iyo Badweynta Atlantic ee koonfur-bari. Uruguay waxay hoy u tahay qiyaastii 3.44 milyan qof, [2] oo ka mid ah 1.8 milyan oo qof oo ku nool caasimadda caasimaddeeda iyo magaalada ugu weyn, Montevideo. Qaybta qiyaastii 176,000 kilomitir oo isku wareeg ah (68,000 sq m), Uruguay waa juquraafi ahaan waddanka labaad ee ugu yar South America, [8] Suriname. Uruguay waxaay degganayd dadka reer Charrúa ilaa qiyaastii 4,000 oo sano [9] ka hor inta uusan Bortuqiisku bilaabmin Colonia del Sacramento 1680; Uruguay waxaa lagu qabtey Yurubiyaanka marka loo eego dalalka deriska ah. Montevideo waxaa loo asaasay xarun milatari oo ay ku leedahay Spanish-ka markii qarnigii 18aad, taas oo muujinaysa sheegashada tartanka ee gobolka. Uruguay ayaa ku guuleysatay xoriyaddii 1811 iyo 1828, ka dib markii ay hal dhinac ka socdeen Spain, Portugal, iyo Argentina iyo Brazil. Waxay ahayd mid ku salaysan saameyn shisheeye iyo faragelinta qarnigii 19-aad, iyada oo ciidanku uu ciyaarayo door siyaasadeed oo soo noqnoqonaya, oo ku dhammaaday 1973 afduubkii, kaas oo sameeyay aasaaskii kaligii taliyihii madaniga ahaa. Xukuumadda millatariga waxay ku silcisay dhinaca bidixda, bulshada rayidka ah, iyo kuwa ka soo horjeeda siyaasadda, taasoo keentay dhimasho dhowr iyo tiro badan oo jirdil ah oo ay geystaan ​​ciidamada; Ciidanku wuxuu awoodda u saaray xukuumad rayid ah 1985-kii. Uruguay maanta waa jimciyad dimoqraadi ah, iyada oo madaxweyne ah oo ka shaqeeya labada madax ee dawladda iyo madaxa dawladda. Taariikh. Uruguay waxaa soo gumeestay gumeestihii spanishka, ilaa 1821, wadanka waxoo xornimadiisa helay 1828. magaca uruguay waxoo ka imaaday wabi dhaxmaro wadankaas. madaxwaynaha uruguay waa pepe mujica waana nin aan dadka iska waynayn oo aan lahay waardiye Siyaasiinta. hogaamiyaha wadanka waa (Tabaré Vázquez Rosas) oo madaxweyne ah, waxaa la doortay 2004. Fanansuwela. Waxa uu ku yaalaa wadankani ameerikada waqooyi. Caasimadiisu waa karaakaas. Waxa hada kataliya madaxwayne Hugo Chavez Ikwadoor. Equateur waa wadan ku yaalo Koonfur Ameerika dhinaca Badweynta Baasifik. Ecuador (Isbaanishaani waxay dhageystaan ​​codadkaan) EK-wy-dor, Isbaanish: [Ikwadur], si rasmi ah Jamhuuriyadda Ecuador (Isbaanish: República del Ecuador, oo macnaheedu yahay "Jamhuuriyadda Isku-dheellitirka "Quechua: Ikwadur Ripuwlika), waa Jamhuuriyad dimoqraadi ah oo ku taal Waqooyiga Ameerika ee waqooyiga Ameerika, oo xuduud u leh Colombia oo ku taal woqooyiga, Peru oo ku taal bariga iyo koonfurta, iyo Badweynta Badda ee Galbeedka. Ecuador sidoo kale waxaa ka mid ah Galápagos Islands Pacific, qiyaastii 1000 kilomitir (620 mi) galbeed ee dhulgariirka. Magaalada caasimadda waa Quito, halka magaalada ugu weyn waa Guayaquil. Hadda waxa Ecuador u joogay qolal kala duwan oo Amerindian ah oo si tartiib ah loogu dhex galay Boqortooyada Inca inta lagu jiray qarnigii 15aad. Xuduudaha ayaa Spain ka qarxiyay qarnigii 16aad, iyadoo xor ka aheyd 1820-kii oo ka mid ahayd Gran Colombia, taas oo ka soo baxday dawlad madax banaan 1830-kii. Dhaqan ahaan labada boqortooyadu waxay ka muuqataa dadka reer Ekwador ee dadyowga kala duwan, iyada oo inta badan 16.4 malyan oo qof oo ah qowmiyado, oo ay ku xigto tiro yar oo ka mid ah dadka laga tirada badan yahay ee Yurub, Amerindian, iyo Afrikaanka. Isbaanishku waa luqadda rasmiga ah waxayna ku hadlaan dadka intiisa badan, inkastoo 13 luuqadaha Amerindian lagu aqoonsado, oo ay ku jiraan Quichua iyo Shuar. Ecuador waa dal dhexdhexaad ah, oo leh dhaqaale horumarineed oo aad ugu tiirsan badeecadaha, sida shidaalka iyo waxyaabaha beeraha. Waxaa lagu maamulaa Jamhuuriyad madaxbanaan. Mid ka mid ah 17ka dal ee dunida oo adduunka ah, [11] [12] Ecuador waxay martigalisaa dhirta iyo xayawaan badan, sida kuwa ku yaalla jasiiradaha Galápagos. Aqoonsiga hiddaha khayraadka ee gaarka ah, dastuurka cusub ee 2008 waa kan ugu horreeya aduunka si uu u aqoonsado Xuquuqda Dabeecadda, ama xuquuqda deegaanka. Paraguay. Baraguay ama jamhuuriyada Baraguay waa wadan kuyaalo Koonfur Ameerika oo wax bad ah laheen, waxoo u dhaxeeyaa wadamada Baraasiil,Boliifia iyo Arjantiina. Magaalo madaxda wadanka waa Asunción. wadankaan waxaa soo gumeestay isbanishka, waxaana looga hadlaa af-isbaanish iyo af-Guaraní.wadanka waxaa degan dad gaaraayo ilaa 6,349,000 oo qof. Paraguay (párəɡwaɪ / Spanish): [paɾaɣwaj]; Guarani: Paraguái, [paɾaɰwaj]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Paraguay (Isbanishka: República del Paraguay; Guarani: Tetã Paraguái), waa waddan baddan oo ku yaal bartamaha Ameerika by Argentina ee koonfurta iyo koonfur galbeed, Brazil ee bari iyo waqooyi-bari, iyo Bolivia ilaa galbeed. Paraguay waxay ku taal labada bangiyo ee Wabiga Paraguay, kaas oo dhex maraya bartamaha waddanka laga bilaabo waqooyiga ilaa koonfureed. Maaddaama uu ku yaalo bartamaha dhexe ee Koonfurta Ameerika, waxaa mararka qaarkood loo yaqaanaa Corazón de Sudamérica ("Heart of South America"). [8] Paraguay waa mid ka mid ah labada waddan ee aan debedda lahayn (kan kale waa Bolivia) oo ka baxsan Afro-Eurasia, waana kan ugu yar [9] dhul-gariirka ee Ameerika. Guaraniga asaliga ahi wuxuu ku noolaa bariga Paraguay ugu yaraan hal sano jir ka hor inta uusan Spanish soo gaarin qarnigii 16aad. Western Paraguay, Gran Chaco, waxaa degganaa reer guuraaga kuwaas oo dadka Guaycuru ay yihiin kuwa ugu caansan. Qarnigii 17aad, xafiisyada Jesuit waxay soo bandhigeen diinta kiristaanka iyo dhaqanka Isbaanishka. Paraguay wuxuu ahaa gumeysi ku taalla Boqortooyada Isbaanishka, oo leh xarumo magaalo iyo degaanno yar. Ka dib markii madax-bannaanida Spain laga soo bilaabo 1811, Paraguay waxaa xukuma dhowr qof oo kali-taliyayaal ah kuwaas oo guud ahaan fuliyay siyaasado xagjiriin iyo ilaaliye. Ka dib Dagaalkii Paraguay (1864-1870), waddanku wuxuu ka dhacay 60 illaa 70 boqolkiiba dadkiisa iyada oo loo marey dagaal iyo cudur, iyo qiyaastii 140,000 oo kiilomitir oo kiilomitir (54,000 sq m), rubuc ka mid ah dhulkeeda, Argentina iyo Brazil. Qarnigii 20aad, Paraguay wuxuu sii waday inuu sii adkeeyo guushii dowladaha awoodda badan leh, oo ku dhammaaday nidaamkii Alfredo Stroessner, oo hoggaamiyey kaligii taliska millatariga ee ugu da'da yaraa ee laga soo bilaabo 1954 illaa 1989-kii. Waxa uu ku dhexjiray afduub militari oo gudaha ah, doorashooyinka xisbiyada (iyo sharciyeynta xisbiyada xisbiyada) ayaa la abaabulay laguna qabtay markii ugu horeysay sannadkii 1993. Hal sano ka dib, Paraguay wuxuu ku biiray Argentina, Brazil iyo Uruguay si uu u helo Mercosur, oo ah iskaashi goboleed. Sidoo kale waa xubin asal ah oo ka mid ah Qaramada Midoobay, Ururka Dawladaha Mareykanka, Dhaqdhaqaaqa Aan Iska Jirin iyo Kooxda Lima. Ilaa 2016-ka, dadweynaha Paraguay ayaa lagu qiyaasey in ay ku dhowdahay 6.7 milyan, [10] intooda badanina waxay ku badan yihiin gobollada koonfureed ee dalka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Asunción, oo magaaladooda weyn ay ku dhawyihiin saddex meelood meel dadka Paraguay. Marka loo eego dalalka ugu badan Latin-ka, Paraguay luqadda iyo dhaqanka asaliga ah, Guaraní, ayaa weli ah mid aad u firfircoon. Tirakoob kasta, dadka degan waxay badanaa u aqoonsadaan inay yihiin mestizo, kuwaas oo ka tarjumaya sannad-guurada guurka ee kooxaha kala duwan. Guaraní waxaa loo aqoonsan yahay luqad rasmi ah oo ay weheliso Isbaanish, labada luuqadoodba si ballaaran ayaa looga hadlaa dalka. Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo). Axmed maxamed mxamuud(siilaanyo) wuxuu dhashay 1936 kii waa 78 jir ah waana madaxwaynaha jamhuuriyada Somaliland.Waxa kursiga madax tinimada loo doortay 26 bishii lixaad ee 2010 Taariikhdiisa oo kooban,. Axmed Maxamed Maxamuud “Siilaanyo" wuxuu ku dhashay tuulada Dheryalay oo ka tiran degmada Ballidhiig ee gobolka Togdheer. Waxbarashadiisii hoose wuxuu ku dhamaystay magaalada Shiikh. Waxbarashadii dugsiga sarena wuxuu ku qaatay dugsiga sare ee Camuud (Ah Jaamacada Camuud imika) ee magaalada Boorame. Markuu waxbarashadiisa dugsiga sare dhamaystay sannaddii 57kii Mr. Siilaanyo wuxuu u kicitimay dalka Ingriiska halkaasuu ka sii watay waxbarashadiisii sare. Sannadkii 1958kii-60kiina wuxuu magaalada London ee carriga Ingiriiska ku qaatay waxbarashadii diyaar garawga jaamacadda ee advanced level. Sannadkii 1960kii wuxuu waxbarashadiisii jaacamadeed ka bilaabay Jaamacadda Manchester ee dalka Ingiriiska waxaanu bartay cilmiga dhaqaalaha Sannadku markuu ahaa 1965kii wuxuu jaamacadda Manchester ku dhamaystay waxbarashadiisii jaamacadeed waxaanu ka qaatay ashahaada sare ee Masterka. Mr. Siilaanyo markuu dhamaystay waxbarashadiisa jaamacadeed wuxuu Kusoo noqday dalka si uu cilmigiisa uga faa’ideeyo dalkiisa iyo dadkiisaba. Waxaanu dalkii la odhan jiray Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Soomaaliya kasoo qabtay xilal kala duwan oo ay kamid yihiin wasiiro sida wasiirka dhaqaalaha. Taariikh nololeedkiisa. Axmed Maxamed Maxamuud oo ku magac dheer Siilaanyo wuxuu ku dhashay Degmada dheryaley ee gobolka Togdheer Waxbarashadiisii dugsiyada Hoose.Dhexe. ilaa dugsiga sare wuxuu ku dhammaystay Dugsiyadii Sheekh iyo Cammuud mudadii u dhaxeysay 1946kii ilaa iyo 1960kii. 1960kii ilaa iyo 1965kii wuxuu Axmed Siilaanyo ku jiray jaamicadda Magaalada Manchester ee dalka Britain, halkaasoo uu ku qaatay shahaadooyinka Bachelar degree iyo Master ee cilmiga dhaqaalaha. Intii u dhaxaysay 1965kii ilaa Oktoober 1969kii, wuxuu Axmed Siilaanyo ahaa sarkaal sare oo ka soo shaqeeyay Wasaaraddii maaliyada ee dawladdii Soomaaliya ee rayidka ahayd, isagoo gaadhay darejada Agaasime Guud. Markii militerigu taladii dalkii Soomaaliya afgambi kula wareegeen 21kii Oktoober 1969kii, waxaa Axmed Siilaanyo loo magacaabay Wasiirka Wasaaradda Qorsheynta. Muddo kadib waxaa laga dhigay Wasiirka Wasaaradda Ganacsiga iyo Guddoomiyaha Guddiga dhaqaalaha qaranka ilaa 1982kii oo uu ka goostay dawladdii kacaanka. 1982kii, oo uu Axmed Siilaanyo tegay London wuxuu markiiba ku biiray jabhaddii dhaqdhaqaaqa waddaniga soomaaliyeed ee SNM, isagoo noqday wakiilka xafiiskii SNM ee London. Muddadii u dhexeysay 1984 ilaa iyo 1990, wuxuu Axmed Siilaanyo ahaa guddoomiyaha ururka SNM. 18 May 1991kii shirweynihii Magaalada Burco ee beelaha Somaliland iyo ururkii SNM kaga dhawaaqeen goonni isutaaga Somaliland wuxuu Axmed Siilaanyo ka mid ahaa hogaamiyayaashii hormoodka ka ahaa nabadeynta iyo heshiisiinta beelaha Somaliland wada dega. Axmed siilaanyo wuxuu xubin ka noqday baarlamaanka Somaliland 1993kii ilaa 1997kii. 1997kii ilaa sannaddii 2000 dawladdii Somaliland ee Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal, wuxuu Axmed Siilaanyo ka soo qabtay jagooyinka wasiirka wasaaradda Maaliyadda iyo wasiirka wasaaradda Qorsheynta, isagoo markii danbe iskii isu casilay. Sannadkii 2002, wuxuu ku dhawaaqay Xisbiga Mucaaridka ee KULMIYE oo uu guddoomiyena ka noqday. Doorashadii Madaxtooyada Somaliland ee April 2003, tartankii Madaxweynaha waxaa Axmed Siilaanyo iyo ku xigeenkiisii Cabdiraxmaan Aw Cali Faarax lagaga helay 80 Cod, taasoo ay aqbaleen. Mar kale ayaa Xisbiga Mucaaridka ee KULMIYE, uu hadda u soo Sharraxay Axmed Siilaanyo tartanka doorashada madaxtooyada Somaliland ee 2010, isagoo madaxweyne ku xigeenna u sharaxan yahay xisbigiisa Cabdiraxmaan Cabdillaahi Ismaaciil, oo loo yaqaanno Zeylici. Axmed siilaanyo wuxuu leeyahay 5 caruur ahoo kala ah saddex wiil iyo laba gabdhood, oo ay u dhashay xaaskiisa Aamina-weris Sheekh Maxamed Jirdde. Shaqada iyo waayoaragnimada. 1965kii wuxuu xilal kala duwan kasoo qabtay Wasaaradda Qorshaynta ee dalkii la isku keen odhan jiray Somalia 1969kii-1973kii Mr. Siilaanyo wuxuu ahaa Wasiirka Qorshaynta 1973-1980 wuxuu ahaa guddoomiyaha guddida Dhaqaalaha,1980-1982kii wuxuu mar labaad noqday Wasiirka Ganacsiga ee dalkii Somalia. Axmed Silanyo Kamuu Mid hayn Asaasayaashi SNM ee Wuxuu Ku Biiray 1982 Mr. Siilaanyo oo kamid ahaa aasaasayaashii ururkii SNM ee ka socday Dhinaca gudaha Soomaaliya ee wakhtigaas, ka dib markuu u adkaysan waayey dhibaatadii iyo dibin daabadii Siyaad Barre ku hayey ummadda Somaliyeed gaar ahaana kuwa kasoo jeeda Somaliland, wuxuu sannadkii 1982kii go’aansday inuu dalka ka baxo oo ka qayb qaato halgankii dhinaca ka ahaa kaligii taliye Siyaad Barre si ummadda looga xoreeyo nidaamkii kali talisnimo. Isla intuu Mr. Siilaanyo joogay London wuxuu lecturer ka bixin jiray Jaamacado ku yaal Ingiriiska iyo Maraykanka, waxaanu u olalayn jiray qaddiyada xornimo u dirirka ee uu gadhwadeenka u ahaa ururkii SNM. Halgankii snm iyo dawrkii uu kaqaatayIsla markuu Mr. Siilaanyo dibadda u baxay wuxuu ku biiray halgankii dheeraa ee ummadda lagaga xoraynaayey taliskii Siyaad Barre waxaanu SNM kasoo qabtay xilal kala duwan.. Isla sannadihii 1982-1984 wuxuu noqday guddoomiyaha ururkii SNM ee laanta London. Wuxuu kaloo intuu London joogay u doodi jiray xuquuqda aadmiga ee ku tacadiyi jiray taliskii markaas talada hayey waxaanu la shaqayn jiray ururada xuquuqda aadmiga ee African Watch iyo Amnest International. == Mr. Siilaanyo oo ahaan jiray guddoomiyihii hore ee SNM 1984-1990 waxaa Lagu tilmaamaa inuu yahay guddoomiyii ugu wakhtiga dheeraa uguna fir fircoonaa ee soo qabta talada ururkii SNM. Intuu SNM ka madaxda ahaa wuxuu ururku guul balaadhan kasoo hooyey halgankii ballaadhnaa ee Shacbiga Somaliland ku qaadeen taliskii hore ee Siyaad Barre. Ururkii SNM oo lagu tilmaamo inuu sababay burburkii nidaamkii hore ee kali kataliska ahaa ee Siyaad Barre, ummadda reer Somaliland u horseeday inay mar labaad xorriyadooda lasoo noqdaan. Waxaana dadka qaarkii u arkaan in Mr. Siilaanyo laba daraale ninkii markaas ay iska soo horjeedeen ee Siyaasad Barre ku eryaday hadal iyo xirfad, dhinaca siyaasadda gudaha iyo dibadana uu albaab walba kasoo xidhay. Doorarkii uu kaqaatay dhismaha qaranka iyo nabadaynta somaliland. Mr. Siilaanyo markii dalka la xoreeyey 91kii kama fadhiisan siyaasadda waxaana uu ka qayb galay dibudhiskii iyo horumarkii dalka. Sannadihii 93-97kii wuxuu ahaa mudane ka tirsan golaha wakiiladda, taasoo ku lahaa haybad iyo wax kaqabad laguna bartay daacadnimo iyo toosinta talada dalka. Mr. Siilaanyo oo lagu tilmaamo inuu yahay shakhsiyaadkii tirada tiradaa yaraa ee ka danbeeyey deganaanshana iyo xasiloonida Somaliland, waxaana loo arkaa inuu dhawr jeer Somaliland ka badbaadiyey dhibaato kusoo fool leh. Ugu horrayn sannadkii 1990kii markii dalka la xoreeyey wuxuu u tafa xaytay nadadaynta iyo xasiloonida Somaliland waxaanu guddoomiye u ahaa guddidii la odhan jiray Forum for Peace oo lagu tilmaamo inay yihiin kuwii ka danbeeyey nabadgelyada iyo xasiloonida ka hana qaadaySomaliland. Mr. Siilaanyo wuxuu ka mid ahaa madaxdii sare ee SNM ee taga gobolada Awdal, Sanaag, iyo Sool isagoo u olalaynaaya nabadgelyada iyo xasiloonida Maandeeq. Mr. Siilaanyo wuxuu kamid ahaa madaxdii hoggaaminaayey shirarkii bilawgii 91kii ka dhacay magaalooyinka Berbera iyo Burco laysugu hawaynaayey beelaha reer Somaliland ee walaalaha ee uu iska horkeenay nidaamkii hore ee Siyaad Barre. Sannadihii 1993kiina wuxuu qayb libaax ka qaatay isu soo dhawaanshaha beelahii taageersanaa SNM oo xilligaas qaarkood xurgufi dhex martay. Sidoo kalena wuxuu ka shaqeeyey sannadihii 94-96kii dibuheshiisiintii iyo soo afjaradii colaaddii sokeeye ee beelaha Somaliland ee soo wada galay halgankii SNM. Mr. Siilaanyo wuxuu hormuud ka ahaa shirkii Caynaan ee lagu qabtay magaalada Caynaba, shirkaas oo bud dhig u ahaa soo afjaradii khilaafkii siyaasadeed ee dhex maray beelaha Somaliland. Waxaanu door fiican ka ciyaaray shirarkii ka dhacay sannadkii 96kii Durruqsi iyo Beer. Sannadii 1997 markii Cigaal dib loosoo doortay wuxuu kamid ahaa golaha wasiirada waxaana uu soo qabtay xilalka Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda iyo Qorshaynta. Wakhtigii uu hayey Wasaaradda Maaliyadda oo u leehay waayo aragnimo badan waxaa uu sugay oo caadi ka dhigay shilling Somaliland oo uu ku jiray qiimo dhac badani, waxaa kaloo uu wasaaradaha iyo hay’adaha dawladda u dejiyey qorshe miisaaman oo ay ku hawl galaan. Mr. Siilaanyo intuu hayey Wasaaradda Qorshaynta ee Somaliland wuxuu sameeyey talooyin balaadhan oo wax ku oola waxaanu sameeyey qaab iyo nidaam ay ku shaqeeyaan dawladda dhexe iyo ururada caawimada baxsha ee waddanka joogaa, waxaana hirgalay mashaariic intuu ahaa isuduwaha hay’adaha caawimada baxsha. Waxaana jirtay in is casiladiiisii aanay ku farxin ururada samafalku oo arkaayey inuu yahay siyaasi sare oo aragti dheer oo lala shaqayn karo, waxaa kaloo iyana is casiladaas walaac ka muujiyey waddamada jiiraanka ee ee ku bahoobay urur gobaleedka IGAD oo ay qaarkood xidhiidh aad u qoto dheer la leeyihiin. Mr. Siilaanyo waxaa kaloo laga ixtiraamaa waddamada reer Galbeedka waxaana uu xidhiidh dhow la yeehay waddamada Yurubta midowday,Maraykanka iyo Jimciyadda Quruumaha ka dhaxaysa. Sannadkii 2001 oo ay dalka ka taagnayd khilaaf siyaasadeed oo ba’ani oo ku salaysan habka loo qabanaayo doorashada ka dhacaysay Somaliland, Mr. Siilaanyo wuxuu u tafaxaytay sidii u caadada ahayd inuu dhex dhexaadiyo labadii dhinac ee markaas xurguftu ka dhexaysay oo kala ahaa xukuumaddii iyo mucaaridkii xilligaas. Mr. Siilaanyo inkastaanu ku guulaysan inuu heshiisiiyo labadii dhinac, wuxuu seh ku guulaystay inuu qaboojiyo oo qanciyo labadii dhinac ee is hayey. Taasoo horseeday inaan labadii dhinac ee is hayey ayna ku kicin waxaan dani ugu jirin qaranka. Dhiirigalinta hanaansocodka somaliland. Mr. Siilaanyo isagoo dhiirigelinayaa hannaan socodka dimoqraadiyadda Somaliland wuxuu bishii Mey 2002 aasaasay xisbiga Nabadda, Midnimada iyo Horumarka ee KULMIYE. Xisbiga KULMIYE himiladiisu waa inuu dhiso dawlad kooban oo tayo leh oo hanata talada dalka si bulshadu u hesho daryeelka ay u baahan yihiin, dalkuna u gaadho horumarka la hiigsanaayo ee dhinacyada siyaasadda, dhaqaalaha iyo arrimaha bulshada Sidaan la socono KULMIYE wuxuu kamid yahay saddexda ee Xisbi ee qaranka waxaanu guul balaadhan kasoo hooyey saddexdii doorasho ee u danbeeyey ee kala ahaa doorashadii degaanka, madaxweynaha 2003kii, tii Golaha wakiilada ee 2005kii. Waxaana shacbiga badankiisu aaminsanyahay in KULMIYE ku guulaystay doorashadii dalka ka dhacday 2002kii, laakiin dawladdu wax is dhaafisay oo iyadoo adeegsanaysa haybaddii, awooddii iyo hantidii qaranka ay afduubtay natiijadii doorashada oo si aan xaq ahayn loogu dhawaaqay in xisbiga UDUB ku doorashadii guulaystay, inkastoo xisbiga KULMIYE caddeeyey inuu isagu doorashada ku guulaystay, Mr. Siilaanyo wuxuu markii danbe isagoo u tudhaaya oo dhowraya danta qaranka uu ka tanaasulay mawqifkii hore ee ahaa inuu isagu ku guulaystay doorashadii madaxweynimada. Mr. Siilaanyo oo loo arko nimaan jeclayn iskuna dhejin xukunka wuxuu maskabkii u sarreeyey maandeeq ee shacbigu u doorteen ka doorbiday xasiloonida iyo nabadgelyada dadkiisa iyo dalkiisa waxaanu kaga dhabeeyey hadalkii uu yidhi intii muranka natiijada doorashadu socotay ee ahaa: “Somaliland cidkastaba anigaa uga lexojeclo badan dagaal iyo xasilooni darrana kama dhacaymayso”. Mudane Siilaanyo wuxuu kale oo samir iyo dulqaad ka muujiyey labadii sanadood ee doorashda madaxweynaha dib loo dhigay, taasoo khilaaf iyo muran siyaasadeed oo cakiran dalka gelisay, taasoo markastaba mudane Siilaanyo uu isagu tanaasulay isagoo xeerinaaya danta guud iyo jirintaanka iyo qaranimada Somaliland. Mudane Siilaanyo wuxuu doorashadan dhici doonta 26ka Juun 2010 yahay musharraxa madaxeynaha, waxaana la saadaalinayaa inuu ku guulaysan doono inuu qabto jagada ugu mudan maandeeq ee ah madaxweynaha qaranka. Markaas waxaan ku boorinayaa dhammaan shacbiga Somaliland inuu codkooda ugu deeqan mujaahid Ahmed Siiaanyo si uu wax ugu qabto dalka iyo dadkaba. Mr. Siilaanyo waa nin hadalka baaliqi ku ah oo dadka ka dhaadhin kara fikradiisa oo hadal ku qancin kara dadka taageersan iyo kuwa dhaliilsanba. Waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay nin jecel midnimada iyo wadajirka somaliland, waxaa lagu tilmaama dadka ehelu janada u muuqda inta ifka la joogo waana nin ka dhawrsan xumaanta badanaa lagu yaqaano dadka intiisa badan ee qarnigan nool, mr siilaanyo waxaa lagu tilmaamama nin awliyo ilaahay ah oo badanaa dadka wax been ah ka sheega waxay lakulmaan mucjisooyin iyo ciqaabo rabaani ah oo degdeg ah inta la og yahay.mr siilaanyo waxaa lagu tilmaama nin sidiiq ah oo runta jecel, mr siilanyo waxaa lagu tilmaama nin badaana dadka uu la socdaa ay yihiin dad ehelu diin ah, sida mudane saylici,samaale iyo qaar kaloo khayrka ku sifoobay. waana nin aad u fiican mr. silanyo waxa lagu xasuustaa hadaladii wax ku oolka ahaa ee kaga jawaabay geeridii mujaahid Lixle kadib markii la waydii oo isna ku jawaabay SNM waa wada lixle. waxaa diyaariyay Xog Hayaha M.weynaha Cabdiqani Ahmed Hussein A/lahi... Che Guvara. Che Guevara "(af-carabi:" تشي جيفارا, "af-isbaanish":Ernesto "Che" Guevara de la Serna.(dhashay June 14,1928 dhintay October 9, 1967).waxa uu ku dhashay bonisayaris.arjantina. waxa uu lahaa laba dhalasho waayo asal ahaan waxa uu kasoo jeeday wadanka kuuba.Fidel Castaro waxa uu u yaaqaanay in uu ahaa aabihii kacaanka ee kuuba.waxaanay ahaayeen saaxiib.magaca oo macnihiisu yahay saxiib waxa bixiyay castaro.guvara.waxa uu dhakhtar nimada kadhigtay jaamacada boynisayaris.waxa uu ka qalin jabiyay.sanadii.1953.kadib waxa uu jeclaystay.dhamaan dawladaha kuwada yaala ameerakada koonfureed.in uu soo wada maro.iyda oo ay laabtiisa jiiftay kacaanimo faro badani.waxa uu tagay guwatamala.halkaas oo uu haystay am uu xukumayay.madaxyane u janjeedha.dhanka kacaanka.kadib markii uu gaadhay.halkaas. waxa la afganbiyay.madaxwaynihii.wadankaas.oosirdoonka.marykanku.ay.jagadii katuureen.sanadii.1955.ayuu waxa uu lakulmay.halgan wadadii.laodhanjiray.iyada oo markaas mastaafur ugu maqnayd wadanka beero.halkaas ayay isku guursadeen waxay u dhashay.wiil iyo gabadh.kadib waxa ay ku boorisay.in uu akhriyo.kutubtii maarkis.halkaas ayuu kabilaabay kacaankiisa caan baxay.ee caalamkaba gaadhay.sanadii 1959.ayaa jabhadihiiiyo makashiyadii uu hogaaminiaya.castaro ay xukunka katuureen.nidaamkii dikteetarka ahaa.ee kuba u tlainayay.kacaan wadayaashaasi waxa ay kusoo galeen kuuba laash waxa ya ahaayeen.sideetan waxa ay ku qabsadeen dalk 10 nin.tobankaa waxaa kamidahaa.castaro iyo walaalkii rauul.iyo che.laakin inqilaabkaasi wuu fashilmay.lakiin waxa ay heleen taageerayaal aad ubadan.waxa ya ladagaalameen ciidanka. che waxa uu qorsheeyay in ay kasoogalaan casimada hafana.buuraha ku hareeraysan waanay usuurta gasahy.sanadii.1959.aya xukunkii qabsadeen.iyaga oo ahaa sadex boqol oo qof iyo shacabkoop raacasanaa.sidaas aya kuuba ku gasahy casri cusub.xiligaas ayuu guvara.loobixiyay.naanaysta.che.oo uu u bin =xiyay.castaro.waxa uu guursaday xaaskiisa labaad Guevara oo wasiir loomagacaabay. waxa soobaxay qaanuun siinaya cidwalba oo usoo dagaalantay kacaanka.jinsiyada cuba.taasina waxay khusaysay guvara.kalaiya.waayo majirain jinsiyada kale oo an isga ahayn dhmaan dadkii usoo dagaalamay kacaanku waxy ahaayeen.reer kuuba.guvara.waxa uu madax kanoqday.bankiga dhexe ee kuuba.waxa kale oo uu gacanta ku nhayay.maxkamdihii lasaarayay.dadkii.kasoo horjeeday.kacaana dhuumashaddii che. che waxa uu katagay kuba waana lawaayay caalamka oo dhan ayaa iswaydiiyay.kadib sirdoonka maraykanka ee cia waxa ay sheegeen in che uu dhintay oo uu dilay saxiibkii castaro taas ayaa kaastaro ku qasabtay in uu sheego halka uu ku suganyahay che guevara.castaro waxa uu jeediyay khudbad uu kula hadlayay dadka kuuba waxaana uu yidhi.waxaan hayaa oo gacantayda,kujirata waraaq uu qoray saxiibkay che.taas uu uu ku sheegay ama uu aniga iigu sheegaayay in uu iska casilay xilkii wasiirnimo ee uu u hayay dadka kuuba.waxana uu yidhi maanta wxaan rabaa in aan iska casilo xilkii.aad iyo aadna wxaan u salaamayaa saaxiibadii aan lasoo halgmay iyo dhamaan dadka reer kuuba. okttoobar sanadii 1965 ayaa guvara waxa uu waraaq u diray castaro oo uu kaga waramayo in uu iska casilay xubin nimadii xisbiga iyo wasiirkii uu xukuumada u hayay iyo waliba in aanuu maanta kadi kuubiyaan ahayn.laakiin waxa kale oo uu sheegay in ay jiraan rimo kale oo isga iyo shacabka reer kuuba isku xidha oo aan la ilaawi karin ama la dhaafi karin. Fidel Castaro. Fidel Kastaro (; ku dhawaaqa)(ku dhashay Biràn, 13 Agoosto 1926) waa siyaasi, hogaamiye iyo xeer-yaqaan u dhashay wadanka Kuuba. Wuxuu noqday Raiisul Wasaaraha dalka Kuuba, kadib markii uu ku riday xukuumadii Fulgencio Batista kacaan milatari. Hordhac. Magaciisa oo buuxa waa Fidel Alejandro Castro Ruz. Wuxuu dhashay sannadkii 1926-kii bishii sideedaad. Wuxuu ku dhasahy magaalada la yidhaa Las Manacas. Aabihii oo la odhan jiray Angel Castro wuxuu lahaa beer weyn oo laga beero aalaha amma sonkor khaanka(sugar cane) oo ahayd 23 kun oo Higtar. Fidel wuxuu ku dhasahay gobol sabool ah kamay jirin waxbarasho, adeeg caafimaad iyo mid shaqo. Laakiin Fidel wuxuu noqday shakhsi nasiib leh. Aabihii Angel Castro wuxuu ka soo tahriibay dalka isbayn sannadkii 1905-kii. Wax aqoon ahna muu lahayn. Xitaa magaciisa muu qori jirin. Laakiin dedaal badan ka dib wuxuu noqday nin hanti badan leh. Taariikh. Fidel hooyadii waxa la la yidhaa Lina. Waxay walaalo yihiin toddoba caruur ah oo kala ah: Angela, Romon, Fidel, Juan, Raul, Emma iyo Augustina. Fidel waxa dugsiga lagu daray isagoo afar sanno jiray. Yaraantiisi wuxuu ahaa arday qalqaali ah, oo dagaal fara badan. Sannadkii 1942-kii ayuu galay dugsiga sare oo la yidhaa Jesuit school oo ku yaal caasimada kuuba ee Havana. Maadaama ku soo baraaray beeraley rabashad badan waxa loogu yeedhi arday jabhadeed. Wuxuu jaamacada ka baranayey sharciga. Sannadkii1945-kii oo ahayd wakhtigii uu jaamacada ku jiray wuxuu aad uga doodi jiray siyaasada. Sannadkii 1947-kii wuxuu ku biiray koox ka koobnayd 1200 oo hubaysan kuwaasi oo ku kacsanaa dalka Dominican. Laakiin markii dambe wuu ka baxay. Sannadkii 1948-kii wuxuu guursaday Mirta Balart, waxay ahayd ardayad dhigta Jaamacada Havana. Sannadkii 1949-kii waxa u dhashay ilmihii ugu horeeyey, oo loo bixiyey Fidelito. Sannadkii 1950-kii ayuu ka qalin jabiyey jaamacadii. Ka dib wuxuu bilaabay inuu taageero dadka masaakiinta ah ee dalka kuuba. Dawladii wakhtigaasi dalka ka talinaysay ayaa noqotay mid musuqmaasuq badan. Waxaana hogaamiye ka ahaa dalka m/weyne Batista. Fidel ayaa jeelka loo taxaabay. ? Sannadkii 1953-kii ayuu Fidel iyo 100 dagaalyahan weerareen magaallo ku taalla Kuuba, ka dib ciidankii kuuba ayaa cagta mariyey weerarkii lagu soo qaaday, Fidel Castro waa la qabtay. Jeelka ayaa loo taxaabay, waxaana loo mastaafuriyey dalka Mexico. ? Sannadkii 1955-kii ayuu dalka Mexico ka sameeyey koox kacaan ah. ? Sannadkii 1957-kii wuxuu soo qaaday weeraro ku-dhufo-ka dhaqaaq ah, oo uu kaga soo horjeeday m/weyne Batista. ? Sannadkii 1957-kii ayuu dalka Kuuba inqilaabay, waxaana la shaqaynayey koox saraakiil sare ah oo ciidamada ka tirsan. Wuxuu ahaa inqilaab aan dhiig ku daadan. ? Sannadkii 1960-kii ayuu Fidel Castro la kulmay m/meynihii midowga soofidka ee la odhan jiray Khrushchev. Intaasi ka dib wuxuu xidhiidh dhaw la yeeshay midowgii soofiyadka. Isla sannadaasi ayuu maraykanu cunoqabatayn ku soo rogay. ? Sannadkii 1961-kii ayuu Fidel si rasmi ah ugu dhawaaqay inuu shuuciyada aaminsan yahay. ? Sannadihii 1965 ilaa 1979 Fidel wuxuu ku mashquulsanaa sidii uu shuuciyada ugu fidin lahaa dalal ka tirsan qaarada afrika. ? Sannadkii 1987-kii ayuu Fidel heshiis dhinaca socdaalka la saxeexday maraykanka. Siyaasada. Sannadkii 1998-kii qaramada midoobay ayaa cunaqabatayntii ka qaaday dalka kuuba. Sannadkii 2000 dalka kuuba wuxuu galay hoos-u-dhac dhaqaale, waxaanu Fidel Castro xidhiidh la yeeshay dalka Venezuelan, waxayna kala saxeexdeen heshiis dhinaca dhaqaalaha ah. Sannadkii 2004 ilaa 2006-dii ayuu dalka Venezuelan siiyey kuuba 53 kun iyo sagaashan foosto oo shidaal ah, taasi bedelkeeda kuuba ayaa bixisay afartan kun ilaa labaatan kun oo dawooyin caafimaad ah. Arrintani Fidel Castro waxay ka caawisay in warshadaha dalka u helo shidaal. Sannadkii 2006 ilaa 2008-dii ayuu Fidel Castro wareejiyey xilal badan oo u hayey. Sida M/weynaha golaha qaranka, guddoomiyaha golaha wasiirada, xoghayaha kowaad ee xisbiga shuuciga, taliyaha guud ee ciidanka, wuxuu ku wareejiyey walaalkii oo la yidha Raul Castro. Sababta ayaa lagu sheegay inuu xanuun weyni ka hayo caloosha iyo midhiqirka mana awoodi karo inuu xilalkan sii hayn karo. ? Dabayaaqadii 2008-kii ayuu Fidel Castro noqday hawlgab waxaanu ku jiraa dhakhtar lagu dawaynayo. ? Sannadkii 2010-kii ayey ahayd markii ugu horaysay ee muuqisa la arko Fidel Castro, isagoo laga waraysanayo Tilifiishan. ? Sannadkii 2011-kii ayuu si rasmi ah isaga casilay hogaamiyihii xisbiga shuuciga ee waxaana qabtay walaalkii Raul Castro. Shakhsiyada Fidel castro Fidel Castro waa nin dheer, qurx badan oo isku kalsoon. Wuxuu inta badan xidhaa suudh buluug ah. Waa in cadho badan, uma dulqaato wixii la soo darsa. Xitaa khaladka ugu yari. Wuxuu caan ku yahay dhaar iyo cadho wada socota. Waa nin leh laba sifo oo aad u kala fog, mar waa qof dhaqan fiican oo si heer sare ah dadka u qaabila, marna waa qof dabeecad qalafsan si aan caadi haboonayn dadka ula hadla. Waa qof u shaqeeya si aan caadi ahayn, markuu shaqo weyn hayo wuxuu shaqeeyaa afartan saacadood oo xidhiidh ah, wuxuu yara qaataa waxoogaa nasasho ah oo keliya. Kadib wuxuu noqday Madaxweeynaha wadankaasi 2 Disembar 1976, wuxuuna heystay jagadaasi illaa 18 Febraayo 2008, markii uu xukunka uu dhiibay walaalkiisa Raùl Castro. castaro hada Siyaasadda wuu ka fiidhiistay kadib markii uu talada u dhiibay walaalkiis oo ah hada maamulaha ama hogaamiya wadanka kuuba, fidadl kastaro wuxuu ka mid yahay madaxada dhuunta u gashaya dalka maraykanka, wuxuuna mudo dheer diidanaa inuu wax ka badalo siyaasadiisa, shuucinada ahayad iyada oo uu xiligaas xulafo la ahaa midawgii Soofyeedka ee uu ruushku hormuudka u ahaa, wuxuuna lahaa askarta uugu badan ee calooshood u shaqayastayaasha ahaa waxaana lagu xasuusan karaa Castaro gacantii uu u fidiyay dalka Itoobiya oo ahaa dadl xidh xidhan, oo shuucinimo aan waxba dhaamin haduu isbadal kasta ka dhaco, xiligaas oo dalka dagaalku afeeyay ee soomaaliya ay ka qabsadeen Itoobioya Gobolda Ogaden oo ah dalka ay gumayastaan xiligaas oo ay u soo gurmadeen Itoobiya dalal fara badan oo ay ka mid ahaayeen Ruushka Cuba iyo Maraykanka. Radio Gaalkacyo. Raadiyo Gaalkacyo waa xarun Raadiyeeed oo ku taala Gaalkacyo ee wadanka Soomaaliya, waxeyna leedahay web ku qoran af-Soomaali iyo af-Ingiriis, taas oo soo deysa wararka iyo dhacdooyinka cusub, iyadoo Raadiyahaan horay loogu aqoon jiray Raadiyaha soomaalida Xorta ah ama Radio Free Somalia. Aljaziira. Kanaalka Aljaziira waxa uu saldhiguusu yahay wadanka Qatar.waa mid madax banaan oo ka madax banaan dawlada Qadar inkasta oo ay dawladaasi samaysay oo ay ku samaysay lacag dhan milyan oo riyaalka qadar ah. waxaana uu shaqadiisa bilaabay sanadkii 1996. waxa uu xafiisyo ku leeyahay dhamaan wadamada carbeed, sidoo kale waxa uu xafiisyo kuleeyahay qaar kamid ah wadamada Afrika, aljazeera caan baxa ay caan baxday waxaa kadanbeeyay kadib markii ay ka shaqo galeen dhamaan saxafiyiintii ugu fiicneyd ee carabta, sida kuwii ka hawlgalijiray BBC London iyo qaarkale oo badan, Aljazeera waa saxaafaed dhex dhexaada oo aan cidna u eexan, Aljazeera waxa lagaxiray qaarkamid ah xafiisyadii ay kulahayd wadamada carabta sida Sacuudiga, Kuwayt, baxrayn, Aljeeriya iyo Tuuniisiya inkastoo qaarkood dib loofuray waxakale oojazeera aad looguyaqaanaa cajeladaha aarka ah e codka Usaama bin Laadin, xiligii furitaanka. Kanaalka Ajaziira waxaa la furay sanadkii 1996 waxa uu kuyaalaa ama ay xaruntiisy tahay wadanka Qadar, magaca Aljaziira waxa laga soo qaatay jaziirada carbeed kinaalkani waa kinaal hawada ku jira oo caalamka meelkasta waa laga daawadaa waxaana samaysatay dawlada qadar ujeedadiisu waxa weeye sidii muwaadinka kuhadla afka carabiga loo siinlahaa war aan been iyo isdaba marini ku jirin ujeeda kinaalku waasidaa.laakiin taas waxaa kasoo gaadhy dhibaatooyin waawayn kadib markii laxidhay.xafiisyadii uu ku lahaa dalaka sucuudiga, baxrayn, tuunis, aljeeriya,kuwayt. inkastoo qaarkood dibloofuray.jazeera,waxa uu soo caan baxay.kadib markii uu fdagaaladii ciraaq iyo afgaanistaan uu maraykanku ku qaaday ay wariyayaashas jazeera,siruna ugasoo warameen taas oo maraykanlkanka ka cadhaysiisay.ilaa ay maraykanku ku sigtiin in ay duqeeeyaan jazeera. Aljaziira waxaa kale oo ay ku caan baxday siidaynta cajaladihii Usaama bin Laadin oo ay sigaara usii dayn jirtay arintaas wariyayaasha Telifishinka Aljaziira waxaa soo gaaray dhibaatooyin fara badan oo dhimasho ay ku jirto waxa la xasuustaa markii ciidamada Maraynkanku ay duqeeyeen wariyayasha aljazeera oo saarnaa goor subax ah dusha xafiiskoodii baqdaad iyaga oo u diyaar garoobayay in ay diraan war halkaasna waxaa ku dhintay wariye Daariq Ayuub oo wariye ka ahaa Aljaziira waxaa kale oo tuhun lagu xukumay todoba sano oo xarig ah warihii aad caan ka u ahaa ee Tayasiir Calooni oo ay xirtay Dawlada Isbeyn. Aljaziira waa shabakad balaaran waxayna ku baxdaa afafka Carabiga iyo Ingiriisiga, waxayna kaloo leedahay qaybo ciyaareed, iyo hal kanaal oo Carruurta ah waxaa kale oo ay leedahay qayb loo yaqaano Dokumentari oo ah mid laga daawado waxyaabihii horay u dhacay iyo dhaqanka waxa kale oo jira kanaal 24 saac hawada si toosa looga daawado Dadka ka sheqeeya. Maamulaha guud ee aljizeeraa waa ninka lagumagacaabo shiikh xamad bin taamir alasani waxa ay ilmaadeer yihiin amiirka dawlada Qatar waxa ay jasiira ka koobantahay shabakad ay kamid yihiin kinaalo badni sida ciyaarha caruurta wararka iyo kinaalka (aljazeera live) waxa shabakada aljazeera maamula ninka lagumagacaabo widaax alkhanfar oo falastiini ah waxa loodhiibay maamulka iyo maaraynta aljazeera sanadii 2003 Martabada aljazeera. Martabada aljaziira ee dhanka daaawashadu waa mid aad usareeya. waxaa lagu qiyaasay in ay aljaziira sixidhiidha u daawadaan maalinkasta in kabada 150 milyan oo qof aljazeera waxa ay siidaysaa barnaamijyo aad uxiiso badan gaar ahaan kinaalda ingriisiga iyo carabiga ee wararka waxa kabaxa barnaamijyo aad looxiiseeyo badi dadyawga carabtu waxa ay wararka ka qaataan alzeera oo lagu yaqaano warhufnaan iyo war aanay wax khaladaadi kujirin aljzeera waxa ay dhawrtaa astaanteeda oo ah labada dhinacba sidaas awgeed aljasiira waxa ay warakeeda iyo barnaamijyadeeda kusiidaysaa qaab ah labada dhinacba iyada oo laeegayo Kuuba. Kuuba waa waddan ku yaala. ameerika gaar ahaana mandaqada kareebiyanka caasimada Kuuba waa hafana. Kuuba ama ENGKISH Cuba waa wadan ku yaala wuqooyiga Ameerika. Wuqooyiga waxaa ka xigo wadamada Mareykanka iyo Bahamas koonfurta waxaa ka xigto Maksiko. Kuuba wexey ka kooban tahay 15 gobol Caasimadda wadanka waa Havana... Diinta. Kuuba diinta ugu badan oo ey heestaan waa Roman katholiga waxaana heesto dad kor udhaafaya 85/boqolkiiba... Karl Marx. Karal Markis (Dhalashada: 5ta Maayo  1818, Dhimashada: 1883) Wuxuu udhashay wadanka Jarmalka, waxa uu ahaana faylasuuf, beecmushtar, faylasuuf siyaasadeed, cilmi bulshad yaqaan, saxafi, iyo kacaan kiciyaha bulshada. Wuxuu ku dhashay magaaladda Tareer oona ka dhashay reer dhaqan. Kadibna wuxuu bartay siyaasadda maaliyadda iyo falsafadda hegelian. Isagoo da' dhexe ah sharci la'aan ayaa ku dhacday Markis kadibna uu daganaa magaaladda london ee ingiriiska meeshaasayto uu kula kulmay faylasuuf Jarmal ah oo loo yaqaan Friedrich Engals uuna fakarkiisana uu ku balaarinayay. Faylasuufka Friedrich oo qoray oona daabacy dhawr buug, midka aad loogu yaqaan uu yahay "1848 pamphlet The Communist Manifesto". Taariikh Nololeedkiisii. markii uu maqaalo ku qoray jariirada looyaqaano Rhenns sietfun ee kasoo bixi jirtay xiligaas magaalada Köln ee wadanka Jarmalka waxa uu kamid noqday tafaftirayaasha jariiradaas waxa uu kadib kahadlay oo uu wax kaqoray xaaladihii ay markaas ku sugnaayeen mujtamicii uu lanoolaa sanadii 1843 ayaa loosheegay in uu dib ula noqdo mid kamid ah qoraaladiisii uu jariiradaa ku qori jiray. Isla markiiba jariiradii waa laburburiyay isna waa loo hanjabay kadib wuu katagay jarmalka waxa uuna tagay magaalada Paris ee dalka France. Halkaas ayuu aad ugu dhexgalay mawduucyada falsafada Siyaasadda iyo qaar kale oo badan. waxa uu laakiin aad uga soo horjeeday diinaha oo waxa uu aaminsanaa in diinta iyo nolosha dadku aanay isku darin. diintuna ay horumarka hor taagan tahay, Karl Marks waxa uu leeyahay ama loosameeyay taalooyin aad ubadan uu kuyaala wadama badan oo reer yurub ah. Dhalaycayntii Raasamaaliyada. Karl Marx waxa uu halgan aad iyo aad udheer la galay waxa amaba mabda looyaqaano Liberalinimoada Hantiwadaag. Hanti wadaag waa aragti hadafkeedu yahay in mujtamacu si sinaana wax u wada yeesho.Qofna aan looga qeexan kan kale.aabaha aragtidana waa Karl Marx oo jarmal ahaa.cidii ugu horaysay ee sifiican u dhexgasha ama ku dhaqanta wuxuu ahaa Vladimir Lenin, waa ninkii aas aasay dowladii Soviet-ka USSR Shii shay hung. Tii Shay Hung waxa uu ahaa boqor dalka Shiinaha qarnigii sadexaad. Mudane Hung, wuxu boqor ka ahaa boqortooyadii Kiin, waxa uuna dhashay markey taariikdhu ahayd 259 (Nabi ciise csm ka hor). Boqorkan waxa uu mideeyay dhamaan gobaladii Shiinaha ee ay colaadu u dhaxaysay, waxa uu wax kabedelay musuq maasuqii iyo maamul xumadii wadankaas. Sidoo kale, waxa uu taariikh wayn ku leeyahay shacabka iyo dawlada Shiinaha ee maanta. Mucammar Qadaafi. Mucamar Al-Gadaafi (;) waxaa uu dhashay sanadka marka oo ahaa 1942. waxa uu dhintay 10-10-2011 waxaa uuna ku dhashay magaalada Sert ee wadanka libiya.Ninkaan ma ahan madaxwaynaha rasmiga ee liibiya.laakiin waxaa lagu magacaabaa hogaamiyaha kacaanka shacbiga ah.taas oo dalka ku qabsaday inqilaab sanadkii.1969.Kadib markii oo inqilaabay boqorkii liibiya katalinjiray ee Idiris Asanuusi.Qadaafi waxaa uu ahaa ilaa yaraantiisii mid aad u jeclaa in ay midoobaan umadaha carbeed.kadib markii uu xukunka qabsadayna waxoo badanaa isku dayay in oo mideeyo carabta oo dhan.Qadaafi waxa uu iskudayay mar badan isku dayay in dawladiisa liibiya oo lamideeyo wadamada carabta, gaar ahaan kuwa Suuriya, Suudaan, Masar, Marooko iyo Aljeeriya, mana u suutoobin in oo mideeyo.Dhanka kale, qadaafi waxoo aad u necbaa wadamada reer galbeedka, kadib markii ay reer galbeedku ku eedeeyeen in qadaafi oo kadanbeeyay falabadan oo ay kamid aheyd diyaaradii ku kor burburtay tuulada lookarbi ee woqooyiga Ingriiska iyo qaraxyo kale oo ka dhan ahaa reer galbeedka.Sidookale qadaafi waxaa lagu eedeeyay in uu caawimo siinjiray jabhada RRA ee kadagaalami jirtay woqooyiga Irland iyo jabhada (iita) ee kadagaalanta gobolka Bask ee dalka Isbania.Qadaafi waxey marar aad u badan isaga hor imaadeen reer.galbeedka gaarahaan kuwa Mareykanka oo ay aad isku necebyihiin.Qadaafi waxaa mar soo wareertay marykanka waxeyna rabeen in ee dilaan, weerarkaas waxaa ku dhintay qadaafi gabartiisa. maanta dalka liibiya waxaa ka socdo mudaaharaadyo looga soo horjeedo Qadaafi xukunkiisa, Ninkaan waxoo askartiisa ku amray in ee dilaan qof kasta oo mudaaharaad sameeyo iyo qof kasto oo ku soo xad gudubto dowladiisa, askartii diido amarkiisa neh toogasho ee ku dilaayaan,qadaafi waa nin xukunka liibiya haayay sanado 40sano ka badan, wadanka malahan baarlamaan ama xiædhibaano, Gadaafi waaxaa waardiyeeyo gabdho oo asiga dortay. gabdhaha waardiyeeyo waxaa la doortaa sandkii mar, waxoona doortaa kuwa ugu quruxda badan. sidoo kale qadaafi wuxuu ahaa nin aad iyo aad u jeclaa sidoo kale inuu mideeyo qaarada afrik Albert Einstein. Albert Einstein waxa uu ahaa nin aad ugu takhasusay cilmiga fiisigiska waxa uu dhashay 14 mares.1879. waxa uu dhintay 18 ibril.1955. waxa uu u dhashay wadanka Jarmalka aabihii iyo hooyadiiba waxay ahaayeen yuhuud.waxa uu helay dhalashooyinka maraykanka.iyo.iswiisarland.waxa uu ku guulaystay.1921.jaaisada looyaqaano nobel.kadib markii la'äasaasay dawlada israaiil.waxaaloosoo bandhigay.in uu noqdo.madaxwaynaha.israaiil.laakiin wuu diiday.isaga oo jeclaa in aanuu dhexgelin Siyaasadda.waxa uu in badan kahadlay in yahuuda iyo falastiiniyiintu.ay nabad kuwada noolaadaan falstiin. Noloshiisii. waxa uu dhashay.1879.waxa uu ku dhashay.magaalada olam.laakiin nolashiisa inta badan waxa uu ku qaatay magaalada muyinkh.aabihii waxa uu kashaqayn jiray.baalka.lagasameeyo.barkimooyinka. in kasta oo uu ahaa yuhuudi hadana waxa uu wax kabartay dugsiga bilawga ha ee ay maamuli jiraty,kaniida kaatooliga ahi,laakiin wuudiiday oo wuu kasoo horjeeday,fikarada,ilaaha qofka ah,sidookale waxa uu kasoo horjeeday,diin oodhan, subxaana laah,albert,waxa uu kusoo caanbaxay,ama uu heerka kagaadhay,waa cilmiga,physcska,oo si wayn loogu qadariyo ilaa hada,waxa kale oo uu bartay garaaca muusiga, Huang Xianfan. ! colspan="2" style="background-color: #cdcdb4; text-align: center;" | professor jaamacadda Shiinaha Huang Xianfan(Fusui 13 Nofeembar 1899 - Guilin 18 Janaayo 1982), professor jaamacadda Shiinaha.Wuxuu dhashay taariikhdu markay aheyd 1899,wuxuuna ku dhashay Magaalada Fusui- ee Gobolka Guangxi, Shiinaha.Wuxuuna ifka uga tagay 9 caruur ah. Jaad. Jaad tibix laba magac "Catha edulis" waa mid ka mid ah waxa afka qalaad lagu yiraah Magnoliophyta oo ah dhirta fiidda bixisa taasoo ka baxda Bariga Afrika, Yemen "Koofurta galbeed ee Jasiiradda Carabta". caleenta qaadka waa ku jirta Monoamiin Alkaliin ee loogu yeero Kaatinoon waana wax u eg Amfeytamiin Dihin waxa uuna sababaa Rabitaan la'an cunto iyo xaalad firfircooni saaid ah sid ay u abla-ablaysay Ururka Caafimaadka Adduunka waa wax xun adeegsiga cirbad ahaan suurtagalna ay tahay in uu sababto xaalad fudud sms dhexdhexaad ah ee Is-daroogayn (ka yar alkolada iyo tubaakada) Qaadku waa mamnuuc inta badan caalamka, waxaa caan ku ah cunista Soomaaliya iyo Yemen. Qeexitaan. Jaad ama Qaad sidoo kale loo yaqaano Miira waa geed balwad ahaan loo raamsado waa geed caleentiisu ay cagaarantahay xogaa guduud ku jiro, dhererkiisa waxa uu gaaraa 2 ilaa 5 Mitir, waxaana lagacunaa dalal dhawra oo ay kamid yihiin Soomaaliya, Djibouti, Yaman, Itoobiya, Kiinya iyo dalal kale oo badan. Geedkaan asal ahaan badidiisa waxa uu kabaxaa dalalka Itoobiya, Yamaniyo Kenya, waxa uuna leeyahay noocyo badan waxana uu aad ugu faafay oo uu saamayn wayn ku yeeshay wadanka Soomaaliya so si aad ah looga cuno. Dadka qaadka cuna aad ayay u amaanaan laakiin dhakhaatiirtu waxay ku sheegaan in uu caafimaadka wax u dhimi karo. Marka la cuno qaadka waxa uu keenaa waxyaabo badan sida hurdo la'aan iyo cuntada oo qofku abateed u waayo. Wadano badan oo dunida ah qaadka cunistiisa iyo iibintiisa intaba lagama ogola. Wadanadani waxay u aqoonsan yihiin geedka qaadka in uu ka mid yahay maan-dooriyeyaasha. sidaas ay tahay, waxa jira wadano reer galbeed ah oo jaadku xor ku yahay. waxa ka mid ah wadanka Ingriiska, Holland, Finland iyo kuwo kale.p Wadanka ingiriiska bilihii ugu danbeeyey waa laga mamnuucay soo galitaankii jaadka. Magac cilmi sayniska loo yaqaano waa "Catha edulis" (Af-Laatiin) dadka soomaaliyeed ee kunool dalka UK oo tiradooda lagu qiyaaso ilaa 80.000 50% in ka badan ayaa qaadka cuni jirtay intii aan lajoojinin 24 kii julay 2014. Taasoo keentay in ay noqdaan bulshada ugu hoosaysa xagga shaqooyinka iyo waxbarashada. kadib makii lajoojiyay jaadka waxaa halmar dibada usoobaxay dadkii mudada dheer goobaha jaadka lagu cuno kujiray kuwaas oo soo buuxdhaafay goobaha shaqoojinka laga raadsado. kuwaas waxaa hada looyaqaanaa Group 24. Qaadka Iyo Cunidiisa. Diraasad uu sameeyey K oo ahaa Bare Sare ee Kulliyadda Caafimaadka ee Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed: waxa uu sheegay " Jaadka waxaa ku jira labada maaddo oo ah Katiin iyo Katinoon oo ku abtirsada qoyska maandooriyeyaasha ee Amfitamiinka" Dhaqaalaha kubaxa. Lacag adag ayaa ku baxda oo gaareeysa maalin walba US$ 87,771 waxa ay noqonaysaa sanadkii (US$ 87,771x365=US$ 32,036,415). sedax iyo sodon milyan ku dhawaad muqdisho oo kaliya, iyadoo dadka somalida lagu sheegay isku celcelis ahaan in ay ku noolyihiin maalintii wax ka yer US$ 1 oo micnaheedu yahay dad faqri ah hadana dheedheel maaha qarashkaas baxay. Qin Shi Huang. Shiin Shii Huwang. luqada (chinaha: 秦始皇]} waxa uu ahaa boqor jayniis ah waxa uu boqor ka ahaa boqor tooyadii kiin.210 ilaa 259.kahor dhalashaddii.nabi ciise.cs.waxa uu ahaa boqor caadilah oo aad dadkiisu ay u jeclaayeen.waxa uu mideeyay gobaldii shiinah ee coloobay ee kala googoay.waxa uu sameeyay maamul aad u fiican waxa uu ladagaalmay.fasaadka iyo laaluushka.maamulkaas fiican ee uu sameeyay waaka ilaa maanta kamuuqda dawlada Shiinaha. Mr. Lordi. Tomi Putaansuu (alias Mr. Lordi, born 15 February 1974, Rovaniemi, Finland) waa fanaan oo Finland ah. Lordi. Lordi waa koox Finish ah oo ciyaarto heesaha hard rock/heavy metal.Kooxdaan waxaa lagu yaqaanaa in ee xirtaan dharka sheydaamada, waxeena heesahooda ku saabsantahay Shaydaanka iyo Naarta inkastoo ee ayaga eheen Shaydaamiyiin. Birmingham. Magaalada Birmingham waamagaalda labaad ee ugu wayn Midowga boqortooyada Britan waxa ay kutaalalaa badhtamaha Ingiriiska.waxa ay gaadhayaan dadka kunooli ilaa 989,000 kun oo qof Xisbiga Kulmiye. Xisbiga Kulmiye Nabad, Midnimo iyo Horumarka (,), loo soo gaabiyo Kulmiye, waa xisbi siyaasadeedka haya talada maamulka Somaliland, oo ah dowlad jamhuuriyad aanu weli caalamku aqoonsan isla markaana hoostegta wadanka Soomaaliya. Hordhac. Kulmiye waa mid kamida xisbiyada siyaasadeedee Somaliland. Taariikh. Kulmiye waa xisbi siyaasi waddani ah oo la asaasay bishii May ee sannadkii 2002. Ujeeddadiisuna tahay sidii Somaliland ay u gaadhi lahayd himilooyinkeeda ay ka midka yihiin inay ka mid noqoto dunida xorta ah ee dimoqraadiga ah. Xisbiga KULMIYE bishii Diisambar ee 2002 ayuu ku guulaystay kaalinta labaad ee tartankii doorashooyinkii degaamda Jamhuuriyadda Somaliland taasoo uu kaga mid noqday saddexda xisbi ee qaran ee sharciga ah. Ujeedooyinka ururkani Waa qaar si dhab ah uga turjumaya himilooyinka dadweynaha reer Somaalilaand higsanayo (aspirations of the people of Somaliland), kuwaas oo salka ku haya taariikhda halgamadii dheeraa ee loo soo maray xornimada dalka, hadday tahay tii isticmaarka la iskaga xoreeyey, iyo hadday tahay halgankii qadhaadhaa ee lala galay taliskii Maxamed Siyaad Barre, halgankaas oo midhihiisu yihiin xasilloonida iyo degenaashaha aynu maanta hadhsanayno iyo ictiraafka iyo horumarka aynu ku taamayno marka la barbar dhigo qalalaasaha ka taagan wixii Soomaaliya la isku odhan jiray inteeda kale. Ka sokow dedaalka madaxda iyo xubnaha xisbigu u galeen dhismahiisa, waxa aan la iloobi karin taageerada balaadhan ee dhinacwalba leh ee xisbigu ka helay shacbiweynaha Somaliland taas oo xisbiga KULMIYE muddo gaaban u suurto gelisay inuu gaadho guulo waawayn isuna keeno waxgaradka iyo maskaxda reer Somaliland ee dhamaantood isku aragtida ka ah baahida loo qabo dimoqraadiyad iyo horumar in dalkan la gaadhsiiyo. Xisbiga KULMIYE si u taaba geliyo hanka shacbiga reer Somaliland waxa lagama maarmaan ah inuu helo taageradooda oo aan kala go’ lahayn gaar ahaan wakhtigan xasaasiga ah oo dalku marayo marxalad aad u adag oo aanuu ku sii soconkarin nidaamka ay maanta u xisbiga kulmiye wuxuu ku guulaystey inuu qabto hogaanka dalka sandkii 2010 kii isagoo helay 50% codki la dhiibtay yadoo uu hogaanka qabtay mudane axmed maxamed maxamuud siilanyo Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Abdal-Xamiid Kishk. shiikh cabdulxamiid.kashka. waa caalim iyo daaci islaamiya.waxa uu dhashay 10 Maarso 1933.waxa uu dhintay 6 Diseembar 1996.Waxa uu ahaa midkamida kuwa ugu caansan khadiibyada masaajidada caalkamka islaamiga ah, waxa uu leeyahay inkabadan 2000 oo khudbadood Barashadiisii cilmiga iyo noloshiisii. waxa uu ku dhashay magaalada Shabrakheet ee degmada Baxiira ee wadanka Masar.Quraanka waxa uu xafiday isaga oon gaadhi wali toban jir,kadib waxa uu ku biiray machad diineed oo ku yaala magaalada ioskandariya ee wadanka masar.Kadib markii lagaadhay imtixaankii galaaskii labaad ayuu shiikhu si sharafleh waxa uu u helay darjada 100% oo aad macalimiintiisii uga heleen.Kadib waxa uu ku biiray kuliyada usuul Adiin ee jaamacada Ashar.Intii uu kuliyadaa kujiray oo dhan, waxa uu ahaa kaalinta koobaad.waxa uu ahaa mid ardayda wax labarata u sharaxa.darsiga.macalimiintuna way ku jeclaayeen arinkaa.sanadii 1957 waxa loo dooraty in uu kuliyad usoo diyaaryo khudbadaha laakiin waxa uu soo diyaariyay hal khudbo.kadib waxa uu jeclaaday.macalinimad,in uu jaamicad wax kadhigo am bare kanoqdo.kadib markii uu kabaxay kuliyada usuul adiin waxa uu helay shaqada macalinimada,oo heer sare ah.kadib waxa uu noqday khadiib iyo imaam masjidka layidhaahdo.adaxaan oo kuyaala mandaqada sharaabiya ee qaahira.kadib waxa uu uga bedeshay masjidka mutawafa oo isla sharaabiya kuyaala.sanadii.1962.ayuu wuxuu nowday.imaamka,iyo khadiibka.masjidka wayn.ee cayn alxayaa.ee isna qaahira kuyaala.masjidkaas oo uu ka khudbaynayay in ku dhaw labaatan sano. allaha unaxariistee sheikh abdulhamid kishka waxaa la xiray 1965 wuxuuna xirnaa mudo 2sano iyo bar wuxuuna kuxiranay xabsiyo aad uxun sida xabsiga abu zaciil.qalcah,xabsiga xari halkaan oo loogu geeystay jirdil aad uxun lakaiin asiga wax dhib ah uma arkin dhibaatada eey kula kici jireen cidamada Dawladda massar maxaa yeelay wuxuu xabsiga gudahiisa kula hadli jiray dhamaan muslimiinta kuxiray asiga uga faaideeyn jiray dhanka cilmiyeed waxaana intaas usii dheeraa shekiha asiga cimirigiiisa kudhameeystay imaam masijid sanadkii 1972 sheikha wuxuu bilabay in uu sii xoojiyo in uu khudbadiisa kajeediyo asiga o eey weliyaan kooxa aad utira badan oo dadka ahlu salaatka ahaa sandkii 1976 waxaa dhacay iskudhac udhaxeeyay Dawladda gudaheedo ah kadib hishiiiskii kaandheefid waxaa lagu eedayay Dawladda masar in eey khayaantay uma islamaka ah dhinaca buslheed dhinac musuqmaasuq iyo dhinacya kalabo taas oo keentay in shekha markale uu xabsiga dib loogu celiyay sanadka markuu ahaa 1981 asiga iyo qeyba katirsan siyaasiyiin kale kadib go aankii Dawladda ee sabtember ee caanka ahaa ee uu soo saaray madaxweeyna saaadaat (anwal alsaadaat) kadib weerar kii lagu qaadymadaxweeynihi masar ee waagaas anwar alsaadaat 5september 1981. sanadii 1982 waxaa dib loo soo daayay sheikha allaha unaxariistee kadibne waxaa laga mamnuucay in uusan kulaaban karin masijidkii uu imaamka ka ahaa waxaa kaloo laga mamnuuncay in uu wax khudbada h kajeedin karin meelaha caanka ah sida masajaida iyo barxadaha eey dadka iskugu imaadaan taaas waxeey sababtay sheikh in uu joojio barnamaijadiisi diiniga ahaa maxaa yeelay shiikha waxaa uu dhibaata badan kala kulmay allaha cadaabee dowladii masar ee waagaas ayagoo kula kacay jirdil fara badan asigoo sheikha eey udheereed dhibata indho la aaan ah intaasne waxaan kusoo koobeeyna dhibaatadii xooga laheeyd ee ugeeysteen dowladii masar alsheikh abdulhamid kishka anagoo halkan kusoo koobin karin dhiibaatooyinkii faraha badnaa ee shekiha lagula kacay Maxamuud Axmadinajaad. Maxamuud Axmadi-Najaad, (Af-Faarsi: محمود احمدی‌نژاد), waa macalin jaamacadeed iyo siyaasi Iiraani ah.Waxa uu noqday mayarka magaalada Tahraan ee Iiraan xarunta u ah kadib waxa uu ku guulaystay in uu noqdo madaxwaynaha Jamhuuriyada Islaamiga ah ee Iiraan.Waxa ladooratay 2-8-2005.Kadib markii uu ka adkaaday ninkii latartamayay ee hashimi rafsanjani.Waxa dib loodoortay 12 july 2009 doorashadaas oo aad iyo aad loogu murmay.Kadib markii Najaad uu helan codadkii codbixiyaash 62% taasoo keentay in ay qaadacaan ragii latartamayay oo uu ugu cadcadaa ninka layidhaahdo miir xusen musawi oo sheegay in uu Najaad kushubtay laakiin ugudanbayntii.Kadib markii dibloo tiriyay codadkii qaarkamida waxaa la ogaaday in aan wax isdaba marinahi dhicin hasayeeshee intii doorashada lagu muransanaa.Waxaa dhacay isusoobaxyo iyo rabshado dhexmaray booliiska iyo dad doorashada ka cadhaysnaa. Maxmuud Axmadi Najaad waxa uu dhashay sanadii 1956 waxa uu ku dhashay magaalada Garamsar ee gobolka Samnar.Waxa uu kadhashay reer iska faqiira aabihiina waxa uu ahaa bira tume amaba tumaal isaga oo yar ayuu reerkiisa u raacay xagaas iyo Tahraan waxana uu kasii watay wax barashadiisii.Kadib waxa uu helay shahaadada bakaloriyos sandkii 1979.waxa kale oo uu helay majesteer cilmiga iyo farsamada sanadkii 1989. Komoros. Komoros ama Jasiirada Qumur Af farnsiiska: République fédérale islamique des Comores, af carabiga.جمهورية القمر الإتحادية الإسلامية waa wadan aad u yar oo ku yaalo Badweynta Hindiya.Komoros waxee ka koobanyahay sadex jasiiradood, caasimada neh waa Moorooni. wadankaan waxaa uu xornimadiisa ka helay Gumeestihii faransiiska 1975, waxa uuna kamidyahay Midowga Afrika iyo Jaamacada Carabta.Komoros waqti dheer ee ka mid ahaan jirtay suldanada Cumaan,wadankaan waxaa looga hadlaa luqadaha af carabiga, farnsiika iyo luqada qamaariga. Wadanka waxaa madaxwayne ka ah Axmed Cabdullahi Sambi.Dadka ku nool jasiirada Komoros 100kii 99% waxee raacsanyihiin diinta islaamka. Komoros (/ kɒməroʊz / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); Carabi: جزر القمر, Juzur al-Qumur / Qamar), si rasmi ah Isbahaysiga Comoros (Comorian: Udzima wa Komori, Faransiiska: Union Des Comores, Carabi: الاتحاد القمري Al-Ittihad al-Qumurī / Qamarī), waa jasiirad jasiirad ah oo ku taala Badweynta Hindiya ee ku taalla waqooyiga Mozambique Channel oo ka baxsan xeebta bariga Afrika ee u dhaxaysa waqooyi bari ee Mozambique iyo waqooyiga galbeed ee Madagascar. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn ee Comoros waa Moroni. Diinta dadka intiisa badani waa Sunni Islaamka. At 1,660 km2 (640 sq mi), marka laga reebo jasiiradda lagu muransan yahay ee Mayotte, Comoros waa waddanka saddexaad ee ugu yar Afrika ee aagga. Dadweynaha, marka laga reebo Mayotte, ayaa lagu qiyaasay 795,601. [1] Iyadoo qurba-joogtu abuurtay is-dhexgal dhinacyo kala duwan, jasiiradaha ayaa lagu xusay dhaqankooda iyo taariikhda kala duwan. Goobaha jilicsan waxaa markii hore ku noolaa dadka Bantu ku hadla oo ka yimid Bariga Afrika, oo ay ku biireen soogalootiga Carabta iyo Australiyaanka. Waddanku wuxuu ka kooban yahay saddex jasiiradood oo waaweyn iyo jasiirado yaryar oo yaryar, oo dhan oo ku yaal jasiiradaha Comoro. Jasiiradaha waaweyn waxaa badanaa lagu yaqaan magacooda Faransiis: Gobollada waqooyi-badiba Comer (Ngazidja); Mohéli (Mwali); iyo Anjouan (Nzwani). Intaa ka sokow, waddanku waxa uu dalbanayaa jasiiradda afaraad, oo ah koonfur bari-badi Mayotte (Maore), inkastoo Mayotte uu ka soo horjeestay madaxbannaanida Faransiiska sannadkii 1974-kii, marna maamulin dowlad madax-bannaan oo Comoros ah, oo uu sii waday inuu maamulo Faransiiska hadda sida waaxda dibada). Faransiiska ayaa beeniyay go'aanka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay kaas oo qeexi doona xornimadda jasiiradda ee jasiiradda. [5] [7] [8] Intaa waxaa dheer, Mayotte wuxuu noqday qaybta dibada iyo gobolka Faransiiska sannadkii 2011 kadib markii afti loo qaaday afti. Comoros waa mid ka mid ah dalalka ugu saboolsan dunida. Kobaca dhaqaalaha iyo dhimista saboolnimada ayaa ah mudnaanta ugu weyn ee dowladda. Marka la eego qiyaasta 14.3%, shaqo la'aanta waxaa loo tixgeliyaa inay aad u sarreyso. Beeraha, oo ay ku jiraan kalluumeysiga, ugaarsiga, iyo miyiga, waa qaybta ugu wayn ee dhaqaalaha, 38.4% dadka shaqeeya waxay ka shaqeeyaan qaybta aasaasiga ah [49] Cufnaanta dadweynaha, sida 1000 kiilomitir oo isku wareeg ah oo kuyaal beero-dhuleedka beeraha, maxaa wali ah inta badan miyiga, dhaqaalaha beeraha wuxuu keeni karaa dhibaatada deegaanka ee mustaqbalka dhow, gaar ahaan marka la eego heerka sare ee koritaanka dadweynaha. Sanadkii 2004 kobaca dhaqaalaha dhabta ah ee Comoros wuxuu ahaa mid hooseeya 1.9% isla markaana dhabta dhabta ah ee qofkiiba wuxuu sii waday inuu hoos u dhaco. Hoos u dhacaasi waxaa lagu sharaxay arrimo ay ka mid yihiin maalgashiga hoos u dhacaya, hoos u dhaca isticmaalka, sicir bararka, sicir bararka, iyo kororka sicirka ganacsiga sababtoo ah qayb ka yar qiimaha dalagga beeraha, gaar ahaan vaniljada [49] Siyaasadda maaliyadeed waxaa ku xaddidan dakhliga caadiga ah ee maaliyadda, biilka mushaarka ee adeegga bulshada, iyo deyn dibadeed oo ka sarraysa heerka ugu sareeya ee HIPC. Ka mid noqoshada aagga franciska, ee ugu muhiimsan ee xasilloonida, ayaa waliba ka caawiyay inay ku jirto cadaadis ku saabsan sicirka gudaha. [50] Comoros waxay leedahay nidaam gaadiid ku filan, dad dhalinyaro ah oo si degdeg ah u kordhaya, iyo khayraad dabiici ah oo yar. Heerka waxbarashada heerka hoose ee shaqaaluhu wuxuu ka qaybqaataa heerka dhaqdhaqaaqa dhaqaale, shaqo la'aanta, iyo ku tiirsanaan culus ee deeqaha shisheeye iyo gargaarka farsamo. Beeruhu wuxuu ku kordhiyaa 40% miisaaniyadda, wuxuu shaqaaleeyaa 80% shaqaale shaqaale, wuxuuna bixiyaa inta badan dhoofinta. Comoros waa kan ugu weyn ee soo saaraha ylang-ylang, iyo soo saaraha ballaaran ee vanilla ah. [51] Xukuumadda ayaa ku dhibtooneysa in ay kor u qaaddo waxbarashada iyo tababarka farsamada, si ay u khaaskaeyso ganacsiyada iyo ganacsatada, si loo hagaajiyo adeegyada caafimaadka, in la kala saaro dhoofinta, kor u qaadista dalxiiska, iyo in la yareeyo heerka korodhka tirada dadka. Comoros waxay sheeganayaan Banc du Geyser iyo Glorioso Islands oo qayb ka ah aagagga dhaqaale ee gaarka ah. Comoros waa xubin ka mid ah Ururka Sharciga Xirfadaha Ganacsiga ee Afrika (OHADA). [53] Ruhollah Khomeini. Perzisch: ‏‏آیت‌الله روح‌الله خمینی‏)carabigawaxa uu dhashay 24.sebtenbar.1902}waxa uu dhintay{3.juni.1989.waxa.uu ahaa marjac diimeed waxa ay u yaqaanaan shiicadu.kadib waxa uu noqday hogaamiyihii kacaankii xilka lagagaqaatay.boqorkii eran ee hore.mahamed ridaa.bahlawi.oo dhacday.sanadii.1979.eran waxa uu xukumay intii u dhaxaysay.ridistii.shaaha.iyo dhimashaddiisii.n naanaysta.aadka loogu yaqaanay waxa ay ahayd aayatulaha wayn.waxa lagu tilmaamaa in uu asalkiisu yahay.hindi. NOLOSHIISII. kadib markii uu dhalacyn u soo jeediyay boqorkii xiligaa eeran xukumayay maxamed rida bahlawi.ayaa ayatulah loo mastaafuriyay dibada.dalka ayaa laga eryay.waxa uu tagay wadanka turkiga oo uu ku noolaa mudo toban iyo laba biloodah.kadib waxa uu aaday xagaas iyo ciraaq.oo uu degaan ka dhigtay magaalada.najaf ee aad ay shiicadu uga danbayso.kadib markii uu halkaa ku sugnaa mudo gaadhaysay 12 sano ayaa waxay isqabteen xukuumadii halkaas katalinaysay.waxa uu goaan saday in uu aado wadanka kuwait.laakiin wadanka kuwayt waydiideen kadib markii uu shaahu sidaas ku amray.kadib ayatulah waxa uu u safray wdanka faransiiska.halkaas waxa uu kula kulamay.madax waynihii.faransiiska.Valerie Djiyskardestan.oo ku marti qaaday qasriga eleze.ee madaxtooyada.madax waynuhu waxa uu maqlay in ayatulah uu jooga xaafad yar oo ku taala agagaarka baris.kadib ayatulah madaxwaynaha farsiisku waxa uu ka codasady in aanuu samayn wax.dhaqdhaqaaq siyaasadeedah.aytulah waxa uu ugu jawaabay in taasi ay kahorimanayso dimuquraadiayada fransiisku uu ku andacoodo in uu yahay wadan dimuquraadiya.kadib waxa uu halkaas joogay.mudo afarbilooda.oo uu qorsheenaayay.ujeedooyinkiisa.kacaanka soosocda.ee uu karidi doono wadanka eran iyo xukuumada uu dhisi dono AFDUUBKII SAFAARADA MARAYKANKA. ragii uu hogaaminayay aytulah ee kacaanka eeraan waxa ay qabsadeen safaaradii maraykanka ee taharan nofenbar.1979.kadib markii madaxwayne.jimi kartar uu u ogalaaday in shaahii eeran maxamed rida bahlawi lagu daaweeyo dhakhtar kuyaala wadanka marykanak.waxa ay halkaas ku qabsadeen 53.dublamaasi oo marykana iyo ilaaliyayaashoodii.waxa ay haysteen mudo gaadhay.444.maalmood.khumayni waxa uu aad u ayidsanaa in lasii hayo lahaystayaasha marykanka ah. arinta ay uhaysteen dublamaasiyiintaa marykanka ahi waxa ay ahayd.in.shaaha ay dawlada maraykanku kusoo celiso eeraan si maxkamad loosaaro.laakiin shaahii waxa uu dhintay.juli.1980. laakiin way siisocotay haysashaddii.ilaa lasiidaayay.janauari.1981. jamhuuriyada islaamiga ee iran ayaa loobedelay magicii wadanka iran kadib markii.aykacdoon wadayaashu lawareegeen xukunka iran.1979.isla sanadkaa waxaa dalka jaarka laah ee ciraaq.madax unoqday sadaam xusayn.kadib labasano waxaa bilaammay dagaal kusaabsan xuduuda labedel.dagaalkaas oo looyaqaano dagaalkii khaliijka ee koobaad.dagaalkaasi wax uu socon ayay.in kabadan sideed sano waxa lagu aasay khumayni.magaalada taharan ee caasimada ah.aaskiisiina waxa kasoo qaybgalay dad aad ubadan oo aad u murugaysnaa.waxa lagu aasay meel u dhaw xabaalaha loo yaqaano.janat azhra Yaasir Carafaat. Yaasir carafaat waxa uu ahaa siyaasi falastiiniya iyo aabaha halganka falastiiniyiinta waxa uu dhashay 14.ogost.1929.waxa uu dhintay.11.nofenbar.2004}magaciisa shabta ahi waa.maxamed cabdiaruuf carafaat xusayni alqudwa.waxaa lagu naanaysijiraywaxa loo doortay in uu madaxwayne u noqdo maamulka falastiiniyiinta.sandii.1996.waxa uu madax unoqday fatax.1969.waxa uu ahaa qofkii sadexaad ee fatax madax unoqda intii la aasaasay 1964.waxa uu ku guulaystay jaaisada nobal oo lawada siiyay isaga iyo isxaaq rabiin sandii.1994 Noloshiisii. waxa uu ku dhashay magaalad qaahira.waxa uu wax kubartay qaahira xarunta masar.waxa uu ku biiray ciidamada wadanka masar kadib markii ay yuhuudu kusooduushay.waxa uu kaqaybgalay dhalinyaranimadiisii dhaqdhaqaayo falastiiniyiin ah oo dhalinyaro ah.kontoneeyadii ayuu la aasaasay dhalinyartaa waxa maanta loo yaqaano fatax.sanadii.1968 ayuu waxa uu noqday afhayeenka rasmiga ah ee fatax.sanadii 1969 ayaa loodooraty in uu noqdo hogaanka fulinta ee fatax.kadib sandii.1973.ayaa loo magaacabaa hogaanka guud ee ciidamada kacaanka falstiiniyiinta. Dagaalkii lubnaan kadib. sanadkii.1982 ayuu caraafaat dagaal kuqaaday yuhuuda isaga oo markaa kadagaalamayay.wadanka lubnaan gudihiisa.kadib dagaal ban carafaat iiyo saaxibadiisii kaleba way kabexeen lubnaan waxaanay mareen bada iyaga oo u kala baxay dhawr dawladood oo caraba.markaas carafaat waxa uu aaday xagaas iyo tunisia.1984.iyo.1986.waxaa loodooraty markale in uu noqdo hogaamiyaha.fatax yaasir carafaat waxa uu dhintay 11.11.2004 waxaa maanta laga joogaa dhimashaddiisii shan sano nofenbar.sanadii.1988.ayuu isagu akhriyay dhanbaalkii madax banaanida falastiiniyiinta.waxana loo doortay madaxwaynaha.dawlada falastiin.13.disenbar ayaa ujeediyay jamciyada quruumaha kadhaxaysa.oo shirkulahayd magaalada jiniifa.kadib markii.uumaraykanku.diiday.in carafaat.uu yimaado.dhulak.maryakanka.ayaa.shirkii.laguqabtay,magaalada jineefa.ee.iswisarlanad Nelson Mandela. Nelson Rolihlahla Mandela, (Carabiga.روليهلالا 'نيلسون' مانديلا) waa madaxwaynihii hore ee Koonfur Afrika. waxaa uu ahaa halgamaa waxa uu si balaadhan ugasoo horjeestay nidaamkii midab kala sooca ahaa ee kajiray konfur afrika, qabiiladiisu waxa ay u bixiyiin naanaysta ah madiba oo uu macneheedu yahay qofkii aadka u akhlaaqda badnaa, mandeelaa waxaa lasheegaa in uu si wayn ujeclaa mmahatama gandi wax yaaba farabadan ayaanay isaga midyihiin oo ku saabsan xaga falsafada iyo wadani nimada xornimada. noloshiisii. Mandeela wuxuu dhashay sanadkii 1918 18 juli waxa uu ku dhashay mandaqada taranskay ee konfur afrika. Aabihii waxa uu ahaa madaxa qabiilada tinbo ee caanka ah, aabihiina waxa uu dhintay isaga oo aad uyar.kadib waxaa loo diyaariyay sidii loogu dooranlahaa booskii aabihii, kadib waxa uu waxbaradsho kabilaabay dugsi kuyaala gudaha gobalkiisa sanadii.1930 kadib waxa uu ku biiray jamacada harfort.laakin waxa uu kabaxay sanadii 1940 isaga iyo saxibkiisioi qaaliga ahaa ee.olafiyer tanbo.kabixitaankaa jaamacada waxa ay kadanbaysay kadib markii.lagu eedeeyay in ay ka qaybgaleen mudaharaad arday madawahaa ay samaysay.waxa la ogayahay in mandeela uu soomaray xili ardaynimo oo aad u adag.waxa uu soomaray iskuulo iyo jaamacado aad ubadan.waxa ay ahayd konfur afrika xiligaa.mid ay hadheeyeen.dhibaatooyin.waawayni oo ay u wayntahay.arintii midab kala sooca.ee kajiray wadankaa. xiligaas dadka madaw xaq umay lahayn in ay codeeyaan.iyo in ay kaqaybglaan arimaha Siyaasadda. taas waxaaba kasioidarnaa xukuumadii.ay dadka yar ee cadaanka ahi lahaayeen waxa ay kusamaynkjiraty dadka madaw in ay kaqaado dhulkooda.oo marmarka qaar laga erymandeela waxa uu bilaabay mucaaradad.iyÅ kasoo horjeed uu kagsoo horjeeedo.dawladii ay hogaaminayeen cadaanka tirada yari.xunkaas ay dawladaasi ku dhaqmaysayna waxa uu ahaa mid o.dhulkooda. ok gaal buuna ahaa. dhaqdhaqaaqii Siyaasadda ee mandela. mandeela waxa uu bilaabay mucaaradad.iyÅ kasoo horjeed uu kagsoo horjeeedo.dawladii ay hogaaminayeen cadaanka tirada yari.xunkaas ay dawladaasi ku dhaqmaysayna waxa uu ahaa mid inkiraya in ay dadka madaw xaq u leeyihiin in ay kaqayb galaan arimaha wadanka.sanadkii 1942 ayuu mandeela ka qaybgalay golaha.afrikanka ee qawmiga ah.waxa uu xisbigaasi u doodi jiray xuquuqda daka madaw.waxaana hogaaminaay.dad cadaana.sanadkii.1948.ayuu xisbugu ku guulaysatay.doorashooyinkii.dalka kadhacay.kadib guushii xisbiga waxa dhacday in xisbiga oo dadcadi hogaaminayeen uu dalkii maamulo.oo ku maamula.siyaasad ku waajahan midabtakoor iyo in dadka madaw aanay arimaha dalda kahadlin.kadib.mandeela.wuukabaxy.xisbiga.waxa uu noqday hogaamiye mucaarada.oo kasoohorjeeda.takoorka.dadka madaw.intii hore.mandeela.waxa uu ku baaqi jiray.in takoorka.laga hortago iyda oo aan hublaisticmaalin.laakiin.kadib markii.rasaas.lagufuray.dad.rayida.oo.mudaharaad.kasamaynayay.takoorka.sanadkii.1960.ayaa.mandela.iyo.hogaamiyayaashii.kale.ee.lasoday.ay.qaateen.goaan.ah.in.hubka.laqaato.. waxuu ahaay nin dadka madowga ah ay kufarxaan markasataba iyo meelkastaba xadhigiisii. madeela waxa laqbaty sandii.1962 iyda oo loohaystay.in uu si sharci daro ah usafray.waxaana lagu xukumay shan sano oo xadhiga.markale ayaa hadana sanadii.1964 laxukumay iyada oo loohaystay.in uu kadanbeeyay.mudaharaadyo.iyo.iyada oo lagu eedeeyay.khiyaamo.qaran.waxaana lagu xukumay.madaxaa hakufurto.sanadihii 27 ahaa ee uu mandeela jeelka ku jiray.xorayntiisa iyo siidayntiisdu waxa ay calaamad u hayd.dadkii madoobaa.ee.takoorka.kasoo.horjeeday.sandkii.1985.ayaa mandeela waxaa loosoo bandhigay.in lasii dayndoono haddii.uu.katanaasulo.kasoo.horjeedka.iyo.mucaaridnimada.dadka.cad.ee.xukunka.haysta. taasna wuu diiday.waxa uu mandela.iskagasii.jiray.jeelkii.ilaa.lagaadhay.11.4.1990.oo ahayd maalintii.uu xoroobay.geesigii.koonfur afrika.waxa siidaayay.oo ku dhawaaqay.in lasiidaayo. madaxwaynihii xiligaa.ee konfur afrika.f.w.dekelayr.kadib mandela waxa uu jaaisada nobal la qaybsaday dakalayar.kadib mandeekla waxa uu noqday madaxwaynihii.madaw ahaa.ee ugu horeeyay.ee.maamula.koonfur afrika.waxa uu maamulayay.koonfur afrika.intii u dhaxaysay.1994-1999 madaxtinimadii konfur afrika. mandeela waxa uu ahaa hogaamiyaha xisbigiisa intii u dhaxaysay 1991-1997. waxa uu madaxwaynaha koonfur afrika noqday sanadii 1994.waxa uu xilka hayay ilaa 1999 markaas oo uu iskii uga tagat xilka madaxtinimada.mandeela waxa uu bilaabaya in uu sameeyo hayada ladagaalanka aydhiska kadib markii madaxtinimada kadagay. katagistii xilka. kadib markii mandeela uu Siyaasadda kafdhiistay waxa uu siiraacay hayadaha iyo ururada u ololeeya. qore.maxamed calanle muse mandeela waxa uu ku dhashay mandaqada taranskay.ee konfur afrika.aabihii waxa uu ahaa madaxa qabiilada tinbo ee caanka ah.aabihiina waxa uu dhintay isaga oo aad uyar.kadib waxaa loo diyaariyay sidii loogu dooranlahaa booskii aabihii, kadib waxa uu waxbaradsho kabilaabay dugsi kuyaala gudaha gobalkiisa sanadii.1930 kadib waxa uu ku biiray jamacada harfort.laakin waxa uu kabaxay sanadii 1940 isaga iyo saxibkiisioi qaaliga ahaa ee.olafiyer tanbo.kabixitaankaa jaamacada waxa ay kadanbaysay kadib markii.lagu eedeeyay in ay ka qaybgaleen mudaharaad arday madawahaa ay samaysay.waxa la ogayahay in mandeela uu soomaray xili ardaynimo oo aad u adag.waxa uu soomaray iskuulo iyo jaamacado aad ubadan.waxa ay ahayd konfur afrika xiligaa.mid ay hadheeyeen.dhibaatooyin.waawayni oo ay u wayntahay.arintii midab kala sooca.ee kajiray wadankaa. xiligaas dadka madaw xaq umay lahayn in ay codeeyaan.iyo in ay kaqaybglaan arimaha Siyaasadda. taas waxaaba kasioidarnaa xukuumadii.ay dadka yar ee cadaanka ahi lahaayeen waxa ay kusamaynkjiraty dadka madaw in ay kaqaado dhulkooda.oo marmarka qaar laga eryo.dhulkooda. [Wax ka bedel] dhaqdhaqaaqii Siyaasadda ee mandela mandeela waxa uu bilaabay mucaaradad.iyÅ kasoo horjeed uu kagsoo horjeeedo.dawladii ay hogaaminayeen cadaanka tirada yari.xunkaas ay dawladaasi ku dhaqmaysayna waxa uu ahaa mid inkiraya in ay dadka madaw xaq u leeyihiin in ay kaqayb galaan arimaha wadanka.sanadkii 1942 ayuu mandeela ka qaybgalay golaha.afrikanka ee qawmiga ah.waxa uu xisbigaasi u doodi jiray xuquuqda daka madaw.waxaana hogaaminaay.dad cadaana.sanadkii.1948.ayuu xisbugu ku guulaysatay.doorashooyinkii.dalka kadhacay.kadib guushii xisbiga waxa dhacday in xisbiga oo dadcadi hogaaminayeen uu dalkii maamulo.oo ku maamula.siyaasad ku waajahan midabtakoor iyo in dadka madaw aanay arimaha dalda kahadlin.kadib.mandeela.wuukabaxy.xisbiga.waxa uu noqday hogaamiye mucaarada.oo kasoohorjeeda.takoorka.dadka madaw.intii hore.mandeela.waxa uu ku baaqi jiray.in takoorka.laga hortago iyda oo aan hublaisticmaalin.laakiin.kadib markii.rasaas.lagufuray.dad.rayida.oo.mudaharaad.kasamaynayay.takoorka.sanadkii.1960.ayaa.mandela.iyo.hogaamiyayaashii.kale.ee.lasoday.ay.qaateen.goaan.ah.in.hubka.laqaato.. [Wax mandeela waxa uu bilaabay mucaaradad.iyÅ kasoo horjeed uu kagsoo horjeeedo.dawladii ay hogaaminayeen cadaanka tirada yari.xunkaas ay dawladaasi ku dhaqmaysayna waxa uu ahaa mid inkiraya in ay dadka madaw xaq u leeyihiin in ay kaqayb galaan arimaha wadanka.sanadkii 1942 ayuu mandeela ka qaybgalay golaha.afrikanka ee qawmiga ah.waxa uu xisbigaasi u doodi jiray xuquuqda daka madaw.waxaana hogaaminaay.dad cadaana.sanadkii.1948.ayuu xisbugu ku guulaysatay.doorashooyinkii.dalka kadhacay.kadib guushii xisbiga waxa dhacday in xisbiga oo dadcadi hogaaminayeen uu dalkii maamulo.oo ku maamula.siyaasad ku waajahan midabtakoor iyo in dadka madaw aanay arimaha dalda kahadlin.kadib.mandeela.wuukabaxy.xisbiga.waxa uu noqday hogaamiye mucaarada.oo kasoohorjeeda.takoorka.dadka madaw.intii hore.mandeela.waxa uu ku baaqi jiray.in takoorka.laga hortago iyda oo aan hublaisticmaalin.laakiin.kadib markii.rasaas.lagufuray.dad.rayida.oo.mudaharaad.kasamaynayay.takoorka.sanadkii.1960.ayaa.mandela.iyo.hogaamiyayaashii.kale.ee.lasoday.ay.qaateen.goaan.ah.in.hubka.laqaatoka bedel] xadhigiisii mandeela hada waxa uu uyahay wadanka koonfurta afrika aabaha aasaasy wadankaas Madaxwayne mandeela wali wuu noolyahay dadiisuna waxa ay sare u dhaaftay 90 inkasta oo uu aad u ildaranyahay Miiroon. Miiroon" wa tula ku tal gobolka mudug waxa ayna dhinaca waqoyi 40km uga begantahay dagmada xaradheere, miiroon wa tulo qani ku ah beeraha iyo xolaha la dhaqdo, sida:ariga,lo'da,geela. Sido kale tulada miiroon waxa buxa ugaarta qeybaheda kala duwan, ow horka cayo boqorka kenta,libaaxa. Dhinaca jawiga ma ahan tulada miiroon mid ad ukulul ama leh qabow said ah, waxana jawiga miiroon lagu matali kara kan muqdisho, o ad ay iskaga shabahan jawiga. magalada waxa ay ledahay dugsi hose /dhex bis malahan wax dugsi sare ah. lkn dadka miroon waxa ay, si, ad' ubartan qur"nka kariimka waxana la dhihi kara dadka miroon ku nol laga ma helayo qof an xifdisaneen qu'aanka. Miiroon waxa ay ka hesha bagashka iyo sokorta,burka,bariiska magalada muqdisho. Waxa ay dadka rer miiroon ayagana u so dhofiyan,digirta,ganleyda,misir,masago iyo dirmaha aqalada la sarto e la falgiyo magaloyinka sida muqdisho iyo galkacyo. Digirta iyo dirmaha la falkiyo iyo xoolaha aya ah isha dhaqalaha ow ka so galo dadka reer miiroon. Hadi la dhaho tarikhda miroon aya laga shekeyna ma ahan mid la so kobi karo waxa ayna noqone bejaj dhadher. Inta ayan ku so kobena. Waxa qoray:haaruun maxamed maxamud miiroon. Qataada_sayf@hotmail.com Sifaynta Diinta Islaamka. Ka sifeynta Diinta Islaamka wixii lagu soo daray iyo Muslimiinta oo lagu barbaariyo Diintooda sidii ay ku soo degtay التصفية: Waxaan kala jeedaa sifeynta: In loogu soo bandhigo dhalinyarada Muslimiinta Diintooda Islaamka iyadoo laga sifeeyay wixii lagu soo daray qarniyaalkii la soo dhaafay oo dhan; Haddii ay ahaan lahaayeen Caqiidooyin, Khuraafaad iyo Bidcooyin. Waxyaabihii lagu soo darayna waxaa ka mid ah Axaaddiis aan sugnayn, ay dhici karto inay yihiin kutiri kuteen موضوعة, sidaas darteed waa lagama maarmaan in laga dhabeeyo Sifeyntaas, maxaa yeelay sidaas waxaa ku jirta badbaadada Muslimiinta. Sifeyntan waxaa laga wadaa in la soo bandhigo daawada kaas oo ah Islaamka, kaasoo daaweeyay mid u eg dhibkan, markay Carabtu ahayd kuwaan awood lahayn oo ay caaabudi jireen sanamyada. Annaga waxaan ku khilaafsannahay ururada Islaamka oo dhan arinkan, waxaanu u aragnaa waa in laga bilaabaa Sifeynta Diinta iyo in lagu barbaariyo Muslimiinta Diinta sidii ay ku soo degtay oo wada socda. Ma inaan ku bilowno arimaha Siyaasadda miyaa, oo waxaa dhacda kuwa ku mashquulsan siyaasadda inaysan caqiidadooda toosnayn, oo waxaa dhacda hab dhaqankooda haddii laga eego xagga Diinta inay ka fog tahay Shareecada, iyo kuwa ka shaqeeya dadka iney iskugu keenaan urur, mana laha Manhaj cad oo la fahmi karo, sidaas darteed waxaad arkaysaa qaar badan oo iyaga ka mid ah noloshooda inuusan saamayn ku lahayn Islaamkaas ay had iyo jeer ku hadaaqaan, mana ku dhaqmaan Islaamka kuwaasi nafsad ahaantooda, waxayna isla markaasi kuwaasi kor ugu dhawaaqayaan waa in la isku xukumaa shareecada; waa oraah wanaagsan oo dhab ah, hase ahaatee فاقد الشيء لا يعطيه qofka wax uusan haysan ma siiyo cidna. يا قوم اعبدوا الله واجتنبوا الطاغوت War tolow caabuda Eebbe kana dheeraada wixii Eebbe ka soo haray. Nebi Nuux a.n.k. Islaax miyuu dadka ugu yeeri jirey? Mise in lagu dhaqmo shareecada? Siyaasad miyuu ka shaqayn jirey? Maya sidaas ma ahayn, ee wuxuu dhihi jirey kaalaya dadkeygow Eebbe caabuda wixii Eebbe ka soo harayna ka dheeraada. Nebi Nuuxna wuxuu ahaa Rasuulkii ugu horeeyay ee loo soo dira dhulka -sida ku soo aroortay Xaddiis Sugan-. Wuxuuna waday dacwadiisa 950 sano mana ugu yeeri jirin dadka waxaan ka ahayn Towxiidka waana howsha ay Salafiyiinta waqtiga ku dhumiyaan sidee ayey uga xumaan karaan qaar badan oo ka mid ah ducaadda Islaamiyiinta, waxayna gaaraan heer ay ku diidaan Salafiyiinta arinkaas. التربية: Qeybta labaad ee Manhajkeena waa in lagu Barbaariyo Muslimiinta maanta, inaysan jiidan Adduunyada sidii ay u jiidatay kuwii iyaga ka horeeyay. Oo Rasuulka amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee ayaa wuxuu yiri: Saboolnimo idinkagama cabsanayo hase ahaatee waxaan idinkaga cabsanayaa in la idiin furo nolosha Adduunyada, oo ay idin galaafato sidii ay u galaafatay kuwii idinka horeeyay. ((ما الفقر أخشى عليكم ولكن أخشى عليكم أن تُفتح عليكم زهرة الحياة الدنيا, فتهلككم كما أهلكت الذين من قبلكم)). Waana cudur ay tahay Muslimiinta inay iska ilaaliyaan, oo aysan gelin laabtooda ((حب الدنيا وكراهة الموت)) In la jeclaado Adduunyada oo la naco dhimashada. Sidaas darteed kani waa cudur ay tahay in la iska daaweeyo laguna barbaariyo dadka inay iska ilaaliyaan. Xalkana wuxuu ku soo arooray dhamaadka Xaddiiska Rasuulka a.n.k.: ((حتى ترجعوا إلى دينكم)) ilaa aad dib ugu noqotaan Diintiina. Xalkuna waa in si sax ah loogu noqdaa Islaamka, Islaamka fahamkiisa saxda ah ee uu heystay Rasuulka Eebbe amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee iyo Asxaabtiisa. Eebbe Kor ahaaye wuxuu yiri: (إن تنصروا الله ينصُرْكم) Haddii aad Eebbe u gargaartaan idinkana wuu idiin gargaarayaa, waxayna Culimada Mufasiriinta ah isku raaceen in نصر الله macnaheeda laga wado: Haddii aad ku dhaqantaan Shareecada Islaamka. Haddii gargaarka Eebbe uusan ku dhaboobaynin in la oogo Shareecadiisa mooyee, oo side bay ku suurtagaleysaa inaan hirgelino Jihaadka, anaga oo Eebbe u gargaaraynin; Caqiidadeena aysan toosnayn, akhlaaqdeenu ay xun tahay, sidaas darteed waa lagama maarmaan ka hor inta aynan Jihaadin waa inaan toosinaa Caqiidadeena ka dibna nafta sidaas ku barbaarinaa, iskana ilaalinaa wax kasta oo khilaaf noo keenaya. (ولا تنازعوا فتفشلوا وتذهب ريحُكم) Ha is khilaafina oo dabadeed guuldareysataan. Oo marka aanu ka hortagno isqabqabsigaas oo aan ku beddelno midnimo; ayaanu ka dib la imaan karnaa awoodda maaddiga ah. (وأعدوا لهم ما استطعْتُم من قوة ومن رباط الخيل) Oo u diyaarsada cadowgiina intii aad kartaan oo awood ah. ((أقيموا دولة الإسلام في قلوبكم تقم دولته في أرضكم)).. Ku dhaqma nafsaddiina Islaamka si dadkana ay ugu dhaqmaan. Sidaas darteed Ducaadda badankooda way ku qaldan yihiin markay hilmaansan yihiin mabda’eenaas, iyo markay leeyihiin: Waqtiga la joogo ma aha waqtigii Sifeynta Diinta iyo ku Barbaarinta Diinta sidii ay ku soo degtay, ee waxaa la joogaa xiligii is-aruursiga iyo is-kooxeysiga.. Oo sidee bay ku suurtagaleysaa is-aruursiga iyadoo la isku khilaafsan yahay Usuusha iyo Furuucdaba.. Waana wixii Muslimiinta kala dhantaalay awooddooda.. Daawada kaliyana waa tii aan horey u soo sheegay oo waa in si wanaagsan loogu noqdaa Islaamka saxda ah, ama in la hirgeliyo Manhajkeena ah in laga Sifeeyo Diinta wixii lagu soo daray iyo Muslimiinta oo lagu Barbaariyo Diintooda sidii ay ku soo degtay. Maqaalkanna waxaa turjumay CabdiRisaaq Maxamed Cilmi "ina Warfaa" http://freewebs.com/ina-warfaa Madaxda Muslimiinta. Caqiidada Muslimiinta waxaa ka mid ah inaan lala dagaalamin madaxda Muslimiinta ah Haddaanu nahay Muslimiin waxaan u aragnaa inay waajib tahay inaan adeecno Madaxdeena Muslimiinta, oo ay tahay annagoo adeecnay Eebbe Kor ahaaye, haddaysan na farin wax dembi ah, oo waa tii uu Eebbe yiri: Adeeca Eebbe oo adeeca Rasuulka iyo Madaxdiina idin ka midka ah. Umana aragno in lagu baxo oo lagu kaco madaxdeena Muslimiinta ah haba na dulmiyeene. Kamana tagayno inaan adeecno Madaxdeena haba na dulmiyeene. Culimada waxay ku fasireen: Oo haddii lagu kaco oo laga tago in la adeeco Madaxdeena, waxaa ka dhalaneysa dhibab ka waaweyn midka ay dadka iyaga ku hayaan, ee waa inaan u dulqaadanaa dulmigooda oo waxay tirtireysaa xumaanta, maxaa yeelay Eebbe naguma saladin waxaan samaynayno oo xun darteed mooyee. Sidaas darteed waa inaan ku dadaalno inaan badino dembidhaafka iyo inaan isku barbaarino Islaamka saxda ah, waxaan samaynaynana waa inaan hagaajino oo Eebbe waa tii uu yiri: (وكذلك نولي بعض الظالمين بعضا بما كانوا يكسبون) Sidaas oo kale ayaanu madax uga dhignaa qaar ka mid ah Dulmi-wadayaasha qaarka kale wixii ay samayn jireen darteed. Sidaas darteed haddii ay doonayaan muwaadiniinta inay ka badbaadaan dulmiga xaakimka daalimka ah, ha iska daayaan dulmiga ay samaynayaan nafsaddooda. Al-callaama Sheekh Albaani isagoo ka faaloonayana arinkan wuxuu yiri: Waxaa halkaas nooga caddaatay qaabka aan uga badbaadi karno dulmiga Madaxda Muslimiinta kuwaa soo ”annaga naga midka ah oo ku hadlaya afafkeena” waana inay Muslimiinta u noqdaan Rabbigooda, oo ay toosiyaan Caqiidadooda, oo ay ku barbaariyaan nafsaddooda iyo reerahooda Islaamka saxda ah, annaga oo ka dhabaynayno hadalkii Eebbe: (إن الله لا يغير ما بقوم حتي يغيروا مابأنفسهم) (الرعد:11) Eebbe ma beddelo dad ilaa maa ay nafsaddooda isbeddelaan. (أقيموا دولة الإسلام في قلوبكم, تقم لكم علي أرضكم) Ku dhaqma nafsaddiina Islaamka, kolkaasay dadkuna ku dhaqmayaan.siil ween was sooliyee Mana aha jidka lagu badbaadayo siday u malaynayaan qaar ka mid ah dadka, oo ah in hub loo qaato madaxda, iyadoo la adeegsanayo afgembiyada xoogga ku dhisan, inkastoo ay ka mid tahay Bidcooyinka waqtigan la joogo, haddana waxay ka hor imaanaysaa sida ku soo aroortay Shareecada Islaamka taas oo waxyaabaha la is faray ay ka mid tahay qofka nafsaddiisa inuu isbeddel la yimaado. Sidoo kale waxaa lagama maarmaan ah inaan ula nimaadno sida saxda ah, oo Eebbe Kor ahaaye waa tii uu yiri: (ولينصرن الله من ينصره إن الله لقوي عزيز) (الحج:40) Eebbana wuxuu u gargaari qofkii isaga u gargaara ”Diintiisa”. Waxaan qoraalkan ka turjumay kitaabka Caqiida ad-Daxaawiya ee uu qoray al-Callaama ad-Daxaawi oo geeriyooday 321 H. Oo uu ka dibna sharxay al-Callaama Ibnu Abii - al-Ciz oo geeriyooday 792 H. Waxaana ka faalooday qoraalkan al-Callaama Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani oo geeriyooday 1420 H. Eebbana ha u naxariisto dhamaantood. Maxamed Cabdi Xaashi. Maxamed Cabdi Xaashi Wuxuu ku dhashay Baadiyaha Xargaga ee ka xidha dhinaca Galbeed Magaalada Laascaanood ee Gobolka Sool,wuxuu wax barashadiisii ka bilaabay Magaalada Laascaanood oo markaas ahayd qariyad yar,Muddo ka dib wuxuu wax barashadiisii u wareegey Magaalada Shiikh Jamaal Cabdinaasir. Jamaal Cabdinaasir waxa uu dhashay 15.4.1918. waxa uuna dhintay 28.9.1970. waa madaxwaynihii labaad ee soomara masar kadi maxamed najiib.talada waxa uu qabtay sandkii.1954.ilaa.uu dhintay.1970. waxa uu ahaa hogaamiyihiin kacdoonkii.23.7.1952.wax yabihii ugu waynaa ee uu kacdoonkaasu qabtuy waxa uu ahaa.in ay xukunka katuuray.boqorkii laodhanjiray boqol faruuq.xiligaas oo masar ay ahyd.boqortooyo.kadib waxa uu kacaankaas uu hogaaminyao cabdi nasir u horseeday masr horumar aad u balaadhan.iyo in uu ku baaqay.in ay midoobaan dalka carbeed.taas oo keentay.in ay midoobaan qaar kamida dalaka carbeed sanadihii u dhexeeyay.1958.ilaa.1961.taas oo looyaqanay jamhuriyadii carabta ee midawday.takale cabdi nasir waxa uu dhiiri galiyay kacdoon wadayaasha meelo badan oo kamida ameerikada.konfureed aasiya.iyo.afrika.cadi nasir waxa uu ku lahaa dawr hogaaminimo aasaaskii fatax.waxa kale oo cadi nasir aasaasay uruka loo yaqaano uruka dhexdhexaadka.oo maanta ay kamid yihiin in kabadan boqol dawladood oo caalamka ah.cabdi nasir waxa lagu sifeeyaa in uu yahay.ama uu ahaa.mid kamida kuwa ugu doorka roon hogaamiyaashii.qarnigii 20aad.waxa jamal cabdi nasir looyaqaanay in uu ahaa.hogaamiye umadeed.ilaa imainkana afkaartiisii waxaa laga dhigtay madhab siyaasadeed.jamaal cabdi nasir waxaa uu dhintay.sanadii 1970.aaskiisiina waxa uu ahaa mid si wayn lasugusoo baxay Yaraantiisii. Jamaal Cabdinasir aabihii waxa uu kaguuray magaalada.binii mur.oo katirsan degamada asyood.halkaas oo cabdi nasir uu ku dhasahy.waxa uu u guuray magaalada iskandariya oo ah magaalada labaad ee masra ugu wayn waxa uu kasheqeeyn jiray meel boosta ahaan jirtay kuna taalay magaalada aliskandaraiya. Moldofa. Republica Moldovanon waa jamhuuriyad kutaala bariga Yurub. Waxay kamid ahaanjirtay.ama ay kamid ahayd wixii hore loo odhanjiray.midawgii sofiyeeti. Caasimada wadankana waa Kiishinaw.modaviya wxa ay udhaxaysaa. Romaniya.iyo Ukrayn dhamaan dadka kunooli waa romaniyiin. Moldova (/ mɒldoʊvə, mɔːl- / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya) ama mararka qaarkood UK: / mɒldəvə /), [11] [13] [13] rasmi ah Jamhuuriyadda Moldova (Romaan: Jamhuuriyadda Moldova), waa waddan baddan oo ku yaal bariga Europe, [14] waxay xuduud ka dhigtay Roomaaniya dhinaca galbeedka iyo Ukraine waqooyiga, bari, koonfureed (iyadoo ay ka soo jeedaan dhulalka khilaafka ee Transnistria). [15] Magaaladu waa Chisinău. Badankooda Moldovan waxay qayb ka ahaayeen Mabaadii'da Moldavia laga soo bilaabo qarnigii 14aad ilaa 1812, markii loo dhoofiyay Boqortooyada Boqortooyada Boqortooyada Boqortooyada (kaas oo ay Moldavia ahayd dawlad dhexe) waxaana loo yaqaan Bessarabiya. Sanadkii 1856, koonfurta Bessarabiya waxaa lagu soo celiyay Moldavia, saddex sano kadib markii ay ku biirtay Wallachia si ay u dhisaan Roomaaniya, laakiin xukunka Ruushka waxaa lagu soo celiyay gobolka oo idil 1878-kii. Intii lagu guda jiray 1917 Ruushka Revolution, Bessarabiya waxay si kooban u noqotay Moldavian Jamhuuriyadda Dimuqraadiga illaa iyo markii la isku daray Roomaankii 1918kii kadib markii ay codeeyeen. Go'aanka ayaa waxaa ka soo horjeestay Ruushka Ruushka, kaas oo, 1924-kii, u oggolaaday dhismaha, gudaha SSR-ka Ukraine, oo ah muwaadiniin madax-bannaan oo ka tirsan Moldavian (MASSR) qaybo ka mid ah wadamada Moldovan-ku nool ee bariga Dniester. Sanadii 1940-kii, oo ka dhalatay heshiiskii Molotov-Ribbentrop, Romania wuxuu ku khasbanaaday inuu Bessarabiya ka soo horjeedo Midowga Soofiyeetka, taasoo horseeday abuurista Xisbiga Isbahaysiga Mucjisada ah ee Moldavian (Moldavian SSR), taas oo ku jirtay qaybta ugu weyn ee Bessarabiya iyo qulqulka galbeedka ee MASSR hore. 27kii Agoosto 1991, oo qayb ka ahayd burburkii Midawga Soofiyeedka, mucaaradka SSR waxay ku dhawaaqeen xornimadooda, waxayna qaateen magaca Moldova. Dastuurka hadda ee Moldova ayaa la ansixiyay sannadkii 1994-kii. Qeybta mulqulka Moldovan ee bangiga Dniester wuxuu ku hoos jirtey xukunka dhabta ah ee dawladda jaban ee Transnistria illaa 1990. juquraafi ahaan. marka laga tago arminya maldoofa waa wadanka ugu yaraa wadamadii midawgii sofiyeetka Usaama bin Laadin. Usaama bin Laadin () waxa uu dhashay 10 Maarso 1957 - waxa uu dhintay 2 Maajo 2011 (Bakistaan), magaciisa oo dahmeystiran waa Usaama bin Muxamed bin cawad bin laadin, waa aasaasaha iyo hogaamiyah ururka al qaacida.waa urur salafiya oo jihaadiya.oo hubaysan. waxa lagu aasaasays afgaanisataan.sanadii 1988.al qaacida waxa ay qaaday weeraro ay ku qaaday beegsiyo milatari.iyo kuwo madanaiayaba.. Taariikhdiisa. usama bin ladin waxa uu ku dhasahy magaalada riyaad.ee casaimada wadanka sucuudiga carabta. waxa dhalay aabe taajir ah waa.aabihii waxa uu kashaqayn jiray dhismaha iyo qandaraaska waxa uu calaaqaad aad u xoogan la lahaa reerka sucuudiga xukuma.usam.marka laeego walaalihiis oo ah dad gaadhaya.52 qof waxa uu kaga jiraa.kaalinta 17aad.waa qofkii.17aad ee uu maxamed bin ladin dhalo.binlaadin reerkiisu waxa uu kasoo jeeda xadraalmawtwaxa uu usam wax kabartay jamacad boqor cabdul casiis waxa uu kaqaatay shahaado.dhan dhaqaalaha ah.kadib waxa uu maamula shirkada aabihii uu lahaa ee qandaraaska.kadib markii uu dhintay aabihii, waxa uu usama uga tagay lacag gaadhay.900.milyon oo dolarka maraykanka ah.waxa ya lacagtaasi u suurto galisay in uu ahdaaftiisa iyo u jeedooyin kiisa fushado.oo ahaa in uu caawimo.siiyo mujaahidiintii ka dagaalamaysay afgaanistaan kuwaas oo kasoo horjeeday midawgii soofiyeeti oo kusoo duulay wadanka afgaanistaan.sanadihii 1979.iyo.1984.bin ladin waxa uu aasaasay urur dacwad eed waxa uu u bixiyay.xiligaas uu bin laadin.ladagaalamayay waxa caawinayay.dhamaan maraykanka sucuuduga.iyo.bakistan.waxa uu sadexdaa dal kaaheli jiray dhamaan wixii caawn ahaa.sida kacaawinta dhanka.ciidamada iyo tababarka.ama hubsiinta.dhanka kale binladin waxa uu si toosa caawimo uga heli jiray dhanka tababarka ah.ciidamada c.i.a.ee maraykanka. kadib markii uu djamaaday dagaalkii ay mujaahiduuntu kawadeen afgaanistaa.ee ay kula dagaalamayeen midawgii sofiyeeti.ee sidoo kale uu dhamaaday dagaalkii qaboobaa.bin ladin waxa uu ku soo laabaty sucuudiga oo ahaa wadankiisa.kadib binladin kama aamusin ciidamada marykanka ee gaadhaya.kumanaanka ee dhooban dawladaha khaliijka carabta.gaar ahaan sucuudiga.taasi waxa ay sabab u ahayd in ay.isku dhacaan dawlada suciidiga oo uu muwaadin ka,ahaa binladin iyo binladin laftiisu.kadib.binladin waxa uu usafaray dhankaas suda. sanaduii.1996.ayaa.waxaa laqarxiyay. magaalada khubur ee wadanka.sucuudi arabiya.islamrkaa.dawlada.sucuudiga.iyo.maraykanku.waxa.ay qaraxaa ku ee deeyeen.shiikh usama binladin.iyo ciidamadiisa. alqacida.sidoo kale.waxa qaraxyo loogaystay safaaradihii.uu maraykanku kulahaa.daar salaam iyo nayrobi.taas oo ay alqaacida qirtay in ay aydu kadanbayasay.taasina waxa ay horseeday.in sidhaba ay alqaacida.iyo dawlada marayakanaku.galka.seefta ugawafda siibtaan.ilaa lagaadhay.11 Sebteembar 2001 oo ahayd maalintii ay alqaacida qaraxyada aan la ilaawi karain ay u gaysatay.daw;lada maraykanka kadib markii ay dumaysaya labadii dhisme ee suuwqa u haa maraykanka.halkaas oo ay ku dhinteen dad kabadan.3000 ooqof.sanadii 1998.binladin waxa uu u safray dhanka afgaanistaan oo ay kataliso.dalaiban ooay kamid ahaayeen rag badan oo ay dagaal soowada galeen bin ladin ama ay saaxiibo ahaayeen.dalibaan sifiican aya u soodhaweeyeen bin ladin iyo saxiibadiisii,uu kamaidka ahaa.ayman al_dawahiri oo ah isna mujaahid masri ah.kadib markii ay alqaacida qaraxyo u gaysatay dhismayaashii dhaadheeraa ee maraykanaka.ayaa.maraykankau waxa uu weerar ku qaaday afganistan xukunkiina waxa uu katuuray.daliban.lakin daliban iyo al-Qaacida.taas marnamba.kuma ya liciifin awoodoodii.oo alqaacida waxa u suurto gashay.in ay gaystaan.qaraxyo kale.sida qarixii landan.iyo masrid.inkasta oo ay m araykanku kufaanaan.awooda sirdoon ay ay leeyihiin ahada ilaa iminka bin ladin mayqaban. Dalalka. 192 kamida 193 aan hore u soo sheegnay waxa ay kamidyihiin Qaramada Midoobay. Waxa jirta dawlad ictiraaf dhamaystiran haysata laakiin aan kamid ahayn Qaramada Midoobay. waana Faatikanka Waxa jira dal kamida 10 aan sare ku xusnay oo la leh calaaqaad 93 dawladood wana Falastiin. Waxa jira hal dal oo madax banaan oo dublamaasi ahaan la ictiraafay laakiin aan loodhamayn waana wadanka Kosofo. Waxa jira dal kamida xubnaha Midowga afrika oo aan ictiraaf caalmiya haysan waana Saxaraha Galbeed. Waxa jira dal Madax banaan laakiin aan kamid ahayn Qaramada Midoobay waana Taywan. Waxa jira laba dal oo sirasmiya u madax banaan laakiin Ruushka cid aa ahayni aanay ictiraafsanayn waxaany kal yihiin.Abkhazia iyo Koonfur Ossetia. Waxa kale oo jira Hal dal oo madax banaan laakiin aan ictiraaf ka haysan Turkiga mooyee waana Qubrista Waqooyi ee turkida Waxa Jira dal ay ictiraaf sanyihiin labada wadan ee Abkhazia iyo Koonfur Ossetia oo kaliyihi waxana lagu magacaabaa Transnistria. Waxa jira Laba oo waaqici ahaan madax banaan laakiin aan ictiraaf haysan waxaanay kal yihiin Somaliland iyo Nagorno-Karabakh Jalalaqsi. Jalalaqsi (mararka qaar loogu yeedho Jalalassi) waa magaalo ku taala koonfurta-badhtamaha Gobolka Hiiraan ee wadanka Soomaaliya. Magaalada Jalalaqsi waxay dhacdaa meel u dhaxaysa Wabiga Shabeelle, Buuloburde iyo Jowhar. Bulshada. Magaalada Jalalaqsi waxaa ku nool dad gaadhaya ilaa 11,800 qof. Marka lagu daro Degmada Jalalaqsi waxaa ku dhaqan dad ka badan 46,724. Taariikhda. Wakhtiyadii 1980kii waxaa magaalada Jalalaqsi ku yaalay afar xerro qoxooti ku waasi oo ay ku noolaayeen dad ka badan iaa 85,000 qof oo Soomaali ah. Wakhtigaasi waxay ahay magaalada Jalalaqsi mida sadexaad ee ugu dadka badan wadanka Soomaaliya; waxaa ka dad badnaa keliya Muqdisho iyo Hargeysa. Sharaxaad. Jalalaqsi waa degmo ku taalla Gobolka Hiiraan ee Soomaaliya. Waxaa mara Wabiga Shabeelle. Degmadaan waxay caan ku tahay beeraha galleyda,masagada,ama haruurka, Canbaha, Saytuun ama Zaytuun deegaan Shanfarood ama Maracood Bataatigaduud Loos Digir Sisinta iyo kuwo kale aan halkan lagusoo koobi karin. waxaa jalalaqsi hoos taga tuulooyinka Jaciir, Jamaaca Raaxaale, buulo jaro, buulo cariyaan,afgooye baadicadde,xamiir gaab,siibaay,afcad, ceelciid, qoryaale,fiidoow,tuulada iji,show, dheen, Baqdaad,Quracjafle, Maakko,Jinbileey,Dirgoys iyo kuwo kale. Waxaa Jalalaqsi lagu tilmaamaa iney kamid tahay meelaha aysan si aad ah u saameyn dagaalada sokeeye inkastoo ay iska hor imaadyo badani kadheceen. Carlos the Jackal. Magiciisa dhabta ahi waa waxa loo yaqaanaa ama uu ku caan baxay karlos.waxa uu dhasahy. 12/oktobar/1949.asalkiisu waxa uu kasoo jeeda vanzuela waxa uu kadhashay caaila aad looyaqaano oo qaniya.wuu islaamay kadib waxa uu aaday ingiriiska si uu ugasoo barto ingiriisiga.mabaran ingiriisiga kaliya lakin waxa uu barto oo waliba si fiican uu uguhadli jiry luqado badan ookala duwan oo ay kamidyihiin.carabiga.taliyanaiga faransiiska.ruushka.iyo isbainshka.kadib waxa uu usafray dhanka mosko.isaga oo rabay.in uu ku biiro jamacad mosko.kadib karlos halkaas waxa ay isku barteen wiil dhalinyarao ahaa oo.isna wax kabaranayay.jamacada mosko wiil kaasi waxa uu u dhasahy wadanka aljeeriay.waxa uu ahaa magiciisu maxamed budiya.karlos waxa uu aad ula yaabay oo uu lacajabay afkaarta uu xanbaarsanyahay maxamed budiya.oo sikadisa unoqotay mid lamida tii uu aminsanaa karlos.kadib karlos waxa uu ku biiray.dhaqdhaqaaqa fatax ee falastiniyiinta.oo uu saxiibkii maxamed budiya uu kamid ahaa. waxa ay goaan ku gaadheen in ay.ugargaaraan.falastiin kadib markii uu fatax kubiiray karlos waxa uu labilaabay.tababaro ay fatax kusamayn jireen wadanka urdun.xiligaas karlos waxa uu ka dhinacdagaalamay fatax.oo ladagaalamaysay ciidamada urdun iyo qabaailaka urdun.kadib waxa uu u raacau fatax xagaas iyo kaamaka ay fatax ku leedahay wadanka lubnaan.xiligaas ayay sobaxday xidignimada karlos waxa uu ku caanbaxay fariidnimadiisa iyo maskaxdiisa iyo geesinamada uu lahaa.iyo waliba sidii uu u dhuumanjiray.karlos waxa uu istacmali jiray magacyo badan ay kamidyihiin salamim.mishil.waxa uu aaday kadib xaga yurub isaga oo donayay in uu hawlo kafuliyo goobo ay leeyihiin yuhuua iyo qolyaha caawiyaa.nacaybkii uu nacbaa yuhuuda iyo ambarayalida maraykanka.waxa uu karlos isticmaalay dhammaan awoodiisii maskexeed sidii uu wax u gaadhsiinlahaa yuhuuda.ciyaarta karlos ee layaabka badnayn waxa aybilaabnatay,kadib markii.sirdoonka yuhuuda ee musad ay dileen.saxiibkii maxamed budiya.karlos iyo saxibadiisii,falastiiniyiinta haa awaxay bilaabeen in ay aar goostaan.waxa uu noqday beegsigii ugu dhawaa ee ay ku argoosanayeen magalada muyunikh e wadanka jarmalka.halkaasna waxa ay ka gaysteen.hawlgal laodhanjiray.karlos waxa uu ahaa midkamida kuwii soqabanqaabiyay.hawshaas.jabhadihii uu karlos lashaqayn jiray waxa kamid haaa.ciidanka cas ee jaban.iyo jabhada ita ee kadagaalanta wdanka isbayn.iyo laodhanjiray badar minhof.oo jarmal hayd.karlos waxa uu.qaraxyo kagaystay in kabadan.dawlad yuruba munikh waxa uu qorsheeyay in uu dilo 11 ciyaartoo ah yahuud.oo kaqayb galayay.ciyaarihii olonbiga.ee sanadii.1972.lagu qabtay magaalada muyinikh.xiligaas karlo cimrigiisu waxa uu ahaa.23.jir kaliya.karlos waxa uu kaqaybgaly oo uu wax kaqorsheeyay.afduubkii layaabka lahaa ee kadhacay caasimada ustaria ee fiyena.oo lagu afduubay in kaabadan 25 wasiir oo ahaa wasiirada shiidaalka ee dawladaha shiidaalka soo saara ee ku jira uruka obik.taasina waxa ay dhacday sanadii.1975. waxa kale oo karlos gacanta ku dhigay safaarada farnsiisku ay ku lahaayeen magaalada heeg ee wadanka holan oo ah saldhiga maxkamada caalamka.waxakale oo uu kaarlos afduubay diyaarad.fadhiday oo ka kacaysay garoonka diyaaradaha ee magaalada kanbala.ee wadanka ogandha. diyaaradaas waxa ay siday dalxiisayaal israaiiliyiinah.karlos hada waxa uu kujiraa jeel kuyaala wadanka farsiiska oo uu kaligii meel ku xidhanyahay.karloos sirdoonka farnsiiska ayaa ku qabtay wadanka suudaan sanadii 1995. Qaar kamida hawlihii uu fuliyay. Hawlaha uu fuliyay ee lagu xasuusan karo karlos aad ayay u badanyihiin midba waxay ka ka darantahay tankale waxaana ka mida hawlihii uu fuliyay. Daliban. dalibaan waa jabhad ama dhaqdhaqaaq hubaysan oo ladagaalama reer galbeedka waxa ay kasoojeedaan wadanka afgaanistan waxa ay u dagaalamaan in diinta islaamka lagu dhaqaqo wadanka afganistan.hada kahor waxa ay xukumeen wadanka afganistan Axmed Deedat. Axmed Deedat waxa uu dhashay 1 juun 1918 waxa uu dhintay 8 ogost 2005 shiikh dadaat waxa uu ahaa daaci islaamiya waxa uu kucaanbaxay doodaha.iyo qoraaladiisii uu isku barbar dhigi jiray..islsaamka.iyo kiristanka. Taariikh Nololeedkiisii. waxa uu ku dhashay shiikh didaat Magaalada Dashkinar gobalka.suwarat.ee wadanka india.isla markii uu dhashayba aabihii waxa uu u safray xagaas iyo konfur afrika.aabihii waxa uu ahaa dawaarle amba harqaanle.kadib axmed waxa uu aabihii kadaba tagay.sanadii 1927.kadib markii ay waxbarashadii hindiya aad ugu adkaatay.waxa ay hooyadii dhimatay kadib.markii uu aaday xagaas iyo.konfur afrika.kadib axmed diidaa oo aad uyara wxa.sowajahay.duruufo aad u dag lakiin dada.oo aad fariid u haaa waxa uu ku dadaalay sidii uu u baranlahaa ingiriisiga. bilawgii dacwadiisa. markii ay gaadhay dadiisu 16.jir ayuu axmed bilaabay shaqadiisii ugu horaysay.waxa uu kabilaabay.goob ganacsi kadib waxa uu kasheqeeyay.goobo ganacsi oo aad ubadan.kadib axmed didaat waxa uu kasheqeeyay.goobshaqo oo uu lahaa.ganacsade muslim ahi.goobtaas oo ay kudhaway meel lagu barto diinta kiristanka.waxa ay ahyd xeebta.naatasha.waqooyi.ee konfur afrika.kadib machadkii.waxa kabilaamay.dhibaatooyin iyo dhalaycayno loosoo jeediyay islaamaka.taasi waxa ay ku beegnayd kadib markii uu shiikh axmed helay kitaab uu qoray shiikh hindiya oo la odhanjiray. kitaabkaas ayaa axmed diidaat u fududeeyay in uu waajoho shubuhaadkii ay ku hadlaayeen nasaaradii uu u dhawaa.shii dadeet waxa uu bilaabay in uu isag dhigo kitaaba quraanka ah kitaabka kiristanka ee kitaabul muqadaska.kadib taas axmed waxa uu bilaabay in uu sameeyo doodo doodahaas oo ay ku muslimiin kumanaan nasaara ahi ialaahay ha unaxariistee shiikh didaat waxa uu geeriyooday 2005 qaar kamida maxaadirooyinkii uu kaqaybgalay. axmed deedaat waxa uu ka qaybgalay maxaadirooyin aad u badan kuwaas oo uu badankooda kula doodijiriay raga ugu sareeya diinta masiixiyada ragaasina waxa ay u badnaayeen maraykan waxaa ka midhaa kulamidii uu ka qayb galay sanadii 1983 kulan ay ku kulmeen isga iyo laba nin oo maraykan ah kulankaas oo kadhacay magaaladaderben ee wadanka koonfur afrika waxa kale oo uu ka qayb galay isla sanadkaa isla magaaldaa kulan kadhacay oo lagaga doodayay nabi ciise iyo quraanka sida uu uga waramay Jamhuuriyadda Naaruu. jamhuuriyada naaruu waxa hore loogu aqoonjiray.oo ku taala koonfurata baasafiga.jasiirada ugu dhaw waa jasiirada baranaba ee wadanka.keriibaas.taas oo dhanka bari kaxigta una jirata masaafo ah 300 oo klm.nawruu waxa ay tahay jasiirada dawlada ah ee caalamka ugu tyar amaba dawlada caalamka ugu yar.halkaas oo masafaada dalkaasi ay gaadhayso. 21 kilo mitir oo isku wareega ah.nawroo.waa waa wadanka madaxa banaan ee aan lahayn caasimad.mucayana.laakiin waxa lasheegaa in caasimadu ay tahay.magaalada.yarin.dadka asalka halkaas dagan waa dadka looyaqaano.Micronesian.waxa dalkaan qabsaday wadanka jarmalaka.dhamaadkii qarnigii.19aad.dagaalkii labaad ayaa hadana waxa qabsaday japanka.kadin nawroo waxa ay madaxbanaanideeda qaadatay.31.04.1968.wadankaas aadka uyar waxa lagag ahdlaa luuqadaha ingirisiga iyo luqada wadanka ee rasmiga ah oo ah luqada mawraha..sanadii 2005.tirikoobkii ugu danbeeyay ee wadankaa lagu sameeyay.dadka kunooli waxa ya noqdee.ilaa.. Sedex Geesoodka Bermuda. Sadex Geesoodka Barmuuda ee looyaqaano sidookale waa mandaqad juquraafi ahaan usamaysan si sadex geesooda oo isla eg, 1500 oo km ayay dhanwalba katahay, waxa ay ku taalaa Badweynta Atlaantik.Waxa ay u dhaxaysaa jasiiradaha barmuuda iyo bortarico. waa mandaqad aad u cajiiba in ay noqotao shay cajiibana waxa kadanbeeyay kadib markii.niman qorayaal ahi ay kaqoreen sheekooyin aad unaxdin badan oo laga filayo barmuuda.laakiin qolyaha ilaalada bada ee laga leeyahay wadanka marykanku.waxa ay sheegeen in aanay jirin in doono maraakiib iyo diyaarado.lagu waayay sadex geesoodka.barmuuda.markii u horaysay ee wax laga qoro sadex geesoodka barmuuda waxa ay ahayd asanadii.1964.waxa wax kaqoray qoraagii caanka ahaa ee la odhan jiray.fisenti gadez.qoraagaasi waxa uu sheegay in.badaas lagu waayay diyaarado iyo doonyo badan iyada oo aan wax fasiraada lagahayn sabta kudhacday ee loo waayay.bilawgii sanadii.1952 ayaa qoraa la odhanjiray joorj sandes waxa uu ku qoray jariirada.Fate magazine, in doonyo maraakiib iyo diyaardo aad ubadan lagu laayahay sadex geesoodka barmuuda. xaqiiqada barmuda. waxa la ogaaday kadib markii in badan labaadhay sheeko xariirta barmuda in aanay waxba kajirin waayo waxa ay ahyd oo kaliya shiikooyin ay sameeyeen raga wax qoraa taas oo ya kudoonayeen in ay ku iibiyaan kutubtooda. AK-47. AK-47 (ama Avtomat Kalashnikova) (Af-Ruush: Автомат Калашникова образца 1947 года), waa hub weerareed aad u fudud oo qof waliba isticmaali karo, qorigaan rasaas yaryar ayaa loo isticmaalo waxa sameeyay nin ruush ah oo magiciisu yahay (Mikhail Kalashnikov) ninkan markii uu keenay fikrad ah in uu sameeyo qorigan dilaaga ah waxa uu ku jiray isbitaal ku yaala magaalada mosko oo lagaga daweynayay dhaawacyo kasoo gaadhay dagaalkii labaad ee dunida, kadib ciidamada ruushku waxa ay si caama u tijaabiyeen qorigan dilaaga ah sanadii 1947, markii lagaadhay sanadii 1950 waxa ay ruushku soo saareen noocyo aad u badan oo qorigan ah, waxa lagu samaynjiray Warshada hubka ee magaceedu yahay izh, kadib sanadkii 1955.waxa uu qorigani ka hawl galay ama si rasmiya u isticmaalay ciidamada ruushka ama soofiyeedka, kadib waxa iyana warshado samaystay ay qorigan kusamaynayaan dawladihii shuuciga ahaa ee bariga yurub sida Jarmalkii Bari, Poland, Roomaaniya, Yuguslaaviya iyo qaarkale oo badan, hada qorigan waxa si rasmi ah u isticmaala ciidamada dawlado kabadan 40 dawladood, qoriga looyaqaano AK-47 waxa uu qabaa nafaha dad badan oo somali ay ugu badantahay. Maxamed Ibraahim Warsame. Maxamed Ibraahim Warsame waxa uu dhashay markay taariikhdu ahayd 1943 waxaanu ku dhashay degmada bali dhiig ee gobolka togdheer waxaanu kusoo barbaaray isla degmadaas waxa uu waxbarashada bilaabay taariikhdu markay ahayd 2002 waxa uu waxbarashadii dugsigii hoose kusoo dhamaystay iskuulka badacas ee magaalada belled weyn waxa uu waxbarashadiisii dugsiga dhexe kasoo baxay dugsiga hoose dhexe ee sheekh bashiir kuna yaala caasimada soomaaliland ee hargaysa sanadku markuu ahaa 2010 dugsiga sarre waxa uu kabilaabay isla caasimada soomaliland gaar ahaan dugsiga sarre ee nuura diin waxa uu dhamaystay 2014 hadanna waxa uu kusuganyahay magaalada bonesh ee wadanka yukrayn. Xasan Nasrallaah. somaliga carabiga.waa gudoomiyaha guud ee xisbulah.oo ah xisbi lubnaaniya. noloshiisii iyo dhalashaddiisii. xasan nasralah waxa uu ku dhashay magaalada albaasoriyah.ee koonfurta lubnaan.oo u dhaw magaalada suur.isaga oo aad uyar ayay aabihii iyo hooyadii u guureen xaga magaalada bayruut ee caasimada uu ah lubnaan.kadib caailadii nasralah waxa ay degeen mandaqada karantiina.oo ah mandaqad katirsan.bayruut.halkaas ayuu xasan nasralah ku dhamaystay ciyaalnimadiisii. wax barashadiisii.. marxaladii hore ee wax barashadiisa waxa uu ku dhamaystay.madrasada lagu magacaabo.kadib waxa uu ku biiray madrasada lagu magacaaboee ay dawladu maamusho.kadib waxa bilaabmay dagaalkii sokeeye ee lubnaan.islamarkaas xasan.iyo caailadiisiiba waxa ya ku noqdeen.magaaladoodii.albasooriya.halkaasna waxa uu kasii watay xsan waxbarasgadiisii.intii uu xasan joogay albaasooriya waxa uu kun biiray dhaqdhaqaa amal.ee ay shiicadu lahaayeen.taas waxa ay ahyd mid lalayaabo waayo inta badan dadka kunool magaalada albasoriya ee uu xasankasoojeedo waxa ay si aada u raacsanaayeen shuuciyada amaba waxa ay ahaayeen shuuciyiin. wakhtigaas waxa uu nasralah noqday.masuulka amal.ee.magaalada uu kasoojeedo.kadib nasralah waxa ay isbarteen nin laodhanjiray.maxamed alqarawi.kaas oo bare kaahaa.midkamida masaajidada. magaaladaa uu nasralah daganaa.mudo gaaban kadib markii ay kulmeen ayaa nasralah waxa uu kadalbaday qarwi.in uu kasaacido.in uu aado xagaas iyo magaalada najaf oo ah midkamidsa magaalooyinka ugu waawayn magaalooyinka shiicada kuna taala wadanka ciraaq.kadib qarawi waxa uu xasan nasralah ka kaalmeeyay in uu aado magaalda najaf.oo ah goob shiicadu ay cilmiga u doontaan kadib markii uu xasan nasralah gaadhay maagaalada najaf jeebkiisa kuma jirin wax lacaga. nasralah waxa uu rabay in uu lakulmo iimaanka wayn ee ay shiicadu lahaayeen ee maxmed baqir xakiim.ana uusan awoodayn waayo lacag muu haysan.kadib waxa uu sikadisa ula kulmay nin lagu magacaabo.cabaas almusawi.waxa uu kula hadlay luqada carabiga eeama guud.isga oo umalaynayay.in uu ninkani yahay ciraaqi.laakiin ninkaas.uu lakulmay waxa uu ahaa lubnaani kayimi.magaalada.nabi sheet.nasralah aad ayuu ula yaabay waxa ay kunoqotay kadiso.kulankaasi waxa uu ahaa.isbadl wayn oo nasrlah noloshiisa ku dhacay.halkaas waxa kabilaabantay saaxiibtinimo.dheer oo adag labadaas nin.waxa ay waxbadan kabedeleen taariikhda.lubnaan.kadib waxa ay wada aasaaseen.xisbiga looyaqaano.maanta xisbulah.sanadii.1982.iyaga oo kabaxay.amal. nasralah qaybtiihore ee waxbarshdaas uu u doontay ciraaq waxa uu dhamystay.sanadii.1978.xiligaas oo ciraaq ay kasoo ifbaxaysay isbedel siyaasadeed.oo xukunka uu lawareegayay.xisbigii bacasku. kadib markii bacs uu xilka qabtay.waxaa.cidhiidhi lasaaray ardaydii.ajaanibka ahayd.ee.najaf cilmiga usoodoonatay.waliba cidhiidhkaasi waxa uu aad u saarnaa.ardayda katimaada wadanka lubnaan.oo lagu eedaynayay.in ay xidhiidh la leeyihiin xisbiga aldacwa ee shiicadu ay lahayd oo mucaarid ahaa.marna lagu eedaynayay.in ay taageersanyihiin.xisbiga kale ee kataliya.wadanka suuriya.oo xiligaas ciraaq ay col ahaayeen. maalin maalmaha kamida ayaa ciidamada amaanka ee wadanka ciraaq waxa ay soo weerareen madrasdii uu nasralah wax kabarnayay.iyaga oo doonaya cabaas.musawi.oo markaa lubnaan ku maqnaa.nasiib wanaag.nasralaah laftiisu markaas muusan joogin.waxa halkaas lagu xidhxidhay saaxiibadii oodhan. kadib nasralah waxa uu goaansaday in uu lubnaan.kunoqdo.waanuu kunoqday.waxa uu waxbarasho horleh kabilaabay.magaalada baclbak. sanadii 1982 ayaa waxy ahayd sanadii.ciidamada israaiil ay kuduuleen koonfurta lubnaan. isla sanadaas waxa kale oo dhacay khilaaf u dhexeeya xubnaha amal.oo waxa ay u qyabsameen.laba kooxood.koox salraaca oo ay hogaaminayaan nasralah iyo muusawi.iyo kooxkale oo uu hogaaminayo. gudoomiyaha.golaha.baarlamaanka.lubnaan.nabiih.bari.isla markaas nasralah iyo kooxdiisii waxa ay aasaaseen xisbulah.sanadii 1982.xiligaas dadiisu waxy ahyd.22.jir.waxa gudoomiye loodooraty cabaas musawi.cabaas muusawi waxa uu kudhintay duqayn ay u gaysteen diyaaradaha.israaiil.sandkii 1992.kadib waxa ladooraty nasralah oo aad u yaraa. nasralah waxa uu aad.iyo aad ula dagaalamay ciidamada yahuuda.ilaa hadana waa gudoomiyaha.xisbulah Lubnaan. Dalka Lubnaan carabi: الجمهوريّة اللبنانيّة } waa mid kamida dawladaha carbeed waxaa ay ku taalaa bariga dhexe waxa ay kaga taalaa qaarada aasiya koonfur galbeed waxa ay xuduud la leedahay wadamada suuriya, Israaiil iyo falastiin. waxa kale oo ay xuduud ku leedahay bada dhexe ama bada cad taariikhda lubnaan aad ayay u dheertahay waxa ay leedahay.taariikh.dheer oo gaadhaysa ilaa 7000.oosano.Siyaasadda haddii aynu hada lubnaan waa wadan siyaasad ahaan dimuquraadi ah waxa xukunka loo qaybsadaa.hab diimeed ama madhabeed.inta badan dadka lubnaan waacarab.waxa ay kalahaystaan islaam iyo kirista.kiristanka lubnaana waa mid kaduwan kadawladaha carbta.oo waxa ay leeyihiin awood balaadhan.lubnaniyiintu waaydii hore ayay dabadaha u haajiriin caalamkana meelkasta way kajoogaan.lubnaan waxa ay dagaalo lagashay dawlada yahuuda kadib markii ay yuhuudu ka qabsadeen koonfurta oo dhan.sanadii 1982.mudabadan kadib lubnaan waxa ay koonfurta dib usoo ceshatay sanadii.2000.taasna waxaa sabab u ahaa xisbiga xisbulah.oo dhuunta u galay dawalda yuhuuda.dagaalkaa yahuuda kasakaw lubnaan waxa kadhacay dagaalo sokeeye,oo aad udarnaa badhtamihii todobaataneeyadii ilaa dhamaadkii sideetameeyadii 2900 sano kahor miladiga waxa magaca lubnaan 12 jeer lagu sheegay gabayo xiligaas latiriyay. waxa magacan lubnaan looyaqaanay buuru kuyaala xeebta bari ee bada cad, taariikh aad u dheer kahor oo laguqiyaasi karo. Cadan. Cadan () waamagaalo kutaala wadanka Yemen. Waxa ay ahayd caasimada. Jamhuuriyada.dimuquraadiga.shacbiga.sanadihii u dhexeeyay.1967.ilaa.1990.oo ahayd markii ay labadii dal ee yamini u qabsanaan jirtay.ay midoobeen.waxa ay 170.klm.bariga kaxigaa.baab almandabka.marinka layidhaahdo.waxa lagu yaqaanaa in ay cadani tahay caasimada dhaqaale ee wadanka yaman. Doonta Cadan waxay wataa ilaa Jabuuti iyo Berbera. Google. Google (Carabi: جوجل ama أغوغل) loogu dhawaaqo "Guugal" waa shirkad Ameerikaan ah, bilyandheer ah oo sameeysa, soo saarta, iibisa aaladaha ku xidhiidha internetka. Sidoo kale shirkadani waxay ka ganacsataa xayaysiiska, iidhehda, kireeynta websiteyada, softwareyada, raadinta akhbaarta iyo waxyaabo kale oo badan. Google waxaa la sameeyay dhamaadkii sanadkii 1998kii, waxaa sameeyay laba nin oo lakala yiraahdo Larry Page iyo Sergey Brin oo ahaa laba arday oo Yahuud ahaa oo wax ka baran jiray Jaamacadda Stanford ee kutaala dalka Maraykanka. Labadan nin wadajir ahaan waxay leeyihiin 14% dhaqaalaha shirkada, laakiin waxay maamulaan 56%, taasi oo awood buuxda u siinaysa jiheynta iyo gacan ku heynta shirkada. Shirkadani google waxay maamushaa 64% raadinta onlineka (online search) ee internetka caalamka, taasi oo ka dhigeysa mida koowaad ee ugu awooda badan waxbaaritaanka internetka ee aduunka. Adeegyada shirkada google waxaa ka mid ah aalada Raadinta Google (google search), warqaadaha Gmail, aalad wax lagu keydsho ee Google Drive, adeegyada xafiiska ee loo yaqaan Google Docs, barta bulshada ee Google+, sawiraan, fariimo, softwareka Android, aalada Chrome-ka, OS (operating system), turjumaad, iyo adeegyo badan oo kala duwan oo dhamaantood la xidhiidha internetka. Shirkada google waxay sidoo kale leedahay websiteka sawir-socdaha ee youtubeka iyo barta wax-qoraalka ee blogger-ka loo yaqaano. Intaasi waxaa dheer in google ay ku soo baxdo in ka badan 150 luuqadood kuwaasi oo uu ka mid yahay luuqada Af Soomaaliga. Bishan Agoosto 2015ka, shirkada google waxay ku dhawaaqdey ineey sameeysay shirkad waalid u noqoneysa dhamaan shirkadaha iyo wakaaladaha ku abtirsada google, midaasi oo loogu magac daray Alphabet Inc. Boga wax raadinta ee google wuxuu ku salaysan yahay nidaam loo yaqaano "PageRank" taasi oo u suurtogelisa in ay si fudud iskugu keento hal bog akhbaar aad u badan oo ku keydsan meelo kala duwan oo kala fog iyo wakhtiyo kala duwan. Xeebta Foolmaroodi. Wadanka Xeebta Fool-maroodi (;) waa dawlad ku taala Galbeedka Afrika taasi oo xad la wadaagta wadanka Gaana dhinaca koonfureed; xaga galbeedna waxa ay xuduud kala wadaagtaa dalalka Gini iyo Laybeeriya; waxaa xaga bari ka xiga wadanka Mali iyo Burkina Faso. koonfurna waxa ay xuduud laleedahay.gacanka.giniya.iyo badwaynta atlantiga.casimada.siyaasadeed ee wadankaasi waa magaalada yamasakuuro.aakiin magaalada wadanka ugu wayni waa abuja.magacani waxa uu ku baxay ganacsadayaal afrikaana ayaa waxa ay ururinjireen fool maroodiga.kadib waxa ay ku iibinjireen xeebaha wadankaas.dalkani waaxa uu u qaybsamaa.58.gobol. Dadka. Dadka dagan dalkani waa dadka madaw.waxa.deegaanka lawadaaga dad aad u yar oo cadaana oo gumaystihii farnsiisku uu kaga tagay.waxa kale oo iyana kunool jaaliyado aad u balaadhan oo kayimi dawladaha carabta,sida suuriya iyo lubnaan.waxa lagu qiyasaa in lubnaaniyiinta wadankaas ku nooli ay gaadhayaan.200.000.oo qof.waxa ay leeyihiin ganacsiga ugu wayn ii wadankan.waxa wadankan kunool.qabiilooyin aad ubadan.qabiilooyinka ugu waaween waxa kamida qabiilada.booli.oo ah.%23.dadka wadankaas dagan.luqada rasmiga ah ee ay kuhadlaan dadka wdankaasiwaaluqada faransiiska. Diinta. In ku dhow 38.6% waxa ay haystaan diinta Islaamka.32.8 %.waxa ay haystaan.diinta kiristanka.halka in u dhaxaysa.11.9 % ay haystaan diimo gudaha dalkaas lagu caabudo.dadgaadhaya.16.7 % diinba mahaystaan. Göteborg. Göteborg waa magaalada labaad ee ugu weyn wadan Iswiidhan waxaana ku nool dad tiradoodu ay kor u dhaafayso 500,000 oo qof magaalada si heer sare ah ayaa loo dhisay waano magaalo qaraami ah marka aduunka kale loo eego waayo tan iyo markii aduunka la dhisay waa ay taagneyd ayadu.Waxa ay kutaalaa wadanka Iswiidhan. Waxay saldhig ay u tahay shirkada gawaarida soo saarta ee Volvo. Joorjiya (wadan). Joorjiya waa wadan ku yaalo Bariga Yurub iyo Galbeedka Aasiya. Caasimada Joorgia waa Tibiliisi. Gobolada Joorjiya waxee gaarayaan 53 gobol.tirada dadka neh waxaa lagu qiyaasaa.ilaa.3,720,400 (2016) Georgia (Georgian: Somali, transliter.: sakartvelo, IPA: [sɑkʰɑrtʰvɛlɔ] (ku saabsan codkan maqalka)) waa wadan ka jira gobolka Caucasus ee Eurasia. Waxay ku taallaa dhinaca galbeedka Aasiya iyo Bariga Yurub, waxay ku xiran tahay galbeedka Badda Badda, waqooyiga Ruushka, koonfurta ee Turkiga iyo Armenia, iyo koonfurta bari ee Azerbaijan. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Tbilisi. Georgia waxay daboosho dhulalka 69,700 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (26,911 sq mi), dadkuna waa 2017, qiyaastii 3.718 milyan. Georgia waa jamhuuriyad madax-madaxbanaan, iyada oo dawladdu dooratay iyada oo loo marayo dimuqraadiyad wakiil. [3] Intii lagu jiray xilligii fasalka, boqortooyo madaxbannaan ayaa la aasaasay hadda waxa Georgia, sida Colchis, oo markii dambe loo yaqaano Lazica iyo Iberia. Reer Georgiyadu waxay qabteen mabaadi'da qarnigii 4aad. Caqiidada guud waxay ahayd muhiima aad u weyn xagga midnimada iyo midnimada siyaasadeed ee waddamada Griigi hore. Boqortooyada Midowday ee Georgia waxay gaartay dahab dahab ah xilligii boqornimada David King IV iyo Boqor Tamar 12-aad iyo horraantii 13-aad. Intaas ka dib, boqortooyadii ayaa hoos u dhacday waxayna ugu danbayntii burburisay hoos-u-dhaca awoodaha kala duwan ee gobollada, oo ay ku jiraan Mucaaradka, Boqortooyada Ciraaq, iyo dibad-baxyo isdaba-joog ah oo Iran ah. Boqolkii 18aad, Boqortooyada Bariga ee Boqortooyada ee Kartli-Kakheti waxay ku dhejisey boqortooyadii Boqortooyada Ruushka, oo si toos ah u dhigtay boqortooyadii 1801-kii, waxaana lagu guuleystay Boqortooyada Imraneti ee 1810kii. Xukunka Ruushka ee Georgia ayaa ugu danbeyn lagu qaddariyay heshiisyada kala duwan ee nabadda iyadoo Iran iyo Ottomans iyo dhulalka Giriigga ah ee soo hadhay ay ku dhajiyeen Boqortooyada Ruushka ee ku jirta qaab-qurxoon ee koorsada qarnigii 19-aad. Intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee ka dambeeyey kacdoonka Ruushka ee 1917kii, Georgia waxay si kooban u noqotay qayb ka mid ah Xiriirka Transcaucasian kadibna wuxuu u soo baxay Jamhuuriyad madax-bannaan ka hor intii aan la soo dhicin Ciidankii Ciidanka Xoogga ee 1921 kaas oo abuuray dawlad ka kooban soviirada shaqaalaha iyo beeraha. Sucuudiga Georgia ayaa lagu dari doonaa Federaalka cusub ee Transcaucasian kaas oo 1922-kii noqon lahaa Jamhuuriyad aasaasi ah Midowga Soofiyeeti. Sanadii 1936-kii, Xiriirka Transcaucasian Federation waa la tirtiray, Georgia ayaana u soo baxday Jamhuuriyadda Midowday. Intii lagu guda jiray Dagaalkii Waddaniga Weyn, ku dhawaad ​​700,000 oo Giriig ah ayaa ku dagaalamayay Ciidanka Laanqayrta Cas ee Jarmalka. Ka dib markii hogaamiyaha Soviet Sovet Joseph Stalin, oo ah reer hebel ah, wuxuu geeriyooday 1953-dii, waxaa lagu soo bandhigay munaasabad lagu soo bandhigay Nikita Khrushchev iyo dib-u-habeynkii deenishka, taas oo keentay geerida ku dhowaad boqol arday ah 1956-dii. iyada oo ay musuqmaasuq ba'an iyo kor u Musée d'Orsay. waa guri dhaqameed ku yaala wadanka faransiiska waxa uu ku yaala dhanka galbeed ee wabiga siin dhamaan waxyabaha yaala guri dhaqameedka waxa lagu farshaxaneeyaya wadan faransiiska wax yaabaha yaalaa waxay ka koobanyihii farshaxan la sameeyaya intii u dhaxaysay 1862 ilaa 1915 Musée d'Orsay, Paris, Faransiiska 2007: 3 200 000 visit Boqor Najaashi. Boqor Najaashi magaciisa saxda ah waa Asmaxa, waa mid kamida boqoradii Xabashida (itoobiya) waxa uu qaabilay asxaabtii dhankiisa u soo hijrootay xiligii rasuulka s.c.w, waxa ay lajoogeen intii u dhaxaysay 610-629, rasuuulkuna waxa uu yidhi xiligaas waa boqor aan agtiisa cidna lagu dulmiyin waxa uu xukunka qabsaday isaga oo jira 9 sano kadib markii uu adeerkii oo boqor ahaa geeriyooday waxyar kadib waxaa markiiba faafay cadaaladiisa iyo sida fiican ee uu u xukumayay dadkii uu u talinayay isaga oo cadaalada aad u jeclaa durbadiiba meelkasta waxaa gaadhay in uu yahay boqor caadila, sanadii shanaad ee dacwada islaamka ayaa rasuulku s.c.w waxa uu faray asxaabta in ay katagaan Makka oo ay aadaan xagaas iyo xabasha. waxaa jooga ayuu yidhi rasuulku boqor aan agtiisa cidna lagu dulmiyin asxaabtii markaas halkaas aaday waxa ay tiradoodu gaadhaysay 80 marka ciyaalka iyo dumarka laga reebo waxa layidhaahdaa waxa ay dhacday hijradaasii intii u dhaxaysay 10 ilaa 629. Jawaabtii reer qureysh markii ay ka warheleen bixitaankooda. markii ay quraysh iyo kufaartii maqleen warkan aad ayay ula yaaben waanay ka xumaadeen laakiin waxa ay bilaabeen in ay u diraan wafti iyaga oo hadyadana u gudhiibaya si loogusoo dhiibo asxaabtaas waxa kamid ahaa ragii ay qurayshi dirtay.cumar ibnu caas.iyo cabdala ibnu rabiica.kadib markay ay gaadheen xabasha waftigaas ay qurayshi dirtay.waxa ay u dhiibiin najashi hadyadii iyo dalabkii quraysh iyo kufaartu ay ku dalbanayeen in gacanta loosoo galiyo asxaabtaas.iyaga oo ku andacoonaya in ay sii daayeen dhaqankii aabayaashii iyo awoowayaashii.ciisane ay kaleeyihiin waxaan fiicnayn.laakiin.boqor najaaji oo caanku ahaa cadaaladu taas wuu diiday waxaanuu shardi kadhigay in uu dhagaysto dhinaca kale iyo asxaabta. Maxaa uu sameeyay Najaashi. Najaashi waxa uu wacay Muslimiintii kadibne way yimaadeen markii ay yimaadeen waxaa albaabka agtiisa ka qaliyay jacfar bin abiidaalib isaga oo leh idan ayuu kuydiisanayaa xisba ilaahay waxa uu yidhi boqorkii uyeedhaa ninkaa qaylinaya hayidhaahdo hada lkiisee waysoo galeen oo umay sujuudin waxa uu yidhi boqorkii maxaa idiin diiday in aad iisujuudi waydaan? waxa ay ugu jawaabeen waxa aanu u sujuudna alaha ku abuuray ee adigoo dhan kuleh laakiin sujuudu waxa ay noo ahayd salaan xiligii aanu caabudi jirnay asnaamata. kadib ilaahay waxa uu noosoodiray nabi saalaxa waxaana uu na amray in aanu isku salaano salaanta ilaahay raaliga kayahay, kadib boqorkii waxa uu ogaaday intaasi ay tahay xaq oo ay kusoo aroortay tawraat iyo injiil boqorkii intaas kadib waxa uu yidhi kumuu ahaa kii hadalka dalbanayay jacfar waxa uu yidhi aniguu ahaa boqoraw waxa uu u idmay in uu hadlo waxa uu yidhi jacfar waxaad tahay adigu boqor aan jeclayn hadalka badan iyo in agtiisa dadka lagu dulmiyo.kadib jacfar waxa uu najaashi ka dalabaday in ay wada hadlaan isaga iyo cumar boqorka oo maqlaya.waxaanuu yidhi jacfar isaga oo lahadlaya cumar.mawaxaanu nahay.adoomo misewaxaanu nahay rag xorah?.cumar waxa uu ugu jawaabay mayee waxaad tihiin rag xora waxa.markale hadana jacfar waxa uu yidhi ma dadbaanu dhacanay mise dhiig ayaanu daadinay?.cumar hadana waxa uu ugu jawaabay may.kadib waxa hadlay najaashi oo kuyidhi cumar hadaa maxaad kadoonaysaan.? waxa uu yidhi cumar waxaanu ahayn qawm iskumida oo waxaanu wada caabudi jirnay diintii aabayaashayo iyo tii awoowayaasha waanay katageen diintayadii waxaanay raaceen diinkale.waxa uu yidhi boqorkii isaga oo lahadlaya camar waa maxay diinta aad wada haysateen waamaxayse diintan cusub ee ay raaceen?. jacfar ayaa hadlay oo waxa uu yidhi.wixii hore ee aanu caabudi jirnay wwaanu katagnay oo waxa ay ahayd diin shaydaan iyo caabudista asnaamta, hadana waxaanu qaadanay diinta ilaahay ee dhabtaha.oo nooga timi ilaahay.oo uu nookeenay rasuul runsheege ah iyo kitaab kii ciise oo kale ah.kadib boqorkii waxa uu yidhi jacfaraw waxa aad kahadashay shay aad u wayn. waxa uu amray in lagaraaco jaraska kaniisada oo lasoo xaadiriyo dhammaan raahibada oodhan, kadib markii ay soo xaadireen waxa uu ku yidhi.waxaan idin waydiinayaa.nabi ciise.iyo qiyaamaha.mawaxaa u dhexeeya.nabi.waxaanay ku jawaabeen haa boqoraw.ciise ayaaba taas inoo cadeeyay.oo inoogu bushaareeyay.kadib najaashi waxa uu kuyidhi jacfar.muxuu.idin amraa ninkani.muxuuse idinka nahyiyaa [diidaa] waxa uu yidhi jacfar waxa uu noo akhriyaa kitaabka ilaahya waxa uu na amraa wanaaga waxa uu naga diidaa xumanta, waxa uu naamraa in aanu ilaalino jiiraanka iyo dumarka. iyo in aan agoonta u gargaarno waxa uu na amraa in aan ilaahay kaligii caabudno. kadib waxa uu kuidhi waxaad akhridaa waxa uu idinku akhriyo qaar kamida.axa uu akhriyay suuradaha cankabuut iyo ruum.markii uu najaaji maqlay labadaas suuradood ayaa indhihiisa ilmo katimi.waxa uu yidhi noosiikordhi oo noo akhri qaarkale oo kamida xadiiskan fiican. kadib jacfar waxa uu akhriyay suurada alkahaf kadib cumar ibnu caas waxa uu doonay in uu ka cadhaysiiyo najaashi waxaanuu yidhi waxa ay caayayaan nimankani ciise iyo hooyadii. waxa uu yidhi najaashi waar maxaad kaleedihiin ciise iyo hooyadii maryam, jacfar waxa uu akhriyay suuda maryam, kadib markii uu gaadhay ciise halkii uu suurada kaga jiray ayuu waxa uu yidhi boqorkii walaahay waxaad la timaadeen shay wayn diintiinaan waatii uu ilaahay ciise usoo dhiibay oo kale. Geeridiisii. Hadaba ninkaas wanaagsan markii uu dhintay uuna ku dhintay dhul gaalo oo aysan la joogin cid muslimiin ah oo ku tukata Nabigu (scw) isagoo waxyi loogu sheegay ayuu amray saxaabadiisa inay isugu soo baxaan fagaaraha salaadda ciidda si loogu tukado janaazo qof maqan, lamana sheegin cid kale inuu Nabigu (scw) salaad janaazo qof maqan ku tukaday isaga mooyee Alle meel wanaagsan ha geeyo aamin aamin. Qudus. Qudus (Af carabi.القدس)(Af-Hebraw רושלים) waa magaalo kutaala dalka Falastiin. Qudus waa magaalamadaxda shacabka Falastiin waana qibladdii hore ee Muslimiinta. Qudus waxa ku yaala bayt alaqsaa oo ah qibladda saddexaad ee islaamka. Qudus waa magaalo aad u taariikh dheer. Magaalada qudus waxey u kala qeybsantahay labo qeybood., qeyb waxey magaalamadax u tahay dadka Falastiinyiinta ah, qeyb neh dadka Yahuuda ah. Sanadku markuu ahaa 1949 ayaa Yahuuda waxa ay ku dhawaaqeen in ay Qudus tahay magaalamadaxda israaiil, waxaanay u soo rareen inta badan wasaaradaha dawladdooda iyo xarumaha dawladda waxayna dajiyeen qaybta ay ka haystaan magaalada qudus balse caalamku uma aqoonsana. Taarikhda abbas. Cabaas Cusmaan Nuur "cabaasdheere" (14 May, 1986).Waa arday soomaaliyeed oo ku sugan dalka pakistan. cabaas wuxuu ku dhashtay magaalo-madaxda gobolka Hiiraan ee Balad weyn, wuxuuna ku soo barbaaray caasimada Soomaaliya ee Muqdisho. Wuxuu dhameeyay waxbarashadiisa Dugsi sare sanadkii 2006dii, wuxuuna ku biiray sanadkii 2007 Jaamacada Kasla University (KU) ee ku taala dalka Sudan qeebta barashada culuumta beeraha. Sanadkii 2007 wuxuu u safray cabaas dalka Pakistan si uu u dhameestiro waxbarashadiisa jaamacadeed. wuxuu ku biiray jaamacada Hamdard University ee ku taala magaalada Karachi ee dalka Pakistan. Haddii aad jeceshahay inaad la xiriirto Cabaas waxaad kala xiriiri kartaa emailkan:cabaasdheere@live.com Yabaree. yabaree waa qabiil tariikh dheer leh oo ka mid ah beesha JIDWAAQ ABSAME cidii uu bahan waxay ka heli kartaa tariikhdii imaamu axmed guray haddii aan wax ka tilmaamo meelaha ay dagaan ahaan leyihiim kaaramardha lama daga.. iwm iyo meelo fara badan oo anan halkan ku soo koobi kari habar liyaw.. waxay dagaan Jig-jiga,dugdahiddii,sinta karamarkdha,duddojirmo,horofadhi,harta cali-bayle buundada iyo meelo Bidcada Soonka. Bidcada in laga istaago cunitaanka ka hor intaan la Aadaamin salaadda subax ”In laga istaago cunitaanka ka hor intaan la Aadaamin salaadda subax waa Bidco”. ”Hadduu waagu-beryo isagoo cunto cunaya qofku waxaa waajib ku ah inuu cuntada afkiisa ku jirtaa uu tufaa...”. .(... إذا سمع أحدكم النداء) ”Hadduu maqlo midkiin aadaanka...”. Oo cuna cabbana intuu ka muuqdo liilanka cadi (waagu) kan madow aroortii.(al-Baqara: 187) Mana iska hor imaanayaan Aayaddan iyo Axaaddiista la midka ahba iyo Xaddiiskan, mana ka hor imaanayo Ijmaac, ee waxaa sidaas qabay koox ka mid ah Saxaabada iyo kuwo kaleba, oo waxayba sii qabeen in la Suxuuran karo inta uu ka caddaanayo waaga, caddaankuna uu ku fidayo waddooyinka, ka fiiri ”al-Fatxu” (4/109-110). Sidaas darteed waxyaabaha Xaddiiskan aan ka qaadanayno waxaa ka mid ah inay burinayso Bidcada in laga istaago cunida iyo cabidda ka hor salaadda subax ku dhawaad rubi saac, maxaa yeelay waxay sidaas u samaynayaan cabsi ay ka qabaan inuu ku dhaco Aadaanka salaadda Subax iyagoo Suxuuranayo, hadday ogsoonaan lahaayeen in loo oggol yahay kuma aysan dhici lahayn Bidcadan; ee bal u kuurgal. Waxaan ka turjumay kitaabka Qaamuuska Bidacda ee uu qoray al-Callaama Sheekh Albaani Ismaaciil Cumar Geelle. Ismaaciil Cumar Geelle, (Dhashay 27 Nofeember 1947) waa madaxweynaha Dalka Jamhuuriyada Jabuuti waxaana talada dalkaasi loo doortay sanaddii 1999-kii xiligaasi oo uu xilka kala wareegay madaxweynihii isaga ka horeeyey Marxuum Xasan Guuleed Abtidoon kaasi oo jabuuti madaxweyne ka soo ahaa tan iyo markii ay jabuuti ka xorowday guumaystihii faransiiska sanadku markuu ahaa 1977.. Madaxwayne ismaaciil cumar geele waxa hadana markale loodoortay jagada madaxtinimada jabuuti labo jeer oo kale. Geelle wuxuu ku dhashay Dire Dawa, Itoobiya, wuxuu ku biiray qabiilka siyaasadeed ee xoogga leh ee Mamassan ee qabiilka Dir Ciise. [4] Markii Geelle uu yaraa waxa uu dhigan jiray dugsi quraan oo dhaqameed. Dabayaaqadii 1960-meeyadii, Geelle waxay u guureen Jabuuti ka hor inta ay dhameeyeen dugsiga sare. Kadibna wuxuu ku biiray bilayska, isagoo noqonaya sarkaal madax banaan. Kadib markii uu Jabuuti noqday madaxbannaan, wuxuu noqday madaxa booliska qarsoodiga ah iyo madaxa golaha xukuumadda ee adeerkiis Hassan Gouled Aptidon. Wuxuu tababarka ka helay Adeegga Ammaanka Qaranka Soomaaliya kadibna wuxuu ka soo qaatay Adeegga Sirta Faransiiska, waxaana loogu talagalay inuu noqdo noqoshiisa adeerkiis. "Furaha guusha Guelleh waa qaabka ugu fiican ee uu ku ciyaaray kaararka gacantiisa adag", sida laga soo xigtay PINR. Faahfaahin dheeraad ah: Xuquuqda aadanaha ee Jabuuti Ismaaciil Cumar Geelle wuxuu la kulmay Madaxweynaha Mareykanka George W. Bush, Janaayo 21, 2003. Bishii Febraayo 4, 1999, Madaxweyne Gouled Aptidon wuxuu ku dhawaaqay inuu ka fariisan doono wakhtigii doorashooyinka soo socda, iyo shirweynihii aan caadiga ahayn ee Xisbiga, RPP, wuxuu u doortay Geelle inuu noqdo musharaxa madaxweynanimada. Guud ahaan gebogebada RPP iyo garabka midaysan ee Jabhadda Midawga iyo Dimuqraadiyadda (FRUD), Geelle wuxuu ku guuleystay doorashadii madaxweynenimo ee la qabtay 9-kii Abriil, 1999-kii isagoo 74.02% codadka, isaga oo ka adkaaday murashixiisa kaliya, Moussa Ahmed Idriss. [6] [7] Wuxuu xafiiska qabtay 8-dii Maajo. [8] Moussa Ahmed Idriss ayaa loo xiray bishii September ka dib markii uu "hanjabay niyadda ciidamada" oo lagu xiray goob aan la garanayn. [9] Bishii Disembar 2000, Geelle ayaa ceyriyay taliyaha ciidanka Booliska Qaranka, Yacin Yabeh; askariga daacada u ah Yacin oo aan wax guul darro ah loo geysan ka dib markii uu shaqada ka eryay. [10] Geelle waxaa loo magacaabay RPP munaasabaddiisii ​​madaxweynenimada markii labaad oo ah 7dii Oktoobar, 2004, oo ka dhacay Congress-kii aan caadiga ahayn ee xisbiga. Waxa taageeray dhowr xisbi oo kale [11] wuxuuna ahaa musharaxii keli ah ee doorashadii madaxweynenimada ee dhacday 8-dii Abril, 2005. [12] Isaga oo aan lahayn tartan, wuxuu ku guuleystay 100% codadkii la dhiibay waxaana loo dhaariyay lix sano oo labaad, kaas oo uu sheegay in uu noqon doono kii ugu dambeeyey, May 7 [13] Si kastaba ha ahaatee, sannadkii 2010, Geelle wuxuu ku qanciyay Golaha Qaranka ee Jabuuti inuu beddelo dastuurka qaranka, isaga oo u oggolaanaya inuu istaago muddo saddexaad ah. [14] Tani waxay si cad u cadeeyeen in uu magaciisa ku qorayo codbixinta doorashadii Jabuuti ee 2011-kii. Waxay sidoo kale keentay dibad-bax ballaadhan oo ka bilaabmay 2010-kii oo la mid ah dhaqdhaqaaqa ballaaran ee dimoqraadiyada ee dalalka Carabta. Dibad-baxyada ayaa si degdeg ah loo dhigey. Xisbiyada mucaaradka ayaa si rasmi ah u ansixiyay doorashadii, iyada oo kaliya hal musharax yar oo la yiraahdo isaga oo ka soo horjeeda codbixinta. Geelle wuxuu ku guuleystay 80% codadka. [16] Human Rights Watch ayaa su'aal ka keenay in doorashada loo yeeri karo caddaalad markii hoggaamiyeyaasha mucaaradka lagu xirxiray laba jeer ka hor codeynta Indunisiya. Jamhuuriyada Indunisiya, (id: Indonesia, Ingiriis: Republic of Indonesia) waa dawlad kutaala koonfur bari asiya waana Dawladda ugu weyn Islaamka marka la eego xaga dadka ama tirada dadka. laakiin dastuurka Indunisiya maqorin in diinta Islaamku ay tahay diinta dalka.. Deegaanka Indunisiya. wadankani waxa uu ka koobanyahay 33 gobol.waxa ayna u kala baxaan sidan.. Maamul hoosaadyo. waxa jirta indonisiya.gobolo haysta maamul hoosaad.oo aan lamid ahayn gobalada kale kuwana waxaa kamida.Aceh Yogyakarta matalan goboladaas haysta ismaamul hoosaadka waxa ay xaq u leeyihiin in wixii ku saabsan qaanuunka lagu dhameeyo gudaha gobolka iyada oo aan caasimada waxba looga bahan.indonisiya waa dal wayn waxa uu ka koobanyahay in ku dhaw 2000 oo jasiiradood sanadii 2002 waxa dalka ka goay gobolka la odhan jiray taymuurta bari. oo hadeer dawld Madaxdii Indonisiya. Indunisiya kadib markii ay madax banaanida qaadatay waxa xukumay oo talada wadanka qabtay ahaana madaxwaynihii ugu horeeyay.axmad sokarno.waxa axmad sookaarno ku xigay oo wadanka waxnbadan xukumay.cali soharto.oo xukumay indoniisa mudo ku dhaw afartan sano ilaa xukunka laga tuuray sanadii 1998.kadib waxaa talada qabtay masaxwayne.cabdi raxmaan waxiid.waxaa kale oo iyana madaxwayne kanoqatay wadankaas gabadh uu dhalay madaxwaynihii ugu horeeyay ee wadankaas oo magaceedu yahay.miigawaati sokarnio buturi.hada waxaa madaxwayne ka ah wiiwido banban yoodayoono. Xisbiga Hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed. Xisbiga Hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed (, XHKS;, "Al-Hizb Al-Ishtiraki At-Thawri As-Sumal") (XHKS) 1976 - 1991 waa xisbigii talada wadanka Soomaaliya hayay mudadii ugu dheerayd oo taxane ahayd 21 sano. XHKS waxaa uu ka koobnaa Gollaha Sare ee Kacaanka, Gollaha Dhexe iyo Ururada Bulshada oo laga dooran jiray dhamaan 18 gobolka ee Soomaaliya. Taariikhdii XHKS. XHKS dadka qaar waxay faaladooda ku qoraan in wixii ka dambeeyay qaxii caasimada Muqdisho laga qaxay horaantii sanadkii 1991 inuu dhowr jeer xuubsiibtay isaga xiligaas ka horna soo maray magacyo kale sida Xisbiga Midowga Mareexaan ama Marehan Union iyada oo xaqiiqdii XHKS ay ku jireen dad ka soo jeeda dhamaan xubnaha ama qabaa'ilada Soomaaliyeed. Xisbyada kale ee mideeyay ummada waxaa ka mid ahaa xisbigii SYL oo doorashaddii labaad ee madaxwaynimo ee wadanka Soomaaliya sanadkii 1967 uu lahaa musharax ka soo jeeda gobol walba iyo degma walba oo wadanka Soomaaliya ku taal. Taliskii XHKS. XHKS markii uu talada wadanka la wareegay sanadkii 1969, waxaa isla markiiba la dhisay golle ka kooban hal xisbi. Sidaas ayuuna ku soo ifbaxay XHKS. Dhamaan madaxdii wadanka, 1974 markii la bedelay dastuurka qaranka ilaa burburkii 1991, waxay ka tirsanaayeen oo ahaayeen xubno XHKS. Doorashooyinkii 1960 iyo 1967 waxaa kuraastii oo dhan kala qaatay dhowr xisbi oo kala ahaa SYL, Hisbiya D. M. (mucaarad ku ahaa in xoriyad la helo-garabsar Talyaaniga), Marehan Union, SNL iyo USC labo garab oo qabiilada waaweyn ee waqooyiga ku salaysan. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Xarakada Islaax. Waayo Islaax . Xarakada Islaax ee Soomaaliya waa xarako Islaami ah oo la asaasay 11 Luulyo 1978 oo waafaqsan 6 Shacban 1398H; waxayna salka ku haysaa fikirkii iyo manhajkii Xarakada Al-Ikhwaan Al-muslimiin ee la asaasay 1928dii. Xarakadu waxay ka shaqaysaa kor u qaadista ku dhaqanka Diinta Islaamka; ee qofka, qoyska iyo bulshadaba, iyadoo laga ambaqaadayo fahamka Islaamka ee wasadiyada iyo ictidaalka ku dhisan. Waxaa kale oo xarakadu ka shaqaysaa sidii loo heli lahaa bulsho Soomaaliyeed oo dawlad hufan leh, horumarsan, fahamsan kuna dhaqanta mabaadi’da Islaamka sida shuurada, cadaaladda, sinnaanta iyo karaameynta insaanka iyo dhowrista xuquuqdiisa. Waxaa kale oo xarakadu higsanaysaa in laga dhigo guud ahaan dunida gaar ahaan gobolka Geeska Afrika meel nabad ah oo ka fog qulqulatooyinka iyo dagaalada, iyadoo laga hortegayo sababaha keeni kara dagaaladaas. Waxaa kale oo Xarakadu ka shaqaynaysaa in la xoojiyo xiriirka walaalnimo ee ka dhexeeya Soomaaliya iyo dunida Carabta, Islaamka iyo Afrika. Ugu dambeyntii, Xarakadu waxay kaalin ka qaadanaysaa sidii loo heli lahaa duni is xaq dhawrta, nabad ku wada noolaata, dulmiga ka hortagta, xoriyadna siisa qofka iyo shucuubta. Waxa ayna ka mid tahay ururada ka jira Soomaliya gudeheeda iyo qurba joogta soomaaliyeed. Ujeedooyinka Islaax. In la tarbiyeeyo qofka, qoyska iyo bulshada, lana kobciyo habdhaqanka waafaqsan Islaamka, bulshadana la gaarsiiyo nidaam dawladeed ka dhigta Islaamka marjaciyo lama gudbaan ah. In la horumariyo bulshada dhan kasta, gaar ahaan in laga hortago jahliga, mudnaanta koowaadna la siiyo waxbarashada iyo barbaarinta. In la taageero hay`adaha bulshada rayidka, sida ururada samafalka kuwa xirfadlayaasha iwm, si loo gaaro iskaalmaysiga iyo iskaashiga qaybaha bulshada ee kala duwan. In lagu dadaalo sidii loo heli lahaa jawi suuro geliya horumar dhaqaale iyo adeegsiga tiknoloojiyada ayada oo la dhawrayo biiada iyo deegaanka. Sare u qaadida wacyiga shacabka iyo ku adkaynta dhowridda anshaxa Islaamka iyo kan wadaniga ah, sida walaalnimada, xorriyada qofka, shuuraha, cadaaladda, saraynta sharciga iwm. In laga shaqeeyo joojinta dagaalada sokeeye, lana horjoogsado wax kasta oo bulshada kala gaynaya, ayada oo la xoojinayo wadanoolaanshaha bulshada, sinaanta iyo walaaltinimada, lana tirtirayo dulmiga. In la daryeelo qoyska iyo caruurta, iyo tixgelinta haweenka iyo dhowrista xuquuqdooda. In la taabbageliyo adeegyada bulshada sida waxbarashada, caafimaadka iwm. In la hirgeliyo xasiloonida siyaasadeed, horumarinta bulshada iyo dhaqaalaha ee Geeska Afrika In la xoojiyo iskaashiga shacabwaynaha dunida ka dhexeeya, gaar ahaan shucuubta Islaamka, Carabta iyo Afrika. In la ciribtiro dhammaan noocyada kala duwan ee isticmaarka, dulmiga bulshada iyo ixtikaarka hantida; iyo difaaca arrimaha ka dhexeeya umadaha sida nabadda guud ee dunida, ilaalinta deegaanka iyo xurmaynta Bani`aadamka & dhowrida xorriyadda.caqiido ahaan yay raacsanyihiin ma ahlusunah waljamaaca mis waxkale ayay citiqaadsanyihiin haddii ay ahlusuna yihiin ma ash cariyaa mise waa maaturiidiyah waxii intaa kabaxsan haday yihiin yay galaan Tabaha Islaax. Barbaarin joogto ah oo lagu kobciyo habdhaqanka Islaamka iyo dhawridda waxyaabaha lama taabtaanka ah ee dalkeenna.gaarka u ah. Fidinta iyo koruqaadista dacwada Islaamka iyada oo la adeegsanayo goobaha kala duwan sida masaajiddada, dugsiyada Qur’aanka, munaasabooyinka iyo qalabka warbaahinta. Ka qayb qaadashada hawlaha siyaasadeed iyo saamaynta go`aannada dalka, si ku salaysan nabadgelyo una adeegaysa danta guud ee dalka iyo dadka. Adeegsiga wadahadalka iyo wada xaajoodka si loo gaaro isfaham iyo xalinta khilaafaadka. Kobcinta iskaashiga iyo iskuduubnida bulshada, iyo in la ciribtiro dhaqamada dhaawici kara arintan sida: faquuqidda, fogeynta iyo is-xaqiridda. Adeegsiga qaababka culeysaarka iyo u doodidda waxyaabaha loo arko danta dalka iyo diinta. taageeridda iyo xoojinta hay`adaha bulshada rayidka ah, tan oo sare u qaadaysa iskaashiga bulshada dhexdeeda ah manhajka islaax. Manhajka xarakada, oo ay muslimiinta ugu yeerayso, xubnaheedana ku barbaarinayso waxaa sal u ah ku dhaqanka Kitaabta Qur’aanka iyo Sunnada Nabigeenna (NNKH) oo loo fahmayo sidii ay u fahmeen salafkii saalixa ahaa, kaas oo ku dhisnaa ictidaal iyo dhexdhexaadnimo (wasadiyo), kana amba-qaadaya marxaladeyn. Manhajkaas oo ujeedadiisu tahay in lagu barbaariyo ruuxa muslimka ah in Islaamku yahay diin dhamaystiran oo hagaysa nolosha oo dhan, tan dunida iyo tan aakhirada; tan qofka, qoyska, bulshada iyo dawladda. Manhajku wuxuu ku salaysan yahay in la isku soo dhaweeyo qaabka ay Islaamka u fahamsan yihiin muslimiintu, gaar ahaan xubnaha xarakada, wuxuuna leeyahay heerar barbaarin oo midba kan kale ka sareeyo oo kor u qaadayo ku toosnanta Islaamka. Manhajka barbaarinta waxaa lagu dhisay inuu soo saaro ruux dhaqankiisu Alle ka cabsi yahay, bulshadana kula dhaqma walaaltinimo, iskaashi, dulqaad, isqadarin, nabad, cadaalad, amaano iwm. Manhajka xarakadu sidaas ayuu umiisaamayaa barbaarinta nafta, ruuxda iyo caqliga. Waxaa kaloo manhajku ku barbaarinayaa xubnaha inay u adeegaan bulshadooda, u gudbiyaan dacwada iyo inay horseed ugu noqdaan wax kasta oo khayr ah 1) Wadahadal iyo dibuheshiin Soomaalida dhexdeeda ah ayaa xal u ah dhibaatada Soomaaliya.. Soomaaliya dhibaato siyaasadeed ayaa ka taagan, waxaana halakeeyay dagaallo sokeeye oo sababay burbur guud. Waxaa la riday dowladdii dhexe ee kelitaliska ahayd Janaayo 1991. Gobollo badan oo dalka ah waxaa ka dhacay dagaallo culus, waxaana xoogaystay tafaraaruq bulshada dhexdeeda ah. Dagaaladan sokeeye, oo ah fitno dhexmartay dad walaalo ah oo Muslim ah, cidina kuma guulaysan inay guulo siyaasadeed oo la taaban karo ku gaarto; mana keenin dagaaladani xal guud ee dhibaatada Soomaaliya. Haddaba, Islaax waxay rumaysan tahay in wadahadal iyo dibuheshiin lagu gaari karo xallinta khilaafka siyaasadeed ee Soomaalida dhexyaal, isla markaasna dib loogu soo celin karo dawlad Soomaaliyeed oo awood u leh gudashada xilkeeda. Dibuheshiisiintu (إصلاح ذات البين) waa waajib diini ah oo inna wada saaran, dalka iyo dadkuna waxay u qabaan baahi xoog leh. Cid kasta oo is haysa wuxuu Ilaahay –SW- faray inay heshiiyaan قال تعالى: ((فاتقّوا الله وأصلحوا ذات بينكم, وأطيعوا الله ورسوله إن كنتم مؤمنين)) الأنفال: 1 ((Alle ka cabsada, wanaajiyana xaalka dhexdiina ah, Alle iyo Rasuulkiisana adeeca haddaad kuwo rumeeeyay tihiin)) Al- Anfaal: 1. قال تعالى: ((إنّما المؤمنون إخوة, فأصلحوا بين أخويكم, واتّقوا الله لعلّكم ترحمون)) الحجرات:10 ((Mu`miniintu waa walaalo, ee wanaajiya walaalihiin dhexdooda, Allena ka cabsada, waxaad u dhowdihiin inuu idiin naxariisto e)) Al- Xujuraat: 10 Sidaas darteed siyaasaadka Islaax ee marxaladan waxaa ka mid ah taabbagelinta dibuheshiin buuxda oo Soomaaliya ka hanaqaadda. Waayo dibuheshiisiintu waa meesha ugu danbaysa ee cid kasta oo dagaalantaa ay hawsheeda ku soo gebagebaynayso. Islaax waxay aragtaa in la baajiyo waqti iyo xoog badan, hawshana laga bilaabo dibuheshiisiinta, halka markii la soo daalo dibuheshiisiinta loo soo noqon lahaa. Xarakaduna waxay kaalinteeda ka qaadanaysaa ka shaqaynta hawlaha dibuheshiisiinta. 2) Taabbagelinta dawlad Soomaaliyeed oo awood leh.. Dawladdii dhexe ee Soomaaliya waxay burburtay Janaayo 1991, waxaa bilawday iskudayo sidii dawladdaas dhexe dib loogu soo dhisi lahaa, tiro shirar dibuheshiisiineed ayaa dalka gudihiisa iyo dibadiisaba lagu qabtay. Dawlad la`aan lama ilaalin karo danta guud ee dalka iyo dadka, waxaana halis gelaya qaranimada iyo madaxbanaanida Jamhuuriyada Soomaaliya. Haddaba, iyadoo laga duulayo ahmiyada dawladnimada iyo dhibaatadii laga dhaxlay maqnaanshaheeda ayay xarakadu mudnaanta koowaad siinaysa wax kasta oo suuragelinaya taabbagelinta dawlad Soomaaliyeed oo awood leh, iyadoo lala kaashanayo dhammaan qaybaha bulshada iyo dawladaha saaxiibka ama walaalaha la ah Soomaaliya. 3) Xoojinta midnimada bulshada iyo ka hortegidda waxyaabaha kala qaybin kara. Midnimadu bulshada waxay lama huraan u tahay wadanoolaanshaha iyo horumarka. Sidaas darteed waa in laga wada shaqeeyo ilaalinta midnimada ummadda iyo kobcinteeda. Waa in la abuuraa lana dhiirrigeliyaa waxyaabaha midnimada kobcinaya, sida: isjacaylka, iskaalmaynta, iskaashiga bulshada dhexdeeda ah. Dhanka kale waxaa jira waxyaabo kalaqaybinaya bulshada, burburinna kara midnimadeeda, sida qabyaaladda, eexda iwm. Waxaa lagama maarmaan ah in laga hortago lalana dagaallamo waxyaabahaas dhaawacaya midnimada iyo wadajirka bulshada. Haddaba Islaax waxay rumaysantahay, kana shaqaynaysaa ilaalinta iyo kobcinta midnimada iyo wadajirka bulshada, iyadoo la dhiirigelinayo waxyaabaha kor u qaadaya. Sidoo kale, waxay ka shaqeynaysaa in laga hortago waxyaabaha dhaawixi kara midnimada, wadajirka iyo wadanoolaanshaha bulshada. 4) Xoojinta bulshada Rayidka ah. Xarakadu waxay u aragtaa hay`adaha bulshada rayidku in ay muhiim u yihiin horumarka bulshada iyo mashruucyadeeda kala duwan ee nolosha sida:– caafimaadka, waxbarashada, biyaha iyo korontada iwm. Ururada bulshada rayidku waxay qayb ka yihiin xoojinta iskaashiga iyo wax wadaqaybsiga bulshada dhexdeeda; iyo in bulshada ka qaybqaadato hawlaha danta guud. Waxaa kale oo ay bulshada rayidku asaas muhiim ah u tahay dhisidda iyo dhowridda xorriyadaha, iyo kahortagga kalitalisnimo xagga maamulka iyo siyaasadda ah. Sidaas darteed Islaax waxay aragtaa, kana shaqaynaysaa xoojinta bulshada rayidka ee Soomaaliya. 5) Ka fogaanshaha adeegsiga xoogga si loo gaaro ujeeddooyin siyaasadeed. waxaa laga dhaxlay nidaamkii milateriga ahaa, dersi lama ilaawaan ah kolkii uu u adeegsaday awood iyo maquunin ka dhan ah shacabka Soomaaliyeed, Natiijadu waxay noqotay kacdoon shacbi oo ballaaran oo riday nidaamkii burburiyayna dawladdii iyo haybadeedii, waxaana la burburay ilbaxnimadii iyo soojireenkii shacabka soomaaliyeed. Dhinaca dagaaladii sokeeye ee bulshada dhexdeeda ahaa, waa la wada garanayaa khasaarooyinka iyo natiijooyinka foosha xun ee ka dhashay, iyo danbiyadii iyo dhibaatooyinkii argagaxa lahaa oo ay reebeen dagaaladaas. Haddaba annagoo ka faa’iidaysanayna waayo-aragnimadaas dalka soo martay iyo kuwa caalamiga ahba; kana ambaqaadayna fahamka saxda ah ee Islaamka, ayaannu waxaan u aragnaa dhinac kasta oo raba inuu adeegsado xoog si uu u xaqiijiyo ujeeddooyinkiisa siyaasadeed in uu sii dheeraynayo dhaawaca shacabka dhibaataysan, burbur maahane faa`iido waartana ka soo hoynayn. Waxaa inna soo maray muddo dheer oo aan dhadhaminay in nagu filan oo ah: xoog isu adeegsi, kalitalisnimo iyo ku dhaqanka hababka ku dhisan fogaynta, liididda & kugaboodfalka xuquuqda dadka kale ilaa aan ka waynay qaranimadeenii, dibna u dhacnay. Waa waayo-argnimo qaraar oo inna tusinaysa dhibaatada ay leedahay xoog isu-adeegsiga Soomaalida dhexdeeda ah. Waayo-aragnimadani waxay ina xasuusinaysaa sida xooggan ee Diinta Islaamku innooga digtay dagaalada fitnada ah ee bulshada dhexdeeda. Sidaas darteed, Islaax way diidan tahay, in xoog hubaysan Soomaalidu isu adeegsato si loo gaaro ujeeddooyin siyaasadeed. 6) Adeegsiga habka nabadda iyo isqancinta si loo gaaro isbedel waara. Isbeddelka loo baahanyahay ee la tiigsanayo, waa isbeddel ka bilaabanaya dhisidda iyo barbaarinta qofka, kadibna u gudbaya bulshada iyadoo loo marayo dadaallo xoogan oo taxane ah si loo abuuro bulsho ku toosan manhajka Alle S.W. Isbeddelkani waa inuu gaaraa dawladda hay’adaheeda iyo waaxyaheeda kala duwan. Hawshani waxay u baahantahay in la isu geeyo dadaallo badan, la isuna duwo qaybaha kala duwan ee ummadda iyo awoodahooda si loo gaaro ujeeddooyinkaas gogolxaarka u noqonaya helidda nabadgelyo, xasilooni iyo baraare, daawaynana dhaawacyadii dagaaladii sokeeye iyo dhibaatooyinkii ay reebeen. Xarakada Islaax kolkii ay soo if baxday 1978 waxay ku saleysay barnaamijyadeeda, Siyaasaddaheeda iyo aragtiyadaheedaba hababka degan ee ku dhisan isqancinta iyo wadahadalka, haba kala fogaadeen aragtiyada iyo afkaarta la kala qabo e. 7) Inaan la garabsan dawlado shisheeye oo faragelin Soomaaliya ku sameeya. Laga bilaabo dabayaaqadii toddobaatameeyadii ee qarnigii tagay ayay samaysmeen jabhado Soomaaliyeed oo hubaysan oo mucaarad ah, waxayna gacan weydiisteen dawlado shisheeye oo qaarkood cadawga soomaaliyeed ahaayeen, si ay uga helaan kaalmo dhaqaale, hub & mid siyaasadeedba. Ridistii Dawladda dhexe ka dib, waxay bilaabeen kooxaha Soomaaliyeed in koox kastaa garabsato awood shisheeye si ay uga adkaato dhinacyada kale ee Soomaaliyeed ee ay is hayaan. Waxaana tobaneeyo jeer isbedelay hadba dhinaca la safan cadawga, waxaad arkaysaa koox la safan cadawga, muddo yar dabadeedna ka so horjeeda. Mar labaad ama saddexaad, ama afaraadna ku noqonaysa meeshii hore. Habkanina waa mid ku soo noqnoqda hadba kolkii shucuubtu daciifto oo ay waydo awoodeeda dhabta ah. Cadaw la garabsadaana waa danbi aan la dhaafi karin, waana khiyaano & dayacaad la dayaco dalka, dhinacna libintu ku raaci mayso garabsigaas. Dhinacyadan Soomaaliyeed ee kaashanaya awoodda dalalka dibaddu marna guul ku gaari maayaan, dalkooda iyo dadkoodana dhibaato hor leh ayay u sii gaysanayaan, qaranimadii Soomaaliyana way sii wiiqmaysaa. Haddaba, waa in dhammaan laga waantoobaa in la kaashado awoodda dalalka shisheeye si looga adkaado dhinaca kale ee Soomaaliyeed, taas oo faragelin ku ah arrimaha dalka, isla markaasna aan ka qaybqaadanayn xallinta dhibaatadiisa Cigaal shiidaad. Cigaal shiidaad cigaal waxa uu ahaa nin xigmad badan oo fulayna lagu xanto.waxa uu ahaa fulay laakiin xigmadi ku jirto oo ilaa hada soomalidu way isticmaashaa hadaldiisii ama maah maahihiisii. jhcjhfdfgj matalan marka qof uu doonayo in qof ay saaxiib ahaayeen oo xumeeyay uu u maah maaho waxa uu soo qaataa maahmahdii uu bixiyay cigaal ee kurtinka somaliduna sidaan soo sheegnay ilaa hada aad ayay u qaar kamida hadaladii Cigaal. cigaal oo degan meel miyi ah oo magaalada u dhow ayaa goor barqo u socdaalay magaalada wuxuuna qaatay ul iyo wayso markii salaadii duhjkfhuadfhusduifyhuksdhyfu8isodfhuisdyfhu iska dhigay ushiina dhinaca midig markuu waysadii isyidhi bilow ayuu waysadii mooday bahal intuu ushii si degdeg ah u qaatay ayuu waysadii ku dhuftay waayo wuxuu mooday bahal wuxuuna yidhi (way nagaranaysaa oo nagaadaysaa) ahay baan u malaynayaa (garo way i garan wayna i gaadin). wuxuu la joogay cigaal ari, waxay ahayd waqtiga arigu harsado geedaha, ri ka mid ah arigii oo cigaal hortiisa fidhida ayuu ka cabsaday. Cigaal iyo Col. cigaal ayaa maalin asagoo gurigiisa joogo loo sheegay inay col usoo socdaan markaasuu xaaskiisii ku yiri naayaahee waan is aaseyaayee igu dul ooy markeey u yimaadaan iyadoo ku dul ooneeysa u markaasey yiraahdeen maxaa ku dhacey, uma ay jawaabin iyadoo oo hintii siiwadata ayuu cigaal qabrigii ka yiri NAA SHALUU GO,AY DHeh. Markaas ayay colkii u socday inay dilaan iska laabteen sababtoo ah waxay is dhaheen kan dabaal waaye ee maxaa ka dilaysaan Cigaal isma aasin ee wuxuu ku yiri xaaskiisa ugu duub raarkan ama falag hadba kii aad u taqaan. Cigaal iyo Wiilkiisii. cigaal baa maalin asagoo gurigiisa hortaagan oo sita waran af badan baa waxaa ku soo guurguurtay wiil uu dhalay oo aan sanad gaarin oo afar fool kaliya leh markasuu cigaal baqay wiilka afka ku soo taagaya ee ku soo socda (ilaa waa aabihiise)cigaal naagtiisii buu ku yiri naa iga qabo afar foolaha rag la iskuma sii daaya oo gadaal gadaal u cararay naagtii inuu la ciyaarayay mooday oo kaftan bay u qaadatay oo way iska qososhay goortuu arkay inay qoslayso buu warankii la baxay oo ka madaxa ka taagay lol.. hadde maxaa dhacay wiilkii bartii buu ku takhalusay... Cigaal iyo Naylo. Waa cigaal oo meel gurigiisa udhow jooga goor barqo ah, waxaa kusoo facleeyey naylo ama ubad badan si xoog lehna ugu yaacaya dhinicii guriga, haddee Cigaal saad kutaaqaaniinba maaha nacas ay taladu ka hoos baxdee, waxuu isyiri alaylehe balada kuwaan dabada kawada yay ku haleeline kagaarsii oo baxso, markaasuu naylihii hor cararay asagoo tafta haysta oo oo si xoog leh u neeftuuraya, waxaa arkay dadkii guriga joogay oo fahmay inaay maanta Cigaal maalintiisii tahay ayaa su'aashaan waydiiyay, "war maxaa kugu dhacay Cigaal?", wayna ku qosleen, Haddee ma Cigaalbay ka gar helin? waa nin aftahan ah oo sida la isu furdaansho kusoo takhasusay, waxuuna ku jawaabay. "war kunaas madaxa madow waxay kasoo dideen baan kasoo diday". Asagoo tilmaamaya inuusan talada baqashada uusan kali ku ahayne ee uu lawadaago kun naylood oo ayaguba isku raacay in gurigii laqabto intaan ladaba goosan. sxb kay waxaan kacod sanayaah mar ka uu qorayo sheeko ama sheekooyin waa in uu wada tashi sameeyo si uu u helo xogta dhabta ah runtii waa nin aad u fakar fican waayo waxa uu isku dayay in uu usoo gudbiyo dhanbaal ah sheekoyin aad ufican somaliwey markila eego rag sumcad ku dhexlahaa oo lasugi jiray hadal ka kasoo yeero sida cigaal shidaal raage ugaas sayd abdalle xasan wiilwaal qaman bulxan mataan ciided iyo rag aad ubadan sida juxa oo carab ahaa kn shekoyin macaan ku dhex leh caruurta cigaal shudaal waxa uu ahaa nin nin dhalay oo geesi ah lkn saban ka aad ku nosha hay waxaa had iyo jeer laga dalacdaah nin bulshadu si weyn uxisayso sugan tisa ama shekoyin kisa wayo qofku marka uu isku dayo she koyin dad ku way ku amanin hadaladad waysi wad wadin si aad marwalba uguso gudbiso mid xisa leh waxaan dhihi karaah cigaal waxa uu ahaa jilaa caan ah oo ku jilijilay qarnigaa lajogo si uu bulshada u qanciyo hadaba cigaal dadku maxay ku shegaan waa su aal? cigaal waxa uu ahaa nin dheer ilmaa mitrkisu ya 2 mtr waxa uu ahaa nin cad oo bidaar le waxa uu xiran jiray dharka midab kisu yahay cadaan jeniqar waxa uuhaa nin sumcad kuleh bulshada waxa uu ahaa nin ku jili jiray fulay waxa una ahaa nin qabilkisu yahay ogaadeen waxa uu na dagi jiray dhulkan somalida eithopea wa inta an ka aqaan cigaa oo aan kamaqlay mar waad mahad san tahiin Cigaal shiidaad. waxaa la odhan karaa sheekooyinka cigaal shiidaad waa kuwo caalami ahaan la tartami kara sheekooyin caalami ah, sida sheekooyinka caalamiga sheekooyinka cigaal shiidaad waxa ay ka mid yihiin sheekooyinka dhaqanka u ah umada somaliyeed isla markaasna ay umada somaliyeed hida ahaanta u leedahay laakiin ku dhaw in dhawaan lawaayo. waar armay nagu daraan inkaar qabaha Sheekadii cigaal (WAR AMAY NAGU DARAAN INKAAR QABAHA) Wiil uu cigaal shidaad adeer u yahay ayaa ladilay markasaa waxaa ay dhaheen tolkisii aanu ka soo aarsano oo usoo aarno willkenii. Cigaal shidaad ayaa loosheegay inay ragu ku tala galeen inay usoo araan wiilkii uu adeerka u ahaa markasuu cigaal wuxuu isleeyahay isagoo isla hadlaya, " war inkaar qabaha amay nagu daraan anagana" sidii baa dagaal loogu diyaar garoobay. Cigaal wuxuu ahaa ninka raga ugu geesisan sida sheekada ka muuqata, raga geesiyada ahna fardaha kuwa ugu dhereeya ayaa lasiin jiray. waxaa dhacday in cigaal faras dhereeya lasiiyo. waxaa dhacday faraskii inuu dadkii oo dhan kala dhexbaxo cigaal oo saaran ileen fardaha oo dhan ayuuka dhereyaa. cabaar markuu ka hormaray dadkii oodhan ayuu cigaal shidaad is yiri " war balaayadu amuu col iila galaa dhereyaa" hal marbuu iska tuuray faraskii oo gurigii dib oogu soo laabtay. dadkii ayaa wareestay oo yiri "CIGAAL MAXAA DHACAY SOTAAD DAGAALKII KA QAYBGASHAY MA AHAN" Cigaal wuxuu ku jawaabay " waalaisku baa ba'ayoo faraskaygii waa dhintay manta waranbaa caloosha ka soo riday" sheekadii isagoo wada ayaa farayskii soociyay oo guriga gasadiisa soo sitaagay, markasay dadkii dhaheen faraskii Cigaal shidaad waa kanaaa. inta isla hadlay ayuu yiri "sharafta alla kaa qaad, muusugo intaan hadalka dhameenayo" fadlan hadaad sheekadan sikale u xafidsantahay oo aad isledahay waa qalday, waad isixi kartaa adoo aad u maha qore maxamed calanle muse Mahatma Gandhi. Mohandas Karamchand Gandhi (;; 2 Oktoober 1869 – 30 January 1948) wuxuu ahaa hogaamiye xisbi u dhaqdhaqaaqa xoriyada iyo madaxbanaanida wadanka Hindiya. Karmishaan Gandi oo lagu naanayso mahatma gandi (oo ay macneheedu tahay kii naftiisu aadka u waynayd am naftiisu muqadaska hayd)waxa uu dhashay (2 oktoobar 1869-30 janaayo 1948.) waa aabaha hindiyada iminka jirta waxa uu ku dhashay halka lagu magacaaboboorbandar.oo katirsan gobolka.gojaraat.waxa uu ka dhashay caailad Siyaasadda lug aad u dheer kulahayd xiligaas.halkaas oo awoowgii kasoo shaqeeyay aabihiina uga danbeeyay raisal wasaaraha meesha uu ku dhasahy ee.boor bandar oo ah ama ahyd xiligaasi imaarad madax banaan.waxa kale oo ay lahayd caailada gaandi ganacsi aad u balaadhan oo macruuf ahaa xiligaas.waxa uu guursaday markii uu cimrigiisu ahaa 13 sano kaliya.waxaanuu dhalay afar caruura. Hordhac. gaandi waxa uu u safray wadanka ingiriiska sanadii 1882 si uu usoobarto qaanuunka.bilihii hore ee uu landhay ku qaatay waxa uu soomaray xaalad aad u adag. gaandi waxa uu markii uu gaadhay landan isku dayay sidii uu ula qabsan lahaa ingiriiska am uu u noqonlahaa nin ingiriisa laakiin taasi uma suurto galin oo way ku adkaatay waanuu laqabsan waayay. kadib wacxa uu ogaaday in aanay kahoray in uu siadag oo dhibleh u shaeeyo mooyee waxkale.gaar ahaan xaaladiisa dhaqaale oo xumaatay kadib markii uu gaadhay london.waxa uu bilaabay in uu qaanuunka barto.oo uu u turjunto qoraalada si deeqaysa ma ku haboon caqliga shacabkiisa. kadib waxa bilaabantay in qofnimada gandi ay soo shaacbaxdo. gaandi waxa uu hindiya ku noqday sanadii.1890. kadib markii uu helay shahaado jaamacdeed u ogolaanaysa in uu ku shaqaysto looyarnimo.lakiinwaxa lasoo gudboonaaday dhibaatooyin aad u farabadan oo kabilaabmatay dhimashada hooyadii.iyo isaga oo ogaaday in looyarnimadu ay tahay dariiqo aan isaga guul u keenayan.kadib gandi waxa uu u safray wadanka koonfur afrika.oo ay markaas ka jirtay midab kalsooc aad u xumi. Aragtidiisii iyo fikradiisii. gaandhi waxa uu aasaasay waxa maanta loo yaqaano iska caabinta ama muqaawmada.nabadaysan ee aan rabshadaha lahayn.amaba waxa looyaqaano (sanyaraha) oo ah guruub mabdayo ah oo ku dhisan aasas dhaqaale iyo mid diimeed iyo mid siyaasadeed oo markeliya isla jaan qaada.gogol dhigna waxa u ah geesinimo adkaysi iyo rabshad la aan.waxaanay hadaf ka dhiganaysay fakradaa gaandi burinta isticmaarka iyo guuldarao gaadhsiinta qabsadayaasha iyo waliba sidii dareenka dadka reer hindiya loo kicinlahaa. Iska caabinta bilaa rabshada ah. Siyaasadda iska caabinta bilaa rabshadaha ahi waxa ay qaadanaysaa ama ay wadataa dhawr usluubood oo ay kamidtahay in lasoomo in iyo in dadwaynuhu ay usoodareeraan banaanada.iyo dhaga adayg ay geesinimo ku jirto. qoraaladii aadka u bedelay. waxaa aad u waxyeeleeyay kadib markii uu akhriyay qaar badan oo kamida kutubtii ama buugtii xiligaa iyo mudadii kahoraysay laqoray ee lugta kulahayd falsafada iyo mabdaiisa.siyaasadeed.waxa kamida hees ama nashiido lagu magacaabi jiray (doobooy.) oo ahayd silsilad gabayeed ama buraanbur ay lahaayeen hinduusku. waxa laqoray gabaygan sadex iyo toban sano kahor dhalashaddii nabi ciise c.s. waxa uu gaandi kusheegay in ay tahay marjac ama meel uu ka shiidaaal qaato uu uu uga shiidaal qaato fikradiisan iska caabinta bilaa rabshada ha.waxakale oo kamid ahaa buugtaa uu gaandi shiidaalka ka qaafdan jiray buug la odhan jiray ilaa ninkii ugu danbeeyay. oo uu qoray qoraa ingiriisi. Maxaa uuu Gaandi kayiri Islaamka. waxa uu mar yiri isaga oo ka hadlayay diinta islaamka waxa aan jeclahay in aan wax ka ogaado ninkaa bilaa rabshada ku kasbaday malaayiinta qof taasna waxa uu ula jeeday Nebi Muxamed nabad iyo naxariisi korkiisa ha ahaatee. waxa kale oo uu yidhi waxa aan si fiican ugu qanacsanahay in aanu islaamku ku kasban heeraka uu joogo seef. laakiin uu ku kasbaday tawaaduca rasuulka iyo runtiisa uu runta u sheegayay asxaabtiisa. noloshiisii konfur afrika. gandi isaga iyo caailadiisuba waxa ay u safreen wadanka koonfur afrika markii ay taariikhdu ahayd. 1893.waxaana ay dageen gobolka nataal ee kuyaala badwaynta hindiya.gobolkaas waxa ay kadegeen magaaladiisa ugu wayn ee dorban.taas oo caanku hayd samaynta buuriga iyo sonkorta. halkaas ayuu gaandi waxa uu kashaqayn jiray difaacida dadka hunuuda ah ee shaqaalaha ah.waxay hunuudu xilgaas badanaa ka shaqaynjireen sonkorta. shaqaaluhuna xilgaas wuu kala qaybsanaa. waxa ay u qaybsanaayeen koox tujaara oo caraba.iyo qayb la adeegsado oo hindoos ah gaandi markuu uu halkaas gaadhay wax wara kama hayn wixii halkaas kasocday ee ahaa.cunsuriyad iyo dadka oo la adoonsado.laakiin markii uu maalmo kaliya joogay waxa uu gandi ogaaday xaqiiqada meesha kajirat.halkaas oo xiligaas xukuumadii cadaanka tirada yari uu ahystay dhiiri galinaysay sidii loosamayn lahaa takoor iyo gumaysi.waxaanay xukuumadaasi markaas ka shaqaynaysay sidii loo celionlahaa kumanaan kasoojeeda dalka eeshiya oo ay hunuudi u badantahay. gaandi markaas waxa uu difaacay hunuuda iyo jaaliyadihii kale ee daciifka ahaa.gaandi waxa uu baranjiray.sida dadka loo badbaadiyo goorta ugu horaysa si uu u badbaadiyo dadka marka ay dhaawacyadu soo gaadhaan. gaandi waxa uu halkaas ka aasaasay jariidad loogu magacdaray rayiga dadka hunuuda ah. mahatama gaandi waxa uu waxa uu hindida ugu jiraa kaalin ama boos ay hindidu u arkaan in uu yahay aabaha hindiya. Imaam Axmed Guray. Axmad bin Ibrahim al-Ghazi (,) sidoo kale lagu naanaysi jiray Axmed Guray, Abaanduulihii Weynaa" (dhashay 1506, dhintay February 21, 1543) wuxuu ahaa imaam, hogaamiye, abaanduule, sheekh iyo suldaankii boqortooyadii Adal taasi oo ku duushay dowladii awooda badneyd ee ka talin-jirtey Abyssinia isla markaana jebisay hogaankaasi kana qabsatey dhul badan. Imaam Axmed Guray Magaciisa oo saxani waa Axmad ibn Ibrahim Al-Ghazi (), Waxa lagu qiyaasaa in uu dhashay sanadkii 1507 - February 21, 1543. Wuxuu ahay nin Hawiye ah, Karanle, gaar ahaan Siixaawle Waxa uu ahaa Imaam Axmed Gurey Ragii ducaada ahaa ee aadka ugasoo horjeeday in jihaadka laga joojiyo gaalada itoobiya,waxa aay muslimiinta ugaysanayeen awgeed,taasoo keentay in musliimiinta laga qaadijiray markaas lacag baad ah (Jizya). Dagaalo badan kadib waxaa dhacday in Imaam Axmed guray lawareegay Harar, dabadeedna wuxuu bilaabay weeraro jihaad ah oo isdaba jooga.Waxa uu galay dagaalo ba,an mudona socday,mahadhana reebtay,ilaa hadana laxasuusto lana ilaawi karinin.. Imaam Axmed Guray Magaciisa oo saxani waa Axmad ibn Ibrahim Al-Ghazi. sida aad u taqaanan ahmed gurey waxa sheegta qabiilo badan balse ahmed gurey waxa uu ahaa nin magac wayn le oo waxa lagu qiyaasaa in uu dhashay sanadkii 1507 - February 21, 1543. Waxa uu ahaa Imaam Axmed Gurey Ragii ducaada ahaa ee aadka ugasoo horjeeday in jihaadka laga joojiyo gaalada itoobiya,waxa aay muslimiinta ugaysanayeen awgeed,taasoo keentay in musliimiinta laga qaadijiray markaas lacag baad ah (Jizya). Dagaalo badan kadib waxaa dhacday in Imaam Axmed guray lawareegay Harar, dabadeedna wuxuu bilaabay weeraro jihaad ah oo isdaba jooga.Waxa uu galay dagaalo ba,an mudona socday,mahadhana reebtay,ilaa hadana laxasuusto lana ilaawi karinin.. Axmed Gurey wuxuu ahaa nin Islaama waxa uu ahaa nin u dagaalamayay Diintiisa asalna kasoo jeeda mid ka mid ah qabaa ilada soomaaliyeed ee dega dhulka hada Itoobiya gumeysato, dhinaca kale waxa uu ahaa nin daaci ah oo dadka Diinta suuban gaadhsiinayay Imaam Axmed Gurey waxaa la sheegay in uu ku dhashay dhulka u dhexeeya Saylac iyo Harar. Waxaana askari Boortaqiis ahi ku dilay Suudaan sanadkii 1543kii. Dagaalka Boqortooyada qabiilada dhulkaas deggan kula jirtay, waxa uu markastaba ahaa mid xukun iyo saldana raadis salka ku haya, si hadaba damacaasi ugu suurto galo waxa ay Boqortooyadu mar walba isticmaali jirtey diinta Kiristaanka oo ay calool jileec iyo taageero kagaga raadinaysay waddamada reer galbeedka ee Kiristaanka ah. Boqor kasta oo Xabashida maamulana waxa hal hays u ahaa “Itoobiya waa Jasiirad Kiristaan ah oo ku dhex-taalla Bedweyn Islaam ah.” Taas oo ay ula jeedeen in Kiristaanka dhulka deggan laga badan yahay oo ay ku dhex nool yihiin badweyn islaam ah. Sababta Axmed Gurey ku dhalisay inuu xabashida la dagaalamaana waxay ahayd isagoo u arkayaay in ay wadaan fidno ay markaasi ay ku doonayaan inay dadka islaamka ah diinta kaga saarayaan, taasi xabashida waxay mar walba u aheyd fursad ay wadamadii xooga badnaa ee Kiristanka ahaa waqtigaa dunida ilaa iyo hadana ay wax badan iska bedelin xaaladaas iyada ah, uga gurtaan hub iyo saanad ay kula dagaalamaan muslimminta ayagoo mar walba ku beer laxawsanaya ineey difaac iyo fidin ugu jiraan diinta Kiristanka. Dawlada Cosmaniya. Boqortooyadii Cusmaaniyiinta (;, loogu dhawaaqo:; '; Luuqada Turkig maanta: ' ama '), sidoo kale loo yaqaano Saldanadii Turkiga, Cusmaaniyiinta Turkeyga, waxay ahayd boqortooyo Islaamiya oo awood yeelatay qarnigii 13aad deegaano ka mid ah waqooyigalbeed wadanka maanta loo yaqaano Turkiga. Boqortooyada waxaa asal ahaan bilaabay ismaamulkii beelaha ee ka jiray deegaanada Antanoliya wakhtigaasi, waxaana markiiba awooda qabsadey ninkii loogu magaca daray boqortooyada Cusmaankii I. Hordhac. Dowladii Cusmaaniyiinta (1299-1924) waxay ahaayeen dawlad Islaamiya taasi oo aasaasey Cismaannkii Koowaad. Dowlada boqortooyadani waxa ay xukuntay dhul aad u balaaran, waxaa ka mid ah Aasiya (sida Bariga Dhexe wadanada maanta loo yaqaano), Geeska Afrika, iyo meelo badan oo ka mid ah Yurub. Boqortooyadii dowlada Cusmaaniyiinta waxaa saldhigeeda ugu wayni ahaa magaalada Istanbuul, ee maanta ka tirsan wadanka Turkiga. Taariikh. Suldaankii cismaaniyiinta ugu horeeyay waxa uu ku dhashay magaalada (Sogüt) oo ah meel laga maamulo magaalada wayn ee (bin shahiir)sanadkii 1258 kadib markii uu dhintay suldaankii halkaas xukumayay ayaa suldaan cismaan loo dooratay in uu noqdo hogaamiye.taasina waxa ay horseeday in ay bilaabanto dawladii cusmaaniyiinta.waxa uu suldaan cismaan samaystay dawlad adag iyo ciidan aad u awood badan.waxa uu baabi'iyay oo uu gacanta ku dhigay.dawladii giriiga.kadib dawladiisi waxa ay gaadhay dhul aad u balaadhan.oo ay kamid tahay soomaaliya.cismaaniyiintu waxa ay islaamka gaadhsiiyeenn.badhtamaha yurub. Waxa looqaybinkaraa fiditaankii iuyo taariikhdii cismaaniyiinta laba qaybood. qaybta hore waxa ay tahay xilgii horumarka iyo awooda milatari taas oo soo gaadhsiisnayd sanadii 1566 iyo taariikh kale oo ay dawladaasi soo martay xiliyo adag iyo dhibaato siyaasadeed Kadib markii uu dhintay suldaan Maxamed al-faatex waxa xukunka ku murmay labada wiil ee uu ka tagay laakiin waxa adkaaday oo loo doortay boqor la odhan jiray baayasiid oo ahaa wiil uu katay maxamed al-faatex. kadib walaalkii waxa uu u cararay dhankaas iyo masar halkaas oo uu kaalmo karaadsaday dawladii katalinjiratay masar xiligaas ee Dawladii Mamaaliikta kadib halkaas wuu katagay oo waxa uu aaday dhanka jasiirada Rodes halkaas oo uu isku dayay in uu gacansiiyo ciidamadii hogaamiye diimeedka (Knights Hospitaller) iyo dawladaha reer galbeedka. Muqdisho Stadium. Muqdisho Stadium:waxa la dhisay 1978. waxana dhisay kambani jayniis ah,iyadoo ey malgalisay dowladi dhexe ee Soomaaliya oo u madaxaweynaha ka aha jaale maxamed siyaad bare. waqtigii 1980 waxu aha garoonka afrika ugu weyn. kadib masibadi dagaalki sokeeye wali garoonka somalia wali waa sidiisi. 2010 waxu aha garoonka 5 ee afrika oo dhan. Waa Garoonka Kubada Cagta ee Muqdisho, Waxa uuna Qaadaa 35,000 oo qof, Garoonka oo lagu naaneyso Tuulada Ciyaaraha ayaa waxaa uu leeyahay garoomo badan oo ciyaareed sida Kubadda Cagta, Kubadda Koleyga, Dabaasha IWM, Garoonkan Waxaa kaloo loo Adegsadaa Khudbadaha Madaxweynayaasha Iyo Ku tukushada Salaadaha Ciida, Wuxuuna Mataan la yahay Garoonka kale ee Kubada Cagta ee Lagu Magacaabo Banaadir Stadium oo Horey loo dhihi jiray Cons Stadium Confucius. konfoshiyoos.luqada shiinaha(孔夫子)waxa uu ahaa faylasuuf shiine ah, waxaanu Ka mid ahaa faylasufyadii ugu waaweynaa ee adduunka soomara, waxa kaloo u ahaa faylasuufkii ugu horeeyay ee sameeya mad-hab faylasuufnimo oo ka kooban dhaqanka shiinaha dhamaan. Falsafadiisu waxa ay ku saleysantahay qiimaha iyo akhlaaqda qofku u hayo marka hore waalidkii, marka xiga shacabka, marka xiga la xukumuhu in uu dulqaato, xukumuhuna in uu cadaalad sameeyo. Waxay aad falsafadiisu ugu fiday wadama shiinaha.jaban.kuuriya.iyo fiyatnam.waxa lagu naanaysaa nabigii beriga Aasiya. noloshiisii. faylasuufkani waxa uu dhashay 551.kahor dhalashaddii nabi ciise. waxa uu ku dhasahy gobolka law.oo xiligaas ahaa dawlad iminkana ah gobol katirsan dawlada shiinaha.waxa uu kadhasahy reer aad u faqiira oo laakiin soojireen ah.aabihii waxa uu dhintay isaga oo jiray sadex sano oo kaliya. ugamna uu tagin wax ay masaariifsadaan taas oo hooyadii ku qasabtay in ay ushaqayso si ay masaariif ugu hesho.waxa uu guursaday marii ay dadiisu ahyd 19jir.lakiin waxa laysku khilaafsanyahay dadiisu intii ay ahayd markii uu bilaabay in uu haajiro oo uu shiinaha oo dhan kusoo wareego. Masar. Masar (;) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Masar ee Carabta, جمهورية مصر العربية waa wadan ku yaalo Woqooyiga Afrika, wadankaan waxee leedahay buundo dhulka ah oo la dhoho Siinaa, waxeena isku xirta afrika iyo aasiya. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Libiya, Suudaan, Falastiin iyo Israaiil, Dhinaca woqooyi neh waxaa kaga dhegan Bada dhexe, dhinaca bariga neh waxaa kaga dhegan Bada cas, Caasimada wadanka waa Qaahiro. Masar waxee ka midtahay wadamada ee ku noolyihiin dad aad u badan marka la fiiriyo wadamada afrika. Wadankaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 79,089,650 oo qof (dad tiriskii 2010), Dadka badankooda waxee degan yihiin magaalo yaasha waaweyn gaar ahaan meelaha oo wabiga Niil maro. dhinaca kale masar waxee leedahay dhul saxaaro oo aad u weyn, meelahaas neh dad badan ma degeno.Masaarida sxiibo fiican ayee la ahaan jireen madaxda somalida. Masar waxee ka midtahay wadamada aadka u duqsan, waxeena leedahay taariikh aad dheer.wadankaan waxaa markiisa hore xukumi jiray boqortooyo, waxaana lagu yaqaanaa ama ee caan ku tahay Mudulada sadax geeska ah oo lagu magacaabo afka ingriiska (Pyramids), waxeena ku yaalaan magaalada Gisa.Muduladaan sadax geeska ah waxaa la dhisay kumanaan sano kahor, waxaana dhisay adooman oo markaas boqortooyada masar lahaan jirtay. Masar waxee leedahay waxyaabo badan oo taariikhi ah oo lala yaabo. wadanka masar waxee ka midtahay wadamada gumeestaha yurubiyaanka ee qabsadeen.Masar waa qayb ka mid ah waqooyiga africa oo leh dalal dalxiis ah oo ka mid ah Algeria, Tunisia, Morocco Taariikh. Wadanka masar Marka Hore Dadka Asalkoodi Waxay Ahayeen Somali Madaxwene Ay DUNIDA uGU jECLAYEEN Wuxuu Ahaa Siyaad Barre waxaa la carbeeyay sanadka marka oo ahaa 639kii, waa markii oo wadanka soo galay qoomiyado carab ah, isla markaas neh dadka masaarida ee bareen luqada af carabiga iyo diinta islaamka, sanadka marka oo ahaa 969kii wadanka waxaa qabsaday shiicada, isla markaas neh waxee sameeyeen wadanka masar, caasimadooda neh waxee ka dhigteen qaahiro. wadankaan waxoo jiray ilaa sanadka marka oo ahaa 1171. Waqtigaas kadib wadanka waxaa qabsaday dad Salaaxudiin ah, isla markaas neh wadanka diintiisa waxee isku badashay sunna Gadabuursi. Gadabuursi (, "Gadabuursi";) (sidoo kale loo yaqaano "Samaroon") waa qabiil ka tirsan Beelaha Dir, ee Dadka Soomaalida hadana uu ka arrimiyo maamulka Somaliland deegaanada Kilinka Shanaad ee Itoobiya iyo meelo ka mid ah wadanka Jabuuti. Beesha Gadabuursi waxay si rasmi ah u dagaan ooy aad ugu badan yihiin isla markaana iska leeyihiin gobolka Awdal iyo ee magaalo-madaxda u tahay caasimada Borama iyo ee dhacda waqooyiga dhulka Soomaalidu degto. Intaasi waxaa dheer, beeshu waxay deegaan rasmi ah ku leedahay hal degmo gobolka Faafan iyo hal degmo gobolka Shinile ee Dawlad Deegaanka Itoobiya. Hordhac. Beesha Gadabuursi waxay ka mid tahay beelaha ka tirsan beel-weynta Dir ee shacan weynaha Soomaaliyeed. Dir ahaan, beesha Gadabuursi waxay tol yihiin beesha Ciise ee deegaanka ku ah wadanka Jabuuti, beesha Biyomaal ee laga helo koonfuta Soomaaliya, beesha Surre (Cabdale iyo Qubays) ee ku dhaqan badhtamaha Soomaaliya, Gaadsan iyo Gurgure. Dhinaca kale, Samaroonku waxa ay ka tafiirmeen Sheekh Samaroon oo magaciisa saxda ahi uu ahaa Maxamuud. Beesha Samaroon waxa ay ka soo jeedaan asal ahaan dadkii loogu yimiday Waqooyiga Soomaaliya. Dhaqan ahaan, dadka Gadabuursiga ahi waxay tan iyo wakhti hore ahaayeen kuwo beeroleey ah, ayagoo beeran jiray midho iyo khudaar badan oo ilaa maanta laga helo deegaanadaasi. Degaanka ku wareegsan magaalada Baki, deegaanada Camuud ee dhow magaalada Borama, magaalada Dilla iyo kuwo kale oo badan ayaa tusaale fiican u ah horumarka xaga wax-beerashada ee beesha Gadabuursi. Dhinaca kale, waxa iyadna jirta tiro badan oo ka mid ah shacabka Samaroon, kuwaasi oo ah reer guuraa dhaqda xoolaha ay ka midka yihiin geela, lo'da, adhiga, fardaha, dameeraha IWM. Dadka reer guuraaga ahi waxay si joogto ah u daba socdaan roobka ayagoo kolba u guura meesha roob fiican, biyo iyo daaqsiimo wanaagsan u leh xoolaha. Dadkani reer guuraaga ahi ma lahan wax xad ah, waxaanay ayaga iyo xoolohoodu iskaga talaabaan xuduudaha wadanka Soomaaliya, Itoobiya, Jabuuti iyo Somaliland. Si kastaba ha ahaatee, beesha Samaroon waxay tan iyo qarniyo badan ahaayeen dad aad u horumarsan oo leh ilbaxnimo ka sareeysan bulshooyinkii ay isku wakhtiga ahaayeen. Waxaanay lahaayeen maamulo boqortooyo, saldanad iyo dowlado kala. Kuwaasi waxaa ka mid ah Boqortooyadii Adal, sidoo kale loo yaqaano Saldanadii Cadal, Boqortooyadii Camuud iyo kuwo kaleba. Guud ahaan dadka Samaroonku waa bulshooyin xadaarad horey u soo lahaa, isla markaana shacabka Soomaaliyeed dhexdooda looga yaqaano Dadka Nabada iyo Hooyga Aqoonta. Beeshu waxay aad ugu wanaagsan tahay waxbarashada, aqoonta maadiga iyo cilmiga diiniga ah. Magaalada Borama waxaa ku yaala tiro badan oo jaamacado ah, dugsiyo iyo goobo waxbarasho, kuwasi waxaa ka mid ah jaamacadii kowaad ee laga furo cariga Soomaaliyeed ka dib dagaaladii sokeeye, waa Jaamacada Camuud; iyo Jaamacada Eelo American; tiro ka badan 20 Dugsi Sare; iyo boqolaal dugsiyo hoose iyo dhexe iskugu jira. Wadanka Eritrea waxaa jira qowm la dhaho Saaho. Qowmkaas waxaa hoostimaada beel la dhaho Gadafur. Beeshaas asal ahaan waxay ka soo jeedaan Beelwaynta Gadabuursi, sidaas ayaa aqoonyahan Eritrean ah ku qoray buugiisa la dhaho "The Saho of Eritrea" Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Taariikh. Beesha Gadabuursi waxay si rasmi ah u dagaan ooy aad ugu badan yihiin isla markaana iska leeyihiin gebi ahanba gobolka Awdal. Sidoo kale, beeshu waxay deegaan rasmi ah ku leedahay gobolo ka mid ah wadanka Itoobiya iyo Jabuuti. Marka taariikhda dib loo raaco, beesha Samaroonku waxa ay ka tafiirmeen Sheekh Samaroon oo magaciisa saxda ahi uu ahaa Maxamuud, odaygaasi ooy isku wakhti noolaayeen odayga beesha Isaaq ka tafiirantey ee Sheekh Isxaaq. Labadooduna maanta waxay ku aasan yihiin deegaanada Xiis iyo Maydh ee ka tirsan gobolka Sanaag ee Jamhuuriyada Somaliland. Dhaqan ahaan, dadka Gadabuursiga ahi waxay tan iyo wakhti hore ahaayeen kuwo beeroleey ah, ayagoo beeran jiray midho iyo khudaar badan oo ilaa maanta laga helo deegaanadaasi. waxa iyadna jirta tiro badan oo ka mid ah shacabka Samaroon, kuwaasi oo ah reer guuraa dhaqda xoolaha ay ka midka yihiin geela, lo'da, adhiga, fardaha, dameeraha IWM. Dadka reer guuraaga ahi waxay si joogto ah u daba socdaan roobka ayagoo kolba u guura meesha roob fiican, biyo iyo daaqsiimo wanaagsan u leh xoolaha. Si kastaba ha ahaatee, beesha Samaroon waxay tan iyo qarniyo badan ahaayeen dad aad u horumarsan oo leh ilbaxnimo ka sareeysan bulshooyinkii ay isku wakhtiga ahaayeen. Marka laga yimaado caado hoosaadka iyo dhaqanka xeerka ee caalamiga ka ahaa deegaanada beesha Gadabuursi, waxaa jirtey maamulo boqortooyo, saldanad iyo dowlado kala dambeeyay oo beeshu soo yeelatay. Kuwaasi waxaa ka mid ah Boqortooyadii Adal, sidoo kale loo yaqaano Saldanadii Cadal, taasi oo ka talineeysay deegaanada Waqooyiga Soomaaliya, meelo ka mid ah dalka Itoobiya, gebi ahaanba wadanka Jabuuti ilaa meelo ka mid ah dhulka maanta loo yaqaano Eratareya. Waxbarashada. Beesha Samaroon ama Gadabuursi waxay caan ku yihiin waxbarashada, ayagoo loo yaqaano Dadkii Aqoonta Soomaaliyeed, isla markaana deegaanadooda iyo dhulka ay ku nool yihiin lagu magaaco Hoygii Waxbarashada. Sababta magacyadaasi iyo naanaysahaasi loogu bixiyay waa mid qoto dheer, salkana ku heeysa heerka aqoont, cilmiga iyo waxbarashoda beesha Gadabuursi. Isku soo wada duuboo, Magaalada Borama oo kali ah waxaa ku yaala tiro badan oo jaamacado ah, uguna horeeyso jaamacadii kowaad ee laga furo cariga Soomaaliyeed ka dib dagaaladii sokeeye, waa Jaamacada Camuud; sidoo kale waxaa ku taala Jaamacada Eelo American; tiro ka badan 20 Dugsi Sare; iyo boqolaal dugsiyo hoose iyo dhexe iskugu jira. Intaasi waxaa dheer, beeshu aad ayay ugu wanaagsan tahay barashada diinta Islaamka. Deeganada sida gaarka ah ay u leeyihiin beesha Samaroonku ee wadanka Somaliland iyo Itoobiya waxaa ku yaala dugsiyo waxbarsho oo taariikhi ah. Dugsiyadaas oo ay ka soo qalin jabiyeen aqoonyahano badan, hogaamiyayaal badan, indheergarad badan oo maanta ku kala faafsan dunida hareeraheda iyagoo qabiil kasta leh. Rajab Dayib Erdogaan. Recep Tayyip Erdoğan (Waa madaxweynaha dalka Turkiga, waxa uuna soo qabtay xilalka Hogaamiyaha Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta ee Turkiga iyo ra'isalwasaaraha Turkiga oo loo doortay 14kii Maarso 2003. Yaraantiisii. Erdoğan waxa uu dhasahy 26 Febraayo 1954 waxa uuna ku dhasahy magaalada Istanbuul. Erdoğan waxa uu yaraantiisii ku koray magaalada Reza oo ku taala xeebta Badda Madoow. Kadibna waxa uu ku soolaabtay magaalada Istanbuul isaga oo ay da'diisu tahay 13 jir. Wuxuu yiri mar ay isarkayeen nin layidhaahdo Denez Biikaal oo kula tartamayay jagada raysal wasaranimada xiligii uu dhiganayay iskuulka yaraantiisii waxba ma uusan haaysan markaas ayuu qaraha(xabxabka) iibin jiray sababtoo ah xalkale ma jirin taasoo uuku biilin karo waalidkiisasi iyo iskaga dhiiba lacagta iskuulkiisa. Erdoğan barashadiisii waxa uu ku dhamaystay dugsiyada diinta ee loo yaqaan "İmam Hatip", kadibna waxa uu galay jaamicada Marmara oo uu ka bartay Dhaqaalaha iyo Shaqooyinka. Galitaankii Siyaasadda. Waxa uu Erdoğan kubiiray xisbiga u khaalisnimada Turkiga oo uu hogaaminayay siyaasiga wayn ee la yiraahdo Najmudiin Arbikaan dhamaadkii todobaateenyadii laakiin kadib markii sanadii 1980 uu dhacay inqilaab waxa la joojiyay dhamaan xisbiyadii. Markii lagaadhay 1993dii ayaa noloshii xisbiyadu dib usoonoqotay, dhaqdhaqaaqii siyaasadeed ee Erdoğana dib ayuu u bilaawday isaga oo markan ku biiray xisbiga Arfaah sanadkii 1994tii. Xisbiga Rafaah ayaa waxaay Erdoğan u sharexen in uu noqdo badhasaabka gobolka Istanbuul waxa uuna awooday in uu ku guulaysto jagadan iyada oo xisbiga Rafaahna uu helay kuraas aad ubadan. Aasaaskii Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta. sanadii 1998 ayaa waxaa Erdoğan lagu eedeeyay in uu abuurayo karaahiyo kusaabsan dhinaca diinta. taas oo keentay in laxidhay lagana mamnuucay in uu kashqo galo xafiisyada dawlada. kadib markii uu sooqaatay gabay uu tiriyay nin turkiya.gabaygaas waxa uu ahaa sidan Iyadoo waliba gabay gani ku yaalo buugagta iskooladda Turkiya oo dhan lagana dhigo weliba dugsiyada ay dowladdu maamusho, balse haddii uu ka soo baxo qof siyaasi ah oo weliba ku kacsan kooxda diin la dirirka ee wadanka awoodda badan ku leh, waxa uu noqonayaa ERAY SIYASADDEED dadka uggu yeera kala tag iyo is kooxaysi, waa sidda uu u qornaa hadalka maxkadam lagu sarey Rajab Maxkamadu waxay gabaygaas u daliisahtey in uu dhibayo dadka dareenkooda Turkiyana uggu yeerayo is kooxaysi iyo kala qeybsanaan, balse marna ma dhicin in shacabka reer Turkiya u kala qeybsan koox –koox iyadoo dadku wada ogyihiin waxa ka dhacaya masraxa siyaasadda ayey maxkadu ku xukuntey Rajab 4 bilood oo xarig ah 1998 taas oo in badan oo reer Turkiya dareensiisay qiimaha Rajab ee wax hagaajinta islaamiga ah ee uu hogamineyey Arbakan, kana dhigtey Rajab Geesi wadani ah. dib isuhabayntiisii Siyaasadda. Aadanuhu ma oga wax fiican iyo wax xun toona, waxaana la yiraah “ dhib gadaashii la faa’iiday badanaa !” xaraiga Rajab waxa uu Rajab fursad u siisay in uu helo waqti uu dib ugga fekero uuna masraxa siyasada mar kale dib uggu soo labto, waxana uunna xarigii ka soo helay in uu wax kabedelo siyaasadihii hore ee xibiga isagoo wax ka bedelay, hadalkiisii kululaa iyo weliba fikirkiisa dambe, waxa uuna ka baxay xisbigii hore isagoo ku dhawaaqey xisbi cusub, balse diin la dirirku waxay u arkayeen in shaar bedelasho, uu sharka badasahy, Rajab-nna, yahey usuuli mintid ah “ fakir islaama ah xambarasan” kaas oo raba in uu baa’biyo bedelana mabaadii’ada diin la dirirka ee jamahuuriyada Turkiya, taas oo ay ilaa hadda aamin yihiin in kasta oo uu isku dayey Rajab in uu nimankaas wax u sheego. 8 May 1998 waxaa la kala direy xibigii Al- fadiilah ee galey booskii xibigii Al-rufaah, waxaa kala qeybsamay raggii baarlamanka kujirey ee xibiga, waxayna u kala jabeen laba qeybood qeyb ku darantey xisbigii Al- sacaaada “Farxadda” oo aan fursad dambe u helin ay soo galan Dawladda ilaa doorashaddii 2002 iyagoo helay 10% iyo qayb kale oo u badan dhalin yaro isabdal doon sidda Rajab dayib iyo Abdala Goll, waxayna aas- aaseen August 2001 xisbiga SINAANTA IYO HORUMARKA isaga oo u hogaminayo Rajab Dayib, bil ka yar markii la aas – aasay xisbiga FARXADDA. Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta. Kadib samayentii xibiga ee 2001, xisbigu waxa uu ka qeyb galey doorasahdaii baarlamanka ee 2002 waxa uuna helay 363 kursi, isagoo noqdey xibiga uggu tiradda badan barlamanka, waxana uu awood u helay in uu soo dhiso dowladd. Balse Dawladdaas Rajab madax kama noqon amuuro la xiira xarigii uu galey 1998, waxaan madax ka noqdey Dawladdas Cabdala Gol ilaa 16 ii November 2002. Guusha xisbiga sinaanta iyo horumaka uu ku guuleysatey hoganka Turkiya waxay aheyd amuur wax badan ka badashey hab dhaqankii iyo nolashii guud ee reer Turkiya taas oo xisbiga Rajab ka dhigtey xisbigii kaligiis dhisay dowlad ka dib 1987 halka uu xisbiga matala kooxaha diin la dirirku ay Helen kaalinta labaad. 179 kursi. Soo labasashada Rajab waxay aheyd rajo in badan oo reer Turkiya ah, waayo wadanka hareeyey daganan la’aan, sicir barar iyo is qab qabsi siyaasadeed wixii ka dambeeyey markii la baa biyey dastuurkii wadanka, madax weynihii xiligasna uu noqdey nin waayey kalsoonidii shacabka Soo labashaddii ku kalsoonanta bulshada iyo destuurka. Guushii xisbiga Sinaanta iyo iyo caddaaladu waxa uu ahaa bilowgii iyo soo lababasha dii kalsoonida shacabka reer Turkiya, taas oo dadka dhaxal siisayey in ay aaminan dastuurka iyo Dawladda uu soo dhisay xisbiga Sinanta iyo Caddaaladu, waxaanna bilaamay in qof walbaa nolasha dhankiisa ka dhiso, taas oo soo nooleysay in reer Turkiya ku hamiyan ku biiradda Yurub, taas ooh ore loogu diidana kadib markii dhawr jeer ciidanku soo dhex galay xukunka. Is bedelkadda layabka leh ee ee AK keenay turkiya ayaa hadana xisbigaas ka dhigety in uu xukunka sii haysto mudo 5 sano oo kale ah isagoo qorshayna in uu wax ka bedelo doorashada madax weynaha kana dhigo mid dadku six or ah u soo doortan madaxa weynahooda, halka hadda baarlamanku doorto.. dayib Erdoğan waxa la odhankaraa waa aasasha xiligan ee wadanka turkiga cusub oo lagu tirinayo in uu yahay wadan kamida wadamada soo koraya Mustafa Kemal Atatürk. Mustafa Kemal Atatürk (1881-1938): Turki waa madaxweynaha 1aad ee dalka Turkiga Mustafa Kemal Ataturk (Turkish: [Mustafa Cemal ataˌtyɾc]; 19 May 1881 (caadiga ah) - 10kii Nofeembar 1938) wuxuu ahaa sarkaal ciidan oo Turkiga ah, kacaan iyo aasaasihii Jamhuuriyadda Turkiga, isaga oo noqday madaxweynihii ugu horreeyay ee ka soo jeeda 1923 illaa uu geeriyooday 1938. Xaqiiqdii waxay ahayd maskaxiyan iyo qaran, siyaasaddiisa iyo aragtiyihiisa waxa loo yaqaan Kemalism. Ataturk wuxuu u soo jiidanayay kaalintiisii ​​doorka uu ka qaatay guusha Ottoman ee ka dhacday Battle of Gallipoli inta lagu jiray Dagaalkii Dunida I. [1] Kadib guuldarradii Boqortooyada iyo burburkii dambe, wuxuu hoggaamiyey dhaqdhaqaaqa Qaran ee Turkiga, kaas oo ka soo hor jeeday qaybta dhul-beereedka ee Turkiga ee ka mid ah awoodihii Allied-kii ku guuleystay. In la dhiso dowlad rasmi ah oo ka jirta caasimadda Turkiga ee Ankara, wuxuu ka adkaaday ciidamadii ay soo direen Allies, taas oo ka soo baxday guul ka dib markii loo yeeray dagaalkii Turkiga ee madax-bannaanida. Waxa uu sii waday in uu tirtiro Boqortooyada Boqortooyada Imaaraadka oo uu ku dhawaaqay aasaaska Jamhuuriyadda Turkiga ee meeshiisii. Madaxwaynaha Jamhuuriyadda Turkiga ee dhawaan la sameeyay, Atatürk wuxuu bilaabay barnaamij dib-u-habeyn ah oo dib-u-habayn siyaasadeed, dhaqaale iyo dhaqameed ujeedadeedu tahay in la dhiso waddan casri ah oo horumarsan oo horumarsan. Wuxuu sameeyey waxbarashada bilaashka ah oo bilaash ah, oo furaya kumanaan cusub oo cusub oo dalka oo dhan ah. Waxa uu sidoo kale soo bandhigay alifbeerada ku salaysan luuqada Turkiga, isaga oo beddelaya qoraalka turkishka ah ee hore. Haweenka Turkiga waxay heleen xuquuq siman iyo xuquuqda siyaasadeed inta lagu jiro madaxweynaha Ataturk ka hor inta badan dalal reer galbeed ah. [2] Gaar ahaan, haweenka waxaa la siiyay xuquuqda codbixinta doorashooyinka maxaliga ah by Act no. 1580 3 Abriil 1930 iyo dhawr sano ka dib, 1934, codbixin buuxda oo caalami ah, horay uga soo jeeda dalalka kale ee caalamka. Islofaakiya. Slovakia (Slovakia: Slovensko [slɔʋɛnskɔ] (ku saabsan codkani wuxuu dhageysanayaa)), si rasmi ah Jamhuuriyadda Slovakia (Slovak: Slovenská republika, About Codkani waa dhagaystaa (caawimo · macluumaad)), [8] waa waddan aan debedda lahayn ee Bartamaha Yurub. [9] [10] Waxaa xuduud u leh Poland, waqooyiga, Ukraine ee bari, Jamhuuriyadda Czech dhinaca galbeedka, Hungary ee koonfurta, iyo Awstaraal ilaa koonfur galbeed. Gobalka Slovakia ayaa ku yaal qiyaastii 49,000 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (19,000 sq m) iyo badana waa buur. Dadku waxay ka badan yihiin 5.4 milyan waxayna ka kooban yihiin inta badan Slovakal. Caasimadda iyo magaalada ugu weyn waa Bratislava, oo ah magaalada labaad ee ugu weyn waa Košice. Luuqadda rasmiga ah waa Slovak. Slavs ayaa yimid dhulalka Slovakia ee hadda ah qarniyadii 5aad iyo 6aad. Qarnigii 7aad, waxay door weyn ka ciyaarayeen abuuritaanka Boqortooyada Samo, qarnigii 9aadna waxay aasaaseen Mabaadi'da Nitra. Qarnigii 10aad, dhulku wuxuu ku biiray Boqortooyada Hungary. [11] Ka dib Dagaalkii Dunida ka dib iyo burburinta Boqortooyada Australiya-Hungarian, Slovakha iyo Czech waxay aasaaseen Czechoslovakia (1918-1939). Jamhuuriyadda Slovakia (1939-1945) ayaa ka jirey Dagaalkii Dunida II ee macaamiisha Nazi Jarmalka. Sanadkii 1945kii, Czechoslovakia dib ayaa loo dhisay waxaana hoosta ka ahaa xukunkii Communist noqday dayax-gacmeedka Soviet. Sannadkii 1989, xukunka Velvet wuxuu joojiyay xukunkii Communist ee Czechoslovakia. Slovakia waxay noqotay waddan madaxbannaan 1dii Janaayo 1993 ka dib markii si nabadgelyo ah looga furtay Czechoslovakia, mararka qaarkood loo yaqaano furfurnaanta foosha. Slovakia waa dhaqaalaha sare ee dakhliga sare leh [12] [13] Heer aad u sareeya ee Horumarinta Aadanaha, [14] [15] heer aad u sarreeya oo nool oo si fiican u qabta cabirrada xoriyada madaniga ah, xorriyadda saxaafadda, xoriyadda internetka, dimuquraadiyadda maamul iyo nabadgelyo. Wadanku wuxuu heystaa isku-dhafka dhaqaalaha suuqa oo leh nidaam ammaan oo dhameystiran. Muwaadiniinta Slovakia waxaa la siiyaa daryeel caafimaad oo caalami ah, waxbarasho bilaash ah iyo mid ka mid ah fasaxa hooyada ee ugu dheereeya ee OECD. Wadanku wuxuu ku biiray Midawga Yurub 2004 iyo Euro-da 1dii Janaayo 2009. [17] Slovakia sidoo kale waa xubin ka tirsan Aagga Schengen, NATO, Qaramada Midoobay, OECD, WTO, CERN, OSCE, Golaha Europe iyo Kooxda Visegrád. In kastoo sinnaan la'aanta gobolka ee heerkeedu sareeyo, 90% muwaadiniinta ayaa leh guryahooda. Slofaakiya (sk: Slovensko) waa wadan ku yaalo qaarada Yurub Masago. Masego (;) waa geed leh midho yaryar oo firiley ah, kaasi oo ka tirsan qoyska cowska isla markaana dadka, xoolaha iyo xayawaanku cunaan midhaha iyo laamaha geedka. Midowga boqortooyada Britan. Midowga Boqortooyada Biritayn (;) (loo soo gaabiyo UK) waa wadan ku yaalo waqooyi galbeed qaarada Yurub. Midowga boqortooyadani waa gasiirad ka go'an qaarada Yurub inteeda kale. Britain waxee ka koobantahay, Gobolada Ingiriiska, Skotland, Waalis iyo Woqooyiga Irland. Wadanka Britain waa wadanka ugu badan caalamka xaga gumeysiga sida aysheegen qorayaasha calamku isagoo lagu xusuusto gumaysigii u caalamka intiisa badan ku gumaystey ahna imika wadanka caalamka ugu xooga badan waa wadan aad iyo aad dadkiisu xadaarada ugu dheerayan waana wadanka koobad ee dadka madow ictiraafay wadankaa waxaa lagu xasuusta doorkii uu ka qaatey dagaalki labaad ee aduunka waa door layaab leh isagoo Ingiriisku uu qabsadey caasimadii hitler uu ka talinayey ee barlin isaga iyo maraykanka iyo farance inkastoo anay dawladahaa an hore kusoo xusay anay waxba ka qabsan balse uu isagu siyaasadii lagu qabsadey fikradeeda bixiyey go. Aankii lagu gaadhey magaalada london ee caasimada wadanka ingiriiska ee ahaa ina aduunka laga tirtiro xasuusta Hitler oo la hirgaliyey 1945 oo laga qabsadey dhamaanba wadamadii ugumaysanayey iyo wadankii Jarmalka. e ten una frontièra al sud amb Anglatèrra. La Mar del Nòrd la costeja a l'èst, l'Ocean Atlantic al nòrd e a l'oèst, lo Canal del Nòrd e la Mar d'Irlanda al sud-oèst. En mai de l'illa principala, Escòcia amassa 790 illas. Las aigas territorialas d'Escòcia que cobrisson un sector larg de l'Atlantic sud e de la Mar del Nòrd contenon las pus bèlas resèrvas de petròli de l'Union Europèa Abuurista UK waxay ka dhalatay guuldaradii dhexdhexaadinta iyo dib udhigista Wales ee Boqortooyada Ingriiska, oo ay ku xigto ururada England iyo Scotland ee 1707 si ay u sameeyaan Boqortooyada Ingiriiska, iyo ururkii 1801 ee Ingiriiska oo leh Boqortooyada ee Ireland si loo sameeyo Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Ireland. Bishii lixaad ee Ireland waxay ka soo degtay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1922-kii, waxay ka tagtay Qorshaha Boqortooyada Ingiriiska iyo Woqooyiga Ireland. [Note 11] Waxaa jira afar iyo toban Ingiriis oo Dibadda ah, [21] haraadiga Boqortooyada Ingiriiska, dhererkeedu wuxuu ahaa 1920-kii, wuxuu ku dhawaad ​​afar meelood meel ka mid ah dhulka adduunka oo dhan wuxuuna ahaa taariikhda ugu weyn ee taariikhda. Saameynta Britishka waxaa lagu ogaan karaa luuqada, dhaqanka iyo hababka sharciga ah ee badan oo ka mid ah gumeysigii hore. Boqortooyada Midowday (UK) waa waddan horumarsan oo leh dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn ee soo saara GDP-ka iyo dhaqaalaha sagaalaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo sinaanta awoodda. Waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo wuxuuna leeyahay "Heer sare" Horumarka Aadanaha ", 16th ee adduunka. Waxay ahayd dalkii ugu horreeyay warshadaha iyo awoodda ugu wayn ee adduunka ee qarnigii 19aad iyo qarniyadii 20aad. [22] [23] Boqortooyada Ingiriisku waxay wali awood weyn ku leedahay caalam ahaan dhaqaalaha, dhaqanka, millatariga, sayniska iyo siyaasadeedba. [25] Waa dawlad nukliyeer ah oo la aqoonsan yahay waana tan lixaad ee kharashka militariga adduunka. [26] Waxa uu xubin joogto ah ka ahaa Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay tan iyo markii ugu horreeysay ee 1946. Waxa uu ahaa xubin hoggaamiye ah oo ka tirsan Midowga Yurub (EU) iyo horudhackiisii, Bulshada Dhaqaalaha Yurub (EEC), tan iyo 1973; Si kastaba ha ahaatee, aftidii sannadka 2016 waxay keentay 51.9% codbixiyeyaasha UK oo doonaya inay ka baxaan Midowga Yurub, ka dibna wadaxaajoodka dalka ayaa lagu xalliyaa. UK sidoo kale waa xubin ka mid ah Dawlada Dhexe, Golaha Yurub, G7, G20, NATO, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Interpol iyo Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO). 1707 Falimaha Rasuullada Midawga Yurub waxay ku dhawaaqeen in Boqortooyada Ingriiska iyo Scotland ay ahaayeen "United hal boqortooyo Magaca Boqortooyada Ingiriiska", inkasta oo dawlad cusub ay sidoo kale lagu sharxay Falimaha Rasuullada "Boqortooyada Ingiriiska", "Boqortooyada Midowday "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "One Kingdom". [31] [32] [note 12] Ereyga "Boqortooyada Ingiriiska" waxaa laga helaa isticmaalka sida sharaxaad, laakiin maaha magac, qarnigii 18aad, waddankana marmarka qaarkood loo gudbiyo in kastoo qarniyadii danbe ay ahayd "Boqortooyada Ingiriiska", inkastoo magaceeda rasmiga ah oo buuxa, laga bilaabo 1707 ilaa 1800, wuxuu ahaa "Great Britain", oo aan lahayn "qaab dheer". [33] [35] [36] [36] [37] Falimaha Rasmiga ah ee 1800 waxay midoobeen Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Ireland 1801, oo samaysay Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Ireland. Kadib qeybtii Ireland iyo madax-bannaanidii Irish Free State sanadkii 1922-kii, oo ka tagtay Northern Ireland oo ah qaybta kaliya ee jasiiradda Irland ee ku taal Boqortooyada Ingiriiska, magaca "Boqortooyada Great Britain iyo Northern Ireland" 38] Inkasta oo Boqortooyada Ingiriiska ay tahay wadan madaxbannaan, waa waddan, England, Scotland, Wales iyo, heerka shahaadada hoose, Waqooyiga Ireland waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay wadamo, inkastoo aysan aheyn dawlad madax-bannaan. [40] Iskotland, Wales iyo Waqooyiga Ayrland waxay awood u leeyihiin in ay is-maamulaan. [41] [42] Bogga internetka ee Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska ayaa isticmaalay weedha "waddamo waddan ah" si uu u sharaxo Boqortooyada Ingiriiska. [20] Qaar ka mid ah warbixinnada tirakoobka, sida kuwa ku jira 12ka gobol ee 1aad ee Boqortooyada Ingiriiska, waxay kaloo tixraacaan Scotland, Wales iyo Northern Ireland sida "gobollada". [43] [44] Waqooyiga Ireland waxaa kale oo loo yaqaan "gobol". [45] [46] Marka laga hadlayo Waqooyiga Ireland, magaca sharraxaadda loo adeegsaday "wuxuu noqon karaa muran, iyada oo xulashadu marar badan muujinayso doorashooyinka siyaasadeed ee qofka". [47] Ereyga "Great Britain" waxaa loola jeedaa sida caadiga ah jasiiradda Great Britain, ama siyaasad ahaan Ingiriiska, Iskotland iyo Wales. Si kastaba ha noqotee, waxaa mararka qaar loo isticmaalaa sida isku dhafka boqortooyada ingiriisku guud ahaan. [51] [kuma jiraan naqshad la siiyey] [52] GB iyo GBR waa qiyaasta waddanka ee dalka Boqortooyada Midowday (fiiri ISO 3166-2 iyo ISO 3166-1 alpha-3), oo sidaas awgeed waxaa isticmaala hay'adaha caalamiga ah si ay ugu gudbiyaan Boqortooyada Ingiriiska. Intaa waxaa dheer, kooxda Olympic-da ee Boqortooyada Ingiriiska ayaa ku tartamaya magaca "Great Britain" ama "Team GB". [54] Ereyga "Britain" waxaa loo isticmaalaa labada isku mid ah Iskuullada Great Britain, [55] [56] [57] iyo sida isku midka ah Boqortooyada Ingiriiska [58] [57] Isticmaalka waa isku dhafan yahay, BBC-da ayaa doorbideysa inay Britain u isticmaasho kaliya Ingiriiska oo keliya Britain [59] iyo Dawladda Ingiriiska, inkasta oo ay aqbali karaan in labaduba tixraacaan Boqortooyada Ingiriiska, doorbidid, xaaladaha intooda badan, si ay u adeegsadaan ereyga UK halkii Ingiriiska. [60] Inkasta oo Guddiga Joogtada ah ee UK ee Magacyada Juquraafiyiinta (oo qeexaya ay yihiin "magacyada joqoraafiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska") waxay ku taxan yihiin "Boqortooyada Ingiriiska" iyo "UK ama U.K." sida gaaban oo loo soo gaabiyo shuruudaha geopolitical ee Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland, laakiin ma liisto "Britain", [61] waxaa loo isticmaalay "si aan rasmi ah" shabakadaha dowladda. [62] Sifaynta "British" ayaa badanaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo arrimaha ku saabsan Boqortooyada Ingiriiska. Ereygan ma laha xidhiidh sharci oo qeexan, laakiin waxaa loo adeegsadaa sharciga si uu ugu gudbiyo muwaadinimada Ingiriiska iyo arrimaha muwaadiniinta. Dadka reer Boqortooyada Ingiriiska waxay isticmaalaan dhowr shuruudood oo kala duwan si ay u sharaxaan aqoonsigooda qaran waxayna u aqoonsan karaan inay yihiin British; ama sida ingiriiska, Scottish, Welsh, Irish Waqooyi ama Irish; [64] ama labadaba. [65] Welsh, magaca qaabka dheer ee gobolka waa "Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon", iyada oo "Teyrnas Unedig" loo adeegsanayo magaca qaab gaaban bogagga dowladda. Si kastaba ha noqotee, waxaa badanaa loo soo gaabiyaa "DU" ee foomka isbedelka "Y Deyrnas Unedig". Scottish Gaelic, qaabka dheer waa "Rìoghachd Aonaichte Bhreatainn waa Èireann Tut" iyo foomka gaaban "Rìoghachd Aonaichte". Kadib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka 1945, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah Afarta Weyn ee awoodda (oo ay weheliyaan Maraykanka, Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha) kuwaas oo la kulmay qorshe hawleedka dagaalka ka dib; [115] [116] wuxuu ahaa saxiixa asalka ah ee Baaqa Qaramada Midoobay. Ingiriiska wuxuu noqday mid ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah ee Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay wuxuuna si dhow ula shaqeeyay Maraykanka si loo dhiso IMF, Baanka Adduunka iyo NATO. [118] Si kastaba ha ahaatee, dagaalku wuxuu ka tagay UK si aad u daciifiyay oo ku tiirsan dhaqaale ahaan qorshaha Marshall. [119] Sannadihii ugu dambeeyay dagaalkii, xukuumadda Shaqaaluhu waxay bilowday barnaamij xagjir ah oo dib-u-habeyn ah, taas oo saameyn weyn ku yeelatay bulshada Britishka tobaneeyo sano ka dib. [120] Warshadaha waawayn iyo adeegyada dadweynaha ayaa la qariyey, dawlad bulsho ayaa la aasaasay, iyo nidaam daryeel caafimaad oo dhameystiran oo dadweyne loo bixiyo, Adeegga Caafimaadka Qaranka, ayaa la sameeyay. Korodhka qaranimada ee gumeysiga ayaa ku habsaday xuduudaha dhaqaale ee Britain ee hadda taagan, sidaas darteed siyaasad-dejin la'aan ayaa ahayd mid aan la iska tuuri karin. Independence waxaa la siiyey Hindiya iyo Pakistan sanadkii 1947. [122] In ka badan saddexda sano ee soo socota, kolonyadii badankood ee Boqortooyada Ingiriisku waxay xorowday. Dad badan ayaa noqday xubno ka tirsan Commonwealth Nations. [123] Boqortooyada Ingiriisku waxay ahayd waddankii saddexaad ee horumarinta hubka nukliyeerka nukliyeerka (oo la sameeyay imtixaankiisii ​​ugu horreeyay ee atomiska ee 1952), laakiin xuduudaha cusub ee soo noqnoqda ee doorka caalamiga ah ee Britain waxaa lagu muujiyey Dhibaatada Suez ee 1956. Faafinta Caalamiga ah ee Luqadda Ingiriiska waxay hubisaa saamaynta caalamiga ah ee suugaanta iyo dhaqanka. [124] [125] Sababtoo ah yaraanta shaqaalaha ee 1950-yadii, xukuumaddu waxay ku dhiirri-galisay socdaalka ka yimid wadamada Commonwealth-ka. Tobanaan sano ka dib, Boqortooyada Midowday waxay noqotay bulsho ka soo jeeda qowmiyado ka badan intii hore. [126] In kasta oo ay korodheen heerarka noloshooda dhammaadka dabayaaqadii 1950 iyo 1960-kii, waxtarka dhaqaalaha ee Boqortooyada Ingiriiska wuxuu ahaa mid aan ka badnayn intii badan oo ka mid ah tartamayaashiisa sida Faransiiska, Galbeedka Jarmalka iyo Japan. Escòcia es situada al nòrd de l'illa de Grand Bretanha Hoggaamiyeyaasha wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub ee 2007. Boqortooyada Ingiriiska waxay ku biirtay Jaaliyadaha Dhaqaalaha Yurub sanadkii 1973-dii. Aftida lagu qabtay 1975, 67% codbixiyayaashu waxay u codeeyeen inay joogaan EEC, [127] laakiin 52% ayaa u codeeyay inay ka baxaan EU sannadka 2016. [128] Sannadkii 1960, Ingiriiska wuxuu ahaa mid ka mid ah toddobada xubnood oo ka mid ah Yurubta Bilaashka ah. Ururka Ganacsiga (EFTA), laakiin 1973 waxay ka tagtay inay ku biirto Beesha Yurub (EC). Markii Midowga Yurub uu noqday Midowga Yurub (EU) sanadkii 1992, UK waxay ka mid ahayd 12 xubnood oo aasaasay. Heshiiska Lisbon waxaa la saxiixay sannadkii 2007, kaas oo ah qaabka dastuuriga ah ee Midowga Yurub tan iyo markaas Meesha guud ee Boqortooyada Ingiriiska waa qiyaastii 243,610 kilomitir oo isku wareeg ah (94,060 sq mi). Wadanku wuxuu qayb ka yahay qaybta ugu muhiimsan ee Islaaxyada [141] oo ay ku jiraan jasiiradda Great Britain, waqooyi bari lixaad ee jasiiradda Irland iyo jasiiradaha yar yar ee ku xeeran. Waxay u dhaxeysaa Badda Waqooyiga Atlantik iyo Badda Waqooyi oo leh xeebta koonfureed ee ku taala xeebta waqooyiga Faransiiska, taas oo ay kala soocaan Ingiriisiga Kaniisada [221] Sannadkii 1993-kii 10% Boqortooyada Midowday ayaa laga beeri jiray, 46% ayaa loo isticmaalay daaqa iyo 25% oo beeraha lagu beeray. [143] Xafiiska Royal Greenwich Observatory ee London waa meesha ugu qeexan ee ah Meridian. [144] Population. Boqortooyada Midowday waxay u dhaxeysaa waddooyinka 49 ° iyo 61 ° N, dhererka 9 ° W iyo 2 ° E. Waqooyiga Ireland waxay wadaagaan 224-mile (360 km) xuduudaha dhulka Jamhuuriyadda Ireland [142] Xeebta xeebta ee Great Britain waa 11,073 mayl (17,820 km) dheer. [145] Waxay ku xiran tahay wadamada Yurubta ah ee Channel Tunnel, oo ah 31 miles (50 km) (24 mayl) (38 mayl) oo biyo ah) waa tunnelka ugu da'da dheer adduunka. [146] Ingiriisku wuxuu ka dhigan yahay in ka badan kala badh qeybta guud ee UK, oo ka kooban 130,395 kilomitir oo kiiloomitir ah (50,350 sq m). [147] Inta badan dalka ayaa ka kooban dhulal hoose, [143] oo leh dhul dooxo waqooyi-galbeed oo ka mid ah line Tees-Exe; oo ay ku jiraan Buuraha Cumbria ee Degmada Lake, Pennines, Exmoor iyo Dartmoor. Wabiyadaha waaweyn iyo hareeraheeda waa Thames, Severn iyo Humber. Buulka ugu sareeya ee England waa Scafell Pike (978 mitir (3,209 ft)) ee degmada Lake Escòcia es situada al nòrd de l'illa de Grand Bretanha Skiddaw massif, magaalada Keswick iyo Derwent Water ee Lakeland Skye waa mid ka mid ah jasiiradaha waaweeyn ee gudaha Inner Hebrides iyo qayb ka mid ah Scottish Highlands Scotland waxay ku fadhidaa saddex meelood meel ka mid ah wadarta guud ee Boqortooyada Midowday (UK), oo ka kooban 78,772 kilomitir kilomitir (30,410 sq mi) [148] oo ku dhawaad ​​siddeed boqol oo jasiiradood, [149] inta badan galbeedka iyo woqooyiga dhulwaynaha; gaar ahaan Hebrides, Orkney Islands iyo Shetland Islands. Iskotland waa waddanka ugu badan buuraha ee Boqortooyada Midowday (UK) iyo dusha sare ee udubdhexaadkeedu waxa uu kala soocaa Khatarta Xuduudda Sare - Dhulka Jarjuubka ah ee Scotland laga soo galo Arran ee galbeedka ilaa Stonehaven ee Bariga [150] Ciladku waxay u kala baxaan laba gobol oo kala duwan; kuwaas oo ka mid ah Woqooyi iyo waqooyi iyo galbeedka iyo dhulka hoose ee koonfurta iyo bariga. Gobollada sare ee gobolka Hiiraan waxaa ku jira dhulalka buuraha ee Scotland, oo ay ka mid yihiin Ben Nevis oo 1,343 mitir (4,406 ft) oo ah meesha ugu sarraysa ee Islaanka Ingiriiska. [151] Degaannada Lowland-gaar ahaan dhulka hoose ee Firfircoonida Clyde iyo Firth of Forth oo loo yaqaan 'Central Bottle' -waxay kufilan yihiin dadkana waxaa ku nool dad badan oo ku yaal Glasgow, magaalada ugu weyn Scotland, iyo Edinburgh, caasimaddeeda iyo xarunteeda siyaasadeed, inkastoo xuduudaha iyo buuradu ay ku dhex jiraan Geel. Geel (;) waa xayawaan la dhaqdo oo leh tuur mid iyo labo, afar naas iyo afar Adin oo dhaadheer Qeebaha Geela. geela waxa u qaybsamaa labo qaybood geel labo tuur oo ku nool bartamaha qaarada aasiyo iyo geel leh hal tuur sida gel somalida dhaqato waxa laga helaa waqooyiga, bariga galbeedka afrika waxa kale oo laga helaa wadamada khaalijka ama carabaha Dheefta Geela. geela waxaa laga helaa faaiidooyin kale duwan sida hilib caano iyo gaadiid ahaan. Libaax. Libaax, Aar (;;;;) waa xayawaan aad u weyn oo duurjoog ah oo hilibka cuna. Libaaxa waxaa lagu maqacaabaa Boqorka Xayawaanka, sababtoo ah waa ugaadhsadaha dhamaan noolaha ku dhex nool keymaha. Libaaxa kan lab waxaa loo yaqaan aar, tan dhedigna waxaa loo yaqaan gool, libaaxu waa xayawaan aad u khatar ah waxaana uu noolyahay qaarada Afrika iyo Hindiya, libaaxa waxa uu cunaa hilibka xoolaha, dadka iyo dhamaan xayawaanka. Alshareeca. Alshareeca waa xaafad ka mid xaafadaha Degmada Kaaraan waana xaafadii ugu danbeysay oo kusoo biirta xaafadaha Degmada Kaaraan. Xaafadaan waxaa dhismaheeda bilowday 1999. Rotterdam. Rotterdam Waa magaalada labaad ee ugu weyn Nederland waxaa ku nool qiyas ahaan 588,000 oo qof. Rotterdam sidoo kale waamid ka mid magaaloyinka iyo dekedaha caalamka ugu mashquulka badan.waana dekeda ugu weyn ee yurub. Magaalada waxaa mara wabiyaal badan waxaana ugu weyn wabiga Maas. rotterdam waxa ay kamidtahy magaalooyinka ay sida baan u khasaaruhu ugasoo gaadhay dagaalkii labaad ee dunida waxaa burbray dhamaan goobihii taariikhiga haa ee magaalda Sheekh Yuusuf Al Kawnayn. Sheekh Yuusuf Al Kawnayn waa sheekhii Alifay Higaada Qur'aanka ee ay Sooomalida Isticmaasho Waana sheekhii Alifay Alif wal maleh BA hoos kaaly TA kor ky lamaale THA korky sediily JING hoskaaly HA wal mile KHA korkaaly DEEL wal mile DTHAAL kor kaaly RA walmile ZA korkaaly SIING walmile SHING korky sediily SAAD walmile LAAD kor kaaly DHA walmile THAAL kor kaaly EEN walmile GHIIN korkaaly FA korkaaly GAAF korky lamaaly KAAF walmile LAANG walmile NUUNG korkaaly WAAW walmile HA walmile LAANG ALIF walmile YA hoosky lamaaly. In taas waxaa ku dhan xuruufihii afka carabiga ee lagu barto qurcaan kariimka ah. Sidaan waxaa af soomaaliyeeyey allah ha u naxriistee sheekh Yuusuf Al Kawnayn asagoo markaas isticmaalayey lahajada afka soomaalida ee maayga. Taas oo ay u fududeeysey ardeydii hiligaa uu wax barayey mudo kuuban in ay kuqoraan ay na ku akhriyaan Qurcaan kariimka. SH Yuusuf Kawnayn taarikh ahaan lama haayo xiliga uu dhashey iyo meesha oo kudhashey laakin waxaa lahajad ahaan laga dareemi karaa in uu kasoo jeedey sida gobalka BANAADIR SHABEELADA HOOSE JUBADA HOOSE JUBADA DHAXE BAY BAKOOL IYO GEDO waa shaki ku jirin in uu ahaa SH YUUSUF KAWNAYN beel waynta SOMALIYEED ee Abgaal cismaan laakin lama sii oga beesha ama lafta uu ka yahay isku soo wada duub SH YUUSUF KAWNAYN Allah ha u naxriistee hindisaadisa alif walmile waxaa ka faaideystey dhamaan dadka ku hadla afka somaliga meel welbo oo ay joogan. Ma jiro gof ku hadla afka somaliga ee uu wax kusoo baranin hagaadii uu sameeyey SH YUUSUF KAWNAYN Allah ha u naxriistee. hadii lahelo waa dhif waayo dadyowga somaliyeed ma kala laheyn dagaan iyo magaalo ay kala degi jireen sababtoo ah waxey ahaayeen dad reer guraa ah hadba u guura halka ay ooga heli karaan xoolahoodi biyo iyo baad. shiikha wuxuu ku aasanyahay dhulka somaliland ee ah woqoyiga somalia halkaas uu qabrigiisii u yaal dadka inta badan wax badan kama yaqaanaan taariikhda dhabta ah e dhalashadiisa w/q al ustaad mohamed abdulahi alasow. Banaadir Stadium. Banaadir Stadium Waa Garoon Kubada Cagta waxa uu ku yaal Degmada Cabdicasiis waxaa horey loo dhihi Jiray Cons Stadium, garoonkaan waxaa 1956di furay Olombiga caalamiga ee talyaaniga. Cons Stadium. Cons Stadium "C.O.N.S" waxaa laga soo gaabiyay (Comitato Olimpico Nazionale Somalo) oo Micanaheeda yahay Gudiga Olombikada Soomaaliyeed, Iyadoo Laga Bedelay magacii hore oo loo bixiyay markii la dhisay kaas oo ahaa C.O.N.I oo aheyd (Comitato Olimpico Nazionale Italiano). Waa Garoon Kubada Cagta waxa uu ku yaal Degmada Cabdicasiis Hada waxaa loo Yaqaan Banaadir Stadium. waxaa dhisay Gumeystihii Talyaaniga, Garoonkaan waa Garoonka Ugu duqsan Soomaaliya Dhinaca Kubadda cagta. WARSHEEKH. Warsheekh Ama Warshiikh waxey ku taalaa Gobolka Shabeellaha Dhexe ee Soomaaliya waana xeebley kuna aadan xaga xeebta magaaladda Muqdisho. Dhaqaalaheeduna wuxuu ku tiirsan yahay Kaluumeysida iyo Xoolaha Nool. Waxeyna kamid tahay meelihii ugu horeeyay ee diinta Islaamka ka soo gashay Soomaaliya iyadoo ay rug u aheyd waligeed Barashada Cilmiga Islaamka waxaana usoo xeraysan jiray arday ka imaanayay Gabi ahaan Soomaaliya iyo Geeska Afrika. Warsheekh waxaa dega Beesha Celi Cumar ee Abgaal cismaan oo uukasoo Jeedo Caalimka Soomaaliyed ee Sheekh Cabdiraxman Aw Cumar oo loo yaqaano Sheekh Cabdi Celi. Warsheekh waa Meel ku wanaagsan dalxiiska waxeyna leedahay xeeb ka mid ah kuwa ugu nadiifsan dalka taasoo ay ka heli jireen dalxiisayaashii dalka soo booqan jiray. Waxaa ay Warsheekh baal kaga qorantyahay Taariikhda Gumeysi la dirirka iyadoo lagu dilay Xeebta Warsheekh Gumeystihii ugu horeeyay ee Cagta soo Dhigay Geyiga Soomaaliya, kadib markii uu nin Reer Warsheekh ahaa Mindi caloosha ka geliyay mid ka mid ahaa Ciidamadii Talyaaniga oo dooni ku yimid halkaasi. Garoonka Diyaaradaha ee Bole. Garoonka Bole wuxuu ku yaalaa Magaaladda Addis Abeba ee dalka Itoobiya. Garoonkaan Wuxuu ku yaalaa Xaafada Bole 18 Km Bariga Magaaladda iyo 65 Km Waqooyi Debre Zeyit. Garoonkaan waxaa la dhihi Jiray Xeyle Selaasi I Internatinal Airport. wuxuuna saldhig u yahay shirkada diyaaradaha ee Ethiopian Airlines. Garoonkaan waxaa isticmaala Diyaaradaha kala ah bmi, EgyptAir, Emirates Airline, KLM, Lufthansa, Sudan Airways iyo Turkish Airlines. waana Garoonka Lixaad ee ugu mashquulka badan Qaarada Afrika iyadoo ay ugu mashquul badan yihiin qaarada Afrika Garoomadaan OR Tambo International Airport, Cairo International Airport, Cape Town International Airport, Sharm el-Sheikh International Airport Iyo Hurghada International Airport (2008). Garoonkaan Waa kan ugu mashquulka badan Bariga Afrika. Albaabada Garoonka. Garoonka wuxuu leeyahay laba Qeybood oo leh 11 Albaab Qeybta 1 aad waxey leedahay 5 Albaab halka ay qeybta labaad ka leedahay 6 Albaab. Diyaaradaha iyo duulimaadyadooda. Ethiopian Airlines Abidjan, Abuja, Accra, Arba Minch, Asmara, Asosa, Axum, Awasa, Bahir Dar, Bahrain, Bamako, Bangkok-Suvarnabhumi, Beica, Beijing-Capital, Beirut, Brazzaville, Brussels, Bujumbura, Cairo, Conakry, Dakar, Dar es Salaam, Delhi, Dembidolo, Dessie, Djibouti, Dire Dawa, Douala, Dubai, Entebbe, Frankfurt, Gambela, Gode, Gore, Guangzhou, Harare, Hong Kong, Inda Selassie, Jeddah, Jijiga, Jimma, Jinka, Johannesburg, Kabri Dar, Khartoum, Kigali, Kilimanjaro, Kinshasa, Lagos, Lalibela, Libreville, Lilongwe, Lomé, London-Heathrow, Luanda, Lubumbashi, Lusaka, Mekane Selam, Mek'ele, Mizan Teferi, Mombasa, Monrovia, Mumbai, Nairobi, Ndjamena, Ouagadougu, Paris-Charles de Gaulle, Rome-Fiumicino, Riyadh, Shilavo, Stockholm-Arlanda, Tel Aviv, Tippi, Washington-Dulles, Zanzibar 2 Saudi Arabian Airlines Jeddah, Riyadh 1 KLM. KLM (Dutch: "Koninklijke Luchtvaart Maatschappij". Shirkada Duulimaadka ee Holland. waa Diyaarada qaranka ee Nederland. waxaana Xarun u ah Amstelveen oo u dhaw Garoonka Amsterdam ee Schiphol.waxeyna u kala safartaa 90 Khadood waana shirkada diyaarada ee ugu cimriga dheer Adduunka. Oromo. Oromo Waa Qowmiyad Degta Itoobiya Iyo Koofurta Kiinya iyo sidoo kale Wax yar oo ku nool Soomaaliya. Waana Qowmiyada ugu badan ee Itoobiya. Afkooda ama luqadooda Waxaa la dhahaa Afaan Oromo. Afkooda waa qayb ka mid ah laanta Kushiitiga ee afafka Afro-Aasiyatik. Xiriirka Soomaaliyeed ee Kubadda Cagta. Xiriirka Soomaaliyeed ee Kubadda Cagta waxaa la aas'aasay 1960, xiligaas oo ay soomaaliya.xornimada qaadatay Cusmaan bin Cafaan. Cusmaan binu Caffan (;) dhashay 577 C.D magaalada Daa'if ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 20 June 656 C.D (18kii Dulhijjah 35 Hijrada ka dib), wuxuu ahaa saaxiibka sadexaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii afaraad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Cusmaan binu Caffan wuxuu ka dhashay qabiilka Ummayad ee reer Makka kuwaasi oo ahaa reer awood badan oo ka tirsan beel-weynta Quraysh. Cusmaan wuxuu ahaa hogaamiye ka mid ah khulafo al-Raashidiinta kaasi oo talada iyo hogaanka maamulka Dawladda Islaamka la wareegay asagoo ah 65 jir, ka dib markii uu Cumar bin Khattab dhintey. Wakhtigii uu hogaanka maamulka Dawladda Islaamka hayay Cusmaan wuxuu gaadhsiiyay heer aad u sareeysa isla markaana uu qabsaday dhul aad u badan ooy ka mid yihiin boqortooyadii Beershiya (dhulka maanta loo yaqaano Iiraan), meelo ka mid ah Khorasan (deegaanada maanta lagu magacaabo wadanka Afghanistan) iyo meelo badan oo ka mid ah bariga Yurub. Intii nebigu noolaa, Cusmaan bin Caffan wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha sadexaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashaddii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Si kastaba ha ahaatee, goortii Nebi Muxamed geeriyooday waxaa khulafo Raashidiintu si waafaqsan dardaarankii nebiga isla garteen in Abu Bakr lagu wareejiyo hogaanka iyo talada maamulka dowladii Islaamka. Wakhtigani waxaa dhacday khilaaf aad u wayn oo dad badan ayaa diinta Islaamka dib uga noqdey maadaama nebigii waxyigu ku soo dagayay geeriyooday. KACAANKI LAGU BILAABAY CUSMAN... Sanadkii 30aad iyo kii 31aad waxaa ka soo baxay Yeman nin la oran jiray C/llahi ina Saba’, Al-yahuudi hooyadii waxay ahayd islaan madoow, sidaa darteed waxaa lagu naanaysi jiray ina habar madoobe, wuxuuna ahaa yuhuudi muddo dheer ku noolaa Yeman. Yeman waxay Islaamka ka hor hoos tagi jirtay boqortooyadii Beershiya (Faaris), sidaa darteed C/llaahi ina Saba’ wuxuu wax badan ka bartay qabkii (caqiidadii) dab caabudka (Al-majuusiyah), C/llaahi wuxuu u weel qaaday siduu u oofwareemi lahaa Islaamka iyo Muslimiinta, wuxuu bilaabay in uu isu diyaariyo sidii uu u fulin lahaa hawshaas baaxadda leh. C/llaahi wuxuu bilaabay in uu Islaamnimo muujisto bilawgii hoggaankii (Khalaafadii) Cusmaan ina Cafaan A.K.R.N, sidoo kale wuxuu bilaabay in uu safarro ku maro dhul badan oo ka mid ah dunida muslika, wuxuu bilaabay in uu faafiyo suntii uu ku bur burin lahaa muslimiinta, ugu horrayn wuxuu tagay Xijaas laakiin wuu ku hungoobay hankiisii ahaa in uu u saldhigo fikradihii sumaysnaa ee uu watay. C/llaahi ina Saba’ wuxuu u sii gudbay Ciraaq halkaas oo uu u arkay inay tahay meel u nugul fitnada iyo qallooca, gaar ahaan magaalada Basra halkaas oo uu kula kulmay nin la oran jiray Xakiim ina Jabalah, kaas oo ahaa muslim tuug ah oo ku duula soona dhaca dadka Ahlu-kitaabka ah eek u hoos noolaa dawladda muslimka ah (Dimiyiinta), isla markaa wuxuu ahaa Xakiim ina Jablah nin akhlaaq xun taas oo sababtay in Khaliifkii muslimiinta Cusmaan ina Cafaan A.K.R.N in uu ku xabbiso magaalada Basra gudeheeda oo aan lo ogolaan dhaqdhaqaaq ka baxsan Basra. C/llaahi ina Saba’ wuxuu bilaabay in uu ku afuufo qabkiisii sumaysnaa ninkaan aafaysan waa ina Jabalah e, taas oo ka soo jeedday Yahuudiyadda iyo Majuusiyadda, taas oo dhashay caqiidada Shiicada, sidaa darted Shiicadu waxay u qaybsameen qaar wada qaatay fikradaha C/llaahi ina Saba’ waana qolada loo yaqaan (Al-sabaiyah), Qaar wax badan ka qaatay iyo qaar yaraystay waxa ay ka qaateen.C/llaahi ina Saba’ waxaa raacay Xakiim ina Jabalah, sidoo kale waxaa raacay qayb ka mid ah tolkii Xakiim ina Jabalah iyo waliba qaar ka mid ah saaxiibbadii, arimahaas oo dhami waxay ku socdaan qarsoodi oo marnaba kuma uu dhici karin in uu bannaanka soo dhigo.Intaa kaddib wuxuu u sii gudbay Kuufah, taas oo ahayd meel fitnada iyo kacdoonnada qaayibtay, C/llaahi ina Saba’ wuxuu halkaas ka helay rag fara badan oo ay ka mid ahaayeen Al-ashtar al-nakhaci, waxaa aad u yaab badan ninkaan wuxuu ahaa halgamaa (Mujaahid) ka qayb galay dagaalkii Yarmuuk iyo dagaallo kale oo ka dambeeyay, waxaana taariikhyahanada qaar ay sheegaan in uu ku waayay dagaalkii yarmuuk labadiisa indhood mid, sidoo kale waxay taariikhyahanadu sheegeen in Al-shtar uu ugu biiray kooxdii sumaysnayd ee uu hormuudka ka ahaa C/llaahi ina Saba’ jaahilnimo ama adduun iyo kursi jacay mid uun, ogowna wali hawshu waxay ku socotaa si qarsoon oo mugdi dhexdiis ah.Al-ashtar Al-nakhaci wuxuu ahaa nin haybad ku dhex leh xigatdiisii, sidaa darteed wuxuu bilaabay in uu tolkii u sharxo qalloocii uu ka soo alifaystay shiikhiisii yuhuudiga ahaa, waxaa xusid mudan in Al-ashtar ay taariikhyahanadu ku sheegeen in uu ahaa nin ad adag oo ku xadgudba waxa uu diin u arko, wuxuu kaloo ahaa nin aad ugu xeeldheeraada waxa uu khalad u arko isla markaasna aad u buunbuuniya ilaa uu dardhaafo, waxaa kale oo lagu sheegay kursi jacayl taas oo uu is yiri halkaan ayaa ugu dhow in aad gaartid himaladaada.C/llaahi ina Saba’ wuxuu u sii baqoolay xagga Masar, halkaas oo uu ogaaday in ayaduna ay tahay munaasib in laga hirgaliyo habowgii uu isu taagay hirgalintiisa, waliba wuxuu ku beegmay xilli saxaabadii A.K.R.N ay ku maqnaayeen Jihaad iyo futuuxaad is daba joog ahaa xilligaas, gaar ahaan waxay ku maqnaayeen Liibiya iyo Soodaan, C/llaahi wuxuu ku nagaaday Masar asagoo ka unkay koox yar ilaa uu u dhaqaaqay fulintii fitnada. Fikradihii tuuraha lahaa ee in Saba’ waxaa ugu muhiimsanaa kuwa soo socda. Damalaxagare. Faahfaahin dheeraad ah. damalaxagare waxay ku talaa koon furbari sanaag waxaa la asaasay sanadii 1986 waxa asaasay alle ha u naxariistee, cabdilaahi jaamac cali qalaf iyo xaaji siciid cadaysay Magalada Damalaxagare Waxay ku Talaabsaday Horumar Baxaad Weyn Damaxagare waxay Leedahay Dugsi Hoose,Dhexe Iyo Sare Waxaa Dhigta Arday Aad U badan Waxaana Ka Hawl Gala Macalin Tayo Leh Dugsiga Damalaxagare Wuxuu Noqday Dugsiga Labaad Ee Ugu Sareeya Imtixaankii Shahaadiga Ahaa Schoolada Somaliland Magalada Waxaa Laga Hirgeliyeey Ceelbiyood Kaas Oo Bulshada aad U Isticmaalan Kana Raysteen Iyo La'antii Iyo Biyihii Baraagaha. mgalada Damalaxagare Waxaa Hada Laga Hirgeliyeey Cusbitaal Gaar U Ah Hooyada Iyo Dhalaanka WaxA Hirgelintiisa Lahaa Ururka Cardam Oo Ah Urur Samo Fal Oo ka Dhisan Deegaankaas. Damalaxagare Waxay Leedahay Saldhig Bolis Oo ka Shaqeeya Nabadaynta Iyo Xasilinta Magalada Gudaheeda Magalada Damalaxagare Waxay Caan Ku Tahay Soo Dhoweynta Iyo marti Qaadka Bulshada Somaliyeed Meel Kasta Oo Ay Ka Yimaadan Waxaa Laga Hirgeliyeey Guri martiyeed Martida La Dajiyo Damalaxagare Waxay Leedahay Saddex Masaajid Iyo Saddex malcaamadood Oo lagu Barto Qur'anka Waxaa Dhowaan La Bilaabi Doonaa Dhismah Machad Lagu Barto Diinta Damalaxagarr waxay Leedahay maamul Iyo Nidaam Hoosaad Iyada Gaar U Ah Sida Gudi Maamusha Nidaamka Iyo Habsami U Socodka Magalada. AZC. Waa xarumo qaxooti ama Kaam Xarumahaan. waxey ku yaaliin Dalka Holland Yuusuf Islaam. Yuusuf Islaam (carabi يوسف إسلام) waxa uu dhashay (21 luulyo 1948) dhalashaddiisa waa British inta uusan islaamin waxaa la dhihi jiray (Cat Stevens) Koritaankiisa. Magacii loo bixiyay markii la dhalay waa "Steven Demetre Georgiou" waxaana uu ku dhashay Magaalada London, waxaa iska dhalay hooyo Swedish ah iyo Aabe Asalkiisu yahay Giriig, hooyadiis iyo aabahiis waxey kala tageen isagoo 8 sano jira, kadib hooyadii ayuu u raacay Magaalada Yafil ee Sweden. Howlihiisa Samafal. yuusuf Islaam waxa uu aas'aasay hay'ad xaga samafalka oo lagu magaabo ((Small kindness)), taas oo samafal gaarsiisa Agoonta iyo Dadka aan waxba heysan ee ku nool Afrika, Boosniya, Kosovo, Ciraaq. Salaaxudiin al-Ayyuubi. salaaxadiin yuusuf ibin ayuub waxa uu ku dhashay magaalada tikriit ee wadanka ciraaq waxaanuu ahaa kurdi.waxa uu ahaa hogaamiye aad u wayn oo halgamaaya.oo islaam ah.waa aasaasihii dawladii ayuubiyiinta.waxa uu dhashay 1138-1193 dawladiisu waxa ay gadhay shaamilaayaman. dhalashaddiisii. Salaaxudiin waxa uu ku dhasahy magaalada Takriit ee wadanka ciraaq.laakiin salaxudiin ciyaalnimadiisu waxa uu ku qaatay magaala Dimishiq xiligaas Dimashaq waxa katalinayay boqor la odhanjiray Caadil Nuuradiin Muxamed Saki. dhalinyaranimadiisii ayuu waxa uu ku biiray ciidamada boqorkaas, kadib boqorku waxa uu u diraya wadanka Masar. kadib intaas ciidamada uu ku jiray ee loodiray wadanka Masar waxaa watay adeerkii.adeerkii markii uu dhintay awoodii maamul isaga ayaa lawreegay.waxaanuu noqday wasiirka.dhabta ah ee dawlada Masar.halkaasna waxa uu kabilaabay dagaal uu lagalay wixii looyaqaanay siliibiyiinta. sanadii.1169 dagaalkii uulagalay siliibiyiinta. salaaxudiin waxa uu aasasay dawlad looyaqaanay alayuubiyah.kadib dawladaasii xiligii ay siifidaysay ee ay kufidaysay gudaha suuriya salaaxudiin waxa uu intaasba lasocday dhaqdhaqaaqii siliibiyiinta isaga oo rajaynayay in uu mruun burburin doono.waxa ay ahayd 25 noveber 1177 maalintii uguhoraysay ee ay iska horimaadaan labada ciidan.islamarkaas silibiyiinta iska ay caabin ciidamiidii salaaxudiin oo wayjabeen.kadib waxa dhacay khalad kayimi ciidama salaaxudiin oo waxa ay kujeesteen bililiqadii ay kaqabsadeen ciidamada gaalada.isla markaas waxaa dhabarjabin ku sameeyay ciidamo uu wato hogaamiye gaal ah oo laodhanjiray.boladiinkii lixaad oo ahaa hogaamiyihii oorshaleem.waxaana guuldaro ad ubaladhan lakulmay ciidamadii salaaxudiin.laakiin salaaxudiin isma dhiibin ii waxa uu markale dib ugusoonoqday in uu weerro iimaaradii gaalada waanuu ka adkaaday markaa salaaxudiin al ayuubi ilaahada waageesi ay dadka islaamku aad u xusaaan salaaxudiin al ayuubi waxa lagu tiriyaa mid kamida halyeeyada islaamka soomaray taariikhda uu islaamku soo jiray POSTED BY CABDIKHADAR MAXAUUD YUUSUF DIIRIYE Mucaad Bin Jabal. "Mucaad Bin Jabal" R.C Waa saxaabi ka mid ah saxaabada, Beatriks. Beatrix waa Boqorada hore dalka Holland Magaceeda oo Buuxa waa (Beatrix Wilhelmina Armgard waxey dhalatay 31 Janaayo 1938) waxeyna xukunka heysaa laga soo bilaabo 30 Abriil 1980 ilaa 30 Abriil 2013. Maahmaah. Maahmaahdu waa hadal murtiyeed, inta badan ka hadasha waayo aragnimo ama dhacdo qof soo martay Kadibna uu ka reebo erayo xikmadaysan oo cabiraya dhacdadiisa saamayna ku leh nolol maalmeedka bulsho waynta uu af ahaan iyo dhaqan ahaanba ka tirsan yahay. Soomaalidu waxay ku jirtaa dadka aad loogu tilmaamo inay leeyihiin luqad hodan ah oo u suurto galisay inay reebi karaan oraahyo nuxur leh oo xambaarsan macna xeel dheer, jirina karta inta ay jiraan dad isticmaala luqadaa. Halkan waxaa kuso koobeenaa badanaa maahmaahyada la isticmaalo. Ama marqaan ama marxuum ama mariino meel ka aal(isbitaalka mariino sariir ka jiif) Suuqa madiina. Suuqa Madiina (Suuq wayne) waa suuq ku yaalo degmada Madiina ee gobolka Banaadir. waxee ka midtahay labada suuq ee degmada leedahay oo kala ah suuqa boocle iyo suuqa madiina. Khaalid bin Waliid. Khaalid binu waliid waxa uu ahaa dagaalyahaan iyo hogaamiya islaami ah kana mid ahaa asxaabtii rasuulka nabadgalyo iyo naxariisi korkiisa ha ahaatee. Khaalid waxa uu ahaa geesi caana ah oo aanuu wadnihiisu galawda aqoon. Khaalid binu waliid waxa uu dhashay. 581 642 rasuulka scw. Ayaa ku naanaysay Sayfulaahi Almasluul. Waxa uu kadagaalamay Shaam Ruum faares. Iyo meelo kale oo badan. Waxana uu ku dhintay oo lagu duugay magaalada Ximis ee wadanka Suuriya. waxaana uu furtay ciraaq iyo sham waxaanu ka qayb galay dagaalo badan sida dagaalkii musliminta iyo roomanka waxaanay dhamaayeen muslimiintu 3000 xaga ay dhamaayeen galada rooma 300,000 oo cidana 100,000 waxay ahaayen carabtii ka soo racday intay wadada soo socdeen Barbaaristiisiay gaaladu dhanaayeen 300. Khaalid binu waliid waxa uu ku dhashay magaalada makka ee karaamaysan. Aabihii waliid bin muqiirana waxa uu ahaa mid kamida odayaashii qabiilada binii Makhzuum, khaalid waxa uu la walaal ahaa lix wiil iyo laba gabdhood. Khaalid binu waliid waxaa uu ahaa geesiyahanka Muslim ah kaaso ahaa mid ku dagaalama gacantiisa iyo seef.khalid wuxuu haystay 3 caruur oo la kala dhaho Abdulreman ibn Khalid, Muhajir bin Khalid, Sulaiman bin Khalid. Nokia. Nokia Corporation ama Nokia waa shirkad soosaarto taleefoonada ku sheqeeya xarunteedu waxa ay kutaalaa wadanka Finland gaar ahaan magaalda ee Esbo,Finland. Shirkada waxaa u shaqeeya shaqaale kabadan ilaa 105,000 qof waa mid kamida shirkadaha ugu horeeya dhanka. LG. LG waa shirkad soo saarta qalabka elektaroonik sida Tv, PC, Saacado, Kaamirooyin iyo Qaboojiye. MPSS. Mogadishu Primary and Secondary School MPSS, Dugsiga hoose dhexe iyo sare ee Muqdisho, waa dugsi ku yaala magaalada Muqdisho gaar ahaan Degmada Shibis, Dugsigaan oo ka mid ah dugsiyada ugu fiican magaalada muqdisho aya waxa uu laaman kala duwan ku leeyahay degmooyin kala duwun sida wadajir iyo xamar weyne. Dugsigaan ayaa waxaa la aasaasay sanadkii 1995 waxaana aasaasay dad isugu ganacsato siyaasiyiin iwm siyaasiyiinta waxa ka mid ah madaxweynaha dalka soomaaliya Mudane xasan sheekh maxamuud oo ka ka ahaa macalin Dugsiga Hoose Dhexe iyo sare ee Muqdisho Hotmail. Windows Live Hotmail iyadoo horay loo dhihi jiray MSN Hotmail waxeyna ku caan ah Hotmail, waa elektaronic boosto taas oo bilaash ah waxaana howl galiyay shirkada Microsoft.fuujjh,,'""478"" hudd hyd”""""" Yahoo. Yahoo! waa shirkad ku shaqaysa kombuyuutarka, waxaa aas'aasay rag ka baxay jaamacada istanford sanadkii 1994 oo kalz ah Jerry Yang iyo David Filo waxaana la+ aqoonsaday rasmi ahaan 2-3-1995. saldhigeeda rasmiga ahina waxa uu ku yaalaa magaalada sunnyvale oo katirsan gobolka Kalifornia ee Maraykanka Biyo. Biyaha () waa isku dhis dareere kiimikaad oo ka samaysan Haydarojiin iyo Ogsajiin. Biyaha meelo badan oo meereha aan ku nool nahay ee dhulka ayaa laga helaa taas oo aas'aas u ah nolosha nooleha ku nool Adduunka. Inta badan "Biyaha" waxaa la isticmaalaa iyagoo xaalad dareere ah, mar marka qaarkoodana iyagoo ah xaalad adke ah sida barafka, iyo iyagoo ah hawo sida uumi. Biyaha Dhulka korkiisa wuxuu daboolaaa 71%. Qaacidada Kiimikaad ee Biyaha. Biyaha qaacidadiisa Kiimikaad waa H2O (labo Haydarojiin iyo hal Ogsajiin). 2H + O = H2O Hal Malakuyuul ama labo atom Haydarojiin + Hal atom Ogsajiin = HaydarojiinOgsaydh Biyo. Haydarojiinta iyo Ogsajiintu waxay wadaagayaan "electrons" kuwasoo sameeya Isku-xidh ("bond") u dhaxeeya Haydarojiinka iyo Ogsajiinta. Silsilada Biyaha. Inta la ogyahay, Biyuhu waxay ka mid yihiin "aas'aaska nolosh" kuwaas oo nooleha dhammaantiis u baahan yahay. Dhinaca kale, biyuhu ku wareegaan sadex marxaladood. Kuwaas oo kala ah: Adke, Dareere iyo Hawo. Isdaba wareegaas waxaa loo yaqaanaa Silsilada Biyaha (ciclo dell'acqua, water cycle, دورة مائية). Biyaha iyo Diinta Islaamka. Biyaha Diinta Islaamka waxey siisay muhiimad weyn isagoona ah Aas'aaska Nolosha, iyadoo Qur'aanka Kariimka magaca "Biyo" lagu sheegay 34 Aayadood. Iyadoona uu Alle kor ahaaye yiri: "و جعلنا من الماء كل شيء حي"، biyaha waxaa loo isticmaalo is daahirin, weysoqaadshada Salaada Iyo dhaqida meydka intaan la aasin, Qeybaha Biyaha. Guud ahaan biyuhu waxay u kala baxaan labo qeeybood kuwaas oo kala ah biyoha macaan iyo biyoha dhanaan. Biyaha macaan waxa ka mid ah Roobka, biyaha ceelasha IWM. Biyaha dhanaan waa biyaha baddaha, sida Badweynta Hindiya IWM. Ayadoo la tixraacayo Koloriinta iyo Aaydhiinta ku jirta biyaha macaan ayaa loo kala saari karaa biyo adag iyo biyo khafiif ah. Ilaha Biyaha. Dhulka dushiisa, 96.5% biyaha dunida waxa laga helaa badaha, halka 1.7% eey dhulka hoostiisa ku jirto, iyo 1.7% kale baraf tahay. Intaas waxaa soo raaca tiro yar oo laga helo oogada dhulka sida harooyinka, wabiyada IWM. Tiro dhan 0.001% oo biyo ah ayaa cirka ku jira kuwaas oo uumi ah ama daruuro. Dhinaca kale, qiyaas dhan 2.5% ayaa biyo macaan ah, 97.5% ka kale waa dhanaan. Ilaha ugu muhiimsan ee biyaha waxaa ka mid ah roobka, ceelasha, wabiyada, harooyinka iyo meelaha qaar oo sifeeya biyaha badda. DNA. Deoxyribonucleic acid (DNA) waxey ka kooban tahy Sokor 5 jibaaran ee laga yareeyey oksojiin Adenine waxaa loo soo gaabiyaa (A) Guanine Waxaa loo soo gaabiyaa (G) Thymine waxaa loo soo gaabiyaa (T) Cytosine waxaa loo soo gaabiyaa (C) Qaab dhismeedka qayb ka mid ah helida laba xabbo DNA ah DNA (DNA) waa molecule oo ka kooban laba silsiladood (oo laga sameeyey nucleotid) oo isku xira si ay u sameeyaan helida laba xabbadood oo hirgeliya tilmaamaha hidaha ee loo isticmaalo koritaanka, kobcinta, shaqada iyo taranka dhammaan noolaha nool ee loo yaqaan iyo fayrasyo ​​fara badan. DNA iyo ribonucleic acid (RNA) waa acids nucleic; marka la barbar dhigo borotiinka, lipids iyo carbohydrateska adag (polysaccharides), asiidhooyinka nucleiciga ah waa mid ka mid ah afarta nooc ee macromolecules kuwaas oo muhiim u ah dhammaan noocyada nolosha ee la yaqaan. Labada qaybood ee DNA ayaa sidoo kale loo yaqaannaa polynucleotides tan iyo markii ay ka kooban yihiin unugyo monomeric fudud oo la yiraahdo nucleotides. [2] [3] Nucleotide kasta wuxuu ka kooban yahay mid ka mid ah afar nukleobasiyam oo nitrogen ah (cytosine [C], guanine [G], adenine [A] ama thymine [T]), sonkor loo yaqaanno deoxyribose, iyo koox fosfate ah. Nucleotides ayaa isku xidhaya silsilad isku xiran oo ah sonkorta hal nukleotide iyo phosphate ee soo socda, taasoo keentay lafo-sonkor ah sonkorta-fosfat. Saldhigyada nitrogenous ee labada qaybood ee kala duwan ee polynucleotide ayaa isku xiran, sida waafaqsan shuruucda xajinta (A oo leh T iyo C oo leh G), oo leh cirbadaha hydrogen si loo sameeyo DNA laba jajaban. Saldhigyada nitrogenous ee isku dhafan ayaa loo qaybiyaa laba kooxood, pyrimidines iyo nadiifin. DNA-da, pyrimidines waa thymine iyo cytosine; nadiifinta waa adenine iyo guanine. DNA-du waxay kaydisaa macluumaadka bayoolojiga. Lafaha DNA wuxuu u adkaysanayaa kala-tagista, labada dhinac ee dhismaha labadaba waxay ku kaydiyaan macluumaadka bayoolojiga ah. Macluumaadkani waxaa lagu soo lifaaqay sida iyo marka labadoodu kala gooni yihiin. Qeyb weyn oo DNA ah (in ka badan 98% bini'aadamku) waa mid aan codeynin, taasoo micnaheedu yahay in qaybahan aanay u adeegsanayn qaababka isdaba-marinta borotiinka. Labada qaybood ee DNA waxay ku socdaan jihooyinka ka soo horjeeda isla markaana ay yihiin antiparallel. Ku xiran sonkor kasta wuxuu ka mid yahay afar nooc oo nucleobase ah (si aan rasmi ahayn, saldhigyada). Waa taxanaha afarta nukleobases ee ku jira laf-dhabarka kaas oo xareeya macluumaadka hidda. Noocyada RNA waxaa la abuuraa iyadoo la adeegsanayo xeeladaha DNA sida qaab-dhismeed oo loo yaqaan 'transcription'. Xeerka hiddo-wadaha, xarigaha RNA-ka ayaa loo turjumay si loo cayimo taxanaha amino acids ee borotiinka ee habka loo yaqaan tarjumaadda. Unugyada eukaryotiga ah, DNA waxaa loo qaabeeyaa qaab dhismeed dheer oo loo yaqaan 'chromosomes'. Ka hor inta aan la qaybin qaybta unugyada ee unugyadaas, bukaanku waxa lagu kala qaybiyaa habka DNA-ga, oo bixiya dhammaan qaybaha koromosoomyada ee gabadh kasta. Cudurka Eukaryotic ( Cadnaan Oktaar. Cadnaan Oktaar, oo loo yaqaano Haaruun Yaxya waa qoraa Turkish ah oo ku dhashtay Magaalada Ankara, Turkiga taariikhda markii ay ahayd 02/February/1956. Waqooyiga Brabant. Waqooyiga Brabant (Af-Hollandees Noord-Brabant) Waa Gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Nederland. Tilburg. Tilburg waa magaalo ku taala wadanka holland waxa ay ka mid tahay magaalooyinka ugu waawayn wadanka holland waxa ay ka tirsantahay gobolka Waqooyiga Brabant Breda (Netherlands). Breda waa magaalad oo kuyaalo gobolka Waqooyiga Brabant oo kuyaalo wadanka Holland. Ciidanka Nabad Sugida. Ciidanka Nabad Sugida (;) waa mid ka mid ah ciidamada amniga ee hoostaga wasaarada arimaha gudaha, wadanada qaarna hoos tega wasaarada cadaalada. Ciidanka nabadsugida waxaa lagu talagalay iney ilaaliyaan nabadgelyada magaalooyinka, caasimadaha iyo guud ahaan wadanka dhexdiisa. Booliiska waxey ka kooban yihiin qeybo badan waxaana ka mid qeybta ladagaalanka mukhaadaraadka, ciidanka wadooyinka (taraafikada), dembi baadhista iyo wixii la halmaala. Ciidanka Nabadsugida Soomaaliya. Ciidanka Nabadsugida Soomaaliya (SPF; (CBS);) sidoo kale loo yaqaano Ciidanka Booliska Soomaaliya waa ciidanka nabadsugida iyo howl-wadeenada amniga iyo amaanka wadanka Soomaaliya.. Si la mid ah dhamaan ciidamada nabasugida caalamka, Ciidanka Booliiska Soomaaliya wuxuu la dagaalamaa fal-dambiyada, amniga bulshada, ka hortaga argagixisada iyo gacan kuheynta isku socodka gaadiidka. Hordhac. Ciidanka Booliska Soomaaliya waa ciidanka Qaranka Soomaaliya, xaruntooda waxee ku taalaa Gobolka banaadir ee Muqdisho. Waqtigii nabada, booliska soomaaliya waxoo saldhig ku lahaa gobol kasto, waxeena maamuli jireen magaalo kasto oo dalka ku taalo. waqtigii siad barre booliska somalia waxee qalab iyo tabo barro badan ka heli jireen wadamada reer galbeedka. Markii ee dowladii dhexe ee siad barre ee dhacday, oo meesha ka bilaawday dagaaladii sokeeyay, booliska gobolda dalka oo dhan shaqadooda wee joojiyeen. 15sano somalia ma leheen wax xukun ama kala danbeen. Booliska ugu horeeyay ee somalia yeelato waxaa la sameeyay 2005ta. Maanta ciidamada booliska soomaaliya si fiican ee u soo noolaanooyan ayaga oo watto baabuurta booliska iyo dharkooda, laakiin wali kama shaqeeyaan gobolada dalka. Wasaarada Gaashaandhiga. Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya () (sidoo kale loo yaqaano: Wasaarada Difaaca Soomaaliya) waa wasaarada maamusha dhamaan hay'adaha iyo waaxyaha aminiga qaranka, isla markaana gacanta ku haysa ciidanka qaranka wadanka Soomaaliya. Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa ah Hogaamiyaha Sare ee Ciidanka Qalabkasida ee wadanka. Sidoo kale, Wasiirka Gaashaandhiga wuxuu masuul ka yahay isku dibu ridka iyo diyaarinta siyaasada ciidanka, isla markaana soo diyaarinta kheyraadka iyo maamulka dhaqaalaha ku baxa ciidanka. Guud ahaan, ciidamada hubaysan ee Soomaaliya waxaa ka mid ah: ciidanka qaranka, Ciidanka Cirka Soomaaliya, iyo Ciidanka Badda Soomaaliya; kuwaasi oo masuul ka ah ilaalada iyo nabadsugida wadanka, shacabka, qaranka iyo dowlada.. Xeraale. Afbarwaaqo waa degmo ku taalo gobolka Galgaduud ee bartamaha Somalia. degmada waa degmo aad u baaxad weyn waxaana hoos taga magaalooyin kale oo aad u badan sida Huurshe,Miirjiicleey,Lajiide,Dusmaaley, Aricadys,Mayeeraan. dadka dagan dagmada Afbarwaaqo waxaa lagu qiyaasay dad gaaraya 29,000 oo Qoys Afbarwaaqo waxaa si gaar ah u dagan Beesha Aadan Faarax (Laxmar) Oo Ka mid ah Beesha Surre Dir. Faah Faahin. Degmada Afbarwaaqo Waxay Ku Taal Gobolka GalGaduud waxaana Degan Beesha Aadan Faarax (Laxmar) SURRE Dir Sidoo kale fiiri. Beesha Aadan Faarax oo aad loogu Yaqaan LAXMAR ayaa Gabi ahaan Degan Degmadaan oo u dhaxaysa Balanbale iyo Cabudwaaq. Talooyin ku wajahan Muslimiinta. Al-Callaama Sheekh Maxamed Naasirud-diin al-Albaani –Eebbe ha u naxariistee- wuxuu leeyahay talooyin wanaagsan oo ay tahay in lagu dhaqmo marka la tabardaran yahay dadkuna ay ka fog yihiin Diinta dhabta ah. Waxaana halkan ku soo guurinayaa su’aal la weydiiyay Sheekh Albaani, aniga oo soo koobaya jawaabtiisa. Qof baa wuxuu waydiiyay isagoo oranaya: Waxaan ognahay – Sheekheenow maalmahan – meeqaa la dagaalamayso Islaamka oo ku sugan dacalada adduunka, mana aragno Dawladdaha oo far dhaqaajinayaan; maxaynu ka samaynaa –annagu- arinkan? ma ku dembaabaynaa haddaanu iska fadhiisano annagoo aynan far dhaqaajinayn?! Su’aashu sida ka muuqato kalama jeedo - markuu lahaa: waan iska fadhiisanaynaa waxaanu samaynaynana ma laha! ee wuxuu kala jeeday: waxyaabo gaar ah ayaanu samaynaynaa ee ma aha wax walba sideedaba ma samaynayno … -Dhamaantana waxaan ognahay- hadduu Eebbe yiraahdo in hadalka Eebbe Kor ahaaye: (ان تنصروا الله) Haddaad Eebbe u gargaartaan uu yahay Shardi, jawaabtiisuna tahay: (…ينصركم) Wuu idiin gargaarayaa. Haddaba waxaa la isweydiinayaa. Muslimiintu shardigaas ma sameeyeen, oo ma sameeyeen ugu horeyn waajibkan kaas oo ah shardiga inuu dhaboobo inuu Eebbe u gargaaro Muslimiinta marka xiga?! Ku kasta oo idinka mid ah jawaabtiisu waxay tahay: Muslimiinta ma aysan samaynin inay u gargaaraan Eebbe Kor ahaaye oo laga wado inay raacaan Axkaamta Shareecadiisa… Muslimiinta maanta joogta guud ahaan way ka jeesteen inay bartaan Diintooda, iyo barashada Axkaamtiisa! Intooda badan oo iyaga ka mid ah hadday Islaamka wax ka yaqaanaan: waxay yaqaanaan Islaam aan dhab ahayn, waxay yaqaanaan Islaam ka duwan kii uu haystay Rasuulka Eebbe amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee iyo Asxaabtiisa, sidaas darteed gargaarka Eebbe ee uu u balanqaaday qofkii u gargaara inuu u gargaarayo wuxuu ku xiran yahay in loo yaqaano Islaamka ugu horeyn garasho sax ah sida ku soo aroortay Qur’aanka iyo Sunnada iyo fahamkii Salafka Umadda ka dibna lagu dhaqmo marka xiga... Waxaan doonayaa inaan xasuusiyo dadka sidaan mar dhow iri waxay caadaysteen Muslimiinta maanta badankooda... wixii eed oo dhan inay u tiiriyaan Madaxda... Dhab ahaantiina eeddan waxaa loo tiirinayaa Umadda oo dhan hadday ahaan lahaayeen madax iyo shacabba oo ma aha kan oo kaliya ee waxaa jira koox ka mid ah kuwaas eedeynaya madaxda Muslimiinta... waxay khilaafeen Axkaamta Islaamka markay u mareen waddadii lagu beddeli lahaa xaaladdan jid ka duwan jidkii Rasuulka amaan iyo nabadgelyada Eebbe korkiisa ha ahaatee iyagoo gaalaysiinaya madaxda Muslimiinta, marka koowaad, ka dibna oranaya waa waajib in lagu baxaa marka labaad... dabadeedna mushkiladda intaas kuma ekaatee, ee arinku intaasi waa uu ka sii daraa ilaa ay iskhilaafaan Muslimiintaas nafsaddooda, oo ay dhacdo in khilaafkaas madaxda banaanka ka noqdaan... قَدْ أَفْلَحَ ٱلْمُؤْمِنُونَ * ٱلَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ * وَٱلَّذِينَ هُمْ عَنِ ٱللَّغْوِ مُّعْرِضُونَ * وَٱلَّذِينَ هُمْ لِلزَّكَـاةِ فَاعِلُونَ * وَٱلَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ * إِلاَّ عَلَىٰ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ * فَمَنِ ٱبْتَغَىٰ وَرَآءَ ذٰلِكَ فَأُوْلَـٰئِكَ هُمُ ٱلْعَادُونَ * Yay ka muuqdaan astaamahaasi lagu sheegay Aayadaha kore?. Waxaa kaloo jira Aayaad kale...: (أولئك هم المؤمنون حقا) Kuwaas ayaa Mu’miniinta dhabta ah. Annagase Mu’miniin dhab ah ma nahay?! Jawaabta waa: Maya; Sidaas darteed Muslimiinta maanta ma aha Mu’miniin dhab ah; maxaa yeelay Iimaanka dhabta ah wuxuu u baahan yahay dhaqangelin dhab ah. Annaga ma u tukannaa salaaddeena annagoo khushuucsan? Jawaabta waa: Haddii laga eego koox ahaan iyo haddii laga eego Umad ahaan; Sidaas ma aha, waxaa loo baahan yahay inaan samayno sida ay na farayso Shareecada Islaamka ilaa uu Rabbigeena dhibka naga kor qaadayo, dhibkaas oo dhamaantanada na wada haysto... Waxaa ka mid ah Axaadiista Nebiga amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaadee: (...إذا تبايعتم بالعينة) Haddaad wax ku kala gadataan Ribada ”Dulsaarka”. Ma jiraa qof idinka mid ah oon la socon inay Muslimiinta isticmaalaan Ribada...? "درهم ربا يأكله الرجل وهو يعلم أشد عند الله من ستة وثلاثين زنية". Dirham Riba ah qofkii cuna isagoo og wuxuu Eebbe agtiisa ka daran yahay soddon iyo lix sinaystay: (Mana aqbalaayaan) (Haddii la weydiiyo mid iyaga ka mid ah): Maxaad u isticmaalaysaa Ribada? Wuxuu ku oranayaa? maxay tahay inaan sameeyo? waxaan doonayaa inaan noolaado! Sidaas darteed; arinku shaqo kuma laha madaxda oo (kaliya) ee dhibka wuxuu ka socdaa shacabka intaan la gaarin madaxda. Run ahaantii fasaadka shacabka wuxuu la mid yahay midka madaxdaasi... Madaxdaasi noogama soo degin xiddiga Marriikh ama Maaris?! ee ”annagay naga mid yihiin naguna dhex jiraan”, ee haddii aynu doonayno inaan hagaajino xaaladdeenna: Ma aha inaan la dagaalno madaxdeena oo aan hilmaano nafsaddeena... Dhibaatooyinka maanta jira oo dhan oo ay la laablakacsan yihiin qaar ka mid ah dhalinyarada, oo ay leeyihiin maxaa la sameeyaa? Ma lagu xalin karo laablakac, ee waa in lagu xaliyaa aqoon iyo waxqabad: (وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ) Waxaa tiraahdaa ku dhaqma Eebbana wuxuu arki doonaa dhaqamadiina. Qaar ka mid ah iyaga waxay u arkaan inuu yahay dhibka Yahuudda qabsashadeeda Falastiin, dhibkana waa kii aan mar dhow ka soo hadalnay: Annagana waxaan leenahay: Dhibka ugu wayn ee maanta jiraa waa kala qaybsanaanta Muslimiinta ay ku kala qaybsan yihiin... kooxo iyo ururo... Waqtigan xaadirka ah kooxooyinka Muslimiinta ee hadda jira waxay isku khilaafsan yihiin jidkii lagu xalin lahaa dhibka jira. Waddada koowaad ee aan lahayn mid labaad waa in loo fahmaa Islaamka faham sax ah lana dhaqangeliyaa, laguna barbaariyo Muslimiinta Islaamkan sifaysan, sidan ayayna ahayd Sunnada Rasuulka amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee sidaan soo sheegnay mar walbana waan sheegaynaa: Markuu Rasuulka Eebbe uu bilaabay Dacwada inuu gaarsiiyo Asxaabta wuxuu ugu yeeray inay rumeeyaan Eebbe iyo Rasuulkiisa ka dibna wuxuu baray Axkaamta Islaamka wuxuuna faray inay ku dhaqmaan markii ay ka cabanayeen wixii ka soo gaaray Gaalada ee xadgudub ahaa iyo sida xun ee Gaalada ula dhaqmi jirtay wuxuu fari jiray inay dulqaataan. Waxaa jira dhaqdhaqaaqyo ama xarakooyin, iyo dacwadooyin kale oo dhamaantood ka hor imaanaya waddadii aan soo sheegnay oo aan lahayn mid labaad; Waxay leeyihiin: Islaamka barashadiisa dhinac iska dhiga, halkii laga baran lahaa ama lagu dhaqmi lahaa, hadda arinka ugu muhiimsan waa inaan u midownaa la dagaalanka Gaalada Eebaha Hufnaayow sidee loola dagaalami karaa hub la’aan?.... Jawaabta aan la isku khilaafsanayn waxay tahay: Is hubeey dabadeed dagaalan, waa marka laga hadlayo dhinaca maaddiga. Ma haddaan ka hadlayno dhinaca Diinta:... Haddii aan doonayno inaan la dagaalano Gaalada Islaamka dhinac iskama dhigi karno; Maxaa yeelay Eebbe sidaas nama farin... Annaga ma awoodno maanta oo ma haysanno wax hub maaddi ah oo lagu dagaalgali karo... " فاعلم أنه لا إله إلا الله واستغفر لذنبك " U diyaarsada intii aad kartaan oo awood ah cadowga Eebbe iyo cadowgiina. Maxaan ka bilownaa?! waxaan ka bilaabaynaa ugu horeyn siday u kala muhiimsan yihiin; gaar ahaan hadduu fudud yahay kan ugu muhiimsan waana hubka Diinta: oo ah in Islaamka loo fahmo faham sax ah, loona dhaqangeliyo dhaqangelin sax ah ka dibna hubka maaddiga ah hadduu fudud yahay. Maantase nasiib xumo wixii ka dhacay Afganistaan hubkii maaddiga ahaa ee ay Muslimiinta kula dagaalameen Hantiwadaagga ma wuxuu ahaa hub Islaami ah. Jawaabtu waa: Maya wuxuu ahaa hub reer Galbeed leeyahay, sidaas darteed annaga maanta dhinaca hubka maaddiga waxaan kala joognaa kaaf iyo kala dheeri haddaanu maanta dooni lahayn inaan dagaalano oo aan ku fiicannahay dhinaca awoodda Diinta. Haddaanu dooni lahayn inaan ku dagaal galno hubka maaddiga ah waa inaan hubkaas dibadda ka keensannaa annaga oo soo gadanayno ama nala siinayo, ama aan ku dhaafsiisanayno wax kale... Sidaas darteed walaalaheenow ma aha sidaan u malaynayno xalku: Laablakac iyo fudayd dhalinyaronimo iyo kacaannimo ka dibna aan lahayn wax muuqdo oo natiijo ah... Raacitaan la’aanta jidka Mu’miniinta ayaa keentay musiibooyinka tii u waynayd oo ah inay Yuhuudda qabsato Falastiin. Musiibada dadka Muslimiinta maanta haysatana waa inay ka baadiyoobeen jidkii toosnaa... Haddii ay Muslimiinta – waqtiyada qaarkood – ahaayeen kuwo tabardaran oo ay Gaaladu dhibto oo lalaayo ka dibna ay dhintaan waxaan shaki ku jirin inay dhinteen iyagoo kuwo kheyr qaba ah, haba ku ahaadaane Adduunka kuwa tabardaran. Kiise iyaga ka mid ah oo Adduunka ugu noolaado isagoo ka fog fahamka Islaamka siduu Eebbe Kor ahaaye iyo Rasuulkiisa doonayay kaasina wuxuu dhimanayaa isagoo sharqabe ah; Haba la moodee inuu haysto nolol raaxo leh, sidaas darteed – Eebbe ha idin barakeeyee – Xalku wuxuu ku jiraa:(ففروا إلي الله) U carara Eebbe xaggiisa. Fahma wuxuu Eebbe yiri iyo Rasuulkiisa, iyo waxay yiraahdeen Saxaabada, kuna dhaqma wuxuu Eebbe yiri iyo wuxuu Rasuulkiisa amaan iyo nabadgelyo korkiisa ha ahaatee yiri iyo waxay ku dhaqmeen Saxaabada... Intaas ayaan ku soo gabagabaynayaa jawaabta su’aashaas. Waxaana laga soo guuriyay wargeyska la yiraahdo ”المجلة السلفية al-Majala as-Salafiya tirsiga 9aad, 1425 H”. Waxaana turjumay CabdiRisaaq Maxamed Cilmi ”ina Warfaa” http://www.freewebs.com/ina-warfaa Luqada Tamil-ka. Luqada Tamilka ([t̪ɐmɨɻ]) waa mid ka mid ah Luqadaha Dravidian waxaan ku hadla Dadka Tamilka ee ku nool Qaaradyareyda Hindiya. Waxaana si rasmi ah looga hadlaa Gobolka Tamil Nadu ee Hindiya iyo sidoo kale wadamada Sri lanka iyo Singapore. Waana mid ka mid ah labaatan iyo labada luqadood ee ka diiwaan gashan Hindiya. Waxaana sidoo kale looga hadlaa in yar oo ka mid ah wadamada Malaysiya, Mauritius iyo Reunion iyadoo sidoo kale dadka qaxootiga ah ee ku nool caalamka kuwaas ee jeeda dhulalka looga ha hadlo Luqadaan. tirada iyo meelha lagaga hadlo.. Waxa lagu qiyaasaa shacabka tamilka ilaa 74 milyuun oo qof waxaany kala daganyihiin dawladahan soo socda. Shabeelada Tamil. Shabeelada Tamil Sida badan Waxaa loo yaqaan (Liberation Tigers of Tamil Eelam Af Tamil: தமிழீழ விடுதலைப் புலிகள்) waa urur gooni u goosad ah kaas oo markii hore saldhigiisu ahaa Waqooyiga Srilanka. waxaana la aas'aasay Maajo 1976, uujeedadiisa waxey aheyd sidii ay Gobol gooni ah u heli lahaayeen dadka Tamilka ee ku nool Waqooyiga iyo Koonfurta Srilanka. ololahaan wuxuu dhaliyay dagaal sokeeye inuu ka dhaco Srilanka, Ururkan waxey Militariga Srilanka ka Guuleysteen Maajo 2009. Aas'aaskiisa. Shabeelada Tamilka ama LTTE waxaa la aas'aasay 5 bishii Maajo 1976 waxaana aas'aasay Velupillai Prabhakaran, Shabeel. Shabeel () waa xayawaan ka mid ah Bahda Bisada kaas oo cuna hilibka, isla markaana ku nool duurka. Shabeelku waa mukulaal weny oo ku nool Afrika iyo Aasiya. Shabeelka wuxuu ku noolaan karaan jawi kasto, meelaha roobka badan, buuraha dhaadheer iyo keymaha waaweeyn. Shabeelka qaarada Aasiya wuxuu leeyahay xariijimo huruud iyo madoow ah, laakiin noocyada ku nool qaarada Afrika wuu ka midab duwan yahay. Sidoo kale, waxaa jira Shabeel midabkiisu cadaan yahay oo loo yaqaano Shabeelka Cad. Bahda Bisada waxaa la isku yidhaahdaa xayawaano badan oo duurjoog ah kuwaas oo dhamaantood leh qaabdhismeed jidhka bisada. Waxaana ka mid ah: bisada, guduudanaha, libaaxa (aarka iyo goosha), harimacadka iyo kuwo kale oo leh qaabdhismeedka bisada. Xulka Qaranka Soomaaliya. Xulka Qaranka Soomaaliya waxaa lagu naaneysaa Xidigaha Badweynta (The Ocean Stars), waxaana maamula Xiriirka Soomaaliyeed ee Kubadda Cagta waana xubin ka tirsan CAF. Xulka Soomaliya ayaa intii la ogyahay weli ku guuleysan koob caalami ah sida Koobka Qaramada Afrika iyo Kan koobka Addunka oo ay kala siman yihiin qaarada Afrika oo idil. CAF. CAF (Af-Ingiriis: African Football Confederation).(Af-Carabi:الإتحاد الأفريقي لكرة القدم) waa hey'ada maamusha, Koontaroosha ciyaaraha Kubadda Cagta ee ka dhaca Qaarada Afrika Kubadda Cagta. Kubadda Cagta (;) sidoo kale loo yaqaano "banooni" waa isbortiga ugu caansan caalamka, waxeena ka midtahay ciyaaraha tan ugu duqsan caalamka.Kubada Cagta waxaa laga yaqaanaa caalamka oo dhan, waxaana la ciyaari jiray qarni aad u dheer.Kubada Cagta waxaa loo ciyaaraa koox koox oo ka kooban 11 ciyaaryahan, waxeena isticmaalayaan banooni ama kubad oo koox kasto iska difaaceeyso in gool laga dhaliyo. Kox walbo waxee leedahay goolhaaye oo ah kan banooniga qabanaayo. kubada cagta ama banooniga waxa la asaasay 1409 erayga soccer waxay America ubixisay sanadkii 1486 qayaas ahan waxa dawada ama ciyaara 3,5 milyardia wuxuu aad ugu caansanyahay cubada cagta yurub, america,africa iyo qayba kamida Asia FIFA. FIFA (Fédération Internationale de Football Association) waa hey'ada maamusha, koontaroosha ciyaaraha Kubadda Cagta ee Qaaradaha aduunka. Windows 7. Windows 7 waxaa haatan shirkada Microsoft ay soo saartay 22 Luulyo 2009, Barnaamij Cusub oo la yiraahdo Windows 7, iyadoo suuqyadana lagu sii daayay 22 Oktoobar 2009. Windows 7 waa nidaam farsameed oo kombuyuutar shaqsi ah kaas oo uu soo saaray Microsoft oo qayb ka ah qoyska Windows NT ee nidaamka hawlgalka. Waxaa loo sii daayey in la soo saaro July 22, 2009, waxaana guud ahaan la helaa 22-kii Bishii Oktoobar 2009, [7] in ka yar saddex sano ka dib markii la sii daayay ee loo yaqaan 'Windows Vista'. Windows 7 ee miiska serverka, Windows Server 2008 R2, ayaa la sii daayay. Windows 7 waxaa ugu horeysay loogu talagalay in lagu noqdo casriyeynta kordhinta Microsoft Windows, loogu talagalay in wax looga qabto saldhigga Windows Vista ee xasaasiga ah ee saboolka ah iyada oo la ilaalinayo qalabka iyo nadaamka software. Windows 7 ayaa sii wanaajisay horumarinta Windows Aero (adeegsiga user-ka ee lagu soo bandhigay Windows Vista) iyada oo lagu daro guddi-hawleed la casriyeeyay kaas oo u oggolaanaya codsiyada in loo "qadariyo", iyo hannaanka cusub ee maareynta suuqa. Qalab kale oo cusub ayaa lagu daray nidaamka qalliinka, oo ay ku jiraan maktabadaha, nidaamka cusub ee nidaamka wadaadka ee HomeGroup, iyo taageerida talooyin badan. Muuqaal "Action Center" oo cusub ayaa sidoo kale lagu daray si loo helo aragti guud oo ku saabsan xogta amniga iyo dayactirka nadaamka, iyo tweaks loo sameeyey nidaamka Xakamaynta Xisaabaadka Macmiilka si ay uga dhigaan mid aan dhib badneyn. Windows 7 ayaa sidoo kale lagu soo bandhigay nuqullo la cusbooneysiiyay oo ku saabsan codsiyo dhawr ah, oo ay ku jiraan Internet Explorer 8, Windows Media Player, iyo Windows Media Center. Taa waxaa lid ku ah Windows Vista, Windows 7 guud ahaan waxaa lagu amaanay kuwa naqdiya, kuwaas oo u tixgeliyey nidaamka qalliinka in uu noqdo horumarin weyn oo ku saabsan horgalkeeda iyada oo ay ugu wacan tahay waxqabadka korodhka ah, isugeyntiisi intaa ka badan (oo si gaar ah loogu talagalay hawsha cusub), Kantaroolka koontada koontooyinka, iyo horumarin kale oo laga sameeyay meeraha. Windows 7 wuxuu ahaa guusha weyn ee Microsoft; xitaa ka hor intaan la sii deyn rasmigeeda, iibinta horay u dalbatay ee 7-ka iibiyeyaasha online-ka ah ee Amazon.com ayaa dhaaftay diiwaanadii hore. In ka badan lix bilood, in ka badan 100 milyan oo nuqul ah ayaa lagu iibiyey adduunka oo dhan, iyada oo la sii kordhiyay in ka badan 630 milyan oo shatiyadood ah July 2012-ka. Laga soo bilaabo Ogosto 2018, qiyaastii 39% kombiyuutarada ku shaqeeya Windows ayaa shaqaynaya Windows 7. [8] Fiat. Fiat Fica Italiana Automobili Torino,waa warshada baabuurta sameysa ee Talyaaniga taas oo ay xarunteedu tahay Torino, FIAT, Talyaaniga: Fabbrica Italiana Automobile Torino, laydh " Factory Automobiles Factory ', Turin') waa shirkad talyaani ah, oo ka tirsan shirkadda FCA Italy SpA, oo ah qayb ka mid ah Fiat Chrysler Automobiles (horay Fiat SpA). Fiat Automobiles ayaa la aasaasay bishii Janaayo 2007 markii Fiat ay dib u habeeshay ganacsigeeda gawaarida, [2] waxayna taariikhda taariikhda dib u soo celisay ilaa 1899 markii markii ugu horreysay ee Fiat baabuurta Fiat 4 HP lagu soo saaro. Fiat Automobiles waa shirkadda ugu weyn ee baabuurta talyaaniga ah. Intii uu socday taariikhda qarniyadii hore, waxa uu ahaa midka ugu weyn ee baabuurta gawaarida ee Yurub iyo kan saddexaad ee caalamka ka dib markii General Motors iyo Ford muddo ka badan labaatan sano, illaa iyo markii qalalaasaha baabuurta ee dhamaadkii 1980-kii. Sannadkii 2013, Fiat S.p.A. wuxuu ahaa kii labaad ee ugu weynaa ee yurubiyanka ah oo ay soo saarto tan iyo sannadkii toddobaad ee adduunka, halka haatan FCA ay tahay caalamka siddeedaad ee ugu weyn ee baabuurta. Sanadkii 1970, Fiat Automobiles waxay shaqaalaysay in ka badan 100,000 oo Talyaani ah markii ay soo saartay tiradii ugu badneyd, 1.4 milyan oo gawaarida dalkaas. [4] Laga soo bilaabo 2002, waxay dhistay in ka badan 1 milyan oo gawaarida lix dhirta oo Talyaani ah iyo waddanka oo ka badan saddex meelood meel ka mid ah dakhliga shirkadda. [4] Fiat ayaa sidoo kale soo saartay mashiinnada tareenada, gaadiidka milatariga, tareenada beeraha, diyaaradaha, iyo hubka sida Fiat-Revelli Modello 1914. Gawaarida nooca Fiat-waxaa lagu dhisay meelo badan oo adduunka ah. Dalka Talyaaniga, ugu weyn ee wax soo saarka waa Brazil, halkaasoo magaca Fiat uu yahay hoggaamiyaha suuqa. [5] [6] Kooxdu waxay sidoo kale leedahay warshado ku yaalla Argentina, Poland iyo Mexico (halkaasoo baabuurta Fiat-ga lagu soo saaro dhirta ay leedahay oo ay maamusho FCA US si loo dhoofiyo Maraykanka, Brazil, Talyaaniga iyo suuqyada kale) iyo taariikhda dheer ee shahaadada ruqsadaha alaabooyinka dalalka kale. Fiat Automobiles waxay heshay abaalmarino badan oo caalami ah oo loogu talagalay gawaaridooda, oo ay ku jiraan sagaal gaari oo Yurub ah, oo ah badi shirkadaha kale, waxayna ku jirtey marar badan oo ah heerka ugu hooseeya ee CO2 oo lagu iibiyo baabuurta lagu iibiyo Yurub. Fiat 124. Fiat 124 waa Baabuur meel dhexaad ah oo loogu talagalay qoysaska Iyadoo inta badan Soomaaliya looga isticmaalo Tagsi ahaan,waxaana sameysay shirkada baabuurta ee Fiat intii u dhaxeysay 1966 iyo 1974. kadibna waxaa bedelay Fiat 1300 iyo Fiat 1500. Baabuur. Baabuur" (Ingiriis: Car; carabi: سيارة) waa aalad ka samaysan biro, dhalooyin iyo caagag oo loo isticmaalo in lagu qaado dad ama alaab isagoo maraayo laamiga. Baabuurtu waxay ku shaqeyaan shidaal, saliid iyo biyo. Baabuurtu waxay ka mid tahay Gaadiidka. Baabuurka hoosteed waa ku yaala shaag iyo korkeed bir. Qofka wada ama kaxeeya Baabuurka waxaa loo yaqaanaa Dirawal. asc baro babuurta halkan waxaan kuso ban dhigaaya sida babuurtu mashiinka saran u shaqeeyo iyo sida lo sameeyo waxaan filaya inan ahay dadka ugu horeye so gashaa internetkaa baabuur waa gadiid waa u kala duwan yahay maanta aynu jooghna waxa soo baxaay babuur aad iyo aad u kala duwaan mashinadooda xawarahooda adaygooda Velupillai Prabhakaran. Velupillai Prabhakaran (Af-Timiil ேவலுப்பிள்ைள பிரபாகரன்) waa hogaamiyaha maleeshiyada Siri Lanka iyo argagixisada, waa ninka abaabulay Dagaaladii shabeelka timiilka, waana ninka dalka sirilaanka ka dhaliyay dagaalo sokeeye. Bariga Dhexe. Bariga Dhexe (;) waa mandaqad Juquraafiyeed Kakooban Wadamada Galbeedka Aasiya iyo Waqooyiga Afrika. Mandaqada Bariga Dhexe waxa ay Hadhaysaa badaha Badacas Gacanka Carabta Bada Dhexe iyo Bada Carbeed Kalmada Bariga Dhexe. Magacani waxa uu tilaamayaa xadaaradaha iyo taariikhda mandaqadan.magacan waxa labixiyaay xiligii ay nimankii juquraafaystayaasha ahaa caalamka u qaybiyeen mandaqado.taasina waxa ay ahayd xili aad u fog. Bariga Dhexe waa mid kamida meelaha caalmka ugu Rabshadaha badan Dawladaha Bariga Dhexe. Bariga Dhexe waxaa la isku dhahaa ama ee u badantahay dhulka ee carabta degto, waxeena ku taalaa Koonfurta Galbeed ee qaarada Aasiya iyo Woqooyiga qaarada Afrika. Wadamada ee bariga dhexe ka koobantahay waxaa ka mid ah. Faras. Faras waa xayaan weyn oo la raaco, xayawaankaan waxaa la isticmaali jiray, kumanaan sano ka hor. waa xayawaan xoogan oo orodka loogu tala galay. faraska dad aa cunaan hilibkiisa. Xayawaan. Xayawaan (;) waa noole ka mid ah noocyada noolaha. erayga "xayawaan" wuxuu ka yimid Af Carbeedka, dhiggiisa Af soomaaligana waa "bahal". Bahalladu wey kala duwanyihiin. Qaarkood waxay ku noolyihiin dhulka dushiisa, qaarna waxay ku noolyihiin badaha iyo wabiyada. Jaad ka mid ah bahallada waxay awoodaan in ay ku noolaadaan bad iyo berriba, sida raxa (halkani bad waxaan ula jeednaa biyaha). Waxaa kaloo jira bahallo ku nool jirka aadanaha dushiisa inkastoo aysan isha qabanin. Bahallahan badankood waxay ku noolyihiin unugyada dhintay ee maqaarka. Sideedaba, Soomaalida bahal waxay u taqaanaa wax kaste oo aan Aadane ahayn, balse ogoow Aadanahu waa bahal, waxa kaliya oo ka duwa bahallada kale waa garaadka. Marka la abla-ablaynayo bahallada, waxaase ugu horeyn loo kala qeybiyaa laba jaad: Beri-joog (Dhul-joog) iyo Bad-joog. Waxaa lagu qiyaasaa in noocyada xayawaanka intiisa badani ku nooshahay badaha iyo wabiyada dunidan. 1- Naasley: waa dhamaan xayawaanka awooda u leh in eey dhalaan ilmo nool isla markaana jaqsiiyaan caanaha naaska. Jaadkan waxaa ka mid ah Aadanaha. 2- Xamaarato: waa xayawaanka ku socda bogga ama caloosha. Waxaa ka mid ah maska, jabisada IWM. Waxay dhalaan ukun mudo ka dib isku bedesha ilmo. 3- Shimbiro: waa qeeyb aad u tiro badan oo ka mid ah xayawaanka. Waa bahallo awood u leh inay dhex maraan hawada iyagoo isticmaalaya baalashooda. Waa xayawaan ku dhaqan dunida dacalladeeda isla markaana ukala qeybsamo jaadad farabadan. Tusaale ahaan waxaa ka mid ah digaaga, haadka, goronyada, qambaarka, qooleeyda IWM. 4- Beri-Biyood: Beri-Biyood waxaa loo yaqaanaa xayawaanka nooc ka mid ah oo awood u leh inuu ku noolaado Beriga (oogada dhulka) iyo badaha ama biyaha dhexdooda. Waa xayawaan qaab sameeyskiisu taageerayo inuu ku dhex neefsado dhulka iyo biyaha hadba kii uu joogo. Bahalada noocan ahi aad uma tiro badna marka loo eego qeeybaha kale ee xayawaanka. Waxa ka mid ah Rah'a (frog), Yaxaaska (crocodile) IWM 5- Cayayaan: Cayayaanka waa qeyb ka mid ah xayawaanka oo aad uga yar-yar qeybaha kale. Sidoo kale waxaa la sheegaa inaanay dhiig lahayn dhamaan cayayaanku, midaasi oo ka dhigeysa qeyb aad uga duwan dhamaan xayawaanka intiisa badan ee ku dhaqan oogada dunida. Asalka. Boqortooyo (biyoloji) (magaca Saynis "regnum", wadar ahaan "regna") waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano "Fyla" (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Imaamu Shaafici. Imaamu Shaafici (Carabi محمد بن إدريس الشافعي) waa Muxamed (Abuu Cabdullaahi) bin Idriis binil-Cabbaas bin Cusmaan bin Shaafici bini-Saa'ib bin Cubayd bin Cabdi-Yaziid bin Haashim binil-Muddalib bin Cabdi-Manaaf. Al-Muddalib wuxuu dhashay 150h/766m wuxuuna geeriyooday 204h/820m, Dhalashaddiisii. Imaam Shaafici waxa uu dhashay maalin Jimco ah oo ku beegnayd maalintii ugu dambeysay bishii Rajab sanadkii boqol iyo kontonaad ee Hijriga, waana isla sanadkii uu geeriyooday Imaam Abuu-Xaniifa ibnu Nucmaan oo ahaa sheekhii fuqahada reer Ciraaq. Culimadu way isku khilaafeen magaaladii uu ku dhashay Shaafici, waxase loo badan yahay inuu ku dhashay gobolka Gaza, kadibne waxaa loo qaaday Casqalaan, halkaasi oo kolkuu laba jirsaday looga sii gudbiyey Makka oo uu ku barbaaray Axmed Binu Xambal. Dhalashadiisi iyo Asalkiisa. Magaciisu waa: Axmed Ibnu Xanbal Ibnu Hilaal Aduhayli Ashaybaani Almirwazi, waxa uu ku dhashay Imaamka Bagdaad oo ah caasimada Ciraaq taarikhdu markay ahayd 164hj. Intaa kadib waxa uu ku wareegay oo cilmiga ka raacan jiray Xijaaz, Yaman iyo Dimishiq (Suuriya)run ahaantii imaam ku waxa uu kamid yahay imaam yada ugu wayn taariikhda islaamka [aniga oo ah qoraa cabdullaahi cabdikariim khaliif ciise waxaan wax ka qoray imaam yada ugu waawayn islaam ka iyo culimada wixii dheeraad ahna khayr ka ah iigu soo hagaajiya ciwaan kan Barashadiisii Cilmiga. Imaamku markii uu gaadhay 15sano ayuu guda galay inuu sidii Culimada caadada u ahayd inuu raadsado cilmiga oo uu safar galo. Waxaa la sheegaa inuu culimo badan ka qaatay cilmiga. Kuwaas oo lagu qiyaasay in kabadan 300 oo sheekh. Culimadiisa kuwa ugu caansan ama ugu waaweyn:. Imaam Shaafici < Waxuuna ka qaatay Usuulul xadiith iyo Fiqhi, sidoo kale macrifada Naasikh wal mansuukh Imaam Sufyaan Ibnu Cuyeyna< Waxuu ahaa muxadithka Xijaaz ee markaas, waxuuna ka qaatay cilmi oo wuuna ka faaidey. Cabdirizaaq ibnu Hamaam a Sancaani «oo uu Yemen ugu tagay kana soo qaatay cilmi. Waxuuna la joogay muddo 2sano ah Imaam Axmed waxaa cilmiga kasii qaatay oo arday u ahaa culimo aad u fara badan. Culimadaas oo ka weriyay isaga axadiis. Ardaydiisa kuwa ugu caansan:. Masoo koobi karo ardayda Imaamka. Waxaase aad sawiran kartaan qiimaha uu leeyahay imaamkan weyni waxaa arday u ahaa oo axadiis ka weriyay Culimada muxadithiinta ah kuwa ugu waa weyn uguna caansan kuwaas oo lagu yeedho “Asxaabu sittah” ee kala ah Imam Bukhaari, Muslim, Tirmidi, Abiidaauud, Nisaai iyoIbnu Maajah Ilaahay dhamaantood haw naxariistee. Sidaan ognahayba qofka muslimka ah ee imaanka dhabta ah laga helo waxaa badanaa uu maraa imtixaan. Hadaba Imaam Axmed waxuu ka midyahay culimada aadka loogu imtixaamay diinta Islaamka, saas daraadeena loogu Magacaabay Imam ehlu sunnah wal jameeca Markii ay soo baxday qoladii la odhan jiray Almuctazila kuwaas oo lasoo baxay hadal aan horey loo odhan oo ah in Qur’aanku yahay makhluuq Ilaahay,ayaa waxaa aad uga soo horjeedsaday Imaam Axmed. Markaasna waxaa muslimiinta u ahaa amiir ninka la odhan jiray Ma’muun. Hadaba Amiir Ma’muun waxuu isna qaatay ra’yiga ay keeneen muctaziladu oo waxuu yidhi Qur’aanku waa makhluuq oo mahan hadalkii Ilaahay,waxa uuna ku amray madaxdii gobolada in la casilo qofkii aan rumaysnayn ra’yigaas. Imaamu Axmed ibnu Xanbal waxa uu u arkay mabda’a muctasilada in uu Alle ka dhigayo fakrad xun oo jiritaankiisa aan sugayn, waxa uu ku dhaqaaqay difaacida jiritaanka Alle wayne wuuna diiday in uu aqbalo mabda’a muctasilada, inkastoo ay xiligaas culimo qaar ay aqbaleen mabda’ii muctasilada iyagoo ka baqaya Khaliifadii xukanka hayay Ma’muun iyo caruurtiisa. Waa la xiray Imaamu Axmed si loo horgeeyo Khaliifkii Ma’muun ahaa, waxa uu Imaamu Axmed Alle ka baryay in uusan la kulmin Khaliifka, sababtoo ah Ma’muun wuxuu balan ku qaaday in uu dilayo Imaamu Axmed marka ugu horayso uu la kulmo. Intii Imaamka la sii waday ee uusan gaarin Khaliifadii booskiisa ayaa waxaa yimid war sheegayo in uu geeriyooday Ma’muun, dib baa loogu celiyay Imamu Axmed Bagdaad xabsi baana la dhigay, waxaa xilka qabtay Ma’muun kadib Almuctasim kaas oo aad u imtixaanay Imaamu Axmed hortiisana lagu garaacay. Imaamka xabsiga ayuu ku raagay mudo 28 bilood, markii uu Almuctasim geeriyooday waxaa xilka la wareegay Alwaathiq (Abuu jacfar Haaruun ibnul Muctasim) isna Imaamka ayuu amar ku siyay in aan magaalada lagu arag dadkana uu ka fogaado, sidii buuna yeelay ilaa uu geeriyooday Alwaathiq. Waxaa xilka la wareegay Almutawakil oo ahaa wiil uu dhalay Alwaathiq, waxa uuna khilaafay wadadii ay mareen Ma’muun, Almuctasim iyo Alwaathiq. Wadadaas oo ahayd inay aaminsanaayeen inuu Qur’aanku yahay makhluuq Ilaahay, waxa uuna mamnuucay in muran laga sameeyo mar danbe arintaas. Waxuuna karaameeyay Imaamu Axmed ibnu Xanbal, waxa uuna u diray hadiyado iyo dhaqaale, balse Imaamka wuu diiday qaadashada wixii loo soo diray. Hadaladii ay Culimadu ka sheegeen:. Ibraahiimul xarbi waxa uu yiri: “waxaan arkay Axmed Ibnu Xanbal, waxaad moodaa in uu Alle u kulmiyay cilmiga dadkii hore iyo kuwii danbe, dhinac walba oo wax laga su’aalo waxbuu ka sheegaa wuxuu doonana wuu ka aamusaa, mana uusan ahayn Axmed Ibnu Xanbal mid ku mashquula waxa dadka ay ku mashquulaan ee aduunya ah”. Imaam Shaafici waxuu yidhi: Baqdaad kagama aanan iman qof ka faqiihsan, ka fadhli badan oo kana cilmi weyn Axmed Ibnu Xanbal. Imaam Cali Ibnu Madiini waxuu yidhi: Kuma jiro saaxibadano qof ka xifdi badan Imaam Axmed. Wiilkiisa Cabdullaahi waxa uu yiri: “ waxa aan arkay aabahay oo ku amray quraanjo in ay ka baxdo gurigiisa, kadib waxaan arkay quraanja madow oo ka soo baxaysa gurigiisa, maalinkaa kadibna kuma arkin gurigiisa”. Waxa uu yiri Imaam Abul faraj Aljowzi: “markii fatahaad biyo ay ka dhacday Bagdaad 554 tii hijriga waxay biyuhu qaadeen dhamaan kutubtayda, marka laga reebo hal mujallad oo ay ku jiraan waraaqo ku qoran farta Imamu Axmed”. Kutubtuu alifay Imaamku kuwa ugu caansan:. Imaamu Axmed waxa uu ahaa calim dhinaca Xadiithka, wana arinta u soora galisay in uu helo aqoon fara badan oo uu kula soo baxo axkaamta, waxa uu ku fiicnaa Cilmiga Qiyaaska ee Usuulul fiqhiga taas oo u dhawaysay in uu haleelo ujeedka aayada iyo Xadiithka Nabiga (csw) hadalkiisa ama falkiisa, aad ayaana loogu baahnaa in axkaamta axaadiithta laga soo saaro; sabatoo ah carab waxa ay ku kala baaheen magaalooyinkii dagaalada jihaadka ay ku tageenwaxaana ku noolaa ummado kala duwan, Imaamu Axmed waxa uu ka hormariyay ra’yiga iyo qiyaaska xadiithka Nabiga (csw) yuusanba sidii la rabay u hormarininee, sidoo kale waxa Imaamka dhamaystiray wadadii Imaamu Shaafici ee ahayd waynaynta Sunnada Nabiga (csw) iyo soo muujinta kaalinteeda marka la xukun la dhisayo. Waxa uu ahaa Imaamu Axmed qof geesi ah, iimaankiisana uu ku adkaystay markii fitnada ku timid, iskana diiday fakradaha lagu soo riixayo diinta iyo caqiidada Islaamka ee saafiga ah. Geeridiisii. Waxa uu geeriyooday Imaamka maalin Jimce ah sanadii 241 hijriga, waxa uuna jiray 77 sano. Dadka jaanaazadiisa isugu yimid waxa ay buux dhaafiyeen wadooyinka. Ragga kasoo qeyb galay waxaa tiradooda lagu qiyaasaa inay dhanaayeen 800.000. Dumarkuna 60.000, oo aysan ku jirin dadka wadooyinkaa iyo guryaha dushooda saarnaa. Waxaa kale oo la sheegaa inayba intaas ka badnaayeen. Waxaa lagu aasay Imaamka Bagdaad, waxaa kaloo la sheegaa waxaa soo Islaamay maalinkii uu geeriyooday 20.000 oo yahuud, dab caabud ah iyo waxii lamid ahba isugu jira. Ilaahay swt ajar iyo xasanaat haka siiyo Cilmigii uu umadda usoo kordhiyay, sidii uu sunadda Rasuulka scw u difaaci jirayna Ilaahay swt ha uga difaaco naarta. Ilaahay swt Naxariis waasic ah Imaamka korkiisa hayeelo< aamiin. Abuu Xaniifa. Abuu Xaniifa waa AN-Nucmaan ama nucmaan bin Thaabit bin zawdhan bin marzubaan. waxuu dhashay sanadii 80 hijri (699 miladi). waxuu kudhashay kuufa magaalo katirsan koonfurta ciraaq una jirta 170 kiilo mitir (110 mayl) baqdaad. aslan waxuu kasoojeedaa faarisi, waxuuna geeriyooday sanadii 150 hijri (767 miyladi) isla ciraaq gudeheeda. Imaam Maalik. waa Maalik ibn Anas ibn Maalik ibn Camar Al-Asbaxi Habeen habeenada ka mid ah ayaa Imaamu Abaa Xaniifa waxaa u yimid Nin waxa uuna ku yiri Yaa Abaa Xaniinfa Mudo hada laga joogo Wakhti badana ayaan meel waxaan ku Qarsaday lacag kadibna waxaan hilmaamay Halkii aan ku qarsaday, sidaas darteed waxaan rabaa in aad igu saacidid sidaan Lacagtiis ku heli lahaa? Imaamkii oo aad ula yaaban Su'aasha la waydiiyay ayaa waxa uu ku yiri Ninka Fiqiga wax laga waydiiyo Arinta aad ii sheegayso ma aha Shaqdiisa si uu xal kuugu keeno! Kadib wax yar ayuu fakaray Imaamkii waxa uuna ku yiri Tag oo Salaatu'layl Tuko ilaa Salaada Subax laga Adaamayo, insha allaah waad heli doontaa lacagtaada halka aad ku qarsatay. Ninkii waa uu tagay Gurigiisa waxa uuna Bilaabay in uu Tukado, wax yar kadiba si lama filaan ah asaga oo Salaada ku jira ayaa waxa uu xasuustay halka uu ku Qarsaday lacagtiisa, kadibna asaga oo dag dagsan ayuu Meeshii ku tagay kalana soo baxay lacagtii. Subaxdii ayuu Imaamkii u yimi una sheegay in uu helay lacagtii, ugna Mahad celiyay, kadibna waxa uu Imaamkii waydiiyay sidee baad ku ogaatay ayuu yiri in aan xasuusan doono lacagata halka aan ku qarsaday? Imaamkii waxa uu yiri waxaan ogaa haddii aad Salaad u istaagtid in Shaydaan uusan marna ku dhaafi doonin Salaadana uu kaaga Mashquulin doono in uu ku soo xasuusiyo halka aad ku qarsatay lacagtaadii. Dameer. Dameer waa xayawaan oo ku nool, Afrika iyo Aasiya. dameerada way kala duwanyihiin, waxaana ka mid ah. Toyota. Shirkada Gaadiidka Toyota (;; loogu dhawaaqo:,) waa shirkad soo saarta gaadiidka, mashiinada iyo agabka motoorada taasi xaruntedu tahay magaalada Toyota, Aichi, wadanka Jabaan. Toyota waa Shirkad sameysa Baabuurta waana shirkad caalami ah xarunteeda waxey ku taalaa dalka jabaan, shirkadaan waxaa u shaqeeya 320.808 Shaqaale oo dunida ku firirsan, shirkadiani waxaa aas'aasay Kiichiro Toyoda sanadkii 1937, Nissan. Shirkada Gaadiidka Nissan (;; loogu dhawaaqo: ama; Japanese:) waa shirkad caalami ah oo soo saarta gaadiidka taasi oo degan Nishi-ku, Yokohama, wadanka Jabaan. Nissan waa shirkad caalami ah oo sameysa baabuurta taas oo ay xarunteeda dhexe ay tahay Jabaan Qalin. Qalin waa shey loo adeegsado qorida gaar ahaan ku qorida warqad, CD. CD (Compact Disc) waa optical disc kaas oo loo adeegsado keydinta Digital data, markii hore waxaa loo isticmaali jiray keydinta codka oo kaliya waxeyna suuqyada soo gashay oktoobar 1982, CD caadiga ah dhumuc ahaan waa 120 mm. DVD. DVD Dii Vii Dii oo laga soo gaabiyay (Digital Video Disc) waa keydiye optical disc, waxaana lasoo saaray 1995. Mobile. Mobile () waa aalad wada xiriirin waa taleefan fiilo la'aan ah oo jeebka lagu qaadan karo, waxuu ku shaqeeyaa ateeno xiriir baahiye ah oo meel ka taagan markii uu galo xad cayimanoo uu kula shaqayn karo. ka dibna waxaa isku xiraya xiriirka ateeno ama mid dayax gacmeed, Mobilka waxaa laga diri kara SMS ama wicitaan (call) dhow iyo mid fog, socodka samaanka ayaa mobilka ka dhigay mid aan kaliya loo adeegsan wicitaan, mobilku wuxuu noqday kumbuyuutar gacmeed (gacanta le'eg), wuxuu leeyahay kaladar, gambaleel, xasuus qor, shabakad internet, E-mail dirid iyo helid, sawiro, maqal iyo muuqaal iyo GPS'ka. shirkadaha ayaa ku tartama suuqa taleefan gacmeedka ilaa laga gaaray meelo sare, xaga qaabka iyo midabka qaab adeegsiga iyo adeegyada ku jira. wuxuu gaaray meelo aad u fog oo aduunyada ka mida waxaana sii yaraanay taleefanada fiilada leh ee land-line-ka. Taleefoon. Taleefoon waa qalab loogu talagalay inuu qabto siina gudbiyo cod siiba kan dadka, waxaa jiray saynis yahano badan oo isku dayay iney soo saaraan laakiin markii ugu horey ku waxaa guuleystay Alexander Graham Bell Telefishin. Telefishin ama Telefisiyoon (TF/TV) sida badan waxaa loo isticmaalaa gudbinta iyo helida sawirada socda iyo maqal. Telefishinka waxaa badanaa laga fiirsada dhacdhooyinka aduunka waxyaabaha cusub ne waa lagu faaniyaa. Haaruun Alrashiid. Haaruun Alrashiid (Tahraan 786 - Mashhad 809): Dawladii Cabaasiyiinta. Khadiija binti Khuweylad. Khaddiija binti Khuweylad bin Asad Alqureyshiya waa xaaskii ugu horeysay ee uu guursaday Nabi Muxamed S.C.W, waxeyna aheyd qofkii ugu horeeyay ee rumeysay nabiga dhinaca Dumarka. Caa'isha binti Abiibakar. Caa'isha binti Abiibakar R.C waxey geeriyootay 678M, waxey Nabiga ka warisay xadiis aad u farabadan siiba kuwa la xiriira noloshii Nabiga S.C.W, xadiisyada ay warisay waxey gaarayaan tiradooda 2210 iyadoona ay 316 kamid ah ay ku jiraan Saxiixul Bukhaari Iyo Saxiixul Muslim. Caa’isha (RC) waxaa dhalay Abuubakar Al-Siddiiq (Cabdullaahi ibnu abii Quxaafa) (RC), hooyadeedna waxay ahayd Ummu Ruumaan bintu Caamir Guri. Guri ama minin (;) (sidoo kale loo yaqaano aqal) waa dhisme loogu talogalay in laga dhigto hooy. Guryaha waxaa laga dhisaa caro, geedo, biro, musbaaro, muraayado iyo noocyo kale oo qalab ah. Amedeo Avogadro. Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna (Quaregga) e di Cerreto (9 Agoosto 1776 – 9 Luulyo 1856) Amedeo Avogadro Waa aqoonyahan Talyaani ah dhashay 1776-1856 waa aqoonyahan Fisikis ka aad uyaqaan, waxa uu ku dhashay Torino, waxa uuna kasoo shaqeeyey jaamacadda Torino. Waxa uu ahaa qofka aad usii tixraacay "walxaha" Yeryer waxaana loogu magac daray qaanuunkii Avogadro ee sheegayey walxa kasta ee ah hawada muggooda waa isla egyihiin hadii uu heer kulkooda ay isla egyihiin iyo caburintooda, waxaa la ogaaday mar dambe 22.4L Gaas ah Muggoda in uu yahay heer kul kiisuna yahay 0 Ebar meel buuxintiisu waxa ay noqonaysaa 602,000,000,000,000,000,000,000 walxo, waxaana lagu magacaabaa tiradii avogadro sidaan ayaana loo qoraa 6,02 X 10^23 waxaana avogadro walaxaheda ee mater kesta lagu magacaabaa 1 Mol ama walxo 1 garaam oo ka mid ah maater kaas. Michael Faraday. Michael Faraday, FRS (22 September 1791 – 25 August 1867). Mitir. Mitir (ingiriis: Meter) waa qiyaas caalami ah oo lagu qiyaaso dhererka iyo fogaanta. Soomaalida waxa ay isticmaali jireen qarniyo hore qiyaasta loo yaqaan Dhudhun oo udhiganta 0.050 iyo qaybihiisa kala duwan sidaTaako0.020 mitir, Tilaabo iyo Baac Qiyaasta caadiga ah Mitir waxay la mid tahay hal talaabo. Cabirkan waxa ka yar Sentimitir oo u dhiganta 0.01 mitir, waxaana ka wayn Kilomitir oo u dhiganta 0.001 mitir. Shirkada Isgaariinta Hormuud. Shirkada Isgaariinta Hormuud Hormuud Telecom (Hortel) waa shirkad si gooni ah loo leeyahay taas oo la aas'aasay Abriil 2002, iyadoo ay xarunteeda dhexe ay tahay Muqdisho. In ka badan 600 qof oo soomaali ah ayaa wadaag ku leh shirkadaan Hormuud. shirkadaan waxey bixisaa adeegyada kala ah Taleefoonada fiilada iyo Mobeyl. Hormuud waxaa ka shaqeeya in ka badan 8000 oo shaqaale Soomaali ah, Xarumaha Hormuud ee Magaalada Muqdisho iyo gobollada kale. shirkada waxa aas aasay laba Nin oo Lagu kala Magacaabo Eng Axmed sheekh Cali Samatar oo haatan ku Nool dalka ingiriiska magaaladiisa London & Ibarahim Shekh Mohamed (Afgoye) AUN waxa la aas aasay oo markaa Garab taagnaa Axmed Nuur CAli Jimcaale. shirkadu waxa ay kashaqeysaa magaalooyin waaweyn iyo tuulooyinka dhaca koonfurta,bariga iyo bartamaha soomaaliyahormuud waa hormar dadban Shirkada Isgaariinta ee Telcom Somalia. Shirkada Isgaariinta ee Telcom Somalia waa shirkadii ugu horeysay ee nidaam isgaarsineed oo xor ah ka hirgelisay Magaalada Muqdisho, Shirkadaan ayaa waxa horey loo dhihi jiray AST Olympic, waxeyna xarunteeda dhexe ee Muqdisho ku taalaa Suuqa Bakaaraha ee Degmada Howlwadaag, xarunteeda labaadne iyadana waxa ay ku taalaa Degmada Shibis, Sidoo kale fiiri. waa shirkad muhiim u ah umada somaliyeed Shirkada Isgaariinta ee Nationlink. Shirkada Isgaariinta ee Nationlink waa shirkad isgaarsiin xarunteedu tahay muqdisho kana shaqaysa koofurta iyo woqooyiga soomaaliya. Zubeyr bin Cawaam R.C. waxoo ahaa saxaabi ka mid ah tobanka Janada loogu bishaareeyay Cabdiraxmaan bin Cawf. Cabdiraxmaan Bin Cawf R.C. Cabduraxmaan Inb cawf Inbin sahar Al-qurashi waxa uu Dhashay tobansano kadib Dhalashaddii Rasuulka Taariikh Nololeed. Cabdiraxmaan wuxuu ka mid ahaa tobankii qof ee ugu horeeyay ee soo islaama, wuxuu kaloo ka mid ahaa tobankii nin ee Jannada loogu bishaareeyay iyagoo dunida saaran. Wuxuu ka mid ahaa lixdii nin ee loo doortay guddiga Shuurada (talo bixinta) ka dib maalintii doorashada khilaafada Cumar Binu Khaddaab (rc). Wuxuu ka mid ahaa asxaabtii ka jawaab celin jirtay su'aalaha diiniga, iyadoo Rasuulka (scw) uu noolaa. Wakhtigii jaahilayada ee Islaamka ka hor, waa intuusan islaamin'e, waxaa Cabdiraxmaan lagu magacaabi jiray: "Cabdi Camr", hase ahaatee kolkii uu soo galay diinta Islaamka oo soo islaamay, wuxuu Nebiga (scw) u baxshay magaca Cabdiraxmaan. Cabdiraxmaan Binu Cawf wuxuu islaamay ka hor intuusan Nebiga (scw) gelin daartii Arqam Binu Arqam, waana xilligii uu soo islaamay Abuubakar As-siddiiq labo maalmood ka hor. Cabdiraxmaan islaamidda uu soo islaamay wuxuu kala kulmay rafaad, jirdil, dhibaato iyo hagardaamo aad u daran, sidii ay ula kulmeen isaga hortiis walaalihiisa diinta Islaamka kaga soo horeeyay. Cabdiraxmaan wuu u sabray dhibaatadaas dacwada ka soo gaartay, sidii ayba Saxaabaduba ay arrintaa ugu dulqaateen, rumeyntoodii xeesha dheereed oo kalena wuu la yimid. Cabdiraxmaan wuxuu ka mid ahaa asxaabtii u haajirtay dhulka Xabashida isagoo la baxsanayay diintiisa. Kolkii uu Rasuulka (scw) iyo asxaabtiisa loo idmay inay u haajiraan oo u guuraan magaalada Madiina, Cabdiraxmaan wuxuu ka mid ahaa mar kale hormuudkaasxaabtaas. Rasuulka (scw) iyo asxaabtii la socotayba markay yimaadeen magaalada Madiina, wuxuu walaaleeyay Muhaajiriintii ka soo haajirtay magaalada Makka iyo Ansaartii deganayd magaalada Madiina. Haddaba, Cabdiraxmaan oo ka mid ah muhaajiriintaas ayaa waxaa walaal looga dhigay Sacad Binu Rabiic Al-Ansaari (rc). Sacad Binu Rabiic wuxuu Cabdiraxmaan ku yiri: "walaalkayow waxaan ka mid ahay ganacsatada degan magaalada Madiina kuwooda ugu taajirsan, waxaan leeyahay labo beerood iyo labo xaasas. Labadaas beerood bal soo eeg oo middaad doonto qaado, xaasaskaygana tii aad jeclaato ayaan kuu furayaa si aad adiga u guursato". Cabdiraxmaan ayaa ku yiri: "Maalkaaga iyo xaaskaagaba Illaah ha kuu bakeeyo, laakiin waxaad i tustaa goobaha ganacsiga". Muddo yar ka dib Cabdiraxmaan wuu guursaday, wuxuuna u yimid maalintii danbe Rasuulka (scw). Rasuulka (scw) ayaa Cabdiraxmaan weydiiyay inuu guursaday iyo qiimaha uu meher ahaan u bixiyay. Cabdiraxmaan wuxuu yiri haa oo waan guursaday, meher ahaanna waxaan u baxay xabad timir wax le'eg oo dahab ah. Nebiga (scw) wuxuu Cabdirxamaan ku yiri: "casumaad sameey (alla bari) waloow neef arina ha ahaadee, Illaah xaaskaaga iyo maalkaagana ha kuu barakeeyo". Ducadii Nebiga (scw) waa la aqbalay jeer uu Cabdiraxmaan Binu Cawf ka noqdo qof deeqsoon oo maal qabeen ah. Cabdiraxmaan Binu Cawf wuxuu Rasuulka (scw) kala qayb galay dagaalo badan. Maalintii dagaalkii Badar ay dhacday wuxuu Cabdiraxmaan Binu Cawf ka muujiyay goobtii dagaalka wacdaro geesinimo leh ilaa uu ka dilo cadoowgii Alle ee la oran jiray Cumeyr Binu Cuthmaan Binu Kacab Al-Tamiimi. Sidaas si la mid ah ayaa Cabdiraxmaan wuxuu ahaa kii sugnaada maalintii dagaalka Uxud, halka qaar ka mid ah asxaabta ka carareen. Waxaa dagaalkii Uxud ka soo gaarey Cabdiraxmaan dhowr iyo labaatan dhaawacyood, qaarkoodna ay halis ahaayeen. Hase ahaatee jihaadka Cabdiraxmaan waxaa lagu tiriyaa mid yar, marka loo bar-bardhigo jihaadka maalka uu kaga qayb galay. Waxaan arkaynaa Rasuulka (scw) oo doonaya inuu diyaariyo ciidan ilaalo ah, markaasaa wuxuu asxaabta ku leeyahay: "maalkiina ka saddaqeysta waayo waxaan doonayaa inaan diro ciidan ilaalo ah". Markii uu Cabdiraxmaan maqlay hadalkaas wuxuu u degdegay gurigiisa si uu wuxuu hayo oo maal ah ugu keeno Rasuulka (scw). Lacagtii uu haystay maalintaas waxay gaareysay 4000 oo dirham, wuxuuna ula yimid Rasuulka (scw) isagoo ku yiri: "labo kun waxaan amaahiyay Illaah, labada kun ee kalena waxaan u soo dhaafay ciyaalka". Rasuulka (scw) ayaa Cabdiraxmaan ku yiri: "Illaah ha kuu barakeeyo maalka aad bixisay iyo maalka aad reebatay. Markii uu Rasuulka (scw) go'aansaday duulimaadkii Tabuuka oo ahayd dirirtii ugu danbeesay ee uu Rasuulka qaado intuu noolaa, ayaa waxaa lagama maarmaan noqotay in la helo maal fara badan, waayo ciidanka lagu duulayay ee Roomaanka ayaa ahaa kuwo in badan ka tiro iyo gaadiid badnaa muslimiinta, dhinaca kale sannadka uu dagaalku dhacayayna waxay ahayd sannad abaareed, safarkuna wuxuu ahaa safar dheer oo qaadanaya maalmo. Iyadoo intaasoo arrimood oo dhibaato ah ay jiraan, ayaa waxaa Rasuulka (scw) u yimid qaar ka mid ah mu'miniintii jeclayd inay ka qaybgalaan dagaalka, iyagoo ka codsanaya Rasuulka inuu ka xanbaaro oo uu ka bixiyo qarashka ku baxa safarka, Rasuulku wuu ka cudurdaartay waayo ma uusan haysan wax dhaqaale ah. Mu'miniintii waxay laabteen, iyagoo indhahooda ay la burqanayso ilmo, murugo daraateed, sababtuna waa iyagoo aynan awoodin inay helaan nafaqada lagu aadayo duulimaadka Tabuuka. Mu'miniintaas sharafta leh waxaa maalintaa wixii ka danbeeyay loo baxshay kuwii oohinta badnaa, ciidankii dagaalka galayna waxaa iyagana loo baxshay ciidanka cidhiidhiga ama dhibaatada. Markay arrintu halkaa mareyso, wuxuu Rasuulka (scw) amray asxaabta inay maalkooda wax ka bixiyaan si jidka Alle ah iyo si ay maalkaas Ilaah uga ajar qaataan. Muslimiintii ayaa hal mar ajiibay fulinta codsigii Rasuulka (scw) si ay maalkooda uga saddaqeystaan. Haddaba, asxaabtaas waxaa safka hore kaga jiray Cabdiraxmaan Binu Cawf. Wuxuu bixiyay labo boqol oouuqiyadood oo dahab ah. Cumar Binu Khadaab (rc) oo markaas aan ka fogeyn meesha ayaa yiri: "waxaan arkaa inuu Cabdiraxmaan galay denbi, waayo wax maal ah ma uusan u soo dhaafin ehelkiis". Rasuulka (scw) ayaa weydiiyay Cabdiraxmaan su'aashan: "wax maal ah reerkaaga ma u soo dhaaftay". Cabdiraxmaan ayaa yiri: "haa, oo waxaan u soo dhaafay wax ka badan kana wanaagsan maalkii aan bixiyay". Rasuulka (scw) ayaa misna yiri: "waa imisa". Cabdiraxmaan ayaa yiri: "wixii uu Ilaah u yaboohay oo risqi iyo kheyrba ah". Ciidankii Muslimiinta waxay u anbabaxeen Tabuuka, halkaana wuxuu Ilaah ku maamuusay Cabdiraxmaan Binu Cawf wax uusan ku maamuusin mid ka mid ah muslimiinta. Waxaa la gaarey xilligii salaadda, markaa iyada ahna Rasuulka (scw) uu muuqan yahay. Cabdiraxmaan ayaa tujiyay muslimiintii, markii ay dhammaatay rakcadii koowaad ayaa waxaa yimid Rasuulka (scw), ka dibna wuxuu ku xirtay salaadda uu imaamka u ahaa Cabdiraxmaan. Haddaba, ma waxaa jira wanaag iyo qiimo ka weyn inuu qof tujiyo intuu Eebe (sw) abuuray oo dad ah imaamkooda iyo inta nebiyo la diray imaamkooda. Waxaan u maleenayaa inay jawaabtu tahay: "MAYA". Markii Rasuulka (scw) uu geeriyooday, wuxuu Cabdiraxmaan Binu Cawf u istaagay u-adeegidda hooyooyinka mu'miniinta, waa xaasaskii Rasuulka'e (scw). Cabdiraxmaan wuxuu u qumi jiray danahooda. Wuu wehelin jiray haddii ay safar galayaan. Wuu la xajin jiray, haddii ay aadayaan Xajka. Wixii ay doonayaan in loo sameeyo oo dhan ayuu u qaban jiray. Taasina waa ammaan ka mid ah waxyaabaha uu ruuxa uu ku faano, dhinaca kale waxaa laga qaadanayaa arrinkan isaga ah kalsooni weyn oo ay haweenka Nebiga (scw) ku qabeen Cabdiraxmaan. Samafalka iyo ixsaanka Cabdiraxmaan Binu Cawf uu u geli jiray haweenka Nebiga (scw) waxay gaartey, in uu maalin iibiyay dhul qiimihiisa dhan ilaa 40 000 oo diinaar, dabadeedna uu dhulkii u qaybiyay reer Banuu Zuhra (reerka ay ka dhalatay Aminatu Bintu Wahb oo ah Rasuulka hooyadiis), masaakiinta muslimiinta iyo masaakiinta muhaajiriinta iyo haweenka Rasuulka (scw). Cabdiraxmaan markii uu diray maalkii uu u qoondeeyay Caa'isha (rc), ayaa waxay Caa'isha tiri hadalkan: "Rasuulka (scw) wuxuu haweenkiisa ku yiri: "idiinma naxayo anniga gadaasheyda aan ka ahayn kuwa saabiriinta (sabarka badan) ah mooyee". Weligeed baaqiayeey ahayd oo ma tirtirmin ducadii Nebiga (scw) ee uu u duceeyay Cabdiraxmaan ee ahayd inuu Alle u barakeeyo maalkiisa, jeer uu ka noqday ninka ugu maalqabeensan asxaabta, uguna hanti badan. Ganacsiga iyo safarka Cabdiraxmaan waxay u dhaxeeyeen magaalada Madiina iyo magaalooyinka kale, safarkaasoo dadka u sida dhar, cunto, barafuuno iyo wax kasta oo ay dadku u baahan yihiin. Maalintii ugu badnayd ee uu Cabdiraxmaan sadaqeysto waxay ahayd, markii ay Caa'isha (rc) tiri inuu Cabdiraxmaan Binu Cawf uu ka mid noqon doono ahlu-Janna oo uu geli doono Jannada. Wuxuu u yimid Caa'isha isagoo weydiinaya inay tiri hadalka, waxayna tiri: "Haa oo annigaa ka maqlay Nebiga (scw) inaad jannada gelaysid". Cabdiraxmaan wuxuu la booday farxad, isagoo ku yiri Caa'isha (rc) hadalkan: "hooyo waxaan ku marqaati gashanayaa in safarkan iyo gaadiidka saaran oo dhan aan u bixinayo jidka Alle". Wixii ka danbeeyay maalintaas, wuxuu Cabdiraxmaan kordhiyay sadaqooyinka iyo gacan ka geysigii muslimiinta uu sameyn jiray. Wuxuu sadaqo ahaan u bixiyay lacag gaareysa 200.000 oo dirham oo fidah ah iyo 200.000 oo diinaar oo dahab ah, isagoo jidka Alle ku bixiyay. Waa lacag aad u fara badan. Dhinaca kale wuxuu siiyay mujaahidiintii kale lacag gaareysa 1500 oo diinaar iyo 500 oo gaadiid ah. Markii ay soo dhowaatay geeridii Cabdiraxmaan Binu Cawf (rc) wuxuu xoreeyay addoomo fara badan. Sidoo kale wuxuu u dardaarmay asxaabtii ka qayb gashay dagaalkii Badar in la siiyo nin kasta 400 diinaar oo dahab ah, sidiina ayuu qof kasta ku helay lacagtaas. Xaasaskii Rasuulka (scw) oo maalintaas noolaa wuxuu tiiba u dardaarmay maal fara badan, ilaa ay Caa'isha markasta Cabdiraxmaan ugu duceyn jirtay ducadan qiimaha badan: "Allaha Cabdiraxmaan ka waraabiyo isha jannada ku taal ee la yiraahdo SALSABIIL". Haddii uu Cabdiraxmaan Binu Cawf uu masaakiintii muslimiinta, addoomadii dhibaataysnaa, xaasaskii Rasuulka (scw) ugu talo galay maalkaa faraha badan, haddana waxaynu og nahay inuusan iloobin reerkiisii, oo wuxuu iyagu u dhaafay maal fara badan, maalkaasoo ay adag tahay in la tiriyo. Wuxuu reerkiisa uga tagey 1000 neef oo geel ah, 100 fardo, 3000 neef oo ari ah. Xaasaskiisii afarta ahaa dhaxalkii mid walba ay heshay waxay dhammeyd ilaa 80 000 oo diinaar. Waxaasoo dhan oo maal ah waa barakadii ducadii Nebiga (scw) uu u duceeyay Cabdiraxmaan. Hase ahaatee, maalkaas ma uusan fidneyn Cabdiraxmaan, sidoo kale mana uusan beddelin. Cabdiraxmaan lagama soo dhex saari jirin isaga iyo shaqaalihiisa u shaqeeya, tawaaduc badni awgeed. Maalin maalmaha ka mid isagoo soomanaa ayaa loo keenay cuntadii afurka. Wuu eegay, markaasuu yiri: "waxaa maanta dagaalkii Uxud lagu dilay Muscab binu Cumeyr isagoo iga kheyr badan. Ma aanan helin kafantii aanu ugu kafni lahayn aan ka ahayn maro yar oo haddii aan madaxa ka saarno, ay lugihii muuqanayaan, haddii aan lugihii kafanta ka saarnana mnadaxii uu muuqanayo, Adduunyadii ayaa naloo fidiyay barwaaqadeedii, waxaan ka cabsanayaa in abaalmarkeenii adduunyada aan ku qaadano". Intaa ka dib, Cabdiraxmaan wuxuu bilaabay inuu aad u ooyo, cuntadiina uuna waxna ka cunin. Alla ayaan badanaa Cabdiraxmaan Binu Cawf, waayo isagoo dunidan saaran ayaaba Jannada loogu bishaareeyay. Janaasada Cabdiraxmaan waxaa xanbaaray Sacad Binu Abii Waqaas, waxaana ku tukaday Cusmaan Binu Caffaan (rc). Ilaah waxaan ka baryaynaa inuu ka raalli noqdo Cabdiraxmaan, sidoo kalena u naxaraxiisto dhammaan asxaabtii usoo halgantay diintan Ilsaamka aamiin. Abuu Cubeydah Caamir ibn Jaraax. Abii Cubeydah Caamir Ibn Jaraax R.C Saciid bin Zeyd. Waa sannadkii lixaad ee hijriyada kahor. Goobtuna waa magaallada Makka. Wuxuu Rasuulka (scw) ka sheeganayay dhibaatooyinkii iyo hagardaamooyinkii kaga imaanayay gaallada qureysh isaga iyo asxaabtiisa, isagoo uu Rasuulkuna (scw) waqtigaas ku howlanaa gaarsiinta iyo fidinta dacwada Islaamka. Dhalasho farxad leh. Rasuulka (scw) oo ku sugan xaaladdaas, ayaa waxaa soo gaaray war ka farxiyay. Waxaa u yimid qofkii ku bishaareenayay inay Ummu Ayman ay dhashay wiil. Dhalashada wiilkaas ayaa waxaa si aad leh ugu farxay Rasuulka (scw), iyadoo ay wejigiisana ay si weyn u hareereesay farxaddaas. Taloow yuu noqon doonaa wiilkaas nasiibka badan ee uu dhalashaddiisa ku farxay Rasuulka (scw)? Haddaba, aqristow wiilkaas waa saxaabiga aan soo bandhigayno sheekadiisa. Waa saxaabiga la yiraahdo Usaama Binu Zeyd ee loogu magac dari jiray “kii uu jeclaa Rasuulka (scw)”. Asxaabta lama aynan la yaabin sirta ka danbeysa ee keentay inuu Rasuulku (scw) ku farxo dhalashaddii Usaama Binu Zeyd. Maxaa yeelay waxay ogaayeen xiriirka qotada dheer ee uu Rasuulka (scw) la wadaagay waalidka Usaama. Usaama hooyadiis waxaa la yiraahdaa Barakatu Al-Xabasha looguna kunyoodo “Ummu Ayman”. Ummu Ayman waxay addoon u ahayd Aamina Bintu Wahab oo ahayd Rasuulka (scw) hooyadiis. Kolkii ay dhimmatayna hooyadiis waxaa Rasuulka (scw) barbaariyay Ummu ayman, iyadoo wanaajisay xanaanaynta Rasuulka (scw). Jaceylkii Rasuulka (scw) ee Usaama. Sidaa darteed, qaddarin iyo maamuus aad u weyn ayuu Rasuulka (scw) u hayay Ummu Ayman. Aad iyo aad ayuu u jeclaa. Wuxuu u ixtiraami jiray sida inay dhashay oo kale oo ay tahay hooyadiis. Wuxuu Rasuulka (scw) inta badan oran jiray hadal macnihiisu ahaa ” Ummu Ayman waa hooyaday marka laga reebo hooyaday kadib, waxay ka hartay ahlu-baytkayga”. Waa taa hooyadii sharafta badneyd ee dhashay wiilkii nasiibka badnaa ee uu sida weyn ugu farxay dhalashaddiisa. Haddaba, haddaan ogaannay Usaama hooyadiis, waxaa misna habboon inaan baranno aabihii Usaama. Waa saxaabigii sidoo kale uu aadka u jeclaa Rasuulka (scw) ee la oran jiray Zeyd Binu Xaaritha, sidoo kalena aabihiis loogu magac dari jiray magaca Rasuulka (scw) kahor intuusan iman islaamka. Dhinaca kale, Zeyd wuxuu ka mid ahaa xog-hayeenadii Rasuulka (scw) ee uu sirahiisa ku qarsan jiray, sidoo kalena ku soo barbaaray gurigii Rasuulka (scw). Sharaf iyo wanaag waxaa Zeyd ugu filan in magaciisa lagu xusay qur’aanka kariimka ah, iyadoo muslim kasta oo aqriya qur’aanka xusayo magaciisa, isla mar ahaantaasna ajar iyo xasanaad ka helayo xuska iyo sheegitaanka magaciisa. Saan horey u sheegnay, guud ahaan asxaabta Rasuulka (scw) waxay ku farxeen bishaaradii dhalashada Usaama Binu Zeyd farxad aynan sidiisoo kale ayan horey ugu farxin. Maxaa yeelay, tarbiyaddii ay ka qaateen Rasuulka (scw) ayaa tilmaamaysay inay ku farxaan dhammaan wixii farax geliya Rasuulka (scw), sidoo kalena ay dhibsadaan wuxuu dhibsado. Asxaabtii waxay ugu magac dareen Usaama magacan “wiilkii la jeclaa ee uu dhalay kii isna la jeclaa”. Bixinta magacaas kama aynan ahayn asxaabta mid ay macno la’aan ay isaga yiraahdeen, ee waxay u yiraahdeen maadaama uu jeclaaday Rasuulka (scw) sidaa si la mid ahna uu u jeclaa aabihiis Zeyd Binu Xaaritha ayeey magacaas ugu doorteen. Saxaabiga ugu da’da yar. Ilaahay ha ka raalli noqdee, wuxuu Usaama Binu Zeyd ka mid ahaa dhalinyaradii asxaabta ugu da’da yaraa, waxayna isku da’ ahaayeen wiilkii uu awoowga u ahaa Rasuulka (scw) ee la oran jiray Xasan ayna dhashay Faatima Bintu Rasuulillaah. Xasan Binu Cali wuu caddaa, muuqaal qurxoona wuu lahaa, wuxuuna aad ugu ekaa awoowgiis Rasuulka (scw). Hase ahaatee, Usaama maadaama ay hooyadiis ka soo jeedday Xabasha (afrika) wuxuu lahaa midab maariin, lehna san weyn, wuxuuna aad ugu ekaa hooyadiis Ummu Ayman. Inkastoo ay saas kala ahaayeen, haddana Rasuulku (scw) dhinaca kalgacaylka iyo jacaylka kuma kala sooci jirin labada wiil. Rasuulka (scw) wuxuu labadiisa gacmood mid uu ku qaban jiray Usaama, markaasuu wuxuu saari jiray mid ka mid ah booddadiisa, halka gacanta kalena uu ku qaban jiray Xasan markaasuu isna wuxuu ku fariisan jiray booddada kale, markaasuu si wadajir ah u dhunkan jiray isagoo labadooda u duceenaya oo leh “Ilaahayoow waan jeclaaday ee adigana jecloow”. Jacaylkii weynaa ee uu Rasuulka (scw) u qabay Usaama Binu Zeyd waxay gaartay inuu maalin maalmaha ka mid ah uu arkay Usaama oo yimid albaabkii guriga Rasuulka, markaasna uu wejigiisa dhaawac ka soo gaaray, uuna dhiig ka daadanayo. Wuxuu Rasuulka (scw) u baaqay xaaskiisa Caa’isha inay ka tirtirto ama ka masaxdo dhiigii ka socday wejigiisa, hase ahaatee ma aynan jeclaysan Caa’isha inay samayso. Rasuulka (scw) ayaa intuu istaagay ka masaxay oo ka tirtiray dhiigii ka socday Usaama, isagoo ku oranayayna hadallo naxariis leh oo uu ku dejinayay wiilkan yar ee dhaawaca soo gaaray. Rasuulka (scw) siduu u jeclaa Usaama yaraantiisa, ayuu misna u jeclaa markii uu noqday dhalinyaro. Mid ka mid ah madaxda qureysh oo lagu magacaabi jiray Xakam Binu Xizaam ayaa u soo hadiyeeyay Rasuulka (scw) xariir aad qaali u ah oo uu ka soo gatay Yeman. Rasuulka (scw) ma uusan qaadan haddiyaddii. Hal mar ayuu gashaday, waxayna ahayd maalin jumco ah, dabadeedna wuxuu siiyay xariirtii Usaama, isagoo ku xaragoonaya uuna la socdo dhalinyaradii muhaajiriinta iyo ansaarta ayuu magaallada kula wareegi jiray. Usaama markii uu qaangaaray waxaa ka soo muuqatay sifooyinkii suubbanaa ee keentay inuu muteysto in loogu magac daro “kii uu jeclaa Rasuulka (scw)”. Usaama Binu Zeyd Ilaahay ha ka raalli noqdee wuxuu lahaa caqli qoto dheer, geesinimo xad-dhaaf ah, xikmad uu ku kala miisaamo ummuuraha, dhowrsanaan oo aan aqbalin dulliga iyo daciifnimada, dadka soo jiita ayna dadka jecel yihiin, Alle ka cabsi badan oo ku dadaala xalaasha aadna u jecel Allihiisa. Maalintii dagaalkii Uxud Usaama oo ay la socdaan qaar ka mid ah dhalinyarada asxaabta ayaa waxay u yimaadeen Rasuulka (scw), iyagoo markaas doonaya in loo fasaxo inay ka qayb galaan jihaadka. Rasuulka (scw) wuxuu dhalinyaradii ka qaatay qaar ka mid ah, halka kii aan qaan-gaarinna uu ka reebay ka qayb qaadashada jihaadka. Kuwii la soo celiyay waxaa ku jiray Usaama Binu Zeyd, wuxuu soo laabtay, isagoo labadiisa indhood ay ka burqanayaan ilmo badan, murugada uu ka naxay inuusan ka qayb gelin jihaadka. Dagaalkii ugu horeeyay uu ka qaybgalo Usaama. Markii la gaaray maalintii dagaalka Khandaq ama Axzaab, waxaa sidoo kale markale u yimid Rasuulka (scw) Usaama oo ay la socdaan qaar ka mid ah dhalinyarada asxaabta. Usaama ayaa si kor ahaan u qooraansaday, bal si loogu oggolaado inuu ka qayb galo jihaadka. Rasuulka (scw) ayaa u dabcay isaga, dabadeedna wuxuu u oggolaaday inuu ka qayb galo jihaadka. Isagoo shan iyo toban jir ah ayuu qaatay seefta isagoo jidka Alle ku duullaya. Maalintii dagaalkii Xuneen, waa dagaalkii lagu jebiyay muslimiinta waxaa sugnaaday Usaama Binu Zeyd oo uu la socdo Cabbaas Binu Cabdil-Mudhalib oo ahaa Rasuulka (scw) adeerkiis iyo Abii Sufyaan Binu Xaaritha iyo lix kale oo ka mid ahaa asxaabta kuwooda ugu sharafta badnaa. Wuxuu Rasuulka (scw) awooday isagoo wata ciidankan tirada yar ee rumeysan Rabbigooda inay jabkii muslimiinta ay u rogaan gargaar iyo guul, iyo inay muslimiintii cararay ka badbaadiyaan dhagarta kaga iman gartay mushrikiinta. Markii la soo gaaray maalintii dagaalkii Mu’ta waxaa sidoo kale dagaalamay Usaama Binu Zeyd isagoo garab socda calankii uu siday aabihiis oo ka mid ahaa hoggaamiyayaashii dagaalkaas ee ka koobnaa saddexda nin. Markaan uu Usaama dagaalamayo da’diisu ma gaarin 18 jir. Wuxuu si fool-ka-fool ah u arkay dilkii aabihiis oo ku shahiiday dagaalkii Mu’ta. Hase ahaatee ma laciifin oo ma niyad jabin, balse wuxuu sii ballaariyay dagaalkii uu waday isagoo hoos socday calankii uu siday Jacfar Binu Abii Daalib oo ahaa Rasuulka (scw) ina adeerkiis, jeer isna laga dilo oo uu sidaas ku shahiido. Sidoo kale, wuxuu garab istaagnaa hoggaamiyihii isla ciidankaas ee saddexaad ee Cabdillaahi Binu Rawaaxa jeer isna laga dilo oo uu dagaalka ku shahiido. Usaama Binu Zeyd wuxuu ku soo laabtay magaallada Madiina, halka aabihiisna uu ku shahiiday dagaalka. Markii uu soo galayay magaallada wuxuu Usaama saarnaa faraskii uu aabihiis saarnaa markii la dilayay. Hoggaamiye ciidan. Sannadkii 11-aad ee hijriyada, wuxuu Rasuulka (scw) amar ku bixiyay in ciidan loo diyaariyo ciidankii roomaanka ee hoggaaminayay Hiraqle, wuxuuna ciidankaas ku daray saxaabada odayaashooda sida Abuubakar, Cumar, Sacad Binu Abii Waqaas, Abuu Cubeyda Binu Al-Jarraax iyo saxaabo kale oo fara badan. Wuxuu Rasuulka (scw) ciidankaas madax uga dhigay wiilkii xikmadda iyo caqliga badnaa ee Usaama Binu Zeyd, xilligaas iyada ahna da’diisu ma aynan dhaafin 20 jir. Ciidankii oo ku jira is diyaarinta, ayaa waxaa xanuunsaday Rasuulka (scw), wuuna sii kordhay xanuunkii iyo cudurkii Rasuulka (scw) hayay. Sidaa darteed, ciidankii muslimiinta waxay dib u dhigeen duullimaadkii ciidanka, iyagoo doonayay inay ka war-dhooraan xaaladda uu ku danbeyn doonno Rasuulka (scw). Usaama wuxuu yiri “markii uu xanuunkii ku sii siyaaday Rasuulka (scw) waxaan u imid Rasuulka (scw), dadkuna way i soo raaceen. Markaan u soo galay, waxaan oggaaday inuu aamusay oo uusan hadli karin, xanuunka daran haya awgeed. Gacantiisa ayuu xagga samada kor ugu qaaday, markaasuu haddana anniga dusheyda saaray, waan gartay inuu ii duceenayo”. Wax yar kamaba soo wareegan jeer uu markii danbe Rasuulka (scw) ka geeriyoodo, waxayna muslimiinta intaa kadib khilaafada u doorteen Abuubakar, dabadeedna howshii ugu horeysay ee lagu dhaqaaqo dowladdii Abuubakar waxay noqotay aaskii Rasuulka (scw) iyo inuu fuliyo amarkii Rasuulka (scw) ee ahaa in la diro ciidankii Usaama. Hase ahaatee, koox ka mid ah ansaarta ayaa waxay soo jeediyeen in dib loo dhigo arrinta ciidanka, waxayna ka codsadeen Cumar Binu Al-Khadaab inuu bal la hadlo Abuubakar, iyagoo ku yiri “haddii uu diido waxaan ka ahayn in ciidanka la diro, waxaad naga gaarsiisaa inuu talada ciidanka noogu dhiibo nin ka da’ weyn Usaama”. Kolkii ay gaartay Abuubakar dhambaalkii uu siday Cumar ee ay soo jeediyeen koox ka mid ah ansaarta waxaa si aad leh uga carooday arrintaas Abuubakar. Fadhigii uu fadhiyay ayuu ka kacay markuu maqlay hadalkaas, kadibna wuxuu si caro leh u qabtay garkii Cumar Binu Khadaab isagoo ku yiri “hooyadaa ku weysay Cumaroow…, waxaa Usaama madax u doortay Rasuulka (scw) adigana waxaad i faraysaa inaan ka qaado jagadaas?! Wallaahi ayaan ku dhaartay inay dhacaynin taasi”. Cumar markii uu ku soo laabtay nimankii u soo dhiibtay dhambaalkaas, waxay weydiiyeen wixii uu la kulmay, wuxuuna ku yiri “iska taga oo baxa hooyadiin idin weysaye, anniga unbaa og wixii idinka dartiin aan kala kulmay Ciidamadii uu hoggaaminayay wiilkii dhalinyarada ahaa waxay billaabeen inay anbabaxaan. Waxaa ciidankii sogeetiyay khaliifkii Rasuulka (scw) oo dhulka socdo, iyo Usaama oo saaran awrkiisa. Usaama ayaa ku yiri Abuubakar “khaliifkii Rasuulka Allow waxaan ku dhaaranayaa inaad halkan fuulayso annigana aan soo deggayo”. Abuubakar ayaa ku yiri “wallaahi inaadan soo deggayn, annigana aan koreynin.., “, kadibna sidii ayuu Abuubakar u sogootiyay ciidankii Usaama, isagoo u dardaarmay inuu fuliyo dardaarankii Rasuulka (scw). Dhinaca kale, wuxuu Abuubakar ka codsaday Usaama inuu Cumar u fasaxo inuu isaga la joogo, wuuna u fasaxay Usaama. Waa tusaale aad u wanaagsan oo aan ka baranayno ardaydii ka soo baxay madaaristii iyo hanuunkii Rasuulka (scw). Waa khaliifkii ama madaxweynihii muslimiinta ninka sidaas leh. Guullo waaweyn. Ciidankii uu hoggaaminayay Usaama Binu Zeyd ayaa sidii ku kicitimay, wuxuuna Usaama fuliyay dardaarankii uu faray Rasuulka (scw). Fardihii muslimiinta ay wateen waxay jaxaabeen ama ay cagta mariyeen magaalooyinka Balqaa ee ka tirsanaa falastiin iyo sidoo kale qalcada lagu magacaabo Al-daaruumi oo iyadana ka tirsan falastiin. Ciidankii Usaama waxay cabsi weyn ku abuureen ciidamadii roomaanka ee waqtigaas ka talinayay dhulka Shaam ee sidaan sheegnay uu madaxa u ahaa Hiraqle, iyagoo waddada u xaaray sidii ay u furan lahaayeen magaalooyinka kale ee ku yaalay Shaam iyo Masar iyo waqooyiga Afrika ilaa laga soo gaaro badweynta hadda loo yaqaano badweynta atlantic-ada. Ilaahay ha u naxariistee Usaama Binu Zeyd wixii intaa ka danbeeyay wuxuu soo laabtay isagoo saaran faraskii uu lahaa aabihiis kadib markuu ku shahiiday dagaalkii Mu’ta, isagoo sidana markaas qanaa’imtii ama hantidii faraha badnayd ee ay intay muslimiintii fara badnideeda la yaabeen yiraahdeen “lama arag ciidan ka nabad gashoon kana hanti badnaa ciidankii uu hoggaaminayay Usaama”. Dhammaan muslimiintii ayaa qaddarin iyo maamuus weyn u hayay Usaama intuu noolaa oo dhan, isagoo lagu ammaanayay siduu u fuliyay ballamihii uu la galay Rasuulka (scw) iyo awooddii shakhsiyadeed ee uu lahaa. Dhacdo uusan Usaama weligiis hilmaamin. Inkastoo wacdarooyin fara badan uu wiilkii dhalinyarada ahaa ka muujiyay duulimaadyo badan oo uu muslimiinta kala qayb taaya dagaallo kala duwan, haddana waxaa dagaalladaas ku jiray mid uusan hilmaamin ama iloobin intuu dunida saarnaa oo dhan. Waxay ahayd labo sanno kahor intaanan la oofsan Rasuulka (scw). Wuxuu Rasuulka (scw) diray koox ilaalo ah oo gacanta ku soo dhigta gaallada kuwooda sida daran dhibaatada ugu hayay islaamka iyo muslimiinta. Kooxdaas ilaallada ahayd waxaa madax looga dhigay Usaama. Waa markii ugu horeysay ee uu Usaama hoggaamiye loogu dirto koox ciidan ah. Kooxdii ilaallada ahayd howshoodii waxay ku soo gabagabootay guul, guushaasna waxaa si weyn ugu farxay Rasuulka (scw). Bal Usaama laf ahaantiisa aan ka dhagaysano wixii uu dagaalkaas kala kulmay maalintaas. Usaama wuxuu yiri: “waxaan u imid Rasuulka (scw) annigoo ugu bishaareenaya guushii aan helnay. Rasuulka (scw) wejigiisa waxaa ka soo muuqday farxad weyn, wuu ii soo dhowaaday, wuxuuna igu yiri bal ii waran. Waxaan billaabay inaan uga sheekeeyo siduu dagaalka u dhacay. Waxaan u sheegay markii ciidanka gaallada ay jabeen inaan gacanta ku dhigay nin ka mid ah iyaga, markaan warankii aan watay aan damcay inaan ku dilo ayuu yiri Laa Ilaaha Illallaah, hase ahaatee kama aanan dhageysan oo waan dilay. Markaan intaas iri, waxaa markiiba doorsoontay wejigii Xabiibka Rasuulka (scw), wuxuuna igu yiri maxaa kugu dhacay Usaama..!, maxaad ku oran doontaa Laa Ilaaha Illallaah??. Dhowr jeer ayuu hadalkaas ku soo celceliyay Rasuulka (scw) jeer aan ka jeclaado inaan diinta islaamka hadda koow ka soo billaabo, waxaana ballan ku galay inaan wixii hadda ka danbeeya aanan la dagaalamin qofkii ku dhawaaqa shahaadada ee yiraahda Laa Ilaaha Illallaah kadib markaan sidaas Rasuulka (scw) ka maqlay”. Falkaas waxay Usaama u noqotay dersi uusan weligiis hilmaamin, taasoo tilmaamaysa caddaaladda iyo insaaniyadda Rasuulka (scw). Xitaa qofkii gaalka ahaa ee laga yaabayay inuu oraahdaas naftiisa ku badbaadinayay wuu diiday Rasuulka (scw) in la dilo kadib markii uu ku dhawaaqay shahaadada. Waa dhab inuu Usaama dhacdadaas ka qaatay dersi aad u weyn. Xilligii ay dhacday fidnadii dhexmartay Cali Binu Abii Dhaalib oo ay taageerayaashiisa weheliyaan iyo Mucaawiye oo isna ay weheliyaan taageerayaashiisa, waxaan og nahay inuu Usaama dhexdhexaad ka ahaa labadaas kooxood. Inkastoo Usama ay ula muuqatay inuu xaqa la jiro Cali, haddana wuxuusan marna ku dhicin inuu seeftiisa ula baxo qof muslim ah oo rumeeyay Alle iyo rusushiisa. Qaar ka mid ah asxaabtiisa ayaa u yimid, iyagoo ku boorinaya inuu iyaga la safto, hadalladii cad-caddaa ee uu ku yiri waxaa ka mid ahaa “annigu la dagaallami maayo qof yiri Laa Ilaaha Illallaah”. Mid ka mid ah nimankaas ayaa ku yiri “soow Alle ma oran: la dagaallama jeer aan laga helin gaalnimo (fidno) una ahaato diintu dhammaan Eebbe (sw)..” aayadda 39 suuradda Al-anfaal. Usaama wuxuu ugu jawaabay “kuwaas laga hadlayay waa mushrikiinta, waana la dagaallanay jeer laga waayay fidno, diintuna dhammaan ay u sugnaatay Eebbe (sw)”. Mushaar dheeri ah. Dowladdii khilaafada Cumar, wuxuu Cumar uga qoray Usaama bankiga dhexe ee muslimiinta mushaar ka badan intii uu qaadanayay wiilkii uu dhalay Cumar ee la oranayay Cabdullaahi, isagoo Cabdullaahi arrintaas ka biyo-diiddanna wuxuu aabihiis ku yiri ” aabe, waxaad Usaama u qortay lacag gaaraysa 4000, halka aad annigana iga siisay 3000, mana arki waxa uu aabihiis uu adiga ku dheer yahay, dhinaca kalena isaga (Usaama) laf ahaantiisa wuxuu i dheer yahay ma jiraan”. Cumar ayaa wiilkiisa ku yiri “waxaad sheegtay waa kaaf-iyo-kala-dheeri, Rasuulka (scw) Usaama aabihiis ayuu ka jeclaa adiga aabahaa, isna (Usaama) ayuu Rasuulka (scw) adiga kaa jeclaa”. Markii uu hadalkaas maqlay Cabdullaahi wuu ku qancay hadalkii uu aabihiis ku yiri, isagoo ku raalli noqdayna qaybtii looga qoondeeyay bankiga dhexe ee muslimiinta. Maamuuskii Cumar ee Usaama. Cumar Binu Khadaab Ilaah ha ka raalli noqdee si goonni ah ayuu maamuusi jiray Usaama. Kolkii uu la kulmo wuxuu ku oran jiray “soo dhawoow amiirkaygow”, markii uu arko qof la yaabaya hadalkaasna wuxuu ku oran jiray “waxaa amiir iigu dooray Rasuulka (scw).” Sannadkii 54-aad ee hijriyada wuxuu Usaama isagoo aad ugu hilowsan ugu dheelmaday la kulanka Eebbe (sw), sidaasna ayuu ku geeriyooday. Ugu danbeyntii, waxaan Ilaah ka baryaynaa inuu u naxariisto kana raalli noqdo Usaama Binu Zeyd, taariikhda islaamka way ku yareyd in la helo qof kulansaday sifooyinkii suubbanaa ee uu lahaa Usaama Binu Zeyd. Sunanka Abii Daawuud. Sunanka Abii Daawuud (Carabi: سنن أبي داود) Sunanka ibnu Maajah. Sunanka ibnu Maajah (Carabi: سنن ابن ماجة) Imaam Nawawi. Imaam Nawawi waa imaamkii xaafidka ahaa ee Muxyiddiin Abuu Zakariya Yaxya bin Sharafuddiin bin Muriyi bin Xasan bin Xuseyn bin Muxammed bin Jumcah bin Xazaam Alnawawi Alshaaficiyi Aldimishqiyi ee ku magac dheeraa Imaam Nawawi (Muxaram 631-676H / 1255-1300M), Yaraantiisii. Wuxuu ka dhashay qoys wanaagsan oo ku noolaa Nawa, oo ah tuulo u dhow magaalada Dimishiq. Meeshaas buuna ku qaatay caruurnimadiisa oo uu ku qaan gaaray kuna xafiday Qur'aanka kariimka ah, Macallin Marashi, oo ah caalim ku noolaa Nawa, wuxuu yiri: 'Waxaan ku arkay Sheekh Nawawi tuulada Nawaa isagoo 10 jir ah. Wiilasha kale ee la da'da waxay ku qasbi jireen inuu la ciyaaro, laakiin sheekhuu ma uusan jeclaan jirin inuu la ciyaaro. Wuxuu ku howlaan jiray waxbarashadiisa..Haddii ay wiilasha ku qasbaan inuu la ciyaaro sheekhu waxaa dhici jirtay arintaa siduu uga xun yahay iyo in laga mashquuliyo waxbarashadiisa inuu ilmeeyo'. Wuxuu intaa ku daray macalin Marakash: 'Waxaan bilaabay in aan jeclaado Imaam Nawawi wixii ka bilowday waqtigaa. Macallimiintisii. Kuwani waa macallimiintii uu wax ka bartay Imaam Nawawi. Afartan Xadiis. Afartan Xadiis ama afartanka Nawawi (Carabi: الأربعون النووية) waa kitaab ka kooban Afartan iyo labo xadiis oo uu qoray Imaam Nawawi kitaabkan waxa ka kooban yahay intii ugu muhimsanayd hadaladii Nabi Muxamed S.C.W. waa muunad ka turjumaysa xigmadiisii C.s Fiisigis. Fiisigis waa erey Giriig ah (φύσις) oo macnahiisu yahay Dabeecad (Carabi:فيزياء Ingiriis: Physics) waa cilmiga barashada Maatarka iyo dhaqdhaqaaqiisa ee u dhaxeeyso mudo, sida Ileyska. Kulka, Dhaqdhaqaaqa IWM, Xoog oo la hoos dhigay Bed, ama awooda xoog uu ku hayo qeyb dululaatiga ka mida waxaa loo yaqaanaa cadaadis. Waxaana cadaadiska lagu suntaa xaraf giriiga, kaasoo ah σ (sigma). Haddii cadaadisku togan yahay waxaa loo yaqaanaa cadaadis kala-jiidan, haddii uu taban yahayna waa cadaadis isku urur. labo tuubo oo qaab dhululubo leh kalana ah AB iyo BC, ayaa la iskula alxamay barta B ee jaantuska hoose, kadibna la saaray xoogaga ka muuqda jaantuska. Soosaar laxaadka xooga P, haddii cadaadis kala-jiidanka tuubada AB uu la mid yahay labanlaabka laxaadka cadaadis isku-ururka tuubada BC. Cumaan. Cumaan waa wadan ku yaalo koonfurta bari ee jasiirad dhuleedka Bariga Dhexe.Cumaan waxee xuduud la leedahay wadamada Sacuudi Carabiya, Imaaraadka Carabta iyo Yemen.Wadankaan waxaa xukumo dowlad suldaaneed, ninka suldaanka ah ayaa doorto wasiirada maamulo dalka, run ahaantii asiga ayaa haayo xukumada wadanka dhan, shacabka cumaan neh aad ayee ula jiraan ama ee garab istaagsanyihiin suldaanka xukumada 30ka sano haayo.Wadanka tartiib tartiib oo u noqonooyaan wadan dimoqraadiyad ah, 1990kii suldaanka waxoo ku dhawaaqay in ee shacabka doortaan xildhibaano lataliye ah golaha (Majlis ash-Shura), doorashadaas neh dad aad u yar ayaa ka soo qeeb galay. 2003ii waxaa la hirgaliyay in da'da doorashada ee noqoto 21jir,dadkii da'daas qabay ama ka weynaa waxee doorteen 84kursi, waxeena dadkaas tiradooda ahaayeen ilaa 190,000 oo qof. Cumaan maanta waxaa ka shaqeeyo shirkado badan oo ajaanib oo wadamo badan ka kala yimaaday,shirkadahaas neh waxaa loogu tala galay in ee dadka cumaanka ah ee shaqo geeyaan. wadanka waxoo ku dadaalooyaa horumarinta bulshada, dhaqaalaha cumaan neh aad ayee u kordhoosaa. Buraanbur. Buraanbur waa nooc ka mid ah Suugaanta Soomaaliyeed waxaana caan ku ah ama uu gaar u yahay Dumarka. BBC Soomaali. BBC Soomaali waa raadiyo idaacadeed waxeena ka midtahay raadiyaasha ugu duqsan oo laga dhageesto dalka Soomaaliya iyo deegaanada soomaalida degto. raadiyahaan waxoo siidaayaa idaacad kaliya iyo warar. waxaana la dhageesan karaa nusaac ama hal saac oo affar jeer ah maalintii.raadiyahaan xaruntiisa waxee ku taalaa magaalada London ee dalka Ingriiska. Raage Ceele. Raage Ceele راغ عيل " waa degmo ka tirsan Gobolka Shabeellaha Dhexe waana degmo muhim ah waxayna ku talaa wadada xeebta isku xirta muqdisho ilaa gobolada dhexe.waxayna caasimada u jirtaa 100km ilaa115km. waxaana hoosyimaado tuulooyin badan oo kala ah geyfo, xawaal duuble, qoordheere, bakajeex, gal dhabo, cantal-maluugle, tuulo xumeey, daba gaab, daylabale, war kulan, taag dheere iyo kuwo kale. degmada waxay leedahay masaajido iyo iskuulo. Waxyna ku caantahay maahmaahyo ay kamid tahay" raage ceele rogaa marabtaa rooti iyo caano". Degmada waxaa dego qabiilka la yiraado maxamed muuse ama "yuusuf galmaax " oo Katirsan beesha wacbuudhan abgaal. Degmada waa degmo taariikh leh waxana jiraa ilaa boqolaal sano. waxaana degmo ahaaan u aqoonnsaday dowladii kacaanka, hadana waxaa gacanta ku haayo Dowladda Federaalka ee Soomaaliya. ■Masaajida waa sadax masaajid oo qadiimi ah ▪Dugsiga hoose dhexe ee Raaga ceele Qalimoow. Qalimoow waa degmo ka tirsan Gobolka Shabeellaha Dhexe. Fiat 682 N3. waa gaadid xamuulka qaada oo ay soo saari jirtay Fiat inta udhaxaysay 1950 ilaa 1988. N3 Matoorkiisu waa 6 Bustin Fiat 203 ee 11.548 Sentimitir cubo cm3 iyo 140 CV oo loo rogay 1.900 g/min. Waana gaarigii ugu horeeyey ee fiat soo saarta oo rimoor jiida. Ibn Khalduun. Ibn Khalduun Abuu Zeyd Cabdiraxmaan bin Muxamed ibnu khaldun alhadrami, (1332 - 1406 miladiga) waqoyiga africa, tunis, andlus, af-carabi عبد الرحمن بن محمدwuxuna kunooladay kadib markii uu ka qalanjabiyay jamacada (zaytuuna) dalalkii kuyalo waqooyiga africa oo kamid ah (sakra, qarnada, jaya, talmasan). wuxuna gaaray dalka masar, oo suldaanki masar (Al dahir barquuq) kusoo dhaweyay, waxana laxilsaray garsoor inuu unoqdo madhaka malikiga, oo halkaa wuxuu daga naa in ku dhow qarni rubcigiis(784 - 808 hijriga).wuxuna geeriyoday ala ha unaxriistee 1406 miladiga, oo cumrigiisa ahaa todobatan iyo lix, waxana lagu aasay mel u dhow albabaka (nasr) ee kutaala waqooyiga qahira oo looyaqano qubuuraha suufiyada.waxa loo yaqana Ibn Khalduun aasasaha cilmiga taarikhda. "waxa amaanyay niman reer galbeed ah oo kamid yihiin." "arnuuld tuwinbii" markii uu yiri, Ibn Khalduun wuxu soo saaray falsafo taariikhed, falsafadaas na waa midii ugu weeyned uu bini adan garo, cusuuraha ha is badalan bee. "joorj marsiiz" wax yaa lihii uu so alifay Ibn khalduun waxey kamid tahay, wax la alifaa midkii ugu muhimsanaa uu bini aadan gaaro. Andalus. Isuduwe: [//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%B3¶ms=41_31_N_2_49_W_region:ES-SO_type:city_source:dewiki 41°31′N 2°49′W / 41.517°N 2.817°W / 41.517; -2.817] Andalus (afcarabi: الأنْدَلُس ingiriis: al-andaluus, loona yaqaanay aybeeria waa gobol ilbaxii muslimiinta laga taagay yurubta galbeed gaar ahaan  hada dhulka loo yaqaan spain iyo Burtuqaal, waqtigii andalus ugu awooda badnayd waa qarnigii sideedaad ee miilaadiga, way balaaratay ilaa ay gaartay koofurta faransa, ereyga andalus waxaa loo yaqaan dhulkii khilaafada islaamku qabsatay, iyo dhulkii is-maamulada gadaal ka noqday ee ka go,ay awoodii dhexe ee dawladii khilaafadii alumawiya sanadku markuu ahaa 132-913 hijri ku beegan 711-1492 miilaadi markay andalus ku dhacday gacantii reer yurub muslimiintina laga saaray, iyadoo ay jirto in xuduuda andalus marba ay si isku badalaysay. marna ay yaraanaysay marna weynaanaysay. taasoo loo tiirinayo dagaaladii muslinka iyo gaalada dhex marayay, oo guushu marba dhinac jirtay. Andalusia, Burtghal, Gaaliisiya, Qashtaala, Aragoon, Liyoon. Barshilona iyo istimaaniya, markii hore wayay ahayd hal gobol oo hoos yimaada Al-waliid bin cabdil malik dowladii al-umawiyah, maraky dowladii umawiya dhacday dowladii cabaasiyana timid Andalus waxaa la gaar noqday Cabdi raxmaan Al-Daakhil oo ka mid ah dowladii umawiya kana soo cararay Cabaasiyiintii, wuxuu ka aasaasay imaaradii Qurduba waxayna jirtay 179 sano, dabadeedna waxaa ku xigay cabdiraxmaan al naasir oo taagay dowlad uu ku magacaabay dowladii al-umawiya taasoo badal ka ahayd magcii imaarada qurduba sababo siyaasadeed awgeed, ka dib burburkeedii Andalus waxay u qaybsantay imaarado iyo dowlado ama maamulo yar yar oo ku caan baxay magaca Al-Dawaaif  «الطوائف», waqtigaas ayaa noqday meel ay ku kulmeen dhaqanno kala duwan, muslimiin yuhuud iyo nasaaro dhinac ah iyo carab, barbar, quudiyiin iyo farenji dhinac, halkaas baa waxaa ka dhashay xadaarad horumar weyn samaysay, oo Andalus ka soocay gobolda kale ee islaamka, halka Manhaj ee loo noqonayay ayaa ahaa shareecada islaamka, Nasaarada iyo Yahuudana nabad ayay kula noolaayeen muslimiinta hoostooda, sharcigooda ayay isku xukumi jireen gunno (Jizyo) ayaa laga qaadi jiray, Andalus ayaa noqotay meel loo hanqal taago aqoonta iyo horumarka yaalay goor yurubta kale ay jahli, dibu dhac iyo mugdi ku jireen, magaalada Qurduba ayaa noqotay meelaha ugu fiican caalanmka xaga aqoonta iyo horumarka, xarunta cilmiga,iyo ilbaxnimada ee yurub iyo inta badda cad kulaasha ayay noqotay, iyadoo la tartamysay Baghdaad caasimadii dowlada cabaasiya iyo Qusdandiiniya caasimadii biisandiyiintii ruumaanka, culumo badan oo caan ahaa ayaa ka soo baxday sida imaam Al-qurdubi,ibni xazam iyo kuwa kale oo diinta taariikhda iyo tafaasiirta wax ka qoray, dhinaca sayniska,cilmi falaga, xisaabaha, qalliinka aad bay caan ugu ahayd andalus, axaana ka soo baxay rag ilaa hada lagu tiirsanyahay aqoontii ay keeneen, Magaca Andalus:. Magacaan ayaa la isku haystaa halka uu ka soo jeedo, qaar baa qaba inuu magac barbari yahay, qaarna waxay u arkaan inuu asalkiisa carabi yahay. qaar baa leh asalka inuu magac laatiin ah ahaa, kuwana waxay leeyihin waxay ka timid atlantis oo ahayd xadaaro waa hore luntay,qoraalada carabiga ee la helay ayaa sheegaya in andalus la oran jiray meeshii u horaysay ee muslimiintu cagta saareen ee ka tirsanayd qaarada Andalus. Qoraalada carabiga ee ay ku soo aroortay xusida jasiirada Andalus iyo badda Andalus markii u horaysay bay noqoanysaa oo la fahmo hadii aan atalantis ama atlantic ku badalno magaca Andalus, waana sida ay ku soconayso sheekooyinka laga sheekeeyo Hiraqle iyo Amazon in jaziiradahooda ay ku yaaleen Andalus dhexdeeda sida qoraalada carabtu sheegayso, waana waxa loo yaqaan maanta woqooyiga ama gudaha bad weynta atlantiga. Furashadii islaamka. Dhinaca taariikhda furashada andalus waxaa sabab u ahaa furashadii galbeedka afrika waqtigii alwaliid bin cabdilmalik waxaa ay ahayd inuu masuul ka noqdo furaagii afrika xassaan bin alnucmaan hase yeeshee ma aysan noq one waxaa lagu badalay Musa Bin Nusayr, musa ayaa ka baxay masar wuxuuna sii furtay wixii galbeedka afrika ka harsanaa, waxaa u wada hogaansamay afrikada woqooyi oo dhan, Barbarkii ayaa islaamka soo galay, mutadawiciin jihaad doon ah oo badan baa laga helay, kaaga sii darane carabtii muslimiinta ahayd iyagaa ka xamaasad badnaa, muse asagoo ka faaidaysanay xamaasadooda ayuu jiheeyay furashadii meelo kale, wuxuu ka fursan waayay inuu gudbo marin biyoodka u dhexeeya afrika iyo Andalus, fasax laga helay Khaliifada muslimiinta ee fadhigiisu ahaa dimishiqlayaaagu aaday aybeeriya ama anAalus isagoo u talohku siiyay ay ilo is(horseed) ka hor mariyaan inta aysan weerar wayn qaku qaadin andalus,maadaama taladaas uu soo jeediyay boqor ka mid biisandiyiintii cadowga la ahaa boqorradii aybeeriya, Muusa bin nusayr ayaa mid ka mida hogaamiyeyaashiisa dagaalka oo lagu magacaabi Dariif bin maalik almacaafiri barbarna ahaa u diray aybeeriya isagoo hogaminayay awood lagu qiyaasay afar boqol oo nin oo lug ah iyo boqol fardooley ah, hawl gal indha dhayn ah kadib wuxuu faray inuu weeraro koofurta aybeeriya waana sanadku markuu ahaa 92 hijriya ku beeganayd 710 miilaadi. Dariif wuxuu degey jasiirada Yaalmoos taasoo ugu dambayn magaciisa loo bixiyay, wxuu ku duulay meelihii u dhawaa sida jasiiradii cagaarnayd  الجزيرة الخضراء. wuxu so laabtay isagoo xambaarsan hanti badanoo uu soo furtay, kuna qanacsan tabar darida hab difaaca ayberiya. guusha uu gaaray dariif baa dhiira galisay musa bin nusayr, ramadaan isla sanandkaa 92 hijri ku aaan 711 miilaadi ayaa wuxuu diyaariyay ciidan gaaray todob kun oo dagaalyahan, badanoodu barbar ahaa, oo uu hogaaminayo mawlihiisii iyo kii uga hooseeyay danjah laguna magacaabi jiray Daariq bin siyaad طارق بن زياد, marin biyoodkii buu gooyay dhinaca jasiirada cagaaran, wuxuu qabsaday buurtii markuu jabiyay ciidankii halkaas joogay, buurtaas oo qaadatay magaca daariq bin siyaad ilaa maanta af-carabi «جبل طارق» ingiriis:Gibraltar Marin biyoodka u dhexeeya afrika iyo Andalusna waxaa la siiyay isla magacaas daariq bin ziyaad, hogaamiyihii muslinka ahaa maalmo ayuu joogay aagaas ciidankiisa ayuu isku duba riday, wuxuuna isu diyaariyay inuu qabsado qalcadaha u dhow dhow iyo inuu gudaha u sii galo aybeeriya, qaar badan ayuu furtay ay ka mid yihiin qardaaja iyo jasiirada cagaaran kadibna wuxuu u jihaystay galbeed, sirdoonkii muslimiinta ayaa soo sheegay in ciidan badan oo Quudiyiin ah u diyaar garoobayaan dagaal, jiinka wabiga aya muslimiintu dageen dhinaca kalan waxaa dagauy quudiyiintii isla markiiba waxaa soo if baxay baaxada ciidan ee gaalada iyo yaraanta muslimiinta, taaso ku kaliftay daariq inuu gargaar degdeg ah u dirsado muusa bin nusayr, musa ayaa ahaa mid aad u daneeya wararka weerarada aybeeriya, wuxuuna usoo diray shan kun oo dagaalyahan. Labadii ciidan ee muslimiinta iyo Quudiyiinta kala ahaa aya fooda is daray, waadi Lakka agtiisa oo koora shaduuna ka tirsan, dagaal faraha looga gubtay ayaa dhacay muslinkuna ku gacan sareeyeen, waxaa lasoo afjaray ciidankii quudiyiinta iyo boqorkoodii Rodrik, jabkaas gaaray quudiyinta wuxuu u gogol xaaray furashada magaalooyin badan oo gudaha aybeeriya ah sida Qurduba,laga, Ilbiira, Aryuula, iyo Caasimadii quudiyiinta ee caanka ahayd ee Dulaydala. muslimiintii ayaa sii eryaday firxadkii quudiyiinta dhinaca woqooyi galbeed si aysan ugu soo noqon dulaydala xiliga dayrta, si loo soo afjaro furashada aybeeriya oo dhan, daariq bin siyaad ayaa fariin u qoray hogaamiyihiisa musa bin nusayr sheegaysa guusha uu gaaray iyo dhulka uu furtay, lakin musa ayaa ugu war celiyay inuusan meeshiisa dhaafin ilaa uu uga yimaado, ciidan gaaraya sideed iyo toban kun ayuu la yimid musa wuxuun galay aybeeriya wuxuu maray meeshuu daariq maray magaalooyin kala waa sii furtay sida Qarmoona ka dib ishbeeliya woqooyi galbeed, furashadiisa ugu muhiimsan ayayna ahayd sanadku markuu ahaa 94 hijri ku beegan 713 miladi go'doomin ka dib. waxaa la furtay Barshiloona bari, Arbuuna gudaha aybeeriya Qaadish oo koonfur ah iyo Jaliiqiya oo woqooyi galbeed ah, dulaydala markuu u dhawaaday waxaa ka horyimid oo ku soo dhaweeyay Dalbiira daariq bin siyaad, halkaasoo lagu qabtay shir ciidan si loo falanqeeyo meelaha la furtay, iyo waxa la qorshaynayo furashadooda, hogaanka ayaa loo cusbooneeyay daariq bin siyaad si wada jir ahna waxay furteen magaalada sarqusta ee gobolka Aragon, ka dib way kala leexdeen musa bin nusayr wuxuu aaday dhinaca woqooyiga isagoo sii dhex jibaaxay buuraha Albiirinis, wuxuu ku duulay maamul goboleedkii sibtamania wuxuuna furtay Karakshoona iyo Naarboon ilaa uu ka tagay magaalada liyoon isla markaas daariq iyo musa waxay heleen warqad uga timid dhinaca khaliifada muslimiinta oo amraysay joojinta hawl gallada furasho ee andalus iyo in si deg deg ah u yimaadaan Dimishiq, sidaas ayay ku dhamaatay furashooyinkii andalus ee ugu horeeyay. Imaaradii Qurduba:. Furashadii ka dib, Andalus waxay noqotay gobol ka mida gobollada dowladii Al-umawiya, ilaa laga gaaray waqtigii Hishaam bin cabdil malik (105-125 h / 724-743 m) markii xukuumadii dhexe tabar yaraysay, kacdoonadii afrika ee barbarka bateen markay khawaarijtii dhex gashay, reer andalus waxay go'aansatay inay is difaacaan kaligoodna iskuna tashadaan. sanadki 100 h kuna beegan 718 m aya muslimiintu isku dayeen inay hore usii sodcaan hase yeeshee waxay dagaallo ba'an la galeen farenjigii taasoo keentay inay ka guulaystaan markii hore hase yeeshee ku soo gadoontay ayakii, sanadkii 114 ku beegan 732 aya mar kale la siku dhacay muslimiintuna ay ku jabeen. waana dagaalka loo yaqaan Balaad al shuhadaa waxaana hogaaminayay Cabdiraxmaan Al-ghaafiqi kaasoo ku shahiiday goobta dagaalka taasoo keentay inuu istaagto fididii islaamka ee yurub, Sanadkii 132 h ku beegan 750 m waxaa burbauray khilafadii Al-Umawiya ka dib jabkii Marwaan bin muxamed dagaalkii zaab Cabaasiyiinta uu la galay asagoo ahaa Amiirkii ugu dambeeyay dowladii al-umawiyah, Cabaasiyinta ayaa galay dimishiq si ay u cirib tiraan haraadigii dowladii umawiya hase yeeshee waxaa ka badbaaday Cabdiraxmaan bin Mucaawiya, wuxuuna usoo fakaday maghrib (afrika), wuxuu rabay in maghrib uu dowladii umawiyo ka cusbooneeyo hase yeeshii waaligii hore u jogaay ee Cabdi raxmaan Al-fihri ayaa isna hore u qorsheeyay inuu gaar ugoosto afrika isagana, qaar ka mida Umawiyiinta ayuu dilay hantidoodiina waa ka dhacay, dhibna waa u geystay. markaas ayuu C,raxmaan bin mucaawiya (aldaakhil) doortay inuu iska aado Andalus, isagoo u arakay inay ka roontahay maghrib, andalus ayaa la ciirciiraysay khilaafyo iyo weeraro uga imanayay masiixiyiinta woqooyiga, rag ka mida asxaabtiisa ayuu u diray andalus in ay uga waramaan xaaladiisa iyo jabka soo gaaray dowladii al-umawiya, qaar ka mida reer andalus ayaa soo dhaweeyay oo sheegay haduu yimaado inay amiir ka dhigan doonaan, qaarna waa diideen, sanadku markuu ahaa138 h kuna beegan 755 m,ayuu soo galay waxayna taas keentay in taageerayaashiisii u wada yimaadaan salaan iyo bayco si ay ula galaan, hase yeeshee yuusuf al-fihrii oo ahaa waaligii andalus horayna u diiday inuu soo dhaweeyo cabdiraxmaan aldaakhil ayaa markaan isku dayay in uu heshiis la galo maadaama tageerayaasha c,raxmaan ay aad u bateen, hase ahaatee ma noqon, waxaan laga maarmaan noqotay in la isku dhaco si andalus masiirkeedu u cadaado, sanadkii 138 h ku beegan 756 m goor barqo ah ayaa la is dagaalay guushuna ku raacday cabdiraxmaan, kaasoo ciidankiisii qurduba la sii aaday halkaasna ku fariistay kursigii amiirnimada, wuxuu la hadalay dadkii una sheegay in la taagay dowladii al-umawiya, isla markaasna wuxuu u cadeeyay siyaasadiisa ku dhisan cadaalada iyo wanaag falka, Cabdi raxmaan al-daakhil ayaa loo bixiyay maadaama andalus uu soo galay isagoo hayaan ah, xukunka si fiican markuu ula waregay andalus ayaa muslinkeedii waxay galeen waa' cusub oo iftiin leh, kana fog siyaasadii is beelaysiga ahayd waxaa la dareemay soo kabasho iyo horumar nabad iyo dowladnimo, taasoo sii socotay ku dhawaad labo qarni, andalus ayaa noqotay gobol islaami ah oo ka go'an khilaafadii cabaasiyiinta, dowladii cabaasiya iyana iskuma dayin in ay hoosteeda keento, isna uma jeedin inuu iyada la dagaalamo bal halkaas ayuu ka sii waday shaqadii islaamka iyo faafintii diinti Nabi Muxamad calayhi salaatu wasalaam, waqtigaas ayaa waxaa laga fariistay furashooyinkii waxaa lagu qancay wixii la qabsaday, waxaa lagu mashaquulay maamulkii gudaha waa markay soo if bexeen nidaamyada dowladaha hoose wasaaradaha iyo xijaabada, sidoo kale waxaa la sameeyay maraakiibta dagaalka waxaa la hormariyay qaab dhismeedka ciidanka iyo difaacyada furumaha dagaalka, cabdiraxmaan ayaa siyaasad fiican kula dhaqmay una muujiyay khaliifadii islaamka ee cabaasiya,maadaam uu u arkayay inay tahay boqortooyada caalamka islaamka oo dhan u taagan, intii ay jirtay dowladii umawiya ee andalus ayaa waxaa dhacayay kacdoono qabali iyo kuwo madaahib ku slaysan kuwaasoo tobaneeyo sano qaadanayay, waxaa kaloo dhinaca kale ka jiray duulaanno ka imanayay xaga woqooyiga masiixiga ah, kuwaasoo marar badan qabsaday magaalooyin ay ka mid ahaayeen Barshiloona taasoo muslinku ay ku waayeen qayb ka mida furumaha dagaalka, sanadkii 229 h ku beegan 844 m ayaa boqorkii Norman isku dayay qabsashada ashboona oo ku taalay xeebta galbeed, weeraro labo bil socday oo halis galaiyay gobolkaas ayaa feejignaan u kordhiyay Cabdiraxmaan al-awsad iyo hogaamiyeyaashiisii kuwaasoo jab xoogan gaarsiiyay ciidankii norman, taasoo keentay inuu heshiis ku soo baryootamo, waxaa kaloo dhacaday waagaas dhacdooyin badan waxaa ugu muhimsan baa laga yaabaa kacdoonkii Cumar bin xafsuun, oo socotay ilaa sanadkii 316 h,oo kuaadan dhimashadiisii, Qarnigii labaad ee hijriga iyo bilowga kii sadexaad ayaa waxaa dhacayay dagaalo xaga bada ah, sanadkii 276 h ku beegan 889 m waxaa xogaystay weerarda muslimiinta ku qaadayeen faransiiska, dhamaadkii qarnigii sadexaad waxay gudaha u galeen faransiiska ilaa laga gaaro laangduuf galbeedka, ilaa meelo u dhaw xadka iswiisarland oo woqooyi xigta, dhinaca kale geesaha talyaaniga ee galbeedka sidaas bay kula wareegeen marinadii buuraha Alab waxay la wareegeen wadooyinka xiriiriya talyaaniga iyo faransiiska. Waqtigii Boqorradii Aldawaa'if:. Bariga andalus ayakaa ugu liitay uguna madax banaani yaraa. waxaa waagaas soo caan baxay ku tumashada diinta iyo isxijinta gaalada qaar ka mida Dawaa'ifta baa la shaqayn jiray masiixiyiinta una kaalamaysan jiray la dagaalanka dawaaifta kale. ilaa ugu dambayntii masiixiyiintu dhul badan qabsadeen. Waqtigii Dowladii Al-muraabiduun:. Tafaraaruqii iyo kala qaybsnaantii markay keentay barburka maamuladii kuwo badan oo ka mida dawaaifta iyo qabsashada farenjiga meelo bada oo dhulkii muslimiinta ka mid ah meelo badan ay go'doomiyeen ayaa dadkii Andalus u qaylo dhaamiyeen dowladii Al muraabiduungalbeedka afrikana xarunteedu ahayd gaar ahaan magaalada "Maraakish". khaas ahaan markii boqorkii alfonsoogii lixaad uu aad u dullaystay kuwo badan oo ka mida dwaaiftii, warqadii qaylo dhaanta:. Culumadii Andalus iyo kuwo badan oo boqoradii dawaifka markay isku waafaqeen inay gargaar waydiisataan waxay wafti direen u taga Yusuf bin taashfiin oo ahaa boqorkii Al-Muraabiduun oo joogay caasimadii Marraakish galbeedka afrika. Yusuf bin taashfiin wuu ka aqbalay wuxuuna ka dalbaday dhulka uu ka taliyo muslinkii degenaa in si deg deg ah loogu gurmado Andalus waxaa la diyaariyay ciidan weyn, badda wax gudba waxaa ugu dambeeyay Yusuf bin taashfiin iyo hogaamiyeyaashiisa dagaalka. sanadku markuu ahaa 479 hijri oo ku aadanayd 1086 miilaadi. jaziiradii cagarnayd buu degey wuxuuuna ka samaystay difaac adag, kadibna wuxuu u gudbay ishbeeliya, ka dib wuxuu u yeeray oo gargaar waydiistay Boqorradii dawaaifka wayna ka aqbaleen meel ay ku diidaan ma joogin qaarna ayakaaba nafta u yaabana waxay keeneen ciidan lala yaabay oo isku biirsan waxayna degeen meel la yiraahdo al zallaaqa, Boqorkii olfonsoo wuxuu ku mashquulsanaa hareerayntii sarqusta, wuxuu ku qasabanaaday inuu ka qaado hareereynta una laabto Dulaydala si uu ciidankiisa isugu aadisto. isna wuxuu gargaar u dirsaday boqortooyooyinkii kirishtaanka ahaa waxaa u soo gurmaday ciidan ka kala yimid talyaaniga faransiiskaciooaaad u dannaao laga snaoo barakeeyay kaniisada halkaas baa waxaa ku kulmay labadii ciidan kii islaamka iyo kii masiixiyiinta dagaal lagu magacaabo Duullaankii al azallaaqah معركة الزلاقة. taasoo muslinku ay guul weyn ka keeneen guul u dhiganta guushlihii Qadisiyah iyo Yarmuuk, waana meesha yusuf bin taashiin lagu siiyay magaca (Amir almu'miniin), intuusan galbeedka afrika u soo noqon ayuu mideeyay boqorradi dawaaifka una sheegay inay isku duubnaadaan ereygoodana mideeyaan, saasta uu u noqday yusuf bin taashfiin sidii hore waxaa soo noqday isku dhexyaacii andlalus iyo tafaraaruqii muluuk aldawaaif, alfonsoogii lixaad ayaa kasoo yara kabtay jabkii gaaray dagaalkii zallaaqa wuxuuna billabay inuu dhibkii muslinka meeshii kasii wado, yusuf bin taashfiin wuxuu ku qasbanaaday inuu mar kale soo rogaal celiyo oo badda soo gudbo sanadkii 481 hijriya oo ku toosnaa 1088 miladi, boqorradii dawaaifka ayuu ugu yeeray jihaadka wayna diideen dhamaan wax yar maahee, intaas uguma aysan ekeyne waxay ka jareen gargaarkvoo waxay la heshiiyeen heshiisyo qarsoodi ah boqorka Alfonsoo si uu uga difaaco fara galinta Muraabidiinta, yusuf bin taashfiin baa xalka u arkay in uu wada casilo muluuk aldawaaif hal maamulna u sameeyo Andalus oo dhan, isla markaas waxa u timid dacwo ka timid culumada fuqahada iyo caamada oo ka codsanaysa inuu boqorradaan kala wareego meesha Andalusna mideeyo, waa loo iftooday inuu saas sameeyo, yusuf bin taashfiin baa guda galay qabsashada meelihii ay ka talin jireen Muluuk aldawaaif, marba mid buu jabiyaa, Dulaydala buu ka bilaabay si farenjiga gargaarka ay u soo dirayaan dawaaifka uu uga jaro wuxuu marba meel qabsado, waxaa ugu dambayn soo diray ciidan farenjiga si ay u kaalmeeyaan banuu cabaad oo ka mid ahaa dawaaifta, hase yeeshee yuusuf bin taashfiin uma uusan daahin wuxuu gaarsiiyay jab lala yaabay oo ay kasoo waaqsan waayen, kama daalin yusuf bin taashfiin inuu soo gabagabaynayo guulihiisii Andalus, xoogaa ka dib andalus oo dhan buu gacanta ku dhigay wuxuuna ka dhigay gobol kamida dowladii Al-muraabiduun, midowgaas waxaa ka gaar ahaa oo banaanka ka joogay Sarqusda oo xad ku taalay taasoo loo sababeeyay in ay ahayd meel ay ka taliyaan rag aan soo dhaweysan farenjiga aad ula dagaalami jirtay duulaanka masiixiyinta. Geeridii Yusuf bin Taashfiin:. Yusuf bin Taashfiin baa geeriyooday sanadii 500 hijriya kuna beegnayd 1106 miladiga waxaa dhaxlay wiilkiisii cali kaasoo sii waday dagaalkii u kula jiray masiixiyiinta wuxuu weeraray Qashtaala maagloyin badan buu furtay wuxuuna usoo celiyay qaabkoodii islaamiga ahaa halkaas waxaa lagu dilay hogaamiihii ciidanka qashtaala oo ahayd gabar uu dhalay oo la aran jiray shanja bintu alfonsoo, jabkaas ayaa ku cuslaaday alfonsoo boqorkii laatiinka sanad ka dibna wuu u geeriyooday, gabadhiisii baa la wareegtay awoodii iyo ninkeedii la oran jiray Alfonsoo Aragon wax yar ka dibna khilaaf baa ka dhex dhashay ilaa ay dagaal beeleed isku qaadaan laatiinku, halkaas waxaa ka faaiidaystay Muraabidiintii waxyna weerareen Dulaydala hase yeeshee waa ku fashilmeen inay qabsadaan, maadaama ay qalcado adkayd, dhinaca kale waxaa socday dagaal Burtuqaal lagu qaaday magaalooyin badanna lagu furtay sida "waadi alaxijaa"r, "qalcadii hanaris, majriid" iyo kuwo kale, sanadkii 503 h oo ku beegnayd 1110m Muraabidiintu waxy qabsadeen sarqusta iyadoo loo cuskaday fatwo sharci ah oo sheegaysay inaan heshiis lala noqon karin hogaaankeeda dawaaifta ka aharay maadaama madaxdeeda ay kaalmeysteen Boqoradii masiixiyiinta ee dariska la ahaa, isla markaasbuu gargaar u dirsaday boqorkii Alfonsoo aragoon asna wuxuu soo diray ciidan uu ka keenay yurub oo sifugu jiray ifranja (faransiis) nabri, qashatali, arakwani, doormaani, bashkansi, waxay soo weerareen sarqusta wayna hareereeyeen lix bilood, ugu dambayn dadkeedi way isasoo dhiibeen waxaan ka guuray ku dhawaad 50 kun oo muslimiin ah, Alfonsoo argoon ayaa isku dayay inuu qabsado magaalooyin kale hase ahaatee jab uun buu ka qaaday iyo hoog. Dowladii Al-muwaxiduun:. Marraakish caasimadii muraabidiinta ayaa gacanta u gashay hogaamiyihii Muwaxidiinta 541 kuna beegnayd 1147 miilaadi waxaana la dilay hogaaamiyihii muraabidinta u dambeeyay ibaraahim bin taashfiin, wax walboo muraabidiinta ay lahaayeen ayaa gacanta usoo galay muwaxidiintii, Andalusna ay ka mid eheed, Andalus ayaa ku siganaysay inay lunto mar kale markii ay daciiftay dowladii muraabiduun kirishtaakiina ay bilaabeen weeraro inay ku soo qaadayaan. cabdul mumin bin cali ayaa ciidan sadex ciidan oo u gudbay Andalus sandku markuu ahaa 541 h kuna beegnayd 1146 m waxayna qabsadeen dhulkii muraabidiinta badankiis, misaajida ayay uga qudbeeyeen dadkii, wax xoogaa ka dib wixii ay soo qabsadeen oo dhan baa daacadii ka baxay, muwaxidiinti ayaa isku dayay inay ku kasbadaa reer andalus la dagaalanka haraadigii dowladii muraabiduun reer Andalus ayaa taageeray muwaxudiintii duruufo siyaasadeed oo jaray owgeed iyagoo rajaynayay inxaalkoodu uu is badalo, laakiin markii muwaxidiintii u dhaqmeen sidii muraabidiinta ayaa waxaa kacdoomay reer andalus, muwaxidiinta ayaan ka daalin in ay gargaar kasoo dirayaan afrika ilaa ay dhulki oo dhan xoog kula wareegeen madaxdii muraabidiintana isaga carareen, sanadkii 551 hijri 1156 miilaadi maamuladii magaalooyinka oo dhan baa isu wada dhiibay almuxiduun, bilowgii dowlada muwaxidiinta waxaa laga qabsday magaalooyin badan oo xadka ah, maadaama difaacedu uu liitay. intii lagu guda jiray dowladii Muwaxidiinta ayaa waxaa dhacayay dagaalo kala dhexeeyay masiixiyiinti taasoo keenaysay marar in dhulal la kala qabsado mararna heshiisyo la kala saxiixdo, boqorkii Alfonsoogii sidaadaad ayaa lagu yaqaanay heshiis jabin fara badan taasoo uu ku qabsaday magaalooyin badan oo muslimiin lahaayeen, hase yeeshee Amiirradii Almuxaduun ee waagaas joogay sida Abuu yacquub almansuur ayaa dagaal badan ku qaaday si ay dhulalka uu qabsaday usoo ceshadaan fasaadkiisana u joojiyaan, waxay la galeen dagaal uu ku hoobtay ciidankii Alfonsoo waxaa dagaalka uga dhintay soddon kun awoodoodii ayaa la wiiqay taasoo ku qaadatay kasoo kabashadeeda sanado dhowr ah, dagaaladaas ayaa ku beegnaa 578 hijriya oo u aadan 1182 miilaadiga, waxaa laga qabtay maxaabiis gaaraysay labaatan kun oo askari, Amiirkii ayaa iska daayay madax furasho kama qaadin, dagaalkaas ayaa la magac baxay Duulaankii AARK. Boqortooyooyinkii Nasaarada markay arkeen jabkii kasoo gaaray dagaalkii AARK, ayaa waxay guda galeen inay khilaafaadkooda meel iska dhigaan meelna uga soo wada jeestaan muslimiinta, isbahaysiyo iyo heshiisyo badan oo ay samaysteen ayay ku heshiiyeen in ay andalus ka qabsadaan muslinka dagaalkooeedana u midoobaan, Boobkii kirishataanka waagaas Anostigii sadexaad ayaa barakeeyay qorshahaas wuxuuna taageeray in duuulaan saliibi ah lagu qaado jasiirada Aybeeriya, asagoo ugu yeeray boqorrada iyo hogaamiyeyaasha masiixiyada inay kaalmeeyaan duulaankaas, markaasaa meel walba waxaa ka yimid ururo diimeedkii ku noolaa spain iyo faransiiska iyadoo ay hogaaminayeen culumo diimeedka nasaarada, waxayna xirteen istilaabtii, Dulaydala ayaa waxaa ku kulmay ku dhawaad labo boqol oo kun oo fardoolaey iyo enfentary ah waxay kasoo bexeen taarikhdu markay ahayd 609 h oo ku beegnayd 1212 m, waxay qabsadeen qalcadii rabaax iyo dhufayskii cuqaab, ka dibna dagaal weyn baa dhacay, lagu jabiyay muslimiintii iyagoo isaga baxay una soo laabtay Ishbeeliya, jabkaasa ayaa ugu dambeyn wuxuu ka takhallusay sumcadii ciidanka ee Muwaxidiinta ee jasiiradii Aybeeria ama andalus, waxaa jilcay xukunkii muwaxidiinta waxaa bilowday qalalaase siyaaasdeed, arintaasoo furtay furun dagaal oo weyn, waxaa si toos ah u bilowday duulaanadii weynaa ee nasaarada, waxay qabsdeen magaalooyn badan waxay goosteen gobolo waaweyn, si is daba joog ah, waliba waqti yar gudihiis, dhimashadii Muxamed naasir iyo waxaa isku soo aaday burburkii dowladii al-muwaxiduun ee andalus iyo galabeedka afrika, wuxuuna soo saaray midowgii Liyoon iyo Qashtaala ee masiixiyiinta. Burburkii Anadalus:. Xoogaa ka dib waxaa soo kale dhex galay khilaafaad keenay in midba ka kale dhulkiisa uu damco, kacdoonno yaa qarxay iyo dagaallo goosgoos ah, Cabdullaahi ayaa isbahaysi la samystay boqorkii Qashtaala ee msiixiga ahaa Farnaadoogii sadexaad, taasoo u fududaysay in farnaado qabsado meelo dhawr ah oo dhuklii islaamka ahaa, waxaa kaloo jiray af gambiyo u dhexeeyay maamulladii Islaamka dhexdooda, dhinaca kale waxaa socday dhexdhexaadin iyo wada hadallo u dhexeeyay culimadii iyo hogaamiyayaashii sadexda ahaa kuwo ka mid ah, Aakhirkii ku dhamaatay dagaal beeleedyo lagu hoobtay, waxaa dhinaca kale socday dagaalo ay gaaladu ku qabsanayeed dhulal badan oo ka mid ah Andalus taasoo u gogol xaaraysay duulaanka weyn ee Andalus masiixiyiintu ku qabsan lahaayeen, sandkii 633Hi oo ku beegnaa 1263M ayaa ciidan weyn oo masiixiyiin ah waxay duullaan ku qabsadeen caasimadii ugu horaysay muslimiinta ee Qurduba, go'doomin dheer ka dib bay muslinku is dhiibeen, si ay amaan u helaan, waxaa lagu heshiiyay inay muslinku magaalda ka guuraan, amaanna la siiyo si ay u aadaan magaalooyinka muslinka u haray, waxaa ku xigay hoobashadii magaalooyin kale oo badan oo qurduba raacsanaa ka dib xukunkii dheeraa islaamka muddo "shan boqol iyo shan iyo labaatan sano." Dilkii Mamamed Al Mutawakil 635 H waafaqsan 1238 M, ayay la hoobatay dowladiisii, dhaxalkiisii waxaa ku wareegay Muxamed Bin Al-axmar amiirkii Jiyaan iyo Arjuwana, waxaa hoos yimid Andalus la kala googooyay oo aad u taagdaran geesahana laga soo kubaareeyay, kuna soo koobantay koonfurta togii weynaa ee Andalus, dowladaas baa lagu magacaabay (Dowladii Al Aasriyah ama Boqortooyaii Gharnada) waana boqortooyadii islaamka ee u dambaysay Andalus, waxayna taagnayd ku dhawaad 250 sano maadaama madaxdeedu ahaayeen kuwa aad u siyaasad dabacsan aadna u ogaal dhow, intii ay jirtay boqortooyadaas ayaa boqorkii Aragoon jaayimkii koowaad wuxuu diyaariyay ciidan aad u ballaaran iyo boqol iyo konton markab si uu u qabsado jasiiradaha bariga Andalus, wuxuu qabsaday Miyoorqa inkastoo aad la isaga caabiyay ilaa uu caasimdii qabsaday sanadkii 627 H ku beegan 1229 M, hadana wuxuu damcay difaacii iyo furuntii ugu weynayd ee muslimiinta magaaladii balanseeh, isagoo u adeegsaday duulaankaas shabadii saliibiyada (istilaabta) iyo barako ka timid boob KARIKORIGII sagaalaad, taasoo ku riixday in badan oo fardooley iyo dagaalyahano ka kala yimid faransiiska iyo ingiriiska inay ka qayb qaataan duulaanka, Marxaladii koobaad baa ku bilaabmay la wareegidoodii magaalooyinkii woqooyiga Balanseeh si looga hor istaago gargaar iyo saad uga yimaada dhinacaas, marxaldii xigtay baa ahayd magaaladaoo O la galaiyay (la Go'doomiyay) ilaa ay biyihii ka dhamaadeen cuntadiina ay go'day, dadkeediina aad u tabar dhigeen, madaxii magaalada ayaa Jaayimkii koobaad isu dhiibay, waxayna galeen maalin jimce ah. Boqorkii Ishbeeliya Fernadno kii sadexaad, sanadkii 645 H ku beegan 1247 M ayaa isna go'doomiyay xag barri iyo xag badba, ilaa dadkeedii ay isa soo dhiibeen shardi iyo heshiis la,aan, fernando ayaa magaalada galay isagoo ku dhex jira kolonyadiisa guusha siday maalin isniin ah sanadkii 646 H ku beegan 1248 M, sidaas ayay ku dhacaday ishbeeliya caasimada Muwaxidiinta ee Andalus, ka dib xukun dheer oo ay muslinku xukumayeen ku dhawaad shan qarni iyo bar. dhicidii ishbeeliya daraadeedna waxaa dhacay magaalooyinkii ku yaalay ama u dhawaa togii weynaa iyo meesha loo yaqaan waadi lakka, waxayna la mid ahayd ka sifaytii awoodi islaamka ee jasiirada aybeeriya, intii u dhexeysay sanadihii 614-648/ 1217-1250 furumaha galbeedka Andalus waxay ku wada dheceen gacantii burtuqaaliyiinta, sidaa ayaana looga takhalusay awoodii muslimiinta ee dhulka burtuqaal. Muslinka waxaa u harsanaa oo kaliya maamulkii Gharnaada oo kaliya ee ku taalay koonfurta jasiirada Andalus, waxay taagnayd labo qarni iyo nus inkastoo ay juqraafi ahaan yarayd dadkeeduna yaraayeen, waxay ilaashatay awoodeedii siyaasadeed iyo dhaqankii iyo ilbaxnimadii islaamka, waxaana loo tiiriya dhicid la,aanteeda arrimo dhowr ahoo ay ka mid ahaayeen in ay ka fogayd furumaha dagaalka iyo u dhawaansheeda Maghrib (Galbeedka afrika) taasoo sahlaysay in gargaar deg dega ka hesho afrika markii loo baahdo iyo iyadoo dadkeedu aad u tababaran jireen iskuna diyaarin jireen la dagaalanka cadowgooda, waqtigaas ayaa dagaalka u dhexeeya muslimiinta iyo qashtaaliyiinta wuxuu gaaray meeshii ugu sarreeyay, Alfonsoogii kow iyo tobnaad baa isku dayay in uu gharnaada dhul ka mid ah goosto, duulaanno badan buu ku soo qaaday, taasoo amiirkii gharnaada ku kalliftay inuu suldaankii maghrin (galbeedka afrika) ee la oran jiray (al mariini) u qayshado, kaasoo ciidan iyo agabba siiyay, waana uu la dagaalamay is bahaysigii saliibiyiinta wwuna jabiyay horaantii, hase yeeshee soo laabashadii ayuu ku jabay jab xanuun badan dagaalkii dariif معركة طريف, jabkaas ayaa ahaa mid ka digaya soo dhawaanshihii dhamaadkii loolankii Andalus, rubuc qarnigii xigay ayaa jabkii muslimiintu isku xigxigsaday waxay waayeen badanka dhulkii gharnaada. sanadkii 897 h oo ku beegan 1491 m ayaa heshiis la kala saxiixday dhinaca muslimiinta waxaa saxiixay heshiis Abi alqaasim wasiirkii boqorka muslimiinta Abu Cabdi malik muxamed bin cali, dhinaca kalana Farnandoogii shanaad ee qashatala, heshiiskaas ayaa dhigayay in la dhiibo gharnaada iyo wax walboo hawlaheeda ahaa loona dhiibo qashtaaliyiinta, maalin isniin ha bay soo galeen 897 H ku beegan 1492 M, dhicidii gharnaada ayay Andalus oo dhan la hoobatay, halkaas baa waxaa lagu soo afmeeray taariikhdii muslimiinta Andalus gabi ahaan. Dawladii Cabaasiyiinta. Khilaafadii Cabaasiyiinta(Carabi الدولة العباسية) Waa magaca looyaqaano sadex Khilaafo oo islaamiya oo kala danbeeyay,waana silsilada xukun ee labaad ee ugu dheer Xukuumadaihii soo maray islaamka.waxaa ka dheeraa Dawlada Cosmaniya cabaasiyiintu waxa ay jabiyeen oo ka adkaadeen Khilaafadii Umawiyiinta,waxa ay dabarjareen oo cidhibtireen dhamaan Khilaafadii Umawiyiinta baaqigii kahadhay khilaafadii umiyiintu waxa uu u yaacay dhanka dhulkii la odhan jiray Andalus halkaas oo ay dawlad ka samysteen.dawlada Cabaasiyiintu waxa ay ka aasaasantay amaba aasaasay dad kasoojeeda kii ugu yaraa adeeradii Nabi Muxamed S.C.W. oo ahaa cabaas bin Cabdul mudalib ale raali hakanoqdee,markii ay dawladan aasaasayeen waxa ay taakulo kaheleen.shacabkii looyaqaanay furuska.kuwaas oo ay cadaawada ka dhexeeaysay Umawiyiinta.sidoo kale cabaasiyiintu waxa ay adeegsadeen shiicada si ay uga taqalusaan dawladii umawiyiinta.cabaasiyiintu kadib markii ay kacaankoodaas ku guulaysteen waxa ay rareen caasimaddoodii oo ahayd magaalda Dimishiq waxaanay u wareejiyeen magaalda baqdaad ee caasimada wadnka Ciraaq.Baqdaad markaas waxa ay ahayd magaalo,kobcaysa dhaqaalo ahaan iyo Dhaqan ahaanba.waxa ay xarun u hayd dawlad islaamiya oo kajiraty wadanka ciraaq. Asaaskii (750 - 785). dawladii Umawiyiinta waxaa kudhacay Burbur iyo baaba kadib markii uu geeriyooday boqorkeedii 10aad ee Hisham Ibnu Marwaan.10 janaayo 743.kadib isaga waxaa ka danbeeyay Afar Khaliif.oo kala ahaa Waliid Bin Yaziid.Yaziid Bin waliid Ibraahim Qaasim Marwaan Bin Maxamed.xiliyadaas ay xukunka hayeen waxaa dawladii umawiyiinta asiibay khilaaf gudaha ah iyo burbur.iyo dhaqaalihii oo aad u xumaaday.taas oo awood siisay xisbiyadii iyo Dhaqdhaqaaqyadii mucaaridka ahaa ee kasoo horjeeday,kuwaas oo kubaahsanaa gaar ahaan wadamada Ciraaq iyo Iiraan ka ugu waynaa xisbiyadan mucaaridka ahi waxa uu ahaa mid ku baaqayay in cida kasoo jeeda Cali bin Abii Daalib R.C. ay xaq uleedahay in ay khilaafada noqoto.taasi waxa ayay sababtay in dawladii Umawiintu ay burburto oo ay soo baxdo dawlad cusuub oo ah dawlada Cabaasiyiinta waxaana si cad loogu dhawaaqay sanadku markii uu ahaa 742m Wakhtigii Dahabiga ahaa ee Cabaasiyiinta. Kadib markii uu dhintay Ameerkii mu'miniinta ee Maxamed Al-mahdi sanadkii 785 waxa talada qabtay wiilkiisii Musa al-Hadi laakiin xukunkiisu ma siidheeraan isna waxa uu geeriyooday sanadkii xigay ee 786.jagadana waxa ka dhaxlay walaalkii Haaruun Alrashiid haaruun waxa uu bilaabay in uu gudaha dawlada horumar kusameeyo waxa uu dhisay Masaajido waawayn.iyo qasriyo aad u bilicsan.xiligigiisii ayay ahayd markii uguhoraysay ee dawladu ay isticmaasho Shamaca amaba ifka loogu talo galay in lagu qurxiyo wadooyinka waawayn iyo goobaha dawlada ee gaarka ah.waxaa hore u maray waxbarashada iyo Tikno0lejiga,iyo cilmiga Xiddigiska waxa la ikhtiraacay waxyaabo badan oo ay kamidtahay saacada biyuhu,waxa kale oo ay dawladu horumarisay beeraha iyo sidii loosii horumarinlahaa,waxa ay dawladu samaysay Biriishyo iyo biyo xidheeno waawayn iyo goobo loogu talagalay in beeraha lagawaraabiyo.hhhhhhlll Ibn Haytham. Ibn Heytham (Carabi: ابن الهيثم) Muxamed bin Xasan bin xuseyn bin Heytham Abuu Cali Albasri 965-1039, waa caalim Muslim ah kaas ku caan baxay aqoonta Xisaabaadka, Araga (Optics), Ingineernimada. Araga. Cilmiga barashada Araga ("optics") waa qeyb ka mid Cilmiga Fiisikiska taas oo ah barashada dabeecada iyo sifada Ileyska. Mowjad. Mowjad ama Hirr waa biyaha Badda marka ee kacsantahay. mowjada badda waa wax normal ah, laakiin kuwo waxaa jiro sida Tsunamiga oo kale oo dadka baabi'naayo.Mowjadii ugu weeynaa oo ahaa tsunaami, waxoo dhacay 2004. Waxaa ku dhintay dad kumaan qof ah oo soomalaiya ka mid ah. Isxaaq Newton. Isaaq Newton() wuxuuna magac munaasabeedkaka Sir, (4 Janaayo 1643 - 31 Maarso 1727), wuxuu ku xeel dheeraa Fiisigiska, Xisaabaadka iyo Cilmiga Xidigiska, waxa uuna ka tirsan yahay dadka caalamka raadka ku yeeshay yaraantii isxaaq. waxa uu dhashay Isxaaq Newton sanadii 4-4 1643 waxa uu dhashay dhimashaddii abihii kadib sadax bilood.waxa uu ahaa nin aad u dhuuban.waayo mauu dhalan xiligii dhalashada ee caadiga ahayd. kadib markii uu isxaaq gaadhay sadex jir ayay hooyadii guursatay.nin waxaanay aaday ninkaa cusub ee aya guursatay waxaanay isxaaq kagatagtay hooyadeed.(Margery Ayscough) ishaaq wuu necbaa hooyadii isga oo kunacay ninkaas ay guursatay.taasna waxa uu kaga waramay buug uu ugu magac daray khaladadii aan galay xiligii ay dadaydu kayrayad.19.kitaabkaas oo ad caan unoqday. intii udhaxaysay dadiisa 12 ilaa 17 waxa uu wax kabartay iskoolka The King's School taas oo ilaaiminka uu kamuuqdo saxeexiisii uu barigaa kudhigay mid kamida daaqadaha iskoolkaas. kadib wuu kabaxay madrisadaa wxaanuu dib ugulaabtay tuuladiisii Woolsthorpe-by-Colsterworth sanadii 1659 halkaasoo hooyadii marlabaad ay wayday ninkeedii oo uu kadhintay ninkii labaad ee ay guursatay.hooyadii kadib waxa ay aad ujeclayd in uu noqdo beero fale.isguna aad ayuu u necbaa beeraha.kadib waxaa aad u jeclaystay nin ahaa bare oo katirsanaa dugsiga boqorka kaas oo isxaaq hooyadii kuqanciyay in ay kudarto dugsiga boqorka kadib waxa uu kubiiray iskoolaas waxa uu noqday arday aad u fiican sanadii 1661 ayuu isxaaq waxa uu ku biiray jaamacada kamberag isga oo markaas kusifaysnaa arday caawiye ah tas oo kasaaciday in uu helao khibrado aad ubadan. kadib markii uu isxaaq qaatay shahaadadii jaamacada. ayaa sikumeelgaadha wxaa looxidhay jaamacadii. inkasta oo aanuu isagu caan kahayan jaamacada jaamacada waxaa looxidhay kadib markii uu faafay xanuunakadaacuunku taas oo labadii sano ee kuxigay xiligii jaamacada laxidhay uu isxaaq bilaabay in uu gurigiisa hoostiisa kusameeyo tijaabooyin waxaa uu horumar kagaadhay arigtiyihiisii sida qaanuunkii aragtiyaha,iyo xisaabinta cvilmiga falaga iyo xidigska.iyo qaanuunka laguqeexo soojiidashada. guulihii uu kagaadhay cilmiga Xisaabaadka. waxa ay aaminsayihiin badi raga taariikhda baadha ee casrigani in isxaaq iyo ninka la odhanjiray Leibniz ay hore u mariyeen amaba ay caalamka tuseen xisaabta looyaqaano infinitesimal ee lagu qiyaaso waxyaabaha aadka u yaryar. Cafar. Cafar waa qowmiyad degta ama nool Geeska Afrika, gaar ahaan Danakhil ee Itoobiya, waxay kaloo degaan Eratareya iyo Jabuuti, waxaa lagu qiyaasaa iney ka badan yihiin 1,500,000 oo qof, Frank Lampard. Frank Lampard waa ninka dhexda uga ciyaara naadiga chelsea markaa sidaa daraadeed waxaan idiin sheegayaa inaan taagertaan ninkaa waayo waxaaa inii hadhay wakhti aad ku taagertaan Frank James Lampard, OBE (wuxuu dhashay 20 Juun 1978) waa maamulaha kubbadda cagta Ingriiska, ciyaaryahankii hore ee xirfadlaha ahaa iyo qoraallada carruurta. [4] Waxa uu yahay maamulaha Derby County Derby County. Wuxuu ahaa gooldhaliyaha ugu sareeya gooldhalinta Chelsea, halkaas oo uu u ciyaaray 13 sanno, waxaana loo tixgeliyaa dhowr suxufi iyo khubaro kubadda cagta kubadda cagta si uu u noqdo mid ka mid ah ciyaartoyda khadka dhexe ee ugu weyn jiilkiisa, [6] [8] iyo sida ciyaartoyda Chelsea ugu weyn ee ay ka mid yihiin ciyaartoyda Chelsea. [9] [10] Lampard ayaa mustaqbalkiisii ​​ciyaareed ka bilaabay West Ham United, oo uu aabihiis Frank Lampard Sr uu ciyaaray. Waxa uu boos ka helay kooxda koowaad xilli ciyaareedkii 1997-98, sanadka soo socda wuxuu kooxda ka caawiyay inay kaalinta 5aad ku dhameysato Premier League, oo ah horyaalka ugu sareeya ee abid ugu goolasha badan Premier League. Sannadkii 2001, wuxuu u dhaqaaqay kooxdiisii ​​Chelsea London 11 milyan oo ginni. Sannadkii 2014, waxaa laga fasaxay Chelsea ka dib 13 xilli ciyaareed. Lampard ayaa ku biiray New York City heshiis labo sanno ah, isagoo u diyaar garoobaya kulankiisii ​​ugu horeeyay ee horyaalka Major League Soccer (MLS) ee sanadka 2015ka, laakiin wuxuu u ciyaari doonaa Manchester City inta lagu jiro. Si kastaba ha ahaatee, waxaa la soo wariyay in Lampard uu qandaraaska u saxiixay Manchester City, ma ahan New York City, sida lagu sheegay labada kooxood. Lampard ayaa kulankiisii ​​ugu horeysay u ciyaaray kooxda Chelsea isagoo 164 kulan oo isku xigta oo Premier League ah u saftay, waana rikoorka ciyaaryahan qadka dhexe ah. Wuxuu noqday naadiga ugu goolasha badan kooxda galbeedka London wuxuuna ahaa qeyb muhim ah oo ka mid ah kooxaha horyaalada Premier League ee 2004-05 iyo 2005-06 iyo koobab gudaha ah 2007dii. qandaraaskii uu kula jiray 2008, isagoo noqday ciyaaryahanka ugu mushaarka badan horyaalka Premier League xilligaas, [13] waxaana uu dhaliyay goolkiisii ​​ugu horeeyay ee Champions League sannadkii. Waxa uu ku guuleystay abaalmarin labaad oo abaalmarin ah oo FA Cup ah 2009kii, isagoo dhaliyay goolka guusha ee finalka. Xilli ciyaareedkii 2009-10, Chelsea ayaa ku guuleysatay horyaalkeedii koowaad iyo FA Cup, waxaana sidoo kale xilli ciyaareedkii ugu fiicnaa kooxda, isagoo dhaliyay 22 gool iyo 14 caawinaadood. Sanadkii 2012, Lampard ayaa Chelsea ku hogaamiyay guushoodii ugu horeysay ee UEFA Champions League, hal sano kadibna horyaalkoodii ugu horeeyay ee UEFA Europa League. Waxa uu sii daayay kooxda ka dib xilli ciyaareedka 2013-14. [16] [17] Lampard ayaa ah ciyaaryahanka ugu goolasha badan kooxda isagoo leh 211 gool tartamada oo dhan. [20] Lampard waa mid ka mid ah todobo ciyaaryahan, iyo ciyaaryahanka kaliya ee qadka dhexe ah, isagoo dhaliyay 150 gool ama ka badan Premier League. Waxa uu yahay kaalinta 4aad ee horyaalka Premier League oo dhan, iyadoo 102 caawineysa. [21] [22] Sanadkii 2005, Lampard ayaa loo doortay Ciyaaryahanka Kubadda Cagta ee FWA, waxaana uu ku guuleystay abaalmarinta ciyaaryahanka sannadka adduunka ee FIFA iyo Ballon d'Or. Sannadkii 2010, wuxuu helay abaalmarinta FWA Tribute Awards. Waxa uu ku guuleystay 13 koob ee xirfadiisa ciyaareed. [23] Caalamka, Lampard ayaa 106 jeer England u saftay; wuxuu ciyaaray kulankiisii ​​ugu dambeeyey ee October 1999, wuxuuna ciyaaray seddex koob adduun Maxad case. Samaroon wuxu ka liicayaa, dhanka Maxad Zaak laakiin mudaadan UGU danbaysa waxa la arkaa in ay ka firfir coonyahiin sidii hore! Reenka Badan ee reeraha Samaroon waxan is leeyahay waxa UGU wacan reerka Gadabuursi UGU degaan Iyo vader ballaadhan Awdal Iyo Djibouti, ee magaceenu waa magac muslime la yidhaahdo Maxamad Zaak, oo kaalintoodii gabay wixii ka danbeeyay xukumadihii siyaasadeedee Imaam Axmad-gurey, Xaaji Diide, Xaaji Kuul, Xaaji Khayre, Jaamac Saylici Iyo ragii rag ahaa ee la midka ahaa. Wixii Rabbijn keenay waa halkiisa oo haddii reerkan iyaga ahi amuuro rabbaaniya ku rafaadeen sabaanadan danbe, Loo cadhoon maayo Ilaahay, wixiise Rag keenay waa layska Ridi karaa. Maxadcase waxay ku reemaan awoowgeybaa Talin jiray, Jabuutibaan xukumi jiray, geel Badan Baan lahaan jiray, xaajiyo badanbaan lahaan jiray, halgamaa waaweynbaan lahaan jiray Iyo waxaasoo WADA lahaan jiray ah, kamana hadlaan waxay imika leeyihiin. Iyagoo imikana EEn Djibouti Iyo Awdal Toona ka DHex muuqda hogaanKeeda siyaasadeed. Reenkaasina wuxu ku faafay samroonkii baratakoolkooda oo difaac galay iyaguna ku odhanaya, maxamadcase waa beentoode, anagaa ugaasyada ahayn, anagaa boqoro ahayn, anagaa curadyo ah, anagaa imikana jabuuti Iyo somalilandba ku leh magac, anagaa wax lanaga weydiiyaa siyaasadda samaroon IWM. Sidaasi daraadeed Ayaan UGU cuskaday qoraalkayga doorkani inaan idhaahdo, Samaroon wuxu ka tiirsanyahay, dhanka Maxadcase. Hadaba anigu waxan leeyahay hadal waa Draaien kama raystee, maxamad casoow Waad toosantihiin, toosna u sii socda ilaa iyo aad heer ka gaadhaysaan, oo reerka Samaroon LAF-dhabar Bay u tihiin tiiriya. codowgana ka qabta xaqdarada kalana xisaabtama Hoge nauwkeurigheid Riyo (droom) Badan yihiine UGU heesa riyadii xalaybaan rumaystoo Dreamland Baan (Somaliland) Moodoo waan riyaaqee, Ciise Hoge nauwkeurigheid ruqaansi Badan yihiine waxad UGU heestiin, heesii Ugaasadooda caanka ah (Ugaaso Nimco Jaamac), EE ahayd, 'tuuryada ha Lalin Yaad i taaqaan ', ilayn faransiibay Ciise inaga raacceene. Samaroon waa tolkiine UGU heesa 'haday midigtu kali tahay, Tahar kuuma gooysoo, tifna laguma qaadee, waanse kaaga tudhi lahaa haddii uu ku taabee, IgA tiiri Siyaasadda, aawadaa tasoobee'. Banki. Banki, Bangi (ingiriis: Bank, carabi: المصرف) waa xarun dhaqaale lacagaha maamusha, keydisa, samaysa, dib u daabacda isla markaana dhaqaale ka sameysa amaahinta iyo maalgelinta ganacsiga, wershadaha, shirkadaha IWM. Bangiyada waxaa inta badan iska leh dowlada dhexe taasi oo ku maamusha qiimaha iyo sicirka lacagta iyo badeecadaha kala duwan. Hadana sidaasi ay tahay waxaa caalamka ka jira tiro aad u badan oo bangiyo gaar loo leeyahay ah, kuwaasi oo ka xoog iyo dhaqaalo badan bangiyada dowlada. Xawaalad. Xawaalad (;) (sidoo kale loo yaqaano "Xawilaad") waa meherad ka shaqaysa diritaanka iyo bixinta lacagta; taasi oo u adeegta bulshoweynaha caalamka. Xawilaada lacagta waa ganacsi weyn oo ka jira dhamaan wadanada caalamka. Wadanka Soomaaliya waxaa caanka aha xawilaadaha u adeega bulshada kuwaasi oo ukala safriya lacagta meel ilaa meel kale. Dunida casriga ah maanta, xawaaladuhu waxay isticmaalaan barta internetka si adeegooda u fududeeyaan. Hordhac. Sida caadiga ah, nidaamka xawaaladuhu wuxuu caan ka yahay Geeska Afrika, Bariga Dhexe, Waqooyiga Afrika, iyo meelo ka mid ah Hindiya. Adeega xawaaladaha waxaa ka mid ah dirista iyo bixinta lacagta, keydinta lacagaha, maalgelinta, amaahinta iyo noocyo kale oo adeeg la xidhiidha lacagta ah. Tareen. Tareen (af-carabi قطار, af-ingiriis: train) waa nooc ka mida gaadiidka dadku u adeegsadaan inay meel dheer ama meel ku gaaraan xilli gaaban, tareenka ayaa qaada dadka iyo alaabada, waana wax ka samaysan qolal la isku xiray iyo silsilado lugo leh oo ku dul roora bir loogu tala galay loona yaqaan birta tareenka. tareenada qaar baa ku shaqeeya dhuxul dhagax, qaarna shidaal, qaarka casriga ah ayaa ku shaqeeya korontada, Iidi Amiin Daada. Iidi Amiin Daada c.1925 – 16 August 2003. Waxoo ahaa sargaal ka tirsan ciidanka Ugaandha, waxa uuna noqday madaxweynaha dalka Ugaandha, sanadka marka uu ahaa 1971 ilaa 1979. Cabdi Bile Cabdi. Cabdi Bile Cabdi ("عبدالله بله عبدالله"; Abdi Bile; * 28.12.1962,wuxuu ku dhashay magaalada Laascaanood ee gobalka sool. cabdi waa oradyahan caan ah oo umada somaliyeed aad u jeceshahay wuxuuna somali gaarsiyay guul ayna waliged gaarin. wuxuu noqday Somaligii ugu horeeyay ee ku guulaysta oradka aduunka ee 1500 mitir oo ka dhacay magaalada Rooma sanadkii 1987 kuna guulaystay bilada dahabka. cabdi wuxuu kaloo kaalinta sadexaad ka galay oradka aduunka sanadkii 1993 dii oo ku guulaysta bilada naxaasta. wuxuu kakloo cabdi ka galay ciyaaraha fudud ee afrika kaalinta sedexaad wuxuuna ku guulaystay bilada silferka. sanadka 1995 cabdi waxaa la soo daristay guul daradii ugu wayanayd wuxuuna ciyaaraha aduunka ka galay kaalinta lixaad kaas ayaana ahaa ciyaarihii olombikada ee ugu dambeeyay ee uu ka qayb galo.Halyayga Cabdi Bile waxaa lagu sharfay inuu calanka usido orodyahana Somalia umatalaya ciyaaraha olombikada ee london ka dhacay sanadkii 2012. Bile oo ah halyay somalidu si fiican u jeceshahay waxaa uu kunool yahay wadanka maraykanka. Cabdi Bile yaraan tiisii wuxuu ku ordi jirey buurta sayidka oo kutaala magaalada laascaanood. RNA. RNA, Waa wax ushaqeeya sida DNA camal laakiin waxa ay kaydisaa cudurada uu qabay qofka Salaad. Salaada: Waa tiirka labaad ee shanta Tiirarka Islaamka waana laf dhabarka diinta. waxaa la tukadaa Salaada Subax, Salaada Duhur, Salaada Casir, Salaada Magrib iyo Salaada Cishe. Soon. Soon, Ṣawm (); (sidoo kale loo yaqaano "ṣiyām") waa erey Af Carabi ah kaasi oo macnaheedu tahay "Af-xidhnaansho" Ilaahay dartii iyo in ajir iyo xasanaad uu helo qofka soomani. Dadka Islaamka ah waxay soomaan Bisha Ramadan (bisha 9aad) ee Kalandarka Islaamka. waa bil Ramadan oo micnaheedu yahay in bisha ramadaan maalinteeda wax la cunin. Hordhac. Diinta Islaamka oo caqiido dhab ah, ayaa waxay ku caan baxday ilaalada masaalixda aadamiga. Arintaas waxay ku soo koobtay, qof kasta oo ku abtirsada bulshada aadamiga, in la dhowro hanatidiisa, sharafkiisa, naftiisa wakhtigiisa iyo caafimaadkiisa. Wax kasta oo dhaawac u geysanaya mid kamid ah arimahaas, diinta Islaamku waa ay reebtay. Waxay ka dejisay xeerar adag oo ilaalinaya inaan lagu cayaarin. Islamarkaa Islaamku wuxuu soo dhoweeyay wax kasta oo arimahaas hagaajinaya. Bal cibaado ayuu ka dhigtay, Eebe xaggiisa lagaga helayo dhowaansho iyo abaal-gud. Caafimaadka jirka aadamiga, waa maslaxadda 1-aad oo diinta Islaamku ay qofka iyo bulshada u ilaalisay. Nicmadaha Eebe uu ku manaystay aadamiga, midka ugu hilan culus waa caafimaadka. Sidaa darteed in la dhowro waa waajib uu islaamku goor hore dalbay. Ilaalada caafimaadka, danta laga leeyahay waxay tahay in qofku uusan gabin ujeeddadii loo abuuray ee keentay uunka, taas oo ah, fal cibaado iyo mid cilmi ah in uu ku camiro dhulka. Weedhan kooban waa ooraah-cilmiyeed. Si xooggan ayay u tilmaamaysaa dhab ahaanta risaaladda uu la yimid adeegaha Eebe Maxamad (sh.n.d.a.). Ereygaasi maahan ooraah ka iman karta qof aan wax akhriyin waxna qorin. Sidaa darteed ooraahdan, waa mid dhoobo afka kaga dhufanaysa kuwa xaasidnimada iyo xiqdiga u geeyay in ay ku hadaaqaan in nebigii islaamka aanan laga dhaxlin wax kheyr ah iyo wax caqligu waafaqo. Ooraah kooban weeye oo kheyr badan xambaarsan, islamarkaa ku dhisan aqoon asraarteeda la ogaaday qarnigii 20-aad. " Badanaa mid sooman, kaas oo aanan soonkiisii ka heleyn wax dhaafsiisan gaajo iyo haraad ". Waxaa halkaas ku cad qiimiga ay leedahay ooraahdii suubaneheenii Maxamad (sh.n.d.a.) ee ahayd (Sooma aad caafimaaddaane). Waxaa kaloo ku cad, in ooraahdu tahay risaalad looga soo dhiibay xagga Eebaha xeer dejiyaha, wax walba ogaha, la keli noqday saamiga iyo talada. " ……………. inaad soontaan ayaa idiin wanaagsan, haddaad tihiin kuwo wax garanaya ". Xataa haddii uu jiro cudur-daar lala afuro, waxaa u wanaagsan qofka in uu soomo. Waayo soonka isaga ayaa caafimaadka xoojinaya, cuduradana ka hor-tegaya. Eebow adigaa ku mahad leh nicmadahaaga aan la koobi karin. Adigaa ku mahad leh diintaada aad nagu galladday. Adigaa ku mahad leh inaad noo dooratay umaddii nebigaaga Maxamad ah (sh.n.d.a.). Carafada. waxaa jirto axaadiis ka hadasho maalinta carafada oo sabtiga ku aadan.waxaa jiro xadiis dhahaayo 1.Culimada Usuusha oo yiraahda hadday iska horyimaadaan Axaaddiista midna oggolaanaya midna diidaya, waxaa la qaadanayaa midka diidaya oo waa laga tagayaa midka oggolaanaya. 2.Hadday iska horyimaadaan Axaaddiista ka hadlaysa Nebiga c.s.w. wuxuu yiri iyo wuxuu sameeyay, waxaa la qaadanayaa Nebiga c.s.w. wuxuu yiri oo waa laga tagayaa wuxuu sameeyay. 1.Nebiga c.s.w. wuxuu sameeyay iyo soonkiisii. 2.Nebiga c.s.w. wuxuu yiri sida Xaddiiska "ibnu camru". "Ma doonaysaa inaad soonto beri". Macnihiisuna yahay in loo oggol yahay sidoo kale, waana laga tagayaa Xaddiiskan oggolaanaya oo waxaa la qaadanayaa Xaddiiska diidaya sida ay oranayso Qaacidada Usuuliga ee aan kor ku soo sheegnay. Amxaari. Amxaari waa luqad looga hadlo waqooyiga dhexe ee Itoobiya, waana luqada rasmiga ah ee Dawladda Federaalka ee Itoobiya. Luqadaha Semitiga. Shiilaabo. Shiilaabo maa magaalo taarikhi ah oo ku taala bariga gobalka Ogaden. Waxayna ka tirsan tahay gobalka Qoraxay. Shilaabo waxay caan ku tahay khayraadka dabiiciga gaar ahaa shidaalka iyo saliida cariinka ah, waxay kaloo caan ku tahay xoolaha nool. Magaalada Shilaabo oo ku taala deegaanka Doh waxay gubatay ugu yaraan 3 jeer waxayna ka dhisan tahay meeshii afraad hada. Shilaabo waxaa ku dhashay oo ka soo jeeda dad badan oo caan ka ahaa taariikhda geeska afrika iyo guud ahaanba afrika. Waxaana ka mid Sayid maxamed cabdille xasan oo ahaa halyaygii xorriyada geeska afrika iyo somalida guud ahaanba. Waxaa ka mid ahaa oo kale oo ku dhashay sareeye guuto Maxamed siyaad barre oo ahaa madax waynihii Soomaaliya intii udhaxaysay 1969 ilaa 1991, Shilaabo waxay kaloo caan ku tahay dhinaca isgaarsiinta iyo isu socodka, waana magaalo isku xirta inta badan magaalooyinka geeska afrika. Waxaana mara jidad badan oo u kala goosha guud ahaan geeska afrika. waxay leedahay Gagi ama garoon diyaaraded oo caalami ah kaas oo qayb wayn ka qaatay isku socodka wadamada geeska Afrika iyo ganacsiga magaalada shilaabo. Magaalada shilaabo waxay daris la tahay dhinaca koonfurta iyo bariga Somalia, dhinaca galbeedka Qabridahar, dhinaca Waqooyiga wardheer, koonfurgalbeedna Godey. Dadka ugu caansan ee wax ka dhisay magaalada Shilaabo waxaa ka mid ah Adan sacab Kunool, Xaalays iyo Aw cabdi Aw Mohamed Daman oo ah ninkii Shilaabo aaskeeda lahaa, ayna ku Baxaday magaalo laga cararay camirahayaw Cabdi aw maxamed. Zain Bikha. Zain Bikha (waxa uu dhashay Agoosto 9, 1974) waxa uu u dhashay wadanka Koonfur Afrika, waana nin Muslim ah oo ku luuqeeya nashiidooyinka. Nashiido. Nashiido Ereygaan oo asalkiisa uu Carabi yahay ayaa micnahiisu yahay in codka kor loo qaado iyadoo lagu qurxinaayo gabay,waxeyna caan ku tahay Nashiidada muusik la'aan. Nashiido waxay door weyn ka ciyaartay Dhaqanka Umadaha Islaamka, waxaana loo adeegsadaa qaabab kala duwan, iyadoo laga dhowrayo waxyaabaha fisqiga ah ee Muusigga Gaalada looga daydo. Nashiidadu waxay leedahay shuruudo, qofka qaadayana ay tahay inuu shuruudahaasi ka soo baxo, waxaana kamid ah:- 1-In Nashiidadu aysan u ekaanin sida Heesaha dadka halleysan ay ku heesaan. 2-Haddii Nashiidadu ay qaadeyso haweeneey, ragga uma banaana inay dhageystaan sida ilaahey qur'aankiisa uu ku yiri (ولا تخضعن بالقول) 3-Nashiidadu waa inay noqotaa gabay wanaagsan, kana maran yihiin erayada jaceylka iyo haasaawaha ee ragga iyo dumarka ka dhaxeeya. Axmed Bukhaadir. Axmed Bukhaadir (Carabi: احمد بوخاطر‎) waa nin qaada Nashiidooyinka waxa uu u dhashay Wadanka Imaaraatka Carabta waxa uuna dhashay sanadkii 1975, Mona Lisa. Mona Lisa waa sawir gacmeed uu sawiray farshaxankii waynaa ee Talyaaniga ahee ee magaciisa la odhan jiray Leonardo da Vinci waxa uu sawirkan sawiray sanadii, 1615 waana sawir gacmeedka ugu caansan dunida maanta waayo waxa uu koobay waxyaabo badan waxa aad waxloola yaabo ah sida uu u sawiray farshaxankani qosolka ama dhoolo adaynta gabadhan iyo qaabka wajigeedu u muuqdo sawirkani hada waxa uu yaalaa, guri dhaqameedka Louvre sawirkan waxa di vinci ka iibsaday boqorkii la odhanjiray "Francis II, Holy Roman Emperor" Mona Lisa (luuqada Talyaaniga): Monna Lisa [mɔnna liːza] ama La Gioconda [la dʒokonda], Faransiis: La Joconde [la ʒɔkɔd]) waa farshaxan sawir ah oo nusqaan ah oo uu sameeyay farshaxanka Talyaaniga Leonardo da Vinci waxaa lagu sharxay "sida ugu caansan, ugu booqashada ugu badan, qoraalka ugu badan ee ku saabsan, ugu heesaha badan ee ku saabsan, shaqada ugu caansan ee farshaxanka adduunka". [1] Mona Lisa sidoo kale waa mid ka mid ah sawirada ugu qiimaha badan adduunka. Waxay haysataa Diiwaanka Guinness World World ee qiimaha ugu sarreysa ee caymiska ee taariikhda $ 100 milyan sannadkii 1962, [2] taas oo u dhiganta qiyaastii $ 800 milyan sannadka 2017. [3] Rinjiyeynta waxaa loo maleynayaa inay tahay sawir galka Lisa Gherardini, xaaskiisa Francesco del Giocondo, waxayna ku jirto saliid ku jirta guddi cadaan ah Lombardy. Waxaa la rumaysan yahay in la rinjiyey inta u dhexeysay 1503 iyo 1506; Si kastaba ha ahaatee, Leonardo ayaa laga yaabaa inay sii wado shaqadeeda dhammaadka 1517. Shaqooyinka waxbarashadu waxay soo jeedinayaan in aan la bilaabin 1513 ka hor. [5] [6] [7] Waxaa soo iibsaday King Francis I oo Faransiis ah oo hadda waa hantida Jamhuuriyadda Faransiiska, oo muujinaysa joogtayn joogto ah Matxafka Louvre ee Paris tan iyo 1797. [8] Mawduuca mawduuca, oo si joogta ah loogu sharraxo inuu yahay mid adag, [9] muxuu ka kooban yahay qaabka, qaabka ugu fudud ee qaababka, iyo dabeecadda atmospheric ah ayaa ah tayada cusub ee ka qaybqaatay xiisaha joogtada ah iyo barashada shaqada. Leonardo da Vinci. Leonardo da Vinci, wuxuu dhashay 15 april 1452. waxa uuna ku dhashat magaalada lagu magacaabo frazione Anchiano oo u dhow Vinci Toscana, Italien. Leonadro wxa uu dhintay markay taarikhdu ahayd 2 may 1519 meesha uu ku dhintay waa Amboise oo ku taala Frankrike. leonardo waxa uu ahaa nin italian ah oo ku caan sawiraada gacmaha lagu sawiro. Leonardo ayaa xitaa ahaa sawire, injineer, farsamo yaqaan, soo saare, iyo kuwa dhirta baara, leonadro waxa uu ka qayb ahaa renässansens oo kuwa oogu qiimaha badan.asaga sawirkiisa uu caan lu yahay waa Mona Lisa, waxa uuna sameeyay sanadkii 1503-1506 iyo fresken Nattvarden, waqtigii 1498. Leonardo magaciisa buuxa ayaa la dhahay Leonardo di ser Piero da Vinci, taaso micneheeda uu ahaa Leonardo, herr Pieros wiilkiisa. magacaan ayuu haystay sababtoo ah waxa uu ahaa wecel. Mishelangelo. Mishelangelo di Lodofiko Buonarroti Simoni waxoo ku dhashtay wadanka Talyaaniga 1475ii waxoona dhintay 1564tii. waxyaabaha oo khatarta ku ahaa, waxaa ka mid ah, sharaxaadaha oo ku kor sawiray, kaniisadaha waaween oo ku yaalo Rom, talyaaniga. Sida Sistine kabel. Mishelangelo marka oo ahaa, dhalinyaro, waxoo qaatay aabihiis jidka oo la rabay, oo ahaa wax sawir. waxoona guul ween ka gaaray, wax sawirkii, oo aabihiis la rabay. Markaas oo noqday gacanyare asiga oo 13jir. Sako. Sako waxee ka midtahay Shanta tiir ee Islaamka, waana markii lacag ama shay kale la bixinaayo intii lagu jiro ramadaanka. Xaj. Xajka waa qibladii Salaadda.Haddii aa nin muslim ah waxaa waa jib kugu ah in aa mar tagto xajka intii aa aduunka ku nooshahay. Haddii aa dhaqaalo u heenin ama dhinac lagaa heesto, qasab kugu ma ahan in aa tagto. Xajka sand kasto waxaa tago dad ka badan 2 miliyan oo qof oo ka Abdi!!!!! aduunka oo dhan. kacbada waxaa lagu wareegtaa 7 jeer marka aa tagto xajka, si aa oo ilaaheey kuugu danbi dhaafo. meel waxaa jirto oo 7 jeer dhagax lagu tuuro oo la dhoho "Carafaat", micnaheeda waxaa waaye in 7 jeer dhagax lagu tuuro sheydanka. Tiirarka Islaamka. Tiirarka Islaamka (;; '; Sidoo kale ') waa shanta tiir ee aasaaska u ah diinta Islaamka, kuwaasi oo ah waajib (fardi) laga rabo ineey u hogaansanaadaan dhamaan dadka Muslimka ah. Nebi Aadam C.S. Nebi Aadam C.S waa qofkii ugu horeeyay ee uu ilaahey abuuray waxa uuna ka abuuray dhoobo, xaawana uu kasiii abuuray feerta bidix ee Aadam, wuxuu noolaa ilaa kun sano, waxaana lagu duugay Abuu Qabiis. Nabi Muuse C.S.. Kani waa maqaal ku saabsan Nebi Muuse. Isticmaal kale fiiri Magaca Muuse. Muuse Muusa Nebi Muuse Muuse binu Cimraan (ingiriis: Moses, Musa; carabi: ﻣﻮﺳﻰ, Mūsā, loogu dhawaaqo: "Muusa", sidoo kale: ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻣﻮﺳﻰ, loo qoro: Mūsā Cīmran, "Muusa Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Mōšéh ISO 259-3 Moše; loogu dhawaaqo: "Moose" ama "Moseh"; Hebrew: מֹשֶׁה, loogu dhawaaqo "Mosheh"; Hebrewga Cusub: Moshe, loogu dhawaaqo "Mooshe"; Af-Faarsi: ܐܫܘܡ, Moushe, loogu dhawaaqo: "Muushe") waa nebi iyo rasuul Ilaahay (s.w.t) u soo diray qoomiyadii Yuhuud reer bani Israaiil, iyo Fircoon iyo qaraabadiisa iyo intii uu ku hoos noolayd ee uu maamulaayay. Sida ay isku waafaqeen kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed, Kitaabka Injiil ee Masiixiyada, iyo diinta Bahay Nebi Muuse wuxuu ahaa hogaamiye diimeed, xaakim, maamule shacabka, nebi iyo rasuul Alle (subxaanahu wa tacaalaa) siiyay Kitaabka Towraad iyo Suxufta Muuse; kaasi oo loo diray in uu u digo boqorkii Fircoon ee maamulaayay deegaanada Masar iyo nawaaxigeeda, iyo shacabkii reer banii Israaiil kuu noolaa meeshaasi. Sida ay qiyaaseen culimada taariikhda, Nebi Muuse wuxuu dhashay intii u dhaxaysay 1391 ilaa 1271 C.H (Ciise Hortiis) ama wuxuu dhashay sanadkii 1595 C.H. Dhinaca kale, dadka Hebrewga ahi waxay Nebi Muuse ugu yeedhaan (מֹשֶׁה רַבֵּנו)ּ "Muuse macalinkayagii" iyo "Muuse kii wax na baray". Waxa uuna yahay nebiga ugu muhiimsan ee aasaaska iyo saldhiga u ah diinta Judhiisamka. Sidoo kale, Nebi Muuse waa tiir muhiim u ah diimaha Islaamka iyo Masiixiga. Nebi Muuse wuxuu ku dhashay deegaanka Gooshen ee dalka Masar, wuxuuna ku dhintey buurta Neebo ee deegaanada Macoow. Intaasi waxaa dheer, Muuse waxaa dhalay oo aabe u ah Cimraan, waxaana hooyo u ah Jojebed (Jochebed), wuxuuna ka tirsan yahay Qoyska Cimraan asagoo walaal la ah Nebi Haaruun iyo gabadha Miryama. Sida ku xusan kitaabka Egsodhuuska (Exodus), Nebi Muuse wuxuu dhashay wakhti shacabka reer Israaiil sii badanayeen, ayagoo ku hoos jiray maamulka boqor Fircoon oo asagu cadaawad adag u qabay dadkaasi, isla markaana adoonsan jirey dilina jirey raga beelahaasi. Markii uu dhashay Muuse ayaa hooyadii Jojebed intey salad ku dhex riday ku tuurtay webi Niilka ayadoo kala cabsanaysa in ciidamada Fircoon dilaan wiilkeeda. Waxaana helay ilmahaasi yar shaqaalihii Fircoon oo u geeyay xaaskii Fircoon, qoftaasi oo go'aansatey ineey korsato ilmahaasi yar. Isku soo wada duuboo, Nebi Muuse markuu qaangaadh noqdey ayuu dagaal galay halkaasi oo u ku dilay nin ka tirsan qabiilkii Fircoon. Arintani waxay ku kaliftey inuu ka cararo dhulkii boqortooyada Fircoon ka talineysay. Wakhti ka dib, buurta Siinaay dhexdeeda ayaa Alle ugu soo waxyooday Nebi Muuse kuna faray inuu ku noqdo Fircoon iyo qoomkiisii uguna yeedho diinta Alle. Mucjisooyinka la siiyay Nebi Muuse waxaa ka mid ahaa ushiisa oo isku bedelaysay mas, iyo gacantiisa oo ileys iyo iftiin awood badani ka soo baxaayay. Isku soo wada duuboo, dagaalo badan iyo dhibaatooyin badan ka dib, Nebi Muuse wuxuu qoomkiisii u hogaamiyay deegaano ka fog maamulkii Fircoon, 40 sano ka dibna wuxuu ku dhintey saxara dhexdiisa. Reer Cimraan. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Qoyska Muuse. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Kitaabka Towraad. Towraad Towrah Kitaabka Towraad (ingiriis: Torah, Tora, Tawrāt; carabi: ﺗﻮﺭﺍﺓ, macanaha "Sharci" "Qawaaniin", ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻮﺳﻰ, "kitaabki Muuse", (משה בן מימו), "kitabul Musa"; Giriig: εὐαγγέλιον, loogu dhawaaqo "Tawrāt", "Tawraat"; Hebrew: תּוֹרָה, micnaheedu tahay: "tilmaamid", "waxbarid") waa kitaabka diinta "Towraad" ee Ilaahay (koreeyee) ku soo dejiyay Nebi Muuse. Si kastaba ha ahaatee, waxaa khubarada diinta Islaamku u aqoonsan tahay in kitaabka Towraad eey tahay waxyigii Alle (s.w) ku soo dejiyay Nebi Muuse; kuwaasi oo uu qoray Nebi Muuse naftiisa iyo isku duba rideen intii raacsanayd asaga ka dib markii uu geeriyooday. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay kitaabka Nabi Muuse. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Afguri. Afguri ama Lahjad waa af shabaha luqada, waxana badanaa ku hadla dad meel wada dagan sida magaalo ama gobolo. Luqad waliba waxay leedahay lahjado u gaar ah. Shingaani. Shangaani waa xaafad qadiimi ah oo ka tirsan degmooyinka Gobolka Banaadir Xaafadaan waxaa ku yaalo iskoola badan iyo hotelo sida Hotel Juba, waxay daris la latahay degmada Xamarweyne Shibis iyo Cabdicasiis iyo Boondheere. Horudhac. Degmada Shingaani waxaa ay ka mid tahay Xafadaha ugu qadimsan caasimada kuwaas oo kala ah (Shingaani, Xamar Weyne iyo Boondheere) oo dhamaan ku yaal magalada Muqdisho waxayna dhisantahay in ka badan 10 qarni. Shingaani waana mid ka mid ah degmoyinki ugu horeeyay Magalada Muqdisho. Ereyga Shingaani macnahiisa waa Showgaani ama meesha la jecelyahay ee aan laga maarminamaoo aan la iloobeynin sasuusteda. Qaybaha Degmada Shangaani. 1. Laanta Jabuti oo xigta dhank badda iyo 2. Laanta hawad Galbedka Degmada shingaani iyo 3. Mooyaale oo Xigta Koonfuurta Degmada Shingaani. Magaalada Muqdisho. Asalka ereyga sida kalmada Muqdisho oo ay culumada ku macneyaan (maqcada al Shahi) meeshi shahiga loo fadhisan jiray waxaana ay ledahay Magacyo kala duwaan sida Banadir (Banadar) oo ah luqaada Farisiga ama Xamar ama muqdisho. Waxaa ku yaalo qaar ka mid ah dhismooyinka Xamar ugu qadiimsaan dhanka masjida iyo guryo waxaana soo maraay Xadaarad iyo Horumar kala duwaan waxaana soo maray dhulmareen badaha ahaadan Cajaam iyo Carab (Carab iyo Iraani Hindi iyo Yurubiyaan). Muqdisho waxaa ka jiray nidaam iyo is maamul kala dambeyn waxaa ay lahaayen Odayaal dhaqamed iyo nidaam islaami ah oo aad u dhowra xaquuqda Bini Aadamka. Waayihii dambe iskuula caan ah iyo machahdyo oo ka mid yihiin dugsigii sare (Bartamaha) iyo machadkii Sidam oo heer tacliin sare ahaa). Xarumaha Dowlada Soomaaliya. Sidoo kale daartii howlaha maraakiibta, saldhiga bari ee ciidanka booliska, Madbacadii Qaranka Soomaliya iyo xarumo danjirayaal iyo safaarado sida safaaradii Ruushka, Itoobiyaaha,safaarada shiinaha, safaarada indiya,safaarada faransiska. Xarumaha Ganacsiga Waaweyn Degmada Shangaani. Shangaani waxaa ku yaalay hoteelka caanka ahaa ee Hotel Jubba, Hotel Curuba, garoonka kubada cagta ee (Abatiyow) ee dagmada,garoonka dheer ee teeniska Dhanka bari ee Degmada Shangaani waxaa ku yaal Badda Dekedii Hore ee Muqdisho bulshaduna waa kaluumaysato inta badan wax soosaar sare leh. Bursaalax. Bur Saalax () waa magaalo ku taala badhtamaha waqooyibari ee gobolka Mudug ee wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxaa maamulkeeda gacanta ku haya maamulgoboleedka Puntland State. Waxaa magaalada Buur Saalax ku dhaqan dad gaadhaya ilaa 200,000 qof waxaana daga beelaha kalah, Beesha Maxamed talareer (wadal moge) waxaa kaloo daga beesha cumar maxamud qayb kamida, daanweyne’ wabeeneeye,iyo leel kase qayb ka mida. Faalo. Bur Saalax waxay dhacdee meel u dhaxaysa Beyra and Rigomane. Magaaladan waxaa wakhtiyadii hore lagu magacaabi jirey Buurar, laakiin markii dambe waxaa loogu magacdaray nin la odhan jiray Saalax Jaamac, kaasi oo magaalada badhtankeeda ku lahaa ceel biyo ah. Bursaalax waa magaalo ku taal Bacaadweny iyo Galdogob dhexdooda, waxaa asaasey SAALAX JAAMAC KAARSHE (Wabeeneeye) oo loogu magac darey magaalada ahna ninkii ugu horeeyay oo Gaalkacyo Nal Koronta geliya xiligii gumeysiga lagu jiray. Waana Magaalo weny oo hada aad iyo aad u koresa waxeeyna leedahay labo matoor oo waaween. Waxaana daga dad ah Reer Puntland. Waxeenya hoos timaadaa Galkacyo sida adeega oo looga safro ama Qabiil ahaan waxaa daga Majeerteen. Isku socodka. Jid laami ah ayaa isku xidha magaalada Buur Saalax iyo magaalada Gaalkacyo, oo ah magaalo madaxda gobolka Mudug. Waxbarashada. Magaalada Buur Saalax waxaa wakhti xaadirnkan ku yaala tiro dugsiyo hoose iyo dugsi sare iyo tiro badan oo malcaamado ah (madarasad). Bu'aale. Bu'aale waa degmo ka tirsan Gobolka Jubbada Dhexe isla markaana ah magaalo madaxda Gobolka Jubbada Dhexe degmadan dhaqaalaheedu waxuu ku tiirsan yahay wax soo saarka beeraha iyo xoolaha nool magaaladan. Magaalada waxaa dega qabaa,ilada kala duwan oo kala ah jidwaaq Bartire, cowlihan iyo jareer. waa magaalo istaraatiiji ah waxaa magaaladaan mara wabiga jubba magaalada waxaa ka howl gala hay ado farabadan oo ka tirsan qaramada midoobay waxaa ka shaqeya magaaladan dhammaan howlaha isgaarsiineed ee ka hana qaaday soomaaliya wixii ka dambeeyey dowladdii dhexe ee soomaaliya. Bu’aale waa caasimada gobolka Jubbada Dhexe, Magaaladaan waxaa maro wabiga jubba, waana magaalo dhul beereedyo ah.Dadka degan waa beeroleey iyo xoolo dhaqato. Diinsoor. Juquraafi ahaan waxay ku taalaa dhinaca Koofur Galbeed ee Xarunta Gobolka Baay, waxayna u jirtaa ugu badnaan marka la maro dhinaca Qansax dheere 150 Km, halka jidkii hore ee tooska ahaana ay u jirto 120-Km. Degmada Diinsoor Dhinaca Woqooyi waxay xuduud la leedahay Degmada Qansax dheere, Bari Buur Hakaba, Galbeed Saakoow, Koofur Baraawe, waxay kaloo xuduud la leedahay dhinaca Woqooyi Bari Degmada Baydhaba, dhinaca Woqooyi Galbeed Baardheere iyo Qansax dheere, dhinaca Koofur Galbeed waxay xuduud la leedahay Bu’aale oo ah xarunta Gobolka dhexe iyo dhinaca Koofur Bari oo ay xuduud la leedahay Degmada Qoryooley oo ka tirsan Gobolka hoose. Diinsoor waa degmo ka tirsan Gobolka Baay waana degmo istaraatiiji ah degmada wax soo saarkeeda waxuu ku tiirsan yahay wax soo saarka beeraha iyo xoolaha nool. Degmada Diinsoor waxaa ku wareegsan Buuro, marka laga reebo dhinaca Woqooyi oo ay ku leedahay Dhul beereed aad u weyn, waxayna caan ku tahay dhaqashada Xoolaha iyo Beeraha, dhulkeeduna wuxuu isugu jiraa Buuraley, Dhul Beereed,  daaqsan leh in ka badan 200 nooc oo dhir ah, kuwaasoo ay ka mid yihiin Geedka Galoolka, Xararr, Dambal, Yaaq, Quracyo waaweyn, Cadaada, Xanannka iyo Geed miroodyo fara badan oo leh Xamur Gobka, Xamur, Mareer, Xanshile, Hohobta iyo kuwo kale oo fara badan, waxay kaloo degmada Diinsoor leedahay Dhul banaan ah iyo Dooxooyin waaweyn oo xiliga Roobku uu da’ayo ay maraan Biyaha Xareeda oo ay soo rogaan Buuraha iyo dhulka Taaga ah, islamarkaana ku shuba Wabi Shabeele iyo Juba. Inkastoo gobolada baay iyo bakool lagu tilmaamo goob diinta loosoo raadsado diinsoor waxay kamid tahay goobta ugu horeyso oo xifdinta quraanka iyo raacashada cilmiga loosoo raadsado. Diinsoor waa magaalo barakeysan, marka la eego wadanka somali. dadka dego waa dad isku xiran, kalsooni leh. Diinsoor waxa lagu bartaa quraanka kariimka iyo cilmagiisa, waxaa diinsoor ku dhashey ama ku wax bartey wadaado caan ah. Degmada Diinsoor waa degmada keli ah oo dagaalka sokeeye uusan weli saamaynin magaaladana maalinba maalinta kadanbeyso waysii weeynaaneeysaa amaankeeda dartiisa. Degmada Diinsoor waa degmada ugu weyn degmooyinka Soomaaliya oo dhan xitaa waxaa ka weyntahay qaar ka mid magaalo madaxyaalka qobolooyinka qaarkood. Degmada waxaa ugu badan beesha Dabaraha, Geelidle waxaa tuulooyinka dega Beelaha Coormale, Ajuuraan iyo kuwo kale oo yar yar. Degmada waxaa kasoo baxay siyaasiyiin caan ah, aqoonyahanada maadiga iyo diinta. Hadaba Hamoogaan inaad booqatid Hoyga Nabada Soomaaliya oo lagu tiriyo inay tahay Degmada diinsoor. Degmada Diinsoor waxaa ku badan dadka Dariiqada Suufiyada ee Saalixiyada ku xiran iyo reer Guuraa. Xilliyadii hore waxaa dadka ku dhaqan degmada lagu qiyaasi jirey in ka badan 40,000 oo Ruux in ay ku nool yihiin, markii ay jirtey Dowladii dhexe ee Soomaaliya, halka maanta markaad eegto ay u muuqdaan in ay ku Shan jibaar mayaan. Degmada Diinsoor waxaa hoos yimaada 8 Tuulo oo waaweyn, sida Tuulada Yaaq Baraawe, Kanaanax, Safar Noolaay, Tugaar Hoosle, Kurmaan, Gurbaan, Raaxoole iyo Xabiibayaal, dhamaan Tuulooyinkaas intooda badan waxay u muuqdaan kuwo noqon kara Degmooyin kale, marka iyada laga reebo. Kurtunwaarey. --75.92.168.144 07:26, 30 Luuliyo 2014 (UTC)--75.92.168.144 07:26, 30 Luuliyo 2014 (UTC)'Italic textItalic textItalic text"Kurtunwaarey waxey kamid tahay degmo katirsan |Gobolka Shabeellaha Hoose waana degmo ay caan kutahay tacbashada beeraha wexeyna leedahay beero farabadan oo waraab ah. Dadka deegaanka ah waa qomiyada digil i mirifle gaar ahaan Digil oo kala ahTuni, Jiida,iyo qabiilo kale oo yar yar ah sida Jareer. shacabkeedu waa dad jecel yihiin nabada. Somaliweyn. Macnaha Soomaaliweyn, waxa weeyi, dhulka somalia oo ay ku jirto wadamada kale, sida Soomaali Galbeed iyo Woqooyi bari kaas oo ah guumaysiga keenya. Madaxdii hore ee soomaaliya, marar badan ayay isku dayeen, in ay soo celiyaan dhulalka Soomaaliyeed ee la qaybsaday, laakinse way u suurta gali wayday. Faanoole. faanoole waa xaafad ka mid ah degmada kaaraan, faanoole waa xaafadaha ugu qadiimsan degmada kaaraan, faanoole fari kama qodna, faanoole waxay leedahay xaafado badan sida: arjantiin suuq iyo xaafad, al shareeca, sanca Degmooyinka Gobolka Banaadir. Degmooyinka Muqdisho waa degmooyinka ay ka kooban tahay caasimada dalka Soomaaliya ee Muqdisho ama Xamar. waxaa so diyaariyay: Weriye: Cabdillahi Alcadaala Af-Oromo. Af Oromo waa luqad kamid ah baahda Afro-Aasiyatik. 25 millyan oo qof ayaa ku hadla, Af-oromadu, waa luqada ugu wayn walaalaha Kushiitiga. Wadamada lagaga hadlo waxaa ka mid ah, Itoobiya iyo Kiinya. Af oromo waxa qoray dawladii kacaanka ee soomaliya uu hogaaminayey Maxamed siyaad barre Axkaamta Janaasada. Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada kitaabkan oo ma dhowrsana La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan kitaabkan Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka turjumaha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "E-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com”. Waxaan ugu horayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii igu caawiyey talo, fikrad iyo ducaba. Waxaana idin leeyahay dhamaantiin جزاكم الله خيرا. Magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahad iska leh Eebbe Barbaariyaha uumanka, amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisana korkiisa ha ahaato uunkiisa kii ugu wanaagsanaa Maxamed, reerkiisa iyo intii raacdeyba. Intaas ka dib: Kani waa Axkaamta Janaasada sidii ka sugneyd Nabiga amaanta Eebbe iyo nabadgalyadiisa korkiisa ha ahaatee. Ulajeedadayduna waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, anigoo u turjumayo soomaalida jecel iney bartaan diintooda. Waxaana weydiisanayaa Eebbaha weyn inuu howshan ka dhigo mid isaga dartiis loo sameeyay, nooguna daro miisaanka wanaagyadeena maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا وسيئات أعمالنا من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد ان محمداً عبده ورسوله. Intaas ka dib, Maadaama dadka badankiisu maanta ay aad uga fog yihiin sidii Diinta Nebiga a.n.k. dadka ugu sheegay oo ay ugu wacan tahay barasho la’aanta Diinta, gaar ahaan Cilmiga Xaddiiska iyo Sunnada iyo iyagoo xoogga saaraya barashada Culuumta Maaddiga iyo shaqo sidii ay ku heli lahaayeen xoolo fara badan. Sidaas darteed ayaan waxaan jeclaystay inaan u qoro qoraalkan Muslimiinta si ay uga faaidaystaan, gaar ahaan markuu geeriyoodo qof qaraabadiisa ka mid ah ama uu jeclaa. Waxaan weydiisanayaa Eebbaha Kor ahaaye inuu ku anfaco Muslimiinta kitaabkan iyo kutubtayda kaleba, uuna ka dhigo mid ugu kaalmeeya raacitaanka Kitaabka iyo Sunnada iyo sidii ay ugu noolaan lahaayeen nolol Islaami ah, taasoo lagu gaaraynin waxaan ka ahayn cilmi nafci leh iyo camal wanaagsan isagaa ahe Maqle Aqbale. 4. Haddii xuquuq lagu leeyahay waa inuu u celiyaa dadkii ku lahaa, haddii sidaas u fududaato haddii kale waa inuu u dardaarmaa sida uu faray Nebiga a.n.k. (صحيح) (ما حق امريء مسلم يبيت ليلتين وله شيء يريد أن يوصي فيه إلا ووصيته مكتوبة كتب عليكم إذا حضر أحدكم الموت إن ترك خيرا الوصية للوالدين والأقربين بالمعروف حقا على المتقين يا أيها الذين آمنوا شهادة بينكم إذ حضر أحدكم الموت حين الوصية اثنان ذوا عدل منكم أو آخران من غيركم إن أنتم ضربتم في الأرض فأصابتكم مصيبة الموت تحبسونهما من بعد الصلاة فيقسمان بالله إن ارتبتم لا نشتري به ثمنا ولو كان ذا قربى ولا نكتم شهادة الله إنا إذا لمن الآثمين فإن عثر على أنهما استحقا إثما فآخران يقومان مقامهما من الذين استحق عليهم الأوليان فيقسمان بالله لشاهدتنا أحق من شهادتهما وما اعتدينا إنا إذا لمن الظالمين. ذلك أدنى أن يأتوا بالشهادة على وجهها أو يخافوا أن ترد أيمان بعد أيمانهم واتقوا الله واسمعوا والله لا يهدي القوم الفاسقين) يا أيها الذين آمنوا قوا أنفسكم وأهليكم نارا وقودها الناس والحجارة عليها ملائكة غلاظ شداد لا يعصون الله ما أمرهم ويفعلون ما يؤمرون In loo qabto Shahaadada qofka dhimanaya (صحيح) وعن زرعة بن عبد الرحمن أنه شهد سعيد بن المسيب في مرضه وعنده أبو سلمة بن عبد الحمن فغشي على سعيد فأمر أبو سلمة أن يحول فراشه إلى الكعبة فأفاق فقال: حولتم فراشي ؟ فقالوا: نعم فنظر إلى أبي سلمة فقال: أراه بعلمك ؟ فقال: أنا أمرتهم فأمر سعيد أن يعاد فراشه Dadka jooga goobta qofka uu ku dhintay waxa looga baahan yahay بينما رجل واقف بعرفة إذ وقع عن راحلته فوقصته أو قال: فأقعصته (صحيح) فقال النبي صلى الله عليه وسلم: (اغسلوه بماء وسدر وكفنوه في ثوبين (وفي رواية: في ثوبيه [اللذين أحرم فيهما]...) ولا تحنطوه (وفي رواية: لا تطيبوه) ولا تخمروا رأسه [ولا وجهه] فإنه يبعث يوم القيامة ملبيا) Kh. In lagu duugo magaaladii uu ku dhintay oo aan loo qaadin meel kale maxaa yeelay wuxuu ka hor imaanayaa degdeggii la is faray. D. Waa in markiiba la bilaabaa sidii daynta looga bixin lahaa xoolihiisa, xoolihiisa oo dhanba ha lagu wada bixiyee deynta, hadduusan xoolo lahayna waa inay Dowladda ka bixisaa haddii ay sidaas awooddo haddaysan sidaas samaynina oo dadka qaar ay sidaas sameeyaana waa la oggol yahay. Waxa ay samayn karaan dadka goobta jooga iyo kuwa kaleba (صحيح) وحديث عبد الله بن جعفر رضي الله عنه: أن النبي صلى الله عليه وسلم أمهل آل جعفر ثلاثا أن يأتيهم ثم أتاهم فقال: (لا تبكوا على أخي بعد اليوم..). Waxa laga doonayo xigtada qofka dhintay ولنبلونكم بشيء من الخوف والجوع ونقص من الأمور والأنفس والثمرات وبشر الصابرين. الذين إذا أصابتهم مصيبة قالوا إنا لله وإنا إليه راجعون. أولئك عليهم صلوات من ربهم ورحمة وأولئك هم المهتدون ؟ فقالت: إليك عني فإنك لم تصب بمصيبتي قال: ولم تعرفه فقيل لها: هو رسول الله صلى الله عليه وسلم فأخذها مثل الموت فأتت باب رسول الله صلى الله عليه وسلم ولم تجد عنده بوابين فقالت: يا رسول الله إني لم أعرفك. فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم: (إن الصبر عند أول الصدمة) (صحيح) (اللهم اجرني في مصيبتي واخلف لي خيرا منها) لحديث أم سلمة في صحيح مسلم وغيره ثم دخلت على زينب بنت جحش حين توفي أخوها فدعت بطيب فمست ثم قالت: ما لي بالطيب من حاجة غير أني سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول:...) 21. Hase ahaatee haddaysan u murugoon qof aan ahayn ninkeeda iyadoo raali galinaysa ninkeeda si ay u gudato xilka uu ku leeyahay sidaas ayaa u wanaagsan waxaana loo rajaynayaa arinkaas dartiis khayr fara badan sidii ku dhacday Ummu Saliim iyo ninkeeda Abuu Dalxa al-Ansaari labadooda Eebbe ha ka raali noqdee. Waxa ka reebban xigtada qofka dhintay X. In ragga qaarkiis sii daystaan garkooda maalmo yar iyagoo u murugoonaya qofkii ka dhintay ka dibna jara garkooda muddo yar ka dib sidaasna lama oggola. 24. Waxaana wanaagsan qofka dadka u sheegaya geerida-qofka uu ka codsado dadka inay Eebbe dambidhaaf u waydiiyaan sida uu Nebiga a.n.k. ku sheegay qisadii Janaasada Najaashi Waxaan leeyahay: Dadka qaarkii ee yiraahda (Faatixa ha loo akhriyo qofka dhintay waxay ka soo horjeedaa Sunnada hadda aan soo sheegnay oo waana Bidca shaki aan ku jirin gaar ahaan Qur’aanka loo akhriyaa qofka dhintay ma gaarayo sida sugan oo aad arki doontid hadduu Eebbe yiraahdo. 25. Eebbe Kor ahaaye wuxuu u sameeyay qofka wanaag ku dhinta astaamo lagu garto oo Eebbe noo tilmaamay qofkii ku dhinta mid ka mid ah astaamahaasi waxay u tahay bishaaro Alla maxay tahay bishaaro. ولا تحسبن الذين قتلوا في سبيل أمواتا بل أحياء عند ربهم يرزقون. فرحين بما آتاهم الله من فضله ويستبشرون بالذين لم يلحقوا بهم من خلفهم ألا خوف عليهم ولا هم يحزنون يستبشرون بنعمة من الله وفضل وأن الله لا يضيع أجر المؤمنين) Midda shanaad: Shuhaddadana waxaa soo galaya qofkii u dhinta cudurka Daacuunka waa shahiid, qofkii u dhinta xanuunka caloosha waa shahiid, qofkii badda liqda waa shahiid iyo qofkii ku dhinta meel uu ku jiray oo ku dunta waa shahiid. Midda lixaad: Qofta dumarka ah oo dhimata markay dhalayso waa shahiidad. Midda todobaad: qofka oo ku dhinta dab waa shahiid. Midda sideedaad: Qofka oo u dhinta cudurka Qaaxada waa shahiid. Midda sagaalaad: Qof u dhinta isagoo xoolihiisa difaacanaya in laga xoogo waa shahiid. Midda tobnaad: Qof u dhinta isagoo difaacanaya Diintiisa iyo nafsaddiisa waa shahiid. 26. Amaanta wanaagsan ee qofka dhintay ee ay amaanaan koox Muslimiin ah oo run sheegayaal ah ugu yaraan laba ka mid ah dariskiisa ee garanaya oo ah dad wanaag iyo cilmiba leh wuxuu ku mutaysanayaa inuu galo Janno sida soo aroortay. Geerida markuu dayaxa madoobaado ama qoraxda 27. Hadday isku soo aaddo qof dhimashadiisa inay madoobaato qoraxda ama dayaxa shaqo iskuma laha labadaasi arin sida soo aroortay. 28. Hadduu dhinto qof waa in qaar ka mid ah dadka ay dhaqaan sida soo aroortay. 1. Waa in la dhaqaa saddax iyo wixii ka badan hadba sidii ay u arkaan kuwa dhaqaya inuu ku habboon yahay. 2. In loo dhaqo si kisi ah. 3. In marka la dhaqayo lagula dhaqaa biyaha saabuun i.w.m. 4. Marka u dambaysa oo la dhaqayo waa in lagu qasaa biyaha waxyaabaha carfaya i.w.m. 6. In laga bilaabo midigta iyo goobaha laga waysaysto ee jirka. 7. Inuu dhaqo qofka ragga ah qof rag ah, qofta dumarka ahna qof dumar ah sida soo aroortay. ولا يبدين زينتهن إلا ما ظهر منها وليضربن بخمرهن على جيوبهن ولا يبدين زينتهن إلا لبعولتهن أو آبائهن أو أبناء بعولتهن إخوانهن أو بني إخوانهن أو بني أخواتهن أو نسائهن...) 8. Ninka iyo xaaskiisa way is dhaqi karaan hadduu midkood hor dhinto. 9. Inuu dhaqo qof yaqaano qaabka dhaqidda ee Sunnada ku soo aroortay gaar ahaan hadduu yahay qof ka mid ah reerka ama xigtada sida soo aroortay. 30. Qofka dhaqaya qofka dhintay wuxuu leeyahay ajar wayn labadan shardi haddii laga helo. 2. Markuu dhaqayana uu u dhaqo Eebbe dartiis uusan doonayn abaalmarin iyo mahadnaq iyo wax ku saabsan adduun sida soo aroortay. 31. Waxaa wanaagsan qofkii dhaqa qof dhintay inuu isna qabaysto sida soo aroortay. 32. Lama dhaqayo qofka ku dhinta goobta dagaalka xataa isagoo qaba Janaabo sida soo aroortay. 33. marka qofka dhintay la dhaqo ka dib waa in la huwiyaa marada lagu duugayo sida soo aroortay. 34. Marada qofka dhinta lagu duugayo waxaa lagu soo gadayaa xoolaha qofka dhintay haddaanu wax kale ka tagin xataa sida soo aroortay. 35. Waa inay ahaataa marada lagu duugayo mid wayn oo asturaysa dhamaan jirka oo dhan sida soo aroortay. 36. Haddii maradii lagu duugayay ay yaraadaan dadka dhintayna ay badan yihiin waa loo xiri karaa hal maro koox dad ah si loogu qaybiyo maryaha, waxaana loo hormarinayaa midkoodii ugu xafidsan Qur’aanka Qiblada xaggeeda sida soo aroortay. 37. Lama oggola in laga siibo dharka qofka shahiidka ah uu watay markii la dilayay ee waa lagula duugayaa isagoo wata sida soo aroortay. 38. Waxaa wanaagsan in lagu duugo hal dhar ama wixii ka badan dharkiisa korkooda sida soo aroortay. 39. Qofka dhinta isagoo xajinaya waxaa lagu duugayaa maradii uu ku xajinayay sida soo aroortay. 40. Waxaa wanaagsan marka loo xirayo marada lagu duugayo inay ahaato maro caddaan ah, dharka lagu duugayana waa inay ka koobnaadaan saddax dhar ah, lana uumiyo saddax jeer, hase ahaatee lama uuminayo qofka dhinta isagoo xajinaya sida soo aroortay. 41. Lama oggola in lagu soo gado kharash fara badan marada lagu duugayo lagana badin saddax dhar ah sida soo aroortay. 42. Qofta dumarka ah arinkaas waxay kala mid tahay ragga. In la qaado qofka dhintay iyo in la raaco 44. Waxaa loo raaci karaa sidatan: In laga soo raaco goobta uu qofka ku dhintay ilaa salaadda Janaasada lagu tukado ama laga soo raaco goobta uu qofka ku dhintay ilaa laga aaso wayna soo aroortay labada arimoodba. 45. Waxaan shaki ku jirin midda dambe inay ka wanaagsan tahay midda hore sida soo aroortay. 46. Fadliga ku soo arooray in la raaco qofka dhintay wuxuu ku soo arooray ragga ee ma aha dumarka sida soo aroortay. 47. Lama oggola in la sameeyo wixii ka hor imaanaya Diinta sida baroorta i.w.m. sida soo aroortay. 48. Waxaa taasi raacsan codka oo kor loogu qaado dikri i.w.m. qofka dhintay hortiisa maxaa yeelay waa Bidco. 51. Waa la hor socon karaa qofka dhintay hortiisa iyo gadaashiisaba sida soo aroortay. 52. Hase ahaatee waxaa wanaagsan in la socdo qofka dhintay gadaashiis sida soo aroortay. Hase ahaatee waxaa wanaagsan socodka sida soo aroortay. 54. Ma in la raaco baabuur iyo wixii la mid ah qofka markii la soo duugay ka dib waa la oggol yahay sida soo aroortay. 55. Ma in lagu qaado qofka dhintay baabuur loogu talagalay dadka dhintay dadka Janaasada ka qaybqaadanayana ay saaran yihiin baabuur sidaas lama oggola maxaa yeelay waa caadada Gaalada. 57. Salaadda Janaasada ee lagu tukanayo qofka Muslimka ah waxaa laga doonayaa Muslimiinta qaarkood sida soo aroortay. 2. Qofka Shahiidka ah maxaa yeelay Nebiga a.n.k. kuma tukan Shuhaddadii Uxud iyo kuwo kaleba sida soo aroortay. 1. Ilmaha haba ha ahaadee ilmo dhicisoobay hase ahaatee afar bilood dhaafay sida soo aroortay. 3. Qofkii loo dilo xad ka mid ah xuduuda Eebbe sida soo aroortay. 5. Qofka lagu leeyahay dayn kaasoon ka tagin wax xoolo ah oo dayntiisa lagu bixinayo waa lagu tukanayaa inkastoo Nebiga a.n.k. uusan ku tukan markii hore sida soo aroortay. 6. Qofkii la aaso isagoon lagu tukan ama dadka qaarkii ay ku tukadeen waxay ku tukanayaan isagoo xabaashiisa ku jira sida soo aroortay. 7. Qofkii ku dhinta meel aysan joogin dadkii ku tukan lahaa salaadda Janaasada waxaa ku tukanaya koox ka mid ah Muslimiinta salaadda Janaasada sida soo aroortay. ولا تصل على أحد منهم مات أبدا ولا تقم على قبره إنهم كفروا بالله ورسوله وماتوا وهم فاسقون 61. Waa in jamaaco lagu tukadaa salaadda janaasada sida loogu tukado salaadaha waajibka ah sida soo aroortay. 64. Waxaa wanaagsan inay saftaan Imaamka gadaashiis saddax saf iyo wixii ka badan sida soo aroortay. 65. Imaamka hadduusan la joogin waxaan ka ahayn hal qof ulama istaagayo si siman sida Sunnada ah salaadaha kale ee wuxuu istaagayaa Imaamka gadaashiis sida soo aroortay. 68. Hadday ku kulmaan salaadda Janaasada dad dhintay oo kala ah rag iyo dumar waa lagu tukan karaa hal salaad oo Janaaso ah intii lab ah waxaa la dhigayaa –haba ha ahaadeen ilmaba- Imaamka agtiisa intii dheddig ahna dhinaca Qiblada sidaasna waa Sunno sida soo aroortay. 69. Waa loogu tukan karaa dadka dhintay salaadda Janaasada qofba goonidiisa sida soo aroortay. 70. Masjidka waa lagu tukan karaa salaadda Janaasada sida soo aroortay. 73. Imaamka wuxuu istaagayaa madaxa ninka gadaashiis qofka dumarka ahna bartamaheeda sida soo aroortay. 74. Waxaa la leeyahay Allaahu akbar afar ama shan ilaa sagaal Allaahu akbar intaba waxay ka sugnaadeen Nebiga a.n.k. midkii uu doono ayuu samayn karaa. 75. Gacmahana kor ayaa loo qaadayaa Allaahu akbarta koowaad sida soo aroortay. 76. Ka dibna wuxuu saarayaa gacantiisa midig gacantiisa bidix dusheeda ka dibna wuxuu labadiisa gacmood kor saarayaa xabadkiisa sida soo aroortay. (صحيح) (صليت خلف ابن عباس رضي الله عنه على جنازة فقرأ بفاتحة الكتاب [وسورة وجهر حتى أسمعنا فلما فرغ أخذت بيده فسألته ؟ ف] قال: [إنما جهرت] لتعلموا أنها سنة [وحق] 87. Waa in la aasaa qofka dhintay haba ahaadee qof Gaal ah sida soo aroortay. 88. Qofka Muslimka ah lalama duugayo qof Gaal ah sidoo kale qofka Gaalka ah lalama duugayo qof Muslim ah ee qofka Muslimka ah waxaa lagu duugayaa xabaalaha Muslimiinta qofka Gaalka ahna waxaa lagu duugayaa xabaalaha Gaalada sidaas ayaana soo aroortay. 89. Waxaa Sunno ah in dadka lagu duugo xabaalaha sida soo aroortay. 90. Waxaan ka ahayn Shuhaddada oo waxaa lagu duugayaa goobtii ay ku shahiideen oo looma rarayo xabaalaha sida soo aroortay. قال: فكان أبي ثالث ثلاثة وكان أكثرهم قرآنا فقدم]) 94. Dhib kuma jira hal xabaal in lagu wada duugo laba iyo wixii ka badan oo dad dhintay ah haddii ay noqoto lagama maarmaan waxaana xabaasha la hor galinayaa midkoodii u wanaagsanaa sida soo aroortay. 95. Waxaa dajinaya qofka dhintay –haba ahaadee qof dumar ah- qofka dhintay, rag ee dumarka kuma jiraan. لعموم قوله تعالى: وأولوا الأرحام بعضهم أولى ببعض في كتاب الله). (صحيح) (شهدنا ابنة لرسول الله صلى الله عليه وسلم ورسول الله صلى الله عليه وسلم جالس على القبر فرأيت عينيه تدمعان. ثم قال: هل منكم من رجل لم يقارف الليلة [أهله] ؟ فقال أبو طلحة: [نعم]: أنا يا رسول الله قال: فانزل. قال: فنزل في قبرها [فقبرها] 99. Waxaa Sunno ah in la galiyo qofka dhintay xagga dambe ee xabaasha (صحيح) أوصى الحارث أن يصلي عليه عبد الله بن يزيد فصلى عليه ثم أدخله القبر من قبل رجلي القبر وقال: هذا من السنة 100. Waxaa loo dhigayaa qofka dhintay marka la galinayo xabaashiisa dhinaciisa midig, waxaana la aaddinayaa Qiblada madaxiisa iyo labadiisa lugoodna dhinaca midig iyo bidix ee Qiblada 103. Waa la ag fadhiisan karaa marka la duugayo si dadka goobta jooga ay u xasuustaan geerida iyo waxa xiga sida soo aroortay. 105. Ma wanaagsana qofka inuu sii qoto xabaashiisa intuusan dhiman ka hor maxaa yeelay Nebiga a.n.k. ma samayn sidaas. قيل: يا رسول الله ما يحبر ؟ قال: (يغبط) 107. Waxaana loogu tacsiyadayn karaa wixii loo malaynayo inay murugado ka yaraynayso oo ku xambaaraya raali ahaansho iyo dulqaad sida soo aroortay. 108. Kuma xaddidno tacsida saddax maalmood ee waa lala imaan karaa tacsida mar alla markii ay faaido ku jirto sida soo aroortay. B. In dadka ay iskugu yimaadaan tacsida darteed meel gaar ah sida guri ama xabaalaha ama masjid. قال: قلت لعبد الله: ما فعل قثم ؟ قال: استشهد قال: قلت: والله أعلم ورسوله بالخير. قال: أجل) والذين جاؤوا من بعدهم يقولون ربنا اغفر لنا ولإخواننا الذين سبقونا بالإيمان ولا تجعل في قلوبنا غلا للذين آمنوا ربنا إنك رؤوف رحيم Midda labaad: In laga bixiyo daynta qofka dhintay. وأن ليس للإنسان إلا ما سعى 113. Waxaana loo booqan karaa xabaalaha waano iyo in lagu xasuusto Aakhiro. عموم قوله صلى الله عليه وسلم: (.. فزوروا القبور) 1. Qofka booqanaya inuu ku xasuusto in la dhimanayo, qofkii dhintaana uu galayo Janno ama Naar midkood. 117. Ma in Qur’aan lagu akhriyo xabaasha agteeda marka la booqdo waa wax aan ku sugnayn Sunnada. (صحيح) (الدعاء هو العبادة). ثم قرأ: وقال ربكم ادعوني استجب لكم لقد كلفني رسول الله تعبا ما مررت بقبر كافر إلا بشرته بالنار فنظر فلما عرف الرجل رسول الله صلى الله عليه وسلم خلع نعليه فرمى بهما) 2.In xabaasha aad kor looga qaado dhulka. 3.In xabaasha wax lagu kor qoro. قالت في رواية: فلولا ذاك أبرز قبره غير أنه خشي أن يتخذ مسجدا قالوا: لا والله لا نطلب ثمنه إلا إلى الله هذا الحمال لا حمال خيبر هذا أبر ربنا وأطهر اللهم لا خير إلا خير الآخرة فاغفر للأنصار والمهاجرة اللهم إن الأجر أجر الآخرة فارحم الأنصار والمهاجرة) Wixii intaas ka badan oo macluumaad ah wuxuu u noqon karaa Kitaabkii laga turjumay. Waxaana intaas ku dhamaaday intuu Eebbe iga waafajiyay inaan ka sheego: Axkaamta Janaasada. Waxaana Eebbaha Kor ahaaye waydiisanayaa inuu na nooleeyo nolol wanaagsan na dilana annagoo Mu’miniin ah na haleeshiyana kuwa wanwanaagsan وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين وسبحانك اللهم وبحمدك، أشهد أن لا إله إلا أنت، أستغفرك وأتوب إليك. Eebbow Adigaa xumaan oo dhan ka hufnaa mahadna kuu sugnaatay, waxaan marqaati kacayaa inuusan jirin Eebe aan ka ahayn Adiga, waxaana ku weydiisanayaa dembidhaaf waana kuu toobad keenayaa. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Liiska dalalka dad ahaan. Liiska dalalka caalamka dad ahaan liiskani waa liiska wadamada adduunkaan ku yaala sida ay u kala dad badan yihiin waxeyna isugu jiraan wadamo xor ah iyo wadamo ku hoos nool dalal kale, iyadoo haatan dadka ku nool adduunka lagu qiyaasay 7 billion sanadkii 2011ka. Kan waa shaxdi Wadamada by Tiro-dad ahaan. waxaa shaxdaan Idiin Sooo dirayey sharmarke mOhamed hassen Note: All dependent territories are shown in "italics". !data-sort-type="number"|Rank!!Country (or dependent territory)!!Population!!Date!!% of worldpopulation!!Source Liiska magaalooyinka adduunka dad ahaan. Liiska magaalooyinka ugu dadka badan adduunka UFC. UFC(Ultimate Fighting Championship) waa ururka ugu wayn ururada MMA (Mixed Martial Artst). Ururkan UFC waxa uu ka dhisan yahay wadanka Maraykanka U.S.,Waxaana halkaas ku jira nimanka aduunka ugu khatarsan xaga dagaalka. UFC wuxu ka koban yahay niman kaliyah, oo isugu jira, qaar miisaankoodu culus yahay, qaar miisaankoodu uu dhaxeeyo iyo qaar uu miisaankood aad u hooseeyo laakin khatar badan. Kuwa ugu culus. Brock Lesnar (haystaha imika UFC culayska suunak dahabiga ah) Frank Mir (Xidigii hore ee UFC culayska suunka dahabiga) Ken Shamrock (haystihii hore 2-jeer UFC Superfight suunak dahabiga ah) Tim Sylvia (Former 2 time UFC Heavyweight Champion) Andrei Arlovski (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Josh Barnett (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Kevin Randleman (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Ricco Rodriguez (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Bas Rutten (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Maurice Smith (haytihii hore ee UFC xidiga suunka dahabiga ah ee culayska) Roy Nelson (Ku guulaytihii The Ultimate Fighter 10) Culayska fudud. Frank Shamrock (Kii ugu horeeyay ee ku guulaysta suunka dahabiga ah ee heerka culayska fudud) Lyoto Machida (Haystaha imika UFC suunka dahabiga ah ee heerka culayska fudud) Randy Couture (haytihii 3 jeer suunka culuyska dahabiga ah, haystihii 2-jeer suunka culayska fudud ee dahabiga ah) Mark Coleman (Ninki ugu horeyay ee UFC suunka culayska dahabiga ah ku guulaysta) Chuck Liddell (Ku guulaystihii afar jeer oo isku xiga UFC suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Rashad Evans (Ku guulatihii hore ee suunka dahahbiga ah ee culayska fudud) Forrest Griffin (Ku guulaytihii hore ee suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Tito Ortiz (Ku guulaystihii shan jeer oo isku xiga suunka dahabiga ah) Vitor Belfort (Ku guulaytihii hore ee suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Quinton Jackson (Ku guulaytihii hore ee suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Culayska dhexe. Dave Menne (Ku guulaystihii ugu horeyay ee suunka dahabiga ah ee culayska dhexe) Anderson Silva (Ku guulaystaha 5-jeer oo isku xiga & imikana haysta suunka dahabiga ah ee culayska dhexe) Evan Tanner (Ku guulaystihii hore ee suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Rich Franklin (Ku guulaystihii hore ee ee 2-jeer oo isku xiga suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Murilo Bustamante (Ku guulaystihii hore ee suunka dahabiga ah ee culayska fudud) Culayska dhexe-fudud. Pat Miletich (Ninki ugu horeeyay ee qaada suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Georges St-Pierre (Ku guulaytaha saddex jeer oo isku xiga & haystaha imika ee suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Matt Hughes (Ku guulaystihii 2-jeer ee suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Matt Serra (Ku guulaystihii hore ee suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Carlos Newton (Ku guulaystihii hore ee suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Culayska ugu hooseeya. Jens Pulver (Ninkii ugu horeyay ee qaada suunka dahabiga ah ee Culayska ugu hooseeya) B.J. Penn (Haystaha imika ee Culayska ugu hooseeya & haystihii hore ee suunka dahabiga ah ee Culayska dhexe-fudud) Sean Sherk (Ku guulaystihii hore ee suunka dahabiga ee Culayska ugu hooseeya) Faysal. wax ku soo bartay Soomaaliya muqadisho faysal yaran tiisi waxaa uu aha wiil aah u firfircoon is dhex galka bulshada aad uyaqaan iskoo meela la iskugu yimaado ay xafadiisa ah ka sheekeyn jirayay wax yaabo badan oo aduunka ka dhaca sida sportiga Siyaasadda arimaha bulshada suugaanta taas oo keyntay in dhaliyaradii xaafadiisa ay u bixiyaan magaca ah phillis oo ahaa radio yar oo dad reer muqdisho isticmaali jireeyn isa goo in badan dhaqeysan jiray idaacda caalamka ama gudaha somali ee afka somaliga ku hadla faysal waxaa uu ahaa wiil aad u kafrtan badan oo dadka ka qosliya faysal sidoo kale waxaa uu ahaa qof jecel lasocoshada dadka ka waweyn isagoo ka xishoon jiray in uu dariiq la maro hawenka markii uu yaraa ma jecleen in uu hooyadiis meel u raaco ama gabdhaha la dhashay taas ayaan keentay in uu la socodka gabdhaha diido waxaan ka loo caan uu ku ahaa aftahanimada marka dumar la sheykeyiga ay noqoto faysal waxa uu jeclaa mar un inuu arko Soomaaliya oo nabada inta uusan ka tagin Soomaaliya nasiib darose taas ma dhicin ugu danbeytii faysal Soomaaliya waa uu iskaga soo dhoofay dal shisheeye iyo baraf ayuu welel u noqday run ahantii wa wiil aan u qadarin badan jecel dadka somaliyeed meelkastaba ha ka yimaadeenee mar walbana u duceeya uma somaliyeed faysl ila hada ma uusan tageerin kooxa Soomaaliya isku haya mid koodba waxan dhow jeer kula kulmay meelo somalidu isku timaado oo Siyaasaddaha looga hadlo fadhi ku dirir wali maan arag isagoo qolo raacsan ama isku mashquulinaya Soomaaliya wax ay hada ku jirto lkiin waxaan arkay isagoo ka qeyb galaya doodaha sportika iyo kuwa lagu weynenayo wax barashada iyo isagoo soo jiday dad weyne ka qeyb galay xaflad loo sameyay 1 luulyo iyo bixitaankii ciidamada itoobiya ee soomali faysal waxaa uu aad u aqristaa wabsidyada aduunka siiba kuwa ka hala arimaha islaamka iyo arimaha bulshada iyo arimaha sportika isagoo aad u jecelciyaarista tenniska footballka iyo bassballka In loo laablakaco Mad-hab waa Bidco. In loo laablakaco Mad-hab waa Bidco Qof kasta ayaa xaq u leh inuu daabacdo tarjamada kitaabkan oo ma dhowrsana La soo xiriirka turjumaha ee ku saabsan kitaabkan Haddii aad xiiseyneysid kitaabkan oo aad dooneyid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka turjumaha kitaabkan bariidka xaasuubkiisa "E-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com” ama http://www.freewebs.com/ina-warfaa. Waxaan ugu horayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan koobi karin. Ka dibna waxaan u mahadnaqayaa dhammaan dadkii sii faafiyey qoraaladayda, hadday ahaan lahaayeen shabakado ama shakhsiyaadba. Waxaana idin leeyahay dhamaantiin جزاكم الله خيرا. Haddaad arin usku qabataan waxaad u celisaan Eebbe iyo Rasuulka haddaad rumaysan tihiin Eebbe iyo Maalinta Aakhiro. “Suuradda an-Nisaa” Anigu waxaan ahay Bani-Aadan waan khaldami karaa waana haleeli karaa xaqiiqda ee waxaad eegtaan ra’yigeyga wixii dhamaan waafaqa Kitaabka iyo Sunnada qaata, wixii dhamaan aan waafaqin Kitaabka iyo Sunnadana ka taga. Muslimiinta waxay isku waafaqeen qofkii ay u caddaato Sunno ka mid ah Sunnooyinka Rasuulka Eebbe amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee uma banaana inuu uga tago hadal qof kale. Qofna kama qaata Diintiisa qof kale waxaan ka ahayn aqoon-laawe ama mid laablakacsan. In qof laga qaato Diinta waa adigoo lumiso caqliga nafciga uu leeyahay maxaa yeelay waxaa loo sameeyay in la isticmaalo oo lagu fekero, waana wax xun in qof la siiyay shumac uu wax ku arko uu iska damiyo oo dabadeedna uu mugdiga ku socdo. Magaca Eebbaha Naxariistaha guud Naxariistaha gaar. Waxaa mahad iska leh Eebbe Barbaariyaha uumanka, amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisana korkiisa ha ahaato uunkiisa kii ugu wanaagsanaa Maxamed, reerkiisa iyo intii raacdeyba. Intaas ka dib: Kitaabkan “In loo laablakaco Mad-hab waa Bidco” ulajeedadaydu waxay tahay in aan ugu dhawaado Eebbe, anigoo u turjumayo soomaalida jecel iney bartaan Diintooda. Waxaana weydiisanayaa Eebbaha weyn inuu howshan ka dhigo mid Isaga dartiis loo sameeyay, nooguna daro miisaanka wanaagyadeena maalin aysan xoolo iyo caruur waxba tarayn. إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا وسيئات أعمالنا من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شريك له وأشهد ان محمداً عبده ورسوله. Intaas ka dib: Waxaan kitaabkan uga hadli doonnaa Bidco halis ah oo ay Muslimiinta ku soo dhex jireen qarniyaal badan oo ay yarayd inta fahamtay oo dadka uga digtay “In loo laablakaco Mad-hab waa Bidco”. Waxaa Muslimiinta dhexdooda ku faaftay qarniyaal badan qofka Muslimka markuu qaangaaro oo uu bilaabo inuu barto Axkaamta Diintiisa waa inuu qaataa mid ka mid ah afarta Madaahib: Al-Xanafi, al-Maaliki, Ash-Shaafici ama al-Xanbali, sida caadiga ahna qofku wuxuu sii qaadan jiray Mad-habka aabihiis oo ay u arki jireen inaan la oggoleen inuu khilaafo Mad-habkiisa iyo inuusan qaadan Madaahibta kale, lamana oggoleen qofka inuu ka qaato hal Cibaado tusaale ahaan dhowr Mad-habood. Waxaana dhacday qofka Muslimka ah in lagu naco hadduusan haysan Mad-hab kaliya oo ka mid ah Madaahibtaas kuwaas oo faafay duruufo leh sababo gaar ah, heer ay dad badan ku magacaabaan qofkii aan kala qaybqaadan Bidcadoodaas Mad-hab-laawe. Qaarkoodna ayba yiraahdeen qofkaan Mad-hab haysan waa Bidcada ugu halista badan taas oo halis ku ah Shareecada Islaamka. Inkastoo sida uu og yahay cilmi-baare kasta oo dhexdhexaad ah inay dadka qaataan mid ka mid ah afarta Mad-hab Mas’alad kastana sidaas la iskaga wada dhaxlaa inay tahay Bidco cusub oo aan jirin waqtigii Nebiga a.n.k. iyo waqtigii Khulafadii hanuunsanayd iyo Asxaabtiisii hanuunsanaydba. Mana aysan faafin Saddaxdii Qarni ka dib mooyee ee uu amaanay Nebiga a.n.k. waqtigaas dadka nool. Oo waxaa faaftay Bidcada Mad-habeed oo dabadeed ay dhashay in loo laablakaco, waxayna keentay in la khilaafo Nusuusta sugan oo laga hormariyo Ra’yiga, dabadeedna ay faaftay is khilaafka iyo Fitanta Muslimiinta dhexdooda iyo in la xeeladaysto Diinta iyo in Diintii la iska qaato Daliil la’aan iyo inay faafto aqoon-la’aanta iyo in la xiro albaabka Ijtihaadka. Sidaas darteed waxaanu rumaysannay Annaga ah Ducaadda Sunnada iyo annagoo ah kuwii raacay waddadii Salafu-saalixa = “Muslimiintii hore ee suubannaa” inaysan suurtoobaynin hagaajin dhab ah Islaamka mooyee, Islaamkaas oo loogu noqonayo siduu ku soo dagay kaas oo ka maran Bidacda iyo Khuraafaadka, Annagoo isku xukumayno Kitaabka Eebbe iyo Sunnada Rasuulka Eebbe a.n.k. arin kasta iyo sidii ay u fahmeen Salafu-saalixa iyo annagoo raadkoodii daba kacayno Hanuunna ka dhiganaya Hanuunkoodii. Waxaa ka mid ah waxyaabaha aynu is niri waa waajib in la hagaajiyo oo ay tahay in dadka looga digaa mas’aladan Mad-habiyada ah, maxaa yeelay waa mas’alad halis ah, mana aha wax fudud siday moodaayaan dadka qaarkiis, illeen qofka Muslimka ah wuxuu u baahan yahay maalin walba inay u caddaato maxay Diinta ka qabtaa waxa la xiriira nolol maalmeedkiisa maxayse tahay inuu sameeyo? Annaguse waxaan leenahay: wuxuu samaynayaa wuxuu Eebbe Kor ahaaye faray, wuxuuna weydiin karaa Caalim kasta hadduusan garanayn siduu arinku ahaan jiray waqtigii Salafu-saalixa, waana inuu ogaadaa mas’alada daliilkeeda hadduu aqoon u leeyahay arinkaas. Iyaguna waxay leeyihiin: waa inuu qofka qaataa hal Mad-hab sida ku faaftay dadkii dambe dhexdooda. Waxaana weydiisanaynaa Eebbaha Kor ahaaye inuu nagu hanuuniyo waddada toosan, uuna noo dembidhaafo na waafajiyana wuxuu jecel yahay oo uu raali ka yahay isagaa ahe Wanaag-badane Naxariis-badane ah. Dimishiq Suuriya 1390 H. oo ku aaddan 1970 M. Sidee u aragnaa Madaahibta iyo sidee u aragnaa Ijtihaadka iyo Taqliidka إِنَّمَا كَانَ قَوْلَ الْمُؤْمِنِينَ إِذَا دُعُوا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ لِيَحْكُمَ بَيْنَهُمْ أَنْ يَقُولُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا وَأُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ تَعَالَوْا إِلَى مَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَإِلَى الرَّسُولِ رَأَيْتَ الْمُنَافِقِينَ يَصُدُّونَ عَنْكَ صُدُودًا Culimada Islaamkana waxay Muslimiinta u kala qaybiyeen saddax Darajadood Darajada koowaad waxaa la yiraahdaa Muqalidiin waana kuwa aan aqoonta u lahayn Diinta, waxaana waajib ku ah inay ka qaataan Diintooda Caalim kasta oo aqoon u leh Kitaabka iyo Sunnada oo ay ku kalsoon yihiin Diintiisa iyo Cilmigiisaba. Darajada labaad waxaa la yiraahdaa Mujtahidiin waana kuwa aqoonta u leh Diinta, waxaana waajib ku ah inay ku dadaalaan sidii ay ku ogaan lahaayeen wixii Kitaabka iyo Sunnada ku soo aroortay oo dabadeed ay raacaan, dadkana sidaas u baraan. Darajada saddaxaad waxaa la yiraahdaa Mutabiciin waana kuwa raaca hadba sida ay Diintu dhigayso, waxaana waajib ku ah inay raacaan wixii ay ogaadeen ee leh Daliil Sharci ah ee Aaraada Culimada ah. Sidaas darteed qofkii awooda inuu Ijtihaado looma oggola inuu qof kale ka qaato Diintiisa markay lagama maarmaan noqoto mooyee. Qofkii awoodo inuu raaco hadba sidii Diintu ay dhigayso looma oggola inuu qof kale ka qaato Diintiisa iyo inuu Ijtihaado. اتَّبِعُوا مَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلاَ تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ قَلِيلاً مَا تَذَكَّرُونَ هُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ Waa fikrad khaldan in la yiraahdo albaabka Ijtihaadka waa xiran yahay Waxaa ku faaftay Fuqahaddii dambe dhexdooda Dacwad laablakac ah oo halis ah taas oo ah in Ijtihaadkii waqtigiisii dhamaaday albaabkiisiina uu xirmay ka bilaabato qarnigii afaraad ee Hijriga ilaa maalinta Aakhiro iyo in Mujtahidiintii Umadda Islaamka ay go’day silsiladdoodii dahabiga ahayd uusan jiri doonin Mujtahid dambe laga bilaabo qarnigii afaraad ee Hijriga ilaa laga gaarayo maalinta Aakhiro, umana banaana Muslimiinta dambe inay ka qaataan Diintooda Muslimiintii hore mooyee, loomana oggola inay khilaafaan sideedaba, waxay awoodaan oo kaliya waa inay kala doorbidaan qaar ka mid ah Muslimiintii hore Aaraadooda iyadoo lagu dhex jiro Mad-hab kaliya dhexdiisa. Waxaa kuu Daliil ah in hadalkooda waxba ka jirin inuu Eebbe Kor ahaaye soo saaray qarnigii afaraad ee Hijriyada ka dib Culimo waaweyn kuwaasoo aan ka yaraysan Imaamyada Mujtahidiinta ah xagga Cilmiga iyo Fiqhigaba sida: Inbu Xazm, an-Nawawi, al-Ciz Ibnu CabdiSalaan, Ibnu Daqiiq al-Ciid, Ibnu Taymiya, Ibnu Qayyim, Ibnu Xajar, Ibnu Kathiir, ad-Dahabi -Eebbe dhamaantood ha u naxariistee- iyo kuwo kaleba. Sidee u aragnaa afarta Imaam ee Mujtahidiinta ah Waxaanu u aragnaa Imaamyada Mujtahidiinta ah gaar ahaan afarta Imaam sida: Abuu Xaniifa, Maalik, ash-Shaafici iyo Axmed –Eebbe ha ka raali ahaadee- waxay agteena ka yihiin Culimo waaweyn waxaan u aragnaa Imaamyadeenna oo tusaale wanaagsan noo ah waxaa kale oo ay noo yihiin Salafkeenii-saalixa ahaa, haddana waxaanu samaynaynaa wuxuu Eebbe Kor ahaaye na faray inaan weyneyno Kitaabkiisa iyo Sunnada Rasuulkiisa a.n.k. oo meeshaan ku aragno Xaqqa aynu qaadanno. Sidaas darteed haddaanu aragno Ra’yi ka mid ah Aaraada Imaamyadaas oo ka hor imaanaya Kitaabka Eebbe iyo Sunnada Rasuulkiisa a.n.k. waxaa waajib nagu ah iyo qofkii arinkaas gaarto inuu ka tago Ra’yiga Imaamkaas oo uu qaato hadalka Eebbe iyo Rasuulkiisa a.n.k., maxaa yeelay Imaamyadaas Eebbe ha u naxariistee ma aysan wada koobin Sunnada sida ay u dhan tahay oo waxaa hareer martay arimo, qaar ka mid ah Sunnadana lama aysan socon oo ma aysan ku dhaqmin sidii inay soo gaartay Sunno kale oo ku timid dariiqyo aan sugnayn oo dabadeed ay ka tageen oo ka dibna ay ka sugnaatay dariiqyo kale. Sidoo kale waxay u moodeen qaar ka mid ah Axaaddiista inay sugan tahay oo ay fatwoodeen ka dibna caddaatay inaanay sugnayn i.w.m.. Afarta Imaam waxa ay ka yiraahdeen haddii Aaraadooda ay ka hor timaado Kitaabka iyo Sunnada Ku kasta oo naga mid ah waxaa garab maraysa Sunno ka mid ah Sunnooyinka Rasuulka a.n.k. oo ka qarsoomaysa. Sidoo kale wuxuu yiri: Haddii Xaddiiska sugnaado waa Mad-hab-key. Uma banaana midkeen inuu qaato Ra’yigeenna hadduusan garanayn halkee ayaannu ka qaadanay. Sidoo kale wuxuu yiri: Waxaannu nahay Bani Aadan waxaannu leenahay hadal maanta waxaana dhacda inaan ka noqono hadalkaas berito. Anigu waxaan ahay uun Bani Aadan waan gefi karaa waana haleeli karaa Xaqiiqda ee waxaad eegtaan ra’yigeyga wixii dhamaan waafaqa Kitaabka iyo Sunnada qaata, wixii dhamaan aan waafaqin Kitaabka iyo Sunnadana ka taga. Sidoo kale wuxuu yiri: Ma jiro qof ka dambeeya Nebiga a.n.k. illaa waa la qaadan hadalkiisa waana laga tegi karaa qof aan ka ahayn Nebiga a.n.k. Ha iga qaadan Diinta hana ka qaadan Maalik, ash-Shaafici, al-Awzaaci iyo al-Thawriba ee waxaad ka qaadataa halkii ay ka qaateen. Sidoo kale wuxuu yiri: Qofkii ka taga Xaddiiska Rasuulka Eebbe a.n.k. kaasi wuu hoogay. 1. Qayb ka mid ah waa la isku wada raacsan yahay dhamaan inay Salaadda waajib tahay iyo inta Rakcadood ee la tukanayo i.w.m. 2. Qayb ka mid ah waa la isku khilaafsan yahay hase ahaatee waa khilaaf intaba soo wada aroortay sida Ducooyinka lagu furto Salaadda iyo at-Taxiyaadka oo loo akhrin karo siyaabo kala duwan iyo Qur’aanka oo loo akhrin karo sidoo kale siyaabo kala duwan. Kuwaas waa la oggol yahay in lagu dhaqmo midkii la doono maadaama ay ku soo arooreen Kitaabka iyo Sunnada. Waxaana wanaagsan mar mid in lagu dhaqmo i.w.m. 3. Qayb ka mid ah waa aad baa la iskugu khilaafsan yahay mana suuroobayso in la kulmiyo dhamaan Aaraada kala duwan. tusaale ahaan: Inay weysada jabayso hadduu ninka taabto naag Ajnabi ah, dhiig hadduu imaado, cunidda hilibka geela iyo in mar walba la Qunuudo Salaadda Subax iyadoo dhibaato aan jirin i.w.m. Qaybtan aadka la iskugu khilaafsan yahay waxaanu u aragnaa waxaa waajib ah in laga raadiyo Xaqiiqda dhamaan Madaahibta ee aan lagu ekaan Mad-hab kaliya. Waana inuu qofkii awoodo inuu Ijtihaado inuu soo bandhigo Aaraada Madaahibta ee kala duwan iyo Daliilyadooda dabadeedna uu qaato midda ugu xoog badan ee la doorbidi karo xagga Daliilka maxaa yeelay Xaqqa kuma wada dhamma Mad-hab kaliya ee wuxuu ku kala firirsan yahay dhamaan Madaahibta oo waxaa dhacda in Mas’alad sida saxa ah laga helayo Mad-habka Abuu Xaniifa, Mas’alad kalena Mad-habka ash-Shaafici, Mas’alad kalena Mad-habka Maalik iyo Mas’alad kalena Mad-habka Axmed al-Xanbali i.w.m. Sidaas darteed haddaanu qaadanno Mad-hab kaliya waxaanu luminaynaa Xaq fara badan oo laga helayo Madaahibta kale waana waxaan la oggoleen inuu sameeyo Muslim caqli leh. Markii ay dhacday inaan la ogaan karin Xaqqa ee ay Madaahibta isku khilaafeen in loo noqdo mooyee Sunnada ayay Ducaadda Sunnada ka dhigteen asalka ay u noqonayaan Sunnada oo ay ku dhisayaan Aaraadooda iyo afkaartooda. Kor uma qaadaan gacmahooda markay Rukuucayaan iyo markay Rukuuca ka soo kacaan, inkastoo arinkaas ay ku soo aroortay Xaddiis sugan inuu Nebiga a.n.k. sidaas samayn jiray. Markay tukanayaan gacmaha laabta ma saaraan, inkastoo arinkaas ay ku soo aroortay Xaddiis sugan inuu Nebiga a.n.k. sidaas samayn jiray. Markay tukanayaan ma akhriyaan Suurad ay ku jirto “Sujuud”, inkastoo arinkaas ay ku soo aroortay Xaddiis sugan inuu Nebiga a.n.k. sidaas samayn jiray. Markay Najaasada ka nadiifinayaan jirka iyo dharkaba ma dhaqaan saddax jeer, inkastoo arinkaas ay ku soo aroortay Xaddiis sugan inuu Nebiga a.n.k. sidaas samayn jiray. Mukhaalafaadkaasi faraha badan ee looga soo horjeedo Sunnada darteed ayaan ula dagaalamaynaa in loo laablakaco Mad-hab. Mad-habiyiinta waxay ka dhigeen Mad-habka Asal iyo Aasaas Kitaabka iyo Sunnadana Farac iyo Wixii raacsan. In loo laablakaco Mad-hab wuxuu ka hor imaanayaa Diinta iyo Cilmigaba. Ceebaha Madaahibta waxaa laga helayaa qarniyaalkii dambe. 1. In laga soo horjeesto Nusuusta Saxiixa ah iyadoo loo laablakacsan yahay Mad-hab Imaamyada waxay kula taliyeen Asxaabtooda in la qaadan ra’yigooda ka hor imaanaya Kitaabka iyo Sunnada. In laga hormariyo Ra’yi kaligiis Nusuusta iyadoo loo laablakacsan yahay Mad-hab. 2. Kutubta Madaahibta waxaa ka buuxa Axaaddiis aan sugnayn iyadoo Axkaamta Daliil looga dhigayo. 3. Ku dhegnaanta Mad-hab kaliya iyo in laga faaidaysan Madaahibta kale. 4. Kutubta Madaahibta oo in fara badan ay ka maqan yihiin Daliilyada Sharciga ah. Taqliidka waa sababta ay ku halaagsamaan Ummadaha. Salafka way reebi jireen su’aasha waxaan weli dhicin. 5. Waxaa faaftay khilaafkii iyo in la qaybsamo iyo Fitanta u dhexeysa Muslimiinta. Dagaalka Xanafiyada ay ku hayaan Shaaficiyada. Waxaa faaftay doodaha u dhexeeya Mad-habiyiinta. Waxaa faaftay Fitanta iyo in loo laablakaco Mad-hab darteed. Sida la wada ogsoon yahay Fuqahaddii waaweyneed ma aysan ahayn afar kaliya ee waa ay badnaayeen, waxaana ka mid ahaa Abuu Xaniifa, Maalik, Sufyaan ath-Thawri, Sufyaan Ibnu Cuyayna, Cabdullaahi Ibnu Mubaarak, Abuu Camr al-Awzaaci, CabdiRaxmaan Abuu Layla, al-Layth Ibnu Sacd, ash-Shaafici, Axmed Ibnu Xanbal, Daauud Ibnu Cali, Abuu Thawr, Ibnu Jariir ad-Dabari iyo kuwa kaleba dhamaantood Eebbe ha ka raali noqdee. Waxaana ka soo haray Fuqahaddii aan soo sheegnay Madaahibtoodii afar Mad-hab oo kaliya. Cabbaasiyiinta ayaa ka dambeeyay inay fiddo Mad-habta Abuu Xaniifa. Sidaas darteed in loo noqdo Islaamka saxda ah waa jidka kaliya ee lagu badbaadi karo. Wixii intaas ka badan oo macluumaad ah wuxuu u noqon karaa Kitaabkii laga turjumay. الحمد لله الذي بنعمته تتم الصالحات Waxaa mahad iska leh Eebbe kaa soo galaddiisu ku dhammaadaan wanaagyaalku Maxay Diinta ka qabtaa Kooxaha, Axzaabta iyo Ururada? Maxay Diinta ka qabtaa Kooxaha, Axzaabta iyo Ururada? Muxaddis al-Casr al-Imaam al-Mujaddid Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani Ayaa waxaa la weydiiyay: Maxay Diinta ka qabtaa Kooxaha, Axzaabta iyo Ururada Islaamka iyagoo weliba ku kala duwan Manhaj-yadooda iyo Caqiidooyinkooda, inkastoo Kooxda, Xizbiga iyo Ururka Xaqqa ah uu mid yahay sida Xaddiiska sugan ku soo aroortay? Waxaan shaki ku jirin Koox kasta oo doonaysa inay ka mid noqdaan Ummadda loo naxariisanaya ee laga saaray Khilaafkan abuurka ah inaysan gaari karin inay u noqdaan mooyee Kitaabka iyo Sunnada Rasuulka a.n.k. iyo siday u fahmeen Salafkeenna saalixa ahaa Eebbe ha ka raali ahaadee. Waddo kasta madaxeeda waxaa jooga Sheydaan dadka ugu yeeraya. (وعلى رأس كل طريق منها شيطان يدعو الناس إليه). Sidaas awgeed xizbi kastana ma aha Xizbiga Eebbe ee waa xizbi Sheydaan, waxaana shaki ku jirin in la qaado waddada toosan waxay u baahan tahay in loo garto waddadan toosan garasho sax ah, mana aha in loogu biiro oo kaliya Koox si indho la’aan ah iyagoo ku hadaaqaya waxaan doonaynnaa “Islaam”, waa run in loo baahan yahay Islaam, hase ahaatee uma fahmayaan Islaamkan siduu Eebbe Kor ahaaye ugu soo dejiyay qalbiga Maxamed amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee. Waa waxaan ku suganahay aniga iyo Asxaabtayda. Midda hore: Wuxuu ku sugnaa Rasuulka amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee. Midda dambe: Waxay ku sugnaayeen Asxaabtiisa amaanta Eebbe iyo nabadgelyadiisa korkiisa ha ahaatee. Maxaa yeelay Asxaabtii sharafta lahaa waa kuwii noo soo gudbiyay midda koowaad hanuunkiisa a.n.k. iyo Sunnadiisa midda labaad waa kuwii si wanaagsan u hirgeliyay Sunnadan oo ku dhaqmay, sidaas darteed ma ogaan karno ogaansho sax ah Sunnada Nebiga a.n.k. Asxaabtiisa xaggooda mooyee. Sidaas darteed looma fahmi karo Islaamka si sax ah in la ogaado mooyee taariikh nololeedkii Saxaabada iyo siday ugu dhaqmeen Islaamkan ee ay ka qaateen Nebiga a.n.k. Sidaas darteed waxaan hubnaa Koox kasta oo uusan ku taagnayn aasaaskooda Kitaabka iyo Sunnada iyo Manhajkii Salafu-saalixa, oo aan u lahayn aqoon fog dhamaan Axkaamta Islaamka Usuusheeda iyo Furuucdeedaba inaysan ka mid ahayn Kooxda badbaadaysa ee ku taagan waddada toosan ee uu noogu tilmaamay Rasuulka a.n.k. Xaddiiska sugan. Sidaas darteed Kooxahan, Axzaabtan iyo Ururadan uma haysanno inay hayaan jidka toosan ee waxaan hubnaa inay hayaan waddooyinkaas uu joogo wadda kasta madaxeeda Shaydaan ugu yeeraya. Xaddiiskan wuxuu tilmaamayaa qofka Muslimka ah hadduu gaaro xaaladdan oo kale waxaa ku waajib ah markaasi inuusan ku biirin wax Koox, Xizbi iyo Urur ah toona marka aysan jirin shacab uu u taliyo Madaxweyne Muslim ah. Riyaal Madrid. riyaal madrid waa naadi taarikh weyn kuleh kubada cagta caalamka, naadiga waxa la aasaasay 1905tii iyada oo barigaa lo yaqaanay. magaca real isbanishku waxa ay u yaqaanan royal amd boqor. naadiga riyaal madrid markii uu taarbuuunkisu ugu badna waxa uu ahaa 85,454 tageere, maalinta goroonku muu lahayn kursi madhan wuukakakak buxay waxayna ahayd ciyaartii barcelona vs real madrid 2009kii. garoonka bernabeu waxa la dhisay 1947. naadigani waa naadiga ugub qanisan dunida lacagtoodu waxay gaadha 3.3 billion euro, waxa uu kamid yahay saddexda naadi ee aan weligood ku dhicin serie b league spain. riyaal madrid waxa uu ciyaara ciyaar la yidha (el clasico) isga oo la ciyaara naadiga barcelona, riyaal madrid waxa uu haysta 32 liga, 18 copa del roy, 9 koobka boqorada ah, iyo hal copa la liga. dhinaca yurub waxa uu haysta 11 champions league ah, saddex koobka naadiyaasha addunka, labo uefa ah, iyo hal super cup ah. naadiga waxa lagu naanaysa los blancos. ciyaartani waxa ay dhex marta labada naadi ee riyal iyo barca. barcelona waxa ay badisay 104, riyal 94. natiijadi ugu weynayd riyaal 11-1 barca. Apple Inc. Apple INC waa shirkad mareykan ah oo samaysa kumbiyuutarada iyo talefoonada gacanta iyo qalabada MP3 Player ah oo muskigga laga dhageysto oo loo yaqaan Ipod. Waxaa Sameeyey Saddex nin oo maraykan ah, Kaas oo mid ka hadhay, halka labadii kale isku raaceen inay sameeyaan shirkadaas, halka ka hadheyna aaminsanaa in aanay waxba soo baxayn Ilmi boodhari. Xiligii uu go,ay cilmi ilaa haadatan la joogo waxeey dadku ku halqabsadaan Ama lamanayaashu markeey wadaagayaan caashaqa is dhaaf dhaafsadaan Jaceylii cilmi boodhari uu u qabay hodan misana uu heli waayey Dadka indha indheeya caashaqa had iyo jeer waxeey afka ku haayaan jaceylkii Cilmi iyo hodan taas oo ah taariiqdii ugu darned ee soo marta dalkeena Soomaliyteed qaasatan taariiqyada jaceylka ka faalooda Cilmi wuxuu ku noolaa mii sidaas daraadeed isagu kuma aanan faraxsaneen Migii uu ku nolaa waa tan markii dambe ku adkaatay nolashii reer miiga Dabadeed wuxuu yimid magaalada hargeysa halkaas ayuu ku bilaway nolol cusub Cilmi boodhari isagu waligiis muuna imaan magaalo wuxuuna ahaa dhalinyaro aay Ku cusub tahay dhanqanka magalada inkastoo cilmi aay aad u dhibtay sidii uu ula qabsan lahaa nolashiisa cusub hadaan xuso xiligaas waxeey eheed xiligii aay dhamaaden Dagaalkii ka dhaxeeyay Sayd max,ed cabdule xasan iyo kumeysigii ingiriiska Oo wali waxa jirtay saan saan colaadeed gumeystuhuna ma uusan ka talin jirin badankood magaaloonyinka laakin waxa saldhig u eheed magaalada xeebta ah ee berbera oo markaas gumeytihi Cilmi boodhari sanadku markuu ahaa 1931 wuxuu yimid magaalada berbera Hadaan xuso berera waxeey ka mid tahay magaalooyin ugu dhismaha horeyyay Dalkeena soomaaliya waxeey kutaalaa berera xeebta bada cas Cilmi markii uu yimid magaalada berbera wuxuu aad u indha indheeyay Sida aay u dhaqmaandadka dagani iyo sida aay hdaba ku dabaraan nolasheeda Cilmi waxaa si fiican u gacan qabtay nin dhalin yaro ah oo ka tirsan qooskooda Meelna uu kula noolaa intii uu shaqo ka helaayay Cilmi isla markiiba wuxuu noqday nin dhaliyrada ay wada barteen Sababtoo ah aad buu u furfurnaa iyo aftahanimadiisa oo heer sare eheed Cilmi markii uu dhoor bilood deganaa magaalada berbera ayuu maalintii dambe shaqo ka helay hodheel cunada lagu sameeyo oo uu lahaa nin carbeed oo daganaa magaalada Mudo markii uu ka shaqeeynayay hodhelkaas ayuu Cilmi si wanaagsan u bartay sida Cunada loo sameeyo hooshiisiina si hufan ugu soo baxay Mudo halsano ah ayuu cilmi ka shaqeenayay hodheelkaas Ka dib wuxuu u wareegay dukaan lagu sameeyo rootiga ama foornada labadooda sidaad U garaneysiinba oo aan meeshii hore ka dheyreyn Cilmi markaay qoraxdu soo if baxday ayuu aaday dukaankii si uu u qabto hooshiisii Laga rabay markii uu yimid dukaankii ayuu arkay in dad badani u buuxaan ka dib intuu furay dukaankii ayuu u fasaxay in dadkii rootigii laga iibiyo Inyar markii uu fadhiyay ayaa dukaankii waxaa soo gashay gabar aad u da yar oo roodhi dooneeyso isla markii aay soo gashay aay nabdaadisay oo tidhi:­- subax wanaagsan Uma uu san jawaabin isagana wuxuu yiri:- Maxaad dooneeysaa? 6 xabo oo roodhi ah ayaan doonayaa lacagtii inteey miiska u saartay ayeey u mahadcelisay Cilmi intii uu duubayay roodhidii ayuu aad u fiiriyay wajigeeda oo inantu waxaa ka muuqata furfurnaan lamoodana ubax aroor hore qoraxdu aay qabatay Isla markiiba wuxuu niyadiisa dib ugu celiyay sidii ay u hadleysay oo asluub ku dheehaneed wuxuuna ka xumaaday in uusan ugu jawaabin slaaantii aay salaantay Wuxuu jecleystay wixii dhacay in aay dib u dhacaan markale si uu ula sheekeysto Gabdhaas waxaa la oran jiray Hodan cabdule waxeeyna ku dhalatay magaalada berbera Sanadku markuu ahaa 1923kii hodan aabaheed wuxuu ka mid ahaa raga ugu ladan ama ugu shaqo wanaagsanaa magaalada berbera wuxuuna ahaa turjumaan u shaqeeya ingiriiska hadaa xuso markaa waxaa magalada berbera ugu lacag badnaa dadka turjumaanada ah Hodan waxeey eheed gabar uu ilaah heebad u siiyay dabeecad wanaagsan waxeey eheed Gabar ad u xaqdhoorta waalidkeed inkasto ay hodan mamuus wanaagsaneed laakin Ma aysan joogin xili la jeclaado oo aad beey u da yareed waxeyse aheed gabar la soo Maalin maalmaha ka mid ah ayaa hodan loo diray roodhi dabadeed waxeey jidka kula kulantay gabar aay daris ahaayeen oo iyadana dooneeyso in ay roodhi soo iib sato Halkii beey isku lug darsadeen, mudo yar ka dib ayay soo gareen dukaankii cilmi uu roodhidii ku iibinaayay oo aad loogu buuxo In yar ka dib ayy dadkii kala yaraadeen markas bey heleyn meel banaan oo aay Waxaa markiiba hor martay gabadhii kale Hodana wey daba joogtay Maxaan idnka iibiyaa ayuu yiri cilmi boodhari isagoon wajiyadooda aad u fiirsan Gabadhii kale ayaa tiri Hodan imisa xabo oo roodhi ah ayaan dooneeysaa ? Hodana waxeey ku jawaabtay 8 xab ayaan doonayaa ee hoo lacagta Gabadhii kale ayaa dhamaan lacagtii gacanta ka saartay Bardaale. Bardaale waa degmo ka tirsan gobolka Baay. degmada berdaale waxaa eebe uga maneestey barwaaqo abaani ah waa degmo laba walaal degan waa leysaan iyo asharaaf sarmaan iyo asharaaf ahdali. waxyaabaha lagu yaqaano iyo wax soo saarkeeda waa badarka iyo digirta geleeyda iyo badarka mida kale waxaa kaloo lagu yaqaanaa in diinta lagu barto waxaaa lagugu soo dhabeynayaa waxbarasho diinta Warta Nabada. Wardhiigley/Warta nabad waa degmo ku taalo gobolka Banaadir,waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu weyn Gobolka Banaadir 07/04/2012 Sh shariif ayaa ugu magacdaray "WARTA NABADDA".waxa afarta koone ka xiga degmada Xamarweyne, Boondheere, Howlwadaag, Dayniile iyo Yaaqshiid.Degmada waxa ay leedahay Meelo caan ah sida xaafadaha kala ah calikamiin SHillinta, Bulo Absuge, Geed Jaceyl Barxada, Buurhindi, Xararyaale, buulo Hoose, Xamar Jadiid, Xamar Bile iyo Siinaay. ex Suuqi xoolaha ee hore, waliba degaanki madaxweeynihii ugu horeeyay Aadan Cabdulle Cusmaan oo uu deganaa.Xaruntii Madaxtooyadda Jamhuuriyagga Dimoqraadiga Soomaaliyeed (VILLA SOMALO), sidoo kale waxee degmada leedahay iskuooladaan caanka a Iskoolada wardhiigley. waa xiliigii Dawladda jirtey oo waxa lugu baraan jirey kuwaan waa dowladii iyo buurkii ka hore Meelaha kale degmada caan ku tahay waxaa ka mid ah xaruunta dayactirka warshadda jarmalka ama waxda farsamad warshadda sii u taqaano, gudoomiaha ugu hore waxa la yiradaa maxamed cabdilaahi cabdi adaan, kiii ugu xukunka dheera waxa la yirada xasaan cali xashaash. hadda waxa gudoomiyaa ka ah deeqo cabdiqadir axmed cawale Magaca degmada. Wardhiigleey waxey caan ku tahay neenaasta "Wardhiigleey Wasaarad waaye inta kale wakaalad waaye" Sababtoo ah wardhiigleey waa degmo aad caan u ah, oo leh meelo badan oo taariikhi ah.Shacabka degen wardhiigleey waa dad aad u soo dhaweeyo dalxiiseyaasha,waana dad aad u jecel martida.Wardhiigleey waa meesha ee ka soo jeedaan badanaa dadka ruwaayadaha jilo.Wardhiigleey waxay caan ku tahay shaleemooyinka oo runtii laga daawado badanaa filmada hindida oo ku hadlo afka soomaaliga iyo ruwaayadaha soomaalida iyo isboortiga. wardhiigleey waxee u dhisnaan jirtay sida degmooyinka loo dalxiis tago, waana degmo la ilaabi karin oo habeenkii sida maalinta oo kale iska camirnaan jirtay.Sidoo kale reer wardhiigleey waxey caan ku yihiin maqaayadaha oo halkaas looga yaqaan (baar), oo runtii markaa cuntadooda dhadhamisid aad faraha iska qaniineesid.Xiliyada aa ka hadlaayo waa 1997, hadda ma ogi in ee degmada isbadashay ama ee wali sideeda tahay. Kubada cagta. Wardhiigleey waxeey ku caan aheyd kubada cagta waa xaafadii ugu badneed ee qade koobka tartaranka ciyaartoyda degmooyinka 37 koob intaa ayaa qaadey. CABDULLAHI CABDI, ABDULLAHI DHEERE, MUXUDIINN DERBA WEYNE, CABAAS AXMED YACQUUB, BASHIR JEENYO, GAABSHE, KHAALID, CAMOORE, KUUKAAY, MAXAMED AXMED WARSAME, MADAXEEY,CABAAS AXMED DIIRIYE, DHOOTEEYE, IYO KUWA KALE OO AAN HADDA SOO KOOBI KARIN, heerka koowaad marka loo fiirsho xaafadaha kale, warta waa xaafadii ugu horeeysay ee lagu aas aasay SYL. Warta shacabka dagan waa shacab aad isku jecel meel kasta ay joogaan. waxayna ukala qeebsantaa 4 laamood ama afar waaxod 2 lanta halgan,laanta 1 janerel daaud laanta 3 barwaaqo laanta 4 horseed waxa ey caan kutahay waxa kasoojeda DJga wayn ee CRB, oo caan ku ah heesaha raabka ee somaliha ah.waxaa kaloo lama ilaabaan ah naadiga kubada cagta ee elman waa dagmadii lagu aas aasay wardhiigley.waxaana xusid mudan in cayartoyda qaranka Soomaaliya ugu badan xiliyadii danbe ay ka soo jeedeen wardhiigley.waliba magaca elman waxaa bixiyay ninlagumagacaabo yusuf cibaar oo kumagacdheer sufaa. waxaa kalo xusud mudan in kooxda kubada cagta ee Banadir football club oo kamid ah kooxaha faca weyn ee ka dhisantahay wargileey runtii waana wax eey ku faani karaa dadka reer wardhigleey in eey mar waliba sheegtaaan Ma jirtaa Dagmo ka tirsan Dagmooyinka Gobolka Banaadir ee la tartami karta Dagmada Wardhiigleey? Dagmada Wardhiigleey waxey ka mid tahay Dagmooyinka Gobolka Banaadir. waana Dagmo Dadkeedu uu yahay ilbax. Dagmadu waxey caan ku tahay goobo badan oo aanan laga helin dagmooyinka kalle ee Gobalka Banaadir Dagmadu Dadkeedu waa dad is ku dhafan oo Soomaali oo idlil ka kooban, waana Horseedka Dagmooyinka oo Dhan. Wardhiigleey waa magaca saxda ah ee Dagmada waana mid taariiq ah. Ilaa hada afkeenu waa uu la qabatami la yahay magaca Warta-Nabada. Dagmadu waxeey ka kooban tahay afar waaxood waxeyna leedahay afar laan ●Laanta 1 koowaad 1= waxey ku taal dhabarka danbo ee schoolka 15 may. ● laanta 2 labaad waxey ku taal wardhiigleey hoose Barxada korkeeda ●L aanta 3 daxaad.waxey kuntaal dhinaca schoolda Maxamuud Xarbi iyo wabi Shabeele. ● Laanta 4 raad waxey ku taal wadada 30 ka agagaarka Baar hilaac ama ku dhaw Shineemo Calikamiin. Qof kasoo reer Wardhiigleey ah umma Cuntamayso magaca Danbo ee Shiiq Shariir u Bixiyay Dagmada. Wardhiigleey waxey laheed Goobo ganacsi iyo Suuqyo oo waa wayn. sida suuqyada la baabi iyay waxaa ka mid ahaa suuqii hore ee xoolaha ee ku yiilay Barxada. iyo Kawaanka xoolaha ee wardhiigleey. dhamaan suuqyadaas ayaa ahaa suuqyada dadka u adeeg doontaan ee dagmadu laheed. Wardhiigleey waxey Caan ku aheed Xalwada ●Xalwo shiiq Muqtaar ayaa si fiican loogu xasuustaa wardhiigleey. Sidoo kalle Dagmadu waxey caan ku aheed farmashiye yaal oo soo iireen ah waxaana ka mid ah Goobaha wax barasho ee Dagmadu ay laheed waa ay badnaayeen waxey na laheed Dugsiyo hoose iyo dusiyo sare waxaana ka mid ahaa ● Iskoola Warehiigleey ama ama hoose dhase Wardhiigleey oo dhinac ka saaraa dugsi sare 15 may. ●Dugsi Hoose /Dhaxe Cismaan Geedi Raage. Iyo Hantiwadaag ● Dugsi hoose /dhaxe Maxamuud Xarbi ●Dugsi hoose /Dhaxe ee Wabi Shabeele ● Hoose dhaxe schoolka amin Nuur Wardhiigleey waxay kalloo caan ku tahay xarumaha hoose ● Villa Soomaaliya iyo Madaxtooyada Jamhuuriyada Federal ka waxey ku taal Dagmada wardhiigleey. Goloha Murtida iyo Madadaalada National theater waxuu ku yaal Dagmada wardhiigleey. Stadium Muqdisho = ama isbartiibo waxey ku taal waa dagmada Wardhiigleey. Dagmada waxaa maro wadooyin waa wayn oo caan ah waxaana ka mid aha Dagmada Wardhiigleey waxey laheed Hotelo caan ah waxaana ka mid ahaa sida Dagmada Wardhiigleey waxey laheed Shineemooyin dhowr ah waxaana ka mid ahaa Waxaa kalloo jijiray vedio Xaafadeed ee la kalla oronjiray Faqe iyo Qaajo kuwaas oo laga daawan jiray hindiga.. Dagamdu waxay laheed Dugsiyo Quraan oo caan ah waxaana ka kid ahaa ● Dugsiga quraanka ee Macalin Jaamac. ● Dugsiga Quraanka Macalin Xaaji haaraay. ● Dugsiga Quraanka Macalin Aways = dhunfuri iyo kuwo kalloo badan oo aanan halkaan ku soo koobi kari. Hadii aadan daganeen dagmadaan wardhiigleey fadlan soo qor waxa aad kula tartami karto dagmadan Wardhiigleey Wasaarad waye inta kalle Wagaalad? La Xariirta Qormadii hore ee DAGMADA WARDHIIGLEEY Ujeedka qormada hore waxey aheed waa MAGAC iyo MASIIBO maalin ayey baxaan. waxaana diidan- nahay eraybixinta qaldan sida magaca cusub ee ee dagmada kaas oo ah WARTA-NABADA.. Waxaana idin waydiineynaa haddii qof wax ku soo bartay Dugsigi Hoose/Dhexe Wardhiigley, ma wuxuu uranayaa waxaan wax ku soo bartay Dugsiga Hoose/Dhexe ee Warta Nabada? Wardhiigley waxey horey u laheyd Hospitals caan ah sida Rabo Hospital oo ahaa mid qaddiimi ah kuna yaalay agagaarka EX BAAR KOOGAAR ama ka soo horjeedka EX Parliament.ka. Haddana waxaa Degmada ku yaal Hospitals caan ah sida >Guuleed, Soomaaliya University Hospital iyo kuwa kale. > Soomaaliya, Savana, iyo kuwa kale. waxaan kalloo idiin cadeyneynaa in Dagmadu ay laheed xadaarad dheer oo taariq leh mug. Xaddaarad deegaan Wardhiigleey marka laga hadlayo oo la qiimeeynayo horumarka ey sameeyaan Dadka deggan.Wardhiigleey ma ahan mid hal qormo ama qoraalo lugu soo koobi karo sidaa awgeed waxaanu leenahay wardhiigleey wasaarad waaye inta kale wakaalad beenu leenahay. Iyadoo dadka Muqdisho intooda horumarka sameeysay ay caan ka ahaayeen Magaalada ayaa waxaan oran karnaa Wardhiigley waxey safka hore uga jirtaa xagga xadaarada Degmooyinka Gobolka Banaa > Dr. Khadijo Maxamed Ali iyo kuwa kale. Hagga Raggana waxaa ka mid ah >Dr. Siciid Maxamed Cilmi, iyo Allaha u naxariistee >Dr. Bashir Quuri Culusow iyo kuwa kale. Engineers ka, waxaa Degmada Wardhiigley ka soo caan baxay >Eng Cadbiraxmaan Maxamed Cilmi oo ahaa Engineer ka Madbacadda Qaranka, > Eng. Cabdullaahi Maxamed Cilmi oo ahaa Engineer ka Wasaaradda Boostada iyo Isgaarsiinta, > Eng. Xuseen Shiiqow Jalbe, iyo Allah ha u naxariistee > Eng. Maxamed Nur Afrax iyo Eng. Cabdullahi Ali Canshuur oo ahaa Engineerka Dowladda Hoose ee Muqdishu iyo kuwa kale. Waxaa kaloo jiray kuwa kale oo ahaa economists, Lawyers, Agriculturists, veterinarians, IWM. Waxaa Degmada Wardhiigley ka soo caan baxay ciyaartooy kubba cagta heer sare ka gaaray oo in badan oo ka mid ah ey ahaayeen lafdhabarka Xulka Qaranka. Ciyaartoodaa waxaa ka mid ah > Cali Cabdi Hassan (Cali-Ali Mire Saeed), > Xaaji Cabdi Cilmi Warsame (Xaaji Cabdi), > Cabdulqaadir Shire, Cabbas Ahmed Yacquub > Bashiir maxamuud Dhoore (Bashiir boortiyeere) iyo Waxaa Guddomiyaha Xiriirka kubbadda Cagta ee Soomaaliya soo noqday >Salaad Macalin Maxamed, haddana waxaa ah Xagaa kubbada kolayga iyo laliska waxaa maamulkooda meel sare kagga jiray >Cabdulqaadir Ibrahim Gacal (Abkow) iyo kuwa kale. Ciyaartooyda Kubba koleyga waxaa ka mid ahaa >Maxamud Jaama Dhere (Cadaawe Dhere) iyo kuwa kale. >Faadumo Cabdikariin oo dhihi jirtay shabyahay marka ey kooxdeeda gool dhaliso sidaana loogu neynaasay Shabyahay, iyo kuwa kale. Xagga Tennis ka, ciyaaryahanka kowaad wuxuu ahaa Allah ha u naxariistee > Cali Maxamud Siyaad (Cali Guul). >Cumar Xaaji Gobdoon iyo Allah ha u nariistee rug caddagi saxaafadda Xagga farsamadana idaacadda Radio Muqdisho waxaa caan ahaa >Maxamud Cali Guuleed, >Cismaan Xaaji Gobdoon iyo Allah ha u naxariistee >Salaad Maxamad Shardi (Salaad Darbi), iyo Allah ha u naxariistee >Xalimo Khalif Cumar (Magool) iyo Cabdulqaadir Xasan Nageye. kuwa kale. Xagga Majaajiliistayaasha Riwaayadaha Allaha u naxariistee Waxaa caan ahaa Allah ha u naxariistee >Gen. Maxamed Farah Ceydiid iyo tiro badan oo Colonels ah oo ka mid ah >Colonel Xasan Maxamuud Dhoore (Col Dhoore) iyo Qaarna kale oo geeryoodeen iyo kuwo wali noolyihiin. Saraakiishan dhammantood waxey ahaayeen academic. Ma aheyn kuwa garaaddaha lagu siiyay nin-jecleysi ama qabyaalad. Fiiro gaar ah: Dadka aan kor ku soo sheegnay ee reer Wardhiigley da ah waxey caan ka ahaayen Muqdisho, intooda badanna waxaa laga yaqaanay dalka oo dhan iyo waddamada shisheeye qaarkood. Cristiano Ronaldo. Cristiano Ronaldo Dos Santos Aveiro (dhashay 5 febraayo 1985 Madeira Portugal) waa ciyaaryahan bortuqiis ah,waxa uu u dhelaa kooxda Realmadrid waana gooldhaliyahay ugu sareeya kooxda waxa uu dhaliyay goolala gaaraya 365 gool tan iyo markii uu uga soo biiray koox reer ingiriis ee Manchester united waa mid kamid ah ciyaaryahana loogu jecelyahay aduunka waana gooldhaliye halis ah waana ciyaar yahan keliya ee ilaa hada dhaliyay wax kabadan 50 gool sandkii shan xili ciyaareed, rekoorkiisa gool dhalinta ayaa aduunka ka noqday wax la yaab ah kamana daalo inuu gool dhaliyo xili walba malaha weeba u fududyihiin, waa kabtanka xulka qarankiisa ee bortaqiiska waana kan ugu safashada badan taariikhda kooxda qaranka maxamed boqortiqiiska waxana u sii dheer inuu yahay kan ugu goolasha badan, 2016 ciyaaraha qaramada yurub ayuu ku hogaamiyay qarankiisa guul taariikhi ah waxa uuna u qaaday koobkoodiii ugu horeeyay ee heer caalami ah, sandkii 2014 kadib markii uu xiriirka dalka borturqiiska u dabaal dagay sanad guuradi boqolaad ee ka soo wareegatay markii la aas aasay ayaa waxaa loogu codeeyay looguna aqoonsaday in cristiano Ronaldo yahay laacibkii ugu fiicnaa abid ee u dhashay bortaqiiska ciyaaryahan lamid ah isaga uma dhalan doono abidkood waa laacib ku fiican goolasha madaxa waxaa uuna dhulka ka boodi kara joog kasareeya ciyaryahanada ciyaara kubada basket ballka Cristiano Ronaldo xidigan ayaa lashega Inuu ka mid yahay ciyaar yahanadii aabid so mara tariikhda kubada cagta xidigan ayaa lashega inuu aabihi kasoo jeedo Brazil hoyadiina Portugal xidigan ayaa haysta shan kubadood oo dahabi iyo 4 European golden boot xidigan aya gabadha u dhashy wiilkiisa yar ee Cristiano ronaldo jr inuu lacag siyay wararka yaaa shegaya Inuu ku dhashay wacalnimo ama garac ronaldo ayaa lagu yaqaana bakhayl nimo oo jecel inuu kubada cagtiisa ku maamulo Kinshasa. Kinshasa waa caasimadda wadankii la oran jiray Zaire ka hor 1997, haddana loo yaqaano DR Congo ama Jamhuuriyadda Demoradiga ah ee Kongo. Dadka ku nool wadanka DR Congo tiradooda waxaa lagu qiyaasaa ilaa iyo 68 million, waana wadanka Afraad ee ugu dad badan qaaradda Afrika. Dr Congo waxaa ka dhacay dagaalo qaraar oo ay isaga hor imaadeen 14 wadan oo caalamka ah, una badan wadamo afrikaan ah. kinshasa waa caasimada wadanka congo waana magaalada ugu wayn wadankaas waana magaalada shanaad ee afrika ugu dadka badan. Ceel Cadde. Ceel-cade dedeegaan ahaan waxa ay dhacdaa bartamaha gobalka Gedo dhul daaqsimeedka joogiisa sareeyo ee diirharo waxa ayna dhanka galbeed 60 km kaga beegantahay magaala madaxda gobalka gedo ee Garbahaareey. Dagmada Ceelcadde waxaa la aas aasay xornimadii dalka ka hor afar sano sandkii 1956 waxaa dagmanimadeeda si toos ah loogu aqoonsaday xiligii dawladii kumeelgaarka ee Allaha u raxmadee mudane CABDULAAHI YUUSUF sanadii 2006. Burburkii dawladii dhaxe ee dalka kadib Ceelcadde waxa ay ku tillaabsatay horumaro la taaban karo oo dhinacyo kala duwan ah sida waxbarashada, caafimaadka, dhaqaalaha,kuwaasoo u suura galisay in ay hesho dagmanimadeeda. Schoolkii ugu horeeyay Ceelcadde waxaa laga furay sanadii 1993 koos oo ka koobnaa uun dugsiga hoose iyo dhexe waxaana maamuli jirtay hay'ada NCA iyo dadka deegaanka. Waxaa sidoo kale waxbarashada dagmada wax kusoo kordhiyaya hay’ada khayriga ah ee IQRA. Waxaa sanadii 2001-di ay hay’ada NCA hirgalisay dhismayaal dhagax ah oo ka koobnaa dugsiga hoose iyo dhaxe. Sanadii 2005 waxaa Ceelcadde laga dhisay dugsigii sare ee ugu horeeyay guud ahaan gobalka Gedo burburkii dawlada dhexe ee dalka kadib taas oo ka dhigaysa Ceelcadde hogaanka waxbarashada gobalka gedo maantay aan joogno. Sanadii 2013-ki Ceelcadde waxaa laga dhisay machadka diiniga ah ee ALFURQAAN kaas oo lagu barto culuumta kala duwan ee diinta ah iyo carabiyada una dhigmo heerka waxbarshada dugsiyada sare taas oo ka dhigan in shahaadada machadka aad ku tagi kartid jaamacadaha dal iyo dibadba. Sanadii 2014-ki waxaa dagmada ceelcadde laga furay machadka JUBA TECHNICAL COLLEGE kaasoo lagu barto caafimaadka gaar ahaan qaybta Kalkaalisinimada iyo farsamada gacanta waxaa uuna hoos tagaa jaamacada MUQDISHO (Mogdishu University). machadku waxa uu bixiyaa shahaado labo sano oo diploma ah oo caafimaadka ah taas oo labada sano oo kale aad kasii dhamaysan kartid jaamacada MUQDISHO. waxay noqotay meealaha ugu wanaagsan xagga adeegga caafimaadka. Waxay kulmisay labo isbitaal oo bulshada u adeega iyo farmashiyayaal badan oo si khaas ah looleeyahay. Labada isbitaal mid ka mid ah oo dagmada laga hirgaliyay sandii 2004 Isbitaalka ayaa heer gobal ah oo dhamaan qalabkii isbitaal u dhamaystiranyahay wuxuuna bulshada ka kaafiyay in ay safar dheer ugalaan raadinta goob caafimaad oo ay isku daweeyaan. Ceelcadde dhanka dhaqaalaha waxa ay ku tiirsantahay xoolaha nool, beeraha iyo dadka deegaanka udhashay ee qurba joogta ah. Deegaanka ay dhacdo dagmada Ceelcadde oo uu Eebe ku mannaystay burwaaqada geedaha ayaa ka dhigtay in ay noqoto deeganada ugu xoola dhaqashada wanaagsan guud ahaan dalka gaar ahaan gobalka Gedo. Sidoo kale waxaa ay dagmada Ceelcadde leedahay dhul beereed la beerto labada xili ee roobka (guga iyo dayrta), waxaana ka baxa dalagyo kala duwan sida masagada, (labadeeda nooc) digirta, qaraha, sisinta iyo kuwa kale oo badan. Wax soosaarka beeraha ayaa dagmada ka dhigay mid ilaa xad isku filan xagga quutka la cuno. Horumarka balaaran ee aan kor kusoo xusnay waxaa saldhig u ahaa xasiloonida ka jirtay Ceelcadde. Dadka ku nool dagmada oo ah dad nabadeed iyo cuqaal waayo arag ahaa oo dagmada taladeeda gacanta ku hayay ayaa suura galiyay in dagmadu ka badbaaddo dagaaladi foosha xumaa ee qabaailllada ree Gedo u dhaxeeyay. Inkastoo ay marar kala duwan dagaalo siyaasadeed ay ka dhaceen Ceelcadde, marnaba kama aysan qayb qaadan dagaaladi wajiyada badnaa ee gobalka soo maray. Mowqifkaan wanaagsan ee dagmadu qaadatay waxay horseeday in Ceelcadde loo aqoonsado dagamada nabadda ee gobalka Gedo. Waxay noqotay madal lagu soo hirto dadkuna ku nabad galaan, hase ahaate ayaamihii danbe waxaa dagmada saameeyay dagalo siyaasadeed oo aysan iyadu dooran dadkeeduna aysan qayb ka ahayn. Ceelcadde waxay ka mid tahay dagmooyinka da’da yar hadana sida xowliga ah u koray. Waxay samaysay horumar balaaran oo dhinacyo badan ah waxayna siyaabo kala duwan usoo jiidatay indhaha caalamka iyo kuwa dalka. Waxay tusaale fiican u noqotay dagmooyinka Jubaland waxayna ku tilmaamantahay nabad, waxbarasho iyo dad-diimeed. Dirisame. dirisame waa jufo ka mid ah beelweynta gaaljecel waxa uu gaar ahaan udagaa degmada ceel cali oo katirsan gobalka hiiraan iyo 12 tuulo oo katirsan gobalka hiiraan waxaa kaloo dagaa gobalka jubada hoose waxaa uu leeyahay xoola uu ugu badan yahay geela waxaa uu u qeebsamaa laba jilib oo kala ah Xaaji Gargelis iyo waasuge, Waxaa soo maray siyaasiyiin wadanka xilal badan kasoo qabtay sida qareen sare Xasan jumbur ahaana wasiirkii waxbarashada dowladii cabdi qaasim. sidoo kale ex xildhibaan cumar dheere ahaana wasiir kuxigeenkii gaashaan dhiga dowladii cabdullahi yusuf, iyo xildhibaan maxamed goodir, gudoomiye kuxigeenkii hore ee G/Hiiraan maxamed ibraahim (sanbuur), sidoo kale gudoomiye kuxigeenkii G/hiiraan xiligii dowladii sheekh shariif mudane cadaawe muuse, xildhibaan aqoonyahan axmed haaruun oo isaguna jagooyin sare kasoo qabtay dowladii milateriga.. DIRISAME IRSINDHILI DHOOLA DHAQAN SOORAANLE GAALJECEL Caad. Caad waa dagmo ku taal gobolka Mudug waxay ku dhawdahay magalada xarardhere waxay ujirta 35 kiilo mitir inta badan waxa badeecada looga keenaa magalada galkacyo waxayna hoos tagtaa mamulka "Galmudug" waxaana daga beesha Ceyr iyo beesha Saleebaan. waa degmo cimilo ahaan aad u qabow. waa degmo kuhoreysa waxsoosaarka dhanka beeraha gaar ahaan digirta, haruurka iyo khudradda sidoo kale waa degmo ku haboon dhaqashada xoolaha nool waana mid kamid ah degmooyinka ugu wax sooraarka wanaagsan gobolka mudug. Degmada waxaa kadhisan Dugsiga H/dhexe iyo sare ee "MIICAAD" waxaana dhisay jamciyadda AL - TACAAWUN ee horumarinta bulshada, sidoo kale degmada waxaa kuyaal dugsiyo kale iyo isbitaal. Warshiikh. Warshiikh ama (Warsheekh) waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Shabeellaha Dhexe ee koonfurta Soomaaliya.Magaaladaan waxee caasimada muqdisho u jirtaa qiyaas ahaan 65km, waxeena leedahay taariikh dheer.waxay ku taalaa Xeebta Badweynta Hindiya, waana magaalo qadiimi ah. Magaca magaaladani oo ah Warshiikh wuxuu iska saaran yahay labo eray oo kala ah “War” iyo “Shiikh”, waxaana loo la jeedaa hadalkii Sheekha iyadoo Soomaalidu Sheekh u taqaano qofkii barta Cilmiga gaar ahaan Diinta Islaamka. Warshiikh waa meel taariikh fog ku leh Sooyaalka Taariikhda Soomaaliya, waxaana Warsheekh lagu dilay gumeystihii ugu horeeyay Soomaaliya iyadoo ay weerar kusoo qaadeen Ciidamadii badda ee talyaaniga ee wadanka gumeysan jiray sanadku markuu ahaa 1875. Warsheekh waxey leedahay goobo waxbarasho Misaajidyo, Cisbitaalo garooman kubadda lagu cayaaro iyadoo ay kamid ahaayeen culumadii iyo ganacsatadii Samoow dhiblaawe oo shiribkiisa ahaa Samoow dhiblaawe waa suldaan sarow ugu tiil suuq warshiikh waxaa kaloo lau xusuustaa caalinkii waynaa sheekh maxamuud Jeemaale dadka reer warshiikhna ay caan ku yahiin soo dhaweynta martida timaado deegaankooda iyo waliba sida ay nabada u jecelyahiin, waxaana dega. beesha celi cumar. galmaax ee abgaal Mahadi haka gaartee waxa howshaas ku tarbiyeeyay Dadka deegaanka Culimadi Caanka aheyd ee Degmada warsheekh kasoo jeeda sida Shiikha Weyn ee Shiikh C/raxman Ow Cumar (Shiikh Cabdi Celi) oo si weyn loogu yaqaano Fidinta Diinta Islaamka,hadana warshiikh ayaa ah goob hawo fiican indhahana u roon, dhismaheeduna uu socda. Taariikh Diimeedka Magaalada Warshiikh. Taariikhda Magaalada Warshiikh ayaa ah mid aad u fac weyn isla markaan ruux waliba oo ay ku dheertahay xadaarada diinka islaamka gaar ahaan soomaaliya waxa durba oo xasuusanayaa xiliyada Siyaaraadka qaar ka mid ah Culimada Ahlu sunno waljamaaca gaar ahaan Daruuqa Suufiyah. Sanadkiiba Mar ayaa waxa ka dhaca Guud ahaan daafaha Caalamka Gaar ahaan Dalka Soomaaliya Xaflad Lagu qabto Degmada Xeebta ah ee Warshiikh oo 65Km waqooyi bari kaga beegan Magaalada Caasimada ee Muqdisho. Xafladaas oo ah Siyaaraadka Mashaa’iqda Soomaaliyeed ee Ahlu Suna Waljamaaca iyo wadaaad kale oo caan ah oo soomaaliya dhan aad u baran doonto sh maxamuud yaasiin axmed Mudada ay socoto Siyaaraadka Mashaa’iqda oo ah mudo bil ah ayaa waxa halkaa lagu soo bandhigaa Qur’aan Aqris iyo Tawasalka Owliyada Ilaahey taa oo Dadka iyo dalka Soomaaliya guud ahaan Caalamu Islaamka eebe loogu baryo in danbi dhaaf ku siiyo meel kasto oo ay joogaan isla markaana quluubtooda isu soo dumo. Sheekh Qaasim Sheekh C/raxman ayaa ah Saxibul Waqtiga xiligaan jooga Booski uu Baneeyay Sheekh Muxumed Sheekh C/raxman ee ah Maqaamki Sheekheena Weyn Sheekh C/raxman Bin Sheekh Cumar. Magaalada Warshiikh iyo Taarikhda Masha'iqada iyo sida ay ugu soo halgameen fidinta diinta islaamka Soomaliya maaha mid qalin lagu soo koobi karo. Waxa sidoo kale wacdi iyo Ijaasada Dariiqada Qaadiriya ka bixiya Qudubka Dariiqada Qaadiriya Soomaaliya isagoo sidoo kale duca qaas ah uduceeyay Arlu Soomaal in ilaahey ka dhig Mid Amaan ah isagoo dhanka kale ahlu dariiqa oo dhana Eebe ka barya in kor ka dhigo Diinta islaamka. Waxa gabagabadii Dhafarka Siyaaraadka Masha’iqda Fasax caam ah dadka Siiya Saaxibul Waqtiga Reer Sh: C/raxman Ow Cumar isagoo cid walibana fara wixi muraad ah oo ay leeyihiin in Alle uga baryaan in uu aqblo. Owliyada Ilahey fadligooda qaasatan sheekheena SH: C/raxman ow Cumar ayoo sii raaciyaa Saaxibul Waqtiga. Xarun diimeedka. Xarun diimeedka ku yaala magaalada Warshiikh ayaa waxa uu yahay mid ku Fweyn Fidinta Diinka Islaamka iyadoo xarumo Mudarasiin kaloo taa la mid ah oo arday farabadan ka soo diin qaadaan ay ku yaaliin Daafaha Caalamka iyagoo si weyna loogu xushmeeyo Culuumta Kala gedisan ee Diinta Islaamka. Waxaa la sheegaa in magaca Warsheekh uu ku baxay in Wadaad la sheegay inuu ka so jeedoo beesha Silcis G Hawiye oo socdaal ku yimid degmada. Dadkii goobta deggenaa ee u badnaa beelaha Celi Cumar iyo Cabdulle Galmaax oo lagu yaqiin sooridda martida aad bay u soo dhaweeyeen una sooreen. Waxay wadaadka oo lagu magaabi jiray Caalin Cumar u sheegay in biyo macaan aysan haysan, kaddib ayuu rumay ama caday uu watay dhulka ku suray kadibna ay war biyo macaan noqotay, halkaasoo dadweynihii goobta degganaa ay aad ufgu farxeen a isuguna yimid kadibna la isweydiiyey xagggee u socotaa, jawaabtuna noqotay Warta sheekha sheegay, halkaasna ku baxay magaga WARSHEEKH. Nuuxfone. Nuuxfone . Nuuxfone waxaa la aas-aasay sanadkii 2009 bilawgiisii waxaana aasaasay milkiilaha shirkada oo lagu magacaabo C/raxman Nux Mudey Nuuxfone waa shirkad ka shaqeysa isgaarsiinta telefanada raqiista ah ee lagu wacdo wadamada geeska afrika sida Ethopia,kenya,Djabouti and somalia. xarunta shirkada Nuuxfone waxay ku taalaa magaalada caasimada ah Kuala Lumpur, Malaysia. Dadka ugu badan ee ay shirkadan macaamiisha la tahay waa ardayda ajaanibta ah ee wax ka barta jaamacadaha kala duwan ee wadanka Malaysia gaar ahaan ardayda Somalida oo si xowli eh u isticmaalo adeegyada telefanada iyaga oo inta badan kula xiriira qoysaska Somalia jooga. shirkadan ayaa ka mid shirkado sidaan oo kale uga shaqeeya isgaarsiinta iyaga oo isticmaala internetka dadkana ay si wanaagsan u jecel yihiin walaal haddii aad hayso wax ku saabsan shirkada nuuxfone fadlan halkaan ku soo dar waadna ku mahadsan tahay akhriskaada. Nayroobi. Nayroobi waa caasimada dalka Kiinya, waxaana degan dad gaaraayo ilaa 3,138,295 oo qof (dad tiriskii 2009).Magaca Nayroobi waxoo ka imaaday afka Masaayda, waxaana laga wadaa biyo qaboow. nayroobi waa magaalada affaraad oo ugu weyn afrika, markii laga reebo Qaahiro, Lagos iyo Johannesburg, lama oga in ee ka weyntahay Muqdisho. Magaalada Nayroobi waxaa la aas aasay taariikhda marka ee eheed 1899, waxaana waqtigaas la rabay in laga dhigo meel tareen isteeshin u ah tareenka ka soo baxo Yugandha isla markaas neh soo maro Mombaaso si oo u istaago nayroobi. Magaalada waxaa labedelay sanadka marka oo ahaa 1900 markii oo dab wada qabsaday magaalada.Taariikhda marka ee eheed 1907 Nayroobi waxee noqotay caasimada Bariga Ingriiska oo markaas la isku dhihi jiray wadamada Yugandha iyo Kenya. 1963 waxee magaalada noqotay caasimada dalka Kenya, waa markii oo wadanka xornimadiisa qaatay. Nayoobi waxaa ku yaalo garoonka diyaaradaha caalamiga ee Jomo Kenyatta International Airport, waxoona ku yaalaa geeska magaalada nayroobi iyo garoon kale oo asiga neh ku yaalo gees kale oo magaalada ka mid ah, laakiin uma weyno sida Jomo Kenyatta. magaalada waxee leedahay sadax laami oo waaweyn oo kala tago mmbaaso iyo magaalo yaal badan oo yar yar iyo mid tago garoonka diyaaradaha caalamiga. Muslim. Muslim (;) wadariisu waa muslimiin, waa hogaansane iyo hogaansanayaal, waa qof ama dad walba oo si dhab ah u raaca diintii uu la yimid nabi muxamad scw ee islaamka. Asalka Ereyga. Waa erey carabi ah, macnihiisuna yahay hogaansane sida islaamkuna ku waafaqay ugana dhigay erey bixin iyo macgac lagu Garto qofka haysta diinta islaamka, Qoraanka ayaa sheegay qofkii ugu horeeyay ee ereygaan adeegsada inuu ahaa nabi ibtraahin calayhi salaam ee ku jirta aayadaan:  (وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ) Qeexida muslim. waa midka qira ashahaadada ( أن لا إله إلا الله وأن محمدا رسول الله) oo salaada ooga, bisha ramadaan sooma, sakada bixiya, oo xajiya markuu awood u helo. xaga macaamilka waxaa muslin la yiraahdaa midk dadku ka nabad galaan afkiisa iyo gacantiisa, Aadaan. Aadaan waxaa la adimaa markii ee salaada soo gasho, waxaana badanaa laga adimaa misaajidada. Aadaanka waxoo ka koobanyahay ashahaadanka. Dayniile. Dayniile waxa ay ka mid tahay Degmooyinka ugu caansan Gobolka Banaadir. Waxa ay dhacdaa dhanka Galbeed ee Magaalada Muqdisho in lagu qiyaaso 15 Km. Waxee ka kooban tahay 6 waaxood oo kala ah. Dayniile waa degmo facweyn aadna u balaaran, waxa hoos tegi jiray intii aan xornimada la qaadan Degmooyinka Wardhiigley, Howlwadaag, Hodon, Buulo-Xuubey iyo qeybo Yaaqshiid ka mida ah. Degmada Dayniile waxaa degan beesha Murusade" oo ka mida beelweynta Hawiye. Beesha Murusade waa beel dulmiga, gardarada iyo gumesiga neceb. Markii boqortooyadii Ujuuraan wadanka xad gudubka iyo tacadiyada ku heysatay koofurta Soomaaliya, Dayniile waxaa laga abaabulay dagaaaladii lagu jebiyay boqortooyadii Ujuuraanka. Beesha Dayniile dagan ee murusade waxa ay xulufo la ahaayeen Geledi iyo wacdaan. Markii gumeystahii reer Yurub wadanka ku soo duuleen 1894 kii,waxaa ay reer Dayniile gaashaanka u daruureen in Talyaani ama Engriis uu qabsado degmadooda. Talyaanigu waa ku guul dareystay in uu marin ka dhigto una gaaro webiga shabeelle iyo dhulka gudaha (hinterland), illaa ay ku qasbeen in uu Lafoole ka wareego, ka dibna sheikh Hassan Hussein hogaamiyihii beesha Wacdaan isagoo kaalmeysanaya dagaalyahano Geledi iyo Murusade ah in uu dhegta dhiiga ugu daro gaalkii edebta darnaa ee taliyaha u ahaa ciidankii Talyaanigu Soomaaliya uu soo diray, waxaana la dhihi jiray Antonio Cecchi 1896.Waxa kale ee Dayniile laga abaabulay dagaaladii Talyaaniga Xamar lagula galay sida kii Dagaxtuur ee dhacay 1949. Duqoowdii (Hogaamiyayaashii) Dayniile Soo Maray. Deegaanka Dayniile waxaa soo xukumay hogaamiyayaal hal adag,kana soo badbaadiyay deegaankaas xaaladihii adkaa ee soo maray sida Xukunkii Ujuuraan iyo gaaladii wadanka ku soo duushay (Amxaaradii,Talyaanigii iyo Ingriiskii). WARSHADAHA KU YAAL DEGMADA DAYNIILE XILIGII DOWLADI DHAXE IYO HAATAN WAXAA KAMID AH. 2 Warshada Farsamada Hubka ee xarada jarmalka 3 Warshada ganleeyda ee xaashi weheliye 5 Warshada Buugaagta oo ah hada xaruunta warshada biyaha caafi ee dagan tahay Xaruumaha dowlada ee ugu caan san ee ku yaalo degmada waxaa ka mid ah. 3 Xaruunta Hagida Diyaaradaha ee Raadeelka 4 Xeradi Ciidanka ee saban saban 5 Xaruunta war laliska ee Radio muqdisho 6 Taliska Guutada Afaraad ee Bangalo 7 Xeradi Ciidanka cirka ee Dugsi shanaad 9 xerada ciidanka malatariga ee oodweyne Duqoowdii (Hogaamiyayaashii) Dayniile Soo Maray. Deegaanka Dayniile waxaa soo xukumay hogaamiyayaal hal adag,kana soo badbaadiyay deegaankaas xaaladihii adkaa ee soo maray sida Xukunkii Ujuuraan iyo gaaladii wadanka ku soo duushay (Amxaaradii,Talyaanigii iyo Ingriiskii). Beelaha u badan ee dago Degmada Dayniile waxaa ka mid ah 1.Beesha Hilibi Maxamed waxee dagan yahiin 2-Beesha Habar idinle waxee dagan yahiin Dibileey oodweyne 3- Beesha Habar ceyno waxay deganyihiin, kurdamac degmada,garoonka deyniile 5- Beesha Daguuro maxamed waxee dagan yahiin Raadeelka, Buulomugdi, Bangalo, iyo Warlaliska ayee dagan yahiin 6- Beesha Abakar Majabe waxee dagan yahiin Siwaarqoon. Their brothers: Himidoor (Xassan) and Xamarwaaq Godaalo. Degmada Godaalo waa magaalo qadiim ah oo ku taal xudunta degaanka nugaal iyada oo kala badha dul daaqsimeedka sare ee soolasha iyo dhulka godon ee loo yaqaan dhoodi godaalo waxay caan ku tahay dul daaqsimeed Allaah ku manaystay iyada oo ay ku yaaaliin dooxooyin caan ah oo waaweyn waxaana ugu caansan dooxada qori ku xaar, damal dhaareed,xaadhaadh,balanbalay iyo durdurka caanka ah ee dhidaya kaas oo il biyood u socda sida webiyada xiliyada barwaaqada ah waxaa kale oo maagalad godaalo ay leedahay goobo taariikhi ah sida magaalada qadiimka ah ee loo yaqaan maduunaha waana dhul daaqsimeed inta badan barwaaqo ah waana dhul ay ku dhaqmaan dhamaan meesiyada xooleed ee caanka ka ah dalka soomaaliya sida geela,lo'da, idaha,riyaha iyo gamaanka fardood oo godaalo ay caanka ku tahay iyada socod gaabana u jirta magaalada taariikhiga ah ee Taleex godaalo waxyaaba aya caanka ku tahay waxaa ka mid ah inuu ku hana qaaday ninka caanka ahaa ee xaga hantida soomaalidu ku faanto horyaalka u ahaa Xasan saalax Ilbuur (uurcad) oo ahaa a caaqilka degaanka hoos yimaada degmada godaalo oo ahaa ninkii ugu geela iyo fardaha badnaa soomalida qarnigii aan kasoo gudubnay Muruq. Muruq wa qeybo ku yaal jidhka dadka iyo xayawaanaha. Xoog bey siisa iyo lafaha ayu dhaqaajiya. Qalfoof. Qalfoof waa lafaha bini aadanka ama xayawaanaadka. qalfoofta bini'aadanka waxee ka koobanyihiin 200 oo lafo. lafaha ugu culus bini'aadanka waa kuwa lugaha ku yaalo. taasi oo ah, markii oo ninka 70kg yahay lafta waxaa waaye 1kg. Lafaha waxaa loogu talagalay in ee Jirka iyo murqaha isku celiyaan. lafta madaxa waxee caawisaa maskaxda si oo wax ugu dhicin. lafaha badankooda waxee caawiyaan wadnaha ama kuwa dhabarka. Maskax. Maskaxda () waa qebta maamusha dhamaan xubnaha jidhka noolaha taasi oo ku taala madaxa. Waa meesha xukunta dareenka, dhaq dhaqaaqa ama nuux nuuxsiga, jirka oo dhan. Maskax da waxay leedahay Nerfayaal malaayiin ka badan. Habdhiska Taranka. Habdhisa taranku waa mid ka mid ah kuwa ugu mihiimsa habdhisyada jira. Waa hab sharaxaya qaabka uu baniaadamku ama nooluhus u tarmo iyagoo maraaya marxalado mucjiso ah. Habdhiska Dheefshiidka. Habdhisdhiska dheefshiidku wuxuu ka koobanyahay qaybahan soo socda Xubnahana aan soo sheegnay midkasta waxuu qabataa shaqo ugaara. Habdhiska dheef shiidku waxuu ka bilaabmaa afka. Afku waxa uu inaga caawiyaa inaan cuntada calaalino. Taas oo ay ilkuhu burburiyaan ama kala furfurayasaa cuntadii oo ay u qaybiyaa qaybo yar yar. Afku waxa uu soo daaya dhareer ama candhoof sida dhareerka loo yaqaano (enzyme) ka.dhareerka ansiimku wuxuu kala daadiyaa cuntada. sidoo kale dhareerka enzyme ku wuxuu difacaya amaba ka hortgaa wixii bakteriya ah ee soo raaca cuntada. Waxay kaloo dareerku inaga caawiyaa inan cuntadii sifudud u liqno. Ka dibna contadii waynu liqaynaa iyada oo sii maraysa hun guriga. Hugurigu waa sidii tuubo oo kale waxaanu fududaynayaa in aya cutadii hoos usii socoto. Cuntadii waxay ku dhacaysaa kiishka caloosha,ama caloosh. Caloosha waxay leehaday muruqyo kuwaas oo kolba dhinac u wereejina cuntada. Caloosho waxay leedahay dheecaano kuwaasoo aad awuud u leh inay cuntad ay burburiyaan ama shiida,cajiimaan. waxaykoo ku soo daysaa cuntadii dheecaano kulul oo sidii (acid) oo kale ah kaaso cuntada burburinaya amaba qaybinaya. sidoo kale waxay dilaysaa bakteeriyaada (bacterial) waxay kale oo ay furfurayasa wixii nafaqada ah sida (protein) ka. intaad ka dib waxay u sii diraysaa mindhicirka yar. madhamaystirna ee lasoco intaas ayan wakhti u helay waan soo dhamaystiri doo insha alaah Falastiin. Falastiin,'(Carabi: فلسطين, Af-Hebrow ama yahuudiga: ארץ ישראל) waa wadan ku yaalo bariga dhexe ee Qaarada Aasiya. Falastiin, waxa ay Xuduud la leedahay wadamada Masar, Urdun, suuriya, Lubnaan iyo Israaiil. Markii hore dhulka waxaa degenaan jiray carab falastiin ah iyo yahuud aad u yareed, waxaana lagu qiyaasaa in ee falastiinta ee gaarayaan in ka badan 8 miliyan oo qof, (dad tiriskii 1997), qaxootiga falastiinta waxee kala degenyihiin wadamada Urdun 3miliyan, Lubnaan 400,000 iyo wadamada kale ee carabta in kabadan 800,000 oo falastiin ah, Qaar neh waxee kala degenyihiin wadamada aduunka, Yurub, Ameerika, iyo Aasiya, Falastiinta badankooda ama 3diiba 1 waxuu ku jiraa Kaamamka qaxootiga.dadka reer falastiin hadii ay hal meel wada degaan yuhuuda waxay ku keeni kartaa war war aad u badan Taariikh. Taariikhda Falastiin waxa ay inbadan kuxusantahay qoraalada diiniga ha ee yuhuudiga masiixiga iyo islaamka.falastiin waa dhulka nabiyda iyo rususha,waana qibladii islaamka ee ugu horaysay.Falastiin waxa ilaa hada kadhisan dhismayaal taariikh aad iyo aad udheer leh oo cadaynaya taariikhda soojireenka ah ee israaiil ay leedahay.falastiin waxa ayleedahay taariikh soo jiitamaysay xiliyo aad iyo aad u fog waa dhulkii ay kunoolaayeen shacabkii looyaqaanay Kanaan magaca falastiin cidiibixisay waxa ay ahaayeen giriigii hore markaas oo ay magaca falastiin u bixiyiin dhulka xeebaha ah ee wadnka falastiin.xiliyada qaar magaca falastiin waxa loogu yeedhi jiray dhulka falastiin iyo wadanka Urdun oo wadan socda. Kaalinta Diimeed. Falastiin ahmiyad wayn ayay u leedahay sadexda diimood ee samawiga ah amaba diimaha samada kasoo dagay.Yuhuudiga Kiristanka iyo Islaamka.taariikha Falastiin soomaray,waxaa kamid ahaa qaar dagaalada iyo muranada kataagnaa ay ahaayeen murano iyo dagaalo diimeed.Sida Weeraradii Siliibiyiinta sidoo kale marmarka qaarkood dagaalka ka dhexeeya carabta iyo israaiil waxa uu noqdaa dagaal diimeed. Islaamka. Islaamka kaalin wayn ayay falastiin kuleedahay,waa dhulkii barakaysnaa ee ilaahay Qur'aankiisa ku sheegay,ilaahay suurada Isra waxa uu kusheegay "in Misaajidka Al-Aqsa iyo hareerihiisuba ay barakaysanyihiin". Ilaahay markalale kitaabkiisa kariimka ayuu ku sheegay "Dhulka Falastiin marka uu yidhi kor ahaaye" Maxay Diinta ka qabtaa Anaashiidka? Al-Callaama Sheekh Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani –Eebbe ha u naxariistee- ayaa waxaa la waydiiyay: Maxay Diinta ka qabtaa Anaashiidka? iyagoo dadka qaarkiis weliba ku magacaaba: ”Anaashiid Islaami ah”. Sheekh Albaanina wuxuu ku jawaabay: Haddii Anaashiiddan ay ku jiraan erayo leh macno Islaami ah, luuqaynteedana aysan la socon wax la xiriira aaladda Miyuusikada sida durbaan i.w.m., hadduu arinku sidaas yahay wax dhibaato kuma jirto. Hase ahaatee waxaa lagama maarmaan oo shardi muhiim ah: In Anaashiidka ka maran yahay erayadiisa wax ka hor imaanaya Shareecada sida ku xadgudubka Diinta, in la baryo Eebbe waxaan ahayn i.w.m.. "اقرأوا القرآن وتغنّوا به, قبل أن يأتي أقوام يتعجّلونه, ولا يتأجّلونه, فتغنّوا به." Sidoo kalena waxay ka jeedinaysaa qofka inuu barto Diintiisa iyo inuu dadka baraba. Ma in la isticmaalo ”durbaan” uu la socdo Anaashiid waxay u banaan tahay dumarka oo kaliya xiliga lagu jiro ”Ciidda iyo Nikaaxa”. Qofkii dabagala nolosha Saxaabada -Eebbe ha ka raali ahaadee dhamaantood- wuxuu ogaanayaa inaysan ku jirin noloshooda Anaashiiddan oo kale, maxaa yeelay waxay ahaayeen dad ka run sheegaya Iimaankooda ee ma aysan ahayn dad madadaalo ku dhex jira. Waxaan ka turjumay maqaalkan kitaabka la yiraahdo ”Qaamuuska Bidacda” ee uu iska leeyahay al-Callaama Sheekh Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani. "Turjume CabdiRisaaq Maxamed Cilmi ”ina Warfaa"” ina_warfaa@hotmail.com Maxay Diinta ka qabtaa Subaca? ”Way akhrisanayaan oo baranayaan Kitaabka Eebbe Kor ahaaye iyagoo isbaraya”. Tebintiisuna way sugan tahay. Ma in Qur’aanka lagu subciyaa ma aha waxa uu Xaddiisku tilmaamayo; maxaa yeelay waa Bidco gadaal laga keenay oo aan lagu dhaqmi jirin xiligii Salafka sida uu ku qoray Imaam Shaadibi kitaabkiisa la yiraahdo ”al-Ictisaam” (1/357-388). Waxaana Subaca inaan la oggoleen tilmaamay Imaam Maalik iyo Culimo kaleba sida ku qoran kitaabka la yiraahdo ”at-Tibyaan” ee uu leeyahay Mu’alifku -dhamaantood Eebbe ha u naxariistee-, in lagu dhego Naska macnihiisa guud kaas oo aan horay loogu dhaqmin ma aha sidii ay u fahmeen Salafka, maxaa yeelay Bidco kasta oo ay u arkaan dadka qaarkii wanaag sida badan waxay u daliishadaan Daliil leh macno guud sida ay ogyihiinba Culimada, qofkii doonaya macluumaad dheeraad ah, wuxuu u noqon karaa kitaabka la yiraahdo ”al-Ictisaam” iyo kutubta kale ee ka hadasha Usuusha Bidacda. ”إني أحب أن أسمعه من غيري” Cumarna wuxuu fari jiray qof ku akhriya Qur’aanka isaga iyo asxaabtiisa iyagoo dhegeysanaya; mar wuxuu fari jiray Abuu Muuse marna wuxuu fari jiray Cuqba binu Caamir. Wuxuuna ku weriyay Xaafid Ibnu Rajab kitaabkiisa la yiraahdo ”Jaamic al-Culuum wal-Xikam” bogiisa (250). Waxaan ka turjumay kitaabka la yiraahdo ”Qaamuuska Bidacda” ee uu iska leeyahay al-Callaama Sheekh Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani. Turjume CabdiRisaaq Maxamed Cilmi ”ina Warfaa” ina_warfaa@hotmail.com Israaiil. Israaiil (Af-Hebraw: יִשְׂרָאֵל‎, Yisra'el; Af-Carabi: إِسْرَائِيلُ‎, Isrā'īl) waa wadan ku yaalo Bariga Dhexe ee dhulka carabta. Israaiil waxee xuduud la leedahay wadamada Lubnaan, Urdun, Masar, Suuriya, iyo Daanta galbeed, Marinka Gaza oo isku hal wadan ah. Dhulka maanta loo yaqaano israaiil, waxaa markeeda hore loo yaqaanay falastiin, waxaana la abaaulay 1948ii.Carabta iyo yahuuda waxaa ka soo dhaxeeyay dagaalo aad u dheer oo ilaa maanta ee colaad dhaxtaagantahay.Israaiil waxee isku balaarisay dhulka falastiin markii ee carabta ka diideen qaramada midoobay in ee yahuuda daris la noqdaan.60sano kadib dhulka falastiin waxaa la kala dhahaa Marinka Gaza iyo daanta galbeed.Caasimada israaiil waa galbeedka Qudus, caasimadiisa labaad waxaa la dhahaa Tel Aviv. Sanadkii 1947, Qaramada Midoobay waxay ogolaatay Qorshe Iskudhin ah oo Falastiin ku talinaysa in la abuuro dalal madaxbannaan oo ka madaxbannaan Carabta iyo Yuhuuda iyo Yeruusaalem oo caalami ah. Qorshaha waxaa aqbalay hay'adda Yuhuudda, oo ay diideen hoggaamiyeyaasha Carbeed. [30] [31] [32] Sanadka soo socda, hay'adda Yuhuuddu waxay ku dhawaaqday inay madaxbannaan tahay dalka Israel, iyo 1948dii dagaalkii Carabta ee Israa'iil ka dib markii uu Israel ka abuuray dhismihii hore ee mandiqadda hore, halka Bankiga Galbeedka iyo Gaza ay qabsadeen dalalka jaarka ah.] Israa'iil waxay tan iyo markii ay la dagaallantay wadamada Carabta, [34] waxaana ay tan iyo 1967-dii qabsadeen dhulal ay ka mid yihiin Bankiga Galbeedka, Golan Heights iyo Gaza Strip (wali waxaa loo tixgeliyaa in la qabsaday ka dib markii laga reebay 2005, inkastoo qaar ka mid ah khubarada sharcigu ay khilaafaan sheegashadan). [36] [37] [fn 3] Waxay sharciyaddeeda u ballaarisay Golan Dhulbahante iyo Bariga Yeruusaalem, laakiin maaha Bankiga Galbeedka. [38] [39] [40] [40] Falalka reer Israa'iil ee Falastiiniyiinta waa hawlaha ugu cimriga adduunka ee wakhtiyada casriga ah. [Fn 3] [43] Dadaalka lagu xalinayo iskahorimaadka Falastiiniyiinta iyo Falastiiniyiinta ma aysan dhicin heshiis nabadeed. Si kastaba ha ahaatee, heshiisyada nabadda ee u dhexeeya Israel iyo labada Masar iyo Jordan ayaa la saxiixay. Qawaaniintiisa aasaasiga ah, Israel ayaa isu muujinaysa sida Yuhuudda iyo dimuqraadiyadda. [44] Israel waa dimuqraadiyad wakiil ah [45] nidaamka baarlamaanku, wakiilnimada saami iyo codbixinta caalamiga ah [46] [47] Ra'iisul wasaaraha waa madaxa dawladda, Knesset waa sharci dejinta. Israel waa waddan horumarsan iyo xubin ka mid ah OECD, oo leh dhaqaalaha 33-ka ugu weyn adduunka adigoo soo saarey wax soo saarka gudaha ee sannadka 2018. Dalka ayaa ka faa'iideysanaya shaqaale xirfad sare leh wuxuuna ka mid yahay dalalka ugu aqoonta badan dunida mid ka mid ah boqolleyda ugu badan ee muwaadiniinta haysta shahaadada waxbarashada heerka jaamacadeed. [49] Israel waxay leedahay heerka ugu sarreeya ee ku nool Bariga Dhexe, [12] waxayna leedahay mid ka mid ah rajooyinka nolosha ee ugu weyn adduunka. The State of Israel is divided into six main administrative districts, known as "mehozot" (מחוזות; singular: "mahoz") – Center, Haifa, Jerusalem, North, South, and Tel Aviv districts, as well as the Judea and Samaria Area in the West Bank. All of the Judea and Samaria Area and parts of the Jerusalem and Northern districts are not recognized internationally as part of Israel. Districts are further divided into fifteen sub-districts known as "nafot" (נפות; singular: "nafa"), which are themselves partitioned into fifty natural regions. Ceeldheera. Ceeldheera waa degmo ku taalo gobolka Shabeellaha Dhexe.Degmadani waxay kamidtahay degmooyinka ugu caansan gobolka.Waxayna dhacdaa galbeedka magaalada jowhar oo u jirto qiyaas ahaa 80km.Waxay caan ku tahay suuqweyne oo lagu iibiyo xoolaha iyo dalagbeereed. Nabi Ibraahiim C.S.. Nabi Ibraahiim C.S ama Nebi Ibraahim Khaliifu Allah (Af-Hebrow: אַבְרָהָם; "nebi ibraahim"; loo yaqaano "Khaliifu Allah" oo ah "saaxiibkii Alle") waa nebi iyo rasuul ka mid ah anbiyada iyo rususha Ilaahay u soo diray dadka. Nebi Ibraahim wuxuu ahaa saaxiibkii Eebbe (s.w), waana mid ka mida shanta Rusul ee lagu sheegay kitaabka Quraan kariimka ah. Nebi Ibraahin waxaa loo soo direy dad caabuda xidigaha, sanabyada iyo khuraafaadka, wuxuuna dadkiisii ugu yeeri jirey iney Eebbe keligiis caabudaan, hase ahaatee wey beeniyeen. Waxayna isku dayeen iney gubaan, Eebbe ayaana ka badbaadiyey. Si kastaba ha ahaato, Eebe (subxaanahu wa tacaalaa) wuxuu siiyay caruur badan oo qaarkood laga dhigay nebiyo iyo rasuul, waxaana ka mid ah wiilashaasii Nebi Ismaaciil iyo Nebi Isxaaq. Intaasi waxaa dheer, Ilaahay wuxuu barakeeyay oo aad u badiyay tafiirta Nebi Ibraahim; tafiirtiisa waxaa ka mid ah bulshooyinka Carabta iyo Yuhuuda maanta ku dhaqan wadano badan oo Bariga Dhexe ah. Dhinaca kale, Nebi Ibraahim iyo wiilkiisii Nebi Ismaaciil ooy caawinayaan tiro malaa'ig ah waxay si wada jir ah u dhiseen Kacbada, waana aasaaska magaalada Makka ee deegaanka Xijaas ee dhulka Carabiya. Nebi Ibraahim wuxuu Alle (s.w) ku soo dejiyay Kitaabka Suxufiga ee Nabi Ibraahim. Suxufi Ibraahim. Suxufi Ibraahim Kitaabka Suxufiga ee Nabi Ibraahim (;, "suxufi ibraahim", ﮐﺘﺎﺏ ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ, "kitaab ibrahim";) waa kitaab diini ah oo Ilaahay (koreeyee) ku soo dejiyay Nebi Ibraahim. Qoraaladaasi waxaa khubarada diinta Islaamku u aqoonsan tahay ineey yihiin waxyigii Alle ku soo dejiyay Nebi Ibraahim; kuwaasi oo uu qoray Nebi Ibraahim naftiisa iyo isku duba rideen intii raacsanayd asaga ka dib markii uu geeriyooday. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay qoraalada suxufiga ee Nabi Ibraahim. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Ibraahim cabdullaahi qardho. الصومال لها تاريخ موغل في القدم. كان البدء مع قدوم قوافل الاحتلال البريطاني للجزء الشمالي من الصومال المعروف حاليا بجمهورية أرض الصومال الغير معترف بها في الأوساط العالمية سنة 1884 م والتي استقلت في 27/6/1960 11 يناير 1904 م (20 شوال 1321 هـ) قوات الاحتلال البريطاني تهاجم قوات الدراويش (معظم قوات الدراويش من السكان الأصليين الجبويي أو المدجان حيث أنهم القادة العسكريون المحنكون التابعة للزعيم الصومالي "سيد محمد بن عبد الله" الذي كان يلقبه البريطانيون ب"الملا المجنون", وتوقع إصابات بالغة بين قواته. وقد استمر الملا في محاربة الاستعمار البريطاني للصومال حتى سنة 1920 عندما لجأت بريطانيا إلى الطيران لقصف مواقع الثوار, ثم جاءت وفاة الملا لتضع حدا لثورته الإسلامية. فيما استقل الشطر الجنوبي المحتل من قبل إيطاليا منذ عام 1889 م في 1/7/1960 م أي بعد خمسة أيام من استقلال الشطر الشمالي برغبة من الجماهير المتعطشة للوحدة الكبرى التي استبشرت خيرا باستقلال جيبوتي(الصومال الفرنسي) في 1/7/1977 م التي ضربت بآمال الشعب الصومالي عرضت الحائط وآثرت الاستقلال (خارج نطاق الصومال) فيما ظل الشطر الغربي تحت سيطرة اثيوبيا بتنازل من الحكومة البريطانية لها حسب اتفاقيتي 1948 و 1954 وأقصى الجنوب الصومالي (وهو الشمال الشرقي بالنسبة لكينيا والمسمى ب ENFD اختصار للمقاطعة الشمالية الشرقية) الذي وضع تحت الوصاية الكينية لمدة عشر سنوات بدءا من عام 1948 م ولكنه لم يعد إلى باقي الصومال كما كان مقررا وبعد الوحدة الصومالية عام 1960 م ثار الشعب الصومالي ضد الحكومة الكينية لتنفيذ ما كان متفقا عليه. وبعد المماطلة الكينية من جهة والبريطانية من جهة أخرى كونها هي التي الحقت هذا الجزء بكينيا تقرر إقامة استفتاء شعبي سنة 1963 م وبطبيعة الحال وافق الشعب الصومالي في تلك المقاطعة على الانضمام إلى الوطن الأم ولكن للأسف لم تقم كينيا وبمساعدة من بريطانيا على تنفيذ القرار وقامت الشرطة الكينية بقمع المظاهرة المناوئة للاحتلال الكينية وعدم اتخاذ الخطوات اللازمة لضمها للصومال مما حذا بالقوات الكينية على مرأى من العالم بارتكاب مجزرة في مدينة واجير حاضرة المقاطعة الشمالية الشرقية راح ضحيتها الآلاف. إن تاريخ جمهوريه الصومال الشقيقة ليست التاريخ القريب بل هي التاريخ القديم في أواخر القرن الثالث محمد سياد بري الريس سيادبرى هو التاريخ ذاته للصومال وهو القائد في ظل حكومة الوطنيه كان لا صوت لى دوله لها اطماع في الصومال مثلا اثيوبيا التي لايريد الصومال الوطن يستقر ويكون دولته الموحدة بين العشائر الصوماليه الجنرال محمد سياد برى اللواء محمد سياد برى ثالث رئيس للصومال بعد الاستقلال وصل الرئيس اللواء محمد سياد برى الحكم عن طريق انقلاب عسكري في 21 من أكتوبر 1969 بعد اغتيال الرئيس الشرعى للبلاد - الرئيس عبد الرشيد على وكان حينها قائدا للجيش وقد امتد حكمه إلى عام 1991 وكان قد تبنى نطام الشيوعية الماركسية وصدر قرارات بفرض الاحزاب السياسية والمعارضة وقد خاض حربا مريرة بجارته اثيوبيا بغية استعدادة إقليم - اوجادين - الصومالى المحتل من قبل اثيوبيا ولاكن فشل في هذا الامر بعد تدخل من المعسكر الاشتراكى المنحل بقيادة الاتحاد السوفييتى كان سياد برى قد ارتكب ابادتا جماعية في بعض الاقاليم التي تريد الانفصال عن الصومال كما كان لا يبالى باصدار قرارات الاعدام لمعارضيه فكان قد اعدم نائب الرئيس الصومالى بتهمة الانقلاب عليه وخمسة من كبار الجنرالات في الجيش الصومالى كان نطام الرئيس محمد سياد برى يحكم الصومال عن طريق حزب اسسه بنفسه وسماه - الحزب الوطني الاشتراكى الثورى - أو باللغة الصومالية -xisbiga hanti wadaga kacaanka somaliyed - وكما كان الرئيس محمد سياد برى يتسلم أكثر من منصب في الصومال حيث كان رئيس للدولة وقائد للجيس وزعيم للحزب الحاكم ورئيس للمحكمة العليا ورئيسا للجنة الامن والدفاع في الحزب الحاكم كما كان له حق انقاد اى قرار يصدر من مجالس الدولة المختلفة انهار نطام اللواء محمد سياد برى عام 1991 اثر انقلاب عسكري قبلى قام به مجموعة من كبار قادة الجيش على رأسهم اللواء محمد فارح عيديد وبعد هذا الانقلاب ذهب الرئيس سياد برى إلى نيجيريا وتوفى فيها عام 1995. تقديم صلاح الدين حافظ ؛ تأليف عاطف صقر. الجيزة, ع. صقر, 1996. Ibraahim cabdulaahi qarshe. الصومال لها تاريخ موغل في القدم. كان البدء مع قدوم قوافل الاحتلال البريطاني للجزء الشمالي من الصومال المعروف حاليا بجمهورية أرض الصومال الغير معترف بها في الأوساط العالمية سنة 1884 م والتي استقلت في 27/6/1960 11 يناير 1904 م (20 شوال 1321 هـ) قوات الاحتلال البريطاني تهاجم قوات الدراويش (معظم قوات الدراويش من السكان الأصليين الجبويي أو المدجان حيث أنهم القادة العسكريون المحنكون التابعة للزعيم الصومالي "سيد محمد بن عبد الله" الذي كان يلقبه البريطانيون ب"الملا المجنون", وتوقع إصابات بالغة بين قواته. وقد استمر الملا في محاربة الاستعمار البريطاني للصومال حتى سنة 1920 عندما لجأت بريطانيا إلى الطيران لقصف مواقع الثوار, ثم جاءت وفاة الملا لتضع حدا لثورته الإسلامية. فيما استقل الشطر الجنوبي المحتل من قبل إيطاليا منذ عام 1889 م في 1/7/1960 م أي بعد خمسة أيام من استقلال الشطر الشمالي برغبة من الجماهير المتعطشة للوحدة الكبرى التي استبشرت خيرا باستقلال جيبوتي(الصومال الفرنسي) في 1/7/1977 م التي ضربت بآمال الشعب الصومالي عرضت الحائط وآثرت الاستقلال (خارج نطاق الصومال) فيما ظل الشطر الغربي تحت سيطرة اثيوبيا بتنازل من الحكومة البريطانية لها حسب اتفاقيتي 1948 و 1954 وأقصى الجنوب الصومالي (وهو الشمال الشرقي بالنسبة لكينيا والمسمى ب ENFD اختصار للمقاطعة الشمالية الشرقية) الذي وضع تحت الوصاية الكينية لمدة عشر سنوات بدءا من عام 1948 م ولكنه لم يعد إلى باقي الصومال كما كان مقررا وبعد الوحدة الصومالية عام 1960 م ثار الشعب الصومالي ضد الحكومة الكينية لتنفيذ ما كان متفقا عليه. وبعد المماطلة الكينية من جهة والبريطانية من جهة أخرى كونها هي التي الحقت هذا الجزء بكينيا تقرر إقامة استفتاء شعبي سنة 1963 م وبطبيعة الحال وافق الشعب الصومالي في تلك المقاطعة على الانضمام إلى الوطن الأم ولكن للأسف لم تقم كينيا وبمساعدة من بريطانيا على تنفيذ القرار وقامت الشرطة الكينية بقمع المظاهرة المناوئة للاحتلال الكينية وعدم اتخاذ الخطوات اللازمة لضمها للصومال مما حذا بالقوات الكينية على مرأى من العالم بارتكاب مجزرة في مدينة واجير حاضرة المقاطعة الشمالية الشرقية راح ضحيتها الآلاف. إن تاريخ جمهوريه الصومال الشقيقة ليست التاريخ القريب بل هي التاريخ القديم في أواخر القرن الثالث محمد سياد بري الريس سيادبرى هو التاريخ ذاته للصومال وهو القائد في ظل حكومة الوطنيه كان لا صوت لى دوله لها اطماع في الصومال مثلا اثيوبيا التي لايريد الصومال الوطن يستقر ويكون دولته الموحدة بين العشائر الصوماليه الجنرال محمد سياد برى اللواء محمد سياد برى ثالث رئيس للصومال بعد الاستقلال وصل الرئيس اللواء محمد سياد برى الحكم عن طريق انقلاب عسكري في 21 من أكتوبر 1969 بعد اغتيال الرئيس الشرعى للبلاد - الرئيس عبد الرشيد على وكان حينها قائدا للجيش وقد امتد حكمه إلى عام 1991 وكان قد تبنى نطام الشيوعية الماركسية وصدر قرارات بفرض الاحزاب السياسية والمعارضة وقد خاض حربا مريرة بجارته اثيوبيا بغية استعدادة إقليم - اوجادين - الصومالى المحتل من قبل اثيوبيا ولاكن فشل في هذا الامر بعد تدخل من المعسكر الاشتراكى المنحل بقيادة الاتحاد السوفييتى كان سياد برى قد ارتكب ابادتا جماعية في بعض الاقاليم التي تريد الانفصال عن الصومال كما كان لا يبالى باصدار قرارات الاعدام لمعارضيه فكان قد اعدم نائب الرئيس الصومالى بتهمة الانقلاب عليه وخمسة من كبار الجنرالات في الجيش الصومالى كان نطام الرئيس محمد سياد برى يحكم الصومال عن طريق حزب اسسه بنفسه وسماه - الحزب الوطني الاشتراكى الثورى - أو باللغة الصومالية -xisbiga hanti wadaga kacaanka somaliyed - وكما كان الرئيس محمد سياد برى يتسلم أكثر من منصب في الصومال حيث كان رئيس للدولة وقائد للجيس وزعيم للحزب الحاكم ورئيس للمحكمة العليا ورئيسا للجنة الامن والدفاع في الحزب الحاكم كما كان له حق انقاد اى قرار يصدر من مجالس الدولة المختلفة انهار نطام اللواء محمد سياد برى عام 1991 اثر انقلاب عسكري قبلى قام به مجموعة من كبار قادة الجيش على رأسهم اللواء محمد فارح عيديد وبعد هذا الانقلاب ذهب الرئيس سياد برى إلى نيجيريا وتوفى فيها عام 1995. • النزاع الصومالي والصراع الدولي في القرن الأفريقي / تقديم صلاح الدين حافظ ؛ تأليف عاطف صقر. الجيزة, ع. صقر, 1996. تعتمد الصومال اعتماداً كبيراً على الثروة الحيوانية حيث تُغطِّي المراعي الطبيعية نحو 50% من مساحة البلاد. وتصل نسبة الرعاة إلى 60% من مجموع السكان. وللدلالة على أهمية نوع الحيوانات العدد بالتقريب (مليون رأس) Taariikhda soomaliya waxay kabilaabataa 1884 waaxiligi ay qabsatay bariidhnayaa iyo Italia waxayna 1960\6 \27\ iyo dhaqaaalihi soomaaliya وتُقدر نسبة الأراضي الصالحة للزراعة بنحو 12% من المساحة الكلية (نحو 8 ملايين هكتار). وهناك نوعان من الزراعة: زراعة تعتمد على مياه الأمطار, مثل زراعة الحبوب (الذرة, الذرة الرفيعة, واللوبيا). وكثيراً ما تتعرض الزراعة المطرية لموجات الجفاف كما حدث في النصف الثاني من سنة 1404هـ,1983م. والنوع الثاني من الزراعة هو الزراعة التي تعتمد على مياه نهري شبيلي وجوبا (نحو 70,000 هكتار), وغالباً ما يُسمى هذا النمط من الزراعة بالزراعة التجارية. وأهم حاصلاتها الموز والباباي وقصب السكر والقطن والجريب فروت والفول السوداني. ويأتي الموز في مقدمة صادرات الصومال الزراعية حيث صُدِّر منه سنة 1408هـ, 1987م 80 ألف طن. وتُمارس حرفة صيد الأسماك وخصوصًا في السواحل الشمالية. وتقدر نسبة العاملين بصيد الأسماك بنحو 1% من الأيدي العاملة, وأهم الأسماك على السواحل الصومالية التونا, والسردين, والروبيان. وتمثل الأسماك 4% من قيمة الصادرات. وبسبب الجفاف الذي تتعرض له البلاد يتحول بعض الرعاة إلى حرفة صيد الأسماك. وهناك حيوانات برية تشمل الفيلة والأسود والفهود, والزراف, والحمار الوحشي, وفرس النهر, والتماسيح, وأنواعًا عديدة من الثعابين من أشهرها الكوبرا. Dhiig. Dhiig waa dareere gaar ah oo laga helo jirka xayawaanka kaas oo qaada waxyaalaha lagama maarmaanka u ah nolosha unugyada xayawaanka sida neefta oksijiinka iyo nafaqada asagoo misana kasoo qaadaya waxyaalaha wasaqda ah si dibada looga saaro jirka noolaha. Waxa uuna qaata 7% ee miisaanka jirka xayawaanka. Dhiiga Waxa uu ka kooban yahay unugyada Gaduudan ama cas cas, unugyada Cad, platelets ka iyo plasma, waxa uuna muhiim u yahay dhamaan noolaha sida bini,aadamka iyo xayawaanka, waxaa kaloo uu qabtaa shaqo muhiim ah sida, In uu qaado cunada iyo neefta oksijiin iyo in uu ka saaro jirka wasaqda karboonka iyo hormoonada, waxa uu difaac siiya jirka, sido kale waxa uu sameeyaa xinjirayn marka dhiig bax yimaado si uu ujoojiyo dhiiga baxaya. Waxa loo kala qaybiyaa dhiiga 2qaybood oo kala ah plasma (55%) oo ah qaybta dareeraha ah iyo qaybta unugyada ah (45%). Qaybta unugyada ahi waxa ay kasamaysanta sadex qaybood oo unugyo ah oo kala ah; Unugyada dhiiga ee cas cas (Red blood cells), Unugyada dhiiga ee cad cad (White blood cells) iyo unugyada plateletska loo yaqaan. Shaqada unugyada cas cas waa inay qaadaan oksijiinta ayagoo gaynaya unugyada kana soo qaadaya hawada wasaqaysan ee kaarboonka. Shaqada unugyada dhiiga ee cad cad waa inay difaacaan jirka kana difaacayaan waxyaalaha dibada kaga iman ee cudurada dhalin karaya iyo inay baabi`iyaan saaraana unugyada jirka ee duqoobay ama dhintay ee gudaha jirka. Unugyada platelets ka shaqadooda waa in ay sameeyaan xinjiraynta dhiiga markuu uu yimaado dhiig bax si ay ujoojiyaan dhiiga baxaya. Qaybta dareeraha ah waxa ay kasamaysan tahay 92% biyo oo muhiim u ah dareerinta ama socodsiinta jirka unugyadiisa dhammaan maadaama ayna unugyada kale dareere ahayn iyo 8% iskujir kuwaasoo ay kamidyahiin protien, Glucose, iyo kuwo kale oo muhiim u ah nolosha unugyada jirka noolaha. Jabuuti (magaalo). Jabuuti (;) waa caasimada ah ee iyo dejinta ugu daawashada ah ee dalka Jamhuuriyadda Jabuuti. Dejinta ayaa waxaa la aasaasay 1888 by Faransiis ah, on dalka ijaaray Soomaali talada iyo Cafar oo kushiray. Intaa waxaa dheer, magaalada ay martigelisey tiro ka mid ah safaaradaha shisheeye, iyo waa xarunta ee ururada caalamiga ah oo badan, hay'adaha aan faa'iido-iyo shirkadaha. Jabuuti waa Jabuuti, sidoo kale waxaa loogu yeeraa Jabuuti, Carabi: مدينة جيبوتي, Faransiiska: Ville de Djibouti, Somaliya: Magaalada Jabuuti, Afar: Magaala Jabuuti) waa magaalo weyn oo magaalo weyn oo Jabuuti ah. Waxay ku taallaa gobolka xeebta Jabuuti ee Gacanka Tadjoura. Jabuuti waxay leedahay dad ku dhawaad ​​529,000 oo qof, [1] oo tiradoodu ka badan tahay 70% dadka dalka. Heshiiska waxaa la aasaasay sannadkii 1888 ee Faransiiska, dhulkuna wuxuu ka kireeyay soomaaliya iyo Afar Sultans. Intii lagu jiray muddadii ay jirtay, waxay u adeegtay caasimadda Faransiiska ee Somaliland iyo guusheedii Faransiiska ee Afarsadii iyo Issas. Waxaa loo yaqaan 'Pearl of the Gulf of Tadjoura' sababtoo ah halka uu ku yaal, Jabuuti waxaa loo qorsheynayaa meel u dhow maraakiibta maraakiibta ugu dhow ee caalamka, waxayna u shaqeeyaan sidii xarun dib-u-dejin iyo xarun. Dekedda Jabuuti waa dekedda ugu muhiimsan ee dekedda iyo dibadda laga keeno Itoobiya. Intaa waxaa dheer, magaaladu waa xarunta ugu weyn ee ururada caalamiga ah, kuwaas oo ah ururo aan faa'iido doon ahayn [taas oo] iyo shirkadaha. Garoonka Caalamiga ah ee Jabuuti-Ambouli waa madaarka ugu weyn ee gudaha, oo ku xiraya caasimadda meelo kala duwan oo caalami ah. Jabuuti waxay leedahay dhaqaalaha labaad ee ugu weyn ee magaalo kasta oo ku yaal Geeska Afrika ka dib markii Addis Ababa. Taariikhda. Laga soo bilaabo 1862 ilaa 1894 oo dalka iyo ilaa xagga woqooyi ee Gacanka Tajuura, waxaa loo bixiyey Obokh. Waxa ayaamahan, maamulada deegaanka Soomaali iyo Cafar oo kushiray leh cidda France saxiixay cahdiyada kala duwan ee u dhexeeya 1883 iyo 1887 si ay marka hore bii ee gobolka. Marka Jarmalku France ee 1940, Jabuuti waxay noqotay Jarmalka oo gacanta ku Faransiis. Iyada oo ka jawaabeysa, Boqortooyada Ingiriiska xiran yihiin dekedda, laakiin ma aha in laga hortago kara degaanka ee Faransiis ka soo bixiya macluumaad ku saabsan ugudambeyn raxanta markabka. Bishii December 1942, oo ku saabsan 4,000 ciidamada British qabsadeen magaalada. Laga soo bilaabo 1862 ilaa 1894, dhulkii waqooyiga Gacanka Tadjoura waxaa loo yaqaan "Dhulka". Waxaa xukuma soomaali iyo Afar Sultans, masuuliyiinta maxaliga ah ee Faransiiska saxiixay heshiisyo kala duwan intii u dhaxeysay 1883 iyo 1887 si ay ugu horeyn u helaan meel dhexe oo gobolka ka mid ah [2] [4] Masaajidka Al Sacada ee magaalada Jabuuti 1940-kii. Faransiiska ayaa markii dambe ka aasaasay Jabuuti 1888-kii, iyada oo aan horay loo xayirin xeebta. 1896-kii, degsiimada waxaa lagu sameeyey caasimadda Faransiiska ee Soomaaliland. [5] Magaaladan dambe ayaa si weyn ugu koray qiyaasta dhismaha tareenka Imperial Ethiopian Imperial. Waqtigaas waxaa jiray dad ka kooban 15,000 oo qof, oo ka badnaa dadweynaha magaalooyinka dhammaan deriska ee Itoobiya marka laga reebo Harar. [7] Inkasta oo shirkadda bilawga ah ay ku fashilantay ayna u baahnayd damaanad dowladeed si looga fogaado in ay hoos u dhacdo maamulka Ingiriiska, [7] Tareenka Franco-Ethiopian ayaa laftiisa guuleystay waxayna u oggolaatay ganacsiga magaalada Jabuuti in uu si dhakhso ah u daboolo ganacsiga hore ee xamuulka ah oo la socday oo u dhow Zeila ee British Somaliland. [8] Jabuuti waxay noqotay xarun laga dhoofiyo koonfurta Itoobiya iyo Ogaden, oo ay ku jirto ganacsiga Harari iyo Qaadka. [6] Ciidamadii Faransiiska ahaa ee soo degay 1935. Markii Jarmalku ku soo duulay Faransiiska sannadkii 1940, Jabuuti waxay hoos u dhigtay xukunkii Faransiiska ee Vicente Vichy. Jawaabtii, Boqortooyada Ingiriisku way xirtay dekedda, laakiin kama horjoogsan karto Faransiiska maxaliga ah inay bixiso macluumaadka ku saabsan gawaarida maraya. Bishii Disembar 1942, qiyaastii 4,000 oo Ingiriis ah waxay qabsadeen magaalada. Magaalada Jabuuti waxay ku dhawaad ​​22,046 deganayaasha. Dadweynaha Magaalada Jabuuti ayaa si dhaqso ah u kordhay, oo si rasmi ah uga soo kicitimay 17,000 qof 1947-kii ilaa 40,000 bilawgii 1960-kii, 62,000 oo ka mid ah 1967-kii, 118,000 oo ka mid ah 1972-kii ilaa 150,000 horaantii 1980-meeyadii. Ka dibna wuxuu noqday xarunta guud ee Faransiiska guulaysta ee Afarsooyinka iyo Issas. Tan iyo markii madax-bannaanidii 1977-kii, magaaladu waxay u adeegtay caasimadda iyo ganacsiga Jamhuuriyadda Jabuuti. Jabuuti waa magaalo-dhaqameedyo badan. Waxay leedahay dad ku dhawaad ​​529,000 oo qof oo deggan (Jabuutiyaanka), taas oo ka dhigaysa meel fog oo ka mid ah dejinta dalka. [1] Labada kooxood ee ugu weyn waa Soomaliga iyo Afar, kuwaas oo si caadi ah ugu xiran kooxda Hamitanka Naasiriyadeedka. Muuqaalka magaalo ee magaalada waxaa qaabeeya bulshooyin badan. Jabhadda Jabhadda Jabuuti waxay isbeddeshay 1990-yadii, markii tiro badan oo Itoobiyaan ah iyo muhaajiriin Soomaali ah ay yimaadeen magaalada, iyadoo Jabuuti lagu naanayso "Faransiiska Hong Kong ee Badda Cas" Inta badan dadka deegaanka waxay ku hadlaan Af-Soomaali (303,100 oo ku hadla) ama Afar (101,200 oo ku hadla) oo ah luqad kowaad, kuwaas oo ah afafka hooyo ee kooxaha qowmiyadaha Soomaalida iyo Afar. Labada luuqadoodba waxay leeyihiin qooyska Afroasiatic ee waaweyn. Waxaa jira laba luqadood oo rasmi ah oo Jabuuti ah: Carabi (Afroasiatic) iyo Faransiis (Indo-Yurub). [10] Carabi waa muhiimada bulshada, dhaqanka iyo diinta. Goobaha rasmiga ah, waxay ka kooban tahay Modern Arabic Carabi. Isku xirka, qiyaastii 40,000 oo deganayaasha maxaliga ahi waxay ku hadlaan luqadda Carabiga Carabta ee Taayiga-Aden, oo sidoo kale loo yaqaan Carabi Jabuuti. Faransiiska waxaa laga dhaxlay xilligii gumeysiga waana luuqadda koowaad ee barashada. Ku dhowaad 14,200 oo Jabuutiyaan ah ayaa ku hadla luqad ahaan. Afafka ajnebiga ah waxaa ka mid ah Omani Carabi (38,900 oo ku hadla), Amxaariga (1,400 oo ku hadla), Giriig (1,000 ku hadla) iyo Hindi (600 ku hadla). [10] Dadweynaha Jabuuti waa mid aad u badan Muslim. Islaamku waxa lagu arkay 94% dadweynaha waddanka (qiyaastii 740,000 tan iyo 2012), halka 6% oo ka mid ah dadka degan ay yihiin kuwo raacsan Christian. Jabhadda Jabuuti waxay u adeegtaa dadweynaha Kaniisadaha yar yar, oo ay ku qiyaasayaan tiradooda 7,000 qof sanadkii 2006. [11] Gobolka Jabuuti. Gobolka Jabuuti waa mid ka mid ah lixda gobol ee Jabuuti. Waxaa xudduud la leeyahay Gacanka Tajuura u waqooyiga iyo waqooyi bari, iyo gobolka Carta si Koonfureed iyo dhinaca Galbeed. gobolka Jabuuti waa gobolka ugu yar dalka, laakiin sidoo kale gobolka leh dadweynaha ugu sareeya. Maamulka. Magaalada Jabuuti ayaa caasimada ee Jabuuti tan iyo madax 1977. Waxay ahayd doorasho suuro galka ah sida Jamhuuriyadda xarunta dhalinyarada maamulka. Madax 1977 Ka dib, magaalada Jabuuti sii sharci darro xarun siyaasadeed iyo dhaqameed ee dalka. Jabuuti waxay leedahay hudheelo badan oo ku yaal dhammaan qaybaha, laga bilaabo raaxo ilaa aasaasiga, iyo sidoo kale makhaayado badan oo bixiya takhasusyo Jabuutiyaan ah iyo cuntooyin kale. Jabuuti waa degitaanka ugu badan ee Jabuuti, oo leh nolol dhaqameed oo firfircoon. Qaar badan oo ka mid ah taariikhdeeda dhowaan, magaalada waxaa lagu gartaa suuqyada waddooyinka iyo dukaamo yaryar oo iibiya alaabo kala duwan. Dhaqanka Jibriilku wuxuu kobciyay saameyn dad badan oo kala duwan iyo dhaqanno kala duwan, oo ay ku jiraan caadooyinka Soomaalida, Afar, Yaman iyo Faransiis. Caasimaddu waxay ku taallaa masaajid tiro badan oo qaabab kala duwan ah, kuwaas oo taariikhda kala duwen taariikhda kala duwan. Shan jeer maalintii, Muslimiinta waxaa loogu yeeraa salaadda minarets ee masjidka badan ee magaalada. Intaa waxaa dheer, hawlgalada maxalliga ah waa nooc dhaqameed oo ah masrax muusig oo si fiican looga yaqaan guud ahaan dalka. Dharka Jabuuti waa mid ka mid ah dalal badan oo Geeska Afrika ah. Jabuuti waxay muddo dheer ahayd xarunta warbaahinta ee dalka. Noocyada ugu horreeya ee filimka dadweynaha ee magaalada iyo magaalada Jabuuti oo aad u weyni waxay ahaayeen wargeysyo dhacdooyin muhiim ah intii lagu jiray xilligii gumeysiga hore. Telefishinka Jabuuti ee fadhigeedu yahay magaalada Jabuuti waa kan ugu weyn ee adeegga dadweynaha ee qaranka. Diyaaradaha RTD 24 saacadood maalintii, waxaana laga arki karaa gudaha Jabuuti iyo dibeddaba iyadoo loo marayo mashiinnada dhulalka iyo satellite-ka. Dhowr wargeys, majalado iyo xarumo daabacan ayaa xafiisyadooda ku yaala caasimadda. Intaa waxaa dheer, Jabuuti waa xarun warbaahineed, iyada oo dhowr xarumo raadiye iyo telefishin oo ka socda halkaas. Filimada iyo muusikada kala duwan ayaa sidoo kale lagu duubay magaalada. Café de la Gare, mid ka mid ah makhaayado caan ah oo magaalada ku yaal. Jabuuti waxay muddo dheer caan ku ahayd cuntooyinkeeda kala duwan. Cuntada Soomaaliya, Afar iyo Yamaanida ah ayaa la shaqeeya cuntooyinka caalamiga ah; gaar ahaan farshaxan-gacmeedyada Faransiiska. Cuntada Yemeni mandi ayaa sidoo kale ah cunto caan ah, gaar ahaan waqtiga qadada. Dhawr noocyo kale oo caan ah ayaa ka muuqda cuntooyinka badda iyo hilibka, oo ay ku jiraan Fah-fah (maraq hilibka lo'da la kariyey). Intaa waxaa dheer, waxaa jira dhowr makhaayado oo ku yaal magaalada oo dhan. Xarumahaas waxay ka shaqeeyaan wax walba oo ka yimaadda suxuunta dhaqanka, si ay ugu diyaargaroobaan dukaamada, si ay u cunaan cunto iyo cunto fudud. Café de la Gare iyo Zip Zap Restaurant iyo Shisha Lounge ayaa ka mid ah kuwa ugu caansan ee caanka ah. Waxaa jira makhaayado cunto oo degdeg ah, sida Bartamaha iyo Burger City. Dhacdooyinka iyo dabaaldegyada sanadlaha ah ee Magaalada Jabuuti waxaa ka mid ah Maalinta Xornimada, oo loo dabaaldegayo 27-ka Juun. Damaashaadka muslimiinta ee Eid al-Fitr iyo Eid al-Adha ayaa sidoo kale u muuqda mid si muuqata uga dhex muuqda dhaqamada magaalada, dhacdooyinka iyo dabaaldegyada. Dhacdooyin kale oo maxalli ah, qaran iyo caalami ah ayaa lagu qabtaa halkan sanadka oo dhan. Sida ka jirta Jabuuti inteeda kale, kubadda cagtu waa ta ugu caansan kubada cagta, kubbadda kolayga ayaa sidoo kale ah cayaar labaad oo caan ah magaalada. Dhaqanka. Jabuuti waa dejinta ugu daawashada ee Jabuuti, iyo wuxuu leeyahay nolosha dhaqanka firfircoon. Dhaqanka ee Magaalada Jabuuti ayaa u qoondeeyey oo sarkhaansan yihiin dad faro badan oo kala duwan iyo ilbaxnimo, oo ay ku jiraan Soomaali, Canfarta, Yemeni iyo dhaqanka Faransiis. Caasimadda waxay hoy u tahay tiro badan oo ah masaajidada ee Hababka naqshadda kala duwan, kuwaas oo taariikhdoodu muddadii kala duwan. Cimilada Jabuuti (Magaalo). Jabuuti guud ahaan waa mid aad u kulul oo qalalan koorsada ee sanadka oo dhan. Oo kali ah jira maalmood oo kasta ee sanadka iyadoo aan qorax, iyo xitaa xilliga jiilaalka waxaa jira maalmo badan cad. Jabuuti (magaalo) waa la yaala bariga Jabuuti, qiyaastii 21 km (13 mi) koonfur bari ee xadka Soomaaliya. Astaanta Qaranka ee Soomaaliya. Astaanta Qaranka Soomaaliya waxay ka kooban tahay: Gaashaan buluug furan oo leh xidaayad dahabi ah, dhexdana ku leh xiddig shan geesley ah oo dheeh qalan ah leh. Gaashaan dushiisa waxaa ku yaal rukumo carbeed oo xardhan, lehna shan madax oo dahabiya oo ay labada geesaha ku yaalla ay kala qaaran yihiin, hareerahana waxaa ka haya laba shabeel oo dabiici ah oo isku began kuna kala taagan laba waran oo isku waydaarsan caarada hoose ee reste, ayna weheliyaan laba caleen cawbaar dabiici ah, diilin caddina ku qoofalan tahay. Taariikh Kooban. Astaanta Ciidanka ee wadanka Soomaaliya waxaa la sameeyay Oktober 10, 1956. Waxay ka kooban tahay labo harimacad iyo gaashaan dhexda ku leh xidig cadaan ah; taasi oo dabcan laga soo xigtay Calanka Soomaaliya. Naadiyaasha Qaranka ee Kubadda Cagta. Hordhac. Naadiyaasha Qaranka Soomaaliyeed ee Kubbada Cagta waxay ka koobanyihiin 10 naadi oo dhamaantood caasimada Xamar ama Muqdisho ay hoy u aheyd. Taariikh. Naadiyaasha Qaranka Soomaaliyeed ee Kubbada Cagta waxaa ay kooxdii ugu horeysay ciyaartey iyada oo magac iyo maaliyad naadi sitada sanadkii 1957. Naadiyaasha oo saldhigoodu ahaa Muqdisho waxaa ay inta badan mataleyeen hogaan ama urur jira sida ciidanka xooga, ciidanka amaanka ama booliska; tusaale Naa1979n diga Horseed wuxuu ku ciyaari jirey magaca ciidanka qalabka sida ama militeriga Soomaaliya. Naadiyaasha qaar kale waxay matali jireen warshado, wasaarado, iskaashatooyin iyo hay'adaha Dawladda. Naadiyaashii 1957-1988. Naadiyaasha kubadda cagta Soomaaliyeed oo mar iyo labo jeer tiro ahaan gaarey ilaa 12 naadi ayaa inta badan waxaa si rasmi ah u jirey 10 naadi oo iyaga soo maray marxalado badan soona if bixiyey ciyaartooy aad iyo aad caan uga noqday wadanka Soomaaliya iyo meelo badan oo ka mid ah aduunka. Koobka Qaranka. Ciyaarta is reereebka Koobka Qaranka waxaa lagu soo bandhigi jirey cayaaro wacdaro badan. Kooxda Horseed ayaa ugu koob badneyd xiliyadii uu dhacay koobka naadiyaasha oo mar walba lagu qaban jirey Muqdisho. Reer Muqdisho si aad iyo aad ah ayey u camiri jireen garoonka Staadiyo Kooni iyo Staadiyo Muqdisho oo markii dambe la dhisay. Koobka Janaraal Daa'uud. Naadiyaasha waxay u tartarmi jireen Koobaka Janaraal Daa'uud oo xiisaha iyo rabitaanka hanashaddiisa uu garab yaalay midka horyaalka Qaranka. Janaraal Daa'uud oo ahaa halyey Soomaaiyeed ayaa dowladii Kacaanka ugu magacdartey dugsi badan iyo xusidii ugu weyneyd oo aheyd koobka kubada Cagta iyo kubadda kolleyga. Guuleystaha Koobaka Naadiyaasha oo Matala Qaranka. Kooxda ama naadiga ku guuleysta koobka horyaalka Naadiyaasha ayaa u safan jirey ciyaaraha Qaranka Soomaaliya. Inta badan sida caadada aheyd Horseed iyo ciyaartoyda u safnaa oo aan magacooda halkaan lagu soo koobi karin ayaa u safri jirey garoonada caalamiaga ee Africa iyo Carabaha. Horseed waxaa labeeyay Naadiga Jeenyo oo loo yaqaanay Jeenyo Gaalo Jebis. Horseed waxay qaaday koobka horyaalka in ka badan 5 jeer waxaana uu koobka qabsoomay tiro ahaan 35 sano iyada oo ay jireen sanado badan oo uusan suurtogelin qabsoomidiisa sida xiligii dagaalkii 1977-1978 iyo xiliyadii dagaalka sokeeye 1991-2002. Dib U Habeyntii Ciyaaraha Naadiyaasha iyo Koobka Gobollada. Xiisaha ay dadweynaha u muujiyeen daawashada iyo guud ahaan taageerada noocyada kala duwan, gaar ahaan, ciyaaraha kubada cagta waxay sababtey 1970yadii in dowladii Kacaanka ay dib u habeyn casriyeysan oo dhan walba ka dhisan ku sameyso horumarinta Isboortiga Soomaliyeed. Dhismihii Istaadiyo Muqdisho. Sanadkii 1974 ayay Dawladda Shiinaha dhistey Istaadiyo Muqdisho. Wuxuu garoonka noqday mid martigelin kara kooxaha ka yimaada Koobka Bariga iyo Bartamaha Africa ama CECAFA Cup. Sidoo kale kooxa ka yimaada Ururka Carabta ayaa lagu martigelin jirey Istaadiyo Muqdisho. International Rescue Committee. IRC waa hay'ad dhex ah oo aan dawli ahayn waa hay'ad bad-baado iyo horumarineed oo caalami saldhigeeduna yahay maraykanka IRC waxay ka shaqaysa in kabadan 40 dal. hadafka IRC waa in ay la gaadho kaalmo deg-deg iyo dib u dajin dadka ay ku habsato dhibaato isku dhac iyo abaaro. iyo si loogu shaqeeyo ilaainta xuquuqda bini-aadanimo, iyo in loo gar-gaaro dadyawga ay aafeeyeen rabshadaha isku dhac, cadaadis.. IRC waxa ay ka koobantay kooxo safka hore ka gurmada, kuwo kaalmo bini aadanimo u shaqeeya, aqoonyahno. IRC waxa ay caawisay dad malaayiin gaadhaya oo ku kala nool daafaha aduunka intii ka danbaysay aasaaskeda sanadii 1933. Bed. Bed waa cabir lagu cabiro meel dusheeda. Halkaan waxaad ka arki kartaa Bedka iyo cabirkiisa. Haparanda. Haparanda waxaa ku taalaa waqooyiya wadanka Sweden. Qaramada Midoobay. Qaramada Midoobay (;) sida saxda ah lagu magacaabo "Ururka Qaramada Midoobay", waa urur caalami ah oo ka dhexeeya dalalka aduunka kaasi oo fadhigiisu yahay caasimada New York cariga Maraykanka. Ururka Qaramada Midoobay waxa la aasaasay Oktoobar 24, 1945 si loogu badalo ururkii ka horeeyay ee "Midowga Umadaha" (League of Nations). Ujeedada iyo hadafka Qaramada Midoobay wuxuu ahaa in uu ka shaqeeyo xidhiidhka wadanada xubnaha ka ah iyo in uu ka hortago dagaal ka qarxa wadanada caalamka. Qaramada Midoobay waxaa lagu bilaabay heshiiska 51 wadan, laakiin sanadii ka dambeeyay ururku wuu balaadhay waxaana maanta xubin ka ah 193 wadan. Qaramada Midoobay waxaa maanta fadhi u ah caasimada New York, wadanka Maraykanka, wuxuuna xafiisyo waawayn ku leeyahay meelo kale oo dunida ah, sida "Xafiiska Janiifa (Geneva), xafiiska Nayroobi iyo xafiiska Fiyena (Vienna). Ururka waxaa maalgeliya dhaqaale qiimaysan oo uu ka helo wadanada xubnaha iyo deeq caalami ah oo ka soo gasha wadanada qaar, ganacsato iyo shirkado gaar loo leeyahay. Waxaana ka mid ah hadafka Ururka Qaramada Midoobay inuu ka shaqeeyo nabad caalami ah, amniga, ilaalinta xuquuqda aadamaha, daryeelka bulshooyinka iyo kobcinta dhaqaalaha, ilaalada deegaanka, fidinta gargaarka dagdaga ah ee meelaha ka dhacaan abaaro, musiibo dabiici ah iyo colaada. Wakhtigii uu socday Dagaalkii Labaad ee Aduunka ayaa madaxweyihii Maraykanka Franklin D. Roosevelt soo jeediyay in la aasaaso urur bedela Midowga Umadaha, waxaana la bilaabay qoritaanka Dastuurka Qaramad Midoobay ka dib markii la galay shirweyne dhacay intii u dhaxaysay Abril–Juun 1945; wuxuuna dastuurkani hirgalay bishii Oktoobar 1945, wakhtigaasi oo Qaramada Midoobay howl biloowday. Hadaba ujeedada iyo jiritaanka Qaramada Midoobay wuxuu shiki galay wakhtiyadii Dagaalka Qabow socday kaasi oo u dhexeeyay labo awoodood ee Maraykanka iyo Midowgii Soofiyeeti iyo xuladadeeda. Si kastaba ha ahaatee ururku wuxuu kaalin libaax ka qaatey farogalintii "Dagaalkii Labada Kuuriya" iyo "Howlgaladii Koongo". Xubnaha ururku aad ayay u koreen wixii ka dambeeyay sanadihii1960kii wakhtigaasi oo wadano badan xoriyada qaateen. Wixii ka dambeeyay Dagaalkii Qaboowa Ururka Qaramada Midoobay wuxuu bilaabay inuu talaabo milatari qaado kuwaasi oo isbedel la taaban karo ka gaadhay. Guud ahaan Qaramada Midoobay waxay ka kooban tahay lix waaxood: Golaha Sare (oo ah waaxda maamulka guud gacanta ku heysa); Golaha Amniga (waaxdani waxay go'aamisaa xalka amaanka iyo nabada); Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada (ECOSOC) (waaxdani waxay ku shaqo leedahay dhiirigelinta iyo horumarinta dhaqaalaha caalamka iyo horumarka bulshooyinka); Golaha Xoghaynta (waaxdani waa maamulka iyo soo ururinta akhbaarta iyo macluudka Ururka Qaramada Midoobay u baahan yahay); Maxkamada Cadaalada Caalamiga (sidoo kale loo yaqaano "Maxkamada Aduunka", waa waaxda u qaabilsan cadaalada); iyo Golaha Kalsoonida (United Nations Trusteeship Council) midkaasi oon shaqaynin tan iyo 1994. Hordhac. Jimciyada Quruumaha ka Dhaxaysa waxay leedahay wakiilo badan oo ka shaqeeya waxyaabo badan oo kala duwan; kuwaas waxaa kamid ah Bankiga Aduunka (World Bank Group), Ururka Caafimaadka Aduunka (World Health Organization), Hayada Cuntada Aduunka (World Food Programme), UNESCO, iyo UNICEF. Liiska wakiilada iyo hayadaha Qaramada Midoobay ka fiiri Liiska Hayadaha Qaramada Midoobay. Sarkaalka ugu sareeya Qaramad Midoobay waa Xoghayaha Sare, waxaana 2007di ilaa hada haya xilkaasi Ban Ki-moon ee u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya. Sanadkii 2001da Ururka Qaramad Midoobay waxaa la gudoonsiiyay bilad sharafta Abaalmarinta Nabada (Nobel Peace Prize). Taariikh. Taariikhda Qaramada Midoobay waxay ka soo bilaabantaa Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Wakhtigaas wixii ka dambeeyay xubnaha iyo shaqada ururku wuu balaadhay waxayna maanta gaadhay dhamaan caalamka oo dhan, ayada oo qarniga 21aad noqotey meel kulmisa dhamaan madaxda aduunka. Sida taariikhda lagu hayo hindisaha iyo magaca "Qaramada Midoobay" waxaa horaantii iska lahaa madaxweynihii wadanka Maraykanka Franklin Roosevelt wakhtigaasi oo uu rabay in lagu magacaabo xulafadii Isbaahaysiga. Fikradaasi waxaa ku raacay Ra'iisal wasaarihii Boqortooyada Biritayn kaasi oo socdaal shaqo ku joogay cariga Maraykanka wakhtigaasi 1941. Si kastaba ha ahaatee sanadihii xigay waxaa ereyga Qaramada Midoobay aad u isticmaalayay xulafadii isbaahaysiga ee dagaalka kula jirtey awoodi Nazi-ga. Ku Dhawaaqida QM (1942). Qorsheeyntii dhisitaanka ururka wuxuu bilaabmey wakhti ka horeeyay Dagaalkii Labaad taasi oo la aaminsan yahay in Waaxda Siyaasada Maraykanka (US State Department) bilowday qorsheeynta arimaha ururka sanadkii 1939. Maqaalkii ugu horeeyay ee ku dhawaaqida Qaramada Midoobay waxaa si wada jir ah u diyaariyay 29 Diisamber 1941 madaxweynihii Maraykanka Franklin D. Roosevelt, ra'isul-wasaaraha Boqortooyada Biritatn Winston Churchill, gacanyarahii Roosevelt Harry Hopkins, kuwaasi oo wakhtigaas ku sugnaa Aqalka Cad ee Maraykanka. Madaxweyne Roosevelt wakhtigaasi wuxuu Qaramada Midoobay ku tilmaamayay Xulafadii Isbaaheysiga Dagaalkii Labaad (Allies of World War II). Fikradan waxaa markiiba ku raacay raisal wasaarihii Boqortooyada Britayn kaasi oo isla markiiba ka hirgeliyay wadankiisa. Qiyaastii 1–2 Janaayo 1942, ayaa lagu dhawaaqay Qaramada Midoobay wakhtigaasi ooy saxeexeen sharciga ururkaas ilaa 26 wadan. Badhtamigii 1945kii waxaa heshiiska saxeexay 21 wadan oo kale kuwaasi oo sii xoojijiyay hanoqaadkii ururka. Hadaba wakhtiyadii uu socday Dagaalkii Labaad waxaa caan noqotey isticmaalka Qaramada Midoobay taasi oo laga waday Xulafada Wadanada Isbaahaystay ee kor ku soo xusnay. Marka wadan rabo inuu ururkaas Qaramada Midoobay ky biiro waxaa shardi ahayd inuu saxeexo heshiiska isla markaana dagaal ku dhawaaqo Isbaahaysigii Nasiga (Axis). Qorshaynti QM. Fikrada ah in ururka Qaramada Midoobay noqdo mid caalamka dhan ka dhexeeya waxay bilaabantey Shirkii Moosko ee 1943dii iyo Shirkii Tehraan ee isla sanadkaasi. Shir dhacay bishii Agoosto ilaa Oktoobar 1944kii ayaa wadanada Shiinaha, Boqortooyada Biritayn, iyo Midowgii Soofiyeeti, oo ku kulmay caasimada Washington, D.C ayaa waxay ku soo saareen in ururka Qaramada Midoobay laga dhigo mid caalami ah oo u dhaxeeya wadanada aduunka dhamaantood. Is-aragyo kale iyo hadalo badan ka dib waxaa la isku raacay cida xubin ka noqon karta ururka iyo shaqooyinka uu qaban doono kuwaasi ooy ka mid ahaayeen inuu ilaaliyo nabada guud ee caalamka, horumarinta dhaqaalaha iyo xidhiidhka bulshooyinka caalamka. Aasaasitaanka QM. Markeey taariikhdu ahayd Abriil 25, 1945, waxaa magaalada San Fransisko ka bilaabmay Shirkii Caalamiga ee Qaramada Midoobay halkaasi ooy ku kulmeen wadano gaadhay 50 dal iyo tiro badan oo ururo caalami ah. Hadaba 26 Juun, labo bilood ka dib markii shirka la bilaabay, ayaa 50kii wadan dhamaantood saxeexeen Dastuurka Qaramada Midoobay. Ka dib markii ay dib u eegis ku sameeyeen wadanada Shiinaha, Midowga Soofiyeeti, Boqortooyada Biritayn, Maraykanka iyo tiro kale oo wadano ah ayaa 24 Oktoobar 1945, waxaa si rasmi ah loogu dhawaaqay jiritaanka Ururka Qaramada Midoobay. Shirkii ugu horeeyay ee Golaha Sare wuxuu qabsoomay 10 Janaayo 1946 magaalada London. Sidoo kale waxaa ayaguna kulankii ugu horeeyay yeeshay Golaha Amniga. Ururkii Midowga Wadanada wuxuu si sharci ah u baaba'ay 18 Abril 1946 waxaana hadafkii iyo mashaariicdiisii lagu wareejiyay Qaramada Midoobay. Shaqada. Ururka Qaramada Midoobay wuxuu qabtey hoowlo aad u balaadhan; kuwaasi waxaa ugu muhiimsan horumarinta xidhiidhka bulshooyinka, daryeelida xuquuqda Aadamaha, horumarinta dhaqaalaha, dabargoynta gumeysiga, caafimaadka iyo waxbarashasa, daryeelka qoxootiga iyo ganacsiga. Rajada ugu wayn ee laga aaminsan yahay Qaramada Midoobay waa ineey baajiso (joojiso) inuu dhaco daagaal wayn (dagaalka sadexaad), kaasi oo baabi'in kara dadka iyo duunyada caalamka. Fadhiga iyo Xafiisyada. Xarunta Sare Qaramada Midoobay sidoo kale Fadhiga Qaramada Midoobay waa dhisme aad u wayn oo ku yaala caasimada New York wadanka Maraykanka. Xarumaha QM. Badhtamihii Diisambar 1945, ayaa Golaha Guurtida Maraykanka iyo Aqalka Wakiiladu u codeeyeen in Ururuka Qaramada Midoobay laga codsado ineey Xarunta Sare ka dhisato wadanka Maraykanka. Arintaasi way aqbashay Qaramada Midoobay, waxayna deegaan ka salaxatay bariga caasimada New York halkaasi oo ay ku iibsatey lacag dhan US $8.5 milyan oo ahayd lacag deeq ah. Dhismaha oo socday labo sano (1949 ilaa 1950) waxaa la furay Xarunta Sare Qaramada Midoobay Janaayo 9, 1951, inkastoo la dhamaystiray dhismaha bishii Oktoobar 9, 1952. Inkastoo xarunta ugu muhiimsan ku taalo caasimada New York, ururku wuxuu xafiisyo waaweyn ku leeyahay Jeniifa, Heeg, Fiyeena, Nayroobi iyo meelo kale oo badan. Xubnaha. Waxaa jira 193 Wadan oo xubin ka ah Ururka Qaramada Midoobay kuwaasi oo mid kasta xubin ka yahay Golaha Sare Qaramada Midoobay. Warbixin taageero leh oo ka timaada Golaha Amnigu waxay u baahan tahay in xubnaha golahaasi codeeyaan taasi oo ugu yaraan sagaal xubnood ogolaansho bixiyaan; kuwaasi oo aanay ku jirin Shanta Xubin ee joogtada ah. Ka dib, ogolaanshaha Golaha Amniga waa ineey ansixiyaan Golaha Sare, kuwaasi oo ugu yaraan labo meelood sadex meelood (2/3) codeeyaan ogolaansho. Sida saxda ah waxaa Qaramada Midoobay xubin ka noqon kara wadanada xorta ah oo kaliya, maantana dhamaan xubnuhu waa kuwo madax banaan. Xubnihii Lagu Bilaabay. Taariikh ahaan Qaramada Midoobay waxaa la aasaasay 24 Oktobat 1945 ka dib markii shanta Wadax ee Xubinta joogtada ah isku afgarteen Dastuurka Qaramada Midoobay. Wadanadaasi aasaaska ka qeyb qaatay waxay kala yihiin Shiinaha, Faransiiska, Ruushka, Boqortooyada Ingiriiska, iyo Maraykanka. Waaxyaha Qaramada Midoobay. Ururka Qaramada Midoobay wuxuu leeyahay qeeybo, waaxyo, goleyaal, xubno, wakiilo, gudi iyo ururo aad u badan. Marka la soo ururiyo qeeybaha ugu sareeya ururku waa lix waaxood kuwaasi oo qabta shaqooyin kala duwan, isla markaana maamulo dhamaan xubnaha, wakiilada, barnaamijyada, haayadaha, ururada hoos yimaada Qaramada Midoobay. Kuwaasi oo kala ah: Golaha Sare; (t) Golaha Amniga; (j) Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada; (x) Golaha Kalsoonida (waaxdani ma shaqeeyso hada); (kh) Maxkamada Cadaalada Caalamiga; iyo (d) Golaha Xoghaynta. Golaha Sare. Golaha Sare Qaramada Midoobay (;) (sida badan loo soo gaabiyo "UNGA" ama "GA") waa xubin ka mid ah Lixda Xubnood Qaramada Midoobay iyo meesha kali ah ee dhamaan xubnaha Qaramada Midoobay ku leeyihiin wakiilo (dad matala). Golahani wuxuu awood u leeyahay inuu xaqiijiyo kharashka ku shaqeeyso Qaramada Midoobay, u magaaco xubin aan joogto ahayn Golaha Amniga Qaramada Midoobay, ka helo warbixin dhamaan xubnaha, wakiilada, hayadaha iyo ururada Qaramada Midoobay isla markaana amar iyo talobixin siiyo ururadaasi. Golaha Amniga. Golaha Amniga Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNSC);) waa xubin ka mid ah lixda xubin ugu sareeysa Ururka Qaramada Midoobay iyo waaxda masuulka ka ah amniga iyo nabada caalami ee aduunka, iyo xubinta u qaabilsan aqbalitaanka ka mid noqoshada Jimciyada Quruumaha Ka Dhaxaysa. Sidoo kale Golaha Amnigu wuxuu u qaabilsan yahay inuu socodsiiyo, fuliyo Sharciga Qaramada Midoobay. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay (;) (loo soo gaabiyo: ECOSOC) waa xubin ka mid ah lixda xubin ugu sareeysa Ururka Qaramada Midoobay. Sidoo kale hayadani waxay ka masuul tagay iskuxidhka iyo maamulida dhaqaalaha, bulshada iyo wixii la xidhiidha ee 14 hay'ado wakiilo khaas u ah Qaramada Midoobay. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay wuxuu leeyahay 54 xubnood; kuwaasi oo yeesha hal kulan oo afar todobaad ah bisha Luuliyo halmar sanadkii si ay ugu arimiyaan howlaga loo igmaday. Golaha Kalsoonida. Golaha Kalsoonida Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNTC);) waa xubin ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay taasi oo loo sameeyay si ay u caawiso maamulka iyo gacan ku haynta deegaanada lagu aaminay Qaramada Midoobay. Sidoo kale ula jeedada ururku wuxuu ahaa inuu gacan ka geysto maamulida deegaanada aan weli madaxbanaanida qaadan isla markaana hoostegin wadanadii gumeystaha, iyo inuu ilaaliyo xidhiidhka iyo nabada caalamiga ah. Si kastaba ha ahaatee, Dagaalkii Labaad ee Aduunka wixii ka dambeeyay waxaa deegaano badan noqdeen wadano xor ah taasi oo meesha ka saartey farogelintii iyo maamulkii Golaha Kalsoonida Qaramada Midoobay. Golaha Maxkamada Cadaalada. Maxkamada Cadaalada Caalamka (, loo soo gaabiyo: (ICJ);) (sida caadiga ah loo yaqaano "Maxkamada Aduunka") waa waaxda koowaad QM|cadaalada Qaramada Midoobay taasi oo fadhigeedu yahay "Dhismaha Nabada" Heeg wadanka Holland. Shaqada ugu horeeysa ee hayadani waa ineey xaliso muranka xadadka iyo ilaaliso heshiisyada dhulka ee wadanada xubinta ka ah hayadani. Sidoo kale waxay talobixin siisaa Golaha Sare, hayadaha Qaramada Midoobay iyo wixii soo hoosgala. Xoghaynta. Golaha Xoghaynta Qaramada Midoobay (;) waa xubin ka mid ah lixda waaxood ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Hadaba Golaha Xoghayntu waa waaxda talogoynta Ururka Qaramada Midoobay. Golaha Xoghayntu waxaa horsocda Xoghayaha Guud kaasi oo qabta shaqo aad u muhiim ah, sida go'aan goynta, diyaarinta qorshooyinka ururka iyo isku xidhka dhamaan waaxyaha Qaramada Midoobay. Jagada Xoghayaha Guud waa hogaanka sare ee Golaha Xoghaynta Qaramada Midoobay, qeyb ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Sidoo kale Xogahaya Guud ee Qaramada Midoobay waa afhayeenka iyo hogaanka guud ee Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan waxaa Xoghaye Guud ka ah Qaramada Midoobay Ban Ki-moon oo u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya, kaasi oo xafiiska ku wareegay horaantii bishii Janaayo 2007. Jaale Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaaday 31 Diisambar 2011, waxaana si muran la'aan au dib loogu doortay mar labaad 21 June 2011. Guud ahaan Ururka Qaramada Midoobay waxaa soo maray sideed xoghaye oo ka soo jeeda qaarado kala duwan ee caalamka. Madax Kale. Madaxweynaha Golaha Sare Qaramada Midoobay waa jago (boos) loo codeeyo qofka noqonaya madaxa sare ee Golaha Sare ee Qaramada Midoobay taasi oo dhacda halmar sanad kasta. Madaxweynaha la doorto wuxuu ka shaqeeyaa arimaha Golaha Sare oo kali ah. Wakhti xaadirkan (2015) waxaa madaxweyne u ah Golaha Sare Mogens Lykketoft oo dhashay wadanka Denmark. Mudane Lykketoft wuxuu ku soo baxay kalafadhigii codaynta madaxnimo ee 71aad, waxaana xafiiska lagu wareejiyay 15 Sebteember, 2015. Nolosha qoyska soomaalida.. Marka la dhisayo reer amma qoys ee ay dhallinyaradu haasaawe bilowdo, waxa suurto gal ah in inta badan aanu maankooga ku soo dhicin nolosha marka la gudo galo qaabkee loo maarayn karaa? Waa su'aal muhiim ah, inta badana lama helo war bixino noocaasi ah, sababta oo ah bulshada soomaalidu umaba bisla inay is waydaarsadaan arrimahaasi si loogu tarbiyadeeyo ubadka. Marka labada qof is jeclaadaan ee ay isla meel dhigaan guurkooga, waxa keliya oo lagu farxo weeyi, laakiin baahida taallaa waxa ay tahay ma lagu talo geleyaa inu guurkaasi sii waaro. Tusaale ahaan, Hooyadu inanteeda ma dardaarto, aabuhuna sidaasi oo kale ayaanu u dardaarin wiilkiisa. Haddii uu khilaaf soo kala dhex galona waxa lagu xalliyaa rabshad iyo in la kala tago oo reerkii la dhisay la burburiyo. Qodobadani iyo kuwo kale oo nolosha qoyska khuseeya waxad ka heli doontaan noloshaqoyska.page.tl halkaasi oo aad in badan ka akhrisan karto. Siciido guray warsame. ciido guray warsame alle ha u naxariisto waxay ku geeri yootay magaalada garoowe taa riikhdu mar kay ahayd 28/03/2010 alle ha u naxariistee ifka wax ba ugama tagin da deeda oo ahyd 17 jir waxy xiriir wanaagsan la lahayd yaxye axmed siciid oo ahaa jacayl keeda samirn alle haka siiyo [siciido gurey wax sawira lagama hayo] marxuumadaa janada alle ha geeyo siciido waxay ku soo bar baadhay xasbahale waxay dhigan jidhey darwiish school taariikhteeda oo dhamaysan waxaan idiin soo gudbinay naa wakhti dhow yaxye axmed siciid Sacuudi Carabiya. Sacuudiga ama Boqortooyada Sacuudi Carabiya (Af-Carabi المملكة العربية السعودية) waa wadan muslin ah oo ku yaala qaarada Aasiya, gaar ahaan mandiqada bariga dhexe. waxayna xad lawadagtaa, wadamada Ciraaq, Urdun, Kuweyt, Qatar, Baxrayn, Yemen iyo Imaaraatka carabta. Waxaa kale oo xad lawadaagaa Gacanka faarisiga, oo kaga beegan dhinaca Woqooyi Bari iyo Baddacas oo Galbeedah dadka sucuudiga tiradooda waxaa lagu qiyaasaa, in ka badan 27 miliyan oo qof, Boqortooyada waxaa yimaada sanadkii in la badan 2 milyan oo ruux Taariikh. Sacuudiga waxee ka mid tahay wadamada Adoonta lahaan jirtay, wadanka sacuudiga waxaa la sameeyay sanadka marka oo ahaa 1902, ninka sameeyay waxa uu ahaa Ibn Sacuudi, waxaana boqortooyada Sacuudiga noqday sanadka marka oo ahaa 1932, cabdul casiis wuxuu dhalay caruur ka badan 50 ruux. Waxaana markii ugu horeesay dhaxlay boqortooyada Wiilkiisa sanadka marka uu ahaa. 1964 kii. Magaciisana waxaa la dhihi jiray (Faysal bin Cabdul Casiis Al sacuudi) wuxuuna bilaabay in uu keeno adoomo. wuxuuna sacuudiga ka abuuray goobo waxbarasho.Sida iskuulo iyo meelaha kale ee cilmiga diiniga lagu barto iyo goobo caafimaad.Sida isbitaalada. Siyaasiyiinta wadanka sacuudiga ma eesan jeclaan jirin siyaasada wadamada reer galbeedka Sida wadanka ingiriiska(English) iyo wadanka kale ee maraykanka(america) Markii uu bilaawday Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay Qaramada Midoobay(QM) iyo wadanka Ciraaq sanadka marka uu ahaay 1991, sacuudiga waxee militari soo dhoobtay xuduudkeeda, isla markaas sacuudiga waxaa lagu soo weeraray sawaariiq waxeena ku dhaceen magaalada (Riyaad) ee caasimada wadanka sacuudiga Waqtigaas kadib sacuudiga waxuu saaxiib fiican la noqday wadanka mareykanka(america) Boqorkii sacuudi carabiya ee 《Fahad bin Cabdul Casiis Al Sacuudi》 waxuu ahaan jiray boqor iyo raiisul wasaare oo loo doortay sanadka marka uu ahaa 1982 kii waxuuna dhintay sabadka marka uu ahaa 2005 tii Kadibna waxaa bedelay Cabdullahi bin Cabdul Casiis Al Sacuudi. Dhaqaale. Sacuudiga waxa uu kamid yahay wadama ugu soo saaritaanka badan shiidaalka ceyriinka ah jawiga. wadanka sacuudiga waa wadan aad u kulul waayo waxaa ku yaalo saxaro weyn oo daboola 40% wadanka oo dhan Sido kale Fiiri. Sacuudi Visa Dalalka Wanlaweyn. Wanlaweyn () waa magaalo ku taala koonfurbari gobolkaShabeellaha Hoose ee wadanka Soomaaliya. Magaalada Wanlaweyn waxay ku taala 50 miyl (80 kilomitir) waqooyigalbeed ee caasimada Muqdisho. Sidoo kale, magaaladani waxay xuddun u tahay Degmada Wanlaweyn. Bulshada. Magaalada Wanlaweyn iyo nawaaxigeeda waxaa ku dhaqan bulsho gaadhaysa ilaa 26,700 oo qof. Sida lagu xusay tirokoob la sameeyay sanadkii 2001da, guud ahaan Degmada Wanlaweyn waxaa ku dhaqan tiro dad ah oo ka badan 155,643 oo qof. Faallo. Wanlaweyn waa degmo ka tirsan degmooyinka Shabeellaha Hoose waxaa hoos yimaada tuulooyin badan dhaqaalaha dadka degmada ee ku tiirsanyihiin waxaa ka mid ah beeraha, xoolaha. Sidoo kale, Wanlaweyn waa degmo istaraatiji ah waxay muqdisho ujirtaa 90 kilomitir. Degmadu waxay caan ku tahay in loo caano doonto xiliga fasaxyada ama xiliga uu iskulku xiran yahay. Degmada Wanlewayn waxa kaloo ay caan ku tahay Shir taasoo sanadle ah oo sandkiba mar la qabto iyadoo ay isugu yimaadaan qabaailadas shanta ah ee walaalaha ah ee dega degmada taaso lagu shirbaayo waxa markaasi dhaca sanadka gudihiisa. Wanlewayn waxa hoos yimaada tuuloyin aad utiro badan waxayna caan ku tahay wax soo saarka beeraha wa degmo aad ubarwaaqo ah dadkeduna waa dad nabadeed isla markaasna ku mashquul ah wax soo saarka beerahooda. Sidoo kale dadka degaanka waa xoolo dhaqato oo waxa ay dhaqdaan geela, lo'da iyo ariga hadaba degmadu waxa ay ka tirsan tahay degmoyinki ugu horeyay e la magacabo ee hoos yimaada gobolka Shabeelaha Hoose, sidoo kale degmada Wanle Wayn ama DAAFEET waxaa ku yaala Garoonka Millateriga ee Ballidoogle oo saldhig u ah dowlada Maraykanka. Meelaha Caanka. Magaalada Wanlaweyn waxaa 7 kilomitir u jira Gego diyaaradaha Baligubadle. Awdheegle. Awdheegle waa degmo ka tirsan degmooyinka Gobolka Shabeellaha Hoose waxey caan ku tahay dhul beeraadka. Degmada Awdheegle waxaa dago bagadi iyo biimaal waa dad ahlu diin ah, muruqooda maalato ah nabadda iyo deris wanaagga aad u tixgelisa. Qargistan. Qargistan (Кыргызстан) Rush ahaan, Waa dal ku yaala Eshiyada dhaxe waxa ay xad la leedahay shiinaha, Tajakistan,uzbakistan iyo Qasagistan, Magaala madaxdeedu waa Bashkik. 1991 waxa ay ka xuroowday Midowgii soofiyeet. (ˌKɜːrɡɪstɑːn / KUR-gih-STAHN; [8] Kyrgyzstan: Kyrgyzstan (Kyrgyzstan): [qɯrʁɯsstɑn]); Ruush: Kirgiziya [kʲɪrɡʲizʲɪjə] ama Kyrgyzstan [kɨrɡɨstan] Kiriqiyaanka Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Jam. Waxaa ka xayiray Kazakhstan, waqooyiga, Uzbekistan, dhanka galbeed iyo koonfur galbeed, dalka koonfur galbeed iyo Shiinaha oo ku yaalla bariga, magaaladeeda iyo magaalada ugu weyn waa Bishkek. Taariikhda diiwaangalinta ee Kyrgyzstan ayaa ku jirta 2,000 oo sanno, waxa ku jira dhaqanno kala duwan iyo boqortooyooyin. Inkastoo juquraafi ahaan ay go'doomiyeen dhulalkoodii aadka u sarreeyay, taas oo gacan ka gaysatay ilaalinta dhaqankeedii qadiimiga ahayd, Kyrgyzstan waxay ku jirtay isbeddelada dhowr quraan oo waaweyn oo qayb ka ah waddooyinka Waddooyinka iyo jidadka kale ee ganacsiga iyo dhaqanka. In kasta oo ay muddo dheer ku nooleyd qabaa'il madaxbannaan iyo qabaa'illimo, haddana Kyrgyzstan ayaa si ku-meel-gaar ah u dhacday xukunka shisheeye isla markaana ay u dhalatay dawlad qaran-dawlad kaliya ka dib burburkii Midowga Soofiyeedka 1991-kii. Tan iyo markii madax-bannaanida, Kyrgyzstan waxay si rasmi ah u ahaan jirtey jamhuuriyad baarlamaan oo midaysan, inkastoo ay sii wado in ay adkeyso isku dhacyada qowmiyadda, [11] [12] kacdoonka, [13] dhibaatooyinka dhaqaale, [14] [15] 17] Kyrgyzstan waa xubin ka mid ah Dawlada Federaalka Ku-Meel Gaarka ah, Ururka Midowga Yurub, Ururka Iskaashiga Amniga Wadajirka, Ururka iskaashiga Shiinaha, Ururka Iskaashiga Islaamka, Golaha Turkiga, Beesha Türksoy iyo Qaramada Midoobay. Qowmiyadaha qowmiyadaha kala duwan ee reer galbeedka waxay ka kooban yihiin 6 milyan oo qof. Giriiggu wuxuu aad ugu dhow yahay luuqadaha kale ee Turkiga, inkastoo Ruushku uu si ballaaran u hadlay oo uu yahay luqad rasmi ah, oo ah dhaxal qarnigii Ruushka ah. Inta badan dadka ayaa ah muslimiin aan diin ku lahayn. [18] Marka laga soo tago asalkiisa Turkiga, dhaqanka Kiristaanka wuxuu ka kooban yahay qaybo ka mid ah saamiga Farsiga, Mongolian, iyo Ruushka. Mareeg. Mareeg Waa magaalo qadiim ah, taariikhdeedu fog tahay oo ku taalla gobolka Galguduud dhanka bari ee xiga dhinaca xeebta Badweynta Hindiya. Waxeyna ka tirsantahay maamulka Galmudug ee bartamaha soomaaliya. Magaaladaan waxa ay ka koobantahay saddax degmo oo kala ah Degmada Ceeldheer, Degmada Galcad iyo Degmada Dur Dur. Taariikh. Magaalada Mareeg waxaa la abaabulay qarnigii 16 waxaana aas-aasay shadoor Warsame Cali Magaaladaan waxey ka mid tahay magaalooyinka taariikhda dheer leh Soomaaliya. Waa magaalo xeebeed, waxaa kale oo magaalada loo sameeyay suldaano, qarnigii 15aad iyo 19aad inta u dhaxaysay. Labadaa qarni waxaa ka talin jiray boqorro iyo salaadiin ilaa laga soo gaaro gumeystihii Talyaaniga, kaas oo ka dhigtay xaruntiisa 3aad oo uu ka xukumo dalka Soomaaliya. Mareeg hadda waa magaalo ka mid ah Galmudug State. Salaada Cishe. Waa salaada shanaad ee salaadaha faradka waxeyna kujirtaa salaadaha fadligooda badan yahay, Nabiga (NNKH) Wuxuu yiri ninkii tukada labada bardeyn(qaboobe) Janada ayuu galayaa, waxayna ka koobantahay 4 rakco. Waa salaada ku adag munaafiqiinta in ay tukadaan. Salaada cishaha waxaa ka danbeeyo 2 rakco oo sunna ah. Salaada Casir. Waa salaada dhexe waxeyna kamid salaadaha sida weyn uga hadlay quraanka, waxayna ka koobantahay 4 rakco. Salaada casir malahan wax salaad sunna ah oo ka dambeeya ilaa laga gaaro Salaad maqrib. qofkii tukadaa salaad barday (salaada waqtiga qabow) salaada subax iyo salada casar qofkii tukadaa janada ayuu galayaa. Salaada Subax. Waa salaada ugu horeyso salaadaha shanta ah waxeyna kamid tahay salaadaha sida weyn uga hadlay Nabiga(NNKH),oo uu yiri "ninkii Tukada labada qaboobe Jannada ayuu galaa" waxayna ka koobantahay 2 rakco. Salaada Subax waxaa ka horeeyo 2 rakco oo sunna ah. Salaada Duhur. Waa salaada Labaad ee ka danbeysa Subaxa kana horeysa Casirka, waxayna ka koobantahay 4 rakco. Salaada Duhur waxaa ka horeeyo 4 rakco oo sunno ah waxaana ka danbeyso 2 rakco oo sunna ah. Magrib (salaad). Salaada Magrib (Carabi:صلاة المغرب) waa salaada la tukado markii ay dhacdo qoraxda(cadceeda), waxaana la tukadaa (salaada)Casir ka dib waxaa ka danbeyso (salaada)cishaha waxaa la tukadaa 3 rakco. Suneheeda waa 2 rakco. Sunna. Sunnada (Carabi:سنة Jamaceeda waa Sunnooyinka:سنن) Waa waxii aanan faral, waajib aheyn oo haddii aad sameyso ajir ka heleysid haddii aadan sameynine wax danbi ah kaasoo raaceyn. Session Initiation Protocol. Session Initiation Protocole waa Baratokool IP ama cinwaanka Internetka Isgaarsiin kusaleysan, waxaana loo isticmaalaa isku wicid codeed ama muuqaaleed, sidoo kalene waxaa loo isticmaalaa Fariinta degdega ah (Instant Messaging) ayadoo la isticmaalayo Signalyo, SIP waa aalad Casri ah ayadoo iminka noqotay mid aad loo isticmaalo Leyn guriyeed gaar ahaan xaga is gaarsiinta casrigaan, ayadoo hada loo isticmaalo teleefan jogoraafiyeed (Geographical DIDs) kaasoo tusaale ahaan adigoo meel qaarada Afrika ka tirsan kunool heesan karo nambar Mareykanka ah. Qaabka oo u dhisanyahay ama qaacida SIPka: sip:qofka/nambar@shirkada.com... Halkan uguma tala gelin inaan ka sheekeeyo taariiqda SIP ka laakiin waxaa rabay inaan usoo bandhigo Sida loo Isticmaalo SIP ka, Shirkada ugu caansan ee bixiya waxaa ka mid Gizmo5.com oo ay hada Google la wareegtay. SIPka waxa uu isticmaa Teleefan Jilicsan (Softphone) oo ay ugu caansantahay X-Lite Iyo shirkada Snom oo ayadane aan ka yareysan soona saarto teleefanka SIP ka adag ama kan guriga la geshto iyo teleefanka jilicsan. Maantadan waxaa jirta shirkado badan oo si bilaash u bixiyo xisaab SIP ah tusaale ahaan sip2sip.info waxey bixisaa SIP bilaash ah. fonosip.com oo ayadane bixiso mid lacag ah iyo mid bilaash ah, gizmo5.com si kumeel gaar ah ayey u joojisay abuurida cinwaanada cusub. Sidoo kale waxaa jira shirkado ayane si bilaash u bixiyo teleefanka dhulka ama leenka guriga sida ipkall.com oo bixisa nambar Mareykanka ah oo bilaash ah adigoo kaliya u baahan in aad sameysato cinwaan SIP ah oo teleefankaas laguugu soo xawilo, sidoo kale waxaa jiro shirkado badan oo keena adeegan loo yaqaan DID sida num2sip.com oo bixisa nambar leen ah oo Faransa, messagenet.it oo bixiso number Talyaani ah, sipgate.co.uk oo bixiso nambar Shakhsiyadeedka oo Ingriiska ah iyo shirkado badan oo bixiya adeegyadaas oo lacag ah aadna heli karto intabadan wadamadan horumaray leemankooda. adeegan sidoo kale waxaad ku shuban kartaa lacag oo aad wax ku wacan karto asagoo u shaqeeyo sida VOIPka oo kale. List of country calling codes. +1 242: BS +1 246: BB +1 264: AI +1 268: AG +1 284: VG +1 340: VI +1 345: KY +1 441: BM +1 473: GD +1 649: TC +1 664: MS +1 670: MP +1 671: GU +1 684: AS +1 758: LC +1 767: DM +1 784: VC +1 787: PR +1 809: DO +1 829: DO +1 849: DO +1 868: TT +1 869: KN +1 876: JM +1 939: PR +212: MA, EH +220: GM +225: CI +226: BF +232: SL +236: CF +238: CV +239: ST +240: GQ +242: CG +243: CD +246: IO +247: AC +290: SH, TA +298: FO +353: IE +358: FI, AX +374: AM, "QN" +378: SM +379: VA +387: BA +388: "EU" +389: MK +420: CZ +500: FK +503: SV +506: CR +508: PM +590: GP, BL, MF +594: GF +599: AN +670: TL +672: NF, AQ +673: BN +675: PG +677: SB +681: WF +682: CK +687: NC +689: PF +691: FM +692: MH Imaaraatka Carabta. Dawlada Imaaraatka Carabta:(Carabi:دولة الإمارات العربية المتحدة‎) Waa isku tega (darsanka) 7 imaaradood, dhacdo koofur bari Jaziirad u ekeda Carabta ee koofur galbeed qaarada Aasiya kaabiga ku heyso gacanka carabta Sacuudi Carabiya iyo Cumaan. waxa ay dawlada imaaraadka carabtu ka koobantahay 7 imaaradood oo kal ah Imaaraadka Imaaraadka Carabta (UAE; Carabiga: Dolb al-Imārāt al-'Arabīyah al-Muttaahidah), mararka qaarkood oo loo yaqaan 'Emirates' (Carabi: الإمارات al-Imārāt), waa xukun madaxbanaan oo u dhexeeya galbeedka Aasiya oo ku taala dhamaadka koonfureed ee Jasiiradda Carabta ee ku taalla Gacanka Carabta, oo u dhaxaysa Oman ilaa bari iyo Sacuudi Carabiya xagga koonfureed, iyo sidoo kale in la wadaago xudduudaha badda ee Qadar iyo galbeedka iyo Iran. Wadanku waa federaal ka kooban todobo qandaraas oo ka kooban Abu Dhabi (oo ah caasimadda), Ajman, Dubai, Fujairah, Ras al-Khaimah, Sharjah iyo Umm al-Quwain. Amar kasta waxaa xukumaya taliye; wadajir, waxay si wadajir ah u sameeyaan Golaha Sare ee Federaalka. Mid ka mida taliyayaashu waxay u adeegaan madaxweynaha Imaaraadka Carabta. [8] Sanadka 2013, dadweynaha UAE ayaa ahaa 9.2 milyan, kuwaas oo 1.4 milyan ay yihiin muwaadiniinta Emirati iyo 7.8 milyan ayaa ah dad ajnabi ah Shaqo-qabashada dadka ka shaqeeya Imaatinka iminka jira ayaa dib loogu soo celiyay nin dhalasho oo casri ah oo ka yimid Afrika ilaa 125,000 Bisha Kowaad iyada oo laga helayo goobta Faya-1 ee Mleiha, Sharjah. Meelaha aasaasiga ah ee la xariira da'da Neolithic iyo Da'da Bronze waxaa ka mid ah goobtii ugu caansan ee gudaha ee Jebel Buhais. Ka dib tobannaan sano colaadaha badda, xeebaha xeebta waxaa loo yaqaan 'State Trucial States' iyada oo la saxiixday Heshiiska Badbaadinta Badbaadada Badaha ee Britishka 1819 (oo la ansixiyay 1853 iyo mar kale 1892), kaas oo aasaasay Dowladaha Afduubka ah sida British Protectorate. Qorshahan ayaa ku dhamaaday xoriyad iyo aasaaskii Isbahaysiga Imaaraadka Carabta 2dii Disembar 1971, isla markiiba ka dib markii Ingiriisku ka tagay waajibaadkii heshiiskii. Lix amaraad ayaa ku biiray UAE 1971-kii, toddobaadkii, Ras al-Khaimah, ayaa ku biiray federaalka 10 Febraayo 1972. [12] Islaamku waa diinta rasmiga ah iyo carabi waa luqadda rasmiga ah ee Imaaraadka. Kaydka saliida ee UAE ayaa ah dunida toddobaad ee dunida ugu weyn iyadoo kaydka gaasta dabiiciga ah ay yihiin adduunka ugu weyn ee toddoba iyo tobnaad. [14] [14] Sheekh Zayed, oo ah hoggaamiyaha Abu Dhabi iyo madaxweynihii kowaad ee Imaaraadka Carabta, ayaa kormeeray horumarinta Emirates oo wuxuu dardar geliyey dakhliga saliidda, waxbarashada iyo kaabayaasha. [15] Dhaqaalaha Imaaraadka ayaa ah midka ugu badan ee ka mid ah Golaha Iskaashiga Khaliijka, halka magaalada ugu badan ee magaalada Dubai ay tahay magaalo muhiim ah oo caalami ah iyo duulimaad caalami ah iyo xarun ganacsiga badda. [16] Si kastaba ha ahaatee, waddanku aad ayuu ugu kalsoon yahay saliidda iyo gaaska marka loo eego sanadihii hore, dhaqaale ahaanna xooga saaraya dalxiiska iyo ganacsiga. Dawladda Imaaraadka Carabtu maaha canshuur dakhliga inkastoo ay jirto nidaam canshuur shirkad ah iyo canshuur dheeraad ah ayaa la dhisay sannadkii 2018 markay ahayd 5%. [18] Xirfadaha caalamiga ah ee kor u kaca ee UAE ayaa horseeday in loo aqoonsado inay yihiin awood gobol iyo dhexe. [19] [20] Waa Taariikh. kahor sanadii 1971 wadan imaaraadka carabta waxa loo yaaqaanay magac kale sanadaa wixii ka danbaysay ayay samaysteen midawga hada dawlada ah sida la ogyahay imaarad kastaa waxay leedahay maamul u gaadha xidhiidhka ka dhexeeyana waa mid aad u adag oo aaad iyo aad isu sudh sudhan diinta islaanku waa diinta rasmigaa h carabiga waa luqada u rasmiga ah dawlada hada xiligan lajoogo imaaraadku waa wadamada ugu horeeya xaga ganacsiga calamka gaar ahaan bariga dhexe waxa kale oo uu haystaa kayd shiidaaloo aad u badan Deegaanka ba'an ee ba'an ayaa horseeday soo ifbaxa "qabiilka '," qolooyinka reer miyiga ah ee degenaa sababo kala duwan oo dhaqdhaqaaqyo dhaqaale ah, oo ay ku jiraan xayawaanka, beeraha iyo ugaarsiga. Dhaqdhaqaaqa xilliyeed ee kooxahan waxay keeneen iskudhac tiro badan oo u dhexeeya kooxaha, laakiin sidoo kale abuuritaanka xeryiyooyin xilliyeed iyo semi-xilliyeed iyo xarumo. Kuwani waxay sameeyeen kooxo qabiil oo magacyadooda wali ay qaadeen Emiratis casri ah, oo ay ku jiraan Bani Yas iyo Al Bu Falah oo ka tirsan Abu Dhabi, Al Ain, Liwa iyo xeebta Al Bahraan, Dhawahir, Awamir, Al Ali iyo Manasir oo ka tirsan gudaha gudaha, Sharqiyiin ee xeebta bari iyo Qawasim ee waqooyiga [30] Qarnigii 16aad, dekedaha Gacanka Ciraaq iyo qayb ka mid ah dadku maanta ka dhigtay xeebaha Ciraaq, Kuwait iyo Sacuudi Carabiya, waxay ku soo galeen saamaynta tooska ah ee Boqortooyada Ciraaq. [31] Isla mar ahaantaana, ciidamada deenishka, ingiriiska iyo Dutch waxay sidoo kale ka muuqdaan gobolka Faarfoor. Qarnigii 17aad, xiriirka Bani Yas wuxuu ahaa awoodda ugu badan ee ka jirta degaanka intiisa badan ee loo yaqaan Abu Dhabi. [33] [35] Bortuqiisku wuxuu saameyn ku yeeshay degaannada xeebta, dhisidda qalalaasaha ka dib markii ay ka soo baxeen dagaalyahanada xeebaha 16-qarniga ah ee qabaa'ilka Albuquerque iyo taliyayaashii reer Portuqal ee raacay - gaar ahaan xeebta bari ee Muscat, Sohar iyo Khor Fakkan.] Xeebta koonfureed ee Gacanka Ciraaq waxaa loo yaqaan 'British Pirate Coast', [37] sida doonyaha Al Qawimiim (Al Qasimi) oo ku salaysan aagagga ku yaal aaggaga ayaa ku dhibaateeyay maraakiibta British-ka ah ee laga soo dajiyay qarnigii 17aad 19aad. [39] Burcad-badeednimada waxaa ka soo horjeeda taariikhyahanadii taariikhiga ah ee Emirati, oo ay ka mid yihiin Xoogaagii Sharjah, Sheikh Sultan Al Qasimi, buugiisa 1986-kii "Myth of Piracy" ee Gacanka. Dhaqdhaqaaqa Britishka ah ee ilaaliya ganacsiga Hindiya ee ka soo jeeda Ras al-Khaimah ayaa horseeday olalaha ka dhanka ah xarumaha iyo xeebaha kale ee xeebta 1809 iyo kadib 1819. Sanadka soo socda, Boqortooyada Ingiriiska iyo tiro ka mid ah hoggaamiyeyaasha maxalliga ah ayaa saxiixay heshiiska si loola dagaallamo burcad-badeednimada Xeebta Gacanka Carabta, oo sii kicinaysa ereyada "Trucial States", kaas oo u yimid inuu qeexo xaaladda xeebaha xeebta. Heshiis kale ayaa la saxiixay 1843-kii, 1853-kii Heshiiska Badbaadinta Maritime Truce ayaa lagu heshiiyay. Tan waxaa lagu daray 'Heshiisyada Gaarka ah', oo la saxiixay 1892, taas oo ka dhigtay Dowladaha Trucial-ka ah ilaaliye British ah [41] Sida ku cad heshiiskii 1892-kii, shakhsiyaadka dhabta ah waxay ku heshiiyeen in aan laga saarin dhul kasta marka laga reebo Ingiriiska iyo in aysan xiriir la yeelanayn dawlad shisheeye oo aan ahayn Ingiriis iyada oo aan oggolaan. Si kastaba ha ahaatee, Ingiriiska ayaa ballanqaaday in ay ilaalinayaan Xeebta Trucialia oo dhan ka dhan ah gardarrada by badda iyo si ay u caawiyaan haddii ay dhacdo weerarka dhulka. Heshiiska gaarka ah waxaa saxiixay Abuu Dhab, Dubai, Sharjah, Ajman, Ras Al Khaimah iyo Umm Al Quwain intii u dhexeysay 6 iyo 8 Maarso 1892kii. Sannadkii 1966, waxay caddayn ahayd in dawladda Ingiriiska aanay awoodin inay maamusho oo ay ilaaliso waxa iminka ah Imaaraadka Carabta. Xildhibaanada British-ka ayaa ka dooday diyaargarowga Ciidamada Bada ee Royal si ay u difaacaan sheekooyinka. Xoghayaha Guud ee Difaaca Denis Healey ayaa sheegay in ciidamada qalabka sida ee British-ka ay si aad ah u taageersan yihiin, qaar ka mid ah siyaabaha halis ugu jira si ay u difaacaan sheekooyinka. 24 Jannaayo 1968, Ra'iisul Wasaaraha Ingiriiska Harold Wilson ayaa ku dhawaaqay go'aanka xukuumadda, wuxuu mar kale ku celiyey Ra'iisul wasaaraha Edward Heath si uu u soo afjaro xidhiidhkii heshiiskii todobadii Xildhibaan ee Sheekh Xasan Daahir, oo la socday Bahrain iyo Qatar, oo hoos yimaada ilaalinta Britishka. Maalmo ka dib markii uu ku dhawaaqay, taliyaha Abu Dhabi, Sheekh Zayed bin Sultan Al Nahyan, wuxuu ka baqayay in uu u nugulaado, wuxuu isku dayay inuu ku dhaadhiciyo Ingiriiska in uu u hoggaansamo heshiisyada ilaalinta isaga oo bixinaya kharashka buuxa ee ilaalinta ciidamada qalabka sida ee Emirates. Dawladda Ingiriiska ee Ganacsiga Ingiriiska ayaa diidday dalabkan. [57] Kadib Shaqaalaha Xildhibaan Goronwy Roberts ayaa ku wargeliyay Sheikh Zayed inuu ka warramay soo bixitaanka Ingiriiska, sagaal gabdhood oo reer Ismaaciil ah ay isku dayeen in ay sameeyaan mid ka mid ah hogaamiyaasha Carabta, laakiin badhtamihii 1971-kii iyagoon weli awoodin inay isku afgartaan shuruudaha ururada xitaa haddii heshiiska Ingiriisku wuxuu ahaa inuu dhaco Diseembar sanadkaas. [58] Cabsi laga qabo bini'aadamka ayaa la ogaaday maalinta ka horeysa xornimada. Koox hubaysan oo Iiraan ah ayaa bur buriyay dhisme ka soo jeeda Gacanka hoose, oo u dhoofay jasiiradaha Tunbe. Jasiiradaha ayaa xoog loo qaaday, rayidka iyo difaacayaasha Carabta ayaa sidoo kale loo ogolaaday in ay cararaan. Maraakiib British ah ayaa istaagay muddada uu socday weerarka. [59] Koox hubaysan ayaa soo dhaweeyay jasiiradda Abu Musa sidoo kale. Hase yeeshee, Sheekh Khalid bin Mohammed Al Qasimi wuxuu horay ula xaajooday Shahraan, jasiirkana si dhakhso ah loogu kireystey Iran $ 3 milyan sanadkiiba. Dhanka kale, Sacuudi Carabiya ayaa sheegatay in ay ku dhufatay Abu Dhabi. [60] Bahrain waxa uu madaxbannaanaa bishii Agoosto, iyo Qatar bishii Sebtembar 1971-kii. Markii markii Heshiiskii British-Trucial Sheikhdom uu dhacayay 1 Disember 1971, waxay noqdeen kuwo si buuxda madaxbanaan. [61] 2-dii Diisambar 1971, oo ku yaal Dubai Guesthouse, oo hadda loo yaqaano Union House, lix ka mid ah amiirradii ayaa isku raacay inay galaan urur la yiraahdo Imaaraadka Imaaraadka Carabta. Ras al-Khaimah ayaa ku biiray 10kii Janaayo 1972. [62] [63] Febraayo 1972, Golaha Qaranka ee Federaalka (FNC) ayaa la abuuray; Waxay ahayd 40 xubnood oo ka tirsan guddiga wadatashiga ee ay magacaabeen todobada hoggaamiye. UAE waxay ku biirtay Jaamacadda Carabta 6 Disember 1971 iyo Qaramada Midoobay 9 December. Waxay ahayd xubin ka mid ah Golaha Iskaashiga Khaliijka bishii May 1981, iyadoo Abu Dhabi martigelisay shirkii ugu horreeyay ee GCC. Ciidamada UAE waxay ku biireen xulafooyinka Ciraaq kadib markii ay weerar ku qaadeen Kuwait sanadkii 1990. Astaannta Qaranka ee Imaaraatka. astaanta qaranka imaaraatka, waxaa la sameeyay 1973ii, waxee ka sameesantahay, Daffo oo dahab ah. markii hore waxee xabadka ku laheed doon badda ku socoto, waxaana laga dhigay calanka imaaraatka oo todobo xidig watto 2008ii. Madaxdii harar. U soo wareegidii Harer 1520. Madaaxdii taliska. 1520-29 Abubakar Muhammed. Amiirkii ugu horeyey ee qabta boqortooyada Soomaaliland. 1529-1543 Imaam Axmed I brahim Guray. Intii uu dagaalka ku jiray iyo dhimashadisii ka dib waxaa xarunta sii joogay Nuur. 1550-1567 Nuur Cali Cabdulleh. Waxa uu dhisay darbiga ku wegaarsan magaalada. (AMIIRKA 11aad) 1647-1671 Ali Dauud. Inta u dhaxaysa oo 80 sanno ah raadin ayay u baahantahay. 1671-1700 Cabdallah cali. 1700-1721 Taha Cabdalla. 1721-1732 Abubakar Cabdallah 1732-1733 Khalf Abubakar. 1733-1747 Hamid Abubakar. 1747-1755 Yusuf Abubakar. 1755-1782 Ahmed Abubakar. 1782-1783 Muhamed Abubakar. 1783-1794 Abdishakur Yusuf. 1794-1821 Ahmed Muhumed. 1821-1825 Abdirahman Mohamed. 1825-1834 Abdikarim Maxamed Abubakar.1 1834-1852 Ahmed Abubakar. 1852-1866 Amir Mohamed Ali. 1866-1875 Mohamed Ali Abdishakur. 1875-1884 Qabsi Masar ee Dalka. 1884-1930 Abdalla 11 Ali Abdishakur. (Waana kan lo yaqaano Sayid Maxamed Cabdulle Xassen) 1930-1975 Abdalla 111 Maxamed (Waa wiilka Sayidka una taliyay iskaba dhaafe Soomaaliya ee Geeska Afrika. Intii ka dambaysay dagaalkii dunida ee labaad waxa uu ku magacona Boqor Haile111. 1975- Siyad Maxamed Qaabka doorashada boqorka dawlada somaalidu asaga oo ah dhaxal ayuu hadan qaab doorasho oo tan iyo heer hoose ee bulshada soo mara. Waxa iswaydiinta doorashada iyo caleemo saarka aan soo maray uu bilowday 1966 waxayna socotay ilaa iyo 1970. Waxa loo saaray guddi odoyaal ka kooban waxayna diraasaynayeen shaqsiyada qofka la caleemo saari. Waxana la galy Kambayn xasuus ahaana markasta oo aan ka helo tartanka xubnaha kale waxa guriga lagu qaban jiray ciyaaro dhaqameed, iyo isuimaatin xafladeed. Xiligaas oo aan jiro 6-10 jir waxa dhacayaba war buuxda uuma hayn. Ugu dambayn 1967 waxa la soo gaadhay gababadii doorashada. 9 JIRKAYGIINA WAXA UU AWOWGAY OO ah Abdalla 111 iigu bishareeyay qabashada xilkaasi. 1970 dugsiga aanu u tagnay Qabridahare waxa qasab noqotay in aan doorto xaaska tan ii noqon doonta. Taasi oo dhaqanku sheegi hadana waa in boqoraduna soo marto sidoo kale. Waxaana khasab ka dhigay oo kale nidaamka iyo xilka barii iman doona. 1970 dhamaadkii waxbarashada sanadka waxa aan ku dhawaaqay reerka ay gabadhaasi noqon doonto. Laga bilaabo xiligasna reerkasi gabdhihiisu waxay galeen maamulka oo xilkeedu u saarnaa Awowgay hooyo. Waxaana la dhahaa xuddun isugu xidhid. Doorashadayda waxa cod ku lahaa Linkolon iyo xaaskiisa. Caleemo saarka ka dib ninkani waxa uu toos uga gu' maamulka reerka dhalay. Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia_talk:Articles_for_creation/%22_MADAAXDII_HARAR" Cali Banfas. Abwaan Cali Xasan Adan oo ku magacdheer "Cali Banfas" waxa uu ku dhashay magaalada Hargeysa Sanadkii 1948kii. waxa uu tacliintiisa Hoose ilaa sare ku dhamaystey magaalada Hargeysa. Isagoo tacliinta Waxbarista ku dhameystey Kuliyaddii Lafoole sanadku markuu ahaa 1970kii. Waxaa uu mudodheer kusoo shaqeeyey barre/macalin. Cali Xasan waxa uu bilowgii 80kii ilaa dhamaadkii sideetamaadka ku qaatay noloshiisa xabsi uu ku mutaystey la gabasho la'aantiisii halgankii uu kaga horyimad Taliskii Siyaad Barre iyo sidii uu ula waaban waayey kamid ahaanshihiisa halgamayaashii SNM, taasi oo uu ku mutaystay xabsi adag. Waxaa lagu xussuustaa sidii dhiiranaeyd ee uu MAXKAMADDII BADBAADADA oo lagu qaadayey kiiskiisa uu uga hor tiriyey isla gabaygii lagu soo eedeeyey, taasoo ahayd waxaan hore u dhicin dibna u dhicin, Isaga oo tiriyay gabay uu kaga soo horjeedo kacaankii faashhilka ahaa ee Afwayne yaa Maxkamada looga yeedhay oo la yidhi gabaygaa ma adigaa tiriyay wuxuu yidhi haa kaasi wuu ku dhaafaye kan kale dhagayso(akhri/dhageyso gabayada KUDKUDE, DUUFAAN, ONKOD IYO SAADAAL. kuwaasoo kamid ahaa kuwii ugu cuslaa dhinaca halganka lagu mijo xaabiyey taliskii Siyaad Barre."... Gabaygan magaciisa waxa la yidhaahdaa Dardaaran. Wuxuu Abwaanku gabaygan curiyay habeenkii caanka ahaa, ee qaaradaha aduunka ay ka diiwaan gashay dhaqdhaqaaqa ururka Somalilyeed SNM taarriikhdiisu. Waa habeenkii uu qarxay dagaalkii 27 May 1988 kii, ee Hargeysa iyo Burcoba ay isku soo shubeen sooma-jeestayaasha SNM iyagoo oodahoodii sita. Waa habeenkii faraxada iyo naxdintaba lahaa. Gabaygu wuxuu ka hadlayaa falalkii wax ku oolka ahaa, ee is-dabajooga ahaa, ee SNM ku naafaysay taliskii Faqashta ahaa ee Afweyne. Waxa kalooyburisay SNM, markii siyaasadda cadawnimada ah, ee nacasnimada ah, ee wadan nacaybka ah uu kula saxeexday Mangeste inaan dal loo haystaa aanu jirin si SNM loogu soo celiyo, loogana soo mistaafiriyo dalka Itobiya dabadana looga soo eryo. Afweyne wuxuu iska dhaadhiciyay inay Siyaasaddaasi u suurta galayso, tiina SNM ayaa burisay. Heshiiskuu daraaday u galay daalinka Afweyne Shaxduu dagay midbaa loo dagaye mala-daraantiisa Itoobiya dal uma haysaniyo saynka lagu duugay Inuu yahay dalaal buu u qiray duulaankii shalaye Xabashigu dantiisuu arkaye tayda muu dayne Anigaba durkii laygu waday daabacay is rogaye Hadaydaan daf soo odhan habeen idinka oo duuban Si kaloon ku doona xornimo nama dawayseene Dab wixii onkaday iyo wixii danab is dhaafaayay Dushiinaanu so halabsanay iyo doonti Nabi Nuuxe Haday maalintii nala dagto on ruux Duriyad sheegan Duligaan ku noolayn marnaba kama daraateene Daaraha burburay ee madfaca lagu duqaynaayay Dahab iyo damaar iyo intii duunyo lagu waayay Intii diric shaheediyo intii danab ku naafowday Inta caydh u soo dibad baxdee een daxandaxoonaynin Nimankii lahaa duub-casta iyo yayda daba joogta Nimankii daluumaha xabsiga iilka nagu diiqay Daymadooda nimankii indhaha dab iga leefaayay Halkaan dabada saaraba kuwii igu dul-meeraayay Magacyada dugaaga ah kuwii darajo moodaayay Dabar-goynti baan nahay kuwii marinka loo daayay Nimankii dadkay soo xidhaan kiish la daba qaado Madax-furasho lagu doonayee duunka ka colownay Nimankii dukaamada liqee rag uga duuduubtay Dagaagaan lahayn xeer gobeed ninaad u dayn raacdo Duqay iyo caruur iyo kuwaan dumarka dhaafaynin Nimankii hablaha tay damcaan duhurka xoogaayay Duligaan lahayn dhaqanka iyo diin uu kaga waabto Maydkooda oo daadsan baan so dul-joogsadaye Kuwii Go'ay Daraad Iyo Shalay Dakharki Loo Gaystay Xaqa Lama Daboolee Waxaan Kuugu Dabashaaray Degma-laqus siday ugu dhacdiyo labbadi doofaarba Ee guul-wadihii loogu daray waan ku diirsadaye Dubaaxdooda meeshaan dhignay ee dhiigo kaga daatay Daruur curatay waa kow wixii da'ay mahiigaane Xamarbuu dayaankii ku dhacay danab kiciisiiye Daalinkii tubtii buu maruu sii dabayshadayee' Alla haydin daayee xoriyad lagu damaashaado lixdankii mar baan daawannoo calanku waa deege Kii hore daruur buu ahaa kanina waa dooge' Dalku uu idiin baahanyahay waana kaa dihine Dadaal waxaydun kula soo baxdoo idinku deeqaaye Siday diintu xeer noogu tahay dhaqan aan duugoobin Dimuqraadi loo siman yihiyo daacad ku hogaansha Dadka waa la naanaabiyee dawga ku hagaaja Milatari baa nasoo daashadee dib uga faalooda Nin kuu digay kumuu dilin sidaa qaba dareenkeeda Damal aan la jarin baan ahee daysta midhihiina Dan qudhaynu wad leenehee daaf u wada jeeda Dabku yii iga seexanine dogobyo weyn saara Daroorimad waan necebehee daadka iga moosa Daldaloola badan baa jiree daah isaga yeella Dadnimadu hiday noo tahay dariska nooleeya Qoladii wax daandaansatana daafac ku lahaada Dacar iyo inaad malab tihiin dunida gaadhsiiya Ninba doobiguu kuu shubay kiisa ugu deeqa Dambiyada kuwaan sii ridnayn kala dambayntiina Damac iyo colaad bay is huwane isugu dulqaad yeesha Daryeelkeeda Somali weyn duuga loo simane Nin walbaa dagmoo leeyahaye daaqsintiyo ceelka Hadba kaa dan wada leedihiin daabka wada goosta Distoorkiina xaashida ku dhiga qalin aan duugoobin 2010. 2009 - 2010 - 2011 __TOC__ Dhacdooyin. sadankii 2010 waxaa lagu qiyaasaa inoo dhashay 20 bilyon oo wiil iyo gabar LA iaku daray ah Eray bixin. Eray bixin waa sameyn weedh cusub, ayadoo dunida marba wax ku soo kordhaan teknoolajiyad ama Musibo dhacdo ama dhaqan cusub taas o ay ka dhalato Erayo ay dadka hore u maqli jirin. Tusaale ahaan kalmada Telefoon afkasta waa sidaas, iyadoo ay jirto erayo luqadeedyo kale oo loo yaqaano. Marka aan u so laabano mawduucan waxaa kaga dan leeyahay waxa waaye inaan Afkeena hooyo loo sameeyo eray-bixin xaga teknoolajiyada cusub ah sida kombiyuutar erayo u qaas ah, isgaarsiinta erayo u qaas ah iyo xitaa warbaahinta erayo uqaas ah. eray bixino cusub. waa baran kardaa ee niyada ha iska jabin adiga Xararyaale. xararyaale waa xaafad ka tirsan dagmada wardhiigley, Deeganka Xararyaale waxaa loogu magacdaray misaajidka ween oo quruxda badan, oo la dhoho, misaajidka xararyaale, magaca xararyaale waxoo ka imaaday, nin ladhihi jiray xararyaale, waa ninka misaajidka ween ka dhisay xaafada. Misaajidkaan hadda waxaa maqlay in oo Hoobiyo ku soo dhacay, dagaaladii ugu danbeeyay. haddii aa kuu tilmaamo sida ee xaafada u taalo, Misaajidka albaabkiisa ugu ween oo laga galo hortiisa waa meel camiran, waxaa ka soo horjeedo, warshad markeeda hore, soo saari jirtay Taraq ama Sigaarka, dagaaladii sokeeyay, sida oo u bilaawday, warshada wee xirmatay, hada dad aa ka ganacsado, waxeena ku badashteen meel baraf lagu gado, warshada iyo misaajidka hortooda waxaa maro jid oo baabuurta loogu tala galin, oo dad kaliya maraan, geesaska waxaa ku yaalo meelo shaah lagu cabo oo la fadhiisto iyo meelo timaha lagu jarto, iyo meelo harqaan ah oo dharka lagu talo. misaajidka waxaa ka danbeeyo, suuqa xararyale, waxaa ka sii danbeeyo, (Ukko), waa meel Tennis lagu ciyaari jiray, waxee u egtahay, sarta ween oo (roma), jaran jaro badan oo wareegan ayaa ku yaalo, dhinaciisa kale waxaa ku yaalo, garoonka ween ee Kubada cagta, wixii ka sii danbeeyo xaafada waa ka baxday, laakiin waa meelo sii camiran, xaafado kale oo wardhiigleey katirsan aa gashay., xaafada xararyaale hoosteeda, waxee leedahay isgooys camiran, oo baabuurta iyo basaska maraan, laamiga geesaskiis waxaa ku yaalo, baqaarar, farmishoyaal, shaleemo, baarar, timajareyaal, hoteelal. laamiga waxoo leeyahay jaranjaro yar oo looga dagto, isla markaas neh, waxaa lagalaa meelaha ee dadka degenyihiin, oo ah guryo badan oo siman, guryaha hortooda waxaa ka boxo, geedka babaayga dhalo, iyo geed timir, geedka gobka dhalo, iyo geed talaal, geed hindi.guryaha hortooda waxee leeyihiin, darjiiman oo galabtigii ama habeenkii la fadhiisto. xaafada waxaa kale oo ku yaalo, makiinadaha cajiinka, cajiinkaan haddii aa ka sameeso canjeero, waa dhareeree macaan darteed. xaafada xararyaale dhinaca Koonfur Bari haddii aa u socoto, waxaa kaa hor imaanaa jid ween oo tago, xamarweyne ama madaxtooyada dhinaca Koonfurta. Xararyaale waa xaafad la ilaabi karin, run ahaantii waa meelaha dalxiiska ku fiican. badweynta hindiya waxee u jirtaa 15km ama 10km marka aa tagto Xamarweyne. Ceelgaras. Ceel Garas waa degaan ku yaalla bartamaha Gobolka Galgaduud. Magaalada Ceelgaras oo Lagu naaneeso "BALAD QASIM" ("بلدقاسم") iyada oo loogu nisbeynayo Caaqilkii weyn ee "Sayid Qasim Dhiryo Dhobe", waa mid kamid ah magaalooyin ka ugu faca wey ee Gobolka Galgaduud taas oo mudooyin qarniyo ah ladaganaa. Waxbarashada . Dugsiyada Hoose, dhaxe iyo sare intuba waa kuyaalaan magaalada kuwaa hoos taga hey'ada Samafalka DOHA qeybteda Tacliinta Qaabilsan, Sidoo kale magaalada waxa ey leedahay Private Schools kuwaa oo lagu barto maadooyin gaar sida luqadaha, computer iyo Culuumta Seynika sida Physics, Math and Chemistry, Kama Marna in ey magaaladu leedahay tiro madarasado xifdinta QURAAN KARIIM kuwaa oo u qaabeysan Si aad u heer sareyso qaab dhigaalkooda. tacliinta ayaa ladhihi karaa waa mid si aad ah dhalinta magaalda u xiisey neyso eyna kubaratamaan waxaana arkeysaa ayada oo dhalintu isku boorinaya muhiimada ey tacliint u ledahay umada iyo oo farta isugu fiiqaya in ey waxbarashadu tahay Furaha hormarka. جامعة القرآن الكريم والدراسات الإسلامية jamaccadan oo ah jamacad islami ah aya ka howl gasha degmada ceelgaras kadib markii culuma udiin ka tirsan besha ahna culumada loo yaqaano tabliiqa ay ka fureen jamacadan oo ah jamacadii ugu horeysey ee degaankaas laga dhiso ayadoo looga kala imaado degaano ka tirsan gobolka mudug iyo hiiraan dhaman jamacada aya sidoo kale leh hostile ama daakhiliyad ama degaan ay ardeydaas ku noolaadan inta ay darasadooda wadaan Caafimaadka. Adeega Caafimad ee Magaalada Ma ahan mid Sidaa u hormarsan oo bulshada magaalada bahiyahooda Caafimaad dabooli Karo OO magaaladu waxa ey leedahay Hal isbitaal Oo guud kaas oo ey dhawaan ka hirgalisay hey'ada Maxaliga ee Samafal ka DOHA, isbitaal kaan oo lagu Magacaabo "Siyaad Dhiryo-Dhobe General Hosbitaal aya" ka kooban isbitaalka caruurta, Haweenka iyo isbitaalka Guud. Cayaaraha. Waxaa magalada ka dhisan tiro Kooxa Sports oo qaarkood ku cayaara magaca shirkadaha magaalada kuyaala oo ey dhalinta magaalada u kala cayaaraan, kooxahaan ayaa mararka waxa ey safaro cayaareed ugu ambabaxaan Magaalooyinka Deegaanada Dooxa sida Ceelbuur, CeelLahelay, garabla iyo ceelqooxle si ey cayaaro ula wadaagaan dhalinta asaagooda ah ee magaalooyinkas ku sugan Ganacsiga. Magalada ceelgaras, waxaa sanadihii ugu dambeyay hormar laxaadleh laga dareemayay ganacsidga magaalada tan iyo wixii ka dambeeyay Dagaalada aan dhamaad ka laheen ee ka jira Mogadishu markaas oo ey magaalada soo galeen dad badan oo ka soo bara kacay caasimada kuwaa maganacsiyo ka abuuray magaalda, Tiiyo ey meesha ka marneen in magaalada tahay magaalo ILAH ku maneystay wax Soo saar ey kamid ka yihiin Burjukada iyo dabqadka oo loo iib geeyo dalka oo dhan iyo waliba dibada dalka. sidoo kale magaalada waxa ey leedahay wax soo saar dhan tacab ka Beerahay wax eyna leday dhul balaaran oo beerashada ku haboon kaas oo haddii sida uu yahay looga faa iideysto noqonaya mid bulshada oo idil kaafin kara.Magaalada sidoo kale waxaa kuyaala shirkado badan oo ganacsi sida kuwa isgaasiinta, Xawaaladaha iyo kuwa kale oo door muhiim ah kuleh hormarka ganacsida magaalada. hadaba maanta waa siday magalada ceelgaras Maxamed Nuur Fadal. Maxamed Nuur Fadal waa abwaan Soomaaliyeed, wuxuu ku dhashay kuna barbaaray Degmada Berbera xilli ku beegnaa 1885. Mas’uuliyiinta mustacmaraddii Ingriiska ee u fadhi jirtey Somaliland waxay isla markii ay heshiisyada la galeen odayaashii beelaha Somaliland 1884kii dareemeen in dadka dhulkaa deggani ay yihiin kuwo ka duwan Afrikaanka iyo Carabta labadaba, lehna firfircooni iyo adkaysi dheeraad ah isla markaana geesiyaal ah. Xilli ku beegan 1900 oo ahayd markii u bilaabmay dagaalkii la odhan jiray Boer War ee u dhexeeyay dadka Arar: Sheekh Ismaaciil Jaamac Cigaal oo loo yaqaanney Fadal wuxuu ahaa sheekh caalim ah oo ku noolaa dhulka gubanka loo yaqaan ee Degmada Xagal iyo xeebta Badda Cas ee bariga Berbera horraantii qarnigii 18aad. Sheekh Fadal markii cimrigiisu weynaadey waxa uu caado ka dhigtay inuu sannad kasta soo guto waajibaadka Xajka. Lama hayo inta jeer ee Sheekh Fadal soo xajiyey, waxase la isku raacsan yahay in uu muddo aad u dheer booqananyey Xaramka oo ku noqnoqon jirey gudashada waajibaadkaas. Sheekh Fadal waxa mar u wada kacay, isna raacay hanaqaad ahaan shan wiil iyo gabadh ay carruurtiisu ka koobnayd. Maalin ayaa haddaba Sheekhu isugu yeedhay beeshiisa Tad-caar ballaadhan oo uu sameeyey. Xilliga uu Sheekhu Tad-caartaas dhigayey waxay ku beegnayd wakhti ay soo dhowdahay bisha Dul-Xaj ee Xaramka la galo. Sheekh Ismaaciil Fadal waxa uu dadkii isugu yimi Alle-bariga (Tad-caartaas) u jeediyey hadal loo dhadhansaday inuu yahay sagootis iyo nabad gelyeyn, waxanu sheekhu xusay maalintaas in raggii uu dhalay hadda isu kaceen oo is-raaceen, sidaas darteedna aanay u muuqan sabab uu halkan u sii joogo. Ayaantaas ka dib waxa uu Sheekhu isu diyaariyey safarkii uu ka tegi lahaa Xajka, socdaalkaas oo noqday kii kama dambaysta ahaa. Waxa la rumaysan yahay inuu ku biiray dadka loo yaqaan Xashiishul Maka, halkaas ayaanu ku geeriyaaday, kuna aasan yahay Ismaaciil Jaamac Cigaal (Sheekh Fadal) Alle ha u naxariistee. Qorshe gabay Salaanbaa yiqiin amase qaynuune Murti qarale hadal qaaliyiyo qodob markay joogto Waa tii iyana loo qariray qoyska reer Fadale Lama hubo in Fadal uu gabyi jiray, lamana hayo gabay uu leeyahay inksatoo uu jiro gabay Maxamed Nuur Fadal lahaa oo uu dhextaal uga dhigay "Ma dhid-baday dhammow Xaaji Fadal dhaxalki weeyaane" Iyada oo aanu aabahood mudda badanba sii maqnayn, ayay shantii wiil oo uu hormuud u ahaa Cabdi Fadal la soo baxeen wacdaro iyo firfircooni aan hore loo arag. Waxa ay dardar geliyeen beeshii ay ka tirsanaayeen. Taasoo keentay in habluhu "Shanta ilma Fadal; shan loo dhigo la waa" halkaas oo ay ka bilaabantay silsilad ay soo galeen shan qoys oo isla beeshaas Ilma Fadal ka soo jeedaan ka tirsanaa oo raaskiiba shan nin oo aan kala dhicine u kaceen. Waxa hal-ku-dhiggii golayaasha ciyaar-soomaalidu isu beddeley "Iyana Shanta Ilma Seed shan loo waa, shanta Ilama Shabeelna shan loo dhigo la waa……" taaasoo ku soo gabagabowday "Shanta Ilma Dhacanna Shan loo waa". Maxamed Nuur Fadal Si kastaba ha ahaatee waxaynu qormadan maanta kaga hadlaynaa taariikh-nololeedkii gabyaagii weynaa ee ruug-caddaaga ahaa Maxamed Nuur Fadal oo dadka intiisa badani ku garanyaan inuu ahaa ninkii Sawaaxil (Kenya &Tanzania) ka soo gabyi jiray bilowgii qarnigii tegey. Maxamed Nuur Fadal wuxuu ku dhashay kuna barbaaray Degmada Berbera xilli ku beegnaa 1885. Mas’uuliyiinta mustacmaraddii Ingriiska ee u fadhi jirtey Somaliland waxay isla markii ay heshiisyada la galeen odayaashii beelaha Somaliland 1884kii dareemeen in dadka dhulkaa deggani ay yihiin kuwo ka duwan Afrikaanka iyo Carabta labadaba, lehna firfircooni iyo adkaysi dheeraad ah isla markaana geesiyaal ah. Xilli ku beegan 1900 oo ahayd markii u bilaabmay dagaalkii la odhan jiray Boer War ee u dhexeeyay dadka caddaanka ah ee la yidhaaho Afrikaners ee deggen South Africa iyo dawladii Ingriiska ee markaa xukumaysey South Africa ayaa maamulayaashii Ingriisku go’aansadeen in dadka Soomaalida oo aan geesinnimadooda awgeed looga maarmi karin inay ka qayb galaan dagaalkaa oo markaa ay gacanta sare lahaayeen Afrikanersku. "Annagu soconnoo sarkaal na wadyee; ninkii na sugaayayow samir." Mar kalena waa kuwii lahaa: "Wallee adna hoogtay hooyadyay; wallee anna haadku iga dhereg" Markii dhallinyarada la geeyay Kenya ayaa waxa bilaabmay ifafaalihii Dagaal- weynihii Koowaad ee Adduunka, iyadoo dhinaca kalena ay ciidamadii Ingriiska ee ka dagaalamaayay South Afrika xaqiiqsadeen in inaanay ka guuleysan karin ciidamadii Afrikaners. Waxay talo noqotay in Soomaalidii loo wadey South Africa la kala qaybiyo oo inta badan Kenya lagu reebo maadaama ay Tanganika markaa ahayd maxmiyad Jarmal, inta kalena loo diro South Africa. Maxamed Nuur Fadal iyo walaalkii Farax Nuur Fadal labaduba waxay noqdeen dadkii lagu reebay Kenya. Waxay dagaaladii Boersku si rasmi ah u dhaammaadeen 1910 oo ahayd markii xornimada South Afrika la siiyay, taasoo keentay in raggii markii hore South Afrika la geeyay badidooda dib loogu soo celiyo Kenya. Dagaalkii ka dib Maxamed Nuur Fadal wuxuu Dagaalkii Koowaad ee adduunka ka galay Afrikada Bari oo markii dambe dhammaanteed u gacan gashay dawladdii Ingriiska. Markii uu dhammaaday dagaalku ee askartii Soomaliduna guulo badan ka soo hoyeen, xukuumadii Ingriisku waxay goosatay in Soomaalida loo tababaro dhinaca maamulka iyo ganacsiga si ay ugu caawiyaan gumeysigii Ingriiska gacan ku haynta dhulkii ballaadhnaa ee Afrikada Bari. Ciidamadii Somalida iyo qoysaskoodii waxa la dejiyay magaalada Siyoolow oo loo qoondeeyay inay noqoto magaalo ay leeyihiin Somalidii laga keenay British Somaliland. Maxamed Nuur Fadal oo intii uu ciidanka Ingriiska ka mid ahaa aad wax u bartay, wuxuu u leexday dhinaca ganacsiga wuxuuna degay magaalada la yidhaaho Thika oo qiyaastii 40Km dhinaca waqooyi ka xigta Nairobi. Muddo yar gudaheed wuxu Maxamed ka mid noqday maal-qabeennada uga waaweyn Afrikada Bari oo dhan. Hantida Maxed Nuur Fadal waxa la sheegaa inay ka bilaabantay macdanta loo yaqaano Dheemmanka oo uu ka helay meel u dhow Thika, ka dibna uu ka iibiyey nin Hindi ah oo ganacsade ahaa. Dad kale ayaa ku dooda in hantidiisu ay ahayd mid uu kula soo baxay kartidiisa. Maxamed Nuur Fadal waxa uu magaalada Thika ka dhisay masaajidkii ugu horreeyey, kaasoo ilaa hadda taagan, loona yaqaan Masaajidka Maxamed Nuur, waxa kale oo uu sameeyey goob ganacsi oo ay ku yaallaan dukaamo ilaa labaataneeyo gaadhaya. Xasanow dhawaaq gabay haddaad, iga dhaguugayso Haddii guur qalbiga; kaaga dhaco dheelin baad tahaye Waxa uu gabadhaa Maxamed ula baxay saddex magac oo kala ah Dhudi, Saaqa iyo Dawli sida ku xusan gabayadiis. Maxamed wuxuu aad u faalleeyey quruxda gabadhaas, isaga oo sida caadadu ahayd ka hadlay gabadha qaab-dhismeedkeeda jidhka iyo socodkeeda, wuxuuna yidhi: Dhadhan malaha naagaha middii; Dhoocil noqotaaye Dhulka jiifta lama guursadiyo; dhererka qaarkiise Hadday dhuubo weyda tahayna waa; raaxo kaa dhimane Meeshiyo dhallaannimo yartaan anigu dhowraayay Dhildhilaha gacmahiyo shanshada; dhumucda loo yeelay Dhexda madaga dhaaha indhaha; dhaban wanaageeda Dhudda qoorta iyo faayahay; Dhudi la soo jeedo Dhubbad qaadka timahaad; haldhaa dhalanki moodayso Cirrid dhuxula iyo sunniyaa; dhibic dawaadeeda Dhumbal-mada cad dhoolaa ilku; dheygag noo dile e’ Marka uu quruxda gabadha ka hadlayo, Maxamed wuu ka leexday dhaqanka abwaannada Soomaalida ee ilaa hadda joogta lagu yaqaan oo ah in gabdhaha quruxda dabiiciga ah lagu ammaano. Sida tuducyada hoos ku qorani tilmaamayaan, Maxamed Nuur Fadal wuxuu quruxdii dabiiciga ahayd ku daray tilmaan kale oo qayb weyn ka qaadata quruxda dumarka, taasoo ah lebiska ama hu’-qaadka iyo hannaanka dhar xidhashada. Saddex-dhudaley dhaclaa iyo Dawli; dhixir wanaageeda Sindi dheehan qoolow; sidii lagu dhextaalleeyey Waqfiyadaa gacmaa lagu dhuftee; Saaqa lagu dheehay Dhamideedba maalintay dirays; dheeg iskaga yeesho Ee ay dhabeelnimiyo qurux; dhuuxa ka iftiinto Dhugta lugaha iyo faayahay; dhebel u sii deyso Kolkay socodka dhiif uma wadee; dhebi sidii liicdo Dhugay inan rag kay dhinac martaa; dheelmatiin galabe Dhaqan iyo adduun lama hadheen; dhogorta xoolaade Inta dahabku lacagta dheer-yahayay, dumarka dhaantaaye Nasiib darro gabadhaa iyo Maxamed calafku isma siin. Markii loo sheegay in gabadhii la guursaday Maxamed waxay ku noqotay murugo iyo qaadan waa’. Waxaanu ku caddeeyey tuducda soo socota inaanu marna jacaylku ka ba’ayn, gabadhaana inkastoo la guursaday aanu ka samrayn: Dhadhab igula looshiyo; hurdada dhool anoo ledaye Dhuuxayga iyo feedhahay; Dhudi ku laaqnayde Sidii malaga ruuxayga; dhigay laygu kaa dhererye Inkastoy dhallaan yeelatiyo; ubad dhawaaqaaya Dhimashadu ha joogtee si kale; waa dhur sugayaaye Dhufsataye qalbiga yaa, Dhudi ka soo reebaaya Waxa dhacday in gabadhii markii la guursaday ay wax dhal ah iska waydey. Waxa ay u qaadatay in gabaygii Maxamed Nuur guhaan ku noqday, dhashana iska hor taagey. Markii muddo ay reer lahayd, wax ubadana aanay yeelan, ayay socdaal ugu tagtay Maxamed oo Thika deggen, iyada oo sida la sheegay ku tidhi hadda i guurso aan ninka iska soo furo’e. Taasi Maxed waa u cuntami waydey, aakhirkiina intuu si fiican gabadhii u xooleeyey ayuu gabay ay ka mid ahaayeen tuducyadni u mariyey: Kalaamkaasi wuxuu kuu ekaa, kulantideeniiye Adigoo karkii soo riday kabtiga, ha ila soo korine Ugu dambayntii Maxamed Nuur Fadal wuxuu guursadey Saluugla’ Cariish Qalinle oo ahayd inan ka timi Somaliland. Maxamed iyo Saluugla’ waxay isu dhaleen 12 carruur ah oo afar ka mid ahi ay u hano qaadeen. Asaaskii Isxaaqiya Community: Waxa dhacday in intii u dhaxaysey labadii dagaal ee dunida ay dawladdii Ingriiska ee u talinaysey waddamada Afrikada Bari soo rugtay nidaam midab kala sooca ah oo dadka dhulalkaas ay gumaysato ku noolaa loogu kala saarayo saddex kooxood oo kala ah: 1) Caddaanka: waa dadka asalkoodu Yurub ka soo jeedo 2) Is-ku-jir: waa dadka Eeshiyaanka ah sida Hindida, Carabta iyo dadka ay iska dhalaan madowga iyo caddaanku iyo 3) Madowga: oo ahaa dadka Afrikaanka ah. Kala qaybintaasi waxay ahayd mid ku salaysan laba tilmaamood oo ku saabsan muuqaalka kore ee qofka, kuwaas oo kala ahaa midabka iyo timaha. Saddexda kooxood ee dadka loo kala saaray waxa mid walba loo sameeyey nidaam u gaara ah oo ku saabsan dhinacyada shaqada, mushahaarooyinka, canshuuraha laga qaado, deegaanka iyo direyska shaqada iyo ciidamada. Soomaalida oo markaa aad ugu badnayd ciidamada iyo maamulkaba waxa lagu daray madowga oo ah derejada ugu hoosaysa. Waad garan kartaa dareenka qof Soomaaliyeed oo noolaa xilligaa iyo qabka ku jirey oo mar keli la yidhi waxaad la mid tahay Afrikankii ay ka faani jireen. Maxamed Nuur Fadal oo markaas ahaa maal-qabeenka ugu weyn ee Soomaaliyeed ee dadkii deggenaa Afrikada Bari ayaa arrintaasi u arkay mid aan la qaadan karin, wuxuuna isaga oo kaashanya hantidiisa iyo raggii kale ee la aragtida ahaa u galay halgan aad u ballaadhan sidii Soomaalida looga saari lahaa qaybta dadka Afrikaanka ah loo qoondeeyey oo loogala xuquuq dhigi lahaa dadka is-ku-jirka ah ee derejada labaad sida Hindida iyo Carabta oo iyaga ay dhinaca macaamilka aad isugu dhowaayeen Soomaalida. Maadaama Soomaalidii xilligaa ku hoos jirtey nidaamka Ingriiska ay u badnaayeen beelaha Isaaqa iyo Hartiga waxa markii hore la isku dayey in arrinta si wada jir ah oo Soomaalinimo ah looga hor tago. Nasiib darro khilaafka beelaha Soomaalida markasta u dhaxeeya, ayaa sababay in isku mawqif ay qabaa’ilkii arrinta ka noqon waayaan, taasoo keentay in beelihii Hartiga oo u arkayey inaanay suurto gal ahayn in nidaamka dawladda la beddeli karo ay aqbalaan inay kaalinta saddexaad galaan iyagoo qaatay kaadhahdhkii madowga loogu talo galay. Markii sidaa loo kala qaybsamay waxa Maxamed iyo raggii kale ee la socday khasab ku noqotay in beelaha Isaaqa oo keli ahi ay arrinta u hawl galaan. Si haddaba qaab habaysan loogu hawl galo waxa la abuuray ururkii la odhan jiray Isixaaqiya Community oo loo diiwaan geliyey qaab community, hase yeeshee ujeeddada ka dambaysaa ay ahayd sidii looga hor tegi lahaa takooridda iyo cunsirayadda hoos loogu dhigay Soomaalida. Markii doodo iyo isku dhacyo badani dhex mareen maamulayaashii Ingriiska iyo raggii hormoodka ka ahaa ololaahas, ayaa waxay xakuumaddii Ingriisku go’aansatay in la xidho Maxed Nuur Fadal iyo siddeed nin oo kale oo hawsha la wadey. Markii la xidhay Maxamed Nuur Fadal wuxuu ka baqay in inta uu xidhan yahay ninkii markaas maamulka community-ga la wareegey oo ahaa Cige Muuse lacag la siiyo, dabeetana iyada oo magaca community-ga la isticmaalayo la oggolaysiiyo Somalida oo dhan inay qaataan kaadhadhkii madowga. Si aan taasi u dhicin wuxuu Maxamed cheque books-kiisii ku wareejiyey Cige Muuse, isaga oo kula dardaarmay in haddii uu lacag u baahdo uu xisaabaadkiisa (account-kiisa) inta uu doono kala baxo, hase yeeshee aan marnaba magaca community-ga loo isticmaalin si qadiyaddaa la burburiyo. Maxamed Nuur iyo raggii kale markii ay muddo xidhnaayeen ee lala hadli waayey, ayay bilaabeen inay cuntada ka soomaan inta ama maxkamad loo gudbinayo ama la sii daynayo. Aakhirkiina waxay noqotay in kiiskooda ay qaaddo maxkamadda Nairobi. Intii aan loo gudbin maxkamadda ayuu Maxamd codsaday in maxkamadda horteeda la keeno biyo ku jira qaruurad si fiican loo arki karo, nin Hindi ah, nin qabiilka Kikuuyada ah iyo nin caddaan ah. Arrintiina waa laga oggolaaday. Markii maxkamadda la hor keenay sagaalkii nin, wuxuu Maxamed codsaday in ninka Hindiga, ka caddanka ah iyo ka Kikuuyada ah midba madaxiisa tin laga soo jaro, biyaha quruuradda ku jirana lagu rido. Waxa dhacday in tintii ninka Hindiga ah iyo tii ninka cad laga soo jaray ay biyihii dul sabbeeyaan, halka tintii ninka Kikuuyada ahi ay degtay oo salka quraaradda fadhiisatay. Markii intaasi dhacday ayaa Maxamed Nuur oo ahaa nin aad u timo jilicsani uu codsaday in isna tin laga gooyo oo quraaradda lagu rido. Waxa dhacday in tintii Maxamed Nuur Fadal laga soo jaray ay biyaha dul sabbaysay oo degi waydey. Bandhigaasi ka dib, garsoorahii maxkamadda oo ahaa nin caddaan ah wuxuu markiiba go’aamiyey in Soomaalida hoos timaadda xukunka Ingriiska laga bilaabo maalintaa ay ka mid yihiin derejada labaad, Maxamed iyo raggii la xidhnaana waa la sii daayay. Waxa go’aankaa ay maalintaas maxkamadda Nairobi gaadhey adeegsatay dawladdii midab-takoorka ahayd ee South Afrika sannadkii 1948kii markii xisbigii Afrikaner Nationalist Party uu si rasmi ah dustuurka dalka uga dhigay mid ku salaysan midab kal sooca iyadoo Soomaalida loo aqoonsaday inay yihiin derejada labaad ee dadka midabaysan (Cloured). Markii Maxamed iyo raggii kale ee maxkamaddu soo deysey oo guul ku doonyaanaya ay guryahoodii yimaaddeen, ayuu Maxamed damcay inuu gabay u tiriyo kooxdii ka tirsanayd beelaha Hartiga oo iyagu horeba u oggolaaday inay galaan derejada saddexaad, laakiin waxa la yidhi intii aanu gabaygaasi soo bixin ayaa Maxamed loo sheegay in intii uu xidhnaa ay qabaa’ilka Isaaqa beelo ka mid ahi qaateen kaadhadhkii madowga, qoysas badanina ay ka baxeen xadka oo u tallaabeen dhinaca Ethiopia. Markuu warkaas helay, Maxamed Nuur Fadal wuxuu tiriyey gabay uu kula hadlayo qolooyinka Isaaqa ahaa ee oggolaaday kaalinta saddexaad. Isagoo marka hore ka hadlaya sida ay waajib u ahayd in la hawl galo iyo kaalinta ay ka soo baxeen beeshiisu wuxuu yidhi: Nin naftiisa biime geshiyo, bohol xun mooyaane Bawdada nimay kaga dhacdiyo, boqonta mooyaane Gobanimo bilaash looma helo, ban iska taal taale Markuu gaalku buuggiis ku dhigay, sida biddaa iibsha Ee dhalashaddiinnii beddela, baaranku ahaaday Ee talada sidii ceel birqoda, bawda laga saaray Ee ficilka baas iyo hawadu, nala buraanleysay Barna lama hadhin reer tolkay, baasihii dhacaye Ka badbaadnay oo eebbahay, nama belaayeyne Isagoo si gaar ah ula hadlaya beelihii Isaaqa ee oggolaaday inay qaataan kaadhadhkana wuxuu yidhi: In yar oo dhankaa bari degtiyo, boqol nin mooyaane Ballankii Allaa nagu furteen, waanad baqateene Buruud jaba’e karin boodhle, baad nagu bannayseyne Markay baaxad sooraha gashaad, naga baqoosheene Markay berisamaadkiyo ahayd, baanisaha tooxan Booxaalligii baa na hoday, budhadhki dheeraaye Mar haddii dagaal loo ballamo, bellena qiiqayso Inaydaan wax nagu biirinayn, waa hal noo baxaye Rag waa baro rabina waa u bel-reeb, beliyo khayrkeeda Wax bakhtiyay badduba waa, tuftaa baaxaddaa lihiye Ha ka baxo biyaa reer Isaaq badhax rusheeyaaye Ha ka baxo buluushtiyo Garrahu, biidna yay tarine Ha ka baxo dar badanbaa ku jiroon, kuba bannaanayne Ha ka baxo in Binu-Haashimoo baaqiyaa hadhiye. "Cigaw daacad xumo, waa waxa laysku dilayaaye Waa waxa arlada dooriyee, galiyey duufaane waa waxa dareenkaba dhex dhigay, dawladii Yurube Waa waxa dacwiga Kiimankii, ugu dibboodeene Waa waxa naftii dunida iyo, dumiyey Liigiiye Waa waxa dakano raagtay iyo, duugga soo fadhaye waa waxa Xabuush lagu dagee, daayacaa badaye Waa waxa dagaalkii Cadwiyo, keenay Dibin-jaaqe Waa waxa dadkii Jayna dhalay, loo daldalayaaye" Gabayga Daacado xumo wuxuu Maxamed ugu calaacalayaa sida uu isu beddeley degaankii iyo dhulkii uu yaqaanney siiba Burco, Hargaysa, Nugaal iyo Dannood. "Waataan ku doortee tolkeen, kaa durraansadaye Haddii aad abees duuban tahay, daahir iyo baadin Ood dacar la qooshiyo sidii, dib u qadhaadhaatay Iga durug dab aan kula shitaan, dib u kulaalayne Iga durug dannigu yuu i gubin, diirka oogada'e Iga durug dadkaba igama xigtid, Daahir iyo Nuuxe" Sida dhaqanka soomaalida Afrikada Bari deggenayd uu ahaa gabayda waxa lala sugi jirey habeenka uu jiro gaaf. Waxa la yidhi iyada oo ay gaaf tahay oo habeenkaa ninkii wax isku haya la sugayo ayuu galabnimadii Mamaxed Nuur u yimi Cige Muuse oo gabaygaas oo halka ah "Cigow daacad xumo waa waxa la isku dilayaaye" uu ku bedelay "Ragow daacad xumo waa waxaa la isku dilayaaye" uu u mariyay Cige Muuse ka dibna weydiiyey bal inuu caawa gabaygan gaafka ka tiriyo, waxa la yidhi Cige Muuse oo aan fahmin in gabaygu isaga ku socdo ayaa ku yidhi "waa gabay fiicane yaanu caawa kula dhaafin". Waxa la yidhi habeenkaa Maxed iyo Cige iyaga oo wada socda ayay gaafkii yimaaddeen, markii uu Maxed gabaygii qabsaday ee uu ku bilaabay "Cigow daacad xumo waa waxaa la isku dilyaaye" ayuu Cige Muse gaafkii ka baxay. Maadhiin bacleeyiyo rasaas barda roobaada Madfac bowle iyo riflekoo baro ka sii deyna Buraamaysigii dunida oo biid la garan waayay Bismilaahiye nimankii hubkii boobaybaan haye Kuwii beerka dhibaybaan ahaa baaxad soorahae Baaruudu nimankay baal jartaan ahaye Banka Goray bannaankii Xadeed, Bohol dhanaankeeda Buur Weyso iyo dooxadii buulku dhiganaanayay Baro furkii Nugaaleed ragii booday baan ahaye Ee ay haatan beeshiyo farduhu ugu bariistaane Buuuhoodle nimankii ka dhigay boodadaan ahaye Nimankii wadaadkii ba’anaa baacsdaan ahaye Barqa weerar dhacay geelashoo, bookha laga qaaday Barbar orodka raacdada, markii boga la soo gaadho Markay labada baallood tahee, boogta kala goosta Ninka baha xabuusheed arka’e, baadha dirirteedu Basarkii Qureeshtiyo sidii, Beder ku faallooye Burmadkiyo lalabahaannu nahay, buur la hoos galo’e Bulbulloow libaax iyo dhurwaa, baawar kala roone Haddii uu bulxamo aarku, wuu bili cuslaadaaye Waxan nahay rag lagu beegi jirey, boqol ninkoodiiye" Lib-gad Maxamed Nuur Fadal oo hantidiisu aad u badatay ayaa waxa u yimi niman ay isku reer yihiin oo uu hormood u ahaa nin la odhan jiray Diiriye Kadeed. Maxamed oo ahaa nin deeqsi ah oo bani adamka abaal u gala markuu arkay dayaca iyo dhibaatada raggaas ka muuqata wuxuu u huray hanti badan oo ay ku jiraan dukaanno iyo xoolo noolba. Abaal nin gudaa yare markii ay raggii muddo joogeen oo hanti wanaagsan yeesheen ayay dhex galeen Maxamed iyo walaalkiis Faarax oo isaga u shaqayn jirey oo aan markaas reer yeelan. Waxa la sheegay in nimankaasi Faarax ka dhaadhiciyeen in Maxamed uu ku shaqaysanayo oo aanu dooneyn inuu guursado, si uu arrintaa wax uga qabtana uu walaalkiis dilo, ka dibna xaaskiisana dumaalo, xoolahana qaato. Waxa dhacday in goor galab ah Maxamed Nuur oo kursi ku jiifa berendhaha gurigiisa uu walaalkii Faarax toorrey kula soo orday si uu qudha uga jaro. Laakiin Maxamed ayaa ka il- horreeyey oo toorreydii iska qabtay. Markii uu walaalkii waraystay waxa ku kellifey dhacdadaas yaabka lehna, wuxuu u sheegay inay sidaa kula taliyeen raggii uu ka midka ahaa Diiriye Kadeed. Ka dib Maxamed wuxuu tiriyey mid ka mid ah gabayada taariikhda galay, kaasoo la yidhaaho Lib-gad. Isaga oo naftiisa haaraamaya, kuna canaananaya sida talo uga wareegtay, dhinaca kalena ku dhalliilaya raggii uu sida wanaagsan u galay ee xumaanta ku dambaysiiyey, si gaarahna eedda dusha uga saaraya Diiriye Kadeed oo sida tuducdani sheegayso dhowr jeer oo horena dhibaatooyin u geystay "Mar uun igama liibaansannine, way ladaabsadaye" Gabaygii oo dhan wuxuu yidhi: Lax la qalay leggeed iyo, haddii lulato lay ii keeno Waa caawadaan laasan jirin, lug iyo jiidhkeede Waa caawadaan sida lo'ley, luunsanaan jireye Waa caawadii aanan ledin, sida lammaan xiide Lur-adduunyo waa caawadaan, wax igu laabnayne Ladnaantiyo nimcadu uunka way, wada lugoysaaye Lixdan aniga oo jirey tashigan, laydha iga raacay Immikaan ladhkiisii hurdada, ledis ka waayaaye Nimankaan dukaannada lukiyan, laba laba u siiyey Nimankaan lo'daydii casayd, laanta ugu duugey Wax la liqiyo xoolaba kuwaan, ugu laxaad yeelay Ee aan lacagta jeebka ugu guray, lohonlohii caydha Hadday aniga leebkiyo warmaha, ii lisanayaane Markuu sida luwaha (Luo) qaawanaa ee, leylka soconaayey Ee aad luquska qoodhaha dameer, lulaya moodeysey Haddii aan lingaxo oo qalbiga, lahashada u diido Oo aanan luunkaba ka rogin, lur ima gaadheene Kal-laxiiba baan leeyahay, iyo laabta xuunshada'e Laxowsiga xigtada lay geshiyo, libiqsigaan eeday Waa waxa rag igu laacayaa, laxam dhaqaaqaaye Inkastay ladaadyada baruur, laqanyo daacayso Leg ninkii siiyey dishaa, liidda doqoneede Wax laasima nin liitiyo haween, laaxinkood badane Lib-gad iyo abaal-xumona waa, loo[law] u gooniya'e Ma liibanihii Diiriyaa, loox u daabacaye Waatay liciinkii maqleen, laababka lahaaye Waxba nimaan lilleyneyn, ayay luqaddii raaceene Mar uun igama liibaansannine, way ladaabsadaye Haddaan maalintii hore lurriyo, iguma laabmeene Lafa-yare iyo Caarraan, wixii lumay i deyneyne Afar-laba-lix jeer buu sidaa, iiga loogsadaye Alla laba iyo toban jeer miyay, liidnimo i raacday. Gunaanad: Gabayada Maxamed Nuur Fadal astaankta gaarka ah ee ay kaga duwan yihiin gabayda abwaanada kale tiryaan waa iyaga oo meel kasta oo aad kaga bilwodo gabaygiisa uu macno samaynayo, xataa waxa la yidhaahdaa haddii gabaydiisa qaarkood xaga dambe laga soo akhriyo ujeedadii gabayga oo aan waxba isaka bedelin ayaa kuu soo baxaysa. Ilaahay naxariista janno ha ka waraabiyee Maxed Nuur Fadal wuxuu dhintay sannadkii 1949, wuxuuna ku aasan yahay xabaalaha xaafadda Eastleigh ee magaalada Nairobi. Waa nin reer daahiraa abwaanku Gabayadii Indha badane. Maxamed Nuur Fadal 1930meeyadii. asiga oo geel raacanaayo ayoo ayuu geelihiisa ku tiriyay gabayadaan isagoo oo Kenya Wisil. Waa degmo dhacda koofurta mudug waxay u dhexeysaa hobyo iyo gaalkacyo, Waa magaalo aad u bilicsan waxaa marta wadada isku xirta gaalkacyo iyo hobyo. Af-Faransiis. Luqada Faransiiska (Af-Faransiis: "français / langue française"). waa midkamaida luqadaha laatiinnka waxa sirasmiya amaba luqadooda hooyo ay u tahay in kabadan 80 milyan ooqof waxa ay luqada labaad u tahay in kabadan 190 milyan halka ay kuhadlikaraan inkabadn 200 milyan oo qof dadka Af-faransiiska kuhadlaa waxa ay kunooolyihiin in kabadan 54 dawladood.inta badan dadka sida rasmiga ha ugahadla Af-farnsiisku waxa ay kunoolyihiin wadanka Faransiiska afka faransiisku waa mid kamida afafka lagaga hadlo jamciyada quruumaha kadhaxaysa waxa kale oo adeegsada midawga Yurub Faransiiska, Jabuuti, Tchad... Quang Binh. Quang Binh (Af Vietnamees Quảng Bình) Waa Gobol ka mid gobolada dalka Vietnam. Fiyetnam. Fiyetnam (Vietnam) waa dawlad kutaala koonfurta bari ee qaarada Asiya. Wadankaan waxoo xuduud la leeyhay wadamada Shiinaha, Laos iyo Kambodiya. magaalo madaxda wadanka waa Hanoi. Wadankaan waxaa degan dad ka badan 85miliyan oo qof, waa wadanka 13aad oo ugu dadka tirada badan aduunka. Waddanka: / ˌvjɛtnæm, -nɑːm /, US: / ˌviːətnɑːm, -næm / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); [10] Vietnamese: Việt Nam ayaa loo yaqaan [vîət nāːm] (ku saabsan codkan maqal)), ee Vietnam (Vietnam: Công hòi Xã hội chủ nghĩa Việt Nam), waa wadamada bariga ee ku yaal jasiiradda Indochina. Iyadoo lagu qiyaasay 94.6 milyan oo qof ilaa sanadka 2016, waa dalka 15-aad ee adduunka, iyo wadanka 9-aad ee ugu badan Asia. Wadanka Vietnam waxaa xuduud u leh Shiinaha waqooyiga, Laos, ilaa waqooyi-galbeed, Kambodiya, koonfur galbeed, Thailand oo ku taal Gacanka Thailand ee koonfur galbeed, iyo Filibiin, Malaysia iyo Indonesia oo ku yaalla Badweynta Koonfurta Shiinaha xagga bari iyo koonfur. Magaalada caasimadda ah waxay ahayd Hanoi tan iyo markii la isku keeney Waqooyiga iyo Koonfurta Sannadkii 1976-kii, iyada oo Ho Chi Minh City u ahayd magaalada ugu badan. Qaybta waqooyiga ee Vietnam waxay qayb ka ahayd Imperial China muddo ka badan sanad, laga bilaabo 111 BC ilaa AD 939. Dowlad madaxbannaan oo madaxbannaan oo Vietnam ah ayaa la sameeyay 939, kadib guushii Vietnam ee Battle of Bạch River. Hantidhowrka Horumarinta ee Vietnam wuxuu kor u kacay sidii waddanku u ballaariyay juquraafi ahaan iyo siyaasad ahaanba Koonfurta Aasiya, illaa jasiiradda Indochina lagu soo afjaray Faransiis qarnigii 19-aad. Ka dib markii la qabsaday Jarmalka 1940-kii, Vietnamese-ka waxay ku dagaalameen xukunka Faransiiska ee Dagaalka Indochina. 2dii Sebtembar 1945 Madaxweynaha Hoog Chí Minh ayaa ku dhawaaqay xornimada Vietnam ee ka timid Faransiiska oo ku hoos qoran magaca cusub ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Vietnam. Sanadkii 1954, Vietnam waxay ku dhawaaqday guushii Battle of Dien Bien Phu, oo dhacday intii u dhaxaysay Maarso iyo May 1954 waxayna ku dhufatay guuldaradii weynaa ee Faransiiska. Intaas ka dib, Vietnam waxa loo kala qaybiyay laba dawladood oo ku tartamaya, Waqooyiga Vietnam (rasmi ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Vietnam) iyo Koonfurta Vietnam (si rasmi ah Jamhuuriyadda Vietnam). Khilaafka udhaxeeya labada dhinac ayaa waxa uu ku sii xoogeysanayaa waxa loo yaqaano Dagaalkii Vietnam, iyada oo fara-galin culus oo Maraykanku ka soo galo dhinaca Koonfuurta Vietnam tan iyo 1965-kii illaa 1973-dii. Dagaalku wuxuu ku dhamaaday guushii North Vietnam ee 1975. Wadanka Vietnam ayaa markaa la isku raacay dawlad ka tirsan xisbiyada, laakiin waxay ahayd mid liitay oo siyaasad ahaan loo go'doomiyay. 1986-kii, Xisbiga Tigreega ee Vietnam wuxuu bilaabay dib-u-habayn dhaqaale iyo siyaasadeed oo bilaabay waddada Vietnam si uu u dhexgalo dhaqaalaha aduunka. [12] Sannadkii 2000, waxay xiriirkii diblomaasiyadeed la laheyd dhammaan waddamada. Tan iyo sanadkii 2000, heerka horumarka dhaqaalaha ee Vietnam wuxuu ka mid ahaa kuwa adduunka ugu sareeya, [12] iyo, sannadkii 2011, waxa uu ku jirey Heerka Kobcinta Caalamiga ah ee Korantada ee 11ka Dhaqaale ee waaweyn. Dibuhabaynta dhaqaale ee guulaystay waxay keentay in uu ku biiro Ururka Caalamiga ah ee Ganacsiga sannadkii 2007. Vietnam ayaa xubin ka ah Ururka Iskaashiga Dhaqaalaha ee Aasiyada Koonfur-Galbeed, Iskaashiga Dhaqaalaha Asia iyo Iskaashiga Caalamiga ah iyo Ururka Caalamiga ah ee de la Francophonie Taariikh. Fiyetnam waxee ka mid aheed dhul markiisa hore laisku dhihi jiray Farasiiska indoshiina, waxaana gumeesan jiray gumeestihii faransiiska taariikhda marka ee eheed 1800. Gumeesigaan waxaa qabsaday Dawladda Jabaan waqtigii oo socday Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Dhamaadkii dagaaladii aduunka wadanka waxaa ka dhashtay dowlad cusub oo komunist ah, waxaana hogaaminaayay nin lagu magacaabo Ho Chi Minh oo markiisa hore ka mid ahaan jiray Jabhad la dhoho Viet Minh oo u dagaalami jirtay xoreenta fiyetnam. Dagaal ayaa u dhaxeeyay ciidamada faransiiska iyo jabhada Viet Minh taariikhda marka ee eheed 1946dii ilaa 1954tii, dagaalkaas waxaa la dhihi jiray Dagaalkii Indoshiina. Dagaalkaas waxoo dhamaaday markii ciidamadii faransiiska lagu jabshay magaalada Dien Bien Phu.Waqtigaas ka dib, mareykanka ayaa soo galay wadanka si oo u joojiyo xukunka komunistiga ah oo ka jira dalka fiyetnam. Taariikhda marka ee eheed 1959 ilaa 1975tii waxaa socday Dagaalkii Fiyetnam, oo u dhaxeeyay waqooyiga fiyetnam iyo Koonfurta fiyetnam, dagaalkaas neh waxoo ku dhamaaday Komunistiga woqooyiga fiyetnam oo ku guuleesatay dagaalka, isla markaas neh ee wadanka mideeyeen. Taariikhda marka ee eheed 1976dii marka ee fiyetnam u dirtay ciidamo wadanka ee dariska yihiin ee Kambodiya, waxaa weerar ku soo qaaday wadanka Shiinaha, dagaalkaas neh waxoo ku dhamaaday sixida xuduudka shiinaha iyo fiyetnam. ciidamada fiyetnaamiiska aad ayee uuga adkaayeen kuwa shiinaha. Deegaanka Vietnam. wadankani waxa uu ka koobanyahay 63 gobol.waxa ayna u kala baxaan sidan.. Wariye. Wariye ama Saxafi waa shaqsiga daneeya Shaqada Saxaafadda ama ha ahaado Qoraa, Shaqada Qofka Wariyaha ahna waa faafinta macluumaadka ama dhacdooyinka, iyo arrimaha Bulshada ka dhex dhaca, sidoo kale Shaqada Saxafigu waa diyaarinta Warbixinada hadey ahaan lahaayeen kuwa Idaacadaha, Wargeysyada,Talafishinada iyo Webseedyada. Erayga Saxafi ama Wariye waxaa loo aqoon jiray kal hore, qofka isaga kaligii macluumaadka ka diyaarsada Kutubta ee aan la kaashanin Macalin. Xogsheeg Media. Xogsheeg, Waa Warbaahin dhanka Internet-ka ama aalada Online-ka ku qorta Wararka ka dhaca Soomaaliya iyo dhacda kasta oo aanu isleenahay Muhim ayay u tahay Aqristayaasheenna inay ogaadaan. Sida magacaba ku cad Xogsheeg waxay shaqaalaheedu ka run sheegayaan xogta dhabta ah ee Warka,Dhacda kastaa oo ay soo qoraan. Xogsheeg waa Warbaahin ay u siman yihiin dhamaan Umada ku hadasha Afka Soomaaliga, mana ahan Warbaahin Siyaasadeed ama Koox gaar ah ay leedahay. Waxaa Shabakadani ay ku soo biirtay Hawada ama Online-ka 4-tii June, 2008, oo aheyd Maalintii dhidibada loogu taagay. Xogsheeg waxaa halku dhig u ah (WARBAA UGU BAAHI BADAN), taas oo micnaheeda laga wada bogan karo. Waxaan Soo Dhoweyneynaa Fikir kasta oo ka yimaada Aqristayaasheena hadaynu u aragno mid saxan. Xogsheeg Media Online waxay higsaneynaa in aan aalada Online-ka ka gudbi doonto xilliga uu Alle Idmo, una gudbi doonto Aaladaha kale Sida TV iyo Radio. Hadaba Wixii faah faahin intaa dheer Waxaad Booqan Kartaa Ciwaanada aan ku kala leenahay Bogagan Caalamiga ah:- Ciwaankeena Hotmail-ka waa xogsheeg@hotmail.com ama ciwaanka Webka oo ah Admin@xogsheeg.com ©Xuquuqda Qoraalkani Waxaa Iska Leh Xogsheeg Media. Tariikhda Shiikh Axmed Yaasiin. Ilaahay ha u naxariistee wuxuu ku dhashay tuulo yar oo caan ah oo la yidhaahdo Jawratu Casqalaan bishii Juun sanadkii 1936, sanadkaas oo ahaa sanadkii ay qaraxday kacdoonadii lagaga soo horjeeday saamayntii ay Yuhuuddu ku soo yeelanaysay dhulka Falastiiniyiinta. Aabihii wuxuu dhintay isagoo shan sano jiray. Sh. Axmed Yaasiin wuxuu u soo joogay jabkii waynaa ee ku dhacay Carab sanadkii 1948kii isagoo waqtigaasi jirey 12 sano,dhacdadaas oo uu ka qaatay darsi saamayn wayn ku yeeshay noloshiisa siyaasadeed iyo fikirba,kana bartay in ay markasta Falastiiniyiintu muruqooda ku tashadaan.Isagoo dhacdadaas ka waramaya ayaa wuxuu yidhi:-"Ciidamadii kasocday waddamada Carabta ee ka soo dagaal galay Falastiin ayaa hubkii aannu haysannay naga qaaday iyagoo ku andcooday inaan la oggolaan karin in cid kale oo milaterigii Carbeed ahayni aanay haysan karin hub, markaasaa aayahayagii wuxuu ku xidhmay ciidamadaas, markii ay jabeenna waannu la jabnay, markaas oo ay qawlasatii Yuhuuddu bilawday inay baabiiyaan oo ay gumaadaan dadkii dhulka degenaa,haddii aannu haysan lahayn hubkayagiina maanta taariikhdu waji kaleayay yeelan lahayd". Magaaladii uu ku dhashay ayuu ka bilaabay dugsiga ilaa uu ka gaadhayay fasalka shanaad, hase yeeshee markii uu dhacay jabkii 1948kii ayuu reerkoodii ula qaxay gacanka Qasa.Baahidii waynayd ee reerkooda saamaysay ayaa ku kalliftay intii u dhaxaysay 1949-1950kii inuu waxbarashadiisa joojiyo si uu uga qayb qaato quudinta qoyskooda ballaadhnaa,isagoo ka shaqeeyay maqaaxi laga cuno fuulka, lix iyo toban jir markii uu gaadhay ayaa waxaa ku dhacay shil culus oo saamayn wayn ku yeeshay guud ahaan noloshiisa ilaa intii uu ka shahiidayay, kaasoo ahaa isagoo qoorta ka jabay sanadkii 1952 mar uu la ciyaarayay caruuro la fil ahaa,iyadoo 45 cisho kaddib markii nuuraddii qoorta lagaga duuduubay laga furay la ogaaday inuu inta noloshiisa ka hadhsan naafo aan waxba qabsan karin uu ahaan doono in lacaawiyo mooyaane, isagoo waqtigaas laga bilaabo kursi ku socon jiray. Naafadaas oo markii dambena ugu biiray xanuuno kale sida isagoo isha midig beelay kaddib markii ay ciidamada baadhista Yuhuudu jidh dil ku sameeyeen, isla markaana ishii kale aanu si fiican waxba uga arki kari jirin, sidoo kalena wuxuu qabay xanuuno dhagaha,sambabada iyo caloosha ah. Sanadkii 1958kii ayuu dhammaystay waxbarashadiisii dugsiga sare,isagoo bilaabay shaqo macalinimo ahayd,labaatan jir markii uu gaadhay ayuu ka qayb qaatay mudaaharaadyo lagaga soo horjeeday duulaankii saddex geesoodka ahaa ee lagu qaaday Masar sanadkii 1956kii, waxaana beryahaas soo baxday codkarnimadiisii iyadoo dhallinayrada iyo dadkoo dhamiba ay u soo joogsan jireen khudbadihiisii soo jiidashada badnaa taasoo keentay inay dabagalaan nabadsugiddii Masar oo waagaa ka talin jirtay gacanka Qasa,sanadkii 1965kii ayayna xabsiga u taxaabeen iyagoo ku eedeeyay inuu xidhiidh la leeyahay ururka Ikhwaanulmuslimiinka,isagoo xabsi keli ah ku jirey muddo bil ah. Sanadkii 1967kii markii ay Yuhuuddu wada qabsatay dhulka Falastiin oo gacanka Qasana ku jiro ayuu bilaabay inuu ku guubaabiyo dadka khudbadihiisii dhiirigalinta ahaa ee uu kaga soo horjeeday gumaysiga Yuhuudda ee dhulkoodii boobay,isagoo isla markaana ururin jirey kaalmooyin la siiyo qoysaska laga shahiiday iyo kuwa laga xidhan yahay,wuxuuna madax ka noqday kulanka Islaamka ee gacanka Qasa. Dhaqdhaqaaqyadiisaasina waxay ka cadhaysiiyeen Yuhuudda,taasoo keentay in sanadku markuu ahaa 1982kii la xidho,laguna xukumo 13 sano oo xadhig adag ah, hase yeeshee 1985kii ayaa lagu sii daayay iswaydaarsi maxaabiis oo dhexmaray dawladda Israa'iil iyo Jabhadda Shacbiga Xoraynta Falastiin "Hoggaanka Guud". Sanadkii 1987kii ayuu Sh. Axmed Yaasiin kula heshiiyay koox ka mid hoggaamiyayaasha Islaamiga ah ee leh fikirka Ururka Ikhwaanulmuslimiinta aasaasidda urur Islaami ah oo la dagaalama Yuhuudda, ururkaas oo loo bixiyay "Dhaqdhaqaaqa Iskacaabinta Islaamiga ah" oo marka la soo gaabiyo loogu yeedho "Xamaas", waxaanu qayb laxaad leh ka qaatay kacdoonkii waqtigaas ka bilawday degaanada Falastiiniyiinta,kacdoonadaas oo loogu magac daray kacdoonkii Masaajidka, laga soo bilaaba waqtigaana waxa uu naqday Aabaha Ruuxiga ah ee dhaqdhaqaaqaas. 18kii Mey 1989kii ayaa Sh.Axmed Yaasiin iyo xubno badan oo ka tirsan ururka xamaas xabsiga la dhigay iyadoo dawladda Israa'iil ku eedaysay inuu isagu ka dambeeyay aasaaska ururka Xamaas garabyadiisa Ciidan iyo nabadsugidba leh, ururkaas oo ka dambeeyay dilka askar badan oo Yuhuud ah iyo basaasiin badan oo iyaga u shaqeeyaba. 16kii bishii Obtoobar sanadkii 1991kii ayay maxkamad milatari ku xukuntay xabsi daayin(madaxaa ha ku furto) iyo waliba 15 sano oo xadhig dheeraada ah. 13kii bishii Diisambar 1992kii ayay koox naftood-hurayaal Falastiiniyiin ahi afduubeen askari Israa'iili ah si ay ugu badashaan Sh. Axmed Yaasiin iyo maxaabiis kale oo dad gaboobay ahaa, hasee yeeshee dawladda Israa'iil way diiday arrintaas iyadoo isku dayday inay xoog ku soo furato, isku daygaasna waxaa lagu dilay taliyihii ciidamada Yuhuudda ee isku daygaa samaynayay,askarigii la furanayay iyo taliyihii naftood-hurayaasha.Hase yeeshee Sh. Axmed Yaasiin waxaa lagu sii daayay maxaabiis ay iswaydaarsadeen dawladda Boqortooyada Urdun iyo dawladda Israa'iil, 1dii Oktoobar sanadkii 1997kii, iyadoo ay maxaabiista Yuhuuddu ahaayeen laba nin oo ka tirsanaa ciidamada sirdoonka Yuhuudda oo isku dayay inay ku dilaan madaxa xafiiska siyaasadda ee ururka Xamaas ku leeyahay Cammaan Khaalid Mashcal. Ka hor dilkan dhacay ee ay Yuhuuddu ku dishay Ilaahay ha u naxariistee Sh. Axmed Yaasiin waxay 6dii Sebtember sanadkii 2003dii isku dayday dil ay helikobtarada Yuhuuddu la beegsadeen guri gacanka Qasa ku yaala oo uu ku jiray, weerarkaasna waxaa garabka midig ka soo gaadhay dhaawac fudud.Falkan u dambeeyay ee ay Yuhuuddu ku dishay Sh. Axmed Yaasiin waxaa uu dhacay isagoo ka soo baxay Masaajid ku yaal Qasa oo uu ku soo tukaday Salaaddii Subax, waxaa kaloo isla weerarkaa ku dhintay laba kalkaaliyayaashiisa ahaa. Ilaahay Naxariistii Jano ka ha waraabiyo dhammaantood. Aamiin. Compaq. Compaq waa Shirkad Kombiyuutareed oo sameyso kombuutarada iyo qalabka kombiyuutarada. Shirkadaan waxaa la abaabulay 1982di, waxaana 2002 iibsaday shirkada HP. Macawiis. Macawiis (;) sidoo kale loo yaqaano Guntiimo, waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Macawiistu waxay ka mid tahay dharka ragga inkastoo dumarka laftoodu xidhaan mararka qaar. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Macawiist waxay ka mid tahay dharka joogtada ah ee rag iyo dumarba. Macawiistu waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Macawiistu wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah raqabada, jeeb iyo galuusyo (badhano) badan oo laabta ku dhex yaala. Magaca. Ereyga "Macawiis" asal ahaan waa mid Af-Faarisi kaasi oo luuqado badan ka soo amaahdeen. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Kaneeco. Kaneeco ama Dhilmaanyo () waxay ka mid tahay cayayaanka yar yar ee duula, ee baalasha leh, dhadigeeduna uu dhiiga jaqo, waana cayayaanka dhiig cabida caanka ku ah, taasoo keenta dhibsi soo laalaabashadeeda badan iyo qayladeeda oo dadka qaar ay ka sasaan, waxay keenta xanuuno ay ka mid yihiin malaariyada, sidoo kale waxay cuntaa noolaha iyo shimbiraha, kaneecada ayaa ka dhalata biyahay iyo cawaska, mida dhadig oo kaliya ayaa jaqda dhiiga si ay ukumo u samayso halka labku uu ku noolyahay dhacaanka geedaha iyo ubaxa. kaneeco, aduunka meelkasto waa ay joogtaa. laakiin waxee u badan tahay, afrika. Dooqa kaneecada. Waa arrin jirta in kaneecadu ay dadka qaar ka hesho, kuwa kalane ay neceb tahay inay qaniinto. Sida la ogyahay, kaneecadu qofka iskama qaniinto, waxay qaniintaa kaliya markay u baahan tahay dhiig bini'aadan si ay ugu bacriso ukumaha ay xambaarsan tahay. Alle wuxuu kaneecada siiyay awood aragti iyo mid urin heer sare ah oo ay ku kala soocato dadka ay u baahan tahay inay dhiiga ka nuugto. Sidaas awgeed, dhiigga ay u baahan tahay waa inuu noqdaa dhiig iyada iyo ukumaheeda caafimaad u leh oo ay xiisaynayso, sida qofkaba uga fogaado cunnooyinka qaar oo uusan ka helin ama uu dhibsanaayo. Maxay tahay waxa ay qofka ku doorato? Waa su'aal aad u muhiim ah oo cilmibaarayaashu ku bixiyeen waqti dheer si ay u ogaadaan sirta ka dambayso arrintaan, way jiraan waxyaabo la ogaaday, laakiin waa arrin weli u baahan in si qoto dheer ah looga sal gaaro. Hiddaha: Boqolkiiba 85% waxaa mas'uul ka ah genes-keena ama hidda raaceena ama abuursiteena. Dufanka Kolestaroolka: Dufankaan hadduu ku badan yahay maqaarka waxaa la arkay in kaneecadu ay aad u jeceshahay, laakiin qasab ma ahan in haddii dhiigga laga baaro in kolestaroolkaagu kacsanaado. Aashitada Uric / Uric Acid: waa walax kale oo jirka soo saaro, qofkii ay ku badan tahay, waxaa la arkay in ay kaneecadu jeceshahay, waana wax ay aad u uriso. Hawada Carbon-ka: dadka soo saaro hawadaan "carbon dioxide"-ka iyadane aad ayay u jeceshahay inay soo ag dhoobato. Aashitada Lactic / Lactic Acid: waa maaddo jirka uu soo saaro, dadka qaar ayaa dhididkooda maadadaan aad looga helaa, waxayna ka mid tahay waxyaabaha kaneecad soo jiito. Nooca dhiigga: Inkastoo dhiig walba ay kaneecadu nuugto laakiin waxaa la arkay inay aad u sii jeceshahay dhiigga nooca "O" Khamriga: waxaa la arkay in kaneecadu ay jeceshahay in ay cunto dadka caba khamriga nooca "beer-ka" loo yaqaano. Cudurka: cudurrada qaar qofkii qabo ma cunto kaneecada iyo haddii qofku ay ku badan tahay bakteeriyada qaar oo mas'uul ka ah inay soo saarto walxo laga carfin karo dhididka qofka. Dharka: waxaa la arkay in kaneecadu ay soo jiidato midabka madawga iyo gaduudka, marka dadka labisan dharka midabadaas leh, kaneecada way soo jiitaan. Intaasi waa inta illaa iyo haddal ogyahay, laakiin cilmibaarisyo kala duwan ayaa socda si warbixin dheeraad ah looga helo sirtaan. Fadlan haddii aad tahay dadka kaneecadu jeceshahay, ka xiro sansayeeri ama shandarawad si aysan kuu qaniin, isticmaal kareemyada ama saliidaha la marsado oo ay kaaga carari karto, qolka ama guriga ku qiiqi geedaha qaar ay aad u necebtahay sida geedka baxar-saafka. Qaylada iyo qaniinyada kaneecada. maxay kaneecadu ugu qaylisaa dhagaheena iyo maxaa qaniinyadeeda loo dareemaa markay dhiigga kaa nuugto kaib?, Markay kaa fogtahay ma maqlaysid iyo markay fadhiso oo aysan duulaynin, waxaa badanaa qeylada maqlaysaa markaa jirka oo idil daboolatid oo madaxa banaysatid maadaama ay raadinayso meel banaan oo ay ku dagto si ay kuu qaniinto, marka kaneecadu uguma talagalin in dhagahaaga ay soo abaarto oo ku qayliso, taasi waa muhiim in aad ogaatid. 1-aad waxay calyadeedu leedahay kabaabiso aadan ku dareemi karin in ay dhiig kaa nuugayso, markay dhamaysato kadib ayay kabaabisadii kaa baxaysaa oo aad dareemaysaa, 2- tan labaadna waxay tahay in calayada kaneecadu ay leedahay wax milo ama jilciyo qulqulka dhiigga si ay ugu sahlanaato nuugista dhiggaaga. Dhimashada ay keento. Kaneecadu waa xayawaanka u sabab ah dhimashada dadka ugu badan dunida, waxaa la qiyaasaa ku dhawaad 1 million oo qof in ay dhintaan sanad kasta, Kaneecadu waxay keentaa inta hadda la ogyahay 14 xanuun oo ay ugu horayso Malaariyada/Duumada, xanuunada kale oo soomaalidu taqaano ama maqashay waxaa ka mid ah: Kaduudiyaha, Xanuunka Zika, Xumada denque, Indho-caseeyaha "Yellow Fever" iyo kuwa kalaba. Bacaad weyne. Bacad weyne waa Degmo ka´tirsan gobolka Mudug, waana magaalo facweyn oo ku caan ah barashada diinta islaamka sidoo kale waa magaalo ganacsi oo waxay caan ku tahay cusbada iyadoo loo iib geeyo dhamaan gobolada kale ee dalka soomaaliya iyo waliba Ethiopia. Waa degmo caan ku ah biyaha iyo daaqa. (GREEN ZONE) sidoo kale waa Degmo caan ku ah wax soo saaraka dalaga beeraha iyo dhaqashada xoolaha sida geela ariga iyo Lo'da. Xoolaha degmadaan waxaa loo iib geeyaa dhamaan gobolada kale ee dalka iyo waliba dalka Saudi Arabia. Waxaa xiriir ganacsi oo aad u facweyn la leh degmadaan shirkada dhoofinta xoolaha ee indho deero oo ah shirkada kaliya ee heysata ogolaanshaha dhoofinta xoolaha ee deegaankan. waxa kaloo taga dad fara badan oo kayimaada dalal kala duwan Degmadaan waxaa daga beesha (sacad saciid iyo Qubeys ee Surre, Dir) oo ah beel facweyn oo kasoo jeeda Qowmiyada Direed. waxaana hoos yimaada ilaa 51 tuulo. Dadkeedana waxaa lagu qiyaasaa ilaa 100,000 oo ruux waxaana ka arimiya haatan maamulka Galmudug. Horumarka. Degmada Bacadweyne waxaa ka socda dhismayaal dugsiyo H/dhexe iyo kuwa sare, Isbitaalka guud ee Degmda (Bacadweyne Genaral Hospital) Guriga Martida & hoteelo & Xarumo ganacsi oo ah dhamaantood kuwa cusub. Waxaa kaloo socda dayactir balaaran dhismayaashii qadiim ka ahaa. waxaa u istaagay howlahaan dhamaan jaaliyada beesha Qubeys ee ku nool qurbaha & kuwa gudaha oo go'aansaday iney ka qeyb qaataan horumarka dalkooda, waxaa iyadana la wadaa dhismaha wadada isku xirta Gaalkacyo iyo Bacadweyne ilaa Hobyo. Degmada Bacadweyne waxaa ka furan dhowr xawaaladood sida (DAHABSHIIL BANK). Degmada Bacadweyne waa Degmo aad u qurux badan xiliga barwaaqada waxayna leedahay dhir fara badan oo inta badan abaar & aaranba cagaaran waxana dhinaca ku haya Bacaad guur guura oo dadka deegaanka looga fadhiyo in ay dhir ku dul beeraan si bacaadku uusan ugu soo fidin Magaalada, waxaa kalee jiro qorshe lagu dhisayo Machadyo sare oo lagu baran doono culuunta Diiniga, Beeraha, Xoolaha& Kaluumeysiga, Ganacsiga, Caafimaadka, Farshaxanka & Farsamada Gacanta iyo IWM. Kuwaas oo loogu magac darayo Shaqsiyaad Beesha ka tirsanaa oo ahaa halgamayaal gaar ahaan Beesha Qubeys iyo guud ahaan ummada Soomaaliyeed magac iyo maamuus ku lahaa sida, Jimcaale Cali& xasan wehelye rooble,(Xasan Mataan)oo ilaa 1930 1960ki nabadoon u ahaa dadka leysku yiraa reer banaan ee daganaa Ceel dheer, Xaradheere illaa Hobyo iyo dhulka ku xeeran, sidoo kale Culumaa,udiinkii Ccaanka ahaa sida Sheekh Maxamed Xasan Diirshe, Sheekh Ibraahim Suuleey, Sheekh Maxamuud Cali Waceys, Sh. Maxamuud Bare Jaamac, Sh. Maxamed Saalax, Sheekh Xuseen Cali dhoore, sheekh yuusuf cali wadaad,dhanka farshaxanka iyo suugaanta Maalin Cali Gureey,sidoo kale ruug cadaa Maxamed GALAAL,iyo Diirshe Warsame Shirwac (Diirshe Qoone)Faarax diirshe,Macalin C/laahi idiris, dhanka odayaasha, Ugaas Cabdulahi Xaashi, Xuseen Geedi,Xuseen Xaaji Cumar,Shekh Aadan Jimcaale, Xaaji Cali Iley,yoolax, Xaaji Cali Xuseen, Xaaji Cabdi madoobe, Cabdulaahi Koraaye, Ugaas Xaaji Baasgodane, Ugaas Xaaji Cumar Qubeys, Ugaas Xaaji Cismaan Cosoble, Ugaas Saalax Cabdi-Nuur Ugaas Maxamed cali xareed, Cilmi Axmed,Ugaas Weydoow, Yuusuf Dhoore, IWM. Dhanka Siyaasadda,Drs: Zakiya Cabdi-salaan,Dr: Isaaq Xaashi Dr:Jeylaani Cali Kediye, Dr: Maxamed Xasan Aaden (Cabdulaahi Shuulax)iyo halyeygii ruug cadaaga siyaasiga ahaa ee Mudane Maxamuud cabdi Nuur (Juuje) Agaasime gobleedka bariga iyo bartamaha Africa ee Hayada STS international, Mr. Asad Abdullahi isla markaasna ah political analyst arimaha geeska Africa iyo soomaalida. Oo ka mid ahaa xisbigii SYL isla markaana ka mid ahaa 5-tii wasiir ee dawladii u hareysay somaaliya ee uu Mudane Cabdulaahi ciise soo dhisay 1950-naadkii isla markaana tan iyo 1969 ahaa wasiir isagoo soo qabtay xilal aan ka xusi karo Arimaha Gudaha, Beeraha, Hawlaha guud iyo qaar kaloo badan, Sidoo kale waxaa jira shaqsiyaad Surre ahaa oo Xushmad weyn aan u heyno sida Sheekh Yuusuf Direed, Cabdulaahi Insaaniya Iyo Qaar kaloo badan oo mudan in loogu magac daro goobahaas waxbarasha iyo wadooyinkaas aan kor ku soo xusay. Waxaa kaloo degmada Ka socda dhaqdhaqaaqyo kala duwan oo ku saabsan dhinacyada dib, u heshiisiinta ummada soomaaliyeed waxaana lagu wadaa in dhawaan lagu qabto kulanka nabadeynta iyo wadatashiga beelaha wada daga gobolka MUDUG & GALGADUUD si loo sameeyo nabad waarta iyo maamul wanaag iyo in meel looga soo wada jeesto ciribtirka burcad badeedka oo si gaar ah halis ugu heysa degmada Bacadweyne. Shirkaan oo qaban qaabadiisa ay isla wadaan UNDP/UNSOM/FGS/ iyo maamulka Degmada Bacadweyne. Fiiro Gaar ah: Shaqsiyaadka aan kor ku xusay waa un tusaale ahaan waxaana ka cudur daaranayaa in aan hilmaamsanahay shaqsiyaad laga yaabo in ay ka miisaan culus yihiin kuwa aan qoray, waxaana laga soo dhex xulayaa ilaa 5-ta qof ee ugu mudan in loogu magac daro goobaha waxbarashada arintaasna waxaa u xil saaran maamulka degmada iyo gudiyada howsha wada. Buuhoodle. Buhoodle'" (Somali: "Buuhoodle", Arabic: بووهودل‎‎), also known as Bohotle" or “Buhodle”is the capital of the northern Ayn region in Somalia. It is a prominent border town for movements of goods to and from Somaliland, Puntland and the Somali region of Ethiopia. The surrounding district is rich in both livestock and fledgeling agriculture. It has primary schools, secondary schools and universities. Buhoodle is a medium-sized city that has clinics, hospitals, electricity and all the amenities required of a city. It is notable for being the birthplace of the father of the Somali nation, Mohammed Abdullah Hassan.The city is currently controlled by Khaatumo state of Somalia. Buhoodle (Somali: Buuhoodle, Carabi: بووهودل), oo loo yaqaan Bohotle, waa caasimadda gobolka waqooyiga ee Soomaaliya. Waa meel caan ah oo xuddun u ah dhaqdhaqaaqa alaabada iyo ka imaanaya Somaliland, Puntland iyo gobolka Soomaalida ee Itoobiya. Degaanka ku hareereysan ayaa hodan ku ah xoolaha iyo beeraha oo soo kordhay. Waxay leedahay dugsiyada hoose, dugsiyada sare iyo jaamacadaha. Buhoodle waa magaalo dhexdhexaad ah oo leh xarumo caafimaad, isbitaallo, koronto iyo dhammaan goobaha laga rabo magaalada. Waxaa muuqata in uu yahay goobtii aabe ee aabaha Ummadda Soomaaliyeed, Maxamed Cabdullaahi Xasan (Mad Mullah). [2] Magaaladu waxay gacanta ku haysaa gobolka Khaatumo State. Si kastaba ha ahaatee, maamullada madax-bannaan ee Somaliland iyo Puntland labaduba waxay sheegteen Buuhoodle. Buuhodle waa magaalada caasimadda ah ee gobolka cusub ee Cayn. Gobolka wuxuu ka kooban yahay Degmada Buhoodle, oo horey uga tirsanaa gobolka Togdheer. Gobolka Aasi waxaa ka mid ah degmooyinka kale sida Widhwidh, Ceegaag, Horufadhi, Sool Joogto, Megagle iyo Qoorlugud. Buhoodle wuxuu ku yaallaa xudduudaha ka dhaxeeya Soomaaliya iyo Itoobiya. Waxay u adeegtaa xarun ganacsi oo loogu talagalay dhaqdhaqaaqa alaabooyinka u socda Boosaaso, Garoowe, Laascaanood, Gaalkacayo, Wardheer, Burao, agagaarka agagaarka ah, iyo Ogaden. Magaaladu waxay hodan ku tahay xoolaha iyo sidoo kale beeraha, waxayna si weyn u korodhay tan iyo 1993-kii. Maanta, Buuhoodle waxay leedahay nidaam is-gaarsiin casri ah sida taleefannada gacanta, telefoonada gacanta, iyo internetka. Waxay kaloo leedahay hudheel casri ah, iyo sidoo kale isbitaal cusub oo la dhisay 2008-dii. Waxaa intaa dheer, shabakad biyo bixin ah ayaa la dhisay 2010 oo ay sameeyeen dadka degaanka ah ee degaanka. Buhoodle iyo hareeraheeda waxaa ka soo horjeeda gobollada Puntland iyo Somaliland ee ku yaalla gobollada Soomaaliya. [3] Buhodle waa qayb ka mid ah maamulada Puntland iyo Somaliland. Ciidamada Somaliland ayaa magaalada gashay May 2010-kii laakiin waxay ku guuldareysteen in ay taageero ka helaan rayidka degaanka ee magaalada. Dadka rayidka ah ee Buuhoodle waxay muujiyeen taageerada dawlad-goboleedka Puntland sababtoo ah xidhiidh qaran oo dhow. Dagaal aad u xun ayaa ka dhacay ugu yaraan 100 qof oo ay ku dhinteen 190. Khilaafka ayaa mar kale soo noqda sanadka soo socda, laakiin ugu dambeyntii waa la xalliyay horraantii 2012-kii, iyada oo rasmiga rasmiga ah ee askarta Somaliland uga baxday 50 kilomitir oo ah wareegga magaalada. Bishii Juun 2014, xukuumadda Puntland waxay bilowday olole cusub oo dhirta dhirta laga fuliyo gobolka, iyada oo Wasaaradda Deegaanka, Duurjoogta iyo Dalxiiska ee loogu talagalay in lagu beero 25,000 geedo dhammaadka sanadka. Buuhoodle waxay ka mid tahay 5 magaalo iyo magaalooyin loogu talagalay qorshaha dhiraynta, oo ay ku jiraan Garowe, Boosaaso, Qardho, iyo Gaalkacayo. Ololaha ayaa qayb ka ah iskaashi ballaaran oo ka dhexeeya maamulka Puntland iyo EU si loo abuuro tallaabooyin kala duwan oo ilaalinta deegaanka ee gobolka, iyada oo ujeedadu tahay kor u qaadista dhiraynta iyo dhiraynta. [5] Baras. Baras oo "(ingiriis: Albino = maqaar cad oo lagu soo dhasho iyo Vitiligo = xanuun ku dhaca maqaalka)" waa mid ka mid ah cudurada faafa ama lagu soo dhasho ee ku dhaca Maqaarka bani-Aadamka, kaas oo badala midabka asalka ah ee qofka. Erayga Baras waxa luuqada af-Soomaaliga ah loo isticmaalaa dhammaan dadka maqaarkoodu is-bedelo oo laga yaabo inuu qofku ku soo dhasho (ingiriis: Albino) ama uu ka qaado qof kale oo xanuunka (ingiriis: Vitiligo). Daariq ibn Ziyaad. Daariq ibn Ziyaad (670 - 720) waxa uu ahaa hogaamiye dagaal oo katirsan oo kusaabsan Andalus. waxa uu gacanta kudhigay goobta looyaqaano Andalus oo hada katirsan wadanka isbayn waxa kale oo uu hogaamiyay cidamadii islaamka ahaa ee gacanta ku dhigay dhula isbayn iyo burtugiiska ilaa iminka waxa lagu xasuustaa oo magaciisa xanbaarsan imarada ismaamul hoosaddka haysata ee jabal adaariq waxa uu dhintay sanadii 720kii Mandheera. DegmaddaMandheera waa magaalo ku taalo dalka Somaliland.magaalada waxa xuduud la leedahay Gobolka Maroodi-jeex Hargeisa Gobolka Saaxil.magaalada waxee ka midtahay gobolka Saaxil, Waxaa Hoos yimaada 30 Tuulo oo ay ugu weyn Tahay magaalada Abdaal,lafaruug iyo Qaar kale. degmadda Mandheera waxay Caan ku tahay Xabsiga Somaliland Ugu wayn.sidoo kale waxaa ku yaala Xaruumo Aad u mihiim ah oo ay ka mid yihiin Degmadda Mandheera waa magaalo aad muhiim u ah waxayna isku xertaa Gobolada Saaxil iyo maroodi-jeex waxay ku taalaa xadka u dhaxeeya labadaas Gobol waana magaalo taariikhi ah waxaa la Aas-aasay Sannadihii 1990.deegaan ahaan waa dhul Jewi Fiican oo hadba Cimiladu siday tahay ah Tusaale Ahaan Haddii ay Qabow tahay waa Qabow Haddii ay kulayl tahayna waa kulayl. Sidoo kale waa magaalo hadba Cimilo ah Habeenkii iyo maalintii waanay is Bedel badan tahay Haddaba Cimiladu Waxaana taas u sabab ah waxay isku xidhaa Oogo iyo guban Dhinac waxaa kaga dhow Xeebtii dhinacna Oogo magalada mandheera dadka ugu badan ee daga waa beeraleey iyo dad xoolo dhaqato ah iyo Ciidamada Kala Duwan Sida Ciidanka Asluubta iyo Police-ka. magaalada mandheera deegaan ahaan waxaa ugu badan Muusa Cabdalle Habar yoonis marka Laga Reebo Magaalada Abdaal oo hoos Timaada Degmadda Mandheera. Degmadda Mandheera waa magaalo dhaqaalaheedo soo koraayo waana magaalo Beereed iyo xoolo daaqeen Buuralay leh. Waxaan idinka codsanayaa Ciddii ahysa faah-faahin intaasi ka badan Liboy. Liboy waa magaalo ku taalo dalka Kenya. waxee 18km u jirtaa xuduudka soomaaliya, magaalada liboy waxee ka middtahay, meelaha ee somalida dhibaateesan u soo qaxaan. dagaaladii soomaaliya sidi oo u bilaawday 1992dii, dad badan oo soomaali ayaa ayaa u qaxay magaalada! Ras kambooni. Raas kambooni () waa magaalo ku taala Degmada Badhaadhe ee gobolka Jubbada Hoose, wadanka Soomaaliya, taasi oo dhinaca ku heysa geeska xadka wadanka Kiinya. Magaaladani waxay dhacdaa 274 kilometer koonfurta magaalada Kismaayo. Raas kambooni waa Magaalo ku taalo Jubbada Hoose ee dalka Soomaaliya. Magaalada waxay u dhowdahay xadka kenya. Ras Kambooni waa dhul baaxadiisu ay aad u balaarantahay oo kayma fara badan ay ku yaalaan. Dadka degan. Dadka deegaanka waxay isugu jiraan xoola dhaqato iyo beeraleey in kastoo ay jiraan ganacsato yar oo aad ku arkeyso daafaha magaaladda. Raas Kambooni waxaa deegaan ahaan iska leh beesha Gaaljecel gaar ahaan Axmad Aadan iyo Odacad waxaana la dega reer xeebeedka ay kamid yihiin BAAJUNI oo ay ka mid tahay magaalooyinka ay ka dagaan jubooyinka. magaaladu waxay caan ku tahay kaymo badan oo ka xiga daafaha magaalada dadka degan waa dad horu marsan oo ku caan baxay isjacaylka iyo wada noolaanshaha in kastoo gobolku soo maray isbedelo siyaasadeed hadana saamayn saasa kuma yeelan daganaanshaha magaaladan taariikhiga ah. 1964. 1963 - 1964 - 1965 __TOC__ Maxamed "Mo" Faarax. =Mahuraan films=. Waa koox somaliyeed oo samaysa filmada somaliyeed, Waxay filmkooda Ugu horeyay soo Saareen Bilowgii sanadka 2017 Filkaas oo la dhaho Judaan kooxdaan waxay lee dahay hamiyo dheer Dhawaana filo horleh inay umada somaliyeed u samayso ayay u han wany yihiin.. Urdun. Los dos aquaductes escavats dins las parets del Sîq per far caminar l'aiga. Lo nòrd de la Granda Val del Rift vist de l'espaci (NASA) Al-Mamulah Al-Urdunnīyah Al-Hāshimīyah), waa maamul madaxbanaan oo ah boqortooyada Hashemite ee Jordan (Arabic: المملكة الأردنية الهاشمية Al-Mamlakah Al-Urdunnīyah Al-Hāshimīyah) Gobolka Carabta ee ku yaal galbeedka Aasiya, oo ku taal Bankiga Bariga ee Webiga Jordan. Jordan waxaa xuddey Sacuudi Carabiya koonfurta, Ciraaq xagga waqooyi-bari, Suuriya woqooyiga, Israel iyo Falastiin xagga galbeedka. Badda Dhimatay ayaa ku taal xudduudaha galbeedka, waddankuna waxa uu leeyahay xeebta yaryar ee Badda Cas ee koonfurta-galbeed ee aadka u xoogan, laakiin si kale ayaa loo wiiqay. [7] Jordan waa istaraatijiyad ku taala bartamaha Asia, Africa iyo Europe. [8] Magaalada caasimadda ah ee Amman, waa magaalooyinka ugu badan ee dadku u badan yahay iyo sidoo kale xarun dhaqaale, siyaasadeed iyo dhaqameed. Imminka waxa uu Jordan ku noolaa dadka tan iyo xilligii Paleolithic. Saddex boqortooy oo xasillooni ah ayaa ka soo baxayey dhammaadkii Daaha Cagaasha: Caamoos, Moo'aab iyo Edom. Hogaamiyaasha dambe waxay ka mid yihiin Boqortooyada Nabata, Boqortooyada Roomaanka, Boqortooyada Boqortooyada. Kadib Carabta Carbeed oo ka soo horjeeday Ottomans sanadkii 1916 intii lagu jiray Dagaalkii Dunida I, boqortooyadii Boqortooyada waxaa loo qaybiyay Ingiriiska iyo Faransiiska. Emirate of Transjordan waxaa la aasaasay 1921 by Hashemite, ka dibna Emir, Abdullah I, iyo emirate wuxuu noqday British Guardianate ah. 1946-kii, Jordan waxay noqotay waddan madax-bannaan oo si rasmi ah loogu aqoonsaday Boqortooyada Hashemite ee Transjordan, laakiin waxa loo beddelay 1949-kii boqortooyadii Hashemite ee dalka Jordan ka dib markii waddanku uu qabsaday Bankiga Galbeedka intii lagu jiray dagaalkii 1948-kii dagaalkii Carabta oo uu ku biiray ilaa uu lumay Israel sanadkii 1967-dii. Jordan ayaa ku dhawaaqday dalabkii dhulkii 1988-kii, waxaana uu noqday mid ka mid ah laba dawladood oo Carbeed ah si ay heshiis ugu saxiixdeen Israel 1994-kii. Jordan waa xubin muhiim u ah Ururka Jaamacadda Carabta iyo Ururka Iskaashiga Islaamka. Waddanku waa boqortooyo dastuuri ah, laakiin boqorku wuxuu leeyahay awood ballaaran oo sharci iyo sharci-dajin ah Urdun waa wadan carbeed oo ku yaalo Bariga dhexe. Magaca rasmiga ee dalka waa Boqortooyada Urdun ee Reer Haashim. Dalka Urdun waxa uu xuduud la leelayahay dalalka kala ah Sacuudi Carabiya, Israaiil, Suuriya, iyo Ciraaq. Detalh d'un mosaïc de la glèisa bizantina de Petra. Ibn Nafiis. Ibn al-Nafiis waa (أبو الحسن علاء الدين علي بن أبي الحرم القَرشي الدمشقي) waxa uu ahaa dhakhtar carbeed waxa uu dhashay sanadii 1210 waxa uu ku dhashay magaalada dimishiq waana mid kamida culimada culuumta ee caalamka soo martay gaar ahaan baadhistii wareega dhiiga waana kii ugu horeeyay ee ogaaday wareega dhiiga 1288 Alexander Graham Bell. Alexander Graham Bell waa ninkii hindisay aalada Taleefoonka. aabihii iyo awoowgii labadunba waxa ay ahaayeen. amaba ka shaqayn jireen goobaha dadka hadalku ku adagyahay lagu baro hadalka isaga laftiisu goobtaas ayuu ka shaqayn jiray hooyadii iyo xaaskiisuba waxa ay ahaayeen dad dhaga la waxa uu iskuhawlay sidii uu hadalka u karsiin lahaa dadka hadalku ku adagyahay. sanadihii hore ee nolashiisa. Alexander Graham Bell waxa uu ku dhay magaalda idinbara ee kutaala iskotland 1847 waxa uu lawalaal ahaa laba wiil labadiisa walaalba waxa dilay xanuunka qaaxada hindisihisii ugu horeeyay. xiligii uu aadka u yaraa waxa uu caan ku ahaa in, uu baadho ama ogaado waxkasta oo uu arko waxa uu ahaa fasuuli. taas oo keenatay in uu isukeeno talaal uu kasoo qaaday dhamaaan dhirta oo dhan Calanka Denmark. Calanka Danishka waxaa la dhahaa "dannebrog" calanka wadanka denmark waxa laisticmaalay markii ugu horaysay sanadii 1625 Ankara. Ankara (;; Turkish ), wakhtiyadii hore loo yaqaanay Ancyra iyo Angora, waa caasimad iyo magaalo-madaxda wadanka Jamhuuriyada Turkiga. Caasimadan waxaa ku dhaqan dad ka badan 4,587,558 kuwaasi oo ku dhaqan caasimada lafteeda (2014) iyo tiro bulsho ah 5,150,072 oo ku dhaqan Gobolka Ankara (2015). Rodolfo Graziani. Rodolfo Graziani (1882-1955) waxoo ahaa sarkaal talyaani ah oo hogaamin jiray ciidamo militari oo baadigoob ka sameen jiray qaarada Afrika wixii ka horeeyay Dagaalkii Labaad ee Aduunka Baadigoobkiisa. Ninkaan waxoo ku dhashtay Filettino (meel u dhow magaalada Frosinone) dalka Talyaaniga Liibiya. Sanadihii 1920meeyadii waxoo graziani hogaamin jiray ciidamadiisa oo markaas ku sugnaa dalka Liibiya. Itoobiya. Ka bilaabato 1935 ilaa 1936di xiliyadii lagu jiray Dagaalkii labaad ee Abessinia-talyaaniga waxoo Graziani ahaa kii dagaalkaas ku hogaaminaayay ciidamada talyaaniga.Ciidamadiisa waxee weerar ka soo qaadeen Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya xiliyadii oo talyaaniga gumeesanaayay dhulka soomaaliyeed, sidoo kale waxoo ciidamada talyaaniga ku hogaaminaayay Dagaalkii Jenale Doria iyo Dagaalkii Ogaden Cumar Mukhtaar. Cumar Mukhtaar (Libya), 1862-1931. Cumar Muqtaar waa wadaad si aad ah ula dagaalamay gumaystihii Talyaaniga ee gumeysaneyay dalka Liibiya, Benito Mussolini. Benito Mussolini (Dovia di Predappio, Talyaaniga, 29 Luuliyo 1883 – Giulino di Mezzegra, 28 Abriil 1945). Istanbuul. (;; looqu dhawaaqo: ama;), waayihii hore loo yaqaanay Konstantinoble iyo Byzantiyam, waa caasimad ka mid ah deegaanada ugu dadka badan wadanka Turkeyga. Sidoo kale, caasimadani waa xarunta ugu weyn ee ganacsiga, dhaqaalada, dhaqanka, diinta iyo taariikhda wadankaasi. Caasimada Istanbuul waa magaalada keli ah ee dhacda qaarada Aasiya iyo Yurub; waxayna dhinaca ku haysaa dhowr badood oo kala duwan, sida Bada Madoow iyo Bada Marmara. Xarumaha dhaqaalaha iyo dhismayaasha taariikhiga ah ee caasimada Istanbuul waxay ku yaalaan dhinaca Yurub, halka sadex meelood (75%) bulshadu ku dhaqan tahay dhinaca Aasiya. Guud ahaa, caasimada Istanbuul iyo Gobolka Istanbuul waxaa ku dhaqan dad gaadhaya ilaa 14 milyan. Markay taariikhdu ahayd qiyaastii 660 C.H (Ciise Hortii) ayaa deegaanka Sayburna laga aasaasay caasimadii "Byzantium" taasi oo maanta ah Istanbuulta aan naqaano. Hordhac. Istanbuul waa caasimada labaad ee wadanka Turki, waana magaaladda ugu weyn wadankaas, waxay ka kooban tahay labo daamood oo ku kala yaala Yurub iy Aasiya waa magaalo aad u qurux badan aadna caan ugu ah ganacsiga, dhaqaalah iyo dalxiiska waxaa ku nool in ka badan 13 milyan oo qof taas oo ka dhigaysa magaalada ugu dadka badan Turkiga iyo guud ahaan Yurub. Laba Rayaale weyn ee taariikhda ay ahayd xarunta of Istanbul iyo laba diinta quduuska ah. The raad haray ee la soo dhaafay, inkastoo guud ahaan is ogow in la ilaaliyo dhiseyso ku cad, waxa loo arki karaa magaaladii ku wareegsan. Istanbuul, labada Islam iyo Orthodox Masiixiyada waa ciidankii u macbudyo ugu muhiimsan. Dhismaha ugu caansan ee magaalada ku yaalla oo u dhexeeya indhaha of Istanbul jira masaafad socod wada. Waxay abuurtaa xuduudaha u saarney taariikhiga ah ee Istanbul yeedhay Byzantium. Kaliga galeen magaaladii on xaflad soo dhaweyn weyn faras oo booqday Sophia Hagia ah. Ka dib markii uu stop ugu horeysay ee magaalada sida caado waxaa hadhay sidii Sophia Hagia ah. Tokyo. Tokyo ama Tookiyo (東京) waa caasimada dalka Jabaan. Magaalada waxee ku taalaa dhinaca koonfur bari ee jasiirada Honshu. Tookiyo waxaa degan dad gaaraayo 13,010,279 oo qoys, waxeena magaalada ka midtahay magaalooyinka ugu waaweyn caalamka. Taariikh. Waayadii hore Magaalada Tokyo waxee ahaan jirtay tuulo yar oo kaluunka lagu gado oo la dhoho Edo. Sanadka marka oo ahaa 1457 ayaa ninka lagu magacaabo Ota Dokan waxoo dhisay dhul lagu magacaabo Edo Kastle. Sanadka marka oo ahaa 1590kii neh, Tokugawa Ieyasu waxoo Edo ka dhigtay degmadiisa, waxoona sanadka marka oo ahaa 1603 noqday shogun, isla markaas neh waxee Magaalada u noqotay saldhiga xukumadiisa militari. Intii lagu jiray Xiliyadii Edo, Edo waxee isku badashay magaalooyinka ugu waaweyn caalamka, waxaana waqtigaas degenaa 1 miliyan oo qoys. Magaalada waxee noqotay caasimada dalka jabaan ayada oo xattaa imbaradoorka oo degenaa magaalada Kyoto. 263 sano kadib ayaa waxaa la riday dowladii shogun, si mar kale loo sameeyo xukumad Imbaradoor ah. Bun. Bun, Qaxwe (;;) waa midho la jajabiyey oo lagu kariyey biyo (inta badan kuleyl ah, laakiin mararka qaar waxaa jira mid qaboow) kaasi oo dadku cabaan. Sida caadiga ah, Bunku waa cabitaan ka mid ah cuntoda kaas oo laga sameeyo midhaha geedka bunka. Geedka bunka oo lagu magacaabo "Koffea" wuxuu asal ahaan ka yimid wadanka Yemen, halkaasi oo la sheegay in lagu cabi jirey qiyaastii qarnigii 15aad; maanta waxaa soo saara oo ka ganacsada in ka badan 70 wadan oo intooda u badan degan gobolada Dhulbadhaha ee ka mid yihiin labada Ameeriko (Koonfur iyo Waqooyi Amerika), koonfurbari Aasiya, Hindiya iyo wadano badan oo qaarada Afrika. Labada nooc ee ugu caansan Bunka la isticmaalo waxay kala yihiin nooca loogu jecelyahay e Bunka Carabta iyo nooc ka khafiifsan oo lagu magacaabo Bunka Robusta. Marka midhaha koofigu bislaado ayaa laga soo guraa geedka Caffea, ka dib waa la qalajiyaa, la jajabiyaa ilaa la baceeyo oo la dhoofiyo. Caalamka maanta aan ku noolnahay Bunku caan ayuu ka yahay, meelo badana waxaa looga isticmaala si joogto ah kaasi oo ka mid ah nolosha maalinle. Bunka wuxuu leeyahay xoogaa asiidh ah (pH 5.0–5.1) wuxuuna fifircooni siiyaa maskaxda dadka sababtoo ah wuxuu leeyahay aalada loo yaqaano "Kaffeine" oo ah mid lala qabsado. Midhaha koofigu waa kuwo yaryar, wareegsan oo leh midab madoow ah. Midhaha koofiga waa la burburiyaa si loogu dhex milo biyo iyo sonkor. Ereyga "Bun" asal ahaan wuxuu ka soo jeedaa luuqada "amhara"da ee wadanka Itoobiya. Soomaalidu weey soo amaahatay ereygan, laakiin dadka qaar ayaa waxay ku murmaan in ereyga "Qaxwe" yahay kan ugu haboon in lagu magacaabo Koofiga. Markii la fiiriyo dhaqanka Soomaaliyeed, bunka waxaa inta badan la isticmaalaa habeenka iyo subaxa jimcaha. Gobolada qaar, gaar ahaan koonfurta Soomaaliya waxaa caan ka ah bunka iyo cambuulada, Daango iyo Shaax; kuwaasi oo ah cunto fudud oo dadku isticmaalaan wakhtiyo badan. Bunka soomaaliya waa uu ka baxaa, laakiin wadanka ugu horeeyay aduunka oo bunka isticmaalay waxee eheed wadanka Itoobiya. Maanta bunka waxaa laga soo saaraa meelo badan oo caalamka ah. Bunka waxaa kaloo loo isticmaalaa gaxwo ahaan oo dad ka soomaamiyeed aad u is ticmaalaan qaasatan subaxdii. Shaax. Shaax ama Shaah waa cabitaan kulul, oo dadka energi siiyo! shaaxa waxaa laga sameeyaa geed caleentiis, waxoona ka baxaa wadamada qaarkood, soomaaliya woo ka baxaa. shaax waxoo dhaqan ka yahay wadamada aasiya gaar ahaan wadanka hindiya, aduunka oo dhan neh waa laga isticmaalaa. soomaalida badankooda shaaxa waxee isticmaalaan galabtiga cassirka iyo subixi aroorti. Cuntada neh wee ku cunaan, sida Canjeerada ama Muufada. Daango. Daango waa Galey la dubay. oo korkana kaleh wax cadaan ah. Daango waa cunto lagu baashaalo ama la iska cuno, oo aan lagu dhargin. Sagaaro. Sagaaro waa nooc ka mid ah xayawaanka duur joogta oo kali ah kaga helo dhulka soomaalidu degto ee geeska Afrika. Waa nooc sidoo kale ka mid ah xayawaanka naaslayda ah. [5] IUCN waxay ku sheegeen xayawaankan mid aan baartiaan ku filan lagu samayn, wax badana aduunyadu kama taqaano.Xayawaankan waxaa lagu qiyaasaa dheerarka jidhkiisa [madax iyo jidh-] 45-50 cm waana midka ugu yar xayawanka ay isku nooca yihiin. Dhogorteeda jilicsan waa mid midabkeedu dameeri dusha ka ah. Madaxeeda waxaa lagu gartaa inuu gobol tin oo kuusan oo midab gaduud xigeen ah leeyahay. Intaas waxaa dheer in sanka dushiisauu guduud xigeen yahay. Caloosha waxaa ku leedahay xargo daliig dhaadheer iyo hareeraha indhaha oo aan muujin giraanta cad ee loo yaqaan. Dhadigedu waxay leedahay laba naas. Sagaarada waxaa laga helaa Konfur bari Somalia iyo dhulka Somaligalbeed ee bariga Itoobiya. Waxay badanaa ku nooshahay kaymaha duurka fog. Behra. Behra waa xayawaan sida Sagaarada oo kale, waxeena ku nool yihiin, dhulka soomaaliya oo dhan, jabuuti iyo somaligalbeed. Shimbir soomaaliyeed. shimbirtaan oo kalarka ku leh xabadka, waxee ku nooshahay, shabellaha dhexe, gaar ahaan gobolka hiiraan. haddii aa shimbirtaan magaceeda taqaanid, maqaal cusub ama bog cusub u sameey.. Nansi Ajram. Nansi Ajram ama (Nancy Ajram)af-carabi نانسي عجرم waa naag fanaan ah, waxee ku dhalatay dalka Lubnaan 16 maajo 1983. Nancy Nabil Ajram (Carabi: نانسي نبيل عجرم, dhashay May 16, 1983) waa fanaan Lubnaan ah oo lagu duubay farshaxan. Wuxuu ku dhashay kuna soo koray Achrafieh, Lubnaan, isagoo taageero ka helaya aabaheed, waxay bilawday sidii caruur ahayd waxayna u muuqatay dhowr bandhig telifooneed sannadihii hore. Markay da'doodu ahayd 15 jir, Ajram waxay saxiixday qandaraas qandaraas la leh EMI oo ay sii daysay albaabkeeda albaabka hore ee Mihtagalak (1998). Inkasta oo uu ku jiray da'da sharciga ah, Ajram waxa si gaar ah loogu aqbalay fanaanadda xirfadlayaasha ee Lubnaan. [1] Sannadka soo socda, waxay sii daaysay albaabkeeda labaad Sheel Oyoonak Anni (2001). Horumarinteedii waxay ka dhacday bilawga wada-shaqeyntii ay la lahayd shirkadda Lubnaan ee lagu magacaabo Jiji Lamara, markii ay sii daysay qashqashaadkeeda muranka Masaarida ah oo hal dhibic ah "Akhhhhhh Ah" iyo sedexda fanaaneed ee Ya Salam (2003) taas oo ay ku qaadatay sawir dadweyne sida jinsi calaamadda iyada oo dib u habeynaysa muusigeeda. Ajram's afaraad ee Ah W Noss (2004) wuxuu ahaa guulo ganacsi oo kale, oo uu ku dhufanayo shaxanka sare ee qoraaga, waxaana ku jira hindhisyada hal-abuurka ah ee "Ah W Noss", "Oul Tani Keda", "Inta badan" iyo Lubnaan "Lawn Ouyounak" halkaasoo ay ku dhistay xayaysiin astaanta astaanta ah ee caalamka Carabta. [2] Sanadkii 2007, Ajax waxay soo saartay albaabkeeda gabdhaheeda ugu horeysay, Shakhbat Shakhabit, oo ahayd shaqada ugu muhiimsan ee lagu guuleysto ee carruurta wakhtigaa. Betfakkar Fi Eih (2008), oo ah sheeko lixaad ah ayaa soo saartay todobo nin oo ay ka mid yihiin hoteellada ganacsi ee ku guuleysta muslimiinta, "Betfakkar Fi Eih", "Min Dally Nseek" iyo "Mashi Haddi" oo keliya oo Lubnaan ah, iibinta farshaxanka Bariga Dhexe, oo ah kan ugu yar ee Carabta WMA ku guuleystay ilaa taariikhda. Ayadoo laga iibiyay in ka badan 30 milyan oo adduunka oo dhan laga soo iibsaday 2007, Ajram waa mid ka mid ah kuwa ugu wanaagsan iibiya farshaxanka muusiga ee Bariga Dhexe. [3] Sannadkii 2010 waxaa lagu dhawaaqay iibsigii ugu fiicnaa ee Bariga Dhexe ee tobanka sanadood (2000-2009). [4] Ajram waxa uu sii daayay 11 keli ah oo albaabadu u eg yihiin (oo ay ku jiraan laba loogu talagalay caruurta yaryar) iyo kuwo badan oo ka mid ah gawaarida waaweyn sida "Yay", "Ehsas Jdeed" iyo "Hood Tabab", "Moegaba" "Ibn El Giran", "Fi Hagat", "Ma Tegi Hena" iyo Khaleeji oo ku dhacay "Ya Kether". Ajram waa af-hayeenka ugu horreeya ee dumarka ah ee Coca-Cola ee adduunka Carabta, isaga oo sii deynaya dhowr cajaladood oo lagu magacaabo "Coke", kaas oo noqday mid aad u liita, sida "Oul Tani Keda", "El Dounya Helwa", "Noss El Kawn" Shaggaa Bi Alamak ". Ajram waxay samaysay liiska "Arabs Most Powerfuls" ee Ganacsiga Carabta dhowr jeer, waxaana sidoo kale ku jira liistada Newsweek mid ka mid ah Carabta ugu saameynta leh. [5] Tan iyo 2013, Ajram waxay u adeegtay garsoore ku saabsan xirfadlaha xaqiiqda ee MBC ee muujinaya tayada carabta. Waxay sidoo kale bilowday inay u adeegto macalinka "The Voice Kids Arabia" ee sannadka 2016. Lafdhabar. Lafdhabar waxay ku taalaa, Dhabarka, waxeena ka koobantahay 24 laf, oo la tixay,lafaha dhaxdooda waxaa ku yaalo, wax laastiig camal ah, oo nuux nuuxsan karo ama qaloocan karo. lafaha tixan waxee gaarayaan ilaa jeegada ama dhuunta gadaasheeda, ayaga oo kala dhee dheer. lafdhabarka waxaa loo kala qeebiyaq 3 qeebood oo kala ah haddii oo lafdhabarka soo qaloocdo, waxoo noqon karaa Tuur. aduunka waxaa ku nool, dadbadan oo Tuur leh. Nafto. Nafto (;) waa dareere loo adeegsado makiinadaha ku shaqeeya naftada, sida baabuurta, Matoorada Korontoda iyo Maraakiibta qaarkood. Makiinad. Makiinad waa wax kasta oo isticmaala Awood si uu u qabto howl. Awood. Awood (ingiriis: Force) waa astaamaha kartida shay leeyahay. Guud ahaan awooda waxaa loo qaybiyaa Awood Socota (kinetic Force) iyo Awood Kaydsan] (potential energy), laakiin intaas uun kuma koobna ee waxaa jira noocyo badan oo awood ah, sida: Awooda Korontada, Awooda Codka, Awooda Ileyska, Awooda Kulka, Awooda Cufisjiidadka, Awooda Falgalayasha iyo kuwo kale oo badan. Si waafaqsan heshiiska "Nidaamka Caalamiga ee Halbeega" ee loo yaqaano SI, magaca halbeega lagu cabiro awooda dhamaanteed waa Juul oo astaantiisu tahay j; inkastoo qeybaha kala duwan ee awooda loo isticmaalo cabir halbeegyo kala duwan. Tusaale ahaan, dhererka waxaa lagu cabiraa mitir, awooda socota ee dhererka waxaa lagu cabiri mitir-juul. Guud ahaan, noocyada awooda intooda u badan waa la isku bedeli karaa ayadoo la isticmaalayo habab kala duwan. Awooda korontada waxaa loo bedli karaa "awood kul", "awood cod" iyo "awood iftiin" iyo noocyo kale oo badan. Laakiin waxaa jira noocyo badan oo awooda ka mid ah oon la bedeli karin, sida awooda awooda cufisjiidadka lama bedeli karo. Shey kasta oo leh cuf taagan (rest mass) wuxuu la mid yahay awood taagan (rest energy) waxaana lagu xisaabin karaa qaacidada saynisyahanka Albert Einstein's E = mc2. Dhinaca kale, noolaha dhamaantiis wuxuu u baahan yahay awood diyaar ah si uu u noolaado; bani-aadamku wuxuu ka helaa awooda cuntada taas oo la falgasha Ogsajiin. Sidoo kale, ilbaxnimo ama xadaarad kasta waxay u baahan tahay illo awoodeed, sida Kheyraadka Dabiiciga ah ee shidaalka, saliida, dhuxul dhagaxa ka midka yahay. Meerahan aan ku nool nahay ee dhulka wuxuu awooda inta ugu badan ka helaa Qoraxda qaab iftiin ama ileys ah. Matoor. Matoor waa wax wareeganaayo oo mashine. matoorka waxaa lagu isticmaalaa waxyaabaha sida baabuurta, maraakiibta diyaaradaha. waxkasto oo koronto leh waxoo ku shaqeeyaa matoor. Koronto. Koronto (;) waa awooda socodka elektaroono danabeysan. Sida caadiga ah korontadu waa ili-maqabatey, awood unugyo dabaysan oo socda kuwaasi oo qeyb ka ah awooda electromagnetismka. Jiritaanka korontada waxaa xidhiidh dhow la leh waxyaabo dhowr ah kuwaawi oo ka mid yihiin hilaaca, danabka, biriqda iyo noocyo kale. Si kastaba ha ahaatee, korontadu waa halbowlaha dhamaan teknoolojiyada casriga ah ee maanta dunidu isticmaasho. Hordhac. Qulqulka elektaronada dabaysan, kuwaasi oo iskugu jira positive iyo negative, ayaa waxay keenaan xidhmo koronto, taasi oo sameysa xidhmo magned. Sidoo kale, qulqulka elektaronada markuu taabto shay iska-caabin adag leh waxaa khasab noqota in elektaroono badan meeshaas isku soo gaadhaan taasi oo keenta in awoodii korontada loo badelo awood kuleyl taasi oo meesha ka soo saarta awood iftiin. Habkani waa sida laambadaha iyo laydhku ku shaqeeyo. Galley. Galleyda waa dhir iniin weyn ah, oo ay beeristeeda ay ugu horreeyeen dadyowga ku noolaan jirey Ameerikada Dhexe waayihii taariikh-ka-horaadka. Geedka galeydu wuxuu ka tirsan yahay qoyska cowska kaasi oo dhala midho firi ah. Galleyda waa dhirta sadexaad ee ugu muhiimsan waxa la beerto adduunka kaddib qamadiga iyo bariiska. Galleyda waa cunto nolol-maalmeedka dad farabadan oo dunida ku nool. Galleyda waxaa laga soo saaraa cunnooyin farabadan oo kala duwan (sida booshada) iyo saliid cuntada lagu bislaysto. Galleyda waxay ka baxdaa goobaha cimiladda dhexdhexaadka leh waxaana la beeraa xilliga gu'a. Taariikh. Dadyowgii la oran jirey Olmekista iyo Mayaniska ayaa dhowr jaad oo galley ah beeran jirey iyagoo karsan jirey iyadoo baduugan (iyadoo budo laga dhigey) ama farsamaysan (nixtamalization). Laga billaabo markii ay ahayd 2500 BC, dalagga wuxuu ku faafay labada qaaradood ee Ameerika (Waqooyi iyo Koonfur),[1] waxaana ka billaabmay ganacsi ku saabsan dhowrka jaad ee ay leedahay galleyda. Markii reer Yurub ay soo gaareen qaaradaha Ameerika dabayaaqadii qarniga 15aad iyo billowga qarniga 16aad, sahimyayaal iyo ganacsadayaal ayaa galleyda geeyay Yurub halkaasoo ay ka bareen dadkii Yurub ku noolaa. Galleyda waxayna dunida intiisa kale oo dhan ku faaftay maadaama ay leedahay awood ay ku bixi karto cimiladdo kala duwan. Jaadad galleyda kamid ah oo kaarbohaydareytyada hodan ku ah waxaa la dhahaa galleyda macaan waxaana loo beeraa si ey dadka u cunaan, jaadad kalena waxaa loo beeraa si ay quud u noqdaan xoolaha. Galleyda waa dallagga loogu beerista badan yahay qaaradaha Ameerika,[2] iyadoo 332 milyan oo tan sanadkiiba uu Mareykanka ka baxo. Qiyaas ahaan 40% soosaarista beeraha ee dallagan - 130 milyan oo tan - waxaa loo adeegsadaa sameynta ethanol.[3] Galleyda la hidde-baddallay (genetically modified) waxay ka koobnayd 85% galleyda 2009kii laga beeray Mareykanka.[4] Tixraac. 1. Roney, John (Winter 2009). "The Beginnings of Maize Agriculture". Archaeology Southwest 23 (1): 4. 2. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Statistics Division (2009). "Maize, rice and wheat: area harvested, production quantity, yield" 3. "US Approves Corn Modified for Ethanol". The New York Times. February 11, 2011. 4. Genetically modified plants: Global Cultivation Area Maize GMO Compass, March 29, 2010, retrieved August 10, 2010. Xasuuqii Wagalla. Dad dilkii Wagalla waxee eheed askarta kiinyaatiga marka ee dilaayeen dad soomaali oo aad u badan. dad aa ku qayaasaayo in ee askarta kiinyaatiga dileen, somali ka badan 5000 oo qof, meel ee u jirto 15km caasimada wajir. arintaan waxee dhacday 10kii febraayo 1984tii. madaxda kiinyaatiga weediidanaayeen in ee ka hadlaan arintaan oo askartooda dhameesay somalida. waxee dhihi jireen 57 qof kaliya aa ku dhimatay meel ee wax qabad ku sameenaayeen. oktoobar 2000, ee madaxda kiinyaatiga qirteen, in ee askartooda ku laayeen dad badan oo soomaali ah, Gobolka wajir. Bergen op Zoom. Bergen op Zoom waa magaalada labaad ee ugu weyn Nederland waxaa ku nool qiyas ahaan 66,048 oo qof. Schiphol. Amsterdam Airport Schiphol (IATA: AMS, ICAO: EHAM), oo loo yaqaan 'Schiphol' (Dutch: Luchthaven Schiphol), ayaa lagu magacaabaa [ˌlʏxtɦaːvə (n) sxɪp ()) ɔl]), waa garoonka weyn ee caalamiga ah ee Netherlands. Waxay ku taal 9 kiiloomitir (5.6 mayl) [4] koonfur galbeed ee Amsterdam, degmada Haarlemmermeer, Waqooyiga Holland. Waa garoonka saddexaad ee ugu dhow ee Yurub ah marka la eego mugga rakaabka. Madaarka waxaa loo dhisay sidii fikrad hal-kiilo ah: hal terminaal oo waaweyn ayaa u kala qaybiyay saddex hool oo ballaaran. Schiphol waa xarun KLM iyo shirkadeeda gobalka KLM Cityhopper iyo sidoo kale shirkadaha Corendon Dutch Airlines, Martinair, Transavia iyo TUI duulimaadka Netherlands. Madaarka ayaa sidoo kale u adeega xarun Europe ah oo loogu talagalay Jet Airways iyo saldhig u ah EasyJet, Airways Planet iyo Vueling. Schiphol ayaa la furay 16kii Sebtembar 1916 iyada oo ah saldhigga militariga. Dhamaadka dagaalkii koowaad ee aduunka ayaa sidoo kale arkay bilawga isticmaalka dadweynaha ee garoonka diyaaradaha ee Schiphol, garoonka diyaaradaha ayaana ugu dambeyntii ku waayay doorka milatari ee gabi ahaanba. Sannadkii 1940-kii, Schiphol wuxuu lahaa afar wadiiqooyin wiqiyadood oo ah 45-darajo. Madaarka ayaa waxaa qabsaday milatariga Jarmalka isla sannadkan waxaana loo badalay Fliegerhorst Schiphol. Garoonka diyaaradaha waxaa lagu burburiyey bam-gacmeed laakiin dhamaadkii dagaalka ayaa garoonka diyaaradaha si dhakhso ah dib loogu soo celiyay. 1949-kii, waxaa la go'aamiyay in Schiphol uu noqon lahaa garoonka diyaaradaha ee Holland. Dhuuso. dhuuso "Flatulence" waa neef caloosha ka soo fuqdo. waxaana lagu yaqaanaa ur. dhuuso waxa ay leedahay codad kala duwan. waayahan danbe dhuuso waaba lagu shactareestaa. warshadaha yurubiyaanka waxee soo saareen, waxyaabaha lagu cayaaro, oo sida dhuusada camal u yeero, qofka marka oo hurdaayo ee wajiga uugu yeeriyaan. dhuusoyen o noc nocah bajeran; kuwa oo shanqar dan sobinin, lakeen urkotha dee lala ilah, maxxan maqli enaa loo esticmalee yahuud d'aamesski, maxa ladaha 'susac san gal' ama 'babis'(slient but vicious). dhusada oo 'turbanka' ama 'weeqay war daar',oo nagaha ugubadan, maxa lasubiya cyb la'an. no nagaha badana aarosyada eyo baranboryada ee eska daayan. jamacdah oo dalka 'dhusa maryeeb', aakutakha- susaan celmiga oo dhusotha,waka sanaddki oo horay ee bixian jaeezado oo qathanian estudentska;hafsa abdullahi, estudentkana oo ugufica..ona ahh halka oo haysano. 'dhusaa rate'-ka oo wadamda maxa ugu mada chinseka kadibny somalida, chinseka walgratee. lakeen somalida qofny magranin WHY?? maybe cambola and calboka and diger? dhuusadu waa nafis ama hawo marka ay soo baxdo dadku nafisaan, waa gaas qurmuun oo ur badan soomaalida waxaa ugu dhuuso qurmuun sac gusleh oo caan ku ah markuu turubka ciyaarayo, sac gusleh wxuu ku nool yahay edmonton dalka canada. WAXAA kale oo jira mid isna layiraahdo dhuuso madfac ama anwar sheekh oo hablaha uu dhali karo isku daya inuu kufsado,hadaba dhuuso madfac ama Anwar sheekh. odey biqle hala barto. cuqdada qabiilku wey ku weyntahay. Dhuusada waa waqtiga gaaska mindhicir ama xiidmaha futada ka baxo, oo urin xun leh. Dooro. Dooro waa xayawaan la cuno. doorada waa xayawaanka ugu badan aduunka dhinaca faafida, waxaana u ahaa 2003 24 Bilyan, dadka ayaa waxey u isticmaalaan iney cunaan Hilibkooda iyo waliba Ukuntooda. Sidoo kale waxaa la sheegaa in dadka vietnameska ey yihiin dadkii u horeeyay ee dhaqda doorada. Beerahadooradaa ku yaala dunida oo dhan ayaa waxaa lagu qiyaasaa in ey barbaariyern 70 bilyan oo dooro. Magaceeda guud waa dooro. Odaga waa diiq. Habarta waa dooro. Ukunta marka la fiiqo waxa ey noqotaa jiijiil. Marka laba jir gaarto waa boojaal ama boojaal. Waa isku qoraal labka iyo dhiga balse dhwaqa ayaa jala badalan. Doorada ukunta waxa ey ku fadhiisataa oo ay huurisaa 21 habeen. Qaarbaa halaaba oo looyaqaano af soomaali ahaan fuunto. ooraada caadiyan waxa ay dhashaa sida badan ukumo gaarayo 12 xabo. Kadibne waxa ey noqotaa uq hadii aana loo dhigin ukun. ooradaa waa dabjoog. Waxa aan uga faaiidaysan karnaa hilib ahaa ama ukun ahaan. Soomaaliya aad bay ugu fcn tahay dhaqashada Doorada. Ilaa hadase laga faaiidaysan ishaas oo ah il dhaqaale. Dhamaadka Taariikhda Aduunka. Waxaa amaan oo dhan iska leh Allahii barbaariyey caalamka ee yiri isagoo tilmaamaya quranka kariimka " Qurankan wuxuu ku hanuuniyaa tan ugu toosnaasho badan, wuxuu ugu bishaareeyaa mu'miniinta wanaagga fala iney leeyihiin abaal marin weyn " Naxariis iyo nabadgelyo rusuulkii Alle kor kiisa ha ahaato ee gaarsiiyay dadka kitaabka rabbigii ee yiri " Waxaa idinku kheer badan kii Quraanka barta dadkana bara ", Intaas kadib:- Rabbi wuxuu yiri " Waxay ku Warsan Saacadda (Qiyame) markay Sugnaan, waxaad Dhahdaa Ogaanshaheedu waa Eebahay Agtiisa, waqtigeeda wax Muujin kara oon Eebe ahayn majiro, waxay ku Cuslaatay Samooyinka iyo Dhulka, waxaan kado ahaynna indiinkuma Timaado, waxay ku warsan Saacadda sidii adigoo Og, waxaad dhahdaa Ogaanshaheedu waa uun Eebe agtiisa Dadka badankiisaase ma Oga. " Suurat Al –Acraaf, Aayadda 187 Juzka 8aad. Waxaan aragnaa hadal heynta weyn ay khubaradda aduunka tilmaamaan isbaddelka ku imaan doono cimilada aduunka, ay keeni karto inuu aduunka dhaaman rabo, Waxaa la qiyaasayaa in dhamaadka aduunkan uusan noqoneyn mid farxad ku dhamaada, sidaasuna waxey tilmaameysaa cabsida laga qabo cirka, dadka, iyo isu adeegsashada walxaha qarxa. Wakaalada Nasa hawada sare ee Ameerika waxay sheegtay sanadihii la soo dhaafay inuu aduunka dhamaan doono 2012. Wakaalada waxay sheektay in dhawaantaan la ogaaday inuu jiro Planet-kii 12aad – Meere - oo horay loo yaqiinay inay quraxda ay ku hareersan yihiin 11 Meere " Planet – كوكب ", Planet-kan oo noqday kii 12aad oo la eg muga quraxda, planet-kan oo magaciisa loo bixiyay Nibiru. Wakaalada waxay daraasaad ku sameesay planet kan 12aad, inuu leeyahay " Magnetic " Magnetic waa xoog bir-labeed (bir lab ah) ama soo jiidasho aad u wayn. waxay kaloo sheegtay inuu planit kan dhibka uu u keeni doono wareega dhuulka sameeyo, uu yahay dhibaato aad u balaaran, lakiinse baaritaan socday shan sano in ka badan ayey ku ogaadeen inuu mari doono planet-ka Nibiru meel ku dhow wareegga dhulka taaso ku aadan qorax kasoo baxa dhulka Aasiya, dayaxaan oo loo arki doono sida adigoo mooda qurax kale inay soo baxday waana sanadka 2012 ka. Meeraha Nibiru waa meere ku wareegaya quraxda, waxay ku qaadataa inuu hal mar qorraxda ku wareegto 4100 sano, marka uu ku wareeganayo mariinkiisa meel u dhow dhulka an ku nool nahay wuxuu ween doonaa awooda soo jiidashada dhulka aan ku nool nahay taasi oo dhalin doonta khal khal ku imaada isku dheelitirnanta dhuulkeena, kaasoo dhalin doona dhuul geriir oo xog badan iyo is badelo kedis ah oo ku yimaada jawiga, taasoo bur burineysa 70 % deegaanka aduunka. Kani wuxuu ahaa qoraal ay soo saartay wakaalada Nasa ee Hawada Sare. Ma run baa inuu aduunka dhaamaan doono 31, Dec- 2012 ? Culamada muslimiinta maxay ka yiraahdeen arintaasi ? Sidee u aragtaa filimkii ka hadlayeey dhamaadka aduunka 2012 ? Runtii waa su'aal meesha ku jirta, Dabcan aduunka wuu dhamaan doonaa, laakiinse sidee buu ku dhamaan. Alle iyo nabi Maxamed (swc) maxay ka yiraahdeen dhamaandka aduunka. Sidaa darteed waxaan jeclaan lahaa inan ka iraahdo wixii karaan keygi ah, Taasi oo dhali neysa inaan ka soo bilaabo abuurida cirka, sidee buu E-ebe u abuuray cirka iyo samooyinka iyo wax yaabaha keena inuu aduunka dhamaado, maxaa lagu garan karaa inuu aduunka dhamaan rabo oo maxuu ka tilmaamay nabi Maxamed (swc). Ugu danbeentii dhamaadka aduunyada waa cilmi Alle la gaar noqday cid ogaan kartaa aysan jirin, wakhtiga aduunka uu dhamaan doono waxay ka mid tahay cilmiga daahsoon, Qiyaamadu markay dhici, Roobku markuu di'i, iyo waxa uurka ku jiraba E-ebaa og, Nafna ma oga waxay mudan beri iyo halka ku dhiman midna 'Eebe un baa og. Rasuulkuna (Naxariis iyo nabad gelyo 'Eebe korkiisa ha yeelee) wuxuu yiri " Shan Ilaah unbaa og Saacada Qiyaame Roob kolkuu imaan, Waxa uurka ku jira, Naf waxay mudan wakhtiga soo socda iyo Nafi meelay ku dhiman " waxaa wariyey Bukhaari iyo Axmed. Waxa kalese la sheego waa male iyo war, Cilmiga dhabta ahse Eebe agtiisuu jiraa. Hadaf keygi waa in Alle laga cabsadaa waayo naf waliba goorta ay dhiman doonto ma taqaano qofkii dhintana aduunkiisi wuu dhamaaday Qiyaamadiisuna u bilaabatay.. Casharka 1aad wuxuu noqon doonaa Abuurida Cirka iyo Dhuulka, Dad Qalato. Dad qalato (;) waa ficilka ama ku dhaqanka dadka cuna hilibka aadamaha ama xubno ka mid ah hilibka aadamaha. Qofka dhaqan ka dhigta cunitaanka ama isticmaalka hilibka dadka waxaa loo yaqaanaa Dad qalato. Sharaxaad. Dadqalatada waxay ka jirtaa meelo badan oo caalamka ka mid ah; kuwaasi oo dhamaantood si joogto ah ama goosgoos ah u cuna qeybo ka mid ah hilibka dadka. Sababta qaar ka mid ah dadkaasi u isticmaalaan hilibka ilaa hada si fiican looma fahansana laakiin waxaa la sheegay in qaarkood u geeyso aqoon daro, xanuun ama majaro habaabin been ah. Ukun. Ukun waa wax daanyeeradaha dhalaan, Ukunta wee wareegantahay, dhaxda neh waxaa uuga jiro wax jaale ah. Ukunta waxaa ka dhashto Shimbir yar ama jii jiil. Ukunta waxaa aad loogu yaqaanaa doorada, ayada oo lawada cuno, macal ukunteeda. Ukumaha wee kala ween yihiin, kalaradooda neh, wee kala duwan yihiin. Ukun waxee Noqon kartaa, ayada oo Cadaan ah, ama Gaduud biyabiyaa. Ukunta uugu ween waxaa dhasho, Goronyada, ayada oo ukumaheeda kaween yihiin, kuwa shimbiraha ama doorada.Ukunta wexey u kala baxdaa 4 nooc ukun caadi ah Madax dhuuban salna weyn iyo Ukun Madx iyo sal siman iyo Ukun Qalooc ku jiro madaxa iyo salka tan u danbeyso ukun Ukun dhexda ka wareegsan. Muuqa Ukunta oo caadigaa ayaa noqonaya Ilmo haddii ay Hilib. Hilib(;) waa jiidhka xayawaanka kaasi oo dadku u quutaan cunto ahaan. Sida caadiga ah, aadamuhu (dadka) waa gebi-quute (Saynis ahaan "omnivorous"), taasi micnaheedu waa in dadku quutaan hilibka iyo caanaha xayawaanka iyo dhamaan kheyraadka dhirta. Tan ilaa iyo kumanaan sano ka hor dadku waxay ku tiirsanaayeen hilibka xayawaanka iyo midhaha dhirta ayagoo isticmaali jirey Ugaadhsi iyo Qadhaabsi. Si kastaba ha ahaatee, horaantii ilbaxnimada aadamaha ayaa dadku bilaabeen ineey dhaqdaan xoolo si loo manaafacaadsado kheyraadkooda. Hilibku wuxuu ka kooban yahay biyo, borotiin, iyo dux waana cunto aad ugu muhiim ah jidhka iyo caafimaadka dadka. Hilibka waxaa laga helaa xayawaanka. Hilibka waxoo ka sameysanyahay, murqo,ama seed, iyo subak. Hilibka waxoo leeyahay brotiin, aad u badan oona muhiim u ah, korka ama jirdhiska bini aadanka. Hilibaha la cuno wee kala duwan yihiin. Hilibka soomaalida cunto, waxaa ka mid ah, hilbaha xalaasha ah, sida Hilibka Lo'da, Geelka,ariga, Idada, Malaayga,doorada iyo Sagaarada.Dadka aduunka ku nool waxaa saaid uugu ah Hilbaha ee cunaan, sida Hilibka Doofaarka, Eyga, Fardaha, yaanyuurta,Dooliga,Masaska,iyo Caaro caaro. Iyo wax badan oo la tiri karin. New York. New York ama New York City, waa magaalo ku taalo dalka Mareykanka. New York waa magaalada ugu dad tirada badan dalka Marrykanka marka lafiiriyo sida ee iskuugu dhawyihiin, waana meesha hogaamiso ganacsiga aduunka. magaalada New York waxaa lagu yaqaanaa Hurdo la aanta, waa magaalo shaqeeneeso habeen iyo maalin. tirada dadka magaalada New york waa 8.336.697 (2012), waxaana lagu hadlaa luqado gaareeso, ku dhawaan 170 luqad, ajnabiga ayaa ku badan magaalada. New york waa magaalada la soo weeraray 11kii sebteembar 2001. waxaana ku dhintay dad gaareeso ku dhawaan 3000 oo qof, labo dabaq oo la soo riday. Martin Luther King. Martin Luther King (dhashay Janaayo 15, 1929 – dhintey Abril 4, 1968) wuxuu ahaa nin dadka madoow ee wadanka Mareykan, kaasi oo u ololeen jiray xaqa iyo xuquuqda dadka laga tirada badan yahay, gaar ahaan dadka madoow, ee caraiga Maraykanka. woxoo ahaa nin firfircoon oo radinaayey xoreenta dadka madowga mareykanka. waxoo caan kuyahay, qudbadii " waxan heysta Riyo " (I have a dream). Martin waxoo ku dhashay Atlanta gobolka Georgia, janaayo 15 1929kii. waxaana la dilay Abriil 4 1968. martin wuxu dhashay January 15, 1929 Burj Khalifa. Burj Khalifa (, turjumaad: "Dabaqa Khalifa]"; loogu dhawaaqo), sidoo kale loo yaqaano Burj Dubai waa dabaqa ugu dheer aduunka kaasi oo ku yaala magaalada Dubay, Imaaraatka Carabta. Burj Khalifa waa dabaqa aduunka uugu dheer, oo dhirirkiisu yahay 828 meter. Waxoona ku yaalaa magaalada Dubay ee dalka Imaaraatka Carabta. Burj khalifa waxaa la bilaabay, 21 sebteembar 2004. waxaana la dhameeyay 2009 oona la furay 4 Janaayo 2010. Dabaqaan dheer waxaa ku dhaxyaalo Hotelal iyo guryo. Al-Ghazaali. Al-Ghazaali (1058-1111) waa Abuu xaamid Muxamed bin Muxamed bin Muxamed bin Axmed Al-gazaali Alduusi Alnisaabuuri, (Carabi: أبو حامد محمد بن محمد بن محمد بن أحمد الغزالي الطوسي النيسابوري الفقيه الصوفي الشافعي) waa faqiih suufi shaafici ah, kaas oo lagu naaneysi jiray (xujada Islaamka بحجة الإسلام) 'Abu Hamed Mohammed pesar-e (ebn-e) Mohammed wuxuu dhashay 1058 dhintayna 1111,wuxuu ahaa khabiir beershin ah kuna xeel dheer diinta islaamka. Ghazali wuxuu caan ku ahaa magacyo badan. qoroyaasha Muslim ka ah waxay isticmaali jireen, Abu Hamed taas oo ka dhigan ina Hamed si aan loogu khaldin walaalkiisi caanka ahaa Axhmad Ghazali. isaga magaciisuna wuxuu ahaa moxamed laakiin wuxuu caan ku ahaa algasaali ama algazel. wuxuu ku dhashay sanadkii 1058 magaalada Tus ee gobolka Khorasan,ee dalkii Bershia Eegana loo yaqaano Iran. wuxuu ku dhigtay aqoontiisa aasaasiga ah magaalada Tus ka dibna wuxuu u safray Gurgan oo kutaala bada kaspianka si uu usii wato wax barashadiisa xaga axkaamta. Qiyaastii sanadki 1077 ayuu Ghazali u guuray Nishapur halkaas oo uu ka bilaay barashada cilmiga diimaha oo uu xiisaynayay. Sida la rumaysan yahay kobtaasi waa kobtii uu kula kulmay filosoferkii waynaa ahaa ee la odhan jiray al-Juwani isaga ayaana la sheegaa inuu ku dhaliyay inuu barto cilmiga filosofiyada. Isla sanadkaas ayuuna Juwanis dhintay, ka dibna al-Ghazali wuxuu horyaal u noqday kaalin muhiim ahna ka gajiray ardadii Nizam al-Mulks wuxuuna noqday cilmi baadhe taas oo sababtay inu bare sare ama professor ka noqdo jaamacadii nizaamiya ee Baqdaad ku taalay sanadki 1091.Inuu alqasaali caam ka noqday yurub waxaa sabab u ahaa shaqdii hufnay ee u ka qabtay si si fudud loogu helo doodo ku saabsan cil´miga diimaha ama teologi iyo in doodihii dimaha kusaabsanaa ee oo ka qaýb gali jiray si fudud looga helay yurub. Al qasaali wuxuu ka dooday kana soo horjeeday miisaankii giriigu wax ku misaami jireen (hellenistis) fikirkiisu wuxuu saamayn wayn ku yeeshay Avicenna (d.1037) qaar badan oo ka mid ah. Ghazali doodiisii ayuu sii waday isagoo isku dhex wada ama isku xidhaya cilimiga diimaha iyo filosoofiyada. Alqasaali buugiisii The Inconsistency of the Philosophers, oo afka hooyona ka dhiganta burburkii ama kala daadashadii filosoofiyada, (Tahāfut al-Falāsifaʰ), carabigama تهافت الفلاسفة, wuxuu kaga soo horjeedsaday nyplatonismada. Ghazali ma ahayn mid diidanaa gabi,ahaanba miisaankii labaad ee hellenism, balse wuxuu aad wax uga qoray Aristoteles' gabogabadii caqligalnimada (syllogism). Ghazali doodiisii waxay xitaa aad uga saraysay mufakarkii waynaa Al-Ash’ari-mufakarkaasi oo isticmaali jiray ama soo daliiliyay mu’tazilitism iyo taariikhda carabta Ibn Khaldun ayaa yidhi al-Ghazali wuxuu ahaa qoflii ugu horeeyay ee wax ka qoro cilimiga diimaha casriga ah teologi. Al Ghazali wuxuu ogaaday in cilmiga diimaha teologiga iyo filosofiga xadigooda. Figrada iyo shaqada ee dadka kale ood raacdo kuguma hogaaminayso udhawaanshaha ilaahay ayuu qabay laakiin adigu waa inaad camal wanaagsan oo alle raali ka yahay qabtaa si aad ehlu khayr u noqoto. wuxuu qaatay suufiyada, hawshii cilmiga diimaha figradihii iyo doodihiina wuu yareeyay wuxuuna qabay kan jidka toosan haysta waa kan ilaahay iyo rasuulkiisa rumeeya. ma aha inuu cilmiga diimaha iyo sheekhnimadii uu qasaali gabi aanba iska dhaafay balse xiligaas suufiyadu waxay ahayd qayb ka mid ah dhaqanka suniga ah. cilmiga Teologin iyo sunnada lagu qeexay shareecada islaamka. Ghazali wuxuu qabay in suufiyada runta ah ay yihiin kuwo la aamini karo oo run ah waxayna haystaan sunnadi dhabta ahayd. Al qasaali wuxuu sii waaday shaqadisii wax qorida xitaa markii uu noqday ama uu ku biiray madhabta suufiyada ee soomalidu u taqaano qadiriyada,ama shaaficiyada laakiin shaki yar ayaa ku jira in uu qoraaladiisa tirada badan uu isagu wada qoray iyo in kale maxaayeelay aad ayay ugu yareed wadamada bariga Aasiya kuyaala in loo nisbeeyo mufakar ama qoraal aad cajiib u ah sida alqasaali in qoraaladiisa markuu dhinto ka dib. waxaan uhibeeyay qoraalkan umada somaliyed guud ahaan. Qaanso. Qaanso (carabi: قوس taliyaani: arco ingiriis: bow) waa ul xoodan oo xadhig adag ku xidhan yahay. Leebka dabadiisa ayaa lagu xidhaa xadhiga qaansada ka dib, leebka ayaa gadaal loo jiidaa lana sii daaya ayadoo lala shiishayo bar ama meel. Marka la tixraaco taariikhda aadamaha, leebka iyo qaansadu waa hub la isticmaali jirey tobanaan qarni ka hor wakhtigii ilbaxnimadu bilaabantey. Leebka iyo qaansadu waa labo shey oon kala hadhin, sababtoo ah waa la isla isticmaalaa. Wakhtiyadii hore leebka iyo qaansada waxaa loo isticmaali jirey in lagu ugaadhsado. Baraf. Baraf waa biyo qaboobay, oo dhagax noqday. wadamada qaarkood baraf ayaa ka dhaco oo budo ah ama buunsho camal, mararka qaar barafka asiga oo yar yar oo dhagax camal ah, oo soo dhacaa... Cir. Cir () waa dahaarka sare ee aduunyada taas oo ka samaysan neefo iyo uumi biyo. Cirka Dhulka. Cadaadiska oogada cirka isku cel-celiskiisu waa 101.325 (kPa), laga soo bilaabo dherer dhan 8.5 km. Waxaanay ka kooban tahay 78% nitrojiin iyo 21% Ogsajiin ah, iyo xoogaa yar oo uumi biyo ah iyo Kaarboon labo Ogsaydh iyo neefo kale. Dhererka cirku u jiro oogada dhulka waa kala duwan tahay, waa 8 km cidhifyada iyo 17 km dhulbadhaha. Maqaarka cirku aad ayuu muhiim ugu yahay nolosha dhulka, caawinta wareega biyaha sida roobka iyo difaacida falaadhaha khatarta badan ee ka yimaada qoraxda ayaa ka mid ah faa'iidooyinka cirka. Sidoo kale, aqalkacagaaran (greenhouse) oo ka samaysan uumi biyo, kaarboon-labo-ogsaydh, miithayn (methane) iyo ozoneka oo masuul ka ah dheelitirka heerkulka dunida ayaa ka mid ah faa'iidooyinka cirku u leeyahay dhulka. Cimilada Dhulka. Cirka dhulku ma lahan wax xad ah, si tartiib ah ayuu u noqonayaa khafiif sababo la xidhiidha wasakhowga hawada darteed. 3/4 muga cirka dunidu wuxuu u jiraa oogada dhulka 11 km oo kali ah, kuleylka ka imanaya qoraxda markuu soo gaadho meeshan wuxuu keenaa in hawadu kala baxdo ka dib ku qaboowda lakabka saree cirka. Taas ayaa keenta isbedelka cimilada, sida roobka, dabaylaha IWM. Badaha waaweyn ayaguna qayb ayay ka yihiin isbedelka cimilada, sababto ah uumiga biyuhu wuxu ka yimaada badaha, kuwaas oo ku qabooba cirka dibna ugu soo noqda dhulka ayagoo roob ah. Biyaha roobka ayaa sameeya wabiyada iyo haraha leh biyaha macaan. Isku-wareega biyaha ee noocan (water cycle) ayaa si fiican u taageera nolosha iyo dhulkaba. Cimilada dhulka waxaa loo kala saari karaa waaxyo badan ayadoo la tixraacayo heerkulka iyo roobka. Nooca ugu caansan kala saarka cimilada, Köppen climate classification oo uu sameeyay Wladimir Köppen, ayaa loo kala saaraa shan qaybood oo kala ah: saxare qalayl ah, torobika (tropics), dhulka sareeya, qaboow-dhexe iyo qaboowga cidhifyada, kuwaas oo weli la sii qeeybiyo. Habka sameeynta cuntada ee dhirta (Photosynthesis) ayaa asna kaalin libaax ka qaata dheelitirka hawooyinka cirka, sababto ah dhirtu waxay isticmaashaa kaarboon-labo-ogsaydhka kuna sii daysaa cirka ogsajiin saafi ah. Haydarojiin oo ayadu ku badan cirka ayaa la falgasha Ogsajiinta dhirtu soo daysto taas oo ayadna dhalisa isku dhisyo biyo ah oo keena roob. Gu. Gu (;) waa mid ka mid ah Afarta xilli ee Sanadka, waa xilli roobaad (Abriil, maajo iyo Juun). waxa uuna u dhaxeeyaa Xagaaga iyo Jiilaalka. Xagaa. Xagaa (;) waa waqti uu wadanka ka da'o roobab yaryar oo looyaqaano xagaa (Luuliyo, Agoosto iyo sebteembar). Dayr. Dayr (;) waa mid ka mid ah afarta xili ee sanadka, waana xiliga uu wadanka ka da'o roobab badan oo qaarkoodna geystaan biyo fatahaad badan, waana bilaah (Oktoobar, Nofeembar iyo Diseembar). Jiilaal. Jiilaal (;) waa wakhtiga ugu qaboowga badan xilliyada sanadka taasi oo leh dabaylo, qaboow daran, roob, meelaha qaar duufaano. Jiilaalku waa xilli u dhexeeya dayrta iyo gu'ga. Sida dabiiciga ah jiilaalka waxaa keena wareega Dhulka ku meerayo Qoraxda. Xiliga jiilaalka waa xiliga ugu qaboow uguna qaleylka badan dhinaca qaarada Afrika, uguna qabow waxaana dhaca baraf dhinaca qaarada Yurub waana bilaha Janaayo, Febraayo iyo Maarso. Jiilaalku waxa uu ku xigaa dayrta oo bilaabmata 21 Sebteembar dhamaadata 20 Maarso. Koonfur. Koonfur waa mid ka mid ah Afarta jiho, waxaana kasoo horjeedaa Waqooyiga. koonfurta hoose, meesha oo aduunka ku dhamaado, waxaa ku yaalo Koonfur pole, waa meesha 6 bilood maalin ah 6 bilood habeen ah. Woqooyi. Waqooyi waa mid ka mid ah Afarta jiho ee asalka ah, waxeyna ka koreysaa dhul baraha. Bari (Jiho). Bari am Qorax ka soo bax, waa mid ka mid ah Afarta jiho ee asalka ah. Galbeed. Galbeed ama Qorax u dhac, qoraxsin waa mid ka mid ah Afarta jiho ee asalka ah, Qorax. Qorax (;) sidoo kale loo yaqaano Cadceed, waa shey wayn oo ka samaysan neefo ololaya. Sidoo kale qoraxdu waa Xidigta aya nolosha aduunku ku tiirsan tahay. Iyada iyo mereereyaasha waxaa la isku yidhaahdaa Bahda Midaysay Qoraxdu. Aduunka iyo mereereyaasha kale waxeey ku wareegtaan Qoraxda, waxeena la wareegtaan waxyaabo baraf ah iyo boorka hawada, ayaga oo 99,8% buuxiya weeninka iskujoogga qoraxda. Qoraxda waxee keentaa awood (Enargy), gaar ahaan ileys, taasi oo ugu wacan Nolosha aduunka oo dhan. Qoraxda waxee xakuntaa xaraaradaha aduunka iyo jawiga, waxeena u dhigantahay 1/3 Waqtiga Biyaha badtaan dhinaca badda, inta kale waxaa xakumo Bisha. Samayska Qoraxda. Qoraxda waxee ka koobantahay Dab ama (Hydrogen) taas oo daboosha 92% qoraxda oo dhan. Midabka qoraxda waa Cadaan, sababtoo ah, kuleelka qoraxda waxoo gaaraa 5.515 garaado. laakiin markii aduunka laga fiiriyo waa jaale, sababtoo ah, aduunka waxaa ku daboolan waxyaabo oo Dabeesha ama duufaanta qoraxda celiyo, taas ayaa midabka bedelaysa. Marka ee qoraxda dheceeso, Cirka waxaa lagu arkaa ayada oo oranji ama gaduud ah. Nolosha Qoraxda. Jiritaanka dunidu waxay ku xidhan tahay nolosha Qoraxda. Haddii isbedel ku yimaado qoraxda nolosha dhulka iyo waxkasta weey doorsoomayaan. Sida la qiyaasayo, Hal bilyan sano ka dib, midabka qoraxdu waa isbedeli iftiinkuna waa sii kordhi sababto ah Hiliyaamta bu'da qoraxda ayaa sii kordheeysa taas oo keeni doonta in 10% kordho iftiinka, heerkulka iyo falaadhaha khatarta ah ee ka soo baxa qoraxda; halka 3.5 bilyan sano ka dib ay badan doonto 40%. Aqoonyahanada Cimiladu waxay sheegeen isbedelkaas qoraxda ku yimid sare u qaadi ilayska halista ah ee "radiation" taas oo lumin doonto biyaha badaha dhulka. Wakhti yar gudaheed, waxaa kor u kici heerkulka oogada sare ee dhulka, sidoo kale isku-wareega Kaarboon Ogsaydh CO2 oo muhiim u ah nolosha dhirta ayaa jaha wareeri iskuna bedeli Kaarbon afar (C4) oo sun ah. Dhirtu haday ka dhamaato dunida waxaa dhici in la waayo hawada Ogsajiin midaas oo sababaysa dhimashada noolaha oo dhan. Hal bilyan sano oo kale kadib, heerkulka maqaarka sare ee dhulka wuxuu gaadhi, ugu yaraan, 70 degree Salsiyas midan oo jaho-wareer ku keenaysa miisaanka iyo cufis-jiidadka dunida. Midabka qoraxdu wuxu noqon casaan 5 bilyan sano ka dib, isla markaan gacanka qoraxdu wuxuu gaadhi meel ka badan 250 jeer meesha uu hada joogo. Wakhtigan lama hubo, sida dhulku noqon, laakiin waxa la og yahay in wareega dhulku isbedeli sababto ah aad ayuu uga fogaani qoraxda. Mudo yar ka dib, bu'da qoraxdu waxay isku bedeli cadaan bilaa kul iyo ileys ah, halkaas ayaana ugu dambeeysa isku xidhnaanta Bahda Midaysay Qoraxdu. Dhul (dhulka lagu socdo). Dhul waa dhulka lagu socdo. Dhulka sidiisaba waa carro korka laga shamiiteeyay.Kan guryaha woo ka duwanyahay kan banaanka.Waxaa korka laga saaraa Roog ama dhagax Mutuleel ah.Guryaha wadamada galbeedka dhulkooda waxaa laga dhigaa al-waax, markaas neh waxaa lagu daboolaa roog ama wixii la mid ah. Cuf. Cuf Waa wixii meel maran buuxiya, waxa ay kamid tahay 3 xaalad maaddo Waxaana loo sawiraa (m) waana halbeeg aan doorsoomin meel kasta oo lajoogo ama latago, Waxaana loo isticmaalaa sida Culeys ka oo kale iyadoon la eegin macanaga Fisigis ahaan ay xambaarsantahay. Waxaa jirta laba hab oo loo xisaabo Cufka Xeerka labaad ee Niyuutan ("inertial mass")haddii isku darka xooga ku faln walax aanu le’ekeyn eber, walaxdu waxa ay yeelanaysaa karaar saamigal quman ku ah laxaadka iskudarka xooga iyo jihaddiisa. Walaxda "m" awooda "F",Karaarta "a" Waxa ay kusiineysaa F/"m". Waa halbeeg formula_1 Cuf is jiidadka (active gravitational mass) Walax "m"1 haddii meel la dhigo Fogaan u jirta "r" walax kale ee cuf keedu yahay 'm"2 walaxdi hore saamayn ay ku yeelanaysaa "F' waa soo jiidanaysaa sidaan ayaana tusaale u ah "G" Waa ma doorsoome cuf is jiidadka guud waxa ayna udhigantaa 6.67*10−11 kg−1.m3.s−2. Adke. Adke waa mid ka ah sadaxda waji ee xaaladaha Maado (matter), Dareere. Dareere (Ingiriis: Liqiud) waa mid ka ah sadaxda waji ee xaaladaha Maado (matter). Qeybaha Dareerah. Dareeraha waxa ka mid ah biyoha, Saliida, Caanoha IWM. Hawo. Hawo waa mid ka ah sadaxda waji ee xaaladaha Maado (matter), Hawo du waa qayb kamid ag gaaska waxa ayna ka samaysantaa inta udhaxeeysa dhulka iyo cirka ilaa 880 km. waana tan suura gelinaysa in aduunka ay ku noolaadaan Dadka, dhirta iyo xoolaha. Mug. Mug waa hab qiyaaseed Fiisikis, Hab cabirka qaybo kamid ah adkeha. meesha "l" dheerirka ayaa la 3 jibaarayaa. "a" Dhirirka, "b" Balaca, "c" Joogga. "r" Waa gacanta, "h" waa fogaanta udhaxeysa. "r" Gacan Goobo Ee hoose, "h" Fogaanta udhaxaysa barta. Meesha "h" waxa ay galeysaa mug kasta iyo "A"("h") waa hab gooni ah "h" waxa ay uqorantahay hab dheer "h"; habkaan aad ayuu ufiicanyahay (dhib malahan haddii uu xitaa habka isbadelo). formula_14 Meeshan formula_15 halbeega jometeriyada habkan formula_13 iyo formula_17 wuu raacaa Bedka. Afarta jiho. Afarta jiho waxay kala yhiin: Woqooyi, Koonfur, Bari iyo Galbeed. Marka la soo gaabiyo waa W,K,B,G. Baluug. Baluug waa Midab ka mid ah Midabada Asaasiga. Calanka Soomaaliya waa baluug oo dhaxda xidig cad ku leh. Kalarka baluuga ah, waa kalar aad u quruxbadan, waa kalar caashaq ah. Waa kalar runta iyo wax qarsoonaan badan leh, waa kalar xasuus dheeraad leh.Waa kalar indhaha uroon. Gaduud. Gaduud waa midab ka mid ah Midabada Asaasiga. Cagaar. Cagaar waa midab ka mid ah Midabada Asaasiga. Midabada Asaasiga. Midabada Asaasiga waa midibada ugu muhiinsan inta midib ah oo jiro kana mid ah kuwa laga sameeyo midibyada dameeriga, jaalaha, sharbeedka, oranjiga iyo kuwo kale oo badan. Midibyada muhiimka ahi waxaa la yiraahdaa Casaan, Cagaar, Baluug.cadaan Midab. Midab (;) waa muuqaalka shey ama walax leedahay. Waxaa jira noocyo badan oo midabo ah kuwaasi oo laga sameeyo iskudarka midabada aasaasiga, kuwaasi waxaa ka mid ah: Casaan, Cagaar, Madow, Baluug, Huruud, buni, basli, baxri, cowlaan, cowl iyo kuwo kale oo badan. Wax kasto oo aduunka yaalo waxoo leeyahay midab, inta aa ka eheen biyaha oo wax wax kaladha lahayn. Wadan. Wadan ama dal, waxay ka midtahay Juquraafi loo kala qeebiyay qoomiyadaha ama dadka taariikhda u leh dhulka ee degenyihiin. Sh. Cabduraxmaan Alsudeys. Sh. Cabduraxmaan As-sudays (الشيخ عبد الرحمن بن عبد العزيز بن عبد الله بن محمد السديس) waa imaam ka Masjidulxaraam ee MakkahSaudi Arabia. Sudais wuxuu ku dhashtay Riyaadh, Saudi Arabia sanadu markey aheyd 1960. Sudays wuxuu Quranka dhammeyay 12 sano wuxuuna wax kubartay iskoolka layiraahdo Al Muthana Bin Xarith wuxuuna ka qalin jabiyay machadka Riyadh Scientific Institutionsanadu markey aheyd 1979. Al-Sudays Wuxuu bartay sharciga diinta Islaamka wuxuuna ka qalin jabiyay jaamacda Riyadh sanaadkii 1983. Shahaadadiisa Ph.D. ga wuxuu ka qaatay jaamacada Umm Al-Qura sandkii 1995. Sh. Sudays waxaa lagu sharfay inuu dujiyo salaatul janaazadii lagu dugtay Sh. Cali Jaabir, Allaha u naxariistee. Sucuud Alshureym. Sh. Sucuud Alshureym waa imaam ka Masjidulxaraam ee Makkah Lab. Lab calaamadiisa (♂) waa mid ka mid ah labada jinsi ee noolaha. Dhedig. Dhedig (♀ Amxaari: ሴት) waa qeybta dhedig ee dadka iyo xayawaanka. Sidoo kale waxaa loo yaqaanaa naag, dumar, ama gabar. Dhediga waxaa ka soo horjeeda lab. Gool. Gool (carabi: لبؤة laatiin: lea taliyaani: leonessa ingiriis: lioness) waa dhediga libaaxa taas oo ka mid ah xayawaanka Bahda Bisada loo yaqaano. Gooshu waa xayawaan naasley aha, ayadoo nuujisa caano ilmaheeda. Gooshu waxay aad ugu fiican tahay ugaadhsiga ayadoo si cajab badan u gaada neefka ay ugaadhsaneyso. Aduunka. Aduunka waa meere kamid ah iskujoogga Meereyaasha Qorraxda. Aduunka isagoo marinkiisa ama wadadiisa ku jira ayuu qorraxda ku wareegtaa. Qaabka waa ugxan yahay – waa sida goobaab wareegsan oo labada doc in yar ka diisan. Taa waxay ina garadsiineysaa in fogaanta uu had walba aduunka qorraxda u jiro sanad gudaheed aanay isku mid ahayn. Halkii jeer oo aduunka ku soo wareegto qorraxda waxay ku qaadata 365 ¼ maalin. Sanad walboo afaraad oo shintiris-sanadeedka (kalendarka) ka mid ah wuxuu noqdaa 366 malmood, waxaana la yiraahda sanad shindhalad ah (skuddår). Sanad walboo 4-aad waa inuu maalindheri ahaadaa, maxaa yeelay aduunka 365 maalin in ka badan bay ku qaadata halkii wareeg. Haddi aan sidaa la yeelin xooga qalad ah baa tirsiga galaaya. Sidaa daraadeed bey sanad shindhalad ah ugu jirin qarni walboo aan u qaybsami karin 400. Tusaale sanadkii 1900 ma ahayn sanad shindhalad ah, haseyeeshe sandakii 2000 wuxuu ahaa shindhalad, waayo waa loo qaybin kara 400. Xilliyada Sanadka aduunku wuxuu mariin meerkiisa ku jiraa isagoo 23,5 º darajo qorraxda ka janjeersan. Sidaas daraadeed fogaanta sare ee qorraxda ay had walba inoo jirto wey kala duwan tahay sanadka gudihiisa. Labada Cirif EE aduunka. Kala duwanaanta fogaanta ay qoraxdu dhulka u jirto waxay aad ugu weyn tahay woqooyiga iyo koofurta kakoonka dhulka. Gobollada saaran hareeraha dhulbaraha wey ku yartahay kaladuwanaantaasi Gobollada ku kala yaal labada cirif ee aduunka, oo la kala yiraahdo Qudbiga woqoyi iyo Qudbiga koofureede, maalin kasto oo ka mid ah xilliga jiilaalka qorraxda kama dhacdo oo cirkay ku taallan tahay. Bartanka xilli-barafeedkuna waa qorrax la’aan. Gobollada dhulbaraha agagaariyase hal berina qorraxda kama maqnaato, oo cirkay sare ayey ugu shidan tahay. Kala duwanaanta hadba inta fogaan ay sanadka gudihiisa qorraxdu ka korreyso aduunka.Hadba intii loo sii dhowaado aagga woqooyi ama aagga koofureed bey fogaanta sii weynaataa. Sidaas daraadeed intiiba dhulbaraha woqooyi ama koofur looga sii fogaanayo bay kala duwanaashada xilliyada sanadkuna sii kordhaan. habeenka iyo maalinta. Markii laga hadlaayo habeenka iyo maalinta Qoraxda waxaa dhahnaa: ”Qorraxdu waa dhacday ama waa soo baxday”. Inkastoo aynu had iyo jeer aan sidaa ku tilmaamno, Hadana Qoraxdu ma aha wax dhaca mana soo baxda, ee dhulkaa isku udub-wareegta. Dhulka inuu hal mar si buuxda isugu udub-wareegana waxay ku qaadata 24 saac. Inta dhulku isku wareegayo, Qorraxdu inftiinkeeday ku haysaa, oo sidaas bey habeen iyo maalin ku kala noqoto. waxaa kuu cadeeynaya inaysan qoraxda dhicin marka aad moodo in aay kaa dhacday hadii aad joogto Somalia qorraxda waa u muuqataa dadka galbeedka kaa sii xiga siiba sida America dadka joogo subax ayeeyba u tahay oo marka ay ayaga ka miriqdo adigana kuu soo muuqanee Xidig. Xidig waa dab weyn oo cirka ku daadsan.Xidigta adduunka u dhaw waa Qoraxda oo energi badan siiyo Aduunka. Xidig kale oo aduunka u dhaw wa Proxima Centauri. Qoraxda waxee aduunka u jirtaa 149.600.000 km. Qof bin aadan oo xidigta u dhawaan karo majirto!!Xidigta ugu weeyn ee samada oo la ogyahay, waxaa la dhahaa VY Canis. waxeena adduunka u jirtaa 5,000 oo if sanadeed ah.Xidigaha waxaa la arki karaa habeenkii, markii ee qoraxda dhacdo. Naag. Naag waa dhediga (♀) ama banii'aadamka dadka ee qaangaartay sida gabar loogu isticmaalo mida aanan qaangaarin, sida uu ninka u yahay labka dadka ee qaangaaray, ereygaan Naag waxaa loo isticmaalaa Bayoloji ahaan iyo luqad ahaan kala saarida labada jinsi, Cad. Cad midab.cad waxaa lagu magacaabaa waxkasata oo leh midab cadad, tusaale: buug cad Dagaal. Dagaal waa isku dhac ay isku dhacaan laba qof ama in kabadan. Qori. Quri, Qoray ama Bunduq (,) waa qori ama biskoolada iyo wax walboo ay ka dhacdo rasaasta wax disha, wuxuu hal mar ridi karaa xabad iyo ka badan, waxaa loo adeegsadaa dagaalada iyo iska hor imaadyada, waxaa hubka la adeegsado ugu caansan AK-47 waxaa lagu sameeyay ruushka waxaana loo iib geeyaa oo haysta dowladaha caalamka badankood. Barfasoor. Barfasoor waa magac loo yaqaan Macalinka wax ka dhiga Jaamacad kaas oo ku taqasusay cilmi uun, waana darajada ugu sareysa ee heer jaamacadeed, ereygaan asalkiisa waa Laatiin waxaana laga wadaa qof si fiican u yaqaan qeyb cilmiga ka mid ah ama Macalim darajo sare leh. Muddada Macalinka loo tixgalinayo in uu yahay professor waxa weeye 20 ilaa 25 sano in uu Heer jaamacadeed uu wax kadhigayayey Jaamacad. Jaamacad (;) waa xarun waxbarasho, cilmi-baadhis, aqoon ururin heer sare leh taasi oo bixisa Shahaadooyin darajo sare leh. Australia. Australia waa qaarad iyo wadan oo ku taalo Konnfurta fog, waxoo u dhaxeeyaa jasiiada new Zealand oo ka xigta woqooyi bari iyo Indonesia oo ka xigta koonfur. wadanka Australia waa wadan aad u ween, waxaana degen dad ajnaanib kala duwan.wadanka caasimadiisa waa Kanbera tiisa labaad waa Sydney. Australia waxay leedahay dhaqaalaha 13-ka adduunka ugu wayn iyo tobankii sano ee ugu sarreeya dakhliga qofka (IMF). [13] Marka la eego heerka labaad ee horumarka bini'aadan ee adduunka, waddanku wuxuu si heer sare ah u yahay tayada nolosha, caafimaadka, waxbarashada, xorriyadda dhaqaalaha, xoriyada madaniga ah iyo xuquuqda siyaasadeed. [14] Australia waa xubin ka mid ah habka ASEAN Plus Plus, Qaramada Midoobay, G20, Commonwealth Nations, ANZUS, Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta (OECD), Ururka Caalamiga ah ee Ganacsiga, Iskaashiga Dhaqaalaha Asia iyo Isku-dhafka, iyo Forum Pacific Islands Forum. Tirada dadka ku nool 25 milyan [5] waa magaalo weyn oo aad u xooggan oo ku dhereray xeebta bariga. [15] Australiya waxay leedahay 9-ka caalamiga ah ee soo galootiga ah ee ugu weyn dunida, iyadoo muhaajiriintu ay muhim u yihiin 26% dadweynaha. [17] [17] Markii ugu horeysay ee Yurub ah ee la duubay ee Australiya, iyo dhulkii ugu horreeyey ee lagu duubo Yurub ee ku yaal qaarada Australiya (ee 1606), waxaa loo aqoonsaday Holland. Markabkii ugu horreeyay iyo shaqaalihii saarnaa markabka Australiya oo la kulmay dadka Aborijiniska ahaa Duyfken oo ahaa kabtanka Dutch, Willem Janszoon. [36] Wuxuu arkay xeebta jasiiradda Cape York horaantii 1606, waxana uu dhulka dhigay 26kii Febraayo ee Pennefather River meel u dhow magaalada casipa ee Weipa ee Cape York. [37] Holland wuxuu ku tusay dhamaan dhulka galbeedka iyo waqooyiga, waxaana loo yaqaan 'New Holland' inta lagu guda jiro qarnigii 17aad, laakiin ma uusan isku dayin degsiimo. William Dampier, oo ah sahamiye Ingiriis ah iyo mid gaar ah, ayaa ku soo degay xeebta waqooyi galbeed ee New Holland 1688kii iyo mar kale 1699 safar dib u laabasho ah. [38] Sanadkii 1770-kii, James Cook wuxuu ka soo degay xeebta bari, kaas oo uu magaciisu ahaa New South Wales waxaana uu dalbaday Britain. Australia waa wadan hodan ah; waxay dhalinaysaa dakhli ka yimid ilo kala duwan oo ay ka mid yihiin dhoofinta dhirta la xidhiidha, isgaarsiinta, bangiga iyo wax soo saarka. [188] [190] Waxay leedahay dhaqaalaha suuqyada, korodhka sicirka ee qofkiiba, iyo heerka saboolnimada ee hooseeya. Marka la eego celceliska hantida, Australia ayaa kaalinta labaad kaga jirta kaalinta labaad ee adduunka ka dib markii Switzerland ay ahayd 2013, inkastoo heerarka saboolnimada qaranka uu kordhay 10.2% ilaa 11.8%, laga bilaabo 2000/01 illaa 2013. [191] Waxaa loo aqoonsaday Machadka Cilmi-baarista Credit Suisse oo ah qaranka oo leh hantida dhexdhexaadka ah ee adduunka ugu sareeya iyo tan labaad ee ugu sareysa ee hantida ee qaan-gaar ah ee dadka waawayn sanadka 2013. [191] Arjantiina. Argentina (Sannadkan wuxuu maqlaa codkani; Spanish: [aɾxentina]), si rasmi ah dalka Argentine [A] (Isbaanish: República Argentina), waa Jamhuuriyadda Federaalka ee inta badan ku taal qaybta koonfureed ee Koonfurta Ameerika. Wadaagidda qadarka Koonfureed ee Chile ee galbeedka, waddanka ayaa sidoo kale xuduud u leh Bolivia iyo Paraguay dhanka woqooyiga, Brazil oo waqooyi-bari, Uruguay iyo Koonfur Atlantic oo ku yaal bariga, iyo Khadka Dhexe ee Drake ee koonfurta. Argentina waxaa ku yaala wadanka sideedaad ee ugu weyn adduunka, kan labaad ee ugu weyn Latin America, iyo kan ugu weyn ee Isbaanishka ku hadla. Buenos Aires, oo ah caasimada federaalka ah ee dalka (Isbaanishaan: Capital Federal) sida uu go'aamiyey Congresska [12]. Gobolada iyo caasimadu waxay leeyihiin dastuur u gaar ah, laakiin waxay ku jiraan nidaam federaali ah. Argentina waxay sheegataa madax banaanida qayb ka mid ah Antarctica, Falkland Islands (Isbaanish: Islas Malvinas), iyo Koonfurta Georgia iyo Koonfurta Sandwich Islands. Joogista ugu horreysa ee bini'aadamka ee taariikhda Argentina ee taariikhda casriga ah waxay dib ugu noqotaa muddada Paleolithic. [13] Waddanku wuxuu leeyahay xididdadiisa kuxirta Isbaanishka ee gobolka ee qarnigii 16aad. [14] Argentina waxay noqotay mid ku guulaysatay gobolka Viceroyalty ee Río de la Plata, [15] Spanish-ka dibad-baxa dibada ee lagu aasaasay 1776-kii. Baaqa iyo dagaalka xornimada (1810-1818) waxaa soo raacay dagaal sokeeye oo soconayey ilaa 1861, taas oo ku dhamaatay dib-u-habeynta dalka sida federaalka ah ee gobollada Buenos Aires oo ah caasimadeeda. Waddanku wuxuu intaas ku daray in nabadgelyo iyo xasilooni darro, iyada oo mowjado waawayn oo ka mid ah soogalootiga yurubiyaanka ah ay si xooggan dib-u-habaynayaan aragtida dhaqameed iyo bulsho. Kororka ku soo kordhay barwaaqada ayaa keentay in Argentina ay noqoto dalka 7aad ee ugu faqiirsan adduunka tan iyo qarnigii 20-aad [16] [17] Arjantiina ama jamhuuriyadda Arjantiina (Isbanish República Argentina. Waa wadan ku yaalo qaarada Koonfur ameerika. Af-Sawaaxili. Sawaaxili waa luqad ween oo looga hadlo bariga Afrika. wadamada ee luqada rasmiga u tahay, waxaa ka mid ah, Kiinya, Tansaaniya iyo Ugaandha, wadamo badan oo afrika ka mid ah neh, waxee u adeegsadaan, luqadoodi labaad. sawaaxili waxaa ku hadlo dad ka badan 60 milyan oo qof.. Guur. Guur (;) waa dhacdo ay ku midoobaan labo qof (inta ugu badan ninka iyo naagta) kuwaasi oo hadafkoodu yahay in nolol wadaagaan, tafiirmaan, iyo iska caawiyaan waayaha nolosha. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Arooska. Aroos waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Gaar raga ayaa ugu fikir badan intay habluhu ka fikir yar yihin guurka soomaalida waxa kalo kamida cilmi badhis lagu sameyey hablaha ugu quruhda badan inay yihin hablaha rer mogdishu gaar ahaan gabdhaha wardhiigley waxa lasoo saray boqolkiba boqol ibtisam inanta ugu xural caysan warta nabada oo macnaheedu uu yahay dhulkii Soomaaliya.gabdhaha ugu badan ee fircoonniga loo gudo waxaa ugu badan warta nabada kuwa ugu dhaadheerna waxa ay ka soo jeedaan ssanaag sool iyo ceyn qaybo ka mid ah dunida iyo dhaqanka ah lama ogola, iyo in laga hadlin xaqiiqda. Baxrayn. Baxrayn ama Boqortooyada Baxrayn(af-Carabi مملكة البحرين Mamlakat al-Baxrayn. waa wadan carbeed oo ku yaalo Bariga Dhexe. Baxrayn waxee ka koobantahay Jasiirado, waxeena u dhaxeesaa ama Xad la wadaagtaa Sacuudi carabiya iyo Qatar. Bahrain oo ka hadlaya codkani: Arbacada: البحرين al-Baḥrayn IPA: (ku saabsan codkan maqalka)), si rasmi ah Boqortooyada Bahrain (Carabi: مملكة البحرين Ku saabsan codkan Mamlakat al- Baḥreyn), waa boqortooyo dastuuri ah oo ku yaala bariga Persian. Waa waddan jasiirad ah oo ka kooban jasiirado yaryar oo ku yaala bariga Bahrain, oo u dhaxeeya Xeebta Jasiiradda iyo xeebta bari ee Sacuudi Carabiya, kaas oo ku xiran 25 kilomitir (16 mi) King Fahd Causeway. Dadka reer Bahrain waxay yihiin 1,234,571 (2010), oo ay ku jiraan 666,172 aan ahayn dadka aan muwaadiniinta ahayn [8] Waa 765.3 kilomitir kilomitir (295.5 sq mm), taas oo ka dhigaysa waddanka saddexaad ee ugu yar Asia Aasiya ka dib Maldives iyo Singapore. Baxreyn waa goobta uu ka kooban yahay ilbaxnimadii hore ee Dilmuun. [10] Waxay ahayd tan ugu caansan taariikhda kalluumaysiga kalluumeysiga, kuwaas oo loo tixgeliyey inay ugu fiican adduunka qarnigii 19aad. [11] Bahrain waxa uu ahaa mid ka mid ah goobihii ugu horreeyay ee lagu beddelay Islaamka, 628 CE. Ka dib markii uu xukunka xukunka Carabta, Bahrain waxa u degay Portugal 1521, kuwaas oo markaa laga soo tuuray 1602 Shah Shah Abbas I oo ka mid ah Boqortooyada Safafid ee ku taal Boqortooyada Faaris. Sanadkii 1783, Bani Utbah waxay qabsadeen Bahrain oo ka timid Nasr Al-Madxur, tan iyo markii xukunka laga tuuray qoyska boqortooyada Al Khalifa, iyadoo Ahmed al Fateh uu ahaa Bahrain markii ugu horeysay. Bilihii 1800maadkii, ka dib markii heshiisyadii ku-meel-gaadhka ahaa ee Ingiriisku, Baxraynku wuxuu noqday ilaaliye Boqortooyada Ingiriiska. Sannadkii 1971, Bahrain waxay ku dhawaaqday xornimo. Bahrain waxaa lagu dhawaaqay boqortooyo sannadkii 2002-dii. Sanadkii 2011, waddanka ayaa la kulmay mudaaharaadyo ay ku dhiirigelisay Bisha Cas ee gobolka. [12] Boqortooyada boqortooyada al-Khalifa ee boqortooyada al-Khalifa ayaa lagu eedeeyay laguna dhaleeceeyay xad-gudubyada xuquuqda aadanaha, oo ay ka mid yihiin xabsiyo, jirdil iyo dil loo gaystay mucaarad, mucaarad siyaasadeed iyo shiicada Muslimiinta. [14] Bahrain waxa uu ku sugnaa ilbaxnimada Dilmun, oo ah xarun ganacsi oo muhiim ah oo lagu magacaabo "Mesopotamia" iyo "Endus Valley" [25] Bahrain waxaa markii dambe ka talin jiray reer Ashuuriya iyo reer Bilyos. [26] Laga soo bilaabo 6aad ilaa qarnigii 3aad, Baxreyn wuxuu ka mid ahaa Boqortooyada Faarax ee xukumay dhulkii Achaemeniyaanka. Qiyaastii 250 CH BC, Parthia waxay u keentay Gacanka Faarax ee ay gacanta ku hayaan, waxaana ay sii kordhisay saameynta ay ku leedahay Oman. Parthians waxay abuureen xarumo kala duwan oo ku yaalla xeebta koonfureed ee Gacanka Ciraaq si ay u xakameyaan waddooyinka ganacsiga. [27] Inta lagu jiro xilliga fasalka, Bahrain waxa loo gudbiyay Giriiggii hore sida Tylos, oo ah xarunta ganacsiga ee lakabiga, markii uu ku sugnaa Giriigga Nearchus oo ka hoos shaqaynayay Alexander The Great ee Baxreyn. [28] Nearchus ayaa la rumeysan yahay in uu ahaa taliyihii ugu horreeyay Alexander ee booqday jasiiradda, wuxuuna helay dhul dhul ah oo qayb ka ahaa shabakada ganacsiga ballaaran; ayuu yidhi: "Taas oo ku taal jasiiradda Tylos, oo ku taala Gacanka Ciraaq, waa geedo waaweyn oo ah geedo suuf ah, kuwaas oo ah dhar la shiiday oo loo yaqaan 'sindones', oo si xoog leh u kala duwan qiimaha, qaar qaali ah, kuwa kale qaali. kuwani kuma koobna Hindiya, laakiin waxay u badan yihiin Carabta. "[29] Taariikhyahanka Giriigga Theophrastus wuxuu sheegayaa in badan oo ka mid ah Bahrain oo ku yaala geedaha suufka ah, iyo in Baxreyn uu caan ku ahaa dhoofinta lugaha lagu ridayay calaamadihii loo adeegsaday Baabil. [30] Alexander waxa uu qorsheynayay inuu dego Giriigga Giriigga ee ku yaala Bahrain, inkastoo aysan caddayn in tani ay ku dhacday miisaanka uu soo jeediyay, Bahrain waxa uu noqday qayb ka mid ah dunidii Hellenised: luqadda fasalada sare waxay ahayd Giriig (inkasta oo Aramaic uu ahaa maalin kasta isticmaalka), halka Zeus lagu caabudo qaabka qoraxda Carabta-ilaahyada Shams. [31] Bahrain ayaa xitaa noqotay goobta tartanka ciyaaraha fudud ee Giriiga [32] Taariikhyahanka Giriigga ee Strabo wuxuu rumaysnaa in Fiktooriya ay ka soo jeedaan Bahrain. [33] Herodotus waxa kale oo la rumeeysan yahay in dhulkii reer Phoenicians uu ahaa Bahrain. [34] [35] Aragtidani waxa la aqbalay 19-jir qarnigii 19aad ee Jarmalka Arnold Heeren, oo yidhi: "Goobaha Giriigga ah, tusaale ahaan, waxaan ka akhrinay labo jasiiradood, oo lagu magacaabo Tyrus ama Tylos, iyo Aradus, kuwaas oo ku faanay inay aheyd dalkii hooyo Foynayaasha, oo soo bandhigay waxyaabo ay ka mid yihiin macbadyada Phoenician. "[36] Dadka reer Turki waxay si gaar ah u haystaan ​​asal ahaan Gacanka Gacanka, iyo isku midka ereyada" Tylos "iyo" Tire "ayaa lagu faahfaahiyay. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira caddayn yar oo ka mid ah dejinta aadanaha oo dhan Baxreyn intii lagu jiray xilligii guurkaasi sida la filayay. [38] Magaca Tylos waxaa loo maleynayaa inuu yahay Hellenization of Semitic Tilmun (laga bilaabo Dilmun). [39] Ereyga Tylos waxaa loo adeegsaday jasiiradaha ilaa Ptolemy's Geographia marka dadka deggan lagu magacaabo Thilouanoi. Siishilis. Seychelles ama Jamhuuriyadda Seyshelles(; af-Kreol: "Repiblik Sesel"). waa jasiirado ku taalo Badweynta Hindiya, waxeena Afrika u jirtaa, dhinaca Madagaskar. Seyshelles waxee leedahay, shacabka ugu yar Afrika. Iiraan. Iiraan (Af-Faarsi: ایران ama lagu dhawaaqo, jamhuuriyadda Islaamiga Iiraan,(Af-Faarsi: جمهوری اسلامی ایران) waa wadan ween oo ku yaalo qaarada Aasiya ama bartamaha Yuruaasiya. Wadanka Iiraan wuxuu xuduud la leeyahay wadamada Bakistaan, Afgaanistan, Turkmenistan, Aserbiijaan,Armania,Turki iyo Ciraaq. Iiraan waxee xeebo ku leedahay, Bada Qazwiin oo ka xigta Woqooyiga iyo Gacanka faarsiga iyo Gacanka Cumaan oo ka xigta Koonfur. Taariikh. Iiraan waxee leedahay taariikh dheer oo raacsan boqortii Faarsiga. Iiraan markeeda hore waxaa xukumi jiray Boqortii faarsiga, shacabka iiraan waxee mar doorteen isbedel, sanadka marka oo dhaxeeyay 1905tii ilaa 1911, wadanka iiraan waxaa lagasameeyay Baarlamaankii ugu horeeyay. 1953ii waxaa xukunka laga qaaday, Maxamed Mossadeg oo ahaa raiisul wasaaraha iiraan, wuxuuna raiisul wasaare ahaa ilaa sanadka marka uu ahaa 1951ii, waxaa ku xigay Mohammad Reza Pahlavi oo asiga neh xukunka looga qaaday kacdoonkii iraan, sanadka marka oo ahaa 1979. 1 sano oo waxaa jirtay oo muran kadhaxeeyay siyaasiinta iiraan. isla markaas neh waxaa dhashtay xukunkii Ayatullah Khomayni oo wadanka ka sameesay Jamhuuriyad islaami ah. Siyaasiinta cusub oo ka dhalatay iiraan waxee ahaayeen, kuwo necbaa siyaasiinta wadamada galbeedka, gaar ahaan kuwa maraykanka. 1980kii iraan waxaa soo weeraray Ciraaq, oo halkaas ka dhashtay Dagaalkii iraan iyo Ciraaq oo socday ilaa 1988ii, waxaa ku dhintay dad u dhaxeeyo 500,000 ilaa 1,000,000 oo qof, dagaalada kadib madaxweynaha iraan Akbar Hashemi Rafsanjani iyo wasiiradiisa waxee ku dadaaleen, dhismaha dhaqaalaha wadanka. Iraan dagaalada kadib xisbiyaal badan ayaa dhashtay oo ku tartamo horumarka iyo jidka oo wadanka maraayo. Juquraafi. Iraan waa wadanka 18aad oo ugu ween aduunka. Wadanka waxaa ku yaalo buuro badan gaar ahaan dhinaca galbeedka. dhinaca waqooyiga neh waa meel geedo waaween ka baxaan, dhinaca Bariga neh waa meel saxaaro ah, Koonfurta wadanka waxaa ku wareegan Gacanka Faarsiga iyo Gacanka Cumaan. Jawiga. iraan waa wadan qaleel ah, laakiin dhinaca woqooyiga jawiga wuxuu isku bedelaa qaboow iyo kuleel. Xamaas. Xamaas (Carabi: حماس) waa Dhaqdhaqaaq ka dhisan Magaalada Gaza. Dhaqdhaqaaqani ayaa waxa uu ka shaqeeyaa sidii xornimo loo gaarsiin lahaa shacabka reer Falastiin, waxaana la aas'aasay 1987-dii. Marooko. Marooko (Af-Carabi المغرب, al-Maġrib, ama Boqortooyada Marooko waa dal dhaca woqooyiga iyo galbeedka Afrika. Marooko waa dal carbed, oo badkiisu dhan yahay 710.850 km², haddii lagu daro lamadegaanka Galbeed. shacabka ku nool waxay gaarayaan 31,993,00 qof. Marooko waxey soohdin la wadaagtaa dalalka Al jeeriya,dhinaca galbeed waxaa ka xigta Badweynta Atlaantik, iyo saxaraha Galbeed oo ah gobol gooni ugoosad ah isla markaana leh maamul u gaara. Morocco / (mawduucyada dhegaysta): Carabi: Makhriga, turjumaadda al-maokrib, lit. 'meel qorraxda ku dhejiya; galbeedka'; luqadaha Berbera: ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, translit Lmeɣrib), si rasmi ah Boqortooyada Morocco (Arabic: المملكة المغربية, turjubaan al-Mamlakah al-Maghribiyah, lit. 'Boqortooyada Reer Galbeedka'; luqadaha Berber: ⵜⴰⴳⵍⴷⵉⵜ ⵏ ⵍⵎⵖⵔⵉⴱ, translation, Tageldit n Lmaɣrib), waa gobol madax bannaan oo ku yaal Waqooyi-galbeed Afrika. Waa mid ka mid ah guryaha dadka ajaanibka ah ee Berbers ah oo asaliga ah. [14] [15] Juquraafi ahaan, Morocco waxaa lagu gartaa gudaha gudaha xaafadaha dhaadheer, khariidado waaweyn oo lamadegaan ah iyo xeebta fog ee xeebta Atlantic iyo badda Mediterranean. Morocco waxay leedahay dad ka badan 33.8 milyan iyo aag ah 710,850 km2 (274,460 sq mi). Caasimadeeda waa Rabat, magaalada ugu weyn waa Casablanca. Magaalo kale oo waaweyn waxaa ka mid ah Marrakesh, Tangier, Salé, Fes, Meknes iyo Oujda. Morocco waxay leedahay taariikh madax-bannaan oo taariikh ahaaneed oo madax bannaan oo aan la wadaagin deriskooda. Tan iyo aasaaskii gobolka ugu horreeyay ee Moroccan by Idris I 788 AD, dalka waxaa xukuma aalado madaxbannaan oo madaxbannaan, iyada oo la gaarey jeexitaankeeda hoyga Almoravid iyo godadka Almohad, qaybo ka mid ah dalalka Iberia iyo waqooyi-galbeed ee Afrika. Marinid iyo Saadi waxay sii wadeen dagaalka ka dhanka ah shisheeye shisheeye, Morocco waxay ku sugnayd dalka kaliya ee waqooyiga Afrika ee ka soo horjeeda si looga fogaado shaqadii Osman. Sanadkii 1912, Morocco wuxuu u qaybsanaa Faransiis iyo Isbaanish, oo ku yaal aag caalami ah oo ku yaal Tangier, kuna soo celiyay xornimadii 1956. Dhaqanka Morocco waa isku-dhafka Berber, Carab, Saamaynta Galbeedka Afrika iyo Yurub. Morocco waxa ay sheeganeysaa dhulka aan iska degenayn ee reer galbeedka Sahara, oo horey u ahaan jiray Sahara Isbaanish, sida gobollada koonfureed. Ka dib markii Spain ay ogolaatay inay xaddiddo dhulkii Morocco iyo Mauritania sanadkii 1975, dagaallo qabaa'illin ah ayaa la kacay xoogagga maxalliga ah. Mauritania waxay ka soo saartay sheegashadii 1979-kii, dagaalku wuxuu socday ilaa 1991-kii dabkii la joojiyay. Morocco waxay hadda ku jirtaa saddex meelood laba meel oo ka mid ah dhulka, iyo geeddi-socodka nabadeed ayaa hadda ku guul-daraystay in ay jebiso siyaasadda ba'an. Morocco waa boqortooyo dastuuri ah oo leh baarlamaan la doorto. Boqorka Morocco wuxuu hayaa awoodo madax-bannaan oo sharci-dejineed, gaar ahaan ciidanka militariga, arrimaha siyaasadda iyo arrimaha diinta. Awoodda Fulinta waxaa sameeya Dawladda, iyada oo awoodda sharci-dejinta ay leedahay labada dowladood iyo labada aqal ee baarlamaanka, Golaha Wakiilada iyo Golaha Guurtida. Boqorku wuxuu soo saari karaa qaynuunno loo yaqaan 'dahir, oo leh awood sharciga ah. Wuxuu sidoo kale kala diri karaa baarlamaanka kadib markii uu la tashaday Ra'iisul Wasaaraha iyo madaxweynaha maxkamadda dastuurka. Morocco waxay leedahay xuduud u dhaxaysa Badda Atlantic ee ku taal xeebta Badda Mediterranean-ga ah. Waxaa xuduud u leh Spain dhanka waqooyiga (xudduudaha biyaha iyada oo loo marayo xudduudaha dhulka iyo xudduudaha dhulka leh seddex yar oo yaryar oo Spanish ah oo la xakameeyey, Ceuta, Melilla, iyo Peñón de Vélez de la Gomera), Aljeeriya dhinaca bariga, iyo Galbeedka Galbeedka oo koonfur. Maadaama Morocco ay gacanta ku hayso inta badan Reer Galbeedka Galbeed, xuduudaha koonfureedna waxay la mid yihiin Mauritania. Xuduudaha caalamiga ah ee la aqoonsan yahay ee waddanka ayaa u dhaxeeya waddooyinka u dhaxeeya waddooyinka 27 ° iyo 36 ° N, iyo dhererka 1 ° iyo 14 ° W. Marka la kordhiyo Sahara Galbeed, Morocco waxay inta badan u dhaxeysaa 21 ° ilaa 36 ° N, iyo 1 ° iyo 17 ° W (Ras Nouadhibou peninsula waa wax yar koonfurta 21 ° iyo galbeedka 17 °). Juquraafka Morocco waxa uu ka yimaadaa bada Atlantic, ilaa buuraha xuduudaha ah, si ay u degto xeebaha Sahara. Morocco waa dal Waqooyiga Afrika ah, oo xuduud la leh Woqooyiga Atlantic Ocean iyo Badda Mediterranean, oo u dhexeeya Algeria iyo Sahar Galbeed. Waa mid ka mid ah saddex dal oo kaliya (oo ay weheliso Spain iyo Faransiiska) si ay u helaan labada xarumood ee Atlantic iyo Mediterranean. Qayb wayn oo ka mid ah Morocco waa buur. Buuraha Atlas waxay badi ku yaalliin bartamaha iyo koonfurta dalka. Buuraha Rif waxay ku yaalaan waqooyiga dalka. Labada noocba waxay inta badan ku nool yihiin dadka reer Berber. At 446,550 km2 (172,414 sq mi), Morocco waa dalka kow iyo todobaad ee ugu weyn adduunka. Aljeeriya waxay xuddun u tahay Morocco ilaa bari iyo koonfur bari, inkastoo xudduudda u dhaxaysa labada dal la xiray ilaa 1994. Qaybta Isbaanishka ee Waqooyi-galbeed Afrika oo deriska la ah Morocco waxay ka kooban tahay shan xarig oo ku yaal xeebta Mediterranean: Ceuta, Melilla, Peñón de Vélez de la Gomera, Peñón de Alhucemas, jasiiradaha Chafarinas, iyo Perejil oo lagu muransan yahay. Ka baxsan xeebta Atlantik ee Canary Islands ayaa ka mid ah Spain, halka Madeira oo waqooyiga yahay Portuguese. Dhanka waqooyiga, Morocco waxaa xuduud la leh Gebaltar-dhiska, halkaas oo maraakiibta caalamiga ah ay marin habaabin taraafikada u dhaxeysa Atlantic iyo Mediterranean. Buuraleyda Rif waxay ku fidsan yihiin gobollada Mediterranean ee waqooyi-galbeed ee waqooyi-bari. Buuraleyda Atlas waxay hoos u dhisteen laf-dhabarka dalka, laga bilaabo waqooyi-bari ilaa koonfur galbeed. Inta badan qaybta koonfureed ee dalka ayaa ku taala xeebta Sahara, sidaas darteed guud ahaan si aan caadi aheyn oo aan dhaqaaleynin. Inta badan dadku waxay ku nool yihiin waqooyiga buuraha, halka dhinaca koonfureedna ku yaala Galbeedka Sahara, oo ah qabiil hore oo Isbaanish ah oo uu ku biiray Morocco sanadkii 1975-kii (fiiri Green March) [55] Morocco waxa ay sheeganeysaa in Galbeedka Galbeedku qayb ka tahay dhulkeeda waxayna tilmaamayaan in ay yihiin Gobollada Koonfureed. Magaalada caasimadda Morocco waa Rabat; magaaladeeda ugu weyn waa dekedda ugu weyn, Casablanca. Magaalooyinka kale ee lagu diiwaangeliyay dad ka badan 500,000 oo ka mid ah tirakoobkii Moroccan ee 2014 ayaa ah Fes, Marrakesh, Meknes, Salé iyo Tangier. [56 Ikweetiga Guinea. Guinea ama Jamhuuriyadda Ikweetiga Guinea, waxee ka mid tahay wadamada ugu yar Afrika.Waxeena ku taalaa galbeedka bartamaha Afrika. Xuduudaha Guinea (Isbaanish: Guinea Ecuadorial, [Faransiiska: Guinée équatoriale, Portuguese: Guinea Equatorial), si rasmi ah Jamhuuriyadda Equatorial Guinea (Isbanishka: Republika Guinea Ecuatorial, Faransiiska: République de Guinée équatoriale, Portuguese: República da Guiné Equatorial), [b] waa dal ku yaalla Bartamaha Afrika, oo leh 28,000 kilomitir oo isku wareeg ah (11,000 sq m). Xubinimadii hore ee Guinea Isbaanish, magaceedu wuxuu madaxbannaanaa wuxuu ka dhigayaa meel u dhow labada Equator iyo Gacanka Guinea. Equatorial Guinea waa gobolka keliya ee madaxbannaan ee Afrikaanka ah ee Isbaanishku yahay luqad rasmi ah. Laga soo bilaabo 2015, waddanku wuxuu ku qiyaasay dad lagu qiyaasey 1,222,245. [12] Equatorial Guinea waxay ka kooban tahay laba qaybood, qoto-dheer iyo dhul-beereed. Goobta qulqulka ahi waxay ka kooban tahay jasiiradaha Bioko (oo horey u ahaan jirtay Fernando Pó) ee Gacanka Guinea iyo Annobón, oo ah jasiirad yaryar oo yar yar oo ka mid ah waddanka koonfurta ee xuduudaha. Bioko Island waa qaybta waqooyiga ugu badan ee Equatorial Guinea oo ah meesha uu ka yahay caasimadda dalka Malabo. Jasiiradda São Tomé iyo Príncipe waxay ku taalaa Bioko iyo Annobón. Gobolka dhexe, Río Muni, waxaa xuduud u leh Cameroon oo waqooyiga iyo Gabon koonfurta iyo bariga. Waa meesha Bata, Magaaladda ugu wayn ee Guud ee Equatorial Guinea, iyo Oyala, caasimadda mustaqbalka ee qorshaysan. Rio Muni waxa kale oo ku jira jasiirado yar oo yaryar, sida Corisco, Elobey Grande, iyo Elobey Chico. Wadanku waa xubin ka mid ah Midowga Afrika, Francophonie, OPEC iyo CPLP. Tan iyo bartamihii 1990-yadii, Equatorial Guinea waxay noqotay mid ka mid ah kuwa soo saara saliida ugu weyn Afrika ee Saharan. Waa dalka ugu qanisan dadka Afrikaanka ah, [13] iyo waxsoosaarka guud ee gudaha (GDP) ee loo qoondeeyay sinaanta awoodda wax iibsiga (PPP) ayaa lagu qiimeeyaa 43 qof oo adduunka ah Albania. Albania ama Jamhuuriyadda Albania (af-Albani Republika e Shqipërisë) waa wadan ku yaalo barige Koonfureed ee qaarada Albania (/ ælbeɪniə, ɔːl- / (Ku dhawaad ​​codka dhageysataa) (a) l-BAY-nee-a; Albanian: Shqipëri / Shqipëria; Gheg Albanian: Shqipni / Shqipnia ama Shqypni / Shqypnia), [6] si rasmi ah Jamhuuriyadda Albania (Albanian: Republika e Shqipërisë, ayaa lagu dhawaaqay [ɾɛpublika ɛ ʃcipəɾiːsə]), waa dal koonfur-galbeed Yurub ah. Wadanku waxa uu ku nool yahay 28,748 kilomitir oo isku wareeg ah (11,100 oo mayl laba jibaaran) waxaana ku nool dad tiradoodu dhan tahay 3 malyan oo qof ilaa 2016-ka. Waa Jamhuuriyad dastuuri ah oo madax-bannaan oo leh caasimadda Tanaada, magaalooyinka ugu tirada badan ee dalka iyo xarunta dhaqaalaha iyo ganacsiga. Magaalooyinka kale ee waaweyn ee dalka waxaa ka mid ah Durris, Vlora, Sarande, Shkodar, Berat, Korki, Gjirokastar iyo Fier. Albania waxay ku taal qaybta koonfur galbeed ee jasiiradda Balkan ee xuduuda u dhaxeysa Montenegro ilaa waqooyi-galbeed, Kosovo oo waqooyi-bari, Jamhuuriyadda Makedoniya bari, iyo Giriigga koonfurta iyo koonfur-bari. Dalka intiisa badani waa buur, oo ay ku jiraan Albaniyan Alps oo waqooyiga, buuraha Korab ee bari, Buuraha Ceraunia ee koonfurta iyo buuraha Skanderbeg ee bartamaha. Xeebta dalka waxay taabataa Badda Adriatic ee galbeedka iyo Badda Ionian oo ku taal koonfur-galbeed kaas oo ka dhigaya Riviera Albanian. Waxay ka yaryihiin 72 km (45 mi) oo ka yimi Talyaaniga oo ka soo jeeda Booska Otranto, kaas oo isku xira Adriatic Ionian. Albaniya horay u ahaan jirey qowmiyaddii hore, Albaniya waxaa ka soo jeeda qabiilooyinka Illyriyan, Thracian iyo Giriig, iyo sidoo kale dhawr Gole Giriig ah oo laga aasaasay xeebta Illyria. Qarnigii saddexaad ee BC, gobolka waxaa lagu dhajiyay Boqortooyada Roomaanka waxayna noqotay qayb ka mid ah gobolada Roomaanka ee Dalmatia, Macedonia iyo Illyricum. Mabda'ada Midowday ee Arbër ayaa soo ifbaxday 1190, oo ay ku dhisnayd Archon Progon ee magaalada Krujë, gudaha boqortooyadii Byzantine. Qarnigii tobnaad dhammaadkii, Charles of Anjou wuxuu qabsaday dhulalka Albaniyada ee ka yimid Byzantines waxayna aasaaseen Boqortooyada Carbeed ee Albaniya, oo ka soo jeeda Durris oo ku taal xeebta ilaa Butrint ee koonfurta. Bartamihii qarnigii tobnaad, waxaa ku guulaystay Ottomans. Romania. Romania (af-Romani: România). waa wadan ku yaalo bariga koonfureed ee qaarada Yurub. Romaan (Romaania Listeni [Romuusia Listeni [romɨni.a]) waa gobol madax bannaan oo ku yaal bartamaha bartamaha, bariga, iyo koonfur-galbeed ee Yurub. Waxay xuduud u tahay badda madow, Bulgaria, Ukraine, Hungary, Serbia, iyo Moldova. Waxay leedahay aag 238,397 square kilomitir (92,046 sq mi), taas oo ka dhigeysa kii labaatanaad ee ugu weynaa Yurub. Waxay leedahay cimilo badan oo dabiiciga ah oo cimilada ah oo leh qaar ka mid ah Oceanic, Mediterranean, iyo xitaa saameynta xilliyada Scaninavian-Baltic. Ku dhowaad 20 milyan oo qof, waddanku waa gobolka toddobaad ee ugu badan ee ka mid ah Midowga Yurub iyo tobankii guud ee Yurub. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn, Bucharest, waa magaala lixaad ee ugu weyn Midowga Yurub iyo tobanka tobnaad ee ku yaala qaarada yurub, iyadoo 2,106,144 degganaa laga soo bilaabo 2016; [8] magaalooyinka kale ee waaweeyn waxaa ka mid ah Iaşi, Timishoara, Cluj-Napoca, Constanţa, Craiova, iyo Galaţi. Webiga River Danube, oo ah webiga labaad ee ugu dheer Yurub, wuxuu kordhay jarmalka, wuxuuna u dhexeeyaa jihada koonfur bari ee 2,857 km (1,775 mi), isagoo ku weheliya toban waddan kahor inta uusan faaruqin Danube Delta. Buuraleyda Carpathian, oo ka soo jeeda waqooyiga galbeedka ilaa koonfur galbeed, waxaa ka mid ah Moldowanu oo ah 2,544 m (8,346 ft). [9] Modern-ka Romania waxaa la aasaasay 1859 iyada oo loo marayo urur shaqsi ah oo ka mid ah Maamullada Danubiyaanka ee Moldavia iyo Wallachia. Gobolka cusub, oo si rasmi ah loogu magacaabay Romania tan iyo 1866-kii, ayaa xor ka ah Boqortooyadii Boqortooyada ee 1877. Dhamaadkii Dagaalkii Dunida I, Transylvania, Bukovina iyo Bessarabiya waxay ku midoobeen boqortooyada Boqortooyada Roomaaniya. Intii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida, Romania waxay ahayd xulafada Nazi Jarmalka ee ka soo horjeeda Midowgii Soofiyeetka, iyagoo la dagaallamaya dhinaca Wehrmacht ilaa 1944-kii, markii ay ku biireen awoodda Allied iyo inay la qabsadeen xoogagga Ciidanka Xoogga. Romania waxaa laga badiyay dhulal badan, oo waqooyiga Transylvania dib loo soo celiyay dagaalka. Dagaalka ka dib, Romania waxay noqotay Jamhuuriyad bulshadeed oo xubin ka ah Warsaw Saxiixa. Ka dib Kacaanka 1989, Romania waxay bilowday in ay u gudubto dimuquraaddiyadda iyo dhaqaalaha suuqa dhaqaalaha. Bulgaria. Bulgaria (Af-Bulgari: България, waa wadan ku yaalo bariga koonfureed ee qaarada Yurub. Bulgaariya: / bʌlɡɛəriə, bʊl- / (ku dhawaad ​​codka dhageysato); Bulgarian: Baalgariya, tr Bihlgariya), si rasmi ah Jamhuuriyadda Bulgaariya (Bulgarian: Repubblica Búlgariya, IPA: [rɛpublikɐ bɐɫɡarijɐ]), waa a waddanka koonfur bari ee Yurub. Waxaa xuduud u leh dalalka Romania, waqooyiga, Serbia iyo Macedonia, galbeedka, Giriigga iyo Turkiga ee koonfurta, iyo Badda Badda ee Bariga. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Sofia; magaalooyinka kale ee waaweyn waa Plovdiv, Varna iyo Burgas. Iyada oo leh dhul-dhan 110,994 kilomitir oo isku-wareeg ah (42,855 sq mi), Bulgaariya waa waddanka 16aad ee Europe ugu weyn. Ururada dhaqameed ee taariikhiga ah waxay bilaabeen inay ka soo baxaan dhulalka hadda jira ee Bulgaariya muddada Neolithic. Taariikhdeedii hore waxay arkeen joogitaanka Thracians, Giriigga Giriigga ah, Faaris, Celts, Rooma iyo kuwo kale. Soo ifbaxa mid ka mid ah dowlad-goboleed mideysan oo reer galbeedka ah ayaa taariikhda dib u bilaabaya aasaasida Boqortooyada Midowgii Boqortooyada ee 681-dii AD, taas oo ay ku badnayd Balkans oo ka shaqeynaysay xarun dhaqameed ee Slavs inta lagu guda jiro qarniyadii dhexe. Iyada oo hoos u dhacday Boqortooyada Badbaadada Badnaanta ee 1396, dhulalkeedii waxay ku hoos jirtay xukumadii Ottoman mudo shan sano ah. Dagaalkii Russo-Turkish ee 1877-78 waxay keeneen dhisitaanka Dowlad Goboleedka Bulgaariya. Sannadaha soo socda waxay arkeen colaado dhowr ah oo ay la galaan deriskooda, taasoo keentay in Bulgaria ay la jaanqaado Jarmalka labada dagaal. Sannadkii 1946-kii waxay noqotay mid ka mid ah xisbiyada siyaasiga ah ee qaybta ka ah ee ka soo jeeda Eastern Bloc ee Soviet-led. Bishii Disember 1989, Xisbiga talada haya ee Xisbiga ayaa u oggolaaday doorashooyin dhinacyo badan, kaas oo markii dambe u horseeday barashada Bulgaariya ee dimuqraaddiyadda iyo dhaqaalaha suuqa. Bulshada Bulgaria oo ah 7.2 milyan oo qof ayaa inta badan ku badan magaalooyinka waxayna badanaaba ku badan yihiin xarumaha maamulka ee 28 gobol. Inta badan dhaqdhaqaaqyada ganacsiga iyo dhaqanka waxay ku yaalaan caasimadda iyo magaalooyinka waaweyn, Sofia. Qeybaha ugu xooggan dhaqaalaha waa warshad culus, injineernimada tamarta, iyo beeraha, kuwaas oo dhammaantood ku tiirsan ilaha dabiiciga ah ee deegaanka. Bad. Bad waa biyo dhanaan oo aad u baaxad wayn isla markaana qariya 2/3 oogada dhulka. Badda waxaa lagu magacaabaa, biyaha cusabada leh, oo ka go'an qaaradaha. 71% aduunka korkiisa waxaa daboolan badda. Badda waxaa ka buuxo Xayawaanaad, sida malaayga,Yaxaaska,Libiriga iyo xayawaanaad oo la tiri karin. Malaay. Malaay, Kaluun (;) waa xayawaan ku nool biyaha dhexdooda; sida biyoha badaha, webiyada, dhijaamaha iyo wixii la mid ah. Malaayga waa Xayawaan la cuno. Libaax Badeed. libaax badeed waa bahal Badda sawirkani yixaas maaha laakiin waa libaax badeed Nibiri. Libiri waa Xayawaanka ugu ween Badda. Wadnahiisa waxoo la egyahay Baabuur. Booyad. Booyad waa baabuur loo isticmaalo, waxyaabaha Biyaha, Shidaalka, Gaaska ama waxyaabo kale oo warshadaha isticmaalaan.Booyad waxee ku socon kartaa biraha sida tareenka, ama baabuurta waaweyn sida baabuurta ina tareega ah. Booyadaha qaar waxee qaadaan waxyaabaha sida burka ama sonkorta. Saxaabi. Saxaabi waxaa loogu yeedhaa, asaxaabtii,amaba Saaxiibadii Maxamed waa Muminiintii Nabiga Maxamed Rumaysay ee saaxiibada unoqday waxa ay nabiga kutaageereen sidii uu islaamka ugaadhsiinlahaa dadka, waxa ay ahaayeen qaar markasta udhaw Nabiga Maxamed Khilaafada Islaamka. Afarta Khulafo Raashidiinta. Khulafo al-Rashiidiintu waa afarta asxaabi ee hogaanka iyo talada maamulka Dawladda Islaamka la waday Nebi Muxamed intii uu noolaa isla markaana gacanta ku dhigay ayagoo iskaga dambeeyay hogaaminta dowladii Islaamka. Wakhtigii Khulafo al Raashidiinta Dawladda Islaamku aad ayay u balaadhatay waxayna gaadhay meelo badan oo ka mid ah Bariga Dhexe, galbeedka qaarada Yurub, waqooyiga Afrika, bariga fog iyo wadano aad u badan oo kale. Wakhtigani maamulka Dawladda Islaamka ee Afarta Khulafo wuxuu bilaabmey 8dii Juune sanadkii 632 C.D; wuxuuna dhamaadaa 28 Luuliyo sanadkii 661 C.D taasi oo ku beegan goortii la dilay Cali binu Abi Dalib ee xilka iyo hogaanka Dawladda Islaamka uu la wareegay Mucaawiya binu Abi Sufyaan. Intii Afarta Khulafo talada Dawladda Islaamka hayeen waxay qabsadeen dhu aad u baaxad weynt taasi oo lagu qiyaaso 9,000,000 km² (sagaal milyan mitir laba-laaban) Tirada dadka ku hoos jirey maamulka iyo hogaanka Khulafo al-Raashidiinta waxaa lagu sheegaa 40,300,000 (qiyaas dhan 40 milyan oo qof). Abu Bakr Sadiiq. Abu Bakr Abu Bakr Sadiiq (ingiriis: Abu Bakr; carabi: أبو بكر الصديق; magaca dhamaystiran Cabdullah ibn Abi Quhafa "عبد الله بن أبي قحافة") dhashay Oktoobar 573 C.D magaalada Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 23 Ogosto 634 C.D, waa saaxiibka koowaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii labaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Abu Bakr wuxuu ahaa hogaamiye sare ee maamulka Dawladda Islaamka intii uu Nebigu noolaa iyo markii uu geeriyoodayba. Sidoo kale wuxuu ahaa sodoga iyo saaxiibka koowaad ee Nebi Muxamed (n.n.k.h). Abu Bakr waxa uu hogaanka iyo talada Khulafada Rashiidiinta hayay ka soo biloow 632–634 C.D markaasi oo uu noqday hogaamihii kowaad Muslimiinta iyo khaliifyada ka dib markii Nebi Maxamed geeriyooday. Abu Bakr waxaa loo yaqaaney "Al-Siddiq" (run sheege) sababtoo ah wuxuu ahaa ninkii ugu horeeyay ee rumeeya Nebiga iyo qofkii labaad ee ugu hor rumeeyay diinta Islaamka, waxa ka horeeyay xaaskii Nebiga waa Khaddiijo. Yaraantii & Islaamidii Abu Bakr. Wakhtigii uu yaraa Abu Bakr wuxuu ahaa nin ganacsade ah kaasi oo u kala safra magaalada uu deganaa ee Makka, deegaanada Carabta iyo dhulka eey jaarka yihiin ee Bariga Dhexe, asaga oo kala gooshinaya badeecad, alaab iyo xoolo. Wakhtigani Abu Bakr wuxuu helay waayo-aragnimo badan iyo macaash iyo dhaqaale aad u badan taasi oo markii dambe ka taageertay in uu sharaf, heybad iyo ixtiraam fiican ku dhex yeesho beesha Quraysh ee uu ku dhashay isla markaana ku dhex noolaa. Waxaana loo aqoonsaday hoogaamiyaha beesha isla markaana loo caleemo saaray suldaanka qabiilkiisa. Mar ka mid ah safaradiisii ganacsi asagoo ka soo noqdey dalka Yaman ayaa waxaa Abu Bakr lagu wargeliyay in wakhtigii uu maqnaa ina adeerkiis Muxamed ku dhawaaqay nabinimo. Wakhti yar ka dib, markuu u kuurgalay isla markaana fahmey Abu Bakr wuu rumeeyay diintii uu soo bandhigay Nebi Muxamed, wuxuuna noqday ninkii ugu horeeyay ee qaata diinta Islamka marka laga reebo qoysk rasuulka, asaga oo shaaca ka qaaday isla mar ahaantaana soo bandhigay in uu noqday qof Muslim ah. Xidhiidhka Nebiga & Abu Bakr. Marka laga yimaado saaxiibnimada nebiga, Abu Bakr wuxuu ahaa sodoga Nebi Muxamed. Sanadkii 623 C.D ayaa Abu Bakr al-Sadiiq gabadhiisa Caisha u aroosiyay nebiga (wakhtigaasi oo Caisha ay jirtey 9 sano); midani waxay sii adkeeysay xidhiidhka iyo isku-xidhnaanta labadooda. Intii nebigu noolaa, Abu Bakr sadiiq wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha kowaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Hogaanka Abu Bakr. Goortii nebigu u hijroonayay magaalada Madina Abu Bakr wuxuu ahaa qofka kali ah ee rasuulka la galay safarkaasi. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashaddii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Si kastaba ha ahaatee, goortii Nebi Muxamed geeriyooday waxaa khulafo Raashidiintu si waafaqsan dardaarankii nebiga isla garteen in Abu Bakr lagu wareejiyo hogaanka iyo talada maamulka dowladii Islaamka. Wakhtigani waxaa dhacday khilaaf aad u wayn oo dad badan ayaa diinta Islaamka dib uga noqdey maadaama nebigii waxyigu ku soo dagayay geeriyooday. Abu Bakr sadiiq wuxuu hogaanka Dawladda Islaamka hayay labo sano iyo xoogaa (27 bilood) taasi oo uu isku duba ridey maamulka Dawladdaasi. Cumar bin Khattab. Cumar Amiir al-Mu'miniin (ingiriis: 'Umar; carabi: ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺍﻟﺨﻄﺎﺏ; magaca dhamaystiran Cumar ibn Al-Khattab "ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺍﻟﺨﻄﺎﺏ") dhashay 579 C.D magaalada Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 03 Nofember 644 C.D (26 Dulhijjah 23 Hijri), wuxuu ahaa saaxiibka labaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii sadexaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Xidhiidhka Cumar & Nebiga. Cumar bin Khattab wuxuu ahaa hogaamiyihii ugu awooda badnaa khulafo al-Raashidiinta kaasi oo meel sare kaga jirey maamulka Dawladda Islaamka intii uu Nebigu noolaa iyo markii uu geeriyoodayba. Hogaamintii Cumar. 23 Ogosto 634 ka dib markuu dhintey Abu Bakr ayuu hogaanka iyo talada kala wareegay hogaamiyehii kowaad ee Khulafada Rashiidiinta waa Abu Bakr oo talada hayay ka soo biloow 632–634 C.D. Intii nebigu noolaa, Cumar bin Khattab wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha labaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashaddii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Si kastaba ha ahaatee, goortii Nebi Muxamed geeriyooday waxaa khulafo Raashidiintu si waafaqsan dardaarankii nebiga isla garteen in Abu Bakr lagu wareejiyo hogaanka iyo talada maamulka dowladii Islaamka. Cusmaan Bin Caffan. Cusmaan Cusmaan binu Caffan (ingiriis: ʻUthmān ibn ʻAffān; carabi: ﻋﺜﻤﺎﻥ ﺑﻦ ﻋﻔﺎﻥ; magaca dhamaystiran Cusmaan ibn Caffan "ﻋﺜﻤﺎﻥ ﺑﻦ ﻋﻔﺎﻥ") dhashay 577 C.D magaalada Daa'if ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 20 June 656 C.D (18kii Dulhijjah 35 Hijrada ka dib), wuxuu ahaa saaxiibka sadexaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii afaraad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Dhalashaddii & Islaamidii Cusmaan. Cusmaan binu Caffan wuxuu ka dhashay qabiilka Ummayad ee reer Makka kuwaasi oo ahaa reer awood badan oo ka tirsan beel-weynta Quraysh. Cusmaan wuxuu ahaa hogaamiye ka mid ah khulafo al-Raashidiinta kaasi oo talada iyo hogaanka maamulka Dawladda Islaamka la wareegay asagoo ah 65 jir, ka dib markii uu Cumar bin Khattab dhintey. Hogaamintii Cusmaan. Wakhtigii uu hogaanka maamulka Dawladda Islaamka hayay Cusmaan wuxuu gaadhsiiyay heer aad u sareeysa isla markaana uu qabsaday dhul aad u badan ooy ka mid yihiin boqortooyadii Beershiya (dhulka maanta loo yaqaano Iiraan), meelo ka mid ah Khorasan (deegaanada maanta lagu magacaabo wadanka Afghanistan) iyo meelo badan oo ka mid ah bariga Yurub. Intii nebigu noolaa, Cusmaan bin Caffan wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha sadexaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashaddii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Cali Bin Abi Dalib. Cali Cali binu Abi Dalib (ingiriis: Alī ibn Abī Tālib; carabi: ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ; magaca dhamaystiran Cali ibn Abi Daalib "ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ") dhashay 13kii Rajab 22 H.K Sebtembar 20, 601 Kacbada, Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 21kii Ramadaān 40 H.K ≈ Janaayo 27, 661 C.D Masjid Kufa, Kufa, Ciraaq, wuxuu ahaa ina adeerka iyo wiilka sodoga u yahay Nebi Muxamed, hogaamiyihii shanaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Cali binu abi Daalib wuxuu ka wiilkii ugu da'da yaraa ee aqbala diinta Islaamka kaasi oo dadka raacsan Sunnigu u yaqaanaan Khaliifkii Afaraad ee Khulafo al-Raashidiinta; sidoo kale dadka raacsan Shiicada waxay u aqoonsan yihiin Imaamkii kowaad iyo kan xaqa u leh ee ku xiga Nebi Muxamed. Cali wuxuu ahaa hogaamiye ka mid ah khulafo al-Raashidiinta kaasi oo talada iyo hogaanka maamulka Dawladda Islaamka la wareegay nin yar, ka dib markii uu Cusmaan bin Caffan dhintey. Khulafadii Umawiyiinta. Khulafadii Umawiyiinta (ingiriis: Umayyad Caliphate; carabi: ﺍﻟﺨﻼﻓﺔ ﺍﻷﻣﻮﻳﺔ ama ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ) waa waa dowladii Islaamka ee maamulka kala wareegtay Afarta Khulafo taasi oo uu aasaasay Khaliifka 5aad ee ku xigay Khulafo Raashidiinta. Boqortooyada Dawladdani waxaa sameeyay asxaabiga weyn ee Mucaawiya wakhti ka dambeeysay dhimashaddii Nebi Muxamed (c.s.w). Boqortooyada waxaa aasaasey Mucawiya (af-carabi: ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ, ama ʾUmawiyyūn, sidoo kale ﺑﻨﻮ ﺃﻣﻴﺔ, Banū ʾUmayya) taasi oo saldhig u ahayd magaalada barakeysan ee Makka. Ka dib maamulkii Cusmaan binu Cafaan (644–656), waxaa hogaanka dowladii Islaamka la wareegay Mucawiya binu Sufyaan oo si xoog ah ku qabsaday maamulka isla markaana ka dhigay hogaanka Islaamiyiinta mid dhaxaltooyo ah. Mucawiya wuxuu wakhti dheer masuul ka ahaa gobolada dalka Suuriya, markuu la wareegay maamulka dowladii Islaamkana wuxuu magaalo madax ka dhigtey caasimada Dimishiq. Si kastaba ha ahaatee, wakhtigii Umawiyiintu haysay hogaanka boqortooyadii Islaamka waxay gaadhsiiyeen dhul aad u balaadhan ayagoo qabsadey waqooyiga Afrika, dhamaan deegaanada Bariga dhexe, meelo ka mid ah Aasiyada kore ilaa meelo badan oo koonfurta Yurub ah sida wadanada Isbayn, Giriig iyo gasiiradaha u dhow. Markey Dawladda Umawiyiintu mareysay meeshii ugu sareeysay waxay heeysatay dhul aad u balaadhan oo dhan 5.79 mayl labalaaban (15,000,000 km2), taasi oo ah boqortooyadii ugu balaadhneyd ee dunidu aragto iyo mida shanaad ee ugu weyn waligeed. Khulafadii Mucaawiye. Mucaawiya (ingiriis: Muawiyah I; carabi: معاوية ابن أبي سفيان, loogu dhawaaqo: Muʿāwiyah ibn ʾAbī Sufyān; 602 – April 29 or May 1, 680) waa asxaabiga dhisay boqortooyadii Umawiyiinta ee ku xigtey maamulkii Khulafada ee Dawladda Islaamka. Sidoo kale, wuxuu ahaa ninkii labaad ee khaliif noqda kaas oo ka soo jeeda qabiilka Umawiyiinta. Wakhtigii uu noolaa Nebi Muxamed (n.n.k.h) Mucaawiya wuxuu xoghaye u ahaa nebiga, taas oo xataa markuu dhintey uu jagadaasi u sii hayay khulafadii la wareegtay hogaanka dowladii Islaamka sida Abu Bakar iyo Cumar (Cumar bin Khataab). Intaas waxaa dheer, Mucaawiya wuxuu ka qayb galay dagaalo badan iyo qaswado xoog leh, waxaana tusaale fiican inoo ah dagaalkii lagu furtey Suuriya ee lagaga guuleystay boqortooyadii Baaysantiin, deegaankaasi oo markii dambe lagu wareejiyay hogaanka Mucaawiya. Waraabe. Waraabe ama Dhurwaa () waa xayawaan duurjoog ah kaas oo cuna hilibka. Waraabuhu waa bahal xoogan oo ku nool, Afrika. Waraabaha, waxoo leeyahay, ilko miishaar ah ama goon aad u xoogan. waraabaha, waa xayawaan kala duwan, markii la fiiriyo kuwa ku kala nool aduunka.. Jini. Jinku waa noole ka mid ah abuurka Ilaahay (s.w.t), kuwaas oo ku nool oogada sare ee dhulkaa. Jinka oo sida dadka u nool qoysas, qabiilo iyo bulshooyin ayaa ah wax isha bani-aadamku qaban karin. Sidoo kale, si la mid ah aadamaha ayaa Jinku u dhashaa, jidhkiisu u koraa, ugu dambayna u dhintaa. Sida diintu inoo sheegtay, jinku wuxuu leeyahay ilbaxnimooyin iyo xadaarado isaga u gaar ah.Jinku wuxuu leeyahay diimo kala duwan, sida muslimiin,masiixiyiin,jinku waxay qabtaan howlo aan dadka u fududayn inay qabtaan Fanaan. Fanaan (;) waa heesaa, jilaa, iyo qof muusigga yaqaan. Fanaanka waxaa badanaa loogu yeeraa, qof xirfaddiisa shaqo heesaha iyo muusikada tahay. Haweeneyda waxaa loogu yeeraa "fanaanad", ninkana "fanaan". Guud ahaan, fanaanku waa qofka ku codeeya hees, gabay, geeraar, tix, iyo tiraab. Waxaa jira shakhsiyaad gaar ah oo leh xirfad ka baxsan heesida, sida dadka halabuurka leh (abwaan), majaajilada fiican leh, ciyaarta qoob-ka-ciyaarka yaqaana (dance), ama garaaci kara qalabka muusiga (sida kabanka, durbaanka, turunboda iwm). Hogaanka Bahda Fanka Soomaaliyeed. Bahda fanka ku luuqaysa iyo ku heesta luuqada af-Soomaaliga aad ayay u badan, kuwaasi oo ka soo baxay meelo kala duwan iyo wakhtiyo kala duwan. Sidoo kale, maanta waxaa jira tiro aad u badan oo fanaaniin ah oo ku nool dhamaan qaaradaha dunida, kuwaasi oo soo saara heeso cusub iyo kuwo la cusboonaysiinayoba. Jadwalka hoos ku qoran waxaanu ku soo bandhigeynaa qaar ka mid ah fanaaniinta sida fiican looga yaqaano dalka gudahiisa iyo dibadiisaba. Qoraalo La Mid Ah. Muuse Ismaaciil Qalinle Hooyo. Hooyo waa waalid, micnaha (hooyo)wuxuu kayimi (hooy) oo ah hooyga laga hadhgalo wax walba oo dhibaato ah, oo ad ka helaysid dugsi iyo diirsimaad, waxaynu kaloo odhan karnaa hooyo waa hooy aad caloosheeda usoo hooyatay. Hees. Hees waa ereyo murtiyeeysan oo qof ku dhawaaqayo isla markaana muusig la socdo. Hees waa cod ereyo la isku habeeyay oo hal qof in ka badan kaga dhawaajinayaan taas oo ka duwan hadalka. Heestu way ka duwan tahay gabayga, geeraarka iyo buraan-burka sababtoo ah muusig ayaa heesaha la socda. hees badana waxaa laga tiriya godka "jiiftada".heesta waxaa loo qaybiyaa labo qaybood oo kala ah Heeso hawleed iyo heeso ciyaareed. Abkow. Awoowe waa aabaha iyo hooyada aabaheed, kaasi oo ah Waalid Labaad. Dhinaca kale, awoowaha aabihiis waxaa loo yaqaanaa Abkoow. Abkoowga waxaa inta u badan waxaa lagu khaldaa awoowaha. Kulyada Farsamada Baardheere. Kuliyada Farsamada Baardheere - كلية لعلوم التطبيقية بارطيرآ,waa kulyad farsamo oo ku taal magaalada Baardheere. Bardra Poytechnic oo afka qalaad lagu yiraah, waxaa loo aas aasay in bulshada gobolka Gedo looga faa'iideeyo khayraadka dhulka iyo manaafacaadka kale sida xoolaha nool. Kuliyad Farsmada Baardheere waa kulyadii ugu horeysay ee ka kooban barnaamijyo waafi tan iyo burburkii qaranimada Soomaaliyeed horaanta sanadkii 1991. Dulmar. Waxaa kuliyada Farsamada Baardheere hadafkeeda fog iyo kan dhowba yahay sidii loo diyaarin lahaa dhalinyaro iyo bulsho xirfadlayaal ah. Maamulka Kuliyada waxay ku mashquulsanyihiin inay baraan ardayda ka qalinjabisa Kuliyada Farsmada Baardheere xirfad iyo aqoon taas oo ay ummada deegaanka ugu adeegaan iyaga oo ka howlgalaya rugaha ilaha dhaqaalaha sida waxsoosaarka beeraha, xanaanada xoolaha iyo ganacsiga ku salaysan adeega sida lacagaha iyo maamulka rugaha lagu iibiyo badeecadaha kala duwan. Kuliyada Farsamada Baardheere waxaa ay ku howlantahay sidii wax looga bedeli lahaa guud ahaan adeegyada ka jira degmada Baardheere iyo guud ahaan Gobolka Gedo. Dowladii dhexe intaysan burburin iyo wixii ka horeeyay waxaa jiray adeegyo xakameeya dhaqdhaqaaqa ganacsiyada macaash doonka ah ee sharciga jebiya sida dhoofinta, soo dejinta iyo iibinta cuntada iyo daawada aan halbeega iyo tayada lahayn lagana yaabo inay waxyeelo badan leeyihiin. Manhajka waxbarasho ee Kuliyada Farsamada Baardheere waa xarun tacliin sare tii ugu horeysay ee sare u qaada tayada iyo halbeega daruusta ka baxda Kuliyada Farsmada Baardheere. Tusaale, adeega iyo daawada taal farmashiyayaasha waxaa daraasaad ku sameeyay Kuliyada Farsamada Baardheere. Taariikh. Kuliyada Farsamada Baardheere waxaa la aas aasay bishii Juunyo 2008. Qorshaha aas aaska kuliyadan waxay ku timid baahida baahsan ee ka jirta deegaanka Baardheere oo beeraha iyo xoolaha hodan ku ah isla markaana labaatankii sano ee la soo dhaafay bulshadeeda aad u korortay. Qolol kiro ah iyo dhowr barnaamij ayay kulyada ku bilaabtay. Macalimiinta ugu aqoonta iyo xirfada badan ayaa ka howlgalay Kuliyada Farsamada Baardheere. Kuliyada Farsmada Baardheere waxaa ay u shaqaynaysaa waji kala duwan oo horumarin dhanka manhajka iyo hirgelinta barnaamijyo ay bulshada ka faa'iidayso oo la xariira beeraha, bay'ada, biyaha iyo xanaanada xoolaha iyo waliba ilaalinta dhirta iyo daaqa qaranka. Barnaamijyada. Aayatiinka dhow, waa shanta sano ee abaabulka, waxaa ay kuliyada ku haminaysaa in adeegyada caafimaadka, culuunta beeraha iyo maamulka iyo maareynta si buuxda loo hirgeliyo iyada oo laamahaas dhamaantood ay xiriir la yeelanayaan jaamacadaha aduunka oo waqtigan xaadirka ah xariir looga samaynayo wadanka dibadiisa. Kuliyada Baardheere ama Bardera Polytechnic waxay xiriir la leedahay Jaamacada Gedo ee Baardheere iyo Jaamacada Kismaayo. Barnaamijka Barashada Computer-ka ee Kuliyada Farsamada Baardheere wuxuu si rasmi ah u bilowday deyrtii 2010. Waxaa barnaamijkaan ka faa'iidaysto arday badan iyo shaqaale ka shaqeeya hay'adaha maxaliga ah kuwaas oo horay u la'aa fursadan. Ilaa 50 arday ayaa dhigata labada qaybood ee barashada computer-ka ee kala ah barnaamijyada iyo qaybta birta. Machadyada Kuliyada Farsmada Baardheere. Machadka Xanaanada Xoolada Baardheere wuxuu qorshaynayaa sidii loo heli lahaa baranaamij iyo manhaj dhamaystiran iyo diyaarinta koox dhakhaatiir caafimaadka xoolaha oo la shaqeeya xoolalayda degmada iyo gobolka, gaar ahaan xilyada geelasha gobolka Gedo ay u guuraan roobabka koonfurta ee dhaca hoos Jilib ilaa Qudus. Roobabka dayrta marka la waayo ama gu'ga uusan si qumaati ah u di'in geelasha Gedo waxay u guuraan koonfur sida Gosha dhexe ilaa Jilib. Qaniin iyo cudurada gosha ayaa gumaada geelasha daaqa u yimid iyo kuwa kalaba. Hirgelinta Machadka Xanaanada Xoolaha caawin wayn ayay u noqon lahayd mirodhalka xaruntan cusub ee Kuliyada Farsmada Baardheere. Guud ahaan waxaa horumar gaari dhamaan xoolo dhaqatada Dooxda Jubaa. Adeega Xanaanada Xoolaha. Geela qaniinka iyo cudurada gosha u dhinta oo tobonaan kun gaaraya waxaa qiimahooda lagu qiyaasaa $500-$800 neefkiiba. Xoolalayda dhib balaaran ayay ku tahay dayacaan oo ka yimaada dhib ka hortagiisa uu sahlanyahay. Barnaamijkii Dawladda dhexe ee Mashruuca Gosha iyo Gandiga ayaa daryeeli jiray dhibaatooyinkaan ay geelayda la kulmaan sanad walba. Ilaa 1991 ma jiran hay'ad ama mashruuc mid macaash doon ah iyo bilaash ahba isku dayay inuu wax ka qabto dhibaatada qaniinka iyo cudurada. Geelayda gobollada webiyada waxaa fara kulul ku haya qaniinka Gosha iyo Gandiga iyo waliba fursadii meesha ka baxday ee adeegii daaqxirka. Hirgelinta barashada xanaanada xoolaha ama Veterinary Medicine ee Kulyada Farsamada Baardheere, wuxuu noqon barnaamij noocan ah kii ugu horeeyay mudo 18 sano ah. Waxaa uu dugsiga howshaan kala kaashanayaa hay'adaha maxaliga ee SEHO iyo SADO oo ka howlgasha deegaano badan oo Soomaaliya ah. Wabi. Wabi waa meel ee biyo badan maraan, sida Wabiga Shabeelle iyo Wabiga Jubba. Wabiga ugu dheer aduunka waxaa loo maleenaa in oo yahay Wabiga Niil, laakiin waxoo noqon karaa Wabiga Amason. Rooti. Rooti waa Cunto, oo laga sameeyay Bur iyo Biyo la isku qasay. Liin dhanaan. Liin dhanaan (;) waa midho ka mid ah khudaarta oo ka tirsan qoyska liinta. Liin dhanaantu waxay caan ku tahay dhadhankeeda dhanaanka ah iyo biyaha asiidha badan ee laga helo midhaheeda. Geedka liin dhanaantu waa mid waligiis cagaar ah oo ka dherer gaaban geedaha kale ee liinta. Sidoo kale liin dhanaanta waxay aad iskugu dhow yihiin xaga dhadhanka iyo walxaha ay ka samaysan tahay midhaha liin qarbooshta, waxayna kaliya ku kala duwan yihiin midabka cagaaran ee liin qarbooshta. Intaas waxaa dheer in liin dhanaantu ka dhanaan badan tahay liin qarbooshta. Isla markaana leedahay tiro badan oo nafaqada jidhku u baahan yahay ee fiitamiin-Sii. Guud ahaan, liin dhanaantu waxay ka baxdaa wadamo badan oo caalamka ah, kuwaasi waxaa ka mid ah Soomaaliya, laakiin waxoo u badan yahay dalka Hindiya. Liin dhanaan, waxaa aad looga isticmaali jiray, wadamada aasiya, kumanaan sano ka hor. liinta dhanaan, waa geed mirahiis, oo jaale ama cagaar ah. dhaxda waxee ku leedahay hilibkii liinta, oo ubax camal u sameesan,oona ah biyo dhan ah. liinta waxaa lagu isticmaala Cuntada ama Biyaha cabiyaanka. Taariikh. Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" ee Saynis ahaan loo yaqaano "Sitrus". Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sida Liin Dhanaanta, Liin Qarbooshta iyo Liin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka. Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jirey koonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ah wadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaa beerashada geedka la dadku bilaabeen ilaa 2500 sano C.H (Ciise Hortii). Dhinaca qaarada Yurub waxaa la sheegay in nooc liin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadanka Talyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireen daawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd. Waxaa qaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashii boqortooyada Isbayn. Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola. Yaanyo. Yaanyo waa geed ka baxa Soomaaliya iyo wadamada qaarkood, waxoo u badanyahay qaarada Ameerikada koonfureed. Yaanyo waa miro la cuni karo, oo gaduud ah. waxaana lagu isticmaalaa cuntada, sida dalacbilaashka ama suugada. Yaanyo waxee ka sameysantahay, biyo oo 90% ka badan. Moos. Moos ama Muus (,) waa mid ka mid ah dhirta miraheeda la cuno. moosku wuxu la leeyhay noocyo iyo midabo kala duwan, waxaa ka mida mooska caadiga ah, moos sokorow, iyo moos bukeeni oo la karsado kuna badan dhulka koofurta soomaaliya. Soomaaliya ayaa lambarka koowaad ee dhoofinta mooska haystay waagii dowlada, mooska aay soomalidu ku caanka yihiin waa mid ka mida nooca afka shisheeye lagu yiraahdo (herbaceous plant) waxana isga lagu yiraa afka qalaad (banana cultivar), asal ahaana waxa uu ka yimi wadamada Shiinaha Fiyetnam. Mooska waa kan loogu jecelyahay uguna isticmala badan noocyada herbaceous plant. Dhaqamada caanka iyo aduunkaba, Mooska waxa badana loo yaqaana wax jelicsan oo macaan. marka loo eegaayo, mooska cadiga ah.laakin waxa jira, miro ka mida mooska oo la kariyo oo loo yaqaan Moosbukiini iyo noocyo kale oo badan, laakin ma wada ahaa sidaa mooska aynu naqaano.Mooska waxa uu ka baxaa wadamada ku hareersan dhulbaraha ama wadamada leh cimilada trobikaalka,gaar ahaan jasiiradaha faahfaahin. Moosku waa mid ka mida miraha, waana miro aad u macaan.Goobaha uu mooska ka baxo waa wadamada leh cimilada trobikaalka. Dadka ku nool jasiiradaha ama wadamada ee ku badantahay beeraha waxay xili roobeedka caleenta mooska u isticmaalaan sida Dallad, sababtoo ah caleenta mooska way balaarantahay Waxtarka mooska. Qofka markuu aad u ciyaaro ama juhdi badan bixiyo waxaa jirka ku bato maadada Sodium-ta ama cusbada, tanoo cadaadiska dhiigga kicin karto, mana u roono caafimaadka wadnaha iyo maskaxda, sidaas awgeed, mooska waxaa ka buuxa maadada loo yaqaano "Potassium-ta", maadadaan waxay hoos u dhigtaa cusbada jirka ee sodium-ta. Maadaama ciyaartoyda ay maskaxdooda aad uga shaqaysiiyaan, oo uu ku dhaco waxa loo yaqaano "Daalka maskaxda", mooska waxaa ku jiro borotiin loo yaqaano "Tryptophan" oo maskaxda firfircooni siiso oo qofka markuu ciyaarta ku laabto wuxuu helayaa foojignaan. Intaas waxaa sii dheer in mooska laga helo tamar iyo awood nafaqo maadaama uu qofka daalan yahay, wuxuu kaloo yareeyaa dareenka oonka. Intaas oo la isku daray, mooska waa faakihada ugu fiican ee la cuno markaa howl culus qabatid sida ciyaaraha banooniga, tennis-ka iyo wixii la mid ah Mooska waa faakiho ama khudrad caafimaad badan laga helo, laakiin waxay cilmibaarayaashu isku waafaqsan yihiin in midka aadka u bisil uu ka waxtar yar yahay midak biseelka billaabi rabo ama xoogaa cayriinka ah. Sidaas awgeed haddii aad mooska caafimaad ahaan u cunaysid, cun moos aan safiican u bislaanin. Cambe. Cambe (:) waa miro macaan oo la cuno. Qare. Qare, Qaro, Xabxab waa miro lacuno oo aad uuga baxo dalka Soomaaliya ama wadamada kale oo kulul. Qaraha waxoo asalkiisa ka imaaday qaarada Afrika, maanta waxoo ka baxaa wadamada kale oo kulul sida aasiya ama bariga dhexe. qaraha dhulka oo ka bixi karo waa in oo ahaadaa dhul aad u kulul, isla markaas neh oo ahaadaa dhul qaleel ah.Qaraha meelaha oo kufiicanyahay waxaa ka mid ah, meelaha saxaarada ah, sida woqooyiga afrika, halkaas oo dadbadan noloshooda caawiyaa. Noocyada Qaraha. qaraha qaarkood way kala duwanyihiin, qaar waxaa jiro dhaxda jaale ka ah, qaarna waxay yihiin gaduud. Biseelka. qaraha marka uu bisilyahay, waxaa ku garan kartaa, korkiisan waa cagaar oo sibibix ah. Haddii aad garaacdo, waxaa ka maqli kartaa dhawaaq, isla markaas waxaa ka ogaan kartaa in uu bisilyahay iyo in kale. Qaraha marka aa kala jarto, dhaxda waxa ayuu kaleeyahay hilib gaduud ah. Qaraha waxa ayuu ka koobanyahay biyo qaboow oo casiir ah oona macaan. Isticmaalka. Qaraha waa miro sidiisa lagu cuno. Marka aad cunaysid waa in aad qaraha kala goysaa isla markaasna hilibka dhaxda ku jiro aad ka cuntaa. Qaraha waxaa kale loo isticmaalaa dhinaca qudaarta ama casiirka.Qaraha mararka qaarkood waxaa ayaa lagu qasaa miro kale, sida ayuu dhadhanka u bedelo. Khudaarta. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo la kariyo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub hoos waxaad ku arki qaar ka mid ah guud ahaan khudaarta. Waxtarka qaraha. Qaraha ama Xabxabka waa midho aad faa'ido u leh jirka, waa midhaha ugu biyaha badan inta la ogyahay, waxaa lagu qiyaasaa boqolkiiba 92% inuubiyo yahay, saas ay tahayne waxaa ku jiro nafaqo kala duwan oo jirka uusan ka maarmin kuwaas oo kala ah Vitamin A, B6, C, E iyo borotiinno kala duwan. Waxaa kaloo qaraha ku jiro macdanta bootaasiyamta oo unug walba oo jirka ka mid ah uu u baahan yahay. Qaraha kuma jiro wax dufan ah, wayna ku yartahay maadada karboohaydrayt-ka, sidaa awgeed laguma tiriyo midhaha lagu cayilo. Qaraha waxaa ku badan maaddada loo yaqaanno "Lycopene" waa maddoo ku yar midhaha kale, waxayna cilmibaarayaasha sheegaan in maadadaas inkastoo ay ku yartahay laga helo midhaha yaanyada, saytuunka gaduudan iyo cinabka gaduudan. Maadada "Lycopene" waxay ka qeyb qaaataa caafimaadka wadnaha, lafaha iyo yaraynta khatarka kansarka qanjirka ragga "borostaatada" Waxay kaloo maadadaan la dagaallantaa sunta jirka ku jirto. Markasta oo qaraha aad u bislaado oo aad u sii gaduutto, maadada "Lycopene" way ku sii badan tahay. Borotiinka qaraha laga helo waxaa u badan nooca loo yaqaanno "citrulline" waxayna muhiim u tahay xididada dhiigga, waxayna kordhisaa qulqulka dhiigga. Waxaa kaloo qaraha ku jira maadada kaalsiyamta iyo birta inkastoo ay ku yaryiihiin. Caafimaadka iyo Qaraha / Xabxabka:. A- Caafimaadka wadnaha: qaraha wuxuu yareeyaa halista wadna qabadka iyo unugyada murqaha wadnaha in ay duqoobaan, wuxuu kaloo ka hortagaa in xididada wadnaha ay subag ama dufan ay ku samaysmaan, qoraal lagu daabacay joornaalka dhiig-karka ee ka soo baxa wadanka maraykanka waxay cilmibaarayaal ku soo bandhigeen in qaraha uu yareeyo cadaadiska dhiigga ku dhaca dadka buurbuuran. B- Ka hortagga caabuqa iyo Qaraha / Xabxabka: sidaan horay u soo xusayba, maadada "Lycopene" waxay yareysaa halista caabuqa iyadoo hoos u dhigto waxyaabaha ka qeyb qaata caabuqa iyo inay yarayso sunta jirka, sidaa awgeed takhtaatiir ayaa kula taliso dadka qaba xanuunnada riixa, roomaatiisamka iyo murqa xanuunka in ay badsadaan cunista iyo cabista qaraha. C- Fuuqcelinta iyo Qaraha: qaraha wuxuu ugu horreeyaa cunnada jirka fuuqceliyo maadaama ay ku jiraan biyo aad u badan, taasoo macnaheeda ah in kilyaha iyo qashinsaarkaba aad ugu roon yahay, waxaana loo adeegsadaa in qururuxa yaryar ee kilyaha ama kaadi mareenka ku jiro in uu soo saaro, wuxuuna ka hortagaa suuxdinta kuleelka. D- Dheefshiidka iyo Qaraha: xabxabka waxaa ku jiro maadada fiber-ka ama buunshaha loo yaqaano taasoo dheefshiidka iyo mindhicirrada caloosha u roon. E: Maqaarka iyo Timaha: Maadada fitamiin A: waxay u roon tahay kobcinta unugyada maqaarka iyo tinta, waxayna ka hortaggaa jir qallaylka. Fadlan halkaan ka akhriso qoraal ku saabsan fitamiinnada iyo cunnada laga helo: http://somalidoc.com/smf/index.php/topic,5781.0.html F: Kansarka borostaytka iyo Qaraha: cilmibaarayaal dhowr ah ayaa ogaaday in qaraha uu yareeyo tarmidda unugyada qanjirka borostaytka sidaasne uu ku yarayn karo halista cudurkaan, waxaan warbixintaan lagu soo bandhigay machadka ka hortagga kansarka. Soonka iyo cunista ama cabidda Qaraha:. 1- Qaraha oo oonka u roon iyo fuuqcelinta jirka 2- Qaraha oo dheefshiidka u roon oo caloosha iyo mindhicirrada u diyaariya cuntooyinka aad ku afuri rabitd. 3- Qaraha oo qulqulka dhiigga kordhiyo taasoo qofka uu ka heli karo nashaad iyo firfircooni, khaas ahaan salaadda taraawiixda. 4- Qaraha oo leh faa'idooyin nafaqo jirka uu u baahan yahay. Buug. Buug wadartiisu waa buugaag, (af-carabi الكِتابُ af-ingiriis A book) waa walax wax ku qoranyihiin, ama ku daabacanyihiin, ama waxba aysan ku qorneyn, buugu waa weelka aqoonta lagu kaydiyo loona sameeyay in la aqriyo bilow ilaa dhamaad isagoo u samaysan qaab sheeko, taariikh, wax barasho iyo wax walboo loo baahdo in dib loogu noqdo ama dib loo raaco si looga dhigto daliil ama tuse, noocyada buugaagta waxaa ka mida tixraac sida qaamuusyada, iyo aqoonta iskoolada iyo dugsiyada diinta laga barto, oo hadii la waayo ay aqoon badani lumayso, Qeexida buug. waa walax ka samaysan xaashiyo daabacan ama cad oo la isku keenay oo ku lagu laabay ama dhexda uga jira labo garbad maqaar ama maro ama walax adag ka samaysan. Buugaagta waxaa laga heli karaa inta badan ama laga soo deensan karaa Maktabadaha (qor oolka) waxaana laga gadan karaa dukaanka Bugaagta, waxaa lagu isticmaalaa badanaa iskoolaadka ama jaamacadaha. dadka qaar ayaa xasuus qor ka dhigta, dukaamada ayaa adeegsada si ay wax ugu xisaabsadaan, buugaagta qaar ayaa waxaa loogu talo galay caruurta si ay ugu falaadaan waxna ugu bartaan, Ereyga buug. ereyga buug ayaa ka soo jeeda erega ingiriiska ah ee Book taasoo ku tusaysa soomaalidu inaysan waxba akhrin jirin waayadii hore, saas daraadeedna ay iska soo min guursadeen ereyo dadyow kale leeyihiin, Dadka qaar erey bixin ay sameeyeen ayaa ah in buuga lagu badalo ereyga Dhigane wax tarka buuga. in kastoo hada kumbuyutar wax lagu kaydsado dadka qaarna ay xagaas u bateen ayaa hadana dadka qaar waxay dareemayaan in buugaagta ama kitaabadu wali ay muhimadoodii ilaashanayaan, waxaa suura gal ah in kumbuyuutarku mar walba uusan diyaar kuu ahaan karin, maadaama koronto uu istcmaalayo, buuga ayaa waxuu yahay mid mar walba iyo waqti walba laga dhigan karo asalka aqoonta maadaama uu kaaga baahanyhay oo kali ah inaad kala furto, aqoonta hada la gaaray waa walax dad hore ay noogu soo gudbiyeen buugaag ay qoreen iskana reebeen, maalin walba waxaa aduunka laga helaa buugaag waa' hore la qoray oo waxyaabo muhiim ah ay ku qoranyihiin, waxaa jira mataaxif (hide ool) la dhigo buugaagta qadiimka ah si loogu faano dadyowga soo booqanaya, waana markii la min guuriyo aqoonta ku qoran, waxaa la yiraahdaa qofba qofkuu ka aqris badanyhay buu ka aqoon badanyahay Maktabad. Maktabad waa meel Buug laga soo gato ama laga deensado. Maktabada sideedaba waa meel degen, oo dadka aamusan, oo wax lagu akhrista. Maktabada waxaa laga soo gattaa ama laga deensadaa, Buugaagta taariikhiga ah ama kuwa sheekada ah, waxaana laga soo deensa karaa, filmaha CD'yasha, kuwii hore, ama heesaha. maktabada waxaa kale oo lagu isticmaali karaa, Kombuyuutarada, oo lagu cayaari karo ama internetka lagu gali karo. Qaado. Qaando Ama Malqacad Waa shay ama walax cuntada Lagu sameeyo laguna cuno Malgacaduhu waxa ah ukala baxaan dhawr waxaa jira qaar cuntada marka lakarinayo loo adeegsado iyo qaar cuntada lagu cuno marka la diyaariyo. Tin. Tin Timo (ingiriis: hair) waa dun yariis ah oo ka soo baxda maqaarka jidhka dadka iyo in badan oo xoolaha iyo xayawaanka ka mid ah. Timaha xoolaha iyo xayawaanka waxaa loo yaqaanaa dhogor. Dhogortu waa tin dheer oo aad u awood badan taasi oo inta badan u samaysan qaab wareegsan ama duuduuban. Guud ahaan timuhu waxay ka samaysan yihiin borotiin loo yaqaano "keratin". Xayawaano badan oo naasley ah ma lahan wax dhogor ah, kuwaas waxaa ka mid ah maroodiga iyo nibiriga. Timaha Dadka. Dadku waxay leeyihiin timo badan oo ka soo baxa meelo kala duwan oo jidhka ah. Inta ugu badan timuhu waxay ka soo baxaan madaxa, wejiga labka (timaha wejiga ka soo baxa waxaa loo yaqaanaa gadh iyo shaarbo), laabta, lugaha iyo gacmaha. Bulshooyinka duniku way ku kala duwan yihiin midabka iyo tirada timaha; Aasiyaanka iyo dadka dega Ameerikooyinka ayaa ugu yar timaha ka soo baxa jidhka, waxaana ugu badan dadka reer Yurub. Midabka Timaha. Midabka timaha dabiiciga ah waxaa qofku ka dhaxlaa waalidka, kuwaasi oo ku dhex jira "jiiniska" (genes). Waxaa jira noocyo badan oo midabka timaha dadka ah. Kuwaas waxaa ka mid ah: midabka madoowga ah, timaha midabka cas, timaha midabka cowlan leh iyo inta u dhexaysa kuwaas. Af. Af waa qeeb ka mid ah Jirka. af'ka waa meesha wax laga cuno. waxoo leeyahay, ilkaha oo wax lagu ruugo iyo, dalqada oo wax lagu liqo. af'ka waxoo leeyahay, Carab oo wax lagu dhadhamiyo., wax kasto oo ilaaheey abuuray, waxoo leeyahay, af, oo wax ku cuno. Dheg. Dheg wadar ahaan Dhego (ingiriis: Ear) waa xubin ka mid ah madaxa dadka iyo xayawaanka taas oo loo isticmaalo in wax lagu maqlo. Qaahiro. Qaahiro (;) waa caasimada dalka Masar. Qaahira waa magaalada ugu wayn Afrika waxayna ku taalaa Masar Qaahira waxay leedahay taarikh wayn iyo guud ahaan dalka Masar. Qaahira diinta lagu dhaqmo waa diinta Islaamka gaar ahaan Sunni waxaana magaalada ku taalo jaamacadda wayn ee Al Azhar inkastoo diima kale lagu dhaqmo laakiin diinta aabaha wadanka Masar waa diinta Islaamka gaar ahaan mad habta Sunni Tahraan. Tahraan waa caasimada dalka Iiraan Kanbera. Kanbera (Ingiriis: "Canberra") waa caasimada dalka Australia. Canberra (kænbərə / (Ku dhawaad ​​codka maqalka) KAN-bər-ə) [9] waa caasimadda Australia. Iyadoo dadweynaha ah 403,468, [1] waa magaalada ugu weyn ee gudaha ee Australia iyo guud ahaan siddeedaad magaalada ugu weyn. Magaaladu waxay ku taallaa dhanka waqooyiga caasimadda Australian Capital (ACT), 280 km (170 mi) koonfur-galbeedka Sydney, iyo 660 km (410 mi) woqooyi-bari ee Melbourne. Qof deggan Canberra waxaa loo yaqaan Canberran. Inkasta oo Canberra yahay caasimadda iyo kursiga dowladda, wasaaradaha xukuumada federaaliga ah waxay leeyihiin kuraas labaad oo ah magaalooyinka caasimadda, sida guddoomiyaha iyo ra'iisal wasaaraha. Goobta Canberra waxaa loo doortay meesha ay ku taal caasimadda qaranka ee 1908 iyadoo ay ka soo horjeedaan kooxaha ka soo horjeeda Sydney iyo Melbourne oo ah labada magaalo ee Australia. Waa wax aan caadi ahayn magaalooyinka Australia, oo ah magaalada oo dhan oo qorshaysan oo ka baxsan gobol kasta, oo la mid ah Washington, D.C. ee Maraykanka, ama Brasília ee Brazil. Ka dib tartankii caalamiga ahaa ee naqshadeynta magaalada, qorshe ay samaysay Walxel Burley Griffin iyo Marion Mahony Griffin ayaa la doortay waxaana dhismuhu bilaabmay 1913-kii. Qorshaha Griffins wuxuu uqaabilnaa qaabdhismeedka joomatari sida wareegyada, qodxaha iyo saddex xagalka, waxaana lagu dhajiyay axooyinka la jaanqaaday dhulalka waawayn ee Australian Capital. Naqshadeynta magaaladu waxay saameysay dhaqdhaqaaqa magaalada beerta waxayna ku dareysaa meelaha muhiimka ah ee dhirta dabiiciga ah. Kobaca iyo horumarinta Canberra ayaa caqabad ku noqotay Dhibaatooyinka Dunida iyo Duufaanta Weyn, taas oo sii kordhisay khilaafaadka qorshaynta ee taxadar ah iyo waxtar aan loo baahnayn oo ah soo bandhigid munaasib ah oo loo sameeyay si loo kormeero horumarinta magaalada. Caasimadda Qaranka ayaa noqotay magaalo horumar leh ka dib Dagaalkii Dagaalkii 2aad ee Adduunka, oo ahaa Ra'iisul Wasaare Sir Robert Menzies oo kiciyay horumarkiisa, Guddiga Horumarinta Qaranka ayaa la sameeyey awoodaha fulinta. Inkasta oo Gobollada Awoodda Australiya ay hadda is-maamulaan, Dowlad-goboleedka Commonwealth waxay haysaa saamaynta ayadoo loo marayo Hay'adda Qaranka ee Sare. Sida kursiga dowladda Australiya, Canberra waa goobta Golaha Aqalka Baarlamaanka, degaanka rasmiga ah ee wakiilka Monarch ee Goboleedka Guud, Maxkamadda Sare iyo waaxyo badan oo dowladda iyo hay'adaha. Sidoo kale waa meelo badan oo ka mid ah hay'adaha bulshada iyo dhaqanka ee muhiimadda muwaadiniinta ah, sida qoraallada dagaalka ee Australiya, Jaamacadda Qaranka ee Australia, Royal Australian Mint, Australian Machadka Isboortiga, Galbeedka Qaranka, Matxafka Qaranka iyo Maktabadda Qaranka. Qeybta milatari ee Ciidamada Australia waxaa loo tababaraa Royal College College, Duntroon iyo Akhriska Ciidamada Difaaca Australia ayaa sidoo kale ku yaal caasimadda. ACT waxay ka madax bannaan tahay dowlad kasta si looga hortago mid ka mid ah gobol kasta inuu helo faa'iido adoo martigelinaya awoodda Dawlada Dhexe. ACT waxay wakiil ka tahay Baarlamaanka Dawlada Dhexe, waxayna leedahay Golaha Sharci-sameynta iyo Dawladda, oo la mid ah Dawladaha. Saldanadii Cadal. Saldanada Cadal (;; micno ahaan "Cadaalad") (sidoo kale loo yaqaanay Boqortooyada Adal) waxay aheyd boqortooyo xukumi jirtay deegaano badan oo ka tirsan Gobolka Awdal ee waqooyiga Somaliland, meelo ka mid ah dhulka Itoobiya iyo Jabuuti ilaa Eratareya. Boqortooyada Cadal waxey ka mid ahayd boqortooyada ugu taariikhda dheeraa uguna awooda weynaa gayiga iyo deegaanada ay dagaan dadka Soomaalida iyo agagaarkooda. In kastoo boqortooyadu ka bilaabantey magaalada taariikhiga ah ee xuddunta u ahayd ee Saylac waxay saldhigyo waaweyn ku lahayd magaalada Harare iyo nawaaxigeeda. Magaalada Saylac ayay ka bilaabantey boqortooyadu ka dib ku fidey deegaanka geeska Afrika. Sanadihii 1415 ilaa 1577 ayay boqortooyada Cadal ugu awood badneyd goortaas ooy maamuleysay in ka badan shan kun oo kilomitir isku wareeg ah. Boqortooyada Cadal sidoo kale loo yaqaano Adal waxa lagu xasuustaa dagaalo waaweyn oo ay inta badan la galeen Itoobiya. Masaajid. Masaajid waa meel Cibaado oo ay Musliimiinta ku gutaan shanta Salaadood ee waajibka ah,waxaa kaloo lagu magacaabaa Jaamic. magaca masjidna waxa uu kula baxay waa goob loogu sujuudo ilaahay way masjid waa meel dhisme ah oo ilaahay lagu caabudo marka goobtaa dhismaha ahi ay aad u wayntahayna waxa lagu magcaabaa jaamic, masjid al jaamic. badanaa masajidku waxa uu yeeshaa qiblo taas oo noqota jihada hadba ay masaajidaka ka xigto kacbada masaajida ugu waawayn. Sida ay aaminsanyihiin dhamaan muslimiintu waxa jira sadex masjid oo ilaahay khusuusiyaad gaar ah siiyay. waxaanay kalyihiin sidan masjid xaraamka oo kuyaala magaalda maka kaas oo ay kutaalo kacbadu masjidka nabiga oo kuyaala magaalda madiina iyo masjid al qasaa oo kuyaala falastiin gaar ahaan magaalda qudus masjidkii ugu horeeyay. Waxa ay muslimiintu aaminsanyihiin in masaajidkii ugu horeeyay ee ladhisaa uu ahaa, masjid xaraamka dawrka uu masjidku qabto. Masjidku waa goob lagutukado waxa kale oo marmarka qaarkood loo adeegsadaa in lagu barto quraanka iyo culuumta islaamka Saliid Macsaro. Saliid Macsaro (,) Waa jaad ka mida saliidaha badan ee la isticmaalo, cuntada lagu darsado la marsado xoolahana la siiyo, waxaa laga sameeyaaa geedka SiSinta. markii laga miiro waxaa soo hara qolof loo yaqaan maankaal waxaana la siiyaa xoolaha, Saliida waxaa aad laga isticmaalaa wadanka Soomaaliya iyo wadamada Aasiya sida Hindiya iyo Shiinaha. Macsarada waa saliid aad u qaali ah lehne faaidooyin caafimaad oo aan la soo koobi karin. Saliid macsarada waxaa la isticmaali jiray kumanaan sano ka hor oo hindida iyo shiineeyska ayaa u isticmaali jireen daawo lagu daaweeyo cudurro badan waxaana loo yaqaannaa saliid macsarada "Queen of Oils" oo ah macnaheedu "Boqoraddii Saliidaha" waxayna magacaas ku mutaysatay qiimaheeda caafimaad iyo cunnno ahaanteedaba. Saliid macsarada waxaa wadankeenna laga isticmaali jiray muddo fog iyadoo loo adeegsan jiray shiididdeeda Geela. Uma Fiicana. Macsarada waxaanan la siinin kaliya qofka shubmayo maadaama ay tahay calool jilciye oo waxay sii kordhineysaa shubanka. Sambuus. Sambuus, Sabuuse (;) waa cunto fudud oo laga sameeyo daqiiq, hilib duqad ah, barandho, xawaash iyo khudaar la isku dhex daray laguna dubay saliid kulul. Sambuusuhu waa cunto aduunka oo dhan laga isticmaalo. oo laga sameeyay dageeg sadaxgees laga dhigay, oo dhaxda hilib iyo qudaar uuga jirto, oo la'isku shiilay. sanbuus waxoo ku macaan yahay, bisbaaska.. Kobash. Kobash ama Gomash‎ waa miro madow oo yar yar oo aad u macaan, waxoo ka baxaa Soomaaliya, gaar ahaan Shabeelaha dhexe ilaa Jubooyinka. kuwaasoo dadka uleh faa idooyin badan mirahaaan waa ku w aad umaacaaan maan sha alaah waxa laga heelaaa dhulkayga hoooye gobalada koon furta siiba afgooye iyo shaalan bood Gob. Gob waa geed ween oo miro yar yar dhalo oo jaale ah. Miraha Gobka waa miro macaan, waxoo kabaxaa Soomaaliya oo dhan. waxoo u badan yahay Caasimada Muqdisho oo guryaha hortooda kabaxo. Geedka Gobka waxoo ka baxaa wadamo badan oo ku yaalo caalamka Dhulbare. Dhulbadhe, Dhulbare (;) waa xariiq toosan oo ku soo wareegta goobada meere taasi oo u kala qeybisa labo gobol. Sida caadiga ah, "Dhulbadhe" waa xariiq khiyaali ah oo dhulka u qeybisa Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur. Sidoo kale, xariiqda dhulbadhuhu waxay leedahay dherer dhan 40,075 km; taasi 78.7% ka mid ah dhex marto biyaha badaha iyo 21.3% oo dhul dhex marta. Guud ahaan, dhamaan meerayaasha koonka waxay dhamaantood leeyihiin xariiq dhulbadhe. Sharaxaad. Dhulbadhe waa xariiq dhexmarta meere kasta taasi oo u qeybisa labo gobol; koonfur iyo waqooyi. Dhulbadha, sidoo kale loo yaqaano "Xariiqda Dhexe" waxay meeraha dhulka ka dhex martaa qaarada Afrika, Badhtamaha Ameerika, iyo qeybo ka mid ah Aasiya. Bare. Macalin, Macalim (ingiriis: teacher; carabi: المدرس ama المعلم) waa qof waxbarasho u dhiga arday. Jaadyada macalimiintu way kala duwan yihiin, ka soo biloow macalinka diinta, macalinka xaafada, macalinka dugsiyada, macalinka khabiirka ah (sidoo kale loo yaqaano proffoser) ilaa shakhsiyaadka takhasuska ku ah xirfado gaar ah, dhammaan waxay ka siman yihiin waa qof waxbaraya, fahansiinaya, u sharaxaya qof kale. Qofka wax baranaya waxaa lagu magacaabaa "arday". Sida caadiga ah, macalinku waa mid aqoon fiican u leh waxa uu barayo, sidoo kale leh cilmi guud ahaaneed taasi oo u fududeynaysa inuu la jaanqaadi karo noocyada kala duwan ee waxbarashada. Ereyga "macalin" ma ahan erey asal ahaan ka mid ah luuqada Soomaaliga; waxaanu ka soo amaahanay ereyga "Al-macalim" ee Afka Carabiga. Sida diinta Islaamku sheegtay macalimku waa waalidka labaad ee ardeyga. Taas macnaheedu waa qadarin, sharaf iyo naxariis badan ayuu kugu leeyahay macalinka wax ku baraya. Bir. Bir (Metal) waa shey adke ah (curiye, Isku dhis iyo Jaandi) taas oo iftiimaysa, jidh adag leh, isla markaana aad ugu wanaagsan gudbinta dabka iyo kulka. Birtu waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa Bir Ma ahe iyo Bir La Moodkaba. Birtu waa shey marka la garaaco la qaloocin karo ayadoon kala jabayn, la dhalaalin karo, isla markaana la dhuubi karo ama wax dhuuban laga dhigi karo. 91 curiye oo ka mid ah 118da curiye ee jadwalka Diwaanka Curiye waa bir. 27ka kale ayaa u kala baxa neef, bir ma ahe, bir la mood iyo qeybaha kale ee Diwaanka Curiye. Si ka duwan cilmiga Kemisteriga, micnaha ereyga bir waa ku kala duwan yahay qeybaha aqoonta. Tusaale ahaan, aqoonyahana xidigaha ee Cilmi Falagu waxay ereyga bir u isticmaalaan dhammaan curiyayaasha marka laga reebo Haydarojiin (H) iyo Hiliyaamta (He) kuwaas oo ah walxaha ugu badan Xidigaha muuqda ee Koonka. Dhinaca kale, curiyeyaal badan iyo isku dhisyo badan ayaa noqda bir marka kuleyl badan lagu shido, kuwaas waxaa loo yaqaanaa "Sheyada Birta ee ka Samaysmay Bir Ma ahe". Guruubka 3aad. Iskaandhiyaam (Sc), Itriyaam (Y) Lanthanum (La), Aktiiniyaam (Ac), Luteetiyaam (Lu), iyo Lawreensiyaam (Lr). Guruubka 4aad. Titaaniyaam (Ti), Sirkooniyaam (Zr), Haafniyaam (Hf) iyo Rutherfordium (Rf). Guruubka 5aad. Fanadhiyaam (V), Dubniyaam (Db), Niyobiyaam (Nb) iyo Tantalum (Ta). Guruubka 6aad. Guruubka 6aad: Koroomiyaam (Cr), Molybdenum (Mo), Tungsten (W) iyo Siiborgiyaam (Sg). Guruubka 7aad. Guruubka 7aad: Manganiis (Mn), Teknetiyaam (Tc), Reheniyaam (Re) iyo Bohriyaam (Bh). Guruubka 8aad. Aayron (Fe), Rutheniyaam (Ru), Osmiyaam (Os) iyo Hasiyaam (Hs). Guruubka 9aad. Kobalti (Co), Roodhiyaam (Rh), Iridiyaam (Ir) iyo Meitneriyaam (Mt). Guruubka 10aad. Nikel (Ni), Baladiyaam (Pd), Balatiniyaam (Pt) iyo Darmstadtiyaam (Ds). Guruubka 11aad. Kober (Cu), Naxaas (Ag), Dahabka (Au) iyo Roentgeniyaam (Rg). Guruubka 12aad. Sinki (Zn), Kaadmiyaam (Cd), Meerkuri (Au) iyo Kobernishiyaam (Cn). Birta Alkali. Birta Alkali (Alkali Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkali waa lix curiye ee guruubka 1aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rd), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Curiyayaasha safkan guruubka 1aad waxaa loo yaqaanaa s-block sababtoo ah dhammaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Sidoo kale, curiyeyaasha Birta Alkali waxay leeyihiin dhaqan isku dhow: dhammaantood waa bir iftiimaysa, jilicsan, isla markaana aad u firfircoon oo leh falgal degdeg ah. Dhamaantood waxa lagu kala jari karaa midida jileec darteed, si dhakhso badan ayayna u daxaleeystaan sababtoo ah waxay la falgalaan Ogsajiin. Firfircoonida falgalkooda darteed, ayaa waxa lagu dhex keeydiyaa saliida si looga ilaaliyo hawada, waxaana sida dabiiciga ah la helaa ayagoo isku dhisyo kala duwan ah sida cusbada. Sidoo kale, curiyeyaasha birta alkali waa milme si fudud ugu dhex milma biyaha. Birta Alkalineta Dhulka. Birta Alkalineta Dhulka (Alkaline Earth Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkalineta dhulka waa lix curiye ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Beriiliyaam (Be), Magniisiyaam (Mg), Kaalshiyaam (Ca), Istoroontiyaam (Sr), Baariyaam (Br) iyo Raadhiyaam (Ra). Curiyayaasha safkan guruubka 2aad waxay soo galaan s-block sababtoo ah dhammaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Marka heerkulku caadiga yahay, Birta Alkalineta Dhulku waa adke, dhammaantoon leh midabka naxaasta oo iftiimaya, isla markaana leh falgal firfircoon. Uumi. Uumi () waa marka ay maadadu ku sugantahay xaalad ay sii baaba'ayso ama isu badalayso hawo ama dhado isla markaasoo heer kulkeedu ka hooseeyo xaalada adag. Jadwalka Curiyayaasha. Jadwalka Curiyayaasha ama Kaltanka Curiyayaasha waa jadwal ama baddhig ka hadla curiyeyaasha kiimikada ah ee la yaqaan, inkastoo ay jadwallo kan ka horeeyay ay jiraan hadana jadwalkaan waxaa waxaa loo tiiriyaa inuu kiimikiistihii ruushka ahaa Dmitri Mendeleev sandkii 1869 ayuu u habeeyay hadba sida ay isu leeyihiin unugyada wareegooda iyo sida ay u falgalaan. ka dib 1911 henry mozili habaynta curiyeyaasha hadba tirada unugyada uu ka samaysanyahay, ama tirada barootoonada ku jira curiye walba, waayo markii la joogaba waxbaa laga badali jiray iyadoo lagu daray curiyeyaal la ogaaday oon awal ka mid ahayn, sida loogu kordhiyay tusaaleyaal aragtiyeed oo sharax siinaya qaababka iyo siyaha ay u shaqeeyaan curiyeyaasha kiimikada ah. Jadwalka curiyeyaasha ayaa noqoday waqtigaan mid looga tiirsanyahay dhamaan iskoolada iyo goobaha kiimikada khuseeya, isagoo sahlay shaqada iyo ogaashah ama is barbar dhiga waxyaabah ay la gaarka yihiin curiyeyaasha kiimikada, Jadwalka curiyeyaasha ayaa leh fulinno fara badan oo kala duwan dhinaca kiimikada, fiisikiska, cilmiga noolaha iyo dhismaha waliba dhismaha kiimikada. Dayax gacmeed. Qeexid ama Horudhaca. Dayax Gacmeedku waa Aalad uu sameeyay banii'aadamka oo ku dulmeera hawada sare, waxuuna qabtaa howlo badan sida: Isgaarsiinta, Cilmi Baarista iyo helida meelo cusub. Taariikhda Dayax Gacmeedka. Dayax Gacmeedkii ugu horeeyay waxaa diray Midowgii Soofiyet 1957, kaasoo lagu magacaabi jiray Sputnik 1, kadib neh waxaa ku xigay mareykanka, waa kuwa kaliya oo soo taabta bisha.Maanta dayax gacmeedka waxaa isticmaalo wadamo badan oo ku yaalo caalamka. wadamada ugu badan waa ruushka, mareykanka, shiinaha, jabaan iyo midowga yurub. Dayax gacmeed yaasha badankooda ma dhaafaan aduunka korkiisa. Dayax madoobaad. Dayax madoobaad (;) waa marka dhulka dhex galo qoraxda iyo dayaxa dhaxdooda. Dayaxu waxa uu ku wareegaa dhulka. Dhulkana waxaa ku wareegaa Qoraxda. Markii muda'lajoogaba waxa dhacda in qoraxda oo sideedii caadada u ahayd ku jirta wareegeeda inuu soo dhexgalo dayax madoobaad. Qorax madoobaad. Qorax madoobaad ka wuxuu dhacaa markii dayaxa uu soo dhex galo dhulka iyo qoraxda dhex dooda oo wuxuu isku gudbaa iftiinkii ka imaan jiray qoraxda. Markuu dayaxa soo dhex galo qoraxda iyo dhulka waxaa dhaca mugdi sababtoo ah dayaxii ayaa wuxuu isku dadbay iftiinkii qoraxda. Qorax madoobaadka waa wax dhaca dhowrkii sanadba mar oo la saadaalin karo. Macrakadii Ceyn Jaaluut. Macrakadii Ceyn Jaaluut (1260): Huulaaku Khan Huulaaku Khan. Hulagu Khan (1217-1265): Macrakadii Ceyn Jaaluut Jinkis Khan. Jinkis Khan (circa 1155 - 1227) Jaamacada Carabta. Jaamacada Carabta waa urur kulmiya wadamada carabta.Waa urur kulmiya wadamo kuyaala Afrika iyo Aasiya xubnaha kujira waxaa looyaqaana dawldo caraba.waa dawlado wadaaga arimo dhaqaale iyo arimo siyaasadeed. waxaana ka dhexeeya xidhiidho aad iyo aad ubadan Wadamada xubnaha ka ah Jaamacadda Carabta waxay daboolayaan in ka badan 13,000,000 km2 (5,000,000 sq m) iyo waliba laba qaaradood oo kala duwan: Afrika iyo Aasiya. Goobtaasi waxay ka kooban tahay lamadegalka duurka, sida Sahara. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale ku jira dhulal badan oo aad u sarreeya sida Dooxada Nile, Dooxada Jubba iyo Dooxada Shebelle ee Geeska Afrika, Buuraleyda Atlas ee Maghreb, iyo Bariiska Fertile ee sii fidiya Mesopotamia iyo Levant. Aagga ayaa ka kooban kaymo qoto dheer oo ku yaal koonfurta Carabta iyo qaybo ka mid ah webiga ugu dheer dunida, Niil. Jaartarka Jaamacadda Carabta, oo sidoo kale loo yaqaano Heshiiska Jaamacadda Carabta, ayaa ah heshiiskii aasaasay ee Jaamacadda Carabta. 1945-kii la aqbalay, waxa uu dhigayaa in "Ururka Jaamacadda Carabtu uu ka kooban yahay Dawladaha Carbeed ee madaxbannaan oo saxiixay Heshiiskan." [13] Markii hore, 1945, waxaa jiray lix xubnood oo keliya. Maanta, Jaamacadda Carabta waxay leedahay 22 xubnood, oo ay ka mid yihiin saddex dal oo Afrikaan ah oo ka kala yimi qaybaha ugu waaweyn (Sudan, Algeria iyo Liibiya) iyo waddanka ugu weyn ee Bariga Dhexe (Sacuudi Carabiya). Shan waddan waxay leeyihiin xaalad kormeeree oo xaq u siinaya inay muujiyaan ra'yigooda oo ay bixiyaan talo laakiin waxay diidaan xuquuqda codbixinta. Jaamacadda Carabtu waxay u qaybsantaa shan qaybood marka ay timaado gaadiidka, jasiiradda Carabta iyo Bariga dhow ayaa si buuxda ugu xiran hawada, badda, waddooyinka iyo tareenada. Qeyb kale oo ka mid ah League waa dooxada Niil, oo ka kooban Masar iyo Suudaan. Labadan dawladood waxay bilaabeen inay hagaajiyaan nidaamka Nile Nile ee habka safarka si loo wanaajiyo helitaanka iyo sida ganacsi loo korsado. Nidaamka tareenada cusub ayaa sidoo kale lagu wadaa inuu ku xiro magaalada koonfurta Masar ee Abu Simbel iyo waqooyiga Suudaan ee Wadi Halfa iyo ka dibna Khartoum iyo Port Sudan. Qaybta saddexaad ee horyaalka waa Maghreb, halkaas oo 3,000 km oo gawaarida gawaarida ah ay ka socdaan magaalooyinka koonfurta ee Morocco ilaa Tripoli oo ku yaala galbeedka Libya. Qaybta afaraad ee horyaalka waa Geeska Afrika, oo wadamada xubnaha ka ah ay ka mid yihiin Jabuuti iyo Soomaaliya. Labadan dawladood ee Carabta ayaa kala qaybiyay kaliya toban mayl u jirta jasiiradda Carabta ee Bab el Mandeb, taasina si dhakhso ah ayay isu bedeshaa, sida Tarik bin Laden, oo ah walaalkii Osama bin Laden, oo bilaabay dhisidda mashruuc ballaadhan ee mashruuca Horn Horns, kaas oo ugu dambeyntii ujeedkiisu yahay inuu ku xiro Geeska Afrika oo leh Jasiiradda Carabta adoo adeegsanaya buundo weyn. Mashruucan waxaa loogu talagalay in lagu fududeeyo oo la dedejiyo ganacsiga iyo ganacsiga qarniyadii hore ee u dhexeeyay labada gobol. Qaybta ugu dambeysa ee horyaalka waa jasiiradda go'doomin ee Comoros, taas oo aan ku xirnayn dawlad kale oo Carbeed ah, laakiin wali waxay la shaqaysaa xubnaha kale ee League. Ciyaaraha Carabta ayaa waxaa loo tixgeliyaa dhacdooyinka isboortiga ee ugu weyn Carabta, kuwaas oo isu keena ciyaartoy ka socota wadamada Carabta si ay uga qeyb qaataan ciyaaraha kala duwan. Ururada xiriirka kubada cagta Carabta ayaa qabanqaabiya tartanka Carabta ee Caruusha (loogu talagalay kooxo qaran) iyo kooxda Arab Club Champions Cup (kooxo). Isboortiga isboortiga caruurrta waxaa sidoo kale jira dhowr cayaaro, oo ay ka mid yihiin kubbadda kubada kolayga, kubadda laliska, kubbadda gacanta, tennis miiska, teniska, squash iyo dabaasha. Jaamacadda Carabtu waxay hodan ku tahay khayraadka, sida saliid weyn iyo kheyraadka dabiiciga ah ee dalalka xubnaha ka ah. Warshad kale oo si joogta ah u sii kordhaysa ee Jaamacadda Carabtu waa isgaarsiin. Muddo ka yar 10 sano, shirkadaha maxaliga ah sida Orascom iyo Etisalat waxay ku guuleysteen inay tartan caalami ah sameeyaan. Horumarka dhaqaale ee ay bilowday Ururka Iskaashatada Wadamada xubnaha ka ah ayaa ka qosol badan kuwii ka soo baxay ururada yar yar ee Carabta sida Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC). [36] Waxaa ka mid ah Pipeline Arab Pipeline, kaas oo gaas Masar iyo Ciraaq geyn doona Jordan, Syria, Lubnaan, iyo Turkiga. Laga soo bilaabo 2013, isbeddel muuqda oo ka dhexeeya xaaladaha dhaqaale ayaa ka dhexeeya dalalka saliida ee saliida ee Algeria, Qatar, Kuwait iyo UAE, iyo dalalka soo koraya sida Comoros, Jabuuti, Mauritania, Soomaaliya, Sudan iyo Yemen. Ururka Jaamacadda Carabtu waa urur siyaasadeed oo isku daya in uu gacan ka geysto sidii loo xoojin lahaa xubnaheeda dhaqaale ahaan, iyo xallinta khilaafaadka ku lug leh dalalka xubnaha ka ah adoon weydiisan kaalmo shisheeye. Waxay leedahay lahjado xubin baarlamaan ah oo wakiil ka ah arrimaha arrimaha dibedda sida badan waxaa lagu maareyn doonaa kormeerka QM. Jaangooyada Jaamacadda Carabta [5] waxay taageertay mabda'a dhulkii Carabta iyada oo la ixtiraamayo xushmadnimada dawladaha xubnaha ka ah. Xeerarka gudaha ee Golaha Jaamacadda [20] iyo guddiyada [21] waxay ku heshiiyeen Oktoobar 1951. Xoghaynta Guud waxaa lagu heshiiyay May 1953. [22] Tan iyo markaas, maamulka Jaamacadda Carabtu waxay ku saleysnaayeen labadii hay'adood ee heer qaran iyo madax-bannaanida wadamada xubnaha ka ah. Ilaalinta dawladnimada shakhsi ahaaneed waxay ka heshay awoodeeda ka soo jeeda dabiiciga dabiiciga ah ee awooda xukunka ah si ay u ilaaliyaan awooddooda iyo madax-bannaanida go'aaminta. Intaa waxaa dheer, cabsida hodanka ah ee saboolka ah ee saboolka ah inuu la wadaagi karo hantidiisa magaca Ummadda Carabta, khilaafyada ka dhexeeya madaxda Carabta, iyo saamaynta awoodaha dibadda ee laga yaabo inay ka soo horjeedaan midnimada Carabta ayaa loo arki karaa caqabado dhinaca isdhexgalka qoto dheer ee horyaal. Bada Qaswiin. Qaswiin (; Af-Turkmen: Hazar deňzi;; Af-Faarisi: دریای خزر; Af-Kasakh: Каспий теңізі; Af-Aserbiijaan: Xəzər dənizi) waa bad xiran oo ku taala galbeedka Aasiya, baaxadeedu leegtahay 371,000 km2 waana bada ugu baaxada wayn badaha xiran, dhirirkeedu ugu badan waa 1,030 km (640 mayl) ballarkuna waa 435 km (270 mayl) waxay ugu qoto dheertahay 1,025 m (3,360 fiit), waxaa bada qaswiin kulaala shan wadan oo kala ah Turkmenistan, Ruushka, Kasakhstan, Aserbiijaan iyo Iiraan.. Taariikh. Badda qaswiin ayaa magacyo badan loo yaqaanay waayihii la soo maray qaar baa u yaqaanay bada kharas waana magac ka soo jeeda boqortooyo kharas ee yahuudu lahayd, Juqraafi. Waa bad xiran oo ku taala galbeedka aasiya baaxadeedu leegtahay 371,000 km2 waana bada ugu baaxada wayn badaha xiran, dhirirkeedu ugu badan waa 1,030 km ballarkuna waa 435 km waxay ugu qoto dheertahay 1,025 m (3,360 fiit), waxaa bada qaswiin kulaala shan wadan oo kala ah Ruushka oo woqooyiga iyo woqooyi galbeek ka xiga, Aserbiijaan oo oo galbeedka, Iiraan koonfurta, Turkmenistan iyo Kasakhstan oo bari ka xiga, magaalooyinka kulaala waxaa ka mida Istarakhan oo Ruushka ah, Baku caasimada Aserbijaan, Bandar-e Anzali oo Iiraan ah, Aktau oo Kasakhstan ah, iyo Türkmenbaşy oo Turkmenistan ah. Bada qaswiin ayaa la dhiban sii yaraanta ay ku keenayso uumi baxa ku socda ee joogtada ah iyo wabiyada ku shuba biyaha oo sii yaraanaya waxaan ugu muhimsan Wabiga Folga, badda qaswiin in ka yar nus qarni ayaa waxaa ka nuqsaamay dhul baaxadiisuu dhexeyso 371.000 ilaa  424.300 kiilo mitir isku wareeg, muga bada ayaa le'eg ku dhawaad 76 kun oo kiilo mitir is ku dhufasho. Wabiyada ku shuba. Waxaa ugu muhiimsan uguna wayn Wabiga Folga ilihiisa ayaa ka soo burqada gudaha dhulka Ruushka, waana kan ugu weyn ee waraabiya biyaha bada qaswiin, waxaa kaloo ku shuba wabiyada kala aha wabiga Terek ee isna ruushka ka yimaada, iyo wabiga Atrek iyo wabiga Ural oo ka yimaada Kasakhstan, iyo wabiga Kura oo ka yimaada Aserbijaan, iyo waibiga Sefīd-Rūd (wabiga cad) oo isna ka yimaada Iiraan waana wabiga labaad e ugu wayn Folga ka dib sabab ah in ay aad u balaarantahay baaxada ay kaga shubaan labadaas wabi, meelaha ay kaga shubaan wabiyadaas oo dhan ayaa waxa laga helaa kaluunka kafiyaarka ee aadka loo jecelyahay. La gaartahay. 10 mitir ayay ka tahay dhinaca woqooyi, ilaa ay ka noqoto 180 mitir qaybaha dhexe, waxay gaarta qoto le'eg ilaa 960 mitir dhinaca koofureed meel u dhow xeebaha iiraan ugun badan 1023 mitir, bada qaswiin ayaa hoy u ah ku dhawaad 78 nooc oo kaluun ka ah, Waxay la gaartahay nooc yar oo malaay ga ah oon laga helin badaha iyo wabiyada caalamka sida kaluunka kafiyaar o ukumaha laga soo saaro dhadigiisa ay ku jirto maadada kafiyaarka oo ah maadooyinka ugu qaalisan uguna qanisan maadooyinka aduunka laga cuno. Naftada iyo gaaska. Beera Tagiz ayaa ah meesha labaad ee caalamka ugu weyn ee shidaal laga qodo sucuudiga ka dib, kaasoo ku yaal dhinaca woqooyi, Jasiiradaha. Jasiirado badan bay leedahay bada qaswiin, oo isugu jira kuwo la degenyahay iyo kuwo aan la degenayn, waxaa jira gaas badan uu ku jiro, jasiirada ugu wayn baa la yiraahdaa nargin ku aadan xeebaha aserbijaan waxayna leedahay noocyo badan oo shimbiro ah, hal jasiirada ayaa jirta ku aadan dhinaca Iiraan. Niisaabuur. Niisaabuur () waa magaalo ka tirsan Gobolka Khuraasaan woqooyi bari ee dalka Iiraan. waxay ahaan jirtay caasimada gobolkii khuraasaan loo aqoon jiray waagii hore, waxay ahayd meel horumar badan leh waagii dowladii Cabaasiya inta uusan burburin dhul gariir ka dhacay sanadku markuu ahaa 540 hijriga oo ku beega 1145 miilaadiga, ka dib waxaa sii kharibay dadkii mongolka loo yaqaanay ee ku soo duuley dhulkii islaamka ee cagta mariyay dhulka aadka u balaaran 618 hijriga Salmaan Alfaarisi. Salmaan Alfaarisi R.C. waxa uu kudhashay magaalada Koosaan ee wadanak Iiraan Taariikh. Udub-dhexaadka Sheekada Salmaan Al-Faarisi waxay ku soo wareeganaysaa sheekadiisii la xiriirtay waddooyinkii iyo dhibaatooyinkii uu u soo maray diinta xaqa ah. Waa sheekadii saxaabigii raad-raacayay xaqiiqada iyo diinta xaqa ah. Rasuulka oo sheekadiisa jeclaa. Sida aan gebeggabada sheekada Salmaan ku arki doonno, wuxuu Rasuulka (scw) jeclaan jiray inuu maqlo sheekadii uu ku soo islaamay Salmaan Al-Faarisi. Maalintii uu Salmaan Al-Faarisi soo islaamayay, uuna sheekadiisa u sheegay Rasuulka (scw), wuxuu markale Rasuulka (scw) Salmaan ka codsaday inuu dib danbe sheekadiisa uga sheekeeyo asxaabta. Marka qiimahaas iyo wanaaggaas weyninka badan ayeey leedahay sheekada saxaabigan la yiraahdo Salmaan Al-Faarisi. Bal inta aanan meel kaleba aadin, aynu laf-ahaantiisa u deyno sheekada si uu noogu warramo waxyaabihii uu la kulmay kahor intuusan islaamin. Salmaan isagoo ka warramaya sheekadiisa wuxuu yiri: Waxaan ahaa wiil dhalinyaro ah, waxaan degganaa degmada Jayyan ee gobolka Al-Isbihaan. Aabahay wuxuu ahaa guddoomiyaha degmada, dhinaca kalena wuxuu ka mid ahaa dadka deggan degmada kuwa ugu hantida badan uguna magac dheer. Aabahay aad ayuu ii jeclaa. Jaceylkii uu sidaas ii jeclaa ayaa waxaa maalintii danbe ay gaartay inuu igu xabbiso guriga, sida gabdhahaba loogu hayo guryaha. Waxaan ku dadaalay ku dhaqanka diinta majuusiyadda (diinta la caabudo dabka ama qoraxda), jeer aan markii danbe ku fiicnaaday hurinta dabkii la caabuday, waxaana la ii xil-saaray inaan noqdo huriyaha dabka. Aabahay wuxuu lahaa aseendo (beer) aad u weyn, beertaas ayuuna aabahay aalaaba ka shaqeyn jiray. Mar mararka ka mid ah ayaa wuxuu aabahay ka mashquulay aadistii beerta, sidaa darteed ayaa wuxuu igu yiri: �wiilkaygiyoow maanta waad aragtaa inaan ka mashquulay aadista beerta, ee waxaad aaddaa beertii oo igala wareeg maanta shaqadii beerta�. Waan tagey annigoo u jeeda beerta. Intii aan waddada socday ayaa waxaan waddada dhexdeeda ku arkay kaniisad ka mid ah kaniisadaha ay ku cibaadaystaan Nasaarada (kirishtaanka). Waxaa dhagahayga soo gaaray dhawaaqoodii iyagoo cibaadaysanaya, arrinkaasna wuxuu soo jiitay baraarugayga. Horey uma aanan aqoonin diinta kirishtaanka, taasina waxaa ugu wacnayd iyadoo uu aabahay uu igu xabisay guriga. Markii aan maqlay codkoodii isla markiiba waan u galay bal si aan u arko waxa ay sameenayaan. Markii aan aad u raad-raacay waxa ay sameenayaan ayaa waxaan jeclaystay salaadihii ay tukanayeen, diintoodiina waan jeclaystay waxaana naftayda ku iri: � wallaahi diintani ayaa ka kheyr badan diinta aynu haysano, wallaahi ayaan ku dhaartaye kama aanan soo tegin ilaa ay qoraxdii ka dhacday oo sidaas ayaanan ku aadin beertii�. Aabahay lugaha iyo gacmahaba wuu igaxidhay. Intaa dabadeed waxaan dadkii weydiiyay, meesha iyo xarunta ay ka soo jeeddo diintan, waxayna iigu jawaabeen dhulka Shaam. Habeenkii markii la gaaray ayaa waxaan ku noqday gurigeenii, waxaana ila kulmay aabahay isagoo i weydiiyay meeshii aan ku maqnaa, waxaana ku iri: �aabe, waxaan maanta soo ag maray dad ku cibaadaysanayay Kaniisad ay lahaayeen, waxaana jeclaystay qaabkii ay u cibaadaysanayeen, iyaga ayaana iskala joogay ilaa ay qoraxdii ka dhacday�. Aabahay aad ayuu arrinkii aan iri uga argagaxay, wuxuuna igu yiri: �wiilkaygiyoow diintaas aad sheegtay wax kheyr ay leedahay ma jirto, diintaada iyo diinta ay haysan jireen awoowayaashaa ayaa ka kheyr badan diintan�, annigana waxaan ku iri, maya-wallaahi-diintooda ayaa ka kheyr badan tan aynu hadda haysanno. Hadalkan danbe, aabahay wuu cabsi geliyay, wuxuuna ka cabsaday inaan ka laabto diinta aan haysto, sidaa darteed wuxuu igu xabbisay guriga isagoo labada lugoodna iga dabray. Maalin maalmaha ka mid ah ayaa waxaa ii suurto gashay inaan dibadda u baxsado, dabadeedna waxaan u imid dad haysta diinta Nasaarada, waxaana ku iri: haddii ay magaallada yimaadaan dad socoto ah oo u socda Gobolka Shaam fadlan ila soo socodsiiya. Wax yar kamaba soo wareegan jeer ay magaaladii yimaadaan dad socoto ahaa oo u socday Shaam. Markii la ii sheegay dadkaas ayaa waxaan iska fur-furay dabarkii lugahayga ku xirnaa, sidiina ayaan ku raacay dadkii socotada ahaa. Markii aynu nimid Shaam ayaa waxaan dadkii weydiiyay ninka ugu fadliga badan ee ka mid ah dadka haysta diinta Kirishtaanka, waxaana la ii tilmaamay wadaad ka shaqaynayay Kaniisad laguna magacaabo �Al-usquf�. Ninkii ayaan u imid, waxaana ku iri, waxaan jeclaystay diinta Kirishtaanka, sidaa darteed waxaan doonayaa inaan kuu noqdo adeege/khaadim oo aan kuu shaqeeyo, dhinaca kalena aan kaa faa�iideysto kulana tukado salaadaha. Ninkii wadaadka ahaa arrinkii wuu iga oggolaaday, sidiina ayaan shaqaale ugu noqday. Muddo markay ka soo wareegatay wakhtigaas ayaa waxaan ogaaday inuu ninku ahaa nin aan fiicnayn. Waxaan ogaaday inuu dadku amri jiray inay saddaqaystaan; isagoo intaa u raacin jiray ajarka iyo xasanaadka ay leedahay in lala baxo saddaqada. Dadkii markii ay hantidooda ka saddaqaystaana meeshii uu masaakiinta ka siin lahaa, isaga ayaa keyd ahaan u dhigan jiray maalkaas ilaa uu maalkii ay buuxiyaan toddobo ashuumood oo dahab ah. Si daran ayaa ninkii wadaadka ahaa uga carooday, waxyaabihii aan wanaagsanayn ee aan ku arkay awgeed. Wax yar kama soo wareegan jeer uu maalintii ninkii wadaadka ahaa ka dhinto, waxaana aaskiisii isugu yimid dadkii Nasaarada (Kirishtaanka) ahaa, waxaana ku iri hadaladan: �Ninkan saaxiibkiina ah wuxuu ahaa nin xun, wuxuu idin fari jiray inaad la baxdaan saddaqo, isagoo arrinkaana idinku boorrin jiray. Hase yeeshee, markaad maalkiina ka saddaqaysataan naftiisa ayuu keyd ahaan ugu dhigan jiray, masaakiintana waxna kama siin jirin!�. Dadkii ayaa hadalkii la yaabay, waxayna igu yiraahdeen: �Halkeed ka ogaatay hadalkan?!�. Waxaan ku iri, annigaa idin tusaya kaasafoortadii uu ku keydsan jiray maalkaas. Waxay yiraahdeen: �haa-oo-na tusi�. Waxaan tusiyay meeshii uu maalka ku keydsan jiray, waxayna meeshii ka soo saareen toddobo ashuumood oo laga buuxiyay dahab iyo lacag. Markii ay arkeen dahabkii iyo lacagtii faraha badnayd ayaa waxay soo saareen go�aan tilmaamaya inaanan la aasin ninkii wadaadka ahaa, waxayna yiraahdeen: �wallaahi aasi mayno�, iyagoo intaa kadib daldalay waxayna isagoo meyd ah ku garaaceen dhagaxyo. Mar uu rasuulka kahadlaayay. Wakhti dheer kama soo wareegan jeer booskii ninka wadaadka ahaa looga caleemo saaro nin kale. Ninkan cusub ayaan markale laasimay agtiisa. Ma aan arag nin ka adduunyo neceb, kana aakhiro jecel ninkan, dhinaca kalena kaga daa�imid badan xagga cibaadada. Si aan xad lahayn ayaan u jeclaystay, isaga ayaana in muddo ahba iskala joogay. Hase ahaatee markii ay u timid sakaraatul-mootka (dhimman rabo) ayaa waxaan ku iri: hebelow yaad ii dardaarmaysaa ama iigu nasteexaynaysaa inaan la joogo adiga gadaashaa?. Wuxuu yiri wiilkaygayow garan maayo ruux sida aan diinta u haysto oo kale u haysta, aan ka ahayn nin ku nool gobolka la yiraahdo Al-Mawsil (magaallo ku taala Ciraaq). Ninkaasi waa nin aan beddelin diinta uu haysto ee sidaas darteed waxaad haleeshaa ninkaas. Markii uu wadaadkii aan la joogay dhintay, ayaa sidii uu igula taliyayba waxaan u kicitimay ninkii ku noola gobolka Al-Mawsil, markaan u imidna waxaan uga sheekeeyay khabarkayga, annigoo ku iri: �hebel ayaa adiga ii kaa soo dardaarmay dhimashaddiisa agteeda, si aan agtaada u laasimo, isagoo intaas ii raaciyay inaad tahay nin haysta diintii xaqa ahayd ee uu ku sugnaa ninkaas� Ninkii wuxuu igu yiri, haddaba anniga ayaad ila joogaysaa. Ninkii ayaan haddana iskala joogay, xaalad wanaagsanna waan ka arkay. Muddo yar markay ka soo wareegatay wakhtigaas ayaa maalintii danbe ninkii geeriyooday. Intuusan geeriyoonin waxyar kahor ayaa waxaan ninkii ku iri: �hebelow waad aragtaa inuu amarkii Eebbe kuu yimid, annigana xaalkaygu waad aragtaa, ee fadlan yaad adiga gadaashaa ii dardaarmaysaa inaan aado?�. Wuxuu igu yiri wiilkaygayow, wallaahi garan maayo ruux diinta u haysta sida aan annaga u haysanno marka laga reebo nin ku nool magaallada Nissiibiin (magaallo ku taala Shaam) ee ninkaas aad. Ninkii wadaadka ahaa markii la dhigay iilka, uuna dhintay ayaa waxaan u kicitimay ninkii ku noolaa magaallada Nissiibiin. Markaan u imid ninkii waxaan uga warramay sheekadayda iyo nasteexadii ugu danbeysay ee uu i siiyay wadaadkii aan la joogay, wuxuuna si sahlan igu yiri: annaga agteena ayaad joogaysaa. Halkii ayaan iska joogay, waxaana la degganaa ninkii wadaadka ahaa. Waxaan ku arkay kheyrkii iyo wanaaggii aan horeba ka arkay labadii nin ee hore. Wallaahi maba sii joogin jeer uu ninkii haddana ka geeriyoodo, hase ahaatee intuusan dhimman kahor ayaa waxaan ku iri: �xaalkayga waad aragtaa ee yaad ii dardaarmi lahayd inaan adiga gadaashaa la joogo�. Wuxuu yiri, wiilkaygiyow garan maayo ruux diinta u haysta sida annagoo kale aan ka ahayn nin ku nool magaallada Cammuuriya waxaana la yiraahdo hebel ee ninkaas u kicitim. Ninkii ayaan u kicitimay, waxaana uga warramay sheekadayda, intaa dabadeedna wuxuu igu yiri: anniga ayaad ila joogaysaa. Sidiina ayaana ula noolaa ninkaas, wallaahi wuxuu ku tilmaamnaa hanuunkii ay ku sugnaayeen saaxiibadiisa kale. Hanti iyo maal ayaan kasbaday intii aan ninkan la joogay, waxaana haystay lo� iyo xeyn arri ah.. Intaa dabadeed ninkii waxaa u timid geeridii u timid asxaabtiisii hore oo kale, markay u timid sakaraatkii ayaa waxaan ku iri, adiga waad og tahay amarkayga iyo xaalkayga sida uu yahay, sidaa darteed adi-ahaantaa yaad ii dardaarmi lahayd gadaashaa inaan diinta ka barto, dhinaca kalena maxaan sameeyaa?. Wuxuu yiri wiilkaygiyow - wallaahi- garan maayo inuu jiro qof dadka ka mid ah oo dunida maanta saaran oo haysta diintii Nasaarada ee aan haysanay annaga.., hase ahaatee waxaa la gaaray xilligii dhulka carabta laga soo saari lahaa Nebi haysta diintii Nebi Ibraahim (cs). Nebigaas wuxuu ka haajiri doonaa magaalladii uu degganaa, isagoo u haajiri doona magaallo ka baxda timirta waxayna u dhaxeysaa labo buurood dhexdooda. Wuxuu leeyahay tilmaamo aan qarsoomaynin, waxaana ka mid ah inuu qaato haddiyadaha, mana qaato saddaqooyinka, labadiisa garab dhexdoodana waxaa ku taalla shaabaddii Nebinnimada, ee haddii aad awooddo inaad gaarto magaallooyinkaas samee. Intaa ka dib, ninkii wuu dhintay, isaga gadaashiis waxaan muddo dheer iska joogay magaallada Cammuuriya ilaa maalintii danbe ay magaallada ka soo maraan dad ganacsato carbeed ah, kana dhashay qabiilka la yiraahdo �Kalbin�. Waxaan dadkii ganasatada ahaa ku iri, ka warrama haddii aan idiin raaco magaallooyinka carbeed, isla mar ahaantaana aan idin siiyo neefafkayga lo�da iyo arrigaba. Waxay yiraahdeen haa oo waan yeelnay. Waxaan siiyay lo�dii iyo neefafkii arriga ahaa ee aan haystay, sidiina ayaan nimankii ku raacay. waadul-quraa ayey igu khiyaaneen nimankii aan lasocdey. Waxaan soconnaba waxaynu nimid dooxada lagu magacaabo �waadul-quraa� (waa tog u dhaxeeya magaallada Madiina iyo gobolka Shaam) meeshaas ayeyna igu khiyaaneen nimankii, iyagoo iga iibsaday nin Yahuudi ah, isaga ayaana shaqaale u noqday. Maalin maalmaha ka mid ah ayaa ninkii wuxuu booqday nin ay ilmo adeerro ahaayeen ahna kana dhashay qabiilka Binii Qureythah, ninkiina ayuu iga gatay, wuxuuna ii sii raray magaallada Yathriba (Madiina). Waxaan arkay timirtii uu ii sheegay ninkii wadaadka ahaa ee degganaa magaallada Cammuuriya, tilmaantii uu magaallada iiga sheegayna waan aqoonsaday oo waan arkay, sidiina ayaa ninkii magaallada kula joogay. Nebigana (scw) xilligaas aan magaallada Madiina imid wuxuu dacwada Islaamka ugu yeerayay tolkiisii degganaa magaallada Makka, dhinaca kalena ma aan maqlin wax faahfaahin oo warkiisa ku saabsan, mashquulka badan ee addoonnimada igu waajibinaysa darteed. Haajiridii Rasuulka== Wallaahi ayaan ku dhaartaye, waxaan dul-saarnaa geed timir ah, timirtaas oo uu lahaa sayyidkayga, waxaana gacanta ku hayay howl aan saa u badnayn, sayyidkaygana wuxuu fadhiyay geedka timirta hoostiisa markii uu na soo qaabilay nin ay sayyidkayga ilmo adeero ahaayeen, wuxuuna ku yiri: Ilaahay ha lacnado reer Banii Qayla (Aws iyo Khazraj), wallaahi hadda waxay ku kulansan yihiin xaafadda la yiraahdo Qubaa, iyagoo ku kulansan nin ka yimid magaallada Makka welibana wuxuu sheeganayaa Nebinnimo.. Sayidkayga ayaa iga carooday, wuxuuna igu dhuftay dharbaaxo daran, isagoo igu yiri: maxaa hadalkan kaa galay, u noqo shaqadii aad gacanta ku haysay. Ma aanan maqlin halkan danbe jeer ay i qabato wax la moodo qandho, sidoo kalena waxaa igu dhacay jiri-raco ilaa aan ka cabsaday inaan ku-kor-dhaco sayyidkayga. Isla markiiba waxaan si dhaqso leh uga soo daaddegay geedkii timirta ahaa ee aan saarnaa, waxaana annigoo is ogeyn ku iri ninkii: maxaad tiri?�, bal iigu soo celi wixii aad tiri�. Sayidkayga ayaa iga carooday, wuxuuna igu dhuftay dharbaaxo daran, isagoo igu yiri: maxaa hadalkan kaa galay, u noqo shaqadii aad gacanta ku haysay. Markii galabtii la gaaray ayaa waxaan horey u soo qaatay xabbado timir ah, annigoo markaas u jiheestay goobtii uu ku soo deggay Rasuulka (scw). Kolkii aan u soo galay Rasuulka, waxaan ku iri: waxaa iga kaa soo gaaray inaad tahay nin suubban, sidoo kalena waxaan ogaaday in asxaabta kula socoto ay yihiin kuwo aan waxna haysan, sidaa darteed waxaan idiin keenay xooggey saddaqo ah oo aan is iri ma jiro cid idinkaga mudan idinka, intaa dabadeed waxaan timirtii u soo dhoweeyay dhinacii uu xigay Nebiga (scw). Nebiga (scw) ayaa asxaabtii ku yiri cuna (timirtan).., hase ahaatee isagu ma cunin. Waxaan naftayda ku iri, mid ka mid ah tilmaamihii hore laguugu sheegay waad heshay. Intaa ka dib waan iska tagay, waxaana billaabay inaan aruursado xabbado timir ah. Kolkii uu Rasuulka (scw) ka guuray xaafadda Qubaa, uuna u guuray Madiina ayaan markale u imid annigoo sida haddiyad, waxaana Rasuulka ku iri: �waxaan arkay inaadan cunin saddaqada sidaa darteed waxaan maanta kuu keenay haddiyad aan kugu maamuusayo�. Timirtii haddiyadda ahayd ayuu Rasuulka (scw) cunay, sidoo kalena wuxuu asxaabtiisa amray inay la cunaan sidiina ayeey ula cuneen Rasuulka. Markale ayaa naftayda ku iri, labo astaamood ayaad heshay, haddana markale ayaan u imid Rasuulkii Alle oo jooga meesha la yiraahdo Baqiic Al-qarqad (meel markii danbe noqotay xabaalaha) wuxuuna aasayay mid ka mid ah asxaabtiisa. Waxaan arkay isagoo fadhiya qabana labo go�, intaa kadib waan soo wareegay annigoo doonaya inaan eego dhabarkiisa bal si aan u arko shaabaddii (khaatam) uu ii tilmaamay saaxiibkaygii aan ku arkay magaallada Cammuuriya. waxaan durbadiiba arkay khaatamkii. Markii uu Rasuulka (scw) i arkay annigoo eegaya dhabarkiisa isla markiiba wuu gartay waxa aan doonayo, wuxuuna tuuray go�ii dhabarkiisa saarnaa. Haddaan fiiriyay dhabarkiiba waxaan durbadiiba arkay khaatamkii (khaatumu-nebinnimada) waan aqoonsaday, isla markiiba korkiisa ayaan ku soo foorarsaday annigoo dhunkanaya jirkiisa oonayana. Rasuulka (scw) ayaa yiri: �khabarkaagu muxuu yahay?!�. Waxaan uga sheekeeyay sheekadayda, Rasuulka aad ayuu u jeclaystay sheekadayda, wuxuuna jeclaystay inay asxaabtana bal ay iga dhegeystaan anniga, waana uga sheekeeyay. Si siyaado leh ayeey ula yaabeen sheekayada, si aan xad lahayna way ugu farxeen. Nabadgelyada Eebbe (sw) Salmaan Al-Faarisi korkiisa ha ahaato maalintii inta uu baxay isagoo xaqa ka raadinaya meel kasta. Nabadgelyo Salmaan Al-Faarisi korkiisa ha ahaato maalintii uu xaqa garowsaday isla markiiba rumeeyay iimaan dhab ah. Nabadgelyo Salmaan Al-Faarisi korkiisa ha ahaato maalintii uu dhintay iyo maalinta la soo saaray isagoo nool. Dawladii Mamaaliikta. Madaxdii Dawladda Mamaaliikta iyo Mudadii ay heysteen talada San. San (ingiriis: Nose) waa xubin ka mid ah xubnaha neefsiga hawoda ogsajiinta ku jirta cirka ayadoo ka soo gasha sanka iyo afka, u gudbta dhuunta ilaa sambabada oo u sii gubiya xididdada dhiiga qaada ilaa dhamaan unugyada jidhka. Sidoo kale, unugyada hawada eey celiyaan ee kaarboon-labo-ogsaydh dib uga soo baxda sanka. Sanku waa xubinta neefsiga dadka, xayawaanka, dhamaan naasleyda iyo noocyada kala duwan ee noolaha. Inta u badan Sanka xayawaanka laf-dhabarleeyda - oo dadku ka mid yahay - waxay leeyihiin labo dalool oo badhtamaha ama qeybta hore ee wejiga ku yaala. Kaasi ayaa marka ur soo gaarto u gudbiya unugyada urta ee jidhka. Dhinaca kale, sanka ayaa u qaabilsan urta taas ka mid ah Shanta Faaranhaayt. Faaranheyd waa halbeeg lagu cabiro ama lagu qiyaaso heerkulka sida Celsius, waxaana loo sumadeyaa xarafka (F) waxaana loogu magac daray caalimkii alifay ee reer Jarmal Daniel Gabriel Fahrenheit. Faaranhaayt: Daniel Gabriel Fahrenheit, 1724. Waji. Waji waxaa ladhahaa wajiga hore ee Madaxa, waxoona ka koobanyahay Sanka, Indhaha, Afka, Garka iyo Foolka. Kuuleey cali banjar. Kuuleey cali banjar ama Xidig dhul ("af-carabi" قنفذ, "af-ingiriis:" hedgehog) waa noole, ku noole yar oo ka mida naasaleyda, wuxuu dhaqdhaqaaqiisu badanyahay jiilaalka wuxuuna yareeyaa Guga. Tilmaanta. wuxuu ku noolyahay ama quutaa cayayaanka, dirxiga, doolliga yaryar ee ku wada nool duurka iyo kaymaha, sidoo kale wuxuu quutaa dhirta iyo miraha, dusha wuxuu ku leeyahay qodax kuwa dahaaran jirkiisa, oo uu adeegsado difaaca noloshiisa markii uu dareen galo, ayuu is hullaabaa isagoo u ekaanaya sidii kubad, ilmihiisa ayuu nuujiyaa, wuxuuna leeyahay madax yar iyo af dhuuban, iyo dhego yaryar qoor muuqata ma leh, wuxuu awood u leeyahay inuu la dagaalanjka masaska iyo abeeesooyinka. aad wuxuu u qaraab tagaa habeenada cadada ah ama dayaxa uu jiro, wuxuu ku noolyahay baadiyaha iyo magaalooyinka meelaha aan la degenayn. Xidig-dhul. Xidig-dhul ama Kuuleey cali banjar Bariis. Bariis (;;) waa siidh firiley ah oo ka baxa dhir loo yaqaano "Oryza sativa" (Bariiska Aasiya) iyo "Oryza glaberrima" (Bariiska Qaarada Afrika). Bariisku waxa uu ka mid yahay cuntooyinka ugu badan ee dunida laga cuno gaar ahaan qaarada Afrika iyo qaarada asiya. Sida cilmi-baadhis aarkiyooloji ahi qeexday bani-Aademku waxay beeran jireen bariiska tan iyo 10,000 oo sano ka hor maantana waa 20% cuntada dunida. Bariisku waxa uu ka baxaa meelo kala duwan oo dunida ah, gaar ahaan dhulka roobleeyda ah ama biyo badan leh iyo caro aad u nafaqo badan. Geedka bariisku wuxuu u baahan yahay ugu yaraan lix bilood oo qorax heer-kulkeedu ka sareeyo 22 °C iyo biyo waraabin joogto ah. Waxaa jira noocyo badan oo bariis ah, taasi oo ku tiirsan deegaanka uu ka baxayo iyo cimilada, sidaas ay tahay noocyada bariiska waxaa saamayn ku leh farsamada warshadaynta. Cuntada bariisku wuxuu leeyahay kaarbonhaydarayd jidhka nooluhu u isticmaalo inuu awood ka dhigto. Inkasta ooy jiraan xanuuno yar-yar oo bariisku ku keeno noolaha, sida calool-taag, waxa daraasad 2008dii soo baxdey sheegtay in cunitaanka bariiska waqti aad u dheer keento "kansarka caloosha" (fiiri Caafimaadka iyo Nafaqada Bariiska). Qaarada Aasiya, gaar ahaan wadanada Shiinaha iyo Hindiya ayaana ugu badan soo saarka bariiska aduunka. Taariikhda Bariiska. Cilmi-baadhis la sameeyay ayaa waxay muujisey in bariiska beeran jireen dad beeroleey Shiine ah waqtiyadii u dhexeeyay 8,200 ilaa 13,500 sanno ka hor. Sidoo kale cilmi-baadhis aarkiyooloji ah waxay sheegtay in waqtiyadaasi laga beeri jirey webiga dooxada Yangtze ee dhulka-jooga-hoose ee wadanka Shiinaha. Waxay cilmi-baadhistu sidoo kale soo ban-dhigtey in qiyaas ahaan 5,000 sano ka hor bariisku ku fidey koonfur-bari iyo koonfurta qaarada Aasiya. Waqtigaas wixii ka dambeeyay bariisku si tar-tiib ah ayuu ugu fiday dunida inteeda kale. Sidoo kale meelo ku dhow webiga Nayjar ee qaarada Afrika ayaa laga beeri jiray bariiska ilaa iyo 3,500 sanno ka hor laakiin kuma fidin deegaanada kale ee qaarada ilaa laga soo gaadhay 2,700 sano ka hor. Dhulka Soomaalida wuxuu ku soo gaadhay bariisku si ganacsi isagoo si toos ah iyo si dadban uga imanaayay wadanada Hindiya iyo Shiinaha. Jaadyada Bariiska. Waxa jira noocyo badan oo bariis ah taasi oo ku xidhan deegaanka uu ka baxaayo. Tusaale ahaan, Bariga Fog waxaa lagu yaqaanaa bariis yar-yar oo ka jilicsan noocyada kale. Inkastoo meelaha kulaylka badan bariisku ku baxo waqti dheer, sida caadiga ah bariisku waxa uu ka mid yahay dhirta sanadlaha loo beero. Geedka bariisku wuxuu koraa dherer 1.2 mitir ilaa 1.8 mitir taasi oo ku xidhan nafaqada carada iyo biyaha uu geedku helo. Geedka bariisku wuxuu ka bixi karaa meelo badan oo kala duwan laakiin waa lagama maarmaan in biyo waraabin fiican helo. Beeritaanka bariiska inta badan wuxuu aad ugu fiican yahay wadanada iyo gobolada leh shaqaale aad u jaban iyo roob badan. Marka la beerayo bariiska waxa ugu horayn lagu abuuraa midhaha dhul dabacsan oo laga shaqeeyay, ka dib waxaa lagu soo daayaa biyo fara-badan oo si ay u harqiyaan abuurka. Biyo badan ayaa la waraabiyaa abaqaalka ilaa uu ka dheeraado oo midho ka dhalo. Sidoo kale waxa la isticmaalaa sunta xasharaadka si looga ilaaliyo in abuurka dhaawac gaadho. Waqti hal sano gaadhaya ka dib waxa la soo jaraa midhaha ku yaala geedka bariiska kuwaas oo la galiyo warshado ka fiiqa dahaarka sare. Marka dahaarka ama qolofka sare laga qaado midhaha bariiska waxa soo baxa nooc loo yaqaano Bariiska Cowlan. Qaar ka mid ah bariiska cowlan ayaa dib loo galiyaa warshada oo maqaarka sare ka qaada markaas waxaa soo baxa Bariiska Cad. Bariiska Cad waa ka cimri dheer yahay nooca kale waana ka qaalisan yahay marka la kala iibsanayo, laakiin waxaa ka nafaqo badan oo ka caafimaad fiican Bariiska Cowlan oo qiimo ahaana ka raqiisan. Waxa jira shirkado ganacsi oo dib u farsameeya bariiska cad, mararka qaar xoogaa yar kariya si uu u jilco ka dib ku dara budooyin midabkiisa ka dhiga cadaan iyo waliba nafaqooyin. Bariiskani aad ayuu uga qaalisan yahay dhammaan noocyada kala duwan ee bariiska. Caafimaadka iyo Nafaqada Bariiska. Bariiska waxa laga cunaa meelo badan oo dunida ah haba u sii bataan wadanada dunida sadexaad ee qaarada Afrika iyo qaarada Aasiya. Bariisku waa 20% cuntada dunida, halka qamadiga yahay 19% iyo galleyda oo ah 5% cuntada dunida. In kastoo marka loo diyaarinayo bariiska cunto ahaan lagu daro waxyaabo badan oo mid ah hilib iyo khudaar kala duwan, hadana waxa jirta saameeyn wayn oo bariisku ku yeesho caafimaadka qofka cunaaya. Bariiska noocyo ka mid ah, gaar ahaan Bariiska Cad marka warshada ku jiro waxa lagu soo daraa budo cad oo loo yaqaano afka ingiriiska Talc taasi oo ka dhigta bariiska mid qurxoon oo aad u cad. Budadaasi talc loo yaqaano mudo dheer ka bacdi waxay keentaa xanuuno halis ah oo ka mid yahay Kansarka Caloosha. Isticmaalka Bariiska. Sida qaalibka ah midhaha bariiska waxay caan ku yihiin in la kar-kariyo oo loo cuno cunto ahaan laakiin waxaa jira siyaabo kale oo fara badan oo bariiska loo isticmaalo. Tusaale ahaan, bariiska ceeyriin waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo cabitaano badan oo ka mid yihiin caano bariis, boorash bariis iyo khamri bariis. Sidoo kale bariiska ceeyriin waxa laga sameeyaa burka bariiska taasi oo ah in la shiido ama la bur-buriyo midhaha bariiska. Nafaqada Bariiska. Nafaqada Bariiska ku jirta 100g (3.5 oz) Soo Saarka iyo Ganacsiga Bariiska. Maadaama bariisku ka mid yahay cuntooyinka maalin walba la cuno waa badeecad suuqeedu aad u kala socdo. Waxa jira shirkado aad u badan oo ka shaqeeya kaliya beerista, warshadeynta iyo beec geeynta bariiska kuwaas oo ka hoowl-gala dhammaan wadanada dunida. Sidoo kale bariisku wuxuu laf-dhabar u yahay dhaqaalaha wadamo badan oo soo koraya kuwaas oo u iib geeya wadanada jaarkooda iyo waliba suuqyada dunida horumartey. Wadanada wali dhaqaalahoogu korayo dhoofinta bariisku waa 95% dhaqaalaha eey helaan. Hindiya iyo Shiinaha oo kali ahi waxay soo saaraan kala badh bariiska aduunka. Guud ahaan, soo saarka bariiska aduunyadu wuxuu u korayaa si joogto ah oo sanadkii 1960kii wax soo saarka bariisku wuxuu ahaa 200 milyan tan, halka uu ka gaadhey 678 milyan tan sandkii 2009kii. Sadexda wadan ee ugu weeyn soo saarista bariiska sanadkii 2009kii waxay ahaayeen Shiinaha (197 milyan tan), Hindiya (131 milyan tan) iyo wadanka Indunisiya (64 milyan tan soo saartey). Bas. Bas (;) waa baabuur ween oo dad badan lagu qaado. basaska wee kala duwan yihiin, mid waxaa jiro lagu safro, midneh magaalada ayoo ku wareegtaa. baska waxoo leeyahy leesin u gaar ah, woo ka duwan yahay midka baabuurta. basaska somalia ka shaqeeyo, waxaa u badnaa markii hore Kostaro, waa basas dhaadheer, hadda waxaa ku badan, caasiga, waa iska bas yar. Bidaar. Bidaar (,) Waa wax soo if baxa goor dambe ee da'da ama waa jirro ku dhacda timaha ama madaxa sida badanna ku dhacda ragga dabcan dumarka qaarna way ku dhacdaa, waxa ayna ugashaa dadka si sibiq ah aanuu dareemin marka hore waxa ayna gurtaa marka hore timaha hore kadibna dhexda. Daraasad laga sameeyey waxa ay sheegaysaa in ay sabab utahay asigoo saaida hormonka loo yaqaan Testosterone ee raganimada markaas tinta xididkeeda ayaa dhimanaya markaas bay go' ayaan Dhibaatadaanna waxaa qaba ragga 35 sana 10 kiiba 4 qo Waa maxay bidaar? Bidaarta aan dhaxalka ahayn oo cudurka noqoto waxaa loo yaqaannaa "Alopecia", waxayna timaadaa markuu difaaca jirkaaga uu la dagaallamo unugyada tinta ay ka soo askugmaan. Lama garanayo sababta difaaca jirka uu ula dagaallamayo unguyada tinta soo saaro. Bidaarta noocaan ah waxay ku badan tahay dadka ka da' yar 20 sano laakiin caruurta, haweenka iyo dadka waawaynba way gali kartaa. Waxay ku billaabataa iyadoo aad isku aragtid in tinta ay daadato ama tinta ay khafiif noqoto iyadoo madaxa uu ka soo muuqato meelo tinta ku yartahay. Way dhacdaa marmarka qaar in tinta oo idil ay haaddo, waxay bidaartaan kaga duwan tahay bidaarta dabiiciga ah, waxaa laga yaabaa in tinta ay dib ugu soo laabato meel ay ka daadatay laakiin hadane meel kale ay go'do. Boqolkiiba 10% tinta dib uguma soo laabato oo waa sidii ay uga guurtay laakiin dadka kale way ku soo laaban kartaa. Yaa halis ugu jira in tinta ay soo laaban wayso? 1- Haddii dahxal ay jirto xagga qoyska. 2- Haddii bidaarta ay ku gasho adioo aanan qaan gaarin. 3- Haddii aad qabtid xanuun kale oo uu keeno cillad difaaca jirka ka jirto. 4- Haddii aad qabtid allerjiga dhaxalka ah. Xanuunkaan waa la daaweyn karaa laakiin lagama bogsan karo, wuu soo laalaaban karaa. Sidee ku ogaan karaa in bidaartayda ay tahay noocaan? Takhtarka wuu ku waraysan doonaa, wuuna ku wiisitayn doonaa, wuxuu ku waydiin doonaa qaabka ay bidaarta kuu gashay iyo xilliga ay kuu gashay iyo wixii isbadal ee markaa ka dambeeyay. Kadib takhtarka tintaada ayuu baari doonaa inta uu qeyb ka gooyo, dhiigagne wuu kaa qaadi doonaa si loo ogaado haddii aad qabtid xanuunada difaaca jirka la xiriiro. Bidaarta cudurka ah daawo ma leedahay? Badanaa bidaarta noocaan ahi, tinta sanad ka dib waxaa laga yaabaa in ay dib u soo dhalato, haddii sidaa ay dhacdo daawo uma baahnid. Waxaa jiro daawooyin iyo saliid loogu talagalay iyo lagu daryeelo tinta xanuunkaan uu hayo oo uu kuu qori karo takhtar ku taqassusay cudurrada maqaarka haddii lagaa helo cilaldaan. Waxyaabaha la isku daaweeyo waxaa ka mid ah in basada lagu duro daawo ka hortagayso in xanuunka difaaca jirka uu tinta saameeyo ama in lagugu daaweeyo shucaaaca dhal ah oo loogu tala galay xanuunnada maqaarka. Dhibaato kale ma keeni karaa xanuunkaan? Badanaa xanuunkaan wuxuu saameeyaa unugyada tinta, qaar madaxa qeybo ka mid ah ayuu ku egyahay waxaana loo yaqaannaa "Alopecia Areata", qaarna tinta oo idil ayay jirka ka buubisaa waxaana loo yaqaannaa "Alopecia Universalis" Dhib intaa ka baxsan oo ay keeni karto bidaartaan ma jirto, laakiin waa arrin aan u fiicneen muuqaalka qofka oo saamayn karto nafsiyaatkiisa khaas ahaan hadduu yahay qof dhalin yaro. Dabaal. Dabaal,waa wax sida oo dadka iyo xaywaamaha kale ay biya isku dhaqaajiyaan. Waxaa loo yiqaana jimicsi fican iyo ciyaar. Dib Qallooc. Dib Qallooc ama Dabaqaroof () Bahal yar oo caarada la bah ah oo ku nool dalalka kulaylaha ah. Wuxuu leeyahay lix lugood iyo labaciddiyood oo sida birqaabka wax u qabta iyo dabodheer oo xubno leh oo kor u qaroofan oo ku dhamaata caarad daloosha oo wax mudda oo uu waabaayada ka dhiijiyo; qaniinyadiisu waa xanuun badantahay, kolkolna waa loo dhintaa. "Tilmaan". waa bahal yar oo sun leh. dabaqaroof waxaa lagu aqoonsan karaa, dabadiisa, oo soo qaloocan, oo mici sun ah fooda kuleh, iyo labo gacmood oo wax ku qabsado. dabaqaroofka wee kala duwanyihiin, qaar waaween ayaa jiro, kuwo neh waa jaalo. mid waxaa jiro la dhoho Cirbadii dhimashada, waa dabaqaroofka uugu sunta badan aduunka, oo qof bini aadan ku dili karo, daqiiqado gudahood. Doofaar. Doofaar waa Xayawaan ku nool Aduunka. Dofaarka woo kala duwan yahay. mid waxaa jiro oo Doofaar duureed ah, oo Miciyo leh, jirkiisa neh woo Madowyahay, midneh miciyo malahan, jirkiisa neh waa Gaduud biyo biyo ah. Dofaarka Gaalada, ayaa cuno,gaar ahaan dadka Yurubiyanka ah, ayaga oo hilibkiisa cunaan, Maqaarkiisa neh dharka ku sameestaan, subagiisa neh waxee ku daraan Jalaatada iyo Jibsiga ama bataatiga la shiilay.. Dofarka waa xayawaanka kaliya oo ilaheey xaaraan uuga dhigay umada muslimiinta, xayawaankaan oo la taaban karin, oo hilibkiisa neh la cuni karin. Doofaarka ilmo badan oo dhalaa, asiga oo xabadka ku leh, Naaso aad u badan, oo ilmo badan halmar nuujikaro.doofaarka saxaradiisa ayaa meel ka duwan noolaha ayey martee taas oo ku abuureysa jermiska an go,in ama aan la dabargooynkarin.ha waa xayawan aad nacas u aha. sidoo kale waxa way wax ku draan micnahah doofaarka saliidiisa ama xaytiisa waxaa ka mid ah rootiyada caanaha. anigu waxaan arkay naag doofaar uu qabo. doofaarku waxuu wasaa naagaha gus ayuu leeyahay. Robot. Robot waa mashiin kombiyutar lagu brograameeyay, oo iskiis wax u qabsan karo. Robotka waxaa ku arki kartaa warshadaha waaweyn oo isticmaalo mashiinan robot ah. Waxaa kale oo jiro ayaga oo bombalo ah sida eeyaha iyo dadka. Robotyada badankood waxaa soo saaro dalka jabaan. Sin. Sin ama Misig waa qeeb jirka ka mid ah. sinta waxee ku taalaa dabada, waxeena leedahay Murqo. Jeer. Jeer waa xayawaan ku nool Biyaha iyo Berigaba oo Naasley ah, waxoo u badanyahay wabiyada.waa xayawaan ku nool dhulka saxaraha ka hooseeya ee Afrika.Waa xayawaanka sadexaad ee Berri kunoosha ugu miisaanka culus isagoo weliba aad uga gaaban Geriga. Jeertu waxay ku nooshahay webiyada iyo harooyinka. Maalintii inta badan waxay ku jirtaa Biyaha, waxay ku rintaa(isugu galmootaa/isku saarataa) dhashaa Biyaha dhexdooda.Waxay isu raacdaa koox koox. Tuur. Tuur waxee ku taalaa geelka duudkiisa, iyo xayawaanaadka kale sida lo'da iyo dibiga. biniaadanka tuur woo yeelan karaa, waa markii ee lafaha duudka soo qaloocdaan. waxaa u maleenaa in tuur ladhoho "kurus" tuur waxay kasoo baxdaa bini aadamka Gabareey-maanyo. Gabareey-maanyo ama (Gabarmaayo) waa sheeko xariir.Abuurkeedu waa gabadh dhinaca kore anba qaarka hore banii-aadmi ka ah, qaarrka danbena kaluun ka ah. Dhaqamada wadamo badan oo aduunka kuyaal ayey ku jiraan.Marka aad eegto magaca gabareey-maanyo, (gabareey) waa gabar, (maanyo) waa kaluunkii bada ku jiray. Qoorgooye. Qoorgooye waa cudur khatar ah oo maskaxda gala, oo qandho, madax-xannuun, matag wata. Shimbir. Shimbir (;) waa bahalla awooda inay duulaan ayagoo adeegsanaya baallahooda. Qaarkood duulimaadkooda wuu dheeryahay, qaarna wuu kooban yahay. Shimbiraha way badan yihiin wayna kala duwan yihiin. Qaarkood wey wayn yihiin, qaarkoodna way yar yihiin. Qaarkood wey dheereyaan oo xawaare sare ayay ku duulaan, qaarna way soo gaabiyaan oo xawaare yar ayay ku duulaan. Shimbirta waxee leedahay Gafuur dhuuban iyo indho yar yar. Qooleey. Qooleey (;) (magaca Saynis: "Columba livia domestica") waa waa nooc ka mid ah shimbiraha dadku dhaqdaan. Qooleeydu waa shimbir caqli badan kaas oo yaqaan meesha uu u yaal gurigeesa.Qooleey dadka qaarkiis waxey u isticmaali jireen Isgaarsiin ahaan waxeyna qaadi jirtay waraaqadaha la isku diro. Qooleeyda waxee ka soo duuli kartaa, meel u jirto 1300km gurigeeda. ayada oo gurigeeda kusoo noqon karto saacada gudahood. Xowliga ee Qooleeyda ku haadi karto waxa ey u dhaxeesaa 80 ilaa 120km saacadii.. Dhulgariir. Dhulgariir waa Dhulka marka oo luxluxmaayo ama uu gariiro, waxaa waaye, marka caleemaha Dhulka, kala durqaayaan. Dhulgariirka khasaarado badan ayoo geestaa, woxoona u badan yahay Aasiya iyo Ameerika. dhulgariirka waxee sameesaa fulkaano iyo Buuro. Soomaaliya dhulgariir culus malahan, laakiin mar marka qaar ayaa waxaa dhulgariir ka dhaco waqooyiga Soomaaliya oo dhan, meelaha buuraha kuyaalo, dhulgariirka soomaaliya badanaa mala dareemo, lakiin waxaa jiro kuwo la dareemaayo oo ka dhaco sida gobolka Awdal.Bishii Maarso 2010 ayaa magaalada Boorama waxaa lagu arkay dhulgariir oo halkaas kadhacay oo khasaaro badan geesanin. Soomaaliya waxee leedahay caleemaha dhulka ama af ingriiska lagu dhaho (tectonic plate), kaas oo lagu magacaabo (somali plate) ee leedahay. Dhulgariirkii ugu culusaa waxee ka dhacday Badweynta Hindiya 2004. waxaana ku dhintay in ka badan 180.000, waxeena guryo la aan dhigta 1.1 milliyon oo dad ah. Surinam. Surinam waa wadan ku yaalo Koonfur Ameerika. waxeena xuduud la leedahay, wadamada Guyana, Faransiis Guyana iyo Braasiil. Surinam waxee ahaan jirtay, wadan gumeesan jiray, dalka Holland, waxeena xornimada qaadatay 1975tii. markii hore intii ee xornimada qaadan, wadanka waxaa la dhihi jiray (holland Guyana). wadanka waxaa ku nool dad gaaraayo 481,267qof. Surinam (Sindinam), ayaa sidoo kale loo yaqaan 'Surinam', oo si rasmi ah loo yaqaan 'Republic of Suriname' (Dutch: Republiek Suriname [reːpyˌblik syːrinaːmə]), waa gobol madaxbannaan oo ku yaal xeebta Atlantic ee Koonfurta Ameerika. Waxaa xuduud u leh baddaha Atlantic ee woqooyiga, Faransiiska Guiana ilaa bari, Guyana galbeedka iyo Brazil oo koonfurta. Dhamaan 165,000 kilomitir oo isku wareeg ah (64,000 oo mayl laba jibaaran), waa waddanka ugu yar South America. [Note 1] Suriname waxay leedahay dad ku dhow 558,368, [8] intooda badani waxay ku nool yihiin xeebta woqooyiga ee dalka, gudaha iyo hareeraha caasimadda iyo magaalo weyn, Paramaribo. Suriname waxay muddo dheer ku noolayd dad kala duwan oo asal ah ka hor inta aan la baadhi karin oo ay ku tartamayeen awoodaha Yurub laga soo bilaabo qarnigii 16aad, ugu danbeyntii waxay ku timid xukunkii Dutch ee qarnigii 17aad. Intii lagu guda jiray wakhtigii gumeysiga Holland, waxay ahayd ugu horreyntii dhaqaalaha beeritaanka ku tiirsan addoonada Afrika iyo, ka dib markii la baabi'iyay addoonsiga, addoommadii induburay ee Aasiya. Sannadkii 1954, Suriname wuxuu noqday mid ka mid ah waddamada ka soo jeeda Boqortooyada Holland. 25kii Noofembar 1975, dalka Suriname wuxuu ka tagay Boqortooyada Netherlands si uu u noqdo dawlad madaxbannaan, si kastaba ha ahaatee xiriirka dhaqaale, diplomaasiyadeed, iyo dhaqameed ee xiriiriyihii hore. Suriname waxaa loo tixgeliyaa in uu yahay wadan dhaqameed Caribbean, waana xubin ka tirsan Bulshada Caribbean (CARICOM). Inkastoo Nederlandku yahay luqadda rasmiga ah ee dawladda, ganacsiga, warbaahinta, iyo waxbarashada, [12] Sranan, oo ah luuqad Ingiriisi ku saleysan, waa luuqad aad u ballaaran oo luuqado ah. Suriname waa dal madaxbannaan oo ka baxsan Yurub oo ay Dutch-ka ku hadlaan inta badan dadka. Sida dhaxalka colonization, dadka Suriname waxay ka mid yihiin kuwa ugu kala duwan adduunka, kuwaas oo ku xiran tiro badan oo ah qowmiyadaha, diinta, iyo luqadaha kala duwan. Shakaal. Shakaal () waa erey xisaabeed, khadka ugu dheer ee saddax-xagalka, Si aan ku soo saarno bedka waa in aan naqaanaa salka iyo joogga saddexagalka. Salka waa cabbiri karnaa laakiin joogga waa in aan sawirnnaa. Haramcad. Haramcad sidoo kale loo yaqaano Harimacad (laatiin "Acinonyx jubatus" carabi: فهد taliyaani: ghepardo ingiriis: cheetah) waa xayawaan ku nool duurka, ama baadiyaha, waxeena ku kala noolyihiin qaaradaha Afrika iyo Aasiya. Kuwa aasiyo joogo waxaa laga keenay Afrika. Haramcad waxee u egyahay shabeelka, dhibco dhibco ayuu korka ku leeyahay. Waana xayawaanka aduunka ugu orodka badan. Haramcad waxee ka orod badantahay, baabuurta sportiga cusub, kuwa uugu xooga badan, markii la fiiriyo 3 s ama mirir. Harmacad waxoo orod ku bilaabi karaa 0-103 km 3 s. Qaamuus aqooneedka af-soomaaliga. Qeybtan waxay ku socotaa tijaabin ku wajahan qaabka la iskula meeldhigi karo ama la isugu raaci karo erey, weedh, oraah, magac bixin ama cinwaan u yeelid IWM. Arrinkan waxaan ku billaabeynaa doodwadaag dabacsan oo ku saabsan boggan Wikipedia-ha af-soomaaliga ah magacii uu yeelan kari lahaa. Fikradaha la qabi karo, waxaa habboon in la raaciyo sharaxaaddooda iyo ilaha laga soo xigtay. Qoraalkan waxaa loo dhammeystiri doonaa sida ugu dhakhsaha badan. Fiiro gaar ah. Haddii aad dooneyso inaad igu raacdid, i saxdid ama wax aan xasuusneyn igu darsatid, fadlan qoraalkaaga dabadhig keyga, adigoo aan kan hore waxba ka baddaleynin. Mahadsanid. fariisinta cinwaanka uu boggan yeelan karo. Waxaa la soo jeediyey magacyo ama cinwaanno loo bixin karo boggan. Sida ay u badantahay, waxay noqon doontaa in loo bato dhinaca la is leeyahay ku dhawaaqiddeeda ayaa fudud ama "wey dhadhameysaa". Magacyada la soo jeediyey waxaa ka mid ah: Qaamuus aqooneedka xorta ah, Qaamuuska xorta ah ee aqoonta, Qaamuuska aqoonta guud, insaykolobedia iyo kuwo kale. waxaan oran lahaa xogta wikipedia si loo garto magaca asalkiisa looguna daro isla markaas oraah soomaaliyeed oo tusinaysa ujeedada boga Awoodda go´aan qaadashada. qaabka ereyga, odhaahda, qoraalka weedha, ama weer IWM== siyaasadda lahjadaha iyo goboleysiga. aniga waxaa eey ila tahay in loo dhaafo wikipedia-hiisa oo laga daalacdo boggan iyadoo luuqadda un la badili karayo sida haddaba loo badasho oo loogu bedelan karo afka soomaaliga. Sheybaar. Sheybaar (Waxuu ka yimid labada kalmad ee Gariiga ah: "mikrós" loola jeedo "Yar", iyo "skopeîn" oo loola jeedo "fiirin" ama "arkid").Waana qalab loo adeegsado in lagu arko walxaha yar yar ee aan isha dadka arki karin, waxaana markii ugu horeysay la sameeyay 1590 kii. Shaybaarka waxa uu uqeybsamaa dhowr nooc, Bilaal ibn Ribaax. Waa saxaabigii ugu horeeyay ee kacbada intuu dusha ugh baxay ka eedaamay waxa uuna ahaa nin xabashiya ama (Habeshi) waxa u ahaa qof wanaagsan oo dabeecad fiican leh nebiguna calayhi salatu wa salaam uu jeclaa. Hawaay. Hawaay waa Gobolo jasiirado ka sameesan, oo ku yaalo dhaxbartanka Badweynta Baasifik. Hawaay waxee ka midtahay 50'ka goboleed ee mareykanka. Haweeni [həvɐjʔi]) waa gobolka 50-aad ee ugu dambeeyay ee ku biiray Maraykanka, isagoo helay dowladnimada 21-kii Agoosto, 1959. [10] Hawaii waa gobolka keliya ee Maraykanka ku yaala Oia Galbeed iyo kan keliya oo ka kooban jasiiradaha oo dhan. Waa jasiiradda waqooyiga ee ku taala Polynesia, oo ku taal inta badan jasiiradaha ku yaal bartamaha bartamaha badda. Hawaii waa gobolka keliya ee Maraykanka ku yaal dibedda Waqooyiga Ameerika. Gobolka wuxuu ku dhowyahay dhammaan jasiiradaha jasiiradaha Hawaii, oo ka kooban boqolaal jasiirado ah oo ku faafaya 1,500 mayl (2,400 km). Xagga koonfureed ee jasiiradaha jilicsan, siddeed jasiiradood oo waaweyn waxay u kala baxaan waqooyi-galbeed ilaa koonfur: Ni'ihau, Kaua'i, O'ahu, Moloka'i, Lāna'i, Kaho'olawe, Maui, iyo Island of Hawai'i. Ugu dambeyntii waa jasiiradda ugu weyn ee kooxda; waxaa badanaa la yiraahdaa "Big Island" ama "Hawai'i Island" si looga fogaado jahawareerka gobolka ama jasiiradaha. Goobaha jilicsan waa jimicsi ahaan iyo qowmiyadeed ahaan qayb ka mid ah jinsiyadaha Polynesian ee gobolka Oceania. Dabiicadda dabiiciga ah ee Hawaii, cimilada kulaylaha, kulaylka dadwaynaha, hareeraha xeebta, iyo volcanoes firfircoon waxay ka dhigtaa meel caan ah oo loogu talagalay dalxiisayaasha, foorjoogayaal, bayoolaji yaqaanno, iyo faytopoolayaal. Sababtoo ah mawqifkeeda bartamaha Pacific iyo qarniga 19-aad ee hijradda shaqada, dhaqanka Hawaii wuxuu si aad ah u saameeyaa dhaqamada Waqooyiga Ameerika iyo Bariga Aasiya, marka lagu daro dhaqanka dhaqameed ee Hawaiian. Hawaii waxay haysataa in ka badan hal milyan oo deggan oo joogto ah, oo ay la socdaan martida badan iyo shaqaale milatari oo Mareykan ah. Caasimaddu waa Honolulu jasiiradda O'ahu. Tangent. Tangent waa khad ama Goobo meel iska taabta laakiin aan is jarin. Wareeg. Goobo ama meeris waa shay kamid ah xisaabta. Waana 360 darajo, wareega dhameestiran. Bartamaha wareega ilaa qarkiisa waxaa loogu yeeraa wareega raadius.wareega qarkiisa ilaa qarka kale neh waxaa u maleenaa in loogu yeero (Siiwade) Boqortooyo. Boqortooyo waa Qoys, taariikh leh, oo amar ku bixiso Dawladdaha. Boqortooyada waxay ka sareysaa Madaxda. Wadamada qaarkood waxayna leeyihiin Boqortooyo. Sida wadamada carabta, afrikada, yurubiyaanka, ama aasiyaha. Laakiin waxaa ka badan Kuwa madaxda leh. Wadamada Boqortooyada haysto, waxay leeyihiin ra'iisul wasaare, oo hogaamiyo wadanka. Badanaa Boqortooyada, masoofaragashato wadanka ciidankiisa ama dhinaca dhaqaalaha. Waa qoys degen. Boqortoyada waa wax so jiran ah. Suul. Suul (;) waa xubin ka mid ah faraha shanta ah ee ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Suulku waa farta koowaad ee shanta farood. Sidoo kale, suulku waa farta ugu awooda badan ee ugu dhumucda iyo qarada weyn dhamaan faraha. Faraha Dadka. Far (;) (wadar ahaan faro), waa xubno ka tirsan gacanta dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sida caadiga ah dadku waxay leeyihiin 20 farood, kuwaasi oo ku kala yaala labada gacmood iyo labada lugood. Gacan kasta iyo lug kasta waxay leeyihiin shan farood oo iskugu jira: Suul, fardheero (murdiso), fardhexo, faraantigalis (farta faadumo), iyo faryaro. Suul. Suul (;) waa xubin ka mid ah faraha shanta ah ee ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Suulku waa farta koowaad ee shanta farood. Sidoo kale, suulku waa farta ugu awooda badan ee ugu dhumucda iyo qarada weyn dhamaan faraha. Fardheero. Farta Murdiso (;) sidoo kale loo yaqaano "Fardheer" iyo "Murugsato", waa farta labaad ee ka mid ah shanta farood ee dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sidoo kale waa farta u dhexaysa suulka iyo fardhexada. Fardhexo. Fardhexo (;) waa farta sadexaad ee gacanta dadka. Fartani waxay u dhexaysaa murdisada (murugsato) iyo farta faadumo (faraanti galis), sida badan waa farta ugu dheer faraha. Fartaan iyo suulka markii la isku cadaadiyo ka dibna la sii daayo waxaa ka dhasha dhawaq dheer, oo loo adeegsado soo jeedin ama baraarujinta cid loo dan leeyahay taasi oo loo yaqaano Suuldhabaale (en: snapping). Faraantigelis. Farta faraanti galis (;) (sidoo kale loo yaqaano farta faadumo) waa farta afaraad u dhexaysa far dheexadka iyo faryareeyda. Waa farta ugu quruxda badan faraha aadanaha saas ayaana keentay in la galiyo faraantiga ama fargashiga. Faryaro. Faryaro (;) sidoo kale loo yaqaano "Faryareey", waa farta shanaad ee faraha ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka; waxayna ku xigtaa farta faraanti galis. Intaas waxaa dheer, in fartani tahay tan ugu yar faraha ugu wax qabadka yar. Gacan. Gacan (af-ingiriis) wadar Gacmo ama Gacno waa mid ka mid ah afata addin ee Biniaadanka waliba labada sare, halkii gacan waxay leedahay shan farood oo kala ah Faryaro, far-dhexo, faadumo, murdiso (murugsato) iyo suulka, shantaas farood oo leh dareen iyo awooda qabashada walxaha, gacanta ayaa boos wayn ugu jirta aadanaha xaga hawlaha kala duwan, halkii gacan waxay leeyahy 27 Laf. gacanta faraheeda inta aan ka eheyn suulka, waxay leeyihiin halkii far 3 laf. halka Suulku leeyahy labo laf. Adeegsiga gacanta. gacanta ayaa loo adeegsadaa wax walboo aadanuhu qabto waxaan ka ahayn hadalka iyo socodka, labadaas xitaa way ka qayb qaataan Astaanta gacanta. gacanta ama calaacasheeda ayaa waxaa loo adeegsadaa qaabab kala duwan markii hadba si laga dhigo, ama faraha qayb la laabo ama la fidiyo, waana wax aadanuhu ka simayahay, umad walbana ay si u taqaan afgaradna ka dhigtaan, faraha ayaa iyagana midba wax macno leh u fadhisa, Dadka indhahaooleyaasha ah ayaa aad u adeegsada dareemada gacanta, waxayna dadka kaga badanyihiin dhinaca adeegsigiisa, sidoo kale dadka ayaa u adeegsada gacmaha qaab wada hadal sida ay saemeeyaan dadka dhagoolada ah, waxaana jirta luuqad gacmed iskoolada dhagoolayaasha lagu barto, Gacanta dugaaga ama naflayda aan aadanaha ahayn. faraha hore ayay badanka dugaagu uga egyihiin aadanaha, sida xubnaha cidiyaha, murqaha iyo lafaha, qaar baa u adeegsada dhul qodida, ama duulida, dabaasha ama orodka, shan qayb wax ka badan ma jiro dugaag walba, noocyada gacnaha nafleyda aan aadanah ahayn ayaa kala duwan, gacnta daayeerka ayaa ugu dhow tan aadanaha xaga u ekaanshaha waxaa ku xiga caana qubta ama kashiitada, digaaga gacnihisa ayaa ah baalasha, Diinosoor (xayawaan). Diinasoor () waa xayawaan xamaarato ah taasi oo dunida ku noolaan jirtey malaayiin sano ka hor. Maanta waxaa meelo badan oo dhulka ah laga helay lafaha iyo hadhaaga noocyo badan oo dinosoor ah. Guud ahaan, diinasoor waa noole waa hore noolaa oo Dabar go'ay, Laf. Lafaha wa qeybo ku yaal insaanka iyo xayawaanaha. Sambab. Sambab, Sanbab (;) (wadarteedu tahay Sambabo; magaca Saynis: pulmonarius) waa xubnaha neefsiga ee dadka iyo xayawaanka. Naasleyda iyo dhamaan noocyada kale ee noolaha labada Sambab waxay ku leeyihiin laabta dhexdeeda, gaar ahaan meel u dhow wadnaha. Sambabadu waxay ka tirsan yihiin qaab-dhismeedka ubucda jidhka noolaha, waana xubin muhiim u ah jiritaanka iyo nolosha dhamaan noolaha. Shaqada ugu wayn ee Sambabadu waa ineey soo ururiyaan hawada ogsajiinta ku jirta cirka ayadoo soo dhex maraysa sanka, dhuunta ilaa sambabada oo u sii gubiya xididdada dhiiga qaada ilaa dhamaan unugyada jidhka. Sidoo kale, dib uga soo qaadaan unugyada hawada eey isticmaaleen ee kaarboon-labo-ogsaydh. Cinjo. Cinjo waa wax u eg geeso, waxeena ku yaalaan faraha foodooda xayawaanka iyo bini'aadanka ba. Cinjida wiligeed wee baxdaa, duqooshinka 60jirka cinjidooda waxee baxdaa 0,1 mm maalintii, kuwa 32jirka neh 0,123 maalintii. Cinjida aad ayee u dheeraan kartaa haddii la sii daayo, cinjida badanaa waa la sharaxaa, gaar ahaan dumarka ama gabdhaha. Cinjida waxee ka sameesantahay protain. Ilik. Ilik ama ilko ayaga oo badan, waxee ku yaalaan afka. Ilkaha lagama sameynin laf. waa sida cinjida oo kale.luqadaha laatiinka waxa looyaqaanaa marka ay ilku badanyihiin (dentes) shaqada ugu muhimsan ee ilkuhu qabtaan waa in ay cuntada burburiyaan waxa kale oo ilkuhu ay ka qaybqaataan sixida hadalka oo xarfaha qaar kamida ayaa waxay ka soo baxaan ilkaha sidoo kale ilkuhu marka loo eego xayawaanka waa u hub ay xayawaanku ku dagaalmaan Qaybaha ilkaha. ilkuhu waxay u qaybsamaan qaybo. kal ah, sidan soo socota Daan. Daan ama jaqal (af ingiriis: jaw) waa lafka afka ka hooseeya. Faruur. Faruur, Bushin, "ama" Dibin (;) wadartu waa Faruuryo, ama Dibno, iyo Bishimo, waa qaybta jilicsan ee ku hareeraysan afka, waxay dareentaa kulka cuntada inta aan afka la galin, waxayna saamayn ku leedahay ama ka qaybqaataan hadalka iyo dhawaqiisa, waxaana loo adeegsadaa dhunkashada ama shuminta ilmaha ama qof la jecelyhay. Samayska faruuraha. Faruurta ayaa ka kooban qayb sare oo ka samaysan maqaar jilicsan oo ku daboolan qayb sidii cinjir oo kale ah, iyo muruq iyo heleb ku dhex samaysan, Dildilaaca Bishimaha. Faruuryaha oo dildillaaca oo qolfoof yeeshaan "Cheilitis" waa xaalad ka dhalato markii faruuryuhu qallaalaan kadibna dillaacaan maxaa yeelay badanaa faruuryaha waxaa dulsaaran xuub yar oo dufan leh oo eebbe ugu talagalay in uu subkiyo faruuryaha, haddii xuubkaas la waayo ama laga qaado faruuryaha ayaa dhibkaan la arkaa. Haddii dildillaaca uu weynyahay faruuryaha way dhiigaan xanuunne way keenaan. Faruuryaha oo jeexjeema wax badan ayaa keeni karo laakiin waxaa ugu caansan faruuryaha jeexjeexmo xilliga qaboobaha. Waxyaabaha kale ee caanka ah oo faruuryaha dillaaciya waxaa ka mid ah caadada faruur leefleefka taasoo xuubka dufanka leh ka qaaddo. Waxaa kaloo keeni karo haddii jirkaaga ku yaryahaya fitamiinada iyo macdanta qaar ee jirka wax u tara. Waxaa kaloo dildillaacin kara faruuryaha hawada kulul haddii ay tahay mid bannaanka ah ama mid gudaha caloosha ka soo baxdo, sida dadka qaba gaaska oo kale. kareemka batroolka ka samaysan sida faasaliinta ayaa ah daaweyn ku meel gaar ah. Dheecaannada wax burburiya ee calyada laga helo "enzymes" ayaa qaar waxay dhaawac u gaystaan faruuryaha oo dildillaaciyaan, taasne waxaa looga taxaddari karaa oo lagu daweyn karaa in aad joojisid haddii aad leedahay caadada faruuryaha in la leefo. Dadka ay ku yaryihiin fitamiinada iyo macdanta jirka u baahan yahay waa in ay qaataan, dadka qabo gaaska ama cudur faruuryaha ku dhaca iyagane waa in alga daaweeyaa. Malabka waa daaweynta ugu fiican oo lagu daaweeyo faruuryo jeexanka, waa in faruuryaha la mariyo maadaama malabka uu subkayo uuna leeyahay maaddo la dagaallanto bakteeriyada. Iska ilaali in aad cabto biyaha aashitada leh ama biyaha aad u qabow maadaama ay dhaawacaan faruuryaha. Haddii ay jiraan daawooyin aad qaadato waxaa laga yaabaa in ay keenaan faruuryo dillaaca. Jooji faruuryo leefleefka haddii ay caado kuu tahay. Haddii aad qabtid gaas, fadlan iska daawey. Haddii talooyinkaas wax is badal iskaga garan waysid la xiriir takhtar cudurada maqaarka ah si loo ogaado dhibaatada bishinta kaa haysato. Shaarbo. Shaarbo sidoo kale loo yaqaano Shaarub (ingiriis: Mustache) waa timo badan oo wejiga dadka kasoo baxa inta u dhexeeysa sanka hoostiisa iyo faruurta sare ee afka. Sida caadiga ah, Shaarbuhu waxay ka soo baxaan raga markeey qaangaadh noqdaan, laakiin waxaa jira dumar leh shaarbo khafiif ah. Dadka qaar waxay leeyihiin shaarbo iyo gadh wayn oo qariya dhamaan labada daan afka dushiisa iyo hoostiisa ilaa dhuunta laga gaadhayo. Raga qaar waxay leeyihiin shaarbo iyo xoogaa timo ah oo afka hoostiisa ku yaala ayagoon dhabanada wax timo ah ku lahayn. Sidoo kale, niman badan ma laha wax gadh iyo shaarbo toona waxaana loo yaqaanaa gadhmalays. Gar. Gar ama gadh waa timo kasoobaxa gafuurka ilaa qalka hoose ee raga, badanaa waxaa lagu gartaa marka uu ninku qaan gaaro oo uu waynaado. laakiin marmarka qaarkood dib ayuu u dhacaa oo masoobaxo ama isagoo aad u yar ayuu soo baxaa. Diinta islaamka gadhka waxay u argtaa in ee tahay mid Sunna ah. Farabadne. Farabadne (, waa bahal yar, oo ka mida cayayaanka xamaarta leh lugo aad u faro badan, waxuuna ku noolyahay aduunka oo dhan. Saami qumman. Saami qumman ee tiro u tahay tiro kale (isku dhig, sida 2:3 labo ka sadax) Biyaha lacabaa waxa ay udhigmaysaa dadka tiradooda Biyihii lacabay dhamaan = Biyaha qofku uu isticmaalo X Tirada dadka Dhamaan biyhii la isticmaalay = saami X Tirada dadka Saami = qiyaastii uu isticmaalay qofkiiba Bir latumaya oo af mudac ah loo samaynayo waxa ay udhigmaysaa kuleelkeeda Tumis = Saami X heerkulka birta Saamigu waxa uu noqonayaa = Intee la dheereeyey birtaan habka kuleelka Si aad ufahanto waxaa kugu filan birtii gaabneed oo af mudac ah loo sameeyey Tusaale ahaan L_0 ka hor inta aan la fidin waxa uu la midyahay kadib markii la dheereeyey alpha: Waxa ay ka dhigantahay wixi birta lagu dheereeyey Mas. Mas (Amxaari: እባብ) waa xayawaan dhuuban, dheer oo duurjoog ah. Masku waa bahal sun leh, oo ku nool carada, godadka iyo geedaha dushooda. Masku malahan wax lugo ah, wuxuuna ku socdaa boga ama xabadka, asagoo kolba dhinac u wareejinaya. Masasku weey kala duwan yihiin. Waxa jira masas aad u waawayn, sida maska "Anakondha" ee laga helo keymaha Rainforest ee qaarada Koonfur Ameerika, kaas oo qof ama xayawaan wayn liqi kara. Sidoo kale, waxaa jira masas yaryar oo carada dhexdeeda ku nool. Masku markuu dagaalamayo wuxuu soo daayaa ama saydhiyaa candhuuf ka samaysan isku dhisyo sun ah taas oo qofka ay indhaha ka gaadho laga yaabo inuu indhool noqdo. Intaas waxaa dheer haduu ku qaniino masku waxaa laga yaabaa in suntiisa aad u dhimato 3 daqiiqo gudaheed. Maska sunta waxuu ka soo saydhiyaa labada mici ee ilkihiisa. Dunidan aan ku noolnahay waxa jira deegaano maska laga cuno, sida wadano badan oo ku yaala bariga fog ee qaarada Aasiya. kadib labo mas ayaa is was to wikipedia is a bitch mather fuckers bitch fuckers really big dick Beer (xubin). Beerka waa xobin muhiim ah ku dhinac taal caloosha qaybteeta midig sare, ama saableeyda feeraha dhanka midig ee hoose midabkiisu waa maariin gaduud ama casaan xigeen ah, miisaankiisuma waa 1.5 kg waxa uu ukala qaybsamaa 4 qaybood Aabe. Aabe ama Aabo () waa waalidka labka ah. Waa odayga ama ninka hooyoda Aabe waxaa la dhahaa ninka dhalay caruur ama ka dhalay hooyada. Aabenimada waxee imaan kartaa oo kaliya markii aad guursatid oo manida shahwotid oo caruur dhashid.Dhaqan ahaan marka laga hadlaayo soomaalida aabaha woo shaqeeyaa, hooyada neh ilmaha ee korisaa, laakiin qarnigaan aa ku jirno hooyada iyo aabahaba wee isla shaqeeyaan.Aabe waxaa lagu noqon karaa da' yar. Gabar. Gabar, Gaber ama Gabadh waa Dheddigga Dadka ee yar da` ahaan, badanaa gaber waxaa loogu yeeraa qofka dumarka ah inta aan la guursan, marmarna xataa marka la guursado kadib waa loo adeegsadaa, si la macno ah naag, hase ahaatee, Gaber waa magac sharaf hugan oo waxaa adeegsado qof weliba, lkn naag afka kuma qurxoona, bedelkeeda Haweeney ayaa la isticmaalaa. Wiil. Wiil waa labka, marka oo yaryahay. Daqanka reer galbeedka, wixi 18 ka yar, wa wiil, iyo wixii ka weyn, wa nin. Daqanka Soomaalida iyo Muslimiinta, wixii 15 kayar, waa wiil, wixii ka ween, waa Nin. Canuuni. Tilmaan. Geedka ayaa ka mida bahda saytuunka geedka soomaalidu u taqaan, jirida canuuniga caadka iyo sayntuunka ayaan la kala saari karin, miraha canuuniga ayaa dabo balaaran iyo af dhuuban leh, korku waa xuub jilicsan misana cagaaran oo kurtumo leh, ubucda ama hilibka gudaha waa cadaan, mirihiisuna waa madow, dhadhankiisu waa maxaan wata dhanaan yar. Miraha Caadka ayaa Canuuniga kaga duwan inay wreegsanyihiin oo kurtumihii fiiqnana aysan lahayn iyo inuu ka macaanyahay canuuniga dhadhan ahaan, Rembrandt van Rijn. Rembrandt van Rijn (1606-1669) Ibn Siinaa. Ibn Siinaa wuxuu haa caalim iyo dhakhtar wuxuuna ka soo jeedaa wadanka ozbakistaan wuxuna caan ku ahaa cilmiga caafimaadka iyo falsafada labadaas ayuuna ku mashquulay wuxuu ku dhashay magaalo la dhaho afshan oo u dhaw caasimada bukaara ee dalkaas Yaanyuur. Mukulaal ama Bisad, () waa xayawaan yar oo gurijoogto ah, taas oo cunta hilibka, caanaha iyo cuntoda kale ee dadku karsadaan. Mukulaasha waxeyna ka tirsan Bahda Bisada, sida: shabeelka, guduudanaha, libaaxa iyo harimacadka. Mukulaasha waa xayawaan aad u degen oo maskiin ah. Sidoo kale waxay ka mid tahay xayawaanka naasleyda ah ee ilmaheeda nuujiya. Yaanyuur, waxeey ku nooshahay, aduunka oo dhan. Nin. Nin waa Labka (♂), marka oo qaan gaaray. Wixii 15 ka ween, waa nin. waxaa kale oo lagu aqoonsan karaa.. marka oo shuun yeeshto. ama shaarbo iyo gar la soo boxo. Farqiga weyn uu ninka kala duwan yihiin dumarka waa guska iyo xiniinyaha. Nabi Idriis. Nabi Idriis C.S.waxa uu ka mid yahay rususha sharafta leh ee Eebbe kitaabkiisa Qur’aanka Kariimka ah noogu sheegay, Wuxuuna sidoo kale ka mid yahay rususha inaan rumeyno nala faray, waxa uuna ilaahey ku tilmaamay inuu ahaa nebi runlow ah. waan qofkii ugu horeeyay ee qalin wax ku qora. Nebi Idriis nabadgelyo korkiisa ha ahaatee. Nabiyada iyo Rususha Qur'aanka lagu sheegay. Nebiya iyo Rususha uu Ilaahay inoogu sheegay kitaabka Quraanka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed aad ayay lol badan yihiin. Waxaana ka mid ah: is good Abaarey. Abaarey oo hadda lagu magacaabo Cagaaran, waa deegaan ku taalo Gobolka Mudug. Magaca Abaarey ayaa haatan noqonayo mid gabi ahaanba ka baxayo maskaxda dadka dago gobaladaasi waxaana badalkiisa hirgalay ama hirgalayaba magacii lagu walqalay mudo ka hor ee ahaa Cagaaran, Tuulada Cagaaran ma ahan mid ka turjumayso magaca ay ku caanbaxayso balse mustaqbalka waxay noqon karta mid la soo baxdo bilic iyo barwaaqo waa haddii dadka dago deegaankaas uu arintaasi hirgaliyo si kastaba ha ahaate Cagaaran waxay ku taala meel muhiim u ah dadka Soomaaliyeed iyadoo isku xirto ganacsiga dhamaaan Gobalada ay Soomaalidu dagto sida Gobalka Puntland, Gobalada dhexe e Soomaaliy iyo sidoo kale gobalka Soomaalida ay degto ee Ethiopia... Cagaaran. Cagaaran waa deegaan dhismahiisa xoog u socdo. Waxaa ku nool, dad gaaraayo 12,456 qof, deegaankaan, ayaa waxaa u jirto Gaalkacyo dhinaca woqooyiga. Cagaaran dhismihii ugu balaarnaa waxaa la fuliyay may,2000kii,Cagaaran waa magaalo aad mihiim ugu ah xaga ganacsiga waxayna isku xirtaa waqooyiga iyo koonfurta soomaliya, waxay kaloo isku xirtaa dowlad deegaanka somalida ethopia.. Bajeela. "Bajeela waa magaalo kutaal koofurta gobalka Mudug waxayna magaalada Gaalkacyo ujirtaa 135km Afgumasoorey. Afbarwaaqo waa Degmo ku taalo Gobolka Mudug dhankiisa woqooyI bari Soomaaliya. Bandiiradley. Bandiiradley waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Bardagool. Bardagool waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Bitaale. Bitaale waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Budbud. isuduwe 6.177440, 48.684015 Budbud waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug, waa degmo weyn oo ku taala Koofur Bari ee Gobalka mudug, waxay gaalkacyo u jirtaa ku dhawaad ilaa 100km, BudBud waxaa loogo bixiyey biyaha oo aad u dhaw, haddii dhulka laqodo 1 illaa 2 mitir waxaa helaysaa biyo soo budbud leh sidaas ayay ugu baxday Budbud. dhanka xuduudaha, dhul ahaan qorrax kasoobaxa waa ka xiga tuulada Garacad, waqooyina waxaa ka xiga tuulooyinka Afburwaaqo iyo Xingod, dhanka Galbeed waxaa ka jira Wisil dhanka koofurna waxaa aad ugu dhow degmada Hobyo oo dhanka badweynta Hindiya xigta. dadka degan waxaa lagu qiyaasaa shankun, dadka degan waxay caan kuyihiin xooladhaqashada haba ubadnaadeena Ariga, waa meel daaqsin fiican leh. Tuuladu waxay leedahay goobo wax barasho sida Dugsi quraamo School hoose iyo dhaxe. Ceel Dibir. Ceel Dibir waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Ceel Huur. Ceel Huur waa Deegaan xeebeeed ku yaalo koofur bari Gobolka Mudug. Colguula. Colguula waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Dabarroow. Dabarroow waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug, gaar ahaan koofur bari. Dagaari. Dagaari waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Dajimaale. Dajimaale waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Docol. Docol waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Duqaaqa. Duqaaqa waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Gacanfare. Gacanfare waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Galbarwaaqo. Galbarwaaqo waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Godad. Godad waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Golol. Golol waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. waana deegaan dooxo ah oo biyo badan leh, aadna ugu wanaagsan dhaqashada xoolaha. Gowlalo. Gowlalo waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Haraahur. Haraahur waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Hiilalaaye. Hiilalaaye waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Hilmo. Hilmo waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Iidaan. Iidaan waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Laanwaaleey. Laanwaaleey waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Laasa Cadale. Laasa Cadale waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Mirsaale. Mirsaale waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Qarqoora Dheer. Qarqoora Dheer waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Qaydara. Qaydaro waa magaalo kutaala koofor bari ee gobalka Mudug waxay Gaalkacyo u jirtaa 125km Qaydaro waxay daris latahay oo ay 30km u jirtaa magaalada Bajeela waxaa diyaariyey Durraan Saciid Guulwade nagalasooxariir Sabacad. Sabacad waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Saqiiro. Saqiiro waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug ee baetamaha Soomaaliya.waana deegaan aad u soo kobcayo. waxa uu hoos tagaa magaalada Baxdo oo ka mid ah magaalooyinka uu maamulo maamulka Galmudug. Saqiiro waxaa dega beesha Reer xaaji Saleebaan. Saxaqurun. Saxaqurun waa deegaan ku yaalo Gobolka Galgaduud. Sedex Xigle. Sedex Xigle waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Wanakir. Wanakir waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Wargalo. Wargalo waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. Xero Dhagaxley. Xero Dhagaxley waa deegaan ku yaalo Gobolka Mudug. xeradhagaxleey waxay waxay dhacdaa waqooyiga magaalada marsada Hobyo waa magaalo dadkeeda lagu qiyaasi 750000 waa magaalad keilya ee ku taal gobalka mudug oo abaar iyo aaran biyaheedau macaan yihiin waa magalada saldhiga u ah beraleeyda gobalka mudug waa magaalo 85% wada beerah kuna fiican dhaqashada xoola nimcooleeyda ah geela aririga iyo lo' da waaxaa ku yaal dooxooyin waa wayn oo biya mareenaa ah waxay leedahay kanaalo waa wayn oo laga waraabiyo beeraha waxaay leedahay dugsi hoose dhexe iyo sare dadkeedu waa dad bulshaawi ah oo ku feecan soo dhawaynta gaalakcyo waxay u jirtaa 195km xuduuda galbeed waxa ka jirta wisil dhanka waqooyina waxaa ka jirta ceeldibir dadkeedu waa dad firfircoon oo ku fiican tacabka iyo wax soo saarku magaladaan waxaa dagan dad soo maaliyeed oo isku dhafan hoteelada ugu waa wayn uguna caan san waxaa ka mid ah Hotel dusmada Hotelka Duur gale magaladaan waxaa ka baxay rag hawlkar ah oo waal kood ku dhaafay didaal iyo karti sida Cali xaashi Cawaale ganacsada wayn ee ka ganacsado shidaalka ukala baqoolo bariga iyo bartamaha africa sidookale Siciid nootaayo oo ah nin caan ka ah magaalada muqdisho dadka u dhashay ninkii ugu horeeyay ee dhaqtar noqdaa waa Dr.cabdiqani yuusuf maagane halyay waxaa kaloo ku dhashay halyayga umada soo maaliyeed magaca iyo maalka u soo hooyay Maxamed Xassan Cali Ganey ee dunida dhan laga garanayo maalqabeenkana ah wuxuu ku dhashay magaladaan 4th, November,1987 (12th Rabi-al Awal,1408 H) sku imaada dhalin yarada iyo aqoon yahan ka magaladaan ayaa ku shiray Hotel Dusmada 2016 waxaan looga badalay magii oo loogu unkay magac cusub kaas oo ah Harogebeed Nabi Huud. Nabi Huud C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nebi Huud wuxuu ka dhashay qabiil la yiraahdo Caad oo loo soo direy. Reer caad waxay ahaayeen dadka ugu dheer uguna xoog weyn xiligoodii, waxayna ku faani jireen xoogooda. Hase ahaatee waxay ahaayeen gaalo, oo waxay caabudi jireen sanamyada, weyna difaaci jireen, una dagaalami jireen sanamyadooda dartood. Nebigoodana wey beeniyeen, weyna ku jeesjeesi jireen. Waxay ahayd reer Huud maadaama ay is og yihiin iney ugu xoog weyn yihiin dadka, iney ogaadaan Eebbihii iyaga abuuray inuu iyagana ka xoog badan yahay. Nebi Huudna wuxuu ku oran jirey dadkiisa eraygii ay nebiyada oo dhan ku dhihi jireen dadkooda. Oo wuxuu ku dhihi jirey: Dadkeeyow Eebbe caabuda ma lihidiin Ilaah isaga aan ahayn ee miyeedan cabsanayn. Ka dibna Eebbe ayaa ku laayey dabeel daran gaaladii reer Huud, kuna badbaadiyey Nebi Huud iyo dadkii rumeeyay. Nabi Nuux C.S.. Nabi Nuux C.S. wuxuu ahaa Nabi iyo Rasuul ilaahey, qisadiisa waxey Qur'aanka Kariimka ku timid Suuradaha kala ah "Aal-Cimraan", "Almaa'idah", "Ancaam" iyo suurad wadata magaciisa ee suuratu "Nuux", sida Qur'aanka kariimka ah ku sugan waxaa lo diray qoom caabudi jiray Sanamyada, isagoo ugu yeeray iney Ilaahey kaligiis caabudaan ayna iska dhaafaan caabudida sanamyada, Digitaankiisa. Nebi Nuux wuxuu ahaa dhowrsane runlow ah, oo Rabbi u soo direy dadkiisa inuu hanuuniyo, ugana digo cadaabka Aakhiro isagoo leh: Tolkeeyow Eebbe caabuda mana lihidiin Eebbe isaga aan ahayn waxaan idinkaga cabsanayaa cadaab maalin weyn. Markaas bey waxay ugu jawaabeen: Runtii Nuuxow waad baadiyeysan tahay. Markaas ayuu Nebi Nuux ugu jawaabay: Tolkeeyow ma baadiyeysni ee hase ahaatee waxaan ahay rasuul Eebbe soo direy waxaan idin soo gaarsiinayaa risaalada Eebbehey waana idinla talin oo waxaan Eebbe ka ogahay waxaydaan ka ogeyn. Markuu nebi Nuux ogaadey iney rumeyn doonin intii horey u rumeysey mooyee. Ayuu wuxuu yiri Kii i barbaariyow dhulka ha uga tegin qof gaal ah. Oo wuxuu sii raaciyey haddaad qof gaal ah dhulka uga tegtid waxay baadiyeynayaan adoomadaada mana dhalayaan ku xun oo gaal ah mooyee. Ka dib baa Eebbe faray inuu markab sameeyo, oo uuna markabkaasi saaro lamaane kasta oo ku nool dhulka ay ka mid yihiin mu’miniintii rumeysey, hase ahaatee aysan ku jirin xaaskiisa iyo wiilkiisa oo iyagu waxay ahaayeen gaalo. Dabadeed baa waxaa yimid duufaan oo dadkii gaalada ahaa biyihii ku wada dhinteen. Nabi Saalax. Nabi Saalax C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, wuxuuna ilaahey Eebbe u soo direy reer Thamuud. Thamuud waxay caabudi jireen sanamyada ay ka dhaxleen aabayaalkoodii. Reer Samuud waxay isugu faani jireen awoodooda. Dabadeed baa Eebbe u soo direy nebi Saalax inuu ugu bishaareeyo jano hadday rumeeyaan, ugana digo naar hadday rumeyn waayaan, hase ahaatee wey beeniyeen. Waxayna ka codsadeen inuu ula yimaado calaamad ay ku gartaan inuu nebi yahay si ay u rumeeyaan, wuxuuna ula yimid nebi Saalax hal. Wuxuuna faray reer Samuud ineysan dhibin, hase ahaatee waxay ku adkeysteen islaweynidoodii oo dabadeed waxay dileen hashii. Eebbana wuxuu ku ciqaabay qeylo daran, markaas bey halkii ku dhinteen. Waxaana Eebbe halkii ku badbaadiyey nebi Saalax iyo intii rumeysey. Nebi Ibraahin nabadgelyo korkiisa ha ahaatee Nabi Luud C.S.. Nabi Luud C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Luud (N.N.K.H) waxa weeye wiilkii uu adeerka u ahaa Nabi Ibraahim Al-khaliil. waxaana Eebe u diray magaalo la dhaho Saduum, oo iminka loogu yeedho Badda dhimatay. Qoomkii Nabi Luud waxay ahaayeen gaalo, balse waxa u dheeraa inay ahaayeen qoom akhlaaqda iyo fidrada basharka ka baxay, waxa Ninku ugalmo tagi jirey Nin kale. Waa caado aan hore uga dhicin basharka dhexdiisa iyo xataa xayawaanaadka kale. Eebe waxa uu abuuray waxa uu ka dhigay lammaane, Raga iyo Dumar sidoo kale xayawaanada, dhirta, roobka iyo makhluuq kasta waxay leeyihiin lamaane waa Lab iyo Dhidig, waxaanu ugu talo galay in labka iyo dhidigu ay is guursadaan oo iskugu tagaan hab ku haboon, laakiin qoomkani way khilaafeen fidrada basharka. Ficilkan foosha xun waxay ku samayn jireen dadka hortooda, waana layskugu faani jiray, ceebna agtooda umay arkeyn. Nabi Ismaaciil C.S.. Nabi Ismaaciil C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Isxaaq C.S.. Nabi Isxaaq C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Yacquub C.S.. Nabi Yacquub C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Yuusuf. Nabi Yuusuf C.S. waa Yuusuf bin Yacquub bin Isxaaq bin Ibraahimn waana mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Ayuub C.S.. Nabi Ayuub C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Shuceyb. Nabi Shuceyb C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Haaruun C.S.. Nabi Haaruun C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Dulkifli. Nabi Dulkifli C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Daa'uud C.S.. Nabi Daa'uud C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Suleymaan C.S.. Sulaymaan bin Nabi Daawuud Calayhi salaam (, Afka cibriga: שְׁלֹמֹה) waa mid ka mid ah nabiyada Alle ee loo diray reer banii Israaiil, aabihiisna wuxuu ahaa Nabi, Sidoo kale wuxuu ahaa boqorada aduunka kuwii soo maray ee ugu saamayta badnaa, waxaa sheekooyinkiisa looga hadlay Quraanka Talmuud iyo injiil. waxaa u hogaansanaa makhluuqa badankiis sida shimbiraha, jinka, dabaysha iyo dadka inta muslinka ah, wuxuu dagaallo badan la galay cadowga ilaahay wuuna ka guurlaystay. Nebi sulaymaan (C.S.) wuxuu istaajiyay ciidankiisii markaasu wada indha –indheeyay waxay ishiisu qabdan wayday hud-hud markaasu ka raadiyay hud-hudkii mise wuxuu arkay isagoo maqan wuxuu yidhi:((Maxaan u arki laayahay Hud-hudkii mise kuwa maqan buu ka mid yahay))(An-Naml:20). Nebi Sulayman(C.S)wuu gartay inuu maqanyahay markaasuu amarkiisa bixiyay taasina waa waxyaabaha lagu garto maamulka geesiga ah iyo hoggaamiyaha wanaagsan waayo wuxuu baadhaa oo uu ka warhayaa cida uu ka masuulka yahay markaasuu haduu waayo wuxuu qaataa go,aan ay ku cibro qaataan askarta kale si aanu mid kale ugu dhiirran ficilkaas iska baxa ah oo kale,hadaba go,aanka uu qaatay Nebi Sulaymaan(C.S) muxuu ahaa?! Waxa uu markiiba yidhi isagoon jeed jeedsan oo aanan odhan muu iska tagaya! Yaa wax u dirsaday! Muxuu iigu sheegi waayay ! ((waxaan cadaabi cadaab daran ama waan gawrici ama wuxuu ii keeni xujo cad))(An-naml:22). waan cadaabi oo ay ku fasiraan culimadu waxaan ka rifi baalalka ama waxaan ku dari shinbiro kale oo aan ahayn dhigiisa si uu u dareemo diiqad. Laakiinse hadalkiisa waxa uu ku ladhay ama wuxuu ii keeni xujo cad, haddii wax cad oo lagu qanco lagu tusiyo ha canaatamin ee ka aqbal. waxaan halkaa ka faa,idaynaa in aad go,aan ka qaadato marka ay arrini ku soo wajahdo adigoo Ilaahayna talo saaranaya. Hadalkii dhex maray Hud-hud iyo Nebi Sulaymaan. Hudhudku wuxuu soo maray meelo fara badan oo uu soo arkay boqortooyadii Saba taasoo sida uu ilaahay sheegay wax kasta uu siiyay adduunkan dushiisa intii ay ku noolayd ha noqoto dhaqaalaha iyo horumarka, iyo wax kastoo uu boqor haysan karo, hud-hud oo tagay ayaa ka sheekaynaya arrimaha uu soo arkay, Nebi saleebaan(CS) ayaa markuu soo noqday uu ku yidhi: waxaan soo arkay meel aanad arag sabana waxaan kaaga sidaa war la hubo. “Waxaan soo arkay boqortooyo ay gabadhi madax u tahay oo uu wax kastaba ilaahay siiyay hase ahaatee u sujuudaya cadceeda. labada hadal ee uu isdaba dhigay waa laba hadal oo uu mid nimcadoodii maadiga ahayd kaga hadlay midna tii ruuxiga ahayd, ta maadigii inay sarrayso oo ay ta ruuxiga ah ka dhinteen ayuu sheegay markaasu ku sameeyay isbarbardhig isagoo si qoto dheer ugu fiirsanaya labada arrimood (ta maadiga ah iyo tan ruuxiga ah) laakiin caqli wanaagiisa iyo indheer garadnimadiisii ayuu ku kala badhax tiray labada wadood isagoo si layaableh ku jirto u yidhi “miyay u sujuudaan ilaaha waxa dhulka ku qarsoon soo saara”, waxay sheegaan culimadu inuu leeyahay af dhuuban deedna uu kala soo dhex baxo waxa ku jira sidaa daraadeed buu markiiba nimcooyinka Ilaahay ku galladaystay u xasuustay. hud-hud waxba umuu arkayn carshiga(kursiga) boqorada balqiis ee wuxuu il gaara saarayay qiyamka nolosha waayo nolol bilaa diini maaha nolol, si kastood dhulka mugii u haysato waad aradantahay uun. sidaas ayuu hudhudkii ku kala saaray oo uu ka soo gudbiyay warbixintii(Reportkii). Saddexdan qaaciido/Qormosin waxay kuu samaynayaan inaad samayso saddexagal aan dhana loo liicinayn oo ku qotoma gun dheer adagtahayna sida loo jebiyo. waayo qofka si fiican u yaqaan diintiisa fahansanna waayaha iyo wacyiga ku xeeran wuu kala saari karayaa ka tuuga ah iyo ka taageeraya xaqa, cadawga iyo saaxiibka, xumaanta iyo samaha wuxuuna yeelanayaa foojignaantii Cumar Bin Khadaab oo kale isagoo sidiisii oo kale odhanaya “ma ihi doqon, doqonkuma ima siro” waxa uu arkaya adduunyada sidii ay u arkeen Saxaabadii Rasuulku(Ilaahay raali ha ka ahaadee) kuma habsaamayo hadal fayla soof iyo aftahanimada afmiishaarka iyo eedaynta cadawga balse wuxuu wax walba kor saaraayaa miisaanka islaamka isagoo u eegaya waxay diintiisu ka leedahay tallaabo walba oo uu qaadayo kuna doonayo inuu ka midho dhaliyo, waxaan akhristay taariikhaha mufakariinta reer galbeedka waxaanana ka helay inay adduunka si wanaagsan u habaysteen oo ay horumar ka gaadheen, laakiinse mid waliba markay dhimashaddiisu soo dhawayd ayuu calaacal iyo ka xumaansho bilaabay. Dhaqankiisa soomaaliyeedna ku faanaya oo ka sheekaynaya wanaagiisa sida ay xallin jireen khilaafaadka. suugaantoodii quruxda lahayd ee damin jirtay colaadaha, ifin jirtayna nabada, adkayn jirtay walaaltinimada, odorisi jirtay abaaraha iyo xilliyada barwaaqooyinka. Xirfadaadana waxaa ka mid ah waxaad takhasus ku leedahay hadaad tahay dhakhtar, injineer, macallin, maamule,iwm waana inaad ugu shaqaysaa bulshadaada oo aad ka haqabtirtaa, meel kastood wax ka baranaysana waa inaad niyada ku haysaa inuu waddankaagu kuu baahan yahay ee ha isku ilaawin ilaha dhaqaale ee ay rag kula mid ihi soo saarteen, hana noqon xaasid waayo cilmigaaga waad la dhiman waana lagu waydiin, laakiinse haddaad barto qof adigoo Ilaahay wajigiisa ku doonaya waxaad heli ajarkeeda iyo abaalkeeda xitaa adiga oo godka ku jira. Nebigu(N.N.K.H) wuxuu yidhi: “Camalkastoo uu leeyahay bini,aadmigu wuu go,aa marka uu dhinto, marka laga reebo Cilmi naafac ah, Sadaqo socota(sida masaajid, cisbitaal, dugsi uu Ilaahay dartii u dhisay) iyo Ilmo wanaagsan oo u soo duceeya” Nebi Sulaymaan(C.S.)wuxuu ku yidhi “waan sugi inaad run sheegto iyo inaad kamid tahay beenaalayaasha” taasi waxay kuu cadaynaysaa in ay hubsiimadu ka mid tahay hogaanka wanaagsan ee looga baahan yahay qof kastoo masuul ah ha noqoto maamul, dawlad,wasaarad, madarasad, jaamacad, urur, adduunkan aan noolnahaya waliba qarniga 21 aad waxaa batay beenta waxaad arkaysaa in qolo waliba ay samaysatay Warbaahin u khaas ah oo ay siday doonayso dadka ugu dhiibto iyadoo u aabayeelayn waxay odhanayso, dadkiina way aaminsiiyeen oo dhib bay ku haysaa, waxaana tusaale kaaga filan haddaad dadkeena ku tidhaah Warbaahintaa sidaa sheegtay waxay u aaminayaan waxyi ahaan. Warbaahinta dhibaatadeedana waxaad ka sii korodhsan kartaa kitaabka “Dhibaatada Warbaahintaee uu qoray Allaha u naxariistee Cabdalla Naasax Calwaan. Nebi Sulaymaan(C.S.) wuxuu ugu dhiibay warqad hud-hudkii boqortooyadii SABA isagoon markiiba la soo boodin inuu diyaariyo askar fara badan balse si xikmadaysan ayuu u xalliyay waxana uu door biday horta inuu la xidhiidho si uu markaa go,aan u qaato waxaanu ugu qoray warqada sidan. Magaca Ilaaha raxmadda guud iyo naxariista gaar ah iska leh Ha iska kay kibrinina(weynaynina) ee imaada idinkoo is dhiibay waxaan ka faa,iidaynaa halkaasna in Nebi Sulaymaan(CS) uu ahaa qofkii ugu horreeyay ee qora warqad, halka maantana aan uga naqaano (written communication)(qoraal ku wada xidhiidhka) waxaynu ku wada xidhiidhnaa waa qoraal, maqal iyo muuqaal, Emailka aad isticmaasho waxaa ku qoran FROM oo ay macnaheedu tahay ka:! Nebi Sulaymaan(CS) waxa uu u dirayay Balqiis warqada sidaa daraadeed wuxuu ku muujiyay ciday ka timid oo ah isaga. Intaa ka dib wuu duulay hud-hudkii isagoo sida la sheego isku beegay god ay cadceedu uga soo gali jirtay boqorada oo ku yaalay qasrigeeda dabadeedna waxay is tidhi bal waxa cadceeda kaa qariyay ka qaad mise waaba warqadii way kala furtay markaasay akhriday, jawaabtay bixisay gabadhaasi dhabeelnimadeeda iyo caqli qummanaanteeda waad la yaabi Nabi Ilyaas. Nabi Ilyaas C.S waa nabi ka mid ah nabiyada Alle Nabi Zakariye C.S.. Nabi Zakariye C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Alyasac C.S.. Nabi Alyasac C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Nabi Yuunus C.S.. Nabi Yuunus C.S. waa mid ka mid ah nabiyada Alle, Kalabayr. Kalabayr (Af-Ingiriis: kala bayr) 《waa deeganka muhiim ah u dhaw degmada jawiil 》waa degmo kamid ah degmooyinka gobolka Hiiraan ee wadanka Soomaliya,waxaayna qiyaastii u jirtaa magaalada 5kmu jiraa degmada jawiil Sido kale 37 km xarunta gobalka baladwayne,waxayna kaga taalaa gobalka Hiiran dhanka koon fureed. Degmada kalabayr waxa ay dhanka waqooyi galbeed 45 kaga beegan tahay degmada matabaanee gobalka Hiiran Aqoonsi magaalada kalabayr ayaa waxa ay caan ku tahay dhaqashada xoolaha waxaana inta badan looga yimaadaa dhmmaanba degmooyinka iyo deegaanada gobalka hiiran,waxayna ku taalaa meel kala goys ah DEGMADA kalabayr ayaa waxaa la saasay 1963, waxaana aas-aasay ninka markii hore lagu magacaabi jiray ee adan Cade daar)waana meel waxbarasho oo diinta islaamka si aad ah looga xafido Degmada kalabayr sidii aan horay idin kugu sheegay waa meel diinta islaamka laga raacdo waxa ay leedahay culumo waaweyn sida:,sheekh Cali CabdulahiGanacasatada Ganacsigu waa mid aad u sareeya sababtoo ah waxa ay ku taal meel istiraaji ah oo waxaa dhex marta wadada u dhaxeysa kalkacyo ilaa muqdisho Ganacasatada degamada waxaa ka mid ah, Bashiir labor saan Sanadkii aan soo dhaafay 2015 magaalada waxaa laga dareemayey hormar wanagsan iyadoo dadkii degmada lahaa ay lacag u huraan si ay u hormariyaan degmada Waxay isku xirta Soomaliya iyo Itoobiya Magaalada Kalabayr waxaa wakhti xaadirnkan ku yaala tiro dugsiyo hoose dhexe iyo malcaamado ah (madarasad).[3][4] • Liiska Magaalooyinka Mudug dalka Soomaliya Shansho. Shanshadu waa laf dheer oo ku taalla lugta. Waxay ka hooseysaa jilibka. Qolfoofta Dadka. Qolfoofta Aadanaha (,) waa lafaha Dadka guud ahaan waxeyna ka koobanyihiin caadi ahaan 206 laf. axaana isku xira Kala goysyada una sameeya qaabsamayska xagasha, lafaha ilmaha dhashay ayaa ah 270 laf, kuwaasoo yaraada markii uu qofku qaan gaaro iyaga oo noqda ilaa 206 ka dib markii lafo badan ay isku kabmaan, waxaa suuro gal ah in dadku isku tiro lafo noqon waayaan taasoo ay keentay isku kabnaanta lafaha oo kala duwan, qaab samayska lafaha ayaa kala duwan, lafaha ayaa ka samaysan marka hore Carjow iyagoo isu badala marka dambe lafo adag oo kaashiyaamku ku badanyahay. Riyo. Riyo (;) waa silsilad male awaal ah oo dhacda inta hurdada lagu gudo jiro, riyada ayaa ku kala duwan isku xirnaasha iyo macquul galkeeda, fasiraada laga bixiyay waxay riyo tahay ayaa lagu kala tagay, dadka qaar baa qaba inay tahay wax nafta bin aadanka isku qanciso inay dhacayaan waxaasoo soo jeedka ay horay ugu waysay, tusaale ahaan qof baa jecel inuu magaalo aado, maadaama soo jeedka maankiisa ay ka guuxayso inuu halkaas aado awoodna u lahayn, riyo ayuu arkayaa ah asagoo meeshaas aaday, taas ayaa la dhihi karaa waa qayb aad u yar oo ka mid ah noocyada riyada, nooc ka mida riyada ayaan macno wayn ku fadhin markii la baraaruga noqonaya wax dad waalan ay ku fakareen oo kale (Qarow), Aragtigtida islaamka ee riyada. islaamka ayaa sheegay riyada wanaagsan ee xaqa ah kana soo fushay qof muslin wanaagsan ah inay tahay qayb ka mid ah afartan iyo shan qayb oo ka mid ah nabinimada. nabiga scw ayaa riyada u qaybiyay sadex nooc xadiis uu warinayo muslim ayuu nabigu scw leeyahay ('وا (إ إِذَا اقْتَرَبَ الزَّمَانُ لَمْ تَكَدْ رُؤْيَا الْمُسْلِمِ تَكْذِبُ وَأَصْدَقُكُمْ رُؤْيَا أَصْدَقُكُمْ حَدِيثًا وَرُؤْيَا الْمُسْلِمِ جُزْءٌ مِنْ خَمْسٍ وَأَرْبَعِينَ جُزْءًا مِنْ النُّبُوَّةِ وَالرُّؤْيَا ثَلَاثَةٌ فَرُؤْيَا الصَّالِحَةِ بُشْرَى مِنْ اللَّهِ وَرُؤْيَا تَحْزِينٌ مِنْ الشَّيْطَانِ وَرُؤْيَا مِمَّا يُحَدِّثُ الْمَرْءُ نَفْسَهُ فَإِنْ رَأَى أَحَدُكُمْ مَا يَكْرَهُ فَلْيَقُمْ فَلْيُصَلِّ وَلَا يُحَدِّثْ بِهَا النَّاسَ) waxay diintu sharciyaysay qofkii wax wanaagsan ku riyooda inuu alle ku mahdiyo, kii wax xun arkana inuu acuudsado salaadna tukado, cidna uusan uga sheekayn, Imaam al-qurdubi ayaa kitaabkiisa almufham ku sheegay noocyada riyada wuxuuna leeyahay (Riyadu waxay u qaybsantaa riyo xaq ah waana tan nidaamsan oon isku dhex yaacsanayn, waana riyada runta ah nabigaana scw ku magacaabay riyada runleyda ah ama wanaagsan, waana mida dhacdada sax ah u eg, hadii qof fiican uu ku riyoodana ay tahay qayb ka mida waxyiga xag alle ka yimaada, tan labaad ayaa ah mid kasoo fushay naf murugaheed ama waxyaabo ay jeceshahay, damacna uu ku jiro ka dibna wixii uu rabay uu ku arkayo riyada dhexdeeda, macno ma leh taas, tan sadexaadna waa murug, walaac iyo walaahow ama dhibaato iyo cabsiin qofku riyada ku arko shaydaankuna qofka ku waswaasiyo si uu u xumeeyo soo jeedkiis, taasna waxaa lagu magacaabaa Qarow, mar mar baa waxaa kulmaya riyada cabsida ah iyo tan shahwada iyadana waa qarow aan macno lahayn). Ra'iisul wasaare. Ra'iisul Wasaare (;) waa madaxa xukuumadeed ee wadan, dowlad ama dal. Sida caadiga ah, ra'iisul wasaaruhu waxa uu madax u yahay wasiirada oo dhan. Waxaa mararka qaar lagu magacaaba waasiirka kowaad ee dowlad leedahay. Si kastaba ha ahaatee, ra'iisul wasaaruhu waxaa inta ugu badan soo magacaaba Madaxweynaha ama Boqorka wadankaasi. Sidoo kale wadamo badan oo caalamka ah "ra'iisul wasaaraha" waxaa si toos ah u doorta shacabka iyo bulshada wadankaasi. Asalka Ereyga. Ereyga "ra'iisul wasaare" ma ahan Af Soomaali, laakiin waa kelmad aan ka soo amaahanay luuqada Af Carabiga. Ereyga "رئيس الوزراء" micnaheedu waa madaxa wasiirada ama "hogaanka wasiirada". Boqor. Boqor, waa Nin ka mid ah Qoyska taariikhda leh, oo amar ku bixisso Dawladdaha. Boqortooyada waxee ka sareesaa Madaxda. Wadamada qaarkood waxee leeyihiin Boqortooyo. Sida wadamada carabta, afrikada, yurubiyaanka, ama aasiyaha. Laakiin waxaa ka badan Kuwa madaxda leh. Wadamada Boqortooyada heesto, waxee leeyihiin raiisul wasaare, oo hogaamiyo wadanka. Badanaa Boqortooyada, maku soo saqajaanto, wadanka ciidankiisa ama dhinaca dhaqaalaha. Waa qoys degen. Boqorad. Boqorad waa Naag ka mid ah Qoyska, taariikhda leh, oo amar ku bixisso Dawladdaha. Boqortooyada waxee ka sareesaa Madaxda. Wadamada qaarkood waxee leeyihiin Boqortooyo. Sida wadamada carabta, afrikada, yurubiyaanka, ama aasiyaha. Laakiin waxaa ka badan Kuwa madaxda leh. Wadamada Boqortooyada heesto, waxee leeyihiin raiisul wasaare, oo hogaamiyo wadanka. Badanaa Boqortooyada, maku soo saqajaanto, wadanka ciidankiisa ama dhinaca dhaqaalaha. Waa qoys degen. Calooleey. Calooleey waa cunto la cuno. waxaa laga sameeyaa, caloosha Lo'da. calooleey waxee leedahay, brotain aad u badan iyo bakteri jirka u fiican. cuntadaan calooleeyda ah, waxaa aad looga isticmaalaa, Soomaaliya, ayada oo ah maraq. Godeey. Gode (;) is a city in the Ethiopian part of the Ogaden. Located in the Gode Zone of the Somali Region, the city has a latitude and longitude of. Gode was the capital of the Somali Region from late 1992, to appease the powerful Ogaden clan, until early 1994 when it was moved to Jijiga, which had a better infrastructure and access to communications facilities. Gode hosts an airport (IATA code GDE), with regular flights by Ethiopian Airlines. A bridge over the Shebelle River was constructed in 1968 next to this city. Gode waa magaala ka tirsan dhulka Soomaali Galbeed. magaalada waxaa degan somali oo 100kiba/98 ah, magaalada waxee ka mid tahay, dhulka soomaaliya oo lagu daray wadanka itoobiyamagaaladan waxa kadhacay dagaalkiii dhex maray Soomaaliya iyo itoobiya Muuse Suudi Yalaxow. Muuse Suudi Yalaxow waa mid ka mid hogaamiye kooxeedyadii Soomaaliya ee xaruntooda aheyd caasimada Muqdisho marna noqday Wasiirka Ganacsiga Jamhuuriyadda Soomaaliya ee dowladdii Cali maxamed Geedi. Xaaji Muuse waxay gaar ahaan shacabka reer banaadir aad ugu xasuustaan nidaamka iyo kala dambeyntii uu bartamihii sagaashameeyadii ka sameeyey degmooyinka Makah iyo Madiinah ama Wadajir iyo Dharkeynley xilli halkaasi ay ka jireen nabadgelyo xumo ay sababeen mooryaan aad u hubeysan oo gaaf wareegi jiray goobaha ganacsiga iyo suuqyada loo adeeg doonto. waxaa kaloo lagu xasuustaa duqeymo iyo dagaalo ka dhacay gabolada kala ah: banaadi &shabeelaha dhexe. waxaa lagu yaqaanaa in aw yahay qof hadal qaraar oo aan waxba qarin. Busbus. Busbus waa xanuun wato nabro iyo qandho labadaba qofka uu ku dhacana waxaa inta badan u fiican qabayska oo loo badiyo, dhar nadiif ah, gogosha sariirta oo la bedelo habeen walba. Marinka Gaza. Marinka Gaza (Af-Carabi قطاع غزة waa dhul yar oo ka mid ah dhuka Falastiin, oona lagu xiray shacabka falastiinta. dadka degen Gaza, waxee garayaan, 1.5 milyan oo qof. waxeena xuduud la leeyihiin, Masar oo ka xigta Koonfur galbeed, iyo Israaiil oo ka xigta koonfur bari. sida la xaqiijiyay, guryo badan oo yahuuda leedahay, ayaa laga dhisay, meelo badan oo ka mid ah Gaza, 2005 waxaa dhacday, in ee yahuuda dib uuga laabtaan, guryo dhiska ee ku haayeen caradaas. laakiinsa wali waxee gacanta ku haayaan, meelo badan oo ka mid ah Gaza, sida garoonka diyaaradaha iyo xeebaha. yahuuda waxee ku indho adagyihiin in ee gaza ka midtahay dhulka israaiil. ayaga oo maalin kasto ku wada, dil iyo isbaarooyiin aad u farabadan. Daanta galbeed. Daanta galbeed (Af-Carabi الضفة الغربية. waa dhul xiran oo ka mid ah dhulka Falastiin. Daanta galbeed, waxaa bariga kaga xiga Wabiga Urdun, dhinaca woqooyiga iyo galbeedka iyo koonfurtaba waxaa kaga dhagan xariiqanta Cagaaran oo israil sameesay sanadka marka oo ahaa 1949kii, waa marka oo dhamaaday, dagaalkii carabta iyo israil 1948ii. dadka degen Daanta galbeed, waxaa ee garayaan, in ka badan 2,4 miliyan oo qof. Dhax kujir. Dhax kujir waa wadanann laheen wax bad ah. aduunka waxaa ku yaalo, wadamo gaaraayo 44 oo badda ka xirantahay. Dawladdaha qaarkood kuwa u dhaw badda, waxaa dhacday in ee marki hore badda u furnaan jirtay. Laakinsa marka ee gobolo ka xoroobeen, ee ku soo baxeen, wadamo Dhax kujir ah. tusaale ahaan, xoreentii Eratareya iyo Montenegro, waxee u aqoonsadeen, wadamada Itoobiya iyo Serbia in ee badda arkin. sanadkaan aa ku jirno, badda waa muhiim, markii la fiiriyo, dhinaca dhaqaalaha, iyo kaluumeesiga. Noole. Noole () waa wax walba oo naf leh, dhaq-dhaqaaqi kara, soo dhasha, jidhkiisu koro isla markaana dhinta kaas oo ku nool oogada dhulka ama meere kale. Ereyga Noole waxa soo hoos-gala dhamaan wixii naf ku jirto. Noolaha waxaa ka mid ah dhamaan xayawaanka oo dadku ka mid yahay, dhirta, baakteeriyada, fungiga iwm. Noolahu wuxuu sameeyaa dhaqdhaqaaq iyo xarakaad, waxuuna u baahan yahay hawo, biyo iyo cunto si uu u koro isla markaana u sii noolaado. Noolaha qaar, sida geedaha waxay u baahan yihiin awooda ileyska qoraxda si uu u sameeysto cunto isla markaana u sii noolaado. Waxa lid ku ah kalmada Ma Noole oo lagu qeexo dhamaan waxyaabaha bila nafta ah. Boqoshaa. Boqoshaa waa khudrad la cuno oo madaxiisa koofiyad u egtahay. Fayrus. Feyrus (,) Waa noole jirro wata oo aan noolaan karin ilaa uu helo noole kale oo uu ku dhex noolaado sida dadka, xoolaha iyo dhirta sidaas oo kale ma sii badan karo asaga oo aan helin sedaxdaas qaybood aan soo sheegnay, suurtagalna maaha inaan ku aragnaa isha caadiga ah ama ilays, ee waxaa lagu arki karaa soo dhaweeye loogu talo galay sida Microscopeka Dublad. Dubladamba Masaf waa wax caag ama macdan oo la isku dhuubay, waxaa loogu tala galay in lagu shubo wax yaabaha afka yar, si oo geesaha uga daadan. dublada waxaa maanta badanaa lagu isticmalaa baabuurta. Fara-ka hadal. Fara-ka hadal waa luqada ay isticmaalaan dadka dhagoolayaashaa ah. Dad. Dad (;) waa wadarta qof. Sidoo kale dad waa tiro badan oo shakhsiyaad ah kuwaasi oo noqon kara qabiil, bulsho, qoomiyad iyo wixii la mid ah. Qof. Qof waa hal shaqsi jamaceeduna waa Dad. Waxaa dhici karta jaceyl walaaltinimo dad can qaraabo aheyn at sida walaalaha oo kale isu jeclaadaan kaasi laftarkisu waa nooc kamida ah jaceylka. Afgaanistan. Afqaanistan ama Jamuuriyadda islaamiga Afqaanistan (Af-Bashto د افغانستان اسلامي جمهوریت Af-Dari جمهوری اسلامی افغانستا) waa wadan dhul xiran oo ku yaalo koonfurta ama bartamaha Aasiya.Wadankaan waxaa ku badan Buuraha, waxoona xuduud la leeyahay wadamada Bakistaan, Iiraan, Turkmenistan, Tadsjikistan, Usbekistan iyo Shiinaha. Wadankaan caasimadiisa waa Kabul. Magaca afqaanistan waxaa loola jeedaa dhulka afqaanka.. taariikh. Afgaanistaan waxay leedahay taariikh aad iyo aad u dheer. waxa uu wadankani soomaray dagaalo sokeeye oo aad iyo aad u badan. afgaanistaan waxaa laogyahy in ay tahy sababta koobaad ee keentay in uu burburo Midowga Sofiyet ilaa xiligii uu dhacay Midowga Sofiyet sanadii 1989 waxa afgaanistraan ka bilaabmay dagaalo sokeeye oo aad iyo aad ubadan ilaa hadana ka socda deegaan ahaan. Deegaanka ay kutaalo afgaanistaan waa dhul buuralay ah waxa ciida afgaanistaan ku yaala buuro aad ubadan afgaanistaan malaha wax dekada anma bada. jawiga. Afgaanistaan waxa ay leedahay jawi aad iyo aad uxun xiliga jiilaalka oo barafka ayaa aad iyo aad ugada Bakistaan. Bakistaan (Af-Urdu پاکِستان ama Jamhuuriyadda Islaamiga Bakistaan Af-Urdu اسلامی جمہوریہ پاکِستان waa wadan ku yaalo koonfurAasiya. Dadka wadankaan waxeey gaarayan in ka badan 180 Milyan. o Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Iiraan, Afqaanistan, Shiinaha iyo Hindiya, Koonfurta wadanka waxaa ka xigto Bada Carbeed. Wadanka Bakistaan waxaa la abaabulay 1947kii, markii hore Bakistaan iyo Bangaladesh waxee ka tirsanaan jireen Ingriiska Hindiya. magaca Bakistaan micnahiisa waxaa waaye wadanka runta ah, waxaana loola jeeday in oo yahay wadanka runta ee islaamka. Pakistan [b] (Urdun: Afqaanistaan), si rasmi ah Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Pakistan (Urdun: اسلامی جمہوریہ پاکستان), waa dal Koonfurta Aasiya ah. Waa dalka shanaad ee ugu tirada badan dadweynaha oo leh dad ka badan 212,742,631 qof. [19] Meelahaas, waa dalka 33-aad ee ugu ballaaran, oo leh 881,913 kilomitir kilomitir (340,509 mayl laba jibaaran). Pakistan waxay leedahay xeebta u jirta 1,046 kilomitir oo xeebta Carbeed iyo Gacanka Cumaan ee koonfurta ka xigta Hindiya ilaa bari, Afgaanistaan ​​iyo galbeedka, Iran oo koonfur galbeed, iyo Shiinaha waqooyi bari. Waxaa si kala-sooc ah looga soocay Soomaaliya Wakhan Corridor ee waqooyi-galbeed, sidoo kale wuxuu la wadaagaa xuduudda badda Oman. Xuduuda hadda ee Pakistan ah waxay ka dhigan tahay dhaqamo qadiimiga ah, oo ay ku jiraan Mehrgarh oo ka mid ah Neolithic iyo Dhuxusha Da'da Dhuxusha Indus, oo markii dambe ka soo wareegtay boqortooyooyinkii ay xukumeen dad diimooyin iyo dhaqamo kala duwan, Hindiya, Indo-Giriig, Muslimiinta, Turco-Mongolis, Afqaanistaan, iyo Sikhs. Aagga waxaa xukuma boqortooyo badan oo kala duwan, oo ay ku jiraan boqortooyada reer Aasiya, boqortooyadii Alexander III ee Macedon, Boqortooyada Seleucid, Boqortooyada Midowday Maurya, Boqortooyada Gupta, [26] Carabta Umayyad Khaliifka, Sultanate Delhi, Boqortooyada Mughal, Boqortooyada Afganistaan ​​ee Durrani, Boqortooyada Sikhiga (qayb ahaan), iyo, ugu dambayn, Boqortooyada Ingiriiska. Pakistan waa waddanka kaliya ee lagu abuuray magaca Islaamka. [27] [28] Dhaqdhaqaaqa Pakistan oo ay hoggaaminayaan Muhammad Ali Jinnah iyo halganka hoose ee madaxbanaanida madaxbanaani, Pakistan waxaa la aasaasay sannadkii 1947 sidii waddan madaxbannaan oo loogu talagalay Muslimiinta Hindida ah [29] Waa waddan qowmiyadeed iyo luqad ahaan kala duwan, oo leh juquraafi kala duwan iyo duur joogta ah. Markii hore madaxweyne, Pakistan ayaa ansixisay dastuur sanadkii 1956, noqoshada Jamhuuriyadda Islaamka. Dagaalkii sokeeye ee qarnigii 1971-kii waxa uu sababay in la jebiyo bariga Pakistan oo ah waddanka cusub ee Bangladesh. 1973-kii Pakistaanku waxay qaateen dastuur cusub oo abuuraya, iyada oo ay weheliso xildhibaanadii hore ee barlamaanka, dawlad federaali ah oo ku salaysan Islaamka oo ka kooban afar gobol iyo saddex degmo oo federaali ah. Dastuurka cusub ayaa sidoo kale qeexaya in dhammaan sharciyadu ay waafaqsan yihiin amarrada Islaamka sida ku cad Quraanka iyo Sunnah. Pakistan ayaa leh ciidamadda lixaad ee ugu xooggan caalamka, sidoo kale waa awood nukliyeerka ah iyo sidoo kale hubka nukliyeerka caddeeyay. gobolka, kan labaad ee Koonfurta Aasiya iyo quruunta kaliya ee dunida Muslimka ah si ay u helaan xaaladdan. Pakistan waxay leedahay dhaqaaleyn yar oo warshad leh oo leh qaybta beeraha oo isku dhafan iyo adeegyo sii kordhaya. [38] [39] Dhaqdhaqaaqa Pakistan waa 24-jir ee dunida ugu weyn iyada oo la eegayo awooda wax iibsiga iyo 41-aad ee ugu weyn RSS. waxaa uu ku dhashay magaalada godey waxaa uuna wax ku bartay islamagaadaas waxuu heer jaamacadeed wax ku qaatay adis abab HyperText. Sideedaba (af Ingiriis ahaan waxaa loogu dhawaaqaa,ama [haaypatekesti], macnahiisa afka Soomaaliga waa Farbooddo) waa habka laisugu xiriiriyo qoraallo, masawirro iyo macluumaad kaleba ayadoo la adeegsanaayo(') farbooddada waxaa lagu diyaariyaa luqadda ' (HTML) af Soomaali ahaan ah [luqadda qeexista ee farbooddada] CPU. Processor-ku waa qaybta ah matoorka kala socodsiiya hawlaha kumbiyuutarka. Magacyada kale ee processorka loo yaqaano waxaa ka mid ah Microprocessor iyo CPU (Central Processing Unit). Processor-ku wuxuu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan kumbiyuutarka waana halka laga cabbiro xawaaraha kumbiyuuutarka, wuxuuna inta badan tilmaan u noqdaa kumbiyuutarka oo dhan. Waxaa laga yaabaa inaad maqasho qof leh "Kumbiyuutarkaygu waa Pentuim II 450" iwm. Taas micneheedu waa in nooca processor-ka kumbiyuutarkaasi uu yahay Pentium II, xawaarihiisuna uu yahay 450 Mhz. Noocayada processor-ka dib ayaan uga hadli doonnaa hadduu rabbi idmo. Xawaaraha processor-ka waxaa lagu cabbiraa inta wareeg ee uu sameeyo halkii ilbiriqsi (seken) waxaana lagu sheegaa waxa loo yaqaan megahertz (Mhz) oo u taagan ilbiriqsigiiba hal milyan oo wareeg. Haddii lagu yiraahdo processor ayuu xawaarihiisu yahay 450 Mhz, waxaa looga jeegdaa in processor-kaasi uu halkii ilbiriqsi sameeyo 450 milyan oo wareeg. Hal wareeg waa cabbirka ugu yar ee wakhtiga processor-ka. Hawl kasta oo uu processor-ku qabtaa waxay ku qaadan kartaa ugu yaraan hal wareeg, laakiin caadi ahaan waxay hawl kastaa qaadataa wareegyo fara badan. Si uu processor-ku u fuliyo hawl gaar ah wuxuu raacaa oo uu mid mid u fuliyaa waxa loo yaqaan Instructions oo ah tilmaamo ku saabsan tillaabooyinka ay hawshaasi ka kooban tahay. Inta wareeg ee ay processor-ka ku qaadato inuu fuliyo hal instruction ayaa lagu cabbiraa xawaaraha dhabta ah ee processor-ka. Taasina waxay ku xiran tahay nooca processor-ka. Tusaale ahaan processor-radii ugu horreeyay (8086 iyo 8088) wuxuu halkii instruction ku qaadan jiray celcelis ahaan 12 (laba iyo toban) wareeg. Halka maanta processor-rada carsiga ah (Pentium II iyo wixii ka dambeeyay) ay hal wareeg ku fulin karaan saddex instructions iyo wax ka badan. Taasi waxay keenaysaa in laba processor oo uu xawaarahoodu yahay 200 Mhz laakiin uu noocoodu kala duwan yahay ay aad u kala dheereeyaan iyadoo ay ku xiran tahay inta instruction ee uu processor walbaa fulin karo halkii wareeg. Processor walbaa processor-kii uu ka dambeeyay wuu ka dheereeyaa maadaama ay had iyo jeer sii yaraanaysay tirada wareegyada ay processor-ka ku qaadanayso fulinta halkii instruction. Salaxleey. Salaxleey waa magaalo ku taalo, woqooyiga galbeed ee Soomaaliya, waxeena ka mid aheed, magaalada Hargeysa, intii oo maamulka somaliland ka bedelin.WEBSITEKAN GAL SI AAD U ARAGTO SAWIRO IYO MUUQAALKII UGU DANBEEYEY Codweyne. Codweyne waa magaalo ku taalo dalka Soomaaliya. magaalada waxee ku taalaa woqooyiga galbeed soomaaliya, dhinaca maamulka Soomaaliland. Magaalada waxaa degen, dad lagu qiyaasaayo 170,000 oo qof. magaalada waxaa ku wareega, buuro iyo meelo biyo degaan ah. Aljebra. Aljebra waa nooc ka mid ah xisaabta waxaana alifay Muxamed bin Muuse al-Khwarizmī Muxamed bin Muuse al-Khwarizmī. Muxamed bin Muuse al-Khwarizmī waa ninkii alifay xisaabta nooca loo yaqaan aljebra. Taariikh. Wuxuu ahaa Muxamed bin Muuse al-khwarizmī barre ku takhakhusey cilmiga xisaabta, cilmul falaga iyo juqraafiga (Barashada dhulka). Wuxuu dhashay qiyaastii 780 miilaadiga, kuna beegan 164 hijiriga ah. Wuxuu ku dhashay Khawaarizmi, Uzbakistaan. Wuxuuna dhintey 236 hijriga. Wuxuu ku noolaa Baqdaad. Wuxuu qorey buug badan. Waxaa ugu caansan buuga uuqorey, buuga ladhaho Aljebra, wuxuu qorey buugaan sanadkii 820kii. Waa qeyb kamid ah xisaabta waxaana loo yaqaan ALJEBRA. Waxaad kalasoo xiriir kartaa (facebook: Faatax cir iyo caad) Dariishad. Dariishad, Daaqad, Shubaako (,) waa duleel laga furo darbiyada guryaha si looga helo hawo iyo iftiin, waxaa kaloo loo adeegsadaa in laga arko waxa banaanka ka ah guryaha markii la furo ama aan la furin markay daaqadu muraayad ka samaysantahay, Albaab. Albaab waxaa la dhahaa irida hore oo guri laga galo. Albaab waxaa loo isticmaalaa labo shay waa in la xiro ama la furo.Albabka waxaa badanaa laga sameeyaa alwaax ama bir, waxoona leeyahay meel laga qabsado iyo meel furaha lagu furo.Meelaha albaabaha laga galo waxaa ka mid ah, Guryaha iyo waxyaabaha tiknologiga sida basaska iyo diyaaradaha ama maraakiibta iyo waxyaabo badan. Funaanad. Funaanad (;) sidoo kale loo yaqaano Garan, waa dhar laga hoos gashado shaaiyada, inta badan malahan galuusyo, sidoo kale inta badan malahan wax jeeb ah. funaanada malahan kuleeti, waxee leedahay qoor aad u gaaban. Hordhac. Funaanadu wuxuu ka mid yahay dharka joogtada ah ee rag iyo dumarba isticmaalaan kaasi oo loo xidho in jidhka ka difaaco dhaxanta iyo qaboowga. Sidoo kale, garanka waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, dunida maanta waxaa jira shaqooyinka qaar ay khasab tahay in shaqaaluhu ku soo labistaan koodh. Guud ahaan, garanku waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Shaadhku wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah raqabada, jeeb iyo galuusyo (badhano) badan oo laabta ku dhex yaala. Magaca. Ereyga "Garan" asal ahaan waa mid Af-Ingiriis ah oo waxaan ka soo xiganahay luuqadaasi Ingiriiska ereyga "Garment". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Cows. Cows waa dhirta dhulka ka baxada oo xooluhu daaqaan, waxaa kale oo jiro wax ladhoho bal oo lo'da daaqdo waxa lagu magacaabaa wax kasta oo kamida geedaha ama dhira qaar kamida gaar ahaana kuwa gaagaaban ee aan dhaadheerayn amaba aan lahay ee aan samaynayn jirid iyo caleemo. Waxa uu cawsku ka koobanyahay qaybo aad iyo aad ubadan waxa kale oo uu leeyahay magacyo fara badan waxa cuna xoolaha waxa kale oo reer baadiyuhu u isticmaalaan in ay ka samaystaan waxyaabaha lagu dhisto guryaha. Twitter. Twitter Waa mid kamida goobaha lagukulmo ee shabakada Internetka waxa uu bixiyaa adeega Tweets oo ah in aad qorikartid amaba qofkale aad u qori kartid waraaq gaabanamba qoraal agaaban ugubadnaan waxaad qorikartaa 140 xaraf Aasaaskii. Twitter waxa uu soobaxay sanadii 2006 waxa adeegan samaysay shirkada lagumagacaabo " Obvious" oo ah shirkad maraykan ah waxa si dhamaystiran loo adeegsaday aktobar 2006 laakin waxa uu soo caanbaxay sanadii 2007 oo si dhamaystiran caalamka oo dhan looga adeegsaday. Cirid. Cirid waxaa la dhahaa lafta ka koreyso ilkaha Maroodi. Maroodi (;) waa xayawaan ka mid ah duurjoogta ugu xajmiga iyo qarada weeyn noolaha dhamaantiis. Waxaa lagu sheegaa in uu yahay noolaha labaad ee ugu weeyn dunidan - wuxuu ku xigaa Nibiriga - iyo kan ugu weeyn oogada dhulka. Maroodigu wuxuu ku noolyahay meelo badan oo dunidan ah oo u badan Africa iyo qaarada Aasiya. Sidoo kale wuxuu maroodigu u kala baxaa laba nooc oo kala ah Maroodiga cad oo laga helo qaarada Aasiya iyo Maroodiga madoow oo ku dhaqan qaarada Afrika. Hadaba nooca ku nool qaarada Afrika waa mid ka xajmi iyo qaro weeyn kana foolal dhaadheer maroodiga cad ee Aasiya. Maroodiga gabi ahaantiisba waxa uu quutaa dhirta. Geri. Geri (english- giraffe) waa xayawaanka ugu dheer aduunka marka la fiiriyo kuwa dhulka ku nool. Kan ugu dheer dherekiisa waxa uu gaaraa ilaa 5 mitir, culeyskiisane waa 1.100 kg. Geriga waxoo ku noolyahay Afrika, gaar ahaan bariga afrika. Soomaaliya woo ka buuxaa, siiba koonfurta soomaaliya, sidoo kale woqooyiga wuxu waqti hore ku noolaan jirey gobolka Sanaag. Gariga waxaa lagu yaqaanaa, isla socodka sida guutatada ah, waxeena gaarayaan 50 gari marka ee isla soconaayaan. Gariga marka oo daaqaayo, waxoo fiirsadaa, geedaha dhaadheer. gariga waxoo caleemo ka soo goosan karaa, geedaha qumbaha dhalo ama lagu magacaabo Geed Qumbay, waxaana sii caawin karo, carabkiisa oo gaareeso 45 cm. Gariga waa xayawaan tuuteesan, waxoo jirka ku leeyahay, dhibco dhibco sida shabeelka ama haramcadka. Gariga badanaa wee dagaaltamaan, ayaga oo qoorta isku duuduubo ama labada gees isku mudaan. Gariga waxoo uur lahaadaa 14 ilaa 15 bilood. ciyaalka marka ee dhalanaayaan neh, dhirirkooda waxee gaarayaan 2 mitir. gariga waxee ku dhashtaa istaag, marka oo cunuga dhalanaayo neh, dhulka ayoo ku soo dhacaa. saacado kadib neh, gariga woo istaagaa, waxoona raacaa hooyadiis, ilaa 18 bilood. gariga waxoo noqon karaa 25 sano, laakiin kuligood ma ahan, boqolkiiba 50 ama 25 oo ciyaalka ah, ayaa gaari karo da'daas. Qol. Qol (;) sidoo kale loo yaqaano Maqsin waa qeybaha yaryar ee loo sii kala qeybiyo dhismeha. Aqaladu waxay ka kooban yihiin qolal badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Qolka jiifka, Qolka fadhiga, Qolka cuntada (Qolka qadada), Musqul (Suuli iyo Kaniif), Qolka qubeyska, Madbakh (Jiko), Qolka martida, Qolka waxbarashada (Maktabad), Qolka dhaqista (Qolka qasaalada), Qolka keydka iyo kuwo kale. Hordhac. Sida badan qolku waa mid ka mid ah unugyasa dhisme ee aqal ama dhisme guri ka kooban yahay. Tusaale ahaan, qolka fadhiga, qolka cuntada, qolka jiifka, qolka martida iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhacda hal qol mararka qaar kaligiis la diso kaasi oo ah aqal hal qol ah. Sharaxaad. Dhamaan dhismaha aqalada iyo kuwa waaweyn waxay u sii qeybsamaan waaxyo yaryar oo ka samaysan qolal. Qolku waa afargees ka samaysan dhagax, bir, muraayad, caro iyo wixii la mid ah ee loo isticmaalo dhismaha. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Shukaansi. GGtwaaryaa somalig ashukkaasi aleh adig aya hooydaa lashukaansday oo xaaran lagu wsay Darawal. Darawal ama Shufeer waa qofka awooda uleh inuu koontaroolo ama maamulo gaadiid ama baabuur dul socda oogada dhulka. Darawal waa qof xirfad iyo aqoon u leh inuu baabuur kexeeyo oo si fiican u yaqaana sharciga wadada isla markaana heeysta shahaado ogolaansho oo dowladuhu bixiyaan. Darawalnimadu waxay noqon kartaa shaqo, taas oo ah in qofka dirawalka ahi maamulo baabuur isagu iska lahayn; sidoo kale waxa dhacda in qofku darawal ka noqdo baabuur uu isagu leeyahay. Dunida sabankan aan ku nool nahay waxaa jira noocyo badan oo dirawalo ah. Isku soo wada duubo, dirawalnimadu maahan mid sahlan. Waxaa muhiim ah in qofka darawalka ahi noqdo mid caafimaad qaba oo aragiisu fiican yahay isla markaana xilkas ah oo fahansan masuuliyada saaran. Khalad yar oo dirawalku sameeyo waxay keeni kartaa ineey halis-geliso noloshiisa iyo dhamaan inta la saaran gaadiidkaasi. Sidaasi darteed, Dawladdaha aduunka oo dhan waxay leeyihiin shuruuc iyo qawaaniin u taala darawalka iyo gaadiidka dhamaantoodba, midaas oo keentay in qofku soo maro Dugsiga Barashada Darawalnimada iyo imtixaano dhowr ah. Jiheeynta iyo kaxaynta bushukuleetiga iyo xayawaanada lama odhan karo "darawalnimo". Gows. Gows wadar ahaan loo yaqaano Gowso () waa laf cad, adag oo afka dadka xaga dambe kaga dhex taala. Gowsuhu waxay ka soo baxaan ciridka ku dhex yaala afka. Shaqada gowsuhu waa ineey burburiyaan iyo jajabiyaan walxaha afka soo dhexgala iyo ineey qaab u sameeyaan dhabanada. Qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa, 20 gows, 4 mici iyo 8 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Jigjiga. Jijiga (; Amxaari: ጅጅጋ) waa caasimad ku taala gobolka Soomaali Galbeed ee Galbeedka wadanka Soomaaliya. Jigjiga waxay ka tirsan tahay Gobolka Faafan waxayna 80 km (50 mi) dhinaca Barri kaga beegan tahay magalada Harar. Sidoo kale, magaaladani waxay dhacdaa 60 km (37 mi) dhinaca Galbeed wadanka Soomaaliya. Shire Jaamac Axmed. Shire Jaamac Axmed () waa luuqadyahankii Soomaaliyeed ee allifay Far Soomaaliga aan maanta u naqaan B,T,J ee la hirgalayay sanadkii 1972. Farta Shire Jaamac Axmed uu aliffay waxaa doortay Guddiga Af Soomalaiga ee xisbiigii wadanka ka talinayay sanadkii 1972 waxaana laga doortay 18 far ama hab oo tartamayay. Gudiga shaqadiisa waxay bilabatay sanadkii 1960. Dabayaqadii 1960yadii, Shire iyo dhowr luqadyahan oo kale, ayaa Gudiga Af Soomaaliga, Gudigan oo loo xilsaaray go'aan iyo xal u helida amuurta afka, wuxuu waydiiyay inay soo qoraan xuruufta ama habka ku haboon ee loo hirgalin karo luqada Af Soomaaliga oo markaa aan laheyn af qoran oo leh xauruuf iyo halbeeg. Shire iyo luqadyaqaanadii kale waxay soo hordhigeen Gudiga Af Soomaaliga mid walba iyo fartoodii. Gudigan oo lahaa awooda go'aanka kama dambaysta ah. Hordhac. Ummada Soomaaliyeed waligeed afka dhextaalka u ah ee ka dhexeeyay ilaa inta taariikhda Soomaali la hayo wuxuu ahaa Af Soomaali. Murtida iyo baahsanaanta Af Soomaaliga wuxuu marag ka yahay soo jireennimada afka. Markii afka la qoray sahal ayay noqotay ururinta iyo kobcinta afka. Jaamacadii ummada iyo meel walba oo wax lagu qoro si fudud ayuu uga hirgalay Af Soomaali. Taariikh. Shire wuxuu ku dhashay gobolka [Galgaduud]. Wuxuu ku barbaaray magaalooyinka Caabudwaaq iyo Dhuusamareeb oo ka mid ah magaalooyinka waawayn ee gobolka. Waxbarashadii Shire. Sanadkii 1940, da' shan jir isaga oo ah ayaa dugsi Quraan la geeyay halkaas. Ilaa 1945 ayuu barashada diinka sii waday mudo shan sano ka dib uu Kabiir ka noqday dugsigii. Sanado ka dib, Jaamac Axmed, waa Shire aabihiise, wuxuu reerkii u raray caasimada Xamar. Sanadkii 1951 ilaa 1954 kulyada tacliin sare oo ay gacanta ku hayaa barayaal iyo arday Jaamacada Al Ashar ayuu galay xiligaas oo uu ka miro keenay waxbarashadaas. 1955 wuxuu Shire ka mid noqday arday Masar deeq waxbarasho u aaday. Luqada Carabiga iyo taariikhda Islaamka ayuu sidii Shire caadada u ahayd heer tacliin sare ah u bartay. Dugsiga Sare Jamaal Cabdinasir ee Muqdisho. Dugsigan oo afka casharka uu ahaa luqada Carabiga ayaa waxaa taageeri jiray Jaamacada Al Ashar iyo Dawladda Masar. Shire Jaamac dugsigaan oo reer Muqdisho ay u yaqaaneen Dugsiga Sare ee Allahi ayuu arday ka ahaa halkaas oo uu deeq waxbarasho labo jeer Masar uga aaday. Waxaa xigay safar uu Ruuskha ku aaday in kasta oo uu markii hore doorbidadyay inuu jaamacada McGill oo ku taal magaalada Montreal, Canada. Shaqadii Shire. Shire Jaamac wuxuu soo qabtay xilal kala duwan. Isaga oo noqday madaxii ugu horeeyay Akadeemiyada Dhaqanka ee Qaranka Soomaaliyeed, ayaa hadana wuxuu ka mid ahaa luqadyanahaddii soo bandhigay 18 hab oo ay u doodayeen in loo doorto Far Soomaaliga. Shire wuxuu ka mid ahaa Guddigii Afka Soomaaliga, jagada Xoghaye, ee dowladii ugu horeysay ee Soomaaliyeed ay u xilsaartay baarista iyo dejinta afka. Gudiga Afka Soomaaliga oo ka koobnaa xubno aqoonyahano Soomaaliyeed ayaa wuxuu ka qabtay jagooyin sare. Dowladii labaad ee qaran ayaa kala dirtay Gudigii isaga oo aan wali wax g'aan ah aan ka gaarin. Dowladii Kacaanka ayaa dib u abaabushay 1972 Guddigii Af Soomaaliga. Sanad guuradii labaad ee Dawladda Kacaanka ayaa go'aan madaxwayne loogu dhawaaqay qorista Af Soomaaliga. Shire fartiisii ayaa la doortay. Xuruufta laatiinka ayuu isticmaalay Shire. Dadka inta badan waxay isla dhexmarayeen in waxaan Af-Carabi aheyn in bilaa diin ay tahay. Ha yeeshee danta iyo kharashka Dawladda ama maaliyada loo qoondeeyay. Dabcan awooda dawlada laanta Xooga Dalka ku qabsadey xoog dalka aqoon yahanadii soo bandhigey qoraalka afka iyo wakhtigii lagu lumiyey in tuso dawladii Soomaaliya ee Maxamed Siyaad Barre in somalidu leedahay af qoran gumeystayaashiina baabi iyeen in la fidiyo ama somali wada barato. Madaxwayne Aadan Cabdulle Cusmaan(Aadan Cadde) iyo Cabdirashiid Cali Sharmaarke 2 warbixin ayuu guddiga u diyaariyay laakiin Gollaha Shacabka ayaa cod laga waayay. Waribxintii dambe hay'ada UNICEF ayaa maalgelisay. Af kaasoo ahaa afkii ay ku qoraayeen gabayadii Axmed Gurey iyo kuwii la midka ahaa ee somali u hal gamay, iyagoo ka jidhihdicoodey degaanka iyo taariikhda ay halbowle u noqdeen samaroon(gadabuursi)waxaa la adeegsadey awood Kacaan. Shire oo ahaa ardeydii markii calanka la qaatey waxbarashada u aadey wadanka Masar ayaa laga door bidey aqoon yahanadii iyo waayeelkii iyagu Masar 20 sano ka hor kasoo quruuruxiyey waxaa Shire hada la shir yimid ee loo shaaximey kuna doodayey in uu yahay ninkii u horeeyey ee Af Somali qorey sida biiraale bille ah uu qoristiisa bilaabay 1965. Muuse Xaaji Ismaaciil Galaal iyo Shire Jaamac Axmed fartii BTJ ayay buugaag ku qoraan 1961, 1965; siday u soo kala horeeyaan. October 10, 1972 waxana lagu dhawaaqey in Afka somaligu hada la qorey somalidii oo gumeysigii dib ula hadhey iyo afkii Carabiga oo aad uga hilgalay Soomaaliya diinta awgeed iyo xoriyad la'aanta qarniyo ku habsatey aad ayay ugu riyaaqeen sidii loo higeliyeyna waa la wada ogaa ilaahadana afkaas laatinka ah ayaa %70 dadku u haystaan inuu yahay af Somaligii saxda ahaa. Ol Olihi Af Soomaaliga. Af Soomaaliga qoristiisi ka dib waxaa howlgalay bulsho aad u balaaran adeega qorista iyo akhirinta Af Soomaaliga waxaa gaarsiiyay degmo walba iyo beel walba. Ugu horeyntii 1972 ilaa 1974 magaalooyinka dadkii degenaa ayaa fursad balaaran loo siiyay barashada farta. Ka hor qoristii Afka, 3% oo kaliya ayaa bulshada wax qori kartay. Fartii BTJ ee uu allifay Shire Jaamac ayaa la hirgaliyay. Ol olihii horumainta miyiga 28,000 oo macalin ayaa 18ka gobol ee wadanka u shaqo tagtay. Ardaydii dugsiga sare ee wadanka fasaladii ayaa si biririf ah looga joojiyay si ay u soo gutaan xilkaas muhiimka ah. Tarbuunka ayaa guutooyin bulshada rayidka ka mid ka ambabaxday si ay walaalahooda Soomaaliyeed u baraan Afka. Sanadkii 1986 baaris la sameeyay dhanka qorista iyo akhrinta, 55% ayaa bariista lagu ogaaday in bulshada Soomaaliyeed waxna ay koraan akhrina karaan. Bartire. Bartire waa beel ka mid ah beelaha somaliyeed ee Jidwaaq, beeshu waxay degtaa saddex waddan oo bariga afrika ka tirsan, sida soomaaliya, itoobiya iyo kenya, meelaha ee dhulka soomaaliya ka degaan waxaa ka mid ah degmada Hagar ee gobolka Juabada hoose iyo degmada Buaale ee gobolka Jubaada dhexe.Dhinaca dalka itoobiya waxee ka degaan magaalooyinka Jigjiga iyo Nogob iyo dhul daasimeedka loo yaqaanno (Dooya Bartire) dhulkaas oo runtii dhaqashada xoolaha ku fiican waxaana dhawaan tuulooyin laga sameeyey meelaha magaca leh oo degmada Xagar ka tirasan waxaa ka mid ah Tuulada Qalawilley, Naasariya (naasariya waxa wada dagan bartire iyo abaskuul oo ilmo reer jidwaaq absame ah), Daa,if(known Faan -doofaar) iyo weliba Aadey iyo Kala-Jeex waxaa lagu sheegaa qabiilka labaad ee ugu badan waamo marka laga reebo Ogaden Absame. Bartire abtirsiinyo ahaan beeshu waa waxay ka soo dhecdaa Absame, Jidwaaq kablalax ka dibna Daarood. Dhinaca degmada Bu,aale waxay degtaa tuulooyin lagu qiyaaso 37 tuulo meelaha caanka ah waxaa ka mid ah Raaxoole, Bantaa iyo Baraako. Bartiraha deggan somalia waxay caan ku yihhin dhaqashada xoolaha nool iyo beeraha. Habar-Saacad (Maxamuud Axmed)kuwaas guud ahaan ka kooban 3 jilib oo waa weyn kas ahaatee waxaa la yiraahdaa 15ka Maxamuud Axmed. c. Reer Xuseen Waceys Cumar Maxamuud e. Reer Cilmi Waceys Cumar Maxamuud Waxaa kale oo deggan qabiillo kale oo Bartire ah sida reer Xirsi Garaad, iyo Timacase iyo Xasan Sacad Bartiraha dega soomaliya. 55% waa xoolo dhaqato 20% waa magaalo joog (qaasatan Kismaayo, Afmadow qoqaani iyo Dhoobley) 15% waa beeraley, 10% waa qaxooti ku firdhisan dhammaan aduunka oo dhan. beeshu waxay xiriir wanaagsan la leedahay beelaha kale ee dariska la ah ha ahaadeen kuwa ay abtirwadaagaan iyo kuwa kale oo ay dhaqan wadaagaanba, waxaa jira dhaqano soo jireen ah oo adag oo asalkoodu ka soo jeeda diinta islaamka islamrkaan si toos ay ugu dhaqmaan, waxaana ka mis ah marka ay timaado beeshu waxay wax u qeysataa 5 qeybood oo isla ag oo ay cid waliba oo beesha ka tirsan garaneyso raalina isaga yahiin ha jooge magaalo, miyi iyo wadanka dibadiisa, waxaa jira hanaan loo doorto maaulka dhaqan oo wax badan ay kaga duwan yahiin beelaha soomalida sida: waxaa jira gudi 13 qof ah oo hoostaga 5ta nabadoon ee qosyka kuwaasoo hoos taga ugaaska beesha dhaqabka 13 kan awaxaa la doortaa 5tii sanaba mar halka 5nta nabadoo ay xilka hayn karaan 10 sano oo kaliya, ugaaska beeshu waa gudoonka awooda codka qoska lakiin awood uma laha in akaligii uu goaan gaaro isaga oo aan la tashan qeybaha maamulka kor aan ku soo xusanay, tani waxay ku tuseysaa dumuqoriyaadada diinta sialaamka ay ogoshahay in qoysku ku dhaqmo. Waxaa hogaamiye dhaqameedkooda loo yaqaan Suldaan waxaana madax u ah Suldaan Ibraahim Suldaan Aadan Geedi oo ka dhaxlay xilkaas Aabihiisa.hogaamiyaha siyaashiga ee waqtigaan waa Abdiwali Ahmed Hussein oo Ah hogaanka sare ee beesha bartire gar ahaan Koonfurta Soomaaliya waa nin Dhalinyare ah oo aad u da yar oo firficoon furfuran wax ku bartay dalka Mareekanka iyo dalka dalka bariga african waa nin Dhaqaalyahan ah oona ah ganacsade beesha bartire waa dad aad u dagan waa qomiyad jacel Nabada iyo Horumarka bartire waxaa ka dhashay dad halyeey ah oo la yaqaana tariikhda somalida ku Qoran Cabdulle Raagge Taraawiil. Taarikhda Halyeeygii, Abwaankii, Jilaagii, Maadeeyahii iyo Murtiilihii Soomaaliyeed ee Cabdulle Raage Taraawiil Abwaankan Soomaaliyeed oo dadka si weyn u yaqaanaan oo aan u maleyneynin in cid loo sheegayo aysan jirin, balse Jiilka cusub ee soo koraya mudan in la xasuusiyo Taarikhdiisa faneed Abwaan Cabdulle Raage Taraawiil oo bishii Maarso sanadkii 2000 geeriyooday. Alle ha u naxariistee Abwaan Cabdulle Raage Warsame Taraawiil, waxa uu ku dhashay duleedka Degmada Ceeldheer ee gobolka Galgaduud sanadku markuu ahaa 1934-kii. Cabdulle Raage Warsame aabihiis Raage waxa uu ahaa afmaal deegaankii uu ku dhaqnaa nabadoon u ah, tirinta ereyo suugaaneedkana aad ayaa loogu texgelin jiray. Intii uu yaraa Cabdulle Raage Warsame waxa uu isa saar saari jiray tixo suugaan ah, laakiin markii uu soo hano qaadey ayuu si weyn isugu taxaluujiyay suugaan tirinstiisa,waxaana lagu tiriyaa dadka fara ku tiriska ah ee iyadoo da'doodu ka hooseyso 15-jirka sida yaabka leh uga soo baxay goobaha la isugu yimaado. Sanadkii 1943-kii ayuu Abwaan C/lle Raage si muuqata ugu soo biiray fanka, sidoo kale 1956-kii ayuu guursaday xaaskii ugu horeeyay markii ay mudo is qabeen kaddibna waxaa lagu xiray Degmada Ceelbuur ee isla Gobolka Galgaduud dabadeedna waxaa loo soo wareejiyay magaalada Muqdisho si halkaasi Maxkamad loogu saaro, hase yeeshee waa la sii daayay kadib markii lagu waayay dembigii lagu soo eedeeyay. Allaha u naxariistee Abwaan Cabdulle Raage Taraawiil waxa uu ku biiray Xisbigii Libaraale ee uu Guddoomiyaha u ahaa Allaha u naxariistee Xaaji Maxamuud Maxamed Boraako, isagoo gubaabin jiray taageerayaasha Xisbiga, sidoo kale wuxuu Abwaanku ku biiray Idaacadda Raadiyo Muqdisho, waxaana lala yaabay kaalintii uu ka qaatay munaasabadihii loo sameeyay Xorriyaddii iyo Calan-saarkii Soomaalida 1960-kii taas ayaana u sahashay inuu ka mid noqdo shaqaalaha ugu firfircoon ee Radio Muqdisho, inkastoo ay jireen caqabado yaryar oo ka hor yimid Abwaan C/lle Raage wuxuu ahaa Mu'alif Riwaayadaha qora, Gabyaa caan ah, jilaa si aad ah loo jecleystay, waxaana ka mid ahaa Riwaayadihii lagu xasuusto (Shabeel Naagood) oo uu isagu Aktar ka ahaa uuna lahaa Abwaan Xasan Sh.Muumin, (Yaxaas Dhegaduub) oo uu lahaa Sangub, (Dhagax iyo dab) oo uu lahaa Cali Sugulle iyo Riwaayado kale oo aad u fara badan. Marxuum Abwaan C/lle waxaa sanadkii 1968-kii loo magacaabay "Radio Artiste" oo kulminayay Madaxa Raadiyaha Walaalaha Hargeysa iyo Radio Muqdisho, sanadihii 1974-kii waxa uu kaalin mug leh ka qaatay dagaalkii lagula jiray dalweynihii Xabashida isagoo ku muteystay Bilado dhowr ah. Sanadkii 1974-kii waxaa loo bedelay Radio Hargeysa, isagoo loo magacaabay Guddoomiyaha Fanka W/Galbeed, wuxuuna bedelkaasi ka tiriyay ilaa Toddobo Gabay, sanad kaddibna wuxuu ku soo laabtay magaalada Muqdisho, waxaana loo magacaabay Guddoomiyaha shaqaalaha Wasaaradda Warfaafinta, kaddibna wuu iska casilay markii ay is qabsadeen isaga iyo Abwaan Shareeco. Allaha u naxariistee Abwaan C/lle waxay Soomaalidu ku xusuusataa Gabayadiisii u badnaa Gobanimadoonka iyo la dagaalanka Gumeysiga madow gaar ahaan dagaalkii dhex maray Soomaalida iyo Itoobiya sanadihii 1977 ilaa 1978-kii. wuxuu kaloo ka qeyb galay Bandhig faneedyo caalami ah, sida kii lagu qabtay magaalada Lagos ee dalka Nayjeriya 1978-kii kaasoo ay ka soo qeyb galeen 37-Dowladood oo Afrikaan ah, wuxuuna ka galay kaalinta Koowaad taasoo uu ku muteystay abaalmarin caalami ah iyo Billad, Gabaygii uu halkaas uga qeyb galayna waxaa lagu magacaabaa Dhambaal. Abwaanka waxaa lagu xusuustaa Gabayadii Wadaniga ahaa, wuxuuna gabaygan uu kaga hadlayaa qiimaha farta Soomaaliga oo xiligii la soo saaray qorista far Soomaaliga uu tiriyay, lagana sii deyn jiray Radio Muqdisho. Waxaa kaloo xusuus mudan Gabagii caan baxay ee Duqa haloo sheego ee uu ka tiriyay Caddaalad daradii Dowladdii Kacaanka ee Maxamed Siyaad hoggaamin jiray Allaha u naxariistee. Horaantii 1980-kii waxa uu si aad ah u duray hab dhaqankii Kacaanka, isagoo si toos ah uga hor yimid qorshihiisii guracnaa taas ayaana sababtay in xabsiga la dhigo, dabadeedna lagu sameeyo jirdil gaarsiiyay inuu xabsiga ku dhameysto Isbitaal Digfeer. Abwaan C/lle Raage Allaha u naxariistee Gabayada sida weyn loogu xusuusto waxaa ka mi ah: Duqa haloo sheego, Arrin walaacday, Marmarsiimo hadal, Saaqid, Qof u yaal iyo kuwo kale oo tiro badan, waxa uu si aad ah uga hor yimid sidii bahalnimada lahayd ee ay u dhaqmeen Jabhadihii Hubka qaatay, kuwaasoo ka daray Xukuumadii kali taliska ahayd ee uu horayba uga qeyliyay Abwaanku. Taariikhdu waa dhaxal ma dhammaato weligeed, qof kastaana wuu dhiman, Abwaanku waxa uu geeriyooday bishii Maarso sanadkii 2000, wuxuuna ifka uga tegay Laba Caruur ah iyo xaas. Qaar ka mid ah Gabayadiisa xusuusta Mudan, Gabaygan oo uu tiriyay Abwaanka ayaa wuxuu jawaab u ahaa Gabay kale oo uu tiriyay Khaliif Sheekh Muxumad. Allaha u naxariistee Abwaan Cabdulle Raage waxaa uu jeclaa Nabadda, waxaana uu ka qeyb qaatay dadaalo badan oo dalka nabad loogu raadinayay xiliyadii burburka ee uu uu noolaa isagoo ka qeybgalay shirirkii dib u heshiisiinta ee Ethiopia iyo kuwo kale, waxaa xusuus mudan in Abwaanka wiil uu dhalay oo laga soo sheegtay in uu gacantiisa uu tolkiisa ugu dhiibay amrayna in la dilo. Ciyaarta Teeniska. Ciyaarta Teeniska (;) waa cayaar ka mid ah cayaaraha sportiga sida aad muuqaalka sawirka ka arakto waxaa lagu cayaaraa shabaqa yar ee gacanta kaasi oo lagu tuuro kubad aad u yar waana tan loo yaqaano tenis-ka. haddii aan wax ka soo qaado dadka ugu caansan ee cayaara waxaa ka mid ah gabadha reer russia ee maria sharapova waxaa kaloo ka mid ah Roger Federer oo u dhashay dalka switzerland. Kanaalka Suweys. Kanaalka Suwees (;; "Qanāt al-Suways") waxa uu ku yaal wadanka Masar, waa meel biyo mareen ah oo isku xirto, Badda Dhexe iyo Badacas, waxaana la furay 1869ii. iyadoo ujeedadu ay aheyd in ganacsatada Yurub iyo Aasiya ee u fududaato jidkii ee wax ku kala ganacsan jireen, oo ahaa in ee afrika ku soo wareegtaan. Kanaalka Suwees waa kanaalka ugu dheer adduunka oo ay maraakiibta maraan, Dhirirkiisa waa 162,2 kilomitir, balaciisana waxoo u dhaxeeyaa 300 ilaa 365 mitir. sameyntiisa waxa ay qaadatay ilaa 10 sano, iyadoo shaqaalihi ka qeybqaatay dhismahiisa aya gaarayeen 1,5 miliyan oo qof, waxaaana shaqadaas ku dhintay 120.000 qof oo shaqaale. mid faransiis oo ingineer ah ayaa soo alifa quditaanka kanaalka suwees, waxaana la dhihi jiray Ferdinand de Lesseps. Yeey. Yeey ama Uubato (;) (magaca Saynis: "Canis lupus") waa xayawaan duurjoog ah oo xoolaha iyo dadka cuna. Yeeygu waa bahal ku nool keymaha meelo badan oo dunida ah ooy ka mid tahay Yurub, Aasiya iyo Woqooyiga Ameerika. Bahalkaan waxoo ku noolyahay meelaha ee ka baxaan geedaha waaweyn iyo duurka. Kiyaawe. Kiyaawe ama Baanad () waa bir ama qalab gacmeed loogu talo galay xirida iyo furida boolasha lix geesoodka leh, waxay qabataa hawl makaanig oo isku wareeg ah una dhexeeya boolka iyo daadadiisa. waxay leedahay labo af mid furan oo labo gan leh iyo mid giraan ah ama wareegsan. samaytiisa. waxaa laga sameeyaa atamyo la isku qasay kana kooban Chromium iyo Vanadium, ka dib waa la tumaa, ka dib waxaa lagu dheehaa Chromium si uu isaga difaaco mirirka ama daxalka. Caarcaaro. Caarcaaro, sidoo kale loo yaqaano Caaro (;) Xoor-dubbur. Xoorka (;) (sidoo kale loo yaqaano "Xoor Dubbur") waa xayawaan naasley ah kaasi oo lagu yaqaano dhuuso aad u qudhmuun. Waxaa jira noocyo badan oo xoor ah kuwaasi oo leh midabo kala gedisan, qaarkood midab madoow, halka kuwo kale leeyihiin midab coowlan ama mid isku dhex jir ah. Intaas waxaa dheer, xoorku waa xayawaan hilibka cuna, wuxuuna inta ugu badan ku dhaqan yahay duurka. Hummaag noqod. humaag waa wax kuu muuqanaya hada run aheyn ama (shadow) Peso Argentino. 1 Peso Argentino = 100 Centavos / Senti. Madfac. madfac waa gumaca hoobiyaha, waa hubka ugu koowaad, oo dad badan oo soomaali ah, nafta ka qaaday, kan labaad neh waa qorayga ak47. Madfaca Maalin kasto oo cid gurigeeda ku soo dhacaa. marka oo qarxaayo neh, halmar oo dad badan nafta kawada qaadaa. Babaay. Babaay, Cambe babaay (;) magaca Saynis "Carica papaya", waa midho ka mid ah khudaarta ka baxda geedka Karika. Babaayga, sidoo kale loo yaqaano Cambe babaay waa midho bisil oo leh faa'iido iyo nafaqo badan. Agool. Agool (,) waa holobta ama qolofta timaha salkooda ka dhalata. Geed Timir. Timir (;) waa midho bisil oo ka mid ah cuntoda kuwaas oo ka baxa geedka timirta. Midhaha timirtu waa kuwo yaryar, wareegsan oo leh midab madoow ah casaan leh. Midhaha timirtu waa kuwo macaan oo ah khudaar bisil. Geed timir waa geed dhalo miraha timirta, geedkaan waxoo u badanyahay meelaha saxaarada ah ee woqooyiga Afrika iyo galbeedka Aasiya. Geed timirka qassab ma ahan in oo ka baxo meelaha saxaarada ah kaliya, meelaha kale oo u badanyahay waxaa ka mid ah soomaaliya, iyo galbeedka afrika,wadamada carabta,iyo bariga aasiya. geedkaan waxoo dhalaa miraha timirta, waxaana la cunaa bisha ramadaanka markii la affuraayo. Timirtu waa miro macaan oo la cuno, waxaa laga soo gurtaa geedka timirta dhalo. Timirta waxaa aad loo isticmaalaa soonkii, marka oo la affuraayo. qofka marka oo soomanyahay, waxoo ku affuri karaa, Timir ama biyo caadi ah. Waxtarka timirta. Geedka barakaysan ee timirta waa geed ka baxa dhulka kulaylaha ah gaar ahaan dhulka aanay ku samaysmeyn badi dalagyada kale ee la quutaa, dhulka ay timirtu ka baxdo waxa kale oo la yidhaa lama dagaan, waana dhul saxare ah oo cimilo ahaana aad u kulul. Timirtu waxa ay leedahay faa'iido badan waxana ay caawisaa qaybo badan oo kamid ah jidhka aadamaha. Haddaba faa'iidooyinka iyo mucjisada uu koobsaday geedka timirtu maaha mid qoraal lagu soo koobi karo laakiin waxa aynu xusi doonaa waxyaahaba ugu caansan ee laga dhaxlo isticmaalka timirta. Geedka barakaysan ee Timirta lama soo koobi karo faa'iidooyinka laga helo waana geed cunto ahaan ka sokow dawo ahaan loo adeegsado isaga oo ka hortag u ah cuduro badan oo dadka asiiba. Diinteenuna waxa ay dhiirigelisay isticmaalka midhaha timirta isaga oo Nagibeenii suubanaa (N.N.K.H) laga soo wariyay in uu yidhi waxana uu Xadiithkani cadaynayaa oo markhaati ka yahay ahmiyada ay leedahay Timirtu. Timirtu waa cunnada ugu haboon ee lagu furo soonka caafimaad ahaan sababtoo ah waxay u roontahay dheefshiidka, waana cunnada sida tartiibka ah calooshu u shiido, waxaa intaa sii dheer inay dheecannada iyo fitamiinada jirka ku jiro ay isu dheelli tirto markuu qofka muddo gaajaysnaado, waxayna sare u qaadaa appetite-ka qofka iyadoo gaajada si dhakhso ah u yarayso, waxaa intaa sii dheer inay gaaska iyo aashitada caloosha ay ka ilaaliso inay dhaawac gaarsiiso dahaarka caloosha, sidaas awgeed waa in aan ku dadaalnaa in soonka aan ku afurnaa timir anagoo sunanda nabigeena suuban raacayno. Golcas. Deero waa nooc kamid ah ugaadha, leh dib gaaban dhinacyadana laba diillimood oo madow ku leh Qaamo-qashiir. Qaamo-qashiir waa cudur ku dhaca qaamanka waxaana keena feyrus la dhaho mumps virus. Goobogali. Goobogali, Su'aalo ama imtixaan jawaabta saxda ah laga doorto. Tusaale. Isle eg formula_1, xali "x". Imtixaan. Imtixaan waa wax la iska qaado, markii aa wax ka baraneesid Iskuulka, waxaana imtixaan ku geli kartaa, wax kasto oo ka baratid iskuulka ama dugsiga.Badanaa imtixaanka waxaa la iska qaadaa, markii ee waxbarashada kuu dhamaan rabo. Qofkii ku baaso imtixaanka waxaa afka soomaaliga lagu dhahaa wuu qalin jabiyay ama way qalin jabisay, micnaheeda waxaa waaye qofkaan wax barashada way u dhamaatay. Imtixaanka iskuulka kaliya laguma galo, waxaa imtixaan lagaaga qaadi karaa, haddii aa Baabuur baraneesid ama Diyaarad ama wixii la mid ah. Hunuhuno. Hunuhuno waa hadal hoos hoos loo dhaho oo aan si fiican loo maqal. DDT. DDT oo laga soo gaabiyay "dichlorodiphenyltrichloroethane" waa sun loo isticmaalo cayayaanka. Malaariyo. Malaariyo Duumo waa cudur ay kaneecadu keento. malaayiin qof ayaa ku jirato sanad walba, markii la isku daray waxaa lagu qiyaasay in sanad kasta ee ku waxyeeloodan in ka badan hal milyan oo caruur ah oo kaliya ee ku dhimato gudaha afrika Dhicis. Dhicis waa dhalashada ay dhashaan ilmaha inta aysan gaarin 20 Isbuuc. waa sida wiil dhogor la dhaho oo kale xamse dhofor sidu u gaaban yahay hhhh wuxuu ku noolyahay magaalada jijiga gaar ahaan ethiopia gaar ahaan jaraqato numbekiisuna waa 00251915061889 hhhhh aaadbuuu u gaaban yahay wax caawiyo ayuu u bahan yahay plz waxad ka raysid numberkaa ugu soo hagaaji dahabshiil. Cerebellum. Cerebellum wa maskaxda qeybteeda danbe. waa meesha xukunta inta badan maskaxda, waxeyna kaloo qeyb ka qaadataa Digniinta iyo Luqadaha, iyo wax ka mid ah dareenka cabsida iyo farxada. Jirjiroole. Jirjiroole ama Geel dhugeeye waa bahal yar oo qalajista shabaha, oo hadba midab isku yeela. Hambeegar. Hambeegar waxaa laga sameeyay, Hilib shiidan iyo roodhi wareegan. waxaana dhaxda uuga jiro, Basal, Yaanyo, Karooto Farmaajo, Qajaar iyo Cansalaato ama begal. korka waxaa uuga daadsan Sisin, magaca (Hambeegar) waxaa laga keenay magaalo ku taalo wadanka Jarmalka, oo la dhoho Hamborg. wadamada qaarkood, hambeegar waxee u adeegsadaan, hilibkasto oo shiishiid ah. hambeegar waxaa aad loogu yaqaanaa, shirkadaha waaween sida makdonalds ama bogerking, kuwaas oo watto battaati, waxyaabo badan oo mac macaan ah. soomaaliya waa laga yaqaanaa hambeegarka, ayaga oo lagasameeyay, hilibka malaayga ama hilib shiishiidka ah, laakiin looma casriyeen sida wadamada galbeedka, ma ogi in laga yaqaano bataatiga la shiilay. maqaayadaha soomaaliya, waxee caan ku yihiin suqaar iyo rooti, baasto iyo suugo aad loo casriyeeyay ama bariis. cabitaan mushakal ah, oo la dhareereesid, iyo waxyaabo badan oo macaan ayee sameeyaan. Malawad. Malawad waa meesha uu ku dhamaado mindhicirka weyn. Ganacsi. Ganacsi oo loo yaqaano, wax kala iibsi, ama warshadaha, dukaamadaha, ayaa ah mid caalamka la isku af garto..ganacsiga waxaa ka mid ah, wax soosaarka ama gaditaanka sida qalabka ama cuntada, ganacsiga waa madaxtooyada dhaqaalaha. Xiddigis. Xidigis (;) sidoo kale loo yaqaano Cilmi Fallag iyo Cilmiga Xidigaha waa cilmiga barshada Meereyaasha, Xidigaha, dayaxaanta, Galaagsiyada iyo dhamaan Koon eeynu ku noolnahay. Cilmi Fallaga waa qeeyb ka mid ah Sayniska oo si toos ah u sharaxa barshada Koonka. Qofka aqoonta u leh Cilmi Falaga waxaa loo yaqaanaa Xidigisyahan (astronomer). Gogoldhig. Xiddigisku waa cilmiga barashada xiddigaha, Meerayaasha, iyo wax allaale wixii dhacdooyin ah ee ka unkama wixii ka baxsan "atmosfeerka" dhulka. Waxaa lagu falanqeeyaa xidhiidhka ka dhexeeya meerayaasha, xiddigaha, iyo kawnka ka baxsan "atmosfeerka" hawada. Falanqayntaasi waxay noqon kartaa cimilada hawada, isbeddelka qaab dhismeedka kawnka, kimisteriga iyo fiisigiska walxahaas ku saabsan. Culuunta xidigiska waxaa horumarkeeda ka mas'uul ah aqoonyahanadii u hana qaadey Dunida Islaamka. Waxaa sugan in Islaamka heer aad u sareeya uu gaarsiiyey waxa maanta ka jira badankii laamaha culuunta sida xisaabaadka, dawada, juquraafiga, ganacsiga iyo nidaamka beeca, sharciga, badmaaxa, abaabulka ciidamada xooga, falsafada, beeraha iyo caafimaadka bulshada. Xigasho qoraal oo laga akhristo kulyada Farsamada Bardera Polytechnic ee ku taal magaalada Baardheere ayaa waxaa lagu bixiyaa dersi ciwaankiisu yahay, "Cilmi Fallaga iyo Barashada Islaamka".Qoon walboo adduunyadda ku nool waxay waxkaqoraan cilmiga xiddigiska markaad u fiirsato somalia reermiyiga markaad wareysato waxaad arkeysaa iyagoon heysan cilmiga tiknoligiyadda ee xoolahooda raacanaya ayey haddana waxkaaga sheegayaan xiddigaha iyo isbedelka hawada iyo guga deyrta iyo xagaaga Taariikhdii Hore Islaamka iyo Ifbixii Cilmiga Falaga. Ummadii ugu horeysay ee karantiil ku joojisa faafid cudur waxay aheyd Muslimiintii deganaa dhulka Carabta. Cilmiga Alkami iyo laanta xisaabta ee Aljebra waxaa ay reer galbeedka buugaagta ku qoraan in Carabta laga dhaxley. Balse adeega iyo horumarinta intaas way ka dheereyd wayna ka baaxad wayneyd. Taas annaga oo og, waxaan is waydiineynaa markii Maamulkii Islaamka uu sharfey barashada laamaha culuunta iyo wax walba oo aadanaha horumar u ah; dhibna aan gaarsiineyn diinta Islaama, maxaan ku kordhiney laanta Xidigiska ama barashada cilmi falaga? Culimadii Laanta Xidigiska Ee Islaamka u Hano Qaaday. Falagyaqanada dunida Carabta ee magaca leh waxaa ka mid ah Yaquub Ibn Tariq, al-Kwarismi, al-Battaani, al-Farqani, al-Suufi, al-Biruni, al-Tusi iyo Cumar Khayyam. Buugaag ay nimankaan qaar ka mid ah qoreen iyo faalooyin looga faaloonayo howshoodii ayaad heli kartaa haddii maktabada baarto. Cilmiga xidigiska oo loogu magac daro Hooyada Sayniska, ayaa waxaa ka qeyb qaatay kobcintiina culimo xidis oo taariikhda Islaamka door weyn ku leh. Waxaana nimankaan ka mid ah Yaqub ibn Tariq, al-Battani, al-Sufi, al-Tusi kuwo kale. Nimankaan caanka ah qaaraankooda aqooneed wuxuu badankii ka soo jeeda laanta xisaabta laakiin xidigis qof aan xisaab aqoon ma baran karo kamana faaloon karo. Alifaad xogogaal, adeegsiga toorbinada ama diiradaha araga fog, iyo ururinta qoraal waxay u baahanyihiin maskax xisaab taqaan. Dayaxgacmeedka iyo alaadaha wax cabira ee loo adeegsado barashada iyo u kuurgalka xidigiska iyo guud ahaan cilmiga falaga, shaki la'aan waxaa ku dheereeya reer galbeedka. Sidaas ayeyna arintu aheyd 100 sano wixii ka danbeeyay ee qarnigan. Balse aqoonta xidigiska waxay bilaabtey, gaar ahaan culimadii Islaamka ahaa waxay bilaabeen labo qarni ka dib bilowgii taariikhda Hirjada. Bulshada Soomaalida iyo Adeegsiga Aqoonta Xidigiska. Dhanka Soomaalida iyo waxa ummadeena ay ka taqaan cilmiga xidiska iyo adeegsiiisa. Baaris dheeraad ah ayey u baahantahay sida reer miyiga maanta u adeegsadaan aqoontooda xidigiska. Magacyada Af Soomaaliga Ee Dhulalka. Sidaad aragto, sagaal cir ayaa jira laakiin qoraalkaan diyaarintiisi baaris xigasho oo rasmi ah ma jirin. Reer galbeedka waxay yiraahdaan waa sagaal dhul ama (9 planets). Ka tuur labada dambe. Maxaad haysaa? Waxaad haysaa todobada "cir" ee culimadeenii ay kutubtooda ku qoreen qarniyo badan ka hor waana sida aan u naqaan Sabca Samawaat. Ma Cirarbaa Mise Waa Dhulal? Caqliga bini-Aadamkase haddii aad dhulka joogto, wax adiga kaa sareeyo dhul ma dhihi kartid caqliyan ee waxaad oran kartaa cirar. Waa sidaas falsafada Islaamka oo samooyin ayaa jira oo 7 (sabca samawaat ah)(wal arda) ee "dhulal" wax la yiraah ma jiraan. Oraahdan waa fikradii ay qabeen u kuurgalayaashii Islaamkii xiligii ay howshooda socotay. Waana sida aad ku arki karto kutubtii ay ka qoreen mowduucan. Waxaa lagama maarmaan ah in fadhi ku haboon la helo si barashada iyo aqoonta gaar ee ay Soomaalida u leedahay cilmiga falaga la helo sida waax jaamacadeed iwm. Qoraalo kale oo waxaa jira raadraac ku samaynayo sida Soomaalida ay ugu xisaabtanto aqoonta aasaasiga ee cilmi fallaga. Islaam 7 Cir & 7 Dhul. Baaris dheeraad ah iyo ku laabasho tafsiirka Qur'aanka ayaa cadeeyay in tiradu tahay 7 & 7. Rabbiga abuuragay kownkan cid kaga aqoon badan ma lahan. Suurada Dhalaaq aayada ugu dambaysa ayaa xaqiijisay jiritaanka Todoba Cir iyo Todoba Dhul. Qaybta hore ee aayada 12aad, "Ilaahay waa kan abuuray todoba cir oo dabaqdabaq ah dhulkana tira la eg..." haa Waa dhulal ee cirar ma ahan. Waxa loo yaqaaan (ingriis: planets) waa dhulal. Haddii aan tusaale ahaan u soo qaadano luuqada ingiriiska ereyga "earth" waa dhul, dhulkana labo micnood ayuu yeeshaa oo waa dhulka guryaha laga dhisto ama waa midka meeraha ah ee qoraxda ku meereeysta. Erayga dhul laba micnood ayuu yeellan karaa. Markii aan hawada dhow aan ka baxno oo aan gaarno meesha daxay gacameedka gaaro markaas afarta dhinac waxaa naga xigaya cir. Cirkana waa isbeeyska afarta dhinac ka xiga dhulka. Marka aan dhulka joogno ma arki karno afarta dhinac ee cirka ah laakiin waxaan aragnaa qaybta sare kaliya. Dhulalka ama planet-yada mid midka kale ka sareeya ma leh ee kuligood waxay ku meereeystaan qorraxda wayna isla siman yihiin oo ayagoo simman ayey heehaabaan cirka. Reer Baraawe. Reer baraawe () sidoo kale loo yaqaano Barwaani, waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan meelo ka mid ah koonfurta wadanka Soomaaliya. Hordhac. Dadkani waxay deegaan magaalada Baraawe ee Gobolka Shabeellaha Hoose, waxeena ku hadlaan luqad u gooni ah oo la dhoho Af-Baraawani ama (chimini ama chimbalazi), waa lahjad u dhow af-sawaaxiliga. Reer baraawe sidoo kale waxay ku hadlaan Af-tunni iyo af-maxaatiri. Dadka reer baraawe waa dad ganacsato ah, waxayna caan ku yihiin kaluumeesiga. waxyaabaha aad loogu yaqaano reer Baraawe waxaa ka mid ah cuntada macmacaanka ah, sida (Caano baraawe) oo soomaalida aad u xiiseeso, waa macmacaan laga sameeyo caano la karkariyay oo sunkor lagu daray iyo waxyaabo kale, kalarkiisa waxuu noqonaa gaduud, waxaa loo sameeyaa sida xalwada oo kale. Dhinaca musikada khatar ee ku yihiin, laakiin badanaa waxee ku heesaan heesaha af-baraawe, waa sida heesaha xamariga oo kale, wee ka duwanyihiin heeso dhaqameedka. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Dadka Soomaalida. Dadka Soomaalid waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Soqotra. Jasiirada Soqotra waxaa ay ku taala Marinka Gardafuul. Waxa ayna xeebaha Soomaaliya u jirtaa 240km. jasiiradan waxa ay ka tirsan tahay wadanka Yemen, waxa ayna ka kooban tahay 4 jasiiradood, mida ugu weyn ayaa ah "Sokotra". jasiiradan dadka dagan ayaa asalkooda waxa uu kasoo jeedaa Carab Meheri, Jasiirada soqotra waxaa degen dad gaaraayo ilaa 50.000 oo qof. UNESCO. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (oo loo soo gaabiyo UNESCO) waa hey'ad ka tirsan ururka Qaramada Midoobay oo qaabilsan Waxbarashada, Seyniska iyo Dhaqanka. Waxaana la aasaasay sanadkii 1945. Derg. Derg waa xisbi shuuci ahaa oo ka jiray Dalka Itoobiya, Derg ayaa macnahiisu yahay Guddi dhinaca luqada Amxaarka. Guddi. waa tiro dad ah oo loo xulay hawl gaar ah in ay qabtaan oo loo xilsaaray arimo khaas in maamulaan ama soo xaliyaan UNICEF. UNICEF (loo soo gaabiyey: "United Nations Children's Fund"; ama "YUNISEF") waa hayad ka tirsan hayadaha jamciyada quruumaha ka dhaxaysa waxayna qaabilsantahay caruurta waxa la aasaasay sanadii Maxamed Abshir Muuse. Mohmed Abshir Muuse waxa uu ahaa sarkaalkii ugu sareeyey ee ciidamada qalabka sida.Gen. Mohamed Abshir waxa uu u wareegay ciidamada Booliiska oo uu mudo badan ahaa talyaha ciidanka booliiska qaranka soomaaliyeed illaa sanadkii 1969 kii markii uu Mohamed siyaad Bare dalka ku qabsadey cinqilaab aan dhiig ku daadan. Gen. Mohamed Abshir waxa uu hadda ku noolyahay wadanka maraykanka isagoo waayeel ah waxaa uu ahaa hogaamiye ku caan baxay daacad iyo hufnaan Waxaa la xirey xilligii kacaanka isagoo sanooyin badan ku jirey xabsi illaa 1989 la soo daayey Dubay. Dubay ama dubaay (ingiriis: Dubai, carabi: دبي) wa magaalo ka tirsan 7da imaarood ee Isku taga Imaaraatka Carabta. Magaalada waa magaalo aad u quruxbadan, waana magaalada hormarinteeda aad u soo kordhooso.10 sano ka hor magaalada waxee eheed, Meel saxaaro ah, oo sadax dabaq oo yar yar ku taalay. Markii dhulka lagu arkay saliid, ayee Dubay ku dadaashay, dhismaha magaalada, injineer kasto ayaa kashaqeesto dubay, ayaga oo lacag badan ka helo. dubay waxee ka midtahay, magaalo yaasha ugu casriyeesan, dadka ku nool neh waa dad wada taajir ah. Dubay waxaa kubadan ajnabiga, gaar ahaan, Hindida, soomaali badan xattaa wee degen yihiin. Qaar badan oo ka mid ah magaalooyinka qadiimka ah ee aagga ayaa ahaa xarumo ganacsi oo u dhexeeya dunida bariga iyo galbeedka. Qaar ka mid ah ceelkii mangrove qadiimiga ahaa, oo taariikhdoodu ahayd 7000 BC, ayaa la helay intii lagu jiray dhismaha tuubooyinka bulaacada ee u dhow magaalada Dubai Internet City. Goobtaas waxaa lagu qariyey ciid ku dhowaad 5,000 oo sano ka hor markii ay xeebta dib uga soo baxday gudaha, taas oo ka mid ah xudduudaha xeebta ee magaalada. [27] Ceramics Pre-Islam ayaa laga helay qarniyadii 3aad iyo 4aad. [29] Ka hor intaan la soo saarin diinta Islaamka, dadka ku nool gobolkaasi waxay caabudeen Bajir (ama Bajar). [29] Kadib faafinta Islaamka ee gobolka, Umayyad Caliph oo ka mid ah adduunka Islaamku waxa ay ku soo duushay koonfurta-bari Arabia waxayna ka saartay Sassaaniyiinta. Maqnaanshaha makhaayadda Dubai ee gobolka Al Jumayra (Jumeirah) waxay soo arkeen dhowr waxyaalood oo ka soo jeeda Mudug. [30] Abaalmarinta ugu horreysa ee Dubai oo ku taala Dubai ayaa ah 1095 oo ku yaal Buugga Juqraafiga ee Jaamacadda Andalusiyanka Carabta ee Abu Abdullah al-Bakri. [Ganacsiga loo baahan yahay] Ganacsiga gaasta Venetian Gasparo Balbi wuxuu soo booqday aagga 1580, wuxuuna xusay Dubai (Dibei) warshadaha. [30] Dubai waxaa loo maleynayaa in loo asaasay tuulo kalluumeysi ah horraantii qarnigii 18aad, waxaana jirey 1822, magaalo ka kooban 7-800 xubnood oo ka mid ah qabiilka Baniyas oo ku xiran xukunka Sheikh Tahnoon ee Abu Dhabi. [32] Sanadkii 1833, ka dib markii ay qabsadeen qabaa'ilka, xubno ka tirsan qabiilka Al-Falasa ayaa ka soocay Abu Dhabi waxaana ay isku dhisteen Dubai. Abuu Zubeyr ayaa waxaa hogaaminayey Ubaid bin Saceed iyo Maktum bin Butti oo noqday hoggaamiyeyaasha isku xira Dubai illaa Ubaid uu geeriyoodey 1836-kii, isaga oo Maktum ka tagay si uu u dhisto dhulkii Maktoum. Abuu Dar Alghafaari. Bold textAbuu Dar Alghafaari R.C. magaciiisa waa Jundub Binu Junaada waxa uuna ka dhashay qabiilka reer "Ghafaar" waana saxaabi ka tirsan saxaabada. 'Abuu Dar Al-Qafaari Saxaabigii soo islaamiyaay tolkiisa oo idil. Taariikh Gaaban oo kusaabsan. Togga lagu magacaabo �WADDAAN� ayeey degganaayeen qabiilka reer Qhifaar. Xoogaaga ay u soo tuuraan socotada qureysh ee u kala goosha magaalooyinka Shaam iyo Xijaaz ayeey ku noolaayeen. Mararka qaarkood waxaa dhacda inay si awood leh ay cuntada uga qaataan, waa haddii aynan siinin markaas waxay doonayeen. Haddaba, Saxaabiga la yiraahdo Jundub Binu Junaada, kunyadiisuna tahay Abuu Dar ayaa wuxuu ka dhashay qabiilkaas aan soo sheegnay ee Qhifaar. Hase ahaatee, wuxuu qabiilkiisa kaga duwanaa isagoo ku caanbaxay caqli hufnaan, garaad sarreeya iyo isagoo lagu yaqiinay inuu lahaa aragti aad u xeel dheer. Kuma uusan uu niyad fiyoobeen sanamyada ay caabudayeen tolkiisa. Wuxuu si daran uga soo horjeeday waxay carabtu ku sugnaayeen oo ah cibaado qaldan, iyo caqiido aan waxna ka jirin. Wuxuu u hanqal-taagayay inuu soo baxo Nebi cusub oo buuxiya dadka laabtooda, isla markaasna ka saara dadka mugdiyada iyo baadida ay ku sugan yihiin, una saara iftiinka iyo nuurka xaqa ah. Si kastaba ha ahaatee, waxaa maalintii danbe Abuu Dar soo gaaray �isagoo ku sugan miyiga- wararka sheegaya Nebiga cusub ee ka soo bixi doona magaallada Makka. Abuu Dar oo doonaya inuu ka sal gaaro warkaas ayaa wuxuu ku yiri walaalkiis Aniis hadalladan �Aniisow waxaad u kicitintaa Makka, oo waxaad is-dul-is-taagtaa wararka sheegaya ninka lagu sheegay inuu yahay Nebi, oo xagga samadana looga waxyoonayo. Hadalladiisa bal noo soo dhageyso, dabadeedna iila imoow wuxuu sheegayo�. Aniis oo ay walaalo ahaayeen Abuu Dar ayaa durbadiiba u kicitimay Makka. Nasiib wanaag, markii uu yimid Makka wuxuu la kulmay Rasuulka (scw), wuuna dhageystay hadalladiisa, kadibna wuxuu ku soo laabtay miyigii uu ku sugnaa Abuu Dar. Abuu Dar ayaa si xiiso leh uga dhageystay walaalkiis Aniis wararkii ku saabsanaa Nebiga (scw). Aniis wuxuu ku yiri Abuu Dar �walaahi waxaan soo arkay nin dadka ugu yeeraya akhlaaqda suubban, isla markaasna ku hadlaya hadallo aan ahayn sixir�. Abuu Dar ayaa weydiiyay Aniis �dadku maxay lahaayeen?�. Aniis ayaa ugu jawaabay �waxay lahaayeen waa sixiroole, faalalow iyo gabyaa�. Markii uu Abuu Dar maqlay hadalladaas waxaa sii korodhay xiisihiisii uu u qabay inuu soo arko Nebiga cusub, sidaa darteed wuxuu ka codsaday walaalkiis Aniis inuu u kafaalo qaado caruurtiisa intuu maqan yahay, sidiina ayuu ugu diyaar garoobay safarka Makka, kadib markii uu aqbalay Aniis dalabkii Abuu Dar, isagoo u dardaarmay-na inuu ka digtoonaado dhibaatooyinka kaga imaan kara reer Makka. Sahankii uu ugu jiray diinta xaqa ah. Abuu Dar wuxuu u sahay qaatay safarkii Makka, isagoo horey u sii qaatay sibraartiisii biyaha ugu jiray, wuxuuna cagta saaray waddadii Makka, si uu uga gun-gaaro yoolkiisii ahaa inuu soo arko Nebiga iyo dhammaan wararka isaga ku saabsan. Ugu danbeyntii, wuxuu Abuu Dar yimid magaallada Makka isagoo aad uga cabsanaya inay dhibaatooyin ka soo gaarto reer Makka. Wuxuu Abuu Dar horey u ogaa carada iyo ciqaabta daran ee gaallada reer Makka ay marinayaan qof kasta oo raaca ama ay naftiisa ugu sheekayso inuu raaco diinta Nebi Muxammad. Sidaa darteed, wuxuu Abuu Dar dhibsaday inuu dadka weydiiyo Muxammad. Maxaa yeelay, ma uusan garanayn qofka uu weydiinayo markaas inuu noqon karo taageerayaasha Muxammad iyo inuu noqon karo cadowgiisa. Cali oo marti geliyay Abuu Dar. Markii la gaaray habeenkii, wuxuu Abuu Dar u diyaar garoobay inuu seexdo masjidka. Iyadoo uu Abuu Dar ku sugan yahay masjidka ayaa waxaa soo ag maray Cali Bin Abii Daalib Allaha ka raalli noqdee, wuxuuna gartay inuu yahay qariib ama marti. Cali ayaa ku yiri Abuu Dar � ninyahoow kaalay oo i soo raac�, sidiina ayuu Abuu Dar ugu raacay Cali gurigiisa. Markii la gaaray subixii, wuxuu Abuu Dar soo qaatay sibraarkii iyo oleygii ama qandigii uu horey u watay, wuxuuna ku soo laabtay masjidka, iyagoo aan is wareysan. Maalintii labaad wuxuu Abuu Dar ku dhammeystay isagoo aanan weli arag Nebiga cusub ee uu ku rajo weynaa inuu arko. Markii la gaaray habeenkii kale wuxuu Abuu Dar u jiif-tagay masjidka. Hase yeeshee sidii hore oo kale ayaa waxaa soo ag maray -markale- Cali Binu Abii Daalib, wuxuuna ku yiri "soow lama gaarin waqtigii uu ninkan aqoonsan lahaa gurigiisa", dabadeedna wuxuu u waday gurigiisa, sidiina ayuuna ula seexday habeenkii labaad, iyadoo misna sidii oo kale ayna weli is wareysan. Waxaa dhammaatay muddadii martida. Markii la soo gaaray habeenkii saddexaad, Abuu Dar-na uu gudbay muddadii martida ayaa Cali si degganaansho leh u weydiiyay, isagoo ku leh "kawaran haddaad ii sheegtid sababta aad u timid Makka?". Abuu Dar wuxuu Cali ku yiri "haddaad ballan adag iga qaaddid inaad i tusinaysid waxaan doonayo waan kuu sheegayaa". Cali wuxuu Abuu Dar ka ballan qaaday inuu fulin doono ballantii uu la galay isaga. Abuu Dar wuxuu yiri "waxaanMakka uga imid meel aad u fog, dantayduna waa sidii aan ula kulmi lahaa Nebiga cusub iyo inaan dhageysto hadalladiisa". Farxad awgeed waxaa fur-furantay wejigii Cali Binu Abii Daalib, wuxuuna ku yiri Abuu Dar "wallaahi ninkaad sheegtay waa Rasuulkii Alle ee xaqa ahaa", wuxuuna intaa u raaciyay "markii la gaaro subixii anniga ayaad i soo raacaysaa, haddaan arko wax aan kaaga cabsanayo waxaan u istaagayaa sida annigoo la moodo inaan daadinayo biyo oo kale, haddaan sii wato socodkana i soo raac jeer aad ka gashid meesha aan galo". Abuu Dar labo indhood isuma keenin habeenkaas, hilowga daran uu u qabo la kulanka Nebiga cusub awgeed. Subixii markii la gaaray, waxay Cali iyo Abuu Dar yimaadeen gurigii Nebiga (scw). Markii uu yimid Abuu Dar wuxuu ku salaamay Rasuulka (scw) salaantii ay carabta isku salaami jireen ee ahayd "cimta sabaaxan" ama "subax wanaagsan", hase ahaatee Rasuulka (scw) ayaa u sharxay inay muslimiinta isku salaamaan salaan ka duwan taas. Riwaayad kale ayaa sheegaysa inuu Abuu Dar ku salaamay Rasuulka (scw) salaanta islaamka, sidaa darteed ayaa loo yiraahdaa wuxuu Abuu Dar ahaa qofkii ugu horeeyay ee ku salaama Rasuulka (scw) salaanta islaamka, dabadeedna sidaas ayeey ugu dhex shaacday muslimiinta. Rasuulka (scw) wuxuu u soo jaleecay, soona qaabilay xaggii Abuu Dar, isagoo ugu yeeraya inuu soo islaamo, wuxuu ku dul aqriyay qur'aanka. Wax yar kamaba soo wareegan jeer durbadiiba uu Abuu Dar ku dhawaaqo towxiidka, Rasuulka (scw) wuxuu u soo jaleecay, soona qaabilay xaggii Abuu Dar, isagoo ugu yeeraya inuu soo islaamo, wuxuu ku dul aqriyay qur'aanka. Wax yar kamaba soo wareegan jeer durbadiiba uu Abuu Dar ku dhawaaqo towxiidka, wuxuuna ku soo biiray diintii cusbeyd isagoo weli ku sugan fadhigii iyo goobtii uu joogay Nebiga (scw). Abuu Dar wuxuu galay lambarkii afaraad ama shanaad ee soo islaama. Sheekooyinka Abuu Dar ee haray-na bal isaga laf-ahaantiisa ha inoo sii daadiyo. Abuu Dar Ilaah ha ka raalli noqdee wuxuu yiri: Wixii intaa ka danbeeyay waxaan magaallada Makka la joogay Rasuulka (scw). Wuxuu i baray guud ahaan aqoonta la xiriira diinta islaamka, wuxuu igu aqriyay qaar ka mid ah qur'aanka, kadibna wuxuu igu yiri "inaad soo islaamtay qof deggan Makka ha u sheegin, waxaan ka cabsanayaa inay ku dilaan". Waxaan ku iri, waxaan ku dhaaranayaa Allaha ay naftayda gacantiisa ku jirto inaanan joogi doonin Makka jeer aan ka tago masjidka Xaramka, si kor lehna aan ugu dhawaaqo dacwada xaqa ah iyadoo ay arkayaan gaallada qureysh. Rasuulka (scw) jawaab kama bixin, oo wuu aamusay. Waxaan imid masjidka, iyadoo qureysh-na ay fadhido oo ay sheekaysanayaan. Dhexdooda intaan galay, ayaan codkayga kor ugu qaaday annigoo leh "jamaacada qureeshay, waxaan si dhab ah u qirayaa inuusan jirin Ilaah aan ka ahayn Allaha xaqa ah, waxaan kaloo si dhab ah u qirayaa inuu Muxammad yahay Adeegihii iyo Rasuulkii Alle". Hadalladaas markay si fiican u gaareen dhegihii qureesh hal mar ayeey si daran u fajacee, iyagoo aad u careysan ayaa waxay ka kaceen fadhiyadoodii, waxayna yiraahdeen "ha la qabto kan diintiisa ka gaaloobay". Xaggeyga ayeey soo aadeen, waxayna billaabeen inay i garaacayaan oo i dilayaan, jeer uu iga soo gaaro Cabbaas Binu Cabdil-Mudhalib oo Nebiga (scw) adeerkiis ahaa. Cabbaas ayaa isku kay daboolay, si uu ii badbaadiyo, dabadeedna wuxuu ku yiri "war ma waxaad dilaysaan nin reer qhifaar ah, iyadoo safaradiina ay maraan waddada ayn deggaan reer qhifaar, sidiina ayeey faraha iiga qaadeen. Markaan soo miyirsaday, ayaa waxaan u imid Rasuulka (scw). Markii uu arkay Rasuulka (scw) dhaawaca i soo gaaray ayaa wuxuu yiri "soow kaama reebin inaad islaamkaaga shaacisid". Waxaan iri, Rasuulkii Allow nafta ayaa sidaas doonaysay oo sidaas ayaan u sameeyay". Rasuulka (scw) ayaa igu yiri "waxaad aaddaa tolkaaga, waxaad uga sheekaysaa waxaad aragtay iyo waxaad maqashay, uguna yeer diinta Alle, maxaa yeelay waxaa laga yaabaa inuu Eebbe (sw) adiga kugu anfaco iyaga, markaasna iyaga dartood aad ajar u heshid.., hadday ku soo gaarto inaan (si fiican) u soo baxay ii kaalay anniga". Abuu Dar wuxuu yiri: waan soo kicitimay, waxaana imid magaalooyinkii ay degganaayeen tolkayga qhifaar. Waxaa ila kulmay walaalkay Aniis, wuxuuna igu yiri "maxaad sameysay". Waxaan ku iri, waan soo islaamay, oo waxaan rumeeyay Eebbe (sw). Maba uusan sii joogin walaalkay Aniis, jeer uu Eebbe (sw) laabtiisa ku waasiciyay diinta islaamka, wuxuuna igu yiri "ma nacayo diintaada, annigana dhinacayga waan islaamay oo sidaadoo kale waan rumeeyay". Intaa kadib, waxaan u nimid hooyadeen, waxaan u soo bandhignay diinta islaamka, waxayna nagu tiri "ma nacayo diintiina" sidiina ayeey ku islaamtay. Wixii ka danbeeyay maalintaas, waxay qoyskii muslimka ahaa guda galeen inay ku dhex fidinayaan qabiilka qhifaar diinta islaamka, jeer ay markii danbe ka soo islaamkaan qabiilkaas khalqi aad u fara badan, dhexdoodiina laga oogay salaadda. Inkastoo qabiilka qhifaar ka soo islaameen dad aad u fara badan, haddana qaar kale ayaa goostay inay islaamkooda la sugaan inta uu Rasuulka (scw) ka imaanayo magaallada Madiina. Hase ahaatee, kolkii uu Rasuulka (scw) soo galay magaallada Madiina way soo islaameen dhammaantood. Maalmo kahor qabiilka qhifaar hal nin ayaa muslim ka ahaa, laakiinse waqti yar kadib wuxuu Eebbe (sw) qaddaray inay dhammaan qabiilka qhifaar ay u soo wafdiyaan Rasuulka (scw) iyagoo muslimiin ah. Rasuulka (scw) ayaa si farxad, naxariis iyo muusood weyn aad u weyn ku dheehan tahay u eegay wejiyadii reer qhifaar, wuxuuna isagoo u duceenaya ku yiri "qhifaar Allaha u denbi dhaafo", wuxuu misna jaleecay qabiilka reer Aslam oo iyagana ku soo islaamay gacantii Abuu Dar, wuxuu sidoo kale iyagana Rasuulka (scw) ku yiri "aslam Allaha nabad geliyo". Wixii intaa ka danbeeyay, wuxuu Abuu Dar negaa miyiga, jeer laga soo gaaro dagaalkii Badr, Uxud iyo Khandaq. Intaa ka dib, wuxuu ku soo laabtay magaallada Madiina, wuxuuna u go�ay la-jirka Rasuulka (scw), isagoo weydiistayna inuu u istaago adeegga iyo khidmada Rasuulka (scw). Rasuulka (scw) si kal iyo laab ah ayuu uga oggolaado codsigii Abuu Dar, wuuna ku liibaanay khidmadiisa iyo adeeggiisa. Rasuulka (scw) si aad u fiican ayuu u soo dhoweyn jiray Abuu Dar. Ma dhicin inuu Rasuulka (scw) uu la kulmay Abuu Dar, markaasna uusann gacan qaadin oo uusan si farxad leh ugu muusoon. Markii uu Rasuulka (scw) geeriyooday, Abuu Dar wuu u adkeysan waayay inuu ku sii negaado magaallada Madiina, kadib markii magaalladaas uu ka dhintay sayidkeedii, ayna cidloobeen fadhiyadii cilmiga ee uu bixin jiray Xabiibka Rasuulka (scw). Wuxuu Abuu Dar u guuray miyiga Shaam, Markii uu Rasuulka (scw) geeriyooday, Abuu Dar wuu u adkeysan waayay inuu ku sii negaado magaallada Madiina, kadib markii magaalladaas uu ka dhintay sayidkeedii, ayna cidloobeen fadhiyadii cilmiga ee uu bixin jiray Xabiibka Rasuulka (scw). Wuxuu Abuu Dar u guuray miyiga Shaam, halkaas ayuu negaa muddadii khilaafada Abuubakar iyo Cumar dhammaantood Allaha ka raalli noqdee. Markii la soo gaaray khilaafadii Cusmaan Binu Caffaan Ilaah ha ka raalli noqdee ayaa uu Abuu Dar yimid magaallada Dimshiq, wuxuuna arkay dadkii oo si xad dhaaf leh ugu mashquulsan adduunyada. Waxay la noqotay yaab iyo amakaag. Ma ahayn reero adduunyo. Waxaa Abuu Dar loo soo bandhigay dhaldhalaalka adduunka iyo inuu xittaa madax ka noqdo Ciraaq oo wuu diiday, wuxuuna dadka aalaaba uga digi jiray inay ku kadsoomaan fidnada adduunka iyo in laga fogaado madaxtinimo-jaceylka. La yaab malahan inuu sidaas Abuu Dar ku sifaysnaa, maxaa yeelay Rasuulka (scw) ayaa wuxuu horey u oggaa runta xeesha dheer iyo aragtida sawaabka badan ee uu xanbaarsanaa Abuu Dar. Sidaa darteed, wuxuu Suubbanaha Rasuulka (scw) kula dardaarmay Abuu Dar inuu badiyo dulqaadka faraha badan iyo samir badan. Dulqaado intaad igala kulmaysid. Maalin maalmaha ka mid ah ayuu Rasuulka (scw) weydiiyay Abuu Dar su'aal macnihiisu ahaa "Abuu Darow, kawaran haddaad gaartid madaxdii oo naftooda ugu tala galay hantidii qaniimada". Abuu Dar ayaa ku yiri Rasuulka (scw) "haddaba Allaha xaqa kugu soo saaray ayaan ku dhaartaye inaan seeftayda kaga shaqeenayo kuwaas". Rasuulka (scw) ayaa haddaba siiyay Abuu Dar dardaarankan "ma ku tusaa wax ka kheyr badan taas?.., sabar oo dulqaado jeer aad igala kulantid". Abuu Dar si wacan ayuu u xasuusan jiray dardaarankaas uu siiyay macalinkiisii weynaa ee isaga wax baray, oo seeftiisa weligiis ulama bixin mid ka mid ah madaxda muslimiinta. Hase ahaatee, waxaa hubanti ah in uusan ka aamusin marnaba qaladaadkooda ay samaynayeen. Maxaa yeelay wuxuu ogaa in ay furan tahay waddada wax-sheegga iyo nasteexada. Sidaan horey ugu sheegnay, maadaama aynan jirin qaladaad iyo khilaaf sidaas u sii weyn muddadii khilaafada Abuubakar iyo Cumar, laakiin muddadii khilaafada Cusmaan ayaa wuxuu Abuu Dar oo markaas joogay Shaam uu arkay inay muslimiintii si ba'an u qaabileen dhaldhalaalka adduunyada iyo iyagoo ku mashquulay raaxaysiga adduunyada, taasoo isaga ku qasabtay inuu si daran isu hortaago, dadkana ugu yeero ka foggaanshaha fidnada adduunyada. ugu bishaareeya kuwa maalka kaydsada kaawado naareed. Goob kasta uu deggo, magaallo kasto uu galo iyo amiir kasta uu la kulmo wuxuu Abuu Dar oran jiray oraahdan uu ku caan baxsanaa "ugu bishaareeya kuwa maalka kaydsada kaawado naareed", isagoo ka soo qaatay hadalkaas aayaddii uu Alle ku lahaa "kuwa kaydsada dahabka iyo fiddada oo aan ku bixin waddada Alle ugu bishaareeya cadaab daran". (suuradda Al-towbah 34). Marka dadku ay meel dheer ka soo arkaan Abuu Dar waxay kula hortagi jireen oraahdan aan kor ku soo xusnay "kuwa kaydsada dahabka iyo fiddada oo aan ku bixin waddada Alle ugu bishaareeya cadaab daran". ooddii dhexmartay Abuu Dar iyo Mucaawiye. Madaxdii xukumaysay Shaam ayaa dhibsaday dhaqdhaqaaqa uu wado Abuu Dar. Mucaawiya Binu Abii Sufyaan oo xilligaas xukumayay Dimishiq iyo Abuu Dar ayaa waxaa dhex martay dood aad u kulul (ka aqri kutubta siirada ee ay qoreen culumada islaamka. Qodobbadii uu Abuu Dar kala doodayay Mucaawiye ayaa ka mid ahaa guryihii uu ku lahaa Shaam iyo guriga uu ku lahaa Makka iyo halka uu ka helay hantidaas. "soow ma tihidiin dadkii joogay markii uu qur'aanka ku soo degayay Rasuulka (scw)" ayuu Abuu Dar weydiiyay su'aashaan xeyn saxaabo ahayd oo meel fadhiyay. Isaga ayaa uga jawaabay su'aashoodii, oo wuxuu yiri "haa, waxaad tihiin dadkii uu qur'aanka soo deggay idinkoo nool, waxaadna kala qayb gasheen Rasuulka (scw) dagaallo badan". Abuu Dar wuu sii waday hadalka, oo wuxuu yiri "war miyeydan aayaddan ku jirin qur'aanka", isagoo aqriyayna aayaddan "kuwa kaydsada dahabka iyo fiddada oo aan ku bixin waddada Alle ugu bishaareeya cadaab daran, maalinta lagu gubayo hantidaas naarta jahannamo ay ku guban wejiyadooda, dhinacyadooda iyo dhabarkooda, laguna oran kani waa waxaad u kaydsanayseen naftiina ee dhadhamiya waxaad kaydsanayseen ciqaabtiisa". (suuradda Al-towbah 34). Mucaawiye ayaa hadalka qaatay, wuxuuna ku yiri "aayaddan waxaa lagu soo dejiyay ahlul-kitaabka -yahuud iyo kiristaan-". Abuu Dar ayaa si sare leh kor ugu qaaday codkiisa, isagoo leh "maya, balse waxay ku soo degtay innaga (muslimiinta) iyo ahlul-kitaabka-ba". Wuu sii watay Abuu Dar hadalkiisa, isagoo nasteexo u soo jeediyay Mucaawiye iyo madaxda la socotoba inay isaga baxaan guryaha ay ku jiraan iyo beeraha ay leeyihiin, iyo inaynan naftooda u kaydsan wax hanti ah wixii maanta ka danbeeya. Mucaawiye wuxuu u cabsaday xukunkiisa, waxaa cabsi gelisay hadalladii Abuu Dar. Hase ahaatee, dhinaca kale, wuxuu Mucaawiye si fiican u ogaa mudnaanshaha iyo booska uu ka joogo Abuu Dar, sidaa darteed ma uusan u geysan wax dhibaato ah. Laakiin, durbadiiba wuxuu warqad u diray Cusmaan Binu Caffaan Ilaah ha ka raalli noqdee, isagoo ku leh "ninkii Abuu Dar ahaa wuxuu nagu diray dadkii degganaa Shaam". Waxyar kadib, waxaa Abuu Dar u timid warqad ka socota amiirul-mu'miniinka Cusmaan, isagoo u sheegay inuu ku soo laabto magaallada Madiina. Al-Rabada ayuu deggay. "waxna kuma falayo adduunyadiina" ayuu Abuu Dar ku yiri Cusmaan markii uu yimid Madiina, kadib markay labadooda dhex martay dood aad u dheereed, ugu danbeyntiina wuxuu deggay tuullada lagu magacaabo Al-Rabada, kadib markii uu sidaas kula taliyay ama faray Cusmaan Binu Caffaan. Al-Rabad-adii cidlada ahayd ayuu iska negaa Abuu Dar waqtigii danbe, isagoo isaga fogaaday dadka, si fiicana u haysta hanuunkii ay ku sugnaayeen Rasuulka (scw) iyo labadiisa saaxiib (Abuubakar iyo Cumar), isagoo dunidan dhow-na ka doortay tii baaqiga ahayd. Allaha ka raalli noqdee Abuu Dar wuxuu ku tilmaaanaa zuhdi aad u weyn. Maalin maalmaha ka mid ah, waxaa Abuu Dar gurigiisa soo galay nin, markaasuu ninkii isha mariyay gurigii Abuu Dar, mana uusan ku dhex arag gurigii wax alaabo ah oo yaalay. Ninkii wuxuu Abuu Dar ku yiri "Abuu Darow aaway alaabtiinii?!". Abuu Dar ayaa ku yiri "guri kale ayaa halkaa (aakhiro) ku leenahay, gurigaas ayaan alaabteena wanaagsan dhiganaa". Ninkii wuu fahmay ulajeeddada Abuu Dar, wuxuuna ku yiri "laakiin waxaa lagama maarmaan ah inaad guriga dhigatid alaab inta aad deggan tahay". Abuu Dar ayaa ku yiri "laakiin waxaad ogaataa in ninka iska leh guriga uusan marnaba nooga tagaynin guriga". Dardaarankii Rasuulka (scw) ee Abuu Dar. Maalin ayaa intuu Abuu Dar fariistay yiri hadalladan "saaxiibkaygii aan jeclaa (waa Rasuulka s.c.w) ayaa wuxuu ii dardaarmay 7 waxyaabood, waxayna kala ahaayeen:- 4*) wuxuu i faray inaan xiriiriyo qaraabada Waa hubaal inuu Abuu Dar fuliyay dhammaan dardaarankaas wanaagsan ee uu siiyay macalinkii insaaniyadda ee dunidan soo mara. Cali Binu Abii Daalib Ilaah ha ka raalli noqdee ayaa isagoo ka sheekeenaya Abuu Dar yiri "maanta lama arko qof si Alle dartii aan ugu aaba-yeelin mid canaanaya canaantiisa aan ka ahayn Abuu Dar". Waa hubaal hadalkaas, oo wuxuu si bareero leh ugu nasteexeen jiray madaxda muslimiinta, isagoo aan ka cabsanaynin awoodda ay leeyihiin. Masaakiinta ayuu aad u jeclaan jiray, iyagana ayuu ka mid ahaa. Weligii qofna ma weydiisan maal ama hanti. Amiirka gobolka Shaam ayaa mar u soo diray lacag gaaraysa ilaa 300 diinaar, isagoo ku yiri "lacagtaan danahaaga ugu kaalmayso". Jawaabtii Abuu Dar waxay ahayd inuu lacagtii ku celiyay amiirkii, isagoo intaas daba dhigayna �amiirka shaam ma wuxuu waayay qof anniga iga tabar daran�. Allaha ka raalli noqdee Abuu Dar Al-Qhifaari wuxuu sannadkii 32-aad ee hijriga ku dhintay tuulladii cidlada ahayd ee Al-Rabada, weliba isagoo kelligiis ah, sidii uu horey ugu yiriba Rasuulka (scw) "Allaha u naxariisto Abuu Dar, wuxuu socon doonaa isagoo kelligiis ah, wuxuu dhiman doonaa kelligiis, waxaana la soo saaro doonaa (qiyaamaha) kelligiis. Waxaana intaas ku dhammaatay sheekadii saxaabigii qiimaha badnaa Abuu Dar Al-Qhifaari Al Dhaqan. Dhaqan (;) waa nolosha, hadalka, luuqada, aqoonta, fanka, suugaanta, ciyaaraha, hido iyo dhaqanka iyo guud ahaan hab nololeedka bulsho leedahay kaasi oo noqon kara wax sawir guud oo dadka kale ka heeystaan bulshadaasi. marka fikradu marka hore la hagaajiyey qarnigii sideedaad- iyo qarnigii sagaalaad ee yurub, iyadu maaha hab loogu talo galay qodaalka ama horumar, as in beeraha or beer falid. qarnigii sagaal iyo tobnaad,waxa lagu tilmaamay xubnaha ama ama sinaanshaha ee qof walba,gaaar ahaan dhinaca waxbarasho, ka dibna buuxinta qaranimodoonka.badhtamihii qarnigii saagaal iyo tobnaad,saynisyahanada qaar baa isticmaala kalmada "dhaqan" tsi ay u tibaaxaan awooda baniaadamka ee caalamigaa.ee jarmalka nonpositivist sociologist Georg Simmel, culture referred to "the cultivation of individuals through the agency of external forms which have been objectified in the course of history". Addimo-yaqaan. Addimo-yaqaan waa dhaqtarka qaabilsan daaweynta cudurrada addimada sida lafaha, Muruqyada,iwm. Biciid. "Biciid" (;) waa xayawaan ku dhaqan duurka kaasi oo ka mid ah bahda naasleyda ee qaraabada yihiin Goodirka iyo deeroda. Sida ugu badan biciidku wuxuu asal ahaan laga helaa ilaa maantana aad ugu dhaqan yahay qaarada Afrika. Biciid waa nooc ka mid ah ugaarta. wuxuu leeyahay geeso dhaadheer. waxoo u egtahay sida rida oo kale laakiin woo ka weynyahay. Qabiil ka mid ah qabaa,ilka soomaalida gaar ahaan woqooyiga ayaa la yidhaahdaa Biciide ayagoo loogu magac daray biciidka, maadaama biciidku ku noolaanjirey soomaaliya gaar ahaan gobolka Sanaag oo beeshani degan tahay. Cilminafsi. Cilminafsi (;) waa cilmiga iyo barashada maskaxda iyo dabeecada dadka. sidoo kale cilmi nafsiga waxaa lagu macneeya ain uu saldhig un yahay in qofku isku qaato wax uusan aheeyn Cilmi nafsigu waa barashada nafta iyo dabeecadeheeda iyadoo laga eegayo dhinacyo badan waxaa la ogaadaa naftu waxay diidayso iyo waxay doonayso iyo siday jawaab uga bixiso waxa la soo dersa oo jawaab bixintaasi isugu jirta mid dareen ah iyo mid hadal ama fal ay u soo gudbiso,haddaba nafba nafta kale sababaha ay uga gedisan tahay marka loo eego dhaqanka iyo dabeecada u gaarka ah waxaa dib loogu celiyaa oo loo sababeeyaa taariikh nololeedkeedii iyo waxyaalihii ay hore ula soo kulantay oo isugu jira deegaanka ay naftaasii ku noolayd iyo dadka ay la soo dhaqantay sidoo kale aqoon iyo waayo aragnimo nooca ay soo kasbatay ilaa iyo taariikh nololeedkeedii iyadoo naftu ku salaynaysa macluumaadka ku kaydsan maskaxdeeda ayaa nooca jawaab bixinteedu ku aroortaa hadba qarada iyo tayada iyo nooca ay kayd ahaan maskaxdeeda ugu hayso,haddaba waxa qofka la soo dersa oo Ingiriisiga la yidhaahdo effect,Carabigana musiir waxa jawaab celinta la yidhaahdaa react(ion)Carabigana mustajaab,waa waxa qofka ku soo derinaya iyo siduu ula dhaqmayo ama jawaab bixintuu keenayo,sidaynu hore u soo tilmaannay jawaab bixinta qaabkeeda iyo dabeecadeedu waxay ku xidhan yihiin oo dib ugu noqonayaan macluumaadka ku kaydsan qofkaa maskaxdiisa ha ahaadeen kuwo cilmi ah ama kuwo waayo aragnimo oo uu soo kasbaday noloshiis 2.cilmo nafsigu waa barashada nafta iyo dabeecadaheeda iyadoo oo loo eegayo dhinacyo tusale ahan waxa lagu ogada naftu waxey dooneyso iyo waxey diideyso iyo sidey jawab oga bixiso waxa la soo dersa oo jawab bixintas iskugu jirto mid dareen ama hadl ah iyo mid ficil ah iskugu jiro SMS. SMS (afingiriis:SMS, الرسالة القصيرة)waa adeega farriimaha gaagaban ee laysu diro ama lays waydaarsado waxana lagasoo gaabiyaya kalmadaha (Short message service) waxana laga qoraa badhamada talfoonka laqaato, kuma koobna kaliya in taleefan gacmeedka laga diro ee sidoo kale waayadaan waxaa adeegsada shirkadaha doonaya in ogaysiino u sameeyaan macaamiishooda, taasoo ay u marinayaan internetka iyagoo iska bixinaya qarash aad u yar, waxay u diri karan hal ilaa boqolaal qof markiiba, Fariinta gaaban waxay noqotay xayasiin ay ka faaidaystaan shirkadaha isgarsiinta iyagoo u diraya macaamiishooda hadba adeega iyo beec jabinta cusubee ay sameeyeen, ama qalabka shaqada ay ku soo kordhiyeen. Historical background of males sanawi. taariikhda males senawi waa raisal wasaaraha ethiopia waa nin aqoonyahan ah lakiin ah degtator Kansar. Kansar (;) waa Cudur khatar ah oo lagu dhinto. Cudurkaan jirka oo ku bataa woona ku weynaadaa.cudurka kansarka ah waa cudur lagu dhashto, laakiin kuwo waxaa jiro oo laga qaado waxyaabaha shucaaca sida shucaaca qoraxda oo kale iyo wixii la mid ah. Cudurada Kansar woo kala duwanyahay. waxeena ukala baxaan sida hoostaan ku qoran. Daweynta. Daaweynta cudurka kansarka aad ayee u adagtahay,Maanta waxaa la daaweyn karaa cudurada kansarka kuwo ka mid ah. Saynis. Saynis (;;) waa wax kasta ee ku saabsan aqoon iyo dhaqan gelin Qeexis. Saynisku waa cilmi kasta oo la xaqiijin karo, iyadoo la isticmaalayo tijaabo sayniseed. Xaqiijintiisuna kuma xirna goob, xilli, sidoo kalena sayniska iyo saynisyahanku wax xiriir ah malaha! Tusaale: haddii la doonayo in la xaqiijiyo in biyuhu samaysmeen ka dib markii labo curriye (labo atam oo haydrojiin ah iyo hal atom oo ogsajiin) ay falgaleen, sida ugu fudud ee loo xaqiijin karo waa in la soo qaataa labadii curriye, ka dibna la falgeliyaa! Maxsuulka mar walba ka soo baxaya tijaabadaas waa "biyo". Saynisku waa cilmiga ka madax bannaan dhaqanka ay bulsho leedahay iyo waxa ay aaminsan tahay Macnaha Sayniska. Saynisku waa waxa lagu kala garto noolaha iyo manoolaha Sayniska aan Muuqan waa sida hawada. Hawada lama arkee waa la dareemaa Hawadu waa ay fidaa marka la kululeeyo Hawadu waa ay isku soo ururtaa marka la qaboojiyo ama ay qabowdo Afareey. Afareey waa qeyb ka mid ah Maahmaahda laakiin ka kooban afar qeybood. Goronyo. Goronyo waa shimbir ween oo ku nool Afrika, gaar ahaan bariga afrika. Goronyada wee kala duwan yihiin. Goronyo waxaa jirta oo ku nool Soomaaliya kaliya, oo la dhoho Goronyo soomaaliyeed. waa shimbir caan ka ah soomaaliya. Esberanto. Waxbarasho. "Internacia Lingvo Kurso - somala lingvo" "(Helpo: www. esperanto-afriko. org. (kurso en araba lingvo); www. lernu.net kursoj" (= waxbarasho) "wwww. esperanto.de (© traduko en somala lingvo: H. J.)" "La internacia lingvo - ESPERANTO estas lingvo facila." Alifba’da soomaaaliga. "somala araba alfabeto" (=alifba’da soomaaaliga): ‘, B, T, J, X, KH, D,R, S, SH, DH, C, G, F, Q, K, L, M, N, W, H, Y, A, E, I, O, U,) Alifba’da "internacia lingvo" - ESPERANTO. -, B, T, J, -, -, D, R, S, -, -, C, G, F, -, K, L, M, N, -, H, -, A, E, I, O, U, Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ, Ŭ Ĉ = (TSH) Ĉilio, G = (J) germanio, germanujo (=Jarmal), Ĥ = (KH) Ĥemio (=Kiimika, kimistari), J = (i) Junio (=Yunyo); Julio (=Yulyo); J = Jordanio (i), Ĵ = ĵurnalo (=wargeys); Ŝ = (SH) ŝipo (= markab); Ŭ = aŭto (= baabúur) Alifba’da ESPERANTO. "Prononoco kaj alfabeto": “Afriko”, "hotelo", "amiko", "kontinento". Aa, Bb, Cc, Ĉĉ, Dd, Ee, Ff, Gg, Ĝĝ, Hh, Ĥĥ, Ii, Jj, Ĵĵ, Kk, Ll, Mm, Nn, Oo, Pp, Rr, Ss, Ŝŝ, Tt, Uu, Ŭŭ, Vv, Zz. Nomoj de la literoj: a, bo, co, ĉo, do, e, fo, go, ĝo, ho, ĥo, i, jo, ĵo, ko, lo, mo, no, o, po, ro, so, ŝo, to, u, ŭo, vo, zo. Ekzemploj: c =: cigaro (=sigaar), princo (ingiriis: prince) s =: kiso (=dhunkasho) v =: varma (=diiran) z =: rozo (ubax) "Ekzemplo: chinia esperanta retpagho = ĉinia esperanta retpaĝo" Tilmaame. ("Adjektivo" / tilmaame) -a granda: (=weyn) granda domo - Wadar. ("Pluralo" / wadar) -j: "grandaj domoj" Falkaab. ("Adverbo"/ falkaab) -e. Eva kantas bele. "(adverbo)" - Eva estas bela. "(adjektivo)" magac-uyaal lahaansho - "posedaj pronomoj". "posedaj pronomoj" + -a: (magac-uyaal lahaansho) mia - via - lia -... Fal; jooge. mi amas vin, vi amas vin, li amas vin (jeclaysasho) (vin=layeele) Fal; tege. "Preterito"/ tege -is: mi amis vin, vi amis vin, li amis vin (vin=layeele) Fal; soosocde. mi amos vin, vi amos vin, li amos vin (vin=layeele) Fal;("kondicionalo"). "Kondicionalo" -us mi amus vin (vin=layeele) Fal;("imperativo"). "Imperativo" -u amu min! diru! - (dheh, dhah) Fal; ("Infinitivo"). "Infinitivo" -i: Mi volas lerni la internacian lingvon = Mi volas lerni Esperanton (-n =layeele) Tirooyinka caadiga ah. "Nombro, Nombrado, arabo cifero" (= tiro), "araboj ciferoj" "roma cifero": I II III IV V VI VII VIII IX X C M Tirooyinka habaysan. unua: 1. (kowaad) dua: 2. (labaad) Boeing. Warshadda diyaaradaha Boeing waxee ku taalaa dalka Mareykanka. waa warshadda soo saarto diyaaradaha badankooda aduunka. Sadaxleey. Sadaxleey waa qeyb ka mid ah Maahmaahda oo ka kooban sadex qeybood. Aqriste. Aqriste ama Akhriste () waa qof walba oo wax akhriya ha ahaato Buug, Joornaal ama wax kale. Dagaal Dhaqameedka shiineeska. Dagaal Dhaqameedka shiineeska waa dagaal dhaqameed oo laga ciyaaro dalka Shiinaha, Dagaalka ugu caansan ee shiineeska waa Kung fu. Nuujin. Nuujin (,)  waa siinta caanaha hooyadu siiso marka ay caanuhu naaskeeda ku soo dhacaan, waxaa kaloo lagu magacaabaa lnuujin labada sano ee caruurta la nuujiyo, waa marka uu xoolaha diyaar u noqdo in la liso ama caano laga maalo. waa arin ay maraan naasleyda oo dhan markay wax dhalaan, Sariir. Sariir waa qalab ka sameysan inta badan saabaan kaas oo loogu talagalay in lagu seexdo. Alwaax. Alwaax (;) (sidoo kale loo yaqaano qori) waa gobol, qeyb iyo waaxyo laga soo jaro jirida iyo qeybo kale oo dhirta ka mid ah. Alwaaxa waxaa asal ahaan laga keenaa qeybaha geedka, waxaana loo isticmaalaa in laga sameeyo agab lagu isticmaalo aqalka, xafiisyada iyo guud ahaan qalabka dadku adeegsadaan. Alwaaxa waxaa laga sameeyaa waxyaabo badan, sida: miiska, kursiga, Armaajada, qeybo ka mid ah baabuurta, albaabada, iyo waxyaabo badan oo ka mid ah agabka maalin walba la isticmaalo. Saabaan. Saabaan waa alaabta guryaha ama xafiisyada la dhigto, sida kuraasta, miisaska iyo wixii la mid ah. Digri. Digri waa wax la digriyo, micnaha waxaa waaye in la xasuusto ilaaheey, digriga waxaa digriyo dadka muslimiinta.gaar ahaan, wadamada carabta. Soomaaliya aad aa looga Digriyaa. dadbadan ayaa aamin saneen digriga, oo ufahamsan khilaaf, ama in oo qalad yahay. digriga waxaa la digriyaa galabtigii ama habeenkii. digriga caanka ka ah soomaaliya waxaa ka mid ah (shiikh cabdi qaadir sheylilaah, uweys axmed waliya allah), waxaa aad looga yaqaanaa, Koonfurta soomaaliya. hadda neh, waxaa dagaal kula jiro wadaadada al shabaab, oo diidan in la digriyo, ayaga oo gacanta ku haayo, koonfurta soomaaliya oo dhan. Kung fu. Kung fu (功夫) waa dagaalka Shiinaha. Nuuca laadka iyo Feedhka. Barashada Kung fu waxee qaadataa waqti dheer, waana barasho aad u adag, waxeena ku tusi kartaa, xooga oo jirka biniaadanka leeyahay. Kung fu waxaa aad loogu yaqaanaa, wadamada Shiinaha, Jabaan ama Tayland. Taariikhda Ciyaarta. Waxaa lasheegaa in Ciyaarta maba qaabdagaalka Kunfu uu soo jiray in kabadan 1500 oo sano. Xiligii wadanka Shiinaha ay kajireen dagaaladii sokeeye. Xilagaas oo wadanka Shiinuhu uu kala qaybsanaa. Unakala qaybasanaa laba qaybood oo kala ah Koonfur iyo waqooyi.xiligaas waxaa wadanka Shiinaha yimi hindi buudiyiin ah oo aad iyo aad utiro badan. Waxaanay ahayd xiligii diinta buudigu ay aadka u fidaysay. Markaas ayay hano qaaday ciyaarta kung fu. Wadno. Wadno waa muruq dhiiga ku faafiyo Jirka oo dhan. waxkasto oo ilaaheey abuuray oo dhiig iyo Xidid leh wadno ayoo leeyahay. sida Shimbiraha, Xayawaanaadka, dadka, Bulaca ama Raha. wadnaha waxoo ku yaalaa feeraha dhinaca bidixda, waxoona garaacaa, 60 ilaa 100 jeer halkii minit. dhiiganeh waxoo gaaraa faryareeyda lugta ilaa madaxa. wadnaha weeninkiisa, kuwa dadka ku yaalo, waa gacan la kuusay. wadnaha waxoo leeyahay xidid Koronto ah oo kashaqeesiiso oo dhiiga ku faafiyo, korka biniaadanka iyo xayawaanaadka. wadnaha waxaa ku daboolan feeraha oo ka sameesan laffo adag. wadnaha marka oo dhiiga ku faafinaayo xididada, haddii oo duleelka wadnaha xirmo, waxaa dhici karto in laga qaado cudurada, dhiigshubka ah, ama qalalka, wadnaha neh woo istaagi karaa haddii oo dhiiga faafin waayo. Cishe. Salaada Cishe, waa salaada shanaad ee salaadaha faralka ah, waxeyna u dhexeysaa Magribka iyo Subaxa, waxeyna kujirtaa salaadaha fadligooda badanyahay, Nabi Muxamed S.C.W. Wuxuu yiri ninkii tukada labada bardeyn Janada ayuu galayaa, waxayna ka koobantahay 4 rakco. Salaada cishaha malahan waxaa ka danbeeyo labo rakco oo sunna ah. Baqdaad. Baqdaad (bæɡdæd, bəɡdæd /; Arabic: Baqdaad [baɣdaːd] (ku saabsan codkan maqal)) waa caasimadda Ciraaq. Dadka ku nool magaalada Baqdaad, ilaa 2016-ka, waa qiyaastii 8,765,000, [citation needed] [note 1] waxay ka dhigeysaa magaalada ugu weyn Ciraaq, magaalada labaad ee ugu weyn adduunka Carabta (ka dib Qaahira, Masar), iyo magaalada labaad ee ugu weyn Galbeedka Aasiya (ka dib Tehran, Iran). Waxay ku taallaa Wabiga Tigris, magaalada waxaa la aasaasay qarnigii 8aad waxayna noqotey caasimadda khaliijka Abbasid. Waqtiga gaaban ee dhismaheeda, Baghdad wuxuu kobciyay xarun dhaqameed, ganacsi iyo xarun cilmiyeed oo caalamka Islaamka ah. Tani, marka laga reebo guriyeynta hay'adaha muhiimka ah ee aasaasiga ah (tusaale ahaan, Aqalka Wisdom), ayaa magaalada u qabatay sumcad weyn oo adduunka ah "Xarunta Waxbarashada". Baqdaad waxay ahayd magaaladii ugu ballaadhnayd ee qarniyadii dhexe ee waagii hore ee abaartii Abbasid, oo ka soo jeeda dad ka badan hal milyan. Magaaladan waxaa lagu burburiyay gacanta Mongol Empire 1258, taas oo keentay hoos u dhac ku imanaya qarniyo badan iyada oo ay sabab u yihiin ba'an iyo dhowr isbiirsaday oo isdaba joog ah. Iyadoo aqoonsiga Ciraaq uu yahay dawlad madax-banaan (horeyna loo xilsaaray Mandheera), 1938-kii, Baqdaad waxay dib u soo celisay qaar ka mid ah boondhigii hore ee xaruntii weynaa ee dhaqanka Carabta. Waqtiyada casriga ah, magaaladu waxay badanaa la kulmeysaa burburka dhismaha daran, ugu dambeyntii sababtoo ah weerarradii 2003 ee Ciraaq, iyo Dagaalkii Ciraaq ee sii socday ilaa Diseembar 2011. Sanadihii ugu dambeeyay, magaaladu waxaa badanaa la kulmay weerarrada kacdoonka. Dagaalku wuxuu keenay natiijo weyn oo ka timid dhaqanka dhaqanka iyo farshaxanka taariikhiga ah. Laga soo bilaabo 2012, Ciraaq wuxuu ahaa mid ka mid ah meelaha ugu raaxada badan ee adduunka ku nool si uu u noolaado, [6] waxaana loo kala qaaday Mercer oo ah kii ugu xumaa 221 magaalo oo waaweyn oo lagu qiyaaso nolol tayo leh. Magaca Baqdaad waa horaan Islaami ah, asalkeedana waa la isku haystaa. [8] Barta internetka ee magaalada Baqdaad ay soo saartay ayaa lagu qiyaasay sanado badan. Qarnigii 8aad ee AD, tuulooyin dhowr ah ayaa halkaas ka soo baxayay, oo ay ku jiraan Faaris [9] [10] tuulan oo la yiraahdo Baghdad, magaca magaciisa loo isticmaali doono magaalada caasimadda Abbasid [11] Qorayaasha Carabta, oo ka soo baxaya asalkiisa Islaamka ee ka soo baxa magaca Ciraaq, guud ahaan wuxuu raadiyey xididadiisa Faaris. [8] Waxay soo jeediyeen kala duwanaansho kala duwan, oo ah kuwa ugu caansan ee ay "Ilaah u bixisay". [8] Aqoonyahanada casriga ahi guud ahaan waxay u muuqdaan inay ka faa'iideystaan ​​ficilkan, [8] oo ereyga u eegaya ereyga ah bacda (Baghpahlavi.png) "ilaah" iyo dadd (Diinpahlavi.png) "la siiyey", [12] [13] Old Persian xubinta ugu horeysa ayaa la raadin karaa bogu waxana ay la xiriirtaa bogga Slavic "godka", [14] halka halka labaad lagu raadin karo dad. Ereyga isku midka ah ee Faransiiska Dhexe waa magaca Mithradāt (Mihrdād ee Faaruuska Cusub), oo lagu yaqaan afka Ingiriisiga ee Mitridates ee Hellenistic, taasoo macnaheedu yahay "hadiyad Mithra" (waa nooc ka mid ah qaabka gaaban, oo la xidhiidha datka Latin iyo deeq bixiyaha Ingiriisiga [14]. Waxaa jira meelo kale oo ku yaalla gobolka oo dhan, kuwaas oo magacyadoodu ay ka mid yihiin erayga ereyga, oo ay ku jiraan Baghlan iyo Bagram oo ku yaalla Afqanistan ama tuulo loo yaqaan Bagh-šan ee Iran. Magaca magaalada Baqdaad ee Georgia waxay wadaagaan asalka asalka ah ee asalka ah. [17] [18] Qaar ka mid ah qorayaasha ayaa soo jeediyay asal ahaan kuwii hore, oo magacooda, gaar ahaan magaca Bagdadu ama Hudadu oo ku jiray Old Baabiliyoon (oo lagu qoray calaamad muujin karta labada bac iyo call), iyo magaca Baabil Talmudic oo ah meel la yiraahdo "Baghdatha". [8] [19] [20] Qaar ka mid ah culimada waxay soo jeediyeen kala-soocidda Aramaatiga [8] Markii al-Mansur, Abuu Mansuur wuxuu aasaasay magaalo cusub oo caasimadiisa, wuxuu doortay Madinat al-Salaam ama Magaalada Nabadda. Tani waxa ay ahayd magaca rasmiga ah ee miisaanka, miisaanka, iyo isticmaalka rasmiga ah ee rasmiga ah, inkastoo dadku ay sii wadaan isticmaalka magaca hore. [21] [22] [ilo aan la isku hallaynin] Qarnigii 11aad, "Ciraaq" waxay noqotay ku dhawaad ​​magaca gaarka ah loogu talagalay magaalo weyn oo caan ah. Jalaal Daalabaani. Jalaal Daalabaani waxa uu dhashay 12 Nofeembar 1933dii, waana madaxweynaha dalka Ciraaq, waa ninkii ugu horeeyay ee kurdi ah,oo madaxweyne ka noqday wadanka Ciraaq. Nuur Al-Maliki. Nuuri al-Maaliki wuxuu dhashay 20kii Juun, 1950kii, wuxuuna ahaa Ra'iisul wasaarihii hore ee wadanka Ciraaq. Nuur Al-Maaliki waxaa la doortay bisha 20kii Maajo, 2006dii. Labaaleey. Labaaleey waa qeyb ka mid ah Maahmaahda oo ka kooban laba qeybood. Maahmaah Xarafka A. waa Maahmaah ka bilaabata Xarafka A Cayn. Cayn (,  ) waa gobol ku yaala Waqooyiga Soomaaliya, taasi oo dhinaca ku haysa gobolka Togdheer. Cayn waa gobol ka tirsan maamulka Khaatumo State of Somalia waa na gobol Taariikh weyn ku leh dhulka Soomaalidu degto, gobolkan waa kii uu ka bilawday dhaqdhaqaaqii xornimo-doonka ee Daraawiish bilawgii qarnigii labaatanaad gobolku wuxuu caan ku yahay kuna tiirsan yahay xoolaha nool & Ganacsiga Maanta waxaa loo yaqaanaa hoyga midnimada, hoyga calanka iyo magacyo la midda oo uu ku kasbaday halkanka joogtada ee markasta ay ummadda halkaasi ku dhaqani ugu jiraan midnimada ummadda Soomaaliyeed. Xabiib Sharaabi. Xabiib Sharaabi waa Fanaan, caan ka ah, dalka Soomaaliya ama guud ahaan dadka soomaaliyeed oo dhan.Fanaanka oo aad loogu yaqaano heesaha macaan ee Banaadiriga iyo weliba kooxda iftin. Sharaabi maanta waxa uu ku nool yahay dalka Sweden, meel u dhow caasimada Stockholm, asiga oo xaaladiisa ay aad u degentahay. sharaabi markiisa hore wuxuu ku noolaa magaalada Toronto ee dalka Canada, laakiin waxaa aad aga helay dalka Swedan. Sharaabi waxoo aad aga heli jiray Tiyaatarka Qaranka. asiga oo wali xiiseenaayo, in oo mar wadankii oo ku laabto, si oo heestii uugu danbeesay ka qaado, laakin rajadaas ee aad u yartahay, madaama oo wadanka dagaalo ka jiro wali. Sharaabi waxuu soo saari rabaa albumo cusub, inta uu joogo Yurub. sharaabi heeso badan oo macaan ayuu sameeyay, laakiin heesta ugu caansan waa Sidoo kale heesaha fanaankan waxaad ka heli kartaa web-ka Maalmo oo webka keedka heesaha somaliyeed Mareexaan. Mareexaan (;) abtirsiinta oo dhamaystiran "Mareexaan bin Axmed bin Cabdiraxmaan bin Ismaaciil bin Ibraahim al Jaberti", waa beel ka mid ah qabiilada Soomaalida ee ku dhaqan wadanka Koonfurta Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, qabiilka Mareexaan waa laf ka mid ah xubnaha beel-weynta Daarood. Intiisa badan Mareexaan wuxuu ku dhaqan yahay gobollada gobolka Gedo ee koonfurta galbeed Soomaaliya, gobollada dhexe ee Galguduud iyo Mudug, gobolka Somaali Galbeed ama Ogaden, iyo dhanka xaduud beenaadka Gobolka Waqooyi Bari Kiinya. Suldanadii Mareexaan. Qarnigii 17aad ilaa 18aad, Saldanada Mareexaan waxay ku baahsanayd bartamaha Webiga Jubba laga soo bilaabo Baardheere, Luuq ilaa gobollada dhexe. Mareexaan Ugaasyadooda waxay ka talin jireen inta xeebta gacanka Cadmeed ilaa dhulka Sool kuna soo rogan koonfur ilaa Baladwayne. Berigii hayaanka koonfureed uu bilowday bartamihii qarnigii 18aad, wuxuu Mareexaan gaaray ilaa Webiga Tana ee dhaca gobolka Waqooyi Bari ee dhulka Soomaalida Kiinya. Gumeystayaashii Yurub waxay qariiradahooda ku muujisteen dhulka Jubbaland ilaa soohdlinta Shabeele in Mareexaan deganaa. Dhanka buuralayda Itoobiya waxaa Mareexaan uu gacansaar iyo gaashaanbuur la lahaa Fardoolayda Geri iyaga oo si wada jir ah Jigjiga iyo Kufaa awood balaaran ku yeeshay. Taariikhda waxaa intaas dheer oo ay xusaysaa in xukunkii dhulkaan uu in badan gacanta ugu jiray Mareexaan. Mayrax. Marka loo eego qoraalo tixraac leh, ereyga 'Myrrh' inuu ka yimid ama laga soo dhiraandhiriyay Mareexaan ayaa suurtogal ah (Murryhan - Mareexaan): Tarjumaad jirta oo Ingiriis ah "On the hills and uplands the prevailing forms are gum-yielding acacias, mimosas, euphorbias, and the aromatic growths from which are obtained by the frankincense and myrrh of commerce, and for which the region, like the opposite coast of Arabia, has always been famous. Some authorities have even derived the word myrrh itself from the Marehan (properly Murreyhan) tribe, in whose territory it is obtained in the greatest perfection." Lafaha Qabiilka Mareexaan iyo Soomaali. Maadama Soomaalida aysan horay u ahayn ummad raad qoraal ka tagta, dhismaha qabiilka iyo lafaha mas sugna oo cidi kitaab kuma mari karto ha yeesheen aqoon afeed ayaa la iskugu soo gudbiyay jiil ilaa jiil. Jilbaha laga soo minguuriyay buug Bangiga Aduunka ayaa sidan u dhigay; World Bank's "Conflict in Somalia: Drivers and Dynamics" from 2005 and the United Kingdom's Home Office publication, "Somalia Assessment 2001". Beel weynta Mareexaan sade ayaa u kala baxda sidan Beesha Awsame mareexaan ayaa u kala baxda Beesha Isxaaq gaashireedle ayaa usii kala baxda 4ta ilma Ammaan reer. 1-Maxamed Ammaanreer (Wagardhac - wagar dhace, Geesi) 2- Cali Ammaanreer (Hawraarsame - Hadal wanaag, Dhihid wanaag, Hadal Same) 4- Ibraahim Ammaanreer (Raadamiir) - Curadka Amanreer İsaaq Warwaajecli ayaa ukala baxa laba lafood oo kala ah Beesha Ciis Maxamed Ayaa Ukala Baxa Beesha Mataan Ciise ayaa u kala baxda Yuusuf Mataan ayaa dhalay Xuseen Yuusuf. Beesha Xuseen Yuusuf ayaa ukala baxda 5ta ilma xuseen oo kala ah Ugaas guuleed sharmaarke ayaa ukala baxo BAHA GUULEED AYAA USII KALA BAXDO Beesha Reer Faarax Ugaas ayaa u kala Baxda 5ta ilma Faarax ugaas oo kala ah Beesha Reer Ugaas Diini ayaa u kala Baxda 12-jifo oo La isu Raaciyo 3bahood Bah ogaadeen Ayaa Ukala Baxda 4 ilma Diini ah oo dumaal ku dhalad ah iyo laba ilma Rooble Faarax ah Bah Xawaadle ayaa u kala baxda 3 bahood oo kala ah Bah Daarandoolle ayaa u kala baxda 6 bahood oo kala ah Degganada Mareexaan Sade Darood. 2.Doolow Bay,Deeka,Gedo,Lower and Middle Juba-Collectively called Reer Gedo/Dir' Hara. 1.1 Reer Mudug- Wagardhac Amanreer, Hawraarsame Amanreer, Raadamiir Amanreer(Reer Diini and Celi) 2.2 Reer Gedo/Dir'Hara- Uurmidig, Hassan Gaashiredle, Talxe Amanreer, Hawraarsame Amanree, Raadamiir Amanreer(Faqa Yaaqub, Reer Ahmed, Sonfure, Celi Dheere,Cali Xussen, BAHA GUULEED, Reer Diini). the Guri and Galti divide in Gedo. a. The Guri Mareexan- the first conquarers of Dir'Hara from the Booran and Galla people, From Doolow bay to Sarinley. a.a The Guri Mareexaan- Hawraarsame Amanreer, Talxe Amanreer, Reer Hassan Gaashiredle, Uurmidig, Soonfure, Faqa Yaaquub, Part of Celi Dheere, Part of Reer Diini(esp. Reer Cusman of Baardheere). b. The Galti Mareexaan- Those who arrived late during the colonial era. b.b The Galti Mareexaan- Raadamiir Amanreer (Celi Dheere, Reer Ahmed, Reer Diini) -Raadamiir Amanreer who are Reer Guri(Faqa Yaaquub, Soonfure,Part of Cali Dheere, part of Reer Diini) 1. Deeka Woreda - Reer Hassan Gaashiredle 2. Doolo Bay Woreda - Reer Hassan Gaashiredle, Hawraarsame Amanreer 3. Luuq Ganaane - Reer Hassan Gaashiredle, Hawraarsame Amanreer 4. Doolow - Raadamiir amanreer(Reer Ahmed,Faqa Yaaquub,cali Xuseen) REER YABAR XUSEEN 5. Beled Xaawo - Hawraarsame amanreer,Raadamiir amanreer(Celi Dheeere,Reer Ahmed,Faqa yaaqub) 6. Ceel Waaqa - Uurmidig, Raadamir amanreer(Soonfure and celi dheere), Hawraarsame amanreer,Talxa amanreer 7. Garbahaareey - Raadamiir amanreer(Reer diini), Reer hassan gaashiredle 8. BuurDhuuba - BAHA GUULEED, REER UGAAS SHARMAARKE, REER XASAN 9. Baardheere - Talxe Amanreer, REER UGAAS SHARMAARKE, BAHA GUULEED, REER CISMAAN, 10. Caabudwaaq - Raadamiir amanreer(Reer diini and celi), Wagardhac amanreer,Hawraarsame amanreer 11. Dhusa mareeb - Radamiir amanreer(Reer diini) 12. Galinsoor,Saaxo, balanbale - All Wagardhac amanreer majority 14. Shilaabo- Raadamiir amanreer(Reer Diini)-Mohamed siyyad bare was born there. Miraha Mucjisada. Miraha Mucjisada ama (Berry Mucjiso) waxoo ka baxaa, galbeedka Afrika, waa Miro marka aa cunto, macaan aad ah kaaga dhigaayo, Liin dhanaanta ama waxa dhanaanka ah. Miraha naftirkiisa, ayaa sida sokorta u dhadhamaayo, miraha waxoo dhaxda ku leeyahay, Hilibkii miraha, marka aa cuntid neh, waxyaabaha dhadhamka ah, ee carabkaaga ku dhagaayaan, markaas neh, waxa dhanaanka ah, ee kuu noqonaayaan wax macaan ah ilaa 15–60daqiiqo. Miro. Miro sidoo kale loo yaqaano Midho () waa maxsuulka taranka geedka. Midhuhu waxay ka samaysmaan marka bacariminta ubaxu dhaco, waxaana badhtanka ku jira lafta tafiiranka dhirta. Midhuhu waa cunto la cuni karo. Miraha badankooda waxay dhexda kuleeyihiin hilib macaan oo lacuni karo. Midhuhu weey kala duwan yihiin, qaarkood waa sun aanu xayawaanku cuni karin, qaar kale aad ayay u macaan yihiin oo bini aadanka iyo noolaha kale ayaa quuta. Luuqad ahaan midhaha waxaa loo yaqaan kuwa hilibka haragga ama maqaarka hoostiisa ku leh, kana sii hooseeyaan miro (dib loo abuuri karo) sida: tufaaxa, cambaha, liinta, canabka seeytuunka iyo kuwa la midka ah. Dhinaca kale, waxaa jira midho (dalag)kale oo aan loo aqoon midho sida: digirta, galeeyda, masagada, bariiska iyo kuwa la midka ah. Midhuhu, sida badan waxaa eey ka sameeysmaan wax ka badan hal ubax oo isu tagay (bacrimay). Ka dib bacrimintaas, midhuhu waxaa uu ka abuurbaa hal ubax si midhuhu uga helo nafaqo joogto ah geedka uu ka abuurmayo. Midhahaas marka uu bilaabmo koritaankiisa, waxaa uu yeeshaa harag ama maqaar si hilibkii gudaha uGu abuurmo ugana xafidmo ciida iyo cayayaanka. Ka dib waxaa uu maraa koritaan badan sida: cagaar aan la cuni Karin iyo inuu weeynaado oo ka dibna bislaado. Cirbadii dhimashada. Cirbadii dhimashada waa nooc ka mid ah bahda Dabaqaroofka kaas oo ah kan ugu sunta badan aduunka. haddii oo ku qaniino, ama cirbada kugu mudo, xanuunka dartiis aa ku dhimaneesaa. Jiis neh woo kaa dhigaa, nervaha dhan oo istaajinaa. Koma neh woo kuu diraa. daqiiqado gudahood ayaa ku dhiman kartaa. Bahalkaan waxaa ku arki kartaa woqooyiga afrika meelaha sahaarada ah, iyo bariga Dhexe. wadamada oo uugu badan yahay, waxaa ka mid ah. wadamada Soomaaliya, Aljeeriya, Tchad, Masar, Itoobiya, Libya, Mali, Niger, Suudaan, Tuniisiya, Ciraaq, Israaiil,Falastiin Urdun, Kuwayt, Lubnaan, Cumaan, Iiraan, Bakistaan, Qatar, Sacuudi Carabiya, Suuriya, Turki, Imaaraatka Carabta, iyo Yemen. (magaca Cirbada dhimashada, waa magac aa ku qiyaasay) haddii aa bahalkaan dabaqaroofka ah, magac dheeraad uu leeyahay, waa bedeli kartaa.Yaasiin lagama gaare aa u maleenaa, dabaqaroofyada sunta ah waxee ku badanyihiin oo aan ku arkay degmada Dayniile. Tuvalu. Tuvalu waa wadan oo jasiirado ka sameesan, waxoona ku yaalaa, Badweynta Baasifik. Woqooyi Bari, Kiinya. gobolka waqooyi bari ((North Eastern Province))waa gobol kamida wadanka Kiinya, dhamaan dadka kunoolina waa somali.laakiin kama tirsana wadanka Soomaaliya. Waa gobol kamida wadanka kiinya. gobolkan waxa uu wadanka kenya lagu daray, xiligii gumaysiga waxa jirtay in dhamaan dadka kunool gobolkaas laga qaaday cod bixin, cod bixintaas oo dhamaan ay ku raacaeen ama ay ku dooneen dhamaantood, in ay ku biiraan wadanka Soomaaliya, maadama ay yihiin somali lakin taasi madhicin, kadib markii xoog lagu qasbay wadnkaas, waxa dhacday in gumaystihii ingiriisku uu si qasaba u raaciyao dawlada kenya. Dadka kunool gobolka dhamaantood waa somali badankooduna waxay ka soo jeedan waqooyiga somaliya iyo somali galbeed tiradooduna waxa ay dhantahay.1.762370 tirada ama masaxada uu ku fadhiyo gobolka waqooyi bari waa 126.186, gobolku waxa uu ka koobanyahay deegaamo magaalooyinka ugu waawaynina waa ama waxay kala yihin gaarisa. gaarisa waa caasimda gobolka waqooyi bari ee wadanka kiinya, waana magaalda ugu wayn gobolkaas waxa ay leedahay ama katirsan degmooyin iyo xaafado badan oo ay kamidyihiin buulo sheekh buulo bundhe Gaarisa. Gaarisa, waa magaalo ku taalo, dalka kiinya ee gobolka Woqooyi bari. Magaalada, waxaa degen dad qiyaastiisu gaareyso ilaa 200,000. Gaarisa waxaa dhaxmaro wabi dheer oo lagu magacaabo wabitana. Dhaqaalaha. Wax soosaarka magaalada gaarisa, dhinaca Beeraha iyo Xoolaha ayaa dadka Soomaalida ee Degmadaasi degan si wanaagsan ugama faa'iidaysan jirin waxaayna u beec geyn jireen waxsoo saarka xagga Beeraha iyo Xoolaha Wadanka Kiinya Goboladiisa kale ee uu ka koobanyahay, dadkaasi oo lacag adag ku iibsan jiray inta aay dibadda u iibgeeyaan. 1991 wixii ka dambeeyay soomaali fara badan ayaa ka soo hayaantay dhulkoodii soomaaliya kadib markii halkaasi aay ka dhaceen dagaalo sakeeyo, kuwaasi oo ilbaxnimo badan iyo ganacsi kala duwan baray soomaalida ku dhaqan Gobalka waqooyi Barri, gaar ahaan Degmada Garissa oo aay ku yaalaan 3 xero oo ku xaraysan Qaxooti fara badan oo dhulkoodii ka doo tagay. dabayaaqadii sanadkii 2006-da, waxaa gobalka waqooyi bari ee Kiinya ka bilaawday Ganacsiga wax soosaarka Beeraha oo dibadda loo beec geeyo, sida Muuska, Cambaha, Babayga, liin Balbeelmada iwm. taas oo ilbaxnimo iyo ganacsi weyn u abuurtay soomaalida Kiinya. Soomaalida waxaa caado u ah in aay isku daydaan haddii aay arkaan ganacsi cusub oo aayna horey u arag, taas oo caqab ku noqoto kor u socodkii waxqabadkooda hadda dad badan ayaa ku biiray, dadka soomaalida oo aad u fara badan lagana yaabo in aay beecsharadooda hoos u dhogto Magaalada Gaarisa somaali badan ayaa kunool kuna caano maalay labaantakii sano ee soomaaliya qaribaneed. Beesha Absame ama Ogaadeen ayaa iskaleh Magaalada Gaarisa gaar ahaan beelaha Cawdaaq,Cowlyahan,Mohamed Subeer iyo Tolomoge inkasto laga heli karo beelaha kale ee Absame, dadka degaanka degan waa dad nabad jecel. Wajeer. Wajeer waa magaalo ku taalo gobolka Woqooyi Bari ee dalka Kenya, sidoo kale waxay magaalada caasimad u tahay Kawntiga Wajeer iyo degmada Bariga Wajeer. Magaalada waxayna ka mid tahay dhulalka ay Soomalida dagto oo ka tirsan dalka Kiinya. Magaalada waxaa deggan dad gaaraayo, in ka badan 32,207 qof. Magaalada Wajeer waxa deggan qobolka Dagodiye, Ogadeen, Karanle, wax waxkadaga Ajuran Magaaladaan waxa ka dhacay meel u dhaw xasuuq daran oo dad badan oo Soomaali ah lagu laayay waliba si naxariis daro xasuuqaas wuxuu dhacay 1984 meesha xasuuqa ka dhacay oo lagu magacaabo waagala ayaa 15 km (9 mi) ka xigta dhanka galbeed magaalada Wajeer. Wajeer waa magaaladii ugu horreysay gobolka Waqoyi Bari ee noqoto magaalo. Waa magaalo aad u qurxoon, waana magaalada ugu ballaaran gobolka Waqooyi Bari. Magaalada waxaa deggan beel ka mid ah beelaha samaale oo gardheere. Samaale gaar ahaan waxa deggan dagoodiye. Waxay magaalada mataano la tahay Mandheere oo iyadana ay degganyihiin mid ka mid ah beelaha Gardheere Samaale wa Garre. Dafo. Dafo waa shimbir weyn, oo samada ku duulo. Shimbirtaan, waxey cuntaa, hilibka xayawaanka. Dafada waxaa lagu yaqaannaa, in ay inta si aayar ah ugu soo dhawaata dhulka ay dabadeed si xoog ah ku dafto ugaarteeda (badanaa jiir ama hilib). IHH. Taariiq. İHH (Af-Turki u dhiganta: (İnsan Hak ve Hürriyetleri ve İnsani Yardım Vakfı), waa hayad aan dawli ahayn oo laga leeyahay wadanka Turkiga kana shaqaysa amaba ka hawlgasha in kabadan 100 wadan oo dunida dacaladeeda ah waxaana la asaasay sanadkii 1992 dii iyadoo si rasmi ahna uga halgashay Istanbuul 1995 tii. İHH waxay gargaarka bina aadmnimo gaadhsiiyaan meelaha ay ka qarxan dagaaladu ama masiibooyinka dabiiciga ah sida abaarta,dhulgariirka iyo waliba isku dhacyada.Waxaana ay xidhiidh wada tashi la leyihiin jamciyada quruumaha ka dhaxaysa laanteeda dhaqaalaha iyo arimaha bulshada laga soo bilaabo 2004. Gargaarka. Hay adan oo ah hay ad asal ahaan asaaseen gargaraar uruuriyeyaal Islaami ah si ay gargaar u gaadhsiiyaan muslimiintii bosniya badhtamihii 1990 kii. İyadoo markii danabena ka qayb qaadatay hawl galo caawimeed oo wadamo badan sida Soomaaliya, Bakistaan, Itoobiya, Lubnaan, Indunisiya, Ciraaq, Falastiin, Suudaan, Gaana, Mongolia, Barasiil, Arjantiina iyo wadamo kale oo fara badan. İn kasta oo lagu sheego inay tahay hay ad Islaami ah hadana gargaarkaeedu uma kala cayina diimaha e waa mid ku wajahan dhamaan bina aadamka u baahan gargaarkaas. İHH waxay hawlo galo firfircoon ka wada Turkiga, Asiya,Yurub, Koonfur Ameerika, iyo Afrika na. Ahna isku duba ridaha projectiga lagu dagaalamo indhala aanta Afrika ee african cataract project. Gargaarda ay fidiyana waxaa ka mid ah xidhiidhka bulshada iyo midka dhaqan dhaqaale,hawl galo caafimaad oo in ka badan 100 wadan ka wadan,projectiga katarakt ka ee afrika oo ilaa toban wadan oo Afrika ah ka hir galay,waxaa kale oo qabtan kalkalin caafimaad iyo hawlo biyo galineed. OGAAL. Waa wargeys madaxbannaan oo ka soo baxa Magaalada Hargeysa. Wargeyska waxa la aasaasay sannadkii 2005. Wargeyska waxa uu ka qoraa barnaamijyo badan oo xiise leh kuwaas oo ay ka mid yihiin Mombaaso. Mombaaso waa magaalada labaad oo ugu ween, dalka Kiinya. waxeena leedahay, dekada labaad oo uugu ween wadanka kiinya, waxeena ku taalaa dhinaca Badweynta Hindiya. waxeena leedahay, garoon diyaaradeed. magaalada waxaa dhaxmaro, jid Tareen, oo tago Nayroobi, kana siibaxo ilaa wadanka Yugandha. magaalada waxee u shaqeesaa, dhinaca dalxiiska, gaar ahaan xeebaha. Mombasa (/ mɒmbɑːsə /) waa magaalo ku taal xeebta Kenya. Waa dalka ugu da'da weyn (950 AD) iyo magaalada labaad ee ugu weyn, [2] ka dib caasimadda Nairobi, iyada oo lagu qiyaasay dad tiradoodu tahay 1.4 milyan oo qof sannadka 2016. [1] Gobolka caasimadda ayaa ah kan labaad ee ugu weyn dalka oo wuxuu leeyahay dad ku dhow 3 milyan oo qof. [2] Maamul ahaan, Mombasa waa kursiga gobolka ee gobolka Mombasa. Mombasa waa xarun dhaqameed iyo dhaqaale goboleed; waxay leedahay deked weyn oo ballaaran iyo madaar caalami ah, waana xarun dalxiis oo muhiim u ah gobolka. Waxay ku taal xeebta bari ee Kenya, sidoo kale waa guriga mid ka mid ah Aqalka Dawlada (Kenya), waxaana loo arkaa qaar ka mid ah caasimadda labaad ee dhammaan magaca magaciisa. Gobolka Mombasa iyo gobolka xeebta ee hore, xaaladda Mombasa ee ku taal Badweynta Hindiya waxay samaysay xarun ganacsi oo taariikhiga ah, [3] waxaana lagu xukumay dalal badan sababtoo ah meel ay istiraatijiyadeeda ku jirto. Mount kenya. Mount kenya ama buurta kiinya waa buurta ugu ween wadanka Kiinya. waana buurta labaad oo uugu ween Afrika, markii la fiiriyo Kilimanjaaro. Kilimanjaaro. Kilimanjaaro waa buurta ugu dheer Afrika. buurta waxee leedahay sadax Fulkaano. waxeena ku taalaa woqooyiga bari ee wadanka Tansaaniya. Buurta dhirirkeeda waa 5,893 mitir. waa buurta 4aad oo ugu dheer Aduunka. Meksiko. Meksiko (Mexico) ama Gobolada Midoobay ee Meksiko Af-Isbaanish "Estados Unidos Mexicanos" waa wadan ku yaalo, Woqooyiga Ameerika, waxoona xuduu la leeyahay, wadamada Mareykanka, Guatemala, iyo Belise, galbeedka neh waxaa kaga dhagan, Badweynta Baasifik, bariga neh, Gacanka Meksiko iyo badda karabiya. Wadankaan waxaa looga hadlaa luqada af isbaanishka oo ah luqada rasmiga oo looga hadlo. Taariikh. Waayadii hore Meksiko waxee eheed meesha ee ku badnaayeen dadka indianka ah gaar ahan Dadka Maya iyo asteker.Guushii oo ka gaaray Gumeestihii Isbanishka dadka astekerka ah taariikhda marka ee eheed 1521, waxaa wadanka meksiko u bilaawday gumeeysigii yurubiyaanka. shacabka meksiko waxee weeydiisan jireen xornimo taasi oo isku badashay dagaal aad u dheer oo dhamaaday waqtigii ee xornimada heleen taariikhda marka ee eheed 1821. Marka ee meksiko xornimada ka heshay isbaanishka wadanka meksiko tartiib tartiib oo u yaraaday. Dhulka Woqooyiga meksiko waxaa laga geday ama ka qaateen ajaaniibta mareykanka, waa marka oo meesha ka bilaawday Dagaalkii Mareykanka iyo meksiko. 1860kii wadanka waxaa joogay ama ka talinjiray ciidamo ka socdo dalka Faransiiska, waxaana wadanka ka saaray ciidamada meksiko oo hogaaminaayay madaxweynihii Benito Juárez. Xukunkii dheeraa ee Porfirio Diaz' waxoo dhaliyay kacaankii meksiko oo dhacay 1910. Mongolia. Mongoliya (Afka Mangoliyaan: Монгол Улс/Mongol Uls) waa dawlad kutaala bariga badhtamaha aasiya waxa ay u dhaxaysaa wadamada Ruush iyo Shiinaha waxaana u caasimada magaalada Ulan Bator waxa ay kujirataa meel xidhan mana laha wax dakada amaba meelna bad ugama dhawa.mangoliya waxa gumaysanaysay waedanka shiinaha intii u dhaxaysay 1691 ilaa 1911 kadib waxa gacanta kudhigay wadankii Midowga Sofiyet1919 ilaa 1929 kadib waxa ay madaxbanaani qaadatay sanadii 1929 laakiin waxa ay kuxidhnayd midawgii saofiyet ilaa intii uu kadhacay 1990.mangoliya waxa lagaga hadlaa luqada rasmiga ha ee wadanka oo looyaqaano Lahalah luqada ugu isticmaalka badani waa luqada ruushka. Dhulka iyo dadka. masaafada wadanka mangooliya waxa aygaadhaysaa 1,565,000 kiiloo mitir oo isskuwareeg ah waana wadan aad uwayn. laakiin dadka kunool mangooliya marka looeegoo wadankooda oo aad iyo aad uwayn iyagu waxa ay gaadhayaan sadax milyan oo qof waana dad aad uyar. Reer Xuseen Cabdiraxmaan Ibraahim. reer xuseen c/raxmaan waa beesha ugu balaaran beelaha reer c/raxmaan gabanow 1_reer aw simaaciil Ciise (qabiil). Ciise (,) waa qabiil ka tirsan Beelaha Dir, ee Dadka Soomaalida. Qabiilka Ciise wuxuu degaan ku yahay wadanka Djibouti, meelo ka mid ah gobolka Salal ee hoostaga maamulka Jamhuuriyada Somaliland, iyo deegaanka Shinile ee Soomaali Galbeed wadanka Itoobiya. Hordhac. Ciise waa qabiil ka kamid ah qoomiyada direed waana madoobe dir oo ah ku xigaha curadka direed ugu waawayn Soomalida. Qabiilka ciisaha waxa lagu yaqaanaa oo uu caan ku yahay kala dambaynta iyo ismaqalka oo ah waxyaabaha ugu muhiimsan ee jiritaanta ummadeed. ciisuhu waa qabiilka kaliya ee ilaa hadda leh xeer ugaar ah xeerkaasoo la sameeyay bilawgii qarnigii 14naad taasoo kuu muujinaysa inuu qabiilkani yahay qabiilka ugu facwayn xagga ilbaxnimada. Ciisaha ayaa waxa uu degaa dhul aad u ballaadhan oo kukala yaalla Jabuuti, Itoobiya iyo Soomaaliya. ay ku nool yihiin sida breeders xoolaha reer guuraaga ah, laakiin sidoo kale waxay ku hawlan yihiin ganacsiga iyo xidhiidh gobolka oo dhan. Ciisuhu waxa uu leeyahay Ugaas loo layaaqaano Ugaaska Beesha Ciise, oo run ahaantii ah mid si dhab ah ugu dhexeeya dhammaan ciisaha meelkasta oo ay joogaanba, Ugaas kaasi ayaa ah mid sida lagu doortaa ay tahay arrin la yaableh oo aad loo jeclayst. Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Muusig. muusig waxa lato waqtigi laa asasay waa 1395 bishi 4 tatiq 9 Baligubadle. Baligubadle waa magaalo ku taalo Gobolka Woqooyi Galbeed ee Soomaaliya Gaar ahaan maamulka somaliland. Magaalada, waxee xuduud laledahay Itoobiya,Hada Waa caasimada Gobolka Hawd. waana magaalo Qadiimi ah oo Taariikh dheer leh, Galgala. Galgala waa magaalo ku taalo woqooyiga, gobolka Galbeedka Bari ee Soomaaliya. Magaalada waxee ka midtahay maamul goboleedka puntland, waana magaalooyinka soo wenaanooyo, oo dhismaheeda iyo bulshada kor u soo socdo. Magaalada waxaa degen dad gaaraayo 20,000. Galbeedka Bari. Galbeedka bari waa dhul loogu yeero galbeedka gobolka Bari ee waqooyiga Soomaaliya. Dhulkaan waxaa maro wado dheer oo isku xirto Boosaaso iyo magaalooyinka kale ee somaaliya.iyo ufayn waa degmada ku taala gobalka bari ee somaliya waan degmo ku caan baxday waxbarashada puntlada ufayn waa degmada ku taala gobalka bari ee somaliya waan degmo ku caan baxday waxbarashada puntlada Ceel Doofaar. Ceel Doofaar waa magaalo ku taalo gobolka Galbeedka Bari ee Soomaaliya Majiyahan. Majiyahan waa magaalo ku taalo Galbeedka Bari ee Soomaaliya Amxaaro. Amxaarada tira ahaan waxa ay gaaraayaan ilaa 19.8 milliyan oo qof. waana 26% shacabka Itoobiya oo dhan. Af-Cafari. Af-Cafari waa luqad looga hadlo, Itoobiya, Ereteriya iyo Jabuuti. af cafari waxee aad uugu dhawdahay, af-Saho. Af-cafari waxoo ka midyahay luqadaha 9ka gaaraayo oo rasmi ka ah wadanka Ereteriya. laakiin waxaa aad loo isticmaalaa, Af-Tigrinya iyo Af-Carabi, oo loo adeegsado, idaacadaha, joornaalyaasha iyo taleefishinada. laakiin dadka Cafari ku hadlo waxee ka helaan luqada af carabiga, ayga oo u tahay luqadoodii labaad. dadka af-Cafari ku hadlo waxee gaarayaan 1.4-1.5 millyan. Waxey Kaloo Bahwadaag la yihiin affaf ka Somaliga iyo Oromada afka waxa uu kamid yahay affaf ka kushitiga George H. W. Bush. George H. W. Bush (12 juun 1924), wuxa ahay madaxwaynaha 41aad oo dalka Mareykanka, ee sanadka 1989-1992. Madaxwaynaha aa sii gu hooroyo waa Ronald Reagan. Wiilkiisa George W. Bush wuxu ahay madaxweynaha Maraykanka ee sanadka 2000-2008. Gerald Ford. Gerald Ford 13 juni 1913-26 december 2006 waa madaxwaynaha mareykinka 38 sanadka 1974-1977. Gerald Ford wuu oo haay madawayne waqdii yaar. 3 sanuud aya joogey guriga white house. Gerald Ford xaskika waa betty ford. Gerald ford iyo betty ford 4 ilmo waa isku heesadeen. Ilmoohdo waa Michael Ford iyo John Ford iyo Steven Ford iyo Susan Ford. Lo. Lo' waa Xayawaan la cuno, caanaheeda neh la cabo. Lo'da waxee ku nooshahay Aduunka oo dhan. midda labka ah waxaa la dhahaa, Dibi, wuxuu leeyahay geeso wuuna dagaallamaa. Ey. Ey (;;) (magaca Sayniska "Canis lupus familiaris") waa xayawaan caqli kaliya, oo ah bini aadanka saxiibkood. Eyaha wee kala duwan yihiin. kuwo waxaa jiro oo guri joogta ah, ama la xanaaneeyo. Kuwo neh waxee ku noolyihiin duurka, dadka ayee cunaan. ayga sanka ayoo wax ku raadiyaa, asiga oo wax ka urin karo meel aad u fog waxaa lagu isticmaalaa, militariga ama askarta xuduudka iyo booliiska. dadka indhoolaha neh woo caawiyaa..Eyga marka oo qoyanyahay waa xaaraan, in la taabto. Ri. Ri' waa xayawaan la cuno, waxeena ku nooshahay aduunka oo dhan. Dowladda Federaalka Kumeelgaarka. Dowladda federaalka kumeelgaarka ama DFKMG waxa ee eheed dowlad kumeelgaar ah oo caalamka u aqoonsaday jamhuuriyada soomaaliya ilaa 20 Agoosto 2012, markii ee Dawladda xiligeeda dhamaatay waxaa bedelay Dawladda federaalka Soomaaliya. Dawladda federaalka kumeelgaarka soomaaliya waxee eheed dowlad dagaal kula jirtay al shabaab si ee kuunfurta dalka ula wareegto, waxeena taageero ka heli jirtay Beesha caalamka, Midowga afrika mareykanka iyo Midowga Yurub. Kadib shirkii Kampala, Bishii juun 2011, waxaa DFG loogu daray waqti hal sano ah oo ku ekaa agoosto 2012. Siyaasiinta Soomaaliya. Siyaasiinta Soomaaliya waxee la qaribay 1991dii, markii la riday dowladii dhaxe ee Maxamed Siyaad Barre. waa markii oo dagaaladii bilaawday, oo wadankii la qaribay oo kala go' go'ay. Soomaaliya ma leheen wax dowlad ah ama siyaasiin ilaa 2004ta., shacabka soomaaliyeed ayaga aa ismaamulaayay intaas oo sano. 2004 waxaa la sameeyay, dowlad KMG ah oo 5 sano heesato iyo baarlamaan KMG ah, oo 275 kursi leh. inti ee jirtay Dawladda KMG 3dii sano, wax isbedel ah kuma soo celin soomaaliya ayaga oo wadamada kale ku noolaa. 2007dii ayaa waxaa dhalatay, maxkamadaha Islaamiga, ayaga oo soomaaliya nabad u soo celin rabo, ayaa Dawladda KMG dagaal ku qaaday maxkamadaha, ayaga oo ciidamada itoobiyaanka garab ka helaayay. dad aad ubadan oo rayid ah, ayaa ku dhintay. Baarlamaan. Barlamaan waa meel xukun dowladeed lagu sameeyo. waa meel siyaaiinta ku kulmaan. Baarlamaan waa goobta ugu sareysa ee Sharci dejinta dawlada halkaas oo lagu abuuro xeer kadibna lagu ansixiyo ama lagu meel mariyo sharci ay soo abuurtay qaybta fulinta ee dawladu. Badanaa meel marinta qawaaniinta distooriga ahi waxay u dhacdaa qaab gacan taag ah. soomaaliya maanta malahan wax baarlamaan ah, waxaana jiro qaar is xil saaray oo gaaraayo wax ka badan 500, mararka qaar neh wee is qabqabsadaan. baarlamaankii hore waxoo ahaa, baarlamaan caalami ah oo aad u weyn, waxoo ahaa, mid labo dabaq ah oo si casri ah loo dhisay. baarlamaankii hore ee soomaaliya waxaa ka shaqeen jiray dad wadaniyiin ah, oo runtii ku fikirin jeebkooda balse umada soomaaliyeed.kuwa maanta jiro waa kuwo jahwareersan oo runtii aqoon dhinac loo wado Siyaasadda baarlamaanka. qaabka baarlamaanka. baarlamaanka sidiisaba waa sharci dajin, waxeena u kala baxaan xisbiyo. soomaaliya maanta malahan xisbiyo dowli ah, sababtoo ah, waa wadan dhibaato ka jirto, laakiin waxaa lagu shaqo jiraa sameynta xisbiyada dalka. Kudhaa. Kudha waa gasiirad ku taala koonfurta dooxada Jubba ee wadanka Soomaaliya. Buurgabo. Buurgabo waa jasiirad ku taalo Gobolka Jubbada Hoose. Madhabo. Madhabo waa jasiirad ku taalo Gobolka Jubbada Hoose. Andorra. Andorra (; "Dhawaaqa:") waa wadan yar oo ku yaalo Koonfurta galbeed ee Yurub. Wadankani wuxuu xuduud la leedahay wadamada Isbayn iyo Faransiiska. Andora waa wadanka lixaad oo uugu yar yurub. waxaa madax u ah boqorka katalooniya iyo madaxweynaha faransiiska labadaba. Armania. Armania waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo, bariga Yurub iyo galbeedka Aasiya. Ermeniya: Հայաստան, translit. Hayastan, IPA: [hɑjɑstɑn]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Armenia (Erman: ermen: Հայաստանի Հանրապետություն, translation. Hayastani Hanrapetut'yun, IPA: [hɑjɑstɑni hɑnɾɑpɛtutʰjun]), waa waddan ku yaal gobolka Koofurta Caucasus ee Eurasia. Waxaa ku yaala galbeedka Aasiya [18] ee ku yaala Jasiiradaha Erman, waxaa xuduud la leh Turkiga galbeedka, Georgia waqooyiga, xaqiiqda madaxbannaan ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah iyo Azerbaayadaha bari, iyo Iran iyo Azerbaijan oo ka baxsan Nakhchivan koonfurta. [20] Ergayga Ergaygu waa mid madaxbannaan, badan oo xisbi qaran oo leh dhaqan dhaqameed. Urartu waxaa la aasaasay 860 BC iyo qarnigii 6aad ee BC waxa lagu beddelay Satrapy Armenia. Boqortooyada Armenia waxay gaartay heerkeedii Tigranes ee Weyn ee qarnigii 1aad ee qarnigii 21aadna waxay noqotay waddanka ugu horreeya ee dunida oo dhan lagu dhaqmo diinta rasmiga ah ee dabayaaqada 3aad ama horraantii 4aad AD. [21] [22] Taariikhda rasmiga ah ee aqbalaadda dawlad-goboleedku waa 301. [24] Boqortooyada Ereyga ah ee qadiimka ah ayaa kala qaybisay Byzantine iyo Sasanian Empires wareeggii qarnigii 5aad. Sida ku xusan barxada Bagratuni, Boqortooyada Bagratid ee Armenia waxaa lagu soo celiyay qarnigii 9aad. Diidmada oo ay sababtay dagaallada ka dhanka ah Beniantiin, boqortooyadu waxay ku dhufteen 1045, Ereyga waxaa ugu dambeeyay markii ay soo weerareen Turjubaanka Turki. Ereyga Ereyga ah iyo Boqortooyada Ciliga Armenia waxay ku taallaa xeebta badda Mediterranean intii u dhaxaysay qarniyadii 11aad iyo 14aad. Aserbiijaan. Aserbiijaan marka lagu sheegayo luqada gudaha waa sidan (az: Azərbaycan) waa dowlad kamida ah lixda dawladood oo asal ahaan kasoojeeda wadanka turkiga kuna yaala inta u dhaxaysa yurub iyo aasiya gaar ahaan wadankan waxa uu ku yaalaa mandaqada aadka u baaxda wayn ee qafqaas waxa uu dhanka bari xuduud kala leeyahay Bada Qaswiin dhanka waqooyina wadanka ruushka wadanka joorjiya dhanka waqooyi galbeed dhanka galbeed kana wadanka Armania dhanka koonfureedna wadanka iiraan waxa kale oo wadankani uu xuduud aad u yar la leeyahay wadanka turki Azerbaijan: Azərbaycan [Azərbaycan [ɑːzæɾbɑjdɛʒɑn]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Azerbeyl (Azerbaijan: Azərbaycan Cumhuriyeti [ɑːzæɾbɑjd͡ʒɑn ɾespublikɑsɯ]), waa wadan ku yaal Koonfurta Caucasus ee Eurasia ee iskutallaabta ee Bariga Yurub iyo Galbeedka Aasiya. [7] Waxaa xuduud u leh badda Caspian oo ku taal bariga, Ruushka waqooyiga, Georgia ee waqooyi-galbeed, Armenia ee galbeedka iyo Iran si koonfurta. Nakhchivan oo ku taala Armenia ayaa ku xiran waqooyiga iyo bari, Iran oo ah dhinaca koonfureed iyo galbeed, waxana uu ku yaal xudduudda 11km oo dheer leh Turkiga waqooyi galbeed. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Azerbaijan ayaa ku dhawaaqday xoriyadeeda sannadkii 1918, waxayna noqotay waddankii ugu horreeyay ee dimoqraadiga ah ee dunida Muslimka ah. Wadanku wuxuu ku biiray Midawga Soofiyeeti 1920kii oo ahaa Jamhuuriyadda Soofiyeeti ee Soofiyeeti. [8] [9] Jamhuuriyadda casriga ah ee Azerbaijan waxay ku dhawaaqday xoriyaddeedii 30kii Agoosto 1991, ka hor inta aan si rasmi ah loo tirtirin USSR bishii Disembar 1991-kii. Bishii Sebtembar 1991kii, badi Ermeni ah ee ka soo horjeeda gobolka Nagorno-Karabakh ayaa ka gaabsaday inay samaystaan ​​Jamhuuriyadda Artsakh. [11] Gobollada iyo toddoba degmo oo xaafad ka baxsan waxay u noqdeen kuwo madaxbannaan oo dhammaystirmay dhammaadkii dagaalkii Nagor-Karabakh 1994. Gobolladaasi waxaa loo aqoonsaday inay yihiin kuwo caalamku aqoonsan yahay oo qayb ka ah Azerbaijan, iyadoo xal waara xaaladda Nagorno-Karabakh, laga helo wadahadal ay fududeeyeen OSCE. [12] [14] [15] taariikh. wadankani waxa uu horay uga mid ahaan jiray Midowga Sofiyet waxa uu wadankani aad ugu qani yahay shiidaalka hada waxa madaxwayne u ah xaydar caliyeef waana wadan kamida wadamada ururka islaamka caasimada wadanka waxa lagu magacaabaa Baku Austriya. Austriya Jamhuuriyada Austaria ama (de: Republik Österreich) waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo dhaxbartanka Yurub macnaha Austaria waxa ay kadhigantahay marka somali loorogo Jammhuuriyada bariga.waa xubin kamida jamciyada quruumaha ka dhaxaysa ilaa 1955 laga bilaabo 1995 waxay kamid noqotay wadamada Midawga Yurub dhanka waqooyi waxa kaga aadan wadanka Jamhuuriyada Fadaraaliga ah ee Jarmalka iyo Jamhuuriyadda Tashik Dhanka barina wadamada Isloveeniya iyo Taliyaaniga Koonfurna waxa kaga toosan wadamada Iswisarland iyo Liechtenstein. Austriaa wee xee ku jiirtaa madawaga yurob Ilaa 1995 Luqadaa Austriya lagaga hadloo waa jarmal dhulkaa austriya wuxoo garaa 83,872 Kiiloo murabaac waxaa Austriya ku nool 8,316,487 (2007) Qoof Goboladaa. wadankaa Austria woxoo oo kala baxaaa 9 gobol Butaan. Butaan ama Boqortooyada Butaan waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo koonfurta Aasiya Bhutan (/ buːtɑːn /; འབྲུག་ ཡུལ་ Druk Yul), si rasmi ah Boqortooyada Bhutan (འབྲུག་ རྒྱལ་ཁཁབ་ Druk Gyal Khap), [10] waa waddan baddan oo ku yaal Koonfurta Aasiya. Waxay ku taallaa dhinaca waqooyiga bari ee waqooyiga, gobolka Sikkim ee Hindiya iyo dooxada Chumbi ee Tibet ee galbeedka, gobolka Arunachal Pradesh ee bariga Hindiya, iyo dalalka Assam iyo West Bengal ee koonfurta. Bhutan waa joqraafi ahaan Koonfurta Aasiya waana gobolka labaad ee ugu tirada badan gobolka ka dib Maldives. Thimphu waa caasimadeeda iyo magaalada ugu weyn, halka Phuntsholing waa xarunta dhaqaalaha. Madax-bannaanida Bhutan waxay ku jirtey qarniyo badan, waligeedna weligeed laguma dhicin taariikhdeeda. Waxaa lagu soo bandhigay waddada Tibaaxda ee Waddada Tibet, Hindiya iyo Koonfur Bari ee Asia, gobolka Bhutanese waxay soo saareen aqoonsi qaran oo kala duwan oo ku salaysan Buddhism. Waxaa hoggaaminaya hoggaamiye ruuxi ah oo loo yaqaano "Zhabdrung Rinpoche", dhulku wuxuu ka kooban yahay fiefdoms badan oo lagu xukumo sida Buddhist fiqi ahaan. Ka dib dagaalkii sokeeye qarnigii 19aad, Golaha Wakiilku wuxuu dib u midoobey waddanka waxana uu xiriir la sameeyey Boqortooyada Ingiriiska. Bhutan waxay sii wadeen iskaashi istiraatiiji ah oo lala yeeshay Hindiya intii lagu jiray kor u kaca wada xaajoodka Shiinaha, waxaana xuduud la leh xuduudaha dalka China. Sannadkii 2008, waxay ka gudubtay Boqortooyadii buuxsantay Boqortooyada Dastuuriga ah waxayna qabatay doorashadii ugu horreysay ee Golaha Qaranka ee Bhutan. Golaha Qaranka ee Bhutan wuxuu ka mid yahay baarlamanka xorta ah ee dimoqraadiga Bhutanese. [11] Muuqaalka dalka waxaa uu ka bilaabmaa bannaanka hoose ee dhulka hoostiisa ee koonfurta ilaa buuraha sare ee waqooyiga ee waqooyiga, halkaas oo ay ku jirto dusha sare ee 7,000 mitir (23,000 ft). Buuraha ugu sarreeya ee magaalada Bhutan waa Gangkhar Puensum, taas oo sidoo kale ah musharax adag oo loogu talagalay buurta ugu sarraysa aduunka oo dhan. Waxaa sidoo kale jira duur joogta kala duwan oo ku yaal Bhutan. Koonfurta Aasiya, Bhutan ayaa markii ugu horreysay ku jirta xorriyadda dhaqaalaha, fududaynta ganacsiga, iyo nabadda; labaad ee dakhliga qofkiiba; waana waddanka ugu musuqmaasuqa badan ilaa 2016. Si kastaba ha noqotee, Bhutan ayaa weli ah waddanka ugu horumarsan. Hydroelectricity waxay xisaabisaa saamiga ugu badan ee dhoofinta. [12] Dawladdu waa dimuqraadiyad baarlamaani ah; Madaxa dawladda waa Boqorka Bhutan, oo loo yaqaan 'Dragon King'. Bhutan waxay xiriirka diblomaasiyadeed la leedahay 52 waddan iyo Midowga Yurub, laakiin xiriir toos ah kuma laha shan ka mid ah xubnaha joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. Waa xubin ka mid ah Qaramada Midoobay, SAARC, BIMSTEC iyo dhaqdhaqaaqa aan ku haboonayn. Ciidammada Bhutan waxay ku sii jirayaan xiriir xooggan oo ciidamada militariga ah la leh ciidamada Hindiya. Bhutan sidoo kale waa la xusuusin karaa hormarinta fikradda farxada guud ee qaranka. [13] Booliifiya. Bolivia: (Baasuukaygu wuxuu dhagaystaa maqalkiisa); Spanish: [boliβja]; Guarani: Meelaaniya: Beelliya [bʊlɪwja]; Aymara: Wuliwya [wʊlɪwja], waxay si rasmi ah ugu biirtay Bolivia (Isbaanish: Estado Plurinacional de Bolivia), [9] [10] waa waddan baddan oo ku yaalla galbeedka bartamaha iyo bartamaha Maraykanka. Caasimaddu waa Sucre halka kursiga dawladdu uu ku yaallo La Paz. Magaaladda ugu weyn iyo xarumaha dhaqaalaha iyo dhaqaalaha waa Santa Cruz de la Sierra, oo ku yaala Llanos Orientales (Goobaha kulaylaha ee kulaylaha) badi degaanka bari ee bariga Bolivia. Waa dastuur ahaan dawlad dhexe, oo loo qaybiyay sagaal qaybood. Joqoraafiistu waxay ku kala duwan tahay dooxada Andes oo ku taal galbeedka, ilaa Gobollada Bariga, oo ku yaala Amazon Basin. Waxaa xuddun u ah waqooyiga iyo bariga by Brazil, koonfur bari ee Paraguay, oo koonfur ka soo Argentina, xagga koonfur galbeed by Chile, iyo waqooyi-galbeed by Peru. Saddex daloolow dal ayaa ku dhex yaal buurta buuraha ee Andean. Iyadoo 1,098,581 km2 (424,164 sq mi) ee degaanka, Bolivia waa waddanka 5aad ee ugu weyn South America iyo 27th ee ugu weyn adduunka. Dadka dalka ku nool, oo lagu qiyaasay 11 milyan, waa dad badan, sida Amerindians, Mestizos, Yurubiyaanka, Asians iyo Afrikaan. Isku-duwidda jinsiyadda iyo bulshada ee ka kacday gumeysiga Isbaanishka ayaa sii waday xilligii casriga ahaa. Isbaanishku waa luuqada rasmiga ah ee ugu sarreeya, inkastoo 36 luqadood oo asal ah oo asal ah oo kale ay leeyihiin xaalada rasmiga ah, oo ah kuwa ugu badan ee lagu hadlo waa luqadaha Guarani, Aymara iyo Quechua. Ka hor intaanan Isbaanish aheyn, gobolka Andean ee Bolivia waxay ka mid ahayd Boqortooyada Inca, halka waqooyiga iyo bariga hoose ay ku noolyihiin qabiilooyin madaxbannaan. Isku-duwaha Spanish-ka ee ka yimid Cuzco iyo Asunción waxay qabsadeen gobollada qarnigii 16-aad. Inta lagu guda jiray xilligii gumeysiga Isbaanish Bolivia waxaa maamula Royal Audiencia ee Charcas. Spain waxay dhistay boqortooyadeeda qayb weyn oo ku jirta lacagta laga helay miinooyinka Bolivia. Ka dib markii ugu horeysay ee madax-bannaanida 1809, 16 sano oo dagaal ah ayaa la raacay ka hor intaan la aasaasin Jamhuuriyadda, oo lagu magacaabo Simón Bolívar. Bilihii 19-aad iyo qarnigii 20-aad ee Bolivia waxay lumiyeen xudduudaha dhulalka xudduudaha ah ee dalalka deriska ah oo ay ka mid yihiin qabsashada xeebaheeda ee Chile 1879-kii. Bolivia waxay ahayd mid siyaasad ahaan degganayd illaa iyo 1971-kii, markii Hugo Banzer uu hoggaamiyay xornimada Dawlada Sucuudiga ee Juan José Torres oo leh kaligii taliye militeri oo uu hoggaaminayay Banzer; Torres waxaa lagu diley Buenos Aires, Argentina oo lagu dilay koox ka mid ah dhimashada garabka midig sannadkii 1976. Reer Banzer wuxuu kufaraxay mucaaradka bidix iyo mucaaradka, iyo noocyo kale oo diidmo ah, taas oo keentay jirdil iyo dhimasho dhowr ah muwaadiniinta Bolivian. Banzer ayaa la joojiyay 1978, kadibna wuxuu dib ugu noqday madaxweynihii dimoqraadiga ahaa ee loo doortay Boliviya laga soo bilaabo 1997 ilaa 2001. Boliifia waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo koonfur Ameerika. Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika. Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika waa wadan Dhul Xiran oo ku yaalo Bartamaha qaarada Afrika, waxoo xuduud la leeyahay wadamada Jad, Suudaan, Jamhuuriyadda Kongo, Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo iyo Kamiruun. Wadankaan markiisa hore waxaa gumeesan jiray Faransiiska. Belarus. Belarus (be: Беларусь) waa wadan Dhul xiran oo ku yaalo bariga Yurub. Dadka ku nool dalka 9,498,700 (2016). Kasakhstan. "Kazakhstan: IPA: [kəzɐxstan]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Kazakhstan (Kazakh: Қазақстан Ҷумҳурии, translation. Qazaqstan Jamhuuriyadda Afqanistaan, Republic of Kazakhstan, Republic of Kazakhstan), [4] [13] waa waddanka ugu ballaaran adduunka, iyo sagaalaadkii ugu weynaa adduunka, oo leh qiyaastii 2,724,900 oo kilomitir (1,052,100 sq mi). [14] Kazakhstan waa waddanka ugu weyn ee Dhexe Aasiya dhaqaale ahaan, taasoo dhalinaysa 60% GDP-ga gobolka, ugu horrayn iyada oo loo marayo warshad saliideed / gaas ah. Waxa kale oo uu leeyahay khayraadka macdanta oo ballaaran. [15] Kazakhstan waxay si rasmi ah u aheyd dimuqraadiyad, cilmaani, jaamacadeed, dastuuri ah oo leh dhaqamo kala duwan. Kazakhstan waxay xuduudaha la wadaagtaa Ruushka, Shiinaha, Kyrgyzstan, Uzbekistan, iyo Turkiga, iyo sidoo kale qayb weyn oo ka mid ah badda Caspian. Goobta gawaarida waxaa ka mid ah dhulal-dhuleed, steppe, taiga, canyons dhagax, buuraha, deltas, buuraha barafka lagu daboolo, iyo lamadegaanka. Kazakhstan waxaa lagu qiyaasay 18 milyan oo qof sida 2014. [17] Marka la eego dhulkeeda ballaadhan, cufnaanta dadweynaha waxay ka mid tahay kuwa ugu hooseeya, iyada oo in ka yar 6 qof halkii kilomitir oo isku wareeg ah (15 qof halkii sq). Caasimaddu waa Astana, halkaasoo laga soo qaaday 1997 oo ka timid magaalada Alaska ee magaalada ugu weyn. Xuduudda Giriiggu waxay taariikh ahaan ku nool yihiin reer miyiga Turkiga kuwaas oo raadinaya awoowo ay u lahaayeen waddammo badan oo Turkiga ah sida Turkic Khaganate iwm. Qarnigii 13aad, dhulku wuxuu ku biiray Boqortooyada Midowday ee ku taal Genghis Khan. Qarnigii 16aad, Kazakhstan waxay u muuqatay koox gooni ah, oo loo qaybiyay seddex moos (laanta aabaha ee ku yaal dhulal gaar ah). Ruushka waxay bilaabeen in ay ka hor tagaan bartamaha Kazakhstan 18-aad, iyo qarniyadii 19-aad, waxay si toos ah u xukumeen dhammaan gawaarida oo qayb ka ah Boqortooyada Ruushka. Ka dib 1917 Ruushka Ruushka, iyo dagaalkii sokeeye ee xigay, dhul-beereedka waxaa la sameeyay dhowr jeer. Sanadkii 1936-kii, waxaa loo doortay Jamhuuriyadda Soofiyeeti ee Soofiyeeti, qayb ka mid ah Midowga Soofiyeeti. Kasakhstan ama jamhuuriyadda kaskhastan waa wadan ween oo Dhax kujir ah, waa wadanka 9aad oo ugu ween aduunka.kasakhstan waxee ku taalaa galbeedka Aasiya. Kirgistan. Kirgistan ama jamhuuriyadda Kirgistan waa wadan Dhax kujir ah. Jamhuuriyadda Kurdiga (Kyrgyz: Republic of Kyrgyzstan), Kyrgyz Republican Republic, Kyrgyz Republican Republic, Kyrgyz Republic, Transit, Qatar Republic, or simply Kyrgyzstan, [7] iyo sidoo kale loo yaqaano Kirghizia [8] (Kyrgyz: Kyrgyz, translation) Kyrgyzstan [qɯrʁɯsstɑn]; Ruush: Kirghiziya, tr. Kirgiziya [kʲɪrɡʲizʲɪjə], waa gobol madax banaan oo ku yaala bartamaha Asia. Kyrgyzstan waa dal aan wali lahayn dhul-dhuleed. Waxaa xuddun u ah Kazakhstan oo waqooyiga, Uzbekistan ku leh galbeedka iyo koonfur-galbeed, oo ku yaalla koonfur galbeed iyo Shiinaha ilaa bari. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Bishkek. Taariikhda diiwaangalinta ee Kyrgyzstan ayaa ku jirta 2,000 oo sanno, waxa ku jira dhaqanno kala duwan iyo boqortooyooyin. Inkastoo juquraafi ahaan ay go'doomiyeen dhulalkoodii aadka u sarreeyay, taas oo gacan ka gaysatay ilaalinta dhaqankeedii qadiimiga ahayd, Kyrgyzstan waxay ku jirtay isbeddelada dhowr quraan oo waaweyn oo qayb ka ah waddooyinka Waddooyinka iyo jidadka kale ee ganacsiga iyo dhaqanka. In kasta oo ay muddo dheer ku nooleyd qabaa'il madaxbannaan iyo qabaa'illimo, haddana Kyrgyzstan ayaa si ku-meel-gaar ah u dhacday xukunka shisheeye isla markaana ay u dhalatay dawlad qaran-dawlad kaliya ka dib burburkii Midowga Soofiyeedka 1991-kii. Tan iyo markii xorriyadda, Kyrgyzstan waxay si rasmi ah u ahaan jirtay Jamhuuriyad baarlamaan oo midaysan, inkastoo ay sii wado in ay adkeyso isku dhacyada qowmiyadda, [10] [11] kacdoonka, dhibaatooyinka dhaqaale, [13] [14] dawladaha ku meel gaadhka ah iyo khilaaf siyaasadeed. 16] Kyrgyzstan waa xubin ka mid ah Dawlada Federaalka Ku-Meel Gaarka ah, Ururka Midowga Yurub, Ururka Iskaashiga Amniga Wadajirka, Ururka iskaashiga Shiinaha, Ururka Iskaashiga Islaamka, Golaha Turkiga, Beesha Türksoy iyo Qaramada Midoobay. Kirgistan waxee ku taalaa dhaxbartan Aasiya Kosofo. Kosofo ama Jamhuuriyadda Kosofo, (Af-Albanian: Republika e Kosovës; Af-Serbian: Република Косово), waa wadan dhul xiran oo ku yaala koonfur-bari ee Yurub. Waxaa uu ka go'ay wadanka Seerbiya. Kosofo waa meel quruxbadan. Oo Serbianka kasoo tagey oo meel keligeeda nogotey Luqadaha rasmiga ah: albania iyo serbia -ayaga oo damaantooda: 1 859 203 (2014) Laos. Laos (lɑːoʊs / (ku saabsan codkani waa dhagaystaa), [8] / laʊs, lɑːɒs, leɪɒs /; [9] [10] Lao: ລາວ, Lao: láːw], Lāo; Muwaadiniinta Dimoqraadiga ah (Lao: ເມືອງ ລາວ, Muang Lao), waa waddan baddan oo ku yaal wadnaha jasiiradda Indochina ee gobolka Woqooyi Bari ee Koonfur-bari, waxaa xuduud u leh Myanmar (Burma) iyo Shiinaha oo waqooyi-galbeed, Vietnam ilaa bari, Cambodia ilaa koonfur-galbeed, iyo Thailand ilaa galbeed iyo koonfur-galbeed [11] Liibaaniya maanta ayaa raadineysa aqoonsigeeda taariikheed iyo dhaqameed ee boqortooyada Lan Xang Homo Khao (Boqortooyada Milyan Elephants ee ku jirta White Parasol), taas oo jirtay afar qarniyadood oo ka mid ah boqortooyooyinkii ugu ballaadhnaa ee Koonfur Bari Asia. Maaddaama Lan Xang uu ku yaalo bartamaha jamhuuriyada Aasiya, boqortooyadu waxa ay awood u yeelatay in ay noqoto xarun caan ah oo ganacsi miyir-beel ah, oo dhaqaale ahaan iyo dhaqan ahaanba hodan ku ahaado. [12] Ka dib markii muddo colaado ah, Lan Xang wuxuu u gooyey saddex boqortooyo kala duwan - Luang Phrabang, Vientiane iyo Champasak. Sanadkii 1893, waxa uu noqday ilaaliye Faransiis, iyada oo saddexda dhuleed ay midoobeen si ay u sameeyaan waxa haatan loo yaqaano waddanka Laos. Waxay si kooban u heshay xorriyaddii 1945 ka dib markii ay shaqeynaysay Japan, laakiin waxaa laga codsaday Faransiiska ilaa ay ku guuleysteen madaxbannaanidii 1949-kii. Laos waxay madaxbannaanayd 1953-dii, iyada oo xukunka dastuuriga ah ee hoos yimaada Sisavang Vong. Muddo yar ka dib xorriyadda ka dib, dagaallo sokeeye oo dhaadheer ayaa soo afjarey xukunkii, markii dhaqdhaqaaqa Communist-ka Xisbigu u yimid awoodda 1975-kii. Sanadihii ugu horreeyay ee xukunka Communist, Laos wuxuu ku tiirsanaa kaalmo milatari iyo mid dhaqaale oo ay taageerto Midowga Soofiyeeti illaa iyo intii ay burburtay 1991. El Salfador. El Salvador waa wadan ku yaalo, Woqooyiga Ameerika ama (dhaxbartanka ameerika). El salvador waa wadanka ugu yar woqooyiga ameerika. Waqooyiga Kuuriya. Woqooyi Korea (북조선, 北朝鮮) ama Jamhuuriyadda Dimoqraadiga Shacabka ee Kuuriya (조선민주주의인민공화국, 朝鮮民主主義人民共和國) waa wadan yar oo ku yaalo bariga qaarada Aasiya. Waqooyi shacabka waxa ay ka go'day Koonfur Kuuriya oo markeedi hore la isku dhihi jiray Kuuriya, sanadka markii uu ahaa 1950kii. ayaga oo dagaal xun dhaxmaray oo ilaa hadda ee colaad dhex taagantahay. woqooyi iyo koonfurtaba waxaa soo gumeystay wadanka Jabaan. Koonfur Kuuriya. Koonfur Kuuriya (남한, 南韓) ama Jamhuuriyadda Kuuriya (대한민국, 大韓民國) waa wadan yar oo ku yaalo bariga Aasiya. magaalo madaxda wadanka waa Seoul. Koonfur Kuuriya iyo Waqooyiga Kuuriya markii hore waxaa la isku dhihi jiray Kuuriya, waxeena kala go'een sanadka marka oo ahaa 1950kii, marka ee dagaalo xun dhaxmareen labada qeebood. Korea oo dhan waxaa soo gumeestay wadanka japaan 1910kii ilaa 1919kii Dhererka ugu horreeya ee gawaarida Kuuriya ee Kuuriyada Koonfureed ayaa taariikhdeedu gaarsiisan tahay 8000 BC, oo leh saddex boqortooyo oo soo kordhay qarnigii 1aad ee BC. Magaca Kuuriya waxaa laga soo qaatay mid ka mid ah, Goguryeo, oo ahaa mid ka mid ah awoodda weyn ee Bariga Aasiya intii lagu jiray waqtigeeda, [18] [20] [21] xukumay badi Kuuriyada Kuuriya, Manchuria, qaybo ka mid ah Ruushka Bariga Dhexe [22] iyo Inner Mongolia, [23] ee ku taal Gwanggaeto Great. [24] Tan iyo markii ay boqortooyadii Kuuriyaanka ee Siilaan iyo Balhae ee qarnigii 7aad, Korea waxay ku riyaaqday miyuusi xasilooni oo qadarin ah iyada oo loo eegayo hannaanka dheeriga ah. [25] Kuuriyaanka ayaa hormariyey jaangooyooyin casri ah sida Jikji, oo ah buugga daabacaadda ee ugu da'da weyn caalamka ee lagu daabacay buugaagta 1377. Ilaa qarnigii 15aad, koonfurta Korea waxay ahayd heerka ugu sareeya ee ku nool Bariga Aasiya, [26] iyo Sejong The Great waxay ku dhawaaqday Hangul, in la akhriyo oo wax qoro halkii ay ku qaadan lahaayeen sannado waxbarasho Hanaani adag. [27] Dhaqanka hodanka ah ee dhaqaaluhu wuxuu ka tagay 19 UNESCO Dhaqameedyada Dhaqanka ee Aadanaha, oo ah kii saddexaad ee ugu weyn dunida, oo ay wehliyaan 12 Goobaha Dhaxalka ee Dunida. Ku biiray Imperial Japan 1910, Dawlada Ku-meelgaarka ah ee Kuuriyaanka waxaa la abaabulay sannadkii 1919 si ay uga hor-istaagaan qabsashadii Japan. Ka dib markii Japan ay is-dhiibtay 1945-kii, Korea waxa loo qaybiyay Maraykanka oo xukuma qaybta koonfureed, gobolkana waxaa lagu dhawaaqay Jamhuuriyadda Koowaad ee Kuuriya bishii Agoosto 15, 1948, laakiin duullaankii Waqooyiga Kuuriya wuxuu horseeday Dagaalkii Kuuriya (1950-1953). Nabadgelyo ayaa tan iyo inta badan la sii waday labadii heshiis ee si nabadgelyo ah u shaqeynaya dib-u-heshiisiinta iyo Nabadda Nabad-ilaalinta Koonfureed iyada oo ah awood goboleed iyada oo leh miisaaniyadda 10-aad ee ugu weyn caalamka. Kuuriya. Kuuriya (한국, 조선) waa dal ku yaalo Bariga qaarad ggfda Aasiya. 1948tii wixii ka horeeyay, Kuuriya waxa ay ahayd wadan midaysan oo hal luqad lagu hadlo. dagaaladii kadib Kuuriya waxee u kala qeybsantay Waqooyiga Kuuriya iyo Koonfur Kuuriya. Kuuriya (/ kiilo /) waa gobolka Bariga Aasiya; tan iyo 1945 waxa loo kala qaybiyay laba dawlad madax bannaan: Waqooyiga Kuuriya iyo Koonfurta Kuuriya. Waxaa ku yaala Jasiiradda Kuuriyada Kuuriya, Kuuriya waxaa xuduud la leh Shiinaha ilaa waqooyi-galbeed, Ruushka waqooyi-bari, iyo derisyada Japan oo ku yaal bariga Korea iyo Badda Japan (Bari Bari). Kuuriya waxay noqotay mid siyaasadeed oo keli ah 676 AD, ka dib qarniyo badan oo colaad ah oo ka kala socday Saddex Boqortooyo oo Korea ah, kuwaas oo midoobey Unic Silla oo koonfurta iyo Balhae waqooyiga. Unified Silla waxay u qaybsantay saddex gobol oo kala duwan mudadii Later Three Kingdoms. Goryeo, oo ku guulaysatay Goguryeo, ayaa ku guuleysatay labadii dal ee kale waxayna ku midoobeen Jasiiradda Kuuriyada Kuuriya. Isla markiiba, Balhae ayaa burburay, hoggaamiyayaashii ugu dambeeyay waxay u baxsadeen dhinaca koonfureed ee Goryao. Goryeo (oo sidoo kale loo yaqaan 'Koryum'), oo magaciisu ku soo galay habka casriga casriga ah "Kuuriya", wuxuu ahaa gobol aad u sarreeya oo abuuray nooca muraayadaha ugu horreeya ee la midka ah ee dunida 1234. [5] [6] [7] [8] [9] Si kastaba ha ahaatee, weeraro badan oo ay soo qaadeen Boqortooyada Mongoliga qarnigii 13aad ayaa si weyn u wiiqday qaranka, taasoo ugu dambeyntii ogolaatay in ay noqoto dawlad khaas ah kadib tobanaan sano oo dagaal. Ka dib markii ay ka soo horjeedeen ciidamada militeriga ee King Gongmin, oo joojiyay saamaynta siyaasadeed ee Mongol, Goryeo, ayaa waxaa la socday muran siyaasadeed oo ba'an, Goryeo ayaa ugu danbeyntii ku dhacay rabshado uu hoggaaminayo General Yi Seong-gye, oo aasaasay Joseon 1392. Somali Formal Education Network. Daladda isku xirka wabarashada Nidamiga soomaaliyeed ee SOFEN SOMALI FORMAL EDUCATION NETWORK,Magaca daladda sofen waxa lagasoo gabshay magacan kor ku xusan,waxayna kashaqeysaa gudaha somalia waxana la asasay 26 june 2004 waxana lagu asasay magalada mugadishu waxana loo asasay in ay haqabtirto bahida dadka soomaaliyeed ay uqaban waxbarashadda kadib markii lawayay dowladii dhexe ee soomaaliyeed islamarkasna waxa sameysmay daladdo waxbarasho waxana kamid ah daladdaha SOFEN oo kashaqeyso koonfurta iyo bartamaha soomaaliya waxayna leedahay dugsiyo isgu jiro kuwo nidaami ah iyo kuwo emergence education ah tiradda dugsiyadda waxay garayaan haatan 55 formal ah iyo 21 iskuuladka degdega ah dagalada waxay galafteen 25 iskuul oo uu burbur kudhacay waa dagalada hada socdo daladu waxa gacan siyo hayadaha qaramada midobay oo ay kamid yihiin UNICEF,UNESCO,UNDP,iyo kuwo kale Sida EDC,EAT,NRC iyo Jaaliyadaha soomaaliyeed,daladdu waa mid ka madax banaan arimaha Siyaasadda dalka,Daladda xafiiskeda ugu sareyo waxa uu kuyaalaa magaladda mugdishu.degmadda Dharkeenleey, Kalaxiriir sofen_m@hotmail.com skype: sofen_m Haiti. Haiti Dalka jamhuuryada Haiti (Republic of Haiti). Dalka Haiti waxa uu kamid yahahay wadamada Caribbean-ka. Dalka Haiti waxa uu dhinaca bari xuduud kala wadaagaa dalka jamhuuriyada Dominican (Republic of Dominican), sadexda jiho ee kalena waxa kaga teedsan bado. Dalka Haiti waxa uu ka kooban yahay dhulwayn oo ku dhagan jamhuuriyada Dominican iyo jasiirado baaxadoodo yartahay oo ku teedsan. Caasimada Dalka jamhuuryada Haiti waxa layidhaa Port-au-Prince waxana ay ku talaa badhtamaha dalka. Dadka ku dhaqan magaalad caasimada ah ee Dalka jamhuuryada Haiti waxa lagu qiyaasaa (785,228) ruux, waana tirakoobkii laqaaday sanadkii 2010-kii. Bedka. Bedka uu ku fadhiyo Dalka jamhuuryada Haiti waxa lagu qiyaasaa 10,714.33, (mayl laba jibaaran) oo una dhiganta 27,750.00 (kiiloo mitir laba jibaaran). Baaxda Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay ku dhowdahay bedka uu ku fadhiyo gobolka (Maryland) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay tiradoodu kor u dhaaftaa 9.6milyan oo ruux. Note: Dalka jamhuuryada Haiti waxa ka jira dhiaabtooyin hortaagan korodhka dad ee deg dega ah, waxana kamid ah dhibaatooyinka ka jira dalka saamaynta cudurka AIDS-ka, oo sababay in hoos u dhac ku yimaado korodhka dadka, iyo caruurta da’doodu ka hoosayso 5-ta sano oo la kulma dhimasho badan (higher infant mortality and death rates), taas oo iyaduna ka qayb qaadata hoos u dhaca korodhka dadka. Dhibaataayinkaa ka jira Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay keeneen in saadaasha dadka reer Haiti ee sanadka 2050-ka, la saadaaliyo in ay noqon doonaan 11.8milyan oo ruux, tiradan oo ka badan tii 2010-kii ee dadka reer Haiti 2milyan iyo oo qudha. Afka. Luuqada faransiiska (French) ayaa ah luuqada koowaad ee Dalka jamhuuryada Haiti waxa kale oo lagaga hadlaa dalka luuqada Creole. Aqoonta: Dadka aqoonta leh ee Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay gaadhaan boqolkiiba 45.0%. Bedka. diimaha ay kala haystaan dadka reer Haiti waxa kamid ah diinta kiristanka gaar ahaan madaahiibta Roman Catholic oo ay haystaan boqolkiiba 80%, halka Protestant-ka ay ka haysta boqolkiiba 16% iyaga oo usii kala baxa (Baptist 10%, Pentecostal 4%, Adventist 1%, other 1%), dadka bilaadiinta ah ee reer Haiti waa boqolkiiba 1%, dadka haysta diimaha kasoo hadhay kuwa aan soo xusnay waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 3%. Note: kala badh dadka ku dhaqan Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay ku dhaqmaan diinta Voodoo. Cimriga: Ragga u dhashay Dalka jamhuuryada Haiti waxa ay da’doodu gaadhaa 47-sano, halka dumarka reer Haiti ay da’doodu ka gaadho 51-sano. Dawlada: Qaabka ay u shaqayso Dawladda dalka Haiti waa nidaamka dawada la doorto (Government Type elected government). Lacagta. Lacagta laga isticmaalo dalka Haiti waxa layidhaa gourde (G). warshadaha: warshadaha dalka waxa lagu farsaameeyaa: sonkorta, dunta, daqiiqda iyo sibidhka. Dalxiiska: dalka Haiti waxa uu kamid yahay wadamada dhaca badhtamaha qaaradaha America gaar ahaa gobolka Carribian-ka ee ay ka jiraan goobaha loo dalxiiska tagaa. Beeraha. Beeraha Dalka jamhuuryada Haiti waxa laga beeraa Cooffeega, Maangada, sonkor-khaanta, Bariiska, Galayda, Hadhuudhka, iyo looxa. Dhulka la isticmaalo ee dalka waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 20%. Khayraadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka waxa kamid ah Macaadiinta: bauxite, copper, calcium carbonate, marble, awooda biyaha lagaga dhaliyo tamarta ee (hydropower) iy dahabka. waa wadan kaga dhagan dhinaca galbeedka jasiirada Hisbaniola ee Badda Karabiya, dhinaca bariga Kuuba. wadanka waxaa soo gumeestay Faransiiska, magaalo madaxda Haiti waa Bort-au-Brins. Haiti waa wadanka ugu faqiirsan Ameerika.QM sida ee sheegtay, wadanka waxaa ku badan tuugo iyo dhac, iyo mooryaan..Sixirka Voodoo waxoo ka imaaday asalkiisa hore wadanka Haiti. Hungary. Dalka jamhuuriyada Hungary (hu: Magyarorszag). Dalka Hurgary waxa uu ku yaalaa bariga qaarada yurub wadamada xuduuda la wadaaga ee ay jaarka yihiin waxa kamid ah dalalka Serbia, Romania, Islofaakiya, Ukrain, Austria iyo Croatia. Caasimada dalka jamhuuriyada Hungarya waxa la yidhaa Budapest waxana ay ku taalaa badhtama jamhuuriyada Hungary dadka ku dhana waxa ay gaadhaan 1milyan iyo lix boqol oo ruux. Bedka jamhuuriyada Hungary waxa lagu qiyaasaa 35,919.08 (mayl laba jibaaran) una dhiganta 93,030.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Qiyaas ahaan baaxada dalka Hungary waxa ay ku dhowday Bedka uu ku fadhiyo gobolka (Indiana) ee dalka Maraykanka. Dadka ku dhaqan dalka Hungary waxa ay kor u dhaafaan 9milyan iyo sagaal boqol oo ruux, waana tirakoobkii laqaaday sanadkii 2010. juquraafi ahaan. Dalka Hungary waxa uu kamid yahay wadamada Yurub ee kujira xaalada hoos u dhaca korodhka dadka waxana la saadaaliyay in dadka reer Hungary ee sanadka 2050 ay hoo ugu dhici doonaan ilaa 7milyan iyo sideed boqol oo ruux, taas oo ka dhigan iyo la waayi doono 2milyan oo kamid ah dada reer Hungary. Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada Maxaliga ah ee Hungarian-ka taas oo ay ku hadlaan dad gaadhaya boqolkiiba 98.2%, wadarta luuqadaha kale ee lagaga hadlo dalka Hungary waxa lagu qiyaasaa ilaa boqolkiiba 1.8%. dadka aqoonta leh ee u dhashay dalka Hungary waxa ay gaadhaan boqolkiiba 99.0% taas oo muujinaysa heerka uu dalka Hungary ka gaadhay aqoonta iyo sida uu ula dagaalamay Jahliga. Diimaha laga haysto dalka Hungary waxa kamid ah diinta Roman Catholiga oo dadka haysta lagu qadaro ilaa boqolkiiba 67.5%, kamid ah dadka Hugarian-ka ah diinta Calvinistiga waxa iyadna haysta dad lagu qiyaaso boqolkiiba 20%, halka diinta Lutheranka ay ka haystaan boqolkiiba 5%, diinta atheist iyo isku gaynta diimah kale dadka haysta waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 7.5%. ragga ku dhaqan dalka Hungary celceliska cimrigoodu waxa uu gaadhaa ilaa 67-sano halka dumarka uu ka gaadho 76-sano. Qaabka ay u shaqayso Dawladda dalka Hungary waa nidaamka Baarlamaaniga ah (Government Type parliamentary democracy) lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa Forint waxana qoraalkeeda loo soo gaabiyaa (Ft). Warshadaha dalka Hungary waxa lagu farsameeyaa qalabka dhismaha, dunta, kiimikooyinka, Cunto diyaarinta, iyo baabuurta. Sidoo kale warshaha dalka Hurgarya waxa ay badhkood ka shaqeeyaan macdanaysiga. Beeraha dalkana waxa laba beera dalagyo ay kamid yihiin Qabidiga/Sareenka, Galayda, Baradhada, Sonkorta iyo Ubaxa. Dhina xoolahana waxa lagu dhaqdaa dalka Lo’da oo hab caaneed loo isticmaalo iyo Digaaga dhulka la adeegsado ee dalka waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 51% khayraadka dabiiciga ah ee dalka Hungary waxa kamid ah dhuxul dhagaxda, Gaaska dabiiciga ah, Carada beeraha ku wanaagsan ee fur furan nafaqadana leh (fertile soils) iyo bauxite. Jamayka. Jamayka waa wadan jasiirad ah oo ku yaalo Badda Karabiya, dhinaca koonfurta Kuuba, wadanka Jamayka waxaa ku yaalo Buuro. meesha ugu dheer neh waa (Blue Mountain Peak). dadka degan Jamyka waxee gaarayaan, 2.7 millyan oo qof. Jamayka waxaa soo gumeestay wadanka Ingriiska, waxee xornimada qaadatay 1962dii Shacabka. dadka degen Jamayka asalkooda waxee ka imaadeen Afrika, laakiin waxaa lagu arkaa dad yar oo ah Shiinees,Hindi, Carab iyo yurubiyaan. Nolosha wadanka Jamayka ma ahan, nolol fiican, dadka waxee u qaxaan wadamada ingriiska iyo maraykanka. magaalo madaxda wadanka waa Kingston. Jamayka dad aa u dalxiis tago jasiiradaha dartood, luuqadaha lagaga hadlo. jamayka waxaa looga hadlaa lahjo af-ingriis ah, laakiin xarfo waxaa kujiro isbaanish ah. luqada Jamyka waa sida heesaha rap'ka oo kale. Jamayka. Dalka Jamaica waxa uu kamid yahay wadmada dhaca gobolka Caribbean-ka. Dalka Jamaica waxa uu ka koobanyahay jasiirad wayn oo ku dhextaal bada Caribbean-ka. Caasimada dalka Jamaica waxa layidhaa Kingston waxana ay ku taalaa koonfurta dalka Jamaica. Dadka ku dhaqan magaalada caasimada ah ee Kingston waxa lagu qiyaasaa (57.774) oo ruux, waana tirakoobkii laqaaday sanadkii 2010-kii. Bedka: Bedka uu ku fadhiyo dalka Jamaica waxa lagu qiyaasaa 4,243.26, oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 10,990.00 (kiiloo mitir laba jibaaran). Baaxda uu ku fadhyo dalka Jamaica waxa ay ku dhowdahay bedka gobolka (Connecticut) ee dalka Maraykanka. Dadka: Daka ku dhaqan dalka Jamaica waxa lagu qiyaasaa 2.8milyan oo ruux, waana tirakoobkii laqaaday sanadkii 2010-kii. Saadaasha dadka reer d Jamaica ee sanadka 2050-ka waxa lagu wadaa 3.5milyan oo ruux. Afka: Luuqadaha lagaga hadlo dalka Jamaica waxa waxa ugu horeysa luuqada Ingiriisiga (English), luuqada labaad ee dalkana waxa layidhaa Creole. Aqoonta: Dadka aqoonta leh ee reer Jamaica waxa ay gaadhaan boqolkiiba 85.0%. Diinta: Diimaha ay kala haystaan dadka reer Jamaica waxa kamid ah diinta kiristanka gaar ahaan mad-habta Protestant oo ay haystaan boqolkiiba 61.3% waxana ay dadkani u kala qaybsamaan (Church of God 21.2%, Baptist 8.8%, Anglican 5.5%, Seventh-Day Adventist 9%, Pentecostal 7.6%, Methodist 2.7%, United Church 2.7%, Brethren 1.1%, Jehovah's Witness 1.6%, Moravian 1.1%), dadka haysta mad-habta Roman Catholic waa boqolkiiba 4%, dadka reer jamaica ee haysta diimaha kale ee kasoo hadhay diinta kiristanka waxa lagu qiyaasaa 34.7%. Cimriga: Ragga ku dhaqan dalka Jamaica waxa ay da’doodu gaadhaa 73-sano, halka dumarka reer Jamaica ay ka gaadhaan 77-sano. Dawlada: Qaabka ay u shaqayso Dawladda Jamaica waa nidaamka Dastuuri Baarlamaaniga ah (Government Type constitutional parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo Jamaica waxa layidhaa Jamaican dollar (J$). Warshadaha: Warshadaha dalka Jamaica waxa lagu farsameeyaa: macaaniinta bauxite, Dunta, cuntooyinka, warshadaynta heerka u sareeya, sibidhk,a birta, waraaqaha iyo kiimikooyinka. Dalxiiska:Dalka Jamaica waxa uu leehaya meelo soo jiita indha dalxiisayaasha caalamka dadkuna waxa ay ka faa’iidaystaan qaabilaada dalxiisayaasha. Beeraha: Beeraha dalka Jamaica waxa laga beeraa dalagyo ay kamid yihiin: Muuska, Coffeega, khudaarta dhaanaan ee (citrus), Baradhada iyo khudaarta. Xoolaha: Dalka Jamaica waxa laga dhaqdaa xoolo ay kamid yihiin Riyo iyo digaaga. Dhulka la isticmaalo ee dalka Jamaica waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 14%. Khayraaadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka Jamaica waxa kamid ah macaadiinta: bauxite, gypsum iyo caro macdan leh. Madagaskar. Madagaskar ama jamhuuriyadda madagaskar waa wadan Jasiirad ah, oo ku yaalo Badweynta Hindiya, dhinaca Koonfurbari ee xeebta Afrika. waxee u jirtaa Musaanbiiq 400 kilomitar. Madagaskar waa jasiirada affaraad oo ugu ween Aduunka, waxeena afrika ka go'day sanado milliyan kabadan. dadka degen Madagaskar asalkooda waa dad afrikaan iyo Indonesian ah. jasiirada waxaa ku badan geedo iyo xayawaanaad u gaar ah oo wadamada kale lagu arki karin. madagaskar waa jasiirada sideedaad oo ugu dadka tiradabadan Aduunka. dadka badankooda waxee ku hadlaan luqada malagasy. Ido. Ido (;) waa koox ka mid ah xoolaha kuwaasi oo ah bahda naasleyda isla markaana la nool aadamaha. Sida caadiga ah, iduhu waxay qeyb ka yihiin oo lagu tiriyaa adhiga sababtoo ah waxay qaraabo dhow yihiin ri'yaha kuwaasi oo ayaga laftoodu qeyb ka ah bahda adhiga. Hordhac. Iduhu waxay ka tirsan yihiin bahda adhiga. Dunida maanta waxaa ku nool tiro badan oo ido ah, kuwaasi oo lagu qiyaaso 1.25 bilyan ido ah oo ku kala dhaqan dacalada dunida. Iduhu waa xoolo la dhaqdo kuwaasi oo laga manaafacaado caano, dhogor, hilib iyo waxyaabo kale. Dhinaca kale, iduhu waxay ka kooban yihiin lax (dhedig) iyo wan (lab). Markab. Markabka waa nooc ka mid ah gaadiidka badda. Gacanka Cadmeed. Gacanka Saylac waxee ku taalaa, Woqooyiga Soomaaliya iyo Koonfurta Yemen. gacanka cadmeed waxee ku xirantahay Marinka Gardafuul iyo Badda cas Gambia. Gambia ama jamhuuriyadda Gambia, afrika. waa mid ka mida wadamada,galbeedka afrika wadankan bari galbeed iyo waqooyiba waxa ka xiga wadanka Sinigaal waxa dhexmara wabiga ganbiya kaas oo ku shuba Badweynta Atlaantik Jasiirada Maldiif. Jasiirada Maldiif waa wadan jasiirad ah, oo ku taalo, Badweynta Hindiya. jasiirada Maldiif waa wadanka ugu yar Aasiya.Waana dawlad Islaam ah oo inta badan dadka kunooli waa Muslim. Wadanka Maldiif waxa mudo gaadhaysa 78 sano soo Xukumaayay Midowga boqortooyada Britan waxa ay maaldiif madaxbanaanideeda qaadatay sanadkii 1965 Wadanka Maaldiif waa xubin kamida ah Ururka Komonwels Taariikh. Waxa ay sheegayaan Daraasadaha lagu sameeyaay luqada iyo caadaadka wadankaasi in dadakaasi ay wadankaas soo gaadheen taariikhdu markii ay ahayd, 300 Kahor Dhalashaddii Ciise C.S waxa kale oo ay daraasadaahi sheegaaan in dadakaasi ay ka yimaadeen Dhanka qaarada Aasiya weaxa ay ahaayeen Ugaadhsadayaal Kadib waxa ay dageen Jasiiradaha Maldiif. wadanka Maldiif awxa uu Islaam ku Gaadhay Sanadkii 1153 ee taariikhda dhalashada Nibi Ciise C.S Tsunami. Maalintii 26-Diseembar-2004 kadib markii uu Dhul gariir baaxad wayn lihi uu ku dhuftay baddawaynta Hindiya waxaa Wadanka Maldiif jiidhay majado Tsunamiah waxa ka badbadaaday kaliya 9 jasiiradood halka 56 Jasiiradood ay qar qoomeen waxaa halkaas ku dhintay dada gaadhaya ilaa 108 qof Siyaasadda. Siyaasadda jamhuuriyada maldiif waa mid kusalaysan jamhuuriyada madaxwayne leh doorashada madaxwaynihu waxa ay dhacdaa 5 sanaba mar. Juquraafi ahaan. Jasiiradaha maldiif waxa lagu qiyaasaa ilaa 1,190 jasiiradood. Cimilada. Badweynta Hindiya ayaa saamayn aad u wayn ku yeesha Cimilada jasiiradaha Maldiif,mar marka qaarkood oo uu kaxayiro xaraarada iyo dhaqdhaqaaqa jawiga halkaas oo marmarka qaarkood la dareemo hawo xidhan darajada xaraardu waxa ay u dhaxaysaa inta badan sanadka 24 ilaa 33 darajo. Tuulada geelkusooran. taariikhda tuulada geelkusoora . Bold texttuulada geelkusooran oo ilaa 15Km dhanka koonfur galbeed kaga beegan magaalada buuuhoodle isla markaana ka tirsan dhulka ay ethiopia iska sheegato waa tuulo taariikhi ah oo soo jiri jirtay ilaa boqolaal kun oo sano ka hor tuuladan ayaa soomartay marxalado kala duwan mararka qaar waxay ahaan jirtay caasimad boqotooyo mararna magaalo aad u wayn. tuuladan ayaa waxaa lagu arkaa waxyaabo la la yaabo mararka qaar waxaa laga helaa qalabkii dadkii hore ku dagaalami jireen,isku qurxin jireen,kabihii cagba cagta la'odhan jiray, sidoo kale tuuladan waxay hodan ku tahay noocyada macdanta dabiiciga ah, mararka qaar ayaa la'arkaa diyaarado helicopters oo ku dagaya lamana oga sababtaasi tuuladan ayaa waxaa degan beesha maxamed muuse oo katirsan beelaha dhulbahante Beljim. Beljim ama Belgium () (Af-Holandees: België) Somalina waaxa lagu dahaa Biljim. Biljim waa wadan ku yaala yurub, waxa ay dhacdaa waqooyi galbayd yurub, biljim waxa daris la ah wadamada Farnsiiska Jarmalka iyo Holland iyo wadanka logsonberg dhinaca bada waxa uu daris kala yahay Egland. caasumadna waxa u ah Brossel, waana isla caasimada yurub Brussel, Biljim waxa ay u qeybsantaa sadex qaybood, qaybta 1aad waxa la dhahaa vlaamsvlaandaren waxayna xigtaa dhinaca Holand ama Naderland, qaybta 2 aad waxa la dhahaa Wallonie waxayna xigtaa dhinaca Franceska, qaybta sadexaadna waxa la dhahaa Dutchs. biljim waxa ay haysataa 10 gobol; Biljim waxa ay leedahay wabiyo badan lkn 5 wabi baa u mihiim ah, Biljim malahan madaxwayne waxa ay leedahay ra isul wasaare iyo boqortooyo boqorka magiciisa waxa la dhahaa boqor filip. Biljim waxa ku nool dad lagu qiyaaso 11 malyan oo qof waana wadan fican waxaana dagan dad aad u fican, cimilada Biljim waxa ay u badantahay qabaw baraf iyo roobab waana wadan yar oo barwaaqo ah. Bosniya. Bosniya iyo Herzegovina waa wadan ku yaalo koonfur bari ee Yurub. Bosniya iyo Herzegovina, waxee markeeda hore ka tirsanaa jiray, wadankii la dhihi jiray Jaguslaafia. Isbania. Isbaaniya (spania) ama boqortooyada Isbaaniya waa wadan ku yaalo Koonfurta Galbeed ee qaarada Yurub. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Andorra, Faransiiska, Gibraltar iyo Bortuqaal, wadankaan waxoo aad uugu dhawyahay xuduudka Maroko oo u dhaxeeso Badda Dhexe. Shacabka degen spania waxee gaarayaan ilaa 46,468,102 oo qof. magaalo madaxda wadanka waa Madrid. Wadanka Isbania waxoo leeyahay 17 gabol iyo 15 magaalo oo waa weyn oo muhiim u ah. Taariikh. Aadanaha casriga ahi markii ugu horraysay waxay yimaadeen jasiiradda Iberian ee ku dhow 35,000 oo sano ka hor. Dhaqamada Iberian oo ay weheliyaan dhaqanno qadiimiga ah ee Fiktooriya, Giriiga iyo Carthagini ayaa lagu horumariyey badhtamihii illaa iyo intii uu xukunka Roomaanka ku jiray ilaa 200 BCE, ka dib markii gobolkani magaciisa lagu magacaabo Hispania, oo ku salaysan magacii hore ee Spian ama Spania. Dhamaadka Boqortooyada Roomaanku waxay qabsadeen qabaa'ilka reer yurubiyaanka ah ee ka yimid Yurubta Dhexe, waxay ku soo duuleen jasiiradda Iberian waxayna aasaaseen dhinacyo badan oo madaxbannaan oo ka jira gobollada galbeedka, oo ay ku jiraan Sueves, Alans iyo Vandals. Ugu dambeyntii, Visigoths ayaa si adag u dhex gali lahaa dhammaan xudduudaha madaxbanaan ee ku yaala jasiiradda, oo ay ku jiraan gobollada Byzantine, oo ah Boqortooyada Toledo, kaas oo midba midka yar ama mid yar midoobaya siyaasad ahaan, si caddaalad ah iyo sharci ahaanba dhammaan goboladii Roomaanka ahaa ama boqortooyooyinkii guusha ka ahaa wixii markii danbe loo aqoonsaday Hispania. Boqolkii 8aad ee boqornimada Boqortooyada Visigothic waxay ku dhacday Moors, kuwaas oo u yimid inay u xukumaan badmaaxa sanadka 726, iyaga oo ka tegaya mugdi yar oo masiixiyiin ah oo woqooyi ah, ilaa toddoba qarniyo Boqortooyada Granada. Tani waxay tagtay dagaalo badan intii lagu jiray muddada dheer ee dib-u-heshiisiinta ee Jasiiradda Iberian, taas oo horseeday abuurista Boqortooyada Leon, Boqortooyada Castille, Boqortooyada Aragon iyo Boqortooyada Navarre oo ah boqortooyooyinka boqortooyada ee ugu muhiimsan ee soo wajahda duullaanka. Ka dib markii lagu guuleystey Moorish, Yurubiyiintu waxay billaabeen nidaam tartiib tartiib ah oo lagu soo celinayo gobolka Reconquista, [11] kaas oo qarnigii 15aad ku dhammaaday soo ifbaxay Spain oo ah waddan midaysan oo ka hooseysa Boqortooyada Katoolikada. Xilligii casriga ahaa ee loo yaqaan 'Golden Golden Era', wuxuu noqday mid ka mid ah taariikhda caalamka ugu horeeya taariikhda caalamka, sababtoo ah isku xirka Isbaanishka ee Ameerika, oo ka tagay dhaqan iyo luuqad kala duwan oo ay ka mid yihiin in ka badan 500 milyan oo Hispanophones ah, ugu badnaa luuqadda hooyo, ka dib Mandarin Chinese. Ameerikaanka Asalka ah. Dadka Asalka Ameerika, Hindida Cas (ingiriis: Indigenous peoples of the Americas; carabi: أمريكيون_أصليون) waa dad asal ahaan ka soo jeeda qaaradaha Waqooyiga Ameerika iyo Koonfur Ameerika, kuwaasi oo ah kuwo asal ahaan deegaan ku ahaa dhulkaasi kumanaan sano. Maraykanka assalkoodii waxee ahaayeen, dad u dhashtay Waqooyiga Ameerika iyo koonfurba, markoodi hore waxee ahaayeen, dad indian iyo inuit ah intii yurubiyanka gumeesanin ameerika. nin la dhhi jiray Kristoffer Kolombus ayaa helay ameerika, markaas oo mooday in oo helay dalka Hindiya, marka oo arkay dad u eg aasiyaan. waxoo uugu magac daray (wadanka indianka) IN.maraykanku wuxuu aasaasmay Dhalo. Dhalo ama Qaaruurad ("af-carabi" الزجاجة ama القارورة, "ingiriis:" bottle) wa walax u samaysan sidii dhululbo oo dareeraha lagu shubto sida saliida iyo biyaha waxaa laga sameeya nooc bacaadka ka mida ama balaastiig, noocyo badan bay leedahay, waxaa meel wayn kaga jirtaa agabka wax lagu shubo iyo qalabka dhismaha sida daaqadaha iyo albaabada, sidoo kale baabuurta ayaan looga maarmin, dhalooyinka ayaa u loo sameeya hadba qaabka iyo midabka loo rabo, qaarbaa fidsan qaarna waa sida weel, qaar baa madow xigeen ah sida kuwa daawada lagu shubo qaarna waa cadaan sida kuwa biyaha. Barasiil. Dalka brazil oo loogu dhawaaqo Federal Republic of Brazil waa dal ka soo jeeda bortaqiis, waa dalka shanaad ee ugu balaadhan aduunka,koofurta amerika iyo dhammaan qaarada laatiin Amerikaba. Dalka brazil waxaa dhinaca bari ka marta badda ATLANTIC OCEAN, oo leh xeeb dhererkeedu tahay 7,491km. Wuxuuna xuduud kala leeyahay dhinaca waqooyi dalka Venezuela,Guyana, suriname iyo french guiana. Dhinaca waqooyi galbeedna waxaa dalka brazil xuduud uu kala leeyahay daka COLONBIA. Galbeedna waxaa kaga beegan BOLIVIA iyo PERU. Sidoo kale dhinaca koofur barina waxuu xuduud kala wadaagaa dalalka ARGENTINA, iyo PARAGUAY, halka waqooyi uu ka xiga dalka URUGUAY. Waxaa la odhan karaa dalka brazil dhammaan xuduud ayuu la leeyahay wadamada waqooyiga marka laga tago ECUADOR iyo CHILE. Tirada dadka reer Brazil waa 190 milyan 83.7 waa dad degan magaalo. 2008 heerka wax aqris iyo qoris la’aanta waxey aheyd 11.48% waxeyna u badnaayeen dhalinyaro dadoodu u dhaxeysay (15-19) Dhaqaalaha wadanka Brazil waa wadanka todobaad waxaana door libaax leh ka ciyaaray in dhaqaalaha uu kobco (Brazil’s national development bank (BNDES)),xagga wax iibsiga waa wadanka todobaad Marka laga hadlayo wax soo soorka KAFEEGA waa wadanka ugu weyn ee soo saara Kafeega 150kii sano ee u danbeeyay. Waxey kaloo kordhiyeen joogitaanka suuqyada maaliyadeed iyo badeecooyin waxeyna nasiib u heleen in ay Brazil ay noqoto suuqa afaraad ee ugu weyn baabuurta caalamka. Sidoo kale waa dal dhoofiya Diyaaradaha,korontada,gawaadhida,dharka.kabaha,birta,cabitaanka iyo Liinta. Dalka Brazil ayaa wax dhoofinta caalamka kaga jira darajada 23aad. Dalka Brazil waa wadanka 2aad dhinaca garoonka diyaaradaha waxaa ka horeeya mareykanka kaliya. Wuxuu leeyahay Garoono waaweyn oo aad u mashquul badan ku dhawaad 20 milyan oo rakaab ah ayaa sanad walba isticmaala garoonada Brazil. Dhinaca diinta dadka heysta diinta CATHOLICS dalka Brazil waa 123 million celecelis ahaana waa 64%.waa dadka ugu badan ee heysta diinta catholics hoos ka eeg heerka dadka heysta diimaha dalka Brazil. Ciidanka Brazil waa ciidanka ugu balaadhan laatiin Amerika waxeyna ka kooban yihiin:Brazilian Army,Brazilian Navy iyo Brazilian Air Force waxeyna guud ahaan yihiin 317,199 oo ah kuwa shaqeeya. Ku darso oo waxey kaloo leeyihiin ciidan loogu yeedho Military police iyo ciidan kale oo loo yaqaan green water Magaca Brazil wuxuu asal ahaan ka yimid ama ka soo jedaa nuuc ka mid ah geedaha ka bixi jiray Xeebaha wadankaasi waxaana loo yaqaan brazilwood. Dadka boortaqiiska waxey odhan jireen "pau-brasil." Dalka Brazil waxa uu ka kooban yahay 26 gobal iyagoo isugu yimaada Federaal, dhammaan gobalada waxey isugu jiraan gobolo isbaheystay si juquraafi ah. Nidaamka caafimaadka dadweynaha Brazil ayaa loo yaqaan Nidaamka caafimaadka qaranka, waxaa maamula oo bixiya dhammaan dowlada waana wax ay u siman yihiin dadweynaha muwaadiniinta ah si lacag la’aan ah. Walow ay jiraan meelo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Dhinaca musuqa ee xeebaha brazil waxaa lagu sheegaa 41 bilyan oo dollar sanadkii waana 69.9% waxeyna wadamada musuqa caalamka kaga jirtaa kaalinta 69aad. Dalka Brazil wargeyskii ugu horeeyay waxaa la aasaasay sanadkii 1808dii waxaana laga aasaasay magaalo madaxda wadanka ee RIO DE JANERIO magacii ugu horeeyay uu yeesho wargeyskaa ayaa ahaa THE GAZETA isagoo nuqulkii u horeeyay uu soo baxay bishii september 1808 dii.Dhinaca idaacadda waxaa markii u horeysay dalka Brazil laga hirgeliyay 7dii bishii sebtember sanadkii 1922kii. Waxaana ku xigay sanadkii 1923kii oo la furay idaacadii 2aad oo la odhan jiray radio Society of Riode Janeiro. Dhinaca Talefeshinka waxaa ugu horeeyay si rasmi ah 18kii september sanadkii 1950 waxaana la odhan jiray TV TUPI. Dalka brazil waa dal ka mid ah kuwa aadka loo booqdo marka laga hadlayo dalxiisyaal sadax sano ka hor dadka booqday waxey gaadhayeen 5 milyan oo booqdayaal waxeyna dadkaasi badankood ka yimaadaan Koofurta ameica lacagta sanadkaa ay ka heleen waxey dhameyd 6 bilion oo doolar. Luqadda rasmiga ah ee looga hadlo Brazil waa waa bortaqiis.waana wadanka kaliya ee ku hadla qaarada America, xitaa dhaqanka waa dhaqanka boortaqiiska sababtoo ah xidhiidh xoog leh iyo gumeysigii boortaqiiska ayaa sameyn ku yeeshay. Xagga wax beerashada dalka Barazil dhul ahaan wuxuu beertaa 65,338,000 hektar lacagta ka soo baxda ayaa lagu qiyaasaa sanad kasta 148 billion oo doolar Dalka Brazil ciyaarta ugu caansan waa ciyaarta kubbadda cagta, wuxuu koob adduun ku guleystay shan jeer.markii ugu horeysay ee ay koob aduun ku guuleystaan teemkii ka socday Barzil waxey aheyd 1958, waxaa ku xigay 1962, waxaa ku xigay 1970, waxaa ku xigay 1994, waxaana ugu danbeeyay 2002. sidoo kale mar ayey marti geliyeen koob aduun waana sanadkii 1950kii, waxeyna mar kale martigelin doonaan isla sanadkan 2014. dalkaasi brazil ciyaartoy caalamka caan ka noqotay ayaa ka soo baxday sida ninka Loo boqray ee dhaamanka madow Boqorka Kubadda cagta PELE, sidoo kale waxaa ka soo baxayGarrincha,Ronaldo,Roberto carlos,Romario, Ronaldinho,Kaka iyo Neymar. Brazil waa wadan aad u dhaqda lo’da una iibgeeya suuqyada caalamiga ah sanadkii 2005 waxaa la diiwaan geliyay 28 milyan oo neef oo lo ah in la qalay, halka guud ahaana lagu sheegay sanadkasi in 87 milyan oo neef ay haatan diyaar yihiin. Taasi oo ku tuseysa in Brazil ay lo badani joogto, sidoo kale waxaa ku yaala keymo waaweyn. kala badh dalka Brazil waxaa daboola keymo loo yaqaan Amazon,qaybaha korinta xoolaha iyo beerista Sisinta, qasabka sonkorta, bariiska, tubaakada iyo dhuxusha dhammaan wey beertaan reer Brazil. Dhinaca caruurta la adoonsado dalka Brazil waa meelha caalamka uu weli uu aad uga jiro, waana wadanka sedexaad ee caruurta la adoonsado waxaa ka horeeya oo kaliya Hindiya, iyo Bangaladesh Brazil 92% baabuurta taal waa cuseyb Dileita Maxamed Dileita. Dileita Maxamed Dileita waa ra'iisul wasaaraha dalka Jabuuti. waxoona ra'iisul wasaare ahaa ilaa sanadka marka oo ahaa 2001. markiisa hore waxoo madaxweyne kuxigeen ka ahaa Xisbiga talada ee dalka jabuuti RPP. Dileita waxoo ku dhashtay wadanka Jabuuti, waxoona wax ku soo bartay, dalalka Qaahiro iyo Aljeeriya. Dileita waxoo mar ka shaqeen jiray dhinaca safaaradaha ee jabuuti ku leedahay, dalalka faransiiska, itoobiya iyo Ugandha. Xisbiga talada ee dalka jabuuti RPP. Xisbiga talada ee dalka jabuuti ama People's Rally for Progress (RPP). waa xisbi ka mid ah xisbiyaasha dalka Jabuuti. hogaamiyaha Xisbiga waa Ismaaciil Cumar Geelle. Bangladesh. Bangladhesh (af-Bangali: বাংলাদেশ;) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyadda shacabka Bangladesh waa wadan ku yaalo Koonfurta Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa ladhihi jiray Baribakistaan waxii kahoreeyay 1971. wadanka waxoo xuduud la leeyahay, wadanka Hindiya oo ka xigta galbeedka,waqooyiga iyo bariga, wadanka Burma waxoo ka xigaa bariga, koonfuta neh waxaa ka xiga Badweynta Hindiya. Bangladhesh waxa ay xoriyada ka qaadatay dalka Bakistaan sanadku markuu aha 1971, ka dib dagaal dheer oo ay wadeen kooxda goolwadayaasha Bangladhesh. Bangladhesh waa wadan dhaqaale ahaan aad u liita waxaa jira dadyoow ka soo jeeda wadankan oo ku firdhamay aduunka. Dalka Jamhuuriyada Bangladhesh waxa uu kamid yahay dalalka ku yaala qaarada Asiya waxana uu xuduud la wadaaga dalalka ay kamid yihiin Hindiya, Burma iyo Nabal. Dhinaca koonfureedna waxa uu xuuduud kala wadaaga Badwaynta Hindiya. Waana mid kamid ah wadamada la yidhaa koonfur bari Asiya.Caasimadda dalka Bangladhesh waxa la yidhaa Dhaka. Bedka. Dhulka uu ku fadhiyo dalka Bangladesh waa 55,598.71 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 144,000.00 oo (kiilimirir laba jibaaran). Bangladesh waxa uu ku dhowyahay bedka gobolka (Wisconsin) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka reer Bangladesh waxa ay tiradoodu kor u dhaafataa 163-milyan oo ruux, waana tirakbookii laqaaday sanadkii 2017-kii. Afka. Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa ugu horeysa luuqada maxaliga ah ee Bangla waxana soo raacda luuqada ingiiska oo ah afka dalkii gacanta ku hayay Bangladesh xiligii gumaysiga. Diinta:Diimaha laga aaminsan yahay gudaha dalka Bangladesh waxa ugu badan dadka haysta diinta Islaamka oo gaadhaya 83%, halka diinta Hinduugu ay dadka haystaa gaadhaan boqolkiiba 16%, dadka soo hadhayna waxa ay hasytaan diimo kale. Cimriga: Rajada nolosha ee dadka ku dhaqan dalka Bangladesh ayaa waxa ay celcilis ahaan gaadhaan 60-sano oo ragg iyo dumarba ah. Dawlada. Dawladda dalka Bangladesh waa dowlad Baarlamaani ah (parliamentary democracy). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo dalka waxa la yidhaa taka (Tk). Warshadaha. Dalka Jamhuuriyada Bangladesh waxa uu hodan ku yahay warshadaha waxana kamid ah waxayaabaha ay soo saaraan warshadadaha ku yaal Bangladesh, dharka, waraaqaaha, sonkorta, cudbiga, sibidhka, laydhka iyo qayb kamid ah Technolig-yada. Beeraha. beeraha waxa si balaadhan looga beeraa midho badan oo uu ugu horeeyo geedka caanka ka ah qaarada Eshiya ee Bariiska. Waxa kale oo ka baxa beeraha dalka Bangladesh Shaaha, Qamadiga, Sonkor- khaanka, Tubaakada, khudrada, iyo saliida. Xoolaha. waxa laga dhaqdaa dalka Bangladesh xoolo kala duwan waxana jira goobo lagu xaananeeyo digaaga. Dhulka la istimcaalo ee dalka Bangladesh waa boqolkiiba 73% kamid ah cabirka guud ee dalka. Khayraadka. Khayraadka dabiiciga ah ee Bangladesh Gaaska dabiiciga ah, Geedka timber-ka iyo dhuxul dhagaxda. Burma. Burma ama Midowgii Myanmar hore waxa loo dhihi jiray mayanmar (Union of Myanmar). waa wadan ku yaala Koonfurta Aasiya. wadanku waxa uu xuduud la leeyahay, wadamada Shiinaha, Laos, Thailand, Bangladesh iyo Hindiya, dhinaca waqooyiGalbeedna waxaa ka xiga Gacanka Bengal iyo Badda Andaman. Myanmar (Ingiriisi hoos ku qoran; Burmese: mjəmà, [ras] 1] rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Myanmar iyo sidoo kale loo yaqaan Burma, waa gobol madax bannaan oo ku yaal Koonfur Asiya. Myanmar waxaa xuduud la leh Hindiya iyo Bangladesh dhinaca galbeed, Thailand iyo Laos oo ah bariga iyo Shiinaha ilaa woqooyi iyo waqooyi bari. Ilaa koonfurta, qiyaastii sadex meelood meel ka mid ah Myanmar wadarta guud ee 5,876 km (3,651 mi) waxay ka dhigan tahay xeebta aan joogtada ahayn ee 1,930 km (1,200 mi) oo ku yaal Bay of Bengal iyo Badda Andaman. Tirakoobka 2014 ee tirakoobka ayaa tiriyay dadweynaha in ay yihiin 51 milyan oo qof. [7] Ilaa 2017, dadku waxay ku dhowdahay 54 milyan. [4] Myanmar waa 676,578 oo kiilomitir oo isku-wareeg ah (261,228 mayl wareeg ah). Magaalada caasimadda waa Naypyidaw, magaaladeeda ugu weyn iyo caasimadii hore waa Yangon (Rangoon). Myanmar wuxuu xubin ka ahaa Ururka Bisha Cas ee Asiya (ASEAN) tan iyo 1997. Dhaqanka hore ee Myanmar waxaa ka mid ah Dawladaha Tibuure-Burman oo ku hadlayay Py-magaalooyinka Upper Burma iyo boqortooyooyinka Mon ee Burma. Qarnigii 9aad, dadka reer Bama waxay galeen dooxada sare ee Irrawaddy iyo, ka dib markii la aasaasay Boqortooyada Pagan 1050-meeyadii, afka Burmese, dhaqanka iyo Budhisnimadii Theravada si tartiib tartiib ah ayay u noqdeen dalka. Boqortooyada Pagan waxay ku dhacday mabaadii'da Mongol iyo dhawr waddammo dagaalyahan ah ayaa soo baxay. Qarnigii 16aad, ayaa dib loo soo celiyay hantida Taungoo, waddanku wuxuu ahaa muddo kooban oo ah awoodda ugu weyn ee taariikhda gobolka Awdal ee koonfur bari Asia. [9] Horraantii qarnigii 19aad ee Konbaung ayaa xukuntay aag ay ku jiraan Myanmar casriga ah iyo sidoo kale Manipur iyo Assam oo si kooban loo xakameeyey. Ingiriiska ayaa la wareegay maamulka Myanmar ka dib saddex dagaal oo ka socday Anglo-Burmese qarnigii 19-aad iyo waddankana wuxuu noqday gumeyste British ah. Myanmar waxaa la siiyay madaxbanaan sannadkii 1948, oo ah waddan dimoqraadi ah. Ka dib markii uu kufsaday 1962-dii, waxa uu noqday kaligii taliye militariyadeed oo ka tirsan Xisbiga Barnaamijka Siyaasadda Burma. Sanadihii ugu dambeeyay ee madaxbanaani, waddanku waxa uu ku mashquulsan yahay colaad jinsi iyo kooxo tiro yar oo qowmiyadeed ah ayaa ku lug lahaa mid ka mid ah dagaaladii ugu dambeeyay ee caalamka ee socda. Muddadaa, Qaramada Midoobay iyo hay'ado kale ayaa soo tebiyey xadgudubyada xuquuqda aadanaha ee joogtada ah iyo nidaamka waddanka. [10] Sanadkii 2011-kii, junta militariga waxaa si rasmi ah loo tirtiray ka dib doorashadii guud ee 2010-kii, waxaana la dhisay dowlad rasmi ah oo rayid ah. Tani, oo ay weheliso sii deynta Aung San Suu Kyi iyo maxaabiista siyaasadeed, waxay hagaajisay diiwaangelinta xuquuqda aadanaha ee waddanka iyo xiriirka shisheeye, waxayna horseedday fududaynta ganacsiga iyo ciqaabaha dhaqaale ee kale. Waxaa jira, si kastaba ha ahaatee, cambaareynta joogtada ah ee daweynta dawladeed ee ku saabsan qowmiyadaha tirada yar, jawaabteeda ku saabsan kacdoonimada qowmiyadeed, iyo isku dhacyada diimeed. [12] Doorashadii 2015, doorashadii Aung San Suu Kyi ayaa badisay aqlabiyad labada aqal ah. Si kastaba ha ahaatee, millatariga Burma ayaa weli ah awood awood leh oo siyaasadeed. Myanmar waa waddan hodan ah oo caws iyo gaas, saliida, gaaska dabiiciga ah iyo ilo kale oo macdanta ah. Sanadkii 2013, GDP (nomin) wuxuu ku fadhiyaa US $ 56.7 bilyan iyo miisaaniyadeeda (PPP) oo ah US $ 221.5 bilyan. Farogelinta dakhliga ee Myanmar ayaa ka mid ah kuwa ugu ballaaran adduunka, iyada oo qayb weyn oo dhaqaalaha ah ay gacanta ku hayaan taageerayaasha ciidamada hore ee milatariga. [14] Ilaa 2016-ka, Myanmar waxay ka koobnayd 145 oo ka mid ah 188 dal ee horumarinta aadanaha, sida lagu sheegay Heerka Horumarka Aadanaha. [6] Tayland. Thailand (Af-Thai: ราชอาณาจักรไทย. waa wadan ku yaalo Koonfurtabari ee qaarada Aasiya. wadanka markiisa hore waxaa la dhihi jiray Siam, waa wadan boqortooyo xakunto. wadanka waxoo xuduud laleeyahay wadamada Laos,Burma, iyo kambodiya, koonfurta neh waxaa ka xiga Gacanka thailand iyo Malaysiya. thailand waxee ka midtahay wadanka kaliya ee koonfurtabari ee Aasiya oo wax gumeysi ah soo marin, inta aa ka eheen wadamada ee dariska tahay burma iyo jabaan, marka ee soo galeen thailand waqtigii dagaalada aduunka kii labaad. Wadanka waxoo jirijiray 40.000 oo sano. magaalo madaxda wadanka waa Bangkok. Kambodiya. Kambodiya ama Boqortooyada Kambodiya af-khmer: ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា. waa wadan ku yaala Koonfurta Bari ee qaarada Aasiya. wadanka waxoo xuduud la leeyahay wadamada Thailand, Laos, Vietnam iyo gacanka thailand oo ka xiga Koonfurta. magaalo madaxda wadanka waa Phnom Penh. xukunka kanboodiya waa boqortoyo barlamaani ah boqorka hada joogaa waa calanka masaafada kamboodiya waxa ay dhantahy. 181,035 klm oo isku wareeg ah dadka kunoolina waxa ay tirahaan gaadhayaan qiyaastii 14 milyan oo qof dadka reen kamboodiya waxa ay ka koobanyihiin laba qawmiyadood oo kala ah qawmida Khmer iyo qawmiyada kale ee lagu magaacabo terafada laakiin wxa kale oo wadanka kunool dad muslim ah oo badan. dhaqaalaha ugu wayn ee kambodyaa waabeeraha inkabadan $59 waa beeralay Halaka magucu kasoo jeedo. kamboodiya waa magac kasoojeeda luqada ingiriisiga waxaana markii hore lagasoo qaaday afka faransiiska Phnom Penh. Phnom Penh waa magaalo madaxda Kambodiya, magaalada waxaa degen dad gaaraayo 1 miliyan oo qof. Beijing. Beijing (北京) waa magaalo madaxda wadanka Shiinaha. magaca Beijing micnihiisa waa (waqooyiga Caasimada), micnaha "Nanjing" (南京) neh waa (Koonfurta caasimada). magaalada Bejjing waxee eheed magaalada ugu ween aduunka ilaa sanadka marka oo ahaa 1828ii iyo wixii ka horeeyay. Mina: [pèi.tɕíŋ] (Ku dhawaad ​​dhageysigaan dhagaysta)), oo horey loo oran jiray Peking, [11] waa caasimadda jamhuuriyadda China, waa magaalada labaad ee ugu caansan dunida, iyo inta badan magaalada caasimadda. Magaalada, oo ku taal woqooyiga Shiinaha, waxaa lagu maamulaa degmo toos ah oo hoos yimaad dawladda hoose oo leh 16 magaalo, xaafad, iyo degaannada miyiga ah. [12] Magaalada Beijing waxaa degan Gobolka Hebei iyada oo laga reebo degmada Tianjin ee deriska ah ee koonfur-bari; wadajir saddexda qaybood ayaa ka kooban gobolka caasimadda Jingjinji iyo gobolka caasimadda ee dalka Shiinaha [13] Maadaama magaaladu isku xirayso qaab dhismeedka casriga ah iyo dhaqanka, Beijing waa mid aad u hodan taariikhda. Shiinuhu wuxuu saameyn weyn ku leeyahay siyaasadda, ganacsiga iyo dhaqaalaha, suugaanta, waxbarashada, taariikhda, dhaqanka, naqshadeynta, farshaxanka, isboortiga, casriyeynta, sayniska iyo tignoolajiyada., dalxiiska, iyo luqada aduunka. [15] Magaaladu waxay ku tiirsan tahay heerka raasumaal, saameyn caalami ah, tayada nolosha, heerka isticmaalka, iyo dhaqaalaha. Joogitaanka mid ka mid ah magaalooyinka ugu booqashada caalamka, Beijing waxay ku taallaa qaar ka mid ah meelaha soo jiidashada dalxiiska ee caalamka ugu caansan. [16] [18] [19] [20] [21] Iyadoo 3000 sano oo taariikh ah, Beijing waa mid ka mid ah magaalooyinka adduunka ugu da'da weyn waxayna haystaan ​​rikoodhada awoowayaasha bini-aadanka oo dib ugu noqda ilaa 700 000 oo sano. Beijing waa magaalada labaad ee Shiinaha ee ugu weyn magaalooyinka ka dib magaaladan Shanghai oo ah xarunta siyaasadeed, dhaqanka, iyo xarumaha waxbarashada qaranka. [23] Waa gurigii ugu weynaa ee Shirkadaha ugu waaweyn ee Shiinuhu leeyahay, waana xarun weyn oo loogu talagalay wadada weyn ee wadada, jidka, gawaarida, iyo shabakadaha xawaaraha sare. Madaarka Caalamiga ah ee Beijing Capital ayaa ah kan labaad ee ugu mashquulka badan caalamka marka la raaco 2010, [24], ilaa 2016-ka, mareegta tareenada ee magaalada ayaa ah kan ugu mashquulsan uguna dheer adduunka oo dhan, ka dib markii tareenka tareenka ee Shanghai. Nanjing. Nanjing (南京) waa caasimada gobolka Jiangsu ee wadanka Shiinaha. Dollar. Dollarka Hong Kong (Shiinaha: Ganacsiga, Cantonese Yale: Góng bàih; saxiix: HKD; code: HKD) waa lacagta rasmiga ah ee Hong Kong. Waxaa loo qaybiyaa 100 senti. Hay'adda Hantidhawrka Hong Kong waa golaha lacagta dawlada iyo sidoo kale bangiga dhexe ee Hong Kong iyo Hong Kong iyo dollarka Hong Kong. Iyadoo la raacayo liisan ka socota Hay'adda Lacagta ee Hong Kong, saddex bangi ganacsi ayaa ruqsad u haysta in ay soo saaraan waraaqaha lacageed ee loogu talagalay wareegtada guud ee Hong Kong. Saddexda bangiyo ee ganacsiga, HSBC, Bank of China iyo Standard Chartered ayaa bixiya naqshadeynta lacagta lagu soo daabacay ee HK $ 20, HK $ 50, HK $ 100, HK $ 500 iyo HK $ 1000, iyada oo dhammaan naqshaduhu ay la mid yihiin kuwa kale ee isku mid ah bangiga. Si kastaba ha noqotee, HK $ 10 bangiga iyo lacagaha oo dhan waxaa bixiya Dawladda Hong Kong. Laga bilaabo Abriil 2016, lacagta Hong Kong waa lacagta saddexaad ee ugu badan dunida. Marka laga reebo isticmaalka Hong Kong, dollarka Hong Kong waxaa sidoo kale loo isticmaalaa Macau deriska ah, halkaasoo Hong Kong ay ku wareegsanyihiin wadada Macau. 200px 200px Si John Cass. si john cass wa xaa waaye scool oo fiycan oo dadki si fiican labarro scoolkaan waxaa waaye scool oo dadaaleso. scool kaan wu xuw helle sideed iyo toddobo percent oo ku saab san sida scool ka da daal kiis Gambool(nuur warsame. Gambool? Wakuma gambool?maxaa kataqaan taariikhda sayid maxamed c/alle xassan iyo daraawiishtiisi? Sualahaan iyo kuwa kale oo ku sabsan taariikhda daraawiishta oo ahaa mujahidiin xoraynayey dalka.ka baro halkaan. 1.Sayid Maxamed Abdulle xassan. Sayid Maxamed Cabdule Xasan (Soomaaliya 1856 - Iimeey, Itoobiya 1920) Dhalashaddii Sayid Maxamed Cabdulle Xasan Wax lala yaabo ma aha haddii nin wadaad ahi dadku ka dhashay ka tago ama ka guuro. oo degmo kale dhex dego ha yaqaano ama yuu aqoone, ha ka fogaadeen, ama ha u dhowaadeen, sidaa suna waa culimada alabkeeka, meel kastna ha joogeene maxaa yeelay ninka wadaadka ahi wuxuu yahay oo dadka meeshaa uu tegey deggan la walaal yahay, oo iyaguna diinka ka baranayaan, isna xoolo iyo xurmaba ka helaayo. Taariikhda aan la xasuusan, cidna sheegi karin ayaa Sheekh xasan nuur oo sayidka maxamed awoowgiis ahaa ka tegay Gobolka Qallaafo. oo ah dhulka wabiga shabeelle ku magacaaban, halkaas oo beeshuu ka dhashay degganayd. Waxuu u kacay Nugaal oo ahayd dal wanaagsan duunyadana hodan ka ah, si fiicanna loogu noolaan karey, culimaduna had iyo jeer u xoola doonan jireen. Gambool wuxuu ahaa nin been sheegin, oo aan runta ka gaban. Wuxuu nin u dhashay beesha Ciise Maxamuud ee degta Nugaal. Qisooyin badan ayaa jira oo uu Sayid Maxamed iyo ciidankii daraawiishta ay sameeyeen si ay u ogaadaan inuu Gambool been sheego iyo Ayslaan. Aysland () ama loo yaqaan jamhuuriyada Aysland waa wadan ku yaala woqooyiga Badweynta Atlaantik. waxay u dhaxaysaa wadamada Giriinland iyo wadanka Britan. aysland waxaa degan dad gaaraayo 325.000 oo qof. caasimada wadanka waa Reykjavík. President: Guðni Th. Jóhannesson Ingiriiska. Ingiriiska (;) waa gobolka ugu wayn Midowga boqortooyada Britan Waxey xuduud la leedahay iskotland oo ay xaga waqooyi xuduud ka wadaagan, dhanka galbeedna waxa ay xuduud ka wadaagaan wels iyo bada Ireland goobta hada loo yaqaano ingiriisku waxa uu ka koobmay dhaqamo iyo qoomido badn waxana uu taariikh soo jireena leeyahay ilaa 35.000 oo sano laakiin marka la eego magaca ingiriis asal ahaan waxa uu kayimi mid kamida qabiiladihii dagay halkaas ee katagay wadamada waqooyiga yurub somali ahaana magacan marka lagu dhawaaqayo waxa uu noqon karaa (ingiriiska) ee maaha in la odhan karo ingiriis waayo taasi waxa ay sheegaysaa luqada ingiriisku waxa uu dawlad midaysan noqday sanadii 927 taariikhda miilaadiga xiligii horu marka iyo warshada oo bilaabmay qarnigii 15aad waxa uu ingiriisku caalamka ku yeeshy raad dhaqan iyo mid cilmi iyo mid shaqo oo aad u wayn luqada ingiriisaga sharciga ingiriiska oo ah mid maanta meelakasta laga isticmaalo waxa ay ka imaadeen wadanka ingiriiska daka kunool ingiriiska tiradoodu waa ilaa 51 milyon waa 84% dadka kunool boqortooyada midawday ama uk dawladan ingiriisku waxa ay lamidawday dhamaan boqortooyooyinka kale ee uk sanadii 1800 o ay la bexeen magaca Great Britain taariikh. Somaliland waa magac aad ucusub marka la eego taariikhda uu wadankani leeyahay jamhuuriyada somaliland waxaa horay loogu magacaabijiray dhulkii uduga iyo cadarka iyo bukhuurka ama uduga waa sida ay u yaqaaneen masaaridii horee. halka giriigii hore ay u yaqaaneen dhulkii berbera waa halka uu kasoo jeedo magaca berbera xiligii muslimka amaba qarniyadii uu muslimku soo gaadhay somaliland waxa looyaqaanay dhulkii saylac ugu danbayntii xiligan aan joogno waxa lagu magacaabaa somaliland. In ka badan 10 sano oo halgan hubaysan oo ay hogaaminayeen xoogagii jabhaddii SNM ka dib, waxay waxgaradka, siyaasiyiinta, aqoonyahanka iyo hormuudka qabaa’ilka iyo bulshada Somaliland ku heshiiyeen 18kii May in ay la soo noqdaan xorriyadii luntay 26kii June 1960. 18ka May waa maalin ku suntan taariikhda Somaliland. Waa maalin jiilashii hore u ah xusuus, jiilasha danbena dhiirigelin iyo rajo. Waa maalin ay ka badbaaday Somaliland inay ku dhacdo god madow. Waa maalin mudan in dib loo xasuusto taariikhdii madoobayd ee halgankii, rafaadkii, barakacii, iyo baa’bii ku dhacay bulshada Somaliland. Waa maalin mudan in la xasuusto kumanyaalkii halyey ee u duurgalay inay dulliga ka dulqaadaan shacabkooda. Waa maalin mudan in loo duceeyo intii ku geeriyootay halgankii dheeraa ee dalka loo soo maray. 18May waa maalin mudan in laga farxiyo agoontii iyo dumarkii ay ka tageen halgamayaashaasi. Ma soo koobi karno qiimaha ay maalintani ugu fadhido qarankan, iyo muhiimada ay leedahay. Somaliland waxay leedahay laba taariikhood. Taariikhdii ka horeysay 1991kii dibna ugu noqonaysa ilaa wakhtigii xornimada laga qaatay gumaystihii Ingiriiska 26kii Juun 1960. Taariikhda labaad ee Somaliland ayaa ah tan hadda socota kana soo bilaabaysa wakhtigii dib loola soo noqday xorriyadii luntay 1960kii. Wakhti badan ku lumin inaynu ka sheekayno duruufihii hore iyo wixii ka horeeyay 1991kii, balse waxaynu is dultaagi doonaa xaaladihii kala duwanaa ee ay Somaliland soo martay tan iyo 1991kii. Somaliland waxa lagaga dhawaaqay magaalo madaxda gobolka Togdheer ee Burco 18kii May 1991kii. Waxa Burco iskugu yimi oo go’aankanna wada qaatay dhamaan beelaha Somaliland oo ay ku jiraan kuwii aan ka qayb qaadan halgankii dib loogu soo xoreeyay Somaliland. Shirweynahan Somaliland lagu guddoonsaday wuxuu sidoo kale noqday kii ay beelaha Somaliland si rasmi u iskugu saamaxeen isla markaana iskula qaateen in loo wada midoobo sidii Somaliland looga midha dhalin lahaa. SHirkan waxa hormood u ahaa oo hagayay xubnihii Jabhaddii SNM, iyo golihii guurtida. Waxa iyaguna lagu casuumay oo door muhiim ah ku lahaa madaxdhaqameedkii beelaha darafyada ee Somaliland, iyo siyaasiyiinytii aan SNMta ku jirin. Ilaahay naxariistii Janno haka waraabiyee waxa wakhtigaa ahaa gudoomiyihii SNM marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali, waxaana ku xigeen u ahaa Xassan Ciise Jaamac oo isagu haatan nool. Waxaynu wax ka soo qaadan doonaa khubdadii ay shirkaa ka jeediyeen Marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali iyo Ilaahay ha u naxariistee marxuum Ibrahim Maygaag Samatar oo wakhtigaa ahaa guddoomiyihii golaha dhexe ee SNM. Barnaamijkan oo noqon mid taxane ah oo aanu kaga qayb galayno xuska 18ka May waxa uu si taaxane ah ugu soo bixi doonaa wargeyska FOORE. Waxaynu barnaamijkan kaga sheekayn doonaa marxaladihii kala duwanaa ee dhinacyada nabadgelyada, dibuheshiisiinta, dimuqraadiyadda iyo doorashooyinka iyo dhinacyada horumarka ee ay Somaliland soo martay. Waxaynu sidoo ku soo qaadan doonaa hadaladii dhaxalgalka ahaa ee haldoorka Somaliland qaar ka mid ah. Taariikhda guud ee somaliland casriyadii hore ilaa iminka == Taariikhdii bilawga ahayd ee casri jaahiligii. Somaliland waxay ku taal geeska Afrika, dhinaca Waqooyi galbeed waxa ka xigay deris la tahay dalka Jamhuuriyada Jabouti, galbeedna waxaa ka xiga Ethiopia, barina waxaa ka xiga somalia. Tirada dadka Somalilad waxaa lagu qiyaasaa 5 malyan iy badh. Baaxadda dhulka ay ku fadhido Somaliland waa 139,000 km2. Somaliland waxaa dhinaca waqooyiga ka xiga badda cas oo ku fadhida xeeb dhererkodu yahay 908 km2. Somaliland oo leh taariikh aad u balaadhan dadkuna aanu wada aqoon. Waxay kamid tahay meelaha ugu horraysay ay ka hana qaaday ilbaxnimada adduunku. Dadka taariikhda ku xeeldheeri waxay sheegeen in farraaciintii hore asalkoodu Somali kasoo jeedaan. Deganaana jireen dhulka xeebaha badda cas, taasoo markii danbana ay xidhiidh qoto dheer la lahaayeen Somaliland. Waxaana xaddaaradda Somaliland ku simantahay ilaa 7000 sanadood ciise hortii xiliyada aadka u fogfog. kadib markii ay romanku kabexeen ingiriiska waxa ay noqotay mid halis u ah weeraro ay kusoo qaadan saksonku Saxons dola dad ingiriiska waxaliilka ugudhaw ee la odhankaro waxa ku noa ay noqon kartaa 780,000 kun kahor lafaha dadeed ee ugu dada wayn ee ingiriiska laga helay waxa lagu qiyaasay in ay jiree 500,000 oo sano waxa kale oo la ogyahay in ingiriisku uu yahay meel ladagi karayaya xiligii dhagaxa amaba xiligii aanu dadku aqoon dhagax mooyee wax kale qarniyadii dhexe. kadib markii ay kabexeen ciidamadee roomaanku ingiriisku waxa uu baylah u noqday weeraro ay kusoo qaadan saksonku Saxons kuwaas oo ka imanayya wadamada waqooyiga yurub taasi way dhacday oo waxa kusooduulay xiligaas ciidamo kayimi ama dad ah kuwa looyaqaano saxons oo qaar iyana kayimi wadamada iskandaneefiyanka hada looyaqaano inkastoo aan wax sidaas usii badan oo cadaymaa lagahayn ahada. waxa lahayaa qoraalo aad iyo aad u yar oo xiligaas kahadalay awaxaana xiligaas looyaqaana xiligii madoobaa Griinland. Griinland waa jasiirada ugu ween aduunka, waxee ku taalaa Waqooyiga Ameerika. waxeena dhinaca Siyaasadda la xiriirta wadanka Denmark ee qaarada Yurub. magaalo madaxda wadanka waa Nuuk Jasiiradaha Feroe. Jasiiradaha Feroe waxee ku yaalaan Waqooyiga Badweynta Atlaantik. waxee ka koobanyihiin 18 jasiiradood markooda hore ka dhashtay Fulkaano. Buur. Buuraha waxee ka sameesmaan Fulkaano. ama caleemha dhulka marka ee isku durqaayaan. Buuraha Soomaaliya waxee ku yaalaan waqooyiga soomaaliya. meesha ugu dheer wadanka neh waa buurta Shimbiris. Shimbiris. Buurta Shimbiris/Shimbibiris waxaa ay dhacdaa Waqooyiga Soomaaliya gobolka Sanaag. waana meesha ugu dheer Soomaaliya. Buurta dhirirkeeda waa 2,460 mitir, waxayna kamid tahay buuraha Cal Madow. Cal Madow. Buuraha Cal Madow waxay ku yaalaan gobolka Sanaag, gobolada bari ee Somaliland.Cal madow waxay wax yar u jirtaa magaalada laasqoray buurtaan waa buur aad u qurux badan oo markeeda hore loo dalxiis tagi jiray.Buurta dherekeeeeda waxay u dhaxaysaa 700 ilaa 800 oo mitir.waxay buurtan dhereran tahay ilaa ceerigaabo ilaa meel udhow xuduuda gobolka bari ee puntland Somalia. dhameestir walaal sharaxaadda buurtaan qiimaha leh Cismaan Jaamac Cali. Cismaan Jaamac Cali oo ku magac dheer Cismaan kaluun. waxoo ahaa nin siyaasi oo dhashtay sanadka marka oo ahaa 1941dii. waxoo ahaa Ra'iisul wasaaraha DKMG ee Soomaaliya taariikhda marka ee eheed 28Oktoobar 2001 ilaa 12 Nofeembar 2001. Xasan Abshir Faarax. Xasan Abshir Faarax wuxuu dhashtay sanadka marka oo ahaa 1941dii, wuxuu ahaa nin siyaasi militari ah. Xassan abshir wuxuu mar ahaa taliyaha ciidanka militariga Soomaaliya waqtigii oo mudane Maxamed Siyaad Barre madaxweyne ahaa. 1970kii Xassan abshir wuxuu ahaa Guddoomiyaha magaalada muqdisho. wuxuuna maamul ka ahaa Shabeellaha Hoose iyo Bakool. Xasan abshir wuxuu mar ka shaqeen jiray safaaradaha ee soomaaliya ku lahaan jirtay dalalka Jabaan iyo Jarmalka. madaxweynaha DKMG Abdullahi Yusuf wuxuu Xasan abshir u doortay wasiirka maamulka Puntland, sanadka marka oo ahaa 1999. Xassan abshir waxaa loo doortay Raiisul wasaaraha DKMG ee soomaaliya sanadka marka oo ahaa 12 Nofeembar ilaa 8 Diseembar 2003. 2003 DKMG waxee xassan abshir u dooratay wasiirka kaluunka. laakiin wuxuu aad uugu dadaali jiray dhinaca nabadeenta dalka soomaaliya. Carta. Carta waa magaalo ku taalo koonfurta bari ee dalka Jabuuti. waxaa degan dad gaaraayo ilaa 6200 oo qof. Carta waa magaalada lagu qabto shirarka nabada Soomaaliya. Carta waa meesha lagu dhisay DKMG. Shariif Xasan Sheekh Aadan. Wasiirka Ganacsiga . Ra'iisul wasaarihii cumar cabdirashiid ayaa mar u doortay shariif xassan in oo noqdo wasiirka ganacsiga taariikhda marka ee eheed Febraayo 20 keeda 2010. lkn mudo yar kadib ayaa hadane lo dhariye gudoomiyaha baarlamaanka. waxa uu ahaa nin qabiir ah oo aqoon wanaagsan uleh qaabka loo maamulo golaha baarlamaanka iyo qeybaha kala duwan ee siyaasada. arinta kale ee layaabka noqotay ayaa ah inuu aha qof kawaaya aragsan dadka wata shahaadooyinka jaamacadaha ee dalka ama dibada wax kasoo bartay waxaana lagu xasuustaa inuu ahaa qof yaqaano sida xildhibaanada caqligooda lo xado. markii labaad ee Gudoomiye Baarlamaan. Shariif xassan waxaa markale loo doortay gudoomiye baarlamaan ee DKMG taariikhda marka ee eheed 25May 2010.Gudoomiyenimadiisa labaad wuxuu shariif bilaabay in oo khalalaas aad u badan ku bilaabo baarlamaanka.murankii ugu xumaa waxee dhacday taariikhda marka ee eheed Oktoobar 14 2010, waa markii la rabay in oo baarlamaanka ansixiyo ra'iisul wasaarihii cusbaa ee Maxamed farmaajo.Shariif xassan wuxuu rabay in ee xildhibaanada si qarsoodi ah ee codka ugu qaadaan,waa arin ku cusbeed baarlamaanka oo markasto wax ku ansixi jiray gacantaaga.Qaar ka mid ah xildhibaanada ayaa ka soo horjeestay, isla markaas neh oo meesha muran ka bilaawday. Shirkii kambala. Siyaasiinta Dawladda kumeelgaar ah waxaa ka jiray khilaafaad, taasi u dhaxeeyay shariif axmed iyo shariif xassan, waxeena ku saabsaneed waqtiga oo ku egyahay kumeel gaarka iyo xiliga oo dalka galaayo doorasho madaxweyne, isla markaas neh waxaa dalka yugandha lagu qabtay shir lagu xalinaayo khilaafaadkaas. Shariif xassan wuxuu ku dhawaaqay in la diro ra'iisul wasaaraha farmaajo isla markaas neh 1 sano loogu daro Dawladda kumeel gaarka, wuxuuna la saxiixay hishiiskaas madaxweynaha shariif axmed. Sheekh Aaden Maxamed Nuur. Sheekh Aaden Maxamed Nuur oo ku magac dheer Sheekh Aaden Madoobe waa nin siyaasi ah, waxoona ahaa gudoomiyaha baarlamanaka DKMG ee Soomaaliya sanadka marka oo ahaa 2007ii ilaa 2010. waxoona mar ahaa madaxweynaha DKMG ee soomaaliya, kadib markii oo mudane Abdullahi Yusuf Ahmed oo is casilay sanadka marka oo ahaa Diseembar 2008dii. Cismaan Xasan Cali Caato. Cismaan Xasan Cali Caato (Cismaan Caato) waa nin siyaasi ah oo ka mid ah xubnaha barlamaanka Dawladda kumeelgaarka. Taariikh nololeedka cismaan caato. Cismaan caato wuxuu dhashay sanadka marka uu ahaa 1940kii. wuxuu ahaa nin ganacsade, waxuu la shaqeen jiray Maxamed Faarax Caydiid. cismaan caato waxuu leeyahay 22 ciyaal. wuxuuna degenaan jiray dalka kenya.Taariikhda marka ee eheed 9 Febraayo 2005 hay'adda Reuters waxay cismaan caato ku tilmaamtay in oo yahay qabqalaha Dagaalka. Cismaan caato waxa u aas aasay garabkii ka faliiqmay general aideed kadibne dagaal kula galay xaafadii saybiyaano oo ka tirsan degmada hodon dagaalkaas oo ugu danbeyn keenay geeridii ceydiid. cismaan caato waxaa lagu xantaa inuu yahay nin shirqool iyo dabin badan sida ey aaminsan yihiin dad badan oo soomaaliyeed. sidoo kale waxaa lagu xantaa in uu ku lug lahaa howlaha isku gudbinta daroogooyinka iyo sidoo kale jidgooyooyin xamar yaalo. cismaan caato hada waxa uu joogaa xamar maalin dhaweyd ne waa caayatam ilaaah kacab so waxaadan ogeen hasooqorin fadlan aaqiradaada ucabso bini aadinimadana hakafogaan waabeen intaad sooqortay waxba kama jiraan Basal. Basal waa geed ka baxdo dhulka, waxeena ka midtahay qudaarta lagu kariyo cuntada. basashu waxa ay kamidtahay bahda toonta ee leh urta aadka u xooga badan basashu caafimaadka aad iyo aad ayay ugu fiicantahy Bolol. Bolol waa marka wax ay duqoobaan oo ay kala daadtaan. Shanbal. Shanbal waa laba birood oo wareegsan oo leysku garaaco, waxa ayna ka tirsan tahay qalabka muusigga. Deero. Deero (;) waa xayawaan duurjoog gaar ahaan asalka naasleyda ah, oo ku nool qaaraha oo dhan gaar ahaan meelaha kulul, Deerada ayaa lagu tiriyaa noolayaasha aduunka ugu dheereeya tiyada oo ordi karta 100 km saacadii, afrika iyo koonfur aasiya ayay aad ugu badantahay, Noocyada deerada ayaan lasoo koobi karin, waxaan lagu qiyaasa ilaa 15 nooc. deerada ayaa jecel inay u socoto raxan-raxan, Tilmaanta. Deerada dhedig ayaa leh indho waaweyn oo madmadow, halka lab iyo dhedigba ka simanyihiin geesaha fiiqfiiqan oo dhuudhuuban Jaadadka deerada. Noocyada deerada ayaan lasoo koobi karin, waxaan lagu qiyaasa ilaa 15 nooc. Qaab samayska. iyo kuwo kale oo badandadka qaar ayaa xataa biciidka ku dara inuu deerada ka midyahay. Hab dhaqanka. deerada ayaa aad u cabsata aadna u feejigan, cadowgeedana uga baxdsata orod, qaar yar oo ka mida deerada ayaa is difaaca oo dagaal la gala bahalaha inay cunaan raba, labka ayaa difaaca una diga markii dareen jiro, Deerada iyo aadanaha. Dadka aya deerada u gaarsada si ay hilib uga helaan, wadamada saaran dhulbaraha ayaa aad looga cunaa hilibka deerada isagoo ka difaaca xanuuno badan Seef. Seef waa qalab dagaaled lagu dagaalamo. Waxna waalagu weerarikara waana laysku difaacikaraa. Seefta waxa la isticmaalayay mudo aad iyo aad udheer Malab. Malab (;) waa cunto macaan oo Shinida ka sameeso biyaha Sonkorta leh oo lagu magacaabo Nektar, waxaa dhalo Ubaxa. shinida waxee isku dartaa waxyaabo ee ka keento caloosheeda oo la dhaho Ensiim iyo biyaha ubaxa ee Nektarka ah. markaas neh waxee isku noqdaan malab macaan oo dhalaalaayo isla markaas neh waxee ka dhigaan wax dhegan. Malabka aad oo u macaanyahay sababtoo ah waxaa ku jiro sonkor aad u badan. markiisa hore woo dheganyahay, laakiin haddii la kululeeyo woo dhalaala, haddii aa kuleelka kabadisid 40 °C, waxoo haleynaa waxyaabaha muhiimka ah oo malabka leeyahay. kalarka malabka waxoo ka imaaday Ubaxa. waxee ku xirantahay ubaxyaasha ee nekterka ka keenaan. kalarada waxee noqon karaan jaale biyobiyo ah ama cagaar madoobaad ah. laakiin dhadhanka waa isku mid, waxee ku xirantahay ubaxa ee ka sameeyeen. Sonkor. Sokor (;) waa dareere laga miiray geedka qasabka ka dib la qalajiyay oo la jejebiyay. Sida caadiga ah sokortu waa wax macaan oo lagu sameeyo cuntada. Sokorta waxaa laga sameeyay Qasabka ama Sokor beet. Shini. Shini waa bahal yar oo haadaayo, waxee isku mid yihiin Xuunka iyo Quraanshada, waxaana lagu yaqaanaa wax gurbiska ama isla shaqeenta iyo sameeenta Malabka. shiniyaasha waxeeleeyihiin Boqorad oo Nektar u qeebiso ciyaalkeeda si ee ugu faraxsanaadaa shaqada ee gurigooda ka qabanaayaan. halkii guri waxaa degen in ka badan 80.000 oo shini. Ubax. Ubax waxoo aad uuga baxaa geedaha, weena kala duwanyihiin, qaar waxaa jiro oo ubax dhalo marka ee Miro ka soo baxaayaan. Ubaxa waxaa lagu yaqaanaa Xarafta iyo kalarada oo leeyahay. Ensiim. Ensiim waa Biomolikule oo xowli ama boobsiis ku sameeyo waxyaabaha kimikaalka dibusocodka leh. Ensiim badankooddu waxay ka sameesanyihiin protein.Shaqooyinka ugu badan ee ka dhaca Unuga, waxa ugu badan ee ay isticmaalaan waa Ensiim, si ee shaqada u dhakhsato. Micnaha Ensiimka waxa uu yahay in uu wax boobsiiyo ama xowli ku daro waxyaabaha qaarkood oo dibusocodka leh, wuxuuna u shaqeeyaa sida katalaysyaasha kale, wuxuu soo ridaa energiga hooseeya (Ea ama ΔG‡), si uu uga dhashto dibusocod, taasna waxaa ka soo baxo, dibbu socod aad u xoogan, oo malyan jeer ka xoogan, xowliga kuwa aan katalaysyaasha ahayn. Dibusocodka noocan ah looma isticmaalo Ensiim, waxay badiyaan ama saa'iidiyaan kuwa kale ee dib u socodka leh ee ay isku midka yihiin. Ensiimka waxa oo uga go'an yahay katalasyaasha waxaa ka mid ah: si sax ah ayuu wax u keenaa, waxaana lagu yaqaanaa in uu badiyo ama ka dhigo Kombondiga Orgaaniga ah ilaa 4000 oo dib u socod ah. Nin la dhihi jiray (Eduard Buchner) oo Jarmal ahaa, wuxuu Ensiimka mar ka soo saaray wax la idhaa (DNA polymerase), waana meesha laga soo alifay DNA'ga. Biomolikule. Biomolikule waa Molikule oo ka imaaday ama laga sameeyay waxyaabaha nool. Kimikal dibusocod. Kimikal dibusocod waa marka ee Atomka iyo/ama Molikylka ee isku imaan karin. waa marka oo waxa aa rabto ma ahan ee wixiisa kale isku bedelaayaan. isbedelida waxa keenaayo waxaa ugu wacan, marka oo kimikal yaasha la isku dardaro kuwa dibusocodka leh. Dayax. Dayax (ingiriis: Moon) waa aduunyo yar oo ku wareegta Meere ama wax ka ween dayaxa. Ugu yaraan, meere kasta wuxuu leeyahay hal daya Dayaxu waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, kuna wareegta dhulka, taas oo leh dherer dhan rubuc gacanka dhulka. Dayaxa dhulku waa kan ugu weeyn dhamaan dayaxyada meereyaasha Bahda Midaysay Qoraxdu laba odhan karo wuxuu ka wayn yahay meereyaasha yaryar qaarkood. Cufis-jiidadka u dhexeeya dhulka iyo dayaxa ayaa keena mowjadaha badaha, taas mi la mid ah ayaa keentay isku-xidhnaanshaha labadooda. Dayaxa oo ku socda xawaare dhan 1.022 kilomitir ilbiriqsigiiba, ayaa waxay ku qaadataa 27 maalmood, 7 saacadood iyo 43 daqiiqo in uu hal mar ku wareego dhulka. Dhinaca kale, isku wareega dayaxu (circumference) waa 10, 921 km; cufkiisuna waa 2.1958 ×1010 km3 halka mugiisu yahay 7.3477 ×1022 kg. Maadaama dayaxa cirkiisu aad u khafiif yahay falaadhaha qoraxduna toos u soo taabtaan oogada dayaxa ayaa heerkulkiisu aad u sareeyaa ugu yaraan waa 100 Kalfin ugu badnaana wuxuu gaadhaa 390 K. Qaabdhismeedka Dayaxa. Jidhka dayaxu wuxuu ka samaysan yahay iskudhisyo kala duwan kuwaas oo u badan curiyeyaasha kala ah: Argon, Hiliyaam, Sodhiyaam, Botashiyaam, Haydarojiin iyo "Raadon". Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Sanadkii 2004 wixii ka dambeeyay ayaa wadanada Jabaan, Hindiya, Shiinaha iyo Yurub saldhigyo ka sameeysteen dayaxa. Inkasto dayaxu lahayn cir sare oo ka difaaca kulka qoraxda, cilmi baadhis la sameeyay waxay muujisay in dayaxu leeyahay biyo laga heli karo cidhifyada dayaxa iyo oogada sare dhexdeeda. Bahda Qoraxdu Midaysay. Dayaxa meere waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, neef iyo isku dhisyo kale taasi oo ku wareegta meere. Tusaale ahaan, dayaxa meeraha dhulka. Waxaa jira 173 dayax oo ku meeraysta meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay, iyo sideed kale oo ku wareega dunida yaryar. Meereyaasha Waxaraxir iyo Dusaa ma lahan wax dayax ah, Dhulku wuxuu leeyahay hal dayax, meeraha afaraad Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Neefaha Waawayn waxay leeyihiin tiro badan oo dayaxyo ah, kuwaas oo qaarkood le'eg yihiin xajmiga dayaxa dhulka; qaar kalena kaba wayn yihiin meerayaasha, sida dayaxa Raage ee Titan wuu ka xajmi weyn yahay meeraha Dusaa. Meeraha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Waxaa ku xiga meeraha Raage oo leh tirada labaad ee ugu badan dhamaan sideeda meere ee bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo ah 62 dayax. Dhinaca kale, meeraha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Meeraha Docay wuxuu leeyahay 14 dayax. Si kastaba ha ahaatee, duunyooyinka yar qaar ka mid ah waxay leeyihiin dayaxyo yaryar oo ku wareega ayaga. Dunida yar ee Ceres ma lahan wax dayax ah, laakiin dunida yar ee Bluto waxay 5 dayax oo wareega. Sidoo kale, dunida yar ee Haumea waxay leedahay 2 dayax, waxaa iyadna hal dayax leh dunida yar ee Eris. Waxaa la aaminsan yahay in dayaxyada qaar ay ka jirto nolol, sida dayaxa Titan ee Cirjeex iyo bisha Triton ee meeraha Docay, laakiin lama hubo ineey jirto midaasi. Liiska Dayax ee Meerayasha. Meereyaasha Bahda Midaysay Qoraxdu iyo bilahooda Dayaxa Farraare. Meereha Farraare (Mars) wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Dayaxa Cirjeex. Meereha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Dayaxa Raage. Meereha Raage waa kan labaad ee leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 62 dayax. Dayaxa Uraano. Meereha Uraano (Uranus) wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Dayaxa Docay. Meereha DocayDocay (Neptune) wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay (Neptune) wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 14 dayax. Dayaxyada Bluto. Dunida yar ee Bluto oo wakhtiyadii hore loo aqoonsanaa ineey tahay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay, balse sanadkii 2006da loo aqoonsaday ineey tahay duniyar; ayaa waxay leedahay 5 dayax oo ku wareega ayada. Beeldaaje Cabdullaahi. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Beeldaajhi hore ee beesha Cali Saleeban ! colspan="2" style="text-align: center;" | 1930 ilaa 2004 ! Magaciisa ee af Ingiriis ah Taariikh Nololeedka Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi. Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi Beeldaaje Maxamed Beeldaaje Ismaaciil waxa uu ku dhashay tuulada Dhaadaar ee degmada Qandala, kuna taal dhulbuureedka sare, sanadkii 1910. Aabihiis Beeldaaje Maxamed Ismaaciil waxa uu ahaa Beeldaajaha Cali Saleemaan, kaasoo ka dhaxlay Aabihiis Ismaaciil, ka ab, ka ab, iyagoo sida la ogyahay todoba (7) qarni ahaa Beeldaaje, dawlad kasta oo timaada oo isticmaari ah awood uma laheyn iney faragashato. Beeldaaje Maxamed Ismaaciil waxaa la dhashey a) cartan Beeldaaje b)Dalmar Beeldaaje c) Saciid Beldaaje Beeldaaje Xaaji C/laahi waxa la dhashay a) Cali Beeldaaje oo ka weynaa, b) Xasan Beeldaaje, c) Maxamuud Beeldaeje. Cali oo ahaa curadkii dhaxalka lahaa markuu hanaqaad noqon lahaa ayuu geeriyooday, halkaas ayuu Xaaji C/laahi ku noqday (Waliyal Cahdi), saas daraadeed markuu aabihiis geeriyooday sanadkii 1926 dii, xaaji C/laahi waa uu yaraa waxaana xilka sii hayey oo barbaariyey adeerkiis Beldaje Xaaji Cartan Beldaaje. Xaaji C/laahi waxa uu noqday Beeldaajihii todobaad (7) ee Beesha Cali Saleeban. Xaaji Cabdullaahi wuxuu yaraantiisii nasiib u yeeshay inuu ka mid noqdo ardaydii ugu horeysay ee Xaaji Maxamuud “Dharas”, kaasoo ah dugsi magaalda Qanadala caan ka ahaa. Sidoo kale Xaaji C/laahi wuxuu waxbarasho iyo safaraba u aaday Xamar iyo Yemen sanadadii 1930-35 kii. Markii ay dowladii Fashiistiga ee Benito Musselini qabsatay Majeerteeniya, waxaa dhacay dagaal culus oo badda iyo bariga laga duqeeyey deegaanadaas, sida la ogyahay Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi iyo adeeradiis, Xaaji Cartan Ismaaciil iyo Siciid Ismaaciil waxa lagu eedeeyey in ay amarkii Governerka ka hor yimaadeen, dabadeedna waxa loo musaafuriyey xabsi ku yaal Xaafuun, oo markaas aheyd magaalada Soomaaliya ugu horumarsan, halkaasna waxa ay ku xiraayeen sanad. 1937-41 dagaalkii labaad ee dunida Beeldaajaha iyo Ugaas Yaasiin C/raxmaan, waxa ay ku howlanaayeen wax ka qabadka (xaaladaha deg dega oo Ingiriiska ku soo rogay Soomaaliya ee beegida raashinka), oo cunta la`aanta saameysey noloshii dadka. 1941-49 waxa uu ka mid ahaa Guddiyadii Ururka Leegada, SYL. 1950, markii UN ku Talyaaniga soo cesheen, waxa uu ka mid ahaa Isimadii diidanaa ee doonaayey watayna figrada “Great Somalia” Soomaali in la isku daro. Isla sanadkaas 1950 waxaa la casriyeyey warshada kalluunka ee Qandala taas oo uu door weyn ka qaatay furideeda. Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi wuxuu ahaa oday dhaqanka Soomaaliyeed iyo ku dhaqanka diinta Islaamka ku dheer. Waxaana lagu tilmaami jiray Isimada Gobolka ugu dhaqan adag. Baarlamaanka Soomaaliya. 1959 waxa uu ka mid noqday xildhibaanadii Soomaaliyeed ee la doortay, galayna baarlamaankii ugu horeeyey (Assemblea Nazionale Somala), waxaana laga doortay degmada Qandala. Wuxuu mar labaad soo galay baarlamanka 1964-69, halkaasna wuxuu Siyaasadda ku jirey toban (10) sano. Wuxuu safaro badan ku aaday dalalka Yemen, Sucuudi Carabia, Kuwait, Bangladesh, Shiinaha, Ruushka. Mareykanka, Yurub iyo Beitul Qudus intii ay gacanta ku heysey Urdun. Wuxuu ka sheekeeyay in uu joogay Dallas (USA) maalintii la dilay John Kennedy madaxwaynihii maraykanka 23kii September 1963, halkaas oo uu u joogay wafdi ahaan. Madax badan oo aduunka ayuu la kulmay,wuxuuna aaminsanaa midnimada Soomaaliyeed iyo ku dhaqanka diinta Islaamka. 1991 wixii ka dambeeyay. Mudaddii burburka 1991-2004 wuxuu joogay oo ku noolaa dalka Imaaraadka halkaas oo shaqo badan ka qabtay, dadwaynaha Soomaaliyeedna guud ahaan iyo gobolka Bari uu si gaar ah wax ugu raadin jiray. Waxa uu ka mid ahaa isaga iyo Ugaas Yaasiin odayaashii aaday dalka Holland oo biyo galinta Boosaaso loo soo ogalaaday, soona saxiixay sanadkii1994. Waxa uu ka mid ahaa Issimadii (boqor Maxamuud iyo ugaas Yaasiin) ee ka dhameeyay sheekha Sharja Al-qasim, garoonka Boosaaso in la dhiso kaasoo maamulka Puntland si toos ah u diiday. Waxa uu ahaa nin nasiib badan oo waxa uu damco u hirgalaan. Waxa uu ka tegay 11 rag ah iyo 7 dumar ah iyo 3 ooryo. Dhimashadiisa. Allah ha u naxariistee Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi Beeldaaje Maxamed Beldaaje Ismaaciil, waxa uu ku geeriyooday magaalada London, UK 19-10-2004 oo ku aadanayd bisha barakaysan ee Ramadaan 4teedii, 1425H.. Geeeridii Beeldaaje Xaaji Cabdullaahi kadib waxaa isagana Geeriyooday curadkiisa dhaxalka lahaa allaha u naxariistee Beldaaje Ismaaciil xaaji Cabdullahi Beeldaaje waxaana beeldaaje loo doortay Beeldaaje Faraax Beeldaaje Cabdulaahi oo isna 8 dii Abriil, 2012 ku geeriyooday magaalada Al-eyn ee Isutagga Imaaraadka Carabta laguna aasay magaalada Boosaaso. Prominent figures. Ibrahim Artan Ismail(xaaji Bakiin),Ex-minister of interior and security of Puntland,Ex-deputy minister of information,and Ex-governor of Bari region. Noor Foundation. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Hay'ad Samafal ! colspan="2" style="text-align: center;" | Gobolada ee ka hawl galaan Noor Foundation waa hay'aad khayri ah oo ka howl gasha gobolada Bari iyo Karkaar. Waxeey ee waax u qabada carruurta oo waax barasho bilaash ah lo fidiya. Ila iyo hada lacagaha ee hay'adda ee ku howl gasho waxey ka yimaadaan qurbo joogta Soomaaliyeed. Yazidi (yasiidi). yasiidiya waa koox ama daa ifad ku nool wadamada ciraaq.suuriya.turkig yaman waadad taariikh dheer ama asal dheer leh laakiin lama garanayo taariikhdooda dhabta aha waxa lagaheli karaa oo kale inkasta oo aany ku badnayn wadamada iran joorjiya iyo meelo kale oo badan inta badan wadamada reer galbeedku waxa ay ku eedeeyaaan islaamku in uu cabudhis ku sameeyay.dadka haysta diinta yasidi.waxaa kunool wadamada.yurub.in kabadan Cabdiwaaxid Cilmi Goonjeex. Cabdiwaaxid Cilmi Goonjeex waxaa lagu wadaa inuu noqdo Ra`iisal wasaaraha cusub ee bedeli doona cabduwali sheikh ahmed mohamed maalmaha foodda inagu soo haya. Taariikhdiisana dib baan idiinka soo sheegi doonnaa, iyada oo dhamaystir Holokost. Holokost waa Xasuuq loo geestay Yahuuda dagaaladii aduunka kii labaad ww2, waxoo ka dhacay Yurub. Xasuuqaan waxaa lagu gooracay dad gaaraayo ilaa 10 miliyan oo yahuud ah.waxa lagau laayay dadka ugu badan wadamada jarmalka iyo ustaeiya Khamri. Khamri waa wax ee gaalada cabaan. Qamriga xaaraan oo kayahay dadka muslimiinta ah. Khamriga dadka woo wareeriyaa. Wahaabi. Wahaabi ama af carabiga lagu dhaho (الوهابية)waa qoomiyad oo ka mid ah qoomiyada mujassimaga ee islaamka. magaca wahaab waxaa lagu magac daray ibn Abd-al-Wahaab. Ahlu sunno waljamaaca. Ahlu sunno waljamaaca ama af carabiga lagu dhaho (أهل السنة والجماعة) waa qoomiyad ka mid ah islaamka. muslimiinta aduunka oo dhan 100kiiba 90 waa sunno. Suufi. Suufi waa dad wanaagsan oo ku dayo mudan suufi waxaa eh qofkii dunida iyo quruxdeeda ilaahey iyo cibaadadiisa ka doortay una koay ilaahey - Suufi waa hidaaya iyo darajo Ilaah baxsho. Qofki Ilaah suufi kadhigo waa tufkukheere, waa ijaabo dawco, ducada suufiyaasha Ilaah maradiyo. Suufiga waxa kasareeryo Ooliyo iyo Bahluul. kuligooda dadka ayee u egyihiin waana qadar haday kudhugtaa oo aad xumaan ula tagtid! Kaduceeso oo noogaga soo duceey hadii ilaah kula kulunsiiyo. Hadaad kuxiratid suufiyaasha Xadrooyinkooda sida dareeqada Qadari, Salixi, Axmadi iyo kuwa kale oo dadalka kale waxay kugu xiri hayaa Jaceelk Rabigeen iyo rasuulkeena (Scw), nuur iyo amni iyo imaan iyo qabuul iyo caafimaad waad kahelaysiin. Suufiga waxa lagu gartaa Cibaado, Jaceel iyo Nabad uu dadka iyo waxa Alle uu abuuray oo idil uhaayo uuna uduceeyo. Fiji. Dalka jamhuuriya jasiirada Fiji (Republic of the Fiji Islands). waa wadan jasiirado ka sameesan oo ku yaalo Ooshiyaaniya, Koonfurta Badweynta Baasifik. Fiji waxee ka koobantahay 9 jasiiradood oo waaween iyo 300 oo jasiiradood oo yar yar oo markooda hore ka sameesmay fulkaano. jasiirada ugu ween waxaa la dhahaa (Viti Levu), waa meesha oo caasimada ku taalo. wadanka waa meel oo buuraha ku badan, Jawiga neh roob aa aad uuga da'o. Dhulka waa dhul aad iyo aad uuga baxo beero oo laga gurto miro aad u adan. Taariikh Kooban. Dalka Fiji waxa uu kamid yahay wadamada koofurta bada Pasicifa ee loo yaqan Oceana. Dalka Fiji waa dalka aduunku ugu bariyeeya ee ugu xiga dacalka bari ama waa dalka ay qoraxdu ugu soo hor baxdo. Fiji waxa uu ka koobanyahay jasiirado yar yar oo ku yaal bariga dalka Australia. Caasimada dalka jamhuuriya jasiiradaha Fiji waxa layidhaa Suva, waxana ay ku talaa jasiirada ugu wayn jasiiradaha uu ka koobanyahay dalka Fiji oo ku taal badhtamaha dalka. Dadka ku dhaqan magaalada caasimada u ah dalka jamhuuriyaha jasiiradaha Fiji lagama hayo tirokoob dhab ah. Badka. Bedka ay ku fadhiiyaan jasiiradaha Fiji waxa lagu qiyaasaa 7,054.09, oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 18,270.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Dalka jasiiradaha Fiji waxa uu ku dhowyahay baaxada gobolka (New Jersey) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhqan jasiiradaha Fiji waxa lagu qiyaasaa (944,720) ruux, waana tirakoobkii laga qaaday sanadkii 2010-kii. Saadaasha dadka reer Fiji ee sanadka 2050-ka waxa lagu wadaa in ay kor u dhaafi doonaan 1.4milyan ruux. Afka. Luuqadaha lagaga hadlo jasiiradaha Fiji waxa kamid ah luuqada ingiriisiga (English) oo ah luuqada koowaad ee dalka, waxa kale oo ay ku hadlaan dadka ku dhaqan dalka jasiiradaha Fiji luuqada maxaliga ah ee Fijian iyo Hindustani-ga. Aqoonta. Dadka aqoonta leh ee u dhashay dalka jasiiradaha Fiji waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 91.6%. Diinta. Diimaha ay kala haystaan dadka Fiji waxa kamid ah: diinta Christian-ka oo ay haystaan boqolkiiba 52%, dadka Kiristanka ah ee reer Fiji waxa ay u kala baxaan madaahiibta (Methodist oo ay haystaan boqolkiiba 37% iyo Roman Catholic, oo ay haystaan boqolkiiba 9%), diinta Hinduuga waxa haysta boqolkiiba 38%, Diinta Islaamkana waxa haysta boqolkiiba 8%, guud ahaan diimaha soo hadhayna dadka haysta waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 2%. Cimriga. Ragga u dhashay dalka jasiiradaha Fiji waxa ay da’doodu gaadhaa 65-sano, halka dumarka reer Fiji ay ka jiraan 70-sano. Dawlada: Qaab dhismeedka Dawladda jasiiradaha Fiji waa nidaamka jamhuuriga ah (Government Type republic). Lacagta: Lacagta laga isticmaalo jasiiradaha Fiji waxa layidhaa Fijian dollar (F$). Warshadaha: Warshadaha dalka jasiiradaha Fiji waxa lagu farsameeyaa sonkorta, dharka, dahabka, Qalin (Silver-ta) iyo Copra. Dalxiiska: Dalka jasiiradaha Fiji waxa ka jira goobo soo jiita dalxiiska oo ay u dalxiis tagaan dad badani. Beeraha. Beeraha: Beeraha dalka jasiiradaha Fiji waxa laga beeraa dalagyo ay kamid yihiin: Sonkor-khaanta, Qumbaha, Cassava, Bariiska, Baradhada macaan iyo Muuska. Xoolaha. xoolaha laga dhaqdo dalka jasiiradaha Fiji waxa kamid ah Lo’da, Adhiga gaar ahaan Riyaha, Khansiirka iyo Fardaha. Waxa kale oo dadka ku dhaqan jasiiradaha Fiji ay lasoo baxaan kaluunka. Dhulka la isticmaalo ee dalka jasiiradaha Fiji waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 10%. Khayraadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka jasiiradaha Fiji waxa kamid ah geedka timber-ka, Kaluunka, Dahabka, copper, saliida dalka ku kaydsan iyo awooda biyaha lagaga dhaliyo tamarta ee (hydropower). Xuseen Jaamac iidle. Xuseen Jaamac iidle (Xaaji Diide) (Noolaa 18?? ilaa 1920) waxaa uu ahaa siyaasi ka tirsanaa dalka Jabuuti. Waxa uu ahaa nin taariikh weyn ku lahaa Siyaasadda iyo mid ganacsiba. Xaaji diid waxa uu ahaa nin ganacsi hanti ballaadhan ku lahaan jirey dalka Jabuuti, sidoo kale waxa uu ahaa ninkii gumeysigii Fransiiska saan xoolaad kaga saxeexay in ay Djibouti tahay dhul Somaliyeed, haseyeeshee uu Faransiisku markii danbe isku dayey si aysan Djibouti ugala midoobin Dawladda federaalka soomaaliya uu samaystey dad u shaqeeya fransiiska si ay u socoto danaha ay leeyihiin.Balse dabadeedna ku guulaystey in Djibouti ay ahaato dowlad ka gaar ah Dawladda soomaaliya sidaasina Djibouti ay ku hir gashay in ay xornimada ay qataan. Jaamac saylici. “Waar Niman yahow ma og tihiin inaan anigu kuwaa I dilay iyo idinkaba aan madax u ahay, oo an sidaa darteed idin weydiisanayo in sida wajigiina ka muuqata aanay wax u dhicin”. JAAMAC SAYLICI (AUN). Qoraaga buugga MA NAXE, Marxuun Mujaahid Xaaji Cumar Kaahin Caynaanshe, wuxu sheegay in dagaalkii Jabuuti ku dhex maray Ciise iyo Gadabuursi uu ka danbeeyay ninka magaciisa la yidhaahdo SICIID CALI KUBEEYSH, isla markaana isticmaarkii Faransiiskuna sii hafiyay. Hadaba si aynu u fahamno dhammaanba sobabaha keenay dagaalka ayaa waxaynu faaqidaada buugani ku eegaynaa saddex qodob oo kala ah; Saamayntii dagaalka labaad ku yeeshay Jabuuti; Taariikh kooban oo ku saabsan Jaamac Saylici iyo ugu danbayn, siduu ku dhacay dagaalku. (1). Raadkii Dagaalka Labaad ee Adduunku Ku Reebay Jabuuti...ANU MA AAMINSANI TARIKHA AY QOREN DAD MADAX BANAANAYN AMA DAD DAN LE QOREEN EE HA KU WAREERINA MA NAXE IYO NAXE...WAYDIYAA TARIKHDA RUNTA AH..DADKII JOOGAY DHULKA ODAYASHI IYO HOYOOYINKII HANA KU DAALINA ARTICLE GAALADA...ILAHAW IDIN KA QABOO IDINKA CEEBIHIINA DIBADA SOO WADA DHIGAY UMADA IYO DHULKABA...WAAN NAXAA MARKA AAN AKHRIYOO ARTICLES AY QORAN DADKA QABYAALADA KU SAKHRAAMAY EE NACAYBKA FAAFINAYA...DHULKA ILAHAY BAA LEH...DABADEED ANFACA AAD KA CUNAYSIIN ALA UU IDIN WAYDIIN..MASAAKIINTA AAD ISKU DIRAYSAAN EE REE MIGA(BADIYAHA)AH...WAX KALE OO IDIN DHAHOOO MA AQAAN EE ILAHAY HA NISOO HADIYOO...HADI KALENA OO NASIIB U LAHAYN HADAYNTANA RABBI MID WALBA HALKA AAD JOGTID WADNUHU HA IDIN ISTAAGO...NAARTANA KU SILCA...NAARTANA KU SILCA...NAARTANA KU SILCA. Sida buugga MA NAXE aynu ka fahamnay, dagaalkii labaad ee Adduunka ayaa saamayn laxaad leh ku yeeshay guud ahaanba dadka iyo dalka reer Jabuuti, hadday noqoto dhinac kasta oo la xidhiidha xaaladaha dhaqan-dhaqaale, siyaasadeed iyo Ijtimaaciba. Taasina waxay saldhig u noqotay hirdanno siyaasadeed oo is daba joog ah, kuwaas oo aakhirkii keenay dagaalo sokeeye oo dhan walba leh. Dagaalkii labaad ee adduunku wuxu keenay in talyaanigu soo weeraro oo qabsado Jabuuti 1939kii, halkaasi oo qax iyo qoxootinmo bilaabantay. Faransiiska iyo Ingiriiska oo wada socda ayaa deetana soo rogaal celiyay oo kadib dagaal socday saddex sanadood ilaa iyo 1943 dib ugu xoreeyay Jabuuti iyo Itoobiyaba. Dadkii qaxay dib ayay u soo noqdeen, waana laga raystay wixii rafaad lasoo maray. Markii dib layskugu soo laabtayna waxa layskula yimid waji cusub iyo wada xaajoodyo cusub oo iyaguna yeeshay waayahooda oo wanaag iyo xumaanba leh. Halkaas ayayna ka bilaabantay tuhunka iyo tafaraaruqa isticmaarku ku dhex tuuray dadka reer jabuuti oo toorri iyo toog iyo turuqba isku tumay. 1946kii waxa la bilaabmay sharci bixintii muwaadiniinta reer Djibouti, habka waraaqo bixiskana waxa u fadhiisanayay, odayo uu hormuud u ahaa caaqilka caaqiliinta Djibouti mudane Maxamuud Xaaji Diide, Geedi Gaab iyo Aadan Buraale. Isla wakhtiyadaas ayuu Faransiisku sameeyay guriga baarlamaanka ee Jabuuti uu ku yeelanayo. Markii ugu horreysana wuxu faransiisku doortay nin la yidhaahdo Saalshon oo faransiis ah. Muddo yar kadibna ninkii caddaa meesha wuu ka qaaday, oo wuxu keenay Jaamac Saylici. Jaamac Cali (Saylici), wuxu ahaa nin bad mareen ah, oo sida qoraagu sheegay wakhtigaasba ahaa nin da’a ah, maadama isagoo shaqadiisii ka ruqsaystay oo Jabouti soo degay uu Faransiisku u doortay jagada cusub ee senatarka koowaad ee ka taliya Jabuuti ama Senatorka Baarlamaanka Faransiiska uga wakiilka ah Jabuuti. Si kale haddaynu u dhigno, madaxweynaha Jabuuti ee wakhtigaasi. Ninka la odhan jiray Siciid Cali Kubeeysh oo ka dhashay reer maal qabeen ah, ayuu isagana Faransiisku ku darsaday golaha isbahaysiga guurtida ee Faransiiska. Canfartu ka hor wakhtigaasi an Jaamc Saylici la dooran, waxay Jabuuti kusoo gali jireen waraaqo oo sharci ayaa la weydiin jiray. Tallaabooyinka xusida mudan ee Jaamac saylici hawshaas ka qabtayna waxay ahayd inuu Canfarta ka rogo xayiraadaas waraaqaha, oo dalka u ogaalado inay kusoo galaan bilaa aqoonsi. Hadaba dib u xoreynta Djibouti kadib dagaalkii labaad ee adduunka, ayaa waxa dhacay in Xisbiyadii Faransiisku dhexdooda is hirdiyaan. Xisbiga Goolistka lagu magacaabay ayaa ku dacwiyayay inay yihiin kuwii dalka dib u xoreeyay ugana xaqa mudan in iyaga lagu wada biiro, waana xisbigii talada dalka hogaaminayay. Sida qoraagu sheegay Jaamac Saylici iyo Siciid Cali Kubeeshba waxa laga codsaday inay kusoo biiraan xisbiga awoodda leh ee ‘Gooliiska’. Jaamac saylici waa lagu kari waayay arrintaas wuxuna ku adkaystay inuu ku sii jiro xisbigii uu awel horaba ka tirsanaa. Jaamac saylici waxay isku xusbi ahaayeen nin la odhan jiray Gaastoon Moneerfiil (Gaston Monnervile) oo ahaa hogaamiyaha golaha guurtida. Siciid Cali Kubeeshna xusbi kale ayuu ku jiray, isagana laftarkiisuna waa diiday inuu soo galo xusbigii awooda lahaa ee ‘Gooliiiska’. Si kastaba ha ahaatee, sida buugga MA NAXE aynu ka dhadhansan karayno, Jamaac Saylci loogama horreyn diidmadii uu diiday inuu kusoo biiro xisbigii awooda is bidayay. Halksaasi ayuu isticmaarkii Faransiiskuna ka bilaabay siduu ku heli lahaa qofkii lagu bedeli lahaa Saylici, oo u hogaansan xusbiga talada hayay. Isku dir iyo isku jabin soomalida reer Jabuuti dhexdooda ah ayuuna Isticmaarku bilaabay, balse yuu adeegsaday, siduuse ku dhacay dagaalka aakhirkii qarxay ee Ciise vs Gadabuursi.? (3). Siduu ku dhacay dagaalka Ciise vs Gadabuursi Qoraaga buugu wuxu yidhi “Siciid Cali isaga ayaa u sabab ahaa dagaalka labada reer ee Ciise iyo Gadabuursi markuu ku dhawaaqay isagoo Fraans jooga in dalka magaciisa laga badilo oo loo bixiyo dalkii Jabuuti ee Faransiiska” Sannadku wuxu ahaa 1948 markii Siciid Cali Kubeeysh isagoo Faraans jooga uu jariidad faransiis ah ku qoray in dalka magaciisii hore ee ahaa dalkii soomaalida ee Faransiiska laga bedelo oo loo bedelo dalkii Jabuuti ee Faransiiska. Sida aynu ka dareennay buugga MA NAXE, arrintan iyada ah waxaba soo dhaweeyay Isticmaarka lafrarkiisa iyo dawladda Itoobiya oo labaduba sasmo ka qabay soomaalinimada markii horaba. Balse Dadka reer Jabuuti oo wakhtigasi waddaniyiin ahaayi waxay ka cadhoodeen arrintaas, sobabta oo ah waxa dadka reer Jabuuti ku dheeraa soomaalinimada. Sidaa daraadeed ayay uga cadhoodeen isla mar ahaantaana jeclaysteen inay Jaamac Saylici wax ka weydiiyaan. Dhalinayaro Ciise u badan ayaa Jaamac Saylici ballansaday oo casar dabadii kula kulmay meel makhaayad iyo jimciyad iskugu jirtay. Sida qoraagu sheegay mid ka mid ah dhalinyaradii Ciise ayaa Jaamac Saylici weydiiyay inuu wax ka ogaa ama maqlay qoraalkii Siciid Cali Kubeeysh iyo fikradda uu ka qabo. Saylicina wuxu ku jwaabay ayuu yidhi isagoon wax weynba kasoo qaadayn: “Arrintaas waan ogaayoo wax caynkaas u qiimo leh ma aha”. Kadibna dhalinyaradii Ciise hadalkii way buunbuuniyeen oo waxay yidhaahdeen ma maqasheen wuxu Saylici ku hadlay iyo Haa waan maqalnay iyo sawaxan iyo bulxan ayaa lagu kala dareeray. Sida qoraagu ku tiiq-tiiqsaday, Odayadii Samarroon ee xilka hayay ee dalka laga yaqaanay iskumay hawlinba inay dabkaas huraya damiyaan arrintana wax ka qabtaan. Xaiqiiqdii (in fact), waxayba isku dayayeen sidii loo qarin lahaa in la qoonsado carabta oo dhibaato loo geysto, halkii ay isku hawli lahaayeen inay baajiyaan dagaal dhex mara Gadaburisga iyo Ciisaha. Faransiiskuna wuxu raadinayay meeshuu usoo mari lahaa inuu Saylici rido, wuxun isha ku hayay Xasan Guuleed Abtidoon, oo rabay in lagu bedelo Saylici. Faransiisku Markuu ogaaday in soomaalidii isku kacsan yihiin isna dabka ayuuba sii huriyay, wuxuna adeegsanayay dhalinyarada Ciisaha. Sida Qoraagu sheegay, ciisuhu wakhtigaas magaalada waxba kama ahayn sida carabtu soomaalida u qarisay ayay ciisahana soomaalida kale u qarisay, ayuu yidhi. Ciidamada dalkana waxa ugu badnaa Gadabuursi iyo Carab. Si kastaba ha ahaatee, waxay maalinba si ahaataba waxa bilaabmay dagaalo yar-yar oo goo-goos ah oo gacan ka dirir ah, kuwaas oo maalinba qof magac leh ama miskiinba gacan loola tego. Akhirkii waxay dhalinyaradii Ciise gacan ula tageen Senatorkii dhammaa ee dalka ka masuulka ahaa mudane Jaamac Cali (Saylici). Sannadku wuxu ahaa 1948 kii bishiisii Lixaad wakhti duhur cad ah, markii Jaamc Saylici ay dhalinyaro Ciise ahi gacanta u qaadeen, dhaawac yar oo sahlana gaadhsiiyeen. Labo magac ayuu qoraagu sheegay oo ka mid ahaa dhalinyaradaas Saylici soo weerartay, waxayna kala ahaayeen Qoocunte iyo Cumar Caroodhi. Isla markiiba dhalinyarada xabsiga ayaa lagu dalaq siiyay oo buleyska ayaa deg-deg u qabtay, hadana isla markiiba waxa ka daba tegay Jaamac Saylici oo gacantiisa kusoo daayay. Gadabuursigii markii ay maqleen in odaygi dalka ugu sareeyay gacan loola tegay aad iyo aad ayay uga xumaadeen, waxayna kusoo xoomeen Jaamac Saylici oo ka wraysteen wixii dhacay. Qoraagu halkaas wuu joogay, hadalkii Jaamac saylici ugu jawaabay dadkii cadhaysnaa ee rabay inay u aar gudaana dhagihiisa ayuu ku maqlay. Jawaabta Saylici uu dadkaasi ku yidhi waxay ahayd: “Waar Niman yahow ma og tihiin inaan anigu kuwaa I dilay iyo idinkaba aan madax u ahay, oo an sidaa darteen idin weydiisanayo in sida wajigiina ka muuqata aanay wax u dhicin”. Balse hadalkaas Saylici laguma wada qaboobin ee maalintii danbaba waxa sa’ay nin Abrayn (Gadabuursi) ah oo magaciisa la odhan jiray Cabdi Sanable, oo budh ku gagabiyay oday Mamaasan(Ciise) ah, kadibna dalkaba iskaga baxsaday isagoon la qaban. Intaas kadib waxa xigtay in Ciisihii soo rogaal celiyay oo Lix nin oo Samarroon ah oo jilib walba leh ay dhegta dhiiga u daraan. Taasi waxay noqotay hooyadii dagaalka. Gadabuursigii ma qaadanin wax maga waxayna ku heshiiyeen dagaal. Jibriil Jiilane oo ka mid ahaa inta diidanayd dagaalku markii la dhegaysan waayay isna wuxu ugu ballan qaaday inuu ka dhoofi doono Jabuuti, sidii buuna yeelay oo Boorama u dhoofay. Waxa muddo laysla caga jiitamaba waxa sannadkii 1949kii si rasmi ah u bilaabmay dagaal lagu hoobtay oo dhex maray Samarroon iyo Ciise. Qoraagu ma sii faahfaahin inta maalmood ama bilood ama sannadood ee dagaalkaasi socday. Balse wuxu sheegay in ugu yaraan 400 (afar boqol oo qof) oo labada dhabna lihi ay ku dhinteen, kummannaan qofoodna ku dhaawacmeen. Dagaalkaas ka dib, Faransiisku ujeedaduu lahaa wuu helay, oo Jaamac Saylici wuxu uga yeedhay Fraans wuxuna ku bedelay Xasan Guuleed oo u hoogaansanaa xusbigii talada hayay. Halkaasna waxa ku burburtay Saldannadii Samarroonka ee Jabuuti, gaar ahaan reerkii talada hayay oo ilaa iyo maanta ka maqan talada Jabuuti. Waxa ku dhacay ayaynu odhan karnaa niyad jab iyo bur-bur siyaasadeed oo si Amar Ilaahay ah ku yimid. Balse loo baahanyahay in laga soo kabto, dhinacna laga raaco Siyaasaddaha iyo waayaha cusub ee guud ahaan geeska Afrika, gaar ahaana Djibouti. La Socda Qaybta Afraad ee faaqidaada buugan MA NAXE. Bandarjadiid. Magaalada bandarjadid waxa ay ku talaa Gobolka Jubada Hoose waxa ayna u jirta magalada jammaame 7km bandarjadid waxaa magaalo loo aqoonsaday 1780 boqortoyadi beesha surre Ee ka talin jirtay koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya magalada waxaa ku nool qiyaasti ugu danbeysay 2009 dad gaaraya 13kun oo qof magalada waxaa degaan ahaan u leh Beelaha surre gaar ahaan Qubeys inkasto ay jiraan bela kale oo somaliyed hogaamiyasha caanka ah ee magalada soo maray waxaa ka mid ah Sh.maxamed daahir xaaji cali ahaana qaadigi ugu horeyay ee diinta islaamka wax ku kala xukumay gobolka jubada hoose sido kale waxa magalada ka soo jeedo SIID ABDIQADIR XAAJI CALI oo mudo ka talinayay GOBOLKa liibaan ILAA MAGALADA BAYDHABO masuuliyin badan ayaa ka soo jeeday magalada bandarjadid xaga militry waxaa isna ka soo jeeda CORNEL BARRE XAAJI CUMAR, BASHIIR SH.NADIR CABDALA CABDU CUUD IYO RAG BADAN OO ISU BAD BADALAY HALGANKI WADANKA LAGU XOREYAY WAXA DOOR MUHIIM AH KA SOO CAYAARAY mujaahid Aadan axmed dhibe (aadan kareeto) Allah unaxariistee. Racibórz. Racibórz waa magaalo ku taala dalka Poland. Cirifka Koonfur. Cidhifka Koonfureed () waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee koonfurta meeraha dhulka. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka Koonfur ee aduunka waxee ku taalaa koonfurta ugu hooseeso aduunka. Cirifka Koonfur iyo Cirifka waqooyi waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto.Meeshani waa meesha aduunka ugu nolosha adag amaba ugu daran,qofkii ugu horeeyay ee tagaa waxa uu ahaa Roald Amundsen waxay ahayd sanadii 1911. Antarktika. Antarktika waa qaarada ugu xigta koonfurta Aduunka, taasi oo juquraafi ahaan noqoneysa Cidhifka Koonfureed ee dhulka. Qaarada Antarktika waxay ka mid tahay "gobolka Antarktik" ee waaxda koonfureed ee dhulka, taasi oo qeyb ka yihiin Iskuwareega Antarktik iyo Bada Koonfureed. Baaxada dhulka Antarktika waa mid aad u balaadhan, waxaana lagu qiyaasay 14.0 milyan kilomitir labo jibaaran (5.4 milyan mayl labo jibaaran), taasi oo ka dhigeysa qaarada shanaad ee ugu weyn aduunka - waxaa ka weyn Afrika, Aasiya, Waqooyiga Ameerika iyo Koonfur Ameerika. Hadii Antarktika la barbardhigo qaarada Ustareliya weey ku labo laabmaysaa, taasi micnaheedu waa in Ustareliya le'eg tahay kala badh Antarktika. Sida la ogyahay ilaa 98% qaarada Antarktika waxaa qariyahay baraf kaasi oo leh dhumuc dhan 1.9 kilomitir (1.2 mayl), kuna fidsan dhamaan deegaanada qaarada marka laga reebo qeybta waqooyi oo kali ah. Isku celcelis, qaarada Antarktika waa tan ugu qaboow, qalalsan (biyo yar), ee ugu dabaysha badan qaaradaha caalamka oo dhan. Sidoo kale waxay leedahay deegaano badan oo ugu dhaadheer jooga dhulka. Juquraafi ahaan marka laga hadlayo deegaanada Antarktika waxaa lagu tiriyaa lamadegaan (saxare), sababtoo ah waxaa ka da'a roob aad u yar oo mararka qaar ka yar 200 mm (8 in) kaasi oo ku da'a deegaanada xeebaha oo kali ah. Sidoo kale waxaa xusid mudan heerkulka Antarktika, wuxuu inta badan yahay −89 °C (−129 °F), in kastoo marka la iskucelceliyo guud ahaan noqonayso −63 °C (−81 °F). Dhinaca kale, qaarada Antarktika ma lahan dad si joogto ah ugu dhaqan ama nool deegaanadaadi. Laakiin waxaa wakhtiyo badan oo sanadka ah jooga tiro Saynisyahano iyo cilmibaadhayaal ah oo u dhexeeya 1,000 ilaa 5,000 qof kuwaasi oo ku baahsan dhinacyada qaarada. Noolaha sida dabiiciga ah looga helo qaarada Antarktika waxaa ka mid ah algae, bakteeriya, fungi, xoogaa yar oo dhir ah, brotista, iyo noocyo kooban oo xayawaan ah, sida takfida, qooleeyda, sealska, iyo tardgrade. Dhirta ugu caansan ee laga helo deeganku waa "tundra". Guud ahaan, qaarada Antarktika waa meel aan la kala lahayn (de facto), laakiin waxaa maamula oo gacanta ku haya dowladaha saxeexay "Nidaamka Heshiiska Antarktika". Heshiiskaasi waxaa sanadkii 1959kii saxeexay labo iyo toban wadan, wakhtiyadii ka dambeeyayna waxaa saxeexa ku biiray ilaa 39 wadan kale. Heshiiskaasi wuxuu meesha ka saarayaa in qaarada Antarktika loo isticmaalo siyaabo milatari, in hubka lagu tijaabiyo, in wasakhda hubka lau aaso ama la keeno, in la taageero ajandaha cilmi-baadhista, in macdan laga qoto iyo in la ilaaliyo hawada nadiifta ah ee qaarada. Wadanadii ugu horeeyay waxaa ka mid ah Arjantiina, Ustareliya, Beljimka, Jili, Faransiiska, Jabaan, New Zealand, Norway, Koonfur Afrika, Ruushka, Ingiriiska iyo Maraykanka Cilmibaadhista ka socota qaarada waa mid caalami ah oo ilaa 4,000 aqoon yahay oo caalamka ka kala socda joogaan. Badweynta Koonfureed. Badweynta Koonfured (Badweynta Antarktika) waa mid ka mid ah shanta badweyn ee aduunka taasi oo dhacda meesha ugu xigta koonfurta dhulka. Badweynta Koonfured waxay ku taalaa koonfuta dhigta 60° K taasi oo ku wareegsan gobolka Qaarada Antarktika. Marka laga hadlayo baaxada iyo waynida, badweyntani waa bada afaraad ee ugu weyn badweynta aduunka, waxaa ka wayn Badweynta Baasifik, Badweynta Atlaantik, iyo Badweynta Hindiya; waxaysa ka weyn tahay Badweynta Arktik. Biyaha badani waxay dhacaan soonaha biyaha qaboow iyo diiran ku kulmaan. Markii ugu horeeysay taariikhda waxaa sanadkii 1770kii la ogaaday badweyntani markii sahamiye kabtan James Kook u gooshay biyaha koonfureed ee aduunka. Intaas wixii ka dambeeyay waxaa cilmiyahanada juquraafigu aad ugu qulqulayeen gobolka ay badweyntani ka mid tahay. Sidoo kale waxaa in mudo ah muran iyo is-afgaranwaa ka taagna xadka Badweynta Koonfureed, taasi oo meelo badan lagaga qasayey xadka ay la wadaagto Badweynta Baasifik, Badweynta Atlantik iyo Badweynta Hindiya. Sanadkii 2000 wixii ka dambeeyay bulshada caalamku waxay isku raacday in Badweynta Koonfureed ka bilaabanto (ama lagu daro) dhigta lixdanaad koonfur. Cirifka waqooyi. Cidhifka Waqooyi (Ingiriis: North Pole) waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee waqooyi ee meere. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka waqooyi ee aduunka waxee ku taalaa waqooyiga aduunka, waa meesha oo aduunka ku dhamaado. Cirifka waqooyi iyo Cirifka Koonfur waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood neh habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto. Gobolka Arktik. Gobolka Arktik (Arctic) waa deegaanada cidhifka ugu xiga dhinaca waqooyi ee dhulka. Gobolka Arktik waxay ka kooban tahay Bada Arktik, qeeybo ka mid ah gobolka Alaska (ee ka tirsan wadanka Maraykanka), Kanada, Finland, Griinland, Denmark, Iseland, Norway, Ruushka, iyo Iswidhan. Sidoo kale gobolka Arktik wuxuu ka samaysan yahay bado waawayn oo leh cimilo kala duwan; wakhtiyada qaar noqda baraf marar kale oo sanadka ah diirimaad ah, waxaana deegaanku caan ku yahay dhir yaraanta. Gobolka Arktik waxaa lagu sharaxaa waqooyiga Cidhifka Waqooyi (66° 33'N), taasi oo hesha iftiin qorax oo aad u kooban iyo habeeno ka dhaadheer deegaanada kale ee caalamka. Sidoo kale deegaanada Arktik waxaa lagu yaqaanaa qaboow daran sanadka oo dhan; wakhtiga ugu diiran (kulu) waa bisha Luuliyo wakhtigaasi oo heerkulku kaba hooseeyo 10 °C (50 °F). Guud ahaan, deegaanda Arktik waa mid ka duwan dhamaan nidaamyada hab nololeed ee ka jirta caalamka intiisa kale. Tusaale ahaan, gobolku wuxuu leeyahay tiro dad ah (indigenous people) oo la qabsaday qaboowga xad dhaafka ah ee gobolka kaasi oo aanay ku noolaan karayn dadka kale. Intaas waxaa dheer in sanadahan dambe isbedelka cimiladu saamayn weyn ku yeeshay gobolka. Nolosha deegaanadan waxaa ka mid ah naasleyda badaha, kaluun, noole laga helo gunta badaha iyo xubno yaryar oo kale. Badweynta Arktik. Badweynta Arktik (Arctic Ocean) sidoo kale loo yaqaano "Badweynta Waqooyi" waa badweyn dhacda waaxda waqooyi ee Aduunka taasi oo ku wareegsan gobolka Arktik iyo deegaanada Cidhifka Waqooyi. Sidoo kale badani waa tan ugu yar dhamaan shanta badweyn ee aduunka. Maadama juquraafi ahaan badani dhacdo gobolka ugu xiga Waqooyiga Dhulka waxay caan ku tahay biyo baraf ah inta ugu badan wakhtiga sanadka. Sidoo kale, marka la barbardhigo badweynta (sida Atlantik iyo Baasifik) xajmiga iyo baaxada Bada Waqooyi waa mid aad u yar oo lagu tirin karo badaha yaryar (sea), laakiin sidaas ay tahay Ururka Juquraafiga Biyaha Caalamka (International Hydrographic Organization "IHO") wuxuu u aqoonsaday "badweyn". Muuqalka aduunka marka cirka la joogo waxaa si fiican loo arki karaa badani oo in badan cadaan ah sababtoo ah waa baraf inta ugu badan sanadka. Si kastaba ha ahaatee, Bada Waqooyi waxaa ku wareegsan Waqooyiga qaarada Aasiya (inta ugu badan wadanka Ruushka), Yurub iyo Waqooyiga Ameerika (wadanka Kanada iyo Gobolka Alaska ee Maraykanka). Tan iyo inta taariikhda lagu hayo biyaha Bada Arktik waxay ahaan jirtey "biyo baraf" ah, marka laga reebo xiliga gu'ga oo waxyar biyuhu diiri jireen. Sanadahan dambe waxaa isbedel weyn ku yimid heerkulkii lagu yaqaanay biyahan sababo la xidiidha cimilada sii kululaanaysa. Guud ahaan Badweynta Arktik waxay leedahay biyo aad u badan oo saafi ah, si ka duwan biyaha badaha kale ee dhanaanka ah waxay bada ku jira biyo nadiif ah oo baraf ah. Maxamed Cabdulaahi Maxamed. Maxamed Cabdulaahi Maxamed "Farmaajo" (,) (dhashay 1962 kuna dhashay Muqdisho, Soomaaliya) waa Soomaali diblomasi, borofasoor iyo siyaasi isku ah noqdayna Madaxweynihii 9aad ee Jamhuuriyadda Soomaaliya laga soo bilaabo 8 Febraayo 2017. Wuxuu soo noqday Raysulwasaare laga soo bilaabo Nofeembar 2017 ilaa Juun 2011 waana aasaasaha ahan Xoghayaga-Guud ee Xisbiga Tayo. Taariikhdiisa. Wuxuu ku dhashay magaalada Muqdisho ee dalka Soomaaliya bishii 5 Maajo, 1962-dii. Wax barshadiisii. Wuxuu waxbarashadiisa aasaasiga ku qaatay magaalada Muqdisho. Wuxuu shahaadada B.A iyo M.A ka qaatay Jaamacadda New York ee ku taalla Buffalo sanadihii 1997-dii iyo 2000. Doorashadii Madaxweynenimo. Farmaajo ayaa ku guuleystay xilka Madaxweynaha Soomaaliya 8 Febraayo, kaddib doorasho adag oo uu la galay Labo Madaxweynayaal hore oo uu kula tartamay wareegga labaad ee doorashada. Farmaajo ayaa wareega labaad helay codod badan, taasoo keentay in Musharaxii ku xigay ee Madaxweynihii hore Xasan Sheekh Maxamuud uu tanaasulo. Madaxweyne Maxamed C/llaahi Farmaajo ayaa 14 Oktober ee sanadkii 2010 loo magacaabay xilka Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya, xilligaas oo uu si rasmi ah uu saaxada siyaasadda u soo galay. Ceelbarde. Ceelbarde waa degmo kamid ah gobal ka bakool oo dhaca konfurta dalka somalia.degmadan iyo degaanada kale ee Aato iyo yeed waxaa dagan besha ogaden (darood) Ugaaska degankan ugaas xusen ugaas cabdi ugaas xuseen ugaas khaliif. waxaa sidoo kale kasoo jeedo siyaasiin caan ah oo eey ka mid yihiin Dr. xuseen cabdi xalane xildhibaan cabdiwaab ugaas xuseen xildhibaan bare ugaas geedi Qoraaga caanka ah ee soomaaliyeed ibraahin duulane ugaas (santuur)iyo kuwa kale oo badan Waajid. Waajid waa Degmo oo ku taalo Gobolka Bakool ee dalka Soomaaliya. Degmada Waajid waxee caasimada Muqdisho u jirtaa 302km dhanka waqooyi Galbeed, waxee u dhowdahay xuduudka itoobiya oo qoyaas ahaan u jirta 70km. Degmadaan waxaa dega qabiilada digil iyo mirifle, si gaar ahna waxa u leh beesha jirroon qaybo digil iyo mirifle. Rabdhuure. Rabdhuure waa degmo ka tirsan gobolka bakool oo ah degmo aad qadiimi u ah waxayna 90km dhinaca galbeed ka jirtaa degmada xudur oo ah magaala madaxda gobolka dhinaca waqooyi bari waxaa ka xiga degmada ceelbarde galbeed dagmada washaaqo koofur waxaa ka xiga degmada waajid oo jirta 90 km. dhaqaalaha degmada waxa uu ku tiirsanyahay beeraha iyo xoolaha nool Yeed. Degmada Yeed waa degmo ku taalo Gobolka Bakool. Degmada waxaa dega beesha Daarood. Degmada Yeed waxay kamid aheyd degmooyinkii dalka Soomaaliya waxay degmonimada qaadatay Juun 1971 dii, Waxay ka mid tahay degmooyinkii burburay kadib dagaaladii dhaxmaray Soomaaliya iyo Itoobiya 1977 -dii ilaa 1982 -dii. Yeed waxaa loo raray tuulada Rabdhuure oo u dhaxeysa Yeed iyo Burdhuhunle si ku meel gaar ah waxaana DIB loogu celiyey Yeed, guddoomiyihii degmada Yeed ee ugu dambeeyey 1987-1990 wuxuu ahaa Col. Jaamac Mursal Diiriye. Yeed Waxay xuduud la leedahay degmda baarey ee gobalka afdheer somali State of ethiopia (Ogaden) Yeed Waxay caan ku tahay Xabagta fooxa (beeyada), Xoolaha nool, waa dhul caro san ah oo ay xoolahu si fiican ugu dhaqmaan. Degamada Yeed Waxaa laga soo Dooran jiray xildhibaan Bare Ugaas Gedi laga soo bilaabo 1960-2016, laga billaabo 2016 waxaa xildhibaan loo doortay Mr. Maxamed Jaamac Mursal (Geele) Masuulkan waxaan ka qoray warbixin dheer oo ku saabsan taariikhda gobolka Bakool gaar ahaan taariikhda degmooyinka Yeed, Ceelbarde iyo Aato. 1960-kii xorriyadda dalka Soomaaliya kadib. Gobolka Jubbada sare (alt Juba) ayaa la isku dhihi jirey Bay, Bakool iyo Gedo gobollada hadda loo yaqaanno waxaa laga xukumi jirey Baydhabo. Markaas jubbada sare waxay aheyd degmooyinka Baydhabo, Xuddur, Baardheere, Luuq iyo Buurhakabo. Xuddur oo ah xarunta gobolka Bakool ee cusub sidaas Gobolku wuxuu ku noqday 4 degmo. 1972-dii waxaa la kala qeybiyey gobolkii Bay mar kale waxaana laga dhigay Bay iyo Gedo, isla sannadkaas waxaa degmonimo Degmada Garhaareey oo markaas qaadatay degmonimo ayaa magaalo madax looga dhigay gobolka Gedo. 1960-kii xorriyadda Soomaaliya waxaa laga soo doortay Sh. Maxamed Aden Coomeey, Sh. Mukhtar iyo nin kale oo aanan xasuusan magaciisa (1 MP cowlyahan-Daarood iyo 2 MP Hadame D/Mirifle). 1964-tii doorashadii Bakool waxaa kasoo galay Bare Ugaas Geedi, sh. Mukhtaar, sh.. Mukhtaar-jiroon (1MP Daarood 1968-dii waxaa Bakool kasoo galay Bare Ugaas Geedi, Aden Diiriye, sh. Mukhtaar, Mad Guudoow (2 MP Daarood iyo 2 Raxaweyn). Ceelgaras, diidocanaani, qooneey, shimbiro, dhuureey, gorayaale, xabow, washaaqo, Allamo, darmaajiid, qorofdhurwaa, dhamaajaaleey, dhax-xirleey, ceel-la-Helay, qoracleweyne, rabdhuure, boodaan, wardhutileey, lagalaay, gubato, ceel ka-riigga, iwm. Guddoomiyaha degmada ee maanta waa Cabdi Faaqid. Tiyeegloow. tiyeeglöw waa degmo katirsan gobolka bakool taas oo dhacda xuduuda gobolka bakool uu la leeyahay gobolka hiiraan. tiyeeglow waxaa dega qabaailo somaliyeed waxaaana u badan qabiillka Jilible waxxaa kaloo dega Geelidle iyo boqol hore oo dhamaantood kawada tirsan qowmiyada digilmirifle h DHINACA WAXSOO SAARKA Degmada tiyeeglow waaa degmada ugu wax soorka badan ee gobolka bakool waxyaabaha ay soo saaraan waxaa kamid ah 1-malabka 2-qudaarta sida canuuniga,cinabka,qasabka,iwm 3-xoolaha iwm Degmada tiyeeglow waaa degmo taariiikh kuleh Soomaaliya ayadoo ay kasoo jeedaan halgamaa iyo siyaasiyiinn caaanku ah soomaliya oo ay kamid yihiin ABDIQADIR SAKHAUDIIN SH: UWEYS oo ah gudoomiyihii ururkii S:Y:L Iyo ABDALLA DEROW ISAAQ iyo siyaasiyiin kale oo badan a TUULOOYINKA AY KA KOOBAN TAHAY DEG: TIYEEGLO degmadu waxay soo martay xaalado kala duwan oo isugu jira kuwo fiican iyo in kalaba,oo dagaalada sokeeye ee dhex maray qabiilada wada dega sida jiliblaha iyo qoomaasha, iyo gacan ku dhigistii kala duwaneyd ee soo martay oo ay ugu danbeysay Shabaab. DHaqaalaha waxay ku tiirsantahay tuulooyiinka ku hareereesa iyo sido kale beledweyne. İnta aanan bilaaban abartii ugu danbeysay waxaa jirtay dhacdo saamaysay dadweynaha soomaaliyeed ee ku noolaa degmadan tan ah,taas oo ahayd ın tuulooyinka ka ag dhow degmadan sı weyn ay saameyn yeeshatay howgaladii NGO yadi xilagaas joogay,waxaa tuulooyinkan dad ku dhaqan loo furay siminaaro lagu barayo wax soo saarka iyo sidoo kale mashruucyo caawimaad oo ka mida caalal iwm.tuulada Hugeey waxay ka mid ahayd tuulooyinkan waxaa dega beel ka mid ah beelaha dega Tiyeegloow waa beesha Yalale oo boqolhoraha ka tirsan,in uu mashruucyadan ay saamaysay loogana faaidaeeyay,waxaa laga qoday ceel biyood ay run ahaantii kaga faaideysteen xiligii abaartu sida xun ay u saameesay,ceelkan meel aad uga ag dhow waxaa laga sameeyay goob beero waxaana lagu dhiiri geliyay shacabkan in mir walba oo ay ku tijaabiyaan beertan in ay ka bixi karto iyo in kalaba,sidii ayay sameeyeen waxaana ilaah uga soo saaray waxaan hore halkaa looga beerin,maadaama ay mar walba ay warabinayeen biyaha ceelkan oo lagu xiray matoor,waxaan ugu badneyd khudaar waxayna ugu horeyn ku bixin bilaabeen in ay u geeyaan wixii halkan ka soo baxa dadka qaraabada la ah iyo asxaabtooda oo degmada jooga,laakiin waxay ahaataba markii danbe waxay ku bedeleen iib geyn oo ay aad uga faaideysteen shacbigaan soomaaliyeed,waxaana si weyn u yaraaday khudaarta ka timaadda beledweyne,dadka inta badan waxay bilaabeen inay ku xirmaan dadkan tuuladan Hugeey ku nool,waxaana sii korortay kobcinta wax soo saarka,laakiin nasiib daro waxaa ku dhuftay guud ahaanba abaartii aan wada ogeyn,dhalintiina waxay u kala firxadeen dal iyo dibad. Degmada tiyeeglow qabiilka sida khaas ka ah u leh waa qabiilka (jilible) in kastoo sanadahan dambe ay laso degeen qabiilo badan sida Waa qabiilada wa weyn ee tiyeglow ku soo biiray waana qabiilada sida xoogan u dhistay degmada tiyeglow Dolo. Dolo waa magaalo ku taalo Koonfur Bari ee dalka Itoobiya. magaalada waxee ka midtahay gobolka Ogadenia, waxeena xuduud la leedahay wadanka Soomaaliya. Dolo waxaa degan dad gaaraayo ilaa 30,970 qof, dadka degan waa wada somali. Degmada Feer-feer. Feer-feer (Af-Ingiriis: Fer-Fer) waa magaalo ku taala Xadka kala bara labada wadan ee Itoobiya iyo Soomaaliya. Waxa ay uqeybsantahay Degmada Fee-feer ee Dawlada Deegaanka Soomaalida Itoobiya iyo Degmada feer-feer ee Maamul goboleedka Hir-Shabeelle ee Dalka Soomaaliya. Magaalada FeerFeer waxay u dhowdahay gobolka Hiiraan, waxayna dhacdaa dhigta iyo loolka 05°05′N45°05′E. Guud ahaan, magaalada Feer-Feer waxay biyaha bada ka sareeysaa joog dhan 177 mitir. Hordhac. Feerfeer waa Degmo taariikhi ah oo ku taalo xadka ay wadaagaan labadda dal ee itoobiya iyo Soomaaliya Gaar ahaan waxay dhacdaa dhanka waqooyiga bari ee gobolka hiiraan, waxayna u kala qeeybsantaa Degmada Feer feer ee Dawladda Deegaanka Soomaalida Itoobiya iyo Degmada Feer feer ee Maamul goboleedka Hir-shabeelle Soomaaliya. Degmada feer-feer Soomaaliya ayaa si rasmi ah degmonimadeeda loogu dhawaaqay 9kii bishii 8aad sanadka 2017ka.Waxaana wareegto kasoo baxday xafiiska madaxweynaha maamul goboleedka Hir-Shabeelle lagu shaaciyay in si buuxda loogu aqoonsaday maamul degmo oo hoos yimaada maamulka gobolka Hiiraan. Degmadaan daanteeda Itoobiyawaxaa degan dad ka badan 50,411 oo qof, oodhamaan wada soomaali ah.waxaa hoos yimaada tuullooyin dhowr ah ooy kamid yihiin: Abaaleey,Buur-ukur,Baar-magoog IWM.Dadka dega degmada Feer Feer ayaan ahayn kuwo yaqaana xumaanta, taa badelkeeda waxa ay yihiin dad jecel wanaaga iyo khayrka. Degmada Feer-feer Itoobiya.. Degmada Feer-feer Itoobiya waxaa daga Beesha Reer-aw-Xassan oo lagu yaqaano faafinta Diinta islaamka,iyadoo ay kasoo jeedaan qaar badan oo ka mid ah Culimada ugu caansan Dhulka ay Soomaalidu degto sida :-Sh.Cumar  Xaaji Cabdi Suldaan(AUN) iyo Sh.Muxumed Haadi(AUN).iyo kuwa kale.Sidoo kale Siyasiyiin Caan ah oo ay ka mid yihiin:Faarax  Cabdulqaadir,Cabdiraxmaan Cabdi Xuseen (Guulwade). Mukhtaar Muxumed Yuusuf,Mahad Xassan Cusmaan  kuwa kale.Waxaa sidoo kale degmadan wax ka dega Beelaha Udeejeen iyo degoodiye. Degmada Feer-feer Soomaaliya. Wareegtaddii lagu magacaabay Degmada Feer-feer Soomaaliya. Dhinaca Degmada feer-feer Soomaaliya marka aan eegno waxaa hoos yimaada tuulooyin badan oo ay ka mid yihiin; Abaaleey-Soomaaliya,Jawiil,Deefoow,Kabxanleey,KalabayrIWM.Tuulooyinkaas oo ay wada degaan beelaha kala ah:Reer Aw Xassan [1],Dir,Xawaadle,Ujeedeen,Jareerweyne iyo qaar kale.Waxa ay hoos timaadaa maamulka gobolka Hiiraan ee ka tirsan maamul goboleedka Soomaaliyeed ee Hir-shabeelle waxaana ay maagalada Beledweyne u jirtaa masaafo dhan 45km.sidoo kale magaalada muqdisho ayay ujirtaa wax ka yar 350km.Magacaabista Degmada Cusub ee Feer-feer Soomaaliya ee Maamul goboleedka Hir-shabeelle. Muhimmada ay leedahay Degmadani.. Degmadani waxa ay hal-bowle utahay isku xidhka degmooyin iyo gobolo badan oo kamid ah dhulka ay soomaalidu degto.Waxaa mara jidka laamiga ah ee uu talyaanigii dhisay,kaas oo ku xidha degmooyinka gobolka Shabeelle ee DDSI ee Mustaxiil iyo Qallaafe,sidoo kale laamigaasi ayaa ugoosha dhanka degmada Shilaabo ee gobolka qorraxay ee DDSI.Sidoo kale waxaa mara mara jidka laamiga ah ee kayimaada dhanka Soomaaliya oo ku xidha gobollada dhexe ee Soomaaliya ilaa iyo Gobollada Waqooyiga Soomaaliya ama Somaliland .Waxaa degmada ka shaqeeya is-gaadhsiinta labada dal ee Soomaaliya iyo Itoobiya. Ammaanka iyo Xassilloonida.. Degmada ayaa ah meel aad u xasiloon oo qofka marka uu Soomaaliya dhinaceeda ka soo galo uu dareemayo amni iyo xasiloon, waa dagmo aad u nabadoon dadkeedana aanay jecleeyn inuu dhib ka dhacdo.mar walbo waxay is ku dayaan in ay nabad galyada ay haaystaan sii ilaashadaan oo aan laga faro maroojinin. Dhanka kale,Degmada ayaa sanadihii ugu danbeeyay waxa ay tiigsaneesay horumar aad u balaaran, iyadoo laga dhisay schoolo fara badan kuwaaso iskuga jira dugsi hoose, dhexe iyo kuwa sareba, mustaqbalka dhawna dadku waxay ku han weyn yihiin inay dhisaan jaamcad ay wax ka bartaan ardayda dhameesa dugsiyada sare ee degmada, Kheyraadka Degmada.. Deegaanka degmada Feer-feer ayaa ah dhul uu Eebbe kumanaystay kheyraad dabiici ah oo aad ufarabadan.waxaa mara wabigga Shabeelle kaasoo dadka usuuro galiyo inay aad uga faa'iideystaan wax soosaarka dalaga beeraha iyo dhaqashada xoolaha nool,iyadoo ay degmadani kamid tahay meelaha lagu tuhmayo inuu ku duuganyahay shidaalka dabiicigaah.Degmada ayaa sidoo kale ah xarun ganacsi oo istiraatigi ah maadaama ay isku xidho laba dal oo ay ku dhaqanyihiin dad aad ufara badan. Ceelaayo. Ceelaayo waa tuulo duq ah, oo ku taalo gobolka Sanaag ee Woqooyiga Soomaaliya. Ceelbuh. Ceelbuh waa magaalo ku taalo Gobolka Sanaag ee woqooyiga Soomaaliya. Af-Baraawe. Af-Baraawe waa luqad looga hadlo magaalada Baraawe iyo meelaha u dhow ee gobolka Shabeelaha Hoose. Luqadaan waa lahjo ka mid ah Afka sawaaxiliga. Af baraawe waxaa ku hadlo Reer baraawe, oo ayaga neh yaqaaniin afka soomaaliga.Afka baraawe sida oo ku imaaday lama yaqaano, dad waxee leeyihiin waxoo ka imaaday bortuqiiskii weeraray magaalada baraawe, dad neh waxee leeyihiin carabtii qabsatay xeebaha gobolka banaadir. Qatar. Qatar waa wadan yar oo ku yaalo Bariga Dhexe. Wadanka qatar waa wadanka ugu taajirsan aduunka, ayada oo wali dhismo ku socoto, wadanka waxoo u dhisanyahay sida Imaaraatka Carabta, waxaa ku yaalo guryo dheer dheer oo aad u quruxbadan, waxeena ku dadaalooyaan wadanka horumarintiisa. wadanka waxoo leeyahay, shidaal aad u badan iyo saliid ceeriin oo aad u badan, wadanka waxoo la shaqeeyaa wadamada jabaan, talyaaniga, ingriiska, mareykanka, jarmalka iyo fransiiska. Caasimada wadanka waa Dooxa. wadanka waxoo ka midyahay Jaamacada Carabta.Qatar waxee markeeda hore ka tirsanaan jirtay Dawlada Cosmaniya sanadka marka oo ahaa 1872 ilaa 1914tii, siyaasiinteeda iyo wadanka ingriiska waxee mar hishiis ku kala saxiixdeen, dhinaca amaanka sanadka marka oo ahaa 1916dii iyo 1934tii, waa waqtigaas marka oo ingriiska qabsaday qatar, waxeena xornimada qaateen 1971dii. ciidamada qatar waxee mar ka mid ahaayeen, Dagaalkii Gacanka oo u dhaxeeyay QM iyo Ciraaq, sanadka marka oo ahaa 1991dii. Taariikh. Qadar waxee leedahay taariikh aad u dheer, waxaa markeeda hore deganaan jiray, dad seefleey ah. qatar markeeda hore waxaa deganaan jiray, dad aad u yar oo u kala degan cid cid. sanadka marka oo ahaa 628 waxee raaceen diinta islaamka. sanadka marka oo ahaa 1760kii, wadanka waxaa soo galay dad la dhoho Al-thaanii iyo Al-khaliifa, waqtigaas neh waxaa jiray tartan xukun ah, oo kadhaxeeyo labada kooxood. 1783dii kooxda Al-khaliifa waxee qabsatay jasiirada Baxrayn, isla markaas neh waxaa meesha soo degay qoomiyadeeda. dhamaadkii 1790kii waxaa qatar si isbedel ah u qab qabsaday, dad ka socdo faarsiga, cumaan iyo burcad badeeda carabta. waqtigaas marka ee qatar qiil qiil ku jirtay, waxaa xukunka ku guuleestay Al-thaanii.1867dii waxaa hadaneh qatar ka dhacay tartan xukun ah, oo u dhaxeeyo labada qabiil, ingriiska ayaa soo dhaxgalay, waxoona ku qasbay labada qeebood in ee hishiiyaan. markaas neh waxee hishiis la sixiixdeen ingriiska, waa markii oo ingriiska maamulkiisa bilaawday. aqoonsiga oo ingriiska aqoonsaday qabiilka Al-thaanii, waxee noqotay mid jasiirada baxrayn ka go'do qatar. intii lagu jiray 1800, wadanka cumaan waxoo marar badan baroobeenaayay in oo dhul ka qabsado qatar, isla markaas neh oo dajiyo ciidankiisa. Qabiilka Al-thaanii waxaa mar la jiri jiray qabiil kale oo la dhoho (wahaab) iyo kuwo kale, 1913dii ilaa 1916dii ingriiska waxoo baroobeenaayay, in oo joojiyo, qabiilaha kale ee wahaab iyo qabiilka cusmaaniya. 1916dii ciidankii ugu danbeeyay ee cusmaniya waxee ka baxeen wadanka, waa waqtigaas marka oo ingriiska ku dadaalay dhinaca siyaasadiisa iyo dhaqaalaha. 1930kii waxaa bilaawday dhaqaalihii qatar. Dhismaha wadanka. ka bilaabato sanadka marka oo ahaa 2000, qatar waxaa ka socotay, projekt coogan oo ah dhinaca dhismaha, gaar ahaan caasimada dooxa, iyo magaalo yaal badan. mardhow caasimada dooxa waxee noqon doontaa magaalo aad u ween, waxeena dabaqyahooda dheer dheer ka badnaan doonaan 1000000. Kristoffer Kolombus. Kristoffer Kolombus wuxuu ahaa nin Talyaani ah, wuxuu noolaa sanadihii 1451 ilaa 1506. Kristoffer wuxuu ahaa badmaaxiye ah oo aad u safri jiray, wuxuu raadin jiray dhulalka ama qaaradaha. Kristoffer wuxuu ahaa ninka helay qaarada Ameerika sanadka marka oo ahaa 1492. Kristoffer wuxuu ku dhashtay magaalo ku taalo waqooyiga talyaaniga oo la dhoho Genova, wuxuu badda ku safri jiray asigoo da' yar. Aabihiis waxaa ladhaa Domoniko Kolumbus, hooyadiis neh Susana Fontanarosa. Dhulka oo helay markiisa ugu horeysay. sanadka marka oo ahaa 1478kii, karistofer wuxuu tagay wadanka Boortuqaal, isla markaas neh wuxuu dhinaca galbeed ka raadinaayay, jidka tago wadanka Hindiya ee dhinaca badda. Kristoffer waxaa caawiyay dad ka mid ah boqortooyada Bortuqiiska, isla markaas neh waxay ku heshiiyeen haddii uu dhul helo in ee ayaga lacag ka helaayaan dhulkaas. Sanadka marka uu ahaa Agoosto 1492 ayaa waxaa bilaawday safarkoodii, 3 maraakiib ah oo saaran 90 qof ayaa u safartay dhinaca galbeedka ee badweynta atlaantik, kadib waxay tageen Ameerika, iyaga oo rabay in ay tagaan hindiya. Isla sanadkii Waxay tageen Meel jasiirad ah, wuxuuna helay wadanka Kuuba, hal markab ayuu uga tegay meesha, marka ee dhacday in ee dadka saarnaa markabkaas in ee raadiyaan Dahab. sanadka marka oo ahaa 1493dii Kristoffer dib oo u soo noqday, asiga oo 8 indian ah soo afduubtay. Safarkiisa labaad. sanadka marka oo ahaa 1493, karistoffer wuxuu ka safray magaalo ku taalo dalka Spania, oo la dhoho Kadis, markaan wuxuu kaxeestay 17 maraakiib iyo dad gaaraayo 1200 oo qof. Isla sanadkii waxee heleen, jasiirado ka mid ah qaarada ameerika oo ku wareegsan wadanka Dominika, markaas neh 46 jasiiradoo oo hal hal jeer booqday inta oo tegin jasiirada ween ee Hispaniola, meesha oo safarkiisa hore uuga tagay dadkii la safraayay, qaar ayaga ka mid ah wee dhinteen, marka ee isbaanishka si xun ula dhaqmeen dadkii dariskooda ahaa. Kristoffer lacag oo bixiyay ka bixiyay dib udhiska hispaniola. Maraakiibta kristoffer waxee u sii safreen wadanka Kuuba sanadka marka oo ahaa 1494ii. Kristoffer wuxuu cilimi baaris ku haayay, Jasiirada Kuuba iyo Jamayka. isla sanadkii agoosto, kristoffer dib oo u soo laabtay asiga iyo dadkiisa, ayaga oo watto dad 100 kabadan oo adoon ah. Dadka adoonsiga lagu soo watay, badanaa tahriibka kuma noolaanin, Marka oo markabka soo galay wadanka spania neh, boqorta isbanishka makala jecleen adoomaha, isla markaas neh qaar aa la sii daayay. Kristoffer wuxuu rabyay, in oo lacag badan ka helo adoomada, sababtoo ah wax dahab ah masoo helin. Amiin Caamir. Amiin Caamir (,) waa nin farshaxanyaqaan ah oo u dhashay wadanka Soomaaliya, maanta ku nool wadanka Kanada. Amiin wuxuu ku dhashay meel u dhow magaalada Muqdisho 30kii Ogosto ee 1960kii. Amiin Caamir wuxuu caan ku yahay sawirgacmeedka sida fariin siyaasad ah, taasi oo inta badan ka turjumeysa marxalada iyo xaalada wadanka Soomaaliya iyo guud ahaan dunida. Nolosha shakhsi. Amiir wuxuu dhashay sanadkii 1960. Markii ay bilaabmeen Dagaaladii sokeeye ee Soomaaliya sanadkii 1990kii, Amiin wuxuu u soo ambobaxay wadanada qurbaha, halkaasi oo kula kulmay marxalado kala duwan. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 2000 ayaa Amiir Caamir u soo guuray wadanka Kanada, halkaas oo markii dambe uu soo qaaday qoyskiisa. Amiin oo aad looga yaqaano guud ahaan soomaalida oo dhan. Amin waxoo sameeyaa Sawiradda farshaxanka ah, oo ku saabsan siyaasiinta iyo shacabka soomaaliyeed, waxaana laga daawada sawiradiisa ciwaanka uu leeyahay oo ah (aminarts.com) ama bog yaasha kale ee idaacadaha soomaalida. sawirada amin waxoo aad uuga hadlaa siyaasiinta soomaaliya iyo shacaba soomaaliyeed, asiga oo soo gudbiyo sawiro qosol leh oo watto fikrado iyo su'aalo kala duwan oo 10 miliyan kabadan.Amin waxoo ku dhashay magaalada boosaaso, Af-Tigrinya. Af-Tigrinya waa laquad ee ku hadlaan Dadka Tigriga oo dego dhaxbartanka dalka Ereteriya iyo gobolka Tigray ee dalka Itoobiya. Luqad kale oo waxaa jirto ladhoho Af-Tigre oo ah lahjo ka mid ah Af-Tigrinya, waxaana looga hadlaa meelaha oo luqada tigrinyiga looga hadlo ee dalka eriteriya iyo itoobiya. Dadka Tigreega. Dadka Tigriga waa dad dago Koonfurta woqooyiga iyo dhaxbartanka Ereteriya. meelaha kale ee deganyihiin waxaa ka mid ah woqooyiga dalka Itoobiya gaar ahaan gobolka Tigray iyo magaalo yaasha kale oo u dhaw. Dadka tigriya 100 kiiba 96.6% waxee degenyihiin gobolka Tigray ee dalka itoobiya, waxeena shacabka itoobiya ee daboolaan 100kiiba 6.2%, waa 4.5 milyan oo qof, 2.25 miliyan oo qof waxee degenyihiin dalka ereteriya, ayaga oo 50% daboolo shacabka ereteriya. haku qaldamin Dadka Tigregaga ah oo ku hadlo luqada Af-Tigre. VOIP. VOIP, Voice Over The Internet Protocol, waa adeeg Teleefaneed la isticmaalaayo Internet Protocol Af-Tigre. Af-Tigre ትግረ ama xaasa oo looga yaqaano dalka Suudaan Af-Carabi, الخاصية waa lahjo ka mid ah luqada Af-Tigrinya, waxaa ku hadlo Dadka Tigrega ah, waxaana looga hadlaa dalka Ereteriya. dadka ku hadlo luqadaan waxee gaarayaan ilaa 800,000 oo qof oo ku nool dalka ereteriya. Sahel. Sahel waa dhul suun oo kale ku taala woqooyiga Afrika. suunkaan wuxuu u dhaxeeyaa, meelaha Saxaarada ah oo ku taala woqooyiga afrika iyo meelaha qaleelka ama cooska ka baxo ee koonfurta afrika. Suunkaan wuxuu ka bilaawdaa Badweynta Atlaantik ilaa Baddacas.Balaciisa wuxuu ka badanyahay 1000km, dhiirkiisa neh wuxuu ka badanyahay 6000km. Wadamada oo suunkaan dhaxmaro waxaa ka mid ah Sinigaal, Moritaaniya, Maali, Burkina Faso, Aljeeriya,Niger, Nayjeeriya, Chad, Suudaan, Soomaaliya, Itoobiya, iyo Ereteriya. waaxanay lwwyihiin dawladahani urur loo yaqaana xeebta iyo saxaraha oo lagu aasasay wadanka liibiya Pangea. Pangea waa magac (Af-Ingiriis oo duq ah) waxaa laga wadaa aduunka oo dhan. 370 ilaa 245 miliyan oo sano ka hor, pangea waxee markeeda hore ahaan jitay hal qaarad, inta ee kala durqin waqti laga joogo 200 oo miliyan oo sano. Dr. waahiin. walaal wax run ah qor, halkoo ku noolyahay,(Dr. Waahiin), ma nin somali ah miyaa? (adiga oo raali ah, walaal ku qor af-somali warqadaha aa ku qoreesid qeebta somaliga, adiga oo ku qorin wax e-mail ah (websitka Dr Waahin kaliya). aad aa ugu mahadsantahay caawinta aa dadka soomaaliyeed ku caawineesid aqoontaada medical terminology somali english dictionary waxaad kala soo xiriirta dr. waahiin ciwaankkisa oo ah waahiin@hotmail.com Marek Grechuta. Marek Grechuta (1945 - 2006) - Polish heesaa adhi gabayaa. Isagale hees: "Korowód" (1971), "Hop, szklankę piwa" (1977), "Krajobraz pełen nadziei" (1989). Ismaamulka Falastiin. Ismaamulka Falastiin (Af-Carabi السلطة الوطنية الفلسطينية waa Dowlad loo sameeyay shacabka falastiin sanadka marka oo ahaa 1993dii. Dawladdaan waxee ka koobantahay Marinka Gaza iyo Daanta galbeed. wadamada badankooda wee aqoonsanyihiin jiritaanka Dawladda falastiin, laakiin waxaa jiro wadamo ka mid ah wadamada galbeedka oo wali aqoonsaneen. Ismaamulka Dawladda Falastiin kama mid ahan Qaramada Midoobay sabab la xiriirta aqoonsi la'aanta. Dawladdaan malahan ciidamo qalab sida oo difaaca shacab falastiinta sabab la xiiirta gumeesiga yahuuda oo diidan in ee ciidamo yeeshtaan cabsi ee ka qabaan darteed. waqtigii la abaabulaayay maamulka. maamulka falastiin waxaa la aas aasay sanadka marka oo ahaa 1993, waa markii oo dhacay Kulankii Oslo, waxaana ka soo qeeb galay madax ka kala socoto falastiiin iyo israaiil. Kulanka oslo waxoo ku saabsanaa in ee labada qeebood hishiis ku kala gaaraan, kala qeebsiga dhulka falastiin iyo joojinta guryo dhiska ee yahuuda kawadeen. Bariga Timor. Bariga Timor waa wadan oo bariga kaga dhegan jasiirada Timor, waxeena ku yaalaan qaarada Aasiya. wadanka waxoo u dhaxeeyaa Indonesia iyo Australia. wadankaan markiisa hore waxaa soo gumeesan jiray bortuqiiska ku dhawaan 400 oo sano, ka dibneh waxaa qabsatay ciidanka indonesia oo heestay ilaa 25sano, wadanka waxoo xurnimada qaatay, taariikhda marka ee eheed 2002da Timor-Leste (/ timɔːr lɛʃteɪ /; Tetum: Timór Lorosae), si rasmi ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Timor-Leste [11] (Portuguese: República Democrática de Timor -Leste, [12] Tetum: Repúblika Demokrátika Timór-Leste), [13] waa waddan madax-bannaan oo ka tirsan badda badda South Asia. Waxay ka kooban tahay qaybta bari ee jasiiradda Timor, jasiiradaha u dhow Atauro iyo Jaco, iyo Oecusse, oo ka baxsan dhinaca waqooyi-galbeed ee jasiiradda ku wareegsan Indonesia Timo Timor. Australia waa deriska koofurta waddanka, oo ay kala soocaan badda Timor. Cabbirka waddanku waa qiyaastii 15,410 km2 (5,400 sq m). [7] Bariga Timor waxa loo soo dhiibay Portugal sannadkii 16aad, waxaana loo yaqaan Timor Portork ilaa 28-kii Nofember 1975-kii, markii Khidada Kacaanka ee Bariga madaxa-bannaan ee Timor-ka (Fretilin) ​​uu ku dhawaaqay xornimadiisa. Sagaal cisho ka dib, waxaa lagu soo weeraray waxaana qabsaday Indonesia, waxaana lagu dhawaaqay gobolka Indonesia 27-keedii sanadka soo socda. Shaqaaqada Indonesian ee East Timor waxaa lagu gartaa khilaaf aad u xoog badan tobanaan sano oo u dhexeeyay kooxaha kala ah (gaar ahaan Fretilin) ​​iyo milatariga Indonesia. Sanadkii 1999-kii, ka dib markii ay qabatay go'aankii Qaramada Midoobay ee madax-bannaanida, isxilqaantu waxay joojisay xukunka dhulka. East Timor wuxuu noqday dalkii ugu horreeyay ee madaxbannaan ee qarniga 21-aad ee 20-kii Maajo 2002 wuxuuna ku biiray Qaramada Midoobay iyo Bulshada Bariga Afrikada Bari. Sanadkii 2011, East Timor waxa uu ku dhawaaqay inuu doonayo inuu xubin ka noqodo Ururka Ururka Aasiyadaha Aasiyada Koonfur Aasiya (ASEAN) isagoo codsanaya inuu noqdo xubin kow iyo tobnaad. East Timor waa qayb ka mid ah ganacsiga bilaashka ah, Timor-Leste-Indonesia-Australia Growth Triangle (TIA-GT). [16] Waa mid ka mida laba qowmiyadood oo Christian ah oo ku yaal Koonfur Bari Asiya, mid kale oo ah Filibiin. Maryan Mursal. Maryan Mursal ciisse bootaan waa fannaad soomaaliyeed oo caan ah. Maryan waxay dhalatay sanadka marka uu ahaa 1950kii, waa naag aad looga yaqaano guud ahaan Soomaalida oo dhan. Taariikh Nololeed. Maryan mursal waxay ku soo kortay dalka Soomaaliya ayada iyo 4 caruur ah. marka ee maryan mursal dhalinyaro ahaan jitay, waxee khatar ku ahaan jirtay heesaha, waxayna heeso ku samayn jirtay tiyaatarada waaweyn ee Muqdisho.Heesaha maryan mursal waa heeso mix ah, oo isku qasan musik somali jazz ah iyo heesaha waabariga, iyo westernka. Maryan mursal waxay ahaan jirtay gabadh wadi jirtay taxi iyo baabuur inataree ah. Maanta waxay ku nooshahay magaalada Aarhus ee dalka Denmark. waxay leedahay laba wiil oo ay u dhashay fanaanka caanka ah ee Axmed Cali Cigaal. Waxay ka mid tahay fanaaniinta ugu caansan looguna jecel yahay dhamaan dhulka somalidu dagto, maryan waxay qaadaaa heeso badan oo qaraami iyo casriba ah. Waa fanaanada kaliya ee somaliyeed ee ka heestay fagaare caalami ah oo ay joogaan kumanaan qof oo jinsiyado kala duwan ahi. Waa fanaanad aan codkeedu isbedelin, fanaanin badan ayaa markii da'doodu kortay codkooda isbedel ku yimid, lakin maryan maalinba maalinta ka dambaysa codkeedu wuu sii fiicnaanayaa. Sidoo kale fanaanada heesaheeda waxaa laga heli karaa webka Maalmo iyo dhamaan websityada somaliga ah. Liberia. Liberia waa wadan ku yaalo galbeedka Afrika, waxeena ka midtahay wadamada Mareykanka oo u isticmaali jiray dhinaca adoonsiga, wadankaan waxaa laga joojiyay adoonsinimada sanadka marka oo ahaa 1822, waxoona xornimada helay 1847. Liberia waxee ka midtahay wadamada yurubiyanka soo gumeesanin. Wadankaan waxaa ka jiri jiray dagaal sokeeyay taariikhda marka ee eheed 1980kii ilaa 2003. Xayawaanka ku yaala xeebaha waxaa ka mid ah geedaha mangrove-dulqaad leh, oo inta badan dhul-daaqsimeeduna uu leeyahay dhul-beere ah oo u furan dhul-beereedka cawska. Cimiladu waa siman, oo leh roobab ballaaran xilliga roobabka bisha May-bisha 10aad iyo harmattan adag oo ah inta ka dhiman sanadka. Liberia waxay haysataa ku dhawaad ​​afartan boqolkiiba inta ka hartay roobabka Guinean ee soo hadhay. Waxay ahayd wax soo saarka muhiimka ah ee caag ah qarnigii 20-aad. Jamhuuriyada Liberia waxay bilowday inay dejiso qadarinta ururada American Colonization Society (ACS), oo aaminsan in dadka madowga ah ay wajihi doonaan fursadaha wanaagsan ee xorriyadda iyo barwaaqada Afrika marka loo eego Maraykanka. Waddanku waxay ku dhawaaqday xornimadeeda 26-kii July, 1847-kii. Maraykanku ma aqoonsan madax-bannaanida Liberia ilaa 5-ta February, 1862, intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Mareykanka. Intii u dhaxaysay Janaayo 7, 1822, iyo Dagaalkii sokeeye ee Maraykanku, in ka badan 15,000 oo qof oo xor ah oo xor ah oo xor ah ayaa la kulmay xuduudaha sharci ee Maraykanka, iyo 3,198 Afro-Kariibiyiin ah oo lagu dejiyey degsiimada. Dadka degaanka madow waxay la wadaagaan dhaqankooda iyo dhaqankooda iyaga oo jooga Liberia. Dastuurka Liberian iyo calanka ayaa la mideeyay ka dib markii Maraykanku ahaa Bishii Janaayo 3, 1848, Joseph Jenkins Roberts, oo ah nin Maraykan ah oo Afrikaan ah oo lacag la'aan ah oo ka soo jeeda Virginia oo degenaa Liberia, ayaa loo doortay madaxweynihii ugu horreeyay ee Liberia markii ay dadku ku dhawaaqeen xorriyadda. [9] Sido kale fiiri. Midowga Afrika New Zealand. New Zealand Dalka New Zealand waxa uu kamid yahay wadamda Oceana waxana uu dhinaca koonfur galbeed kaga beeganyahay dalka Australia. Dalka New Zealand waxa uu ka koobanyahay laba jasiiradood oo waaweyn. Caasimada dalka New Zealand waxa layidhaa Wellington. Bedka uu ku fadhiyo dalka New Zealand waxa lagu qiyaasaa 103,737.93, oo (mayl laba jibaaran una dhiganta 268,680.00, oo (mayl laba jibaaran). Dalka New Zealand waxa uu dhul ahaan le’eg yahay bedka uu ku fadhiyo gobolka (Colorado) ee dalka Maraykanka. Dadka reer New Zealand waxa ay kor u dhaafaan (227,436) ruux, waana tirakoobkii dadka ku dhaqan jasiiradaha New Zealand laga qaaday sanadkii 2010-kii. Dadka reer New Zealand ee sanadka 2050-ka waxa lagu wadaa in ay noqon doonaan 4.8 milyan oo ruux. Luuqadaha lagaga hadlo jamhuuriyadaha New Zealand waxa kamid ah luuqada Ingiriisiga (English) oo ah luuqada koowaad ee dalka iyo luuqada Maori. Dadka aqoota leh ee dalka New Zealand waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 99%. Diimaha ay kala haystaan dadka reer New Zealand waxa kamid ah diinta Anglican oo ay haystaan boqolkiiba 24%, diinta Presbyterian-ka waxa hasyta boqolkiiba 18%, diinta Roman Catholic waxa haysta boqolkiiba 15%, diinta Methodist boqolkiiba 5%, Baptist boqolkiiba 2%, Protestant boqolkiiba 3%, dadka aan diimahooda la garanayn iyo dadka bilaa diinta ah waxa iyagan tiradoodu gaadhaa boqolkiiba 33%. Ragga reer New Zealand waxa cimrigoodu gaadhaa 75-sano, halka dumarka reer New Zealand ka gaadhaan 81-sano. Qaab dhismeedka Dawladda New Zealand ama habka ay u shaqaysaa waa nidaamka Barlamaaniga ah (Government Type parliamentary democracy). Lacagta laga isticmaalo dalka New Zealand waxa layidhaa New Zealand dollar (NZ$). Warshadaha dalka waxa lagu farsameeyaa: cuntooyinka, looxa, waraaqaha, dunta, mashiinada, qalabka isgaadhsiinta, baanaka iyo insurance, macadam qodashada iyo dalxiiska. Beeraha dalkana wax laga beeraa dalayo ay kamid yihiin Qamadiga, Heeda, Baradhada iyo khudaarta; waxa kale oo dalka ka jirta dhaqasahda xoolaha oo uu ugu horeeyo Adhigu. dunta dhogorta Adhiga laga sameeyo iyo Lo’da oo caanaheeda laga ganacsado. Kaluunkuna waa mid kamid ah waxsoo saarka dalka New Zealand. Dhulka la isticmaalo ee Dalka New Zealand waxa lagu qiyaaasaa boqolkiiba 9%. Khayraadka dabiiciga ah ee dalka New Zealand waxa kamid ah gaaska dabiiciga ah (natural gas), iron ore, caro furfuran, dhuxul dhagaxda, geedka timber-ka, awooda biyaha laga dhaliyo ee (hydropower), dahabka iyo macdano kale. Washington D.C. Caasimada Washington (Af-Ingiriis Washington District of Columbia ama haddii la soo gaabiyo D.C oo micnaheedu yahay (District of Columbia), waa caasimada dalka Mareykanka. Magaalada washington waxaa la aas aasay taariikhda marka ee eheed Luuliyo 16, 1790kii. waa magaalo oo degan dad gaaraayo ilaa 599,657 oo qof. Magaaladaan waxee u dhaxeesaa gobolada Virginia iyo Maryland. Magaalada waashington waxaa ku yaalo Kongriska, Maxkamada sare, Aqalka cad iyo guryo badan oo Dawladda mareykanka degentahay.Saldhiga Difaaca (Pentagon) waxoo ku yaalaa gobolka virginia. Magaalada waxaa ku yaalo guryo badan oo taariikhda laga barta "Matxaf" iyo maktabado badan. Taariikhda magaalada. magaalada markeeda hore waxaa degenaan jiray dad mareykan ah oo asalkooda ahaa (Nacotchtank) oo ku hadlo luqada (Algonquian). washington waxee mar ahaan jirtay caasimada Filadelfia ee gobolka Pennsylvania. dad badan ayaa jecleesan in ee caasimada ka mid noqoto gobolo, 1790kii waxaa la sameeyay magaalo cusub oo caasimada ah, waxeena u dhaxeesaa gobolada Virginia iyo Maryland, dhulka caasimada laga dhigay waxaa loogu magac daray (District of Columbia), waqtigaas magaca Columbia caan ee ka eheed mareykanka. Kalifornia. Kalifornia ama California, waa gobol ka mid ah 50ka gobol ee Mareykanka. Gobolkaan waa gobolka ugu dadka tirada badan wadanka mareykanka. waana gobolka 3aad oo ugu ween mareykanka. California waxaa ku yaalo hollywood, waa meesha filmada badanaa lagu sameeyo. California waa dawlad Maraykan ah oo ku taal Gobolka Pacific Pacific ee Maraykanka. Iyadoo 39.5 malyan oo dadka deggan, California ay tahay gobolka ugu badan ee ku yaala Maraykanka iyo kan saddexaad ee ugu weyn. Caasimada gobolka waa Sacramento. Aagga Greater Los Angeles iyo Aagga Gacanka San Francisco waxay yihiin gobollada magaalooyinka labaad iyo shanaad ee ugu badan, oo ay ku nool yihiin 18.7 milyan iyo 8.8 milyan oo qof. Los Angeles waa magaalada ugu weyn magaalada California, iyo dalka labaad ee ugu tirada badan, ka dib markii New York City. Kaluunka California waxaa kale oo leh gobolka ugu badan gobolka, gobolka Los Angeles; degmo ahaan ugu weyn gobolka, San Bernardino County; iyo tan shanaad ee gobolka ugu dad badan, San Francisco. Dhaqaalaha California ee $ 2.8 trillion wuxuu ka weyn yahay mid ka mid ah dawlad kale. [13] Haddii ay ahayd waddan, California waxay noqon doontaa dhaqaalaha shanaad ee ugu weyn adduunka, [14] iyo kan 36-aad ee ugu dad badan sannadka 2017. [15] Meelaha Greater Los Angeles iyo Aagga Gacanka San Francisco waxay yihiin magaalooyinka labaad ee saddexaad ee dhaqaalaha magaalooyinka ($ 1.2 trillion iyo $ 821 bilyan siday u kala horreeyaan 2016), ka dib markii magaaladan weyn ee magaalada New York. Aagga San Francisco Bay PSA wuxuu ahaa midka ugu sarreeya ee qarameedka sannadka 2016 (~ $ 94,000), waxaana uu ku nool yahay afar ka mid ah tobanka shirkadood ee adduunka ugu weyn ee suuqyada waaweyn [18] iyo afar ka mid ah tobanka adduunka ugu qanisan. 19] Californiya waxaa loo tixgeliyaa inay tahay isbedel caalami ah oo kuyeelan dhaqan, caan ah, iyo siyaasad. Waxaa loo tixgeliyaa asal ahaan ka soo jeeda filimka filimka Maraykanka, hippie counterculture, Internet, [20] iyo kombiyuutarka shakhsiyeed, iyo kuwo kale. Aagga San Francisco Bay iyo Meelaha Greater Los Angeles waxaa loo arkaa inay yihiin xarumaha tiknoolijiyada caalamka iyo madadaalada madadaalada, siday u kala horreeyaan. California waxay leedahay dhaqaale aad u kala duwan: 58% dhaqaalaha gobolka wuxuu ku salaysan yahay maaliyadda, xukuumadda, adeegga guryaha, tiknoolajiyada, iyo adeegyada ganacsiga, farsamooyinka iyo farsamada. Inkasta oo ay ka dhigan tahay 1.5% dhaqaalaha gobolka, [21] California waa beeraha beeraha ugu sarreeya ee dowlad kasta oo Mareykan ah. [22] [23] [25] Texas. Tegsas, Texas waa gobol ka mid ah 50ka gobol ee dalka Mareykanka. Gobolkaan waa gobolka ugu weyn dalka mareykanka. magaca Texas (Teksas) micnaheedu waa "saaxiib". Florida. Florida waa gobol ka mid ah 50ka gobol ee dalka Mareykanka. Florida oo ku magac dheer (gobolka qoraxda), waa gobol kulul oo ku yaalo koonfurta bari ee dalka mareykanka. gobolkaan waxoo leeyahay xeeb ku wareegan oo gaareeso ilaa 2,170 km.florida waa gobolka badanaa laga dhoofiyo liin bambeelmada iyo liin dhanaanta. Ciidamada Midowga Afrika. Ciidamada Midowga Afrika (Af-Ingiriis African Union Mission in Somalia haddii la soo gaabiyo Amisom waa ciidan nabad ilaalin u joogo dalka Soomaaliya.Ciidankaan waxoo ka socdaa Midowga Afrika waxaana maal galiyo QM. Ciidamada amisom waxey soomaaliya u joogaan in ee taageeraan Dawladda KMG.Waa in ee nabada ilaa liyaan, in ee tabo baraan ciidamada Dawladda iyo in ee ilaaliyaan ama difaacaan heyaadaha gaargarka biniaadinimada. Ciidamada amisom waxey gaarayaan 7000 ilaa 11000 oo askar ah, waxaana loogu tala galay in ee ka saaraan kooxaha argagaxisada gobolada dhexe ilaa gobolada koonfurta, laakiin waxee muqdisho ka bixi la'yihiin meel aad uyar. ciidamadaan waxey ka gala socdaan wadamada Yugaandha iyo Burundi. Mustafa Maxamed Macalin. Mustafa Maxamed Macalin wuxuu ka mid ahaa duuliyaashii ugu horeeyay ee soomaaliya yeelato. Mustaf wuxuu dhashtay 15 Maarso 1943 ilaa waqtigi oo dhintay 27 Diseembar 2009. Taariikh nololeed. Mustaf asigoo 17jir ah, oo noqday duuliyaasha diyaaradaha weerarka, wuxuuna ka qeebgalay ciidanka cirka ee militariga Soomaaliya. Mustaf wuxuu militariga ku jiray 1960kii ilaa 1978dii, kadibneh wuxuu isku bedelay duuliyaha diyaaradaha diyaaraha rakaabka 1979 ilaa 1991. Mustaf wuxuu ku dhashtay Muqdisho, aabihiis wuxuu ahaa dhakhtar, hooyadiis neh guri joogto. Mustaf marka oo caruur ahaa, wuxuu sawiri jiray diyaaradaha, wuxuu aad u jeclaa in oo noqdo duuliye. Militariga. G/sare Duuliye sare Mustafa Maxamed Macalin oo ku dhashay Magaalada Muqdisho ee dalka soomaaliya taariikhdu markay ahayd 25/Marso/1943kii. Wuxuuna ku barbaaray magaalooyinka Muqdisho (Xamar),Baydhabo, Afgooye iyo Beledweyne.1960kii ayuu dhameystay waxbarashiida Collegio Magistrale. Ka dibna wuxuu ka mid noqday Duuliyayaashii uugu horeeyey ee loo qaatay Ciidamada Cirka Soomaaliyeed. Isagoo sanadku markuu ahaa 1961kii, halkaasoo uu ka mid ahaa duuliyayaashii markaa loo diray dalka Masar. Ka dibna uu aaday waxbarashiida Akaadeemiyada Almatta iyo Furunze ee Midowga Soofiyeetiga. Isagoo soo bartay diyaaradaha dagaalka (FIGHTER) MIG 15 iyo MIG 17. Isla markaana ku soo laabtay dalkiisa Hooyo ee Soomaaliya isagoo ah Tababare MIG 15 iyo MIG 17. Sanadku markuu ahaa 1969 wuxuu waxbarasho u aaday dalka Talyaaniga halkaasoo uu ku soo bartay diyaarada DC 3 (Dakota). Tababarkaana wuxuu ku soo dhameystay (SCUOLA AVANZATO BASE ELICA) oo ku taala magaalada Latina ee dalka Talyaaniga. Sanadku markuu ahaa 1972kii waxaa loo diray dalka Midowga Soofiyeetiga halkaasoo uu ku soo bartay diyaarada BOMBER IL 28. 1973kii waxaa loo magacaabay taliyaha Raxanta Bomberka. Ka dibna halkaasoo loogu magacaabay taliyaha ciidanka Cirka ee gobolka Woqooyi Galbeed. 1974kii waxaa loo magacaabay Taliyaha tababarka ee Ciidamada Cirka (Hogaanka Guud). Sanadka markuu ahaa 1975kii waxaa loo diray waxbarasho dalka Midowga soofiyeetiga halkaasoo uu wax ku baranaayey Akaadeemiyada Culuunta dagaalgelinta ee Cosmonaut ee magaalada KIEV- Ukraine ee Midowga soofiyeetiga; halkaasoo uu ku soo bartay(Master of Military of Arts) ee habka Dagaalgelinta iyo Hogaaminta Ciidamada (Cirka, Dhulka iyo Badda); halkaasoo uu ku soo dhameystay waxbarashadiisa1977kii. Isla sanadkaa markuu yimid wuxuu ka qeyb qaatay (Qeyb libaax) ah Hoogaamintii Raxanta Bombarka - dagaalkii Xureyta gobolada Soomaali Galbeed. Sanadku markuu ahaa 1977 ilaa 1978 wuxuu jagooyin ka soo qabtay goobo kala duwan ee Ciidamada Cirka Soomaaliyeed (Commander) Balidoogle, Gobolka waqooyi galbeed(Berbera, Hargeysa). Sanadka markuu ahaa 1979 waxaa loo wareejiyey Sharikada diyaaradaha Somali Airlines codsi ka yimid Madaxtooyada Dalka. Halkaasoo uu ku bilaabay Duulimaadka Diyaaradaha FOKKER F27, isagoo markaa lagu qaatay Duuliye Sare- (Captain Pilot). Ka dib sanadka markuu ahaa 1982kii wuxuu waxbarasho u aaday dalka Maraykanka, Gobolka Texas, isagoo wax ka bartay American Air Academy; halkaasoo ku bartey diyaaraha rakaabka BOEING 707. Kana qaatay(FAA) shahaadooyinka sare ee dhinaca Duulimaadka (ATPL) Airline Transport Pilot License. Sanadku markuu ahaa 1988kii wuxuu waxbarasho u tagay dalka Faransiiska Magaalada Tulouse, halkaasuu uu ku soo qaatay Tababarka Duulista Diyaaradaha AIRBUS A300-310. Wuxuuna ku duulay nooca diyaaradaa laga bilaabo 1988 ilaa iyo 1991. Sanadkii 1985 ilaa 1990kii wuxuu wax ka bartay Jaamicada Ummada Soomaaliyeed (J.U.S.) Kulliyada Qaanuunka. Diyaaradihii uu ku duulay Gaashaanle /sare – Duuliye/ sare MUSTAFA MAXAMED MACALIN MURSAL. Ekeyn. Ekeyntu waa shayga loo yaqaan carabiga tashbiih (تشبيه) oo ah in aad shay u ekaysiiso shay kale. inta badan waa barbardhig, waxana loo adeegsadaa badanaa amaanta. Gabaygan maxamed kuluc waxa uu gabadha uu amaanyay una ekeysiiyay geed wayn oo caleen leh, isla markaana midho badan oo bislaaday leh, midhahaas oo ah hoobaan (kuwa iyaga oo aan la karin la cuni karo sida cinabka), geedkaas ku soo foorara haro ka hoosaysa, haba soo fooraree waabu taabtay oo biyihii ayay laamihii ku ciyaarayaan, oo hirarka biyaha kicinaya. Haradaas gacan biyaha ku soo shuba ayay leedahay oo aan gudhayn gu'a iyo jiilaal. Cagaarshow. Cagaarshow (,) waa xanuunno badan oo ay keento asbaab kala duwan, oo ka midaysan xanuun iyo gubashada beerka, lix bil wixii ka badan waxaa laga soo qaadaa in uu dhib weyn keeni karo taasoo keento in daawaytiisu adkaato Waxyaabaha keena. Cagaarshow waa cudur oo indha ku cagaaranaayo, kaadida neh madoobaaneeso. cudurkaan badanaa, somalida waxee u isticmaashaa in gacmaha xididada ku yaal la gubo, ama madaxa iyo korka. haddii aa cudurkaan wax ka taqaan wax ku sii qor. hadaba cudur ka cagarshowga waxaa keena virus loo yaqaan human hepatic vuruses kuwaas oo dhawaco beerka ama baarka. hadaba waa laga hortagi karaa cudurkan cagarshowga fadlan la xariir dhaqtar haddiia aad isku aragtid claamadahaan soo socda: maqaarka iyo indhaha oo ku cagaarta, adigoo cuntada ka go'did, iyo adigoo dareemaya in jirkaaga wax ka qaldanyihiin. Xanuunka beerka ayaa waxaa keena falgaleyaal badan oo xanuun keen, waxaa cagaarshowga ayaa lakala qaybiyaa iyadoo la eegayo hadba waxa keenay Cagaarshow A Cagaarshow B Cagaarshow C Cagaarshow D Cagaarshow E Cagaarshow G Cagaarshow B. Cagaarshowga B waxa uu yahay iyo waxa Keena Cagaarshwgu waa erey xaga caafimaadka loo yaqaano beerka bararsan ee jiran. Hal nooc oo ka mida cagarshowga B waxaa keena jeermiska cudurka dhaliya ee loo yaqaan (virus). Jeermiska cudurkani dhaliyaa wuxuu dhex galaa jirkaaga kuna keenaa xanuun beerkaaga. Mararka qaarkood dhibaato ayuu cudurkani u keenaa beerkaaga iyo isaga oo ku yeelan kara caafimaadkaaga saameyn xanuun oo qoto Dadka qaarkood ma ogaan karaan inuu hayo cudurku, ama waxay ku qaldaan inuu hayo lafo-garaac. Si kastaba ha ahaatee, dad ayaa dareemi kara jiro aad u daran lagana yaabaa iney u baahdaan in lagu daaweeyo cisbitaalka. Waxaa lagu cabirey ilaa 350 milyan oo ka mida dadka dunida ku nool uu hayo cudur qoto dheer oo ay ka qaadeen jeermiska dhaliya cudurka cagaarshowga B. Qeybo dunida ka mida ayuu aad caam ugu yahay, sida wadamo badan oo Afrikaan ah, Koonfurta Bari ee Aasiya, Bariga Dhexe iyo Bariga Fog iyo Koonfurta iyo Bariga Yurub. Wuu yahay halis, Hal ka mid ah tobankii qof ee qaangaara ee qaada cagaarshowga B awoodi kari maayo inuu ka bogsado jeermiska dhaliya cudurka. Xaga dhalaanka yar yar wuxuu noqon kartaa in ka badan tobankiiba sideed. Dadkani qaangaarka ah iyo dhalaankaba waxaa loo yaqaanaa “sidayaasha” Sidayaasha waxa la moodi karaa iney caafimaad qabaan, Laakiin qaar ka mida ayuu mustaqbalka uu ku soo bixi doonaa beer xanuun halis ah. Waxaa kale oo aad u fudud iney qabadsiiyaan cagaarshowga B dadka kale madaama uu cudurku hayo iyaga. Inkasta oo uu u faafo sida jeermiska aydhiska oo kale, ka cagaarshoga B ayaa 100 jeer ka is qabadsiin fudud. Tani macheheedu waa dadka ku wada nool guri hadii mid ka mid ahi uu qabo cagaarshowga B Laga yaabaa in inta kalena ay qaadaan. Dadka qaar ma muujiyaan wax calaamad ah habayaraatee. xanuun yar oo sida lafo-garaaca ah oo mudo gaaban ku eg 1- Hadii aad tahay side waad qaadi kartaa talaabo aad kaga hor tageysid si aanad u qabadsiin dadka kale. 2- Hadii aad tahay xaamilo tahayna side cagaarshowga B, ilmahaaga waa laga badbaadin karaa iyadoo la talaalayo isla marka uu dhasho 3- Ka warqabida inaad qabto cagarshowga B micneheedu waa inaad heli karto daawo kasta ood u baahan tahay. Dad badan ayaa ka bogsada iyadoo aan laga daaweynin cagaarshowga B. Si kastaba ha ahaate, dadka qaar waxay noqdaan ‘sidayaal’ jeermiska cudurka dhaliya. Dadkani oo kale waxay u baahan yihiin daaweyn dheeraad ah ka dib marka laga helo. Waxaa loo diri doonaa dhakhtar ku takhasusey si uu u helo in wali loo baahan yahay in la daaweeyo. Inkasta oo aan cagaarshowga B aan la daweyn Karin qaar ka mida ah daawooyinku waxay caawin karaan iney yareeyaan dhibta mustaqbalka gaari karta beerka. Haa, talaalku waa sida ugu haboon ee lagaga badbaadi karo inuu kugu dhaco cagaarshowgu B. Qof walba oo u maleeya inuu halis u saran yahay qaaditaanka cagaarshowga B waa uu is talaali karaa. Waxaa ka mid noqon kara seyga, haweeneyda, laba isku galmootey iyo dhalaan hada dhashey oo ay dhaleen dad qabey ama ah sidayaasha cagaarshowga B. Talaalka cagaarshowga B wuxuu ka kooban yahay sadex cirbadood waxaana waajib ah inaad wada qaadato si aad uga badbaado cudur Halka aad gargaar ka heli karto? Hadii aad u maleysid inuu ku hayo cagaarshowga B la xiriir dhakhtarkaaga ama isbitaalka aad. Xaaji cismaan foodcade. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | soomaalidii ganacsiga ugu horeeyey ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiskiisa muqdisho and buulo xaawo Xaaji cismaan foodcadeحاج عسمان فودعدي wuxuu ahaan jiran ganacsade 1955-1983.kan dibna waxuu u noqday beeraley iyo nabadoonka qabiilka maceeye,dibna iska wareejiyey xilkaas asigoo ku wareejiyey nabadoon cabdi cali muxumed oo hadda haayo nabadoonnimada. alaha u naxariistee marxuumka waxuu geeriyooday maalin arbaco ah bisha 20.10.2010. Rede Globo. Rede Globo ("Organizações Globo") - Barasiil teleefishinka. Ricir. Ricir (;) waa laf ku taala lafdhabarta dadka. Buluuto. Bluto (;;) waa meere yar oo ka samaysan dhagaxaan iyo baraf oo ku yaala cidhifka Bahda Midaysay Qoraxdu. Bluto waa meeraha tobanaad (10) ee ugu cufka iyo mugga weyn Bahda Midaysay Qoraxdu, sidoo kale waa 1/6 xajmiga dayaxa dhulka. Meerahani wuxuu u jiraa qoraxda masaafo lagu qiyaaso 4.4 - 7.4 bilyan kilomitir, waxayna ku qaadataa ilaa 49 sanno in uu hal mar qoraxda ku wareego. Taas micnaheedu waa halka sanno ee Bluto wuxuu u dhigmaa 49 sanno dhulka. Meerehan waxa la helay sanadku markuu ahaa 1930kii, isla markaana lagu daray tirada Bahda Midaysay Qoraxdu. Tirada Dayax ee Bluto. Buluuto: Clyde William Tombaugh, 1930. Uraano. Uraano () waa meere ka mid ah Bahda Midaysay Qoraxdu. Faalo. Meeraha Uraano waa kan todobaad ee qoraxda ugu dhow (asagoo u jira masaafo dhan 19.2 AU) iyo 14 jeer muga iyo miisaanka dhulka, kaasi oo ah kan ugu fudud dhammaan meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Uraano wuxuu leeyahay ubuc dhexe oo ka qaboow badan oogada sare. Meeraha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan taasi oo dhan 27 dayax, kuwa ugu waawayni waa Titania, Oberon, Umbriel, Ariel iyo Miranda. Meerayaasha Baxsan. Afarta meere ee banaanka u baxsan waa meereyaasha Neefaha Waawayn ee Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo ah 99% walxaha ku wareega qoraxda. Cirjeex iyo Raage ayaa waxay yihiin tobanaan kun oo jeer miisaanka iyo muga dhulka, waxayna ka samaysan yihiin isku dhisyo haydarojiin iyo hiliyaam. Dhanka kale, Uraano iyo Docay waxay leeyihiin 20 jeer laab muga dhulka waxayna ka samaysan yihiin macdano dhalaali kara oo ka kooban baraf. Dayaxyada Uraano. Meereha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Raage. Raage sidoo kale loo yaqaano Saxal (;) waa meeraha 6aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay. Meerahani wuxuu ka mid yahay 4ta meere ee loo yaqaano Neefaha Waawayn. Sidoo kale, meerahani Raage wuxuu leeyahay tiro dhan 62 dayax taasi oo ka dhigaysa Raage meeraha labaad ee ugu dayaxa badan bahda qoraxdu midaysay. Dayaxyada Raage. Meereha Raage waa kan labaad ee leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 62 dayax. Cirjeex. Cirjeex (Jupiter) ama loo yaqaano magacyada kala ah (Cirjiir) ama (Mushtari) waa meeraha 5aad ee ugu dhow qoraxda ayadoo u jirta masaafo dherer dhan 5.2 AU, iyo 318 jeer muga dhulka. Sidoo kale, Cirjeex waa kan ugu weyn meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Waa meere neef (gas) ah, oo jawigiisuna ka samaysan yahay isku dhisyo Haydarojiin iyo Hiliyaam, oo tartiib u noqda haydarojiin dareerto ah. Waxaa suurto gal ah in meeruhu lee yahay bu’ is haysata oo dhagax iyo baraf ah. Jurmiweynidu oo qabo awgeed, Cirjeex wuxuu lee yahay cufisjiidad aad u weyn, wuxuuna soo jiidaa dibdheerooyin (kometer) iyo dhadhaabyo (asteroider) oo isaga ku dul dhaca, haddi kalena dhulka ayey kusoo dhici lahaayeen. Dhinaca kale, meeraha Cirjeex wuxuu lee yahay gobol weynoo ah jiid ama jaziirad guduudan, oo meeraha ku wareegata. Waa dabayl xoog leh oo weli ku meereysato tan iyo intii la og yahay oo aan awood u helnay inaan meerahan ku eegno doorbinnada waaweyn (teleskop). Bilaha Cirjeex. Cirjeex waxuu leeyahay 67 dayax taasi oo ka dhigtay midka koowaad ee ugu dayaxa badan dhamaan meereyaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Ilaa hadda waxaa weli la helaa dayaxyo cusub. Haseyeeshee afarta dayax ee ugu waaweyn waxay kala yihiin: Io, Europa, Callisto iyo Ganymedes, waxa soo hor helay Galileo sanadkii 1609. Dayaxaya ugu weyn, Ganymedes, waa mid ka weyn meeraha Dusaa. Afarta dayax ee ugu waaweyn waad arki kartaa haddii aad u kaashato doorbin caadi ah. Xogta Cirjeex. u jiro qoraxda: 741,816 millyan km ama 5.2 AU. Meerayaasha Baxsan. Afarta meere ee banaanka u baxsan waa meereyaasha Neefaha Waawayn ee Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo ah 99% walxaha ku wareega qoraxda. Cirjeex iyo Raage ayaa waxay yihiin tobanaan kun oo jeer miisaanka iyo muga dhulka, waxayna ka samaysan yihiin isku dhisyo haydarojiin iyo hiliyaam. Dhanka kale, Uraano iyo Docay waxay leeyihiin 20 jeer laab muga dhulka waxayna ka samaysan yihiin macdano dhalaali kara oo ka kooban baraf. Farraare. Farraare (;) sidoo kale loo yaqaano Mariikh iyo Meeraha guduudan'", waa meere ka mid ah meereyaasha Bahda Midaysay Qoraxdu. Magaca meeraha guduudan waxaa loogu bixiyay midabka uu leeyahay markii cirka laga fiiriyo oo ah midab casaan ah. Farraare wuxuu lee yahay jawi aad u khafiif ah oo badankiisu ka samaysan Kaarboon-labo-ogsaydh. Wuxuu kaloo lee yahay in yar oo Nitrojiin, Argon iyo Ogsajiin. Farraare labadiisa cidhif ee qudbiga waxaa ku xargagsan barafka (CO2) iyo Biyo. Waxaa lagu wada in waa hore uu meerahan lahaan jiray biyo dareere ah. Kulsidka habeen iyo maalin u dhexeeya waa in ka badan 100 °C. Farraare wuxuu lee yahay buurta ugu joogdheer buuraha meerayaasha oo dhan, waa buur-burqaaneedda Olympus Mons, oo joogdhererkeedu yahay 25 km. Farraare wuxuu leeyahay labo dayax Phobos iyo Deimos. Tilmaan. Meeraha Farraare (mars) waa kan afaraad ee qoraxda ugu dhow (masaafo dherer dhan 1.5 AU u jira qoraxda), isla mar ahaantaana waa mid waxyar ka yar dhulka ayadoo leh 0.107 muga dhulka. Cirkeedu wuxuu inta u badan ka kooban yahay kaarbon labo ogsaydh iyo cadaadis dhan 6.1 millibars taasi oo u dhiganta 0.6% cadaadiska dhulka.Foolkaano aad u badan ayaa ka dhaca oogada sare ee Farraare, carada meerahani waa mid cas sababtoo ah waxaa ku badan macdanta aayron ogsaydh aad u daxaleysatey. Dayaxyada. Meeraha Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo dabiici ah, Deimos iyo Phobos. Xogta Farraare. Gibilka hawo ee ku hareeraysani waa mid khafiif ah oo u badan kaarboon laba-oksaaydh (95%) iyo naaytrojiin (3%), cadaadiskiisuna ilaa 100 jeer ayaa uu ka hooseeyaa cadaadiska hawada dhulka. Sidaas awgeed waa ay adag tahay in lagu neefsado. Heerkulka meerahani waa uu hooseeyaa waxa uuna u dhexeeyaa -153oC ilaa 20 oC.  Cadaadiska hawo ee hooseeya iyo heerkulkaas qaboowi waxa ay sababaan in aysan oogadiisu lahaanin biyo hoor ah. Biyuhu markiiba way berfayaan ama uumibaxayaan. Wareeggiisu aad ayaa uu ugu dhow yahay wareegga dhulka oo maalintiisu waa 24.6 saacad dhuleed, laakiin sannadkiisu waa uu dheeryahay oo waa 1.88 sannad dhuleed. Fagaagbuldiyaha "Curiosity". Fagaagbuldiyeyaal badan ayaa ku dagey oogada Farraarre waxayna soo direen sawirro iyo xog saynis oo aad u badan. Sawirradaas waxaa ka muuqata in oogada Farraarre ay aad ugu egtahay degaannada saxaraha ah. Taas ayaana sababtay in dedaal badan lagu bixiyo wax ka barashada meerahan. Waxaaba la qorshaynayaa in sannadka 2026 dad loo diro oo laga sameeyo meelo dadku degi karaan. Waxaraxir. Waxaraxir (;; summad: ♀) waa meeraha labaad ee baho cadceedeed iyo kan ugu dhod dhulka. Meeraha Waxaraxir wuxuu ku wareegaa qoraxda 224.7 maalmaha dunida, taasi oo u dhiganta sanadka meerahaasi. Intaas waxaa dheer, meerahani wuxuu ka tirsan yahay 4ta meere dhagaxleda ah ee laga helo Bahda Qoraxdu Midaysay. Hordhac. Sidaan horay usoo sheegnay, Meeraha Waxaraxir wuxuu ka mid yahay afarta meere ee dhagaxleyda ah, taasi oo dhulku ka mid yahay. Sidoo kale, Waxaraxir waxay aad ugu xug iyo xajmi dhowdahay dhulka, waxaana guud ahaan lagu naaneysaa "Mataanka Dhulka". Nidaamka Meeraha. Waxaraxir waa meeraha keliya ee baho cadceedeed kuwaa oo maalin ka dheer tahay sanadka sababtoo ah waxay ku wareegta qorraxda 225 maalmood, waxayse u baahan tahay oo buuxda 243 maalmood isbedel ku wareeg ah oo keliya oo hareeraha dhidibka u gaar ah. Like kale tan iyo Qarniyadii hore ee meerayaasha West loo yaqaan (kuwa soo baxay iyada oo Saatun) ayaa loo magacaabay by ahaa Gariig, kaas oo magac hiir our (Giriigtu waxay sidoo kale sheegaysaa in Venus iyo Triton la xiriira). Waxaa la magacaabay ka dib markii ay ilaahadda jacayl Aphrodite, iyo, sida la meerayaasha kale, nidaamka wuxuu u sarreeyey by Romans -ka kuwaas oo magacyadooda ka dibna dhaxlo. Jacaylkoodii ilaahadda magacaabay Venus. Meeraha ayaa waxaa lagu yaqaan ka hor Qarniyadii hore iyo lahaayeen magacyo kala duwan ee dhaqamada kala duwan. Maaddaama ay inta badan waxaa lagu arki karaa macnaha of qorrax iyo qorrax ka soo baxa, waxa la yidhaahdaa waa star fiidkii iyo xiddigta waaberi oo ku qoran afaf dhawr ah. Venus sidoo kale waa jirka oo u nacaan, oo waa muuqataa in Samada ka dib markii Qoraxda iyo Dayaxa. Dusaa. Dusaa (Amxaari: ኣጣርድ) waa meeraha kowaad ee qoraxda ugu dhow dhamaan meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Meerahani wuxuu ka mid yahay afarta Meere Dhagaxley ee ka samaysan bir iyo macdano iskudhisyo aa yron, nikel iyo silikoon ah. Bahamas. Bahamas waa wadan jasiirad ah oo ka kooban 700 oo jasiiradood, waxoona ku yaalaa Badweynta Atlaantik, waxee u dhaxeeyaan koonfurta bari ee gobolka Florida iyo woqooyiga Kuuba. wadanka waxaa degan dad gaaraayo 330000 oo qof (dad tiriskii 2007). wadanka waxaa soo gumeesan jiray Ingriiska, waxoona xornimadiisa siiyay 10 Luuliyo 1973. shacabka ku nool jasiiradahaan, waxee asalkooda ka soo jeedan afrikaan oo ah kuwa ugu badan,waxaa ku xiga yurubiyaan iyo aasiyaan.Dalka Bahamas (Commonwealth of The Bahamas), dalka Bahamas wax uu kamid yahay wamada jasiiradaha Caribbean-ka, dalka Bahamas wax uu ka kakooban yahay jasiirado tiro badan oo dhinaca waqooyi kaga yaal dalka Cuba, xaga koonfur barina kaga beegan dalka Maraykanka (United States of America). Caasimada dalka Bahamas waxa layidhaa Nassau, waana magaalo ay ku dhaqan yihiin dad gaadhaya (241,207), oo ruux, sida lagu sheegay tirakoobkii la qaaday sanadkii 2010-kii. Bedka: Bedka ay ku fadhiyaan jasiiradaha uu ka koobanyahay dalka Bahamas waxa lagu qiyaasaa 5,382.26, oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 13,940.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Dalka Bahamas waxa u ku dhowyahay baaxada gobolka (Connecticut) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan jasiiradaha Bamahas waxa tiradooda lagu qiyaasaa 310,428 oo ruux, waana tirakoobkii laqaaday sanadkii 2010- Afka. Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa kamid ah Ingiriisiga (English), luuqada Creole, oo ay ku hadlaan dadka kasoo haajiray dalka Haiti (among Haitian immigrants). Diinta. Dadka aqoonta leh ee dalka jasiiradaha Bahamas waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 98.2%. Diimaha ay kala haystaan dadka reer Bahamas waxa kamid ah diinta Baptist oo ay dadka haystaan dad lagu qiyaasob boqolkiiba 32%, diinta Anglican waxa haysta boqolkiiba 20%, Roman Catholic boqolkiiba 19%, Methodist boqolkiiba 6%, Church of God boqolkiiba 6%, Protestant boqolkiiba 12%, dadka bilaa diinta ah ee reer Bahamasa waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 3%, dadka haysta diimaha kale ee aan ahayn inta sare ku xusan waxa ay tiradoodu gaadhaa boqolkiiba 2%. Cimriga: Ragga u dhashay dalka jasiiradaha Bahamas da’doodu waxa ay gaadhaa celcelis ahaan 67-sano, halka dumarkana da’doodu ka gaadho 73-sano. Dawlada: Qaabka ay ku shaqayso Dawladda Bahamas waa nidaamka baarlamaniga ah (Government Type constitutional parliamentary democracy). Lacagta. Lacagta laga isticmaalo dalka waxa layidhaa Bahamian dollar (B$). Warshadaha: Warshadaha jasiiradaha Bahamas waxa lagu farsameeyaa; sibidhka, saliida, cusbada, dawooyinka (pharmaceuticals), beebabka (spiral-welded steel pipe), Irum iyo aragonite. Dalxiiska. dalka jasiiradaha Bahams waxa ka jira goobo dalxiis oo soo jiita dalxiisayaal u yimaada daawashada quruxda jasiirada dalka Bahamas. Beeraha. Beeraha jasiiradaha Bahamas waxa ka baxa dalagyo ay kamid yihiin khudaarta dhanaan ee loo yaqaan (citrus) iyo khudaarta caadiga ah. Beeraha. dalka Bahamas waxa laga dhaqdaa xoolo ay kamid yihiin Digaadu, dhulka la isticmaalo ee dalka Jasiiradaha Bahamas waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 1%. Khayraadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka waxa kamid ah Cusbada (salt), aragonite, geedka timber-ka, iyo dhul badan oo wali dihin. Barunay. Barunay ama Brunei (Af-Jawi بروني دارالسلام waa wadan ku yaalo jasiirada Borneo ee dhinaca woqooyi bari ee qaarada Aasiya, waxaa ku wareegan wadamada Sarawaaq iyo Malaysiya. wadanka waa wadan aad u taajirsan, waxoo leeyahy saliid aad u badan iyo shidaal. wadanka waxoo ka mid yahay wadamada ugu taajirsan qaarada aasiya. Dawladda Barunay canshuur kama qaado shacabkeeda, lacagta soo gasho Dawladda waxee ka imaataa canshuurta Saliida. wadanka waxoo leeyahay dhakhaatiir lacag la'aan ah, cuntada iyo guryaha neh lacagtooda aad ayoo u jabanyahay, Dawladda neh wee kabtaa ama ku caawisaa. wadanka waxaa ka taliyo Suldaan ama boqortooyo diimeed. Ninka Suldaan ka ah wadanka Brunei waa Xassanal Bolqiya, suldaanka waxoo doortaa wasiir lataliye ah oo ku caawiyo shaqada oo qabanaayo. Suldaanka waa ninka ugu taajirsan aduunka, laakiin badanaa dadka qaarkood weeka xanaaqaan taajirnimadaas saaidka ah, ayaga oo rabo in ee ayaga neh helaan nolol fiican. Dhaqaalaha xoogan oo wadanka ka jirto, waxee soo jiidatay ajaanib gaar ahaan qaxootiga shiinaha. Jawiga. Barunay waa wadan roob badan ka da'o, waxaana ka baxo geedo aad u badan. kuleelka dhex dhexaadka barunay kama badno 26 ilaa 28° sanadka oo dhan. aadna looga dareemayo qanınimada iyo isku fillaashada aan caadiga eheyn Xariiqanta Cagaaran. Xariiqanta Cagaaran waa calaamad Xabad joojin ah oo Israaiil iyo wadamada Masar,Suuriya,Lubnaan iyo Urdun ee ku hishiiyeen sanadka marka oo ahaa 1949kii, waa markii oo dhamaaday dagaaladii yahuuda iyo carabta. Xariiqantaan cagaaran micnaheeda ma eheen in ee yahuuda iyo carabta ee kala qeebiso, waxee israaiil uugu tala gashay in ee qabsato dhulka ee markaas gacanta ku heesay isla markaas neh ee dhul badan ka sii qabsato carabta Dagaalkiilixdabari oo dhacay 1967ii, waxaana ka mid ahaa Daanta galbeed, Marinka Gaza, Buuraleyda Golan iyo Siinaa carada masar. Siinaa. Siinaa waa jasiirad yar oo isku xirto Afrika iyo aasiya. siinaa waxee ka tirsanttahay wadanka masar, waxeena u dhaxeesaa Badacas, Gacanka Suweys iyo Gacanka Caqaba, Kor neh waxaa ka xigta Bada Dhexe, geeska neh waxaa laga furay Kanaalka Suweys. Sinai Peninsula ama fudud Sinai (hadda sida caadiga ah / saɪnaɪ /) waa jasiirad ku taal Masar, iyo qaybta kaliya ee waddanka ku yaal Aasiya. Waxay ku taallaa Badda Mediterranean iyo Waqooyiga iyo Badda Cas oo koonfurta ah, waxayna tahay buundada dhulka u dhaxaysa Aasiya iyo Afrika. Sinai waxay leedahay dhul dhul ah oo qiyaastii ah 60,000 km2 (23,000 oo feet), iyo dad ah qiyaastii 1,400,000 oo qof. Maamul ahaan, Siini Peninsula waxay u qaybsan tahay laba Gobol: Gobollada Koonfurta Sinai iyo Gobalka Sinai. Saddex ka mid ah guddoomiyaal kale ayaa ka soo jeeda Suez Canal, oo u gudubtay dalal Afrikaan ah: Suez Governorate oo ku taal dhinaca koonfureed Suez Canal, Ismaaciila Gobollada dhexe, iyo Waqooyiga Port Said. Siini Peninsula waxay qayb ka ahayd Masar oo ka timid Hanjabaadkii Hore ee Masar hore (ilaa 3100 CH). Tani waxay ka duwan tahay waqooyiga, Levant (hadda dhulalka Suuriya, Lubnaan, Jordan, Israel iyo Falastiin), oo si weyn u matala goobta geopolitical location iyo isku dhafka dhaqameed, taariikh ahaan waxay ahayd xuddunta khilaafka Masar iyo kala duwan gobolada Mesopotamia iyo Aasiyada Aasiyada Yar. Waqtiga shaqooyinka ajnabiga ah, Sinai waxay u egtahay Masar inteeda kale, waxay kaloo qabsadeen oo ay xukumeen boqortooyadii ajnabiga, taariikhda dhowaan Boqortooyada Boqortooyada (1517-1867) iyo Boqortooyada Ingiriiska (1882-1956). Israa'iil waxay ku soo duushay oo ay qabsadeen Sinai intii lagu jiray xiisadda Suez (oo loo yaqaano Saddexda Dagaal ee Saddexaad ee sababay isku day duullaan isku duuban oo ay sameeyeen Boqortooyada Ingiriiska, Faransiiska iyo Israel) ee 1956, iyo intii lagu jiray Dagaalkii Sixidda Maalinta 1967. 6dii Oktoobar 1973, Masar waxay bilaabeen Yom Kippur War si ay u soo celiso xuduudaha, taas oo ahayd goobta dagaal xooggan oo u dhexeeya ciidamada Masar iyo ciidamada Israel. Sannadkii 1982, Heshiiskii Nabadda ee Falastiin-Masar ee 1979, Israel, ayaa laga soo saaray dhammaan Sinai Peninsula, 1989, 1989, maxkamad go'aamiye ah oo lagu xukumay soo noqoshada Taba, dhul-khilaafaad. Maanta, Sinai waxay noqotay dalxiis dalxiis sababo dabiiciga ah, hodanno hodan ah, iyo taariikhda Kitaabka Qudduuska ah. Mount Sinai waa mid ka mid ah goobaha ugu cibaadaysan ee diimaha Ibraahim. Ciidanka Xooga Soomaaliya. Ciidanka Xooga Soomaaliya (; loo soo gaabiyo SAF;) sido dowliga ah loo yaqaano Ciidanka Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya, waa Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka xooga dalka waxaa hogaamiya madaxweynaha wadanka, waxayna masuul ka yihiin amniga, amaanka, jiritaanka iyo xoriyada, sharafta iyo kaladembeynta wadanka. Taariikh ahaan, ciidanka wadanka Soomaaliya wuuu ahaan jirey kan ugu xoogan qaarada Afrika. Ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ee soomalaiya xornimadeeda ka heshay gumeesti yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Ciidamada soomaaliya waxee ka koobnaayeen Ciidanka Badda Soomaaliya, Ciidanka Cirka Soomaaliya iyo Ciidanka Booliska Soomaaliya. Shaqadooda ugu horeeysay ee qabtaan neh waxee eheed Xoreentii Soomaali Galbeed 1976ii, waa markii ee 4 dal ku goobteen. Ciidamada Soomaaliya qalab badan oo xoogan ee lahaayeen, waxaana si fiican u dhisay, wadamada Ruushka (Midowga Soviet), Talyaaniga iyo mareykanka oo hub ugu saaiidi jiray. Ciidamada soomalaiya ayaga ayaa ciidankooda sii tabo bari jiray dhinaca dhulka iyo cirka. 20sano kadib ciidamada soomaaliya awood ee ku difaacan dalka malahan,Kuwii hore ee xooga dalka soomalaiya wee duqoobeen, qaar neh dalka ee ka baxeen, qaar badan neh dagaalkii sokeeyay ee ku dhinteen. sidii loodhisay Dawladda KMG, somalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. Wasaarada Gaashaandhigga. Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya () (sidoo kale loo yaqaano: Wasaarada Difaaca Soomaaliya) waa wasaarada maamusha dhamaan hay'adaha iyo waaxyaha aminiga qaranka, isla markaana gacanta ku haysa ciidanka qaranka wadanka Soomaaliya. Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa ah Hogaamiyaha Sare ee Ciidanka Qalabkasida ee wadanka. Sidoo kale, Wasiirka Gaashaandhiga wuxuu masuul ka yahay isku dibu ridka iyo diyaarinta siyaasada ciidanka, isla markaana soo diyaarinta kheyraadka iyo maamulka dhaqaalaha ku baxa ciidanka. Guud ahaan, ciidamada hubaysan ee Soomaaliya waxaa ka mid ah: ciidanka qaranka, Ciidanka Cirka Soomaaliya, iyo Ciidanka Badda Soomaaliya; kuwaasi oo masuul ka ah ilaalada iyo nabadsugida wadanka, shacabka, qaranka iyo dowlada.. Waaxyaha Ciidanka. Wadanka Soomaaliya wuxuu leeyahay sadex nooc oo ciidan ah, kuwaasi oo u sii kala baxa noocyo badan. Ciidanka dhulka, Ciidanka Baddaha iyo Ciidanka Cirka ayaa ah sadexda rukun ee ugu muhiimsan. Ciidanka Badda. Ciidamada Badda Soomaaliyeed (SNF), waa adeega ciidanka badda oo ah waax ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka baddu wuxuu masuul ka yahay ilaalinta, difaacida iyo maamulka baddaha wadanka Soomaaliya. Ciidanka Cirka. Ciidamada Cirka Soomaaliyeed (SAF) waa awooda ciidanka cirka oo ah qeyb ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka cirku waxay masuul ka yihiin ilaalada hawada iyo cirka wadanka Soomaaliya. Markii wadanka Soomaaliya xoriyada qaatey 1960kii ayaa la aasaasay ciidanka cirka, waxaana hogaanka ciidankaas gacanta ku hayay duuliyihii ugu horeeyay Cali Mataan Xaashi. Si kastaba ha ahaatee, Ciidanka Cirka Soomaaliya waxay wakhti ahaayeen kuwa ugu awooda badan Geeska Afrika. Burburkii wadanka 1990kii ayaa burburisay ciidankaasi; waxaase dib-loo soo nooleeyay sanadkii 2010. Farta Cismaaniya. Farta Cismaanya (;, "al-kitābah al-ʿuthmānīyah"; qaabka qoraalka:) waa nidaam wax-qoris oo ka mid ah Far Soomaaliga taasi oo uu alifey Cismaan Yuusuf Keenadiid intii u dhaxaysan sanadkii 1920kii ilaa 1922kii. Cismaan Yuusuf wuxuu ahaa nin ka soo jeeda beesha Majeerteen, Daarood, kaasi oo uu dhalay Suldaan Yuusuf Cali Kenadiid; isla markii dambena boqor ka noqdey Saldanadii Hobyo. Taariikh. Cusmaan Yuusuf Keenadiid wuxuu ahaa nin Soomaali gabayaa, halabuur, qoraa, barre, hogaamiye iyo alife. Cusmaan waxaa si fiican loogu xasuustaa abuurida Farta Cismaaniya oo ka mid ah far-qorkii ugu horeeyay Taariikhda Soomaaliya. Cusmaan Yuusuf wuxuu ku dhashay magaalada Gaalkacayo, ee ku taala badhtamaha wadanka Soomaaliya. Cusmaan waxaa dhalay Suldaankii Yuusuf Cali Keenadiid oo ahaa ninkii aasaasay Saldanadii Hobyo. Wakhtiyadii ugu horeeysay noloshiisa wuxuu Cusmaan ku soo qaatey meelo kala duwan asagoo waxbarasho diini iyo maadi ah ku mashquulsanaa. Markii aabihii geeriyooday, wuxuu Cusmaan la wareegay hogaanka Saldanadii Hobyo. Intaas waxaa dheer, Cusmaan wuxuu qoray buugaag badan oo cilmi diini iyo maadi iskugu jira, kuwa ugu muhiimsan waxaa ka mid ah samaynta Far Soomaaliga, buugaag Juquraafi, Cilmi Fallag, Saynis, gabayo iyo taariikh iyo kuwo kale. Habka Farta. Si la mid ah Farta Carabiga, farta Cusmaaniya marka la qorayo waxaa laga soo bilaabaa dhinaca bidix ilaa midig. Xarfaha fartu waxay ku salaysan yihiin xarfaha Alifbeetka Carabiga; shaqalada "uu" iyo "ii" waxaa fartani u qortaa "waaw" iyo "yaa". Sharaxaad. Farta Cismaanya waxay ahayd Far soomaali lagu qori jiray Af-Soomaaliga. Farta Cismaanya ama Osmanya, waxa qoray, nin la dhihi jiray Cusmaan Yuusuf Kenadiid. Marki uu qoray fartan waxay ehayd, intii u dhaxaysay 1920 ilaa 1922, laakiin nasiib darro, farta nuuaan ah bulshada oo dhan may gaarin. Markii hore waxa jiray muran ku saabsan farta ay yeeln doonto luqada soomaaligu. Faro kala duwan oo la soo qori jiray waxa ka mid ah Farta Boorama, Farta Kadarre iyo Farta Wadaadka oo ah farta carabiga. Waxaana 1972 lagu wada hishiiyay farta laatiinka ah. Waxa ay ahayd fartii ugu horaysay ee ay Soomaali qorto. Farta laatiinka. Farta laatiinka (;) waa farta ugu weyn oo aduunka laga isticmaalo. fartaan waxaa iska leh luqada Laatiinka, waxaana laga soo bedelay farta Ingiriiska. Farta laatiinka waxaa Soomaaliya lagabilaabay, sanadka marka oo ahaa 1972ii. Af-Laatiin. Af-Laatiin (la: latina) waa luqad looga hadli jiray wadamada Waayadii hore Giriig iyo talyaaniga, waxaana lagu isticmaali jiray caalamka oo dhan ilaa bartamaha 1800. Luqada laatiin waxee wali luqad rasmi ah u tahay meelo kaniisado oo ku yaalo rom ee wadanka talyaaniga. Luqada laatiin waxoo asalkiisa ka imaaday Luqada Hindo Yurub. Luqada Hindo Yurub. Luqada Hindo Yurub waxaa laisku dhahaa 150 luqadood oo 3 biliyan oo qof ku hadasho. Luqada Hindo-Yurub waxaa ka mid ah badanaa Luqadaha looga hadlo qaarada Yurub iyo luqado badan oo ka mid ah koonfurta iyo galbeedka Aasiya. Magaca Hindo-Yurub waxoo ka imaaday labada luqad oo ugu weyn oo ah Af-Hindi iyo Af-Ingiriis. Shiica. Shiica (ingiriis: Shia; carabi: شيعة‎ "Shīʿah") waa waaxda labaad ee ugu weyn diinta Islaamka. Ereyga Shiica waxa laga keenay Shīʻatu Calī (شيعة علي) micnaheedu yahay "raacayaashii" ama "taageerayaashii" asxaabigii Cali bin Abi Dalib, ee nabi Muxamed (N.N.K.H) ilma-adeerka ahaayeen. Shiicadu waxay aaminsan yihiin in Cali bin Abi Daalab ahaa hogaamiyaha saxda ah ee diinta Islaamka geeridii Nabi Muxamed wixii ka dambeeyay. Sidoo kale farqiga u dhexeeya Shiicada iyo Sunniga waxaa ugu weyn waa siyaasad (cida saxda ah ee hogaanka diinta Islaamka qaban lahayd) iyo taageerada Cali bin Abi Daalab. Shiicadu waxay u kala baxdaa dhowr qeybood oo leh xoogaa kala duwanaansho ah. Dadka raacsan mabda'a "Labo-iyo-tobanle" (îthnā'ashariyyah) ayaa ah firqada ugu weyn ee Shiicada. Tiro koob la sameeyay 2009kii ayaa lagu ogaadey in Shiicadu tahay 13% shacabka Islaamka caalamka; in 14% ay ka tahay muslimiinta bariga-dhexe; iyo in 70% ilaa 80% Shiicada caalamka oo dhan ku nool yihiin afar wadan oo kala ah: Iiraan, Ciraaq, Hindiya iyo Bakistaan. Mabda'a Shiicadu wuxuu ku salaysan yahay kitaabka Quraanka iyo xadiisyadii laga soo weriyey Nabi Muxamed ((NNKA); iyo buugaag ay qoreen culimo-diin, sida "Nahj al-Balagha". Intaas waxaa dheer in Shiicadu aaminsan tahay in Cali bin Abi Dalib ahaa hogaamiyaha ugu saxsan ee ku xiga Nabi Muxamed, ka dib ay ku sii xigi lahaayeen "Imaamyada". Sidoo kale waxaa Shiicadu leedahay xadhig dheer oo qadariya " dadka ku ehelka ah Nabi Muxamed" (loo yaqaano "ahlul al-Bayt"), kuwaasi oo la maamuso ama qadariyo ilaa maanta. Guud ahaan Shiicada waxaa loo qeeybiyaa sadex waaxood: Labo-iyo-tobanle (īthnā'ashariyyah), Ismà'cīīli iyo Sacīidi; waxaana ugu weyn oo badan Labo-iyo-tobanlayaasha. Ururka Samata Bixinta Caawiye. Ururka Samata Bixinta Caawiye waa urur u gargaaro qaxootiga soomaalida ku nool agagaarka magaalada Afgooye.Ururkaan waxoo u shaqeeyaa si oo u badbaadiyo qaxootiga soomaalida, waxeena xafiis ku leeyihiin deegaanka Ceelasha Biyaha oo muqdisho u jirto 17km.Ururkaan waxoo u istaagsanyahay in oo caawiyo shacabka soomaaliyeed, gaar ahaan nolosha meelaha ee degenyihiin. Gus. Gus (ingiriis; penis) waa xubinta taranka ee ragga. Gusku waa awoodda ragga oo ogaleeyso in dumarka ay Ku shubaan manida, iyo gaargaarka kaadi. Dajuumo. Dajuumo waa degmo ku taalo gobolka [Jubbada Dhexe] Waxaa la dejiyey dadkii ku wax yeeloobey abaartii dabadheereed ee [Somalia] ka dhacdey [1974], waxayna aheyd danwAdaagtii ugu dad badneyd ee la dejiyey dadka. degmada DAJUUMA waxaa iska leh qowmiyada DIGIL-MIRIFLE Waxaa degaa qabaa'lada kala ah shangaas&toore, eelaay, jiido, macalinweyn, gawaawin,leysaan iyo hubeer. Jow Bayden. Josef Robinet oo ku magac dheer "Joe" Biden ("Jow" Bayden), °1942-11-20, waa madaxweyne kuxigeenka dalka Mareykanka. Warshada kaluunka ee Laasqoray. Warshada kaluunka ee Laasqoray waa warshad oo soo saarto hilibka kaluunka, waxeena kutaalaa degamada Laasqoray ee gobolka sanaag, warshadaan waxaa la sameeyay 1970kii Mal Maha Soo Socda Halkan Waxaan idinkaga soo gudbin Doonaa Warbixno ku saabsan arinta la xiriirta Warshdii Kallunka LAas qoray yyyyyyy Warshada Sonkorta ee Jowhar. Warshada Sonkorta ee Jowhar waa warshad oo soo saarto sonkor waxeena ku taalaa magaalada Jowhar ee gobolka Shabeellaha Dhexe. Warshadaan waxaa la sameeyay 1962kii. Waxa ay ahayd warshadda ugu wayn bariga afrika, awood waxay ulahayd inay sameeyso 3,000 Kiintaal oo qasabka sokorta laga sameeyo, waxa kaloo ay samayn jirtay sifaynta sokorta, waxay lahayd Rug shaybaar Kiimikada ah oo lagu baari jiray qasabka inta ay hawsha waddo, waxa ayna ku shaqayn jirtay Gaas-Dabiici oo laga soo saari jiray haraaga walxaha qasabka iyo miraha. Beero 60-80 Hegtar ah ayaa qasabka lagu beeri jiray waxaana lagu soo rari jiray qasbka Tariin oo Talyaaniga lahaa oo Muqdisha ka soo bixi jiray jowharna alaab ka qaadi jiray waxaana maamuli jiray tariinka ninka lagu magacaabo Duca degli Abruzzi. Tariinka iyo meelaha uu mari jiray. Tareenkii isku xiri jiray Muqdisho iyo Jowhar (Villaggio Duca Degli Abruzzi) waxaan rabaa in aan wax ka bedelo markii la dhisay warshadda sonkorta ee jowhar oo aad wax badan u dhexeyso waqtiga hadda lagu qoray (hadaba waxaa la dhisay warshadda jowhar sanadkii (1919) iyadoo aay si rasmi ah ugu qornaan jirtay marka aad galeyso dhismihii Warshada Caanaha ee Xamar. Warshada Caanaha ee Xamar waa warshad oo soo saarto caano, waxeena ku taalo magaalada Xamar ee gobolka Banaadir.warshadaan waxaa la sameeyay 1966kii Warshada Hilibka ee Kismaayo. Warshada Hilibka ee Kismaayo waa warshad oo soo saarto Hilibka, waxee ku taalaa magaalada Kismaayo ee gobolka Jubbada Hoose. Warshadaan waxaa la sameeyay 1973ii Osasko. Osasko waa magaalo ku taalo Gobolka São Paulo ee dalka Barasiil. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 718,646 qof. Harti. Harti (,), micnaheedu tahay "nin adag", waa magac loo isticmaalo inay isku baheeystaan beelo ka mid ah Daaroodka. Sharaxaad. Harti waxaa lagu naaneysaa harti koombe, waxaana ka mid ah Dhulbahanteha, Majeerteenka Dishiishe iyo Warsangaliga. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Maxamed Cabdi Yuusuf. Maxamed Cabdi Yuusuf wuxuu ku dhashay magaalada Xarardheere ee gobolka Mudug ee dalka Soomaaliya 1dii bishii July, sanadkii 1941dii. Allaha u naxariistee aabihii Cabdi Yuusuf Cali-jaah wuxuu ku geeriyooday dagaalkii ka dhacay magaalada Muqdisho sanadkii 1949kii dagaalkaas oo ahaa dagaalkii lagu magacaabi jiray Dhagaxtuur. Aabihiis wuxuu ka mid ahaa halgameyaashii ururkii SYL ee dagaalkaas ku geeriyooday, xilligaas oo uu Max’ed Cabdi Yuusuf jiray da’da 8 sano, xilligaas oo ay xubnihii SYL ugu deeqeen in uu wax ka barto dugsiyadii uu maamuli jiray ururkaasi eek u yaallay magaalada Muqdisho, dugsigaas oo la oran jiray waxbarashadii Hoose/Dhexe iyadoo dugsigii sarena dhigtay Scoula Commerciale Reggioneria Generale ee xaafadda Xamar Jajab ee magaalada Muqdisho. Sanadkii 1960kii markii ay Soomaaliya qaadatay madaxbannaanideedii shaqo ka bilaabay Wasaaradda Boostada & Isgaarsiinta, qeybteeda garoonka diyaaradaha (airport), wax yar ka dibna wuxuu ku biiray Ciidankii Xoogga Dalka Soomaaliyeed, wallow uu markii dambe isaga tagay, ka dib markii ay soo foodsaartay xaalad caafimaaddarro. Dabayaaqadii sanadkii 1969kii markii ay saraakiishii ciidamada ay talada dalka Soomaaliya kula wareegeen xoogga la hanaqaaday Kacaankii ka dhashay Soomaaliya, wuxuuna waxbarasho loogu qaaday magaalada Moscow ee dalkii la oran jiray Midowga Sofiyeeti ee USSR, muddadii u dhaxeysay 1972dii – 1974tii, wuxuuna wax ka soo bartay Kuliyadda Siyaasadda iyo Falsafadda Hantiwadaagga Cilmiga ku dhisan ee dalkaasi. Dib markii uu dalka dib ugu soo laabtayna Max’ed Cabdi Yuusuf wuxuu ka soo shaqeeeyay gobollada dalka Soomaaliya, gaar ahaan gobollada Waqooyi Galbeed & Sanaag, wuxuuna ahaan jiray (pro) xafiiskii siyaasadda kacaanka laga fulinayay qaybta kicinta iyo wacyigalinta bulshada Soomaaliyeed. 1974-kii xilligii abaarta Dabadheer ku habsatay gobollada waqooyi Soomaaliya Max’ed Cabdi Yuusuf waxa uu ka mid noqday raggii dowladdii kacaanka u xilsaartay rarista iyo dib u dejintii ummaddii danyarta aheyd ee ku barakacday ama ku faqrisay abaartii DABADHEER waxaa dadkaasi la dejiyay gobollada Shabeellada Hoose iyo Shabeellada Dhexe ee Koofurta dalka Soomaaliya. Sanadkii 1975-kii waxa u noqday Guddoomiyaha degmooyinka Cadale iyo Aadan Yabaal ee gobolka Shabeellada Dhexe, halkaasna wuxuu dejiyay danyartii loo jiheeyay xagga Kalluumeysiga badda. 1-dii Luulyo 1976-kii waxaa uu ka noqday xubin xisbigii Hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed ee la oran jiray marka la soo gaabiyo (XHKS), isagoo ka mid ahaa ergadii shirka lagu furay ee ka timid gobolka Shabeellada Dhexe. Sanadihii 1977-1979-kii waxa uu noqday Guddoomiyihii gobolka Shabeellada Dhexe iyo Duqii magaalada Jowhar, halkaas oo uu dagaalki 1977-kii ka qeybqaatay, isagoo u diray dagaalka ciidan lagu qiyaasay 13,000 oo carbisan, kuwaas oo lagu xareeyay xerada Hiilweyne ee degmada Balcad ee gobolka Shabeellada Dhexe, iyadoo gobolka Shabeellada Dhexe ee dalka Soomaaliya uu xilligaasina noqday xarun lagu xareeyo maxaabiistii ciidamada Itoobiya ee lagu qabtay dagaalkaas oo gaarayay kumannaan askari. Sanadihii 1980 - 1984-kii, waxaa uu noqday Wasiir Ku-xigeenka wasaaradda Howlaha Guud & Guriyeynta isla markaana ah xildhibaan ka tirsan Xubnihii Golaha Shacabka Qaranka. Max’ed Cabdi Yuusuf wuxuu kaloo qabtay xilalka kala ah;- Ka dib markii la riday dowladdii dhexe ee dalka Soomaaliya, sanadkii 1991dii wuxuu Max’ed Cabdi Yuusuf ka mid ahaa xubnihii isaga soo baxay magaalada Muqdisho, wuxuuna deegaan ka dhigtay magaalada Nairobi ee dalka Kenya. Sanadkii 1993dii wuxuu Max’ed Cabdi Yuusuf ka qeybgalay shirkii dib u heshiisiinta ee lagu qabtay magaalada Addis Ababa ee dalka Ethiopia, wuxuuna ka mid noqday raggii loo soo xulay in ay ka mid noqdaan wejiga labaad ee shirka & meesha lagu qabanayo & cidda ka qeybgaleysa shirkaasiba. Muddadii u dhaxeysay 1994 - 2000 wuxuu Max’ed Cabdi Yuusuf ku noolaa dalka Holland, wuxuu sanadkii 2000 ka qeybgalay shirkii dib u heshiisiinta ummadda Soomaaliyeed ee lagu qabtay Carta, wuxuuna dhammaadkii shirkaasi noqday mudane ka tirsan baarlamaankii halkaasi lagu doortay, waxaana loo doortay guddoomiye ku xigeenka 1aad ee baarlamaankaasi. Waxaa sanadkii 2003dii mudane Max’ed Cabdi Yuusuf Sannadkii 2003dii loo magacaabay in uu ra’iisal wasaare ka noqdo dowladdii KMG aheyd ee uu hoggaamin jiray Dr. qaasim Salaad Xassan ka dib markii jegadaasi laga qaaday ra’iisul wasaare Xassan Abshir Faarax, wuxuuna 29kii bishii January, sanadkii 2004tii ku saxiixay heshiiskii magaalada Mbegathi ee dalka Kenya ku dhexmaray dowladdii uu hoggaaminayay & hoggaamiye kooxeedyadii dalka Soomaaliya ee dhidibbada loogu aasay Dawladda federaalka KMG ah ee dalka Soomaaliya. heshiiskaasi ka dibna wuxuu Max’ed Cabdi Yuusuf mar kale ka mid noqday xubnihii Golaha baarlamaanka ee bishii August, sanadkii 2004ta lagu yegleeyay magaalada Nairobi ee dalka Kenya, ka dib is afgaranwaagii dhexmaray xubnihii Golaha Baarlamaanka ee sababay in ay gacanta isula tagaan ee lagu diidanaa soo gelitaankii ciidamada Ethiopia ee dalka Soomaaliya dabayaaqadii sanadkii 2006dii. Max’ed Cabdi Yuusuf wuxuu ka mid ahaa xubno tiradooda ay gaareysay 31 xubnood oo laga saaray Golaha baarlamaanka KMG ah ee uu hoggaaminayay guddoomiyihii hore ee baarlamaanka KMG ah ee dalka Soomaaliya Shariif Xassan Sh. Aadan, iyadoo waqtiga laga saarayay baarlamaankana ay magangelyo ku joogeen magaalada Asmara ee dalka Eretria. Max’ed Cabdi Yuusuf wuxuu ka mid noqday xubnihii Golaha Dhexe ee Isbaheysigii Dib u Xoreynta ee dalka Soomaaliya ee dagaalka afka & addinkaba lahaa la galay ciidamadii Ethiopia ee soo galay dalka Soomaaliya. Heshiiskii dhexmaray dhinacyadii isku hayay siyaasadda dalka Soomaaliya, wuxuu Max’ed Cabdi Yuusuf ka mid ahaa xubnihii Isbaheysigaasi uga qeybgalay heshiiskii magaalada Djibouti ee dalka Jibouti ku gaareen wuxuuna marka noqday mudane ka tirsan baarlamaanka KMG ah ee dalka Soomaaliya, isla markaana ah wasiirka Howlaha Guud & Guryeynta ee Dawladda uu hoggaamiyo ra’iisul wasaare Cumar C/rashiid Cali Sharmaarke. Gebogebadii inta aqoonta u leh Max’ed Cabdi Yuusuf waxay ku ammaanaan u hiillinta shacbiga Soomaaliyeed aadna u qaddariya dadkiisa, waxayna dadka Soomaaliyeed ku tilmaamaan odey Soomaaliyeed oo jecel midnimada & madaxbanaanida ummadda Soomaaliyeed guud ahaanba, iyadoo muddadii ay dagaallada ka socdeen dalka Soomaaliyana uusan sameysan jabhad ama koox hubeysan ama aan isbaaro u dhigan dadkiisa si uu ku gaaro kuraasta ay u tartamayaan qabaa’ilka ku hardamaya talada dalka Soomaaliya. Dilla. Dilla () waa magaalo iyo degmo ka mida magaalooyinka somaliland,waxa dagan beesha reer maxamuud nuur. waxa ay kutaal Juquraafi ahaan woqooyi galbeed somaland, magaaladan waxa ay caan ku tahay xaga waxsoo saarka Waana degmo kamida shanta degmo ee uu Lahaa Gobolka Awdal 1991kii, Dilla waa magaaladii labaad ee lagu weeraro diyarad gayga somaliyeed.Dilla waa goob ku wanaagsan dalxiisaka soona jiidata indha dadka.dilla waxa ay ahan jirtay magaalo aad uwayn intii ka horaysay dagaladii sokeeye waxana dagi jiray dad ilbax oo leh kala dambayn iyo xadarad leh.hadaba dilla waxay ka mid tahay magaloyinka uuka muuqdo diiftii iyo dagaladii sokeeye.magalada dilla waxa lo burburshay si a an lo burburin magaloyinka qaar sababo LA xidhidhay dadka daga oo ahaa dadka ugu ilbaxsan uguna kartida badan.hadaba akhriste dagmada dilla waxay ledahay tariikh aan lasoo kobi Karin waxa ay isku xidhaa magaalooyinka Wajaale iyo Borama sidoo kale waxa ka baxa jidka dheer ee Taga magaalada Awbare ee Ismaamulka Soomaalida ee itoobiya jidkaasi oo ku xidha jida taga Hargaysa.waxaa dagan dilla reer maxamuud ee beesha Reer Nuur. Faalo. Dagmada Dilla waa dagaan taarikhi ah wa deganka marka laidha bilicda ugu quruxda badan ee ku fican dalxiiska waa degan beereed oo ku yaalo gobolka awdal Waqooyi Galbeed ee Soomaaliya. Dagmada Dila waxaa dagan ilaa 4,000 oo ku filiqsan dhamaan dagaanka, magaalada gaar ahaana waxa dagan 2700 oo qof. Dagmada Dila waa dagaan taarikh so jireena leh waa dhul beereed aad u balaadhan oo ay ku tiirsantahay jamhuuriyada Somaliland. reer ahaan waxa dagan dagaankan beelo ka mid ah beesha reer nuur ee samaroon gaar ahaan beesha maxamuud nuur. Waana Degmada ugu Dadka badan gobolka Awdal. Magalada dila waxa ay caan ku noqotay markii laga furay dugsi hablo la qoro sanadkii 1958 ee noqday kii soomaaliya ugu horeeyey. degmada Dilla waxaa ka soo jeeda aqoonyahano hal abuuryo Fanaaniin iyo qorayaal aad u fara badan, waxaana ka mida haddii aan qaarkamida soo maga caabo, Fanaankii ugu horeeyay ee afka somaliga ku heesa isagoo waliba isagu heesta samaystay.waxa kale oo xusid mudan ninkii la odhanjiray kahiye ninkii u horeeyay ee sameyay dawadii madax xanuunka ee somaliya ay yeelato kasi oo ay madax waynihii siyad bare ay isku qabteen,waxa lagu qori "(made in kahiye iyo made in somaliya)" kadib waxa lagu qoray made in somalia. Moskow. Moskow (Af-Ruushka: "Москва́") waa caasimada dalka Ruushka waana magaalda ugu wayn marka tirada dadka la eego.Moskow waa xaraunta Siyaasadda Dhaqaalaha Dhaqanka Gooshitaanka diinta iyo waxbarashada ee wadanka Ruushka.waana magaalda Todobaad marka la eego Liiska magaalooyinka adduunka dad ahaan magaalda moskow dadka kunooli waxa ay gaadhayaan ilaa 10,562,099 oo qof waxa ay kutaalaa duleedkqa Wabiga Moskow oo ah mandaqad katirsan qaybta Yurub ee wadanka Ruushka.waagii hore waxa ay ahyd caasimadii Midowga Sofiyet iyo Ambardooriyadii hore ee Ruushka.Moosko waa xarun dhaqaale oo aad u wayn waxa kuyaala xarumo waxbarasho iyo kuwo cilmibaadhis oo badan. Taariikh. Magaca moskow waxa uu kayimi wabi kuyaala duleedka magaalda Moskow. Islii. Islii waa xaafad ku taalo caasimada Nayroobi ee dalka Kenya. Xaafadaan waa meel ganacsi oo aad looga ganacsado oo isku xirta qaar ka mid ah deegaanada Bariga Afrika. Xaafadaan waxeena leedahay dukaamo waa weyn iyo kuwa yar yarba oo ganacsigooda aad u sareeya. Xaafadaan waxaa loogu magac daray "Muqdisho Yareey" sababtoo ah waxaa ku badan Soomaalida oo aad ugu ganacsato. Cuud. Cuud waa wax carfaayo oo ka sameysan qoryo caato ah, waxaana lagu shidaa guryaha ama misaajidda. Cuudka waxaa aad aa looga yaqaana dhaqanka Soomaaliyeed iyo dhaqanka Carabta. Badanaa Cuudka waxaa laga shidaa Misaajidyada gaar ahaan salaadii jimcaha ileen waa maalin ka duwan maalmaha kale. Dagaalkii Qaboobaa. Dagaalkii qaboobaa waxay ahayd colaad u dhaxaysey Midowgii Sofiyet iyo Mareykanka, taas oo bilaabatay taariikhdu markay ahayd 1945kii ilaa waqtigii midowgi sofiyeti dhacay 1991. Colaadda iyo khilaafka mareykanka iyo sofiyetka waxay markii ugu horeysay dhamaatay, waqtigii la dumiyey Darbigii Barliin 1989, waxay colaaddaasu si sax u usoo idlaatay burburkii midowgi soofiyeeti Dagaalkan waxa uu dhexeeyey labadii quwadood ee adduunka ku loollamaysay muddidii u dhaxaysay 1945-1991. Waxaa loollamayay MIdowgii Soviyetiga (xulufadii Warso) iyo NATO (ee uu Maraykanku horkacayey). sababta keenatay in dagaalkaa lagu magacaabo "dagaalkii qaboobaa" waxa aan dhicin mid kulul oo dagaalka si toos ah labada awoodood iskama horimaan. hase ahaatee marar badan ayey si dadban isaga horyimaadeen (sida Vietnam, Korea, Afghanistan)sida tusaalaha ka muuqata waxay isu adeegsadeen dadyowgii labada siyaasadood laka safnaa isla markaana xilliyadaa dabku ka shidnaa dalalkooda. Midowga Sofiyet. Midowgii Sofiyet (Af-Ruush: Союз Советских Социалистических Республик) ama markii la soo gaabiyo СССР (af-Ingiriiska neh USSR), wuxuu ahaa dowlad ku taalay bariga Yurub iyo Aasiya gaar ahaan wadanka hadda loo yaqaano Ruushka. Wadankaan wuxuu jiray 1922dii ilaa 1991dii. Sofiyet waxee ka koobneet wadamo aad u badan isla markaas neh waxee eheed wadanka aduunka ugu weyn oo jamhuuriyad ah, waxaana looga hadli jiray luqada af ruushka iyo 14 luqadood. Wadankaan madaxtooyadiisa waxee eheed Moskow. Uunsi. waxaanu u baahanahay dareraha xabagta geedka maraaga (;) magaca Saynis: "Boswellia Carterii", waa xabag ama caano geed, qayb ka mida luubaanta ayaa la calaaliliyaa guryahana waa lagu uunsiyaa iyadoo leh caraf heer sare ah, waxaa kaloo loo adeegsadaa daawo dhaqameedka, Luubanta waxaa aad loogu yaqaanaa dhaqanka Soomaaliyeed iyo kuwa carabta. Luubaanta waxaa lagu shidaa Dabqaadka oo laga sameeyo dhagax khafiif ah sida burjikada. luubaanta ayaa noocyo badan leh waxaana geedka luubaaneedku soo saaraa ilaa sadex mar sanadkii, meelaha uu ka baxo geed luubaaneedka ugu qaalisan dunida ayaa ah woqooyi bari soomaaliya, cumaan iyo yaman, waxaa kaloo laga hela jasiirada soqodra ee ku aadan woqooyi bari soomaaliya, ganacsi ayaa ka dhexayn jiray soomaalida iyo faraacintii luubaanta ku salaysan, dhulkii uduga ayaa lagu magacaabi jiray dhulka soomaalida, Jaadadka lubaanka. waxaa kala duwan geedaha dhala luubaanta xaga jooga iyo xabagta ay soo saaraan, jaadadka geed lubaaneedka waxaa ka mid ah MOXORKA: oo dhala dheecaanka xanjada beeyada. BEEYO. Beeyadu waa geed kabaxa meelaha banaanista ah, waxay leedahay jirid buuran oo ay ka buuxdo dheecaan (caano). Beeyada marka la soo guro waxaa lakeenaa magaalooynka, waxaana lookala saaraa afar (4) qaybood oo ah siddan. YAGCARTA: oo dhasha dheecaanka xanjada maydiga MAYDI. Maydigu waa geed kaduwan kii hore wuxuu ka baxaa dhadhaabaha waana geed dheecaan badan leh waana ka qaalisan yahay dhanka qiimaynta lacagta wxuuu leeyahay Calaal balaaran oo uu ku qabsado dhadhaabta, malaha xididdo dhulka ugu aasan. calaacashaas ayuu dhadhaabta ku qabsadaa. wuxuuna ka baxaa meelo halis ah haddii ruuxa gurayaa uu kasoo dhaco uu naftiisa halis u yahay. Waxaa looo kala saaraa marka lasoo jadro(lasoo guro) dhawr qaybood oo ah sedan. Taariikhda luubaanta. Luubaanta ayaa waxaa la yaqaanay miilaadiga ka hor, waxaa ku tiirsanaan jiray xadaarado hore oo qadiim ah sida xadaaradii saba iyo maciin, faraacintii, boqotooyadii beershiya (furus), ruumaanka, giriiga iyo hindiya una adeegsan jiray dhaqan diimeedyo iyo bukhuur ahaan, waxaa kaloo ka ganacsiga luubaanta ku xirnaa xadaaradii faraacinta kala dhaxaysay dhulka soomaalida gaar ahaan gobolada bari. yurubta galbeed ayay luubaantu gaartay waqti dambe lagu qiyaaso waqtiyadii dhexe. Adeegsiga luubaanta. waxaa loo adeegsadaa xanjo ahaan ama bukhuur iyo uunsi, dadka qaar baa u adeegsada sixirka iyo dhaqamo diimeedyada kala duwan, waxaase ugu caansan u adeegsigeeda qaab udugsiga iyo daawo dhaqameedka, Anne Frank. Annelies Marie (Anne) Frank 12-6-1929 Frankfurt- 31 bishii 3 1945 kaamka bergen ee Jarmalku dadka yuhuuda ah ku uruurin jiray waxaay ahayd gabadh yar oo Jarmal ah laakiin asalkeedu kasoo jeedo yuhuuda waxa ay kudhalatay magaalda Frankfurt inta badan nolosheedana waxa ay kunooleeday magaalda Amistardam ee dalka Holland waxa ay caan noqotay kadib markii ay dhimatay waayo waxa ladaabacay xusuus qorkeedii maalmihii ay gurigooda ku dhuumanayeen iyada iyo caa'iladeedu, kadib markii ciidamadii jarmalku ay qabsadeen wadanka Holland. waxa ay magalada Amistardam u guureen sanadkii 1933 kadib markii ay nasiyadu wadanka qabsatay intii jarmalku uu haystay wadanka hollnad waxa ay ku jireen guri sida ku dhacaday dhamaan yuhuudii halkaas joogtay godoominta iyo dhibata lagu hayo yuhiidii u baxsatay wadan hollnad awxa ay bilaabmatay sanadii 1940. kadib Anna iyo faamligeedu waxa ay dhuumasho rasmi ah bilaabeen sanadkii 1942 waxa ay galeen qol yar oo kadanbeeya xafiis uu aabeheed lahaa kadib labo sano waxaa dhacaday in lasoo sheegay oo halkii ay kujireen lagu ogaaday isla markaas waa laqabtay oo waxa loo mastaafuriayay mucaskara kuyaala wadanka Jarmalka kaas oo kamida kuwii dadka yuhuuda ah marka laqabto lagu hayn jiray inta aan ladilin Anna farank waxa ay dhimatay markii laqabtay 7 bilood kadib. Anna waxa ay katagatay buug laga helay halkii lagasoosaaray iyda iyo faamligeeda buugaas oo laqoaray markii danbe waxaana buugaas layidhaahdaa maalmihii gabadhii yarayd waxaana lagu qoray oo looturjay luqado aad u badan buugu waxa uu kahadlayay sidii ay noloshu ahayd maalmihii iyada iyo faamligeedu aya dhuumanayeen Dominika. Dominika waa wadanka jasiirad ah oo ku yaalo bariga badda Karabiya, Wadankaan waxoo ka koobanyahay jasiirado aad u yar yar oo aad u quxbadan. Taariikh. jasiiradaan waxaa soo gumeestay markeeda hore ingriiska. waayadii hore waxaa intii ee yurubiyaanka imaanin waxaa degenaan jiray dad (Karab-indian) ah, isla markaas neh waxaa jasiirada lagu soo guray dad adooman oo afrikaan ah, si ee uga shaqeeyaan jasiirada. ajaanibta saaidka ah oo ku soo qul qushay jasiirada waxee la qabsadeen dhaqanka indianka ah. 1978ii wadanka waxoo helay xornimo. Bada Kaariibiyaanka. Bada Kaarabiya waa bad ku taalo Badweynta Atlaantik. Waxee ku taalaa Bariga Meksiko iyo Bartamaha Ameerika. Badaan waxaa ku dhax yaalo jasiirado aad u badan.Badani waa farac kabaxa Badweynta Atlaantik.waxaana kuyaala dawlado badan oo jasiirado u badan Badda Caribbean (Isbanishka: Mar Caribe, Faransiiska: Mer des Caraïbes; Dutch: Caraïbische Zee) waa badda badda Atlantik ee ku yaalla dhufaysyada Rugta Galbeedka. Waxaa ku xiran Mexico iyo Bartamaha Aasiya oo galbeed iyo koonfur galbeed, waqooyiga by Greater Antilles oo ka bilaabanaya Cuba, dhinaca bariga by Lesser Antilles, iyo koonfurta by xeebaha waqooyiga ee South America. Meelaha oo dhan ee Badda Caribbean, jasiiradaha badan ee Hindida, iyo xeebaha ku dhow, waxaa si guud loo yaqaan Caribbean. Biyaha Caribbean waa mid ka mid ah badaha ugu weyn oo leh aag gaaraya 2,754,000 km2 (1,063,000 sq mi). [1] [2] Meelaha ugu qotomisan badda waa Cayman Trough, inta u dhaxaysa Cayman Islands iyo Jamaica, oo ah 7,686 m (25,217 ft) oo ka hooseeya heerka badda. Xeebaha Caribbean ee xeebaha waxaa ku yaala xeebaha Gacanka, Gacanka Venezuela, Gulf of Darien, Golfo de los Mosquitos, Gulf of Paria iyo Gulf of Honduras. Badda Caribbean waxaa ku yaal geedka labaad ee ugu weyn ee adduunka, Mesoamerican Barrier Reef. Waxay soconaysaa 1000 km (620 mi) oo ku taal xeebta Mexico, Belize, Guatemala, iyo Honduras. [3] Bartamaha Ameerika. Ameerikada dhexe waa mandaqad ku taala laba qaaradood ee ameerika ka koobantahay dhexdooda waxa ay ku fid santahay dhanka waqooyi ilaa maksiiko dhanka koonfurna waxa ay gaadhsiisantahay ilaa kolonbiya juquraafi ahaaan waxa ay raacsantahy ameerikada waqooyi. Jamhuuriyadda Kongo. Jamhuuriyadda Kongo waa wadan ku yaala qaarada Afrika. Wadankaan waxaa soo gumeestay gumeestihii Faransiiska, waxoona xornimada siiyay1960kii. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Gabon, Kamiruun, Jamhuuriyadda Badhtamaha afrika iyo Angola. iyo Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo Kameroon. Kamiruun ama Jamhuuriyadda Kamiruun waa wadan ku yaalo Central Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Jad, Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika, Ikweetiga Guinea, Gabon iyo Jamhuuriyadda Kongo‎.Cameroon (Faransiiska: Cameroon), si rasmi ah Jamhuuriyadda Cameroon (Faransiiska: République du Cameroun), waa waddan ku yaal galbeedka iyo Bartamaha Afrika. Waxaa xuduud u leh Nigeria dhanka galbeedka iyo waqooyiga; Chad ilaa waqooyi bari; Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika; iyo Equatorial Guinea, Gabon iyo Jamhuuriyada Congo koonfurta. Xeebaha Cameroon waxay ku yaalaan Bight of Biafra, qayb ka mid ah Gacanka Guinea iyo Badweynta Atlantic. Inkasta oo Cameroon aysan ahayn waddan xubin ka ah ECOWAS, joqoraafi ahaan iyo taariikh ahaanba waxa ay ku taala Galbeedka Afrika iyadoo la yiraahdo Camerons Koonfureed oo hadda ka dhigaysa Waqooyi-galbeed iyo Koofurta Koonfureed oo leh taariikh xooggan oo Afrikaan ah. Wadanka waxaa mararka qaar loo yaqaanaa Galbeedka Afrika iyo waqtiyo kale oo Bartamaha Afrika ah sababtoo ah mawqifkiisa istaraatiijiga ah ee isgoysyada u dhaxeeya Galbeedka iyo Bartamaha Afrika. Faransiiska iyo Ingiriisku waa luqadaha rasmiga ah ee Cameroon. Wadanka waxaa badanaa lagu magacaabaa "Africa in minestras" oo ku saabsan kala duwanaanta juqraafiga iyo dhaqanka. Noocyada dabiiciga ah waxaa ka mid ah xeebaha, lamadegaanka, buuraha, xayawaanka roobka, iyo savannas. Dhulka ugu sarreeya ee ku dhawaad ​​4,100 mitir (13,500 ft) waa Buur Cameroon oo ku taal Gobolka Koonfureed ee dalka, magaalooyinka ugu waaweyn ee ku nool magaalooyinka Douala ee Wuuri, waa caasimad dhaqaale iyo dekedda muhiimka ah, Yaoundé, iyo Garoua. Waddanka ayaa si fiican u yaqaan asalkiisa muusikada, gaar ahaan makossa iyo bikutsi, iyo kooxda kubada cagta ee guulaha badan. Dadka deggan degaannada hore waxaa ka mid ahaa ilaalada Sao oo ku yaala Lake Chad iyo Beeraha Beeraha ah ee ku yaalla koonfurta-bari ee xiga. Sahamiyeyaasha Bortuqiisku waxay gaadheen xeebta qarnigii 15aad waxaana lagu magacaabay aagga Rio dos Camarões (Waddada Shrimp), oo noqday Cameroon Ingiriisi. Askarta Fulani waxay aasaaseen Emirate-ka Adamawa ee waqooyiga qarnigii 19-aad, kooxo qowmiyadeed oo ka tirsan galbeedka iyo waqooyi-galbeed waxay sameeyeen madax-weynaan iyo fondoms. Cameroon waxay noqotay xarun jarmal ah sanadkii 1884 loo yaqaano Kamerun. Kadib Dagaalkii Dunida Kadib, dhulku waxaa loo kala qaybiyay Faransiiska iyo Boqortooyada Ingiriiska sida Laanta Qaramadda Midawga. Ururka Midawga Afrika ee u dooda xuquuqda aadanaha (UPC) ayaa ku dooday madaxbannaanida, laakiin waxaa mamnuucay France sannadkii 1950-kii, taasoo keentay in Cameroonian Independence War la dagaalanta kooxaha Faransiiska iyo UPC tan iyo horraantii 1971. 1960-kii, qaybta Faransiisku maamusho ee Cameroon wuxuu noqday madax-bannaan sida Jamhuuriyadda Cameroun ee ku hoos jira madaxweynaha Ahmadou Ahidjo. Qaybta koonfureed ee British Cameroons ayaa la wadaagay 1961-kii si loo dhiso Jamhuuriyadda Federaalka ee Cameroon. Xiriirinta waxaa laga tegey 1972-dii. Dalka waxaa loo magacaabay Jamhuuriyadda Midowday ee Cameroon sanadkii 1972 iyo Jamhuuriyada Cameroon sanadkii 1984. Cameroon waxay la kulantaa xasillooni siyaasadeed iyo mid bulsho. Tani waxay u ogolaatay horumarinta beeraha, wadooyinka, tareenada iyo warshadaha waaweyn ee batroolka iyo warshadaha. Aqoon Yari. Aqoon Yari ama Jahli () waa caksiga aqoonta, waa garasho la'aanta walax, Waxay dadka Diintooda ku baran karaan ama lagu fahamsiin karaa inay weydiiyaan ka dibna looga jawaabo, waana hab uu go’aamiyay Allaah, maxaa yeelay wuxuu og yahay inay dadka isku mid ahayn barashada Diintooda, sida la og yahayna dadku waagii hore ilaa iyo hadda dadka qaarkiis weli markay doonayaan inay bartaan Diintooda waxay u xeraystaan Sheekh jooga Masjid ama meel kale, iyagoo ka dibna ka barta Sheekhaas cilmigii ay doonayeen inay ka bartaan. Waxaana dhacda mararka qaarkood inaan la helin Arday ama Xer xiisaynaysa oo diyaar u ah inay bartaan Diintooda, marmarna waxaa dhacda xertaasi ama ardaydaasi inaysan helin Caalimkii ay doonayeen inay Diintooda ka bartaan, ama waxaa dhacda inay helaan Caalimkaasi, inkastoo uusan u hayn firaaqo uu wax ku baro ardaydaasi, sidaas awgeed Allaah wuxuu sharciyeeyay hab kale ama qaab kale oo lagu baran karo Diinta, waxaadna mooddaa arinkan inuu maanta noqday xaqiiqa jirta, maadaama la helay qalab isu soo dhaweeya labada qof ee wada hadlaysa cododkooda, yacni waxaan kala jeedaa Teleefanka, kaasoo dad badan ay ku weydiiyaan su’aalahooda Teleefoonka, sidaasna dadku waxay ku baran karaan waxay u baahnaayeen. “Qofkii la weydiiyo wuxuu cilmi u leeyahay oo uu qariyo maalinta Qiyaamaha waxaa la galiyaa Naarta”. Waxaa ka mid ah Aadaabta su’aasha annagoo ka faaideysanayna fursaddan inuu qofka Muslimka ah weydiiyo wixii la xiriira noloshiisa hadday ahaan lahayd noloshiisa khaaska ah ama reerkiisa i.w.m. waa inuusan weydiin arimo aan la xiriirin noloshiisa ama mala awaal ah. (La idin ma siin Cilmiga wax yar mooyee) “al-Israa:85”. Sidoo kale Aathaarta qaarkeed ee soo aroortay waxay oronaysaa: Cilmiga barkiisu waa ma garanayo. Waxaana maqaalkan ka turjumay Cajaladda la yiraahdo Silsila al-Hudaa wa Nuur ee laga duubay al-Muxaddis al-Faqiih Maxamed Naasirud-Diin al-Albaani -Eebbe ha u naxariistee-. Waxaana turjumay CabdiRisaaq Maxamed Cilmi "ina Warfaa" ina_warfaa@hotmail.com ama http://www.freewebs.com/ina-warfaa Boland. Boland () ama Jamhuuriyadda Boland () waa wadan ku yaalo bartamaha Yurub. Dalka jamhuuriyada Boland. Dalka Poland waxa uu kamid yahay wadamada qaarada yurub gaar ahaan kuwa dhaca badhtamaha. Dalalka la jaarka ah dalka Poland waxa kamid ah jarmalka (Jarmal, Ukrain, Belarus, Islofaakiya,Jamhuuriyadda Tashik U bood: gooshitaan, raadi, Ruushka (Russia) iyo Lithuaniya. Dhinca waqooyi galbeedna waxa kaga talaa bada Baltic-ga (Baltic Sea). Caasimada dalka Boland waxa layidhaa Warsaw. Bedka. Bedka uu ku fadhiyo dalka jamhuuriyada Boland waxa lagu qiyaasaa 120,728.35, (mayl laba jibaaran) una dhiganta 312,679.00, oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Qiyaas ahaan baaxada dalka Boland waxa ay ku dhowdahay bedka uu ku fadhiyo gobolka (New Mexico) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan dalka Boland waxa ay tiradoodu ka badantahay 38-milyan oo ruux, waana tirakoobkii la qaaday sanadkii 2014-ki. Sidoo kale saadaasha dadka reer Boland ee sanadka 2050-ka waxa lagu wadaa in ay hoos ugu dhici doonto 33-milyan oo ruux, taas oo ka yar tiradii 2010-kii ee dadka Boland Afka. Luuqada lagaga hadlo dala Boland waa luuqada maxaliga ah ee Polish-ka ama sidow luuyaqana Afka-Boland. Aqoonta: Dadka aqoonta leh ee u dhashay dalka Boland waxa ay gaadhaan boqolkiiba 99.0%. Diinta. diimaha ay kala haystaan dadka reer Boland waxa kamid ah diinta kiristiaanka gaar ahaan mad-habta Kaniisadda Roma ee katholiga oo ay haystaan dad gaadhaya boqolkiiba 95% oo boqolkiiba 75% ka mid ahi ay ku dhaqan yihiin dhica bari ee dalka mad-habta Orthodox iyo Protestant-ka oo lagu daray diimaha kale ee dadka tiro yari haystaan waxa dadka haystaa dhanyihiin boqolkiiba 5%. Cimriga. Ragga reer Boland waxa da’doodu gaadhaa 69-sano, halka dumarka Polish-ka ah ay da’doodu ka gaadho 77-sano. Dawladda. Dawladda dalka Boland waxa ay u shaqaysaa nidaamka jamhuuriga ah (Government Type republic). Lacagta. Lacagta dalka Boland wax la yidhaa zloty (Zl). Warshadaha. Warshadaha dalka waxa lagu farasameeyaa alaab ay kamid yihiin mashiinada dhismaha, dhuxul dhagaxda, kiimikooyinka, dhismaha maraakiibta, cunto diyaarinta, birta, quraarada, sharaabka iyo dunta. Beeraha. Beeraha Jamhuuriyada Boland waxa laga beeraa dalagyo ay kamid yihiin khudaarta kala duwan Qamadiga, baradhada iyo midhaha. Xoolaha. dadka polish-ka ee u dhashay Jamhuuriyada wxa ay dhaqdaan khaansiirka iyo digaaga.dhulka la adeegsado ee dalka Boland waa boqolkiiba 47%. Khayraadka: Khayraadka dabiicia ah ee dalka waxa kamid ah macdanaha dhuxul dhagaxda, gaaska dabiiciga ah(natural gas), sulfur, copper, qalin, lead, iyo cusbada. Jamhuuriyadda Jek. jamhuuriyadda Czech (Keska) (af-Czech: Česká republika) waa wadan ku yaalo qaarada Yurub. wadankaan markiisa hore wuxuu ka mid ah doladii ladhihi jiray Czechoslovakia intii eenan kala go'goin 1992dii. wadankaan waxaa la sameeyay 1 Janaayo 1993, wuxuu ka koobanyahay 2 gobol oo taariikh dheer leh Bohemiya iyo morafiya iyo gobol yar oo ladhoho Silesiya.Wadankaan waa wadan Dhax kujir ah, wuxuu xad la wadaagaa wadamada Jarmalka, Austriya,Islofaakiya iyo Boland. Waa waddan horumarsan [14] oo leh heer sare, [15] dakhliga sare [16] dhaqaalaha suuq-geynta dhaqaalaha bulshada oo saldhig u ah adeegyada, wax-soo-saarka iyo cusboonaanta. UNDP ayaa kaalinta 14-aad kaga jirta horumarinta aadanaha ee sinnaan la'aanta ah. [17] Jamhuuriyadda Czech waa dawlad bulsho oo leh qaab 'bulsho' Yurub ah, nidaam daryeel caafimaad oo guud iyo waxbarasho jaamacadeed oo bilaash ah. Waxay u taagan tahay waddanka 6aad ee ugu nabdana ama ugu caansan oo waa mid ka mid ah waddamada ugu caansan dunida oo dhan, [18] inta lagu gudajirayo waxqabadka xoogga leh ee maamulka dimoqraadiga ah. Jamhuuriyadda Czech waxaa ka mid ah dhulalka taariikhiga ah ee Bohemia, [19] Moravia, iyo Czech Silesia. Dawladda Czech ayaa la aasaasay qarnigii 9aad ee Duchy of Bohemia oo hoos timaada Boqortooyada Great Moravian. Ka dib dhacdadii Boqortooyada ee 907, xaruntii awoodda ayaa laga soo wareejiyay Moravia ilaa Bohemia hoosteeda hoosteeda Přemyslid. Sanadkii 1002, duchy waxaa si rasmi ah loo aqoonsaday inuu yahay qayb ka mid ah Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada, [20] [21] waxa uu noqday Boqortooyada Bohemia 1198 oo gaadhay heerkeeda dhuleed ee ugu weynaa qarnigii 14aad. Ka sokow Bohemia lafteeda, boqorkii Bohemia wuxuu xukumay dhulka Bohemian Crown, wuxuu codkiisa ka helay doorashadii Roomaanka Quduuska ah ee Quduuska ah, Pragna wuxuu ahaa kursi sarsare oo u dhexeeyay qarniyadii 14aad iyo 17aad. Hussy Wars ee qarnigii 15aad ee ay soo rideen Dib-u-soo-celinta Bohemia, boqortooyadu waxay la kulantay xayiraad dhaqaale oo ay ku badisay shan jeer oo xidhiidh ah oo ay ku dhawaaqday hoggaamiyayaasha Kaniisadda Katooliga. Ciyaaraha Gobolada 2010. Ciyaaraha Gobolada 2010 waa Ciyaarta Kubadda Cagta ee Gobolada Dalka Soomaaliya.Ciyaartaan waxaa lagu qabtay magaalada Garoowe ee Gobolka Nugaal. Ciyaartii ugu danbeesay ee gobolada soomaaliya waxee dhacday 23sano ka hor, waxaana lagu qabtay garoonka weyn oo ku yaalo magaalada Muqdisho. Ciyaartaan waxaa ka soo qeeb galay dad aad u badan waxaana la bilaabay taariikhda marka ee eheed Diseembar 15, 2010. Belise. Belise (Belize) wa wadan yar oo ku yaalo Bartamaha Ameerika, dhinaca Badda Karabiya. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Meksiko iyo Guatemala. Antigua iyo Barbuda. Antigua iyo Barbuda waa wadan jasiirad ah oo ku yaalo Karabiya. waxee ka koobanyihiin 2 jasiiradood. wadanka waxaa ku wareegan jasiirado kale. Antigua iyo Barbuda (/ æntiːɡ (w) ə... bɑːrb (j) uːdə / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); ann-TEE-g (w) ə... bar-B (Y) OO-də) waddanka Galbeedka Hindiya ee Ameerika, oo u dhaxeeya Badda Caribbean iyo Badweynta Atlantic. Waxay ka kooban tahay laba jasiiradood oo waawayn, Antigua iyo Barbuda, iyo dhowr jasiiradood oo yaryar (oo ay ku jiraan Great Bird, Green, Guyana, Long, Maiden iyo Jasiiradaha York iyo koonfurta sii dheer, jasiirada Redonda). Tirada dadka joogtada ah ee ku saabsan 81,800 (Tirakoobka 2011) iyo dekedda iyo magaala weynta iyo magaalada waa St. John's, Antigua. Halkaas oo u dhow midba midka kale (Garoonka ugu muhiimsan ee Barbuda) wuxuu ka yaryahay 0.5 ° riiqda, ama 30 nautical miles, woqooyiga gegada weyn ee Antigua), Antigua iyo Barbuda waxay ku yaalliin jasiiradaha Leeward, qayb ka mid ah Lesser Antilles, qiyaastii 17 ° N of the equator. Magaca dalka waxaa bixiyay Christopher Columbus 1493 ka dib markii uu ogaaday jasiiradda, oo lagu sharfayo Virgin of La Antigua ee Cathille Cathedral. Wadanku waa naane "Land of 365 Beaches" sababtoo ah xeebaha baddan ee ku wareegsan jasiiradaha. Xukunka, luqadda, iyo dhaqanka ayaa si aad ah saameyn ugu yeeshay Boqortooyada Ingiriiska, kaas oo dowlad-madaxbannaani hore u ahayd, oo u hoggaansamay xukunkii 1-da November 1981. Waxa uu xubin ka yahay Dawlada Dhexe iyo Queen Elizabeth II waa madaxa dawladda. [ Barbados. Barbados waa wadan jasiirado ka sameesan oo ku yaalo Karabiya. Waa jasiirada ugu yar aduunka, laakiin dadka aad ee iskuugu dhowyihiin. Jasiiradaan waxaa degen dad gaaraayo ilaa 300,000 oo qof. Benin. Benin ama Jamhuuriyadda Benin waa wadan ku yaalo galbeedka Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Togo, Nayjeeriya, Burkina Faso iyo Nayjar. Wadankaan waxaa soo gumeestay faransiiska, waxoona xornimada siiyay 1975tii. Wadanka waxoo leeyahay xeeb dhuuban, waana meesha ee dadka badankooda ee degenyihiin. Guyana. Guyana (oo lagu magacaabo / ɡaɪɑːnə / ama / ɡaɪænə /), [9] [10] si rasmi ah Jamhuuriyadda Iskaashatada Guyana, [11] waa dawlad madaxbannaan oo ku taal waqooyiga badhtamaha Koonfurta Ameerika. Hase yeeshee, inta badan waxay ka mid tahay qayb ka mid ah gobolka Kariibiyaanka sababtoo ah xiriiro dhaqameed, taariikheed, iyo siyaasadeed oo leh dalalka kale ee Anglo Caribbean iyo Bulshada Caribbean (CARICOM). Guyana waxaa xuddun u ah Badweynta Atlantic ee waqooyiga, Brazil oo ah koonfurta iyo koonfur galbeed, Suriname ilaa bari iyo Venezuela xagga galbeedka. Iyadoo 215,000 kilomitir kilomitir (83,000 sq m), Guyana waa waddanka saddexaad ee ugu yar ee ku yaala koonfurta Ameerika ka dib Uruguay iyo Suriname. Goobta loo yaqaano "Guyana" waxay ka kooban tahay dhul-gariir weyn oo woqooyi ka xigta Wabiga Amazon iyo bariga Wabiga Orinoko oo loo yaqaan "dhul badan oo biyo ah". Asal ahaan asal ahaan kooxo badan oo asaliga ah, Guyana waxaa degay Dutch ka hor intaanay hoos iman xukunka ingriiska qarnigii 18aad. Waxaa lagu xukumay sida Guyaniyaanka Ingiriiska, iyada oo inta badan dhaqaalaha beeraha ilaa iyo 1950-kii. Waxay heshay xorriyad ahaan 1966-kii, waxayna si rasmi ah u noqotay Jamhuuriyadda Midawga Umadda ee 1970-kii. Dhaqanka Ingiriiska ayaa ka muuqda maamulka siyaasadeed ee dalka iyo dadka kala duwan, oo ay ku jiraan Hindiya, Afrikan, Amerindian iyo kooxo kala duwan. Guyana ama Jamhuuriyadda islashaqeenta Guyana waa wadan ku yaalo dhinaca woqooyi bari ee qaarada Koonfur Ameerika. Fowdo. Fowdo Micno badan ee leedahay. waxee noqon kartaa Fowdo waxaa maanta lagu soo qaadan karaa, Siyaasadda qaabka darran oo ka jirta dalka Soomaaliya. Kab Ferde. Kab Ferde (Kap Verde) Cap Verde Jamhuuriyada Kap verde waa wadan jasiirado ah oo ku yaalo Badweynta Atlaantik, waxee galbeedka Afrika u jirtaa. Magaca "Ferde" waa af bortuqiis, micnaheeda waa "Cagaar" laakiin magaca "Kab" waxaa laga soo qaaday xeebta sinigal oo la dhoho Kab-Fert. Jasiiradaan waxaa soo gumeestay gumeestihii Bortuqiiska. Cape Verde (/ ˌkeɪp vɜːrd /) ama Cabo Verde (/ ˌkɑːboʊ vɜːrdeɪ /, / ˌkæb- /) (Bortuqiis: Cabo Verde, oo loo yaqaan [kabu veɾdɨ]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Cabo Verde, [9] oo ah jasiirad ku taal 10 jasiiradood oo volcanic ah oo ku yaalla bartamaha Atlantic ee bartamaha. Waxay ka kooban tahay qeyb ka mid ah macdanta Macaronesia, oo ay la socdaan Azores, Canary Islands, Madeira, iyo Xeebaha Wabiga. Waqtiga qadiimiga ah ee jasiiradahaas waxaa loo yaqaan "jasiiradaha barakaysan" ama "isfaham wanaagsan". Waxay ku taallaa 570 kilomitir (350 mi) galbeedka Cape Verde Peninsula ee galbeedka Afrika, jasiiradaha waxay daboolayaan aag isku dhafan oo ka kooban 4,000 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (1,500 sq m). Jasiiradda Cape Verde ayaa ahayd mid aan la degganayn illaa qarnigii 15aad, markii sahamiyeyaashii Isbaanishka ahaa ee la helay oo lagu xaday jasiiradaha, taas oo abuurtay degsiimada ugu horreysa ee Yurub ee ku yaalla gawaarida. Fikrad ahaan waxaa ku yaal ganacsiga addoonta ah ee Atlantic, jasiiradaha ayaa ku baraarugsanaa qarniyadii 16aad iyo 17aad, iyagoo soo jiitay ganacsatada, ganacsatada, iyo budhcadbadeedda. Dhamaadka addoonsiga qarnigii 19aad waxay keentay hoos u dhac dhaqaale iyo socdaal. Cape Verde ayaa si tartiib tartiib ah dib loogu soo celiyay iyada oo ah xarun ganacsi oo muhiim ah iyo waddooyinka maraakiibta maraakiibta. Iyadoo lagu darayo waaxda dibedda ee Portugal sanadkii 1951, jasiiradaha ayaa sii waday ololihii madaxbannaanida, kaas oo si nabad ah lagu gaarey 1975. Tan iyo horraantii 1990-meeyadii, Cape Verde waxay ahayd mid dimoqraadi ah, oo ah mid ka mid ah dalalka ugu horumarsan uguna dimoqraadiga ah ee Afrika. Helitaanka kheyraadka dabiiciga ah, dhaqaalaheeda soo koraya wuxuu inta badan u adeega, iyada oo xooga saaraya dalxiiska iyo maalgashiga shisheeye. Dadweynaha ku dhow 512,000 waxay badanaaba yihiin kuwa isku dhafan Yurub, Moorish, Carabta iyo Afrikaanka, iyo inta badan Roman Catholic, oo ka tarjumaya dhaxalka maamulka Bortuqiiska. Bulshada qurba-joogta ah ee dunida oo dhan waxay ka jirtaa adduunka oo dhan, wax yar ka yar dadka deggan jasiiradaha. Taariikh ahaan, magaca "Cape Verde" waxaa loo isticmaali jiray Ingiriisi loogu talagalay jasiiradaha iyo, tan iyo markii xorriyadda 1975, ee dalka. Sanadka 2013, dowladda Cape Verdean ayaa go'aamineysay in barta Portugal ee Cabo Verde loo isticmaali doono ujeedooyin rasmi ah, sida Qaramada Midoobay, xataa xitaa Ingiriiska. Cape Verde waa xubin ka mid ah Midowga Afrika. Bada Carbeed. Bada Carbeed waa magac loo bixiyay biyaha Bariga Dhexe oo ka mid ah Badweynta Hindiya. badaan waxee ka bilaabataa, Gobolka Bari ee dalka Soomaaliya ilaa Galbeedka dalka hindiya iyo wixii ka koreeyo. ogsoonoow mararka qaar Gacanka Berbera waxee ka midtahay Bada Carbeed. Luuq. Luuq waa magaalo ku taalo Gobolka Gedo. Magaaladaan waxee ka midtahay magaalooyinka ugu duqsan dalka Soomaaliya. Magaaladaan waxaa dhaxmaro wabiga weyn ee loo yaqaan Wabiga Jubba.Magaalada waxaa ku xeeran tuulooyin aad u badan,dhaqaalaha magaalada waxaa uu ku tiirsan yahay beeraha iyo xoolaha nool,iyadoo Luuq ay ku taal buundada ugu weyn dalka Soomaaliya. Magaalada dadka ku nool waxaa lagu qiyaasaa illaa 35000 kun oo qof waxaana yimaada dad badan oo ka yimaada tuulooyinka kala ah,Yurkud,Farsaarey,Caracase,Shaatilow,Halbo,Haanoy,Maganeey iyo waliba Degmada Bohol Garas Waxaa degan qabaail badan oo somliyed iyadoo taariikhda magaalada ey tahay mid aad u qadiimi ah magalada magaca luuq ow madaw aya ladhahi jirey magalada waxa iska leh qabiilka gasaargude iyo eelaay oo kamid beelaha rahaweyn waxaa laso degay muda an fogeyn xoga marexan oo kaso kaxey gobalada dhaxe abaar darteed Mareerey. Mareerey waa magaalo ku taalo Gobolka Jubbada Hoose, Magaaladaan waxaa dhaxmaro wabiga ween oo loo yaqaano wabiga Jubba. waxaa degan oo is kaleh qabiil ka D&M IYO beesha beesha biyamaal, surre oo dir ah oo kucaan baxday fidinta diinta islaamka ahlusuuna wal jameca. Buurdhuubo. Buurdhuubo waa magaalo ku taalo Gobolka Gedo, waana fadhiga Degmada Buurdhuubo. Magaalada Buurdhuubo waxaa dhaxmaro Webiga weyn ee loo yaqaan Wabiga Jubba. Buurdhuubo waa degmada 7aad ee Gobolka Gedo. Waxay magaalada Buurdhuubo xarun degmo noqotay dabayaaqadii 1990kii. Waana degmadii ugu dambaysay ee loo magacaabo Gobolka Gedo. waxaana lagu magacaabay dagareeto kasoo baxday xafiiskii dawladii dhaxe ee soamalia buurdhuubo waxaa dago Qabiilka mareexaan gaar ahaan xasan gaashireedle Buurdhuubo waa magaalo ku taalo Gobolka Gedo, waana fadhiga Degmada Buurdhuubo. Magaalada Buurdhuubo waxaa dhaxmaro Webiga weyn ee loo yaqaan Wabiga Jubba. Buurdhuubo waa degmada 7aad ee Gobolka Gedo. Waxay magaalada Buurdhuubo xarun degmo noqotay dabayaaqadii 1990kii. Waana degmadii ugu dambaysay ee loo magacaabo Gobolka Gedo. waxaana lagu magacaabay dagareeto kasoo baxday xafiiskii dawladii dhaxe ee soamalia Dhaqaalaha Degmada Buurdhuub Dhaqan dhaqaaleed ee degmada Buurdhuube wuxu ku tiirsan yahay beeraha. Geyiga Soomaaliya waxaa ayaaku waxayyaalo Buurdhuubosuuqa dhaxalsiisayxoolaha nololugu aadwayn aygobalka aad u qalafsan.gedo. sanadkii 2005ti waxa so dagaayey ganacsato iskaisu lehtagtay beeshaayaa mareexaanwaxay sadeka hergaliyeen gaar ahaansuuq ku beeshaxiran bahadalka guuleeddibadiisa waanasi loo dadkadhoofiyo asxoolaha aasaysuuqna dagmada ilaa iyo hadana ubadanloogu helo waxaa jirosidoo qabiilokale ladagansanadkii sida2006 reeryimid ugaasshirkado sharmaarkeiyo ganacsato oodoonayo kaalintainay labaadmaalgalin sooku galayosameestaan waxaadhul sidoobeereedka kalebaaxada wayn daganee reerku xasanteedsan gaduumiyihiidagmada ugubuurdhuubo horeeyeymaadaama allahay hadadka u beeralayda naxariistoah wuxuuee ahaadeegaanka aysan abdillesi aadanfcn (abdille lugeey)oga faaiidaysan shirkadii iyo dadka beeraha iska leh oo is kaashanayo ayaa waxay ku guuleesteen inay hormariyaan beeraha iyo dalaga kasoo bax dalagaas oo loo iib geeyo dalka dibadiisa oo si toos loogu iib geeyo suuqyada caalamiga ah waxaa sidoo kale dagmada isku xirtaa gobalka bay bakool iyo gedo oo ay xaduud laleedahay waxaana xawli ku socdo kobaca dhaqaale ee dagmada buurdhuubo marka dagmooyinka kale ee gobalka dadka dagmada dagan ama qabiilka ugu badan waxaa daga beesha sade daarood gaar ahaan BEESHA BAHA GUULEED oo kaalinta koobaad soo galayso waxaa jira qabiilo kale oo ladago sida reer ugaas sharmaarke iyo reer xasan sidoo kalo dagmada tuulooyinka dhinac bay kaga teedsan waxaa dagan beelaha gabaawayn iyo macalin wayne oo dagan tuulooyinka yurkud qoondhood iyo qaydo. waana qabiilka kaalinta afaraad soo galayo gudoomihii ugu horeeyey dagmada buurdhuubo wuxuu ahaa ABDILLE AADAN (ABDILLE LUGEEY)' Xogtaan wax laxariira fadlan igala soo xariir Abdille1000@gmail.com Raas Caseyr. Raas Caseyr waa magaalo ku taalo Gobolka Bari ee woqooyi bariga Soomaaliya. Waxay magaaladu ku taal geeska ay isaga darsamaan Badda Cas iyo Badweynta Hindiya. waa magaalo taariikhi ah. waxaan jeclaan lahaa qofkii igu dhaama magaladas taariikhadeeda ama si fiican uhaya inu soo qoro sawirada noocii ugu dan beeyeyna soo galiyo Miracas. Miracas ama Hohob, waa miro iskood uga baxa geedka Hohobta, ee badi ka baxa dhulka Soomaaliya, qolofka dusha markii laga ka qaado mirahaas cas-cas ee macaan baa kuu soo baxaya. Mareer. Mareer waa Miro yar yar oo orangi ama gaduud biyo biyo ah, waxoo ka baxaa koonfurta dalka Soomaaliya, geedku ma'ahan mid leh wax xanaf ama odax (qodax) ah, mirahaan waa sida xabagta oo kale woo dhag dhagaa, waa miro la cuni karo oo dhadhankoodo macyahay. Murcood. Murcood waa miro dhanaan ah oo ka baxa dalka Soomaaliya. Mirahaan waxa uu ka baxaa jidadka geesaskooda amd dhinacooda, gaar ahaan agagaarka magaalada Jowhar dhinaca wabiga shabeele. Waagii hore waxa uu ka bixi jiray bannaanka Mogadishu, dhulka ka dambeeyay Qubuuraha Genraall Daa'uud ilaa iyo dhinac Yaaqshiid. Waxayse u badan tahay sida aan u maleynayo in uu ka baxo dalka oo dhan. Quraansho. Quraansho waa xayawaan yar oo caqli badan oo aduunkooda ku nool. quraanshada sideedaba waa maskiin, ma ku qaniineeso ma ku dhibeeso, banaanka ee guri ka sameesataa. laakiin waxaa jiro kuwo oo maskiin aheen sida Awdalland. Awdalland () (sidoo kale loo yaqaano Awdal state) waa maamul-goboleed dhaca waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, kaasi oo dadkiisu sheegeen ineey ineey taageersan yihiin Federaalka Soomaaliya. In kastoo deegaankani hoostago maamulka Somaliland, Awdalland waxaa la aasaasay badhtamihii sanadkii 1995 waloow fikrada la xoojiyay oo soo shaacbaxdey sanadkii 2011kii. Guud ahaan, Awdalland waa deegaanada gobolada Awdal iyo Salal. Taariikh. Awdalland (sidoo kale loo yaqaano "Adalland" ama "Adelland") waxay magaca asal ahaan ka keentay Saldanadii Cadal ee ka talinjirtey deegaankaas qarnigii 16aad. Deegaanada Awdalland ilaa xuduuda wadanka Itoobiya waxaa daadsan deegaano qadiimi ah oo taariikh dheer ku leh dhulkaasi. Sanadkii 1995, ka dib markii ay burburtey dowladii dhexe ee Soomaaliya, ayaa waxaa soo baxay dhaqdhaqaaq deegaanadaasi ah kuwasi oo sheeggtay "Jamhuuriyada Awdal" iyo "Jamhuuriyada Awdalland" taasi oo markii dambe isku bedeshay dhaqdhaqaaq xoogan. Si kastaba ha ahaatee sanadkii 2009, markii dowlada Soomaaliya sameeysay dowlad Federaaliisim ah ayaa waxaa soo cusboonaaday xoojinta maamul federaal ah oo hoostega dowlada Federaalka Soomaaliya. Qeybaha. Guud ahaan, maamulka Awdalland wuxuu ku fadhiyaa deegaan baaxadisu le'eg tahay 8,566 km2 (3,307 sq mi). Waxaa magaalo-madax u ah caasimada qadiimiga ah ee Seylac, taasi oo dhacda xeebta Baddacas. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waxaa ka mid ah Lughaya, Caasha Cado, Xariirad, Jidhi iyo Lawyacado. Bulshada. Sida la ogyahay gobolka Awdal ee halbowlaha u ah Awdalland waxaa ku dhaqan dad Soomaali ah, gaar ahaan beelaha Gadabuursi kuwaasi oo ku dhaqan deegaanda agagaarka ah oo dhan. Sierra Leone. Sierra Leone waa wadan ku yaalo Galbeedka Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Liberia iyo Guinea. Caasimada wadanka waa Freetown. Guinea. Guinea waa wadan ku yaalo Galbeedka Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Guinea-Bissau, Maali, Sinigaal, Xeebta Foolmaroodi, Sierra Leone iyo Liberia. Caasimada waxaa la dhahaa Konakri. Guinea (/ ɡɪni / (Ku dhawaad ​​codka maqalka)), si rasmi ah Jamhuuriyadda Guinea (Faransiiska: République de Guinée), waa waddanka xeebta galbeed ee Afrika. Dalka Guinea waxaa lagu magacaabaa Guinea-Conakry, oo loo yaqaan 'Guinea' oo magaciisa la yiraahdo Guinea-Bissau iyo Equatorial Guinea. [5] [6] [7] [8] Guinea waxay leedahay qiyaastii 12.4 milyan iyo aag 245,860 kilomitir square ah (94,927 sq mi). [9] Guinea waa jamiir. Madaxweynuhu si toos ah ayuu u doortaa dadka, waana madaxa dawladda iyo madaxa dawladda. Golaha Qaranka ee Guinea ayaa ah hay'adda sharci-dejinta ee dalka, xubnaha xubnahana waxaa sidoo kale si toos ah loogu soo doortaa dadka. Waaxda garsoorka waxaa hoggaaminaya Maxkamadda Sare ee Guinea, maxkamadda ugu sareysa iyo kan ugu dambeeya ee rafcaanka dalka. [10] Dalka waxaa loo magacaabay gobolka Geeska Afrika. Guinea waa magac dhaqameed ee gobolka Afrika ee ku yaal Gacanka Guinea. Waxay u fidisaa waqooyiga iyada oo loo marayo gobollada gawaarida gawaarida uurka leh waxayna ku dhammaanayaan Sahel. Giriigga Guinea wuxuu si toos ah uga yimid erayga Portugal ee Guiné, kaasoo ka soo baxay qarnigii 15-aad ee ku saabsanaa dhulalka ku yaal Guineus, oo ah erey guud oo loogu talagalay dadka madowga ah ee Afrika ee ka hooseeya webiga Senegal, marka laga reebo 'tawny' Zenaga Berbers, oo ka sarreeya, oo loo yaqaan Azenegues ama Moors. Guinea-Bissau. Guinea-Bissau waa wadan ku yaalo Galbeedka Afrika. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Sinigaal iyo Guinea. Magaalo madaxda wadanka waa Bissau. Guinea-Bissau (oo ku saabsan dhawaaqa maqalka)), si rasmi ah Jamhuuriyadda Guinea-Bissau (Bortuqiis: República da Guiné-Bissau), waa gobol madaxbannaan oo ku yaal Galbeedka Afrika. Wuxuu daboolayaa 36,125 kilomitir oo isku wareeg ah (13,948 sq m) oo lagu qiyaasey dad lagu qiyaasay 1,815,698. [2] Guinea-Bissau wuxuu ahaa qayb ka mid ah Boqortooyada Gabu, iyo qayb ka mid ah Boqortooyada Mali. Qeybo ka mid ah Boqortooyadani waxay sii jirtey illaa qarnigii 18aad, iyada oo qaar ka mid ah kuwa kale ay hoos imanayeen xukumada Bortuqiiska tan iyo qarnigii 16aad. Qarnigii 19aad, waxaa loo xiray sidii Guinea Portuguese. Markii ay madaxbannaanideen 1973-dii oo la aqoonsaday sanadkii 1974-kii, magaca caasimadda, Bissau, ayaa lagu daray magaca dalka si looga hortago wareerka Guinea (oo horay loo oran jiray Faransiiska Guinea). Guinea-Bissau wuxuu leeyahay taariikh xasilooni siyaasadeed tan iyo xorriyadda, mana jiro madaxweyne la doortay oo si guul leh u adeegay muddo shan sano ah oo buuxa. Kaliya 14% dadku waxay ku hadlaan af-noorwijiyaal, oo loo asaasay luuqad rasmi ah iyo mid qaran. Bortuqiisku wuxuu kudhisan yahay kooroole joogta ah Crioulo, oo ah bangiga oo ku hadlaya kala badh dadweynaha (44%) iyo lambar ka weynna wuxuu ku hadlaa luqad labaad. Inta soo hartay waxa ay ku hadlaan luqado afaf ah oo Afrikaan ah. Waxaa jira diimo kala duwan oo ku yaal Guinea-Bissau oo aan diin ku lahayn aqlabiyad. Xaqiiqooyinka CIA ee dunida (2018) ayaa sheegaya in ay jiraan qiyaastii 40% Muslimiinta, 22% Masiixiyiin, 15% Haweeneyda iyo 18% aan la sheegin ama kuwa kale. Qiimaha celceliska dalka oo dhan wuxuu ka mid yahay kuwa ugu hooseeya adduunka. Guinea-Bissau waa xubin ka mid ah Qaramada Midoobay, Ururka Midowga Afrika, Bulshada Dhaqaalaha ee Wadamada Galbeedka Afrika, Ururka Iskaashiga Islaamka, Bulshooyinka Bariga Afqanistaan, La Francophonie iyo Aagga Nabadda iyo Iskaashiga Koonfurta Atlantic, oo xubin ka ahaa hadda Ururka Midowga Yurub. Latfiya. Latfiya (lv: Latvija) waa wadan ku yaalo Woqooyiga Yurub. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Estoniya, Lithuaniya, ruushka iyo Belarus. Dalka jamhuuriyada Latvia. Dalka Latvia waxa uu ku yaalaa waqooyiga qaarada yurub. Wadamada la jaarka ahna waxa kamid ah dalalka Ruushka, Belarus iyo Lithuania. Caasimada jamhuuriyada Latvia waxa la yidhaa Riga, waxana ay ku taalaa waqooyiga xeebta gacanka Riga (Gulf of Riga). Waqooyi galbeedna waxa kaga talaa bada loo yaqaan Baltic Sea. Bedka. Bedka dalka Latvia waxa lagu qiyaasaa 24,937.95 oo (mayl laba jibaaran) una dhiganta 64,589.00 oo (kiiloo mitir laba jibaaran). Bedka dalka Latvia waxa uu ka balaadhan yahay gobolka (West Virginia) ee dalka Maraykanka. Dadka. Dadka ku dhaqan dalka waxa lagu sheegaa in ay gaadhaan in ka badan 2.2milyan oo ruux, waana tirakoobkii la qaaday sanadkii 2010-kii. Sanadka 2050 waxa la saadaaliyay in ay dadka reer Latvia ay hoos ugu dhici doonaan 1.7milyan oo ruux. Afka: Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa kamid ah luuqada maxaliga ah ee Latvian-ka oo loogu dhawaaqo (Lettish), iyo luuqadaha Lithuanian, Russian iyo kuwo kale. Aqoonta: Dadka reer Latvia waa dad dhaamaan tood aqoon leh sida lagu shaaciyay tirakoob lagu sameeyay dadka reer Latvia. Diinta. Diimaha ay aaminsanyihiina waxa kamid ah diinta kiristanka gaar ahaan mad-habta Lutheran, Roman Catholic iyo Russian Orthodox-ka. Cimriga. Ragga reer Latvia waxay da’doodu gaadhaa 63-sano, dumarka u dhashay Latvia waxa ay gaadhana 74-sano. Qaabka ay u shaqayso Dawladda Latvia waa nidaamka Baarlamaaniga ah (Government Type parliamentary democracy). Lacagta. Lacagta laga isticmaalo dalka Latvia waxa la yidhaa Warshadaha. Warshadaha ka jira dalka jamhuuriyada Latvia waxa lagu farsameeyaa Baabuurta, Dunta, waxa soo saarka beeraha, mashiinada, bacrimiyeyaasha (fertilizers), Raadiyaha, qalabka Korontada, iyo dawooyinka. Beeraha: Beeraha dalkana waxa ka baxa dalagyo ay kamid yihiin sonkorta, baradhada iyo khudaarta. Xoolaha: dalka Latvia waxa laga dhaqdaa qaybo kamid ah xoola nool oo caano ahaan iyo hilib ahaanba loo dhaqdo. Dadka reer Latvia waxa ay sidoo kale dhaqdaan digaaga waxana ay lasoo baxaan kaluunka. Dhulka la isticmaalo ee dalka Latvia waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 27% kamid ah cabirka guud ee bedka dalka. Khayraadka: Khayraadka dabiiciga ah ee dalka waxa kamid ah awooda biyaha loogu bedelo korontada ee (hydropower) iyo macdanaha amber, peat, caro macdanaysan iyo dolomite. Estoniya. Estonia (Estonian: Eesti [eːsti] (ku saabsan codkan maqal)), si rasmi ah Jamhuuriyadda Estonia (Estonian: Eesti Vabariik), waa waddan madax bannaan Waqooyiga Yurub. Woqooyi waxaa ka xigta dhinaca Gacanka Finland ee ku taal Finland dhinaca galbeed ee badda Galbeedka Badda Galbeedka ee Iswiidhan galbeed, koonfurta waddanka Latvia (343 KM), iyo dhinaca bari ee Lake Peipus iyo Ruushka (338.6 km). [11] Jasiiradda Estonia waxay ka kooban tahay dhul baaxad leh iyo 2,222 jasiiradaha badda ee Badda Galbeed, [12] oo daboolaya guud ahaan 45,227 km2 (17,462 sq mi), biyaha 2,839 km2 (1,096 sq mi), dhul dhulka 42,388 km2 (16,366 sq mi), waxaana saameyn ku leh cimilada hawada ee qoyan. Ethnic Ethnic - waa koox qowmiyadeed oo ugu weyn dalka - waa dad finni ah. Xuduudda Estonia ayaa la degay tan iyo ugu yaraan 9000 BC. Estooniyaanka hore waxay ahaayeen qaar ka mid ah kuwii ugu dambeeyay ee Yurubta ah, waxaana lagu qaxay xilligii kacdoonkii qarnigii 13aad. Ka dib qarniyo badan oo jarmal ah, Danish, Swedish iyo xukunka Ruushka, Estoniyan waxay la kulmeen waxa loo yaqaan "awooda qaranka" 19-aad iyo qarnigii 20-aad. 24kii Febraayo 1918, madaxbannaanidu waa la dhawaaqay, kadibna waxaa loo xaqiijiyey dagaalkii dagaalkii. Ka dib markii xukunka dimoqraadiyadeed laga soo bilaabo 1918 ilaa 1934, Estonia waxay noqotay autocratic intii lagu jiray Era Silence. Intii lagu guda jiray dagaalkii labaad ee dunida, Estonia waxay la kulantay shaqooyin isdaba joog ah oo ay qabsadeen Midawga Soofiyeeti, Nazi Jarmalka, iyo Midowga Soofiyeeti, taasoo keentay in dib loo dhigo sida Estonian SSR. Ka dib markii la waayay xornimadeeda xaqiiqda ah, joogteynta joogtada ah ee waddanka Estonia waxaa ilaaliyay diblomaasiyiin iyo xukuumad dibedda. Sannadkii 1987, xukunkii nabada ee nabadgelyo ee ka soo horjeeda xukunka Soofiyeedka ayaa bilaabmay, isaga oo ku dhammaaday dib u soo celinta madaxbanaanida 20kii Agoosto 1991. Tan iyo markii dib loo soo celiyay xorriyaddiisa, Estonia waxay ahayd waddan dimoqraadi ah oo diimuqraadiyad ah oo u qaybsan shan iyo toban gobol. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Tallinn. Iyadoo dadweynaha 1.3 milyan, ay ka mid tahay dalalka ugu yar ee ka mid ah Midowga Yurub, Eurozone, Isuduwidda Dhaqaalaha iyo Horumarinta, Aagga Schengen iyo NATO. Lithuaniya. Lithuania: Lietuva: Lietuva [lʲɪɛtʊvɐ], si rasmi ah Jamhuuriyadda Lithuania (Lithuanian: Lietuvos Respublika), waa waddanka gobolka Baltic ee waqooyi-bari ee Yurub. Mid ka mid ah saddexda gobol ee Baltic, waxay ku taala xeebta koonfureed ee Badda Badda, dhinaca bariga Sweden iyo Danmark. Waxaa xuduud u leh Latvia dhanka woqooyiga, Belarus oo ah bariga iyo koonfurta, Poland iyo koonfurta, iyo Kaliningrad Oblast (Ruushka Ruushka) ee koonfur galbeed. Lithuania ayaa lagu qiyaasay dad gaaraya 2.8 milyan oo qof oo ah 2017, caasimaddeeda iyo magaalada ugu weyn waa Vilnius. Magaalooyinka waaweyn ee waaweyn waa Kaunas iyo Klaipėda. Dadka Liibiya waa dad Baltiid ah. Luuqada rasmiga ah, Lithuanian, oo ay la socoto Latvian, waa mid ka mid ah laba luuqadood oo ku hadasha laanta Baltic oo ka tirsan qoyska luqadda Indo-Yurub. Qarniyo badan, xeebaha koonfur bari ee Badda Badda waxay ku noolyihiin qabiilooyinka kala duwan ee Baltic. Sanadihii 1230aad, dhulalka Lithuania waxaa ka mid ahaa Mindaugas, King of Lithuania, iyo dawlad-kan ugu horeeyay ee Lithuanian ah, Boqortooyada Lithuania, waxaa la abuuray 6 July 12, 2003. Qarnigii 14aad, ee Yurub; Lithuania, Belarus, Ukraine, iyo qaybo ka mid ah Poland iyo Ruushku waxay ahaayeen dhulalka Grand Duchy. Iyadoo Ururka Lublin ee 1569, Lithuania iyo Poland ay sameysteen urur iskaa wax-u qabso ah oo laba-dowladeed ah, oo ah Polish-Lithuanian Commonwealth. Dawlada Commonwealth waxay sii jirtey in ka badan laba qarni, illaa iyo markii dalalka deriska ah si nidaamsan u burburay 1772 ilaa 1795, iyada oo Ruushka Boqortooyada Ruushka ay ku biiraan badi qaybaha Lithuania. Iyadoo dagaalkii Dunida ku dhamaaday dhammaadkeeda, Sharciga Laanta ee Lithuania ayaa la saxiixay 16kii Febraayo 1918, isagoo ku dhawaaqay aasaaska Jamhuuriyadda casriga ah ee Lithuania. Dhexdhexaadinta Dagaalkii Labaad ee Adduunka, Lithuania waxaa markii ugu horreysay ay qabsadeen Midowga Soofiyeeti, ka dibna waxaa soo galay Germany Nazi. Iyadoo dagaalkii labaad ee dunida uu u dhawaa dhamaadkii iyo Jarmalku dib u gurteen, Midowga Soofiyeeti ayaa dib u furay Lithuania. 11kii Maarso 1990, sannadkii ka horreeyay burburkii rasmiga ahaa ee Midowga Soofiyeeti, Lithuania waxay noqotay dalkii ugu horreeyay ee Baltiga [12] in uu iskiis u madaxbannaanaado, taasoo keentay dib u soo celinta Dawlad madaxbannaan oo Lithuania ah ka dib 50 sano oo ka soo wareegtay qabyaaladda. Lithuania waa xubin ka mid ah Midowga Yurub, Golaha Yurub, xubin buuxda oo ka mid ah lacagta euro, Heshiiska Schengen, OECD iyo NATO. Sidoo kale xubin ka mid ah Bankiga Maalgashiga Nordic, iyo qayb ka mid ah wadashaqeynta Nordic-Balttic ee wadamada Waqooyiga Yurub. Heerka Horumarinta Aadanaha ee Qaramada Koonfur Suudaan. Koonfur Suudaan ama Jamhuuriyada Koonfurta Suudaan waa dal ku yaal bariga afrika waxaana caasimada u ah Jubba waxeey xad la wadaagtaa Suudaan oo ka xigta woqooyiga, Itoobiya oo ka xigta bariga, Yugandha, Kenya oo ay ka xigaan koonfurta, iyo Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika oo ka xigta galbeedka. Koonfurta suudaan waxey mar ka mid ahaan jirtay dalka Suudaan, waxayna kala go'idooda u sabab noqotay 2dii dagaal ee Suudaan, waa markii ee Koonfurta Suudaan noqotay gobol ka madax banaan. Shacabka reer Koonfur Suudaan waxaa afti laga qaaday 9 Janaayo ilaa 23 Janaayo 2011, waxayna 98,83% doorteen in ay go'aan. Taariikhda markay ehayd 9kii Febaraayo 2011, Koonfurta Suudaan waxay ka mid noqotay Qaramada Midoobay, sidaas darteed waxay noqotay wadanka 193aad ee caalamka ama wadanka 54aad ee Qaarada Afrika. Taariikh. Ma jirto taariikh horay looga qoray Koonfurta Suudaan, laakiinse waxaa jirto hadalo afka laga soo dhahay, oo ah in Koonfurta Suudaan markeeda hore ee wada degenaan jireen dad reer baadiya ah, intii aysan imaanin qoomiyadaha Dinka iyo Nuer sanadihii 800. Taariikhda marka ay eheed 1822kii Woqooyiga Suudaan waxaa qabsaday Cusmaaniyiinta Masar, Koonfurta Suudaan way madax banaaneed, laakiin 1899kii ayaa Ingiriiska iyo Masaarida qabsadeen dhamaan woqooyiga iyo koonfurtaba. Sanado yar ka hor intii ay Suudaan ka madaxbanaaneed Ingiriiska, wuxuu Koonfurta Suudaan iyo Woqooyiga Suudaan ula dhaqmi jiray gobolo kala go'an, sababo la xiriiro cabsi laga qabay cuduro. Gobolada waxay xornimadooda heleen 1956kii. Intii aysan madaxbanaanidooda si rasmi ahaan u helin 1955kii, Koonfurta Suudaan iyo Woqooyiga Suudaan waxaa dhexmaray dagaalo oo ay Koonfurta Suudaan ku diidayso in ay hoostagto caasimada Khartuum, dagaaladaas waxay noqdeen kuwa aad u xun oo xukumada Khartuum ku layneeso shacabka Koonfurta Suudaan. Gobolada. Koonfurta Suudaan waxa ay ka koobantahay 10 gobol. Guumees. Guumees waa shimbir indho waaween leh, sida shambayga oo kale, shimbirtaan waxee cuntaa dooliga ama masaska, waxeena ku nooshahay geedaha korkooda. Guumeeska dadka woo ka nixiyaa, waxoo leeyahay cod laga cabsanaayo. Waxay dad badan aaminsanyihiin inuu guumeysku yahay qumay ama asbax waxayna somalidu tiraah guriguu kusoo dago geeri ayaa kusoo fool leh. Shambay. Shambay waa Yaanyuur oo ku nool duurka. yaanyuurtaan wee ka duwantahay kuwa kale ee masaakiinta, waxeena leedahay indho waaweeyn oo wareegan. Shambayga yaanyuuraha kale oo dilaa, laakiin dadka woo ka ordaa. Shambayga waa bahal la xanaaneen karin, dadka oo xagtaa. São Paulo (Gobol). São Paulo waa gobol ka mid ah Gobolada dalka Baraasiil. Gobolkaan caasimadiisa waxaa la dhahaa São Paulo. Filibiin. Filibiin waa wadan jasiirado ah oo ku yaalo bariga Aasiya.Wadankaan waxaa markiisa hore soo gumeestay wadanka spania waxoona xornimada ka helay 1898ii kadibneh wadanka Mareykanka, waxoona xornimadiisa ka helay 1946ii.Wadankaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 91,983,000 oo qof. Caasimada wadanka waa Manila. Filipino: Pilipinas [ˌpɪlɪpinɐs] ama Filipinas [ˌfɪlɪpinɐs]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Filibiin (Filipino: Republika ng Pilipinas), waa dal madaxbanaan iyo dalal jamac ah ee Koonfur Bari Asia. Waxaa ku yaala Galbeedka Badweynta Baasifigga, waxay ka kooban tahay qiyaastii 7,641 jasiiradaha kuwaas oo lagu sifeeyay saddex qaybood oo waaweyn oo kala ah waqooyi ilaa koonfur: Luzon, Visayas, iyo Mindanao. Magaalada caasimadda ah ee Filibiin waa Manila oo magaalada ugu badani waa Quezon City, labadaba qaybta Metro Manila. Waddamada Galbeedka Shiinaha ee ku yaala Galbeedka, Badda Filibiin oo ku yaala Bariga iyo Badda Galbeedka ee Koonfur Galbeed, Filibiin waxay wadaagaan xudduudaha badda woqooyiga, Vietnam ee galbeedka, Palau iyo bariga iyo Malaysia iyo Indonesia Koonfur. Goobta Filibiin ee ku taala Pacific Island of Fire oo ku dhow Dhul-gariirka ayaa u dhiganta Filibiin inay u egtahay dhulgariir iyo noocyo kale, laakiin waxay sidoo kale ku darsataa khayraadka dabiiciga ah iyo qaar ka mid ah kala duwanaanta noolaha noolaha ee adduunka. Filibiin waxay leedahay aag ah 343,448 kilomitir oo isku wareeg ah (132,606 sq mi) iyo, illaa 2015, dadku waxay ahaayeen ugu yaraan 100 milyan. Laga soo bilaabo Jannaayo 2018, waxay ahayd dalka 8aad ee ugu badan Asia ee ku yaala Asia iyo dalka 12aad ee ugu badan dunida. Qiyaastii 10 milyan Filibiin dheeri ah ayaa ku noolaa dibadda, oo ka kooban mid ka mid ah qurba-joogta ugu wayn dunida. Jinsiyada iyo dhaqamada kala duwan ayaa laga helaa jasiiradaha oo dhan. Waqtiyadii hore, Negritos waxay ahaayeen qaar ka mid ah dadkii ugu da 'yaraa ee degaanka ah. Waxay raaceen mowjado isdaba jooga ah dadka Australiyaanka ah. Is-beddelka la leh Shiinaha, Malay, Hindida, iyo Islaamka ayaa dhacay. Kadibna, dowladaha kala duwan ee tartanka badda waxaa lagu aasaasay xukunka Datus, Rajahs, Sultans ama Lakans. Taariikh. Wadanka filibiin waxoo leeyahay taariikh aad u dheer. wadankaan waxaa la degenaan jiray kumanaan sano ka hor.Wadankaan markiisa hore waxaa degenaan jiray dad la dhoho Negritos ama Aetas, dadkaan socdaal ee wadanka ku soo galeen waqtigii oo jiray buundo dhul ah, isla markaas neh ee dageen meelaha geedaha waa weyn ka baxo.qarnigii kow iyo tobonaat ama sanadihii kunka sano ayaa dad waxee ka imaadeen Malaysiya, Indunisiya, Indoshiina, iyo Taywan, dadkii horay u degenaan jiray wadanka ayaa la guursaday ama la isku milmay. ganacsatada muslimiinta waxee wadanka soo galeen qarnigii 14aad, sidaas darteed ee shacabka muslimiinta ugu badanyihiin wadanka. ganacsatada shiineeska iyo kuwa kale ee indho yarta ah waxee wadanka soo galeen qarnigii 8aad. Yurubiyaanka ugu horeeyay oo imaado wadanka waxoo ahaa nin la dhihi jiray Ferdinand Magellan,waxoo wadanka soo galay sanadka marka oo ahaa 1521, waxoo ahaa nin hogaamiyo u ah dadka isbanishka oo aduunka wax ka raadin jiray. Jasiiradaha waxaa loogu magacdaray Boqorka isbaanishka wiilkiisa oo la dhoho Filib 2 ee Spania si abaal marin ah. Kab town. Kab Town ama Cape town (keb Town) waa caasimada labaad ee dalka Koonfur Afrika. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 3.5 miliyan oo qof. magaalada Cape town waxaa abaabulay gumeestihii holandeeska taariikhda marka ee eheed 1652. Ugaarsiga Ganacsatada Soomaaliyeed. Magaaladaan waa magaalada ugu xun aduunka marka la fiiriyo dhinaca tuugada ama mooryaanta. Cape town waa meesha kaliya ee aduunka oo lagu soo raasado ganacsatada soomaaliyeed.Magaaladaan dad badan oo ganacsato soomaaliyeed aa lagu dilaa ayaga oo waxba sameenin, dadka la soo ugaarsado waa soomaalida kaliya ayada oo halkaas ee joogaan qoomiyado kale oo wadankaas ka ganacsato. tuugada so raasato waa madowga Kooonfur afrika oo diidan in ee shacabka soomaaliyeed ka furtaan ganacsi dalkooda, siyaasiinta koonfur afrika neh maka hadlaan. Wadanka Koonfur Afrika waa meesha ugu cusuriga badan caalamka, waana meesha ugu tuugada badan. Simbaabwi. Simbaabwi ama Jamhuuriyadda Simbaabwi waa wadan ku yaalo Koonfurta Afrika. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Musanbiig, Koonfur Afrika iyo Botswana. Wadankaan waxaa soo gumeestay gumeestihii Ingriiska, waxaana markiisa hore la dhihi jiray koonfurrodesiya, waxoona xornimada ka helay 1965ti, waqtigaas waxaa xukunka sii haayay nin cadaan oo beeroleey ah, waxaana ladhihi jiray Ian Smith, waxoona asal ahaan ka soo jeeday ingriiska. xukunkiisa waxoo dhamaaday taariikhda marka ee eheed 1980kii, waa markii wadanka lagu aqoonsaday magaca simbaabwe, waxaana isla markaas xukunka qaaday madaxweynaha hadda ka ah simbaabwe is vacant. Ninkaan cunsuri oo ku yahay cadaanka ku noolaa dalka simbaabwe, waqtiga oo madaxtinimada qaaday cadaanka woo ka yaraaday wadanka simbaabwe. Singabuur. Singabuur ama Jamhuuriyadda Singabuur waa wadan jasiirad ah oo ku yaalo qaarada Aasiya. waxa ay ku taalaa dhanka koonfureed ee jasiirada Malay singabuura iyo Malaysiya waxa u dhexeeya gacan aad u ayar oo kala gooya labada wadan xuduudna u ah.singabuur waa goobta afraad ee dhanka ganacsiga ugu mihiimsan caalamka dekeda singabuur waxa lagu tiriyaa in ay tahay dakada shanaad ee caalamka ugu dhaqdhaqaaqa badan dadka singabuur kunool waxa lagu qiyaasaa ilaa 5 milyan oo qof waxaanay isugu jiraan dad kasoo jeeda hindiya shiinaha iyo meelo kale oo badan $42 dadka kunool jasiiradu waa ajaanib Soomaliya (/ sɪŋ (ɡ) əpɔːr / (ku saabsan codka dhegeysanaya)), si rasmi ah Jamhuuriyadda Singapore, waa magaalo madaxbannaan-gobolka iyo jasiiradda koonfur bari Aasiya. Waxay u dhigantaa hal shahaad (137 kiilo ama 85 mayl) waqooyiga of the equator, cirifka koonfureed ee jasiiradda Malamula, oo leh Indonesia Riau Islands oo koonfurta iyo Peninsular Malaysiya waqooyiga. Dhulka Singapore waxa uu ka kooban yahay jasiirad wayn oo ay weheliyaan 62 xagal oo kale. Tan iyo madax-bannaanida, dib-u-soo-kabashada dhul ballaadhan ayaa kordhiyay wadarteeda wadarta 23% (130 mitir kiiloomitir ama 50 mayl laba jibaaran). Wadankan waxaa loo aqoonsan yahay in uu u wareegayo dunidii saddexaad ilaa dunida koowaad ee hal jiil, iyada oo hogaaminta aabihii aasaasay Lee Kuan Yew. [9] Stamford Raffles wuxuu aasaasay Singapore colonial ee 1819 markii loo dhoofiyay British East India Company. Ka dib markii uu burburay shirkadii 1858, jasiiradaha waxaa lagu soo wareejiyay Rajada Britishka oo ah xuduudaha taajka ah. Intii lagu guda jiray Dagaalkii Labaad ee Adduunka, Singapore waxaa degay Japan. Waxay ka heshay madaxbannaanideedii Ingiriiska 1963-kii iyada oo lala xiriirinayo dhulal kale oo Ingiriis ah oo ku yaala Malaysia, laakiin waxay kala tageen laba sano ka dib farqiyadii fikradeed, oo noqday qaran madaxbannaan 1965-kii. Ka dib sanado badan oo baaxad ah iyo inkastoo ay jiraan khayraad dabiiciga ah iyo hinterland Qaranku si dhaqso ah ayuu u kobcay dhaqaalaha Tiger Aasiya, oo ku salaysan ganacsiga dibadda iyo shaqaalihiisa. Singapore waa xarun caalami ah oo loogu talagalay waxbarashada, [10] dhaqaalaha, daryeelka caafimaadka, [11] caasimadda, [12] hal-abuurka, [13] saadka, [14] wax-soo-saarka, [15] tiknoolijiyada, [16] dalxiis, [17], iyo gaadiidka. [18] Magaaladu waxay ku tiirsan tahay heerar kala duwan oo heer caalami ah, waxaana loo aqoonsan yahay inay tahay tan ugu caansan "technology-ready" (WEF), ugu sarreeya magaalooyinka caalamiga ah (UIA), [19] [20] magaalada oo leh "kartida maalgashiga ugu fiican" (BERI), magaalada ugu caansan adduunka, [21] dalka ugu ammaansan dunida, [22] [23] dalka saddexaad ee ugu tartamaya, suuqa saddexaad ee ugu sarraysa sarrifka lacagaha, xarunta saddexaad ee ugu weyn dhaqaalaha, saldhigga saddexaad ee saliidda iyo saldhigga ganacsiga, shanaad waddan cusub, iyo dekedda labaad ee ugu mashquulsan. [24] Dhaqaaleyahan ayaa ku caanbaxday Singapore oo ah magaalada ugu qaalisan ee ku noolaanshaha, laga bilaabo 2013. [25] Waxaa loo aqoonsaday sida canshuurta canshuurta. Singapore waa waddanka kaliya ee Aasiya oo leh qiimeyn madaxbannaan oo AAA ah oo ka timaado dhammaan hay'adaha qiimeynta ee ugu weyn, iyo mid ka mid ah 11 caalamka oo dhan. Guud ahaan, Dekedda Singapore iyo Changi Airport waxay qabteen horyaalada "Maritime Capital" iyo "Airport Best" sannadihii u dambeeyay, halka Singapore Airlines ay tahay 2018 "Airways Best World". Singapore waxay ku jirtaa kaalinta 5aad ee Qiimaynta Horumarka Aadanaha Qaramada Midoobay iyada oo ku jirta 3-da sare ee ugu sarreeya qofkiiba. Waxaa sare loogu qaadaa tilmaamayaasha muhiimka ah ee bulshada: waxbarashada, daryeelka caafimaadka, rajada nolosha, tayada nolosha, ammaanka qofka iyo guryaha. Inkasta oo sinnaan la'aanta dakhliga ay kor u kacdo, boqolkiiba 90 guryuhu waa mulkiilaha. Baasaboorka Singapore waa kan labaad ee wadajirka ah ee Jarmalka loogu safro dalxiis la'aan la'aanta dalal badan Ufeyn. Ufeyn waa degmo ka mid ah degmooyinka gobolka Bari ee soomaaliya, Magaca Ufayn Wuxuu ka yimid Ereyga ah (Oh Fine) oo loola jeedo (Wanaagsan)kadib markii uu halkaasi yimid company shidaal baaris ah qarnigii labaatanaad bartamihiisii. Markii ay soo dageen Talyaanigu Degaanka uurcaleed ayay la yaabeen Ilaha burqanaya ee rabbaaniga ah iyo dhulka daaqsinta leh kuna fiican degaanka ayna usii dheertahay shidaal fara badan oo ceegaaga dhulkaas ayuu yiri ninkii talyaaniga ahaa eraygan (oh Fine, Degmada Ufayn waa degmo aad u ballaaran lehna khayraad dabiici ah, sida shidaal, Macdano kala duwan, Ilo burqanaya iyo beero aad u qurux badan Degamda dadka ku nool waxaa lagu qiyaasaa 60,000 oo qof waana degmada labaad ee ugu wayn Gobolka bari marka Laga reebo Bosaso.dadka caanka ah oo degmada ka soo jeeda waxaa ka mid ah waa magaalo caan ku ah soo dhawaynta iyo dhaqanka wanaagsan waxayna kamid magaalooyinka ugu wax barashada fiican deegaanada puntland. Iskushuban. Qoraalka madaxa hore . Iskushuban waa degmo ku taalo Gobolka Bari ee woqooyi-bari Soomaaliya. Degmadaan waxaa degan dad ka badan 15000. qof. Waa Magaalo Taariikhiya, waxay leedahay dhul-beereed aad cajiib u ah iyo biyo dabiici ah oo alle ku manaystay Waxaa Ku Badan dhirta loo yaqaan timirta, wa meel ku haboon dalxiiska oo ad uqurux badan. Ceegaag. Ceegaag waa magaalo kutaal gobolka Cayn ee waqooyiga Soomaaliya, gaar ahaan waqooyiga gobolka cayn.Ceegaag waxaa la dagay 6 juun 2006, waana magaalo aad u cusub.Hadana marka la bar bar dhigo deegaanada qadimiga ah sida Jarmal, widhwidh, Goob weyne, Ballicad, Xamar lagu xidh,Horufadhi, Saax dheer, Karin dabayl weyn, iyo Caynabo ayaa la oran karaa in ay ka horumar badan tahay kana weyn tahay dhismo ahaan iyo dhanka arimaha Bulshada iyo amniga. balse iyana waxa ka wayn oo kahorumar badan magaalooyinka Marqaan wayne, Taleex, iyo Xudun, Magaalada Buuhoodle waxay masaafo ahaan ujirtaa 70km. Jasiirada Marshall. Jasiirada Marshall ama Jamhuuriyadda jasiirada Marshall waa wadan jasiirado ah oo ku yaalo Badweynta Baasifik dhinaca qaarada Ooshiyaaniya. jasiiradaan waxaa soo gumeestay dalka Mareykanka, waxoona xornimada siiyay 1986dii. Dhaqaalaha jasiiradaan waxee aad ugu tiirsantahay dhinaca kaluumeesga, waxeena aad ula ganacsataa wadamada mareykanka iyo Jabaan. Jasiiradaan waxa ee soo saarto waxaa ka mid ah kaluunka, saliida, biyaha macaanka,sigaarka iyo saliida timaha. Luqada looga hadlo waa af ingriis. Jasiirad. Jasiirad, Gasiirad (;) waa dhul ka go'an qaarad, waxaana ku wareegan biyaha badda. Sideedaba Jasiirad waxaa lagu magacaabaa dhul ka yar qaarad kana weyn dhagax. Dowlad. Dowlad (;) waa koox dad ah oo isu tagay oo dhaqdhaqaaqooda ku samaynaya hal meel ama hal gobol juquraafi ahaan hal meel wada dagan ama wada wadaaga oo wada hoostaga hal xukun oo ka jira goobtaas ay kunoolyihiin oo leh kala sarayn iyo maamul sidaas ayay dawlad ku yihiin dawladu waxa ay samaysaa dhaqdhaqaaq, siyaas, dhaqale, iyo mid ijtimaaci ah taas oo loola jeedo hagaajinta horumarinta mujtamaca goobtaas wada dagan caalamkuna waxa uu u qaybsamaan koox dawlada ah oo meel wada dagan. in kasta oo ay kala duwanyihiin afkaartooda iyo nidaamada ka jiraa. Hordhac. Nooc kasta oo maamul ah ama xukuumada waxa ay leedahay ra'iisul wasaare kaas oo ah kan ugu sareeya golaha fulinta. hadaba sidee bay ku yimaadaan golaha fulinta yaase soo doorta. marka gole wsaiiro lasamaynayo soomaaliya ahaan waxaa marka hore lamagacaaba ra'iisul wasaare ka dibna ra'iiska isagaa ayaa soo magacaaba golaha fulinta goalaha fulintu waa gole ka koobnaado habda sida uu kusoo magacaabo ra'iisul wasaaraha magcaabistana waxa uu wada tashiyo badan kala sameeyaa xubnaha ugu sarsareeya dawlada sida madaxweynaha, gudoomiyaha baarlamaanka iyo xildhibaanada qaar waxaana ugu dambeyn lagu dhawaaqaa golaha lasameeyey shaqooyin badan ayey qabtaan. Qaran. Qaran waxaa ladhahaa dad isku tagey oo hal wadan iyo hal calan kadhaxeeyo, waxee noqon kartaa dad wadani ah oo jecel dhulka ee degenyihiin. Qaran waxaa ladhahaa dowlad ama Wadan ama dal. Micanah qaran waxaa waaye dad hal meel wada degan oo taariikh u leh, waa dad xuduud loo sameeyay, waxee noqon karaan dad hal dhaqan leh iyo hal luqad iyo hal diin. Guuleed Casoowe. Taariikh . Mudane Guuleed Casoowe Waxaa uu ku dhashey magaalada Jigjiga ee deegaanka Soomaalida Itoobiya sanadkii 1978. Wuxuu waxbarashadiisii dugsiyada Qur'aanka, dugsiyada hoose, dhexe iyo sareba ku qaatay magaalada Muqdisho. Wuxuu wax ka bartay maamulka dawladnimo, wuxuuna sameyay dhaqdhaqaaq ganacsi intii uusan ku biirin ka hor Xisbiga Dimuqraadiga Shacabka Soomaalida Itoobiya ee ESPDP bishii Febraayo sanadkii 1997. Sanadkii 2001 wuxuu ka mid noqday xubnihii maamulka ee Xukuumada Degaanka Soomaalida, waxaa uuna ka soo shaqeeyay waaxyo kala duwan oo ka mid maamulka. Mudane Guuleed Casoowe wuxuu ku hadlaa afafka Soomaali, Ingiriiska Amxaari iyo Carabiga. Intii uu joogay maamulka Dawlad Degaanka waxaa uu qabtay waxyaabo badan oo ay ka mid yihiin Dhisidda taalada Lagu Xusayo Sayid Maxamed Cabdulle. Waxaa uu aasaasay Idaacada ugu horeeysay ee uu yeesho Degaanka Soomaalida, iyo waliba Telefeshinkii u horeeyay ee Degaanka uu u madax banaanaado. Ibrahim Affelay. Ibrahim Affelay waa ciyaaryahan udhashay wadanka Holland kana soo jeeda Marooko. Waxuu u dheelaa qaranka dutch iyo kooxda FC Barcelona, sanadii 2007 Afellay waxaa loo abaal marin ahaan loo siiyay cayaarahanka sanadka dhanka dhalinyarada, Afellay waxuu kamid ahaa cayaartoydii dutch uga qaybgashay Koobkii Adduunka 2010 ee wadanka Koonfur Afrika Luqadaha Kushiitiga. Luqadaha Kushiitiga waa luqadaha looga hadlo wadamada Geeska Afrika ee kala ah, Soomaaliya Kenya, Tansaaniya, Suudaan, Masar iyo itoobiya, Luqada ugu weyn ee kushiitiga waa Af-Oromo ee ku hadlaan dad ka badan 35 miliyan oo qof, waxaana ku xiga afka-Soomaaliga ee ku hadlaan dad lagu qiyaaso 18 miliyan oo qof, laakiin ee gaarayaan 25miliyan oo qof. .so. .so waa furaha Internetka ee dalka ee Soomaaliya. Boqolleey. Boqolleey (%) waa qeyb ka mid ah Xisaabta, micnaha 50% waa 100kiiba 50 ama 50/100. Murursade. Beesha Murusade (;) wexey ka mid tahay beelaha soomaaliyeed aad loogu yaqaano sharaf iyo geesinimo, murusadahu wexey yihiin Karanle oo ah curadka "Sheekh Axmad Wali oo naaneystiisa eey tahay Hawiye" wexeyna degaan dalka Soomaaliya, Itoobiya iyo wadama kale. Dalka Soomaaliya weexana degaan lago soo bilaabo bartahama dalka sida Galguduud, Mudug iyo Shabeelleda Hoose, Shabeellada Dhexe, Baay iyo Banaadir. Beesha wexe caan ku yihiin gobolka Galguduud gaar ahan magaalda qadiimiga ah ee Ceelbuur iyo degmooyin kale sida(Degmada Ceeldaraad Degmada Galhareeri Degmada Wabxo, Degmada Bargaan, Degmada Jacar, Caggacade, Daafed, Dac, Towfiiq Cadaro Cosweyne, Alwakiil, Warxoolo, Qorax yaale, Goolan goole, Saara saareey, Afdhaay, Cadayo, Daafeed, Jirid gub, Garweyn, Gumad gaal, Ceelgorof, Ceelgod, Waradhuumale, Waragibile Budubud, Tarambi, Riis, Dabqurun, Dab ugaas, iyo Deegaano kale). Gobalka Galguduud gaar ahaan Ceelbuur iyo wuxuu caan ku yahay waxsoo saarka agabyada muhiimka ah ee guryaha lagu isticmaalo gaar ahaan burjikooyin wax lagu karsado iyo waxay bil walba soo saaraan kumanaan burjikooyin iyo dab-qaadya ah, farsamadeeda waxaa ku baxa juhdi iyo dadaal dheeri ah. Gobalka Galgaduud Beesha murusade waxee ka dagtaa bariga Gobolka oo dhan waxeena dagaan laga soo bilaabo Dhisaq tiir oo ah xadka Gobolka Hiiraan iyo galgaduud ilaaa Riis oo ah xadka kala qeebiyo Gobolka mudug iyo Galgaduud inta u dhaxeeso Beesha wexey xataa degta magaalada Mareeg, Hobyo iyo Xarardheere ee gobolka Mudug Beesha waxey aadna u degta gobolka Shabelleda hoose sida Afar Buulo Murusade/Afarta Dayood (oo sii kala ah Dayniile, Daymaroodi, Daameerale iyo Doondheere), Afgooye (gaar ahan Tixsiile), Marko, Baarawe, Jaanaale, Buulo mareer, Qoryooley, Kurtunwaarey, Shalanbood, Ceel-ure, Beladul Amiin, Ganddawi, Maryangubaay, Farxaane iyo degmooyin kale. Gobolka Shabeellada Dhexe beesha wexey deganyihiin Ceel Axmed, Jowhar, Biyocade, Al kowsar, caloolweyn,Aadan yabaal, iyo Guulane, siido kale gobolka Baay wexey ka deganyihiin degmada Diinsoor. Mursaduhu gobolka Banaadir taarikh dheer ayeey ku leeyihiin gaarahan degmada Dayniile waana degmo facweyn aadna u balaaran, waxey hoos tegi jiray intii aan xornmida la qaadan sida degmooyinka oo kala ah Wardhiigley (Warta Nabada), Hawl wadaag, Hodan, Buulo xuubey Wadajir iyo qeybo Yaaqshid ka mid ah. Dalka Itoobiya wexey ka deganyihiin Harar, Babille, degmada Imeey, Qaras dula, dha dhaamane iyo meela kale ee galbeedka dalka. Dagaaladi ugu cuslaay ee beesha murusade gasho iyo sooyaalka Gobalka banaadir. Sida ku qoran sooyaalka soomalida gobalka banaadir waxaa iska leh oo u soo hor dagay qabiilada somaliyed beesha murusade waxaa la xasuus taa murusade sanadki 1547 in gobalka banaadir oo kula dagaalame ciidamo Burtaqiis ah oo ku soc day maraakiib, dagaal kaas oo ahaay mid aad u culus laguna dagaala maaye waramo, falaaro iyo seef waxaa lagu jabiye dagaal kaas burtaqiis ka oo rabay in oo gumeesto somaliya xaruun na oo ka dhigto magalo xeebed ka xamar ? Dhaawac iyo dhimasho fara badan oo ka soo gaar tay dagaal kaas waxa oo ku laab tay maraakiib ti oo ku yumid asiga oo ku guul darees tay hadaf kiisa ahaay qabsa shada dhulka somaliyed gaar ahaan gobalka banaadir waxa oo na dib ugu laab tay wadanka Tansaniya oo marki hore duulaan ka oo ka soo qaaday Waxaa jiray dagaal kaas mid ka horeeye oo ka dhacay degmada balcad 1542 oo waqti gaas ka tir saneed dhulka lees ku oran jiray banaadir dagaal kaas oo ahaay mid gaadmo ah ayaa waxa oo dhex maray ciidamo isla socde oo kala ah wadamada ithobia, iyo Bortaqiis, oo dhanka wabiga ku yimid ayaga oo watay fardo iyo dadka deegaan ka oo kala ahaa beelaha murusade iyo ujeejeen oo deegaan ka isla daganay dagaalka oo aad u cus laaday dhimashada iyo dhawacana aad oo u batay waxaa dagaalka ka baxay inti ka soo har tay beesha ujeejeen oo dhanka hiiraan uguratay ??? Halka dadkii deegaan ka u ahaay Balcad ee u dhashe beesha murusade ugu dan been libinta ee heleen marki ciidamadi soo duulay dhamaan tood ee ku laa yeen goobti dagaalka inta ka soo har tay beesh murusade ee dagaalka qasaaraha ka soo gaarin ayaa marki danbo iskaga guur tay Balcad waxa eeyna dag tay isla deegaanada Gobalka sh/Dhaxe ee kala ah Biyocade, Aadan yabaal, calool weyn, gumareey, Guulane iyo Al kowsar oo wali ee dagan yahiin Taariikhda Beesha Murusade ee Goboblka Banaadir. Dhulka loo yaqaan Gobalka Banaadir oo hada ah caasimada wadanka somaliya waxaa u soo hor dagay beelaha somaliyed Beesha murusade oo in mudo ah kaligeed daganeed Waqtigi danbo ayaa waxaa u soo dagay dad ka soo qaxay wadamada, kala ah YAMAN oo Jaziirada carabta loo aqoon jiray, SHAAM oo lees ku dhaho Siiriya, Falastiin, iyo Lubnaan, iyo Sacuudiga oo XIJAAS, loo aqoon jiray: kadib marki dagaal oo dhex maray Boqortooyadii umu wayiinta iyo Cabaasi yiinta, ayaga oo ka cabsi qabay in cabaasi yiinta ee dilaan maadaama ee ka soo jeedeen Qabiilka Reer bani umaya oo waq tigaas aheed boqortoyadi dhul kaas ka tali neesay ? Dadki ka soo jeeday boqortoyada uma wayiinta ayaa kala fir xaday ka dib marki ee ku jabeen dagaalki ee la galeen cabaasi yiinta qeeb taan ka soo aaday somaliya ayaa ku soo galay doomo Ka sameesan Alwaaxyo iyo Qoryo, waxeena soo dageen Gobalka banaadir oo beesha murusade ee ku soo dhaweese maa daama umada muslim ka ah ee tahay walaalo " In mudo ah marki ee wada daganaa yeen oo eey is dhex galeen Beesha Gibil cadka iyo Murusade oo ilaa hada dhaqan, dhalasho, iyo deegaan oo ka dhaxeeyo ayaa waxaa u yimid Qoys u dhashay Jufada mataan Cabdulle (Abgaal) oo gaaraye sideed jees (8) oo u yimid in eey ka qeyb galaan siyaaradi caalim ki weey naay ee Beesha murusade u dhashay oo lagu magacbi jiray isxijiwaaq maadaama qabiilada somaliyed siyaarada ee isku aadaan ! Qoys kaan oo ka koob naay ilaa sideed jees (8) ayee Beesha murusade dajisay qeeb ka mid ah gobalka banaadir ? Gaar ahaan halka hada loo yaqaan kaaraan ee dhacda waqooyiga Banaadir oo waq tigaas gobalka banaadir dadka daganay ee u aqaan jireen beey bus badan ' Lafaha Murusade Waa 7 Lafood (4 Oday Sabdi iyo 3 Oday Foorculus). Beesha murusada waxeey u kala baxdaa 7 lafood 1-Sabti. _________________________________ CABDALE SABTI, IBRAAHIM SABTI IYO MAJABE SABTI:(ABAKAR, IYO HABAR IDINLE) Cabdale Sabti waa curadka sabti oo dhan. 1,Muuse Gurey MuuseGurey= waxey ukal baxaan 1,CUMAR JIMCAALE 2.EYBAKAR JIM. 3.CARAAY JIM iyo 4.GACAL JIMCAALE 2 ABSUGE XASAN IYO LAFAHA U KALA BAXAAN 1,MAXAMED YARE (MAXAAD YARE) "WAA CURADKA CABDDALE" Maxamuud Faqay waxa uu u kala baxaa muuse farey waxa uu ukala baxaa cismaan muuse waxaa uu u kala baxaa Reer Ciise waxaa ay u kala baxaan Lugeey Ciise waxa uu ukala baxa xuseyn SUUJE--197.155.66.226 19:01, 17 Oktoobar 2013 (UTC) Siciid Abakar wuxuu ukala baxaa 4 lafood ama AFAR beelod. 1.Madoobe Rooble (Curuadka Siciid Abakar 2. C/raxmaan. 3. Tuurweyne. 4. Adan Culus. ________________________ 2-Foorculus. ________________________________ HORMUUDKA BEESHA MURUSADE. Gudomiyaha Guud ee Dhaqanka Beesha Hilibi Maxamed Ahna Duqa Murusade) FANAANIINTA BEESHA MURUSADE. Wixi aan qaladnay fadlan noo saxa Allow 3&9 sida wanaga ah uyeel Xasan Cali kheyre Reisal Wasaaraha Somalia Jamhuriyada Masedonia. Jamhuriyada Makedonia (mk: Македонија) waa wadan ku yaalo koonfurta bari ee qaarada Yurub. Wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Albania, Bulgaria, Giriig, kosofo iyo Serbia. Caasimada wadanka waa Skobje. Wadankaan markiisa hore waxoo ka tirsanaan jiray wadankii la dhihi jiray Jaguslaafiya. Bada Dhexe. Bada Dhexe, Bada Mediterraniyan (;; loogu dhawaaqo:) waa bad ku taalo inta u dhaxeeso Yurub, Afrika iyo Aasiya. Gabon. Gabon waa wadan ku yaalo galbeedka Afrika, wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Ikweetiga Guinea, Jamhuuriyadda Kongo iyo Kamiruun. Dhinaca galbeed neh waxaa kaga dhegan Gacanka Guinea. Magaalo madaxda wadanka waa Libreville. Taariikh. Dalka jamhuuriyda Gabon. Dalka Gabon waxa uu kamid yahay wadamada loogu yeesho Gabeedka Africa waxana uu xad la wadagaa dalka Gabon dalalka dhamaantood ka tirsan wadamada galbeedka Africa oo kala ah Cameroon, Jamhuuriyada Congo iyo dalka Equartorian Guinea. Dhinaca koonfur galbeedna waxa dalka kaga taal badwaynta Atlantica (Atalantic Oceaan) caasimada dalka Gabon, waxa ay ku talaa xeebta bada Atlantica waxana la yidhaa Libreville. Bedka. Bedka dhulka uu ku fadhiyo dalka Gabon waxa lagu qiyaasaa 103,346.81 (mayl laba jibaaran) oo u dhiganta 267,667.00, oo (kiiloomitir laba jibaaran). Dalka Jamhuuriyada Gabon waxa uu dhul baaxadeedkiisu ku dhowyahay gobolka Dadka. Dadka reer Congo waxa ay gaadhaan.51-milyan iyo badh ruux waana tirakoobkii la sameeyay sanadkii 2010-kii. Dalka Gabon waxa uu kamid yahay wadamda ay aadka u aafeeyeen cudurada dilaaga ah ee uu AIDS-ku ugu horeeyo sidaa daraadeed waxa la saadaaliyay in bulshada reer Gabon ee sanadka 2050-ka ay ka badnaan doonin 2milyan oo ruux Afka. Luuqadaha lagaga hadlo dalka Gabon waxa ugu horeysa luuqada faransiiska oo ah luuqada koowaad ee dalka lagaga hadlo luuqadan gumaysigii France laga dhaxalay ka sokow waxa jira luuqado dhowr ah oo ah luuqadaha maxaliga ah ee taariikhiyan ay ku hadli jireen dadka reer Gabon. Luuqadaha maxaliga ah waxa kamid ah Fang, Myene, Bateke, Bapounou/Eschira iyo Bandjabi. Aqoonta. Dadka aqoonta leh ee reer Gabon waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 63.2% Tirakoobkan aqooneedna waxa la sameeyay sanadkii 1995-kii xiligana waxa la fili karaa in ay dadka aqoonta leh ee reer Gabon ka badan yihiin tiradii ay hore u ahaayeen. Diinta. Diimaha ay kala aaminsanyihiin bulshada ku dhaqan dalka Gabon waxa ugu horeysa oo dadka ugu badani ay aaminsanyihiin dinta Kiristanka waxana aaminsan dad gaadhaya boqolkiiba 55% ilaa 75%, sidoo kale diimaha animist iyo Islaamka waxa haysta dad lagu qiyaasay boqolkiiba 1% in ka yar. Cimriga. Ragga reer Gabon waxa da’doodu gaadhaa 48-sano. Dawlada. Qaabka ay u shaqayso Dawladda dalka Gabon waa nidaam jamhuuri ah oo ku lamaan yahay xukun adayg isku dhafani (Government Type republic; multiparty presidential regime). Xisbiyada mucaaridka ah waxa laga ogolaaday dalka Gabon sanadkii 1990-kii Lacagta. Lacagta reer Gabon ay isticmaalaan waxa la yidhaa Communaute Financiere Africaine franc (CFAF). Warshadaha. Warshadada dalka Gabon waxa lagu farsameeyaa Sharaabka, dunta, Sibidhka,Baatroolka, Dahabka, kiimikooyinka, iyo dhismaha maraakiibta. Beeraha. Beeraha dalka waxa laga beeraa dalagyo ay kamid yihiin kookaha, Coffeega, Sonkorta, Rabadhka iyo Saliida. Xoolaha. dalka Gabon waxa laga dhaqdaa xoolo ay ugu muhiimsantahay lo’da iyada oo deegaanada xeebtana ay ka jiraan dhaq dhaqaaqyo kaluumaysi. Dhulka la isticmaalo ee dalka Gabon waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 1% Khayraadka. Khayraadka dabiiciga ah ee dalka waxa kamid ah, Dahabka, Baatroolka, Yuuraaniyamka, Timberka, Iyo awooda biyaha lagaga dhaliyo tamarta korontada ee hydropower. Turkmenistan. Turkmenistan waa wadan ku yaalo bartamaha Aasiya. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Usbekistan, Afqaanistan, Kasakhstan iyo Iiraan. wadankaan caasimadiisa waxaa ladhahaa Asjkhabad. Taariikh. Wadankaan waxaa markiisa hore xukumi jiray dad taajiriin ah, dadkii ugu horeeyay oo wadanka soo galey waxee ka imaadeen Mongolia sanadihii 700, isla markaas neh waxee wadanka ku faafiyeen diinta islaamka. wadankaan waxaa ku soo batay ajaanib ka kala imaatay wadamada carabta iyo Turkiga, gaar ahaan kuwa turkiga sanadihii 800, sidaas darteed aa wadanka looga hadlaa luqada (Turkmen) oo asal ahaan looga hadli jiray wadanka turkiga. Turkiga (/ tɜːrkmɛnɪstæn /) / tɜːrkmɛnɪstæn / ama / tɜːrkmɛnɪstɑːn / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); Turki / Turkiga / Turkiga, oo loo yaqaan [tyɾkmeniθtɑn]), (oo hore loo yaqaanay Turkiya) [8], oo ay xuddun u tahay Kazakhstan xagga waqooyi-galbeed, Uzbekistan oo ah waqooyiga iyo bariga, Afgaanistaan ​​ilaa koonfur-bari, Iiraan dhanka koonfureed iyo koonfur-galbeed, iyo badda Caspian galbeed. Ashgabat waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn. Dadweynaha dalka ayaa ah 5.6 milyan, ugu hooseeya Jamhuuriyadaha Aasiyada Dhexe. Turkiga wuxuu ku sugnaa isbedelka dhaqameedyada qarniyo badan. Waqtigii dhexe ee dhexmari jiray, Merv wuxuu ka mid ahaa magaalooyinka waaweyn ee adduunka Islaamka iyo duruuf muhiim ah oo ku wajahan waddada Aasiya, oo ah waddo safar ah oo loo adeegsado Shiinaha ilaa qarnigii 15-aad. Boqortooyada Boqortooyada Ruushka ee 1881-kii, ayaa markii dambe ka dhex muuqday dhaqdhaqaaqa ka soo horjeeda Bolshevik ee Bartamaha Aasiya. Sanadkii 1925, Turkiggu wuxuu noqday Jamhuuriyadda Federaalka ah ee Midowga Soofiyeeti, Jamhuuriyadda Soofiyeeti ee Turkiga (Turkmens SSR); waxay noqotay mid madax-bannaan markii ay burburtay Midowga Soofiyeedka 1991-kii. [2] Turkigu wuxuu leeyahay kaydka lixaad ee ugu weyn caalamka ee dabiiciga ah ee dabiiciga ah. [9] Dalka intiisa badani waxay daboolayaan Garakum (Black Sand). Laga soo bilaabo 1993 illaa 2017, muwaadiniinta ayaa heley koronto, biyo iyo gaas dabiici ah oo lacag la'aan ah. [10] Turkiga waxaa xukumay madaxweynaha Saparmurat Niyazov (oo sidoo kale loo yaqaano Turkmenbashi) ilaa uu geeriyooday sannadkii 2006-kii. Madaxweynuhu wuxuu madaxweyne u doortey 2007. Sida ay ku warameyso Human Rights Watch, "Turkmenistan waa mid ka mid ah dalalka adduunka ugu cibaadeysan. xidhitaanka baaritaan madaxbannaan, warbaahinta iyo xorriyaadka diineed waxay ku xiran yihiin xaddidaadaha xakameynaya, difaacayaasha xuquuqda aadanaha iyo dhaqdhaqaaqayaasha kale waxay la kulmaan khatarta joogtada ah ee aargoosiga dowladda. "[11] Kadib markii la hakiyay ciqaabta dilka, isticmaalka xukun ciqaabeed ah ayaa si rasmi ah loo tirtiray Dastuurka 2008 [12 Shantacaleemood. = Shanta Caleemo waa Qabiil Dad iyo Deegaanba leh kana mid ah Qowmiyada Digil-Mirifle gaar ahaan waa Digil. Waxayna degaan Gobolka Shabeelaha hoose iyo Caasimada Soomaaliya ee Muqdisho. Si gaar ahaan waxay degaan Degmada Wanlaweyn oo ka tirsan Gobolka shabeelada hoose. = Beesha Shantacaleemood waxay ku abtirsataa Qowmiyada Digil-Mirifle. Shantan waa Walaalo oo isla dhashay, waana Faraca "maxamed Reewiing Sifir Kalmuge Talmadar Sheekh Maxamed Aw-Digil Daysan Cumar Sab Axmed Cabdulrahman Maxamed Axmed Hanbal Muuse Mahdi bin Abubakar". __FORCETOC__ __NOEDITSECTION__ Bangkok. Bangkok (กรุงเทพ ฯ) waa caasimada dalka Tayland. Wabxo. Degmada wabxo waa degmo ka tirsan gobolka [Galgaduud] waxaa degmo ahaan loo aqoon saday sanadki 2000 waxaa hada ku magacaban gudomiyaha degmada wabxo ee dowlada Axmed cabdi gurux kobayar waxeey xaduud la leedahay degmada Ceelbuur oo dhanka bari ka xigto Degmada Guriceel oo dhanka waqooyi ka xigto Degmada Ceeldaraad oo dhanka bari ka xigto iyo Degmada Maxaas ee gobalka hiiraan oo dhanka koofureed ka xigto. Degmada wabxo waxee ku taal xadka gobolka Hiiraan iyo galgaduud, magaala dan dhaqaala heedu wuxu ku tiirsan yahay beeraha, iyo xoolaha nool sida geela,ariga iyo lo,daba. Waxaa dega beesha murusade guud ahaan, gaar ahaan habar ceeyno, iyo hilibi maxamed, Tirada dadka degan waxee gaarayaan tira koob ki ugu dan beeye ee la sameeye:41,000. Waxaa ku yaal school hoose dhaxe iyo sare, isbitaalo caafimaad, iyo maraakis diinta lagu barto, magaca wabxo micna ahaan waa dhulka biyaha badan meel walba oo mitir laga qodana ama wax ka yar biyo ayaa ka imaada. degmada qey raadka eebe oo ku maneeste waxaa kamid ah luubaanta la shito oo ka baxdo, Ciyaaraha caanka ee ku tahay ee laga ciyaaro waxaa kamid ah wilisiqo, gadoon, waalo, oradada, bootinta, tartan ka fardaha iyo kubada cagta, Dadka ugu caan san ee ka soo jeedo. Degmadan waxaa ka soo jeeda dad caan ah waxaa kamid ah Taliyahi ciidanka cirka ee dowladi dhaxe Taliyahi hool galinta ciidanka nabad sugida gobalka Banaadir ee isku dhigay baabuur ka qaraxa siday ee ku geeri yooday macalimiinta ka soo jeedo wabxo. Shiikh cabdullahi daahir figeesane oo hada ah Ugaaska Garabka Al shabaab ee Beesha murusade Yukrayn. Ukraine (;;) wadan nooc boqortooyo ah oo dhaca Bariga Qaarada Yurub, taasi oo xad kala wadaagta wadanka Ruushka dhinaca bariga iyo waqooyiga, haka wadanada Boland, Slovakia, Hungary, Romania, iyo Moldova xad kala leedahay dhinaca koonfur iyo waqooyi. Ukraine waa wadan ku yaalo bariga Yurub. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Ruushka, Belarus, Boland, Islofaakiya, Hungaria, Romania iyo Moldofa, dhinaca koonfurta neh waxaa kaga dhegen Badda Madow. Dhulka Ukraine ee casriga ah ayaa lagu noolaa ilaa 32,000 CH. Intii lagu guda jiray qarniyadii dhexe, meeshan waxay ahayd xarun muhiim u ah dhaqanka Bariga Slavic, oo leh awood awood leh oo ka mid ah Ruushka Ruushka 'taasoo asaas u ah aqoonsiga Ukrain. Ka dib markii ay burburtay qarnigii 13aad, dhulku waxa uu ku tartamayey, xukumay oo kala qaybiyey awoodo kala duwan, oo ay ku jiraan Lithuania, Poland, Austria-Hungary, Boqortooyada Boqortooyada iyo Ruushka. Jamhuuriyaddii Cossack ayaa soo baxday oo ay barwaaqay qarnigii 17aad iyo 18aad, laakiin dhulkeeda waxay ugu dambeyntii kala qaybsantay Booliska iyo Boqortooyada Ruushka, ugu dambayntii waxay si buuxda ugu biirtay Midawga Soofiyeeti ee Ruushka ah dhammaadkii 1940-kii oo ahaa Jamhuuriyadda Ruushka ee Ruushka. 1991kii waxay Ukraine ka heshay madax-bannaanidii Midawga Soofiyeedka ka dib markii ay burburtay dhammaadkii dagaalkii qaboobaa. Ka hor intaanay madaxbannaan, Ukraine waxaa sida caadiga ah loogu yeeraa Ingiriis sida "The Ukraine", laakiin ilaha tan iyo markaas ayaa u dhaqaaqay in ay "ka" ka soo magaca Ukraine ee dhammaan isticmaalka. [15] Ka dib markii madax-bannaanidooda, Ukraine waxay ku dhawaaqday inay tahay gobol dhexdhexaad ah. [16] Si kastaba ha ahaatee, waxay sameysey iskaashi milatari oo xadidan oo lala galo Federaalka Ruushka iyo wadamada kale ee CIS iyo wadashaqeyn la leh NATO 1994-kii. Sannadkii 2013, ka dib markii xukuumaddii madaxweyne Viktor Yanukovych ay go'aansatay in ay joojiso heshiiska Heshiiska Midowga Yurub ee Midowga Yurub iyo xiriirka dhaqaale ee dhaqaale ee Ruushka, dalal dhowr bilood ah oo mudaharaadyo iyo dibad-baxyo loo yaqaano Euromaidan oo bilowday, kaas oo markii dambe sii socday 2014 oo ah kacaankii Ukreleeciga ee u horseeday in la afgembiyo Yanukovych iyo dhisidda dawlad cusub. Munaasabadani waxay aasaaseen asalka jinsi ee Crimea by Ruushka March 2014, iyo Dagaalkii Donbass ee April 2014. 1 Janaayo 2016, Ukraine codsatay qaybta dhaqaale ee Deegaanka Deep iyo Comprehensive Trade Area oo leh Midowga Yurub.] Ukraine waa dal soo kobcaya, waxaana uu ku jiraa 84th Index Index. Ilaa 2018, Ukraine waxay leedahay dakhliga shakhsiyadeed ee ugu hooseeya, [18] iyo kan labaad ee ugu hooseeya ee Europe ah. Waxa kale oo ay ka jirtaa heer aad u sarreeya iyo musuqmaasuq ba'an. [19] Si kastaba ha ahaatee, sababtoo ah beeralayda beeraha badan ee beeraha, Ukraine waa mid ka mid ah dhoofiyayaasha ugu ballaaran adduunka. [20] [21] Ukraine sidoo kale waxay haysaa ciidamada militariga labaad ee ugu weyn Europe ka dib markii Ruushka. Waddanku wuxuu ku noolyahay dad badan oo qowmiyado kala duwan ah, 77.8 boqolkiiba oo ka mid ah dadka reer Ukrain, waxaa ku xiga dad aad u tiro badan oo reer Ruush ah, sidoo kalena Georgiyaanka, Romaaniyiinta, Belarusiyaanka, Boqortooyada Crimean, Bulgariansiska iyo Hungariinta. Ukraine waa Jamhuuriyad midaysan oo hoos timaada nidaam semi-madaxweyne oo leh awoodo kala duwan: waaxyaha sharci dajinta, fulinta iyo garsoorka. Wadanku waa xubin ka mid ah Qaramada Midoobay, Golaha Yurub, OSCE, ururka GUAM, iyo mid ka mid ah dawladaha aasaasiga ah ee Dowladaha Madaxbannaan (CIS). Concepción. Concepción waa Caasimada labaad ee dalka Jili, sidoo kale waa caasimada Gobolka - biobio ama gobolka VIII.Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 292,589 oo qof.Magaaladaan waxee daris la tahay Badweynta Baasifik. Xusni Mubaarak. Xusni Mubaarak waxa uu ahaa madaxweynihii masar. Wuxuu xukunka hayay 14 Oktoobar 1981 ilaa 11 Febraayo 2011 Jubba raas state. Waxaa xalay fiidkii oo taariikhdu ku beegneyd 08-01-2011 Magaalada Stockholm ee dalka Swedan lagu caleemo saaray Madaxweynaha Maamul Goboleeda Jubba Raas State Mudane ing;C/qaadir Maxa,u Yuusuf iyadoo ay isgu yimaadeen marti sharaf aqoon yahano jaaliyado culumo,udiin haween dhalinyaro dadweyne aad u fara-badan oo DIbada uyo gudahaba isaga yimid Maamulkaan lagu dhawaaqay ee Jubba Raas State ee Gobalada koofur-soomaliya ayaa in mudo ahba la sugaayay ku dhawaaqistisa iyadoo wadatashiyo iyo qabanqaabo ka dib ay suurta gashay in xiligaan kagu dhawaaqo Xafladaas oo loo soo agaasimay si heer sare ayaan halkaan lagu soo koobi karin waxyaabihii lagu soo bandhigay sida qudbooyinka heesaha buraanburada gabayadda iyadoo ugu dambeyntii Madaxweynaha Jubba Raas State Qudbo qiima badan oo dhinacyo badan taabaneysa iyo howlaha horyaalaba ka jeediyay iyadoo loo riyaaqay oo kasoo qeybgalayaashii iyo shacabka jubooyinkaba ka codsaday ineey si wadajir ah ugu caawiyaan howlaha loo doortay ee laga sugaayo Balse waxaan idiin ballan qaadeynaa Hadaan nahay bahda Geesguud.com saacadaha soo socda inaad u daawan doontaan qaabkii quruxda badnaa ee ay xaflada u dhacday oo video aad ka bogan doontaan insha-allaah Jubba raas. Madaxweynaha Maamul Goboleed lagu Magacaabo JUBA RAAS STATE ayaa lagu caleema saaray Dalka Sweden Aarannews (Stockholm) Waxaa shalay oo taariikhdu ahayd 11/January 2011 lagu qabtay xaflad ay dad badani isugu yimaadeen caasimada Sweden ee Stockholm.Waxaana Xafladaas lagu caleemo saarayey Madaxweynaha Maamul goboleed cusub oo lagu magacaabo JUBA RAAS STATE. Xafladaas oo ahayd mid si heer sare ah loo soo agaasimay ayaa waxaa ka soo qaybgalay dadweyne aad u badan. Waxaana xafladaas ka hadlay dadkii ka soo qaybgalay sida: Aqoonyahanada,Haweenka, odoyaasha iyo dhalinyarada. Waxaana xafladaas lagu caleemo saaray Madaxweynaha Maamul goboleedka Juba Raas State ENJ.C/Qaadir Maxamuud Yuus. Madaxweynaha Juba Raas State oo halkaas ka hadlay caleema saarkiisa kadib ayaa balanqaaday in uu la imaandoono waxqabad dhab ah. Waxa uuna balanqaaday in uu tagidoono halka maamulkiisu ka shaqayndoono degmooyin ka mid ah koofurta Dalka Soomaalia. Waxaana dad badini isweydiinayaan sida ay maamulo lagu dhiso dalka dibadiisa ay si toos ah uga shaqayndoonaan dalka Soomaaliya gudahiisa oo intiisa badan ay ka taliyaan Xoogaga hubaysan ee Alshabaab. Waxaase looga fadhiyaa maamulkan cusub in uu ka mira dhaliyo balanqaadkiisa, haddii kale waxa uu ka midnoqonayaa Maamulo farabadan iyo Madaxweyneyaal farabadan oo aan dhaafin halkii lagu caleemo saaray. Francesco Totti. Francesco Totti maxaa waye ciyaariyaan maxuu u dheelaah AS Roma. Lesotho. Lesotho ama Boqortooyada Lesotho waa wadan yar oo ku yaalo koonfurta hoose ee qaarada Afrika. Wadankaan wax xeeb ah badda kuma lahan, waxaa ku wareegan dalka Koonfur Afrika. Taariikh. Lesotho waxaa la abaabulay 1822di, waxaana gumeesan jiray gumeestihii ingriiska. wadankaan markiisa hore waxaa la dhihi jiray "Basutoland" waxaana loogu magac daray qoomiyada degan oo la dhoho "sotho". Swasiland. Swasiland ama Boqortooyada Swasiland waa wadan yar oo ku yaalo koonfurta hoose ee qaarada Afrika. wadankaan wax xeeb ah badda kuma lahan, waxoo u dhaxeeyaa wadamada Koonfur Afrika iyo Musanbiig. Wadankaan waxaa loogu magacdaray qoomiyad bantu ah oo la dhoho "Swasi". Magaalo madaxda wadanka waxaa ladhahaa Mababane. Wadankaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 1,185,000 oo qof. sida la sheegaayo Swasiland waa wadanka ugu nolol yar, marka la fiiriyo dadka badankooda inta sano ee ku dhimanaayaan.Dadka degan Swasiland badankood waa beeroleey ama reer baadiye, dhaqaalaha wadanka waxoo ku tiirsanyahay dalka Koonfur afrika. Swasiland waxaa xukumo boqortooyo. Drogbaa. Didier Drogba (Abidjan, 11 March 1978) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Ivory Coast, waxoona hadda u ciyaaraa kooxda Galatasaray SK ee ka dhisan magaalada Istanbul ee wadanka Turkiga, waa kaptanka sadexaad ee kooxda Drogba wuxuu ku soo biiray cayaaraha isagoo jira 15 sano, waxoona bilaabay iskuuul ku yaalo magaalo madaxda labaad ee wadanka Faransiiska, Marseille.Wuxuu ku soo biiray marseil sanadki 2000. Kow iyo tobanka ugu horaysa kooxda wuxuu u cayaarayayay mudo dhan 4 sano, isagoo dhashay 95 gool. Sanadii 2004kina waxaa la soo wareegta kooxda ee Chelsea oo la ciyaare 8 sanado. Hadda wuxu la ciyaara kooxda Galatasaray SK ee Turkiga. Sheikh Mukhtar Mohamed Hussein. Sheikh Mukhtar Mohamed Hussein Wuxu Dhashay Taarikhda Markey Ehed (1912) Sheekh Mukhtaar wuxu Ahaa Gudoomiyaha Barlamaanka Kadibna Wuxu Noqday Madaxwanaha Dalka Tarikhda markey Ehed 1969 Wuxuna Xilka Madaxtinimada Hayey Hal Isbuuc Intaaso Uu Ku Simayey Qofka Dib Lo Doran Doono. Sheekh mukhtar Wuxu U Dhashay Qabiilka "Hadame" Oo Ah Qabilka ugu badan Beesha Raxwayn Bartahama Xudur Gobolka Bakool Xaaji Mukhtaar wuxuu ahaa madaxweynihii sadexaad oo ey yeelato dalka jamhuuriyada Soomaaliyeed. Wuxuuna qabtay jagadaan intii u dhaxaysay 15/10/1969 illaa 21/10/1969 kadib markii dil loo geystay madaxweynihii ka horeeyey ee C/rashiid Cali Sharmaarke. Xaaji Mukhtaar isagoo booska madaxweynaha buuxiyey ayaa waxaa dalka ka dhacay inqilaab oo ey soo abaabuleen ciidamadii qalabka sida. Wixii intaas ka dambeeyey, Xaaji Mukhtaar wuxuu noloshaddiisa ku dhameystiray hoygiisa ku yaal degmada Afgooye. Xaaji Mukhtaar waxyaabihii laga xasuusto waxaa kamid ah, bilaabinta dooda baarlamaanka oo ku saabsanaa doorasho cusub iyo wanaajinta xiriiriyaha siyaasiyiinta Soomaaliyeed. Radio Bar-kulan. Bar-kulan waa raadiye bulshada u adeega, baahiyana warar dhexdhexaad ah iyo barnaamijyo ku qotoma dhaqanka, nabadda, horumarka Soomaaliya iyo Soomaalida Qurbaha. Sidoo kale raadiyuhu wuxuu barnaamijyo madaddaallo ah ku baahiyaa bogga ama website-ka www.bar-kulan.com. Bar-kulan waxaa laga dhageysan karaa Mowjadda FM-ka 92.0 ee Muqdisho,Kismaayo,Baladweeyne,Baydhabo Livestream oo bogga idaacadda laga dhageysan karo meel kasta iyo Thaicom 5 Satellite. Bar-kulan Mar Walba iyo Meel Kasta. Radio Muqdisho. Radiyo Muqdisho waa raadiyo ku hadla codka jamhuuriyadda Soomaaliya. raadiyahaan waa raadiyo aad u duqsan, waxoona ka midyahay raadiyaasha ugu duqsan ama ugu waaweyn dalka Soomaaliya. raadiyahaan waxoo hawada ku jiraa 15 saacadood, waxaana laga dhageestaa magaalo yaal badan oo ku yaalo dalka Soomaaliya. raadiyahaan xaruntiisa waxee ku taalaa degmada Wardhiigleey ee magaalada Muqdisho.waxyaabaha oo sii daayo waxaa ka mid ah heeso, ruwaayado, idaacado iyo waxyaabo badan oo kale. VOASomali. VOASomali waa raadio idaacadeed, waxaana laga dhageestaa dalka soomaaliya iyo deegaanada soomaalida degto. Magaca VOA waxaa loola jeedaa codka mareykanka waxeena sii deesaa idaacad ku baxda afka soomaaliga. raadiyahaan waxaa la dhageesan karaa nusaac ama halsaac oo affar jeer ah maalintii. Raadiyahaan xaruntiisa waxee ku taalaa Washington ee dalka Mareykanka. Radio Shabelle. Radio Shabelle waa raadiyo iyo taleefishin soomaaliyeed oo laga dhageesan karo ama laga daawan karo magaalo yaal badan oo ku yaalo dalka soomaaliya. Raadiyahaan waxee xaruntiisa waxee kutaalaa degmada Waaberi ee magaalada Muqdisho. Radio Banaadir. Radio Banaadir waa raadio oo ku yaalo magaalada muqdisho. raadiyahaan waxaa laga dhageesan karaa magaalo yaal badan oo ku yaalo dalka, woxoona sii daayaa idaacado, heeso, warar, muxaadaro, quraan iyo waxyaabo badan oo kale. Radio Garoowe. Radio Garowe waa raadio soomaaliyeed oo laga dhageesan karo magaalo yaal badan oo ku yaalo gobolada Woqooyi Bari. Raadiyahaan xaruntiisa ku taalaa magaalada Garowe ee woqooyiga dalka Soomaliya. Radio Tusmo. Radio Tusmo waa raadiyo oo laga dhageesto magaalo yaal badan oo ku yaalo gobolada Koonfurta dalka Soomaaliya. Raadiyahaan waxoo ka midyahay raadiyaasha loo diiday in ee isticmaalaan heesaha, Radio Tusmo waxee sii deesaa idaacado iyo warar iyo waxyaabo badan oo kale. Radio Hornafrik. Radio Hornafrik waa raadio oo laga dhageesto muujada 99.9 FM ee magaalo yaal badan oo ku yaalo gobolada Koonfurta dalka Soomaaliya, waxaa u maleenaa in laga dhageesan karo gobolada woqooyi xataa. Raadiyahaan woxoo ahaa raadiyo cod dheer leh, waxeena ka midtahay raadiyaasha loo diiday in ee sii daayaan heesaha. raadiyahaan waxoo sii daayaa, idaacado, warar, sporti iyo wax yabao badan oo kale. Raadiayahan qalabkiisii waxaa qaatay Al-shabaab sidaas ayuuna ku borboray oo hada ma jiro.insha allah wayso laban doontaa gor dhow idacada Xaqa markuu dilaaco oo wadanku nidaamkiisa uu i noohagaago waa ay soo laabanaysaa Hornafrik Radio Laascaanood. Radio laascaanood waa raadio oo laga dhageesto woqooyiga dalka soomaaliya,raadiyahaan xaruntiisa waxee ku taalo magaalada Laascaanood ee gobolka Sool woqooyiga dalka Soomaaliya, Raadiyahaan waxaa laga dhageestaa magaalo yaal badan oo ku yaalo gobolada Woqooyiga. Qoone. Qoone waa Miro qolof adag, waxoo ka baxaa dalka Soomaaliya, waa miro la cuni karo. Raqay. Raqay ama xamar waa geed miro dhanaan ah waxuu ka baxaa dalka Soomaaliya iyo meelo badan oo caalamka kamid ah gaar ahaan wadamada Afrika qaarkood iyo wadamada Aasiya. geedkaan waa la cuni karaa, waxaana lagu daraa bisbaaska la shiiday ama cuntada lagu sameesto kushiinka.geedkan midhihiisa iyo caleentiisuba waa dhanaan geedkani sanadka oo dhan waa cagaar waana geed kamida dhirta sare amaba dhirta dhaadheer geedkan midhihiisa waxa laga sameeyaa waxyaabo badan oo ay kamid tahay in laga sameeyo, shayga ay soomalidu u taqaano shigniga ee lagu daro cuntada kaas oo ah in midaha geedka lagu dhex googooyo ama lagu raqdo bisbaas iyo Cusbo ama waxyaabo kale loo isticmaalo macaynta cuntada. wadan kastaa waxa uu isticmaalaa si gooniya.wadamada aadka looga isaticmaalaa waxaa ka mid ah soomaaliya iyo meelo badan oo afrika ka mid ah iyo dalka hindiya iyo wadamada dariska la ah. halka uu kasoo jeedo geedkaan. Geedkaan waxoo asal ahaan ka soo jeedaa dalka Suudaan oo halkaas aad uuga baxo iyo wadamo badan oo kamid ah afrika.Waxaa kale oo geedkaan waqti aad u dheer laga isticmaali jiray dalka masar xiligii faraacinta iyo waliba wadanka hindiya.Raqayga waxaa waxkhti aad u dheer laga isticmaali jiray caalamka. Beydaan. Beydaan waa geed weyn oo ka baxo koonfurta dalka Soomaaliya iyo wadamo badan oo ku yaalo caalamka. Dheddin. Dheddin waa geed ka baxo dalka Soomaaliya oo dhan ama Geeska Afrika oo dhan iyo Bariga Dhexe, geedkaan waxaa laga sameeyaa luubaanta. Cadaad. Cadaad () waa geed yar oo qodxo leh, geedkaan caleentiisa waxoo labada dhinac ku leeyahay caleemo badan oo qaliir ah.Ubaxiisa neh waa jaalo ama kalar isku dhaxqas ah.Miraha oo dhalo waxee u ehyihiin sida cambuulada waxee ku jiraan qolof dheer.Geedkaan waxoo ka baxaa Afrika iyo Aasiya. Geed Walaayo. Geed Walaayo waa geed ka baxo koonfurta dalka Soomaaliya iyo wadamada caalamka. Baar. Baar waa geed ka baxo wadamada kuul oo dhan. waxoona ku badanyahay wadamada ku yaalo dhul baraha aduunka.Baarka soomaaliya aad oo uuga baxaa, gaar ahaan meelaha wabiyada iyo xeebaha, waana geed kala duwan, oo nuucyo badan leh.Mid waxaa jiro oo af ingriiska lagu dhaho (Hyphaene compressa), waa geed labo madax ama sadax madax yeeshto, waxoo aad uuga baxaa meelaha ee wabiyaasha maraan iyo dhinacyada xeebaha. geedka nuucaan oo labada madax leh waxoo u badanyahay bariga afrika.Geed timirka oo asiga neh u eg baarka balse ka balaaran ayaa waxoo u kala qeybsamaa nin iyo naag, sida geedka ba baayga oo kale. mid waxaa jiro oo timir dhaleenin mid timirta oo dhalaa. baarka waxoo dhalaa Qumbo. Dhamaag. Dhamaag waa Miro ka baxo dalka Soomaaliya iyo wadamada qaarkood ee afrika. (miraha aa arkoosid waxaa u maleenaa in oo yahay dhamaag, waa sixi kartaa haddii oo qaldanyahay) Gendershe. Mahad iyo amaan waxaa mudan mowlihii na abuuray, ku dayashona waxaa Buugan sababta igu kaliftay inaan qoro waxay tahay waxaa lumay taariikhdii soo jireenka ahayd oo ay lahaayeen dadka iyo degaanka Gendershe oo iminkaba lumay qaar ka mid ah taariikhdii ay lahaayeen dadka iyo degaanka Gendershe, sidaas daraadeeda ayaan isku dayay inaan Waxaan u mahad noqoyaa ALLE ka sokow dadkii igu kaalmeeyay inuu soo baxo buuggan iyo dadkii igu garab galay helitaanka taariikhda Dadka Walaal haddaad ku aragtid buuggan wax qalad ah igu kaalmee inaad I saxdid. Wixii talo, tusaale iyo toosin ahba igu kaalmee walaal macaan adigoo mahadsan. Degaanweynaha Gendershe waa Deegaan ka tirsan Degmada Marka Gobolka Sh.Hoose ee Dalka Soomaaliya, waxay ka kooban tahay afar xaafadood oo kala ah:- 3- Bandar-Salaama oo uu deganaan jiray ALLAHA RAXMAANKA AH ha u naxriistee Maxamed Sheekh Jamaal C/llaahi (Jamaal Jebiye) iminkana cid 4-Xaafada Xaaji Xayeesi oo iyadana uu deganaan jiray MOWLE naxriistiisa ha siiyay Macalin Cumar (XAAJI XAYESI) oo iyadana iminka Degaanaweynaha Gendershe Magaalada Muqdisho waxay u jirtaa 45 KM dhinaca xeebta,waxay xuduud la wadagtaa:-bari waxaa ka xiga tuulada Dhanaane oo ah degaanada ay degto beesha Shiiqaal-Gendershe, waqooyi waxaa ka xiga dooxooyin yar-yar oo aad u qurux badan, galbeedna waxaa ka xiga tuulada Jilib-Marka, koonfurna waxaa ka saaran Badweynta Hindiya iyo geedaha qunbaha ee ku teedsan xeebta iyo geedaha kale ee loo yaqaano Showri oo ay caan ku tahay Gendershe, Waxaa soo gala Gendershe seddex waddo oo kala ah:-wadada ka imaan jirtay dhanka xeebta Jaziira ee soo aadi jirtay dhanka Gendershe oo iminka xiran, wadada ka timaada nambar lixdan ee soo gasha Gendershe iyo wadada xeebta ee isku xirta Gendershe ilaa iyo Marka oo ah xarunta Gobolka Shabeelada Hoose, Gendershe waxaa hoostaga tuulooyin, tuulooyinkaasi waa seddeed tuulooo ay ka mid yihiin:- Gendershe waxay leedahay]hal School oo ay dhistay Dowladii hore ee Soomaaliya ee uu madaxweynaha u ahaa Marxuum Maxamed Siyaad Barre schoolkaas oo ah school hoose iyo dhexe ah iminkana wax dhigta malahan schoolka kadib riditaankii dowladii dhexe ee Soomaaliya sanadkii 1990kii kadib Schoolkaasi ma uusan helin wax dayactir ah marka laga reebo qeyb ay dayactir ku sameeyeen jaaliyadda reer Gendershe eek u nool qurbaha gaar ahaa wadanka Norwey iyagoo u wakiishay Urur lagu magacaabi jiray Ururka Nabadda IYO Horumarinta Gendershe (UNHG), ururkaas oo iminka burburay sababo amaandarridda ka jirta Soomaaliya Dartii, Gendershe waxaa kalloo ku yaala labo dugsi qur'aan oo aan lahayn wax gogol ah dhismo qurxoon malahan waa meel lagu ooday geedo waxaadna u maleyneysaa meel ay ku xaroodaan dugaagta haweenkii oo kale markaad maraysid marna is oranaysid meesha ayaa ah dugsi qur'aan ah, Gendershe malahan isbitaal ama MCH, dhanka Masaajida waxaa ku yaala masjidyo badan, waxaana ugu weyn afar masjid oo kalla ah:- 1- Masjidka Jaamacadda.wuxuu ku yaalaa xaafadda Buulo Ceel. 2- Masjidka Nuraani oo ku yaala Shacbaanka ahna masjidka ugu balaran lehna labo dabaq oo qurux badan. 3- Masjidka Abiyo Abiikar Aw-Asad oo ku yaala xaafada Buulo Hoose. 4- Masjidka Aw-Maki oo asna ku yaala xaafadda Buulo Hoose. Seddexda kale ee masjid waa kuwo aan helin wax dayactir ah inta la xusuusan yahay marka waxaan leeyahay dadka u dhashay Degaanka dhisa oo qurxiya masaajidaasi oo ah meesha ugu haboon ee la dhiso inta dunidan guudkeeda aan saaranahay aaqiro noo noqonaysa xijaab naga daboosha naarta ALLAHA naga koriyee sadaqo waa tan ugu haboon ee dhisa beytka Malahan wax suuq ah oo leysla ogyahay marka laga reebo meesha caanka ah oo ah faras magaaladda ah oo lagu magacaabo SHACBAANKA oo ah meel inta badan ay iskugu imaadaan dadka ku nool Degaanka Gendershe. Magaca Gendershe waa magac asal ahaan ka soo jeeda Wadanka Iiraan, balse waa dad asal ahaan ka soo jeeda Dalka Yaman gaar ahaan Gobolka Xadarmuud, Magaca Gendershe waxaa bixiyay ganacsato Iiraaniyiin ah oo waagaasi ganacsi u iman jiray Gendershe waxayna ku magacaaween GARDEN-SHAAH (Beerti Shaaha) iminka waa dad Soomaali ah waxaana Dalka Soomaaliya loogu yaqaanaa seddex magac oo kalla ah:- 1-Shiiqaal Gendershe waana magaca ugu weyn. Qofkii ugu horeeyay ee degay Gendershe wuxuu ahaa nin wadaad ah oo la oran jiray SheekhCusmaan Faqi Cumar (AW-GERWEYNE) oo ay ku abtirsadaan dadka degan Gendershe, Sheekh Cusmaan Gerweyne aabihii wuxuu dhalay wiilal badan oo aan ka xusi karo;-1-Sh.Cusmaan Faqi Cumar. 2-Sheekh Qutub Faqi Cumar 3-Sheekh Axmed Faqi Cumar (Looboge) aabahooda Faqi Cumar wuxuu ahaa wadaad faafiya diinta islaamka waxaana lagu dilay halka hadda loo yaqaano masjidka Arbaca Rukun oo ka mid ah Degmada X/Weyne, waxaana lagu aasay masjidka weyn ee caanka ka ah Magaalada Muqdisho Masjidka Marwaas Degmada X/Weyne muddo dheer kadib waxaa laga bixiyay masjidka lafihiii Faqi Cumar waxaana amarkaasi bixiyay Madaxweynihii hore ee Dalka Soomaaliya Maxamed Sheekh Cusmaan Faqi Cumar (Aw-garweyne) wuxuu ahaa bah gooni ah hooyadiisa waxaa la oran jiray MUXDARA waxay ahayd ASHRAAF gibilcad wuxuu ku dhashay Degmada Marka Gobolka Sh.Hoose oo waagaasi ahayd meel miyi ah waxaana ku noolaa sida la sheegay Faqi Cumar iyo xaaskiisa kadibna waxa soo dagay MARKA dadyow kale oo fara badan haba ugu horeeyaan beelaha Banaadiriga leysku dhaho ama soomalidu u taqaan Gibilcadka kadib waxaa marti ahaan u yimid MARKA beesha BIIMAAL oo ku Sheekh Cusmaan Faqi Cumar (Aw-Gerweyne) wuxuu ahaa nin culumo ah oo wuxuu diin faafin u tagi jiray gobolada Soomaaliya gaar ahaan Gobolada Koonfureed sida Kismaayo,Baraawe, Marka iyo meelo kale oo badan. Sheekh Cusmaan Gerweyne markuu weynaaday wuxuu u guuray halka hadda lagu magacaabo GENDERSHE isagoo guursaday gabar Reer Baraawe ah oo la oran jiray BINTI oo biida ah (waa gibil cadka Baraawe)Shiikha wuxuu dhalay seddex wiil iyo hal gabar waxaana ugu weynaa:- 1-Maad-sheekh - 2-Ibraahim -3-Yaxye oo ku magic dheeraa (ISGOOWE) iyo gabadha oo la Dadka Degaanka Gendershe ku abtirsada waa todobo juffo oo kalla ah:- Shiikha markuu degay Gendershe waxaa lagu qiyaasaa kun iyo kontan (1050) ilaa iyo kun iyo boqol iyo kontan sano (1150)ku dhawaad. Hadaba waxaa xusid mudan in dadka ku nool ama ku abtirsada Gendershe inay ahayeen dad aad u neceb Gaalada iyo Gumeysiga aadna u jecel Islaamka dadka deriska ahna aad u xushmeyn jiray inkastoo taarikhyahanada soomalidu aysan waxba ka qorin taariikhdii ay lahayeen dadka ku ab iyo isirtirsada Gendershe taasna waxaan garan waayay sababta ay u yeeleen, dadka ku abtirsada Gendershe waxay ahaayeen dadkii ugu horeeyay ee la dagaalama gumeysiga marka laga hadlo beelaha leysku yiraahdo (BANAADIRIGA ama Reer XAMARKA) ilaa iminkana ma jirto beel kalle oo la dagaalantay Gumeysigii Talyaaniga iyo Ingiriiska, waxaana tusaale kaaga filan waqtigii gumeysiga Talyaaniga uu rabay inuu qabsado Degmada Marka iyo hareeraheeda waxaa ka difaacay Beesha Shiiqaal Gendershe iyo Beesha Biimaal oo wada deganaa Marka Iyo Beesha Shiiqaal Gendershe iyo Beesha Biimaal waxaa ka dhaxeeya Islaanimo, Soomaalinimo,iyo weliba derisnimo so jireen ah, dagaaladii u dhaxeeyay beelaha Shiiqaal Gendershe iyo beelaha Biimaal oo dhinac ah iyo gumeysigii Talyaaniga waxaa beesha Shiiqaal Gendershe ku waysay dad badan oo ugu dhintay difaacii Marka iyo nawaaxigeeda iyo dhaawac badan waxaa kalloo la waayay seddeed ruux oo meel ay jaan iyo cirib dhigeen la waayay balse la sheegay in sedeedaasi ruux loo diray Xaruntii Daraawiishta oo uu hogaaminayay Sayid Maxamed Cabdulle Xassan si ay ugu helaan garab hiil iyo hooba leh, waxaan isku dayay inaan hello magacyada ragaasi seddeeda ahaa balse iima suurto galin, sidoo kale waxaa in hoosta laga xariiqo mudan in dagaaladaasi raggii hogaaminayay ay ahaayeen qaarkooda Shiiqaal Gendershe. Waxay kalloo ka qeybgaleen dagaalo badan sidda kii u dhaxeeyay beelaha Biimaal iyo beesha Shiiqaal Gendershe oo isku dhinac ahaa iyo beelo fara badan oo deganaan jiray dhulka loo yaqaano (DHOOBOOY) waxaana hogaaminayay beesha Goobroon oo uu madax u ahaa waagaasi Suldaan Axmed Yuusuf, waxay kalloo ka qeybgaleen dagaalo badan oo aan halkan lagu soo koobi Karin waxayna had iyo jeer is kaashan jireen Beesha Biimaal. Walaal aqriste:- aan dib ugu noqono seddexda wiil ee uu dhalay Aw-Gerweyne waayo? Degaanka Gendershe waxaa ku noolaa oo qura Shiikha ,xaaskiisa, seddexda wiil iyo walaashooda,hadaba waxaa is weydiin mudan seddexda wiil ee uu dhalay Aw-Gerweyne naagaha ay guursadenn yay 1-Wiilasha waxaa u weynaa oo curadka ahaa (MAAD-SHEEKH) wuxuu Maad-sheekh guursadey gabar u dhalatay Beesha (TUNNI) waxayna u dhashay Afar wiil oo kalla ahaa:- 4- Asadoo Maad-Sheekh, Oo aan isaga farac ka tagin. 2-IBRAAHIM oo ahaa wiilka labaad asagana wuxuu guursaday gabar u dhalat Beesha (JIIDO) waxayna u dhashay seddex wiil o kala ahaa:- 3-IZGOOWE oo ugu yaraa wiilasha asagana wuxuu guursaday gabar u dhalatay Beesha (BAGADI), waxayna u dhashay seddex wiil oo kala ahaa:- Waxaa sidoo kale jira beelo ku abtirsada Degaanka Gendershe oo kalla ah:- 4-REER AW-MURAAD oo ah wiilasha uu dhalay Aw-Gerweyne adeerkooda wuxuuna dhalay seddex wiil oo kala ahaa:- 5-GAAMEEDLE hooyadiisa waxay ahayd Barka AW-Garweyne oo uu dhalay Sh.Cusmaan Faqi Cumar sidoo kale Gaameedle wuxuu macalin u ahaa Seddexda wiil ee uu dhalay Aw-Gerweyne misna abti ayay u ahaayeen Gaameedle wuxuu dhalay afar wiil oo kala ahaa:- 6-NAAKHUDE wuxuu dhalay labo wiil oo kalla ah:- 7-Mehri wuxuu dhalay afar wiil oo kala ahaa:- Xoogaa ku naso Geeraarkan oo aan ugu talo galay bulshada ku ab iyo GENDERSHE oo idin haysa geeraar gaaban oo gocosho ah. 1-gibilkayga kuwii ka soo go,ay ayaa i gooyay oo gadaal i geeyay gar 2-Goobtayda meel aan ahayn ayaad i gayseen gayaankayga way i gudbeen 3-Goor horaad iga guurteen oo aad i goyseen gadaal ayaad iagaga gurateen gar miyaa mise waa gardaro? 4-Gubtayee waana gamaartay gibilkayga waa gadoomay garasho ma lihidiin 5-Gogoshayda soo gala aan kala gar qaadano gardaro haddaan leeyahay i gooya haddii aan gar leeyahay iga garbaxa. 6-Geedkii aad maalin hoostiisa gashid galad ayuu kugu leeyahay,gacan iyo garab waan waayay gar miyaaa? 7-Gurbaan gacalkaaga hakuu haayo ama garabkaaga haku jiro, anigana gacal iyo garab midna mahaayo gar miyaa mise waagef? 8-Garwaynayaal(wiilasha) iyo inta garays xirataba yaa geesi ah oo i garab buuxinaayo gocosho ma garataan miyaa? 9-Guntii iyo gabagabadii yaa garaad lahoow oo aan dugaa shadaa oo gibilkayga ah ee Gendershe ha garab marin waa gurigaada. 1- mudanayaal iyo marwooyin; marka hore iga gudooma salaan ka soo maaxatay maskax murugaysan midigtiina ku marxabeeya. 2-mudanayaal iyo marwooyin; marka labaad masayr ayaa i dhex 3-mudanayaal iyo marwooyin; magacayga meel dheer ayuu ka muuqdaa, muuqaalkaygana meel ma jiro masiibo sow ma,ahan?. 4-mudanayaal iyo marwooyin; maankayga waa murugaysan yahay miskiin iyo 5- mudanayaal iyo marwooyin; muddo ayaad i moog tihiin mashaqadayda iyo masiibadayda waad maqashaan isma murjisaan. 6-mudanayaal iyo marwooyin; muruq,maal iyo maskaxba ma idinka haayo 7- mudanayaal iyo marwooyin; miskiin midigtiina sugaya ayaa mowle iga 8- mudanayaal iyo marwoooyin; magacayga meel dheer ayuu idinka mudan 9- mudanayaal iyo marwooyin; ma lihidiin miyaa maan maseeraya iyo 10- mudanayaal iyo marwooyin; ma idin muuqdaan miyaa kuwa u maciinaya 11- mudanayaal iyo marwooyin; ma maqashaan miyaa kuwa la murugooda 12- mudanayaal iyo marwooyin;ma garan waydeen inaad ii maqan tihiin oo Aan horey ugu sii socono taariikhdii Dadka iyo Degaanka Gendershe iyo doorkii ay ku lahaayeen taariikhda Soomaaliya. __________________________________________________________________________ Waxaa in hoosta laga xariiqo mudan halyeeyadii u soo baxay Dadka iyo Degaanka Gendershe in aan halkan ku xuso isla markaana ahaa rag caan ka ah dhulalka ay soomalidu degto ama af soomaaliga loogu hadlo doorka Soomaliduna ku leh door muhiim ah lagana qadariyo inkastoo aysan Waxaana ka mid ah halyeeygii weynaa ee laf dhabarta u ahaa taariikhda Gendershe naxariistii janno ALLAHA siiyee Maxamed Sheekh Jamaal Cabdullaahi oo ku magac dheeraa (JAMAAL JEBIYE) wuxuu ku dhashay Magaalo xeebeedka Marka Cadeey ee xarun goboleedka Shabeelada hoose sanadku markuu ahaa 1906dii, wuxuu waxbarashadiisa Hoose,Dhexe,Sare iyo Jaamacaddaba uu ku soo qaatay Dalka Talyaaniga (ITALIA) oo waagaa Gumeysiga Talyaaniga ayaa midab kala ooc ka waday goobaha uu maamuli jiray, iyadoo Maxamed Sh.Jamaal uu noqdey ninkii ugu horeeyay ee mara halka hadda loo yaqaano koreeje dela suud oo ku taala Degmada X/Weyne ooo aan loo ogolayn waagaas inuu halkaas maro nin madow ama qof Soomaali ah sanadku wuxuu ahaa 1954tii wuxuuna kor u taagay labadiisa farood ee gacanta midi goo uu ula jeeday Gul ama Geeri, kadib Gumeysigii Talyaaniga wuxuu xabsiga dhigay Maxamed Sh.Jamaal isku daygii uu isku dayay inuu maro halkaasi, waxaana la xiray seddex cisho kolkii uu diiday inuusan dib danbe uusan u marin halkaasi, talaabadii uu ku dhaqaaqay Maxamed Sh.Jamaal waxay ahayd mid u horseeday Soomaalida kale inay ku dhaqaaqaan oo ay wadadaasi maraan iyagoo dhamaantooda Guul ama Geeri ku dhawaaqayay. Maxamed S.h.Jamaal wuxuu noqdey duqii ugu horeeyay ee duq magaalo ka noqda SOMALIA wuxuu ahaa duqii Magaalada Muqdisho sanadku markuu ahaa 1956-1957dii, waxaana lagu xusuusan maamulkiisa howlihii uu qabtay ee ay ka mid ahaayeen jideyntii wadada Ceel-Gaab ee aada Afisiyooni, siddoo kale wuxuu maamulkiisii sameeyay wadooyin badan, wuxuu kalloo abuuray Degmooyinka Xamar JaJab, Waaberi iyo Dhanka Gendershe Maxamed S.Jamaal C/llaahi wuxuu u qabtay waxyaalo farabadan oo aan ka xusi karno dhireyntii Geedka iminka sida weyn ugu qeybta ah quruxda Gendershe Geedka SHOWRIGA isagaa keenay oo dadkii degaanaa waagaasi Gendershe ku baraarujiyay inay maalin walba ay geedahaasi biyo ku shubaan si hadhow ay faa'ido ugu noqoto, sidoo kale wuxuu sameeyay wadada nambar lixdan (60)KM ee gasha Degaanka Gendershe iyo waxyaalo kale oo badan oo aan halkan lagu soo koobi Sidoo kale wuxuu ahaa Maxamed S.h.Jamaal ninkii ugu horeeyay ee keenay Dalka Soomaaliya Dariiqadda loo yaqaano MIRQANIYADA oo iminka ku danbeysa qeybo ka mid ah Marka iyo Baraawe. Maxamed S.h.Jamaal C/llaahi (Jamaal Jibiye) wuxuu ku geeriyoday Magaalada Muqdisho sanadku markuu ahaa 17/6/1978dii waxaana lagu aasay meel la yiraahdo BANDAR-SALAAMA oo ka mid ah Degaanka Gendershe. Ugaaska guud Beesha shiikhaal Gendershe oo lagu magacaawo Ugaas Cabdulqaadir Ugaas Xuseen,wuxuu ka mid yahay odayaal dhaqmeed utaagan isku keenta reer gendershe, sido kale in ay ka muuqadaan reer gendershe saaxadda siyaasad soomaliya. ugaaska wuxuu mudan in la ixtiraamo iyo in la xusa wuxuu qabtay. wuxuuna ku nool yahay caasimadda somaliya ee muqdisho. sido kale wuxuu markasta buuqadaa gobalada somaliyed ay ku nool yihiin reer gendershe gaar ahaan shabeelaha hoose. Siddoo kale halyeeyada soo maray waxaa ka mid ahaa mucjisadii kubadda cagta Soomaaliyeed ALLAAHA u naxriistee Maxamed Xuseen Cali ( Shiiqaalow) wuxuu ku dhashay Degmada Shibis Magaalada Muqdisho sanadkii 1958dii wuxuuna ahaa ciyaaryahan aad iyo aad ay u qadarin jireen bulshada ku hadasha afka Soomaaliga ah dhanka waxbarashadiisa wuxuu ka gaaray ilaa iyo dugsiga sare kadibna wuxu u jiheystay dhanka ciyaarida kubada cagta oo uu ku noqdey mucjisadii kubada cagta Soomaaliyeed wuxuuna ku geeriyoodey Magaalada Muqdisho sanadkii 29 MEY Waxaa kalloo soo maray majaajiliistihii ugu caansanaa Dalka Soomaaliya ee lagu magacaabi jiray Cabduraxmaan Sheekh Maxamed Sheekh Xuseen ( riwaayadii caanka ahayd ee wuxuu ku mutaystay riwaadaasi darted inuu xabsi uu u galo xilaagaasoo Soomaaliya madaxweyna u ka ahaa Maxamed Siyaad Barre kadibna AW-KOOMBE wuxuu u baxsadey Dalka JABUUTI ilaa uu ka gaaray wadanka uu iminkadan uu ku nool yahay ee ingiriiska (UK) inksatoo aan aan haynin sanadkii uu dhashay, waxaa kaloo soo maray majaajiliistihii caanka noqdey ee Jaarlees Cadde iyo macalinkii ugu horeeyay ee macalin ka noqdey dugsigii ugu horeeyay ee LEEGADA furtay macalinkaasoo la yiraahdo Sheekh Maxamed Sh.Cabduraxmaan Abba Xaaji (Ustaadka) oo naaneystaasi ugu baxdey macalinamadda darteeda ilaa iyo iminka loogu yeero wuxuu ku dhashay Degaanka Gendershe wuxuuna iminka uu ku nool yahay magaalada Muqdishu gaar ahaan Degmada X/J/Jab, dadkii caanka ka noqdey degaanka Gendershe isla markaana door weyn ku lahaa taariikh Soomalida waxaa ka mid ah duuliyihii ugu horeeyay ee duuliya diyaarada Soomaaliya magaciisuna ahaa Sheekh Cusmaan Sheekh C/qaadir, iyo heesaagii caanka noqdey ahaana xidigii heesaayaasha banaadiriga ah Maxammed Sheekh Aanis wuxuu hadda ku nool yahay JIDDAH/ K.S.A, tarjumaankii ugu horeeyay ee barlamaankii ugu horeeyay ee ay yeelato Soomaaliya wuxuu ahaa Amiinullaahi maxamed Sheekh Jamaal wuxuu ku dhashay Gendershe 1932 dii iminka wuxuu ku nool yahay Magaalada MUqdisho wuxuuna isku tarjumi jiray luqadaha Carabiga Iyo Talyaaniga iyo Soomaaliga, sidoo kale qadhiibkii ugu horeeyay oo ay yeelato Soomalidu wuxuu ahaa Qaali Sheekh Muxudiin Sheekh Maxamed Sheekh Isaaq Sanadku wuxuu ahaa 1952-1958dii,siddo kale aabihiisa Sheekh Maxamed Sheekh Isaaq wuxuu ahaa sheikh weyn oo caan ka ahaa Koonfurta Soomaaliya wuuna ka iftoon jiray dhanka diinta islaamka wuxuuna waxbarashadiisa diinta islaamka uu ku qaatay Magaalada BAYDHABO oo waagaasi uu ku noolaa aabihiisa Sheekh Isaaq in muddo ahna wuxuu ku noolaa Magaalada Baydhabo, tan iyo markii ay Soomaliya xornimada heshay 1960kii beesha ma alahayn wax xildhibaan ah, xildhibaankii ugu horeeyay oo ay yeelato wuxuu ahaa xildhibaan Maxamed Sheekh Cabdi weyn uu u galay in Degaanka Gendershe loo aqoonsado Degmo buuxda oo dowlada ay magacowdo balse nasiibdarro taasi weli ma dhicin inkastoo aan rajeynayno in dhawaan loo magacaabo Degmo Buuxda, MAXAMED SHEEKH CABDI SH.CUSMAAN wuxuu ku dhashay magaalo madaxda gobolka Hiiraan ee B/Weyne sanadku markuu ahaa 12/4/1963dii,dugsiga qu'raanka wuxuu kaga baxay degmooyinka b/weyne iyo buulo burde, waxbarashadiisa hoose wuxuu ku qaatay degmada JALALAQSI, dugsiga dhexe wuxuu ku idlaystay dugsiga MEDIA CENTER oo ku yaalay XAMAR, 1975-76dii wuxuu ka mid noqday macalimiintii ugu horaysay ee lagu magacaabi jiray (P.P) isagoo waxbarashadiisa horay u sii watay gaar ahaan dugsiyada sare wuxuuna macalin ka noqday dugsiyada kala ahaa;- 20 disembar,21 oktoobar iyo dugsiga hoose dhexe ee cali xuseen, wuxuuna galay jaamacadda lafoole kadib wuxuu maamule ka noqday dugsigii 21 oktoobar ee magaalada XAMAR 1980KII-1981DII, kadib wuxuu u dhoofay dlka sacuudiga wuxuuna shaqo ka bilaabay shirkad la yiraahdo (ABB-SAE_ sanadahii 1984tii ilaa 1996dii ayuu ka shaqaynayay kadib isla shirkadaasi ayaa waxay u bedeshay (DUBAI/U.A.E) wuxuuna la shaqaynayay shirkadaasi ilaa sanadkii 2000, kadib wuxuu noqday ganacsade iskiisa u shaqaysta, 2009kii wuxuu ka mid noqdey xildhibaanada barlamaanka SOOMAALIYA waana xildhibaankii ugu horeeyay ee ay yeelato beesha ka soo jeeda degaanweynaha GENDERSHE ee ka mid ka mid noqda barlamaanka SOOMAALIYA tan iyo intii SOOMAALIYA kadib waxaa kursigii xildhibaanimo la wareegay ALAHA u naxriistee Mustaf Maxamed C/Llaahi (Ina Xaaji Macalin) sanadkii 2012ka markii la dilay kadib waxaa xilka la wareegay walaalkiisa Cusmaan Maxamed C/Llaahi (InaXaaji Macalin) oo lagu naaneyso (AAMAAN) isla sanadka 2012kii, Injeneerkii dhisay isbitaalada Magaalooyinka B/weyne iyo Buulo Burte ee Gobolka Hiiraan Bartamaha Soomaalia Maxamed amiinullaahi Maxamed oo iminka ku nool Boqortooyada Sacuudiga gaar ahaan Magalada JIDDAH, waxaa kaloo jiray wiilal ku geeriyoodey degaanka Gendershe iyagoo ka difaacayay mooryaan xoog ku haystay degaanka mudoo aad u fog laga soo bilaabo 1990kii - 2006dii mooryaantaasi waxay ku hayeen Gendershe kufsi, boob hantiyadeed iyagoo gaaray in guri walba oo ku yaala Gendershe laga qaado bil walba lacag baad ah, kaluunka ay ka soo dabtaan badda lacag laga qaadi jiray dadka Gendershe geedaha qunbahana sidoo kale laga qaadi jiray lacag baad ah halkii qunbe ay soo goostaana kadib waxaa aad u kacay dadkii u dhashay Degaanka Gendershe yarkooda iyo weynkooda dumarkooda iyo ragooda iyo duqowdii ka soo jeeday Degaanka Gendershe meel walba oo ay dunida ka joogeen inkastoo shaqsi walbaba uu goonidiisa u dadaalayay misna waxaa difaaca gendershe ku dhintay wiilal, Geesiyaalkii ka gadoodey gardaradda iyo gumeysiga guracan isla markaana qaabilay geerida xanuunka leh ee u guntaday guul, gobonimo, sinaan,nabad iyo barwaaqo inay helaan dadka ku nool degaanka Gendershe wiilashaas waxay 1-Cabdulqaadir Xaaji maxamed Cusmaan Ganeey bishii afaraad 1991dii 2-C/Raxmaan __________________________.2001dii. 3-Cabdi Cusmaan Xaaji Siidow______________13/1/2006dii. 5-Injineer Luqmaan oo ahaa nin masjid ka dhisayay Gendershe___bishii 6-Macalin Siid Cumar Sheekh Xaamuud________________bishii 8aad/2009kii. 7-Cabdulqaadir Muxudiin Sheekh Siidow________________bishii 7aad/2005tii, waxayna ahayd dharaar Ramadaan ah. 8-Faadumo Aadan Shuceyb waxay u dhimatay geeridii labadii wiil ee dilay ee aan ku ku soo xusay 13/1/2006dii. Dadka ku abtirsada Degaanka Gendershe waa Dadkii ugu horeeyay ee keenay Dalka Soomaaliya sameynta macmaacaanka sidda:- Rootiga, Dadka degan Gendershe noloshooda waxay ku xiran tahay Beeraha iyo Kaluumeysiga, waxaa ka dhisnaan jiray dekad yar oo ilaa iyo hadda raadkeeda muuqdo waxaana ku soo xiran jiray doonyaha waa weynka ee loo yaqaano (XARIIN) waxayna keeni jireen Dharka, Raashiinka, Bagaashka IWM, beerahooda waxay ku yaalaan wadada Nambar lixdan KM. Beesha Shiiqaal-Gendershe waxaa lagu tiriyaal beelaha leysku yiraahdo BANAADIRIGA oo ah beelo degaan ahaan dega dhulalka xeebaha koonfureed ee Dalka Soomaaliya, beesha Degta Gendershe marka laga hadlo dowladihii soo maray Dalka Soomaaliya kama aysan helin xaqii ay ku lahayd Dalka Soomaaliyeed markii ay heshay xornimada 1960KII ilaa iyo iminka wax xil ah ama tixgelin dowladed lama siinin iyadoo la ogyahay doorka ay ku leedahay taariikhda Dalka Soomaaliya taas ah xaqiraad loo geystay Beesha Gendershe waxaa yaab ah beel dhan oo aan weligeed yeelan hal xidhibaan marka laga reebo sanadkii 2009kii wixii ka danbeeyay oo ay ku yeelatay barlamaanka Soomaaliya hal xildhibaan oo qura mana haystaan wax intaas dhaafsiisan sida wasiir, wasiir ku xigeen maareeye,agaasime, safiir IWM, taasna waa xaqdarro lagula kacay Dadka iyo degaanka Gendershe, waxaad kalloo arkeysaa in wadooyinka qaarkooda ama Schoolada ku yaala Dalka Soomaaliya in dowladihii soo maray Dalkeena Hooyo ay ugu magacdareen halyeeyo qaali ah sida:-Raage Ugaas,Sheekh Xasan Barsame, Sayid Maxamed Cabdulle Xasan, Axmed Gureey iyo kuwo kalle oo la mid ah balse nasiibdarro iyo xaqiraad lagu sameynayay Dadka ka soo jeeda Degaanka Gendershe ee ka soo qeybgalay ama baalka dahabka ah ka gallay hal meel oo lagu xuso iska daayeee warkoodaba lama soo qaado waddo ha noqoto ama School ama meelaha Dadka iyo Degaanka Gendershe waxaa soo maray culumo aad iyo aad u tiro iyo tayo badan oo waxaa lagu tirin jiray inay ahaayeen culumaa'udinka Soomaliyeed waxayna qadhiibyo iyo imaamyo ka ahaayeen masaajida ku yaala Magaalada XAMAR iyo hareerihiisa, waxaana soo maray culumo badan oo aan ka xusi karo;- Sheekh Maxamed Sheekh Axmed Faqi Jamaal (Sheemille Dheere), Sheekh Maxamed Sheekh Axmed Sheekh Isxaaq, Xaaji Maxamed Aw- Sheekh, Sheekh Axmed Jahbade, Xaaji Aweys aa Tamaan, Sheekh Jamaal Sheekh Cabdullaahi, Sheekh Maxamed Axmed (HEEJI HIIRAAN) Sheekh Cusmaan Maarow, Shacaddow Aw Cumar (AW-BOQOL JIRE), Aw Sheekh Axmadeey Macalin, Sheekh Maxamed Aw- Mursal (AW-XEROW), Sheekh Axmed Maarow, Sheekh Maxamed Sheekh Cali, Xaaji Abuukar Aw- Sheekh, Sheekh Cabdi Maaroow, Macalin Cumar (XAAJI XAYEESI) iyo culumaa'udiin badan oo aan halkan ku soo koobi Karin. Dadka ku abtirsada Degaanka Gendershe waxay ku nool yihiin meelo badan oo Dalka Soomaaliya ka mid ah sidda:- Gobolka Shabeelada Hoose guud ahaantiisa, gobolka banaadir iyo koonfurta Soomaaaliya meelo ka mid ah Jubooyinka, Bay, Bakool, Gedo, Shabeelada Dhexe, Hiiraan,Waxay kaloo ku nool yihiin oo degaan u noqdey meelo ka mid ah dhulalka soomaalidu degaaan ee Kenya iyo Itoobiya. Beesha Shiiqaal-Gendershe waxay leeyihiin ciyaaro hiddo iyo dhaqan ah oo aan diinta wax u dhimayn sidda ciyaarta ay dheelaan Dumarka ee loo yaqaan (AABAAS GUULOOW) balse aad u maleynaysid in ciyaartaasi ay sii lumayso taasoo ugu wacan ama aan eedeeda dusha u saaray hablaha ku abtirsada Reer Cusmaan Faqi Cumar (AW-GERWEYNE) oo iskaga fogaaday ciyaartaas iyagoo ka faanaya ama ku tilmaamaya gabarta ciyaaraya inay tahay reer baadiye ama ay ahayd dheel ay dheeli jireen dadyow hore oo waqtigeeda hadda laga tagay, sidaas darteeda aniga shaqsiyan waxaan dhihi lahaa gabartii taqaano ciyaartaas ha barto gabdhaha kalle ee walaaleheeda reer Gendersha ah si aynu u soo ceshono sharafteyna iyo midda haweenka Reer Gendershe waxaa laga yaabaa inay jiraan dumar aanba aqoon ama aan weligoodba maqlin ciyaarta ABAASA GUULOOW waana ciyaar ay dheelaan dumarka keliya waqiyda aroosyada, bal eeg gabaryahay Reer Gendersha aheey:- gabdhaha asaagiina ah ee beelaha Soomaalida kale ah waxay leeyihiin waqtiyada guurka ay qabaan ciyaar iyaga u gaar ah sida Buraanburada oo kale iyagaana kor u qaaday maanta waxay taagan tahay in gabar kastoo la guursanayo loo buraanburo lacagna loogu qaato marka adiga gabaryaheey maxaa kuu diidan inaad ciyaarto waqtiga aad guurka qabtaan ciyaarta aad gaarka u leedihiin oo aad u macaanta badan ee fadlan ku dadaal sidaad ku soo celin lahad Waxaa kalloo caan ku yihiin marka laga hadlayo ragga Shiiqaaleed ee ku abtirsada Gendershe (XAYEET) taasoo iyadana raggii iska ilaabeen oo meel cidlo ah kaga dhaqaaqeen war waxaan idin leeyahay dhaqankii kor u qaada degaan waxaa dhisa waa dadkiisa anagana (SHIIQAAL-GENDERSHE) ahaan waan ka soo tagnay oo aan ka soo hijroonay degaankeenii ab ka ab aan degaan jirnay, bal eego meeqo tuulo ah ama miyi ah oo markaad aragtid ka qurux iyo qiimo badan Degaanka Gendershe kana fac weyn oo misna Degmo loo magacaabay taasna waxay ku heleen dadaalkooda iyo dadnimadooda Anagana iska daa mid kale midkeenii bartay cilmiga ama ha ahaado jaamici ama heer dugsi sareba markey is dhahaan waxbaad barteen weyba ka sii fogaanayaan degaankooda iyo dadkooda ku nool GENDERSHE ee waxaan dhihi lahaa aan isku duubnaano aan yeelano hal hogaan oo mideysan oo kala war maqla sidii lagu yiqiinay awoowayaasheenii hore oo waxay ahaayeen dad is maqla oo kala danbeen leh, waxaan kaloon rabaa anigoo ka faa'ideysanaya qoraalka buugan yar in aan yare eego qurba joogta Reer Gendershe meel walboo ay joogaan inay iyagana ku dadaalaan iney hormariyaan degaankooda sidaad doontaanba ugu dhibaatooda waayo waa dhulkiinii waa degaankiinii aad ugu tagi lahaydeen ubadkiina degaanmo badan oo aad xaq u lahaydeen ayaa leydin duudsiiyay idinkaa dhisi kara, hal SCHOOL keliya ayaa ku yaala oo aan la dayactirin sida loo eryay Marxuum Maxamed Siyaad Barre hal mar ayaa jaaliyadaha isku dayeen iney dayactiraan oo qaar ayay dayactireen hadana u dhaqaaqa dhismaha degaankiina FIIRI malahan suuq xitaa haddaan heli karno aan u sameyno hal suuq oo ka baxsan Degaanka si degaanka uu u balaarto aan isku dayno inaan dhisno shan qol xitaa isbitaal ahaan oo asna ka durugsan Degaanka si uu u balaarto Degaanka garoonka lagu ciyaaro kubada aan u dirno meel ka banaan Degaanka hal saldhig oo aan kula talin lahaa in SHOOLKA hadda laga dhigo xarunta Degaanka ama saldhig booliis School kalena laga dhiso meel ka durugsan Beledka mar walba waxaan dhahaa meel ka durugsan ama ka baxsan Degaanka waxaan u la jeedaa waa in degaanka uu noqdo deegaan weyn oo uusan ku koobnanin meel yaroo kooban sow ma haboona in degaanka aynu balaarino hadaba ku dadaal saad ugu mid noqon lahayd dadka dhisaya degaankooda waayo waqti ayay ku xusi doontaa taariikhda. Dadka ka soo jeeda Degaanka Gendershe waxay leeyihiin lahjad u gar ah oo ay ku hadlaan inkastoo lahjadaasina ay qadka ka sii baxayso waa haddii aysan ka gaarin dadka reer Gendershe oo lagu bartay inay ka fogaadaan dhaqankooda,hidahooda iyo lahjadooda gaar ah lahjadaasi Sidaan buugga bilowgisa aan ku soo xusay Gendershe waxay leedahay afar xaafadood sidaas darteeda aniga ka shaqsiyan waxaan jecleystay magacayadooda hore laga bedelo loona bedelo magacyo ay leeyihiin rag lagu xusuusan karo taariikhda Gendershe loona bedelo sidatan soo 1-Buulo Ceel oo lagu bedelo magaca Sheekhii caanka ahaa loona bixiyo 2-Buulo Hoosena loo bixiyo Xaafadda Sheekh Jamaal. 3-Bandar Salaamana Loo daayo magaceeda ama loo bixiyo Xaafadda Aw-Boqol jire. 4-Xaafadda Xaaji Xayeesina loo daayo magaceeda. Taasna wa talo aan u jeedinayo beelweynta SHiiqaaleed ee reer Cusmaan Faqi Cumar waayo waxaa ila haboonatay inaan ku magacaawona degaankeena dadkeenii baalka dahabka ah ka galay taariikhdeyna. Siddoo kale waxay leeyihiin Dadka ku abtirda degaanka Gendershe magacyo u gaar ah oo ay baxsadaan ubadkooda sidda wiilasha oo loo Shucmar, Shaqabde, Sheylilla, Mamad,Xamuun, Maad-Sheekh Iyo magacyo badan dhanka gabdhahana waa sidan:-Xiimaay, Xiinka, Shaameey,Jicibeey iyo kuwo kale oo aad u tiro badan laakiinse nasiibdarro magacyadaasi Dardaaran aan u jeedinayo dhamaan bahda ku ab iyo isirtirsata Degaanka Gendershe, marka hore waxaan idin leeyahay meel walbo oo aad joogtaan iyo waqti walbaba oo aad joogtaan ku dadaala cabsidda ALLE SUBXAANUHU WATACAALAA xumaantiinana raaciya wanaag, sidaas darteeda ayaan waxaan doonayaa inaan u kala qaado dadkeena labo qeybood oo kala ah:- Qurbajoog iyo Qaran joog (gudaha kuwa jooga) waxaana ku hormarayaa qurba joogta ku nool shanta qaaradood ee dunida waxaan idin leeyahay qurbajoogeey waxaa idin sugaya inaad horumarisaan degaankina oo aad dib u dhis xoogan ku sameysaan gaar ahaan inaad sameysaan suuq, scool cusub, saldhig boolis, guriga martida, IWM intaad maqan tihiin oo aad joogtaan dalka dibadiisa waxbarta oo ka faa'ideysta fursadan aad hesheen si hadhow aad u noqotaan dadkii ay ku faani lahaayeen beesha, waxaa lagu horumaraa waxbarasha waxaana horumar gaara dad waxbartay waxaa idin sugaya kuwa ku nool dalka gudiihiisa oo aan heli Karin waxbarasho gaar ahaan caruurta isugu jirta wiilal iyo gabdho. Aan u jiheysto bahda Cusmaan Faqi Cumar ee ku nool gudaha Dalka Soomaaliya Walaalayaal idinkana waxaa idin oranayaa ku dadaala ubadkiina oo waxbara xili ha idin shaqeeyaan ma'ahan oo keliya inaad u jiheysaan shaqo uun sax weeyaan inaad ubadkiina bartaan shaqada balse waxaad ugu dadaashaan iney heleen gelin u go'an waxbarashada maadiga ah si uu hadhow uu u anfaco naftiisa, taada iyo tan beesha, nimaad shaqo bartay oo aan lahayn cilmi wuxuu shaqeyn karaa oo keliya ilaa uu ka gaaro afartan jir kadib sariir ayuu korayaa balse kan aad waxbartay ilaa cimrigiisa wuu shaqeysan karaa oo weliba u shaqeynayaa isaga naftiisa iyo tan waalidkii dhalay iyo weliba tan beeshiisa iyo dalkiisaba ku dadaal waalidow waxbarida ubadkaaga, siddo kale waxynu leenahay caado xun oo ah in aan gabadhaha aan dhalnay aanba wax barin anagoo leh tan waa xoolo rageedee maxay ii taree waxbarashadeeda ee warka saas ma'ahan gabdhaha waxay xaq u leeyihiin inay waxbartaan si ay u noqoto hooyo ubadkey dhali doonto ku barbaarisa tacliin hadaba waxaan isku ognahay waa tacab iyo tacliin aan ku barbaarino ubadkeyna iyo inaan dib u dhis ku sameyno Degaankeen (GENDERSHE WAA GURIGAAGA EE HA GARAB MARIN). Ad-ham Amiinullaahi Maxamed Sheekh Jamaal waa qoraagii ugu horeeyay ee wax ka qora taariikhda dadka iyo Degaanka Gendershe, wuxuu ku dhashay Muqdisho/Soomaaliya 24/4/1967 dii, dugsiga h/dhexe wuxuu kaga baxay dugsiga h/dhexe ee Jamaal c/naasir degmada wardhiigleey, dugsiga sare macalin jaamac degamada x/weyne ee magaalada Muqdisho sanadkii Waqtiga Bariga Afrika. Waqtiga Bariga Afrika waa waqtiga laga isticmaalo bariga afrika, waxeeyna +3saac ka horeysaa waqtiga (UTC) oo ah waqtiga Moskow iyo bariga Yurub xiliga Xagaaga ah ama sammarka. waqtiyada wadamadaan mala bedelo sanadkii oo dhan. Luqmaan Alxakiim. Luqmaan Alxakiim Eebbe kor ahaaye wuxuu qur'aankiisa ku yiri: Oo runtii waxaanu siinay Luqmaan xikmad. Luqmaan nasabkiisa layskuma raacsano iyo goortuu noolaa. Sidoo kale layskuma raacsano ma wuxuu ahaa nebi mise nin suubban? hase ahaatee culumada badankood waxay leeyihiin wuxuu ahaa nin suubban. Xikmaddii Eebbe uu siiyeyna waxay ahayd fahamka diinta iyo caqliga. Cabdullaahi bin Cabbaas. Cabdullaahi Binu Cabbaas R.C. waxay ilmo adeer ahaayeen Nebiga (scw), wuxuuna ahaa Saxaabigii ugu aqoonta badnaa sida tusaale ahaan marka la eegayo tafsiirka iyo macnaha xeesha dheer ee qur'aanka oo Rasuulka (scw) ayaaba arrinkaa ugu duceeyay. Wuxuu caan ku ahaa Alle ka cabsiga, wuxuu badin jiray soonka, salaadda habeenka isagoo khaaliqa weyn (sw) ee abuuray mar kasta weydiisanaya denbi dhaaf iyo raalli ahaanshahiisa. Cabdullaahi wuxuu ka mid ahaa saxaabada ugu da’da yar oo wuxuu dhashay 3 sanno ka hor hijriga, markii uu Rasuulka (scw) dhintayna waxay da’diisu ahayd 13 jir. Azania. Azania waa Dhulka Soomaaliyeed ee dhinaca koonfurta laga soo bilaabo Baledwayne ilaa iyo Kenya iyo Ithobiya xuduudahooda laga gaaro. Magacaan waxaa bixiyay Masaaridii hore oo dhulka Soomaaliyeed u soo baayacmushtari jirtay kuwas oo ka tirsanaan jiray Faraacintii Masar maamuli jirtay dhalashadii Nabi Ciise ka hor "NNK". Masaaradii markii ay yimaadeen dhulkii Soomaliyeed waxaa ay kula kulmeen laba shay oo kala duwan oo laga kala helay dhinaca waqooyi iyo dhinaca koonfureed. Dhinaca waqooyi waxaa ay ka heleen geedo udgoon oo aad u carafa oo ay u isticmaali jireen waxyaalaha udugga; halka dhinaca koonfureedna ay ka heleen Barwaaqo, Baad iyo biyo leh taas oo ay u bixiyeen magacaan "Azania". Dhinaca waqooyi ee Soomaliya waxay u bixiyeen "Punt" dhulkii udgoonaa, dhinaca kalena "Azania" dhulkii Barwaaqada ahaa. Dhulkaan Azania waa inta u dhaxaysa labada Webi ee Soomaliya marta. Webi Shabeelle iyo Webi Jubba. waana dhulka ugu barwaaqada badan Soomaaliya oo ay ku noolaan karaan Dad iyo Duunyo. dhulkaan waxaa isaga soo dabamaray Boqortooyin maamuli jira ilaa iyo muddo badan, waxaa ka mid ahaa Boqortooyooyinkaas: Boqortooyada Geledi, Boqortooyada Ajuuraan iyo kuwa kale. Boqortooyooyinkaan waxaa ay ka mid ahaayeen kuwii ugu fican ee Soomaaliya soo mara gaar ahaan dhinaca koonfureed waxaana ay gaarisiyeen dhulki ay maamuli jireen hor mar siyaasadeed, mid dhaqaale iyo mid bulsho. Dhinaca waqooyi waxaa maamuli jiray Boqortooyadii Zaylac. Khubarada cilmiga casriga ah ee Taariikhda waxaa si buuxda isugu raaceen in dhulkaan uu yahay dhulka hadda ay deganyihiin, leeyihiina Bulshada Soomaaliyeed ee "Reewing" ama Raxanwayn. Ummadaan dhulka ay degto ayaa ah kan ugu barwaaqada badan Soomaliya marka laga hadlaayo khayraadka dabiicga ha oo Ilaahay nagu manaystay kaas oo Soomaalida oo dhan ay xusul duub ugu jiraan sidaa ay halkaas mar un lugta ula galin lahayn balse cashar lama ilaawaan ah ay kula kulmeen sanadka markuu ahaa 1999-kii ka dib markii si qasab ah looga soo eryaday iyagoo waliba balan qaaday in mar dambe ay cag soo saari doonin balse ay ogolyihin Soomaalinimo. Waana tii markii hore ay diidanayeen in Soomalinimada wax lagau qaybsado oo rabay in ay marka hore boob wax ku radiyaan hadase runtu run gaartay. Sida laga soo bartay Taariikhihii iyo Ilbaxnimooyinki hore ayaa cadaynaya in Ummada walba oo degan meel biyo leh ay yihiin kuwa ugu ilbaxsan oo nabaduna ay mar walba raadiyaan si ay dannahooda ay u gaareen. dhinaca kale bulshada xoolo-dhaqatada waa midda ugu dhibka badan oo ilbaxnimadu ay ku yartahay waase ay taariikhdu cadaynayso. Booc. Booc ama Geed Caanoole loona yaqaano "Booc Booc" waa geed caleemo balaaran leh oo hadii aa caleenta ka jartid caano sii deenaayo. geedahaan caanahiisa waa sun. hadii oo indhaha kaa galo indhoole aa noqon kartaa. Booc booca waxuu aad uuga baxaa koonfurta Soomaaliya iyo wadamada caalamka gaar ahaan dalalka saxaraha ah. Boolo. Boolo ama Boolo Boolo waa shimbir dalqo weyn leh oo afka biyo ama malaay ku qaadato. shumbirtaan waxee u badan tahay meelaha biyo deegaanka ah ama xeebaha. Shimbiraha nuucaan waxee ku noolyihiin aduunka oo dhan. Qurac. Qurac (magaca sayniska: "Acacia tortilis", af-carabi: السَّمُرُ ama السنط) Afrika, waxaana lagu arki karaa Bariga Dhexe. Geed abaareed qodaxle ah, ilaa 21 mitir (69 ft)m kor u baxa, baarka sare sidii dallad oo kale u fidsan, dadka qaar ayaa u yaqaan abqo, mirihiisa ayaa iyana abqo ah, waa geed caan ka ah afrika una badan geeska afrika, waxaa kaloo laga helaa bariga dhexe. Gabay baa waxaa ku jiray tuducyadaan Ninka geedo tiriyoo kategay qurac tilmaantiisa Oo tiinka iyo qabada iyo tabaya maygaaga Tusmo xume taariikhdaba miyuu taako ka ogaaday? Dhulka uu ka baxo. Quraca oo noocyo badan ayaa waxaa caan ku ah qaarada afrika laga soo billaabo singaal lagu keeno bariga afrika ee soomaaliya ilaa koonfur afrika, wuxuu ka baxaa sidoo kale bariga dhexe, sidoo kale waxaa laga helaa iiraan, 1958 ayaa hindiya lagu beeray iyo pakistaan, Tilmaanta dhir ahaaneed. waa geed cimri dheer oo waynaada boqolaal sano taagnaan kara, u bada geeska afrika, wuxuu ka baxaa dhulka oomanaha iyo saxaraha ah, wuxuu yeeshaa xidido dhaadheer oo ku kaalmeeya inuu qoto dheer biyo ka helo, wuxuu ka baxaa togaga iyo buuraha dushooda, wuxuu ka fogaadaa meelaha ay biyuhu fariistaan ama ay jeexaan, waa geed u adkaysan kara abaar dheer iyo kaliisha waxaa ku filan roob 40 milimitir dhulka gala, wuxuu u adkaysan karaa biyo la'aan dhan hal bil ilaa 12 bilood, geedka ayaa jecel dhulka jilicsan oo cusbada leh, xidida quraca ayaa dhulka ku fogaada ilaa 35 mitir markii meeshu tahay lama degaan saxaro ah caro jilicsan, wuxuu samaysataa xidido banaanka u dhow ama yaala meelaha biyuhu ka dhowyihiin ama ay fariistaan, dhirirkiisa ayaa gaara  21 mitir (69 ft), caleemihiisa ayaa aad u yar yar, wuxuu dhalaa ubax yaryar oo cad cad, mirihiisa oo abqo ama aqbo u taqaan soomaalidu ayaa ah kuwo dhuudhuuban oo isku soo laabma badanaa, waxaa cuna aroga geela dadka iyo dhamaan duur joogta dhirta cunta, wuxuu leeyahay xabag la cuno, wuxuu leeyahay qodxo dhaadheer iyo kuwo yar yar, Geedka iyo soomaalida. Soomaalida ayaa geedkaan aad u jecel una adeegsata waxyaabo badan, waxay ka helaan ulaha guryaha lagu dhisto waa harsadaan, gartana waa ku galaan, Waxaa kaloo laga hellaa laamihiisa ulo dhuudhuuban oo dadka reer guuraagu aad u isticmaalaan oo xoolaha ku raacdaan, siiba geela. Caleentisa waxa daaqa ariga, laakiin waxtarkiisa weyni waa abqada, kuwaas oo aad u tira badan dhulkana laga gurto, xoolaha Afrika oo dhanna daaqaan, waxa kaloo laga helaa ood, tiirar iyo dhuxul. Dawo ahaanna waxa lagu daaweeyaa dixiriga caloosha gala, cudurada maqaarka, xajiinta maqaarka, iniinaha abqada, laamaha iyo xididdada na waxa loo adeegsadaa asal ahaan. Cayr (beel). Cayr waa beel ka mid ah bahweynta Habargidir ee Hawiye. Waana wiilkii ugu weynaa ilmihii odayga Madar kicis hiraab. odayga Cayr magacisi waa Maxamed, waxaa dhashay hooyo Caasha Kaarshe Wadalaan. Besha cayr waxay ka mid tahay qabiilada ugu weyn Habargidir; waxay degtaa beeshu meelo ka mid ah gobolka Jubbada Dhexe iyo gobolo ku yaala Badhtamaha wadanka Soomaaliya. Hordhac. Besha waxa lagu tiriyaa dadka ugu horeeyay ee dalka keenay ama soo celiyay adeegyada daruuriga ah ama lagama maar maanka ah sida isbtaalada hooyada & dhalanka Banaadir, Shifo Hospital hurwaa, Dawoyinka sida SHIFA pharmacy, Cuntada sida Warshada burka iyo badarka ee sahal (waxara cade), warshada Omada iyo saabunta Dalsan, iyo warshad shaambada iyo Som-electric. Waxaa si weyn loogu xasuusan karaa Shirkadaha isgaarsiinada Interneyada sida: Global internet iyo Stanard internet, waxay kaloo masuul ka ahaayeen shirkada Coca-cola. beesha waxa kaloo aan ku xasuusan karnaa dadkii ugu horeeyay oo keeno isgaarsiinta ey dadka ku wada xiriiraan tan markii ey meesha ka baxday dowladii dhexe ee soomaaliyeed taasoo bulshada soomaaliyeed aad ugu riyaaqday furida shirkadaha telefanada TELCOM SOMALIA iyo Nationlink waxey beesha ka shaqeysay sare u soo qaadida iyo hormarka ummada soomaaliyeed tan iyo markii ey meesha ka baxday dowladii dhexe ee soomaaliya. Dadka Caanka ah. Beeshu waxay leedahay dad caan ka dhex ah ummada soomaaliyeed Sida: Siyaasiyiin, janaraalo, Ganacsato, Odayaal dhaqameydo, Culuma'udiin, Aqoonyahano, Fanaaniin, Abwaano, & Ugaasyo.iyo wax garadka fara badan. T-pain. T-pain magaciisa runta ah (Faheem Najm), waa fanaan oo ku heeso rap-ka, waxoo dhashtay 30. Sebteembar 1985, waxoona ku dhashtay gobolka Florida ee dalka Mareykanka.T-Pain waxoo Taariikh nololeed. T-pain waxoo ku dhashay magaalada tallahassee ee gobolka florida dalka mareykanka.Ninkaan Musqushiisa oo ka dhigtay meel studio ah oo heeso lagu sameeyo, waxoona muslimay asiga oo toban jir ah. Jasiirada Qabrus. Jasiirada Cyprus (qabrus) (saybrus), (Kibris) ama Jamhuuriyadda Cyprus, waa wadan yar oo jasiirad ah, wadankaan waxaa degan labo qoomiyadood oo u kala dhashtay wadamada Giriig iyo Turkiga. labadaan qoomiyadood markii hore waxaa ka dhaxeen jiray colaad, isla markaas neh 1974ti waxaa wadanka soo galay ciidamo ka socdo wadanka turkiga, waxeena qabsadeen woqooyiga Cyprus oo ah meesha ee ku badantahay turkida, waqtigaas ka dib, jasiirada labo ayee u kala qeebsamtay, dadka badankooda ama kuwa giriiga ah waxee u guureen koonfurta.Jasiirada waxee yeelatay Labo maamul oo kala ah kuwa turkida iyo kuwa giriiga. Jasiiradaan maanta waxee u shaqeesaa dhinaca dalxiiska, waxeena ka tirsantahay qaarada Yurub. Banama. Banama waa wadan ku yaalo Ameerikada Dhexe. wadankaan wuuu xuduud la leeyahay wadamada Kolombiya iyo Kosta Rika wadankaan wuxuu mar ka tirsanaan jiray wadanka Kolombiya, wuxuuna ka xoroobay sanadka marka ee eheed 1903. Wadankaan waxaa dhaxmaro Kanaalka Banama oo ah meel biyo mareen ah oo isku furto badaha kala ah Badweynta Atlaantik iyo Badweynta Baasifik. Kanaalkaan waxaa qoday Mareykanka. Wadanka Banama wuxuu ka midyahay wadamada aadka u isticmaalo maraakiibta xamuulka ah oo ka kala ganacsato wadamada caalamka. Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Dagaalkii Labaad ee Aduunka, sida la wada ogyahay dagaalkii labaad ee aduunka waxa uu ahaa dagaal caalami ah, gabi ahaan waxaa loo tixgiliyaa markii ugu danbeysay.waxa uu bilowday taariikhdu markii ay ahayd 1939 wuxa uuna dhamaaday 1945. in kastoo ay jiraan khilaaf dhanka qaaradda asia ah. in uu kamid ahaa dagaalladii Asia ay ku jirtay waqtigaas ka hor 1939. uuna kamid ahaa dagaalka labaad aduunka taas oo ugu badnaa wadamada aduunka kuwooda ugu awooda bad. kaas oo ku saleysnaa laba xulufo oo millatari ah oo iska soo horjeeday. waxa ay tariikh dagaal oo baahsan. si toos ah waxaa ku lug lahaa in ka badan 100 milyan oo qof. iyo in ka badan 30 wadan oo kala duwan. wuxuu burburiyay dhaqaalo tiro badan, warshado iyo sidoo kale awood cilmi. kaas oo markii danbe noqday mid u dhaxeeyo qeyraadka rayidka iyo militiriga. kaas oo calaameyay dhimashada rayid isugu jira "the Holocaust", iyo isticmaalkii ugu weynaa bombaanooyinka loo yaqaano (air power bomb! } iyo markii ugu horeysay ee la isticmaalo dagaal hubka nuclear ka ah. natiijada waxaa lagu qayaasay in ay ku dhimatay dad dhan 50 million ilaa 85 million. dagaalka labaad aduunka waxoo dhigay khilaaf badan oo taariikhda aadanaha ah. boqortooyadii japan,, ee loogo tala galay in aay xukunto bariga Asia ayaa waqti sii horeysay dagaal kula wareegtay jamhuuriyadii Chinaha sanadkii 1937. laakiin 1 sep 1939 waxaa bilowday duulaankii Poland ee jarmalka. bayaankii xigay ee dalabkii dagaal jarmalka ee faransiiska iyo baqortooyadii ingiriiska.. laga soo bilaawo dabayaaqadii 1939 ilaa bilowgii 1941. waxaa jiray ololo iyo cahdiyo " japan ayaa kusoo biirtay weerarakii united state iyo duulankii yurubta ee bad weynta pacific. furutaankii dhaqsiyaha badnaa ee galbeed pacific jarmalka iyo midowga sofiyeeti oo dhulal kala dhaxeeyo yurub. iskaashigii yurub oo ay ku jiraan poland. filand. paltic state, baqortooyadii ingariiska iyo xubnaha kale ee kommonweath ka ingariiska waxaay ahaayeen awooda xulufo ee ugu weyn dagaalka ka dhanka ah AXIS. sidoo kale dagaal kasocday waqooyiga iyi bariga africa. sidoo kale dagaal muda dheer socday ee atlantic sanadkii. jun 1941 ///////waxoo ahaa dagaalka taariikhda aduunka ugu fooshaxun, dagaalkaan waxaa ku dhintay dad malaayiin ah,waxoona ka soo bilaawday qaarada Yurub sanadka marka oo ahaa 1939kii ilaa 1945tii.in kastoo ay jiraan khilaaf dhanka taarikhda ah qaarada aasiya maxaa yeelay 1937 japan ayaa ku duushay wadan chinaha kaasna waxoow ma mid ahaa W W II. Waa markii oo wadanka Jarmalka xukumi jiray ninkii naasiga ahaa oo la dhih jiray Adolf Hitler. Ninkaan ciidamadiisa waxee qabsadeen wadamo badan oo Yurub ka mid ah, isla markaas neh woxoo aad uula dagaali jiray wadan kasto oo ka hor imaado.Dagaalkiisa woxoo gaaray Aasiya, woqooyiga Afrika ilaa Ameerika. Ninkaan waxoo xasuuqay 6 miliyan oo yahuud ah. Dagaalka oo bilaabay neh waxaa ku dhimatay 60 miliyan oo qof. Dhimasho intaas la eg wali aduunka kama dhicin, waxeena u badnaayeen dad rayid ah. Dagaalkaan inta oo socday somalia waxaa gumeesanjiray gumeestiyaashii ingriiska iyo talyaaniga. haddii aa wax ka ogtahay in oo dagaalkaan soo gaaray somalia, xiligii ee somalia gacanta uugu jirtay ingriiska iyo talyaaniga, wax waa ku dari kartaa. sida oo ku bilaawday dagaalka. Dagaalka wuxuu bilaawday markii wadanka Jarmalka ku duulay dalka Boland, isla markaana wadamada Ingriiska iyo Faransiiska waxee ku dhawaaqeen dagaal ka dhan ah wadanka Jarmalka. dagaalka Aasiya wuxuu bilaawday 1937 ilaa 1945ti, waxayna Aheyd markii wadanka Jabaan uu ku duulay dalka Shiinaha.waxaa kaloo kujirey dadlaka kamida qarada afrika Waxa Norwey heystey Jarmalka sannadihii 1940–1945. Wax badan ayaa dagaalkii ku burburey. Dhismayaashii, wershadadihii iyo dhammaan magaalooyinka waa la garaacey waana la gubey. Wax badan lama heysan, dad badanna noloshu wey ku adkeyd. Dagaalkii 2aad ee dunidu wuxuu bilaabmey siibtambar 1939. Markaa waxa Polen qabsadey askartii Jarmalaka. Waxey askarta Jarmalku yimaadeen Norwey 9kii abril ee 1940. Dagaallo waqti qaaban socdey ayaa ka dhacey meelo badan oo dalka ka mid ah, laakiin maalmo yar ka dib ayuu Jarmalku qabsadey dalka oo dhan. Boqorka iyo dawladdu waxey u baxsadeen magaalada London ee carriga Ingiriiska halkaas oo ey ka sii wadeen dagaalkii mucaaradka. Maalmihii dagaalka ka dib muu jirin dagaal milateri oo sidaa u weyn Norwey. Booliska waxa kaantaroolayey ciidamadii naasiga, dalkana waxa loo sameeyey dawlad cusub oo saaxiib la ah naasiga. Dawladdu ma ey aheyn mid lagu doortey hab dimuquraadi ah. Noorwiiji aad u badan ayaa ku shaqeyn jirey shaqo aan sharciga waafaqsaneyn waqtigii dagaalka. Dadka qaar waxey fidin jireen warar aan la soo faafreebin (usensurert), oo ku fidin jireen tusaale ahaan wargeysyada ama waraaqaha yaryar ee la qeybiyo. Kuwo kalena waxey dadka ka caawin jireen iney ka qaxaan naasiga oo tagaan dalal kale, inta badan waxey geyn jireen Iswiidhan iyo Ingiriiska. Qaar badan waa la qabtey oo waxaa lagu xidhey xerroyinka maxaabiista. Inkasta oo dalka la heystey haddana dadka badankiisu waxey tegi jireen shaqooyinkoodii caadiga ah, carruurtuna waxey tegi jireen iskuulka. Laakiin cuntada, dharka iyo alaabooyinka kale in go’an (rasjonert) ayaa la isa siin jirey, mustaqbalkana waxa loo dareemayey mid aan nadab aheyn. Dagaalka kahor waxey Norwey lahey maraakiib ganacsi oo badan. Sannadihii dagaalka ee 1940–1945 waxey maraakiib badan oo noorwiiji ahi geyn jireen alaabooyinka dalal kula jirey dagaal Jarmalka. Dawladdii Norwey ee joogtey London ayaa maamuli jirtey arrimahan. Ku dhawaad kalabadh ayaa maraakiibtan ama waa la rusheeyey ama gujis ayaa deijiyey, sidoo kale ilaa 4 000 oo badmareenno noorwiiji ah ayaa ku nafwaayey intii dagaalku socdey. Wadar ahaan ilaa 10000 oo rag iyo dumar norwiiji ah ayaa dhintey sababta oo ah dagaalka. Ku dhawaad 700 oo kamid ahi waxey ahaayeen yuhuud kuwaas oo loo direy xerooyinka maxaabiista ee ku yaalley Jarmalka iyo Boolan. Markey aheyd 8dii May ee 1945 ayuu Jarmalku isdhiibey, markaas ayey mar labaad Norwey noqotey dal xor ah. Qiyaastii ilaa 50000 oo noorwiiji ah ayaa lagu xukumey khiyaamo qaran dagaalka ka dib. Waxey xubno ka ahaayeen xisbigii wadaniga-hantiwadaagga ee Golaha Dalka (Nasjonal Samling), kaas oo u debecsanaa wadashaqeynna la lahaa naasigii. Dagaalka ka dib waxaa khiyaamo qaran loo deldelay 25 qof. 1945 kadib ayaa waxa bilaabmey dibudhiskii dalka. Waxey aheyd xilli waxqabad badan leh. Wax soosaarka iyo wax dhoofiddu labaduba sare ayey u keceen, maraakkibtii ganacsigana dib ayaa loo dhisey. Dad badan ayaa shaqo heley, inkasta oo aanuu mushaharku aad u sarreyn, haddana saboolnimadu wey yaraatey. Dadka intiisa badan waxa gashey jididiilo, dadka badankooduna waxey jecleysteen iney ka qeyb qaataan dibudhisidda Norwey. Halkudhigyada sinnaan iyo in la isku qiime yahey ayaa muhiim u noqdey dadka. Dhaqaalaha Norwey si tartiib ah ayuu u kobcey, in kasta oo alaabooyinka qaar weli la isu qeybin jirey ilaa ku dhawaadkii 1950-yadii. Tobanaankii sano ee ka dambeeyey dagaalka waxa la sameeyey dib u habeyn kuwaas oo ahaa sidii nolol wanaagsan loo wada siin lahaa dadka. Waqtiga shaqada waa la soo gaabiyey, fasaxyadana waa la dheereeyey. Waxa 1967 la soo rogey «Sharciga ceymiska dadweynaha». Sharcigu wuxuu sugey inuu siiyo kalsooni dhaqaale dhammaan dadka, iyo weliba bukaanka iyo dadka gaboobey (waayeelka).\ W/Q: AL Ustad Qeys Abdi Ahmed Ok Taywan. Taywan ama markeeda hore ladhihi jiray Formosa waa Jasiirad weyn oo ku taalo koonfurta bari ee biyaha dalka shiinaha. Jasiiradaan waxaa mararka qaar ladhahaa jamhuuriyadda shiinaha, waa jasiirad aad u quruxbadan. taariikh ahaan. taywaan waxa ay taabacsanayd ama ay raacsanay ilaa sanadii 1859 wadanka shiinaha kadib waxa qabsaday wadanka japan kadib markii wadanka japan lagu jabiyay dagaalii labaad ee dunida taywan waxa ay gacanta u gashay marlabaad wadanka shiinaha kadib markii ay shuuciyadu gacanta ku dhigtay dhamaan shiinaha ayaa waxaa dhacday in ay dhamaan wixii shacabka kasoo horjeeday shuuciyadu ay u yaaceen dhankaas iyo jasiirada taywan 1950 juquraafi ahaan. jasiiradu waxa ay kutaalaa bariga aasiya waxa ay ku dhex talaa badwaynta Pacific ga waxa u dhexeeya shiinaha marinnka lagu magacaabo taywan masaafada idhaxaysa shiinaha iyo wadanka taywan kama badan 140 klm taywan waa jamhuuriyad waxa ayka koobantahay dhawr jasiiradood oo ay ugu wayntahay jasiirada formusa dadka. taywan waxa kunool dad gaadhaya 23 malyan oo qof waxaanay ka midtay wadamada ugu cidhiidhiga badan caalamka waxa ay dadku ku hadlaan luqada shiinaha ee Mandarin inkasta oo ay aqoonsanyihiin in kabadan 40 dawladood hadana caalamku mawada aqoonsana shiinuhua waxa uu ku doodayaa in ay taywan kamidtahay dhulwaynaha shiinaha Luksemburg. Luksemborg (lb: Letzebuerg) waa wadan yar oo ku yaalo galbeedka Yurub. wadankaan waxoo xuduud la leeyahay wadamada Beljim,Faransiiska iyo jarmalka. Luksimborg waxee markeeda hore isticmaali jirtay lacagta bejlimka intii eesan u bedelanin lacagta yurub. wadankaan caasimadiisa waxaa la dhahaa Lusimborg, waxaana degan dad gaaraayo ilaa 576.249 (2016) oo qof, Luqada looga hadlo neh waa af luksemborg, af faransiis iyo af jarmal oo ah luqadaha rasmiga. Luxembourg, si rasmi ah Grand Duchy ee Luxembourg [1] (Laksambargish: Groussherzogtum Lëtzebuerg, Faransiis: Grand-Duche de Luxembourg, Jarmal, Großherzogtum Luxembourg), waa gobol ku yaalla galbeedka Yurub. Wadanku waa xuduudaha Belgium-ga galbeedka iyo woqooyiga, Jarmalka ee bariga iyo Faransiiska ee koonfurta. Waxay ka kooban tahay laba gobol oo waaweyn:. Oesling xagga woqooyi, oo qayb ka ah Ardennermassivet, iyo Gutland koonfureed [7] Luxembourg lahaa dadka ka mid ah 590 667 January 1, 2017 [4] oo uu leeyahay meel ka mid ah 2586 kilomitir oo laba jibaaran, waxaa ka mid ah gobolka ugu yar bannaan ee Europe samaynta. [8] Sida diimuqraadiyad wakiilo la Boqortooyada dastuuri ah keentay dalka by Grand Duke iyo waa kaliya ka harsan tahay duchy grand dunida ee. Luxembourg waa dal horumaray dhaqaalaha sare iyo GDP dunida ee labaad ee ugu sareeya (PPP) per capita (ka dib Qatar), sida laga soo xigtay Baanka Adduunka. meel dhexe Its ayaa taariikh ahaan loogu tala galay in uu ahaa mid muhiimad istiraatiiji u weyn in awoodaha badan, shukaansi in aasaasay of qalcaddayda a Roman, site ah ee qalcadda Frankish muhiim ah inta lagu guda jiro qarniyadii dhexe hore, iyo doorkeeda goobtii ka mid ah jidka Spanish ka 1400- dib qarnigii qarnigii 17aad. Luxembourg waa xubin ka mid ah Midowga Yurub, NATO, OECD, Qaramada Midoobay iyo dalalka Benelux, oo muujineysa aragtida siyaasadeed ee ay guushu ku dhexgalka dhaqaale, siyaasadeed iyo ciidan. Magaalada Luxembourg, oo waa caasimada iyo magaalada ugu wayn, waa kursiga hay'adaha dhowr iyo hay'adaha Midowga Yurub. Oktoobar 18, 2012, Luxembourg ayaa loo doortay meel ku meel gaar ah Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay markii ugu horeysay abid. Dalku wuxuu u adeegay in Golaha Ammaanka ee ka January 1, 2013 December 31, 2014 Iyadoo la tixraacayo oo ay ku taalo juqraafi ahaan, waa isuga dhaqanka Luxembourg ee Romance iyo Germanic Europe oo midaynaysa dhaqanka labada. Sidaas daraadeed, Luxembourg waa dal saddexdooda ah: Luxembourg, Faransiis iyo Jarmal waa luuqado rasmi ah. Inkastoo ay tahay dawlad qarsoodi ah, Luxembourg waa inta badan Roman Catholic. juquraafi ahaan. dhanka waqooyi ee wadanka waxa lagu magacaabaa (Ösling)waxaanuu ka sareeyaa bada 400 ilaa 500 oo miter waxaana dhankan waqooyi kuyaala buuro wabiyaal iyo kaymo badan waxa kuyaala buuraha looyaqaano (Burgplatz) dhererkooduna waxa uu gaadhaa ilaa 560 miter waana buurta wadanka ugu dheer dhanka koonfureed waxa lagu magacaabaa (Gutland) waxana kkunool dadka intiisa badan ee wadanka dagan halka ugu gaaban wadankan waxa lagu magacabaa (Spatz) dhererkeeduna waxa weeye 130 miter bada dusheeda wabiyada. wabiga uguwayn eewadankan waxa weeye wabiga ozol waxa uu noqdaa xuduuda u dhaxaysa wadankan iyo jarmalka waxa kale oo kuyaala wabiyo kale oo yaryar cimilada. wadankan logsonborg waxaa aad cimaladiisa u gadiya badanaa dabayla kayimaada badwaynta Atlantic ga intabadan sanadkana waxa kada roobab waawayn luuqadaha. luuqada rasmiga ah ee wadankani waa (Lëtzebuergesch) waxa kale oo ay dadku adeegsadaan sida luqadaha jarmalka iyo faransiiska diinta. badi dadka reer lugsanborg waxa ay haystaan diinta masiixiga islaamka kunol waxa lagu qiyaasaa 900 waxa kale oo kunool ilaa 100 yahuuda xukunka. lugsanborg waa boqortooyo dastuurka lagu maamula waxa ay leedahay barlamaan wax sharciyeeya oo lkakooban hal gole oo shacabku soodoorto Maxamed Cali Kalaay. . Everyone can agree that I am a good student and that I like to study. My favorite facultys are Account and human development. I am going to attain PHD because my goal is to study these faculties in future and to become a respected professional in on... Mohamed Abshir Aadan () waa shakhsi caan ah oo u dhashay dalka somalia. Mohamed Abshir ayaa taariiikhdu markay aheyd 26.february 1996 ku dhashay magaalada miyiga degmadda Taleex ee gobolka sool oo ku yaal waqooyiga somaliya. Moha oo ka dhashay qoys soomaaliyeed ayaa waxay waalidkiisu ugu wan qaleen magaca mohamed. Mohamed Abshir waxa uu wax barashadiisa ka bilaabay degmada yagoori isagoo dugsigiisii hoose/dhexe ku soo dhamaystay. Sidoo kale waxaa uu dugsiga sare ku Qaaday dugsiga sare ee muuse yuusuf. Waxa uu waxbarashadiisa jaamacadeed ka wadaa nugaal university sidoo waxa uu iminka ka shaqeeyaa wasaaradda shaqo_gelinta Arrimaha bulshada iyo Qoyska ee maamulka soomaaliland. Qaab Feerka. Maxamed Cali Kalaay waxa uu caan ku ahaa goysmada ama gasta faraha badan taas oo dhib u keeni jirtay feeryahanada isaga la tartama. Waxa kale uu Kalaay ku caan baxay intii uu feerka ku dhex jiray feerka deg-dega ah. Qaadashada Diinta Islaamka. 1964 ayay ahayd markii ugu horaysay uu Kalaay si la yaab leh uga guulaystay Feeryahanka ahaa Horyaalka Miisaanka Culus ee lagu magacaabi jiray Sonny Liston. Waxuuna Kalaay isla mar ahaantaas la wareegay Suunka cadeynta u ah in uu noqday Horyaalka Aduunka ee Feerka Miisanka Culus. Kalaay oo markaa da'diisu ahayd 22 sanno ayaa noqday Feeryahankii ugu da'da yaraa ee ku guuleysta Suunka Feerka Miisaanka Culus ee taariikhda aduunka soo mara. Muddo yar ka dib markii Kalaay uu noqday Horyaal ayaa waxa uu si lama filaan ah warbaahinta Caalamka uga sheegay in uu qaatay Diinta Islaamka. Sanadkii 1965 markuu Kalaay si rasmi ah ugu biiray Diinta Islaamka ayaa waxuu magaciisa hore ku bedelay magaca islaamka ah ee Maxamed Cali. Kalaay waxa uu qaatay Diinta Islaamka isaga oo aan ka laheyn wax dan qaas ama qarsoon. Waxaana xataa dhici kartay inuu Kalaay talaabadaas ku waayo taageerayaashiisa aad ka u tira badnaa. Laakiin waxa dhacday taasi bedelkeed oo ah in taageerayaasha iyo shacbiyadda uu Kalaay ku lahaa gudaha dalka Mareykanka iyo Caalamka intiisa kaleba ee aad u sii kordheen. Dagaalkii Vietnam. Sanadkii 1966 ayaa Maxamed Cali Kalaay laga qaaday imtixaan ku saabsan cafimaadkiisa, waxaana la sheegay inuu ka qeyb gali karo dagaal ay Dowlada Mareykanka qeyb ka aheyd oo xilligaa ka socday dalka Vietnam. Taasina waxay la macno ahayd in haddii uu Kalaay dagaalka ka qayb qaadanaayo uu guud ahaan ka tago feerka iyo waxbarashaddiisa kaleba. Laakiin Kalaay oo lagu yaqaan dhiiranaan badan ayaa qaadacay arrinkaas oo waa uu diiday inuu dagaal la galo sida uu hadalka u dhigay dad masaakiin ah oo u dhashay dal ka tirsan dunida soo koraysa. Kalaay waxa uu sidoo kale si cad u sheegay in uu gebi ahaan ka soo horjeedo dagaalka Maraykanka ay ku qaadeen Vietnam oo masaafo ahaan aad uga fog dalka Maraykanka, waxuuna sheegay in dagaalkaas uu yahay mid gardaro ku ah shacabka reer Vietnam. Markii Laga Qaaday Suunka. Sanadkii 1967 oo ahaa markii Kalaay uu gaaray guulihii ugu badnaa ayeey dawlada Mareykanku ka xayuubisay Suunkii Horyaalka Feerka Miisaanka Culus ee Aduunka. Sababtoo ah waxaa Kalaay lagu soo eedeeyay inuusan wadani aheyn bacdamaa uu diiday ka qayb qaadashada dagaalka ka socda dalka Vietnam. Muddo dhan 3 sanno Kalaay kama uusan qeyb gelin wax tartan-feer ah, laakiin waxa uu feerka mar kale dib ugu soo noqday sanadkii 1970. Feerkii Zaire 1974. Mid ka mid ah feerarka Aduunka ugu caansan The Rumble in the Jungle oo Maxamed Cali uu qeyb weyn ka ahaa ayaa bishii Oktoobar 1974 lagu qabtay Caasimada dalkii lagu magacaabi jiray Zaïre (Jamhuuriyada Dimuqraadiga Koongo) ee Kinshasa. Kalaay oo ahaa tartame u socday inuu dib u soo ceshto Suunka Horyaalka Feerka Miisaanka Culus ayaa wareeggii 8aad feer la tuuray Feeryahan George Foreman oo markaas ahaa Horyaalka Aduunka. Kalaay waxa uu sidaas darteed mar labaad dib ugu guuleystay Suunka Horyaalka Aduunka ee Miisaanka Culus. Sidoo kale waxaa uu Kalaay mar saddexaad sanadkii 1978 ku guuleystay inuu dib u hanto Suunka Horyaalka Aduunka, ka dib markii uu dhibco tirsi kaga guuleystay Feeryahan Leon Spinks. Maxamed Cali Kalaay ayaa ku dhawaaqay sanadkii 1979 inuu ka fariistay feerka. Si kastaba ha ahaatee waxa uu Kalaay mar kale sanadkii 1980 dib ugu soo laabtay feerka. Waxa uuna tartan feer ah kaga hor yimid Horyaalkii Aduunka Larry Holmes. Kalaay oo markaan rabay inuu markii afaraad ku guuleysto Horyaalka Aduunka ayaa waxaa ciyaarta wareeggii 11aad joojiyey Tababarahiisa Angelo Dundee oo garwaaqsaday in Feeryahankiisa ay soo gaareen dhaawacyo xooggan. Maxamed Cali Kalaay waxa uu gebi ahaan cayaraaha ka fadhiistay horaantii 1980-maadkii isaga oo markaa da'diisu sii caga-cageyneysay 40 sanno. Dhowr sanno ka dibna waxaa Kalaay laga helay cudurka Laleemada Parkinson's Disease. Maxamed Cali Kalaay waxa uu geeriyoodey 3-da Juun 2016. Allaha u Naxariisto Maxamed Cali Kalaay waxaa maalin jimca ah oo taariikhdu ahayd 10-ka Juun 2016 lagu aasay Qabuuraha Cave Hill Cemetery oo ku yaal magaaladii uu ku dhashay ee Louisville, Kentucky(USA). Kalaay waa Geesi Gardarrada Neceb oo aan la gamban inuu soo bandhigo waxa uu aaminsan yahay. Waa Halyeey ku weyn qalbiyada Shacab Weynaha Aduunka, waxa uuna safka hore kaga jiraa Feeryahanada iyo Shaqsiyaadka kale ee saameyn weyn aduunka ku yeeshay qarnigii tegay ee 20aad. Taariikhda Aduunka ayaa Maxamed Cali Kalaay mar walba xusi doonto. Filasoofiyada. kalmada Philosophy waxa ay kasoo goday odhaahda giriiga ah ee φιλοσοφία oo macneheedu tahay jacaylka xigmada waa dhaqdhaqaaq fikradeed oo insaanku sameeyo kuna waajahan dhamaan dhinacyada nolosha oo dhan.haddii aynu afsoomaali ku qeexno waxa ay noqon kartaa xigmad in aad waxkasta u eegto si xeel dheer siyaabo kalo duwan ayaana looga yaqaanaa dhamaan bulshooyinka caalamka waxa la adeegsanayay mudo aad u fog gaar ahaan waxaa adeegsan jiray giriigii hore waamaxay macnaha filsoofiyadu. magaca filasoofi waxa uu kayimi kalmada 2 kalmadood oogiriig ah oo kala ah fila oo macneheedu yahay jacaylka iyo sofi oo macneheedu yahay xigmada markaa kalmadu waa jacaylka xigmada laakiin maaha haysashada xigmada waxay tilmaamaysaa kaliya jacaylka xigmada casrigan aynu joogno waxa ay sheegaysaa oo looisticmaalaa waxyaabaha nolosha ku qiimaha leh sida dhimashada noloshawaxyaabaha waaqiciga ah iyo haddii aynu eegno xiligii giriigii hore oo laisticmaalay filasoofiyada waxa jiray rag badan oo kucaanbaxay ama macalimiin ku ahaa sida iyo qaarkale oobadan waxa ay filasoofiyadu sifiican u hana qaaday qarniyadii dhexe Pawlo Kuwelho. Pawlo Kuwelho (Paulo Coelho), waa qoraa wayn waxa uu u dhashay wadanlka barasiil Taariikhdiisa. Paulo Coelho waxa uu kudhashy magaalada Rio de Janeiro ee wadanka baraasiil sanadii 1947 kahor intii aanuu noqon qoraaga waxa uu ahaaa soosaare riwaayadeed waxa kale oo uu ahaa saxafi, waxa kale oo uu samayn jiray heesaha waxa uu heeso u alifay in kabadan 60 heesaa oo ah kuwa uguwaawayn baraasiil waxa uu yaraantiisii kamidnoqday kooxada ruuxaaniga ah ee hippie waxa uu booqday in badan caalamka isga oo baadhaya diimo ama qawmiyada qadiimiah oo soojireena waxaanuu in badan booqday wadamada aasiya bari buugiisiigi ugu horeeyay waxa uu soosaaray 1982 buugasna waxa uu u bixiayay magaca kaydkii cadaabta laakiin buugaasi muu caanbixin Buugtiisii. ilaahada waxa laga iibsaday in kabadan 75 malyan oo kitaab buugta uuqoray waxa ugu caansan buuga The Alchemist oo soobaxay 1988. Facbook. Pawlo Kuwelho waxa uu xiligan tafatira qoraalda gaagaban ee ay dad badani ka qaybqaataan kuwaas oo kusaabsan weedhaah amaba kalmadaha ku haboon in uu adeegsado qoraagu. Pawlo Kuwelho waxa aad loogu bartay in uu buugtiisa kaga waramo qoraalo ruuxi ah isaga oo isticmaala badanaa kalmado aanay qorayaashu adeegsan. Xiligan Lajooga. Pawlo Kuwelho waxa uu sanadkan 2011 qoray Buug lamagacbaxay Alph waxa kale oo uu balanqaaday in uu soo wado buug kale oo aad ubadan. Masaajid Cali Guduud. Masaajid Cali Gaduud wa dagmo ka tirsan Gobolka Shabeellaha Dhexe Degmada waxaa hoos yimaad tuulooyin badan oo ay kamidyihiin: Wargaadhi, Daarasalaam, Tawakal, Geedi-xeyr, Xassan-geedi, Qaahira, Maxaa-siciid iyo kuwo kale oo fara badan. Degmada Masaajid Cali Gaduud waa degmada kalliya ee wadanka oo dhan inta aan ogahay ee leh abtirsi sedex magac ah. Masaajid cali gaduud waxa uu caan ku yahay waxyaabo badan oo ay kamid yihiin beerah, xoolaha, kalluunka iyo duur joog tiro badan. Faransiis Guyana. Faransiis Guyana () waa dhul ka mid ah dalka Faransiiska, waxoona ku yaalaa Ameerikada koonfureed. Gobolkaan waxoona xeeb ku leeyahay Badda Karabiya. Magaalo madaxda gobolkaan waxaa ladhahaa Kayene. Kayene. Kayene () waa magaalo madaxda gobolka Faransiis Guyana; waana magaalada ugu weyn gobolkaas waxa ay gaadhayaan dadka kunooli ilaa kun oo qof. Koonfur Joorjiya iyo Koonfurta Jasiiradaha Sanwij. Koonfur Joorjiya iyo Koonfurta Jasiiradaha Sanwij waa Jasiirado ka tirsan dalka Ingriiska, waxeena ku yaalaa koonfurta Badweynta Atlaantik. Dhoobley. Dhoobley waa degmo ku taalla gobolka jubada hoose u dhow xadka kiiniya, waxaa kaloo loo yaqaan libooyo soomaaliya. Baraag Ciise. ERYAAL waa tuulo ku taalo Gobolka Mudug, waxeena degmada XARARDHEERE u jirtaa. Jiicdheere. Jiicdheere waa degmo ku taalo Gobolka Mudug waxeena daris la tahay degmada Bacaadweyne.Waana meel caan ku ah wax soo saarka cusbada Degmadaani waxa ay caan ku tahay waa cusbada oo goballo ka tirsan wadan soomaaliya loo qaado sidoo kale waxaa cusbadaas loo iib geeyaa dalalka dariska la ah soomaaliya Cusbadaan laga qaado degmada jicdheer badanaa waxaa la geeyaa degmada kalkacyo ee xarunta gobalkaka mudug Dada ku dhaqan degmada jicdheer waxa ay badanaa noloshoodu ku tiirsan tahay dhaqashada xoolaha iyo bixida cusbada Waxbarashada degmada jiicdheere waa mid sanadahaan dambe soo hagaageysa,waxbarashada diinta ayaa si aan caadi aheyn uga socota Culumada ugu waaweyn ee degmada jiicdheere waxaa ka mid ah Ganacsiga degmada jiicdheere waa mid si heer sare ah u socda,waxaana ganacsigaas ka mid ah bixida cusbada oo ah degmada ugu cusbada badan degmooyinka iyo deegaanada galmudug Ganacsatada degmada jiicdheere waxaa ka mid ah ■xaawo yuusuf cabdi oo ah haweeney magac weyn ku leh degmada jiicdheere Bander Beyla. Bandar Beyla (,), waa magaalo xeebeed ku taala waqooyibari gobolka Bari ee wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxay xudun u tahay Degmada Bayla. Bander Beyla waa degmo xeebeed oo ku taalo Gobolka Bari ee woqooyiga soomaaliya. Degmadaan waxee magaalada Qardho u jirtaa dhinaca bari.Degmadaan waxee ka midtahay meelihii ku burburay Tsunamigii dhacay 2004ta.Bandar beyla waxee daris la tahay Badweynta Hindiya. Taariikh. Bayla waxay dhacdaa juquraafi ahaan madaxa sare ee deegaanka loo yaqaano "Raas Macbar" ("Cape Ma'bar"). Wakhtiyihii hore magaaladani waxay ahayd meel aad ugu muhiim ah badmaaxiinta iskaga gudbeysa Gacanka Cadmeed, Badweynta Hindiya iyo qaarada Afrika. Waxyaabaha taariikhiga ah ee magaaladan qadiimiga ah lagu yaqaaney waxaa ka mid ah dhisida dooni a soohay, oon lahayn wax musbaar ah. Badhtimihii sanadkii 2004ta waxaa dhaawac daran soo gaadhsiiyay magaaladan duufaantii (tsunami) ka dhalatay dhulgariirkii Badweynta Hindiya, kaasi oo khasaare naf iyo xoolo geystay. Maamulka. Magaalada Bayle waxay ka tirsan tahay maamulka Puntland. Bulshada. Magaalada Bayla waxaa ku dhaqan dad tiradoodu gaadhayso ilaa 16,700 qof. Dhinaca kale, Degmada Bayle waxay leeday bulsho gaadhaysa ilaa 14,376 qof. Waxbarashada. Sida ay sheegtay Wasaaada Waxbarashada Puntland, magaalada Belye waxay leedahay 13 dugsi kuwasi oo ku baahsan dhamaan Degmada Bayla. Dugsiyada ugu caansan waxaa ka mid ah Rasul-Macbar, Kulule, Caris iyo Qoton. Karkaar. Karkaar waa buuralay dhacda Woqooyi bari Soomaaliya, gaar ahaan maamul goboleedka Puntland waxayna ka dhigtay gool taasoo ayna aqoonsanayn dawladda dhexe, sida rasmiga ah waxay hoos timaadaa Gobolka Bari ee woqooyiga dalka Soomaaliya. Caasimada Gobolka Karkaar Waa Magaaalda Qardho Jowle. Ganacsiga. Dadka degan degmadaan boqolkiiba 80% waxey noloshoodu ku tiirsan tahay beeraha iyo xoolaha, halka boqolkiiba 20% ee yihiin ganacsato. Haddii aan wax idiinka sheegno qabiilada dega laba qabiil oo kala ah Saruur Habar Gidir, Duduble iyo Murusade. Tsunami. Tsunami waxaa la dhahaa Hirr ama Mowjad aad u weyn oo biyaha badda hoostooda ka soo kaco, waa marka oo Dhulgariir badda ka dhaco. Tsunamiga waxoo geestaa khasaaro aad u weyn, waxoona aad u burburiyaa guryaha xeebaha u dhow. Turdho. Turdho waa Degaan ka tirsan Gobolka Jubbada Hoose)) waa tuulo Qurux badan oo Xeebaad leh waxaa days beesha sheekhaal loobage o u Badan Ganacsato,Siyaasiyiin iyo Culumaaudiin. Magaalada turdho waxay leedahay kaawada ugu weeyn jubbada hoose, dhul beereed iyo xeeb aad u dheer o qurux badan. Inta badan dadka degan waa xoolo dhaqato iyo beeraley iyo ganaacsato,waxaa bur bur xun ka soo gaaray magaalada Turdho dagaaladi sokeeye ee ka dhacay dalka 1991. Waxaa bur bur xoogan ka muuqda isbitaalka weeyn ee magaalada iyo dugsigii hoose dhexe ee Turdho.Sh.Xasan Maxaad Cilmi o loo yaqaano《 Siigaale 》(Sheekhaal loobage) ayaa ka mid ahaa ragii talyaaniga kula jihaaday Turdho, dagaalkas o ka dhacay meesha lagu magacaabo Yaaq Kanooni, waxaa sidoo kale dagaalkas qeyb libaax leh ka qaatay Xaaji Nuur Abiikar (Sheekhaal Loobage) oo caan ka ah gobolka jubbada hoose, labadan hogaamiye (Siigaale iyo Nuur Abikar)o talyaniga siiyay casharo lama ilaawaan ah kana xureeyay inta u dhaxeeyso Jamaame iyo Turdho Jasiira. Waa degaan ka tirsan gobolka sh.hoose oo ah meel dalxiis ku fiican,degaanka waxa dega beesha sheekhaal Jaziira oo kamid ah beelaha ahlu diinka ah ee Shiikaal. Beesha sheekhaal jasiira ayaa waxaay u kala baxda 3 lafood oo kala ah Xaaji, Qaasim iyo Maat. Waxaa si gaar ah deegaanka ugu badan Lafta Reer Maat, Waxaana Deegaankaasi iska leh su buuxana looga yaqaana Beesha Sheekhaal Jaziira sida Magaca Deegaankaba ku tusinayo, oo ka soo jeeda sheekha meesha ku aasan jasiirada ama jabalka badda dhexdiisa ah oo magaciisa la dhaho Sheekh Abaa Xasan ama Baa Xasan, magacaas oo ka soo jeeda wiilka curadkiisa ah oo la dhaho Xaaji Xasan. Cidda kale oo hada degan waxayso degeen wixii kadanbeeyay 1991kii xiligaasi oo Dalka dhan fooda uu galay. degaanka wuxu leeyahay kheeraadyo badan sida bada,beeraha & xoolaha. waxay caay kuyihiin siyaarada sheekha oo bilkasta oo shacbaan ah 14 keeda laga dhigo isla degaanka, waxay kaloo leedahy beero waaweyn oo lagu farsameeyo cusbada. Deegaanka waxaa uu ka mid ahaa deegaanada ugu waxsoosarka badan xiligii Dawladda dhexe ee kacaanka wadanka ka jiray ayadoo ay ka dhismaayeen warshado farabadan sida tii aargoostada looga dhoofin jiray dibada, sidoo kale warshada doomaha, korontada laga dhaliyo dabeysha oo ayadana deegaanka hoos iman jirtay. Deegaanka waqtiyadaas dhamaan madaxda dalka waxay u hayeen ixtiraam gaar ah ayadoo ay dhici jirtay inay xiliga siyaarada sheekha kala soo qayb gali jireen madax sar sare ee ka tirsan beesha. Kosta Rika. Kosta Rika (Costa Rica) waa wadan ku yaala ameerikada dhexe waxa uu xuduudo la wadaaga laba wadan oo kala ah banama iyo wadanka nikragwa waxa uu dhanka waqooyi xuduud kala wadaagaa wadanka nikragwa dhanka koonfurna wadanka banama dhanka galbeed waxa uu xuduud ka leeyahay bada Badweynta Baasifik dhanka barina bada Badda Karabiya waxa qabsaday boqortooyadii isbayn sanadii 1563 waxa ay madaxbanaanida qaadatay sanadii 1821 kadib waxa gacanta ku dhigatay wadanka Meksiko waxa ay madax banaanidoodii kalasoo noqdee maksiko sanadii 1848 masaaxo ahaan dhulka ay ku fadhido dawlada costa rica waa 50700 klm dadka kunool tiradooda waxa lagu qiyaasaa 2066,000 kun oo qof caasimada wadankani waa magaalada Sankhose Dadka. Inta badan dadka kunool costarica waxa ay kasoo jeedaan wadanka isbayn waxa kale oo kunool xoogaa aan sidaas usiibadnayn oo ah dadka looyaqaano hindida cas ciidanka qalabka sida. costa rica waxa ay ka mid tahay wadmada aan lahayn ciidamo malateri oo habaysan ciidanka wadankan waxa lakala diray sanadkii 1948.wadankani waa mid kamida wadamada soosaara muuska. Nikaragua. Nikragua ama (Nikragwa) waa wadanka ugu wayn Badhtama Ameerika iyada oo ay sidaas tahay hadana waa wadanka wadamada bartamaha amerika ugu dadka yar wadankaas dadka kunooli sida wadamada lajaarka ah oo kale waxa ay isugu jiraan hindi iyo dad kasoo haajiray wadanka isbayn caasimada wadnkan waxa lagu magacaabaa manguwa Guatemala. Guatemala ama (Guwatimala) Jamhuuriyadda Guatemala (Af-Isbaanish República de Guatemala) waa wadan ka mida wadamada kuyaala deegaanka Bartamaha Ameerika Dhulbahante. Dhulbahante (,) waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Dhulbahantuhu waxay deegaan ku yihiin wadanka Soomaaliya (gaar ahaan gobolada Nugaal, Sanaag iyo Cayn), deegaano ka mid ah Howdka; iyo Itoobiya (meelo ka mid ah deegaanka Ogaden). Dhulbahantuhu wuxuu ka mid yahay beelaha Harti ee hoostaga Daaroodka. Hordhac. Dhulbante waa qabiil kamida qabaailka Soomaaliyeed ee dega waqooyiga iyo galbeedka Soomaaliya, Waxayna kasoo jeedaan beel waynta daarood, dhulbahante waxa uu dagaa gobolada Sool, Sanaag, Cayn iyo weliba kililka shanaad ee itoobiya sida doollo iyo wardheer. Dhulbahante waxa uu kamid yahay beelaha waawayn ee aragtida ka dhiibta arrimaha Soomaaliya ee saamaynta tooska ah ku leh siyaasadda, iyagoo halgankii xornimo doonka gacan wayn kagaystay. Dhulbahante oo loogu yeedho daraawiish sababtuna ay tahay waxay ahaayee dadkii aas aasay oo hir galiyey dawladii islaamiga ahyd oo kadhisnayd gobolada SSC taasoo ay soomalida ugu yeeraan daraawiishta. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Halgan. halgan waaa degmo ka mid ah gobolka hiiraan oo u dhow magalda buulobarde waxaa magaalda ku yaal laba xafadood oo kale ah kulaney iyo burco weyn waxaa mgalada ku yaal w aadi kmara dhanka qorax kasoo baxa Timor. Timor waa Jasiirad ka tirsan dalka Indunisiya, waxaana loo kala qeebiyay Bariga Timor iyo galbeedka timor. bariga timor, waxaa laga qaaday codbixin oo ku aadan muqstaqbalka dadka degan jasiirada qeebteeda kale, waxeena codsadeen wadan xor ah sanadka marka oo ahaa 2002. Eyl. Eyl waa degmo ku taalo Gobolka Nugaal ee barriga dalka Soomaaliya. Degmadaan waa degmo xeebeed oo ku taala dhinaca bari ee Gobolka Nugaal. Waxayna hoos timaadaa maamulka Puntland waxaana dega Qabiilada Majeerteen, Ciise Maxamuud,ciise daarood,leelkase, amaanle, carab, iyo xoryeelo, waxaana laga helayaa dhamaan qabiilada soomaaliyeed ery waa magaalooyinkii hore ee somalidu wada daganayd qabiil uma aysan daganayn Waxa ay ahaayeen dad ay midayso xadaaradii faca waynayd ee taalay magaalada eyl Reer eylkii hore waxa ay aad ugu faani jireen reer eylnimadooda qabiilna wax iskuma ahayn ee reer aylnimo bay wax walba ka doorbidi jireen kuna walaalo ahaayeen. Taariikh. Magaalada Eyl waa meel mug iyo macno ku leh taariikhda faca wayn ee Soomaaliyeed. Waxayna juquraafi ahaan dhacdaa xeebta Bari ee Badwaynta hindiya ee dooxada nugaaleed,waxayna qiyaastii u jirtaa fogaan ahaan Magaalada Garowe dhinca Bari. Afarta jiho waxaa magaalada Eyl kaga teedsan buuro dhaadheer iyo gabiyo waawayn. Waxaana gudaha daawac ka dhisan dhismayaal taariikhi ah oo laga xusi karo Sarta Daawad oo uu dhisay allaha u naxariistee Sayid Maxamed Cabdule xiligii uu eyl kula dagaalamayey ciidamadii gumaystayaasha iyo goobo kale oo taariikhi ah. Magaaladu waxa ay u kala qaybsan tahay labo qaybood oo la kala yiraahdo Daawad iyo Badey Daawad waa meesha ubucda ama magaaladu u wayn tahay iyo badey oo kulaasha xeebta Badwaynta Hindiya waxaynta daawad u jirtaa qiyaastii dhinaca bari. Degmo xeebeedka Eyl ee Gobolka Nugaal bad ahaan waa mi aad u balaaran balse waxaynu u kala qaadaynaa Bariga iyo Bada. Dhinaca bariga waxay ku fadhidaa bad ama dhul balaaran.waxayna maamushaa tuulooyinka kala ah, Qarxis, Xasbahalle, Dhaganle,iyo kuwa kale oo badan. Bada Eyl waxa ku fadhidaa baaxad wayn waxaana hoostaga labaatan iyo labo Tuulo oo bada kulaala, oo marsooyin ah mudooyinkii horana ahaa marsooyin ay doonyuhu ku soo xidhaan xiliyada ay dabayshu ka dhacayso, Marsooyinka muhiimka ah waxaa ka mid ah Badey oo ah marso caalami ah, Doomaaryo, Kabal, Ilig Dhanaane, Baarbacadle, Gabac iyo Suuj oo dhamaan tood ah marsooyin muhiim ah. ARIMAHA BULSHADA EE DEGMADA EYL. Dhamaan arrimaha aasaasigaa ee Bulshada u baahan tahay waa kuwo ka jira Magaalada Eyl oo si caadi ah uga soconaya. garabna taagan yihiin maamulka, waalidiinta iyo waxgaradka degmada eyl WAXBARASHADA EYL. Dugsiada faca wayn ee ku yaala degmada eyl ayaa muujinaya in ay ahayd barigii hore hoy ay horumarka waxbarasho loogu soo hiran jiray haatanse waxa furan oo shaqaynaya sadex iskool oo dowli ah oo kal ah hoose dhexe iyo sare. hal Dugsi oo si gaara loo leeyahay iyo mid wax lagu baro haweenka iyo danyarta.hase ahaatee maamulayasha Dugsiyada Eyl ayaa sheegay in ay kaalin wanaagsan ka qaataan waalidku socodsiinta waxbarsashada, hase ahaatee ay jirto baahiyo badan oo u baahan in lagu taageero. CAAFIMAADKA. Howlaha adeega Caafimaadka waa kuwo si wanaagsan Bulshada ku nool Eyl ay u helaan balse aan si dhamaystiran u hamuum tirin waxaana ku yaala isbitaal.Mch iyo farmashi si gooni loo leyahay. GANACSIGA. Eyl waxa ay leedahay taariikh Ganacsi oo dheer waxayna Ganacsi la wadaagtay waayihii hore wadamada Bariga fog sida shiinaha,Pershiya,Hindiya,wadamada Carabta iyo koonfurta iyo Bariga qaaradan Afrika xiligaasi oo ganacstada soomaaliyeed ay alaaboyin kala duwan ka dhoofin jireen kana soo dajin jireen Marsada caalamigaa ee Baday. Haatan Ganacsiga Eyl waa mid aan sidaasi u dhaqdhaqaaq fiican u lahayn marka laga eego dukaanada iyo maheradaha ganacsi ee ku yaala oo kooban. Balse waxa ganacsatada Eyl ayaa ku macneeyen wadada isku xirta magaalada iyo xarunta ganasiga ay la wadaagto ee Bosaso oo aad u dhibadan ama raf ah. iyo dadkii degaanka oo ka guuray. Tusaale ahaan Ganacsatada Magaalada Bosaso ugu barnaamijyo badan waxay ka soo jeedaan Degmada Eyl sida Faarax Maxamed Siciid(Faarax Dheere), Maxamed Diiriye Xuseen, iyo Maxamuud Warsame Faarax(Shido). Waxayna Magaaladu ganacsi la leedahay Magaalooyinka Bosaso iyo Garoowe oo wax uga yimaadaan. XIRFAD NOLOLEEDKA DADKU KU NOOL DEGMADA EYL. Nolasha Dadka waxay ku tiirsan tahay kalluumaysiga iyo beeraha,dadkuna ka shaqaystaan 80% bada si noloshooda ay u maareeyaan dhaqaalaha ugu badan eyl waxa uu ka soo galaa bada iyo mihnada kaluumaysi Inkastoo mudooyinkii danbe ee Burcada badeedu ka dilaaceen deegaan xeebeedka Eyl hoos u dhac wayn ku yimid nolosha dadkii kaluumaysatada ahaa iyo dhamanba dadka ku tiirsanaa kaluumaysiga Siciid Waabari Cali oo ah ruug cadaa mudo 40 sano ah ka shaqaynayey xeebta eyl ayaa ii sheegay xili aan kula kulmay xeebta baday isagoo ku mashquulsan kala shaandaynta kaluun iyo aragoosto uu bada kla soo baxay. tibaaxayna in haatan degmada Eyl aysan ka jirin wax burcad badeeda dibna u soo laabatay howlahoodii kaluumaysi kuna rajo wayn yihiin in uu kor u koco qiimaha kaluunka,libaaxa iyo aragoostada xili dhow. Nolasha ayaa horay u ahayd mid kacsanayd,tusaaslle koobka shaaha ayaa ahaa xiligaasi ahaa lix kun oo shl maantase maraya labo kun Marka laga eegi karo hoos u dhac maciisada. BIYAHA IYO BEERAHA EYL. Degmada Eyl waxaa Alle hodan uu uga dhigay biyo ka soo burqanayo ilo dabiici ah iyo durdur dihoon dayr iyo jilaalba,suurtana galiyey in qaar ka mid ah dadka ku dhaqan Eyl ay tabacadaan beero kuna abuuraan dalagyo kala duwan oo ay intifaacsadaan Ardo Faarax Xasan oo ka mid ah haweebka beeraha ku leh daanta durdrurka degmad eyl ayaa ii sheegtay in beerahooda ay ka baxaan dalagyo ay ka mid yihiin,babaay,liin dhanaan,moos yaanyo,saytuun iyo kuwo kale oo sida ay sheegay door wanaagsan ku leh nolaasha dadka Eyl kana maarmeen khudaar badan oo meelo kale laga keeno inkastoo ay xustay in ay u baahan yihiin in laga caawiyo xaga abuurka. Waxaa macquul ah haddii la taakuleeyo beeralayda Eyl laga yaabo in dalagyada ka soo go'a beeraha Eyl ay kaafin karaan deegaano kale oo ka tirsan Puntland. BURCAD BADEEDA IYO BILOWGII EYL. Magaalada Eyl waxaa sanadihii 2007-2008 maansheeyey mushkilaadkii Burcad badeeda soomaalida kuwaasi oo ku salbalaarsaday isla markaana ku soo xiri jireen maraakiibta ay soo afduubaan dabaeedna lacagaha ay ka qaadaaan ay sababi jirtay degmada Sicir Barar,dhaqan xumo iyo falal kale oo xun. Bulshada beesha caalamka ayaa xiligaasi u aragtay ama aamintay in Eyl ay yahay xarun saldhig u ah buracad badeeda soomaalida sidoo kalana warbaahinta caalamka ayaa wararkooda iyo warbixinadooda ku soo daabici jiray muuqaalo muujinay in ay Eyl burcada ay ka weerar tagan kuna xoog badan yihiin. MAAMULKA CUSUB IYO BAABI'II BURCAD BADEDA EYL. Bilowgii sanadkii 2009 ee uu curtay Maamulka cusub ee Puntland waxaa Masuuliyiinta Dawladda Puntalnd ay isku xilsaareen sidii loga hortagi lahaa falalka burcad badeedu ka wadaan deegaanada puntland gaar ahaan degmada eyl oo markaasi maamulku u arkay in aan laga fursan karin kala dagaalanka Burcada.guntana dhiisha gaga dhigay sidii loo cirib tiri lahaa cududa Burcada ee degmo xeebeedka Gobolka Nugaal ee Eyl Dawladda Puntland waxa ay adeegsatay istaraatiijiyad abaabulan oo ay la kaashatay waxgaradka Eyl iyo culimaa,udiinka oo door wacan ka ciyaaray in dhanka dhaqanka iyo diinta ay ka baraarujiyaan in falalka Burcad badeedninmadu tahay mid diinta islaamku diiday Soomaaliduna dhaqan aysan u lahayn. Hindisa haasi oo ahaa mid dadaal iyo dulqaad badan lagu bixiyey ayaa ugu danbaytii noqday mid ay ku hanuunaan hogaamiyaal buracad badeed iyo tiro badan oo kamid ah burcad badeeda soomaalida. DAREENKA DADKA REER EYL. Waxaa jira dad badan oo haatan aaminsan ama qaba fikrado in ay burcad badeeda wali ka jirto Eyl oo ay ka howlgalaan waxaa dadka arintasi qab uga jawaabay faysal khaliif wacays Gudoomiye ku xigeenka degmada Eyl daboolka ka qaaday in aysan haatan bariga iyo bada eyl aysan ku sugnay buraca iyo cid ku lug lehba balse intasi ku daray in indhuhu macalin yihiin qofwalbana iyo warbaihnta caalamak ay ku soo dhawaynayaan degmada eyl si ay u arkaan ka suulitaanka kooxaha Burcad badeeda degmada Eyl. HAMUUN QABKII DADKA EYL MAAMUL IYO HIRGALINTIISII. Xuuraansi badan iyo xogwaraysi aan la yeeshay dad badan oo reer Eyl ah ayaa ii sheegay in ay u oomanaayeen mudo dheer hirgalinta iyo dhamaystirka adeega Dowliga ee degmada sida xafiisyo shaqeeya iyo saldhiga tayo leh oo lagu xiro ruuxa ku xadgudba ama danbiyada ka gala dadwaynaha iyo Maxkamad dadka lagu kala garsooro.basle taasi waxa ay martay tubta toosan ka dib markii ay dadka eyl iska soo dhexdoorteen maamul ay iyagu ku kalsoon yihiin u adeegi taankooda isla markaana Dawladda u meelmarisay ayna degmada gaareen wafdi balaraan oo hogaaminay Gudoomiyaha Gobolka Nugaal Cabdi Xirsi Cali (Qarjab) oo ay ka mid ahaayeen saraakiil ciidan,maamulka cusub ee degmada iyo saxafiyiin,iyadoo u jeedada booqashada Eyl ee Masuuliyinta Gobolka ahayd soo dardargalinta laamaha Dawladda ee degmada dhamaana la soo hirgaliye lana soo balamay. GABAGABADII IYO GO'AANKII REER EYL AY GAAREEN. Ugu danbayn dadka reer Eyl ayaa tibaaxay in ay si wadajira ula dagaalamayaan Dawladda Pl iyo shacabku kooxaha Burcad badeeda islamarkaana ay saraakiisha ciidanka ku wargalinyaan dhaqdhaqaaq kasta oo ay burcad badeedu ay isku dayaan ayna soo celinayaan si wadareed magacii ay lahayd eyl uguna baaqay dadkii waxku bartay eyl ee aqoon yahanadii iyo ganacsatada reer puntland dib ugu soo eegaan degmada Eyl. Waxayna maamulka degmada Eyl ay ka codsadeen in dadka Ganacsatada ay ka furtaan warshado kaluumaysi iyo kuwo kale maadaama ay ay Degmadu ay tahay goob ku haboon kuna soo dhawaynayaan gacmo furan iyo walaaltinimo. Burcad Badeed. Burcad Badeed waa tuugo ama mooryaan oo qoryo ku hubeesan isla markaas neh bada ka soo afduubato maraakiib. Burcad badeednimada waxee jiri jireen boqolaal sano ka hor, waxaana aad looga yaqaanaa wadamo badan oo ka mid ah caalamka. Burcad Badeenimada waxee ka joogsatay wadamada galbeedka boqolaal sano ka hor, waxeena wali ku sii danbeeyaan qaaradaha koonfur ameerika,aasiya iyo galbeedka afrika. Qarniga aa ku jirno. Qarnigaan aa ku jirno burcad badeednimada waxee ka soo dhashteen bariga Afrika, oona waligeed laga aqoon. koonfurta aasiya iyo bartamaha ameerika burcad badeednimada waligeed wee ka jiri jireen, waxaana maanta burcad badeeda ku arkee biyaha u dhaxeeyo Dhul baraha Kuruweshiya. Kroos-AY-shə; Croatian: Hrvatska [xř̩ʋaːtskaː]), si rasmi ah Jamhuuriyadda Croatia (Croatian: Republika Hrvatska, ku saabsan codkan dhegeysiga (gargaar · info)) [b] waa waddo isgoysyada Bartamaha iyo Koonfur Bari ee Yurub, Badda Adriatic. Magaaladda Zagreb waa mid ka mid ah qaybaha hoose ee dalka, oo ay weheliso labaatan gobol. Croatia waxay leedahay aag 56,594 kilomitir oo isku wareeg ah (21,851 mayl laba jibaaran) iyo dad gaaraya 4.28 milyan, kuwaas oo intooda badani yihiin Roman Catholics. Croats ayaa soo gaadhay aagga qarnigii 6aad, waxaanay dhul-beereedka u abaabuleen laba duchis qarnigii 9aad. Tomislav wuxuu noqday Boqorka ugu horeeyay 925, oo kor u qaaday Croatia si ay u aqoonsato boqortooyadii, taasoo haysatay awooddeeda ku dhowaad laba qarniyadood, iyagoo gaadhay heerkii ugu sarreeyay ee boqorradii Petar Krešimir IV iyo Dmitar Zvonimir. Croatia waxay ku biirtay urur shaqsi ah Hungary sanadkii 1102. 1527-kii, ayaa la kulantay qabsashadii Ottoman, Baarlamaanka Croatia ayaa u doortay Ferdinand I Habsburg inay carshigii Croatia. Bishii Oktoobar 1918, maalmaha ugu dambeeya ee Dagaalkii Dunida I, State of Slovenes, Croats iyo Serbs, oo madaxbannaan ka ahaa Austria-Hungary, ayaa lagu dhawaaqay Zagreb, Bishii Disember 1918 waxaa lagu biiriyey Boqortooyada Serbs, Croats iyo Slovenes. Ka dib dagaalkii Axis ah ee Yugoslavia bishii Abriil 1941, badi dhulka Croatia waxaa lagu daray macaamiisha taageera Nazi oo taageera dhaqdhaqaaqa is-caabinta iyo abuurista Dawladda Federaalka ee Croatia, ka dib markii dagaalku noqdo aasaas xubin ka ahaanshaha federaalka ee Jamhuuriyadda Federaalka ee Yugoslavia. 25kii Juunyo 1991kii, Croatia waxay ku dhawaaqday xornimadeed, taasoo gebi ahaanba dhaqan gelisay 8dii Oktoobar ee isla sannadkan. Dagaalkii Croatia ee madaxbannaanida ayaa si guul ah ugu dagaalamay afar sano kadib markii lagu dhawaaqay. Croatia waa Jamhuuriyad lagu maamulo nidaamka baarlamaanka iyo waddan la horumariyey oo leh heer aad u sarreeya oo nool. Waa xubin ka mid ah Midowga Yurub (EU), Qaramada Midoobay (UN), Golaha Yurub, NATO, Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO), iyo xubin ka mid ah Ururka Midawga Yurub. Ka qaybgalayaasha firfircoon ee ciidamada nabad-ilaalinta ee Qaramada Midoobay, ayaa Croatia ka qaybqaatay howlgalkii NATO ee hoggaamiyihii NATO ee ka socday Afgaanistaan ​​oo uu kursi aan joogto ah ku lahayn Golaha Amaanka ee Qaramada Midoobay muddadii u dhaxaysay 2008-2009. Tan iyo sanadkii 2000, dawladda Croatia waxay si joogto ah ugu maal-galisay kaabayaasha, gaar ahaan waddooyinka gaadiidka iyo tas-hiilaadyada ee ku yaalla hareeraha Pan-Europe. Huriwaa (Askari). LIXLE waxa uu ahaa mujaahid,aad u geesiya waana mujaahidiintii ugu cuslaa mana jirin nin snm ah oo ka geesisan waxa uu geeriyooday 1984 taariikhdaa waa uu ahaa qabiilkiisa HABARYOONIS MUUSE CABDALE WAXAANU AHAA HALYAY QARAN WAXA UU WATAY CIIDANKII BERBERA MARKII GEERIYOODAY WAA MUJAAHID TAARIIKH KU DHEX LEH UMADA REER SOMALILAND Diif. Diif waa tuulo ku taalo Gobolka Jubbada Hoose. Ceel Cali. Ceel Cali waa Degmo ka mid ah degmooyinka Gobolka Hiiraan Waxayna 75km dhanka Koofur galbeed kaga beegan tahay Magaalada Beledweyne ee Caasimadda u ah Gobolka Hiiraan. Ceel cali waa degmada ugu dhaqaalaha badan degmoyinka Gobolka Hiiraan. waxaana maro 5 wado oo isaga kala goosha Kalinka 5aad ee Somali Galbeed, Caasimada dalka ee Muqdisho, Caasimada Gobolka Hiiraan ee balad weyne, Gobolka bakool caasimadisa Xudur iyo waliba Degmada Tiyeegle, iyo waliba wado ka baxda degmada ceel cali ilaa Degmada Walaweyn / Daafeed ee Gobolka Shabeelaha Hoose. Ceel cali waxaa hoos yimaada in ka badan 10 Tuula oo kamid yahiin 1- Ceel dheer 2- Wabxo 3- Warad 4- Tomis 5- Hararow 6- Caagxoog 7- Dheylaale 8- Bakal hool 9- Majamajiif. Iyo in kaloo aanan qoraal lagu so kooba karin Muhiimadda Ceel Cali. Ceel Cali waa magaalo muhiim ah oo ku dhaw xadka Gobolka Hiiraan uu la wadaago Gobolka Bakool waxaana mara wadooyin muhiim ah oo isku xira magaalooyin badan oo koonfurta Soomaaliya iyo kilinka shanaad ee somali galbed, wadooyinkaasi muhiimka ah waxaa ka mid ah wadada ka timaada Beledweyne kuna jeeda gobolka Bakool. Ceel cali waa magaalo ku caan ah nabada wanaaga is dhexgalka bulshada iyo waliba horumarka Sida Magaca magaalada ka muuqataba Ceel Cali waa degmo ceelal fara badan leh. Iyadoo waliba halkaasi ay ku dhasheen Siyaasiyiin xubna sarsare kaso qabtay dalka iyo waliba kuwa hadda ka arimiya dalka, dadka ree Ceelcali waxey yiraahdaan:-(Allow yaa i geeya ceelcali cidana iigu sheega Caagxoog;-) Taas oo muujineysa Hilowga iyo rabitaanka dadka haya iyo waliba iyago u hiloobay dalkoodi dadkoodi iyo barwaaqi lagu noolaa, Caagxoog iyada lafteedu waa tuula hoos timaada degmada ceelcali waxeyna u jirtaa ilaa iyo 15 KM. Dhaqaalaha iyo Waxbarashada. Degmada Ceel Cali dhaqaalaheeda ugu badan wuxuu ku tiirsan yahay dhanka xoolaha nool sida Geela Looda, Ariga, Fardaha, sidoo kale degmada waxay leedahay ganacsiga nuucyadiisa kala duwan iyadoo leh suuq weyn oo lagu kala iibsado xoolaha nool kuwaas oo loo dhoofiyo wadamada Carabta. Dhanka kale Degmada waxaa ku yaalla goobo waxbarasho iyo kuwa caafimaad oo fara badan dhanka wax barashada waxaa ugu horeeyo (CEELCALI PRIMARY AND SECONDARY SCHOOL) Dugsiga hoose dhexe iyo sare ee Ceel Cali oo aay haatan wax ka bartaan arday fara badan kuwa kalana aay ka qalin jibiyeen Iskuulka Ceel Cali wuxuu ka mid yahay iskuuladii dowladii siyaad barre ay aasaastay. Degmada Ceel Cali waxa kale oo ku yaal laba goobood oo wax lagu baro caruurta agoonta ah iyo kuwa tabarta yar si lacag la'aan ah iyadoo aay xarumahaasi fureen jaaliyadaha reer ceelcali ee ku dhaqan dunida daafaheeda. degmada ceel cali waxay ka koobantahay xaafado ? Jalallaqsi. Jalalaqsi waa degmo ku taalo Gobolka Hiiraan jalalaqsi waxay caan ku tahay beeraha iyo xoolaha nool oo ay u iibgeyso dalka sooomaaliya intiisa kale. Degmada jalalaqsi waxay kaloo caan ku tahay suuqeeda khamiislaha ah oo lagu iibiyo waxyaabo kala nooc ah. waxaa diyaariyey Durraan Saciid Guulwade iyo afka xaaji nagala sooxariira E,mailka ah afkaxaaji88@hotmail.com Maxaas. Maxaas waa degmo qadiimi ah oo katirsan gobolka hiiraan waxa ay dhacdaa bariga gobolka hiiraan, waxa ay caan kutahay dhaqashada xoolaha sida geela, lo,da iyo ariga, maxaas waa degmada ugu baaxada weyn gobolka hiiraan marka laga eego dhulka hoosyimaada waxa ay magaalada baladweyn u jirtaa 130km ku dhowaad Matabaan. Matabaan ama Matabaan Garoore waa Dagmo ku taala dhank waqooyi ee gobolka Hiiraan, una jirta 75 kiilo mitir magalada Baldweyne ee Caasimada gobolka Hiiraan, Tilmaan guud. Mataban wa magalo tariikh dheerleh, waxana la aas aasay dhamadaki qarnigi 19 tobnaad. Sida laso xigto, magalada waxa aas aasayr "Ilma Macalim Cumar Sh xassan Cade Faqa cuma". Bulshada magalad ku nool waxey tiro ahan garayan 20,000 oo qof.Bulshadu 20,000 oo kaliya kuma eka, oo waxa magalada ku xiran oo marwalib yimada bulshoyinka dagan tuuloyinka kudhaw-dhaw magalada Mataaban. Cimilada. Cimilada magaladu wa mid qaboow xiliga subixi iyo habeenki. Waqtiyada duhirki, gar ahan xilayada abarata ah magaladu wa kulushahay, oo heer kulku waxa uu gaara ilaa 30 °C (91 °F), lakiin habenki cimiladu wa qabowda. Magaladu roob fiican ayeey heli jirtay xiliyada Guga iyo Deyrta, lakin burbur raga dhuxusha ka ganacsada eey ugeeysteen hareeraha magalada, aya sababay in magaladu eey hesho sanadahan danbe roobab aan sida u badneen, taaso kentay in magaldu abaaro wajahdu sandba sandka ka danbeya. Dhaqaalaha iyo nolosha. Ganacsi ahaan magaaladu waxey ledahay suuq weyn, kasoo lagu kala iibsado xoolaha nool, canahooda iyo subagooda. Magaaladu sido kale waxey ledahay maqayadu cuna macaan laga helo iyo suuqaq lagu gado dharka, raashinka iyo maciishadaha kale duwan taas oo dadka xoolaha leh eey siwanagsan uu gadatan. Magaladu waxey ledahay Al-beergoyin (Hotel) la sexdo, kuwas oo saa'id u raqiis ah, kana rqisan magaloyinka kale ee Guriceel iyo Baladweyne, taas oo sababataya in magaladu macamisheda korarato. Magaladu waxey leedahay suuq weyn oo caanaha dhayda ah iyo waliba garoorka laga helo. Sidas darteed magalada waxa lagu magacabay Mataban Garoore. Magacan waxa ubaxshahy dadka safarka kumari jiray magalada, madama eey ka helen cano garoor ah, kuws oo aan laga heli jirin magaloyinka kale ee ku dhawdhaw Mataban. Magaladu dhul ahan waxey ku tala dhul sareeya, oo siman. Waxey ka mid tahay meelaha ugu sareeya Soomaaliya, taaso oo ka dhigtay magalada mid qaboow subixi iyo habeenkiiba.. Biyaha. Magaldu wxey ledahay 3 ceel oo biyaha laga cabo, lakin hada waxa shaqeya oo kaliya halmid, ee loogu yeero "Gawgawleye". Ceelkani si wanaagsan ayuu u shaqeeyaa wuxuna isha kaliya ee biyaha u yahay, dadka magalada ku nool, reer miyiga xoolahoda keensada iyo waliba tuulooyinka kudhaw magalada oo aan ceelal laheen. Ceelku wa mid saaid ah u biya macaan, waxana qoday Dawladda Jarmalka. Dhul ahaan. Dagaalki 77 ee udhaxeyaya Soomaaliya iyo Itoobiya, waxa lasheega in duuliyashii itoobiyanka ahaa, ee duulin jiray Duyuradihii dagalaka ee itoobiya, eey ugu hor arki jireen magalada Matabaan, madama magaladu kutaalo dhul ka sareeya magaloyinka kale ee la dariska ah. Qabiil ahaan magaalada waxa wada dagan qabiilada Habargidir iyo Xawaadle. Xaafadaha magaalada. Dagmadu waxeey ka koobantahay xaafad ahaan Taariikh. Sida maglooyinka kale ee dalka, magalada waxa ka dhacay dagaalo badan oo qaba'il iyo waliba mid u dhaxeyay xogaga kale 1977, dagaalki Itoobiy iyo Soomaaliya, Diayaradaha dagalka ee Itoobiya waxey si saa'id u duqeeyeen magaalda, kuwaas oo burbur u geystay magalada. Magalada waxa kale oo ka dhacay dagaal u dhaxeyay Jamhadaihii kasoo horjeday dowladi Siyaad Barre iyo ciidamadi dowlada, kasoo oo isagana geyst burbur badan. Dowladii Siyaad Bare kadib, waxa kale oo magalada ka dhacay dagaal . Sido kale, magalada waxa ka dhacay Dagal saa'id uweyna oo u dhaxeyay cidamadi Itoobiya ee dalka qabsaday iyo Maxkamadihi Islamiga ahaa. Dagalkani waxa uu ka dhacay inta u dhaxeyda Xafada Cabdi salan iyo Shiina qarxiska. Qaasarah so garay dhanka Itoobiyanka lam yaqano, lakiin dadka dagmada dagan, qaarkii waxa eey shegaan in ciidamo aad ufara badan oo Itoobiyan ah lagu dilay dagalka. Dhanka Maxkamadaha qasaruhu wuu koobnaa, lakin waxa ku dhintay dagalkas, rag aad looga yaqanay bulshada Somaliyeed dhexdeeda, sida Macalin Farxan oo ahaa taliye weyn oo Cidamadi Maxkamadaha katirsana iyo Aasbaro oo aha nin Hantila ah, oo heystay baasaborka Canada, qeyb weyna kalaha Shirkada isgarsiinta ee hormuud. Buq aqable. Buq aqable Waa Degmo ka mid ah degmooyinka gobolka Hiiraan, waxeey 90-km dhanka koonfureed ka jirtaa xarunta goblka Hiiraan ee Beledweyne, dhanka galbeedna waxeey 40-km u jirtaa Degmada Buuloburde. Degmada waxeey caan ku tahay in ay tahay Xarunta Ugaasyada Beesha Gaaljecel. Dhaqaalaha iyo Waxbarashada. Degmada Buq Aqable dhaqaalaheeda waxuu ku tiirsanyahay ganacsiga, xoola dhaqashada iyo beeraha intaba waxaa kale o Degamda caan ku tahay iney ku hareereysanyihiin Caagag (Meelaha Biyaha Fariistaan) dadka degmada u yaqaanaan Sagaalka Caag, waxa inta dheer in webiga Shabeelle u Degmada Buq Aqable u jira 25KM, waxaa kale o Degmada ganacsigeeda ku xeran yahay magaalooyinka Muqdisho iyo Beledweyne. Dhanka waxbarashada degmada waxaa lagu tiriyaa iney tahay meelaha fara ku tiriska ah ee xagga waxbarashada ka dhisan, marka la eego gobolka, waxeey leedahay Dugsi hoose/dhexe iyo sare ah (Mercy Primary & Secondary School), waxeey kaloo leedahay Macaahid lagu barto luqadaha iyo Diinta, waxeey caan ku tahay barashada Diinta iyo ku dhaqankeeda. dagmad buqa aqable waxeey ka koobanthy Shan xaafadood oo lagu kala magacaabo Buula Dhagaxleey, Salbarwaaqa, Buula xoog, xafada eega iyo Meyd tubaka ama loo yaqaan war moog. Muhiimada Degmada Buq Aqable. Buq Aqable waa magaalo muhiim ah waxaa mara wadada isku xirta Muqdisho iyo Gobalada dhexe, waxaa sidoo kale ay tahay istiraatiji dhanka wadooyinka, waxaa sidoo kale kabaxa wada si toos ah u aada Magaalada Baydhabo wadadaa o ey isticmaali jireen isticmaarkii Talyaaniga, waxaa sidoo kale eey leedahay dhuldaaq aad u weyn iyo dhul howd ah oo ey ka baxaan dhirta noocyadeeda kala duwan.Buq Aqable waa magaalo ku caan ah nabad wanaaga iyo isdhexgalka bulshada iyo waliba horumarka dhanka waxbarashada. Nebal. yar oo ay shiikhisay qaarad la-mooda Hindiya, Dalkan yar waxaa soo daashaday ku salaysan kali-talisnimo iyo xukunka oo la kala dhaxlo. Bishii May 28 keedii, Sanakdii 2008 dii ayey Nepal ka takhalustay Baqortooyo guun maamulaysay 240 sanadood, Waxayna isu rogtay Jamhuuriyad Dimuqraadi ah. Barta Ay Ku Taalo: Nepal waxa ay ku taala Koonfurta Aasiya, waxa ay u d labada wadan ee Dunida ugu dadka badan Shiinaha iyo Hindiya. Hindiya ayaa kaga xeeran, jihooyinka,Galbeed, Koonfur iyo Bari, halka ay Jihada Wa ay Shiinaha la wadaagtaa xuduud dhan 1,389 KM, Halka ay Hindiya Kala wadaagto xuduud lagu qiyaasay 1,770 Km, Nepal Malaha wax badd ah.Dhulka: Nepa taalaa buuralayda Himalaaya, dhulkeedu waa dhul buureed raf ah, Waxaa ku yaala figta caalamka ugu dheer ee Everest oo joogeedu gaadhayo ilaa 8848 Mitir. Baaxaadda dhulka ay ku fadhido Nepal waxaa lagu qiyaasaa ilaa 147181 Kiiloo Mitir oo Isku wareeg ah, Waana dalka 94 aad dhinaca baaxada dhul Boqolkiiba 97 dhulkeedu waa barri, halka dhulka biyuhu qotomaana uu u dhigmo baqolkiiba 3. Cimilada: Gobolada Waqooyi ee Nepal waxa ka jirta Cimilo q Xagaagii, Xilliga  Jiilaakuna aad ayuu u darran yahay. Lakin gobolada Koonfureed, Cimilada xagaagu waa Mid u dhaw cimilada dhul-badhaha, halka ay dhexdhexaad tahay Cimiladu xilliga Jiilaalka. Luqada: Luqada rasmiga ah waa Nepali waxaa ku hadla boqolkiiba 44.6, Waxaa ku xiga afka Maithali oo ay ku hadlaan Boqolkiiba 11.7, waxaa ku sii xiga afka Bhojpuri, waxaana isku fahma boqolkiiba 6, Waxaa kale dalka lagaga hadlaa afafka Tharu, Tanang, Newar, Magar, Bajjika, Urdu, Acadhi, Limbu, Gu luqado kale. Diinta: Diraasad la sameeyey sanakdii 2011 ayaa muujisay in dadka reer Nepal boqolkiiba 81.3 ay aaminsanyihiin Hindu, halka boqolki yihiin Buddhist Muslmiinta dalkan ayaa u dhigma Boqolkiiba 4.4 (lakin waxaa dhici karta in ay ka badanyihiin), dad lagu qiyaasay boqolkiiba 3.1 ayaa Kirant, Boqolkiiba 1.4 waa Kiristaan. Dadka: Qiyaas la qaaday sadandkii tagay ayaa ku qiyaastay tirada dadka ku nool Nepal ilaa 30,986,975 oo ruu dalka 42aad. Xadiga tarmida shacabkan waxaa lagu qiyaasaa boqolkiiba 1.82, waxaanu ku jiraa kaalinta 66aad dhinaca badashada dadka. Celceliska c reer Nepal ayaa gaadha 67 sanadood, Haweenka reer nepal ayaa ka cimri dheer ragga, Dhaqaalaha: Nepal waxa ay ka mid tahay wadamada ugu sabo Shacabka reer Nepal Boqolkiiba 25 waxa ay kunool yihiin dhaqaale ka hooseeya Xariiqa Sabooltinimada, dhaqaalaha dalka waxaa si weyn u kaaba lacagaha di xawilo oo u dhigama Boqolkiiba 25 wax soosaarka dalka. Beeruhuna waa isha dhaqaale ee ugu weyn dalkan, dad lagu qiyaasay baqolkiiba 70 ayey sanadlaha ah ee Nepal waxaa lagu qiyaasay 19.64 Bilyan oo Dollar, Qofka reer dakhli gaadhaya 2400 oo Dollar. Waana dalka 44aad marka la eego dhakhli shakhsiyeedka. Heerka Shaqo la'aantuna waxa uu cagacagaynaya boqolkii dalka 195 aad dhinca shaqo la'aanta. Heerka Sicir bararka ayaa isna garaacaya Khayraadka Dabeeciga Ah: Dalkani waxa uu qani ku yahay quartz, Biyaha Dabeeciga ah, Looxa, Tamarta laga dhaliyo Biyaha, Muuqaalo Bilic leh oo Debeeci a iyo Xadiida. Waxbarashada: Dawlada Nepal tacab badan ma galiso tacliinta, Waxa ay ku bixisaa dhinaca wax-barashada dakhli u dhigma boqolkiiba 4.7 wax soo saarkeeda, waana dalka 87aad dhinca kobcinta Wax-barashada. Dadka da'doodu ka wayn tahay 15 sano ee awooda Boqolkiiba 63.9. Celceliska da'da dugsiyada lagaga qalin jabiyaana waa 12 sano. Boqolkiiba 6, Wax soo saarkeeda waxa ay ku bixisaa dhinaca caafimaadka, Waana Qiyaas la qaaday sanadkii 2013 ayaa lagu tira-koobay dadka la nool Xanuunka dilaaga ah ee HIV/AIDS 3300 oo ruux, taas micnaheedu waxa weeye in Nepal ay kaalinta 61 aad marka la eegayo dadka la nool AIDs-ka, sidoo kale waxaa lagu qiyaasay tirada dadka uu galaaftay xanuunkani 3300. Dadka Ka cabana xad-dhaafka ah ayaa iyaguna uga dhigma boqolkiiba 2.9 tirada guud ee bulshada. Kiribati. Kiribati waa wadan oo jasiirado ah, waxeena ku yaalaan Badweynta Baasifik. Wadankaan waxoo ka koobanyahay 33 jasiirado ah oo aad ukala duruqsan, waxeena ku yaalaan dhulbaraha aduunka. Jasiiradahaan waxaa soo gumeestay ingriiska, waxeena xornimo siiyeen 1979ki.Luqadaha looga hadlo waa Af-Kiribati iyo Af-Ingiriis. Magaalo madaxda waa Sooth Tarawa. Nuux maxamuud. Nuux maxamud ama Gaalgale Waa beel yar oo ku nooley gobolada banadir iyo sh.hoose waxaa lagu xaman jiray iney ahaayeen abgal oo aysan wadagin aftirsimo marki la aftirsaday nuux maxamud saleban ah majerten hatane daga G.jubada hoose iyo punland,majeerteen Kuwayt. Kuwayt ama Dowladda Kuwayt (Af-Carabi دولة الكوي) waa wadan yar oo ku yaala Bariga Dhexe dhinaca Gacanka Faarsiga. Kuwayt waxee xuduud la leedahay wadamada Ciraaq iyo Sacuudi carabiya. Wadankaan waa wadan aad u taajirsan oo saliid aad u badan leh.bedka uu wadankani ku fadhiyaa waa 17,818 km2, dadka kunooli waxa ay gadhayaan 3 milyan oo qof. waa xubin kamida Jaamacada Carabta waxa kale oo kuwayt ay kamidtahay aasaasayaashii Golaha Iskaashiga gcanka waxa kale oo ay katirsantahay Ururka Islamka iyo Qaramada Midoobay kuwayt waa mid kamida wadamada saliida soo saara ee ku bahoobay ururka OPEC Kuwait (/ kʊweɪt / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya); [6] [7] Carabi: الكويت al-Kuwait, Gulf Carabi: [ɪl‿ɪkweːt] ama [lɪkweːt]), si rasmi ah State of Kuwait (carabi: dollar الكويت Ku saabsan sanadkaan Dawlat al-Kuwait), waa wadan ku yaal galbeedka Aasiya. Waxaa ku yaal waqooyiga geeska waqooyiga Carabta ee u dhaxeeya cirifka Gacanka Carbeed, waxa ay la wadaagaan xudduudaha Ciraaq iyo Sacuudi Carabiya. Ilaa 2016, Kuwait waxaa ku nool dad gaaraya 4.2 milyan oo qof; 1.3 milyan waa Kuwai iyo 2.9 milyan oo qof ayaa u dhoofaya. [8] Dhaqdhaqaaqyadu waxay tiriyaan 70% dadweynaha. [9] Kaydka shidaalka waxaa laga helay qadar ganacsi 1938-kii. Laga soo bilaabo 1946 ilaa 1982, waddanku wuxuu soo maray casriyeyn ballaadhan. Sanadihii 1980-meeyadii, Kuwait waxay soo mareen mudaharaad deganaansho juquraafi ah iyo dhibaatooyin dhaqaale kadib markii shilalka suuqa saamiyada. Sanadkii 1990-kii, Kuwait waxaa la soo weeraray, kadibna dib loo dhigay, by Saddam Ciraaq. Shaqada Ciraaq ee Kuwait ayaa dhammaadkii sanadkii la soo dhaafay ka dib markii ay millatari soo faragalisay by isbahaysiga milatari ee uu hogaamiyo Maraykanka. Kuwait waa asxaab ka mid ah kuwa ugu muhiimsan ee aan ka tirsanayn NATO. Kuwait sidoo kale waa asxaha ugu weyn ee ASEAN, iyada oo la sii wadayo xiriir adag oo lala leeyahay Shiinaha. [11] [13] [13] Gallery. Kuwait waa dawlad dastuuri ah oo leh nidaam siyaasadeed oo semi-demoqraadi ah. Kuwait waxay leedahay dhaqaale dakhligoodu sarreeyo oo ay taageerayaan kaydka lixaad ee ugu weyn caalamka. Diinta Kuwait waa lacagta ugu qiimaha badan adduunka. [14] Sida laga soo xigtay Bangiga Adduunka, waddanku wuxuu leeyahay dakhliga afraad ee ugu sarreeya dunida oo dhan. Dastuurka waxaa la daabacay 1962. [15] [16] [17] Kuwait waxay hoy u tahay guriga ugu wayn ee bariga dhexe. Degmada Kuwait ee Degmooyinka Dhaqanka waa xubin ka mid ah Shabakadaha Dhaqanka ee Caalamiga ah [18] Kuwait ayaa si weyn loo tixgeliyaa "Hollywood-ka Gacanka" sababtoo ah sumcadda qalliinka iyo masraxa. Sanadkii 1613, magaalada Kuwait waxaa aasaasay Kuwait City casriga ah. Sanadkii 1716, Bani Utub waxay degeen Kuwait, oo waqtigaan deganaa kalluumeysato yar waxaana ugu horreyntii ka shaqayn jiray tuulo kalluumeysi ah. [19] Qarnigii siddeedaad, Kuwait way ku baraarugeen isla markaana si deg-deg ah u noqotay xarunta ganacsiga ee ugu weyn ee u dhexeeysa Hindiya, Muscat, Ciraaq iyo Carabta. [20] [21] Markii la gaaro 1700-meeyadii, Kuwait waxay horay u sameysey waddo weyn oo ganacsi oo ka timid Gacanka Khaliijka ilaa Aleppo. [22] Intii lagu guda jiray hareereeynta reer galbeedka ee Basra ee 1775-79, ganacsatada Ciraaq ayaa ku qulqulay Kuwait waxaana ay qayb ahaan ka mid ahaayeen qalabeynta ballaarinta dhismaha doonyaha Kuwait iyo hawlaha ganacsiga. Natiijada, ganacsiga bada ee Kuwait ayaa kor u kacay, [23] sida wadooyinka ganacsiga ee Hindiya ee Baqdaad, Aleppo, Smyrna iyo Constantinople loo rogay Kuwait wakhtigan. [22] Shirkadda East India waxaa loo wareejiyay Kuwait 1792. [25] Shirkadda Bariga Hindiya waxay hubisay waddooyinka badda ee Kuwait, Hindiya iyo xeebaha Bariga Afrika. [25] Ka dib markii Faaris ay ka baxeen Basra sanadkii 1779, Kuwait ayaa sii waday inay soo jiidato ganacsiga ka baxsan Basra. [26] Gallery. Kuwait wuxuu ahaa xarun dhisme doon ah oo ku taal gobolka Khaliijka Persian. [27] [28] Dhamaadkii siddeedaad iyo qarnigii sagaalaad, maraakiibta laga sameeyay Kuwait waxay wadeen dhaqdhaqaaq ganacsi u dhexeeya dekadaha Hindiya, Bariga Afrika iyo Badda Cas. 29 [31] Markab maraakiib ah oo Kuwaiti ah ayaa lagu caanbaxay Badweynta Hindiya. [32] Duufaan goboleed ayaa ka caawiyay barwaaqada dhaqaalaha ee Kuwait qeybtii labaad ee qarnigii 18aad. [33] Waxaa laga yaabaa in kaniisada ugu badan ee Kuwait ay noqoto mid barwaaqo ah ay sabab u tahay xasiloonida Basra ee qarnigii 18aad. [34] Dabayaaqadii qarnigii 18aad, Kuwait qayb ahaan waxay u shaqeynayeen sidii ganacsato Basra ah, kuwaas oo ka cararaya cadaadiska dawladda Ottoman. [35] Kuwai wuxuu hormood u ahaa sumcaddii ugu badneyd ee ku jirta Gacanka Ciraaq. Sheekhumkii Kuwait wuxuu noqday 1899 (ilaa 1961) ka dib markii Heshiiskii Anglo-Kuwaiti ee 1899 lagu saxiixay Sheekh Mubaar Al-Sabah iyo xukuumadda Ingiriiska ee Hindiya sababo khatar ah oo ku aaddan xornimadii madax-banaanida Boqortooyada Boqortooyada Calanka Dhaw. Magaalada kuwayt waxa la aasaasay sanadkii 1613 waxa ay ahayd goob aganacsi oo aad u wayn wadankana waxa loogu magacdaray Magaalda Kuwayd ee caasimada ah Calanka kuwayt waxa markii ugu horaysay sare loo taagay 24-11-1961 kadib markii uu mudo isbed bedelayay oo marba nooc laga dhigayay ayaa sanadii 1961 lasameeyay calankan hada ay kuwayd caanka kutahay Ururka Murtimaal. Sannadkii 2008 ayaa xaflad si heer qaran ah loo soo agaasimay lagaga dhawaaqay bahda hiddaha iyo dhaqanka dhalinyaradda Murtimaal, waxaana xafladaas lagu qabtay magaalo madaxda Jamhuuriyadda Somaliland, xafladaasi oo ahay mid ay ka soo qayb galeen dhammaan xisbiyada siyaasadda, ururada Bulshad, iyo madax dhameedo, sugaanyahano suugaanta ku xeel dheer iyo marti sharaf kale, waxay ahayd maalintasi markii dhidibada loo taagay ururka Hidaha iyo dhaqanka ee Murimaal. Isla maalintaas waxaa la isla qiray in loo baahna mar horeba in la sameeyo urur dhalinyaro oo heegan u ah ururinta dhaqanka afka iyo hiddah Soomaliga, ugu horrayna halkaas waxa hadal kooban ka jeediyey guddoomiye ku-xigeenka xisbiga kulmiye Muj: Muuse Biixi Cabdi oo sheegay in ururkaas ay gacan ka gaysan doonaan horumarinta dhaqanka iyo sugaanta, waxaa isna madasha ururka lagaga dhawaaqay ka hadlay wakhtigaas, xoghayaha guud ee xisbiga Udub Yaasiin Jaamac Faarax oo isna sidaa iyo si leeg qiray in ururkan loo bahna isla markaana wakhtigaas gubaabo u jeediyay dhalinyaradda, halka Maxamed Rashiid Sheekh Xasan oo ah Murashaxa Madaxwayne ku-xigeenka xisbiga Ucid uu sheegay inay garab gali doonaan ururkan cusub ee hidaha iyo dhaqanka, loolaanka siyaasadeed ee ururka Murtimaal lagu kala jiidanaayo waxaa uu keenay kalsooni ay ka qaateen dhalinyarta qurba jooga ah iyo kuwa dalka gudihiisi ku sugan ee ka tirsan ururkan, oo taageero buxda la garab galay, laakiin ururka murtimaal siyaasadday qaateen ayaa noqotay inay u dhaxeeyeen saddexda xisbi qaran, oo aanay wax siyaasadda ku lug leh nay yagu galin, maadama oo ay yihiin urur dhaqan waana waxyabaha ay hore ugu talaabsadeen. Muqaalada Shirarkii ay qabteen Dhalinyaradda Ururka Murti-Maal Bahda ururka Murtimaal oo xaflado aad loola dhacay ku qabtay waddamada Hindiyo, Masar, Malaysia, iyo Somaliland, waxay dadweyanha waddamada ku dhaqan u soo bandhigeen sugaan faro badan oo ay kaydiyeen muddadaas yar ee ay jireen, taaso runtii ah horumar la taaban karo. Arrimaha ammaanta ay ku mudan yihiin dhalinyaradani waxaa kamid ah, Muddo haatan laga jooga sannad iyo badh ayey dhalinyaradda hiddaha iyo dhaqanka Murtimaal ay ku fikirtay inay aruuriso suugaanta dhalinta da’da yar ee soo koraysa, sababaha ugu waawayn ee ku kalifayna waxay ahayd, si loo helo jiil cusub oo bedela jiilashii hore ee waawayn, iyadoo aynu ogsoonahay in suugaan yahanadii iyo dhaqan yaqaankii ay hadda intooda noolina ay ku jirto da’da gabaabsiga ama ay meesha ka sii baxayaan. Haddaba Murtimaal oo ay ku bahoobeen dhalinyar badan koodu hadda jaamacadaha ku jira khasatan qolayaha dibadda ka tageera ururka oo kala jooga waddamada Sweden, Norway, UK, Holland, U.S.A, Canada, Malaysia, Masar, Bakistan, Indiya, Kenya, Ethiopa, Yaman, iyo Qadar, Iyo Waliba Dhulka Somaliland oo xubnaha ugu badani joogaan, waxay go’aan ku gaadheen si dhalinyarta ku dhaqan qurbaha ama ku dhashay ay u bari lahaayeen suugaantooda iyo hiddaha iyo dhaqankii hore ee ay lahaayeen, sabab taas ayay xooga u sareen, iyagoo dhalinyarteenii ay ku milmi donaan dhaqamo kale haddii aan laga gaadhin ama aan wax looga sheegin dhaqamada aynu leenahay. Taasna waxay kala socon donaan ururka Murtimaal iyo ururada kale ee sugaanta kaydiya, waxaa kale oo yana muhiima in dhalinyaradda qurbaha ku koray la geeyo meelay ka dalacan karaan dhaqankeena suuban. Haddaba Ururkan Murtimaal oo dhalinyaradii fekradan keentay ay kamid ahayeen r, Axmed Riiraash, Cabdirisaaq Jamac Gaas Mucawiye, Khadar Ceerigabo (Bulxan), Maxamed Cumar Aadan, iyo C/raxiim Khadar gaas, Sahra Maxamed Cali, (Sahra Ladan), Mustafe Cabdikarin Cali, Cabdirisaq Maxamed Cilmi, Abwaan Badeed, Abwaan Ubaxle, dhammaantoodna kala joga Malaysia Bakistan, India, iyo Hargeysa, runtii waxaa hadda ku soo biiray dhalinyaro kale oo badan iyo sugaanyahano aad u tiro badan, waxaana la odhan karaa waxay dhalinyaraddani sameyeen horumar ballaadhan oo xagga sugaanta ah. Waxaa aad uga faa´ideystay dhalinyaradda qurbaha joogta oo badanaa daawada suganta ay ururka Murti-Maal ku soo bandhigo aalada Youtube-ka loo yaqaan. Waxaa kale oo xusid mudan in ururka Murtimaal wada shaqaynta uga balaadhan la leeyihin ururka qaban qaabiyaha Somaali week festival iyo Mooge Fastival iyo ururka kale ee la yidhaahdo redsea-online Haddaba maskaxdaada ma ku jirtaa Murti Maanso, Maah-maah,Gabay Geeraar, Jiifto, hees, Masafo, Buraanbur, Sheeko, iyo qaybaha suuganta ay ka kooban tahay oo dhan, haddii ay ku jiraan intaas mid uun ha moogaan in lagugu daro bahda Murtimaal, kuna soo hagaaji cinwaankooda oo ah editor@murtimaal.com Waxaa warbixintaydan ku soo gababaynayaa inay bahda murtimaal ee hiddaha iyo dhaqanka dhalinyaradda ay ku bahoobeen dhammaan ardayda jaamacadaha dibadda iyo dalkaba waxa ka barta, iyo dhalinyarta u heellan dhaqanka iyo hidda raaca Somaliland. Golweyn. Galweyn waa deegaanweyne ku taalo Gobolka Shabeellaha Hoose. Waxay u dhowdahay magaalada Marka.waxaana daga qabiilada kala ah Digilmirifle oo ah dadka asal ahaan deeganka u deganaa waxa ka loo la dago biimaal iyo qubeys oo dowladii dhexe soo dejisey waqtiyadii abaaraha oo ay ugu horeysey dabadheer iyo Jareer, oo ku caan xaafadaha ka dambeeya webiga. waa degmo aad u barwaaqeysan waxeyna leedahay beero iyo sidoo kale bad ay dadka deegaanka kaga jilaabtaan kalluun. Miraha ay beertaan dadka deegaanka waxaa ka mid mooska, degmada labaad ee ugu soo saarka badan soomaaliya mara laga soo tago degmada Afgooye. waxey wax ka yar 5KM u jirtaa badweynta hindiya taas oo ay dadka deegaanka u sahashey iney si fudud uga soo jilaabtaan kalluun baddeedka. Beeralayda caanka ka ah gobolka sh hoose ayaa ka soo jeeda galweyn waxaa kana mid ah marwo 1" faadumo cumar cali kumagac dheer faay mooge Waa mamada beesha hillibi darandoole mudulood had iyo jeer lagu yaqaan xasilooni iyo deeqsi nimo iyadoo uhurta deegaanka naf iyo maal si ay deeganka uxasilo - Dr. Jamaal Maxamed Barrow: waa wasiir kuxigeenkii hore ee wasaaradda arimaha dibada ee xukuumaddii Saacid, Hadana waa safiirka soomaaliya u fadhiya south Africa wuxuu wax kasoo bartey jaamacadda Umadda soomaaliyeed qeybteeda saxaada. wuxuu takhasus ahaan darajadiisu tahay PhD. - Dr. Yoonis Muuse Cusmaan: waa halyeey aad looga qadariyo deegaanka iyo weliba dhamaan dadka gobolka dega. Wuxuu kasoo qelinjebiyey Jaamacadda Umadda Soomaaliyeed khaas ahaan Kuliyada lafoole. wuxuu door muhiim ah ka qaatey kor u qaadida waxbarashada gobolka, iyadoo uu xiligii abaartii caga bararkii loo magacaabey mid ka mid dadkii ugu waxqabadka badnaa ee kaalinta mugga leh ka qaatey la dagaalanka gaajadda iyo Jahliga. Aqoonyahanada kale ee ku dhashey deegaanka Galweyn waxaa ka mid PROF:Fowzi Mohamed Baarow,oo ah prof iyo hormuudka kuliayada waxbarashada ee jaamacadda caalamiga ee Zanzibar, hada waa madaxa jaamacadda ATLAS ee soomaaliya. sidoo kale waxaa ka mid ah aqoonyahanka magaalada golweyn DR: Anwar maxamed Baarow bari wax ka dhiga jaamacadda afrika ee caalamiga ah, Waxa ka mid ah Said Ali baafo Hada ka mid ah siyaasiinta maamulka koonfur galbeed sidoo kale waxaa ka mid ah ganacsadaha ugu weyn Golweyn horeyna xilal ugu soo qabtay Dowladii dhaxe ee soomaali soo noqdeyna is ku dowihee wasaarada beeraha ee gobolka shabeelaha hoose Eng: Cabdul Qaadir sheekh xuseen sidoo kale Marxuum Mohamuud sheeqey yuusuf (Hoshmin), Marxuum Siid Cali Abdi Cumar, Marxuum siidow sheikh yuusjf Marxuum maxamed sheikh yuusuf, Maxamed Suufi, iyo kuwo kale oo tira badan,culimda xagga diinta fidinteeda iyo barideeda kugu yaqaano ee caanka ka ahaa waxaa kamid ahaa,sh.ibraahim naaney,sheekh cismaan, sheekh cumar sheekh cabdi dheere,iyo sh.Axmed. cabdi kiriin cali farax jeeri, maxamad cartan dhoore dhalinyarada hada soo baxday ee reer golweyn waa ka mid ah Abdallahi Xuseen Shibriroow, cabdulaahi maclin dooyoow. Cismaan yusuf adoomoow iyo Dr Yonis Muse Osman wiil uu dhaley Prf Abshir Yonis Muse oo Hada Ku sugan dalka South korea oo darajada master degree ka diyaarinaayey Hada udhamaatey iyo waxaa kamid ah weel uu dhalay Ganacsadaha ugu weyn golweyn ee ah siyaasi Rajeynaya madaxweynaha mustaqbalka soomaaliya ahna qof leh Aragti dheyr iyo hami siyaasadiid Raadinayana xalka siyaasadiid ee shabeelaha hoose laguna maga caawo siyaasi Ayuub Cabdul Qaadir (jeylaani) Sheekh xuseen Ayuub jaziira iyo rag kaloo tira badan Magaalada waxaa ku yaalla laba iskuul,waxayna kala yihiin Golweyn Community Primary school iyo sh.cabdi dheere Primary school. Janaale. Janaale ama Jinaale waa Degmo ku taalo Gobolka Shabeellaha Hoose.Waa meel la iskuugu yimaado xagga ganacsiga maalinta jimcaha. Waxaa laga soo kala yimaadaa gobolada kale sida caasimada muqdisho.Dhaqaalaha ka soo gala magaalo madaxda Qoryooley. Qoryooley waa magaalo kutaala koonfurta Soomaaliya gaar ahaan gobolka Shabeellaha Hoose. Degmadaan waxey ka kooban tahay sedex xaafadood oo kal ah hodan xalane iyo wadajir waxee caan ku tahay xoolaha beeraha, waxee soo saartaa Galeyda, Sisinta, Digirta. Tubaakada, Suufka, Cambaha, Yanyada, Canuuniga, Qasabka, bariiska iyo waxyaabaha kale oo la mid ah. Waxaa sidoo kale ay soo saartaa Caanaha geela iyo kuwa looda oo sida badan ka soo gala tuulooyin aan sidaa uga fogeyn, Ukunta, Subaga Lo'da iyo waliba maqaarka xoolaha oo sida badan loo soo dhoofiyo magaalada muqdisho meelo kalena uga sii gudba amaba inta lagu warshadeeyo waxyaabao kale laga soo saaro. Waxaa mara Degmada Qoryooley Wabiga shabeele oo inta badan looga faa'iideyso waraabinta beeraha, iyo waliba xoolaha, waxaa sidoo kale inta badan ee magaaladaasi ku soo wareega Canal weyn oo lagu magacaabo liibaan kaasoo ayba magac ahaan la qaadatey oo ah Liibaantii Qoryooley. Mindi. Midi, Mindi, Madi (ingiriis: knife; carabi: سكين) sidoo kale loo yaqaano "Tooreey" waa bir af khafiif ah leh oo lagu kala gooyo wax walba. Noocyo badan oo kala duwan oo biraha ka mid ah ayaa la odhan karaa madi, laakiin guud ahaan madidu waa bir af dhuuban oo loogu talo-galay in wax lagu kala jeexo, dalooliyo ama kala gooyo. Meelaa qaar mashiinada wax lagu kala jaro ee waaweyn ayaa loo yaqaan ineey qeyb ka yihiin Midiyaha. Guud ahaan waxaa jira noocyo badan oo madida ah midaasi oo loo isticmaalo siyaabo badan oo kala duwan, kuwaas waxaa ka mid ah "Soodhka" (Bowie-class knife) oo ah mid loogu talo-galay in wax lagu dilo waxaana inta badan isticmaala ciidanka, midiyaha yaryar ee lagu isticmaalo xaafada, qalab waaweyn oo mashiino ah oo lagu kala gooyo biraha, looxa, dhagaxa iyo walxo kale. Mauritania. Mauritania (Mauritania), (Faransiiska: Mauritania), si rasmi ah Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Mauritania, (Mauritania), Mauritania (/ ˌmɒrɪteɪniə /, / ˌmɔːr- / waa waddan Waqooyi-galbeed Afrika. [8] [9] [10] Waa waddanka kow iyo tobanaad ee ugu weyn Afrika, waxaana xuduud u leh Galbeedka Atlantic ee galbeedka, Sahra Galbeed oo waqooyi iyo waqooyi-galbeed, Aljeeriya ilaa waqooyi-bari, Mali ilaa bari iyo koonfur, iyo Senegal oo koonfur galbeed ah. Waddanku wuxuu magaciisa ka soo qaatay boqortooyadii hore ee Berbera ee Mauretania, oo ka jiray min qarnigii 3aad ee BCE illaa qarnigii 7aad ee Woqooyiga ee waqooyiga ee casriga ah ee Morocco iyo Algeria. Qiyaastii 90% dhulka Mauritania wuxuu ku yaalaa Sahara; Sidaa darteed, dadku waxay ku badan yihiin koonfurta, halkaas oo roobabku aad u sarreeyo. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Nouakchott, oo ku taalla xeebta Atlantic, kaas oo ku yaal saddex meelood hal meel 4,3 milyan oo qof. Xukuumadda ayaa lagu afgembiyay 6-dii August 2008-dii, kaas oo ah madax-furasho milatari oo uu hoggaaminayo General Mohamed Ould Abdel Aziz. 16kii Abriil 2009, Aziz ayaa iska casilay millatariga si uu ugu tartamo madaxweynaha doorashadii 19-kii July, kaas oo uu ku guuleystay. [11] Qiyaas ahaan 20% dadka reer Mauritania waxay ku nool yihiin wax ka yar US $ 1.25 maalintii. [12] Mauritius. Mauritius waa wadan Jasiirado ka kooban, waxeena ku yaalaan bartamaha Badweynta Hindiya.jasiiradahaan waxee 900 u jirtaa jasiirada weyn ee Madagaskar. Mauritius (Faransiis: Maurice), si rasmi ah Jamhuuriyadda Mauritius (Faransiiska: République de Maurice), waa jasiirad ku taal badweynta Hindiya qiyaastii 2,000 kilomitir (1,200 mi) oo ka baxsan xeebaha koonfureed ee qaarada Afrika. Dalka waxaa ka mid ah jasiiradaha Mauritius iyo Rodrigues, 560 kilomitir (350 mi) bari ee Mauritius, iyo jasiiradaha dibedda (Agaléga, St. Brandon iyo laba dhulal ah oo lagu muransan yahay). Jasiiradaha Mauritius iyo Rodrigues waxay qayb ka yihiin Jasiiradaha Mascarene, oo ay wehliyaan Réunion, oo ka tirsan waaxda Faransiiska ah. Meesha dalka waa 2,040 km2 (790 sq m). Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Port Louis. Waxay xubin ka tahay Dawlada Dhexe, La Francophonie iyo Midowga Afrika. Horaantii Gollaha Holand (1638-1710) iyo Gumeysi Faransiis ah (1715-1810), Mauritius waxay noqotay gumaysi British ah 1810-kii, waxayna ku sii jirtey illaa 1968-kii, sannadkii ay xorowday. Maraakiibta Britishka Crown ee Mauritius ayaa mar hore ka mid ah dhulalka Mauritius, Rodrigues, jasiiradaha dibada ee Agaléga, St. Brandon, Chagos Archipelago, iyo Seychelles. Gobollada Mauritian ayaa si tartiib tartiib ah u xoojiyay abuurista kali-kali ah ee Seychelles sannadkii 1903 iyo jabhadii Chagos Archipelago ee 1965-kii. Awoodda ka jirta Chagos Archipelago ayaa lagu muransan yahay inta u dhaxaysa Mauritius iyo Boqortooyada Ingiriiska (UK). Boqortooyada Ingiriisku waxay xayirtay jasiiradaha Mauritian sanadkii 1965, saddex sano ka hor madax-bannaanida Mauritian. Boqortooyada Ingiriiska ayaa si tartiib tartiib ah u xayiray dadweynaha deegaanka jasiiradaha waxayna ku kireeyeen jasiiradeeda ugu weyn, Diego Garcia, Mareykanka. Gaaritaanka Chagos Archipelago waa la mamnuucay dalxiisayaasha ku-meel-gaadhka ah, warbaahinta, iyo dadkoodii hore. Mauritius waxay sidoo kale sheegataa madax banaanida Tromelin Island oo ka timid Faransiiska. Dadka reer Mauritius waa kuwo isku dhafan, kuwa diineed, dhaqamo kala duwan iyo luqado kala duwan. Dawladda jasiiradda ayaa si dhow u qaabaysay nidaamka baarlamanka ee Westminster, Mauritius ayaa kaalin wayn ku leh dimuqraadiyada iyo xorriyadda dhaqaalaha iyo siyaasadda. Heerka Horumarinta Aadanaha ee Mauritius waa kan ugu sarreeya Afrika. Marka la raaco jasiiradaha Mascarene kale, Mauritius waxaa loo yaqaanaa floriska iyo fauna, oo leh noocyo badan oo jimicsi ah. Jasiiradda waxaa loo yaqaanaa guriga kaliya ee la yaqaan ee dodo, taas oo, weheliso dhowr noocyo kale oo ah bini'aadanno, ayaa la sameeyey wakhti yar oo dhaqdhaqaaqa bani'aadamnimada ah muddo gaaban ka dib markii ay jasiiraddu degto. Mauritius waa waddanka kaliya ee Afrika ee Hindu-dinku yahay diinta ugu weyn. Maamulku wuxuu u isticmaalaa Ingiriisi inuu noqdo luuqadiisa ugu San Marino. san marino waa jamhuuriyad kutaala badhtamaha wadanka Talyaaniga dhankasta waxa ka xiga dhulwaynaha wadanka taliyaaniga luqada lagaga hadlo wadanka san marino waa luqada taliyaaniga juquraafi ahaan. wadanka sanmarino waxa uu gabi ahaan ku dhexyaalaa wadanka taliyaaniga wadanka sanmarino malaha bad mana laha wax wabiyaal ah laakiin waxa wadankaasi uu leeyahay buuro aad u dhaadheer waana wadan aad u yar masaafo ahaaan waa wadan u qaastahay madax manaanidiisa waxoo leeyahay wadanka sanmarino pasaboor la aqonsan yahay dadka kunool. wadanka sanmarino dadka kunool waxa lagu qiyaasaa 30.000 kun oo qof.. nidaamka siyaasadeed. wadanka sanmarinoo waa jamhuuriyad barlamaani ah barlamaankaa wadankaa shantii sanaba mar ayaa lasoo doortaa caasimada wadankani waa san marino Jaamacadda Muqdisho. Jaamacada Muqdisho (,) waa jaamacad madaxbanaan oo ku taala caasimada Muqdisho, wadanka Soomaaliya. Warbixin la soo saaray 2012, waxaa laga sheegay in Jaamacada Muqdisho gashay kaalinta 40aad ee jaamacadaha Qaarada Afrika. Shiikh. Magaalda Shiikh waa magaalo kutaala somalinad ku taalo gobolka Togdheer ee Somaliland. waxa ay magaalada burco u jirtaa 70klm waa magaalo aad u hawo fiican waxa ay kutaalaa dhul aad u sareeya oo qabaw taariikhda shiikh. Magaaladaa loo yaqaanay Fardawsa, waxa qoraalada qaar tilmaamayaan inay goobtaasi ahayd magaalo ganacsi, kuna aasaasantay markii hore fiditaankii diinta Islaamka. Arrinku si kastaba ha ahaadee magaalada Sheekh waxa ku yaalla ilaa maanta xabaalo aad u farabadan oo lagu qiyaaso inkabadan 6000 oo xawaal, kuwaasoo dhinaca isku wada haya, oo aan la garanayn xilligii lagu aasay goobtaas. Culimada taariikhaha u dhuun-daloola waxay ku qiyaaseen in goobtaa la degenaa in kabadan 1000 sannadood ka hor, inkastoo baadhitaan dhowaan lagu sameeyay goobtaa loo yaqaanay Fardawsa ay tilmaamayaan inay goobtaasi ahayd magaalo qarnigii 16-naad. Sheekh Qudub oo qudbigiisu ku yaallo magaalada Sheekh ayaan la garanayn xilligii qudbigaa la dhisay, waana ugu yaraan dhawr boqol oo sannadood ka hor, Magaaladuna waxay magaca ka sidataa Sheekh Qudub (Khutub). Horraantii qarnigii 19-aad waxa soo degey magaalada Sheekh Sayid Adam oo halkaa ka aasaasay dugsi diinta islaamka lagu barto. 1888-kii oo ay koox ingiriis ahi soo dhinac mareen deegaanka loo yaqaan "Guriga Dariiqada" oo ahayd bilawgii magaalada Sheekh, ayaa sidan uga warramay: "waxaanu soo dhinac marnay xaafad uu ku wareegsanyahay gidaar dhagax ah. Goobtaa waxa ka dhex muuqday masaajid weyn. Waxaanu doonay inaanu gudaha galno, laakiin waa naloo diidey, oo waxa naloo sheegay inaan loo ogolayn qof aan muslim ahayni inuu gudaha galo." Warbixintaas oo nin la socday kooxdaasi qoray, waa sannadkii 1888-kii, balse goobtaa Guriga Dariiqada waxa la deggenaa ilaa bilawgii qarnigii sagaal iyo tobnaad. Waxaana ka horraysay oo uu Sayid Adam deegaan ka sameeyey magaalada Xaaxi oo aad ugu dhow Magaalada Oodweyne. magaalada shiikh waa magaalo aad iyo aad ugu qurux badan waxa ay leedahay buuro dhaadheer.magaalda shiikh waxa ay kamidtahay meelaha ugu quruxda badan somaliland oo hawo fiican marka loo eego qaarada africa dhamaanteed Sao Tome iyo Prinsipe. São Tomé iyo Príncipe (Premetoria), Premetoria, Premetoria, [9] Bortuqiis: [sɐw tumɛ i pɾĩsɨpɨ], si rasmi ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee São Tomé iyo Príncipe, waa jasiiradda Gacanka Guinea, ka baxsan xeebta galbeed ee Bartamaha Afrika. Waxay ka kooban tahay laba jasiiradood oo ku yaalla labada jasiiradood ee ugu waaweyn: São Tomé iyo Prinogu, oo ku yaal 140 kiilomitir (87 mayl) iyo 250 iyo 225 kiiloomitir (155 iyo 140 mayl), siday u kala horreeyaan, ka baxsan xeebta waqooyi-galbeed ee Gabon. Jasiiradaha lama degganeyn illaa ay heleen baadhitaan ay sameeyeen Bortuqiiskii Bari ee qarnigii 15aad. Si tartiib ah u xayiray oo uu degay Bortuqiiskii qarnigii 16aad, waxay si wadajir ah ugu adeegeen xarun ganacsi oo muhiim u ah ganacsiga addoonta Atlantic. Qodobbada hodanka ah ee reer hodanka ah iyo ku dhowaanshaha udhaxeeya Equator wuxuu sameeyey São Tomé iyo Príncipe oo loogu talagalay beerashada sonkorta, iyadoo la raaco dalagyada iibka ah sida kafeega iyo kookaha; Dhaqaalaha beeritaanka qaali ah wuxuu si aad ah ugu tiirsanaa addoonada Afrika ee dibadda laga keeno. Wareegyo xasillooni darro bulsheed iyo xasillooni darro dhaqaale oo dhan qarniyadii 19aad iyo 20aad waxay ku dhammaadeen xornimo nabad ah 1975-kii. São Tomé iyo Princeton ayaa tan iyo markii uu ka mid ahaa waddamada ugu xasiloon uguna dimoqraadiyadda Afrika. Dadweynaha 208,818 (Tirakoobka 2018), São Tomé iyo Princeton waa wadanka labaad ee ugu yar Afrika ka dib Seychelles, iyo sidoo kale wadanka ugu yar ee ugu hadla dalka Portugal. Dadku waxay ku badan yihiin Afrikaanka iyo mesticho, oo leh badi cibaadada Roomaaniga. Dhaxalka sharciga Portuguese wuxuu sidoo kale ka muuqan karaa dhaqanka waddanka, caadooyinka, iyo muusigga, kaas oo khatarta saameynaya Yurub iyo Afrika. Sao Tome iyo Prinsipe ama jamhuuriyada saw tome iyo Prinsipe waa wadan ku yaala qaarada afrika waxa uu wadannkani ka koobanyahy laba jasiiradood waxa uu ku yaalaa gacanka gini caasimadana sidoo kale waxaa lagu magacaabaa São Tomét masaaxada wadan kani waxa ay kusimantahy 1001 klm kaliya dadka kunool waxaa lagu qiyaasay 206 kun oo qof tirakoobkii la sameeyay 2008 dii Juquraafi ahaan. labada jasiiradood ee ay ka koobantay jamhuuriyada São Tomé waxa ay ku yaalaan masaafo ujirta 240 klm xeeba galbeedka afrika Dadka. dadka kunool São Tomé waxa lagu qiyaasaa ilaa 206 kun oo qof tira koobkii udanbeeyaya ee la sameeyay sanadii 2008da %15 waa jaahiliin shacabka wadankaas, waxa ay ka koobanyihiin burtaqiis iyo afrikaan is dhexgalay waxa kale oo kunool jaaliyado kayimi wadamo kale oo kamida afrika Jawiga. heerka kulku waxa uu gaadhaa xiliga kulaylaha 30 darajo halka halka heerkulka wadankaasi uu yahy 24 darajo roobabku waxa ay da aan bisha 10aad ilaa bisha shanaad wadankan waxa uu kamidyahay tobanka wadan ee ugu yaryar wadmada afrika Isuzu. Af jabaan (いすゞ自動車株式会社 Isuzu Jidōsha Kabushiki-Kaisha), waa shirkad sameysa Baabuurta oo laga leeyahay Dalka Jabaan xarunteedana ay tahay Tokiyo, waxeyna Farsameysaa Baabuurta yar yar iyo kuwa waaweyn. Coosweyne. tuulada coosweeyne waa magaalo ku caanbaxday dhul daaqsinka Kombuyuuterka Dhabta. Kombuyuuterka Dhabta () waxaa kaloo loo yaqaan Notebook Waa komyuutar shaqsiyadeed loogu talagalay dadka aan shaqada ku qabanin meel joogto ah, oo gala safaro ha noqdeen kuwo dhaadheer ama kuwo magalada gudaheeda ah. Laptop ayaa ku shaqeeya Batari kaas oo Jaarjer (kaariko) ku shaqeeya. Cabdullaahi bin Xudaafa Alsahmi R.C.. Cabdullaahi bin Xudaafa Alsahmi R.C.((عبد الله بن حذيفة السهمي)) waa saxaabi ka tirsan saxaabada Nabi Muxamed S.C.W. Jacar. Waadeegaan ku yaala Bartamaha Gobolka Galguduud, waxaana dhanka Bari ka xiga Tuulada Bargaan ee hoostagta Dagmada Gal-hareeri ee isla Gobolka Galguduud, Dhanka Qorrax udhaca waxaa ka xiga Dagmada Ceelbuur ee Gobalka Galgaduud, dhanka koofureed waxa ka xiga Dagmada Ceeldheer. waxay kutala meel istiraatiiji u ah isku xirka dhowr tuulo, deegaano, iyo qaba ka mida Gobolada dhexe, waa meel ay jecel yahiin Dadku in ay kusii nastaan inta ay kujiraan safarka dher ee Xamar ila Xarardheere iyo hobyo. Jacar waxaa kunool Dad tiradooda lagu qiyaaso 50,000 ilaa 60,000 (lixdan iyo shankun ilaa Todobaatan kun oo qof), Dadku waxay iskugu jiraan beeraley, xoola dhaqato iyo ganacsato. jacar waxay caan kutahay Geed Raqay ah o wayn oo dhexda uga yaala, Koox wayn (meel banan) oo Guryuhu ku wareegsan yahiin, Buuro kasamaysan carro bacaad oo kaga yaala magaalada daanta waqooyi iyo tan koofureed. Jacar waxay caan kutahay wax soosaarka xaga beeraha gaarahaan tabaca digirta, Qaraha iyo Falkada sidookale ganacsiga oo ay can kutahay kagana soocantahay tuulooyinka kale. Digirta iyo falkada waxa loo suuq geeya Gobalka Galguduud oo dhan iyo Golabada ku xeraan Sida Hiiran iyo Mudug Deeganada jacar laga xakumo. Tuulada jacar waxaa hoos taga Deegana badan oo ay ka mid yihiin: Daafeed, Baraagta xasanyabar, Baraagta Cabdale, carrawayne, raaga xume, cooswayne. Gudoomiyaha jacared. Jacar waxay leedahay Gudoomiye lagu magaceabo Ismaciil Axmed Dhuxuloow oo ka talinayo ila iyo dowladi Maxamed siyaad Barre. Dhanka Waxbarashada. Tuuladu waxay leedahay Iskuul Hoose DHexe iy sare, Isbtaalki tuuladu hada ma shaqeeyo sidoo kale waxay ledahay dhowr Masjid, Ceelal iyo Malcamadaha Quraanka lagu barto. Jacar waxa kasoo jeeda aqoon yahana badan oo Dalka Gudihiisa iyo Dibaddiisa wax kubartay, Ganacsato muuq leh, Siyaasiyiin gaaray ila heer Wasiiro, saraakiil ciidan, Odayaal Dhaqameed caan ka ah Soomaliya oo dhan. Derri. Degmada Ceeldaraad oo caan ku ah magaca (Derri) waa degmo ka tirsan gobolka [Galgaduud] waxaa degmo ahaan loo aqoon saday sanadki 2000 waxeey xaduud la leedahay Degmada Ceelbuur oo waqooyi ka xigto Degmada Galhareeri oo Galbeed ka xigto Degmada Ceeldheer oo bari ka xigto iyo Degmada Wabxo oo dhanka Koofureed ka xugto. Degmada Ceelbuur oo ah degmada ugu qadiimisan gobolada dhaxe waxee u jirtaa 45 kmtr magaalada dhaqaala heeda wuxu ku tiirsan yahay beeraha, iyo xoolaha nool sida Geela, Ariga iyo Lo,da. Waxaa ku yaal school hoose dhaxe iyo sare oo lagu magacaabo Ceeldaraad Primary And Secondary School, isbitaalo caafimaad, iyo maraakis diinta lagu barto. Ciyaaraha caanka ee ku tahay ee laga ciyaaro waxaa kamid ah wilisiqo gadoon waalo oradada bootinta Falaarta tartan ka fardaha iyo kubada cagta, Magaalada Muqdisho waxa ee u jirtaa Degmada ceeldaraad 375 kmtr oo dhanka koofureed ah Gubta. Gubta waa degmo ka tirsan degmooyinka gobalka Banaadir. Dagmada Gubta waxa ay dhacdaa Waqooyi galbeed ee Gobolka Banaadir waxeena Xuduud la lee dahay degmoyin ka kala ah Dayniile, Yaaqshiid, Wardhigley, Howlwadag iyo degmada Balcad ee G/sh dhaxe. Dagmada waxa ay ka soo bilaa baataa wadada Jeneral Daauud waxayna ku egtahay Warshadaha Taraqa iyo sigaar ka oo degmada dayniile ee ku kala wareegan Dagmada Gubta qiyaas ahaan waxay ku fadhisaa dhul 18KM 2. Waxaa ku nool Ku dhawaad 28,000 oo qof. Waxaa kala barto Barwaaqo iyo ciise Cabdi wadada Gubta ee ka soo baxdo isgooska Gubta ama xero jarmal sidaa u taqaaniin Waaxda Barwaaqo iyo Waaxda isxijiwaaq waxaa kala barto wadada kaaraha Waaxda Shiraaye iyo Waaxda ciise Cabdi iidana waxaa kala barto wadada kaaraha Dagmada Gubta waxaa maro ilaa 4-wado oo Waa weyn oo ay midiiba tahay balaceda (20 mitir). MIDA 1-AAD: Waxay ka baxdaa isgooska Sports ka waxee sii martaa Daarusalam waxee ku dhamataa wabiga MIDA 2-AAD: Waxay Ka baxdaa isgooska ifka xalane waxee ku dhamataa wabiga MIDA 3-AAD: Iyadana waxay ka baxdaa isgooska Gubta ama xero jarmal waxeena ku dhamataa wabiga MIDA 4-AAD: Sidoo kale iyadana waxay ka baxdaa inveco waxee sii Mar taa Tiida waxeena ku dhamataa wabiga XAALADAHA AY SOO MARTAY DAGMADA Gubta. Dagmada Gubta waa DAGMADII 18 –AAD ee G/banaadir waana dagmo aad u facwayn, laakin soo martay marxalado kala duwan, Waxaana si toos ah degmo loogu aqoonsaday ama looga dhigay taariikhdu markay ahayd 12/8/2016 iSKUULAAD KA DEGMADA KU YAAL. Dugsiga Hoose Dhaxe iyo Sare ee Daarul iimaan Iyo tira kale oo Intaas ka sii badan Warshadaha ku yaal degmada. Warshadaha buugaagta oo hada Xaruunta warshada biyaha caafi ee dagan tahay ku aali jirtay Warshada birta warshadaha taraqa iyo sigaarka Dhanka shirkadaha korontada. Gudomiye kuxigenka Maamulka iyo Arimaha bulshada Taliye yaasha ciidanka Booliiska, Nabad sugida iyo minishiibiyada XARUUMAHA CAAFIMADKA DEGMADA. Laba MCH oo ku kala yaalo Waaxda Barwaaqo iyo Ciise Cabdi MCH dhisma hiisa oo ka bilaaw day Waaxda Shiraaye iyo isbitaalo Waa weyn Qoraal kaan wax Waa lagu kor dhin karaa Mahad sanidiin Buuloxuubey. Buuloxubey waa xaafad kamid ah xaafadaha ku yaala dagmada wadajir ee gobolka banaadir waana xaafad ay dadkeeda jacelyihin nabada iyo dowlad nimada waxaa Dagan Beesha murusade oo caan ku ah xadaarada ilbax nimada gancsiga, Diinta iyo Geesi nimada Maydh. maydh' waa magaalo waa magaalo xeebeed ku taala xeebaha jamhuuriyada somaliland. Magaalada maydh waxa ay maamul ahaaan ka tirsantahy gobolka sanaagsomaaliland. Tariikhda iyo deegaanka maydh. Magac ahaan Xeebaha Maakhir Coast oo dhaca waajahada Gacanka Berbera ayaa ka kooban dhul ku teedsan bad-eega Buuraha Silsilada Golis oo dherer ahaan ah buuro isaga gudba Somaliland Ilaa Itoobiya, Marka la eego kala saraynta dhulka oo lagu sheego somaliland inay ka kooban tahay Xeeb, Oogo, Iyo Hawd aya xeebaha loo kala qaadaa Saddex heer iyadoo loo eegayo heerkooda dherer ay ka sareyaan Jooga biyaha bada,(Sea level)- Saddexdaasi heer ayaa afsomaliga lagu yidhaahdaa Guban, Galan, Iyo Gadoob, haddii aan intaa ku soo koobno Juquraafiyada Dhulkaas ayaa waxaa laga tilmaami karaa Magaalooyin qadiima oo jiray dhowr boqol oo sanadood, kasoo bilow Dhanka Bari, Ceelaayo, Laasqoray, Laasasurad, Maydh, Xiis,Shalcow Iyo Karin afwayn guud ahaan dhulkan ayaa waxaa ka jiray Xadaarado ganacsi oo xidhiidh xoog badan la lahaa wadamada Jasiirada carbeed, gaar ahaan Magaalada Cadan, Masaafo ahaan ma dheera gacankaas biyaha ee u dhexeeya Yemen iyo Gobolka Sanaag. Magaalada Maydh oo u ku duugan yahay Aaabaha dhalay Qowmiyada Isaaqa ayaa ka mida Magaalooyionka ugu qadiimisan Xeebaha loo yaqaano Maakhir koos, Magaaladan oo lahayd Deked la dhisay waqtigii Guumaystaha Ingiriisku joogay ayaa mar ahayd Deked ay wax uga soo degaan Gobolada Woqooyi gabi ahaantoodba waqtigii Dawlada Soomaaliya, Wadada ka tagta Magaalo madaxda Gobolka Sanaag ee Ceergaabo ilaa iyo degmada Maydh ayaa sii marta buuraha aadka u dhaadheer, ee uu caanka ku yahay Gobolka Sanaag waa Daallo Iyo Surade, Wadadaas oo magaceeda layidhaahdo Tabca, waxaana lagu dhisay Askartii talyaaniga ee lagu qabtay dagaalkii dhex maray Talyaaniga iyo Ingiriiska, waxaa ku yaala Tunelka ugu dheer Somaliland, Tabca aaya ah wado leh hal Haad oo keliya isla markaan aanay suurta gal ahayn in ay isku dhaafaan laba baabuur meeleha qaar kooban mooye waxaa ku yaala tobaneeyo tuulo oo beeralay u badan waxa ka baxa Liinta iyo Jaadka oo hatan aan aad loo beerin, Waxaa cadaan ah haddii Magaalada Maydh ay soo noqoto haybadii ay lahayd sanadihii Sideetanaadkii In Gobolkaas go'doonka ahi uu noqon karo Gobol Horumar la taaban karo yeesha, dawlada Somaliland ayaa lagu eedeeyaa inaanay samayn wax qorshe ah oo ay u dejisay, horumarinta xeebahaas. Isku soo wada duuboo haddii dadka reer saanag u tafaxaytaan soo noolaynta iyo rajo soo celinta Dekeda maydh waxa hubaala in wax badan wax laga qaban lahaa, gobolkuna uu ka bixi lahaa ciilka u haya horumarka iyo horusocodka. Shabakada Wararka ee SanaagNews kala soco Arrimaha Gobolka sawirada waxaa isku ururisay Shabakada. fadlan dhowr xuquudooda. Galmudug. Galmudug () waa mamaul goboleed ku yaalo bartamaha Soomaaliya. Magaalo madaxda maamulkaan waa Dhoosomareeb. Galmudug waxee daris la tahay maamul goboleedka kale ee [Gobalka Nugaal] oo ka xiga woqooyiga, Koonfurta neh waxaa ka xiga soomaaliya qeebteeda kale, Galbeedka neh waxee xuduud la leed dalka Itoobiya. Maamulkaas waxaa xiligaan madaxweyne ka ah Axmed Ducaale Geele Xaaf Lkn waxaa ay leedahay xibin ama xil ay uga duwantahay maamulada dalka ka jira. Sida in ay leedahay madaxa xukuumada galmudug taas waxaana xilkaas haya Sheeq maxamed shaakir cali xassan hogaamiyihii maamulkii gobolada Dhexe ee ahlusunna. maamulka galmudug aas,aaskisii waxaa haraadiyay qilaaf sida maamulka oo laba maamul u qaybsanaa ahlusunna iyo galmudug. dhor dadaal oo ladoonayay in lagu hishiisiiyo ayaa aysan suurta galin lkn markii danbe waxaa ay hishiish ku gaareen dalka jubuuti. waxaana hishiishkaas lagu saxiixay muqdisho halka lagu dhaqan galiyay dhuusamareeb caasimada maamulkaas. Warsangali. Warsangali (;), (sidoo kale loo yaqaano Moorasaante/Awrkii Cirka, Warsengeli, Warsingeli, Oor Singally) waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Warsengalidu waxay deegaan ku yihiin wadanka Soomaaliya (gaar ahaan gobolada Maakhir ilaa gobolka Sanaag), deegaano ka mid ah howdka; iyo Itoobiya (meelo ka mid ah deegaanka Ogaden). Warsengaligu wuxuu ka mid yahay beelaha Harti ee hoostaga Daaroodka. Hordhac. Warsangali waa qabiil ka mid ah qabiil weynaha Daarood kana sii ah Harti. Qabiilkaan waxuu u badanyahay woqooyiga gaar ahaan gobolada Sanaag,meelaha kale ee degaan waxaa ka mid ah Galbeedka gobolka Bari iyo koonfurta soomaaliya bay, Bakool ilaa Jubbada Hoose. ugu khidmeynayey beeshiisa weyn ee uu garaadka u ahaa wakhtigaas hadaba taariikh ahaan inta la ogyahay waa garaadka keliya oo ku geeriyooda goob dagaal taariikh ahaan inta la ogyahay kaas oo ahaa Garaad umar oo hada ka mid ah beelaha laysku yiraahdo ama ku bohoobey gaashaanbuur hadaba, garaad umar;waxa uu dhalay 3 wiil oo kala ahaa warsame, muuse, siciid kuwaas oo lahaa dhaxaltooyada sandalada warsangeli wiilashaasi ayaa adeerkood si xoog ah uga muquunsaday iyadoo ay jireen wakhtigaas dagaalo culus sida abahoodba ugu geeriyooday oo lagu xoraynayo deegaanka iyo xuduudaha beel weyta warsangeli harti waxaan suura gashay garaad cali dable in uu noqdo garaadkii warsangeli isaga oo ku qanciyey wiilashii walaalkiis dhalay in uu u sii hayn doono inta ay qaangaar ka noqonayaan balse wiilashu aad ayaay uga xumaadeen dhaca adeerkood ku wado oo rag 20 sano gaaray ma aysan ahayn balse sida la sheegay 18 ilaa 19 inta u dhaxaysa ayaay ahaayeen markii abahood geeriyooday garaad umar waxa uu ahaa nin aad beeshiisu u jeclayd oo karaama badan oo xataa dhamaan garaadadadii ka danbeeyey ilaa suldaan maxuud cali shire waxaay ku dardaarmi jireen in shir kasta oo warsangeli qabsado aya ku duceeyaan duriyadii beesha garaad umar oo la raadiyo xataa hadaanay goobtaas shirka markaas joogin iyadoo ay sheegeen hadii ducada reer garaacumar ay ka dhimantahay shirka warsangeli uu noqan karo mid aan guulaysan sida looga bartay marar badan iskana jira in aad iska hilmaantaan reerkaas mudanka ah markasta oo aad ayahiina ka tashanaysaan hadaba.garaad cali dable waxa uu ahaa halyeey taariikh ku leh mandaqadiisa wuxuuna ahaa in ilbax. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Xisbiga UDUB. Ururka Dimuqraadiga Ummadda Bahawday () wuxuu ahaa xisbi siyaasadeed ka howlgali jirey maamulka Somaliland, oo ah dowlad jamhuuriyad aanu weli caalamku aqoonsan isla markaana hoostegta wadanka Soomaaliya. Xisbiga UDUB wuxuu ka mid ahaan xisbiyadii ugu horeeyay ee ka sameysma maamulka Somaliland, waxaana aasaaskiisa lahaa madaxweynihii hore Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal sanadkii 2001. Si kastaba ha ahaatee, Xisbiga UDUB wuxuu burburay dhamaadkii 2010ka wakhtigaasi oo xubnihiisii ku kala biireen xisbiyo kale. Faallo. UDUB waa xisbi siyaasadeed oo kajira somaliland. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Xisbiga UCID. Ururka Caddaalada iyo Daryeelka (,), waa xisbi siyaasadeed ka howlgala maamulka Somaliland, oo ah dowlad jamhuuriyad aanu weli caalamku aqoonsan isla markaana hoostegta wadanka Soomaaliya. Hordhac. UCID (loo soo gaabiyay Ururka Cadaalada Iyo Daryeelka) waa xisbi siyaasadeed ka mid ah xisbiyada siyaasada wadanka ismagacaabay ee Somaliland. Balau. Balau ama Jamhuuriyadda Balau waa wadan Jasiirad ah oo aad u yar waxoona ku yaalaa Badweynta Baasifik. Jasiiradaan waxee 800km u jirtaa wadanka Filibiin. waxa ay ka kooban tahay 16 gobol caasimadeeduna waa Melekeok. Taariikh. Xiligii u horaysay ee wadankan cidi degtaa waxa ay ahayd 1000 kahor dhalashadii nabi ciise csl sida ay7 cadaynayaan calaamado laga helay goobo wadankaa kuyaalaa dadkii ugu horeeyaya ee halkaas lugohooda dhigay waxaa lacadeeyay in ay kayimaadeen wadanka Indunisiya dadka. dadka kunool wadankaas waxaa lagu qiyaasay ilaa 20 kun ooqof Warcibraan. Warcibraan waa maagaalo taariikhiya waxay kutaala Gobalka Togdheer ee Jamhuuriyada Somaliland, waxaa daga dad xoola dhaqato ah waxa ku yaala banka weyn ee xoolahu daqaan ee Buulalay waana meel inta badan ah barwaaqo waxayna ka mid tahay dhulka loo yaqaan Hawd ee caanka ku ah carada Cas. Waxay ku taala marka laga leexdo Buundada Qoryaale ee laamiga isku xidha Magaalooyinka Burco iyo Laascanood. Warcibraan waxaay ka tirsan tahay Dagmooyinka Gobolka Togdheer hoos taga. Niue. Niue waa Jasiirad ismaamusho ama maamul goboleed oo ka tirsan Dawladda New Zealand, waxeena ku taalaa Badweynta Baasifik. Magaalo madaxda jasiiradaan waa Alofi. Alofi. Alofi waa caasimada jasiirada Niue, magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo 580 qoys (dad tiriskii 2006).Alofi waa caasimada ugu yar markii loo fiiriyo inta qof oo degan. Bujumbura. Bujumbura waa caasimada Burundi. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 497,166 oo qof (2008). Bujumbura (/ ˌbuːdʒəmbʊərə /; afka Faransiiska: [byʒœbyʁa]), (oo horay usocday Usumbura) waa caasimadda, magaalada ugu weyn, iyo dekedda weyn ee Burundi. Waxay maraakiibta badankeeda u dhoofisaa madax-furka, qaxwaha, iyo sidoo kale suuf iyo madow. Waxay ku taallaa xeebta waqooyi bari ee Lake Tanganyika, xeebta labaad ee dunida ugu weyn ka dib markii Lake Baikal. Xarunta magaalada waa magaalo gumeysi leh oo leh suuq weyn, garoon heer qaran ah, Masaajid weyn, iyo kaniisadda Archdiocese ee Bujumbura. Matxafyada magaalada waxaa ka mid ah Matxafka Matxafka Nolosha iyo Matxafka Cimilada ee Burundi. Waxyaabaha kale ee soo dhaweynaya waxaa ka mid ah Ruushka Qaranka Ruushka ee Ruushka National Park, Mitrere (Livingstone-Stanley Monument) ee Mugere (halkaas oo David Livingstone iyo Henry Morton Stanley booqday 14 maalmood kaddib markii kulankoodii ugu horeeyay ee taariikhiga ahaa ee Ujiji ee Tansaaniya), madaxweynaha madaxweynaha iyo ilaha koonfureed ee koonfurta Nile, oo lagu magacaabo maxaliga Nile. Ferries ayaa ka imanaya Bujumbura ilaa Kigoma ee Tansaaniya. Magaaladu waxay ku taallaa Garoonka Caalamiga Bujumbura iyo Jaamacadda Burundi. Bujumbura wuxuu ka soo baxay tuulo yaryar ka dib markii uu noqday gole ciidan oo ku yaal Bariga Afrika sannadkii 1889-kii. Kadib Dagaalkii Dunida ka dib waxaa loo sameeyay xarunta maamulka ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee Rwanda-Urundi. Magaca waxaa laga bedelay Usumbura ilaa Bujumbura markii Burundi uu madaxbannaanaa 1962-dii. Tan iyo markii madax-bannaanida, Bujumbura wuxuu ahaa goob dagaal oo isdaba joog ah oo u dhexeeya laba kooxood oo asal ahaan ka soo jeeda, iyada oo ay ku jiraan maleeshiyooyin Hutu ka soo horjeeda ciidamadii isdaba-joogga ahaa ee Burundi. Bujumbura maanta wuxuu u taagan yahay magaalo aan horumarineed laakiin wali waa uu sii wadi doonaa waddankeeda. Sida laga soo xigtay BBC, dadka reer Bujumbura waxaa loo yaqaan 'dhaqanka subaxnimadii Sabtida ee bilowday intii lagu jiray muddadii dheeraa ee colaadda qowmiyadda.' Sababtoo ah buuraha ku hareereysan waxay ku sugnaayeen dagaalyahanno hubeysan ka hor 2005-kii, shacabka Bujumbura "waxay isku dayi doonaan inay cabsi galiyaan cabsidooda iyo niyad-jabka iyo calaustrofobia, iyagoo marar badan ku jira koox." [1] Bishii Maarso 2014, madaxweyne Pierre Nkurunziza ayaa mamnuucay budhcada, sababtoo ah "cabsi loo qabo in loo adeegsado daboolid loogu talagalay." [1] isla bishaas, taageerayaasha mucaaradka ah ayaa lagu xukumay xabsi daa'in si loogu isticmaalo " habka loo abaabulo "mudaaharaad sharcidarro ah oo soo jiidatay rabshad." [2] Juun 2014-kii oo ku yaal Bujumbura, "maamulka ayaa tan iyo markii ay xakameeyeen naadiyada qallafsan ee meelaha qaarkood.. Dhamaan isboortiga waa in ay hadda ka dhacaan sagaal barkood Bujumbura iyo meelo kale oo kubadda cagta loogu talagalay "[2] Asmara. Asmara waa caasimada dalka Ereteriya, waxaana degan dad gaaraayo ilaa 579000 oo qof. waxa ay kutaalaa meel bada kasaraysa 7628 mitir. Magaca asmara waxaa af tigri ahaan laga wadaa mideeya ama mid ka dhiga. Asmara (Tigrinya: ኣስመራ), oo loo yaqaan "Asmera" (macneheedu waa "jimicsi [dheddig-jimicsi] waxay isku mideeysan yihiin" Tigrinya), waa magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn ee Eritrea. Hoyga dadweynaha oo ka kooban dad ka badan 800,000 oo qof, [1] waxay fadhisaa kor u kac 2,325 mitir (7,628 ft), lixda caasimadood ee ugu sarraysa aduunka. Magaaladu waxay ku taallaa cirifka xudduudaha labada gobol ee waqooyi-galbeed ee Eritrea iyo Dooxada Great Rift Valley ee Itoobiya. Sanadkii 2017, magaalada waxaa lagu dhawaaqay inay tahay UNESCO Mashruuca Hiddaha Adduunka. [2] Asmara waxay ku taallaa gobolka Maekel ee bartamaha Eritrea. Waxaa loo yaqaanaa qaabdhismeedka casriga ah ee suugaanta talyaaniga. [3] Magaaladu waxay u qaybsan tahay toban iyo toban degmo oo kala duwan: Acria, Abbashaul, Edaga Hamus, Arbaete Asmara, Mai Temenai, Paradizo, Sembel, Godaif, Maekel Ketema ama Downtown, Tiravolo, Gejeret, Tsetserat iyo Gheza Banda. Asmara waxay bilowday inay si deg deg ah u korto markii uu ku sugnaa Talyaaniga 1889. Guddoomiye ku xigeen Ferdinando Martini wuxuu ka dhigay caasimadda Eritrea ee Italia 1897, doorbidayaan dekedda Badda Cas ee Massawa. Qarnigii 20aad, Tareenka Eritera waxaa loo dhisay xeebta, isaga oo u soo maraya magaalada Ghinda, oo hoos timaadda Carlo Cavanna. 1913 iyo 1915tii magaaladu waxay ku dhaawacmeen wax yar oo dhulgariir ballaaran. [6] Bulsho Talyaani ah oo wayn ayaa horumariyey. Sida laga soo xigtay tirakoobkii 1939, Asmara waxa ku nool dad tiradoodu ahayd 98,000, oo 53,000 ay ahaayeen Talyaani. 75,000 qof oo keliya ayaa ku noolaa dhammaan Ereteriya, oo ka dhigtay magaalada caasimadda ah xaruntooda ugu weyn. [7] (Isbarbardhig tani oo ku saabsan gumeysiga Talyaaniga ee Liibiya, halkaas oo dadka degan degaanka, inkastoo ay sii ballaadheen, in ka badan kala firdhiyey.) Caasimada waxay heshay muuqaal naqshad talyaani ah. Dadka reer Yurub waxay u isticmaaleen Asmara "si ay u tijaabiyaan naqshado cusub oo xagjir ah". [8] Markii la gaadhay 1930kii, Asmara waxaa loo yaqaan 'Piccola Roma' (Little Rome). [9] Maanta dhismayaal badan ayaa ka yimid asal ahaan talyaaniga, dukaamada ayaa weli leh magacyo Talyaani ah (tusaale, Bar Vittoria, Pasticceria moderna, Casa del formaggio, iyo Ferramenta). Asalka magac. waxaa lasheegay in qarnigii afraad in goobta magaalda Asmara kutaalaa ay ahayd meel dagaal iyo muran badani uu kataagnaa ilaa ay usuurto gashay afar dumari in ay nabad kasameeyaan oo ay heshiisiiyaan dadkii goobtaad daganaa sidaas ayaa loogu bixiyay magaca Asmara oo macnihiisu yahay (midaysay) ama heshiisiisy Konakri. Konakri waa caasimada Guinea waana dakad ku taala Badweynta Atlaantik waxa ku nool ku dhawaaad dad gaadhaya 2.000.000 sida lagu sheegay tirakoob lagasameeyay magaaladaa sanadii (2002) taariikh. sida loo badinayo magaca konakri waxa uu kayimi magacyada kona(cona) iyo kalmada (nakari) Bissau. Bissau waa caasimada dalka Guinea-Bissau. Injamiina. Nijamiina waa caasimada Jad tirada dadka kunool waxa lagu qiyaasaa 721000 oo qof horay waxaa loo odhan jiray magaca Fort-Lamy, waana magaalada ugu wayn wadanka jad Ilaha dhaqaalaha ee N'Djamena waa shaqo beereed. Qiyaastii 80% dadweynaha ku nool N'Djamena waxay ka shaqeeyaan warshadaha beeraha ku salaysan, oo ay ku jiraan beerashada dalag iyo xoolo sii kordhaya. Dhaqaalaha N'Djamena ayaa sidaas awgeed ku dhawaad ​​si buuxda ugu tiirsan cimilada wanaagsan, taasoo dhaqaalaha ka dhigeysa sannadihii badnaa ee roobabku hooseeyeen. N'Djamena wuxuu kaalmo dhaqaale ka helayaa Baanka Adduunka, iyo sidoo kale Bangiga Horumarinta Afrika. Waxaa jira dalab aad u sareeya oo loogu talagalay shaqaalaha xirfadlayaasha ah ee N'Djamena si ay u shaqeeyaan waaxda saliida iyo gaasta, iyo sidoo kale shaqaale u shaqeeya ururrada aan dawliga ahayn ee ajaanibta ah, adeegyada caafimaadka iyo Ingiriisiga. Deganayaasha N'Djamena waxay mas'uul ka yihiin inay bixiyaan canshuur ilaa ugu badnaan 60% dhammaan dakhliga saafiga ah. Magaalada ayaa sidoo kale ku jirta wadada Wadada 6-aad ee wadada Afgooye ee Suudaan iyo djabotui iyo dekedda somaliland taas oo heerkul iyo heerarba ay wanaagsan tahay in la sii wado ciys of Nayjeeriya iyo galbeedka africa meteropolis. N'Djamena, kaliya boqolkiiba lix-iyo-lixaad ayaa ka mid ah magaalooyinka. Inta badan dadka reer Chad waxay ku nool yihiin magaalada caasimadda, N'Djamena, ama Gobolka Occone ee koonfureed ee caasimadda. Qiyaastii kala badh dadweynaha waxay ka yar yihiin da'da shan iyo toban jir. Dadkaan, waa qaybta labiska ee labka iyo dheddigga. Inkastoo kala qaybinta u dhaxaysa jinsiyadu ay xitaa tahay, kala qaybsanaanta kooxaha qowmiyadeed iyo diinta ayaa aad u kala duwan. [13] Diimaha kala duwan ee magaalada ayaa lagu dhaqmaa magaalada, laakin waxaa ku jira diin cad oo Islaami ah. Qeybaha ugu muhiimsan jinsiyadaha waa: Daah (16.97%), Carabiyaasha Chad (11.08%), Hadjeray (9.15%), Ngambaye (6.41%), Bilala (5.83%), Kanembu (5.80%), Maba (4.84%), Kanuri (4.39%), Gor (3.32%), Kuka (3.20%), Sara (2.24%), iyo Barma (2.10%). Taariikh. magaladani waxa ay ku barbaartay magaca fort lamy oo ay u bixiyeen faransiisku oo ahaa gumaystihii wadanka jad gumaysaty iyaga oo ugu magac daray askari faransiis ahaa oo xiligaa faransiiska ka dhintay taariikgduna waxa ay ahayd 1900 Pretoria. Pretoria waa caasimada Koonfur Afrika Triboli. Tripoli waa caasimada dalka Libiya.waana caasimada 17aad ee ugu weyn aduunka Gabayada abwaanada hawiye. Gabayada ama Suugaanta ay tiriyeen Abwaanaad Beesha Hawiye waa kuwo aan lasoo koobi karin, hase yeeshee waxaa marqaati ka nahay in aanan la diiwaan galin murtidooda inta badan, sida ay u diiwaan galiyaan bulshada kale. Abwaanada Caanka ah. Magaajaajilo ilaa curinta sheekada masraxa waxaa wada lahaa hobaladii caanka ahaa ee wadankeena soo maray mudo 230 kor u dhaafayso. Sanadii 1950yadii laa burburkii 1991, waxaa masraxyada degmooyinka wadanka dadka madaadaalin jiray hobaladii caanka ahaa iyo mu'alifiintii u shaqayn jiray-dhaqanka ha taabto mid waqooyi, koonfur, banaadir, maay iyo maxaa tiri wuxuu yahayba dadka aad uga heli jireen. Jaajuumow iyo Aw Koombe isku masrax taagan cidaan ku qoslin erey walba oo ay yiraahdeen, goobtaas uma joojin inay helaan waxay hobalada habaynkaas u hayeen oo maad, qosol iyo murti taariikh leh oo dhaqan iyo sooyaal ku dheehan. Curinta sheekada iyo maada masraxa waayadii dambe ragii aad magaca ugu yeeshay, ha u shaqeeyaan Hobollada Waaberi Hargaysa ama Muqdisho ama ilaa dhowrkii kale ee Hoballada qaranka, waxaa aad loo xasuustaa rag ay ka mid yihiin Cabdulle Raage Tarawiil, Cabdullaahi Sangub iyo Cabdullaahi Shube oo dhamaantood muritda iyo majaajilada riwaayadaha curin jiray. Shube waxaa lagu wada xasuustaa curintii suugaanta nooca jacbuurka loo yaqaan sida "Roob magaalo ku hooray ramaas soo bixin maayee laamiguu raftaa." Murtidaba markii dambe masraxyada unbay ku soo hartay maadaama gabayadii aan aad loo raacan jirin waayahaas. Sh. Axmed Wacdiyow. Sheekh Axmed Sheekh Abiikar Xasan Sh. Axmed Wacdiyow / Gabyow (ku dhashay Cadale) waa nin caalim ah oo diinta Islaamka wax ka yaqaan, waxaa kaloo uu ahaa gabayaa tiriya gabayga nooca loo yaqaan masafada. Sheekha iyo odayaal. Mar ay Cadale ay tageen odayaal Soomaali ah oo Talyaaniga usoo diray iney Shiiqa kala hadlaan joojinta Suugaanta uu dadka ku kicinaayo ayaa waxa uu sheekhu dhahay, Halkudhigyadiisa qaar ka mid ah. "Ha gaabanaato gambarba hala ekaato ninaa geriyeey dhahaaya." sheakh axmed waxa aw yiri oo kale kuwaan kasariiganeynoo labdi saantirad meel ujoogtay sedexeeya waa rabegey sobxaanaho intakalaadse kasaan tireysaan ee sedqi in owyahay sowka keeyaa siraad haddii latagow sugnaahaa hadaanse waad iska keysahleysaan kuweena soofka latoo ahaayow waxaa kale oo tiriyay shekh axmed allaha karaali noqdee jadaal inowcaradaan jegsoodhihin jidadka towbo intaan lasoojarin oraxduney jahaweef usoobixin jinaha weesa kujiidahaayoo jaahina fool qibladaan ujeediye jiljilcanaa jinihiina taabtee jismigaan naar ma ujogsadoonyaa oo raran ninkii kudhigtaa rabeeyee ninki intowyahay leylaruubshana reyn iyo raaxadi moo fileysiin ok hada kadib gugaan waxbaan kudaridoonaa oo sheekh axmad tiriyay riya qorxoon hala qoorardhaadheer saco qadiima qood irmaantahay xagmar qorxoon iyo naag taqaadiya qare iyo deer mesego oo qariiraraleh intaasi waa qoruxdii adooyada qodob yar ayse gadaal kuleedahay intaas adoo qabaa qarjaf kuu imaahee asaa qaraabatimaad kuqaadee adoon qaloondub kaqaaya rooneyn ee tacbka saad ugu raafiheysaan riyaha saad ugu roon daneysaan ragcodhinkuugumaroosatiinoo afkiina roogmajaw looma uumine ragccodhinkiinina waa raboosteen raxmada eebana raacimeysaan runtina waa iska reedaqaadeen ee haddii rasoolka suuban kureedmaro minaad karaaracsatiiska kaarido risaalihiisi danbaad rumeynine rifata naarana raafkasoogo u kuwerogaayana reebi waayaan rabiga weynuna raali kuunaqan hadoo ragow qalbi waa rafaadaa roox dhicidiiday raqtaalna soogalay rixinkina ow isla reedajoogaa hadoo ragow qalbi waa rafaadaa roobaad fileysay inii kuredmaray miga ruqjooguo nafkii oroonaay hadooragow qalbi warafaadaa Rajulka kaafur ah ee rugtaan yimid ok waxaa soogooriyay xuseen axmad xuseen cadale kuwa kalana waa soosocdaan in shaa allaah Awbare. Awbare waa magaalo ku taalo woqooyiga Ismaamulka soomaali galbeed. Farxiya Fiska. Farxiya Fiska waa fanaanad ku heesta luuqada Af-Soomaali taasi oo xarunteedu tahay magaalada London ee Cariga Ingiriiska. Qaadka. Qaad waa caleemo geet oo ay cunaan dadka ka soo ka la jeeda, Yamen, Somali iyo Kenya Degmo. Degmada Dharkeynley waa mid kamid ah 17 ka degmo ee gobolka banaadir waana mid kamid ah degmooyinka ugu faca weyn ee kuyala magaalada Mogadishu iyo gobolka banaadir. Dagmo waa meel ku dhextaala ama ka mid ah Magaalo ama gobol.Degmooyinka waxay leeyihiin maamulo u gooni ah, waxayna degmada usii kala baxdaa xaafado. Degmo waxay noqon kartaa qayb ka mid ah juquraafiga. Degmada Dharkeynley Qafqaas. Qafqaas' afka ruushka (Кавка́з,) waa mandaqad siyaasadeed oo ay wadaagaan wadamo aad u badani waxa ay ku taalaa xuduuda u dhaxaysa yurub iyo Aasiya waxana kuyaala buuraha caanka ah ee quuqaas badanaa waxaa loo qaybiyaa laba dhinac bari iyo galbeed Buraan. Buraan waa degmo ka tirsan degmooyinka gobolka Sanaag, waxeena ka midtahay degmooyinkii ugu da,da weyn sanaag. Wanle Weyn. Wanle weyn ama Daafeed waa Magaalo taariikh dheer leh kana tirsan Degmooyinka Gobolka Shabeelaha Hoose waana Magaalo ay daggenyihiin dadka loo yaqaan shanta caleemood oo kala ah 1 Hubeer 2 Erdhe 3 Jambaluul 4 Barbaare iyo 5 Hiifmuge. shantaas qabiil waa asalka dadka iska leh wanle weyn. waxaa soo raaca oo iyaguna aad u dagan ganacsigana gacata ku haayo degmada wanle weyn:- beesha Gaal jecel sidoo kale waxaa dagan jareer,garre,degmada wanle weyn waxey u jirtaa Magaalo Madaxda dalka ee Muqdisho 90km,dhanka galbeed,waxayna ku taallaa waddada isku xirta Xamar iyo Baydhaba.degmada Wanle weyn waxey xuduud la wadaagtaa dhanka woqooyi Gobolada Hiiraan iyo Shabeelada dhexe dhanka bari, Afgooye dhanka koonfureed, Qoryooley iyo dhanka galbeed Buur Hakaba. intii ka horreysay Dowladdii Militariga aheyd, ee dalku ka koobnaa 8da Gobol,Degmada wanle weyn waxey ka tirsaneyd Gobolka Banaadir. Cudur. Cudur (;) waa wax xanuun ku dhaca jidhka noolaha, kaasi oo keena awooddari, daciifnimo ah, iyo geeri. Biniaadanka cudur waxee dhahaan wax kasto oo xanuun ku ah, waxee noqon kartaa waxyaabo badan. xarafka cudur malahan wax u gooni ah. dhakhaatiirta badanaa waxee isticmaalaan xarfo kale, waxeena cudur u adeegsadaan waxyaabaha la aqoonin ama la fahamsaneen. Monako. 'Dawlada Monaco. Dalkan Monaco oo dhaca galbeedka jamhuuriyada faransiiska waxa uu kamid yahay wadamda yar yar ee qaarada yurub. Dalkan oo katirsan dhuwaynaha jamhuuriyada Faransiiska ayaa waxa u ku yaalaa jihada galbeed ee dalka Faransiiska gaar ahaan waxa uu galbeed kaga soo jeedaa bada Mediterranean-ka ee ka qaybisa sadexda qaaradood ee Eshiya, Yurub iyo Africa. Dalka Monaco waxa uu xad xaga bariga kala wadaagaa France oo kaliya. Caasimada dalkana waxa layidhaa Monaco-Ville, oo dadka ku dhaqani gaadhaa 965-ruux. Bedka: Baaxada uu dalkani ku fadhiyo ayaa ah mid aad u yar oo lagu qiyaaso 0.75 (mayl laba jibaaran) una dhiganta 1.95 (kiiloo mitir laba jibaaran). Tirada dadka ku dhaqan dalka Monaco waxa lagu sheegay (30,586) waana tirakoobkii la qaaday sanadkiii 2010kii, Sanadka 2050-ka waxa la sheegay in ay dadka Monaco gaadhi doonaan (32,964) ruux. Afka:Luuqadaha lagaga hadlo dalka waxa kamid ah Luuqada faransiiska (French) oo ah luuqada 1aad luuqadaha kale ee lagaga hadlo dalka waxa kamid ah English, Italian iyo Monegasque. Aqoonta: Dadka aqoonta leh ee dalka Monaco waxa lagu qiyaasaa boqolkiiba 99.0% kamid ah tirada dadka ku dhaqan dalka Monaco. Sanadkii 2002, heshiis cusub oo u dhaxeeya Faransiis iyo Monaco ayaa sheegay in aysan jirin wax dhaxal ah oo lagu hayo Xeebaha Grimaldi, madaxweynuhu wuxuu weli ahaan doonaa wadan madaxbannaan halkii uu ku noqon lahaa Faransiiska. Si kastaba ha ahaatee, difaaca millatariga ee Monaco weli waa mas'uuliyadda Faransiiska. [41] [42] 31-kii Maarso 2005, Rainier III, oo aad u xanuunsanaa inuu fuliyo waajibaadkiisa, wuxuu ku wareersanaa wiilkiisa keligiis iyo dhaxalka, Albert. [43] Waxa uu ku dhintay lix maalmood ka dib, ka dib markii 56 sano jir ah, isaga oo wiilkiisa ku guulaystay isaga oo ah Albert II, Boqorka Prince of Monaco. Ka dib markii muddo ah murugo rasmi ah, Prince Albert II ayaa si rasmi ah u qaata taajiriga ugu sarreeya 12-kii Luulyo 2005, [44] xaflad lagu bilaabay koox ballaadhan oo lagu magacaabo Saint Nicholas Cathedral, halkaas oo aabihiis lagu aasay saddex bilood ka hor. Isaga oo ku biiray carshiga Monégasque wuxuu ahaa munaasabad laba talaabo ah oo munaasabadan oo kale ah, oo ay hoggaamiyeyaasha madaxweynenimada soo dhaweeyeen soo dhaweynta, oo la qabtay 18kii Nofembar 2005, oo ku yaala Monsoon-Ville-ta Palace ee taariikhiga ah. 27kii Agoosto 2015, Albert II ayaa raaligelin ka bixiyay doorka Monaco ee dagaalka intii lagu jiray Dagaalkii IIaad ee Adduunka si loo fududeeyo masaafurinta guud ahaan 90 Yuhuud iyo dagaalyahan ka soo horjeeda, kuwaas oo sagaalkoodii badbaaday. "Waxaan ka go'nay inaan dib usoo celinno haweenka, ragga iyo caruurteena inaga naga dhexjoogay si ay uga cararaan dhibaatooyinkii ay ku hayeen Faransiiska," Albert ayaa yiri munaasabad lagu xusayay munaasabad lagu xusayay dhibanayaasha Xabaalaha Monaco. "Dhibaatada, waxay si gaar ah u yimaadeen si ay nooga dhigaan hoy, iyaga oo ka fakaraya inay dhex dhexaad yihiin." [46] Sanadka 2015, Monaco waxay si isku mid ah u ansixisay ballaarin dhul ballaadhan oo loogu talagalay in loogu talagalay guryo aad u baahan iyo guryo cagaaran / beer yar yar [47] Monaco ayaa hore u tixgelisay ballaarin sannadkii 2008, laakiin waxa ay ugu yeertay off. [47] Qorshuhu wuxuu ku saabsan yahay lix hektar oo guryo dabaq ah, beeraha, dukaamo iyo xafiisyo ku dhowaad 1 bilyan oo euros ah dhulka [48] Horumarintu waxay ku dhawdahay degmada Larvotto sidoo kale waxaa ku jiri doona marin yar. [49] [49] Waxaa jiray afar hindise oo waaweyn, iyo isku dhafka ugu dambeeya ee la isticmaali doono ayaa la dhameeynayaa horumarka horumarka. [50] Magaca degmada cusub waa Anse du Portier. [49] Muuqaalka Panoramic ee Monaco ka soo Tête de Chien ee 2017 Monaco ayaa lagu maamulay boqortooyadii dastuuriga ahaa tan iyo 1911-kii, iyadoo la yiraahdo Sovereign Prince of Monaco oo ah madaxa dawladda. Laanta Fulinta waxay ka kooban tahay Wasaaradda Arrimaha Dibedda oo ah Madaxa Dawladda, oo ah Guddoomiyaha Golaha Shanta ee shan xubnood. [52] Ilaa 2002, Wasaaradda Arrimaha Dibadda waxay ahayd muwaadin Faransiis ah oo uu u magacaabay amiir ka mid ah musharixiinta ay soo jeedisay xukuumadda Faransiiska; tan iyo markii la beddelay dastuurkii 2002, wasiirka arimaha dibadda wuxuu noqon karaa Faransiis ama Monegasque [18] Si kastaba ha ahaatee, Prince Albert II ayaa magacaabay Diinta. diimaha laga aamisan yahay dalka Monaco, waxa kamid ah diinta kiristanka gaar ahaa mad-habta Roman Catholic, oo daka reer Monaco ay haystaan boqolkiiba 90%, halka diimaha soo hadhayna ay ay ka haystaan boqolkiiba 10%. Cimriga: Ragga u dhashay dalka Monaco waxa da’doodu gaadhaa 75-sano, halka dumarka reer Monaco ka jiraan83-son. Dawlada: Qaabka ay u shaqayso Dawladda dalka Monaco waa boqortooyo dastuuri ah (Government Type constitutional monarchy). Lacagta. lacagta laga isticmaalo dalka Monaco waa lacagta wadamada yurub ee Warshadhaha: Warshadaha dalka Monaco waxa ay farsameeyaan qalabka dhismaha waxana ay aad uga hawlgalaan soo dhawaynta dalxiisayaasha. Beeraha. Beeraha dalka Monaco wuu ka madhan yahay wax beero ah waayo majiraan habayaraatee wax dalag ah oo kasoo baxa dhulka Monaco. Sidaa daraadeed majiro dhul laga faa’iidaysto ama la isticmaalo oo uu leeyahay dalka Monaco. Khayraadka. dalka Monaco sidoo kale malaha waxa khayraad ah oo la tilmaami karo, waxanu dalku kamid yahay wadamada ugu wax soosaarka yar aduunka. Montenegro. Montenegro waa wadan ku yaalo koonfurta Yurub. wadankaan magaciisa waxaa laga wadaa "buurta madow" waxoona xuduud la leeyahay wadamada Kroatia,Serbia, Bosniya iyo Badda Atriatik, caasimada wadanka waa Sarajevo. Seerbiya. Vista de Belgrad la nuèch Seerbiya (sr: Србија) ama Jamhuuriyadda Seerbiya waa wadan ku yaala koonfurta qaarada Yurub. Seerbiya markeeda hore wuxuu ahaa wadan xor ah, wuxuuna mar la midoobay dowladii ladhihi jiray Yugoslaafiya, hadana wuxuu la midoobay wadanka Moontenegro, waxayna kala go'een 2006dii. Wadanka Seerbiya iyo wadanka Kosofo waxay kala go'een 2008dii.Seerbiya waxay maanta leedahay maamul goboleed oo la yiraahdo Vojvodina. Caasimada wadanka Seerbiya waa Belgareed. Dugsiyada Dadweynaha Minneapolis. Dugsiyada Dadweynaha Minneapolis (Minneapolis Public Schools, MPS) ama Dugsiga Gaarka ee Degmada lambar 1 (Special School District Number 1) waa dugsi degmadeed, waxoona qaabilaa dhamaan magaalada Minneapolis ee gobolka Minnesota. Dugsiyada Dadweynaha Minneapolis waxaa ka diiwaangashan 36.370 arday oo dhigato dugsiyada bulshada iyo dugsiyada sare.Degmada waxee maamushaa qiyaas ahaan boqol dugsi oo ah kuwa dadweynaha, waxaana ka mid ah affartan iyo shan dugsiyada hoose, todobo dugsiyada dhexe, todobo dugsiyada sare, sideed dugsiyada si gaarka ah wax u baro, sideed(alternative schools) toban iyo sagaal (contract alternative schools) iyo shan (charter schools).Ardayda waxee ku hadlaan sagaashan luqadood oo kala duwan marka ee joogaan gurigooda,wadahadalka iskoolka neh waxaa loogu qoraa af ingiriis, af Hmong, Af isbaanish, iyo Af soomaali. Iskandanefiyan. Skandinafiyen waxaa ladhahaa dhulka ku yaalo woqooyiga qaarada Yurub. Waxaana la isku dhahaa wadamada Denmark,Iswiidhan iyo Norway. Mahadaay Weyn. Waa degmo ku taalo Gobolka shabeelaha Dhexe, waxayna qiyaastii 26 km u jirtaa magaala madaxda Gobolka ee jowhar. Dadka Degmada degan 75% waa beeraley 25% waa xoolo dhaqato degmada waxa maro Wabiga Shabeelle iyo wadada isku xirto Muqdisho iyo goboladda dhexe. Degmada waxey ka koobantahay afar xaafadood. Warshadaha Mahadaay. Gobolka shabeelaha dhexe wuxuu lahaan jiray warshado badan, waxaana ka mid ah warshadaha waaweyn ee caanka ahaan jiray sida warshada sonkorta oo kutaal caasimada gobolka ee Jowhar, warshada dharka ee balcad iyo warshada rasaasta ee mahadaay Tariikhda Mahadaay weyne Intaas Laguma soo Koobi karo balse inta aan ka aqaan ayaan soo gudbiyay. dagmada jowhar. balcad. aadanyabaal iyo dagmada cadale ayay ahaa yeen dagmooyinkii jiray xiligii kacaan kii. Magaalada mahadaay maysan ahay dagmo xiligaas laakiin waxay ahayd magaalo wayn oo aykunoolyihiin dadkala duwan sida carab qabiilka abgaal,garmagasho. gaaljecel. iyo qabaa ilo fara badan oo aanan halkaan kusookoobi karin.hadaanwaxkatabto cayaartooydii kubada cagta mahadaay waxaan kaxasuustaa.cabdulaahi cadoow. axmadwali mahdi dheere.seedoow.cabdi isboowris subeer.fiqi.kamac iyo dadbadan oo aanan halkaan kusoo koobikarin waqtiga aanka hadlayo waa from 1978-1988 Ruun Nirgood. Ruun Nirgood waa degmo ku taalo Shabeellaha Dhexe Degmadani waxay ka midtahay degmooyingka dhul ahaan iyo tiro dad iyo daaq ahaanba ugu weyn degmnooyinka gobolka Shabeellaha Dhexe, ee koofurta wadanka Soomaaliya. Degmadaan, degaan ahaan waxaa dega dadka kasoo jeeda qabiilka Abgaal (Cali Cusman), gaar ahaan Jilib ka midha bahweynta Wacbuudhan Abgaal oo layiraahdo Daauud "Nimansame". Tuulooyinka hoos yimaada degmada waxaa ka mid ah: Ceelbacad, Cad-Cadeey, Cali Ahmed, Dumaaye,Ceel Maxmed Cali` Hilowle Gaab, Cali weyd, Xagar Guul, Abaaji,ceel cali muuse Ceel Cali, On-Torrey, Garas Afrax,Leba Xurow,Cadaan Lixey Naawir iyo Daarul Nicma  degmadan waxa ay caan Ku tahay ganacsiga waxaana xusid mudan in ay tahay suuqa ay wax Ku kala iibsadaan dadka xoolaleyda ah ee dega deegaanada kor Ku xusan waxaa kala oo ay degmadani caan Ku tahay soo dhaweynta dadka musaafirka ah ee soo mara maaadama at degmadani dhex marto wadada dheer ee xaeiirisa magaala madaxda dalka ee xamar iyo deeganada dhaca waqooyi bari Somalia Ruun-nirgood waa degma cimila wanaagsan wanna dhul Ku haboon beeraha waxey ledahay cara cad iyo cara gaduud degmadani sanadihi lasoo dhaafay waxa Ka socday horumaro baaxad leh ayadoo laga hirgaliayay isbitaal iyo xarunta degmada oo loo dhisay hab casri ah dadka dega degmada kowooda dibadaha jooga iyo kuwa gudaha Ku nool ayaa wacad Ku maray in ay degmada horumarinteeda Sii wadi doonan wadooyinka galo ruun nirgood wadada kaimaado ee dheer magalada muqdisho waxaladhahaa xarar dheere wadada kaleeto ee ikasoo baxdo ceelcabcad mida yar ee kaimaado dugsiga macali cali macalin xasan Qalimow. Qalimow waa degmo ku taalo Shabeellaha Dhexe afar dagmo wax ka badan waa been abuur Raagge Ceele. Raagge Ceele waa degmo ku taalo Shabeellaha Dhexe Ceel-Fooldheere. Ceel-fooldheere waa tuulo ku taalo Shabeellaha Dhexe, waxeyna u dhowdahay degmada Mahadaay Weyn. Dharkeelay. Dharkeelay waa degmo ama tuulo oo ku taalo gobolka Shabeellaha Dhexe ee koonfurta Soomaaliya. Faah Faahin ku aadan Degmada. Badacaas waa Degmo ku Taal magaalada Jowhar Ceel-Baraf. ceelbaraf wa degmo ka mida gobalka shabellaha dhexe degmadu waxa ey dhacdaa xuduuda gobolada hiiraan iyo shabeellaha dhexe degmadu waxa ey u jirta xarunta gobalka shabeellaha dhexe ee jowhar 60km degmada waxa galbeedka ka mara wabiga wey ee shabeelle degmadu waxa marto waddada loo yaqaano americanka oo isku xirta xamar iyo ilaa degmada xarardheere ee gobolka mudug dadka degmada wax ey ku tiirsan yihiin nololshoodu beero iyo xoolaha nool sida geela ariga iyo looda beeraha waxa ey aad u bertan galeyda digirta sisinta qudaarta kala duwan aida basalka liimada muuska basbaska ansalaatada sukuumada cambaha babeyga qaraha iyo iwm degmada waxa hoos yimaada degano badan sida ceelxarar, ganaweyne,eyrable,doondhaxan, garasture,dhubyaco,sarmanleyn,xalfoley,quraca odiwa,iyo kuwa kale oo tira bdn degmada waxa gudoomiye ka ahan jiray biri samadki 1970 ilaa 2006 nabadon xaaji muxamad shiiq abdulle by sultan saciid sultan mohamed Biya-Cade. Biya-Cade ama Biyd-cadde waa degmo ku taala gobolka Shabeellaha Dhexe ee koonfurta Soomaaliya Faah Faahin ku aadan Degmada == "بيوعد" . waa deegaan ku yaala gobalka shabeellada dhexe wuxuu qiyaas ahaan u jiraa magaalada jowhar 42km dhinaca bari waa deegaan caan ku ah beerashada dalagga iyo xoolaha dhaqaale ahaan wuxuu kujiraa kaalinta sedaxaad dhanka wax soo saarka biyacade waa magac meel biya galeen ah ee ku taal duleedka degmada biyacade ee ka jirta dhinaca degmada cadale waxaa la oran jiray halka degmada ay ku taalo DOOM QALAAN QAL oo aheyd meel uu ka boxo geed la oranjiray CAADYOON OO MICNEHEEDA GARAN KARAAN KALIYA DADKA MEESHAAS DEGA WAA MAGAC MURTI QAALI AH AY KUDHEEHANTAHAY Biyacade waa meel caan ku ah bulsha wanaag, dhaqan fiican, nabad jaceyl, Biyacade waxaa dega Harti abgaal iyo dad la dega oo fara badan.. biya cade waa deeganka ugu badan ee loo suuq tago marka laga hadlayo dhammaan tuulooyinka ku teedsan waa magaalo ganacsi waxay caan ku noqotay xagga amaanka taas oo usuura gelisay inay dad intaa la,eg u soo suuq tagaan Biyacade waxeey soo martay xaalad kalal duwan waxeeyna yeelatay in ka badan shan gudoomiya kulaasoo kula ahaa ahaa xilli doowladii gudoomihii xillii uu heystay shabella dhece xilligii midowga maxaakiimta islaamiga uu hogaaminayay Miir-Taqwo. Miirtaqwa waa deegaan kuyaal gobola Shabeellaha Dhexe ee koonfurta Soomaaliya Faah Faahin. miirtaqwo waxay kamid tahay Deegaanada Laisku Yiraa Afarta Tuulo eee gobolka sh/dhexe gaar ahaan waxay hoos tagtaa degmada Mahadaayweyne oo kamid ah degmooyinka ugu cansan "gobolka" sh/dhexe ugu fac weyn waxay magaalada caasimada ah ee muqdisho ujirtaa qiyaastii 150km degmada waxay kamid tahay Deegaanada fara kutiriska ah wadanka somaaliya ee aan waligeed hoos imaan wax maamul ah ama uusan ka arrimin laakin dadka deegaanka ayaa aalaaba uguuntan horumarinta dadkooda iyo deegaankooda waxaa kuyaal degmada isguulaad uu ugu caansanyahay dugsiga hoosa dhexe ee miirtaqwa primary and intermidiate SCHOOL sidoo kale waxaa kuyaal isbitaallo iyo masaajid waa weeyn dadka degan degmada waxay caan kuyihiin dhaqashada xoolaha iyo beerashada dhulka degmada waxa ay ugu mashquul badantahay maalinta khamiista ah oo uu furanyahay suuq wayna layiyiraa KAXDA Degmada miirtaqwa waxa ey suuq u tahay deegano badan oo usoo badeeco iib geysta sida deeganada Iyo deegaano kale oo badan Dadka Caanka Ah Ee Kasoo Jeeda Miirtaqwa Waxaa Kamid Ah Madaxweynihii Hore Ee Somalia Mudane Sheikh Shariif Sheikh Axmed Salaad Cali Jeelle Ahaana Xildhibaan Hore Sidoo Kale Soo Noqday Wasiir Kuxigeenki Gaashaandhiga/Warfaafinta Xukuumadii Cali Maxamed Geedi Maxamuud Shiikh Axmed Shiikh Maxamuud Oo ku Magac Dheer Shariif Dhegaweyne Sidoo Kale Ganacsadaha Caanka Ah Mudane Ganacsadaha Caan Ka Ah Dalka Kenya Iyo Somalia Mudane C/raxmaan Shiiq Yuusuf Omar (C/raxman Xaante) Xildhibaan Cabdullahi Maxamed Nuur Ahaa Waziiru Dowlahi Hore Xukumadii PM C/weli Sheikh Iyo Cumar C/rashiid Ahna Milkiilaha Hotel City Plaza Iyo gudoomiyaha qurba joogta reer Miirtaqwo muddane Abuukar Shiikhow kuulow Wixii Talo Ah Amma Taariiq Ah Ood kahayso deegaanka Inooguso Gudbi Caadleey. Caadleey waa degmo ku taalo gobolka Shabeellaha Dhexe ee koonfurta Soomaaliya. Faah Faahin ku aadan Degmada. Caadleey waa tuulo ama deegan ka tirsan deeganada gobalka sh/dhexe Waxa ey xakun ahaan soo tagdaa degmada mahadayweyne ee gobalka sh/dhexe caadleey waxa ey kamid tahay deeganada la isku yiraahdo afarta tuulo oo ah Deeganka caadley wxa uu dhacaa inta u dhexeyda deeganka califooldheere iyo miirtaqwa ee gobalka sh/dhexe caadleey dadka degan ayaa inta badan ah beesha abgaal cismaan ayadoo ey ugu badantahay beesha agoonyar gaabane Balanballe. Balanballe waa degmo ku yaalo Gobolka Mudug. Jirriiban. Deegan.caduun ama wadaagsin Jariiban degmo ku taalo Gobolka Mudug. Puntland.Somalia.Dagmadan lagu qiyaasaa in ee degenyihiin 20,000 oo Qoys. Degaan ahaan waxa lagu qiyaasaa 40,000 oo qof inay ku noo shahay waxana ku nool degaan xoolaha ugu tirada badan Puntland xagga. Arigga iyo idaha magaca jarii ban waxaa lasheega inuu bixiyay suldaan cali shire Baarwayn. Baarwayn waa degmo ku taalo Nugaal. Budunbuto. Budunbuto waa tuulo ku taalo, degmada dangarayo waxa ay ku taal inta u dhaxaysa Qarxis iyo Baarweyn waa tuulo ku caan ah dhul caro san ah una bdan xoolo daaqiin waxaana ku yaala dooxooyin waaweyn oo waqtiga naqa ah aad u camirma degmadan waxa ay biyaha ka hesha baraago badan oo ku yaal, Budunbuto waxaa asaastay marwadii madaxweynihii hore ee Soomaliya Adan cabdule Cisman, waxa degay isla markaas oo degaamdaii u horeeyay ka dhistay ALLE ha naxariistee FAARAX CALI KAROOD, CABDICASIIS, ILMA MUUSE MATAAN Iiyo dad kale oo hada intooda badani aysan ifka ku sugnayn...Nugaal. Sunajiif. Sinujiif waa degmada ku Taal Gobolka Nugaal Waxay kamid tahay Degmoyinka Somalia waxayna u jirtaa garoowe 45km, waa tuulo balaaran oo ay hoosyimaadaan deegaano kala duwan sida dacmuumo,laasalahelay, burdheere cuun, qabaal, kalis buqtuugo sabacad burdheero iyo qalqalooc. sinujiif tuulo aad uhorumarsan oo laga heli karo adeegyada bulshada oo dhamaystiran sida caafimaadka waxay leedahay xarun mch oo weyn dhanka waxbarashada waxaa tuulada kajira iskuulo kala duwan sida dugsi hoose, dhexe iyo sare dhanka biyaha waxaa jira biyo galin xaafada kasta kujirta, dhanka korontada tuuladu waxay leedahay adeeg koronto oo habeenkii shaqeeya. tuulada sinujiif waxay kutaal deegaanka kuwanaagsan dhul daaqsimeedka, sinujiif iyo deegaanada udhow dhow waxaa kabaxa geedka looyaqaan daranta oo ah geed geelu cuno la,aantiisna uu halaabo geelu taas ayaa sababta in sinujiif noqoto halka kulmisa geelasha isaga kala yimaada dhulka hawdka iyaxda sidaa darteed sinujiif waxay caanku tahay caanaha geela oo raqiis ah. odayaasha caanka ah ee tuulada sinujiif waxaa kamid ah, cabdulaahi cismaan cabdikariin (garre), maxamuud faarax jeer (xaabbe), nabadoon axmed faarax jeer,nabadoon xirsi firato, nabadooon cabdulaahi jaamac dheere (careef), iyo nabadoon faarax cali ciise(faarax bulay. gudoomiyaasha soomaray tuulada sinujiif, cabdi geelle cali, cali gaani axmed, cabdimire guhaad faarax jeer, guray suufi gurxan. magaca snujiif waxa lagasogabshaY sun lajiif. Gar adag. Garadag waa magaalo hoostimaado gobolka Sanaag ee Somaliland. Degmadu waxay u dhowdahay degmada Xudun oo kaga beegan dhanka Woqooyi Galbeed. Tilmaan. Magaaladaan waxay hodan ku tahay xolaha nool Somaliland, Magaaladaan waxaa degan dad gaaraaya ilaa 8000 oo qof, nawaaxigeeda neh waxaa degan dad gaadhaya ilaa 36,000-40,000 oo qof.Degmada Garadag waxay ku caantahay xoolaha iyo dhaqashadood, waan dhul baad iyo bilicsan oo ku taala inta u dhaxaysa Dooxada nugaal iyo Gubanka.Waa dhul uu Illaahay ku manaystay xoolo dhaqashada.Reer garadag degmada waxey sanadkii ka dhoofiyaan xoolo lagu qiyaaso ilaa 30,000 oo neef.Sidoo kale maamul ahaan degmada garadag waxay ku caantahay xalinta khilaafaadka iyadoo taariikh facwayn ku leh dhinaca xalinta khilaafyada.Waxaa degmada ka baxo geed caan ka noqday degmada oo la yidhaahdo (Gobka Garadadg), waa geed markii ee dadka coloobaan lagu heshiisiiyo, heshiiska ka dhacaana aan bid laysugu qabsanin.Mararka qaar ayaa degmooyinka yar yar ee degenyihiin dadka xoolo dhaqatada ah ama reer baadiyaha ah waxaa ka dhacdo colaad u dhaxeeso beelo walaalo ah.Degmada garadag waxaa hadda ka hor ka dhacday colaad beeleed, waxaana ka mid ah shirkii lagu heshiisiiyaya, beelaha Dhulbahante, Habarjeclo iyo Habaryoonis waxaa kale oo garadag lagu qabtay Shirkii Habarjeclo.Degmada Garadag waxay caan ku tahay sidoo kale waxbarashad, waxeyna ka midtahay degmooyinka ugu waxbarasho fiican gobolka sanaag.Magalada waxaa ku yaala 3 dugsi hoose iyo 1 dugsi sare.Degmadaan waxee leedahay hoteelal raaxo leh iyo kuwa kaleba sida (Digaale Hotel) oo ku yaala meel aad u haboon. degmada garadag waxay sidoo kale tahay meel aad looga xiiseeyo waxbarashada inkasta oo ay beryahan danbe dib u dhac ku yimi kaalmihii sarsare ee ay degmadu gali jirtay waxaana dugsiyada hoose/dhexe ugu danbaysay waqti ay gobolka sanaag kaalimo mug leh ka soo hooyaan sannadkii 2011/ 2012 markaas oo sida la sheego laba arday oo walaalo ah kala galeen kaalimaha 1koowaad iyo labaad kuwaas oo lagu kala magacaabi jiray ALI SAEED DUALE oo keenay imtixaankaas 538 iyo ABDIRAHEEM SAEED DUALE oo isna keeny 530. Gaadhigii Garadag u bixi jiray waxa sannadihii 1955-1970-kii waxa iska lahaa Tarabbi Jaamac Tuug-Tarabbi aabbihii. Saafi Ducaale Dhagaxey ayuu Gar'adag ka qaaday oo Burco geeyey. Saafi oo noqotay Fannaanad caan ah oo asalkeedii reer Gar'adag ahayd. Dararwayne. Dararwayne waa degmo ku taalo gobolka Sanaag Baxdo. Baxdo waa degmo ku taalo gobolka GalguduudWaxeyna ka tirsan tahay maamulka Ximan iyo Xeeb dagmada baxdo waa dagmo aad u barwaaqa sooran ah cimiladeeduna dhexdhexaad yihiin.dagmada baxdo dhaqaalaheedu wuxuu kutiirsanyahay ganacsiga iyo xoolaha nool ganacsigeeduna wuxuu xiriir laleeyahay magaalooyin dhoor ah sida muqdisho boosaaso gaalkacyo hargeysa hobyo baladweyne cadoodo,dagmada baxdo waxeylaheed xiligii dowladii dhexe ee soomaaliya qeybo badan ee arimaha bulshada sida scool isgaarsiin iyo cisbital iyo waliba xaruma kale ee dowladeed sida saldhiga dagmada hada waxey leedahay goobaha adeegyada bulshada oo dhan sida xarumaha caafimaadka iyo schoolaat farabadan sida dugsiga hoose dhexe iyo sare ee iftiin iyo baxdo primary and secondery school iyo daarul culuum waliba bareefadyo farabadan oo kale sidoo kale waxey leedahay goobaha lagu barto diinta sido masaajid in kabadan 15 masjid oo uu kamidyahay masjidka weyn ee jaamacaa oo uu dhisay sh axmed cali khayre oo lagumagacaabo masjidu nuur iyo sidoo kale dugsi quraanyo gaaraya ilaa 30 dugsi quraan,dagmada baxdo waa dagmo istiraatiiji ah sidoo kalewna ah dagmo aad u caan ah oo soomaalida oo dhan aad looga yaqaano gaar ahaan gobolada dhexe,waxaa lagu geeraaraa [baxdo waa laas hadey laastahay waadul joogtaa],dagmada baxdo waxaa xiligii hore looyaqaanay ceelweyne waxeyna kamid aheed xiligii boqortooyadii boqor ujuuraan meelihii xarumaha waaweyn u ahaa maxaayeelay dhanka koofur bari waxaa kagataal meel lagu magacaabo suuq oo xiligii boqor ujuuraan aheyd magaalo wayn,dagmada baxdo waxy kamidtahay meelaha ugu nabada badan soomaaliya kadib markii ay burburtay dowladii dhexe ee soomaaliya,dagmada baxdo waxey kamid noqotay magaalooyinka sida aadka ah faafay baaxad ahaan waxy faaftay ilaa 6km dhan walba waxeyna u qeybsantaa ilaa 7 xaafadood oo kala ah sidaan sidoo kale waxaa dagmada baxdo hoosyimaada tuulooyin badan oo gaaraya ilaa 20 tuulo waxeyna kala yihiin iyo waliba kuwakale oo badan, dhammaan tuulooyinkaan waxey hoostagaan dagmada baxdo dhinackasta sida maamulka ganacsiga iyo waliba arimaha bulshada sida gargaarka heyadaha caalamiga ah oo lasoo marsiiyo sidookale waxaa dagmada baxdo kasoo baxay dad caan ah aqoonyahana culumaa,udiinka sh axmad cali kheyre oo ah sheekha diinta islaamka kufaafiyay Soomaaliya oo dhan sida banaadir shabeelada hoose marka bay baydhabo gobolada dhexe sida baxdo iyo deegaanada kuteedsan Galcad. Degmada Galcad waaa mid ka mid ah degmooyinka Gobolka Galguduud ee bartamaha soomaaliya. Degmadu waxay juguraafi ahaan 350 km dhanka woqooyi kaga began tahay magaala madaxda Dalka soomaaliya ee Muqdisho waxayna ku taallaa cirifka koonfureed ee gabalka galgaduud. Degmada galcad ayaa markii ugu horeysay waxaa degmo loo aqoonsaday 13/8/1990 kadib markii uu madaxweynihii xiligaas talada hayey ee Jaalle Max’ed Siyaad Barre uu ku magacaabay wareegto kasoo baxday oo su summadeysneyd L/C/81/12-708-1 texraac No: L/C/81/12-708-1 oo ku beegneed tr:25/7/1990 taas oo uu saxiixay wasiirkii arimaha gudaha ee xiligaas C/qaadir Xaaji Maxmed Masalle degmadan horey waxaa loogu aqoon jiray magaca caanka ah Ceel Max’ed Baarre taas oo ilaa iyo hadda mararka qaar loogu yeero. Degmadu waxay soohdimo la wadaagtaa degmooyinka kala ah Ceeldheer, Galhareeri, Ceelbuur, Maxaas, Aadan yabaal, Ruun dhirgood iyo waliba badweynta Hindiya, waxayna ka kooban tahay 4 xaafadood oo kala ah xaafadaha: Ceel weyne, Barwaaqo, SYL iyo Heliwaa waxayna u dhisantahay hab seddax xagal ah oo ka kooban seddax waaxood oo kala ah waaxda SYL, waaxda Sh:ibraahin iyo waaxda Heliwaa tuulooyinka iyo deegaanada hoos taga degmada galcad waxaa ka mid ah Masaga weyn, Marey suuley, Baraag sh:caamir, Burtuble, Waniinle, Tuulo Aflax Ceel hareeri, Tawakal, Ceel ciid, Cows weyne, gal libaax Budbud,Ulan jaran iyo waliba tuulooyin iyo deegaano kale. Deegaanka masaga weyn oo hoos taga degmadan galcad waxay xarun u tahay barashada culuumta Islaamka waxana wax ku barta arday (Xer) ka kala yimaado gobalada dalka soomaaliya waxaana gacanta ku haayo Shiikh Ismaciil Macalin C/kariin oo ka dhaxlay Sheikh Siciid Shiikh Ibraahim Yare waxaana halkaasi ku yaala goobo wax barasho oo qadiimi ah kuwaas oo la dhisay bartamihii qarnigii 18 aad. Degmada Galcad waa magaalo ay dagaan yihiin dad nabadoono ah oo jecel nabada waxey reer Galcad ku xaliyaan mashaakilka qaab waafaqsan shareecada Islaamka, xitaa hadii uunan jirin maamul dowladeed iyo mid gobol toona. waa magaalo qurxan oo 2010 gaartey horumar la taaban karo sida caafimaadka wax barashada ganacsiga dhismaha iyo dhamaan hey' adaha dowladnimo inkastoo waqti badan ay maamulaayeen xarakada Al-shabaab oo is bedel ku sameeyey muuqaalka magaaladda dadka reer Galcad waa dad daneeya horumarka magaalada waxeyna kubaaqaan mar walba nabada iyo kala danbeeynta magaalada Adeegyada Bulshada (waxbarashada, Caafimaadka iyo Dhaqaalaha) Degmada Galcad waxey leedahay 3 dugsi hoose/dhexe iyo sare oo ku yaala gudaha degmada iyo 2 Isbitaal oo dhamaantood dadka dagaanku dhisteen sidoo kale deegaaan kastaa oo degmada hoos tago wuxuu leeyahay hal ama laba school iyo goob caafimaad oo u gooni ah goobaha caafimaad ee ka shaqeeyo demada waxay isku jiraan daaweeynta cudarada guud iyo hooyada iyo dhalaanka intaba waxaana lagu qabtaa dhamaan baahiyada caafimaad ee deegaanku u baahan yahay sidoo kale Waxaa kuyaal in kabadan 15 masaajido iyo dugsiyo quraan. Galcad waa magaalo sida magaalooyinka kale ee gobolada dhexe dhaqaaleheedu ku tiirsanyahay Xoolaha nool iyo tijaarada kalaba waxaase u dheeri ah wax soo saarka beerha oo ku tiirsan waraabka roobka iyo kalluumeysiga kheyraadka badda maadaama ay marto badweynta hindiya. magaaladu waxay leedahay ganacsiyaal waawayn oo iskugu jira sida shirkadaha isgaarsiinta, shirkadaha dhismada, ceelasha biyaha iyo maqaayadu casri ah. Degmadu waxay leedahay garoon diyaaradeed oo casri ah oo markiiba ay ku degan karaan in ka badan 15 diyaaradood, iyo dekad qadiimi ah oo lagu magacaabo Cigo sea port taas oo ay kusoo xirtaan doomaha kalluumeysi iyo kuwa ganacsi intaba dhismaha garoonka iyo dekadaan waxaa maalgeliyey dadka deegaanka oo is abaabulay iyo jaaliyada soomaaliyeed ee kasoo jeeda degmadan Sidoo kale horaantii 2005 tii ayaa degmada waxaa si toos ah looga hirgeliyey mashruuc isgaarsiineed kaas oo ay si wadajir ah u maalgeliyeen shirkadaha isgaarsiinta sida (Hormuud iyo Nationlink) waxayna taasi suurto galisay in dadku helaan adeeg tellefoon. xafiisyada hey’adaha qaramada midowbay qaarkood ayaa ka howl gala oo xarumo ku leh degmada. Halyeeyda soomaaliyeed ee ka soo jeeda degmada Galcad Degmada galcad waxaa kasoo jeeda halgamayaal qeyb ka qaatay xornimada maanta aan harsaneyno. sadex ka mid ah 13 kii aas-aase ee xisbigii leegada SYL ayaa waxa ay ahaayeen kuwo u dhashay degmada galcad waxaan ka mid ahaa. Halka tobanka soo hartayna ay u dhasheen shanta Soomaali taas oo ka dhigaysa in halgamayaashi xoriyada aanu maanta harsanayno sadax meelood meel ku dhawaad ay ka soo jeedeen Degmada Galcad. Culumaa'udiinka soo maray ama caanka ka ah degmada Galcad waxaa ka mid ah 3) Shiikh Caamir Shiikh Ibraahim Yare 4) Sh: Siciid Xaaji Max’ed faarax Shaqsiyaadka magaca leh ee kasoo jeeda degmada galcad Dhabbad. Dhabbad waa degmo ku taalo gobolka Galguduud waxa aay u dhaxeeysaa degmada Galinsoor iyo Caabudwaaq.Degmadaan waxaa hoos yimaada tuulooyinka Dacdheer,Miro Cowleed, Biyo Gaduud,Kaxandhaale iyo Qorof.deegaanadaan waxaa dega beesha (wagar dhac) ee sade daarood. Bargaan. Bargaan waa degmo katirsan gobolka Galguduud Bargaan waxaa ay caan ku tahay wax soo saarka digirta, falagta,sisinta iyo waxaaba kale oo aad u fara badan oo aan inta lagu soo koobi karin Waxaa ay dhanka waxaa uu dhanka koofur bari kaga beegan yahay Dagmada Ceel buur Bargaan waxa ku nooll dad garayo ilaa 25,000 kun oo qofood. Bargaan waxa ku yalo isbital (Bargaan hospital iyo dugsi hose/dhaxe/iyo mid sare oo wali qaybyo ah sidoo kale bargaan degmo caan Ku ah ilaa hada dhinaca hormarka iyadoo aaysan dowlad nidaama ka jirin ayey hadane adeega bulshada oo dhan si free bulshadu uheleysaaa Bahda abakar sabdi oo ah dad ugu firfircoon beesha murusade. Waane degmada kaliya ee gobolka galgaduud bulsho is fahansan Ku leh Waane degmada weli uusan dhiig xaq daro ah oo uusan ku daadan. waxaa sidoo kale kuyaal saddex ceeel((biyood)) oo si free ah dad weynuhu u isticmaalaan waxay sidoo kale caan ku tahay dhaqashada xooloaha sida ((ari'ga lo'da geella,Fardaha,dameeraha)) iyo beeraha. waxaane kuyaal shirkado waaweyn sida. Hormuud telecom,Nationlink. waxana haysta al shabaab waxaaa kaloo si'aada meeeshaas loogu xasuustaaa Bacado ku hareereysan magaalada dhinaceeda waqooyi. waxaane magaaalad kuyaal geed ((talaalo)) si shaqsiya loo beeray oo dadku aay ku beeraan guryaha hortooda iyo meelaha ganacsiga oo dhan. Masagawaa. Masagawaa waa magaalo oo ku taalo gobolka [Galgaduud Maraay Suuley. Maraay Suuley waa tuulo oo ku taalo gobolka Galguduud Cali Yabaal. Cali Yabaal waa tuulo oo ku taalo gobolka Galguduud Godinlabe. Godinlabe waa degmo ku taalo gobolka Galguduud dagmada godinlabe waxey kamidtahay dagmooyinka ugu waaweyn gobolka galgaduud waa dagmo aad ubaaxad weyn, waxayna udhaxaysaa degmada CADAADO ee xarunta maamulka GALMUDUG iyo degmada DHUUSAMAREEB ee xarunta gobolka galgaduud, waxaa ka taliya maamulka GALMUDUG waana magaala madax ku xigeenka GALMUDUG waxaana ku taala madaxtooyada labaad ee GALMUDUG, waxaa daga hawiye habar gidir(reer xaaji saleebaan), degmada waa dagma qadiimi ah oo waxa ay ka mid tahay magaloyinka ugu facweyn deeganada GALMUDUG, Dhaqaalaha dabiiciga ah degmada waxa ay leedahay dhaqaalo aad ufara badan waana mid aan lasoo koobi karin balse waxa kamid ah waxa laga dhoofiyaa qeybaha kala duwan ee xoolaha sida geela, lo'da iyo eriga IWM, sidoo kale waxaa laga dhoofiyaa dhuxusha iyo qoryaha, waxa sidoo kale laga safriyaa nuucyada kala duwan ee qudaarta, caanaha, subaga iyo raashinka, degmada waxaa ku yaala warshado ay kamid tahay warshad soo saarta coca cola, sprite, 7up iyo fanta, warshada mooya saxada ama caafiga, warsha barafka iyo kuwo kale, dagmada waxay leedahay schools oo ay ka burqato lagana barto qeybaha kala duwan ee culuumta sharciga ah iyo kuwa maadigaa waxayna daarasadu socotaa maalin iyo habeen. Gidhays. Gishays waa tuulo oo ku taalo gobolka Galguduud Cadakibir. Dagmada Cadakibir waxey ka tir san tahay gobolka Galgaduud, waxey 70km dhanka bari kaga beegan tahay dagmada Cadaado ee xarunta maamul goboleedka Ximan iyo Xeeb. Cadakibir waxaa labineeyay 1980. 1985 waxaa laga qoday ceel biyoodkii ee ugu horeeyay. Cadakibir waxey ka tirsantahay maamulka Ximan iyo Xeeb. Cadakibir waa magaalo ciid gaduudan kuna wanaagsan dhul beereedka; waxyaabaha lagu beero waqtiga xili roobaadka waxaa ka mid ah: qare iyo digir. Magaaladu waxay leedahay school hoose dhexe iyo isbitaal MCH ah iyo garoomada kubada cagta, waxeyna leedahay koox cubada cagta ah oo ka qeyb gasha tartanka ciyaaraha ee dagmooyinka maamulka Ximan iyo Xeeb. Waxaaidiin diyaariyey qoraalkaan MAXAMUUD CALI CABDI (FIIDHACYO) Dabagalo. DABAGALO ama "Dahab-galo" waa magaalo ku taal koonfurta gobolka Mudug. Dabagalo, waxey 40km dhanka waqooyi kaga beegantahay dagmada XARAR-DHEERRE. Dahab-galo waa deegaan ku caan ah BIYO aad u macaan, kuwaas oo taariikhdu sheegto in xilligii abaartii 1974 uu booqday Allaha u naxariistee mudane "Xuseen Kulmiye Afrax" kadibna lugu marti qaaday biyahas dabiiciga ah uuna uqaadan wayey in ey yihiin dabiici kadibna uu hadal layableh ku yiri "war xilli abaar ah yaa lajoogaa maxaad biyaha ugu darteen sokorta" kadibna loo sheegay in ey yihiin biyo dabiici ah oo Allah ku maneystay magalada dabagalo. hadalkaa ayaa noqday mid taariikhda gala, hadaba magaalda Dabagalo waxa eey ka tirsantahay degmadda Xarardheere ee gobolka mudug. Dabagalo waa deegaan eey ku noolyihiin dad aad u jecel Diinta Islaamka. dadka degan magaaladan waxa ay ka soo jeedaan beesha Habargidir gaar ahaan Ceyr iyo Saleebaan Dabagalo waxa ay ka mid tahay magaalooyinka koboca sameeyey mudooyinkii dambe waana magaalo aad u ballaaran. Xaaji Cabdi maxamuud Cosoble (cabdi manan/Guumbe) Docoleey. Docoleey waa tuulo oo ku taalo gobolka Galguduud Waabari. Waabari waa xaafad ku taalo magaalada Xeraale iyo Dhuusamareeb Gumaroow. Gumaroow, Somalia, tuulada Gumaroow waxay hoostimada degmada warshiikh ee gobalka Shabelleha Dhexe. Gumaroow waxay dhinaca waqooyi kaga beegan tahay degmada Warshiikh 35 km, Gummaroow sanadka marku ahaa 2005 waxaa laga dhisay masjid wuxuna ahaa masjidkii ugu horeeyey ee laga dhiso tuuladaas,Gumaroow waxay leedahay gancsi badan waa tuulo ganacsi sida xoolaha.marka ad tagto Gumaroow waxaad arkeysaa dhismooying qadiimi ah oo burburay sida la shegay waxaa la dhisay burburkii dalka ka hor hada marka aad tagto waxaad arkeysaa dhismooyin cusub oo lamayeeri ah. gumaroow waa magaalo diimeed sida Warshiikh waxaa ku nool culumu badan GumaroowGumaroow,Somalia, tuulada gumaroow waxay hoostimada degmada warshiikh ee gobalka shabelleha dhexe, waxay dhinaca waqooyi kaga beegan tahay degmada Warshiikh 25 km, Gumaroow sanadka marku ahaa 2005 waxaa laga dhisay masjid wuxuna ahaa masjidkii ugu horeeyey ee laga dhiso tuuladaas,Gumaroow waxay leedahay gancsi badan waa tuulo ganacsi sida xoolaha.marka ad tagto Gumaroow waxaad arkeysaa dhismooying qadiimi ah oo burburay sida la shegay waxaa la dhisay burburkii dalka ka hor hada marka aad tagto waxaad arkeysaa dhismooyin cusub. Gumaroow waa magaalo diimeed sida Warshiikh waxaa ku nool culumu badan Gumaroow __FORCETOC__ __INDEX__ Charlie Chaplin. Charlie Chaplin waxoo noolaa 16. Abriil 1889 ilaa 25. Diseembar 1977.Ninkaan waxoo ahaa nin ingiriis iyo mareykan ah, waxoona soo saari jiray filmada qosolka ah oo kalarka laheen.Charlie Chaplin waxoo ku dhashtay magaalada London ee dalka Ingiriiska sanadka marka oo ahaa 1889,waxoona ka shaqeen jiray wadanka Mareykanka oo ah meesha oo ka bilaabay filmadiisa.ninkaan waxoo dhintay 1977, waxaana lagu duugay wadanka Iswisarland.Waxaa mar dhacday in ee tuugo xadaan ninkaan maydkiisa asiga oo ku duugnaa meel kaniisad ah,waxaana la helay 11 isbuuc kadib,tuugadii xaday neh waa la qabtay.charlie waxoo lahaa 10 caruur. Dhul. Dhulka (,) waa meereha sadexaad ee qoraxda u dhow ee Bahda Midaysay Qoraxdu. Waa meeraha ugu muga iyo miisaanka weeyn iyo midka shanaad ee ugu xajmiga weeyn sideedda meere eeBahda Qoraxdu Midaysay. Dhulka waxa lagu naaneeysaa Meeraha Midabka Buluugan sababtoo ah marka hawoda sare laga soo fiirinayo waxa muuqda midabka "buluuga". Dhulku waa meereha kaliya ee nolol ka jirto dhamaan meereyaasha aan naqaano. Waxa lagu qiyaasaa meeraha dhulka in da'diisu ku dhowdahay 4.5 bilyan oo sanno. Dhulka isku-wareegiisa (Circumference) waa 40,007.86 km marka laga xisaabayo dhul badheha, sidoo kale baaxada guud ee oogada dhulku waa 510,072,000 km2 - taas oo ka kooban 148,940,000 km2 dhul ama caro iyo dhagax ah una dhiganta 29.2 %; iyo 361,132,000 km2 biyo iyo bad ah, taas oo u dhiganta 70.8 %. Muga dhulku waa 1.08321 ×10 12 km3 halka cufka meeraha dhulku yahay 5.97219 ×10 24 kg. Sidoo kale, miisaanka cuf ee dhulku waa 5.515 g/cm3, halka cufisjiidadka dhul badhehu yahay 9.780327 m/s2 taas oo u dhiganta 0.99732 g. Cadaadiska dunidan waa 101.325 kPa (MSL). Heerkulka oogada sare ee dhulku waa meel dhexaad taas oo ah mida taageertay in nolol ka jirto meerehan. Kulka iyo qaboowga dhulku wuu kala duwan yahay ayadoo Cidhifyada (polars) oogu heerkul hooseeyo taas ka dhigtey qaboow badan, laakiin meelaha ku beegan dhul badheha ayaa ugu heerkul sareeya dunida. Guud ahaan, heerkulka dunidu marka ugu hooseeyo wuxuu gaadhaa 184 K ama −89.2 °C, dhex-dhexaad markuu yahay heerkulku waa 15 °C ama 288 K, marka uu ugu sareeyo kuleeylku wuxuu gaadhaa 56.7 °C ama 330 K. Cirka ama Samoda sare ee dunidan aan ku nool nahay waxay ka sameeysan tahay 78.08% curiyeha nitrojiin (N) taas oo ah hawo, 20.95% ogsajiin (O), 0.93% argon, 0.039% Kaarboon-labo-ogsaadh (C2O) iyo qiyaastii 1% uumi biyo ah (in kastoo mararka qaar kala duwan tahay cimilodu). Meeraha dhulku wuxuu sameeyaa labo wareeg: mid uu ku wareego xariijintiisa taas oo loo yaqaano Sidereal rotation period oo ku qaadata wakhti dhan 23 saacadood, 56 daqiiqo iyo 4.100 ilbiriqsi taas oo ku dhow 24 saacadood oo ah habeen iyo maalin. Wareega labaad dhulku wuxuu ku sameeyaa qoraxda waxaanay ku qaadataa 365.25744 maalmood oo ah wakhti dhan hal sanad. Taariikhda Dhulka. Taariikhda dhulku aad ayay u dheer tahay oo waxaa la sheegaa in dhulku sameeysmay 4.5 bilyan oo sano ka hor. Isla mar ahaantaana sii jiri doono 8 ilaa 10 bilysan sanno oo soo socota. Samayska Dhulka. Sida eey isku raaceen khubarada cilmiga sayniska iyo Cilmi Fallagu, meereha dhulka waxa uu sameeysmay 4.5 bilyan oo sano ka hor, taas oo halkii bilyan ee ugu horeeyay dhexdiisa nolol ka bilaabantey. Isla wakhtiyadaas ayay sameeysantey Oogo Cir ama (atmosphere) kaas oo difaac u ah nolosha dunida kana difaacda ileyska halista ah ee qoraxdu soo deeyso (solar radiation). In ka badan 71% oo dunida ah waa biyoha dhanaan ee badaha iyo harooyinka biyoha macaan ee laga helo oogada dhulka. Inta soo hadhay oo ah 29% waa qaaradaha iyo dhulka caadiga ah. Cidhifyada aduunka, Cidhifka Koonfureed iyo Cidhifka Waqooyi dhamaantoodba waa baraf waana meelaha ugu qabowga badan ee heerkulkoodu aad u hooseeyo. Cufisjiidadka dunida waxay xidhiidh is-dhexgal oo isku xidhan la leedahay meereyaasha kale, gaar ahaan dayaxa iyo qoraxda taas oo suurto-gelisay in miisanka dhulku dheeli tirnaado. Si la mid ah meereyaasha kale, dhulku wuxuu sameeyaa labo wareeg, mid uu ku wareegayo xariijintiisa midaas oo sameeysa habeenka iyo maalinta una dhiganta wakhti dhan 24 saacadood, iyo wareega dheer ee sameeya sanadka ee 365.4 maalin ee dhulku ku wareego qoraxda ahna tan keenta Afarta Xili (four seasons) iyo kala duwanaanta cimilooyinka dunida. Si ka duwan meereyaasha kale, dhulku wuxuu leeyahay hal dayax oo dabiici ah kaas oo ku wareega dunida wakhti u dhiganta hal bil ama 30 maalmood. Waxa la sheegaa in dayaxu ka go'ay dhulka isla markaana bilaabay inuu ku wareego meerahan wakhti hada laga joogo 4.43 bilyan sano. Bilowgii Nolosha. Nolosha meeraha dhulka guud ahaan loo yaqaano "biosphere", ayaa waxa la aaminsan yahay ineey bilaabantay (qiyaastii) 3.5 bilyan sanno ka hor. Dhulku wuxuu hooy u yahay malaayiin nooc oo noole ah, kaas ooy ka mid yihiin "Aadamuhu". Ilaha Macdanta iyo habka is-daba-wareega biyoha ayaa ah mid u gaar ah meerahan isla markaana suurto gal ka dhigey ineey taageerada noolaha degan dhulka. Mustaqbalka Dhulka. Jiritaanka dunidu waxay ku xidhan tahay nolosha Qoraxda. Haddii isbedel ku yimaado qoraxda nolosha dhulka iyo waxkasta weey doorsoomayaan. Sida la qiyaasayo, Hal bilyan sano ka dib, midabka qoraxdu waa isbedeli iftiinkuna waa sii kordhi sababto ah Hiliyaamta bu'da qoraxda ayaa sii kordheeysa taas oo keeni doonta in 10% kordho iftiinka, heerkulka iyo falaadhaha khatarta ah ee ka soo baxa qoraxda; halka 3.5 bilyan sano ka dib ay badan doonto 40%. Aqoonyahanada Cimiladu waxay sheegeen isbedelkaas qoraxda ku yimid wakhtigaas sare u qaadi ilayska halista ah ee "radiation" taas oo lumin doonto biyaha badaha dhulka. Wakhti yar gudaheed, waxaa kor u kici heerkulka oogada sare ee dhulka, sidoo kale isku-wareega Kaarboon Ogsaydh CO2 oo muhiim u ah nolosha dhirta ayaa jaha wareeri iskuna bedeli Kaarbon afar (C4) oo sun ah. Dhirtu haday ka dhamaato dunida waxaa dhici in la waayo hawada Ogsajiin midaas oo sababaysa dhimashada noolaha oo dhan. Hal bilyan sano oo kale kadib, heerkulka maqaarka sare ee dhulka wuxuu gaadhi, ugu yaraan, 70 degree Salsiyas midan oo jaho-wareer ku keenaysa miisaanka iyo cufis-jiidadka dunida. Midabka qoraxdu wuxu noqon casaan 5 bilyan sano ka dib, isla markaan gacanka qoraxdu wuxuu gaadhi meel ka badan 250 jeer meesha uu hada joogo. Wakhtigan lama hubo, sida dhulku noqon, laakiin waxa la og yahay in wareega dhulku isbedeli sababto ah aad ayuu uga fogaani qoraxda. Mudo yar ka dib, bu'da qoraxdu waxay isku bedeli cadaan bilaa kul iyo ileys ah, halkaas ayaana ugu dambeeysa isku xidhnaanta Bahda Qoraxdu Midaysay. Qeeybaha Dhulka. Dhulku wuxuu u sameeyan yahay qaab wareegsan oo wax yar ka duwan gooboda lana odhan karo wuxuu u dhow yahay qaabka ukunta, midaas oo ka dhigeeysa cidhifyada kuwo yara fidsan marka la bar-bar dhigo dhul badheha. Dhul badhuha ayaa 43 kilomitir ka dheer cidhifyada dunida taas ayaana keentay in u eekaado qaabka ukunta. Qaab-dhismeedka Dhulka. Dhulku waa meere dhagaxleey (terrestrial) ah asagoo ugu xajmi iyo miisaan wayn afarta meere ee la isku yidhaahdo Meere Dhagaxley, taas oo macnaheedu tahay dhulku wuxuu ka sameeysan yahay jidh dhagaxan ah si ka duwan meeraha Cirjeex oo hawo iyo neefo ka kooban. Dhulku wuxuu u sameeyan yahay qaab wareegsan oo u dhow qaabka ukunta, midaas oo ka dhigeeysa cidhifyada kuwo yara fidsan marka la bar-bar dhigo dhul badheha. Taasi waxaa keenay wareega dhulku ku sameeyo xariijintiisa asagoo iska soo rogaaya Cidhifka Koonfur ilaa dhanka Cidhifka Waqooyi. Gacanka Dhul badheha dunidu 43 kilomitir ayuu ka dheer yahay cidhifyada. Tani waa sababta loo leeyahay dhulku wuxuu u sameeysan yahay si u dhow qaabka ukunta. Isku-celiska gacanka goobada dhulku waa qiyaastii 12, 742 kilomitir. Barta ugu dheer oogada sare ee dhulku waa Buurta Everst oo biyoha badda ka sareeya 8,842 kilomitir, halka meesha ugu hooseeysa tahay Dhufeeyska Mariyana oo ah god ka hooseeya 10,911 mitir oogada sare ee biyaha badda. Qaab-dhismeedka dhulka ayaa loo kala saaraa sadex laamood, kuwaas oo kala ah Qolof Dhul ama (Earth's Crust), Qeeybta Dhexe e Dhulka ama (Mantle), iyo Ubuc Dhul (Core). Qolofka Dhulka. Isku-xidhka curiyeyaashan waxay noqonayaan 99.6% qolofta sare ee dhulka,--> tirada yar ee kale waa hawooyin iyo neefo ku dhex jira. Guud ahaan cufka dunidu waa qiyaas ahaan 5.98 ×10 24 kg, kuwaas oo ka kooban inta ugu badan birta Aayron (32.1%), Ogsajiin (30.1%), Silikoon (15.1%), Magniisiyaam (13.9%), Salfar (2.9%), Nikel (1.8%), Kaalshiyaam(1.5%), iyo Alumiiniyaam oo ah (1.4%); inta soo hadhay oo ah 1.2% waxay ka kooban yihiin isku dhis curiyeyaal kale. Dhinaca kale, maadaama cufka gudaha dhulku aad u badan yahay waxaa la aaminsan yahay in badhtanka dhulku ka sameeysan yahay 88.8% birta Aayron (iron), iyo xoogaa yar oo Nikel 5.8%, Salfar (4.5%), iyo 1% curiyeyaal kale ah. Lakabka Dhexe Dhulka. Qeybta dhexe ee dhulka loona yaqaano The mantle waa lakab dhagaxley ah oo saameyn ku leh miisaanka meeraha. Si la mid ah meerayaasha kale, dhulku wuxuu leeyahay jidh ka dhisan qeybo kala duwan. Lakabka sare, oogada dhulka, waxaa ku xiga lakabkan "The mantle" oo ka samaysan maqaar dhagaxaan Silika ah oo leh qiyaastii qaro (thick) 2,900 km (1,800 mile) ah taas oo u dhiganta 84% cufka dhulka. Lakabkani waa caro adke ku dahaaran bu'da dhexe ee Ubucda dhulka oo ah dareere kulul oo qani ku ah birta Aayronta iyo birta Nikelka ah, taas oo ah qiyaastii 15% cufka dhulka. Lakabkani wuxuu ka bilaabmaa 75 km marka dhulka hoos loo galo ilaa 2'900 km dherer hoos ah. Waxaana ku xiga lakabka aadka u kulul ee bu'da dhulka. Ayadoo ka tixraacayo isku dhisyada iyo curiyeyaasha uu ka kooban yahay ayaa lakabkan waxaa loo qeybiyaa dhowr nooc: mantleka sare (kaas oo ka bilaabmaya 75 km ilaa 410 km), qeybta dhexe (410–660 km), mantleka hoose (oo ka bilaabma 660 km ilaa 2891 km), iyo xadka bu'da iyo mantleka (oo leh qaro dhan qiyaastii ~200 km). Ubuc Dhul. Ubucda dhulka, loo yaqaano (Earth's Core) waa bu'da ama lakabka dhexe ee meeraha dunida. Qaybtani waa dareere aad u kulul oo leh qiyaastii qaro (thick) dhan 2,266 km (1,408 mi) taas oo kooban birta Aayron iyo Nikel. Ubucda dhulku waxay ka hooseysaa lakabka labaad ee mantleka. Bu'da dhulku waxay oogada sare ka hooseeysaa dherer dhan 2,890 km (1,800 mi) oo ah meesha Ubucda dhulku ka bilaabanto, ilaa 5,150 km (3,200 mi) oo ah badhtanka dhulka. Heerkulka ubucda dhulku waxa uu ka bilaabmaa 4400 °C (8000 °F) maqaarka ubucda ilaa 5,430 °C oo ah bu'da dhexe iyo meesha ugu kuleylka badan dhulka. Dhinaca kale, cadaadiska (pressure) Ubucda dhulku waa inta u dhexeeysa 330 ilaa 360 gigapascals (3,300,000 to 3,600,000 atm). Ubucda dhulku waxay ka samaysan tahay isku dhisyo badan oo u badan Nikel iyo Aayron. Sidoo kale, Dahab iyo Balatiiniyaam badan ayaa iyagana laga helaa badhtamaha dhulka. Guud ahaan, bu'da dhulka la'aanteed nolosha dunidu waxay noqon lahayd nooc kale, sababtoo ah lakabkani waa sal-dhiga magnetka (magnetic field) dhulka. Wareega Dhulka. Dhulku wuxuu ku wareegaa qoraxda asagoo u jira masaafo dhan 150 milyan kilomitir wakhti dhan 365.2564 maalmaha qoraxda, hal sano. Wareegan waxaa keena mid kale oo dhulku ku wareego xariijintiisa, asagoo ka soo wareegaya bari ilaa dhanka galbeed. Midan oo qaadata wakhti dhan 24 saac ayaa dhalisa habeenka iyo maalinta. Inta uu ku gudo jiro wareega qoraxda, dhulku wuxuu ku socdaa xawaare ah 29.8 km/ilbiriqsi oo u dhiganta 107,000 km saacadiiba. Dayaxa oo ah mid ku wareega dhulka wakhti 27.32 maalmood ah ayaa u jira dunida masaafo dhan 384,000 km. Marka la isku daro wareega dhulka iyo dayaxa ku sameeyaan qoraxda, bisha dayaxa ilaa bisheeda kale waa wakhti ah 29.53 maalmood, waa waxa aan u naqaano hal bil. Guud ahaan, wareega dhulka xariijintiisa, kan uu ku wareego qoraxda iyo wareega dayaxu ku sameeyo dhulka dhamaantood waa kuwo lid ku ah wareega saacada (counterclockwise). Wareegyada dhulka iyo dayaxu waxay mararka qaar keenaan qorax madoowaad iyo dayax madoowaad. Dayaxa Dhulka. Dayaxu waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, kuna wareegta dhulka, taas oo leh dherer dhan rubuc gacanka dhulka. Dayaxa dhulku waa kan ugu weeyn dhamaan dayaxyada meereyaasha Bahda Qoraxdu Midaysay kaas oo la odhan karo wuxuu ka wayn yahay meereyaasha yaryar qaarkood. Cufis-jiidadka u dhexeeya dhulka iyo dayaxa ayaa keena mowjadaha badaha, taas mi la mid ah ayaa keentay isku-xidhnaanshaha labadooda. Dayaxa oo ku socda xawaare dhan 1.022 kilomitir ilbiriqsigiiba, ayaa waxay ku qaadataa 27 maalmood, 7 saacadood iyo 43 daqiiqo in uu hal mar ku wareego dhulka.365.24 solar days). Dhinaca kale, isku wareega dayaxu (circumference) waa 10, 921 km; cufkiisuna waa 2.1958 ×1010 km3 halka mugiisu yahay 7.3477 ×1022 kg. Maadaama dayaxa cirkiisu aad u khafiif yahay falaadhaha qoraxduna toos u soo taabtaan oogada dayaxa ayaa heerkulkiisu aad u sareeyaa ugu yaraan waa 100 Kalfin ugu badnaana wuxuu gaadhaa 390 K. Jidhka dayaxu wuxuu ka samaysan yahay iskudhisyo kala duwan kuwaas oo u badan curiyeyaasha kala ah: Argon, Hiliyaam, Sodhiyaam, Botashiyaam, Haydarojiin iyo Raadhoon. Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Sanadkii 2004 wixii ka dambeeyay ayaa wadanada Jabaan, Hindiya, Shiinaha iyo Yurub saldhigyo ka sameeysteen dayaxa. Inkasto dayaxu lahayn cir sare oo ka difaaca kulka qoraxda, cilmi baadhis la sameeyay waxay muujisay in dayaxu leeyahay biyo laga heli karo cidhifyada dayaxa iyo oogada sare dhexdeeda. Qaaradaha Dunida. Lakabka sare ee qolofka dhulka, loo yaqaano "the lithosphere", waxaa loo qeeybiyaa waaxyo lagu magacaabo "tectonic plates" kuwaas oo maamula qaabka iyo naqshada qaaraduhu u samaysan yihiin. Dhulgariirka, foolkaanaha (volcano), dhismaha buuraha, iyo kala soocida badaha dhamaantood waxaa keena tectonic plateka. Qaab-dhismeeydka saxannada sameeya qaaraha dhulku waa todoba, kuwaas oo kala ah: Saxanka Baasifiga, Saxanka Waqooyi Amerika, Saxanka YuroAasiya, Saxanka Afrika, Saxanka Antaraktika, Saxanka Indo-Ustaraliya, iyo Saxanka Koonfur Amerika. Intaas waxa soo raaca Saxanka Carabta, Saxanka-Kaariibiyanka, Saxanka Iskotiya ee koonfurta Badweynta Atlaantika. Qaab-dhismeedka tectonik plateska ayaa keenay qaab-dhismeedka qaaradaha. Sidas darteed, guud ahaan Dhulku wuxuu ka kooban yahay todoba qaaradood oo magac ahaan kala ah: Qaarada Afrika, Qaarada Aasiya, Waqooyiga Amerika, Koonfurta Amerika, Qaarada Yurub, Qaarada Ustaraliya oo loo yaqaano "Ooshiyaaniya" isla markaana soo raacaan gasiiradaha yaryar ee u dhow, iyo Qaarada Antaraktika ee barafka ah. Qoraxda Dhulka. Qoraxdu (sun) waa xidigta iftiimisa, kulaylka gaadhiisa isla markaana cufisjiidad ku heeysa dhamaan meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Miisaanka iyo cufka qoraxdu wuxuu la mid yahay 332,900 kan meeraha dhulka. Sidoo kale, bu'da dhexe ee qoraxda waxaa ka yimaada heerkulka, falaadhaha radiationka, elektaromagnetik radiation, iyo 400 ilaa 700 nm oo falaadhaha ileyska muuqda ah. Cadaymo la arkey waxay xaqiijiyeen in barta qoraxdu ku taalo suurto gelisay in dhulka ka jirto nololi. Jiritaanka meerayashu waxay ku xidhan tahay nolosha qoraxda. Haddii isbedel ku yimaado qoraxda nolosha dhulka iyo waxkasta weey doorsoomayaan. Sida la qiyaasayo, Hal bilyan sano ka dib, midabka qoraxdu waa isbedeli iftiinkuna waa sii kordhi sababto ah Hiliyaamta bu'da qoraxda ayaa sii kordheeysa taas oo keeni doonta in 10% kordho iftiinka, heerkulka iyo falaadhaha khatarta ah ee ka soo baxa qoraxda; halka 3.5 bilyan sano ka dib ay badan doonto 40%. Aqoonyahanada Cimiladu waxay sheegeen isbedelkaas qoraxda ku yimid wakhtigaas sare u qaadi ilayska halista ah ee "radiation" taas oo lumin doonto biyaha badaha dhulka. Wakhti yar gudaheed, waxaa kor u kici heerkulka oogada sare ee dhulka, sidoo kale isku-wareega Kaarboon Ogsaydh CO2 oo muhiim u ah nolosha dhirta ayaa jaha wareeri iskuna bedeli Kaarbon afar (C4) oo sun ah. Dhirtu haday ka dhamaato dunida waxaa dhici in la waayo hawada Ogsajiin midaas oo sababaysa dhimashada noolaha oo dhan. Hal bilyan sano oo kale kadib, heerkulka maqaarka sare ee dhulka wuxuu gaadhi, ugu yaraan, 70 degree Salsiyas midan oo jaho-wareer ku keenaysa miisaanka iyo cufis-jiidadka dunida. Midabka qoraxdu wuxu noqon casaan 5 bilyan sano ka dib, isla markaan gacanka qoraxdu wuxuu gaadhi meel ka badan 250 jeer meesha uu hada joogo. Wakhtigan lama hubo, sida dhulku noqon, laakiin waxa la og yahay in wareega dhulku isbedeli sababto ah aad ayuu uga fogaani qoraxda. Mudo yar ka dib, bu'da qoraxdu waxay isku bedeli cadaan bilaa kul iyo ileys ah, halkaas ayaana ugu dambeeysa isku xidhnaanta Bahda Qoraxdu Midaysay. Cirka Dhulka. Cadaadiska oogada cirka isku cel-celiskiisu waa 101.325 kPa, laga soo bilaabo dherer dhan 8.5 km. Waxaanay ka kooban tahay 78% nitrojiin iyo 21% Ogsajiin ah, iyo xoogaa yar oo uumi biyo ah iyo Kaarboon labo Ogsaydh iyo neefo kale. Dhererka cirku u jiro oogada dhulka waa kala duwan tahay, waa 8 km cidhifyada iyo 17 km dhulbadhaha. Maqaarka cirku aad ayuu muhiim ugu yahay nolosha dhulka, caawinta wareega biyaha sida roobka iyo difaacida falaadhaha khatarta badan ee ka yimaada qoraxda ayaa ka mid ah faa'iidooyinka cirka. Sidoo kale, aqalkacagaaran (greenhouse) oo ka samaysan uumi biyo, kaarboon-labo-ogsaydh, miithayn (methane) iyo ozoneka oo masuul ka ah dheelitirka heerkulka dunida ayaa ka mid ah faa'iidooyinka cirku u leeyahay dhulka. Cimilada Dhulka. Cirka dhulku ma lahan wax xad ah, si tartiib ah ayuu u noqonayaa khafiif sababo la xidhiidha wasakhowga hawada darteed. 3/4 muga cirka dunidu wuxuu u jiraa oogada dhulka 11 km oo kali ah, kuleylka ka imanaya qoraxda markuu soo gaadho meeshan wuxuu keenaa in hawadu kala baxdo ka dib ku qaboowda lakabka saree cirka. Taas ayaa keenta isbedelka cimilada, sida roobka, dabaylaha IWM. Badaha waaweyn ayaguna qayb ayay ka yihiin isbedelka cimilada, sababto ah uumiga biyuhu wuxu ka yimaada badaha, kuwaas oo ku qabooba cirka dibna ugu soo noqda dhulka ayagoo roob ah. Biyaha roobka ayaa sameeya wabiyada iyo haraha leh biyaha macaan. Isku-wareega biyaha ee noocan (water cycle) ayaa si fiican u taageera nolosha iyo dhulkaba. Cimilada dhulka waxaa loo kala saari karaa waaxyo badan ayadoo la tixraacayo heerkulka iyo roobka. Nooca ugu caansan kala saarka cimilada, Köppen climate classification oo uu sameeyay Wladimir Köppen, ayaa loo kala saaraa shan qaybood oo kala ah: saxare qalayl ah, torobika (tropics), dhulka sareeya, qaboow-dhexe iyo qaboowga cidhifyada, kuwaas oo weli la sii qeeybiyo. Habka sameeynta cuntada ee dhirta (Photosynthesis) ayaa asna kaalin libaax ka qaata dheelitirka hawooyinka cirka, sababto ah dhirtu waxay isticmaashaa kaarboon-labo-ogsaydhka kuna sii daysaa cirka ogsajiin saafi ah. Haydarojiin oo ayadu ku badan cirka ayaa la falgasha Ogsajiinta dhirtu soo daysto taas oo ayadna dhalisa isku dhisyo biyo ah oo keena roob. Nolosha Dunida. Nolosha meeraha dhulka guud ahaan loo yaqaano "biosphere", ayaa waxa la aaminsan yahay ineey bilaabantay (qiyaastii) 3.5 bilyan sanno ka hor. Meelaha lagu noolyahay waxaa loo kala saaraa nidaamka ay u taageerayaan nolosha xayawaanka ama dhirta. Oogada dhulka waxa kala sooca kala duwanaanshaha loolalka iyo dhigaha (latitude and longitude) iyo jooga dhulka ka sareeyo biyaha badda. Meelaha qaar, sida cidhifyada aduunka, saxaraha aadka u kulul iyo buuraha dhaadheer nolosha xayawaanka iyo dhirtu aad ayay ugu yartahay. Sidaas ay tahay, waxaa jira malaayiin nooc oo noole ah, dhir iyo xayawaan, oo ku baahsan oogada dhulka iyo biyaha badaha. Kheyraadka Dabiiciga iyo Isticmaalka Dhulka. Oogada dhulka waxaa laga helaa khayraad dabiici ah oo faa'iido badan u leh bani-aadamka. Qaar ka mid ah khayraadkaas waa mid aan la cusboonaysiin karin, sida macdanta iyo Shidaalka, kuwaas oon wakhti dheer qaata samaysankooda. Sidoo kale, xadi badan oo shidaal qeyriin ah ayaa laga helaa dhulka kuwaas oo marka la warshadeeynayo loo kala saaro Dhuxul Dhagax, Betrool, Gaaska dabiiciga, methane iyo kuwo kale oo badan. Khayraadkan waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo awood iyo shidaal ay ku shaqeeyaan alaabta Aadamuhu sameystay. Sidoo kale, inta u badan curiyeyaasha waxaa laga qodaa oogada dhulka. Waxaa intaas dheer in dhulku yahay isha khayraadka taageerta nolosha, sida cuntada, daawooyinka, alwaaxa wax lagu dhiso, Ogsajiinta IWM. Nolosha dhulka dushiisa (The land-based ecosystem) waxay ku tiirsan tahay carada sare iyo biyaha, halka nolosha badaha dhexdooda (oceanic ecosystem) ku xidhan tahay milanka nafaqada ka timaada oogada dhulka. Sanadkii 1980, 5,053 Mha (Milyan Hegtar) oo oogada dhulka ahi waxay ahayd "Keymo", halka 6,788 Mha ay ahayd dhul-daaqsiimeed, iyo 1,501 Mha oo ahayd dhul-qodaal midho laga beero. Guud ahaan dhulku waa hooyga xayawaanka dhul jooga ah - Aadamuhu ka midka yihiin halkaas oo guryo iyo meelo lagu noolaado laga dhisay. Khatarta Dabiiciga. Meelo badan oo oogada dhulka ah ayaa khatar badan isla markaana noloshu aad u adag tahay amaba aan la degenayn. Sida deegaanada cimiladu aadka u sareeyso ama hooseeyso, tusaale ahaan saxaraha iyo cidhifyada dunida. Sidoo kale, khatarta waxaa ka mid ah duufaanada, daadadka, dabaylaha waawayn, dhulgariirka, foolkaanaha, abaaraha, sunaamida IWM kuwaas oo ku xidhan cimilada. Dhinaca kale, waxaa jira khatar badan oo Aadame-samee ah. Waxa ka mid ah wasakhowga hawada, wasakhowga biyaha, roobka asiidha leh, walxaha sunta ah, xaalufinta keymaha (deforestation), tafiir-go'a xayawaanka duurjoogta ah, nabaadguurka carada iyo kuwo kale oo badan. Sida Jumciyada Quruumaha ka Dhaxaysa (UN) sheegtay, warshadaha aadamuhu samaystay halis ayay ku hayan dhulka kuwaas oo hawada ku sii daaya Kaarbon-labo-ogsaydh keentay in dunidu kululaato (global warming). Taas oo sabab u ah isbedelka cimilada iyo dhalaalka barafka cidhifyada. Bani' Aadamka. Bani' aadamka oo ah hogaanka dhamaan nolosha ka jirta dhulka ayaa 2011dii lagu qiyaasaa todoba bilyan oo qof kuwaas oo degan qaaradaha dunida. Sidoo kale, sanadka 2050ka ayaa lagu wadaa in tirada dadku gaadhi doonto 9.2 bilyan. Deegaanada bani-aadamku weey kala duwan yihiin, qaarada Aasiya ayaana ugu shacab badan. Dhinaca kale, sanadka 2020ka waxaa lagu wadaa 60% shacabka dunidu ku noolaan doonaan magaalooyinka. Waxa lagu qiyaasaa in 1/8 oogada dhulku ku haboon tahay in bani'aadamku ku noolaadaan taas oo kalabadh ah saxare iyo buuro dhaadheer. Taariikh ahaan, aadamuhu waligood waxay u noolaayeen qoysas, guutooyin, qabiilo, shacabyo, iyo wadano. Ma jirto maamul guud oo ka dhexeeya aadamaha, laakiin sanadkii 1945tii ayaa la dhisay urur u dhexeeya dhamaan Dawladdaha dunida, waa Jumciyada Quruumaha Midoobay (UN). Dhacdooyinka taariikhiga ah ee bani-aadamku sameeyay waxaa ka mid ah in dayaxa la tagay, meerayaal kale la soo sahamiyey, dayax gacmeedyo la diray. Qofkii ugu horeeyay ee dunida ka baxa waa Yuri Gagarin (April 12, 1961). Sanadkii 2010ka gebi ahaan dadka hawada sare tagay waa 487 qof, 12 ka mid ah dayaxa ayay dul socdeen. Masaafada ugu dheer ee aadamuhu ka gaadheen hawada sare waa 400,171 km, taas oo ahayd socdaalkii Apollo 13 sanadkii 1970kii.Sahaminta Meereyaasha War Idaad. "Waridaad waa magaalada kala badha ama aan idhaahdo waa xundhurta (JAMHUURIYADA SOMALILAND gaar ahaana waxa ay ka tirsantahay gobolka SARAAR waxaanay ku taalaa magaaladu degaan qurxoon waxa ay ka mid tahay magaalooyinka taariikhda wayn ku leh wadanka somalilandwakhtigii dowladihii hore ee wixii Soomaaliya laysku odhan jiray waxay ahaan jirtay (beel daajiso)iminkase waa degmo buuxda waana degmda ugu deegaanka balaadhan Somaliland waxaa hoos yimaada oo ay xukuntaa in ka badan 50 tuulo waxa ku nool dad lagu qiyaaso ilaa 30.000 oo qof waxa ay aad uga duwantahay degmooyin badan waayo waxa ay koobsataa oo ay u dhaxaysaa buuraha iyo banaanka, xoolaha iyo beeraha taariikhdeeda waxaa kamida wakhtiyadii aan la hirgelin qorista farta afka somaliga ee wax lagu qoran jiray carabiga iyo ingriisida warqad laga dirayay waridaad kuna qorayd afka carabiga loona dirayay dabagoroyaale ayaa lagu bilaabayay sidan " min khabari nacjah ilaa diisinaciim" oo macneheedu yahay kasocoto waridaad ku socoto dabagoroyaale,waxaan odhan karaa qofka markaa warqada qorayay wuxuu turjumayay magaalooyinkan magacyadooda oo noqonaya "war-idaad" bimacnalkelima warkii idaha iyo diis-naciim oo iyana noqonaysa dabagorayaale bimacnal kelimah dabadii gorayada, magaaladani waxay dhacdaa degaan aad u istiraatiiji ah waxay u dhexaysaa buurahan silsilada golis iyo buur-dhaab magalada marka aad joogto dhanka howda waxaa kaa qabanaya kayn iyo dhul dhir qurxoon ku taalo dhankeeda waqooyigana waa banaad waxaa ku soo faafa dooxa ama aan idhaahdee webiga qalalan ee togdheer loo yaqaan waxay xidhiidhisaa gobolka sanaag iyo togdheer waxaa laga helaa caro aad moodo in loo diyaariyay in wax lagu beerto iyo batuux aad u qurxoon leh oo runtii waa dal-san, dhulkan ay ku taalo magaaladan waa dhul sidoo kale u fiican xoolaha iyo sidaan hare u sheegnayba beeraha. Geesiyaada ka soo jeeda waxaa kamida Aadan Tarabbi Jaamac (Tuug-Tarabbi). Cismaan Maxamuud Jaamac (Dawiil). Jaamac Cawad Cali (Indhadeero). Cabdi Cawad Cali Indhadeero. Jaamac Maxamuud Aadan (Jaamac Karaaciin). Qaasim Qodax. Jaamac Nuux Muuse (Jaamac Waal) Oodwayne. Bogani waa mid ku saabsan Beel ka mid Beelaha dadka Soomaalida. The Arab Salah (Somali,Arab salah,Mahri,عرب صالح,المهرة) is a Somali clan. Members of the clan traditionally inhabit central,east and southern Somalia. the clan played an important role in the pre-independence era History. waa qabiil soomaaliyeed, wana beesha u magaca dheer marka laga hadlayo ilbaxnimada iyo ganacsiga Soomaalida. beeshu waxay kaloo taarikh dheer ku leeyihiin ladagalamkii gumeystihi taliyaniga,ingriska ee dalka haystay. wana beel lagu yaqano nabada, dariswanaga,xiriirka wanagsan ee kala dhaxeyo somalida kale. marka laga hadlayo dhaqashada xoolaha,beesha waxay caan ku yihiin dhaqashada geela iyo ariga,lo'da iyo fardaha. Carab saalax waxay degaan, Puntland, Galmudug, Jubaland, Somaliland iyo sidoo kale Hiiraan,Jubbada Hoose,Banadir, Galguduud, Carab saalax boqolaal sano kahor waxay ganacsi isugu socon jireen soomaaliya iyo wadamada carabta oo dhan. Waana dad ganacsato ahaan jiray ahna ilaa iyo hada oo isku xiray soomaaliya iyo wadamada carabta iyo wadamada bariga iyo bartamaha afrika. Beesha carab saalx waxay leedahay Aqoonyahano,Culmaa;udiin,Ganaacsato,Generaalo caan ka ah gayiga soomliya. MEHERI(CARAB SAALAX) sub-clans === List of notable Members ===. https://en.wikipedia.org/wiki/Mehri_people Mercy school. Mercy school waa iskuul ku yaalo gobol ka mid ah dalka soomaaliya.Iskuulkaan waa iskuulka ugu waxbarashada fiican markii loo fiiriyo degmooyinka kale ee gobolka xilligan. iskuulkan waxaa la aasay sannadku markuu ahaa 10- april-1996kii xilligaasi oo baahi waxbarasho ka jirtey gudaha waddanka soomaaliya maadaama dowladdii dhexe ay dhacdey sannadii 1990kii wixii ka dambeyayna iyadoo waddanka faraha lagaley dagaallo aan kala joogsi laheyn.Iskuulkan ayaa ka kooban heerarka waxbarasho illaa dugsiga sare.iskuulka waxaa ka qalinjibisay ilaa iyo 7 dufco wallow qaarkood ay dhameystirteen heer jaamacadeed. Farta Boorama. Farta Boorama (; Qaabka qoraalka:) (sidoo kale loo yaqaano: Far Gadabuursi) waa nidaam wax-qoris oo ka mid ah Far Soomaaliga taasi oo uu alifey Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur. Sida taariikhda lagu hayo, Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu alifey fartan sanadkii 1933 wakhtigaasi oo uu ku sugnaa magaalada Boorama, oo noqonaysa sababta farta loogu magacdaray magaaladaasi. Hordhac. Far Boorama (sidoo kale loo yaqaano Far Gadabuursi) waxaa alifey Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur oo macalin ka ahaa magaalada Boorama. Nidaamka qorida Farta Boorama waa mid aad uga duwan Farta Cusmaaniya. Fartani waxay leedahay shaqalo gaaban iyo kuwo dhaadheer, hakadyo iyo hingaad intaba ka dhex muuqata qoraalka. Inkastoo aanay soo shaacbixin isla markiiba, maanta waxaa la helayaa qoraalo badan iskugu jira diini, gabayo, cilmi iyo taariikh oo Sheekh Cabdiraxmaan iyo xertiisu ku qoreen Farta Boorama. Taariikh. Toban sano ka hor intii aanu Sheekh Cabdiraxmaan alifin farta waxaa soo baxdey Farta Cusmaaniya taasi oo noqoneysa fartii ugu horeeysay dhulka Soomaaliyeed. Markii farta Borama soo shaacbaxdey waxay noqotey mid ka sahlan qorista iyo akhriska isla markaana ka shaqallo badan farta Cusmaaniyada. Dad badan oo wakhtigaasi isbarbardhigay waxay ku sheegeen farta Boorama in ahayd midii ugu casrisanayd geyiga Soomaalida wakhtigaasi. Sheekh Cabdiraxmaan. Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur (,) wuxuu ahaa nin aqoonyahan, macalim, qoraa, mu'alif, hogaamiye diineed oo u dhashay dadka Soomaalida. Sheekh Cabdriaxmaan waxaa fadhigiisu ahaa magaalada Boorama, halkaasi oo ku dhigi jiray cilmiga diinta iyo maadiga, isla markaana ku alifey Farta Boorama. Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu ku dhashay isla markaana ku koray magaalada Boorama, ee waqooyiga Soomaaliya. Sheekhu wuxuu ka soo jeedaa beesha Gadabuursi, ee beelweynta Dir. Sheekh Cabdriaxmaan wuxuu markuu yaraa waxbarasho u tegay magaalada Harar, halkaasi oo ku soo bartey Quraanka iyo aqoon kale oo maadi ah. Wakhtigii dhalinyarnimadiisii wuxuu macalim Quraan ka ahaa deegaano badan oo Waqooyiga Soomaaliya ah oo wakhtigaasi hoostegayay maamulkii gumeysiga Ingiriiska. Sheekh Cabdiraxmaan waxaa aabo u ahaa Xaakim (qaadi) ka talin jirey maamulkii gumeysiga Ingiriiska. Sanadkii 1933, Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu alifey hab cusub oo loo qoro Far Soomaaliga, kaasi oo ugu magacdaray Farta Boorama. Fartani wuxuu ugu talogalay in lagu qoro Af-Soomaaliga. Faallo. Maadaama dadka Soomaalida wakhtigaasi u badnaayeen dad xoolo dhaqato (reer baadiye), farta Boorama kuma fidin geyiga Soomaalida. Farta waxaa isticmaali jirey Sheekh Cabdiraxmaan, xertiisa, aqoonyahano ku noolaa Waqooyiga Soomaaliya iyo aqoonyahano reer Herer ahaa. Maanta waxaa la hayaa buugaag, waraaqo iyo duubab ay ku qoran tahay farta Boorama. Gabayo, maansooyin iyo taariikh kale oo ku qoran fartani ayaa laga helay magaalada Boorama iyo Jabuuti. Guud ahaan, dad badan waxay fartan u yaqaanaan Far Gadabuursi, sababtoo ah Sheekh Cabdiraxmaan ayaa ka soo jeeda beeshaasi. Xiriiro. Tuulada Xiriiro waa tuulo qadiimi ah kana mid ah tuulooyinka qadiinka ah ee kuyaal Gobolka Bari waa tuulo weyn oo beelo badan ay ku nool yihiin, Afganbi. Afganbi amaba (inqilaab) (;;) waa iyada oo xukunka wadanka lagu badalo xaalad dagaal ama mid nabad galyo caadatana waxa uu badalkaasi ka imaadaa dadka markaa xukunka haysta ha ahaado qaar siyaasadeed ama milatari Dhawaanahan. Badi inqilaabyada waxa sameeya rag kamida saraakiisha ama militariga markasta oo uu inqilaabdhaca waxa ay qolada xukunka wadanka la wareegtay ay soo saaran waxa loo yaqaano bayaanka koobaaad kuwaas oo marina war faafinta sida idaacada ama tv ga wadanka waxa kale oo badanaa ay sheegaan dadka xukunka inqilaabka ku qabsadaaa asbaata keentay in ay taas sameeyaaan. Isbarbar dhig inqilaabka iyo kacaanka. Afganbi milatari waa qabsi uu xukunka ku qabsado janan ama hogaamiye sare oo ciidan hogaaminayaa isga oo damacsan in uu kursiga madaxwaynaha xoog ku qabsado laakiin kacaaan waxa weeye iyda oo shacabku ay isku dayaaaaan in ay xukunka katuuraan nidaamka markaas ka jira wadanka iyaga oo adeegsanaya mudaharaado amardiido iyo waxyaabo kale oo nidaamkaas laciifin kara. Laasciidle. lasidle (som. laasciidle) (,) was magaalo ku taala bariga magalada berbera dad ka ku nool waxay u badan yihiin xoolo dhaqato magaalada waxaa ku yaala hal dugsi hoosedate waxa dega magaalada beelaha Cumar Jibriil iyo reer yoonis Allamagan iyo Bahmajeelo Garaad oo dega jiidaha bariga gobolka Saaxil iyo degaanada Raaribuul iyo Laasmuuse,waana degmo kamida degmooyinka gobolka Saaxil, gaar ahaanna kuwa ugu qadiimsan. Degmadanan. Dgmadan waa mid kamida degmooyinka ugu waaweyn gobolka saaxil degmadan waxay caan ku tahay xoolo dhaqashada iyo beeraha waxa kaloo laga soo guraa beeyada. deganka baragiga Saaxil waa laba degmo xagal iyo Laasciidle degmada Lasciidle waxa dega sedex reer Reer Yoonis iyo Bahmajeelo iyo Cumar Jibriil. Laasciidle waxa hoosyimadda Raaribuul iyo Ceelbaxay iyo Xididdaalay iyo dhammaan Guban oodhan iyo LaasMuuuse. sidee lookala dega dhulka hadaba Raaribuul waxa deegaanka ugu badan beelaha Bahmajeelo iyo Cali Maxamed Reer Xaagaa. Halka Xididdaalay Cumar Jibriil leeyahay. Beesha Bahmajeelo waxay degaan xeebta dherersan odhan sida LaasMuuuse iyo Ganbaxo iyo Conqor iyo Saraarta. Waxa ka talin jiray Boqortooyadii Soocane ee Cumar iyo Reer Yoonis. Waxa maamul ahaan magaalada soo maamulay Guuleed Illaawe oo ahaa Cali Maxamed reer Xagaa iyo Qasbaaye oo ka danbeeyey. Guuleed Illaawe markii danbe wuxuu Head Tuule ka ahaa Raari-Buul in ka badan 70- sanno. Waatii la odhan jiray. " Haddii guudka Nageegir, riyo looga garaaco Guuleed uu arkayaa. Baqdin laga qabo Guuleed maamulkiisa. Markii uu Guuleed geeriyoodaay waxa magaalada Guddoomiye u ahaa Dayuur Abokor Gaydh in ka badan 30-sanno. Deegaannadan Bariga Saaxil reerka Reer Yoonis ee ugu badan ee degaa Waa Alla Magan. Laakiin talada iyo hoggaanka waxa hayey Cali Maxamed gaar ahaan Khayr iyo Xagaa oo kala degay Raaribuul iyo Laasciidle. Ina af madoobe. ina af madoobe waa tuulo ka tirsan gobolka togdheer ee somaliland tuuladan waxa mara laamiga dheer ee dhamaan isku xidha intabadan wadanka jamhuuriyada somaliland tuuladani waxa ay leedahay taariikh dheer waxa lagu qiyaasaa in ay jirto taariikh ah hal qarni Gadhka. gadhka waa magaalo ama tuulo kutaala degaanka looyaqaano saraar ee badhtamaha wadanka somaliland tuuladani waxa ay kutaalaa dhul ama meel ay iska galaaan buuraha iyo dhulka banaanka ahi tuuladan iyo nawaaxigaeeda waxaa lagu qiyaasaa dadka kunool in kabadan 20.000 kun oo qof Tuulada gadhku waxa ay degaan ahaan ama ay jaar la tahay magaalooyinka kala ah waridaad oo dhanka galbeed ka xigta iyo tuulada barkada cali xirsi oo dhanka bari ka xifta tuuladan deegaan ahaan waxa laga maamulaa magaalda amaba degmada caynabo Liechtenstein. Liechtenstein (Lekhtanishtayn) waa wadan yar oo ku yaalo bartamaha qaarada Yurub gaar ahaan bariga Austriya iyo galbeedka Iswisarland.Magaalo madaxda waxa lagu magacaabaa fados.Luqada rasmiga oo looga hadlo neh waa Af-Jarmal Lughaya. Lughaya () waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Salal ee somaliland. Lughaya waa magaalo aad u kulul oo ku taalo xeebta deegaanada Guban ee ku fidsan Waqooyiga Soomaaliya. Magaaladan waxaa maamulo dowlada Somaliland. Hordhac. Lughaya waxay 50 km koonfurta kaga beegantahay dekkeda Jabuuti, 200km neh waxay dhanka waqooyiga ka xigtaa degmada Berbera. Sidoo kale waxay ka mid tahay magaalooyinka ugu weyn gobolka Salal. Shacbiga degan waa dad xoolo dhaqato ah ama kaluumeysato,waxay caan kutahay kaluunka iyo caanaha geela.Degmadaan waxaa degan dad lagu qiyaaso 75,000 oo qof. deegaan ahaan waxa inta badan Ka dega beelaha gadbuursi ee maxamed case iyo qaar beelaha ciise gaar ahan cabdiraxmaan celeye(mamasan). Khadra daahir cige. Khadra daahir cige Fanaanda wayn ee caanka ah Khadra Daahir Cige waxay ku dhalatay magaalada Hargeysa, halkaas ayey ku barbaartay waxna ku baratay, ka hor intii aanay jiidan dabaysha fanka-jacaylka oo biyo dhigtay yaraanteedii. Sida ay Khadra Daahir sheegtay muxibadda fanku waxay la kowsatay koritaankeeda garaadka. Intii ay waxbarashada ku jirtay ayay bilowday qaadista heesaha, heesteedii ugu horaysay. khadra Daahir cige waxay qaaday 250 heeso... heestii ugu horeysay ee ay qaadanaa waxay ahayd hees waddani ah oo uu alifay Cali Ibraahim Iidle oo ahaa macalin luqadda carabiga dhiga, Khadrana Daahirna macalin u ahaa. Heesta waxay qaaday sannadkii 1972-kii, waana heesteedii koowaad ee ay bilowday fanaka ay qanita ku tahay. Heesteedaa koowaad waxaa midhaheedii ka mid ahaa: Hawl iyo dadweynoow, Hantidoon wadaagnaa Waa horumarkeeniyo Hido aynu leenahay, Hayaan baa la gelayaa, Khadra Daahir, intaa kagamay hadhin jacaylka ay u haysay fanka, waxayna kor u sii kacday markii ay dhiiri-gelin ka heshay dad badan oo ka mid ahaa bahda fanka, waxayna mar kale hees la qaaday hablo ay isku Iskuul ahaayeen. Saalax Qaasim oo aad ula dhacay codka inantaa yar, ayaa madaxii idaacadda raadiyow Hargeysa, Idiris Cigaal u sheegay in ay Khadri heesi karto, sidaa darteedna la qaato. Iyada oo sidii wax u dhaceen ka sheekaynaysa waxay tidhi “waxaa la ii geeyay Allaha ha u naxariistee Ismaaciil Yare, Huuryo, Saalax Qaasim iyo Siciid Xarawo, waxayna i yiraahdeen ”hees kale maqaadi kartaa?”. Waxaan qaaday hees kale oo ay Sahra Axmed qaado. Khadra Daahir Cige, waxay si toos ah fanka u bilowday sannadkii 1974-kii. Habeen habeenada ka mid ah, ayay Khadra ka qayb-gashay xaflad, waxayna halkaa kula kulantay fannaanka Saalax Qaasim oo kabanka u garaacay markii la sara-kacday hees ay qaado fannaanadda Sahra Axmed. Maalintaa kadib, Khadra waxaa loo aqoonsaday fannaanad ka midda hoboladii Waaberi, iyadoo isla sannadkaa si buuxda uga qayb-gashay riwaayado caan ahaa oo ay ka mid tahay Dab jacayl Karin Waa, oo kamida ruwaayadaha soomaalida kuwa ugu horreeya uguna caansan, curiyeyna abwaan Xassan X.C/laahi (Xassan-Ganey). Khadra Daahir, waxay ku caan baxday ku luuqaynta heesaha jacaylka ah oo ay kaga soo dhex-mudhay masraxyadihii kala duwannaa ee fanka soomaalida, waxaanay qaab-masrixiyeedkeeda, fannaan-nimadeeda iyo luuqdeeda dabacsan-ba ku soo jiidatay dadweyne aad u tiro badan oo soomaali ah oo xoog u dhegeysta heesaheeda, kuwaas oo ay xitaa ka mid yihiin fannaaniin iyo abwaanaba. In badan oo Soomaalida ka mid ahi, markay fanka ka hadlayaan waxay Khadra ku tilmaamaan boqorada jacaylka. Mar la weydiiyay heesteedii u horeysay ee jacaylka ahayd ee ay qaaday, waxay sheegtay in ay ahayd hees uu sameeyay nin la odhan jiray Maxamuud oo reer Hargeysa ah. Heestaasi, waa heesta caanka ah ee ereyadeeda ka midka yihiin; Afka lagama sheegtoo, Adigoon Jacayl arag, Looma uur xumaadee Heestani, waxay ahayd tijaabadii ugu dambaysay ee Khadra laga qaado, ka hor intii aanay ku dabaallan badweynta heesaha ee ay marba dhinac u qaadaysay. Su’aal ku saabsanayd, sidii dareenkeedu ahaa markay fanka bilowday waxay tidhi “ Waan yaraa, waayo-aragnimana maan lahayn, balse waxa I jiidanayay jacaylka aan u qabay fanka.“Marka laga tago riwaayadii la odhan jiray Dab Jacayl Karin Waa oo ay Khadra kala wareegtay Sahra Axmed oo markii hore heesaaga koowaad ka ahayd. Waxa kale oo ay markiiba hogaan-qaaday riwaayad la odhan jiray Jini iyo Jacayl oo noqotay mid markiiba ku fiday daafaha dhulka soomaalidu degto. Heesaha ay qaado Khadra Daahir, waxa intooda badan sameeyay Abwaan Xasan X. C/laahi (Xasan Ganay). Hase yeeshee, heesta ay ugu jeceshahay heesaha ay ku luuqayso, waxay ku tilmaantay hees uu sameeyay abwaan Maxamed Cali Kaariye. Mar ay arrintaa ka hadlaysayna waxay Khadra tidhi, “Heesahayga waxaan ugu jecelahay, Jacaylkii Boorama, kii Bulaale iyo Herer, Berberiyo Hargeysiyo, kii Banaadir igu helay”. Fannaanadu, waxay jacaylkeeda heestaa bud dhig uga dhigtay munaasibad u gaar ah oo ay ka turjumaysay sida ay u jeceshay, taas oo ku yeelatay saamayn Khadra lafteeda dhinaca cishqiga. Heesstaasi waxay lahayd laba munaasibadood, ta hore abwaanka sameeyay oo jacayl rasmi ahi ii hayay, iyo aniga laftayda oo markaa la i hayay.“ Sidaa waxa tidhi Khadra Daahir oo daboolka ka qaaday, jiritaanka sharaxaad ay bulshadu ka bixin jirtay aroorka nudaha iyo macnaha ay heestu xambaarsan tahay. Haddaba Khadra Daahir Fankeedii, iyadoo aan lasoo koobi karayn, waxa aanu milicsanay in aanu intaa Kooban kasoo qaadano, intaasoo waliba saxaafadda Somaliland ka diyaarisay mar ay Hargeysa booqasho ku timid. Inkasta oo fannaanaddu imika ay joojisay fankii, una baydhay dhinaca diinteena suuban ee islaamka iyo barashadeeda, ayaa waxay wakhtigan xaadirka ah inta badan ku nooshahay qurbaha, iyad oo fannaanadu aad uga deyrisay nolosha qurbo joogga ah oo ay ku macnaysay mid adag oo ka soo horjeedda dhaqanka soomaalida. “Waa meel aanad cidna ka garanayn. Dhibaatooyinka qurbaha nagu qabsaday, waxa ka mid ah wax-soo-saarkayagii oo yaraaday” ayay tidhi Khadra oo ka hadlaysay carqaladaha dhulka shisheeye ay kala kulmeen. Xasan ganay. Abwaan Mujaahid Xasan Xaaji Cabdilaahi “Xasan Ganay” abwaanku waxa uu ku dhashay duleedka magaalada bula xaar oo katirsan gobolka saaxiil ee somaliland abwaanka faahfaahin abwanka oo kahadlaya taariikhdiisa. “Anigu waxaan ku dhashay duleedka Degmada Bullaxaar oo ka tirsan Gobolka Saaxil, waxaanan filayaa da’daydu inay tahay ilaa 6o Sano1, waayo, markii aan dhashay meel miyi ah ayaan ku dhashay laakiin isma yaraynayo in aan wax isku daro mooyee, aniga oo dhawr iyo toban jir ah oo kuray ah ayaan markaa ka imi miyiga Bullaxaar oo waxaan imid magaalada Berbera kadibna waxaan shaqo ka bilaabay Hudheelada sida Hudheelkii Cumar Isteeri, markii dambana waxaan u soo wareegay Hargaysa oo xilligii inqilaabkii Xasan Kayd ay wadeen. Waxaan ka shaqaynayay hudheelka Union-ka. Markii la odhan jiray Bakayle Qalad waxaan bilaabay Baayacmushtari ahaa inaan ka samaysto meherad yar aanan ku lahaa Xero Dhifta2, laakiin sannadkii 1966kii, ayaan hadana u wareegay dhinaca Geerash-yada oo waxaan ka shaqayn jiray Geerashkii Xaaji Dool iyo Cabdi Giirshe ay wada lahaayeen, 1967kii, ayaan ku biiray Ciidamadii Xoogga Dalka, markaas ilaa 1970kii waxaan ku jiray Ciidamadii Kamaandoosta ahaa oo aan ka soo wareegay xilligaas oo aan ku soo biiray kooxdii Baamboyda iyo Kooxdii Janan Daa’uud. ” abwaanka iyo familkiisa. Abwaan Xasan Ganay wuxuu ka soo jeedaa reer Ilaahay tiro badiyey, oo wuxuu dhalasho la wadaagay sideed iskugu jira lix wiil iyo laba dumar ah oo kala ah: Cumar, Aadan, Yuusuf, Gaheyr, Ismaaciil, Qamar, Cawo iyo Cali. Dhamaantood way wada nool yihiin marka laga reebo Cali(IHUN) oo geeriyooday. Aabihii X. Cabdilaahi (IHUN) muu soo dhawaan oo ta Ilaahay waxay haleeshay mudo hore, inkastoo hooyadii Dhool Cute Warsame (IHUN) ay ku geeroyootay Magaalada Hargeysa gu’gii 1997kii, Ilaahayna isagaa xumaan ka hufanee uu nasiib u siiyey inuu gacantiisa abwaanku ku aaso. Abwaan Xasan Ganay waxaa u dhaxday marwo Cadar Axmed Kaahin ilaahayna iskaga calfay laba wiil Cabdilaahi iyo Guuleed oo kala jooga Maraykanka iyo Malaysia siday u kala horeeyaan. Ilaahay iskuma calfin inay Marwo Cadar sii wada joogaan, markii ay kala tageena wuxuu guursadey marwo Maryan Cali Axmed ilaa iminkana ay wada joogaan. bilawgii samaynta heesaha. Hees uu sameeyo waxaa ugu horaysay, heesta la yidhaa “Caashaqu Shafkayga hawl yari shuq ma u yidhi oo ay qaaday Sacaada Alaale uu muusikadana saaray saygeedii Axmed Nuur Jaango. Waxaa wax la tilmaamo ah siday ay arinta halkan ka dhacday iskugu beegantay. Abwaan Xasan Xaaji C/laahi -Xasan Ganey- oo arintaa ka hadlayana wxuu yidhi “Axmed Nuur Jaango waxaa uu codka u sameeyay heestii ugu horaysay ee aan sameeyay iyo heeso badan oo aan leeyahay, iyadoo ay isagana taydaasi ugu horeysay hees uu muusikada u sameeyo”. Waxyaalaha aad loogu tilmaamo Abwaan Xasan waxaa ka mid ah dadka heesihiisa ama ruwaayadihiisa ka qayb qaata oo ku soo baxa magacooguna raago. Tanina waa ta keenta inay dadka qaarkii si geesinimo leh u yidhaahdaan xulashada erayada iyo tayadooda ayuu u heelan yahay abwaanku, xil wayna iska saaraa. Abwaanka waxaa u suurto gashay inuu dhawr heesood sameeyo, isagoo walibana fursad u helay inuu daawado ruwaayado dhawr ah ooy oo u ahaa baraaarujin iyo dhiirigelin in uu isku dayo sameynta ruwaayadaha. waxaanay noqotay ruaayadiisii ugu horaysay mid uu sameeyey isagoo da’diisu ku dhawdahay 24 jir, uguna magac daray Dab Jaceyl kari waa, hase yeeshee may u suurtogalin in la soo bandhigo ka dib markii kacaankii keligii talisku u arkay inay tahay mid xumaantiisa daaha ka rogaysay. Abwaan Xasan oo arintan ka hadlayaana wuxuu yidhi: “Markii ruwaayadii kooxdii sir baadhistu (NSS) eegtay waxay yidhaahdeen ruwaayadu waa anti markaa waa lanaga joojiyey dhigisteedii, dayna waan galay oo dadkii dhigayey way igu lahaayeen lacagtii, markaa mudo ka dib ayaa Idiris Cigaal loo soo bedelay Hargeysa uuna codsadey inuu ruwaayad loo keeno ay hobolada waaberi dhigaan, nasiib wanaag Dab jaceyl kari waa ayaa tartankii heshay ”. Inkastoo aanu Abwaan Xasan ka mid aheyn kooxda Waaberi markan aqoon fiicana aanay dadku u laheyn ayuu aad ugu mahadnaqayaa Maxamed Cumar “Huuryo”(IHUN) iyo Maxamed Aadan Dacar oo ruwaayada sii wanaajiyey dhigisteeda si fiicana u gacan qabtay abwaanka. Hase yeeshee waxaa jirtay in abwaan Xasan, Maxamed Maxamuud Ismaaciil “Kaneeco”, Axmed Shire Cali “Baandey”, Axmed Xasan “Axmed Libaax “ ay wada sameeyeen 1970 dabayaaqadiisii ruwaayadii la odhan jiray “Laanta sare iyo laaca aragtayee Laagga ma ogayd”. Ruwaayadani may hanoqaadin sababo jira awgeed. Waxaa kaloo tilmaan mudan inmarkani ay aheyd xiligii ay aasaaseen kooxdii Janaraal Daa’uud, iyadoo uu magaca bixiyey Cabdi Cali Weyd (IHUN). Ruwaayadaha uu abwaanku alifay waa ruwaayado dhawr ah oo dhamaan ku salaysan dhaqanka toosan, kana turjumaya heer masraxeedka abwaanka oo aad u sareeya, waana kuwan ruwaayadah Heesaha kale ee uu sameeyey abwaanu waxa ka mida heesta caashaqa ha baayicin oo ay kuwada luuqeeyaan Xasan Adan samar iyo Xaliimo cumar khaliif magoool waana heesta loogu jecelyahay heesaha uu sameeyey abwaan Xasan Ganey isagoo si farshaxanimo leh u soo bandhigaaya awoodaha ilaaahau riwaayadihii uu abwaanku alifay. Waxaa ugu dambeeysay riwaayad uu sameeyo Dhaqankeena iyo Dhalinta Casriga, taas oo aan lagu soo bandhigin masrax faneed ee uu hayo iyadoo cajalad ah, inkastooy jiraan weliba riwaayado kale oo ay magacyadoodii naga maqanyihiin. Intaas waxaa u sii dheer abwaanka heeso badan, iyo gabayo iskood u madax banana. Waxaanu ku caanyahay jilista ama hab masraxeedka riyaawadaha. Abwaan Xasan X. Cabdillaahi (Xasan Ganey) heesaha aad loogu xasuusto waxaa kamid ah heesta Sayla oo ka mid ah heesaha ugu dhumucda weyn ee Soomaalida, kuna sar go’an dhaqanka iyo hiddaha bulshada, heestaas oo ay codadkooda baxsan ku qaadaan fannaanka iyo fannaanada weyn ee caanka ah Xasan Aadan Samatar iyo Sahra Axmed Jaamac oo labadooduba ah shakhsiyaadka ugu haboonaa gudbinta heestaas marka loo eego dhinaca Masraxiyada. Heestaas oo beydkeeda hore uu yahay kan uu qaadayo Xasan Aadan ayuu hal-abuurku isaga oo isticmaalaya hodanimadiisa suugaaneed ku cabiray sawir muuqaal sax ah una noqon kara qof kasta oo aan aqoon u lahayn marxaladaha kala duwan ee nolosha degaanada xoolo dhaqatada, siiba Geel-jirka oo isagu ah kan ugu dhibta iyo dheeftaba badan xoolaheena inta badana aanu haweenku ka qayb qaadan dhaqaalayntiisa dhinaca (Jirista), halka baydka labaad oo ah kan ay qaadayso Sahra Axmed Jaamac oo ku bilaabmaysa, “Sange Subag idaadiyo sumal badhidii lagu shubay oo ay sabada ceelkiyo sohdu tahay agtiisee, ” uu ahaa mid ka tarjumaya meel ku siman halka uu gaadhsiisan yahay dareenka hawlkarnimo iyo aragti ku sarjaran waxqabad ee haweenku ka qaato dhinaca xoolihii aynu dhaqano, tusaale ahaan Geella, lo’da iyo Adhiga, waxaynu ognahay in aan inta badan haweenka loo dirin geella iyo xataa lo’da lafteeda. Waxaa ugu dambeeysay riwaayad uu sameeyo Dhaqankeena iyo Dhalinta Casriga, taas oo aan lagu soo bandhigin masrax faneed ee uu hayo iyadoo cajalad ah, inkastooy jiraan weliba riwaayado kale oo ay magacyadoodii naga maqanyihiin. Intaas waxaa u sii dheer abwaanka heeso badan, iyo gabayo iskood u madax banana. Waxaanu ku caanyahay jilista ama hab masraxeedka riyaawadaha. Abwaan Xasan X. Cabdillaahi (Xasan Ganey) heesaha aad loogu xasuusto waxaa kamid ah heesta Sayla oo ka mid ah heesaha ugu dhumucda weyn ee Soomaalida, kuna sar go’an dhaqanka iyo hiddaha bulshada, heestaas oo ay codadkooda baxsan ku qaadaan fannaanka iyo fannaanada weyn ee caanka ah Xasan Aadan Samatar iyo Sahra Axmed Jaamac oo labadooduba ah shakhsiyaadka ugu haboonaa gudbinta heestaas marka loo eego dhinaca Masraxiyada. Heestaas oo beydkeeda hore uu yahay kan uu qaadayo Xasan Aadan ayuu hal-abuurku isaga oo isticmaalaya hodanimadiisa suugaaneed ku cabiray sawir muuqaal sax ah una noqon kara qof kasta oo aan aqoon u lahayn marxaladaha kala duwan ee nolosha degaanada xoolo dhaqatada, siiba Geel-jirka oo isagu ah kan ugu dhibta iyo dheeftaba badan xoolaheena inta badana aanu haweenku ka qayb qaadan dhaqaalayntiisa dhinaca (Jirista), halka baydka labaad oo ah kan ay qaadayso Sahra Axmed Jaamac oo ku bilaabmaysa, “Sange Subag idaadiyo sumal badhidii lagu shubay oo ay sabada ceelkiyo sohdu tahay agtiisee, ” uu ahaa mid ka tarjumaya meel ku siman halka uu gaadhsiisan yahay dareenka hawlkarnimo iyo aragti ku sarjaran waxqabad ee haweenku ka qaato dhinaca xoolihii aynu dhaqano, tusaale ahaan Geella, lo’da iyo Adhiga, waxaynu ognahay in aan inta badan haweenka loo dirin geella iyo xataa lo’da lafteeda. Gootama buuda. Gootama buuda (af-ingiriis: Gautama Buddha, af-Sanskrit: सिद्धार्थ गौतम) waa aasaasihii diinta ama falsafada Buudiga, magaciisu waa buudaa oo loola jeedo soo jeedaha dhafarka badan, buudi maaha qof magaciis ee waa diinta dadka buudiga rumaysanyihiin. dadka qaar ayaa sheega inuu dhashay 568 dhalashadii Nabi Ciise (cs) ka hor, qaarna waxay leeyihiin wuxuu dhashay 563 dhalashadii nabi ciise (cs) ka hor tuulo saaran xadka hindiya iyo nibaal. Axmed yuusuf yasiin. axmed yuusf yaasiin waa siyaasi u dhashay wadanka somaliland waana madaxwayne kuxigeen kii hore somaliland waxa uu madaxwayne ku xigeen u ahaa madaxwaynedaahir riyaale kaahin waxa uu ku dhashay magaalada hargaysa sanadii 1957 Bula xaar. bula xaar waa tuulo katirsan gobolka saaxil ee jamhuuriyada somaliland Nabiyada Islaamka. Nabiyada islaamka waa nabiyo badan oo lagu sheegay quraanka.Dadka muslimiinta waxay aaminsanyihiin in ilaahay oo nabiyada u soo diray dadka banii'aadanka si ay jidka toosan u qaadtaan.Quraanka waxaa ku qoran Nabi muxammad (CSW) iyo nabiyada kale in ay faafiyaan hadalada Ilaahay.Nabiyada ku qoran quraanka badankood waxaa laga heli karaa diimaha kale.Quraanka waxaa ku qoran 25 nabi Xadiithkana waxuu sheegaa kuwo kale. Faysal Cali Waraabe. Faysal Cali Waraabe (ku dhashay magaalada Hargaysa 1948) waa Injineer iyo siyaasi reer Somaliland, waana gudoomiyaha xisbiga UCID. Faysal hore wuxu u ahaa agaasimaha waaxda qorsheynta ee wasaarada howlaha guud ee Somalia. Isu duwahaha wasaarada howlaha guud ee gobolada Beey iyo Bakool sidoo kale Faysal wuxu soo noqday madixii injineerada ee caasimadii Somalia ee Muqdisho. Ku darsoo Faysal waa asaasaha ahna gudoomiyaha xisbiga Cadaalada iyo Dareelka UCID T. wuxu ku dhashay magaalada Hargeisa 1948. Waxbarashadiisii hoose / dhexe wuxu ku qaatay Hargeysa. Dugsiga sare wuxu Faysal ku dhameeystay magaalada Borama. Wuxu waxbarashadii heer jaamacadeed kusoo qaatay dalkii laysku odhan jirey midowga Soofiyeet isagoo ka heysta shahaada M.sc injineernimo ah jamacada Leningrad. 1997-2001 jaamicadda Helsinki ayuu faysal ku bartay cilmiga xidhiidhka caalamiga ah. 1974 ilaa 1976 wuxuu Faysal Cali waraabe ahaa isuduwaha wasaaradda hawlaha guud ee gobollada Baay iyo Bakool. Sanadihii 1976 ilaa 1981 wuxuu noqday agaasimaha waaxda qorsheynta ee wasaaradda hawlaha guud halka 1981 ilaa 1984 wuxuu noqday faysal madaxii engineerada ee dawladda hoose ee muqdisho. 1984 ilaa 1990 wuxuu faysal cali waraabe ahaa gudoomiyaha sharikad dhisme oo magaceedu ahaa Ayaan. Faysal Cali waraabe gudoomiyaha xisbiga mucaaridka ee UCID ee Somaliland ahna murashaxa madaxweynaha ee xisbigaasi wuxuu 1994 ilaa 1996 uu afhayeen u ahaa koox aqoonyahanno iyo odayaal ahaa oo qurba jog ahaa oo u soo gurmaday xallinta colaadihii la soo dersay xilligaasi Somaliland. Sanaddii 2000 wuxuu ka mid ahaa aasaasayaashii xisbiga mucaaridka ee UCID ee cadaaladda iyo daryeelka oo gudoomiye loo doortay shirweynihiisii ugu horeeyay ee 2001. faysal Cali waraabe wuxuu yahay hadda murashaxa madaxweynaha ee xisbiga mucaaridka ee UCID doorashada 13november 2017 isagoo laba jeer oo hore u soo tartamay doorashooyinkii madaxeynaha ee 2003 iyo 2010 oo aanuu ku guuleysan Faysal wuxu kasoo jeedaa beesha Ciidagale ee Sh. Isaxaaq. Faysal Cali waraabe wuxuu leeyaha xaas iyo sagaal caruur ah oo siddeed wiilal yihiin. Faysal wuxuu ku hadlaa afafka Ingriisi, carabi, rush iyo finish. Naaso hablood. naaso hablood" waa deegaan aad u qurux badan oo u dhaw magaalada hargaysa caasimada, somaliland Bablo bekaso. Bablo bekaso (Pablo Picasso, 1881-1973) waxa uu ahaa farshaxan iyo fanaan waxa uu u dhashay wadanka Isbania waxa uu dhashay sanadii 1881 waxa uu ahaa mid kamida kuwa ugu caansan farshaxanada caalamka.waxa uu kudhashay magaalda malaga waxa uu bikaaso fanka iyo farshaxanimada kusoobiiray goorhore isaga oo aad uyar Skotland. scotlandwaa dawlad kutaala waqooyi galbeed qaarada Yurub waana xubin kamida dawladaha afarta ah ee wada noqday boqortooyada midawday waxa ay xuduud la leedahay gobolka ingland dhanka galbeedana waxa ka xiga bada waqooyi galbeedna badda atlaantiga caasimadeeduna waa idinbara magaalda uguwayn ugana muhiimsani waa Glasgow Scotland (/ skɒtlənd /; Scottish Gaelic: Alba [alearninapə] (ku saabsan codkan maqalka)) waa wadan ka mid ah Boqortooyada Ingiriiska, wuxuuna daboolayaa sadexda woqooyi ee jasiiradda Great Britain [16] [18]] Waxay la wadaagtaa xudduuda England ee koonfurta, waxaana ku hareeraysan baddaha Atlantic, oo leh badda woqooyi ilaa bariga iyo woqooyiga Channel iyo Irish Bada ee koonfur galbeed. Marka lagu daro dhul-waynaha, waddanku wuxuu ka kooban yahay in ka badan 790 jasiiradood, [19] oo ay ku jiraan Northern Isles iyo Hebrides. Boqortooyada Scotland waxay noqotay mid madax bannaan oo madaxbannaan xilliyadii hore ee qarniyadii hore waxayna sii waday ilaa 1707. Dhaxalkiisa 1603, James VI, King of Scots, wuxuu noqday Boqorka England iyo Boqorka Ireland, oo abuuraya urur shaqsi ah saddex boqortooyo. Scotland waxay markii dambe soo gashay boqortooyadii England 1 May 1957 si ay u abuurto Boqortooyada Ingiriiska ee cusub. [21] [21] Ururka ayaa sidoo kale abuuray Baarlamaanka cusub ee Ingiriiska, kaas oo ku guulaystay Labada Baarlamaan ee Scotland iyo Baarlamaanka England. Sannadkii 1801, Ingiriiska waxay isu gashay urur siyaasadeed oo leh Boqortooyada Irland si ay u abuurto Boqortooyada Ingiriiska iyo Ingiriiska. Taariikh. Markii uguhoraysay ee ladago iskotland waxa ay ahyd 6000 kahor dhalashaddii nabi ciise markoos oo ay degeen kooxo kaluumaysato ahi kuwaas oo ka imanjiray dhanka koonfureed waxa uu aad usii koradhay dagaanka ay dadkaasi degeen xiligii dhagaxa ee danbe markaas oo aykabilaabeen in ay beero kasamaystaan luqada. scotland waxa lagaga hadlaa luqada ingiriisga waxa jira meelo lagaga hadlo luqado qadiimi ah Midowga Afrika. Afrika -ikhwani (;; loo soo gaabiyo AU). Luqadaha qaarkoodna waxaa loo soo gaabiyaa UA. Waa urur caalami ah oo ka kooban 53 dawladood oo Afrika ku yaalla. Waxa la aasaasay ururkan 09/06/2002, ka dib markii la baabbi'iyay midowgii ama magacii hore ee uu lahaa ururkan oo ahaa isutagga dawladaha Afrika. Go'aannada ugu waawayn waxaa la qaataa inta lagu jiro shirarka la qabto lixdii biloodba mar. Markaas waxaa ka soo qaybgala madaxda, ra'iisalwasaarayaasha iyo boqorrada. Shirguddoonka guud ee ururku waxaa uu ku yaallaa magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya. aragti guud. Waxa kamida waxyaabaha ay fuliyaan hay'adaha midawga afrika fududaynta iyo dadajinta isdhexgalka dhaqaalaha iyo isufuranka dhaqaale ee wadamada qaaradda Afrika si loo horu mariyo dhaqaalaha iyo Siyaasadda qaaradda Afrika.iyo sidii loo hormarin lahaa dhaqaalaha iyo amaanka qaaradda Afrika. Midawga afrika waxa uu ka koobanyahay 2 qaybood oo kala ah mid maamul iyo siyaasadeed waxa loo yaqaanaa fuliyaha ama goaan qaataha koobaad ee ururka gudoonka guud oo ah madaxda ama boqorada dawladaha qaybta labaad waa qaybta Siyaasadda gudoonka guud ee midawga afrika hada waxa haya madaxwaynaha Malaawi kaas oo loodoortay fadhigii afar iyo tobnaad ee ururka waxa kale oo jira baarlamaanka afrika 2010, Adis Ababa waa caasimadda maamul ee ururka Jamhuuriya (wargeys). Wargayska jamhuuriya waxa la aasaasay 25 nofenbar 1991 waxa laga aasaay magaalda hargaysa waana mid kamida wargaysyada ugu waawyn ama ugu caansan somaliland Haatuf. Haatuf waa wargays kasoobaxa magaalda Hargeysa ee [Jamhuuriyada Somaliland waana mid kamida wargaysyada ugu caansan Somaliland. Xaruntiisuna waa magaalada Hargaysa. Dahabshiil. Dahabshiil () waa shirkad bixisa adeega xawaalad lacagta taasi oo isku xidha dhulka ay Soomaalidu dagto waana iyo waliba gabiahaan geeska afrika waxa shirkadan la aasaasay sanadii 1970 xarunteeda uguwayna waxa ay kuleedahay magaalda london waxa ay shirkadani ka shaqaysaa xawaalada waxa ay lacagta u kala xawishaa dhamaan daafaha dunida waxa ay kashaqaysaan wadamo gaadhaya 124 wadan oo caalamka kuyaala. Taariikhda. Dahabshiil magaceeda hore waxaa la dhihi jiray Dhiigshiil, Shirkadda waxa aasaasay isla milkiilaha shirkadda, Mudane: Maxamed Siciid Ducaale, sannadkii 1970-kii. Waxayna milkiilaha iyo qoyskiisu markiiba u dhalan rogeen shirkaddii xawaalad caalamka oo idil ku baahda, oo wakiilladeeda iyo shirkadaha kale ee ay la bahowdey awood u siiya macaamiisheedu inay lacago u soo diraan qoysaskooda iyo asxaabtooda ku nool Geeska Afrika. Shirkadda oo afartan sannadood ka hor hal goob ka soo aasaasantay, maanta waxa ka hawlgala oo u shaqeeya in ka badan 2000 oo qof oo adduunka meel kasta ka jooga. Maanta ma jirto cid deyn amma qaan ku leh shirkadda Dahabshiil, waxaana lagu qiyaasaa daqliga faaidadda sanadkiiba illaa iyo 200 oo milyan oo doolarka maraykanka ah, waxana ka go’an inay dib wax ugu celiso bulshada ay u adeegto. Faallo. Dahabshiil waa shirkad ka kooban adeegyo iyo laamo isku xidhan, oo wakiilladeeda iyo xafiisyadeedu si joogto oo xdhiidhsan u sii baahayaan. Waxa shirkaddu ballaadhisay dhammaan goobaha lacag-bixinta e Afrika iyo kuweeda lacag-dirista ee Yurub, Waqooyiga Ameerika iyo Aasiya. Maanta in ka badan 24,000 oo goobood ayaa u adeega oo u furan macaamiisha shirkadda. Shirkaddu, iyada oo ka duuleysa, fulinaysana istaraatejiyadeeda ah koritaan joogto ah, waxa ay heshiisyo iskaashi la gashay shirkado kale oo la-adeeg ah, oo ku kala yaalla Yurub, Waqooyiga Maraykanka, Aasiya iyo Afrika. Ujeedadu waxa weeye in adeegga Dahabshiil laga helo oo uu gaadho magaalo kasta iyo tuulo walba oo adduunka looga baahan yahay. Goobaha lacagaha laga bixiyo, Dhabshiil waxa uu ugu talo galay macaamiishiisu inay ka helaan adeeggan, xataa goobaha ugu fogfog ee gobollada kala geddisan, si aanay u kala xidhiidh furan qaraabadooda iyo asxaabtooda debedaha wax ka soo dira. Isku-xidhnaantani waxay suurtogelinaysaa in macaamiishu u aragto shirkadda mid tiir-dhexaad ah oo kaabaysaa nolol-maalmeedkooda, kuna leh door laxaad leh. Sidoo kale fiiri. waxaa is ka leh Maxamed Saed Duale Corbin Bleu. Corbin Bleu Reivers (dhashay Febraayo 21, 1989 Brooklyn, New York) waa nin fanaan ah. Filibs. Filibs (Ingiriis: "Philips") waxaa shirkad soosaarta waxyaabaha elektarooniga ku sheqeeya xarunteedu waxa ay kutaalaa wadanka holland gaar ahaan magaalda caasimada h ee Amistardam shirkada waxaa u shaqeeya shaqaale kabadan ilaa 122000 oo qof waa mid kamida shirkadaha ugu horeeya dhanka soosaarka qalabka korontada ku sheqeeya.waxa ay gaadhay lacagta sanadkii 2010 ka u soohoyatay ilaa 30 bilyan oo lacagta yurub ah taariikh kooban. waxaa la aasaasay filibs 15 may sanadii 1891 waxa aasaasay nin l aodhan jirayGerard Philips arimo shirkada ku saabsan. shirkadu waxa u diiwaan gashan oo ugu jira buuga lagu qoro waxyaabaha la ikhtiraaco in kabadan 80,000 oo aaladood oo ay shirkada filibs ikhtiraacday.. waxa ay shirkada filibis caalamka ku leedahay shirkado badan waxaanay dagantahay wadamo badan oo caalmka kamida.waxa ay xafiisyo iyo laamo ku leedahay in kavadan 60 wadan Neil Armstrong. Neil Armstrong waxa uu dhashay 05-08-1930 waxa uu ahaa duuliye Maraykanka ah oo ku shaqo leh baadhitaanada duulimaadada aadka u sareeya. waxa kle oo uu ahaa macalin jaamacadeed waxa uu ahaa qofkii ugu horeeyay ee lugihiisa dhiga dayaxa dushiisa taariikhdii uu kudagay dayaxa dushiisa waxa ay ahayd. 20-06-1969kii waxa uu armistaroong dayaxa dulsaarnaa mudo gaadhaysa 2 saaco iyo badh isaga iyo saaxiibkii. waxa isaga iyo kooxdii lasocotay uu kongarayska marykanku gudoonsiiyay bilad sharafeed aad u qiimo sarysa. kahor intii aanuu noqon duuliyaha waxa uu kasoo shaqeeyay ciidanka bada waxa uu kaqaybgalay dagaalkii kuuriya kadib markii dagaalkii kuuriya uu dhamaaday waxa uu ka sheqeeyay oo uu noqday duuliye sameeya tijaabada diyaaradaha dagaalka Yaraantiisii. Waxa iskadhaly aabihii oo laodhanjiray istiifan koning iyo hooyadii oo ahayd fula lowees anjel,waxa uu nayl armistaroong ku dhashay magaalda abkuweniita ee gobolka ee gobolka Ohio.waxa uu aabihii u shaqeeyaay dawlada marykanka waxaanay isaga iyo hooyadii iyo aabihiiba ku wareegii dhamaan marykanka waxaanay degeen in kabadan labaatan magaalo oo kal duwan Sanadii 1947 ayuu armistaroon bilaababy barashada hidisada diyaardaha ee jaamcada (Purdue University) ee kutaala wadanka marykanka halkaas oo uu jaamcadaa heersare ka gaadhay Adeegyadii uu sameeyay. Waxa loogu yeedhay ciidamada bada 20-04-1949 halkaas oo uu si fiican ula qabsaday ciidanka bada qaybta diyaaradaha maraakiibta ka dul kicisa isla markiiba waxa u fududaatay in uu diyaardaha ka dulkiciyo maraakiibta soona fadhiisiyo. waxyar kadib waxaa loosheegay in uu noqday duuliye sare oo katirsan ciidamada bada.shaqadiisii ugu horaysayna waxa ay ahyd in uu hawda ku jiro isaga oo lasocda duuliyayaal kale in kabadn 7 saacadood laba bilood kadib waxa loo magacaaby in uu yahay duuliye dagaal oo katirsan guutada diyaaradaha ee 51 diyaarada (f-51) taas oo aadaysa kuuriyada waqooyi kadib dagaalkaa kuuuriya waxa uu duuliyaya in kabada 100 diyaaradood oo kala duwan. Tomas Edison. Thomas Alva Edison 1847-1931 waxa uu ahaa ikhtiraacaa mareykanka udhashay oo salkiisi kasoo jeedo wadan Holland, waxa uu kudhashay tuulo lagu magaaco milan oo ka tirsan gobolka Ohio yaraantiisii waxba kamuu baranican u xanaanysay hooyadii kadib tomas waxa uu muujiyay fariidnimo iyo maskax badni halkaas oo uu caalamka kusoo kordhiyay waxyaabo badan oo maanta la aantood aan la joogi karin waxyaabaha uu toams edison alifay waxa kamida lambada.mekrifoonka, madbacada maanta wax lagu daabaco waana qofkii ugu horeeyay ee sameeya sawirada maanta looyaqoono kartoonka ee tvga kasoo baxa waxa uu edison alifay in kaban kun shay. waxa uu guursaday laba jeer naagtiisii hore waxa ay dhimatay iyada oo yar.waxaanuu dhalay lix caruur ah waxa uu dhinatay sanadii 1931dii. Noloshiisii. Tomas edison waxa uu kudhasahy tuulada milan ee gobolka Ohio ee wadanka mareykanka 11-04-1847 waxa uu kabilaabay shaqada iibinta joornaalada oo uu ku iibinjiray barta ay tareenadu ka baxaan. waxa uu arkay oo soojiitay daabacaada iyo sida waxloodaabaco wuu u samray waanuu bartay sanadii 1862 ayaa waxa uu bilaabay in uu soosaaro jariidad uu ugu magacdaray (Grand Trunk Herald) wax kasta oo uu sameeyana waxaa mudnaanta koobaad lahayd hooyadii marwo maari taas oo ahayd macalin bara dadka suugaanta iyo gabayada iyo sida wax loo akhriyo.hooyadan aadka u fiicane ayadaa wiilkeeda waxbartay kadib markii macalimiintii dugsigu soo eryeen iyagoo kusheeg dabaal aan waxba baranayn hooyadii waxay u jecleyd si aada. Waxa kale oo uu kasoo sheqeeyay goob laga diro tilifoonada oo kutaala boosteejada tareenada taas oo u sahashay in uu sameeyo aaladii uguhoraysay ee tiligaraaf ah guulo ayuu ka gaadhay shaqadiisa kadib waxa uu u guuray magaalda Boston ee gobolka Massachusetts waxaanuu sanadii 1876 halkaas ka aasaasay xarun cilmi baadhis waxaanuu ku ikhtiraacay aalada looyaqaano Phonograph kaas oo sameeya duubiska codka kadib labo sano waxa uu ikhtiraacay ikhtiraaciisii ugu waynaaa ee ilaa hada lagu xasuusto kaas oo ahaa laambada Lamp (electrical component) dhab ahaantii waxa uu bedelay edeson waxyaabo badan caalamku ediso kahor lambad muulahayn Cilmiga bulshada. Cilmiga bulshada (Social sciences) (علوم اجتماعية) Dhowr laamaha waxbarashada ka mid ah oo darsa xaaladaha dadka iyo saamynta ay ku leeyihiin deegaanadooda ayaa laysku yiraahdaa culuunta bulshada. Adeegsiga hababka cilmiga ku dhisan ayey laamahani kaga duwanaadeen kuwa kale ee ku saabsan dadka. Waxa maadooyinkan ka mid ah: dhaqaalaha, culuunta siyaasadda, iyo dembi-baaristaiyo Cilminafsi Waa mid ka mid ah culuunta maanta ku soo korodhay adduunka ee lagu darso jaamacado badan oo adduunka ka mid ah. La mid maaha cilmiga loo yaqaan social science ee aan hore uga soo faalloonnay; hase ahaatee, waa mid madax bannaan. Inbadan oo ah dadka cilmigan bartaa kuna xeel dheeraadaa way ku fashilmeen in dhab ahaantii ay sidii la rabay u qeexaan amaba ay u soo bandhigaan, waxa se ay ku soo ururiyaan: waa barashada bulshada, yadoo loo dhabbe galayo is-dhexgalka bulshada iyo hannaanka ay bulsho gaar ahi u noolaato oo la barto. Sida lagu male weyn yahay, Ibnu Khaldun waa aabihii cilmigan loo yaqaan sociology. Sidoo kale waxa uu ahaa aabihii dhaqaalaha sida aan hore u soo tibaaxnay. Haddaba, Ibnu Khaldun oo dhintay muddo hore oo noolaa qarnigii 14aad ee Miilaadiga. Sida ku xusan buug aanu helnay oo laga qoray Ibnu Khadun iyo Aragtiyadiisii uu soo kordhiyay. Buuggaas waxa qoray arday Cali Xuseyn Wardi oo ku diyaariyay PhD. Waxa la daabacay 1950, Austin, Texas, boggaga uu ka kooban yahay waa 517 bog. Guud ahaan buuggaas waxa ku qoran waxa ka mid ah: malaha iyo hubaasha(Cilmiga Usuulu Fiqigu waxa uu u yaqaannaa Yaqiin iyo Danni), diinta iyo sababaynta, Islaamka iyo sida uu wax u sababeeyo, cilmiga suurtagalnimada ee logic loo yaqaan iyo Aristotle, Ibnu Khadun muxuu logic ka qabay, iwm. Ninkan Ibnu Khaldun loo yaqaan buuggiisa ugu caansan ee waxa loo yaqaan Muqaddimah ama Prolegomena. Waana buugga cilmiga ugu badan ee sociology ga laga bartay. Ibnu Khaldun wuxuu ku soo koobay cilmigan: Bulshadu waa noole dharaaraha uu adduunka joogo la kulma dhalasho, koritaan, qaan-gaadh, gabaw iyo dhimasho yadoo ay ugu wacantahay sida ay sunnada Rabi ku dureersantay. Sida aan ka soo gaadhnay odayga gadh-caddaaga ah, Soomaalidu waxay tilmaamaan in kolka hore uu caruur yahay, kadibna darandar, ka dib na dhallaan. Labka Soomaalidu waxay ku magacaabaan gaban; dheddigana dhoocil. Waxa xiga kuray iyo foodlay oo dumarka lagu tiraabo. Intaas ka dib inanku waa barbaar halka gabadhana gashaanti loogu yeedho. Marka xiga waa garmaweyn, marka xiga waa oday ama habar, marka xiga waa coomir xaaddu caddaatay, intaas ka dib labaduba waxay u iishaan xagga geerida waxaana ay Rabbi ku bilaabmaan baryo si dharaarihii hore wixii ay gaf galeen Alle uga dhaafo. Magaca Ibnu Khaldun waa mid bari iyo bogax ba ka dhacay. Ragga cilmigan darsaa hal mid oo Soomaalida faaido weyn u leh aan uga soo min guurinno. In badan waxa canaan lala fuulaa ruuxii gaf ku kaca, waxa lagu tilmaamaa mid maan-gaab ah, waxa lagu sagootiyaa magac xun, waxaana laga qaadaa maamuuskii iyo milgihii uu bulshada ku dhex lahaa. Haddaba, aqoonyahannada cilmigan darsaa waxay sheegaan in bulshada la ixtiraamo oo aan lagu celcelin waxa xun. Tusaale ahaan, haddii uu macalinku ama waalidku ilmaha yar ku celceliyaan saaqid ayaad tahay, waxa uu kolka danbe dhab u noqonayaa saaqid, haddii la yidhaahdo tuug baad tahay, kolka danbe falkii ayaa uu ku kacayaa. Dhinaca kale, haddii la yidhaahdo indheer-garad ayaad tahay, maan-dheeri ayaa Alle kugu mannaystay ugu danbayn waxa laga fishaaba waa sida lagu tilmaamay. Tijaabooyin badan oo ay sameeyeen aqoonyahannada falsafadda, cilmi-nafsiga iyo dabcan cilmigan bulshada waxa ay ogaadeen sugnaanshaha hawraartaas. Dardargelinta cilmigan ee reer Yurub wuxuu bilaabmay qarnigii 19aad. Liberalinimo. Liberalinimo kalmada labraal waxa ay kasoo goday kalmeda lebra (Liberal) waa kalmad laatin ah oo macneheedu yahay (xor) waxa ay ka dhigantahay xoriyad dhamaystiran siyaasad ahaan labraaliyadu hada waa urur ama dhaqdhaqaaq siyaasadeed oo mujtamaca ku dhaxjira. ujeedadoodu waa in laga xoreeyo mujtamaca kormeer xukuumadeed siday ahaato iyo in ay leekaataba. taariikhda Liberalinimada. waxa ay hore u martay lebraaliyadu afrtii qarni ee ugu danbeeyay waxa ay soo caan baxday kadib markii ay yurub ka dheceen dagaalo ku salaysan diinta. si loo joojiyo dagaaldaas ayaa waxa la abuuray lebraaliyada oo ah in xukunku uu ka soo boxo shcabka ama qofka muwadaadinka ka ah mabdana waxa keenay faylasuuf yada kala ha Jaan Jaak Roosoo (Jean-Jacques Rousseau) iyo tomas hobis (Thomas Hobbes). Jaan Jaak Rosoo. Jaan jaak rosoo ("Jean-Jacques Rousseau"): 28 juun 1712 Genève (Iswisarland) - 2 luuliyo 1778 Ermenonville (Faransiiska).waxa uu rooso wax wayn kataray kacaankii faransiiska Yaraantiisii. jaan jaak rooso waxa uu kudhashay magaalda Jineefa caailadiisuna waxa ay kasoo jeeday Faransiiska waxa uu Jineefa kunoolaa mudo gaadhaysa 70 sano hooyadii waxa ay dhimatay kadib markii ay isga dhashay waxaa soo koriyay aabihii aabihii oo ahaa nin dagaal badan maaalin maalmaha kamida kadib markii aabihii uu dagaal galay sanadii 1722kii aabihii waxa uu ka cararay jineefa markaas waxaa soo koriyay adeerkii. sanadii 1728 ayaa rooso waxa uu ka baxsaday isna Jineefa waxa uu galy nolol aad ux waxaanuu ku fashilmay waxyaabo aad u farabadan sida muusiga waxaanuu inbadan tijaabinayay muusigaa iyo qoraalka kadib waxax yar markii uu jineefa ka carary oo ay dadiisu tahy 15 sano waxa uu rooso la kulamay marwo luwaysa di warans waxaanay marwadaasi ahyd Carmal waxa ay gacanta ku haysay Kaniisada rooso kadib markii uu marwadaa la kulamay waxa ay ku dhalisay in uu kaniisa ka midnoqdo rooso waxa uu sifiican ugusoo baxay muusiga waxaanuu noqday nin aad ucaana Noloshiisii waynaanta. kadib markii uu roso kamidnoqday kaniisada Kaatooliga waxaa laga qaaday muwaadinimadii uu kulahaa magaalda Jineefa si uu ulasoo noqdo markale muwaadinimadiisii ayuu markale waxa uu kunoqday in uu kamid noqdo kaniisada Borotastanka waxa uu rooso ahaa halka laga raad raaci karo labraaliyadu in ay katimi waayo waxa uu ahaa faylasuuf iyo qoraa si aada ugasoo horjeeday nidaamkii yurubkajray ee kaniisadaha iyo boqortooyooyinka Tomas hobis. Tomas hobis ("Thomas Hobbes"): 5 abriil 1588 Westport (Ingiriiska) – 4 diseembar 1679 Hardwick Hall (Derbyshire, Ingiriiska). waxa uu ahaa nin ku takhasusay cilmiga matmaatikiska iyo wali waxakale oo uu ahaa faylasoof waxa uu u dhashay wadanka ingiriiska waxa lagu tiriyaa in uu ahaa midkamida kuwii ugu waayanaa dhanka falsafada qarnigii totobiyo tobnaad Maanta waxay sidoo kale u aqoonsadaan sida Faylasuuf siyaasadeed, taariikhda, joomateri, anshaxa, falsafada guud qaadataa sida badan uu ku danaynayay. Jineefa. jineefa (af-faransiiska Genève) af-jarmalka Genf) waa magaalo ku taala wadanka Iswisarland waana magaalda ugu wayn wadankaas waana magaalda labaad ee wadankaas.waxaa lagu qiyaasaa dadka kunool 206 109 waxa ay kutaalaa koonfur galbeed awdanka waana magaalda ugu wayn qaybta af-faransiiska ku hadasha jeneefa waxa ay saldhig u tahay hayadop badan oo caalmka katirsan sida jamciyada quruumaha ka dhaxaysa waxaa saldhigyo kuleh hayada sida OMS/WHO (Ururka Caafimaadka Aduunka) (International Red Cross) hay'ada laanqayrta cas waxa kale oo kamida hayada saldhiga kuleh magaalda jineefa hayada (Human Rights Watch). Balidhiig. Magaaalada Balidhiig"/ Balikhayr' waa Degmo katirsan goboolka Togdheer waana degmada ugu weyn gobolka Togdheer marka laga reebo maagalada Burco.Maagaalada Balidhiig oo kucaana xoolaha faraha badan ee ay dhaqdaan dadka deegaanka dagan oo isugu jira geel, adhi iyo idahaa iyo gamaanka oo aad looga helo deegaankaa. maagalada balidhiig waxay kaloo ku caantahay halgankii hubaysnaa ee lagaga sooo horjeedaay kaligii taliyihii siyaad bare iyadoo hoy iyo gabaadba u ahayd halgamayaashii snm.waxaana marar badan ka dhacay dagaal farahaa aad loogaga gubtay oo ay ku gacan sareeyeen mujaahidiintii xaqu dirirka ahaa ee snm. hadaba magaladan balidhiig oo ay kasoo jeedaan dad aad magac wayn ugu lahaa dhammaan jamhuuriyada soomaliland iyo buulshada dhexdeeda waxaa kamid ahaa dadka kasoo jeeda magalaada balidhiig madaxwaynaha haatan ee jamhuuriyada somaliland axmed maxamed maxmuud Siilaanyo oo yaraantiisii kuusoo barbaaray, hooyadii oo daganayd magaalada balidhiig, waxaa kaloo kamid ahaa raga aadka u caan ka ahaa ee kasoo jeeda balidhiig mujaahid maxamed kaahin axmed iyo mujaahidiin kale oo aad u tira badan. hadaba magalada balidhiig waa maaglo taariikh dheer ku leh jamhuuriyada somaliland. balidhiig waa magaalo ku taala dhinaca howdaka burco Sokrades. Sokrades luqada (giriigaΣωκράτης) weaxa uu faylasoof giriiga oo jiray waayadii hori waxa uu kamidyahay aasaasayaashii faylasafada ee reer galbeedka waxa uu leeyahay manhajka caanka ah ee looyaqaano (Elenchus) aad ayaana loo adeegsadaa manhajkan sokrades waxaa lugu adeegsadaa cilmiga barbaarinta taariikh nololeedkiisii. Inlafahmo shkhsiga uu ahaa sokrades ama faalo laga bixiyaa way adagtay waayo qoraalo waadaxa oo qoran kamuu tagin laakiin inta lahayo waxa lagasoo xigtay ardaydiisii lama hayo qoraalo xadidan oo isagu gacantiisa ku qoray aadna taariikhyahanda way ugu adkaatay taasna waxaa looyaqaanaa (Socratic problem).waxaana ugu horeeya ardaydiisii lagasoo xigatay taariikh nololeedkiisa faylasuufkii waynaa ee afladon (plato) in kasta oon la ogayn kuu ahaa sokrades hadana waxaa lahayaa qoraalo falsafdeed oo isaga ardaydiisii ay u nisbaysay oo maanta caalmaka ka caana majirto qoraalo isgu uu qoray oo sheegaysa goortuu qoray iyo halkuu kuqoray toona noloshii sokrades. Waxa laga hayaa hadalo ama qoraalo ka hadlaya isaga sadex meelood kaliya oo kala ah qoraalo ay qoreen afladon iyo faylasuufka kale ee magaciisa la odhan jiray sinifoon labaduba waxa ay ahaayeen ardaydii sokrades waxa kale oo lagaga hadlay masrixiyado ama riwaayado lasoo bandhigay Dugsi. Dugsi waa goob waḥbarasho oo ay ardaydu wax ku bartaan oo ay ku bartaan waxyaabo kala duwan dugsigu Waxa uu leeyahay marxalado kala duwan dugsiga ḥiligiisa ugu horeeya waxaa lagu tilmaamaa ama lagu magacaabaa uulo oo xilagaas wadamada ʿcaalamka badidooda waḥbarashadu waa qasab. Dugsigu waxa uu u qaybsamaa laba nooc oo kal ah mid ay dawl; adi maamusho iyo mid sigaara loo leeyahay Dirayska dugsiga. Dugsiyo badan oo ʿcaalamkaa kuyaala waḥa ay isticmaalaan ama adeegsadaan dirays u gaara oo ardayda lagaga sooco dadka kale Waḥbarashada qasabka ha. Dugsiyadu, dalba sida uu ku dhaqmo waxay u qeybsmaan mid ladoorto iyo mid qasab ah. badanaa wadamada caalamkala waxbarashadu waa qasab waa ku ġasab ābayāšu in ay ʿiyālkōda gēyān dugsiga wiḥī afar sano kabilābma ḥiliga ūlada amaba ġofkayar lō bilābo waḥbarašada waḥa ū ġofka yari bartā sida waḥ lō ġoro iyo sida waḥ lō ajriyo tāsina wā mid ād iyo ād u muhīm ah Sheikh Hassan Barsane. Sheikh Hassan Barsane waa geesi Somali Waa Halgamaagii weynaa ee ka hortagay ciidanka Gumeysiga talyaaniga,Dagaalkii kowaad ee dunida Oktober 1923,waxaa lagu xasuustaa inuu Gumeestihii Talyaanigaku yiri, Markii warqadii Jawaabta celinta aheyd uu diraaye wuxuu hadalka ku bilaabey, Bisinka kadib, Aniga way isoo gaartey warqadaadii waana fahmey waxa eey ka koobneed oo dhan, Laakiin waa qasab inaan ku Ogaysiiyo inaan anagu adeeci doonin awaamirtaada iyo inaan ku biiri (kamidnoqon) doonin ururkaaga. Dowladiina sharci u gooni ah ayeey leedahey Anagana midlamid ah ayaanu leenahey, Mana aqbaleyno sharci aanan keena ahayn, Sharcigenuna waa sharciga Allah iyo Nabigiisa Muxammed (SCW). Anagu lama mid nihin dadka kale, Qof anaga naga mid ahna laguma qorin "Zaptie" (Quwada ama Awooda Gumeeysiga), Mana dhici doonto!!! Haddii aad dhulkeena u timaado si aad noola dagaalanto, Anaga waan kula dagaalami doonaa hab kasta iyo xeylad kastaba. Aduunkan waa mid kudhow dhamaad waxa ka harey ayaaba aad u yar. Mana dooneyno inaan ku nagaadno (joogno) Dunidaan, waxaana nooga roon inaan dhimano anaga oo difaacaneyna Sharcigeena. Tomahok (gantaal). tomahok waa gantaal kamida kuwa ridada dheer waxa uu beegsankaraa hadafyo aad u fogfog waxa laga dul riridaa ama uu kadulkacaa maraakibta iyo doonyah dagaalka waxaa la isticmaalay dhamaan dagaladii uu maraykanka ka qayb galy Cabdi Qaadir Aadan Jiraabey. Cabdi Qaadir Aadan Cabdi Jiraabey Waa Madaxweynaha Maamul Gobleedka Hiiraan & Midland oo ah maamul goboleed ku yaalo gobolka Hiiraan. Sidii ee dowladii dhexe ee u dhacday 1991, oo wax dowlad ah eysan ka danbeynin, ayaa waxey umada reer Hiiraan go aansadeen in ee u is taageen raadinta maamul lagu midaysan yahey oo bad baadiya umada reer Hiranland. Mammulkaan ayaa waxaa horyaala Badbaadinta dadka dagaalada iyo abaarahan ku wax yooloobey ee ku nool Hiiraan iyo iney qeeb ka qaato soo celinta Nabadii iyo qaranimadii Dalka uu lahaa iyo midii Hiranland. waxaa madaxa maamulkan loo dhaariyeey qaadir Aadan Jiraabey Hiiraan & Midland. Waa Dowlad goboleedka Hiiraan & Midland ee ey ku mideysan yihiin umada Soomaaliyeed ee ku dhool Hiranland. 1991 ayeey aheed markii wadanka Soomaaliya uu lumiyey qarsanimadiisii sidaa dartey ayaay Umada reer Hiiraan u is taageen ineey raadiyaan maamul lagu midaysan yahey oo bad baadiya umada reer Hiranland Mammulkaan ayaa waxaa horyaala Badbaadinta dadka dagaalada iyo abaarahan ku wax yooloobey ee ku nool Hiiraan iyo iney qeeb ka qaato soo celinta Nabadii iyo qaranimadii Dalka uu lahaa iyo midii Hiranland. waxaa madaxa maamulkan loo dhaariyeey qaadir Aadan Jiraabey Saransoor. Saransoor waa beel Soomaaliyeed, Dadka u dhashey beeshaan waxey degaan Soomaaliya iyo Itoobiya iyo Kenya, xitaa qeebo kamid ah wadan ka Suudaan waana qabiil aad u wayn waxaana ku abtirsada sidoo kale qabiilo waawayn oo kala ah. ciise saransoorwaaxa ukala waa inta jilib ama jufo ukala baxdo ciise saransoor waa beel ka mid ah beelaha saransoor gaar ahaan hiiraan shabeelaha hoose labada jubo sida jubada hoose iyo jubada sare iyo labada shabeele shabeelaha hoose iyo shabeelaha dhexe iyo bakool Aabe: Saransoor Garjan Riyaale Hooyo: Xabiibo Digaale Baadacade Walaalo isku bah ah Ciise Saransoor Garjan Gaaljecel Saransoor Garjan Degodia Saransoor Garjan Massare Saransoor Garjan saransoo saransoor ___________________________________________________________________________... waa beel ka mid ah beelaha saransoor gaar ahaan hiiraan shabeelaha hoose labada jubo sida jubada hoose iyo jubada sare iyo labada shabeele shabeelaha hoose iyo shabeelaha dhexe iyo bakool __________________- Aabe: Saransoor Garjan Riyaale Hooyo: Xabiibo Digaale Baadacade Walaalo isku bah ah Ciise Saransoor Garjan Gaaljecel Saransoor Garjan Degodia Saransoor Garjan Massare Saransoor Garjan saransoor Beesha SARANSOOR waxey ka mid tahay beelaha ugu faca weyn beelaha ku abtirsada 9-ka samaale Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya waxee eheed magacii ee dowladii kacaanka eheed u bixisay dalka Soomaaliya, waa markii oo hogaaminaayay jaale Maxamed Siyaad Barre.Waxoona xukunka la wareegay 1969, baryo kadib markii la dilay madaxweynihii hore ee Cabdirashiid Cali Sharma'arke. Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya. Dagaaladii sokeeyay ee Soomaaliya waa dagaalo aan dhamaad laheen, kaasi oo bilaamay 1991di. Dagaalkaan waxoo dhaliyay degenaasho la'aan iyo nolol la'aan oo 20sano gaartay.Dagaalada intaas oo sano soo jiray, maalinbo maalinteeda kale woo isbedelaayay. Maanta dagaalka waxoo u dhaxeeyaa, dowlad aad u liidata iyo arkagixiso rabto in ee dalka qabsato.Sidii ee qaramada midoobay iyo mareykanka ee uuga baxeen dalka soomaaliya 1993, soomaaliya codkeeda mala maqli jirin.Wixii ka danbeeyay 2000 dalka waxaa soo galay ciidamo shisheeye, sida kuwa itoobiyaanka iyo ciidamda amisom oo taageero u fidiyo Dawladda maanta jirta ee kumeel gaarka ah. dagaalkii sokeeye ee soamliya waxa uu ahaa mid maslaxad kusalaysan Runtii Dagaaladii sokeeyay ee soomaaliya waa dagaalo aan dhamaad laheen.waxuuna bilaamay 1991di.Dagaalkaan waxoo dhaliyay degenaasho la'aan iyo nolol la'aan oo 21sano Dagaalada intaas oo sano soo jiray, maalinbo maalinteeda kale woo isbedelaayay. Maanta dagaalka waxoo u dhaxeeyaa, dowlad soamlia oo Dagaaladii sokeeyay waxee dalka u horseeday nolol wanaag laheen iyo dowlad la'aan.Waxoona dalka u kala qeybsamay qeybo badan oo shacabka ee ku doonayaan maamul.Waxaa jirta qeyb soomaaliya ka mid ah oo dagaaladii sokeeyay ku bilaabay, oo maanta rabto in ee goosataan..Dagaaladii gobolada woqooyiga iyo gobolada dhexe.Markii la riday dowladii dhexe neh, dowlad cusub ma imaanin oo dagaalkii meeshiisa oo ka sii socday.Sanad iyo bar ka dib dalka waxaa ka dhacday abaar isla markaas neh waxaa imaaday heyaadaha gargaarka ee qaramada midoobay, waxaana la socday ciidamo dalal badan ka socda oo runtii rabay in ee dalka nabadeeyaan.laakiin waxaa lagu eedeeyay in ee shacabka dilaayaan, isla markaas neh weerar lagala horyimaaday.Ciidamada mareykanka oo ka mid ah kuwa gargaarka ee QM, ayaa bilaabay in ee diyaaradahooda la soo kacaan, waxoona dalka galay dagaal labaad oo nuuc kale ah.Maraykanka iyo qaramada midoobay waxee soomaaliya ka baxee ayada oo dagaal socdo, laakiin qaboowsaday.Markii ee ka baxeen ilaa 2000 soomaaliya codkeeda danbe mala maqli jirin.Sidii ee dowladii dhexe u dhacday ilaa la abaabulo Dawladdahaan federaaliga, soomaaliya ma leheen wax hogaan ah. Dadka wee iska ganacsan jireen. 2011. 2010 - 2011 - 2012 __TOC__ Dhacdooyin. 18 may waxa Somaliland laga xusay maalinta dib ulasoo nopqoshada qaranimada 23 Juun waxaa Soomaaliya laga doortay ra'isul wasaaraha Cabdiweli Maxamed Cali 26 Juun waxa si aad iyo aad ah looga dabaaldagay dhamaan ama guud ahaan wadanka Somaliland maalinta madax banaanida iyo xornimada Somaliland Salaad darbi. SALAAD MAXAMED SHARDI SALAAD DERBI waxa uu ahaa fanaan soomaaliyeed (dhashay 21 marso 1950kii) waa fanaan taariikh ku leh somaliya ilaa east africa xiligii uu fanka kusoo biiray. waxa fanka ku soo biiray ka hor ahmed cumar cigaal salaad wuxuu si caadiya u bilaabay fanka sanadku markuu ahaa 1963 julay isaga oo yar oo jiray 13 sano salad heesihiisii hore hada dhegayato amaba dhegaystay waxaa uu cod kiisu u ekaa gabadh maxaa yeelay wuxuu ahaa nin yar oo caruur ah hadaba isaga oo sidaa u yar maxaa ku kalifay in uu gala fanka. Hadaba salad wuxuu ahaa markuu yaraa nin jecela fanaka xitaa markuu ku jiray dugsi quraanka oo uu jiray 8 dee sano wuxuu ahaa qof u hanuusan fanka oo wixii loosheegoba sidii heestii ugu luuqayna xitaa marka macalin ku uu yiraahdo akhri ALIF wuxuu u akhriyi jiray sidii heesti oo kale ama ugu luuqayn jiray hadaba yaa ku soodaray Derbi fanka Derbi siduu u dhiganayey kulaajada ayaa waxaa la baray nin ka la yiraahdo SHIIKH HALOWLE waxaan baray nin kuleejada uu Derbi dhigto ka ahaa kaabo markaa waxaalaga qaaday intixaan ku saabsan xaga heesaha uu ku eegayey HALOOWLE in Derbi uu heesi karo kabacdi wuu ku gudbay markaas waxay u ka xeeyeen idaacad meesheedii oo ay heestiisii uguhoraysay. ahayad JULY 1 deedii oo ahayd meel ay soomaali oo dhai isiugu imanayso xitaa madax waynihii xiligaa xukumayey Soomaaliya aadan cade oo laagu dabaal degayay maalintii XORNIMADA SOMALIYA ama MAALINTII WAQOOYI IYO KONFURI IS RAACDAY markaas Derbi halkaas buu ka heesay waan la jeclaaday wiilkaa yar oo heesaha sida uu ugu lluqaynayo aan daka waawayni kari Karin xitaa Derbi wuxuu yir markaa aan ka heesayey meeshaa waxan gaadhi kari waayey mingirafoonka uu ku heesayo oo waxa lay dhigay mijilis aan u boxo markaa waxaa la oran karaa Derbi maah nin ciyaar ciyaar uga soo dhex baxay bulshada somaliyeed waxayna u ahayad taariikh fiican uu aadan ugasha xasuustiisa maalintii loo dabaal degayay xurnimada wadankiisa isaguna uu ku soo baxay oo uu kunoqday fanaan can ah isla markiiba derbi waxaa qadatay idaacadii xiligaa ka jirtay Soomaaliya isaga iyo MAXAMED CALI KAARIYE IYO DEGJAR IYO KUWA KALEBA ilaa iyo 1965 tii ayaay u shaqaynayeen idaacad ilaa iyo markii laga sameeye KOOXDII WAABERI oo ahayd markii laysku daray kooxdii muqdisho iyo kuwa waqooyi loona bixiyey WAABERI 1968 derbi wuxuu la heesayey magool heesta magaceeda la yiraahdo KUUNTOMAR waa heesi hii ugu horeey ee uu qaday marku waynaday una ug ujeclaa Riwaayadihii uu ka qaybgalay waxa kamid ahaa QABRIGII JACAYLKOOW AASKII JACAYLKA IYO QAARKALOO BADAN Derbi lama soo koobi karo riwaayadihiisa iyo heesihiisa intani waa intii carbkiisu soo qabtay hadaba haddii uu yahay Derbi nin ilaa iyo xiligaa soo waday fanka oocaan ah debeecadiisu waa side maru uu Abawaan Sangub wax ka taabtay dabeecada Salaad Derbi wuxuu yir waa Fanaan kaan ugu jeclahay Fanaanad somaliyeed Salaad Derbi waa nin qaboow wuuna haa nin wixiisa dhan ku dhamaysata sabuur dheerad ah oo aan Fanaandu lahana hadaba goormaa magacan uu salad raacay DERBI ma waxaa loo bixiyey intu ahaa Fanaan ka mise ka hor Salaad wuxuu yiri anaao yar oo iskuulka dhigta baa lay bixiyey waxaan ii bixiyey MACALINKISII yaraantii dadka qaar waxay yiraahdan waxaa Salaad loogu bixiyey Derbi wuxuu aahaa nin seexada Derbiyada lakiin salad sidaa maah buuyiri ee waxaa lagu bixiyey waa dhega adkaa markaa sidaa darted baa laygu bixiyey DERBI hada haddii Salaad u ahaa nin dhega adag xaga dugsida aan wax udhicin qalbigiisa seedee buu ula keenay marka uu Fanka galay oo aanay xiligaa weliba jirin farsoomalidan ayanu hada wax ku qoraa Salaad wxuu yiri xaga heesu iguma adkayn marhadan dhegayso waxaan ugu dhegi jiray sida computerka oo kale marlabaad uamaan baan hjirn il aan dhegaysto hadaba haddii uu Derbi ka dhex muuqday bulashada somaliyeed side bu u arkayey xayase ula muuqdeen isaga horta somalidu way jeclayd Fanaaniiteeda Fanaaniituna way jeclaayeen shacabkooda lakiin Salaad wuxuu yiri anigu waxaan ka jeclaa bulshada somaliyeed may jirin ilaa iyo hada oo aan qurba joogona waxaan ka jeclahay ma jiraan ciday doona haadeen qabiilkay doon ha ahaadaan waxay aahaayeen dad iskugu kay mid ah ilaaiyo hada hadaba salad sidaa uu u jeclaa umada somalyeed muyuu u jeclaa fanaka haa waa uu jeclaa fanka lakiin Salaad wuxu yiri weligay iskuma lahan jirin Fanaka oo isnaam oran jirin ku shaqayso Fanka ee waxaan tijaabin jiray wax yaabo kale waxaa jirta mar uu Salaad uu ka baxay kooxdii Waaberi oo uu aaday sacuudiga oo lays lahaa Salaad wuu ka baxay Fanaka hadan uu dib ugu soo labtay oo uu yiri kabaxay Fanaka ee waan u nasanayey hadaba Fanaan walaba iyo Abawan walaba oo heesa ama sameeya hees waxaa badan kooda soomaray jacayl dhaba ah oo ay ka heesen dhica Salaadana waxaa ugu jirta Taariikhdiisa hees uu u qada jacayl dhab ah oo ku dhacay heestuu u qadayan waxaa la oran jiray CEEL BUUR ada ka qaar waxay yiraahdaan heestu waa CEEL BUUR KUYAAL lakiin isagu sidaa kama uu wadine wuxuu ka waday Ceel buur magalada la yiraahdo waxaan deganayd gabadh uu Salaad derbi jeclaa markaa sidaa darted buu ugu soo hal qabsaday Ceel buur xitaa waxaa dhacday in Abwaan HADRAAWI uu ku yiri mar isaga iyo Salaad iyo kuwa kale oo ka mid ah Fanaanita iyo Abwanada somaliyeed oo mar uu ka jiray iskaa wax u qabso Soomaaliya ay dhisayeey iskuul ku yaal Biledwayane oo la yiraahdo DHAGAXTUUR ee ahaa Sekenderiga ay joogaaan buu ku yiri Hadraawi Salaado waxaan samaynayaa hees kale oo u dhiganta Ceel buur oo ku saabsan Beled wayane qaad markaa Salaad wuu ku diiday oo wuxuu yiri Anigu Ceer buur waxaan kalahaa dan sidaa darted baan ugu soo hal qabsanayey Ebalad waayn hees ay ku jirto qaadimaayo BELEDWAYN markii la soo laxan gareeyey oo musig la saaray waatiilaadhiibay XASAN AADAN SAMATAR uuna ku soo baxay Salaad intuu fanaka ku jiray wuxuu la dhigay gabadho badan marakaa mar la waydiiyey Salaad in uu wax ka xasuusto kuwu ugu jeclaa gabadhaas wuxuu yiri kuwii hore waxaan ugu jecalahay maandeeq iyo magool maxaayeelay iga waqtiyo badan baanu wada dhignay Riwaayado heesan wada qaadnay Riwayadii ugu danbaysay waxaa la dhigay Soomaaliya SAADO CALI IYO MAANDEEQ SAlaad wuxuu yiri kuwa hada ah ima diiriyo Fankoodu amaba qaabka ay u wadaan muusig hanoqoto iyl laxabee waxaan la jiraa oo idiiya guruubkaygii hore ee aan la soobilaabay mar lwayadiiyey waxa u dhexeeya fankii hore iyo kan hada aha wuxuu yiri. kii hore wuxuu ahaa mid dad badani isugu tagaan soona wada saaraan lakin kan hada ah waa hal qof iyo halgitaar markaa dhan dhan malaha buu yiri Derbi wuxuu yiri iga gaadhsiiya dhabaal dadka somaliyeed meelkastay joogaan intaa nool inta dhimatayna ala ha unaxariisto waxaan idiin rajaaynayaa nabada inaan isku aragno Aruba. Aruba waa jasiirad aad uyar kana tirsan boqortooyada holland waxa ay aruba kutaalaa Badda Karabiya Aruba, Bonaire iyo Curaçao sadesdan jasiiradood waxa layskuyidhaahdaa jasiiradaha ABC waana mid kamida jasiiradaha Antillen waxa ay ismaamul hoosaad malaha qaybo maamul oo u gaara sida wasaarado iyo wixii lamida Aruba waxa ay leedahay jawi qalaln oo waa qoraxlay jasiiradan yar waxaa aad u booqda dalxiisayaasha waxa ay masaafo ahaan kakoobantahy 23 klm oo dherer ah caasimaduna waa magaalda oranyastaad taariikh gaaban. waxa la cadeeyay in dadkii uguhorayay ee dagay jasiirada Arubay ay ahaayeen (Caquetíos Amerinds)qabiilada arwaka oo kasoo haajirtay dhanka wadanka lajaarka h ama udhaw ee Fanansuwela waana mid kamida dhulka aadka u qadiimka ah ee ay degeen hindidii daganayd waayadii hore ameerika waxa ay orobiyuuntu ogaadeen ama heleen jasiiradan kadib markii, Amerigo Vespucci uu soo cadeeyay in ameeraka ay tahay qaarad cusub Aruba waxa ay mudo qarniya hoos imanaysay wadanka isbayn oo gumaysanayay waxa ay gacanta holland gashay sanadii 1636 ilaa iminkana waxa ay katirsantahay boqortooyada holland Lambedusa. Lambedusa afka taliyaaniga (Isola di Lampedusa) waa jasiirad ku taala ama kamida wadanka Talyaaniga waa jasiirad aad uyar waxa ay masaafo ahaan tahay 21 klm oo isku wareeg ah waxaa kunool dad gaadhaya 5000 oo qof 170 klm ayay dhanka galbeed ka xigataa jasiirada Sasiiliya maamul ahaana waxay ka tirsantahay w2adanka taliyaaniga waxa kutaalaa badhtama Bada Dhexe waxa ay bada kasaraysaa 133 mtr. Taariikh. Wali waxa jasiirada kamuuqda oo yaalaa asaartii ama calaamado muujinaya taariikhda ka hor waxa kuyaala qabriyo aad u qadiim ah waxa kale oo kuyaala guryo ay dhiseen boqortooyadii romaniyiinta qarniyadii dhexe waxa ay ahyd meel lagu kal gato dadka la adoonsado. kadib markii ingiriiska iyo dawladihii la socaday eey ku adkaadeen dagaalkii ka socday waqooyiga afrika ee kamidka ahaa dagaalkii loabaad eedunida ayay ciidamadii xulafadu duqeeyeen sanadii 1943 halkaas oo ciidamadii taliyaaniga ee joogay ay isdhiibeen. xiliyadan danbe waxa ay jasiiradu caan kutahay dadka muhaajiriinta ah ee kusoo qulqulaya yurub in ay marka uguhoraysa soo caga dhigtaan taas oo ay sababtu tahay udhawaanta ay u dhawdahay xeebaha waqooyiga afrika gaar ahaan wadamada Libiya iyo Tunisiya jasiiradan waxaa soo beegasada sanad walba kumanaan muhaajiriina oo kasoo haajira qaarda afrika Calanka somaliland. Calanka Somaliland waxa markii uguhoraysay la isticmaalay calanka somaliland ee xilagan 14 0ktoba 1996kii waxa uu calanka somaliland ka koobanyahay sadex khad ama kald oo jiif ah waxa ugu koreeya cagaar waxa cadaan oo dhexda ah iyo casaan oo hoosta ah dehexdana waxaa kaga taala calanka xidig madaw waxa dhanka sare ee calanka ku taala Tawxiid ka (لا إله إلا الله, محمد رسول الله) oo far cad kuqoran heesta calanka somaliland. 'samo kuwaar waa heesta calanka somaliland ee hada waxaana loogu dhawaaqaa sidan) "Samo ku waar, samo ku waar, saamo ku waar Samo ku waariyoo iyo bogaadin sugan Hanbalyo suuban kugu salaannee saamo ku waar Geesiyaashii naftooda u sadqeeyay qarannimada Somaliland Xuskooda dhowrsan kugu salaannee samo ku waar Midnimo walaalnimo goobanimo islaanimo kugu salaanee samow samidiyo samo ku waar samo ku waar saamo ku waar" Calanka. Calanka somaliland ayaa maalinba maalinta kadanbaysa waxa uu noqonayaa mid sii caan baxaya oo aad iyo aad looga baranayo daafaha caalmaka. USC. USC, waxey eheed urur siyaasadeed oo ka jirtay dalka Soomaali xaq u dirir ah oo riday nidaam kii regime maxamed siyad bare lkn qabqab lahaal dagaal oo hab qabiil ahaana u daagalamayay ayaa jabhadayn ku bilabay Goobo. Wareegga goobada waxaa loo yaqaanaa Meeris Waxaa jira macnayaal kale ee la xiriira goobada oo loo baahan yahay inaan fahamno. Waa barta ku dhacda bartamaha goobada. Waa xarriiq ka bilaabma barta- xuddunta kuna dhamaata bar ka mid ah wareega goobada. Waxaana loo soo gaabiyaa r isla markaana waxa uu la eg yahay dhexroorka barkiis. Waa xarriiq u dhexeysa laba barood oo wareegga goobada ku taala. Muhiim ama qasab ma aha in xarriiqdaasi ay marto barta-xuddunta. Waa xarriiq u dhexeysa laba barood ee goobada martana barta-xuddunta. Waa xarriiq is wadata oo dul saaran qeyb ka mid ah goobada. Waxay soo koobtaa inta u dhexeeysa xarriiqa qaansada ee goobada iyo koordaha. Waxaa kaloo la dhihi karaa labada cirif ay ku dhamaadaan xarriiqda qaansada. Waa inta u dhexeysa xarriiqda qaansada iyo laba xarriiq ee gacanka kuwaasoo ku xirmaaya labada cirif ee xarriiqa goobada. Wareega = formula_8. formula_9 = formula_8.formula_11 Calanka jabuuti. Calanka jamhuuriyada jabuuti waxa uu kakoobanyahay afar midab xaga sare waa buluug dhanka hoosane waa cagaar waxa baasha bidix ka saaaran kahad cad oo sadex geesood u samaysan oo ay ku dhexjirto xidig cas waxa markii u horaysay la isticmaalay maalintii jabuuti ay heshay madax banaanideeda 11-06-1977 Biriq. Hilaac (;) sidoo kale loo yaqaano Biriq, waa maaso aad u weyn oo ka kacdo inta u dhaxeyso Cirka iyo Dhulka ama Badda.Iftiinka biriqda waxaa la dhahaa Hillaac, dhawaaqeeda neh waxaa la dhahaa gugac.Biriqda waxeey ku dhax socotaa hawada, isla markaas neh waxey sameysaa maasooyin kala duwan, waxeeyna molekulka hawada ku badalee Ion isla markaas neh waxey sameysanee jid ee maasada dhaxmarto.Intii ee jidkaas dhaxmareyso waxey molekulka ku badalee Balasma.Jidkaas ee biriqda dhaxmareyso kuleelkeed waxoo u dhaxeeyaa 15.000 °C ilaa 30.000 °C. Waxeyna 5 jeer ka kuleel badantahay qoraxda.Biriqda waxaa cirka lagu arkaa markii oo roob da'aayo, ama markii oo jawigu aadka u xunyahay, sida markii ee jiraan duufaano roob wadato, mararka kale ee dhaceeso waxaa ka mid ah markii boorka fulkaanada hawado gasho, xattaa markii ee geedo gubtaan oo qaacooda hawada galo, waxaa ka dhalaneeso biriq. Xowliga biriqda. Xowliga biriqda waxaa uu gaadhaa boqolaal kilomitar halkii sekan, waxaa kale oo jirta in xowliga biriqda uu ka dheereeyo iftiinka nalka. Tuulo. Tuulo waa meel ee dad guryo ka sameysteen. Tuulada waxee ka yartahay magaalo. Coomaad. Coomaad waa tuulo ka mida tuulooyinka ugu faca weyn gobolka Hiiraan, waxay ku taalaa waqooyi bari ee xarunta gobolka hiiraan qiyaas ahaan waxay u jirtaa 70 km.Coomaad waxaay ku taalaa dhulka loo yaqaan caduunka waana dhul biyo galeen ah deegaan iyo daaqsin ku caan ah waxaa ku yaal waterhold weyn ama bali aad u weeyn marka uu buuxsamana ugu yaraan 4 bilood ayaa biyaha laga cabaa waxaa kalo aay caan ku tahay geedka miraha macaan aay ka baxaan ee jicibka waxaa kaloo ku duceeysto xawaadle weyne waxaana lagu qalaa dhowrkii sanaba mar 114 ido ah si beeshu aay ugu xirsi xirato coomaad waa meelaha ugu qurxoon gobolka hiiraan marka uu barwaaqada yahay waxaayna caan ku tahay oo kale geedka weyn ee dheenka la yiraahdo kaasoo ku yaal cirifka bariga biyo galeenka Buurweyn. Degmada BuurWeyn waxay ku taalaa gobolka Hiiraan waana buur dabiici ah waxaana ku nool dad xoolo dhaqato Iyo beeralaay waxaa degmada ku yaalo xabsi weyn oo dowladii Siyaad Barre dadka ku xabisi jirtay oo loo yaqaanay Xabsiga Buurweyn, waxaa deegaan u dagan qabiilka Baadacadde, gaar ahaan Zubeyr Gacal, waxaa marta wadada dheer ee isku xirta Muqdisho iyo gobolada dhexe. Degmada ayaa 20kii sanno oo dagaalada sokeeye noqotay magaalo iyagoo laga sameeyay mehrado waaweyn oo ganacsi waxaad ka heleysaa shirkadaha xawilaadaha sida Dahabshiil, Jubba Express, Amal iyo kuwa kale oo badan, waxaa kaloo ku yaalo shirkadaha telefoonada sida Hormuud, Nationlink, iyo Telcom Somalia. Waxaa degmada ku yaalo hareeraheeda dhul beereed aad u weyn oo leh wax soo saar wanaagsan, iyadoo sanadahaan dambe laga soo saaro sisin loo iib geeeyo wadamada khaliijka iyo wadamada Geeska Afrika. Buurta ku taalo Buurweyn waa meel aad u qurux badan oo waagii nabadda ay dadka u imaan jireen dalxiis iyadoo ku taalo meel dalxiiska ku haboon. Waa degmada ku caan baxday maahmaahda Aheyd " Iska Buufi Qofki Ku Buufa Baladkaan Baadacadde Ayaa Leh " Buuloburde oo ah magaalada labaad ee ugu weyn gobolka Hiiraan ayaa 40 km u jirta dhanka waqooyi dhanka barina waxaa 20 km u jirta dagmada Jalalaqsi oo kulli ah dhul ay dagaan Baadacadde. Degmada Buurweyn waxa hoos yimaado in kabadan 30 tuulo oo aay ugu waa weyn Xamiirgaab, Siibaay, Buulo Shiiq Xasan, Bilcileey, Sarmaan, Gabaaryoole. Show. Biineef iyo kuwa kale oo badan. Degmada waxey leedahay iskuul kaas oo loo yaqaan Buurweyn primary and secondary school. Degmada waxey kaloo leedahay isbitaal. Haddaba degmada Buurweyn ayaa hadda waxaa aad u hormaray ganacsigeeda iyadoo qudaarti laga soo saaro loo iib geeyo magaalooyinka Gaalkacyo, Cadaado iyo Boosaaso, waana deegaan wax soo saarkiisa aad u sareeya degmada waxey ku caan tahay nabadda waa degmo ay u dhameystiran yihiin wax yaabaha aas aasiga ah ee nolosha muhiimka u ah, degmada Buurweyn waa deegaan barwaaqo. Dheen weyne. Dheen weyne waa tuulo ku taalo gobolka Hiiraan,waxaa ay ku taalaa bartamaha Gobolka faca weyn ee hiiraan.Waa tuullo balaaran oo bilicsan waxaana ay ku taal deegaan muhiim ku ah dhaqashada xoolaha iyo beeraha. Dheen weyne waxaa ay gaar ahaan ku taal meel 30 km waqooyiga kaga beegan degmada Halgan,waxaana maro waadiga ka soo baxo degmada Halgan. faahfaahin. Dheenweyne waxa loogu magac daray geedka ay tuulada caanka ku tahay oo loo yaqaano dheen. Tuulada waxaa ku yaalo skoolo yar-yar oo wax laku barto, waxaa ay kaloo leedahay goobo yaryar oo dhinaca caafimaadka ah. Dadka ku dhaqan oo aan la hayn qiyaas ahaan tiradooda waxaa ay u badan yihiin xoolo dhaqato iyo beeraaleey oo Soomaalidu caan ku tahay meeshana ma ka marna ganacsiga ay tuuladu leedahay. Tuulada muuqaal ahaan iyo deegaan ahaanba waxaa ay u dhaxeysaa buuro waaweyn iyo dhul keymo ah oo ugaartu ka buuxdo isla markaana u roon indhaha dadka socotada ah ee ku dhex safro Gobolka Hiiraan iyo waliba nool Tuulada dheenweyne mustaqbalka dhaw hiigsaneysa horumar ballaaran deegaanka ugu dambeeyntana ay u noqoto Degmo. Deegaanka Dheenweyne waxa daga beesha Xawaadle. Shaw. Shaw Waa Degmo ku taalla gobolka Hiiraan,waxay u dhawdahay degmada Jalalaqsi.Waa degmo isku xirta ganacsiga labada gobol Hiiraan iyo Shabeelaha Dhexe. Waxay ka mid tahay degaanada aad u camirmay,ka dib dagaaladii sokeeye ee ka dhacay soomaaliya,maadaama anay soomaaliya lahayn dowlad dhexe oo heshiis lagu yahahay,sugina karta ama badbaadin karta(ilaah aa badbaada lehe)dadka soomaaliyeed naftood,maalkooda iyo xoolahooda ayay reer shaw ku tashadeen sidii ay iskood iskugu taagi lahaayeen.degmada wuxuu ilaahay ku manneestay khayraad fara badan ee xoolaha,daaqa,beeraha,iyo khayraadka dabiiciga ah..Dadka degaanka ku nool,waxay jecelyihiin inay horumariyaaan degaankooda,dhanka dhaqaalaha, waxbarsshada.ganacsiga,dhismaha,isgaarsiinta, gaadiidka iyo wadooyinka.Degmada waxay leedahay suuq ay maalinta khamiista ah isugu yimaadaan ganacsatada xoolaha ee gobolka hiiraan, suuqaasina waa suuqa ugu weyn ee xoolo lagu kala gato maalinta khamiista ah Gobolka oo dhan.waxana ku yallo 2 iskuul waxaana dega beesha qowmiyadda Gaaljecel samoow,qasatan beesha Yaber Caaloofi. Beer gadiid. Beer Gadiid waa Tuulo ku taalo gobolka Hiiraan,waxeena hoostagtaa dagmada matabaan inkastoo lo oran karo maanta waxee uqalantaa dagmo marka loo fiiriyo baaxada iyo hormarka ee kutalaabsatay waxaana dago beesha 4 samatals xawadle. Magaca tuulada. Beer Gadiid waxaa degi jiray laf ka mid ah xawaadle wuxuuna ahaa odey magaciisa gadiid waxuuna degi jiray halkaa isaga ayaana loogu magacdaray wuxuuna ku firay wadanka kenya gaar ahaan gobolka soomaalida degto. Lafweyn. Lafweyn waa tuulo ku taalo Degmadda Jalalaqsi gobolka Hiiraan, waa tuulo leh shacbiyad badan waxayna caan ku tahay xoolo dhaqashada iyo beeraha, waxaa kale oo loo yaqaanaa Tuugaarka, waxayna qiyaastii Dhinaca Bari 3Km ka xigtaa Degmadda Jalalaqsi, Sidoo kale waxaa u dhow Webiga Shabelle oo u jira qiyaastii 2.5Km. Degmadda waxaa ka soo Jeeda oo caanka ah dalka Soomaaliya, Maxamed Cumar Farax, Aabihii weynaa ee degmadda jalaqsi odayga u ahaa Nuur Warsame Tuugaarey Iyo Cumar Cade, Milkiilaha weyn ee hotelada LAfweyn Palace Hotel iyo Ambassador Hotel Mogadishu. Beergadiid. Beergadiid waa deegaan kamida degamooyinka ugu qadiimisan gobolka Hiiraan, waxaay dhanka waqooyi bari kaga beegantahay magalada baladweyne ee xarunta gobolka hiiraan.Beergadiid waxaa maro wadada dheer ee isku xirta magalada muqdisho iyo gobolada dhaxe iyo kuwa waqooyi waaana meel halboowle u ah isku socodka somalia beergadiid waxa ku yaal buuraha caanka ah ee buuraha qabnood waa dhul daaqsin iyo deegaan isugu jira umada ku dhaqan waxa lagu qiyaasaa 2 kun oo qof degmadu school nasiib uma yeelan intii aay jirtay dowladii maxamed siyaad bare balse hada waxay nasiib u yeelatay in aay hesho school hoose /dhaxe iyo sare sidoo kale degmadu waxee nasiib uyeelatay in laga dhiso hospital kaasoo iminka dhismihiisu gebo gebo maraa sidoo kale waxee leedahay degmadu suuq weyn oo mar dhaw laga hirgaliyay.degmadaan marka aay barwaaqada tahay habeen meel kale noloshda ku qaado kuma qabaneeyso dhanka bari waxaa ka xiga degeenka coomaad dhanka waqooyi bari waxaa ka xiga degmada matabaan dhanka galbeed waxaa ka xiga deeganka feer feer dhanka koofur galbeed waxaa ka xiga kalabeyr iyo degmada jawiil inkastoo deegaamo badan aay kusoo darmeen burburkii ka dib sida quulaale.jiracle.takaraale.buundo madoow.bacda farwabi ama tuulada isaaq waheliye cali goomeey iyo kuwo kaloo badan. guud ahaan tuulooyinka hoos tago waxee kor udhaafaan 30. Moqokori. Moqokori hada waa degmo buuxda waxii hada kadanbeeya waxa loogu yeeri doonaa degmada moqokori oo kamid ah gobolka hiiraan oo ah gobolka ugu tarikhda wanaagsan soomaaliya. Bermuda. Bermuda ingiriisiga (The Bermuda Islands) waa jasiirado ku yaalo Badweynta Atlaantik, waxeyna ka tirsanyihiin dalka Ingriiska. Jasiiradahaan waxey u dhowyihiin wadanka Mareykanka. waa dhawr dhasiiradood oo kuyaala badhtamaha bada dadka kunool waxaa lagu qiyaasaa 100.000 kuno oo qof caasimdana waxa u ah magaalda Hemelton Jasiiradaha Solomon. Jasiiradaha Solomon (ingiriisiga: Solomon Islands) waa wadan oo wada jasiirado ah, waxey ku yaalaan Ooshiyaaniya. wadankaan waxoo ka koobanyahay jasiirado aad u badan, waxaana degan 523,000 oo qof.Caasimada wadanka waa Honiara. luqada rasmiga ah ee lagaga hadlaana waa luqada ingiriisiga waxaana guud ahaan maamusha boqorada ingiriiska Elizabeth II Taariikh. ujasiiradaha soloman waxa la dagay kahor 3000 dadka kunool qaar kamidi waxa ay gaadheen oo ay tageen 4000 sano kahor helitaankii ugu horeeyay ee lahlayna waxa uu ahaa. sanadkii 1568 markaas oo lagu tuhunasanaa in ay tahay jasiiradii nabi suleemaan ee uu dahabku kabuuxay qarniyadii 17 iyo 18 waxa iskudady in uu qabsado wadanka isbayn laakiin wuu ku guuldaraystay dhinacyo kamida jasiiradaha solaman waxa qabsaday wadanka jarmalka sanadii 1899 sanadkii 1900 waxa halmaamul loosameeyay dhamaan jasiirada solomon halkaas oo ay hoostagyeen jasiirada Fiji oo xarun u noqotay dhanaan jasiiradihii ku yaalay Ooshiyaaniya. intaas kadib waxa dagay dadyaw kubaaqayay diinta masiixiyada kuwaas oo u bedelay dhaan dadkii halkaas dagaan kiristan sanadkii 1942 xiligii lagujiray dagaalkii labaad ee dunida waxaa aad jasiiradahan u duqeeyay ciidamada cirka ee jabaan waxaana dhaan wadanka soo gaadhay burbur aad u ban waxaa baaba'ay dhaaan beerihii iyo wax soosaarkii intaas kadib sanadii 1945 markii dagaalkii labaad ee dunidu uu istaagay waxa xarunta jasiiradaha kuyaala Badweynta Baasifik oodhan loo wareejiyay xarunta jasiiradaha solomon magaalda Honiara. deegaan iyo gobolo. Jasiiradaha solomon waxa ay u qaybsanyihiin 10 gobol juquraafi ahaan. Jasiiradaha solomon waa jasiirado badan oo isu dhawdhaw waxay ku yaalaan bariga jasiirada wayn ee babwa niyuu gini waxa ay kakoobantahay jasiirado aad u badan oo gaadhaya 21 jasiiradood waxa wadankan ka oogma afar foolkaane oo dhaqaaq badan waxa kada roobab aad ubadan waxakale oo uu leeyahay wadankani kaymo roobeed heerkulaka jasiiradahaasi waa 27 ° dadka. dadka dagan jasiiradahani wxa ay gaadhayaan 538032 waxa ay kasoojeedaan dhamaan dadka kunooli qabiilka looyaqaa malaansiyiin Hargeysa yareey. Hargeysa yareey waa degmo ku taalo gobolka Jubbada Dhexe. Dhasheeg Waamo. Dhasheeg Waamo waa tuulo baadiyo ah, waxeena ku taalaa gobolka Jubbada Dhexe. tuuladaan waxa maro Wabiga Jubba, waxee u dhowdahay magaalada Bu’aale Qandala. Qandala waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Bari ee woqooyiga Soomaaliya.Magaaladaan waxee 75km u jirtaa magaalada Boosaaso oo kaga beegan dhinaca bari. Qandala (oo sidoo kale loo yaqaanno Candala, Andala, Bender Chor, Bandar Kor, Bender Kor ama Taba Tege [1]) ayaa ah dekedda hore ee waqooyiga bari ee Soomaaliya. Maqaalka ugu muhiimsan: Taariikhda badda ee Soomaaliya Qandala waxay ku fadhidaa hareeraha wadi, oo ah dekedda dabiiciga ah ee dabiiciga ah ee Gacanka Cadmeed [1] Waxay qiyaastii 75 kiiloomitir u jirta bari ee Boosaaso, 549 kiiloomitir (341 mi) koonfurta Aden, iyo 475 kiiloomitir (295 mi) galbeedka Socotra. Magaaladu waxay ku taallaa gobolka maamulka Puntland. Waa caasimadda Degmada Qandala. Qaar ka mid ah gaboobay, Qandala waxay ahayd ganacsi firfircoon ganacsatada ka socotay gudaha Geeska Afrika, kuwaas oo u soo qaadey alaab sida fooxa, xanjo iyo alwaaxa aromatic iyo ka soo baxa dekedda. Magaciisa Gacanka Hodonka ("Gulf of Prosperity") waa mid ka soo jeeda xilligan. [1] Intaa waxaa dheer, Qandala waa isku duuban tahay magaalada hore ee Botiala. Heshiiska dambe wuxuu leeyahay qaab dhismeedka qadiimiga ah ee gaboobay, oo ka agdhigaya oo maamula afka waddanka waddanka gudihiisa ku jira. [1] 26kii Oktoobar 2016, koox dagaalyahan oo xiriir la leh ISIL ayaa qabsaday Qandala oo ay ku jiraan 50 dagaalyahanno hubeysan kadib markii ay dab ku qabsadeen ciidamada ammaanka ee maxalliga ah, taasi oo noqonaysa magaaladii ugu horeysay ee ay qabtaan kooxaha xagjirka ah ee xagjirka ah ee Soomaaliya. BBC News ayaa usheegay in xagjiriinta ISIL ay ka baxeen magaalada sababo aan caddayn. [3] Si kastaba ha ahaatee, warbixinta ayaa diidday warbaahin kale oo ay sheegteen in ay been tahay. 7dii Disembar 2016, sarkaal Soomaaliyeed ayaa sheegay in ciidamada ammaanka Puntland ay dib u qabsadeen dekedda ka imanaysa dagaalyahannada xiriirka la leh ISIL, oo ​​ay ku dhinteen 30 dagaal yahan. Afar askari oo kale ayaa sidoo kale lagu dilay howlgalka. [4] Qandala waxay leedahay dad ku dhow qiyaastii 19,300 oo qof. [5] Qandala waxay leedahay tiro hay'ado tacliin ah. Sida laga soo xigtay Wasaaradda Waxbarashada ee Puntland, waxaa jira 15 dugsi hoose oo ku yaal Degmada Qandala. Kuwaas waxaa ka mid ah Xamure, Dhadar, Turmasale iyo Gurur. [6] Qandala waxay leedahay deked yar yar. [7] Gaadiidka hawada ee magaalada ayaa waxaa bixiya Garoonka Candala. [8] Taariikh. Waxaana Ku Dhashay Mid Ka Mid Ah Madaxda Xusbiga Puntland Revelactoin Part Waa Nin Lagu Magcaabo Eng Hakan Hakiim Oo Hada Lagu Daray Liiska Raga Haddii Puntland Ay Yimaad Xabsiyada Galaaya Qandala waxay ku talaa dhulka ugu khayraadka badan somalia khasatan xagga maydiga,beeyada,xabagta. qandala waxaa hoos yimaada tulooyin badan waxaana ka mid ah Karin,Bashaashin,Unuun,Gurur, dhamaan tulooyinkaan waxay ku yihiin xoolodhaqasho iyo weliba sarcashada geedka dhulkaas ilahay ku beeray ee beeyada iyo maydiga Qandalla waa Magaalo xeebeed aad u qurux badan oo ka mid ah degmooyinka gobolka bari waxayna leedahay taariikh aad u dheer oo soo jireen ah sidoo kale waxay leedahay taalooyin leh taariikh dheer kuwaas oo ay ku duugan yihiin dad wadanka taariikh wanaagsan uga tagay. waxaana ka mid ah dadkaasi cali faahiye geedi callan gube ku magac dheeraa oo ahaa ninkii dabka suray callankii gumaystaha ee talyaaniga. Caluula. Caluula (,)waa degmo ku taala gobolka Bari, waxey u dhawdahay Raas Caseyr. Taariikkh. Xilligii gumeeysiga Talyaaniga Degmada Caluula waxay ahayd degmada ugu horaysa Dhinacyada siyaasada, dhaqaalaha, waxbarashada, caafimaadka iyo horumarka, waxaan tusaale u soo qaadankarnaa dhinaca siyaasada inay ahayd magaaladii ugu horeysay oo lagu kala saxiixday heshiiskii dhexmaray boqortooyadii Majeerneeniya iyo Talyaaniga taariikhdu markay ahayd 1903 Qunsulkii ugu horeeyey oo Talyaaniga usoo magacaabo Boqortooyada majeerteeniya waxaa xarun ahayd Caluula. Sidoo kale 1927 Caluula waxay naqotay Caasumada Majeerteeniya halkaas oo looga arimin jiray dhammaan gobolada Majeerteeniya sidoo kale waxaa uu heshiis kula galay talyaanigu qabiilada siwooqroon isla degmadaas.Waxaa kaloo jirtay inay ahayd meeshii ugu weyneed ee uu ka jiray dhaqdhaqaaqii xoriyad doonka (SYL) marka laga reebo Muqdisho. Dhinaca horumarka sida aad aragtaan dhismayaasha dhaardheer ee Talyaanigu ka dhisay Magaalada Caluula waxay markhati u tahay horumarkii ka jiray mandiqadaas iyo sida uu talyaanigu u daneynayey. Marka laga eego xaga waxbarashada sanadku markuu ahaa 1956 gobolka Majeerteeniya waxaa ka furnaa 18 iskuul oo sagaal kamid ihi oo ay ku oolaayeyn degmada Caluula Rag badan oo wax ku bartna ay noqdeeyn siyaasigiin iyo dhakhaatiir caan ah. Taleex. Taleex waa degmo ku taal gobolka Sool ee Jumhuuriyada somaliland Waa Magaalo Taarikhiya oo xarun u ahaan jirtay Taliskii Daraawiishtii,uu hogaamin jiray Sayid Mohamed Abdule Hasan. Waa magaaladii ugu horeysay ee Qaarada Afrika Ciidamadii Ingriisku ay Diyaarad ku duqeeyaan. waxaa illaa Iminka ka dhisan Aasaartii Qalcadihii ay ku la haayeen taliskii daraawiishtu. Sayid Mohamed Abdulle Hassan wuu ku guuleystey dagalkii inkiriis Honiara. Honiara waa caasimada Jasiiradaha Solomon waxa ay katirsantahay dagmada Guadalcanal. inkastoo ay hadana maamul ahaan ka goantahay dagmada dadka kunooli waxa lagu qiyaasaa 49107 magaaldan waxa ladhisay kadib markii ay baabaday caasimadii hore oo la odhan jiray tolagi xiligii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida waxa lagadhaisay meel u dhaw caasimadii hore waxa sirasmi ah loogu aqoonsaday in ay tahay caasimada jasiiradaha solomon sanadii 1952. waxa ay magaaldu leedahay dakad wayn oo ay kusoo xidhaan maraakiibta waawayni dadka kunool badidoodu waa kiristan waxa iyana kunool dad tiro yar oo haysta diimo kale Ljubljana. ljubljana waa caasimada isloveeniya waana magaalda ugu wayn wadanka isloveeniya waxa kunool dad gaadhaya 278.638 waxa ay kutaalaa badhtamaha wadanka ljubljana waa xarunata dhaqanka ee wadanka islofeeniya. waxa kutaala jaamcada wadanka uguwayn iyo guridhaqameedo aad ubadan waxaa kamida guridhaqameedadaa gurridhaqameedka wadanka iyo ka taariikhda islofeeniya waxa kuytaala magaalda warshado badan oo ay kamidyihiin kuwa soosaara aaladaha korantada kushaqeeya iyo kuwa maryaha sameeya Botka internetka. Botka internetka (;) (sidoo kale loo yaqaano web robot, WWW robot ama Bot) waa qorshe software kaasi oo lagu borograamiyay in iskeed u qabato howl cayiman ayada oo isticmaalaysa khadka internetka. Sida caadiga ah, botska waxay qabtaan shaqooyin fudud, kuwo culus, kuwo mashquul badan iyo shaqooyin badan oo isku dhex dhafan kuwaasi oo socda mudo dheer ama soo noqnoqonaya. Shaqooyinka qaar ay botsku qabtaan waa kuwo aan lagu aamini karin dadka oo kali ah, halka kuwo kale ay yihiin shaqooyin qaadanaya wakhti aad u dheer. Guud ahaan, ujeedada iyo shaqada ugu muhiimsan ee botka waa in uu fududeeyo una adeego dadka ayaka oo qabanaya shaqo lagu kalsoon yahay oo khaladkoodu aad u yar yahay. Sidoo kale, botka interneku waa borograam lagu qoray cilmiga oo cilmi badan leh,waxoo noqon karaa asiga oo atomatik ah ama gacan loogu shaqeesiiyo. Botka waxaa badanaa lagu isticmalaa cayaaraha kombiyutarka. Botyaasha wee kala duwanyihiin, waxaa jiro Robotka oo asiga neh ah kombiyutar la brograameeyay iyo botka Shukaansiga oo ah, program cilmi leh oo kula hadlaayo, sida kuwa ku jiro MSN'ka oo kale. Botka waxaa ku arki kartaa wikipedia, ayaga oo markasto wax bedelo. Salo. Salo waa magaalo ku taal finland waxa ay kutaalaa gobolka "Varsinais-Suomi," dadka dagan magaaladaasi waxa ay gadhayaan 54.987 waxa ay ku fadhidaa dhul lagu qiyaasay 2.168,38 marka loo eego afka finland kalmada solo waxa ay kadhigantahay kaynta Dalai Lama. Dalai Lama 1935 ilaa hada waa hogaamiye diineeka ugusareeya buudiyiinta ku nool gobolka tebet ee Shiinaha laga bilaabo sanadii 1959 waxa uu dali lama hayay labo jago oo ah mid hogaamin siayaasadeed ah iyo mid diineed o uu kahayay gobolka tebet ee ismaamul hoosaadka haysta gobokan oo katirsan wadanka shiinaha waana qof aqoon sare ka haysta diinta buudiga qof kasta ama nin kasta oo loodhiibo jagada dlai lama waxa lagu magacaabaa in uu yahay dhaxlihii ama qofkii xukunka ka dhaxlay aasaasihii diinta buudiga ee Gootama buuda waa sida ay u arkaan dadka raacsaniye.ninkan hada jagada haya oo ah kii 14aad waxa uu jagada qabtay sanadii 1940 dadiisuna waxa ay ahyd 4 sano jir waxana uu ku dhashay magaalda shingahay. kalmada dali lama waxa ay kadhigantahay ilaahii boqorka ahaa goobta uu daganyahay Dalai Lama. Laga yimaadu xiligii Dalai Lamaamihii 5aad ilaa iminka waxa saldhig u ah magaalda lahasa ee xarunta gobolka tebet Qansax dheere. Degmada Qansaxdheere waa Degmo wayn oo ka tirsan Gobolka Bay ee Dalka soomaaliya Qansaxdheere waxay Baydhabo u jirtaa 90 KM waxayna kaga beegan tahay Baydhabo koonfur galbeed. Degmada Qansaxdheere waxaa dega Beesha geelidle ee sida wayn loo yaqaano Konfurta Somalia, Degmada Qansaxdhere dhaqaaleheedu wuxuu ku tiirsan yahay Beeraha, Xoolaha iyo Ganacsiga Degmadu waxaa hoos yimaada Tuulooyin fara badan waxaana kamid ah  Mookubow Ismacil Abeey Shanta Mundul Busley Horgooyty May waydiyaasa Buulo Jadiid Buulo-Gumar Harer jiron Bulo-jadiid Tiirka Bandhato Bunbeegaay Elgeedow Kulan Jareer Welmalaas Caray Moorobusle Boolomundul Mayaawow Edaanqabow Lowa Forar Esow  Mayaaw  Hasan Mumin Sarta  Hrgoyti Alio Mad arale  Jafey Jiray  Buulo Hji Habaal Barbaare korinbood Balad Amiin Raamacadey jimeedada bunbeegay iyo Banban Degmada Qansaxdheere waxaa kasoo jeeda siyaasiyiin caan ah sida Ganaral Cabdi wahaab oo loo yaqaaney Garweyne, Haji Manur Malaq.Abdullahi Ibrahim Birkan, Sheik Alio Dhubow Sheik Ali Nur, Abdi Ibrahim Aw Shirfow dhinaca maamulka hada waxaa Gacanta Kuhaya Ciidamada Mamula Konfur Galbeed Somali iyo Ciidamo Amisom Qaybtoda Ethopia waxaana Saaran Cunaqabateen mudo 5 sano kudhowaad Dhanka Amniga waa uu fican yahay waxaana hada ka shaqeeya Hay,ado ilaa Sex Gaarayo dadkeedu waa Dad Jecel Nabadad iyo Hormarka Deganada ay Besha Gelidle Degto waxaa ka mid ah sida Degmada Qansaxdhere Gobalka Baay,Bakool, Dhanaawe, Gudo, Burdho, Gedo,Gaaguure, Jubada Dhexe, Degmada Sakow, Jubada Hoose Maalinta xoriyada somaliland. Maalinta xoriyada somaliland waa maalinta loo aqoonsan yahay Maalintii Qaranimada Soomaalilaan ee ay shacabkeedu u dabaal degaan Xurriyadii ay kala soo noqdeen dawladda Soomaaliya inteeda kale oo fool habawday (lala ambaday) sanadkii 1960-kii, wakhtigaas oo xurriyada ay Gobolada SL ka qaateen Ingiriiska TaariikhMaalinta Xoriyada Somaliland waa mid ka mid ah Maalmaha sida weyn looga xuso guud ahaan Somaliland iyo wadamada dibadaha ee ay joogaan jaaliyada dadka reer Somaliland u dhashay, iyada oo ay maalntani ku suntan tahay maalinta qaranimada Somaliland, waxaana ay ku timid ka dib dedaal badan iyo hiigsi badan oo loo maray horumarinta wadanka ayaa sanadkii 1991-kii shirweyne ay beelaha Somaliland ku qabsadeen magaalo madaxda labaad ee Burco waxa ay ku go'aansadeen in ay Somaliland noqoto qaran madax banaan oo ay xoriyadeedii luntay 1960-kii oo ay la midoobeen Somalia inteeda kale ay dib ula soo nqodaan, waxaana go'aankaasi saxeexay golihii dhexe ee Ururkii SNM (Somali National Movement), iyada oo ay halkaasi ku luntay rajadii ay dadka reer Somaliland wakhtiga badan ku taamayeen oo ahayd in la helo Shan Somaliyeed oo noqda wadan kaliya.. In ka badan 10 sano oo halgan hubaysan oo ay hogaaminayeen xoogagii jabhaddii SNM ka dib, waxay waxgaradka, siyaasiyiinta, aqoonyahanka iyo hormuudka qabaa’ilka iyo bulshada Somaliland ku heshiiyeen 18-kii May 1991-kii in ay la soo noqdaan xorriyadii luntay 26kii June 1960. 18ka May waa maalin ku suntan taariikhda Somaliland. Waa maalin jiilashii hore u ah xusuus, jiilasha danbena dhiirigelin iyo rajo. Waa maalin ay ka badbaaday Somaliland inay ku dhacdo god madow. Waa maalin mudan in dib loo xasuusto taariikhdii madoobayd ee halgankii, rafaadkii, barakacii, iyo baa’bii ku dhacay bulshada Somaliland. Waa maalin mudan in la xasuusto kumanyaalkii halyey ee u duurgalay inay dulliga ka dulqaadaan shacabkooda. Waa maalin mudan in loo duceeyo intii ku geeriyootay halgankii dheeraa ee dalka loo soo maray. 18May waa maalin mudan in laga farxiyo agoontii iyo dumarkii ay ka tageen halgameyaashaasi. Ma soo koobi karno qiimaha ay maalintani ugu fadhido qarankan iyo muhiimada ay leedahay. Somaliland waxay leedahay laba taariikhood. Taariikhdii ka horeysay 1991kii dibna ugu noqonaysa ilaa wakhtigii xornimada laga qaatay gumaystihii Ingiriiska 26kii Juun 1960. Taariikhda labaad ee Somaliland ayaa ah tan hadda socota kana soo bilaabaysa wakhtigii dib loola soo noqday xorriyadii luntay 1960kii. Wakhti badan ku lumin inaynu ka sheekayno duruufihii hore iyo wixii ka horeeyay 1991kii, balse waxaynu is dultaagi doonaa xaaladihii kala duwanaa ee ay Somaliland soo martay tan iyo 1991kii. Somaliland waxa lagaga dhawaaqay magaalo madaxda gobolka Togdheer ee Burco 18kii May 1991kii. Waxa Burco iskugu yimi oo go’aankanna wada qaatay dhamaan beelaha Somaliland oo ay ku jiraan kuwii aan ka qayb qaadan halgankii dib loogu soo xoreeyay Somaliland. Shirweynahan Somaliland lagu guddoonsaday wuxuu sidoo kale noqday kii ay beelaha Somaliland si rasmi u iskugu saamaxeen isla markaana iskula qaateen in loo wada midoobo sidii Somaliland looga midha dhalin lahaa. SHirkan waxa hormood u ahaa oo hagayay xubnihii Jabhaddii SNM, iyo golihii guurtida. Waxa iyaguna lagu casuumay oo door muhiim ah ku lahaa madaxdhaqameedkii beelaha darafyada ee Somaliland, iyo siyaasiyiinytii aan SNMta ku jirin. Ilaahay naxariistii Janno haka waraabiyee waxa wakhtigaa ahaa gudoomiyihii SNM marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali, waxaana ku xigeen u ahaa Xassan Ciise Jaamac oo isagu haatan nool. Waxaynu wax ka soo qaadan doonaa khubdadii ay shirkaa ka jeediyeen Marxuum Cabdiraxmaan Axmed Cali iyo Ilaahay ha u naxariistee marxuum Ibrahim Maygaag Samatar oo wakhtigaa ahaa guddoomiyihii golaha dhexe ee SNM. Barnaamijkan oo noqon mid taxane ah oo aanu kaga qayb galayno xuska 18ka May waxa uu si taaxane ah ugu soo bixi doonaa wargeyska FOORE. Waxaynu barnaamijkan kaga sheekayn doonaa marxaladihii kala duwanaa ee dhinacyada nabadgelyada, dibuheshiisiinta, dimuqraadiyadda iyo doorashooyinka iyo dhinacyada horumarka ee ay Somaliland soo martay. Waxaynu sidoo ku soo qaadan doonaa hadaladii dhaxalgalka ahaa ee haldoorka Somaliland qaar ka mid ah. Ururka Dawladaha aan la aqoonsan Wali. Wadamada aan la aqoonsan iyo Rabitaanka Dadkeeda Af-Ingiriis "Unrepresented Nations and Peoples Organization" ama (UNPO) waa urur aan dawladi maamulin balse caalami ah. oo shucuubta kamidka ahi gabi ahaantood ay ku dhaqmaan Dimoqraadiyada. waxa ay kakoobanyihiin xubnaha ururkan kujiraa sida wadamada aan wali la ictiraafin ee goonida u taagan ama gobolada lahaysto ama sida gobolada dadkii aslku ulahaa lagu haysto. waxa kamida shuruudaha kuxidhan cidii rabta in ay kusoo biiraan shuruudahan soo socda. xubnaha kamidka ah. xarunta ururkani waa magaalda Den Haag ee wadanka holland xubnaha kamidka ah ururkan way badanyihiin balse waxa jire xubno kuleh firfircooni dheeraada oo loo saadalinayo in dhawaanah la ictiraafo waxaana ka mida somaliland. xubnaha u rurku waxa ay yihiin sidan. yurub. http://www.unpo.org/ wabsaytka rasmiga ah ee ururka] Dhangaloow. Dhangaloow waa miro dhanaan ah oo dhaxda jaale ka ah,miro badan leh. Dhangaloowga waxoo ku macaanyahay cusbada ama sonkor. Luqadaha Berberiga. Luqadaha Berberiga (Tamazight) waa luqadaha ee ku hadlaan Dadka Berberiga ee woqooyiga Afrika. Luqadahaan waxaa aad looga hadlaa wadamada kala ah Marooko iyo Aljeeriya. luqadan waxa kuhadla Dadka Berberiga waxa kale oo lagaga hadlaa meelo kamida yurub oo ay dadka barbarku u hijroodeen gaar ahaan wadanka faransiiska halkaas oo ay yihiin dadka kayimi wadamada aljeeriya iyo marooko ee aslkoodu yahy barbari dadka ugu badan ee farnsiiska hijro kuyimi waxakale oo ay si badan loogahelaa wadamada holland Beljimka jarmalka Luqadaha Tashaadiga. Luqadaha Tashaadiga waa luqadaha looga hadlo woqooyiga afrika. Waxaana looga hadlaa 5 dal. Luqada ugu weyn ee tashaadiga waa Af-Hausa. Luqada Masaarida. Luqada Masaarida waa luqad looga hadlo dalka masar, waxeyna ka midtahay Luqadaha Afroasiyaatik. Luqadaha Omotik. Luqadaha Omotik waa luqado ka mid ah Afroasiyaatik, waxaana looga hadlo koonfur galbeed ee dalka Itoobiya. Luqadaha Semitiga. Luqadaha Semitiga waxaa la dhahaa luqadaha looga hadlo Bariga Dhexe, woqooyiga Afrika iyo Geeska Afrika gaar ahaan Itoobiya.Waxaa ku hadlo dad kabadan 470 miliyan oo qof. Dadka Berberiga. Dadka Berberiga ama Dadka Amazighiga waa shacab dagan wadamada waqooyiga Afrika waxa ay kukala baahsanyihiin lagabilaabo magaalda Siwa ee wadnkamasar ilaa Badweynta Atlaantik dhanka kale Bada Dhexe ilaa Wabiga NiJer badanaa barbarku waxa ay isku magacaabaan (Tamazight.) waxaanay shacabkani ku hadlaan Luqadaha Berberiga halka uu magacu kasoojeedo. Waxa ay yurubiyuuntu shacabkan ugu yeedhijireen qarniyadii dhexe magaca (moors) waxaanay u eegtahay marka lagu dhawaaqo kalmada marookns waxaana laga yaabaa in ay katimi kalmada Mauritania. Masaaridii hore waxa ay ugu yeedhijireen magaca (ashshoosh) giriigii horena waxa ay dhihi jireen magaca (Mazyes) carabtuna waxa ay ugu yeedheen magaca barbar Somaliland shilling. Somaliland shilin waa lacagta laga isticmaalo Somaliland. Waxa la hirgaliyay daabacaadda iyo isticmaalka lacagtan, 18 Oktoobar 1994. Waxa ay ka kooban tahay lacagta Somaliland waraaqo iyo biro kal ah sidan soo 1, 5, 10, 20, 100, 500, 1000 iyo 5000. waxaa sameeyey Ninka La Yidhaa Abdirasaq Nour Lacagta Somaliland. Sidan lawada socono astaanta qaranku waa shayga kaliyata ee lagu garto dawlad amaba lagu aqoonsado qaran keena, somaliland waxuu leeyahay astaan iyo lacag u gaar ah taa oo uu kaga duwan yahay bulshada caalamka iyo Gobolka geeska afrikaba, hadaba tan iyo waxii ka adan beeyay sanadkii 1991 somaliland waxay lahayd lacag u gaar ah taasi oo aan gabi hanba wada gaadhin gobolada somaliland oo dhan, iyadoo inta badan ku kooban hargaysa oo ah caasimada somaliland. halka aan lagaba aqoon gobola da kale dalka sida gobolada Bariga ee ay ka mid ka yihiin gobolka togdheer,sanaag iyo sool,waxaana laga isticmalaa badiba lacago qalaad oo kala duwan ku wasi oo iskugu jira lacagta itopiyanka iyo lacagtii soomaliyadii hore, dhinacakale waxad arkaysaa markaad tagto magaloyinka aan kor ku soo xusay iyo qaar kaleba inaad markaad dhex marayso goobaha lacagaha lagu sarifo anad arkayninba wax lacag shilinka somalialand ah mana jiraan lacago somaliland ah oo ay indha haagu qabanayaan, dhinacakale´shilinka somaliland hadad is tidhaah do suqa wax kaga so iibso ama ba wax kaga soo cun hotelada laga cunteeyo lagama yaabo inaad wax lagaga iibiyo, waxa yaduna nasiib daraa in qaar kamid ah lacagta shilinka somaliland ah guud ahan ba wadanka gudihiisa lagama qaato xataa casimada inana waxba lagaga iibin ibin mayo lacagtaas oo inta badan musha har loo ´siyo ciidamada qaranka marka ay isku dayaan inay ku soo adeegtana aan lagaqadan lacagtaas aan kor ku soo xusayna waxa kamid ah 5ta´shilin 10´ka shilin iyo 20´ka shilin lacagtasi la diidayaana waa lacagtii qaranka hadaba, waxa nasiib Daraa inay somaliland ku faanto inay hormar ka gaadhay dhinacyo badan sida dimuqraadiyada ´ dhaqaalaha´ Tignolajiyada iyo waxbarashada, hadana hormar ay gaadho iska dhaafo ay lacagteedii ayaa weli saaran Geedka Madhaafto Lacagta Somaliland oo dhammaan wadanka wada gaadhay. lacagta somaliland waxa ay hada wada gaadhay dhammaan wadanka oo dhan. Waxa laga qaataa talaabo kasta oo ka mid ah ciidda Somaliland. goobtii ugu dambaysay ee lacagta Somaliland laga qaataa waxa ay ahayd magaalada Burco oo ay ragaadisay lacagta giinbaarta ah ee ka hadhay nidaamkii kaligii taliyihii Siyaad Barre taas oo aafo wayn u gaysatay magaalda Burco iyo gabi ahaanba dhaqaalaha gobolka Togdheer. iyo guud ahaan dhaqaalaha Somaliland.intaas kadib xukumada Somaliland waxa ay ku guulaysatay sidii ay lacagta wadanka u wada gaadhsiin lahayd. Hormarkii way si wada oo imka waxay samaysay (1000 Sh) kun shilin oo isku yaalla iyo (5000 Sh) shan kun oo isku yaalla. taas oo sicir barar keentay Kolonbo. Kolonbo waa caasimada wadanka Siri Lanka luqada tamilka (கொழும்பு) waa magaalda ugu wayn wadanka siri lanka waana magaalda dhanka dhaqaalaha ugu wayn wadanka sirilanka waxa ay kutaalaa xeebta dhanka waqooyi galbeed waa mid kamida meelihii uu inb baduuta qoraaladiisii ku sheegay waxuu dhashay 8/9/1979 waxuyna kudhashay gobolka gedo qaasatan gerbahaareey waxbaeashada dugsi sare igo dhexe waxuukuqaatay garbahaareey waxaan jaamacad kabartay caasimada muqdisho Kabul. Kabul waa caasimada wadanka Afgaanistan waxa ay kutaalaa agagaarka wabiga wabiga kabul.waxa ku hareeraysan silsilada buuraha hindokuush dadka kabul kunooli waa 3.500.000 milyan Taariikhda kabul. Waxa ay dhisantay kaabul intii u dhaxaysay sanadihii 1500 ilaa 2000 kahor dhalashaddii nabi ciise. xiligeedii ugu horeeyay waxa ay xarun u ahayd dadka haysata diinta sardashtiga ama (Zoroastrianism) wkadib waxa ay xarun u noqatay diinta buudiga sidaas waxa laga helay qoraalo la qoray (1700-1100) kahor dhalashaddii nabi ciise C.s. Waxsoosaarka magaalda. Wxayaabaha ay soosaarto magaaldu waxa akamida sida maryaha ama dharka alaabooyinka guryaha la dhigto iyo waxyaabo kale oo badan. Jawiga. Magaalada kabul waxa u lamid yahay kan badi aasiyada dhexe roobabka iyo barafku waxa ay soodaataan xiliga jiilaalka halka xagaaguna uu kabilaabmo bisha may jawiga kabul xiliga xagaaga waxa uu noqdaa mid aad iyo aaad u macaan. Gaadiidka iyo isgaadhsiinta. Gagida dayuuraduhu waxa ay badhtamaha kabul u jirataa. ilaa 25 klm laakiin badi wadooyinka magaaldu way babasanyihiin sabatoo ah dagaalda sokeeye e ilaa hada ka socda wadanka afganistaan Isgaadhsinta. adeega isgaadhsiinta waxa samaysa shirkada laga leeyahay wadanka ee dhanka tilfoonka laqaato Waxbarashada. Intabadan dugsiyada magaaladu way burbureen oo waxaa saamayn aad u xoogan kuyeeshay dagaalda sokeeye ee mudada dheer kasocda wadanka afgaanistaan Murcanyo. Magaalada muracanyo waa magaalo qadiini ah kuna siman ilaa xiligii masaaridii soomaaliya xukumi jirtay,waxay dhacdaa xeebta badda cas waxayna u jirtaa magaalada boosaaso qiyaastii 80mayl oo dhinaca bada ah. Muracanyo waxay ahayd magaalooyinka ugu camirnaa xilaydii gumaystihii talayaaniga waxay u noqotay magaalo madax saladanadii majeerteeniya, Maraka si dhab ah loo eego asaaskii hore ee magaaalada murcanyo waxaa asaasay nin la oran jiray Nuun cismaan xaamud oo kasoo jeeda beesha maxamed talarer(wadalmoge),waxayna lahaan jirtay god weyn badda gala halakaas uu deganaan jiray, ka hor intaanay magaaladu noqon mid fida Waxuuna nuun ahaa nin ganacse ah Wuxuu kaloo ahaa nin turjubaan ah oo u kala turjuma dadkiisii reer miyiga ahaa iyo carabtii ka iman jirtay dalka yaman ee badeedcada kaga bedelan jirtay soomalida faleenka beeyada iyo xoolaha nool Waxa kale oo ka mid ahaa raggii ugu horeeyey ee magaalada asaasakeeda loo tiiriyo,Faarax waraabe oo ahaa. Jibraltaar. Jibraltaar ama Jabal adaariq carabiga (جبل طارق) ingiriisga (Gibraltar) (dʒɪbrɔːltər /;af isbania: [xiβɾaltaɾ]) waa mandaqad haysata Ismaamul hoosaad oo katirsan wadanka ingiriiska waxa ay kutaala dhulka wadanka isbayn ingiriisku waxa uu gumaysanayay ilaa 1981 wixii ka horeeyay laakin sandkaas ayay qaadatay maamul hoosaad Jibraltaar waa meel udhow dalka Ingiriiska oo ku yaala dhinaca koonfureed ee jasiiradda Iberian Waxay leedahay aag gaaraya 6.7 km2 (2.6 sq mi) oo waxaa xuddun u ah waqooyiga by Spain. Dhulgariirku wuxuu ku hareereysan yahay Dhagaxbuur Gebelaarar oo ku yaala hareeraha magaalada oo ah magaalo weyn oo dadku ku badan yihiin, gurigana waxaa ku nool 30,000 oo qof, ugu horrayn Jibraltaariyaanka. 1704, ciidammada Anglo-Holland waxay qabsadeen Jibraltaar intii lagu jiray Dagaalkii Isbaanishka ee ku yimid magaca Habsburg sheegashadii Carabta. Xuduuda waxaa loo duuliyey Britain oo ku salaysan Heshiiskii Utrecht ee 1713kii. Intii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida, waxay ahayd saldhig muhiim u ah Ciidanka Royal (Royal Navy) sida ay xukuntay gelitaanka iyo ka bixitaanka Badda Mediterranean, taas oo ah 8 mayl) ballaaran oo ku yaala barta "barkada badda". Waxa ay muhiimad muhiim ah u tahay maanta, iyada oo kala badh ka mid ah ganacsiga badda ee adduunka oo dhex maraya cidhiidhiga. Dhaqaalaha Jibraltaar maanta wuxuu ku salaysan yahay dhinaca dalxiiska, khamaarka internetka, adeegyada maaliyadeed iyo maraakiibta maraakiibta xamuulka. Awoodda Jibraltaar waa arrin weyn oo ku saabsan xiriirka Anglo-Spanish xiriirka Spain sida ku cad sheegashada dalxiiska. Jibraltaariyiintu waxay si weyn u diideen soo jeedinimada madax banaanida ee 1967-kii, iyo fikradda madax-bannaanida la wadaago sanadii 2002 -da. Dastuurka Jibraltaar ee 2006, Gibraltar wuxuu xukumayaa shaqadiisa, inkastoo awoodaha qaarkood, sida is-difaaca iyo xiriirka shisheeye, Dawladda Ingiriiska. Astaannta Qaranka ee somaliland. Astaannta somaliland waxaa la abaabulay Oktoobar 1996dii, ayada iyo calankaba. waxa ay kakoobantahay laba kafadood iyo miisaan isleeg, oo muujinaya cadaalda dhextaala shacabka somaliland iyo Gorgor sare u haya miisaanka oo isna tusaale u ah dimuquraadiyada ay somaliland kudhaqanto waxa kale o kamida astaanta qaranka laba gacmood oo issisalaamya. waxaanay tasi tusaale u tahay sinaanta iyo cadaalada iyo dimuquraadiya dhextaala dadka reer somaliland waxa kale oo kamida calaamdaha ay kakoobantahay astaanta qaranka somaliland laan geed oo muujinaysa nabada ay haystaan shacabku waxa kale oo kamida halka danbe oo ah huruud taas oo muujinaysa dhaqan wanaaga shacabka somaliland waxa kale oo walaiba kamida bisinka oo kaga yaala halka sare oo muujinaya in shacabka somaliland ay yihiin dad islaama. Budhcad badeeda geeska afrika. Burcad badeeda geeska afrika waa tuugo maraakiibta afduubato. Waxeyna bilaabatay 2004tii, waa markii ay kaluumeesatada u dulqaadan waayeen maraakiibta shisheeye oo kaluunka ka xaluufsato xeebaha dalka iyo markii ay badda soo tuftay suntii nuclearka ahaa xiligii ay soomaaliya soo gaartay tsunaamigii ka dhacay qaarada aasiya.Burcad badeeda waxey maanta dhib ku haayaan shacabka soomaaliyeed, waxaana taas ugu wacan lacagaha malaayiinta doollarka ah oo la siiyo. burcad badeedaan waxey maraakiib ka soo afduubtaan biyaha ka baxsan xeebaha soomaaliya. Sunta lagu qubay xeebaha Somalia. Sida la ogyahay waddamo badan oo ka mida bahda loo yaqaan "dunida soo koraysa" ayaa waxay bar tilmaameed u noqdeen Burcadda sunta gu aasta dhulalkooda oo aan inagu kamidnahay. Daraasad ay samaysay Jaamicadda la yiraahdo American University ee Washington (1996) waxay ku qiyaastay in hal tan oo qashin ah ay ku baxdo ilaa US$ 3000 marka ay noqoto in waddankii soo saaray nadiifintiisa iyo xafididdiisana u qalab-qaato halka ay haddii qashinkaas loo dhoofiyo dunida soo koraysa ay ugu kacdo waxaan ka badnayn US$ 5 (shan doolar) halkii tan-ba. Somalia kamid ma ahan wadamdii ku heshiiyey in ay isdhaafan karaan qashinka sunta halista ah sida aad map kaan uka jeedo Blugga waxa uu cadeeynagaa wadamdii saxiixay in ay isku soo qaadi karaan sunta, Gaduudkana waxa uu muujinayaa in aan loo soo qaadi karin sunta, inta kasoo hartayna maba saxiixin. (Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and Their Disposal). Xijaas. Xijaas waa goob juquraafi ahaan kutaala wadanka Sacuudi Carabiya mandaqadani waxa ay kakoobantahay dhamaan dhanka galbeed ee boqortooyada sucuudi careebiya waxa xijaas dagay oo kukulmay inta la ogayahy qabaa'lo badan oo caraba xijaas waa goobta ay kuyaalaan labada xaram oo gaabtii ilaahay uu nabi maxamed C.S ugusoo dhiibay waraqda diinta islaamka waxa xijaas kutaala kacbada sharafta leh ee islaamka u ah jihada ay ujeestaan marka ay tukanayaan Maxamed Al-faatex. Suldaan Maxamed-Alfaatex (af-Turkiga: "Fatih Sultan Mehmed Han II") waxa uu ahaa mid kamida salaadiintii Dawlada Cosmaniya waxa uu ahaa mid kamida kuwii ugu cadcadaa hogaamiyayayaashii soomaray dawladaa weaxa uu ahaa hogaamiyihii todabaad ee soomara hogaanka dawladaas waxa uu dawladii cismaaniyiinta xukumayay mudo kudhaw ilaa sodon sano Ceelwaaq. Ceelwaaq waa degmo ku tal gobolka Gedo, waana magalo istiraatiiji ah waana magaalo taariiqi ah 20 septembar 2011 dagaal culus ayaa ka dhacay magaalada ciidamada kenya ayaaa magaaalada xoog looga saaaray sidoo kale hub iyo raaas aaad ubadan waaalooga furtay iyo gaadiid aad u badan waaa guuldarii ugu xumeed ee dhabarka loo saaro kenya waa mid kamid ad dhacdooyin jihaadiga ah ee ka dhacay wadankeena soomaliya Soomaaliya dhowr dowlad ayaa taariiqo loogu dhigay itoobiya oo lagu xasuuqay yurkud burundi oo lagu xasuuqay deyniile kenyana ceelwaaq ayaa taariiq loogu dhigay "waxaa dago qabiilka gare ee digil aya ah qabiilka ugu badan ee dago ceelwaaq waxa ladago qabiilka marexan oo aan ku badneen.taariikhdan oo ah mid xaqiiqi ah kalsoco" Xaafuun. Xaafuun ama Raas Xaafuun (Af-Taliyaani "Dante") waa degmo ku taalo gobolka Bari ee woqooyiga Soomaaliya.Degmadaan waxaa degan dad lagu qiyaaso 5000 oo qof.waxeyna ku taalaa jasiirad dhuleedka gobolka bari.Waa degmo xeebeed. Taariikh. Tariikhda degmada Jasiirada u eg ee Xaafuun, tariikhdeedu waxay dib ugu laabanaysaa, taariikh hore oo garaysaa ilaa 1000 sano ka hor dhalashadii nebi Ciise. Jidda. Jeddah (Carabiga: جدة) waa magaalo kamida magaalooyinka uguwaawayn wadanka Sucuudiga waxa ay kutaalaa bada cas. Jeddah (Jeddah) Jiddada Jiddada Jidka, Hejazi: [d͡ʒɪd.da]) waa magaalo ku taalla Hijaz Tihamah ee ku taal xeebta Badda Cas, waana magaala weyn ee galbeedka Sacuudi Carabiya. Waa magaalo weyn oo ku taal Makkah, oo ah dekedda ugu weyn ee Badda Cas, iyo dad ku dhawaad ​​afar milyan oo qof (ilaa 2017), magaalada labaad ee ugu weyn Saudi Arabia ka dib caasimadda, Riyadh. Jeddah waa caasimadda ganacsiga Saudi Arabia. [3] Jeddah waa albaabka koowaad ee Mecca iyo Madiina, laba ka mid ah magaalooyinka ugu muhimsan ee Islaamka iyo meelaha soo jiidashada caanka ah. Dhaqaale ahaan, Jeddah wuxuu diiradda saarayaa sidii loo horumarin lahaa maalgashi raasumaal ah oo ku saabsan hoggaanka sayniska iyo injineernimada gudaha Sacuudi Carabiya iyo Bariga Dhexe. [4] Jeddah waxay si madax-bannaani ah kaalinta afraad ugu gashay Afrika - Gobollada Bariga Dhexe marka la eego naqshadaynta sannadkii 2009-kii gudaha magaalooyinka Innovation Industries Index. [5] Jeddah waa mid ka mid ah magaalooyinka Sacuudi Carabiya, waxaana loo magacaabay Magaaladda Beta Caalamka ee Globalization iyo Kooxaha Daraasaadka Cities ee Aduunka iyo Shabakadda (GaWC). Marka la eego magaalada ku dhow dhow Badda Cas, kalluumeysiga iyo badeecada badda waxay ku sarreysaa dhaqanka cunnada ee ka duwan qaybaha kale ee dalka. Carabiga, waa qasbada magaalada waa "Jeddah Ghair," oo u turjumaya "Jeddah way ka duwan tahay." Dhaqdhaqaaqa ayaa si weyn loogu dhex adeegsaday dadka gudaha iyo sidoo kale martida ajnabiga ah. Magaaladii hore waxaa loo aqoonsaday inay tahay "magaalada ugu furan" magaalada Saudi Arabia. Nafaaqodarro. Cunto xumida (ingiriisiga (Malnutrition) waa cuntada oo sixun oo qaabdaran loo isticmaalo amaba aan in kufilan lacunin oo ay yaraato taasoo dhibaatooyin u keenta jidhka bini aadamka meelaha ay saamaynta kuyeelato. Waddamada Africa ayaa saamayn wayn ay ku yeelatay hoos u dhaca dhaqaalaha aduunka, iyadoo ay yaraatay lacagtii ka soo gali jirtay waxyaabaha ay dhoofiyaan sida shidaalka iyo qayraadka kale ee dabiiciga oo qiimahoodii uu hoos u dhacay. Sidaas darteed ayaa wadamada Africa waxaa qasab ku ah inay amaah deg deg deg ah ka qaataan hay'addaha lacagaha ee caalamiga sida Bangiga Hor u marinta Africa. Mohamed Hassan oo ah sarkaal ka tirxsan Bangiga Horumarinta Africa qayb teeda amaahda siisa shirkadaha gaarka loo leeyahay ayaan ka waraystay sida uu bangiga amaahda u bixiyo. Cunto la'aanta Kenya. Dalka Kenya waxaa ka jira abaaro aad u ba'an oo saameeyey dad tiradooda lagu qiyaasayo ilaa toban milyan. Madaxweyne Mwai Kibaki ayaa xaaladda dalka ka jirta ku tilmaamey masiibo qaran oo u baahan in beesha caalamka ay gacan ka geysato sidii loola tacaali lahaa. Qaramada midoobey iyo hay'addaha kale ee gargaarka ayaa sheegey in xoolo dhaqato farabadan ay iyaga iyo xoolahooda ka hayaameen waqooyiga Kenya, isla markaana ay gaareen qeybo ku yaala dalka Ethiopia si ay daaqsiin wanaagsan iyo biyaba uga helaan. Haddaba xaaladdaasi abaaraha iyo cunto yarida ka sii dareysa ayaa, golaha wasiirada ee Kenya waxay shir ay magaalada Nairobi ku yeesheen waxay kaga dhawaaqeen talaabooyin degdeg oo wax looga qabanayo xaaladan intaaney faraha ka bixin. Talaabooyinka la qaadayo waxaa ka mid ah in la bilaabo barnaamij si lacag la'aan ah loogu quudinayo malaayin dad ah, waxaana barnaamijka cunto qeybinta ka qeyb qaadan doona ciidamada dalka. Jeejniya. Jeejniya Waa jamhuuriyada katirsan jamhuuriyadaha Ruushka ee fadaraalka ah caasimdeeduna waa magaalda Garoosni jeejniya waxa ay soo martay dagaal ba'an oo ay lagashay dawlada dhexe ee ruushka kaas oo ay madaxbanaanidooda ku rabeen Tafaasiil guud. Waddanka Jejniya waxa uu ku yaalaa dhulwaynaha la siku yidhaahdo qafqaas Caucas, dhulkaas oo ah dhul ballaadhan oo buuralay u badan, waa dhul qarfo ah oo wadiiqooyinkiisu aad u yar yihiin, taasoo keenta inaan si fudud lagu dhex mari karin, buurahaasina waxay dhereran yahay dhul dhererkiisu yahay ilaa 1200 km oo gaadhsiisan ilaa badda madaw,dhulkaas buurihiisa ayaa ah buuraha ugu dhaadheer Yurub waxaana dhererkoodu gaadhaa ilaa 5630 m, waana halka ay iskugu yimaadaan Yurub iyo Aasiya. Degaanadaasi Qawqaaska waxaa qabsaday Aashuuriyiintii, Shiinihii hore,Kaldaaniyuun iyo Faraacinadii hore, waxaanu dhulwaynahaasi ku hoos jiray ilaa qarnigii 3aad ee dhalashaddii Ciise kaddib boqortooyadii Roomaaniyiinta, buurahaas oo loo yaqaanno buuralayda Qawqaaska waxay dhacaan labada badood ee Qaswiin iyo badda madaw dhexdooda. Dhulkaas Qawqaaska la yidhaahdo waxaa dhinacyada waqooyi iyo koonfur kaga xeeran wabiyo, waxaanu dhulkaasi ka kooban yahay dhawr Jamhuuriyadood oo kala ahaa:- Jeejniya,Ingosheetiya, Dagistan, Balqariya, Oseetada waqooyi iyo Adeqiya. Sidoo kalana gobolka Abkhaasiya la yidhaahdo ee raacsan Georgia waxaa lagu tiriyaa dhulwaynaha loo yaqaanno Qawqaaska. Badka. Bedka ay Jamhuuriyadahaasi ku fadhiyaana wuxuu gaadhayaa ilaa 200 km oo isku wareeg ah, waxaana ku nool in ka badan 10 milyan oo qof oo 90% ay yihiin muslimiin. Dadka Qawqaasiyiinta ahina waa dad aad u keni adag oo si aad ah ugu faana diintooda Islaamka iyo dhaqankoodaba, hase yeeshee muddo ka badan afar qarni oo ay gumaysi ku hoos jireen ayaa wax badan ka beddelay dhaqankooda oo 100% diinta Islaamka ku tiirsanaa, iyadoo dhinaca kalana labadii gumaysi ee boqortooyadii Qaysarkii Ruushka iyo Shuuciyaddiiba ay in badan isku dayeen inay tirtiraan astaamahooda Islaamnimo, iyagoo isku dayaya biinta iyo dhaqan beddelka dhallinyarada, iyo sidoo kale iyagoo isku dayaya inay dagaalo sokeeyo iyo nacaybsho qabiil ku kala beeraan dadka dhulkaasi ku dhaqan oo ka kooban in ka badan 72 qoomiyadood,in ka badan 12 afna ku kala hadla, hase yeeshe kumay guulaysan ujeedooyinkoodii. Sidii Diinta Islaamku ku gaadhay Dhulwaynaha Qawqaas. Diinta Islaamku waxay dhulwaynaha Qawqaaska gaadhay waagii Khaliifkii labaad ee cumar binu khadaabR.C Qarnigii 7aad ee Hijriyada oo ku beegan qarnigii 13aad ee Miilaadiyada, muslimiintu waxay lahaayeen boqortooyooyin waawayn oo ka dhisnaa Aasiyada dhexe, dhulwaynaha Qawqaaska iyo Folga, taasoo sida taariikhdu xusayso in la odhan jiray boqortooyadii Mangooliyiinta iyo Tataarka. Qarnigii 14aad bilawgiisii waxaa Moosko madaxa kala soo kacay Imbaradooriyaddii Qaysariyiinta Ruushka,waagaas oo ahaa markii ay boqortooyadii Cismaaniyiintu iyana madaxa la soo baxday, iyadoon qarnigaasi kala badh gaadhinna waxaa bilawday halgan qadhaadh oo ay labadaas boqortooyo ugu jiraan sidii ay u qaabayn lahaayeen gobolkaasi ay ka wada hana qaadeen.Waagaas waxaa kale oo bilaabmay inay sii tabar darrayso boqortooyadii Islaamka ee Mangooliyiinta, waxayna arrintaasi keentay inay dhulkii ay maamulaysay ay ku soo hinqato boqotortooyadii da'da yarayd ee Qaysariyiintii Ruushka. Qabsigii ruushka. Sanadihii u dhaxeeyay 1425-1462kii ayuu awood u helay amiirkii Moosko Faasiili inuu mideeyo magaalooyinkii ugu muhiimsanaa ee ay degi jireen dadka Sulaafiyiinta la yidhaahdo sida Kiev iyo Barslaf hase yeeshee ilaa xilliggaas waxa uu hoos imanayay boqortooyadii Islaamka ee Mangooliyiinta. Hase yeeshee mudadii u dhaxaysay 1462-1505tii ayuu Qaysarkii Iifankii saddexaad uu horumariyay ciidamadii, isagoo isla markaana isbeddel ku sameeyay boqortooyadii taasoo keentay inay awood yeelato isla markaana ay bilawday inuu kacdoon ku samayso boqortooyadii Islaamka ee ay hoos imanaysay.Intii u dhaxaysay sanadihii 1547-1584kii oo uu xukunka hayay Iifaalkii afraad oo taariikh ahaan loo yaqaanno Iifaalkii hororka ahaa laystaanimadiisii faraha badnayd ee ku kici jiray darteed, ayaa isna bilaabay inuu ku soo dhul ballaadhsado goobihii ay dawladdii Islaamku ka talin jirtay ee Qawqaaska iyo Aasiyada dhexe. Sanadkii 1584kii ayuu duullaan xoog leh ku soo qaaday Iifaalkii afraad gobolka Qaramka la yidhaahdo, hasee yeeshee muslimiintii Tataarka ahaa oo taageero ka helaya dawladii Cismaaniyiinta ayaa dharbaaxo lama illaawaan ah u gaystay ciidamdii Ruushka ee duulaanka ku yimid, isla sanadkaas ayuuna Iifaalkii afraad dhintay. kaalmadii dawladii cismaaniyiinta. Mudadii u dhaxaysay 1585-1605tii ayay mar kale Ruushkii bilaabeen inay weeraro ku soo ekaysiiyaan dhulwaynaha Qawqaaska iyagoon u aabo yeelaynin jababkii is daba jooga ahaa ee ku dhacayay, hase dadka muslimiinta ah ee ku nool Qawqaaska oo taageero ka hilayay dawladdii Cismaaniyiinta ayaa weeraradii Ruushka dhabarka ka jabiyay, kumase ay joogsanne weeraradoodii iyo duulaamadii ay dhulka muslimiintga ku hayeen ayaa sii socday, marka jab ku dhacaba weeraro kale ayay soo bilaabayeen ilaa laga soo gaadhay dhammaadkii qarnigii lix iyo tobnaad markaas oo ay awood u heleen inay guulo ka gaadhaan weeraradii ay ku hayeen boqortooyooyinkii Mangooliyiintii muslinka ahaa ee Falja, Saybeeriya, Astaraakhaan iyo Qawqaaska kuwaasoo u ekaaday waddamo la qabsaday, waxaanay dawladdii Cismaaniyiintu bilaabay halgan dhinac kale ah, kaasoo ahaa in dadka la baro diinta Islaamka isla markaana lagu booriyo inay cadawgan dhulkooda jooga la jahaadaan, waxaana muddo yar kabacdi bilaabmay kacdoonno ay sameeyeen dadka muslimiinta ah ee goobahaa ku noolaa. Gumaadkii loogaystay dadka muslimka ah. Intii u dhaxaysay sanadihii 1705-1706dii Astaraakhaan ayaa ka hor timid Qaysariyaddii Ruushka ee uu Butruskii koowaad madaxa ka ahaa, waxaana dadkii muslimiinta ahaa lagula kacday gumaad aan waxba loola hadhin.Intii u dhaxaysay sanadihii 1705-1711kii muslimiintii ku noolaa Bashkiiriya ayaa gobolkoodii ka saaray ciidamadii boqortooyadii Ruushka, hase yeeshee muddo yar kabacdi ayay ciidamdii Ruushku dib ugu soo laabteen. Intii u dhaxaysay 1738-1755kii oo ah waagii ay Ruushka xukumi jirtay boqoraddii la odhan jiray Tasaariina Anna waxay Ruushku ku burburiyeen Qaasaan kaligeed in ka badan 418 Masaajid iyo goobo diineed oo gobolkaasi ka ahaa 536, waxaana ay Qaysaraddii Ruushku bilawday cadaadis iyo gumaad ba'an oo lagu qaadayo muslimiintii ku dhaqnaa Qawqaas iyo Sayberia, waxayna qorayaasha taariikhdu isbarbardhig ku sameeyaan waagaa wixii dhacay iyo waagii Stalin wixii ku dhacay dadka muslimiinta ah ee ku hoos noolaa dawladda Ruushka waxaana waagaasi lagu bilaabay dadkii muslimiinta ahaa in qasab lagu gaaleeyo oo ay qaatan Mad-habta Ortodoxka ee diinta Kiristanka oo ay dadka Sulaafiyiinta ahi ay haystaan, waxaa kaloo la soo rogay xeerar iyo sharciyo lagu reebayo luqadaha kale ee Carabiga,Turkiga iyo Faarisiga oo dadka goobahaasi ku nooli ku hadli jireen waxaana qasab laga dhigay afka Sulaafiga. Waagii boqoraddii Kaatriintii labaad ayay Moosko weerarro ba'an oo aanay waxba ula hadhin ku qaaday gobolada Qawqaaska iyo Qaramka, waxaana dagaalo kala hor yimid Cusmaaniyiintii sanadihii u dhaxeeyay 1768-1774kii, waxaana dagaaladaasi ka dhashay in boqortooyadii Cusmaaniyiinta lagu qasbo inay oggolaato madaxbannaanida boqortooyadii Al-Qaram. Sanadkii 1782kii ayuu gacanta Ruushka galay saldhigii ugu dambeeyay ee hoggaanka halgankii ka socday Qawqaaska, waxaana goobtaas ku shahiiday Al-Khaan Shaahiin Jiiray, halkaasna waxaa ku dhammaaday madaxii ugu dambeeyay boqoradii Tataarka.intii u dhaxaysay 1820-1830kii ayuu Qaysarkii Nikolaygii koowaad weerar ku ekeeyay Aderbijaan, waxaanu ku guulaystay inuu xukunkii Qaysariyadii Ruushka hoos keeno Dagistaan iyo gobolo ballaadhan oo ka mid ahaa Armeeniya. Sanadkii 1834kii ayaa waxaa dillaacay kacdoon hubaysan oo uu hoggaaminayo Sh. Shaamil Annaqshabandiyah oo ka mid ahaa culimada ugu waawaynaa ee mujaahidiinta ahaa, kacdoonkaas oo taageero siyaasi iyo diineedba ka helayay Cismaaniyiinta,waxaana Sheekha taageero ballaadhan siiyay qabaa'ilka Sharaakisa, Shiishaanka iyo dhammaan culimada Qawqaaska iyo Turkistaan,waxaanu hoggaamiyay dagaal qadhaadh oo socday muddo ka badan 30 sano. Halgankaasina wuxuu joogsaday sanadkii 1864kii kaddib markii ay qabiilooyinkii Sheekha taageeradii ay siinayeen kala noqdeen,taasoo keentay inay ciidamadii Ruushku gacanta ku dhigaan Sheekha laftigiisii, halgankaas uu Sheekhu hoggaaminayay waxa ujeedadiisu ahayd sidii loo dhisi lahaa dawladd Islaam ah isla markaana loo dabbaqi laha Shareecada Islaamka,dagaaladaasina waxaa dhabarka kaga jabay laba Qaysar oo xukunka iskaga dambeeyay ciidamadooda, labadaas oo kala ahaa Nikolaygii koowaad (1825-1855kii) iyo Alexsanderkii labaad (1855-1881kii). Dadka Jeejniyiinta oo ah dad ku tilmaaman dad diintooda Islaamka ku dhegan isla markaana ku faana waddankooda umay oggolaad in Ruushku si nabad ah ugu ledo dhulkooda,waxaana sanadkii 1791kii ka dillaacay kacdoon uu hoggaaminayay Sh. Mansuur Anab, kacdoonkaasina wuxuu socday muddo lix sano ah,kaasoo Qaysariyaddii Ruushka khasaarooyin ballaadhan soo gaadhsiiyay, hase yeeshee dad rayid ah oo taageero haysan iyo boqortooyo dawladaha dariska ah ka helaysa hiil iyo hooba iskuma dhigmayaane halgankaasi wuxuu ku dambeeyay in hoggaamiyihii halganku uu gacanta u galo ciidamada Ruushka muddo kabacdina xabsiga ku dhintay,waxaana ay dawladdii Ruushku bilawday cadaadis ballaadhan oo ay dadkii kula kacayso, iyadoo dadkii ku qasbaysa inay diinta Kiristanka qasab ku qaataan, waxaa kale oo ay bilawday inay dadka Jeejniyiinta ah ku qasabto inay waddanka qasab kaga baxaan iyagoo dadkii bilaabay inay u qaxaan xagga waddamada Carabta, aakhirkiina sanadkii 1822kii ayay boqortooyadii Ruushku gacanta si buuxda ugu dhigtay waddanka Jeejniya. Cumar binu Khadab R.C Ilaahay ha ka raalli ahaadee sanadkii 22 H, waxaana wadaanka Aserbiijaan furay ciidamo uu hoggaaminayay Suraaqa Ibnu Camar, waxaanay gaadheen ilaa magaalada Derbind oo xeebta badda Qaswiin oo gudaha dhulwaynaha Qawqaaska ku taalla, waxaana waagaas galay diinta Islaamka badiba dadka deggen Shirwaan iyo qaybo ka mid ah Dagistan, waxaanay qabiilooyinka Qoomooq la yidhaahdo ahaayeen dadkii Islaamka ugu hor qaatay isla markaana ka qayb qaatay fiditaanka diinta Islaamka. Markaa ka bacdi ayay Waagii Khaliifkii saddexaad ee Cismaan Binu Caffaan Ilaahay ha ka raalli ahaadee ciidamadii Muslimiinta oo uu hoggaaminayay Xabiib Binu Muslimata ay furteen Armenia iyo Goergia waxaanay qabsadeen magaalda Talfiis oo hadda loo yaqaan Tabliis oo ah caasimadda Georgia,waxaannay halkaasi ka dhiseen dawlad Islaam ah oo dadka ugu yeedha diinta Islaamka. Waagii dawladdii Umawiyiinta ayuu si buuxda Islaamku ugu faafay dhammaan dhulwaynaha Qawqaaska, hase yeeshee markii ay sii daciifaysay dawladdii Cabbaasiyiintu ayaa waxaa bilaabmay in daafaha dawladdii Islaamka ay tabar yari ka muuqato, taasoo keentay inay soo hungureeyaan dawladihii deriska la ahaa dawladdii Islaamka, waxayna arrintu gaadhay in Georgiyiintii ay isku dayaan inay goystaan sanadkii 1026kii, hase yeeshee waxaa ka hor tagay Cismaaniyiintii oo uu hoggaaminayay Alab Arslaan, iyagoo ku soo celiyay hadhka dawladdii Islaamka sanadkii 1072kii Ciise kaddib. Dagaaladii ay lagaleen galay Qaysariyiintii Ruushka. Qarnigii 7aad ee Hijriyada oo ku beegan qarnigii 13aad ee Miilaadiyada, muslimiintu waxay lahaayeen boqortooyooyin waawayn oo ka dhisnaa Aasiyada dhexe, dhulwaynaha Qawqaaska iyo Folga, taasoo sida taariikhdu xusayso in la odhan jiray boqortooyadii Mangooliyiinta iyo Tataarka. Qarnigii 14aad bilawgiisii waxaa Moosko madaxa kala soo kacay Imbaradooriyaddii Qaysariyiinta Ruushka,waagaas oo ahaa markii ay boqortooyadii Cismaaniyiintu iyana madaxa la soo baxday, iyadoon qarnigaasi kala badh gaadhinna waxaa bilawday halgan qadhaadh oo ay labadaas boqortooyo ugu jiraan sidii ay u qaabayn lahaayeen gobolkaasi ay ka wada hana qaadeen.Waagaas waxaa kale oo bilaabmay inay sii tabar darrayso boqortooyadii Islaamka ee Mangooliyiinta, waxayna arrintaasi keentay inay dhulkii ay maamulaysay ay ku soo hinqato boqotortooyadii da'da yarayd ee Qaysariyiintii Ruushka. Sanadihii u dhaxeeyay 1425-1462kii ayuu awood u helay amiirkii Moosko Faasiili inuu mideeyo magaalooyinkii ugu muhiimsanaa ee ay degi jireen dadka Sulaafiyiinta la yidhaahdo sida Kiev iyo Barslaf hase yeeshee ilaa xilliggaas waxa uu hoos imanayay boqortooyadii Islaamka ee Mangooliyiinta. Hase yeeshee mudadii u dhaxaysay 1462-1505tii ayuu Qaysarkii Iifankii saddexaad uu horumariyay ciidamadii, isagoo isla markaana isbeddel ku sameeyay boqortooyadii taasoo keentay inay awood yeelato isla markaana ay bilawday inuu kacdoon ku samayso boqortooyadii Islaamka ee ay hoos imanaysay.Intii u dhaxaysay sanadihii 1547-1584kii oo uu xukunka hayay Iifaalkii afraad oo taariikh ahaan loo yaqaanno Iifaalkii hororka ahaa laystaanimadiisii faraha badnayd ee ku kici jiray darteed, ayaa isna bilaabay inuu ku soo dhul ballaadhsado goobihii ay dawladdii Islaamku ka talin jirtay ee Qawqaaska iyo Aasiyada dhexe. Sanadkii 1584kii ayuu duullaan xoog leh ku soo qaaday Iifaalkii afraad gobolka Qaramka la yidhaahdo, hasee yeeshee muslimiintii Tataarka ahaa oo taageero ka helaya dawladii Cismaaniyiinta ayaa dharbaaxo lama illaawaan ah u gaystay ciidamdii Ruushka ee duulaanka ku yimid, isla sanadkaas ayuuna Iifaalkii afraad dhintay. Mudadii u dhaxaysay 1585-1605tii ayay mar kale Ruushkii bilaabeen inay weeraro ku soo ekaysiiyaan dhulwaynaha Qawqaaska iyagoon u aabo yeelaynin jababkii is daba jooga ahaa ee ku dhacayay, hase dadka muslimiinta ah ee ku nool Qawqaaska oo taageero ka hilayay dawladdii Cismaaniyiinta ayaa weeraradii Ruushka dhabarka ka jabiyay, kumase ay joogsanne weeraradoodii iyo duulaamadii ay dhulka muslimiintga ku hayeen ayaa sii socday, marka jab ku dhacaba weeraro kale ayay soo bilaabayeen ilaa laga soo gaadhay dhammaadkii qarnigii lix iyo tobnaad markaas oo ay awood u heleen inay guulo ka gaadhaan weeraradii ay ku hayeen boqortooyooyinkii Mangooliyiintii muslinka ahaa ee Falja, Saybeeriya, Astaraakhaan iyo Qawqaaska kuwaasoo u ekaaday waddamo la qabsaday, waxaanay dawladdii Cismaaniyiintu bilaabay halgan dhinac kale ah, kaasoo ahaa in dadka la baro diinta Islaamka isla markaana lagu booriyo inay cadawgan dhulkooda jooga la jahaadaan, waxaana muddo yar kabacdi bilaabmay kacdoonno ay sameeyeen dadka muslimiinta ah ee goobahaa ku noolaa. Intii u dhaxaysay sanadihii 1705-1706dii Astaraakhaan ayaa ka hor timid Qaysariyaddii Ruushka ee uu Butruskii koowaad madaxa ka ahaa, waxaana dadkii muslimiinta ahaa lagula kacday gumaad aan waxba loola hadhin.Intii u dhaxaysay sanadihii 1705-1711kii muslimiintii ku noolaa Bashkiiriya ayaa gobolkoodii ka saaray ciidamadii boqortooyadii Ruushka, hase yeeshee muddo yar kabacdi ayay ciidamdii Ruushku dib ugu soo laabteen. Intii u dhaxaysay 1738-1755kii oo ah waagii ay Ruushka xukumi jirtay boqoraddii la odhan jiray Tasaariina Anna waxay Ruushku ku burburiyeen Qaasaan kaligeed in ka badan 418 Masaajid iyo goobo diineed oo gobolkaasi ka ahaa 536, waxaana ay Qaysaraddii Ruushku bilawday cadaadis iyo gumaad ba'an oo lagu qaadayo muslimiintii ku dhaqnaa Qawqaas iyo Sayberia, waxayna qorayaasha taariikhdu isbarbardhig ku sameeyaan waagaa wixii dhacay iyo waagii Stalin wixii ku dhacay dadka muslimiinta ah ee ku hoos noolaa dawladda Ruushka, waxaana waagaasi lagu bilaabay dadkii muslimiinta ahaa in qasab lagu gaaleeyo oo ay qaatan Mad-habta Ortodoxka ee diinta Kiristanka oo ay dadka Sulaafiyiinta ahi ay haystaan, waxaa kaloo la soo rogay xeerar iyo sharciyo lagu reebayo luqadaha kale ee Carabiga,Turkiga iyo Faarisiga oo dadka goobahaasi ku nooli ku hadli jireen waxaana qasab laga dhigay afka Sulaafiga. Waagii boqoraddii Kaatriintii labaad ayay Moosko weerarro ba'an oo aanay waxba ula hadhin ku qaaday gobolada Qawqaaska iyo Qaramka, waxaana dagaalo kala hor yimid Cusmaaniyiintii sanadihii u dhaxeeyay 1768-1774kii, waxaana dagaaladaasi ka dhashay in boqortooyadii Cusmaaniyiinta lagu qasbo inay oggolaato madaxbannaanida boqortooyadii Al-Qaram. Sanadkii 1782kii ayuu gacanta Ruushka galay saldhigii ugu dambeeyay ee hoggaanka halgankii ka socday Qawqaaska, waxaana goobtaas ku shahiiday Al-Khaan Shaahiin Jiiray, halkaasna waxaa ku dhammaaday madaxii ugu dambeeyay boqoradii Tataarka.intii u dhaxaysay 1820-1830kii ayuu Qaysarkii Nikolaygii koowaad weerar ku ekeeyay Aderbijaan, waxaanu ku guulaystay inuu xukunkii Qaysariyadii Ruushka hoos keeno Dagistaan iyo gobolo ballaadhan oo ka mid ahaa Armeeniya. Sanadkii 1834kii ayaa waxaa dillaacay kacdoon hubaysan oo uu hoggaaminayo Sh. Shaamil Annaqshabandiyah oo ka mid ahaa culimada ugu waawaynaa ee mujaahidiinta ahaa, kacdoonkaas oo taageero siyaasi iyo diineedba ka helayay Cismaaniyiinta,waxaana Sheekha taageero ballaadhan siiyay qabaa'ilka Sharaakisa, Shiishaanka iyo dhammaan culimada Qawqaaska iyo Turkistaan,waxaanu hoggaamiyay dagaal qadhaadh oo socday muddo ka badan 30 sano. Halgankaasina wuxuu joogsaday sanadkii 1864kii kaddib markii ay qabiilooyinkii Sheekha taageeradii ay siinayeen kala noqdeen,taasoo keentay inay ciidamadii Ruushku gacanta ku dhigaan Sheekha laftigiisii, halgankaas uu Sheekhu hoggaaminayay waxa ujeedadiisu ahayd sidii loo dhisi lahaa dawladd Islaam ah isla markaana loo dabbaqi laha Shareecada Islaamka,dagaaladaasina waxaa dhabarka kaga jabay laba Qaysar oo xukunka iskaga dambeeyay ciidamadooda, labadaas oo kala ahaa Nikolaygii koowaad (1825-1855kii) iyo Alexsanderkii labaad (1855-1881kii). Dadka Jeejniyiinta oo ah dad ku tilmaaman dad diintooda Islaamka ku dhegan isla markaana ku faana waddankooda umay oggolaad in Ruushku si nabad ah ugu ledo dhulkooda,waxaana sanadkii 1791kii ka dillaacay kacdoon uu hoggaaminayay Sh. Mansuur Anab, kacdoonkaasina wuxuu socday muddo lix sano ah,kaasoo Qaysariyaddii Ruushka khasaarooyin ballaadhan soo gaadhsiiyay, hase yeeshee dad rayid ah oo taageero haysan iyo boqortooyo dawladaha dariska ah ka helaysa hiil iyo hooba iskuma dhigmayaane halgankaasi wuxuu ku dambeeyay in hoggaamiyihii halganku uu gacanta u galo ciidamada Ruushka muddo kabacdina xabsiga ku dhintay,waxaana ay dawladdii Ruushku bilawday cadaadis ballaadhan oo ay dadkii kula kacayso, iyadoo dadkii ku qasbaysa inay diinta Kiristanka qasab ku qaataan, waxaa kale oo ay bilawday inay dadka Jeejniyiinta ah ku qasabto inay waddanka qasab kaga baxaan iyagoo dadkii bilaabay inay u qaxaan xagga waddamada Carabta, aakhirkiina sanadkii 1822kii ayay boqortooyadii Ruushku gacanta si buuxda ugu dhigtay waddanka Jeejniya. 50 Cent. 50 Cent oo magaciisa saxda ah yahay Kurtis James Jakson III () (ku dhashay Queens, New York, Maraykanka 6dii Luuliyo, 1975) waa fanaan qaada heesaha raabka kaasi oo saldhigiisu yahay magaalada New York ee wadanka Maraykanka. Lixle. Mujaahid Maxamed xaashi diiriye (lixle)Sannadkasta Bisha Tobnaad 17keeda, waxa la xusaa oo loo asteeyey Maalinta Shuhadada SNM, Maalintaasoo ahayd Maalintii ay Mujaahidiin badan oo uu ka mid ahaa Halgamaagii weynaa Mujaahid Maxamed Xaashi (lixle) ay ku le’deen Dagaal ba’an oo ka dhacay Burco-duurray. Haddaba aan hollado Bartilmaameedka Maanta oo ah Su’aal iswaydiin mudan oo isoo hor marta Maalmahan oo kale, Su’aashaasoo ah: Sida la Ogsoonayahay Mujaahid Lixle Maalintii uu dhintay waxa uu Hoggaaminayey Guutadii Burco-duurray ka dagaalantay oo ka koobnayd Saddex Urur, Haddaba Dhimashaddiisii kaddib yaa halkiisii galay oo Calankii iyo taliskii la wareegay, Hoggaankana u qabtay Mujaahidiintii SNM? Jawaabta Su’aashan oo aan raadin jiray ayaa waxaan helay Shalay Sabtidii oo aan si toosa ula kulmay Sarkaalkii Goobtaasi Nafwaaga kula Wareegay Hoggaamintii iyo Taliskii, ee uu ka dhiidhiyey inuu Calanku dhul u dhaco, Waa Mujaahid Cabdi Kariim Xaashi Cilmi oo wakhtigan ku nool Hargeysa. Mujaahid C/kariim Xaashi Cilmi waxa uu ka mid ahaa Saddexdii Sarkaal ee kala hoggaaminayey Guutadii uu Watay Lixle ee Saddexda Urur ka koobnayd ee gaashay Burco-duurray. sida loo xuso ilaa hada. Xuskii ugu weyna oo lagu qabtay Fagaaraha beerta xoriyada ee Magaalada Hargeysa, waxa ka soo qeybgalay Madaxweynaha Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud [Siilaanyo],Wasiirada Warfaafinta Cabdilaahi Geel-jire, arrimaha gudaha Maxamed Cabdi Gaboose, hawlaha guud Xuseen Axmed Caydiid, Guddoomiye ku-xigeenka Xisbiga Mucaaridka ah ee UCID Aadan Maxamed Mirre [Waqaf],Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Muuse Biixi Cabdi, maamulka jimciyada mujaahidiinta ee Sooyaal,qaar ka mid ah agoomihi ay ragoodi ku naf-waayeen halgankii qadhaadha ee dib u xoreynta dalka, xildhibaano ka kala socday labada Gole Baarlamaan Guurtida Wakiillada iyo marti sharaf kale. Madaxweynaha Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo oo muuqaalkiisa ay ka muuqatay farxad iyo dhoola cadeyn, oo qofka arka uu ku niyad samaanayo jawiga guud ee Madaxweynuhu ku sugnaa, Khudbadii madax waynaha. Waxa maanta kuligeenba farxadweyn inoo ah inaynu xafladan taariikhiga ah isugu-nimid ee ah maalintii halganka, maalintii shuhadada, inaynu xusno geesiyaashi u halgamay ee naftooda iyo dhiigoodaba u hurey xorriyadan aynu maanta dugsanayno, dawladnimadan aynu haysani, qaranimada aynu haysano.”ayuu yidhi Madaxweynaha Somaliland Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo oo ka hadlay xuska sanad-guuradii 26aad ee ka soo wareegtay dagaalkii Burca-duuray ee ay ku shahiideen geesiyaal dhiigoodi, naftoodi u huray sidii ummadada reer Somaliland ugu noolaan lahaayeen xoriyada ay maanta haystaan, Mujaahidiinta dagaalka Burco-duuray ku geeriyooday ee lagu calaamadsado waxa ka mid ahaa alle ha u naxariiste Mujaahid Maxamed Xaashi Diiriye [Lixle] iyo qaar kale oo badan. Isaga oo hadalkiisa si watana waxa uu yidhi“In badan waad maqasheen aniga [Siilaanyo] oo halkan ka leh iyo meelo badanba ummadani waxay u soo halgantay maanta wixii ka danbeeya xabad danbe loo qaadan maayo, ee cod ayaa lagu kala helayaa oo lagu kala adkaanayaa”. “Maanta waa Ilaahay xamdigii hadaynu halkan isugunimi, iyada oo maanta is-bedelkii loo baahnaana uu dalkeeni ka hirgalay, dimuqraadiyadii ka hirgashay, doorashooyin xalaal ahi ka dhaceen. Dhaqana ay inoo noqon doonto Imika wixii ka danbeeya inaynu dimuqraadiyada, xoriyda iyo wada-jirka aynu wada ilaashano, maalinta taariikhiga ah ee shuhadda SNM ee aynu halkan ku xusayno, Madaxweynaha Somaliland Axmed-Siilaanyo waxa uu sheegay maalinta Shuhadada SNM inuu si weyn u xasuusto, isaga oo ka hadlayaa xasuusta ay maalintaasi ku leedahay ayaa waxa uu yidhi “Maalintaas aad iyo aad ayaan u xasuusta maalintaas waxaan joogay xaruntii SNM ee Magaalada Diri-dhaba, maalintaas waxa noo yimi deeq-bixiyayaashi wax na tari-jirey ee saaxibada inoo ahaa ee wax naga tari jirey halganka inaga [SNM] iyo ururkii la odhan jirey SSDF oo isaguna u halgamayey xoriyadii Soomaaliya. Waxaanu maalintaas muujinay oo aanu cadeynay halgankii aanu ku jirnay, sidii aanu halgankii ugu jirnay ee Shirkii loogu jiray ee la lahaa hawlihiini ma qabateen? Mise maydaan qaban? Ayaa anga oo joogna Ethiopia gudaheedi ayaa weerarkii dhacay, waxaana ku geeriyooday Muj Maxamed Xaashi Diiriye [Lixle],” Md. Siilaanyo waxa uu sheegay xoriyada ay Somaliland ku naaloonayso ay dhaliyeen mujaahidiintii u naf-waayey xoreyntii dalkan, isaga oo arrinta ka hadlayana waxa uu yidhi“Inaga oo doonayna inaynu dalkeena horumarino, oo wax ka qabano balanqaadyadii aanu balanqaadnay markii aanu xisbiga ahayn inaanu fulino, oo insha allah aanu fulin doono. Dadkii dhaliyey ee asaaska u ahaa, waa dadka aynu maanta halkan ku soo magac-qaadayno, waxaanan leenahay Ilaahay naxariistii jano ha ka waraabiyo” Madaxweynaha Somaliland Axmed-Siilaanyo waxa uu tilmaamay inay qiimayn iyo qadarin u samaynayan dadkii ay dhinteen mujaahidiintii dalka xoreeyey, iisaga oo arrinta ka hadkayana waxa uu yidhi “Waxaanan balanqaadayna, haddii aanu nahay xukuummada cusub inaanu qiimayno oo aanu qadarino iyaga iyo wixii ay ka dhinteen, himilooyinkii ay u dhinteena inaanu ummada u fulino, iyo kuwa aanu Xisbi ahaanba [KULMIYE] balanqaadnay.” Guddoomiyaha Xisbiga KULMIYE Muuse Biixi Cabdi, Guddoomiyaha kuxigeenka Xisbiga UCID Eng. Faysal Cali Waraabe, Guddoomiyaha jimciyada Sooyaal Xasan iyo qaar ka mid ah mujaahidiin ka qeybgalay dagaalkii qadhaadha ee Bur-caduurey ee geesiyaal badan ay ku naf-waayeen. Waxaanay dhamaan masuuliyiintani iska daba-mar-mareen wadadii loo maray dib u xoreynta dalka iyo qiimaha ay leedahay, isla markaana waxay u soo jeediyeen ummada inay nabadgelyadooda ilaashadaan, Sidoo kale, sida ay ku soo waramayaan wariyayaasha Shabakada wararka ee hadhwanaagnews ku leedahay gobolada iyo degmooyinka Somaliland in si weyn xuska maalintan looga xusay, iyada oo xuskani si gaar ah u taabanayo dhalinyarta, caruurta ku agoomoobay, isla markaana aabayaashood ku dhointeen dib u xoreyntii dalka. Maalinta oo ay taariikhdu ahayd 17-kii October 2010 waxay ku xardhan tahay sanad-guuradii 26aad ee ka soo wareegtay 17-October 1984-kii, Guushii Ururkii SNM ay ka gaadheen dagaalkii Burco-duurey oo ahayd markii ugu horeysay ee ay ururkaasi weerer toos ah ku qaadeen ama iskaga horyimaadeen Ciidamadii u daacada ahaa Xukuumadii Mahamed Siyaad Barre, howlgalkaasi oo SNM ay ku muujisay awoodeeda Ciidan iyo heerka tababarka ay qabeen dhalinyaradii SNM.guulihii ay soo hooyeena waa ta maanta la hadhsanayo. Sidoo kale, Madaxweynaha Somaliland Md. Axmed Maxamed Maxamuud [Siilaanyo], ayaa shalay dhagax dhigay taallo loogu talo galay in lagu xusuusto shuhaddadii ururkii SNM ee naftooda ku waayey dib u xoreynta Somaliland. Taalladan oo markii Madaxweynuhu uu dhagax-dhigayey ay ku wehelinayeen xubno ka mida Golaha Wasiirada Somaliland oo uu ka mid ahaa Wasiirka Warfaafinta iyo Wacyi-gelinta Md Cabdilaahi Cismaan Jaamac [Geell-jire], ayaa wuxu dhagax-dhigay oo laga dhisayaa barxada hore ee Wasaarada Warfaafinta. Md. Siilaanyo oo dhagax-dhiga taallada hadal kooban ka jeediyey, ayaa sheegay in maanta ay qiimo weyn u leedahay shacbi-weynaha reer Somaliland gudo iyo dibedba, isla markaana uu aad ugu faraxsan yahay dhagax-dhiga taalladan, isaga oo xusay in ay xukuumadiisu u hawlgali doonto wax u qabashada mujaahidiinta nool iyo agoomihii ay ka tageen mujaahidiintii naftooda ku waayey dagaalkii dib u xoreyntii dalka. Dhinaca kale, C/casiis Max’ed Xaashi (lixle) oo ah wiilka kaliya ee uu ifka kaga tagay Mujaahid Max’ed Xaashi (lixle) inkastoo ay walaalo yihiin laba hablood oo kale ayaa nooga waramay duruuftooda nololeed iyo halka ay xaaladooda guud marayso, waxaanu sheegay inaanay Somaliland qoys ahaan ka helin qiimihii ay mudnaayeen cid gacan qabatayna aanay jirin mudadii ay S/land jirtay, isagoo tusaale u soo qaatay in isaga duruuftu u saamixi wayday inuu dhamaysto waxbarashadiisii. C/casiis waxa kale uu sheegay inay duruuftooda nololeed ay u dheer tahay in lagu haysto dhulkii kaliya ee ay ku lahaayeen magaalada Hargaysa, kuwaasoo uu xusay in dadkii ka haystay aanay ilaa imika siinin cid wax ka qabatayna aanay jirin,waxaanu ugu baaqay S/land inay wax kala qabtaan arintaasi iyo duruufahooda kale ee nololeed. Mar la waydiiyay inay jiraan masuuliyiin uu la kulmay oo ka tirsan xukuumada S/land oo ay u bandhigeen hawsha haysata oo uu ugu horeeyo Madaxweynaha Somaliland balse ay ahayd uun balnqaad uu kala kulmay waxaanu sheegay inuu rajaymnayo balanqaadkaasi inuu Madaxweynuhu u fuliyo (waxaan la kulmay shalay Madaxweynaha S/land Mujaahid Axmed Maxamed Max’uud Siilaanyo iyadoo kulankaasi ahaa uun salaan waxaanu ii sameeyay balan qaad ah inaanu kulmi doono taasi oo rajaynayo inay fusho oo Madaxweynuhuna wax nala qaban doono maadaama uu aqoon buuxda u leeyahay Aabahay yahayna midka garanaya magaca, sharafta iyo abaalka uu mutaystay iyo halganka dheer ee ay soo wada galeen Soomaaliduna waxay ku maahmaahdaa Abaal nin gala waa la helaa nin guda se lama hayo) Ugu danbayntiina waxa uu bulshada iyo xukuumadaba ka codsaday in la garab qabto qoyskii uu ka dhashay wax kasta oo lala qaban karayana lala qabto dhulka laga haysto ee uu Mujaahidkii dhalay ka geeriyoodayna loo soo dhiciy halkaasu xilka la wareegey mujaahid abdiladiifiyo eygiisa maxamed bintntiner iyo eyadsiisa ina muuse Buurta Sheekh. Buurta Sheekh () waa buur ay ku hoostaalo degmo yar oo la yiraahdo Sheekh oo ka mida Gobolka Saaxil ee maamulka la magac baxay Somaliland. Burco oo ah gobolka Togdheer ayay 70 km woqooyi ka xigtaa Wajaale. Wajaale ama Tog Wajaale waa degmo ku taalo gobolka Woqooyi Galbeed ee woqooyiga dalka Soomaaliya. Degmadaan waxee xuduud la leedahay ismaamulka somali galbdeed ee gacanta ugu jira wadanka Itoobiya.Wajaale waxaa maamulo maamulka somaliland waana dhanka dhaqaalaha Soomaaliya uu kasoo xeroodo. Kulbiyoow. Kulbiyoow ama kolbiyo waa tuulo ku taalo gobolka Jubbada Hoose ee dalka Soomaaliya.Tuuladaan waxee xad la wadaagtaa dalka Kenya.Kulbiyoow waxee 40km u jirtaa degmada Badhaadhe. Robert Mugabe. Robert Mugabe magiciisa oo afka ingiriisiga kuqoran oo dhamaystirani waasidan Robert Gabriel Karigamombe Mugabe (21- 02_1924 waa madaxwaynihii labaad ee wadanka Simbaabwi waxa uu jagada madaxwaynanimada qabtay (1987-2017). 21 November 2017, Mugabe resigned. DHaqdhaqaaqii ZAPU. halgamaagii waynaa ee sinbabwi Joshua Nkomo ayaa waxa uu aasaasay dhaqdhaqaaqa gobonimadoonka ah ee looyaqaanay marka magaca loosoogaabiyo, (ZAPU) sanadku markii uu ahaa 1961 kadib waa lamamnuucay jabhadaas oo waxaa lagu daray liiska dhaqdhaqaaqyada la mamnuucay 1962 sanad kaliya markii ay jirtay taas oo sababtay in ay burburto oo ay kala furfurato waxaana halkaas kadhashay dhaqdhaqaaqa kale ee lamagac baxay (ZANU) taas oo uu hogaamiye u noqday robert mugabe Waxbarashadiisii. Xiliga uu waxbarasho aaday waxa ay ahayd mid gaaban isla markiiba waa uu kamidnoqday jaamacada (fort hear) oo kutaala koonfurta afrika waxana uu ka qalinjabiyay sanadii 1951 waxa uu jamacadaas kula kulmay hogaamiyayaal afrika markii danbe hogaamiayay waxana kamid ahaa hogaamiyihii waynaa ee tansaniya, Julius Nyerere wuu siiwatay waxbarashadiisii jaamcada oo waxa uu ku biiray jaamacad waxa uu qaatay shahaadooyin dhawra waxa uu kamid noqday jaamacado badan Kusoolaabashaddii wadankiisa. wadankiisii waxa uu kusoo noqday sanadii 1960 waxa uu markiiba kubiiray xisbiga dimuquraadiga wadaniga ee halkas kajiray islamarkiiba xisbigaas waa lamamnuucay kadib waxa uu kubiiray dhaqdhaqaaqa (ZANU) sanadii 1964 ciidamada gumaystihii ingiriisku waxa ay xudhxidheen dhamaan hogaamiyayaashii madawga ahaa ee rodisa oo uu kamidyahay robert mugabe waxaanay galeen jeel aykujireen mudo kudhaw 10 sano halkaas jeelka dhexdisa ayuu robert mugabe kubartay cilmiga sharciaga siidayntii. Sanadii 1974 ayaa lagasiidaayay jeelka waxa uu aaday xagaas iyo wadanka Musanbiig waxa uu hogaamiye dagaal u noqadau jabhada Zanu oo ay shiinahahu taakuleeynayeen doorashooyinkii. mugabe waxa uu wadankkiisa kusoo laabatay markale sanadii 1974tii halkaas oo aad iyo aad loosoodhaweeyay kadib waxa uu isusharaxay raysal wasaare waanuu ku guulaysatay waxaanuu noqday qofkii madoobaa ee ugu horaayay ee jagadan kaqanta wadanka sinbaabwe Cadaan. Cadaan waa midkamida midabada asaasiga ah ama badanaaba muuqada in kasta oo aanuu cadaanku ahayn midab sida madawga ama casaanka ama cagaarka ahadana waa midkamida midabada asaasiga ah Kacdoonka masar. Kacdoonka masar ee 25 Janaayo ee xukunka lagaga tuuray madaxwaynihii hore ee wadanka masar Xusni Mubaarak Gacanka Faarsiga. Gacanka Faarsiga ama Gacanka carbeed (Af-Faarsi خلیج پارس Af-Carabi الخليج الفارسي) waxaa la dhahaa biyaha u dhaxeeyo dalka Iiraan iyo Jasiirad Dhuleedka Carabta. Baaxada gacanka faarsiga waa 233.000 km².Gacankaan waxoo ku darsamaa Bada Carbeed. Balaciisu waa 370 km. halka ugu balaca yar oo ah goobta looyaqaano Marinka hurmus, waxa uu baleceedu gaadhaa 55 km.marka la eego moolka biyaha dhirirkiisa waxaa uu gaaraa 90m.Gacankani waxa uu kala qaybiyaa jasiirad dhuleedka carabta iyo wadanka Iiraan.waxaa ku wareegan gacankan sideed dawladood oo kal ah. Iiraan,Sacuudi Carabiya,Kuwayt,Ciraaq,Baxrayn,Qatar, Cumaan iyo Imaaraatka Carabta.Gacankani waxa uu leeyahay ahmiyad aad u wayn, waayo waa meel istiraatiiji ah, oo ku badan shiidaalka iyo saliida, waa meesha ugu shidaalka iyo saliida badan caalamka.Dhamaan wadamada kuyaala ama ku wareegan gacankani waxaa ay soosaaraan shiidaalka iyo saliida noocyadiisa kala duwan Magaca gacankan iyo muranka ka taagan. Dawladaha carbeed oo dhami waxa ay u isticmaalan amaba u adeegasadaan magaca, gacanka carbeed sida oo kale jamciyada quruumaha ka dhaxaysaa waxa ay u adeegasatee magaca gacanka carbeed laakiin Iiraan waxaa looga yaqaanaa gacanka faarisiga iyada oo loogu magac darayo dhulka faarisiga oo ah magicii duqa ahaa ee wadanka iiraan. xiligii Dawlada Cosmaniya ay talianaysay waxa ay ugu yeedhi jiratay gacanka basara iyaga oo ugu magac darijiray magaalada Basra ee wadanka Ciraaq. dawladaha caalamka oo dhan marka laga reebo carabta waxa looga isticmaala magaca gacanka faarsiga Jasiirado. gacanka carbeed waxa uu leeyahay jasiirado dhawra waxa uu leeyahay in kabadan 130 jasiiradood waxaana ugu wayn jasiiradahaas jasiirada lagaleeyahay wadanka iiraan ee Qeshm waxa kale oo kamida jasiiradaha ugu waawayn ee kuyaala jasiirada wadanka ah ee Baxrayn Gacanka Caqaba. Gacanka Caqaba (Carabiخليج العقبة) waa laan kabaxada Bada cas waxa uu kuyaala Bariga jasiira Siinaawaxa uu kulmiyaa wadamada Masar, Israaiil, Sacuudi Carabiya iyo Urdun.waa mandaqad aad ugu fiican dalxiiska waxa ku yaala xeebo aad u gu fiican dhanka dalxiiska Astaannta Qaranka ee Kolombiya. Coat of Arms The Jamhuuriyadda Kolombiya waa astaanta, heraldic matalaya dalka, oo ay weheliyaan calanka iyo heesta qaranka, waxa uu leeyahay xaaladda calaamad qaran. Astaanta hadda jira iyo qaybaha uu ka kooban leeyihiin asal ahaan ay jubbadda ansixiyo Sharciga 3 of May 9, 1834, isagoo Madaxweynaha Jamhuuriyadda Granada General Francisco New de Paula Santander. The midabo iyo heshiis waslad la qaatay iyo markii danbe xaqiijiyay by dhowr ah amarrada, gaar ahaan kuwa ay baadhaan May 17, 1924 iyo January 11, 1934 Ugu dambeyntii jubbadda waxaa nidaaminaya by Qadarka 3558 of November 9, 1949, kaas oo sidoo kale qeexayaa dhicin waqtiga loo maqli karo meelo badan. gaashaan hadda haatan ka mid ah labada waxyaabaha ay baadhaan ee 1834 sida ku cad 1924 iyo 1949, iyadoo horumar ay bilicsanaanta. gaashaankii sida calaamad qaran waxaa u shaqeeya hay'adaha dawladda iyo gobolka, isagoo hay'adaha kaliya in ay muujiyaan karaa waxa si gaar ah. In la eego design jira versions stylistic kala duwan, maxaa yeelay, inkastoo xeerarka iyo wareegtooyinka ciidanka tilmaamaan sida ay tahay in ay u ciyaaraan, aan dhameystirneyn oo aan la eegin la sayniska this of heraldry, kaas oo siiyey samayn meel ka dhimman qaarkood in bulshada guud ahaanba aan habooneyn buuxiyay barbaro calanka. Calanka Suudaan. Calanka Suudaan waxa uu hirgalay 20-may-1970.waxa uu ka koobanyahay,Casaan Madaw Cagaar iyo cadaan Calankii hore 1956 ilaa 1970. Waxa labedelay calankii hore oo ka koobnaa buluug jaale iyo cagaar kadib markii uu Inqilaab malatari ku qabsaday madaxwaynihii hore ee wadanka Suudaan Jacfar al-numeeri xukunka.waxana loo bedelay calan shabaha amaba usoo eeg calamada wadamada carabta. Waalis. Waalis waa gobol ka mid ah Midowga boqortooyada Britan Tusbax. Tusbax waa shay lagu duceesto, waxaa isticmaalo muslimiintaa caalamka. tusbaxa waa la sharaxaa, asiga oo kala nuuc ah ayaa jiro. tusbaxu raad iyo sal toona kuma laha sunada nabiga scw iyo saxabadii. Mareexaan ree faarax ugaas. Ree faarax ugaas waa shan lafood Koroma. Koroma waa degmo ku taalo gobolka Jubbada Hoose Kooyaame. Kooyaame waa degmo ku taalo gobolka Jubbada Hoose Dhalwo. Dhalwo waa degmo ku taalo gobolka Galgaduud. ku aadan koofurta xaradheere. Gaan. Gaan waa deegan xeebeed hoos yimaada degmada Xarardheere ee gobolka Mudug ee bartamaha soomaaliya. Inkasta oo deegaankan uu yahay mid aan sidaas u ballaarneyn hadana waa mid ku fadhiya istiraatiijiyad gooni ah marka la eego meesha ay ku taalo iyo in ay leedahay Marso ama deked macmal ah, taasi waxaa u sii dheer in ay ka mid tahy deegaanada Taariikhiga ah ee dhaca gayiga Soomaalida. Si kale marka loo yiraahdo Gaan waxa ay ka mid tahay labada Marso (Deked) ee macmalka ah ee hoos yimaada degmada Xarardheere; waana Gaan iyo Faax mana jirto cid ka faa’iideysatay muhiimada ay leeyihiin. Bursebriye. Bursebriye waa degmo ku taalo gobolka Mudug Maxamed Cali Jaamac. Maxamed Cali Jaamac waxaa uu dhashay sanadkii 1909,waxaa uu ku dhashay magalada Laas Qorey ee wooyiga dalka Soomaaliya, wakhtigaa la odhan Jirey caasimada xeebta maakhir ee ingiriiska Somaliland.Sanadihii 1915 waxaa uu tegey dalka Yemen waxaana uu ku baratay Diinta.Sanadihii 1923 1laa 1926 waxaa uu u wareegey dalka Engriiska waxaana uu ku biiray ciidamada Ingiirska, waxaana uu ka mid noqday boqortooyaa ingiriiska.Navey isaga iyo wallaalkii Ismaaciil Cali iyo wallaal koodi yara AAdan ilaahay haw Naxariistee.waxaa kale oo xusid mudan in uu jirey wallal ka yar oo la odhan jirey xasan cali.1942 ayaa Maxamed Cali Jaamac Asaasay magald Hadaaftimo, 1958 december ayaa lagu diley magalda Hadaaftimo ilaahay haw naxariisto Isla sandkii 1959 waxaa lagu deldeley ninkii diley Madaw. Madaw waa mid kamida midabada aasaasiga ah ee ay ka koobmaan midabadu waxaana lagu arki karaa deegaanka waxa kale oo la arki karaa marka ishau aanay ku dhicin wax iftiin ah. amaba aad joogto meel bilaa iftiina sida habeenkii oo kale Jaale. Jaale ama huruud waa mid kamida Midabada Waa marka la isku daro Cagaar iyo guduud (casaan). Odense. Odense Waa magaalo kutaala wadanka Denmark waa magaalada sadexaad ee ugu ween wadanka waxa ay kutaalaa badhtamaha wadanka gaar ahaan jasiirada, Funen (Fyn) tirada dadka kunool waxa laguqiyaasaa 167.615. Odense waa mid kamida magaalooyinka denmark ugu dada wayn waayo waxa ay u dabaaldagtay xuskii sanad guuradeeda 1000 sanadii 1988. waxa kuyaala magaalada Odense, dhismaha amaba tawarka dheer ee (Odinstårnet) waxa kale oo ay leedahay gagi diyaaraduhu ka haad Qurac-Madoobe. Qurac-Madoobewaa tuulo ku taalo gobalka sh,dhxe,waxayna ka tirsan tahy,,toolooyinka hooos yimaada degmada mahadaay,waxayna qiyaastii 13km,u jirta mahday,waxayna ka xigtaa dhinaca qorax ka so bax waxa mara wadaada ka baxda mahadaay oo aada biya cade...tuulado waxay caan ku tahy xoolaha iyo beraha waana meel ku wanaagsan intaba waxaa ku yaalo goobaha kala duwan e lagu barto diinta dadku intoda badan waa xoolo dhaqato waa tuula aad u yar haddane dadkeeda ay wax badan ku soo biiriyaan dalka waana dad jecel nabada 2. dr luu gudoomiye ku xigeenka maxkamadda sare 3. Maxamed cumar xabeeb maxamed dheere 8. c/qaadir cosoble madaxweynaha labada gobol 9.cali c/laahi xuseen gudomiyaha gobolka shabeelaha dhexe 10 korneel max,ed maxamud cosoble (kornel kaawo) Wabiga Nijer. Wabiga Nijer waa wabiga ugu dheer galbeedka Afrika. wabigan dhererkiisu waa 4180 klm waxa uu maraa wadamada Guinea Maali Benin Nayjeeriya wuxuu ka biloedaa dhanka galabeed wuxuuna ku dhamaadaa dhanka bari wuxuuna ka soo bilowdaa wadanka Guinea kadib waxa uu ku daraa biyaha Badweynta Atlaantik Wabiga Niil. Wabiga Niil waa wabiga ugu dheer caalamka waxoona dhaxmaraa qaarada Afrika.Wabigaan Dhirirkiisa waxoo gaaraa ilaa 6,650 km,waxa uu u qaybsamaa laba qaybood oo kala ah niilka buluuga ah iyo niilka cad. niilka cadi waxa uu kasoo bilaabmaa halka looyaqaano harooyinka waawayn oo ah badhtamaha Afrika halka ugu fog ee wabigani uu kasoo bilaabmaa waa wadanka Ruwanda waxa ay kayimaadaan biyaha soraca wabiga niilka cadi wadanka gaar ahaan harada wayn ee Harta Fiktooriya waxa uu soomaraa wadmada Yugandha. koonfurta Suudaan. halka niilka buluuga ahi uu kasoo bilaabmo harada Taana ee wadanka Itoobiya waxa uu soo gaadhaa wadanka Suudaan waxa ay ku kulmaan labada wabi meel u dhaw caasimada wadanka Suudaan ee Khartuum. waxa uu wabigani isaga gudbaa dsagaal dawladood oo kuyaala qaarada Afrika Halka uu kasoo jeedo magacu. Magaca niil waxa loomalaynayaa in uu kasoo jeedo magaca giriiga ah ee "Neilos" (Νειλος).Waxa kale oo giriigii hore ay u yaqaaneen magaca " Aigyptos" oo ah magaca uu kasoo goay magaca ingiriisi ahaan loo yaqaano wadanka Masar Niilka cad. Goobta aasaasiga ah ee uu kasoo bilawdo niilka cadi waa harada looyaqaano Harta Fiktooriya waxa ay haradani kutaalaa oo ay xuduud u noqotaa wadamada Yugandha.Tansaaniya Kiinya waxaanay tahay haradani mid kamida harooyinka waawayn ee Afrika. marka wabiga niil uu kasoo baxo harada fiktooriya waxa looyaqaana niilka fiktooriya. waxa uu socdaa ilaa 300klm kadib waxa uu soogaadhaa harada looyaqaano Harada Albert kadib marka uu kabaxo harada Albert waxa lagu magacaabaa niil albert.kadib waxa uu soogaadhaa wadanka suudaan sidaasna waxa uu ku qaataa magaca niilka cad Niilka buluuga ah. Niilka buluuga ahi waa 85% biyaha wabiga niil taas macneheedu waxa weeye wabiga niil 85% waxa uu ka imaadaa niilka buluuga ah. niilak buluuga ahi waxa uu ka imaadaa amaba kasoo bilaabmaa harada Taana ee wadanka Itoobiya waxa uu magaca niilka buluuga ah labaxaa kadib marka uu soo gaadho wadanka suudaan inta ka horaysa waxa lagumagacaabaa magaca (Ababay) Kulanka labada niil. Kadib marka labada qaybood ee niilka cad iyo niilka buluuga ahi ay kulmaan ayay waxa ay sameeyaan wabiga caanka ah ee niil.sida aynu ognahay wabiga niil waxa uu kudhamaadaa oo uu kudaraa Bada Dhexe. Ahmiyada uu leeyahay. Wabiga niil waxa hareerihiisa kunool dad aad u badan oo uu u yahay meel ay irsiq ka raadsadaan sida beeraha iyo cabitaanka meelaha ugu badan waxa kamida wadanka masar oo laba meelood oo meeli ay kunooshahay wabiga niil dadkaasi waxa ay dagaan ka dhigteen wabiga hareerihiisa. Dawladaha wadaaga. Wabiga niil waxa wadaaga dawlado badan waxaanuu isaga gudbaa dhul aad u dheer. waxa kamida dawladaha wadaaga Sunni. Sunni (أهل السنة والجماعة) waxaa wayay dadka oo raaco sunnada nabi Maxammad Sallalahu Caleyhi Wasalam.waa daaifada uguwayn islaamka waxa aykudhaqmaan Qur'aan iyo SunnaNabagiga C.S Wirkooy. Wirkooy waa degmo ku taalo gobolka Jubbada Hoose Zanguuni. Zanguuni ama Sanguuni waa degmo ama tuulo oo ku taalo gobolka Jubbada Hoose Mogaanbo. Mogaanbo waa tuulo oo ku taalo gobolka Jubbada Hoose, waxee Kismaayo u jirtaa 70km dhanka waqooyiga.tuuladaan waxaa dhaxmaro wabiga jubba. Araare. Araare waa tuulo ama degmo oo ku taalo gobolka Jubbada Hoose. Degmadaan waxee taariikh ku leedahay dagaaladii sokeeyay oo ka dhacay dalka. Degmadaan waa meeshii ee ku dagaalamaayeen Jabhadii USC iyo Ciidamadii ka socda qabaa'ilka Daarood, waxaa kale oo ay caan ku ahayd tuuladani waa meeshii ugu horaysay ee uu ka dhacao dagaal ay qayb ka yihiin Ururukii Islaamiyiinta ee Al-Itixaad oo xillagaas isku aruursaday Kismaayo, halkaas oo ay ka bilaabeen damacoodii ugu horeeyey ee ahaa in ay ka taliyaan waddanka. Laaso Surad. Laasa surud waaa degmo ka tirsan gobolka sanaag, waxay ku taal xeebta, waxa degan gadhweyn iyo jibraahiil. Waxa ka soo jeeda maxamed siciid Bk. Waxa ka soo jeeda sidoo kale Xildhiban qamar taleex oo ka tirsan golaha deegaanka ceerigaabo, Mujaahid yuusuf talaabo oo saraakiishii SNM ka tirsanaa. Xaaji aadan afqalooc gabyaa xoriyada iyo waayaha nolosha aad uga gabyi jirey ayaa sidoo kale ka soo jeeda. Dhooftinle. Dhooftinle waa degmo ku taalo gobolka Sanaag Qaw. Qaw waa degmo ku taalo gobolka Bari awal waa loo aqoon jiray Bandar Siyaad. waxay ka mid tahay degaamada hoostaga Boosaaso. Arsène Wenger. Arsène Wenger (°1949-10-22 Strasbourg, Faransiiska). Khartuum. Khartuum waa caasimada wadanka Suudaan waana caasimada gobolka khartuum. waxa ay kutaalaa halka ay ku kulmaan labada niil. waxa kuyaala magaalda gegida diyuuradaha ee khartuum. Taariikh. Kartuum waxa ay la aasaasay sanadii 1691 Goobweyn. Goobweyn waa deegaan magaalada kismaayo u jirto 15 km dhinaca waqooyi.waxaa mara dhulbaraha caalamka Waxaa dagan beeraleey iyo xoolo dhaqato.dadka beeraleyda waxaa kamid ah dalaga ay abuurtaan Masagada,Mooska,cambaha iyo dalagyo kale oo badan. Waa deegaan tariikh fogleh waana degaan ku caanbaxsana waqtigii guumeystaha iyo ka horba ganacsiga dalaga iyo xiriirka ganacsi uu lalahaa ajaanibti imaan jirtay soomaaliya ee ganacsiga kala dhaxeeyay soomaaliya sida ganacsato carab ah iyo hindi. Waa deegaan qurux badan waxaana la sheegaa in tariikh ahaan ay ka facweyn tahy magaalada kismaayo. waxaa kamid ah qabiilada daga magaalada beesha Talxe Marehan wana beesha ogu badan sidokale waxaa jiro beelo kale la daga sida beesha reer Cisman Mareexaan iyo Harti. magaaladu waxay caan ku tahay bilicdeeda dabiicaga ah, baryihii danbe waxaa magaalada noqonaysay mid soo kobcaysa oo indhaha gobolka soo jiidatay, magaaladu waxay ka mid tahay magaaloyinka ugu qadiimsan jubboyinka Magaalada waxa Mara wabiga juba kaas biyaha Ku shuba bada waxy caan ku tahay geedaha Sida qumbaha magaalada waxa dhib ka so Gaaray dagaaldi sokeeye Wana Mel dhib bdn. Ka dhacday dadka dagan goobwayn wa dad Degmada Goobweyn waxa ay leedahy dugsiyada waxbarshada sida kuwa lagu barto Quraanka kariimka.sidokale degmada waxa ay lahaan jirtay Dugsiga Hoose iyo Dhexe ee Goobweyn. Af-Maay. Af-Maay ama Af Maay Maay Waa luqad ka mid ah luqada Af-Soomaaliga.Luqadan way ku adagtahay dad badan oo Soomaali ah.Waxa jirta lahjad ka mid ah Af-maayga oo la fahmi karo marka aad si fiican loo dhagaysto. Waa af soomaaliga asalka ah. Soomaalida (sabta) ah waxee ku hadlaan (Af maay), Soomaalida (Samaale) ah neh waxee ku hadlaan (Af-Maxaa tiri. Af maay waxay ka midtahay labada lahjo oo ugu waaweyn afka soomaaliga, waxaana looga hadlaa gobolka Bay, gaar ahaan magaalada Baydhabo, waxee sii leedahay lahjado fara badan oo looga hadlo gobolada, Shabeellaha Hoose, Bakool, Gedo,Jubbada Dhexe,Jubbada Hoose,Banaadir iyo meelo ka mid ah deegaanada ismaamulka soomaali galbeed ee itoobiya iyo waqooyi bari ee dalka kenya. Marka laga hadlaayo afka soomaaliga waa af aad hodan u ah lehna lahjado kala duwan oo qowmiyado gaar u ah sida hadii aan soo qaato af ka oo aan doonayo inaan ka hadlo. marka taariikhaha ay soomaalidu leedahay laga hadlayo ee si aan hagar la aan ah loo macneeyo waxaan garan karnaa wax walba oo soo jiray qof walba hortii. laakiin waxaa nasiib daro ah qof walba oo soomaali ah ee qalin qaado ama tacliin heer uu wax qoro ama alifo uu gaaro waxuu ku caan baxaaa hagar,been abuur,maladiisa uu cilmi ka dhigo, xaqiraad, iyo waliba is difaac ayuu ku caan baxaa shaqsigaas aan kor ku soo xusay ee ay bulshada soomaaliyeed ay u taqaano aqoon yahan. hadaba marka laga hadlayo afka maay maay ga waa af hodan ah dhan walba oo laga eego iyadoo ay sidaa jirto hadana ereyo shisheeyana kuma kiraan oo waa af soomaali keliya sida aanu la socono east africaanka oo idil luqado hooda waa ururis laga kala helay luqado kala duwan marka laga reebo luqada soomaaliga gaar ahaan afka maay maay ga ah dhanka kale markaad ka eegto waayadii aanu Dawladda lahay marka ay timaado marxaladaha aduunka ay kaga hadlaan luqadohooda oo uu yimaado tartan luqadeed. soomaaliyadii hore waxa ay ku tartami jireen amaba ay isticmaali jireen af maay maay ga hadaba hadii aan u soo noqdo dhab ahaan waxa uu dhaxal u leeyay waaa. dhaqanka soomaaliyeed waxaana looga hadli jiray soomaliya badankeed halka hada loogu hadlo bay iyo bakool iyo carada dhoobeery waxaan rajeeynayaa in hadeer la joogo xiligii kala guurka Buur dhaab. Buur dhaab waa buuro kuyaala gobolka Togdheer ee Somaliland. Wabiga Togdheer. Webi togdheerwaxa uu dhex maraa gobolka Togdheer ee woqooyiga Soomaaliya, wabigaan badanaa waa qaleel, oo waxoo u egyahay meel biyo deegaan ah, waana meel ee baabuurta dhax maraan. laakiin waxee biyaha badtaan oo dareeraan markii oo roob xoog badan ka da'o buuraha.Wabigaan waxoo ka soo bilaamaa Buuraha golis, waxoo dhaxmaraa magaalada Burco waxoona ku dhamaadaa bariga gobolka togdheer iyo woqooyiga goboka Sool. Cabdiraxmaan Saylici. Cabdiraxmaan Cabdilaahi Ismaaciil "Saylici")waa madaxwayna kuxigeenka somaliland Horseed Media. Horseed Media waa raadio soomaaliyeed oo laga dhageesto gobolada woqooyiga.Raadiyahaan waxaa la abaabulay 2002, waxeena xarunteeda ku taalaa magaalada Boosaaso.horseed media waxaa si toos ah looga dhageesan karaa barta internetka ee horseedmedia.net, waxeena sii deesaa warar, heeso, idaacado iyo waxyaabo badan oo kale. Burjiko. Burjiko waa wax cutada lagu karsado.Burjikada waxee ka midtahay Shay dhaqameedka soomaalida.waxaa lagu sameeyaa magaalada Ceelbuur. Burjikada dhuxul aa korka looga shubaa hoosta neh woo ka duleelyahay. Sabaayad. Sabaayad ama Kimis waxaa u maleenaa in ee tahay Muufo ama Malawax waa cunto ee cunaan soomaalida, waxaa loo sameeyay sida canjeerada oo kale, laakiin muufada wee ka butacantahay canjeerada, dhandhanka neh woo ka duwanyahay. Sabaayada waxaa lagu cunaa maraq, suugo iyo wixii la mid ah. Dagaalkii xoraynta ogaden. Dagaalkii xoraynta Soomaali Galbeed waxa uu ahaa dagaal dhexmaray Soomaaliya iyo Itoobiya. Kaasoo u jeedada dagaalku u bilaabmay ay ahayd, khilaaf kataagnaa gobolka soomaalida ee Itoobiya amaba Ogaden ee Soomaalida u taqaan Soomaali Galbeed. kadib markii ay fashilmeen dhamaan wada hadaladii siyaasadeed ee ku saabsanaa arinta gobolka Ogaden ayaa ciidamada Soomaaliya waxa ay weerar ku qaadeen wadanka Itoobiya. Dagaalkii. Todobaadkii ugu horeeyayba waxa ciidamada Soomaaliya u suurto gashay in ay gacanta ku dhigaan badhtamaha iyo koonfurta gobolka Soomaali Galbeed. Intii dagaalku socday waxa ay ciidamada Soomaaliya marba marka ka danbaysa kasoo hooynayeen guulo aad u balaaran waxa ay ciidamada Soomaaliya daba socdeen oo dabada kaga jireen ciidamada itoobiya ilaa ay la gaareen goobta looyaqaano Sidamo. Markii la gaadhay Sibtembar sanadkii 1977 ciidamada Soomaaliya waxa ay gacanta ku dhigeen dhamaan gobolka Galbeed waxa kale oo ay qabsadeen goobo iyo magaalooyin muhima oo kabaxsan gobolka. Kadib markii ciidamada soomaaliya ay go'doon galiyeen magaalda Harar waxa dagaalka soogalay oo itoobiya isisoo garabtaagay wadankii la odhan jiray Midowga Sofiyet. Sofiyeedku waxa uu taakulo dhanwalba leh siiyay ciidamada iyo dawlada Itoobiya, waxa kale oo uu sofiyeedku ugu deeqay itoobiya inkabadan 18,000 oo askari oo kayimi wadanka kuuba, taaso oo keentaya in ciidamadii Soomaaliya dib loosoo jabiyo laguna qasbo in ay kabaxaan gobolka ogaden. Guud ahaan diyaaradaha Soomaaliya waxay ahaayeen 52 Diyaaradood, 24 ka mid ahina ay ahaayeen MiG21s. Ciidamadu aad ayay akhlaaqdooda iyo tababarkoodu u sarreeyey. sidoo kale mooraalkoodaa aad u sarreeyey. Ciidankii xooga dalku wuxuu aad uga dhisnaa dhinaca guutooyinka Madaafiicda, madaafiicduna waxay ahayd hubka ugu muhiimsan ee ay wax ku weerarayeen. Quwadaha kale ee Soomaaliya waxa ka mid ahaa ciidamadii kumaandooska ahaa ee birigaydhka, kuwaasoo loo tabo baray qaab aan cidina hor istaagi karin. Meelaha ay daciifka ka ahayd Soomaaliya. Ciidamda soomaalidu aad ayay uga yaraayeen ciidamada is bahaysigii kasoo horjeeday. halka askari ee soomaaliga ah waxa kusoo beegmayay 12.5 askari oo xabashi ah. Midowgii soviet-ka oo mudo dheer xuluufo la ahaa Soomaaliya, soona tababaray ciidamada xooga dalka iyo saraakiisheenaba, markan wuu inagaso horjeedaa, wuxuuna yaqaanaa dhamaan xeeladaha dagaal iyo meelaha aynu ka jilicsannahayba. sidoo kale waxa dhib ahaa hagaajinta iyo spare u helida hubka iyo qalabka soomaalidu wadatay maadaama ruushkii sameeyeyba aynu is hayno. qoriga rasaastiisu go'do iyo wixii xumaadaba halkaas ayaa lagaga tagayaa loomana helayo spare. Dagaalkan Soomaaliya cid kula socotay ama gaashaan buur la ahayd ma jirin. Maraykanka oo aynu markaaas islahayn xuluufo ka dhigtana madaxweynahoodii xiligaas ayaa diiday oo yidhi waxay nala tahay inaysan Soomaaliya xaq u lahayn inay weerarto Ethiopia. dowladihii kale ee jeclaa inay Soomaaliya garab istaagaana waxay ka cabsanayeen Maraykan ama Ruush, sidaas daraadeed waxay go'aansadeen inay iska aamusaan. Kaqaybgalayaasha. Midowga Sofiyet Yamanta Koonfureed Wiil waal. Wiil waal oo kasoo jeedey beesha jidwaaq absame ee daarod wuxuu talinayey Xilli lagu qiyaasay qarnigii 16aad ayaa waxaa jiray garaadSoomaaliyeed oo la odhan jiray garad xirsi garaad faarax garad xirsi wiil Waal. Xaruntiisu waxay ahayd halka ay ku taalo magaalada Jigjiga. Waxaa lagu sheegay inuu ahaa nin xukun adag xikmadse badan. Wuxuu ahaa hoggaamiye cimrigiisa badankiisii ku idlaystay duulaan iyo difaac joogta ah oo tolkii kula jiray Galla degaankaa muddo gaaban ka hor ka talinaysay. Nin dadka aad u imtixaana oo isku daya inuu qof walba garashaddiisa dhudhumiyo ayuu ahaa, maalin maalmaha ka mid ah ayuu shir weyn wacay oo uu isagu yeedhay odayaashii beesh. Wuxuu codsaday in nin walba oo soo gaadhi kara shirka yimaado. Il-laawe iyo lug-laawe kol ay ku tahay, Bartire wixii akabaabiga ka dhawaa ayaa isu yimid. Af-niijiye (qof dadka warka gaadhsiiya siddii makarafoonkii) ayuu idmay oo intuu shirkii ka dhex kacay faray in nin walba gurigiisii ku noqdo, shirka barrito la isugu imanayana uu keeno “cadka rag walaaleeya.” Raggii shirka yimid oo yaaban oo war tolow maantana muxuu arintan cusub uga jeedaa is leh ayaa dib u geddoomay. Way shireen oo war rag talo kama dhamaatee muxuu Wiil Waal raadinayaa is weydiiyeen! Cadka rag walaaleeya ayaa in badan laga dooday. Muxuu yahay mase jiraa? Si guud iyo gooni gooniba raggii way u shawreen hase ahaatee dhakafaar ayey ka qaadeen in kasta oo ay arinta sii rogrogaan. Ninba ninkuu garasho ku tuhmayey ayuu dhinac ula baxay oo war maxay kula tahay warsaday. “Maantana maxay noqon siddii, Muxamed loo yaabye” ayuu xaalkoodu ku sifoobay. Markii ay isku daaleen wax ur ahina u bixi weyday ayey ku kala faadhumaysteen war bal faq iyo gorfeyn waxba ku soo saari weynayee, nin walba iskii ha uga soo fakaro arinta, cadkii uu ka badin waayana barito ha keeno. Aqaladdoodii haddii ay tageen wuxuu nin walba reerkiisii warsaday in neefka adhiga ugu shilis la gawraco hilibkana si cajiib ah loogu sameeyo. Nin walba wuxuu si gooni ah u codsaday cadkii uu islahaa ragga ayuu walaaleeyaa. Midbaa codsaday in garabka loo diyaariyo, midbaa codsaday in sararta loo diyaariyo, mid kalaa codsaday daqayda, midba cad gaar ah ayuu codsaday. Waxaa raggaas la xujeeyey ka mid ahaa nin caydh ah oo aan bar adduun ka nixin tobaneeyo neef oo adhi ah mooyee, caruur rajooyin ahna korsada. Aabe mutaxan ama ‘single father’ ayaa dhici karta in dadka qaarkii u yaqaano ninka noocaa ah. Caruurtaa waxaa ugu weynaa gabadh 16 jir ah oo la wariyey inay qurux iyo qiimaba bogcad cidla ah u taagnayd. Gurigiisii ayuu tagay odaygii wuxuuna gabadhiisii faray inay gawracdo sabeenta neefafkooda ka dhaqaaqaysa. Ee aabo, miyaad waalatay caydh ayeynu nahay ee miyuu inaga baxaa neef aan gawracno maanta, maxaadse sabeenta adhigaba laga qaato ku maagtay, ayey weydiisay. Aabo miyaan khayaar leeyahay saw Wiil Waal raggii ma amrin inay sidaa yeelaan, waynu ku qasbanahay ee aabo sarakac oo durduri, ayuu ugu jawaabay. Way u muuqatay danyaraanta gabadhu ka calaacashay laakiinse wuxuu laabta ku hayey cidhib xumada ka dhalan karta amarka Garaadka oo uu ka madax-adaygo ileen “Askar amar ka diidaa kornayl, waa Allow sahale.” Sabeentii ayaa la xalaaleeyey. Markii la diyaariyey ayuu odaygii kala doordoorasho galay isagoo kolba cad qaadaa-dhigaya oo leh tolow ma kanaa mise waa kaa. Ugu dambayntii ayuu doortay bawdo oo uu yidhi tanaan la tagayaa? Gabadhii ayaa mar kale la yaabtay aabaheed oo su’aashay xaggeed geynaysaa aabo? Garaadka ayaa na faray in nin walba shirka la yimaado “cadka rag walaaleeya” sidaa awgeed waa inaan bowdadan qaadaa aad bay iila buuran tahay una malaynmahayo in cid mid ka wanaagsan keeni karta ay jirto, ayuu ku juwaabay. Wax Alla wuxuu uga jeedo garanmahayo, laakiin jid kale iima furra inaan warka Garaadka yeelo ma ahee, ayuu iksu dayey inuu gabadha ku qanciyo. Gabadhii ayaa qadar gaaban aamustay oo ka fakartay xujada aabaheed iyo raggii kale ee Bartire haysata. Aamuskaa gaaban ka dib ayey tidhi maya aabo ha qaadin cadkaa maxaa yeelay ma aha midka Wiil Waal doonayo! Odaygii ayaa ku adkaystay inuusan cad aan kaa ahayn shirka gaynaynin. Gabadhii oo ku dadaalaysa in aabaheed xujada furo, ogna in cadkaa odaygu dadaabtay aanu ahayn kii xujada furi lahaa ayaa mar kale tidhi maya aabo ha qaadin kaa. Anniga i kadbo oo waxaad qaadaa hunguriga! Hunguri!!! Odaygii ayaa amakaag iyo af-kalaqaad qabsaday! Ma anigaa shirka hunguri la taga, oo Garaadka waxaas oo xurmodarro ah u gaysta. Alla maxaad gabadhyahay waalan tahay anna inaad i waasho damacsan tahay. Aabo aniga i aamin ma rabo inaan kuu sheego sababta maxaa yeelay Garaadka naftiisa ayaa kuu sharxi doona ee adigu hunguriga shirka la tag, wixii denbi ah ee halkaa ka dhashana anigaa dusha u ridin doona, ayey tidhi. Odaygii ayaa dhiiranaanta iyo isku kalsoonida gabadha yar ka muuqata la yaabay. Kolkaa ayuu cabbaar qadariyey fikraddeeda. Waxaa u muuqan waayey sababta yartu hunguriga u xulatay iyo inna wax hunguri dheer yahay cadadka kale. Wuxuu mar is yidhi waa dhallaannimo iyo waayo aragnimo la’aan, laakiin isla markiiba wuxuu xusuustay in gabadhu caaqilad weyn tahay oo aan haba da’yaraatee talo ay soo jeedisay hadda ka hor lagu hungoobin. Mar wuxuu is yidhi, adiga ayaa lagu xujeeyey ee Allaa ku lehee arinta go’aankeeda ku calool adayg sida kula qumanna yeel. Laba qalbiyeyn iyo walaac ayaa coobbaha is tubay. Waxaa dhagihiisa ka guuxay “wixii denbi ah anigaa oogada u ridin doona.” Mar dambe ayuu ku jawaabay waayahay waxaan qaadayaa hunguriga maxaa yeelay gabadh caqli badan inaad tahay ayaan ogahay. Calool adayg waa Alla wehelkii, ee hadday dan mooddo baddunna buurta ha talowdo ayuu isku tirtirsiiyey. Yartii ayaa aad u faraxday. Waxay dareensanayd inay ku guulaysatay furidii xujadii Garaadka, aabaheedna inay magac usoo jiiday. Farxad, isu hambalyeyn iyo is mahadin ayna muujinin ayaa saaqay. Shirkii ayuu odaygii u dhalandhoolay. Wuxuu ugu tagay raggii amarka la siiyey oo mid walba cad soo qaaday mid walbana ka kale ka qarinayo cadka uu doorbiday. Way is fiirfiiriyeen, isfiirfiirin tuhun iyo Allow ceeb astur ku dheehan tahay. Wax yar ka dibna Garaadkii ayaa soo muuqday. Asalaamu calaykum? Wacalykuma salaam iyo waxay isku dareen ‘quumuu li sayidikum’ war Garaadka u sarajoogsada. Fadhiista idinkoo mahadsan nin walbana shaaca ha ka qaado cadka uu soo saaray, ayuu si gaaban u ogeysiiyey. Dhinacii odaygii miskiinka ahaa fadhiyey ma ahee dhinaca kale ayaa dhawaaqii u horreeyey ka yeedhay, nin walbana daboolka ka rogay cad aad loo soo habeeyey. Ma bowdaa, ma garabbaa, ma sararbaa, cadba cadkuu ka gashin wanaagsanaa. Odaygii ayaa talo ku ciirtay oo hamiyey in dhulku la go’o. Allow i xil furo mooyee weedh kale ayuu afkiisu haleeli waayey. Wuxuu is yidhi adiguba bowdadaa hebel keenay oo kale unbaad la iman lahayd ee tii yarayd ayaa Alle kuusoo diray. War ileen talo isuma kaa sheegto iyo Alla caqligu xaasidsanaa ayuu hoostaa ka guray. Gabadhiisii ayuu hiifay ileen iyadaa usoo xambaarisay cadkan baasee. Hadal afka ka weyn iyo talo haween raace tagoogtuu ka jabaa iyo maahmaahyo la midab ah ayuu xusay. Garaadkii ayaa weydiiyey: oday adna maxaad soo qaaday? Meel uu ka noqdo ma joogee wuxuu daboolka ka rogay hungurigii ka dib markay dhawr jeer gacantiisu dib uga noqotay. Talo dhabaqday! Wixii rag shirka fadhiyey ayaa mar kaliya af-labadii dhawaaqay. "War ninku miyuu waashay mise wuu soo wataa" ayaa gees walba ka yeedhay. "Ma foolxumo intaa la eg iyo ixtiraamdaro heerkaa gaadha ayaa Garaad Wiil Waal maanta loo geystay." "Lun adduunoow! Hunguri sideebuu madasha u keeni karaa!" Qaarkood haddii aysan Wiil Waal wajigiisa ku ixtiraamaynin gacantooda ayaaba gaadhi lahayd ninkan ay u arkeen inuu lama maqal lamana aragta dhigay. Odaygii oo awalba walbahaarsanaa ayaa sawaxanka ragga ka yeedhay rucbi iyo naxdin hor leh u keenay. Hoos ayuu indhaha u rogay isagoo iska dhawraya in indhihiisa iyo kuwa Garaadku kulmaan. War ileen ceeb iyo cadho naftu kaagama takariso! Cabbaar ayuu Wiil Waal aamusay si canaanta iyo eedayntii shirku soo jeediyey u kala degto. Odaygii oo la yaaban waxa ragga kale afxumo kasoo baxaysa iyo aamusnaanta Garaadka ayaa isha ku biciriiriyey wajiga Wiil Waal. Mise wuuba dhoolla-caddaynayaa oo nin lagu gafayba uma muuqdo. Hubsiimo halbaa la siistaaye, dhawris labaad ayuu u celiyey mise qosol ayuu gaws-ka-gaws Garaadkii ka wareegay. Mar kale ayuu fajacay. Wixii madasha san-ku-neefle fadhiyey ayuu cid kale oo aan Garaadka ahayn oo nuuxsata ka waayey. Wuxuu is yidhi ama waad yara khafiiftay ama waad riyoonaysaa ee sidani kolla xaqiiqo ma aha. Cabbaar ayaa shib la yidhi. Kolkii aamuskii yara dheeraaday ayuu Garaadkii hadalkii dib u furay. Wuxuu yidhi, tolow i maqal, waxaa idinku jira oo kaliya hal nin wax caqli iyo garasho dhamaystirin Eebe siiyey. Laba ma aha, oo saddex ma aha, waa uun hal nin oo kaliya. Odaygii ayaa qaadan waayey odhaahdaa. Isagoo dhakafaarsan ayuu Garaadkii sidaa u eegay. Wuxuu ka shakiyey in qawlka Garaadka afkiisa kasoo degay iyo ka dhagihiisu maqleen ay isku mid yihiin. Qalbigiisa ayaa rumayn waayey maqalkiisa. Wiilwaal wuxuu ahaa nin aragti dheer sidaa awgeed dareenka wajiga odayga ka muuqda ayuu ka shakiyey oo is yidhi see wax u jiraan! Wuxuu is yidhi malaha odaygu fikradda maba keenin, xujadiina ma furin. Shakigaa dabadii ayuu hadal baadhis ah kusoo tuuray oo yidhi; saaxiib adigu fikradda ah inaad hunguriga soo qaado ma aadan keeninee yaa kuu sheegay? Odaygii ayaa madaxa xoqday. Maya, anigu, haddee, em! Tu yaroon dhalay oo aanan u ducaynin ayaa igula talisay ayuu ku jawaabay! Wiil Waal ayaa mar qudha haw fadhigii kasoo yidhi oo dhammaan intii madasha joogtay soo jeediyey. Maya ayuu yidhi idinkuma jiro hal nin oo caqli leh siddaan hore u sheegay ee waxaa idinku jirta hal gabadh oo caqli u saaxiib ah. Hal gabadh ayaa dhamaantiin idin dhaanta oo idinka aragti saraysa. Sababtu waxay tahay idin ma weydiinin inaad hilib ii keentaan, waxaan idin weydiiyey in nin walba keeno cadka rag walaaleeya. Ma gaajo iyo caydhnimo ayaad igu ogaydeen ama igu tuhmayseen? Hadalkayga guntada, oo xikmadayda dhagaha u fura; hungurigu waa cadka rag ama walaalo ka dhiga ama cadow ka dhiga. Adduunku waa nin qatan oo indhaha ka xumbaynaya iyo mid quuta oo dibbiro la daaca qudhunsan, hayste iyo mahayste, taajir iyo faqiir mucsur qaawan ah. Qatane quutuu rabaa inuu ka qaato ama la qeybsado, faaqiirna taajirka ayuu in ka daadso is leeyahay, ma haystane haystaha ayuu hunguriyeeyaa kolkaa ayey dhexdooda ka oogantaa oo ay dagaal iyo difaac tagtaa. Bal ii sheega, maxaa kale oo aan hunguri ahayn oo rag isu geeya? Waxse ka weyn oo kale oo rag walaaleeya bal ii sheega? Kalmado noocaa oo kale ah ayuu ku canaantay. Raggii cargaagtamay markii ay hunguriga arkeen ayaa marxabbayn iyo weeye wajiyadooda laga dareemay. Haddii aan ka yara leexdo sheekada, waxaad moodaa in Karl Marx (1818-1883) iyo saaxiibkii Frederick Engels (1820-1895) oo ahaa nimankii qoray “The Communist Manifesto” ay baal ka mid ah falsafadan Wiil Waal amaahdeen markii ay lahaayeen hadalkii macnihiisu ahaa: sooyaalka taariikheed ee dunidu wuxuu waliigaba ku dhisnaa dagaal dabaqadaha u dhexeeya. Addoon sayidkiisii iska dhici is leh, saanaca iyo ka hoosada uu ka shaqeeyo leh, dulmane iyo kii dulmay iwm oo daa’inkood dirir ku jiray. Marka laysku soo uruuriyo waxay isku haystaan wuxuu isugu imanayaa hawo adduun iyo hunguri sida Wiil Waalba caddeeyey qarniyo ka hor Marx iyo Engels. - Shanta qaaradood waxa ka riday, qayladiyo buuqa↵- Waxa qamarka guud iyo hawada, qaraxa loo saaray - Waa quud nin haystiyo mid raba, inuu ka qaataaye - Ama qaab uu gumaystuhu bartiyo, waa qoqoba riixe Wiil markii dambe inuu gabadhii bu toyday inay guur gal iyo in kale, waxa loo sheegay inay guur gal tahay balse nin kale u doonantahay, ninkii ay u doonanayd buu 10 sac ku aamusiiyey gabadhii Timiro la odhan jirayna ku guursada. Ninkii ay u doonanayd Timiro wuxuu naftiisii ku samir siiyey meeris yadan. wuxuuna yidhi. - Garaadkii haduu Timiro helay, waa ku taamaayey - Aniguna hadaan toban sac helay, waa la ii taliyey.. Adiguba haddii aad xilligaa joogi lahayd, fursad aad kula xidido Garaad Wiil Waalna heli lahayd miyaad ka labalabayn lahayd? Waa maya jawaabtu ayey ila tahay. Halkaa ayaa gabadhii xujadda furtay loogu dhisay Wiil Waal ciddiina ku qaraabowday. Walaalayntii ragga wuxuu hungurigu ku darsaday inuu ragga xidid ka dhigo maxaa yeelay hungurigii geedka la keenay ayaa sababay in gabadhada Garaadka loo dhiso. Wiil Waal markii uu gabadhii guursaday habeenkii arooska wuxu ku yiri waxaan rabaa inaad wiil ii dhasho isla caaway wxaey dhahday waayahay, subixii markii waagii baryay waxaa lagu yiri garaadkii xaaskaga wey foolanesaa cabaar markii la jogay waxaa lagu yiri uslaanta janbaa haya waxeey jamatay wan xalay dhashay subagiis iyo qaalin halsano jir ah danberkeed markaas ayuu yiri waxaas wax macquul ah oo lahelaayo maahan, waxaa lagu yiri garaadka islaan xalay la,aroosay inaad dhahdo caaway wiil dhal ma suurta galbaa halkaas ayaa garaaadkii markale xujadiisii lagu furay Cammaara. Camaaro waa dagmo ku taal gobolka Mudug waxay ku dhawdahay magalada xarardhere waxay ujirta 80 kiilo mitir waxa badeecada looga keenaa magalada galkacyo waxayna hoos tagta mamulka galmudug waxaana daga beesha Saleebaan. magaalada Camaaro ayaa ah magaalo aad u qaboow cimilo ahaan waxaana ka baxo noocyada kala duwan ee khudaarta waana magaalo dhismo ahaan aad u ballaaran. wuxuu yiri Abwaan da yar oo magaciisa layiraahdo 'Abwaan Camaari' oo udhashay magaalada Camaara Qoraalka gudaha oo kooban. ABWAANADA DA,DA YAR EEKASOOJEEDA DEGMADA CAMAARA 1)CABDIKARIIM SHIIKH XASAN MAXAMED OOKUMAGAC DHER (ABWAAN CAMAARI) 2)CALINUUR AXMED YUUSUFCABDULAAHI OOKUMAGACDHEER (ABWAAN CALI NUUR DALNUURSHE) shaneemooyinka[Wax ka bedel | wax ka bedel xogta]. saldhiga booliska oo kuyaalla celka biyaha agteeda Af-Turki. Af-Turki waa luqad looga hadlo wadamo aad u badan, waxaana ku hadlo dad kor u dhaafaayo 83 miliyan oo qof.Dadka ku hadlo afka turkiga waxee u badanyihiin wadanka Turki iyo Waqooyiga Saybrus \ laqada turkiga waa mid kamida luqadaha turkiga ee looyaqaano in ay yihiin ama kasoo jeedaan bah luqeedaka looyaqaano Altis intaa wixii ka horeysay afka turkiga waxaa lagu qorui jiray farta carabiga.waxaana luqadaas u badanaa kalmado kasoo jeeda Faaris iyo carabi.laakiin markii uu lawareegay madaxwaynihii la odhan jiray Mustafa Kemal Atatürk, ayaa labilaabay in lagu qor farta laatiiniga ah ee maanta loo isticmaalo. waxaana lagu qiyaasa dadka kuhadla luqada turkiga inay gaadhayaan ilaa 130 milyan oo ku kala nool in kabadan 15 dal oo caalmka kamida; Ayaan Xirsi Cali. Ayaan Xirsi Cali illahay hasoo hanuuniyee waa naagta ka danbaysay in la horgeeyo golha wasiiradda ee somaliya in wax laga bedelo xeerka jinsiga kaasoo ogolaanaayo in ay isguursan karaa labo nin ama labo naag waxayna xariir qoto dheer ay la leedahay Wasiirka wasaarada haweenka iyo xuquuqul insaanka Soomaaliya marwo Sahra Maxamed Cali Samatar. Ayaan waxay ku dhalatay magaca Ayaan Xirsi Magan (dhalatay 13 Nofeembar 1969, Muqdisho, Soomaaliya). Waa naag asal ahaan ka soo jeeda wadanka Soomaaliya, markii dambe sharci wadaniyad ka qaadatay wadanka Holland, taasi oo u ol'olaysa xuquuqda dumarka, muddana ahayd qoraa iyo siyaasiyad. Ayaan waxaa dhalay Xirsi Magan Ciise oo ahaa siyaasi iyo bare. Ayaan ayaa markay qaaradda Yurub tagtay waxay samaysay qoraallo iyo filimo ka soo horjeeda Diinta Islaamka. Qormooyinkeedii lidka ku ahaa Islaamka ayaa waxaa ugu caansanaa filimka "Submission" (Is-Dullayn), iyo buugeedii "Infidel" (Gaal), kuwaasoo ka caraysiiyey dadka Islaamka ah, sababyna in kooxo Islaam ahi ugu hanjabaan in la dilayo. Hanjabaadihii lala beegsaday Ayaan waxay ku khasbeen in ay ku hoos noolaato ilaalo iyo inay ku jirto dhuumaalaysi iyo baxsi ay nafteeda ku badbaadinayso, haseyeeshee waxay dhanka kale kaga kasbatay abaal marino dhowr ah kooxihii fikirkeeda aaminsanaa. Sanadkii 2005 waxaa Ayaan lagu xusay majaladda "Time" iyadoo joornaalkaasi ku daray Ina Xirsi Magan liiska 100 qof oo adduunka ugu dhiirranaa waqtigaas. Jimmy Wales. Jimmy Wales Waxa uu dhashay 7-08- 1966 waa maal qabeen marykan ah waana mid kamida aasaasayaasha waxa looyaqaano Wikipediyaha waxa uu ku dhashay gobolka Alabama ee wadanka marykanka. wax barshaddiisii uulada amaba yaraanta waxa uu kusoo qaatay dugsi gaar ah. waxa uu qaatay shahaadooyinka "Bachelor's Degree" iyo " Master's Degree" ee cilmiga dhaqaalaha. Alabama. Alabama Waa gobol kamida gobolda Maraykanka.waxa uu kuyaalaa dhanka koonfureed.dhanka waqooyi waxa kaxiga gobolka Tinisii.dhanka barigana waxa kaxiga Gobolka Joorjiya. dhanka koonfurna waxa kaxiga gobolka Florida iyo Gacanka Maksiko.galbeedna waxa kaga toosan gobolka Mississippi. gobolka alabama waa gobolka 30naad ee gobolda Maraykanka marka laeego badka ama masaafada.dadka kunool waxa lagu qiyaasaa ilaa 4.5 milyan oo qof.gobolka Alabama waa gobolda maraykanka ugu dhaqaalha liita waayo waxa uu dhaqaalihiisu ku xidhanyahay beerha kaliya oo malaha wax soosaar lasheego oo dhinaca warshadaha ah. dadka kunooli waa dad reermiyi iyo beeralay u badan waxaanay u badanyihiin dadka cadaanka ah. gobolka Alabama waxa uu leeyahay magac kale oo Naanaysah waana magaca " Yellowhammer" Yamanta Koonfureed. Yamanta Koonfureed(carabi جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية) Waxa ay xad la lahayd wadamada Sacuudi Carabiya oo dhanka bari ah iyo waxa kale oo ay xuduud la leedaha wadanka Cumaan iyo wadanka yamanta waqooyi waxa uu wadankani madaxbanaanidiisa qaatay 30-11-1967 waxa uu kamadxbanaanaaday wadanka ingiriiska. isla markiiba yamanta koonfureed waxa ay noqotay dawlad oo waxa ay yeelatay dhidibo adag waxa ay mid noqotay naadigii hanti wadaaga waxa ay ahayd saaxiib aad ugu dhaw dawladii Midowga Sofiyet taas oo keentay in cadaawdi ka dhex abuuranto wadankan iyo jiiraankiisa sida, sucuudiga iyo cumaan iyo yamantii waqooyi. taas oo ku keentay in aanay wax tuukala ah kahelin dawladaha dabeda iyo dawladaha carabta toona. intaas kadib waxaa gudaha yamantii koonfureed ka abuurmay khilaaf gudaha ah taas oo keentay in dagaal sokeeye uu ahalkaas kadhaco. kadib waxa dhacaday in ay lamidoobeen yamantii waqooyi oo ay samaysteen amaba labexeen magaca (Jamhuuriyada Yaman) Gerikoodmbe. Shidaal laga helay Degmada Qabri-bayax iyo Qabaleeyo hoosyimaada Waxaa bariyahan danbe kasocda DDSI baadhitaano shidaal oo sixoogan loo wado iyada oo meelaha qaar lagahelay meelaha qaarna hada baadhitaan koodii lagu gudo jiro, waxaa kasocda degmada Qabri-bayax ama aan nidhaahabee meelo katirsan magaalada baadhitaan shidaal gaar ahaan meesha loo yaqaano Awraagodanaha amaba Ooman waa Jibriga ama Stopta laga galo magaalada marka laga tago xaga tuulada Garbi ee dhinaca waqooyi galbeed ka xigta magaalada, iyada oo meelo badan oo degmada kamidana lacalaamadiyay sidoo kale waxa uu kasocdaa baadhitaankani Qabalaha Dulcad oo hoos yimaada degmada Qabri-bayax kagana beegan dhinaca bari oo ujirta ilaa 70Km oo ku taal badaaiska badhtamihiisa, waxaa kale oo iyadana lasheegayaa in laga helay Dhuun shidaal deegaanka Harre ee iyana u dhaxaysa maraa gaajo iyo camadhle oo kala raacsan dagmooyinka Jigjiga iyo Qabri-bayax. hadaba baadhitaankan ayaa sixoogle uga socda bariyahan danbe deegaanka iyada oo 7 Shirkadood oo Ajnabiya ay maalmahan tartan ugu jireen baadhitaanka shidaal ee deegaanka Somalida, haddii nabad lahelana laga yaabo in muda yar gudeheed wax badani iska bedeli doonaan deegaankan iyo dhamaanba wadan waynaha Ettiopiaba. Dhulka Biritishka ee Soomaaliya. Dhulka Biritishka ee Soomaaliya () waxa ay ahayd mustacmarad hore oo katirsanayd Midowga boqortooyada Britan waxa ay kutaalay Geeska Afrika. Kadib markii ay madax banaanideeda qaadatay waxa ay lamidawday somalilada qaybtii taliyaanigu gumaysan jiray. Gobolkani wuxuu madaxbanaanida ka qaatey gumeystihii Ingiriiska 26 Juun 1960kii maalintaasi oo ah Maalinta Xoriyada Somaliland Taariikh. Qarniyadii dhexe waxa ay ahayd boqortooyo awood aad usaraysa leh oo la odhan jiray Saldanadii Cadal bilawgii qarnigii 19aad ayay ingiriisku qabsadeen xeebaha wadankan.laakiin ingiriisku si fiican gacanta ugumaydhigin ilaa ay kala wareegeen masar oo markaas gacanta kuhaysa dagaalkii labaad ee dunida waxa Dhulka Biritishka ee Soomaaliya ay gacanta u gashay ciidamada taliyaaniga ilaa ingiriisku ay markale dib u qabsadeen.waxa ay madaxbanaanida qaadatay 26-06-1960 maalmo kadib waxa ay lamidawday dadka somaliyeed qaybtii taliyaanigu gumaysan jiray sanadii. 1991 waxa ay dib ulasoo noqotay madaxbanaanideeda (Eeg Somaliland) Madaxwayne kuxigeen. Madaxweyne ku xigeen (;;) waa madaxa labaad ee ugu sareeya dowlad wadan ama dal. Sida caadiga ah, madaxweyne ku xigeenku waxa uu madax u yahay dhamaan xubnaha dowlada ee madaxtooyada. Waxaa mararka qaar dhacda in ra'iisul wasaaruhu ka awood sareeyo madaxweynaha. Si kastaba ha ahaatee, madaxweyne ku xigeenku waxaa inta ugu badan ku soo baxaa doorasho shacabka ama golle. Madaxweyne ku xigeen waa nin madax ah oo madaxweynaha doorto. madaxweeyne kuxigeenka, waxaa loogu tala galay, haddii oo madaxweeynaha jiito, in oo booskiisa galo. Dhinaca kale, ereyga "madaxweyne" waxaa sidoo kale isticmaala ururada madaxa banaan, shirkadaha ganacsiga iyo xisbiyada; kuwaasi oo macnaha ereygu u taagan yahay "qofka ugu sareeya ururkaasi ee go'aanka ugu dambeeya gaadhi kara". Madaxwayne kuxigeen waa jagada labaad ee dawlad shirkad amaba wax kasta oo xila oo leh madaxweyne. Sharaxaad. Madaxweyne waa taliyaha ugu sareeya ee dowlad kaasi oo ku soo baxa doorasho shacab ama golle. Madaxweynuhu wuxuu talada heyn karaa wakhti go'an oo inta ugu badan u dhexeysa 4 sano ilaa 8 sano. Inta ugu badan dowlada caalamku waxay leeyihiin madaxweyne iyo madaxweyne ku xigeen kuwaasi oo talada la wareega wakhti isku mid ah. Hadii madaxweynaha wax gaadhaan ama geeriyoodo waxaa talada dalkaas la wareega madaxweyne ku xigeenka. Fasuul Cabdalla Maxamed. Faadil Cabdalla Maxamed (Af-Ingiriis Fazul Abdullah Muhammad,Af-Carabi فاضل عبدالله محمد‎) waxoo ahaa hogaamiyaha ururka Al-Qaacidda u qaabilsanaa Bariga Afrika.Waa ninka dad badan ku laayay safaaradaha Mareykanka oo ku kala yaalaan Kenya iyo Tansaaniya taariikhda marka ee eheed 1998.Ninkaan waxoo cabay dhiig badan oo shacab soomaaliyeed.Waxoo ku dhashtay Moroni, Komoros taariikhda marka ee eheed 25 Diseembar 1974, waxaana lagu dilay meel ee ciidamada ka buuxaan oo la yiraahdo Ex-Koontorool Afgooye oo ku taalo Waqooyi Galbeed ee caasimada Muqdisho taariikhda mar ee eheed 8 Juun 2011.Ninkaan jid qaldan oo ku soo leexday asiga oo baabuur watto,markaas aa baarka loo toosiyay asiga mid kale oo al qaacida ka tirsan. Sabool. Sabool ama Faqiir waa qof aan waxba heesanin.Dadka faqiirka ah ee caalamka ku nooli waa malaayiiin, meelkastana way ku noolyihiin.wadamada ugu faqiirsan caalamka waxee u badanyihiin Afrika iyo aasiya.Jamciyada quruumaha kadhaxaysaa waxa ay faqri ku tilmaamtaa dawlada aan sanadkii qofku helin lacag gaadhaysa 600 oo Dollar. Dhul Udug. Dhul Udug waa dhulkii ee degenaan jireen masaaridii hore. iyo afrikaan isku jiro Ilaa hadda lama oga meesha saxda ah oo ku yaalo dhulkaas.Inkastoo la ogyahay in oo dhulkaas jiro, waxaana lagu qiyaasaa dhulka u dhaxeeyo gacanka cadmeed iyo badda cas.waxaay xariir ganacsi la lahaayeen masar iyo yemen waxaa lagu yaqiinay ineey dhoofiyaan dahab iyo xanjada udgoon ama luubaan African blackwood, ebony, ivory, waxaay kaloo dhoofin jireen dadka la adoonsado iyo xayawaanka duur joogto oo lagu yaqiinay gobolkan ee masaaridii hore aqoonayahano badan ayaa waxeey xaqiijiyeen in gobolkaas eey lahaayeen dadka la yiraahdo boon waqtigii dhulkii boonta waxaa lagu macneeyn jiray wadankii udgoonaa ama wadankii ilaaheey meesha saxdaa uu ku yiilay dhulkii boonta waa lagu muransanyahay aqoonyahanada badanaa maanta waxeey rumeeysanyahiin boon ineey ku tiilay koofur bari ee masar in badan ayaa rumeeysan ineey ku tiilay dhul xeebeedka maanta loo yaqaano waqooyiga somalia Djbuti Eritrea waqooyiga ithiopia iyo xeebta bada cas ee sudan si kastaba ahaatee aqoonyahano kale ayaa tilmaamay ineey boon ku tiilay gacanka carabta waxaa sidoo kale suurto gal ah ineey xaduudihii dhulkaas dabooleen afrika iyo carabta koofureed Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya. Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya, waxaa haystay gumeeystihii Talyaaniga (1861–1946) kasoo biloow 1880s ilaa 1936 waana dhulka hadda loo yaqaan Jamhuuriyadda Soomaaliya. Waxaa xeebaha dalka kasoo dajiyey horkacayeyna Salaadiin kala joogtay Bari iyo mudug gaar ahaan Hobyo, dhulkiina waxaa qabsaday dawladii fashiistaha ahad ee Talyaaniga. Bartamihii 1936, gobolku wuxuu isku bedelay "Dhulkii talyaaniga ee afrikada bari" kaasoo ka mid noqday mid ay xukumaan Imbaraatooriyadii Talyaaniga. Taasina waxay soo gabagaboowday 1941, Xiligii Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya kadib waxaa la wareegay maamulka Dawladii Biritishka ilaa 1949, taasoo uu maamulku la wareegay Qaramada Midoobay, looguna magacdaray Daakhiliyadii, lana hoos geeyey talyaaniga. Luuliyo 1, 1960, waxaa markii ugu horeysay fariistay Baarlamaankii koowaad ee Jamhuuriyadda Soomaaliya oo uu shir gudoominayey Afhayeenkii Midnimadda, Gudoomiyihii Koowaad KMG ee Baarlamaanka Xorta ah ee Soomaaliya MD. Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf, waxuu ku dhawaaqay Midnimadda Soomaaliya, waxaana isla maalintaas la doortay Madaxweynihii ugu horeeyey ee Jamhuuriyadda Soomaaliya oo KMG ah. xiligaas ay modoobeen labadoo gobol ee ay kala xukumayeen ingiriiska iyo talyaaniga Dhulka Biritishka ee Soomaaliya taasoo ay isku noqdeen Jamhuuriyadda Soomaaliya kadibna waxay baadi goob ugaleen sidoo gacantooda laaga soo bixin lahaa gumaysatayaasha kale Sida Faransiiska, Xabashida iyo Kiinyaatiga. Gobolada Soomaaliya. Waxaa kaloo jirtay gobolka Ogaadeenya in uu maamulayey talyaanigu wuxuuna ukala qaybasanaa Quito. dakka jamhuuriyada ikwadoor waxa uu ka mad yahay wadamada qaarada laatiin ameerika ama koonfur ameerika dalka jamhuuriyada igwadoor waxa uu xuduud lawadaagaa dalalka kala ah kolombiya beyruu iyo iyo bad weynta baasafika oo dhinaca koonfur galbeed kaga teedsan Gumbax. Gumbax waa degmo ku taalo gobolka Bari oo ku caan ah kaluumaysiga waxayna kale oo caan ku tahay bacaad buuro oo kale ah ayaa ku wareegsan cimiladeeduna waa jawi gabow sanadka intiisa badan Bari Cadaya. Cadaya waa degmo ku taalo gobolka Bari Gargoore. Gargoore waa degmo ku taalo gobolka Bari Tooxin. Tooxin waa degmo ku taalo gobolka Bari Balidhidhin. Balidhidhin waa degmo ku taalo gobolka Bari waxayna ujirtaa magalada Bosaaso 150km. Degmada balidhidin waxa kunool shacab lagu qiyaaso ilaa 14,000 oo qof,waxayna leedahay dhammaan adeegyada lagama maarmaanka ah sida waxbarashada dugsiyada hoose dhexe iyo sare iyo xarun caafimaad oo lagu daweeyo bukaano kala duwan. Sidoo kale waxaa ku yaala xarin ay leeyahiin Ciidamada ilaalada xeebaha Puntland kuwaas kala socda dhaq dhaqaaqa kooxa buracad badeeda ah. Degmada Balidhidin waxay kamid tahay degmooyinka aad ukaray intii lagu jiray burburka Somalia waxayna hada kamid tahay 5 degmo oo uu ka koobanyahya Gobalka Bari ee kala ah, Qandala,iskushuban, Ufayn Carmo, balidhidin iyo bosaaso oo xarunta Gobalka bari. Timirshe. Timirshe waa Magaalo Kutaala Gobalka Bari waa Magala dad badani Ku noolyihiin Magaladu waa Afar xafadood OO kala ah xafad sare,xafada Hoose, Xafada dhexe iyo xaafadda New Timirshe Magaalada waxaa ku yaal laba masaajid oo lagu kala magacaabo Masjidu Al-Nuur iyo Majid Al-Aqsa Magaaladu Waa magalo beereed Inksto Dadka degani Magalda aysan ka faa idaysan Dhul beeredka, magalda waxaa ku yaala meel badan oo gumaystihi talyaanigu udegaanaan jiray, dhullkaas oo uu ku arkay celal badan oo shidaal ah magalda dhulkeedu waa hodan aad ubarwaaqo badan, waxaa ku yaala oo dhirta adunka ugu carafta badan ee maydi iyo beeyo iyo foox, dhirtas o wadamada horumary ee wax yaalo badan oo anafac leh kasoo saraan marki ay warshadayyaan Magaaladu waxay leedahay Iskuul Hoose /dhexe iyo Sare waxaa dhigta ku dhowaad 600 oo arday. wxay kaloo leedahay laba dugsi quraan.sanad dugsiyeedka 2015/2016 waxay magaaladu yeelatay dugsi sare waxaa dhigta 13 arday oo 3 du ay gabdho yihiin. ardaydaas oo imtixaanki 8aadka kaga soo gudbay buundo sare. Magaaladu waxay leedahay goob caafimaad. hadda waxaaa gacanta lagu hayaa cisbitaalki magaalada oo hadda ay shaqadiisu socoto waxaa hawshaas ka shaqeeyey Aqoonyahan Maxamed Ismaaciil Cismaan iyo Eng. Saciid Maxamed Saciid. magaaladu waxay leedahay, gudoomiye kas oo lagu magacaabo: C/laahi Shire Yuusuf iyo Ku xigeen C/qaadir Abshir Maxamuud Magaladu waxay leedahay culuma badan oo kala ah Waa magaalo hodon ku ah khayraadka dabiiciga ah sida xabkaha (Maydi iyo Beeyo), xoolaha iyo beeraha. Xubabays. Xubabays waxay kutaal dhimaca bari ee tuulada xariiro waana tuulo ka mid ah tuulooyinka kuyaal gobolka bari dhawaana loo aqoon san doono inay ka mid noqoto degmooyinka hoos yimaada gobolka bari iyo guud ahaan puntland tuulada "xubabays" waxaa hoos yimaada oo ay xukuntaa TUULOOYINKA KALA AH 1. ISKORSAAR 2. MAREER 3. XABAAL CAD 4. NOOBIR 5. AAGA KOBRIYAAD 6. CALEENALEY iyo kuwa kaloo badan waa tuulo ku caan baxday dhanka nabadgalyada, isdhex galka bulshada, ganacsiga, ka shaqaynta bilicda ama Town Plan waxa afka qalaad lagu dhaho. Xubabays waa meesha kaliya oo u ah udub dhexaad iskuna xirta dhamaan deeganada hoos taga Gobalka Bari waxay kaloo ku caanbaxday "XUBABAYS" dhanka daaqsimeedka iyo waraabka iyadoo dhawaan loo sameeyay Biya xireen ay kaga faa idisteen wakhtiyada roobabku ka da aan deegaankas. Bari Hurdiya. Hurdiya waa degmo ku taalo gobolka Bari Ceel Gaar. Ceel Gaar waa degmo ku taalo gobolka Bari Jiingada. Jiingada Waa Magaalo ka tiran magaalooyinka gobolka Bari, Waxay saarantahay laamiga, Waa magaalo aad u cimilo wanaagsan waxaana ku xaydaaman dhulal furan oo aad u qurux badan, magaaladani waxay si toos ah ugu xirantahay magaalada weyn ee Boosaaso. Waxbarashada. Waxaa ku yaala tiro iskoola ah oo Hoose Iyo dhexe ah sida ay qabto Wasaaradda Waxbarashada Dowladda Puntland, Sidoo kale waxaa ku yaala Iskoolo lagu barto luuqadaha qalaad, Iyo Mederisooyin Quraanka Kariim ka ah lagu barto, Baargaal. Baargaal (,) waa magaalo ku taala waqooyibari gobolka Bari ee wadanka Soomaaliya. Baargaal waa degmo ku taalo gobolka Bari ee dhinaca woqooyi bari ee dalka Soomaaliya. Degmadaan waa degmo xeebeed waxeena ku taalaa meelaha buuraha ah woqooyiga gobolka bari ee dhinaca maamul goboleedka Puntland. Hudisa. Hudisa hudusa waa magaalo aad iyo aad u qurux badan waxa ay katirsantahay dagmada Shiikh Horn Cable TV. Horn cable tv hargeisa Waa tv madaxbanaan oo xaruntiisu tahay magaalada madaxda Somaliland ee Hargaysa Baahitaanka TV ga. Telefishanka Madaxa bannaan ee Hargeisa Cable Tv (HCTV) oo hadda loo bixiyey Horn Cable Tv ayaa galay Satellite-ka, iyada oo laga daawan doono dunida oo dhan, sidaana waxa lagaga dhawaaqay xaflad ballaadhan oo saaka lagu qabtay hotel Ambassador ee magaalada Hargeysa. Xafladda loo sameeyey ballaadhinta adeegga warbaahineed ee Telefishanka HCTV, waxa ka qaybgalay, Madaxweynekuxigeenka Somaliland, mudane Axmed Yuusuf Yaasiin, Guddoomiyayaasha labada xisbi ee mucaaridka ah UCID iyo KULMIYE, Shirguddoonka Golaha Wakiillada, Wasiirka Duulista Hawada, Kuxigeenka Duqa Caasimadda Hargeysa, qaar ka mid ah ganacsatada waaweyn ee dalka, xildhibaanno ka tirsan Golaha Wakiillada, xubno ka socdey ururrada Bulshada, suxufiyiin, aqoonyahanno iyo marti-sharaf kale. Waxaana si baaxad leh looga hadlay saxaafadda Somaliland iyo doorka ay kaga jirto dhismaha iyo horumarinta qaranka iyo weliba xaaladda siyaasadeed ee dalku haatan marayo. Masuuliyiintii xafladdaasi ka qaybgashay ayaa ku bogaadiyey mulkiilayaasha maalgeliyey Telefishankan oo dunida oo dhan laga daawan doono, iyaga oo sheegay inuu wax weyn ka tari doono qaddiyadda Somaliland. Xasan Cumar Hoorri oo u hadlay maamulka iyo mulkiilayaasha Telefishanka Horn Cable Tv ayaa sharraxaad ka bixiyey adeegga uu soo kordhiyey Telefishanku, meelaha laga heli karo iyo barnaamujyadiisa, waxana uu hadalkiisa ku bilaabay; “Wakhtigan aynu ku jirno waxaa loo aqoonsaday “Waayahii Xogta” (Information Age) iyadoo ay muuqato xawliga warbaahintu isaga xawaaraynayso daafaha dunidan edegeysan (Globalization), isla markaana, waxa muuqato saamaynta warku ku leeyahay bulshoweynta caalamka. Run ahaantii, Xilligan oo loo tartamayo kasbashada dhegta, isha iyo maanka daawadaha, ama dhegeystaha, sidoo kale akhristaha, warbaahintu waxay kaalin mug leh ku leedahay nabadda iyo colaadda, horukaca iyo dib-u-dhaca, aqoonta iyo aqoon-xumada iyo wax kasta oo ummadda raadayn ku leh. Haddaba, Khadka Telifishanka Geeska (Horn Cable TV) oo hore u ahaan jiray Khadka Telifishanka ee Hargeysa waxa uu ka asaasmay magaalada Hargeysa, bishii June 2003. Telifishanka oo hore u ahaa telifishanka keliya ee bulshada reer Hargeeysa u fidiya adeegyada hal gacan (channel) oo Afsomaali ah iyo 19 channel oo laga dheehan karo xulka baahinta heer caalami sida wararka CNN, BBC Foxnews iyo Al-Jaziira, Gacamada Aqoonta sida Dunida Xayawaanka (Animal Planet), Degaanka (National Geography), iyo Show Time oo si toos ah u soo tebiya Ciyaaraha iyo tartamada koobabka heer caalami, sidoo kale, dhowr channel oo u gooniyoobay maaweelada caruurta, filimada, maararowga iyo dhaqamada. Mar kale, HCTV waxa sharaf u ah in uu bulshada u soo bandhigo adeeg la jaanqaadaya waayaha maanta ee warbaahinta tirotiraysan (Digital Media) tasoo loo adeegsanayo qalab casri ah, xirfad iyo aqoon tayeysan iyo lalista dayaxgacmeedka. Cirlalinta gacankan oo Afsomaali ah waxa loo qaabeeyey u adeegista in ka badan 1.5 malyuun daawade oo isugu jira bulshoweynta qoomiyadaha Somaaliyeed ee ku sugan Geeska Afrika, iyo qurbajoogga ku filiqsan qaaradaha Afrika, Aasiya, Europe, Australia iyo Waqooyiga America. Gacankan oo laga dheehan doono Dayax-Gacmeedka Thaicom 5, mawjadda (Frequency) 3551 V iyo tilmaamaha (Sympol rate) 13333. waxa ka bixi doona warar sugan oo daray ah iyo barnaamijyo tayo leh 24/7 (maalin kasta 24ka saacadood) iyada oo lagu daawan karo lacag la’aan. waxaan u sheegayaa dadkii ku tuhmaayey in jamaal cali xuseen uu ka yahey mulkiile inaanu ka aheyn booskii jamaalna uu galey xirsi oo aad iskugu dhow yihiin farxaan Adeegyada. · Sidoo kale, waxaa adeega shirkada ka mid ah ‘Ardaaga Mareegta shirkadda’ (www.hctv.info) oo isagana u dhisan qaabka fadhiisin warbaahineed (news portal) kaas oo leh mug iyo soo jiidasho loo hiloobaya. Telifishanka waxa uu bulshoweynta ka haqabtiri doonaa wararkii Geeska oo sugan, barnaamijyo tayo leh iyo dooddo gar cadaawe ah. Waxa mabda’ noo ah dhexdhexaadnimo, hubsiimo, saamayn, hiddo-samaan iyo tayo-wanaag. Ugu danbeyntii, mudanayaal iyo marwooyin, waxad noogu soo hagaagi doontaan madal uu ka dhismo qaranku, goob uu ka koro ganacsigu iyo wadiiqo loo mari karo hanashada maanka iyo maskaxda bulshada”. Telefishanka HCTV, waa telefishankii labaad ee Somaliland ee Satellite-ka laga daawado, iyada oo uu dhowaan isaguna galay Satelliteka telefishanka Somaliland Tv oo hadda la baxay Somaliland Space Channel. Raage Oomaar. Raage Oomaar Waa wariye soomaaliyeed oo caan ka ah caalamka oo dhan.Raage waxa uu ku dhasahay caasimada Muqdisho, taariikhda marka ee aheed 19-juun 1967, waxa dhalay nin ganacsade wayn oo caana.Raage eheladiisa waxee ka soo jeedaan woqooyiga soomaaliya gaar ahaan magaalada hargeysa markii uu raage gaadhay laba sano ayay caailadiisu u guureen wadanka ingiriiska, halkaas ayuu raage wax kubartay noloshiisana ku dhistay.Raage waxa uu aad u bartay taariikhda kadib waxa uu noqday suxufi.waxa uu u sheqeeyay BBCda sanadkii 2006 waxa uu u wareegay Aljaziira qaybta ingiriisiga. raage waxa uu aad ugusoo caanbaxay kadib markii ay bbcdu u dirtay in kasoo warmo dagaalkii Ciraaq halkaas oo khatartii kajirtay uu markasta hortaagnaa kamarada si uu caalmka war cada ugasiiyo waxa kasocda ciraaq. waxa uu imika sida la sheegay ku biiray telefishanka TV5 isagoo ka tagay jasiira laanta afka englshta Ximan iyo xeeb. Ximan iyo Xeeb waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada soomaliya, waxaa uuna ku yaalaa bartamaha soomaaliya, gaar ahaan gobolada Galgaduud Iyo mudug.waa maamul aad u dagan oo nabad ka dhaliyay dhulka uu ka taliyo, waana maamul hoos laga soo dhisay oo dadkiisu ay dhisteen, horumar weyn ayuu ku tilaabsaday intii uu dhisnaa, waxaana caasimad u ah Magaalada labaad ee Soomaaliya ugu nabdoon CADAADO-CADANYAR. Xarunta. Cadaado waa caasimadda maamul goboleedka Somaaliyeed ee Ximan & Xeeb. Cadaado waxay soo martay maraxalado kala gadisan, haatana waxay maraysaa heerkeedii ugu sarreeyay. Magaalada Cadaado ayaa ahayd sanadihii ugu dambeeyay magaalooyinka soomaaliya ugu nabdooon, kadib markii dadkeedana ka shaqeeyeen, magaalada waxaa ka furan jaamacado, iskuulo iyo isbitaalo waaweyn oo casri ah. Sidoo kale waxaa ka furan NGO-yo, radio stations, TV IWM. Cadaado waxaa ku yaal Meelo aad iyo aad u qurxoon suuqyo, bacadlayaal aad iyo aad u camiran. Jawiga magaalada Cadaado ayaa had iyo goorba ah mid aan qaboow saa'ida iyo kulayl badan midna aan lahayn, qorraxda ayaa inta badan waxaa ku dahaaran cadar iyo daruuro. Cadaado waa magaalo dalxiiseed waxay leedahay dhir fara badan, ubaxyo iyo baliyo badan oo xiliga roobabka biyo fadhiistaan waxaa kunool dad kor udhaafaya 380,700 waxaa lagu tilmaamaa magaalooyinka ugu kobaca badan soomaaliya. waa magaalo loo tago dalxiiska waxay leedahay goobo badan oo aan la soo koobi karin oo dalxiiska iyo damaashaadka ku haboon sida daaro dheedheer oo dabaqyo Iyo Villa jarmal ah, kaalimo shidaal beeraha nasashada (recreational parks), goobaha macmacaanka iyo fast foodka lagu gado IWM. Sidoo kale, Cadaado waa degmo kamid degmooyinka gobolka Galguduud ee bartamaha Soomaaliya, waa degmo aad u baaxad wayn oo faaftay saaidna u balaaratay kadib burburkii ku habsaday dowladii dhexe ee soomaaliya, waxayna hada ku fadhidaa dhul ka badan 18km2. Sidoo kale magaalada waxaa ku yaala dhismayaal qurxuun oo casri ah waxaana lagu tilmaamaa in ay tahay caasimada gobolada dhexe ee soomaaliya maxaa yeelay waa magaalada ugu weyn uguna bilicda qurxuun si weyn looga yaqaano dhamaan gobolada dhexe iyo waliba dalka Soomaaliya oo dhan. Magaalada Cadaado waa magaalo ay si wada jira oo siman u wada daganyihiin qabaailada Soomaaliya oo dhan Waxaana ku nool dad aad u fara badan oo dhan 105,000 kun oo qof intooda badana ah dad ganacsato Iyo beeraley isugu jira. Degmadaan ganacsigeeda waxuu ku xiranyahay magalaada Muqdisho iyo magaalooyin kale sida Baladwayne, Hargeysa, Galkacyo, Caabudwaaq, Dhabad, Ceelbuur, Hobyo, Ceelhuur, Baxdo, Godinlabe, Xarardheere, Xeraale, Huurshe, jawle, iyo Ceeldheer, kuwaas oo ah kuwa ay inta badan isku xiranyihiin. Sidoo kale, waxaa Caasimada Cadaado ku yaala suuq weyn oo saylad ah oo lagu iibiyo xoolaha loo dhoofiyo dalalka khaliijka carbeed.Waxay kaloo magaaladu leedahay warshado badan sida warshada lsbuunyad firaashka, warshada olomiiniyanka muraayadaha guryaha ee persolka ah, warshada aqalada guryaha furniture-ka, warshada biyaha mooya saxada,warshada barafka, warshada hilibka, warshada kaluunka qasacadeysa iyo waliba kuwa kale oo badan. Sidoo kale Caasimada Gobolada dhexe ee Cadaado waxay leedahay garoon diyaaradeed caalami ah oo aad u wayn oo lagu magacaabo garoonkaan oo ah midka ugu baaxada weyn uguna casrisan garoomada gobolada dhexe ee soomaaliya, wuxuuna xaga baaxada Iyo balaarka kala egyahay, garoonka Muqdisho ee Adan Ade international Airport. sidoo kale Caasimada Cadaado waxay leedahay garoomo lagu ciyaaro kubada cagta, kuwaas oo gaaraya ilaa iyo 10 stadium oo lagu dheelo ciyaaraha kala duwan. Caasimada Cadaado waxay ka mid tahay degmooyinka ugu amniga badan dalka Soomaaliya, waa caasimada maamul goboleedka X/Xeeb, waana xaruta gobolka XIMAN. MADAXDA. Madaxweynaha Maamul Goboleedka Ximan & Xeeb, mr ismail shariif sheikh abdullahi... 2014 (UTC)Qoraalka gudaha oo kooban [qari] "1 Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 2 caasimada Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 5 Waxqabadka Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 6 Qaab dhismeedka Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 6.6 Ximan & Xeeb waxay ka kooban tahay sideed Gobol oo kala ah LUUQADA. soomaali (Somali luuqadda waa: "Soomaaliya"; ), si guud Republic of somalia (Somali: "Jamhuuriyadda Soomaaliya";) and formerly known as the Somali Democratic Republic, maamulkana wuxuu ku yaala Corruption Perceptions Index. Wasiirada. Wasiirada waxaa magacaaba Madaxwaynaha isaga oo la tashanaya Madaxwayne Ku-xigeenaka, Howlgalka wasiiradu waa inay la taliyaan Madaxwaynaha, isla markaana waxay ka masuulyihiin xiriirka golaha wakiilada dhinaca Shaqada Maamulka Dawladda waxaa fuliya qaybo kala duwan, qayb kasta waxaa madax u ah Wasiir, wuxuuna ka masuul yahay xiriirka golaha wakiilada ee wasaaradiisa. Shaqaalaha wasaaradu waa xirfadlayaal ayasan shaqadoodu Golaha Wakiilada. Awooda xeer dejinta waxaa leh Golaha Wakiilada, oo dhan 66 xildhibaan kana wakiil ah dhamaan Maamul goboleedka Ximan & Xeeb, Golaha wakiiladu waxay dhexdooda ka doortaan Afhayeen iyo labo ku-xigeen. Afhayeenka golaha wakiilada wuxuu maamulaa kal fadhiga golaha isla markaana hubiyaa tixraaca dastuurka, ku xigeenadu waxay kaaliyaan afhayeenka gudashada xilkiisa, Golaha wakiiladu waxay leeyihiin gudiyo daba gal ku sameya xukuumadu sida ay u fuliso Adeega bulshada.gg Garsoorka. Garsoorku wuu ka madax banaan yahay, xukuumada iyo golaha wakiilada Qaybaha garsoorku waa (a) Maxkamada sare (b) Maxkamada Rafcaanka, (c) Gudomiyaha Garsoorka ee Maxkamada sare oo aha tan ugu saraysa, waxaa magacaaba Madaxwaynaha, waxaana ansaxiya Golaha Wakiilada. Khariiradii Gumaysiga. Gumaysigii talyaaniga G/dhexe qaasatan magaala madaxda Cadaado waxay u aheyd deegaan istaratiiji eh iyo isku xirka gobolada dhexe wuxuuna fariismo mhiim eh kulahaay magaaladan cadaado sanadihii (1889-1960) sida aad aragtaan hoos ku sawiran kharidadaba Waxaa lagu gaar sii yay gu meesiga qasaaro aad u balaaran oo uu ka sheekeeyay in badan Jubaland. jubaland waa maamul ka mid ah maamulada dalka ka jira waa midka la rumeeysan yahay inuu yahay kan ugu qanisan maamulada dalka sido jubaland waa mid kamid maamulada ay degaan beesha raxweyn oo inta badan asal ahaan u d leh iyo beesha Daarood gaar ahaan kablalax iyo sade hase ahaate waxa la dega oo matan u ah soomaali badan oo ka kala yimi deegaano kala gedisan sida dir, hawiye. iyo others. Waxay leedahay jubaland laba wabi xeeeb dheer tan ugu dheer somalia iyo waliba deegaano dalxiiska ku wacan. Hiiraan State. uqdisho, July, 26, 2014….Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya mudane Cabdiweli Sheekh Axmed Maxamed, ayaa maanta ka guddoomay dowladda Isutagga Imaaraadka Carabta deeq raashin ah oo loogu talagalay in lagu caawiyo dadka Soomaaliyeed ee saameeyeen abaaraha iyo cunto-yarida ka jirta qeybo kamid ah gobollada dalka. Raashinka deeqda ah ee saaran 40-ka baabuur oo Xamuulka ah ayaa isugu jira: Bur, Bariis, Saliid, Sonkor iyo cuntooyin kale, waxaana la filayaa in raashiinkani la guddoonsiiyo dadka Soomaaliyeed ee ku tabaalaysan qaar kamid ah gobollada Koonfureed ee Soomaaliya. Wasiirka Beeraha Mudane Cabdi Axmed Baafo oo ugu horrayn ka hadlay munaasabaddii ay dowladdu kula wareegaysay deeqda Raashinka ah ayaa u mahadceliyay dowladda Isutagga Imaaraadka Carabta, waxana uu sheegay in deeqdan ay ka timid dowladda Imaaraadka isla markaana qeybqeyb loo gaarsiin doono deegaanada ugu daran ee cunto- yaridu ka jirto. Wakiilka dowladda Imaaraadka u qaabilsan Mashaariicda Soomaaliya Siciid Cabdalla ayaa dhankiisa sheegay Deeqdani inay qeyb ka tahay taageerada joogtada ah ee ay siiyaan shacabka iyo dowladda Soomaaliyeed, waxa uu intaa raaciyey in Soomaaliya ay ka caawiyaan dhinacyada Waxbarashada, Caafmaadka, Dib-u-dhiska dalka iyo waxyaabo kale oo muhiim ah. Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya mudane Cabdiweli Sheekh Axmed Maxamed oo gunaanadkii Munaasabadda ka hadlay ayaa uga mahadceliyay dowladda Imaaraadka gurmadka ay u fidisay shacabka Soomaaliyeed xili qeybo kamid ah dalka ay ka jiraan abaaro iyo cunto-yari, waxana uu sheegay in xiriirka labada dowladood oo ah mid ballaaran ay keentay in kaalmo dhinac walba ay bixiso, isla markaana ay ka rajeynayaan in ay intaan ka sii xoogeysan doonto taageerada dalka Isutagga Imaaraadka Carabta Soomaaliya ugu yaboohdo. “Dowladda Imaaraadka Carabta oo ka jawaabaysa baaqii golaha Xukuumaddu kasoo saaray xaaladdaha adag ee ka jira deegaano kamid ah gobollada dalka ayaa maanta nasoo gaarsiisay deeqdii ugu horraysay oo jawaab u ah baaqeenii, deeqdani waxaa si deg deg ah loo gaarsiin doonaa goobaha ay ka jiraan abaaraha, dadka Soomaaliyeed iyo Caalamka waxaan mar labaad ka codsanaynaa inay u gurmadaan shacabka Soomaaliyeed ee duruufaha adag ku haystaan gobollada qaar” ayuu yiri Ra’iisul Wasaare Cabdiw Mareero. Mareero waa degmo ama deegaan ku yaal gobolka Bari, waxay Toban kiilomitir u jirtaa Boosaaso. waa deegaan aad u ballaaran oo leh Marso (Harbor) taariikhi ah, waa dhul buuralay ah oo sida ay la xaqiijiyay ay ku duugan yihiin khayraadyo fara badan. Hantaara. Hantaara () waa deegaan aad u Balaaran oo ka kooban qaybo badan oo kala duwan. wuxuu ku yaal gobolka Bari Soomaaliya. Waxaa ka mid ah Magaalada Hantaara oo ah deegaan taariikhi ah, Marsada hantaara oo ah Marso dabiici (divine harbor) oo muddo dheer wax laga dhoofsanaayay Waxna lagala soo degi jiray, Sidoo kale Khooriga Hantaara waa khooriga ugu weyn Soomaaliya waxaana ku soo xirta shixnadaha Kala duwan ee Bada cas ku safraya Xiliyadda ay dabayluhu kacaan ee ay adag tahay in Bada lagu safro. Waxaa ku yaala Beero waaweyn oo maguurto ah waxayna leedahay Ilo biyoodyo aan go'in. Hantaara waxay ka mid tahay Meelo loo Asteeyay inay ku duugan yihiin Macdan Iyo Dhuxul dhagaxda, wuxuuna aad Hodon uugu yahay geedka Xijjiga (Frankincence). Xilligii Isticmaarka Iyo wixii ka horreeyayba deegaanka Hantaara waxaa ka jiray maamulo gacanta ku hayay deegaanka, Waxaana soo xukumay rag kala duwan oo uu ugu caansanaa Cali Bustiile oo deegaanka Suldaan ka ahaa, Buruc. Buruc"(Burua)" waa degmo ku taalo gobolka Bari Waa magaalo ku taala Waqooyi Bari Soomaaliya, waxayna kamid tahay magaalooyinka ugu facaweyn gobolka Bari Wakhtiyadii hore, magaalada Buruc waxay ka tirsanayd maamulkii Puntland ee ka arimin jirey deegaano badan oo Waqooyiga Soomaaliya. Ka dib, wakhtigii Si kastaba ha ahaate, magaalada Buruc waxay dhacdaa bada cas,waxay dhanka bari kaxigtaa magalada Bosaso,waxayna ujiraa masaafa dhan 75km,waxayna magaaladu ka saraysaa biyaha bada joog dhan 4,377 mitir. Juquraafi ahaan magaalada Buruc waxay saaran tahay buuro, dooxyo iyo deegaan caro bataax leh. Si la mid ah magaalooyinka kale ee ku yaala xeebaha Soomaalia, dhismayaasha magaalada Buruc waxay caan ku yihiin farshaxanka iyo qurxinta dhagaxa dabiiciga ah ee laga helo buuraha ku hareersan magaalada. Guud ahaan, magaalada Buru waa tan ugu bulshada badan magaalooyinka Bari marka laga reebo Boosaaso, waxaana ku nooc Magaalada shacab dhan 0.2 milyan. Deegaanka magaaladan waxaa aad uga baxa geedka timirta xijiga iyo beeyada.waxay kaloo caan kutahay beeraha. Unuun. Unuun waa degmo ku taalo gobolka Bari,Puntland,Soomaaliya Unuun (0km) Ahable (4.3km) Darrei Donta (12.2km) Dari Sal Weyn (12.9km) Karin (25.8km) Gurur (30.2km) Dhaankadus (30.4km) BeelWacatay (30.8km). .Fackaale (4.3km) Dalalsamman (4.3km) Gudurweyne (4.3km) Laamalooyo (6km) Xore (6.8km) Dhoobjire (9.7km) Kal (11km) Wihid (12.9km) Dibgaxle (12.9km) Dhuxun (13.6km) Xadaad (18.4km) Inafiij (18.4km) Tuureeb (19.3km) Dawaar (19.3km) Heeg (21.5km) Bar (21.5km) Xorrehe (22.3km) Bajle (23.8km) Carreysimow (24.7km) Dhuumood (24.7km) Dacar (26.2km) Kolcad (27.3km) Qalqocan (27.3km) Karin (27.5km) Uadi Modie (27.5km) Xoro (27.7km) Magacsame (28km) Isummar (28km) Abdaray (28.6km) Saha (30.2km) Horweyn (30.6km) Dedib (32.6km) Lugda (32.6km) Dhoonid (33.6km) Darro (33.8km) Dowli (33.8km) Magac Xume (33.8km) Guntuma (34.5km) Unuun waa meel taarikhi ah oo istiraatiiji ah wa mel ay ku taal wado isku xirta Bari xeebaha kulaala sida Qandala,Butiyaalo,Geesalay,Murcayo,Xaabo,Dibir,Caluula iyo deegano badan oo xeeb ku jeed ah iyo wali kuwa ka jeeda xeebta sida Muudiya,Ceelgaal,Dhaanka dus,Qaanlaaye,Karimo,Dawwaar,Hooda,iyo deegaano kale oo badan wadaas oo la sameeyay qarnigii aynu soo dhaafnay ee 20-aad. Sida taarikhdu ay sheegayso waxaa wadadaa la sameeyay xilligi ama dhammaadkii 1880-dii markii uu bilaamay kacdoonkii Sayid Mohmed Cabdulle Xasan oo goobtaas ay noqotay meel u gumaystihii ingiriiska uu uso maro boqortoyadi Cisman Keenadiid, taaso sahashay in ay maraan ciidama boqortooyada taaso daganayd degmada Baargaal xilligaas. Unuun waxaa ku yaala guryo taariikhi ah oo fac iyo gu' wayn laguna qiyaaso inay dhisanyihin in ka badan 450-sano. unuun waxay leedahay garoon diyaaradeed oo la isticmaali jiray xilligii dalka nuu ka talinaayay millitariga ee Alle ha u naxariistee Mohmed Siyaad Barre, garoonkaas oo ku yaal dhinaca waqooyi ee degmada Unuun una jir 8-km. unuun waxay leedahay dhul loogu tala galay bero iyo dalxiis kuwaas oo ka xiga dhinca waqooyi iyo bari ee degmada, sido kale waxaa dhinaca koonfureed ka xiga degmada unuun Balli ama goob dalxiis oo ku macaan raaxadda iyo dalxiiskaba halkaas oo ah goobta koowaad ee ku salamaysa intaadan galin degmada Unuun. dhinaca galbeed waxaa ka xiga Unuun balli aad u wayn oo loo yaqaan-QOQOB-halkaas oo aad ku ilqabowsanaysid ka dibna waxaad ku dhacaysaa togg aad can u ah oo lagu magacaabo-XOORAHE-,xoorahe waa togagga ugu wayn uguna caansan guud ahaan Somalia wuxuuna ka bilaama buuraha Golis ee gobolka Sanaag wuxuuna ku biya shuba badda meel u dhow degmada Qandalla. Shacabka Unuun waa shacab tarikhi ah oo ku caan baxay wax soosaar dhinacyo badan ah sida-Fooxa-,ama-Maydiga- kaso ah mid si wayn caan uga ah guud ahaa gobolada waqooyi gaar ahaan gobolka Bari,oo ay unuun kow ka tahay,Unuun waxay kaloo leedahay beero laga soo saro inta badan qudaarta iyo badarka laga cunno deeganadaas,unuun waxay kaloo leedahay allana ku manaystay ceel biyood kaaso inta badan laga cabbo, dad iyo dunyoba. Unuun waxaa ku yaal dukaamo waawayn iyo goobo ganacsi,sidoo kale waxay leedahay Unuun saldhig dhexe iyo waliba goobo wax barasho sida dugsi hose dhexe iyo waliba iskool sare oo sannad walba arday ka qalin jabiso. Unuun waxay leedahay in ka badan 19-misaajid iyo waliba dugsiyo quraan. Sanadkii 1954-kii Unuun waxaa ku noolaa dad lagu qiyasay in badan 2500-oo qof tiradas o is dhintay xilligi xorriyadda ka dib taaso sababta looga dhigay in shacabwaynihii xilligasi noola ay ka qayb qaadanayeed xorriyaddii dalka iyo xorrayntii goboladdi somaliyeed. Tiraddaasi waxay soo labatay xorriyaddi ka dib iyaadoo la sheegay inay wax yar iska dhintay tiradii hore ee ahayd 2500-ka dib xorriyaddi dalka. Mudoo 15-sanno ah tiradaasi way badatay oo waxay ku dhowaatay 4000-oo qof lkn mar labad waxay is dhintay dagaalkii 77-ka ee lala galay amxaarada taaso la sheegay in ka badan 1500-oo qof inay ka taggeen Unuun iyaga oo ka qayb qatay inay xorreyan inta ka maqan somalia xilligas, dagaalki ka dib shacabwaynihii degmada waa kordhay sanadkii 1983-dii tiro koob lagu sammeeyay degmadas waxay noqdeen in ka badan 4800-oo qof halka dadkaasi ay ahayeen dad inta badan socdaal ahaa o u dhaxayn jiry MOqdisho iyo Unuun oo inta badan safaradoodu uu ahaa mid caadi ah lkn waxa ay tiradaasi noqotay mid xasisha oo shacabkaasi ay si rasmi ah deegan ugu noqdeen Unuun ka dib dagaaladdi sokkeeye ee ka dhacay gudaha dalka soomaaliya. Sanadkii 1998-dii tiro koob la sameeyay ayaa shegay in tiradda deggan Unuun u noqday 5250-oo qof. Xilligas oo la'aasaasay maamulka Puntland. Ka dib aasaaskii Puntland tiraddaasi waa is dhintay Maadaama ay degmada Boosaaso ay noqotay goob ganacsi oo deked leh. Tirakoobki ugu danbeeyay ee Unuun ay samaysay 2009-kii waxaa u noqday 5100-oo qof. Tiraddaas oo hadda ah shacabka sida rasmiga u degan degmada Unuun lagana yaabo in ay kororto madama hadda laga joogo sanad xilliga la sameeyay tirakoobkas. Unuun waxaa loo sameeyay biyo xireen dhinaca balliga ka xiga dhinaca koonfured waxaa kaloo la sameeyay garoon cayaareed iyo waliba lami hadda gacanta lagu hayo iyo goob telefishin oo deegankas loo samaynayo halka goob wayn oo caalami ah oo loogu tala galay dhinaca waxbarashada degriiga sare loo sameeyay degmada Unuun. Gaatira. Gaatira waa degmo ku taalo gobolka Bari Dalweyn. Dalweyn (,). Waa magaalo ku taal Gobolka Bari Soomaaliya Waxay 135 Kilomitir ka xigtaa dhanka Koonfureed Magaalada Bosaso Taariikhda & Nolosha. Magaaladan waxaa la assaasay qiyaastii 1950, Magaalada Dalweyn oo markii hore ku bilaabatay berkedo reer guuraagu ka cabaan ayaa si tartiib tartiib ah isugu rogtay meel laga helo waxyaabo yar yar oo kamida waxyaabaha qiimaha u leh nolosha aadanaha sida daawada, raashinka, dharka iyo waxyaabaha gol-gol ahaanta loo isticmaalo qaybtood, Sidaas ayeey ku koray magaalada dalweyn ilaa ay ka noqotay bar weyn oo caan ah loona soo doonto waxyaabo badan oo qiima u lahaa nolosha dadkii ku xeera degaanada ka agdhow magaalada oo badidood Reer guuraa ahaa. Dalweyn iyo inta badan deegaanada ku xeeran waa dhul Illaahay waxaase reer ahaan dega ama ay deegaan u tahay beesha reer "Zekeriye" oo kamida beelaha Dishiishe. Jewiga. Dalweyn waa mid kamida magaalooyinka ugu qaboow dalka, Xilliga qaboobaha Caddaadiska Heer kulku wuxuu gaaraa 6°C taas oo ah qabow aad u daran. Inta badan saddexda xilli ee kale waxaa jira jewi aad u wanaagsan oo aan qabow iyo kul aad u daran lahyn. Yalho. Yalho waa Magaalo ku taal gobolka bari puntland soomaaliya, waxay 50 Kilomitir ka xigtaa dhanka koonfureed magaalada Boosaaso. Waa Irridda keliya ee gaadiid dhuleed ka soo geli karo Magaalada Boosaaso, Waxaa la asaasay qarnigii 16-aad, Waxay kamid tahay magaalooyinka ugu qadiimisan dalka soomaaliya. Yalho waa mid kamida magaalooyinka tirada yar ee laga helo "Xijiga" waxa kale oo magaaladu leedahay khayraadyo kala duwan oo ay kamid yihiin Dahabka, shidaalka, iyo macdanta. Maamulka. Magaaladani waxay maamul ahaan ka tirsan tahay degmada Bosaso ee xarunta gobolka bari, Sidoo kale magaaladu waxay leedahay maamul hoosaad waxaana ka jira ururo dhowr ah oo ay leeyihiin qaybaha kala duwan ee bulshada rayidka ah. Waxa ku yaal saldhiga weyn oo ay leeyhiin ciidamada daraawishta iyo PIA da. gudoomiyaha sportska C/risaaq salaad qaxiye "wiil bari" Deegaanka waxaa degan dhishiishe gaar ahaan Rer Xaaji, Yoonis iyo qabaa'il kale oo ka mida beelweynta Dishiishe. Taliyaha ciidamada Daraawiishta taliska Yalho waa Kornayl Dhakuul Bayr. Taariikhda. Waxaa jira khilaaf la xiriira xilligii la asaasay Magaalada maadaama magaaladu tahay magoolo soo jireen ah, waxaase la isku raacsanyahay in magaaladani jirtay ka hor qarnigii 16-aad. Yalho waxay leedahay Ilo biyeedyo aan go'in waxaana hareereheeda ah noocayada kala duwan ee dhirta "Xijjiga" sidoo kale magaaladu waxay leedahay deegaamo dhul daaqsimeed ah, Arrimahan oo la isu geeyay ayaa kadhigay magaalada mid soo jireen oo leh cimri facweyn maadaama ay kulansatay waxyaabihii nolosha dadka qiimaha u lahaa. Adna Adan Ismaaciil. Adna Adan Ismaaciil waa wasiirkii hore ee armiha dibada somaliland, waana shaqsiyad aad iyo aad u fir fircoon,Dana waa xaaska madxwaynihii hore ee Somaliland Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal Abuja. Abuja waa caasimada dalka Nayjeeriyawaxayna dhacdaa bartamaha,waxaana kunool kudhawaad 405,000 Abuuja waxa ay kamid tahay caasimadaha dib loo aas aasay ee cusub, waxaana la biloobay sideetanaatkii qarnigii hore waxayna noqotay caasimad 12 dec, 1991. Waxaa ku yaal halka laga xakumo dalka, sidoo kale maxkamadda sere iyo xaunta golaha qaranka, wali ilaa iyo hadda si fiican uma dhisna oo lama dhamaystirin. Akara. Akara ama (Accara) waa caasimada dalka Gaana. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ku dhawaad 2.27 miliyan oo qof (2012). Antananarifo. Antananarifo waa caasimada dalka Madagaskar, waana xarunta ganacsiga ee dalka. waxaana degan dad gaaraayo ilaa 903,450 oo qof. Bamako. Bamako waa caasimada dalka Maali, waxaama 2009 degenaa 1.8 miliyan oo qof.Magaaldaan waxee hormaro Wabiga Nijer.waana magaalada ugu wayn dalkaasi waxayna dhacdaa dhinaca koonfur galbeed EE dalkaasi waxayna magaalada taariikhdeeda soo bilaabatay qarnigii 19 EE miilaadiga Bangui. Bangui waa caasimada Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika. Banjul. Banjul waa caasimada dalka Gambia,waxa kunool dad gaadhaya 34 828 oo kun (2013). Barasafille. Barasafille waa caasimada Jamhuuriyadda Kongo. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 1.7 miliyan oo qof (2015). Dakar. DakaDakar (Ingiriis: / dɑːkɑːr /; Faransiis: [dakaʁ]; Wolof: Ndakaaru) [4] waa magaalo weyn oo magaalada ugu weyn ee Senegal. Waxay ku taala jasiiradda Cap-Vert ee xeebta Atlantic waana magaala galbeedka oo ku yaal dhul baaxada Afrika. Magaalada Dakar ee ku habboon ayaa leh dad tiradoodu tahay 1,030,594, halka dadka reer Dakar ee kuyaal magaalooyinka waaweyn lagu qiyaaso 2.45 milyan. [5] Aagga Dakar oo ku yaala degaanka qarnigii 15-aad. Bortuqiisku wuxuu abuuray joogitaan jasiiradda Gorée oo ka soo jeeda xeebta Cap-Vert waxaana loo adeegsaday saldhigga ganacsiga addoonta Atlantic. Faransiiska ayaa la wareegay jasiiradda 1677-dii. Kadib markii la baabi'iyay ganacsiga addoonta ah iyo farshaxanka Faransiiska ee dhul-beereedka qarnigii 19-aad, Dakar waxay ku soo baratay deked weyn oo magaalo weyn iyo magaalo weyn oo ka mid ah Boqortooyada Faransiiska. Sanadkii 1902, Dakar wuxuu bedelay Saint-Louis oo ahaa caasimadda Faransiiska Galbeedka Afrika. Laga soo bilaabo 1959 ilaa 1960, Dakar wuxuu ahaa caasimadda xiriirka Federaaliga ah ee gaaban. Sanadkii 1960, waxa uu noqday caasimadda Jamhuuriyadda madaxbannaan ee Senegal. Dakar waxay hoy u tahay bangiyada qaranka iyo gobolada iyo sidoo kale ururo badan oo caalami ah. Laga soo bilaabo 1978-kii illaa 2007-dii, waxay sidoo kale ahayd meesha ugu dambaysa ee dhaqanka ee Dakar Rally.r‏ waa caasimada Sinigaal waana magaaalda galbeed ahaan u gu xigta magaalooyinka Afrika. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa 1,146,053 oo qof (2013). Dodoma. Dodoma waa caasimada dalka Tansaaniya. Freetown. Freetown waa caasimada dalka Sierra Leone Harare. Harare waa caasimada dalka Simbaabwi awaana magaalda uguwan Harare (/ hərɑːreɪ /; [3] si rasmi ah loo magacaabay Salisbury ilaa 1982 [4]) waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee Zimbabwe. Waxaa ku yaal waqooyi bari ee dalka oo ku yaal qalbiga taariikhiga ah ee Mashonaland, magaaladu waxay leedahay dad lagu qiyaasey 1,606,000 (2009), [5] oo leh 2,800,000 oo ku yaalla agagaarka caasimadda (2006). Maamul ahaan, Harare waa magaalo weyn, oo sidoo kale ku jirta magaalada Chitungwiza iyo Epworth [6] Waxay ku taallaa heerka sare ee 1,483 meter (4,865 feet) oo ka sarreysa heerka badda iyo cimiladeeduna hoos ugu dhacdo qaybta sare ee jilicsan. Magaalada waxaa la aasaasay 1890kii Pioneer Column, oo ah ciidan yar oo adeega shirkadda British South Africa, waxaana lagu magacaabaa Fort Salisbury kadib markii Ra'iisal Wasaaraha Ingiriiska Lord Salisbury. Maamulayaasha shirkadaha ayaa cirib tiray magaalada oo waxay ku ordeen ilaa ilaa laga gaaro Koonfurta Rhodesia oo ay dowladdu masuul ka ahayd 1923-dii. Salisbury wuxuu ahaa ka dib markii uu kursiga ka ahaa Koonfurta Rhodesian (later Rhodeian) iyo, intii u dhaxaysay 1953 iyo 1963, caasimadda Federaalka Dhexe ee Afrika. Waxay tiri Salisbury ilaa 1982-kii, markii loo magacaabay Harare sannad-guuradii labaad ee madax-bannaanida Zimbabwe. Harare waa Zimbabwe hoggaanka siyaasadda, maaliyadda, ganacsiga iyo xarumaha isgaadhsiinta, iyo xarunta ganacsiga ee tubaakada, galleyda, suufka iyo citrus. Alaabooyinka la soo saaro waxaa ka mid ah dhar biro, birta iyo kiimikooyinka, dahabna waxaa laga helaa aagga. Xaafadaha magaalada waxaa ka mid ah Borrowdale, Helensvale, Greendale, Chisipite, Shawasha Hills, Mbare, Highfield, Kuwaad, Marlborough, Mabelreign, Vainona, Mount Pleasant iyo Avondale, Glen View, Budiriro, Southlea Park, Warren Park; xaafadaha ugu raaxeysan waa waqooyiga. Jaamacadda Zimbabwe, Jaamacadda ugu da'da weyn (oo la aasaasay 1952), waxay ku taallaa Mount Pleasant, oo qiyaastii 6 km (3.7 mi) woqooyi ka xigta bartamaha magaalada. [7] Harare wuxuu hoy u yahay dhulka ugu caansan ee baaritaanka jaamacadda, Harare Sports Club, iyo kooxda Dynamos F.C., kooxda ugu guulaha badan ee Zimbabwe. Bort Lois. Bort Lois waa caasimada dalka Mauritius Borto-Novo. Borto-Novo waa caasimada dalka Benin Braia. Braia waa caasimada dalka Kab Ferde Jamestown. Jamestown waa caasimada jasiirada Saint Helene Yamoussoukro. Yamoussoukro Waa casimda dalka Xeebta Foolmaroodi waana magada labad ee wadankaas ugu wayn Juba. Juba waa caasimada wadanka cusub ee Koonfur Suudaan Kambaala. Kambaala waa caasimada dalka Yugandha. Kigali. Kigali waa caasimada dalka Ruwanda Kigali (Kinyarwanda: [Kiɡɑlí]) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn Rwanda. Waxay u dhowdahay xarun juqraafi qaran. Magaaladu waxay noqotay Rwanda dhaqaalaheeda, dhaqaalaheeda, iyo gaadiidka tan iyo markii ay noqotay caasimadda madax-bannaanida 1962-kii. Magaaladu waxay martigelisaa degaanka ugu weyn iyo xafiisyada madaxwaynaha Rwanda iyo wasaaradaha dawladda. Magaaladu waxay ku taallaa gobolka Kigali, oo la ballaariyay Janaayo 2006, iyada oo qayb ka ah dib-u-habeyn dawladeed ee dalka. Xadka magaalada Kigali ayaa daboolaya dhammaan gobolka; waa la isku halleynayaa. Magaaladan magaaladu waxay daboolaysaa qiyaastii 70% xuduudaha dowladeed. [1] Librefille. Librefille waa caasimada dalka Gabon Lilongwe. Lilongwe waa caasimada dalka Malawiwaxa ay kutaalaa badhtamaha dalka gaar ahaan waxa ay kutaalaa Webiga Lilongwe waxa ay magaaladu aad ugu dhawdahay xuduudha dalalka Musanbiig iyo Saambiya. waxa kunool dad gaadhaya 597,609 sida lagu sheegay tirakoob lasameeyay sanadii 2003, Lobamba. Lobamba waa caasimada boqortooyada Swasiland waa magaalda koowaad ee boqortooyadaas yar.magaalda waxa kuyaala golaha sharci dejinta iyo xafiisyada dawlada oo dhan. dadka kunool magaaldan waxa ay gaadhayaan 5800 kun oo qof magaaldani waxa ay caan kutahay xafladaha iyo karnafaalda faraha badan ee lagu qabto Lome. Lome waa caasimada dalka Togo,dadka kunool waxa lagu qiyaasaa 700000 kun oo qof, Lome waxa ay saarantahay Gacanka Gaanbiya, waa caasimada maamulka iyo xaga waxsoosaarka waana dakada ugu wayn wadanka Togo,waxyaabaha ay magaaladu soosaarto waxa kamida Bunka iyo geedka looyaqaano Kakawga "Cocoa bean" waxa kale oo ay magaaladu leedahay goob batroolka lagu safeeyo, Waxa la'aasaasay magaalda qarnigii 18aad, waxa aasasay qabaa'ilka looyaqaano Eeyaw.markeedi hore waxa ay ahayd tuulo aad uyar. Luwanda. Luanda ()waa caasimada dalka Angola Malabo. Malabo waa caasimada dalka Ikweetiga Guinea Mamawdsaw. Mamawdsaw waa caasimada jasiirada Mayotteee raacsan ilaa iminka wadanka Faransiiska Mabuto. Mabuto waa caasimada dalka Musanbiig waxa ay ku taalaa xeebta Badweynta Hindiya. Waxa ay aad iyo aad ugu dhawdahay xudduuda Koonfur Afrika. Waxaanay u jirtaa masaafo gaadhaysa 77 klm, dadka ku nooli waxa ay tira ahaan dhanyihiin 1099102 oo qof sida uu sheegay tirakoob lasameeyay 2007 Goobta ay kutaalo. Mabuto waxa ay ku taalaa dhanka galbeed ee qooriga looyaqaano (Mabuto). Meel u dhaw halka uu badda kaga daro webiga Tenbi Taariikhda Magaalda. Magalada Mabuto waxa la'aasaasay sanadkii 1876, waxana loogumagacdaray markii hore nin la odhanjiray,"Lourenço Marques" waxa uu ahaa taajir butuqiisa waana ninkuu helay magaalda mabuto 1544.waxa ay leedahay magaaladu khad tareen oo kuxidha koonfur afrika. Gaadiidka. Gegida dayuuradaha ee magaalda mabuto waa ta ugu wayn wadanka oo dhan Gobolada Somaliland. Gobolada Jamhuuriyada Somaliland () waa gobolada dowliga ah ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, dowlada Somaliland oo ku dhawaaqdey madaxbanaanideeda sanadkii 1991kii ayaa waxay ka koobnayd shan gobol tan iyo wakhtiyadii dowladii Maxamed Siyaad Barre. Si kastaba ha ahaatee, waxaa dowladu ku dhawaaqdey lix gobol oo cusub kuwaasi oo ka dhex samaysmay shantii gobol ee loo yaqaaney Waqooyiga Soomaaliya. Warbixin. Gobolada somaliland intii u dhaxaysa 22 maarso ilaa 22 may, 2008, waxa uu madaxwaynihii horore ee Somaliland magacaabay gobolo cusub oo lagu daray goboladii hore ee lixda ahaa taas oo kadhigatay gobolada somaliland 13 gobol, gobolda cusub ee kuwii hore lagu daray waxa ay yihiin. Sharaxaad. Tan ilaa horaantii qarniga 21aad waxaa muran uu ka dhex taagnaa gobolada Sool, Sanaag iyo Cayn kuwaasi oo ay sheegtaan labada maamul ee Somaliland iyo Puntland. Taariikh. Intii u dhexaysay Maarso 22 iyo Maay 15, 2008, ayaa madaxweynihii wakhtigaas talada hayay Daahir Rayaale Kaahin ku dhawaaqay samaynta lix gobol oo cusub oo laga dhex sameeyay kuwii horay u jiray. Waxyar ka dib, markey taariikhdu ahayd Maay 15, 2008, ayaa madaxweyne Daahir Riyaale Kahin mar labaad ku dhawaaqay gobol cusub oo loogu magacdaray Hawd kaasi oo noqdey gobolka 13aad ee dowladaas. Mayotte. Mayotte waxa ay kutaalaa Badweynta Hindiya Jasiiradini wali waxa ay kamidtahay wadanka Faransiiska waxayna u dhawdahay jasiiradaha Komoros inta badan dadka kunooli waa islaam aftidii ugu danbaysay ee laga qaaday in ay farnsiiska ka madaxbanaanaadaan way diideen in ay farnsiiska ka go'aan.waxa u caasimada magaalda Mamawdsaw Taariikhda. Farnsiiska ayaa u bixiyay magaca Mayotte iyaga oo faransiiska magacan ka keenay magaca carabiga ah ee ahaa Jasiiradii dhimashada جزيرة الموت, ilaa hada wadanka waxa uu kamidyahay faransiiska Midowga Maxkamadaha Islaamiga. Midowga Maxkamadaha Islaamiga waxee ahaayeen urur rabay in ee Soomaaliya ku xukumaan shareecada taariikhda marka ee u dhaxeesay 2006 ilaa 2007.Ururkaan waxaa hogaaminaayay Shiikh Shariif Shiikh Axmed oo madaxweyne ka noqday Dowladda federaalka soomaaliya.Maxkamadaha islaamiga waxaa ka mid ahaa dadbadan oo xagjiryaal ah, sida al-shabaab iyo Xisbul Islaam oo shareecada ka aaminsanaa qaab kale.Caalamka neh waxee ururkaan u aaminsanaayeen in oo ahaa mid la xiriira al-qaacida.2006di ururkaan waxoo maamulaayay dalka oo dhan. inta aan ka eheen labada maamul ee woqooyiga iyo meelo ka mid ah gobolka gedo.Dhamaadkii 2006 urukaan waxaa soo weeraray ciidamo ka socda dalka Itoobiya, waxeena ku jabiyeen meelo ka mid ah gobolada Bay, Bakool iyo Hiiraan, waxee u carareen dhanka caasimada Muqdisho,Halkaas oo dagaal aad u xoogan ka dhacay, dad badan ayaa ku dhintay dagaaladaas iyo ciidamo farabadan oo ka mid ahaayeen kuwa itoobiyaanka iyo kuwa maxkamadaha islaamiga.Bilaawgii 2007 waxee u sii carareen dhanka gobolada jubooyinka.Halkaas oo looga dabatagay oo dagaal aad u b'an ka dhacay.Ururkaan waxoo isdhiibay 2007 markii dhulbadan laga qabsaday oo la'isku jilbo murxiyay. Maseru. Maseru waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Lesotho. Sidoo kale waa caasimadda Degmada Maseru. Waxay ku taallaa Webiga Caledon, Maseru wuxuu si toos ah ugu tiirsan yahay xadka Lesotho iyo Koonfur Afrika. Maseru waa magaalada caasimadda ee Lesotho oo ah dad tiradoodu tahay 330,760 sanadka 2016. Magaaladu waxaa loo asaasay xerada booliiska waxaana loo aqoonsaday caasimad ka dib markii waddanku noqday 1880-kii wakiilada Britishka. Markii uu dalku xoroobay 1966-kii, Maseru wuxuu sii ahaanayaa xaalada dhaqaale. Magaca magaalada waa ereyga Soundotho oo micnaheedu yahay "sanduuqa casaanka ah". [1] [2] Mabane. Mabane waa caasimada dalka Swasiland Monrofia. Monrofia waa caasimada dalka Liberia Moroni. Moroni waa caasimada jasiirada Komoros Niamey. Niamey waa caasimada dalka Nayjar Hawey (Faransiis Faransiis: [njamɛ]) waa caasimadda iyo magaalooyinka ugu ballaaran ee gobolka Waqooyiga Afrika ee Niger. Caydiidu waxay ku taalaa webiga Niger, oo badi ku yaal bangiga. Waa xarun maamul, dhaqan iyo dhaqaale. Dadweynaha Niamey waxaa loo tiriyay 978,029 sida tirakoobka 2012; Xarunta Hoose ee Niamey, oo daboolaysa 670 km2, waxay ahayd 1,026,848 qof. Ilaa 2017, saadaasha dadweynaha waxay muujineysaa in caasimadda ay sii kordheyso heerarka hoos udhaca marka loo eego wadarta guud ahaan dalka, oo leh heerarka bacriminta ugu sarreeya dunida. [4] Magaaladu waxay ku taallaa gobolka xajmiga dhirta, halka warshadaha wax soosaarku ay ka mid yihiin lebbiska, alaabta dhoobada, sibidhka iyo walxaha. Hooyo waxaa la aasaasay qarnigii siddeedaad, laakiin waxay ahayd mid muhiimad u leh dalka intiisa badan ilaa Faransiiska ay soo saartey boosteejo gumeysi ah 1890-kii. Tani waxay si degdeg ah u korodhay xarun muhiim ah. Sanadkii 1926 waxa uu noqday caasimadda Niger, dadkuna si tartiib tartiib ah ayey u kordheen, laga bilaabo qiyaastii 3,000 sanadkii 1930 ilaa 30,000 sanadkii 1960. [1] Muddadii u dhaxaysay 1970-kii ilaa 1988-kii ayaa mid ka mid ah dhaqaalihii reer Niger ee soo maray, isaga oo dakhliga ka soo galay maraakiibta yurubta ee Arlit. Xilligan, dadka reer Togdheer waxay ka kicitimeen 108,000 ilaa 398,365 qof. Magaaladu waxay ka ballaarantey 1,367 hektar (3,380 hektar) sanadkii 1970 ilaa 4,400 hektar (11,000 hektar) 1977-dii, iyada oo la adeegsanayo tuulooyinka daba-galka ah sida Lazaret. [5] Qiyaastii qaar ka mid ah qiyaasaha dadku waxay gaareen 800,000 sannadkii 2000. Sannadkii 2011, saxaafadda ayaa lagu qiyaasey tirada guud ee magaalooyinka in ka badan 1.5 milyan. Sababta ugu weyn ee kororka ayaa u socotay socdaalka shaqada iyo muddada abaaraha, iyo sidoo kale kobaca dadweynaha oo aad u sareeya. [1] Caddadkan ugu dambeeyay macnaheedu waa inta badan muwaadiniinta magaalada waa dhallinyaro. [1] Meelaha ay ka kooban yihiin 250 km2 (97 mq m), aagga caasimadda ayaa ku fadhiya laba taagal oo gaaraya 218 m (715 ft) oo kor u dhaafeysa, oo ay udhashey Webiga Niger. Marka la eego waaley, webiga, oo u orodka tooska ah ee SSE ee Gao, ayaa ka dhigaya taxane balaadhan oo ballaadhan. Magaaladan waxaa lagu aasaasay bariga ("bangiga bidixda") ee wabiga ah sida ay uga fogaanayaan galbeedka ilaa bari si ay ugu dhowaadaan si toos ah koonfurta. Jasiirado marshi ah oo isdaba jooga ah ayaa ka bilaabanaya magaalada Niamey wuxuuna kordhay koonfurta webiga. Cimiladu waa dabeysha kuleyl (kuleylka cimilada ee Köppen BS), iyadoo ay jirto roobab u dhexeeya 500 mm (20kg) iyo 750 mm (30) sanadka, inta badan waxay ka billowdaan dabeylo dhowr ah bishii May, ka dibna u gudubaya roobab xilligaas, badanaa waxay ka socdaan wakhti ilaa Juun ilaa horraantii Sebtembar, marka roobabku si deg deg ah u daadiyaan. Badankooda roobabku waxay ka yimaadaan lat Nawakshot. Nawakshot waa caasimada dalka Mauritania Ouagadougou. Ouagadougou waa caasimada dalka Burkina Faso Rabat. Rabat (,) waa caasimada wadanka Marooko iyo magaalada ugu weyn ee ku taala wadankaasi taasi oo leh bulsho ka badan (2014). Rabat (Carabiga: الرباط, al-ribāṭ; Luqadaha Berbera: ⴰⵕⴱⴰⵟ Aṛṛbaṭ) waa magaalada caasimadda ah ee Morocco iyo magaalo toddobaad ee ugu weyn oo ay ku nool yihiin dadweynaha magaalooyinka qiyaastii 580,000 (2014) [2] iyo dadwaynaha magaalooyinka ka weyn 1.2 milyan. Sidoo kale waa caasimadda caasimadda gobolka Rabat-Salé-Kénitra. [3] Magaaladu waxay ku taallaa Badda Atlantic ee ku taala webiga Bou Regreg. Dhulgariirka webiga ee Sali, magaalada ugu weyn ee magaalooyinka waaweyn. Rabat, Temara, iyo Salé waxay abuurayaan isku dhafid ka kooban 1.8 milyan oo qof. Dhibaatooyinka la xiriira jilicsanaanta ayaa hoos u dhigay Rabat doorka dekedda; Si kastaba ha noqotee, Rabat iyo Sale ayaa wali haysta tifaftirka muhiimka ah, dhoofinta cuntada iyo warshadaha dhismaha. Intaa waxaa dheer, dalxiiska iyo joogitaanka safaaradaha ajnabiga ee Morocco waxay u adeegaan inay Rabat ka dhigaan mid ka mid ah magaalooyinka ugu muhiimsan dalka. Markii la helay corsair coutair, Rabat wuxuu u adeegay mid ka mid ah dekadaha badan ee Waqooyiga Afrika loogu talagalay burcad-badeedka Barbaar, kuwaas oo si gaar ah firfircoonaa laga bilaabo 16-kii ilaa qarnigii 18-aad. Rabat waxaa laga heli karaa tareenka iyada oo loo marayo nidaamka ONCF iyo diyaarad iyada oo loo marayo Madaarka Rabat-Salé. Caasimadda Morocco ayaa kaalinta labaad kaga jirta kaalinta labaad ee CNN ee "Muuqaalada safarka ugu sarreeya ee 2013". [4] Waa mid ka mid ah magaalooyinka Imperial ee Morocco, iyo Medina ee Rabat ayaa ku qoran liistada World Heritage Site Hordhac. Rabat waa caasimada boqortooyada Marooko Saint-Denis. Saint-Denis waa caasimada jasiirada Reunion Taariikh. Saint-Denis waxaa la aasaasay 1669 by guddoomiyihii Faransiiska ugu horeeyey ee Bourbon jasiiradda, Étienne Regnault. Saint-Denis waa caasimadda ah ee jasiiradda ee 1738 ka yar Guddoomiyaha Bertrand-François Mahé de La Bourdonnais. Sao Tome. Sao Tome waa caasimada jasiirada Sao Tome iyo Prinsipe Tunis. Tunis () waa caasimada iyo magaalada ugu weyn wadanka Tunisiya ee Waqooyiga Afrika. Caasimadani waxaa ku dhaqan dad tiradeeda lagu sheegay 2,700,000 qof waxayna dhinaca ku haysaa Bada Midatareeniyanka. Tunis waa caasimada dalka Tunisiya. Muuqaalka. magalada tuunis waxa lagu yaqana iney marin u tahay tahriibyaasha africa oo u baqoola qaarada yurub waxay juqaraafi ahaan magalada tuunis u jirtaa wadanka maalta wax ka yar 200m wana wadanka ugu wadamada africa wadanka talyaaniga magalada dadka ku nool waa dad ixtiraam badan soo dhaweyn wanagsan u sameya martida soo boqota wadankooda waxan ahay garsoore caalami ah kana mida garsoorayasha africa ee kubada cagta mar aan boqday tuunis aad ayey isoo jiidatay dhaqanka iyo qaderinta dadkoda ali mohamud mahad somalia Fiktoria. Fiktoria waa caasimada jasiirada Seyshelles Abaaley. Abaalley waa tuulo dhacdo xuduudka ay wadaagaan somaliya iyo itoobiya waxeyna u jirtaa magaalada baladweyne 34 km.Waa dhul hodan ah oo ku haboon qodashada beeraha iyo dhaqashada xoolaha waxaaana mara wabiga shabeelle.Waxa ay deris la tahay oo ay maamul ahaana hoos timaada Degmada Feer-feer,Tuulooyinka Deefoow iyo Degmada Far-libaax ayay sidoo kale xad la wadaagtaa.Waa goob muhiim ah oo taariikhi ah maadaama ay dhacdo xadka labo dal kala qeybiya.Waxaa in yar un ujirta oo umuuqata buurta caanka ah ee Bur-dhiinle oo ahayd saldhig militari oo baaxad leh ayna isticmaali jireen ciidamadii xoogga dalka Soomaaliya.Dadkeedu waa Xoolo-dhaqato-beeraley, waxaana dega Reer Aw Xassan.. Saldanadii Ajuuraan. Boqortooyadii ajuuraan waxaa la'aasaasay qarnigii 10 ee miilaadiga waxaana asaasay boqor Sheekh Maxamad Alam Baalacad oo loo yaqaano “Ajuuraan”. sababihii uu u aasasay boqortooyadaan waxay ahayd, Intuusan aas aasin Boqortooyadaan qarnigii tobanaad ee miilaadiga waxaa jiray maamul ay lahaayeen aabayaashiisa oo aan saas usii xoog badnayn, waxaana kusoo duuulay cadaw, kadib cadawgaasi waxaa la dagaalamay Boqor Maxamed Alam Baalcad, waxaana dhex maray dagaal aad u qaraaran ugu dambayntii waxaa ay guusha raacday Boqor Maxamed Alam Baalcad. Dagaalkaasi kadib maxamad alam baalcad waxuu bilaabay in uu asaasaaso boqortooyo oo lamagacbaxday Ajuuraaun kalimadaan ujuuraaun oo ah kalimad oo carabi ah micnihiisuna uu yahay “Dad ku shaqaynaya lacag” Dhulkana wxuu ku magacabay awoowihiisa oo loyaqanay Suumaal, Wuxuuna kadhisay magaalada xamar guri oo looga arimiyo boqotooyada gurgaas oo ilaa iyo hada kuyaala magaalada xamar, waxaa uuna magaalada Xamar gudaheedii uu ku wareejiyay darbi, waxaa uuna u sameeyay albaab laga galo iyo mid laga baxo, albaabahaasina waxaa ku qornaa magaciisii. Boqor Shekh maxamad alam baalcad sidoo kale wuxuu dhisay maxakamado maxkamadahaasi wxaajoogay qaadiyaal, Sidokale wuxuu dhisay boolis oo jooga wadooyinka waa waayn ee soomaaliya. Wuxuu ka loo dhisay ciidan oo military ah oo leh horjoogayaal, Wuxuu kalow dhisay ciidamada sirta oo jooga meelwaba, Wuxuu kaloo dhisay ciidamada bada kuwaasoo ilaalinaya bad waynta Hindiya iyo bada Cadan. Dhulmareenka Ibnu Batuuta Oo Ka Warbixiyay Heerka Uu Gaarsiisanyahay Maamulka Ajuuraan. Dhul mareenka Ibnu Batuuta oo ka waramayay heerka uu gaarsiisanyahay maamulka ciidamada badda ee boqortooyadii Ajuuraan, wuxuu ku qoray buugiisa sidan: “Maraakiibta kolkey Imadaan dekada Muqdisho waxaa u imaanaya naaquuda-yaasha maraakiibta wada askar waydiinaysa halka laga leeyahay markabka, meesha uu ka yimid, waxa uu sido iyo meesha uu u socdo” 4-Marakiita mara badwayta hindiya iyo bada cadan 5-Kuwa ka jalaabta badweynta Hindiya iyo bada Cadan. Awlaada Ka Farcantay Boqor Sheekh Maxamed Alam Baalcad. Boqor Sheekh maxamad alam balcad markuu dhintay waxaa dhaxlay wiilkiisii ugu waynaa ee boqor Walmage. Hormarkii Ay Sameeyeen Boqortooyadii Ajuuraan. Boqortooyada ajuuraan ayaa bilowday in ay homariso magaalooyinka iyo wadooyinka waawayn ee soomaaliya, waxayna ka dhistay magaalooyinka Muqdisho iyo Marka guryo kasamaysan dhagax. Sidoo kale waxay ceelal ka qodeen dhulalka oomanaha ah iyo shabeelooyinka iyo jubooyinka. Waxay kaloo sameeyeen taalooyiin oo ku yaala magaala kasta ilaa iyo hadana raad kooda ay muuqdaan qaar kqamid ah, taasina waxaa ay mar qaati u tahay hanaan wanaaga boqortooyadii Ajuuraan. Taalooyiinkaasi qaar kamid ah waxaa ay ahaayeen qubuuro loo dhiso madaxda sar sare sida boqrada, taalooyiinkaasi oo aad u shabaha ahraamta waxaa kamid ah, taalada Gasanuge oo u dhaxeysa magaalooyiinka Eyl iyo Beyla. Talooyiinka noocyadoodii kale ayaa inta badan ku yaala buuraha korkooda, waxaa la aaminsanyahay in loo isticmaali jiray qubuuro meelaha qaarkood, waxaana loo yaqaanaa Xabaalo tiiri ama Taalo tiiraad. Taalooyiinka nooca kale oo kamid ah oona aadka ugu baahsan meelo kamid ah soomaaliya waxaa lagu dooran jiray hogaamiyaasha. 2. Masjidka Jaamaca, oo ku yaala Xamar weyne. 4. Masjidka Axnaafta, oo ay dumiyeen gumeystihii Taleyaaniga markii ay wadanka qabsadeen, waxaa ayna ka dul dhiseen baar oo ay u bixiyeen baar Savoy. Geed Hindi. Geed Hindi magaciisa caalamiga ah (Azadirachta indica) waa geed aad u weyn oo ka baxo dalal badan oo ka mid ah Caalamka, waxoona asal ahaan ka soo jeedaa dalka Hindiya. Midka ka baxo soomaaliya waa mid sanadka oo dhan iska cagaaran, aadneh u balaaran,sababtoo ah jawiga soomaaliya ma is badasho.Geed hindiga waxoo la baxaa mid kale oo la dhoho Geed Talaal oo mirahiisa kharaar ah, caleemahiisa neh qal qaliir ah.Geed Hindiga Soomaaliya ka baxo caleemihiisa waa balaar. Caalamka. Caalamka waa carada aa ku nnooshahay xoolaha iyo biniaadanka, Caalamka waa meesha lagula xisaabtamo taariikhda,waana meesha taariikhda dheer.Caalamka waxoo u kala qeebsanyahay qaarado iyo wadamo. Geed. Geed (ingiriis: Tree) waa qori ama alwaax dheer oo ka dul baxa carada oogada sare ee dhulka. Geedku waa noole ka mid ah dhirta kaas sanado badan jiri kara. Geedaha qaar waxay kor u baxaan in ka badan 100 mitir dherer ah, waxayna gaadhaan dhowr kun sano. Geedaha ugu dheer dunida wuxuu leeyahay dherer dhan 130 mitir. Geedku wuxuu ka kooban yahay jirid, laamo, caleemo, xidido iyo ubax kuwaas oo ah qaabdhismeedka jidhka dhirta. Geedka sidiisaba wuxuu ka soo bilaawdaa miro, kadib wuxuu yeeshtaa xidido oo dhulka hoostiis biyo ka sii raadiyo, dhinaca kale waxaa ka baxo jirid oo banaanka u soo baxdo si ee qoraxda u hesho. Ka dib wuxuu yeeshtaa caleemo. Jidhka Geedka. Jidhka geeduha, guud ahaan, waxaa loo kala saaraa labo qaybood, kuwaas oo kala ah qaybta dhulka ka sareeysa iyo qaybta dhulka ka saraysa. Dhulka hoostiisa qaybta ku jirta waxaa loo yaqaanaa xidido kuwaas oo soo nuuga biyaha iyo macdanta geedku u baahan yahay. Sidoo kale, xididadu waxay baroosin u yihiin geedka oo ayaga ayaa dhulka ku xajiya. Dhinaca kale, dhulka korkiisa qaybta ku taalaa waxaa ugu muhiimsan jiridda oo lafdhabar u ah istaagida iyo jooga geedka. Jirida waxaa ku yaala laamo badan oo faraaqyo leh kuwaas oo iyaguna xajinaya caleemo badan, ubaxyo iyo midho. Xubin walba oo jidhka geedka ahi shaqo gaar ah ayay haysaa. Jiridu waxay kor iyo hoos u safrisaa biyaha iyo macdanta xididuhu keenaan; laamaha iyo caleenta cuntada ay sameeyaan ayay gaadhsiiyaan xubnaha kale ee geedka. Sidoo kale, difaac iyo baroowsin ayay u tahay geedka taas oo ku xajinaysa dhulka korkiisa. Caleenta iyo laamaha geedka oo midabkoodu yahay cagaar, ayaa cuntada u sameeya geedka. Xubnahan oo ka joog sareeya dhulka ayaa waxay qabtaan awooda falaadhaha ileyska ka dib u bedelaan awood kimiko ayagoo isticmaalaya hab loo yaqaan Habka Samayska Cuntada photosynthesis, cuntadaas oo loo kala diro qeybaha geedka. Qaybaha Geedka. Geedku wuxuu ka samaysan yahay qaybo badan oo qabta howlo kala duwan. Guud ahaan, geedaha waxa loo qaybiyaa labo qeybood oo kala ah qaybta dhulka ka sareysa iyo qaybta dhulka ka hooseysa. Intaas uun kuma koobna ee waxaa loo kala saaraa qaybaha geedka shan qeybood; oo kala ah Ubax iyo midho, caleemo, laamo, jirid iyo xidido. Ubaxa markuu bislaado wuxuu isku bedelaa midho sidaas darteed labadoodu waa isku hal. Xidido. Xididka dhirtu waa faro dhaadheer oo ka baxa jirida geedaha hoosteeda, kuwaas oo ku haya geedka dhulka dushiisa. Xididada intooda u badan waxay ku jiraan dhulka hoostiisa, waxaanay soo ururiyaan biyaha, macdanta iyo nafaqada ku dhex jirta carada dhexdeeda. Xididadu waxay keeydiyaan cuntada, nafaqada iyo waxyaabaha kale ee geedku u baahan yahay, isla markaana waa difaaca tafiiranka dhirta. Xididka ugu horeeya ee geedku sameeysto markuu dhasho, waxaa loo yaqaanaa Xidid dhexaad kaas oo si toosan u gala dhulka, isla markaana saldhig u ah dhamaan qeybaha xididada. Guud ahaan, xididadu waxay leeyihiin timo yar-yar oo ka dul baxa kuwaas oo afka hore ka furan soona nuuga biyaha, macdanta iyo nafaqada. Sidoo kale, xididadu waxay u baahan yihiin Ogsajiin ay neefsadaa. Jirid. Jiridu waa tiirka geedka ku haya dhulka isla markaana caleemaha kor qaada si eey ileyska qoraxda u helaan. Sidoo kale, Jiridu waxay u qaabilsan tahay ineey kala safriso biyaha iyo nafaqada xididadu ka soo nuugaan carada; isla markaana gaadhsiiso cuntada qaybaha kala duwan ee geedka. Jirida waxaa ku dhex jira tuubooyin kala gudbiya cuntada, biyaha iyo macdanta geedku u baahan yahay. Tuubooyinkan waxaa ku dahaadhan qolof adag oo ka samaysan unugyo dhintey, kuwaas oo ka difaaca xanuunada, kulka, qabowga, xasharaadka iyo waxyeelada kale. Geedaha qaar malaha jirid adag oo kor u taagan, laakiin waxay leeyihiin maqaar ku dahaaran jidhka tuubooyinka biyaha, cuntada iyo macdanta u kala gudbiya qeybaha geedahaas. Maqaarka sare ee adag, waxaa ku xiga xadhko yaryar oo loo yaqaano Maydhax (xylem), kuwaas oo ayaguna ka cuntada, biyaha iyo nafaqada kale gaadhsiiya unugyada jirida. Caleemo. Caleemuhu waa xubin midab cagaaran leh oo ku taala laamaha geedaha. Caleentu waa xubin yar oo balaadhan, khafiif ah, kuna taala qeeybaha sare ee laamaha geedka, taas oo shaqadeedu tahay ineey sameeyso cuntada dhirtu u baahan tahay si eey u korto iyo noolaato. Inta u badan dhirta, Habka Samayska Cuntada ee geedku wuxuu ka dhex dhacaa caleemaha iyo laamaha geedka, halkaas oo biyaha, awooda ileyska iyo kaarboon-labo-ogsaydhku ku falgalaan. Isku dhiska halkaas ka dhaca waxaa ka soo baxa Ogsajiin caleemuhu cirka ku sii daayaan. Taasi oo ah faa'iidada koowaad ee dhirtu u leedahay deegaanka dhulka. Laamo. Laamuhu waa faro dhaadheer oo ka baxa jirida geedaha, kuwaas oo dusha ay kaga xidhan yihiin caleemaha dhirta. Laamuhu waxay isku xidhaan caleemaha, ubaxa iyo inta kale ee geedka ayagoo kala gudbinaaya cuntada caleemuhu sameeyaan iyo biyaha iyo macdanta ka timaada xididada geedka. Laamuhu waxay ka baxaan dhinacyada jirida ayagoo u jeeda dhinac ka duwan jihada jirida. Sidoo kale, dhererka iyo miisaanka laamuhu way kala duwan yihiin. Qaar ayaa aad u yar oo leh dhowr caleemood, halka kuwo kale aad u dhaadheer yihiin isla markaana sii bixiyaan laamo kale oo ayaga ku xidhan. Inkastoo caleentu u badan tahay, laamaha naftoodu way ka qayb qaataan Habka Samayska Cuntada ee dhirta. Midho. Midho sidoo kale loo yaqaano Miro waa maxsuulka taranka geedka. Midhuhu waxay ka samaysmaan marka bacariminta ubaxu dhaco, waxaana badhtanka ku jira lafta tafiiranka dhirta. Midhuhu waa cunto la cuni karo. Miraha badankooda waxay dhexda kuleeyihiin hilib macaan oo lacuni karo. Midhuhu weey kala duwan yihiin, qaarkood waa sun aanu xayawaanku cuni karin, qaar kale aad ayay u macaan yihiin oo bini aadanka iyo noolaha kale ayaa quuta. Habka Samayska Cuntada. Dhirtu waa noolaha kali ah ee cuntadiisa diyaarsada ayagoo isticmaalaya nidaam loo yaqaano Habka Samayska Cuntada (photosynthesis). Geedku wuxuu u baahan yahay ileys - inta badan ileyska dabiiciga ah ee qoraxda, biyo ay xididadu ka soo nuugaan dhulka iyo hawo - gaar ahaan kaarboon-labo-ogsaydh (C2O) si uu u samaysto cunto asagoo isticmaalaya Habka Samayska Cuntada. Inta u badan dhirta, habka samayska cuntada ee geedku wuxuu ka dhex dhacaa caleemaha iyo laamaha geedka, halkaas oo biyaha, awooda ileyska iyo kaarboon-labo-ogsaydhku ku falgalaan. Isku dhiska halkaas ka dhaca waxaa ka soo baxa Ogsajiin caleemuhu cirka ku sii daayaan. Taasi oo ah faa'iidada koowaad ee dhirtu u leedahay deegaanka dhulka. 2n CO2 + 2n DH2 + Ileyska Qoraxda → Kaarboon-labo-ogsaydh + deeq elektaron + awooda iftiinka → Habkan cunto samayska dhirtu wuxuu dhacaa wakhtiga maalintii sababtoo ah iftiinka falaadhaha qoraxda waa lagama maarmaan. Sidoo kale, habkani waxaa lagu sameeyn karaa nidaam loo yaqaano "greenhouse" oo iftiin fiican siin kara geedka. Habka samayska cuntada dhirta waa deeqaha koowaad ee Ogsajiinta ku dara hawoda. Markasta oo geedku cunto sameeysto ogsajiin ayuu sii daayaa, taasi oo dadka iyo xayawaanka kale neefsadaan. Habka Bacariminta Geedka. Inkastoo qaabka iyo dhismaha dhirtu kala duwan tahay, gebi ahaan geeduhu waxay u tarmaan qaab isku mid ah. In badan oo dhirta ka mid ah dabeeysha ayaa ka qeyb qaadata habka bacariminta, halka qaar kale soo jiitaan xasharaadka yaryar ka dibna lugaha ku qaadaan geed ilaa geed kale. Geedo badan waxay leeyihiin ubax lab iyo dhedig ah oo ku kala yaala laamaha kala duwan ee geed isku mid ah, isla markaana ayaga ayaa isbacarimiya. Halka geedaha qaar leeyihiin ubax lab ah ama mid dhedig ah isla markaana isdhaafsadaan. Ubaxa lab wuxuu ku yaalaa laamaha sare ee geedaha, halka kan dhedig ku sameeysan yahay laamo hooseeya. Taasi waxay suurto gelisaa in firida-tafiirtu (pollen) si fudud u gaadho ubaxa dhedig ayagoo hawada dhex maraya. Sida caadiga ah, ubaxa dhirtu waxay sameeyaan tiro badan oo firida-tafiirta ah (pollen), sababtoo ah lama hubo midka ku hagaagaya ubaxa dhedig. Dhirta dabayshu bacarimiso ma lahan ubax qurux badan iyo macmacaanka soo jiita xasharaadka. Si ka duwan taas, ayaa dhirta cayayaanku u kala qaado firida-tafiirta (pollen) waxay leeyihiin ubax waawayn oo midab qurux badan leh, isla markaasna badhtanka ayay ku leeyihiin dareere macaan; kuwaas oo soo jiita xasharaadka. Firida-tafiirtu waa mid qoyaan leh oo ku dhegta lugaha xasharaadka iyo meel kasta ooy gaadhaan. Sidoo kale, qaar kale waxay leeyihiin baadad u suurto gelisa ineey hawada dhex sabeeyaan, taas oo qaarkood safraan masaafo dhan ilaa 800km. Keymo. Keymuhu waa dhul baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo dabiici ama dad-beer ah. Tiro badan oo dhir nooceeda, dhererkeeda iyo qaradeedu kala duwan tahay ayaa noqonaysa Keyn. Oogada sare ee dhulka waxaa ku yaala keymo aad u badan kuwaas oo ku fadhiya 9.4% dhulka dunida. Si kale hadaan u dhigno keymuhu waxay qariyaan 30% dhulka qalalan ee dunida. Intaas uun kuma koobna ee waxaa jira keymo biyaha ku dhex yaala. Waxaa ka mid ah keynta kelp. Keymaha dunida ugu weyn waxaa ka mid ah Keynta Tayga ee ku fidsan labo qaaradood, taas oo ka soo bilaabanta Kanada kuna fidsan dhamaan wadanka Ruushka, iyo Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika. Isticmaalka Dhirta. Sida cilmiga jiyoolojigu sheegay, Dhirta dabiiciga ah waxay oogada dhulka ku beeran tahay in ka badan 370 milyan oo sano. Barashada cilmiga tirada, koritaanka, caafimaadka, isticmaalka iyo baaxada keymaha dhirta caalamka waxaa loo yaqaanaa "Silvicultur". Dhirta dadku beeraan si looga sameeyo cunto, dhar, agabka dhismaha, qurux ahaan iyo waxyaabo kale waxaa loo yaqaanaa Beer (plantation). Beeraha lagu beero khudaarta iyo midhaha waxaa lagu magacaabaa Beer-midho (orchard). Dhul baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo dabiici ama dad-beer ah, waxaa loo yaqanaanaa Keyn (forest). Sidoo kale, deegaanada fidsan ee buuruhu ku yar yihiin isla markaana leh cows badan iyo geedo talanteel ah waxaa lagu magacaabaa Dhuldaaqsiin (savanna). Guud ahaan, dhir badan ayaa ku taala oogada dhulka. Meelaha qaar aad ayay ugu badan tahay oo keymo waawayn ayaa ku yaala - keymaha ugu weyn dunida waxaa ka mid ah Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika iyo Tayga (Taiga) oo ku fidsan labo qaaradood oo kala ah Waqooyiga Ameerika iyo Ruushka. Dhamaan noocyada geedku faa'iido badan ayuu u leeyahay noolaha iyo deegaanka dhulka. Nolosha dadku si toosan ayay ugu xidhan tahay dhirta, mar ahaan waa isha koowaad ee quudka (cunto), daawooyinka, agabka guryaha, dharka iyo sheeyo badan oo aadamuhu isticmaalo. Marka labaad, ayadoo isticmaalaysa Habka Samayska Cuntada dhirtu si joogto ah ayay hawada ugu dartaa neefta Ogsajiinta, midaas oo noole badan neefsado. Waxa intaas dheer in dhirtu difaac u tahay carada ayadoo ka ilaalisa nabaad-guurka. Cuntada. Geeduhu waa isha ugu horeeysa ee soo saarta noocyo badan oo cuntada dadku quutaan maalin kasta. Khudaarta sida basasha, tamaandhada, besbaaska, toonta, saladhka, barandhada iyo kuwo kale oo badan; iyo midhaha sida muuska, liinta, tufaaxa, cambaha, saytuunka, timirta iyo in badan oo kale waxay ka mid yihiin dhirta loo beero ganacsi ahaan ee caalamka oo dhan laga cuno. Intaas waxaa dheer, dhirta waxaa laga sameeyaa sheeyo badan oo cuntada lagu darsado, waxa ka mid ah sonkorta, daqiiqda ama burka, saliida, shaaha, koofiga iyo in badan oo kale. Intaas waxaa dheer, noocyo badan oo geedaha ka mid ah waxay udug iyo caraf u sameeyaan cuntada, tusaale ahaan, heylka, qorfaha iyo carfiyayaasha kale. Dhinaca kale, in badan oo dhirta ah waxay leeyihiin ubax leh dheecaan macaan (nectar) kaas oo xasharaadka soo jiita. Shinidu waxay ururisaa dheecaankaas macaan ka dibna ka sameeysaa malabka oo ah wax dadku cunaan. Sidoo kale, caleenta iyo laamaha dhirta waxaa quuta xoolaha dadku dhaqdaan kuwaas oo cunto iyo cabitaanba siiya aadamaha. Agab. Dhirta qaar ka mid ah, sida geedka dunta (cotton tree) waxuu soo saara midhaha dunta, taas oo la warshadeeyo ka dib laga sameeyo noocyo badan oo dhar ah. Qoryaha iyo alwaaxyada laga soo guro dhirta waxaa laga sameeyaa agab badan, kuwaas oo dadku isticmaalaan si nolosha u fududaato. Agabka laga sameeyo dhirta waxaa ka mid ah: miisaska, kuraasida, kabadhada, sariiraha, weelka wax lagu cuno iyo waxyaabo kale oo badan. Beer. Beer, Beero (wadar) (ingiriis: agriculture; carabi: زراعة) waa nidaamka abuurida, korinta, xanaaneynta iyo soo saarida dhir laga sameeyo cunto, dhar, daawo, hooy iyo guud ahaan manafaac taageera nolosha dadka, xoolaha, xayawaanka iyo inta ku tiirsan. Beeruhu waa aasaaska nolosha iyo jiritaanka nolosha, iyo barta ay ka soo uunkantey horumarka xadaarada aadamaha. Waxa jira noocyo badan oo beero ah kuwaasi oo lagu qiyaaso in ay ka kooban yihiin ilaa 375,000 oo nooc. Dhirtu waxa ay ka kooban tahay qaar iniinyo leh (Seed plants) iyo qaar aan lahayn. Waxak ale oo ay kakooban tahay qaar qodax leh iyo qayb aan qodax lahayn haba yaraatee. Hordhac. Soomaalidu waxay beeraha u taqaannaa dhulka lagu beerto dalagyada loogu tala galay in laga dhigto cunto, laakiin waxaa soo galaaya dhaqashada xoolaha. Cilmiga barashada beeraha waxaa loola jeedaa barashada dhirta la beerto iyo xoolaha labadaba. Beeraha Soomaaliya ugu wax soo saarka badanni waxay dhacaan dhul beeraadka ku yaal labada wabi ee Shabeelle iyo Jubba. Gobollada Beereedka Soomaaliya. Gobollada Beeraha caanka ku ah waxey intooda badan dhacaan koonfurta Soomaaliya sida Gobollada Shabeelaha Hoose, Shabeellaha Dhexe, Gedo,Bay,Bakool, Jubbada Hoose iyo Jubbada Dhexe. Waxaa kaloo jira gobolka Hiiraan oo asagana ku yaala bartamaha soomaliya in dadka badankooda ay wax soo saarkooda uu ku tiirsanyahay beeraha. Dalagyada aad loo Beero. Dalagyada aad loo beerto guud ahaan Soomaaliya iyada oo aan siday u kala badanyihiin aanan loo soo qorin waxaa ka mid ah: galay, masago, qamadi, digir, moos, liin, babaay, canbe, qare, basal, sisin, bocor, barbarooni, dabacaseeye, baradho (gobolka Bay), tuun, saytuun bariis iyo mirro kale. Dalagyada intaaan ka aheyn dhowr dalag sida liinta iyo cambaha, waxay beeraha badiyaa ku baxaan 3 bilood, ugu badanaan 5 bilood. Geedaha cambaha waxay ku mirro dhalaan mudo ugu yaraan 5 sano ah. Liinta waa la mid. Geedka cambaha labo dhinac ayuu ka mirro dhalaa; dhan xili dhanka kalane xiliga xiga. geedka muuska oo isgu ka mida dalaagyada aay Soomaaliya ku caanka tahay ayaa wuxu aad uga baxaa konfurta Soomaaliya wanaa mid ka mida dhirta aay aadka u beeran somlida garahaan konfurta isago waliba noocya. bariiska ayaa isguuna ka mida dalagyada ka soo baxaa dhulka soomalida inkastu uu yar yahay xadigay soo saraan haddana wa mid ka mida dalagyada soo ka soo baxa gaar ahaan bartamaha somaliyo iyo qayb ka mida waqoyiga oo hadda laga bilaabay beeritanka bariiska. Nidaamka Qodaal Masno. Qodaal masno oo ah wax ku cusub beeralayda Soomaaliyeed ayaa ah habka midaynta dalaga iyo xoolaha nool. Wadamada caalamka intooda badan ee leh dhulbeeraad isla markaana xoolaha dhaqda, beeralaydooda way mideeyaan falashada beeraha iyo xanaaneynta xoolaha nool sida lo'da iyo digaag oo sahal u ah in lagu xanaaneeyo beerta dhexdeeda ama agteeda. Hilib iyo caano ayaa loo xanaanayn karaa xoolaha sidaas oo kale lagu dhafo beerta. Badiyaa lo'da dhul biyo badan kama maaranto sidaas darteedna ay sahal u noqon karto maaraynta beer iyo tiro lo' ah. Beeralayda soomaaliyeed waxay hal-bowle dhaqalaha u yihiin wadanka. wax yaabaha kasoo baxa qayb waxaa lagu isticmaalaa waddanka gudiisa, qaybta kalena waa ladhoofiyaa, halkaas oo laga helo lacag adag. Boqolkiiba-sagaashan (90%) Lacagta adag ee Soomaaliya soogasha waxaa laga helaa xoolaha nool iyo beeraha. Mashaariicdii Horumarinta Beeraha. Dowladii Kacaanka oo adeegsanayso wasaarada Beeraha Soomaaliya iyo wakaaladaheedii, waxay dadaal farabadan galisay kobcinta waxsoosaarka wadanka. Waxaa la hormariyay beerihii ku yiilay dhulbeeereedka wadanka ee ku yaal wabiyaa laga soo bilaabo Jowhar, Jilib, Baardheere ilaa Luuq. Mashaariicda Dawladda ay ansixisay waxay iskugu jireen kuwo cilmiga beeraha kor u qaadayo iyo fidinta beeraha iyo badinta dalagyada ku saabsanaa. Dejintii dadkii laga soo raray Abaartii Dabadheere ee 1974 degmooyinka Hobyo iyo Caynaba ayaa qoysas badan oo ka mid ahaa la baray beerofalashada. Dhoofinta Waxsoosaarka Beerah. Dawladda Soomaaliya ka dib markii ay qaramaysay hantidii wadanka ee gumaystaha maamulayay, ayaa dhowr sano gudahood waxay Dawladda suuqiyo cusub u iibgaysay dalagyadii saa'idka (surplus) ku noqday wadanka. Intii ka horaysay 1970yadii, wadanka Talyaaniga unbaa qaadan jiray inta badan waxyaabaha sida aadka ah loo dhoofiyo sida mooska.iyo haraga (maqarka) Barashada Culuunta Beeraha. Jaamada Ummada laanteeda Beeraha ee Kulyada Beeraha Lafoole ama Agrario ayaa qayb libaax ka qaaadatay helitaanka farsamo cusub oo la xariirta beeraha. Waxaa maanta dalka ka jirta, nasiib wanaag, Jaamacadda Shabeelle, Kulliyadda Beeraha oo ay asaaseen waxna ka dhigaan barayaal ka soo baxay Agrario, lehna taqasusyo kala duwan: sida Prof. Hiraabe oo ah Hormuudka Kulliyadda, Prof. Shirwac, Prof. Jimcaale, Prof. Caseyr, Prof. Suufi, Prof. Xanafi, Prof. Hadaafow, Guure iyo kuwo kale oo si tabarruc ah ardada wax u bara. Mashruuca Suuqgaynta Xoolaha iyo Qodaal Masno. Wasaaradaha Beeraha iyo Xanaanada Xoolaha ayaa Dawladda Dhexe ee Soomaaliya ugu mas'uul ahaa tan iyo horaantii warshadaynta qaranka ee 1970yadii- waxaa la aas aasay Warshadii Hilibka ee Kismaayo iyo rugo kale oo badan oo kor u qaaday nolosha qoysas badan oo beeralay iyo xoolo dhaqato ah. Webiga Jubba iyo Shabeelle aagaga beeraha ayaa waxaa laga hirgeliyay mashaariic muhiim ah sida Mashruuca Waraabka Mogambo, Mashruuca Beeraha Bariiska Muuri ee Baardheere iyo xarumihii ADC (Agricultural Development Centers) ee Jowhar ilaa Luuq 1985-1987. Soomaalidu waxay beeraha u taqaannaa dhulka lagu beerto dalagyada loogu tala galay in laga dhigto cunto, laakiin waxaa soo galaaya dhaqashada Cilmiga barashada beeraha waxaa loola jeedaa barashada dhirta la beerto iyo xoolaha labadaba. Beeraha somaliya ugu wax soo saarka badanni waxay dhacaan dhul beeraadka ku yaal labada wabi ee Shabeelle iyo Jubba. Beeraha Bedka Soomaaliya oo ah 63.8 million hecters [hektar] waxaa beerista ku haboon siddeed-meelood-oo-meel [1/8] ama 8 million hektar. Waxaase labeeri jirey in yar oo keli ah. haboon ee Soomaaliya waa inta ku xeeran labada webi ee Jubba iyo Shabeelle ee koonfurta Soomaaliy. Qiyaastii labada webi iyo dhexdooda waxaa beerista ku haboon 7.5 million hektar. loo beerin dhulka ku haboon beerista, hadana beeruhu waxay Soomaaliya ka yihiin hal-bawlaha dhaqaalaha ee waddanka. Waxyaabaha kasoo baxa beeraha, qayb waxaa lagu isticmaalaa waddanka gudiisa, qaybta kalena waa ladhoofiyaa, halkaas oo laga helo lacag adag. Boqolkiiba-sagaashan (90%) Lacagta adag ee Soomaaliya soogasha waxaa laga helaa xoolaha nool Waxyaabaha kasoo go’a ama ka baxa beeraha Soomaaliya waxaa kamid ah: Moos[muus], cambe, babaay, sonkor[qasab], qare, seytuun, canab, rumaan, raqay[xamar], sisin[sinsin], iyo weliba qudaar [khudaar] kala gedgedisan aad ubadan. laakin su”aasha meesha taala oo ah yaa ka faa idaysanaayo dhuulkaan saan ubarwaaqo ah oo ku fican dhan walbo beeraha iyo xoolda nool Magaalooyinka Soomaaliya ee ku xeeran labada webi, beeridana ku haboon waxaa kamida: Beledweyne, Jawhar, Balcad, Afgooye, Baardheere, Shalambood, Jilib, Jamaame iyo Kismaayo iyo kuwo kale oo fara badan. Marka laga reebo labada webi, meelaha kale ee ku haboon wax beerista waxaa kamida; gobolka Baay, gobolka Bakool gobolka Waqooyi-galbeed, halkaas oo cimilada iyo dhulkuba ku haboonyahay beerista. Dhanka gobolka Bari waxaa kabaxa timirta. Geedka timirtu waa geed ku haboon cimilada Roobka ku da’a Soomaaliya oo aad ubadneen marka qaar awgeed, badanaa soomaalidu wax kama beertaan wixii kabaxsan labada webi. Meelaha ugu badan ee ay beertaan dadka somaliyeed waa inta udhaxaysa labada webi wixii kasoo hara waxaa labeeraa oo kaliya waqtiyada roobka waxaana kubadan tusale ahaan gobolka Baay, gobolka Bakool iyo kuwo kale dadka kunool waxay beerahooda beertaan waqtiga roobka oo kaliya, waana sababtaas midda ay soomaalidu u dhaqdaan xoolaha. Waayo waxaa u sahlan [reer guuraaga] in ay u guuran hadba meeshii uu kada”o roobka maxaa yeelay dadka badankood waa xoolo dhaqato iyo beeralay. Dhagaxtuur. Halagme Dhagaxtuur magaciisa waa Maxamed Cali Huud oo ku caan baxay magaca ah waxoo dhashay 1913 ku dhashay muqdisho Waxoo weerar ku qaaday kali giis gumees tahi Ingariis ka ee joogay guud ahaan dalka gaar ahaan kuwi joogay magaalada Muqdisho bishii Oktoobar 5 teeda 1949kii. Dagaalkii dhagaxtuur oo ku qaaday gumees taha oo markii danbo shacab ka ee soo wada galeen waxoo dhacay markii gumeestihii Talyaaniga oo codsanaayay in oo maamulkiisa oo ku maamulaayo soomaaliya oo sii wadanaayo.Talyaaniga waxoo shirar badan la galay Qaramada Midoobay, wadamo ka mid ah Carabta iyo dalka Yurub in oo si weyn ah u doonaayay maamulkiisa soomaaliya. Mudaaharaadyo balaaran ayaa ka dhacay caasimada muqdisho oo looga soo horjeeday gumeestihii talyaaniga, mudaaharaad yadaas waxaa soo dhaxgalay booliiskii gumeestihii Ingiriiska oo digniin u jeediyay dadkii banaanbaxaayay, isla markaas neh waxaa dhacday in Maxamed Dhagaxtuur oo ku tuuro dhagax askarti ingariiska dadkii mudaaharaadaayay ayaa bilaabay ayagana dhagaxyo in eey ku tuuraan askartii ingiriiska, Waxeena shacabka ugu jawaabeen rasaas oo qiyaas ahaan 50 qof ku dhaawac matay, 2 qof na ee ku geeriyootay oo Maxamed Yaroow culusow dhagaxtuur oo ku jiray.askartii ingiriiska na ee 5 askari uga dhimatay Saxaraha Galbeed. Saxaraha Galbeed Waa maamul kuyaala Galbeedka Afrika waxa uu maamulkani haystaa maamul hoosaad waxa uu markii hore ka mid ahaan jiray boqortooyada Maroko lakin hada waxa uu haystaa madax banaani xadidan ilaa sanadii 1976 waxana gacanta kuhaysa jabhada looyaqaano Polisario oo dagaal la gashay wadanka maroko shacabka kunool saxaraha galbeed waxa ay rabaan ictiraaf iyo madaxbanaani buuxda. saxaraha galbeed maamulka saxaraha galbeed waxa uu xubin kayahay Midowga afrika. waxa la ogsoonyahay in midawga afrika aykabaxaday dawlada maroko kadib markii maamulka saxaraha galbeed lasiiyay xubin joogto aha, saxaraha galbeed waxa uu qayb ka ahaa dhulkii ay gumaysanjirtay boqortooyadii isbayn Galbeedka Sahara (/ - səhɑːrə, -hærə / (Ku dhawaad ​​codka dhegaysiga); [2] Carabi: الصحراء الغربية aṣ-Ṣaḥrā 'al-Gharbīyah, luqadaha Berber: Taneẓroft Tutrimt, Spanish iyo Faransiis: Sahara Occidental) Xuduuda Gobolka Maghreb ee Waqooyiga Afrika, oo qayb ahaan ay gacanta ku hayaan Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ee Sahrawi iyo qayb ahaan Morocco, oo xuduud u leh Morocco oo ku habboon waqooyiga, Aljeeriya woqooyi, Mauritania ilaa bari iyo koonfur, iyo Badweynta Atlantic xagga galbeed. Goobta dusha sare waxay u dhigantaa 266,000 kilomitir square (103,000 sq m). Waa mid ka mid ah dhulalka ugu caansan ee ku nool adduunka, oo badiba ka kooban dhulalka dhulgariirka. Dadweynaha waxaa lagu qiyaasay in ka badan 500,000, [3] taas oo ku dhawaad ​​40% ku noolaa magaalada Laayoune, oo ah magaalada ugu weyn ee galbeedka Sahara. Isagoo kaashanaya Spain ilaa qarnigii 20aad, Galbeedka Galbeedka wuxuu ku jiray liiska Qaramada Midoobay ee dhulal aan dawli ahayn tan iyo 1963 markii uu dalbaday Morocco. [4] Waa dalka ugu badan ee ku yaal liiskaas, iyo illaa inta ugu badan ee degaanka. 1965-kii, Golaha Guud ee QM ayaa ansixiyay go'aankii ugu horreeyay ee Sahra Galbeed, isaga oo Spain weydiistay inuu xayiraad ku soo celiyo dhulka. [5] Hal sanno ka dib, xal cusub ayaa la ansaxiyay Golaha Guud oo codsanaya in afti loo qaado af-soomaaliga oo is-xukun leh. [6] Sanadkii 1975kii, Spain waxay ka tanaasushay xukunka maamul ee dhulka si ay u maamulaan maamul ay wadaagaan Morocco (kuwaas oo si rasmi ah u sheegtay dhulkii ilaa 1957) [7] iyo Mauritania [6] Dagaal ayaa ka qarxay dalalkaas iyo dhaqdhaqaaqa millatari ee Sahrawi, oo ka tirsan Ciidamadda Booliska, kaas oo ku dhawaaqay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Sahrawi (SADR) oo ay dawladdu kula wareegtay masaafurintii Tindouf, Algeria. Mauritania waxay sheegatay sheegashadeeda 1979-kii, Morocco waxay ugu dambeyntii xaqiijisay xakamaynta dhabta ah ee badi degaanka, oo ay ku jiraan magaalooyinka waaweyn iyo kheyraadka dabiiciga ah. Qaramada Midoobay waxay tixgelinaysaa Booliiska Polisario inay noqdaan wakiilka sharciga ah ee dadka reer Srrawi, wuxuuna ku adkeeyaa in Sahrawisku xaq u leeyahay inuu iskiis u go'aamiyo. [8] Koonfur Ossetia. Koonfur Ossetia Af-ossetiga (Хуссар Ирыстон) waa mandaqad laysku haysto waana dawlad la ictiraafsanyahay laakiin aan loodhamayn.waxa ay kutaalaa Koonfurta dhulwaynaha Qafqaas.wax ay xiligii Midowga Sofiyet kamidahayd wadanka Joorjiya. Koonfur Ossetia waxa ay joorjiya kagoday sanadii 1990 waxaanay labaxday magaca "Koonfur Ossetia" in badan ayay xukuumada Joorjiya is hortaagtay gooni u goosiga ossetia laakiin waxba ugama suurtoobin.xataa joorjiya waxa ay iskudayday in ay dagaal dib ugu qabsato laakiin taasiwaxa ay noqotay hal bacaad lagulisay.dagaalka ay joorjiya kudoonaysay in ay gobolkan dib ugusoo celiso dhulka joorjiya waxa uu mandaqadaa ka abuuray dagaalo iyo mashaakil ay ugu danbaysay markii ay fooda isdareen wadamada Joorjiya iyo ruush.hadadan lajoogo koonfur ossetia. waa wadan xor ah inkasta oo aanuu haysan madaxbanaani dhamaystiran waayo waxa ictiraafay kaliya wadamada Ruush Nikaragua Fanansuwela iyo Nawru laakiin wadanka Joorjiya uma arko in uu jiro wadan lagu magacaabo Koonfur Ossetia siyaasad ahaan.laakiin wali wax ictiraafa oo jamciyada quruumaha kadhaxaysa kayimi mahaysato. Kuliyada Jaalle Siyaad. Kuliyada Jaalle Siyaad, mararka qaar loo hikaadiyo Kulyada Jaalle Siyaad, waa kuliyad Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed loogu tababaro adeega laamaha kala duwan ee ciidanka xooga. Horudhac. Kuliyada Jaalle Siyaad oo irdaha loo furay sanadkii 1973 waxaa aalaa ka soo bixi jiray saraakiil ciidanka xooga saldhigyadiisa hogaanka u qabta. Taariikh. Taariikhda Kuliyada Jaalle Siyaad waxaa laga qori karaa kitaabo badan kuwaas oo ka hadlaya ujeedadii aas aaska Kuliyada Jaalle Siyaad, guulihii laga gaaray hiraalkii laga lahaa askunka Kuliyada Jaalle Siyaad oo caan ka noqotay geyiga Soomaaliyeed oo soo maray waqti loo yaqaanay "Awooda ama Xooga Geeska Africa" Dhalinyarada iyo ragga dumarka da' dhexaadka ah ee ka qalinjabiyay tababaradii dafcadaha badnaa ee Kuliyada Jaalle Siyaad ayaa ahaa kuwo ka kal iman jiray daafaha wadanka sida Saylac, Baraawe, ilaa Beled Xaawo. Rugta Kuliyada Jaalle Siyaad. Deegaan ahaan Kuliyada Tababarka Ciidanka Xooga ee Jaalle Siyaad waxay ku tiilay duleedka ama daafta waqooyi galbeed ee caasimada Muqdisho halkaas oo ey kuyaalin xeroyin badan oo milatari sida rugta sarakiisha,damaayo,shirkole officiale, gaashandhiga guulwadayasha,iyo 77. waxey kutaala halka ey iskaga darsaman dagamada hodan iyo dayniile. Waxaa ay Kuliyada Jaalle Siyaad ku dhawayd Xerada 77 ee Ciidanka Xooga Soomaaliyeed.waxaa kabaxday 12 dafco Roald Amundsen. Roald Amundsen16 july 1872-18 juun 1928, waxa uu ahaa qofkii ugu horeeyay ee tagay cidhifka koonfureed ee aduunka 1911 waxa uu u dhashay wadanka Norway Roald Amundsen ma gursan inta uu nolay, lakinse waxu haystay ama aabe u ahay 2 gabar oo yar yar Ingiriis. Erayga ingiriis macno badan ayoo leeyahay. Ingiriis waxaa ku hadla dad ka badan hal bilyan. Tusaalaha tusaalooyinka. Mexico is a country south of the United States. The country has a population of over 120 million. Mwai Kibaki. Mwai Kibaki waa madaxweynaha sadaxaad ee jamhuuriyadda Kenya. Kibaki waxoo mar ahaan jiray madaxweyne ku xigeen taariikhda marka ee u dhaxeesay 1978 ilaa 1988.Kibaki waxoo madaxweynaha sadaxaad ee dalka kenya noqday sanadka marka oo ahaa 2002, hadaneh waxoo mar labaad ku guuleestay 2007. Fiqi ayuub. Waxana Degmo loo Magacabay Madaxweyene Siilaanyo sanadkan aynu ku jirno degmadan waxa dega beelaweynta Reeryoonis MaxamedYoonis Allamagan iyo Looge.. Fiqi Ayuub dadka kunool deegankeda waxa lagu qiyaasa 4000 oo qof oo isugu jira beeralay iyupo xoolo dhaqato. Waxaana asalkeedii hore helay colkii Soocane oo uu wato Abokor Gaydh oo ahaa Reer Yoonis Cali Maxamed reer Xagaa. Muddo kaddib ayey ka guureen iyagoo u guuray xaggaa iyo Guban. Karin. Karin Karan waa magaalo dakadeed kutaala xeebaha Somaliland Gaar ahaan Gacanka Cadmeed waxa ay katirsantahay gobolka Saaxil magaaladani waxa ay kudhawdahay magaalada Berbera Hawd. Hawd waa gobol kamida Somaliland waxaana u caasimada magaalada Baligubadle. Waxa uu kaga beeganyay caadima da somaliland ee Hargeysa koonfur waxanu ujiraa 60 km Maroodi Jeex. Maroodi Jeex Waa gobol kamida gobolada somaliland waxaana ku taala caasimada Hargaysa. maroodi jeex waxa uu xuduud la leeyahay gobalada saxi gabiley iyo howd Woqooyi Galbeed (Somali: Woqooyi Galbeed, Carabi: وقويي جالبيد), oo sidoo kale loo yaqaan Maroodi Jeex, waa gobol maamuleed (gobol) oo ku yaal waqooyiga galbeed ee Somaliland. [1] [2] Waxaa loo arkaa inay tahay gobolka ugu badan ee ku nool Soomaaliya. Marrodi Jeex ama Waqooyi Galbeed waxaa xuduud u leh Itoobiya dhanka koonfureed, gobolka Soomaliya ee Awdal iyo galbeedka, Togdheer ilaa bari, iyo Gacanka Cadmeed. Dhulka ugu sarreeya ee gobolka Buurta Wagar (2004 mitir), oo koonfur bari ka ah Berbera. Caasimaddu waa Hargaysa. Waxaa la ogyahay inay tahay gobol aad u istaraatiiji ah oo leh dhulka beeraha hodanka ah iyo dekadaha ballaaran. [3] Gobolka Woqooyi Galbeed waxaa ku yaal dad tiradoodu dhan tahay 2.4 milyan oo qof. Woqooyi Galbeed waxaa inta badan ku noolyihiin dad ka soo jeeda qowmiyadda Soomaalida, Sacad Muuse iyo qabiilka Issa Muuse oo ka tirsan qabiilada Habar Awal. Waxa kale oo ay degganaayeen tiro yar oo ka mid ah Eidagale iyo Arap sub-division of Isaaq. [5] [6] Gobolka Woqooyi Galbeed ayaa ka kooban saddex degmo: [7] Xiis. Xiis waa deked u dhaw dekeda Maydh ee caanka ah Ceel dheere. Ceel dheere waa tuulo katirsan gobolka Saaxil ee somaliland Salal. Gobolka Salal () sidoo kale loo yaqaano Selal, waa gobol dhaca waqooyi galbeed wadanka Soomaaliya, isla markaana kamida gobolada maamulka Somaliland. Gobolkani waxaa u caasimada magaalada qadiimiga ah Saylac taasi oo 185 kilomitir u jirta xadka wadanka Djibouti. Dhinaca kale, gobolka Salal waxaa hoos imaada degmooyin yar yar oo badan. Hordhac. Gobolka Salal waxay ku fadhida bad baaxadeedu balaadhantahay oo khayraadkuudina la soo koobi karayn, xaga dhulka sidaa la ogyahay waxa ay hodan ku tahay shidaalka ee uu ilaahay ku manaystey oo ku jira dhulka taasi waliba la hubo balse soo saarkeedu dhimantahay. Xaga beeraha uma badna dadku in ay wax beertaan balse dadka badankoodu waa xoolo dhaqato. Waliba gobolku waxa uu leeyahay buuro iyo ban banaan oo khayraad ay ku jiraan labada dhinac ba. xaga cimilada gobolku waxa ay leedahay labo wakhti labadaasi oo ah dhanka buuralayda oo ay ka da'aan roobad wakhtiyada gu'ga, xagaagii iyo dayrtii wakhti kooban ay iyaduna ka roobku ka da'aan balse wakhtiyadaasi aan sheegay waxa dhanka kale ee banka cimiladu tahay meelo aad u kulul meelaha qaar ay gadhaan 35 ilaa 45 digree taasi ay ugu wacantahay jooga dhulka oo hooseeya. Balse dadka degaanka caadiyaan uu badan waa beesha Ciise iyo inyaro inanlayal samaroon ah. Usbekistan. UsbekistanWaa dawlad kutaala badhtamaha Aasiya waana dawlada ugu dadka badan dawladaha Badhtamaha Aasiya. waxa dalkan u caasimada magaalda Teshkand magaalada ugu wayn uguna caansani waa magaalda taariikhiga ah ee Samarqanda waa mid kamida dawladaha islaamka waana dawlad fadaraali ah. waxa ay hore uga mid ahayd midawgii sofiyetka. wadankan waxa kasoo jeedaa shiikhii waynaa ee ku takhasusay soo warinta axaadiista Rasuulka C.S. ee la odhan jiray Bukhaari waxa kale oo kasoo jeeda shuyuukh badan oo ay kamid yihiin: Muxamed bin Muuse al-Khwarizmī Nisaa'i Ibn Siinaa iyo Tarmadi Bedka. Jamhuuriyada Usbekestan masaafo ahaan waxa ay ka koobantahay 447.400 oo isku wareeg ah dadka kunooli waxa ay gaadhayaan 16.161000. ilaa intii kahoraysay 1920 waxa ay caasimadu ahayd magaalda samraqand kadib midawgi sofiyaat ayaa ka wareejiyay oo u wareejiyaya magaalada Tashkand. 26 Juun 1960. 26 Juun 1960 waa maalinta Xornimada Somaliland ka qaadatay gumeeystihii Ingiriiska ee ka talin jirey Gobolada Waqooyi Soomaaliya. 26ka Juun 1960kii waxay ahayd maalintii dadka Somaliland ka hoosbaxeen maamulkii British Somaliland, taasi oo horseeday ku dhawaaqitaankii madaxbanaanida Goboladda Koonfurta Soomaaliya ka qaateey maamulkii la odhan jirey Italian Somaliland ee ka talin jirey koonfur. Ugu dambeyn, 1dii Luuliyo 1960kii waxaa midoobey Goboladii Waqooyi iyo Koonfurta Soomaaliya halkaasi oo lagu aasaasay dowladii iyo maamulkii ugu horeeyay gayiga Jamhuuriyadda Soomaaliya. Guud ahaan, maanta waxaa Maamulka Somaliland laga dabaaldegaa 26ka Juun oo ah "Maalinta Madaxbanaanida Jamhuuriyada Somaliland". Hordhac. "Anigoo sebi uun ahoo Sita leeb iyo qaansoo "Siigaduun isku aasoo Sabo reer ka fogaanoon "Laygu aaminin soofkiyo Saaca maanta aan joogno "Gabaygu waygu sugnaayee Haddii aan Sarsarriigo "Ama aan surmaseejo Amaba aan sixi waayo "Ama aan ka salguuro Amaba laygu saluugo "Soomaalida i maqlaysaay I su'aala hadhow "Sabbaxooyin ku sheegayow Saciira iyo naciima "Rabbiigii kala seerayow Markay suurtu dhawaaqdo e "La soo saaro makhluuqa e Shaqiga iyo saciidka "Subciyay oo ka dukeeyaye Ka siddeetan sebaaney "Siigadii naga maydhayow Saq dhexaannu ahayne "Kii soo saaray cadceeddow Samada kii u ekaaye "xiddigaa mid la siiyayow Saaxirkii kala guurrayeaha "Sarreeyow ma-nusqaamow An siduu yahay eegno e Faallo. Maalinta 26ka Juun 1960kii waa maalin aad iyo aad u qiimobadan, waa maalintii Ingiriisku uu ka guuray Somaliland. Waxa ay aheed maalin farxad iyo rayrayni ay ku dheehantahay. Waa maalintii ay samaysantay dawladii da'da yarayd ee Somaliland (1960). Dawladani waxay jirtay 5 cisho oo kaliya, kadibna waxy midnimo la samaysay Soomaaliya oo iyaduna xorowday 1960 bishii 7aad 1dii. Midawga ay sameeyeen labada dawladood malin kadib ayuu fashilmay markii koonfurtu ay wada qaadatay xukunkii oo dhan. Iman model. Iman Abdulmajid (dhalatay Muqdisho 25 Luuliyo 1955) waxaa looyaqaanaa Imaan waa soomaali amrican waxay caan kutahay xayaysiinta waxay guurasatay ninka muusiga caanka ku ah ee David Bowie 1992 ilaa uu ka geeriyoodo January 10, 2016. Zara Mohamed Abdulmajid (Soomaali: Zara Maxamed Cabdulmajiid, Carabi: ايمان محمد عبد المجيد; 25 July 1955 [2]), oo si aan caan ah loo yiraahdo Iimaan ("iimaan" ee Carabiga), waa moodeelka Soomaaliga-American fashion, actress iyo ganacsade. Hore oo ka mid ah suuqyada qowmiyadaha isir-jilicsan, [3] waxa kale oo lagu xusay shaqadeeda danwadaagta. Waxay tahay carmalka luuqadda Ingiriisiga ah ee David Bowie, oo ay guursaday 1992. [4] Iman wuxuu ku dhashay Zara Mohamed Abdulmajid ee Muqdisho, caasimadda Soomaaliya. Waxaa markii dambe lagu magacaabo Iman markii ay awoowe u ahayd. [5] Iman waa gabadhii Marian iyo Maxamed Abdulmajid. [6] Aabaheed wuxuu ahaa diblomaasiyiin iyo Safiirkii hore ee Soomaaliya u fadhiyey Sacudi Carabiya, [7] hooyadeedna waxay ahayd dhakhtarka dumarka [8] Waxay leedahay afar walaalo ah: laba walaalo ah, Elias iyo Fiisalal, iyo laba gabdhood oo yaryar, Idil iyo Nadia. [9] Iman wuxuu la noolaa awoowgeeda inta lagu guda jiro sanadaheeda. Markii ay da'deedu ahayd afar jir, waxaa loo direy iskuul dhigasho oo ku yaal Masar, halkaas oo ay ku qaadatay inta badan caruurnimadeeda iyo qaan-gaarnimada. [5] [10] Ka dib kacdoonkii siyaasadeed ee Soomaaliya, ayuu aabihiis aabihiis dib ugu celiyay dalkoodii. Dhaqtarkiisa, iyada hooyadeed iyo walaalaheed ayaa markii dambe u safray Kenya, kadibna waxay ku biireen aabaheed iyo walaashii yar. [5] Halkaas, waxay cilmi siyaasadeed ka baratay Jaamacadda Nairobi mudo gaaban, [11] 1975. [12] Iman waa Muslim. [13] Waxay ku fiican tahay shan luqadood: Soomaali, Carabi, Talyaani, Faransiis iyo Ingiriisi. Iman oo ka tirsan Metropolitan Opera oo habeenkii furay 25-kii September 2006. Iyada oo weli ku jirta jaamacadda, Iman waxaa soo helay sawirqaade Maraykan ah Peter Beard, kadibna wuxuu u wareegay Maraykanka si uu u bilaabo xirfad cusub. Qodobkeedii ugu horeeyay wuxuu ahaa Vogue sannad ka dib 1976-kii. Waxay markiiba soo degtay qaar ka mid ah joornaalada ugu caansan ee daboolaya, waxay isku dhistay in ay noqoto bastoolad. Iman wuxuu ahaa mid guuleysi degdeg ah ku leh adduunka moodada, inkasta oo ay nafteeda ku adkaysatay in ay aragtidu yihiin kaliya kaliya ama caadi ahaan soomaali. Waxay noqotay muusig loogu talagalay naqshadayaasha caanka ah, oo ay ka mid yihiin Halston, Gianni Versace, Calvin Klein, Issey Miyake iyo Donna Karan. [10] [17] [17] Waxay ahayd mid aad u jecel Yves Saint-Laurent, oo markii hore ku tilmaamay "haween riyo". Inta lagu guda jiro 14 sano oo ah qaabka ugu sarreeya, Iman ayaa sidoo kale la shaqeeyay sawir qaadayaal badan oo la yaab leh, oo ay ku jiraan Helmut Newton, Richard Avedon, Irving Penn iyo Annie Leibovitz. Intaa waxaa dheer in ay maamusho shirkadeeda quruxda caalamiga ah, Iman sidoo kale waxay si firfircoon uga qayb qaadataa dhowr hawlood oo samafal ah. Waxay hadda u tahay afhayeenka Barnaamijka Ilaalinta Cunugga, oo si dhow ula shaqeeya Sanduuqa Difaaca Carruurta. [16] Waxay sidoo kale u adeegtaa safiir u ah Badbaadinta Carruurta, waxaanay firfircooneyd sidii kor loogu qaadi lahaa wacyigelinta adeegyadooda gargaarka ee gobolka Bariga Afrika. Intaa waxaa dheer, Iman wuxuu la shaqeeyaa Mashruuca Baaxadda leh si uu u dhammeeyo ganacsiga caalamiga ah ee macdanta iskahorimaadka ah. Waxa ay qayb weyn ka qaadatay ololaha guud ee ka soo horjeeda dheemanka dhiigga iyada oo la joojiyay qandaraaskeeda iyada oo dhererka dhirta ah ee De Beers ka baxday khilaafka anshaxa. [27] Muddadii ay jirtay xirfadeeda mudnaanta dheer iyo shaqadeeda, Iman waxay heshay abaalmarino badan. 7-dii Juun 2010, waxay heshay abaalmarin naqshad nololeed oo casri ah oo ka timid Golaha Dhaqanka ee Maraykanka (CFDA), oo ah abaalmarin gaar ah oo loogu talagalay "qof shakhsi ah oo qaabka saxiixa uu saameyn weyn ku yeeshay qaabka." Iman wuxuu doortay saaxiibkeed, actress iyo model hore Isabella Rossellini, si ay u soo bandhigaan abaalmarinta. [10] [28] Iyada oo la xirxiray qoortii Giambattista Valli oo leh afar armaajo dheeman oo waawayn oo gacmeed kasta ah, Iman ayaa uga mahad celiyay waalidiinteeda "inay iga dhigto qoorta in ka badan gabar kasta oo kale meel kasta oo caalamka ah". [28] Iman iyo ninkeeda David Bowie sanadkii 2009. Iimaan wuxuu markii ugu horreysey ku guursaday da'da 18 jir ee ganacsadaha dhalinyarada ah ee Soomaaliyeed, madaxa fulinta Hilton [29] [30] Guurku wuxuu dhammaaday dhowr sano ka dib markay u soo guurtay Mareykanka si ay u daba-galaan xirfad cusub. Sanadkii 1977-kii, Iman wuxuu xusuustay jilaa American ah Warren Beatty. [31] Sannadki sannadkaas, waxay ku hawlantahay ciyaaryahankii kubadda kolayga Mareykanka Spencer Haywood. Gabadhooda, Zulekha Haywood, waxay dhashay 1978-kii. Labada isqaba ee Febraayo 1987. [32] 24-kii Abriil 1992, Iman wuxuu guursaday muusikada Rocky David Bowie xaflad gaar ah oo ku taal Lausanne, Switzerland. Arooska ayaa mar dambe lagu soo koobay 6-dii Juunyo ee Florence, Italy. [33] Waxay leeyihiin hal gabadh, Alexandria Zahra Jones, oo dhashay 15kii August 2000. [34] Iman sidoo kale waa hooyo u dhashay wiilka Bowie ee guurka hore, Duncan Jones. Labada carruurba waxay leeyihiin magaca qoyska ee Bowie. Iman iyo qoyskeeda waxay ugu badnaayeen Manhattan iyo London. Markii Bowie uu dhintay 10kii Jannaayo 2016, iyada oo carmalkeeda ka dhigtay, waxay ku qaddarisay isaga oo ah "halganka waa run, laakiin sidoo kale waa Ilaah." [36] Laguraqsay. Laguraqsay waa toolo ma mid ah toolooyinka mudug laguraqsay waxaa lagu mabraa diinta islaamka waxayna u jirtaa magaalda galkacyo 60 kiilo miter Qandal. Qandal waa degmo ku taalo Jubbada Hoose ee koonfurta Soomaaliya.Degmadaan waxee 10km u jirtaa magaalada Kismaayo, dhinaca koonfureed. Af-Dabarre. Af-Dabarre amma Af-Ciroole ka mid ma ahan Af-maay ee waa lahjad ka duwan. waana qayb ka mid ahAf-Soomaaliga. marka loo eego erayo badan Af-maayga iyo Af-dabbarraha, waxaa xaga ku hadalka iyo micnaha maxaa tiriga u dhow, Af-dabarraha. Afkan waxaa looga hadlaa meelo ka mid ah Goboladda dalka Soomaaliya sida Jubadda Dhexe, Gobolka Baay, gaar ahaan degmadda Diinsoor iyo qaar ka mid ah deegaano ka tirsan Gobolka Shabeellaha Hoose. Lahjadaan Dabarraha marka si xeel dheer dib loogu eego, waa mid ay ku hadli jireen qowmiyadihii hore, inkastoo aan taariikh sidaa u fog oo aan kaga sheekeyn karo haynnin, haddana markaad eegto qaabka loogu hadlayo iyo erayadeeda sida ay u dhisan yihiin, waa mid aad u facweyn oo u baahan baaris cilmiyeed halka ay ka soojeedo. laakiin hadda waxaa ku hadlla beelaha Dabarre iyo Ciroole, waxayna degan yihiin deegaan balaaran oo Goboladda Soomaaliya ka tirsan. marka laga hadlayo deegaan ahaan beelaha soomaaliyeed sida ay isuraacaan, waxay ka tirsan yihiin beelaha Digil. Beelaha Digil waa kuwo leh lahjado kala duwan, waxayna intooda badan degan yihiin Goboladda Shabeelaha Hoose, Jubbadda Hoose, Jubbadda Dhexe iyo Degmo ka mid ah Gobolka Baay, sida Diinsoor oo aan kor ku soo sheegney Af-Garre. Af-Garre waa lahjad ka mid ah lahjadaha beelaha Soomaaliyeed ee luqada Afka Soomaaliga. Lahjadaan waxaa looga hadlaa gobollada Shabeellaha Hoose, Baay, Bakool, Gedo qeybo kamid ah,iyo goboblka waqooyi bari kenya iyo gobolka Liibaan ee Ethiopia |Shabeellaha Hoose, Baay, Bakool, Gedo,iyo goboblka waqooyi bari kenya iyo gobolka Liibaan ee Itoobiya iyo dalal kale Waxaana lahjadaan ku hadla beesha Garre oo kamid ah beelaha soomaaliyeed kuwooda ugu tirada badan. Garre (Gharri) wuxuu dhalley laba wil. Mid waxaa la dhahiin jiray tuf midka kale waxaa la dhihi jirey Maxaamed. Maxaamed waa wilka uu wayn. Ilmaha Garre. Maxaamed marku dhaley wilka layiirado quraan aayu dhintay. quraan waxaa soo koriyey adderkiisa Tuf. Quraan;markuu waynadey wuuxu gursadey gebedhii adeerkiisa Mako Tuf. Quraan wuuxu dhaley laba will oo layiirado Assarre iyo Furkushe. Tuf wuxuu dhalley laba wiil oo la kala yiraahdo  Cali iyo Adolle Garre yaa dhalay?  Garre waxaa dhaley Samalle. Samale wuxuu dhaley sagal wiil oo kala ah Gharri Somali wuxuu ka mid yahay qabailka ugu soo horeeyey ee soomaliya soodegey. Wuxuu degganyahay qiyaastii 1500. Gharri wuxuu galaya asalhaan Samaale. Waxaa layiraahda Gharri Samaale. Mesha ugu horeeysey ee uu soodegey waxaa ahayd meesha lagu magacaabo ceelasha waanbate ee ku taala waqooyiga W/Weyn, gobolka Sh/hoose. Siday taarikhdu sheegayso, waxaay ahaayeen dadki ugu horeeyey ee arkey dhoobooy. Iyo laadegey sh/hoose. Waxaay ahayeen Geel, sidakale, waxaay ahayeen, dadkii ugu horeeyey magaalada Braawe degay. Gharri wuxu dega Gobalada kala ah Sh/hoose iyo Bay. Degmoyinka uu degana wai.: Awdheegle, Qoriyoleey, Afgooye, W/Weyn, Hurtun Waarrey, Buur Hakaba, iyo Dhinsoor. Dhaqaalahan, Gharri wuxaa saldhig u ah xoolaha iyo berrah. Ganacsina waa jira dhaqan ahaanna. Dhaqanka Gharri wuxuu ku saleesan yahay diinta islaamka. Xaaladda xukunkana asaga ayaa is xukuma. Cid kale ma xukunto. Gharri (Garre) wuxuu leeyahay af u gaar ah. Maxaa yeeley Gharri waa qabiil weyn, ooleh dhul weyn. Wuxuu awood u yeeshey in uu dhooro luqadiisa iyo dhaqankiisaba sida qabiilada waa weyn ee aduunka kajira. Xiriirka Gharri(Garre) uu la leyahay dadka la deggan aad ayuu u fiicanyahay. Dhaqan ahaan, bulsho ahan iyo nabad gelyo ahaanba. Gharri wuxuu leeyahay hoggaamiyayaal dhaqmed oo wa-wanaagsan, Sida Ø      1. Malaaq Cabdi oo Gharri (Gaare) hoggaaminaayey muddo 70 sanaha. Guulo baddana u horseedey. Dhul fara baddanna u furey. Ø       2.Macalin Aadan Cismaanoow, oo ahaa ninkii Gharri (Garre) kabad baadiyey kolanyadii gumeeysigii taliyaaniga kana mid ahaa madaxdii la geeyey Barliin 1780. Ø      3. Maxaad Cabdiyoow Sanlaawe, oo ahaa ninkii wiilkiisa u qaatey dhul Gharri (Garre) yeelanaya. Wuxuuna ku dhintey xabsiga gumeeysiga Taliyaaniga, assagoo Garre u halgamaya. Ø       6. Baroole,  oo ka mid ahaa iyagana madaxda Gharri oo door fiican ka qaatey hoggaaminta Garre. Gharri wuu leeyahay sheekooyi, iyo maah maah iyo gabays fara badan, sheekooyinka waxaa looyaqaana (Maano-Maano) waxaa ka mid ah sheekadi haawaadoweey absho waraabe-maah maahda waxaa kamid ah (lan hun wusku halleeyaay:- laan hunna wuskul ko’taay). Kedi Guuraay:-waa waxjira. Waa waagii uu Gharri (Garre) jabay. Waxuuna u kala baxay afar (4) qeebood. Ø      A. Qeeb u soo guurtey Kofar Ø      B. Qeeb u guurtey Jaad. Ø      C. Qeeb u ku hartey Gedo oo u guurtey hagga Itobiya iyo Kenya. Ø      D. Qeeb laqabsadey oo beddelmey oo gaaloobay sida Gabra oo kale. Buulo Xusseen: waa ninkii Garre hoggaminayey markii kedi guuray dhacaysey. Waa ninkii sosahmiyey koofar. Waxuuna ku taliyey in koofar loo guuro. Inta taladiisa raacday koofar baay u soo guurtey. Buule Xusseen markuu soo sahmiyey Koofar wuxuu yiri, waxaan soo arkey dhul rag u roon, oo geel u daran. Markuu Gedo ka soo guuraayey wuxuu yiri:-Gedooy, waan kaa soo guuray, waxaana kaaga guurey seddax shay sababtood. Baajuun ama Baanjuul,waa qabil soomaaliah. Waxaa degaan Kismaayo iyo Jasiiradaha Juulen Jawaay. Dad badan Gharri (Garra ah) ayaa katirsan. Iyaga naftoodan waxaa kamid ah qaar aminsan Gharri (Garre nimo.) Af-Tunni. Af-Tunni waa lahjad ka mid ah lahjadaha Af Soomaaliga. Lahjadan waxa lagaga hadlaa degmooyin ka mid ah gobolada Shabeellaha Hoose iyo Jubbada Dhexe. Harada malaawi. Harada malaawi Waxa hore loogu magacaabi jiray "Nyasa" waxa ay kutaalaa bariga afrika waa harada sadexaad ee afrika uguwayn.waana mid kamida harooyinka waawayn eeAfrika Ulan Bator. Ulan Bator Waa caasimada dalka Mongolia Jagada Madaxwaynaha Somaliland. Madaxdii somaliland Oo ay kujiraan madaxdii dhimatay ilaahay ha u naxariistee Waxqabadka. Madaxda Soo martay Jagada madaxwaynaha ee Somaliland waxaa la odhan karaa waa qaar kasiman wax qabad iyo muwaadininimo aad iyo aad u balaadhan. Doorashaddii ugu danbaysay. Doorashaddii ugu danbayasay ee kadhacada somaliland waxa ay dhacday 2010kii waxa ku guulaystay Mdaxwayne Siilaanyo jagada madaxwaynanimada Somaliland waxa doorashadeeda loodareeraa shantii sanaba mar. Af-Bajuuni. Af-Bajuuni waa lahjad u dhow afka Sawaaxiliga.Waxaana ku hadlo dadka bajuuniga ah. Lahjadaan waxaa looga hadlaa Jasiiradaha Jubbada Hoose ee koonfurtaSoomaaliya iyo woqooyiga dalka Kenya. Shuuciyad. Shuuciyad' Waa mabda siyaasadeed oo u jeededeedu ay tahay in mujtamacu uu gacanta kudhigo waxa kasta oo mujtamaca kusaabsan.shuuciyadu waxa ay kahadlaysaa isleekaan iyo in dadku waxkasta aywada yeeshaan sida hantida iyo waxyaabo badan ookale waxa ay kasoo horjeeda mabda siyaasadeed ee looyaqaano Liberalinimoda. aasaasihii amaba aabihii iskalahaa aasaaska fikrada shuuciyada waa Karl Marx. faladimir Lenin ayaa ahaa cidii hirgelisay ee caalmka oodhan gaadhsiisay fikrada shuuciyada. shuucyada waxa hoos imaada Hantiwadaag Eduard Douwes Dekker. Eduard Douwes Dekker waxa uu caan kuahaa magaca Multatuli waxa uu kudhashay magaalada Multatuli sanadii 1820 waxa uu geeriyooday 1887 waxa uu ahaa qoraa udhashay wadanka Holland waxa uu waxkaqoray amaba uu fadeexeeyay gumaysigii ay gumaysanyeen holandiisku waxanka indonisia Jabhadda Wadaniga Xoreynta Ogaadeenya). Jabhadda Wadaniga Xoreynta ogaadeeniya waa jabhad hubaysan oo dagaal dheer kulajirta wadanka Itoobiya waxa ay dalbanyaan in gobolka somalida ee Ogaden uu ka go'o itoobiya inteeda kale. Faladimir Lenin. Vladimir Lenin (1870 - 1924) Finsent van Gogh. Vincent Willem van Gogh (30 Maarso 1853 – 29 luuliyo 1890) waxa uu ahaa farshaxan Hollanddiis ah waxa uu ahaa mid kamida kuwa ugu caansan farshaxanada ilaa hada soomaray caalmka waxa uu soomaray xanuuno aad u badan mid kamida xanuunadaasi waxa uu jaray qayb kamida dhagtiisa midig.shantii sano ee ugu danbeeyay noloshiisa waxa uu sawiray ilaa 800 oo sawir. Yaraantiisii. Finsent van Gogh waxa uu kudhashay magaalada Zundert, March 30, 1853, marka uu isgu dhashay sanad kahor hooyadii waxa ay dhashay ilme mayd ah amaba bakhti ah, ilamahaas oo isna ay hooyadii ubixisay magaca fisinte.ilaa iminka lama hayo wax cadaynaya ciyaalnimadiisaa intuu uu toban sano kayaraa. Mark Rutte. Mark Rutte waxa uu dhashay 14 Febraayo 1967 waa raysal wasaaraha wadanka Holland. waxa uu madax u yahay xisbiga shacabka iyo xoriyada ee Xisbiga shacabka iyo xoriyada Holalnd (VVD) sanadihii 2003-2004 waxa uu ahaa wasiirka waxbarashada 2006 waxa uu noqday hogaamiyaha xubnaha xisbigiisa ugu jira barlamnka laga bilaabo 2010 waa raysalwasaaraha wadanka Holland Harry Mulisch. Harry Mulisch (Haarlem, 29 luulyo 1927 - Amsterdam, 30 oktober 2010) waxa uu ahaa qoraa Hollanddiis ah asalkiisuna waxa uu ahaa yuhuudi. buugiisiiugu cansanaa ee uu qoray waxa uu ahaa "De ontdekking van de hemel" kitaabkaasi waxa uu ka hadlayay dhinicyo badan sida diinta iyo Siyaasadda buugaasi waxa uu ahaa buuga ugu qiimaha badan buugta ay qoreen qoraayashaa holandiiska ah Astaamaha aaqiru sebaanka. Cllaahi Ibn Cabaas (RC) waxaa uu yiri in Nabi Muxammad markii uu dhameystey xajkiisii ugu dambeeyey oo ku beegneyd sanaddii 10aad ee Hijriyada uu hor istaagey iridda laga galo kacbada barakeysan, isago gacanta ku haya qufulka iridaasi, isla markaana ku dhahaya asxaabta ' MA IDIN SHEEGAA ASTAAMAHA MAALINTA QIYAAMAHA LAGU GARTO? Salmaan Faarisi oo ka mid ah ahaa asxaabta isla markaana taagnaa meel u dhow nabiga CSW, ayaa yiri ' Haa Yaa Rasuulu Allah CSW inoo sheeg' Rasuulka ayaa markaa yiri ' Xaqiiqo ahaan, astaamaha lagu garto inay soo dhowaatey saacadda waxaa ka mid ah 1) in dadku ay salaadda dhayalsadaan 2) Dadku waxay u hogaansami doonaan hawadooda ama shahwaadkooda. (3) Waxay ku dadaali doonaan inay naftooda uun u roonaadaan, waxayna aad u xishmeyn doonaan dadka maalqabeenka ah. 4) waxay iibsan doonaan diintooda iyagoo ku bedelanaya aduunyo 5) Waqtigaasi la joogo ruuxa iyo qalbiga muminka ah waxay noqon doonaan kuwo murugo darteed u milma, soda milixda ama cudbada ay ugu milanto biyaha, waayo Mu'minku waxaa uu arki doonaa waxyaabo la xaaraantinimeeyey oo lagu dhaqmayo, mana woodo inuu wax ka bedelo. Salmaan ayaa markaa yiri waxaasi ma dhici doonaan, Yaa Rasuulu Allah CSW? Rasuulka CSW ayaa yiri, haa waxaan ku dhaaranayaa Rabiga nafteyda ay gacantiisa ku jirto, isagoo raaciyey 6) Waqtigaasi kuwa xukunka haya waa kuwo dhaalimiin ah 7) Wasiiraduna waxay noqon doonaa kuwo caasiyaal ah 8) Kuwa xilalka loo dhiibana ee amaanada lagu maaniye waxay noqon doonaan kuwo wax khiyaameeya 9) Xaqiiqdii watigaasi xumaanta waxaa loo arki doonaa wanaag, wanaagana waxaa loo arki doonaa xumaan 10) Kuwa wax khiyaana waxaa loo arki doonaa kuwo aamin ah, kuwa aaminka ahna waxaa loo arki doonaa ianya waxa khiyaameeyaan. Kan beenta sheegana waa la maaini doonaa, halka kan runta sheegayaa loo arki doono inuu beenaale yahay 11) Waqtigaas waxaa kale oo jiri doonaa maamulo ay haween ka taliyaan. 12) Khiyaanada ama in wax la is daba mariyo waxaa loo arki doonaa ilbaxnimo 13) Zakada bixinteeda waxaa loo arki doonaa sida iyado qofka lagu soo rogey inuu bixiyo ganaax, hantida ummaduna waxay noqon doontaa sida hanti u ruux si gaar ah u leeyahay. 14) Ruuxa waxaa uu kibir kula dhaqmayaa waalidkiisa, waxaana uu si wanaagsan ula dhaqmayaa saaxibadiisa 15) Xiligaasi waxaa la arki doonaa xidigo gadaal ka jiidan (comets) Salmaan ayaa markaa yiri waxaasi ma dhici doonaan, Yaa Rasuulu Allah CSW? Rasuulka CSW ayaa yiri, haa waxaan ku dhaaranayaa Rabiga nafteyda ay gacantiisa ku jirto, isagoo raaciyey 16) Waqtigaasi haweenka waxay ganacsiga kula shirkoobi doonaan raggooda 17) Roobka di' doona waxaa uu noqon doona mid kuleyl wata. 18)Dadka wanaagsani waxay noqon doonaan kuwo murugeysan, maaskiintuna waxay noqon kuwo aan la xishmeyn, waxaana jiri doona oo kale suuqyo isku dhow, waxaana ganacsatdaa sida aadka iugu dhow uu mid kasta oran doonaa, naigu waxba maan iibin, kan kalena wuxuu oran anigu wax faaido ah maan helin. Sidaa darteed ma wayn doontid qof Ilaah u cabanaya Subxaanahu watacaalaa. 19) Waxaa dhici doonta in dadku hadii ay ka hadlaan arrimaha dadka talada haya, waxay la kulmi doonaan dil, hadii ay aamusaanna, waxaa khasab lagaga qaadi hantidooda, wax xishamd ah lama siin doono, dhiigooda ayaa la daadin, dadkana quluubtooda waxaa ka buuxsami cabsi, mana arki doontid ruux, ilaa ruuxaasi uu noqdaa mooyee, mid aad u baqaya, isla markaana la argagax geliyey. 20) Shaki la'aan Salmaanow, waxaa jiri doona waxyaabo laga keeni doono Bariga iyo kuwo laga keeni doono galbeedka, waxaana halkaa ku ba'ay kuwa iimaankooda uu daciifka yahaya ee ummadeyda ka tirsan. Dadku waxay noqon doonaa kuwo aan isku naxariisan oo aan is cafin. Jirkooda waa jir baniaadam, laakiin quluubtooda waxaya noqon quluub sheydaan. 21) Waqtigaasi ragga waxay haeysan doonaan rag kale, haweenkuna waxaya sidoo kale haweysan doonaan haween kale. 22) Wiilsha yaryarka ahna waxaa loo isticmaali doonaa sida haweenka oo kale. 23) Raggu waxay isku ekeysiin doonaan haween, haweenkuna waxay isku ekeysiin rag. 24) Waxayn taasi horseedi doontaa inuu Ilaah naclado haweenka ummadeyda ka tirsan 25) Masaajidada waxaa lagu xardhi doonaa Dahab iwm. si la mid ah sida loo xardho kaniisadaha iyo goobaha ay ku cibaadeystaan Yuhuudda. 26) Qur'aanka waxaa lagu xardhi doonaa nakhshado iyo midabo ku soo jiidanaya iwm. 27) Minaaradaha masaajidd awaxay noqon kuwo aad u dheer, safafka dadka salaada ku jira waxaya noqon kuwo badan, laakiin dadkaasi quluubtooda iskuma fiicna, hadaladooduna waa kuwo is khilaafsan. 28) Waqtigaasi raggu waxay isticmaali doonaan dahabka oo ay xarago ahaan u xiran doonaan, waxaya kaloo xiran doonaan xariirta, isla markaan awaxa akel oo ay isticmaali doonaan hragga shabeelka. 29) Waqtigaasi waxaa jiri doonta ribo, dadkuna waxay sameyn doonaan ganacsi, iyagoo isku eedeynaya laaluusha. 30) Dadku diinta ayay dhulka dhigi doonaan, dunidana kor baa loo qaadi doonaa, 31) Waqtigaasi waxaa badan doona furiinka ragga iyo haweenka. 32) Xuduudaha Rabbina waxay noqon doonaan kuwo aan la dhowrin. 33) Laakiin taasii mid Allah Subxaanahu Watacaalaa wax u dhimeysa ma aha 34) Waxaa soo bixi doona haween heesa iyo aalado music ah. 35)Kuwa ugu xunna waxay u talin doonaa ummadeyda 36) Waqtigaasi dadka maalqabeenka ah ee ka tirsan ummadeyda waxay xijka u tegi doonaan sida iyagoo booqsaho ama socdaal cadi ah ku jira, iyagoo ay weheliyaan ganacsato meel dhexaad ah, masaakiintuna waxaty u tegi doonaan is tustus. 37) Waxaa soo bixi doona dad baran doona quraanka kariimka, ba;de ujeedkooda ma ahan Allah dartii, waxayna quraanka ka dhigan doonaan sida aalada music ah. 38) Waxaa kale oo jiri doona dad diinta baran doona, oo iyaguna aan Allah dartii sidaa u sameyneyn. 39) Waxaa badan doona tirada carruurta aan sida sharciga ah ku dhalan, dadkuna waxay isku qaadi doonaan weeraro, adduunyo ceyrsasho awgeed. 'Salmaanow! (40) Waxaani oo idil waxay dhaci doonaan, mar xishmadii ay suushey, dunuub badanna la geli doono, dadka xun xun ay u talinayaan amaba ay korka ka heystaan kuwa wanaagsan. 41) Beenta ayaa faafi doonta, waxaana dhici doona cay iyo doodo hadalo la isku dhaafsado, miskiinnimada yaa iyana baahi doonta. 42. Dadku waxay isugu faani doonaan lebbiskooda. 43) Waxaa di'i doona roobab aan watigooda la gaarin. 44)Dadku waxay waqtigaasi cayaari doonaan khamaar iyo musik. (45) MA jecleysan doonaan dadku inay wanaagga is faraan, xumaantan iska reebaan. alaahu akbar dadoow ilaaheey halaga cabsado 46) Qofka Mu'mika ah xishamadiisa waxay noqon mid aad u hooseysa arka la barbardhigo xitaa dadka ka shaqeeya guryaha Yaxaas. Yaxaas waa bahal aad u xoogan oo leh af dheer iyo ilko badan.woona jir adagyahay.Yaxaaska waa bahal aad looga cabsado dalka soomaaliya, sababtoo ah waxoo sanad kasto dad ku cunaa Wabiga Shabeelle gaar ahaan meelaha ee dadka dadka degenyihiin.Badanaa dadka badankooda lama arko marka ee wabiga galaan. Wali ma maqlin in oo yaxaaska dad ku cuno Wabiga Jubba, laakiin wa mid aad uuga balaaran kan shabeele, kana bahalo badan.Sida aad ogsoontahay soomaalida ma ahan dad kaluumeesato ah, sidaas darteed waxee dadka badankood u maleeyaan in oo yaxaaska ku noolyahay xattaa badda.Laakiin runtii waa bahal ku nool wabiyada kaliya. Xasan Geedi Abtow. Xasan Geedi Abtow (dhashay 1??? - dhintay 19??) waxaa uu ahaa hogaamiye, aftahan iyo dad yaqaan aad looga yaqaan koonfurta Soomaaliya gaar ahaan gobolada ku dhow dhow Banaadirtii hore (Mogadishu, Shabeelaha Dhexe, Shabeelaha Hoose iyo Galgaduud gaar ahaan deegaanada Abgaal. Xasan Geedi Abtoow waxaa uu ka dhashay beesha Galmaax Yoonis wac buudhan Abgaal xasan geedi waxaa taariikhdiisa laga xasuusan karaa waxaa dhacday gumeystii talyaniga berigaas xamar ka talinayay nin madax u ahaa iyo xasan geedi aa dooday. waxaa xasan geedi laweydiiyay dadka magaalada xamar dagan oo abgaal tiradooda mataqaan xasan geedi waxoow ku jawaabay haa. ninkii taliya ahaa waxoow dhahay waqti qabso xasan geedi waxoow ku jawaabay beri waa kuu keeni karaa abgaal tiradiisa. Ninkii taliyaha ahaay oo yaaban aayiri waayahay beri aan kaa sugaa Waqtigii labalamay markii la gaaray waa la is ku yimid. Taliyihii talyaaniga waxoow dhahay haye xasan geedi tiridii abgaal aan kaa rabaa xasan geedi waxoow watay jawaan waxoona dhahay waa tan abgaal tirradiisa oo waxba ka maqneen. Talliyihii talyaniga waxoow dhahay ha la fura aan aragnee markii la furay waxoow arkay jawaano Waambe ka buuxo. Taliyihii talyaniga waa yabay waxoow dhahay maxaa waaye ciidan aniga abgaal tiradiisa aan kuu diree. xasan geedi waxoow ku jawaabay abgaal waa ciidan oo kale tiradiisa macnaha waa dad badan oo tiro lala gaarin. talayihii talyaaniga arintii waa ku qancay waxoow dhahay waxaa tahay xasan geediyoow nincaaqil ah Af-Holandees. Nederlands Waa luqada lagaga hadlo wadanka Holland waana mid kamida caa'ilada luqadeeda looyaqaano,Luqadaha Jermanik Waxa ay gaadhayaan dadka kuhadla luqada Nederlandka ilaa 22 milyan oo qof oo u adeegsada luqad hooyo ahaan. waxa kale oo luqad labaad u adeegsada dad gaadhaya ilaa 5 milyan oo qof. waxa ay luqad rasmiya u tahay wadamada Holland Beljim iyo Surinam dadka kuhadla luqada Nederladska badankoodu waxa ay kunoolyihiin sadexdan dal Holland Beljim iyo Surinam waxa kale oo kuhadla dad tiri yar oo kunool Farnsiiska iyo Jarmalka waxa kale oo lagaga hadlaa meelo kamida dhulkii Holland ay horay u gumaysan jirtay, Imaan Cabdimajiid. Imaan Cabdimajiid Iimaan Maxamed ʿAbdulmajiid 25 july 1955, Waa gabadh soomaaliyeed oo kamida dadka soobandhiga dharka ama maryaha waxa qaba nin ingiriisa oo fanaana Nolosheedii. Imaan waxa ay kudhalatay magaalada Muqdisho sanadii 1955 hooyadeed waxa lagu magacabaa maryan aabeheed cabdimajiidna waa safiirkii hore ee Soomaaliya u fadhiyay wadanka Sucuudi carabiya waxa ay la walaalo tahay laba wiil ilyaas iyo faysal,iyo hal gabadh oo lagumagaacabo Nadiya.Iman waxa ay wax kabaratay yaraanteedii dugsi kuyaala wadanka masar intaas kadib waxa ay gashay jaamcad kutaala wadanka kinya halkaas oo ay kabaratay Culuumta Siyaasadda, imaan waxa ay kuhadashaa shan luqadood carabi Ingiriis Af-Faransiis Af-taliyaani iyo Af-Soomaali lakiun ma noqon sidii la rabay Bilawgii Shaqada. sanadkii 1975 waxa imaan loo qaatay in ay noqoto ama kamid noqoto dadka sooban dhiga maryaha waxaanay dagtay wadanka maraykanka.sawirkii ugu horeeyay ee ay maryo kusoo bandhigtay waxa ay la samaysay jariirada "Fogoo maraykanka kasoo baxda, Iman sanadii 1991 waxa ay k qayb qaadatay filinka Remember the time filinkaas oo uu matalay fanaankii waynaa ee Michael Jackson Nolosheeda Gaarka ah. Sanadkii 1977 ayay imaan guursatay xidigii kubada kolayga ee Spencer Haywood waxaanay isudhaleen gabad lagumagaacaabo suleekha waxa ay kalatageen sanadii 1987. sanadkii 1992 ayay hadana waxa ay dib u guursatay nin ingiriisa oo muusiga garaaca waxaanay isudhaleen gabadh dhalatay swanadkii 2000, Michael Jackson. Michael Joe Jackson (Gary (Indiana), 29 agoosto 1958). Geeridii Jackson. Fanaanka ayaa wararku sheegayaan in wadnuhu istaagay, isaga oo jooga gurigiisa, oo laga waayay wax neef ah markii dhaqaatiirta loogu wacay oo isbitaalka loola cararay. Jackson, waxaa lagu dhawaaqay inuu dhintay laba saac kadib markii la geeyay isbitaalka UCLA ee Los Angeles. Jackson, oo horey u qabay xaalado caafimaad darro, ayaa laguw aday inuu riwaayado isku xiga ka dhigo magaaladatan London bisha soo socota, kuwaasi oo noqon lahaa markii ugu danbeysay ee uu ka heeso London. Walaalkii Jermaine Jackson oo ku hadlayay magaca qoyska Jackson, ayaa sheegay in dhaqaatiirtu isku dayeen inay bedbaadiyaan laakiin ay ku guuleeysan waayeen. qoloda oo meerkaanga oo la daho illiuminati ayaa dhishay michael jackson Xadhigii Jackson. Booliiska gobolka California ee dalka Maraykanka, ayaa cadeeyay in la amray in la soo xiro Heesaaga Caanka ah ee Maraykan ee Jackson. Afhayeen u hadlay Booliiska, ayaa sheegay in Jackson loo hayso eedo dhowr ah la xiriira fara xumayn caruur, waxaana hadii racfaan lagu sii daynayo laga rabo in uu dhigo ilaa sadex million oo doolar. Wuxuu afhayeenku intaasi ku daray in Jackson loo sheegay in uu booliiska iskii ugu yimaado isaga iyo baasaboorkiisa waqti cayiman, oo uusan afhayeenku sheegin. Booliisku waxay weerareen Jackson gurigiisa shalay oo Tallaado ahayd, balse waa uu ka maqnaa. Waxay sheegeen in ay raadinayeen cadayn ay ku taageeraan eedaha loo haysto. Qareenka heesaaga, ayaa sheegay in booliiska ay baarayeen eedo la xiriira wiil laba iyo toban jir ah oo sheegay in Jackson uu fara xumeeyay. Jackson, wuxuu beeniyay in uu wax qalad ah sameeyay. Dekad. Dekad, Dakad (ingiriis: port, mararka qaar loo yaqano "harbor"; carabi: ميناء) waa meel dhisme ah oo xeebta Badaha wabiyada kutaala looguna talo galay in wax lagasoo rogo lagana dhoofiyo,dekadhu waxa ay isticmaalaan wiishash meelo hangaraha oo wax lagu xereeyo iyo qaarkood oo leh xirooyin waawayn oo loogu talo galay in xoolaha nooli ay kuxeroodaan intaan la dhoofin sida dekeda Berbera Het Wilhelmus. Het Wilhelmus Waa heesta qaranka ee wadanka Holland waxa ay noqotay heesta qaranka ee rasmiga ah sanadkii 1932. Xisbiga shacabka iyo xoriyada Holand. Xisbiga shacabka iyo xoriyada Holalnd Waamid kamida xisbiyada siyasadeed ee kajira wadanka Holland Waana xisbi Raasmaali ah amba Liberalinimoah waxa uu xisbigani hada u ololeeyaa dhaqaale furan oo xor ah Johan Rudolph Thorbecke. Johan Rudolph Thorbecke Waa raysalwasaarihii ugu horooyay ee wadanka Holland Faatikan. Faatikaan (it: Vaticano) waa wadan yar oo ku yaala dalka talyaaniga gaar ahaan caasimada Roma gudeheed wadankaas dhan waxaa ku wareegsan Roma waa meel laga xukumo diinta lagu magacaabo katooliga. Ayrland. Jamhuuriyada Ireland afka Iriska weaxa loogu dhawaqaa (Éire) Waaqaybta uguwayn jasiirada Irland waxa ay kutaalaa koonfurta bari ee Badweynta Atlaantik ingiriiska iyo Irland waxa udhexeeya marin yar oo bad ah. Taariikh. Wadanka Irland waxa uu soomaray taariikho gaar ah waxyaabaha ay taariikhda Irland kaga duwantahay taariikhha kale waxa kamida marka koobaad Irland waxa ay kutaalaa goob ahamid juquraafi leh talabaad waa xidhiidhka ay la leedahay wadanka Ingiriiska oo dhawr jeer isku dayay in uu qabsadoo wadanka Irland. tasadexaad dagaalada lagu hoobtay ee Irland ay soomartay.ta afarad waa dhibaatooyinka dhanka diinta ee soogaadhay shacabka kunool wadanka irland kaas oo kaga imanyay dhanka kaniisadaha waxa intaa u dheer dhibaatooyin siyaasadeed iyo dhaqaale oo in badan oo shacabka Irland ah ku kaliftay in ay dabada u haajiraan,markii u horaysay ee Irland laga haajiraa waxa ay ahyd 6000 kahor dhalashaddii nabi Ciise markaas oo ay wadanka soo galeen dad kayimi xaga Skotland kuwaas oo qabsaday Irland.hijradii labaad ee wadanka Irland laga guuraa waxa ay dhacday sandkii 2000 kahor dhalashaddii nabi Ciise C.S, diinta kiristanku waxa ay wadanka Irland gaadhay qarnigii lixaad ee taariikhda miilaadiga, kadib markii ay wadanka gacanta kudhigiin dadkii looyaqaanay Noormaanka "Normans" kadib waxa wadanka qabsaday ingiriiska sanadkii 1172 xiligaas waxaa ingiriiska boqor ka ahaa Henry II sanadkii 1801 Irland waxa ay kamid noqotay Midowga boqortooyada Britan sanadkii 1916 qolyaha xagjirkaa ee Irland ayaa waxa ay bilaabeen dagaal kacaana oo ay kagasoo horjeedaan gumaystihii ingiriiska laakiin kacdoonkaasi wuu fashilmay oo dadkii ka qaybqaatay badidoodii waa latoogtay. sanadkii 1921 ingiriisku jasiirada Irland waxa uu u qaybiyay laba qaybood.sanadkii 1922 waxa madax banaani qaatay wadanka looyaqaano hada Jamhuuriyada Irland, halka qaybta waqooyi ee jasiiradu ay kasii midtahay ilaa iminka Midowga boqortooyada Britan taas oo keentay dagaal sokeeye oo ilaa iminka aan laxalin. Deegaanka. Badhtamaha dlka Ireland, waa dhul banaan oo hooseeya waana dhul beereed, waana dhul kaymo ah waxa kuyaalo harooyin aad iyo aad u badan, wabiga ugu dheer wadanka waxa lagu magacaabaa. Wabiga Shannon harada wadanka ugu wayn waxa lagu magacaabaa (Lough Neagh Cimilada. Cimalda Jamhuuriyada Ireland xiliga Jiilaalka aad ayay u qabawdahay.heerka qabawgu waxa uu gaadhaa darajada fadhiisiga biyaha iyo wixii dareera.laakiin xiliga Xagaaga cimilada Ireland waa meel dhaxaad maalinkastana waxa da Roob Magaalooyinka ugu waawayn. Magaalada Dublin waa caasimada Ireland waana magaalda ugu wayn waxaa kunool dad gaadhaya 499,156 kun oo qof, magaalada labaad ee ugu wayn wadanka waxa weeye magaalda Corcaigh magaalda sadexaad waa Gaillimh Beeraha. Suuqa Ierland waa mid yar marka loo eego suuqyada Yurub ee kale laakiin waa suuq dagan oo waxkal iibsi uu kasocdo Abkhazia. Abkhazia Afka Abkhaziga (Аҧсны) Af joorjiyaan (აფხაზეთი) Af Ruush (:Абха́зия) Waa goob wali laysku haysto,waxa ay kutaalaa Xeebta Bari ee Bada madaw waxa ay ka goday wadanka Joorjiya sandkii 1991 laakiin waxa kadanbayyay muran iyo isqabsi faro badan oo keenay dagaalo dhex maray labada dhinac. Jamhuuriyadani mahaysato ictiraaf balaadhan amaba loodhanyahay, waxa ictiraafay kaliya ilaa hada wadamada Ruushka Nikaragua Fanansuwela iyo Nauru waxa kale oo ictiraafsan wadanka gooni isutaaga ah ee aan la ictiraaf ee lagu magacaabo Koonfur Ossetia Nawru. Nawru Ingiriis (Republic of Nauru) Waa wadan jasiirad ah oo kamid ah jasiiradaha Micronesia ee kuyaala Badweynta Baasifik. waxa lagu tiriyaa in ay tahay dawlada jasiirada ah ee caalamka ugu yar waxa ay ka koobantahay 21 kLM oo isku wareega ama (8.1 mayl) waxakale oo ay tahay wadanka madax banaan ee caalmaka ugu yar. waana wadanka kaliya ee aan lahay caasimad gaara ah laakiin waxa ay leedahay magaalo dhex dhexaada oo ay kuyaalaan badi xafiisyada dawladu magalaad oo lagu magacaabo Yaren Flums. flums waa magaalada magaalo ku taalo wadanka Iswisarland ee bartama Yurub gaar ahaan gobolka lagu magacaabo st gallen, magaalada flums waa magaalo ay ku yaalaan mid ka mid ah buuraaha ugu caansan wadanka switzerland flumsberg magaaldu waxey kaloo caan ku tahay ciyaarta barafka, Dadka kunool. daka magalaada ku nool waxaa lagu qiyaasaya ilaa 23000 oo qof dadkaas oo ka soo kala jeeda wadamo kala duwan sida 1)- wadama la isku yuraahdo yuguslaafiya 2)- swiss o ah dadka wadanka u dhashay 3)- dad ka soo jeeda afrika sida Soomaaliya sida aan ka soo xiganay wargeyska caan ka ah ee ku baxa afka jarmalka ee magacisa layiraahdo (derspiegel) ayaa qoray in ay yihiin dadka ugu yar ee ku nool magaalada dadka ka soo jeeda afrika oo lagu qiyaaso ilaa Dadkaan ayaan helnay magacyadooda qaar ka mid ah iyo meelaha ay ka soo kala jeedaan 2)-cabdi dhuxul (ninkaan oon si rasmi ah loo aqoon wadanka uu ka soo jeedo) 3)-cali ahmed sahal oo ka soo wada jeeda Soomaaliya Gaashaanbuurta NATO. Gaashaanbuurta NATO (Ingiriis North Atlantic Treaty Organisation, Af-Faransiis Organisation du Traité de l'Atlantique Nord) Waa gaashaanbuur militari oo samaysantay kadib Dagaalkii Labaad ee Aduunka magaca NATO waxa loosoo gaabiyay, ururka gaashaanbuurta Koonfurta atlantikga. Waxaa la aasaasay sanadkii 1949 xarun waxaa u ah magaalda Boroksel caasimada Beljimka Gaashaanbuurta NATO waxa ay leedahay laba luqadood oo rasmi u ah waxayna kala yihiin Ingiriisiga iyo Faransiiska. Hadafka amaba ujeedada koobaad ee ururkani waxa uu yahay ilaalinta xoriyada dawladaha xubinta ka ah waxa uu dawr ka qaataa meelaha ay kajiraan khilaafaadka amaba dagaaladu. Dhamaan dawladaha kamidka ahi waxa ay ka qaybqaataan keenista agabka dagaal amaba militari iyo sidoo kale keenista ciidamada, taas oo sare u qaada in uu ururkani noqdo mid heersare ah. Waxaa jira dawlado ururka aan kujirin laakiin calaaqaad uu kadhexeeyo waxaana lagumagacaabaa dawladahaas saaxiibada sare ee NATO (Major non-NATO ally) Dawladaha xubnaha ka ah. Dawladahan ku bahoobay gaashan buurta Nato waxa ay bilaabeen samaynta Gaashaan buurtay kadib markii ay awooda dawladii Midowga Sofiyet oo ku fidaysa Wadamadii Bariga Yurub.Gaashan buurta naato waxa ay ka qaybqaadaty dagaalo badan oo caalmaka ka dhacay intii ay jirtay sida dagaalkii Balkanka iyo dagaalkii dhex maray labada Kuuriya.sidoo kale waxa ay ka qayb qaadatay dagaalkii lagu rida Hogaamiyihii Libiya Muammar Qadaafi Khatarta Maraykanka ee ah in Nato ay ka baxdo Europe sababo dhaqaale la'aan ah, iyo difaaca lacag la'aanta ah ee ka yimaada macaamiisha. IGAD. IGAD Waa midaw ay ku bahoobeen waddamo dhaca Geeska Afrika ururkaan waxa la aasaasay sanadkii 1986 waxaa xarun u ah oo oo lagu aasaasay, magaalo madaxda Jabuuti, aasaaska ururkan waxa kadanbeeyay madaxweynihii hore ee waddanka Jabuuti Xasan Guuleed Abtidoon. Waddamada IGAD waxa ay iska kaashadaan waxyaabaha sida horumarinta deegaanka iyo nabadgalyada, badanaa waddamada kubahoobay magaca IGAD waxaa saameeya abaaro iyo dagaallo sokeeye. Urur-goboleedka Horumarinta Horumarinta waxaa la aasaasay 1996-kii. Waxay ku guulaysatay Urur Goboleedka IGADD, oo ah hay'ad caalami ah oo aasaasay 1986-kii Jabuuti, Itoobiya, Soomaaliya, Sudan, Uganda iyo Kenya, iyada oo xooga la saarayo horumarinta iyo deegaanka xakamaynta. Xarunta IGADD ayaa mar dambe loo wareejiyay Jabuuti, ka dib markii heshiis la saxiixay bishii Janaayo ee 1986 wadamada xubnaha ka ah. Eritrea waxay ku biirtay ururkii 1993-dii, markii ay gaadhay xornimada. [3] Bishii Abriil 1995, Golaha Hoggaamiyeyaasha Dawladda iyo Dawladdu waxay ku kulmeen Addis Ababa, halkaas oo ay ku heshiiyeen in ay xoojiyaan iskaashiga hay'ad ahaan. Tani waxaa la raacay saxiixa warqad qalab ah oo lagu beddelayo Axdiga IGADD / Heshiiska 21-kii Maarso 1996-kii. IGAD, oo ah qaab-dhismeed cusub oo dib-u-dhis ah, ugu dambeyntii waxaa la bilaabay 25-kii November 1996-kii Jabuuti. Golaha Hoggaanka Dawladda iyo Dawladdu waa hay'adda ugu saraysa ee dejinta siyaasadda. Waxay go'aamisaa ujeedooyinka, tilmaamaha iyo barnaamijyada IGAD waxayna kulmaan hal mar sannadkii. Guddoomiyaha waxaa loo doortaa mid ka mid ah wadamada xubnaha ka ah wareegyada. Xoghaynta waxaa hogaaminaya Xoghaye Fulin oo uu magacaabay Golaha Hoggaamiyayaasha Dawlada iyo Dawladda mudo afar sano ah dib loo cusbooneysiiyo mar. Xoghaynta waxay gacan ka geysataa wadamada xubnaha ka ah mashaariicda mashaariicda gobolada ee mudnaanta koowaad, waxay sahlaysaa isuduwidda iyo isdhexgalka siyaasadaha horumarinta, dhaqaajiya khayraadka si loo hirgeliyo mashaariicda gobolka iyo barnaamijyada ay ansaxiyeen golaha iyo xoojinta kaabayaasha qaran ee lagama maarmaanka u ah fulinta mashaariicda gobolka iyo siyaasadaha. Xoghayaha Fulinta ee hadda ah Eng. Mahboub Maalim ee Kenya (taniyo 14kii Juun 2008). Golaha Wasiiradu waxay ka kooban yihiin Wasiirada Arimaha Dibadda iyo Wasiir kale oo uu u magacaabay xubin kasta oo xubin ka ah. Goluhu wuxuu dejiyaa siyaasadda, wuxuu ansixiyaa barnaamijka shaqada iyo miisaaniyadda sanadlaha ah ee Xoghaynta inta lagu jiro kalfadhigeeda sanadlaha ah. Guddiga Safiirrada waxay ka koobanyihiin Dowladaha xubnaha ka ah IGAD 'Safiirrada ama Xuduudaha loo aqoonsaday inay yihiin waddanka Urur Goboleedka IGAD. Wuxuu ururiyaa inta badan sida baahida loo qabo inuu talobixiyo oo uu hagto Xoghayaha Fulinta. Xasan Guuleed Abtidoon. allaha u naxariistee xasan guuleed abtidoon waxa uu ku dhashay sida la rumaysanayahay tuulada geerisa ee degamada lughaya ee gobolka awdal sannadkii 1919kii waxa uu ladhashay deheeye guuled iyo idiris guuleed xasan guuleed batidoon yaraantiisii wuxuu ku barbaaray magaalada qadiimka ah ee zaylac hal;kasoo sida lasheegay uu ku geeryooday aabihii guuleed abtidoon waxan lawareegay maasuuliyadooda daeerkood geele batal oo ahaa awoowgii madaxwaynaha jabuutiee hada ismaciil cumar geele, kadib markii waddamada reer yurub ay ku heshiiyeen in labaabi,iyo zaylac oo ganacsiga iyo xidhiidhka dibada laga jaro isla markaan loo wareejiyo jabuuti ayaa raggii uGu magaca waynaa xagga ganacsiga ee zaylac waxay ddhamaantood u digo rogteen magaalada jabbuuti taasina waxay keentay inay cidlowdo magaaladii zaylac.Allaha unaxariistee geelle batal waxa soo kaxaystay dhamaanab dad wixii ehel iyo qaraabo ahaayeen dadkaana w3axa kamid ahaa allaha unaxaristee xasan guuleed abtidon Abidjan. Abidjan Waamagaalada uguwayn Ivory Coast waana caasimadii hore.waxa kunool dad gaadhaya, (4,395,243) - (2014) Taariikh. Dhamaadkii qarnigii 18aad ayay farnsiisku qabsadee wadanka Ivory Coast,magaalada abidjan waxa laqabsaday sandkii 1934 caasimada wadanka waxa ay noqotay sandkii 1983 kadib caasimada wadanka waxa loowareejiyay magaalda Yamoussoukro kadib markii uu barlamaanku sidaas ansixiyay,laakiin magaalada abijan wali waxa looyaqaanaa caasimada dhabtaha ee wadanka,wali waxasiiah safaarado iyo xafiisyo aydawladu leedahay. Dekeda magaalada. Magaaladu waxaay kutaalaa kinaal biyood kayimaada bada oo lagumagacaabo,Lagwin kaas oo kuxidhma Gacanka Gaana magaaladu waxa ay waynaatay kadib markii ladhisay dekeda, kadib magaaladu waxa ay noqotay caasimada mustacmaradii faransiiska,waxa aysiiwaynaatay kadib markii lasameeyay qayb cusub oo dakada kamida oo lamagcabaxaday Firiide kadib magaaladu waxa ay noqotay caasimada galbeedka Afrika ee farnsiiska Dhakhaatiirta Bilaaxuduudaa. Dhakhaatiirta Bilaaxuduudaa Waa urur caafimaad ("Médecins sans frontières‏"). waxaa lasoogaabiyaa MSF waa urur taakulo oo caalimaya oo dawladi aanay maamulin xarun waxa u ah magaalda Jineefa ee dalka Iswisarland. Aasaaska. Ururka dhakhaatiirkta bilaa xuduuda ha waxa la aasaasy sanadkii 1971. Alchemist(Buug). Alchemist (O Alquimista) Waamid kamida buugta uu qoray qoraga wayn ee Pawlo Kuwelho Buugan waxa ladaabacay sanadii 1988 waana buuga ugu iibsiga badan caalamka waxa ilaa hada laga iibsaday 65 milyan oo buug waxa lagu turjumay inkabadan 67 luqadood. buugani waxa uu kujiraa Rikoodh jabinta caalamiga ah ee Ginis.Buugan waxa uu kahadlayaa nin u dhashay wadanka isbayn oo adhi raace ah oo loosheegay ama kuriyooday in hadii uu aado Ahraamta kutaala wadanka Masar in uu helayo dahab halkaas ku aasan, islamarkaas ninkaas oo lagu magacaabo santiyago waxa uu bilaabayaa in uu iibiyo Adhigiisii oo uu baadi doono adhigii, Buugani guud ahaan waxa uu kasheekaynayaa in uu qofku dadaalo waxkasta oo dhiba oo soomara. [SPG]Alchemist http://tellamrkhaled.com/pages/views/books/page_books_alchemist.html] Aar Maanta. Xasan Nuur Sayid waa fanaan soomaliya oo aad u caan ah waxa uu ku noolyahay wadanka Ingiriiska Waxa uu ku dhashay magaalada jigjiga ee kililka shanaad ee somaaliya waxa uu fanka ku soo biiray sanadkii 2004ta waxa uuna 2012ka ku guulaystay abaalmarinta fiidiyowga uGu wanaagsan heesaha soomalida. Xasan Aadan Samatar. Xasan Aadan Samatar (dhashay 1953, Diinsoor,Soomaaliya Waa fanaan somaliyeed oo aad iyo aad caan u ah. Waxa uu ka midka ahaa jilaayada Waxa uu ahaa fanaan heeso qiiro ah calaacal ah wadaniyad leh murti badana ku jirto, Fanaanka Xasan Aadan wuxuu leeyahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanku waxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Fanaankani wuxuu heeso badan la qaaday hobolo dumar oo badan, kuwaasi ooy ka mid yihiin fanaanada Xaliimo Khaliif Magool, Hibo Maxamed Hodoon (Hibo Nuura), Khadro Daahir, Shamis Cabdi, Maandeeq, Saynab Cige iyo kuwo kale oo badan. Heesta Biciid oo u fanaanku qaado waxaa sameyey abwaan sangub. Taariikh nololeedka. Xasan wuxuu ku dhashay kuna soo barbaaray magaalad diinsoor ee gobolka baay. Xasan aadan waxoo soo shaac baxay Todobaatanaadkii, waxoona Ahamiyad weyn u lahaa barnaamijkii Horumarka Fanka Somaaliyeed (Heesha Hirgalay) ee Golaha Murtidda iyo Madadaaladda iyo Heestii Caanka noqotay ee (Sida Hogosha Roobka) iyo Codkii Wiilka Dhalinta Yar ee Xassan Aden Samamtar, Sacab iyo sawaxankii ayaa la deeyn waayeey Kaalinta Koowaad ayuu Galay, Waxaana halkaas ka bilaabmay Wadadda Dheer ee Fanka ee Xidiga Weyn Xassan Aden. Xidig Walba waxaa ka dambeeyaa oo soo caan bixiyaa Abwaano Sugaanta ku Xeel dheer oo lagau Xusuusto Xidiga. Maalmihii Horre ee Fanaan-Samatar Waxaa Door weyn ka Soo Qaatay Abwaanaddan:- Sahal Macalin Ciise, Cabdi Cali Weyd,Max,d Ciise Ilka Casse, Abwaanka Weyn Maxamed Ibraahim Warsame (Hatraawi). Barre-Maxamed Warsame Heesihii ugu Horeeyeey ee Xassan Adan waxaa ka mid ahaa:- Heesaha. waxaa fiicnaan leheed fanaanka bogiisaan in loogu soo daro lana weydiiyo asxaabtiisii hore ee qaaska ahaa bari samaadkii magacyadooda (saaxiibadiisa) mahadsanid. Xidiga Fanaanka-Samatar ayaa Cirka isku Shareeray oo Iftiin aan kala go,een bixiyeey Kadib markii loo Soo Bedelay Dhanka Waqooyi iyo Magaaladda Hooyga Fanka Hargeeysa oo uu kula kulmay Saddex Abwaan Caan ah:- Al-Marxuum,Max,d Cali Kaariye, Abwaan,Xassan C/Laahi Geni iyo Al-Marxuum-Cusmaan Askari oo Riwaayado iyo Heeso Xul ah ku boobay Fanaanka iyo Codkii Fanaanadaha Caanka ah Al-Marxuuma-Xaliimo Khaliif Magool iyo Sahra Axmed Jaamac, Seeynab Xaaji Cali Baxsan, Saado Cali Warsamme, Khadra Daahir Cige, Shankaroon Axmed ayaa ka mid ah Fanaanadda Codka Macaan Xassan La Heesay,iyo Amina C/Laahi iyo Al-Marxuuma-Shamso Cumar Axmed. Xidig Fanaan Xassan Aden Waxaa Heesaha iyo Riwaayadaha Faraha badanaa u Alifatay Abwaano Badan oo Caan ah Sida:- Abwaanadii heesaha iyo riwaayadaha u sameeyay. Xassan Aden Samatar ayaa ah Fanaan Heesaa ah iyo Mulaxin dhanka Muusikadda caan ku ah, oo Heesihiisa intooda badan Muusikadda waxaa iska leh Xassan Aden wuxuuna ka mid yahay Mulaxiniinta Caan ka ah Sidda:- Sabriye, Saalax Qaasim, Muuse Max,d, Meeysara. Goobe, Jiim Sheekh Muumin, Daud Cali Masxaf, C/Risaaq Baadil,Cali Naaji, Max,d Suleeymaan, Salaad Derbi iyo Muslimo Qaasim. Xassan Adan ayaa ah Fanaan Asluub Wacan leh, dad la dhaqan leh oo bahda Fanka Dhexdooda caan ka ah, waa Bulshaani Waji furan leh, niyad wanaagsan leh oo Kaftan badan islmarkaana caadi ah oo ka fog kana madax banaan isla weynidda iyo is qaad-qaadka, Xassan Xiligan Wuxuu ku Nool yahay Dalka Canadda oo uu intii Muddo ah Degaanaa Dadka Canadana waa ka Caan Xassan waa Xubun Bulshadda ka mid ah oo ka Fog Dhibaatooyinka iyo Cuqdadaha Dadka Somaaliyeed kala Fogeeyeey. Xassan Aden Samatar oo Tartanka Ciyaraha Goboladda Dalka Taageere u Ahaan Jiray Xulka Gobolka Bay, ayaa Asal Ahaan ka Soo Jeeda Goboladda Dhex ee Somaaliyeed, laakiin ku Barbaaray Gobolka Bay Magaaladda Baydhabo oo uu Xassan si Weyn u Jacel yahay,waana Hooygii uu Joogi Jiray Xiligii Yarantaa iyo Halkii uu Iskuulka ka Bilaabay Baydhabo,Xassan Salaan Wacan iyo Xurmo Qaali ah iyo Bogaadin weyn iga Guddoon Ummadda Somaaliyeedna Qadarin iyo Tixgelin Gaar ah ayeey kuu hayeen, Waadna Mudan tahay Xasanoow. Shuban. Shuban: Shubanku waa kordhidda tirada iyo jilicsanaanta saxarada. Taas oo kala ahaan karta in badan oo jilicsan ama fudud ilaa in badan oo biyo-biyo ah. Hal ama laba mar oo ah In yar oo jilicsan ma aha shuban, mana u baahna Shubanka waxaa inta badan keena xanuun feyras ah ama cunidda cunto aanay calooshu keenay bakteeriya, dulin, ama feyras khaas ah, Khatarta Uguwayn. Khatarta ugu weyn ee shubanku waa fuuq- bax ama dheecaan-bax. hadaba fuuqbaxu waxoow keeni karaa in qofku naftiisa qatar gasho. fadlan haddii ey caruurtu fooqbaxaayaan ula tag dhaqtar sida ugu dhaqsaha badan haddii kale ama aan heleynin dhaqtar waxaad sameysaa milanka loo yaqaan ORS. hadaba milanka sid ugu fudud ee aad ugu samenkarto waxaa waye. 1.kululeey ama kar kari biyo caadi ah. 3.kadiban kusii shub cusbo tasoo kayar mug ahaan intii sokortu la ekeeday. 5.kadib waxaas siisaa cunuga fuuqbaxaayo sadex qaando una dhexeysii mudo ilaa toban daqiiqo ah. dadka waaweyn waxaad siin kartaa ilaa shan qaato markiiba. Shubanku si fudud ayuu u gudbi karraa dadka kale istaabashada gacamaha. Hubi qofka kasta oo ka mid ah qoyska inuu dhaqo gacamihiisa si fiican ka dib isticmaalka musqusha.waxaa muhuum ah in la takooro caruurta marii eey saxaroodaan kadib. fadlan kafogey caruurta kale ee faya qabto kan xanuunsan ama dil cayayaanka duqsiga ama dixsiga kasoo siween ufaafiya cudur ka koleraha. Ujeedada daawayntu waa ka hor-tegida fuuqbax. iyadoo la bedelayo dhecaankii ama dareerihii ku lumay shubanka. Sidee laaga hortagikaraa. Ujeedada daawayntu waa ka hor-tegida fuuqbaxa iyadoo la bedelayo dhecaankii ama dareerihii ku lumay shubanka. Tani aad ayay sidoo kale muhiim u tahay haddii uu matag jiro. warbixinta “Hunqaacada / Matagga”, ka hor inta Haddii aanu matag jirin, raac qodobadan. cuntada, laakiin waxaad ku yarayn kartaa Bilow daawaynta ka dib marka uu ilmuhu shubmo 4mar xaar aad u jilicsan 24kii saacadood. Waxaa laga yaabaa inay qaadato maalmo dhowr ah in saxaradu ay ku soo noqto sidii caadiga ahayd. Shubanka fayraska ahi wuxuu qaataa 5 ilaa 9 maalmood, laakiin waxaa hoos u dhaca qiyaasta saxarada iyo inta mar ee uu ilmuhu saxaroonaya inta daawadu socoto. Si aad ugu soo celiso bakteeriyadii caafimaadka heli kartaa dukaamada laga gado daawooyinka, hal kaabsal maalintii laba mar adigoo furaya kale ee lactobacilluska waxa la ogaaday inayna OPEC. Ururka Caalmaiga ah ee Soosaara shiidaalka(OPEC).(Ingiriis Organization of the Petroleum Exporting Countries‏).Waa urur caalamiya oo kakooban 12 dawladood oo soosaara gaasta iyo baatroolka. dawladaha xubnaha ka ah opek waxa ay kuleeyihiin amaba ay keenaan suuqyada caalmiga h %40 shiidaalka lagukal iibsado caalamka.waxakale oo ayleeyihiiin kaydka caalamka ugu badan oo gaadhaya %70.Xarunta OPEC waxa ay kutaalaa magalamadaxda Austriya ee Fiyena Dawladdaha hadda ka mid ah. Wadamada xubnaha ka ah Opec waa 12 Qoondooyinka shidaal soo saarista. ! Qatar ||726 ||810 ||850 ! Imaaraatka Carabta||2,444||2,500||2,600 Qiyaas Tirakoob. 10 ka dal ee ugu horeeya soo saarista shidaalka 2009. Garanuugle. Garanuugle waa magaalo kutaala kilinka shanaad ee ismaamulka Soomaali Galbeed,gaar ahaan waxay ka tirsantahay degmada Gaashaamo ee gobolka Dhagaxbuur. Garanuugle waxay kucaan tahay xoolaha nool gaar ahaan Geela,gamaanka,lo`da iyo adhiga.Magaaladu waxey xuduud la leedahay maamulka Somaliland ilaa 12km. waxayna lajaartahay degmada caanka ah ee Balidhiig.Magaalada Garanuugle waa magaalada labaad ee ugu balaadhan marka laga yimaado degmada Gaashaamo. Halka ee ku Taalo Magaalada. Magaladan Garanuugle waxay ku taalaa barxad ilaahay ku manaystay dhul daaq simeed isugu jira banaan iyo ay jiq ah oo ay kunoolaan karaan dhamaan xolaaha kala duwan iyo ugaadha qaybaheeda kala duwan. Sida magacan aad ka dhandhansankartaan degaanka Garanuugle waxay caan kutahay ugaadha garanuugta oo ay caan ku ahaan jirtay boqolaal sano. Maagalaadan Garanuugle waxaa la aas aasay sanadku markuu ahaa 1965 halkaas uu ahaa qof kii ugu horeeyay ee maagaleeya Xaaji Ibraahin Kabadhe halkaas oo ka unkay haykalkii magaalo, oo kasameeyay maaqaaxi iyo dukaan iyo waliba isaga oo bilaabay qodista baraagtii u horeesay, waxii intaas ka danbeeyay maagaladu waxay noqotay maagalo aad u fiday oo noqotay meel lagu soo hirto. Waxyaabaha ee Leedahay Magaalada. Magaladan Garanuugle waxay kaga duwantahay magaaloyinka ka agdhaw iyadoo maamul dhamays tiran leh sida gudoomiye iyo qabalay ugaara. Waxay leedahay oo kale goobo waxbarasho iyo goobo caafimaad. Magaalada waxaa gudoomiye ka ah khadar saalebaan Axmed Maamulka Magaalada. Magaalada Garanuugle waxa ay leedahay maamul dhisan oo ka kooban Labo iyo Toban oday. Waxa ka mid ah odayaasha magaalada Cali Maxamed Diiriye, Cali Baanday, oo adeer u ah Aqoonyahan Clmajiid Axmed maxamed, Ibrahim Kabadhe, Cabdi Baaquul, Cabdi Kurus, Hirsi Bidi, iyo kuwo kale. Magaaladan ayaa caan ku noqotay nabadgelyada, iyo hufnaanta odayaasheeda. garanuugle waxa kale hormarked ka qayb qaata dhalin yaro aqoon yahana oo iskood isku xilqaan tay waxaana kamida cabdimajiid Axmed Maxamed iyo shaafici cali baanday iyo shiine jamac maxamed Xayla Siilaasi. Xayla Siilaasi (23 July 1892 – 27 August 1975), Waa anbaradoorkii ama Boqorkii ugu danbeeyay ee wadanka Itoobiya uu yeesho. waxa sirasmiya Boqor loogumagacaabay sanadkii 1928 kadib 2 sano waxa sirasmiya loogumagaacay Anbaradoor guud.waxa talada boqornimada lagaqaaday sanadkii 1974 kadib markii inqilaab uu wadanka kauqabsaday Mengista Xayle Maryam waxa laguxidhay qasrigiisii kadib waxa uu geeriyooday sanad kadib iyda oo aanwali la garanayn sababta keentay geerida Xayla siilaasi. waxa sirasmi ah loo aasay sanadkii 2000 kadib 25 sano markii uu dhintay.xayla siilaasi waxa uu ahaa Masiixi waliba ku ad adg oo kasoo jeeda kaniisada Orsodogiska ee itoobiya, waana kaniisada kali ah ee aaminsan in dadka rumaysani ay ilaaliyeen caqiidadii dhabta ahyd ee diinta masiixiga. waxa uu kaqayb qaatay aasaaskii Midowga afrika Maxmuud Cabdilaahi Ciise(Sangub). Maxmuud Cabdilaahi Ciise(Sangub) Waa abwaan Soomaliyeed oo aad iyo aad u caana \ kasoo jeda beesha ogaadeen reer isaaq Waa abwaan soomaaliyeed oo leh halabuur dhinacyo badan leh. Taariikh-Faneedka Abwaan Maxamuud C/laahi Ciise “Sangub” Maxamuud Cabdillaahi Ciise (Sangub), wuxuu ku dhashay baadiyaha magaalada dhagaxbuur dhulka Is-maamulka deegaanka Soomaalida Itoobiya, sannadkii 1944, halkaas oo uu ku barbaaray. Sangub markii da’diisu shan jir gaartay ayuu ku bilaabmay u hilowga fanku. Dhalinyaranimadiisii, wuxuu ku soo caan baxay ciyaaraha dhaqanka, gaar ahaan ciyaarta “Dhaantada” oo ah mid markuu gacanta u qaado aan cidina uga daba dabadii yeerin. Kasokow dhinaca Ciyaaraha dhaqanka Sangub, wuxuu ahaa gabayaa ka hida qaba qoysas kala duwan wada gabya, aabihii, abtiyaashii iyo walaalihii intuba way gabyi jireen. Wakhtigiii hore ma jirin waxbarasho Jaamacadeed, iskuuladuna dalka way ku yaraayeen, sidaa darteed sangub wuxuu ku dadaalay inuu barto quraanka ilaa uu quraankii dhammeeyey, xilligaasna waxyaabaha dhalinyaradu aad isugu taxalujin jirtay, waxaa ka mid ahaa gabayada. Sangub abtigii, wuxuu ahaa ninkii uu Timacadde ku hal qabsanayay ee uu lahaa; “Mudanihii Aflow iyo sidii Muxumed maw sheeg” Aflow, wuxuu ahaa, abtigii hooyadii la dhashay. “Masoolahayeey, Casoolahayeey, ciyaar-jinidaan aqaan” Inkasta oo Sangub sheegay in aanu ilaa hadda garanayn macnaha ererada Masoole iyo Casoole, haddana wuxuu kelmadahaa ka dhigtay, hal-qabsi naaxyid u noqotay heeshihiisa. Sangub, markii uu barbaar noqday ayuu ayuu yimi magaalada Hargeysa, sannadkii 1961, wuxuuna tegay Idaacadda Raadyow Hargeysa, halkaas oo imtixaan lagaga qaaday, Sangub isaga oo ka hadlaya sidii wax u dhaceen, ayuu yidhi: “Naxariistii Jano ilaahay ha siiyee, Ninkii la odhan jiray Huryo, ayaa yidhi; ‘Inankan haddii aad loo reer magaaleeyo, wax buu samayn karaa, markaa waa in laqaataa’.” Xaajji Cabdi Ayuub oo madax ka ahaa Raadiyow Hargeysa, ayaa codsigii ka ogolaaday, sidaana wuxuu kaga hawl-galay Raadiyaha oo uu ka qaban jiray, shaqo aan rasmi ahayn. “Sidaa darteed, Huryo ayaa sabab u ahaa in aan dhulkii ka imaado oo aan Fanka Soomaalida ku soo biiro,” ayuu yiri Sangub oo ka hadlayay cidii gacanta ku siisay inuu ku dhiirado, kana qayb-qaato Fanka. Ka dib markii uu ka helay shaqo-aan-rasmi ahayn magaalada hargaysa ayuu waxa uu u wareegay magaalada Muqdisho sannadkii 1961, halkaas oo uu imtixaan u u galay, isaga iyo 21 qof oo kale halkaasna uu isagu dhinaca gabayga uu ku guulaystay iyo shiikh akhriyey jiray Quraanka Kariimka, sidaas ayuuna kaga shaqo galay Idaacada Muqdisho; Waxaana imtixaanka ka qaaday Fuqi Buraale iyo Cismaan Kaahin iyo Cali Afyare. Sangub markii uu yimid magaalada Muqdihso waxaa yaab iyo dhabanahays ku noqotay sida gabdhaha magaalada ku nool ay u dhaqmaayaan, iyo sida ay ahaayeen gabdhihii uu baadiyaha ku yaqaanay; gabaygii ugu horeeyey uu ku galo imtixaankana waxa uu kaga hadlay sida dhaqanka magaalada iyo kan baadiyahu u kala duwan yahay, wuxuuna yidhi; Habluhu waagii hore waa tii, ay hadal yaraayeene Wa kii lagu hawoon jirey intii, hadhac la ootaaye Abwaanku, wuxuu noqday mid halis ku ah samaynta Riwaayadaha xiisaha leh, inta badana riwaayadihiisu waxay bulshada dhexdeeda ka abuuraan doodo soo kala horjeedda. Guud ahaan, riwaayadihiisu, waxay u qaybsan yihiin Wadani, Jacayl iyo kuwo falsafad ku dhisan. Riwaayadii ugu horaysay ee uu sameeyay, waxaa la odhan jiray “Naga Guur” waxayna ahayd, mid Wadani ah oo uu ugu talo-galay gumaysigii Ingiriiska oo wakhtigaa Afrika inteeda badan Xukumi jiray. Sannadkii 1964-kii, ayuu sameeyay riwaayad la odhan jiray; “Lamood noqonse wayday.” Abwaan Sangub, halkaa kama harin abuurista riwaayadaha, wuxuuna xoojiyay mu’alifnimadiisii, sannadkii 1966, wuxuu sameeyay riwaayada caanka ah ee “Yaxaas dhega-duub.” Abwaan Sangub, mar la waydiiyay cidii ku dhiiri-gelisay samaynta riwaayadaha, wuxuu yidhi; “Mu’alifiinta, qaarbaa bakhaylo ah oo aan sheegin cidii soo gacan qabatay, aniguse sidaa ma ihi oo waan sheegayaa, waayo, cidina kuma soo dhalan,” ayuu yidhi. “Riwaayadaha, waxaa igu dhiiri-geliyay Cismaan Aadan (Cismaan Askari) oo isagu aan iga harin ilaa aan ka sameeyay riwaayadihii; “lamood noqonse wayday iyo Naga Guur.” Sangub oo ka sii hadlayay waxtarka ballaaran ee uu u geystay Alle ha’u naxariistee Cismaan Askari, ayaa cadeeyay in abwaanku inta uu sameeyo beytka u horeeya heesta, kadibna uu Sangub ku odhan jiray midhaha leekaysii, wuxuu kaloo sheegay in uu ka caawin jiray toostoosinta, sida loo helo qisooyinka riwaayaduhu ku socdaan, “Maadaama aan ahaa arday la laylyayo, Cismaan waxyaalo badan oo uu isagu sameeyay ayuu ka dhigi jiray, sidii waxaan anigu sameeyay oo kale,” ayuu raaciyay abwaan Sangub. Maxamuud, wuxuu sheegay in hadda ay sahlan tahay sida qofku abwaan ama fannaan ku noqdaa, iyadoo buu yidhi dadku hadda waxay doonaan iskaga magacaaba qofka, halkii ay waayadii hore arrintaasi ka ahaan jirtay Derejo, si adag lagu heli jiray. Isaga oo taa ka hadlayana, wuxuu yidhi; “Wakhtigaa, waxaa magacaa lasiin jiray qofkii u qalma oo keliya, anigana abwaanimadayda, riwaayadaha iyo heesaha aan sameeyo iyo in aan u gudbo heerka loo yaqaan abwaan, waxaa sabab u ahaa Cismaan Askari.” Sannadkii 1961-ki, ayaa Sangub loo bedelay magaalada Muqdisho, halkaas oo uu si rasmi ah uga noqday Fannaaniintii Raadiyow Muqdisho. Abwaan Sangub, wuxuu ka sheekeeyey waxyaabihii uu kala kulmay magaalada Muqdisho oo uu markii ugu horaysay tegay, waxyar kadib Is-raacii labada dal ee Soomaaliya iyo Somaliland oo loo bixiyay Jamhuuriyadda D. Soomaaliya, isaga oo ka hadlayana wuxuu yidhi; “Aniga, Maxamed Cabdilaahi Gujis iyo Farxiya Cali oo aan shaqaale rasmi ah ka ahayn Raadiyow Hargeysa, ayaa si rasmi ah naloogu wareejiyay Raadiyow Muqdisho.” Sangub, arrimihii ugu adkaa ee uu Muqdisho kala kulmay, waxaa ka mid ahayd is-faham la’aan xaga luqadda ah oo dhex yaalay labada bulsho ee Waqooyi iyo Koonfurta. “Waxaa jirtay in aan dadku is af aqoon, laakiin waagii dambe waa la is afbartay. Anagu, waxaanu wadanay af-soomaali taag-taagan oo af-waqooyi ayaanu ku hadlaynay, markaanu tagnay dadkii reer Xamarka ahaa waanu is-fahmi waynay oo waxaa naga soo hadhay[Yaa, sidii wax dhega la’].” Sidaa waxa yidhi, Sangub oo ka hadlayay sheekooyinkii ugu yaabka badnaa ee ay kala kulmeen, markii ay Xamar tageen. Maxamuud Cabdillaahi Ciise, wuxuu caan ku ahaa Naanaysta (Sangub) oo dadka intiisa badani ay u taqaano, haddaba su’aasha la is-weydiin karaa waxay tahay, Maxay ugu baxday Naanaystani? Waagii uu yaraa, waxa la odhan jiray (Singub), maxaa yeelay, carruurnimadiisii ayuu dab ku dhacay, kadibna wuxuu ka gubtay sinta, maalin maalmaha ka mid ah ayuu ku fekeray inuu caruurta oo dhan isu ekeysiiyo oo midkasta uu ku dhigo Calaamada Sinta kaga taal. “Dhulku barwaaqo ayuu ahaa, xoolahana waa la bariisin jiray, dadkuna xoolo badan ayuu lahaa, dharabta ayaa xoolahaas laga bariisin jiray, anaguna qori-tuur (dacar-tuur) ayaanu ciyaari jiray” sidaa waxa yidhi Maxamuud Cabdillaahi Ciise oo wax ka tilmaamaya xaaladii nololeed ee wakhtigii reer guuraanimada ee uu ku soo barbaaray yaraantiisii. Abwaanku, isaga oo si gaar ah uga hadlaya sida Naanaystu ugu baxday, ayuu yidhi; “Aroortii ayaanu dhaxanta dab ka shidan jirnay, markaas ayaan Ciyaalkii ku idhi; qofkasta oo idinka mid ah, waxaan ku dhigayaa sumadda igu taallaa oo aan u ekeysiinayo Sumadda geelooda ku taal.” Sangub, wuxuu sheegay in Ciyaalku ay ka baqayeen, sidaa darteed waxaa u suurto-gashay inuu midkasta oo carruurtaa ka mid ah uu dab ku dhejiyay. “Ciyaalkii oo wada ooyaya, ayaa guryahoodii ku noqday. Islaan, ayaa aragtay caruurta wada ooyaysa, markii ay weydiisay waxa ku dhacay, waxay u sheegeen in aan anigu gubay, markaas ayay Islaantii tidhi; waa maxay Singub-kani.” Inkasta oo abwaanka magaca loo bixiyay uu ahaa Singub, haddana ugu dambayntii waxa naanaystaasi isu rogtay Sangub, waxaana sida uu sheegay ka bedelay Nin la odhan jiray Fiqi Buraale oo Raadiyow Muqdisho ka shaqayn jiray. Bedelaada Naanaysta Sangub, waxaa u sabab ahaa, iyada oo markii uu Xamar tegay ay dadkii kari waayeen Singub, Sidaana loogu bedelay Sangub. Qaybtii koowaad ee barnaamij Faneedka Abwaan Maxamuud C/laahi Ciise (Sangub), waxaynu wax kaga tilmaamay bilowgii taariikhda murtida iyo xikmadda Eebbe ku manaystay Abwaan Sangub. Qaybta labaad ee maantana, waxaanu wax kaga taataabanaynaa Riwaayadihii uu Abwaanku sameeyay sannadihii Toddobaatameeyadii. Abwaan Maxamuud C/laahi Ciise (Sangub), kuma koobna Mu’alifnimada oo keliya, balse waa gabayaa, wuxuuna leeyahay gabayo badan oo uu kaga hadlayo dhinacyada kala duwan, maadaama uu yaraantiisii ku soo barbaaray nolosha miyiga, wuxuu caan ku noqday Ciyaaraha dhaqanka, intaa waxa u dheer samaynta laxanka heesaha, samaynta Muusikada, iyo weliba metelaadda ama jilaanimada. Sannadkii 1970-tanaadkii ayuu sameeyay riwaayado jacayl ah oo ay ka mid ahaayeen, Riwaayado caan ka noqday guud ahaan dhulka Soomaalidu degto. Riwaayadaha kala ah; Qabrigii Jacaylka, Xuudbaa liqay Jacaylkii, iyo Xuskii Jacaylka, waxay noqdeen qaar qisooyinka iyo heesaha ay xambaarasanaayeen, si weyn u soo jiiteen indhaha Soomaali badan muddo dheer ku hadaaqi jiray, heesihii riwaayadahaa ku jiray. Haddii aynu wax yar ka xusno, waxaynu soo qaadan karnaa riwaayadii la odhan jiray “Qabrigii Jacaylka” oo waxay dadku is-weydiinayeen Jacaylka la’ aasayo, taas oo qof walba ku dedaalay bal sidii uu wax uga ogaan lahaa arrinta. Riwaayadaha kale ee Sangub sameeyay, waxaa ka mid ahaa “Xoriyo nin geyaa ha guursado,” “Gari ma kaa baxdaa, isuma qado iyo kuwo kale.” Xoriyo, waxay ahayd, riwaayad caan ah oo dadku si weyn uga daba dhacay, Inkasta oo abwaanku ujeeddada riwaayada ku tilmaamay mid wadani ah oo uu kaga hadlayay qadiyadda Soomaali Galbeed, haddana dadku waxay u macnaysteen wejiyo kala duwan. “Xoriyo, waxaan kaga jawaabayay gumaysigii iyo Nin Amxaar ah oo Buug ka qoray,” ayuu yidhi Sangub. Markii ay dadku daawadeen Xoriyo, waxay noqotay ujeedo badan oo qofba sidii uu isagu jeclaa, ayuu u macnaystay. Sangub oo wax laga weydiiyay sida uu u dareemay markii fikradiisii ay ka xoog badatay tii shacbigu qabeen, ayaa sheegay inuu isku dayay in aan la bedelin ujeeddadii uu ka lahaa, hase yeeshee wuxuu intaa ku daray inuu sidii ay rabeen u daayay; “Riwaayada Xoriyo, qofkastaa si gooni ah ayuu u fasirtay, dadkuna umay qaadan sidan ku waday. Maxkamaddaa dhegaha la’ ayaa la’I saaray, aniguna maadaama aan ka dhaadhicin kari waayay, siday u qaateen ayaan ugu daayay. Waxaa quman in wax laysweydiiyo oo qofkii riwaayada alifay lagu yidhaahdo, maxaad uga jeeday, balse aan wax la iska mala awaalin.” Sidaa waxa yidhi, Sangub oo ka hadlaya isfaham la’aanta dhextaalla abwaanka iyo bulshada guud ahaan. Riwaayada Xoriyo oo samaynteedu ku soo beegantay, wakhti ay in badan oo bulshada Soomaalida ka tirsani il gaar ah ku eegayeen, hab-dhaqanka Madaxdii Xukuumadii dawladii burburtay ee Soomaaliya, ayaa keentay in ay u macnaystaan sidii rabitaankeedu ahaa, halka qaar kalena ay u macnaysteen in ay ka hadlayso dawladnimada oo la leeyahay, cid kale ma geydo. “In ay dunidu gabangaabsi tahay oo gabaxa oo liita, Wakhtigaa isgurayiyo ilaa shiidda lagu guuray oo ay galgalad tahay ayaan idin garwaaqsiine, cilmi falaggan guuree dayaxa guudka laga saaray, Gordane iyo surwadan kala durkee godobta sheegaaya, Guntane iyo bayaatkan isdhacaye geella ka qaaday, Gartan uu afyuubkii lahaa geli aqoon waayay, Xurrahan gudinta soofaystay ee gabadka dhiigaystay, Lamaanahan gucleeyay ee u tegay dirirta gowriira, Gaadhanahan ordaaya ee derderay guubiska hurdaaya.” Tixahan iyo kuwo kale oo badani, waxay noqdeen kuwo dhadhan u yeelay xoriyo oo ay soo bandhigideeda ka qayb-qaateen Fannaaniin badan oo ka mid ah, kuwa loogu jecel yahay markay noqoto heesaha iyo dhinaca maadaynta intaba. Maxamuud Cabdillaahi Ciise (Sangub), wuxuu si weyn uga soo horjeestay Maamulkii dawladii rayidka ahayd ee talada dalka uga horaysay Taliskii Siyaad Barre, oo isagu inqilaab Milateri talada dalka kagala wareegay. Heeso badan oo wakhtigaa uu tiriyay, ayuu si weyn ugu muujiyay fadhiidnimada maamulkaas, iyada oo uu ku tilmaamay mid aan habayaraatee waxqabadka lahayn, dadkiina khaladay. Heesaha uu wakhtigaa Sangub u tiriyay Xukuumadii uu Ra’iisal-wasaaraha ka ahaa Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal, waxaa ka mid ahaa; “Hurudooy hawaaraay,” “Gaasiray inaga yayna kala guraaya,” “Alla walalac beeneey,” “Waan arkaayo sheegi maayo,” “Xilka kaan u dhiibtaa iga dhuumanayoo dhexda caynku kaga go’ay.” Abwaan Sangub, fannaaniinta uu aadka u jeclaa, inta badana riwaayadihiisa wax ka meteli jiray waxaa ka mid ahaa, Fannaanka caanka ah Salaad Maxamed Shardi (Salaad derbi) iyo Saynab Cige Maxamed oo labaduba wax ka metelayay, Riwaayadihii Silsilada ahaa ee (Silsiladii Jacaylka), isaga oo abwaanku wax ka tlmaamaya jacaylkii uu u hayay fannaanka Salaad derbi, wuxuu yidhi; “Fannaaniin badan baan jeclaa, laakiin sida wiil aan dhalay waxaan u jeclaa Salaad derbi, waayo wuxuu ii ahaa Mukhlis, wuuna dedaal badnaa.” aybihii hore ee Taarrikh-faneedka Abwaan Sangub, waxaynu ku xusnay qaybo ka mid ah Badweynta murtiyeed ee Eebbe ku manaystay Abwaanka, gaar ahaan riwaayadihii uu sameeyay oo qaar ka mid ah aanu wax kga tilmaamay. Qormadeenan maantana, waxaynu ku soo qaadanaynaa doorkii uu Sangub ku lahaa, heesaha Waddaniga loo yaqaan. Inkasta oo uu Sangub si weyn uga soo horjeeday Maamulkii Rayidka ahaa oo uu Inqilaab Meletari Xukunka kagala wareegay 21 Oktoobar 1969, haddana wuxuu taageero weyn isla barbar taagay dawladii milateriga ahayd, isaga oo Maxamuud C/laahi arrintaa ka hadlaya, wuxuu yidhi: “Dawladii hore waan la-dagaalami jiray oo waxaan u arkayay wax khaldan, kadibna waxaa dhashay Kacaankii markaa aad baan u dheereeyay.” Marka laga tago heesaha Kal-gacalka ah iyo kuwa hogga-tusaalaynta ah, waxa kale oo uu qayb libaax ka qaatay samaynta heesaha Waddaniga ah oo uu maqaam sare ka gaadhay. Haddii aynu dhawr ka mid soo qaadano, waxaa tusaale inoogu filan Heesta caanka ah ee “Dhulka sow anigu ma lihi, miyay dhimashadu iqoonta, miyaan dhiig baxay ka diiraa, shahiidku miyuu dhib-diidaa, dhulkayga miyaa la-rarayaa, baddayda miyaa la-dhurayaa, dhirtayda miyaa la-dhoofshaa, ninkii dhoof ku yimi bay geeridu dhibaysaa.” Inkasta oo ay heestani Waddani tahay oo sida uu sheegay abwaanku, loogu tala-galay in loogu digo dawladii Ruushka oo dhinaca Itoobiya u xaglisay markii uu socday dagaalkii dhexmaray Soomaaliya iyo Itoobiya sannadihii 1970-naadkii, haddana sideedii looma dayn, waxayna noqotay mid loo isticmaalay ujeedooyin badan oo dadka midba sidii uu jecelyahay u cabiro, gaar ahaan xilliyada ay jiraan iska horimaadyo iyo khilaafaad u dhexeeya laba ardaa ama laba qolo oo xataa isku ardaa keliya ahi. Falalka noocaas ah oo noqday, qaar si weyn ugu faafay dhammaan dhulka Soomaalidu degto. Abwaan Sangub oo dareenkiisa ka dhiibanaya, sida loo maydhaamay heestaa iyo kuwa kaleba, ayaa yidhi; “Markii Ruushku inaga soo saaray Itoobiya, ayaan aniga oo cadhaysan sameeyay afar heesood oo tani ka mid tahay, laakiin waa nasiib-darro in dadku arki waayan Xikmadaha qotoda dheer ee ay xambaarsan tahay, waana wax laga xumaado.” Heesaha kale ee Waddaniga ah, waxaa ka mid ah: “Dhiigayga waan gada-hayaa, galaas ayaan ku shubayaa,” “Wallee dheehooy dhaaxaad oloshaye, waa lagaa dhalin.” Abwaan Sangub, intii uu ku dhexjiray mihnadda Fanka, wuxuu soo barbaariyay Fannaaniin badan oo Caan ah oo ay ka mid yihiin; Cabdi Cali “Bacalwaan,” Cumar Rooraaye, Axmed Cali Cigaal, Axmed Mooge iyo Axmed Gacayte. Waxa kale oo uu qayb ka qaatay hablaha fannaaniinta, gaar ahaan kooxdii ciyaaraha dhaqanka oo uu soo saaray gabdho badan oo ay mid yihiin; Shamso Cumar, Caasha Walasaqo, Safiya Geelle, Fayruus Sh. Daahir, Khadiija Maxamuud “Qalanjo,” Saynab Cige, Xakiima Caalin, Kaaha Shire iyo kuwo kale oo farabadan. Fannaaniinta iyo Jilayaasha kale ee ka qayb-qaatay Riwaayadaha Abwaan Sangub, waxaa ka mid ah; Maxamed Mooge, Dhegjar, Huryo, (dhammaantood Alle ha’u naxariistee), Sahra Axmed, Cabdi-dhuux, Meecaad Miigane iyo Saado Cali Warsame. Abwaan Sangub oo la-weydiiyay, qofka uu ugu jecelyahay marka laga hadlayo dhinaca Jillaanimada, wuxuu ku sheegay Fannaanada caanka ah ee Saado Cali Warsame “Cunaabi.” “Qofka wax jilla oo wax ii metela, waxaan ugu jeclaa Saado Cali, waayo, wax kasta waxay u samayn jirtay ama u odhan jirtay, sidaa ugu sheego.” Sidaa waxa yidhi Sangub oo sharaxaad ka bixiyay sababta Saado Cali uu ku jeclaaday. Maxamuud Cabdillaahi Ciise “Sangub,” waxaa lagu tilmaamaa ragga ugu horeeya marka laga hadlayo samaynta riwaayadaha, haddaba isaga oo ka jawaab celinaya aragtida uu ka qabo cidda ugu riwaayadaha badan, wuxuu yidhi: “Anigu waxaan ahay, qofka ugu riwaayadaha badan.” Markii uu dagaalku ka dhacay dalka Soomaaliya, waxaa bilaabmay burbur ku yimi dhammaan dhinacyada nolosha bulshada, iyo baro-kac weyn oo dadku ugu hayaameen, dhinaca Waddamada Jaarka ah, gaar ahaan Waddanka Kenya. Sangub, wakhtigaa wuxuu sameeyay Riwaayado badan oo uu kaga hadlayo dhibaatooyinkii ay keeneen dagaaladii sokeeye. Riwaayadahaas, waxaa ka mid ahaa: “Ummad wada qooqan, wax u qaybi leeyahay,” “Halkii qoontu ku taallay dhakhtarkii qalliwaa,” “Qabyo,” “Ambiil ma leh.” Heesaha, sida gaarka ah dadbadani ugu xusuusto, waxaa ka mid ah: “Yaan Ismiit,” iyo “Nin ku siray wax kuu sheeg,” oo labaduba yihiin kuwo Waddani ah oo si guud uga hadlaya, dhibaatooyinka gumaysigu ku hayo bulsho-madowda Afrika, gaar ahaanna “Yaan Ismiit,” waa hees caan ah oo ay qaadaan fannaaniinta Waaberi, kana hadlaysa qadiyadii Gumaysigu ku hayay Waddamada Rodisia iyo Koonfurta Afrika. Abwaan Sangub markii dagaaladu dhaceen, wuxuu u qaxay dalka Kenya, halkaas oo uu muddo ku noolaa Xero Qaxooti oo ku taallaa duleedka magaalo-xeebeedka Mombassa oo lagu magacaabo “Utanga,” halkaas oo uu markii dambe uga sii tacabiray dhinaca Waddanka Maraykanka. Kuma yarayn qaxar, werwer iyo walbahaarna waa u dheeraa, wixii ka qabsaday Qaxootinimada oo ahayd mid ku cusub oo hore aanu u arag. Abwaanku, isaga oo tilmaamo ka bixinaya mahadhooyinkii ka soo maray, hayaankii dheeraa ee qaxootiga, wuxuu yidhi: “Anigu weligay hore umaan gaajoon, mana dhibaatoon, Calanka uma halgamin, la ima dilin, laymana ciilin, Calan rag ku soo daaleen ayaan gedaanka qabsaday, kadibna waa la ii sacabo tumay oo Sangubow baa la igu yidhi, aniga oo ilmo xalay dhashay la mid ah, ayaan qaxay. Weligay kumaan fekerin, Soomaaliya waad ka tegaysaa, Kenya ayan tegay, waxaan watay caruur badan, waxaana la kulmay gaajo badan iyo dhibaatooyin aan la koobi karin.” Abwaanku, wuxuu sheekada ka bilaabay markii uu gaadhay magaalada “Dika” oo u dhow Caasimadda Kenya ee Nairobi, isaga oo sheegay waxyaabihii uu halkaa kala kulmay inuu ka tiriyay Jiifto uu u bixiyay “Derin iyo Go’ wadato,” isaga oo ka hadlayana wuxuu yidhi; “Markii aanu tagnay xeradaa, waxaa dhacday in qofkii shirikaan haysa lagu qabsado oo la yidhi, xageed ka keentay oo qofkii Derin sitay lagu qabsaday, ayaan sameeyay Jiiftadan.” Jiiftadii uu Sangub tiriyay, waxaa erayadeedii ka mid aha: “Kud ka deg oo qanjo u durug derin iyo go’ wadatada, Jirikaan dawerisada taandhada ku dooddada waaba looga sii daray. Soddon gu’ iyo dogaad diraac iyo Jiilaalkeed, dalkan aynu leenahay dad aqoon leh baa yidhi, dembiyadii ka dhici jiray duhur galay dharaar qudha, xisaabihii la daabacay daalacan tan baa dheer.” Jiiftadan oo ah mid aad u dheer, waxa kale oo ka mid ahaa tuduc uu kaga hadlayo, sida aan cidina dan uga lahayn Shacbiga magacooda lagu adeeganayo, iyada oo qof waliba odhanayo; ummadda Soomaaliyeed!! “Sa’dan la isku wada-dagay ee magac duleedka ah, Nin waliba dadkiisii iyo duulqabiil ah soo tubay, ku led daarburburyahan dabalayha fadhiistoo debedaha u soo baxa nooga dhigaya derejada waxay dood wadaagaan, kii dilay Ninkii yidhi waan ladnahaye iga daa.” Wiriir. Wiriir Waa degmo katirsan Gobolka Togdheer Waxayna dhacdaa dhanka woqoyi bari togdheer degmada waxaa hoos yimada tuulooyin farabadan waxaa dega { beelaha reer reer iyo Degmada waxaa ku noolo dadlagu qiyaaso 21,000 degaanka degmada Karan. Karan Karan waa magaalo dakadeed kutaala xeebaha Somaliland Gaar ahaan Gacanka Cadmeed waxa ay katirsantahay gobolka Saaxil magaaladani waxa ay kudhawdahay magaalada Berbera Af-Taliyaani. Af-Taliyaani (it: la lingua italiana ama italiano), waa luqada wadanka Taliyaaniga waxa luqadani ay kasoojeedaa farcanka looyaqaano "Luqada Hindo Yurub" waana mid kamida luqadaha.looyaqaano Laatiin ka, waxaa kuhadla dad gaadhaya ilaa 60 milyan oo qof,Afka Taliyaanigu waxa uu kujiraa kaalinta 20aad ee luqadaha caalmka.waana afka layskuraacay in uu yahay kan ugu dhawaaqa wanaagsan. Sida looqoro. Afka taliyaaniga waxa laguqoraa farta Laatiinka Lorraine. Lorraine Waa mid kamida 26 gobol ee Dalka Faransiiska.caasimadna waxa u ah magaalda Metz Nicolas Sarkozy. Nicolas Sarkozy Nicolas Paul Stéphane Sarközy (de Nagy-Bocsa; 28 January 1955) waxaa u aha Madaxweynaha Faransiiska, waxoona madaxweyne noqday taariikhda marka ee eheed 16 May 2007 ila 15 may 2012. fadeexadii Nicolas Sarkozy. Madaxweynaha dalka Faransiiska Nicolas Sarkozy ayey ku soo baxdey fadeexad uu ku kacay oo hanjabaad ah taasi oo uu u jeediyey Tafaftire Wargeys oo qoraal ku soo baxay wargeykaasi si xun loogu aflagaadeeyey Carla Bruni oo ah afada ama xaaskiisa. Sheekadan ayaa waxaa maalinimadii shaley lagu soo qoray jaraa’idka wadanka Faransiiska waxaana la sheegay in Madaxweyne Sarkozy uu telefoon ugu hanjabay nin qoraa ah oo lagu magacaabo Patrick Besson kaasi oo maqaal ka qorey xaaska Sarkozy sanadkii 2008-dii, isagoo ku tilmaamay marwada madaxweynaha “Ra cunto” isagoo ula jeeday Carla Bruni in ay tahay asxaabo nimeed. Mr Sarkozy ayaa markii sheekadaasi laga qoray xaaskiisa wuxuu si toos ah u wacay tifaftiraha wargeyska lagu magacaabo Le Point Mr Franz-Olivier Giesbert wuxuuna telefoon kula hadlayey mudo 40 daqiiqo ah isagoo waliba ugu hanjabay in uu feer wajiga kala dhici doono Buug xusuus qor ah oo uu qoray Giesbert ayuu wuxuu ku xusey wadasheekaysigii dhexmarey isaga iyo madaxweyne Sarkozy kaasi oo ku aadanaa hanjabaada sheekada laga qoray xaaskiisa Carla Bruni. Saxaafada wadanka Faransiiska ayaa maalinimadii shaley ee Jimcaha waxya si weyn uga hadlayeen buugaasi iyadoo sheekadaasi xiiso gaar ah u yeelatey dadka Faransiiska. Ma jiro wax war ah oo ilaa iyo hada ka soo baxay xafiiska madaxtooyada Faransiiska ee Madaxweyne Sarkozy ee ku aadan hanjabaada feerka ee laga soo sheegay. Mr Giesbert wuxuu sheegay in markii ay telefoonka ku wada hadleen Madaxweyne Sarkozy uu aad uga xumaaday warbixinta laga qorey Carla Bruni oo ay Magarete2. Boqorada Magarete 2 ee dalka Denmark waxee dhalatay (16. Abriil 1940)waxee boqorad noqotay 14. Janaayo 1972. waxa ay ahayd qofkii ugu horeeyay ee uu dhalo dhaxal sugihii boqorka ahaa Frederik 9 iyo boqoradii Ingrid.Magarete 2 waxee guursatay boqorka wiilkiisa Henrik, waxeena dhaleen wiilasha Frederik iyo Joakim. Taariikh Nololeed. Kadib markii uu dhintay aabeheed boqor Frederik 9 14. Janaayo 1972 ayay noqotay boqorada rasmiga ah ee wadanka Boqoqortooyada Denmark Geedka nolosha. Geedka nolosha waa filim abaabulay nin qoraa ah ama buugagta qoro oo la dhoho Cabdulqaadir Axmed Saciid. Filimkaan waa filim gaaban oo abaal marin caalami ah ku guuleestay sanadka marka oo ahaa 1988. Jalmad. Jalmad ama Kildhi Kirdhi Waa Shay ama wax Shaaha lagu karsado, Waxaana la soo isticmaali jiray waqti aad u dheer, waxa jalmadu ay kamidyahay weelasha ay Soomaalidu sida joogtada ah u isticmaalaan, waxaa lagu kariyaa shaaha, waxaa kale oo lagu kariyaa biyaha iyo wixii lamida ee loo baahdo in la kululeeyo. Ciidamada Somaliland. Ciidamada Somaliland ("Ciidanka Qaranka") Somalilanad waxa ay leedahay ciidan militari oo si habaysan u tababaran kaas oo ah ilaaliyaha koobaad ee ciida somaliland. ciidamada somaliland waxa ay fadhiisimo iyo saldhigyo ku leeyihiin dhamaan wadanka. ciidamada somaliland waxa ay leeyhiin dhamaan qaybaha ciidan ee wadan yeesho. waxaa sharci ahaan loo ogolyahay dadka wixii kawayn 18 ilaa 49 ciidanka melatariga somaliland waxa lagu qiyaasaa ilaa 160,000 oo askari mulatariga somalind waxaa uu ku qalabeysan yahay qalab ciidan oo dhameystiran sida taangiyo,baybey,baabuurta gaashaman,qoryaha lidka diyaaradaha,noocyada PM ka,Hubka fudud iyo ka culusba tabarada ciidamada melatariga somalind waxay kusoo kala qaatan dalka gudihiisa iyo dibadiisaba ciidanka warmly wuxuu leeyahay cusbitaalo lahi daryeelo ciidanka it's xaasaskooda it's caruurtooda dhamaan xuduudaha iyo ciida somaliland waxaa ilaaliya masuulna ka saaran yahay si fiican waajibkooda u guta ciidanka qaranka J.Somaliland ciidanka warmly sidookale wuxuu leeyahay cusbitaalo dhakhaatiir aqoon sare ulleh Tayada. Tayada ciidanka Somaliland ayaa ah mid aaad u saraysa marka loo eego geeska Afrika taariikhda ciidamada qaranka soomaliland. cii damada soomaliland waxa ay taariikh diisu ka soo bilaab maysaa markii ay ahayd maxmiyada waxala aasaasay ciidamadii loo yaqaanay rukuubleyda 1913-1941 ciidamadaasi waxa ayla daagaalameen halyeygii soomaliyeed iyka oo gudanaya waa jibkoodaa qaran waxa labaa bi iyay 1941 waxaana lagu badalay ciidamadii la odhanjiray ciidamada ilaalada maxmiyada 1941-1960 Wabiga Daawa. Wabiga Daawa waxoo maraa koonfurta galbeed ee dalka Soomaaliya, dhinaca xuduuda Itoobiya iyo kenya, wabigaan waxoo ku darsamaa Wabiga Jubba. Buun (firimbi). Buun waxaa la dhahaa firimbi laga sameeyay Angalool weyn oo afkiisa aad u balaaran, waxoo leeyahy cod aad u weyn. Buunka waxaa laga isticmaalaa wadamo ka mid ah caalamka, waxoo caan ka yahay soomaaliya. Sheekooyinka ugu caansan oo boonka lagu soo qaato waxaa ka mid ah markii laga hadlaayo aakhiro, oo la leeyahay boonka waxaa la isticmaalaa aakhirosamaanka.Dhaqan ahaan boonka waxaa la isticmaalaa markii la damaashaadaayo. Angalool. Angalool waxaa ladhahaa bahalada badda ku nool qolfahooda, waxaana badanaa la arkaa ayaga oo bahalkii lahaa ku jirin.Angaloolka waxoo ka buuxaa xeebaha, ayaga oo kala waaweyn, aad neh u kala qurxan.waxaa jirto qeyb ka mid ah angaloolka oo loo isticmaalo firimbiga loo yaqaano boon.Afkiisa woo balaaranyahay dhaxda neh woo ka qaloocanyahay, geesaska neh duleelo oo ka leeyahay ama dadka aa ka duleeliyo. Af-Hebrow. Af-Hebrow (עברית) Waa mid kamida jeeska Luqadaha Semitiga, waana luqad ay adeegsadaan dad gaadhaya ilaa 7 milyan oo qof.Dadka ugu badan ee luqadan ku hadalaa waxa ay ku noolyihiin dawlada Israa'iil.Af Hebrawgu waa luqad ka mid ah luqadaha la adeegsado ee caalamka maanta ka jira,laakiin waxa jirta in afkani uu lahaa lahjad aad iyo aad u qadiim ahayd oo aan hada la isticmaalin. Lahjadaas qadiimka ahi waxa kaliya oo loo isticmaalaa kulamada diiniga ha gaar ahaan yuhuuda ayaa u isticmaasha kulamadooda diiniga ha. Waa lqada lagu qoray kitaabka kiristinka(Bebal) Masjid al-Aqsa. Masjid Al-Aqsa Waa mid kamida goobaha ugu muhiimsan Islaamka iyo muslimiinta.waa qibladii ugu horaysay ee Islaamka. Masjid Al-Aqsa waxa uu kuyaalaa gudaha xaafada qadiimka ah ee magaalda Qudus ee wadanka Falastiin.Misaajidkaan ilaahay ku xusay quraanka kariimka, waxaana jiro aayado ka hadlaayo.Al Aqsa waa mid kamida sededa msjid ee booqashada loo aado.Sidoo kale yuhuudu waxa ay u arkaan meel diintooda u muhim ah oo waxa ay ula bexeen magac u gooni ah. Al-Ikhlas. Al-Ikhlas Suuradani waxa ay ka hadleysaa kali ahaanshaha ilaahay, waxaa kale oo ay ka hadlaysaa in aan ladhalin ilaahay sidoo kalane aanuu waxba dhalin, sida ku sugan xadiis saxiix ah suuradani waxa ay u dhigantaa sadex meelood Qur'aanka, waa suurada 112aad ee Suuradaha Qur'aanka Suurada Al-Ikhlaas waxa ay ka koobantahay 4 Aayadood Al-Baqara. Al-Baqara Waa suurada ugu dheer Qur'aanka kariimka, waxaa la sheegaa in ay tahay suuradii ugu horaysay ee kusoo degtay Magaalada Madiina, waana suurada labaad ee suuradaha Qur'aanka Kariimka ah xaga tiriska, waana suurada ugu dheer Qur'aanka, waxa ay ka koobantahy 286 Aayadood. Bogota. Bogota Waa caasimada wadanka Kolombiya waxaa kunool dad gaadhaya 7,8 milyoon oo qof.waa magaalada wadanka uguwayn waana xarun dhaqaale. Waxay ku taalaa ee xarunta of Kolombiya, ee gobolka dabiiciga ah oo loo yaqaan Savannah ee Bogota, taas oo ah qayb ka mid ah dhismaha banka cundiboyacense ku yaalla Eastern Cordillera ee geedka kokaha. Waxaa magaalada saddexaad ee ugu sareeya South America (ka dib markii La Paz iyo Quito), celcelis ahaan 2625 oo mitir oo kor ku heerka badda. Waxay leedahay dherer ah 33 km xagga koonfureed iyo ilaa xagga woqooyi, oo 16 km laga bilaabo bari ilaa galbeed. Sida caasimada, guriga hay'adaha sare ee laanta fulinta (Office Madaxweynaha), sharci-dejinta (Congress of Colombia) iyo garsoorka (Maxkamadda Sare, Maxkamadda Dastuuriga, Golaha Gobolka iyo Golaha Sare ee Garsoorka). Sida laga soo xigtay The Economist, marka la eego dhaqaalaha, Bogota taagan ay xoog dhaqaale ee la xidhiidha baaxadda goobaha wax soo saarka si ay u abuuraan shirkadaha iyo ganacsiga, maturity dhaqaale, soo jiidashada shirkado caalami ah oo tayo leh ee ay caasimada aadanaha. Waxa suuqa ugu weyn ee Colombia iyo gobolka Andean ah, iyo caga hore ee maal-gashiga shisheeye ee tooska ah si ay u soo socda Colombia (70%). Waxay leedahay GDP ugu sareeya magacaaban per capita dalka, qeyb badan wadarta guud ee qaranka (24.5%), iyo waa magaalo toddobaad ee ugu wayn by size of GDP ee Latin America (oo ku saabsan 92 USD 917 million) sidaas oo kale, waa madal ugu weyn ganacsiga Colombia meesha ugu biimeynta-saameyn sare dhacaan. Garoonka Magaalada xanbaarsan mugga weyn ee xamuulka ee Latin America, iyo waa labaad ee tirada dadka. Waxaa magaalada ka mid ah Kolombiya oo leh tirada ugu badan ee jaamacadaha iyo xarumaha cilmi-baarista. Waxay leedahay a dalab dhaqan ballaaran oo wakiil badan oo matxafyada, tiyaatarrada iyo maktabadaha, kuwaas oo ku abaalmarisay aqoonsi ah "Athens ee South America."] Magaaladii waa on 55aad ee Cities Global Index 2012 iyo waxaa loo arkaa Beta magaalada caalami ah + nooca by GaWC. Aasaasiddii Magaalda. magaalda Bogota waxaa asaasay ninka lagu magacaabi jiray Gonzalo Jiménez de Quesada waxa uu ahaa hogaamiye ciidan oo kamida ciidamadii gumaysthii Isbayn.waxa uu cidhib tiray hindidii kunool halkaas. kadib waxa uu aasaasy magaalda Bogota sanadkii 1538 Taariikhda Magaalada. Magaalda bogota waxaa la'aasaasy sanadii 1538.magaaladu waxa ay ahayd caasimada mustacmaradii Isbayn waxaana looyaqaanay qarnadadii cusbayd ilaa ay noqotay caasimada wixii looyaqaanay Kolonbiyadii waynayd sanadkii 1821 Kolonbiyadaii waynayd waxa uu ahaa magac kadhexeeyay wadamada sida.Kolombiya Ikwadoor Fanansuwela iyo Banama. Goobta ay Magaaladu kutaalo. Magaalda Bogota waxa ay kutaalaa meel bada kasaraysa 2,640m oo kamid ah Buuraha Andes badhtamaha wadanka. dadka. dadkakunool magaalda Bogota waxa ay tiro ahaan gaadjayaan ilaa 5,484,244 oo qof.dadka kunool magaalda Bogota waxa ay aad u kordheen intii u dhaxaysay sanadihii 1963 ilaa 1973. Shaydaanimo. Shaydaanimo waa wax ee dadka qaarkood caabudaan ama ee go'aan ku gaareen in ee yihiin shaydaamiyiin, isla markaas neh ee rumeesanyihiin shaydaanka. Ciidanka puntland. puntland waxay leedahay ciidan dhisan dhanka qalabka iyo tababarada Daallo Airlines. Diyaarada Daallo () waa shirkad diyaaradeed oo xarunteeda ku taalo Garoonka Caalamiga ee Dubay Garoonka caalamiga ee magaalada dubay, waxaana laga leeyahay Garoonka Caalamiga ee Ambooli Jabuuti. Diyaaradaan waxee shaqadeeda bilaabatay 1991di markii ee istaagtay diyaaradii hore ee Soomaali Airlines, maanta neh diyaaradaan waxee ka shaqeesaa wadamada ku yaalo bariga Afrika, Carabta iyo Yurub. waxa uu ku yaalaa saldhigeeda ugu weeyn magaalada mogadishu ee caasimada somalia waana diyaarada kaliya ee ka qeeyb qaadatay soo nooleeynta magaca somaliyeed daalo waa diyaaradii dalka. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Kristian Wulff. Kristian Wulff (christian wulff) waa nin siyaasi oo hadaneh ah madaxweynaha dalka jarmalka.Wulf waxaa madaxtinimada loo doortay taariikhda marka ee eheed 30 Juun 2010, waxoona xafiiska madaxtinimo ugu dhaartay 2 luuliyo.Ninkaan waa Abuukaate, waxoona ahaa madaxa sare ee wasiirada ee gobolka Niedersachsen sanadka marka oo u dhaxeeyay 2003 ilaa 2010. Isgaarsiinta. Isgaarsiinta (;) waa diritaanka iyo helitaanka astaamaha, signalada, fariimaha, qoraalada, sawiraanta, codka, maqalka iyo muuqaaka taasi oo loo adeegsanayo aalado leh xadhko, raadiyow, elektaromagnetik iyo nidaamyo kale. Isgaarsiinta caalamku maanta waxay maraysaa heerkii ugu sareeyay ee abid dadku gaadhaan. Hordhac. Isgaarsiintu waa isgaarsiin elekroon ah oo meel dheer la iskala xariiri karo. Waxyaabaha Isgaarsiinta waxaa ka mid ah Taleefoonada, Raadiyaha, talefishinada iyo Kombuyuutarada.Isgaarsiinta waxee maanta ka midtahay kuwa ugu muhiimsan dhaqaalaha Caalamka. Abwaan. Abwaan (;) waa qof leh halabuur isla markaana sameeya, tiriya ama aqoon u leh tixaha, tiraabta, gabayayada, geeraarka, maansada iyo wixi la halmaala. Abwaanka waxaa laga yaaba in qey kali ah ka yaqaano Suugaanta, ama aqoon aad u dheer u leeyahay. Hordhac. Gabyaa waxaa lagu magacaabaa qofka qora ama maskaxdiisa ay ka soo maaxato murtida sida Gabayada, geeraarka iyo noocyada maansada qaybo ka mida. Sidoo kale anbwaanku waxa uu qoraa buugta gabayada iyo buugta caadiga ah ee sheekooyinka dhaqanka. Qeexiddaasi waa tan ugu caansan ee dadka badidood u yaqaannaan ereyga 'abwaan' balse sida saxda ah waxaa weeye in abwaan uu yahay qofka KU XEEL DHEER dhaqanka, hiddaha iyo sooyaalka reerkiisa, dadkiisa ama deegaanka. Sidaa daarteed, qasab ma ahan in abwaanka uu leeyaha hibo hal-abuurnimo. Abwaan ayaa jiri karo aan gabay iyo maanso midna tirin aqoon. Had iyo jeer abwaanka waa qof da' weyn ama sida qaalibka ah waayo arag ah sila markaana muddo noolaa. Laakiin gabayaaga, oo maansayahanna la dhaho da' shardi uma aha oo waxaa la arkaa gabayaa iska da' yar oo xeeldheeri iyo afmaalnimo ku caanbaxa. Sidaa darteed "Qaamuuska Afsoomaaliga" ee 1976dii la qoray macnaha labaad ee ereyga abwaan waxaa loo qaatay buugaagta lagu keydiyo kasmooyinka kala kaanka ah oo afka qalaad lagu dhaho encyclopedia. Ramadaan. Ramadaan (; "dhawaaq:"; sidoo kale loogu dhawaaqo: Ramazan, Ramzan, Ramadhan, ama Ramathan) waa bisha 9aad ee jadwalka taariikhda Islaamka. waana bisha dadka Muslimka dhamaantood soomaan ayagoo tixraacaya sida uu farayo kitaabka Quraanka ee diinta Islaamka. Bisha Ramadaan waa wakhti dadka Islaamka ah soomaan wakhtiga maalintii; isla markaana cibaadeystaan habeenkii ayagoo tukanaya salaano saa'id ah, sida taraawiixda iyo taajudka. Sidoo kale, bisha Ramadaan inta ugu badan waxay ku dhamaataa 29 maalmood ilaa 30 maalmood, wakhtigaasi oo lagu bilaabo aragtida dayaxa isla markaana lagu dhamaystiro aragtida bisha. Bishani waana bil dadka Islaamka aad iuo aad ugu muhima. waa bisha ay waajibka kutahay dadka islaamka ahi in ay soomaan amaba in aanay waxba cunin intaqoraxdu soo jeedo,sidookale raad gaar ah yay bishani islaamka kuleedahay dhaqan ahaan.waana bisha uu soodagay Qur'aanka Kariimka ahi. Hordhac. Sida culimo badan isku raaceen ereyga "Ramadaan" wuxuu asal ahaan ka yimid ereyga Af Carabiga "ramiḍa" ama "ar-ramaḍ," taasi oo macnaheegu yahay "kulayl" ama "qalayl". Soonku waa mid waajib ku ah dhamaan dadka Muslimka ee qaangaadhka ah, marka laga reebo qofka xanuusan, kan safar ku jira, qof ka da'da ah (gaboow), dumarka uurka leh, dumarka naaska nuujinaya, dumarka dhiiga leh. Sida ku xusan taariikhda Islaamka, soonka bisha Ramadaan waxaa waajib (wājib) laga dhigay sanadkii labaad ee Hijrada, wakhtigaasi oo dadka Muslimiinta ahaa ka soo qaxeen magaalada Makka ayagoo u socda magaalada Medina. Fadliga Bisha Ramadaan. Quraanka iyo Axaadiista ayaa aad uga hadlay bisha Ramadaan iyo ajarka ku jira qofka guta tirkaan soonka ah. Fadliga bisha ramadaan waxaa ka mida in la furo albaabada jannada lana xiro albaabada naarta, lana xirxiro shayaadiinta inta waaweyn, taasoo muslinka u sahlaysa inuu ka fogaada macaasida allena ugu dhawaado cibaadooyinka suuban iyo daacooyinka u dhawaynaya jannada kana fogeynay naarta. “Habeenka u horeeya Ramadaan waxaa la xirxiraa shayaadiinta iyo kuwa jinka ugu madaxa adag, albaabada naarta waa la xiraa, oo waxba lagamna furo, albaabada jannadana waa la furaa oo midna lagama xiro, mid dhawaaqa ayaa dhawaaqaya isagoo leh: "ninka khayr doonayow soo jeeso, ninka shar doonayow jooji sharta."Ilaahay wuxuu leeyahay kuwa naarta laga xoreeyo, arinkaasna wuxuu dhacayaa habeen walba oo ka mida habeenada Ramadaan.” Sidoo kale bisha Ramadaanka waxaa la soo dajiyay Kitaabka Quraanka waana bil barakysan oo dadka Muslinka u ah waqti aad ugu talo galaan, waa bil dambi dhaaf leh ajarkeedana u ka badanyahay ajarka bilaha kale la sameeyo, waa bil la aqbalo ducooyinka. Intaas waxaa dheer in bisha barakaysan ee Ramadaan ku jirto habeenka ugu weyn sanadka, taasi oo ah habeenkii Quraanka Kariimka la soo dajiyay, waa habeenka Laylatul Qadar oo ka khayr badan kun bilood. Ficilka iyo Xarakaadka. Ramadaanku waa bisha deeqsinimada iyo khayr falka, iyo wanaaga, waa bisha quraan akhriska la badiyo, oo taraawiixda iyo Tahajudka lagu nooleeyo habeennadeeda, waabisha sadaqada la badiyo sabarkana lagu barto maadaama laga soomayo waxyaabaha naftu jeceshahay oo ay ka midyihiin cunnada cabidda iyo u tagidda cidaha, sabarka ayaan ka muuqan meelaha kale sida uu uga muuqdo soonka, saas daraadeed culumadu waxay yiraahdaan soonku waa sabarka iyo dulqaadka badhkii, Abaal marinta dulqaadkana waa Jannada, ilaahay wuxuu yiri: (قُلْ يَا عِبَادِ الَّذِينَ آَمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذِينَ أَحْسَنُوا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةٌ وَأَرْضُ اللَّهِ وَاسِعَةٌ إِنَّمَا يُوَفَّى الصَّابِرُونَ أَجْرَهُمْ بِغَيْرِ حِسَابٍ) waxaad ku tiraahdaa Adoomadayd i rumeeyayoow Rabbigiin ka dhowrsada kuwa wanaagsanaada aduunkaan waxay leeyihiin wanaag, ilaahay dhulkiisu waa balaadhanyahay, in kale maahee kuwa sabra waa loo oofinayaa abaal marintooda xisaab la'aan. Sidoo kale bushar ramadaan towbankeeda maalin ee hore waa raxmad, tobanka dhexena waa dambi dhaaf Tobannka ugu dambeeyana waa naarta oo la iska xoreeyo. Noemi. Noemi (dhashay "Veronica Scopelliti", Janaayo 25, 1982 oo Roma) waa fanaanad oo Talyaani ah. Roma. Roma (Romaan / Romanian / ROHM; Talyaaniga: Roma Listeni [roːma]; Laatiin: Romaan [roːma]) waa caasimadda Talyaaniga iyo isbahaysi gaar ah (oo lagu magacaabo Comune di Roma Capitale). Rome sidoo kale waxay u adeegtaa caasimadda gobolka Lazio. Iyadoo 2,872,800 qof ay ku nool yihiin 1.285 km2 (496.1 sq mi), [1] waa sidoo kale wadada ugu badan ee dalka. Waa Midowga Yurub oo ah xadka afaraad ee ugu badan magaalada. Waa bartamaha magaalada Metropolitan ee Rome, oo leh dad ka kooban 4.3 milyan oo qof. [2] Rome wuxuu ku yaalaa qaybta dhexe ee galbeedka Talyaaniga, ee Lazio (Latium), oo ku yaalla xeebta Tiber. Vatican City waa dal madaxbannaan oo ka mid ah xudduudaha magaalada Rome, tusaalaha kaliya ee jira ee ku yaala magaalo: sidaas darteed Rome badanaa waxaa lagu qeexay caasimadda labada dawladood. [4]Ka dib markii aasaaskii halyayada ee Romulus, [22] Rome waxaa loo xukumay muddo 244 sano ah nidaam jimicsi ah, oo markii hore asal ahaan ka soo jeeda latansi iyo Sabine, kadibna boqorro Etruscan. Dhaqanku wuxuu u dhiibay toddoba boqor: Romulus, Numa Pompilius, Tullus Hostilius, Ancus Marcius, Tarquinius Priscus, Servius Tullius iyo Tarquinius Superbus. Dhismooyinka Ancient-Imperial-Roman ee Palatine waa meelo isdabajoog ah oo ku yaal Palatine Hill si muuqata u muujinaysa awoodda iyo hanti fardaha laga bilaabo Augustus ilaa qarnigii 4aad. Sanadkii 509-kii BC, Roomaanku waxay ka soo saareen boqorkii ugu danbeeyay magaaladooda waxayna aasaaseen Jamhuuriyaal Oligarchik ah. Rome ayaa markaa bilaabay wakhti ay ku dheehan tahay dhibaatooyinka gudaha ee u dhaxeeya patricians (aristocrats) iyo dadka jecel (kuwa yaryar), iyo dagaal joogto ah oo ka dhan ah dadka ku dhaqan Talyaaniga: Etruscans, Latins, Volsci, Aequi, Marsi. Ka dib markii uu noqday macalin Latitude, Rome wuxuu u horseeday dhowr dagaallo (Gauls, Osci-Samnites iyo gumeysiga Giriigga ee Taranto, oo lala xidhiidhiyay Pyrrhus, Boqorka Epirus), natiijadooduna waxay ahayd qabsashadii Xeebta Talyaaniga, laga soo qaaday bartamaha ilaa Magna Graecia [25] Cunto saddexaad iyo qarnigii 2aad waxay arkeen aasaaska Roomaanka Roomaanka ee Badda Mediterranean iyo Bariga, iyada oo loo marey saddexda saddexda Punic Wars (264-146 BC) waxay la dirireen magaalada Carthage iyo sadexdii Wariye ee Macedoniya (212-168 BC) oo ka soo horjeeda Makedoniya. [26] Kadibna waxaa la aasaasay goboladii ugu horreeyay ee Rome: Sicily, Sardinia iyo Corsica, Hispania, Macedonia, Achaea iyo Afrika. Ilaa bilowgii qarnigii 2aad ee kaddib, awoodda ayaa lagu muransanaa laba kooxood oo ka mid ah aristocrates: guusha, oo ka dhigan qaybta muxaafidka ah ee golaha guurtida, iyo dadweynaha, kuwaas oo ku tiirsanaa caawinta nacaybka (heerka hoose ee magaalada) si ay u helaan awood. Isla muddadaas, kicitaankii beeralayda yaryar iyo aasaasida guryaha hudheelka ee waawayn ayaa ka soo horjeesatay socdaalka magaalada dad badan. Dagaalkii joogtada ahaa wuxuu u baahday ciidan xirfad leh, taas oo aad u daacad u ah guud ahaan jagooyinka ka sarreeya jamhuuriyadda. Sidaa darted, qeybtii dambe ee qarnigii labaad iyo qarnigii koobaad ee qarnigii koobaad waxaa jiray iskahorimaadyo dibedda iyo dibedaba: ka dib markii isku daygii isbeddelka ahaa ee dib u habeynta bulshooyinka ee dadwaynaha Tiberius iyo Gaius Gracchus, [28] iyo dagaalka ka dhanka ah Jugurta, [28] waxaa jiray dagaallo sokeeye oo u dhexeeya Gaius Marius iyo Sulla. [28] Taasina waxay raacday gabadha ugu weyn addoonta ee Spartacus, [29] ka dibna aasaasida Triumvirate ugu horeysay ee la yiraahdo Caesar, Pompey iyo Crassus [29] The Imperial fora waxaa iska leh dhowr taxane ah oo mug leh (goobaha dadweynaha) laga dhiso Rome by emperors. Sidoo kale sawirka waxaa lagu arki karaa Suuqa Trajan. Guulkii Gaul waxay samaysay Caesar si xoogan oo caan ah, taas oo keentay dagaal labaad oo sokeeye oo ka dhan ah Senate iyo Pompey. Ka dib guushii, Caesar wuxuu naftiisa u doortay kaligii taliye nolosha. [29] Dilkani wuxuu u horseeday inay noqoto Second Triumvirate ee Octavian (Caesar's awoowaha iyo dhaxalka), Mark Antony iyo Lepidus, iyo dagaal kale oo ka dhexeeya Octavian iyo Antony. Kacaankii hore ee 27-kii ciraaq wuxuu noqday madaxweyne ku-xigeen, waxana uu helay magaca Augustus, isagoo aasaasay mabaadi'da, oo ah xuddun u dhexeeya madaxweynayaasha iyo golaha guurtida [30] Rome waxaa loo asaasay boqortooyo xaqiiqo ah, kaas oo gaadhay ballaarinta ugu weyn ee qarnigii labaad ee hoos yimaada Emperor Trajan. Rome waxaa loo xaqiijiyey inuu yahay Mundi, oo ah caasimadda adduunka, taasoo muujinaysa erey horay loo siiyey xilligii Jamhuuriga. Inta lagu jiro labadii qarniyadood ee ugu horreeyay, boqortooyadu waxay u arkeen taliyayaal, boqorada Julio-Claudian, [31] Flavian (oo sidoo kale dhisay qafiska amfitiyateriga, oo loo yaqaan Colosseum) [31] iyo agagaarka Antonine [32] Waqtigaan waxaa sidoo kale lagu tilmaamey faafinta diinta masiixiga, oo lagu wacdiyey Ciise Masiix oo ku sugan Judea qeybtii koowaad ee qarnigii koobaad (oo ka hoosaysa Tiberius) oo uu ku faafay rasuulladiisa isaga oo ka soo jeeda boqortooyadii iyo wixii ka baxsan. Da'da Antonine waxaa loo tixgeliyaa dimoqraadiyadda Boqortooyada, oo dhulkeeduna u dhexeeyaa Badweynta Atlantik-ka ilaa Webiga Euphrates iyo Boqortooyada Ingiriiska ee Masar. Roma waa caasimada dalka Talyaaniga. Axmed Cali Cigaal. Axmed cali Cigaal wuxuuna galaya fanka isagoo yar oo ah arday waxeyna eheed sanadkii 1967 wuuxuuna ku bilaabay Riwayadii la oran jiray (Shabeel Naagood) waxaa soo alifay xassan Shiikh Muumin, waxaa ku xigatay Riwayadii la oran jiray (Yaxaas Dhagaduub), waxaana soo alifay Maxamuud Sangub, waa labadii Riwaayadood ee igu horeeyey ee Ahmed, waxeena ahaayeen kuwii oo ku soo can baxay oo ku noqday Fanaan caan ka ka ah somaaliya.Sidoo kale horumarkii weynaa ee dhinacaga muusiga uu ka gaadhey Axmed waxey aheyd isaga oo asaasey kooxdii ama groupkii loo yiqiiney Somali Jazz oo soo bandhigay heesihii ugu horeeyey oo soomali ah ee soomaali waligeed aragato oo lagu ciyaari karo. Ruwaayadaha. Ahmed runtii wuxu ahaa nin yar marka uu Riwayadaha metalaayay kana heesayey kan a dhexmuuqday fanaaniintii la matelaysay Riwayadahaas Ahmed wuxuu ahaa nin ilaahay hibo u siiyey quwada xaga fankaa iyo codka ah oo uu kaga soo dhex baxi jirey dhalintii u ku jiray markaas amba ha noqdeen kuwa uu kula jiray Iskuulka ama Fanka, Ahmed yaraantiisii wuxu ahaa nin ku xidhan xaga heesaha aadna ula socda.fanaanintii xilagaa hadaan tusaale u soo qaato kooxda ahmed uu carabka saaray mar la wayadiiyey suaashaas waxaa ka mid ahaa Walaal Hargaysa oo ahayd kooxda koowaad ee wadanka wuxuu Ahmed isku dayi jiray in uu noqodo sida fanaaniintaas oo kale oo uu uga maqlo heesihiisa Radiyiha Soomaaliya, hadaba suaasha Is waydiintalehi waxa weeyey Ahmed ma u hirgashay Riyadiisii. HAAA waxay ku qaadatay wax yar intuu la meeltegilahaa kuwii uu jeclaa uuna dhegaysan jiray heesahooda in uu noqodo sidooda oo kale. Ahmed wuxuu ka mid ahaa Fanaaniintii la wareegi jirtay Riwaayadaha gobolada Soomaaliya markaa isaga waxaa uu ka mid noqday Fanaaniinta sidaa dheer loo jecelahayahay waxay ka bixi jireeen ilaa Muqdisho to Boorama, Muqdisho ilaa kismaanyo, Muqdisho ilaa buula Xaawo MED CALI XAAJI AADAN DALABLE, AHMED SHARIIF, Heading text. AHMED NAAJI, SAALAX QAASIN SALAAD DERBI AHMED NAAJI AHMED SHARIIF (XAGA DUMARKA) MAANDEEQ, BAXSAN. MAGOOL, GUUDO CARWO, GALAAAYR, SAHRA AHMED, ok hada ahmed wuxuu ahaa nin Fanaaniintaa ku han wayn siduu ku gaadhey aan xoogaa markale taariikhdiisi dib u milicsano. Ahmed oo walaalkii soo koriyey oo soo barbaarshay oo aah nin abwaan ah baa usameeyey heesa badan kooda waxaan la oran jiray C/QAADIR CALI CIGAAL oo ahaa abwaan kii ugu horeeyey ee hees u sameeya ahmed ahaan.hadaanu eegno heesaha uu C/QADIR CALI CIGAAL sameeyey waxaa ka mid ahaa NAYRUUSHKU WAA CIID Riwaayadii la oran jiray JACAYL BOG UMA BAAHNA hadaba Ahmed gabdhihii Riwayadaha la dhigi jiray kuwee buu ugu jeclaa? dadku waxay yiraahdaan Ahmed wuxuu ugu jeclaa KHADRA DAAHIR IYO SAYNAB CIGE lakiin ahmed wuxuu yiri gabdhahaan la dhigi jiray Riwaayadaha waxay ahaayeen gabdho aan la arag lana maqal mid mid laga doortana malahayan kuli waan wada jeclaaa mar wax laga waydiiyey, isga oo intaa raaciyey in fanaandii ugu layaabka badneyd dhinaca jazz-ka oo dadkoo dhan cajab galisey in ay aheyd xiligaas fanaanada caanka ah ee Maryan Mursal Ahmed maxaa iska bedelay Fankii? Mar la weydiiyey su'aashaas wuxuu yidhi "markii qurbaha la soogalay wuxuu fanku wuxuu ku xidhnaan jirey dadka somaliyeed hadaynoqoto mid jacayl ah iyo mid kale oo ah figradba markaa fankii kama danbayn Soomaaliya burburkeedii wuxuu yiri qurbaha markaanu nimid sidaanu uga fekeri jiray fanka uguma fekero oo intaa waanu ordaynaa lakiin soomaalia markaanu joognay waxanu ahayn dad u meel go'ay in ay dadka maaweeliyaan waxaamu xooga saarnay maaweelada dadka".Ahmed Cali Cigaal wuxu hada joogaa wadan ka Maraykanka gaar ahaan Gobolka Tanasii Magaalada Naashviil.Wuuxuna weli ka dhigaa Riwaayadaha wadanka maraykanka iyo yurub meelo ka mid ah, wuunaa yiri "illhay isagaa caadilee dhulkeenii ha ugu soo hoorsho nabad sida roobka ayaan ku leeyahay daka soomaliyeed ee akhrisanaya qoralkan". HYDO. HYDO (Horseed Youth Development Organization) Ururka horumarinta dhalinyarada ee Horseed waxa la aasaasay 15 May 2007 waxaana lagu aasaasay magaalada Gaalkacyo ee xarunta gobolka Mudug.Ururkan ayaa ah urur wadani ah kana shaqeeya horumarinta arimaha bulshada sida waxbarashada, dhaqaalaha, isku xirka, iyo dhammaan dhinacyada kala duwan ee horumarinta bulshada gaar ahaana dhalinyarada.Ururka ayaa maraya hada heer aad loogu farxo muujiyeyna waxqabad iyo isbedel aad uwayn bulshada dhexdeeda ayna kamid yihiin gacan kuhaynta ardo badan oo bulshada ah kuwaasoo wax kabarta dhammaan gobolada Puntland. Kuwaasoo kala bartah dhamman heerarka iyo noocyada kala duwan ee waxbarasho laga bilaabo dugsi hoose/dhexe, sare, macaahid ilaa jaamacado. Wadamada Soo Kobcaya. Wadan soo kobcooyo waa eray loogu yeero wadamada ilaa hadda gaarin heerka Wax soo saarka. Maanta mala sheegi karo wadanka soo kobcooyo iyo wadanka soo kobcay.Badanaa dalalka Afrika kuwa ka hooseeyo saxaaraha, iyo qaar ka mid ah aasiya waxaa loogu yeeraa wadamada soo kobcooyo, sababtoo ah dalalkaan waxee dhibaato ku qabaan abaaraha, shacabka oo aad u badan iyo saboolnimada oo aad u sareeyo.Wadamada sida shiinaha oo kale oo ah wadan dhaqaalohiisa xowli ku soo kobcooyo dadkiisa neh aad u badanyahay, waxoo dhibaato ku qabaa in oo ka mid noqdo wadamada kobcay, waxoona ka midyahay wadamada aadka u sii daayo waxyaabaha loo yaqaano kulaylkaydinta.Waxaa jiro Waxyaabo badan oo wadan ku noqon karo wadan kobcay, sida Sanduuqa Dakhliga Qaranka oo lagu xisaabiyo halkii qoys.Darajada waxbarashada, wax soo saarka shacabka iyo wixii la mid ah. Kalabaydh. Kalabayd waa magaalo ku taala gobolka gabilay ee jamuriyada somaliland. Waxay qiyastii 10 km galbeed ka xigtaa Magaalada Gabiley, 15 km na ka xigtaa koonfur magaalda ganacsiga ee Tog wajaale ee ku taal xuduuda u dhexeeysa jamuriyada Somaliland iyo Itoobiya. Kalabayd waxay ka mid tahay magaalooyinka ugu da'da weyn. Waa magaalo ku taal dhul beereed.magaaladaan waxee isku magac egyihiin magaalo kale oo la dhoho kalabaydh oo ku taala gobolka sool. Kalabadh waa magaalada labaad ee dhaqaalaha somaliland Geridii rasuulka csw. hadi dunida lagu waaraya nabi mohamed NNKH aya loo deen laha ruuxada macan Nebigu wuxuu jiranaa 18 maalmood oo ay Asxaabtu booqanayeen Xanuunkiisa, Xanuunkii ugu horreeyay wuxuu ahaa Madax-xanuun, habeenkii isniinta ee uu maalinkeeda dhiman doono ayaa xanuunkiisii cuslaaday. Sayid-Bilaal ayaa aadamay aadaankii salaadda subax wuxuu istaagay albaabka guriga Nebiga, wuxuuna yiri: (Assalamu caleyka yaa rasuululaahi) Faaduma ayaa tiri: 'Rasuulkii Illahey nafsadiisa ayuu ku mashquulsan yahay, markii salaaddii cadaatay ayaa Sayid-Bilaal soo laabtay, wuuna salaamay rasuulka sidii hore oo kale, dhawaaqii Bilaal waxaa maqlay rasuulka wuxuuna yiri: 'soo gal Bilaal', waana soo galay Bilaal isagoo ooyaya Rasuulkuna SCW wuxuu yiri Bilaalow jiradii ayaa igu cuslaatay ee ha tujiyo salaadda dadka Abuubakar Sadiiq. Bilaal waa baxay isagoo madaxa gacmaha saaranaya, dhahayana musiibo ayaa noo timid iyo ereyo kale oo la mid ah. Masjidkii ay uu galay, wuxuuna Abuubakar ku yiri 'Nebigu wuxuu ku amrayaa inaad salaadda tujiso' Abuubakar markii uu arkay mixraabkii uu Nebigu NNKH istaagi jiray oo faaruq ah wuu hanan waayay nafsaddiisa waana la miir daboolay waana qeyliyay, muslimiintii oo dhanna wey qeyliyeen, qeyladii ayuu maqlay Nebigu NNKH wuxuuna weydiiyay gabadhiisa Faadumo wuxuuna yiri ' Faadumoy waa maxay hugunka iyo sawaxanka yeeraya?' waxay tiri Faadumo 'Muslimiintii ayaa qeylinaya markey ku waayeen'. Rasuulku wuxuu u yeeray Sayid Cali iyo Fadal Bin Cabaas, weyna garba galeen waxeyna geeyeen masajidkii salaaddii ayuuna ka baxshay asxaabtii, salaaddii kaddib ayuu rasuulku NNKH la dardaarmay asaxaabtii wuxuuna yiri: 'Waxaan idiin dardaarmayaa oo aan idinku sagootinayaa cabsida Illahay iyo inaad adeecdaan oo aad amarkiisa qaadataan anigu waan faaruqayaa (ka tagayaa) adduunyada, maantana waa maalintii iigu dambaysay adduunyada iiguna horreeysay Aakhiro'. Intaa kaddib Nebiga NNKH waxaa la geeyey gurigiisa, Illahay ayaa u waxyooday Malakul-mowt wuxuuna yiri: 'Hoobo (u tag) xabiibkayga (kaan jeclaa) Muxammad NNKH uguna tag suurad wanaagsan una dhimri (naxariiso) marka aad ka qaadaysid nafta, markii aad u tagtid idan weydii, haddii uu kuu idmo u gal gurigga balse haddii uu kuu diido ha u galin, kana soo laabo'. Malakul-mowt wuxuu u tagay Nabigeena Muxammad NNKH isagooo u eg nin reer baadiye ah, wuxuuna yiri: 'Assalamu calaykum ma soo galaa?' Faadumo ayaa la hadashay oo tiri: 'Ninyahow rasuulkii Illahay wuxuu ku mashquulsan yahay nafsadiisa'! ! Malakul-mowt mar labaad ayuu ku celiyey salaantii, waxaana maqlay rasuulkii.Rasuulka NNKH ayaa Faaduma ku yiri: 'Ma garanaysaa ninka?'. Faaduma waxay tiri: ' Maya' rasuulku wuxuu yiri: 'waa ninka gooya macaanyaalka, kala geeya (kala wada) dadka is jecel, kharaabiya guryaha, camira Qubuurta, ilmaha agoonteeya, naagahana garoobbo ka dhiga, waxaana la yiraahdaa Malakul-mowt'. Faaduma markay ogaatay in ninku yahay malakul-mowt ayay ooysay, waxayna tiri: ' masiibo ayaa nagu dhacday, waxaana dhimanaya rasuulkii Illahay ee ugu dambeeyey ambiyada, waxaa naga go'ayaa wax'yigii samada ka imaanayey, waxaan weyneynaa hadalkii rasuulkeena, maanta kaddibna maqli mayno salaantii Aabahay. Rasuulku wuxuu yiri: Faadumoy waxaad tahay qofka ugu horreeya ee aan is haleeleyno (isla kulmeyno)' wuxuu kaloo rasuulku yiri:' malakul'mowdow soo gal' wuuna soo galay malakul'mowt, wuxuuna yiri. 'Assalamu calayka yaa rasuullulaah' rasuulkuna wuxuu yiri 'wacalaykum assalam yaa malakul-mowt, ma waxaad iigu timid inaad i soo siyaarato mise inaad iga qaado nafta?'. Malakul-mowt wuxuu yiri: 'waxaan kuugu imid inaan ku soo siyaarto kaana qaado nafta haddii aad ii idinto, balse haddii aad ii idmi weyso waan iska laabanayaa! Rasuulku wuxuu yiri: 'malakul-mowdow xaggee uga soo tagtay malakul-jibriil. Malakul-mowt wuxuu yiri:'waxaan uga soo tagay samada adduunyada', isla markiiba waxaa yimid malakul-jibriil, wuxuuna fariistay Nebiga madaxiisa, wuxuuna rasuulku yiri: 'miyaadan ogayn in amarkii dhawaaday? Wuxuu yiri:'waan ogahay rasuulkii Illaahayow'. Rasuulku wuxuu yiri: ' iigu bishaarey Illaahay agtiisa waxa ii yaala oo karaama ah (wanaag ah)'. Malakul-jibriil wuxuu yiri: 'albaabada samada waa la wada furay, malaa'igtii Illaahayna saf bay galeen iyagoo sugaya ruuxdaada, albaabadii jannada waa la wada furay'. Rasuulku wuxuu yiri: 'iigu bishaaree siday ahaan doontaa ummadaydu maalinta Qiyaamaha?'. Malakul-jibriil wuxuu yiri: 'waxaan kuugu bishaaraynayaa Illaahay inuu yiri: Jannada waan ka xarimay (u diiday) ambiyada illaa Nabi Muxammad NNKH galo, sidoo kale jannada waan ka xarimay ummadaha Illaahay oo dhan illaa ay ummadda Nabi Muxammad ka galaan'.Rasuulkuna wuxuu yiri: 'hadda ayuu diib noqday (wanaagsanaaday) qalbigaygu, igana suushay murugtii'. Rasuulku wuxuu yiri: 'malakul-mowdow ii soo dhowow'. Malakul-mowt waa u soo dhawaaday naftii ayuuna ka jiiday illaa ruuxdii ka soo gaarto xudunta.Rasuulku wuxuu yiri: 'maxaa darnaan badiyey xaraaradda (xanuunka) mowdka', wuxuu kaloo yiri: 'malakul-jibriilow ma waxaad dhibsatay fiirinta wijigayga?'. Malakul-jibriil wuxuu yiri ' Illaahay xabiibkiisiyow yaa awood u leh inuu fiiriyo wajigaaga adigoo sakaraadaya'. Aanas Binu Maalik wuxuu yiri: ' Nabigu markay naftu ka baxaysay wuxuu lahaa: Waxaan idiin dardaarmayaa salaadda iyo wixii ay hanatay (milkisay) gacmihiinu. Rasuulka waxaa mayray Sayid Cali, waxaa ku shushubayey biyaha fadal bin Cabaas iyo Usaama bin Zayd, waana la karfanay, waana lagu tukaday, waxaana lagu duugay gurigiisii ee qolka Caa'isha RC, habeen arbaco ah ayaana la duugay Suubanaha NNKH." Trey songz. Trey Songz (dhashay 24 Nofeembar 1984), waa fanaan mareykan ah oo qoro heesaha rap'ka ah, sidoo kale waxoo jilaa filmada. Wikimedia Commons. Wikimedia Commons Afingiriisiga (Wikimedia Commons‏) waa mid kamida Mashaariicda ururka Wikimedia waxaana loo aasasaay si loohelo meel lagu uruuriyo faylasha ladaabacay. Fiyena. Fiyena (Af-Jarmal: "Wien") Waa caasimada wadanka Austriya waana magaalda uguwayn wadanka meelaha magaalda Fiyena ugu caansan waxa kamida Qasriga Shanbiron (Schloss Schönbrunn) waxa ay magaalda Fiyena caankuthay ida waxbarashada caafimaadka iyo suugaanta.waa mid kamida magaalooyinka ugu waawayn qaarada yurub.magaalda Fiyena waxa ay caasimad u ahaan jirtay boqortooyadii.Ostariya-Hongariya taas oo dhacday dagaalkii koobaad ee duna sanadkii 1918.kadib markii uu dhamaaday dagaalkii labaad ee dunidu waxa ay magaaldu isu badashay goob lagu qabto shiraarka caalamiga ah waxa ay goob u tahay ururo iyo hay'ado badan oo caalamiya. Magaalada. Magaalda Fiyena waxa ay kufadhidaa dhul gaadhaya 415 klm oo isku wareeg ah waxa ay magaaldani ku taalaa meel buuro lay ah badhtamaha magaalda waxa kuyaala kaniisad aad uwayn. Dhaqaalha. Magaalda fiyena waa goob ganacsi oo aad u mihim ah waxa ay magaaldu soo saartaa waxyaabaha sida maryaha.waxyaabaha cuntada iyo wax soosaaro badan. Dadaka. Badi dadka kunool magaalda Fiyena waa usteriyiin waxaanay kuhadlaan luqada Jarmalka,waxakale oo kunool dad kasoo jeeda wadamada Hongariya iyo Jiik, Waxbarashada. magaalda Fiyena waxa ay xarun utahay ururo badan oo kashqeeya waxbarashada waxaana magaalda kuyaala Jaamacado aad ubadan waana mid kamida magaalooyinka dhanka waxbarashada caalmka ugu horeeya Aleksander Fileming. Aleksander Fileming Dhashay 1881 Dhintay 1955 waxa uu ahaa Dhakhtarkii soosaaray dawda caanka ah ee looyaqaano Benseliin waxa uu kudhashay magaalada Darvel oo kuataala Iskotland Taariikh nololeed. Kadib markii uu waxbarashadiisii dhamaystay waxa uu kubiiray badhitaanada xanuunada iyo bakteeriyada. kadib markii uu ciidanka kubiiray dagaalkii koobaad ee dunida waxa uu fiiro dheer u lahaa dhaawaca iyo xanuunada sida durayga iyo qaaxada,halkaas ayaanuu kusameeyay tijaabooyin badan oo kusaabsan sidii looga hor tagi lahaa bkteeriyada waayo xiligaa lama aqoon wax bakteeriyada lagula dagaalamo.tijaabooyinkaa faraha badnaa iyo dhaawacyadii dagaalka ee uu lakulmayay amaba daawaynayay waxa ay u suurto galisay in uu helo wax uu kula dagaalamo Bakteeriyada waxaanuu soosaaray dawda caanka ah ee looyaqaano Benseliinsanadkii 1930 dawadani waxa ay badbaadisay nafo badan dagaalkii labaad ee dunida wxaanay ahayd xiligaas dawada ugu caansan uguna muhiimsan Noloshiisa gaarka ah. Filiming waxa uu guursaday hal mar waxaanuu dhalay halwiil Jaa'isadihii uu qaatay. maadama uu soosaaray dawada Bensaliin oo badbaadisay malaayin qof waxa uu mutaysatay Jaa'isado sare sidaas awgeed waxa uu ku guulaystay Jaaisada looyaqaano Nobel Prize waxa kale oo uu kuguulaysta jaa'isado iyo bilado kale oo aad ubadan Benseliin. Benseliin Af Ingiriisi (‏) Waamid kamida dawooyinka ladagaalma Bakteeriyada waana tan ugu qadiimsan noocii ugu horeeyay ee lahelayna waxa uu ahaa nooca looyaqaano " Penicillin G‏". Dawdan Benseliin waxa soosaaray Dhaktarkii caanka haa ee looyaqaany Aleksander Fileming sanadihii sodomeeyadii qarnigii lasoo dhaafay,dawadni waxa ay aad ucaanbaxday dagaalkii labaad ee dunida kadib markii ay badbaadisay malaayiin dhaawaca oo kuwaxyeeloobay dagaalkaas. Qaabkeeda. Qaabka isisaarka amaba ay u abuurantaa waa sidan R-C9H11N2O4S Kaniini. Kaniini waa wax yar oo wareegan oo loo isticmaalo xanuunka jirka. Kaniiniga woo kala duwanyahay qaar waxaa jiro oo loo isticmaalo sida daroogada oo kale. Doorashadii madaxtinimo ee somaliland 2010. File:Real Madrid v Real Sociedad.jpg|Ronaldo (2005) Doorasho madaxtinimo Doorashooyinka Madaxtinimada ee somaliland ayaa laqabtaa Shantii sanaba mar markii ugu danbaysay ee laqabtaa waxa ay ahayd 26 june 2010.waxaa ka qayb galay sadex xisbi qaran iyo lix musharax oo kala ah madaxweyne iyo kuxigeeno waxaana ku guulaystaya axmed maxamed maxamud silaanyo iyo abdtrixmaan cabdilahi saylici oo madaxweyne ku xigeen noqday waxaanay kasoo baxeen xisbiga Kulmiye Madaxwaynayaasha. Madaxwaynaha Somaliland madaxwaynayaasha somaliland soomaray ilaa hada waa afar Madaxdii somaliland Oo ay kujiraan madaxdii dhimatay ilaahay ha u naxariistee Waxqabadka. Madaxda Soo martay Jagada madaxwaynaha ee Somaliland waxaa la odhan karaa waa qaar kasiman wax qabad iyo muwaadininimo aad iyo aad u balaadhan. nadaxweyne daahir rayaale iyo madax wayne siilaanyo waxay ahaayeen laba madax weyne oo si sharafleh iskugu dhiibey xilka madaxweyne nimo waanana u hambalyeynanaa Ívi Adámou. Ívi Adámou (dhashay "Ivi Adamou", Nofeembar 24, 1993 oo Ayia Napa) waa fanaanad dalka Jasiirada Qabrus. Barashada kumbuyuutarada. waa bog cusub oo aan goor dhaw ku soo dari doono bogaan caalamiga ah ee wikipedia, casharkaas oo ku bixi doono afka soomaaliga, Zhengzhou. Zhèngzhōu (郑州) waa magaalo madaxda wadanka Shiinaha. Yuumbi. Yuumbi (,) waa jaad ka mid ah jaadadka kalluunka ama Malaayga midabkiisu waa qalin waxuu ku nool yahay Badda Malaayga nuucaan hilibkiisa aad ayoo u macaanyahay. Big Ben. Big Ben waa magac neenaas ah oo loogu yeero saacada Palace of Westminster ee magaalada London. Dadka degan magaalada London, waxee saacadaan ugu yeeraan oo kaliya magaca (Big Ben).Saacadaan waxaa la aasaasay sanadkii 1959, magacu waxa uu ka yimi wasiirkii shaqada ee hore ee wadanka ingiriiska xiligaas Benjamin Hall kaas oo kaqaybqaatay oo sameeyaay habka ay u dhisantahay saacadani,saacaadan oo ka kooban 12.5 tan waxa lagau qiyaasaa in ay tahay saacada caalamka ugu culus amaba ugu wayn.waana shayga amaba saacada wakhtiga laga ogaado ee caalmaka ugiu caansan.waana mid kamida goobaha ay aadka u tagaan dadka magaalda london dalxiiska u tagaa. saacadani waxa ay caankutahay wakhtiga oo ay si aad ucad amaba si fiican ay u sheegto garaaceeduna waxa uu calaamd u yahay saacadaha caalmka.saacadu waxa ay kutaalaa goobta looyaqaano Westminster,dhererka saacadani waa 320 miter oo sare, farsamada saacadan waxa iska lahaa dhisaagii waynaa ee Edmon But sanadkii 1924 ayaa lagamaqlay garaaca saacada Big Ben idaacada BBCda daad badan oo caalmka kunool ayaa caadaystay in ay maqalaan garaaca saacadan xiliyada warka ay sugayaan.cimriga amaba dada saacadani hada waxay gaadhay ilaa qarni iyo badh.marka la eego cimriga maaba wakhtiga dheer ee ay soomartay saaacadani hadana sifiican ayay u shaqaynaysaa wali.way iska yaryihiin ciladaha saacadan lasoo gudboonaadaa. waana wax faro kutirisa waxaana kamida mid dhacay sanadkii 1977 xiligaas oo ay saacadu shaqadii joosay si dhamaystir ah. Gidaarka Shiinaha. Gidaark Shiinaha waa darbi aad iyo aad u dheer waxa uu kuyaalaa wadanka Shiinaha.waana xuduuda wdanka shiinaha ee dhanka waqooyi galbeed Taariikh. Qaybtii ugu horaysay ee Gidaarkan waxa la aasaasay xiligii ay xukunka hayeen Tarkiyo sabjio jang boqortooyadii looyaqaanay.dhismahan cusub ee ay dhiseen waxa uu ka ilaaliyay weeraradii kaga imanayay waqooyiga.daadkaas waqooyiga ka imanayay oo ahaa Turki iyo Magooliyiin. Markii uu wadanka China midoobay waxa aad u dhamaystirmay gidaarka China Nabima, loniahasz. waxyaabihii laga dhisay. Gidaarkan waxa laga dhisay jaajuur Dhoobo iyo Dhagax.balaciisu waxa uu gaadhyaa 4.6 Belgaraad. Belgaraad Afka Serbiyaanka (Београд) waa caasimada wadanka Serbia waana magaalda gabi ahaan wadankaas ugu wayn.waxa ay kutaalaa barta ay ku kulaan laba wabi ee Danube iyo Safa. dadka magaalada Belgaraad kunooli waxa ay gaadhayaan 1.2 milyan oo qof,halka dadka kunool hareeraha magaalada marka lagu tiriyo ay tiradu gaadhayso 1.7 milyan oo qof.magaaladan waamid kamida magaalooyinka ugu waawayn bariga Yurub.magaaladan waxa ay ahayd amaba ay xarun u ahayd Xadaaradii ugu faca wayneed qaarada Yurub oo idil waana "Fenka" taas oo jirtay lix kun oo sanadood kahor dhalashadii Nabi Ciise C.S.qarniyadii iyo taariikhihii hore magaaldan waxa daganaa qabiilo looyaqaanay (siki) waxaanay halkaa daganaayeen ilaa 275 sano kahor Dhalashadii nabai Ciise C.S. markaas oo magaalda ay gacanta u gashay Qabiilka looyaqaano (Kalta) Jacfar Bin Abii Daalib. Jacfar binu Abii Daalib jacfar Bin abii daalib Bin Cabd almuedalib oo ahaa Nabiga Nabadgalyo korkiisa ha ahaatee. inaadeerkii iyo Cali walaalkii. Amiirkii Muhaajiriintii Xabasha. Reer Banii Cabdi Manaaf waxaa ka mid ahaa shan nin oo si aad ah ugu ekaa muuqaalka Rasuulka, waxayna shantaas nin ee sida aadka ah ugu ekaa Rasuulka kala ahaayeen:- Iyo ugu danbeyntii saxaabiga aan sheekadiisa qaadanayno ee "Jacfar Bin Abii Dhaalib" oo ay walaalo ahaayeen Cali Bin Abii Dhaalib. Rasuulka (scw) iyo Cabbaas oo kala qaatay. Ma ahayn ekaanshahaasi keliya mid muuqaal ah, hase ahaatee wuxuu Jacfar Allaha ka raalli noqdee uu sidoo kale ku sifaysnaa akhlaaqdii wanaagsanayd ee uu lahaa Rasuulka (scw). Abuu Dhaalib oo ahaa Jacfar aabihiis inkastoo maqaam iyo sharaf weyn ka joogay Qureysh, haddana wuxuu ahaa xaal-mastuur oo aan lahayn hanti badan iyo iyadoo ay u dheerayd isagoo lahaa caruur badan. Abuu Dhaalib, waxay xaalad adag la soo gudboonaatay sannadkii abaarta darnayd ay ku dhufatay guud ahaan degmooyinkii ay degganaayeen qabaa�ilka qureysh. Reer Banii Haashim waxaa maalintaas ugu dhaqnaa oo xoogaa fiican hanti haystay Muxammad Bin Cabdillaahi (Rasuulka (scw) oo aan xilligaas la soo saarin) iyo sidoo kale adeerkiis Cabbaas Bin Cabdul-Mudhalib. Rasuulka (scw) wuxuu Cabbaas ku yiri hadalladan "adeer, walaalkaa Abaa Dhaalib waa caruur badan yahay, dadkiina waxaa isugu darsamay waxaad aragtid oo abaar daran ah iyo xanuunka gaajada, ee ina-kaxeey oo aynu aadno Abuu Dhaalib si aynu uga qaadno qaar ka mid ah caruurtiisa, annigu waxaan qaadanayaa mid ka mid ah wiil ka mid wiilashiisa, adiguna waxaad qaadanaysaa wiil kale sidaas ayaan uga kaafinaynaa." Cabbaas wuxuu ku yiri Rasuulka (scw) "kheyr iyo samafal ayaad iigu yeertay", kadibna waxay labadoodii aadeen Abaa Dhaalib, waxayna ku yiraahdeen "waxaan doonaynaa inaan xoogaa kaa khafiifino culeyska kaaga yimid caruurtaada si aan kaaga qaadno dhibataada abaarta ee dadkoo dhan saamaysay". Abuu Dhaalib wuxuu ku yiri "haddaad ii dhaaftaan Caqiil, sameeya wixii kale ee aad rabtaan", dabadeedna Rasuulka (scw) wuxuu qaatay Cali, Cabbaas-na wuxuu qaatay Jacfar. Cali iyo Jacfar waxay maalintaas wixii ka danbeeyay ku kala wareegeen guryaha Muxammad Bin Cabdillaahi (oo aan weli waxyiga ku soo degin) iyo Cabbaas Bin Cabdul-Mudhalib. Cali Bin Abii Dhaalib wuxuu ku soo barbaaray gurigaas jeer Rasuulka (scw) lagu soo saaro diintii hanuunka iyo xaqa wadatay. Nasiib wanaag wuxuu Cali Bin Abii Dhaalib lambarka koowaad ka galay dhalintii ugu horeysay ee gasha diinta islaamka. Dhinaca kale, Jacfar isna wuxuu iskala noolaa adeerkiis Cabbaas. Markuu xoogaa weynaaday wuu soo islaamay, isagoo ka guuray gurigii Cabbaas kadib markuu isku filnaaday. Abuubakar ayaa soo islaamiyay. Jacfar Bin Abii Dhaalib iyo xaaskiisii qiimaha badnayd ee Asmaa Bintu Cumeys inay soo islaamaan waxaa sababteeda lahaa Abuubakar Assiddiiq Allaha ka raalli noqdee, waxayna ku beegnayd kahor intuusan Rasuulka (scw) gelin daartii Arqam Bin Arqam ee uu dadka diinta ku bari jiray. Wiilkii reer haashimiga ahaa ee dhalinyarada ahaa waa Jacfare iyo gabadhii iyadana dhalinyarada ahayd ee Asmaa Bintu Cumeys waxaa islaamiddooda awgeed kala soo gudboonaatay cidhiidhi iyo dhibaato weyn oo kaga yimid gaalladii Qureysh taasoo ay la wadaageen muslimiintii kale ee horey u soo islaamay. Jacfar iyo Asmaa dhibaatooyinkaas dusha ayay u dhigteen oo way u sabreen una dulqaateen. Maxaa yeelay, waxay si dhab ah u yaqiinsanaayeen in waddada Jannada loo maro lagu goglay laguna hareereeyay waxyaabaha ay nafta dhibsato. Qoyskii Jacfar iyo Geeska Afrika. Sidaa darteed, Jacfar Bin Abii Dhaalib wuxuu Rasuulka (scw) ka fasax qaatay isaga iyo xaaskiisa iyo qaar ka mid ah asxaabta inay u qaxaan dhulka Xabasha oo maanta loo yaqaano Geeska Afrika. Rasuulka (scw) wuxuu asxaabta u fasaxay hijradaas isagoo ka murugaysan. Waxaa culeys weyn ku ahayd oo dhibaysay in asxaabtaas qiimaha badan ee mu�miniinta ah lagu qasbo inay diintooda darteed loogu qaxiyo dhul aad u fog, iyagoo aanan gelin wax denbi ah, keliya waxa loogu dhibaateenayo ay tahay inay yiraahdeen "Allaah ayaa Rabbigeena ah". Ma aynan haysan muslimiinta maalintaas awood ay isaga caabbiyaan hagardaamada iyo dhibaatooyinka kaga imaanayay gaalladii qureysh. Caddaaladdii Najaashi ayay ku nimcaysteen. Muhaajiriintii saxaabada ayaa u anbabaxay dhulkii Xabasha, waxaana muhaajiriintaas qiimaha badan hoggaaminayay saxaabiga jaliilka ah ee Jacfar Bin Abii Dhaalib. Markii ay soo gaareen Xabasha ama Geeska Afrika, waxay durbadiiba magangalyo weydiisteen boqorkii Xabasha ee caddaaladda iyo wanaagga badnaa laguna magacaabayay Najaashi. Waxay markii ugu horeysay saxaabadii muhaajiriintii ahaa dareemeen ammaan iyo nabadgelyo buuxda, laga soo billaabo markay soo islaameen. Waxay billaabeen inay si xor ah u muujiyaan cibaadooyinkoodii diinniga ahaa, iyadoo aynan arrintaas kala kulmin wax dhibaato ah. Hase ahaatee, gaalladii qureysh markii ay maqleen in koox ka mid ah muslimiinta ay u qaxeen Xabasha, sidoo kalena ay magangalyo ka heleen boqorkii Xabasha ayaa waxay isku dayeen sidii ay muslimiintaas ugu soo celin lahaayeen magaalooyinkooda, dabadeedna ay u dili lahaayeen ama ay xabsiga ugu taxaabi lahaayeen. Ummu Salama ha nooga sheekayso. Ummu Salama Allaha ka raalli noqdee oo markaas la socotay muhaajiriintii muslimiinta ayaan sheekadaan inteeda badan ku soo qaadanaynaa waxyaabihii ay la kulmeen muhaajiriintii Xabasha u hijrooday, iyadoo ka sheekeenaysana waxay tiri "markaan nimid dhulka Xabasha waxaan la kulannay dad lala jaaro kuwii ugu kheyrka badnaa, diinteennii ayay nagu nabad geliyeen, iyadoo wax dhibaato ah aanan la kulmin ayaan Rabbigeen si wacan u caabudnay. Qureysh markay maqleen wararka la xiriira sidii na loo soo dhoweeyay waxay billaabeen inay nagu amar-taagleeyaan, waxay boqorkii Najaashiga u soo direen labo nin oo xoog badan, waxayna kala ahaayeen Camar Bin Al-Caas iyo Cabdullaahi Binu Abii Rabiica, waxayna labadaas nin wadeen haddiyado fara badan oo loogu talagalay boqorka Najaashi iyo wadaaddada kale ee isaga ka ag dhow. Waxay qureysh labadaas nin u soo dardaarantay inay haddiyooyinkaas ay siiyaan wadaaddada kaniisadda kahor intaynan ka hadlin boqorka Najaashi". Kulankii Najaashi ee Camar iyo saaxiibkiis. Ummu Salama oo hadalkeedii sii wadata waxay markale tiri "markii labadii nin ay yimaadeen Xabasha waxay la kulmeen wadaaddadii kirirstaanka ee u shaqeenayay boqorka, waxayna siiyeen dhammaantood haddiyadihii ay u wadeen, dabadeedna waxay ku yiraahdeen, waxaa dhulkii boqorka Najaashi soo gaaray qaar ka mid ah dadkeenii madaxa looga jiray, kuwaasoo diintii aabayaashoodii ay haysteen ka gaalloobay, waxay tafaraaruq geliyeen midnimadii tolkoodii, ee haddaan boqorka kala hadalno kuwaas arrinkooda, fadlan waxaad u sheegtaan inuu innaga faraha inoo soo geliyo isagoo aanan weydiin wax ku saabsan diintooda, ugaasyada iyo madaxda qabiilka ayaa si fiican dadkooda u yaqaana, ugana warqaba diimaha ay rumeysan yihiin.". Wadaaddadii way oggolaadeen codsigoodii oo waxay yiraahdeen "waa yahay". Ummu Salama ayaa markale tiri, waxay Camar iyo saaxiibkiisii aad u dhibsanayeen inuu boqorka Najaashi uu u yeero mid innaga naga mid ah oo uu hadalkiisa u dhagaysto. Intaa dabadeed waxay Camar iyo ninkii la socday ay u yimaadeen Najaashi, iyagoo ku wareejiyay haddiyadihii ay ugu talagaleen, waxayna ku yiraahdeen hadalladan "boqorow waxaa boqortooyadaada soo magangalay qaar ka mid ah dhalinyaradeena kuwadooda shar-wadayaasha ah, waxay la yimaadeen diin aanan innaga iyo aabayaasheenaba aqoonin, way ka baxeen diinteennii oo mana aynan qaadeen diintiinii, innaga waxaa na soo diray tolka ay iyaga ka dhasheen ugaasyadooda oo ay ka mid yihiin aabayaashoodii, adeeradooda iyo kuwa ay qaraabada yihiin si aan iyaga gacanta ugu gelino, fitnada iyo dhibaatada ay abuureena iyaga (ugaasyadaas) ayaa naga badiya". Boqorkii wuxuu jaleecay wadaaddadiisii, waxayna iyagoo hadalkii u riyaaqsan yiraahdeen "run bay sheegeen -boqorow-, tolkooda ayaa naga badiya, ee iyaga dib ugu celi iyagay jirtaa waxay ka yeelayaan". Boqorkii Najaashi oo aad uga carooday hadalkii wadaaddadii ka soo yeeray ayaa ku yiri "Maya wallaahi, marnaba lagama yaabo inaan dadkaas dalkooda dib ugu musaafuriyo jeer aan u yeero oo aan waxa uga weydiiyo waxa laga sheegayo, haddii labadaas nin waxay ka sheegeen ay sax noqoto iyagaan gacanta u gelinayaa, hase ahaatee waxa laga sheegayo waxaan ahayn hadday soo baxaan waan magangalinayaa oo waan wanaajin doonaa inta ay ila joogaan". Markale Ummu Salama waxay tiri "intaa kadib wuxuu boqorkii Najaashi naga codsaday inaan la kulanno. Kahor la kulanka boqorka ayaa innaga dhexdeennii is aragnay, qaarkeen ayaa qaarka kale ku yiri "boqorka ayaa su'aal idinka weydiin doona diinteena ee aynu si cad ugu sheegno diinta aan rumeysanahay, waana inuu noo hadlaa Jacfar Bin Abii Dhaalib, yuusan hadlin qof kale oo aan isaga ahayn". Ummu Salama oo sii wadata hadalka misna waxay tiri "waxaan durbadiiba u dareernay boqorkii Najaashi, markaan soo gaarnay goobtii kulanka waxaan aragnay boqorkii oo ay weheliyaan wadaaddadiisii oo ay ka fadhiyaan dhinacyada midigta iyo bidixda, waxay soo gashadeen dhar khaas ah, kutubadoodii ayay is hor-dhigeen, waxaa sidoo kale goobtii kulanka fadhiyay Ergadii qureysh ee Camar Bin Caas iyo Cabdillaahi Binu Abii Rabiica. Boqorkii ayaa xaggeenii soo eegay, wuxuuna nagu yiri: waa maxay diinta aad nagu soo kordhiseen oo aad awgeed uga baxdeen diintii ay tolkiinii haysteen, isla mar ahaantaana aynan u qaadanin diinteena iyo mid kale-toona?. Jacfar oo su'aashaas ka jawaabaya ayaa yiri: boqorow, waxaynu ahayn kuwo jaahili ah, waxaynu caabudi jirnay asnaamta, bakhtigana waynu quudan jirnay, xumaha ayaynu samayn jirnay oo qaraabo-goys ayaynu ahayn, jaarka iyo deriska ayaan dhibaatayn jirnay, keena awoodda leh wuxuu ku tuman jiray kan tabarta daran sidaas ayuu xaalkeena ahaa jeer uu ALLAH (sw) naga soo dhex soo saaro Rasuul aynu naqaano abtirkiisa, runtiisa, amaanadiisa iyo dhowrsanaantiisaba. Wuxuu noogu yeeray rumeynta Allaah, iyo inaan isaga keliya aan caabudno, isla markaasna aan faraha kala baxno wixii aynu innaga iyo aabayaasheenaba ay ku sugnaayeen oo ah cibaadada asnaamta. Wuxuu Rasuulkaas na faray run-sheega, gudashada amaanada, xiriirinta qaraabada, deriska oo la wanaajiyo.., wuxuu naga reebay xumaha oo idil iyo been-abuurashada, in la cuno hantida ay leeyihiin agoonta iyo gabdhaha dhowrsoon oo lagu tuuro xumaan. Wuxuu kaloo na faray inaan Allah "sw" keliya aan caabudno oo aanan u shariik-yeelin, inaan oogno salaadda, bixinno sakada iyo inaan soonno bisha ramadaan. Waan rumeynay, oo waxaynu si dhab u qaadanay wixii uu xagga Allaah kala yimid, xalaashii ayaynu xalaalsanay, oo wuxuu naga reebayna xaaraan ayaan ka dhiganay, intaa dabadeed boqorow waxay tolkeenii billaabeen inay nala collaytamaan, xanuun daran ayay na mariyeen si ay nooga celiyaan diinteena oo ay noo celiyaan cibaadadii asnaamta. Markii si daran ay noo dulmeen oo ay noo dhibaateeyeen ayaan u soo qaxnay dhulkiina, adiga ayaan dadkii kale kaa dooranay, waxaynu doorbidnay la deriskaaga, waxaan maciin-badnay inaan agtaada nalagu dhibaataynin. Aayadihii saameeyay boqorka Najaashi. Ummu Salama Waxay tiri "boqorkii Najaashi wuxuu jaleecay oo eegay Jacfar Bin Abii Dhaalib, wuxuuna ku yiri ma jiraan wax tilmaamaya wixii uu Nebigiina kala yimid xagga Allaah, wuxuuna Jacfar yiri HAA, dabadeedna wuxuu boqorkii ku dul aqriyay suuradda Maryama "kaaf-haa-yaa-cayn-saad- (Allaah ayaa og macnaha xuruufahaan), waa sheegid naxariista Rabbigaa u sheegayo addoonkiisa Zakariya, mar uu u dhawaaqayay Rabbigiisa dhawaaq qarsoodi ah, yirina Rabbiyow annigu waan tabar-yaraaday, madaxayguna wuxuu la huray cirro, mana ahayn �Rabbiyoow- baryadaada mid ku khasaara...", wuu waday jeer uu Jacfar ka dhammeeyay dhammaan suuraddii Maryama oo ka kooban 98 aayadood. Waxay markale Ummu Salama tiri "waxaa ooyay boqorkii Najaashi, ilmadii ka soo daadanaysay ayaa garkiisii oo dhan qoysay, wadaaddadiisiina way ooyeen markii ay maqleen aayadihii xaqa ahaa ee laabtoodii gilgilay, kadibna wuxuu boqorkii nagu yiri diintii lagu soo dejiyay Nebigiina iyo diinta lagu soo diray Nebi Ciise waxay ka yimaadeen hal meel, intaa dabadeed wuxuu eegay Camar iyo saaxiibkiisa wuxuuna ku yiri "iska taga, wallaahi ayaan ku dhaartaye inaanan (kuwan) gacanta idiin gelinaynin". Hagardaamo kale ayaa lala damcay. Ummu Salama waxay tiri, markii aan ka dhaqaaqnay fadhigii boqorka Najaashi waxaa na handdaday oo noo gooddiyay Camar Bin Caas, wuxuuna saaxiibkiis ku yiri, waxaan berito u tagayaa boqorka annigoo u sheegi doono hadal boqorka ku abuura inuu idin caroodo. Cabdullaahi Binu Abii Rabiica ayaa ku yiri Camar: ha samaynin sidaas, inkastoo ay na khilaafeen haddana waa xigtadeenii. Camar ayaa markale ugu jawaabay adiga faraha iga qaad, wallaahi inaan boqorka u s heegi doono inay Nebi Ciise ka aaminsan yihiin inuu yahay addoon. Maalintii danbe markii la gaaray ayaa Camar wuxuu u galay boqorkii Najaashi, wuxuuna ku yiri boqorow kuwan aad magangalyada siisay waxay ku sheegayaan Ciise Ina Maryama hadal aad u weyn, sidaas darteed intaad u yeertid waxaad weydiisaa waxa ay Ciise ka aaminsan yihiin. Waxay tiri Ummu Salama, markaan arrinkaas ogaannay waxaa nagu soo kordhay murugo iyo tiiraanyo aanan horey noo qabsan, waxaynu is niri, hadduu boqorka wax naga su'aalo Nebi Ciise (cs) maxaynu niraahnaa??. Waxaan isla garanay inay habboon tahay inaan su'aashaas aan uga jawaabno oraahdii uu Allaah ka yiri Ciise, innagoo wax kale aanan ku siyaadinin, dabadeedna wixii markaas kadib dhacayo ha dhaceen. Waxaan markale isla garannay inuu noo hadlo Jacfar Bin Abii Dhaalib. Markaan hor nimid boqorkii Najaashi, wuxuu na weydiiyay waxa aan ka aaminsannahay Ciise Ina Maryam, wuxuuna Jacfar ku yiri boqorka �Nebi Ciise waxaan ka leenahay oo keliya waa wixii uu nooga waramay Nebigeena Muxammad (scw)�. Boqorkii ayaa raaciyay su�aashaan �waa maxay waxaasi??�. Jawaabtii Jacfar ee Nebi Ciise (cs). Jacfar oo ka jawaab bixinaya Nebi Ciise (cs) ayaa yiri "waa addoonkii Alle iyo Rasuulkiisa...". Markii uu boqorkii Najaashi maqlay hadalkaasi wuxuu gacanta ku garaacay dhulka, wuxuuna yiri.. �ma jiraan wax ay ku kala duwan yihiin Nebi Ciise (cs) iyo nebigiina�. Sawaxan iyo buuq ayay isku dareen wadaaddadii kirishtaanka ee ag fadhiyay boqorka, iyagoo caro ka muujiyay hadalka ka soo yeeray boqorkoodii. Boqorkii Najaashi oo si weyn ugu qanacsan sharaxaaddii muslimiinta ay ka bixiyeen diintoodii ayaa ku yiri �socda oo waxaad tihiin kuwo la nabadgeliyay, qofkii idin caaya waa la ganaaxayaa, qofkii idin dhibaateeyana waa la ciqaabayaa, wallaahi ayaan ku dhaartaye kuma doorsanayo in la i siiyo buur dahab ah oo markaasi qof idinka mid ah ay soo gaarto dhibaato�, kadibna wuxuu boqorka eegay ergadii Qureysh ee Camar iyo saaxiikiis isagoo ku yiri � ha loo celiyo labadaan nin haddayadahoodii, waayo uma baahnin�. Ummu Salama waxay tiri, Camar iyo saaxiibkiis oo qoomameenaya ayaa dib dalkoodii ugu laabtay, hase ahaatee innaga waxaan si maamuus leh u sii joognay dhulkii Xabasha. Toban sanno ayay Xabasha joogeen. Saxaabigii jaliilka ahaa ee Jacfar Bin Abii Dhaalib iyo afadiisii Asmaa waxay geeska Afrika si nabad ah ugu sugnaayeen toban sanno. Hase ahaatee, sannadkii toddobaad ee hijriga ayaa waxay iyaga iyo koox saxaabada ka mid ah ku soo laabteen magaallada Madiina. Imaanshihii Jacfar iyo muhaajiriintii ka timid Xabasha iyo Rasuulka (scw) oo markaasi ka soo laabtay duulimaadkii Khaybar ayaa wada kulmay, waana kadib markii la furtay Khaybar. Soo dhoweyntii Rasuulka (scw) ee Jacfar. Suubbanaha Rasuulka (scw) si aan la tilmaami karin ayuu ugu farxay imaanshaha Jacfar, intuu laabtiisii sharafta badnayd ku soo dumay Jacfar ayaa wuxuu ku yiri �ma waxaynu ku faraxnaa furashada Khaybar mise imaanshaha Jacfar??. Farxaddaasi uu Rasuulka (scw) ka muujiyay imaanshaha Jacfar kama yareyn tan guud ahaan muslimiinta, gaar ahaan kuwii masaakiinta ahaa ay ugu farxeen imaanshaha Jacfar iyo asxaabta kale. Maxaa yeelay, Jacfar wuxuu aad u xiriirin jiray una dhaqaalayn jiray masaakiinta muslimiinta ee waxna aan haysan, waxayna taageeradiisa masaakiinta ay keentay in loogu magac-daro �aabihii masaakiinta�. Abuu Hureyra Allaha ka raalli noqdee oo arrinkan ka sheekeenaya ayaa yiri �haddaynu ahayn jamaacada masaakiinta Jacfar wuxuu noo ahaa qofka noogu roon dadka, gurigiisa ayuu intuu noo kaxeeyo ayuu na soo siin jiray waxa yaala oo cunto ah..�. Jacfar oo hoggaaminaya dagaalkii Mu�ta. Joogistii Jacfar ee uu dunida saarnaa ayaa soo yaraatay. Sannadkii siddeedaad hijriga billowgeedii wuxuu Rasuulka (scw) diyaariyay ciidan la dagaallama ciidamada Ruum ee ku sugnaa gobolka Shaam, wuxuuna ciidankii muslimiintii madax uga dhigay Zeyd Binu Xaaritha, wuxuuna yiri �haddii la dilo Zeyd ama la dhaawaco waxaa amiir noqonaya Jacfar Binu Abii Dhaalib, Jacfar haddii la dilo ama la dhaawaco waxaa amiir noqonaya Cabdullaahi Binu Rawaaxa. Cabdullaahi Binu Rawaaxa haddii la dilo ama la dhaawaco markaasi muslimiinta ha iska dhex doorteen mid iyaga ka mid ah..�. Labo ciidan aan isku aadin xagga tirada. Muslimiintii markii ay gaareen Mu�ta oo ah tuulo ku taalla Urdun ee Shaam ayaa muslimiintii waxay ogaadeen inay ciidamada Roomaanka ay diyaarayeen ciidamo gaaraya 100 000 qof, boqolkaasoo kun oo ay taageerayaan boqol kun kale oo isugu jira gaallada Carbeed ee ka tirsan qabiilooyinka Lakhm, Judaam iyo Qud-h-aaca iyo kuwo kale oo badan, halka ciidamada muslimiinta ay gaarayeen oo keliya 3000 ciidan. Saddex kun oo ciidan ayaa wuxuu la dagaalamayaa labo boqol oo kun (200 000) oo ciidan, waa labo ciidan oo aan isku aadin. Hase ahaatee, waxyar kadib waxaa billowday dagaalkii ay dagaallamayeen ciidamada muslimiintii iyo kuwii kale ee gaallada ahaa. Hoggaamiyihii ciidamada muslimiinta Zeyd Binu Xaaritha ayaa jiidda hore ee dagaalka ku naf-waayay sidiina ayuu ku shahiiday, Allena uga baryaynaa inuu u naxariisto. Dhinaca kale, waxaa durbadiiba hoggaankii si geesinimo ku jirta ula wareegay saxaabiga aan ka sheekeenayno ee Jacfar Binu Abii Dhaalib isagoo ka soo dagay faraskiisii. Si xammaasad weyn ku jirta ayuu dagaalkii u galay, waxa keliya ee u muuqanayay waxay ahayd Jannada iyo bilicdeeda ballaaran, neecowdeeda iyo biyaheeda macaan, xuurul-ciinteeda loo dhammeeyay quruxda, webiyadeeda kala nooca ah intaasoo ay sii siyaadiso rajada weyn ee uu ku qabay raalla ahaanshaha RABBI (sw) taasoo uusan wax kale ku doorsanaynin. Wuxuu tiriyay tix gabay ah oo uu kaga hadlayay sida loo xanuujin doono ciidamada Roomaanka ee qarka u istaagan in la ciribtiro. Jacfar oo dagaalka ku shahiiday. Wacdarro weyn ayuu Jacfar goobtii dagaalka ka muujiyay, isagoo sita seeftiisa wuxuu dhex jiiray ciidankii roomaanka, isagoo kii ka soo hor-baxaba uu qoorta ugu dheereenayay seeftiisa ayaa markii danbe waxaa laga dhaacaway oo laga gooyay gacantiisii midig, calankii ayuu misna ku qaaday gacantiisii bidix, markale ayaa misna laga dhaawacay oo ay go�day gacantii bidix kadibna laabtiisii ayuu damcay inuu calanka ku qaado, hase ahaatee dhufashaddii 3-aad oo darnayd ayaa jirkiisa laba dhinac ka kala dhigtay. Intaa kadib waxaa calankii la wareegay geesigii 3-aad ee Cabdillaahi Binu Rawaaxa ilaa isna laga dilo oo uu ka shahiido. Dhammaantood Allaha u naxariisto kana raalli noqdo, waxay dhinteen iyagoo u taagan difaacidda diinta ALLAAH (sw). War degdeg ah oo Rasuulka (scw) soo gaaray. Rasuulka (scw) oo ku sugan magaallada Madiina ayaa waxaa gaaray khabar degdeg ah (waxyi ahaan) kuna saabsan geeridii hoggaamiyaashiisii qiimaha badnaa, si daran oo xanuun badan oo aan la tilmaami karin ayuu geeridooda uga tiiraanyooday. Wuxuu aaday guriga Jacfar oo ay ilmo adeero ahaayeen. Guriga waxaa joogay afadiisii qiimaha badnayd ee Asmaa Bint Cumeys oo ku rajo weynayd ninkeedii oo nabad qaba inuu ku soo laabto gurigiisa iyo reerkiisa. Diyaargarow fiican ayay arrinkaa ugu talogashay, cunto macaan iyo caruurtii oo ay u qubaysay oo ay qurxisay si ay si wadajir ah ay ugu qaabilaan aabahoodii ay sida daran u jeclaayeen. Tiiraanyadii Qoyska Jacfar. Asmaa oo dareenkeeda maalintaas cabbiraysa ayaa waxay tiri �markii uu noo yimid Rasuulka (scw) waxaan wejigiisa qiimaha badnaa ka aqristay murugo weyn, waxaa naftaydii gashay cabsi, hase ahaatee ma aanan jeclaysan inaan weydiiyo su�aalo ku saabsan arrinta ninkayga Jacfar, cabsi awgeed aan ka qabo inaan maqlo war aan i farax gelin. Rasuulka (scw) wuu na salaamay, wuxuuna intaa kadib igu yiri waxaad iigu yeertaa caruurta Jacfar, waana u yeeray. Caruurtii oo faraxsan ayaa xagga Rasuulka (scw) ku soo cararay, mid walba oo caruurta ka mid ah wuxuu doonayay inuu ku dhago ama qabsado jirka Rasuulka (scw). Dhinaca kale, Rasuulka (scw) isna wuxuu ku soo foorarsaday caruurtii, isagoo dhunkanaya isla mar ahaantaasna ay indhihiisii sharafta badnaa ay ilmeenayaan. Waxaan ku iri �hooyaday iyo aabahay ha lagugu furtee- maxaad la oonaysaa?? Ma Jacfar iyo labadiisii saaxiib ayaa dhibaato soo gaartay?. Wuxuu Rasuulka (scw) �HAA.., oo maanta ayay shahiideen�. Markay hadalkaasi uu yiriba waxay farxaddii iyo muusoodkii isu baddashay naxdin iyo walbahaar. Caruurtii yaraa ee faraxsanaa markay maqleen oohinta hooyadood waxaa ka soo haray degganaansho lagu hareeyay tiiraanyo daran. Ducada Rasuulka (scw) ee Jacfar. Hase ahaatee, Rasuulka (scw) wuu iska tagay isagoo iska masaxaya ilmadii buuxisay labadiisii indhood, wuxuuna lahaa waqtigaas iyada ah hadallo macnihiisu ahaa �Allahayoow waxaad Jacfar (qoyskan) ugu baddashaa wax khayr badan, Allahayow qoyska Jacfar baddal wanaagsan sii�, kadibna wuxuu yiri �waxaan Jannada ku arkay Jacfar oo leh labo garbood oo dhiig leh..�. Haa, Allaah (sw) waa mudan yahay inuu ku abaaliyo Jacfar darajadaas qiimaha badan, waxaana halkaas ku dhammaatay sheekadii Saxaabigii jaliilka ahaa ee Jacfar Binu Abii Dhaalib oo aan Allaah uga baryayno inuu u naxariisto, kana raalli noqdo aamiin aamiin aamiin. Abu Hurayra. Abu Hurayra R.C. Cabdiraxmaan Ibnu Sakhar Al-doosiyi. Waa saxaabigii waynaa ee soowarinta axaadiista caanka ku ahaa ilaahay raali hakanoqdee.waxa uu dhashay taariikhda miilaadigu markii ay ahayd 599 ilaa 676 Taariikh. Akhristow waxaa hubaal ah inaad taqaanid saxaabiga xiddiga ah ee ka mid ahaa asxaabtii Rasuulka (scw). Aynu isweydiinee ma ummadda Islaamka ayaa waxaa ku jira ruux aanan aqoonin Abuu Hureyra?!. Dadku waxay ugu yeeri jireen xilligii Jaahiliga (Islaamka kahor) �Cabdi Shams�, hase ahaatee markii uu Ilaah ku maamuusay diinta Islaamka, ee uu soo islaamay, kuna sharfay la kulankii Nebiga (scw) ayaa wuxuu Rasuulku weydiiyay su�aashan: �Magacaa?�. Wuxuu yiri magacygu waa �Cabdi Shams�. Nebiga (scw) ayaa ku yiri, maya ee waxaa lagu yiraahdaa Cabdiraxmaan. Wuxuu yiri, haye oo magacaygu waa Cabdiraxmaan, aabahay iyo hooyaday ha lagugu furtee Rasuulkii Alloow. Wixii maalintaas ka danbeeyay wuxuu magaciisu ahaa Cabdiraxmaan, aabihiisna Sakhr. Waxay dadka ugu kunyooni jireen Abuu Hureyra, sababta loogu baxshayna waxay ahayd, markii uu yaraa ayaa wuxuu lahaa bisad yar, taasoo uu jeclaan jiray inuu la cayaaro. Wiilashii ay isku da�da ahaayeen ayaa wixii maalintaa ka danbeeyay waxay ugu yeeri jiray �Abuu Hureyra�, kunyadaas (abuu hureyra) ayuu markii danbe ku caan baxay. Islaamiddii Abuu Hureyra. Abuu Hureyra Allaha ka raalli noqdee wuxuu ku soo islaamay gacantii Dhufeyl Binu Camar Al-dowsi, isagoo intaa wixii ka danbeeyay dhex joogay tolkiisa reer Daws jeer laga soo gaaro sannadkii lixaad hijriyada kadib, halkaasoo uu u soo wafdiyay Rasuulka (scw) oo joogay magaallada Madiina, wuxuuna la socday qaar ka mid ah tolkiisa oo iyaguna soo islaamay. Abuu Hureyra wuxuu ahaa wiil dhalinyaro ah oo u go�ay u-adeegidda iyo la-jirka Rasuulka (scw). Fadhigiisa iyo deggaankiisu wuxuu ahaa masjidka, Nebigana (scw) wuxuu ka dhigtay bare iyo hoggaamiye, mana uusan lahayn xilligaas reer ama caruur. Sidii uu ugu baari fali jiray hooyadiis oo gaal ahayd. Abuu Hureyra wuxuu la noolaa hooyadiis oo waayeel ahayd, taasoo ku adkeysatay shirkiga iyo gaalnimada. Inkasta oo ay gaal ahayd, haddana Abuu Hureyra ma uusan ka noogi jirin inuu u duceeyo, wuu u cabsan jiray, wuuna u baari fali jiray markasta, hase ahaatee iyadu way ka carari jirtay. Way ka tagi jirtay, iyadoo walbahaarka Abuu Hureyra uu ka walbahaarayo hooyadiis ay buuxinayso laabtiisa. Abuu Hureyra wuxuu yiri, maalin maalmaha ka mid ah ayaan hooyaday ugu yeeray diinta islaamka, markaasay waxay Nebiga (scw) ku sheegtay hadal aan dhibsaday, ina dhaawacay. Wuxuu aaday Rasuulka (scw) isagoo oonaya. Rasuulka (scw) ayaa ku yiri: �maxaa kaa oohinaya!?�. Wuxuu yiri, waxaan ahaa mid aan ka noogin yeerista aan hooyaday ugu yeerayo islaamka, halka iyaduna ay diidi jirtay inay soo islaamto. Hase ahaatee, maanta ayaa waxaan ugu yeeray inay soo islaamto, dabadeedna waxaan xaggaaga ka maqlay wax aan dhibsado, ee Rasuulkii Alloow waxaad Ilaah uga baridaa inuu laabteeda islaamka soo aaddiyo. Nebiga (scw) ayaa u duceeyay Abuu Hureyra hooyadiis. Wuxuu yiri Abuu Hureyra: �waxaan ku dhaqaajiyay guriga, markii aan u soo dhowaaday guriga ayaa waxaan maqlay dhawaaq sida biyo daadanaya oo kale, markii aan damcay inaan gurigii galana waxay hooyaday igu tiri: joogso meeshaada, dabadeedna waxay xiratay dharkeedii ka dibna waxay tiri soo gal, markii aan gudaha guriga soo galayna waxay hooyaday tiri: waxaan qirayaa jiritaanka Allaha xaqa ah, waxaan kaloo qirayaa inuu Muxammad yahay addoonkii iyo Rasuulkii Alle�. Waxaan ku laabtay Rasuulka (scw), annigoo farxad awgeed la oonaya sidii saacad ka horeba aan murugo darteed ula ooyay, annigoo markaas ku leh Rasuulka: bishaarayso Rasuulkii Alloow�., Ilaah wuu aqbalay ducadaadii oo wuxuu Alle (sw) hanuuniyay Abuu Hureyra hooyadiis. Jeceylkii Abuu Hureyra ee Nebiga (scw). Waxaa mahad iska leh Allihii Abuu Hureyra ku hanuuniyay Islaamka. Waxaa mahad iska leh Allihii Abuu Hureyra baray qur�aanka. Waxaa mahad iska leh Allihii Abuu hureyra ku manneystay inuu noqdo saaxiibkii Nebiga (scw). Sidii uu Abuu Hureyra u jeclaa Nebiga (scw), ayuu misna uu u jeclaa cilmiga, wuxuuna cilmiga iyo aqoontu u ahayd hadaf iyo yool uu tiigsado markasta. Cilmiga ayaa u caado ahayd Abuu Hureyra Illaah ha raalli noqdee. Nebiga (scw) ayaa ugu duceeyay cilmiga. Waxaa sheekeeyay Zeyd Binu Thaabit Ilaah ha ka raalli noqdee, wuxuuna yiri: goor aan anniga iyo Abuu Hureyra iyo nin aynu saaxiibo ahayn aan joogno masjidka welibana aynu Alle baryayno, xusaynana Alle ayaa waxaa nagu soo baxay Rasuulka Alle (scw) ilaa uu dhexdeena fariisto, dabadeedna waynu aamusnay. Nebiga (scw) ayaa nagu yiri, hadalkii aad wadateen u noqda. Anniga iyo saaxiibkay ayaa waxaynu barinay Alle (sw) -kahor Abu Hureyra intuusan baryin� markaas iyada ahna uu Rasuulka noo aamiinsanayo (leeyahay aamiin). Haddana, waxaa Alle baryay Abuu Hureyra isagoo leh: Allahayoow waxaan ku weydiisanayaa waxa ay ku weydiisteen labadayda saaxiib.. Waxaan ku weydiisanayaa cilmi aan la hilmaamin� Nebiga (scw) ayaa yiri: aamiin. Annagana waxaynu markale niri: Ilaahayow annagana waxaan ku weydiisanaynaa cilmi aan la hilmaamin. Nebiga (scw) ayaa ku yiri: waxaa idinkaga hormaray wiilkii reer Daws ahaa (Abuu Hureyra). Siduu Abuu Hureyra uu naftiisa ula jeclaa barashada cilmiga, ayuu misna ula jeclaa dadka inay weyneeyaan cilmiga. Taasina waxaan ku arki doonaa dhacdadan soo socota. Abuu Hureyra ayaa maalin maalmaha ka mid ah soo maray suuqa magaallada Madiina, wuxuu arkay inay dadkii ku shuqloomeen adduunyo, wuxuu arkay inay ku mashquuleen bicsharada iibka, gadista, siinta iyo qaadashada. In yar ayuu dadkii is dul istaagay, dabadeedna wuxuu dadkii ku yiri: Yaa idinka tabar daran haddaad tihiin reer Madiinoow!!. Waxay yiraahdeen, ma waxaad aragtay kuwanaga tabarta daran Abuu Hureyrow. Wuxuu yiri, waxaa la qaybsanayaa dhaxalkii Nebiga (scw), idinkana waxaad fadhidaan halkan..! War miyeydaan tagaynin oo soo qaadanaynin qaybtiinii!! Waxay yiraahdeen waa halkee?!. Wuxuu yiri: �masjidka�. Dadkii ayaa u deg-deggay masjidka, Abuu Hureyrana iyaga ayuu sugay ilaa ay ka soo laabteen. Markii ay u yimaadeen, ayaa waxay ku yiraahdeen: Abuu Hureyra, waxaynu aadnay masjidkii mana aanan arag wax lagu qaybsanayay masjidka. Wuxuu ku yiri, miyeydan masjidka ku arag wax dad ah?!. Waxay yiraahdeen: haa.., waa run oo waxaynu aragnay dad tukanayay, dad aqrisanayay qur�aanka iyo kuwo kale oo baranayay cilmiga la xidhiidha xalaasha iyo xaaraanta. Wuxuu yiri, haddaba taas ayaa ah dhaxalkii Nebiga (scw). Faqrigii iyo gaajadii uu la kulmay Abuu hureyra. Dhibaatooyin fara badan ayuu Abuu Hureyra kala kulmay barashada cilmiga diinta iyo u go�idda fadhiyada Rasuulka (scw), taasoo aynan jirin qof sidiisoo kale ah. Abuu Hureyra oo arrintan ka sheekeenaya wuxuu yiri: waxaa dhici jirtay inay gaajada i haysa igu adkaato jeer aan ka noqdo mid asxaabta ka weydiiyo aayad qur�aan ah -markaasna aan ogahay macnaha aayadda- waxa aan u weydiinayo waa inuu ii wado gurigiisa oo uu i soo siiyo cunto. Maalin maalmaha ka mid ah ayaa gaajadii i haysay igu adkaatay, markaas ayaa waxaan caloosha ku xiray dhagax, waxaana fariistay waddada dhexdeeda. Waxaa waddadii soo maray Abuubakar (rc) waxaana weydiiyay aayad qur�aan ah, sababta aan u weydiinayana waa inuu gurigiisa ii kaxeeyo, mana ii kaxeynin. Intaa ka dib, waxaa haddana waddada soo maray Cumar Binu Al-khaddaab (rc), waxaan weydiiyay aayad qur�aan ah, isna iima yeerin jeer uu markii danbe ka soo maro Rasuulka (scw), wuxuu gartay gaajada i haysa wuxuuna yiri: �Ma Abuu Hureyraa?!�. Waxaan iri, haa, waana ku ajiibay Rasuulkii Alloow, ka dibna waan raacay, waxaana annigoo la socdo galnay gurigiisa. Wuxuu Nebiga (scw) guriga ka helay weel caano ku jireen, markaas ayuu reerkiisa ku yiri: �intee ayuu nooga yimid kani�. Waxay yiraahdeen, waxaa kuu soo diray hebel. Wuxuu yiri, Abuu Hureyroow waxaad u yeertaa jamaacadii la oran jiray Ahlu-Sufa (waxay ahaayeen dad masaakiin ah, kuwaasoo aan lahayn reer iyo caruur iyo hoy midna, waxayna seexan jirayn masjidka Nebiga). Waxaa i dhibtay inaan Ahlu-Sufa ugu yeero weelkan yar ee caanaha ku jira, waxaana naftayda ku iri: Sidee ayeey u deeqaysaa Ahlu-Sufa weelkan yar?!. Waxaan filayay inaan hal mar dhamo caanahan si aan ugu xoogeysto, deedna aan iyaga u aado. Waxaan u imid Ahlu-Sufa, waxaana aan ugu yeeray weelkii caanaha ku jireen. Hal mar ayeey yimaadeen, markii ay soo ag fariisteen Rasuulka ayaa wuxuu igu yiri: �intaad qaadid u gee iyaga�. Waxaan bilaabay inaan mid mid u siiyo caanihii ilaa ay dhammaantood caanihii ka dhamaan, weelkiina waxaan u celiyay Rasuulka (scw). Nebiga (scw) ayaa madaxiisa kor u qaaday isagoo muusoonaya, wuxuuna yiri: �waxaa haray anniga iyo adiga�. Waxaan iri, run baad sheegtay Rasuulkii Alloow. Wuxuu yiri, haddaba, cab caanaha, waana cabay. Markale ayuu igu yiri, cab, haddana waan cabay. Rasuulka (scw) kama uusan suulin kii yiraahda cab, anniguna aan cabbayo caanihii ilaa markii danbe aan ka iraahdo: Ilaahii xaqa kugu saaray waxaan kuu dhaaranayaa inaanan awoodin inaan sii cabo.. Wuxuu qaaday weelkii, dabadeedna wuxuu cabbay suubbanaha Nebiga (scw) caanihii soo haray. �waxaan ku barbaaray agoonimo, waxaan guuray oo hijrooday annigoo miskiin ah, waxaan shaqaale ka ahaa beer ay lahayd ina Qazwan annigoo ugu shaqeyn jiray si calooshii ugu shaqeystinimo ah, waxaan ahaa kii u adeega reerka markay soo deggaan, ratiga ayaan u kaxeyn jiray, Ilaahayna wuxuu ii sahlay inaan ka guursado shaqadii beertaas. Waxaa mahad iska leh Allaha diinta islaamka nidaam nooga dhigay, Abuu Hureyrana ka dhigay hoggaamiye. Abuu Hureyra wuxuu madax ka noqday magaallada Madiina, isagoo ka socda dowladdii Mucaawiye Binu Abii Sufwaan (rc) wax ka badan hal jeer, madaxtinimadaas uu noqday Abuu Hureyra ma aynan beddelin dabeecaddiisii. Wuxuu ku tilmaanaa tilmaamo suubban. Illaah ha ka raalli noqdee wuxuu Abuu Hureyra kulansaday cilmi xeel dheer, cafis iyo saamixitaan badan, Alle ka cabsi iyo xalaal-miiradnimo. Wuxuu ahaa kii sooma maalintii, halka habeenkii qayb uu ka tukan jiray salaatul-leylka. Wuxuu salaadda u toosin jiray reerkiisa habeenka saqda dhexe, habeenka intiisa danbena wuxuu salaadda u toosin jiray gabadhiisa. Guriga Abuu Hureyra wuxuu ahaa kii aan laga-kala-goyn cibaadada habeenkii oo dhan. Abuu Hureyra waxaa u shaqeyn jirtay gabar madoow ah, gabadhii ayaa waxay u gaftay maalin Abuu Hureyra, dabadeedna wuu istaagay, wuxuuna soo qaatay jeedal si uu markaa ugu garaaco gabadha. Haddana wuu is qabtay isagoo gabadhii ku leh: �haddii aynan jirin qisaas maalinta qiyaame waan ku xanuujin lahaa sida aad noo dhaawacdayba, hase ahaatee waxaan kaa iibinayaa qof i siiya qiimahaaga, waqtigaasna aan aad ugu baahanahay � Iska tag, Alle dartii ayaan kuu xoreeyee.. Abuu Hureyra cabsidiisa Alle ayaa waxaa wehelisay adduunyo naceyb, wuxuu sida badan ku dadaali jiray u-camal -falka maalinta aakhiro, sidaa darteed wuxuu markasta ka wel-weli jiray cadaabta iyo xanuunka ay wadato naarta. Maalin ayaa gabadhiisii waxay ku tiri, aabe gabdhaha saaxiibadayda ah way i caayaan, waxayna igu yiraahdaan: muxuu aabahaa kuugu gadi waayey dahab?!. Wuxuu ku yiri, gabadhaydiiyey, waxaad ku tiraahdaa: aabahay wuxuu iiga cabsanayaa kulka naarta Jahannamo. Diidmada uu Abuu Hureyra gabadhiisa dahabka ugu diidayay kama ahayn bakheylnimo awgeed, maxaa yeelay wuxuu Abuu hureyra ku tilmaanaa deeqsinimo iyo gacmo furnaan, gaar ahaan xilliga jidka Alle loo duulayo. Marwaan Binu Al-Xakam ayaa wuxuu Abuu Hureyra u soo diray boqol diinaar oo dahab ah, maalintii kale markii la gaaray ayaa wuxuu u qoray warqad uu ku leeyahay sidatan: khaadimkaygii wuu qaldamay oo wuxuu ku siiyay lacago diinaar ah, annigana kulama aanan doonin, ee waxaan u doonayay qof aanan adiga ahayn. Abuu Hureyra arrintii wuu ka qoomameeyay, wuxuuna yiri: waxaan lacagta u bixiyay si jidka Alle ah, markuu mushaarkayga yimaado ka qaado lacagta. Hase ahaatee, waxay Marwaan ka ahayd oo keliya inuu imtixaano Abu Hureyra, markii uu arrinkii u fiirsadayna wuxuu oggaaday inuu sax yahay hadalkiisii. Hal meel ma wada harsanayno anniga iyo kan qaraabadiisa gooya. Abuu Hureyra wuxuu weligiis baarri u ahaa hooyadiis, mar alla markuu guriga ka baxayana intuu istaago iridka aqalka ayaa wuxuu oran jiray: �salaan iyo nabad gelyo korkaada ha ahaato hooyo� Iyaduna waxay ugu jawaabaysay: �adigana sidoo kale dushaada ha ahaato naxariistii iyo barakaatkii Alle�. Wuxuu haddana ku yiri: �Allaha kuugu naxariisto sidii aad annigoo yar igu soo barbaarisay�. Waxay haddana ku tiri: �Allaha kuugu naxariisto sidii aad annigoo weyn iigu baarri-fashay�. Markuu guriga ku soo laabtana wuxuu oran jiray hadalladaas oo kale. Wuxuu Abuu Hureyra ku dadaali jiray inuu dadka ugu yeero sidii ay ugu baari-fali lahaayeen waalidiintooda, iyo xiriirinta qaraabadooda. Waxaa hadalladiisa ka mid ahaa hadalkan: "hal meel ma wada harsanayno anniga iyo kan qaraabadiisa gooya". Wuxuu maalin maalmaha ka mid ah arkay labo nin oo wada socda, oo kala da� weyn. Wuxuu kii yaraa weydiiyay waxa uu kan kale u yahay, wuxuuna ku yiri: �waa aabahay�. Haddaba wuxuu Abu Hureyra ninkii ku yiri: �magaciisa ha ugu yeerin, hortiisana ha socon, hana fariisan hortiisa. Markii uu Abuu Hureyra xanuunsaday bukaankii dhimashadiisa ayaa uu ooyay, waxaana lagu yiri maxaad la ooyaysaa?. Wuxuu yiri, lama oynayo cabsida aan ka qabo dunidan tan ah, hase ahaatee waxaan la ooyay safarka dheer ee i sugayo, iyo saadka iyo sahayda yari ee aan wato. Waxaan istaagay dhammeystirka waddo, taasoo ii sii kaxeynaysa Janno ama Naar, mana ogi labadaas meelood meesha aan ku danbeyn doono. Waxaa Abuu Hureyra soo booqday Marwaan Binu Al-Xakam, isagoo ku leh: Abuu Hureyrow Allaha ku shaafiyo. Wuxuu Abuu Hureyra ku Alla baryay ducadan, wuxuuna yiri: �Illaahayow waxaan jeclahay la-kulankaaga ee waxaad adiga jecaataa la kulankayga, iina soo deddeji inaan kula kulmo". Maba uusan Marwan ka bixin gurigii jeer uu ka geeriyoodo Abuu Hureyra. Illaah ha u naxariisto Abu Hureyra raxmad waasic ah, wuxuu ummadda muslimiinta u xafiday wax ka badan kun iyo lix boqol iyo sagaal xaddiis kana mid ah axaadiista Rasuulka (scw), Ilaahay Islaamka iyo Muslimiinta ha uga jazeeyo kheyr, aamiin Indhafiiqid. Indhafiiqidu waa qaliinka lagu sameeyo jirada gasho bikaacada isha (Eye lens) taasoo keento arag daciifid. Qaliinkan wuxaa lagu soo saaraa bikaacadaan uu caadka koray taasoo keentay indho daciifitaanka Waaciye. Waaciye() (), Waa degmo ka tirsan gobolka Bari Waxay dhacdaa meel u dhexeysa Magaalooyinka Boosaaso iyo garoowe. Waaciye waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1929-1930, Xiligaasoo niman Ganacsato ah oo sharaa'ik xoolaha dhoofiya lahaa ay ka dhiseen Berkedo iyo dhawr guri. Ganacsatadaas oo kala Ahaa Waaciye wexey ku taal barta ay iska gooyaan dhigta 10.0166667° iyo loolka 49.0333333°. Waaciye wexey degmo u tahay oo ay xukuntaa Xidda, Qayaadsame, Juurile, Dalweyn Sheerbi iyo baadiyaha ku xaydaaman tuulooyinkaas oo ay reer miyigu degaan. iyo weliba kuwa kale oo liiskan ka maqan. Waaciye waxaa marta waddada weyn ee isku xirta waddanka labadiisa cirif, bari iyo koonfur. Degmadu aad ayey sanadadan dambe u dhismaysey oo guryo qurxoon oo magaalada bilicdeeda bilaya ayaa la mooddaa iney meelo badan ka muuqanayaan. Degmadu wexey leedahay cusbitaal weyn, dugsi sare, dugsi hoose-dhexe iyo machad waxbarasho. Degmada waxaa ku yaalley laba hoteel oo saaran waddada weyn ee dhexmarta degmada. Degmadu wexey leedahay saylad xoolaha lagu kala iibsado oo ay dhir badani deyr u tahay. Degmadu wexey leedahay dukaamo, farmashiyayaal, xawaalad, ceel biyihiisa la sifeeyo, biibitooyin shaah, Bakhaarro cunto, Berkedo badan, afar masaajid iyo laba kale oo dhismohooda la bilaabay taasoo ka dhigi doonta tirada masaajidyada lix xabbo. Degmadu wexey u fideysaa dhanka koonfureed ee ay tuulada xiddo xigto. Dhanka waqooyi bari waxaa ka soo xiray togga Waaciye kaasoo xilliyada roobka goosta dhul badan una dureera dhanka haracley isagoo jirid siibaya dhirta nawaaxigaas ku taalla. Cimilada. Waaciye waa degmo jawigeedu aad u wanaagsan yahay taasoo keenta in dad badni yimaadaan xilliga xagaaga, Xilligaas oo dad badni ka soo xagaa baxaan Boosaaso kululaylka ka jira awgiis. --Cabdirashiid 22:30, 10 Oktoobar 2011 (UTC) Dalxiiska Somaliland. Dalxiiska Soomaaliya waa waax dalxiis oo hoos tegta Wasaarada Dalxiiska ee Soomaaliya. Goobaha dalxiiska Somaliland. Goobaha aad loo dalxiiso ee Somaliland waxa ka mid ah daljirka dahsoon ee Hargeysa ku yaala, dhammaan magaalooyinka qadiimiga ah ee dalka sida Berbera, Saylac, Bullaxaar, Maydh & Xiis, Laas-qoray, Jasiiradaha Sacaadadiin iyo Ceebood, Buurta Daallo, Buurta Gacan-Libaax (Waxa waliba lagu sameeyay dhisme) iyo dayactir buurta dusheeda (buurta Saw), Laasgeel (Goob aasaar qadiimi ah oo ku taala Jidka isku xidha Hargeysa iyo Berbera (Dhubato) iyo goobo kale oo aan xusi doonno. Waxannu ugu bushaaranaynaa soo booqdayaasha bartan in aanu boggan idiin ku soo gudbin doonno xogo iyo macluumaad faahfaahsan oo la xidhiidha dhammaan goobaha taariikhiga ah ee la dalxiiso Soomaaliya, xaqiiqooyin ku xeeran iyo is bedello ku yimi goobo ka mid ah. goobaha dalxiiska Soomaliland. Guud ahaan, gobolkasta Somaliland waxa ka jira goobo caan ah, taariikhi ah ama lagu tilmaami karo fursadaha iyo/ama khayraadka qaaliga ah ee dalku leeyahay dhinaca dalxiiska iyo taariikhda. Fu'aad madaxyar waa la booqan karaa isna, Daljirka Dahsoon ee Laga Dalxiiso Hargeysa. Badhtamaha Magaalada Hargeysa, goobta Khayriyada ama bangiga horumarinta hortiisa waxa saaran mid ka mid ah miigagii taliskii Siyaad Barre ee Hargeysa duqeeyay oo loo dhigay goobta in lagu xasuusto taariikhda qaranimada Somaliland soo martay. Miiggan daljirka ah waxa ku yaalla sawirro muujinaya bulshaddii rayidka ahayd ee lala dagaalamayay iyo xaq u dirirayaashii Somaliland Qofkasta oo soo gaadha Hargeysa wuxu booqdaa dalkjirkan dahsoon iyadoo mararka qaarkood la arko dad qaadanaya sawirro ama isku sawiraya dalkjirka iyo goobta yaallo. Buuraha Naasa-hablood. Dhinaca bari woqooyi ee Hargeisa waxa ku yaalla Buuraha Naasa hablood oo ah astaanta Dawladda Hoose ee Hargeysa iyo gobolka Maroidjeex. Magaalada Hargeysa ayaa caan ku ah buurahan sawirka naasaha leh. Sida caadiga ah, qofka safarka ahi dhinac kasta oo uu ka soo galayo Hargeysa gaar ahaan marka dhulka lagu safrayo waxa lagu gartaa muuqashada buuraha Naasa Hablood in joogo Hargeysa. Naasa-hablood waa buuro aad usoo jiita dareenka dalxiisayaasha oo ay dadku booqdaan, Goobta dalxiiska Laasgeel (Aasaar qadiimi ah). Laasgeel waa goob leh godod hoose oo leh xaradh iyo astaamo qadiimiga ah oo lagu qiyaasay inay noqon karayaan aasaarta taariikhiga ah ee ugu da’da weyn geeska ama qaarada Afrikaba guud ahaan marka loo eego sawirrada farshaxanka iyo astaamaha muujinaya quruumo qarniyaal badan ka hor dhulka ku noolaa. Aasaartan qadiimiga ah waxa goobtan ku ogaaday khubaro faransiis sannadkii 2002, illaa immikana waxay ka midtahay goobaha taariikhiga ah ee aad loo dalxiiso, isla markana ay Wasaaradda Dalxiiska iyo Dawladda xaqiijiyaan nabadgelyada iyo ilaalinta aasaartan iyadoo si taxadir leh loogu oggolaado dalxiisayaashaa gaarka ah. Goobta Laasgeel waxa 6km woqooyi looga weecdaa tuulada Dhubato ee Degmada Laasgeel ee hore loo odhan jiray Dacar-budhug, immikana loogu magac daray Laasgeel oo 55KM bari ka xigta Hargeysa, kuna taalla wadada halbawlaha ah ee Hargeisa-Berbera. Gobolka Saaxiil. Xarunta gobolka Saaxiil ee Berbera, waxay ka midtahay deegaanka dhulka ugu qadiimisan iyo meelaha ugu hor magaaloobay dhinaca dhismaha iyadoo ilaa qarnigii labaatanaad ka hor caan ku ahayd dekedda wax lagala soo dego, dacallada dunidana laga yaqaannay. Guud ahaan, adhiga idaha ah ee Soomaalida ayaa dhammaan suuqyada carabta ee loo dhoofiyo looga yaqaannay Barbaraawi. Xeebaha Berbera. Xeebaha badda ku xeeran Berbera waxa ka mid ah Batalaale. Batalaale waa goobaha aad looga dalxiiso Somaliland ee Berbera ku yaalla waxa ka mid ah Xeebta Batalaale ee uu ku aasanyahay Cilmi Boodhari ama loo yaqaanno qabrigii jacaylka sida ay abwaannada suugaantu ugu halqabsadeen. Magaalada Berbera waxa ku taalla marsada koowaad ee Somaliland taasoo sannadahan dambe si casri ah loo horumariyay, kana mid ah goobaha aad loo dalxiiso marka la gaadho magaalada Berbera. Sidoo kale, madaarka diyaaraduhu ka haadaan oo hore u ahaan jiray Airport ka ugu weyn Africa, haddana ah kan ugu weyn Somaliland ayaa ku yaalla magaalada Berbera. magalada bebrera waxaa xidhiidh la lahaan jiray dowladihii islaamka sida cabaasiyiintii oo ahaa qoladii ugu horaysay ee soo galisay biyaha iyagoo u sameeyay iliilado soo qaada, waxa kale oo uga danbeeyay dowladii cismaaniyiinta iyagoo beebab soo dhigay. waxaa magalada Berbera la odhanjiray Bandar Cabaas,waxaa kaloo layidhaa Berbera,oo ah beri,beri, waxaana loola jeeda meel marna dadku yimaadaan marna ku yaraadaan. Berbera waxay xarun u ahayd taliskii ingiriiska ka hor magaalada Hargeysa. Xeelliga badda Berbera. Waa xeeb nadiif ah, isla markana aan buuq ahayn aadna loogu raaxaysto in lagu dabaasho iyo guud ahaan dalxiiskeeda. Waxad ka helaysaa noocyada kala duduwan ee hlibka kalluunka darayga ah ee hudheello kooban oo naxaawiga ku yaalla. Dawga Sheikh iyo Magaalada Sheikh. Muuqaalka buurta Sheikh ee Dawga wadada Berbera-Burao marto ayaa ka mid ah muuqaallada ugu quruxda badan ee loo soo qaato dalxiiska deegaanka Somaliland. Waxay dadka jidkan ku safraya ama si gaara ugu dalxiis tagaa aad ugu raaxaystaan buurta kala rogrogan, geedaha kala duduwan ee xilli walba magoolka iyo ubaxu ka soo hirayo, shimbiraha iyo noocyada ugaadha duur joogta ah ee kala duduwan ee lagu dul arkayo Gobolka Sanaag. Sanaag waa gobolka ugu badka weyn ama ugu ballaadhaan dhammaan gobollada uu dalka JSl ka koobanyahay. Sida laga dareemi karo sooyaalka taariikheed iyo aasaarta qadiimiga ah ee jirta, deegaanka rasmiga ah ee ugu badan ee bulshadeennu wuxu ahaa mid ka soo bilaabmay bariga Somaliland, galbeedna usoo socday qarniyo badan. Sidoo kale, magaalooyinka dhulka xeebaha ah ku yaalla ayaa ah deegaannada ugu qadiimisan taariikhda magaalawga Somaliland sida xataa wali ay meelo badan ashyaada hore, dhiska qadiimiga ah iyo astaamaha kale ee muujinaya taariikhda faca weyn laga helayo sida Berbera, Bullaxaar, Zaylac, Ceerigaabo, Laas-qpray iwm. Goobo badan oo taariikhi ah, isla markana aad loo jecelyahay in la dalxiiso ama la booqdo ayaa ku yaalla gobolka saaxil sida buurta Daallo, deegaannada Maydh & Xiis, Mash-caleed iyo meelo kaleba. Buurta Daallo. Daallo waa buurta Soomaaliya ugu dheer, horena u ahayd buurta ugu dheer dalkii la isku odhan jiray Jamhuuriyadda Somalia Daallo waxay ku taalaa Deegaanka Magaalada Ceerigaabo ee Xarunta Gobolka Sanaag. Dhararka buurta Daallo waxa lagu qiyaasaa ---- feet inay dhulka ka sarrayso. Waxa laga soo fuuli karaa dhinaca koonfureed oo ay inteeda badan dhulka u dhawdahay ama meelaha qaar la simantahay balse dhinaca woqooyi waxa adag inaad si fiican u aragto dhulka hoose oo daruuro iyo ceeryaamo kaa qarinayaan. Daallo waa buur hodan ku ah dhirta kala jaadjaad ka ah. kaymaha hamashka ah, magool iyo doog aan is bedelin gu iyo jiilaal iyo dhirta dhaadheer ee loo yaqaanno baxarasaafka. Sidoo kale, waxa lagu arkaa xawaannada duur joogta ah ee kala duduwan sida harimacadka iyo bahda la nooca ah. Waxad dareemaysaa naacaw qabaw, laydh iyo hawo lagu raaxaysto, marka aad Daallo dusheeda taagantahay, isla markana aad maqlayso foodhida kala nooc nooca ah ee shimbiruhu ku heesayaan. Muuqaalka buurta Daallo ee dabiiciga loo quushoco ah, waxay soo jiidatay abwaanno badan oo ugu soo halqabsaday suugaanta Soomaalida buurta Daallo, waxana ka mid ah heesta caanka ah ee ay qaado Hibo Maxamed “Daallo tus helayoo, mayay tumay arooryoo, teel teel daruurina timasare ka joogo” Isnidaamis. Isnidaamis waa cuncun maqaarku yeesho waxaana keena bahala yaryar oo ku nool maqaarka korkiisa (dushiisa), kuna dhala jirka aadamiga korkiisa (dushiisa). Bahalkaasi wuxuu ku nool yahay keliya aadanaha. Xayawaanka qaarkood waxaa geli kara bahalahaas, laakiin dulumkaas yaryari wax ma yeello aadanaha. Isnadaamisku wuxuu dhaliyaa is cuncunid siyaada ah dhibca guduudan (maqaarka cad wuxuu noqdaa guduud, kan madoobina wuxuu noqdaa beerbal) jirka meelihiisa laalaabka ah. Badanaa kuma dhacdo madaxa iyo qoorta. Cuncunku wuxuu u daran yahay habeenka marka hawadu kulushahay. Murgacasho. Murgacasho waa markii ee seedaha kala jiidmaaan ama si qaldan ee u kala baxaan. Seedaha waa waxa isku haayo lafaha iskor saaran. Qallal. Qallalka (Epilepsy) waa waayida xukumida jirka taasoo marar badan soo noqnoqota. Karaaji. Karachi(Afka Urdooga كراچى) Waa caasimada labaad ee wadanka Bakistaan waana magaalda uguwayn wadanka Bakistaan waana caasimada gobolka Sind. Karachi waa xarunta dhaqaale ee wadanka Bakistaan waana dakad aad u muhim ah waxa auy magaaldu kutaalaa xeebta Badada Carabta waxa magaalda kunool dad gaadhaya ilaa 14 milyan oo qof. Dhaqaalaha. Magaalda karaaji waa magaalda dhqaale iyo tijaaradeed ee wadanka Baakistaan. Xamar Jadiid. Xamar Jadiid waa xaafad ka tirsan degmada Wardhiigley ee magaalada Muqdisho. Faahfaahin dheeraad ah. waxaa kunool malaayiin somali ah oo ah dad kudhashay xamajadiid waxeena uga fiicantahay xaafadaha kale malaha qabil iyo aniga heer hebel ah sidaas ee ku hormartay waana xaafad ween waa xafad aad u ween dadka kunoolna waa dad badal waliba isyaqano isna qadariyo walow ee hada dad dheeraad ah sodageen waxaana ku yaala somali stadium oo ay dad badan oo ay u kala imadaan meela aad iyo aad u fogfog waxee leedahay 10 garoon oo indoor ah kubada lagu ciyaaro waxeeleedahay meelo laiskuhu imaado cofee lagu cabo iyo waliba dhalinyaro isjacel ciwaan kooda waa youtoup xamarjadiid fadlan gar waad ka arki doontaa waxyaabo kuqancidoonto mahadsanid qoraa dheereeyeali Almere. Almere waa magaalo ku taala wadanka `Holland kana tirsan gobolka Flevoland. Magaalada almere waxaa ku nool dad lagu qiyaasay ilaa 800.000 oo qof (sideed boqol oo kun qof).Somalida degan magaalada almere waxaa lagu qiyaasaa ilaa 300 qof oo isugu jira kuwa jooga AZC iyo kuwo degan magaalada oo aan qoxooti ahayn, tiradaas lama hubo laakiin waa qiyaas. Magaalada almere wexey ka mid tahay magaalooyinka aan qadiimiga ahayn, waxaana la dhisay 31 sano kahor, waa magaalo eey aad ugu badanyihiin ajnabiga.wexey magaalada udhawdahay Amistardam oo u jirto ilaa 20 daqiiqo. Niikotiin. Niikotiin (Nicotine) waa shay Kimikal ah oo sun ah waxaa laga helaa dhamaan waxyabaha Tobakada ha Adhicadeeye. Adhiya cadeeye waa degaan ka tirsan gobolka Sool ee wadanka Soomaaliya. Adhiya Cadeeye waxay dhacdaa 32 kilomitir waqooyiga magaalada Laascaanood. Sidoo kale, magaalada Adhi cadeeye bedkeedu waa 4km, waxaa horaantii la aasasay 1960 yadii waa deegaan aad udaweyn waxaana hoosyimaada tuulooyinka tuulo samakaab, canjiid, kalbardaalay. Degmada adhicadeeye waa mid caan ku ah xoolaha gaar ahaan Geela adhiga iyo fardaha. Dhufayl binu camar al dowsi. Dhufayl binu camar al dowsi waxa uu kaaba qabiil u ahaa qabiilka uu ka dhashay ee Daws, wuxuuna ahaa nin carabta dhexdeeda ka leh sharaf iyo qadarin. Dhufayl wuxuu ahaa deeqsi oo wuxuu maal iyo lacag hayo wuxuu ku quudin jiray masaakiinta aan waxba haysan, sidoo kale wuxuu magangelin jiray dadkii kuwii weydiista magangelyo. Dhufayl wuxuu ahaa gabyaa dareen sare leh, isla markaasna aad u yaqaana Suugaanta iyo Maansada Carabiga. Maalin maalmaha ka mid ah ayaa Dhufayl wuxuu ka carraabay magaaladii ay deganaayeen tolkiisa ee Tihaama, isagoo u sii jeeda magaalada Makka, markaas iyada ahna waxaa magaallada Makka socday loolan dagaal oo dhexmarayay Nebiga (scw) iyo gaallada Qureysh. Qureysh waxay isku deyday sidii ay ku kasban lahayd Dhufayl. Bal aan Dhufayl u deyno sheekada si uu noogu sii wado sheekada, bal saan u ogaanno wixii uu kala kulmay Madaxdii Qureysh, Dhufayl wuxuu yiri "Waxaan soo galay magaallada Makka, wax yar kaddib maba aan joogin ilaa ay ii yimaadeen madaxdii Qureysh iyagoo doonaya in ay ila kulmaan, si aad u wanaagsan ayay ii soo dhoweeyeen, iyagoo i dejiyay guriga guryaha ugu qiimaha badan. Intaa kaddib waxay igu yiraahdeen Dhufayloow waxaad timi magaalladeenna, waxaa jira nin sheeganaya inuu yahay Nebi, ninkaasi wuxuu fasahaadiyay ama kharribay umuurteena, wuxuu kala daadshay midnimadeena, wuxuu burburiyay midowgeenii, sidaa darteed waxaan ka cabsanaynaa in ay kugu dhacdo adiga iyo tolka aad madaxda u tahay Musiibada nagu dhacday annaga sidaa darteed waxaan kugula talin lahayn in aadan ruuxaa la hadlin oo aadan waxba ka dhageysanin, waayoo ninkaa waxa uu akhrinayaa hadal sixir oo kale ah. Dhufayl waxa uu yiri "Wallaahi baan ku dhaartaye odayadaasi igama aysan tagin ilaa ay iiga sheekeeyaan Nebiga (scw) wararkiisa kuwa ugu yaabka badan iyagoo igu beeraya cabsi aad u daran, sidaa darteed waxaan go’aansaday in aanan u dhowaan oo aan agtiisa marin meeluu joogo Nebiga, in aanan la hadlin ama aanan waxba ka dhageysan. Maalintii kale markii la gaaray ayaa waxaan aaday Kacbada si aan u soo dhawaafo, isla markaasna aan u barakeysto asanaamta halkaas tiil anigoo labadeyda dhagood soo gashaday suuf si aanan u maqlin hadalka Nebi Muxammad (scw). Hase ahaatee markaan galay markaan soo galay kacbada waxaan kula kulmay Nebi Muxammad (scw) oo tukanaya, Salaad ka duwan salaadihii aan tukan jirnay, aad ayay ii farax gelisay muuqaalka, waxaana i gilgishay qaabkii uu u cibaadeysanayay, waxaan is arkay naftaydii oo u sii dhowaaneysa xagga Nebiga (scw) ilaa aan noqdo ruux aad ugu dhow, Ilaahna wuxuu ii sahlay inaan maqlo wax ka mid ah wixii uu akhrinayay, wuxuuna ahaa hadal wanaagsan, ileen waa qur’aanka’e. Wax yar ka dib waxaan is iri waxaad tahay gebyaa caqli badan, waad kala garanaysaa hadalka kiisa wanaagsan iyo kiisa xun, maxaa kuu diidaya inaad maqasho waxa uu akhrinayo Nebi Muxammad (scw), haddii uu wanaagsan yahay waxa uu akhrinayo waan qaadan, hadduu xun yahayna waan ka tagi. Dhufayl wuxuu yiri "waan iska joogay ilaa uu Nebiga (scw) iska baxay, anna waan ka daba tegay anigoo kula kulmay gurigiisa. Waxaan u sheegay in la ii sheeko xumeeyay oo la igu kaa yiri sidaa iyo sidaa ilaa aan go’aan ku gaaray inaan labadeyda dhegood suuf ka soo buuxiyo si aanan u maqlin halalkaaga, balse Alle ayaa taa diiday ilaa uu dhagahayga uu soo gaarsiiyo hadaladaada wuuna wanaagsanaa. Haddaba waxaan kaa codsanayaa inaad ii soo bandhigto sharaxaad ku saabsan Diinta Islaamka. Markaasna Nebiga (scw) wuxuu ii sharxay diinta Islaamka, isagoo ii akhriyay Suuradda Al-ikhlaas iyo suuradda Al-falaq, Wallaahi ma maqlin hadal ka wanaagsan hadalkaa, mana aanan arkin caddaalad ka fiican tan uu Islaamka dadka ugu yeerayo, intaa ka dib waxaan Nebiga (scw) u fidiyay gacantayda, anoo qiray shahaadad sidaa ayaan ku Islaamay. ka dib Dhufayl wuxuu negaa oo uu joogay Magaalada Makka, halkaasoo uu ku baranayay Diinta Islaamka, kuna xifdinayay qaar ka mid ah Suuradaha qur’aanka. Markii uu Dhufayl go’aansaday inuu u laabto magaaladii ay deganaayeen tolkiisa ayaa waxa uu u yimid Rasuulka (scw), isagoo ku yiri " Rasuulkii Ilaahayow waxaan ahay nin ay tolkiisa maqlaan, sidaa darteed waxaan jeclahay inaan iyaga u laabto si aan ugu yeero Diinta Islaamka, waxaana Ilaah iiga baridaa inuu ii yeelo calaamad iigu kaalmeysa Dacwada Islaamka. Rasuulka (scw) wuu ka aqbalay dalabkiisii, wuuna u duceeyay. Dhufayl wuxuu u safray magaalladii ay tolkiisa deganaayeen, markuu marayo meel sare oo buur ah oo u dhow magaalladii ay deganaayeen tolkiisa, ayaa waxaa labadiisa indhood dhexdooda fuulay Iftiin aad mooddo faynuus. Dhufayl wuxuu Ilaah ka baryay inuu iftiinkanka yeello meel aan ahayn wejiga, waayo wuxuu ka cabsaday in ay u maleeyaan tolkiisa ciqaab lagu ciqaabayo ka dib markii uu ka tagay Diintii uu haystay markii hore. Iftiinkii wuxuu u wareegay karbaash (jeedal) uu watay madaxiisa. Dhufayl markii uu yimi magaalladii, ruuxii ugu horeeyay ee uu la kulmay wuxuu ahaa aabihiis, wuxuuna ahaa odey waayeel ah. Dhufayl wuxuu ku yiri aabihiis "Isma sheeganno, waayoo waxaan ahay Muslim". Markaa aabihii ayaa ku yiri wiilkiisa Dhufayl "Wiilkaygayow anniga iyo adigu isku diin baynu nahay, halkaana ayuu aabihii ku soo Islaamay. Dhufayl haddana wuxuu dacwada u bandhigay xaaskiisa iyo qabiilkii uu ka dhashay ee reer Daws. Xaaskiisa iyadoo aan hakad gelin ayey qaadatay Islaamka, inkastoo reerkiisu ay ku madax adeegeen marka laga reebo Abuu Hureyra (rc) oo isagu qaatay islaamka. Dhufayl wax yar kaddib, wuxuu ku soo laabtay Rasuulka (scw), isagoo sharaxaad iyo warbixinno uga bixiyay wixii uu kula kulmay tolkiisa. Dhufayl wuxuu yiri "Waxaan imi magaallada Makka isagoo uu ila socdo Abuu-Hureyra (rc). Rasuulka (scw) ayaa wuxuu i weydiiyay wixii aan kala kulmay tolkayga, waxaana ugu jawaabay " Quluub ad-adag iyo gaalnimo daran, waayo reer Daws waxaa ka xoog batay faasiqinimo iyo Alle ku caasin". Intaa ka dib Rasuulka (scw) wuu is taagay isagoo weysastay haddana wuu tukaday, dabadeedna wuxuu kor u taagay labadiisa gacmood isagoo Ilaah baryaya. Dhufayl wuxuu yiri markaan arkay wixii uu Rasuulka (scw) sameeyay ayaa waxaan u qaatay inuu Rasuulku (scw) habaari doono tolkayga oo markaas la halaagayo. Hase yeeshee Rasuulku (scw) wuxuu guda galay inuu u duceynayo reer Daws oo uu leeyahay "Ilaahoow hanuuni reer Daws", saddex jeer ayuu ku celceliyay. Intaa kaa dib Rasuulku (scw) wuxuu deymooday Dhufayl, wuxuuna ku yiri "Waxaad u laabataa tolkaaga, una dhimri oo si fudud ugu sheeg diinta Islaamka". Wixii intaa ka danbeeyay Dhufayl wuxuu joogay dhulkii Daws, halkaa oo uu ka gudanayay Dacwadii Islaamka ilaa laga soo gaaro wakhtigii uu Rasuulku (scw) u hijrooday Maddiina, ay dhaceyna dagaladii waaweynaa ee Badar, Uxud, Khandaq. Waxaan u soo galay Rasuulka (scw), waxaana ila socotay siddeetan qoys oo reer Daws oo islaamay, weliba islaamkoona wanaagsanaaday. Rasuulku (scw) aad ayuu ugu farxay arrinkaas. Markii uu Nebiga (scw) geeriyooday ka dib ee khaliifnimadii loo doortay Abuubakar As-sadiiq waxa aan noqday mid adeeco oo naftiisa iyo seeftiisa u dhiibay Abuubakar As-sadiiq, ka dibna waxaa dhacay dagaalkii riddooyinka (dadkii diinta ka noqday), waxaana aan ahaa dadkii ugu horeeyay ee la dagaalama Museylamatul-kadaab, balse marka uu marayo meel u dhow meesha lagu magacaabo Yamaama, ayaa waxa uu arkay riyo, dabadeedna wuxuu asxaabtii uu la socday ku yiri: "waan riyooday, waxaana doonayaa inaad ii fasirtaan riyadaas?!". Waxay ku yiraahdeen maxaad aragtay?. Dhufayl, ayaa wuxuu yiri: "waa tan koowaade waxaan ku riyooday annigoo madaxa la iga xiiray. Tan labaadna waxaa afkayga ka soo baxay shimbir, tan saddexaadna waxaan arkay haweeneey caloosheeda i gashatay!. Ugu danbeyntiinna waxaan arkay wiilkayga Camar oo doonaya inuu igu soo ordo oo uu ii yimaado, hase ahaatee ay dad na kala dhex galeen". Dadkii waxay yiraahdeen oo keliya: "waa kheyr". Hase ahaatee, Dhufayl ayaa isku dayey inuu fasiro riyadii. Wuxuu yiri, horta madaxa la iga xiiri doono waa iyadoo madaxa la ii dheereyn doono oo la iga jarayo (dagaalka ku shahiidayo), shimbirka ka soo baxay afkaygana waa annigoo shahiidi doona, haweentii caloosha i gashatayna waa dhulka la igu aasi doonno, SIDAA DARTEED WAXAAN RAJEYNAYAA IN AAN DAGAALKA KU SHAHIIDO, wiilkayga Camar ee xaggeyga soo aadeyna waa isagoo doonaya SHAHAADO (inuu dagaalka ku dhinto), taasoo aan annigu u nasiib yeelan doono marka hore haddii Alle idmo, laakiin Camar isagu gadaal danbe ayuu shahaadada ka haleeli doonaa. Haddaba, markay dhacday dirirtii Yamaama, wuxuu Dhufeyl goobtii dagaalka ku soo bandhigay wacdarro lagu dayan karo, jeer uu ILAAH ka waafajiyo wixii uu doonayay oo ahayd inuu jidka Alle ku dhinto. Hase yeeshee wiilkiisa Camar, isaga kama noogin kii sii wada dagaalka, ilaa uu ka dhaawacmo, gacantiisa midigna ka go’do. Intaa ka dib, Camar wuxuu ku soo laabtay magaaladii Madiina, halka uu aabihiis Dhufeyl ku dhintay (shahiiday) dagaalkaas. Xilligii khilaafada Cumar Binu Khadaab (rc) ayaa waxaa maalin Cumar u soo galay Camar Binu Dhufayl, wax yar ka dibna waxaa fadhigii Cumar la keenay cunto. Cumar wuxuu dadkii ugu yeeray inay wax kala cunaan cuntadii, hase ahaatee waxaan aadin xeeradii cuntada Camar oo isagu meel cidla ah iska fariistay. Cumar ayaa weydiiyay inay ugu xishoonayo iyadoo ay ugu wacan tahay gacanta uu la’yahay awgeed iyo in kale?. Camar ayaa ugu jawaabay haa oo waa runtaa amiirkii mu’miniintoow. Cumar Binu Khadaab ayaa ku dhaartay inuu ka qayb qaato cunidda cuntada la keenay, isagoo yiri: "wallaahi nalama fadhiyo ruux qaar ka mid ah jidhkiisu ay jiraan Jannada aan ka ahayn adiga", wuxuu ka waday gacanta Camar Binu Dhufayl ee dagaalka uga go’day. Haddaba, ugu danbeyntii Camar isna waxaa u danbeysay inuu helo wixii uu ku yididdiilan jiray in muddo ah, taasoo ahayd inuu ku dhinto jihaadka asagoo difaacaya jidka iyo diinta Alle (sw), wuxuu ku shahiiday dagaalkii Yarmuuk ee dhacday sannadkii 15-aad ee hijriyada. Ilaah ha u naxariisto Camar, waayo isna shahiid ayuu ahaa, aabihiisna shahiid ayuu ahaa Taariikhda Saxaabada. Rasuulka (scw) iyo Cabbaas oo kala qaatay... Ma ahayn ekaanshahaasi keliya mid muuqaal ah, hase ahaatee wuxuu Jacfar Allaha ka raalli noqdee uu sidoo kale ku sifaysnaa akhlaaqdii wanaagsanayd ee uu lahaa Rasuulka (scw). Abuu Dhaalib oo ahaa Jacfar aabihiis inkastoo maqaam iyo sharaf weyn ka joogay Qureysh, haddana wuxuu ahaa xaal-mastuur oo aan lahayn hanti badan iyo iyadoo ay u dheerayd isagoo lahaa caruur badan. Abuu Dhaalib, waxay xaalad adag la soo gudboonaatay sannadkii abaarta darnayd ay ku dhufatay guud ahaan degmooyinkii ay degganaayeen qabaa’ilka qureysh. Reer Banii Haashim waxaa maalintaas ugu dhaqnaa oo xoogaa fiican hanti haystay Muxammad Bin Cabdillaahi (Rasuulka (scw) oo aan xilligaas la soo saarin) iyo sidoo kale adeerkiis Cabbaas Bin Cabdul-Mudhalib. Rasuulka (scw) wuxuu Cabbaas ku yiri hadalladan "adeer, walaalkaa Abaa Dhaalib waa caruur badan yahay, dadkiina waxaa isugu darsamay waxaad aragtid oo abaar daran ah iyo xanuunka gaajada, ee ina-kaxeey oo aynu aadno Abuu Dhaalib si aynu uga qaadno qaar ka mid ah caruurtiisa, annigu waxaan qaadanayaa mid ka mid ah wiil ka mid wiilashiisa, adiguna waxaad qaadanaysaa wiil kale sidaas ayaan uga kaafinaynaa." Cabbaas wuxuu ku yiri Rasuulka (scw) "kheyr iyo samafal ayaad iigu yeertay", kadibna waxay labadoodii aadeen Abaa Dhaalib, waxayna ku yiraahdeen "waxaan doonaynaa inaan xoogaa kaa khafiifino culeyska kaaga yimid caruurtaada si aan kaaga qaadno dhibataada abaarta ee dadkoo dhan saamaysay". Abuu Dhaalib wuxuu ku yiri "haddaad ii dhaaftaan Caqiil, sameeya wixii kale ee aad rabtaan", dabadeedna Rasuulka (scw) wuxuu qaatay Cali, Cabbaas-na wuxuu qaatay Jacfar. Cali iyo Jacfar waxay maalintaas wixii ka danbeeyay ku kala wareegeen guryaha Muxammad Bin Cabdillaahi (oo aan weli waxyiga ku soo degin) iyo Cabbaas Bin Cabdul-Mudhalib. Cali Bin Abii Dhaalib wuxuu ku soo barbaaray gurigaas jeer Rasuulka (scw) lagu soo saaro diintii hanuunka iyo xaqa wadatay. Nasiib wanaag wuxuu Cali Bin Abii Dhaalib lambarka koowaad ka galay dhalintii ugu horeysay ee gasha diinta islaamka. Jacfar oo isku-filnaaday. Dhinaca kale, Jacfar isna wuxuu iskala noolaa adeerkiis Cabbaas. Markuu xoogaa weynaaday wuu soo islaamay, isagoo ka guuray gurigii Cabbaas kadib markuu isku filnaaday. Abuubakar ayaa soo islaamiyay. Jacfar Bin Abii Dhaalib iyo xaaskiisii qiimaha badnayd ee Asmaa Bintu Cumeys inay soo islaamaan waxaa sababteeda lahaa Abuubakar Assiddiiq Allaha ka raalli noqdee, waxayna ku beegnayd kahor intuusan Rasuulka (scw) gelin daartii Arqam Bin Arqam ee uu dadka diinta ku bari jiray. Wiilkii reer haashimiga ahaa ee dhalinyarada ahaa waa Jacfare iyo gabadhii iyadana dhalinyarada ahayd ee Asmaa Bintu Cumeys waxaa islaamiddooda awgeed kala soo gudboonaatay cidhiidhi iyo dhibaato weyn oo kaga yimid gaalladii Qureysh taasoo ay la wadaageen muslimiintii kale ee horey u soo islaamay. Jacfar iyo Asmaa dhibaatooyinkaas dusha ayay u dhigteen oo way u sabreen una dulqaateen. Maxaa yeelay, waxay si dhab ah u yaqiinsanaayeen in waddada Jannada loo maro lagu goglay laguna hareereeyay waxyaabaha ay nafta hsjsjss Qoyskii Jacfar iyo Geeska Afrika. Sidaa darteed, Jacfar Bin Abii Dhaalib wuxuu Rasuulka (scw) ka fasax qaatay isaga iyo xaaskiisa iyo qaar ka mid ah asxaabta inay u qaxaan dhulka Xabasha oo maanta loo yaqaano Geeska Afrika. Rasuulka (scw) wuxuu asxaabta u fasaxay hijradaas isagoo ka murugaysan. Waxaa culeys weyn ku ahayd oo dhibaysay in asxaabtaas qiimaha badan ee mu’miniinta ah lagu qasbo inay diintooda darteed loogu qaxiyo dhul aad u fog, iyagoo aanan gelin wax denbi ah, keliya waxa loogu dhibaateenayo ay tahay inay yiraahdeen "Allaah ayaa Rabbigeena ah". Ma aynan haysan muslimiinta maalintaas awood ay isaga caabbiyaan hagardaamada iyo dhibaatooyinka kaga imaanayay gaalladii qureysh. Caddaaladdii Najaashi ayay ku nimcaysteen. Muhaajiriintii saxaabada ayaa u anbabaxay dhulkii Xabasha, waxaana muhaajiriintaas qiimaha badan hoggaaminayay saxaabiga jaliilka ah ee Jacfar Bin Abii Dhaalib. Markii ay soo gaareen Xabasha ama Geeska Afrika, waxay durbadiiba magangalyo weydiisteen boqorkii Xabasha ee caddaaladda iyo wanaagga badnaa laguna magacaabayay Najaashi. Waxay markii ugu horeysay saxaabadii muhaajiriintii ahaa dareemeen ammaan iyo nabadgelyo buuxda, laga soo billaabo markay soo islaameen. Waxay billaabeen inay si xor ah u muujiyaan cibaadooyinkoodii diinniga ahaa, iyadoo aynan arrintaas kala kulmin wax dhibaato ah. Hase ahaatee, gaalladii qureysh markii ay maqleen in koox ka mid ah muslimiinta ay u qaxeen Xabasha, sidoo kalena ay magangalyo ka heleen boqorkii Xabasha ayaa waxay isku dayeen sidii ay muslimiintaas ugu soo celin lahaayeen magaalooyinkooda, dabadeedna ay u dili lahaayeen ama ay xabsiga ugu taxaabi lahaayeen. Ummu Salama ha nooga sheekayso... Ummu Salama Allaha ka raalli noqdee oo markaas la socotay muhaajiriintii muslimiinta ayaan sheekadaan inteeda badan ku soo qaadanaynaa waxyaabihii ay la kulmeen muhaajiriintii Xabasha u hijrooday, iyadoo ka sheekeenaysana waxay tiri "markaan nimid dhulka Xabasha waxaan la kulannay dad lala jaaro kuwii ugu kheyrka badnaa, diinteennii ayay nagu nabad geliyeen, iyadoo wax dhibaato ah aanan la kulmin ayaan Rabbigeen si wacan u caabudnay. Qureysh markay maqleen wararka la xiriira sidii na loo soo dhoweeyay waxay billaabeen inay nagu amar-taagleeyaan, waxay boqorkii Najaashiga u soo direen labo nin oo xoog badan, waxayna kala ahaayeen Camar Bin Al-Caas iyo Cabdullaahi Binu Abii Rabiica, waxayna labadaas nin wadeen haddiyado fara badan oo loogu talagalay boqorka Najaashi iyo wadaaddada kale ee isaga ka ag dhow. Waxay qureysh labadaas nin u soo dardaarantay inay haddiyooyinkaas ay siiyaan wadaaddada kaniisadda kahor intaynan ka hadlin boqorka Najaashi". Kulankii Najaashi ee Camar iyo saaxiibkiis. Ummu Salama oo hadalkeedii sii wadata waxay markale tiri "markii labadii nin ay yimaadeen Xabasha waxay la kulmeen wadaaddadii kirirstaanka ee u shaqeenayay boqorka, waxayna siiyeen dhammaantood haddiyadihii ay u wadeen, dabadeedna waxay ku yiraahdeen, waxaa dhulkii boqorka Najaashi soo gaaray qaar ka mid ah dadkeenii madaxa looga jiray, kuwaasoo diintii aabayaashoodii ay haysteen ka gaalloobay, waxay tafaraaruq geliyeen midnimadii tolkoodii, ee haddaan boqorka kala hadalno kuwaas arrinkooda, fadlan waxaad u sheegtaan inuu innaga faraha inoo soo geliyo isagoo aanan weydiin wax ku saabsan diintooda, ugaasyada iyo madaxda qabiilka ayaa si fiican dadkooda u yaqaana, ugana warqaba diimaha ay rumeysan yihiin.". Wadaaddadii way oggolaadeen codsigoodii oo waxay yiraahdeen "waa yahay". Ummu Salama ayaa markale tiri, waxay Camar iyo saaxiibkiisii aad u dhibsanayeen inuu boqorka Najaashi uu u yeero mid innaga naga mid ah oo uu hadalkiisa u dhagaysto. Intaa dabadeed waxay Camar iyo ninkii la socday ay u yimaadeen Najaashi, iyagoo ku wareejiyay haddiyadihii ay ugu talagaleen, waxayna ku yiraahdeen hadalladan "boqorow waxaa boqortooyadaada soo magangalay qaar ka mid ah dhalinyaradeena kuwadooda shar-wadayaasha ah, waxay la yimaadeen diin aanan innaga iyo aabayaasheenaba aqoonin, way ka baxeen diinteennii oo mana aynan qaadeen diintiinii, innaga waxaa na soo diray tolka ay iyaga ka dhasheen ugaasyadooda oo ay ka mid yihiin aabayaashoodii, adeeradooda iyo kuwa ay qaraabada yihiin si aan iyaga gacanta ugu gelino, fitnada iyo dhibaatada ay abuureena iyaga (ugaasyadaas) ayaa naga badiya". Boqorkii wuxuu jaleecay wadaaddadiisii, waxayna iyagoo hadalkii u riyaaqsan yiraahdeen "run bay sheegeen -boqorow-, tolkooda ayaa naga badiya, ee iyaga dib ugu celi iyagay jirtaa waxay ka yeelayaan". Boqorkii Najaashi oo aad uga carooday hadalkii wadaaddadii ka soo yeeray ayaa ku yiri "Maya wallaahi, marnaba lagama yaabo inaan dadkaas dalkooda dib ugu musaafuriyo jeer aan u yeero oo aan waxa uga weydiiyo waxa laga sheegayo, haddii labadaas nin waxay ka sheegeen ay sax noqoto iyagaan gacanta u gelinayaa, hase ahaatee waxa laga sheegayo waxaan ahayn hadday soo baxaan waan magangalinayaa oo waan wanaajin doonaa inta ay ila joogaan". Markale Ummu Salama waxay tiri "intaa kadib wuxuu boqorkii Najaashi naga codsaday inaan la kulanno. Kahor la kulanka boqorka ayaa innaga dhexdeennii is aragnay, qaarkeen ayaa qaarka kale ku yiri "boqorka ayaa su'aal idinka weydiin doona diinteena ee aynu si cad ugu sheegno diinta aan rumeysanahay, waana inuu noo hadlaa Jacfar Bin Abii Dhaalib, yuusan hadlin qof kale oo aan isaga ahayn". Ummu Salama oo sii wadata hadalka misna waxay tiri "waxaan durbadiiba u dareernay boqorkii Najaashi, markaan soo gaarnay goobtii kulanka waxaan aragnay boqorkii oo ay weheliyaan wadaaddadiisii oo ay ka fadhiyaan dhinacyada midigta iyo bidixda, waxay soo gashadeen dhar khaas ah, kutubadoodii ayay is hor-dhigeen, waxaa sidoo kale goobtii kulanka fadhiyay Ergadii qureysh ee Camar Bin Caas iyo Cabdillaahi Binu Abii Rabiica. Boqorkii ayaa xaggeenii soo eegay, wuxuuna nagu yiri: waa maxay diinta aad nagu soo kordhiseen oo aad awgeed uga baxdeen diintii ay tolkiinii haysteen, isla mar ahaantaana aynan u qaadanin diinteena iyo mid kale-toona?. Jacfar oo su'aashaas ka jawaabaya ayaa yiri: boqorow, waxaynu ahayn kuwo jaahili ah, waxaynu caabudi jirnay asnaamta, bakhtigana waynu quudan jirnay, xumaha ayaynu samayn jirnay oo qaraabo-goys ayaynu ahayn, jaarka iyo deriska ayaan dhibaatayn jirnay, keena awoodda leh wuxuu ku tuman jiray kan tabarta daran sidaas ayuu xaalkeena ahaa jeer uu ALLAH (sw) naga soo dhex soo saaro Rasuul aynu naqaano abtirkiisa, runtiisa, amaanadiisa iyo dhowrsanaantiisaba. Wuxuu noogu yeeray rumeynta Allaah, iyo inaan isaga keliya aan caabudno, isla markaasna aan faraha kala baxno wixii aynu innaga iyo aabayaasheenaba ay ku sugnaayeen oo ah cibaadada asnaamta. Wuxuu Rasuulkaas na faray run-sheega, gudashada amaanada, xiriirinta qaraabada, deriska oo la wanaajiyo.., wuxuu naga reebay xumaha oo idil iyo been-abuurashada, in la cuno hantida ay leeyihiin agoonta iyo gabdhaha dhowrsoon oo lagu tuuro xumaan. Wuxuu kaloo na faray inaan Allah "sw" keliya aan caabudno oo aanan u shariik-yeelin, inaan oogno salaadda, bixinno sakada iyo inaan soonno bisha ramadaan. Waan rumeynay, oo waxaynu si dhab u qaadanay wixii uu xagga Allaah kala yimid, xalaashii ayaynu xalaalsanay, oo wuxuu naga reebayna xaaraan ayaan ka dhiganay, intaa dabadeed boqorow waxay tolkeenii billaabeen inay nala collaytamaan, xanuun daran ayay na mariyeen si ay nooga celiyaan diinteena oo ay noo celiyaan cibaadadii asnaamta. Markii si daran ay noo dulmeen oo ay noo dhibaateeyeen ayaan u soo qaxnay dhulkiina, adiga ayaan dadkii kale kaa dooranay, waxaynu doorbidnay la deriskaaga, waxaan maciin-badnay inaan agtaada nalagu dhibaataynin. Aayadihii saameeyay boqorka Najaashi. Ummu Salama Waxay tiri "boqorkii Najaashi wuxuu jaleecay oo eegay Jacfar Bin Abii Dhaalib, wuxuuna ku yiri ma jiraan wax tilmaamaya wixii uu Nebigiina kala yimid xagga Allaah, wuxuuna Jacfar yiri HAA, dabadeedna wuxuu boqorkii ku dul aqriyay suuradda Maryama "kaaf-haa-yaa-cayn-saad- (Allaah ayaa og macnaha xuruufahaan), waa sheegid naxariista Rabbigaa u sheegayo addoonkiisa Zakariya, mar uu u dhawaaqayay Rabbigiisa dhawaaq qarsoodi ah, yirina Rabbiyow annigu waan tabar-yaraaday, madaxayguna wuxuu la huray cirro, mana ahayn –Rabbiyoow- baryadaada mid ku khasaara...", wuu waday jeer uu Jacfar ka dhammeeyay dhammaan suuraddii Maryama oo ka kooban 98 aayadood. Waxay markale Ummu Salama tiri "waxaa ooyay boqorkii Najaashi, ilmadii ka soo daadanaysay ayaa garkiisii oo dhan qoysay, wadaaddadiisiina way ooyeen markii ay maqleen aayadihii xaqa ahaa ee laabtoodii gilgilay, kadibna wuxuu boqorkii nagu yiri diintii lagu soo dejiyay Nebigiina iyo diinta lagu soo diray Nebi Ciise waxay ka yimaadeen hal meel, intaa dabadeed wuxuu eegay Camar iyo saaxiibkiisa wuxuuna ku yiri "iska taga, wallaahi ayaan ku dhaartaye inaanan (kuwan) gacanta idiin gelinaynin". Hagardaamo kale ayaa lala damcay. Ummu Salama waxay tiri, markii aan ka dhaqaaqnay fadhigii boqorka Najaashi waxaa na handdaday oo noo gooddiyay Camar Bin Caas, wuxuuna saaxiibkiis ku yiri, waxaan berito u tagayaa boqorka annigoo u sheegi doono hadal boqorka ku abuura inuu idin caroodo. Cabdullaahi Binu Abii Rabiica ayaa ku yiri Camar: ha samaynin sidaas, inkastoo ay na khilaafeen haddana waa xigtadeenii. Camar ayaa markale ugu jawaabay adiga faraha iga qaad, wallaahi inaan boqorka u sheegi doono inay Nebi Ciise ka aaminsan yihiin inuu yahay addoon. Maalintii danbe markii la gaaray ayaa Camar wuxuu u galay boqorkii Najaashi, wuxuuna ku yiri boqorow kuwan aad magangalyada siisay waxay ku sheegayaan Ciise Ina Maryama hadal aad u weyn, sidaas darteed intaad u yeertid waxaad weydiisaa waxa ay Ciise ka aaminsan yihiin. Waxay tiri Ummu Salama, markaan arrinkaas ogaannay waxaa nagu soo kordhay murugo iyo tiiraanyo aanan horey noo qabsan, waxaynu is niri, hadduu boqorka wax naga su'aalo Nebi Ciise (cs) maxaynu niraahnaa??. Waxaan isla garanay inay habboon tahay inaan su'aashaas aan uga jawaabno oraahdii uu Allaah ka yiri Ciise, innagoo wax kale aanan ku siyaadinin, dabadeedna wixii markaas kadib dhacayo ha dhaceen. Waxaan markale isla garannay inuu noo hadlo Jacfar Bin Abii Dhaalib. Markaan hor nimid boqorkii Najaashi, wuxuu na weydiiyay waxa aan ka aaminsannahay Ciise Ina Maryam, wuxuuna Jacfar ku yiri boqorka “Nebi Ciise waxaan ka leenahay oo keliya waa wixii uu nooga waramay Nebigeena Muxammad (scw)”. Boqorkii ayaa raaciyay su’aashaan “waa maxay waxaasi??”. Jawaabtii Jacfar ee Nebi Ciise (cs). Jacfar oo ka jawaab bixinaya Nebi Ciise (cs) ayaa yiri "waa addoonkii Alle iyo Rasuulkiisa...". Markii uu boqorkii Najaashi maqlay hadalkaasi wuxuu gacanta ku garaacay dhulka, wuxuuna yiri.. “ma jiraan wax ay ku kala duwan yihiin Nebi Ciise (cs) iyo nebigiina”. Sawaxan iyo buuq ayay isku dareen wadaaddadii kirishtaanka ee ag fadhiyay boqorka, iyagoo caro ka muujiyay hadalka ka soo yeeray boqorkoodii. Boqorkii Najaashi oo si weyn ugu qanacsan sharaxaaddii muslimiinta ay ka bixiyeen diintoodii ayaa ku yiri “socda oo waxaad tihiin kuwo la nabadgeliyay, qofkii idin caaya waa la ganaaxayaa, qofkii idin dhibaateeyana waa la ciqaabayaa, wallaahi ayaan ku dhaartaye kuma doorsanayo in la i siiyo buur dahab ah oo markaasi qof idinka mid ah ay soo gaarto dhibaato”, kadibna wuxuu boqorka eegay ergadii Qureysh ee Camar iyo saaxiikiis isagoo ku yiri “ ha loo celiyo labadaan nin haddayadahoodii, waayo uma baahnin”. Ummu Salama waxay tiri, Camar iyo saaxiibkiis oo qoomameenaya ayaa dib dalkoodii ugu laabtay, hase ahaatee innaga waxaan si maamuus leh u sii joognay dhulkii Xabasha. Toban sanno ayay Xabasha joogeen. Saxaabigii jaliilka ahaa ee Jacfar Bin Abii Dhaalib iyo afadiisii Asmaa waxay geeska Afrika si nabad ah ugu sugnaayeen toban sanno. Hase ahaatee, sannadkii toddobaad ee hijriga ayaa waxay iyaga iyo koox saxaabada ka mid ah ku soo laabteen magaallada Madiina. Imaanshihii Jacfar iyo muhaajiriintii ka timid Xabasha iyo Rasuulka (scw) oo markaasi ka soo laabtay duulimaadkii Khaybar ayaa wada kulmay, waana kadib markii la furtay Khaybar. Soo dhoweyntii Rasuulka (scw) ee Jacfar. Suubbanaha Rasuulka (scw) si aan la tilmaami karin ayuu ugu farxay imaanshaha Jacfar, intuu laabtiisii sharafta badnayd ku soo dumay Jacfar ayaa wuxuu ku yiri “ma waxaynu ku faraxnaa furashada Khaybar mise imaanshaha Jacfar??. Farxaddaasi uu Rasuulka (scw) ka muujiyay imaanshaha Jacfar kama yareyn tan guud ahaan muslimiinta, gaar ahaan kuwii masaakiinta ahaa ay ugu farxeen imaanshaha Jacfar iyo asxaabta kale. Maxaa yeelay, Jacfar wuxuu aad u xiriirin jiray una dhaqaalayn jiray masaakiinta muslimiinta ee waxna aan haysan, waxayna taageeradiisa masaakiinta ay keentay in loogu magac-daro “aabihii masaakiinta”. Abuu Hureyra Allaha ka raalli noqdee oo arrinkan ka sheekeenaya ayaa yiri “haddaynu ahayn jamaacada masaakiinta Jacfar wuxuu noo ahaa qofka noogu roon dadka, gurigiisa ayuu intuu noo kaxeeyo ayuu na soo siin jiray waxa yaala oo cunto ah..”. Jacfar oo hoggaaminaya dagaalkii Mu’ta. Joogistii Jacfar ee uu dunida saarnaa ayaa soo yaraatay. Sannadkii siddeedaad hijriga billowgeedii wuxuu Rasuulka (scw) diyaariyay ciidan la dagaallama ciidamada Ruum ee ku sugnaa gobolka Shaam, wuxuuna ciidankii muslimiintii madax uga dhigay Zeyd Binu Xaaritha, wuxuuna yiri “haddii la dilo Zeyd ama la dhaawaco waxaa amiir noqonaya Jacfar Binu Abii Dhaalib, Jacfar haddii la dilo ama la dhaawaco waxaa amiir noqonaya Cabdullaahi Binu Rawaaxa. Cabdullaahi Binu Rawaaxa haddii la dilo ama la dhaawaco markaasi muslimiinta ha iska dhex doorteen mid iyaga ka mid ah..”. Labo ciidan aan isku aadin xagga tirada. Muslimiintii markii ay gaareen Mu’ta oo ah tuulo ku taalla Urdun ee Shaam ayaa muslimiintii waxay ogaadeen inay ciidamada Roomaanka ay diyaarayeen ciidamo gaaraya 100 000 qof, boqolkaasoo kun oo ay taageerayaan boqol kun kale oo isugu jira gaallada Carbeed ee ka tirsan qabiilooyinka Lakhm, Judaam iyo Qud-h-aaca iyo kuwo kale oo badan, halka ciidamada muslimiinta ay gaarayeen oo keliya 3000 ciidan. Saddex kun oo ciidan ayaa wuxuu la dagaalamayaa labo boqol oo kun (200 000) oo ciidan, waa labo ciidan oo aan isku aadin. Hase ahaatee, waxyar kadib waxaa billowday dagaalkii ay dagaallamayeen ciidamada muslimiintii iyo kuwii kale ee gaallada ahaa. Hoggaamiyihii ciidamada muslimiinta Zeyd Binu Xaaritha ayaa jiidda hore ee dagaalka ku naf-waayay sidiina ayuu ku shahiiday, Allena uga baryaynaa inuu u naxariisto. Dhinaca kale, waxaa durbadiiba hoggaankii si geesinimo ku jirta ula wareegay saxaabiga aan ka sheekeenayno ee Jacfar Binu Abii Dhaalib isagoo ka soo dagay faraskiisii. Si xammaasad weyn ku jirta ayuu dagaalkii u galay, waxa keliya ee u muuqanayay waxay ahayd Jannada iyo bilicdeeda ballaaran, neecowdeeda iyo biyaheeda macaan, xuurul-ciinteeda loo dhammeeyay quruxda, webiyadeeda kala nooca ah intaasoo ay sii siyaadiso rajada weyn ee uu ku qabay raalla ahaanshaha RABBI (sw) taasoo uusan wax kale ku doorsanaynin. Wuxuu tiriyay tix gabay ah oo uu kaga hadlayay sida loo xanuujin doono ciidamada Roomaanka ee qarka u istaagan in la ciribtiro. Jacfar oo dagaalka ku shahiiday. Wacdarro weyn ayuu Jacfar goobtii dagaalka ka muujiyay, isagoo sita seeftiisa wuxuu dhex jiiray ciidankii roomaanka, isagoo kii ka soo hor-baxaba uu qoorta ugu dheereenayay seeftiisa ayaa markii danbe waxaa laga dhaacaway oo laga gooyay gacantiisii midig, calankii ayuu misna ku qaaday gacantiisii bidix, markale ayaa misna laga dhaawacay oo ay go’day gacantii bidix kadibna laabtiisii ayuu damcay inuu calanka ku qaado, hase ahaatee dhufashaddii 3-aad oo darnayd ayaa jirkiisa laba dhinac ka kala dhigtay. Intaa kadib waxaa calankii la wareegay geesigii 3-aad ee Cabdillaahi Binu Rawaaxa ilaa isna laga dilo oo uu ka shahiido. Dhammaantood Allaha u naxariisto kana raalli noqdo, waxay dhinteen iyagoo u taagan difaacidda diinta ALLAAH (sw). War degdeg ah oo Rasuulka (scw) soo gaaray. Rasuulka (scw) oo ku sugan magaallada Madiina ayaa waxaa gaaray khabar degdeg ah (waxyi ahaan) kuna saabsan geeridii hoggaamiyaashiisii qiimaha badnaa, si daran oo xanuun badan oo aan la tilmaami karin ayuu geeridooda uga tiiraanyooday. Wuxuu aaday guriga Jacfar oo ay ilmo adeero ahaayeen. Guriga waxaa joogay afadiisii qiimaha badnayd ee Asmaa Bint Cumeys oo ku rajo weynayd ninkeedii oo nabad qaba inuu ku soo laabto gurigiisa iyo reerkiisa. Diyaargarow fiican ayay arrinkaa ugu talogashay, cunto macaan iyo caruurtii oo ay u qubaysay oo ay qurxisay si ay si wadajir ah ay ugu qaabilaan aabahoodii ay sida daran u jeclaayeen. Tiiraanyadii Qoyska Jacfar. Asmaa oo dareenkeeda maalintaas cabbiraysa ayaa waxay tiri “markii uu noo yimid Rasuulka (scw) waxaan wejigiisa qiimaha badnaa ka aqristay murugo weyn, waxaa naftaydii gashay cabsi, hase ahaatee ma aanan jeclaysan inaan weydiiyo su’aalo ku saabsan arrinta ninkayga Jacfar, cabsi awgeed aan ka qabo inaan maqlo war aan i farax gelin. Rasuulka (scw) wuu na salaamay, wuxuuna intaa kadib igu yiri waxaad iigu yeertaa caruurta Jacfar, waana u yeeray. Caruurtii oo faraxsan ayaa xagga Rasuulka (scw) ku soo cararay, mid walba oo caruurta ka mid ah wuxuu doonayay inuu ku dhago ama qabsado jirka Rasuulka (scw). Dhinaca kale, Rasuulka (scw) isna wuxuu ku soo foorarsaday caruurtii, isagoo dhunkanaya isla mar ahaantaasna ay indhihiisii sharafta badnaa ay ilmeenayaan. Waxaan ku iri –hooyaday iyo aabahay ha lagugu furtee- maxaad la oonaysaa?? Ma Jacfar iyo labadiisii saaxiib ayaa dhibaato soo gaartay?. Wuxuu Rasuulka (scw) “HAA.., oo maanta ayay shahiideen”. Markay hadalkaasi uu yiriba waxay farxaddii iyo muusoodkii isu baddashay naxdin iyo walbahaar. Caruurtii yaraa ee faraxsanaa markay maqleen oohinta hooyadood waxaa ka soo haray degganaansho lagu hareeyay tiiraanyo daran. Ducada Rasuulka (scw) ee Jacfar. Hase ahaatee, Rasuulka (scw) wuu iska tagay isagoo iska masaxaya ilmadii buuxisay labadiisii indhood, wuxuuna lahaa waqtigaas iyada ah hadallo macnihiisu ahaa “Allahayoow waxaad Jacfar (qoyskan) ugu baddashaa wax khayr badan, Allahayow qoyska Jacfar baddal wanaagsan sii”, kadibna wuxuu yiri “waxaan Jannada ku arkay Jacfar oo leh labo garbood oo dhiig leh..”. Haa, Allaah (sw) waa mudan yahay inuu ku abaaliyo Jacfar darajadaas qiimaha badan, waxaana halkaas ku dhammaatay sheekadii Saxaabigii jaliilka ahaa ee Jacfar Binu Abii Dhaalib oo aan Allaah uga baryayno inuu u naxariisto, kana raalli noqdo aamiin aamiin aamiin,AMIIN YAA RABI Zeyd Binu Xaaritha. “WAA SAXAABIGA KELIYA EE MAGACIISA LAGU XUSAY QUR’AANKA” Sucdaa Bintu Thaclaba waxay doonaysay inay tolkeeda reer Banii Macan soo booqato, waxaana waqtigaas socdaalka ku wehelinayay wiilkeeda Zeyd Binu Xaaritha Al-Kacbiyi. Xaaritha wuxuu sagootiyay xaaskiisii Sucdaa iyo wiilkiisii yaraa ee Zeyd. Wuxuu si fiican ugu hubsaday awrkii ay saarnaayeen, gacmaha ayuu kor ugu qaadayay, isagoo sagootinaya. Mararka qaarkood, galgacaylka iyo jacaylka weyn ee uu qabay xaaskiisa iyo wiilkiisa Zeyd ayaa qaadayay, oo wuxuu is arkayay isagoo daba socda awrkii ay saarnaayeen. Laakiin gadaal danbe ayuu dib u soo xasuustay inuusan safarka ku wehelinaynin. Sidaas darteed ayuu dib ugu soo noqday guriga. Sucdaa iyo wiilkeedii waxay socdaan, markay soo gaareen daarihii ay degganaayeen tolkeedii ayaa waxaa iyada iyo dadkii la socotayba hal mar soo weeraray fardoollaydii reer Banii Qayn, dabadeedna waxay billillaqaysteen dhammaan hantidii ay wateen, ratigii ay wateena way kaxaysteen, sidoo kale wiilashiina way qafaasheen. Haddaba, wiilashii la qafaashay ayaa waxaa ku jiray Saxaabiga aan ka sheekeenayno ee Zeyd Binu Xaaritha. Waqtigaas iyada ah waxay Zeyd Binu Xaaritha da’diisu ahayd qiyaastii 8 jir. Zeyd Binu Xaairtha iyo wiilashii kale ee la qafaashay waxaa la keenay suuqii weynaa ee la oran jiray Cukaada, iyagoo la doonayo in dadka loo bandhigo inay iibsadaan caruurtaas la soo qafaashay. Waxaa Zeyd Binu Xaaritha gatay nin hantiile ah kana mid ahaa madaxda Qureysh. Ninkaas magaciisa waxaa la yiraahdaa Xakiim Binu Xazaam Binu Khuweylid, wuxuuna ku gatay Zeyd lacag gaaraysa 400 dirham, ma ahayn Zeyd oo keliya, ee wuxuu kaloo goobtii suuqa ka soo gatay wiilal kale oo fara badan. Markii uu Xakiim Binu Xazaam yimid magaallada Makka, waxaa warkiisii maqashay Khaddiija Bintu Khuweylid oo eeddo ugu toosnayd Xakiim. Way soo booqatay, iyadoo salaamaysa soona dhoweynaysa, wuxuuna Xakiim ku yiri eeddadiis “eeddo, waxaan suuqa Cukaada ka soo gatay wiilal, ee kaad doontid wiilashaas ka dooro waan kuu hadiyeenayaaye”. Khaddiija Bintu Khuweylid ayaa si fiican u eegtay wiilashii, dabadeedna waxay ka dooratay Zeyd Binu Xaaritha, kadib markay ku aragtay inuu leeyahay astaamaha wanaagsan sida xilkasnimo iyo caqli qoto dheer oo ay ku tuhmaysay. Zeyd Binu Xaaritha wuxuu soo raacay Khaddiija Bintu Khuweylid. Maba ka soo wareegan waqtigaas waxyar jeer uu Rasuulka (scw) guursaday Khaddiija Bintu Khuweylid, waxayna haddiyad ahaan Rasuulka (scw) u siisay Zeyd Binu Xaaritha. Zeyd oo ku soo wareegay guriga Rasuulka (scw) Wiilkii nasiibka badnaa wuxuu u soo wareegay xanaanaynta iyo la deriska suubbanaha Rasuulka (scw), isagoo nasiib u yeeshay inuu ka ag dhowaado inta uu Alle uummay kii ugu sharafta iyo fadliga badnaa, si uu markaas uu uga shidaal qaato hanuunka iyo akhlaaqda suubban ee uu ku sifaysnaa Rasuulka (scw). Hooyada Zeyd Binu Xaaritha labo indhood isuma aynan keenin laga soo billaabo markii la qafaashay wiilkeeda. Taas waxaa uga sii darnayd iyadoo aan nolol iyo geeri toona midna ku ogeyn Zeyd. Maadaama ay tahay hooyo wax dhashay waxay isaga jirtay welwelkaas iyo walbahaarkaas. Dhinaca kale, Zeyd aabihiis isna dhinaciisa ayuu dadaal kaga jiray sidii ugu guuleysan lahaa wararka ku saabsan wiilkiisii la qafaashay. Xilli ay dadka u soo cibaado tagaan Kacbada ayaa qaar ka mid ah Zeyd tolkiisa yimaadeen guriga barakaysan ee Kacbada, iyagoo ku dawaafaya kacbada ayaa waxay si fool-ka-fool u arkeen Zeyd, durbadiiba way garteen, isna wuu gartay. Way waraysteen, isna wuu waraystay. Markii ay guteen cibaadadoodii, waxay ku laabteen magaalooyinkoodii, waxayna Xaaritha oo ahaa Zeyd aabihiis u sheegeen inay indhaha soo saareen oo ay la kulmeen Zeyd markii ay joogeen Makka. Xaaritha wuxuu durbadiiba diyaarsaday awrkiisii, wixii hanti ahayd ee uu qaadan karayna horey ayuu u sii qaatay sii uu wiilkiisa ugu soo furto, sidoo kale, waxaa safarka u sii raacay walaalkiis Kacab. Way anbabaxeen, waxayna u kicitimeen jihada magaallada Makka. Markay yimaadeen magaalladii, waxay u soo galeen Muxammad Binu Cabdullaahi (Rasuulka s.c.w) oo waqtigaas lagu soo dejin waxyiga, waxayna ku yiraahdeen “Ina CabdilMudhalib, waxaad tihiin kuwo deris la ah kacbada, waxaad sii daysaan kan idin weydiista magangalyada, kan gaajaysanna waad quudisaan, kan dhibaataysanna waad u gargaartaan. Waxaan kuugu nimid inaad sii dayso wiilkeena kula jooga, waxaana soo qaadanay wixii hanti ah ee aan ku furanaynay wiilkeena, ee nagu galladayso oo wiilka aan ku furanno waxaad doontid oo hanti ah”. Rasuulka (scw) ayaa ugu jawaabay “waa kuma wiilka aad weydiisanaysaan?”. Waxay yiraahdeen “wiilka addoon ahaanta aad u haysatid ee Zeyd Binu Xaaritha”. Wuxuu misna yiri Rasuulka (scw) hadal macnihiisu yahay “ ka warama hadduu jiro wax ka kheyr badan furashada wiilkiina”. Waxay yiraahdeen “oo waa maxay waxaasi?”. Wuxuu yiri hadallo u macno dhowaa “waan idinkugu yeerayaa, waxaana dooransiinayaa inuu ila joogo anniga iyo inuu idinka idinla joogo, hadduu idin doorto, idinkaa wadanaya mana bixinaysaan wax hanti ah, haddiise uu i doorto waxaan tixgelinayaa doorashaddiisa”. Waxay yiraahdeen “caddaalad baad samaysay waadna ku xeel-dheeraatay caddaaladda”. Rasuulka (scw) wuxuu u yeeray Zeyd Binu Xaaritha, wuxuuna ku yiri “ma garanaysaa labadan nin?”. Zeyd wuxuu yiri “haa, kani waa aabahay Xaaritha Binu Shuraaxiil, ninka kalena waa adeerkay Kacab”. Wuxuu Rasuulka (scw) ku yiri Zeyd “waan ku dooransiiyay inaad iyaga raacdid iyo inaad anniga ila degganaatid”. Zeyd ayaa isagoon jawaabta la dib dhicin markiiba yiri “maya, ee waxaan doonayaa inaan adiga kula degganaado”. Aabihii ayaa wiilkiisa Zeyd ku yiri “wiilkaygiyoow ma aabahaa iyo hooyadaa ayaad ka dooranaysaa addoonsiga lagu addoonsanayo?”. Zeyd ayaa misna markale ku yiri aabihiis “ninkan anniga unbaa og waxaan ku arkay, dooni maayo inaan weligeey ka tago”. Markii uu Rasuulka (scw) maqlay arkayna mowqifka uu qaatay Zeyd ayaa intuu labadiisii gacmood qabtay u soo waday kacbada, wuxuuna isagoo gacanta haya Zeyd koray dhagaxa (xajarul-aswadka) wuxuuna isagoo koox qureysh ka mid ah hadal u jeedinaya yiri “qureeshay waxaad ka marag noqotaan inuu Zeyd yahay wiilkayga, uuna i dhaxlayo aan isagana dhaxlayo”. Hadalladaas waxay farxad geliyeen Xaaritha iyo walaalkiis Kacab, waxayna wiilkoodii uga tageen Muxammad Binu Cabdillaahi, iyagoo ku soo laabtay tolkooda, isla mar ahaantaana aan ka cabsi qabin aayatiinka Zeyd Binu Xaaritha. Wixii maalintaas ka danbeey, waxaa Zeyd loogu yeeri jiray Zeyd Binu Muxammad, magacaas ayuu lahaa jeer laga soo saaro Rasuulka (scw), waxaana waxyar kadib soo degtay aayad lagu mamnuucayo in qofka uu qaato magac ka duwan magaca waalidkiis, oo wuxuu Allaah suuradda Al-axzaab ku yiri aayadda 5-aad “ugu yeera aabayaashood”. Wixii aayaddaas ka danbeeyay waxaa Zeyd loogu yeeri jiray magaciisii hore ee Zeyd Binu Xaaritha. Zeyd maalintii uu sayidkiisa ka dooranayay wiilidkiis dhab ahaantii ma uusan ogeyn inuu sayidka uu doortay uu yahay sayidka ugu fadliga badan inta dunida soo martay oo dhan. Dhab ahaantii ma uusan ogeyn Zeyd markii uu Rasuulka (scw) ka dooranayay waalidkii dhalay inuu noqonayo Rasuulka Nabadgalyo iyo naxariis dushiisa ha ahaatee loo soo saarayo ummaddan islaamka. Zeyd, ma uusan ogeyn shaqsiga uu doortay inuu noqon doono kan cadligiisu iyo samafalkiisu hareen doonaan barriga iyo galbeedka dunidan aynu saarannahay. Waxaasoo dhan ma ogeyn, hase ahaatee waxay tani ka mid tahay fadliga Allaah ee uu siiyo qofkii uu doono oo addoomadiisa ka mid ah. Dhacdadaas soo martay Zeyd kama soo wareegan waqti gaaban markii uu Allaah (sw) soo saaray Nabigiisa isagoo wata diintii hanuunka iyo xaqa ahayd. Haddaba, Zeyd Binu Xaaritha Ilaah ha ka raalli noqdee wuxuu ka mid ahaa raggii ugu horreeyay ee qaata hanuunkii iyo xaqii lagu soo saaray Rasuulka (scw). Inkastoo uu Zeyd Binu Xaaritha Allaha ka raalli noqdee ku soo barbaaray gurigii Xabiibka suubbanaha Rasuulka (scw), haddana wuxuu ahaa ninka uu Rasuulku (scw) ku qarsado sirihiisa. Dhinaca kale, wuxuu Zeyd Binu Xaaritha ka mid ahaa hoggaamiyayaasha ciidamada ilaalada muslimiinta, iyo isagoo uu Rasuulka (scw) mararka qaarkood magaallada uga tagi jiray, waana xilliyada uusan Rasuulka (scw) ku sugnayn magaallada. Sidii uu Zeyd Binu Xaaritha u jeclaaday Rasuulka (scw) oo uu isaga ka doortay waalidkiisii dhalay, ayuu misna Rasuulka (scw) dhinaciisa u jeclaa Zeyd Binu Xaaritha. Rasuulka (scw) wuxuu markasta jeclaan jiray inuu arko Zeyd. Hadduusan arag maalmo wuu u hiloobi jiray aragtidiisa, markuu arkana wuu ku farxi jiray. Rasuulka (scw) si uusan dadka kale ugu farxin ayuu ugu farxi jiray aragtida Zeyd Binu Xaaritha. Innagoo tusaale ka mid ah sidii uu Rasuulka (scw) u jeclaa Zeyd, ayaan waxaan bal isku dayaynaa inaan dhagaysanno sheeko ay arrintan nooga hayso hooyadeen Caa’isha Allaha ka raalli noqdee. Waxay tiri Caa’isha Allaha ka raalli noqdee “waxaa yimid Zeyd Binu Xaaritha, iyadoo Rasuulku-na (scw) joogo gurigayga, albaabka ayuu soo garaacay, waxaa xaggiisa u istaagay Rasuulka (scw) oo aan dhar fiican qabin (wuxuu qabay dhar asturayay inta u dhaxaysa lowga/jilbaha iyo xuddunta), wuxuu yimid albaabka isagoo jiidaya dharkuu qabay, wuu ku soo booday oo wuu dhunkaday. Wallaahi ma aanan arag Rasuulka Alle (scw) oo qaawan maalintaas kahor iyo kadibba..”. Sidoo kale waxay oran jirtay Caa’isha Allaha ka raalli noqdee “Ma uusan dirin Rasuulka (scw) ciidan illaa hadduu diro wuxuu madax uga dhigi jiray Zeyd Binu Xaaritha, hadduu Zeyd noolaan lahaa Rasuulka (scw) gadaashiis isaga ayaa muslimiinta khaliifkeeda noqon lahaa”. Heerkaas ayuu gaaray tusaalaha wanaagsan ee uu kulansaday Zeyd Binu Xaaritha. Wararka ku saabsan jaceylka Rasuulka (scw) u qabay Zeyd wuxuu ku dhex faafay muslimiinta, waxayna asxaabta ugu magac dareen Zeyd “kii uu jeclaa Rasuulka s.c.w”, wiilkiisii Usaama-na waxay isna ugu magac dareen “kii uu jeclaa Rasuulka s.c.w uu misna dhalay kii isna uu jeclaa Rasuulka s.c.w”. Sida uu noo sheegay qur’aankaba wuxuu Zeyd Binu Xaaritha guursaday Zeynaba Bintu Jaxshah oo ay qaraabo ahaayeen Rasuulka (scw). Inkastoo uu Rasuulka (scw) ku daray Zeyd gabadhii ay qaraabada dhow ahaayeen Rasuulka (scw), haddana ma sii cumrinin guurkoodii, oo markii danbe wuu furay, waxaana Zeynaba guursaday Rasuulka (scw), iyadoo si toos ah uu Alle u tawalliyay guurkooda, oo aayad cad ayuu Allaah ugu guuriyay Nebigiisa (scw) gabadha la yiraahdo Zeynaba Bintu Jaxsha. Hase ahaatee, wuxuu Zeyd Binu Xaaritha markii danbe guursaday gabar kale oo la yiraahdo Ummu Kalthuum Bintu Cuqbah. Sannadkii 8-aad ee hijriga waxaa Rasuulka (scw) la soo gudboonaatay murugo kaga timid geeridii Zeyd Binu Xaaritha Allaha ka raalli noqdee. Waxay ahayd, kadib markii uu Rasuulka (scw) diray Xaarith Binu Cumeyr Al-azdiyyi isagoo sida dhambaal ku socota boqorkii Busraa oo loogu yeerayo inuu soo galo diinta islaamka. Markii uu Xaairth Binu Cumeyr soo gaaray “Mu’ta”, ayaa waxaa ku soo baxay mid ka mid ah ciidamadii Qasaasinah, ninkaan oo la oran jiray Shuraxbiil Binu Camr. Wuxuu qabtay saxaabigii Xaarith, dabadeedna wuxuu si adag ugu dabray xarigii uu ku xiray, kadibna wuxuu soo taagay tiirkii, isagoo sidaas qoorta uga gooyay. Sidii ayuu ku shahiiday saxaabigii siday ama waday dhambaalkii ka socotay Rasuulka (scw), kuna socotay boqorka Busraa. Geeridii Xaarith waxaa si daran uga naxay Rasuulka (scw), maxaa yeelay lama arag waqtigaas kahor ergay sidaasoo kale loo dilay. Intaa kadib, wuxuu Rasuulka (scw) diyaariyay ciidan ka kooban ilaa 3000 ciidan si ay ugu duullaan Mu’ta, wuxuuna ciidankaas madax uga dhigay saxaabigiisii uu sida daran u jeclaa ee ahaa Zeyd Binu Xaaritha Ilaahay ha ka raalli noqdee. Wuxuu Rasuulka (scw) yiri “haddii la asiibo (la dilo) Zeyd hoggaan waxaa qabanaya Jacfar Binu Abii Dhaalib, haddii Jacfar-na la asiibo waxaa hoggaanka qabanaya Cabdullaahi Binu Rawaaxa, haddii la asiibo Cabdullaahi-na muslimiinta naftooda ha u dooraan nin ka mid ah iyaga”. Ciidamadii 3000-ka kun ka koobnaa ee uu hoggaaminayay Zeyd Binu Xaaritha ayaa sidii ku dhaqaaqay. Way socdeen ilaa ay gaareen meesha la yiraahdo Macaan ee ku taalla barriga Urdun. Boqorka reer Ruum ee Hiraqle oo wata ciidan gaaraya 100.000 ayaa soo baxay, isagoo doonaya inuu difaaco ciidamadii dilay saxaabigii Xaaritha. Ciidamo kale oo iyagana gaaraya ilaa 100 000 ayaa ku darsamay ciidamadii Hiraqle, iyagoo difaac ka galay meel aan ka fogeyn goobtii ay degganaayeen ciidamada muslimiinta. Waa labo tiro oo aan marnaba la isla meel dhigi karin. Tirada ciidamada muslimiinta iyo kuwa gaallada. Ciidamadii muslimiintii waxay seexdeen degmada Macaan labo habeen, iyagoo labadaas habeenood oo dhan wada-tashi ku jiray. Muslimiinta oo la soo gudboonaatay arrin culus Mid ka mid ah ciidamada muslimiintii ayaa wuxuu ku yiri isagoo arrintan kala tashanaya muslimiinta “ka warama haddaan dhambaal u dirno Rasuulka (scw) oo aan u sheegno tirada cadoowgeena oo markaas isaga aan jawaab ka sugno”. Mid kale ayaa yiri “wallaahi ayaan ku dhaartaye –tolkaygiyoow- innagu waxaad ogaataan inaan u dagaalamaynin tiro iyo awood toona, ee waxaan u dagaalamaynaa diintan islaamka, ee ina wadiya aan u dhaqaaqno dantii aan u soo baxnay. Wuxuu Allaah idiin yaboohay labadii wanaagsanaa middood, inaan guuleysanno iyo inaan shahiidno”. Iyadoo farqiga xagga tirada iyo awooddaba aan marnaba isu dheellitirnayn, haddana muslimiinta meesha ay dhammaantood u degdegayeen ayaa ahayd Jannada iyo wanaagga xagga Alle agtiisa yaalla. Sidii ayeey ciidamadii muslimiinta u qaateen taladaas. Labadii ciidan ayaa madaxa isla galay, waxayna ku dagaallameen goobtii Mu’ta. Inkastoo tirada ciidamada muslimiinta ay yaraayeen, haddana waxay soo bandhigeen dagaal cabsi weyn ku beeray ciidamadii gaallada ee roomaanka. Ciidamadan gaaraya 3000 ayaa waxay is hortaageen ciidan ka tiro iyo awood badan. Waxay la dagaalamayaan ciidan tiradooda gaaraya ilaa 200 000 qof. Zeyd Binu Xaaritha ayaa seeftii uu watay ku laayay gaallo badan, isagoo markaas iyada ahna xanbaarsan calankii Rasuulka (scw). Wacdarihii uu soo bandhigay maalintaas aad ayeey u jeclaysteen asxaabta, inkastoo ugu danbeyntii ay jirkiisii ka dhex duseen warmo iyo seefaf badan sidiina ayuu isagoo dhiig baxaya ku dhacay dhulka, weliba isagoo sidaas ku helay sharafka shahaadadii uu in badan ku taamayay inuu helo. Siday ballantuba ahayd, waxaa durbadiiba calankii la wareegay Jacfar Binu Abii Dhaalib sidiina ayuu dhinaciisana u muujiyay geesinimo weyn. Hase ahaatee, isna waxyar kadib wuxuu maray waddadii uu maray saaxiibkiisii ka horeeyay, kadib markii uu ku shahiiday dagaalka. Waxaa sidoo kale calanka qaaday Cabdullaahi Binu Rawaaxa. Wacdarro iyo geesinimo la yaab leh ayuu isna muujiyay, jeer markii danbe isagana laga asiibo oo uu sidaas ku shahiiday. Saddexdii nin ee uu magacaabay Rasuulka (scw) sidaas ayeey ku shahiideen. Sidii la filyayba, waxay muslimiinta isugula noqdeen wada tashi iyo inay iska soo dhex saaraan ninkii ay u dhiibi lahaayeen hoggaaminta ciidamada. Wadatashi gaaban kadib, waxay muslimiintii hoggaanka ciidanka u calaamo-saareen geesigii halyeeyga ahaa ee Khaalid Binu Waliid. Waqtigaas iyada ah, wuu ku cusbaa diinta, oo waqti gaaban ayaa laga joogay markuu ku soo biiray bahweynta muslimiinta. Ciidamadii ayuu dhinac u riixay, wuxuuna muslimiintii ka badbaadiyay jabkii weynaa ee looga cabsanayay, sidaas ayeeyna uga guuleysteen ciidamadii gaallada ahaa. Rasuulka (scw) ayaa waxaa soo gaaray wixii ka dhacay Mu’ta, iyo hoggaamiyayaashii uu magacaabay oo dhammaantood ku shahiiday dagaalka. Si aan la tilmaami karin ayuu Rasuulka (scw) uga naxay geeridooda, wuxuuna aaday qoysaskooda isagoo u tacsiyaynaya. Markii uu Rasuulka (scw) soo gaaray gurigii Zeyd Binu Xaaritha Ilaah ha ka raalli noqdee, waxaa xaggiisa ku soo carartay gabadhii yareyd ee uu dhalay Zeyd, iyadoo markaas-na si xad-dhaaf ah u oonaysa. Xabiibka Rasuulka (scw) ayeey arrintaas saamaysay, dabadeedna wuxuu billaabay inuu isna ooyo. Sacad Binu Mucaad oo la socday Rasuulka (scw) ayaa ku yiri “maxay tahay tanina Rasuulkii Alloow”, wuxuuna Rasuulka (scw) ugu jawaabay “waa oohinta xabiibka uu u ooyo xabiibka uu jecel yahay”. Ilaahay ha ka raalli noqdo Zeyd Binu Xaaritha iyo dhammaan intii u soo hurtay fidinta diinta islaamka, aamiin Cabdullahi binu xudeyfa al sahamiyi. Saxaabi kasta, taariikh nololeedkiisu wax un buu caan ku ahaa. Matalan, waxaynu wada ognahay in Saciib Binu Caamir Al-Jumaxi (rc) uu caan ku ahaa zuhdiga iyo in la naco dhaldhalaalka adduunyada. Haddaba, Cabullahi Binu Xudaafi Al-Sahmi wuxuu isagu caan ku ahaa geesinnimo iyo in aan loo jixin-jixin cadowga Alle. Diinta Islaamka, waxay u suurto gelisay Cabdullahi in uu la kulmo labadii boqor ee jiray wakhtigaas ee kala ahaa Kisraa iyo Qaysar oo kala xukumi jiray Faaris iyo Ruum. Nasiib wanaag, Cabdullahi Binu Xudaafa wuxuu nasiib u yeeshay inuu la kulmo labadaas boqor. Sheekada la xiriirta la kulankiisa uu la kulmay boqorka Kisraa, waxay ahayd sannadkii lixaad ee hijriyada, ka dib markii uu go’aansaday Rasuulka (scw) inuu u diro qaar ka mid ah asxaabta boqorada cajamta (aan carabta ahayn), si ay ugu yeeraan Diinta Islaamka. Rasuulka wuu dareensanaa dhibaatada ay wadato howshan. Waayo, Saxaabada loo dirayo magaalooyinkaas waa dad aan aqoon luqadaha ay ku hadlaan dadyowgaas, waa magaalooyin fog-fog, taasoo ayan weligood arag. Saxaabadaa waxay dadkaa iyo boqorradadoodaba ugu yeerayaan inay ka tagaan diimaha ay heystaan, isla markaasna ay qaataan diinta Islaamka. Waa safar wata khatar. Waa safar kii safra aan soo noqon, kii soo noqdana uu noqonayo mid nasiib badan. Sidaa darteed, Rasuulka (scw) wuxuu kulmiyay saxaabada, isagoo u jeediyay khudbad. Ilaah ayuu ku mahadiyay, dabadeedna wuxuu Saxaabada ku yiri "Waxaan doonayaa inaan qaarkiin u diro boqorrada cajam ee sidaa darteed ha i khilaafina, sidii ay reer Banuu Isra’il ay u khilaafeen Nebigooda Ciise (cs). Asxaabtii ayaa yiri "Rasuulkii Alloow meeshaad doonto noo dir waan fulinaynaa’e" Haddaba, Rasuulka (scw) wuxuu magacaabay 6 qofood oo ka mid ah asxaabta si ay diinta Islaamka u gaarsiiyaan boqorrada Cajam iyo carbeed. Lixdii qof ee la magacaabay waxaa ku jiray Cabdullahi Binu Xudaafa Al-Sahmi, waxaana loo doortay inuu gaarsiiyo dhambaalka Rasuulka boqorka Kisraa. Cabdullahi wuxuu u diyaar garoobay safarkiisii, isagoo sagootiyay xaaskiisa iyo caruurtiisa, ka dibna wuxuu u kicitimay safarkii. Waa kelligii oo axad aan Ilaah ahayn lama socdo wuu sii socday ilaa uu ka gaaray magaalooyinka reer Faaris. Markii uu yimi magaaladii uu deganaa boqorka Kisraa, wuxuu weydiistay in uu u soo geli karo boqorka isagoo weliba u sheegay ciidanka Kisraa in uu sido dhambaal ama waraaq ku socoto Kisraa. Boqorka Kisraa wuxuu u fasaxay inuu u soo geli karo Cabdullaahi. Sidii ayuu ku soo galay Cabdullahi Binu Xudaafa oo ay weliba ka muuqato sharafta iyo cisada Islaamka. Kisraa ayaa wuxuu u baaqay ama u ishaaray nin ka mid ah ciidamadiisa inuu ka soo qaado waraaqda uu sido. Hase ahaatee wuu diiday Cabdullahi inuu dhiibo waraaqda, wuxuuna yiri "Rasuulkii Alle ayaa wuxuu i faray inaan gacanta kaa saaro waraaqda, mana laga yaabo inaan khilaafo amarka Rasuulka (scw)". Intaa ka dibna boqorka Kisraa ayaa wuxuu ku yiri ninkii faraha ka qaad ha ii soo dhowaado’e, ka dibna wuxuu Cabdullahi u dhiibay Kisraa waraaqdii uu uga siday Rasuulka (scw). Waxaa loo yeeray tarjumaan Carabi ah ee ah reer "Xiyara" (magaalo ku taalla Ciraaq). Waraaqdii ayaa la furay, deedna waa la aqriyay waxaana ku qornaa sida soo socota "Magaca Alle ka dib, warqaddan waxay ka socotaa Muxammad oo ah Rasuulkii Alle, waxayna ku socotaa Kisraa ee ahaa boqorkii Faaris, Nabad gelyo Allaha yeelo ciddii raacda hanuunka". Markii uu intaa maqlay Kisraa aad ayuu u carooday, waraaqdiinna wuu ka dafay oo isla markiiba wuu jeejeexay, isagoo aan ogaan waxa kalee waraaqda ku xiran dhameystirkeeda, isla markaana uu qalylinayo isagoo leh "Ma sidatan ayuu waraaqda iigu soo qorayaa waraaqda isagoo ah addoonkayga" Binu xudaafa wuxuu ka dhaqaaqay fadhigii uu Kisraa fadhiyay, isagoo aan garanayn waxa lagu sameyn doono. In la dili doono iyo in faraha laga qaadi doono. Hase ahaatee, wuxuu Cabdullaahi naftiisa ku yiri "Waxba igama gelin marba haddiiba aan gutay amaanadii iyo dhambaalkii Rasuulka (scw) ee uu ii soo dhiibay. Boqorkii Kisraa, markii ay carada ka dentay ayaa wuxuu ciidamadiisa amar ku siiyay in la soo qabto Cabdullaahi Binu Xudaafa. Nasiib wanaag, ma ayan soo helin oo waxay ogaadeen inuu gaaray Jasiiradda Carabta. Cabdullaahi Binu Xudaafa, wuxuu yimi magaaladii Madiina, isagoo la kulmay Rasuulka (scw), wuxuuna Rasuulka (scw) uga waramay wixii uu kala kulmay boqorkii Kisraa iyo inuu jeejeexay waraaqdii uu u siday. Rasuulka (scw) aad ayuu uga carooday arrinkaa, wuxuuna Illaah ka baryay inuu ciribtiro boqortooyada Kisraa. Habaarkii Rasuulka (scw) waa la aqbalay, oo wuxuu Illaah ku salliday (sababay) Kisraa wilkiisa "Shiiraweeh", halkaas oo uu ku dilay. Taasi waxay ahayd sheekadii dhexmartay Cabdullaahi Binu Xudaafa iyo boqorka Kisraa. Haddaan u gudagalno sheekadii Cabdullaahi Binu Xudaafaee la xiriirtay la kulankiisa boqorka Qaysar ee xukumay Ruum. Waxay ahayd xilligii khilaafada Cumar Binu Khaddaab (rc), sannadkii sagaal iyo tobanaad ee Hijriga. Wuxuu Cumar Binu Khaddaab (rc) diyaariyay ciidan la dagaalanta ciidanka Roomaanka ee uu xukumay boqorka Qaysar. Boqorka Qaysar wuxuu ciidanskiisa amar ku siiyay in haddii ay ku guuleystaan in ay soo qabtaan qof ka mid ah ciidamada Muslimiinta ay u keenaan, ka hor inta ayan dilin. Illaahay, wuxuu doonay in la soo qabto Cabdullaahi binu Xudaafa, waxaa loo keenay boqorka Qaysar, iyadoo boqorka loo sheegay inuu C/llaahi Binu Xudaafa ka mid yahay saxaabadii Nebiga (scw) ee mar hore islaamay. Boqorka Qaysar wuxuu si aad ah u eegay Cabdullaahi, dabadeedna wuxuu ku yiri "Waxaan kuu bandhigayaa arrin". Cabdullaahi ayaa ku iri "waa maxay!?". Boqorka Qaysar: "In aad noqoto kirishtaan, haddii aad yeesho faraha ayaan kaa qaadayaa oo ku dili maayo, dhinaca kale waan ku wanaajinayaa". Cabdullaahi Binu Xudaafa ayaa si geesinimo ku jirta u yiri "Lagama yaabo! geerida ayaa kun jeer ka jeclahay inaan kirishtaan noqdo". Boqorka Qaysar ayaa haddana yiri "Haddii aad yeesho waxa aan kuugu yeerayo ee galnimada ah waxaan qayb kaa siinayaa boqortooyadayda". Cabdullaahi ayaa muusooday isagoo weliba ku xir-xiran silsilad, wuxuuna yiri "Wallaahi, haddii aad iigu deeqdid dhammaan wixii hanti ah ee aad leedahay, iyo waxa ay boqorrada carabta haystaan oo maal ah si markaas diinta uga laabto il-biriqsi ma aan sameeyeen". Boqorkii ayaa wuxuu yiri "Haddaba, waan ku dilayaa". Cabdullaahi ayaa yiri "waxaad doonto samee". Intaa ka dib, boqorka Qaysar wuxuu amar ciidamadiisa ku siiyay in la daldalo Cabdullaahi, isagoo amar siiyay nimankiisa wax toogta/shiisha, isagoo kula hadlay afka laatiinka ee ay ku hadli jireen Roomaanka, wuxuuna ku yiri toogta meel u dhow labadiisa gacmood, laakiin isaga ha ku dhufanina". Isla mar ahaantaana wuxuu u bandhigayay inuu gaaloobo. Cabdullaahi, haddana wuu diiday. Boqorka, ayaa haddana yiri toogta meel u dhow labadiisa lugood. Intaa ka dib, wuxuu boqorka amar ku bixiyay in laga soo dejiyo tiirkii uu ku xirnaa, ka dibna wuxuu codsaday in loo keeno dheri. Dherigii ayaa waxaa lagu shubay saliid, dabadeedna dherigii ayaa dabka la saaray ilaa ay saliiddii ka karkarto. Wuxuu yiri boqorkii, ha la ii keeno labo ka mid ah maxaabiistii Muslimiinta. Midkood ayaa lagu riday dherigii karkayay, wax yar ka dibna hilibkiisa ayaa kala tagay oo cad-cad u gogo’ay, lafihiisana way muuqdeen. Kii kalena, sidaasoo kale ayaa lagu sameeyay. Intaasoo dhan Cabdullaahi wuu arkayaa, waxaana la doonayay inuu cabsado. Boqorka Qaysar, ayaa wuxuu deymooday Cabdullaahi isagoo ugu yeeray gaalnimo. Hase ahaatee, Cabdullaahi sidii si ka sii daran ayuu u diiday inuu ka laabto diinta Islaamka. Markii uu boqorkii ka quustay Cabdullaahi, ayaa wuxuu amar ku bixiyay in isna lagu rido dherigii lagu riday labadiisa saaxiib. Markii loo qaaday xaggii dheriga ayaa Cabdullaahi ilmeeyay (ooyay). Raggii Qaysar ayaa ku yiri boqorka "wuu oonayaa". Boqorkii ayaa wuxuu u maleeyay inuu cabsaday oo argagaxay, markaasuu yiri igu soo celiya. Kolkii, Cabdullaahi la soo istaajiyay boqorka hortiisa, ayaa wuxuu boqorkii haddana u soo jeediyay kiristaanimadii, laakiinse Cabdullaahi wuu diiday. Boqorkii ayaa yiri, war haddaba maxaa kaa oohiyay?. Cabdullaahi ayaa yiri, waxaan naftaydii u sheegay in hadda la igu tuuri doono dherigan oo aan hal jeer shahiidoobayo, anna waxaana jeclaa in aan lahaado inta jirkayga timo ku taallo oo naf ah inaan lahaado, oo markaas lagu rido dhammaantood dherigan. Wuxuu ka wadaa inuu dhowr jeer shahiido. Markuu boqorkii ka quustay Cabdullaahi, ayaa wuxuu ku yiri cabdullaahi "Ma doonaysaa inaad madaxa iga dhunkatid, markaasna aan ku siidaayo?. Cabdullaahi ayaa wuxuu yiri, ma siidaynaysaa maxaabiista Muslimiintana. Boqorka ayaa yiri "Haa, oo waan sii daynayaa dhammaan maxaabiista muslimiinta". Cabdullaahi, wuxuu naftiisa ku yiri maxay ku yeelaysaa inaad dhunkato madax ka mid cadowga Muslimiinta oo markaas aan ku badbaado anniga iyo maxaabiista Muslimiinta. Cabdullaahi, wuxuu u soo dhowaaday boqorkii, ka dibna wuxuu dhunkaday madaxiisa. Boqorkii ayaa soo daayay Cabdullaahi iyo dhammaan maxaabiista Muslimiinta. Markii uu Cabdullaahi u soo galay Cumar Binu Khaddaab (rc), ayaa wuxuu uga waramay wixii uu la kulmay. Cumar (rc) aad iyo aad ayuu ugu farxay arrinkaas, wuxuuna u jileecay maxaabiistii la socotay isagoo ku yiri "Waxaa waajib ku ah qof kasta oo Muslim ah inuu dhunkado madaxa Cabdullaahi Binu Xudaafa, annigaana bilaabaya. Cumar ayaa istaagay, ka dibna wuxuu dhunkaday madaxa Cabdullaahi. Illaah ha ka raalli noqdo Cabdullaahi, waayo wuxuu ahaa tusaale looga deydo geesinimo. Xamse cabdi ibraahim. xamse cabdi ibraahim wuxuu ku dhashay magaalada jaamac qabar 40km u jirta magaalada burco,wuxuu wax barashdiisii aasaasiga ahayd ku qaatay magaalada burco, gaar ahaan dugsiga hoose dhexe sare ee shiikh ibraahim,xamse markii uu waxbarashadiisii dhammaystay wuxuu shaqo ka helay hay'ad wadani ah oolagu magacaabo SOYVO,waxa kale oo uu kamid noqday guddiga fulinta ee halkaraan readers club waxaanu mar isusoo sharraxay jagada gudoomiye nimo halkaas oo maxamed xasan caalin 2 cod kaga guulaystay,sidoo kale xamse waxuu lasoo shaqeeyay ururada SOYCHO,SSRD,CANDLE LIGHT,iyo weliba dallada SONYO oo uuka qaadatay shahaadooyin isugu jira xirfadaha nolosha,iyo qaar kale sidoo kale xamse wuxuu kamid noqday xulka kubbada cagta ee gobolka togdheer nasiib umuu yeelan inuu usafto xulka lkn waxaa lagu daray xulkii 2008 waxaana ka baajiyay qaraxyadii argagaxiso ee somaliland kadhacay 29 october 2008 xamse had iyo goor wuxuu ka dhex muuqdaa Arrimaha mutadawacnimada Isagoo jecel inuu bulshaddiisa wax u qabto noloshana horu mar ka gaadho isku soo wada duuboo xamse hada wuxuu jaamacad ka dhigtaa dalka france,Waxaanu hadda Gudoomiye K noqday urur uu ka aas aasay Magaalada ANGERS ee dalka faransiiska Wolfgang Amadeus Mozart. Wolfgang Amadeus Mozart (magaciisa oo dhameestiran "Yoannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart") (ku dhashay magaalada Salzburg, Austriya, 27 janaayo 1756 - ku dhintay magaalada Wien 1791) waxuu ahaa nin Austriyaan ah oo qoro heesaha musikada ah.Wuxuu ahaa nin aad caan ugu ahaa qorida heesaha musikada ah.Ninkaan waxuu dhintay asiga oo 35jir laakiin heesaha musikada oo qoray waxee noqdeen kuwo aad u weyn. Waxa uu ahaa Aasaasayaashii Maasooniyada Telesom. Shirkadda Telesom waxa la aasaasay sanadkii 1999kii, waxana iska kaashaday saamiley ka badan 230 qof. Waxay shirkaddu rasmi ahaan u hawlgashay bishii November, 2001dii, Isla wakhtigaas Telesom waxa ay xarumo ka furatay gobolada iyo degmooyinka dalka, arrintaana waxa dardargeliyay adeegyo cusub oo ay shirkaddu ummadda iyo dalka u soo bandhigtay. Waa shirkada ugu wayn ee dadka ugu badan isticmaalaan Somaliland gudaheeda Adeegyada Shirkadda Telesom waxa uu gaadhay oo si mudda kara ah uga tisqaaday miyi iyo magaaloba. Shirkaddu waxay ka hawlgashaa in ka badan 30 magaalo oo waawaeyn iyo 100 tuulo oo ku baahsan dhammaan gobolada Somaliland ka kooban tahay. Adeegyada guud ee ay Telesom ka hirgelisay dalka waa: Landline-ka (Fixed line), GSM-ka (Mobile), Internet-ka,Adeegga 3G oo casr ah iyo Adeegga ZAAD. Telesom waxay noqotay muraayad laga dheehan karo in dadku wax wada-yeelam karaan, taas oo keentay inay wax weyn ku biiriso dhaqaalaha, horumarka iyo shaqo abuurista dalka. Waxa kale oo ay shirkaddu qayblibaax ka qaadataa horumarka dalka iyada oo taageero joogto ah u fidisa hay’adda bulshada u shaqeeya sida jaamaadaha, cusbitaalada, waddooyinka, iwm. Isgaadhsiinta Somaliland. Somcable Telecommunications in Somaliland () waa nidaamka iyo habka isgaadhsiinta telefanka taasi oo inta ugu badan ay maamulaan shirkado si gaar ah loo leeyahay. Shirkadaha ugu caansan ee ka howlgala Somaliland waxaa ka mid ah: Telesom, NationLink Telecom, Somtel, SomCable. Wada shaqaynta Shirkadaha. Munaasibada lagu Daahfurayay Isku-xidhka Shirkadaha Isgaadhsiinta Somaliland ayaa lagu qabtay Hoteelka Maansoor ee Magaalada Hargeysa. Xafladan oo lagaga dhawaaqay isku-xidhka shan Shirkadood oo ka mid ah Shirkadaha Isgaadhsiinta Somaliland oo kala ah Somtel, Nation Link, Telcom, Soltelco, African Online., waxa ka qayb galay Madaxweyne ku-xigeenka Somaliland C/raxmaan Saylici, Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiinta Axmed Xaashi Oday, Wasiirka Diinta iyo awqaafta Sh. Khaliil C/laahi, Maareeyaha Hawlaha shaqada ee Shirkadda Somtel Cali Saalax Cabdi, Mahdi Daahir Jaamac oo ah Maareeye ku-xigeenka Shirkadda Nation-link, Madax Shirkada Telcom Aadan C/laahi, Mareeyaha Shirkada Soltelco Mukhtaar Osman iyo Marti sharaf kale. Madaxweyne ku-xigeenka Somaliland C/raxmaan C/lahi Ismaaciil oo Munaasibadaasi ka hadlay ayaa soo dhaweeyay isku xidhka shirkadahan isgaadhsiinta oo wax badan ka tari doona dhibaatooyinkii Bulshada ka haysatay dhinaca Isgaadhsiinta, gaar ahaan wada hadal la’aanta dadka isticmaalada adeegyada kala duwan ee Shirkadaha Isgaadhsiinta. Waxaanu yidhi “Runtii waxa maanta Farxad ii ah inaan ka soo qayb galo, isku xidhkii shirkadaha Isgaadhsiinta oo runtii baahi weyn loo qabay inaynu ku wada xidhiidhno, iyadoo laga maarmayo sadexdii Telefoon iyo afartii Telefoion ee markii hore la sitay, arintan oo runtii ka mid ahayd balanqaadyadii Xisbiga Kulmiye ee in adeegyada Bulshada la mideeyo”. Mr. Saylici isagoo hadalkiisa sii wata waxa uu sheegay “Maanta waxaan ku faraxsanahay in talaabada koowaad ee la qaaday inteedii badnaydna Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiintu halkan ka sheegay, shirkadaha laftoodiina ay ka marag kaceen, muhiimada aynu u soconaana waxay tahay inaynu shacbigeena u wada adeegno oo aynu ka saarno qoqobkii ku kala jiray ama kala xidhnaantii ku kala jirtay,maadaama oo suuqeenu yahay suuq mid xor ah, waxaan qaaa inaanu dawladu mar walba ka madhnayn shirkadaha isgaadhsiinta oo waxa loo sameeyaa Cashuur dhaaf”. Wasiirka Boosaha iyo Isgaadhsiinta Somaliland Axmed Xaashi Oday oo Munaasibadaasi ka hadlay ayaa sheegay sheegay in Wasaarada Boosaha iyo isgaadhsiintu si isku mid ah u maamuli doonto iska Xidhka Shirdahan adeegyadooda Xidhiidhka laysku furay, isagoo hoosta ka xarriiqay inay si caadalad iyo sinaan ah ay u ilaalin doonaan dhamaan shirkadahan xuquuqdooda Ganacsi iyo sirta Adeegyadooda. Guddoomiyaha Guddidii ka soo shaqaysay isku xidhka shirkadahan Isgaadhsiinta ee mideeyay Adeegyadooda Isgaadhsiinta Mr: Jaamac X. Maxamed Cigaal ayaa isna munaasibadaasi ka sheegay qaabka ay dadku ugu wada Xidhiidhayaan shanta shirkadood ee laysku xidhay, waxaanu halkaasi ku soo Furayaasha Shirkadaha. bandhigay Heshiis buuxa oo ay shirkadahani wada galeen, kaasoo ay qayb ka tahay Wasaaradaha Boosaha oo dhex u ah Shantaasi shirkadood. Mr Jaamac waxa kale uu sheegay in qiimaha wada hadalka shirakadahani uu yahay mid aad u jaban oo aan hore u dhicin, kaasoo uu sheegay 0.01 minidkiiba. Waxa sidoo kale munaasibadaasi ka hadlay Maareeyayaasha shanta Shirkadood ee Adeegayooda Isgaadhsiinta laysku furay kuwaasoo si weyn u soo dhaweeyay qorshahan cusub ee ay maanta Bilaabeen, iyagoo halkaasi ka cadeeyay inay ku wada qanacsanyihiin talaabadan ay Xukuumaddu ku maamulayso oo ay xuseen inay hirgelinteeda qayb ka yihiin. Waxaa isna halkaa ka hadlay Madaxa Shaqaalaha Somtel Cawil Saalax Cabdi waxaanu ka waramay sida ay ku dhalatay isku xidhka wada hadalka shirkadaha Telefoonada iyo dhibta laga dareemay kala qoqobnaan tooda isaga oo arimahaa ka hadlayana waxa uu yidhi “waa geedi la guuray waana kabaal qaad sidii reer guuray, dalal badan oo dunida ah kajirin shaqada ay shirkadaha isgaadhsiintu dalka u hayaan, waxaan idin leeyahay ku raaxaysta isku xidhka shirkadaha ku bahoobayXafladan maanta ah” ayuu hadalkiisa ku soo afjaray. Waa markii ugu horaysay ee Somaliland laga hirgeliyo isku xidhnaan noocan oo kale oo lagu maamulayo shirkada Isgaadhsiinta, iyadoo taasi meesha ka saarayso kala xidhnaantii bulshada ee Taleefoonada, Waxaanu wada xidhiidhka shanta Macbiil ee Shirkadahani dhaqan galayaa maanta oo ay taariikhdu tahay 19 bisha July, sida lagu sheegay Warsaxaafadeed ay soo saareen guddida farso ee Wada-jirka Isgaadhsiinta Somaliland oo halkaasi loogu qaybiyay Saxaafada Nantes. Nantes wa gobol kamid ah 5 gobol ee ugu waa weeyn dalka faransiiska gobolka waxaa la dhahaa ocean athlantique oo soo maali ku noqonaysa Oosiyaan atlaantiik. code postalkiisu waxaa weeye 44000 waxaana uu maamulaa 5 degmo oo kala ah Jaamac qabar. Jaamac Qabar (Jaamac Qabar) waa degmo ama tuulo oo ku taalo gobolka Togdheer, waxeyna kamid tahay degmooyinka ugu waa wayn gobolka.Dadka degan degmadaan waxaa lagu qiyaasaa ilaa 5000 oo qof.Degmadaan waxey u dhowdahay degmooyinka kala ah Waraabeeye, Xaaji Saalax, Yucub-yabooh iyo Dhoqoshey.Jaamac qabar waxay ccaan ku tahay beeraha iyo soo saarista hadhuudhka.waxaa lagu qiyaasaa magaalada ilaa 50 km oo isku wareeg ah.Waa magaalo bed ahaan yar, lakiin wax soo saar ahaan tayo badan.magaaladan waxaa ka soo jeeda abwaano, aqoon yahonayo iyo siyaasiyiin caan ka ah umada soomaaliyeed.Magaalada jaamac qabar wa magaalo aanan halkan ku soo koobi karaynin, waxaa magaalada dega qabiilka yeesifka waxaa kalo alla yaa raxmee ku aasan degmadan (ibraahim mahamed isse) qoorcade. Hiraab. Hiraab () waa beel ka mid ah Beelweynta Hawiye ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya, Itoobiya iyo Kiinya. Beelweynta Hiraab waxaa ka farcama dhamaan qabiilada Muduloodka ee kala ah: Abgaal, Wacdaanka, Moobleenka, Ujajeenka, Duduble, iyo Habargidirta. Hordhac. Beesha Hiraab waxey degtaa goolada Mudug, Galguduud, Hiiraan, Shabeellaha Dhexe, Gobolka Jubbada Hoose Banaadir, Shabeellaha Hoose, iyo Gobolka Jubbada Dhexe. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Saint Petersburg. Saint Petersburg () horay waxa loogu magacaabi jiray Leningrad(Ленингра́д 1924-1991 intaas kahor waxa ay lahayd magaca Petrograd (Петрогра́д 1914-1924) waa magaalo kutaala dalka Ruushka waxa ay kutaalaa waqooyi galbeed wadanka Ruushka waxa ay kutaalaa duleedka Wabiga Neva Bariga Gacanka Finland ee Bada Baltikska. waana mid kamida magaalooyinka qaarada yurub ugu waawayn dhanak dhaqanka. Dadka. Dadka magaaldan dagan waxa lagu qiyaasaa ilaa 4661219 oo qof.waana magaalda labaad ee uguwayn wadanka Ruushka waana magaalda Afraad ee ugu wayn qaarada Yurub waa goob dhan oo aad uwayn.waana mid kamida dakadaha uu wadanka ruushku kuleeyahay Bada Baltikska Taariikh. Magaalda waxa Asaasay qaysarkii la odhan jiray Peterkii koobaad 27 may 1703 Garoosni. Garoosni (AfRuushka Гро́зный Waa caasimada Jamhuuriyada Kamidka Ah jamhuuriyadaha Ruushka ee looyaqaano Jeejniya waxaa ladhisay sandkii 1818 magaaldani waxa ay soomartay dagaalo iyo ishaysiyo aad ubadan oo uu u danbeeyaay kii dhexmaray ciidamada Ruushka iyo Gooni u goosadayaashii Jeeejniyiinta sandkii 1996 dagaalkaas oo magaalda gaadhsiiyaay burbur iyo Khasaare aad u balaadhan. Sydney. Sydney waa caasimada gobolka New South Wales, waana magaalada ugu dadka tirada badan dalka Australia. Sydney (/ sɪdni / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) [7] waa caasimadda gobolka ee New South Wales iyo magaalada ugu badan ee Australia iyo Oceania [8] Waxaa ku yaala xeebta bariga Australia, magaaladuna waxay ku ag taala Port Jackson waxayna ku dabooshaa qiyaastii 70 km (43.5 mi) oo ku taala xeebta bari ee galbeedka, Hawkesbury ilaa waqooyiga, iyo Macarthur xagga koonfureed. Sydney wuxuu ka kooban yahay 658 xaafad, 40 degmo oo maxali ah iyo 15 gobol oo isku xiga. Dadka deggan magaalada ayaa loo yaqaan "Sydneysiders". [10] Laga soo bilaabo Juun 2017, dadka reer magaalo ee Sydney waxay ahaayeen 5,131,326. [11] Australiyaanka asaliga ah ee Australiyaanka ah waxay daggan yihiin aagga Sydney ugu yaraan 30,000 oo sano, waana mid ka mid ah kuwa ugu qanisan Australiya marka la eego goobaha qaxoontiga Aborijiniska, oo leh kumanaan sawir oo ku yaal gobolka oo dhan. Sanadkii 1770-kii, intii uu safarkiisa ugu horreeyay ee Pacific-ga, James Cook wuxuu soo degay Sydney, halkaas oo uu sheeganayey inuu haysto xeebta bari ee Australia ee British Crown, oo magaciisa ku qoray "New South Wales". Sanadkii 1788, Filimkii ugu horreeyay ee dembiilayaasha, oo ay hoggaamiso Arthur Phillip, ayaa timid Botany Bay si Sydney u hesho Sydney oo ah gumeysi Ingiriis ah, oo ah degsiimada ugu horreysa Yurub ee Australia. Phillip ayaa ku magacawday magaalada "Sydney" aqoonsiga Thomas Townshend, 1st Viscount Sydney. Gaadiidka ciqaabta ee New South Wales ayaa la soo gabagabeeyay ka dib markii Sydney lagu darey magaalo 1842. Dhibaatada dahabku waxay ka dhacdey xaafadda 1851, qarnigii ku xigana, Sydney waxay ka beddeshay gogol xaareyn xarun weyn oo dhaqaale iyo dhaqaale oo caalami ah. Kadib Dagaalkii Dunida II, waxay la kulmeen guuritaan ballaaran waxayna noqotay mid ka mid ah magaalooyinka dhaqamada ugu badan adduunka. Xilligii tirakoobkii 2011, in ka badan 250 luqadood oo kala duwan ayaa laga hadlay Sydney. Boqolkiiba 40 dadka degani waxay ku hadlaan luqad aan Ingiriis ahayn guriga. [13] Intaa waxaa dheer, 36% dadweynaha ayaa sheegay in ay ku dhasheen dibadda. [14] [15] Inkasta oo ay ka mid tahay magaalooyinka ugu qaalisan adduunka, [16] Qiimaynta Tayada Nololeed ee 2018 ee Sydney waxay ku taallaa Sydney tobanaad adduunka iyadoo tayada nolosha, [17] sameynta mid ka mid ah magaalooyinka ugu nool. Waxaa lagu qeexay sida Magaalada Alpha World by Globalization iyo Shabakadaha Cilmi Baarista Adduunka, taas oo muujineysa saameynta gobolka iyo adduunka oo dhan. [20] Sydney waxay leedahay dhaqaale suuq ah oo leh awoodda maaliyadda, wax soo saarka iyo dalxiiska. [22] [23] Waxaa jira dareen badan oo ka mid ah bangiyada ajnabiga ah iyo shirkadaha caalamiga ah ee Sydney iyo magaalada waxaa loo dallacayaa mid ka mid ah xarumaha maaliyadeed ee ugu weyn Asia Pacific. [25] Waxa la aasaasay 1850, Jaamacadda Sydney waa jaamacada koowaad ee Australia, waxaana loo tixgeliyaa mid ka mid ah jaamacadaha ugu waawayn dunida. [26] Sydney sidoo kale waxay ku taal guriga maktabada ugu da'da weyn Australia, Maktabadda Gobolka New South Wales, oo la furay 1826. [27] David Cameron. David William Donald Cameron waa raisal wasaaraha Britan lagaa bilaabo 11, May 2010. David Cameron waxa uu ku dhashay magaaladdaa London. David Cameron wuxuu waxbarashadiisa ka bilaabay Heatherdown Preparatory School iyo markaasna Eton College. Sagal bil ka dib wuxuu aaday jaamacadda Oxford wuxuu ka qaatay shahaado bachelor Philosophy, Politics iyo Economics. Jaamacadda Oxford. Jaamacada Oxford waxa ay ku taala magaalada Oxford, Oxfordshire, Ingiriiska. Faysal Bin Cabdil Caziiz. Taariikh Nololeedkii Boqor Faysal. Boqor Fayal wuxuu ku dhashay magaalada Riyaad, sanadkii 1906. Wuxuuna xukunka hayay laga billaabo 02/11/1964 illaa 02/03/1975. Boqor Faysal waa boqorkii seddexaad ee dalka Sacuudi Carabiya. Faysal waxaa dilay nin la yiraahdo Faysal Bin Musaacid oo uu adeer u ahaa. Boqor faysal wuxuu ahaa nin diintiisa iyo dadnimadiisaba difaacda Laakiin kuwa waqtigaan jija 6/23/2017 waxba maaha waa daba dhilifyaal Ibraahim Wadani. Biography. Ibraahim wadani is a sociologist, community development worker, and community activist who lives in Nairobi-kenya, Wadani came from Somalia, especially the capital of Puntland Garoe, He is educated and experience person, he also has skills. Experience. Wadani has worked many years and he is capable managing something FC Barcelona. FC Barcelona (Fútbol Club Barcelona) waa koox isboorti oo ku yaalo Barcelona, ee dalka Isbania. Kooxdaan waxaa abaabulay koox cayaartooy oo sadax wadan ka kala socoto oo hogaaminaayay nin la dhoho Joan Gamper taariikhda marka ee eheed 29 Nofeembar 1899. FC Barcelona Lacibkooda weyn waa Lionel Messi. Xareed. Xareed waa Biyo aan cusbo badan leheen, sida biyaha wabiyada, Dacda, Biyo Mareenka ama Biyaha dhulka hoose, waxee asal ahaan ka imaadeen Roobka.Xareeda waxaa loo farsameen karaa ama loo isticmaali karaa sida biyaha la cabo. Si guud xareedda waxaa loo yaqaan biyaha roobka... Sidoo kale XAREED waa mid ka mid ah magacyada labka ee Soomaalidu la baxdo. Sida la malayn karo, canugga XAREED loo baxshay xilli roob ayuu dhashay ama meel biyo xareed ah fadhiyaan baa lagu ag dhalay.. Fanka toosinta shaqsiyadeed. 1. 1 Mushkiladu waa dhibaato iyo caqabad aad rabtid in aad ka gudubto. Asalka nolosha waa Daal iyo dhibaato, aduunkana lagama helayo qof aaney soo wajahin caqabado iyo mushkilado, 2. Dadka marka loo eego sida ay uwajahaan mushkiladaha waa ay kala gadsantahay kuwa ayaa ka guulaysta dhibaatooyinka soo wajaha oo si wanaagsan uxaliya kuwan waa ay ku adkaataa, qaarna waa ay isu dhibaan adhibata soo food sartay kaana waa caajsilow, ugu danbeytana waa uu quustaa hase ahaatee waa ogyahay in mushkiladi haysato, mana yaqaano xalkeeeda. Waxaa jira qaar kale oo ay soo food saarto dhibaato ama mushkilada oo aan ogayn waxa hayo, waana uu isku dayaa in uu xaliyo dhaibatada soowajahday hase ahaatee majoogtaynayo xalkiisa. 3. Macnahu ma ahan in aad hal xal oo kaliya in aad raaadiso shareecada islaamkana waxaa ay latimid qabab farabadan oo aad ku xalin karto dhibaatadaada. 4. Nolosha muslimka ma ahan shar oo kaliya waxaana laga maarmaan ah in ay lahato qeyr wajigay rabtaba ha ahatee, waxaana ka mid ah (maxabatu laahi,i stiqfaar in aad dareentid nimcada alle kugu galadsaday, in aad garato xaqiqada aduunyada, ka caado dhigo in aad sheegto waxyaabah wanaaga ah, ku qancid wixii allah uu kuuqoray ee ku soogara, waxaa kale oo muhiim ah in aad barato nolosha dadka kugu heeran iyo in aad baarto rabitanadooda, si aad u hanato. 5. mushkilada iyo caqabada waxaad ku xalin kartaa waaya aragnimo iyo khibrad lagu daray iimaan iyo xiriir wanaagsan oo kala dhaxeeya bulshada inteeda kale, maxaa yeelay bani`adamku waa bulshawi qof kaligiis noolna majiro. Qodobadan Raac si aad Uxaliso dhibaatoyinka kula soo Gudboonada 1 Xadey mushkilada ku haysa: marka hore waa in aad ogtahay dhibaatad ku soo wajahday oo aad fahansan tahay taarikhdeeda goorma ayey bilaabatay maxaa usababa iwm, hana u malaynin inaad adiga oo kaliya garan karto dhibaatadaad oo dhan ama aad horay ka fahmi karto waxaa laga yaabaa in aad si tartiib tartiib ah u dareento. 2 Baadi goob xalka ugu wanaagsan: marka aad ogaatid mushkilada waa in aad udagdagtaa sidii aad uxalin lahey raadi xalka aad isleedahay waa ugu haboonyahay xalka hadi aadan si dagdag ah uga gaari Karin isku day in aad si tartiib tartiib ah ujoojiso si aad ula qabsato Siyaasaddada cusub, kuna dheeh istiqfaar iyo ala kacabsi si aadan markale kugu soo laban ayada oo kale. 3 Dooro xalaka aad isleedhay waa ugu wanaagsanyahay marka aad latashato dadka oo aad hesho fikiro iyo talooyin farabadan. 4 Mowduucyad aad ku xalinaysid dhibaatooyin kaaga dhig meesha ay ku habonyahiin oo sida ay isu leeyahiin u isticmaal, una kala hor mari sida ay ukala Muhiimanyahiin. 5 Habdii xalinta dhibaatoyinka ku soo food saara (ugu horeyn xadey dhibaatada, aruuri macluumaadka laxiriira, markaa ka dib uhel waxyaabahii aad ku bedelan laheeyd, kadibna dooro bedelka ugu wanaagsan, ugu danbeyntina ku xali sida ugu wanaagsan iyo meesh ay quseyso). 6 Mushkiladaha waa ay kala gadisan yahin qaarbaa ah kuwa quseeya ruux kaliya,qaarna waxaa ay ka dhaxeeyaan laba ruux, kuwana waa jamac oo wada taabanaya dad farabadan, mid kasta oo ka mid ah waxa ay leeyahay xal ugar ah 7 Xalka Mushkilada Kooxda waxaa ay u baahantahay hogaamiye, waana in siqota dheer looga baaraandagaa xalka laga qadanayo, Ruuxa hogaan ka loo doranayo waa in lasiiyaa tolo wanaagsan, waxaana lagama maarmaan ah in si qota dheer looga baaraandago mushkiladaha guud inta aysan weynaan. 8 Dajiso qorshe wanaagsan oo aad u raacdo sidii aad uga taqalusi laheyd dhibaatad ku so wajahday, waxa suura gal ah in aad hesho markaa jawi aad ku neefsato oo aad uga baxdo mushkiladii. Isha W/D: xafsa Sudi & Ca`isha Sudi (Madaxda) http://newSoomaaliya.webs.com/ca%60isho.htm Lionel Messi. Lionel Messi waa ciyaaryahan u dhashay wadanka Arjantiina. Waxa uu dhashay sanadku markii uu ahaa (24 Juun 1987. waxa uu u ciyaraa koox ka ciyaara horyaalka wadanka spain oo la dhoho FC Barcelona, waxa uu yahay laacib kooda.messi isagaoo yar ayuu xanuun saday sababtoo ah wuxuu ahaa dhicis 6 bilood ku dhashay hooyadiis magaalo kale ayeey guri ccid shaqaalo uga eheed abihiisna tuugada laga cabsado ayuu ku jiray, kadib markii uu 10 jirsaday ayeey hooyadiis qaxootinimo iska dhiibtay spain kadib markii 2 sano ee kaam qaxooti ku jirtay ayaa loo ogolaaday sharciga sidaas ayeeyna ku timid magaalada barcelona, mowhibadiisa kubada cagta yaa u sahashay inuu kasbado indhaha kooxda yar yar ee barcelona b sidaasi ayuu ugu soo gudbay kooxda weyn, barcelona messi abaal ayeey u galeen sababtoo ah isbitaal ayeey geeyeen lugihiisa ayeey daawweeyen, wuxuu u balan qaaday in uusan ka tagi doonin abidkood waxan mararka qaar afkisa laga maqalay in wayihisa ciyared u ku soo gaba gabayn doono kooxda barcelona. macalimiinta sida aadka ah u soo caawiyay messi waxa ka mid ah macalinki u dhashay dalka netherland ee Frank Rijkaard kaaso kooxda soo maamulay 2003 ilaa 2008 oo aha macalinki champions league 2005-2006 isaga oo ka qaaday kooxda arsenal, messi ayaana ka dhaxlay waayo aragnimo dheraad ah isla markaana ka mid ahaa kooxdisa kowaad, macalinka labaad ee heerkan so gaadhsiiyay messi ayaa ah macalinka u dhashay wadanka spain kana tirsanaan jiray wakhti hore kooxda barcelona pep guardiola wakhtigii u kooxda haysan jiray 2009 ilaa 2013 isaga oo kooxda u qaaday koobab fara badan oo ay ka mid yihin laba champions league 2008-2009 iyo 2010-2011 waana macalinki kooxda ku so kordhiyay khibrada loo yaqaano tiki taka oo ay in badan kooxdu ku caano maashay Messi ayaa la xaqiijiyay inuu yahay ciyaar yahankii abid soo mara kubada cagta kagana gulaystay labada xidig ee maradoona iyo pele oo ku tartami jiray xidigan ayaa haysta shan European golden boot oo ah rikoor u gaar ah xidigan ayaa kasbaday taageero fara badan ee aduunka jooga Lionel Messi ayaa ah xidigii ugu horeeyay ee oo European champion league dhaliya afar gool hal kulan kaliya xidigan ayaa haysta 4 onze dire oo ah xidigan ugu Europe xidigan ayaa lo baxshay mucjisada kubada cagta ama magic player xidigan ayaa abihiis aya lashega inuu kusoo jeedo talyaaniga halka hoyadii kasoo jeedo Spain xidigan aya UNICEF ka noqday ambassador ayaa noqday xidigii ugu ugu yaraa oo 22 jir ah oo ku gulaysta ballon d'ore xidigan oo ah kan ugu golasha badan xaga laligaha sido kale waa kan ugu golasha badan kulanka caanka aha ee elcalasico xidigan ayaa ah ciyaar yahanka ugu fiican tariikhda laligaha ama Spain Messi ayaa dhowr jeer loo so bandhigay inuu qandaraasyo fara badan oo qaliya lkn wuu diiday oo wuku gacan sayray oo warar ayaa shegaya inuu yiri waxaan "diyaar u ahay inaan mushaar la'aan ugu ciyaaro Barcelona" Diffusion. Diffusion waxaa ladhahaa markii ee molekular'yaasha isku taxallujinaayaan in ee kala firxadaan xoog ilaa tartiib.Molekularyaasha wee kala durqaayaan markii ee kululyihiin, dhaqdhaqaan badan neh wuu ku jiraa.Haddii ee molekular'yaasha yaryihiin neh si aad eh ayee u dhaqdhaqaaqayaan.Tusaale ahaan difusion waxaa waaye, haddii oo qof sigaar cabo oo qiic afkiisa ka soo daayo, qiica wuxuu u kala firxanaa xoog ilaa tartiib, barafuunka neh waa sidoo kale.Haddii aa buufisid meesha aa taagan tahay oo ka carfaa, laakiin waxyar kadib wuu balaaranaa. Osmose. Siimow "osmosis" waa dhaqdhaqaaqa molekuleyaasha Biyaha ama diffusionka biyaha galaayo meel yar oo ka mid ah xubin kana mid noqonaayo meel kale oo dhaqdhaqaaq isku taxluujin badan ka jirto. John Cena. John Cena (Dhashay 1977, West Newbury, Massachusetts, Mareykanka) Waa Laacib ah oo ciyaara, Ciyaarta Loo yaqaano WWE.John Cena Waa Ninkii aan waligii is dhiibin, Waxaa uu leeyahay naaneysta "Never give Up" iyo "You can't See Me". John ayaa mar uu shil galey sanadkii 2015 kii lasheegay inuu dhintay taas oo ay been aheyd. Xaaji Ismaaciil Yoonis. allah ha u naxariisto Xaaji Ismaaciil Yoonis (Xaaji Gaydh) (Noolaa 1914-12) waxa uu ahaa nin ku dhashay gobolada waqooyiga, gaar ahaan meesha looyqaano somaliland.Waxaa uu ka soo jeeda qabiilka la yiraahdo Isaaqa gaar ahaan sacadmuse oo cabdala abokor ah. Xaaji gaydh waxa uu dhashay 1914, waxa uu ku dhashay tuula la yidhaa Geedareeba.Waxa uu ku barbaaray isla meeshaas, waxa uu markii danbe ku noolaa magaalada Hargeysa, halkaas oo wakhtigiisa intii badnayd uu ku qaatay. Xaaji Gaydh Waxa uu kamid ahaa ragii wakhtigaa ugu geesisanaa waxa uu ka mid ahaa raga ugu caansanaa oo ay laga yaqaanay deegaanada somaliland, gaar ahaan waqooyigalbeed. taasoo ay kuu muujinaysay heesaha iyo gabayada loo alifay oo ay ka mid ahayd heestani oo ay dadyawga daga galbeedka somaliland ka dhigteen hees hawleed.(Halkuu xaaji gaydh xamaanta dhigtiyo xajkeenu waa xidhinta) balse sida lasheegay heeatu ay kamid ahayd heeso colaadeedyeedyo ay isu tiriyeen labada beelood ee (ISAAQ)iyo (ABOSKUL) iyadoi heesta isaaqu qaadayna ahayd(Halkuu gamadiid garaaxda dhigtiyo garsaaraay kuu geedibaan nahay) labadan heesood ayaa lagu soo kala halqabsanayay labadaa nin oo awood ku dhexlahaa labadaasi beelood macnahooduna ahaayeen waxaanu qabsanaynaa magaalo heblaayo iyo magaalo heblaayo...Waxa uu kamid ahaa ganacsadayaashii wakhtigaasi ku lahaa hanti fara badan gayiga somalidu dagto ilaa ethiopia isagok markii danbe isagu ganacsigiisa ku faafiyay wadankii la iaku oran jiray somalia gabi ahaantiiba iyo ilaa yemen. djibouti. waxaa uu dhalay tiro badan oo caruur ah oo lagu qiyaaso ilaa 70meeyo oo ubadan dumar.xaaji ismail yoonis waxaa lagu xasuustaa inuu kamid ahaa ragii faro ku tiriska ahaa ee u cadeyn jiray xukunkii macangaga ahaa ee maxamed siyaad bare sida aanay ugu qanacsanayn maamulkiisa (xukuumadiisa)xaajiga waxaa uu saldhigiisii ugu waynaa ee ganacsi ahaa wadanka ethiopia balse waxaa uu ubucda dhigtay somalia isagok ka biyo diiday taliskii isaguna halkaasi ka ariminayay ee (dhargiga)halkaas oo ay ilaa hada hantidiisii ka taagantahay bal wadaankaaai laftiisa ayaa waxaa la sheegay in ay xukuumada dhargigu uyeedhay wakhti wakhtiyada ka mida iyadoo doonaysa inay xidho una nasbayao somalida xoolo dhaqatada ah ee ethiopia dhinaca xuduudka somaliland taasi oo la sheegay inay fududaynayeen hawlaha kootorabaanka alaabta qarsoodiga ku galaysa ethiopia kadib waxaa suaal waydiiyay sida la xuso madaxwaynihii wakhtigaa suaashaas oo ahayd yaa dhalay geel jiraha jawaab gaaban ayuu siiyay xaajigu waxaanuu yiri waxaa dhashay hasha halkii ayaana loogu sharciyeeyey onaan geeljiraha xukun qaban xajigaydh ilaahay naxariistiisa jano haka waraabiyee Waxa uu dhintay 1984/3/12 keedii oo ku dhitay magaalada hargeisa, halkaasna uu ku aasan yahay. Waxyaalaha aad loo xasuusto waxa ka mid ahaa isaga oo ka mid ahaa shaqsiyaadka ka soo jeeda gobolada waqooyi uu siyad bare la shiri jiray. Madax waynihii somalia Maxamed Siyaad Barre Waxyaalaha lagu xasuusto waxa ka mid ah markii uu madaxwaynihii somalia Hargesa yimid inuu way diiyey ganacsatadii waqooyiga maxaan idiin qabtaa,xaaji Ismacil waxa uu ku yiri xoolahayga oo dhan xidigg iga sii so.waxa uu uga jeeday xukun milateri ayaad wadanka ku xukuntaa.xaaji ismail waxaa kale oo iyana xusid mudan in ay dadwaynaha galbeedka hargaysa dagaa uyaqaaneen birtii ay arkaanba waa birtii xaajiga islamarkaasina ay ugu suntanayd inuu xaajigu leeyahay.caruurta xaaji ismacil yonis waxa ka mida marwo khadra xaaji ismaciil oo noqotay gabadhii ugu horeysa ee xildhiban la doorto ka noqotay somaliland.ka dibana noqotay gabadhii ugu horeysay ee maayer ka noqota soomaliland degmada gabiley. muujisayna wax qabad aan degmada laga qaban 40kiisana ee lasoo dhaafay Xaaji ismail yoonis waxaa uu guursaday 11 xaas oo laba ka mida uu wax yar qabay isla markaaaina aan la garanayn meel ay ku dambeeyeen iyo waxay udhaleenba walow aanay soomaali ahayn xaaji ismaail yoni waxaa ay haatan tafiirtiisu ama tarankiisu marayaan 473qof oo isugu jira wuxuu dhalay wuxuu awaw uyahay iyo wuxuu awow labaad u yahayba... Dhismaha websiteka. Dhismaha websiteka waxaa loo adeegsan karaa barnaamijyo badan oo ay kamid yihiin HTML iyo CSS oo ah asaaska naqshadaynta website. Waxa kale oo loo adeegsan karaa barnaamijyo ay ka mid yihiin WordPress, Joomla, Drupal iyo kuwo kale. WordPress oo kamid ah barnaamijyada kor ku xusan ee loo adeegsado dhismaha website-ka ee loogu adeegsiga badan yahay. Daaf. Daaf "Indhagaduud" waa cudur ku dhaca indhaha, waxaana keena Bakteeriya, alleerjiyo, fayras, ama dhaawac isha ah, Calaamadaha. Gaduudasho, cuncun, xanuun, dheecaan isha ka yimaada, oo ku xiran sababta. Soomaalida Holland. Soomaalida Holland waa Soomaalida ku nool Dalka Holland ee heysta dhalashada wadankaas iyo kuwa ku dhashay Holland ee asalkooda ka soo jeedo Dalka Soomaaliya. Taariikh ahaan. laga bilaabo 1989 ilaa 1998, Holland waxa ay aheyd wadanka labaad oo ay soomaalida qaxootidoonka ahi ay beegsadaan. inkastoo somalida inta badan iskaga guuraan wadanka holland inta la xasuusanyahay waxaa ka guuray wadanka holland,,qoysas gaaraya 30 qoys..oo badankood u guuray wadanka ingiriska... Ciyaaraha Gobolda Somaliland. Ciyaaraha Gobolada Somaliland Waxaa la bilaabay taariikhda marka ee eheed 3 diseembar 2011. Tartanka ciyaaraha gobolada somaliland oo ah mid sanadkiiba mar laqabto ayaa sanadkan ahaa mid xiiso leh.Koobka gobolada somaliland waxaa markii hore lagu qaban jiray magaalada hargeysa.waxa sanadkan ciyaaraha 2011 ee somaliland lagu qabtay magaalo madaxda gobolka Togdheer, ee magaalda Burco gaar ahaan garoonka ciyaaraha ee caanka ah ee looyaqaano Alamsay.Waxa sanadkan kamid ahaa ciyaaraha lagusoo bandhigay sida ciyaaraha orodada Kubada cagta Kubada Kolayga iyo waliba qaarkale oo badan. Gobolada sanadkan 2011 kasoo qaybgalay. Kahor intii aan lasoo gaadhin ciyaaraha kama danbaysta ah waxa lasoomaray isreebreeb ay ka qaybqaateen dhamaan gobalada Somaliland waxaana iskusoo hadhay sideedan Gobol oo soo bandhigay ciyaaro aad iyo aad u xiiso lahaa waxaa ay ahyd markii ugu horaysay ee ciyaaraha somaliland sitoosa caalamkka looga daawado waxa siidaynta ciyaarta hawada dadaka usoo marinayaay warbaahinta qaranka iyo tan madaxa banaan waxaana laga daawanayay daafaha caalmaka. Ciyaarihii iyo guulihii. ciyaaraha somaliland ee sand waxa ay ayeen ciyaaro aad iyo aad uxiiso badan waxaa laga xasuusan karaa ciyaar wanaagii ay soo bandhigeen kooxda Gobolka Sool iyo kooxda gobolka Hawd oo ay ahayd markii u horaysay ee ay kasoo qaybgasho waxaanay muujisay ciyaaro aad u layaableh waxa ay kaalinta labaad ka gashay ciyaaraha kubada cagta iyo kolyga waxa kale oo ay kuguulaysatay qaarkamida tartankii oradada.waxa ladareemay sanadkan dib u dhac kuyimi kooxaha togdheer iyo sanaag. ugu danbayntii koobkii ciyaaraha kubada cagta iyo kolayga waxa kuguulaysatay Gobolka Maroodi jeex.waxaana kooxda guulaysatay iyo kooxaha kaleba biladao gudoonsiiyaya madaxwayne Siilaanyo. Ronald Reagan. Ronald Wilson Reagan (noolaa 6 Febraayo 1911-5 Juun 2004, wuxuu ahaa madaxweynihiin 40aad ee dalka Mareykanka sanadka 1981-1989.Wuxuuna ahaan jiray gudoomiyaha 33aad ee gobolka Kalifornia.Madaxwaynihii asiga ka hoorayeey wuxuu ahaa Jimmy Carter. Mustafa Maxamed. Mustafa Xassan Maxamed (dhashay 1 maarso, 1979) waa nin soomaali-swiidhish ah oo heesto horyaalka orodka 3000m. Taariikh nololeed. Mustaf wuxuu ku dhashay caasimada muqdisho, wuxuuna u guuray dalka Iswiidhan asiga oo 11 jir ah.Wuxuu qaatay dhalasha swiidhishka, hada wuxuu degenyahay magaalada Lysekil. Bankiga Somaliland. Bankiga Somaliland Waxa la'aasaasay sanadii 1994 waana waxa uu laamo kuleeyhay dhammaan magaalooyinka waawayn ee wadanka sida. Hargaysa Burco Berbera Gabiley Boorama Laascaanood iyo Ceerigaabo waana ka ugu sumcada badan gayiga soomaalida Lacagaha uu Bangigu Isticmaalo. 7* Shanboqol oo Shilling Note Sample Alamsay (Isbartiibo). Alamsay Waa garoonka Kubada cagta labaad ee uguwayn somaliland. waxaa uu kuyaalaa magaalo madaxda gobolka Togdheer ee Burco. waxa garoonkani uu qaadaa daawadayaal gaadhaya ilaa 15000 kun oo daawade. waxa uu kuyaalaa badhtamaha magaalada Burco gaar ahaan waxa uu katir sanyahay xaafada Baarsiigo.garoonka alamsay waxa lagu qabtay ciyaarihii Gobolda Somaliland ee ugu danbeeyay. Laas Geel. Laas Geel waa goob taariikhi ah oo ilaa hada ay kamuuqdaan qoraaladii iyo sawiradii lagu sawiray ka hor taariikhda.waxa ay magaaladani kutaalaa duleedka magaalda caasimada ah ee Hargaysa. waxaa lagu qiyaasaa in sawirada iyo waxayaabaha taariikhiga ah ee yaala magaalada Las geel ay yihiin ilaa 10.000 oo sano ka hor dhalashaddii Ciise. Hordhac. Dhulka Soomaaliya waxaa uu ahaa mid dadku degan yihiin inka badan 10,000 sano Ciise Hortii, wakhtigaasi oo dadku intooda u badan ahaayeen duurgaleen dhaqda beeraha iyo xoolaha. Sidaasi ay tahay waxaa jirtay xadaar tartiib isku soo taraysay; oo waxaa la sheegay in dadkaasi ay lahaayeen xidhiidhyo ganacsi xoolaha iyo dhirta ah; iyo weliba cilaaqaad xog dheer oo ku salaysan maamul iyo horumar. Si kastaba ha ahaatee, xadaaradihii ugu horeeyay waxaa ka mid ah farshaxanka, beeraha, xoolo-dhaqashada iyo maamulo yaryar oo ku salaysan beelo ama deegaan. Deegaanka Laas Geel oo ah meel u dhow magaalada Hargeysa, waqooyigalbeed Soomaaliya waxaa uu ka mid yahay taariikhda qadiimiga ah, waxaana lagu qiyaasay in uu farshaxankaasi jiro ilaa 5,000 sano. Taariikhda Somaliland. Somaliland waa magac aad ucusub marka la eego taariikhda uu wadankani leeyahay jamhuuriyada somaliland waxaa horay loogu magacaabijiray dhulkii uduga iyo cadarka iyo bukhuurka ama uduga waa sida ay u yaqaaneen masaaridii horee. halka giriigii hore ay u yaqaaneen dhulkii berbera waa halka uu kasoo jeedo magaca berbera xiligii muslimka amaba qarniyadii uu muslimku soo gaadhay somaliland waxa looyaqaanay dhulkii saylac ugu danbayntii xiligan aan joogno waxa lagu magacaabaa somaliland. Taariikhda guud ee Somaliland casriyadii hore. Taariikhdii bilawga ahayd ee casri jahligii Somaliland waxay ku taal geeska Afrika, dhinaca Waqooyi galbeed waxa ka xigay deris la tahay dalka Jamhuuriyada Jabouti, galbeedna waxaa ka xiga Ethiopia, barina waxaa ka xiga maamulka Puntland. Tirada dadka Somalilad waxaa lagu qiyaasaa 3 malyan iyiyo badh. Baaxadda dhulka ay ku fadhido Somaliland waa 139,000 km2. Somaliland waxaa dhinaca waqooyiga ka xiga badda cas oo ku fadhida xeeb dhererkodu yahay 870 km2. Somaliland oo leh taariikh aad u balaadhan dadkuna aanu wada aqoon. Waxay kamid tahay meelaha ugu horraysay ay ka hana qaaday ilbaxnimada adduunku. Dadka taariikhda ku xeeldheeri waxay sheegeen in farraaciintii hore asalkoodu Somali kasoo jeedaan. Deganaana jireen dhulka xeebaha badda cas, taasoo markii danbana ay xidhiidh qoto dheer la lahaayeen Somaliland. Waxaana xaddaaradda Somaliland ku simantahay ilaa 7000 sanadood ciise hortii. Diinta islaamka iyo saamaynta ay kulahayd somali. Markii diintu soo degtay qarnigii 7aad, geeska Afrika waxay noqotay meel aad u muhiima markii uu muslimay boqorkii Xabashida ee Nataashi. Waxaana xeebaha Somaliland ahaayeen meel istiraaji ah oo asxaabtii usoo hijrootay. Qarnigii 13naad waxaa culimadii carbeed ee dalka timid kadhiseen saldanad la odhan jiray Bebad oo ay xukumi jirtay boqortooyadii Walaashma. Waana markii koowaad inta taariikhda lagu hayo qabaa'ilkii Somalidu yeeshaan maamul dhexe. Somaliland waxaa ay kamid tahay bariga Afrika marka laga yimaado Itoobiya dalkii ugu horreyey ee ay ka hanaqaaday maamul dawladeed, inkastoo aan runta laga sheegin taariikhda dhab ah ee Somaliland haddana waxaan muran ku jirin in Somaliland qarnigii 15naad ay lahayd dawlad dunida laga ictiraafsanyahay gaar ahaana markii uu hoggaanka qabtay Immam Ahmed Qasali(Guray). Maamulkaas oo markii danbe la magac baxday dawladii Awdal. Xukumina jirtay inta u dhaxaysa xeebaha badda cas ilaa Herer. Soogelitaankii gumeestihii reer yurub. Sannadkii 1869kii ayaa waxaa la furay marinka kanaal Suways oo taasi ku dhiirigelisay gumaystayaashii reer Yurub ee Afrika qaybsaday 1884 shirkii Barlin. Waxaana la aamisan yahay in Somaliland oo ahayd dal ku fiican dhinaca istiraajiyada oo isku xidhaayey bada cas iyo bad weynta India. Haddaba salaanka gumaystayaasha ee Somaliland waxaa uu kaw saday 1839kii markii Ingiriisku qabsaday magaalada xeebta ah ee Cadan. Sannadkii 1827kii ayaa Captain Bermer oo ahaa badmareenadii ingiriis ahi yimid Somaliland oo uu xidhiidh la yeeshay odayaashii dhaqanka ee Somaliland. Lugtii ay lasoo galeen gumaystayaashu Somaliland waxay dhaafi kari waayeen xeebaha waxaana usuuroobi wayday inay waddanka horuu galaan intii ka horraysay Captain Sir Richman Burton. Mr. Burton wuxuu galay gudaha dalka waxaanu tagay dhulka miyiga ah, waxaana uu sanadii 1854kii lug kumaray xeebta Berbera ilaa magaalada Herar. Hadaba Boqortooyadii Engiriiska waxay yimaadeen xeebaha Somaliland. Ingiriisku dhowr jeer buu heshiisyo kala duwan la saxeexday odoyaashii Somaliland. Waxanaa ugu caansan heshiiskii hargaha ee sannadkii 1887kii oo heshiisyo la saxeexdeen odoyaashii Beelaha Somaliland. Sannadkii 1899kii waxaa bilawday kacdoon iyo dhaq dhaqaaqyo lagaga soo jeedo gumaysigii ingiriiska. Waxaana guluf iyo dagaal dhexmaray ciidamadii Sayidka ee daraawiishta iyo dawladdii Ingiriiska. Ugu danbayna waxaa la jebiyey Mohamed Cabdulle Xasan sannadku markuu ahaa Waxaana halkaas kasii anbaqaaday halgamaayaashii Shiikh Bashir iyo Farah Omaar usoo halgamay xornimadii aan qaadanay lixdankii. Waxaana dalka ka bilwaday kacdoon gobonidoon dagaalkii labaad dabadiisii. Xoriyadii 1960 iyo wixii kadanbeeyay. Dawlada Ethiopia ayaa waxay qorshaynaysay sidii ay u aqoon san lahayd somalailand Bishii febraayo 1960kii ayaa wefti uu hoggaaminaayo Alle ha u naxariistee Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal u anbaxaxeen dalka Ingiriiska, waxaanay heshiis ay la soo galeen dawladdii ingiriiska in Somaliland xornimo buuxda lasiiyo. 26 Juun 1960kii bay markii maxmiyadii ingriiska ee Somaliland "British Somaliland protectorate" xornimadeeda ka qaateen dawladii Ingiriiska,sida aan la socono intii ka horraysay 01 Luulyo 1960kii Somaliland waxay ahayd dawlad gooniya(indepedent state). waxayna noqdeen dawlad madax bannaan oo la aqoonsan yahay ilaa 01 Luulyo 1960kii. Isla maalintaas Koonfurtu xorayday ayaa labada dal midoobeen inkastoo midawgaas mad madaw badani ku jiro. Dad badanina u haystaan in midowgaasi ahayn mid sharciya. Shacabka reer somaliland oo markiiba Dareemay In la Khiyaameeyay. Dadka reer Somaliland waxay midow ku sheegaas doonayeen inay kaga dhabeeyaan riyadoodii ahayd in la sameeyo dawlad salbalaadhan oo ay kasoo qayb galaan wixii afsoomali ku hadlaa meel kastoo ay joogaanba. Laakiin waxaa markiiba beenawday riyadaas, dadka reer Somalilandna waxaa la duudsiiyey xuquuqdii wadaniyeed ee ay lahayeen. Dadka reer Somaliland oo markiiba dareemay in la khiyaamay oo isla markiiba bilaabay inay xornimadooda kala soo noqdaan reer koonfureedka, waxaad arkaysaa suugaantii markii hore kuwada baaqaysay midowga iyo Somalinimada oo marqudha isu badashay inay sheegaan sida lookhiyaameeyey. Wuxuu yidhi Cabdillahi Suldaan Timacade(alla haw naxariistee) tix uu arrintaas kaga hadlayaayey waxaa kaimd ahaa Waxaa kale oo Qaasim oo ka mid ah abwaanada Somaliland yidhi maanso ISMA DOORIN GAALKAAN DIRIYO, DAARTA KII GALAYE MISNA LAGUMA DIIRSADO, EE QALBIGU WAA DIRKII KARALE MEESHAAN DAD IISOO KORDHIYO, DARAJO EEGAAYEY IYABA WAA DARXUMO II DHIMANE, DACAR MIYAAN LEEFAY MA DORRAATO RAADKAAN DHIGAAN, DIBUGU SOO LAABTAY SIDII AAN DAYEYNAHAY MIYAAN, DAWGII KA HABAABAY Bishii Luulyo1961kii waxaa dadka reer Somaliland gaashaanka ku dhufteen oo cod aqliyad ah ku diideen distoorkii qeexayey ee lagu sharciyeynaayey israaca labada dal ee Soomaaliya iyo Somaliland. Laakiin nasiib darro dawladdii markaas jirtay oo reer Koonfureedka ahayd waxay diideen inay aqoonsadaan maxsuulkii doorashadaas sababtoo maslaxad baan ugu jirin arrintan. Bishii december 1961 waxaa madaxdii ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya isku dayeen inay dhigaan inqilaabkii dhicisoobay. Inqilaabkaasna waxay doonayeen inay kula soo noqdaan madaxbannaanidii luntay. 1967kii waxaa dalka ka noqday raysal wasaare Mohamed H.Ibrahim Cigaal. Halka uu madaxweynaha ka noqday Cabdirashid Cali sharmake. 15 Oktober 1969kii waxaa magaalada laascaanood lagu dilay madaxweynihii Jamhuuriyadda Somalida ee Cabdirashid Cali Sharmaake. Inqilaabkii 21 oktober iyo wixii kasoobaxay. Waxaana midnimadii 60kii guul darro ku dhamaatay markii 21 Oktober 1969kii uu dalka ka dhacay inqilaab aan dhiig ku daadan ee ay dhigeen ciimada qalabka sidaa, waxaana talada la wareegay ciidamada oo uu hoggaaminaayo Gen. Mohamed Siyaad Barre. 10 januari 1970kii waxaa kelidii taliyihii Siyaad Barre sameeyey maxkamadii badbaada oo xukumi jirtay xukunka dilka si looga takhaluso dadka aan taageersanayn madaxweynaha. 21 Oktober 1970kii wuxuu Siyaad Barre ku dhawaaqay in Soomaaliya qaadatay nidaamka hantiwadaaga cilmiga ku dhisan. Taasoo rabay inuu ugu bedelo inqilaabkii hab ku salaysan dhaqaaq siyaasadeed oo ku salaysan aydhiyooliyadda hantiwadaaga. Waxaana loo ololeeyey wixii loogu magacdaray kacaankii hantiwadaaga Somaliyeed. Xagaagii 1972kii waxaa la sameeyey ciimadii guulwadayaasha oo ujeedadoodu ahayd inay cabudhiyaan oo xabsiga u taxaabaan dadka shacbiga ee lagu tuxmo inay kacaan diid yihiin. July 1972kii waxaa la dilay labadii Jenaraal ee Salaad Gabayle, iyo Mohamed aynaanshe oo ka tirsanaa saraakiishii inqilaabka dhigay. Salaad gabayle wuxuu ahaa madaxweyne ku xigeen. Waxaa lagu xukumay dil ka dib markii lagu eedeeyey inay maleegayeen shirqool ay xukunka kaga tuurayaan Siyaad Barre. Oktober 1972kii waxaa lagu dhaqaaqay in la qoro Af-soomaliga oo uu noqdo luqadda rasmiga ah ee dalka. 1972kii-1975kii waxaa la qaaday ololihii barashada qorista Somaliga oo markii danbana isu rogay olalihii horumarinta reer miyiga ee la rabay in dadku waxna qoraan waxna akhriyaan. 1975kii waxaa la sameeyey 15 gobol oo cusub oo lagu bedelayeey 8 gobol ee hore u jiray. Waxaana ay ka koobnaayeen 78 degmo. Somaliland oo ka koobnayd 3 gobol looma samayn gobolo iyo degmooyin cusub toona. 1975kii Siyaad Barre wuxuu shaqadii ka eryey 50 saraakiil sare iyo madax ah oo badankooda ka soo jeeda Somaliland, waxaana uu ku bedelay dadka uu ku tuhmaayey inay taageersanyihiin kacaanka oo u badnaa caa'iladiisa ah. 1977kii maamulkii siyaad Barre wuxuu weerar ku qaaday dalka Itoobiya, waxaana markii hore uu ku guulaystay dagaalkaas. Laakiin waxaa dagaalku dhamaaday markii ciidamo Ruush iyo Kuubaan ahi usoo gurmadeenItoobiya ee ay si toosa dagaalka usoo galeen. Waxaana ciidamadii Soomaaliya dibuga soo noqatay dhammaan dhulkii horuu qabsadeen. 1978 waxaa dhacay inqilaabkii baaqday ee uu hoggaaminaayey Col. Cirro. Taasoo Siyaadna ku way raxay dadkii shacbiga ahaa ee deganaa gobolada Kadib markii shacbiga Somaliland u adkaysan waayeen dhibaatada baladhaan ee uu ku hayo taliskii siyaad barre oo lagu hayey shaciga cadaadis ballaadhan oo isugu jira dil dhac, xadhig, kufsi waxaa sannadkii 6 dii abril 1981 waxaa lagu dhawaaqay ururkii SNM oo ay taageersanaayeen shacbiga Somaliland si ay ula soo noqdaan xornimadoodii luntay 60kii. 20 Februari 1982 waxaa dalka ka bilowday kacdoon shacbi kadib markii dil lagu xukumay dhallinyaradii UfO. Isla sannadkaasna waxaa baxay saraakiil ka tirsanaa ciidamada qalabka sida kuna biiray ururkii SNM, halkaasoo ay dagaal hubaysan kala hortageen taliskii Siyaad Barre. Isla sannadkaas waxaa la xidh xidhay madaxdii sare ee dawladdii Siyaasad Barre kaga jiray reer Somaliland, madaxdaas oo ay kamid ahaayeen Ismail Ali Abokor iyo Cumar Carte Qaalib waxaa lagu eedeeyey inay yihiin qaran dumis waxaana iyaga saraakiishii kaleba lagu xumuy dil. Intii intaas ka danbaysay waxaa sii badanaayey kacdoonka dadweynaha, waxaana shacbigu taageero hagar la'aana u hureen ururkii SNM. SNM waxaa ay weerar siyasadeed iyo mid ciidan ba ku qaadatay taliskii wakhtigaas jiray. Bilowgii sannadkii 1988 markuu taliskii Siyaad Barre u adkaysan waayey halgankii SNM ayuu si kadis ah ula heshiiyey dawladda Itoobiya oo uu ka dhaxaysay colaad iyo guluf xumi. 27 Mey ciidamadii SNM waxay weerar lama filaana ku qaadaan ciimadii gaaska 4aad ee fadhiyey magaalada Burco. Sidoo kalena 31 Mey ayaa cutubyo kale oo SNM ay iyana guluf galaa baxsheen ciimadiii qaybta 26naad ee saldhigoodu ahaa magaalada Hargeysa. Weeraradaas oo ay SNM kasoo hooyeen guul badani, sidoo kalena keenay qasaare. Kadib markii ay ciidamadii daacadda u ahaa Siyaad Barre u babac dhigi kari waayeen halgankii SNM waxay weerar aargoosi ah ku qaadeen shacbigii masaakiinta ahaa ee reer Somaliland. Waxaana sannadkii 1988 ka dhacay gobolada waqooyi mid kamid ah xasuuqa ugu ba'an ee soo mara qaaradda Afrika. Waxaana isla sannadkaas oo qudha ururka xuquuqda aamdiga ee African watch warbixintii 1990 ku qiyaaseen in la gawracay intii udhaxaysay May 1988 ilaa Maarso 1989 50,000 oo shacbi ah oo aan waxba galabsan. 14 July 1989 waxaa magaalada Muqdisho lagu xasuuqay 47 qof oo kasoo jeeda reer Somaliland. Xasuuqan oo la magacbaxay gawracii Jasiira. Dadkaas la xasuuqay oo u badnaa arday iyo macalmiin aan waxba galabsan, waxaa la qafaashay iaygoo guryahoodii iska hurda waxayna naftooda u waayeen qabiilka ay yihiin oo qudha. May 1990 waxaa kooxdii manifeesto oo ka koobnaa 100 qof oo isagu jira madax siyaasadeed iyo baayacmushtar ay soo saareen codsi ay dawladda kaga codsanayaan inay la heshiiso mucaaridka, shacbigana taladana wax laga siiyo. Codsigaas oo uu diiday madaxweyne Siyaad waxaa la xidhay 45 qof oo kamid ahaa kuwii codsiga sameeyey laguna eedeeyey inay yihiin danbiilayaal qaran. 8 august 1990 waxaa dalka Itoobiya ku kulmay ururadii mucaaridka ahaa ee SNM, USC, iyo SPM waxaanay ku heshiiyeen inay dagaal midaysan ku qaadaan taliskii Siyaad Barre si looga xoreeyo ummadda. taliski macangaga ahaa ilma dooxaa intas ku dar. burburintii taliskii siyaad barre. 26 Janaayo 1991 ayaa madaxweyne Siyaad Barre ka baxay magaalada Muqdisho, kadib markuu ka dhacay magaala madaxda gadood shacbi oo taageerayaan ururkii USC ee uu hogaaminaayey Mohamed Farah Caydiid. 27 Janaayo waxaa iyadaan lagala tashan bulshada Somaliyeed madaxweyne ku meelgaadh ah loogu magacaabay Ali Mahdi oo katirsanaa kooxdii manifeestada.xiligaas oo ay dakii ku noolaa muqdisho ay bililliqayteen hantidii taaley madax tooyadii muqdisho 27 Jannayo 1991 ayaa ciidamadii SNM gacanta ku dhigeen dhamaan dalkii hore loo odhan jiray Somaliland. Dabadeedna madaxdii SNM waxay ka shaqeeyeen inay heshiiyeen oo walaaleeyaan beelihii walaalaha ee ay iska horkeentay dawladii hore ee Siyaad Barre. 18 Mey 1991 shirbeeleedkii ka dhacay magaalada Burco ayaa lagu go'aansaday lagagana dhawaaqay gooni isu taagga qaranimada Somaliland. Maalintaas oo ay Somaliland la soo noqotay marlabaad xornimadoodii luntay, noqotayna dal madax bannaan oo buuxinaya dhamaan astaamaha ay leedahay dawladi. Laakiin wali Jamhuuriyadda cusubi waxay sugaysa aqoonsi caalamiya. Waxaanan rajaynayaa in reer maandeeq dhakhso u heli doonto ictiraaf caalamiya oo ay rumawdo riyada shacbiga Somaliland oo ahayd inay noqdaan maamulgoboleed madax bannaan oo kamid ah bulshada Soomaaliwayn.inkastoo midnimada soomaaliwayn ay muqadas tahay iyo waa jib nawada saaran oo lagama maar maan ah. Kadib Madaxbanaanidii 1960. Xafiiska lagu kaydiyo qoraalada taariikhda ee ku yaala magaalada London, loona yaqaano ‘Public Record office’, ayaa sannad kasta lagu soo bandhigaa qoraaladii sirta ahaa marka ay u dhammaato 30 sano mudadii ay qoraaldaasi ka qarsoonayeen indhaha dadweyanaha. Bisha January ee sannad kastana waxaa xafiiskasi u baratama aqoonyahanada taariikhda raadraaca iyo weriyayaasha warbaahinta si ay u milicsadaan sirta cusub ee la soo bandhigay. Bishii January ee sannadkii 1991 ayaa la soo bandhigay sirihii soddonka sano qarsoonaa oo ay ka mid ahaayeen dhacdooyinkii siyaasiga ahaa ee dalka Somaliland ka socday sannadkii 1960. Waxaa qoraalada la soo bandhigay ka mid ahaa saddex fayl oo buuxsamay kuna Magacaaban “Union of Somaliland and Somalia.” Waxaa kale oo ka mid ahaa sirtaasi la soo bandhigay diiwaan weyn oo lagu magacaabo “Minutes of legislative council 1960.” Kaasoo ay ku qoranyihiin hadalladii xildhibanada Golaha Sharcidejinta Somaliland ee Fadhiyadii Golahaasi yeeshay sannadkasi. Waxay qoraladaasi xusayaan mudanyaashi Golihii Sharcidejinta ee Saddexaad, lana soo doortay 17 kii bishii Feb, 1960, inuu fadhigoodi ugu horreeyay qabsomay 5tii Bishii April ee sannadkii 1960, kuna qabsoomay qolka Shirarka ee Goluhu ku lahaa goobta maanta aynuu u naqaanno “Goodirka” ee Hargeysa. Kulankaasi waxaa ka soo qaybgaly 36 xubnood oo ka mid ah Golaha sharcidejinta. Waxay 33 ka mid ahi ahaayeen xildhibanaadii ku guulaystay doorashaddii 17 Feb, 1960 ka qabsoontay dalka kana kala socday xisbiyada SNL. USP iyo NUF oo ay ka mid yihiin 4 wasiir iyo hal wasiir ku xigeen. Saddexda kalena waxay ahaayeen xubno Ingiriisa oo wasiirro ah kana tirsanaa Xukuumadda Somaliland. Waxaa kale oo isna fadhiyay kulankaasi Badhasaabkii dalka Somaliland ka talinayay. Ugu horreyn, Badhasaabkii Somaliland, Sir Douglas Hall, ayaa khudbad aad u dheer ku furay shirkii ugu horreeyay ee Golahaasi la soo doortay yeesho. Taasoo uu kaga hadlayo barnaamijka hawlqabad ee dawladda uu madaxda ka yahay iyo qorshaha dhow ee mustaqbalka. Waxaa xigay in la dooorto, loona codeeeyo ku-xigeenka shirgudoonka, taasoo oo uu ku guulestay Jaamac Cabdillahi Qaalib (Ina diir qadhaadh). Kadibna waxaa la gudogalay soo jeedintii ajandaha ugu horreeyay ee Goluhu ka doodi doono oo uu soo jeediyay xildhibaan Maxamuud Biixi (Shuuriye) oo ka tirsanaa xisbiga S N L lagana soo doortay degmo doorashada Baanka ee magalada Hargayesa. Wuxuuna yidhi “ Ajandahan oo ah “Xornimo iyo Midnimo” waa mid ay ku soo heshiiyeen xisbiyada aqlabiyada ku leh Golahani (SNL iyo USP), inuu noqdo ajandaha ugu horreeya ee Golahani ka doodo. Tiiyoo la filayo in Somalia ay dhowaan qaadan doonto xornimadeedii, haddii isla maalin ahaantaasi dalkanina (Somaliland) la siiyo xornimadiisa waxaa suurtogelaya in mushkiladihii midnimadu yeelan lahayd ay meesha ka baxayso….…..Waxaa la gaadhay xilligii aad dawladda Ingiriiska ku talo siin lahaydayn in Soomaalida la siiyo xornimadeeda. Soomaalidu ma aqoonsana xuduudahan maanta jira. Waxaanay u haystaan inay yihiin qaar been ah oo kala qoqobaya. Dhamaan dhulka ay somaalidu deggantahay waa dal keliya oon la kala jarjari karin. Sidaasi awgeed waa in dalkani la siiyo xornimadiisa kowda bisha Julay oo ku beegan maalinta Somalia xornimadeeda qaadanayso, si isla maalintaasi ay u wada suurto galaan xornimada iyo midnimadu.” 6dii bishii April ee 1960, ayay dodaani si kulul uga dhex socotay Golahaasi Sharci dejinta. Waxaa hadaba is waydiin mudan sababta laba arrimood oo kala duwan looga dhigay ajande keliya. Waayo midi waxay ku saabsantahay Madaxbanaanida Somaliland oo Ingiriisku gacanta ku hayey? Ta kalena waa arrin ku saabsan midowga dhex mari doona Somaliland iyo Soomaaliya. Waa laba arrimod oo kala duwan oo mid waliba yealan karto doodeeda u gaarka ah. Hadana wuxuu Goluhu go’aansaday inay labadaasi arrimood ee kala duwani noqdaan ajande keliya, loogana doodo si wadajir ah tiiyoon la kala qaadin. Marka la dhuuxo qoraalada, lagana baaraan dego doodaasi iyo hadaaladii xildhibaanadii doodaasi ka qayb galay soo jeediyeen, waxaa inoo muuqunaya sababta Goluhu iskugu dhafay labadaasi arrimood, ugana dhigay ajande kaliya. Sida ku qeexaan qoraalada diiwaanada hadalada xildhibaanada Somaliland ee doodaasi ka qayb galay waxay dhammantood u arkayeen in madaxbanaanida Somaliland iyo la midowga Somalia yahay arrin keliya oo isku dhafan, habboontahayna in aan gooni gooni looga kala doodin. Taasoo ay xildhibaanadu si cadaan ah oo marag ma doon ah u qeexayaan in madax banaanida Somaliland iyo midnimada ay Somalia la yeelanayso ay wada dhacaan maalin keliya oo ku beegan Kowda Bisha Julay ee 1960. Waxayna ugu muuqatay in haddii midkood la waayo ka kalena aanu jirayn. Ugu horreyn waxay xildhibaanada Somaliland doonayeen in Soomaali oo idili yeelato dawlad keliya. Xildhibaan Ibraahim cismaan food(Basbaas) oo ka tirsanaa Xisbiga SNL, lagana soo doortay degmo doorashada Cadaadley oo arrintaasi qeexayaana wuxuu yidhi “ Soomaalidu ma doonayso shan dawladood oo kala goon gooniya. Xataa laba dawladood oo keliya ma doonayso. Waxay Somalia qaadanaysaa xornimadeeda kowda bisha Julay. Waxaanuna rajaynaynaa in aanaan annakuna maalintaasi dib uga dhicin.” Waxaa kale oo ay rumaysnaayeen in xornimada Somaliland iyo midnimada Somalia maalin keliya noqoto. Xildhibaan Xaaji Ibraahim Nuur oo ka tirsanaa xisbiga USP lagana soo doortay degmo doorashada Dila oo arrintani qeexayaa wuxuu yidhi “ Waxay Soomaaliya qaadanaysaa xornimadeedii kowda bisha Julay, annakuna waa in aanu maalintaasi qaadanaa xornimadayada si ay u suurtogasho in isla maalintaasi aanu midowno” Waxaa kale oo ay rumaysnaayeen in midnimada Somaliland iyo Somalia u horseedayso midnimada shanta Soomaaaliyeed. Xildhibaan Michael Mariano oo ka tirsanaa xisbiga NUF lagana soo doortay degmo doorashada Ceel Afweyn oo arrintaasi qeexayaa wuxuu yidhi: “Soomaali oo idil ayaa sugaysa midowga labada dale e Somaliland iyo Somalia. Waxayna midnimada labadaasi qaybood u horseedi doontaa sidii shanta soomaaliyeed oo idili u midoobi lahayd.” Hadaladaasi waxay ahaayeen dhowr tusaale oo aan ka soo qaatay doodii 6da April ee mudanayaashii laga soo doortay Somaliland. Waana mid diiwaanada ay ka muuqato inay dhammaantood doonayeen xornimo iyo midnimada Somalia. Bal aynu haatanna eegno aragtidii xubnihii Ingiriiska ee kulankaasi fadhiyay. Phillip Carrel oo ahaa Chief Secretray wuxuu yidhi isagoo ka jawaabaya hadaladaasi ay xildhibaanadu halkaasi ka jeediyeen “ Shaki igagama jiro in ay dadka ku nool Somaliland doonayaan inay la midoobaan Somalia. Waxaanan hubaa in dawladda Ingiriiskuna ku taageeri doonto himiladooda. Laakiin bishii u danbaysay ayay dadka gashay jibbo weyn oo ay ku doonayaan in ay la midoobaan Somalia kowda bisha julay oo ah islamaalinta dalkaasi qaadanayo xornimadiisa. Ilaa iyo hadda wax wada hadal ah oo arrintaasi ku saabsan oo labada dal (Somaliland iyo Somalia) ka wada yeesheen ma jirto. Waxaana jira arrimo badan oo u baahan in laga wada hadlo inta aan la midoobin ka hor. Ugu horreyn waa in labada dal ku heshiiyaan distoor ka wada dhexeeya. Si loo ilaaliyo xuquuqda iyo danaha dadka heshiika wada gelaya oo idil waa in arrintani laga gaadhaa heshiis ka hor intaan la midoobin. Sidoo kale waa in laga heshiiyaa, sharciyada doorashada, qaabka dawladdu noqonayso, afka rasmiga ah, habka cashuuraha, lacagta la isticmaalayo, mushaharka shaqaalaha dawladda iwm. Waxaasi oo idili waxay u baahanyihiin in dad khubaro ah loo xilsaaro si ay u darsaan ugana soo talo bixiyaan. Si dawladda midnimadaasi ka dhalataa ay u noqoto mid ku taagan dhidibbo adag.” Isagoo sii wata hadalkiisii wuxuu yidhi “ Arrinta ugu daran ee u baahan in laga tashado waxay tahay arrinta Hawd iyo Reserve area. Maalinta aad xornimada qaadataan ee ay midnimadu dhacdo, waxaa dhammaanaya xilkii Ingiriiska ka saarnaa Maxmiyadda Somaliland. Haatanna dawladda Ingiriiska ayaa bixisa Kharashka ku baxaya Hawd iyo Reserve Area. Haddii aan heshiis cusub laga gaadhin hawlaha halkaasi ka socda oo dhan ayaa joogsanaya. Taasoo ah in heshiiskii Etoobiya lala galay 1954 uu noqonayo mid dhammaaday. Inkastoo heshiiskaasi aan ogahay in aydaan jeclayn hadana dadka reer Somaliland ayuu u suurtogeliyay maamul xuquuqdooda ilaaliyaa inuu halkaasi joogo marka ay u tallaabaan dhinaca Hawdka. Haddii aan heshiis cusub lala gelin Etoobiya waxaa meesha ka baxaya maamulkii ilaalinayay xuquuqda dadkaasi. Ilaalada halkaasi joogta oo idil ayaa loo soo rari dhinaca Somaliland, mana jiri doonto cid kala ilaalisa beelaha diriri ka dhex aloosanto. Mana helayaan taageero waxbarasho iyo mid caafimaad toona.” Ugu danbayntii ayuu Douglas Hall, badhasaabku, khudbad dheer jeediyay, waxaana ka mid ahaa hadaladiisii: “Anigu dawladda Ingiriiska ayaan u gudbin doonaa sida dadka reer Somaliland u doonayaan xornimo iyo midnimo. Hase ahaatee waxaa idin saaran xil weyn oo ah in aad gudataan waajibaadka ay idinku leeyihiin dadkii idin soo doortay oo ah in aad ka ilaalisaan dhibaatooyinka ay ku keeni karto midnimo aan loo dhammaystirin hawlihii lagama maarmaanka u ahaa, oo si fudud oo degdeg ah loo galay”. Wuxuuna ku soo gunaanaday hadalkiisii “ Waxaan idinkula dardaarmayaa: khatar ha gelinina mustaqbalka dadka iyo dalka Somaliland” Marka qoraalada diiwaanada ee xildhibaanadii halkaasi ka dooday loo fiirsado waxaa muuqanayaa in Goluhuu u kala qaybsanaa laba dhinac oo is fahmi la’, kala rumaysnaana laba fikradood oo kala duwan. Fikrad waxaa rumaysnaa xildibaanada Somaliland laga soo doortay oo doonayay in la siiyo xornimo maalinta kowda Julay oo ku beegan maalinta ay Somalia xornimadeeda qaadanaysay, si islamaalintaasi ay u suurtogasho xornimo iyo la midowga Somalia. Taasi oo ay doonayeen si labadani dal ee midoobay ay u noqdaan gundhigii u horseedi lahaa midnimada shanta Soomaaliyeed. Hase ahaatee marnaba kamay hadlin sida hawlaha lagama maarmaanka u ah midnimada ay u sii diyaarinayaan ama ugu hawlgalayaan. Fikradda labaadna waxaa rumaysnaa xubnaha Ingiriiska ah oo ku doodayey in ka hor intaan lala midoobin Somalia laga wada hadlo laguna heshiiyo qaabka midnimada labada dal noqonayso, tiiyoo midnimada ka hor loo baahanyahay in la sii lafa guro, lana derso hawlaha labada dal ku kala duwanyihiin, arrimahaasina loo saaro khubaro ka soo talo bixiya. Kadibna laga gaadho heshiis labada dhinac oggolyihiin.Waxaa kale ooy rumaysnaayeen in labada dhinac mid waliba gooni ahaanteed ay marka hore u noqoto dawlad madaxbanaan kadibna labada dawladood ka wada hadlaan arrimaha midnimada heshiis laysla ogyahayna ka gaadhaan. Xeer ciise. Waxa Xaqiiq ah in Xeer Kasta oo Ummadi leedahay lagu dhisay Ujeedo ka Turjumaysa Falsafada uu ku Dhisan yahay Xeerkaasi. hadaba Xeerka ciisaha oo lagu Tilmaamo ka ugu Raadraac dheer marka la eego Geeskan Afrika ayaa marka la tix raaco noqonaya mid koobsanaya Dhammaan Qaybaha Nolosha Dadka iyo duunyadaba. Waa mid kala Hagaya Ismaandhaafka Ciisaha isla markaana Qeexaya xidhiidhka ciisaha iyo Bulshooyinka kale. Xeerkan oo ay ka soo Shaqeeyeen Odoyo Dhaqammeedyo Xeerbeegti ah Khibarad sarena u lahaa Xalinta iyo Xadaynta Mashkaladaha Bulshada ayaa u Huray Nafahoodii iyo Maalkoodiiba si ay uga Midho dhaliyaan Habaynta iyo Iskudubarridka Xeerkan. Waana ta Maanta Keentay in ay Baal Dahaba lagu Qoro Magacyadooda, Bulshaduna u og tahay Wax qabadkooda. Qaab dhismeedka Xeerkan Ciisahe een Faahfaahintiisa hoos ku xusi Doono ayaa ah mid ku Dhisan rukuno Asaas u ah Xeerka. 2. Boqol iyo lixdan Dhagalay (160) 3. Saddex boqol iyo lix iyo Soddon (336) Sarood. 4. Afar boqol iyo Afar iyo Afartan (444) Indhal. Lixda kabood oo ah qaybaha uu xeerku ka hadlay waxay kala yihiin. Kabta koowaad ee dhiiga waxay u kala baxdaa Dhimasho (dhimasho waxa ay ka dhigantahay labo reer ciisaha oo islaayey) Jab iyo Jareexo (Waa wixii dhaawac ah ee la isgaadhsiiyo) Dhaqaaluhu wuxuu u kala baxaa Mood iyo Nool. Ciisuhu xeer uma dhigin moodka. Noolku wuxuu ka koobanyahay (Sagaal halaad iyo Dameer iyo Ey) Sagaalka halaad waxay u kala baxaan (Saddex waa dhaban, Saddex wa Dhaxal, Saddexna waa Dhibaad) Dheertu waxay ku saabsantahay xuquuqda iyo dhibta loo gaysto haweenka. Xuquuqda ay Hawenku wax ku helaan Dhibta loo gaysto. Haweenku waxy u kala baxaan sida tan 2. Baara Cad (gabadha aad u yar) 6. Duqdii Saddex goor ka ca. 12. Gabadh ninkii ay u doonanayd xumeeyey. 13. Xaynkeed wadha (gabadhani xeer ma leh) Dhul ku wuxuu u kala baxaa Bad iyo Beri. Hadaba Ciisuhu Bada xeer uma dhigin. Dhulku wxuu u kala baxaa (Beer; Daaq iyo Ceel) Ciisuhu Xeerkii Siti lagu dejiyey wax Beer ah kamuu hadlin inkasta oo dad Ciisaha ka mid ahi mudo 70 sano laga joogo ay xeerka Beeraha samayteen. Ciise wuxuu ka hadlay Daaqa iyo Ceelka. Kabta lixaad oo ah dhibleh oo macnaheedu yahay qofkii dhibaatada loo geystay ciisuhu waxay u kala saareen. Afar dhagaleey. Reerka ciise (Waxa la yidhi Kuna ha ahaadaane waa nin Waxa kale oo la yidhi Ciise waa wada ciise nina nin caaro ma dheera) Ahli (waxaa loo jeedaa Soomaalida kale) Hiirimaad (Wixii Islaam ah ee aan ahayn Soomaali) Lixdaa kabood ayaa aas aas u ah Xeerka ciisaha Waxaana lagu sii faah faahiyey dhagalayda ama Sarta iyo Indhasha la dhigay. Maxamuud Dhabaneey. Maxamuud dhabaneey waa Nabadoon u dhashay beesha saruur gaar ahaan cumar ibraahim gaar ahaan halane cumar waxuu ku dhashay degmada xarardheere waxuu aduunka uga tagay 7 wiil iyo 8 gabar waxyaabaha lagu amaani jiray waxaa ka mid ahaa inuu ahaa nin nabada jecel ka shaqeen jiray arimaha xalinta qilfaadka beelha soomaliyeed gaar ahaan beesha uu ka dhashay ee saruur Georgi Kapchits. Georgi Kapchits, oo ah khabiir ku takhasusay luuqadaha bariga Afrika sida Amxaariga iyo Af-Soomaaliga ama loo yaqaaon Afro-Asiatic, waxa weeye nin u dhashay Wadanka Ruushka. George Kapchits wuxuu dhashay sanadkii 1939. George wuxuu waxbarashadiisii sare ku qaatay dala Ruushka isla markaana uu ka diyaaray PH.D Luuqada Soomaaliga gaar ahaan suugaanta iyo hiddaha Soomaalida sida murtida iyo maahmaahaha. George wuxuu ka hawlgalay idaacada Mosko qaybtii Afka Soomaaliga intii u dhaxaysay sanadihii 1967 ilaa iyo 1994. Georg sidoo kale wuxuu ahaa professor Af-Soomaaliga ka dhiga jaamacadaha Moosko iyo Berliin. Markii ugu horeysay ee uu George booqdo cari Soomaaliyeed waxay ahayd sanadkii 1989kii isla markaana uu booqday magaalada Muqdisho. Safakii labaadna wuxuu ku tagay Magaalada Hargeysa 2001. George wuxuu dhalay laba hablood. --Abdi Aar (talk) 17:16, 27 Maarso 2015 (UTC)http://farshaxan.com/templates/George_bio.html Kun Habeen Iyo Habeen. Kun Habeen Iyo Habeen (,) waa qaybo badan oo kala duwan oo Sheekooyin shacbiyadeed ah.waa ilaa 200 oo qiso oo gabayana ay kujiraan.Kun habeen iyo habeen waxa lasheegaa in ay tahay qiso aad iyo aad u da wayn laakiin taariikhda casriga ah ee ay gaadhay caalamku waa qarniyadii dhaxe kadib markii qoraagii Faransiiska ahaa ee looyaqaanay Antoine Galland uu Afka Faransiiska ku turjumay.Qisooyinka Kunhabeen iyo Habeen waxa loo isticmaalay aad iyo aad gaar ahaan waxaa laga qoray buug badan oo kuwa ciyaalka ah waxa kale oo laga sameeyaya Aflaam. Laakiin marka la eego Dhabahaan xiliga aytimi qisadani iyo sid ay kutimi may ahayn sidan ay hada inagusoo gaadhay.laakiin waxa ay soomartay marxalado marba waxaa lagusoo daray qayb.waxa ay qaadatay wakhti aad iyo aad u dheer. Hal maalin iyo hal habeen (Carabi: ألف ليلة وليلة, translation) 'Fadlan wa-layla) waa aruurinta qowmiyadaha bariga dhexe ee loo yaqaan' Arabic Arabs Age of Islamic Age. Waxaa badanaa lagu yaqaanaa Ingiriisi ahaan Habeenka Carbeed, daabacaaddii ugu horreysay ee Ingiriisiga ah (1706), taas oo horseeday cinwaanka 'Entertainment Night Meights' Shaqada waxaa laga soo ururiyay qarniyo badan oo kala duwan, qorayaal kala duwan, tarjumayaal, iyo aqoonyahanno ku baahsan Galbeedka, Bartamaha, iyo Koonfurta Aasiya iyo Waqooyiga Afrika. Talooyinka qudhoodu waxay isku dayaan inay xididadooda ku soo celiyaan carabiga, Giriigga, Hindi, Yuhuudda, Faaris iyo Turki Riwaayadda iyo suugaanta. Gaar ahaan, sheekooyin badani waxay ahaayeen sheekooyinka dadka asal ahaan ka soo jeeda Abbasid, halka kuwa kale, gaar ahaan sheekada shaxda, waxaa laga yaabaa in laga soo qaato shaqada Parsiliga ee Farsiga Hezār Afsān (Faaris: هزار افسان, lit. A Thousand Tales) wuxuu qayb ahaan ku tiirsanaa qaybaha Hindida. Waa maxay caan ku ah dhamaan qeybaha kala duwan ee Nuuxku waa sheekadii ugu horreysay ee taliyaha Shahrullah iyo xaaskiisa Scheherazade iyo qalabkii feylka ahaa ee lagu dhex darey qorraxda oo dhan. Sheekadu waxay ka socotaa sheekadan asalka ah; Qaar ka mid ah ayaa ku jira talooyin kale, halka kuwo kale ay bilaabaan oo ay ku dhammaanayaan heshiiskooda. Qaar ka mid ah daabacaadyada waxaa ku jira dhowr boqol oo habeen ah, halka qaar kalena ay ku jiraan 1,001 ama in ka badan. Inta badan qoraalka ayaa ah qadar, inkastoo aaytani marmarka qaarkood loo isticmaalo heesaha iyo riddada iyo in lagu muujiyo dareen kacsan. Qaar badan oo ka mid ah gabayada waa hal xidhmo ama miisaan, laakiin inkastoo qaar ka mid ah ay sii dheeraanayaan. Sheekh Adan Siiro. Sheekh Adan Siiro waa mid kamida culimada waawayn ee Somaliland waa muftiga qaranka Somaliland waxa uu ku noolyahay Caasimada Hargaysa waxa uu Sheekhu aad iyo aad ugu takhasusay taariikhda iyo siirada rasuulka SCW iyo Asaxaabtiisa. Saciido Xaaji Bashiir. Saciido Xaaji Bashiir waxay aheyd wasiir ku xigeenka maaliyada Dawladda kumeel gaarka 2000-2004. Hargab Doofaar. Hargab Doofaarka "Swine Influenza (swine flu)", waa Hargab xun oo laga qaado neefta Doofaarka, caadi ahaan cudurkaan dadka kuma dhaco, laakiin jeermiska cudurka dhaliya ayaa dadka ku dhici kara. Badanaaba waxaa cudurkaan laga qaadaa meelaha ay doofaaradu joogaan, waxaa kale oo macquul ah in hargabkaaan xun ay dadku is qaadsiiyaan ama ay isu gudbiyaan. Xuseen Bisad. Xuseen Bisad waa ninka 2aad aduunka ugu dheer Dhererkiisu waa 2.32 m (7 ft 7 1⁄2 in). waana ninka labaad ee aduunka inta la ogyahay ugu gacmo weyn. gacmahiisa ayaa dhererkoodu yahay 10.59 inch ama 26.9 cm, dhanka cabirkooduna waa 26 feet, culeykuna waa 210 kg (460 lb). Xuseen Bisad waxa uu hadda kunoolyahay dalka Ingiriiska, gaar ahaan waqooyiga magaalada London. Soor. Soor, Shuuro () waa nooc ka mid ah cuntoda taasi oo laga diyaariyo galley la jajabiyey ka dibna la kariyey. Soor waa cunto caan ka aduunka taas oo qaabab badan loo sameeyo, soorta soomaaliga inta ayaa ah mid jilicsan waxaana lagu cunaa caano ama maraq. Sean paul. Sean paul (dhashay 9 Janaayo 1973) waa nin heesaale ama fanaan.Wuxuu ku dhashay Kingston, Jamayka.Heesaha wuxuu bilaaway 1995, heestiisii ugu horeysay waa;baby girl; waxaana liiska lagu soo daray 2002 10 ten listen usa musikgiisa waa Dutty Rock, waxaana soo gacan qabtay nin somaali ah oo la yiraahdo waqooyi. Arrimaha Bulshada. Arrimaha Bulshada oo ay ka mid yahay Guurku waa mawduuc la xiriira aragtida bulshada,waxaa luqada ingiriiska loogu yeeraa (social issue), run ahaantii mawduucan waa mawduuc noociisa oo kale uu aduunka qaali ku yahey maxaa yeelay waxey sharxeysaa oo ay qeexaysa mid kamid ah dhibaatooyinka ugu waaweyn ee haysata bulshadda adduunka gaar ahaan bulshadda reer galbeedka iyo soomaalida. waxaana jecelahey inaan soo bandhigo waxyaabo badan oo iftiiminaya aragtidan muhiimka ah.Xaqiiqda dhabta ah ee la xiriirta arinkan muhiimka ah ayaa ah midii soo baxey gaar ahaan saaameyntiisa iyo ka hadalkiisa qarniyadii uugu dambeeyay, gaar ahaan qarnigii uugu dambeeyay ee 21aad. Soomaalida iyo reer galbeedka ayaa noqday dadka uugu saameynta badan mawduucan ka hadalkiisa oo maxaa yeelay yurub waxey go'aansatey oo ay saxeexday nidaamka loogu talagaley in lagu xakemeeyo jiritaanka bila-aadamka iyo yareyta guurka. Aqoonyahanka reer galbeedka peter jock bokenen oo qoray buug uu kaga hadlayo arintan oo uu ku magacaabey the death of west, oo uu kaga hadlay suurtagalnimada macquulka ah ee la xiriirta dabat go'a ninka cadaanka ah ee dunidda. Isagoo arinkan cadeynaya oo sharxaya ayaa wuxuu yirir ((waxaa macquul ah in reer galbeedku ama ninka cadi uu dabar go'o iyadoo ay uugu wacantahey iyagoo qaatey nidaamka ka yimid wadamada hormoray ee ku hormoray dhinacda bulshadda macnaha tiradda dadka kunool dalalkaas sida china, india iyo bangaladesh. yurub waxey ku talagashey iney yareyso dadka dhalanaya iyagoo uula jeeda iney xakameeyaan dhaqaalaha shakhsiyaadka waxan loo yaqaano (personal income) si uu qofka uu awood uugu yeesho inuu dhalo hal qof ama labo qof si uu u xakameeyo dhaqaalahooda ku wajahan dhinacyadda caafimaadka, waxbarashadda, nolosha iyo hormorka mustaqbal.)) Wadamadda yurub oo iminka tiradooda ay tahey 27 dal ayaa uu sheegay aqoonyahanka reer galbeedka in hal wadan oo kamid ahi uu yeelankaro awooda noolaashaha ku noolaanlahaa mustaqbalka 50sanno ka dib wadankaasina waa muslim waana Albania. Macnaha abania kaleyia ayaa noolaan karta muddo dheer ka dib marka loo fiiriyo wadamada kale ee yurubianka ahi. (Peter jock bokenen). Soomaaliya, ka dib burburkii dowladii dhexe ee militariga soomaaliyeed, wadanku wuxuu noqday wadan burburay oo ku guuldareystay dib usoo celinta xasiloonidii, amnigii, kaladambeynii, deganaanshihii iyo jiritaankii umadda iyo taariikhdeedii, wali war sugan ayaanan laga heynin tiradda dadka dhabta ah ee ku nool dalka soomaaliyeed, hey'ada UNka iyo hey'ado kale oo maxaliya oo qiimeeya nolosha dadka iyo tirakoobka ummada.ayaa ku qiyaasay illaa 9.9-11 million qofi ay ku nooshahey soomaliya, iyadoo aad moodayso inuusan dhicin isbadel weyn 20sanno ee uugu dambeysay soomaaliya wax koror ah xaga tirakoobka dadka taasoo aqoonyahana soomaaliyeed ay sheegeen iney uugu wacantahey dadkii oo baab'ay oo ay isku yimaadeen waxyaabo badan, waxyaalahaas ay qoonyahanadu ay xuseen waxaa kamid ahaa gaajo, abaar, dagaal, dil qabiileed iyo mid mabda'ba iyo caafimaad daro weyn oo ku baahday dhamaan dalka iyo dadkaba. Sababahaas aya uugu wacan in ay kordhi weyday tiradda dadka soomaliyeed ee kunool dalka, isla aqooyahano kale oo yaqaana cilmiga barashada dadka ayaa iyagana sheegay in soomalida ay inta badan aysan aqoonin qiimaha iyo muhiimadda guurku u leeyahey bulshada taariikhdeeda, koro-ukaceeda, dhaqaalaheeda iyo siyaasadeedaba, iyagoo sidoo kale sheegay daraasad qotodheer oo lagu sameeyay bulshadda dhalinta ahi ay ku guursadaan celceliska marka ay jiraan da'da 30 ilaa 35, iyagoo markaa 20% ay guurkooda noqdaaan kuwo guuleysta oo dhisma, iyadoo 50% ay guurkoodu fashilmaan ayna kala tagaan iyagoo aana waxna isku dhalin, 22% ay marna isfuran marna isku laabtaan iyagoo kuwaasi ay yihiin kuwo lunsan oo ay saameenayaan waxyaaba badan oo markaa u keenaya iney isfahmaan ama wada noolaadaan inta badana caruuro iskuma dhalaan waxeynka isku guursadaan khasab, dan ama inay waalidku isasiiyaan, 8% iyagu waa kuwo yaqaana ahmiyada guurka iyo faai'dada uu uleeyahay bulshada iyo deegaanka, laakiin markay mudoo dheer ah ay isqabaan ayey kala tagaan oo isfuraan iyadoo waxyaalo kooban ay sababaan kala tagooda iyo furitaankooda. Yaa Doob ah. waxaad moodaa inaanu muran iyo dhibaaato weyni aynan ka taagneyn fasiraada iyo qeexida macnada doobnimada iyo cida ah doobka wiil iyo gabadhba. Doob waxaa loogu yeeraa oo lagu qeexaa qof aanan weli isku dayin inuu guursado macnaha uu yeesho lamaane, Ninka marka uu guursan gabadh waxaa lagu yeera ninkaasi waa doob, sidoo kale Gabadha marka iyaduna aysan guursan wiil waxaa ladhahaa gabadhaashi waa doobad, Macnaha koobani waxa weeye qofkani maahan qof leh lamaane uu nolosha iyo adduunyada la qeybsado, waa qof kunool nolol kalinimo ah iyo aduun kalinimo ah sida aan ku qeexay aniga oo ahi ninka ka qoraya maqaalkani (theory of single world and life). Dhibaatadda Doobnimadda. Sida ay daraasadooda ku cadeeyeen aqoonyahanada cilmiga nafisiga daraasadeysa, waxey qeexeen oo prove gareeyeen in ay badantahey saameynta ay yeelato inuu qofko laqabsado noolaashaha kelinimadda ahi, waxey cadeeyeen in qofka billi-aadamka ahi ay ku adagtahey inuu kunoolaado nolo kelinimo ahi ay sababeyso cuduro iyo saameyn badan oo qofka kaga dhaca dhinacyada maskaxda,caqliga,dadka,dareenka dabiiciga ah,iyo cuduro badan oo sababa xaalado iyo dhibaatooyin khatar ku ah noolaashaha qofka. Sababaha laga dhexlo doobnimadda ama dhibataada ay doobinimadu sabato waxaa ka mid ahi sida daraasadu cadeysay kuwan hoos ku qoran. wax ay aqoonyahanadu uugu yeereen sexual frustration, oo ay macnaheedu tahey xanuun u dhaca qofka oo sababa hadii ay ku fogaato inuu u waasho la ajligeed, sexual frustration waa xanuun mug weyn oo ka dhasha marka uu qofka mudo dheer uu ku guuldareysto inuu guursado dareenka badan iyo shahwada xoogan ee ku jirta ayaa sababeysa xanuunkan hadana hadhaw keenaysa inuu waasho axadku. wax ay aqoonyahanadu uugu yeereen Psychological brain disease oo ay macnaheedu tahey xanuun isna daran oo ku dhaca qaab ushaqeynta maskaxda iyo xasuusiga iyo ka shaqeynta maskaxda taasoo aad moodayso qofku inuu wax isku khaldayo ama is dhexgalinayo, gaar ahaan xanuunkani markiiba wuxuu keena waali toos ah waxaana lumaanaya dhamaan shaqadii maskaxda iyo controlkeeedii iyo weliba xasuusta cad, wax ay aqoonyahandu uugu yeereer psychological stess,shock and mad, tani waa mid yaab leh oo aad mudo in bulshadeena ay ku badantahey maxaa yeelay waxey keenta mashquulka maskaxda qofka oo marwalba aad moodo iney buuxdo ama mashaquul tahey, sidoo kale waxey keentaa islahadalka iyo noocyada kala gedisan ee buufiska iyo kashakiga shey, walax, qof ama uu nafriisa uu ka shakiyo waa xanuun saameyntiisu culustahey oo dadka xamili karin dhibna ku tahey la mucaamilkiisa, wax ay aqoonyahanadu uugu yeeraan Hating people and consversations, qofka ayaa u ekaanaya mid ay nafsadiisu naceyso nafsaha kale gaar ahaan dumarka iyo hadalkooda ama shukaansigooda, sidoo kale wuxuu nacayaa lawada noolaashaha dadka kale iyo familkiisaba, dhamaan wuxuu diidsanyahey dadka iyo xiriirkooda. wax ay aqoonyahanadu uugu yeeraan Difiicult of understanding human and ethics, doobka waxaa dhib iyo mushkilad ku noqoto la mucaamilka dadka iyo laxiriirka noloshada aduunyada iyo isbaheysigeeda, xaaladan waa mid sababeysa fahmi darada doobku uu ku guuldareysto fahmida deegaanka, dadka iyo la xiriirkooda arimaha aduunyada iyo sirtaba, markan qofku waa maqane qafilan oo furo aan laheyn oo murugo ku nool. Sidoo kale qofka doobka waxaa ku badata ka sheekeynta naagaha sifooyinkooda iyo jidhkooda iyo quruxdooda, waxaa kaloo caado la noqota inuu ku riyoodo markuu seexanayo gabadh qaawan ama jidhkeedu muuqdo, waxaa kaloo marmarka qaarkood lagu arkaa inuu daawado sawirada qaaqaawan ama aflaanta la daawado ee xun, inta badan wuxuu jecelyahey in looga sheekeeyo naag la furay, naag la xumeeyay, naag xun ama qaawan ama sidoo kale wuxuu jecelyahey inuu maqlo codka naagaha xilli walba Sidoo kale waxey keentaa waxyaabo badan oo qaarkood dabiici tahey oo ay kamid yihiin xanuuno khatar ah sida isfiilatada iyo cudur ka dhasha maskaxda qofka oo xamili kari weyda dhibataada ay ku jirto oo lagu yeero brainfullness, waxyaalaha kale waxaa ka mid ay sababto inuu isku arko inay dadku nacayaan, xamanayaa, waxka sheegayaa, ama ay sanifsanyihiin, waxaa kaloo kamid ahi waxyaalaha ay sababto inuu ku guuldareysto talaabo walba oo horumar ah oo uu doonayey inuu ku talaabsado, waxaana ku adkaata doobka inuu deiyo dhaqaalahiisa ama uu tashiilo iyadoo la ogyahey in lamaanayaashu ay ka qarash yar yihiin dadka aan lamaanayaasha aheyn macnaha doobka ahi, Anaga oo aanan soo koobin karin waxyaalaha laga dhexlo dhibaatada doobnimada ee dhinacda nafsiga, bulshada, deegaanka iyo horumarka ah waxaan jecelahey inaan dadka xasuusiyo sheyga muhiimka ee u baahan in la xuso ee keenaya sababahan ama dhibaatooyinkan waxa weeye:-ilaahey subxaanahuu watacaalaa wuxuu bili-aadamka ku dhexabuuray biyo macdaneysan oo awoodoodu iyo miisaankoodu ay tahey waxaan caadi aheyn oo hadii ay qofka insaanka ahi ay ku badato u keenaysa inuu waxyaalahan la kulmo ama uu waasho, biyahan xoogan oo macdaneysan waa biyo alle uugu talagaley iney soo saaraan ilmo cusub oo nool oo ka mid noqda dhallaanka iyo dhalinyaradda aduunka,hadaba sidoo loo mumaarisaynkaraa ama loo yareynkaraa dhibaatooyinka badan ee aan xusaney, horta intaan u gelin waxaan jecelnahey inaan ka hadlo muhiimada guurku uleeyahey bulshada. Sababaha looga bixi karo doobnimada waa kuwo kooban macna waa mid ama waaa labo, sababta uugu muhiimsan ee looga bixikaro doobnimada waa inuu uu qofka isku dayo inuu guursado macnaha aad guur sameysid taas ayaa ah mida uugu muhiimsan uuguna qaalisan ee loooga bixikaro xaaladaga dhibaatada iyo murugada wadata ee looyaqaan doobnimadda, Aragtida Guurka. Guurka waa shey ka mid ahi tiirarka nolosha biliaadamku ku dhisanyahey waana mid ay ogyihiin dhamaan bulshada caalamka ayna ku xusantahey diimaha qoran ee dunida laa aaminsanyahey. guurka islaamku wuxuu saarey baal muhiim ah, darajo,fadli iyo sharaf badan oo aanan la soo koobi karin,Diinta islaamka ee sharciga ahi waa mid koobtay dhamaan majaal walba oo la xiriita dhinacda caqiiqada, akhlaaqda, mucaamalaadka,aaminaada,dhaqaalaha,Siyaasadda,xadaarada iyo dhaqankaba, waxaana dadka mumaariseeya diinta islaamka ku tilmaamaan diin buuxda oo koobtay wax walba oo binu-aadam u baahanyahey ama uu ku hamin lahaa (islamic researchers_2002_saudi arabia_center for islamic research and development) by sh.mohamed farah al-cutaybi. Islaamku aad iyo aad ayuu booriyey guurka iyo muhiimadiisa ee uleeyahey nolosha iyo bini-aadaltinimada waxaana kale oo diinteenu kor uqaadey ahmiyada iyo nidaamka guurka. sidaan ognahey Guurku diinta waa u gargaar, shaydaankana waa u gablan iyo hoog, waana gaashaan adag oo cadowga Eebbe laga galo, waxaana ku badata ummadda Islaamka si ay ula tartanto ummadaha kale ee ku nool caalamka intiisa kale. (U guuriya xaaslaawayaasha idinkamidka ah iyo addoomadiinna kuwooda wanwanaagsan “rag iyo dumarba”. Hadday sabool yihiin Eebbe asagaa deeqdiisa ku hodminaya, Eebbana waa kii deeqdiisu dadka ku wada aaddo, cid walbana duruufteeda ka warqaba.). Sioo kalena nabigeena suuban ee mohamed scw waxaa laga wariyey xadiith macnihiisu ahaa sidatan soo socda:_ (Isguursada oo tarma ummadaha kale ayaan idiinkugu faanayaa maalinta Qiyaamaha ah). Cumar (RC) waxa uu dhihi jiray: (Waxaan u guursadaa saan wiil u helo), ibnu Mascuudna waxa uu oran jiray: (Hadday cimrigeyga toban beri oo keliyihi ka harsan tahay waxaan jeclaan lahaa inaan guursado, si aanan Eebbe uga hortegin anigoo doob ah). Saxaabigii Mucaad Ibnu Jabal daacuun baa ku dhacay, laba xaas oo uu qabayna ka dilay, markaasuu yiri: (War ii guuriya, ma jecli inaan Eebbe la kulmo anoo doob ahe). Muhiimadda guurka waxaan ku soo koobi karaa inuu yahey dawo fudud oo daweynkarta cuduro iyo dhibaatooyin hadaadan guursan kusoo wajihikara sidii aynu soo aragney waana kahortage wacan, in cudurka la daweeyo waxaan ka muhiimsan kana fiican in laga hortago, hadaba guurka waa ka hortaga mashaakilaadka, dhibaatooyinka iyo cudurada ay macquul noqon karo haduu qofku guursanwaayo inay ku dhacdo ama uu la kulmo sidii aynoo cadeeyeen aqooyahanadii darastey aragtidan iyo cilmi nafisigaba waxaa fiican in la guursado si aad u faraxdo., Diinteena islaamka waxey boorisay oo ay xoojisay muhiimada iyo fadliga ay leedahey inuu qofku guursado iyadoo cadeynaysa in guurku uu bili-aadamka u yahey dawo ama fure uu kaga hortagi karo nasiibdarada iyo dhibaatooyinka adduunka sideynu aragneyna asxaabtii waxey ahaayeen kuwo jecel iney guursadaan had iyo jeer, nabigeenu wuxuu qabey 9xaas inta uu ugalmooday. Hadaba akhtiste waxaa loo baahanyahy inaad fahanto ahmiyada iyo muhiimada guurka. Faa'iidooyinka Guurka. Guurku waxa uu leeyahay shan faa’iido oo kala ah:. 1- Ubad kaa hara:- Faa’iidooyinka guurka tan ugu horreysaa waa sidii lagu heli halaa ubad, si aanay tafiirta dadku u dabar go’in. Ubad dhalistu waa inay yeelataa afar ulajeeddo oo kala ah:- Inaad ku doontid raallinimada Eebbe: maadaama aad gacan ka geysanaysid siday tafiirta dadku kusii socon lahayd. Inaad ku doontid raallinimada Rasuulka (Sallallaahu calayhi wasallam) kol haddaad ku kaalmeyneysid siduu ummadaha kale tirada ummaddiisa ugu faani laha In Eebbe ku siiyo ubad khayr qaba oo kuu soo duceeya kolka aad dhimatid. Inaad ku doontid shafeeco kolka ilmo yari uu kaa saqiiro 2- Dhufays aad ka gashid Shaydaanka:- Guurku waxa uu kaa oodaa meeluhuu shaydaanku kaasoo gelayey, mar hadday wuxuu xaaraan ku raadi ku lahaa rugtaada kuu yaallaan iyagoo xalaal ah. Qofku hadduusan Eebbe ka cabsi iyo iimaan ku hubaysnayn, rabitaankiisa kacsi ayaa hor kaca, haddii markaasi aanu helin guur xalaal ah, siduu dembi isaga ilaaliyaa way adag tahay. 3- Qalbigoo kuu dega iyo laabtoo kuu qabowda:- Shaqo tay naftu u jeceshahay haddaan loo helin waqti nasasho, waa lagu daalayaa dabeetana la’iska deynayaa. Haddaba maxaad ka oran lahayd hadday shaqadaasi tahay taqwada Eebbe ooy iyada iyo naftuba isdiidayaan!. Saacadaha uu ninku ku hawlan yahay cibaadada Alle iyo camalka adduunyo, waxaa habboon inuu dhexgashado waqti uu xaaskiisa kula baashaalo, si qalbigu ugu dego, laabtu ugu qabowdo firfircoonaanna uga qaado. 4-Hawshii guriga oo hoggaankeedii kaa wareego:- Ninka oo ka xorooba maamulka guriga sida hagaajintiisa, xaaqistiisa, goglistiisa, cunto karinta iyo diyaarinta, alaab dhaqista, suuq kasoo adeegga, iwm., waxay siisaa waqti dheeraad ah oo uu ku shaqaysto, wax ku barto, Eebbena ku caabudo. Rasuulkeenna suubban (Sallallaahu calayhi wasallam) waxa uu xadiis uu soo saaray Tirmidi ku leeyahay: (Midkiin ha yeesho qalbi Eebbe ku mahadin og, carrab Eebbe xusid badan iyo haweeney mu’minad suubban ahoo Aakhiradiisa ku kaalmeysa). Haddaba dumarka looma guursado oo qura in adduunyada lagu raaxaysto, carruurna laga daadiyo, balse yoolka ugu muhiimsani waxa weeye inay kuu abuuraan waqti iyo jawi aad Eebbe ku caabuddid. 5- Nafta ood kula dagaallantid daryeelka qoyska:- Nafta ood ku jara-bartid qaadista mas’uuliyadda reerka, daryeelkiisa, gudashada waajibka kaa saaran xaaskaaga, dabeecaddeeda ood ugu samirtid, dhib wixii kaaga yimaada ood u dulqaadatid, hanuuninteeda ood u hawlgashid, dadaal aad u gashid sidaad marasho iyo masruuf xalaal ah ugu keeni lahayd, carruurta ood ku tarbiyeysid waddada toosan, iwm.Waxaas oo dhami waxay kamid yihiin faa’iidooyinka guurka, tiiyoo weliba ajar iyo xasanaad Eebbe kaa siinayo. Nabigeennu (Sallallaahu calayhi wasallam) waxa uu xadiis ku leeyahay: (War hooya gebigiin waxaad tihiin Qawsaarro, qawsaar walibana waxa uu mas’uul ka yahay wixii la raaciyey). Waxaa la sheegay in raggii hore ee suusuubbanaa mid kamid ahi uu niman walaalihii ah ooy jihaad ku wada jireen weydiiyey: (Ma garanaysaan shaqada aynu hadda hayno mid inooga ajar badan?). Markaas bay yiraahdeen: (Ma garanayno). Suu yiri: (Anaa garanaya). Markey weydiiyeenna waxa uu ugu jawaabay: (Nin sabool ahoo ciyaal leh, ha yeeshee aan cidna wax weydiisan, oo intuu cawa-barkii toosay oo reerka indha-indheeyey arkay carruurtiisii oo hurudda cawradooduna bannaan tahay, dabeetana ku huwiyey go’ii uu keligii dhar ka lahaa, kaas baa naga camal wanaagsan). Caqabadaha Guurka. caqabaha guurka waa ay badanyihiin laakiin waxaan ku soo gaabsaneynaa kuwooda uugu muhiimsan ee laxiriira qadiyadaha muhiimka ah ee kala duwa anaoo ka fiirineyna majaalo badan iyo dhinacyo badan, caqabadaha guurka waxaa uugu muhiimssan oo ka middaa:- 1- Awood-darri dhaqaale:- Dhaqaale xumadu waa aafada ugu weyn ee ka hortaagan rag badan inay guri xalaal ah degaan, gaar ahaan sicir bararka iyo awooda iibsasho yaraanta xilligaan jirta darteed, sidoo awood daridu waa caqabad jirtey waligeedba iyadoo qorka ku khasbeysa islamarkaana ku cadaadineysa inuu ka caajiso ama iska daayo ama ka niyad jabo guurka 2- Mas’uuliyadda qoyska ood qaadi weydo:- Rag badan baan xamili karin gudashada xaqa ay dumarkoodu ku leeyihiin, iyaga oo ugu sabri waaya dabeecad xumadooda, uguna dulqaadan waaya dibindaabyaday la yimaadaan. Rasuulka suubban (Sallallaahu calayhi wasallam) waxa uu leeyahay: (Qofka waxaa dembi ugu filan inuu dayaco kuwii loo xilsaaray daryeelkooda). Waxaa la weriyey in ninka ka cararaa ciyaalkiisu uu lamid yahay nin Eebbe ka cararay, lagamana aqbalo Salaad iyo Soon toona. Eebbe waxa uu Aayaddiisa ku leeyahay: (Ka dhawra naftiinna iyo ehelkiinna Naar shidaalkeedu yahay dad iyo dhagxaan). Sidaas buuna inoogu amrayaa in aan xaaska uga ilaalinno Naar isla sida aan nafteenna uga ilaalinayno, waxaadna halkaasi ka garan kartaa in ninku kolkuu guursado ay labanlaabmayso mas’uuliyaddii saarrayd, ayna xakamayn ka rabaan laba nafood, kiiyoo awalba kari la’aa hal naf xakamaynteed. Waana taasi ta kalliftay rag badan oo saalixiin ahi inaanay guursan, iyaga oo kabiqi jiray Aayadda oranaysa: (Waxay wanaag ku leeyihiin inta iyaga lagu leeyahay oo kale), Micnaha Aayaddu waxa weeye: (Haweenkiinnu masruuf bay idinku leeyihiin, marashay idinku leeyihiin, meel ay degaanna way idinku leeyihiin, iyo weliba inaad ugu raaxaysaan sida aad jeceshihiin inay idiinku raaxeeyaan). 3- Cibaadada oo uu kaa carqaladeeyo:- Dhibaatooyinka ka dhasha guurka waxaa kamid ah isagoo kugu dhaliya ka feker adduunyo, iyo inaad meherad ka dhigatid ubad iyo maal aruurin. Waxaa la hubiyey in nin lug haween bartay ay ku adagtahay inuu waqti u helo cibaado Eebbe. Ha yeeshee taa micneheedu ma aha in labada mid la tuuro, balse waa in guntiga dhiisha la’isaga dhigo sidii labada daarood la’isugu keeni lahaa. Gaar ahaan waxa uu guurku waajib ku yahay qofkaan naftiisa liijaan ku qaban karin oon xaaraan iska ilaalin karin. 4. Dookha iyo Doorashada: waxyaalaha kale ee hor istaaga ama caqabada ku noqda qabashada ama sameynta guurka waxaa ka mida in qofka guursanaya ay ku adkaato sidii uu ula bixilahaaa qofta ama gabadha uu rabo inuu la aqalgalo ama guursaddo, dookha ayaa noqda mid hor istaaga sameynta guurka maxaa yeelay dookhu ma sahlana mana fududa waxaa loo baahanyahey ka baaraandag qaata, wakhti ku filan iyo la tashi badan iyo weliba caqli saliim ah oo ku caawiya. sidoo kale doorashada oo isku macne ay yihiin laakiin kaga duwan dhinaca xulida gabadha sida nafsadaadu ay jeceshahey.amase ka helida qofta ama la haasaawida. 5. Dhaqanka iyo Deegaanka: dhaqanka ayaa isna ah mid aan la ilaawi karin, waxaa dhacda oo macqul ah in hadii labada qof ay kala heystaan labo dhaqan oo kala fog ama kala duwan dhinacyada aaminaada waxaa adkaata isksu soo dhowaashaha labada qof ama is fahanka labada qof oo ah iney is guursadaan ama aqalk wada dhistaan, dhaqanku laftigiisu saameyntiida ayuu leeyahey waana adagtahay fahanka 2qof aan isku dhaqan aheyn, deegaanka uu ka yimid qofka isna waa mid saameynaysa isku soo dhowaanshaha maxaa yeelay haduu qofku ka yimid degaan ilbaxsan, colaadeed, dhaqan xun, qabiileed, horomarsan iyo mid isku dhex jir ahi way adagtahey isfahanka 2 qof oo kakala yimid 2deegaan oo kale duwan sida deegaan colaadeed iyo ilbaxsan. Haddaba cidda keliya oon isleennahay guur la’aanta ayaa u roon waxa weeye ninkaan arimahan aan soo xusnay aan ka badbaadi karin, kana baqaya mas’uuliyad dheeri ah oo uu Naar ku mutaysto, ha yeeshee naftiisa xakamayn kara oo ka dhawri kara xaaraan kaga timaada araggiisa iyo ibtiisa. Ninka caynkaasi ah waxa u wanaagsan inaanu guursan, si aanu Aakhiradiisa ugu doorsan Adduunyo waana inuu sameeyaa istiraatijiyad kale oo ku bedelo guutka. Nebiga islaamka (prophet mohammed_scw) wuxuu yiri isagoo ka hadlaya qadiyadda guurka markale,(war hooy dhalinyarow kiina awoodi kara inuu guursado ha guursado kiina aan awoodi karina ha soomo) macnaha xadiithkan waxaan ka faa'ideysaneysaa in a ay muhiimtahey ama waaib ay u dhowday hadii qofku uu leeyahey awooda uu ku guursankaro ay tahey inuu guutsado haduu guursanwaayana ay caqabad iyo dhibaato culus ka dhaxli doono, qofka aan awooda u laheyn inuu guursado sababo awgeed maxaa loo baahanyahey inuu sameeyo oo uu ku bedelo anigoo kaashanaya fikrada wacan iyo caqliga saliimka waxaan soo bandhigayaa 5 qodob oo loo baahanyahey hadii aad awoodi kari weyday inaad guursato si aadan uugu dhicin sino, dhibaato, dambiyo kale iyo weliba cuduradii aan soo aragney ee aan soo xusney, qodobadani waxey awood u leeyihiin iney yareeyaan awooda shahwo ee kuugu beean ee muhiimka ah. In la soomo: marka uugu horeysa siduu uu nebihu noo sheegnay waa ineynu sameynaa macnaha hadaad awoodi weydo inaad sameyso guur sababihii aan soo sheegnay awgood waa inaad soontaa: macnaha soonku waxa weye wuxuu yareynaya awooda shahwo ee kuugu jirta, wuxuu yareynaya awooda jidhkaaga iyo dareenkaaga, waxaadna ka helaysaa ajar badan dhinaca allaah iyo welibe ajar kale adoo u soomay si aad uuga badbaado una xakameyso awoodaada jidheedh iyo mida shahwo ee kuugu beetan. Sports: istiraajiyaada kale aad ku beleli karto guurta ama si kale aad kaga badbaadi karo dhibaatada iyo dembiga kuna xakameyn karto naftaada iyo shahwadaada waa inaad ciyaartaa noocyada kala duwan ee sports oo aad balwad ka dhigataa adigoo niyadaadu ku jirto keliya inaad xakameyso jidhkaaga iyo nafsadaadaba, laakiin ogow walaale looma baaahna inaad sports ka dhigato saaxiibtinimo joogta maxaa yeelay wakhtigu waa dahab maalinta dembana macna aakhiro waa lagu weydiinayaa oo laguula xisaabtamayaa markaa sidoo waxaaanan loo baahnaan inaad taageerto kubada si qotodheer macnaha ciyaartoda aad ka dhigato saaxiibo lillaah ama inaad muran iyo dood aad ku uugu hiiliso kuna difaacdo cidii wax ka sheegyaa naadigaaga, waxa kaloo loobaahanyahey inaad ku ekaan hal mid oo keliya ee aad isku deydo inaad ciyaarto noocyada kala duwan ee sports sdia kubada cagta, gacanta, basketballka,xiriirka dadweynaha, dabaasha, jir dhiska iwm, Wax akhris iyo wax qorid: mid kale oo aad ku limin karto ama aad ku hilmaami karto guurka waxaa kamid ah inaad u leexato dhinacyada waxbarashada iyo academiyadda. inaad wax badan aad baarto islamarkaana aad akhtido waa mid kow u qaadisaa aqoontaada. waaya-aragnimadaada, la macaamulka taariikhda, juqraafiqa iyo cilmiga bulshada,wax badan oo aad qorto waa wax bada oo aad xasuusato, wax badan oo aad akhridana waa wax badan oo aad taqaano wax badan oo aad baartana waa wax badan oo aad heshay macnaha kaa maqnaa markii hore. ku dhexjika diinta iyo dadka: marka aad awood u laheyn inaad guursato waxaa iska muhiim ah inaad ka bixin dadweynaha adigoo is moodaya inaad shiid ama faqiir aad tahey markaa waxaa loo baahanyahey inaad dadka wax la qeybsato aadna ka dhex bixin sida caadiga tan kalena inaad ku taxaluqdo meelaha wacdiga iyo diinta laga laho sida masaajida iyo goobaha kale ee diinta lagu barto sida madaarista diiniga ah. Digniiin: waxaa laga codsanayaa ruuxa yeelanwaaya ama awoodi kari waaya inuu guursado waxaa loobaahanyahey inuu iska ilaaliyo daawashada aflaamta xun-xun sida daawashada waxa loo yaqaano sexual watching sex ama sex, sidoo kale waa inaad iska ilaalisaa daawashada sawirada qaaqaawaan ee dumarka ama raga sidoo kale waa inaad iska deysaa akhriska maqaaladda xambaarasan kasheekaynta arimaha guurka, gabadha iyo qoyska kuwaasoo laga yaabo iney kuugu abuura dareen xambaarsan murugo cusub. Doorasha jaceylkaaga. Diinteenna Islaamku waxay ina baraysaa in haweeney afar waxyaabood lagu guursado, kuwaasi oo kala ah: Qurux, Qoys (Qabiil ama bulsho) sharaf leh ooy ka dhalatay amase uu ka dhashey, Maal iyo Diin uu leeyahey amase ay leedaheyba. Sida uu noo sheegay nebigeena suuban ee mohammed scw. Haddaba haddaynu mid mid u kala qaadno waa kuwan. 1- Qurux: Quruxdu inkastoo ay tahay shabagga ugu horreeya ee ay dumarku ragga u daadiyaan, misana diin iyo akhlaaq haddaanay dugsanayn, intay halleyso ayaa ka badan waxay hagaajiso, waxana weeye wax da’ ku xiranoo qofka aan ku daahin. Waxaa la yiri quruxda keligeed ahi waa sida bal cagaaran oo intaad u bogto aad xoolaha ku deysatid, kolkeyse daaqaan ay ku banaan (shubmaan) oo bushi uun ka qaadaan. 2- Qoys sharaf leh: Waa wax loo baahan yahay in dad la garanayo oo magac iyo maamuus leh laga guursado, waana kii uu Rasuulku (Sallallaahu calayhi wasallam) yiri: “U doorta xawadiinna, cirqigu waa uu dusaaye”. Xadiiska oo uu soo saaray ibnu Maajah, micnihiisu waxa weeye dadnimo wanaagga waa la’iska dhaxlaaye, hubiya qofka aad guursaneysaan amaba u guurineysaan inuu qoys wanaagsan ka dhashay. Ha yeeshee, illayn qoyska dhan guursan maysidoo qof baad ka guursanaysaaye, sideed ku dammaanad qaadaysaa inay qoftaasi noqon doonto tii lagu nastoo lagu nagaado, haddaanad akhlaaq iyo diin ka eegin?. 3- Maal: Ninkii gabar maalkeed “oo qura” u guursadaa, ma uu doonayo gabadhee maalkeeduu doonayaa, ayada lafteeduna waxay u aragtaa nin ay iibsatay. Waxaa hore loo yiri: Ninka waxa wanaagsan inuu gabadha uu guursanayo saddex dheer yahay: da’ iyo nasab iyo duunyo, si aysan u yasin. Gabadhana waxa wanaagsan ninka ay guursanayso inay saddex dheer tahay: samir iyo edeb iyo suurad wanaag, si uusan u yasin. 4- Diin: Rasuulku (Sallallaahu calayhi wasallam) waxa uu xadiis saxiix ah ku yiri: (Naag waxa loo guursadaa maalkeeda, quruxdeeda, sharafteeda iyo diinteeda, ee ta diinta leh gaar gacmaha ciid gashee). Gabadha diinta lihi waa tan garanaysa siday u gudan lahayd xaqa uu ninkeedu ku leeyahay, siday u dhawri lahayd asraarta gurigeeda iyo nafteeda, siday isaga ilaalin lahayd masayr, carruurtana ugu barbaarin lahayd tubta toosan. Haddaba, maadaama ay adagtahay sidii lagu heli lahaa haweeney afarta sifo ee aannu soo sheegnay isku darsatay, waxaa habboon in xoogga la saaro qof diin leh, hadday markaasi qurux iyo qoys wanaag ku darsato waa Alxamdu Lil-Laahi, hadday maalkeeda sidatana waa Rabbil-Caalamiin. Si kastaba arrintu ha ahaatee, waxaad mooddaa in dabeecadda raggu dalkay doonaanba ha u dhasheene tahay inay gabadha bilicsanaanteeda iyo muuqaalka bedenkeeda ku daba galaan, intaanay u daadegin diin iyo dabeecad kale. Hadday markaasi diin iyo dabeecadi u dheer yihiin, ninka daa’in ka baqayaa waa tuu doonayey, kii kalee damackatiir ahe xoolo daneeyaase quruxda wuxuu ku daraa inay dad magac iyo deeq leh ka dhalatay. Soomaalida iyo quruxda. Soomaalidu waxay tiraahdaa: (hadday naagi siddeed iyo labaatan sifo oo dumar lagu raaco leedahay, asay gabar tahay, guurkeeda sina looma daayo). Sifooyinka ay tilmaamaanna waa sidatan:- Afar ay u dheer tahay: labada gacmood, timaha iyo qoorta. Labay u dhuuban tahay: qoorta iyo dhexda. Afar ay dhumuc u leedahay: labada kub iyo labada cududdood. Afar ay u caddahay: labada indhood iyo ilkaha labadooda lakab. Afar ay u madowdahay: labada indhood wiilkooda iyo labada sunniyood. Afar ay deeb u leedahay: labada dibnood (bushimood) iyo labada mudane (Naasaha caaraddooda). Labay u shuban tahay: labada dhaban. Hal ay u buuxdo: shafka oo ah meesha dumarku quruxda ka sitaan, ishuna ku nasato. Hal ay u qoran tahay: waa sanka. Lix iyo labaatankaas sifo araggay ugu qurux badan tahay, labana maqalkooda ayay dheguhu ku raaxaystaan, waana qosolkeeda iyo codkeeda macaan. Carabta iyo quruxda. Soomaalida oo keliya ma aha, ee carabta lafteedu waxay tiraahdaa: (Naag wanaaggeed ma dhamaystirna haddaanay afar u caddayn, afar u casayn, afar ciriiri u ahayn, afar u carfayn, afar u madoobayn, afar u weynayn, afar u koobaabnayn, afar u ballaarrayn, afar u jilicsanayn, afarna u yarayn). Afarreydiina waa sidatan:- Afar ay u ballaaran tahay: foolka, indhaha, shafka iyo cajarrada. Hadaba waxaan soo gaarney guntii iyo gunaanadkii maqaalkeena, waxaan ka cudur-daaranaya inaan hal maqaal kusoo koobi Karin faalada iyo ka hadalka mowduucan xasaasiga ah, balse uu noqdo hordhac iyo wado hadhow laga sii ambaqaado; akhriste wixii su’aal ama talo ah iigu soo waydii E-mailkayga (Mohamedsamiik@gmail.com), ama telephone-kan (00252907657768) Hibeyn: waxaan u hibeeyay wiil soomaaliyeed oo geesi ah, kaasoo si geesinimo kujirto iiga codsadey iiguna dhiiri-galiyay inaan diyaariyo mowduucan muhiimka ah, qorana maqaalkan, hadaba isagoo ii fasaxay inaan magaciisa shaqsiyadeed isticmaalo, ayaan u hibeeyay walaalkay/saaxiibkay Ismel Yasin Wedhsame, oo kusugan Magaaladda Hargeisa, xarunta iyo hoyga gobolka Maroodi-jeex/xarunta somaliland, sidoo kalena waxaan u hibeeyay dhammaan dhalinyarta masiibadan ay heysato, waxana idiin rajeynayaa akhris wacan, fahan fiican, iyo nabadiino. NB: qoraalkan xuquuqdiisa waxaa iska leh qoraaga, dib looma daabici karo, waxbana lagama badeli karo, lama faafin-karo, iyadoo aan qoraaga fasax looga heysan, laakiin waa la keydsan karaa. Inbadan oo xogtan ah waxaan kasoo daynsaday qoraaga Soomaaliyeed, Sabriye Macallin Muuse iyo buugiisa Raaxada Guurka. Anigoo Ah: Ahmed Farah Marid "Ahmeddaahir" qabashadeeda waxa ay u dhaxeysaa Sariirta iyo Musqusha, kacdid wax walbo aan wada qabano kaarto ah ayaa u dhagan, waa lagu duceestaa waa kaa hor kacee,waxaa kacee wax walbo oo karsan, misana diyaarsan. Axmed Teerso. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | kuna soo wax bartay dalalka Egypt, rusia ! colspan="2" style="text-align: center;" | saldhigiisa Qeybta 26 Hargeysa Colonel Ahmed haji Mohamud Osman (Ahmed Terso), احمد ترسو wuxuu ahaa ninkii xureeyey magaalada Godeey ee dalka Itoobiya taariikhda markey aheyd 1977.Waxuuna ku geeriyooday isla dagaal kaas 1977 kii. waxuuna ifka ugu tagay gabar iyo hal xaas. Taariikh Nololeedkii Axmed Terso oo ka mid ah halyeyadii Somalia. Gaashaanle-sare Axmed Xaaji Maxamuud oo loo yaqaano Axmed Teerso(ahmed terso) waxa uu ku dhashay jameecada Raaxaale oo ka tirsan degmada Jalalaqsi ee Gobalka Hiiraan sanadka marka uu ahaa 1935kii. Yaraantiisa waxa uu ku soo barbaaray Jameecada Raaxaale. Halkaas oo uu ka bilaabay barashada Qur’anka Kariimka. Sanadka markuu ahaa 1950kii ayuu ka qalinjabiyay dugsiga qur’aanka isaagoo xafiday 114ka qur’aanka karimka ah. ahmed terso waa nin aad u figrad dheer siiba xaga waxbarashada iyo milatariga, waa nin taxadar badan siiba xaga arimaha bulshada iyo dhamaan dhacdooyinka nolosha aduun. Sanadkii 1956dii waxa uu u soo amababaxay Muqdisho halkaas oo waxbarashadiisa cilmiga Shareecada Islaamka iyo Tafsiirka qur’aanka ka bartay. Isaga oo waxbaashadiisa ku dhexjira ayuu bilaabay dugsiga sare ee Schoola desepline Islamic sanadka marka uu ahaa 1958dii, wuxuuna ka qalinjabiyay sanadka marka uu ahaa 1962dii kaddib markii uu ka qeybgalay imtixaan adkaa oo la dhexdhigay arday soomaaliyeed oo boqolaal gaareysay ayuu ku gudbay darajo aad u sareyso, waxaana loo qaatay Leyli sarkaal ee ciidanka xoogga dalka soomaaliyeed. waxa uu waxbarasho u aaday dalka Masar sanadkii 1962dii, isagoo wax ka baranayay kullaydii ciidmada ee Qaahira ayuu ku soo laabtay dalka 1965kii, wuxuuna u dalacay darada xidigle, waxaana loo badalay qeybta (26aad) ee Ciidanka xoogga dalka soomaaliyeed ee magaalada Hargeysa, isagoo loo magacaabay taliye horin ee ciidanka lugta. 1966dii wuxuu u dalacay labo xidigle, sanadka marka uu ahaa 1968dii ayaa loo soo badalay dugsiga tabarka ee Bootiko oo markii dambe loo bixiya Xalane si uu ugu qaato tabar abaanduulenimo. isla sanadka 1968dii waxa uu u dalacay dhamme waxaana loo badalay ururka taliska guud ee xoogga dalka soomaaliyeed, waxaana lagu magacaabay madaxa waaxda ee hoggaanka saadka ee xoogga dalka soomaaliyeed. Markii wax barashada loogu diray midawga soviet. ahmed terzo Sanadka marka uu ahaa 1970kii waxaa waxbarasho loogu diray dalkii la oran jiray Midawgii soviet, gaar ahaan kulliyadda ciidmada ee dagaalka ee magaalada Moskow. isagoo waxbarashadiisa ku dhexjiray sankada markuu ahaa 1972dii ayuu u dalacay Gaashaanle, afar sano kaddib markii uu soo dhameystay waxbarashadiisii u socotay 1970kii ayuu dib ugu soo laabtay dalka 1974, isagoo wata shahaadada cilmiga militariga ee sare, islamarkaana lagu maamuusay billad sharaf waxbarashadiisa iyo akhlaaqdiisa wanaagsan aawgeed. Bartamahii sanadka 1974kii ayaa loo badalay qeybta (60aad) ee Baydhabo, waxaana lagu magacaabay taliye-gaaskii fadhigiisu ahaa magaalada Xudur ee gobalka Bakool, islamarkaasna waxa uu u dalacay Gaashaanle dhexe. Bishii july 1977kii isagoo hogaaminayay ciidan lixaad leh wuxuu ka qeybgalay Xoreyntii Somali-galbeed, isagsoo dagaalkaas ku noqday gaashaanle sare. waqtigii uu shahiiday. Gaashaanle sare axmed Teerso isagoo dagaalamaya ayuu ku shahiidey buundada Godeey taariikhda marka ee eheed 16 july 1977kii, isagoo lagu aasay isla goobta dagaalka uu ku geeriyooday. Shahiidnimadiisa waxaa lagu maamuusay bilad dahab ah iyo darajada gaashaanle sare. Gaashaanle sare axmed xaaji maxamuud cismaan cabdule wuxuu ahaa aqoonyahan bartay cilmiga militariga intaasna waxa u sii dheereeyd isagoo cilmiga shareecada islaamka yaqaanay ‘ luuqadaha uu ku hadli jiray gaar ahaan luuqadda carabiga ee uu uga baxay dugsiga sare iyo kulliyada ciidmada ee dalka masar ‘ sidoo kale tan ruushka uu ku soo qaatay tababarkiisii uggu weeynaa ee ciidan. Axmed teerso dadkii ay wadashaqeeyeen soo dhexmartay dhammaan waxay ku ammaaneen wanaag badan iyo nin aad dadka u tixgeliya iyo wadaninimo weyn oo ku jirtay, wuxuuna madaxweynihii hore ee soomaaliya maxamed siyaad bare ku maamuusay taalo uu u dhisay axmed teerso. Alle ha u naxariiste Axmed Teerso waxa uu ifka kaga tegay afadiisa Marwo Drs Caasho Cali Isla-weyn iyo hal gabar oo lagu magacaabo Evalin Axmed Teerso. taariikhdaas oo kooban waxaan ka helnay gaashaanle sheekh ibraahim xaaji maxamed nuur oo deggan dalka mareykanka magaalada Minneapolis. waxii taariikh ee dheeraad ah oo aad ka taqaano halyeyga axmed teerso ku soo dir E-mail. baashi2011@hotmail.com Jaamacada Urdun Ee Culuumta Iyo Teknoloojiyada. Jaamacada Urdun Ee Culuumta iyo Teknoloojiyada (, English Jordan University of Science and Technology) waa jaamacad ku taalla dalka Urdun. Suugaanta Reer Almis. Suugaanta Reer Almis waa suugaamo ay qoreen dadka reer Almis waxaa ugu caansan suugaanta Axmed Nuux Ismacil.Magaca Almis ayaa ah Buur ku taal waqooyiga magaaladda Hargeysa, waana goob uu waqtigiisa in badan ku qaatay Axmed Nuux Ismacil oo ah jilib ka mida Sacad Muse, Habar Awal, Isaaq, inta bandanna loo yaqaan Reer Axmed. Taariikh fac weyn oo suugaan leh ayuu Axmed Nuux iyo tafiirtiisu ku leeyihiin Somaliland gaar ahaan magaaladda Berbera ilaa buurtan Almis. Cumar Xuseen (Ustareeliya). Iglan iyo Shawaa dahabkayaga laga amaahdaaye Gabayadda Geela. Gabaygan Cumar Austeliye (Ilaahay ha u naxariistee) isagaa oo cadan gaadhay ayuu walaalkii Cabdilaahi Cawl u yeedhay oo uu ku yidhi geel ayaan inoo iibinayaa. Cumarna waxa la sheegay in uu geela u jeclaa si yaable ama si qayra caadi ah oo wax uu Geelu ula siman yahay aanay adduunyada jirin. Markii uu Cumar ka soo noqday Cadan ayuu Cabdilaahi ku yidhi"Geela inaga daayo walaal aynu gaadhi iibsano". Cumar oo aan gaadhi iyo diyaarad midna doonayn ayaa tixdan soo socota halkaa ka tiriyay. Suugaantii Kale ee Cumar. Cumar Xuseen Austraali iyo Heebaan oo Ciise Muuse ah waxaa dhex maray xurguf Suugaameed oo aan wax badani naga soo gaadhin Labadan oday waxa dhex maray gabayo faan ah oo aannu beyd-beyd ka hayno. Waxa gabayadu ku saabsan yihiin Milkiga magaalada Berbera oo qoloba gaar u sheeganayso. Ciise Muuse intaanay la wareegin Berbera waxa uga horreeyey Reer Axmed Nuux oo dhawr qarni cashuurta ka qaadan jirey dekedda. Is maandhaafku halkaasuu ka yimi oo ninna wuxuu garanayaa Sacad Muuse (Ciyaal Yoonis & Ciyaab Axmed) oo magaalada haysta Heebaanna magaalada Annagaa haysanna oo leh buu ku doodayaa. Cumarna oo yaabban baa ku soo jawaabay Heebaan baa isna ku soo jawaabaya Cumarna erayadaasuu goldaloolo ka helayoo yidhi " Haddaad Senteri ii ahayd oo aad madaxnimo ii qirtay maxaynu ku murmaynaa!" Waxa gabaygaas oo dhammayn ka jawaabay Cumar Xuseen oo marshay tix aan ka hayno; Xasan Tarabi oo isagu dareensanaa xilliga ayaa Cabdi gabay canaan ah uugu jawaabay. Xasan Tarabi wuxuu ka xanaaqay gabaygii Cumar, kolkaasuu kan soo tiriyey Sheekooyinka Reer Almis. Sida la weriyey Faadumo Wacays Faarax oo ahayd gabadh qurux lagu majeertey; waxay ka dhalatay Reer Caynaanshe (Habar Yoonis), waxayna ooridiisa ahayd oo ay u dhaxday Maxamed Jaamac Caymar oo Xasan Maxamed ah (Ciise-Muuse). Muddo bilo ah markii ay guri laheyd ayaa waxa xoog ku kaxaystey nin la odhan jirey Guun oo Reer Axmed Nuux ah (Sacad Muuse), oo ay Faadumo ilma-abti ahaayeen, Guun wuxuu Faadumo ka kaxaystey Banka Aroori ee Burco kanbalkeeda ah. Wuxuu ku qaatay faras dheereeya, waxaanu la tegey Bulaxaar. Dabadeedna wuu gabyey. Wuxuuna Gug baa laysku yidhi; afkaa gacanta la saaray; hibashaa la giirtey; ninkii gabadha laga dhacay iyo beeshoodiiba cadhay go’een, waxayna la ahaatay in karaamadoodii iyo dhegtoodiiba dhulka lagu dhuftay. Guddi baa la saaray; waxaana la go’aamiyey in ergo loo diro nimankii gabadha qaadey. Guun oo aroos ah ayey ergadii u tagtey, garawshiiyose ma bixine gawdh iyo af-lagaado ayuu ku jawaabay. Markii ergadii fara-madhnaan la soo noqotey, guluf baa la abaabuley; waxaana ciidanka abbaanduule u ahaa Cali Jaamac Haabiil. Waa kii lahaa, markii uu ciidanka uruursanayey, isagoo Qal-qaaladii ciidan markii ay dhammaatey, guuto cago-madow ah ayaa la soo dareeriyey; galbeed iyo Buula-Xaar ayaa afka la soo saarey. Dhexda intii lagu sii jirey gabayo badan ayuu Cali Jaamac Haabiil tiriyey; waxaana ka Duhur dabadii ayaa weerar qabax laysku siiyey. Cali Jaamac wuxuu faraskiisii jiidhsiiyey gurigey Faadumo ku jirtey. Markii uu gurigii dumiyeyna Faadumo ayuu cududda ku dhegey, waanu soo fan-gashadey (faraskiisii ayuu xagga Maalintaa ayey la baxdey Faadumo Wadhi oo beryihii dambe lagu naaneysi Ciidankii markii ay Faadumo gacantooda gashey wey ka jeedladeen waxaaney tageen magaalada Berbera; oo Reer Axmed Nuux aad u joogey. Dhoola-tus iyo is-muujin ka dib, Cali oo Faadumo sitaa faraskii ka soo Du gamla, Du fria. Du gamla, Du fria waxaa heestan curiyay iiil soomaali ah oo layiraahdo sakariye cali axmed Leego. Leego Waa degmo ku taalla Gobolka Shabellada hoose, Leego waxaa degan qeybaha kala duwan ee bulshada soomaaliyeed, hase yeeshee waxaa ugu badan Beesha makaahiil ee Gaaljecel. Halka ay ku taal Leego. Leego degmo soo jiidasho leh, waxay magaalada Wanlaweyn u jirtaa 44km halka Buurhakaba ay u jirto 54km. Leego waa degmo ku caan baxday daaqa xoolaha nool gaar ahaan Geela ariga iyo lo da oo ay si weyn ugu caan baxday. Leego waxaa hoos yimaado tuulooyin badan oo si weyn loo deggan yahay. Muhiimadda Leego. Leego waa degmada ugu caanaha badan deegaannada gobolka Shabeellada hoose, taasoo ay ku soo jiidatay in dad badan oo Muqdishu degganaa ay ka sameystaan guryo fillooyin ah si ay caruurtooda hawo baddalasho ugu keenaan xiliyada barwaaqada oo roobka sida wanaagsan u da'o, taasoo ku caan baxday hawo macaan oo caafimaad leh kuna fiican dalxiiska iyo daawashada deegaanka. Waxaa kaloo ay caan ku tahay kala wareegga ugu wayn ee baabuurta iskiiga kala goosha shabeelada hoose iyo gobolka baay. Tariikhdii sheekh isxaaq. Toronto: 12October,2008: -Dhamaan dadka Taariikhda Jecel waxaan uu soo gudbinayaa Taariikhdan INsha alla ka Faa‘iideysta. waa Qeybtii Koowaad Aan rabo in aad ogaataan dadka aan aqoon Wadaadkan. ILAAHAY JANADADII Farduusa ha ka WARAABIYEE.. Marka Hore waxaan ka afeefanayaa in aan loo qaadan (Qoraal ka hadal).BEELO,SIYAASAD. iyo Dhul balaadhsi.. waa duruus aan uu dhigayo Caruurta soo Goreysa. in lagu barbaariyo Diinta Islaamka iyo Halka uu ka soo jeedaan dadkii dhalay. Shiikh Isxaaq wuxuu ku AAsan yahay Gobolka Sanaag Magaalada Barakeysan ee MAYDH. kana tirsan JAmhuurriyada SOMALILAND Xeebta Bada Cas (Red Sea) 90 Miles North Magaalada Ceerigaabo ee Gobolka SANAAG.. Wuuxana ka mid ahaa Culimada laga dhaxlay Kaaraamooyinka, DHaqanka, Hiddaha,Nabada.iyo Barbaarinta DIINTA Islaamka.. Isla Gobolkaas SANAAG waxa Ku AAsaan Magaalo Madaxda Ceerigabo (ERIGAVO) iyo Nawaaxigeeda Culimo kale ay ka mid yihiin Shiikhyadii dhulka loogu yimid Sheekh SAMAROON Saciid,East Ceerigaabo 19 Miles dooxada Booxa, iyo SHiikh ISSE Madoobe 45 Miles North Buuraha Raguuda ee Magaalada ERIGAVO Culimadaas dadkii ay ka Farcameen iyo inta ay sii dhaleenba sadexdaas Shiikh Waxaa idiin ku Waajib ah in aad uu Duceeysaan Awowayaashiin. Haddii aan soo qaato SHIIKH ISXAAQ BINU AXMED BINU ILAYAAS wuxuu Masalihii dhigtay Magaalada Maydh. ee BAda Cas (RED SEA) Halka uu SHIIKH DAROOD na uu Bustihii Dhigaty xeebta BADA Raas Xaafuun ee INDIA OCEAN... Markii ay dhulka hadda la yidhaado Somaliland iyo SOMALI ay soo caga dhigteen Labadaas ODAY. Haaddii aan sii anba qaado Nooloshii Shiikh Isaaq Wuxuu ku dhashay Magaalada Hadda loo Yaqaan Molsan ee Wadanka Ciraaq Miyigeeda 80 miles North, shiikh markii hore waxaay ka yimaadeen Abaabihiis iyo Caailadiisu dulkan Yaman waxaana la dhashay 4 wiil shiikha ISXAAQ //,Shiikh Isaaq 14 jir markuu gaadhay Nasiiba daro waxaa Dhintay Abhiihiis AXMED Bino ILYAAS..Waxaana bud dhigay ADEERKIIS ISSE BINU AXMED oo dadka qaar ku qaldaan shiikh ISSE oo ah dadka Jabuuti degan awowkood.. GEERIDAAS Shiilh Isaaq ku Timi Goobta waxa joogay SHIIKH Inaadeerkiis XUSEEN BINU ISSE iyo afar wiil iyo gabadha uu dhalay...Tacsidaas iyo baroortaas waxaa fadhiyey Iheladii iyo Qaraabadii shiikha uu ka mid ahaa Walaakiis C/ RAXMAAN BINU AXMED iyo Wiil uu dhalay... Murugadaas shiikha ku timi Markuu Qaangaadhay. wuxuu ahaa nin qalbi adag oo ILAAHAY ku kal Soon Wuxuuna aad uu Taakuleenay -jiay DAdka Masaakiinta ah, iyo Dadka Xanuunsanaya /wuxuuna aad uu Jeclaa in sii barto quraanka Kariimka ah iyo Axaadiista Nabiwiga ee Islaamla. dabadeed wuxuu wax barasho uu tegay Magaalda BAQDAAD oo ahayd Meesha ay Culimadu Islaamku isugu imin jireen oo ka mid ahayad saldhikii Xadaarada 2aad ee Islaamka ay ku soo qulqulayeen Jiidaas … Agoonkaas shiikh ISaaqa Lix sanadood (6yrs Later) qiyaatii ka dib waxaa dulkaas ka dhacay doodo ISLAAMKA dhexdooda ah iyo MAHDABO kala duwan ee Diinta ku salaysan,Dagaal Qabiil iyo dhul boob.Sida ay hadda Somalidu qaarkood ku dhaqmaan.Culimadu Diinta iyo Qabiilka isku dhafan,,…waxa kaloo weheliyey dhul dhurugsi iyo khilaaf ka dhexeeyey Qabiilada meesh deganaa Magaalada BAQDAAD. Waxaa intaas uu dheeraa Ruxruxashaddii BOQOR TOOYOOYINKA iyo Kala Hufkii iyo ka Haadintii Xuduudada beelaha Carbeed,,,…dabeed SHIIKHU wuxuu Talo ku gaadhay in ku noqodo Baradiisii uu ku dhashay iyo Eheladiisii ay Isku beesha ahayeen. Ee degaanaa Nawaaxika Molsan Reer binu HAASHIM. In uu Weheshdo reerihiisii,Arrintii markii ay soo gaadhay colaadii Bardii shiikhu ku dhashay waxay uu qaxeen ilaa dulka loo yaqaan YAMAN ay AWOOWAYASHII ka yimaadeen Reer ILAYAAY BINU COOFI., Si aad uu fahantaan wadamada carabta ma jirin waqtigaas. Laakiin meelo yar yar baa waxa ka jiray boqortooyin iyo Xoolo dhaqato …aan dib uu halacsadee Taariikhada SHIIKH ISAAQ BINU AXMED BINO ILAYAAS BINU COOFI BINU HAASHIM. Waxay reer HAASHIM soo caga dhigteen xadka YAMAN iyo Sucuudiga uu dhaxeeya..Nasiib daro waxa ka hor yimi shufto ku saleeysan Qabiil iyo iska Caabin markii ay maqleen warkaas dulka BAQDAAD iyo Jiidaas Laga soo sheegay,ay Safardoodii ka yimi uu sheegeen.. Juhaladii meeshaas deganeed..waxay la galeen dagaal ….dagaalkaas waxa ku dhintay walaalkiis iyo laba ay ilmaadaar ruma yihiin iyo Adeerkiis dhamaantoood ilaahay how WARAABIYO JANADII, Nasiib Wanaag shiikhu isagu wuu ka badbaaday waana guuleyteen. Murigadaas Labaad ee SHIIKH ISXAAQ ku dhacday Waxaa Hadana loo soo sheegey geeridii Hooyadii AMINA Mudo Yar ka dib.Sida Taariikhdan ku Cad. Wuxuu soo Bidhaansadoba wuxuu shiikh soo caga dhigtay Jiidaas Magaalo Madaxda Sanca ee hadda loo yaqaan 120 miles East. halkaas ay ku saaxiibeen beelo abti uu ahaa SHIIKH ISXAAQ....waxuuna sii kororsaday Cilimika Islaamka iyo Saadaasha, Seygoolajika, iyo Juraafiga Islaamka uu mudo badan ku hawlanaaa deeganadaas …. ilaa uu gaadhay derejadii iyo karaamooyinkii dadka ilaahay Jecel yahay. Markuu ahaa 29 jir waxaa loo doortay Abaanduulaha beelaha abtiyadii uu wax badan ka soo hooyey xagga NABADA iyo Garaadka Waxbarashada Quraanka iyo Safarka loo socdaalayo Xajka..Dabdeed beelihii meesha deganaa ayaa Gabadh siiyey ugu beegan INAABTI Magaceeda aan ilaaway.markii aan baadhay Gutubta MAYDH Taal 1964 uu kacantiisa ku qoray Shiikhu. Nasiib wanaag waxay uu dhashay laba wiil iyo gabadh Haaruur,Xuseen iyo Suleekha in kastuu uu Haaruun iyo suleekha ay dhinteen,Laakiin uu Xuseen ka tegay dad hadda ku dhaqan wadanka Yaman. Dadkaas qaar ka mid ah baan ku arkay Magaalada Meydh 1962 Aniga oo aabahay la Socoda uuna iskaya baray,Dadkaasi way Iman jireen Magaalda Maydh barkii hore iyaga oo wata DOON aad looga Naxo oo Jajaban. Sanadkii Mar bay iman jireen Xeebtaas Maydh,Nasiib Daro dadkaas Reer Shiikh Isaaq. mar banbe maan arkin.,waxayna ka mid noqdeen Taariikhihii la aasay markii laysku daray Somalilweyn.. Mudo ka dib SHIIKII ISXAAQ wuxuu nasiib uu helay in uu noqdo Hogaanka Culimada waaweyn ee Jiidaas; wuxuuna ka mid noqday afartii nin ee loo doortay in ay ka qayb galaan Fidinta diinta ISlaamka Kuna faafinayaan Dulka ABASIINIYA ilaa East Africa,Markii ay ka soo gudbeen Bada Cas (Red SEA),waxay Culimadii Fadhiisan ka dhigteen Magaalda HARAR halkaas ay kula gulmeen Culimo Kale ee Isku Qadiyad ahaayeen ee ka yimi Wandanka Masar. ay isku Baheysteen Walaalo Xagga Islaamka.. Shiikh Isaaq iyo culimadii la socotay si Fiican baa loogu qaabilay waxaanaa loo fududeeyey in ay dadkii la hadlaan, Isla markaas Shiikh wuxuu ka mid Noqday 10 kii NIN ee Culimada ahaa ee loo xil saaray in ay sii anba qaadaan oo sii fidiyaan Xilka saran ee diinta Islaamka i..Shiikh wuxuu Safaro ku kalaa bixi yey Deegaanka Gojam,Wolo. Gurage, Sillee, ADARE.OROMO,walaita, iyo GONDAR ee hadda ka mid Dulkan Itoobiye dabeed culimadii ay Meesha ugu yimaadeen ee reer Masar waxaay sii hoosahaana ula shireen Xukuumaddi Booqtoodii Ethopia iyo qaar ka soo jeeda Diinta Kiristanka ee meesha Joogay,dabadeeed shiikhu wuxuu goostay in ka Haajiro Arligan Ethoopia ama dulkan ABASIINIYA ee munaaqadu ka socotay kana daba tago dadkii ka firdhaday Gumeysiga Ithoopia. ee ku fiday Dulkan hadda loo yaqaan Somaliland. halgaas ayuu ka bilaabay Shiikh Isaaq safarkiisii Magaalda HARAR waxa la socoday Maalitaasi Shiikh Isxaq 1400 boqol oo isku jira Culimo,iyo Xaasaskoodii,iyo arday baranaysa Diinta Islaamka.ay isku baheyteen Walaaltinimo.. Heel iyo hoona lagab Taagan yihiin, Shiikhu waxuu Bilaabay Socodkii markuu Tugaday Saladii Cishaha wuxuuna labistay Dharkii Dagaalka,Seeftii uu watayna dhabka ayuu xidhay,Gacanta midktana wuxuu ku qaatay KITAABKA Kariim ah,Kacanta Bidixdana wuxuu ku qabsaday Hogaankii Faraska uu raacayo,Labada garbna wuxuu sudhay Weysadii iyo Maslihii uu Garre. Garre (), sidoo kale loo yaqaano Karre, waa qabiil ka tirsan Beelaha Digil iyo mirifle, ee Dadka Soomaalida. Beesha Garre waxaa deegaan ku yihiin Soomaaliya, Kiinya iyo deegaano ka mid ah Soomaali Galbeed wadanka Itoobiya iyo tashaad. Hordhac. Garre waa beel ka mid ah beelaha Soomaaliyeed waana 2 qaybood oo kala ah Tuff iyo quranyow. Beesha Garre waxay degaaan degaano badan gudaha somaliya iyo dibadiisa ah sida Afgooye, Tooratoorow, Aw-dheegle, Qoryooley, Farsooley, Bur-kod, Buullo-Fullaay, Ceel-Waaq gobolka Somalida ee Kenya sida (moyale) (mandheera) (takaba) iyo gobalka liban wadanka Itoobiya. Beeshaan waxey leedahay lahjad la dhoho Af-Garre. Qabiilka Garre wuxuu ka mid yahay, qabiilada tiradoodu ay aad u badantahay Somali ahaan, waa qabiilka kaliya ee dega ila iyo dalka Chad,Kounfurta Libya, iyo Qeyb ka mid ah Sudan. waxay dadka intiisa badan isku qaldaan isbaheysiga Digil oo ay ku jiraan qabaa'il badan iyo Isirka qowmiyadda Garre. Digil ma ahan dad asal ahaan hal meel ka soo wada jeeda balse waa isbaheysi xoogan oo soo jireen ah, taasi waxay muujineysaa ilbaxnimada iyo xadaaradda ay leeyihiin umadda Soomaliyeed. Garre isir ahaan waa Garre Samale waxa xusid mudan in garre lasimanyahay Dir Darod iyo raxanweyn, Hawiye garre wuxuu waalid amad uugu beegan yahay dhamaan ilmo samaale Garre. Garre (Gharri) wuxuu dhalley laba wil.Mid waxaa la dhahiin jiray tuf midka kale waxaa la dhihi jirey Maxaamed. Maxaamed waa wilka uu wayn. Ilmaha Garre. Maxaamed marku dhaley wilka layiirado quraan aayu dhintay. quraan waxaa soo koriyey adderkiisa Tuf. Quraan;markuu waynadey wuuxu gursadey gebedhii adeerkiisa Mako Tuf. Quraan wuuxu dhaley laba will oo layiirado Assarre iyo Furkushe. Tuf wuxuu dhalley laba wiil oo la kala yiraahdo Cali iyo Adolle Garre yaa dhalay? Garre waxaa dhaley Samalle. Samale wuxuu dhaley sagal wiil oo kala ah Gharri;Samale Gharri samle laba qole ayuu ukala baxa Gharr dheera samale 4 qole ayuu ukala baxa Gharri Somali wuxuu ka mid yahay qabailka ugu soo horeeyey ee soomaliya soodegey. Wuxuu degganyahay qiyaastii 1500. Gharri wuxuu galaya asalhaan Samaale. Waxaa layiraahda Gharri Samaale. Mesha ugu horeeysey ee uu soodegey waxaa ahayd meesha lagu magacaabo ceelasha waanbate ee ku taala waqooyiga W/Weyn, gobolka Sh/hoose. Siday taarikhdu sheegayso, waxaay ahaayeen dadki ugu horeeyey ee arkey dhoobooy. Iyo laadegey sh/hoose. Waxaay ahayeen Geel, sidakale, waxaay ahayeen, dadkii ugu horeeyey magaalada Braawe degay. Gharri wuxu dega Gobalada kala ah Sh/hoose iyo Bay. Degmoyinka uu degana wai.: Awdheegle, Qoriyoleey, Afgooye, W/Weyn, Hurtun Waarrey, Buur Hakaba, iyo Dhinsoor. Dhaqaalahan, Gharri wuxaa saldhig u ah xoolaha iyo berrah. Ganacsina waa jira dhaqan ahaanna. Dhaqanka Gharri wuxuu ku saleesan yahay diinta islaamka. Xaaladda xukunkana asaga ayaa is xukuma. Cid kale ma xukunto. Gharri (Garre) wuxuu leeyahay af u gaar ah. Maxaa yeeley Gharri waa qabiil weyn, ooleh dhul weyn. Wuxuu awood u yeeshey in uu dhooro luqadiisa iyo dhaqankiisaba sida qabiilada waa weyn ee aduunka kajira. Xiriirka Gharri(Garre) uu la leyahay dadka la deggan aad ayuu u fiicanyahay. Dhaqan ahaan, bulsho ahan iyo nabad gelyo ahaanba. Gharri wuxuu leeyahay hoggaamiyayaal dhaqmed oo wa-wanaagsan, Sida Ø 1. Malaaq Cabdi oo Gharri (Gaare) hoggaaminaayey muddo 70 sanaha. Guulo baddana u horseedey. Dhul fara baddanna u furey. Ø 2.Macalin Aadan Cismaanoow, oo ahaa ninkii Gharri (Garre) kabad baadiyey kolanyadii gumeeysigii taliyaaniga kana mid ahaa madaxdii la geeyey Barliin 1780. Ø 3. Maxaad Cabdiyoow Sanlaawe, oo ahaa ninkii wiilkiisa u qaatey dhul Gharri (Garre) yeelanaya. Wuxuuna ku dhintey xabsiga gumeeysiga Taliyaaniga, assagoo Garre u halgamaya. Ø 6. Baroole, oo ka mid ahaa iyagana madaxda Gharri oo door fiican ka qaatey hoggaaminta Garre. Gharri wuu leeyahay sheekooyi, iyo maah maah iyo gabays fara badan, sheekooyinka waxaa looyaqaana (Maano-Maano) waxaa ka mid ah sheekadi haawaadoweey absho waraabe-maah maahda waxaa kamid ah (lan hun wusku halleeyaay:- laan hunna wuskul ko’taay). Kedi Guuraay:-waa waxjira. Waa waagii uu Gharri (Garre) jabay. Waxuuna u kala baxay afar (4) qeebood. Ø A. Qeeb u soo guurtey Kofar Ø B. Qeeb u guurtey Jaad. Ø C. Qeeb u ku hartey Gedo oo u guurtey hagga Itobiya iyo Kenya. Ø D. Qeeb laqabsadey oo beddelmey oo gaaloobay sida Gabra oo kale. Buulo Xusseen: waa ninkii Garre hoggaminayey markii kedi guuray dhacaysey. Waa ninkii sosahmiyey koofar. Waxuuna ku taliyey in koofar loo guuro. Inta taladiisa raacday koofar baay u soo guurtey. Buule Xusseen markuu soo sahmiyey Koofar wuxuu yiri, waxaan soo arkey dhul rag u roon, oo geel u daran. Markuu Gedo ka soo guuraayey wuxuu yiri:-Gedooy, waan kaa soo guuray, waxaana kaaga guurey seddax shay sababtood. Baajuun ama Baanjuul,waa qabil soomaaliah. Waxaa degaan Kismaayo iyo Jasiiradaha Juulen Jawaay. Dad badan Gharri (Garra ah) ayaa katirsan. Iyaga naftoodan waxaa kamid ah qaar aminsan Gharri (Garre nimo.) Precalculus. waa waxbarasho xisaabeed taas loo yaqaano pre-calculus ama algebra3 luguna barto dalkeena marka la joogo jaamacadaha laakiin marka america la jooogo way ka bedelantahay Baarlamaanka Somaliland. Baarlamaanka Jamhuuriyada Somaliland (;) waa golaha baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha baarlamaanka Somaliland waxaa loo qeybiyaa labo golle oo kala ah: Golaha Guurtida (Golaha Sare) oo ah golaha duqeyda, iyo Golaha Wakiilada (Golaha Hoose). Labada gole oo u wada shaqeeya si toos ah ayaa waxay leeyihiin 82 xubnood iyo gudoon u gaar ah mid kasta. Golaha Wakiilada waxaa gudoomiye u ah Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi "Cirro", kaasi oo ah gudoonkii ugu horeeyay ee shacab doorto tan iyo la soo noqoshadii xoriyada Somaliland. Hordhac. Wakhti xaadirkan dowlada Somaliland waxay qorshaynaysaa in doorasho baarlamaan dhacdo Maarso 27, 2017 taasi oo sida qorshuhu yahay la rabo in lagu bedelo golaha wakiilada hada kuwaasi oo kursiga ku fadhiyay tan ilaa sanadkii 2005ta. Dhinaca kale waxa golahu ka koobantahay 82 Xubnood waxa ladoortaa Shantii sanaba mar iyda oo uu shacabku si xora xubnihiisa wakiilada u doorto. Baarlamaanka somaliland waa xubin muhima oo kamida dawlada SomalilandGudoomiyaha Barlaamnka somaliland ee xiligana waa mudane Cabdiraxmaan Maxamed Cabdilaahi Oo katirsan Xisbiga Cusub Ee Wadani. Golaha Guurtida. Golaha Guurtida Jamhuuriyada Somaliland waa gole ka tirsan Golaha Baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha odoyaasha waa "Golaha Sare" ee wadanka kaasi oo ka kooban 82 oday oo laga soo xulay beelaha Somaliland. Shaqada ugu muhiimsan ee golahani waa ilaalinta iyo xalinta nabada wadanka; sidaas ay tahay waxay sharci ahaan ansixiyaan ama ka soo horjeestaan sharciyada ay soo bandhigaan Golaha Wakiilada. Golaha Guurtida Somaliland waxaa xarun u ah caasimada Hargeysa, waxaana gudoomiye u ah Saleebaan Maxamuud Adam "Saleebaan Gaal". Golaha Wakiilada. Golaha Wakiilada Jamhuuriyada Somaliland waa gole ka tirsan Golaha Baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha Wakiilada waa "Golaha Hoose" ee wadanka kaasi oo ka kooban 82 xubnood oo laga soo doortay Gobolada Somaliland. Xidhiidhka Dibada ee Somaliland. Xidhiidhka Dibada ee Somaliland Waa mid aad iyo aad u fiican oo ku xidhan kala danbayn iyo saaxiibtinimo. Dawlada somaliland waxa ay Xidhiidh la leedaha dawlado badan oo caalmka katirsan in kasta oo aysan wax Ictiraafa wali helin hadana waxa ay mutaysatay in ay samaysato saaxiibtinimo qadarin mudan. wasaarada Arimaha dibada Ee somaliland waxa ay dublumaasiyiin iyo Safiiro joogto ah ku leedahay dawlado badan oo caalmk akatirsan. dawlada somaliland waxa ay Xidhiidh gaar ah oo aad iyo aad u fiican la leedaha sida wadamada Midawga Yurub, Jaamcada carabta, Ururka Midawga Afrika, iyo Hay'ado iyo ururo dulumaasiyadeed oo aad ubadan. Baasaaboorka Somaliland. Somaliland waxa ay leedahay baasaaboor lagu tago meelo badan oo caalamka kamida.waxaana ka mida wadamada lagu tagi karo Ethiopia.britain.jabouti. etc. Xisbi Siyaasadeedka SSC. Xisbi Siyaasadeedka SSC Waxa lagaga Dhawaaqay Magaalda Hargaysa ee Jamhuuriyada Somaliland waxaanuu noqday xisbi Cusub oo kusoo biiray liiska Xisbiyada Somaliland.xisbigan oo maamulkiisu ay badi kasoo jeedaa gobolda bari ee wadanka waxa uu noqonayaa xisbiga ugu cusub liiska xisbiyada Somaliland.waxaana laga yaabaa in magaalda laascaanood ay xaraun u noqoto. Sheekh Samiir al-Mabxuux. Sheekh Samiir al-Mabxuux wuxuu ka mid yahay culimada waaweyn ee dacwada Salafiyada ee dalka Falastiin. Wuxuuna ka qalinjabiyay jaamacadda Islaamka ee Madiina al-Munawara, kuliyadda dacwada iyo usuulu-diinka, ka dibna wuxuu wax ka bartay Sheekh Rabiic al-Madkhali. Sheekh Samiir al-Mabxuux wuxuu la kulmay culimadii waaweyneed sida Sheekh ina Baaz, Sheekh Albaani, Sheekh ina Cuseymiin iyo Sheekh Muqbil Eebbe dhammaantood ha u naxariistee. Wuxuuna qoray kutubo dhowr ah oo uu ka mid yahay kitaabka Salafiya Claude Monet. Claude Oscar Monet (noolaa 14 Nofeembar 1840-1926) waxa uu ahaa nin farshaxaniiste faransiis ah, waxa uu ku dhashay Baris, waa nin kutaqa suusay cilmiga qoraxda. Asharaaf. "Asharaaf" waa qabiil ku nool dalka Soomaaliya waxey dagaan meelo badan o kamid ah soomaliya gaar ahaan gobolada kunfureed sida Marka, Muqdisho,Shalaanbood, Afgooye, Kismaayo, baydhabo,Hiiraan, eelboon, Moolimaad, Goofgaduud, Daafeet, Baardheere, Baqdaad, shonqolow, Saakow, Buulibatuulo, Jawaarey, bardaale, Rowlo Shariif, Asalan, Warqadey, Kal i Koorar, Sarmaan, Baaqey, xudur iyo magaloyin badan o halkan lagu so kobi karin. meelaha taarikhiga ah ee beeshu dagto waxa kamid ah Jameecada Aw xaaji Isaaq Aadan degto baqdaad, iyo Jameecada aw sheekh Mad dhaahir ee Jawaarey, Rowlo ee uu aas'aasey Sharif Nuurow Aamin Barkhadle iyo sida Tuulada Sarmaan oo ay Aas'aaseen Cumar Wiyeed iyo Shariif Wardheere Wiyeed oo ah Ilmo Shariif Wiyeed Shariif Cimran. Beesha asharaaf waxey ubadanyihin Koonfurta Soomaaliya. Culimadda ugu caansan ee Asharaaf waxaa kow ka ah SHEEKH CUMAR FAARUUQ, SHEEKH SHARIIF NUUROW AAMIIN BARKHADLE oo ahaa Caalim weyn oo Diinta Islaamka faafinaayey, waana Aasaasihii JAMEECADA ROWLO oo ku caanbaxdey fidinta Dacwada Islaamka. Waxaa kaloo ka mid ah sida sayid axmed sayid abdulwahid ooaaha ninkii qarnigii 19 tobnaad aha ninkii ugu cilmi badna afrika sida ay shegaan culimada reer makka abahiina sayid abdiwahid waxa u aha imamki xaramka waxa ay isgawaladi usoo haajireen africa kuwaas oo kala haa sayid baallawi iyo sayid maqbuul sayid ibrahim rashiid kadib waxay u kala hajireen wadanka Soomaaliya ilaa geeska afrika markii horena ka so galeen dhanka biladul xamash ama ethopia fadhigoodu waxa uuaha harar ooila hada qarkood ku dambeyaan dariiqoyinka ay lahayen waxa ka mid ah dariiqada salixiyada iyo axmadiyada dariiqada gobaha ay dganayd waxa ka mid ah labashilindi -- faafaan -- taleex oo sayid mahamed cabdule xasan aya kamid ha dadkii u ijasada siiyey sayid mahamed salah isga iyo mahdi suudaan -- cumar muqtarki libiya --iyo sayid siraad sayid axmed aya mar ka wada yimid makka oo ilmo sayid axmed iyo ilmo sayid maqbuul iyo sayid balawi iyo ilmo sayid ibrahim rashiid waxan ugu dambeey oo sayid ibrahim rashiid wax kacbada hayey daganyeen ila hadan qarkod ehelkodi dgaan yahiin ASHARAAF waxaa ka mid ah sayid maqbuul sayid axmed, shariif Nuurow Aamin Barkhadle, sayid baacalawi, Shariif Yuusuf Alkowneyn iyo Culamo kale oo tiro badan. Dadkani badanaa waxaa loo yaqaan Shariif, oo diinta ayeey ku dheereeyaan waxeeyna kasoo jeedaan Nabi Muxammad (SCWS) sababtoo ah abtirisgooda wuxuu ku tagaa illaa saxaabiga caan ka ah Cali Ibn Abi Dhaalib (RC) kaasoo ah Nabiga (SCWS) ina adeerkii, waxaana Dhashey Faadhimatu Sahraa' o ah Gabadhii Nabigeena Mohamed NNKH. Waxay u kala baxaan xasan iyo xuseen waxeyna ka soo jeedaan cali ibn Abi Dhaalib iyo faadumo bintu Rasuul. Asharaafta aad beey u tacliin badan yihiin waxaana badanaa lagu yaqaan ganacsiga, qaalliyaasha, macallinimada iyo kuwo badan, waxeeyna leeyahiin beero. Badanaa waxeey dagaan guriyaha waagii hore la dhisan jiray, ku waasoo la yiraahdo Saro oo na badanaa laga helo magaalooyinka Marka, Baraawe iyo degmooyinka Xamar Wayne iyo Shangaani oo ku yaalo caasimadda wadanka. [Qore muuse cabdirashiid] muuse Alpha Hay'ada laanqayrta cas. Hay'ada laanqayrta cas (af-ingiriiska: "International Red Cross and Red Crescent Movement"). Ururka Caalamiga ah ee Laanqeyrta Cas iyo Bisha Cas ayaa ah dhaqdhaqaaq caalami ah oo bani'aadamnimo ah oo leh qiyaastii 17 milyan oo mutadawiciin ah, xubno iyo shaqaale caalami ah oo loo aasaasay si loo ilaaliyo nolosha bini'aadamka iyo caafimaadka, si loo hubiyo ixtiraamka dhammaanba bini'aadamka, iyo in laga hortago loona yareeyo bini'aadamka dhibaatada. Guddiga Caalamiga ah ee Ururka Laanqeyrta Cas (ICRC) waa hay'ad bani'aadamnimo oo gaar ah oo la aasaasay 1863kii Geneva, Switzerland, gaar ahaan Henry Dunant iyo Gustave Moynier. Gudigeeda 25-ka xubnood waxay leedahay awood gaar ah sharciga sharciga caalamiga ah ee bini'aadanimada si loo ilaaliyo nolosha iyo sharafta dhibanayaasha colaadaha caalamiga ah iyo kan gudaha. ICRC waxay heshay abaalmarinta Nobel Peace Prize saddex jeer (1917, 1944 iyo 1963). [3] Ururka Caalamiga ah ee Ururka Laanqeyrta Cas iyo Ururka Bisha Cas (IFRC) waxaa la aasaasay 1919kii, waxaana maanta la isku duwaa hawlaha ka dhexeeyo 190 Laanqayrta Cas ee Qaranka iyo Bulshada Bisha Cas ee Dhaqdhaqaaqa. Heer heer caalami ah, Ururka Federaalku wuxuu hogaaminayaa oo qabanqaabiyaa, iyadoo lala kaashanayo Jaaliyadaha Qaranka, howlaha gargaarka gargaarka ee ka jawaabaya xaaladaha degdegga ah ee ballaadhan. Xogheynta Caalamiga ah ee Xiriirka Caalamiga waxay ku saleysan tahay Geneva, Switzerland. Sanadkii 1963, Ururka Federaalka (oo loo yaqaan 'League of Red Society Societies') ayaa la siiyay abaalmarinta Nobel Peace Prize ICRC. Ururka Laanqayrta Cas iyo Bulshada Bisha Cas waxay ka jiraan wax kasta oo adduunka ah. Hadda waxaa jira 190 Urur Bulsho oo ay aqoonsanayaan ICRC waxayna qirtay xubno buuxa oo Federaal ah. Hay'ad kastaa waxay ka shaqeysaa waddankeeda iyadoo loo eegayo mabaadiida sharciga caalamiga ee xuquuqda dadka iyo xeerarka dhaqdhaqaaqa caalamiga ah. Iyada oo ku xiran duruufahooda gaarka ah iyo kartida, Ururada Qaran waxay qaadan karaan hawlo dheeri ah oo dheeraad ah oo aan si toos ah loogu qeexin sharciga caalamiga ee bani'aadamnimada ama mandaqadda dhaqdhaqaaqa caalamiga ah. Dalal badan, waxaa si adag loola xiriiriyaa nidaamka daryeelka caafimaad ee Gabayga baakistaan. bilo laguma gaadhee cilmigu baasto kari maaha baahida ka roor oo kun boqol bilo ku qaad maaha bulshadaad ka dhalatay uun hadan been u qari maaha bara bixi ninkii adi ku baray beena qoro maaha beentaa cad iyo baakistaan baadha taladeeda bahda caafimaadkaay bandhiga been gadaan qorayo boqol doollar baa goynayee profiseer doonta oo baakistaan taga bilbaa lagu maqnaadaaye baahida aduunyaa ka daran baydka aakhiro eh waar baakistaan taga oo profiseer sheegta kana hawl gala cusbitaalka magaalada borama ee gobolka awdal waxa soo galiyay boga somali wikipedia Hariin. Hariin waa beel ka mid ah Digil iyo Mirifledigil, Hariin waana dad si gaar ah ugu dhex muuuqdo guud ahaaan beelaha Raxweyn, Hariin waxa uuwka tirsanyahay mirifle gaar 8. HARIIN WUXUU UKALA BAXAA HOON IYO WARAASILE.Hariin wuxuu ka tir san yahay 8 waana qabiilka ugu taariiqda dheer, waxaana ku xasuusataan wax yaaba badan oo dadka u qabtay hariin waxaana ka dhex muuqdo dad culus oo hal genka dheer ee arlaathii gacan ka geystay alle ha u naxariisee inta dhimatay. Wayne Rooney. Xidga kooxda Manchester United iyo qaranka Ingiriiska Wayne Rooney waxa magaciisa oo buuxa la yidhaa Wayne Mark Rooney waxana uu dhashay 24-kii October sanadkii 1985,tii waxana uu ku dhashay xaafada Croxteth, ee magaalada Liverpool oo ka tirsan gobolka Merseyside-ka oo ku yaala waqooyi galbeed ee wadanka ingiriiska Dheririkiisuna 1.78 mitir. Rooney waa curadka labada waalid ee Irish-ka ah Thomas Wayne iyo Jeanette Marie,waxana uu ka weyn yahay 2 wiil oo ay walaalo yihiin oo lagu kala magacaabo Graeme iyo John Rooney, Rooney ayaa wax barashada kasoo bilaabay School kuyalaa magaalada Liverpool gaar ahaan xaafada uu kudhashay ee Croxteth Schoolkan oo lagu macaabi jiray De La Salle School. Wayne Mark Rooney ayaa xirfadiisa kubada cagta kasoo bilaabay kooxda Everton oo yaraantiisii taageero uu u ahaa jiray waxana markii ugu horeysay lagu daray xidigaha 10 jirada ee kooxda Everton. Dadka Britishka ah qaar ayaa rumeysan in Rooney hooyadii ay wiilkeeda ugueysay kooxda Everton in uu kayaraado Hilibku oo uu dhuubto maadaama oo uu aad u buurnaa waqtigaa balse nasiib wanaag waxa uu noqday ciyaartoy heer ka gaadhay kubada cagta. Kubiiritaanka Rooney ee kooxda Everton waxaa sidoo kale gacan kageystay xidigii hore ee kooxaha Everton iyo Newscastle Duncan Ferguson oo waqtigaan ku noolaa jasiirada Majorka ee wadanka Spain. Ilaa uu kagaadho da,da 17 jirka Weyne waxa uu ahaa mid uciyaarayay kooxda labaad ee kooxda Everton ama juuniyarka waxana markii ay buuxiyay ee uu gaadhay da,da 17-ka sano uu usoo dalacay kooxda heerka 1aad ee Everton. Rooney ayaa markii loosoo dalacsiiyay kooxda koowaad ee Everton waxa uu kooxda lagalay heshiiskii koowaad waxana musharar ahaan Todobaadkii uqaadanayay 80 Euro. -Klubb Sesong Liga Cup Ligacup Europa Annet[5] Totalt -Kamper gool ciyaar gool ciyaar gool ciyaar gool ciyaar gool ciyaar gool -Everton 2002–03 33 6 1 0 3 2 – 0 0 37 8 -2003–04 34 9 3 0 3 0 – 0 0 40 9 -Totalt 67 15 4 0 6 2 – 0 0 77 17 -Manchester United -2004–05 29 11 6 3 2 0 6 3 0 0 43 17 -2005–06 36 16 3 0 4 2 5 1 0 0 48 19 -2006–07 35 14 7 5 1 0 12 4 0 0 55 23 -2007–08 27 12 4 2 0 0 11 4 1 0 43 18 -2008–09 30 12 2 1 1 0 13 4 3 3 49 20 -2009–10 29 26 1 0 3 2 5 4 1 1 39 33 -2010–11 27 11 2 1 0 0 8 3 1 0 38 15 -2011-12 18 13 0 0 0 0 4 2 1 0 23 15 -Totalt= 235 115 25 12 11 4 67 27 7 4 345 162 -Totalt= 302 130 29 12 17 6 67 27 7 4 422 179 Luís Carlos Almeida da Cunha. Luís Carlos Almeida da Cunha (ku dhashay Praia, Kab Ferde 17. Nofeembar 1986), Magaca oo caanka kuyahay waa Nani,waa ciyaariyahan oo u dhashay wadanka Portuqiiska, isaga waxoo kadheelaa baal weerar, Nani waxoo kudhela kooxda Ingiriiska ah Manchester United, Nani waxoo ciyaaraha kabilaabay kooxda Real Madrid de Massamá sanada kadib waxaa soo gadatay kooxda Sporting LISBOE. 2007 woxoo heshiis lagalay kooxda ween ee wadanka Ingiriiska Manchester United, Nani gooshisa koowad waxoo kadhaliyay kooxda Totenham 2007. Saadiyom bicarbonate. waa wax fuuraayo, markii la kululeeyo neh wuxuu sii daynaa gaas.Saadiyom bicarbonat waa cusbo, magaciisa saxda ah waa Saadiyomhydrogencarbonate, foomkiisa waa NaHCO3.Markii la kululeeynaayo waxaa ka dhalanaayo CO2 gaas, markii oo kuleelka ka dhamaado neh waxaa soo haraayo wax cadaan ah, waxaas cadanka ah ayaa ah iskudhiska saadiyom. waxayna noqon karaan Na2O, NaOH ama Na2CO3. Banaaney. Banaaney waa magaalo ka tirsan gobolka Shabeellaha Dhexe. Caano. Caano (;) waa dareere leh midab cadaan ah kaasi oo ka yimaada naasaha xayawaanka naasleyda iyo qaar ka mid ah dhirta. Caanuhu waxay ka mid yihiin cuntada dabiiciga ah ee dadka iyo in badan oo xaywaanka ka mid ah quutaan. Sidoo kale caanuhu waxay leeyihiin nafaqo iyo macdano aad u badan oo jidhka dadku u baahan yahay. Hordhac. Caanuhu waa shay dareere ah oo la cabo, tusaale ah ilmuhu markuu dhasho waa waxa kaliya ee igu horeeya ee dhuunigiisa mara ama uu cabo caanahaas oo uu naaaska hooyadii ka helo, Mudada ugu haboon uu ilmaha yari caano nuujirta uu ubaahan yahayna waa 2 sano ugu badnaan, waxaaa kaloo caanaha aynu ka helnaa xoolaha aynu dhaqano sida geela, adhiga iyo lo'da. Qosol. Qosol waxaa ladhahaa qof kasto oo afka kala qaada, wuxuuna ku yimaadaa qof farxad qosla ama istareex qosla ama adoo wax kaa yaabiyay ku qosla. waxyaabaha ugu wacan qosolka. Qosolku waxaa ugu wacan in qof walba oo noole ah si uu unafiso. kala duwanaanshaha qosolka. waxaa jiro qosolo kala duwan, waxayna leeyihiin dhawaaqyo kala duwan.Qosol waxaa jiro oo qofka wax maqli karin markii oo qoslaayo.Qosolka caruurta way ka duwanyihiin kuwa dadka waaweyn. Luul jeylaani. Luul Jeeylaani waa fanaanad, iyo atariisho caan ka ah koonfurta Soomaaliya. Waxa aad loogu yaqaan oo aay dadka ugu wacaan Maama Luul. Luul waxeey heesaha ku qaaddaa lahjadda xamaraawiga, gaar ahaan midka degmada Xamar Weyne. Luul waxa aay hadda dagan tahay wadanka Mareeykanka, halkaas oo ay wali soo saarto filimaan iyo heeso. Heesaha Luul Jeylaani. Heesaha Luul Jeylaani waxaa ka mid ah iyo hees aay uqatay cabdulaahi suleymaan maxamed "baliil" iyo jakaarta Dalalka Kommonwels. Dalalka Kommonwels (Ingiriis Commonwealth of Nations) Oo loosoo gaabiyo (CN) Waa Urur ka kooban 53 Dawladood oo dhamaantood ah Gobolo hore uga mid ahaan jiray Midowga boqortooyada Britan Dawlada Dhexe ee Commonwealth, oo inta badan loo yaqaan 'Commonwealth', [2] waa hay'ad dawladeed oo ka kooban 53 xubnood oo ka mid ah dowladaha ugu badan ee ka soo jeeda Boqortooyada Ingiriiska. Hay'adaha ugu weyn ee ururka ayaa ah Xoghaynta Dawlada Dhexe, oo diiradda saara dhinacyada dawladaha ka dhexeeya, iyo Ururka Dawlada Dhexe, oo diiradda saaraya xiriirka aan dowliga ahayn ee ka dhaxeeya wadamada xubnaha ka ah. Dawlada Dhexe waxay dib ugu soo noqotaa qeybtii hore ee qarnigii 20aad iyadoo la qabsaday amarka Boqortooyada Ingiriiska iyada oo loo marayo is-xukunka is-xukunka ee dhulkeeda. Waxaa asal ahaan asal ahaan loo abuuray British Commonwealth Nations [5] iyada oo loo marayo Baaqa Balfour ee Shirkii Imperial Imperial ee 1926, waxaana lagu dhawaaqay Boqortooyada Ingiriiska iyada oo loo marayo Xeerka Westminster ee 1931. Dawlada hadda jirta ee Qaramada Midoobay waxaa si rasmi ah loo asaasay Baaqa London 1949, taas oo casriyeysey bulshada, waxayna aasaaseen waddamada xubnaha ka ah "xor ah oo siman". [6] Astaanta ururkan lacag la'aanta ah waa Queen Elizabeth II, oo ah Head of the Commonwealth. Boqoradda ayaa madax u ah 16 dal, oo loo yaqaan 'Commonwealth realms', halka 32 xubnood oo kale ay yihiin Jamhuuriyiin iyo shan kale oo leh boqortooyo kala duwan. Mawqifka Crown ayaa sharci ahaan ka duwanaa booska boqortooyada iyo jagada Madaxa Dawlada Dhexe. Eurobeat. Eurobeat waa mid ka mid ah Ciyaaraha muusikada Talyaaniga, Hong Kong iyo Jabaaniiska. Ajay Devgan. Ajay Devgn (Af-Hindi अजय देवगन) ku dhashay Mumbaay 2 Abril 1969 waa nin hindi oo filmada jilo.Ayey waa nin magac kuleh aduunka oo idil taageero badane leh. 1991 wuxuu filim ku helay abaalmarin. Ajey Wuxuu kamid yahey jilayaasha hindida ah oo ku can baxey filimada xabada iyo feerka Galxodayo. galxodayo waa tuulo kutaalo gobolka gal gaduud waa tuulo taariikh le oo soo koreeyso waxeeyna leedahay dugsi hoose iyo dugsi dhax magaalada waxeey u dhaxeeysaa ceelbuur diri iyo bargaan galxodyo waxaa lagu qiyaasaa dadka dagan 11.000 galxood waxeey ilaheeda dhaqaalo ku tiirsan tahay xoolaha nool iyo beeraha oo eey beertaan digirta qaraha iwm galxodoyo waxaa deegaan ahaan udagan beesha abakar ee mursade waxaana lagu sheega in eey tahay tuulayaasha somaliyo kuwooda ugu nabada badan iyo eey kujirto oo aan wax dhiig ah lagu daadin 20 sano ee dagaalada ahliga ah ka socday somaliyo Isbitaal dayniile. Isbitaalka dayniile ee magaalada muqdisho waxaa la asaasay 1dii Juun 2004. dhismihiisana waxaa iska kaashaday dadka dagmada dagan iyo ururka USC, wuxuuna ka kooban yahay labaatan iyo shan qeebood oo kala ah qeybta jiifka, qeybta gargaarka deg dega ah, sheybaar, MCH, qeybta naaxinta, qeybta qaliinka iyo qeybta maamulka isbitaalka Isbitaalkan oo lagu daaweeyo cudurada guud iyo qalliinka, wuxuu shaqeeyaa 24ka saac, iyadoo ay jiifaan bukaano fara badan oo qaba cuduro cuduro kala duwan una badan dhaawaca risaasta, kuwaasoo u badan marka laga reebo risaasta, malaariyo iyo cudurada faafa sida shubanka Isbitaalkan oo xarun ah saddex xagalka Balcad, Afgooye, iyo Muqdisho,ayaa ah kalkaaliyayaasha sida joogtada ah uga howlgala Isbitaalka Dayniile, wuxaane waaye isbitaalka kaliya ee si (lacag la'aan.) ugu adeego umada somaliyeed isbitaalka oo had iyo jeer heegan u ah in uu bukaanada daa weeyo ayaa mar walbo soo gaaraan dad aad ufara badan oo xanuunyo kala duwan qabaan una hagar baxo isbitaalkaan ayaa lagu sheegaa in uu noqon doono isbitaalka ugu baaxada ween geeska afriko shanta sano ee soo socoto maxaa yeelay isbitaalka ayaana kala joogsan dhismihiisa marba marka ka dabeeso lagu daraa qeeybo cusub oo hor leh waxaan leenahay illaaheey ha idinla garab galo wanaaga aad usa meenesaan umada somaliyeed Độc lập - Tự do - Hạnh phúc. boogana waxa qooray Sacdiya Cabdi(Sacdiya qalanjoo) Burka diikow. laanta nageyle ee katrsan degmada kaaraan waa laanta ugu weyn afarta lan ee deg oo kala ah 1 nageyle 2 wajeer 3 faanoole 4 jabuuti nageyle wax yaabaha ay caanka kutahay waxa kamid ah masaajidka sheikh mohamed barrow iyo xaunta siinka dheer ee laga xakumo dalka Burka Diikow. burka diikow waa xaafad katir san waaxda nageyle oo kamid ah degmada kaaraan waaa xaafad dadkeeda eey jecelyihiin nabada iyo waxbarasha waa midlagu yaqaano soo dhaweenta martida iyo qadarinta bulshada waana xaafad hawo macaan sababtuna waa waxa eey xuduud la wadaagtaa badweyta hindiya, waa xaafada ugu caansan degmada kaaraan uguna facweyn. xaafadu waxey caan ku tahay SİİNKA DİİKOOW oo laga xakumijiray maraabiibta xiliigii dowladii KACAANKA SİYAAD BARE, xaafada waxaa kaloo ugu caansan masjidul SHEEKH CABDİ SHABLE iyo SHEEKH iyo SHEEKH CUSMAAN XİDİG, oo kala qaada 400 oo qof midna 1500 oo qof. waa xaafad aad looga xiseeyo ciyaaraha noocyadooda kala duwan lagana ciyaaro sida ciyaartooyda ugu caansan kubada cagta waxaa ka mid ah XASAN CABDULE iyo kuwo kale oo intaan lagu soo koobi karin. waa xaafad sheekadeeda ey khaadaneeyso bilooyin ama sanado balse waxaa halkaan ku ikeeneeynaa intaan yar oo ka mid ah taariikhdeeda. Garbosaar. Garbosaar (;) sidoo kale loo yaqaano Shalmad, waa hu ama dhar fudud kaasi oo inta ugu badan dumarku ku daboolaan madaxa, garbaha ilaa laabta. Garbosaarta waxaa ladhahaa maro eey isticmaalaan dumarka muslimiinta ah, Soomaliyeed waxa eey saartaan madaxa hore. Asalka Ereyga. Ereybixinta garbasaartu waxay ka timid "Garbo" iyo "saar"; taasi oo macnaheedu yahay isla ujeedada loo isticmaalo sababtoo ah maradan waxaa la saaraa madaxa iyo garbaha. Sidaas darteed waxaa si sahal ah loogu bixiyay garbo-saar. Meelo badan oo ka mid ah Waqooyiga Soomaaliya, Jabuuti iyo Soomaali Galbeed waxaa caan ah ereyga "Shalmad" kaasi oo la mid ah garbosaarta. Xabsi. Xabsi waxaa ladhahaa meel dadka lagu xiro oo horaa loo dhahay in aad noolasha macaankeeda dareento haddii aad rabto snadkiba mar booqo xabsiyada si aad u ogaato xurinimada waxa eey tahay. Maalmo. Maalmo waa Website aad u caana oo qofwaliba ama fanaan walbo heesihiisa dhigan karo ama kaga qaybgali karo waxaa la aasaasy 2008dii waxa sameeyay sadex nin waxa ay ku aasaaseen magaalda Linz Austria ee kamid ah Midowga Yurub waxa loo adeegsadaa isticmaalka Maalmo teknoolijiga Adobe Flash waxa wabsaytkan laga Dhageesan karo wararka heesaha iyo waxyaabo kale oo aad ubadan. taariikh. Waxaa aasaaska Maalmo iska lahaa sadexda nin ee kala ah Lamaane ahmed, Ahmed toldo, iyo Abwan Cumar. Maalmo waxaa la'aas aasay sanadku markuu ahaa 2008. Sababaha loo aasay-aasay ayaa ahaa kor uqaadida Hiddaha iyo dhaqanka. Hool wadeenada Maalmo waxa ay ka hool galaa websetyo dhowr ah oo door wacan ka dheelo xaga hiddaha iyo dhaqanka haddii ay ahaan lahayeen xaga fanka iyo xaga bulshadaba, Buulo Mareer. Buulo Mareer (), sidoo kale loo qoro Buulomareer, waa magaalo dhacda koonfurbari Shabeellaha Hoose ee wadanka Soomaaliya. Tuulada Buula mareer waxay ka tirsan tahay Degmada Kuntuwaareey Waxayna 125 KM u Jirtaa Magaalada Muqdisho Degmada Kuntuwaareeyna waxay u jirtaa 18km Buulo Mareer waxay ku taallaa goob muhiim ah oo istiraatiiji ah,Buulomareer Waxay halbowlo utahay isku Xirka wadada dheer ee Kismaayo iyo Muqdisho. Waxay Buulo Mareer leedahay Dugsiyo waxbarasho balse waxaa ugu caansan laba dugsi oo kala ah: Dugsiga Hoose/Dhexe ee Buulo Mareer oo ka mid ah Dugsiyadii dadweynaha ee ay dhistay Dowladdii Kacaanka Dugsiga Hoose/Dhexe & Sareee ALFARUUQ waana dugsi ay gacanta ku heyso Hey’adda Direct Aid/Africa Muslims Agency. Sidoo kale waxa ay leedahay goobo caafimaad Sida: Isbitaalka Xayaat, MCH-yo iyo weliba goobo kale oo si gaar ah loo leeyahay. Buulo Mareer waxaa loo Qeybiyaa Labo Xaafadood. waxayna kala yihiin Bari iyo Oriso. Buulo Mareer waxaa dega beelaha Digil, Gaar ahaan Jiido iyo Murusade iyo beelo kale oo yar yar. Waana magaalo Bilic Qurxoon Osman Haji Mohamed. Cismaan Xaaji mohamed Afrax Garuun oo loo yaqaan cismaan Baketti waxa uu ku dhashay magaalada Mareeg 1920 waxa uu ka soo Jeeda Beeshaa reer Wacayle. Waxaa Dhalay Abaanduulahii ama Geesigii Caanka ahaa ee Reer Mareeg Maxamed Afrax Garuun Cismaan xaaji waxa uu ku biiray xisbiga leegada 1944 Cismaan xaaji waxaa ka mid ahaa gudigii talada Somaliyeed ee la aasasay 1950 Advisory Committee Of Somalia Cismaan xaaji waxa uu ka mid ahaa 70 kii Deputaati ee ugu horeeyay ee Somaaliya laga soo Doortay 56 waxay ahaayeen Somali 14 kalena waxay ahaayeen Talyaani,Carab iyo Hindi.Cismaan waxa uu noqday Dibitaatigii ugu horeeyay ee beesha mareeg ama Wacaysle waxaana loo yaqaana dibitaatigii Wacaysle. Mujtamaca Somaaliyeed Xushmad iyo Karaamo wayn ayuu ku lahaa si wayna loo raadiyo codkiisa ama garabsiintiis ama(His Endorsement) Waxa uu ahaa nin jecel Dadkiisa, Diintiisa iyo Dalkiisa si wayna loo Qadariyo. Waayo waxuu ahaa nin daacad ah oo dammir fiican kana xishooda waxyaabaha musuqmaasuqa ah.Waxa uu soo Hoyey Guulo wax ku ool ah. Waxa uu ka soo galay degmada Ceelbuur 1956 waaya ceeldheer ma Ahayn Degmo ama district Xiligaas waxa uu ku guulaysay in uu degmo ka dhigo magaalada ceeldheer waxa uuna mar labaad ka soo galay degmada ceeldheer 1960-1964.Cismaan Xaaji waxa uu ahaa nin wadani ah oo sumcad fiican ku leh umada soomaaliyeed oo aan la hilmaami karin mabda iisa iyo waxa uu aaminsanyahay oo ku salaysnaa xaq iyo cadaalad sidaa darteed ayaa loogu Bixiyay cismaan Baketti oo macnaheedu ah nin mabda adag oo aan mowqifkiisa laga badeli karin dibotaatigii cismaan xaaji wuxuu ahaa qof jecel midnimada & wadajirka Ummadda soomaaliyeed wuxuu qeeb weyn ka so qaatey halganadii xurnimodoonka ahaa cismaan xaaji wuxuu ahaa qof xili wlbo farxad aad ka dareemeyso cidna iskama weeneen jriin sida lagu yaqaano soomaali qofkii masuul ah dadka ka dhex baxo waxyaabaha lagu xasuusto waxaa ka mid ahaa isagoo codkiisa u fiirin jirin reer ama dano gaar dowladii kacaanka ayaa waxey xirtey dhowr sanadood isagoo lagu eedaynayo in uu ku jiray Afgambigii dhicisoobay ee 1970 oo uu hogaaminayey General Salaag Gabeyre iyo deputy president General Ceeynaanshe iyo colonel Cabdulqaadir Dhel.Cismaan wuxuu maanta qeyb wayn kuleeyahay calanka aan harsaneeno. Halkaan laguma so koobi karo sharafta & kamaarada uu ku dhex lahaa bulshada waxaanse ka soo qaadanaynaa in yar oo ka mid ah ugu danbeeyntii waxuu geeriyodey isagoo u halgamaayo shacabka soomaaliyeed sanadku markuu ahaa Luulyo 28 1975 Mindigale. Mindigale ama midigale waa degmo ama tuulo ku taala bariga gobolka Sanaag ee waqooyiga Soomaaliya. Waxay xaga bari ka xigtaa magaalada Badhan. waa magaalo taariikhi ah oo leh dhismayaal qadiimi ah. Degmadu waxay leedahay beero iyo togag yar. Mindihale baaxad ahaan aad uma wayno, laakiin waxay leedahay adeegyada bulshada sida skoolada, dugsiyada quraanka iyo maadi goobo caafimad.Dhul baadiyaha hoos yimaada degmada waxa ka mid ah Sheekh Xasan Barsane. Sheekh Xasan Sheekh Nuur Sheekh Axmed “ Sheekh Xasan Barsane “ (1853 – 1927) Waxuu ahaa Halgamaa Soomaaliyeed oo la dagaallamay gumeystayaashii Talyaaniga iyo Xabashida ee ku soo duulay Soomaaliya. Taariikh Nololeed. Sheekh Xasan Sheekh Nuur Sheekh Axmed oo loo yiqiin Sheekh Xasan Barsane wuxuu dhashay sanadka markuu ahaa 1853, wuxuuna ku dhashay tuulada loo yaqaan Ubaadi oo u jirta qiyaas ilaa 68Km magaalada Jowhar, Gobolka Shabeelaha Dhexe, Soomaaliya. Sheekh Xasan Barsane wuxuu ka soo jeeday Beesha Gaaljecel, gaar ahaan qoys u saaxiib ah Diinta Islaamka ahaana fardooleey. Hooyadiis waxaa la dhihi jiray Xalima Hilowle, Aabihii Sheekh Nuur wuxuu ahaa shee9kh ka tirsan dariiqooyinka Raxmaaniya. Wuxuu ka dhex muuqday hoggamiyana u ahaa jameecadiisa. Sheekh Xasna Sheekh Nuur Sheekh Axmed wuxuu bartay Qur’aan Kariimka isagoo yar, kuna bartay tuulada Unaadi wuxuuna barashada Diinta Islaamka ku bilaabay isagoo aan weli gaarin 10 jir halkaas oo la shegay in aabihiiis uu mashaa’ikhda Diinta bartaa ugu keenay. Markuu laabtan jirsaday ayeey isaga iyo aabihiis isku raaceen inuu sii kordhisto wax barashadiisa uu doonto iyadoo ay jirtay in aabihii uu mashaa’iikh fara badan ugu keenay halkii ay ku noolaayeen. Shiikha wuxuu aaday meel walbo oo uu ku tabaayay in cilmi uu yaalo oo uu ka sii kororsan karo, meelaha uu cimliga u doontay dalka gudihiisa waxaa ka mid ahaa Mateey Aw Xasan oo ku taala Afgooye iyo Magaalada Muqdisho. Sheekha kama uusan zuulin inuu raadiyo cilmi isagoo markaana aaday dalka dibadiisa sida magalada Makka oo uu tagay laba jeer oo kala duwan wuxuuna halkaas ku soo gutay xajkii iyo cilmi uu raadinayay, wuxuu halkaas ku maqnaa muddo ka bdan saddex sanadood. Sheekhu waxa uu halkasi kula soo kulmay Sheekh Maxamed Saalax oo sheekha ay dariiqada SAALIXIYADA ka soo wada jeedaan.. Halgankii Sheekha. Sheekh Xasan Barsane markii uu ku soo laabty dalka waxaa dalka soo buux dhaafiyay gumeyste kala duwan oo markaas iyo ka horba ku sugnaa dalka tan iyo intii ay dhacday qeybsashaddii Afrika (1884) dalalka reer galbeedka oo ay ugu horeeyeen Ingiriiska, Faransiikam iyo Talyaaniga ayaa soo galay dalkeenna hooyo ee Somaaliya. Sheekhu wuxuu ka biyo diiday inuu ku hoos noolaado gumeyste isagoo ka door biday inuu geeriyoodo isagoo dhawraya sharafta Diinta iyo dalka. Sheekhu wuxuu dhexgalay dadka isagoo jamciyay ciidan tiradiisa lagu qiyaasay ilaa labaatan kun ilaa soddon kun (20,000 – 30.000). tababar dheer iyo wacyi gelin ka dib sheekha iyo ciidamadisii waxay u kaceen difaaca dalka iyo Diinta. Waxaa ay la kulmeen hanjabaad iyo hujuum kaga imaanayay dhanka gumeystaha Talyaaniga oo iyagu markaas heestay dhamman koofurta Soomaaliya iyo Etiopia oo aheyd dalka kali ah ee Afrika kana qeyb galay qeybsashada dalalka Afirca ee Berlin 1884. Sheekhu dhag jalaq uma siin dhamaan hanjabaadaas iyo baqdin galin taas kaga imaameysay dhanka Gumeystaha. gumeystaha Talyaaniga xiligaasi waxaa Soomaaliya wakiil uga ahaa Jeneral la oran jiray Mario Devechio. Si kastaba ha ahaatee Sheekha wuxuu go’aansaday inuu la dagaalamo. Abaanduule Maxamuud Yuusuf Aaadan 'Fardoole' ee dagaaladii, Abaanduule Rooble Liibaan Wacays ee dagaaladii, Sheekh Xasan Barsane wuxu ku caan baxay inuu ciidanka ka bar bar dagaalamo isago dhiiri galin jiray una sheegi jiray wax yaalaha haddii ay ku dhintaan iyo haddii ay ka bad baadaanba haleyaan waxaan u wadaa Aakhiro iyo Aduun. Dagaaladii faraha badanaa ee uu la galay Sheekha wuxuu ku laayay rag faro badan oo ka tirsanaa gumeystaha oo isugu jiray saraakiil iyo dablay. Gumeystaha oo ka faa’ideystay maqnaashaha ciidamada Sheekha oo markaas ku maqnaa dagaalo dhinaca Hiiraan ah ayaa dhabar jabin ka dib waxa ay hareereeyeen xaruntii Sheekha iyagoo adeegsanaaya hubka xiligaa ugu casrisanaa lana yimid ciidan fara baan oo ay ka soo wadeen dhankaas iyo Cadan iyo weliba kuwa kale oo ay ka soo kaxeeyeen dalalka kale oo ay gumeysan jireen kuwaas oo ahaa calooshood u shaqeystayaal sida ku cad buugii uu qoray Mario Devechio oo lagu magacaabo ORIZENTO DI IMPERO. Ka dib Sheekha waxaa uu u gacan galay cadowga, waxayna ka dalbadeen inuu ciidamadiisa ku amro inay is dhiibaan, waa uu ka biyo diiday. Si kastaba ha ahaatee gumeystaha ayaa aakhiritankii ku guuleystay inay qabtaan oo ay xabsiga dhigaan Sheikh Xasan Barsane sanadu markay ahayd 1924. Sheekh xarigiisa ayaa la Halmaalay Jawaabtii Geesinimo waxaa lagu xasuustaa inuu Gumeestihii Talyaaniga ku yiri, Markii warqadii Jawaab celinta aheyd uu diraayey wuxuu hadalka ku bilaabey, Bisinka kadib, Aniga way isoo gaartey warqadaadii waana fahmey waxa eey ka koobneed oo dhan, Laakiin waa qasab inaan ku Ogaysiiyo inaan anagu adeeci doonin awaamirtaada iyo inaan ku biiri (kamidnoqon) doonin ururkaaga. Dowladiina sharci u gooni ah ayeey leedahey Anagana midlamid ah ayaanu leenahey, Mana aqbaleyno sharci aanan keena ahayn, Sharcigenuna waa sharciga Allah iyo Nabigiisa Muxammed (SCW). Anagu lama mid nihin dadka kale, Qof anaga naga mid ahna laguma qorin "Zaptie" (Quwada ama Awooda Gumeeysiga), Mana dhici doonto!!! Haddii aad dhulkeena u timaado si aad noola dagaalanto, Anaga waan kula dagaalami doonaa hab kasta iyo xeelad kastaba. Aduunkan waa mid kudhow dhamaad waxa ka harey ayaaba aad u yar. Mana dooneyno inaan ku nagaano (joogno) Dunidaan, waxaana nooga roon inaan dhimano anaga oo difaacaneyna Sharcigeena. Allah u naxriisto amiin amiin "Xabisiddii Sheekha iyo Dhimashaddiisii". Waxaa Sheekha lagu xabisay xabsiga loo yaqaaney Gaalshiro iyadoo markaasi maxkamada gumeysiga ay ku xukuntay 30 sano oo xarig ah oo ay u dheertahay shaqo adag iyo jirdil. Si kastaba ah ahaatee hadana gumeystaha ayaa ku qanci waayay inay xabisaan oo kaliya waayo Sheekh Xasan Barsane ayaa ahaa caqabadii ugu weyneyd ee ay gumeystaha Talyaaniga kala kulmeen koonfurta Soomaaliya iyadoo aanba dhihi karno sheekha wuxuu ahaa quwadda kali ah ee dagaalo waaweyn kaga hortimid. Talyaaniga ayaa 3 sano ka dib waxay hadana isku dayeen inay dilaan Sheekha iyagoo ay u suuro gashay sanada Markey ahayd 1927 iyado markaasi ay gumeystuhu ku xireen meel god ah oo aan ku filneyn inuu fariisto godkaas ayaa wuxuu lahaa oo kali ah meel yar oo shabaq camal ah oo uu xoogaa wax neef ah ka qaadan jiray. Intaas oo kali ah ugumaysan simin hadana waxay ugu dareen inay sun ku buufiyaan qolkii uu ku xirnaa waxaana amarkaasi bixiyay KABEELLO sida uu xusay MAXAMED ABDI (Odoyaasha Muqdisho) oo ka mid ahaa sadexdii Nin ee loo adegsaday inay fuliyaan falkaasi. Ugu danbeyntii Sheekha ayaa ku geeriyooday suntii. Sida ku xusan Orizento Impero iyo TREE ANNI DE IN SOMALIA.Sheekha Allaha u naxariistee wuxuu dhintay taarikhdu mrkey ahayd 13 January 1927 waxaana lagu duugay Qabuuraha Sheekh Suufi oo ku yaalay agagaarka madaxtooyada Soomaaliya, waxaana markii danbe loo qaaday oo uu hada ku aasan yahay degmada Jilyaale ee Gobolka Shabeellaha Dhexe oo markii hore Sheekha xarun u ahayd. Muus(Khudaar). Muuska waa magac wadaag ay leeyihin herbaceous plant xaga genus "Musa" iyo xaga miidhoha ay soo saraan. muusku wuxu la yimada qaabab iyo midabo marku bislaado, aay ku jiraan huuruud iyo casaan. muuska aay soomalidu ku caanka yihiin waa mid ka mida nooca loo yaqaano herbaceous plant waxana isga lagu yidha afka qalaad banana cultivar asal ahaana waxa uu ka yimi wadamada china vietnam banana cultivar ama muusku waa ka loogu jecelyahay uguna isticmala badan noocyada herbaceous plant. dhaqamada caaanka iyo aduunkaba, "muuska" waxa badana loo yaqaana wax jelicsan, macaan"macmacaan". marka loo igaayo, ama muuska cadiga laakin waxa jira, miidho ka mida muuska oo la kariyo oo loo yaqaan plantains ama "muuska dabka". iyo noocyo kale oo badan laakin ma wada ahaa sidaa muuska aynu naqaano.. .. wadamo, primarily for their fruit, and to a lesser extent to make fiber, banana wine and as ornamental plants. Tuni. Tuni waa Beel ka mid ah beel weynta Digil iyo Mirifle.Beeshaan waxey degtaa laga soo bilaabo Gobolada kala ah Banaadir, Shabeellaha Hoose, Jubbada Dhexe iyo Jubbada Hoose. Golweyn ilaa goobweyn Tuni waa Beel ka mid ah beel weynta Digil iyo Mirifle.Beeshaan waxa ay degtaa laga soo bilaabo Gobolada kala ah Banaadir, Shabeellaha Hoose, Jubbada Dhexe iyo Jubbada Hoose. Tunidu waxa ay u kala Baxdaa shan Beel oo waa weyn oo kala ah sida soo socota:- 1)WARIILE, Wariiluhu wuxuu u kalabaxaa afar laf oo kala ah 2,GOOYGAAL; Gooygaalku wuxuu u kalabaxaa afar laf oo kala yihiin sida tan. Reerdooyle, Reerxamar, Mataangale, iyo Reer bilaal 3,DAAQTIRE; Daaqtirada iyadana waxa ay u qeybsantaa sidoo kale lex lafood oo kala ah. Reer cusmaan, Reer sugge iyo dhafarree waraansile Bedale iyo badalame 4)DACFARAAD; Dacfaraadu iyadana sidookale waxa ay u kalabaxdaa afar lafood oo kala ah sida tan. 1- irweere 2- bakoole 3-rer geese 4-mudun 5)Xajuube, Xajuubuhuna isagana wuxuu u kala qeybsamaa afar lafood oo kala ah dida tan Sidoo kale waxey qeyb ka muhiim ah ka ahaayeen xurnimadii somaaliya raga waxaa ka mid ahaa maxamed cusmaan baarbe iyo c/qaadir sh. Sakhaaudiin Col.khasaaroro. col. khsaaro wuxuu ahaa kornayl kamid ah kornaylada ugu waa weyn soomaaliya kornal axmadey khasaaro magaciisa waxaa layiraa axmed wuxuuna ahaa kornayl aad caan ka ah xooga dalka soomaaliyeed abihiina col.maxamed wuxuu ahaa kornayl milatari ah awoowgiisna wuxuu ahaa sh weyn oo caalim ah diinta islaamkana aad ugu xeel dheeraaday col. khasaaro wuxuu ku dhashay magaalada muqdisho 1945 kii wuxuu bartay quraanka khariim aha asga oo jira 12 sano kadibna 1957 kii wuxuu galay waxbarashada maadigaa oo uu dhameyay dugsiyada hoose dhexe iyo sare 1961 kii wuxuu kubiiray ciidamadii xooga dalka soomaaliyeed oo uu noqday raga ugu assayanisa xiligaas ragii uu tababarka laqaatay kadib 1964 waxaa looqaaday kuliyadii milatariga ee wadanka ruushka oo uu kumaqnaa mudo sadax sno ah 1967 kii wuxuu dib ugu soolaabtay dalka 3 sano kadib waxaa qarxay dagaalkii itopia iyo soomaaliya colonle khasaaro wuxuu kamid noqday hogaamiyayaashii ciidamada Col. c/qaadir macalin nuur. Gen. c/qaadir macalin nuur cilmi cawaale wuxu qaatay derejada gashaanle sare 1982 wuxu aha mudo dheer abandulaha kabka iyo saadka qeybti 60 ad e fadhigeedu aha Baydhabo dowladi Sh Shariif iyo dowladi Xasan Sheekh iyo qayb kamida dowlada farmaajo wuxu hayey xilka abandulaha guud Kabka iyo saadka e xooga dalka soomaliya. Hada wuxu shahadada PHD da maamulka iyo maareynta kadiyariya Cairo University.sido kale tababar sare o hogaanka dagaalka ah ayu kadiyariya كلية القيادة والأركان Feeynuus. feeynuus waxaa ladhahaa sheey la isticmaalo habeenkii waxuu ka kooban yahay fiilo iyo dhalo iyo tanag yar waxaa lagu dhubaa gaas ama nafto waxaa lagaliyaa liifad waxaana lagu shidaa taraq ama jante waa sheey somalida ku soo meel martay ilaayo hadane meelo badan si ween looga isticmaalo Salvador Dalí. Salvador Dalí (1904-1989), farshaxan (Isbania). Sheekhaal. Sheekhaal (;) sidoo kale loo qoro: Sheykhaal, Sheekhaash, waa beel ka mid ah dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya, Kiinya iyo Itoobiya. Sheekhaasha waxaa lagu magacaabaa Fiqi Cumar oo ah odaygii ay ka soo tafiirmeen. Hordhac. Beesha Sheekhaal waxay ka tirsan tahay dadka Soomaalida ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beesha Sheekhaal waxay si rasmi ah u degaan Gobolada Dhexe ee wadanka Soomaaliya, deegaanada Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya. Sidoo kale waxaa tiro fiican degan tahay gobolka NFD ee wadanka Kiinya. Laanta Axmad Looboge (ee Shiikhaal) waxay leedahay in, in kastoo ay xagga siyaasadda gaashaanbuur la yihiin qabiilka wayn ee Hawiye, inayan taas macneheedu ahayn inay ayagu Hawiye ku abtirsadaan. Waxaa ayaguna sidaasoo kale qaba Aw-Qudub oo ka mid ah laamaha waawayn ee Shiikhaal, waxayna diidan yihiin oo daaqadda ka tureen warka oranaya inay Shiikhaal Hawiye ka mid tahay xagga dhalashada. UNHCR – oo ah Hay’adda Qarammada Midoobay u qaabilsan Qaxootiga adduunka – waxay qabtaa inay Shiikhaal tahay qabiil gooni ah oo afar laamood ka kooban oo kala ah (Kow) Looboge, (Laba) Aw Qudub, (Saddex) Gendershe, iyo (Afar) Cali.” Shiikhaal Looboge waa marti, waxayna marti u tahay ninka la yiraahdo Hiraab: halkaasuu ka yimid erayga "Martiile Hiraab" Elizabeth II. Elizabeth II (ku dhalatay London 21 Abriil 1926), waa boqorada Midowga boqortooyada Ingiriiska iyo Waqooyiga Ayrland iyo sidoo kale dalalka la isku yiraahdo commonwealth oo ku jirto Australia, Jamayka, Kanada iyo New Zealand.Waxay degentahay dalka ingiriiska, waxay xukunka soo haysay laga soo bilaabo 6da feebaraayo 1952 ilaa hadda.Ayada iyo eheladeeda waxay xukunka soo haayeen mudo ka badan 1000 sano.Elizabeth II waxay leedahay 4 ciyaal, ninkeeda waxaa la dhahaa philip. Hokusai. Hokusai (葛飾 北斎), 1760-1849, farshaxan (Jabaan). El Greco. El Greco (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος), 1541-1614, farshaxan (Isbania). Diego Velázquez. Diego Rodríguez de Silva y Velázquez, 1599-1660, farshaxan (Isbania). Amadeyo afogadro. Waa aqoonyahan Talyaani ah dhashay 1776-1856 waa aqoonyahan Fisikis ka aad uyaqaan, waxa uu ku dhashay Torino, waxa uuna kasoo shaqeeyey jaamacadda Torino. Waxa uu ahaa qofka aad usii tixraacay "walxaha" Yeryer waxaana loogu magac daray qaanuunkii Avogadro ee sheegayey walxa kasta ee ah hawada muggooda waa isla egyihiin hadii uu heer kulkooda ay isla egyihiin iyo caburintooda, waxaa la ogaaday mar dambe 22.4L Gaas ah Muggoda in uu yahay heer kul kiisuna yahay 0 Ebar meel buuxintiisu waxa ay noqonaysaa 602,000,000,000,000,000,000,000 walxo, waxaana lagu macaabaa tiradii avogadro sidaan ayaana loo qoraa 6,02 X 10^23 waxaana avogadro walaxaheda ee mater kesta lagu magacaabaa 1 Mol ama walxo 1 garaam oo ka mid ah maater kaas. Timo Soini. Timo Juhani soini (dhashay 30 may 1962 waa siyaasi finish ah, waana madaxa xisbiga Finlandiga runta ah.Waxa uu ka mid ahaan jiray baarlamaanka yurub taariikhda marka ee u dhaxeesay 2009 ilaa 2011, waa markii oo ku soo laabtay baarlamaanka finland. Rafael Correa. Rafael Correa Rafael Vicente Correa Delgado (de Guayaquil; 28 April 1963) waa Madaxweynaha Ikwadoor, waxoona madaxweyne noqday taariikhda marka ee eheed 15 Janaayo 2007. Maganlabe. Maganlabe (,) waa beel ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Maganlabe waxay deegaan ku yihiin dalka Soomaaliya gaar ahaan gobolada Woqooyi bari ee Puntland), Waxay si khaas ah u sii Dagan dhulka la dhaho uur caleed, tuula ahaana waxay dagan yahiin XABLEY. Maganalbe wuxuu ka mid yahay beelaha Mooracase ee Hoostaga Axmed Harti Daarood. Arsenal F.C.. Arsenal F.C. waa naadi ama kuluub Ingiriisi ah oo kadhisan magaalada London. Waa naadi aad ufac wayn uguna caansan naadiyaasha kadhisan (UK) Arsenal ayaa waxaa la'aas aasay sanadku markuu ahaa. arsenal waxay kamid tahay kooxaha aduunka ugu wawayn, ugu koobabka badn, uguna taagerayasha badan sido kalena ugu taajirsan had iyo goorna waxa lagu magacaba tagerayashooda kuwa ugu dulqaadka badan. sanadii 20003 ilaa 2004 Arsenal waxay ku guulaysatay koobka ingiriiska ayadoon hal mar xita laga badin "cajayib" waxayna mutaysatay koobka dahabka noqotayna kooxda kaliya ee ingiriisa ku guulaysato koob dahabi ah"waa". TAARIIKHDA. Arsenal ayaa markii la'aas aasay kamid noqotay 85.166.101.45 17:22, 15 Nofeembar 2013 (UTC) naadiyaasha ugu waawayn dalka ingiriiska. Arsenal markii ugu horaysay ee ay qaaday horyaaalka sanadku Wuxuu ahaa 1930 isagoo markaasna kudarsaday koobka FA ladhoho markaasna waxaa watay tobo barihii caanka ahaa ee Hirber tshamban arsenal waxa ilaa hada leeliya tababare arsene wenger arsenal waxay samaysay saxiixii ugu waynaa abid ee soomara kooxda iyadoo sanadii 2013 kooxda keentay Mesut Ozil oo kamid ah ciyaaryahanada ugu waa wayn kubada cagta ilaa hada kana tirsanaa na adiga isbaanishka ah ee "Realmadrid Fc" koobabka. Arsenal ayaa horyaalka qaaday 13 jeer Sanadihii Koobka FA CUPka Waxay qaaday 12 jeer oo kala ah kobka kaarlin cupka Waxay qaaday 2 jeer oo kala ah koobka saxanka waxay qaadeen 12 jeer oo kala ah koobka carwooyinka oo hada labadalay oo hada laga dhigay uefa legue waxay qaaday 1 oo ah koobka koobabkana waxay qaaday 1 oo ah Khaatumo State. Maamul goboleedka Soomaaliyeed ee Khaatumo waa maamul goboleed ka mida ah kana tirsan jamhuuriyadda Soomaaliya. Khaatumo waxa ay ku taalaa waqooyiga soomaaliya waxaana dega qabiillo badan, waxaa ay ku abtirsataa gobalada sool iyo sanaag, waana maamul midnimo soomaaliyeed ah raba waxa ka madaxa ah cali khaliif galaydh. Taariikh. Agoosto 2014, waxaa Cali Khaliif lo doortay Madaxweyne Jilyaale. Jilyaale (mise: Jameeco-Jilyaale) waa degmo ka tirsan Gobolka Shabeellaha Dhexe, waxayna dhanka galbeed ka jirtaa Magaalada Jowhar ee Caasimadda u ah Gobolkaasi. Magaalada waa magaalo taariikh leh, waxaa aasaasay Sheekh Xasan Barsane oo ahaa halgamaa Soomaaliyeed oo la dagaallamay gumeystayaashii Talyaaniga iyo Xabashida ee ku soo duulay Soomaaliya, waxay ahayd sidoo kale xaruntii Sheekha uu ka maamuli jiray Ciidamadiisa. Federaaliisim. Dawlad Federaal ah ama dawlad midow ah Ama dawlad dhexe waa qaab ka mid ah qaabka dawladnimo, waxayna ka dhalataa midow ay midoobeen gobollo ama degmooyin ama dawlado wada nool iyagoon kala go´in, dawladii ugu horeeysay ee caalamka samaysaty habka Federalka waxa ay ahayd Maraykanka markii ay ka xuroobayeen Ingiriiska waxaa isku tagay markii ugu horeysay 13 gobol 1787, 2 sano kadib waxaa la sameeyey dastuur federal ah dawladdaasna waxaa madax ka noqday Giorge washington. Federaalnimadu waa hab dasturi ah oo Dawladda dhexe oo kor ka matasha waxayna leedahay awoodeeda sharci dajineed, fulinta iyo maxkamadaheeda. Laakiin gudaha waxa ay noqonayaan gobollo kala madax banaan, sida caadiga ah waxaa dhacaysa awoodaha in ay kala qaybsadaan dawlada dhaxe iyo gobolada hab dasturi ah. Horta oraahda ah "Federaal" lagu dhaqmo waxaa ugu horeeysay ee afkiisa laga maqlo madaxwaynihii hore ee Soomaaliya 2004-2008 Cabdullahi yuusuf axmedee lagusoo doortay shirkii embegati ee ka dhacay kiinya oktober 2004 tii asigoo ka helaya gacan madax ay saaxiibo yihiin haba ugu horeeyee Melle zenawi, kadibna waxa uu ku guuleeystay in Dawladda lagu magacaabo Dawlad federaal ah "TFG" Dowladda federalka isla markaana kumeel gaar ah. Waxaa asigana ku xigay oo mar labaad kor uqaaday Dawlad kasta ee dhalataa in ay qaadato nidaamka Federaalka ah ninka lagu magacaabo Md C/raxmaan Faroole ee ah Madaxa maamulka Puntland. Suugaanta Soomaalida. Suugaanta Soomaalida () waa qeyb ka mid ah dhaqanka Soomaalida, gaar ahaan fanka iyo suugaanta u khaaska ah dadka Soomaalida ah meel kasta oo dunida kaga dhaqan yihiin. Suugaanta Soomaalida waxaa loo kala saaraa noocyo badan; kuwaasi waxaa ka mid ah gabayga, geeraarka, heesaha, ciyaaraha hidaha iyo dhaqanka iyo noocyo badan oo kale. Gabay. Gabaygu waa maanso ama qayb ka mid ah suugaanta Af Soomaaliga ama mida caansan Suugaanta Soomaalida. Nolosha Soomaalida oo ku salaysan miyiga ayuu gabaygu u yahay sida ugu haboon ee warka ama dhacdooyinka lagu gudbiyo. gabayada waxaa ugu badnaa galbeedka oo iyagu leh abwaanadi ugu badnaa sida Sayed Maxamed,Qamaan Bulxan,Weerar Bulxan,Rage Ugaas,Wiil waal,Farax Caytame,Dhoodhaan,Shay waal,Sangub,Cabdiqadir stanza,Sugaal iyo kuwa kale oo badan. Qorya raamso quudkana yaree qaadow adigaa leh Boqolaal qorshoo wada qabya ah qaadow adigaa leh Qoys dumaya qayliyo huruuf qaadow adigaa leh Qalbi qooqan qoora aan waxtarin qaadow adigaa leh Qardareeye kaadida qul quli qaadow adigaa leh Jirkoo qaasha nadarkoo qayiran qaadow adigaa leh Shirib. nin soori kaaqaaday waa nin geeri kaaqaaday taasa anface ayaa tukale ku dara been taada hore runtaada danbay xumaysaa Xassan maxamed macalin (ogaden),. Xassan maxamed macalin waxa uu ahaa halgamaa caan ka aha cariga soomaliyeed ahaana ninkii ugu midnimad jeclaa umada soomaaliyeed. waxaa uu halgankiisa ka soo bilaabay soomali galbeed ilaa somalida koonfureed ilaa somalida kenya waxaa uu ku dhashay magaalada shilaabo waxaa uu ahaa geesi aan goaankiisa iyo himiladiisa ka hadhin caana ku ahaa midnimada soo maliyeed waxii ka danbeeyay siyid maxamad cabdule xassan oo oogu aadaana awoowgii ayna ka soo wada jjeedeen hal beel ah Lufthansa Duulimaadkii 181. Lufthansa Duulimaadkii 181 Waa Boeing 737-230 Adv luuguna magacdaray Landshut shirkad duulimaad taasoo xarunteedu ku taal magaalada koolen Kollen ee dalka Jarmalka. Lufthansa oo afka jarmalka lagu yiraa Luftensa waa diyaarad laga leeyahay dalk jarmalka, diyaaradaan waxa ay ka hawl gashaa magaalooyin dhowr ah oo ay ka midtahay Frankfurt, Barliin, Hamburg iyo Munikh. Afduubkii Lufthansa Duulimaad N 181, 13/10/77. Lufthansa Duulimaadkii 181 waxa ay ahayd Lufthansa Boeing 737-230 Adv aircraft oo lagu magacaabi jiray Landshut oo la afduubay 13 Oktober, 1977 jabhadda xuraynta shacabka falastiin Sababta lagu sheegay in loo af duubay. Sababta aad looma oga ilaa iyo hadda sababo badan ayaa la sheegaa oo ay ugu horeeyso afduubayaasha waxa ay xiriir la lahaayeen koox qas wadayaal ah ee ka jirtay jarmalka galbeed oo shuuciyada sheegan jirtay ee loo yaqaan RAF Rote Armee Fraktion, iyadoo la sheegay in nin madax ka ahaa oo laga xiray haddii aan la sii dayn ay dili doonaan dhamaan rakaabka saaran diyaarada. Meelaha ay ku soo hakatay ama istaagtay. Abbaarihii 11:00am qamiis 13 oktobar, 1977 Duulimaadkii LH181 Landshut, Boeing 733 ee ka soo kacday Palma de Mollorca kuna socotay Frankfurt oo ay saarnaayeen 86 basajeeri iyo 5 ka mid ah shaqaalaha diyaaradda waxaa waday Jürgen Schumann, 30 daqiiqo kadib waxaa dhacay afduub, af duubayaashii waxeey isku magacaabeen "Commando Martyr Halime" waxeeyna kala ahaayeen 2 falstiinyiin ah iyo 2 Lubnaan ah, waxa ayna usheegeen duuliyihii in uu aado Qubrus duuliyihii waxuu ku andacooday in aanuusan haysay shidaal ku filan kuna qasbanyahay in uu roma ku dego. Roma shidaal bay ka qaadatay kadaibna waa ka duushay waxa ay dagtay Qubrus saacaddu marka ay ahayd 8:28PM Waxeey ka sii duushay qubrus 10:50 pm waxeeyna ujihaysatay Bayruut, waxaa loo sheegay kadib bayruut in ay diiday kadibna Dimishiq, Bagdaad iyo Kuwayt. Waxa ay soo caga dhigatay Baxrayn 1.52 am Kaidbna dubeey waxeeyna halkaas joogtay 80 saacadood waxaa yimid Ciidanka sida gaarka ah utababaran ee loo yaqaan GSG 9, kadib markii lagu guul daraystay wada hadalka waxa ay uduushay Cadan 12:20 am 17 oktober, 1977 Cadan markii la yimid way diideen in ay soo degto diyaarada laakiin si kadis ah bay ugu dagatay xaalad degdeg ah, waxaana halkaas lagu dilay Jürgen Schumann. 6:00 am Waxa ay udhuushay Muqdisho waxeeyna soo caga dhigatay 6:20 Saacadda Muqdisho. Imaashihii Garoonka Muqdisho. Lufthansa Duulimaad N181 Oktober 1977 waxeey soo cagadhigatay garoonka muqdisho saacaddu marka ay ahayd 6:20am saacadda muqdisho. Soomaaliya markaa waxa ay ku jirtaa dagaal abaabulkiisa oo ay rabto in ay ku qaado Etopia Jarmlka galbeed waxa uu soo magacaabay nin wada hadal la fura soomaaliya gaar ahaa Siyaad barre ninkaa oo lagu magacaabo Jürgen Wischnewski Waxaana howlgalka fulin doona GSG 9 oo ah ciidanka sida gaarka ah utababaran ee ka hortagga argagixasada oo gaaraya 30 askari oo uu madax u ahaa Ulrich Wegener. Howl galkii GSG 9. Ulrich Wegener waxa uu la kulmaya jeneral Maxamed siciid xirsi "Moorgan" oo ahaa xiligaas taliyaha ciidanka komandosta ah waxa uuna dalbaday in ay fuliyaan howl galka ciidan GSG 9 ah wada hadal dheer ka dib waxaa la isla gartay in ay ahaadeen ciidanka soomaalida caawiyeyaal oo kaliya waxaa la soo diyaariyey 200 askari kumandos waxaana la howl galay sidii lagu talo galay 5 kamid ah ciidanka GSG 9 ayaa diyaadada koray howlgal biloowday 2:00 am socdayna ilaa 4:00 Habeenimo waana la dilay dhamaantood. Maalmo kadib waxaa isdilay ninkii xukumay kooxdii jermalka ahayd Red Army Faction gaarigiisa ayaa laga dhax helay waxaa kale oo isdilay ayaa la sheegay ninkii lagu andacoonayey in la soo daayo oo isna ka tirsanaa kooxdaas. Badbaadintii 86 Rakaab. Waxaa meeshaas lagu bad baadiyey 86 bassejeri ah iyo 4 kamid ah shaqaalihii diyaaradda waxaana meeshaas lagu dilay afduubayaashii dhamaan. Sodium Hydroxide. waa ay fududahay in ay ku dhalaasho biyaha Na2CO3 + Ca(OH)2 → 2NaOH + CaCO3 Ammonium. Waa Jaad ka mid ah Gaska wa midb ahna maleh NH4OH + HCl → NH4Cl + H2O Beeldaaje Faarax Beeldaaje Cabdullaahi. ! colspan="2" style="background-color: #chttp://so.wikipedia.org/w/index.php?title=Beeldaaje_Faarax_Beeldaaje_Cabdullaahi&action=edit1cdc1; text-align: center;" | Beeldaajhi hore ee beesha Cali Saleeban ! colspan="2" style="text-align: center;" | 2004 ilaa 2012 ! Magaciisa ee af Ingiriis ah Taariikh Nololeedka Beeldaaje Faarax Beeldaaje Cabdullaahi. Beeldaaje Faarax Beeldaaje Xaaji Cabdulaahi wuxuu ku dhashay Degmadda Qandala ee Gobolka Bari Sandkii 1948-di halkaas oo uu ka bilaabay Dugsiga hoose & barashada Quraanka Kariimka. 1959 Wuxuu aaday Magaaladda Muqdisho halkaas oo uu ka galay Dugsiga dhexe wuxuuna dhameeyey sanadkii 1963. 1964 ilaa 1968 Wuxuu dhameeyey Dugsiga sare ee Riaggionenia. 1969 Waxuu Jaamacad u aaday dalka Talyaaniga oo uu kazoo bartay Culuumta dhaqaalaha. 1972 ilaa 1973 Wuxuu shaqo ka helay Bankigii Roma kaas oo Dowladu la wareegtay isagoo ka gaaray ilaa heer Maamule kana soo shaqeeyo meelo badan sida Magaaladda Kismaayo oo uu ka noqday madaxa sare ee Bankiga mudo dhan 15 Sano wuxuuna u lahaa Arrimaha Bankiyada Khibrad fiican. 1991 wixii ka dambeeyay. Wixii ka danbeeyey 1991 markii ay Burburtay Dowladii dhexe ee Soomaaliya wuxuu u soo hayaamay Deegaanadda Puntland isagoo ka mid noqday ergooyinkii dhisay Maamulkaas. Sanadkii 2001 waxaa uu ka mid noqday Golihii Wasiiradda Xukuumadii Madaxweyne Jaamac Cali Jaamac isagoo noqday Wasiirkii Hawlaha Guud iyo Guryaynta 2004 waxaa geeriyooday Aabihii Beeldaaje Xaaji Cabdulaahi waxaana loo caleemo saaray marxuumka Wakhtigaas inuu noqdo Beeldaajaha Beesha Cali Saleebaan si uu u buuxiyo Kaalintii Aabihii ee Beeldaajanimada. 2007 Wuxuu ka mid ahaa Isimadii ka qaybgalay Shirkii dib u heshiisiinta ee DFKS ku qabatay Xamar. 2008 wuxuu ka mid ahaa Raxan Isimo ah oo loo diray Wadanka Ethopia si ay u dhexdhexaadiyaan Raysal wasaaraha Ethopia Miles Zanawi & Madaxweynihii hore ee Soomaaliya marxuum C/laahi Yuusuf Axmed. Waxuu Safaro ku tagay dalal badan oo aduunka ah isagoo had iyo jeer ka hadli Jiray midnimada iyo danta ummada Soomaaliyeed, Waxuu ifka kaga tagay 7 Ubad ah 4 wiil iyo 3 gabdhood. Dadka u lahaaa Aqoonta waxay ku tilmaameen inuu ahaa nin Afgaaban, Xishood leh, ka Adag Afkiisa & Adinkiisa, Jecel Nabada, Xushmad fiicana ku dhex leh Bulshada isagoo in badan ka shaqeeyey Nabada & Xasiloonida mudadi uu hayey Xilka Beeldaajaha. Maarsamage. Maarasamage waa magaalo kamid ah magaalooyinka gobolka Galguduud, waxey 30 km kaga beegantahay dagmada Baxdo, waxaana marta wadada weyn ee isku xirta dagmooyinka baxdo iyo hobyo.Waxaa daga beesha reer xaaji saleemaan.Degmadaan waxaa ka arimiya maamul goboleedka Ximan iyo xeeb.Maarsamage waxaa ku nool dad ka badan 20,500 oo qof, waa magaalo aad udhisan, magaalada waxaa ku yaalo xarumo ee leeyihiin shirkadaha ganacsiga sida shirkadaha isgaarsiinta kuwa xawaaladaha iyo kuwa dhoofiya xoolaha. Jawiga. Magaalada Maarsamage cimiladeedu waa mid aad u fiican, kana mid ah magaalooyinka soomaaliya ugu cimilada wanaagsan. Dhaqaalaha. maarsamage dhaqaalaheedu waxuu ku tiirsanyahay xoolaha nool iyo ganacsiga sidookale ganacsigeedu wuxuu xiriir laleeyahay magaalooyinka muqdisho boosaaso baladweyne cadaado iyo baxdo. Dagmada cadakibir. dagmada cadakibir waxaey kamidtahay dagmooyinka gobolka galagaduud, Weliba kuwa ugu qadiimisan, taariikh ahaan 'cadakibir' waxaa lahelay qarnigii 18aad dabayaaqadiisii waxey dhacda koofur-bari 'cadaado' waxey xuduud la leedahay galbeedka 'aboorey' Adenoviridae. Adenoviridae waa nuuc fayrus oo ka mid ah bahda DNA-fayrus. Ururka Adeega Duulista Caalamiga. Ururka Adeega Duulista Caalamiga () waa hayad khaas u qaabishan Qaramada Midoobay Gaadiidka Diyaaradaha Rayidka ah. Astaanta ururkan waa "I C A O" oo laga soo gaabiyay magaca. Waxaa la sameeyey 4 Abril, 1947 waxaa xarunta uguwayn kutaalaa wadanka Kanada, shaqadeeduna waxa ay tahay habaynta iyo iskudubaridka howlaha duulimaadyada si looga nabadgalo dhibaato ka dhacda howlaha duulimaadyada. ICAO Waa afar xaraf oo laga soo qaatay (International Civil Aviation Organization). Dhamaan garoomada caalamka ayaa loo isticmaalaa. ururku waxa uu qabtaa ama uu ku shaqaleeyahay isusocodka diyaaradaha aduunka ee iskaga gooshaya xuduudaha iyo ka hortagga wixii qalad ah iyo baaritaanka marka ay dhacdo dhibaato la xiriirta dulimaad. Astaanta ICAO iyo IATA. IATA waa eraya lasoo gaabiyey ee ah (International Air Transport Association) oo ah iyana haydda ku shaqada leh diyaaradaha aduunka iskaga goosha ama shirkadaha leh ayaa ku midoobay. ICAO iyo IATA Waxaa iyagana looga dambeeyaa arimaha duulimaadka shibilka ah, waxa ayna leeyihiin calaamado farabadan aduunka meel kasta oo uu ku yaal Garoon caalami ah tusaalo ahaan Soomaaliya Garoonka Muqdisho afar eray oo lasoo gaabiyey ee utaagan ICAO iyo sedex eray oo lasoo gaabiyey oo utaagan IATA ahna shirkadaha diyaaradaha tusaalo ahaan:- Ilaalinta Hawada. Waa shaqada sedexaad ee aduunka ugu fiican waxa ayna ukala qaybsantaa 3 waaxood:- tower waaxda koowaad waxa ay tahay shaqadeeda ogolasho siinta diyaaradaha dhulka jooga si dhibla'aan ah kicitaankood iyo soo cagadhigashadooda iyo in ay usheegaan dhulka in ay ujirsadaan 5 ilaa 10 mayl oo kor ah iyo 5000 tilaabo Goonka Hareerihiisa. waaxda ilaalinta soo dhowaanshaha Qaybta labaad waxa ay ku shaqo leedahay diyaarada imaanaya ama kacaya in ay ku hagaan halka ay diyaarada ku degen lahayd iyo hawada meesha ay kamari lahayd waxa ayna ku ilaalinayaan diyaaradda Goobo dhexroorkeedu yahay 25 ilaa 60 mayl joogga sarane waxa uu noqonayaa 5,000 ilaa 15,000 oo tilaabo. waaxda ilaalinta hawada guud waxa ay tahay shaqadooda in ay ku hagaan halka kama dambaysta ah ee ay diyaaradii tagtay marilahayd ilaa ay ka qaarsiiyaan wadanka wadanka dariska la ah ama isla dalka gudihiisa haddii ay jiraan meelo kale oo laga hagi karo, marka ay dhacayso masuuliyad la wareegidda waxaa muhiim ah oo la raacayaa sharciyadaan:- CACAS Iyo Soomaaliya. Civil Aviation Caretaker Authority for Somalia Waa hay'ad qaramada midoobay uga wakiilka ah hawada soomaaliya, 1991 burburkii dowaladii dhaxe waxaa la waayey adeeg haga diyaaradaha soo dulmara hawada soomaaliya taasna waxa ay sababtay in ay haydaas la wareegto 1993 oo ay uwareejiso fadhigeeda Nayroobi qiyaastii waxaa sanadkii kasoo xarooda 6 milyan US doolar. Araarso. araarso waa dagmo ka mida gobolka dhagax buur waxayna u dhaxaysaa dagmada qabribayax ee gobolka jigjiga iyo magaalo madaxda Gobalka dhagaxbuur, waa Degmo la ansixiyay 2003 taariikhda Itoobiya waxaa dega beel ahaan beesha Abaskuul ee Jidwaaq Absame, gaar ahaan Reer-Ibraahim. Waana dagmo ku wacan wax soosaarka inta badan dhaqaalahoodu wuxuu ku xidhanayahay xoolaha nool iyo beeraha. Waa degmo ku xeel dheer hufnaanta iyo kala danbaynta sharciga, Araarso waxay isku xirtaa meelo badan sida wardheer iyo xadka wajaale waxayna leedahay Ganacsi aad u baalaran oo isugu jira dhanka xoolaha iyo baayacmushtarka bagaashka iyo raashinka. Garoonka Diyaaradaha ee burtinle. Garoonka Diyaaradaha ee burtinle waa garoon iminka mudo 3 sano ka soo jiiray magalada Burtinle ee goblaka Mudug.Garoonkaan waxa uu leyahy in ka badan 20 jidadka diyaaradaha maraan, 13 waa kuwo yaryar 7 neh waa kuwo aad u wayn. waxaa kale oo garoonka leeyahay ilalo aad uu xoog badan oo marnaba ma ahan mid ay wax dhibaato ama wax falal amni xuma logu gaysto.Garoonku wuxuu leeyahay qalbka lagu baaro dadka iyo borsooyinka.Garoonkaan waxaa shaqo ku leh ama maamulo wasarada sugida amniga ee qaranka ee isku taga madaxtooyada puntland.Garoonkaan waxaa maliin kasta kaso caga dhgata in kabadan 45 dayuradood.Xamul uu badan iyo rakab iyo dayradaha ciidanka ciirka ee dawlda isku taga puntland.Waxa kalo aalba taransiid ku noqda diyaradha uu kala gooshaya asiyada shiishe sida china iyo tiland iyo malaysiya iyo wadnka ruusha waxa kalo taransiid kunoqda dayradaha wadamada dariska siida ethiopa iyo sudan masar iyo kuwa kalo wadan. waxa aad uu amany garoonka waxqabdkiisa iyo maxtarka uu uleyahy dadwaynaha somaliyeed ee qurba joogta ubadan oo ku til mamy miid uu sahlaya inay safarkooda meelna kuso dhibatoon oo ay Soomaaliya gar aahn mudug burtinle toos dayuuradi ka soqady meelaha fog fog sidas yurub iyo amerika iyo konfuuurta barida asiya.ay ukenayso xata biila taransiid oo aan meelna ku haka nyn. waxaa iminka mamulka lo dhiibay gidomiyihi hoore ee haydaha iyo mamulka wasarada dajinta iyo marynta dadka bara kacayasha iyo wax uqabadkooda. mudane: AXMAD CABDI ODOWA XASAN CADE CISMAN Oo ahna niin aad aqoon uuleh iyo khibradba dhanka mamulka iyo daryeelka waxqabad shaqo. hooryna uuga so shaqeeyay meelo kala duuwan oo fara badan waxna kusa barty dalka dibadisa takhasusna cilmiga marynta iyo wax qabadaka. mamulka iyo daryeelka bulshada kaga soqalan jabiyeey dalka ruusha sanadi 1998. Android software development. Androoidh software waxa wayan proosaska cusub ee ablikashada ayaa samyean Android operating system. Waa ablikashano aya hadau jeer lugu smaya lugada loyagana jave lungage oo luku stacmalo software hormarnta Android. File:Htc Touch Pro2 Georgy.JPG|thumb|180px|Waa moobeelka ( Android waa operating system laga sameeyey () kernel oo la shaqeeya smartphoneska iyo ()ka. Android waxay keli ah la shaqeeya [smartphones]ka ay shirkadaha contract la saxeexay () oo ka mid ah shirkadaha (), (), (), (), iyo dhawr kale. Waxaa soo alifay () shirkad la shaqeeso Google, iyo shirkado kale. Marka uu sanadku ahaa 2005, shirkadda Google waxay iibsatay shirkadda marka hore soo wadday samaynta Android OSka oo la yiraahda Android Inc., iibsashadaasi ay dunida aad uga fajcisay. Sannadka marka ay gaadhay 2007, waxaa la asaasay majmuuc ka kooban 86 shirkado hardwareka, softwareka iyo telecommunicationska, intaasi oo shirkado ay aad u jecel in la sameeya Abwaan siciid gacamay. Taariikh nololeedkii abwaan(Gacameey). Siciid Gacamay magaciisa waxaa la yiraa siciid sh Maxamud siyaad xaydho, siciid waxaa lagu naynaasaa Gacameey waxaana loogu naynaasay gacan ayuu la'aa, abwaan siciid wuxuu ku dhashay miyiga tuulada docolay waqooyi bari kaga beegan magaalada Cadaado taariikhdu markii ay ku beegneed 1958 siciid gacamay wuxuu ku barbaaray dhulka miyiga ah ku hareeyaysan magaalada cadaado wuxuuna quraanka ah kubartay xiligii uu ku sugnaa miyiga, wuxuu bilaabay murtida oo uu aad u jeclaa gaar ahaan gabayada iyo hal abuurka, aabihiis Maxamuud siyaad xaydho wuxuu ahaa gabyaa weyn oo caan ah dhulka soomaalida gaar ahaan gobolada dhexe aadna u hal abuur badnaa waana mida ka dhigtay abwaan gacamey inuu noqdo mid ka soo jeeda qoys ku xeel dheer gabayada iyo hal abuurka maadaama uu yahay abwaan ina abwaan. Xarigii la xiray. abwaan siciid waxaa xiray dowladii kacaanka oo uu hogaaminaayay Maxamed Siyaad Bare, waxaa loo xiray in markii uu arkay cadaalad darada iyo qabyaalada maldahan oo qoyskiisa lagu hayo ayuu bilaabay gabayo iyo hal abuurro uu uga soo horjeedo hogaanka iyo maamulka ku dhisan oo waliba sida khaaska ah loogu xasuuqayo beeshiisa sidaas owgeed abwaan siciid wuxuu tiriyay gabayo uu ku dhiirigalinayo bulshada soomaaliyeed oo uu ku duubi jiray cajalado uu uu udiri jiray bulshada soomaaliyeed sidoo kalana uu ku fahansiinayo gumaysiga maldahan iyo shareeca kahor imaatinka uu wado maxamed siyaad bare iyo taliskiisa qarashkii loogu talagalay in qaranka soomaaliyeed lagu daafaco oo loo adeegsaday in Lagu Gumaado shacabka qasatan beesha Habar-Gidir dagaalkii iyo gumaad kii uu ugaystay beesha reer xaaji saleemaan. Abwan Siciid gacameey wuxuu qeyb libaax ka qaatay halgankii looga soo horjeeday xukuumadii kaliga taliska ahey ee uu madxda ka ahaa Moxamed Siyad Barre. Abwanka waxaa lugu xasuusta Geesinimada iyo sida u uqaatay go,aan geesinimo leh Wuxuu gabayo baraarujin ah oo is daba joog ah kasoo tiri jiray halkaa iyadoo shacabka somaliyeedna dhag jalaq usiin diiday hanjabaadihii xukumada ee ahaa in cidii lugu arko isagoo dhageysanaya gabayada Gacameey eey mudan doonto ciqaab adag. Dhimashadiisii. Abwan Sicid Moxamuud Siyad (gacamey) wuxuu ku dhintay magaalada jilib ee gobolka jubada hoose sanad kii 1992 kii kadib markii niman dableey ah eey si gaadmo ah xabado ugu fureen baabuur kiisii. Canjeelo. Canjeero (Af Amxaari: "ənǧära";) waa cunto ay cunaan dadka Soomaalida, Itoobiyaanka, wadano badan oo Carabta iyo meelo badan oo caalamka ah. Sida caadiga ah canjeeradu waxay ka mid tahay quraaca qoysas badan oo degan Bariga Afrika. Canjeerada waxaa laga sameeyaa daqiiq, bur iyo milix la khamiiriyay mudo saacado ah, ka dib lagu dubey daawe (bir wareegsan). Canjeeradu waxay dhaqan ahaan inaga soo gashay wadanka aan jaarka nahay ee Itoobiya oo tan iyo wakhti hore ka ahayd cuntada ugu muhiimsan. Lahjadaha dadka Soomaalida ee kala duwan ayaa waxay keentay in canjeerada loogu waco magacyo kala duwan. Gobolada Waqooyiga Soomaaliya waxaa loo yaqaanaa "Loxoox" iyo "Kimis". Canjeerada waxee ka midtahay cuntada lagu sameeyo kushiinka.Canjeerada waxaa soomaalia laga cunaa subax kasto, waxaana lagu cunaa suqaar ama baar iyo dalacbilaash. Sida dhaqanka ah neh waa Saliid Macsaro ama Subak iyo Sonkor iyo Shaax.Canjeerada waa cunto soomaaliya laga isticmaali jiray waqti aad u fog.Waxaa kale oo jirto (Malawaxa) iyo Jabaatiga oo u sameesan sida canjeerada oo kale, laakiin woo ka yaryahay woona ka macaanyahay. Badanaa waxee soomaalida malawaxa isticmaashaa ramadaankii. Mareeg State. Mareeg waa meel dhacda gobollada dhexe ee Soomaaliya gaar ahaan bariga Galguduud, waxaana xarun u ah Ceeldheer waxaa hoos yimaado deegaano in ka badan labaatameeyo. Juqraafiga. Deegaanaka Mareeg Wuxuu dhanyahay bedkiisu 77,167 km² waxayna dhacdaa gobollada dhexe ee Soomaaliya, bari waxaa ka xigta Badweynta Hindiya, Koonfur waxaa ka xiga Shabeellaha dhexe. Taliskii Ujuuraan. Qarnigii 13aad Ujuuraanka waxaa xarun u ahayd Mareeg ilaa 1589 Imaatinkii Talyayaaniga. 1889 Markii uu talyaaniga yimid waxaa laga soo dajiyay Hobyo. Jamahuuriyadda Soomaaliya. Deegaan ahaan dadka ka soo jeeda Deegaankaan waxay ahaayeen dadkii ka dambeeyey in gumaystahay talyaaniga laga dhaadhiciyo jiritaanka Soomaaliweyn, Markii ay Majeerteen talyaaniga ka soo dajiyeen xeebaha gobollada bari hadfkoodu wuxu ahaa in ay gumaystaha la shaqeeyaan kuna shaqeeyo gumaystaha qaab iyaga dan u aha laakiin waxaa bedelay markii uu talyaaniga soo gaaray nawaaxiga mareeg iyo dadkii ka soo jeeday oo ugu horeeyay Janaraal Daauud Cabdulle Xisri, in fikirka laga dhigo dhismaha Dawlad Soomaaliyeed, dhulalaka maqanna talyaaniga uu gacan ka gaysto. Sidoo kale markii Federaalka loo ekaysiiyay qaab qabiil haddana waxay ka mid ahaayeen Deegaanadaan dadkii ku qasbay Maamulka Puntland in aan Mudag laka goyn federaalkuna noqdo mid ku salaysan Gobollo, waxaana ku cad cadaa Xasan sheekh Maxamuud. Operating system. operating system (habka shidida) waxaa weeyi group software ah oo maamula dhismaha computerka computer hardware kaasoo u keena adeegyo isku mida prograamada computerka. habka shididu waa cunsur dhaqdhaqaaq u leh habka prograamka ee ku jira computer systemka. programada hawl galaa waxay u baahanyihiin habka shidida si ay u shaqeeyaan. si u dhismuhu u shaqeeyana sida waxa la galiyo iyo waxa ka soo baxaba. habka shidistu waxay u dhaqantaa dhex u dhexaysa prograamada iyo dhismaha computerka. Memory card. Memory card ama (Kaarka xasuusta), kaydiye, waa kaar elektroonic ah qalabka kaydinta maclumatka waxana loo isticmala kaydinta waxyabaha digtalka ah. badana waxa lagu isticmala qalabyo kala duwan oo ay ku jiraan digital camera(humaag tireed), mobileda gacanta, kumbuyatarka gacanta iyo MP3 players, aad ayeey u yaryar yiin waxayna awoodan in ay maclumatka hayaan bile koronto. taariikhda. PC Cards (PCMCIA)waxa ahaa nocyadi ugu hereyay ee kaydisha (qaab card ahaneed) waxanu soo baxay 1990s,laakin hadda badanaa waxa lagu isticmala shirkadaha application ah si ay ula xiriraan qalabka ah I/O sidaa modems. 1990s,tiro kaydiyal ah oo ka yaryar PC Card soo baxay, ay ku jiraan CompactFlash, SmartMedia, iyo Miniature Card. shirkadaha aadka u hormaryay kaydisha ayaa waxa ugu cadcad shirkada sony Since 2010 new products of Sony (previously only using Memory Stick) and Olympus (previously only using XD-Card) are offered with an additional SD-Card slot. Effectively the format war has turned in SD-Card's favor. Video game consoles. Video game consoles use memory cards to hold saved game data. Cartridge-based systems primarily used battery-backed RAM within each individual cartridge to hold saves for that game. The Neo Geo AES, released in 1990 by SNK, was the first video game console able to use a memory card. AES memory cards were also compatible with Neo-Geo MVS arcade cabinets, allowing players to migrate saves between home and arcade systems and vice versa. Memory cards became commonplace when home consoles moved to read-only optical discs for storing the game program, beginning with systems such as the TurboGrafx-CD and Mega-CD. Until the sixth generation of video game consoles, memory cards were based on proprietary formats; later systems have used established industry hardware formats for memory cards. Home consoles now commonly use hard disk drive storage for saved games. though most portable gaming systems still rely on custom memory cartridges to store program data, due to their low power consumption, smaller physical size and reduced mechanical complexity. Faysal Xaaji Cilmi. Faysal Xaaji Cilmi (noolaa 1969 ilaa 2012) waxa uu ahaa agaasimaha xafiiska ra'iisul wasaaraha soomaaliya, ahna agaasimaha guud ee wasaarada maaliyada. Taariikh nololeedka faysal xaaji cilmi. Faysal xaaji cilmi waxa uu dhashay 21 apriil 1969, wuxuu ku dhashay magaalada Dhuusamareeb ee gobolka Galgaduud. Faysal wuxuu wax ku bartay magaalada dhuusabareeb.Waxaa uu bilaabay quraanka kariimka, taariikhda marka ee eheed 1978, kadib wuxuu galay skoolkii weynaa ee magaalada dhuusamareeb, wuxuu wax ka bartay dugsiga hoose iyo sare ee dhuusamareeb. Siyaasadda. Faysal xaaji wuxuu xilal badan ka soo qabtay dowladihii soomaaliya soo maray.Wuxuu saaxiib khaas ah la ahaa ama ee isla soo koreen ra'iisul wasaaraha soomaaliya ee cabdi wali maxamed.Taariikhda marka ee eheed 2009 waxaa uu helay shahaadada ama abaalmarinta qofka ugu nabada jecel ee aduunka ahna xildhibaan soomaaliyeed. Geeridiisa. faysal geeridiisa waxay timid markii uu ka qeybgalay munaasabad loogu dabaaldagaayay tv'ga SNTV oo ku beegneed sanadguuradii 28 markii la aasaasay radiyaha tvga ku hadla codka Dawladda kumeelgaarka.Taas oo ku beegneed 28 oktoobar 2012.Munaasabadaas oo ka dhacday xarunta tiyaatarka qaranka ee magaalada muqdisho.Intii ee munaasabadaas si fiican u bilaaban, waxaa irida hore soo dhaafay, gabar kumiineysneed waxyaabaha qarxa, gabartaas oo la rumeysnaa in ee ka tirsaneed al shabaab ayaa waxay isku qarxisay dadkii ku signaa meesha, waxaana ka mid ahaa dadkii dhaawacmay faysal xaaji oo ka mid ahaa masuuliyiintii ka soo qeybgashay munaasabada.Faysal waxaa uu ka mid ahaa masuuliyiinta sida xun ugu dhaawacmay, waxaana loo qaaday isbitaal ku yaala magaalada nayroobi ee dalka kenya asaga iyo xildhibaan kale oo la dhoho mawliid macaane. wuxuuna ku geeriyooday isla magaalada nayroobi. Sumad xisaabeed. Astaamaha Joomatiriga. Tani waa qayb kamid ah Astaamaha ama (Sumad) Joomatiriga. Harardheere. ASC. anogoo ah axmed sh. ibrahim sh. m/ed wardoon, waxaan salaan iyo hambalyo u dirayaa dhammaan reer xarardheere waxaan u rajeynayaa hurumar dhankasta ah in ilaah ugu deeqo amiin amiin, waan ku farxay qoraankaan waa degmadaan ku dhashay gaar ahaan Caad weliba ku dhashay (Qara-weyn) waxaan ku soo barbaaray biyaha ceelasha camaara iyo 3dii ceel ee ugu horeysey xarardhere ee lahaa magacyada qabiil iyo ceelkii matorka ee Dawladda. Dagmada gidhays. dagmada gidhays waa dagmo kamid ah dagmooyinka gobolka galgaduud dagmada gidhays waxay waqooyi bai kaga beegantahay dagmada cadaado gidhays waa magaalo qadiimi ah oo dhisnay ku dhawaad 150 sano in kabadan dagmada gidhays waxaa ku nool dad shacab ah oo aad u il bax ah kana mid ah dad ka soomaalida ugu nabada jecel maxaa yeelay dagmad gidhays waligeed wax dagaal ahi kama dhicin magaalada gidhays waxaa daga beesha reer xaaji saleemaan ee habargidir oo kalaiya magaalada gidhays waxaa mara wadada isku xirta magaalooyinka cadaado iyo baxdo ee gobolka galagduud wadadaas oo ah wadada jay ah oo aad loohagaajiyay magaalada gidhays dadka ku nool waa dad aad u wax barasho jecel magaalada waxay leedahay schoolaad badan sida macahka iftiin iyo macaahid kale Xariirad. Xariirad () waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal, wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan banka Geriyaad ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada Boorama iyo wadanka Djibouti. Magaalada Xariirad waxay dhacdaa 150 kilomitir koonfurta magaalda Saylac iyo 3 km (2 mi) waqooyiga xadka wadanka Itoobiya. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay leedahay joog dhan 972 mitir biyaha bada ka kor, waxaana ku hareersan buuro waaweyn oo ka mid ah "Silsilada Golis". Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay Degmada Saylac, waxay marar badan si toos ah u hoostegtaa Maamulka Saylac & Lughaya. Taariikh. Sida lagu sheegay dhaqanka dadka deegaanka, meesha magaalada Xariirad hada dhacdo waxay ahaan jirtey meel aad u dhir badan oo geedo noocyo badan leh ka baxaan. Waxaa intaas dheer, magaaladan waxay waligeed ku caan ahayd biyo nadiif ah, taasi ooy sababtey dhinac ahaan in lamadegaan ka saaran tahay. Bulshada. Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo Qaramada Midoobay hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Xariirad dhan tahay iaa 827 qof kuwaasi oo iskugu jira xoolo-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi iyo tiro kooban oo Beesha Ciise ah. Juquraafiga. Magaalada Xariirad waxay dhacdaa deegaan buuroley ah, waxaana dhowr dhinac kaga wareegsan dooxooyin ka bilaabma dhulka sare. Magaalada agagaarkeeda waxaa caan ku ah noole badan oo duurjoog ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: dacawoda, bisad duurjoogta, yayga, daanyeerka, noocyo badan oo shimbiro ah iyo weliba xayawaano kale oo badan. Cimilada. Cimilada magaalada Xariirad waa mid lamadegaan la mood. Sidoo kale wuxuu deegaanku leeyahay "Cimilada Buuroleyda", taasi oo ah kuleyl iyo qalayl wakhtiga gu'ga iyo qaboow wakhtiga jiilaalka. Waxaa xusid mudan jooga magaalada oo ah ilaa 972 mitir ka saraysa biyaha bada. Garisa. Gerisa waa tuulo katirsan gobolka Salal, tuuladaan waxee ku taalaa meel isku xidha Jabuuti iyo Boorama ilaa Hargeysa.waxaa kuxeeran tuulooyin badan oo dhamaantod ee deganyihiin Beelaha maxamed case gaar ahaan bahaber abokor oo rer siciid ah iyo bahaber muuse gerisa. Tuuladaan waxee xidhiidh dhaqaale lawadaagtaa dalka jabuuti. Wax iskuul ah maamulka somaliland kama dhisin waxaa ka jira xarumo waxbarasho oo dadku is xilqaameen waxaa ku dhashay magaaladan madaxweynihii hore ee jabuuti xaaji xasan guuleed abtidoon waana deegaan aad u dad badan xaga cufnaanta dadka marka la eego Moos Bukeeni. Moosbukiini waa nooc kamid ah mooska ay somalidu isticmaasho qaas ahaan koonfurta Soomaaliya muuskaan wuxuu kamdiyahay 3 nuuc oo muus oo Soomaaliya lagahelo 1-muus caadi ah 2-muus sokor 3-muus bukeeni muus bukeeni wuxuu u'egyahy moosaka caadiga ah lakiin wuu kayar baladhanyahay halka muus sukarku uu yahay nuuca uguyar muuska somalida lehna macaan,muusbukiini waa muus lkarsado looma isticmalo sida labadanooc ee kale. Cali Xaydh. Cali Xaydh waa degmo ka tirsan Gobolka Awdal. Tilmaan. waxay ku talaa meel u dhaw xeebta Gacanka Cadmeed. Waxay leedahay jawi wanaagsan waa meel roob badan oo buuralay ah waxaa marta wado iskuxidha Jabuuti, Hargeysa,Boorame iyo Lughaya Degmadan waxaa daga beelaha maxamed case gaar ahan belaha Ilma MUUSE. waxana Aasaskeda laha BEESHA AADAN MUUSE. Waxay leedahay dugsi hoose-dhexe, Madarasad iyo dhaqtar MCH oo ay ka caawisay dhinaca caafimaadka hayadda world-vision. Billaabay. waxa ASAASAY [XAAJI DAAHIR BARRE GOULED] waxanu xajigu ka soo shaqeeyey dawladihii iyo gumays tayaashii dhulka somalida ee kala ahaaaa Faransiiska Ingiriiska IYO Talyaaniga oo uu afkooda ku hadlo iyo waliba af carabi oo uu ku hadlo waxanu ka soo shaqeeyey dalalka Jabuuti iyo somaliland. Bulaxaar. Bulaxaar waa magaalo qadiim ah waxay kutaala xeebta buurta almis waxaa agmara dooxa waaxeen oo bariga bulaxaar bada kagadarsama,waxaa daga Ciise iyo mamasan, oo badaraxaan ah eyako ku badan waliba degaan kaa runtina xoolohogu daqaan duleedka magalada magaladan waxay burburburtay mar hore oo gabigeeduba way aasantey bulaxaartan cusub oo 200m u jirta tan hore ayaa jirta waxaaney ka tirsan tahay degmada bulaxaar dadka caanka ah waxaa ka mid ah dhagasayn waa sacad muuse iyo beesha badaraxaan waxana ka mid ah odayada sida fican loga yaqano tuulada bulaxaar yuusuf aadan oo gaaraf oo ah oo ah mamaasan baxarlaad waana oday aad loo yaqaano. degaan kaaa waxa ku hareraysaan waa beelo badaraxan ah oo xoola dhaqato u badan duleedkaa magalada waxa laga arkaa geel badaraxan oo daqa mesha. magaladan sida lawada ogyahay waxa deegan asal ah u ah besha mamasan gaar ahaan besha badaraxaan laga so bilabo markii ingirisku mesha haysaan jiray ila hadada lajogo in kasto reero dhow aqal ah oo reer isaq kaso jeeda ay ku so bireen 2012 iyo wixi ka dambeyay ka horsee waxa mesha qaas u gali jiray beshaa ciise gaar ahaan mamasan baraxan ah. gaar ahaan waxad wada ogtihin dhaman laga so bilaabo xiligi ay dhalatay dawlada somalia ila hadaada lajogo waxa deegaan u ah xeebtaa somalia ee hada lagu magcaabo xeebta somaliland beesha ciise gaar ahaan mamasan reer kaa laa idhaho deganada ay degaan reerkaa cise waxa kaa mid ah sidan hoos ku xusan Lowyacado. Lawyacado (; sidoo kale loo yaqaano Lowyacado) waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal ee wadanka Soomaaliya, maantase loo yaqaano Somaliland. Magaaladani waxay saaran tahay xadka Soomaaliya la wadaagto wadanka Djibouti. Maamulka dowlada magaalada Lawyacado waxay hoostegaan Degmada Saylac, taasi mararka qaar ka tirsan Maamulka Saylac & Lughaya. Bulshada. Sida lagu ogaadey tirokoob madaxbanaan oo la sameeyay sanadkii 2012, magaalada Lawyacado waxaa ku si joogto ah ugu dhaqan dad bulsho ah oo gaadhaya ilaa 1,600. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi iyo Beesha Ciise. Guud ahaan, Lowyacado waa magaalo yar oo ku yaala xadka u dhexeeya Somaliland iyo Jabuuti. Waxay leedahay dekedd yar iyo waxa uu ku yaalaa ee gobolka Salal ee Somaliland. Cabdulqaadir (degmo). Cabdulqaadir (;) waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal, wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan banka Geriyaad ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada Boorama iyo wadanka Djibouti. Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay Degmada Saylac. Bulshada. Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo Qaramada Midoobay hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Cabdulqaadir dhan tahay 567 qof oo si joogto ah u degan. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi. Waa magaalo katirsan gobolka Salal ee waqooyiga Soomaaliya ee maanta loo yaqaano Somaliland. Magaaladan waxay leedahay dugsi caan ah oo qadim ah waxaa daga qeeybo ka mid ah beelaha Gadabuursi. Magaalada Cabdiqaadir waxay saarantahay buuralayda Maar-maar. Dhuumoodle. Dhuumoodle waa tuulo kamid ah tuulooyinka gobolka Galgaduud. Millimeter. Millimeter Waxaana loo soo gaabiyaa (mm) Waxa ay ka koobantahay weedha (Milli) Oo ah micnaheeda Kunkiiba hal (Meter) waa halbeega ay aduunka oo dhan isticmaalaan ee lagu cabiro dhererka ama dhirirka, Sidaas daraadeen "Millimeter" Waxa uu la egyahay Kunkiiba hal oo loo qoro sidaan formula_1 waxaan loo adeegsadaan dhererka yer. Centimetre. Waa halbeeg cabir Centimeter ka ee aduunka oo dhami isticmaalaan waxaana loo soo gaabiyaa (cm) waana cabirka ka wayn Millimeter Ka Decametre. Dekameter ku waa weedh ingiris ah waxaana loo soo gaabiyaa (dam) Waa wax lagu cabti sida Millimeter Centimetre Meter Kilometer waxaana tuslaale u ah Dekameter waxa uu la midyahay 10 Mitir. Decimetre. Disimitirku waa halbeeg cabireed loona sunto (dm) oo udhiganta 10 cm sidoo kale 10 dc = 1 mitir Hectometre. Hektoomitir waa halbeeg cabireed ay aduunka isticmaalaan wayna yertahay in la adeegsadaa waxaana loo suntaa (hm) waxa ayna udhigantaa 100 Mitir Kaliber. Kaliber waa wax loo adeegsado tilmaamid cabir ahaan inta uu le egyahay dhuun ama tubo afkeed dhexroor badanaa waxaa loo isticmaalaa Hubka sida adigoo maqla Hoobiyaha nuuca 60, 80 iyo 120 dabcan waa Millimeter Qoriga ay somalida uqaan Jiibta waa 120 mm dhexroorkiisa Waxaad maqli jirtay Bistoolad la yiraah oo macnaheedu yahay Bistoolad Cabirkeedi yahay dhexroorka afka 9mm. Shiiqaal. shiiqaal waaqabiilweeyn kuna caan ah diinta fidiskeeda taariiq ahaa xiligii jahliga ayeey shiiqaashu soogaareen soomaaliya iyagoo markaas uuusoo hormaray sheeqloobage waxaakaloolooguyeeraa axmad badwi waxuu kasoo haajiray arlul caran isagoo ilah dartiis iyo diin faafis ugasootagay dadkisii isagoosooabaaray xagaa iyo soomaaliya halkaas oo diin xumumiba ani kajirtay markuu yimid soomaliya ayuu uyimid dad aan diinta aqoon markaas ayuu bilabay in dadka uubaro diinta markiiku dhaxmilmay uusan u noqondadkiisii ayaa waxaa lagasoodabadiray walaalkiis qudub si uu uraadiyo isagiina diintii yuufafiskeedii ku dhaxlabmay soomaalidii markale ayaa lagadaba soodiray walaalkood kale ee gandarshe isaga intuusan sookicin ayaa reerkoodii uguuriyeen gabar si usan ulamilmin soomalida shiiqaashu waasagal jilib loobage qudub,gandareshe,shiiqaalreer oowxasan,shiiqaal jaziira,shiiqaal qaaluu ooiyagna kumilmay oromada barkood ah shiiqaal xeeb jire. Waxa kaloo jira Shiikhaal Reer awsiciid dad badan na aay u yaqaanaan sheekhaal waranleey oo dega jubooyinka ilaa dirdhawa iyo qabri dahar itoobiya oo aaminsan in aay yihiin niman Dir ah xubin na kuqaata magaca direed dhanka dowlada. Waxay Badankooda Dagan yihin jubbada Dhaxe Qaas ahaan Waxay u Dhaxeeyaan jilib Jamaame Ilaa Kismaayo Dhanka xeebta Dada Sidaa aragno Dhulka Jubbooyinka Dad soo Galay ayaa Iska sheeganayo Qaas ahaan Magaalada Kismaayo Waxaana Boob Dhul Ku Hayo Qabiilo Isbahaystay (HARTI-DAAROOD)Oo Sheeganayo Inuu ahaa Mid u Dhashay Goboladaas Seegashaddii Magaalada Kismanyo ee Xaalada Magaalada Kismanyo waxaa laga wareeystay Nin oday ahaa kana mid ahaa Ciidamadii gumeestihii Ingriiska ee (Jubba-land) sanadkii 1914, Ninkaasi Odayga ahaa Magaciisa waxaa la dhahaayay (garaad Yuusuf Jaamac) wuxuu sheegay in magaalada kismanyo, uu aas-aasay, Ninkii wakiilka u ahaa saldanada Cumaan, magaciisana ahaa saciid Barqash, oo dadka u yaqaaniin (Sayid Barqash) kadibna Ingiriiska ayaa kala wareegay. Sanadkii 1914, kismanyo waxaa ku noolaa Dadka la dhaho Baajuun oo ku noolaa ilaa iyo jaziiradaha (Juula&Jawaaya iyo kuwa kale). Miyiga magaalada Kismanyo, waxaa ku noolaa Soomaali isku dhaf ah oo u badan Shiiqaal Gaaljecel, Huweer, Jiido, Tuni, Leysaan. Ruuxii ugu soo horeeyay oo Daarood ah, wuxuu ahaa>Xaaji cadow Cali, oo ahaa Cali Saleebaan, kadibna waxaa yimid Maxamed Gaban. Sanadkii 1925markii ingiriiska ku wareejiyay Talyaaniga Jubba-land, ayaa Irir iyo Daarood Qolaba mar timid. Geer-giir>waa magac aay wadaagaan, soomaalida kale inta aan Daarood eheen, Qabaa’iladaasi la isku dhaho Geer-giirta qiyaarkooda suuqa wax badeeca ineey keenaan ugu badan xoolaha nool, qiyaarkoo da kuma iibsankarin, waayo marka ugu horeeysa nin ayaa qeeyma u gaaraya, wax ka badan qeeymahaasi kuma iibsan karaa, Ninka qeeymaha gaaraya waxaa la dhihi jiray mowliid cabdi xareed, oo ka soo jeeday qabiilka ciise maxamuud. Haddii aay damcaan in aay suuqa ka baxaan, waxaa u imaanaayay nin la dhihi jiray>maxamed Nuur Guhaad, oo ahaa Canshuur qaade una dhashay >Cumar maxamuud. Ninkii safarka ahaa waxaa lagu qasbaayay in uu bixiyo Canshuur iyo waliba So.Sh.10,Kaaba-qabiilka qoladii asaga sheegatay. Haddii uu bixinwaayo inta Saldhiga la geeyo ayaa kiiskii l,lagu heeystay inta loo bedelo waji kale, ayaa lacagtii markii hore laga rabay mid ka badan laga qaadayay. Muhammed hadi abdullah yussuf. muhammed hadi wuxu ku dhashay tuulada balayalay oo bari ka xigta magalo madaxda ismamulka somalida ee jamhuriyada federalka ethopia.taariikhdu markay aheyd (18 june 1991) muhammed hadi wuxuu ku soo barbaaray magalada hargeysa ee somaliland halkaas oo ku soo qaatay cimrigiisa inti ciyaalnimada. Intu magalada hargeysa joogay wuxu bartay quranka iyo diinta islamka wuxuna shahada diplomada ka qaatay machadka ibnu baaz ee diraasadka islamka, dhanka kale wuxuu ku soo qaatay waxbarashada asasiga ah asago ka baxay dugsiga hoose dhex ee alifdoon iyo dugsiga dayib guray secondary school Daba dheer. daba dheer waa abaar ku habsatay somaaliya n1974-1975 waxaay saamaysay deegaanada waqooyiga iyo badhtama soomaalia waxaa kudhinta 100,000 oo qof waxaa kubara kacay 1 milyan oo qof waxaa gargaar ufidiyaay dagka dawladii kacaanka iyadoo kaashanaysa dawladii ay xuluufada lalahayd ee ruusha dadka waxaa lagu daad kureeyey diyaarado iyadoo lagaadhsiiyay shabeelada hoose shabeelada dhexe iyo jubooyinka Atom. Atamku waa wax yer oo ilmaqabata ah, waana qayb ka tirsan Maatarka waxaan ognahay in uu yahay maatarka wixii cufleh culaysnaleh meelmadhana buuxin kara. Atamka waa walxaha ugu yar kimikada waxa ay ka timid Atamos Gariiga oo macnaheedu yahay ma qaybsanto. Atam kastaa waxa uu koobanyahay, Borotoono (+) Togane ah, Niyutaroono (0) iyo Elektaroon (-) Tabane ah, marka laga reebo maatarka loo yaqaan Hydrogen, taas oo aan lahayn Niyutaroono. Niyutaroonka iyo Borotoonka waxay ku yaalaan Bu'da atomka, waxaana la ogaaday in xoog wayni ku hayo, xoogaas oo aan ahayn xoog danab maxaa yeelay waxay leeyihiin danab isku cayn ah kaas oo ah Togane, mida kale xoogaasi ma'aha mid cuf-isjiidad maxaa yeelay xoog cuf-isjiidadku aad ayuu u yaraan lahaa, markaa xoogaasi waa mid u gaara Borotoonka iyo Niyutaroonka waxaana loo bixiyay xoog isku-dabar bu'eed. Fogaanta ay isku jiraan laba Borotoon hadii ay ka bataan dhexroorkoodu inta uu dhanyahay waxaa abuurmaya xoog danab kaladid. Haddaba cufka Elektaroonka negi waa 9,1093826 × 10−31 kg Kan Borotoonkuna waa 1,6 × 10−19 Kan Niyutaroonkuna waa 1,674 927 29 × 10−27 kg Borotoonku waxa uu ka culusyahay Elektaroonka 1827jeer. Elektaroonadu waxa ay maraan majiiro go'an oo ku wareegsan bu'da atommka. Atammka danabkiisu waa eber(0), waayo inta elektaroon iyo inta borotoon ee ku jirtaa way isleegyihiin Maatar. Walax (ingiriis:Matter) waa waxii mug leh meel marrana buuxin kara. Marka laga dhigayo jamac (plural) ereyga walax waxaa loo qoraa ama akhriyaa "Walxo". Koonkan aynu ku noolnahay waxa u ka kooban yahay walxo isku xidhan, haddii aad fiiriso agagaarkaaaga shay walba waa walax. Qeeybaha Walxaha. Walxaha waxaa loo qeybiyaa 3 qeybood oo kala ah Adke (solid), Dareere (liquid), iyo Neef ama Hawo (air). Barashada Walaxda. Cilmiga loo yaqaan Kimisteri ayaa si fiican u sharaxa walxaha iyo dhamaan wixii la xidhiidha. Kimisterigu waa barashada maatarka iyo sida uu isu bedbedalo, kimistarigu waa barashada walxaha iyo isbedelkooda. Walax waa wixii aan tamar ahayn, koonkan waxauu ka kooban yahay tamar iyo maatar, tamarta waxaa kamida ileyska, kulka, korontoda Birlabta IWM. Borotoon. Borotoon waa wax kamid ah Atomka eray ahaan waxaa loola jeedaa biloow iyagoo mooday Brotoon ka wax ka yar in aaney jirin Borotoonka waxa uu ku yaalaa Bu'da atomka waana Togan waxaana loo suntaa p, p+, N+, Cufka Borotoon ka waxaa lagu qiyaasaa 1,6726231 × 10-27 kg Borotoonku waxa uu ka culusyahay Elektaroonka 1827jeer. Kiilogaraam. Kiilogaraam waa mid kamid qaybaha miisaanka wax lagu cabiro ee aduunka oo dhan laga isticmaalo Ksm waxaana lagu cabiraa Cufka walxaha, waxaana loo suntaa (kg). Soomaalida waxa ay wax ku cabran jireen halbeega ah Suus, Madaal iyo IWM. Xaaji Axmed Fiqi. Taariikhdi gumeesigi britishki iyo Xaaji axmedfiq. Xaaji AxmedFiqi wuxuu ku'dhashay gobolka hiiraan. 'Xaaji axmadFiqi' markuu 17jir ahaa ayuu xaafidul quraan ahaa, wuxuuna ka sojeedaa beesha((Mudulood/abgal)), wuxuu doon karaacay gobolka banadir, wuxuuna cilmi iyo aqoon ko'rarsi u'aaday Xijaaz waxaa manta loo garanayaa "MAKA IYO MADINA", wuxuu wax barasho ugalay machadka kuyaal magalada MAKA ee hada loo garanayo 'UMUL'QURAA',waxeey machadka isku barteeyn 'SAYID MAXAMAD CABULE XASAN' oo cilmi doon ahaa, == AXMADFIQI wuxuu bartay cilmiga FIQIGA iyo shareeca islaamka, sidaa darteeyd ayaa loogu bixiyay 'FIQI' wuuna dhameestay,3/9/1890 axmadfiqi wuxuu qabtay ama aaday 'BARBARA'somaliland si'uu dadka diinta u'baro, wuxuu barbara ka noqday nin khabiir ah luqada carabigana aad ubartay kana jawaabo masal kaste ee ah cilmiga FIQIGA, AXMADFIQI wuxuu barbara ka'guursaday gabadh bilcaan oo ka soo jeedo reer barbara oo ah duriyada beesha isaaq. masjid ayuu wuxuu ka ahaa IMAAMKA dadkuna diinta kubari jiray, gabadhii xaaskiisa waxeey udhashay gabadh, kadib waxaa yimid barbara SAYID MAXAMAD CABDULE XASAN oo cilmiga diinta soo dhameestay, waxaa meesha ku soo dhaweeyay AXMADFIQI iyo ardaydiisa, kadib waxeey ku heshiiyeen in galbeedka iyo barigaba aadaan oo dadka diinta gaarsiiyaan,aakhirkii waxeey abaabuleeyn mawlacyo badan oo loo diin'doonto,waxeey isku afgarteeyn in eey dagaan gobolka TALEEX oo aheeyd dagaan istaraatijo ah hadana dagaan sayidka reer abtigiis dhulbahante, Waxay dad badani maqleen ama ka dharagsan yihiin halgankii Daraawiisheed ee uu Sayid Maxamed Abdullah hassan uu hogaaminaayay. Sayidka oo qabiil ahaan ka soo jeeday qabiilka Ogaadeen Khaasatan bahgari, Dadku uu majaraha u hayay ama waqtigaa uu madax u ahaa ee daraawishta ahaana ay u badnaayeen qabiilka Dhulbahante. Hadaba sida ay dadka badankii u haystaan daraawiishi dhulbahante iyo sayidkuun kuma koobnayne waxaa jiray rag miisan culus kulahaa oo arrinka iyo talada daraawiishta looga dambayn jiray oo aan Dhulbahante iyo ogaadeen midna aan ahayn ama hadaan si kale u dhigo aan daaroodba ahayn.. Ragaa waxaa ka mid ah ragii ugu caan sanaa Ina shixiri oo ahaa Isaaq habar jeclo aadan madoobe iyo Xaji Axmedfiqi Farax oo ahaa abgal hawiye, oo ahaa sida ay taariikhdu sheegto ninka Khusuusida daraawishta heestay ama maxakamada dowladi darwish.Khusuusidu waxeey ahaayeen 7 nin oo ay talada daraawiishtu ka go'do ama sayid uu ka amar qaadan jiray maadama laga cilimi badnaa marka ay taladu ku ciirto. 7 daa nin waxaa madax u ahaa ama kor ka haysan jiray, Xaaji "AXMADFIQI" Faarax maxamed oo ahaa nin diinta aad iyo aad looga dambeeyay sayidkana kala yimid bari carab ama dhulka carabta .AXMEDFIQI waxa uu aahaa nin carabiga iyo soomaaliga aad u yaqaana xataa gabayo lahaa oo ahaa nin gabyi jiray in kasta oo aan gabayadiisii wax sidaa u badan laga hayn, Waxaana u ahaa ninki talada ugu dambaysa ee 7 aa nin ka soo baxda iska lahaa.. maamuus iyo maqaam sare ayaanu kulahaa daraawiishta dhaxdeeda taasina waxay gayaysiisay inuu la xididdo sayidka isaga oo guursaday sayidka walaashii dheeho ama dhuuxo sida ay taariikhdu sheegto. hadaba aduun samo iyo wanaag kuma waaree waxaa dhacday in ay khusuusidii markay dhan walba ka eegeen Sayidka waxa uu samaynaayo ay u bogi waayeen, koleey rag talo iyo tashi kama dhamaadee ay tashadeen kuna tashadeen in Sayidka laga takhaluso laguna cinqilaabo geed la'odhan jiray "CANJEEL TALAWAA" bishi 6/6/1910.. Maalin ayaa la balamay sayidkana been loo sheegay oo la yidhi shir ayaan ku yeelanaynaa geedkaa.. waxaa mu'aamaradaana madax ka ahaa rag raga dagaanaka u badan idana uga haystay Xaaji axmed fiqi oo arrinka ku raacsanaa.. Laakiin aanu sayidku ka filayn inuu marna ka hor iman doono maadaama uu ahaa saaxiibkii run ah kalana yimid carabaha walaashiina qabay oo ay xidid ahaayen.. Markii maalintii sayidka la dililahaa geedkii la iskugu yimid waxaa arrintii fashiliyay nin qorshaha wax ka ogaa oo ahaa jamac siyaad ayaa jaajuusay laakiin sayidka aad u jeclaa ninkaas ayaa sayidka hoos ugu sheegay markii dilkiisii wax yari ka hadhay, halkaa dagaal ayaa ka dhacay dad badan ayaa ku dhintay laakiin ilaahay wuu nabad galiyay Xaaji axmed fiqi waxaa uu ka mid ahaa ragii baxsaday ee aanay seeftii sayidka iyo kooxdiisii heerin. markii Ina shixiri baxsaday iyo xaaji axmadfiqi waakii gabayga ku lahaa (arki maysid ina shixiriyoow inamadaadiiyee).Markaa waxaa la sheegay inu uu Axmeed fiqi kasoo baxsaday xagaa gaalkacyo iyo carro mudug ilaa hobyo xiligaas oo madax kaahaa suldan cali yusuf, suldan cali yusuf ayaa soo dhaweeyay, halkaasna ku guursday gabdho reer mudug ah, mudo kadib ayuu xaji axmedfiqi isku abaabulay ciidamo oo iskujir ah oo wada reer mudug aha isku reer hobyo iyo gaalkacyo aha, axmedfiqi iyo ciidamadiisa dagaal ayee ku khaadeeyn sayidka iyo darwiisgtiisa, dagalki waxaa ku guuleystay xaaji axmedfiqi iyo ciidamadiisa isagoo soo kaxeeystay xaasaskiisa iyo ilmihiisa kadibna hobyo kusoo laabteeyn, xaaji axmedfiqi wuxuu ku geeriyooday hiiraan mustaxiil.maantana reer xaji axmedfiqi waxeey isku badaleeyn jilib balaadhan (MAASHA ALLAH) waxeey dagaan, baabili ethiopiya, Barbara, mudug, xamar, hiiraan baldweyne, , gabyo badan ayaa kuso arooray axmedfiqi, qaar kamid ah bal hoos ka eeg, mid kamid ah gabaygi laga tiriyay ama kubaxay watan hoose eeg Sareedad aduun cismaanoow subaxba waa cayne Surin aanad filinbaa wax kale kugu saloogtaane Saqiir iyo kabiir dadkii saar xunbaa helaye Ana way i sidataa ilayn sulufka waa beene saka adhi waxaan siiya oon sulub u loogaabe Axmed fiqi sawaab kagama helin sadaqadaydiiye Markaan sabi ahaa iyo hadoon sayma oday yeeshan Saaxiibkii aan yeeshaaba waa saancad iyo hooge, kol hadaanu sabankeer naflihii saafi noqonaynin Alahayoow adaa saatiree suubi taladayda,ninkii aan mooday waa seedigeeyee waa saylab lagu'rabee sawaab kagama helinee sadaqadii axmedfiqi. Toshiro Mifune. Toshiro Mifune (三船 敏郎), 1920-1997, Filimaanta (Jabaan). runtii waxaa jira aflaan badan oo ay soomaaliga dhikto waxaana sii jiro ruwaayado badan oo ay soomaalida taariikhda ay u kashay oo la dhigay lexdamaadkii marka waxaa aaminsanahay bulshada soomlida in ay ku hormarsantahay dhinaca maskaxda ayagoo wax walbo si dhaqsa ah ku fahmo soomaalidana dhaqankeeda waa soo jireen ilaa 200 labo boqol oo sano ka hor ayay jilayeen ruwaayado ama caadooyinka hidaha iyo dhaqanka marka waxaan soo diyaari doonaa taariikhda ruwaayadaha iyo aflaanta soomaalida dhawaan iin shaa alaah waxaa qoray ugaas liibaan ugaas cabdi Ilbiriqsi. Ilbiriqsigu (ingiriis: Second) sumad (S) waa halbeega ugu yar qiyaasta wakhtiga. Ilbiriqsi waxa ka wayn daqiiqad, waxayna kamid tahay Todobada Halbeeg ee loo yaqaano Nidaamka Caalamiga ee Halbeega ee aduunka laga adeegsado. Sidaas oo kale waxa ay ka mid tahay kun amin oo ka mid ah 60 daqiiqo; waxa ay kasii mid tahay 3600 amin oo ay saacadu ka koobantahay. Saacadu waa 60 daqiiqo, hal Daqiiqona waa 60 Ilbiriqsi. Ambeer. Maayad ama Ampeere Sumadeeduna waa (A) waxaa lagu cabiraa koronto ama waxii dab ah oo dhan ee ka sameysan Elektariik. 1 Maayad (ampere) = 1 kulaam\1amin (ilbirisi) formula_1 Qaanuunka (ohm) sida uu qabo 1 maayad = 1 volt\ ohm formula_2 Kelfin. Kelfin (;) waa halbeeg lagu xisaabiyo heerkulka. Ereyga "Kelfin" waxaa loogu magac daray Injineer reer England Baron Kelvin (1824–1904) kaas oo sameeyay "Halbeeg" cabir dhamaystiran. Halbeegan waxaa loo soo gaabiyaa K (Kelfin). Qiyaasta halbeegan jabjab ahaan waa 1/273.16). Cabirkan oo inta badan lagu qiyaaso kuleylka iyo qaboowga ayaa wuxuu lambar todoba ka yahay Halbeegyada Caalamiga ah ee dunida. Marka halbeega Kelfin loo bedelaayo Salsiyas waa +273.16. Tusaale ahaan haddii heerkulka maanta yahay 30 °C markaad Kelfin u bedelayso waa +273.16 taas oo u dhiganta 303.16 K. Isbarbardhiga Halbeegyada. Kilven waxa uu ka midyahay halbeega cabir ee heerkulka waxaana loo suntaa (K), waxa uu lamid yahay cabirada kale ee lagu cabiro kuleelka. Derajada Kilven = sentigaret + 273,15, oo udhiganta K = °C + 273,15 Darajada Kilven = (Fahrenhayt + 459.67)/1.8 K = (°F + 459,67) / 1,8 Halkaan waxaad ka arki kartaa sida la isugu bedbedeli karo Mole. Mole ku waa qiyaasta lagu cabiro maatarka kimisteri iyo molekuleyaasha Fiisikiska Karboon uu Atom kiisu yahay 12 waxaan leenahay 1 mole oo Karboon ah waa 12 Garaam Garaam. Garaam waa mid kamid ah Halbeeg cabireedka Cufka Xerojaale. Xerojaale waa degmo ku taalo galbeedka Gobalka Mudug, waxayna u dhaxay saa degmada Galdogob iyo Beyra, waa magaalo qadiimi ah oo aad ku arkayso wax yaabo layaab sida dhisme hore Taariikh. degmadan ayaan in badan waxay ahayd mid aan ladegin xilayadii gumaystaha dalka uu qabsanyey wakhtigaas waxay ahayd meel furin ah halka markii soomaalidii hore ay ku dagaalami jireen dhanka kale Degmadan Xero jaale ayaa sida aad magaca aad ka dareemayso ah meel doog badan oo illaahay ku manaystay waxaana hada degmadaas ku sugan dadkii u dhashay deegaankaas oo markii horana daganaa waxayna degmadan dhismatay wakhtigii dawlada dhexe ee soomaaliya ay wadanka ka ariminaysay iyadoo xilaagaa aan loo aqoonsanay Degmo laakiin wakhtigan waxay ka tirsan tahay degmo katirsan Gobalka Mudug in kasta oo aan wali xaqii degmo ahaan aanay wali ka helin puntland intaas waxaa u sii dheer colaad iyo xaqlin kaga intii madax soo martay dalka markii laga reebo dowladii dhexe ee dalka mohamed siyaad bare oo taariikhda galay waxaa la sheegaa in baraagtii ugu horeysay uu dhisay siyaad bare intaas ka dib madaxda puntland inta soo martay xukunka waxaa taariikh wanaagsan ka galay mudane madaxweyne abdi wali ali gaas oo xaqiiqdii u hiiliyay dadka iyo deegaankaas waxa uu booqday degmada xero jaale ilaa 5 jeer meesha madexdii ka horeysay aysan xitaa soo hadal qaadin iyadoo dastuurka puntland ay ku xusan tahay cadaalad u samaynta deegaamada puntland, Mudame abdi wali gaas waxaan u heynaa mahad naq iyo abaal taariikhda ugalay. Buhodle. Buuhoodle waa magaalada ugu wadaniyada badan dhammaan wadanka soomaaliya waa magaaladii kaqayb qaadatay xoraynta wadanka soomaaliya waamagaaladii ladagaa lan tay malayshiyada SNM kadib markii ay weeraro is daba jooga lagashay dagaaladii Gurxan, kalshaale,haafqiyaame, khaatumo waxaa sanadii 1921 magaaladaas ka talin jirey maamulkii daraawiisheed waxay leedahay 4 degmo oo hoos yimaadda waxaa soogaaray sanadii bishii 1-2012 prof: cali khaliif galaydh buuhoodle sidoo kale waxay dhacdaa xadka u dhexeeya somalia iyo ethiopia buhodle waxaa sanadkii 2007 safar booqasha ah ku yimid qurbo joog udhalatay degaan sidoo kale waxay ka asteeyeen magaalada meelo loogu tala galay mustaqbalka in laga taago ceelal shidaal sidoo kale degmadu waxay hodanku tahay dhaqashada xoolaha iyo beeraha waana barta lagu dhaqdo xoolaha ugu badan somalia Dowgaab. Dowgaab waa degmo ama tuulo ku taala gobalka Mudug, waxay ku caantahay barashada diinta islaamka, waxay u dhaxaysaa degmooyinka Wargalo iyo Qaydaro iyo Hilmo. Waxayna hoos tagtaa maamulka Galmudug Laydi. Jometeriya xisaabta Laydi waxa uu leeyahay qaab laba jibaaran waxa uu leeyahay 4 dhinac iyo afar xaglood oo quman, Labada dhinac kasta ee iska joo horjeeda waa isla egyihiin, wuuna qilaafsanyahay Barbaroole maxaa yeelay xaglahiisa waa kuwa quman ama Toosan, sidoo kale waxa uu qilaafsanyahay Labajibaarane maxaa yeelay Laydi ga laba dhinac kasta ee iska soo horjeeda waa isla egyihiin. Dhinaca ugu dheer ee Laydi waxaa lagau magacaabaa Dherer, Dhinaca ugu gaabanna waxaa lagu magacaabaa Balac, Bedkiisu waxa uu noqonayaa Dherer X Balac Tusaale ahaan BedKa Laydi 5 Dherer 4 Balac Haddii la isku dhufto waa 20, oo sidaan ah 5 × 4 = 20. Laakiin haddii Salka iyo Jooga ee Laydi Waxaa lala suntaa formula_1 iyo formula_2 Waxaa uu noqonayaa Bedkiisa formula_3 Wareegiisa formula_4 Labajibaarane. Jometeriya xisaabta Labajibaarane waxa uu leeyahay qaab laba jibaaran waxa uu leeyahay 4 dhinac iyo afar xaglood oo quman, afarta dhinac kasta waa isla egyihiin. Si loo helo bedka waxaad arkaysaa in Sal iyo Joog ba isla egyihiin Si aan uhelno wareega waxaa meeshaan kaaga muuqata in ay isla egyihiin dhamaan dhinacyada Barbaroole. Barbaroole ama Qardhaas La mood: Waa afar dhinacle oo labadii dhinac ee iska soo horjeeda ay barbaroole yihiin, saas oo kale labadii dhinac ee iska soo horjeeda waa isku cabir dherer kooda, Xaglahiisa iskubeeganna waa kuwa isla eg, labada xariiq ayaa isjara dhammaan xaglahiisu waa 360°. Muuse Shiikh Isxaaq. Muuse Sh. isixaaq waxa uu kala baxaa CUMAR WUXU DHALAY ISIXAAQ CUMAR iyo BICIIDE CUMAR. urursuge wuxu dhalay 3, Adan urursuge/baale, maxamed urursuge iyo cali urursuge. Ayuun wuxu dhalay 2, Reer caraale iyo reer cali maxamed SAMANE ABOKOR WUXUU DHALAY CABDALE SAMANE IYO MUUSE SAMANE CABDALE SAMANE WUXUU DHALAY ISMACIL CABDALE IYO AXMED CABDALE ISMACIL CABDALE WUXUU DHALAY YUUSUF ISMACIL IYO ADAN ISMACIL YUSUF ISMACUL WUXUU DHALAY MUUSE YUUSUF ROOBLE YUSUF IYO XAAD YUUSUF MUUSE YUUSUF WUXUU DALAY XAMUD MUSE IYO DHAWED MUSE DHAAWEED MUUSE AYAA DIGAALE DHALAY OO AYNU ODHAN KARO WAA REERKA UGU FARAHA IYO TAYADA BADAN SAMANE ABOKOR DIGAALE WAA WACAYS DIGAALE IYO ADAN DIGAALE WAXAAN KA CUDUR DAARANAYAA INAAN KA IMI REERO BADAN OO MUUSE SH.ISIXAAQ AH SABABTOO AH AQOON TA AAN U LEEYAHAY OO GAABAN Godobjiran. "Italic text"Godobjiran waa dagmo katirsan gobolka Nugaal waxaa la aas aasay 1961di. Faahfaahin dheeri ah == Degmada godob jiiran waa magaalo qadiimi ah kana tirsan gobolka nugaal.magaalada wixi ka danbeeyey dagaaladii sokeeye ee dalka ka qarxay waxaa laga dareemayey koboc dhanka horumar ah..sida waxbarashada caafimaadka iyo ganacsigaba.. magaalada waxaa degan dhamaan umadda somaliyeed si isku mida balse waxaa ugu badan qabaailka ciise maxamuud.omar maxamuud iyo owrtable Taariikhda degmada. Godobjiran waxaa markii ugu horaysay Degay odayaal reer puntland ah o ay kamid yihiin: salaad timir, Cabaase xirsi mire, Xaaji saxan iyo xasan maxamed cadde.afmulleex cali waa degmo kaduwan degmooyinka somalidu degto wax yaabah layaabka leh ee ilaahay ku manaystay waxaa kamid ilo burqanayo oo aad muudo togag dhul aad ugu haboon beeraha intabadan dadka degan godob jiraan waxaa xoolo dhaqato waxa ay leeyihiin ari farabadan iyo geel iyo ido waa dhul eebe ku manaystay nimcooyin farabadan degmada waxaa kukyaala schoolo secandary iyo intermediate intaba waxaa kasoo baxa dadka aad uleh hal abuurka waxaa ka soo jeeda madax waynihii hore ee puntland Abdirahmaan Maxamed Faroole degmadan waa degmo dadkeedu ay ku fiican yihiin soo dhawaynta waxaa kuyar hayb sooca qabiilka kusalaysan waxaa dega soomalida noocyadeeda kala duwan Hiilebi. beesha Hiilebi daarandoole Mudulood oo ka mid beelweeynta Mudulood hiraab hawiye.Beesha Hiilebi daarandoole Mudulood waa beel aad iyo aad u nabadoon waana beel taariikh ku leh Soomaaliya sanaddii 1977 dagaalkii dhax maray Somalia iyo Ethopia oo dad fara badan uga dhinteen beesha Beesha Hilibi waxeey degtaa Meelo badan oo ka mid geeyga somaliyeed gaar ahaan labada Shabeele iyo Jubbada Hoose.Meeylaha aay degto waxaa ka mid ah degmada Balcad oona ka Mid ah degmooyinka aay leeydahay beeshu,wexee kaloo degaan Magaalooyinka kala ah Muqdisho iyo Baraawe.waxa kaloo jiro tuulooyin faro badan oo aay beeshu degto waxaa mid ah Daniga,Kulunta Shancawo Garasweeyne Muusaaleey iyo kuwa kale oo fara badan Beesha Hilibi Daarandoolle Mudulood waa beel aad iyo aad ah u nabadoon oo Mar waliba ka shaqeeysa xasilinta iyo kala dambeeynta Dadka iyo umadda Soomaaliya Beesha Hilibi waxa ayee caan ku yihiin derisnimada  iyo Martisoorka Rikter Cabir. Waa Halbeeg lagu qiyaaso Dhulgariirka ee kasareeya 4.5 Liiska. Kani waa liiska cabirka Dhulgariirka Julian Assange. Julian Assange (15 janaayo 1971). waa Suxufi iyo qoraa aad ugu firfircoon dhanka internetka waxa uu ku dhashay wadanka Australia.waxa uu kusoo caan baxay samyntii iyo ka qayb galkii boga caanka ah ee Wikileaks sanadkii 2009 waxa uu ku guulaystay jaaisad ay gudoonsiisay ururka looyaqaano Amnesty International ee xuquuqda aadmiga u dooda. Assange waxa uu leeyahay wiil dhashay sanadkii 2007. Assange waxa uu aad ubartay cilmiga computerka iyo internetka waxa uu bogiisa wikileakis kusoo ban dhigay dukumeentiyo badan oo aad iyo aad u sir ah sida hadalo ay isdhaafsadeen madaxda sar sare ee dawldaha caalamka taas oo dawlado badan oo caalamka ahi ay ka qayliyeen halka Assange iyo kooxo xuquuqda aadmiga u doodaa ay kudoodayaan in ogaanshuhu uu yahay waajib iyo in aan waxba laqarin ee dabada loosoosaaro. Miraha Soomaaliya. Coodinka iyo quwaaxa haddii la warshadeeyo waxaa laga samayn karaa sonkor. Geedaha caankaah ee Soomaaliya. Geedahaan waxaa looga manaafacaadsadaa siyaabo kala duduwan sida: Shidashada, alwaax ka qorashada,loox ka samaysiga, udbo ka qorashada, marriin ka samaysashada iyo waxyaala kaloo badan. Waxaa kaloo ayaguna jira geedo xarko laga samaysto. Sida xaskusha. 2012. 2011 - 2012 - 2013 __TOC__ Dhacdooyin. 10 Sebteembar 2012 waxaa Soomaaliya laga doortay Madaxweyne cusub ee Xasan Sheekh Maxamuud. François Hollande. François Gérard Georges Nicolas Hollande (12 Agoosto 1954) waa Madaxweynaha Faransiiska, waxoona madaxweyne noqday taariikhda marka ee eheed 6 May 2012. Shabiixa. Shabiixa () waa wadarta shabiix, oo ah qof qowlayste mooryaan iyo calooshiis u shaqayste ah, shabiixa ayaa ah erey lahjad carbeed ah oo soo ifbaxay sideetamaadkii, kooxda magacaas loo bixiyo ayaa adeegsta xoog iyo handadaad ay kula kacaan qof ay ka awood badanyihiin. kooxdan ayaa u shaqaysa qof ama maamul awood u leh inuu dhibaato y geysto wixii isaga ka horyimaada, Ereyga Shabiix. Erayga carabiga ah ee "شبح" ayaa micno ahaa waxa uu udhigmaa reer aakhiraad halkaas ayayna ka imaatay kalimadaan "Shabiixa", oo halka qofna waa Shabiix. waxaa kaloo la sheegaa inuu ereyga kasoo jeedo shabiix oo la macno ah in qof lagu xiro labo dhakowyo dhexdood, si loo ciqaabo, Hada caan ka yihiin. waayadaan waxaa ay aad u buuxaan wadanka Suuriya waa koox calooshood u shaqystayaal iyo Maleeshiyo qowlaysato ah oo ka jirta wadanka Suuriya, kuwaas oo taageera Madaxweynaha dalkaas Bashar al-Assad. Maleeshiyadaan ayaa magacooda adduunka caan ka noqday laga bilaabo 2011 kadib markii uu bilwday Kacdoonka Suuriya. Boqolsoon. Shiikh Maxamed Axmed Rooble (Boqolsoon) waxa uu ku dhashay Gobolka Galgaduud ee Dalka Soomaaliya. Imaamku Allaah ha unaxariistee, wuxuu kaddib usoo wareegay magaalada Muqdisho, halkaasoo uu kasiiwatay waxbarashadiisii iyo daraasadiisii diiniga ahayd, isagoo aad ugu dheeraaday aqoonta culuumta Axaadiista rasuulka(NNKH), wuxuu aad dhinac walba wax ka ogaaday qaybaha axaadiista iyo funuuntiisa iyo waxa ay cilmigaan culumadu kutubtooda uga hadleen, Sidoo kale wuxuu Imaamku daraaseeyey ama bartay Cilmiga tafsiirka qur'aanka, qaybaha af-carabiga iyo Cilmiga fiqiga. Imaam Boqolsoon(Allaah ha u naxariistee), isagoo da'yar, isla markaasna kujira xilligiisii ardaynimo ayuu haddana bilaabay inuu uguntado faafinta iyo ugargaarka diinta Islaamka, wuxuu si gaar ah u dareemay in dadkiisa soomaaliyeed u oomanyihiin aqoonta diintooda muqaddaska ah, kadib imaamku wuxuu xoog naf iyo maalba leh saaray inuu casharro kaladuwan ka bilaabo daafaha magaalada muqdisho(guryo iyo Masaajidba), casharradaas oo ubadnaa barashada Axaadiista Rasuulka(NNKH) iyo muxaadarooyin, taasoo ay natiijadeedu noqotay in mujtamac weeyn oo Soomaalida kamid ihi ay qaabilaan soona dhaweeyaan diintooda, isla markaasna ay toosnaadaan. waxa uu ku dhashtay magaalada guruceel allaha u naxariistee imaamka waxa uu ahaa nin ka dhashtay beesha habargidir/ceer imaamka waxa uu quraanka ku dhameeyay isla magaaladaas guruceel kadibna wuxuu u doontay cilmiga caasimada dalka oo markaas culumo badan ku nooleed. Imaam Boqolsoon Allaah ha unaxariistee, anigoo og in dadka intiisa badani yaqaannaan magiciisa ama ay dhagaysteen cajaladihiisa, haddana waxaan aamminsanahay inuu yahay daaciga ugu cajaladaha badan isla markaasna ay soomaalidu ugu jeceshahay dhagaysigiisa. Imaamku wuxuu aad caan ugu ahaa muxaadarooyinka kahadlaya mujtamaca iyo wanaajintiisa, qoyska, deriska, dawladda, caqiidada, cibaadada IWM. Dadaalkaas kaddib, Imaamku wuxuu soo saaray arday aad ufara-badan kuwaasoo maanta kukala nool dalka gudihiisa iyo dibaddiisaba, ardaydaas oo isugu jirta kuwo imaamka si toos ah cilmiga uga qaatay iyo kuwo cajaladihiisu gaareen laakiin aan Imaamka lakulmin. Qaybtaan intaynaan kabixin waxaa xusid mudan doowrkii shariifka ahaa ee uu Imaamku ka qaatay kobcinta wacyiga diiniga ah ee Soomaalidii ku dhaqnayd carriga Kiinya oo uu Imaamku kusugnaa biloowgii siddeetameeyadii ilaa biloowgii sagaashankii, halkaasoo uu sidii caadada u ahayd uu dacwo xoog leh ka sameeyey magaalada Nairobi. Imaam Boqolsoon Allaah ha unaxariistee, oo aan Ilaah dartiis walaalo ku ahayn, anagoo yar-yarna aan is barannay, waxaan aad uga xusuustaa sifooyinkiisii: Wuxuu ahaa nin aan dherayn gaabnayna, midabkiisuna uu furan yahay oo aan madoobayn aadna ucasayn, laakiin quruxsan, timo jilcsan- laakiin aan daadsanayn ayuu lahaa oo isku buuxa, wuxuu ahaa Imaamku nin bashaash ah oo usheekeeya saaxiibadiis iyo martidiisa isagoo xudduuda islaamka kujooga, wuxuu lahaa geesinimo aad ah oo ujeedisa meesha xaqu jiro, waxaa astaantiisu ahayd xishood badan oo diin huwan, waxaan ku arki jirey salaatulleeyl iyo quraan akhris, sidoo kale soonka sunnada ah ayuu dhar-kadhigan jirey Imaamku. markuu gurigiisa joogo wuxuu mashquul ku ahaan jirey daalacashada kutubtiisa kala duwan ee ku safanaa maktabaddiisa khaaska ah. Wuxuu aad utaageeri jirey ardadiisa iyo macaariiftiisa dhibban ama dhaqaalahoodu yar-yahay, wuxuu booqan jirey qur'aanna ku akhriyi jirey kuwa jirran, sidoo kale wuxuu caan ugu ahaa kaalmaynta iyo kawarqabidda gabdhaha Muslimaadka ah ee aan meelna kutiirsanayn. Ugu dambayntii marka aan soo xusuusto Imaam Boqolsoon waxaa maskaxdayda aad ugu soo degdega afar sifo oo uu lahaa waana: Geesinimadiisii, deeqsinimo uusan waxba laharin, codkarnimo saa'id ah iyo tankale oo ah cilmi meel fog gaaray oo Ilaahay ugu deeqay isagoo da'yar. Waxaan xasuustaa anoo 9 jira oo masaajido dheer dheer u aaday muxaadaro. Markaas uu bixinaayo muxaadarada dawladu way raadinaysay. Fadlan qofkii og xiritaankuu soo maray iyo suu ku dhintay soo qor. Biyakulule. Biyo kulule waa xaafad ku taala magaalada boosaaso, waxay kamid tahay xaafadaha ugu caansan ee magaalada boosaaso,waa xaafad ay afarta gees kaga yaaliin masaajido. Waxaa ku yaalo saldhig oo hortiisa maro waddo toos kuu gaynaysa bada quruxda badan ee boosaaso.Xaafada waxay leedahay meelo badan oo laga ganacsado, sida dukaamada.Xaafadaan malahan wax shaleemo ah sababtoo ah waxaa laga bartaa diinta. Sidoo kale xaafadani waa mid ka kamid ah labada xaafadood ee magaaladu ka assaasmatay ama ka hana qaaday ee kala ah biyo kulule iyo baalade, Xaafadan oo aad u weynayd darteed waxaa ka dhex samaysmay xaafado kale oo waaweyn oo hada kamid ah xaafadaha magaalada waxaanna ka mid ah xaafadahaas Dayaxa, Suweyto, Gusoor iyo kuwa kale. Yawunde. Yaoundé (,; Faransiis "ja.unde"; Jarmal: "Jaunde") waa caasimada wadanka Kamiruun ee Galbeedka Afrika. taasi oo leh bulsho ku dhow 2.5 milyan. Intaas waxaa dheer, Yawunde waa caasimada labaad ee ugu weyn wadankaas waxayna dhacdaa badhtamaha dalka halkaasi oo leh joog dhan 750 mitir (2,500 ft) ka sareysa jooga bada. Ximan & xeeb. Ximan iyo Xeeb waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa batamaha soomaaliya, gaar ahaan gobolka Galguduud iyo Mudug.waa maamul aad dagan oo nabad ka dhaliyay dhulka uu ka taliyo waana maamul hoos laga soo dhisay oo dadku ay dhisteen horumar wayn aayuu ku tilaabsaday intii uu dhisnaa waxaana caasimad u ah Magaalada labaad ee Soomaaliya ugu nabdoon Cadaado CADAADO. Cadaado waa caasimadda maamul goboleedka Ximan & Xeeb ee somaliyeed, Cadaado ayaa waxay soo martay maraxalado kala gedisan. Haatanna waxay maraysaa heerkeedi ugu sarreeyay. Magaalada Ayaa eh sanadihii ugu dambeeyay magaalooyinka Soomaaliya ugu nabdooon kadib markay dadkeeda ka shaeeyeen, magaalada waxaa ka furay jaamacaddo iskuulo iyo isbitaalo. Sidoo akle waxaa ka furan kuwo NGO ah,radio stations,TV IWM. Cadaado waxaa ku yaal Meelo aad iyo aad u qurxoon suuqaaq iyo bacadlayaal aad iyo aad u camiran Jawiga ayaa had iyo goorba ah mid aan qaboow saa'ida iyo kulayl saa'idana aan lahayn qorraxda ayaa inta badan waxaa ku dahaaran cadar iyo daruuro. Cadaado waa magaalo dalxiiseed waxay leedahay baliyo badan oo xiliga roobabka biyo fadhiistaan waxaa kunool dad kor udhaafaya 380,700 waxaa lagu tilmaamaa magaalooyinka ugu kobaca badan soomaaliya. waa magaalo loo tago dalxiiso waxay leedahay meelo badan oo aan lasookoobikarin sida daaro dheedheer,kaalmo shidaal iyo WLM Sidoo kale Cadaado waa degmo kamid degmooyinka gobolka Galguduud ee bartamaha Soomaaliya.Cadaado waa degmo aad u baaxad wayn oo faaftay kadib burburkii kuhabsady dowladii dhexe ee Soomaaliya waxayna hada ku fadhidaa inkabadan 18km iskuweer sidookale aad udhisma qurxuun waxaana lagu tilmaamaa in aytahay caasimada gobolada dhexe maxaayeelay waa magaalada ugu weyn uguna bilicda qurxuun si weyn looga yaqaano dhamaan gobolada dhexe iyo waliba dalka Soomaaliya, Waxaana dago beel ka mid ah beesha habar gidir ee hawiye waxaana lagu magacaabaa beesha reer xaaji suleeban, waxaana ku nool dad aad u fara badan oo dhan 104,080,90 intooda badan ah dad ganacsato ah. Degmadaan ganacsigeeda waxuu ku xiranyahay magalaada muqdisho iyo magaalooyinka u dhow, sida magaalada baladwayne iyo galkacyo iyo hargeysa iyo wliba boosaaso oo ah meelaha inta badan ay isku xiranyihiin sidookale waxaa ayada hoos.Degmada cadaado waxaa ku yaala seelad wayn oo lagu iibiyo xoolaha loo dhoofiyo dalalka carbeed.Waxee leedahay warshado badan sida warshada lacagta,warshada biyaha saxa,warshada barafka,warshada hilibka,warshada kaluunka, iyo waliba kuwakale oobadan. Sidoo kale degmada Waxay leedahay garoon diyaaradeed caalami ah oo aad u wayn oo lagu magacaabo garoonkaan oo ah garoonka ugu baaxada wey Soomaaliya marka laga reerbo garoon caalamiga ah ee muqdisho iyo sidookale garoonma ciyaareed farabadan oo gaaraya il 10 garoon ciyaareed.Cadaado waxee ka midtahay degmooyinka ugu amniga badan dalka Soomaaliya. cadaado waa caasimada maamul goboleedka ximan iyo xeeb sidoo kale waa xaruta gobolka ximan MADAXDA. Madaxweynaha Maamul Goboleedka Ximan & Xeeb, Mr. Maxamed Aden Tiicey... "1 Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 2 caasimada Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 5 Waxqabadka Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 6 Qaab dhismeedka Maamul goboleedka Ximan & Xeeb 6.6 Ximan & Xeeb waxay ka kooban tahay sideed Gobol oo kala ah Wasiirada. Wasiirada waxaa magacaaba Madaxwaynaha isaga oo la tashanaya Madaxwayne Ku-xigeenaka, Howlgalka wasiiradu waa inay la taliyaan Madaxwaynaha, isla markaana waxay ka masuulyihiin xiriirka golaha wakiilada dhinaca Siyaasadda Dawladda iyo Adeega. Shaqada Maamulka Dawladda waxaa fuliya qaybo kala duwan, qayb kasta waxaa madax u ah Wasiir, wuxuuna ka masuul yahay xiriirka golaha wakiilada ee wasaaradiisa. Shaqaalaha wasaaradu waa xirfadlayaal ayasan shaqadoodu ku xirayn isbedel ka Dawladda, LUUQADA. Somalia (Somali: "Soomaaliya";), si guud Republic of Somalia (Somali: "Jamhuuriyadda Soomaaliya";) and formerly known as the Somali Democratic Republic, maamulkana wuxuu ku yaala Golaha Wakiilada. Awooda xeer dejinta waxaa leh Golaha Wakiilada, oo dhan 66 xildhibaan kana wakiil ah dhamaan Maamul goboleedka Ximan & Xeeb, Golaha wakiiladu waxay dhexdooda ka doortaan Afhayeen iyo labo ku-xigeen. Afhayeenka golaha wakiilada wuxuu maamulaa kal fadhiga golaha isla markaana hubiyaa tixraaca dastuurka, ku xigeenadu waxay kaaliyaan afhayeenka gudashada xilkiisa, Golaha wakiiladu waxay leeyihiin gudiyo daba gal ku sameya xukuumadu sida ay u fuliso Adeega bulshada. Garsoorka. Garsoorku wuu ka madax banaan yahay, xukuumada iyo golaha wakiilada Qaybaha garsoorku waa (a) Maxkamada sare (b) Maxkamada Rafcaanka, (c) Maxkamada Darajada hoose. Gudomiyaha Garsoorka ee Maxkamada sare oo aha tan ugu saraysa, waxaa magacaaba Madaxwaynaha, waxaana ansaxiya Golaha Wakiilada. Saleebaan. Saleebaan waa beel ka mid ah beelaha Soomaaliyeed..Afka Carabiga magaca Saleebaan Waxaa waxa loo qoraa (سليمان). Dadka ka soo jeeda beesha Saleebaan waxey badi degaan gobolada Dhexe, Galgaduud, Muqdisho iyo dalalka Yaman iyo masar iyo Sacuudiga iyo Imaaraadka Carabta. Beeshu waxey caan ku tahay ganacsiga, waana qabiilka ugu weyn dhinaca ganacsiga ee Gobolada dhexe kuna jira beelaha ugu ganacsiga badan Bartamaha Somailia. Beesha Saleebaan waxeey ka qeyb gashay la dagaallanka gumeystaha Taliyaaniga oo geesiyo Somaliweyn caan ku noqday ayaa ka soo baxay oo calanka Taliyaaniga ku gubay Gobolada dhexe. Iskoolka ugu weyn magalada Cadaado waxa loogu magac Iftin primary and secondary scool. Beesha waxaa ka mid ah Wasiiro, xildhibaano heer qaraan iyo gobol oo ay ka mid yihiin Maxamed mMaxamuud Guuleed "gacma dheere" Wasiirki hore arimaha gudaha iyo amanka, sheikh Cabdu qadir ahmed cumar. Saleban is a Major Somali sub-clan of habar gidir which is part of larger hawiye. Members of saleban inhabit in Ximan And heeb State of Somalia specially Galgadud, Mogdisho and Parts of Lower shabbele regions and also in lower Jubba of southern Somalia, A large community of this sub-clan live in KSA, eGYPT and UAE. the clan is well-known for Business activities and they have business relations whith ksa, Oman, UAE, India, Iran and the far East.the clan played a noble role in the liberation of Somalia, a member of this Clan and Darawiish, was the first Somali hero who burnt the Italian flag in Qandala during 1920s. They reside all over Galgadud, Mogadisho and Kismayo. Khariiradii Gumaysiga. Gumaysigii talyaaniga G/dhexe qaasatan magaala madaxda Cadaado waxay u aheyd deegaan istaratiiji eh iyo isku xirka gobolada dhexe wuxuuna fariismo mhiim eh kulahaay magaaladan cadaado sanadihii (1889-1960) sida aad aragtaan hoos ku sawiran kharidadaba Mesut ozil. (Wuxuu dhashay 15 Oktoobar 1988)waa ciyaaryahan K/Cagta ah kana ciyaara qadka dhexe, una ciyaara kooxda ka dhisan ha Ispaanishka ee iyo Xulka Qaranka Dalka Jarmalka (). Ozil waxa uu xubin ka ahaa xul qaran illaa iyo 2006, waxa uuna ka mid ahaa xulka qaranka Jarmalka illaa iyo 2009. Xaafada Hoose. xaafada hoose waxa la yiraahda sidoo kale buulo hoose waxaana caan ay kutahay dhaliyaro xirfadeysan iyo waayo aragnimo buulo hose waxa ay kamid ahan jirtay meelaha ugu mashquulka badan xiligi bari samaadki sidoo kale buulada waxa ay ka qeyb qadatay olalihii kacaanka looga soo horjeeday ooo looga saaray wadanka iyadoo aheed meesha ugu badan oo qasaaraha kasoo gaaray buulada sidoo kale buulo hoose waxa ay kasoo qeyb qadatay xornimadii wadanka halgankii lo soo maraysidoo Radio Studio 54 Network. Radio Studio 54 Network waa xarun Raadiyeeed oo ku taala Locri ee wadanka Talyaaniga, waxeyna leedahay web ku qoran Af-Taliyaani. Cali Saciid Cali. Cali Saciid Cali (Carabi:علي سعيد علي) waa aradya somaliyeed Cali Saciid Cali waxa uu ku dhashay magaaladdaa Qandala ee Gobalka Bari-Puntland Soomaaliya waxuu ku soo barbaray gobolkaas gaar,ahaan magalada qandala oo loogunaanayso gacanka hodonka waxbarashadiisi. Waxuu waxbarashdiisiku soo qaatay dugsiga hoose magalada Qandala dusiga magaciisa layiraahdo cali fahiye geed sidoo kale waxuu waxbarashadiisi dugsiga dhexe kaqaay dugsiga hoose dhexe sare ee imaamu nawaawi waxuuna waxbarashadii ku damaystay dalka oman ee dusiga sare gaarahaan magala mascut ee ah casumada wadanka cumaan waxbarashadiisi jamacdeed. hada waxuu kusugan yahay wadanka indai gaarahaan magalada hyderabad waxuunag kadiyaariyaa bachelor of computer aplication Khaalid Yaasiin. Khaalid Yaasiin waa daaci faafiya diinta Islaamka, waxa uu ku dhashay Magaalada Harlem ee wadanka Mareykanka. Marqaan wayne. Marqaan waa magaalo Tariikhi ah oo ku tala Ismamul gobaleedka Soomaalida Itoobiya. Magaladaan waxay caan ku tahay xoolaha. Waxay ku taalaa dhul daaqsimeed aad u wanaagsan, waxana dega qabiilka tariikhda Soomaalida ugu caansan caligeri axmed garaad. Magaalada marqaan waxay caan ku tahay xoolaha sida geela iyo adhiga darwiish jaamac biixi 'maagaca magaaladu waxuu ku qotomaa ceel biyood la oran jiray (Marqaad-wayne) micnaheedu yahay ceel mug-wayn halkaas oo dadku ugu dhawaaqay marqaan wayne' Aasaaska magalada waxaa qayb weyn ka ciyaaray Boqortoyada Ingiriiska oo laha qorshe ku adan in beelaha dhulbahante in laga saaro dhulka Soomaaliya. magaaladu waxay leedahay kaabayaal dhaqaale oo fiican. waxaa ka mid ah astaamaha marqaan in ganacsigu ku koro jamac biixi ayaa sheegay in marqaan lagu sheego inuu degan yahay "jin qani ah". magaalada waxaa ku dhaqan in ka badan 30.000 oo qof waana magalada sedexaad ee ugu dadka badan dhulka dhulbahantaha marka laga tago Laascaanood iyo Buuhoodle waxaa magaalada hoostaga oo laga xukumaa magaalooyin badan. Murtida iyo Abwaanada. waxaa magaalada ka soo jeeda abwaanada Soomaalida ugu caansan oo ay ka midyihiin Waxbarashada. waxaa İntaasi dheer qurba joogta iyo ardayda kasoo jeeda deegaanka waxay aad Ugu hanwaynyihiin Inay mar uun ka hirgelin Waxbarashada heerka jaamacadeeda. Caajis. Caajis (,) (Saynis ahaan loo yaqaano "Fatigue") waa dareen jidhka dadka iyo xayawaanka haleela taasi oo la xidhiidha daciifnimo iyo awood la'aan. Daalka ayaa ka turjumaya xaalad hawl la'aaneed ee qofka haysata ama daal xaa murqaha qofka hawl uu qabtay awgeed, waxaa suura gal ah daalku inuu ahaado mid jireed ama mid maskaxeed, caajiska iyo daalka qofka ayaa lagu sifeeyaa inuu yahay walax qabashadood oo loo kici waayo iyadoo ay jirto awoodii lagu qaban lahaa, saamaytiisa ayaana u badan markii cadaadiska xaga shaqada ahi uu bato, Caajiska xaga maskaxda ayaa isma ka yimaada daal xaga maskaxda ah, oo ka yimaada soo jeed badan ama hurdo yari, waxaa kaloo keena xanuun soo haya qofka, caajiskaas ayaa wata lulmo ama gamaayo qofka la dhacdhaco, Dhaanto. Dhaanto waa Ciyaar Dhaqameed, waxay ka mid tahay Ciyaaraha Hidaha iyo Dhaqanka Soomaaliyeed. Ciyaartu waa mid ka mid ah ciyaaraha waana kuwa ugu caansan ciyaaraha hidaha somalida Taariikh. Dhaantada waxaa asal ahaan laga dheelaa gobolada Deegaanka soomaalida gaar ahana waxaa si gooni ugu caanbaxay ciyaartaan qabilada Absamaha kuwooda degga degaanka soomlida itobiya iminka gumaysiga itoobiga hoos taga, waxaase laga dheelaa guud ahaan dalkeenoo idil. Dhaantadu way noocya badantahay. Badanaa noocyadaa kala duwan waxaa laga ciyaaraa dhulkeeni gaar ahaan miyiga. Ciyaarta dhaantada waxaa ciyaara dumar iyo ragba. Geyiga Soomaaliyeed waa dhul hodan ku ah waxyaa badan waxaana la qiray in uu ku caan yahay suugaanta ha ahaato gabay iyo murti kalaba. Geyiga Soomaaliyeed ama arlada Soomaali waa dhulka Soomaali lagu yaqaan daaq geel iyo dhirta uu geela jecelyahay laga helo geeska Afrika dhul ku yaal oo baaxad leh.ciyaaraha dhaantada waa ciyaaraha ugu qaalisan ee lugu jecel yahay meelo badan oo ka mida soomalida.iyagoo dhanteeya xiliyada farxadaha si u muujiyaan dareenkooda farxadeed oo isula qaybsaadan farxada raareenta.sidoo kale waxay ciyaari jireen ciyaarta dhaantada,xiliyada xafladaha aroosyada xiliyada guulaha,markaa ciyaarta dhaantadu waa ciyaar aad loo jecal yahay,dad badanina aay maanta xiiseyaan ciyaaraha dhaantada.waxaana wakhtigan la joogo casriyeey faanin da,yar oo uu ka mid fanaanka -(cali dhaanto) iyo axmed budul oo kamid da,a,yarta soo kacday ee cusboonisisay dhaantidii ay caanka ku ahayd soomalida Madadaalada Dhaqanka Miyiga. Baryihii hore maadaama reer miyi loo badnaa waxay dadku tumaan jireen gurbaano/durbaan oo ilaa iminka reer guuraagu tuntaan iyo mararka qaar magaalooyinka dalkeeni. Qurbahase badanaa waxaa loo bedelay muusiko. Dhaanto, Saar oo uu ugu caansahay Goobile Saar Gedood, Buraanbur iyo ciyaaro kale oo badan ayaa la mid ah ah dhaantada dhulkeena. Waxay abaanada/fannaaniinta soomaaliyeed qaadeen heeso aad u badan oo dhaanto ah. Waxay isugu jiraan kuwa wadani ah oo kuwa dhaqankeena suubban ka turjuma iyo waliba kuwa dhinaca haasaawaha ama dhanka jacaylka ah. Dugsiyada dhexe iyo hoose ayaa inta badan lagu soo bandhigaa gabayada, dhaantada, buraaburka iwm. Fanka Soomaaliyeed iyo Dhaantada. Fannaaniinta qaada dhaantada aad bay u fara badan yihiin oo waxaanba dhihi karaa dhammaan fannaaniita soomaaliyeed badankood way qaadeen hees dhaanta ah. Waxaanse iminka tusaale ahaan u soo qabanayaa fannaanka weyn marna ah abwaanka soomaaliyeed cali dhaanto iyo Maxamuud A Cumar Jaango. Abwaan Jaango wuxuu ku luuqeeyaa dhaantada, wuxuuna qaaday heesa aad u fara badan oo dhaanta ah. Waxay badankood u badanyihiin wadani iyo dhaqan, dhanka jacaylkana kama marna.sidoo kale waxaa kamid cali dhaanto iyo axmed budul oo imika soo saara dhaantooyin aad loo jeclaysto oo dhalin badan ay aad u xiseeyan dhantooyinkaas Dhaantada ayaa sanadahan Danbe si wayn u noqotay mid ka mid ah kuwa loogu jelecyahay loogana daawashada badan yahay maadaama ay la soo baxday wajiya cusub iyo isbedel dhanka Dadka Dhaylo Ciyaartan Waayihii hore dhaantada waxaa lagu dhayli jiray oo kali ah Miyaga Balse hada waxay ka mid noqotay Tartamada Fanka iyo Suugaanta iyadoo Xiiso Gaar ah yeelatay. Geed Jaceyl. Geed Jaceyl waa xaafad ku taala degmada wardhiigley ee gobolka Banaadir. Xaafadaan waxaa lagu xusuustaa qeybo badan oo dhalintu ay ku caweyso. Xaafadda Geed jaceyl dhinac ahaan waa xaafad strategy ah waayo waxey dhinac ka saaran tahay xarunta laga arimiyo dalka oo idil ee Villa Somalia/Madaxtooyadda, waa xaafad ey kasoo jeedaan aqoonyahano iyo Rag kaloo magac ku dhex leh Bulshada Soomaaliyeed, Soomaalinimo dhab iyo wadaniyad waa halka ey astaanteedu tahay. waana Meel aan Laga Aqoon Qabiil iyo Qabyaaladba oo dadka dagani ay isugu Wada Jiraan Jufooyinka Somaaliyed oo idil. Dadka dagan Xaafadani Geedjaceyl Waa dad aad ujecel Marti Soorka ama soo Dhaweynta dariskooda dagan xaafadaha iyo degmooyinka Nawaaxiga la ah Xaafada, Waxey Daris Latahay GeedJaceyl xaafadaha: Barxada, Buurhindi, e|Xararyaale], Xamar Bile, |buulo Hoose], [Xamar Jadiid], iyo Siinaay. oo Dhamantood ka wada Tirsan Degmada Wardhiigley/Warta Nababadda. Meelaha Caanka ee Ku Yaal Geedjaceyl Maqaayada Alwaasac oo Startigic place ah iyado Saarned isgoska Geedjaceyl. Hotel Daamey oo SIdoo Kale kaso Horjeday Maqayada Alwaasac oo Odayasha Masulinta xafada ay isugu Iman Jireen. Farmashiye One. oo ahaa Goob Cafimaad isla markaan neh Caan ka Ah Xaafadani. Photo One iyo Photo Alpha oo Caan ka aha Xaafada. Masjidka Cabdala iyo Cawareere iyo Alkhaaliq. ceelka fatxi iyo maqaayada fatxi iyo isbitaalka albiri dabaqa Neero iskuulka hatiwadaag iyo iskuulka salaaxudiin Iyo Meelo Kale oo Caan ah aan Halkan Kuwada Xusi Karin.. Qubi. Qubbi waa dagmo katirsan gobolka Erar ee Somaligalbeed [Dawlad degan ka somalida itoobiya Qubbi waxay kutaalaa dhinaca Waqooyi Galbeed ee dawlada degan ka somalida itoobiya waxay xuduud la,leedahay gobolka Ismaamulka Oromiya. Faahfaahin. Qubbi waxay ku taalaa dhul aad ubalaadhan oo kudhareran xuduuda oromiya iyo gobalka Somali Galbeed. Waxaa daga beelo badan sida reer sacad (Ogaden),iyo beesha obo Degmadaan waxay ka midtahay degmooyinka Khyraadka Badan eebbe ku mannaystay lkn aan marna laga faaiidin. waxay dagmadu leedahay dhul-beereed, Dhir, daaq iyo togag biyo badan oon intaba laga faa`iidaysan marna. Colaadaha Oromada iyo Somalida ee Degmada. Qubi waxaa inbadan ka dhaca Colaado ku salaysan Degaan, deeqa iyo siyaad una dhexeeya Oromada oo dhul-balaasi ku socota iyo Dadka degaanka ee Somalida Colaadaas oon inta badan xal waara laga gaadhin. sidoo kale waxaa Degaanka ku soo guray Dadkale oo Oromadu soo bar-kicisay ama Dhulkoodii laga soo eryay oo Somali ah Sida Beesha Camar iyo Obo oo intuba hadda Degmada ku cusub. khayraadka dagmada iyo waxyaabaha laga helo. Degmadaan waxaa laga helaa xabagta, malmalka,hadiga,fooxa,beeyada,iyo dhamaan noocyada xabagta ee kala duwan. dhinaca xoolaha waxaa kayimaada markii la,eego dhica gobolka Ogaden waa xoolaha oogu waawayn ee deegaanka tusaale ahaan adhiga dagmada Qubi iyo midka kale ee laga keeno gobolada kale isku mid ma,aha xitaa geela. dagmada qubbi ayaa waxay deegaan ahaan ku taalaa dagaan aad barwaaqo u ah oo ay ku dhaqmi karaan xooluhu waxaa dhinaca shishe ka mara wabi xagga soke ee dhinaca fiiqeedna waxaa ka mara togga erereed isku soo wada duuduuboo dagmada qubbi waa dagmo higsanaysa mustqabal iftiimaya dhawaana haddii alle yidhaahdo dhaafi doonta magaalooyin boqol sano dhisme ahaan ka horeeyay.qubbi waxay kaloo laga helaa dahab taas oo haddii la isticmaalo ay tgabi ahaan ba ay gobolka Delgado d ay deeqsiin karto waxaa kaloo laga helaa mercury ama qayb ka mid ah unugyada dareera taas oo badaanaa ay reer galbeedka iyo china huba uu raadinayo oo gabi ahaanba caalamka intiisa badan aan laga helaynin xilligan Sedjibeke. Saddexjibaarane (cube) Waxa uu leeyahay 6 dhinac oo isku beegan, 12 gees, 8 xagal dhamaantoodna dhinac kasta waa qaab labajibaaren ah, Xaglahiisuna waa kuwa quman, Balacyada oo dhanna waa isla egyihiin. Mugga Sedjibeke waxaa lagu helaa adigoo isku dhufta:formula_1 Qaacidada. Seddex jibaarnaha waxaa loo eegaa geesaha inta ay isku jiraan "d", Kaam. kaam waxaa waaye meel eey isugu imaadaa dad qaxooti ah ee ay ku noolaadaan Manchester city. Manchester City FC waa koox-banooni oo kuyaalo dalka Ingiriiska ee magaaladda Manchester Safaaradaha Soomaaliya. Dawlada Soomaaliya waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka. Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. Yalale. Yalale waa mid ka mida beelaha soomaaliyeed,ee dega koonfurta soomaaliya,boqol hore oo ah beesha ay gasho,ama ay ka mid tahay laftan yar ee yalale,ayaa waxa ay ka koobantahay afar laf oo kala ah Yalale,Eemid,Qoomaaal iyo Disoow,lafatn yalale waxaa loo kala saaraa ilaa labo jilib,waxaan ka sii farcama Awooloow,Ali yare iyo kharaboole,yalale waxa uu deegaan ahaan u badan yahay baay,bakool,shabeelada hoose banaadir iyo goobo kale,waxan ka mid ah goobaha ay baadiyaha ka degaan Hugeey,oo ah baadiyo ay caan ku yihiin qoladan,waxaana u sii badan Awooloowga,yalale waxa ka dhashay dad caan ah sida siyaasiga weyna allaha u naxriistee Maxamed ibraahim yalale,sidoo kale waxa ay caan ku yihiin magaalada baydhabo,ayadoo dadka ugu caansan ee halkaa laga yaqiinaa y ka mid yihiin SHziyaar,cabdiwahaab iyo kuwo kale. waa laf caan ku ah sida dhabta ah maslaxada iyo nabad ku noolaansho,waxa ayna sanadihii abaaraha ka hor 2009,2010ka ay bilaabeen naqshado hormarineed oo ah beershada iyo wax ka sooo saarka dhulka waxaan hore looga beeri jirin gaar ahaan tuulada hugeey ee ka ag dhow degmada tiyeegloow,waxaana wax soo saarkoodii saameeyey magaalooyinka ay ka mid tahay magaalada beledweyne oo wax soo saarka beeraha caanka ku ah. laftu waxay ka mid tyahay beelaha sideed ee mirifle. Erayga soomaali. Ereyga soomaali ayaa ka soo jeeda magaca Samaale oo ahaa aabaha ay ka soo jeedaan soomaalida asalka ah, Dadka qaar ayaa yiraahda waa labo erey oo la isku kabay oo kala ahaa Soo iyo Maal, macnaha neefkaas soomaal, taas ayay ka dhigaan inay runtahay, sida la wada ogyahayna waa been ay dhoodhooneen qabiilada gaar iyo dicaayad ay isku qarinayaan si aysan u noqon waayin soomaali, hadaba samaale yuu ahaa, wuxuu ahaa odaygii dhalay IRIR, irirkaasoo isna sii dhalay hawiye iyo dir. Soomaalida. Soomaali (;) waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushiitiga Faraceeda Afro-Aasiyatik. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Dadka Soomaaliyeed waxa ay wadaagaan hal af, dhaqan iyo diin. Waa hal reer laakiin waxa ay u kala qeybsamaan jufooyin hoose. Hordhac. Somalida waxay ku kala nool yihiin, qurbaha iyo dhulka Soomaaliya. Soomaalida badankooda waa dad reer guuraah ah, waxaana lagu yaqaanaa, xoolo dhaqasho, sida ariga iyo geela iyo Lo'da. Soomaalida waxay ahaayeen dad ku dagaalama daaqqa xoolaha iyo Biyaha ama si kale hadaan u dhigo waxan aan odhan karna baad iyo biyo. Dadka soomaaliyeed waxaa dibadda uhaajiray ku dhowaadb ilaa iyo 5 Malyan. maadaamaa dalku ku jiray in kabadan 20 sano oo dagaal ah, Dhanka diinta soomaaliya waxaa aad awood ugu leh suufinimada. suufiyada soomaali xoogaa waa ka duwan yihiin suufiyada dalalka qaarkood inkastoo ay aqoonta diintuu ay sii yaraanayso. waayadii hore markii ay soomaaliya nabad ahayd iskuulaad iyo jaamacado badan ayaa ku yaalay dalka soomaaliya. dhaqaalaha dalkana kor ayuu u socday. Soomaalida waxay ganacsi la lahaayeen wadamada carabta iyo aasiya iyo yurub.. dagaaladi Soomaaliya siday u bilaabmeen, waxaa dhacday in ay soomaliduu isku dilaan qabiil dartiis iyo is fahmi la aan.. maanta Soomaalida dhibaato ayay ku sugan yihiin meelkasto ay joogaan.Waxaana keenay dulmiga ay ayaguu isku gaysteen Soomaalida boqolkiiba 30 waa qaxooti oo wadamada kaley ku kala nool yihiin. waxayna u badan yihiin wadamada Itoobiya, kiinya, jabuuti, kanada, Mareykanka, Iswiidhan, Denmark, Finland, Jarmalka, Talyaaniga, Shiinaha iyo wadamo kale oo aan la tiri karin. Taarikhda. Khubarada ku xeeldheer Taariikhda dalka Soomaaliya waxa ay sheegeen in erega Soomaaliya uu ka taaganyahay labo eray oo la'isku geeyay, kuwaasi oo kala ah (Soo-Maal), iyadoo eraga (Soo) macnihiisa loola jeedo Soco, halka ereyga (Maal) uu macnihiisu ka soo jeedo Lis. Marka labadaasi eray la'isku daro waxaa uu noqonayaa (Soo Maal Saca, rida, laxda, geela). Khubarada qaarkood waxa ay sheegaan in magaca Soomaali uu asal ahaan ka soo jeedo ereyga carabiga ee ah (Duu-maa)(ذو مال) oo macna ahaan la macna ah Shacab xoolo badan leh. Sooyaalka taariikhda qadiimiga ah waxaa iyadana laga helayaa macno kale iyadoo khubaraduna ku doodayaan in ereygaasi uu ka yimid Samaale oo micnihiisu yahay ninkii waranka Dheeraa. Samaale ayaa la sheegaa in uu ahaa ab iyo waziirkii ay ka soo farcanmeen dadka Soomaaliyeed (Aw-Samaale). Taariikh ahaan dalku waxa uu lahaan jiray xadaarad facween waxaana dalka loo aqoon jiray magacyo badan sida Dhulkii udgoonaa, Dhulkii eebe iyo Geeska Afrika. Soomaalidu waa dad ku dhaqan meelo badan oo caalamka ah, laakiin asal ahaan lagu yaqaano Geeska Afrika. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Goobaanle. Goobaanle Waa Degmo ka mid ah degmooyinka Gobolka Shabeellaha Hoose. Degmada Goobaanle waa qadiimi, waxay caan ku tahay Geela waxaa leh Tolwaynaha Gaaljecel gaar ahaan jufada Makaahiil Cumar oo deegaan u tahay mudo boqolaal sano ah. Goobaanle lama garan waayo waa muhiim halka ay ku taal, waxay 70 km dhinaca waaqooyi ka jirtaa Degmada Leego. Beer Xaano. Beer Xaano Waa Degmo ka mid ah Gobolka Jubbada Hoose. waxaanna degan beesha Geeljecel. Waa degmo xaga beeraha iyo xoolo dhaqashada aad ugu wanaagsan waxeyna u dhowdahay magaala madaxda gobolka ee Kismaayo waa meesha laga supply gareeyo waxyaabaha asaasjiga u ah nolosha magaalada Kismaayo sida caanaha, dalaga beeraha qeybahiisa kala duwan, dhuxusha iwm. Hubeer. Beesha Hubeer wa qabiil katirsan beelaha D&M ee Soomaliyeed. Beeshu waxa dagan ahan lagu yaqana goboladda laysku yirahdo Koonfur Galbeed Somalia iyo Jubbaland iyo gado.Beesha Hubeer oo beeraley iyo xoolo dhaqato u badan balse waxaa kale ee beeshu leedahay xirfado kale ee ganacsiyadeed oo ay noloshoodu ku mareyan melkasta oo ay ka degan yihin gudaha dalka Soomaaliya. beesha abtirkeeda oo fuul ah ina siiya wllayaal Aniga oo aqoon dherad ulaheyn isrirka somalida hadana besha mar wa digil marna mirifle marna samale. Hubert Ali Yaabuur Samale. Waa Marka loo abtiriyo. Culeys. Culeyska Waa awooda jiidashada ee dhulka, waxaana ogaaday aqoonyahakii Isxaaq Niyuton waxaana lagu cadeeyey Buuga lagumagacaabo Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica Tusaale ahaan Haddii ay Cufnaanta walaxi tahay 200 Garaam, Cuf isjiidka waxa uu noqonayaa 2 Niyuton oo macnaheedu tahay Culeys ka. Haddii ay tahay Cufnaanta Walaxi 1000 Garaam oo ah 1kg, Cuf isjiidka dhulka waxa uu noqonayaa 10 Niyuton, Oo macnaheedu yahay 1kg dhulka guudkiis waa 10 Niyuuton. formula_3 formula_4 formula_5 Cuf isjiidka meerayaasha hawada sare. Jadwalkaan waxa uu kutusayaa xiriirka kadhaxeeya dhulka iyo Meerayaasha kale. Qardhaas. Qardhaas Waa mid kamid ah joometeriya afar xagal leh, afartiisa dhinacna ay isla egyihiiin, waxa uuna u egyahay laba saddax-xagal oo kala jeeda oo hal sal ka dhaxeeya Bedka. Adigoo dhexroorka dheer ku dhifta formula_5 Dhexroorka gaaban formula_6 Oo aad markaas uqaybiso Adigoo laba laaba si aan u helno Adigoo ku dhufanaya goobada formula_9 Gacanka formula_10 Wareegeeda Ugudamayntii adigoo uxisaaba sida afar xafal formula_2 Xaglaha gudaha adigoo isku dhufta Siyaasad. Siyaasad (;) wwaa habka iyo nidaamka khiyaanada leh ee maamulka dowlad, urur iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, siyaasadu waa nidaamka lagu maamulo wadan ayadoo la isticmaalo xirfad, balanqaad, dhoolatus iyo ficilo kale oo badan si dadka maamulka haya ugu guuleystaan taageerada shacabka wadankaasi. Si kastaba ha ahaatee, siyaasada waxaa inta ugu badan gacanta kula jira madaxda dowlada, sida: Madaxweynaha, Boqorka, Madaxweyne ku xigeenka, Ra'iisal Wasaareha iyo dhamaan xubanaha kale ee dowlada sidoo kale siyaasada waxa lagu qeexi karaa xeelad lagu wajaho arin gaar ah ama looga dhaadhiciyo dad waxa aad adigu rabto in ay kugu raacaan."k.shiine@darul-qudusschool".2018. Asalka Ereyga. Ereyga "siyaasad" ma ahan Af Soomaali, laakiin waa kelmad aan ka soo amaahanay luuqada Af Carabiga. Ereyga "سياسة" micnaheedu waa khiyaanayn, sirid iyo afmiishaarnimo lagu dhamaysto howl. Koor. Koor waxa ay leedahay afar xagal laba xarriiq oo kamid ah waa Barbaroolayaal oo is dhinac socda. Bedka Koorta waxaa loo xisaabaa Dhererka xarriiqa salka + xarriiqa barbarada la ah oo lagu dhufto Joogga oo laba loo qaybshay. Gacan (Joomitiri). Gacan ingiriis Radius oo loola jeedo Dhexroorka Barkiis, waxa ayna tahay Xariiqa bar dhexaadka Wareega Goobo ama Kubad formula_1 Gacan bedkiisa. Gacan ka goobo Bed "A" Waa Dhululubo. Dhululubo Waa joomateri ay masaaxad saleedyadiisu yihiin goobo, taa oo masaaxada isku xirta salalku tahay laydi golxo leh formula_1 + formula_2 (A) Waa bedka salka formula_3 (P) Wareega Salka waxaana loo cabiri karaa sidaan formula_4 Kubad. Kubad waa joomateri oo ay xaddido masaaxad ay dhammaan baraheedu u jiraan fogaan isl’eg bar cayiman ah oo loo yaqaan barta dhexe oo aan lahayn wax xagal ah. Toobin. Toobin Waa joomateri ay masaaxad saleedkiisu goobo tahay, masaaxada isku xirta salalkuna tahay Toobin Gunbur. Gunbur ama Baramiid waa joomateri ay masaaxad saleedkiisu tahay saddexagal ama labajibbaarane, masaaxada dhinacyadiisuna yihiin dhowr saddexagal oo ku kulma cirif qur ah. Bedka xaddidan: wadarta bedadka masaaxada salka iyo masaaxada dhinacyada. Bedka Dhinacyada isku beegan ee Baramiid Quman:- Kaba soo qaad (p) Waa wareega salka, (h) Jooga iskasoo horjeeda ee dhinacyada, (B) Bedka salka (d) asigoo madaxa laga jaray Mugga Baramiid kasta cabirkiisu waa formula_3 (B) Waa Bedka Salka (h) waa Jooga Gunburka Mugga Baramiidka Kala dhiman ama qabyada gabaleedka ah waa Halka (h) Jooga iyo B1 Bedka selka koowaad iyo B2 Dhexroor. Xariiq walba oo toosan oo isku xira laba dhinac oo wareega goobada ka mid ah, dhexmartana bartanka goobada waxaa la yiraahdaa dhexroore. Sumadna waxaa u ah Xarafkaan (Ø) Urur Siyaasadeed Horseed. Urur Siyaasadeedka Horseed Waa urur ka jiro Somaliland. Ururkaan waxaa lagaga Dhawaaqa Gobolka Togdheer Dhamaadkii Sanadkii 2007. Xiligaa oo ay soo Ifbaxeen Dhaqdhaqaayo laga soo horjeeday Siyaasadii Xisbigii Xiligaa Xukunka somaliland Haysay ee Udub. Hadaba Xiligaa Rag Dhalinyaro ah oo Runtii Ka dhiidhiyay Siyaasadda Daahir Riyaale kaahin iyo Takoorka Ay kala kulmeen Tastuurkii Dalka oo Haba yaraatee aan waxba ugu Ogalayn Talada dalka ama Xukunka Dalka, Waxaa Xiligaa laga Daremay dhamaanba Gobolada Somaliland. Dhaqdhaqaaqa Dhalinyarada Reer Somaliland Wadaan ee Xaga Siyaasadda iyo isbedelka Mar walba la filan karo ee ku waajahan dhalinayrada dalka. Urur Siyaasadeedka Dhalinyarada Somaliland, Waxaa lagu xasuusan doonaa Halgan dheer oo ay ku soo jireen mudo dheer kaas oo aakhirkii u suura gelisay Inay furaan Xeerkii hortaagnaa dhamaan dhalinyarada Reer Somaliland, waxaa kale oo uu ku guulaystay inuu Furo Ururada Kaas oo dagaal ba'an ka soo galay DHowrkii sano ee lagu jiray Arimahaas. Urur Siyaasadeedka Horseed Waxaa lagu xasuusan doonaa Taariikh Wacan iyo magac Dheer oo dhalinyarada Reer Somaliland ku dayan doonaan Shantan Nin iyo Qaar kale oo badan oo dhamaantood Wada Ah Geesiyaal U dhiidhiyay Inay Dabarka ka jaraan Ubaxa dalka ee laga xakameeyay Taladdii dalka Somaliland. Waxaa iyana Xiligaa La aas aasay Urur Siyaasadeedkii Qaran ee dhowrka jeer Xuub siibtay ee hogaankiisuna ahaa Dr gaboose, waloow la odhan karo Ugu horayntii Qaran iyo Horseed isku hadaf bay ahaayeen. Waxaa aynu ka tilmaami karnaa Aas aasayaashii Urur Siyaasadeedkaa Horseed oo Runtii aynu odhan karno waxay Somaliland iyo Dhalinyarada dalka u horseedeen Inay ka dhex tartamaan Asxaabta ugu waa wayn dalka Somaliland isla markaana kaba soo baxaan dhamaan Hay'adaha dalka. Mr.C/Xakiim Cawil X aadam iyo Rag kale oo badan oo sharaf iyo Cisi ku naaloonaya maanta. Qabaal. Qabaal ingriis ellipse oo macnaheedu yahay wax kala dhiman, waa salax u eg qaabka Qardhaasta Waxaa la adeegsan karaa abyane Xadidan si loo xaqiijiyo Bedka Qabaal a iyo b waana sidaan Tardo. tardo wa tuulo ku taal gobolka hiiraan waxay hoos tagtaa buula barde Somtel. Somtel (), waa shirkad isgaarsiin oo ku taala Soomaaliya.Waxa ay ka mid tahay shirkadaha ka farcamay Dahabshiil. Shirkadaan waxa ay cagaheeda isku taagtey bishii Maarso 1998. Adeegyadda Somtel. Shirkadda somtel waa shirkad isticmaasho adeega xadhigla (wireless) ee casriga ah. Shirkadaan waa shirkadii ugu horeeysay ee Soomaaliya ka bilaawdo adeegyada 3G iyo 4G LTE. Shirkadani waxa xaruunteeda ugu ween ku taala wadada madaxtooyada Somaliland ee Hargeysa, Sidoo kale waxaa shirkadan si rasmi ah uga hawl gashaa dhammaan wadanka oo dhan iyadoo xaruumo ku leh dhammaan gobolada dalka oo dhan. Magac. Ereyga Somtel waxaa laga soo xigtay ereyada Afka Qalaad ku noqonaya "Somali Telecomunication"; taasi oo macnaheedu yahay "Isgaadhsiinta Soomaalida". O3b. Bishii Nofember 2013, shirkada warisgaadhsiita O3b Networks, Ltd. waxay ku dhawaaqdey ineey Somtel wada galeen heshiis ah in O3b keeni doonto adeeg internet oo xawaarihiisu aad u sareeyo, isla markaana kharash badan ugu fadhiyin Somtel. Google. Tan ilaa horaantii 2012, Somtel waxay heshiis la gashay shirkada Google si ay u isticmaasho adeega e-mailka ee shirkadani. Moowjadaha. Shirkada Somtel waxay ku shaqeeysa adeegyada kala ah GSM iyo 4G LTE, kuwaasi oo leh awood ka fiican kuwii hore. Intaas waxaa dheer adeegyo kale oo kala ah: 3G 2100, 2G 1800, 900 iyo LTE 800MHz 20 FDD. Maxamed Cusman Jawaari. ! colspan="2" style="background-color: #cae1ff; text-align: center;" | Af-hayeenka Baarlamaanka ! colspan="2" style="text-align: center;" | Xafiiska intuu joogay Maxamed Cusmaan Jawaari (محمد عثمان الجواري‎) (dhashay 7 Diseembar 1945) waa siyaasi iyo gudoomiyaha baarlamaanka Soomaaliya Taariikh nololeed. Maxamed jawaari wuxuu ku dhashay degmada Afgooye 1945,wuxuu registration ka qaatay degmada Buurhakaba, wuxuu ka baxay jaamacadda ummadda Soomaaliyeed, waa Khabiir taqasusyo badan soo sameeyay xagga shareecada Islaamka iyo law-ga 'comprehensive Law' waa nin ka soo shaqeeyay dhowr dastuur oo Soomaaliya lahayd laga soo bilaabo 1960-kii." waxa uu ku noolaa dalka Norway, halkaas oo ka ahaa brofisoor wax ka dhigaayay jaamacad halkaas ku taal. Diyaarintii Dastuurka. Jawaari, Waxa uu ahaa Guddoomiyeha Guddiga khubarada ee dib u eegista Qabyo qoraalka dastuurka ee kumeel gaarka ah.. Doorashaddii Gudoonka Baarlamaanka. Taariikhda marka ee eheed 28 Febraayo 2012 ayaa Jawaari ku guuleeystay tartanka gudoomiyenimada baarlamaanka soomaaliya. Xiligaas oo eheed markii ee siyaasiinta soomaaliya isku dayaayeen in ee ka gudbaan kumeelgaarnimada.Mudanayaal cusub oo matalaya golaha shacbiga ayaa oday dhaqameedyo dhisee taariikhda marka ee eheed 20kii agoosto 2012. Sideed maamlmood kadibneh waxaa bilaabatay tartanka gudoonka baarlamaanka. Shan musharaxiin ah ayaa ka soo qayb gashay, waxayna ku dhamaatay 2 musharixiin oo kala ahaa Jwaari iyo Cali Khaliif Galaydh. Kadib markii Galayr looga raayay tartanka ayuu sheegay in uu tanaasulay, waxaana isla markiiba guulaystay jawaari. Wareeggiisa hore wuxuu Jawaari helay 119 cod, halka Cali Khaliif Galaydh uu ka helay 77 cod. Kaftan. Kaftan ama foorjo waa wax bulsha raali iskaga ah ineey wax been ah iskula kaftamaan. Kaftanka sidiisaba waxay noqon kartaa sheeko yar oo marka ugu danbeeneyso ku dhamaaneeso qosol. Daad madheedh. Daadmadheedh waa gobol ka tirsan Somaliland, waxa uuna uu la wadaagaa gobollada Togdheer, Saaxil, Maroodijeex iyo Gobolka Jarar ee Itoobiya. Magaalo madaxda gobolka waa Odwayne waxa uu ku fadhiyaa dhul aad u balaadhan, waxaanu hoos yimaada 64 tuulo. waxa uu caan ku yahay xoolaha nool iyo beeraha waxa mara ilaa 7doox kuwaas oo ay dadku uga faaiidaystaan beeraha. Waxa uu xuduud la leeyahay 2gobol oo kala ah togdheer iyo Maroodi jeex. Sarmaan. • النبي محمد.• بنات وأبناء النبي.• أمهات المؤمنين.• وجميع بني هاشم من آل البيت والذين بقي منهم إلى يومنا هم: 1. آل العباس بن عبد المطلب.2. آل عقيل بن أبي طالب.3. آل علي بن أبي طالب.4. آل جعفر بن أبي طالب.5. آل الحارث بن عبد المطلب.6. آل أبي لهب بن عبد المطلب.7. سلمان الفارسي.• وجعل الإمام الشافعي آل البيت بنو هاشم بن عبد مناف وبنو المطلب بن عبد مناف, بناء على الحديث الذي يرويه البخاري: إنما بنو المطلب وبنو هاشم Xasan Sheekh Maxamuud. Xasan Sheekh Maxamuud (;) (dhashay 29 Novembar 1955) waa Madaxweyneha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, ee la doortay 10kii Sebtembar 2012. Xasan wuxuu ka yimid bulshada rayadka ah sidoo kale wuxuu ahaa macalin jaamacadeed waxaa uu kaloo aas-aasay Xisbiga Nabadda iyo Horumarka (PDP) xasan sheekh waxaa lagu daray Abriil 2013 100 qof ee aduunka ugu saamaynta badan. Hordhac. Mudane Xasan Sheekh wuxuu ku dhashay magaalada Jalalaqsi ee gobolka Hiiraan sanadkii 1955. waxa uu ka bilaabay waxbarashada Quraanka iyo mida hoose. Waxbarashada sare wuxuu u soo aaday Magaalada Muqdisho isagoo ka dibna ku biiray Jaamacadii Ummada Soomaaliyeed ‘SNU’ sanadkii 1978. Wuxuuna ka qalinjabiyey sanadkii1981. Sanadkii 1981 ayuu Xasan Sheekh ka qalinjabiyey Jaamacada Phobal University ee dalka Hindiya, wuxuuna ka qaatay shahaadada Master Degree. Sanadkii 1993 ayuu dalka dib ugu soo laabtay wuxuuna shaqo ka helay hay’ada UNICEF isagoo noqday sarkaalka dhanka waxbarashada ee u qaabilsan hay’adda dhanka waxbarashada Bartamaha iyo Koonfurta Soomaaliya. Sanadkii 1999 wuxuu aas aasay machadka SIMAD oo hadda isu bedelay Jaamacad kuna yaalla magaalada Muqdisho. Sanadkii 2011 ayaa Xasan uu Magaalada Muqdisho kaga dhawaaqay xisbi uu u bixiyey Nabada iyo Horumarka [PDP] kaasoo uu isaga gudoomiye ka noqday. Illaa haddana waxaa uu hogaamiyaa xisbigaasi. Xasan Sheekh wuxuu ku hadlaa luuqadaha Soomaali iyo English. Sida dadka yaqaana ay sheegayaan Xasan waxaa uu aad ugu dhow yahay ururka Al Islaax, waana nin aad u dhexgala qeybaha kala duwan ee bulshada oo dabcan haddana sabab u noqotay inuu ku guuleysto madaxtinimada dalka. xasan sh maxamuud markii la doranayay wx uu u eka ni wax dadka somaliyeed u tari kara balse wax uu meesha ku hayo ma jiro inta uu dalka ka arriminayay a ilaa iyo hada ma jiraan guula waaweyn oo uu ka gaaray dhan maamulka iyo 6dii tiir ee uu balan qaaday waqtigii uu ku jiray ololaha doorashooyinka xasan ma n in u daacad ah dadkiisa dantiisa iyo dalkiisa Doorashaddiisii. Waxaa la tartamay wareegii koowaad murashaxiinta kala ah, iyo dhibcaha Waxaa ka tannaasulay intii aan la gelin wareegga labaad oo ka baxay tartanka Waxa uu kaga guuleeystay wareeggii ugu dambeeyay Shariif Shiikh Axmed. Lixda Tiir ee barnaamijkiisa siyaasadeed. 3- Nabadaynta & dib u heshiisiinta 5- Midnimada & Wadajirka ummadda Soomaaliyeed 6- Ilaalinta & abuurista xiriirrada caalamiga ah ee ku salaysan iskaashi & wadajir. Hiigsiga Cusub "new deal". Ujeedada barnaamijka Hiigsiga Cusub waxa weeye in la helo talo midaysan oo lagu dhisayo dalka. Hiigsiga Cusub waxaa horey u adeegsaday dalal badan, innaguna taasi baan daba taaganahay waxaan rajaynayaa in aan dhibaatadda kaga baxno ” sidaasi ayuu yiri Wasiir Abuukar. Barnaamijka Higsiga Cusub oo ah aragti qaran oo midaysan, ayaa xoogga saaraya dhinacyada ay ka mid yihiin siyaasadda, nabadgelyada, caddaaladda, dhaqaalaha, ururinta canshuuraha iyo adeegga bulshada. Xubno ka socday ururada bulshada rayidka ah oo ka hadlay furitaanka shirkan wada-tashiga ah ayaa soo dhoweeyey barnaamijka Higsiga Cusub, waxaana ay tilmaameen in barnaamijkan uu wax badan ka tarayo marxaladda uu marayo dalka Soomaaliya. Dowladda Soomaaliya ayaa barnaamijka Hiigsiga Cusub diyaarinaysay in mudo ah si qorshe midaysan oo ay bulshadu ku leedahay talooyin loo geeyo shirka 16-ka Sabteembar ka dhacaya magaalada Brussels ee dalka Belgium-ka. Barnaamijka Hiigsiga Cusub ayaa ah in dalalka nugul ee dagaalada ka soo baxaya la siiyo dhaqaale toos ah, waxaana Dawladda Soomaaliya yeelanaysaa soo jeedinta qorshaha lagu taageerayo iyo fulintiisa. Higsiga cusub ayaa markii ugu horaysay lagu go’aamiyey shir lagu qabtay magaalada Busan ee dalka Koonfur Kuuriya dhamaadkii 2011-kii, waxaana ujeedadu ahayd in kor loo qaado waxtarka kaalmada la siiyo dalalka nugul. Bratislava. abdulahi ali waa dhoor waxa uu dhashtay sanadii 1988 /26/2/ wuxuu ku dhashtay xara dhere wuxuu dugsiga quranka kusoo qatay xara dhere wuxuu wax kasoo bartay machadka maxamuud xarbi wuxuu shahada kasoo qatay muqdisho wuxu kalo uu shahadao ka qatay universt og nogo sanadii 2010 abdulahi ali waa dhoor waa prf,wuxuu ku hadlaa luqada somaliag arabic english norweg iyo faranc abdulahi ali waa dhoor wuxuu wax ka soo qabtay ila aiyo dhor xarumod ey ugu wen tahay islamick universt of norga Mukeyle. DegmadaMukeyle waa dagmo katirsan degmooyinka gobolka Hiiraan, waxay dhacdaa dhanka galbeed magaalada Buulaburde,waxey ujirtaa buulabarde 45km waxey hoos tagtaa magaala madaxda gobolka hiiran. maaadaama aykusoobiirtay degmooyinka gobolka loona magacaabay degmo, Mukeyle waxy caan ku tahay dhaqashada xoolaha sida geela iyo gaasleyda. Nolosha reer mukeyle waxay ku tiirsan tahay xoolaha sida geela ariga iyo lo'da, iyo ganacsiga Dadka reer mukeyle waa dad is jecel, tirada dadka daga waxaalagusheegay dad gaaraya tira ahan ilaa iyo 15,000 shan iyo tobankun,kuwaasoo isugu jiro degmo joog iyo xoolo dhaqato baadiyaha kore dega. Siyaasiinta kasoojeeda mukeyle waxaa kamid ah:_ wanlaweyn xilligii dowladdii cabdullahi yusuf sidookale ahaanjirayne taliyihii sidoo kale waxaa kasoo jeeda deegaanka Waa magaalo aad uqadiimi ah kobaceeda dhaqaalena kutiirsanyahay beeraha iyo xoolaha nool iyo ganacsiyo dhawaan kahanaqaaday. waxaa kuyaalo isgaarsiinno dhowr ah sida magaalada waxaa kaloo ayleedahay Dugsiga hose dhexe iyo sare oo loogumagac daray Mukeyle, taasoo ay kasoo aflaxeen arday farabadan kuwaasoo maanta barayaal ka ah iskuulo farabadan ookuyaalo gobolka hiiraan. ayleedahay isbitaal aad uweyn kaasoo loogu magac daray degmada (Mukeyle hospital) wallow uusan shaqa gelin waxaa is xilqaamay oo gacmahooda kudhisay dadweeynaha dega degmada mukeyle, iyo qurbajoog kasoojeedo deegaankan. Sidookale degmada mukeyle waxaa ay leedahay 3masjid kuwaaso ay kucibaadeystaan shacabka degan degmadaasi. Degamada mukeyle waxa uu alle kumanneestay Ceelal biyood aad ufarabadan kuwaasoo aan ubaahneyn in wadaano xerko dhaadheear loo isticmaalo yacnii sida ay ceelasha biyaha ugu sahlan yihiin in dadka biyo sifudud ugu darsadaan. degmada mukeyle dhanka mashaaikhda waxaa kasoojeedo mashaaikh ay kamid yihiin iyo culimo kale oo horay ugeeriyooday alaha unaxariiste sidokale dhanka aqoonyahannada waxaa degmada kasoojeedo aqoonyahanno isugu jiro heerarka aqoonta illaa phd oouu ugu horreeyo sheikh xasan garre dallada waxbarashada ahliga ee FPNS kahowlgala iyo jaamacadda ummada, iyo kuwo kale ooaan maqaalkaan kusoo koobikarin iyo kuwo hadda wada tacliinta sare ■nabaddoon Xaaji baroore ■nabadoon cabdullahi ibraahim culusow(cabdullahi qandho) iyo ganacsato kale ooaan halkaan kusookoobikarin kuwaasoo ganacsiyo kala duwan kaganacsado. waxii aan kaogaay ayaan kudaray wixii kale ee xog dheeraad ee iga xog ogaalsan waa muhiim inuu kudaraa wuuna kudari karaa👍. Israafiil. Israafiil waa beel ku abtirsato beesha Karanle beesha Israafiil waxeey caan ku yihiin nabada iyo xasiloonida labaatanki sano oo wadanka dagaalada ahliga ah ka socday waxeey ahaayeen dad nabada u ol oleeya Israafiil dhulka Somaliyo waxeey kadagaan Muqdisho Shabeelaha Hoose Shabeelaha Dhaxe Galgaduud gaar ahaan Ceel Buur iyo Bargaan waxeey iskuugu jiraan dad aqoon leh iyo dad xoolaaleey ah iyo dad beeraaleey sadax umeelood labo meel waa dad magaalooyinka kunool oo isugu jira ganacsato iyo iwm Moobleen ismaan. Taariikh Nololeedka Korneel Ahmed Ali Hassan Gamaandeey (Ahmed Jamhuuriya) Jamhuuriya wuxuu ku dhashay magalada jowhar 1960 wuxuu ahaa sarkaal ka tirsan ciidamada nabadsugida Dowladii kacaanka ee Jalle.Siyad bare. wuxu ahaa nin sports ka aad u jecel waxa loogu taariikhdiisa ilaa iyo maanta waa ay nooshahay waxa loogu magacdaray mid kamid ah xaafadaha ku yaala magaalada muqdisho oo lagu magacaabo Jamhuuriya dhawaana waxa loogu magacdaray ciyaartoydii Soomaaliya ee cuslaatay oo labaxay magaca Jamhuuriya. Allaha u naxariistee waxa lagu dilay magalada muqdisho xiligii ay socdeen dagaaladii sokeeye, gaar ahaan kuwii 4-biloodlaha loo yiqiinay. Runtii taariikhdiisa oo faahfaahsan waxan soo bandhigi doonaa dhawaan insha allah waxa si naxariis leh uga codsaneyna dhamaan cid walbo iney nagu gacan siiso sidii aan u nooleyn lahayn taariikhdaas sii duugoobeysa. waxan kaloo idiin balan qaadaynaa inaan soo gudbin doono Halyeey walbo oo umada taariikh ku leh, hanoqdaan Aqoonyahan, Culuma'udiin,Siyaaasiyiin, Abwaano, Fanaaniin, Wax-garad, iyo cid walbo oo kaalin lataaban karo kasoo qaaday howlaha umadda iyo mida beesha ah. Sidaas darteed waxan markale si naxariis leh idiinka codsaneynaa inaad kaalin wacan nagala qaadataan howlahaas oo idil Mahadsanidiin. Moobleen. Wuxuu ku dhashay magaalada Baladwayne 1933. Wuxuu kusoo barbaaray magaalada magaalada Muqdisho, halkaas uu ka mid noqday dhalinyaradii soomaaliyeed ee usoo halgantay xornimada soomaaliyeed ee SYL wuxuu ukicitimay dalka Talyaaniga 1953 halkaas oo uu ka soo qalinjabiyey kuliyada Siyaasadda iyo kuliyada Sharciga sandku markuu ahaa 1958. Kadib wuxuu ku soo laabtay dalka halkaas oo uu noqday la Taliyaha koowaad ee is maamulkii Soomaaliyeed ee uu ho Markaanu xornimada qaadanay 1960 wuxuu noqday la Taliyaha Koowaad ee Safaarada soomaaliyeed ee Waashington, USA. Wuxuu noqday Xildhibaan, laga soo doortay laba goor magaalada Jowhar ee gobolka Shabeelada dhexe 1964 iyo 1969. Intii uu baarlamaanka Soomaaliyeed ka mid ahaa wuxuu qabtay jagooyin kala duwan sida, Wasiir ku xigeenka Wasaarada Beeraha, Wasiirku xigeenka Wasaarada arimaha Dibada. 1970 ilaaa iyo dagaaalkii sokeeye bilowgiisii wuxuu ku lahaa xafiis notaayo ah magaalada Muqdisho. Dagaalkii sokeeye siduu u dhacay wuxuu ka mid ahaa odayaashii Soomaaliyeed ee ka gilgishay dhiiga Soomaaliyeed ee daadanaya, marwalbana is ku dayeye inay dalka nabad ku soo dabaalaan, arintaas oo aad u dhib badnayd hada marnaba kama aanu daalin. Wuxuu kamid noqday Xildhibaanadii dowlad ku meel gaarka ahayd ee Carta. waxa si naxariis leh uga codsaneyna dhamaan cid walbo iney nagu gacan siiso sidii aan u nooleyn lahayn taariikhdaas sii duugoobeysa. waxan kaloo idiin balan qaadaynaa inaan soo gudbin doono Halyeey walbo oo umada taariikh ku leh, hanoqdaan Aqoonyahan, Culuma'udiin,Siyaaasiyiin, Abwaano, Fanaaniin, Oday dhaqameed, Wax-garad, Ganacsato, iyo cid walbo oo kaalin lataaban karo kasoo qaaday howlaha umadda iyo mida beesha ah. Sidaas darteed waxan markale si naxariis leh idiinka codsaneynaa inaad kaalin wacan nagala qaadataan howlahaas oo idil Mahadsanidiin. Garoonka Diyaaradaha ee Da Nang. Garoonka Da Nang wuxuu ku yaalaa Vietnam Da Nang ee dalka Itoobiya. Garoonkaan Wuxuu ku yaalaa Xaafada Bole 18 Km Bariga Magaaladda iyo 2 Km Waqooyi Da Nang. wuxuuna saldhig u yahay shirkada diyaaradaha ee Vietnam Airlines. Garoonkaan waxaa isticmaala Diyaaradaha kala ah Jetstar Pacific, VietJet Air, Air Asia, Shanghai Airlines, China Southern Airlines. Albaabada Garoonka. Garoonka wuxuu leeyahay laba Da Nang oo leh 2 Albaab Garoonka ee Dong Hoi. Garoonka Dong Hoi wuxuu ku yaalaa Vietnam Dong Hoi ee dalka Itoobiya. Garoonkaan Wuxuu ku yaalaa Xaafada Bole 18 Km Bariga Magaaladda iyo 6 Km Waqooyi Dong Hoi. wuxuuna saldhig u yahay shirkada diyaaradaha ee Vietnam Airlines. Albaabada Garoonka. Garoonka wuxuu leeyahay laba Da Nang oo leh 2 Albaab Laanta Hawada. LAANTA HAWADA WAAN JECLAHAY WAAN IMAANAYAA. MARWAAN IMAADAY WAANA KAHELAY WAAN IMANAYAA HADUU ALA YIRAAYDO AAMIIN ANIGA IYO CIHAALKAYGA HANA SOODHAWEESO BOOSAASO. Dong Hoi. Dong Hoi (Đồng Hới) waa caasimada gobolka Quang Binh ee wadanka Vietnam. Ho Chi Minh City. Ho Chi Minh City, Saigon (Thành phố Hồ Chí Minh) waa caasimada gobolka Dong Nam Bo ee wadanka Vietnam. Motorhead. Motorhead waa koox Midowga boqortooyada Britan ah oo ciyaarto heesaha hard rock/heavy metal. Axmed Cawke. Axmed Xassan Cawke wuxuu Ku dhashay magaalada wajaale 1943 kii waa rugcadaa saxafi ah oo intabada noloshiisa ku soo qaatay mihnada saxaafada waxaanu ka soo shaqeeyey Raadiyo Muqdisho,BBC,VOA, Honecable iyo Universal Tv. Wuxuu sidoo kale ka soo shaqeeyay Telafeshinkii Soomaaliya, kadibna wuxuu noqday Afhayeenkii Madaxweyne Maxamed Siyaad Barre ilaa burburkii soomaaliya sanadii 1991. Axmed xassan cawke waa nin inta badan lagu tiriyo wariyeyaasha fiican dhanka majaajilada weecsan waayo waa nin aad iyo aad af ka soomaaliga ugu hadla adeegsadana oraah inta badan la jeclaysto. Allaha unaxariiste wariyuhu wuxuu geeriyoday taarikhda markey ahayd 17 November sanadkii 2015. Wariyaha waxaa aad loogu xasustaa dadaalkii dheeraa ee u galey dib uso celinta qaranimadii somalida asago adeeksanaayo xirfadisii wariyenimo. Wariyaha wuxuu caan ku ah bashaashnimo iyo fidinta wararka midnimada keena. Waxaa aas qaran looga sameyay Jamhuriyada Somaliland. Waxaa kamuuqday aaska wariyaha hubnaha madaxda ka ah xisbiyada mucaaridka iyo qaybo kamid ah muxaafudka Somaliland. sido kale waxaa lagu maamusay tacsida wariyaha qoraal kasobaxay Madaxweynaha Jamhuriyada dowlada federalka Somalia Xassan Shiekh Maxamuud oo sheegay in Cawke, uu baal dahab ah ka galay taariikhda ummadda Soomaaliyeed.. Aaska wariyaha waxaa sido kale jogey Madaxweynaha dowlada ismaamulka somalida ee Ethiopia. Pr.axmed jimcaale (kaastaro). pr.axmed jimcaale kaastaro waxa uu ka soo jeeday gobolka galguduud gaar ahaan deegaanka masagawaa waxa uu ka mid ahaa aas aasayaashii jaamacadda muqdisho waxa una ku geeriyooday magaalada muqdisho sanadkii 2008kii isla jaamacadda dhexdeeda xili uu bixinaayay darsi, aniga oo ah C/raxmaan Zaylaci waxaan jeclaaday in aan ku biiriyo qoraalkan waxii aan ka xasuusto Prof.Axmed Jimcaale Maxamed oo ku magac dheeraa Prof.Kaastaro oo ahaa macalinkaygii JaamacadDa Muqdisho Mushrifna ka ahaa qoraalkii qalin jabintayda oo ahayd Taariikhdii iyo ilbaxnimadii Herer, mana iloobi karo kaalintiisii iyo tilmaamihiisii iyo aqoontii aan ka baranay waxaana uu u geeriyooday madfac ku soo dhacay xarunta Jaamacadda Muqdisho ee Degmada Hodan. Prof. Kastaro waxa uu ku soo bartay dalka Masar isagoo wax ku soo bartay Jaamacadda Al-ashar xilliyadii Todobaatanaadkii qarnigii tagay waxa uu ku takhasusay Cilmiga Taariikhda, waxa uu Master ka soo qaatay dalka Suudaan kuna qaatay Taariikhda Boqortooyadii Islaamka ee Soomaalida ee IIFAAT, Prof.Axmed Jimcaale waxa uu ahaa macalin qiimo badan, waxa uu ka mid ahaa macalimiintii Jaamacadda Ummada gaar ahaan kuliyadii waxbarashada ee Lafoole,burburkii kadib waxa uu ka mid ahaa aqoonyahankii dhidibada u taagay Jaamacadda Muqdisho 1997, waxa uu ahaa haldoor cilmiyeed oo aan la ilaawi karin. Alle ha u naxariisto Macalinkeenii taariikhyahan..aqoonyahan..barbaariye..Prof.Axmed Jimcaale Kaastaro Railway Mogadiscio-Villabruzzi. waxey aheyd wado tareen oo talyaanigu dhisay 1914 oo dherarkeedu ahaa 114 km oo isku xiri jirtay Muqdisho iyo jowhar(oo markaa loo yaqaanay Villabruzzi). markii uu Ingiriisku ka adkaaday talyaaniga oo uu ka qabsaday goboladii geeska Afrika oo uu Talyaanigu xukumayay ee koonfurta Soomaaliya iyo Ereteriya ayuu ingiriisku burburiyay 1941. Nebi Maxamed c.s. Maxamed, Muxamed, Maxammed (ingiriis: Mohammed, "Maxamed"; carabi: ﻣﺤﻤﺪ, "Maxamed"; Magaca & Abtirsiinta: Abū al-Qāsim Muḥammad ibn ʿCabd Allāh ibn ʿCabd al-Muṭṭalib ibn Hāshim, ﺍﺑﻮ ﺍﻟﻘﺎﺳﻢ ﻣﺤﻤﺪ ﺍﺑﻦ ﻋﺒﺪﻟﻠﻪ ﺍﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻤﻄﻠﺐ ﺍﺑﻦ ﻫﺎﺷﻢ) ku dhashay magaalada Makka, Xijaas, ee dhulka Carabiya (maanta loo yaqaano dalka) markey taariikhdu ahayd qiyaastii 570 C.D (taariikhda Carabta loo yaqaano “Sanadkii Maroodiga”), geeriyooday 8dii Juune sanadkii 632 C.D (asagoo 62 ama 63 jir ah) magaalada Madiina, Xijaas, ee dhulka Carabiya (maanta ka mid ah wadanka Sacuudi Carabiya) waa nebiga iyo rasuulka Alle (s.w) ku soo dejiyay diinta Islaamka kaasi oo ahaa hogaamiye, macalin, tilmaame, wax-u-sheege, caalim, xaakim iyo madaxa kowaad ee asxaabta (dadkii Nebiga rumeeyay), intii wakhtigaasi noolayd, iyo dhamaan aadamaha ilaa laga gaadhayo saacada qiyaame. Nebi Muxamed wuxuu Ilaahay (koreeyee) u soo waxyooday kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga iyo aasaaska u ah diinta Islaamka. Sidoo kale, Nebi Muxamed waa nebiga iyo rasuulkii ugu dambeeyay Ilaahay (s.w) u soo diro dadka. Intaasi waxaa dheer, Nebi Muxamed waa kan ugu karaamada iyo sharafta badan 25ka nebi & rasuul ee ku xusan kitaabka Quraanka ah. Dadka gaalada ahi waxay Nebi Muxamed u yaqaanaan inuu yahay qofkii helay diinta Islaamka ah, laakiin dadka muslimiinta ahi waxay heeystaan caqiido ka duwan midaasi ayagoo aaminsan in Nebi Muxamed yahay mid lagu soo dejiyay diinta Ilaah kali ah ee ka soo bilaabantey Nebi Aadam, isku soo gudbinayeen Nebi Nuux, Nebi Ibraahim, Nebi Muuse, Nebi Daa'uud, Nebi Ciise ilaa ugu dambeeyn lagu soo khatimay Nebi Muxamed. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed wuxuu ku dhashay magaalada Makka, Xijaas, ee dhulka Carabiya (maanta loo yaqaano dalka Sacuudi Carabiya) markey taariikhdu ahayd qiyaastii 570 C.D, sanadkaasi oo dadka Carabta ahi u yaqaaneen “Sanadkii Maroodiga”. Nebi Muxamed waalidkiis waxay geeriyoodeen asagoo wali yar, waxaana soo koriyay adeerkii Abu Daalib. Nebigu yaraantiisii wuxuu ahaa adhi-jir, markuu qaangaadh noqdey wuxuu ku biiray ganacsiga iyo tujaarada asaga oo u shaqo bilaabay Khadiija oo markuu 25 jirka noqdey uu guursadey. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed markuu gaadhey 40 jir waxaa godka xira ku soo siyaartey malag Jibriil oo u soo waxyooday suuradii ugu horeeysay ee waxyiga, taasi oo ah Suuratu Al Iqra ("akhri"). Sadex sano ka dib, Nebi Muxamed wuxuu bilaabay inuu dadka ugu yeedho “Kali Ahaanshaha Ilaahay”, ineey isku dhiibaan Asaga (taasi oo ah islāmnimo), iyo ineey wadada saxda ahi tahay in Asaga (Ilaahay) la caabudo - taasi oo ah dīnta - iyo in Muxamed yahay Nebiga iyo Rasuulka Rabbi soo diray; arintaasi oo dadkii deganaa magaalada Makkah ee tolka iyo qaraabada la ahaa ay ku gacan-seeydheen isla markaana ku soo kiciyeen dagaal iyo weerar joogto ah. Isku soo duuboo, wakhti badan oo uu diinta ugu yeedhayay ka dib, nebiga waxa soo raacay oo rumeeyay dad tiro yar, kuwaasi oo dhibaato iyo ciqaab badan kala kulmey qabiilkii reer Quraysheed. Midani waxay keentay in nebigu ku amro intii raacsanayd (asxaabta) ineey u hijroodaan ama u qaxaan dhulka Xabashida (Abbysiniya), wakhti yar ka dib sanadkii 622 ay u guuraan magaalada wakhtigaasi loo yaqaanay Yathrib (maanta ah Medina). U qixitaanka magaalada Madiina ee Hijrada waa bilowga kalandarka Islaamka. Wakhti ka dib, Nebi Muxamed wuxuu mideeyay beelihii deganaa magaalada Madiina, kuwaasi oo Nebiga kala qeyb galay dagaalo badan oo guul iyo guuldaroba lahaa, sida Dagaalkii Bedr iyo Dagaalkii Uxud. Sideed sano ka dibna, Nebi Muxamed iyo asxaabtiisii oo ahaa 10,000 oo nin waxay qabsadeed mar ahaantaana maamulka dowladii Islaamka ku soo dareen magaalada Makka. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 632 C.D billo yar ka dib markii uu ka soo noqdey Xajul Wadaac asagoo jooga magaalada Madiina ayaa Nebi Muxamed aad u xanuusadey waxyar ka dibna ku geeriyooday. Dhimashada nebiga waxay keentay in qabiilo badan dib uga noqdaan diinta Islaamka waxaana arinkaasi dagaalo adag ololeyaal badan ka galay hogaankii diinta ee ku xigay nebiga kuwaasi oo ahaa Khulafo Ar-Raashidiinta oo hogaamiye u doortey Abu Baker. Isku soo wada duuboo, geeridii nabig ka dib, asxaabtu waxay soo ururiyeen “noloshii nebiga” (siirada) iyo hab "dhaqankii nebiga" (sunnada) kuwaasi oo ah aasaaska iyo saldhiga shareecada lagu maamulo Dawladda Islaamka. Sidoo kale, asxaabtu waxay isla-garteen in marka la soo hadal-qaado magaca nebiga la dhaho Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ, "ʿalayhi as-salām"). Taariikhda Nebiga. Dad badan oo aan muslim aheyn oo taariikhaha dunida wax ka baadha waxey isku raaceen inuu Nabi Maxamed NNKH uu ahaa qofkii dunida uguu wanaagsanaa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 570kii C.D ayaa Nebigu ku dhashay magaalada Makkah ee deegaanka Xijaas ee dhulka Carabiya. Nebi Muxamed wuxuu ka dhashay beesha reer Haashim ee ka tirsan qabiilka Quraysh. Waalidkii waxay dhinteen asaga oo aad u yar, waxaana soo koriyay awoowgii oo wakhti yar ka dib dhintey. Markaasi masuuliyada nebiga waxaa la wareegay adeerkiis Abu Daalib oo gurigiisa uu ku soo barbaaray Muxamed. Abtiriskiisa. Muxammed Bin Cabdullaahi Bin Cabdimudalib (Shaybah) Bin Haashim (Camar) Bin Cabdimanaaf (Muqiira) Bin Qusayi (sayd) Bin Kilaab Bin Murra Bin Kacab Bin Lu'ey Bin Ghaalib Bin Fihir Bin Maalik Bin Nadar (Qays) Bin Kinaana Bin Khuzeyma Bin Mudrika Bin Ilyaas Bin Mudar Bin Nizaar Bin Macad Bin Cadnaan. Dhalashaddii & Barbaarintii rasuulka. Waxa uu Rasuulka dhashay sanadkii Maroodiga (Caamul-fiil), maalin Isniin ah oo bisha Rabbiicul-awal ahayd laba iyo toban, 53 sano hijrada ka hor. Markuu dhashay waxay hooyadiis u cid dirtay awaawgiis Cabdimudhalib oo ay ugu bishaareyneysey dhalashada Nabiga, Cabdimudhalib waa uu bishaareystey wuxuuna tegey Kacbada oo uu Alle ku baryey wuuna ku shukriyey. Rasuulka wuxuu u dooray magaca Maxammed oo ahaa magaca aan carabtu la bixi jirin, wuxuu guday maalinkii toddobaad. Waxaa kale oo la yiraahdaa wuxuu dhashay asaga oo gudan. Waxaa Rasuulka nuujisey dhowr maalmood Suweyda oo ahayd jaariyaddii Abii-lahab markaas ka horna adeerkiis Xamsa nuujisey hase yeeshee intii badnayd waxaa Rasuulka nuujisey Xaliima binti abi-du'ayd (Xaliimatul sacdiay) oo uu qabay Xaarith binu Cabdul-cusaa oo kunyadiisa la odhan jirey Abi-kabshe, kunyadaas oo mararka qaarkood ay Qurayshi Rasuulka ku magacaabi jireen ayna dhihi jireen ina Abi-Kabshah. Habka ay ku nuujisey Xaliimo, waxaa jirtey caado ay carabtu lahaayeeen oo ahayd iney dumarku ka imaan jireen baadiyaha oo ay soo aadi jireen magaalooyinka si ay uga qaataan carruur ay nuujiyaan oo ay ujro (xoolo ama lacag) ku helaan, Xaliimo waxay tidhi: "Annagoo dumar badan ah ayaa magaalada Makka soo aadnay si aan carruur uga qaadanno, markaasaa loo bandhigay dumarkii oo dhan iney qaadaan wiilkan agoonka ah hase yeeshee dhammaantood wey diideen waxayna dheheen: "Maxaa ku samayneynaa inanka agoonka ah". Muuqaalka Nebiga. Astaanta "Calaamada Nebinimo" ee nabigu ku lahaa labada garab dhexdooda waxaa lagu sheegaa ineey ahayd astaan wareegsan oo le'eg xajmiga ukunta shimbiraha. Noloshii Magaalada Makka. Nebi Muxamed wuxuu ku dhashay magaalada Makka ee gobolka Xijaas deegaanada Carabiya, wuxuuna magaaladaasi ku noolaa 52kii sano ee ugu horeeysay noloshiisa (570kii ilaa 622 kalandarka Miilaadiga). Wakhtigaasi guud ahaan waxaa loo kala saaraa labo qeeybood oo kala ah nebinimada iyo risaalada ka hor iyo ka dib. Risaalada Ka Hor. Nebi Muxamed wuxuu ku dhashay magaalada Makka sanadkii 570ka taasi oo Mowliidka Nebiga la aaminsan yahay ineey tahay bisha Rabii cal-awwal. Nebigu wuxuu ka dhashay qabiilka reer banu Haashim kuwaasi oo ka mid ahaa beel-weynta Quraysh ee daga magaalada Makkah. Muxamed aabihii, Cabdillahi ibn Cabdi al Mudalib, wuxuu dhintey asagoo 6 bilood ku jira caloosha hooyadiis. Sida dhaqanka carabtu ahaa wakhtigaasi, Muxamed markuu dhashay waxaa loo diray baadiyaha si uu u soo barto dhaqanka uguna soo barbaaro nolosha saxda ah ee dunida. Si kastaba ha ahaatee, markuu 6 jir ahaa nebigu waxaa geeriyootay hooyadii Amina bint Wahb. Wakhtigani oo nebigu uu noqday agoon buuxa waxaa la wareegay masuuliyadiisa awoowgiis Cabdi Mudalib oo ahaa suldaanka iyo hogaamiyaha qabiilka banu Haashim kaasi oo uu la noolaa labo sano ka dibna dhintey. Nebi Muxamed markuu sideed jirka ahaa wuxuu u wareegay inuu la noolaado qoyska adeerkii Abu Daalib oo wakhtigaasi la wareegay maamulka iyo hogaanka beesha banu Haashim. Intii uu wali yaraa ayaa nebigu wuxuu adeerkii u raacay safar ganacsi oo u ku tagayay dhulka Shaam (maanta loo yaqaano Suuriya), halkaasi oo uu kula soo kulmey dad heeysta diinta Masiixiyada isla markaana ku soo waayo arkey. Markii uu Muxamed qaangaadhka noqdey wuxuu ku biiray kooxaha safarleeyda ee u shaqaysa ganacsatada alaabaha u kala qaada dhulka Carabiya. Mudo gaaban markuu ku dhexjiray shaqadaasi wuxuu ku caan noqday magaca Al-Amiin (ﺍﻻﻣﻴﻦ) oo ah qofkii lagu "Kalsoonaa" taasi oo siisay sharaf iyo qadarin aad u balaadhan dadka dhexdiisa. Midani waxay keentay in sanadkii 595 C.D ay Khaddiijo oo ahayd carmali (garoob) 40 jir ah, u soo bandhigto guur midaasi oo nebigu ka aqbalay. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 605 Nebi Muxamed wuxuu ka qeyb qaatay dib-u-habayntii Dhagaxa Madoow ee Kacbada kaasi oo muran weyni ka dhex taagnaa sidii loo dhigi lahaa iyo cida meel dhigi lahayd. Hogaamiyayaasha beesha Quraysh waxay isku afgaran waayeen cidii dhagaxa qaadi lahayd ee meesha saxda ah dhigi lahayd taasi oo qof kasta rabay inuu asago qaato sharftaasi. Muran dheer ka dib, waxay isku waafaqeen in qofka ugu horeeya ee ku soo baxa ay ku aaminaan talada iyo go'aaminta arinkaasi. Nebi Muxamed oo wakhtigaasi 35 jir ahaa ayaa noqday qofkii ugu horeeyay ee ku soo baxa midaasi oo farxad gelisay dhamaantood. Markii loo waramay wuxuu nebigu ku go'aamiyay in “maro wayn la keeno, Dhagaxa Madoow la dhex dhigo dhowr qof oo matalaya qabiiladana ay dhinacyada qabtaan. Sidaasi lagu saaro meesha. Markeey dul yimaadeen meeshii la saari lahaa asaga ayaa ka qaaday marada dusheeda oo dul dhigay meeshii loogu talo galay Dhagaxa Madoow.” Arintani waxay noqotey mid taariikhi ah ooy ku wada qanceen dhamaan reer Quraysheed. Wakhtigii Waxyiga & Nebinimada. Nebi Muxamed intii uu qaangaadhay wuxuu ahaa mid cibaadeeysta oo Ilaahay barya xataa wakhtigii loo soo waxyooday ka hor. Wuxuu ku cibaadaysan jiray Buurta Xira ee u dhowayd magaalada Makka. Si kastaba ha ahaatee, markey taariikhdu ahayd sanadkii 610 ayaa asagoo nebigu ku cibaadeysanaya buurta Xira waxaa u yimid malag Jibriil kaasi oo ku amrey inuu akhriyo aayado ka mid ah Quraanka. Si la mid ah dadka oo dhan, arintani way khalkhal gelisay nebiga wuxuuna gurigiisii ku noqday asagoo cabsanaya oo ku qeeylyaya "I duuduub, I duuduub". Sadexdii sano ee ku xigtay habeenkaasi uu la kulmay malaga, wax waxyi ah ma arag nebigu, laakiin ma joojinin tukashada salaada iyo cibaadeysiga. Sanadku markuu ahaa 613 C.D ayaa mar kale malag Jibriil ku soo laabtey nebiga; wakhtigani waxaa loo waday waxyi dhamaystiran waxaana lagu amrey in uu dadka wacdiyo, u sheego cibaadada Alle iyo ka tagida xumaanta ay ku dhexjiraan. Sideey doontaba ha ahaatee, Nebi Muxamed wuxuu bilaabay inuu dadka reer Makka wacdiyo una sheego in “Ilaah jirin ilaa Allah mooyee, Muxamedna yahay nebigii iyo rasuulkiisa”, in salaada la tukado, ineey ka tagaan xumaanta, ineey sameeyaan ooy fidiyaan wanaaga iyo ay xisaab sugayso dadka markey aakhiro tagaan. Qofkii ugu horeeysay ee aaminta mar ahaantaana rumeysa wacdiga iyo waxsheega nebiga waxay ahayd xaaskiisa Khaddiijo, waxaa ku xigay oo asna rumeeyay ina adeerkiis Cali bin Abi Daalib oo wakhtigaasi 10 jir ahaa. Qofka sadexaad ee raga ugu horeeyay wuxuu noqday asxaabiga wayn ee ka midka ah khulafo Ar-Raashidiinta oo ahaa Abu Baker al Sadiiq. Wacdiga, waxsheega iyo ka reebida caabuditaanka sanabyada waxay noqotey mid cadho gelisa dadka reer Quraysheed ee deganaa magaalada Makkah iyo agagaarkeeda. In badani way ku gacan-seydheen wacdigaasi, kuwo kale way ka cadhoodeen, halka qaar kale dagaal ula soo ambo baxeen nebiga. Midaasi marnaba ma niyad jebinin Nebi Muxamed oo asagu sii badiyay waxsheegida iyo ku akhrinta hadalka Alle dadkaasi. Wakhti ka dib, asxaabta iyo dadka rumeeyay hadalka nebigu way sii kordhayeen in kastoo ay u badnaayeen dad fuqaro ah, kuwo bulshada ugu hooseeya iyo qaar badan oo adoomo ah. Qoyska Nebi Muxamed. Faahfaahin dheeraad ah fiiri Xaasaska Nebi Muxamed iyo Caruurta Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Guurkii Nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Isku soo wada duuboo, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Wakhtigii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna wuu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Khaddiija. Khaddiijo (ingiriis: Khadija; carabi: ﺧﺪﻳﺠﺔ ﺑﻨﺖ ﺧﻮﻳﻠﺪ, "Khaddiija bintu Khuwaylid"; lagu naaneysi jirey: Khadīja al-Kubra "Khadija weynayd") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas ee dhulka Carabiya markey taariikhdu ahayd sanadkii 555 C.D, kuna dhimatay magaalada Makka sanadkii 620 C.D waa ooridii kowaad ee Nebi Muxamed (n.n.k.h) qoftaasi oo ahayd ganacsato si fiican looga yaqaano magaalada Makka ee deegaanka Xijaas. Khaddiijo waxay ahayd qofkii ugu horeeyay ee rumeeysa Nebiga markii uu waxyiga diinta Islaamku ku soo degay. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan Khaddiija ineey tahay “Hooyada Islaamka”. Caaisha. Caisha, Caasha, Caisha, Caayisha (ingiriis: Aisha, ‘Ā’ishah bint Abī Bakr, "Caaisha"; carabi: ﻋﺎﺋﺸﺔ, Ayesha, Caayisha, A'isha, Ca'isha, Aishat, Caisha, Aishah, Caishah, ama Aisha, Caisha) loo yaqaano hooyada Mu'miniinta [ﺃﻡ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ] waa mid ka mid ah xaasaskii Nebi Muxamed (n.n.k,h). Ca'isha waxaa dhalay nebiga saaxiibkiis iyo asxaabi Khaliif ar-Raashid Abu Baker al-sadiiq. Nebi Muxamed wuxuu guursaday Ca'isha ayadoo 9 sano jir wuxuuna ka dhintey ayadoo 17 sano jir ah. Wax ilmo ah uma dhalin nabiga, laakiin waxay kala hadhay xadiisyo iyo cilmi diinta Islaamka oo badan. Xafsa bint Cumar. Xafsa bint Cumar (ingiriis: Hafsa bint Umar) waa gabadh uu dhalay asxaabiga weyn iyo mid ka mid ah Khulafo Ar-Raashidiinta Cumar bin Khattab, taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Saynab bint Khuzayma. Saynab bint Khuzayma (ingiriis: Zeinab bint Khuzayma; carabi: ﺯﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺧﺰﻳﻤﺔ, "Umm al-Masakin", macnaha: "Hooyadii Masaakiinta") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 595 C.D, waa ooridii 5aad Nebi Muxamed (c.s.w.s), taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Saynab bint Jahsh. Saynab bint Jahsh (ingiriis: Zaynab bint Jahsh; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ, "Saynab bint Jaxshi") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 590 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 641 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga ina adeer la ah, markii dambana uu guursadey. Ramla bint Abi Sufyan. Ramla bint Abi Sufyan (ingiriis: Ramla bint Abi Sufyan; carabi: ﺭﻣﻠﺔ ﺑﻨﺖ ﺃﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎﻥ, "Ramla Bint Abi Sufyaan", sidoo kale loo yaqaano: ﺃﻡ ﺣﺒﻴﺒﺔ, "Umm Xabiiba", macnaha: "Hooyadii Xabiiba") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 594 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 666 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga qaraabo la ah, markii dambana uu guursadey. Ramla waxaa dhalay oo aabe u ah hogaamiyihii reer Quraysh markii dambena ku soo biiray diinta Islaamka ee asxaabi Abu Sufyaan. Maryama al-Qibtiyya. Maryama al-Qibtiyya (ingiriis: Maria al-Qibtiyya; carabi: ﻣﺎﺭﻳﺔ ﺍﻟﻘﺒﻄﻴﺔ, "Maariya Al-Qabdiya") ku dhalatey deegaano ka mid ah wadanka Masar sanadkii 592 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 637 C.D, waxay ahayd qof dumar adoon ah oo ka soo jeeda wadanka Masar, taasi oo ah ooridii 10aad ee Nebi Muxamed. Maryama ama Maariya waxaa loo soo diray nebiga hadiyad ahaan, markee soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Mariya waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Rayhana bint Zayd. Rayhana bint Zayd (ingiriis: Rayhana bint Zayd, "Rayhāna bint Zayd ibn ʿAmr"; carabi: ﺭﻳﺤﺎﻧﺔ ﺑﻨﺖ ﺯﻳﺪ ﺑﻦﻋﻤﺮﻭ, "Rayxaana bint Zayd bin Cumar") ku dhalatey deegaano u dhow magaalada Madiina sanadkii 587 C.D, waxay ahayd qof dumar ah oo ka soo jeeda qabiilka Yuhuud, waana ooridii 9aad ka dib markii laga adkaaday qabiilkeeda ayaa Rayxaana loo soo qabsadey adoon ahaan, halka raga qabiilkeeda laga dilaayay. Markii ay soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Rayxaana waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Caruurta Nebiga. Sida ku xusan diinta Islaamka Rasuul iyo Nebi Muxamed bin Cabdullaahi bin Cabdul Mudalib wuxuu Ilaahay (koreeye) u ogolaaday in uu guursado intuu doono oo dumar ah; sidaasi darteed wuxuu guursadey 13 xaas. Intooda u badani wax ilmo ah uma dhalin nabiga, marka laga reebo Khaddiijo oo ah ooridii ugu horeeysay oo u dhashay 6 ilmo iyo Maryama al-Qibtiyya oo dhashay hal wiil. Isku soo wada duuboo, Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Wiilasha. Wiilasha uu Nebi Muxamed dhalay waa sadex wiil oo kala ah: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim. Qaasim bin Muxamed. Qaasim bin Muxamed (ingiriis: Qasim bin Mohammed; carabi: ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Qaasim bin Muxamed") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 605 C.D ayaa Qaasim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoon gaadhin labo sano, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Cabdullahi bin Muxamed. Cabdullahi bin Muxamed (ingiriis: Abd-Allah ibn Muhammad; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Cabdullahi bin Muxamed"; sidoo kale loo yaqaano: Tahir ibn Muhammad, "Daahir ibn Muxamed", "Daahir" macnaheedu waa "Nadiif"; sidoo kale: Dayib ibn Muhammad, "Dayib" macnaheedu waa "Fiicane") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 615 C.D ayaa Cabdullahi Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoo wali aad u yar, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ibraahim bin Muxamed. Ibraahim bin Muxamed (ingiriis: Abraham bin Mohammed; carabi: ﺇﺑﺮﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Ibrahim bin Muxamed") ku dhalatey magaalada Madiina bishii ugu dambeeysay ee sanadkii 8aad H.K (Hijrada Ka dib) waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Maryama al-Qibtiyya oo marka hore adoon ahayd oo laga keenay wadanka Masar. Wiilkani waxaa loogu magac-daray Nebi Ibraahim, waxaana yaraantiisii nuujisey Umm Sayf oo ahayd xaaska Abu Sufyaan, taasi oo sidii dhaqanku ahaa Nebi Muxamed siiyay xoogaa adhi ah. Markuu jiray qiyaastii 16 bilood ayaa Ibraahim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey Dagaalkii Tabuk ka dib asagoo 18 bilood jir ah. Gabdhaha uu Nebigu Dhalay. Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Saynab bint Muxamed. Saynab bin Muxamed (ingiriis: Zeinab bint Muhammad; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Saynab bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 600 C.D waa gabadha ugu wayn ee curada Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Saynab waxay dhalatey sanadkii 5aad ee guurka nebiga iyo Khaddiija, wakhtigaasi oo Nebi Muxamed ahaa 30 jir. Sanadkii 629 C.D (oo ku beegan sanadkii 8aad ee Hijrada) ayaa Saynab Muxamed xanuusatay, waxayna dhimatey ayadoo 29 jir ah. Gabadhani waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ruqiya bint Muxamed. Ruqiya bint Muxamed (ingiriis: Ruqayyah bint Muhammad; carabi: ﺭﻗﻴﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Ruqiyya bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺗﻴﻦ", oo macnaheedu tahay "qoftii labo jeer hijrootay") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha labaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Ruqiya Muxamed waxaa markii hore guursadey Cutayba bin Abu Lahab, kaasi ooy iska furtey markeey Islaamtey. Waxaa markii dambena guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan, oo markey dhimatey sanadkii 2aad ee hijrad (624 C.D taariikhda Miilaadiga) wuxuu Cusmaan dumaalay walaasheed Umm Kaltuum bint Muxamed. Ruqiyah bintu Muxamed waxaa lagu aasay magaalada Madiina. Umm Kaltuum bint Muxamed. Umm Kaltuum bint Muxamed (ingiriis: Umm Kulthum bint Muhammad; carabi: ﺃﻡ ﻛﻠﺜﻮﻡ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Umm Kalthum bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha sadexaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Umm Kaltuum Muxamed waxaa markii hore guursadey asxaabi Cutayba bin Abu Lahab, markii dambena waxaa dumaal ku guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan. Faatima bint Muxamed. Fatima bint Muxamed (ingiriis: Fatima bint Muhammad, Fāṭimah; carabi: ﻓﺎﻃﻤﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Faadima bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "Umm Abeeha", "Umm al-Hasanayn" "Hooyadii al-Xasanayn", "Umm al-Hasan" "Hooyadii Xasan", "Umm al-Husayn" "Hooyadii Xuseen"; Magacyo kale: al-Siddeeqah "Runsheegto", al-Mubarakah "Midii loo Naxariistey", al-Tahirah "Midii Suubanayd", al-Zakiyyah "Midii Daacada ahayd", al-Radhiyah "Midii Qanacsanayd", al-Muhaddathah "Midii Malaa'igtu la hadashey", al-Batool "Nadiifo", al-Zahra "Marwadii Ileyska/Iftiinka", Syedatun Nisa al-Alamin "Hogaanka Dumarka Dunida") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas deegaanada Carabiya, mar ahaantaana dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) laguna aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya waa gabadha ugu yar gabdhaha Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Faaduma Sahra Muxamed waa xaaskii asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cali binu Abi Daalib, hooyada mataanaha Xasan iyo Xuseen iyo qofta shanaad ee Ahlu-Beytka. Sababtoo ah waxay aad ugu dhowayd, daryeeli jirtey isla markaana taageeri jirtey aabaheed Nebi Muxamed, Faadumo Sahra waa mid ka mid ah dumarka loogu qadarinta badan yahay muslimiinta dhexdooda. Faaduma nebi waxay dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) waxaana lagu aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya. Kitaabka Quraanka. Quraan Quraanka Kariimka (carabi: ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ; ingiriis: Koran) waa kitaabka Alle ﺍﻟﻠﻪ (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Maxamed (n.n.k.h), kaas oo ku qoran luuqada carabiga. Kitaabka Quraanka wuxuu saldhig u yahay diinta Islamka dhamaanteed. Quraanka kariimka ah waa hadalka Ilaahay (ﺍﻟﻠﻪ) kaas oo malaga Jibriil u soo gudbin jirey Nebi Muxamed (n.n.k.h) wakhti 23 sano ah, oo ku bilaabmaysa Diisembar 22keedii sanadkii 609 C.D (Ciise Dabadii), wakhtigaas oo nebigu ahaa 40 jir, ilaa markii taariikdhu ahayd 632 Ciise Dabadii, oo ku beegan sanadkii Nabi Maxamed (n.n.k.h) geeriyooday. Sidaa diinta Islaamku sheegtay kitaabka Quraanku waa midka ugu sareeya kitaabyada ee Ilaahay ka ilaalinayo khaladka iyo musuqmaasuqa isla markaana hogaan iyo hanuunin u ah dhamaan aadamaha ku nool dunida. Kitaabka Quraanka waxaa loo kala saaraa, guud ahaan, labo qeybood oo kala ah Makki (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebiga intii uu magaalada Makkah joogay) iyo Madani (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebi Muxamed wakhtigii uu magaalada Madiina deganaa). Intaasi kuma eeka qeybaha Quraanku ee waxaa kitaabku u sameeysan yahay nidaam loo yaqaano suurado, kuwaasi oo loo sii kala saaro aayado. Quraanku wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood kuwaasi ooy ugu horeeyso suurada Al Faatixa (mahnaheedu tahay fur-furitaan ama "bilaabid") oo ka samaysan 7 aayadood ilaa laga gaadho suurada 114 ee Al-Naas (macnaheedu yahay dadka) oo ka kooban 6 aayadood. Kitaabka Quraanka ah dhexdiisa waxaa ku xusan dhamaan taariikhda, nolosha, tilmaamida iyo hogaanka, wixii horey u dhacay, waxa dhici doona, nolosha dunida, nolosha aakhiro, maalinta qiyaame iyo xisaabta, iyo dhamaan macluumaadka nooleha. Sidoo kale, Ilaahay (s.w.t) wuxuu ugu tallo-galay in kitaabku noqdo mid hogaamiya nolosha dadka. Suurad kasta iyo aayad kasta oo ka mid ah kitaabka Quraanka Kariimka ahi wax ayay tilmaamaysaa isla markaana faraysaa ama ka reebaysaa dadka. Wadajirka Quraanka iyo Xadiisku waa sharciga saxda ah ee Alle ugu tallo galay in aadamahu isku maamulaan, waxaana loo yaqaanaa Sharciga Shariicada. Intaasi waxaa dheer, Quraanka oo lagu akhrinayo luuqada carabiga ayaa waxa la akhriyaa wakhtiga la tukanayo salaadaha. Qofka xafida 114ta Suuradood ee Quraanka waxaa loo yaqaanaa Xaafid. Jiijiidida iyo qurxinta codka marka la akhrinayo Quraanka waxaa loo yaqaanaa towjiid. Si kastaba ha ahaatee, bisha Ramadaan dadka muslimiinta ahi waxay dhamaystiraan akhrinta dhamaan Quraanka ayagoo ku tukanaya salaada tarawiixda. Micnaha & Sharaxaada Quraanka. Ereyga qur'aan waxaa kitaabka Quraan laga dhex helaa 70 jeer, kuwaasi oo qaarkood yihiin ficil (verb) iyo magac (noun) ah qaraʼa (ﻗﺮﺃ) oo macnaheedu tahay "akhriyey" ama "la akhriyey". Kitaabka Quraanka wuxuu saldhig u yahay diinta Islamka dhamaanteed, isla markaana wuxuu kala saaraa runta iyo beenta; mugdiga iyo iftiinka; janoda iyo cadaabta; ifka iyo aakhiroda. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h) waxaa lagu magacaabaa Al-Furqaan, kaasi oo ah tilmaamid ("al-huda"), xikmad, xasuusinta Alle ("al-dikhri"), iyo mid samada sare laga soo diray ("tanziil"). Dagaalkii Beder. Dagaalkii Beder (ingiriis: the Battle of Bedr; carabi: ﻏﺰﻭﺓ ﺑﺪﺭ; "Ġazwat ‘Bedr") waa dagaal dhacay Sabti, Maarso 13keedii, sanadkii 624 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 17kii Ramadan sanadkii 2aad ee Hijrada Islaamka; dagaalkaasi oo ka dhacay meelo ka mid ah deegaanka Xijaas (ee maanta ah dalka). Dagaalku wuxuu ka dhex dhacay ciidamo Islaamiyiin ah ka yimid magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina kuwaas oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) iyo xooga ciidan ka soo duulay magaalada Makka oo uu hogaaminayay madaxdii Qureysheed ee ka soo horjeeday diinta Islaamka. Dagaalkan Beder wuxuu ahaa dagaalkii kowaad ee si fool-ka-fool ah uga dhex dhaca kufaartii reer Makka iyo muslimiinta u soo qaxdey isla markaana degan magaalada Madina. Taariikhda miilaadiga markey ahayd Maarso 13keedii, sanadkii 624 C.D ayaa guuto ciidamo si fiican u hubeeysani ka soo baxeen magaalada Makka si eey u soo asxaabta raacdey Nebi Muxamed. Ciidamada reer Makka si fiican ayay u qalabeesnaayeen waxayna wateen sahayl iyo agab aad u wanaagsan, qorshohooduna wuxuu ahaa ineey dhoola-tus milatari u muujiyaan dhamaan qabiilada Carabta eey uga baqayeen ineey qaataan diinta Islaamka ee ayagu ka soo horjeedeen. Si kastaba ha ahaatee, tiro yar oo dagaalyahano muslimiin ah kuwaas oo lagu sheego 250 ilaa 300 oo nin ayaa waxay deegaanka Beder dagaal adag kula galeen kun iyo ka badan nin oo dagaalyahano reer Makko ah kuwaasi oo guuldaro iyo shalaayto kala tagay goobtii lagu dagaalamayay. Dagaalkan Beder jab lama filaan iyo lama ilaawaan ku noqday ayaa ka raacay ciidamadii reer Quraysheed ee ku soo duuley si eey u tirtiraan diinta Islaamka. Isku soo wada duuboo, tiro yar oo muslimiin ah ayaa ku dhimatey dagaalkaasi Beder, gaaladii soo duusheyna rag badan oo madax iyo hogaamiyayaal leh ayaa kaga dhintey. Dagaalkani wuxuu noqdey midka horseeday in mar labaad muslimiinta iyo ciidamada reer Makka dagaal iskugu soo noqdaan, kaasi oo ah Dagaalkii Uxud ee muslimiin badan lagu diley, isla markaana Nebi Muxamed laftiisa dhaawacyo aad u halis badan ayaa soo gaadhay, ugu dambeyntii guushu waxay raacdey reer Makka. Badertii Labaad. Ka dib markey dadka muslimiinta ahi ka soo qaxeen magaalada Makka ayagoo u hijroonaya magaalada Madiina ayaa in badan ka mid ah qabiilka Quraysh waxaa cadho-gelisay in Nebi Muxamed iyo asxaabtiisa ay nabad ku degan yihiin magaalada Madiina isla markaana ay fidinayaan diinta Islaamka. Taasi waxay dhalisey in Qurayshi dhowr jeer ku soo duusho Nebi Muxamed iyo intii raacsanayd, markii ugu horeeysay Dagaalkii Beder (sanadkii 624 C.D) ee gaaladii reer Makka aad ugu jabtey, ka dib mar labaad dagaalkii aargoosiga ahaa ee Uxud ee dhacay sanadkii 625 C.D kaasi ooy si daran ugu xasuuqeen muslimiinta. Si kastaba ha ahaatee, markey taariikhdu ahay Abriil sanadkii 626 C.D ayaa Nebi Muxamed isku keenay ciidan ka kooban 300 oo nin iyo 10 faras si uu ula kulmo ciidamada Quraysh oo ahaa 1,000 nin. Waxay ku kulmeen deegaanka Bader taasi oo ah markii labaad eey ku kulmaan meeshani ka dib Dagaalkii Beder. In kastoo aanu wax dagaal ahi dhex marin labada dhinac, tani waxaa loo yaqaanaa Badertii Labaad. Wakhtigani labada dhinac waxay isla af-garteen heshiis ah inaan la dagaalamin intii mudo ah oo amaan lagu wada joogo. Mudo ka dib, qabiil Yuhuud ah ayaa u safrey magaalda Makkah si ay heshiis ula soo galaan qabiilka Quraysh, taasi oo markii dambe ay isla af-garteen in ay baabi'iyaan Nebi Muxamed iyo inta raacsan oo dhan. Sidaasi ayaa duulaanka ay ku soo qaadeen isbaaheysigu; kaasi oo ah Dagaalkii Dhufeysyada ee muslimiinta reer Madiina ku sameeysteen dhufaysyo ay ku soo wareejiyeen magaaladaasi. Dagaalkii Uxud. Dagaalkii Uxud (ingiriis: the Battle of Uhud; carabi: ﻏﺰﻭﺓ ﺃﺣﺪ; "Ġazwat ‘Uḥud") waa dagaal dhacay Sabti, Maarso 19keedii, sanadkii 625 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 3dii Shawwal sanadkii 3aad ee Hijrada Islaamka; dagaalkaasi oo ka dhacay buurta Uxud ee waqooyi galbeed deegaanada Carabiya. Dagaalku wuxuu ka dhex dhacay ciidamo Islaamiyiin ah ka yimid magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina kuwaas oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) iyo xooga ciidan ka soo duulay magaalada Makka oo uu hogaaminayay Abu Sufyaan inb Xarbi kaasi oo ahaa hogaamiyaha iyo qabab-qaabiyaha qabiilka Quraysh ee ka soo horjeeday diinta Islaamka. Dagaalkan Uxud wuxuu ahaa dagaalkii labaad ee ka dhex dhaca kufaartii reer Makka iyo muslimiinta u soo qaxdey isla markaana degan magaalada Madina, waxaa ka horeeyay Dagaalkii Beder ee dhacay sanadkii 624kii markaasi oo tiro yar muslimiin ahi jebiyeen dhowr kun oo ciidan hubeeysan ah. Taariikhda miilaadiga markey ahayd Maarso 11keedii, sanadkii 625 C.D ayaa guuto ciidamo si fiican u hubeeysani ka soo baxeen magaalada Makka si eey ugu soo aar-gudaan dadkii lagaga diley Dagaalkii Beder. Ciidamada reer Makka si fiican ayay u qalabeesnaayeen oo xataa dumarka iyo caruurta horey ayay u soo kaxeeyseen si aanay marnaba u jabin. Dhinaca kale, markii warka weerarka reer Qureesheed soo gaadhay muslimiinta reer Madiina ayaguna way isa soo diyaariyeen isla markaana horey u soo qaateen wixii hub iyo qalab ay heli kareen. Si kastaba ha ahaatee, xoogaga ciidamada laba dhinac waxay fooda isku dareen banaanka dhinaca buurta Uxud halkaasi oo dagaalka qeybtiisa hore guushu ku raacdey ciidamdii muslimiinta. Ayagoo moodaya ineey guuleysteen ayaa in badan oo ciidanka muslimiinta ah ayaa daba ordeen dagaal-yahanadii reer Makka, taasi waxay fursad siisay guuto dagaal-yahano fardoleey reer Makkah ah, kuwaasi oo dhabarjebin ku sameeyay ciidamadii muslimiinta. Isku soo wada duuboo, tiro badan oo muslimiin ah ayaa ku dhimatey dagaalkaasi Uxud ka dib markii ciidamada muslimiintu ku jabeen dagaalkaasi. Intaas waxaa dheer, Nebi Muxamed laftiisa dhaawacyo aad u halis badan ayaa soo gaadhay. Ugu dambeyntii guushu waxay raacdey reer Makka. Dagaalkii Dhufaysyada. Dagaalkii Dhufaysayda (ingiriis: the Battle of Trench; carabi: غزوة الخندق; "Ghazwah al-Khandaq") sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Isbaaheysiga (ingiriis: Battle of the Confederates; carabi: ﻏﺰﻭﺓﺍﻻﺣﺰﺍﺏ; loogu dhawaaqo: Ghazwah al-Ahzab) wuxuu ahaa go'doomin aad u dheer ee magaalada Yatrib (ee hada loo yaqaano Medina) taasi ooy masuul ka ahaayeen isbaaheysi qabiilo badan oo Carab iyo Yuhuud iskugu jira. Awooda iyo xooga ciidamada, askarta iyo milatariga isbaaheysigu wuxuu ahaa 10,000 oo nin, lix boqol oo faras iyo dhowr boqol oo geel ah; halka tirada awooda ciidamada Islaamka ee reer Madina ay ahaayeen 3,000 oo nin. Dagaalku wuxuu bilaabmey Maarso 31keedii, sanadkii 627 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 5tii Dul-Qacdah sanadkii 5aad ee Hijrada Difaacayaashii Islaamka reer Madiina oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed, waxay ahaayeen kuwo laga tiro iyo tayo badan yahay, sidaasi darteed waxay go'aansadeen ineey qodaan dhufeys dheer oo ku wareegsan magaalada ayagoo ka faa'iideysanaya deyrkii iyo gidaarkii ku wareegsanaa magaalada Madiina. Xirfada ay isticmaaleen ciidamo Islaamiyiinta ahi waxay bedbaadisay in isbaaheysiga soo duulay ay qabsadaan isla markaana soo galaan magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina. Sidoo kale, fikradii ahayd in lagu baabi'iyo diinta Islaamka ee uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) way fashilantey, in badan oo gaalada ahna waa la diley. Si kastaba ha ahaatee, guusha dagaalkani wuxuu horseeday in muslimiintu helaan dhiiranaan iyo kalsooni aad u balaadhan isla markaana wakhti yar ka dib qabsadaan deegaano badan iyo magaalada Makka laf ahaanteed. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Carmo. Carmo waa degmo ku taalo Gobol Bari ee dhinaca waqooyi bari ee dalka somalia. Degmadaan waxay magaalo madaxda Boosaaso u jirtaa in kudhow 100km. Carmo.waxaa kaloo loo yaqan Guryasama. Luqada engiriska waa (Armo). Carmo waa magalo ka mid ah magaalooyinka ugu korida badan sanadaha burburka soomaaliya, waana magaalada Afraad ee ugu weyn degmooyinka gobolka bari marka laga reebo Bosaso,Qardho iyo ufayn Waa magaalo aad u soo koreysa, waxay leedahay carmo cimilo aad wanagsan waxaa ku taala Xarunta Tababarka Booliiska Armo Academic oo ah meel lagu taba baro booliiska soomaaliya ayna ka soo baxeen ciidamo aad u tababaran tobankii sano ee u danbeysey Marsin geel ka cabaaya. Gabadhbaan jeclahay oo i jecel, mana jeclaadeene Haddii ay i jeclaatana ma rabo inaan jeclaadaaye Ninkii ay jeclaatana la waa inuu jeclaadaaye Kii aan jeclayn waa iyadu inay jeclaataaye Jacaylkagya iyo keedu waa laba jeclaadoone Gabadh jinaha dhuudhuuban waa inaan jeclaadaaye Tu naasuhu janjeedhaan waa inaan jeclaadaaye Middii jeer la moodoo dhan waa inaan jeclaadaaye Garoobtii i soo jiidha waa inaan jeclaadaaye Islaan baradho jiidaysa waa inaan jeclaadaaye Duqdii jaadka gadaneysay waa inaan jeclaadaaye Habar jeenyo buurbuuran waa inaan jeclaadaaye Wadaaddaanse jeclaadee dharraar macawsta i siisay Gurigeeda waagaan tegee ay shaaha ii karisay Feedhka iyo tantoomada sideer uguma boobeene Kolkay qaad i siinweydey ayuu mawdku ka adeegay. Kitaabka quduska. Kitaabka Quduuska ah wuxuu leeyahay laba qaybood oo kala ah: Axdigii Hore iyo Axdiga Cusub. Axdigii Hore waxaa la qoray wakhtigii nebi Muuse [waa 1400 oo sannadood ka hor dhalashaddii Sayid Ciise Masiix] ilaa iyo nebi Malaakii [waa 400 oo sannadood ka hor dhalashaddii Sayid Ciise Masiix]. Axdiga Cusubna waxaa la qoray dhalashaddii Sayid Ciise Masiix ka dib, waxaana qoray rasuulladii Masiixa ee goob jooga ahaa. Axdigii Hore iyo Axdiga Cusub, labadaba waad u baahan tihiin. Ma garan kartid Axdiga Cusub ka Hore la'aantiis; sidaas oo kalena ma garan kartid Axdigii Hore ka Cusub la'aantiis. Labada qaybood ee Kitaabka lama kala saari karo oo waa sida silsilad isku xidhiidhsan. Halkan waxaad ka akhrisan kartaa Kitaabka Quduuska ah oo si taxaddar leh loogu turjumay afkeenna-hooyo. Qasdiga Ilaah waa in Eraygiisa lagu turjumo luuqud kasta, sababtoo ah ma jirto luuqad si khaas ah quduus u ah oo ay tahay in Erayga Eebbe ee Kitaabka Quduuska/Baybalka uu ku qoranaado. Khaasnimada Baybalku kuma salaysna nooca luuqadda uu ku qoran yahay, ee waxay ku jirtaa akhbaarta/farriinta Baybalka ka hadlayo. Af-Soomaaligu wuxuu la siman yahay luuqadaha kale ee adduunka sida af-Ingirisiga amaba afka-Shiinaha, iyo xataa af-Carbeedka, sow ma aha? Erayga la yiraahdo "Baybal" wuxuu ka yimid luuqadda Gariigga; waana kalmadda "Biblos", waxaana micnihiisu yahay "Kutub taxan oo isla xidhiidha". Hase ahaatee Baybalku ma aha wax kale ee waa Kitaabka Quduuska ah ee afka qalaad lagu yidhaahdo Baybalka, ee Ilaah u soo waxyooday nebiyadiisii iyo rasushiisii. Haddaba Kitaabka Quduuska ah waxaa lagu qoray luuqado kala gedisan sida afka Cibraaniga afka Gariigga iyo afka Aramayag, waxaana la qoray wakhtiyo kala gedisan sidii uu Ilaahay ugu soo waxyoonayay nebiyaashiisii. Kadibna waxaa lagu turjumay luqado badan oo aduunka ah sida Ingriis, Carabi, Af-Soomaali iyo kuwo kale oo badan. Kitaabka Quduuska ah waxaa la qoray wakhti dhan 1600 oo sannadood. Baybalku wuxuu ka kooban yahay 66 kutub. Kitaab kastaaba wuxuu leeyahay taariikh gooni ah, hab gooni ah, wax gooniya oo ku qoran iyo ereyo gooniya oo loo doortay. Matalan, kitaab baa sidii gabay oo kale u qoran, mid waa taariikh, midna wuxuu sheegayaa mustaqbalka ama waxa soo socda. Baybalka waxaa ku jira 66 kutub oo kala duwan, laakiin 66ka kutubba waa kuwo isku ujeeddo ah: "Ilaah oo nala hadlaya". Kulligood waxay muujinayaan akhba sas Digniin: Fadlan haka saarin qoraalkan, akhriso oo kali! Bilaal. tuulada bilaal waxa ay kamid tuulooyinka qadiimiga ah ee gobolka hiiraan waxa ay 9 km u jirtaa dagmada jalalaqsi waxa ay dadkeedu ku tiirsanyihiin dhul beerashada iyo dhaqashada xoolahha gaar ahaan ariga lo'da iyo geela cimilada tuuladu waa normal deegaan ahaan waxa kasooo jeeda dad ku caan baxay asluuub wanaagga iyo dhaqanka diiinteena hufan dadka taariiqda ku leh somalia ee kasoo jeeda asal ahaan tuulada bilaal waxaa kamid aha wasiirkiii ugu horreeyay ee gaashaandhigga Abdirahman haji moumin iyo masuliyin kale oo aan hadda wada cayimi karin sida ganacsadada ahna engineer xaaji cumar muxumed nuur (xaaji quuroow) Maxamed cumar xabeeb. waxaa uu ahaa haleyee wadani ah waxaa ku dhashtay degmada aadan yabaal ee gobalka shabeellada dhexe Muqdisho sanadkii 1955 waxaa uu ahaa halyee taariikhda ay qori doonto 1965. 1964 - 1965 - 1966 __TOC__ 1963. 1962 - 1963 - 1964 __TOC__ 1966. 1965 - 1966 - 1967 __TOC__ Xamaam(Shinbir). Xamaam Waa mid kamida Shimbir.xamaamku waxa ay ka koobanyihiin noocyo badan oo kala duwan.Xamaamku waxa uu kasoo jeedaa Bahda Qooleeyda xamaamku waxa uu ku noolyahay meelo badan oo caalamka ka mida waxaana uu leeyahay noocyo kaladuwan iyo midabo badan. Dharkeenley. Degmada Dharkeenleey waxay ka mid tahay degmooyinka magaalada Muqdisho waxay xigtaa dhanka koofur galbeed. Waxaa waayadii danbe ku noolaa dad fara badan oo qaarkii ka soo qaxay Magaalada inteeda kale. Degmadu waxay ka kooban tahay xaafado badan waxaan ku yaal sidax iskuul dugsiga hoose dhaxe dhame yaasiin cartan, dugsiga hoose dhaxe cali xuseen iyo baarbe. waxaakale ee ku taal degman kaalin shidaal (patrol station) masaajid badan sida misaajidka uunlaayo waxaa kale oo ku yaal suuqboocle iyo suuq yaree iyo shineemo muqdisho, salidhig boolis (saldiggalbeed) tabakaayo madoow iwm. gaaraashyo badan sida garaashka maclin nuur, garaashka xaajigaboow, tornada cisoow oo biyo dageenka agtiisa ah. jaamac, exkontrool,safaarada mareekanka, warshada daawada, warshada hargaha iwm marka hore dharkeenlay io wadajid waxay isla ahaayen haldegmo markii dambe ayaa labo degmo laga dhigo. waxaa kaloo kajira koox ku badacagta oo lagu maga caabo R.R.P.B.O waxee aheed koox aad caan ugu ah waxaa tabare u ahaan jiray Dr: isaaq nuur alah u raxmado, hanadeneh waxaa haya Abshir Hayle Ulusow dhinaca xiri rinta ciyaalka xafada, Abdi raxiin gaafow. Af-Ruush. Af-Ruush ("русский язык"), waa afka Dawladda Ruushka. Dadka ku hadla afka Ruushka qiyaas ahaan waa 145 milyan ku dhawaad. Magaalada Utrecht. Magaalada Utrecht waa magaalo ka mid ah magaalooyinka gobolka Utrecht ee dalka Holland. Magaaladani waxa weeya magaalada afraad ee ugu wayn dalka Holland. Waxaa degen in ka badan 323000 oo qof (CBS) Eindhoven. Eindhoven waa magaalad oh kuyaalo Holland ee gobolka Waqooyiga Noord Brabant Koofurta Holland. Koofurta Holland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Drenthe. Drenthe waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Friesland. Friesland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland.Afka oo lagagahadlo Friesland wa afka Hollandeeska iyo afka Frieska. Waqooyiga Holland. Waagooyiga Holland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Flevoland. Flevoland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Zeeland. Zeeland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Utrecht. Utrecht waa magaalad oo kuyaal gobolka Utrecht (gobol) ee dalka Holland. Overijssel. Overijssel waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Gelderland. Gelderland waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Limburg. Limburg (; Af Hollandis: Limburg) waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Groningen. Groningen waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Holland. Lelystad. Magaalada Lelystad, waa magaalad oo kuyaalo wadanka Holland. Lelystad wa caasimada gobolka Flevoland oo kuyaalo wadanka Holland. Haarlem. Magaalada Haarlem waa magaalad ku taalo wadanka Holland. Haarlem waa caasimada gobolka Waqooyiga Holland ee dalka Holland. Barasiliya. Brasiliya (;;) waa magaalo madaxda dowlada federaalka wadanka Barasiil iyo fadhiga dowlada federaalka Degmada Barasiliya. Caasimadani waxay juquraafi ahaan dhacdaa deegaan joogiisu sareeyo, waxaana dowlada wadanka Baraasiil bilowday dhismaha caasimadani April 21, 1960, taasi oo wakhtigaasi loo qoondeeyay ineey noqoto magaalo madaxda iyo fadhiga dowlada wadanka Baraasiil. Dhinaca kale, Brasília iyo nawaaxigeeda waxaa ku dhaqan dad gaadhaya ilaa 2,556,149 sanadkii 2011, taasi oo ka dhigaysan caasimadan mida afaraad ee ugu dadka badan wadankaasi. Marka la barbardhigo wadanada kale ee Latin Ameerika caasimadani waxay leedahay dhaqaale aad u xoog badan oo gaadhaya ilaa BRL:61915 (u dhiganta). Hordhac. Barasillia waa caasimada wadanka Barasiil Lissabon. Lissabon waa caasimada dalka Bortuqaal. Dadka kunool caasimada waa qiyaas 545,245 oo qof. Barcelona. Barcelona waa magaalad oo kuyaalo gobolka Katalooniya ee wadanka isbania. 1899. 1899 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. Buenos Aires. Buenos Aires waa caasimada Arjantiina Buenos Aires (/ ˌbweɪnəs ɛəriːz / or / -aɪrɪs /; [5] Isbaanishka: Bwenos aiɾes] [6] waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee Argentina. Magaaladu waxay ku taallaa xeebta galbeed ee ku taala xeebta Río de la Plata, oo ku taala koonfur galbeed ee koonfur bari ee dalka. "Buenos Aires" waxaa loo tarjumi karaa "dabaylaha caddaaladda" ama "hawo wanaagsan", laakiin hore waxay ahayd macnaha ay aasaaseen aasaasayaashii qarnigii 16aad, adigoo isticmaalaya magaca asalka ah "Real de Nuestra Señora Santa María del Buen Ayre ". Iskudayga weyn ee Buenos Aires, oo sidoo kale ka mid ah degmooyinka Buenos Aires ee gobolada, waxa uu ka koobanyahay degaanka afaraad ee ugu badan ee ku yaala Ameerika, oo ay ku nool yihiin qiyaastii 17 milyan. Magaaladan Buenos Aires maaha qayb ka mid ah Gobolka Buenos Aires ama caasimadda Gobolka; halkii, waa degmo madax-bannaan. Sanadkii 1880, ka dib tobaneeyo sano oo colaad siyaasadeed ah, Buenos Aires waa mid federaal ah oo laga saaray Buenos Aires. [7] Xadka magaalada ayaa la ballaariyay si loogu daro magaalooyinka Belgrano iyo Flores; labaduba waxay hadda yihiin xaafadaha magaalada. Qodobka dastuurka ee 1994 ayaa la siiyay madax-bannaanida magaalada, markaa magaciisa rasmi ah: Magaalo-madaxda Buenos Aires (Ciudad Autónoma de Buenos Aires; "CABA"). Muwaadiniintooda waxay marka hore doorteen hoggaamiye dawlad (oo ah duqa magaalada) 1996; horaantii, duqa ayaa si toos ah u magacaabay Madaxweynaha Jamhuuriyadda. Buenos Aires waxaa loo tixgeliyaa 'alpha city' by daraasadda GaWC5. [8] Tayada Buenos Aires ayaa ku jirta kaalinta 91aad ee adduunka, isagoo ka mid ah kuwa ugu fiican Latin America sannadka 2018. [9] Waa magaalada ugu booqashada badan ee Koonfurta Ameerika, iyo magaalada labaad ee ugu badan ee booqatay Latin America (oo ka dambeysa Mexico City). [11] Buenos Aires waa meel sare oo dalxiis ah, [12] waxaana loo yaqaanaa naqshadeeda dhaqan ahaaneed ee Spain / Europe-style iyo dhaqanka qaniga ah [14]. Buenos Aires waxay qabatay ciyaarihii 1aad ee Pan American Games 1951 iyo sidoo kale martigelinta labo goobood oo lagu qabtay Koobka Aduunka ee 1978. Buenos Aires waxay martigelin doontaa ciyaaraha Olombikada ee 2018 iyo shirarka 2018 ee G20. [16] Buenos Aires waa magaalo dhaqammo badan, oo leh guri jinsiyado iyo diineed badan. Dhowr luqado ayaa lagu hadlaa magaalada intaa le'eg ee Isbaanishka, oo ka qaybqaatay dhaqankeeda iyo lahjadda laga hadlo magaalada iyo meelaha kale ee dalka. Tani waa sababta oo ah 150-kii sanno ee ugu dambeeyay magaalada, iyo guud ahaan dalka, waxay ahayd malaayiin qof oo muhaajiriin ah oo ka kala yimid adduunka oo dhan, taas oo ka dhigaysa dherad khafiif ah halkaas oo dhowr kooxood oo jinsiyadoodu wada nool yihiin oo loo arko mid ka mid ah magaalooyinka kala duwan ee Ameerika. [17] Dheryalay. dhartaleey waa magalo yar oo tagdheer ku tal waxayna uu dhowdahaay balidhiig dharyaleey waa magalo dad xoolo dhaqato aha aay dagan wana magalo meel banaan ah ku taal oo baxaad weeyn leh Maxamuudsaleebaan. waa beesha ugu cansan soomaalia waxayna ka koobanyihiin afar qabiil oo waa waayan 1_cismaan maxamuud. 2_ciise maxamuud. 3_cumar maxamuud 4_nuur maxamuud Jimcaale seeni. waxa uu ukala baxaa maxamuud culusoow iyo mahadale, waxa uuna degaa gobolada banaadir shabeelaha dhexe iyo jubada hoose Reer faqay. reer faqay waa laf kamid ah beesha jijeela hadana kamid ah beelaha ugu faca weyn beelaha jijeele reer faqay waxey dagaan qurac joome ceelmagad abeesaale baadikeen farlibaax iyo baled weyne reer faqay waxa uu ukala baxaa 5 nuur faqay iyo adeer kood oo lagu magaacabo yibidhaal yuusuf nuur baare nuur cali nuur iyo rooble nuur yusuf nuur waxa uu ukala baxaa afar maxamad yusuf maxamud yusuf cumar yusuf iyo faarax yusuf reer faqay waa lafta ugu xoolaha badan miyo iyo magaalaba gobalada hiraan iyo bakool... Curudka Samaroob. 9 beelood oo waaweeyn waana beesha ugu dhaqaalaha badan beelaha soomaalida 1=AXMED ABROONE AMIIN waa guduumiye ku xigeen kii Baarlamaanka eey dowladii carte 2=JANARAL MAXAMED XAASHI madii talliya hubka eey dowlada 3=xildhibaan maxamuud cabdi raxman maxamuud BeenaBeena 7=wasiirka wasaarada Boostada iyo isgaarsiinta ENG CABDI CANSHUUR XASAN FIDIG Samaroob (Curudka) waa Beel kamid ah beelweynta Baadicadde (warable Tigaale) waxayna degtaa Buuloburde, Jalalaqsi, Baladweyne, shabeelada Dhexe, Shabeelada Hoose, Gobolka Banaadir iyo meelo kale oo Soomaaliya kamid ah una badan Koonfurta Dalka. Beeshu waxa ay leedahay: Aqoonyahan, wax garad, Cuqaal, culumaa u diin, arday, hogaandhaqan, siyaasiyiin, indheer garad iyo dhamaan inta ay ka koobanto bulsho meel dagta, Beeshu waxay sumcad wanaagsan la leedahay dhamaan beelaha Soomaaliyeed meelkasta ooay dagaan, si wayn ayaana looga qadariyaa Soomaalida dhexdeeda. Samadoon waa beel nabadeed oo jecel nabad kuwada noolaanshaha ummadda Soomaaliyeed ee mudda dheer kala irdheysnayd, waxay ku dadaashaa beesha in laysu kueeno Soomaalida, lagu dadaalo midnimada iyo inuusan wadanka u kala qeybsamin garabyo iyo qeybo taas oo keeni karta in mar kale ku yimaado dalka burbur dhankasta ah. hadaba Beesha Baadi Cadde(Warable Tigaale) waxay u kala baxaan jilibyo wada dhashay oo sida tan hoos ku xusan ku cad:- 1-SAMAROOB oo ah curadka beesha, 2-Cadawyar, 3-Carayahan, 4-Afgaab, 5-Subeer, 6-Maamiye, 7-ilaabe, 8-Ibraahim Baadi cadde, 9-Xaamud, 10-Maceeye, 11-Moolkaal, 12-Quruweyle. Beeshu waxa ay leedahay ganacsato waaweeyn oo laleh cilaaqaad gacansi gacasatada Soomaaliyeed ee gudaha iyo dibadda, qeybo kaimid ganacsatadaas haddii aanwax ka xusno waxa ka mid ah:- Hodan Cabdulle Walanwal. Hodan Cabdille Walanwal oo uu dhalay Cabdalle walanwal oo ahaa turjumaan degan magalaada Berbera waxay ahayd inan sida la sheegay da'deedu aanay gaadhin xiligii lagu bixin jiray hablaha Soomaaliyee. dhanka kalena, curfiga xiligaa jiray, walina sii jiraa wuxu yahay in doonista iyo bixinta hablahu ay u gaar ahayd hadba waliga (Abaaha iyo Awawga) inanta. Hodan waxay qoyskooda kula noolayd xaafada la yidhaahdo daaroole, sidaas awgeed waxay dukaanka uga soo adeegi jirtay xaafadooda. hodan waxay ahayd gabadh yar oo aan waynaynay lakiin PSY. PSY ama (Park Jae-Sang) (Af-kuuri: 박재상) (31-12-1977) waa nin fanaan oo ah kuuriya. Heesda oo qaade waxaa kamid Gangnam Style. Los Angeles. Los Angeles waa magaalad oo ku taalo gobalka Kalifornia ee dalka Mareykanka AFC Ajax. Amsterdamsche Football Club "Ajax", ama Ajax waa koox-banooni oo kuyaalo magaaladda Amistardam ee dalka Holland. FC Bayern München. FC Bayern München waa koox-banooni oo kuyaalo magaaladda München ee dalka Jarmalka München. München ama Munich (Austrian-Bavarian: Minga [mɪŋ (ː) ɐ]) waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee gobolka Jarmalka ee Bavaria, on bangiyada Wabiga Isar waqooyiga ee Bavarian Alps. München sidoo kale waa magaalada saddexaad ee ugu weyn Germany, ka dib Berlin iyo Hamburg, iyo magaalada 12aad ee ugu weyn ee Midowga Yurub, oo leh dad ku dhowaad 1.5 milyan. Gobolka München caasimadda waxaa ku nool 6 milyan oo qof. Magaaladu waa xarun weyn oo farshaxan, tiknoolajiyad, maaliyad, daabacaadda, dhaqanka, hal-abuurka, waxbarashada, ganacsiga, iyo dalxiiska ee Jarmalka iyo Yurub waxayna ku raaxeeysataa heer aad u sareeya iyo tayada noloshooda, marka ugu horeysa ee Jarmalka iyo adduunka saddexaad ah sida ku cad 2018 Baaritaanka Mercer, waxaana lagu qiimeeyay magaalo-nololeedkii dunida ugu noolaa ee ay samaysay Sahaminta Tayada ee Monocle ee 2018. [6] Sida laga soo xigtay Machadka Cilmi-baarista Caalamiga ah iyo World Rankings Munich waxaa loo tixgeliyaa magaalo caalami ah, sida 2015. Magaca magaalada waxaa laga soo qaatay jumlada hore ee Jarmalka Highen / Middle Munich Munich, oo micnaheedu yahay "by ra'yiga". Waxay ka soo jiidatay riwaayadaha Benedictin amar, kuwaas oo ku orday riwaayad ah meeshii uu ka dambeeyay si uu u noqdo magaalada Old Munich ee Munich; Sidaa daraadeed riwaayad ayaa lagu sawiray dharka magaalada New South Wales. New South Wales waa gobol ka mid ah 7 gobol ee dalka Australia. Caasimada gobolka "New South Wales" waa magaaladda Sydney. New South Wales (oo loo soo gaabiyo NSW) waa gobol ku yaal xeebta bari ee Australia. Waxay xuduud u tahay Queensland waqooyiga, Fiktooriya koonfurta, iyo Koonfur Galbeedka galbeed. Xuduudaheeda xuduudaha badda Tasmana waxay ku taal bariga. Goobta Meel-Gaarka Australiya waxay ku taallaa gobolka. Caasimadda gobolka New South Wales waa Sydney, oo ah magaalada ugu weyn magaalada Australia. Bishii Maarso 2017, dadka ku nool New South Wales waxay ka badnaayeen 7.8 milyan, [9] taasoo ka dhigaysa gobolka ugu badan ee Australia. In ka yar saddex-meelood laba dadka gobolka, shan milyan, waxay ku nool yihiin aagga Sydney. [10] Dadka ku nool New South Wales waxaa loo yaqaan 'New South Wales'. [1] [2] Colony of New South Wales waxaa la asaasay sanadkii 1788-kii. Waxay asal ahaan ka koobnayd in ka badan kala bar Australia dhulkeeda galbeedka xuduudda 129-aad ee bariga dhexe 1825-kii. Goobta ayaa sidoo kale ku taal jasiiradaha New Zealand, Van Diemen Dhulka, Lord Howe Island, iyo Island Island. Muddadii qarnigii 19aad, badi degaankii gumeysiga ayaa la geeyay si loo sameeyo deegaanno kala duwan oo Ingiriis ah oo ugu dambeyntii noqday New Zealand iyo dowladaha kala duwan ee Australia. Si kastaba ha noqotee, Swan River Colony weligeed ma lagu maamulin qayb ka mid ah New South Wales. Lord Howe Island wuxuu ka mid yahay New South Wales, halka Island Island uu noqday dhul federaal ah, sida goobaha hada loo yaqaan 'Australian Capital Territory' iyo Jervis Bay Territory. Af-Jarmal. Af-Jarmal ("Deutsch", "deutsche Sprache") waa afka lagagahadlo dalka Jarmalka. Afka's waana lagagahadlo dawladdaha kale ee Austriya, Switzerland, Beljim, Luksemburg, Faransiiska, Liechtenstein iyo Talyaaniga. Dadka kuhadlo luqada waa ciyaas 101 oo milyan. Balli Calanle. Balli Callanle waa tuulo kamid ah tuulooyinka ku yaalo gobolka Togdheer qiyaastii 35 km ayay bari kaxigtaa magaalada Burco Somaliland. Waxee hoostimaadaa maamulka degmada Qorilugud. Turkiga. Turkiga (Af-Turki: Türkiye;) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Turkiga, waa wadan aad u balaadhan waxa uu ku kala yaala labad qaaradood ee Aasiya iyo Yurub wadanka. Turkigu waxa uu xuduud la leeyhay Joorjiya, Iran, Armiiniya, Azrabijan dhinaca bari dhinaca koonfur waxa uu xuduud kala leeyahay dalalka, Ciraaq Suuriya iyo bada dhexe dhinaca galbeed waxaa ka xiga wadan giriiga iyo wadanka Bulgaariya iyo bada loo yaqaano eeje, dhina waqooyi waxaa ka xiga bada madaw,waxa uu ahaa turkigu mid ay maa musho dawladii cismaaniyuuntu ilaa 1922 markaas oo la sameeyay dawladan turkiga ee aynu manta naqaano, dawladaas oo uu sameeyay ninkii la odhan jiray Mustafa Kemal Atatürki. Magaca Turkiya. Magaca Turkiya waxa uu kasoo jeedaa laba kalmadood oo laysisaaray oo kala ah kalmada Turk oo ah kalmada tilmaamaysa shacab waynaha Turkiga iyo kalmada iye oo ka hadlaysa wexeenaa markaa magacu macna ahaan waxa uu noqonayaa Turkiyadeena. Taariikh. Wadanka Turkiga intii kahoraysay sanadkii 1922 waxaa maamulaysa Dawlada Cosmaniya. Kadib markii ay bur burtay Dawladii Suluuqiyiinta waxa samaysamay Dawladi Sismaaniyiinta. Dawladii Cismaniya iyo Sidii ay ku abuurantay. Wagas oo hee layeela soo dhmays tiira am. Asalkoodii iyo dawladaasii siday ku abuurantay. Waxa ay kasoojeedeen cismaaniyiintu.. qabiilada.oogooz.oo ah qabiilo kamid ahayd qawmiyada Turkumaanka waxa ay daganaayeen wadanka mangooliyakadib markii ay mangooliyiintu dhibaato u gyastayn waxa ay u yaaceen xagaas iyo Turkiga waxa ay degeen meesha lagu magacaabo.betyeeniya.oo ku taalaa deegaanka anaadool.ee wadanka Turkiga.waxa ay ahyad xiligii suldaan cismaan ardaqal. ama cusmaankii koobaad.markii u horaysay cismaaniyiintu waxa ay lugohooda dhigeen.dhulka looyaqaano bolkaniska.ee katirsan bariga yurub.cismaaniyiintu waxa ay aad usii fideen kadib markii uu dhacay dagaalkii ka dhacay goobta looyaqaano.nikobolis oo dhacay sanadii 1389.intaa kadib waxa dhacay dhawr jeer in ay jabaan.laakiin markiidanbe waxa ay lasoonoqdeen haybadoofdii iyo awoodoodii.waxayna aad u xoogaysteen xiligii.muraadkii labaad.oo ahayd.1421-1451.kadib waxa cyimi suldaan maxamed alfaatix.oo awooday in uu qabsado giriiga 1453. sobixitankii.reer.cusmaan. Kadib markii uu dhintay arduqal.waxa dhacday in wiilkiisa cismaan halkiisii loomagacaabay.cismaan ibnu ardoqalna waxa uu dhashay.1258.waxaanuu ahaa aasaaskii dawladan.waxa uu kasoojeeday qabiilada qay.awoowgii oo la odhanjiray suliman shaah ayaa waxa uu soo haajiray xagaas iyo.turkiga.waxaanuu dagay turkiga.maadaama oo uu ahaa cusmaan nin hogaaminaya qabeelo dhan markii uu yimi wadanka turkiga waxa ay sifiican isufahmeen cidii markaas halkaas katalinaysay.kadib waxa ay saaxiibtinimo wanaagsani dhex martay isaga iyo calaa adiin.oo ahaa odaygii ama hogaankii halkaas. Kadib calaa waxa uu suldaan cismaan siiyay.calan cad.oo ahaa calaamd lagu garto raga madaxda ah. Waxa kale oo uu siiyay.magaca ama naanaysta (bik) laga bilaabo 1289.waxa kale oo uu amray in lacagta lagusoo qoro magaciisaa.waxa kale oo uu u magacaabay hogaamiye qaybkamida ciidamadiisa. Bilawgii cismaaniyiinta. Suldaankii cismaaniyiinta ugu horeeyay waxa uu ku dhashay magaalada (Sogüt) oo ah meel laga maamulo magaalada wayn ee (bin shahiir)sanadii 1258 kadib markii uu dhintay uldaankii halkaas xukumayay ayaa suldaan cismaan loo dooratay in uu noqdo hogaamiye.taasina waxa ya horseeday in ay bilaabmato dawldii cismaniyiintu.waxa uu suldaan cismaan samaystay dawlad adag iyo ciidan aad u awood badan.waxa uu baabiyiyay oo uu gacanta ku dhigay.dawldii giriiga.kadib dawladiisi waxa ay gaadhay dhul aad u balaadhan.oo ay kamid tahay Soomaaliya.cismaaniyuuntu waxa ay islaamka gaadhsiiyiin.badhtamaha yurub. Fiditaankii dawlada cismaniyada. Wxa looqaybinkaraa fiditaankii iuyo taariikhdii cismaaniyiinta laba qaybood. qaybta hore waxa ay tahay xilgii horumarka iyo awooda milatari taas oo soo gaadhsiisnayd sanadii 1566 iyo taariikh kale oo ay dawladaasi soo martay xiliyo adag iyo dhibaato siyaasadeed Xiligii horumarka iyo awooda (1453–1566). Kadib markii uu dhintay suldaan maxamed al-faatex waxa xukunka kumurmay labada wiil ee uu katagay laakiin waxa adkaaaday oo loodoortay boqor boqorka la odhan jiray baayasiid oo ahaa wiil uu katay maxamed al-faatex. kadib walaalkii waxa uu u cararay dhankaas iyo masar halkaas oo uu kaalmo karaadsaday dawladii katalinjiratay masar xiligaas ee Dawladii Mamaaliikta kadib halkaas wuu katagay oo waxa uu aaday dhanka jsiirada Rodes halkaas oo uu iskudayay in uu gacansiiyo ciidamdii hogaamiye diimeedka (Knights Hospitaller) iyo dawladaha reer galbeedka Taariikhda Turkiga iyo Giriiga. Taariikhdu culays miisaan ayey saartaa xiriirka u dhexeeya Giriigga iyo Turkiga. Giriiggu wuxuu qeyb ka ahaa boqortooyadii Cuthmaaniyiinta, taasoo uu Turkigu laf-dhabar u ahaa markii uu ku dhawaaqay madax bannaanidiisa qarnigii 19-aad. Dagaalkii Giriigga iyo Turkiga. Ciidamadii Turkigu waxay la dagaallameen ciidamada Giriigga ee markaas haystay si ay halkaasi uga soo baxdo Jamhuuriyadda Turkiga sannadkii 1920-kii. Ilaa tobaneeyadii sano ee la soo dhaafay waxay u muuqatay in labada waddan ciidamadoodu ay isku dhici karaan. Laakiin, hadda dad aad u tiro yar ayaa rumaysan in ay waxaasi dhici karaan, xitaa haddii uu kala shaki ku kala dhex jiro labada shacbi. Dadaalka saaxiibtinnimo. Labada Dawladdadood ee labada dal ee Giriigga iyo Turkigu aad bey u shaqeeyeen si uu mid kasta saaxiibtinnimo uga kasbado midka kale, taasoo weliba sii baahday kaalmadii uu mid kasta siiyey midka kale markii ay dhul-gariirradu ka dheceen halkaasi sannadkii 1999. Laakiin, haddana weli waxaa jira waxooga mushkilado ah. Jasiiradda qeybsan ee Qubrus ayaa hadda ah meesha ay ka soo burqato dhibaatada u dhexeysa labada dal, waxaana jira arrin si weyn la isugu khilaafsan yahay oo ah jawiga iyo xuquuqda dhul ee badda Aegean-ka taasoo kala qeybisa labada dal, laakiin haddana diblomaasiyiinta labada dal aad bey ugu rajo weyn yihiin kulankooda soo socda. Rabitaanka Turkiga. Ganacsiga, rabitaanka Turkiga uu ku doonayo in uu ku biiro Midowga Yurub, iyo mustaqbalka Qubrus kaddib markii bishii hore lagu guul-darreystay aftidii lagu mideyn lahaa, ayaa waxaa laga yaabaa in ay ugu waaweyn yihiin waxyaabaha ay ka wada hadli doonaan. Khilaafka xaggee buu ka imaan karaa? Qeyb rasmi ah oo ka mid ah booqashada ayaa laga yaabaa in la isku khilaafo. Maalinta Sabtida ah ee soo socota, Mr Erdogan, ayaa Thrace ku booqan doona Bariga Giriigga, meeshasina waxaa deggan ilaa boqol kun oo shacab ah oo ku hadla afka Turkiga, kuwaasoo ka soo haray shacabkii la is-weydaarsaday sannadkii 1920-kii. Qaar badan oo ka mid ah kuwaasi waxay ku baaqaan in la aqoonsado sugnaantooda Turkinnimo, taasoo ay iska diiddo Dawladda Giriigga. Deegaanka. Turkiya waxa ay ka koobantahay labada qaaradood ee Yurub iyo Aasiya laakiin intabadan dhulka wadanka yurkigu waxa uu kuyaalaa qaarada Aasiya. wadanka Turkiya wqaxa uu kufiadhiyaa dhula gaadhaya ilaa 783,562 oo iskuweera Tirada Dadka. Markii ugu horaysay ee tirakoob lagusameeyaa waxa ay ahayd sanadkii 2009 markaas oo ay dadku noqdeen ilaa 67,803,927 Diinta. Turkigu waa dawlad cilmaaniya mana jirto diin rasmiya oo dawladu ay raacdo.sidoo kale dastuurka Turkigu waxa uu dhigayaa in qofwaliba diinta uu doono uu qaadan karo inta badan daadka turkigu waxa ay haystaan diinta islaamka 99% kiiba. Ciidamada. Ciidamada wadanka turkiya waxa ay ka koobanyihiin ciidamada cirka Dhulka iyo badda.xiliga nabada waxa lagutilmaamaa in ay hoos yimaadsaan wasaarada aramiha gudaha. Intaa waxaa dheer ciidamada booliska iyo jandarmaariga oo xiliga dagaalkana waxa ay hoostagaan wasaarada difaaca,ciidamada Turkigu waa ciidanka labaad ee kujira Gaashaanbuurta NATO marka maraykanka lagayimaado.ciidamada turkiga waxaa laguqiyaasaa in kabadan hal milyan iyo badh.qofkasta oo turkiya waxa qasab ku ah in uu soo maro adeega ciidanimo sadex todobaad ilaa 18 bilood. Magaalooyinka Wawayn. Wadanka turkigu waxa uu leeyahay magaalooyin aad u waawayn sida magaalda istanbuul oo ah mid kamida magaalooyinka caalmka ugu waawayn. waxa kale oo ah iyana magaalo aad iyo aad u wayn caasimada wadanka waa magaalda Ankarah.waxa kale oo jira magaalooyin badan oo kamida wadanka turkiga laguna tiro in aya yihiin qaar kamida kuwa caalamka ugu waawayn. Luqada Turkiga. laqada Turkiga waa mid kamida luqadaha turkiga ee looyaqaano in ay yihiin amaba kasoo jeedaan bah luqeedaka looyaqaano Altis intii ka horaysay waxa afka turkiga lagu qorui jiray farta carabiga.waxaana luqadaas u badanaa kalmado kasoo jeeda Faaris iyo carabi.laakiin Jamhuuriyiintii talada lawareegtay ee uu madaxda u ahaa Mustafa Kemal Atatürk, ayaa kadanbeeyay in afka Turkiga lagu qoro farta laatiinka ah ee maanta loo isticmaalo.daadka kuhadla luqada turkiga waxa lagu qiyaasaa ilaa 130 milyan oo qof oo kukal nool in kabadan ilaa 15 wadan. Chelsea FC. Chelsea FC waa koox kubadda cagta ciyaarta oo ka dhisan magaalada London ee dalka Ingiriiska. Kooxda Chelsea waxaa la aas-aasay sannadku kolkuu ahaa 1905 10kii bishii maarso. Garoonka kubadda ee kooxdu leedahay waxaa lagu magacaabaa Stamford Brige. Isna waxaa la furay ama la howl galiyay sannadkii 1877 28kii bishii apriil waana garoonka ugu taariikhda dheer horyaalka Ingiriiska. Garoonku wuxuu deeqaa ama mar qura wada qaadi karaa in ka badan 41 798 oo taageere. Tababaraha kooxda ee xilligan waxaa lagu magacaabaa M.sarri Borussia Dortmund. Borussia Dortmund waa koox-banooni oo kuyaalo magaalada Dortmund ee dalka Jarmalka Borussia dortmund wahey ka mid tahay kooxaha ugu waa weyn ee Jarmalka xulkiisa ee Bundesliga. Borussia dortmund wahey ku ciyartaa garoonka loo yaqaan Signal iduna park µwaxaa kala oo looyaqaana koreenkeedda Borrusia park Kooxda Borussia Dortmund waxaa u ciyaara laacibiin waa weyn oo ka mid ah Pierre Aubameyang, Marco Reus,Andre schürlle iyo kuwa badan oo kale. Tawabaraha Borussia Dortmund magaciisu waa Thomas Tuchel Borussia Dortmund waxay ay qaaday kobab badan oo ka mid ah UEFA Champions League 1x mar Super Cup oo 5x mar one cup winners oo 1x mar Borussia Dortmund waxaa ay caan ku tahay tageradeeda badan iyo aktemiageeda oo xidigs badan dhigteen oo meel sare kubadda ka gareen. Dortmund. Dortmund waa magaalad oo kuyaasho gobolka "North Rhine-Westphalia" ee dalka Jarmalka Dortmund waxaa ku yaallo kooxda kubadda cagta ee weyn oo lla dhaho Borussia Dortmund Horseed FC. Horseed Football Club ama Horseed FC waa koox-banooni oo kuyaalo magaalada Horseed, Soomaaliya. Af-Romani. Af-Romani ("limba română ama română") waa af lagagahadlo Romania,Moldofa,Kanada,Maraykanka,Ruushka,Ukrain,Israaiil,Serbia iyo Hungaria. Dadka kuhadlo luqada waa qiaas 28 milyan oo qof. Waa malinta jimcaha malin qerbadan. oo aad u qerbadan ilahey hanala kulan siyo malin kastoo jimco ah iyo qeer keeda mal maha ugu qerka badan isbuca islamkawaa malinta jimcaha malin qerbadan Suldaan Suleymaan Al Qaanuuni. Suldaan Süleymaan 1aad ("Kanuni Sultan Süleyman I": Af-Turki) waxa uu ahaa suldaanka 10aad ee Dawladda Cosmaniya. Stephan El Shaarawy. Stephan El Shaarawy () waa nin oo laacib ah oo ku ciyaaryahan kooxda AS Roma iyo kooxda wadankiisa ee Talyaaniga. AC Milan. Associazione Calcio Milan ama AC Milan (16 diseembar 1889) waa "koox-banooni" oo kuyaalo magaalada Milan ee dalka Talyaaniga Milan. Milan (Af-Taliyaani: Milano) waa magaalad oo kuyaalo gobalka Lombardia ee dalka Talyaaniga Lombardia. Lombardia waa gobol oo kuyaalo dalka Talyaaniga. Caasimada Lombardia waa milan. FC Internazionale Milano. Football Club Internazionale Milano ama Inter waa "koox-banooni" oo kuyaalo magaalada Milan ee dalka Talyaaniga. XOG-OGAAl. Wariyaal dhoor ah ayaa qeylo dhaan kasoo diraya dhul Howd ah oo ku yaala Agagaarka Magaalada Kismaayo ee Xarunta Gobolka Jubada Hoose kadib markii loo diiday Wariyaashan in ay gudahaugalaan Magaalada Kismaayo ee Xarunta Gobolka Jubada Hoose. Wariyaashan ayaana shalay waxaa diyaarad gaar ah ay la socdeen Masuuliyiin katirsan Dawladda Soomaaliya,AMiSOM iyo Qaramada midoobay ka qaaday Garoonka Aadan Cadde ee Magalaada Muqdisho si ay uga soo warbixiyaan safarka Musuuliyiintaasi. Hasa ahaatee Diyaaradii waday Wafdiga iyo wariyaasha ayaa markii ayka dagtay Garoonka Diyaaradaha Magaalada Kismaayo waxaa loo diidayinay gudaha u galaan Magalaada Kismaayo ayna dib uga laabtaan garoonkakadib markii ay amarkaasi soo rogeen Ururka Raaskanbooni oo ah ciidamo Hubeesan oo Kismaayo kataliya. Diyaaradii siday Wariyaasha ayaana lagu waramay in ay dib uga laabatay Garoonka iyadoona ka tagtay wariyaashii markii hore ay ka qaaday magaalada Muqdisho oo isugu jiray Wariyaal kasocda Telefishinada qaar, idaacadoiyo Wakaalado kuwaa oo hada dhul howd ah oo garoonka ku dhaw kusuganyihiin. Wariyaasha ayaa soo dirayafariimo iyo qeylo dhaan ku aadan xalaadooda ay ku sheegeen mid halis ah ayna joogaan dhul beylah ah aynala kulmi karaan xilikasta weeraro iyo dhibaatooyin kaga yimaadadhinacyada kala duwan ee Magaalada Kismaayo isku haya. Ururka Suxufiyiinta Soomaaliyeed oo maanta shirk u yeeshay Magaalada Muqdisho ayaa Dawladda iyo AMISOM ayaa ugu baaqay in ay so deg deg ah usoo fara galiyaan arintaan Wariyaashana deg degh loogu soo celiyo magaalada Muqdisho ama magaalada KIsmaayo galaan inta arinteedo laga xalinayo. Lama oga sababaha Wariyaashan loogu diiday in ay Kismaayo galaan iyo sidoo kale sababta ay uga tagtay diyaaradii markii horeka qaaday magaalada Muqdisho. Xasan Maxamed Sheegoow. Xasan maxamed Sheegowo Wuxuu ku dhashay Shabeeleda Dhexe. Wuxuu wax barashadiisa hoose dhexe iyo saraba kusoo qaatay magaalada Mukhdisho. Wuxuu ku biiray ciidamadii Xooga Dalka Somaliyeed wuxuuna ka mid ahaa Ardaydii ugu horeysay oo loo Dira Dalka Dibadiisa (Italy). Khalin Jabintisa kadib wuxu ka mid ahaa Saraakiishii ugu horeysay oo dalka losoo tabaray wuxuuna kasoo shaqeeyay Gobalo badan oo Dalka ka mid ah. markii eey Dawladda dheceysana wuxuu ahaa G.Dhexe. Amaan iyo hool badana usoo qabtay Dalka Soomaaliya. Robinho. Robson de Souza (25 janaayo 1984) ama Robinho waa nin laacib banooni ah oo ku ciyaaryahan kooxda AC Milan iyo kooxda wadankiisa ee Barasiil. Hila buulo. Dagmada #HILO BUULO waxa aay ku dhagantahay caasimada Gobalka Hiiraan b.weın waxey ujirtaa 50km Hila buulo wa meel aad ugu wanaagsan beeraha waxa aayna leedahay dhul aad isha ku wanaagsan iyo daaqsınka xoolaha dadka ku nool oo tıradooda waxaa lagu qiyasaa 400_300 cml Dagmada #Hilo buulo waxey ka mid tahay meelaha ugu bilicda wacan Hiiraan hadeysa aheyn dagmada koobaad Diego Milito. Diego Alberto Milito (Buenos Aires, 12 juun 1979) waa laacib banooni Arjantiin ah oo la ciyaaro kooxda Inter Milan. Milito ayaa mustaqbalka ciyaareed ka bilaabay Argentina isaga oo la jooga Racing Club 1999kii, ka dibna wuxuu u dhaqaaqay kooxda Talyaaniga ee Genoa 2003dii. 2005tii waxa uu ku biiray Real Spanish Real Zaragoza, halkaas oo uu joogay seddex xilli ciyaareed ka hor inta uusan ku laaban Genoa 2008. Kooxda Genoa ayaa ku guuleysatay koobkeedii ugu horeeyay ee horyaalka Serie A ee Inter Milan, halkaasoo uu ka mid ahaa xilli ciyaareedkii 2009-10 ee xilli ciyaareedkii seddexleey ee uu dhaliyey 32 gool tartamada oo dhan, oo laba gool ka dhaliyey Champions League 2010kii.. Wuxuu ku soo laabtay Racing Club 2014, halkaas oo uu ka fariistay sannadka 2016. Milito ayaa 25 kulan u saftay xulkiisa Argentina, isagoo dhaliyay 4 gool, waxaana uu matalay xulkiisa labo koob oo Copa América ah, isagoo ku guuleystay abaalmarin abaalmarin ah 2007dii, Koobkii Adduunka ee 2010ka. Waxaa lagu naaneystey El Príncipe ("Prince") ee Spain, sababtoo ah muuqaalkiisa muuqaalkiisa oo uu kula jiray ciyaaryahankii hore ee reer Uruguay Enzo Francescoli, oo lahaa naaneys la mid ah. Milito waxa uu celcelis ahaan u barbareeyay labadii kulan ee uu u ciyaaray intii uu socday xirfadiisa ciyaareed. Cesc Fàbregas. Francesc "Cesc" Fàbregas Soler (Arenys de Mar, Katalooniya, 4 may 1987) waa laacib oo la ciyaaro FC Barcelona Katalooniya. Katalooniya (af-Isbain:Cataluña) waa gobol ka mid ah 12 gobol ee dalka Isbain. Caasimada Katalooniya waa Barcelona Franck Ribéry. Franck Ribéry (French ku dhawaaqid) ​[fʁɑ̃k ʁi.be.ʁi]) (dhashay 7 April 1983) waa ciyaaryahan u ciyaara naadiga kubada cagta Bayern Münchenee horyaalka Bundesliga iyo xulka qaran fransiika waxaana uu ka cayaaraa garabka bixix wuxuuna caan ku yahay xawaaraha iyo carada ka muuqata wajigiisa waxaa lagu tiriyaa ciyaar yahannada caalamka ugu dheereeyo uguna kubad jiidista fiican iyo kontoroolka kubada ilaa markuu ku soo biiray naadiga Bayern waxaa loo aqoonsaday inuu yahay ciyaar yahanka ugu fiican dalka faransiiska ee jiilka hada u ciyaal xulka qaranka fransiiska laacibkii hore ee qaranka faransiiska Zinedine Zidane, ayaa ku tilmaamay Ribéry dahabka ciyaartoyda qaranka faransiiska Ribéry shaqadiisa ciyaaraha waxa uu soo ku bilaabay yaraan 1989 naadi yar oo ka disnaa xaafadiisa oo la gu magacaabo (Conti Boulogne) 7 jir markuu noqday ayuu u baqoolay dhanka naadiga weyn ee Lille waxa uu ku sii nagaaday naadiga ilaa 3 sano kadib dhib soo kala dhax galay assaga iyo naadiga buu kaga tagay wuxuu ku biiray naadiga US Boulogne,sanadii 1999 Zlatan Ibrahimović. Zlatan Ibrahimović (Malmö, 3 oktoobar 1981) waa laacib oo la ciyaaro kooxda Paris Saint-Germain iyo wadankiisa Iswiidhan. Waa ciyaar yahan ka ciyaar qeybta weerarka kuna wanaagsan gool dhalinta. Manuel Neuer. Manuel Neuer (27 Maarso 1986) waa laacib oo keeber ah oo la ciyaaro kooxda Bayern München iyo wadankiise ee Jarmalka AS Roma. Associazione Sportiva Roma (AS Roma) waa koox-banooni oo kuyaalo magaalada Roma ee Talyaaniga Buqarest. Buqarest (Af-Romani: "București)" waa caasimada wadanka Romaniya Af-Zulu. Af-Zulu ama isiZulu, waa luqad oo lagagahadlo Koonfur-Afrika. Dadka kuhadlaan luqada waa qiyaas 10,4 milyan oo qof (2007). Maxamed Morsi. Maxamed Morsi Ciisa El-Ayyat (Af-Carabi: محمد مرسى عيسى العياط) (Dalasho: 20 Agoosto 1951) waa madaxweynII shanaad ee wadanka Masar iyo kii ugu horeeyay kadib kacdoonkii 25 january 2011 waxaa lagu til maamaa inuu ahaa madaxwaynihii ugu horeeyay oo si demoqraadiya loo doorto 24 june 2012 in udhiganta 51.73% dadkii kaqayb galay doorashadda si rasmiya waxuu xilka u qabtay 30 june 2012 ilaa lagu casilay afgambi millatary 3 july 2013 Yeesif maxamed. Beesha yeesif maxamed Waxay ka mid tahay beelaha waaweyn ee habar jeclo,Waana beesha Inta La'Ogyhay ugu Xadaarad badan Guud ahaan Soomaali. Sida la sheegay Qarnigii 15 aad Wuxuu Doon ka raacay xeebta ka rin sidaas ayaanu ku noqday reerkii ugu horreeyay ee ee magaalo gala,waxaanu cadan ka soo iibin jiray alaab casri ku ahayd dunida reer miyiga. Wxay Marso ka samaysteen KARIN halkaas ayay ku amar ku taaglayn jireen. Beeshan waxaa ka dhashay seamen dii soomaali ugu horeyey ee caalamka gala kuwaas oo intoodii badnayd guursadeen dumar cadaan u badan, ilaa hadana meel ay sal iyo raad dhigeen aan lahayn caruurtii ay u dhaleen. Waxaa xusnid mudan Shiikh Bahiir oo ahaa halgamaa wayn oo ciidankii daraawiish hogaan ka noqday markii uu dhintay Sayid Maxamed Cabdalle Xasn iyo Abokor Cawad oo ahaa nin kii dollarka faalsada ah ku dhex sameyn jiray wadanka Britain hilaadii 15aad ay beeshan kasoo jeedaan. Beeshani waxay u badantahay dad reer magaal ah kuwaasoo soomaali xaraadada soo gaadhsiiyey. Lady Gaga. Stefani Joanne Angelina Germanotta (New York, 28 Maarso 1986), ama Lady Gaga, waa fanaanad Maraykan ah. Malmö. Malmö waa magaalad oo kuyaalo Iswiidhan Af-Iswiidhan. Af-Iswiidhan ("svenska") waa luqad oo lagagahadlo Iswiidhan iyo Finland. Dadka kuhadlaan luqadaan waa qiyaas 9 milyan oo qof. Af-Faarisi. Af-Faarsi (فارسی) waa luqad oo lagagahadlo Dalka Iiraan, Sidoo kale waxaa looga hadlaa wadamada kala ah Afgaanistan, Tadsjikistan, Usbekistan, Ciraaq, Bakistaan, Baxrayn iyo Aserbiijaan. Dadka kuhadlaan luqadaan afka hooyo waa qiyaas 60 milyan oo qof, Isugeynta waa qiyaas 110 milyan oo qof. Tadsjikistan. Jamhuuriyadda Tadsjikistas ama Tadsjikistas (Af-Tadsjiki: "Тоҷикистон") waa wadan oo Dhul xiran oo kuyaalo qarada Aasiya. Caasimada Tadsjikistan waa Dushanbe. 2013. 2012 - 2013 - 2014 __TOC__ Wellington. Wellington waa caasimada dalka New Zealand Alexandre Pato. Alexandre Rodrigues da Silva (Pato Branco, 2 sebteembar 1989), ama Alexandre Pato, waa laacib oo la ciyaaro kooxda hadda ee Corinthians iyo kooxda wadankiise ee Barasiil. Macdin dhuleed ah. Fisigiska iyo atomka. Jadwalkaan waxa uu gooni ku yahay fisigiska iyo furah atomka ee Macdin dhuleedka. Paris Saint-Germain FC. Paris Saint-Germain Football Club ama PSG, waa "koox-ka ciyarta wadamada euro garhana france waana naadi wayn oo ka mid ah kooxaha ugu wawayn yurub Rihanna. Robyn Rihanna Fenty ama Rihanna, (Saint Michael, 20 febraayo 1988) waa fanaanad Barbados ah. Beyoncé Knowles. Beyoncé Giselle Knowles (Houston (Texas), 4 sebteembar 1981), waa fanaanad Mareykan ah Nina Badrić Eminem. Marshall Bruce Mathers III (17 Oktoobar 1972) ama Eminem ama "Slim Shady", waa fannaan u dhashay dalka Mareykanka misana caan ku ah heesaha raabka, ahna mid kamid ah dadka adduunka ugu caansan AIDS. AIDS waa Cudur khatar ah oo lagu dhinto. cudurkana halista oo loo yaqaano dilaagii madoobaa. waxa uu na soo faafay qarnigii 19th dhamaadkiisii. Dr. Dre. André Romelle Young ama Dr. Dre (Compton, 18 febraayo 1965), waa nin Mareykan ah oo heeso Rap qaato Buula xaaji. Buulo Xaaji waa degmo ku taala Gobolka Jubbada Hoose, waxay Kismaayo u jirtaa qiyaas dhan 90km,Buulo xaaji waa degmo hore marsan marka loo ega degmooyinka kale, waxaa ku yaala isbitalo iyo iskulo.Bulshada reer Buulo Xaaji waxay caankuyaahiin, Beeraha iyo Xoolaha,sida geela lo'ada.dadka degmada Buulo Xaaji dagga waaxeey qabiil ahaan ka soo jeedaan cawramale). Degmadda wxaa gacanta ku haya ururka alshabab,Ilaa shan sano ku dhawaaad ilaa haatana gacanta ku haya. Qabiilka daga degmadda buula xaaji,(Cawramale) oo degana koonfuurta soomaaliaya gaar ahaan gobolka jubbada hoose,coormale qabiil eheen hawiye iyo Darood midna,dadka wax ku qora internet oo iska mala awaale waa inay iska dayaan. Aniga qabiilkayga cid iga aqoon roon ma majirto,coormale waa qabiil tiro ahaan ka badan dhulbahante iyo warsanagali oo la isku daray, dagana ilaa 6 gobol oo koonfurta soomaaliya. Qabiil uga hodansan jubbada hoose kana bad baday dagaalkii sookeeye'iyo urar diimka inta oo cida raacsaneen AMA taagerin 'mar hadii waxaa ay qaldan yihiin.niman cawramale shaqo ka ka dhigtay ee sheeganaya waxaan uga baqayaa inay shaqo sameestaan faraha kala baxaan.ugaas coormale garlabe ayadoonle. Waad mahadsantihiin Waxan aad ugu mahadcelinayaa ugaaska sharfta leh ee beesha cawrmale ibrahim, laakin waxaa wanaagsan lahayd in aad tusaale ama cadayn u keento in CAWRMALE ka badan yahay WARSANGALI iyo dhulbahante laysku daray, si aan ugu qanacno warkaaga, waayo war ugaased waa in uu sal yeeshaa. Anigu waxaan u nasab sheegtaa beesha CAWRMALE laakiin waxaan ku qanacsanahay in ay na dhalee WARSANGALI oo aan nahay jabartiyiin asal ahaa ka yimid wadanka yaman, anigu aad ayaan u diidanaa arinkaa wagii hore laakiin mudo dheer oo baaritaan madaxbanaan aan sameeyay waxaan gaaray in aan ku qancay in aan nahay warsangali ka soo guuray sanaag bari xiligii GARAAD CALI DABLE oo nin adag ahaa, waxana ay inoo yaqaanan walaalihii aan kaga nimid sanaagbari (cawrmalihii caadka raacay) waana midda manta caruurtanada xitaa ay yaqaanan. Cadayn maaha qabiil hebel anaa ka badan ee ima dhali karo, waaba haday sax tahay, WARSANGALI wuu inaga badan yahy weliba waxaa inaga badan dhulbahante, dhabta in lashegaahi maha micnaheedu in aan ka hiiliyay rerkayga. Cidii cadayn u hayso in aan nahay ilma gardheere ha keento laakiin maba keeni karaan aniga ayaa horay ugu daalay. waxaan u arkaa marin habaabin beesha Cowrmale laga marin haabinayo Abtirkeeda Marka laleeyahay Cawrmale Warsengali ma ahan Yuu Yahay Hadaa? ma waxa rumeesana Hadalka Daleelaha laga Sheegayo Ee Gardheere Mise Abtirka Warsangali Oo Dhan Colmarabe Riighaye iyo Dhimaan Cismaan Ibrahim isu yakhaano Oo Ah Cismaan Ibraahim Odayaashii Hore Ee Jubbada Hoose Degana Wax badan Baa u Kala baxsana Weena yaqaanen abtirkooda Waana Ke nagu Barbaarsheen Dib baa waxa Ka Yimade Waxmagarato Qeelinayso Please Cawramale Tashada Abtirsiintiinana sax ka dhiga.! Napoleon Bonaparte. Napoleon Bonaparte (Ajaccio (Corsica), 15 agoosto 1769 — Sint-Helena, 5 may 1821): boqor Faransiiska (1804-1815). Flo Rida. Tramar Dillard (16 Diseembar 1979) ama Flo Rida waa fanaan oo heeso Rap qaato. Justin Bieber. Justin Drew Bieber uu ku dhashtay Stratford (Ontario), 1 Maarso 1994, ama Justin Bieber, waa fanaan Kanadian ah. Codkiisuna waa macaan khatar. Album cusub oo la yidaahdo believe ayaa soo socda, ee dhegihiina fura. Heesahiisa waxaa ka mid ah. Iyo film la dhaho "Never Say Never" Gangnam Style. Gangnam Style Af-Kuuri: 강남스타일, waa heesta fanaanka PSY oo qaade. Robin van Persie. Robin van Persie (Rotterdam, 6 agoosto 1983) waa laacib Hollandees ah oo la ciyaaro kooxda Man UTD ee dalka Ingiriiska. Will.i.am. William James Adams (15 Maaro 1975), ama will.i.am, waa fanaan Maraykan ah. Kanye West. Kanye Omari West (Atlanta, 8 juun 1977), ama Kanye West, waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado. One Direction. One Direction waa koox-muusig oo Ingiriis ah Akon. Aliaune Damala Badara Akon Thiam (Dhalasho 16 Apriil 1973) ama Akon, waa fanaan oo Sinigaal ah. Akon wuxuu soo caan baxay ama la arkay inuu fanaan uqalmo uu noqon karo kadib markii lagu xukumay xabsi sadex sano waxaana uu halkaa kusoo bandhigi jiray awoodiisa uu ugu qalmo inuu fanaan kunoqon karo waxaana halkaa kusoo caan saaray fanaan raab ka looga danbeeyay ee la oran jiray... UEFA. UEFA (Af-Ingiriis: Union of European Football Associations).(Af-Faransiis:Union Européenne de Football Association) waa hey'ada maamusha, koontaroosha ciyaaraha Kubadda Cagta ee ka dhaca Qaarada Yurub. John Dramani Mahama. John Dramani Mahama (Damongo, 29 nofeembar 1958), waa madaxweynaha Ghana (24 luuliyo 2012 ilaa hada) Windows 8. Windows 8 waxaa haatan shirkada Microsoft ay soo saartay 1 agoosta 2012, Barnaamij Cusub oo la yiraahdo Windows 8, iyadoo suuqyadana lagu sii daayay 26 oktoobar 2012. Kanaalka Banama. Kanaalka Banama (1914): Badweynta Atlaantik iyo Badweynta Baasifik. Maastricht. Magaalada Maastricht, waa magaalad oo kuyaalo wadanka Holland. Maastricht waa caasimada gobolka Limburg oo kuyaalo wadanka Holland. Ciida sanadka cusub. Ciida sanadka cusub, waa ciid la ciido oo sanad cusub ee aduunka. Taylor Swift. Taylor Alison Swift (Reading (Pennsylvania), 13 diseembar 1989), waa fanaanad Maraykan ah. Wiz Khalifa. Wiz Khalifa ama Cameron Jibril Thomaz (Minot, North Dakota, 8 sebteembar 1987), waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaato. Carly Rae Jepsen. Carly Rae Jepsen (Mission (Brits-Columbia), 21 nofeembar 1985) waa fanaanad Kanada ah Kobe Bryant. Kobe Bean Bryant (23 Agoosto 1978) waa laacib oo la ciyaaro kooxda Los Angeles Lakers ee ciyaarta Kubadda Koleyga. wuxu ka fadhiistay kubada kolayga bishii april 13 2016 isago koobab badan kulaso gulaystay kooxda kubada kolayga ee Lakers ee los angeles.Waxa uu ciyaarara naadigan lakers waligiina kamuu tagin kobe waa ciyaaryagan aad u qaali ah kana mid all all all start,NBA Goat 34 sano iyo 104 maalmood oo uu da 'ahaa, Bryant wuxuu noqday ciyaaryahankii ugu da'da yaraa taariikhda horyaalka si uu u gaaro 30,000 dhibcood. Wuxuu noqday ninka ugu goolasha badan taariikhda horyaalka Lakers ee taariikhda Febraayo 1, 2010, markii uu ka booday Jerry West. Sannadkii seddexaad ee horyaalka, Bryant ayaa loo doortay inuu ku soo bilaabo ciyaarta All-Star Game, waxaana uu sii wadi doonaa inuu ciyaaro kulanka 18 kulan oo isku xigta oo uu saftay ilaa uu ka fariisto. Abaalmarintiisii afaraad ee All-Star MVP ayaa ku xidhan taariikhda NBA-da. Dhamaan ciyaarihii Olombikada ee 2008 iyo 2012, wuxuu ku guuleystay bilado dahab ah isagoo xubin ka ah kooxda qaranka Mareykanka. Sporting News iyo TNT ayaa loo magacaabay Bryant oo ahaa ciyaaryahanka ugu sareeya NBA ee sanadii 2000. Sanadkii 2018, Bryant wuxuu ku guuleystey Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta F ilimka Gaaban ee Filinka ah ee Filimkiisa Dear Basketball. [7] Wiilkii hore ee NBA Joe Bryant, Kobe Bryant wuxuu ku riyaaqay xirfad kubada kubada kolayga ee Dugsiga Sare ee Lower Merion ee Pennsylvania, halkaas oo loo aqoonsaday inuu yahay ciyaaryahankii ugu fiicnaa ee kubada kolayga ee dalka. Waxa uu ku dhawaaqay qoraalka NBA-da marka la qalinjabiyo, laguna soo doortay 13-kii guud ee lagu soo xulay qoraallada NBA 1996 ee Charlotte Hornets, oo isaga u iibiyay Lakers. Bryant wuxuu noqday qofkii ugu wanaagsanaa ee soo jiidasho leh iyo fanaani jecel yahay isagoo ku guuleystay 1997 Slam Dunk Contest, waxaana loo magacaabay All-Star xilli ciyaareedkiisii labaad. Inkastoo ay udhaxeeyeen iyaga, Bryant iyo Shaquille O'Neal ayaa hoggaamiyay Lakers seddex horyaal oo NBA ah oo isku xigta laga bilaabo 2000 ilaa 2002. Bryant wuxuu dhashay 1978-dii Philadelphia; wuxuu ahaa ugu da 'yaraa saddex carruur ah iyo wiilkii kaliyaha ee hore ee NBA Joe Bryant iyo Pamela Cox Bryant. [8] Waxa kale oo uu yahay wiilka adeerka u ah ciyaartoyga kubbadda kolayga John "Chubby" Cox. Waalidiintiis ayaa magaciisa ku magacaabay kalluunka caanka ah ee Kobe, Japan, oo ay ku arkeen maqaayad maqaal ah. [8] Magaciisa dhexe, Bean, waxaa laga soo qaatay magaca ninkiisa "Jellybean". Bryant waxaa la aasaasay Roman Catholic. [9] Markii Bryant uu ahaa lix, aabihiis wuxuu ka fariistay NBA wuxuuna qoyskiisa u kaxaystay Rieti ee Talyaaniga si uu ugu sii ciyaaro kubada kubada kolayga heer hoose. [10] Kobe wuxuu caadaystay hab nololeedkiisa cusub wuxuuna bartey inuu ku hadlo luqada Talyaaniga. [11] [12] Intii lagu guda jiray xilligaas, wuxuu ku laaban lahaa Maraykanka si uu ugu ciyaaro kubada kubadda kolayga. [13] Bryant wuxuu bilaabay inuu ciyaaro kubbadda koleyga markii uu 3 jir ahaa, [14] Lakers wuxuu ahaa kooxdii uu jecel yahay markii uu korayay. [15] Bryant's awoowe ayaa u diri lahaa fiidiyowyo fiidiyowyo NBA-da, taas oo Bryant uu baran lahaa. [15] Markii uu jiray da'da yar, waxa uu sidoo kale baranayay inuu kubada cagta ciyaaro, kooxda uu jecel yahay wuxuu ahaa A.C. Milan. [16] Marka Kobe aabihiis Joe oo ka fariistay ciyaaryahan ahaan sannadkii 1991, qoyska ayaa dib ugu laabtay Maraykanka. Bryant wuxuu aqoonsaday aqoonsi qaran intii lagu jiray xirfad dugsi sare oo heer sare ah ee Dugsiga Sare ee Lower Merion ee Ardmore, oo ku yaal xaafada Philadelphia ee Lower Merion. Wuxuu ku ciyaaray kooxda kubbadda kolayga isagoo ah kaaliye yar. [17] Wuxuu noqday ciyaaryahankii ugu horeeyay ee muddo tobanaan sano ah si uu u billowdo kooxda heysata Koobka Adduunka ee Lower Merion, laakiin kooxda ayaa ku dhameysatay 4-20 rikoor. [17] [18] Seddexda sano ee soo socda, Aces ayaa soo saartay 77-13 rikoor, iyadoo Bryant uu ciyaaray dhamaan shanta boos. [17] Intii lagu jiray sanadkiisii ​​hore, waxa uu celcelis ahaan 31.1 dhibcood, 10.4 rebounds, iyo 5.2 caawiye oo loo yaqaan 'Player of Pennsylvania Player of the Year', [19] wuxuu soo jiitay fiiro gaar ah oo ka imaanaya qorista ardayda. Duke, Michigan, Waqooyiga Carolina iyo Villanova ayaa ku jiray liiska ugu sarreeya; Si kastaba ha ahaatee, markii Kevin Garnett uu tagay wareeggii koowaad ee NBA qabkii 1995, wuxuu bilaabay inuu tixgeliyo si toos ah u socodsiinta. Xerada Adidas ABCD, Bryant wuxuu ku guuleystay abaalmarinta MVP ee 1995 [20] isagoo ka garab ciyaara lamaanaha NBA ee Lamar Odom. [21] Inkastoo uu ku jiray dugsiga sare, tababaraha 76-sano jirka ah John Lucas ayaa ku booriyay Bryant in uu ka shaqeeyo kooxda, halkaasoo uu ka soo ciyaaray Jerry Stackhouse. Sannadkii ugu dambeeyey ee dugsiga sare, Bryant wuxuu hogaamiyey Aces si ay ugu guuleystaan ​​horyaalkoodii ugu horeeyay ee 53 sano. Intii lagu jiray tartanka, waxa uu celcelis ahaan ku helay 30.8 dhibcood, 12 rebounds, 6.5 caawiye, 4 xabbo, iyo 3.8 xannibaad oo isdaba joog ah oo hogaaminaya Aces ilaa 31-3. Bryant wuxuu dhammeeyey xirfaddiisa dugsiga sare sida gooldhaliyihii ugu dambeeyay ee South-Pennsylvania oo ah 2,883 dhibcood, taasoo ka sareysa labadaba Wilt Chamberlain iyo Lionel Simmons. Bryant wuxuu helay abaalmarin dhowr ah oo uu ku soo bandhigay qaab ciyaareedkiisii ​​wanaagsanaa intii lagu jiray sannadkiisii ​​ugu dambeeyay ee Lower Merion. Abaalmarinta waxaa ka mid ahaa in lagu magacaabo Naismith High School Player of the Year, Ciyaaryahanka Gatorade Men's National Basketball Player of the Year, McDonald's All-American, iyo US Today USA All First All USA. Tababaraha macquulka ah ee kooxda Bryant Greg Downer ayaa sheegay inuu yahay ciyaaryahan dhameystiran oo hogaaminaya kubada cagta islamarkaana uu amaanay shaqada akadeemigeeda, xitaa sida ciyaaryahanka ugu sareeya kooxda. [23] [26] Sanadkii 1996-kii, Bryant wuxuu la wareegay riwaayad R & B ah oo uu ku lahaa ballankiisa sare, [27] inkastoo labadoodu ahaayeen, oo ay joogaan, kaliya saaxiibo. Si kastaba ha ahaatee, 17 jirka Bryant ayaa go'aansaday inuu si toos ah ugu biiro NBA, kaliya ciyaaryahanka lixaad ee taariikhda NBA si uu u qabto. Wargeyska Bryant ayaa la kulmay waxyaabo badan oo faafaahin ah markii ciyaartoyda NBA-da loo yaqaan (NBA) aysan aheyn mid aad u caan ah (Garnett ayaa ah midka kaliya ee laga reebo 20 sanno). Xirfadaha kubbadda kolayga iyo dhibcaha SAT 1080 waxay hubin lahaayeen in kuleejka uu doorto, [28] laakiin uma uusan si rasmi ah u soo booqan xerooyinka. [26] Sannadkii 2012, Bryant waxaa lagu sharfay mid ka mid ah 35-kii ugu da'da weynaa ee McDonald's All-Americans. [29] by abdikariim1992@gmail.com trying puplish best way but in this moment i try for my best thnx guys Bryant ayaa si aad ah loola xariiriyay lana naqdiyay xilli ciyaareedkii 2004-05 isagoo sumcaddiisii ​​si xun u waxyeeleeyay dhamaan wixii dhacay sanadkii hore. Salvo si gaar ah ayaa waxyeello u soo gaartay Jackson markii uu qoray Qorshihii Sannadkii: Kooxda oo raadineysa Nafteeda. Buuggan wuxuu faahfaahin ka bixiyay dhacdooyinkii Lakers 'xilli ciyaareedkii 2003-04, waxaana jira dhowr naqdin oo ah Bryant. Buuggan, Jackson wuxuu ugu yeeray Bryant "un-coachable". [82] Midway ilaa xilli ciyaareedkan, Tomjanovich ayaa si lama filaan ah u diidey tababaraha Lakers, isaga oo ka soo xigtay dib u soo kabashada dhibaatooyinka caafimaad iyo daal. [83] Iyadoo aan laheyn Tomjanovich, xafiiskii inta ka hartay ee Lakers 'xilli ciyaareedkan ayaa ku dhacay kaaliyeha tababarka Frank Hamblen. [84] Bryant ayaa ahaa ciyaaryahanka labaad ee hogaanka u haya gooldhalinta 27.6 dhibcood kulan kasta, lakiin waxa uu ku hareersanaa kubada cagta, lakers waxa ay aheyd 34-48 waxaana ay seegeen ciyaartii ugu horeysay muddo toban sano ah. Sannadkii hore ayaa ku dhawaaqay hoos u dhac ku yimid heerka Bryant ee NBA-ga, maadaama uusan sameynin kooxda NBA All-Defensive Team waxaana sidoo kale loo jajabiyay Kooxda Saddexaad ee NBA. Inta lagu jiro xilliga, Bryant ayaa sidoo kale ku mashquulsan fagaarayaasha dadweynaha Malone iyo Ray Allen. [87] Xilligii 2005-06 NBA xilli ciyaareedkii ayaa ku dhajiyay barta kubada kolayga ee Bryant's. Inkastoo ay kala duwan yihiin Bryant, Jackson ayaa ku noqday tababare Lakers. [89] Bryant ayaa taageersanaa dhaqdhaqaaqa iyo dhamaanba muuqaalkiisa, labada nin ayaa si wanaagsan u shaqeeyay markii labaad, iyagoo hogaanka u dhiibay Lakers. Bryant's natiijooyinka shakhsiyadeed ee la soo dhajiyay wuxuu dhaliyey xilli ciyaareedkiisii ​​ugu fiicnaa ee xirfadiisa ciyaareed. Bishii Disember 20, 2005, Bryant wuxuu dhaliyay seddex dhibcood seddexdii meelood ee uu ka dhaliyay Dallas Mavericks. Bryant ayaa ku biiray kooxda reer Mavericks oo dhan 62-61, waqtiga kaliya ee uu sameeyay ciyaaryahan sidan oo kale ah ilaa seddex xajmood tan iyo markii la soo bandhigay saacada ciyaarta. Markii Lakers la kulantay Miami Heat 16-kii Janaayo, 2006, Bryant iyo Shaquille O'Neal waxa ay sameeyeen cinwaanno ay ku sameeyeen gacmo-gashi iyo dhejiyo kahor ciyaarta, iyagoo muujinaya is-beddel ku yimid khilaafkii u dhexeeyay iyaga dhexdooda. Hal bil ka dib, 2006-dii NBA All-Star Game, labadaba waxaa lagu arkay iyagoo qoslaya. [92] Bryant ayaa dhaliyay 81-dhibcood oo ka dhan ah Routers Toronto ee Staples Center, oo ah midda labaad ee ugu sareysa taariikhda NBA taariikhda, waxa uu ka sarre maray kaliya 100-dhibcood Wilt Chamberlain 1962. Bishii Janaayo 22, 2006, Bryant waxa uu dhaliyay 81-dhibcood oo ah guushii 122-104 oo ka dhan ah Ridgarta Toronto. Marka laga reebo jebinta rikoodhkii hore ee 71-aad ee ay sameeyeen Elgin Baylor, Bryant's 81-dhibcood waxay aheyd natiijada labaad ee ugu sareysa ee NBA taariikhda ah, taasoo ka sareysa kaliya Chamberlain's 100-kulan kulan 1962-kii. Halka Chamberlain uu si isdabajoog ah u siiyay ciyaartoyda ka dib markii uu goolka barbardhac ku dhuftay, Bryant waxa uu sameeyay qaab ciyaareedkiisa - inta badan ka baxsan ciyaarta oo ay Lakers ku guuleysteen qeybtii dhexe ee 14aad mana aysan jiidin ilaa rubaca afaraad. [96] Chamberlain, oo ciyaaraya xilliyadii ugu dambeeyay tartamada oo si tartiib tartiib ah u dhaliyey, fursado badan ayaa laga heley, [96] [97] ayaa 59% ka dhigtay dhibcaha kooxda Philadelphia ee 169-147, marka la barbardhigo Bryant oo dhaliyey 66% Lakers ' 122 dhibcood. [98] [99] Bishii la soo dhaafay, Bryant ayaa sidoo kale noqday ciyaaryahankii ugu horeeyay tan iyo 1964 isagoo 45 dhibcood ama wax ka badan afar kulan oo isku xigta, isagoo ku biiray Chamberlain iyo Baylor sida ciyaartoyda kaliya ee abid ugu fiicnaa. Bishii Janaayo, Bryant celcelis ahaan 43.4 dhibcood kulankiiba, [101] kii ugu sarreeyay ee bisha ugu sarreeya ee taariikhda NBA iyo ugu sarreeya ciyaaryahan kasta oo aan ahayn Chamberlain. [102] Dhamaadkii xilli ciyaareedkii 2005-06, Bryant wuxuu dhigay Lakers record single-season xilli ciyaareedyada ugu badan ee 40-dhibcood (27) iyo dhibcooyinka ugu badan ee dhaliyay (2,832). [103] Bryant ayaa ku guuleystay horyaalkii ugu horeeyay ee horyaalka markii ugu horeysay isagoo udhaliyay 35.4 dhibcood kulankiiba, isagoo noqday ciyaaryahankii shanaad ee taariikhda horyaalka isagoo celcelis ahaan ah 35 kulan xilli ciyaareedkaan Bryant ayaa ku dhameystay booska afaraad ee codeynta 2006dii NBA Abaalmarinta Ciyaaryahanka qiimaha leh laakiin waxay heshay 22 codadka ugu horeysa - labaad oo kaliya inay ku guuleystaan ​​Steve Nash. [106] Xilli ciyaareedkii hore, waxaa la soo wariyay in Bryant uu bedeli doono lambarkiisii ​​8aad ilaa 24aad ee xilli ciyaareedkii 2006-07 NBA. Nambarka ugu horeeya ee Bryant waa 24 ka hor inta uusan u wareegin 33. [107] Ka dib markii uu dhamaaday xilli ciyaareedkii Lakers, Bryant wuxuu ku sheegay TNT inuu doonayo inuu noqdo 24 gawaarida, laakiin ma jirin, sida 33 jir, oo ka fariistay Kareem Abdul-Jabbar. Bryant ayaa 143 xero ku leh xerada Adidas ABCD waxana uu doortay 8 adoo ku daray tirooyinkaas. [108] Wareegga koowaad ee ciyaarta, Lakers ayaa si wacan u soo ciyaaray si ay u gaaraan hogaanka 3-1 oo ay ku hogaaminayeen Phoenix Suns, iyagoo ku dhameysatay Bryant's tallaalkii dheeraadka ahaa ee ciyaarta iyo guushii ay ku gaareen 4aad. -Dhinaca Suns ee ciyaaraha 6, si kastaba ha ahaatee, waxay lumiyeen ciyaarta 126-118 ciyaaraha dheeraadka ah [109] Inkastoo Bryant uu dhaliyay 27.9 dhibcood hal kulan oo Serie A ah, Lakers ayaa burburay waxaana ugu dambeyntii ku dhufatay SunSaxda todobo kulan. [109] Ka dib markii uu dhaliyay 50 dhibcood. 7-kii Maajo 2007dii, ESPN waxay soo warisay in Bryant uu sheegay in uu doonayo in la iibiyo haddii Jerry West uusan ku soo laaban kooxda awood buuxda. [125] Bryant ayaa mar kale xaqiijiyay inuu doonayo inuu West ku soo laabto fasaxiisa, laakiin wuxuu beeniyay inuu sheegayo inuu doonayo inuu ganacsigaas sameeyo haddii aysan taasi dhicin [126] Si kastaba ha ahaatee, seddex maalmood ka dib, barnaamijka raadiyaha Stephen A. Smith, Bryant wuxuu cadhooday Lakers "gudaha" oo sheegatay in Bryant uu mas'uul ka ahaa iskaashigii Shaquille O'Neal ee kooxda, waxaana si cad u sheegay, "Waxaan doonayaa in aan ganacsade noqdo. "[127] Seddex saacadood ka dib markii la sameeyay bayaankan, ayuu Bryant ku sheegay wareysi kale ka dib markii uu wadahadal la yeeshay macalinka madaxa Jackson, wuxuu dib u eegay go'aankiisa wuxuuna taageeray codsigiisa ganacsi. [128] Bryant ayaa mar dambe lagu soo bandhigay fiidiyoow fiidiyoow ah oo sheegaya in xarunta dhexe ee Andrew Bynum lagu iibsaday All-Star Jason Kidd. [129] [130] Bryant's Lakers ayaa ku guuldareystay Boston Celtics 6 kulan oo ay ciyaareen intii lagu jiray NBA Finalka 2008. 23kii December 2007, Bryant wuxuu noqday ciyaaryahankii ugu da'da yaraa (29 sanadood, 122 maalmood) si uu u gaaro 20,000 dhibcood, kulan uu la ciyaaray New York Knicks, Madison Square Garden. Rikoorkaan ayaa tan iyo markii la jabiyay LeBron James. Inkastoo uu dhaawac ka soo gaaray farta yar ee gacmihiisa gacanta, ayaa lagu sharraxay "jeex jeexdin ah jilibka garabka ah, jeexjeexin jaban, iyo dhaawacyo isdaba joog ah oo ka dhacay jilida" wada jirka MCP "ee dhacay 5tii Febraayo, 2008, Bryant ayaa ciyaaray dhamaantood 82 ciyaaraha xilli ciyaareedka caadiga ah halkii laga dooran lahaa qalliinka. Marka laga hadlayo dhaawiciisa, wuxuu yiri, "Waxaan jeclaan lahaa in aan dib u dhigo habka qaliinka illaa iyo ka dib xilligeena Lakers iyo ciyaaraha Olimbikada ee xagaaga, laakiin tani waa dhaawac aan naftayda iyo shaqaalaha caafimaadka ee Lakers ay sii wadayaan inay sii wadaan [132] Bilowgii Sebtembar 2008, Bryant wuxuu go'aansaday inuusan qaliin u sameynin dhaawaca dhaawaca. [133] Iyadoo ay taageerayaan saxiixa xiddiga Isbaanishka ah ee Pau Gasol, Bryant ayaa kooxdiisa u horseedaya galbeedka ugu wanaagsan 57-25. Lakers waxay ku dhufteen wareeggii hore iyo May 6, 2008, Bryant waxaa si rasmi ah loogu dhawaaqay inuu yahay horyaalka MVP. Waxa uu yiri, "Waqti dheer bay ahayd, waxaan aad ugu faraxsanahay in aan matalo ururkan, si aan u metelno magaaladan." [135] West, oo masuul ka ahaa in Bryant loo keeno Lakers, ayaa ku sugnaa shir saxaafadeed si ay u dhawraan Bryant wuxuu ku guuleystey koobkiisa MVP oo ah guddoomiyaha NBA David Stern. Waxa uu yiri: "Kobe wuu u qalmaa, wuxuu lahaa xilli ciyaareed kale oo weyn, marna lama yaabin". [136] Marka laga soo tago inuu ku guuleysto abaalmarinta MVP, Bryant wuxuu ahaa xulkii kaliya ee xulashada ee kooxda NBA oo dhan May 8, 2008, xilli ciyaareedkii seddexaad oo isku xigta iyo lixaad ee xirfaddiisa. [137] Kadib wuxuu ku wareejin doonaa Kooxda NBA All-Defensive First Team iyadoo Kevin Garnett, uu helayo 52 dhibcood guud ahaan oo ay ku jiraan 24 booska koowaad, oo uu ku soo xushay xulkiisa sideedaad. [138] Lakers ayaa soo gabagabeysay xilli-ciyaareedkii 2007-08 oo ay ku jirtay 57-25 rikoodh ah, ugu dambeyntii waxay ku dhamaysteen Shirka Galbeedka waxayna isu diyaarinayaan tartan hor leh oo looga hortagayo Nuggets. Ciyaartii 1aad, Bryant, oo sheegay inuu naftiisa ku dhuftay inta badan ciyaarta, ayaa dhaliyay 18 dhibcood 32 dhibcood 8dii daqiiqo ee ugu danbeysay si uu u sii joogo Los Angeles si ammaan ah. Taasi waxay ka dhigtay Denver 50-kooxood ee ugu horeysay inay ku soo baxaan wareega koowaad ee ciyaaraha tan iyo markii Memphis Grizzlies ay ku dhufteen afar ciyaarood San Antonio Spurs 2004tii. Kulankii ugu horeeyay ee wareega xiga ee Jazz, Bryant ayaa dhaliyay 38 dhibcood iyadoo Lakers ay garaaceen Jazz in Game 1. [141] Lakers ayaa sidoo kale ku guuleysatay ciyaarta soo socota, laakiin waxay hoos u dhigtay Cayaaraha 3 iyo 4, xitaa iyadoo Bryant uu xajistay 33.5 dhibcood kulankiiba. [142] Lakers ayaa markaas ku guuleysatay labadii kulan ee soo socota si ay ugu badiso semi-finalka 6. [142] Tani waxay ka dhigan tahay galbeedka Finalka Finalka Finalka San Antonio Spurs. The Lakers ayaa ka adkaaday Spurs 5 kulan, iyagoo isu soo diray NBA Finalladii Boston Celtics. Tani waxay markii shanaad ku calaamadaysatay Bryant xirfadeeda, markii ugu horreysay oo aan O'Neal u tagin NBA Finalka. [143] Lakers ayaa markaa kadib ku guuleysatay kooxda Celtic Boston 6 kulan. [144] Derek Fisher iyo Bryant oo la socday Madaxweyne Barack Obama intii lagu jiray booqashadii Aqalka Cad ee lagu maamuusayay horyaalkii 2009 ee Lakers Xilli ciyaareedkii 2008-09, Lakers ayaa furay ololaha iyagoo ku guuleystay toddobadii kulan ee ugu horeysay. [145] Bryant ayaa kooxda ku hogaamiyay inay rikoorka rikoorka ugu guuleystaan ​​si ay ugu guuleystaan ​​si ay u bilaabaan xilli ciyaareedka soo socda 17-2, 146 iyo bartamihii December waxay wada galeen 21-3 Record. Waxaa loo doortay inuu ku guuleysto kiisii ​​11aad ee Isboortiga oo dhan, isagoo noqday ciyaaryahankii ugu horeeyay ee reer Galbeed ah bishii Bishii December iyo Janaayo isaga oo la yiraahdo Isbahaysiga Galbeedka Ciyaartii Isbuucii saddex jeer. [148] Kulankii uu ka horyimid Knicks 2dii Febraayo, 2009, Bryant ayaa dhaliyay 61 dhibcood, isagoo rikoor u dhigay dhibcaha ugu badan ee ka dhaliyay Madison Square Garden. [149] Intii lagu guda jiray 2009-kii NBA All-Star Game, Bryant wuxuu udhaliyay 27 dhibcood, 4 caawiye, 4 rebounds, iyo 4 xajmid waxaa la siiyay All-Star Game co-MVP saaxiibkiisii ​​hore O'Neal. [150] Lakers waxay dhameeyeen xeerka Juventus FC. Juventus Football Club ama Juventus waa "koox-banooni" oo kuyaalo magaalada Turin ee dalka Talyaaniga. Saalax cabdilaahi aadan. waa maamulaha kastamka abaarso ee ku yaal galbeedka magaaladda hargaysa ee lagu cashuuro qaadka waxa jagadaas loo magacaabay taariikhdu markay ahayd 10/5/2013 Isagoo Wasiirka Wasaaradda Maaliyadu wareegto Ku Soo Saaray Magacaabistiisa. Saalax oo dadaal aad u badan muujiyey ayaa wuxuu dakhliga kastamka kor u qaaday 100% Isagoo Meesha Ka Saaray Wixii Jiray Ee ahaa Lunsiga Hantida Dawlada Somaliland. Waxaanuu Ku Dadaalay Sidii Dakhligu Ugu Dhici Lahaa Khasnada Dawladda Somaliland. Isagoo Noqday Mid Tusaale U Noqda Dhalinyaro Badan oo Ka Shaqaynaysay Wasaaradda Maaliyadda Isla Markaana Loo Magacaaba Boosas Sarsare Oo Dawladda ah... Liverpool FC. Liverpool Football Club ama Liverpool waa "koox-banooni" oo kuyaalo magaalada Liverpool ee dalka Ingiriiska. Liverpool. Liverpool waa magaalad oo kuyaalo dalka Ingiriiska. Toronto. Toronta waa magaalo oo kuyaalo dalka Kanada. Ottawa. Ottawa () (sida saxda loo yaqaano Caasimada Ottawa) waa magaalo madaxda dalka Kanada. Magaalada lafteedu waxay leedahay dad ah 934,243, balse ay ku jiraan magaalooyinka ku hareereysan, waxaa ku nool dad gaaraya 1,323,783. Shahrukh Khan. Shahrukh Khan (New Delhi, 2 nofeembar 1965) sharukh waa jilaa hindi oo 50 jir sharukh khan waxa uu guursaday gouri khan oo iyaduna ah filim sameeye sharukh khan film fare award for best actor 8 jeer waxana uu ka mid yahay dadka u caansan dalka hindiya siiba aktariinta jisha filimada hindiga ah Shahrukh Khan (ku dhashay 2 November 1965), inta badan la yaabliyo, Shah Rukh Khan iyo faahfaahiyay sida Shah Rukh Khan, waa filim jilaaga Indian, soo saaraha, TV martida, mentor iyo philanthropist. Gudbiyay ee warbaahinta sida " Badshah ee Bollywood " ama " King Khan ", ayaa wuxuu u muuqday in ka badan 50 doorarka hogaanka u soo diraa laga bilaabo ayey si tallaabo iyo majaajilooyin. [4] [5] uu shaqo ee suuqa filimada Hindiya ayaa waxay kasbatay isaga guulaha badan, oo ay ku jiraan afar iyo toban Filmfare Awards intii soddon magacaabidda. Waxa uu side File:Shah Rukh Khan (Berlin Film Festival 2008) 4.1.jpg|thumbnail|Shahrukh Khan dhalashada 2 November 1965 (da'da 48)new delhi ndia189x189px edaad badiyeen Award Actor Filmfare Best isaga ku Bollywood jilaaga ugu abaal waqtiga oo dhan ee category in, xidhxidhnaa oo kaliya jilaaga Dilip Kumar dhigay. Wuxuu ahaa abaal leh Premraj ka qodneyn waxa uu by the Government of India ee 2005, iyo des ordre ee Arts et des Lettres by the Government of France sanadkii 2007, isaga oo ka qayb qaateen in ay filimada. [Tigidka loo baahan yahay] Laga bilaabo mustaqbalkiisa u muuqday masraxa iyo dhowr barnaamij taxane telefishan ' ee 1980, mar dambe ayuu sameeyey isaga oo u saftay Hindi film 1992 with Deewana. Hore ee mustaqbalkiisa ciyaareed, Khan waxaa loo aqoonsaday inuu doorasho aanan caadi ah oo la kulaney ee doorarka negative ee filimada sida Darr (1993), Baazigar (1993), iyo Anjaam (1994) for. Mar dambe ayuu u kacay inuu ka caan by ciyaaro taxane ah oo kaalimo in majaajilooyin jacaylka ama ruwaayado sida Dilwale Dulhaniya Le Jayenge (1995), [6] Dil To Bollywoodka (1997), Qaylodhaan Qaylodhaan Hota Hai (1998) iyo Kabhi Khushi Kabhie Gham (2001). [7] guusha ganacsi ee filimada, kuwaas oo isaga kasbaday tag ah ee " Boqorka Romance ". [6] Khan ka dibna markii dambe wax la kasbaday mahadnaq muhiim u ballaaran, isaga oo wixii qadaf ah ee cilmiga NASA ah ee Swades (2004), tababare xeegada in a Chak De ! Hindiya (2007), iyo sida ay characters Malasfax ee Devdas (2002) iyo My Name Ma Khan (2010). [8] [9] Thirteen oo ka mid ah filimada uu in u dhaqmeen, wxbarashada dakhliga buuran ee ka badan INR100 crore (US $ 16 million) oo dunida ah, [10] [11] isaga mid ka mid ah jilayaasha ugu guulaha badan ee keenta Hindi shineemo samaynta. [12] Khan hawlo jagada of Co-Chairman of -soo-saarka iyo qaybinta shirkadda sawirka dhaqdhaqaaq, Red karri Entertainment iyo studio dhaqdhaqaaq ah, Red karri VFX. Waxa uu sidoo kale waa wada- owner of kooxda Indian cricket Premier League Riders Kolkata Knight. [13] sanadka 2007 calaamadsan oo uu u saftay sida hor imaadka ayaa telefishanka la ciyaaraha Star Plus show Kaun Banega Crorepati. A [14] Khan waxaa inta badan la calaamadiyey by warbaahinta sida " Shah Rukh Khan Brand " sabab u biimeynta ayidaad nooc iyo ganacsi-abuurka uu kala duwan. Waxa uu sidoo kale ku lug lahaa iskudayayaa qabeen ah oo la xidhiidha daryeelka caafimaadka, lacagaha gargaarka iyo waxbarashada carruurta, kaas oo uu ku sharfeen isku diiddan Pyramide abaalmarinta Marni ayaa UNESCO ee 2011. [15] [16] Khan waxaa loo arkaa in ay mid ka mid ah filimada ugu weyn stars ee taariikhda filimada, masaf soo socda ayaa sheegtay in ay soo tiriyaan in balaayiin ah; ee 2011, ka Times Los Angeles isaga loo yaqaan " star dunida movie ugu weyn. " [17] wuxuu sidoo kale la joogto ah featured ee dagalka ka mid ah magacyada ugu dhaqanka Indian iyo sanadkii 2008, Newsweek isaga magacaabay mid ka mid ah 50 qof ee ugu awoodda badan dunida oo dhan. 1.noloshii hore. Khan waxa uu ku dhashay on 2 November 1965 ee New Delhi, India, [1] [2] [a] oo soo koriyey ee Mangalore ee shanta sano ee ugu horreeya ee uu noloshiisa. [20] [21] oo uu awoowe uu ahaa injineer Chief ee Mangalore dekadda 60eeyaha. [22] Markaasaa aabbihiis, Taj Mohammed Khan, korsiay qowmiyad, waxay ahayd dhaqdhaqaaqe madaxbanaanida Indian from Peshawar, British Hindiya (maanta Pakistan). [23] Sida ay Khan, board- dhiganayo asal ahaan wuxuu ka yimid Afgaanistaan ​​. [24] oo hooyadiis, Lateef Fatima, waxay ahayd gabadhii qaatay ee Shah Nawaz Khan, General Major ah ee Ciidanka Qaranka Hindiya. [25] Shahrukh Khan aabihii in si New Delhi ka yimid Qissa Khawani Bazaar ee Peshawar ka hor 1947 Risaalo ka mid ah Hindiya. [26] marka laga inuu asal ahaan, Khan wuxuu isu sharaxay on Twitter sida " hyderabadi kala badh (hooyada), nus korsiay (aabbihiis), Kashmiri qaar ka mid ah (ayeeyo) " [27] Aabbihii waa uu dhintey kansarka markii Khan ahayd 15 sano jir, iyo hooyadiis ku dhintay 1990 ka dib markii xanuun daba dheeraaday. [28] [29] Khan oo ahaa mid aad u lifaaqan Waalid inuu u aqbalin sida ilmo iyo qeexayaa dhimashada ay hore sida tub in uu nolol iyo sida uu dhiiranaanta ugu weyn ee shaqo adag. Khan wuxuu leeyahay walaashaa ee oday la odhan jiray Shehnaz. [30] Koritaanka ee xaafadda Rajendra Nagar ee Delhi, [31] Khan qeyb galay St Columba ee School [goorma?] Iyo College Hansraj ah (1985-1988) xoogsigiisa Bakalooriyada in Economics. In kasta oo isna wuu eryooday Darajo Masters ah ee Mass Communications at Jamia Millia Islaam, mar dambe ayuu u baxay ciidan ah ee Bollywood. [32] Sidoo kale wuxuu ka qeyb galay School Qaranka ee Drama in Delhi. [33] [goorma?] Dhimashaddii hooyadiis ka dib, Khan guuray Mumbai 1991. [34] wuxuu guursaday Gauri Chibber, Hindu ah, in xaflad aroos dhaqameed Hindu on 25 October 1991. [28] Sida ay Khan, halka wuxuu si xoog leh uu rumaysan yahay in Islam, ayuu sidoo kale waxa la qiimeeyo diinta xaaskiisa. Marka guriga, carruurta uu raaco diimaha labada, kula Quraanka lagu soo socota inay timaado ku sameeyay ilaahyadii Hindu. [35] Waxay leeyihiin wiil (B. 1997) 'Ra' iyo gabadh Suhana (B. 2000). In 2013 waxay noqdeen waalid ilmo saddexaad magacaabay Aabraam [36] via hooyada gaadh ah. [37] [38] Khan walaasheed ka weyn Shehnaz sidoo kale [39] iyaga la deggan yahay. 2.shaqada uu ka shaqeeyo. Khan bartay cuskanaysa kudayasho suuban ee agaasimaha tiyaatarka Barry John at Delhi ee " Theatre Action Group " (TAG) Khan doorka ugu horeeya ee cardigan ahaa ee taxanaha telefishanka Lekh Tandon ee Dil Dariya, laakiin sabab u tahay dib u dhac -soo-saarka, taxane telefishan 1988, Fauji wuxuu ahaa ugu horeeyay ee telefishanka uu. Waxa uu ciyaaray doorka hoggaamineed ee Commando Abhimanyu Rai ee show ah loo amaano, kaas oo isaga tiro aqoonsi kasbaday. [34] [41] wuxuu on galay inuu u muuqdaan in Aziz Mirza ee Circus (1989) [42] iyo waxay door yar yar ee lagu sameeyo -for- telefishanka filim luuqadda Ingiriiska, kaas oo Annie siiyaa Waxa kuwii (1989). Wuxuu kasoo muuqday teleserials kuwan, oo keentay dhaleecayn inay is barbar dhigaan style jilitaanka leh in filimka jilaaga Dilip Kumar. [43] In 1991, Khan daadatay iyo salkeeda ilaa Mumbai iyo heshay filimka dalab ugu horeeyay ee ay la Hema Malini ee ugu horeeyay directorial Dil Aashna Hai. [34] si kastaba ha ahaatee, ay sabab u dhac -soo-saarka, filimka labaad, Deewana (1992), garab Rishi Kapoor iyo Divya Bharti marka hore la sii daayay. [33] Filimku wuxuu noqday a hit xafiiska sanduuqa, iyo bilaabay xirfadiisa Bollywood [44] oo uu ku guuleystay Filmfare ahBest Award Male kooxda, sanadka soo socda. [tigidka loo baahan yahay] Khan iyo xaaskiisa Gauri Chhibber ee 2012; waxay guursatay xitaa ka hor ayuu xirfadda filimka bilaabay in 1992 In 1992 wuxuu ciyaaray dabeecadda Malasfax in comedy ah, Gentleman Raju Ban Gaya, kaas oo ahaa inuu ugu horeysay ee shaqayntu badan leh jilaa Juhi Chawla.Filimku wuxuu cadeeyay inuu yahay a hit xafiiska sanduuqa. [45] wuxuu on galay inuu star in Ketan Mehta ee Maya doonaa jilidda (1993), la qabsashada ah ee Gustave hit counter ee sheeko Madame Bovary. Marka la sii daayo, filimka guud khilaaf ee Hindiya ay sabab u tahay muuqashada Khan ee ah " cad " goobta galmo la wada -star Deepa Sahi. [46 3.Guul u Ba'an iyo ganacsiga: 1993-97. In 1993, Khan, irdaha mahadnaq ah ee la kulaney ee doorarka negative, in of an lover waswaas ah iyo mid dhiig qaba, siday u kala horreeyaan, in xafiiska sanduuqa Hits, Darr iyo Baazigar. [47] " Encyclopedia of Hindi daweeyaa " ayaa lagu falanqeeyay in "ayuu ku cayday image ee geesiga caadiga ah ee labada filimada kuwaas oo abuuray inuu version gaarka ah ee geesiga revisionist. " [48] Darr calaamadsan ugu horeysay ee shaqayntu badan oo Khan leh film - gaare Yash Chopra oo uu Banner Yash Raj Films. Khan stammering filimka iyo adeegsiga weedha, " waan ku jeclahay, Kkkiran, " waxay ahaayeen kuwo la jecel yahay la leh dhageystayaasha. [49] deyntiisa kale, Baazigar, kaas oo uu ciyaaray aarsada aan la qiyaasi karin, kuwaas oo dil isaga iyo xaaskiisa, " argaggixiyey dhageystayaasha Indian " oo leh xad-gudub ah lama filaan ah oo ka mid ah caanaha caadiga ah Bollywood. [50] isaga waxqabadka ee Baazigar isaga ku guuleystay inuu Filmfare Award Best Actor marka hore. Isla sanadkii, Khan ciyaaray doorka muusikiiste jacaylka - ku dhuftay ah ee Kundan Shah ee dramedy Kabhi Haan Kabhi Naa, waxqabadka in isaga ah Dhaleeceyn Award Filmfare for Best Performance kasbaday. In dib u eegis ah kunba in 2004 for Jengeli, Sukanya Verma waxa loo yaqaan Khan waxqabadka ugu fiican. [51] Khan, isaga qudhiisa ayaa 2006, inuu filimku this to filimka ugu fiican in uu u dhaqmeen maadan [52] Sannadkii 1994, Khan mar kale ciyaaray ah lover waswaas ah Anjaam, co- cardigan Madhuri Dixit. In kastoo filimka ahaa failiure ganacsi, Khan waxqabadka isaga kasbaday Best gool kulaad Award Filmfare ah. [53] Sannadkii 1995, Khan jilay laba blockbusters sanduuq - xafiiska. Isaga oo marka hore loo sii daayo ahaa Rakesh Roshan ee bixijirey melodramatic Karan Arjun, kaas oo Khan ahayd qayb ka mid ah ee kabka ah ensemble ka mid ah Salman Khan, Kajol, Mamta Kulkarni, Raakhee iyo kucawin. Filimku wuxuu, kaas oo la macaamilooday fikradda ah reincarnation, wuxuu noqday filimka labaad ee ugu Idman ee sanadkan ee Hindiya. [54] wuxuu u raaceen leh ugu horeeyay directorial Aditya Chopra ee, jacayl ah Dilwale Dulhania Le Jayenge. Guul muhiim ah oo ganacsi weyn, filimka wuxuu noqday wax soo saarka sanadka ee ugu sareysa - Idman ee Hindiya ee dibadda iyo [55] Filimka lagu dhawaaqey ah " Saylac Lughaya waqtiga oo dhan ";. Ahaatee waxa wali filimka ugu dheer - ordaya ee taariikhda shineemo Indian [56] iyo sida of 2011, waxaa weli ku ciyaaraan ee tiyaatarka Maratha Mandir ee Mumbai. [57] Dilwale Dulhania Le Jayenge ayaa saamayn weyn INR 1.2 billion oo dunida ah. Filimku wuxuu ku guuleystay toban Filmfare Awards, iyo Khan waxqabadka sida NRI yar oo dhacaa for dabeecaddiisa Kajol ee halka safar Yurub oo dhan isaga ku guuleystay ogey iyo Award Actor labaad Best at Filmfare ah. Sannadkii 2005, Indiatimes Movies kaalinta filimka baahsan ee 25 -ka Waa Eeg Bollywood Films, waxa xusaya sida " trendsetter of noocyo " a. [58] Raja Sen dib loo eego, " Khan siinayaa waxqabadka a heer sare ah, ayaal lover for 1990 with panache weyn. Waxa uu qabow iyo flippant, laakiin daacad ah oo ku filan in ay rafcaan u Abuukar [Akhri]. waxqabadka laftiisu waa, sida ugu fiican ee shirkadu ku, soo ciyaaray si wanaagsan ay u soo gaarto sida effortless ku filan, sida non- jilitaanka. " [59] 1996 cadaatay in ay hal sano ka niyad for Khan, sidii uu u muuqday in laba failiures muhiim ah oo ganacsi, Praveen Nischol ee Ingiriisi Babu Desi nidaam dawli ah iyo Mahesh Bhatt ' Chaahat [60] Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1997, doorka uu cardigan in Subhash Ghai ee riwaayadaha bulshada Pardes isaga kasbaday guul ganacsi. Filimku wuxuu, kaas oo sidoo kale featured Dhyan Chaudhry iyo Apurva arrini marayso, isaga arkeen sawir doorka Arjun, aflaan tallan a moral soo food saartay. Waxqabadkiisa isaga magacaw ah jilaaga ku Best at the xaflad Filmfare Award kasbaday. Ka dibna wuxuu saftay comedy ka taataabtay Aziz Mirza ee, Haa Boss, ka soo horjeedka Juhi Chawla. Marka la sii daayo, filimka la sameeyey dhexdhexaad ah iyo sidoo at the - xafiiska sanduuqa. [61] deyntiisa kama dambaysta ah ee sanadka ahayd Yash Chopra ee Dalka Koofur Afrika muusikada Saylac Lughaya, Dil to FilmBest. Mashruucu wuxuu, sidoo kale featuring Madhuri Dixit iyo Karishma Kapoor, calaamadsan oo uu wada shaqeyn labaad kula gaare filimka. Khan essayed doorka Rahul, agaasimaha marxaladda ku dhacaa, in jacayl leh mid ka mid ah uu soo sawiri cusub ah, ciyaaray by Dixit. Filimku wuxuu sidoo kale uu qabadka la kulmay mahadnaq muhiimka ah; wuxuu ku guuleystay inuu Award Best Actor saddexaad ee Filmfare ah [61]. 4.1998-2002: aqoonsi International. Sannadkii 1998, Khan muuqday saddex filimada. Isaga oo marka hore loo sii daayo ahaa Mahesh Bhatt ayaa tallaabo comedy, Karne soo horjeeda Juhi Chawla oo Landmark Bendre. Filimku wuxuu, taas oo ay aragtay isaga door double sawir, calaamadsan oo uu ugu horeeya ee shaqayntu badan oo leh shirkadda wax soo saarka Yash Johar ee, sawdkiina Productions. Si kastaba ha ahaatee Filimka, ku guuldareysatay inay si fiican u sameeyaan xafiiska sanduuqa. [62] markaa uu ku guuleystay aannu ammaantaada ugu muhiim ah, isaga oo waxqabadka ee Ratnam ee loo amaano Dil Se... Filimku wuxuu ahaa kii saddexaad ee Ratnam ee afafka, filimada terror in muujinayaa xiriirka aadanaha ka dhanka ah asalka ah oo ah siyaasi Indian, ka dib markii Roja (1992) iyo Bombay (1995). [63] [64] Khan ciyaaray qayb ka mid ah Amarkant "Amar" Varma, wariye All India Radio an, kuwaas oo horumarisa infatuation ah oo argagixiso ah dahsoon, ciyaaray by Manisha Koirala. [65] Rediff.com la daabacay, "Khan gaarsiisaa waxqabadka qasab ah. Wuxuu door weyn ka qaba xakameeyaan giijisan, oo qeexaysa ku qotontay superbly." [66] Filimka, taas oo dhaqaale ahaan ku guuldareystay in Hindiya, si kastaba ha ahaatee, ah guul ganacsiga dibada, [67] noqoto Indian filimka ugu horeeya in ay galaan 10 at xafiiska sanduuqa United Kingdom ah. [68] Deyntiisa kama dambaysta ah ee sanadka ahayd Karan Johar ee Dalka Koofur Afrika candyfloss, Qaylodhaan Qaylodhaan Hota Hai, kaas oo isaga lagu lamaaneeyey Kajol iyo Rani Mukerji. Filimku wuxuu ku dhawaaqey ah "Saylac Lughaya waqtiga oo dhan", oo leh guud ee adduunka ka badan INR1 bilyan. [69] Khan ciyaaray doorka Rahul Khanna, arday kulliyadda a, ku dhacaa, in jacayl leh oo uu saaxiib fiican ee, Anjali (Kajol) ka dib markii dhimasho of xaaskiisa, Tina (iisulwasaaraha oo), sannadood ka dib jebinta inay la kulmaan. Waxqabadkiisa isaga badisay Actor abaalmarinta Best xaflad Filmfare sanadka labaad oo isku xiga. Khan sii daayo kaliya ee 1999, baadshah soo horjeeda Twinkle Khanna, waxay ahayd grosser celcelis ahaan, kaas oo uu ku kasbaday a magacaabista Filmfare Award for Performance Best in Doorka bilaha. [70] Isla sanadkaas, Khan dhigay isaga oo shirkada wax soo saarka gaar ah, Dreamz Unlimited jilaaga, Juhi Chawla oo ah agaasimaha, Aziz Mirza. (Hoos fiiri). Sannadkii 2000, saddex ka wada shaqeeyeen on iyagoo filimka ugu horeeya, Phir Jawan Dil Hai Hindustani. Filimku wuxuu ku furay reviews isku qasan ka soo dhaleecayn iyo dhageystayaasha isu eg iyo ku fashilmeen in ay la jaanqaadaan guusha ganacsi ee filimada hore seddexda ee, Gentleman Raju Ban Gaya iyo Haa Boss. [71] Khan sii daayo next ahaa Mansoor Khan tallaabo riwaayad Josh. Filimku wuxuu ku jilay Khan sida Amiiral burcad a Christian in Goa, kula Aishwarya Rai ciyaaro walaashiis mataan. Filimku wuxuu ku ah guusha uu xafiiska sanduuqa ku yaal labada Hindiya ee dibadda iyo. [71] Vinayak Chakravorty of Hindustan Times ka qoray in Khan "basks in uu kaalin tailormade, xaqii feedhaha leh panache iyo Cumrada ee streetsmart adag." [72] wuxuu ku xiga ciyaaray ee doorka dahan a Muslim, la garaacay si uu u dhinto inta lagu guda jiro Kacdoon soo socda Risaalo ka mid ah India ee Hey Ram. Directed by iyo wada-cardigan Kamal Hassan, filimka wuxuu ahaa loo amaano iyo loo doortay Hindiya ee galitaanka Film ka Best Language Dibadda faxad sanadkaas. [73] Intaa waxaa dheer, waayo version Tamil ee filimka, Khan loogu magac daray, isaga oo u gaar ah Khadadka. [74] deyntiisa kama dambaysta ah ee sanadka ahayd Aditya Chopra ee riwaayadaha Human Immunodeficiency Virus, Mohabbatein, co-cardigan Amitabh Bachchan. Filimku wuxuu ahaa guul weyn ee dhaqaale, iyo Khan waxqabadka sidii macalinka music a ahaa marsiiyey by dhaleecayn; Taran ceyrow ee Bollywood Hungama ku xusan isaga noqon "aad u fiican sida Raj loo raacshay." Wuxuu ahaa la siiyay uu labaad Filmfare Dhaleeceyn Award for Best Actor for waxqabadkiisa filimka. Sannadkii 2001, Khan soo saaray iyo essayed doorka Malasfax in Tacaddi waxa taariikhi ah Santosh Siwaan ee, Asoka, koonto qayb fictionalized ee nolosha Ashoka weyn. [75] Filimku wuxuu ahaa baaray at Film barakiciyay ay ka Festival iyo 2001 Toronto International Film Festival si. jawaab togan [76] Filimka, kaas oo sidoo kale featured Kareena Kapoor helay reviews guud ahaan wanaagsan leh Khan qaata reactions wanaagsan oo uu waxqabadkayagu; ". ayuu bulsheed ee waxqabadka xoog leh, in xilkaan si fiican u qeexay" Xusay gabagabeeyey in [77] Soo socda isaga oo la kaashanaya Karan Johar oo mar kale Riwaayadda qoyska, Kabhi Khushi Kabhie Gham, kaas oo uu saftay sida qayb ka mid ah ee kabka ah ensemble ka mid ah Amitabh Bachchan, Jaya Bachchan, Kajol, Kareena Kapoor iyo Hrithik Roshan. Filimku wuxuu ahaa guul weyn ee dhaqaale ee Hindiya iyo top Idman-soo-saarka dalka Hindiya oo dhan-time suuqa dibada ilaa 2006, kasbanayaan in ka badan INR 1.17 billion oo dunida ah. [78] Khan wixii qadaf ah ee Rahul Raichand, wiil ay korsatay dabeecaddiisa Bachchan ayaa, bal yaa isaga u Ki for guurinayay gabar ka tirsan koox hoose dhaqan-dhaqaale badan qoyskiisa, ciyaaray by Kajol, ayaa la kulmay mahadnaq dadweynaha ballaaran. Khan ku tilmaamay qof ee Rahul by leh, "Waxaan jeclahay ee nuglaanta iyo daacadnimo ku jira inuu indhihiisa. Wuxuu leeyahay racfaanka ee wiil albaabka ku xiga. Sokow, uu xoogga iyo awoodda ay u gaarsiin caadifadaha oo aan erayada waa yaab." [79] Taran ceyrow iyo dib u eegeen, "Khan haddana mar kale sparkles", oo ogaaney in uu sameeyaa qayb ka ah "oo leh koobay Madaxweynaha la yaab leh, fasalka, daacadnimo iyo bisaylkooda". [80] Waxaa rafaadka magacaabista kale for Award Filmfare Best Actor. Khan galin dagdag ah Kabhi Khushi Kabhie Gham sida "tub in mustaqbalkiisa ciyaareed ah". [79] Sanadkii 2002, Khan ciyaareen door titlular ee Sanjay Leela Uur ee Dalka Koofur muddo, Devdas, kaas oo ahaa Bollywood filimka ugu qaalisan ee abid lagu sameeyo waqtiga. [81] Tani waxay ahayd Hindi dhaqaaleedka filim saddexaad ee Sharat Chandra Chattopadhyay ee sheeko of magac la mid ah. Featuring soo horjeeda Aishwarya Rai iyo Madhuri Dixit, Khan waxqabadka sida khamriga ah oo caasiyoobay, oo ahaa iyo sidoo kale helay iyo wuxuu ku guuleystay weli Award kale Actor Filmfare Best. Filimku wuxuu shaac baxeen sida filimka ugu sareeya Idman ee sanadkan ee Hindiya iyo wadamada dibadda, kasbanayaan dakhli ah ee INR84 crore (US $ 13 million) oo dunida ah. [82] [83] Devdas ku guuleystay abaalmarinta badan, oo ay ku jiraan 10 Filmfare Awards oo la helay baaritaanka gaar ah at the 2002 Film Festival Cannes. [84] [85] Waxaa helay magacaabista Bafta for Film Best Language Dibadda iyo sidoo kale ahaa Hindiya ee galitaanka Film ka Best Language Dibadda faxad. Waraysi uu la yeeshay Rediff.com, Khan commented, "stars Waxaan ku nooshahay xumbo this halkaas oo qof walba waxa uu dhoola aad at, halkaas oo qof waliba wuu idin jecel yahay. Calashaan, waxaad waayi la xiriirto dhab ah, oo qoto dheer hoos u murugo. Working on filim this naga xiri qaba dareen in. "[33] Ka dib markii la sii daayo filimka, Khan qaaday jabsaday lix bilood ah ka soo matalaya. Waxaa uu sheegay in intii uu nasasho, ayuu "ku faraxsanaayeen dareen reer Murugo". Khan ayaa sidoo kale jilay garab Madhuri Dixit iyo Salman Khan ee-riwaayad qoyska Hum Tumhare Hain. Filimku wuxuu, kaas oo ahaa in samaynta muddo lix sano ah, ay sabab u kala go'ayn dhibaatooyinka soo saarka, ah grosser celcelis ahaan xafiiska sanduuqa. [82] 5.2003: dhaawac kheyr iyo qalliin ku xiga. Bishii December 2001, halka Lily muuqaalka gaar ah Krishna Vamsi ee Shakti: Power The, Khan dhaawac dhabarta ah halka qabanayaan saleynayo ficil [86] wuxuu u duulay Adariya toddobaadkii dambe for taxane ah oo marxalad shows taas oo keentay inay jirba dheeraad ah. xaaladdiisa. [86] By waqti aad u Mumbai wuu soo noqday, Khan uu ahaa aragga xanuun aad u daran. [86] wuxuu ahaa cudurka disc a prolapsed u dhexeeya araxda lix iyo toddoba. [86] Khan isku dayeen dabiibka alternative kala duwan ka soo homeopathy si Fasal Xaaji laakiin waxba ku bixiyeen in xal waara loo. [86] wuxuu markii dambe toogtay Devdas (2002) iyo Chalte Chalte (2003) in xanuun ba'an oo sii biqil for Kal Ho Naa Ho (2003). [86] [87] By bilowgii 2003, Khan xaalad aad u ba'an sii xumaatay. [86] [88] [88] Bishii Febraayo, Khan waxaa loo sheegay by dhakhaatiirta ee uu lahaa si uu u maro Cervical Discectomy degdeg ah iswadda. [89] [88] [90] qaliin The meel on 24 February ee Isbitaalka Wellington, London iyo qaatay muddo hal saac -. disc titanium a la galiyay in uu laf-dhabarka oo uu soo saarey laba maalmood ka dib markii [86] wuxuu wajahay dhibaatooyin post -operative dhowr ay ka mid yihiin xabeeb, daciifnimo, xanuun iyo sare halista infakshanka. [86] [89] wuxuu u bilaabeen Kal Ho Naa Ho (2003) iyo Main Hoon Na (2004) tooganayasa in June of si kastaba ha ahaatee isla sanadkaas, dhaawac keentay Khan hoos jarida noticeably on shaqo iyo yaraynta uu tirada filimo ah sanadkiiba. [87] [91] Sannadkii 2003, Khan soo saaray iyo jilay Aziz Mirza ee, Chalte Chalte, jacayl ah ka qabashada dhibaatooyin ka soo food by lamaane is qaba, ka soo horjeedka iisulwasaaraha oo. Filimku wuxuu ahaa dhexdhexaad ah lagu guuleystay in Hindiya iyo wixii intaa, si fiican suuqyada dibada nabdoonaa [92] [93] deyntiisa soo socda ahayd Kal Ho Naa Ho, dramedy a dhigay Magaalada New York;. Qoray Karan Johar, si toos ah by Nikhil Advani iyo wada - cardigan Jaya Bachchan, Preity Zinta iyo Saif Ali Khan. Khan helay mahadnaq muhiim u tahay sanadihii hore wixii qadaf ah ee Aman Mathur, nin qaba cudur wadne dilaa ah. Hindu ayaa xustay, " isaga oo xamaasad Fadli, isaga oo tamar adeeein, Shah Rukh waa in foomka halkan. Oo sidii nin leh maalmo kooban oo ay ku noolaadaan iyo nolol ay u hoydaan daqiiqad, ayuu ka eegayaa aad la jeceel. Wuxuu hoos u dhigta badan si ay ilmada. iyo ilmaysiisa kasta oo uu u kacda rank sare ee milatgariga of jilayaasha ". [94] filimka waxa uu ahaa guul muhiim ah iyo ganacsiga, noqoto filimka labaad ee ugu sareeya Idman gudaha iyo Bollywood filimka top Idman suuqa dibada sanadkaas. [92] markii [goorma?] habeeyaa sicir bararka total its adduunka guud waxaa loo INR 1.3 bilyan. [95] Filimku wuxuu isaga Filmfare Best Award Actor magacaabista kale kasbaday. Khan leh Kajol iyo Karan Johar at the 2010 Berlin International Film Festival ay filimka My Name Ma Khan. 2004 wuxuu ahaa sanad halis ah oo ganacsigooduna for Khan. Wuxuu soo saaray iyo jilay Farah Khan ee ugu horeeyay directorial, tallaabo comedy ku Main Hoon Na garab Suniel Shetty, Sushmita Sen, Kirron Kher, Amrita Rao iyo Zayed Khan. Wax ka qabashada account a fictionalized ee xiriirka Hindiya - Bakistaan ​​, filimka ah a guusha weyn ee ganacsiga. [96] markaa wuxuu ciyaaray ah Air Force tijaabo Indian, Hoobiyayaal Hogaamiyaha Veer Pratap Singh in Yash Chopra ee jacaylka taxanaha Veer - Zaara garab iisulwasaaraha oo oo Preity Zinta. Filimku wuxuu ahaa hit ugu weyn ee 2004 ee labada Hindiya iyo dibada, oo leh guud ee adduunka ka badan INR 940 million [78] [96] iyo Iagu 55aad Berlin Film Festival in ay mahadnaq muhiim ah. [97] Veer - Zaara, taasoo oos jacaylka Singh iyo qof dumar ah oo Pakistani, Zaara Haayat Khan (Zinta) kexeeyeen Khan mahadnaq leh Rama Sharma ka qoraal Tribune, " Shah Rukh Khan halkan qaaddey dhaadheer, waqtigan xasaasiga ah, anigoo goor wanaagsan ee kor ku nasakhay ah. weedho ku jiraan dad waaweyn ka gaari out to taaban qalbiga dadku ay wadaagaan. " [98] Bishii December 2004, Khan ballaaran ka helay ogey, isaga oo waxqabadka ee Ashutosh Gowariker ee riwaayadaha bulshada, Swades. Sidoo kale featuring Gayatri Joshi, Swades Abuu Bakar sheekadii saynisyahan NASA ah kuwaas oo ku soo laabtay Hindiya si ay u hesho la xiriir Oo xididdadiisuna. Dhowr filimada naqdiya tixgelin Khan waxqabadka filimka inuu noqdo isaga oo ugu fiican ilaa taariikhda. [8] Ansaarul Jitesh Pillai falanqeeyay, " Ugu dambayntii waxa qalbigaaga ku soo booda u sixir ah Shah Rukh Khan, kuwaas oo unarguably siinayaa waxqabadka fiicnaa mustaqbalkiisa ee. Laxo ee dhagarta kasta ama tamar habdhiska, isaga oo cidhiidhi iyo waa la taaban karo. wuxuu kala degtaa Mohan Bharghava fudayd consummate, waxa aad dareemi kartaa lillaahinimada ee ku baajiyeen, surtoobee oo ilmo uu ". [99] Filmfare ka mid waxqabadkiisa sanadkii 2010 arrinta of the " Top 80 jimcaha la sameeyay ". [100] wuxuu ahaa sharaxan Filmfare Best Actor Award for dhan saddex of sii daayo oo uu sannadkii 2004, iyo ugu danbeyn ku guuleystay abaalmarinta for Swades. [96] filim laftiisu ahaa featured liiska Xusay ee 10ka Best Bollywood Movies of the Toban. [101] Waxa uu sii daayo kaliya ee 2005, Jawan soo horjeeda iisulwasaaraha oo, Iagu Film Tirinta Madax ka Festival oo loo doortay Hindiya ee rasmiga ah in ay la gurayo, waayo 79- Academy Awards entry. [102] Inkastoo nabadgelyo ee at the - xafiiska sanduuqa, Jawan ahaa loo amaano, sida uu ahaa Khan ee waxqabadka, taasoo Raja Sen loo yaqaan " A waxqabadka u oolli-jirin, [That] sababaha uu sarraynta ee dunida filimka ". [103] sanadka soo socda ayaa, Khan gacan saar la leeyihiin Karan Johar for markii saddexaad ee ka - riwaayadaha dadka waaweyn, Kabhi Alvida Naa Kehna. Iyada oo iska tuur, an ensemble ay ka mid yihiin Amitabh Bachchan, Preity Zinta, Abhishek Bachchan, iisulwasaaraha oo iyo Kirron Kher, filimka ayaa sheegay in sheekadii laba lamaane unhappily guursaday ee New York, taas oo keentey in arrin ah niman aan. Khan ciyaaray doorka Dev Saran, ciyaaryahan qadhaadh iyo gedaaman kubada cagta hore, waa kuwa kamidyihiin xaaskiisa (Zinta) guulo sida editor majaladda fashion ah. Filimku wuxuu ka helay reviews Wakaladda ka soo filimada naqdiya laakiin ah a guusha weyn ee ganacsiga;. Baxaya sida grosser ugu weyn India ee suuqa dibada, oo leh dakhliga ka badan INR 1.13 billion oo dunida ah [78] [104] Wuxu la essayed doorka Malasfax in bixijirey ficilka, Don, Jen ah 1978 filimka of isku magaca. Filimku wuxuu sidoo kale Khan comments isku qasan ka heshay filimada naqdiya. Isaga oo qabadka ahaa oo marar badan marka la barbar dhigo in ee Amitabh Bachchan, Aktarka ee asalka ah. [105] Taran ceyrow sheegay in Khan " ma aad u wanaagsan sida Don. Wuxuu Kongreeska qof sharka leh barwaaqoobi doonaa. Laakiin uu ku guuldareysto inuu qaado off doorka kale [Vijay] Xukuntay. Waxay u egtahay ilaa sameeyey, waxa aanu u iman dabiiciga ah isaga at dhan. " [105] Iyadoo Derek Elley of kala duwan ku dooday in " waa adag tahay in la aqbalo (Khan) sida qof horyaalka " iyo in " Khan waa meel fog wax qancin sida Vijay, ilaa ciyaaro si uu Rooma - com raacsan waxaad aaddaa kaftan waxay isugeyn. " [106] filimku wuxuu noqday filimka shanaad ee ugu Idman ee sanadkan ee Hindiya [104] iyo filimada ugu sareeya Idman ee sannadka suuqa dibada. Waxa saamayn guud ahaan INR 1.04 billion oo dunida ah. [78] Labada Kabhi Alvida Naa Kehna iyo Don isaga kasbaday magacaabidda Best Actor at Filmfare ah, halka tan dambe ayaa isaga Actor magacaabista a Best at the Awards Asian Film kasbaday. Sannadkii 2007, Khan saftay Yash Raj Films ' Chak De ! Hindiya, xisaab a semi- khayaalka oo ka mid ah kooxda Indian haweenka xeegada qaranka. Khan ayaa sheegay in halka uu asal ahaan wuu caawiyey inta lagu guda jiro Cabdijibriil oo (wuxuu qayb ka mid ah kooxda ciyaarta xeegada jaamacaddii uu ahaa inta lagu jiro iyo u hawaystay noqon ciyaaryahan xeegada xirfadeed ka hor inta uu ku xanuunsaday dhaawac dhabarka ah), wuxuu dareemay ciyaaro mar kale waqti dheer ka dib wuxuu ahaa " mid aad u adag oo kala duwan ". Khan jeexjeexay muruqa ah saddex maalmood ka hor Cabdijibriil oo ahaa in ka badan. [28] [107] [108] Chak De ! Hindiya wuxuu ahaa guul weyn oo muhiim ah oo ganacsi ee Hindiya iyo dibadda. [109] shaqeysato weyn INR 1,03 bilyan oo dunida oo dhan, [78] Rajeev Masand ka soo CNN - ibn qoray oo ku saabsan waxqabadkiisa, " wixii ugu horeysay tan iyo Swades time, Shah Rukh waxay kaalin iyada oo mid ka mid ah uu baahiyihii la mid ah, iyada oo aan wax ka mid ah adal uu astaanta sheyga. ilkahooda wuxuu India ee qaybta ka ah tababaraha goostay iyo yimaado ilaa leh sida waxqabadka a heer sare ah. Waxa uu rajo at times iyo xanaaqa at dadka kale, waxa uu kaftan ah waqtiyada, iyo xaggii dambe ee doonnida at dadka kale. Waxa uu ciyaaraa Kabir Khan sida dhabta ah insaanka ee jidhka - iyo - dhiig. " [110] Filmfare sidoo kale waxaa ka mid ahaa inuu qabadka ee 2010 arrinta of the " Top 80 jimcaha la sameeyay ". [9] Chak De ! Hindiya noqday filimka saddexaad ee ugu Idman of 2007 ee Hindiya iyo badisay Khan weli Award kale Filmfare for Best Actor. Isla sanadkaas, Khan jilay Farah Khan filimkiisa labaad, Om Shanti Om garab Deepika Padukone, Shreyas Talpade iyo Arjun Rampal. In melodrama dib-u- wayni waxay, Khan essayed doorka Om Prakash Makhija, artiste a yar laga soo 1970- kii waxaa la Madxweynaha sida xiddiga la odhan jiray Om Kapoor ee 2000. Waxqabadkiisa oo guud ahaan si fiican helay by dhaleecayn; ". [T] ayuu shirkada ganacsi iska leh Shah Rukh Khan, kuwaas oo ka dilaacay xerada comedy, riwaayadaha sare iyo ficil leh style si uu u saxiixo - lama filaan ah iyo intuitively waxgarad " Khalid Mohammed ka soo Hindustan Times ka qoray, [111] filimku wuxuu ku ah sawir sanadka ee ugu sareeya dhaqdhaqaaq Idman ee Hindiya iyo suuqa wadamada guud ee adduunka ka badan INR1.48 bilyan. [112] Om Shanti Om isaga magacaabista kale jilaaga xaflad Filmfare ku kasbaday, inkastoo uu ku guuleystay abaalmarinta for Chak De ! Hindiya. Sannadkii 2008, Khan gacan saar la leeyihiin Aditya Chopra for markii saddexaad for riwaayado ka taataabtay doorashooyinkii ka, Rab Ne Bana Di Jodi, dhawaan ka soo horjeeda Anushka Sharma. Khan ciyaaray Surinder Sahni, nin xishood leh hooseeyo sharaftooda, kuwaas oo jacayl ah ee xaaskiisa shil ah (Sharma), wuxuu sababaa isaga inuu kooxdaas ayaa bedali - amarnay in cod dheer iyo xiiso - jecel ee Raj. Filimku wuxuu ka helay reviews isku qasan ka soo filimada naqdiya, laakiin waxaa lagu dhawaaqay Saylac Lughaya a at the - xafiiska sanduuqa. [113] oo uu qabadka ahaa appreciated by dhaleecayn, iyo Raaxeel Saltz of The qoraal New York Times, " The door dual Surinder / Raj u muuqataa dawaarlaha - sameeyey (malaha ahaa) ee Mr Khan, kuwaas oo uu helo si ay u muujiyaan off talanti oo mataankiisii ​​: wuxuu nobly soo gaartaa iyo entertains leh panache " [114] Waxaa isaga weli magacaabista kale jilaaga xaflad Filmfare ku kasbaday.. Bishii December ee isla sannadkaas, Khan dhaawac ah garabka halis ah halka Afgooye door Weah Deshpande ee Dulha mil Gaya ah. Wuxu la Hon fadhiyada daaweynta dabiiciga ah ballaaran waqtiga, laakiin sabab u ah xanuun aad u weyn in isaga dhawaad ​​jidkan qarqoora ee tagay, wuxuu lahaa maro qalliin soo hooyeen tartankii ah bishii Febraayo 2009. [115] [116] Ka dib markii uu hoos fursad lagu star ee Danny Boyle ee Oscar badisay mMaraykanka Qaramada soo jeestay, Khan bilaabay rasaas ku for My Name Ma Khan, isaga oo wada shaqeyn afaraad agaasimaha, Johar iyo lixaad leh jilaa, Kajol. [117] [118] ku salaysan sheeko run ah, iyo dhigay hortegi lahaa ee fahamka on Islam, boostada 11 September weeraro, filimka featured Khan sida Rizwan Khan, nin Muslim dhibaato ka soo khafiif ah - Asperger syndrome, kuwaas oo sharxaya on safarka ah qaarada Ameerika si ay ula kulmaan Madaxweyne ee dalka. Khan bixisay dhowr bilood ka baarto by akhrinta buugaagta, daawashada cajaladaha iyo hadalka dadka ay saameeyeen leh cudurka dadaalo in ay sawir qof ee Rizwan Khan. [119] Waraysi uu la yeeshay Hindustan Times ayuu yiri, " Mar kasta oo aad kula a qabashada disorder ama xaalad dhow bogageeda, siday maleeyeen kuwii ugu horeeyay ee waa in nooca argument aad leedahay si ay dhigay in jirin habka aad tahay yaraysto ama waad quudhsataa cudurka. Qaybta labaad waxa loo aad qabto in ay yimaadaan sida u dhow xaqiiqda ee hunuuda ah dabeecad iyo sidaas darteed hal lahaa inaad barato wax badan oo ka mid ah ma heli walwalsan tahay " [120] Marka uu sii daayo, My Name waa Khan reviews wanaagsan ka heshay dhaleecayn iyo ku noqday ugu sareeya Idman Bollywood ee dhan - time suuqa dibada. Khan waxqabadka filimka ahaa appreciated by dhaleecayn ugu with Jay Wesissberg kala duwan ka dib u eegidda, " Khan wuxuu isticmaalaa mannerisms la xiriira Asperger ee - indhaha oo Ciuddii, tallaabooyinka springy, stuttered ku celcelinina qoraalo xafideen - weli qabsatay Shaqsiyadda xaaladda in waxqabadka standout la hubo ay dureeri si aad u hesho shaabad oo dahab ah Society Autism ku ansixiyo. " [121] My Name waa Khan kexeeyeen Khan uu Filmfare Award siddeedaad Best Actor, kortaan xagga diiwaanka jilaaga Dilip Kumar la wadaago. 7.2011 - jooga: ee kale Continuing. Khan leh co- stars Kareena Kapoor iyo Arjun Rampal inta lagu guda jiro Ciyaar of Ra.One ee London Sannadkii 2011, Khan soo saaray iyo jilay Anubhav Sinha ee Jaamac Maxamuud qabta Ra.One, garab Arjun Rampal iyo Kareena Kapoor. Filimku wuxuu, taasoo socota sheekada naqshadeeye a London -based videogame kuwa abuurtaa gool kulaad ah in baxsado dunida ku ambadeen dunida dhabta ah gelin, oo ahaa dallici sida wax soo saarka ugu qaalisan Bollywood ee leh miisaaniyad lagu qiyaasay INR125 crore (US $ 20 million) [122] [123] Khan ku lug dhinacyo dhawr ah qaadasho ee Ra. Mid ka mid ah - ayuu si iskeed ah u qori script ciyaarta Console filimka ee, ku duuban waxaa loogu talagalay, garaysan horumarinteeda farsamo;. Ayuu sidoo kale qoray kartoonka digital ku salaysan characters filimka ayaa [124] [125] Marka uu sii daayo, Ra.One ah sanduuq guul xafiiska, oo leh guud oo ah INR 2.4 bilyan. [126] [127] iyo reviews helay isku dhafan. Waayo, wixii qadaf ah ee door laabaad ee filimka, Khan helay comments isku dhafan; halka dhaleecayn ugu amaanay waxqabadkiisa sida qabta ee joofane G.One, waxay panned ah mid ka mid ah Shekhar, naqshadeeye videogame ah. Rajeev Masand qoray: " The waxqabadka standout dhabta ah oo kaliya waa by Shah Rukh Khan uu Aiyyo ku hadla Shekhar Subramaniam waa caricaturish laakiin jiidasho, halka sida G.One, wuxuu ku siinayaa xataa inuu joofane qof video - kulanka gees ah ku yimiday.. " iyo DNA India ku daray: " Khan waa in uu curiye iyo dhaqan dooriska sida qabta G.One, laakiin annoyingly weyn sare ee abuuraha ciyaarta video Shekhar " [128] [129]. Deyntiisa labaad ee sanadka ahayd Don 2, tahayna in la 2006 hit the, Don. [130] In si ay isugu diyaariyaan uu door, Khan oo marar badan jimicsi sameyn iyo sameeyaa inta badan ka baqda isaga qudhiisa. [131] oo uu waxqabadka isaga comments wanaagsan kexeeyeen laga bilaabo dhaleecayn leh Nikhat Kazmi of The Times of India oo ogaaney, " Shah Rukh ayaa weli ah ee amarka iyo marnaba lumiyo uu raadkoodu, ma iyada oo isku xigxigta riwaayado midna jeexan tallaabada. " [132] filimka waxa uu ahaa guul weyn ka Hindiya iyo waxa u galay on si ay u noqdaan ugu sareeya Idman wax soo saarka dibadda Bollywood sanadka ee leh guud ee adduunka ee ka badan INR 2,06 bilyan oo. [133] [134] Don 2 ahaa muujinayeen at 62aad Berlin International Film Festival [135] iyo weheliyaan Don at 2012 Caalamiga Film Festival of Marrakech ee Marooko. [136] Intaa waxaa dheer, waxaa isaga magacaabista kale jilaaga xaflad Filmfare ku kasbaday. [137] Khan sii daayo kaliya ee 2012 wuxuu ahaa Yash Chopra ee riwaayadaha ka taataabtay doorashooyinkii la soo dhaafay Jab Tak Hai Jaan, ka soo horjeedka Katrina Kaif iyo Anushka Sharma. [138] Waxaa ugu adeegay sidii ay iskaashanayaan afraad ee u dhexeeya Chopra iyo Khan, [138] ku soo noqonaya sida uu agaasime ka ahaa siddeed sannadood, ka dib markii post hore Veer - Zaara, kaas oo la sii daayay sanadkii 2004 [138] iyo ugu danbeyn noqon lahaa la soo dhaafay hawgal directorial Chopra ayaa ka hor dhimashaddiisii ​​on 21 October 2012. [139] Filimku wuxuu ka soo dhaleecayn ee Hindiya iyo reviews wanaagsan ka helay wanaagsan in ay dib u eegista isku qasan ka soo dhaleecayn dibada. Jab Tak Hai Jaan on galay inuu noqdo mid ka mid ah ugu sareeya Idman filimada Bollywood ee waqtiga oo dhan labadaba Hindiya iyo abread iyo dhawaaqey a " Saylac Lughaya adduunka " oo leh dakhli ka badan INR 2.11 billion. [140] [141] Filimku wuxuu ahaa muujinayeen at the 2012 International Film Festival of Marrakech ee Marooko. [136] Waayo, waxqabadkiisa filimka, Khan ayaa loo magacaabay for Filmfare Award a jilaaga. Bishii Agoosto 2013, Khan soo saaray iyo muuqday Rohit Shetty ayaa tallaabo comedy Chennai Express ee hoos shirkaddiisa Red karri Entertainment. In kasta oo kasbanayaan jawaab muhiim ah oo isku dhafan, filimka jebiyey aqlabiyadda ah ee diiwaanka xafiiska sanduuqa filimada Hindi ee Hindiya iyo dibadda iyo noqday filimkii ugu dhakhsaha badan u geli jeelka Bollywood 100 crore Club. [142] [143] Filimka on galay inuu jebiso rikoor of 3 Jeesteeye sidaas noqoto ugu sareeya Idman Bollywood ee waqtiga oo dhan iyo dhawaaqey Saylac Lughaya a ee Hindiya by Box Office Hindiya. [144] [145] Waxaa ugu dambaynta saamayn ku dhawaad ​​INR4 bilyan (US $ 64 million) ee iibka tigidhada adduunka iyo waa agaasimaha hadda ugu sareeya Idman Bollywood film labaad ee adduunka. [146] Khan waa la Afgooye for Farah Khan ensemble comedy Sannadka Cusub Happy kaas la Deepika Padukone, Abhishek Bachchan iyo Bipasha isaga garab. [147] Waxa uu sidoo kale dhawaan la saxiixay Rahul Dholakia ee soo socota filim la yiraahdo Raees, iyo in la soo saaro doonaa by Excel Entertainment. [148] Koonfur Australia (gobol). Koonfur Australia (Ingiriis: "South Australia") waa gobol ka mid ah 7 gobol ee dalka Australia. Caasimada gobolka "K.A." waa magaalada Adelaide. Tasmaniya. Tasmania (/ tæzmeɪniə /; [11] waxaa loo soo gaabiyaa Foor iyo tan loo yaqaano sida Tassie) waa jasiiradda Australia. Waxay ku taalaa 240 km (150m) koonfurta koonfurta Australiya, oo ay kala soocaan Bass Strait. Gobolka ayaa ka kooban jasiiradda ugu weyn ee Tasmania, jasiiradda 26aad ee ugu weyn dunida, iyo jasiiradaha ku xeeran 334. Gobolka wuxuu leeyahay qiyaastii 519,100 [13] ilaa June 2016, oo kaliya boqolkiiba afartan oo ka mid ah degaanka weyn ee Hobart, kaas oo ka kooban aagga caasimadda caasimadda iyo magaalada ugu weyn, Hobart. Aagga Tasmania waa 68,401 km2 (26,410 sq m), oo ah jasiiradda ugu weyn ee daboolaysa 64,519 km2 (24,911 sq mi). [14] Waxaa loo dallacaa sida gobolka dabiiciga ah, iyo meelaha la ilaaliyo ee Tasmania waxay daboosho illaa 42% dhulkeeda, taas oo ay ku jiraan beeraha qaranka iyo Meelaha Dhaxalka Dunida. [15] Tasmania wuxuu ahaa meesha aasaasiga ah ee ugu horeysa ee deegaanka deegaanka ee adduunka. [16] Sababtoo ah caqabad maamul oo ay sabab u tahay khaladaad hore oo khariidad ah, gobolka Tasmania wuxuu la wadaagaa xuduudda dhulka ah ee gobolka Victoria. Qeybtan 85-mitir ah waxay ku dhufatay Boundary Islet, dabiiciga dabiiciga ah ee Bass Strait, oo ka soocaya dhulka waqooyiga ee ay xukumaan Tasmania oo ka yimid dhulka koonfureed ee ay xukumaan Fiktooriya. Beeraha Bishop iyo Karraaniga, oo ku yaal qiyaastii 37 kiilan koonfur jasiiradda Macquarie, waa gobollada ugu sarreeya ee gobolka Tasmania, iyo dhulka koonfurta ee caalamiga ah ee aqoonsan Australia. Qiyaastii 2,500 kiiloomitir koonfur oo jasiiradda Tasmania ah ayaa ku taal Antarctica, oo ka dhow dhulalka waqooyiga Australia. Jasiiradda ayaa la rumeeysan yahay in ay dadka degaanku ku nool yihiin 30,000 oo sano kahor inta aysan xidhnayn Ingiriisi ah [17]. Waxaa la rumeysan yahay Aboriginal Tasmanians in ay ka soo jeedaan kooxaha Aborijiniska ee ku yaala gudaha 10,000 oo sano ka hor markii ay baddu kacday si ay u dhisto Bass Strait. [18] Dadka Aborijiniska ah waxaa lagu qiyaasay in ay ahaayeen inta u dhexeeysa 3,000 iyo 7,000 wakhtigii colonization, laakiin lagu dhawaqay 30-kii sano ee la soo dhaafay iyagoo isku dhafan iskahorimaad rabshado ah oo lala galey dadka degaanka loo yaqaan "Black War", iskudhac dhexdhexaad ah, iyo goor dambe 1820naad, faafinta cudurrada faafa ee aan lahayn wax difaac ah. Iskahorimaadka, oo ka sarreeyey 1825 iyo 1831 oo uu keenay in ka badan seddex sano oo sharciga sharciga ah, ayaa ku kacaya nolosha qiyaastii 1100 Aborijinaal iyo degganaayeen. Dhimashada dhow ee dadka Aborijiniska ee Tasmania waxaa lagu sharraxay taariikhyahanada qaar sida ficillada xasuuqa ah ee Ingiriiska. Jasiiradda waxaa si rasmi ah u degay dadka reer Europe 1803 iyagoo ah xukunka ciqaabta ah ee Boqortooyada Ingiriiska si looga hortago sheegashada dhulka ee Boqortooyada Faransiiska ee ugu horreysay intii lagu jiray dagaalkii Napoleon; qiyaastii 75,000 oo qof oo garsoore ah ayaa loo diray dhulalka Van Diemen ka hor intaysan gaadiidka joojin 1853. [19] Jasiiradda ayaa markii hore ahayd qayb ka mid ah Colony of New South Wales, laakiin waxay noqotay xarun gaar ah, oo magaceeda la yiraahdo Van Diemen Land (oo lagu magacaabo Anthony van Diemen 1825). [20] Sanadkii 1854 Dastuurka hadda ee Tasmania ayaa la ansixiyay, sanadka soo socda waxaa loo ogolaaday in magaciisa loo bedelo Tasmania. Sannadkii 1901 waxay noqotay waddan iyada oo loo marayo nidaamka federaalka Australia. Adelaide. Adelaide (/ ædəleɪd / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya) AD-ə-layd) [8] waa caasimadda gobolka Koonfurta Australia, iyo magaalada shanaad ee ugu badan Australia. Bishii Juunyo 2017, Adelaide wuxuu lahaa dad lagu qiyaasey inay deggan yihiin 1,333,927. [1] Adelaide wuxuu hoy u yahay boqolkiiba 75 oo ka mid ah dadka reer South Australia, taas oo ka dhigaysa dadka ugu badan ee ka dhexeeya gobol kasta ee Australia. Adelaide waa waqooyiga Fleurieu Peninsula, adaha Adelaide ee u dhexeeya Gacanka St Vincent iyo Buur-jiifka Lofty Ranges ee ku wareegsan magaalada. Adelaide ayaa 20 km (12m) ka soo wareegta xeebta ilaa hareeraha, iyo 94 ilaa 104 kiiloomitir (58 illaa 65 malyan) oo Gawler ku taala waqooyiga ilaa Sellicks Beach ee koonfurta. Magaca sharafeed ee Adelaide Saxe-Meiningen, boqoradda boqoradda King William IV, magaalada ayaa la aasaasay 1836-kii markii loo qorsheeyey caasimadda si xor ah oo degan gobolka British ee Australia. Colonel William Light, oo ka mid ah aabayaasha aasaasiga ah ee Adelaide, ayaa naqshadeen magaalada, waxayna doorteen meel u dhow Wabiga Torrens, oo ah degaanka asal ahaan deggan Kaurna. Naqshaddaha iftiinka ah ayaa Adelaide ku soo rogay qaab dhismeedka shabakadda, iyada oo ay weheliso munaasabado balaadhan oo ballaaran iyo goobo ballaaran oo dadweyne ah, oo gebi ahaanba ku hareeraysan goobaha jardiinooyinka. Adelaide hore waxaa loo qaabeeyey barwaaqo iyo hanti - ilaa Dagaalkii labaad ee aduunka, waxay ahayd magaalada saddexaad ee ugu weyn Australia iyo mid ka mid ah magaalooyinka Australia oo aan lahayn taariikh dembi. Waxaa la xusay tusaalooyin hore ee xorriyadda diinta, ballanqaadka horumarinta siyaasadeed iyo xoriyada madaniga ah [10] Waxaa loo yaqaan "The Church of Churches" taniyo qarnigii 19-aad, iyada oo la tixraacayo kala duwanaanshaheeda diimeed halkii ay ka muuqan lahaayeen cibaadada ay ka muuqato. Jinni "Adelaidean" waxaa loo adeegsadaa magaca magaalada iyo dadka deggan. [12] [13] Sida xarunta Koonfur Australia ee xarunta dawladda iyo ganacsiga, Adelaide waa goobaha hay'ado dawladeed iyo kuwo maaliyadeed. Inta badan kuwan waxay ku yaalaan bartamaha magaalada oo ay ku yaalaan xaafadaha dhaqanka Waqooyiga Terrace, King William Street iyo degmo kala duwan oo ka mid ah agagaarka caasimadda. Maanta, Adelaide waxaa lagu xusay dhacdooyinka iyo dhacdooyinka isboortiga badan, cuntada iyo khamriga, xeebaha dheer, iyo qaybaha difaaca ee waaweyn iyo wax soo saarka. Wuxuu si heer sare ah u yahay tayada nolosha, isagoo si joogta ah u liis garaynaya 10ka ugu sareeya adduunka ee lagu noolaan karo, oo laga soo doorto 140 magaalo oo dunida oo dhan ka socota Waaxda Sirdoonka ee Dhaqaalaha. [14] [15] [16] [16] [18] Waxa kale oo ay kaalinta ugu sarreysa ku leedahay magaalada ugu badan ee Australiya ah by Golaha Hantida Australia ee 2011, [19] 2012 [20] iyo 2013. [21] Adelaide waa magaalo oo kuyaalo dalka Australia. Waana caasimada gobolka South Australia. Hobart. Hobart waa magaalad oo kuyaalo dalka Australia. Magaalada "Hobart" waana caasimada gobolka Tasmaniya. Hobart (/ hoʊbɑːrt / (ku saabsan codkan dhegaysanaya)) [5] waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee gobolka jasiiradda ee Australia ee Tasmania. Dadweynaha ku nool qiyaastii 225,000 (in ka badan 40% dadweynaha Tasmania), waa magaalo-madaxda ugu sareysa Australiya. Hobart, oo hore loo yaqaan Hobart Town ama Hobarton, waa magaalada labaad ee ugu da'da weyn Australia kadib Sydney, New South Wales. Ka hor intaanay ingiriisku degeneyn, degaanka Hobart waxaa lagu qabsaday mudo dhan 35,000 oo sano, [7] qabiilka Mouheneener ee qabiilka reer miyiga ah, koox ka kooban Nuennone, ama qabiil koonfur-bari. Dhalinyarada reer Aborijiniska ah ee Aborijiniska ah waxay inta badan naftooda ku tilmaamaan 'Palawa'. Tan iyo markii ay asal ahaan ka soo jeedo gumeysiga, magaaladu waxay ka ballaarisay afka Sullivans Cove ee guud ahaan jihada waqooyi-koonfur ee labada bangi ee Derwent River, oo ka soo jeeda 22 kiiloomitir oo gudaha ah oo laga soo galo xerada Storm Bay ilaa meeshii ay webiga ka riixayaan biyo cusub oo ku yaala Bridgewater. [9] Gaadiidka ciqaabtu wuxuu ku dhammaaday 1850kii, ka dib markii magaaladu ay soo martay waqtiyo koritaan ah iyo hoos u dhac. Horraantii qarnigii 20aad waxay arkeen dhaqaale kor u kaca xagga dambe ee macdanta, beeraha iyo warshadaha kale ee aasaasiga ah, lumitaanka ragga ee ka shaqeeyn jiray dagaalladii adduunka ahaa waxaa loola jeeda qulqulaad socdaal ah. Inkastoo kor u qaadista socdaalka laga bilaabo Aasiya iyo meelaha kale ee aan Ingiriisiga ku hadlin, dadka Hindiya waxay ku badan yihiin ebola ahaan Anglo-Celtic, waxayna leeyihiin boqolleyda ugu badan ee Australiya dhashay ee ku nool magaalooyinka caasimadda Australia. Bishii Juun 2016, qiyaasta tirada dadka lagu qiyaasay waxay ahayd 224,462. [1] Magaaladu waxay ku taallaa gobolka koonfureed ee ku taal dooxada Derwent, taasoo ka dhigeysa magaalooyinka caasimadda ugu badan ee koonfur galbeed ee Australia. Dekedda waxay ka kooban tahay dekadda labaad ee ugu dabiicisan adduunka. [12] Dhul-mareenka waxaa hareeyay 1,271 mitir (4,170 ft) oo kunanyi / Mount Wellington, [13] iyo inta badan magaaladu waxay ka kooban tahay dhulka dib loo soo celiyay [14] Waa qalabka maaliyadeed iyo maamul ee Tasmania, oo u adeegta dukumiinti udubdhexaad ah oo ah hawlgalada Australia iyo Faransiiska ah ee udubdhexaadka ah iyo inay noqoto xarun dalxiis oo waaweyn, iyada oo ka badan 1,192 milyan oo booqdayaal 2011/2012. Meelaha Magaalooyinka waxaa badanaa loo yaqaan 'Greater Hobart', si ay uga soocaan Magaalada Hobart, mid ka mid ah shan degmo oo maxali ah oo magaalada ku daboolan. [16] Galbeed Australia (gobol). Galbeed Australia (Ingiriis: "Western Australia") waa gobol ka mid ah 7 gobol ee dalka Australia. Caasimada Gobolka "G.A." waa magaalada Perth. Perth. Perth waa magaalo oo kuyaalo dalka Australia. "Perth" waana caasimada gobolka Galbeed Australia. Perth (/ pɜːrθ / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee gobolka Australiya ee Western Australia. Waa magaalada afaraad ee ugu badan Australia, oo leh dad ka kooban 2,022,044 oo ku nool Caasimadda Greater [1] Perth waa qayb ka mid ah Qaybta Koonfur Galbeed ee Galbeedka Australia, oo leh badi magaalooyinka waaweyn ee ku yaala Swan Coastal Plain, cirifka dhaadheer ee u dhaxeeya Badweynta Hindiya iyo Cajiibka Jilicsan. Meelaha ugu horeeyay ee degay waxay ku jireen wabiga Swan ee Guildford, iyada oo magaalada ganacsiga dhexe ee magaalada iyo dekedda (Fremantle) labadoodaba ay aasaaseen hooseeyaha. Perth waxaa aasaasay Captain James Stirling sanadkii 1829-kii, oo ah xarunta maamulka ee xaafadda Swan River Colony. Waxay heshay xaalada magaalooyinka (oo hadda ku taala magaalada Perth ee 1856), waxaana loo dallacsiiyay xilka Mastarjoogga ee 1929-kii. [8] Magaaladu waxaa lagu magacaabaa Perth, Scotland, sababtoo ah saameynta Sir George Murray, kadibna Xubin Baarlamaanka ah ee Perthshire iyo Xoghayaha Dawladda ee Dagaalka iyo Goobaha Kacdoonka. Dadwaynaha magaalada ayaa si aad ah u kordhay ka dib markii ay ka soo baxeen gumaadka dahabka ee reer galbeedka Australiya dhamaadkii qarnigii 19-aad. Intii lagu guda jiray Australia ee Dagaalkii Dunida II, Fremantle wuxuu u adeegay saldhigga kalluumeysiga ee ka shaqeynaya Tiyaatarka Baasifigga, iyo Ciidamada Badda ee Mareykanka ee Markabka Catalina waxay ku saleysneyd Matilda Bay. [9] Qaxoontiga qaxoontiga ah ka dib dagaallada, badanaa laga soo qaatay Ingiriiska, Giriigga, Talyaaniga iyo Yugoslavia, ayaa horseeday korodhka dadweynaha. Tani waxa soo raacay dhaqdhaqaaq dhaqaale oo ka socda dhaqdhaqaaqyo badan oo macdan qodaya 20-ka iyo qarniyadii 21aad ee arkay Perth oo noqda xarunta gobolka ee dhowr hawl-gallo waaweyn oo ku yaalla gobolka. Iyada oo qayb ka ah kaalinta Perth ee caasimadda Western Australia, Baarlamaanka gobolka iyo Maxkamadda Sare waxay ku yaalaan magaalada gudaheeda, sida waa Aqalka Hoose, degenaanshaha Guddoomiyaha Gobolka Western Australia. Perth ayaa ku jirta kaalinta toddobaad ee Cutubka Bishii Agoosto 2016 ee Magaalooyinka ugu nool ee lagu noolaan karo, [10] waxaana lagu qeexay Shabakada Globalization iyo Network Cities Research 2010-ka oo ah magaalada Beta aduunka. Magaaladu waxay martigelisay 1962 Cayaaraha Commonwealth. Perth waxay u qaybsantaa 30 degmo oo maxalli ah iyo 250 degmo, oo ka soo jeeda laba dhagax oo waqooyi ku yaalla Singleton ee koonfurta, iyo bariga qorraxda ah. Ka baxsan CBD ee ugu muhiimsan, xarumaha muhiimka ah ee magaalada Perth waxaa ka mid ah Fremantle iyo Joondalup. Badankood ayaa markii hore loo asaasay degsiimooyin kala duwan waxayna haystaan ​​aqoonsi goonni ah ka dib markii lagu qaxay meelihii weynaa ee weynaa. Mandurah, oo ah magaalada labaad ee labaad ee ugu wayn Galbeedka Australia, ayaa sanadihii ugu dambeeyay sameeyay isku dhaf ah Perth xeebta xeebta, inkasta oo ujeedooyin badan ay weli tahay magaalo gaar ah. Jawaay. Jawaay waa jaziirad ku Taalo jubbada hoose. waxayna kamid tahay jaziiradaha ilaa tobanka gaaraya ee degmooyinka kismayo iyo badhadhe ay leeyihiin. Jazirada waxaa degan qabaaila badan sida reer xaafuni, xeebleeyda iyo baajun..waa jaziirad qani ku ah kaluumeysiga. Sadexbaar. SADEXBAAR waa tuulo yar waxay ku taalaa gobalka hiiraan waxay u dhexeysaa buula barde iyo jalalaqsi.Sadexbaar marka aad joogto Buulo burte waxay kaa xigtaa dhanka wuqooyiya waxay u jirtaa qiyaastii 25km. Jalalaqsi waxay kaa xigtaa marka aad joogto sadexbaar dhanka konfur. SADEXBAAR waxaamara wabiga shabeele.tuulooyinka deriska la ah waxaa ka mida XAMIIRGAAB, JAMEECA MUBAARAK, SHIIN,QURACLEY, BUULADA SHEIKH HASSN/danida, kili jibriil, kabaraayle iyo SARMAAN. waxaa degen dad xoola dhaqato beeraley ah waliba waxay caan ku yihiin dadka dagan SADEXBAAR wax soosaarka beerasha.sida galleyda, basasha, yaanyada, barbarooniga, iyo khudrada nuucyadeeda kala duwan. sadexbaar waxaa daga Beesha Baada cade/Subeer.Sadexbaar waa tuulo wakhti badan jirtay/qarniyo. qoraaklaan waxaa qoray Maamed Salaad Abdulle Tess Milne. Tess Milne (Alkmaar (Holland), 21 jaaniuueyrii 1985) waa fanaanad Holland ah Budapest. Budapest waa caasimada dalka Hungaria. Budapest (Hungary: [budɒpɛʃt]) [waa] caasimadda iyo magaalada ugu badan ee Hungary, iyo magaaladii tobnaad ee ugu weyn ee Midowga Yurub ee tirada dadweynaha magaalada. [12] [14] Magaaladu waxay qiyaastay qiyaastii 1,752,704 ee sannadka 2016, waxay u qaybisay 525 mayl oo isku wareeg ah (qiyaastii 205 mayl laba jibaaran). [15] Budapest waa magaalo iyo gobol oo waa caasimadda caasimada Budapest, oo leh 7,626 kilomitir oo isku wareeg ah (2,944 mayl wareeg ah) iyo dad gaaraya 3,303,786, oo reer Hungary ahna 33%. [17] Metropolitan Metropolitan Area waxay heysteen $ 141.0 bilyan (€ 129 bilyan) sanadka 2016, halka Hungary ay boqolkiiba 49,6 ka tahay. Dakhliga qofkiiba ee magaalada waa $ 64,283, taas oo macnaheedu yahay 148% celceliska EU-da oo lagu cabiray sinaanta awoodda wax iibsiga. [10] Sidaa daraadeed magaaladu waxay ka mid tahay 100ka ugu sarreeya ee kobcaya magaalooyinka caalamka. [19] Budapest waa magaalo weyn oo caalami ah oo leh awood ganacsi, maaliyad, warbaahin, farshaxan, moodeel, cilmi baaris, teknoloji, waxbarasho, iyo madadaalo. [20] Waa mid ka mid ah hogaamiyaasha R & D iyo xarunta dhaqaalaha [22] iyo magaalooyinka Innovation ee magaalooyinka waawayn iyo bariga yurub ee ugu sarreeya Top 100 index, [23] [25] Yurubta labaad ee kobcinta dhaqaalaha as sıralanmaktadır. [26] Suuq-geynta suuqa ee Bartamaha iyo Bariga Yurub ayaa ah guriga 2aad ee is-weydaarsiga ugu weyn, [27] Budapest Budapest Stock iyo degmada ganacsiga, bangiyada waawayn iyo kuwa caalamiga ah iyo xarumaha shirkadaha. 30] Budapest waxay martigelineysaa xafiisyo badan oo caalami ah oo caalami ah, oo ay ku jiraan Qaramada Midoobay iyo ICDT, [31] waxaa intaa dheer waa xarunta dhexe ee Machadka Midowga Yurub ee Innovation and Technology, [32] Kulliyadda Booliska ee Yurub iyo xafiiska ugu horeeya ee China Hay'adda Horumarinta Maalgashiga. In ka badan 40 kulliyad iyo jaamacado ayaa ku yaala Budapest, oo ay ku jiraan Jaamacadda Eötvös Lorand, Jaamacadda Semmelweis iyo Jaamacadda Tiknoolajiyadda iyo Dhaqaalaha ee Budapest, oo ka mid ah 500 oo adduunka ugu sarreeya. [35] Markii la furay 1896, [37] magaalooyinka waawayn ee magaalada, Budapest Metro, waxay u adeegtaa 1.27 milyan, iyada oo Budapest Tram Network waxay u adeegtaa 1,08 milyan oo rakaab ah maalin kasta. Budapest ayaa kaalinta ugu hooseysa ku jirta tayada nolosha ee EIU. [39] [41] Taariikhda Budapest waxay ka billaabatay Aquincum, asal ahaan aaska Celtic [42] taas oo noqotay caasimadda Lower Pannonia. [42] Daraawiyayaashu waxay yimaadeen dhulkii qarnigii 9aad. Queensland. Queensland waa gobol ka mid ah 7 gobol ee dalka Australia. Caasimada gobolka "Queesland" waa magaalada Brisbane. Queensland (oo loo soo gaabiyo Qld) waa gobolka labaad ee ugu weyn iyo tan saddexaad ee ugu badan ee ku yaal Commonwealth of Australia. Waxaa ku yaal woqooyi-bari dalka, waxaa ku xayiran Northern Territory, South Australia iyo New South Wales galbeedka, koonfur galbeed iyo koonfurta. Dhinaca bari, Queensland waxaa xuduud la leh Badweynta Carbeed iyo Badweynta Pacific. Woqooyiguna waa Torres Strait, oo leh Papua New Guinea oo ku taal meel ka yar 200 kiilomitir oo ka mida dhul-waynaha. Gobolka ayaa ah midka lixaad ee dunida ugu weyn, oo leh degaan ah 1,852,642 kilomitir kilomitir (715,309 sq mi). Laga soo bilaabo May 15, 2018, Queensland waxay leedahay dad ka kooban 5,000,000, [5] waxay ku badan yihiin xeebaha iyo gaar ahaan Koonfurta Bari ee gobolka. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn ee gobolka waa Brisbane, oo ah magaalada saddexaad ee ugu weyn Australia. Inta badan loo yaqaan "Sunshine State", Queensland waxay ku taalaa 10 meelood oo ka mid ah 30 magaalo ee ugu weyn Australia, waana dhaqaalaha saddexaad ee ugu weyn wadanka. Dalxiis ee gobolka, ayaa si weyn u kiciyay jawiga kulaylaha diiran, waa warshad weyn. Queensland waxaa markii hore degan Aboriginal Australian iyo Torres Strait Islanders. [7] Yurubta ugu horreysa ee ku taala Queensland (iyo Australia) waxay ahayd gawaarida Dutch Willem Janszoon ee 1606, kaas oo sahamiyey xeebta galbeed ee jasiiradda yaryar ee u dhow magaalada Weipa. Sanadkii 1770-kii, James Cook Cook wuxuu sheegay in xeebta bari ee Australia ay tahay Boqortooyada Ingiriiska. Goobta New South Wales waxaa la aasaasay 1788 by Gudoomiyaha Gobolka Arthur Phillip ee Sydney; New South Wales wakhtigaas ayaa waxaa ku jiray dhamaanba waxa hadda yihiin Queensland, Victoria iyo Tasmania. Queensland waxaa la baadigoobayay sanadihii dambe ilaa laga bilaabo markii la aasaasay gumeysi ciqaab ah oo ku yaal Brisbane 1824-kii by John Oxley. Gaadiidka ciqaabta ayaa istaagay 1839kii iyo degitaan bilaash ah ayaa la ogolaaday laga bilaabo 1842. Gobolka ayaa loo magacaabay sharaf ka mid ah Queen Victoria, oo ah 6-kii Juun 1859 saxiixay Warqad Lacageed oo ka soo jeeda gobolka New South Wales. Maalinta Queensland waxaa lagu dabaaldegaa sanad kasta gobolka 6-da June. Queensland waxay ahayd mid ka mid ah lixda deegaan ee ku soo biiray dowladihii aasaasay ee Australiya 1 January 1901 Brisbane. Brisbane waa magaalad oo kuyaalo dalka Australia. Waana caasimada gobolka Queensland. Brisbane / (ku saabsan mowqifka dhegeysanaya)) [8] waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee gobolka Australia ee Queensland, 9aadna waa magaalada saddexaad ee ugu badan Australia. Goobta magaalaweynta Brisbane waxaa ku nool dad tiradoodu gaareyso 2.4 milyan, iyo gobolka Koonfur-bari ee Queensland, oo ku yaala Brisbane, waxay ka kooban tahay dad ka badan 3.5 milyan. [11] Degmada ganacsiga bartamaha ee Brisbane waxay ku taallaa degaanka taariikhiga ah ee Yurub wuxuuna ku yaala gudaha wabiga Brisbane, oo qiyaastii 15 kiilo mitir u jirta afkeeda Moreton Bay. [12] Meelaha weyn ee magaaladu waxay ku faaftaa dhinac kasta oo ka mid ah daadadka Wabiga Brisbane ee u dhexeeya Moreton Bay iyo Baaxadda Baaxad weyn, oo ku soo jiidata dhowr degmo oo ka mid ah meelaha ugu badan ee dawladaha hoose ee Australia (LGAs) - badi magaalada magaalada Brisbane, inta ugu badan LGA ee ku nool waddanka. Jilicsanaanta Brisbane waa "Brisbanite". Mid ka mid ah magaalooyinkii ugu da'da weynaa ee Australia, Brisbane waxaa lagu aasaasay dhulalkii hore ee dadka reer Turrbal iyo Jagera. Waxaa loo yaqaan 'Brisbane River' kaas oo ku yaala meeshii uu ku yaal - taas oo markaa loo magacaabay Scotsman Sir Thomas Brisbane, Guddoomiyaha New South Wales laga bilaabo 1821 illaa 1825 [9] - degaanka waxaa loo doortay meel loogu talagalay dambiilayaasha kale ee ka soo jeeda Sydney Colony. Nidaamka ciqaabta waxaa la aasaasay sanadkii 1824, Redcliffe, 28 kiiloomitir (17 mi) waqooyiga degmada ganacsiga dhexe, laakiin si deg deg ah ayaa looga tegey oo u guuray Waqooyiga Quay 1825-kii, isaga oo furay degitaan lacag la'aan ah 1842-kii. dagaalladii u dhexeeya 1843 iyo 1855, iyo horumarinta ayaa qayb ahaan dib loogu soo celiyay dabkii weynaa ee Brisbane 1864, iyo Daadkii Great Brisbane ee 1893. Brisbane ayaa loo doortay caasimad markii Queensland lagu dhawaaqay deegaan gooni ah oo ka timid New South Wales 1859-dii Dagaalkii labaad ee dunida, Brisbane wuxuu kaalin muhiim ah ka qaatay ololaha Allied wuxuuna u adeegay xaruntii Koonfur Galbeed ee Maraykanka ee Douglas MacArthur. Maanta, Brisbane ayaa si wacan u yaqaan jaangooyooyinka Queenslander ee kala duwan kaasoo sameeyay qaabab badan oo ka mid ah dhismaha magaalada. Waxa kale oo ay dareen ka muujisay dhacdooyinka daadadka waxyeelada, ugu badnaantii 1974 iyo 2011. Magaaladu waa meel dalxiis oo caan ah, oo u adeegta dariiqa gobolka Queensland, gaar ahaan xeebaha Gold Coast iyo Sunshine Coast, goobaha caanka ah ee isla markiiba koonfurta iyo waqooyiga Brisbane. Dhowr dhacdooyin waaweyn oo dhaqameed, caalami ah iyo isboorti ayaa lagu qabtay Brisbane, oo ay ka midyihiin 1982 ciyaaraha Commonwealth Games, World Expo '88, ciyaaraha wacan ee finalka ee 2001, iyo shirkii G-20 ee 2014. Sanadkii 2016-ka, Globalization iyo Network Cities Research Centre ayaa kaalinta Brisbane u ah magaalada Beta aduunka. George Washington. George Washington (Westmoreland County (Virginia), 22 febraayo 1732 – Mount Vernon (Virginia), 14 diseembar 1799) waxa uu ahaa madaxweynihii ugu horeeyey ee wadanka Maraykanka (Gobolada Isku Tegay ee Ameerika) sanadka 1789 ilaa 1797. Waxa uu dhashay 22 febraayo 1732kii waxaana uu ku dhashay Virginia USA. Smartphone. Smartphone (af-carabi-هاتف ذكي), waa magac law guyero gar kamida tilifonada cusub oo ku shaqaysa sistamyada hormarsan, smartphone waa magac law guyero gar kamida tilifonada cusub oo ku shaqaysa sistamyada hormarsan, inta uu badan nah tilifonadan waxay kushaqeyan dhalo tabasho,sharikadaha tilifonada sameya'na xal lagamagarin smartphon's ka tilifonada lo bixinayo, waxa kamid'ah kuwo umaleya smartphone tilifonada internet iyo Email'ada dirikara ona furkiara malaf'yada office ona leh keybord dhamaystiran  QWERTY, bes tilmanshada ugufican oo ugu yelitan badan wa tilifonada kushaqeya sistamyadan: ios,android,blackberry 10, Dr cabdikariin sh aadan. Dr cabdikariin sh aadan waxa uu ku takhasusay xanaanada xoolaha waxaanu wax ka soo bartay jaamacad ku taala itophia magacaciisa oo dhamaystirana waxaa la yidhaa dr cabdikarim sh adan amin cigaal waxa uu hada wax ka dhigaa jaamacad ku taal hargeisa oo magaceeda la yidhaahdo golis universaty taariikhdiisa oo dhamaystiran dib ayaan idinka soo sheegi doonaa Nicmo Dareen. Nimco Muxumad Xasan (dhalatay badhtamihii 1984, Qabri Bayax, Itoobiya) ku caan ah magaca Nimco Dareen waa fanaanad ku heesta Af Soomaaliga taasi oo hada degan wadanka Finland. Taariikh. Nimco Dareen waxay dhalatay 1984. waa fananad Somaliyeed oo da’ yar oo kasoo Jeeda Degmada qabri bayax ee gobol ka faafan Nimco Dareen waxey ku dhalatey qabribayah,Ethiopia iyada oo 10jir ah ayay waxey so gashey wadanka Finland oo ay uso raacdey walaasheed oo ka weyn markaas wadankaas ayey ku Barbaartey oo ay Tacliintedi & wax walba kaso dhamaysatey markas iyadoo da’ yar ayey bilowdey Fanka oo waxey ku Bilowdey iney la Heesto Group oo Ajaanib ah ama cadaan ah oo wadankaas ahaa waxeyna ku heesi jirtey afka Finnish-ka oo ah afka Finland lagaga Hadlo lakin hadana mar walba waxa ku Jirey Riyo ah iney noqoto fanaanad Somaaliyeed oo afkeeda hooyo ku heesto. Nimco inyar ka dib markey joojisey afka Finnish-ka ku Heesitaankiisa waxey bilowdey iney fanaaniin somaliyeed la xidhiidho o codkeeda la Tijaabiyo heestii 1aad ee codkeeda lagu Tijaabiyo waxey aheed Hees ay ledahay Fanaanada Caanka ah ee Sahra Axmed Jaamac Heestasi waxey ahay (((Naf ku Jecel Aduunyada))) markaas aad & aad ayey codkeeda ula dhaceen waxeyna ku dhiiri geliyeen iney hore usii socoto oo Fanka wado,Heestii kale ee kusoo xigtey eey qaado waxey ahayd heestii Kinsi Xaaji Aadan & xidigo ee imika dhudhumiyo miyan so dhawada,Heesti kusii xigteyna waxey ahayd Hees ay ledahay Fanaanada caanka ee Khadra Daahir ee, Nimco 6 Bilood ka bacdi waxey noqotey fanaanad iyadu cagaheeda isku taagta oo Hees leh heestasi waxey ahayd (DAREEN). The Notorious B.I.G.. Christopher George Latore Wallace (Brooklyn, New York City, 21 maayo 1972 – Los Angeles, 9 maarso 1997) ama The Notorious B.I.G. wuxu ahay fanaan oo heeso Rap qaade jire. Goobile Saar Gedood. Goobile Saar Gedood ama Goobile, waa saar xaragada codka iyo xamaasada uu xambaarsanyahay dad badan fadhiga ka kiciya goobaha bulshada iskugu timaado. Hoboladda ugu caansan ee qaadda Goobile Saar Gedood waa fanaanadda Khaddiija Cabdullahi Dalays. Dhulka gaduudan ee Garbahaareey, Ceel Gaduud ilaa Beled Xaawo waxa ku luuqeeyaha Saar Gedood uusan marnaba ka tagin erey ahaan. Taariikh. Goobile Saar Gedood wuxuu ku caan noqday gobolka Gedo ee Soomaaliya. Saarkan waa nooc buraanbur ah waxaana ku luuqeeya dumarka goobaha dhiiragelinta iyo damaashaadka la iskugu yimaado. Fanaaniinta ragga ah way la hooriyaan gabdhaha ku luuqaynaya Goobile Saar Gedood. Saarka ugu caansan Goobile Saar Gedood waxaa ku jira ereyada Gedo, Baardheere iyo Gowraar. Gedo waa halka uu Goobile Saar Gedood ka soo jeedo halka Baardheere loola jeedo degmada ugu wayn gobolka Gedo, Gowraar waa dhul daaqsin ah oo dhaca duleedka tukad kaga aadan ee bari iyo galbeedba 40km webiga labadiisa dhinac inta u dhaxaysa Baardheree iyo Buurdhuubo intaan la gaarin daaqsinka Shawaay oo kaabinka ku haya magaalada Buurdhuubo. Caasimada Muqdisho xiligii nabadda iyo nidaamyadii dowliga ka jireen Goobile waxaa wada tuman jiray bulshada iyada oo aad loola dhaca habka tixda ay gabdhuhu alifaan iyaga oo amaanta marba meel saarayo, qof, meel ama munaasabad haykal sare leh. Goobile tuduc ahaan waa 10 ilaa 15 tudcood oo kuwa ugu dambeeya labo sadar ka kooban kan koowaadne "Goobile Goobilow ama War Goobile Goobilow" lagu furto. Xamaasad iyo laxan xiiso leh ayuu leeyahay saarkan Goobile. Waxaa dhacaysa in gabdhaha ay codbaahiyaha isu dhiibaan marka sawaxanka uu gaaro heer goobjoogayaasha ay ka cod dheeraadaan gabdhaha ama fanaaniinta qaadayo saarka. Cajal aad loo daawado oo ay duubtay Khaddiija Cabdullaahi Dalays 1988 ayaa inta badan laga barta tabta, ereyada iyo laxanka Goobile Saar Gedood. Qaxa, Qurbajoogta iyo Goobile Saar Gedood. Markii suugaanta afkeena hooyo iyo murtidii hobolada caanka ah ee dalka ee bulshada madadaalin jiray iyo idaacadihii ay dumeen, waxay abwaanada qurbajoogta bilaabeen bal in ay dib u ururiyaan duubis qoraal, cod iyo muuqalba leh ku sameeyana murtidii iyo suugaantii luntay sanadadaan burburka. Rogaalcelintii Suugaanta Af Soomaaliga. Goobile Saar Gedood wuxuu mar labaad fagaaraha soo istaagay Nairobi ilaa Yurub ilaa Waqooyiga Ameerika. Dhaanto, Heelo, Buraanbur iyo noocyo kale oo badan ayaa isku fagaare lagu soo bandhigaa Goobile Saar Gedood. Aroosyada, xafladaha dhalinta iyo dumarka samaystaan, sanad guurooyinka gobollada ama waqtiydaa taariikhiga intaba waa laga qaadaa Gooble Saar Gedood. Gabar walba ama koox fanaaniin ah oo walba waxay tiriyaan tuduc Goobile Saar Gedood ah, kuwaas oo ay ku beegaan munaasabada. Tusaale, doorasho dowlad, horumar dhaqaale, guubaabo ciidan iwm. Laxanka Goobile Saar Gedood mar walba waa isku mid. Sadarka Meeriska Goobile Saar Gedood. Meeriska Goobile Saar Gedood badiyaa waa "Goobile Goobilow ama War Goobile Goobilow." Ereyga "War" ayaa sadarka labaad dhextaal looga dhigaa bilow ilaa dhamaad inta lagu luuqaynayo saarka. Tusaale tixda hoose, Goobile Saar Gedood oo ay ku luuqeeyeen gabdho iyo fanaaniin jooga Canada. Gorwaar waa dhul daaqsin ah Waa kuwan Ereyadii Goobile Saar Gedood Laga xoo xigtay Kulyada Farsamada Baardheere, qaybta Afka iyo Suugaanta. Hobollada Waaberi Khaddiija Cabdullaahi Dalays iyo Nakruuma Fc s.y.l. FC S.Y.L FC S.Y.L waa koox da’yarta ka dhisan degmada buulaburde ee gobolka hiiraan Qaasatan xaafada oktoobar waana ubaxa ama libaaxyada da’yarta degmada buulaburde FC S.Y.L ayaa aaminsan in waqti kaliya inuu ka xigo ineey soo jiitaan dhamaan taageerayaasha degmada buulaburde.FC S.Y.L ayaa 98% soo jiidan kara taageerayaasha ku dhaqan degmada buulaburde kidib markii ay soo bandhigeen ciyaaro aad iyo aad u xiiso badan raalina kiliya ama qanciya taageerayaashooda. da’yartaan ka dhisan degmada buulaburde ayaa kubadooda aad iyo aad u sareysaa dhan walba dhanka baaska dhex heysashada iyo waliba weerarka. “Waxaan rajeynayaa inay taas ogaan doonaan, taageerayaasheyna sharafta leh waxaana isku dayi doonaa inaan shaqada ugu fiican u qabto kooxda taas oo ah inan dhaliyo koolal fara badan kuwaas oo waliba wehliya guul iyo farxad. Kooxdaan FC S.Y.L ayaa ah 16 ciyaaryahan hadaba aqriso magacyada kooxdaan da’da yar “Sida xaqiiqda ah iyaga ayaa ugu cadcad kooxaha ka dhisan degmada buulaburde waana kooxda kiliyaha ee ugu guulaha badan degmada buulaburde, madaxweynaha kubadda cagta ee FIFA FC S.Y.L waa koox fiican, weligeedna koox tartameysa ayay noqon doontaa. Tartamada ka jira degmada buulaburde ee gobolka hiiraan wey suurta gali doontaa xitaa iney u gudbaan tartanka horyaalka soomaaliya. horyaalkaan waa mid adag, laakiin FC S.Y.L wax badan ayay ku tahay, ama ka gaari doonaan guulo badan sidaan hada filaayo ama is dhahaayo haddii ay u dhacaan kooxda haysata horyaalka Soomaaliya ee ELMAN ay ka badin garaan. Isagoo hadalkiisa sii watana yiri amaanna kala dul dhacay kooxda waan jeclaan lahay iney kooxdaan FC S.Y.L ku biiraan hpryaalka Soomaaliya wuxuu yeelan lahaay xamaasad aad iyo ad u weyn mid waliba ka taran xamaasada uu leeyahay PREMIER LEAGUE balse nasiib xumo aad ayey u da’yaryihiin kidib wareysigaas dadweynaha ayaa la yaabeen sida uu ula socdo madaxweynaha kubada cagta aduunka ee FIFA xulkaan da’da yar ka dhisanna degmada buulaburde horaa waxaa loo yiri xumaan iyo samaanba gacantada ayey ku yimaadeen marka ciyaarwanaaga ama kubad wanaaga ay la yimaadeen FC S.Y.L ayeey aqoonsi kaga heleen FIFA “Xaqiiqda waxa ay tahay waxa ay u ciyaarayaan si la mid ah sannadkii ugu horeeyay iyo sanadkaanba kooxaha ugu waaweyn caalamka sida Barcelona iyo Real Madrid Tababaraha xulka Spain Vicente Del Bosque ayaa qaba in FC S.Y.L ay yihiin kooxaha ugu xooga badan xilli ciyaareedkan koobka tartamada ka soconaya xaafadaha degmada buulaburde Tababaraha ayaa amaanay xulka xaafada oktobar ee kooxda FC S.Y.L, isagoo sheegaya in kooxda xaafada oktoobar ay awoodo inay ku guuleysato tartamada ka soconaya xaafadaha degmada buulaburde “Muran la’aan, ayaa ah kooxda ugu xooga badan. Buulaburde iney yihiin FC S.Y.L ” ayuu tababaraha u sheegay talafashinka UNIVERSAL TV ee dhanka falaqeynta ciyaaraha. Isagoo tababaraha xulka spain hadalkiisa sii wata ku yiri, kooxdaan FC S.Y.L wax badan ayaana ixtiraamaa. Shaqo weyn ayeey qabteen intii ay tartamayeen tartamada ka soconaya gobolka hiiraan qaasatan degmada buulaburde Fc s.y.l buulaay. FC S.Y.L BUULAAY FC S.Y.L waa koox da’yarta ka dhisan degmada buulaburde ee gobolka hiiraan Qaasatan xaafada oktoobar waana ubaxa ama libaaxyada da’yarta degmada buulaburde FC S.Y.L ayaa aaminsan in waqti kaliya inuu ka xigo ineey soo jiitaan dhamaan taageerayaasha degmada buulaburde.FC S.Y.L ayaa 98% soo jiidan kara taageerayaasha ku dhaqan degmada buulaburde kidib markii ay soo bandhigeen ciyaaro aad iyo aad u xiiso badan raalina kiliya ama qanciya taageerayaashooda. da’yartaan ka dhisan degmada buulaburde ayaa kubadooda aad iyo aad u sareysaa dhan walba dhanka baaska Kooxdaan ayaa ah kabtankooda Cabdullaahi yariisow cali jeer oo ciyaara nambarka 9aad waa weerar yahan halis ku ah koox walba ay wajahdo kooxda uu kabtanka u yahay. Mar aan wareysi ka qaadnay c/laahi yariisow ayaa “Waxaan isku dayaynaa inaan ciyaarno kubad fiican, waxaan isku dayaynaa inaan badino. Waana hubaa in taageerayaasha ay qadarin doonaan midaan, waxaana qabaa inaan si wadajir ah u guuleysan doono waana mida aan diirada saareyno oo ah badis kooxdeyda sharafta lehna waxaa ika saran xil aad iyo aad u weyn waana ogsoonahay midaas marna ma beeldareyn doono guulaha nasoo wajahayo. “Waxaan rajeynayaa inay taas ogaan doonaan, taageerayaasheyna sharafta leh waxaana isku dayi doonaa inaan shaqada ugu fiican u qabto kooxda taas oo ah inan dhaliyo koolal fara badan kuwaas oo waliba wehliya guul iyo farxad. Kooxdaan FC S.Y.L ayaa ah 16 ciyaaryahan hadaba aqriso magacyada kooxdaan da’da yar “Sida xaqiiqda ah iyaga ayaa ugu cadcad kooxaha ka dhisan degmada buulaburde waana kooxda kiliyaha ee ugu guulaha badan degmada buulaburde, madaxweynaha kubadda cagta ee FIFA Ayaan ka wareysannay kooxdaan da’da yare e ka dhisan degmada buulaburde FC S.Y.L waa koox fiican, weligeedna koox tartameysa ayay noqon doontaa. Tartamada ka jira degmada buulaburde ee gobolka hiiraan wey suurta gali doontaa xitaa iney u gudbaan tartanka horyaalka soomaaliya. horyaalkaan waa mid adag, laakiin FC S.Y.L wax badan ayay ku tahay, ama ka gaari doonaan guulo badan sidaan hada filaayo ama is dhahaayo haddii ay u dhacaan kooxda haysata horyaalka Soomaaliya ee ELMAN ay ka badin garaan. Isagoo hadalkiisa sii watana yiri amaanna kala dul dhacay kooxda waan jeclaan lahay iney kooxdaan FC S.Y.L ku biiraan hpryaalka Soomaaliya wuxuu yeelan lahaay xamaasad aad iyo ad u weyn mid waliba ka taran xamaasada uu leeyahay PREMIER LEAGUE balse nasiib xumo aad ayey u da’yaryihiin kidib wareysigaas dadweynaha ayaa la yaabeen sida uu ula socdo madaxweynaha kubada cagta aduunka ee FIFA xulkaan da’da yar ka dhisanna degmada buulaburde horaa waxaa loo yiri xumaan iyo samaanba gacantada ayey ku yimaadeen marka ciyaarwanaaga ama kubad wanaaga ay la yimaadeen FC S.Y.L ayeey aqoonsi kaga heleen FIFA “Xaqiiqda waxa ay tahay waxa ay u ciyaarayaan si la mid ah sannadkii ugu horeeyay iyo sanadkaanba kooxaha ugu waaweyn caalamka sida Barcelona iyo Real Madrid Tababaraha xulka Spain Vicente Del Bosque ayaa qaba in FC S.Y.L ay yihiin kooxaha ugu xooga badan xilli ciyaareedkan koobka tartamada ka soconaya xaafadaha degmada buulaburde Tababaraha ayaa amaanay xulka xaafada oktobar ee kooxda FC S.Y.L, isagoo sheegaya in kooxda xaafada oktoobar ay awoodo inay ku guuleysato tartamada “Muran la’aan, ayaa ah kooxda ugu xooga badan. Buulaburde iney yihiin FC S.Y.L ” ayuu tababaraha u sheegay talafashinka UNIVERSAL TV ee dhanka falaqeynta ciyaaraha. Isagoo tababaraha xulka spain hadalkiisa sii wata ku yiri, kooxdaan FC S.Y.L wax badan ayaana ixtiraamaa. Shaqo weyn ayeey qabteen intii ay tartamayeen tartamada ka soconaya Baaxad. Qayb ka mid ah laamaha formula_1 Saddex baaxadood leh formula_2 Waa baaxad ee loogu talo galay bar kasta formula_3 ka kooban formula_1 meelo furan formula_5 shaqooyin kala duwan Samsung. Samsung Group ama Samsung waxaa shirkad soosaarta waxyaabaha elektarooniga ku sheqeeya xarunteedu waxa ay kutaalaa wadanka Koonfur Korea gaar ahaan magaalda caasimada ee Seoul. Shirkada waxaa u shaqeeya shaqaale kabadan ilaa 208,000 oo qof waa mid kamida shirkadaha ugu horreeya dhanka qalabka danabka koronrada ku shaqeeya (Electric). Shirkaddani waxa ay ka hawlgashaa dhammaan waddamada dunida iyada oo xafiiltan ba'ani kala dhexeeyo shurkadda reer Maraykan ee Apple. 2016. 2015 - 2016 - 2017 __TOC__ asc walalha wa salamintihin dhaman dadka so qoray mabducan wey ku mahadssanyihin dhaman Dhimashooyin== maanta. waxa maanta oo ay tariikhdu tahay 16/10/2015//ama 3/1/1437 ku geeriyooday magalada gabiley ee gobolka gabiley aabahay qaali ah nuh muse adam waxan illahay uga baryayaa inuu janadii firdawsa geeyo amiin amiin Faladimir Putin. Vladimir Putin (Af-Ruush Владимир Владимирович Путин) Vladimir Vladimirovich Putin: [vɫɐdʲimʲɪr vɫɐdʲimʲɪr vɫɐdʲimʲɪrəvʲɪtɕ putʲɪn] (ku saabsan codkan dhegeysanaya) 7 October 1952) waa siyaasad Ruush ah iyo sarkaal hore oo sirdoon oo u shaqeynaya madaxweynaha Ruushka tan iyo 2012, Haysashada booska laga soo bilaabo 2000 ilaa 2008. [3] [4] [5] Waxa uu ahaa Ra'iisal Wasaaraha Ruushka laga bilaabo 1999-kii ilaa bilowgii madaxweynenimo hore ee 2000, iyo mar kale oo u dhexeeya madaxweynayaasha laga soo bilaabo 2008 illaa 2012. [6] Intii lagu jiray muddadii ugu horreysay ee Ra'iisul Wasaaruhu, waxa uu u shaqeyn jiray madaxweyne Ruushka, sababtoo ah is casilaadda madaxweynaha Boris Yeltsin. [7] Intii lagu guda jiray xiligiisii ​​labaad ee Ra'iisul Wasaaraha, wuxuu ahaa guddoomiyaha xisbiga talada haya ee Ruushka [3] Putin wuxuu ku dhashay Leningrad ee Midowga Soofiyeeti. Wuxuu wax ka bartay sharciga jaamacadda Leningrad State University, isagoo qalin jabiyay 1975. [8] Putin wuxuu ahaa sarkaal ka tirsan sirdoonka ajnabiga ee 16 sano jirka ah, kaddib markii uu is casilay ka hor intii uusan is casilay 1991-kii si uu siyaasadda ugu galo magaalada Saint Petersburg. Waxa uu u wareegay Moscow 1996-kii wuxuuna ku biiray madaxweynaha Boris Yeltsin, isagoo si dhaqso ah u soo kiciyay safka, isagoo noqday Ku-simaha Madaxweynaha 31 December 1999, markii Yeltsin iska casilay. Putin ayaa ku guuleysatay doorashadii madaxweynenimo ee 2000 oo ahayd 53% ilaa 30%, sidaas darteed isaga oo iska fogeynaya in uu la socdo Xisbigiisa Ruushka, Gennady Zyuganov. [9] Waxa uu ahaa fal Lafoole. Lafoole, heesaga caanka ah haddii aad ka hadlayso, ma dhalan 1988. Isaga oo inta uu hada la egyahay la eg ayuu ku "foori" ku heesi jiray wuxuuna la deganaa hooyadiis iyo adeerkiis oo duleedka Xarunta Kulliyada Wiilasha deganaa. Mida kale, fadlan, qabiil iyo caatonimo jooji. Qoraal qurxnan aan ka qorno Lafoole. Maxamed Axmed Maxamed Jaamac Dhuxul Faahiye. Amiir Lafoole Lafoole Amiir 'lafoole' soomali,daarood,majeerteen, calisaleebaan. dhashay,19/2/1988, kudhashy, bosasso,bari,somalia-19/02/1988. HEER WAXBARASHO Dugsiga Hoose Dhexe. Shaafici Bosaso Dugsiga Sare. Xamdan Secondary Bosaso. Dhaqaalaha iyo Culuumta Siyaasada - Jaamacada International University Of Africa Khartoum, Sudan. 2011-2015 Information Technology - Emirates Collage Of Science and Technology. Khartoum, Sudan. 2011-2014. Tupac Shakur. Tupac Amaru Shakur (ku dhashay East Harlem, Caasimada New York, 16 Juun 1971; lagu dilay Las Vegas, 13 Sebteembar 1996) (sidoo kale magaciisa loo qoro 2Pac) wuxuu ahaa fanaan Mareykan ah oo heeso Rap qaadi jire, gangister iyo faantaar u dhashay Dadka Madoow. Bruno Mars. Peter Gene Hernandez (Honolulu, 8 oktober 1985) ama Bruno Mars, waa fanaan Mareykan ah. Xamid Karzai. Abd El Xamid Karzai (Kandahar, 24 diseembar 1957) waa madaxweynaha wadanka Afgaanistan ee sanadaka 2002 ilaa hadda. Jamhuuriyaddii koowaad. Bold text' waxan ku darsanay xuqumada jir ta way fican tahy la kii waxa u bahan tahay in la caawiyo ee marka kalena waa inay aqaasi siso somaliland markaana wax walba way hagaagayn takalena inay ka saar to al shabaab markaa wax walba way hagaagayn Tacsi Maxamed Dalxa. Maanta Oo Ah Isniin 7, 1,2013 WALAALKEEN ILAAHAY HA UNAXARIISTO QOFKASTA OO ARKANA FAATAXADA HA U AKHRIYO WALAAKEEN MAXAMED [DALXA] SAMIR IYO IIMAANA ALLA HAKA SIIYO EHELKII IYO QARAABADII UU KA BAXAY AAMIIN AAMIIN AAMIIN... Maxamed Mooge Liibaan. Maxamed Mooge Liibaan (,) (geeriyooday Juun 1984) wuxuu ahaa fanaan, kabanyahan, Heesa, halabuur, laxanmiiste, abwaan, muusigyahan iyo siyaasi u dhaqdhaqaaqa arimaha bulshada ku dhaqan Waqooyiga Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Fannaan Maxamed Mooge iyo walaalkiis Axmed Mooge Liibaan waxay ka mid ahaayeen hobollada ugu caansan ee heesaha fanka Soomaalida, Sidoo kale waxaa Maxamed lagu yaqaanay heeso gubaabo iyo dhaqdhaqaaq lid ku ah dowladii kalitaliska ahayda ee Soomaaliya. Maxamed Mooge, Eebbe ha u naxariistee waxa sannadkii 1984 tii lagu dilay duleedka degmada Awaare ee maamulka Soomaalida ee Itoobbiya. Taariikh. Maxamed Mooge wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa ee maanta caasimada u ah wadanka Somaliland. Asaga iyo walaalkiis Axmeda ayagoo da' yar ayaay bilaabeen heesida iyo laxameeynta suugaanta Soomaalida. Sidoo kale Maxamed wuxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee ugu caansanaa geyiga wakhtigaasi. Maxamed Mooge wuxuu aad ugu soo shaacbaxay garaacida kabanka oo in badan uu sameeyay muusig. Dhado. 'Dhedo waa halbeeg lagu qiyaaso inta ay la egtahay Qoyaanka, Huurka, ama uumiga hawada ku jira gaar ahaan hawada Troposphere. Jennifer Lopez. Jennifer Lynn Lopez (New York City, 24 luuliyo 1969), waa fanaanad oo Maraykan ah. Ustaad Cusmaan. Ustaad Usmaan Maxamed Xuseen waxa uu dhashay sanadkii 1920, waxaana la dilay 09/05/1952kii. Waxayna ku beegnayd bishii ramadaan ee barakaysan 12keedii,Ilaahey naxariistii janno ha ka waraabiyo. Ustaad cusmaan Wuxuu ahaa halyeey u ololaynaayey in soomaaliya lagu maamumulo Federaaliisam, isagoo aaminsanaa taasi in ay tahay wadada qura ee soomaalida lagu kala badbaadin karo. Wuxuu kaloo ahaa hogaamiyahii xisbigii (HDMS), islamarkaasna ahaa halyeeygii ugu horeeyay ee lagu martiqaado United nationka. Qoraalka Gudaha oo Kooban.. 2. Taariikh Nololeedkiisa Ustaad Cusmaan Maxamed Xuseen. 3. Qorshaha iyo Barnaamij Siyaasadeedkii ee uu Watay Ustaad Cusmaan. TAARIIKH NOLOLEEDKII USTAAD CUSMAAN MAXAMED XUSEEN. Ustaad Usmaan Maxamed Xuseen waxa uu ku dhashay Degmada Afgooye sanadkii 1920kii, kuna soo bar baaray isla degmadaasi, barashada Qur’aanka kariimka iyo waxbarashadii dugsiga hoose iyo dhexe waxa uu ku qaatay isla degmadaasi afgooye, markii uu soo dhameeyey kadib, Ustaadka waxa uu waxbarasho u doontay (CADAN) Caasimadii wadankii la oran jiray Jamhuuriyadii Yamaeta Koonfureed. Haddaba goortii uu soo dhameestay waxbrashada heerka jaamacadeedka, Waxaa uu ka bilaabay shaqo. Ustaad cusmaan waxay aheyd shaqadii ugu horeysay uu ka bilaabo wadankaasi Yamen, halkaasi uu ka noqday Barre Macallin (Ustaad),Magaca Ustaadna halkaas ayey ugu baxday. Wuxuuna ka dhigaayey maadada Cilmiga-bulshada. Haddaba muddo yar ka dib wuxuu bilaaby shaqo xafiis ah, isaga oo la shaqaynaayey dawlada ingiriiskaka. Sanadkii-1948, ayuu dalka dib ugu soo noqday, waxaana loo keenay shaqo ahaan. Ustaad Cusmaan markii ugu horaysay ee waddanka ku soo laabto waxaa uu yimid magaalada Hargaysa. Ustaadka waxa uu shaqo ka bilaabay Tuulada Lowya-Cadde, qaas ahaan xuduudaha Hargaysa iyo jabuuti, waqtigaasi waxa joogay gumeystihii Ingiriiska iyo Faransiiska oo labada dhinac ka kala telinaayay. Wuxuu ka shaqaynaayey xafiisyada socdaaladda(Immigration) oo xuduudaha ku yaalay. Ustaadka waxaa uu ka ahaa turjume labada dhinac. Muddo gaaban ka dib waxay u bedeleen xuduudka Itoobiya iyo Jabuuti, xafiisyada waaxda socdaalka ee xuduudaha labada dhinac, halkaasi waxaa baahi wayn loo qabay in la helo turjumida labada luqadood ee itoobiya iyo faransiiska. Ustaad Cusmaan waxa uu ku hadlaayay luqadaha kala ah, Talyaani, faransiis, Ingalish, Carabi, Amxaari, Soomaali, iyo Afka Canfarta. Todobadaasi luqadood ayuu Ustaad Cusmaan ku hadli jiray. Luqadahaas badan ee uu yiqiinay ayuu ku mutaystay in uu ka shaqeeyo xafiisyada waaxda socdaalada ee xaduudaha Hargaysa, Jabuuti, iyo Itoobiya. Sidaa daraadeed Ustaadka oo waaxda sodaalda xaduudahaasi ka shaqaynaayo, ayaa waxaa uu la kulmay rag ganacsato soomaali ah kana yimid degmada Baraawe. Kuwaasi oo ganacsi ka sameyn jiray inta u dhaxaysa Itoobiya, Jabuuti, iyo sooomaliya, dadkaasi ganacsatada ah deegaankooda waxa uu ahaa degmada Baraawe kuna tiilay Soomaaliya. Haddaba dadkaasi ganacsatada soomaalida ah waxay ka codsadeen in uu waxbaro caruurtooda, iskuulna uu ka furo degmada Baraawe. Ustaad Cusmaan wuu ka aqbalay ragga ganacsatada Soomaalida ah codsigoodii, shaqadiisa waaxda socdaalada ee xaduudaha ayuu ka tagay, wuxuu durbadiiba u soo guurey degmada Baraawe. Islamarkii ayuu caruurta soomaaliyeed ee Baraawe deganeyd u furey iskuul waxbarasho ah,ka dibna halkiisa ka sii waday shaqadiisa Barre macalin(Ustaad) school wax ka dhiga, si uu ugu faa' ideeyo cilmigiisa caruurta soomaaliyeed ee soo koraayey. Ustaad Cusmaan muddo gaaban ka dib wuxuu ku biiray xisbigii(HDMS), islamarkiina wxaa loo magacaabay in uu gudoomiye ka noqdo xisbigaasi. AAS'AASKII XISBIGII HIZBIYA DASTUUR MUSTAQBAL(HDM) (DIGIL IYO MIRIFLE) IYO QEYBTII UU KA SOO QAATAY USTAAD CUSMAAN. 5. Cabdi Nur Maxamed Xuseen(Cabdinur mada waraabe) " Waa in aan ka difaacanaa dhulkeen iyo hantideena in ay dhacaan shuftada masaakiinta xaqooda boobta,waxaan leenahay oo Ilaahay nagu maneystay dhulka meeshii ugu fiicneyd,waxaan nahay dad nabada jecel kuwaas oo aan ku tala jirin inay boobaan hantida dadka kale, mana aanu nihi kuwo u qorsheysan inay u geystaan qofna dhibaato. Waa in aad ogaataan dadka Digil iyo Mirifle inay jiraan in qabiilooyin go’aansadeen inay dhacaan wax walba oo aad leedahay, waa in aad feejignaataan una diyaargaroowdaan sidii dadkaas isaga difaaci lahaydeen. Hogaamiyaasha (HDM) waxay shaaca ka qaadeen in aan loo aasaasin xisbigaani in uu u shaqeeyo maamulkii Admministrazione Fiduciaria Italiana della Somalia** (AFIS) sida xisbiyo badan oo kaba qaad u noqday. HDM waxa uu ahaa xisbi isku kalsoon oo go’aan gaadasho leh, guulihii ugu waa weynaa ee ay gaareen muddadii 22ka sano ee halganka siyaasadeed uu ku jiray waxaa ka mid ahaa kor u qaadida xaaladaha bulshada iyo siyaaasada DM iyo ka hor tagida dulmiga cadaadiska iyo xagdhowr la’aanta kaga imaanaysay dhinaca SYL dadka dega labada webi dhexdooda. Sidaa darteed Ustaad Cusmaan wuxuu adkeeyey dhidibadana u aasey in uu fuliyo go'aamadii xisbigiisa iyo hogaamiyahii ka horeeyey Sheekh Maxamed Cabdulle Begedi. Ustaadka wuxuu dardar cusub geliyey xisbigiisa, isla markaana wuxuu ku guuleystay in uu helo taageerayaal badan. Ustaad cusmaan wuxuu xisbiga ku soo kordhiyey fikrado iyo qorsho barnaamij siyaasdeed cusub oo xisbigiisa aminsanaa in uu kaga guuleysan karo xisbiga mucaaradka ee ka soo horjeeday. QORSHAHA IYO BARNAAMIJKA SIYAASADEEDKII EE UU WATEY USTAAD CUSMAAN. Halgame Ustaad Usmaan qorshaha iyo barnaamij siyaasadeed uu watay wuxuu ahaa FEDERAALIISAM oo saldhigiisuna ahaa, Ismaamul-goboleedyo (regional-Autonomy). 1.In Soomaalya loo sameeyo dowlad federal ah, labada dhinac ee (Maay iyo Maxaa tiri) 2.In Soomaalidu ku wada noolaato Nabad,cadaalad, iyo sinnaan. 3.In Qolo waliba lagu tixgeliyo meesha degaankooda uu yahay. Una gaar ahaado gobol walba,maamulkooda, dhaqaalahooda, ciidankoodaba iwm. 4.In is dhexgalka iyo is dhex dega uu banaan yahay laakiin dadka soo galootiga (Kooytida) ay uga dambeeyaan dadka dhulka iska leh. Taasi micnaheeda waxay tahay haddii soo galootiga uusan ku dhalan deegaankaasi in ay ugu dambeeyaan maamulka dadka dega dhulkaasi laakiin ruuxa soo galootiga haddii uu ku dhasho deegaankaasi wuxuu la mid yahay dadka deegaankaasi degan maamulkana wuu ka qayb qaadan karaa. Arintaasi fulinteeda waxaa ay ugu tala galeen in ay dadka u sameeyaan waraaqooyin aqoonsi ah, oo numbaraysan kana diiwaan galsan deegaankaasi. Runtii ulajeedadda waxay aheyd in dadka danyarta ama laga tira badan yahay lagu xad gudbin, lana ilaaliyo xaquuqdooda, haddana la dhowro hantidooda, beerahooda iyo xoolahoodaba iwm. Qof walba oo deegaankaasi degan in uu ku noolaado sinnaan, nabed, iyo cadaalad. (HDM) waxaa kaloo ay rabeen, in Qof walba oo la soo doorto lagu soo xushaa aqoontiisa. Sidaa darteed xisbigii(HDM) markuu soo bandhigay qorshaha iyo barnaamijka siyaasadeedka oo uu watay, ayaa wuxuu noqday mid ay u riyaaqeen dhammaan taageerayaashooda, Barnaamijkaas siyaasadeed wuxuu ahaa mid cad oo aan wax mugdi ah ku jirin ama la qarinin. Sidoo kale xisbigii (HDM) waxay bilawday in ay furaan xafiisyo badan taasoo u suurta gelisay in xisbigii SYL ay lumiyaan taageerayaal badan. Hase ahaatee fiditaanka gobolada soomaaliya ay ka wadeen xibigii (HDM) ayaa waxaa dhacday in xisbigii SYL ay u cuntami wayday waxa ay wadeen xisbigaasi, taasi oo ay xisbigii SYL ay ku waayayeen taageerayaashooda intooda badan. Xisbigii SYL waxay go'aan ku gaareen in ay isku dayaan sidii ay ku joojin lahaayeen fiditaanka iyo dadka aad u taageeraya xisbigaan(HDM). USTAAD CUSMAAN WAXAA UU MARTIQAAD KA HELAY IN UU KU TAGO XARUNTA GOLAHA AMAANKA EE QARAMADA MIDOOBAY(UN) EE NEW YORK,USA.. Taariikhda markii ay aheyd, 04/10/1951, Soomaaliya waxaa yimid wafdi ka socda golihii amaanka ee Q.M.(UN), si ay u ogaadaan xaalka-xornimada iyo nidaamka ay rabaan in ay ku qaataan xornimadooda, iyaga oo kala hadlay arimahaasi labadii xisbi ee ugu awooda badnaa Dalka oo kala ahaa (HDMS) oo uu hogaaminaayey Ustaad Cusmaan iyo (SYL). Madaxii Xisbigii (HDMS) Xisbi Dastuur Mustaqil Soomaaliya Ustaad Cusmaan Maxamed Xuseen waxa uu wafdigii qaramada midoobay ka socday (UN) u sheegay markii uu la kulmay, una cadeeyeen in ay iyaga rabaan wadanka Soomaaliya nidaamka uu xurnimada ku qaadanaayo in uu noqdo nidaam Federaal ah, oo saldhigiisuna yahay ismaamul-goboleedyo, taasi oo uu arko in uu yahay xalka keliya oo ay soomaalidu ku kala badbaadi karto, nabad iyo maslaxadna ay ugu jirto, taasina micnaheeda ma' ahan in Soomaalida lagu kala geynaayo ee waa waddada keliya ee ummada Soomaalida ku gaari karto horumar,barwaaqo iyo nabad ku wada noolaansh. Sidaa darteed markii ay soo wada dhageesteen ahdaaftii, labadii Xisbi ee ugu weynaa xiligaasi, waa(HDMS) iyo (SYL), ugu danbeyntii waxa ay u fidiyeen Madaxdii labadii Xisbi, in ay imaadaan xaruunta qaramada midoobay ee Magaalada(New York) si ay Barnaamijyadooda ay u dhageestaan golihii ammaanka ee waqtigaas jiray, waxeyna ka koobnaayeen Afartii Dowladood ee Dunida ugu awood-weynaa, oo kala ahaa:-Mareeykanka(USA), Midowgii-soofiyeeti(USSR), Ingiriiska(GB), iyo Fransa. Haddaba wafdigii qaramadda midoobay(UN) waxa ay martiqaad u fidisay Madaxii Xisbigii (HDMS) Ustaad Cusmaan Maxamed Xuseen, in uu horyimaado Xaruunta Golihii amaanka ee Q.M (New York),USA. si loo dhageysto barnaamijkiisa iyo qorshaha siyaasaddeed ee ay wateen xisbigiisa. Taariikhda markay aheyd 09/05/1952kii, Hogaamiyihii (HDMS) Ustaad Cusmaan waxay aheyd Habeenkii ugu dambeeyey oo uu la hadlo taageerayaashiisa, Ustaad Cusmaan wuxuu u sheegay taageerayaashiisa in uu martiqaad ka helay qaramada midoobay(UN),isla markaasina maalinta xigtay subaxnimadeedii uu u dhoofi doono magaalada New York, USA. Ustaad Cusmaan waxa uu taageerayaashiisa ugu waramay qorshihiisa siyaasaddeed(Political program) sida uu rabo in uu u fuliyo iyo ajendaha uu wato, lana hortagaayo qaramada midoobay, Ustaad Cusmaan waxa uu soo bandhigay barnaamij-sharafeedkiisii ahaa FEDERAAL-ka, oo saldhigiisuna ahaan doono Ismaamul-goboleedyo.(Regional Autonomy). Ma aysan dhammaanin taariikhda waa ay socotaa, Illaahey haddii uu ka raali noqdo waan dhameyn doonaa qoraalkayga sida ugu dhaqsaha badan. Xalab. Xalab (Carabiga: ﺣﻠﺐ) waa magaalo iyo gobol oo kutaalo dalka Suuriya. Magaaladda Xalab waxa ku nool 2.738.000 milyan oo qof. Joornaalo. Wargeysyada ka soo baxa magaalada Hargeysa waxa ka mid ah Guuleed qoorte. ama Guuleed Samatar Cali Guuleed Xasan Cumar Rooble Liibaan Fiqi.Axmed Maxamed Buraale Barkhadle Cali Maxamed Daauud Abadar waa jifo kamid ah reer Samatar-Gaab kasii ah reer Xasan Cumar reer Cumar Rooble beelweynta Cali Maxamed (Calidheere)=Mareexaan=Daarood Ismaaciil waxa ay degaan (gobollada dhexe) gaar ahaan G/gaduud iyo kililka 5aad ee Ethiopia sida magaalooyinka C/waaq, Balanbal, Laasacaanood, Wardheer, Ceelbaxay, Tuula-Sarmaan, Goohweyne, Reer Guuleed Qoorte. waa jifo kamid ah reer Samatar- Gaab kasii ah reer Xasan Cumar gaduud iyo kililka 5aad ee Ethiopia Wacbuudhan Abgaal. waa beel ka mid ah beel weynta abgaal cismaan ee mudulood waxayna degtaa beesha gobolada sida:- galgaduud, shabbeelladda dhexe, iyo shabbeeladda hoose iyo banaadir oo ah deegankooda iyo jubbada dhexe iyo jubadda hoose qeybo yar oo ka mid ah. beeshu waxey u kala baxadaa sedax 1-Doole wacbuudhan 2- Daaweyne Wacbuudhan 3- kabaale wacbuudhan Halkan waxan kuso koobi doona daaweyne wacbuudhan kaliya Daawayne wacbuudhan waa mid ka mid ah faraca wacbuudhan abgaal, daaweyne waxuu dhalay yoonis daaweyne yoonis daaweyne wuxu dhalay:- lix farac 1-galmaax yoonis, 2- Xuseen yoonis,3-maxamed yoonis, 4-ibraahim yoonis, 5-aadan yoonis,6-gaafoow yoonis Xuseen yoonis wuxuu dhalay A) Sahal gardhaale B) Cumar gardhaale A) Sahal gardhaale wuxuu dhalay (Kooshin Sahal, Xeyle sahal, Maxamuud sahal, Diirshe Sahal, Faarax Sahal, Axmed Sahal) B) Cumar gardhaale wuxuu dhalay(Cali Cumar, Maxamed Cumar, Jimcaale Cumar, Aybakar cumar, Xassan Cumar, Mataan cumar) Galmaax yoonis wuxu dhalay A) Cabdulle Galmaax B) Cumar Galmaax(Celi iyo Mataan) C)Yusuf Galmaax (Maxamed Muuse). A) Cabdulle Galmaax waxaa looqeybiyaa Seddax:- 1- Gurey Agoon 2- Macallin Dheere Agoon 3- Cumar Agoon Halkan waxan kuso koobi doona Dhammaan inta uu dhalay Odayga Cabdulle Galmaax oo kaliya C) Yuusuf Galmaax waxaa ugu caansan Maxamed Muuse waxaa looqeybiyaa labo:- 1) Soomane Maxamed waxaa loo qeybiya todobo, waxayne kala yihiin:- 2) Tuuryar Maxamed Muuse waxaa loo qeybiya afar, waxayne kala yahiin:- Arwaaq Soomane Maxamed Muuse Yuusuf Galmaax Yoonis Daanweyne Wacbuudhan Abgaal (Cali). Arwaaq waxaa loo qeybiya Afar waxayna kala yihiin:- Maxamed Arwaaq waxaa loo qeybiya labo waxayna kala yihiin:- a) Cali Maxamed Arwaaq (Cali Dheer). Cabdulle Maxamed Arwaaq waxaa loo qeybiya saddex waxayna kala yihiin:- Cali Cabdulle waxaa loo qeybiya labo waxayna kala yihiin:- 3) Absuge sooman wuxu u kala baxa shan qeyb 1) Maxamed ebakar wuxu ukala baxa sadax qeyb Usher. Usher Terry Raymond IV (Dallas (Texas), 14 oktoobar 1978) waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado. Lil Wayne. Dwayne Michael Carter, Jr. (New Orleans, 27 sebteembar 1982), ama Lil Wayne, waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado.wuxuuna dhasha 1982 Guuleed Qoorte. ama Guuleed Samatar Cali Guuleed Xasan Cumar Rooble Liibaan Fiqi.Axmed Maxamed Buraale Barkhadle Cali Maxamed Daauud Abadar waa jifo kamid ah reer Samatar-Gaab kasii ah reer Xasan Cumar reer Cumar Rooble beelweynta Cali Maxamed (Calidheere)=Mareexaan=Daarood Ismaaciil waxa ay degaan (gobollada dhexe) gaar ahaan G/gaduud iyo kililka 5aad ee Ethiopia sida magaalooyinka C/waaq, Balanbal, Laasacaanood, Wardheer, Ceelbaxay, Tuula-Sarmaan, Goohweyne, Qaamuus finnish soomaali finnish. La soo xiriirka qoraha ee ku saabsan qaamuuska. Haddii aad xiiseyneysid qaamuuskan oo aad dooneysid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka qoraaga qaamuuskan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com”. Mahadnaq. Waxa aan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan Qoraha qaamuuskan iyo qoraaladiisa kale. Dhammaan qoraaladaas iyo kuwo kaleba waxaad ka akhrisan kartaa shabakaddan yar: http://www.freewebs.com/ina-warfaa/ Esipuhe. Suomi somali suomi sanakirjassa on noin 10000 hakusanaa ja ilmausta. Sanakirjaan on koottu paljon arkielämässä tarpeellista ja välttämätöntäkin sanastoa, jota tarvitaan muun muassa viranomaisten kanssa asioitaessa, opiskeltaessa ja lehtiä luettaessa. Tämä sanakirja ei olisi toteutunut ilman läheisten ja ystävien henkistä tukea ja kiitän heitä. a e i o u y ä ö b c d f g h j k l m n p r s t v z Haye intii caawa makugu filantahay mies qaraacitaan kuu dhiman. Somali suomi sanakirja. Haye intii caawa makugu filantahay mies qaraacitaan kuu dhiman. La soo xiriirka qoraha ee ku saabsan qaamuuska. Haddii aad xiiseyneysid qaamuuskan oo aad dooneysid inaad ogaato sidii lagu heli lahaa, iyo haddii aad ku aragtid khaladaad xagga tarjamada ah, Eebbe kaliya ayaa dhamaystirane ha kaa abaalmariyo. Waxaad fadlan kala soo xiriiri kartaa cinwaanka qoraaga qaamuuskan bariidka xaasuubkiisa "e-mailkiisa" oo ah: ”ina_warfaa@hotmail.com”. Mahadnaq. Waxa aan ugu horrayntii u mahadnaqayaa Eebbe, oo igu galadaystay nimcooyin tira badan oo aanan Qoraha qaamuuskan iyo qoraaladiisa kale. Dhammaan qoraaladaas iyo kuwo kaleba waxaad ka akhrisan kartaa shabakaddan yar: http://www.freewebs.com/ina-warfaa/ 1938. 1937 - 1938 - 1939 __TOC__ 1937. 1936 - 1937 - 1938 __TOC__ Beesha hilibi daarandoole. "* Hilibi Daalandoolle waa beel hoosaad ka mid ah beesha Mudulood hiraab Hawiye,  Beesha Hilibi waxeey degtaa Meelo badan oo ka mid geeyga Somaliyeed gaar ahaan labada Shabeele iyo Jubbada Hoose.Meeylaha aay degto waxaa ka mid ah degmada Balcad oona ka Mid ah degmooyinka aay leeydahay beeshu,wexee kaloo degaan Magaalooyinka kala ah Muqdisho iyo Baraawe.waxa kaloo jiro tuulooyin faro badan oo aay beeshu degto waxaa mid ah Daniga,Kulunta Shancawo Garasweeyn Muusaaleey iyo kuwa kale oo fara badan Beesha Hilibi Daalandoolle Mudulood waa beel aad iyo aad ah u nabadoon oo Mar waliba ka shaqeeysa xasilinta iyo kala dambeeynta Dadka iyo umadda Soomaaliweyn" Beesha Hilibi wexe dhalasho wadaagaan oo aay adeer u yihiin Beelaha Abgaal Moobleen Ilaawaay iyo Wacdaan iyo Udeejeen oo adeer u ah Beesha Hilibi Daalandoolle Beesha Hiilebi wexe u kala baxdaa sida tan Mudujecel Tolweeyne oo loo yaqaan Maxamuud Miirwaaq iyo Miirwaq Yabadhaale. Mudujecel Waa 6 laf oo kala ah... Miirwaaq Waa 5 Laf oo kala ah Eden Hazard. Eden Hazard ("La Louvière", 7 janaayo 1991) waa laacib u ciyaara kooxda Chelsea iyo kooxda wadankiise ee Beljim. Fernando Torres. Fernando José Torres Sanz ama Fernando Torres (Fuenlabrada, 20 maarso 1984), waa laacib oo la ciyaaro kooxda AC Milan iyo kooxda wadankiise ee Spain. Torres ayaa mustaqbalkiisa ciyaareed ku bilaabay Atlético Madrid, isagoo horumarinaya qaab ciyaareedkooda da'da yar ee kooxda koowaad. Wuxuu kulankiisii ​​ugu horeeyay ee kooxda u saftay 2001dii, waxaana uu ku dhameystay waqtigiisa kooxda isagoo leh 75 gool 174 kulan oo La Liga ah. Ka hor kulankiisii ​​ugu horeeyay ee La Liga, Torres wuxuu ciyaaray labo xilli Segunda División ee Atlético, isagoo u saftay 40 kulan wuxuuna dhaliyay 7 gool. Torres ayaa ku biiray kooxda Liverpool sanadkii 2007-dii, ka dib markii uu saxiixay heshiis rikoorka suuqa kala iibsiga. Wuxuu xilli ciyaareedkiisii ​​ugu horeeyay ku soo bandhigay Anfield isagoo noqday ciyaaryahankii ugu horeeyay ee Liverpool tan iyo Robbie Fowler xilli ciyaareedkii 1995-96 isagoo dhaliyay 20 gool oo horyaalka ah xilli ciyaareedkan. Xiddiga ugu goolasha badan taariikhda kubada cagta, wuxuu noqday ciyaaryahanka ugu dhaqsaha badan taariikhda Liverpool isagoo dhaliyay 50 gool oo horyaalka ah. Waxaa loo magacaabay FIFA World XI 2008 iyo 2009kii. Torres ayaa kooxda ka tagay bishii Janaayo 2011 si uu ugu biiro Chelsea rikoorka rikoorka adduunka ee 50 milyan ginni, taasoo ka dhigtay ciyaaryahanka ugu qaalisan taariikhda Spanishka. Xilli ciyaareedkiisii ​​ugu horeeyay ee Chelsea, Torres ayaa ku guuleystay FA Cup iyo UEFA Champions League, inkasta oo uu ku dhaleeceeyay rikoorka gooldhalinta goolasha hoose ee hoose. Xilli ciyaareedkii xigay, wuxuu dhaliyey goolkii ugu danbeeyay ee 2012-13 UEFA Europa League, isagoo Chelsea ka caawiyay inay ku guuleysato tartanka markii ugu horeysay. Torres waa ciyaaryahan caalami ah, waxaana uu kulankiisii ​​ugu horeysay u saftay Portugal 2003dii. Waxa uu soo laabtay in ka badan 100 jeer, waana ciyaaryahanka seddexaad ee ugu goolasha badan xulka qaranka. Iyadoo Spain ay ka qeybgashay lix tartan oo waaweyn: UEFA Euro 2004, Koobkii Adduunka ee 2006, Euro 2008, Koobkii Adduunka 2010, Euro 2012 iyo Koobka Adduunka 2014. Spain ayaa ku guuleysatay seddexdii kulan ee ugu dambeysay 2008 ilaa 2012, iyadoo Torres uu dhaliyay labadii Euro 2008 iyo Euro 2012. Mario Balotelli. Mario Barwuah Balotelli (Palermo, 12 agoosto 1990) waxaa u dagana palermo isagaa iyo walidki,walidki waxaay ahayeen muhajirayaal kasoo jeeda dalka ghana (afrikada galbed), kabaacdi mario waxaa sokorsaday goos cadaan aah oo talyaniya ila iyo hadaa uu lanolyahay. waa laacib oo hada la ciyaaro kooxda Liverpool FC oo uu sowareykay sanadki naso dhafay isago kasowareygay kooxda AC Milan iyo kooxda wadankiise ee Talyaaniga Demba Ba. Demba Ba (Sèvres, 25 may 1985) waa laacib oo la ciyaaro kooxda Beşiktaş iyo kooxda wadankiise ee Sinigaal Qoolaaw. Qoolaaw waa tuulu ka mid ah tuulooyinka hoos yimaada magaala madaxda gobolka ee BALEDWEYNE, 35km ayey kaga beegantahay dhanka koofureed. waxaa mara wabiga shabeele, waxay leedahay dhul beereed aad u baaxadweyn waxaana kabaxa dalaga noocyadiisa kala duwan iyo qudaarta. Dadka deegaanka waxa ay ku noolyihiin wax soo saarka beeraha iyo dhaqashada xoolaha. Dalagga iyo qudaarta ka soo go'do waxaa loo iib geeyaa magaala madaxda gobolka iyo deegaanada ku dhadhow. Dadka deegaan waa dad jecel waxbarashada, waxa eey leedahay dugsiyo quraan iyo school ah dugsi hooose iyo dhexe. mohamed deeq ali shire(deeq shire) iyo farhan abdulahi cabdulle shiidaaw Cali barre. cali barre waa qabiil kamida qabiilada habar jeclo ugu waaweyn gaar ahaan muuse abokor waxaanay walaalo yihiin yoonis Barre oo ah biciide iyo maxamed bare. Cali barre waxa uu ahaa qabiilkii ugu badnaa ciidamada daraawiishta iyaga iyo cali geriga dhulbahante waa tii sayidku ka gabyay Isagoo tix iyo tiraabba ku sheegay Waxaana kamid ah ereyadda dadku had iyo jeer soo qaataan sida Cali barre waxa uu habar jeclo iyo soomaalida inteeda kale kuleeyahay Sumcad iyo sharaf aan lasoo koobi karin Xaaji Suudi oo ahaa aasaasihii Darawiishta (Haji Sudi)(1857–1920) HE Maxamed Xaashi Abdi, oo ahaa wasiir iyo ambasador, General Cismaan Cawed Xaashi, maxamuud xaashi cabdi (wasiirka madaxtooyadda) Xildhibaaan Axmed Ducaale Bulaale, xildhibaan aamina cumar jaamac (xubinta ugu firfircoon baarlamaanka somali) xaaji maxamed xuseen aadan (xaaji yare) gudoomiyihii jamaacada ikhwaanul muslimiinka ee gobolka togdheer 1982-1991 Degaan ahaan cali bare wuxuu degaa gobalada sool. sanaag. saraar, togdheer, iyo qaybo ka mid ah degmada buuhoodle. `XAREED FARAX NUUR. XARED FARAX NUUR WAXU KUDHASHAY MAGALADA BALADWEYN EE XARUNTA GOBOLKA HIIRAN. WAXU WAXBARASHA IOLAA HEERKA DUGSIGA SARE KUQATAY MAGaaLada BeladWeyne EE XARUNTA GOBOLKA Hiiraan WuXuu noqday wasiirka gaadiidka iyo isgaarsiin 1967 sannadadii 1980 ilaa 1988 dii wuxuu ahaa xghayiha joogtada ee golaha shacbiga 1988 ilaa 1991 wuxuu ahaa wasiir ku xigeenkii wasaarada arimaha gudaha ISO 4217. ISO 4217 Sumad aduunku u aqoonsaday lacagaha Taariikh nololeedkii ugaas yaasiin. KULLU NAFSI DAA’IQUTU AL-MOWT (Sadaqallaahu Al-Cadiim) Waxaa gelinkii danbe oo ay taariikhdu ahayd 31/12/2000 ku geeriyooday magaalada Bosaaso Ugaas yaasiin Ugaas Cabdiraxmaan oo da’diisu dhammayd 85 sano, allaha u naxariistee. Marxuum Ugaas Yaasiin wuxuu Ugaasnimada hayey 59 sano. Marxuum Ugaas Yaasiin waxa uu ku dhashay Magaalada Boosaaso, taariikhdu markay ahayd 1915. Wuxuu waxbarashadiisii diinta islaamka ka bilaabay Magaalada Boosaaso, halkaasoo uu Xaafidil qura’aan uu ku noqday. 1935-1938 wuxuu waxbarasho u tegey Muqdisho oo uu ka dhiganaayey iskuul Talyaanigu ugu talo galay Ilmaha madax-dhaqameedyada Soomaaliyeed, oo ahaa iskuul isbishaale ah (Schola Speciale per I figli di capi Somnali). Sannadkii 1941kii Waxaa Ugaas Yaasiin Ugaas cabdiraxmaan loo caleemo saaray Ugaasnimada. Wuxuu ka mid ahaa halgamayaashii gobanimodoonka Soomaaliyeed. 1947dii wuxuu noqday Xaghayaha Xisbiga SYL ee Degmada Boosaaso. 1951kii Guddoomiyihii Magaalada boosaaso ee Talyaaniga u joogay wuxuu talo ku bixiyey in la dilo Ugaaska, oo markaas ahaa xoghayihii xisbiga SYL, Ugaasku markuu ka warhelay Arrintaas wuxuu u baxsaday dhinaca Waqooyi uu ka galay Ceelaayo-Ceerigaabo, Burco-Hargeysa. Magaalooyinkaas oo si fiican loogu soo dhoweeyey, kadibna wuxuu u gudbay xamar, waxaana lagaga hor yimid magaalada Jawhar. Ugaasku markuu xamar tegey xog-warran ayuu u jeediyey Golihii dhexe ee SYL, kadibna Dacwadoodii ayey UN-ka u gudbiyeen, UN-kiina waxay Talyaaniga culays ku saareen in dadka cadaadiska laga daayo, ammaanka Ugaaskana la sugo, markaas kadib ayuu Boosaaso kusoo laabtay waxaana loogu soo dhoweeyey si wanaagsan. 1956-1959kii Ugaasku wuxuu ka-mid noqday xubin baarlammaankii ugu horreeyey ee loo sameeyey dalka Soomaaliya (Daakhiligii), intii ka danbeysay waxay ka-mid ahaayeen Ugaaska iyo MD. Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf Baarlammaankii Xorta ahaa Xubnihiisii Deg. Bossaso ilaa 1969kii. Xilligaas ka dib wuxuu ka shaqaynayey caanna ku ahaa Nabadaynta & suluxa Ummadda Soomaaliyeed, wuxuu kaloo caan ku ahaa astaan hoggaamiye dhaqameed iyo mid diineed, isagoo ahaa xaafidil Qur’aan kuna xeeldheer shareecada diinta islaamka, wuxuu ku hadli jirey Luqadaha (afafka) Carabiga iyo Talyaaniga. 1991dii Ugaas yaasiin allaha u naxariistee wuxuu ka mid ahaa Guddigii Odayaasha ee isu xil-saaray in ay kala dhex-galaan dhinacyadii ku dirirayey Magaalada Muqdisho, wuxuuna ahaa shakhsiyaadkii raadiyo Muqdisho kala hadlay ummadda Soomaaliyeed, isaga oo kasii daayey baaq nabadeed, habeenkaasna ka baaday gurigiisii, isaga iyo kuwo kale oo ka mid ahaa guddigaas. Marxuum Xaaji Muuse Boqor (Allaha u Naxariistee) Marxuum xaaji xaashi weheliye(Allaha u Naxariistee),waxaa kaloo isla goobtaas ku dhaawacmay Marxuum Sheekh Maxamed Maxamuud (faruur) (Allaha u Naxariistee) oo guddiga ka mid ahaa & shakhsiyaad kale. Dalalka uu maray waxaa ka mid ahaa Djibouti, Ethiopia, Kiinya Ugaandha, Tansaaniya, Yemen, UAE, Ciraaq, Syria, Urdun, Lubnaan, masar, turkiga, Baytul Muqdis inta aanu u gacan gelin Dawladda Yuhuudda, Jarmalka, Talyaaniga iyo dalka Maraykanka oo uu joogay 1963 markii lagu dilay Madaxweyne John F. kenedy. Maanta oo Bishu tahay 31/12/2000 waxaa magaalada Boosaaso lagu aasay Marxuum Ugaas Yaasiin Ugaas Cabdiraxmaan, waxaana aaskiisii kasoo qayb galay dad aad u farabadan oo isaga yimi Gobolada w/Bari soomaaliya & Gobolada deriska la ah. Marxuum Ugaas yaasiin wuxuu ifka kaga tegey 49 Qof oo isugu jira waxuu dhalay iyo waxay sii dhaleen & laba Xaas. Innaa Lillaahi Wa Innaa Ileyhi Raajicuun Tawfiiq. Degmada Tawfiiq waa Degmo ka tirsan gobolka Mudug, kuna taal waqooyi bari ee gobolka khaasatan dooxada caanka ah ee Golol waxay degmadani aad ugu wanaagsan tahay xoolaha la dhaqdo sida ariga, idaha iyo geela maadaama ay ku taal dhul cadduun ah waxaa kaloo degmadani alle ku manaystay biyo macaan degmadani waxay aasaasantay bilowgii 2000. Dhinaca horumarka. Inkastoo degmadani jiritaankeedu kooban yahay hadana waxaa run ahaanti aad iyo aad u badan horumarka ay gaarayso marba marka ka dambeeysa iyo koritaankeeda waxaa sanadkii 2011-ka laga hirgaliyay degamada Cabdulahi insaaniya Primary and intermediate school iyadoo waliba la gaarsiiyay adeega isgaarsiinta ee Golis Telecom waxaa sidoo kale la bilaabay dabayaaqadii 2013 dhismaha isbitaalka guud ee degmada Tawfiiq General Hospital oo waliba la dhagax dhigay mashaariic isugu jira ceel biyooddo, huteelo, suuqa weyn ee bacadlaha iyo xarumaha maamul oo ay ka mid yihiin saldhig bilays iyo xarunta dawladda hoose waliba waxaa sii soconaya qorshayaasha lagu hormarinayo degmada ee dhinacyada kala duwan ee adeega bulshada iyo bilicda magaalada sida: Waxbarashada, caafimaadka, korontada, biyaha iwm. Maamulka. Goloha wasiirada Puntland ayaa maamul ahaan u aqoonsaday magaalada degmo buuxda sanadkii 2013 ka dib markii ay arkeen inay Tawfiiq buuxisay shuruudihii degmo dhan kasta. Ne-Yo. Shaffer Chimere Smith ama Ne-Yo (Camden, Arkansas, 18 oktoobar 1979), waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado T.I.. Clifford Joseph Harris Jr. (Atlanta, Georgia, 25 sebteembar 1980), ama T.I. ama T.I.P., waa fanaan oo heeso Rap qaado Snoop Dogg. Calvin Cordozar Broadus Jr. (Long Beach, Kalifornia, 20 oktoobar 1971) ama Snoop Dogg, Snoop Doggy Dogg ama Snoop Lion, waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado... Snoopp dogg waxaa layiri inuu islaamay allahu aclam. waxa ay saaxiibtinimo dheeri ka dhexaysay fanaankii caanka ahaa tupac shakur,waxana soo saaray DRE oo ah DJ caan ah snoop dogg waa jilaa,heesaa,abuwaan.wuxuu iibiyey ilaa 30 million oo copy album oo dunia oo dhan.album-kii uu kusoo shaacbaxay waxa la yidhaa doggy style wuxuu ka qayb qaatay aflaam badan sida waxaanu yahay nin lagu xanto xagga xashiishadda !!!! Xisbiga Nabadda iyo Horumarka. Xisbiga Nabadda iyo Horumarka حزب السلام والتنمية Peace and Development Party (PDP) Xisbiga Nabadda iyo Horumarka waa Xisbigii ugu horeeyey ee siyaasdeed ee looga dhawaaqo Muqdisho islamarkaana si toos ah uga howlgala gudaha dalka iyo dibadda. Farriinta. In la dhiso dowlad soomaaliyeed oo madani ah, ilaalisa mabaad’ida aasaasiga ah ee ummadda isla markaasna xaqiijisa in dadka iyo dalkuba helaan amni la isku halleyn karo iyo maamul hufan oo ka dhowrsan musuqmaasuq, cadalad darri iyo ku tagrifalka awooda dowladnimada gaarsiinayana shacabka adeegyada bulsho ee muhiimka ah. Aragtida. In la dhiso bulsho ka madax bannaan qabyaalad, cabsi iyo colaad ka aloosanta dhexdeeda ama uga timaada dariska iyo caalamka intiisa kale, kuna naaloota nabad, amni iyo caddaald sababta horumar dhan kasta ah. Ujeeddooyinka Xisbiga. 1. Dhiso maamul Dawladdadeed oo ka hana qaada dhamaan Soomaaliya, soona celiya midnimadii qaranka, kala danbeyntii, sharcigii, iskaashigii iyo walaaltinimadii Shacabka soomaaliyeed. 2. siiyo muhimadda kowaad dib u dhiska nabadda iyo dib u heshiisiinta siyaasadda iyo bulshada guud ahaan. 3. Dhowraa xuquuda muwaaddinka soomaaliyeed, sida diintiisa, noloshiisa, Sharaftiisa, maalkiisa, iyo caqligiisa si loo helo muwaadin guta waajibaadkiisa qaran. 4. Xoojiyaa lana dhiirigeliyaa baahinta dhaqanka nabadda, wadatashiga, maamul wanaagga, u hoggaansanka sharciga, Madaxbannaanida garsoorka, la dagaallanka musuqmaasuqa, iyo kutagrifalidda awoodaha dowladnimadda. 5. Helo in dastuur joogto ah oo waafaqsan Shareecada Islaamka isla markaasna xaqiijinaya nidaamka Xisbiyada badan si talada dalka loola kala wareego si nabad ah. 6. Dhiirrigeliyo kobicnta dhaqaalaha, lana xaqiijiyo cadaalad ku qeybsiga kheyraadka dalka 7. Hormariyo waxbarashada, cilmi baarista, hiddaha iyo dhaqanka, daryeelka caafimaadka, iyo ilaalinta degaanka. 8. Horumariyo Haweenka, Dhallinyarada iyo Dhallaanka, lana daryeelo qoyska, agoonta iyo naafada. 9. Xoojiyo lana horumariyo xiriirka wadamada caalamka, ururrada caalamiga iyo Urur goboleedyada si loogu wada nolaado, nabad iyo iskaashi. 10. Dhiirrigeliyo ka qeybgalka qurbajoogta Soomaaliyed arrimaha horumarinta siyaasadda, diblomaasiyadda iyo dhaqaalaha lagana taageeraa ilaalinta dhaqanka sida horumarinta barashada afka ee dhallaanka. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Warqadda aqoonsiga. Warqadda aqoonsiga Waa sharci si rasmi ay Dawladda usiiso dadkeeda si loogu aqoonsado, waana kuwa ugu muhiimsan xagga sharciga Dawladda, waxaa ka dambeeya baasaboor loo adeegsado isticmaalid wadan ka baxsan dalka laga bixiyey. Soomaaliya Warqadda aqoonsiga waxaa la dhihi jiray Tessera municipio taas oo ah eray Talyaani ah, Laakiin 2009 kabacdi ayaa waxaa Dowladda somalia soo saartay eID ah Warqadda aqoonsiga oo loo adeegsan karo habka elektroonka ah isla markaana kaydinaysa macluumaadka qofka, Sida: Magaca, Meesha uu ku dhashay, Nuuca, Xaalkiisa (Haddii uu yahay xaasle), Iyo sawirka qfka iyo macluumaad dheeraad ah. Waxa ay shaqaynaysaa muddop 5 sanadood ah. Salagle. Degmada salagle waxay kamid tahay degmoyinka gobolka jubadda dhexe waxaa la aqoonsaday sanadkii 2006dii xilligii uu xukumaye dalka madaxweynihii geeriyooday c/laahi yuusuf axmed alla yaraxma, degmada salagle waxaa dagan beelaha Coolyahan (Ogadeen) İYO Rer ow Heeraar (Qubeys) oo kamid ah beelaha somaliyeed waxay soomartay marxalado kala duwan. degmada salagle waxay caan ku tahay beeraha iyo xoolaha gaar ahaan dhaqashada lo,da oo loo iib geeyo suuqa weyn ee magaalada gaarisa kenya.. degmada salagle waxaa kudhshay halgamaagii weynaa ee Gen.c/qaadir juuja kamidka ahaa dowladii rayidka iyo 5tii golaha kacaanka sare, degmada waxaa kala bara wabiga jubba waxaa hoostga tuulooyinka kala ah Waxaa kamid ah Beesha degan beesha Reer Dumaal(Raxweyn) beesha Faqiwalaal iyo rer ow Heeraar (Qubeys) iyo cowlyahan (Ogaadeen). mudooyinkii ugu danbeysay somaaliya waxaa kajirey isburbursi ku salaysan beelaha soomaalida gobolada jubooyinkana kama marneen mar waxaa xoog ku qabsaday U S C marna isbaheysiga dooxada jubba markii ugu danbeysana waxaa heystay xarakada al shabaab!! Xero dhagaxley. Shacabka 215 306 (2007 1) Sool waa gobol ka mid ah gobolada dowlad gobaleedka Khaatum state, caasimada gobolka waa magaalada laascaanood.Gobolkaan ama deegaanada loogu yeero sool iyo cayn [Buuhoodle] waa deegaamo taariikh weyn leh. Waa dhulkii daraawiishta, waa deegaanada oo ka soo jeedo Sayid Maxamed Cabdulle Xassan. Gobolka sool wuu ka duwanyahay gobolada kale ee dalka, gobolkaan si buuxda ah looma soo gumeesanin.Xiligii dowladii kacaanka, sool waxee ku darsanaan jirtay Nugaal, Caynaba waxay dhanka waqooyi kagtaa laascaanood Taleex waa magaladii ugu horaysay ee diyaarad lagu garaaco, afrika waana xaruntii halgankii geyiga afrika ugu dheera Xudun:waa degmo hore waxana la'asasay horanti qarnigii 20aad Yagoori (Degmo ku taalla dhinaca waqooyi ee laascanood) Tukoraq (degmo Cusub oo kutaala dhinaca bari ee laascanod). Gegada Diyaaradaha ee Aadan Cadde. Garoonka Caalamiga Aadan Cadde (,), wakhtigii hore loo yaqaanay Gegada diyaaradaha Caalamiga Muqdisho, waa gego diyaaradeed caalami ah oo ku yaala magaalada Muqdisho, magaalo-madaxda wadanka Soomaaliya. Garoonkan waxaa loogu magacdaray madaxweynihii koowaad ee Soomaaliya, Aadan Cabdulle Cusmaan. Hordhac. Garoonka diyaaradaha ee Aadan Cabdulle Cusmaan waxaa loogu magac daray Madaxweynihii ugu horeeyey ee Soomaaliya markii la qaatay xoriyadda 1960 kii. Waa garoon caalami ah waxa uuna ku yaalaa Magaalada Muqdisho koofurteeda waxaana astaan u ah Garoonka waxa uu kasoo kabanayaa dagaallo kadhici jiray dalka tan iyo markii la riday dowladdii Maxamed Siyaad Barre, waloow ayna jirin adeeg buuxa oo heer sare ah hadana waa uu shaqeeyaa Garoonko. Labaatan sano kadib. Mudo 20 sani kadib duulimaadyo caalami ah oo ay sameeyaan diyaarado laga leeyahay dal ka mid ah dalalka reer Yurub ayaa waxaa ay si rasmi ah uga bilaabmeen magaalada Muqdisho ayadoo munaasabad Xarigga looga jarayey duulimaadyada Turkish Airways ayna ka qeybgaleen Madaxweynahii hore Jamhuuriyadda Soomaaliya Mudane Sheekh Shariif Sheekh Axmed iyo Ra’isulwasaare kuxigeenka Turkiga lagu qabtay magaalada Muqdisho. Adeegga Garoonka. Malahan wali iftiin ku filan waloow la dayactiray, hadana diyaaraduhu waxay yimaadaan oo kaliya maalintii. Shaqaalaha: waxaa ka shaqaysa in kabadan 1000 qof oo isugu jira shaqaalaha Dawladda iyo kuwa shirkadaha, waxaa kaloo dheeraad ku ah howl wadeenno ka socda AMISOM. Marexaan. Besha rer siyad xusen waa beel kamida belaha marexan ugu badan waxayna dagan dhulku marexanku dago oo dhan sida dhulka somalidu dagto ee ethopia iyo gobalka gedo iyo gobalda dhexe. Besha reer siyad xusen waxay caan ku tahay nabada wana bel isku xiran oo qadarisa beelaha kale e maraexan ama daarod ama somalida kale. Besha rer siyad xusen wxay dagta magalada cabudwaq wanaa besha ugu badan magalada, sido kale waxay dagta magalada bangeele. Besha rer siyad xusen waxay kalo dagta magalonyinka cilaanle, galwayn,duuban,badrooldaadis digixyo eelay iyo magalonkale oo badan Aqalka Madaxtooyada Soomaaliya. Aqalka Madaxtooyada Soomaaliya (,) sidoo kale loo yaqaano Villa Soomaaliya, waa dhisme ku yaala magaalada caasimada Muqdisho, magaalo-madaxda wadanka Soomaaliya. Aqalkani waa fadhiga dowlada wadanka iyo xarunta Madaxwaynaha Soomaaliya. Hordhac. Aqalka Madaxtooyada waa xarunta rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Soomaaliya Laga soo bilaabo Xilligii Gumeeysiga Talyaaniga, Waxay xarun unoqtay SYL, Aadan Cabdulle Cusmaan, Maxamed Siyaad Barre ilaa 1991. Kadib waxay hooy unoqotay Jabhadaha soomaaliya ku loolami jiray oo midba mar la wareega ilaa laga soo gaaro xiliigii ay Dowladda itoobiya gacanteeda soo gashay iyadoo markaas gacan siineeysa Dowladdii Cabdullaahi Yuusuf Axmed 2007 dii. Filla Soomaaliya waxay ku taalaa Muqdisho Ex Wardhiigleey hada loo yaqaano Wartanabadda. Taariikh. Dhismaha Fiila Soomaaliya waxaa nashqadeeyay isla markaana dhisay Maamulkii gumaystaha Talyaaniga, kuwaasi oo ugu tallogalay xarunta Badhasaabka. Intas waxaa dheer, dhismaha Fiila Soomaaliya wuxuu ku yaalaa deegaan joogiisu sareeyo taasi oo si fiican loo arki karo Badweynta Hindiya, Dekeda Muqdisho iyo Gagada diyaaradaha Aaden Cade. Guud ahaan, dhismaha Fiila Soomaaliya waxaa ku soo noolaa dhamaan Madaxweyneyaashii Soomaaliya wakhtigii ay xilka hayeen. Maanta waxaa ku nool isla markaana ay u tahay xafiiska shaqo maxamed cabdullahi maxamed farmaajo. Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya. Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya loo yaqaano Golaha Shacabka Soomaaliya (;) waa Baarlamaanka Qaranka Soomaaliya. Waxaa la unkay Agoosto 2012, xaruntiisana waxay ku taalaa Muqdisho waxa uuna ka koobanyahay laba aqal, oo ukala baxa Aqalka sare iyo Aqalka hoose. Af-hayeenka. 20 Agoosto 2012, waxa afhayeen si kumeel gaar ah uqabtay Muuse Xasan Sheekh Sayyid Cabdulleh nin ka tirsan Ciidanka Soomaaliya, Cod bixin dhacday 28 agoosto 2012, Waxaa ku guuleeystay Maxamed Cusman Jawaari kadibna waxaa ku xigeeno loo doortay Jaylaani Nuur Iikar iyo Mahad Cabdalla Cawad Qaab dhismeedka. Baarlamaanka Federaalka, waa mid ah Golaha sharci dajinta oo ukala baxa Aqalka sare iyo Aqalka hoose waana kuwaan Liiska Xubnaha Baarlamaanka Federaalka ee Soomaaliya ee lasoo ban dhigay 17 agoosto 2012. Aqalka sare. Waxa 54 Matalaya Doowlad goboleeyada wali ilaa iyo ahdda lama dhisin. Aqalka hoose. Waa 275 xildhibaan oo matalaya shacabka Cod bixinta. Habka Codaynta waxa uu qabaa Qodobka: 47 ee Dastuurka Federaalka Kumeel gaarka waxa qeexi doona sharci gaar ah oo ay dajiyeen Golaha baarlamaan Federalka. Liiska Xubnaha Baarlamaanka Federaalka ee Soomaaliya. Golaha sharci dajinta oo ukala baxa Aqalka sare iyo Aqalka hoose waana kuwaan Liiska Xubnaha Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya ee lasoo ban dhigay 17 agoosto 2012. Waxaa ka maqan lixdameeyo xildhibaan oo aan wali lasoo gudbin. Liiska Afhayeenada Baarlamaanka Soomaaliya. Kuwani waa Liiska Afhayeenada Baarlamaanka ee Soomaaliya. Waxaana ka mid ah midka hadda xilka haya ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya, Maxamed Cusman Jawaari. Dawladda federaalka Soomaaliya. Dawladda Federaalka Soomaaliya (;;) waa dawlad ay caalamku aqoonsanyihiin Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya. Dulmar guud. Dawladda Federaalka Soomaaliya waxay dhisantay Agoosto 20, 2012 dhamaadkii dawladdii kumeel gaarka ahayd TFG. Qaab dhismeedka. Kadib markii lasoo xulay Xubnaha Baarlamaanka Ayeey waxay doorteen Gudoomiyaha Baarlamaanka ama Afhayeen, waxay markale duurteen Madaxweyne oo isgana sii xushay Raiisul wasaare, Sidaas ay dawladdu ku tahay Baarlamaani oo wax walba Baarlamaanka ayaa soo go'aaminaya Dastuurka. Dawladda Wali mayeelan Dastuur dadku ansixiyeen kaas oo ka turjumaya Soomaaliya oo dhan waloow uu jiro mid kumeel gaar ah oo lagu magacaabo Dastuurka federaalka ku-meel-gaara ah Dastuurka iyo Federaalaynta. Fulinta. Madaxweyne: Xasan Sheekh Maxamuud. Baarlamaan. Baarlamaanka Qaranka Soomaaliya. waxaa la unkay Agoosto 2012, xaruntiisana waxay ku taalaa Muqdisho waxa uuna ka koobanyahay laba aqal, oo ukala baxa Aqalka sare (Aqalka sare wali lama soo xulin waxaana awooda la siiyey madaxweynaha) sidoo kale waxaa jira Aqalka hoose kaasoo loola jeedo 275 xildhibaan. Garsoorka. Maxkamadda Sare oo ku taal Muqdisho Gudoomiyaheedana waxaa soo doordta Madaxweynaha. Dawlad-goboleedyada. (FG) Waxaa laga yaabaa Qaarkood in aan la dhisin oo ay ujiraan magac ahaan. Tacliinta. Soomaaliya Malahan manhaj mideeysan ee wax barasho, waxaa ka jira Dugsiyo iyo jaamacado si gaar ah loo leeyahay. Caafimaadka. Soomaaliya Waxay kamid tahay Dalalka ugu Faqrisan aduunka, Ma jiro Fayo-dhawr guud oo kafaala qaadaya caafimaadka asaasiga ah ee Muwaadinka Soomaaliyeed. Warbaahin. Soomaaliya Waxay leedahay laba xarun ee warfaafineed ee ku hadla Afka Dawladda Radio Muqdisho ito Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed, waxaa kaloo jira Saxaafad madax badaan oo badankood ku hadla Afka Beelahood. Ciidamada. Soomaaliya malahan Ciidan habaysan kaas oo awooda hanashada amaanka Dalka iyo Xuduudihiisa, waloow ay dhisanyihiin ciidan gaaraya ugu yaraan 50,000 hadana waa ciidamo beeleedyo la isu-keenay. Ciidamada Soomaaliya waxay ahaayeen ciidanka ugu xoogan qaarada afrika (Afrikada Madoow), marka laga eego Baaxadiisa iyo lacagta ku bixi jirtay iyo qalabka uu watay. ciidanka Soomaaliya waxaa markaas Baaxadiisa lagu qiyaasaasi jiray inta u dhaxeeysa 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ay soomalaiya xornimadeeda ka qaadatay gumeeysta-yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Caasimadda. Magaalo Madaxda Soomaaliya Waxaa caasimad u ah Muqdisho Waxaana ku yaal Hooyga Madaxwenaha Villa Somalia, Wasaaradaha iyo Baarlamaanka. Baasaboorka. Soomaaliya Waxay leedahay Baasaboor Elektaroonik ah inkastoo kaydka macluumaadka ama Serverka kaydiya Macluumaadka uu yaalo Imaaraatka Carabta Wali Awood uma helin laanta Socdaalka in ay usoo wareejiso Soomaaliya. Waxaa dhacday hadda ka hor in nin Hindi ah oo Deganaasho ku leh Dubay iyo Nayroobi uu sameeyo Baasabooro Soomaali ah taasoo fadeexad ku noqotay Laanta socdaalka Soomaaliya. Golaha Wasiirada Soomaaliya. Golaga Xukuumadda Waa golaha wasiirada ee Dawladda federaalka Soomaaliya. Waxayna ka koobantahay wasiiro uu soo xulay Ra'iisul wasaaradaha somalia Xubnaha golaha wasiirada. Waxaa la magacaabay November 4, 2012, Golaha wasiirada ee Dawladda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waana sidaan Dastuurka Soomaaliya. Dastuurka Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya (,) Waa dastuur sugaya wali ansixinta shacabka ku nool guud ahaan Jamhuuriyadda Soomaaliya. Garsoorka Soomaaliya. Ma jiro ilaa iyo hadda Garsoor hagaasan oo shaqeeya Garsoorka. Garsoor waa gacmaha iyo dhidibada cadaaladda ama dawladnimda hadaanuu garsoor jirin cadaaladi ma jirto. Xubnaha Golaha Adeega Garsoorka. Gudoomiyuhu wuxuu xilka haynayaa mudo shan sano ah waxaana loo cusbooneysiin karaa hal muddo xileed kale. Gudoomiyaha gudiga wuxuu iska wareejinayaa dhammaan waajibaadka ka baxsan howlaha Guddiga islamarka loo dhaariyo xilkaas. Qofka loo doorto gudoomiyaha wuxuu haynayaa mudo xileed dhameystiran xataa haddii muddada xilka qofka la magacaabayo ay ka yartahay shan sano. Guddiga adeega garsoorka. Gudoomiyuhu wuxuu xilka haynayaa mudo shan sano ah waxaana loo cusbooneysiin karaa hal muddo xileed kale. Gudoomiyaha gudiga wuxuu iska wareejinayaa dhammaan waajibaadka ka baxsan howlaha Guddiga islamarka loo dhaariyo xilkaas. Qofka loo doorto gudoomiyaha wuxuu haynayaa mudo xileed dhameystiran xataa haddii muddada xilka qofka la magacaabayo ay ka yartahay shan sano. Taariikh. Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa si rasmi ah uga furay magaalada Muqdisho shirkii wadatashiga dib u habeynta heyadaha garsoorka dalka. 1-da Abriil - 5-ta Abriil, 2013-ka ayaa looga hadlay arrimo ay ka mid yihiin Warmurtiyeedka gabagabadii shirka. Warmurtiyeedkii Shirweynaha Qaran ee dib-u-Habaynta Garsoorka Dalka Soomaaliya waxa soo baxey 17 qodob oo la diyaariyey intii shirka uu socdey ee 1-dii bisha iyo manta oo 5 ay tahey waxaan ay u qornayeen sidan. mudane Xasan Sheekh Maxamuud uu jeediyay 11kii bishii Febraayo ee sanadka 2013 oo ugu yeeray shirweyne qaran oo looga wada tashanayo dib u habaynta garsoorka iyo kaabayashiisa, kaasoo ka tarjumayay tiirka labaad ee tiirarka lixda ah ee ay ku qotonto aragtida siyaasadeed oo uu madaxweynuhu ku dhawaaqay 16kii Sebteembar 2012; Doorashooyinka Soomaaliya. Doorashaddii ugu dambeeysay ee Soomaaliya waxay dhacday Sideetanaadkii Xiligii Dawladdii Kacaanka. Waxay ahayd in ay dhacdo doorasho guud ee dadku sameeyaan 2012 laakiin ma dhicin, Baarlamaankana waxaa soo xulay Odayaal dhaqameed, Walina ma jiro wax Dastuur ah oo la iskau raacay waloow uu jiro mid kumeel gaar ah kaas oo wali dadku aysan Afti ku ansixin Dastuurka Soomaaliya. Doorasho loo dhanyahay waxaa ugu dambaysay Somalia in la qabto sanadkii 1980s, xilligi dawaladi hanti-wadaaga. Inkastoo Doorashooyn dadwayne la qorsheeyey in la qabto 2012, laakin ma dhicin. Dastuurka ku meel-gaarka ah ee Soomaliya wuxu xusayaa habka doorashada axsaabta. waxan ladonya in si casaal ah loo simo dadka somaliyed oo loo firen qabyalka ka soo jaydaan. Guud mar. Waqtigii maamulkii madaniga ahaa ee jiray, ka hor inta uusan xukunka qabsan Golihii saree e kacaanka (Supreme Revolutionary Council) 1969-kii, waxaa jiray tiro xisbiyo siyaasadeed. Waxaa inta badan laga xasuusan karaa xisbiyadaas hore Ururka Dhalinyarada Soomaliyeed Somali Youth League, ahaana Urur siyaasadeedkii ugu horeeyey ee dalka, lana filayay inuu xukunka qabto. Golihiii sare e kacaanka uuna hogaaminayay Siad Barre, wuxu mamnuucay dhamaan xisbiyadii siyaasadeed, isagoo higsanayay nidaamka hanti-wadaaga cilmiyaysan(scientific socialism) ee ikhtiraaceen Marxism-kii China iyo isutaga Miwadawga Soviet Union.Kadib Dagaalkii sokeeeyey ee 1990s (civil war), dalkana laga saaray siyaad barre, inyar oo ka haray xisbiyadii faraha badnaa, waxay isugu tageen maamul goboleedyadii waqoooyi, inta soo hartayna waxay u kala jajabeen kooxo maleeeshadkii ka samaysmay koonfurta. Kadib dhowr iskudayo aan guulaysan oo dib u heshiiisyo qaran aha, waxa sandii 2004 la asaaasay, dawlad federal kumeel gaar ah(Transitional Federal Government) oo loo idmaday in dalka u samayso dastuuur cusub ahaatana mid loo dhanyahay.. Kumeel Gaarka kadib. Sanadkii 2011-kii, waxaa waqti kordhin loo sameeyey Madaxwaynihii xilligaaas, Gudoomiyaha Baarlamaanka iyo ku xigeenadisa ilaa August 2012, Intaa kadibna waxaa la qorsheeyey inay diyaariyaan doorashooyin cusub. Doorashadii madaxwaynaha ee baarlamaaniga ahayd waxaa la qabtay septeembar 2012, taasoo lagu doortay Hassan Sheikh Mohamud madaxwayne. Doorashada Madaxtinimada Soomaaliya, 1986. Doorashada Madaxtinimada Soomaaliya Waxay dhacday Diseembar 23, 1986 waxayna ahayd markii ugu horay oo la qabtay Doorashooyin Guud ee Doorasho Madaxweyne taasoo ah mid ha dhinac ah oo codka la siin doono Xisbiga Hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed XHKS Maxamed Siyaad Barre ayaa ahaa Murashaxa kaliya ee utaagnaa xilkaas asiga ayaana ku guuleeystay. Doorashada Madaxtinimada Soomaaliya, 2012. Doorashada Madaxtinimada aan toos ahayn ayaa ka dhacday Soomaaliya 10kii Sebteembar 2012. Baarlamaanka Federaalka Ayaa doortay Xasan Sheekh Maxamuud asigoo ah Madaxweynihii ugu horeeyey burburkii ka gadaal. Raad Raac. Markii uu dhacay Dagaalkii sokeeye 1991kii lana eryey Siad Barre waxaa xukunka isku qabsaday Jabhaddii ka saartay meesha taliskii hore ee Siad Barre dhiig farabadan ayaa ku daatay, waxaa 2000-2004 La soo doortay Madaxweyne Cabdiqaasim Salaad Xassan dowladii lagu magacaabi jiray TNG oo iyana ay ka horyimideen Hogaamiye Kooxeed. waxaa markaas hadana la soo doortay Madaxweyne Cabdullaahi Yuusuf Axmed Dowladda federaalka kumeelgaarka TFG oo iyadana ka horyimideen isla Hogaamiye kooxeedyadii Muqdisho waxaa sii xigay Ciidamo Itoobiya Ka socda oo dalka qabsaday iyagoo gacan siinaya Dawladda, Iscasilaadii Cabdullaahi Yuusuf Axmed kadib waxaa la soo doortay Sheekh Shariif Axmed Dawladiisiina waxaa ka horyimid Al-Shabaab dagaallo farabadan oo dhiig ku daatay ayaa dhacay, waxaa meeshaas ku dhamaaday Kumeel Gaarnimo. Dawladda Soomaaliya Gacanteeda kuma jirto Dul fara badan ee Jamhuuriyadda ilaa Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya, Waxaa Dawladda Gacansiiya Ciidamada AMISOM, Fulinta (Dawlad). Awooda Fulinta (;) waxaa loo adeegsadaa qayb kamid ah dawladda ee ka masuulka ah siyaasadda si ku dhisan habka Baarlamaanka udhajiyey, waxayna ku dhisantahay qaabab kala duwan (Ra'iisul wasaare, Hogaamiye, ama Madaxweyne jamhuuriyadda) waxaana hoos yimaada madaxweynaha Wasiirada, Maamulka Siyaasadda ee joogtada ah iyo kuwa meertada ah sida Sida Booliska iyo militariga. Golaha fulinta waa awood uu leeyahay wadan walba waxa ay golahu qabtaan adeegyada ay ubaahanyihiin bulsahadoda. Tusaale ahaan waxa ay ka doodayaan dhibaatada dhacda sida qaraxyada, dagaalada, iyo abaaraha waxa ay soo saarayaan war murtiyeeed ku saabsan waxa ay dawlada ama xukuumada ka go'aansatay dhibta dhacday. Marka aan ku hadleyno soomaaliya waxa ay leedahay golo fulineed oo ay dadka soomaalidu uyaqaanaan golaha xukuumada. Cabdi Faarax Shirdoon. Cabdi Faarax Shirdoon (,) (dhashay 1958) waa Soomaali ganacsade ah, dhaqaale yahan iyo siyaasi ah. Waana Ra'iisul wasaaraha Soomaaliya. Baasaboorka Soomaaliya. Baasaboorka Soomaaliga waa basaboor uu adeegsado muwaadinka Soomaaliga ah si uu dibadda ugu dhoofo, waana aqoonsiga qofka wata dalka uu ka soo jeedo. Agaasimaha Guud G/Sare Maxamed Aaden Jimcaale (Kofi) & Ku-xigeenka Agaasimaha Guud Mudane Cabdullaahi Xaaji Bashiir Ismaaciil. Hordhac. Baasaboorka Soomaaligu waa nooca casriga ee loo yaqaan E-Passport, waxaa loo qoondeeyey in qofku isticmaalo mudo 5 (shan) Sano ah, ka dib waxaa lagu bedelayaa mid cusub, Waxaana gudihiisa ku xardhan naqshado qurxoon oo lagu bilayo quruxda Baasaboorka, ayadoo ay naqshadahaas ku dhex daabacan yihiin calaamado qarsoon oo si gaar ah loogu ilaalinayo inaan si sharci darro ah loogu xad-gudbin Baasaboorkaas. Baasaboorka Soomaaliga waxaa hadda lagu daabacaa 2 (labo) madbacadood oo ku yaalla magaaladda Muqdisho, ka dibna waxaa lagu qaybiyaa Xarunta, waxaana sidoo kale loo diraa Goboladda iyo Safaaradaha Jamhuuriyadda Fedraalka Soomaaliya ay ku leedahay Caalamka. Baasaboorka Soomaaligu waxuu ka kooban yahay noocyo kala duwan oo ay kala qaataan Dadweynaha, Shaqaalaha, Mas'uuliyiinta, iyo Dibloomaasiyiinta ama Madaxda Qaranka, qof walba kan uu xaqqa u leeyahay. Maamulka. Agaasinka Guud ee Socdaalka iyo Jinsiyadda Soomaaliya, waxaa hadda xarun looga dhigay ex-gurigii Ururka Shaqaalaha Soomaaliyeed, wadada Maka Al-Mukarama, magaalo madaxda Soomaaliya ee Muqdisho, waxuuna xafiisyo ku leeyahay Degmooyinka Dowlad-Goboleedyadda ka tirsan Jamhuuriyadda Fedraalka ee Soomaaliya, waxaana fadhiya xafiisyadaas iyo kuwo ku yaala Safaaradaha iyo Qunsuliyadaha Soomaaliya ay dibadda ku leedahay, Shaqaale loo carbiyey dalabka, xareynta, iyo soo saaridda Baasaboorka Soomaaliyeed. Agaasime-Guud Sareeye Gaas Cabdullaahi Gaafow Maxamuud, iyo Agaasime-Guud Xigeen Mudane Cabdullaahi Xaaji Bashiir Ismaaciil, iyo Saraakiil heerar kala duwan iyo waayo-aragnimo durugsan u leh Arrimaha Socdaalka iyo Jinsiyadda, oo dhamaantood ka tirsan shaqaalaha Jamhuuriyadda Fedraalka Soomaaliya, ayaa hogaanka u hayey shaqada iyo Siyaasadda lagu horumarinayo Hay'adda, ayadoo aad looga dharagsan yahay halka ay ka soo bilaabeen howlaha Socdaalka 2006, iyo halka ay maanta mareyso baaxad iyo qiimo ahaanba. EHLUBEYTKI. HADAAN ISKU DAYNO IN AAN WAX KA OGAANO TAARIIKHDA EHLU BEYTKII NEBIGA WAX LAGAMA MAARMAAN AH INAYNU akhrino buugta lagaga waramayo taas oo taala meelkasta nasiib daeo se haddii aanad waxba akhriyin adoo awood u leh sida wax loo akhriyo waxaad dooratay inaad kamid noqoto kuwa aan waxba aqoon. sodaa darteed diinta islaamku ereygii ugu horeyey ee soo dega waxa uu ahaa akhri. bal isku day inaad aqoontaada sal uga dhigto akhrin si ay u yeelato meel loogu hagaago wixii dib loogu noqonayo ahna mataga ugu adag ee aqoon lagu muujo. afar qof oo ka mid ah ehlu beytkii nebiga scww, kuwaas oo kala ah» FAADUMATU ZAHRAA BINTI RASUULILAAH,CARUURTEEDII XASSAN BIN CALI BIN ABII DAALIB, XUSSAYN BIN CALI BIN ABII DAALIB IYO AABAHOOD SAYID CALI BIN ABII DAALIB OO NEBIGA IAADEERKII AHAA. AFARTAAS QOF IYO WIXII AQURAAN IYO AXAADIRU KA SHEEGTAY WA INOOGA KORDHIYA CILMIYAYSAN OO RAAD RAAC LEH. MHDSNIDIN Doorashada Baarlamaanka Soomaaliya, 1964. Doorashada Baarlamaanka waxay ka dhacday Soomaaliya 30 Maarso, 1964. Doorashadaan waxay ahayd tii ugu horaysay abid ee laga sameeyaa Jamhuuriyadda Soomaaliya kadib midowgii Dhulka Biritishka ee Soomaaliya iyo Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya 1960 waxaana doorashadaas ku guuleeystay Xisbigii Dhalin-yarada SYL. Jinacsani. Jinacsani waa magaalo ku taal bariga Ethiopia, wakhtigii boqortooyadii Adal Sultanate waxay ahayd caasimadii labaad ee boqortooyadas waxaana loo yaqiinay magaca ah Dakkar, wakhtigan la joogana waxay ka tirsan tahay Ismaamulka Jarsada magaaladina waxay caan ku tahay buur wayn oo bartanka magaalada ku taal sidoo kale waa magaalo leh raadad taariikhi ah, meel aan ka fogayn waxa ku taal tuuladii uu ku dhashay Imaam Axmed Guray iyo tuulada Derbiga oo ah tuulo qadiimi ah,saldhigna u ahan jirtay Imaam Axmed Guray waana meeshi ugu horaysay ee uu ka dhiso Masajid uu isagu gacantiisa ku dhiso.l Jinacsani waxay ka tirsanaan jirtay Ismaamulka Soomaalida Ethiopia wixii ka horeeyay 2004 kii balse afti dad wayne laga qaaday dadka ku nool magaaladaas iyo tuulooyinka u dhow dhow ayay waxay u codeeyeen in ay ku biiraan Ismaamulka Oromada. Magaalada jinacsani waxaa ku yaal xero ciidan oo aad u wayn waana meelihii dagaaladii ugu cusla ay ka dhaceen 1977 kii waa meelihii jugta culus lagu gaadhsiiyay ciidamadii kaligii taliskii Mengista Xayle Maryam, sidoo kale waxay saldig u ahayd Jabhaddii Horyaal ee dagaalka hubaysan kula jirtay xukumadii derkiga, 1977-dii waxaa qabsaday ciiidamadii xooga dalka somaliyeed waxaase dib u qabsaday sanadkii 1978-dii bishii 9aad ciidamadii gumaysiga. xerada ciidamada magaalada jinacsani waxaa lagu soo tababary Cutubyadii ugu Horeeyay ciidamadan loo yaqaan Liyuu Police ka ee DDSI. Dakkar. Dakkar(Jinacsani) waa caasimadii labaad ee boqortooyadii Adal Sultanate ka dib markii ay boqortooyadu ka soo guurtey Saylac, waxay ku taal Bariga Ethiopia waxay 24 Km u Jirtaa magaalada Jigjiga, Dakkar wakhtigan la jooga waxaa loo yaqaan Jinacsani Magaaladani waxay ka mid tahay meelaha dhifta ah ee laga helo taariikhdii Halgamaa Imaaam Axmed Guray, Sidoo kale magaaladan waxaa u jirta 5km waxka yar tuulada qadiimiga ah ee uu ku dhashay Imaam Axmed Gurey laguna magacaabo Derbiga. Magaaladina waxay caan ku tahay buur wayn oo bartanka magaalada ku taal waano magaalo leh raadad taariikhi ah, raadadkasna waxaa ka mid ah Masaajidki uu isagu gacantiisa ku dhisay Imaam Axmed Guray ilaa iyo wakhtigana lagu cibaadaysto kaasoo ku yaal isla tuulada uu ku dhashay Imaamku ee lagu magacaabo Derbiga sidoo kale magaaladu waxay ku caan tahay saldhigyo Milatary. Masaajidkii Imaam Axmed Guray kuna yaal Tuulada Derbiga Jinacsani/Dakkar waxay ka tirsanaan jirtay Ismaamulka Soomaalida Ethiopia wixii ka horeeyay 2004 kii balse afti dad wayne laga qaaday dadka ku nool magaaladaas iyo tuulooyinka u dhow dhow ayay waxay u codeeyeen in ay ku biiraan Ismaamulka Oromada, wakhtigan la joogana waxay ka tirsan tahay Ismaamulka Oromada, Magaalada Dakkar jinacsani waxaa ku yaal xero ciidan oo aad u wayn waana meelihii dagaaladii ugu cusla ay ka dhaceen 1977 kii waa meelihii jugta culus lagu gaadhsiiyay ciidamadii kaligii taliskii Mengista Xayle Maryam, sidoo kale waxay saldig u ahayd Jabhaddii Somaali Galbeed iyo Jabhaddii Horyaal ee dagaalka hubaysan kula jirtay xukumadii derkiga, 1977-dii waxaa qabsaday ciiidamadii xooga dalka somaliyeed waxaase dib u qabsaday sanadkii 1978-dii bishii 9aad ciidamadii gumaysiga. xerada ciidamada magaalada jinacsani waxaa lagu soo tababary Cutubyadii ugu Horeeyay ciidamadan loo yaqaan Liyuu Police ka ee DDSI. Derbiga. Derbiga(Derbi) waa tuulo qadiimi ah kuna taal Bariga Ethiopia waxayna u dhaxaysaa Harar iyo Saylac dhankan kale waxay 8 km u jirtaa magaalada Jinacsani (Dakkar)oo ahayd caasimadii labaad ee Boqortooyadii Adal Sultanate. Tuulada Derbiga waxaa ku yaala masaajidkii uu dhisay Imaam Axmed Guray masjidkaas oo ilaa iyo hada lagu cibaadaysto, sidoo kale tuuladani waxay ka mid ahaan jirtay saldhigyadii Imaam Axmed Guray ilaa iyo wakhti xaadirkan waxaa ka muuqo raadadkii Imaamka Raximuhulaah. Dharkayn-Geenyo. Dharkayn-Geenyo Waa tuulo Ka Tirsan Gobolka Sool, Waxay Hilaadii 70KM dhanka Koonfur Galbeed Kaga Beegan tahay Magaalada Laascaanood Ee Xarunta Gobolka Sool, Dharkayn-geenyo Waa Magalo Qadiim ah Waxaana ay leedahay Taariikh soo jireen ah. Dharkayn-Geenyo Waxay Xarun u ahayd Halgankii Barakaysnaa Ee Daraawiishta, Magaca Maagaaladu Wuxuu Ka Kooban Yahay Labo Magac Oo Kala ah Dharkayn Iyo Geenyo, Magacan Wuxuu ku baxay Dhacdo Taariikh ah dharkayn geenyo waxay mar xarun u ahayd ciidankii SSC ee halganka waday 2010 ee xoraynta gobolada SSC Dharkayn wa meesha xad beenaadka Soomaaliya iyo Itoobiya u dhexeeya uu maro. Waxaa ka socda horumar balaadhan oo dhinac kasta xaga diinta,maadiga,siyaasadda,dhaqaalaha,waxay deris la ledahay tuulada Domco ee waxa kuso noqnoqday dagaalo sokeeyo oo'ay sababeen maamulada khatumo'iyo s/land ilahay hakala qaboojiyo. Waxaa deggan Siciid Harti (Dhulbahante) gaar ahaan beelaha maxamed garaad (baharsame) iyo Dagaalkii Kanooniga. Kanooni (Dagaalkii Kanooniga) erayga kanooni micnihiisu waa Madfac,Dagaalkan loogu magac daray dagaalkii kanooniga wuxuu ahaa dagaal aad u waynaa oo dhex maray Qabiilka Jaarso iyo boqortooyadii Boqol Xayla Siilaasi sanadku markuu ahaa 1940kii. 1.Qabiiladii soomaaliyeed wakhtigaa waxaa lagu heshiiyay in si wad jir ah dhulka loo difaaco oo dagaal lagala hor tago Kaligii Taliskii Xayla Siilaasi oo damacsanaa in uu qabsado dhulka Soomaali Galbeed. 2.heshiiskii dhex maray Qabiiladii Soomaaliyeed ee deegaanka ku nool oo burburay, heshiiskaas oo ku saabsanaa sidii looga hortagi lahaa dhul balaadhsiga Taliskii Xayla Siilaasi. 3.ka dib duulaankii Xayla Siilaasi ee uu ku yimid gayiga Soomaaliyeed ayaa waxaa is bedel ku yimid qabiiladii kale ee Qabiilka Jaarso heshiiska kula galay in si wada jir ah loola dagaalamo Xayle Salaase. 4.is bedelkaa ku yimid beelihii kale ayaa waxay sababtay in ay kaga baxeen balantii la isu ogaa waxayna doorbideen inay fariin u diraan Xayle Salaase una sheegan inayna dagaalka ku jirin rabina inay Xayle Salaase la dagaalaman, balse ay karabaan in deeganka, dadka iyo maalkaba loo amaan galiyo, isna waa ka aqbalay. 5.Intaa kadib Xayla Siilaasi waxa uu uyeeray Hogaamiyayaashii Beesha Jaarso isagoo u sheegay in beelihii deeganku is dhiibeen ogol yihiina inay bixiyaan cashuurtii iyo waxkasta oo looga baahan yahay, isagoo intaa raaciyay in uusan rabin in uu dagaal la galo qabiilka jaarso, hadaladiisiina waxaa ka mid ahaa aniguba nin jaarso ah ayaan ahay maadama aan deeganada jaarso ku dhashay (sidaan wada ogsoonahay Xayla Siilaasiwuxuu ku dhashay magaalada Ejersa Goro isagoo ku sasabayay in nin aanan Jaarso ahayn uunan Bariga Ethiopia xukumi doonin),sidaa awgeed waxaa la iniiga baahan yahay in aad hubka dhigtaan nabadana qaataan si dagaal looga baaqdo xidhiidhkeenuna u wanaagsanaado taasoo u cuntami wayday Geesiyadii Beesha ee wakhtigaa, gaashanka ayayna u daruureen dalabkii dowladii Xayla Siilaasi. intaa ka dib boqorkii Xayla Siilaasi kuma dagdagin dagaal uu la galo Qabiilka Jaarso wuxuuse isku dayay in waxkasta wada hadal lagu dhameeyo isagoo usoo diray mar labaad nin ka mid ahaa dadkii isaga gacan yaraha u ahaa kana mid ahaa masuuliyiintii fara ku tiriska ahaa ee Qabiilka Jaarso ugu Jiray Taliskaa Xayla Siilaasi ninkaasoo lagu magaaabi jiray Axmed Cali Daso ahaana ragii ugu dhawaa Xayla Siilaasi wakiilna uga ahaa Gobol loo yaqaanay Asfari Tafera. Axmed Cali Daso wuxuu socdaal degdeg ah ku yimid deeganka si uu Qabiilkiisa ugu xog waramo xaalku halkuu marayo isagoo ka digay dagaal beesha ugaara inuu noqon karo mid wax yeelo gaara u keenaya dadka iyo deegaanka Beesha maadama beelihii ay balan sanaayeen in ay dagaalka wada galaan heshiis la galeen Xayla Siilaasi, nasiib daro Axmed Cali Daso kuma uusan guulaysan in uu Beeshiisa ku qanciyo in ay dagaalka joojiyan nabadana qaatana iskuna dhiiban Xayla Siilaasi si loo baajiyo dagaal dhiig badani ku daato. sidaa ayuuna ku bilowday dagaalkii u dhaxeeyay Qabiilka Jaarso iyo Boqortooyadii kaligii taliskii Xayla Siilaasi taasina waxay keentay in dagaalkii logu magac daray Kanooni uu dhaco, dagaalkaas waxaa ka dhashay khasaaro dhimasho iyo maalba leh dhacdooyinkii ugu xanuunka badnaa ee wakhtigaa dhacay halkan kuma soo koobi karo waxaase ka mid ahaa Odayaashii iyo Dhalinyaradii Qabiilka Jaarso xasuuqa loogu gaystay magaalada jigjiga gaar ahaan buurta kaaramara iyo magaalada inta u dhaxaysa kuwasoo iyagoo nool TAANGI la dulmariyay inta dhulka lagu xidh xidhay. intaa ka dib arinkii ayaa ku xumaaday Qabiil waynaha Jaarso burburkii iyo baaba’ii beesha soo gaadhay waxaa ka war helay Axmed Cali Daso iyo Masuuliyiin kale iyagoo ku war galiyay Xayla Siilaasi in xaalku meelxun marayo loona baahan yahay in dagaalka laga joojiyo dadkiisa, taaso Xayle Salaasena aqbalay sidaasana lagu joojiyay dagaalka looguna magac daray Kanooniga. Lifaaq: Taariikh aanan wali la xaqiijin ayaa magaca dagaalka raacisa Biyeeye oo noqonaya Kanooni Biyeeye(madfac Biyeeye) sababtuna waxay ku sheegaan markuu dagaalkii qadhaadhaaday in qabiilka jaarso aad loo jabiyay firxadkiisuna meelkasta gaadhay meelihi ay ku urureen dadku waxaa ka mid ahaa xaruntii sheekhii waynaa ee sheekh xuseen magan baale, sheekhaas oo ahaa sheekh uu rabbi karaamo siiyay ayay waxay dadku sheegaan in madaafiicdii gumaysiga markii loo jeediyay tuuladii iyo maqaamkii sheekha in ay dhici waayeen sidaana loogu magac daray Kanooni Biyeeye (nacam biyo ayuu noqday oo wuu dhici waayay madficii) waase sheeko aanan wali la xaqiijin jiritaanka in ay dhici waayeen madaafiicdii loo jeediyay dhanka maqaamkii sheekha. Kanooni. Kanooni (Dagaalkii Kanooniga) erayga kanooni micnihiisu waa Madfac,Dagaalkan loogu magac daray dagaalkii kanooniga wuxuu ahaa dagaal aad u waynaa oo dhex maray Qabiilka Jaarso iyo boqortooyadii Boqol Xayla Siilaasi sanadku markuu ahaa 1940kii. 1.Qabiiladii soomaaliyeed wakhtigaa waxaa lagu heshiiyay in si wad jir ah dhulka loo difaaco oo dagaal lagala hor tago Kaligii Taliskii Xayla Siilaasi oo damacsanaa in uu qabsado dhulka Soomaali Galbeed. 2.heshiiskii dhex maray Qabiiladii Soomaaliyeed ee deegaanka ku nool oo burburay, heshiiskaas oo ku saabsanaa sidii looga hortagi lahaa dhul balaadhsiga Taliskii Xayla Siilaasi. 3.ka dib duulaankii Xayla Siilaasi ee uu ku yimid gayiga Soomaaliyeed ayaa waxaa is bedel ku yimid qabiiladii kale ee Qabiilka Jaarso heshiiska kula galay in si wada jir ah loola dagaalamo Xayle Salaase. 4.is bedelkaa ku yimid beelihii kale ayaa waxay sababtay in ay kaga baxeen balantii la isu ogaa waxayna doorbideen inay fariin u diraan Xayle Salaase una sheegan inayna dagaalka ku jirin rabina inay Xayle Salaase la dagaalaman, balse ay karabaan in deeganka, dadka iyo maalkaba loo amaan galiyo, isna waa ka aqbalay. 5.Intaa kadib Xayla Siilaasi waxa uu uyeeray Hogaamiyayaashii Beesha Jaarso isagoo u sheegay in beelihii deeganku is dhiibeen ogol yihiina inay bixiyaan cashuurtii iyo waxkasta oo looga baahan yahay, isagoo intaa raaciyay in uusan rabin in uu dagaal la galo qabiilka jaarso, hadaladiisiina waxaa ka mid ahaa aniguba nin jaarso ah ayaan ahay maadama aan deeganada jaarso ku dhashay (sidaan wada ogsoonahay Xayla Siilaasiwuxuu ku dhashay magaalada Ejersa Goro isagoo ku sasabayay in nin aanan Jaarso ahayn uunan Bariga Ethiopia xukumi doonin),sidaa awgeed waxaa la iniiga baahan yahay in aad hubka dhigtaan nabadana qaataan si dagaal looga baaqdo xidhiidhkeenuna u wanaagsanaado taasoo u cuntami wayday Geesiyadii Beesha ee wakhtigaa, gaashanka ayayna u daruureen dalabkii dowladii Xayla Siilaasi. intaa ka dib boqorkii Xayla Siilaasi kuma dagdagin dagaal uu la galo Qabiilka Jaarso wuxuuse isku dayay in waxkasta wada hadal lagu dhameeyo isagoo usoo diray mar labaad nin ka mid ahaa dadkii isaga gacan yaraha u ahaa kana mid ahaa masuuliyiintii fara ku tiriska ahaa ee Qabiilka Jaarso ugu Jiray Taliskaa Xayla Siilaasi ninkaasoo lagu magaaabi jiray Axmed Cali Daso ahaana ragii ugu dhawaa Xayla Siilaasi wakiilna uga ahaa Gobol loo yaqaanay Asfari Tafera. Axmed Cali Daso wuxuu socdaal degdeg ah ku yimid deeganka si uu Qabiilkiisa ugu xog waramo xaalku halkuu marayo isagoo ka digay dagaal beesha ugaara inuu noqon karo mid wax yeelo gaara u keenaya dadka iyo deegaanka Beesha maadama beelihii ay balan sanaayeen in ay dagaalka wada galaan heshiis la galeen Xayla Siilaasi, nasiib daro Axmed Cali Daso kuma uusan guulaysan in uu Beeshiisa ku qanciyo in ay dagaalka joojiyan nabadana qaatana iskuna dhiiban Xayla Siilaasi si loo baajiyo dagaal dhiig badani ku daato. sidaa ayuuna ku bilowday dagaalkii u dhaxeeyay Qabiilka Jaarso iyo Boqortooyadii kaligii taliskii Xayla Siilaasi taasina waxay keentay in dagaalkii logu magac daray Kanooni uu dhaco, dagaalkaas waxaa ka dhashay khasaaro dhimasho iyo maalba leh dhacdooyinkii ugu xanuunka badnaa ee wakhtigaa dhacay halkan kuma soo koobi karo waxaase ka mid ahaa Odayaashii iyo Dhalinyaradii Qabiilka Jaarso xasuuqa loogu gaystay magaalada jigjiga gaar ahaan buurta kaaramara iyo magaalada inta u dhaxaysa kuwasoo iyagoo nool TAANGI la dulmariyay inta dhulka lagu xidh xidhay. intaa ka dib arinkii ayaa ku xumaaday Qabiil waynaha Jaarso burburkii iyo baaba’ii beesha soo gaadhay waxaa ka war helay Axmed Cali Daso iyo Masuuliyiin kale iyagoo ku war galiyay Xayla Siilaasi in xaalku meelxun marayo loona baahan yahay in dagaalka laga joojiyo dadkiisa, taaso Xayle Salaasena aqbalay sidaasana lagu joojiyay dagaalka looguna magac daray Kanooniga. Lifaaq: Taariikh aanan wali la xaqiijin ayaa magaca dagaalka raacisa Biyeeye oo noqonaya Kanooni Biyeeye(madfac Biyeeye) sababtuna waxay ku sheegaan markuu dagaalkii qadhaadhaaday in qabiilka jaarso aad loo jabiyay firxadkiisuna meelkasta gaadhay meelihi ay ku urureen dadku waxaa ka mid ahaa xaruntii sheekhii waynaa ee sheekh xuseen magan baale, sheekhaas oo ahaa sheekh uu rabbi karaamo siiyay ayay waxay dadku sheegaan in madaafiicdii gumaysiga markii loo jeediyay tuuladii iyo maqaamkii sheekha in ay dhici waayeen sidaana loogu magac daray Kanooni Biyeeye (nacam biyo ayuu noqday oo wuu dhici waayay madficii) waase sheeko aanan wali la xaqiijin jiritaanka in ay dhici waayeen madaafiicdii loo jeediyay dhanka maqaamkii sheekha. Tuli Guled. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka gari iyo boqor Xayla Siilasi.tuli guleed waxaa daga qabiilka geri gaar ahaan reer maxamuud. Tuli guled. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia.Degmaad tuli guleed waxaay deegan u tahay qabiilka Geri kombe. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka Geri kombe iyo boqor Xayla Siilasi. Son of Darod Ismail Muhammad bin Abdirahman: Mahamed-Kablalah Darod had two sons Kumaade and Kombe. Then Kombe had Harti Kombe,Geri Kombe,Harley Kombe,Abdi Kombe Ajuran Kombe etc. Geri kombe had 12 sons the first son was 1ilka xume Geri 2 Abrom Geri 3 Aw beer Geri 4 Case Geri 5 Abdi Geri 6 Yahye Geri 7 Aadan yare Geri 8 Bah Gurufle. 9 Hassan Geri 10 Siciid Geri 11. Hayran Geri 12 Burhan Geri 4. Yusuf (Handsme boy) and sheik was born Three of their siblings have left many people in Ahmed, the father The five sons of Ahmed's sons were very numerous and the most important of them came to an early age and they were all inhabited by jungle and surrounding areas. And so far, he left many of his sons Sheikh Abayoonis It is noteworthy that the 7 sons of Abayoonis were Sheikh Ali Abayoonis as the largest number of abdusions and ethiopia, Kenya and somalia Sheikh Omar, Abayoonis, Ishak and Yusuf, 75% of them live in Bay and Bakool regions and the largest clans in the RRA are named 9 (09), while the rest live in Kenya. Sheikh Yusuf Hassen, who is known for his handsome, Abayoonis beauty lady, does not seem to fit well, but is the most beautiful clan in Tanzania, one of the major merchants in the country. N / B. Those people you see are stupid cute and go to the 9th or 9th place. Geri Kombe people live in Tuli Guled is a historic town, located east of Ethiopia, in the city of Jigjig up to 30 Km, west and west of Jinacsani, Tuli is a town of farming and is one of the most productive districts in Somalia region in Ethiopia. The city of Tuli Guled is inhabited by people from the Somali ethnic group, the clan of Geri kombe sub clan of the Darood clan family especially well represented Geri kombe kabala lax. These are the first districts that face the presidency of Xeyla Islow and Mangiest Xayle Maryam, tuli guleed is one of the hottest places in the history of the Horn of Africa named Richard F. Burton. Tuli Guled was one of the cities long wheat and sorghum was taken around the time of the crisis on the countries of India and China. As the food was taken long drought times in European countries during World War II when he was in 1938. It is also remembered in the many conflicts that occurred in the district, which included the war between the Revolutionary Armed Forces and the King Haila Silesia.  This is a town in eastern Ethiopia, during the reign of the Adal Sultanate, the Dakkar was the second capital of the kingdom known as the name Dakkar, now day is call Jinacsani this stage is part of the regional Geri kombe town Dakkar is famous for the huge mountain center is also a city with traces historical, not far from what is in the village where he was born Imam Ahmed contacted the village wall and old town, Imam Ahmed Gury is the first place to build a mosque built by his own hands. Jinacsani was from the Somali diaspora in Ethiopia before the start of 2004 but a massive audience of those who live in the city and the nearby villages voted to join the Oromia Oromo. The town is surrounded by a large army base and the most dangerous places of worship in 1977 are the heavily armed forces of the Mangiest Xayle Maryam commander, as well as the backbone of the Revolutionary Armed Forces in the armed struggle with the government derkiga, 1977 taken solders force in Somalia after it captured in the 1978 colonial troops in the 9th. The militant camp was first trained by the Liyuu Police Force in DDSI. Tuli guleed. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka jaarso iyo boqor Xayla Siilasi. Tuliguled. Wakhtigi gumaysiga laga Soo horjeedsatay beeshii ugu horaysay ee gumaystaha kasoo horjeedsatay waxay ahayd beesha geri koombe Madama aw xiligaa Degaanka somali galbeed aw maamuli garaadka beesha geri koombe garaadku waxa aw shir ugu Qabtay somaalida galbeedka magalada Tulli guleed halgankina way bilaabeen Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay Garaadka guuud ee geri Koombe iyo dadkii uu xukumi jiray iyo boqor Xayla Siilasi. waxa loogu bixiyey konooniga " the artilleri war" markii uu garaadka Geri koombe uu amar ku bixiyey in aan la bixin cashuurta xabashida oo loo yaqaanay "GIBIR" ayaa boqortooyadii xayla silaalse amar ku bixisay in madaafiic lala dhaco, taas oo keentay in qasab lagu bixiyo cashuurtii. Waxa aad si fiican uga aqrisan kartaa Garaadka geri koombe iyo dhulka uu ka talin jiray buuga la yidhaa THE First footsteps in east africa, isaga oo garaadku dhulka u dhaxeeya jigjiga ilaa herar aad umada ugu talin jiray. Tuliguleed. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka jaarso iyo boqor Xayla Siilasi. Tuliguuleed. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka garaaadka beeesha Geri koombe iyo boqor Xayla Siilasi. Garaaadka oo wakhtiga Ka talin jiray gayiga somaalida Tuliguuled. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka jaarso iyo boqor Xayla Siilasi. Degmada Tuliguled. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka Geri kombe iyo boqor Xayla Siilasi. Degmada Tuli guleed. Tuli guled waa magaalo taariikhi ah, waxay ku taal bariga Ethiopia, waxay u jirtaa magaalada Jigjiga ilaa 30 Km, dhanka galbeedna waxaa ka xiga magaalada Jinacsani, Tuli guuleed waa magaalo beeralay ah waxayna ka mid tahay degmooyinka ugu wax soo saarka badan Kililka Soomaalida Ethiopia. waa degmooyinkii ugu horeeyay ee ka horyimid kaligii taliyayaashii Xayla Siilaasiiyo Mengista Xayle Maryam, tuli guleed waxay ka mid tahay meelihii lagu soo dhaweeyay qoraakii taariikhda geeska afrika ee la odhan jiray Richard F. Burton. Tuli guleed waxay ka mid ahayd magaalooyinkii looga qaadi jiray qamadiga iyo hadhuudhka wakhtigii ay abaarihii ba'naa ka dhaceen wadamadii india iyo china. sidoo kale waxaa raashiin looga qaadi jiray abaarihii ka dhacay wadama yurub wakhtiyadii ay socdeen Dagaalkii Labaad ee Aduunka sanadku markuu ahaa 1938-dii. waxaa kaloo lagu xasuustaa dagaaladii badnaa ee ka dhacay degmada oo uu ugu darnaa dagaalkii Kanooniga ee u dhaxeeyay qabiilka? iyo boqor Xayla Siilasi. Suldanada Dawaro. Sultanate of Dawaro (Soomaali Saldaanada Jaarso) waa boqortooyo ka talin jirtay Gobolka Harerge, Gobolka Baali iyo Gobolka Shawa ee dalka Ethiopia sanadkii 1210 ilaa 1239 kii waxaana Amiir ka ahaa Sheekh Ḥaydar (Haydara), Dawaro waa beel ka mid ah qabiilka Jaarso. Sultanate of Dawaro waxay ka mid ahayd boqortooyinkii ka far camay Boqortooyadii waynayd ee Jaarso Sultanate ee uu hogaamin jiray Halgamaa Sheekh Abuubakar Waale Raximuhlaah ka dib markii ay burburtay saldanadaasi sanadkii 1200kii, burburka ka dib waxaa awoodii boqortooyadii Jaarso la wareegay Saldanadan Dawaro iyadoo maamulkeeda ku balaadhisay meelo ka baxsan dhulkii ay saladanadii hore maamuli jirtay, inkastoo loo arkayay Saldanad beel gaar ah lee dahay ayay hadana dadaal dheer oo ay galeen madaxdii saldanadan oo uu ugu horeeyay Amiirkii boqortooyada Sheekh Ḥaydar (Haydara) waxay ku guulaysteen in ay qanciyaan umadahii kale, iyagoo awoodoodina ku balaadhiyay Bariga iyo Bartamaha Ethiopia kana mid noqday boqortooyoyinkii mandaqadan soo maray kuwii ugu awooda badnaa uguna waynaa ilaa iyo hadana la xuso taariikhdooda. Sultanate of Dawaro waxaay markii danbe u xuub siibatay boqortooyadii Ifat Sultanate ee uu hogaaminayay Sultan SabiradDīn Maḥamed sanadku markuu ahaa 1329kii. sababihii keenayna in ay u xuubsibata waxaa ka mid ahaa boqortooyadan oo loo arkayay in ay xambaarsan tahay magac beel loona baahnayn boqortooyo magac beel xambaarsan in ay umada hogaamiso hadaba si loo helo magac kulminaya Muslimiinta Geeska Afrika ayaa la isku raacay in magaca lagu bedelo Ifat Sultanate sidaasayna boqortooyadii waynayd ee Sultanate of Dawaro iskugu badashay Ifat Sultanate sanadkii 1239kii madaxna waxaa looga dhigay Sultan SabiradDīn Maḥamed. Sheekh Ḥaydar (Haydara). Sheekh Ḥaydar (Haydara) waa amiirkii boqortooyadii Sultanate of Dawaro qarnigii 10aad xarunteeda ugu waynaydna waxay ahayd magaalada Harar. Doorashada Baarlamaanka Soomaaliya, 1979. Doorashada Baarlamaanka waxay ka dhacday Soomaaliya 30 Diseembar 1979. Doorashadaani waxay ahayd tii ugu horeeysay ilaa iyo 1969 waxayna ku dhacaysaa mid ka duwan kuwii hore oo waafaqsan dastuurka loo codeeyey ee aftidii loo qaaday agoosto 1979, ee dalka dhigtay Dawlad-hal xisbi ah. Natiijadiina, waxay noqotay XHKS cidda kaliya ee tartamaysa doorashooyinka, waxaana lakala dooranayay liis 171 xubnood haa iyo maya. Waxaa lasoo wariyey 99.91% in ay ku codeeyeen haa. Golaha qaranka waxay doorteen Siad Barre sida Madaxweyneyaashii Soomaaliya, kaasoo isisoo sharaxay kadibna soo sharaxay lix ka mid ah baarlamaan. Doorashada Baarlamaanka Soomaaliya, 1969. Doorashada Baarlamaanka waxay ka dhacday Soomaaliya 26 Maarso 1969. Waxaana ka qabgalay 64 xisbiyo siyaasadeen, qayba kamid ah xisbiyadaas waxaa la aasaaasay doorashada inta aaneey dhicin. Natiijooyinka doorashada waxaa ku soo baxay SYL, iyagoo helay 73 baarlmaankuna uu ka koobnaa 123 Kursi. Wadarta, 27 xisbi ayaa helay, laakiin wax yar uun kadib doorashada, qaybo badan oo ka mid ah xildhibanada xisbiyada yeryer waxay ku biireen SYL. Markaas SYL Waxay heshay 109 kursi dhamaankii bishii Maajo, waxaa kaloo la si jirta iyagoo gacan ka helayey xisbiga SNC. taasna, waxay dhalisay, in ay fursad uhelaan SYL kalsoonida 120 ee 123 kursi. Doorashada Baarlamaanka Soomaaliya, 1984. Doorashada Baarlamaanka waxay ka dhacday Soomaaliya 31 Diseembar 1984. Dalka waxa uu ahaa Dawlad-hal xisbi ah waqtigaas, XHKS waana xisbiga kaliya ee sharciga ah. Codbixiyeyaasha waxaa la waydiistay in ay haa ugu codeeyaan 171 oo ka socday Xisbiga Hanti-wadaagga Kacaanka Soomaaliyeed. Waxaana la soo wariyey in ay ucodeeyeen 99.86%. Afti Dastuurka Soomaaliya, 1961. Aftida Dastuurka Waxay ka dhacday Soomaaliya 20 Juun 1961 si loogu codeeyo dastuurka cusub ee dalka waxaa soo abuubulay Dhulka Biritishka ee Soomaaliya iyo Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya. Waxayna ku ansixiyeen 90.56% ee codad. Afti Dastuurka Soomaaliya, 1979. Aftida Dastuurka waxay ka dhacday Soomaaliya 25 Agoosto 1979. Waxaa dastuurkaan cusub lagubadalay kii 1961, wuxuuna ka dhigay Dawlad-hal xisbi ah madaxwenaha ayaa ahaanaya cidda kaliya ee saraysa. Waxaana lagu ansixiyey 99.78% ee codad. Siyaasadda Soomaaliya. Siyaasadda Soomaaliya waxay soo martay isbedbedel badan. Intii uu socday Dagaalkii sokeeye kaaso dhaliyay burbur farabadan dawladdii Kacaanka kadib 1990, Soomaalida waxaa loo sameeyay Dastuur, Federaal ah iyo Maamul Goboleed kuwaas oo ku yimid qaabab kala duwan, waxaa samaysamay Somaliland taasoo sheegatay in ay tahay dawlad madax banaan kana go'day Soomaaliya inteeda kale, shacabka Soomaaliyeed raalli kama noqon goosashada Gobolada Woqooyi ee Soomaaliya 1991. Waxaa sidoo kala samaysmay Puntland 1998 taasoo ay sameysteen beelaha dega Bari, Bugaal iyo woqooyiga Mudug, waxaa sidoo kale la sameeyay Galmudug 2010. Horraantii 2000 waxaa la soo dhisay dawlad ku meel gaar ah waxaana madaxweyne ka noqday. Dott Cabdiqaasim Salaad Xassan (TNG) waxaa ku xigtay dawladii Federaalka ku meelgaarka ahayd ee loo yaqiin (TFG)2004 waxaana madaxweyne ka noqday Cabdullaahi Yuusuf Axmed taasoo dalka galisay burbur horle waxayna soo galisay dalka ciidamada Itoobiya. Midowga Maxkamadaha Islaamiga ayaa gobollada koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya isku fidiyay taasoo ka caraysiisay Itoobiya una aragtay fusad ay kula dagaalami karto ficilada ay sameeyeen. Markii meesha laga saaray Maxaakiimta ayaa waxaa soo baxay kooxo la magacbaxay Muqaawamo kana aas aasamay magaalada Muqdisho intii ay socotay muqaawamada waxaa barbar socday wadahadal UN-ka loo maray kaasoo uu garwadeen ka ahaa Axmed Walad Cabadlla keentayna in laga saaro Itoobiya dalka Soomaaliya bartamihii sanadkii 2009. Waxaa maxaakiimta ka farcamay kooxda Al-Shabaab taasoo dalka dhibaatadii ka jirtay sii murjisay, taasoo dagaal la gashay dawlad lagu soo dhisay dalka Jabuuti Madaxweyne ka ahaa Sheekh Shariif Axmed 2010-2011 dagaal ba'an ku dhexmaray magaalada muqdisho iyo nawaaxigeeda, Madaxweyne Shariif xoogaa rajo ah ayay soo celisay Dawladdiisii loogu magacdaray Midnimo Qaran dawladdaas oo muqdisho ka fogaysay qatartii Al-shabaab iyadoo gacan ka helaysa AMISOM wuxuu diyaariyay doorasho aad loogu riyaaqay, kaasoo xilka si nabad ah ugu wareejiyay madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Waxaana taa xigay dawladdii uu madaxweynaha ka ahaa Xasan Sheekh Maxamuud taasoo ku guulaysatay isu soo dhoweyn Soomaalida dhexdeeda ah iyo dastuurka oo loo hogaansamo. Maamullada. Soomaaliya haday waa nabad waxaan madaxweyne ka ah farrmaajo iyo raisalwasaaraha waxa weeyaan kheyre. dowlada farmaajo waxay soo celisay mushaarka ciidanka iyo amniga caasida muqdisho rajo fiican ayaa ka muuqato dadku wuu ku faraxsan yahay. dadka badan koodu waxay leeyihiin soomaaliya haday sidaas kusii socto nabad ayay noqonaysaa Daahir Aadan Cilmi. S/G Daahir Aadan Cilmi taliyaha cusub ee Ciidanka Xooga Dalka Soomaaliyeed Waxa uu ku Dhashay, magaalada Gaalkacyo ee gobolka Mudug sanadkii 1948. Taariikh. General Daahir Aadan Cilmi oo loogu yeero "Indhoqarsho" waxbarashadiisi Dugsiga Hoose waxuu ku soo qaatay (Sudan Interior Mission School) ee magaalada Buuloburde, Dugsiga Dhexe waxuu ku soo qaatay (American Minnenite Mission) oo la oran jiray "Shabeelle Intermediate School" ee magaaladda Jowhar, Dugsiga Sare wuxuu ku soo qaatay Banaadir Sare ee magaalada Muqdisho, waxuu aqoonta Jamacadeed ku soo qaatay Maraykanka "University of Massachusetts Boston". wuxuu kasoo jeedaa beesha sheekhaal Wuxuu ku soo biiray Ciidanka Xogga Dalka Soomaaliyeed 1968, wuxune tababar ku soo qatay Kuliyadda Tababarka Ciidanka ee magaalada Odessa ee dalkii Midowga Sofiyet hadana ah Yukrayn, Sidoo kale wuxuu tababarro guud iyo kuwo khaas ku qaatay dalka gudihiisa (Tababar Abbanduul) iyo dibeddiisa (Command General Staff College, Kansas, USA). General Daahir Aadan Cilmi Wuxuu ka soo shaqeeyay qeybo badan ee Ciidanka Xogga Soomaliyeed (Qeybta 60-aad, Qeybta 21-add, Qeybta 26-aad), isagoo ka qabtay xilal howlgal iyo mid hogaamiyeed. Sidoo kale wuxuu jagooyin kala duwan ka qabtay Taliska Guud ee Wasaaradda Gaashaandhiga Soomaaliya iyo Kuliyadihii waxbarashada ee Xogga Dalka Soomaaliyeed. General Daahir Aadan Cilmi wuxuu mudadii Ciidanka uu ka tirsanaa muujiyay Hawlkarnimo, Hoggaamin, Maamul Hufan iyo Geesinimo.Waxuu sidoo kale qaatay billad dahabka ciidanka xooga dalka soomaaliya oo uu gudoonsiiyey General Maxamed Siyaad Barre waxuuna ku muteeystay wacdarihii u ka dhigay dagaalkii 1977 dii ee Xorayntii Soomaali galbeed ahaana guutadii qabatay qabri daharre waxay ahayd magaaladii labaad ay qabsadaan Ciidanka Soomaaliya. Boqortooyadii Jaarso. Jaarso Sultanate (Soomaali Saldaanada Jaarso) waxay ahayd boqortooyo islaami ah oo ka talin jirtay Bariga Ethiopia sanadadii 1050 ilaa 1200, waxaana madax u ahaa Amiir Abubakar Waare. Taariikh. Jaarso Sultanate waxaa la aas aasay sanadkii 1050kii, waxay ahayd boqortooyo islaami ah kana talin jirtay Gobolka Harerge iyo qaybo ka mid ah Gobolka Shawa ee dalka Ethiopia, maamulka boqortooyadaasi wuxuu ku xooganaa Jigjiga ilaa Awash inta u dhaxaysa dhankan kalana qaybo ka mid ah Gobolka Baali ee Ismaamulka Oromada, xarumihii boqortooyada ee ugu muhiimsana waxaay ahayeen magaalooyinka Harar,Diredawa,Jigjiga,Ejersa Goro iyo Dakkar oo hada loo yaqaan Jinacsani. waxay lahayd dastuur u gaar oo ay si siman ugu xukumi jirtay umadahii ay maamuli jirtay waxkastana ku salayn jirtay xeerkii ay caanka ku ahayd ee u yaalay boqortooyada. Sanadkii 1098 kii waxay dagaalo qadhaadh la gashay Boqortooyada Xabashida maamulaysay ee uu madaxa ka ahaa Menelik I (Menelik-kii 1aad), wakhtigaas oo uu Menelikii 1aad hub iyo dhaqaale fara badanba ka heli jiray wadamadii reer galbeedka, isagoo ka soo dhaadhiciyay wadamadii gaalada ee reer galbeedka in dhul ay gaalo lee dahay haystaan dad muslimiin ah loona baahan yahay in laga taageero sidii uu dadkaa Muslimiinta ah u qabsan lahaaa, yoolkiisuna wuxuu ahaa in uu sameeyo dhul-balaadhsi kana kiciyo kuna qabsado dhulalka ay Muslimiintu deggan tahay, gaar ahaan Soomaalida iyo Oromada muslimka ah. Dagaaladii. Dagaaladii ugu cuslaa ee ay gasho wuxuu ahaa Dagaalkii loogu magac daray Jalanqo ee ay la Gashay boqortooyadii Menelikii 1aad, wakhtigaas oo u ahayd xabashida wakhtigii ay hubka ugu badan gacanta ku hayeen maadama ay reer galbeedku siiyeen kaalmo meleteri iyo mid kalaba si uu u baabi´iyo muslimiinta Ethiopia, waana wakhtigii ay ku dhaqaaqeen dhul balaadhsigii ugu waynaa, 1098kii ayuu dagaalkii ugu xumaa dhacay wuxuuna ka dhacay tuulo lagu magacaabo Jalanqo oo ah tuulada loogu magaca daray dagaalkan kuna taal qiyaas ahaantii meel u dhaxaysa magaalooyinka Dhangago iyo Qulubi oo ka tirsan Ismaamulka Oromada, dagaalkaa isaga ah waxaa hogaaminayay dhanka Saldaanada Jaarso abaanduulihii ciidanka iyo ku xigeenkiisii oo lagu magacaabi jiray Rooba Galmo iyo Rooba Galmoso waa ragii gumaysigii Menelik sida xun ula dagaalamay ee jiif iyo joogba u diiday ciidankii xabashida, Inkastoo Saldanadii Jaarso dagaalkaasi ka soo gaadhay qasaaro aad u wayn hadana waxay ku qasbeen xabashidii in ay soo dhaafi waayaan goobtii la isku fara saaray maadama uu dhulka ahaa dhulkii ay Saldanadu maamuli jirtay. BurBurkii Saldanadii. 1200 kii ayaa waxaa la sheegaa in ay burburtay Suldanadii Jaarso lamana hayo war cad oo sheegaya sababaha ugu wacan in ay burburto waxaase jira riwaayado la soo wariyay oo aan la hubin kuwaasoo qaarkood sheegaya in uu dhintay Amiirkii ugu danbeeyay Saldanada Amiir Abubakar Waare ka dibna lagu heshiin waayay cida badalaysa, sidoo kale waxay sheegan in ay isku soo beegantay geeridii Amiirka iyo Suldaanada kale oo magac beelo ka mid ah qabiilka Jaarso lee yihiin in ay soo ifbaxeen taasaana suurto galin wayday in lagu heshiiyo cidii badali lahayd Imaamka. burburkii Saldanada ka dib waxaa ka dhashay dhowr Saldanadood oo magaca gaar ah lagu lifaaqay sida kor ku xusanba, waxaana ugu magac waynayd Saldanadii Dawaro (Sultanate of Dawaro). 1210 kii ayaa waxaa soo shaac baxday oo lagu dhawaaqay Sultanate of Dawaro(Saladanadii Dawaro) isla markaana qabsatay awoodihii maamulkii hore inkasto oo aynan dadku raali ka ahayn iyagoo u arkayay in ay tahay Saldanad ay beel ka mid ah qabiilka Jaarso lee yihiin una dhamayn umadihii kale, dadaal dheer oo ay galeen madaxdii saldanadan ayaa waxay ku guulaysteen in ay qanciyaan umadahii kale iyagoo awoodiina ku balaadhiyay mandaqada kana mid noqday boqortooyinkii mandaqadan soo maray kuwii ugu awooda badnaa uguna waynaa ilaa iyo hadana la xuso taariikhdeeda. muda badan oo ay saldanadani jirtay ka dib waxay u xuubsibatay Ifat Sultanate sanadkii 1329kii, si looga saaro meesha boqortooyo magac qabiil xambaarsan. Madaxdii ugu danbeeyay ee Boqortooyada. Amiir Abubakar Waale oo ahaa Amiirkii ugu danbeeyay ee Saldanada. Rooba Galmo ku xigeenkii Amiirka ahaana Abaanduulihii ciidanka. Rooba Galmoso ku xigeenkii Abaanduulahii ciidanka. FG: Taariikhdan uma hayo wax refrrence oo sax ah sidaa darteed qofkii iga saxay waxaan ka codsanayaa in uu igala soo xidhiidho ciwaankan abdikenim@gmail.com. Dagaalkii (2006–2009). wariye farxaan yuusuf adaan sabriye hargesa 0634152283 Galatasaray SK. Galatasaray SK waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Istanbuul ee wadanka Turkiga. Galatasaray SK waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1905, waxa ayna ku dheelaan garoon ay ayaga leeyihiin ee lagu magacaabo Türk Telekom Arena waxa uuna qaada garoonkaas in ka badan 52500 oo daawadayaal ah. kooxdani waa tan ugu guulaha iyo koobabka badan kooxaha kubadda ee dalka Turkiga. Galatasaray sidoo kale waxey ka mid tahay kooxaha ugu taageerayaasha badan dunida, ayadoo aduunka dacaladdiisa oo dhan ku leh taageeroyaal kor u dhaafaya ilaa 40 milyan oo qof. Tartanka Ka Dhexeeyo Galatasaray SK, Fenerbahce SK Iyo Beşiktaş JK. Derbiga Qaardaha Caalamka'", ("Kitalar Arasi Derbi"); waa magaca ciyaar kasta oo dhexmarta Galatasaray S.K iyo Fenerbahce S.K. Labadan koox ayaa ah kuwa ugu guulaha badan islamarkaana loogu taageeridda badanyahay guud ahaan dalka Turkiga waxayna ka kala dhisanyihiin labada daamood ee magaalada Istanbul; Galatasaray waxay ka dhisantahay garoonka Turk Telekom Arena oo ku yaala daanta Yurub ee magaalada halka Fenerbahce ay ka dhisantahay garoonka Kadikoy Stadium ee ku yaal daanta Aasiya ee Istanbul. Sida caadada ah ciyaar kasta oo dhex marta labadan koox waa mid xamaasad badan lagana daawado dunida dacaladeeda oo dhan sawaxanka, foorida iyo qoobka ciyaarka taageeroyaasha ayaa xiiso usii yeela ciyaaraha Galatasaray iyo Fenerbahce dhexmara. Kooxahaan tartankooda ayaa ka talaaba kubada cagta oo gudubba suuqa kala iibsiga ciyaartooyda, dhaqaalaha, taageeroyaasha iyo qaybo kale. Sidoo kale waxaa jira koox seddexaad oo lagu magacaabo Besiktas J.K oo kooxahaan xifaaltan adag kala dhexeeyo ciyaaraha dhex marana aad loogu taxan yahay, Galatasaray, Fenerbahce iyo Besiktas waxaa la isku dhahaa "seddexda waaweyn". Liiska Xisbiyada Siyaasadda Soomaaliya. Halkan waxaa ku jira dhamaan liiska xisbiyada siyaasada wadanka Soomaaliya. Hordhac. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Xisbiyada. Xisbiga Midowga Dhalinyarada Soomaaliyeed (loo soo gaabiyo: SYL) wakhtiyadii hore loo yaqaaay Kooxda Dhalinyarada Soomaaliyeed (Somali Youth Club) (SYC'"), waxay ahaayeen xisbi siyaasadeed ka shaqayn jirey wadanka Soomaaliya. Xisbigani wuxuu ku bilaabmey urur dhalinyaro ah, markii dambe isku bedelay xisbigii dhaqdhaqaaqa ugu horeeyey ee Madaxbanaanida wadanka Soomaaliya sanadihii u dhexeeyay 1950kii ilaa 1960kii. Ururka SYL ("laga keenay: Somali Youth League") waxaa la'aasaasay 15 Maajo sanadkii 1943 wuxuuna qeyb wax ku ool ah ka qaatay Xoriyadii dalka Soomaaliya ee lahay 1960kii waxaana ku midaysnaa dhalin yaro Soomaaliyeed oo da, yar ah. Dhalin yartii u istaagay xornimada Soomaaliya waxey ahaayeen kuwo u baahnaa in wadanku xor noqdo isla markaana ka hoos baxo gumaystihii wakhtigaasi haystay. Bankiga Dhexe ee Soomaaliya. Bankiga Dhexe ee Soomaaliya (;) waa bankiga dhexe ee dowlada wadanka Soomaaliya. Shaqooyinka bankiga waxaa ugu horeeysa maamulka iyo iskudheelitirka dhaqaallaha wadanka, xisaabinta miisaaniyada dowlada, ilaalinta qiimaha lacagta wadanka iyo nidaaminta koboca dhaqaalaha wadanka. Intaas waxaa u dheer, maamulka iyo dejinta siyaasada dhaqaalaha iyo maalgeshiga dowlada. Wasaaradda Maaliyada. Wasaaradda Maaliyadda Soomaaliya waa wasaarada gacanta ku haysa isla markaana maamusha dhaqaalaha dowlada, canshuuraha, iyo kharashka wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, wasaaradani waxay masuul ka tahay habaynta, dejinta iyo diyaarinta siyaasada dhaqaalaha iyo maamulka miisaaniyada dowlada fedraalka ah. Sanad kasta bisha Oktoober, Wasaarada Dhaqaalahu waxay hortimaadaa Gollaha Baarlamaanka si ay u sharaxdo miisaaniyada sanadle ee dowlada federaalka. Guud ahaan, Wasaaradda Maaliyada Soomaaliya waxay hoostegtaa Wasiirka Maaliyada; wakhti xaadirkan waxaa wasiir ah Maxamuud Aadan Ibraahim. Bankiga Dhexe ee Soomaaliya waa bankiga dhexe ee dowlada wadanka Soomaaliya. Shaqooyinka bankiga waxaa ugu horeeysa maamulka iyo iskudheelitirka dhaqaallaha wadanka, xisaabinta miisaaniyada dowlada, ilaalinta qiimaha lacagta wadanka iyo nidaaminta koboca dhaqaalaha wadanka. Intaas waxaa u dheer, maamulka iyo dejinta siyaasada dhaqaalaha iyo maalgeshiga dowlada. Jarso. Qabiilka Jaarso wuxuu dagaa wadanka Ethiopia gaar ahaan kililada Soomaalida iyo kan Oromo-da, magaaloyinka ay asal ahaan u dagaan waxaa ka mid ah Tuli Guled, Jinacsani, Ejersa Goro, Baabili,Gursum, Bombas,Ordo, Hawaday,Fayaanbiro, Fayaan Hujubo, Kombulsho, Harar, Haramaya, Diridawa, Dadar, Baali, Dhangago, qaybo ka mid ah Awash, sidoo kale gobolka Gobolka Liibaan. Umada Jaarso waa umad taariikh wayn ku leh Geeska Afrika waana qabiilki ugu hor yeeshay boqortooyo maamuli jirtay in badan oo ka mid ah wadanka Ethiopia Waxaana la odhan jiray Jaarso Sultanate boqortooyadani waxay kulmin jirtay oo hoos imaan jiray dhawr boqortooyo oo caanka ah Geeska Afrika ilaa hadana taariikhdooda lagu barto kuliyadaha, jaamacadaha iyo iskoolada wadanka Ethiopia waxaana ka mid ahayd boqortooyadii waynayd ee la odhan jiray Sultanate of Dawaro ee uu Amiirka ka ahaa Sheekh Ḥaydar (Haydara), (Dawaro waa beel ka mid ah qabiil waynaha Jaarso), Boqortooyadaasi waxay lahayd xeer caan ahaa oo ay ku maamuli jirtay in badan oo ka mid ah dalka ethiopia xeerkaas oo loo yaqaan xeerka ilaa iyo hadana ay isku maamulaan dadka ku aftirsada qabiil waynaha. Taariikh. jaarso waa dad asal ahaan ka soo jeeda qoomiyada oromada Qabiil waynaha wuxuu Rabbi ku manaystay dhul barwaaqa ah oo aad u wanaagsan kuwasoo raadad taariikheed leh. raadadka taariikheed ee dhulka caanka ku tahay waxaa ka mid ah waxaa kale oo ay lee tahay misena ay ku faani kartaa xeerka soo jireenka ah ee lagu magacaabo Xeerka Jaarso kaasoo u kala baxa Laba Qaybood, xeerarkaas oo ay qabiilada kale usoo doonan jireen si loogu kalo saaro marka ay is qabtaan dhexdooda iyagoo odhan jiray waa in aynu ku kala baxnaa xeerka, xeerkaas oo lagu aas aasay tuulada qadiimiga ah ee lagu magacaabo Tuli Foqosho. Qabiil waynaha Jaarso waxay ku fadhiyaan dhul aad u balaadhan oo ka mid ah dalka Ethiopia. Umada Jaarso waa umad ku hadasho laba luuqadood, 65% waxay ku hadlan Af-Oromo 45% waxay ku hadlaan Af-Soomaali. Qabiilka Jaarso waa beel nabad jecel isla markaana aad u ixtiraamta beelaha ay wada degaan waxaana daliil kugu filan qabiilada kale ee ay soo dajiyeen dhulkooga iyagoo siiyay beero ay quutan iyo deegaan u gaar ah taasina waa dabeecadaha ay caanka ku yihiin. Beelwaynta Jaarso waxay u kala baxdaa:. Jaarso wuxuu dhalay (6) wiil sida la sheegana Sadex waa isku bah sadexda kalana waa isku bah waxaana loo kala qaybiya Labada Bahood iyo waxayna kala yihiin Erayga `Waro` waa eray oromo ah wuxuuna la mid yahay `Reer´ 1. Beesha Dhaqo waa (7) Jilib 2. Beesha Sayo waa 3 jilib 3. Beesha Walaabi waa 3 jilib 4. Beesha Dawaro waa 8 Jilib 6. Beesha Orama waa 6 Jilib Xafiiska Horumarinta Manaahijta. Xafiiska Horumarinta Manaahijta (;) waa xafiiska qaabilsan dejinta iyo horumarinta manaahijta Waxbarashada Soomaaliya taasi oo hoostegta Wasaarada Waxbarashada. Dugsiyada hoose, dhexe iyo sare waxay badiyaa ku tiirsanyihiin laantan oo ah laan ka mid ah laamaha wasaarada waxbarashada ee dalka. Guddi farsamoyaqaano ayuu ku bilowday Xafiiska Horumarinta Manaahijta. Gudigan wuxuu shaqada ka dhaxlay Guddiga Af Soomaaliga oo 15 sano gudiaan hortiis la aas aasay. Xafiiska Horumarinta Manaahjita ee Soomaaliya waxaa hirgaliyay Dawladii Kacaanka ka dib markii la qoray afkeena hooyo Af-Soomaali sanadkii 1972. Maamulkii daakhiga 1950kii ilaa calanka la taagay Luulyo 1, 1960, waxaa xafiisyada wadanka lagu maamulayay afaf qalaad sida Af-Ingiriis iyo Af-Taliyaani wax manhaj ah oo is waafaqsana dalka kama jirin. Jaamacada Ummada oo dhidibada loo taagay sanadkii 1954 ma lahayn manhaj Af Soomaali ah oo ka tarjumayo hidaha, taariikhda iyo dhaqankeena wanaagsan iyo kan nolosha dhaqandhaqaale ee sooyaalka soo ahaa qarniyo badan miyi iyo magaalaba. Wasaarada Waxbarasahada iyo Madbacada Qaranka. Wasaarada Waxbarashada iyo Barbaarinta oo kaashanaysa khuburo Soomaaliyeed oo afkeena ku xeeldheer ayaa dejiyay manhajkii ugu horeeyay sanadkii 1973 iyaga oo ka bilaabay ururinta dhamaan xogta ku taxluqda wax walba oo Soomaali ah. Guddiga Af Soomaaliga oo iyagu howlgalay sanadkii 1961 oo labo jeer warbixin soo bandhigay ma dhicin in lagu tilaaboqaado taladoodii iyo xogtii ay heleen; baaristii hore ee gudiga waxaa howlgaliyay oo kharashaadkooda daboolay dowladii Madaxwayne Aadan Cadde (AUN), markii labaadna ha'ada Qaramada Midoobay ee UNICEF. Qorista Af Soomalaiga iyo guntii kale ee laga lahaa howsha gudiga ma hirgeliin labada jeerba. Markii sadexaad waa markii Dowladii Kacaanka ee uu hogaaminayay Madaxwayne Maxamed Siyaad Barre (AUN) waana la meelmariyay himiladii laga lahaa howsha Gudiga Af Soomaaliga. Waxaa la qoray buugaag iyo qaamuus iyada oo loo gudbay abuurista gudiyo kale iyo aas aaskii Wakaalada Madbacada Qaranka oo door wayn ka ciyaartay. Buugag badan oo Af Soomaali ku qoran ayaa la daabacay ururin qotodheer iyo diyaarin fog ka dib. Waxaa buugaagtaas ka mid ahaa kuwo lagu ururiyay hidaha dhaqankeena, Sheekooyin, maahmaaho, tacliinta dugsiyada aas aasiga iyo kuwa sare. Tacliinta Sare sida Kulliyadaha iyo Jaamacadaha. In kasta oo Jaamacada Ummada iyo kuliyadaheeda sida Gaheyr, Lafoole iyo dhamaan xarumihi kale ee tacliinta sare sida Machadka Siidam kuliyadihii beeraha ee Afgooye iyo Jowhar iyo dugsiyadii farsamada ee Hargeysa, Burco iyo xarumihii mashaariicada iyo warshadaha Kismaayo, Jowhar iyo Balcad ay ku bixi jiriin afaf qalaad ilaa berigii dambe la diyaariyay buugaag shaqaalaha loo tarjumay. Dhamaan degmooyinka wadanka Boorame, Baardheere ilaa Badhaadhe waxaa laga dhigi jiray dugsiyada sare buugaag aad loogu bogay oo la oran jiray Suugaan ama Af Soomaali. Barashada Suugaanta Soomaaliyeed waxaa lagu bilaabi jiray fasalka 7aad ilaa iyo fasalka 4aad ee dugsiga sare. Gabayada, maamaahaha, sheekooyinka iyo murtiada kale ee ku qoran buugaagtaas waxay dhisi jirtay ardayda iyaga oo barbaarin afkooda hooyo ka heli jiray. Macalimiin tayo leh oo gaarsiiya ardayda howraar wanaaga afkeena, qorista tuducyo xiiso leh iyo curisyo wanaagsan oo tartan loo galo ayay ardayda ka qay qaabadan jireen xili dugsiyeed walba. Qoristii Af Soomaaliga waxaa lagu baran jiray goobaha tacliinta ee dalka oo tirada ardayda lagu qiyaasay in ka badan 60,000 iyo 7,000 sanad walba; dugsiyada sare iyo kuliyadaha/jaamacadaha, siday iskugu xigaan. Gudiyadii Af Soomaaliga iyo Gudigii Xafiiska Manaahijta. Gudigii Far Soomaaliga ama Af Soomaaliga sanadadii ugu firfircoonida banaa waxay ahaayeen 1973 ilaa 1984. Tirada iyo tayada xarumaha waxbarashada Soomaaliya waxay gaareen heer ha'adaha u ole oleeya waxbarashada iyo sare u qaadida tayada waxbarashada caruurta, dadka waaweyn iyo xirfadlayaasha bulsho waxay bixiyeen bilada iyaga oo Soomaaliya ku amaanay dadaalkeeda dhanka waxbarashada bulshadeeda. Wadamada Afrika ee aan dariska nahay sida Tansaaniya waxaa laga hayaa inuu Madaxwayne Nayeeri uu yiri,"Soomaali waxaan hadal ku haynay howl ahaan u qabtaan." Waxaa taas labeeyay UNICEF oo sanadkii 1986 ku xaqiijisay Ol olaha Horumarinta Reer Miyaga inuu tirada bulsahda ee wax qorta akhrisana ay gaartay 55% halka ol olaha ka hor ay taagnayd agagaarka 2-5% tirada guud ee bulshada Soomaaliyeed. Dhamaan degmooyinka wadanka tiradooda 91 ama wax la mid ah waxaa laga hirgaliyay dugsiyo sare kuwaas oo qalin jabin ka dib ku shaqayn karay aqoonta Af Soomaaliga ay ku barteen dugsiyada heerka hoose/dhexe ilaa sare ahaa. Ardayda waxay xisaab, Af Soomaali iyo maadooyinka sayniska intaba ku qaadan jireen Af Soomaali yada oo Af Carabi laga dhigay afka labaad ee sida joogtada ah uga baxa xiidaha dugsiyada dhexe iyo sare. Barashada Siirada Nebiga CSW waxaa lagu bilaabi jiray fasalka 6aad. Guddiga Af Soomaaliga iyo Guddigii Horumarinta Manaahijta waxay soo hoyeen guulo waaweyn iyada oo maanta Af Soomaali uu yahay afka 3aad ee si baaxad leh loo horumariyay qaarada Afrikana kaga jira kaalin mug weyn. Af Carabi iyo Af Hawsa oo wadanka Nayjeeriya looga hadlo ayaa ah labada af ee kale ee qaarada ugu horumarsan. Xubnaha Xarunta Horumarinta Manaahijta. Guddiga Xarunta Horumarinta Manaahijta waxaa la aas aasay markii afka la qoray 1972, durbadiiba si loo bilaabo ururin, qoris iyo baahinta suugaanta iyo iyo habka nolol dhqandhaqaale ee bulshada Soomaaliyeed. Xafiiska iyo baarayaashii taariikhda iyo suugaanta Soomaaliyeed waxaa kaaliyay in ka badan dhowr boqol oo hobal (abwaano), qoreyaal, farshaxano, taariikhyahan, la taliyeyaal farsamo oo hobalo rag iyo dumar leh iyo kumanaan shaqsi oo Soomaaliyeed kuwaas oo laga helay xog wax ku ool ah. Dugsiyda Sare Caadiga. Dugsiyada Sare ee Caadiga, iyada oo dugsiyada sare ee farsamada, caafimaadka, beeraha, badda iyo xisaabaadka badiyaa afaf qalaad lagu dhigan, ma jirin Af Soomaali iyo Suugaan saas u balaaran oo lagu qaadan jiray. Maadooyinka dugsiyada sare ee caadiga dhamaan waxay ku bixi jireen Af Soomaali kuwaad oo laga bari jiray ardayda manaahij diyaarsan oo qoran si lixaad lehna loo ururiyay kuwaad oo daboolay baahidii taariikhda, hab dhaqandhaqaale bulsho, iyo maadooyinka sayantiifiga ah sida Saynis, xisaabaha, Alkiimiya (Kimisteri) Fiisigis iwm. Wasaarada Waxbarashada iyo Wasaarada Hidaha iyo Tacliinta Sare. Labada wasaaradood ee waxbarashada xil ka saarnaa howl culus ayay qabteen mudo gaaban gudaheed. Idil maadooyinka dugsiyada hoose, dhexe iyo sare waxaa jiray manhaj haqabtiran oo Af Soomaali ku bixi jiray. Xarunta Horumarinta Manaahijta iyada oo kaashanaysa Wakaaladda Madbacadda Qaranka waxay dhamaan maado walba ka diyaarisay oo u daabacday buugaag dugsiyada hoose, dhexe, sare iyo kuwa waxbarashada dadka waaweyn. Ilaa 400 oo ciwaan in ku dhow ayay Wakaaladda Madbacadda Qaranka soo saartay 1972-1990. Buugaagta sida baaxada leh loo daabacay waxaa ka mid ah maadooyinka Af Soomaali, Suugaan, Taariikh, Juquraafi, Saynis, Fisigis, Kimistari,Bayoolaji, Xisaab, iyo habka qoraalka iyo Naxwaha Af Soomaaliga oo ay qoreen Shire Jaamac Axmed iyo Maxamed X. Xuseen Raabi. Jaamacada Ummada laftigeeda waxaa ka bixi jiray tacliin sare oo Af Soomaali ah-gaar ahaan Kulliyada Lafoole oo diyaarin jirtay macalimiinta qaranka. Maadooyinka taariikh, juquraafi iyo dhamaan maadooyinka sayantiifiga ah Af Soomaali ayay ku bixi jireen. Maadooyinka Af Soomaali iyo Suugaan waxaa ka qornaa buugaag lala dhaco. Jaamacada Lafoole waxaa 1976 lagu diyaariyay buugii halbeega qorista Af Soomaaliga oo uu qoray barre sare Maxamed Xaaji Xuseen Raabi, buugaas oo ahaa "Habka Qorista Af Soomaaliga," Xamar, Madbacada Qarana,1977. Shire Jaamac Axmed iyo Maxamed X. Xuseen Raabi. Xarunta Horumarinta Manaahijta howlo badan ayay u qabteen bulshada Soomaaliyeed waayahan iyo jiilasha dambe, horumar laxaad lehna way gaarsiiyeen kobcinta Af Soomaaliga. Waxaa xafiiska gudoomiye u ahaa mudo dheer Xasan Daahir Obsiiye-iyada oo aan diiwan laga hayn marxaladihii iyo aas aaskii guddiga. Xubnaha guddiga oo shaqooyin badan soo qabtayna waa kuwan diiwaankoodii. Guddiga Af Soomaaliga. Guddiga Af Soomaaliga (English: Af Somali Council) waa guddigii ugu horeeyay ee 1961 loo aas aasay inuu xaliyo arin muddo dheer taaganayd 18 sano. Horudhac. Dowladihii dhexe ee shacabka ahayd 1960 iyo 1967 talada wadanka hantay waa ay gaari waayeen go'aan farta lagu qorayo Af Soomaaliga iyada oo si wanaagsan loo soo bandhigay baahida loo qabay qorita Af Soomaali si looga xoroobo gumaysi afkiisa si dhaqanka iyo nolosha wadanka iyo maamulkiisa si toos ah loo hanto. Guddiga Af Soomaaliga, sida afka oo kale wuxuu soo maray marxalado kala duwan waxaana xil loo magacaabay sadex jeer iyada oo dood fogaatay darteed iyo taageero qalafsan oo xubno Dawladda ka tirsan, ganacsato iyo xunbaha guddiga qaarkood ay gacan maroojin ku samaynayeen xubnaha guddiga. Taageero dad aan danta guud ka fakarayn, dad qabiilka ku fogaa iyo ganacsato wax kale laga dhaadhiciyay iyo guud ahaan dowladihii oo fadhiid ahaa iyo go'aan la'aan wasaaradihii ku shaqo lahaa arinta qorista Af Soomaaliga ayaa mixnad ku noqday guddiga inuu fuliyo howlihiisa. Sidoo kale wadamo shisheeye sida kuwo Carbeed ayaa taageero iyo mucaarad isku garab waday. Labo jeer ayaa waxaa uu guddiga soo saaray ama daabacay xogtii uu helay. Labadii jeerba xogta waa la duugay oo hab musuqmaasuq unbaa lagu sifayn karaa. Baaristii labaad yo xogbaarkii labaad hay'ada Qaramada Midoobay ee UNICEF ayaa maalgelisay baarista iyo fadhiga guddiga. Shaqada Guddiga Af-Soomaaliga. Xubnaha Guddiga Af-Soomaaliga oo ay ku jireen rag aad ugu xeel dheeraa maadada Af Soomalaiga, oo qaarkood ay ahaayeen qoreyaal ayaa u howlgalay sidii loo heli lahaa farta ama xuruufta taaganayd. Guddiga Af Soomaaliga wuxuu shaqo bilaabay sanadkii 1961; markii labaad waxaa la howlgaliyay 1967. Markii sadexaad waxaa waxaa dib loo abaabulay sanadkii 1972 iyaga oo qaamuus, buugag iyo manhajyo ku diyaariyay mudo 1 sano gudihiis ah. Guddiga waxay go'aansadeen in Far Soomaaliga lagu qoro xuruufta Laatiinka iyada oo dhaqaalaha wadanka loo eeyay iyo qalabka markaas la heli karay oo u badnaa midka farta laatiinka ama ABC ku naqshadaysnaa. Qorist Far Soomaaliga ayaa go'aan laga gaaray 1972 iyada oo guddiga isla markiiba ku dhaqaaqay ururin qaamuus iyo howlo kale oo baaxad leh. Waxaa jiray codbixin balaaran oo la siinayay in xuruufta Af Carabiga la doorto balse dhaqaalaha inuusan saamaxayn isla markaana Af-Carabi ay bulshada Soomaaliyeed ku baran karaa si sahal maadaama cannuga walba oo Soomaaliyeed uu Qur'aanka ku barbaaro oo aysan mushkilad noqoneyn in Af Carabi, afka Quraanka la baran waayo. Xuruuf qalaad ayaa jirtay sida Cismaaniya laakiin Af Xabashi maldahan ayay ahayd. Dowladihii na taageerayay ee Carbeed nooc gumeysteyaal ah ayay ula dhaqmayeen bulshada iyo Dawladda Soomaaliyeed wax dhaqaale ah oo ay nagu biirin kareene ma jirin oo iyagaanba is fahansanayn. Taasina way cadaatay mudo ka dib. Guud ahaan 18 far aya laga doortay farta la ansixiyay. Guddiga Af Soomaaliga waxay qoreen buugtii ugu horeysay ee Af Soomaali rasmi ah lagu qoro walow Muuse Xaaji Ismaaciil Galaal iyo Shire Jaamac Axmed ay tijaabiyeen Far Soomaali hore. Fartii Shire Jaamac Axmed ayaa hirgashay kalfadhigii ugu dambeeyay ee uu guddiga ku go'aansaday in la qaato xuruufta Shire Jaamac Axmed uu alifay. Xaaji Muuse Ismaaciil Galaal iy Shire Jamaac Axmed waxay qoreen buugaag 1954 iyo 1965 sida ay iskugu xigaan. Dugsiyo dhowr ah oo waxaa jiray loogu magac daray Muuse Galaal. Xubnaha Guddiga Af Soomaaliga ee sanadkii 1972 u fadhiistay xalinta Far Soomaaliga oo muddo 18 sano ah taagnayd waxay ka tageen buugaag lagu xusay suugaanta, dhaqanka iyo taariikhda bulsho ama sooyaaalka Soomaaliyeed. Xubnaha Guddiga Far Soomaaliga waxay ahaayeen Guddiga Af Soomaaliga sadex jeer ayaa la abaabulay. Xubnihii ugu dambeeyay ayaa gaaray ujeedkii iyo yoolkii loo abaabulay guddigaas. Guddiga Af Soomaaliga waxaa laga dhaxlay Guddiga Horumarinta Manaahijta iyo shaqaale badan oo ka howlgalay Wakaalada Madabacada Qaranka. Af Soomaali Tacliinta Aas aasiga ilaa Sare. Waxbarashada aas aasiga inta badan si sahal ah ayaa lagu askumi karaa haddii la helo dad aqoon u leh maadooyinka iyo nolosha dhaqandhaqaale ee bulsho iyaga oo tiigsano waxa ay bulshadaas tiigsanayso aayatiinka dhow iyo kan fog. Labada heer ee hoose/dhexe iyo waxbarashda dugsiyada caadiga ah waxaa mas'uul ka ahaa Xafiiska Horumarinta Manaahijta oo hoos imaan jiray Wasaarada Waxbarashada iyo Barbaarinta. Dhamaan dugsiyada hoose dhexe ilaa sare iyo goobaha tacliinta sare sida kuliyadaha iyo Jaamacada Ummada Soomalaiyeed intaba waxaa laga bixin jiray casho oo ay dejiyeen Guddiga Horumarinta Manaahijta iyada oo ay jirtay in xarumaha tacliinta sare ay lahaayeen waax u gaar ah dejinta manhajka dhaafsan heerka aas aasiga. Kuliyadaha iyo jaamacadaha waxay dejin manhah taqasus sida beeraha, culuunta Siyaasadda, maamulka iyo maaraynta iwm. Wakaalada Madbacada Qaranka. Wakaalada Madbacada Qaranka oo ku taalay dhabarka Xafiiska Dolwada Hoose ee Degmada Xamarwayne aaga Sukundo Liido waxay qayb lixaad leh oo aan la soo koobi karin ka qaadatay horumarinta Af Soomaaliga. Dhamaan buugaagtii Af Soomaaliga ku qornaa ee lagu daabacay Soomaaliya sanadadii 1973 ilaa 1990 waxaa daabacday Wakaalada Madbacada Qaranka. Ciwaano ka badan 200 iyo qoraalo kale sida qaanuunka shaqooyinka iyo biiraalayaal ayay daabacday Wakaalada Madbacada Qaranka. Ugu yaraan 137 buug oo Af Soomaali ah oo ka badbaaday burburkii qaran waxaa kayd ku haya jaamacad ku taal Cariga Maraykanka. Cad-Cadeey. cad-cadeey waa dagmo qadiimi ah oo ku taal gobolka shabellaha dhex wa degmo eey dagan yihiin dad ahlu diin ah. waa meel cilimiga diinta loo soo raadsan jiray. degmada waxaan dagan jilib ka mid ah beesha abgaal cisman...daud niman same. waa meel eey ku noolyihiin dad xoolo dhaqato ah...waxeey leedahahay degmada isbital iyo goobo wax barasho...school hoose dhexe waxaa kaloo caan kutahay 120 ceel ayaa kutaal agagaarka magalada dadka degan waa dad nabada jecel dagmadaas waxeey kala qeeybisaa deexda iyo geedaha qeebna deex ayeey katahay illa bada geed kuma yaal qeebna waaba geedo xeebtu waxeey ujirtaa 2labo saac degmadaas waa barwaa qeeysan tahay qofkii tagaa nasiib leh... Ol Olaha Horumarinta Reer Miyiga. Ol Olaha Horumarinta Reer Miyiga (English: Somali Rural Literacy Campaign) wuxuu ahaa barnaamij qaran oo caalamka uu la fajay ummada Soomaaliyeedna tusay kalsoonida ah in ay bulsho wax qabsan karto. Maahmaah Soomaaliyeed ayaa ah, "Rag tashaday cir tararay wey toli karaan taako labadeede", oo macnuhu yahay mar haddii talo la helo wax aan la soo koobi karin ayuu aadmigu qaban karaa. "Rag" waxaa loola jeedo dad oo dhan, rag iyo dumar ayaana ku jira. Horudhac. OL OLIHII FAR SOOMAALIGA 1972-1975 oo markii hore caasimada Muqdisho ama Xamar ka bilowday iyada oo shaqalaha Dawladda lagu amray inay 3 bilood ku bartaan qorista iyo akhrinta ka dib markii farta l qoray 1972dii. Mudo kordhis ayaa lagu sameeyay amarkii hore oo sadex bilood oo dheeraad ah ayaa shaqaalaha loogu daray si aysan shaqadood u lumin. Taariikhda wanaagsan ee wadanka Soomaaliya iyo waxqabadkii dowladihii wadanka ayaa waxaa ka mid ah qoristii afka hooyo, Af Soomaali iyo ole olihii xigay oo dhowr sanadood socday. Macalimiin 28,000 gaaraya, muruq la biirshay iyo murti ayaa lagu fuliyay Ol Olaha Horumarinta Reer Miyiga. Doodii Dheerayd iyo Qorista Af Soomaaliga. Labo dowladood oo rayid ah iyo dood dabadheeraatay oo ku saabsanayd qorista Af Soomaaliga ayaa barnaamij aad loola yaabay, natiijo muuqatana soo hoyay, waxaa ansixiyay dowladii Kacaanka oo uu horkacayay Madaxwayne Maxamed Siyaad Barre. 18ka far ee ay afyaqaanadu u soo bandhigeen khubaradii maamulkii Guddiga Af Soomaaliga, 11 ka mid ah waxay ahaayeen nidaamyo cusub halka 4 ay ahaayeen xaruufta Carabiga 3 ka mid ahna xafuufta Laatiinka. Dood dheer ayaa ka taagnayd arinta qorista Af Soomaaliga. Labadii dowladood ee Madaxwayne Aadan Cabdulle Cusmaan, Aadan Cadde 1960-1967 iyo Madaxwayne Cabdirashiid Cali Sharmaarke 1967-1969, go'aan way ka gaari waayeen. Gollaha Shacabka (Somali Parliament) ayaa sidoo kale ismariwaa ka dhacay oo doodu istaagtay. Aan afka qorno kana dhigno Carabi iyo, maya ee Laatiin aan qaadano, ayay aheyd dooda balse dadku qaar yiraahdeen Laatiin = Laa Diin. Macnahuna yahay xaruuf Carabi haa, laakiin xuruuf Laatiin waa Diin la'aan. Ugu dambeyntii waxaa uu gudiga doortey allif uu lahaa afyaqaanka Shire Jaamac Axmed isaga Xoghaye u ahaa Guddiga Af Soomaaliga wuxuuna taageero ka helay af yaqaan Xaaji Muuse Ismaaciil Galaal oo Gudoomiye u ahaa Guddiga oo 2 jeer howlgalay. Muuse Galaal iyo Shire Jaamac Axmed waxay tijaabo ahaan u bilaabeen xuruufta Laatiinka 1961 iyo 1965 oo buugaag ay kala qoreen. Shire iyo Muuse waa qoraayaashii ugu horeeyay oo Af Soomaali rasmi ah wax ku qoro. Buugta Shire waxaa ka mid ahaa buug xiiso badnaa oo la yiraah, "Gabayo, Maahmaah, iyo Sheekooyin Yaryar", Muqdisho 1965. Tusaaleyn inuu ka bixiyana aad ayay ugu sahlaneyd halka afyaqaanada kale ay heli waayeen doodooda oraaheed wax kaba oo qoraal ah. Doorashada xuruufta Laatiinka waxaa looga faa'iidaysanayay sida qalabka wax lagu qoro uu sahalka u ahaa in la helo iyo barbardhig dhaqaale cusub in la geliyo qalab lagu sidkay far cusub. Go'aankii Xukuumada Kacaanka iyo Guddiga Af Soomaaliga. Sanad guuradii sadexaad ee Kacaanka ayaa bishii Oktoobar 21 sanadkii 1972 waxay dolwada ajandaheeda ku sii ifisay in la qori doono Afka Soomaaliga laga bilaabo sanadka dambe. Go'aan madaxwayne ayaa bishii koowaad ee sanadkii 1972 Dawladda ku dhawaaqday in la qoro Afka Soomaaliga. Wejiyada Ol Olaha Horumarinta Farta iyo Reer Miyiga. 1. Wejiga Kowaad ee ol olihii barnaamijka Far Barashada lagu bilaabay shaqaalaha Dawladda oo iyagu mudo gaaban loo qabtay inay ku bartaan qorista Far Soomaaliga (ogoow, arintu waa qoris oo kaliya. Dadka way yaqaaneed ku hadalka afka). Wuxuu wejigaan ku soo af jarmay lix bilood gudahood. Ka dib markii Qorista Af Soomaaliga lagu dhawaaqay 1972dii oo ku beegnayd Sanad Guuradii 3aad ee Dowladii Kacaanka. 2. Wejiga labaad waxaa laga hirgaliyay dhamaan magaalooyinka waaweyn iyo degmooyinka dalka. Wejigaan wuxuu qaatay sanad kaamil ah kuna adan sanadkii ugu horeeyay ol olaha Far Barashada kaas oo ku ekaa 1973-1974. 3. Wejiga sadexaad ee ol olaha farbarashada waxaa markii dambe loo bixiyay Ol olaha Horumarinta Reer Miyiga waxaana ol olihii waxbarashada la gaarsiiyay ilaa deegaan walba iyo tuulo kasta macalimiin loo diro. Qaybtii hore ee ol olaha, shaqaalihii Dawladda oo dhan waxaa lagu amray in ay mudo 3 bilood gudahood ah bartaan qorista iyo akhrinta Far Somaaliga. Mudadaas markii dambe waa la dheereeyay oo 6 bilood ayaa laga dhigay. Xuruufta Laatiinka ayaa la doortay iyada oo Gudigii Af Soomaaliga la soo hordhigay ilaa 18 nooc oo hab far qoris ah, kuwaas oo ay kala wateen aqoonyahano Soomaaliyeed oo mid walba uu allif watey isaga oo taageerayaal ka kasbanayay bulsho waynta si loo qaato habka uu allifay. Wareegto dowladeed oo soo baxday Janaayo 1, 1972 kadib, qorista Af Soomaaliga waxaa lagu baaahiyey wadanka oo dhan heer gobol, degmo iyo tuulo oo la gaarsiiyay Ol Olaha Waxbarashada oo si rasmi ah u bilowday bishii luuliy 15dii, 1974 kana bilowday isku imaad reer Muqdisho oo dhan u soo banbaxeen oo lagu qabtay Istaadiyo Muqdisho. Tirakoobyada Ol Olaha Horumarinta Reer Miyiga: Dhaqaale, Muruq iyo Arday. Ol olaha horumarinta Af Soomaaliga, xaga maaliyada, 8 malyan oo Shillin Soomaali ah ayaa ku baxday ol olahaas caanka noqday. Tirokoobyada ay dowladu samaysay oo qoraalo warbixin lagu soo saaray waxaa ka mid ahaa in ugu yaraan 125,000 ol ole oo wajiyo badan la qaaday ilaa heer tuulo. Bulshada reer miyiga ee ka qaybgashay ol olaha tirada shaqsi waxay aheyd 1,257,779 qof 1. Ole olaha waxaa uu hal kudhigiisu ahaa "Hadaad taqaan bar, hadaanad aqoon baro", marka la soo gaashana ahaa "Bar ama barro." Shaqaale dowladeed, saraakiisha ciidamada qalabka sida, macalimiin iyo arday dugsiyada sare sanad laga hakiyey oo wadartoodu aheyd 28,000 oo qof ayaa ka qayb qaatay barnaamijka hirgelinta Af Soomaaliga oo socday 1972-1975. Boqolkiiba tirada dadka wax qorta akhrisana waxay gaartay 55% halka markii hore ay ahayd 2 ilaa 5%. Doorka Raadiyo Muqdisho, Raadiyo Hargaysa iyo Wakaaladaha Qaranka. Laga bilaabo Oktoobar 21, 1972 ilaa barnaamijka ol olaha waxbarashada oo xaflad lagu soo afjaray, barnaamijyo aan kala go' laheyn ayey Dawladda Kacaanku ku soo bandhigtey laamaha warfaafinta wadanka. Aragtida Aduunka. Aqoonsi caalami ah ayay heshay bulshada Soomaaliyeed iyo amaan howl badnaanta Dawladda. Af Soomaaliga dhanka horumarka luqadeed, wuxuu noqday afka sadexaad ee Qaarada Afrika. Luqadaha Af Carabiga iyo Af Howsa ayaa kaalinta 1aad iyo 2aad ah. Arimahan oo dhan waxay dhaceen toban sano iyo bar ka dib markii gumeysigii Afrika soo afjarmay inta badan wadamada qaaraduna ay xoriyad heleen haba u jireen xoriyadahaas heerar kala duwan. Maxdwaynaha Tansaaniya Nayeeri mar uu la hadlayay bulshada wadankiisa wuxuu yiri, "Anaga waxaan hadal hayno Soomaalida ficil ahaan ayay u qabtaan." Wuxuu ula jeeday qoristii afka iyo ol olahii ka dambeeyay ee lagu baahiyay farta magaalo, degmo ilaa heer tuulo. Cabdiqaadir Xirsi Siyaad. Cabdiqaadir Xirsi Siyaad oo ku magac dheer Yamyam (Af Carabi:عبد قادر حرس سياد "يميم"). Abwaan Yamyam (AUN), wuxuu mudo badan ku dhex noolaa colaadihii ba’naa ee caasimada Muqdisho ka aloosnaa mudo rubac qarni ku dhow. Berigii dambe ayuu safar ku tagay caasimada Kiinya halkaas oo uu uga sii gudbay carigaas Maraykanka isaga oo ku han wayn inuu mudo gaaban ka dib soo laabto mar haddii uu caruurta u helo dejin iyo dugsiyadana ku ogaado maadaama uu nolosha wadanka ku kalsoonaa mar un in dib loo hanan doono. Gabyaa aad wadani u ah weeye ayaa la oran karaa Yamyam iyasaga oo joogistiisi wadanka ku darsaday inuu shirarkii 1993 Adis Ababa gogosha ummadii Soomaaliyeed ee heshiiska guubaabiyay fadhigana tix ka tiriyay iyo shirkii ka dambeeyay sanadkii 2000 iyo magaalada Carta wadanka Jabuuti. Hordhac. Abwan yamyam wuxu dhashay qiyaas ahan sanadi 1948 dii.Wuxu kuso canbaxay Tartan maanso oo ka dhacay Hargaysa ayuu kaalinta koowaad ka galay Yamyam sanadkii 1973dii ka dibna wuxuu u dhoofay dhankaas iyo caasimada Muqdisho. Wixii Muqdisho la joogaba, ummadii ku dhaqnayd magaalada way ka qaxday colaadaha dartood. Yamyam sanadka uu tartanka ku guulaysatay Hargaysa wuxuu jiray 25 sano. Abwaan Yamyam 2005tii ayuu ku laqmaday isaga oo jirka iyo maskxadaba ka fayow oo shil gaari ayuu ku dhintay.. Abwaanka da'diisa waxaay dhexaysay 57 ilaa 58. Ma jirin xarun kayd, mid horumarin iyo barnaamij dowladeed oo suugaanta iyo murtida qaran iyo abwaanada laftoodaba daneeyo abwaanada da’da yaraa sida Yamyam ama shaqaaleeya oo mushaaraad iwm bixiya intaan ka ahayn abwaanadii kooxaha hobollada fanka la shaqaynayay sida Maxamuud Cabdullahi Sangub iyo raga la halmaalay iyo abwaanadii waayahaas caanka ahaa AUN Cabdullaahi Suldaan Maxamed Timacadde oo maalintii calanka 1960kii tiriyay tixda caanka ah ee Kaasna Siib KanaSsaar, Maxamed Ibraahim Warsame Hadraawi oo 1960yadii, 70yadii ilaa waayahan dambe 2000ka wali ku dhex jira suugaanta iyo curinta gabayada walow xabsi daran uu soo maray Hadraawi. Sanadadii Dhexe iyo Suugaanta Soomaaiyeed. Maanso Cabdiqaadir Yamyam uu ugu macagdaray Dhuux-Tagoogo ayaa waxaa jawaab celin ka bixiyay Ibraahim Aw Saleebaan Cilmi Gadhle, jawaabcelintuna wuxuu abwaan Garle ugu macdaray Tuhun Reeb. Sanadadii maansada abwaanda ay dhex martay waa dabayaaqadii 1980yadii. Mudadii abwaanada uu afka juuqda gabay abwaanYamyam gabay aad looga daba dhacay oo uu tiriyay sanadkii 1976, gabaygaas oo la oran jiray “Guur aan ka la’aado.” Wada shaqayn dhex martay Axmed Faarax Cali Idaajaa iyo Abwaan Yamyam ayaa waxay ahayd 1974 iyo riwaayadii “Dabkuu Shiday Darwiishkii” waqtigaas oo Idaajaa uu u kuurgalay shaqsiyada iyo qotodheerida hab curiska abwaan Yamyam. Abwaanka wuxuu dib ugu laabtay Shirkii Baarliin, Jarmalka iyo Yurub sida Afkrika ugu tashatay. 1884-1885. Aamuskii Abwaanada Waayadii Kacaanka. Mudadii seefta Kacaanka galka ka baxsanayd oo mucaarad la waayey iyada oo markii hore isku duubni qaran iyo wadajir ay dooratay Ummada Soomaaliyeed, ayaa waxay abwaanadii noqdeen sadex mid; mid aamusa oo maskaxda waxay maaxato aan afka soo dhaafin, mid amaan dowladeed alifa oo xoogaa dhaqaale ah ka hela iyo mid heesho iyo tix malhadan alifa in kasta oo bulshada aysan waxba u tarin. Yamyam wuxuu sheegay in sadexdaba midna uusan noqon. Hadba wixii maankiisa ku soo dhaca, maanso gaabanba ha ahaatee wuu tirin jiray. Mucaarad wuxuu ka doorbiday run aan dhib lafahiisa dhib u gaysan. 1974 wuxuu tiriyay gabay la yiraah Weriye, Qaran iyo Run Dhagayso. Ogow waa waayihii Kacaanka uu carcarta qabay. Fiiri sadarada hoose, wuxuu tiriyay mar uu Maxamed Siyaad Barre (AUN) yiri Kacaanku howl cusub iyo dhaqan bedel ayuu geli wixii khaldan waa la bedeli. Yamyam iyo Waayihii Kacaanka. Yamyam waxaa aad ugu kuurgalay suugaanyahanka caanka ah ee Axmed Faarax Cali Idaajaa oo mudo 40 sano ka badan la shaqeeyay qof walba oo Soomaaliyeed ha ahaadeen abwaano, fanaaniin iyo majaajiliisteyaa iyo cid walba oo lug ku leh Suugaan Soomaali shanta gobol ee Soomaaliyeed. “Yamyam, Gabyaa Laqmaday”, waa qoraal Idaajaa uu ku soo bandhigay shaqsiyadii suugaaneed iyo shaqadii Yamyam wuxuuna Yamyam ku tilmaamay dhowr sifo oo ay ka mid yihiin nin leh hibo, dhiiranaan, dhaqan-yaqaan, madax banaani iyo inuu yahay nin Soomaalinimada ku dheertahay. Mudo aad u dheer ayaa waxaa Suugaanta Soomaaliyeed la dhaxalsiiyay xaalada loo yaqaan, “Afkaa juuqda gabay.” Raga Kacaanka maalay waxaa ka mid ahaa Abshir Bacadle oo markuu wax arkaba tix ama maanso bulshadu fahmi karto alifi jiray dowladuna si un ku aamusin jirtay. Yamyam wuxuu ka mid ahaa dadkii Shirkii Carta sanadka fadhiyay oo ka koobnaa wadaad, waranle iyo inta u dhaxaysa ee ay bulsho ka koobantahay. Dowlad rajo laga qabo ayaa laga dhaxlay Shirkii Carta balse hogaankii ayaa ka xumaaday. Yamyam suugtaanta Soomaaliyeed wuxuu kaga tagay raad wacdaro dhigay oo geesinimo, wadanimo, abwaanimo caqli ku dheehan iyo tilmaamihii uu Idaajaa ka bixiyay nooca gabyaa ee uu yahay Yamyam. Abwaan Yamyam waxaa sadexdaas sifo daliil u ah mudada dheer uu ku noolaa Muqdisho, gaar ahaan sanadadii colaadaha ugu foosha xumaaykeen; barakacii hore, Dagaalkii Afarta Bilood iyo mudooyinkii u dhexeeyay oo dhan. Macnaha Qabiil iyo Fasiraadii Abwaan Yamyam. Yamyam ayaa ku dhiiraday inuu fasiro macnaha qabiil; wuxuuna yiri, waa “Qab” iyo “iil” ahna labo eray oo la kulmiyay. Qab ama isla wayne dhibay kuu gaysataa oo “iilka” ayay ku gaysaa. Macnahaas waa kama dambays ilaa cilmibaaris xeel dheer ku diidaan taariikhyahanada, wadaada cilmiga fog leh iyo kuwa cilmi nafsiga bartay. Xiriirka Turkiga-Soomaaliya. Xiriirka Turkiga-Soomaaliya waa xiriir diblomaasi ee udhexeeya Soomaaliya iyo Turkiga. Xiriirkaan oo ah mid taariikhdiisa fogtahay ayaa waxa aan ku soo xasuusan karnaa dawladii cusmaaniga oo uu hogaaminaye cusmaan oo soo gaaray koonfurta dalka soomaaliya dawladaan oo aheyd dowlad islaam ah oo ka dhisneen dalka turkiga magaalo madaxna u aheyd istanbul ayaa dawladaan ayaa soomaaliya ka talineyse ku dhawaad 300 oo sano. Biyo baxa deg dega ah. Biyo-baxa deg-dega ah: daawo ma leeyahey? Mudooyinkii u dambeeyay waxaa soo batay cabashada mowduucan, dadyow farabadan oo dhibaatadan heysato ayaa ka dalbadey qorayaasha soomaaliyeed ee ka faalooda arimaha bulshada (Social Issues) iney waxka qoraan aragtidan; mushkiladan oo culeyskeeda iyo saameynta weyn leh ayaan u istaagey inaan bal wax uun aan ka diyaariyo si tusaale iyo horudhac ugu noqoto qoraalo farabadan oo laga sameyndoono aragtidan. Biyo-bax degdeg ah ama waxa loo yaqaano caafimaad ahaan "Premature Ejaculation" loona soo gaabiyo "PE" waa xaalad ragga uu ku biyo-baxo muddo labo daqiiqo gudahood ah ama waxka yar, sida ku cad halbeega caafimaadka (Health Standard), sidoo kalena, dumarkuna way yeelan karaan cudurkan, laakiin aad uma badna. Ragga badankood waxay la kulmaan xaaladaan ugu yaraan hal mar noloshooda, waxay kaloo daraasad la sameeyay sheegtay isku celcelis muddada ay ragga ku biyo-baxaan inay tahay 5 ilaa 6 daqiiqadood sida caadiga ah (Normal Ogasm) Waxaa kaloo jira qeexid kale oo oranaysa “hadduu ninka biyo-baxo iyadoo weli xaaskiisa dhamaysan inuu qabo "PE"”. Howsha galmada waxay u baahantahay inuu jiro Rabitaan (Lipido), Kacsi (Arousal) iyo Biyo-bax (Orgasm), haddii saddexdaas mid la waayo hawlgab ayaa jiro. Biyo-baxa waxaa loo kala qeybiyaa labo marxaladood oo kale ah: Wejiga saarista biyaha (Emission) oo ah illaa ay ka soo gaarto ibta. Wejiga gamista biyaha (Expulsion) oo ah wixii ka dambeeyo xaaladda kor ku xusan. Biyo-baxa degdegga ah haddii qofku isku arko isagoo awal fiicnaa waxaa loo yaqaanna "Secondary PE" laakiin haddii uu qabay inta uu ka qaangaaray waxaa loo yaqaannaa "Primary PE" waxayna ku kala duwanaanayaan daaweynta. Waxaa la aaminsanyahay in sababaha keena PE-da ay yihiin badanaa dhibaatooyin nafsaani ah oo ay ka mid tahay niyad-jabka, welwelka, cabsida iyo waxyaabo kale. Waxaa kaloo keeni kara dhibaato maskaxeed, isbedel heerka hormoonada (Hormones change), dhibaatooyinka prostaytka, cudurro dhaxal ah iyo daawooyinka qaar. Si loo ogaado waxa keenay dhibaatadaan waxa loo baahanyahay in qofka laga qaado warbixin buuxda oo taabanayso qeybaha noloshiisa sidaa awgeed, waxaa habboon in aad u tagto dhakhtar.  Qodobka hore: Dhibaato nafsiyan ah (Psychological factors) (Personal problems), qofka oo shaqo badan haya maalintii oo dhan kadibna markuu guriyaga usoo hoyotago uusan soo dhoweyn fiican ka helin xaaskiisa, kadib waxaa imaaneysa inuu kalsooni darro nafsiyaadeed ay ku dhacdo, xaaskiisana uu san dareen gaara siininba (Sexual feeling), qofka oo marka uu sameynayo galmada dareema iskubuuq farobadan (Excessive nervousness owing to sex), soojeedka habeenkii oo isaguna kamida waxyaalaha keena, iyadoo loo baahanyahey inuu qofku yareeyo soojeedka farahabadan, si nafsadu, iyo jidhku u helo wakhti ku filan oo ay arimahooda ku fulinkaraan, kuna nasankaraan.  Qodobka kuxigga: Qofka oo ay lasoo darsaan dhaawacyo iyo xanuuno farabadan oo dhinaca jidhka ah, kuwaasoo ay kamid yihiin: qanjidh-xanuunka (thyroid gland), xiniinta oo xanuusata ama xanuun uu ku dhaco (prostate infective diseases), iyo isbedelka ku yimaada maskaxda, oo qeybweyn ka ah biya-baxa, tusaale ahaan, adigoo ka fikiriya waxyaalo kale oo aad samayso ama mashquul badan galiya maskaxda, waa hubaal in dhibaatadan ay imaan-karto.  Qodobka kuxigga: Sigaarku wuxuu kamid yahey qodobada uugu waaweyn oo aad iyo aad u sababa aragtidan culeyskeeda leh, wuxuu sababaa in unugyada dhiiga qaada ay aad iyo aad u yaraadaan, islamarkaana yeelan kariwaayaan awood ay ku xajiyaan biyaha, waana sabab culus, oo dareenkeeda wadata (our cells become smaller due to smoking), wuxuu kala sababaa in wareega dhiigu noqdo mid ciriiri ku jiro, oo uusan sifiican dhiigu jidhka uugu wareegi Karin (poor blood circulation).  Qodobka ku xigga: Qaadku wuxuu isaguna sababaa arintan, waxaa laga yaabaa in dab badan ay la yaabaan, waxa qaadka loogu sababaynkaro inuu arintan cilaaqaad iyo xiriir la leeyahey; waxeynu ognahey inuu qaadku kamid yahey waxyaabaha badan ee dhibaatada weyn ku haya caafimaadka qofka/dadweynaha, waxaana ku jira maadooyin badan oo mukhaadaraad ah oo ay kamid yihin (drug additctive), qofku markuu qaadka cuno, inuu leeyahey awood farabadan oo uugu galmoon karo xaaskiisa (high copulation drive), laakiin in kayar saddex daqiiyo ama labo daqiiqo ayuu ku biya-baxayaa, iyadoo ay uugu wacantahey jidhka oo aad iyo aad u daalan, maskaxda oo mashquul farabadan uu ku jiro, nafsada oo ciriir maxkaxeed ku jirta, isagoo ah qof ay hurdo heyso: waxyaalahaas oo dhan waxaa uugu wacan daroogada ku jirta qaadka oo saameyn wayn ku leh maskaxda iyo jidhka aadanaha (physical and mentally problem) qofkuna uusan awoodin inuu marlabaad ku laabto ciyaarta xaaskiisa.  Qodobka ku xigga: Siigada, waa qodobka ugu weyn uguna muhiimsan marka aynu ka hadleyno sababaha ugu wacan ee biya-baxa deg-degga ah keena, inbadan dhalinyarta soomaaliyeed iyo kuwa caalamka, waxey sameeyaan siigada (masturbation) oo dhakhaatiirta adduunku isku raacsanyihiin inuu yahey sababta ugu weyn ee jilciya geedka ninka, sababana inuu biyo baxo waxkayar labo daqiiqo ama hal daqiiqo (early discharge). Guurka oo ah shey aad iyo aad u fiican oo qaaliya, daawana u ah mushkilaad farabadan oo aadanaha soo wajahdo, ayeysan dhalinyaro farabadan awoodin iney guursadaan, hamigooduna uu aad u sareeyo, hadaba siigada waxey u arkaan dariiq sahlan oo ay ku helikaraan raaxo gaaban oo mushkilad culus daaweynsa, waxeyna sababtaa sideed cudur oo waaweyn, oo ay kamid yihii; maskaxda oo yaraata, fahanka oo fogaada, awood daro nafsiyadeed iyo mid jidhba, nafaqo-daro, iyo waxyaalo kale oo badan. Dhalinyarta ka cabata biyo-baxa deg-dega ah 50% waxey yihiin dhalinyaro isticmaasha gacmahooda si ay u helaan raaxo gaaban laakiin saameyn weyn oo diidma ah wadata.  Qodobka kuxigga: Daawashada filimaanta xun-xun ee kabaxsan anshaxa iyo akhlaaqiyaadka diinta iyo dhaqanka (blue movies), waxey saameyn wayn ku leeyihiin biya-baxa deg-dega ah, maxaa yeelay waxey had iyo jeer mashquul ka dhigtaa maskaxda, oo noqota mid ku fakeraysa sidii galmo u sameyn lahey, maskaxduna jawaab ayey ku maqantahey, inbadan dhiigyada iyo unugyada ayaa dhaawac weyn ku yimaada, waxeyna ugu dambeyntii sababtaa inuu qofku heynkari waayo biyaha, isagoo ujeedana aykasoo boodaan, dhakaatiirka caalamka ayaa isku raacey daawashada filimaanta xun (bad sex movies/blue movies) iney yareeyaan dareenka shahwada iyo raganimadaba.  Qodobka kuxigga: Cudurka baabasiirka oo ah cudur khatar ah, ahna cudurka ugu horeeya ee sababa biya-baxa deg-dega, ayaa ugu badan asbaabaha loo cuskado iney ka dambeeyaan biya-baxa deg dega ah, iyadoo wlaiba la socdaan tabar yari xagga raganimada ah, boqoliikba 80 ayuu sababaa baabasiirku biya-baxa deg-dega ah xilliga galmada.  Qodobka kuxigga: Cudurka sonkorowga ayaa isaguna ah sababaha keena biya-baxa deg-dega ah, dhakaatiir farabadan oo isugu jira Afrikaan, Carab, iyo Aasiyaan, oo ku sameeyay cilmi-baaris gaar ah cudurkan sonkorowga, ayaa si weyn u xaqiiqijiyey in uu leeyahey awood muuqata oo jidhku uusan ku xakameynkarin una laheyn awood xajimeed, oo uu biyaha ku xajin-karo.  Qodobka kuxiiga: Xanuunada qaar sida Infections, qaarkood iyo xanuuunada kalyaha ku dhaca ayaa iyaguna sababikara biya baxa deg-dega ah, bixinta mid kamid ah xiniinyaha ragga, ayaana sidoo kale sababi kara xanuunkaas, Akhriste, waxaan u maleynayaa inaad hadda ka heysato fikrad balaaran mowduucan, hadaba waxaan isku dayeynaa ama aynu is weydiineynaa biya baxa deg-dega ah rag iyo dumarba dhibaato maku keeni karaa habsami socodka shaqadooda maalmeed iyo mustaqbalkooda nololeed, su’aahan oo inbadan muran ka taagnaa ayaan dhowaan laysku raacey in jawaabteedu ay tahey HAAAAAAAA!. Way adagtahey in dhalinyarta mowduucan ka cabanaya ay tagaan cusbitaalada, ama ay la kulmaan culimada aqoonta durugsan u leh cudurkan, waxeyna inbadan ku andacoodaan in laga fiicanyahey in cusbitaal ama dhakhtar loogu tago sababtan, laakiin sanawaadkii dambe dhalinyartu way ku dhiiradeen iney tagaan cusbitaalada, lana kulmaan dhakhaatiirta cudurkan aqoonta fiicna u leh, dad badan ayaa ka aaminsan inuusan daawo laheyn, ama ka hadalkiisu inuu ceeb iyo wax laga xishoodo yahey!!!, taasina waxey u muuqataa in hadda dhalinyartu ka tanaasuleen. Waxaa marag madoonto ah, in xilliga galmada la sameynayo ay ku keenayso qofka cudurkan qaba dareen nafsiyadeed oo kulul oo walbahaar, karaahiyeysi, naceyb, kalsooni darro, iyo rajo la’aan ay ku dheehantahey, iyadoo dhalinyaro farabadan iyagoo awoodi kara sameynta gur/guur iney iskaga daayaan sababtaas owgeed, maadaama ay kalsooni daro iyo rajox-xumo ay ku beerantahey. Dhalinyaro farabadan oo xaas leh, ayaa anfariir ka qaada iney la kulmaan xaasaskooda iyagoo kalsooni xumo iyo walbahaar nafsiyadeed qaba, iyagoo marmarka qaarkood xaasaskodoa ku fura, ama dhibaato uugu geysta sida dil, iyo cadaadis nafsiyadeedba. Hadaba walaalyaal waxaad ogaataan in cudurkan daaweyntiisu ay fududahay kana mid yahey cudurada sida fiican la iskaga daweynkaro. Inagoo soo gaadhney nuxurkii maqaalkeena, Ilaahey ayaa balan-qaadey in cudur walba oo dunida yaala uu daawo leeyahey, marar badan ayaa laga yaabaa in daawadu ay daahdo, marmarka qaarkoodna way soo dag-dagtaa daawadu, hadaba cudurkan daawo ma leeyahey, jawaabtu waa HAAA. Dhaliyaro farabadan oo aaminsan inuu daawo laheyn cudurkan, ayaan uugu bishaareynayaa inuu daawo fiican leeyahey, waase hadii waanada dhakhtarka, daawada, iyo wakhtiga sifiican oo haboon leysku waafajiyo, siwanaagsana loo qaato daawada, ma jiro cudur aan daawo lahey, mana jiro daawo aan dabiib/dhakhtar laheyn, mana jiro caafimaad aan wakhti laheyn. 80-90%, dhalinyartu way ka daawoodaan/caafimaadaan xanuunkan kadib markuu haleelo, taas waxey astaan muuqata u leedahey in dhalinyarta haatan uu heysto xanuunkan ay iska daaweyn-karaan, hadey si wanaagsan u raacaan tabaha iyo xeeladaha leyskaga daweynkaro xanuunka faraha-baas ku haya dhalinta qarniga 21aad (better control thrapy), hadaba, kuwani waa hababka leyskaga daaweynkaro:……..  Qodobka ugu horeya: Waxaad ugu horeyn joojisaa cabida sigaarka, cunista qaadka, iyo drugs-ka kale, hadii aad balwad leedahey way kuug adagtahey inaad halmar joojiso, laakiin waa inaad wakhti siiso, maskaxda iyo nafsadana aad ka dhaadhiciso joojinta balwadani iney caafimaad u leedahay, waxaad badsataa cabida biyaha macaan (mineral water), iskuna day inaad 5litir cabto maalintii, gaar ahaan xilliyada aad hurdada kazoo kacdo, iyo xilliyada aad shaqada adag qabato.  Qodobka ku xigga: Hadii ay da’daadu u dhaxeyso sanadaha 18-35 waxaad ogaataa biyaha-baxa hore inuu yahey wax caadiya oo dhibaato buuran laheyn, waxaad isku daydaa inaad maskaxdaada ka saarto inaad biyo-baxeyso wakhtiga aad galmada ku jirto, adigoo fikirkaaga geenaya meelwalba si aay kaaga raagaan, dhalinyarta da’daas jira iney marka hore biya-baxaan, waxaa sabab u ah guurka oo u cusub, iyo iyagoo baahi weyn oo dhameystiran u qaba galmada, taasoona maskaxdu ay mashquul ku noqoneyso, dhiiguna deg-deg u shaqeynayo.  Qodobka ku xigga: Calooshaad oo buuxda, ama cunto aad cuntay, waxey iyaduna sababtaa in jidhkaagu adkeysin iyo xamilaad yeelan-waayo, daal farabadana kuugu dhaco, biyuhuna si deg-deg kujiro u soo boodaa, hadaba iska ilaali inaad xaaskaaga u galmooto xilli calooshaadu ay dheregsantahey (sex on full stomach results premature ejaculation), hadaba waxaa haboon 3 saacood kadib markaad wax cunto, inaad xaaskaaga la ciyaarto.  Qodobka ku xigga: Xilliga aad ku jirto galmada, waxaa jidhkaaga ka dhigtaa mid degan oo nabadeysan, waxad adeegsataa inaad neefta marna qaadato marna iska saarto (breath in-breath out)  Qodobka kuxigga; Isku day inaad xaaskaaga ku tiraahdo erayo ay kamid yihin jooji, xaji, wad, cabaar u kaadi, iyo kushub: erayadan dhamantood waxey kusiinayaan dareen gaara, dhiirigalin, iyo guul nafsiyadeedba (stop it, hold it), tani waxey qeyb wayn ka tahey barashada galmada, iyo habka saaxiibtinimada, u sheeg xaaskaaga markaad soo dhowdahey si aysan kuugu sheegin inaad biyo-baxdo.  Qodobka kuxigga: Ragga badankooda waxaa suurtagal ah iney ku fiicanyihiin wareega labaad (second round), fadlan hadaad tahey qof biyuhu horey uuga imaanyaan, isku day inaad marlabaad xaaskaaga ku noqoto, adigoo inta wakhtiga u dhaxeysana habab kala duwan ku maaweelinaya xaaskaaga, wareega labaad waa ka fiicanyahey wareega kowaad, markaa isku day inaad marlabaad booqato xaaskaaga, si dareenkeedu u buuxsamo.  Qodobka ku xigga: Fadlan jooji daawashada filimaanta xun-xun, sawirada xun-xun, qoraalada xun-xun, dhegaysiga iyo muuqaalka aan niyada iyo jidhka u fiicneyn, dhammaantood waxey saameyn awoodleh oo muuqata ku leeyihiin dareenkaaga shahwada iyo raganimada, ilaahey ka baq, markastana ahow mid ka fogaada sinada, istiiinka ama salaaxista dumarka, iyo daawashada waxyaalaha aan akhlaaqiyaadka iyo anshaxa ku habooneyn.  Qodobka ku xigga: Boqoo dhakhaatiirta aqoonta durugsan u leh cudurkan, iyo cusbitaalada, waxaad kaloo booqata shifooyinka diinta islaamka la iskugu daweeyo, waxaadna ka helaysaa daawooyin dhireed ku haboon islamarkaana daaweynkara xanuunkan, ahow mid rajo leh, oo si fiican iskaga daaweyn kara mowduucan. 1- In la daaweeyo haddii ay jiraan cudurro kale oo keeni karo xaaladdaan (Tusaale: heerka cunsurka magniisiyamka oo ku yaraada qofka) 2- Tababar nafsaani ah: tababarkaan waxaa lagu dheeraayaa mudada biyo-baxa iyadoo la isku dayo in la joojiyo dibne loo bilaabo galmada dhawr jeer ama tababar lagu magacaabo "Kegel Excercise" oo lagu xoojiyo murqaha miskaha si qofku awood ugu yeesho inuu kontorooli karo murqahaas. 3- Daawooyin la qaato: waxaa ka mid ah daawooyinka dheereeya mudada biyo-baxa "SSRIs" waana daawo ah lidka-diiqada iyo welwelka. waxaa kaloo jira bamaato kabuubiso (Lidocaine) ah oo la marsado taasoo keento in dareenka uu yaraado sidaasne ay ku dheeraato muddada.F.G: waxaa dhici karo inaad aragtid ama maqashid daawooyin iyo waxyaabo kale oo tira badan oo la xayaysiinayo oo la leeyahay waxaa lagu daaweeyaa xaladaan iyo wixii la mid ah ee adigoo la tashan takhtar aqoon u leh xaaladaada, ha isticmaalin maxaa yeelay waxay keeni karaan dhibatooyin hor leh. Waxaa kaloo muhiim ah in xaaladdaan laga sooco kacsi la'aanta oo ah iyadane mushkilad kale oo keento hawlgabka galmada. Waxaa la joogaa wakhtigii si dhaba loogu dhiirri gelin lahaa naflayda abuuran in ay ka hadli karaan arrimaha nafahooda guud iyo gaar ahaaneed khuseeya; haddii cabsi ama ceeb wax lagu sheegay jiri jireen, xaqiiqdii, xilligani waa ka geddisan yahay xilliyadii hore, aqoon tii iyo garashadii way siyaadey. Haa, waa xilligii lala dagaalami lahaa khuraafaad ka kala geddisan ee maan ka dhallinyarada laga buuxiyey, marka wax aan ceeb ahayn oo diin tu ay ku sheegin laga dhigayo ceeb, miyey san khuraafaad ahayn? Marka cabsi aad u badan ay kaa hayso ka hadal ka wax diinta dhibaato aan ku ahayn, sow khuraafaad iska cad oo aan qarsoonayn maahan? Dhaqan keenna (Dhaqan ka Soomaalida) wax badan oo wanaagsan oo diinta aan ka hor imaanayn wuu leeyahay, wax kale oo xun oo khuraafaad iyo khuzacbalaat ah waa leeyahay. Haa, waxey nu joognaa marxaladdii maskaxdeennu shaqayn lahayd oo ay kala saari lahayd, dhaqan keenna intiisa wanaagsan iyo intiisa xun, miisaan kuna aragtida nin ka cad maahee, waa diinta xumaha ka hufan (Shareecada Islaamka) - Qof walba oo ka cabsoonaya, moodayana ceeb, ka hadal ka wax diinta aysan u arkin dhibaato, waa inuu ogaadaa isagu inuu gun yahay oo gardarrada wado. Waxaad arki kartaa dhibane xanuunsan oo la itaal daran cudur daawo leh, wuxuu ka baqayaa inuu cusbitaal tago oo u sheego inuu TB qabo, maxaad u cabsoonaysaa? Hadii aad weydiiso, “Waxaan u arkaa ceeb, dad kaa ila yaabaya” ayuu kugu jalbeebayaa. Adoo isaga la yaabban baad arki mid kale oo xanuunsan oo diidan in dhakhtar u tago, wuxuu la wareersan yahay buufis iyo isla hadal,”Maxaad ugu tegi weyday” baad weydiisey, “Waan garanayaa inuu i dhahayo waad waalan tahay” ayuu kugu dhirbaaxayaa. Is beddel ka waayaha nolol ee bulsho ee dunida, la yaab maleh duugoobida shay iyo cusayb ka shay. Sideedaba, horumar walba oo aadanuhu gaadho leh dhib iyo dheef. Dunidan ka beddelan sanawaad hore sidey u dhigneyd, horumar ka tiknoloojiyadda dheef teeda kol ka la baal maro oo dhibaatadeeda loo tago, waxey noqotay saldhig leh awoodo iyo farsamooyin lagu baahin karo xume, nooc walba iyo tilmaan walba. Fursaddaas waxaa ka faa’ideys tay xume-wade walba, diin tuu doono iyo dhaqan kuu doono ha haystee. 40 sanno ka hor iyo ka dib, is beddel wayn oo dhinacyo badan taabanaya oo leh saamayn tiisa faa’iido iyo faa’iido darro ayay bulshadu la nooshahay. Waagii hore, doob ka waa lagu xisaab tami jirey, habluhuna way isugu faani jireen (Doob baa i qaba), xattaa Kuwa aan guursan waxey maan kooda gelin jireen riyo guur oo ku suntan doob u diyaara inuu is kala bixiyo soo dhoweyn tiisa. Haatan, waxaa ii muuqata aragtidaas iyo kuwo kale oo badan inay raaceen is beddeladii nolosha ee sanawaad kii hore. Doob ka maanta nool, waa mid ka liita awood iyo adkaysin ragganimo marka la barbar dhigo doob kii hore!!! NB: qoraalkan xuquuqdiisa waxaa iska leh qoraaga, dib lama daabici karo, waxbana lagama badeli karo, lama faafin-karo, iyadoo aan qoraaga fasax looga heysan, laakiin waa la keydsan karaa. Link: http://www.sexualhealthaustralia.com.au/page/premature_ejaculation.html Link: http://www.betterhealth.vic.gov.au/bhcv2/bhcarticles.nsf/pages/sex_premature_ejaculation Link: http://en.wikipedia.org/wiki/Premature_ejaculation Link: http://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B0%D9%81_%D9%85%D8%A8%D9%83%D8%B1 Sugan siiyey samir. suugaan taan wexeey ufurantahay abwaan walba oo somaliyeed suugaanta waxaaka mamnuuc ah xumaan oo dhan xarafku waa s magaceedu waa samir waa silsilad cusub iyo abwaaniinta qarniga abwaan axmed abshir dhoore axmed daljir G-Spot. Xarunta G-Spot ayaa ah mid ka mid ah goobaha ugu xaraarada badan dhanka kacsiga waana goob inta badan ragga aysan aqoon ama qaarkood aysan waligood maqal. Goobtaas loogu magac daray G-Spot ah ayaa ah qeyb ka tirsan xubinta taranka haweenka waana goob yar oo ku taal meesha sedexaad ee ka sareysa darbiga hore ee xubinta haweenka waan meel aad u dareen badan marka la taabto. Rag iyo dumar badan ayaan goobtaas qaarkood aqoon ama iska indha tira in ay raaxo waali leedahay, goobtaani aad ayay haweenka uga kacsadaan raaxo afka ay la qalashana waa ay ka helaan. Goobtaan G -Spot loo yaqaan waxa ay ka kooban tahay xooga xidido u aruursan sida kubadii waxaan ka buuxa dareen waxa ayna afka xubinta haweenka ka fog tahay 4 ilaa 10 santi mitir waxa ayna ka soo horjeedaa kintirka. Taabashada goobtaan waxa ay shabahdaa laab laabka ku jira dhanxananka sare ee afka marka aynu carabka ku taabaneyno dhabxananka Fiiro Gaar Ah: Carabkaada Ku Taabo Dhaxananka Sare Ee Afka Goobtaas G-Spot mararka qaar waxa ay soo deysaa dareero maadama ay u dhawdahay kaadi hayska,waxa ayna dumarka qaarkii u maleyaan kaadi taasi oo keeneysa in ay diidaan in loo dhawaado balse xaqiiqda wax ay tahay waa uun dareero xita malaha wax shiir ah waxa uuna u nugul yahay in uu durbo qalalo. Sidee Goobtaan G-Spot Ku Heli Karaa Oo Aan Ku Soo Saari Karaa. Ragga ayaa aamisaneyn in helitaanka bartaas ay tahay mid sahal ah kaliya waxaa ninyahow aan xariifka aheyn lagaaga baahan yahay in aad usii diyaargaroowdo(Marxalada fara ka cayaarka, baashalka ka hor) maxaa yeelay goobtaas ma soo muuqato in illaa haweeneydu ay ka gaarto kacsi ay la ooyso oo uu afka la qalalo. Ninyahoow ogaaw goobtaas horay dareenkeeda kama kacayo sida kintirka ee waxa ay u baahan tahay xogaa daqiiqado. Goobtaan waxa si weyn loogu kiciyaa cadaadis xoogaa dhex dhexdaad ah oo aad ku sameeyso malabyarwoga ama gacanta. Goorma Ayaan Oganayaa In G-Spot Aan Kululeeyay (Meeshii La Rabay Gaarsiiyay) G-Spot marka si weyn loo kiciyo waxa uu soo daayaa dheecaano yar markaas ayay gabarta u qaadaneysa in ay u baahan tahay in ay kaadi hayso oo waxa ay ku leedahay waan soo soo xaajoonayaa, waxaana muhiim ah in gabarto ay soo baneyso kaadi hayska ka hor kulanka macan ee sariirta thumbnail Xiriirka Maraykanka-Soomaaliya. Xidhiidhka Soomaaliya iyo Marykanka waa xiriir diblomaasi ee udhexeeya Soomaaliya iyo Maraykanka. Xiriirka Qadar-Soomaaliya. Xiriirka Soomaaliya iyo Qadar waa xidhiidhka arimaha dibeda iyo iskaashiga labada wadan ee Soomaaliya iyo Qadar. Xiriirka Talyaaniga-Soomaaliya. Xidhiidhka Soomaaliya iyo Talyaaniga waa xidhiidhka arimaha diblomaasi ee u dhexeeya wadanada Soomaaliya iyo Talyaaniga. Telefonka gacanta. Telefanka Gacanta oo luuqada qalaad loo yaqaano (ingiriis: Mobile Phone) waa aalad yar oo loo isticmaalo in lagula hadlo shakhsi kale oo meel kale jooga iyadoo la adeegsanayo shabakada khadka. Telefanka Gacantu waa uu yar yahay taasina waxay awood u siineysa qofka wata in uu cid kale la hadlo ama lala soo hadlo isagoo jooga meelo kala duwan. Marka laga yimaado isticmaalka wada hadalka, telefanada gacanta ee casriga ahi waxay leeyihiin adeegyo fara badan sida dirista qolaalada gaaban (SMS), kamarad wax lagu sawiro, qeeybo codka lagu dhageeysto iyo waliba internet. Taariikhda Telefon Gacmeedka. Taariikhda Kala Duwan ee Telefon Gacmeedku soo Maray SIMI Kaadh. Simi Kadhka Telefonka Gacantu ku Shaqeeyo (ingiriis: Sim Card) oo loo soo gaabiyay "Subscriber Identity Module" Gaadiid. Gaadiid (Ingiriis: vehicle; carabi: مركبة) waa aalad mashiin ah oo qof ama labo jiheeynayaan oo loo isticmaalo in lagu safriyo dad ama alaabo. Guud ahaan kalmada Gaadiid waa magaca la isku yidhaahdo dhamaan baabuurta, diyaaradaha, tareenada, markabyada, mootooyinka iyo bushkuleetiyaasha, laakiin si gaar ah waxaa loo yaqaanaa aaladaha dad-sameega ah ee mara laamiyada. Sida dhamaan noocyada baabuurta, tareenada IWM. Guud ahaan Gaadiidku wuxuu isticmaalaa biyo, shidaal, saliid iyo waxyaabo kale. Gaadiidku wuxuu maraa laamiyada, biyoha (sida badaha, webiyada iyo haraha waaweyn) dushooda iyo cirka dhexdiisa. Guud ahaan gaadiidka waxaa laga isticmaalaa meel kasta oo dunida ka mid. Meere. Meere (;) waa dhul ama duni ka sameysan dhagaxaan, caro iyo hawo oo ku wareegta xidig ama qorax. Sida Cilmi Fallagu sheego waxa jira in ka badan balaayiin meereyaal Koonkan eeynu ku noolnahay. Meerayaasha waxaa guud ahaan loo qeeyniyaa labo: mid xajmi wayn oo cufkiisu yar yahay kana samaysan hawooyin iyo mid xajmi yar oo cufkiisu wayn yahay kana samaysan oogo dhagaxaan ah. Sideedaas Meere waxay kala yihiin Dusaa (Mercury) oo Qorraxda ugu dhow, Waxaraxir (Venus), Dhulka iyo meeraha Farraare (Mars). Ka dib waa meerayaasha xajmiga waaweeyn ee ka samaysan hawada iyo boodhka ee Cirjeex (Jupiter), Raage (Saturn), Uraano (Uranus) iyo meeraha Docay (Neptune). Sidoo kale waxaa jira meerayaal yar-yar oo dhamaantood baraf, hawo iyo xoogaa caro ah ka sameysan waxaana ka mid ah meeraha yar ee Bluto (Pluto) oo waqtiyadii hore loo aqoonsanaan jirey in uu ka mid yahay Bahda Midaysay Qorraxdu. Meerayaashu weey kala xajmi duwan yihiin oo kala cimilo duwan yihiin. Meerayaasha qaar, sida Dusaa ama Venus aad ayuu u kulul yahay maadaama qoraxda aad ugu dhow yahay. Halka meerayaasha qaar leeyihiin dayaxyaal aad u faro badan, sida meeraha Raage ama Saturn wuxuu leeyahay 32 dayax oo ku wareega meerahaasi. Taariikhda Cilmi Falaga. Dadku waxay waligoodba jeclaayeen ineey fahmaan isla markaana ogaadaan in duunyooyin kale oo sida dhulka ah jiraan. Shan meere (qorraxda, dayaxa, dusaa, waxaraxir, farraare, cirjeex iyo raage) oo isha lagu arki karo ayaa aqoon yar loo lahaa tan iyo tobanaan qarni ka hor, kuwaas oo saamayn ku lahaa dadkii wakhigaas noolaa. Wakhtiyadii hore dadka xidigyahanada ahaa waxay aqoon u lahaayeen sida iftiino gaar ahi cirka u dhex maraan, xidigaha qaar wakhtiyada ay soo baxaan, kuwaas ooy u isticmaali jireen ineey ku safraan oogada dhulka iyo badaha waawayn dhexdooda. Ilbaxnimooyinkii hore, sida Giriiga, Shiinaha, Baabiloon (Babylon) iyo kuwo kaleba waxay aaminsanaayeen in dhulku badhtan u yahay dhamaan koonka. Baabiloon. Ilbaxnimadii ugu horeeysay ee yeelata aqoon iyo fahan meerayaasha waxay ahayd Baabiloon (babylon) oo ku dhex taalay Mesobotaamiya wakhtiyadii u dhaxaysay 2'000 sano ilaa 1'000 sano ciise hortiis. Qoraalo duug ah oo ku beegan 700 sano ciise hortii kuwaas oo ka hadhay ilbaxnimadii Baabiloon waxa ku xusan liiska dhowr meere uu ka mid yahay waxaraxir. Sidoo kale waxaa ku qornaa liiska socodka meereyaasha waxaraxir, dusaa, farraare, cirjeex iyo raage; iyo meelaha ay ka iftiimaan wakhtiga habeenkii iyo wakhtiyada la arki karo sanadka. Giriiga & Romanka. Horaantii ilbaxnimada Giriiga aqoon la mid ah tan Baabiloonta uma aanay lahayn meerayaasha iyo xidigaha. Laakiin qaringii 6aad ilaa qarnigii 5aad ciise hortiis ayaa qabiilada Pythagoras sameeysteen qaacidooyin cusub oo ay ku qeexeen qoraxda, dayaxa, dhulka iyo dhowr meere oo kale oo ku wareegaya dab badhtanka ka ololaya. Pythagoreansku waxay ahaayeen dadkii ugu horeeyay ee sheegay in xidigta la arko qorax-dhaca (hesperos) iyo tan la arko qorax-soo-baxu (phosphoros) ineey yihiin xidig isku mid ah. Si kastaba ha ahaatee, horaantii qarnigii 1aad ciise hortii, ayaa Giriigu horumariyeen xisaabinta meelaha iyo wakhtiyada la filaayo in la arko xidigaha. Taas oo u sahashay ineey ku kala ogaadaan xiliyada, wakhtiyada roobka la filaayo, iyo ineey u adeegsadaan socdaalada safarka. Hindiya. Qiyaastii sanadkii 499 ciise hortii ayaa xidigisyahan Aryabhata ee wadanka Hindiya sheegay in dhulku ku wareego xariijintiisa, taasi oo uu ku qeexay in wareega dhulku ka yimaado dhanka galbeed. Sidoo kale wuxuu aaminsanaa ineey jiraan tiro kale oo meerayaal ah, dhamantoodna ay ku wareegaan shay ka wayn. Si kastaba ha ahaatee, ardey baranayay Cilmi Fallaga sanadkii 1500 Nilakantha Somayaji ayaa sii horumariyey qaacidadii Aryabhata, asagoo ku daray in dhulku sameeyo wareeg dheer oo uu ku wareego udub dhexaad, iyo in meerayaasha kala ah Waxaraxir, Dusaa, Farraare, Cirjeex iyo Raage dhamaantood ku wareegaan qorraxda. Muslimiinta. Horaantii qarnigii 11aad ayaa aqoonta iyo cilmiga dowladii Islaamiyiintu aad u horumarisey fahanka iyo adeegsiga Cilmi Fallaga. Waxaa jirey dugsiyo gaar u ah barashada cimiga xidigaha, kuwaas oo lagu baran jirey wakhtiyada iyo meelahay ay ka soo baxaan xidiguhu isla markaana safarleeydu u isticmaali jireen jiheeye ahaan. Waxa la sheegaa in badhtamihii qarnigii 12aad xiddigisyahan ibn Bajjah uu sheegay inuu uu arkay labo meere oo waji madoow aadna ugu dhow qorraxda, kuwaas oo uu horaantii qarnigii 13aad uu ku fasirey saynisyahan Qotb al-Din Shirazi ineey ahaayeen meerayaasha Waxaraxir iyo Dusaa. Taasi waxay muujineysaa heerka aqoonta fiican eey Muslimiinta wakhtigaas u lahaayeen cilmiga xidigaha iyo sida ay u isticmaali jireen. Yurubiyaanka. Horaantii kacaankii sayniska ee qaarada Yurub waxaa la fahmey in meerayaashu yihiin duunyooyin dhisan lehna jidh la mid ah kan dhulka. Aqoonyahanadii Cilmi Fallagu waxay isku keeneen cilmigii xidigaha ee dhamaan dunida ka jirey. Waxay ogaadeen in dayaxa iyo qoraxdu ka duwan yihiin meerayaasha kale, sidaas darteed waxay ku dareen liis ka duwan liiska meerayaasha. Horaantii qarnigii 17aad waxay heleen in meereyaasha Cirjeex iyo Raage yihiin duni ka wayn dhulka. Tan iyo intii laga gaadhayay qarnigii 19aad fahanka iyo aqoonta xidigaha iyo meerayaashu way isa soo tarayeen. Qarnigii 19aad & 20aad. Qarnigii 19aad dhexdiisa xiddigisyahanadu waxay ogaadeen in duunyooyinka yaryar, sida Ceres, Pallas iyo Vesta, aanay ahayn meere laakiin ay yihiin duni yar sidaas darteed wax lagu magacaabay "Asteroids". Sanadkii 1846dii waxaa la helay meeraha Docay (neptune) kaasi oo lagu daray liiska meerayaasha. Si kastaba ha ahaatee, horraantii qarnigii 20aad waxaa la helay dunida yar ee Buluuto (pluto) taasi oo wakhtigaas la aaminsanaa ineey ka xajmi weeyn tahay dhulka, waxaana si dhakhso ah loogu aqoonsaday meeraha 9aad. Qarniga 21aad. Qarniga 21aad wuxuu ku bilaabmay ayadoo aqoon fiican loo leeyahay meerayaasha, dayaxyada, qoraxda, dunida yar, asteroidska, iyo dhamaan walxaha ku dhex jira Bahda Midaysay Qorraxdu. Sidoo kale, waxaa muran adag ka aloosmay in Buluuto ay ka mid ahaato meerayaasha iyo in loo aqoonsado duni yar. Ugu dambayn sanadkii 2006da waxaa la isla af-gartey in buluuto loo yaqaano duni yar, taasi oo tirada meerayaasha bahda midaysay qorraxda ka dhigeeysa siddeed meere (Waxaraxir, Dusaa, Dhulka, Farraare, Cirjeex, Raage, Uraano iyo Docey). Dhinaca kale, maadaama teknoolajiyada ilbaxnimada dadku horumartey waxaa la sameeyay teleskoobyo waawayn oo lagu fiirinayo "baho qoraxyeedyo" kale, galaagsiyo kale iyo dhaamaan xidigaha ku baahsan koonka. Sidoo kale, wakhtigan waxaa la dul tagay dayaxa, dayaxgacmeedyo iyo satelaatyo ayaa hawada loo direy, dayaxgacmeed isagu ismaamulaya ayaa Farraare lagu dejiyay, xidigo badan iyo galaagsiyo badana waa la magacaabay. Bahda Qoraxdu Midaysay. Marka la tixraaco Midowga Caalamiga ee Cilmi Fallaga (International Astronomical Union) oo loo soo gaabiyo (IAU) waxa jira 8 meere iyo 5 duni yar oo la aqoonsan yahay ee Bahda Qorraxdu Midaysay. Cirjeex waa kan ugu muga wayn leh, in u dhiganta 318 muga dhulka, halka Waxaraxir yahan kan ugu cufka yar, tiro u dhiganta 0.055 muga dhulka. Qoraxda. Qorraxdu (sun) waa xiddigta iftiimisa, kulaylka gaadhiisa isla markaana cufisjiidad ku heeysa dhamaan meerayaasha Bahda Qorraxdu Midaysay. Miisaanka iyo cufka qoraxdu wuxuu la mid yahay 332,900 kan meeraha dhulka. Sidoo kale, bu'da dhexe ee qoraxda waxaa ka yimaada heerkulka, falaadhaha radiationka, elektaromagnetik radiation, iyo 400 ilaa 700 nm oo falaadhaha ileyska muuqda ah. Caddaymo la arkey waxay xaqiijiyeen in barta qorraxdu ku taalo suurto gelisay in dhulka ka jirto nololi. Jiritaanka meerayashu waxay ku xidhan tahay nolosha qoraxda. Haddii isbedel ku yimaado qoraxda nolosha dhulka iyo waxkasta weey doorsoomayaan. Sida la qiyaasayo, Hal bilyan sano ka dib, midabka qoraxdu waa isbedeli iftiinkuna waa sii kordhi sababto ah Hiliyaamta bu'da qoraxda ayaa sii kordheeysa taas oo keeni doonta in 10% kordho iftiinka, heerkulka iyo falaadhaha khatarta ah ee ka soo baxa qoraxda; halka 3.5 bilyan sano ka dib ay Aqoonyahanada Cimiladu waxay sheegeen isbedelkaas qoraxda ku yimid wakhtigaas sare u qaadi ilayska halista ah ee "radiation" taas oo lumin doonto biyaha badaha dhulka. Wakhti yar gudaheed, waxaa kor u kici heerkulka oogada sare ee dhulka, sidoo kale isku-wareega Kaarboon Ogsaydh CO2 oo muhiim u ah nolosha dhirta ayaa jaha wareeri iskuna bedeli Kaarbon afar (C4) oo sun ah. Dhirtu haday ka dhamaato dunida waxaa dhici in la waayo hawada Ogsajiin midaas oo sababaysa dhimashada noolaha oo dhan. Hal bilyan sano oo kale kadib, heerkulka maqaarka sare ee dhulka wuxuu gaadhi, ugu yaraan, 70 degree Salsiyas midan oo jaho-wareer ku keenaysa miisaanka iyo cufis-jiidadka dunida. Midabka qoraxdu wuxu noqon casaan 5 bilyan sano ka dib, isla markaan gacanka qoraxdu wuxuu gaadhi meel ka badan 250 jeer meesha uu hada joogo. Wakhtigan lama hubo, sida dhulku noqon, laakiin waxa la og yahay in wareega dhulku isbedeli sababto ah aad ayuu uga fogaani qoraxda. Mudo yar ka dib, bu'da qoraxdu waxay isku bedeli cadaan bilaa kul iyo ileys ah, halkaas ayaana ugu dambeeysa isku xidhnaanta Bahda Qoraxdu Midaysay. Qeeybaha Meerayaasha. Sida Cilmi Fallagu sheegay Koonkan eeynu ku nool nahay waxa jira in ka badan bilyan meere, kuwaas oo ku baahsan geesaha Koonka. Waxa jira baaxad weeyn oo u dhexeeysa 4 meere een soo sheegnay iyo inta kale. Afarta meere ee ka dambeeya baaxada weeyn ee hawooyinka iyo neefaha iyo dhagaxaanta ah waa meerayaasha xajmiga Meerayaashu weey kala xajmi duwan yihiin oo kala cimilo duwan yihiin. Meerayaasha qaar, sida Dusaa (Mercury) aad ayuu u kulul yahay maadaama qoraxda Halka meereyaasha qaar leeyihiin dayaxyaal aad u faro badan, sida meeraha Raage ama Saturn wuxuu leeyahay 32 dayax oo ku wareega meerahaasi. Meeraha dhexe. Afarta Meere ee u dhow qoraxda, kuwaas oo loo yaqaano Meere Dhagaxley sababtoo ah waxay ka samaysan yihiin dhagaxaan iyo macdano bir ah. Intooda u badan waxay leeyihiin tiro yar oo dayaxaan ah ama maba laha. Qaabdhismeedka jidhkoodu wuxuu ka samaysan yahay oogo sare oo ka kooban macdanta silikates, iyo biro ay ka mid yihiin aayron iyo nikel kuwaas oo sameeya ubucda dhexe ee meerahaasi. Meerayaasha Baxsan. Afarta meere ee banaanka u baxsan waa meereyaasha Neefaha Waawayn ee Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo ah 99% walxaha ku wareega qoraxda. Cirjeex iyo Raage ayaa waxay yihiin tobanaan kun oo jeer miisaanka iyo muga dhulka, waxayna ka samaysan yihiin isku dhisyo haydarojiin iyo hiliyaam. Dhanka kale, Uraano iyo Docay waxay leeyihiin 20 jeer laab muga dhulka waxayna ka samaysan yihiin macdano dhalaali kara oo ka kooban baraf. Raage. Titan oo ah satelite labaad ee ugu wayn wuxuu ka jidh wayn yahay meeraha Waxaraxir. Duni Yar. Waxa jira tiro dhowr ah oo meereyaal yaryar ah kuwaas oo loo yaqaano duniyar waxaana ka mid ah Bluto. Dunida yar ee bluto waxy u jirtaa qoraxda masaafo dherer oo dhan 39 AU waana tan ugu wayn dhowrka duniyar ee la yaqaano, waxaana la helay sanadkii 1930kii ayadoo wakhtigaas laga dhigay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxda Midaysay. Ka dib, sanadkii 2006da ayaa laga saaray liiska meerayaasha ayadoo loo aqoonsaday in bluto tahay duniyar. Muuqaalka Guud. Muuqaalka meere waa mid ku xidhan awooda isla markaana keenta awood elektaromangantig isku haysa muuqaalka meere oo ka dhigtay mid goobo ah. Marka xadi go'an oo cuf ah uu ku xidhmo awooda cufisjiidadka oo u soo jiidta badhtanka walaxdaasi taasi ayaa keenta in sheygaasi yeesho qaab wareegsan. Dhamaan meerayaasha, xidigaha, dhagaxaanta waawayn, dunida yar iyo walxaha kale ee koonka dhex sabeeynaya waxay leeyihiin qaab dhismeed goobada u dhow, taasi ooy sabab u tahay isku soo jiidashada bu'da dhexe ee shegaas oo cufisjiidadku ku hayo badhtanka. Samayska Gudaha. Meere kasta wuxuu ku bilaabmay marxalad dareere ah; samayska marka hore, sheeyada miisaanka culus, ee qarada adag leh waxay iskugu tagaan bu'da ama badhtanka ayadoo inta fudud soo marto korka sare isla markaana ku qaboowdo ka dibna adke noqoto. Sidaas darteed, meere kasta waa kala duwan yahay xubnaha ku jira ubucda ama qeybta dhexe. Dhinaca kale, meerayaasha dhagaxleyda ahi way ka duwan yihiin meerayaasha neefaha waawayn. Kuwa dhagaxleyda ahi waxay leeyihiin qolof adag oo ku dahaadhan iyo ubuc ka samaysan curiyeyaal bir ah sida Aayron, Nikel iyo iskudhisyo Silikoon ah, halka neefaha waawayni ku daboolan tahay daruur hawo iyo adke jilicsan ah. Wareega Sanadle. Sida la isku waafaqay, dhamaan meerayaashu waxay ku wareegaan xidig, taasi oo loo yaqaano "wareega sanadle" (orbiting). Tusaale ahaan, meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay dhamaantood waxay ku wareegaan qoraxda, jiho la mid ah tan qoraxdu u ged-gedoonto (waa qaab la mid ah habka saacadu u wareegto "clockwise"). Ugu yaraan, hal meere, WASP-17b, oo aad inooga fog ayaa la arkey inuu u wareego jiho ka duwan tan xidigtiisu u gedoonto. Wakhtiga ay meere ku qaadato inuu dhamaystiro hal wareeg oo uu ku soo duurayo qoraxda waxaa loo yaqaanaa "sanad". Hadaba sanadada meerayaashu way kala duwan yihiin taasi oo ku xidhan kolba masaafada iyo fogaanta uu u jiro qoraxda. Meeraha ugu fog masaafada qoraxda ayaa ugu sanad dheer isla markaana ugu socod gaaban sababtoo ah aad ayuu uga dheer yahay cufisjiidadka qoraxdaasi. Gedgedoonka Meere. Meere kasta wuxuu ku gedgedoomaa (rotate) xariijin udub-dhexaadkiisa ah taasi oon la arki karin. Gedoonkaasi meere oo ka soo bilaabma bari ilaa galbeed ayaa waxay keentaa maalinta iyo habeenka, sababtoo ah iftiinka qoraxda ayaa kolba dhinac ka mid ah meerahaais u muuqda. Inta u badan meerayaasha bahda qoraxdu midaysay waxay u soo gedoomaan hab waafaqsan wareega saacada, marka laga reebo meeraha Uraano oo asaga lagu wado in uu u gedoomo jiho lid ku ah wareega saacada. Gedgedoonka meerayaashu way kala duwan tahay, meeraha Dusaa waxay ku qaadataa dhowr saacadood inuu dhamaystiro gedoon xidhan, taasi oo ah habeen iyo maalinta Dusaa; halka meerayaasha waawayn ee neefta ah ay ku qaadato maalmo badan iney sameeyaan hal gedoon oo dhamaystiran. Tirada Dayax ee Meeraha. Dayaxa meere waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, neef iyo isku dhisyo kale taasi oo ku wareegta meere. Tusaale ahaan, dayaxa meeraha dhulka. Waxaa jira 173 dayax oo ku meeraysta meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay, iyo sideed kale oo ku wareega dunida yaryar. Meereyaasha Waxaraxir iyo Dusaa ma lahan wax dayax ah, Dhulku wuxuu leeyahay hal dayax, meeraya afaraad Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Neefaha Waawayn waxay leeyihiin tiro badan oo dayaxyo ah, kuwaas oo qaarkood le'eg yihiin xajmiga dayaxa dhulka. Meeraha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Waxaa ku xiga meeraha Raage oo leh tirada labaad ee ugu badan dhamaan sideeda meere ee bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo ah 62 dayax. Dhinaca kale, meeraha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Meeraha Docay wuxuu leeyahay 14 dayax. Si kastaba ha ahaatee, duunyooyinka yar qaar ka mid ah waxay leeyihiin dayaxyo yaryar oo ku wareega ayaga. Dunida yar ee Ceres ma lahan wax dayax ah, laakiin dunida yar ee Bluto waxay 5 dayax oo wareega. Sidoo kale, dunida yar ee Haumea waxay leedahay 2 dayax, waxaa iyadna hal dayax leh dunida yar ee Eris. Waxaa la aaminsan yahay in dayaxyada qaar ay ka jirto nolol, sida dayaxa Titan ee Cirjeex iyo bisha Triton ee meeraha Docay, laakiin lama hubo ineey jirto midaasi. Dayaxa Dhulka. Dayaxa dhulku waa kan ugu weeyn dhamaan dayaxyada meereyaasha Bahda Qoraxdu Midaysay kaas oo la odhan karo wuxuu ka wayn yahay meereyaasha yaryar qaarkood. Cufis-jiidadka u dhexeeya dhulka iyo dayaxa ayaa keena mowjadaha badaha, taas mi la mid ah ayaa keentay isku-xidhnaanshaha labadooda. Dayaxa oo ku socda xawaare dhan 1.022 kilomitir ilbiriqsigiiba, ayaa waxay ku qaadataa 27 maalmood, 7 saacadood iyo 43 daqiiqo in uu hal mar ku wareego dhulka. Dhinaca kale, isku wareega dayaxu (circumference) waa 10, 921 km; cufkiisuna waa 2.1958 ×1010 km3 halka mugiisu yahay 7.3477 ×1022 kg. Maadaama dayaxa cirkiisu aad u khafiif yahay falaadhaha qoraxduna toos u soo taabtaan oogada dayaxa ayaa heerkulkiisu aad u sareeyaa ugu yaraan waa 100 Kalfin ugu badnaana wuxuu gaadhaa 390 K. Jidhka dayaxu wuxuu ka samaysan yahay iskudhisyo kala duwan kuwaas oo u badan curiyeyaasha kala ah: Argon, Hiliyaam, Sodhiyaam, Botashiyaam, Haydarojiin iyo "Raadon". Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Sanadkii 2004 wixii ka dambeeyay ayaa wadanada Jabaan, Hindiya, Shiinaha iyo Yurub saldhigyo ka sameeysteen dayaxa. Inkasto dayaxu lahayn cir sare oo ka difaaca kulka qoraxda, cilmi baadhis la sameeyay waxay muujisay in dayaxu leeyahay biyo laga heli karo cidhifyada dayaxa iyo oogada sare dhexdeeda. Dayaxa Farraare. Meereha Farraare (Mars) wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Dayaxa Cirjeex. Meereha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Dayaxa Raage. Meereha Raage waa kan labaad ee leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 62 dayax. Dayaxa Uraano. Meereha Uraano (Uranus) wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Dayaxa Docay. Meereha Docay (Neptune) wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 14 dayax. Aqoonta Aadamaha ee Koonka. Sawiraan ka kooban xubnaha Bahda Midaysay Qoraxdu iyo sharaxaada xajmiga Meereyaasha iyo dayaxyadooda. Qoraxda in ka badan 10,000 oo jeer ayay ka weeyn tahay isla markaana 41 trillion ayay ka mug iyo cuf weeyn tahay dhamaantood. Nolosha Ka Jirta Bahda Qoraxdu Midaysay. Ilaa iyo hada inta la ogyahay meeraha kali ah ee nolol ka jirto waa meeraha dhulka. Nolosha meeraha dhulka oo guud ahaan loo yaqaano "biosphere", ayaa waxa la aaminsan yahay ineey bilaabantay (qiyaastii) 3.5 bilyan sanno ka hor. Dhulku wuxuu hooy u yahay malaayiin nooc oo noole ah, kaas ooy ka mid yihiin "Aadamuhu". Ilaha Macdanta iyo habka is-daba-wareega biyaha ayaa ah mid u gaar ah meerahan isla markaana suurto gal ka dhigey ineey taageerada noolaha degan dhulka. Xasharaad. Xasharaad ama Cayayaan waa qeeyb ka mid xayawaanka bilaa laf-dhabarta ah kuwaas oo jidhkoodu u sameeysan yahay sadex qeeybood: Madax, Ubuc iyo dabo, kuwaas oo leh lix logood, tiro badan oo indho ah iyo labo gees oo dareemayaal ah. Xasharaadka waxa uu ka kooban yahay qeeybo aad u fara badan oo kor u dhaafaysa hal milyan oo nooc. Cimriga xasharaadku wuxuu u dhexeeyaa (noocyo hal maalin nool ilaa noocyo dhowr sano gaadha), laakiin dhamaantood waxay ka dhashaan ukun. Isuduwaha Waqtiga Caalamiga. Isuduwaha Waqtiga Caalamiga (UTC- (Af-Talyaani: Tempo coordinato universale, Af-Ingriis: Coordinated Universal Time) waa halbeegga ugu sareeya ee lagu cabiro deegaanada wadaaga saacada. sidoo kale waxaa loo yaqaan waqtiga madaniga ama rayadka UTC. Xorta ah. Xorta ah () waa dhamaan noocyada kala duwan ee shaqo, xirfad, aqoon, cilmi, farshaxan, alifaad iyo noocyada kale ee shaqada taasi oo mulkiilaha (qofka xuquuqda iska leh) u ogol yahay in qof kasta u isticmaalo si ka faa'iideysi. Intaas waxaa dheer, akhbaarta ku jirta dhamaan xeedhasha xorta ah waa kuwo loo isticmaalo si bilaa lacag ah. Fekradda xorta ah waa fekrad ku saabsan inaad wax allifi karto taasoo aan ku xirnayn shuruudo ama xakamayn. Sidoo kale waxaa lagu soo koobaa howl kasta ee si gaar ah looleeyahay sida xuquudka qoraha, faafinta iyo mid dadka kawada dhaxeeysa. Xiriirka Ingiriiska-Soomaaliya. Xidhiidhka Soomaaliya iyo Ingiriisku waa xidhiidhka xiriir diblomaasi ee udhexeeya Soomaaliya iyo Boqortooyada Biritayn. Xoghayaha Arrimahja Dibedda ee Biritan William Hague ayaa furay 22 sano kadib safaaraddii ay ku lahaan jirtay Soomaaliya 25 abriil, 2013. Isuduwe Habka Juqraafiga. Isuduwe Habka Juqraafiga Waa hab Loolka iyo Dhigta ee ka soo bilaabata labada Xarriiq ee eberta ah waana Dhig-dhexada iyo Dhul-baraha kuwaas ah bar kulankooda Gacanka Gaana. Loolka iyo Dhigaha. Dhigaha waa xarriqo xoodan oo lagu cabiro xaglaha kuwaas oo ka bilaawda (0) wadartooduna waa 360 waxayna iska jeraan laba cirif ee dhulka. Loolka oo isna ah xarriiq beenaad barbarre ah tiradooduna waxay gaareeysaa 180 waana kaalmeeye Isuduwe Habka Juqraafiga si loo abaaro Baraha Juqraafi, Waqti iyo heer-kulka. Muusa Guudwaa. Muuse Guudwaa oo loo yaqaano Guudwaa waa beel ka mid ah beelweynta Jijeele, beeshu waxaay ukala baxaa laba oday oo kala ah Doollow iyo Maxamed Kheyr. Muuse Guudwaa waa beel facweyn ku leh Bartamaha iyo koofurta Soomaaliya. Beeshu waxaay degtaa Soomaaliya iyo Ethopia gaar ahaan Soomaaliya waxaay ka degtaa Hiiraan, Bakool, Bay, Gedo, Shabelada Hoose iyo Banadir, hal ka Ethopia ay ka degaan Dollo Ado, Mustaxiil iyo Godey. Beeshu waxaay caan ku tahay dhaqashada xoolaha nool sida Geela iyo Ariga. Waxaa kale at beeshu ku can tahy farxad marwalaa iyo dabeecad wanaag Ileen waxaa ka dhashay non lo yaqan (cumar dayax axmed aadan) waxaw ahaa non karti badan...::::::::::::::::::::::! """"!"" Daladda isku xirka wabarashada soomaaliyeed. Tariikhdii Daladda isku xirka wabarashada soomaaliyeed ee SOFEN SOMALI FORMAL EDUCATION NETWORK daladda sofen waxa lagasoo gabshay magacan kore,waxayna kashaqeysaa gudaha somalia waxana la asasay 26 june 2004 waxana lagu asasay magalada mugadishu waxana loo asasay in ay haqabtirto bahida dadka soomaaliyeed ay uqaban waxbarashadda kadib markii lawayay dowladii dhexe ee soomaaliyeed waxa sameysmay daladdo waxbarasho waxana kamid ah daladda SOFEN oo kashaqeyso koonfurta iyo bartamaha soomaaliya waxayna leedahay dugsiyo isgu jiro kuwo nidaami ah iyo emergence education ah tiradda dugsiyadda waxay garayaan haatan 55 formal ah iyo 21 iskuuladka degdega ah dagalada waxay galafteen 25 iskuul oo uu burbur kudhacay waa dagalada hada socdo daladu waxa gacan siyo hayadaha qaramada midobay iyo kuwo kale oo ay kamid yihiin UNICEF,UNISCO,UNDP,EDC,EAT,NRC iyo dadweynaha soomaaliyeed,daladdu waa mid ka madax banaan arimaha Dawladda iyo kooxaha Siyaasadda dalka ku hardamaya mudo 20 sanadood,xafiiska ugu sareyo daladda waxa uu kuyaalaa magaladda mugdishu. Pitty. Priscilla Novaes Leone (ku dhalatay El Salfador 7 Oktoobar 1977), loona yaqaan Pitty, waa fanaan Barasilian ah oo heesto heesaha rock'ka loo yaqaan. Bianca Castanho. Bianca Castanho Pereira (ku dhalatay Santa Maria, 25 Janaayo 1979), loona yaqaan Bianca Castanho, waa Jilaa barasiiliyan ah. Cali Cadde. Cali Cadde waa magaalo xeebeed oo ku taalo gobolka Cali Sabiix ee dalka Jabuuti. Ali Adde taariikhda dib dhowr qarniyo, iyo waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu qadiimsan ee Jabuuti ka dib markii Tajuura iyo Obokh. Sida ay sheeko hore duug ah, dhul-maanta of Ali Adde ee qariyeen by geedaha, oo leh Wadi a gudbaya goobta. Cali Cadde waxa uu leeyahay culeys duug ah oo u dhow Danan Wadi ah, taasoo la dhisay by Ciidamada Faransiis ee qarnigii 19aad. Xasan diiriye faarax. Xassan Diiriye Faarax waa fanaan caan ah oo soomaaliyeed waxaa uu ku dhashay magaalada Seylac waxaanu ku barbaaray buuhoodle oo ayeeyooyinkii iyo awoowayaashii deganaayeen markii uu isaga oo 1 sano jira uu wada waayay aabihii iyo hooyadiiba sanad qudha wada dhinteen waxaana la dhashay wiil qudha oo la yidhaahdo xuseen ilaa imikana ku nool hargeysa markii uu noqday waxoogaa xasan diiriye ayuu u soo wareegay magaalada hargeysa oo uu kaga biiray fanka waxaanu ka mid ahaa ragii ugu danbeeyay walaalaha hargeysa xasan diiriye waxa uu ku geeriyooday wadan ka mida wadamada khaliijka oo la yidhaahdo Kuwait kuna aasan yahay waxaanu ifka uga tagay 9 caruur ah iyo 34 ay dhaleen waxaana lagu naaneysi jiray wadaniga sababtuna waxay ahayd heesihiisa oo u badnaa wadani waxaanu ahaa ninka ugu heeso wadani badan fanaaniinta soomaaliyeed waxaan ilaahay uga baryaynaa inuu janadii ka waraabiyo dhamaan inta afsoomaaliga ku hadashana samir iyo iimaan ka siiyo waxaanu geeriyooday 25 july 2008 in al sabah hospital kuwait.mahadsanidinBold text Campora San Giovanni. Campora San Giovanni waa degmo ka tirsan gobolka Calabria ee dalka Talyaaniga. Agnes Monica. Agnes Monica Muljoto (Jakarta, 1 maarso 1986), ama Agnes Monica, waa fanaan Indonesia ah Dari. Deegaanka Darri oo magaca saxda ah uu yahay Ceeldaraad, waxaa deegaankaas uu caan ku yahay Dhaqashada Xoolaha Nool iyo tacbashada beeraha, waxaana deegaanka uu leeyahay Dugsi Hoose,Dhexe,Sare ee Ceeldaraad Primary And Secondary School, waxaa sidoo kale ku yaal Isbitaal weyn oo dhaqaatiir caalami ah, waxaana looga kala yimaadaa deegaano ku dhaw deegaanka Darri. Deegaankaasi waxaa uu ku caanbaxay Ceel loo yaqaan ceelweyne oo xili mudo qarni ku dhaw laga joogo looga imaan jiray meelo ka baxsan 100 Km waxaana deegaankaas uu yahay mid qadiimi ah. Ceeldaraad "Darri" ayaa qiyaas ahaa waxaa ay 45 Km dhanka waqooyi ay kaga beegan tahay degmada Ceelbuur ee Gobolka Galgaduud, waxaana dhan kale 90 KM dhanka bari kaga beegaan degmadda Galhareeri ee gobolka Galgaduud. Deegaankaas ayaa waxaa dega Beesha Murusade oo kamid ah beelaha ugu weyn hawiye, waxaa sigaar ah u daga Beesha Habar Maxamed waxaa ay u kala qeybsan tahay labo gadi, oo ay kala deganaan lafaha Daguuro Maxamed iyo Hilibi maxamed oo ah lafaha Habar maxamed ku abtirsada. Deegaankaas Nabadoonada ka soo jeeda ee gobolka galgaduud laga yaqaano ayaa waxaa kamid ah Xaaji Xasan Gardheer, Nabadoon/Sheekh Maxamed faarax,nabadoon maxmed guure xareed. nabadon cabdule maxmed faarax "Nuure Tuuryare" Cali Suuley, Cabdule Qanyare, iyo Shiikh Aadan Maxamed. Siyaasiyiinta iyo dadka magacaleh ee deegaankaas ka soo jeeda ee la yaqaano ayaa waxaa kamid ah "Maxamed Qanyare Afrax, " Farax Cabdule Gacal Garamgaram Daahir Cali Farey.maxmed abukar ali jacfar c.cabdi cals maxmed guure iyo masuuliyiin kale. May 2013. Madaxweynaha Puntland Dr.Cabdiraxman Maxamed Farole ayaa galabta 27 May,2013 xarunta PDRC ee magaalada Garowe uga qaybgalay banaamij xogwaran ah oo ku saabsan Puntand iyo Somalia. Xafiiska warfaafinta ee Madaxtoyada Puntland ayaa soo qaban-qaabiyey barnaamijkan looga hadlay Amaanka,Geedi socodka Dimoqraadiyada Puntland,Dhaqaalaha,Dhalinyarada iyo Arrimaha Federaalka Somalia. Madaxweynaha ayaa sheegay in dunida oo idil la tacaalayaan arimaha amaanka,isagoona xusay in Puntland ay ku guuleysatay adkeynta amaankeeda sida dib u habaynta ciidamada,tababarkooda,dagaal ay ku qaadeen Al-shabaab buuralayda Galgala iyo kooxaha burcad badeeda ah. Ciidamada amaanka Puntland ayuu ku amaanay dadaalka ay u galeen xoojinta xasiloonida iyo geesinimada ay muujiyeen,waxana uu raaciyey in Muqdisho ciidanka deeq-bixiyaashu mushaharkooda bixiyaan halka Puntland ay dowladeedu siiso ciidanka xuquuqdiisa. Geedi socodkan ayuu ku tilmaamay madaxweyne Farole wadadii Puntland horey ugu dhaqaaqi lahayd,waxana uu ku booriyay dadweynaha inay si isku mid ah uga qayb qaataan doorashooyinka deegaanka ee bartamaha July si Puntland mustaqbal wanaagsan u hesho. Madaxweynuhu waxa uu ka hadlay hoosu dhaca ku yimid Shilinka Somaliga oo saamayn ku yeeshay bixin mushaharaadka shaqaalaha iyo ciidanka,islamarkaasina keentay in Doolar lagu qaado cashuurta laguna bixiyo kharashaadka Dawladda sida ay samaysey DF Somalia. Heshiiskii DF iyo Puntland galeen March 2013 oo qayb ka ahayd soo daabicida Shilin Somali ayuu sheegay inaan ilaa iyo hadda wax talaabo ah laga qaadin,isagoona raaciyay in Puntland ay ka tashan doonto xalka lacagahaasi. Axmed Faarax Cali 'Idaajaa'. Axmed Faaxac Cali oo 'Idaajaa' ku magac dheer waa suugaanyahan Soomaaliyeed oo aad ugu xeel dheer dhaqanka iyo taariikhda suugaanta Soomaalida. Idaajaa wuxuu ka faalloodaa suugaanta noocyadeeda kala duwan iyo caadooyinkii hore ee sooyaalka ahaa. Waxay dad badan oo Soomaaliyeed ku xusuustaan barnaamijyadii faraha badnaa oo uu ka soo jeedin jiray Raadiya Muqdisho berigii dowladdii Soomaliyeed ay jirtay oo uu Siyaad Barre madaxweynaha ka ahaa. Idaajaa waxyaabaha uu qabto waxaa ka mid ah gabay uu tiro iyo mid uu soo bandhigo isaga oo ururin, tifaftir iyo waxyaabo kale ku biiriya gabayyada taariikhiga ahaa Wiilwaal, Raage Ugaas, Sayid Maxamed Cabdulle Xasan, ragii Daraawiish murtidoodii iyo oraahyadoodii ilaa waayihii gobonimo udirirka ummada Soomaaliyeed. Cabdullaaih Suldaan Tima-Cadde, Yamyam, Dhoodaan ilaa abwaan Hadraawi oo nool intaba mid uusan Idaajaa maansadoodii ka faaloon ma jiro. Waayihii Idaajaa uu ka shaqaynayay Raadiyo Muqdisho iyo guud ahaan warbaahinta qaran oo Raadiyo Hargaysa laliksa maansada iyo muritada gaarsiin jiray wuuxuu lafa guri jiray suugaantii maansayahankii Soomaaliyeed ee noolaa qarnigii 19d iyo kii 20d. Idaajaa wxuu ka mid yahay dadka tirada yar ee ka xog warrama suugaantii iyo hal-abuurkii Soomaalidii hore. Waayahan Dambe. Waqtigan la joogo (2011) Idaajaa wuxuu kasoo jeediyaa idaacadda VOA-da laanteeda af Soomaaliga, barnaamij lagu magacaabo 'dhaqanka iyo hiddaha' oo uu ku qaadaa dhigo kuna faalleeyo suugaanta Soomaalida qeybaheeda kala duwan iyo wixii ay ka gabyi jireen ama tix ay ka curin jireen maansayahnkii hore. Diiwaanka Maansada Daraawiishta iyo Dadaalka Idaajaa. Idaajaa wuxuu si aad ah isugu howlaa mar walbo in uu muujiyo maansadii raggii Daraawiishta madaxda u ahaa oo ay ugu horreeyaan hoggaamiyeheedii, Sayid Maxamed Cabdille Xasana iyo Ismaaciil Mire. Waxaa kale oo Idaajaa jecelyahay aadna u sharaxaa (sida laga dheehan karo faallooyinkiisa) gabayadii Cali Dhuux Aadan Goroyo, oo ahaa gabayaa Soomaaliyeed oo noolaa waqtigii Daraawiishta. Guud ahaan, Idaajaa wuxuu si qoto dheer mar walba u sharxaa maansadii hore iyo raggii curiyay. gabayo ayaa loo baahan yahay hadal looma baahna Eedaynta Dadka Qaar ee Hab Bandhiga Idaajaa. Dad fara badan oo af Soomaaliga wax ku qora yaa jiro oo dhaliilsan barnaamijyada iyo qormooyinka Idaajaa. Waxay ku eedeeyaan, in Idaajaa uusan dhexdhexaad ka ahayn marka uu werinayo taariikh-suugaaneedka Soomaalidii hore, gaar ahaan kuwooda dega Waqooyiga iyo Waqooyi Bariga dhulka Soomaalida. Dadkaas waxaa ka mid ah, Ibraahim Yuusuf Axmed 'Hawd' oo qoraa Soomaaliyeed ah. Guud ahaan, Axmed Faarax Cali 'Idaajaa' waa nin afka, dhaqanka, iyo suugaanta Soomaalida si xeel dheer u yaqaan, wuxuuna ka mid yahay dadka yar oo noociisa ah e maanta nool. Tixraac. Aad baan uga xumahay in Idaajaa Ilaah khayr ha siiiyee oo uu ruruyay gabayada somalida in wax laga sheego, sidaad ogtihiin dadka gabyaaga ah waxay ku noolaayeen geyiga sool togdheer ilaa howdaka waxaan ujeedaa gabyaayadii miisaanka cuslaa markaa dadka dhaliilayaa ma waxay rabaan in taariikh been ah loo sameeyo oo la yiraahdo nin reer Baydhabo ama Muqdisho ama reer Kismaayo ama meel kale ayaa sidaa ku gabyay oo taariikh dad kale / cajiib anagaa yaab aragnay waa xaaraan in qof credit aanu lahayn la siiiyo oo wax looo been abuuro. Kolley sida ay aniga ila tahay taariikhda Soomaalida sheekooyinkooda iyo gabayadoodiina aan ka dheehan karno waxey ahaayeen dad isku qabta deegaaan daakh ceelal biyood isku dhac dadka isku deegaanka ay isku dhacaan hab beel ahaan, gabayadana isku dura,marka dabcan beelaha khaarkood weey dhibsanayaan marka la weeyneeyo ragii sida xun u duri jiray lana xuso in maansooyinkii lagu duray reerahooda ay ahaayeen kuwo caan baxay illaa maantana laga sheekeeyo, dabcan ma jeclaysanayaan, waxaanba badi ka soo horjeeda Idaajaa waa beelaha sida la sheegay dega Burco Hargaysa Berbera oo u arka Idaajaa in uu ku hayb yahay raggii ay barigaa is hayeen. haddaan u dhaadhaco garta aan indhaha laga qarsan karin waxaa hubaal ah in ay nooca ama jaanka Idaajaa nagu sii yaraanayaan ayna tahay in dhalaanka dhalan doona ee Soomaaliyeed looga reebo buugaag maqaalo iyo muuqaallo IWM si ay uga faa'ideystaan oo u ogaadaan hab dhaqankii Soomaalidii hore. DDS. Dawladda Deegaanka Soomaalida Itoobiya oo loo soo gaabiyo DDSI waa maamulka iyo dowlada deegaada Soomaali Galbeed ee maanta ka tirsan dowlada Itoobiya.Dawladda Deegaanka Soomaalidu wuxuu ka mid yahay sagaalka dawlad-deegaan ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Itoobiya Wuxuu ku fadhiyaa bariga iyo bari-koonfureed ee dalka Itoobiya.Baaxadda dhulka waxa lagu qiyaasaa 350,000 km2.Deegaanku wuxuu ku dhacayaa inta u dhaxaysa loolka  40-110 Waqooyi iyo Dhigta 40 -48 0E Bari. Deegaanku wuxuu xad la leeyahay: dhinaca konfureed waxa ka xiga Kenya; dhinaca bari iyo koonfur-bari waxa ka xiga Soomaaliya; Dhinaca waqooyi galbeed. Dalka gudihiisa; dhinaca galbeed iyo koonfur waxa ka xiga deegaanka Oromiya; dhinaca galbeed iyo waqooyi-galbeedna waxa ka xiga deegaanka canfarta.Deegaanku inta uu ka sarreeyo badda waxa lagu qiyaasaa inta u dhaxaysa 500-1600 meters.Cimilada deegaanka soomaalida waxa lagu qiyaasaa dhul-daaqsin isugu jira oomane, dhul kooban oo hela roob ku filan iyo dhul ay maraan wabiyo kala duwan.Heer-kulka deegaanku wuxuu u dhaxeyaa 20-45°CCelceliska roobka degaanku helaa wuxuu u dhaxeeyaa 300-500 mm. Tirada dadka ku nool deegaanka waxa lagu qiyaasaa 4.4 million (Tiro-koobkii la sameeyey 2007 - CSA census), 86% shacabka deegaanka waxay ku nool yihiin dhulka miyiga ah badankooduna waa xoolo-dhaqato Maamul ahaan degaanku wuxuu ka kooban yaha 11 maamul-gobaleed,6 maamul magaalo iyo 93 degm Wadar. Wadar waxa la dhahaa wixi soo baxa marka laba tiro la isku daro sida 2+2=4 markaa 4 waa wadarta 2+2 Faraq. Faraq waa marka la kala jaro laba tiro sida 2-2=0 markaa 0 waa faraqa 2-2 faraq waxaa lagu magacaaba ilmaha aan aabihiis la aqoon [wacalka] faraq waa dacal ama geeska maro sida faraqa ka qabso hebel Taran. Taran Xisaab ahaan waa natiijada Iskudhufasho laba walxoox. Kala hormarinta ay imaanayso tirooyin maangal ah ama kakan ee howlgalka iskudhufashada kumana lahan wax saamayn ah qiimaha taranta. Tani waa gaar ahaansho loola jeedo howsha iskudhufashada ee Kala-hormarinta. Si kooban Taran waa wixi ka soo baxa laba tiro oo la isku dhufto sida 2*2= 4 markaa afar waa Taranta 2*2. Taranta laba taxane. Si ay u noqoto laba taxaneyaal Degmada ceelal. Degmada ceelal waa degmo ka mida degmooyinka hoosyimaada g/saraar ceelal waa degmo wayn oo taariikhi ah oo soo jireen ah ceelal waxay ka mid tahay deegaamada ay degmo beelwaynta habar jeclo ceelal waxaa ku nool dhawr beelood oo ka mida habar jeclo sida cumar jibriil oo ah reerka ugu badan gaar ahaan reer caraale iyoo beelo ka mida reer yoonis ceelal waxaa ku nool dad tiradooda lagu qiyaaso ilaa 8.000 ooqof degmadu waxay leedahay ilo dhaqaale oo ka soo gala xoolaha nool Beesha Aw saciid. Aw Saciid waa beel ka tirsan beelaha soomalia isinkoodana waa Dir dad badan ayaa waxay u yaqaanaan besha aw saciid in aay yihiin Shiikhaal... Balse waa dad wada dhashay oo waxay kaliya midkayihiin magaca shiikhaal. Beesha Awsaciid Dawladda somali waxay kusoo galaan Dir waayo waa Dir. shiikhaasha kalena waa aay la dhasheen oo odayga Aw saciid ayaa Bixiyey magaca shiikhaal oo marki hore ahaa shiikhyaal shan sheekh o meel wax kuwada barta cilmiga diinta islaamka. sidoo kale waa culimo wada meel kuwada xeroobay. beesha reer awsaciid waxay degtaa goboladan soo socda Dagmada Saakoow na waxeey beeshu ku leedahay ama ka dagan dad aad u badan oo gaaraya Boqolkiiba %40 Caanaha iyo Qoryahana ayaga Keena Tuulooyinka Baroow Diinle Buulo Cadeey Baarka Muumin Dhooroow iyo Dhakaajo dhamaan. (Xog: Dr.Abdirashid) Caadil Xaaji Cabdi. waa saxafi soomaali oo ka soo hool galay qaar ka mid ah warbaahinada ka hool gala dalka somali wixi dheeraad ahna waa aysoo socdaan inshaa alaah Juun 2013. Malaysia oo ardayda somaliyeed ka xuseen maalinta midowga iyk gooni usutaaga dalka somaaliya,ee kowda luulyo ama 1 july Waxaana hogaaminayey mashrucaan ururka ardayda soomiyeed oo uu horkacayo mudane Mowlid Cabdi Xuseeen Diiwaanka Abwaanada Soomaaliyeed. Tan ilaa wakhti aad u horeeyay bulshada Soomaalidu waxay caan ku ahayd halabuurka gabayayada, geeraarka iyo noocyada kala duwan ee suugaanta taasi oo qeyb ka ahayd nolosha maalinle ee bulshada. Odhaahda afka iyo xikmadu waxay ahaayeen nidaam bulshadu iskugu gudbiso fariimaha, dhacdooyinka, sheekada iyo wixii la mid ah. Dadka Soomaalida waxay leeyihiin tiro aad u badan oo abwaano, gabayaa, halabuur iyo suugaanyahan ah, kuwaasi oo ku nool dhamaan geyiga shacab weynaha Soomaalidu ku dhaqan yihiin. Guud ahaan, gabayaaga Soomaalidu aad ayuu u badan yahay waxaase kuwa ugu caansan ka mid ahaa,a>, Cabdi Iidaan Faarax|Cabdi Iidaan Faarax, Cabdi Gahayr, (Shire yuusuf yeey'shire quube'),(Faarax gabay), (Cali Gunburi),(Cali Cilmi Afyare),(Khaliif Sheekh Maxamuud),(Maxamed Cali Walash),(xasan daahir khalaf),(Suufi Awcali), (Cabdulqaadir cabdi Shube),(Maxamuud Faarax guure'Quryo guban'),(Faarax gaas),(Faarax Cismaan Kawte), (Awmuuse Ismaaciil),(Guuleed Afbudo),(Maxamed jaamac Rabaax 'ganbowilif'),(Nuur Cali Qonof),(Aadan Dheere),(Geelle Cumar Cashuur 'Geelle Balaqoo,) (Aadan mahad Afdhurbo),(Buraale Xasan shiil),(Geelle maxamed Kaneec),(Cabdille Cali ilwayn), (Asman Xasan dari),(Jaamac Dayuurad),(Gooni Cabdi Xaaji),(Cali Sharmaake),(Maxamed Cismaan Awcali 'Ganey'),(Faacuul Cilmi yare),(Cali Faadhigo),(Jaamac qasaal),(Ciise tooy),Sayid Maxamed Cabdulle Xassan, Garaad Faarax "Wiilwaal", Raage Ugaas, iyo Ismaaciil Mire. Sidoo kale jiilasha dambe waxaa ka mid ah Maxamed Ibraahim Warsame Hadraawi (Hadraawi), Cabdiqaadir Xirsi Siyaad (Yamyam), Cabdilahi Maxamuud Ciise (Sangub) iyo kuwo kale oo badan. Hordhac. Aduunka suugaanta daabacan, gaar ahaan maansada; Carab ayaa leh suugaanta ugu fac wayn aduunka iyada oo noocyo badan oo kala duwan ay jirto suugaanta Carbeed. Soomaalida dhulkeeda qariirad ahaan dhaca dariska qariirada Carabta, ayaa waxaa jirta in Soomaalida ay sida Carabta qiimo badan suugaantu u leedahay iyada oo dhaqanka iyo hidaha soo jireenka ah ee ab' ka soo gaadhka ah ay in badan ku dheehantahay qadarinta suugaanta. Waxyaabaha kale ee dhaqanka Soomaalida lagu yaqaan waa gaare, bulshada Soomaali waxay ku caan tahay suugaanta iyo sooyaal odhaaheed iyada oo loogu magac daray Qarankii Gabayada. Waayaha Suugaanta Soomaaliyeed. Qarniyo badan muddo laga joogo ilaa iyo haatan, waxay suugaanta Soomaaliyeed door lixaad leh ka qaadatay kobaca dhaqanka iyo waxa mideeya bulshada. Qarnigii 14aad waayihii uu noolaa ANU Sheekh Cabdiraxmaan Saylici, waayihii dhexe ee Suldaan Diiriye oo ku beegan qarnigii ay noolaayeen aabayaashii Raage Ugaas, Wiilwaal iyo ragii ay isku waqtiga ahaayeen oo haatan laga joogo labo qarni iyo bar ama 1730yadii, ayaa hobolada ku caan baxay suugaanta iyo maansada noocyadeeda kale duwan sida gabay, geeraar oo faraca sare waxaa soo bilowda diiwaanka magacyada la yaqaan hobaladaas ama abwaanadaas caanka ah. Mudo 230 sano ah ayaa ka soo wareegtay markii gabay loo adeegsaday meeriksa 'hooyaalayeey' iyada oo uu Raage Ugaas Warfaa lahaa gabaygaas. Taas waxay noo cadaynaysaa in ugu yaraan 5 qarni mudo ka badan suugaanta Soomaaliyeed ay si hufan u jirtay waagaasna soo gaartay heer aad u sareeya. Hooyaalayeey Hooyaalayeey Hooye. Habka ku luuqaynta suugaanta maansada, gaar ahaan hooyaalayeey ayaa wuxuu bilowday waayihii abwaanka caanka ah ee Raage Ugaas Warfaa, isuguna noqday qofka habkaas soo caanbixiyay. Ereyada Hooyaalayeey hooyaalalyey hooye waxaa lagu furfurtaa maansada hobalo badan oo dhextaal uga dhiga gabayga meelo badana ka geliya ayaa jira. Badiyaa waxaad arkaysaa in ragga un uu adeegsado ereyada 'hooyaalayeey' halka maansada dumarka aan marnaba la adeegsan. Suugaanta inta ay ka koobantahay-deeganaada geyiga Soomaaliyeedn, degmo walba waxay leedahay cayaaro hidaha soohdinta dhow ay ku caantahay; galbeed, waqooyi, gobollada dhexe, bari, bartamaha wadanka, koonfur iyo galbeed bari ee Kiinya haysato. Diiwaanka abwaanada Soomaaliyeed, gaar ahaan kuwa waayihii dhexe, waxay la fac yihiin taariikhda la hayo abwaanada suugaanta Ameerika. Yurub, Afrika iyo Aasiya in yar ayaa ka taariikh dheer ama mudnaan baahsan siiya suugaanta sida aan anaga u siino. Bulshada Soomaaliyeed, yar iyo weyn, waxaa suurtagal ah in uu qof xafidiyo maanso qarniyo dhowr ah cimrigeedu yahay. Magacyada. Diiwaanka abwaanada Soomaaliyeed hobalada ku jira waxay ku caan yihiin maansada nooceeda culus ee gabayga ah. Geeraar ayaa ku xiga gabayga. Noocyada kale ee lagu luuqeeyo, xulashada erayga ilaa habka tixida haduu khalaf ku yimaado waa 'deelqaaf' ama darajo hoose oo aan gabay ahayn ayaa la siin. Hobalada dumarka Soomaaliyeed waxay soo caan baxeen kontankaan sano wixii ka dambeeyay laga soo bilaabo waayihii gobonimo doonka. Paolla Oliveira. Caroline Paola Oliveira da Silva (ku dhalatay São Paulo, 14 Abriil 1982), loona yaqaan Paolla Oliveira, waa Jilaa barasiiliyan ah. Aafda tahriibka. Tahriibka:aragti qeexaysa sababaha keena iyo qaabka loo daawayn karo tahriibka da'yartu waa aafo qaran.musiibo ummadeed iyo mushkilad caalami illahy ayaa mahad dhamanteed iska leh. naxariis iyo nabad galyana ha ahaato nabigeena du shiisa waxaad aad ka tagaysaa tii aad u dhalatoo waxa aad tagaysaa tukaloon lagaa rabin waxa aad ka tagaysaa tii aad lahaydoo waxa aad tagaysaa tukaloo rag leeyahay ninka tiisii soo qubay yurub kuma tisqaadoo qof ka tagay dalkiisii tukalana wax ka mataro meel aan lagaa tabin meel aan laguu tudhin tolmiyo wall jirincidi kaa tix galinayn waa erayadii:abwaan.axmed c/laahi maxamud (axmed fartaag) beryahan danbe waxa si wayn u soo shaac baxay erayga “tahriib”oo ka turjumaya hayaanka is miidaaminta ku dhisan ee kalahaad, boqool, caraabe.guurayn iyo guulidba loogu jiro sidii loo beegsan lahaa in rar ka lagu furo deegaanada barwaaqada ah (waa sida ay socotadaasi aaminsan yihiine) hadaba waa maxay tahriibku ama tahriibintu tahriibintu:waa in alaab la qarinayo lagu geliyo meel aan si sharci ah loo gelin karin, sida tahriibinta/koontarabaaninta maandooriyayaasha,hubka iwm. Sidoo kale waxa uu noqonkaraa mid lagu koontarabaaninayo dad ladoonaayo in sida alaabta loo geliyo meel aanay si sharci ah ku geli karin. Taas waxa lamida tahriibka oo ah hayaan ama socdaal aan sharci ahayn oo si miidaamo ah la doonayo in lagu gaadho meel gaadhsiinteeda la filayo in uu qofku ka heli karo baahidiisa noocay doonto ha ahaatee. Tahriibku waa dhibaato soo jireen ah oo heerar kala duwan soo meray,qaabab kala duwana lahaan jiray. Tahriibka dadku ama tahriibintoodu wax uu ka mid yahay falal denbiyeedyada qawaaninta caalamku la dagaalanto lana mid ah falal denbiyeedyada tahriibinta maandooriyaaasha iyo hubka Sababaha ugu badan ee tahriibka keena waa dhaqaale iyo nolol raadin, waxa ku soo xiga kuwa dhinaca Nabadgelyada iyo amniga la xidhiidha, waxa kale oo dhici karta in loo tahriibo caafimaad raadin,cilmi raadin amaba in la soo guto waajib diini ah iwm. inkastoo mushkilada tahriibku ay tahay dhibaato soo jireen ah, si wayna u soo shaac-baxday bilawgii sideetanadkii qarnigii hore, oo taliskii hantiwadaaga ahaa uu culays dhinaca xoriyada ah oo balaadhan saareyguud ahaan bulshada soomaliyeed gaar ahaan,deegaanka somaliland oo ay k bilowdeen dhaqdhaqaaqii snm ee ay ku doonayeen inay xukunka kaga tuuraan xukuumadii kaligeed taliska ahayd ee uu hormuudka ka ahaa …maxamed siyaad barre…,hadana waxay sanadahan danbe gaadhay heer halis ah oo ay aqoonyahankii iyo da’yarii ubaxa dalka ahayd si wadar ah uga baxayaan dalka. In ta badan waxa la arki jiray in hadba meesha ay colaad cusubi ka aloosantahay ay dadka k hayaamaa ugu battaan tahriibayaasha, hase yeeshee waxa muuqata wakhtigan in tahriibkii muuqaal kale yeeshay oo maanta somaliland oo kamid ah deegaanada ugu nabdoon geeska afrika ay da’yarteedu yihiin kuwa ugu badan ee tahariibaya, taasi waxa keenaysaa inaynu is waydiino,wa maxay sabab u ah tahriibkan? Jawaabta su’aashan waa laga yaaba in lagu kala duwanaado, hase yeeshee inta ugu muhiimsan ee aan is leeyahay dadka intiisa badani way isla fahmi karaan ayaan si guud u tilmaamayaa. Shaqo la’aan: 22kii sanno ee u danbeeyey Somaliland waxa ay ahayd goob xasiloon oo nabad gelyo ahaan degan, xaaladeeda nololeedna ma xumeyn, sidoo kale waxa jiray heerka waxbarashada kala duwan oo xawli ku socday inkastoo tayada waxbarasho aad loo tuhunsanyahay, arintan waxa ka dhalatey in ay soo qalin jebiyaan oo suuqa soo galaan kumanaan dhalinyaro ah oo dugsiyada sare iyo jaamacadaha dalka ka soo baxay, kuwaaasoo suuqa kala kulma shaqo la’aan, ku abuurta rajo xumo iyo niyad jab hor leh, iyagoo weliba isu arka inay yihiin dad waxbartay oo ay qasab tahay inay helaan shaqo ay daalkii iyo juhdigii wabarashada kaga nastaan, dhidid koodiina midhihiisa goostaan. Dhaqaale korodhsi: waxa laga yaabaa in la arko, qoysas dhaqaale ahaan fiican, dhibaato kale oo muuqataana aanay haysan, hadana ubadkoodii u diraya yurub iyagoo jid dheer oo dhib badan u badheedhaya kuna bixinaya kumanaan doolar. Tahriibka noocan ahi maaha mid baahi dhaqaale keentay ee waa mid ku salaysan ka kordhi iyo arimo kale oo la mid ah. Magac Raadin: waxa iyana dhici karta in loo tahriibo in laga helo magac iyo maamuus, waayo bulshadu waxa ay tixgelin dheeraad ah siisaa qof kasta oo ka soo laabta ama ku nool wadamada reer galbeedka, iyadoon qofnimadiisa iyo dadnimadiisa midna fiiro gaar ah siinin. Sharci Raadin: dadka qaarkooda waxa ay u tahriibaan inay wadama galbeedka passport ka qaataan, waxa qiima dhac wayni ku yimi shakhsiyadda qofka soomaaliga ah ee sita baasboorka dalkiisa, kaasoo aanay u suurogal ahayn inuu meelo badan oo aduunka ah ku booqdo. Arintani waxa ay caqabad ku tahay ganacsigii, waxbarashadii, caafimaadkii iyo wax kasta oo u baahan in socdaal iyo safar debedeed loo galo, sidaa awgeed ayey dadka in badan oo ka mid ahi ku andacoodaan inay u baahan yihiin sharci ay ku socsocdaan, ka dibna dariiqaa halista ah u maraan. Caafimaad Raadin: waxa iyana dhacda in qof la tahriibiyo amaba uu tahriibo si uu awood ugu yeesho inuu helo daryeel caafimaad oo tayo leh. Midaynta ehelladda: waxa tahriibka sabab u noqon kara dad ehel ah oo is raadsanaya sida wiil doonaya inuu waalidkii oo yurub uga horeeya u tago amaba lamaane is raadsanaya waxa lagu magacaabo (family union). Sababahaasi waa arimaha ugu waaweyn ee keena tahriibka, waxa jiri kara oo iyana la tilmaamaa in ay sababaha ka mid tahay da’yarta oo aan helin doorkii ay siyaasada dalka ku lahaayeen, isku dayasho iyo duufsi aan ujeedo lahayn iwm. Henry Kissinger. Henry Kissinger (° 1923-05-27, Fürth, Jarmalka). 56aad ee Wasaarada Arimaha Dibadda ee Mareykanka. "Briefing paper for Zbigniew Brzezinski's meeting with Somalian Minister Kassim and Ambassador Addou. Topics include: Somali-Soviet relations; U.S. arms sales to Somalia; Somali invasion of Ethiopia; human rights' issues in Somalia. Memo. National Security Council. SECRET. Issue Date: Dec 7, 1977. SUBJECT: Meeting with Somali Minister Kassim and Ambassador Addou State has prepared a briefing paper (TAB A) for your meeting with Minister Kassim, Ambassador Addou and two other members of Kassim's delegation at 9:30 Kassim has already met with Secretary Vance, who was disappointed that he had nothing new to say. I have no quarrel with the suggested talking points in State's memorandum, though there may be more than you actually want to say. I - We are pleased the Somalis have broken with the Soviets, who bear a great deal of the responsibility for leading them into the trouble in which they - We can supply no arms because the Somalis have invaded Ethiopia. Siad has not answered President Carter's queries about how the fighting can be stopped - We think the Somalis should be thinking seriously about how they can extricate themselves from the predicament their Ogaden invasion has put them in: wouldn't it be a good idea to think of proposing an arrangement that would give the Ogaden autonomy while remaining under Ethiopian sovereignty? (There is no assurance the Ethiopians would be willing to entertain such an idea at all, of course, but it could be the basis for discussion.) - The Somalis have complicated their situation needlessly by refusing to give Kenya guarantees of border inviolability. Why can't they bring themselves to Xaranka. dagmada xaramka waa dagmo ku taala jubada dhaxe waxayna caan ku tahay beeraha iyo xoolaha nool dagmada waxaa daga beelweynta shiikhaal fiqi cumar waana dad ku caan baxay fidinta diinta islaamka Jaamacadda Cambridge. Jaamacada Cambridge waxa ay ku taala magaalada Cambridge, Cambridgeshire, Ingiriiska. Yagoori. Yagoori waadegmo ku taala inta u dhexeysa magaalooyinka Laascaanood iyo burco ee gobolka waxay ka mid taahay gobolka Sool, yagoori waxayxarun u tahay qaar kamida culimada soomaaliyeed gaar ahaan kuwa ahlu suna wal jamaca ee loo yaqaan timo waynta, Yagoori waxaa mara dooxooyin qurxa badan oo ay ka mid tahay dooxada casuura. Dawlada Somaliland ayaa ka talisa Magaalada Yagooori wakhtigan xaadirka ah. Dagaalkii ooda gooye. dagaalkii OODA GOOYE waxaa uu dhacay sanadkii 1901. Paramore. Paramore waa koox USA ah oo ciyaarto heesaha pop punk, power pop. Qormo saynis. Qormo Saynis Culimada saynisku waxay isticmaalaan qormada sayniska si ay u qori karaan tirooyinka aad u waa weyn iyo kuwa aad u yar yar sida xawaaraha ilaysku uu hawada ku maro oo ah 29,900,000,000 sentimitir sanadkiiba, ama cufka Borotoonka oo ah 0.000,000,000,000,000,000,000,001,65 oo graam. Haddii tirooyinla loo qorosida caadiga ah, meel weyn bay qaadanayaan akhrigoodana wuu adkaanayaa. Markaa waxaa wanaagsan in la isticmaalo qormada sayniska. Tirada hore oo ah 29,900,000,000 waxay noqonaysaa 2.99 x 1010, ta dambe oo ah 0.000,000,000,000,000,000,000,001,65 waxay noqonaysaa 1.65 x 10−24. Tirada qormo saynis ku qoranwaxay ka koobantahay tiro ka weyn ama le'eg kow, kana yar toban oo lagu dhuftay toban abyooneku jibaaran. Waxaa kale oo aan dhihi karnaa, tirada uqoran qormo saynis waa tiro leh hal god oo aan eber ahayn oo bidix ka xiga barta jajab tobanlaha, waxayna ku dhufsan tahay toban ku jibaaran abyoone togan ama abyoone taban. Tusaale ahaan, haddii aan rabno in aan u qorno xawaaraha ilayska oo ah 29,900,000,000, habka qormada sayniska waxaan u raraynaa barta jajab tobanlaha sagaalka iyo labada dhexdooda, waxaynu ku dhufanaynaa toban ku jibaran toban. Marka wuxuu noqonayaa 2.99 x 1010. U fiirso in 2.99 ay tahay tiro toban ka yar, kowna ka weyn, ama ay tahay tiro god kaliyihi bidix ka xigo barta jajab tobanlaha, tobanka ku jibaaran tobanku waa inta god ee barta jajab tabanlaha loo raray xagga bidix. Cufka Borotoonka oo ah 0.000,000,000,000,000,000,000,001,65 marka loo qoro qormo sayniswuxuu noqonayaa 1.65 x 10−24. U fiirso in 1.65 ay tahay tiro ka yar toban kana weyn hal, ama tiro qod qurihi bidix ka xigo barta jajab tobanlahan. Afarta iyo labaantanka (-24) waxay tilmaamaysa inta god ee barta jajab tobanlaha midig loo raray. Haddii barta jajab tobanlaha loo raro bidix, jajab tobanku wuxuu noqonayaa abyoone togan, haddii midig loo rarana jibbaarka tobanku wuxuu noqonayaa abyoone taban. Tusaale ahaan, haddii aan rabno in aan u qorno tirada 3713.427 habka qormada sayniska waxay noqonaysaa 3.713427 x 103. Haddii aad eegtitd 3.713427 waa tiro ka weyn hal kana yar tobanama god qurihi bidix ka xigo barta jajab tobanlaha. Saddexda tobanka ku jibbaarani waxay sheegeeysaa inta god ee barta bidix loo raray. Hadd aan xeerkii jajab tobanlaha dib ugu noqono, waxaan arkaynaa in 3713.427 ay la mid tahay3.71347 x 1000. Kun 1000 waxay la mid tahay 10 x 10 x 10 am 103. Tusaale kale, haddii la rabo in 0.0002701 loo qoro habka qormo saynis waxay noqonaysaa 2.701 x 10-4. 2.701 waa tiro god qurihi barta jajab tobanlaha bidix ka xigo afarta taban (-4) ee tobanka ku jibaarani waxay tilmaameeysaa inta god ee barta midig loo raray. Haddii aan u fiirsanno xiriirka ka dhexeeya jajab tobanlaha jibbaarrada iyo qormada sayniska, waxaan arkaynaa in 0.0002701 ay la mid tahay formula_1 ama 2.701 x formula_2. Isla markaa formula_2 waxay la mid tahay 1 x formula_4 ama formula_4 waxay la mid tahay 10-4, waayoo qeexda tirada ku jibbaaran tiro taban bay ahayd sida hoos ku qoran a-n =:formula_6, haddii a iyo n ay yihiin abyoonayaal togan. Markaa haddii qeexda aan raacno, 10-4 waxay la mid tahay:formula_4 Cabdul-Qadir Jilani. Shiikh Cabdi qadir Jilani waxa uu dhashay sanadii 470 taariikhda hijriga waxa uu ahaa Imaam suufi ah waxaa lagu tiriyaa in dariiqada Qaadiriyady ay isga kasoo jeedo. Nasabka Shiikha. Abu Maxamed Cabdul qadir Aljaylani bin abii saalix Musa bin YaxyaAl-jili bin cabdala zahid Ibn Maxamed Almadani Ibn dauud al amiir Ibn musa sani Ibn cabdala almakarim. Dhalashaddiisii Iyo yaraantiisii. Waxa ka jira khilaaf wayn goobta uu ku dhashay, laakiin Cadaymo badan ayaa tilmaamaya in shiikhu uu ku dhasahay magaalada Jaylaan ee wadan Iiraan waxa uu shiikhu dhashay sanadii 1077. Caruurtiisii. Shiikh cabdi qaadir waxa uu dhalay caruur aad ubadan,waxaana ka caanbaxay Toban. Safarkiisii Baqdaad. kadib markii shiikhu uu xoogaa culuumta diinta ha qataay culimadii caailadiisa waxa uu u safray dhanka Magaalda baqdaad ee haatan caasimada wadanka Ciraaq taariikhdu markaas waxa ay ahayd 488 hijriga. waxa uu ahaa sideed iyo toban jir.kadib waxa uu kubiiray Madrisad lagumagacaabi jiray Shaykh abu saciid almakrami, waxa uu noqday shiikh wayn waxa loo nisbeeya dariiqada qaadiriyada oo agh mid kamida Dariiqooyinka Suufiyada oo aad looga jecelyahay Masar Suudaan iyo meelobadan oo kamida bariga Afrika oo Dhulka soomalidu ay kamidyihiin. Xasan Cabdullaahi Xasan. Waxaa weeye khabiir dhaqaalaha ah iyo maaraynta Waxa uu shqooyin kala duwan ka soo qabtay somali airlines daalo airlines oo uu madaxa ugu sareeya ka ahaa waqtiyadii bur burka dalku ahaa Waxaa uu galay Siyaasadda isaga oo noqday wasiir ku xigenkii maaliyada puntland Hadana waa duqa magaalada boosaaso ahna gudoomiyaha golaha deegaanka magaalada boosaaso Masjidka Nabiga. Masjidka Nabiga Waa masjidka uu dhisay Nabigeenii Muxamed SWC Waxa uu masjidku ku yaalaa magaalda Medina ee nuuraysa ee wadanka Sacuudi Carabiya Kadib markii Nabigu NNKH uu u hijrooday xagaas iyo magaalada Madiina sanadii 622 ee Taariikda Hijriga waxa uu kadhisay gurigiisa dhiniciisa,waa goobta labaad ee ugu barakaysan goobaha islaamka marka laga yimaado Masjid al-Xaram xiligan lajoogo waa mid kamida masaajida caalamka ugu caansan uguna wayn.waxa uu masjidku soo maray taariikh dheer oo uu soomaray cusboonaysiin badan sida xiligii khulafada iyo xiligii cabaasiyiinta ilaa maanta. Dhisidii Maslidka Nabiga. Rasuulka SCW markuu ku degay reer binu Cabdinajaar, gaar ahaan Abaa Ayuub Al-ansaari, hawl uu bilaabo wuxuu ugu hormariyey dhistaankii masaajidka. Waxaa masaajidka laga dhisay meel u dhow meeshuu Nabigu SCW ku degay oo bohol ahayd, qubuuro iyo geedo timir ihina ku yaalleen ayna lahaayeen laba wiil oo agoomo ahaa oo la kala oran jirey Sahal iyo Suheyl. Waxaana booska bixiyey Mucaad binu Cafraa' oo labadaa wiil mas'uul ka ahaa, oo Rasuulka SCW ku yiri, "Rasuulkii Ilaahow Sahal iyo Suheyl waa laba wiil oo agoon ii ah, anigaana raalli gelinaya ee masaajid ka dhiso", waxay kaloo kutubta qaarkood wariyaan in Rasuulku SCW uu labada wiil booska ka iibiyey. Waxa uu markaa Rasuulku SCW amar ku bixiyey in qubuuraha la faago oo la caro geddiyo, (gaalo ayey ahaayeen) boholahana la duugo, geedahana la jaro. Sidaa ayaa la sameeyey, ka dibna waxaa la guda galay dhisitaankii masaajidka. Habka loo dhisayna waxa u ahaa sidan: derbiyaalkiisa waxaa laga dhigay dhoobo iyo dhagax labin ah, saqafkiisana waxaa lagu daday timirta caleenteeda, tiirarkiisa dhexda ahna waxaa laga dhigay geed timireedka jiridiisa, qibladiisa waxaa loo jeediyey dhinaca woqooyi ee Baytu Maqdis hase yeeshee 18 bilood ka dib, markay soo degeen aayadaha Suuratu Baqara ku jira, ayaa qiblaadii dhinaca Makka loo wareejiyey, halkaas oo ay baaqi ku ahaan doonto ilaa qiyaamaha. Masaajidka gudihiisu wuxuu ahaa ciid, wuxuuna lahaa saddex albaab, dhererka masaajidku, marka laga soo bilaabo dhinaca qiblada ilaa meesha u dambaysa, wuxuu isu jirey 100 dhudhum, ballaciisuna sido kale ayuu ahaa. Rasuulka SCW wuu ka qayb qaatay dhismaha masaajidka, wuxuuna tirinayey gabay yar oo dhiirigelin ah oo macnihiisu yahay "Allahayow ceyshka aakhiro maahee ceysh kale ma jiro ee u dambi dhaaf muhaajiriin iyo ansaar". Asxaabtuna iyagoo aad u shaqeynaya ayey waxay qaadayeen beyt kale oo macnihiisu yahay "haddaan fariisanno Nabiga SCW oo shaqaynaya waa hawl aan wanaagsanayn". Ka dib Rasuulka SCW markuu dhammeeyey dhismihii masaajidka wuxuu dhinacyada masaajidka ka dhisay qowladihiisii, dabadeedna wuu ka soo guuray gurigii Abaa Ayuub Al-nasaari. Rasuulku SCW wuxu ugu hormariyey hawl uu qabto dhismaha masaajidka, ahmiyadda uu leeyahay iyo sida aan looga maarmin darteed. Wuxuuna yahay masaajidku markaska iyo xarunta muslimiinta, sidaa darteed maaddaama ay dowlad cusub oo islaam ahi ka dhalatay Madiina si ay u hesho Xarun ayaa dhismihiisa loogu hormariyey. Wuxuuna masaajidka Rasuulku SCW ahaa meesha salaadda lagu tukado, la isugu yimaado, lagu kala war qaato, diinta lagu barto, wax lagu kala xukumiyo (maxkamad), wufuudda lagu qaabilo, maxaabiista gaalada lagu xiro, dadka masaakiinta ah ay seexd Fadliga uu leeyahya Masjika Nabigu. Waxaa soo arooray axaadiis badan oo tilmaamaya fadliga uu leeyahy masjidkan. Masjidul-xaraam. Masjidul-Xaram Waa masjidka ugu mudan muslimiinta waxa uu kuyaalaa bdhtamah magaalda Mekka ee wadan Sacuudi Carabiya Masjidka waxa Bdhtamaha kaga taala Kacbada sharaftaleh. waana goobtii ugu horaysay waa kacnadee ee loo dhiso in Allah lagu caabudo.masjid al xaramku waa qiblada ay muslimuuntu u jeesato marka ay tukanyaa.waxay ay muslimiintu rumaysanyihiin in salaada lagutukadaa ay u dhiganto 1000 kunun oo salaadood. Islaamka kahor. Sida Muslimiinturumaysantahay waxa la aasaasay kacbada xiligii Nabi Aadam C.S. laakiin way duntay ilaa ilaahay uu u waxyooday Nabi Ibraahim in uu dib u dhiso.sidaas ayaa ilaahay ku amaray nabi Ibraahim in uu Xaramka bineeyo oo uu dib u dhiso. Xajar Al aswadkana waxaa keenay oo janada kasoo qaaday Malak Jibriil ma uu san madoobayn markii hore laakiin waxa uu lamdoobaaday sida uu Nabigu sheegay xumaanta iyo khaladka dadka Xunxun. Kadib hadana waxa kacbada markale dib ay qurayshi u dhistay kadib markii Caam alfiil uu dab qabsaday. Xiligii Rasuulka S.C w.. Kadib markii uu Nabigu Maka Furay waxa uu kacbada ka dhameeyya dhamaan wixii asnaam ahaa ee jahiliintu ay ku caabudi jireen. xiligii Khaliifada. Xiligii Abuubakar Alsidiiq waxa uu ahaa masjidku sidiisii oo waxba lagama bedelin laakiin Khaliifkii ka danbeeyaya oo ahaa Cumar bin Khadaab ayaa arkay in loobaahanyahay in la balaadhiyo Xaramka kadib markii umadii islamka ahayd ay balaadhaty. sidoo kale Cusmaan bin Cafaan waxa uu xiligiisii kabedely waxyaabo badan waa uu wayneeyay. Masjid Al-Xaramka wakhtigii Umawiyiinta. malahayn Masjidku Xiligii nabiga C>S iyo xiligii khulafaada minbar cidii ugu horaysay eeminbar u yeeshaaa waxa ay ahayd Mucaawiya Bin abisufyaan taariikhduna waxa ay ahayd 40 hijriga. Hoosingow. Hoosingo (carabi: هوسنجو ingiriis: Hosingo Soomaali Hoosingo sidoo kale loo yaqaano "Hoowsingow") waa dagmo ku taala koonfur-galbeed gobolka Waxaana degan Beesha Sheekhaal(Aw Qudub) Jubbada Hoose ee wadankaSoomaaliya. Degmadan oo lagu qiyaaso boqol jir ayaa waxa dhinaca galbeed xad kala leedahay wadanka Kenya halka magaalada Kismaayo kaga taalo dhinaca bari ama qorax ka soo baxa. Hoosingo waxay mid ka tahay todobo degmo ee gobolka Jubbada Hoose ka kooban yahay. Sida taariikhda ku xusan tan iyo waqtigii Dawladda Soomaaliya qaadatey xoriyada sanadkii 1960-kii, magaalada Hoosingow waxay mid ka ahayd degmada Badhaadhe, hase yeeshee sanadku markuu ahaa 2010-kii ayaa Dowladii Ku Meel Gaarka ahayd ee Sheekh Shariif u magacaawdey Hoosingo degmo ka tirsan degmooyinka gobolka Jubbada Hoose. Dhaqanka iyo Hidaha. magacaygu waa dalmar daacad oo ku nool gudaha dalka jarmalka gaar ahaan Greifswald waxaan idin odhan lahaa kor isku soo qaada beesha sheekhaal wayn Kaxda. Kaxda waa degmo ka tirsan degmooyinka gobalka Banaadir. Dagmada Kaxda waxa ay dhacdaa koonfur galbeed ee Gobolka Banaadir waxaana dhanka koofureed ka xiga Degmada Dharkeenlay. Sidoo kale waxaa dhanka galbeed waxaa ka xigta Degmada Lafoole ee Gobolka SH/Hoose, Waqooyi waxaa ka xiga degmada deyniile. Dagmada waxa ay ka soo bilaa baataa Ex-Controle Afgooye waxayna ku egtahay Siinka dheer ee Gobolka Sh/Hoose. Dagmada kaxda qiyaas ahaan waxay ku fadhisaa dhul 15KM2. Waxaa ku nool Ku dhawaad 37,000 oo qof. "# WAAX-YAHA AY DAGMADA KAXDA KA KOOBANTAHAY:" "4. Km13 (N.B: Wali magac toos ah looma bixinin)" Dagmada kaxda waxaa maro ilaa 4-wado oo ay midiiba tahay (1000 mitir). MIDA 1-AAD: Waxay ka Timaadaa Xaafada Xoosh waxayna gaartaa laanta Cali janaale. MIDA 2-AAD: Waxay Ka Timaadaa EX-Controle-ka Afooye waxayna soo gasha waaxdaa Barwaaqo. MIDA 3-AAD: Iyadana waxay ka timaadaa waaxda Barwaaqo oo waxay tagtaa ama ay gaartaa xaafada kaaba godey ee dagmada Wadajir. MIDA 4-AAD: Sidoo kale iyadana waxay ka timaadaa waaxda Cali Janaale waxayna tagtaa xaafada Jaziira ee Dagmada wada jir. "# XAALADAHA AY SOO MARTAY DAGMADA KAXDA" Dagmada kaxda waa DAGMADII 17 –AAD ee G/banaadir waana dagmo aad u facwayn, laakin soo martay marxalado kala duwan, Waxaana si toos ah degmo loogu aqoonsaday ama looga dhigay taariikhdu markay ahayd 15/10/2012 maalin isniin ah waxayna ku aasaasantay dhibaatooyinka faraha badan kuwaas oo ka dhacay Magaalada Muqdisho. Waxaana dib u dajin iyo dib u dhis balaaran lagu sameeyay sanadii 2007-dii waqtigaas oo ahaa waqti aad u xun, ayaa dadka deegaankaasi ku nool waxaa lasoo daristay dhibaatooyin farabadan oo ay kamid ahaayeen COLAADO, ABAARO, iyo BARA KAC iyo dhibaato dhanka bulshada, iyo siyaasadaba. taas oo ay usoo mareen himiladooda oo ahayd inay mar qura arkaan deegaankooda oo noqdo Dagmo buuxdo oo ka tirsan G/banaadir. Hadaba howshaasi dhibka badan waxaa u istaagay ama u tafa xaytay go’aana ku gaaray inay siwalba iyo wakhti walba ugu dhabar adeegeen dabadeedna ay ku guulaysteen, Taasi oo keentay in ay ugu dambayn gaaraan hadafkoodii. Hrithik Roshan. Hrithik Roshan (, dhashay 10 January 1974) waa atoore jila filimaanta Hindiga. Medina. "Medina" Waa magaalo kutaala Wadanka Sacuudi Carabiya waa caasimadii u horaysay ee Muslimiinta waana magaalada labaad ee ugu barakada badan muslimiinta. Global. waxaa la aasaasay sanadkii 2003 dii, waxaana aas aasay aqoonyahano iyo wax garad soomaaleed oo u guntaday badbaadinta iyo barbaarinta ubadka soomaaliyeed ee la il daran wax barasho la'aanta, Dugsigu waxa uu soo maray marxalado badan waxaase Alle mahaddiis ah in maanta uu ka midyahay iskuulada ugu waaweyn ee ka hawl gala magaalada caasimadda ah ee muqdisho waxa uuna leeyahay ilaa 3 farac oo ku wada yaala caasimadda. Sidoo kale dugsiga waxaa wax ka barta kumanaan arday oo isugu jira wiilal iyo gabdho, waxa uuna leeyahay dhammaan heerarka wax barashada formalka ah ee Hoose, Dhexe iyo sare intaba, sidoo kale dugsiga Global waxaa uu bixiyaa waxbarasho gaar ah sida computer skills (software and hard ware), luuqadaha iyo xisaabaadka. Dugsiga waxaa ka hawl gala ku dhawaad boqol hawl wadeen oo isugu jira maamul, macalimiin iyo shaqaale kalaba, sidoo kale dugsiga waxaa kuugu diyaar maamul iyo macalimiin kugu soo dhaweyn doono gacmo furan iyo farxad --83.209.169.232 22:36, 28 Luuliyo 2014 (UTC)- Buq Aqable. Buq aqable Waa Degmo ka mid ah degmooyinka gobolka Hiiraan, waxeey 90-km dhanka koonfureed ka jirtaa xarunta goblka Hiiraan ee Beledweyne, dhanka waqooyi galbeedna waxeey 40-km u jirtaa Degmada Buuloburde. Degmada waxeey caan ku tahay in ay tahay Xarunta Ugaasyada Beesha Gaaljecel. Degmada dhaqaalaheeda waxuu ku tiirsanyahay ganacsiga, xoola dhaqashada iyo beeraha intaba, waxuu ganacsigeeda ku xeran yahay magaalooyinka Muqdisho iyo Beledweyne. Dhanka waxbarashada degmada waxaa lagu tiriyaa iney tahay meelaha fara ku tiriska ah ee xagga waxbarashada ka dhisan, marka la eego gobolka, waxeey leedahay Dugsi hoose/dhexe iyo sare ah (Mercy Primary & Secondary School), waxeey kaloo leedahay Macaahid lagu barto luqadaha iyo Diinta, waxeey caan ku tahay barashada Diinta iyo ku dhaqankeeda. Baarka. Baarka waa Tuulo ku taalo gobolka Hiiraan. Mukayle. Mukayle waa Tuulo weeyn oo ku taalo gobolka Hiiraan. Qorofka. Qorofka waa Tuulo ku taala gobolka Hiiraan. Dhaanyo. Dhaanyo waa Tuulo ku taalo gobolka Hiiraan. Qobyaxaas. Qobyaxaas waa Tuulo ku taalo gobolka Hiiraan. Dheen. Dheen waa Tuulo ku taalo gobolka Hiiraan. Tirignoometeri. Tirignoometeri (; Talyaani: Trigonometria;) waa xaqiiqooyin iyo xeerar ka dhexeeya saddex-xagallada dhinacyadooda iyo xaglahooda. Waxa kale oo tirignoometeriga lagu isticmaalaa warshadaha, sahminta dhulka iyo sayniskaba. Xiddigta innoogu dhawi waxay inoo jirtaa 4.1 sanad ilays (sanad ilays waa fogaanta ilaysku socdo muddo sanad ah iyadoo uu sekenkiiba gooynayo 186,000 mayl). Markaa 4.1 sanad ilays wuxuu la mid yahay, haddii aan kiiloomitir ku sheegno 38,400,000,000 km. Haddaba sideebaa loo qiyaasay fogaanta intaa le'eg? Waxaa lagu soo saaray qaybta xisaabta loo yaqaan trignoometeri. Saddexagallo Xagal Qumman. Sida la ogyahay saddexda dhinac ee saddexagalka xagasha qummani ay xiriir leeyihiin, taasoo ahayd in shakaalka dhinaca u dheer oo labdajibaarani uu le'eg yahay wadarta labajibbarrada ee labada dhinac ee kale. Jidkaan wuxuu inoo suura gelinayaa in aynu dhinaca maqan raadin karno haddii aynu haysanno labada dhinac ee kale. Haddii dhawr saddexagal oo xagal qumani ay xagal fiiqan iska le'eg yihiin, markaa dhammaan waa in ay isku qaab noqdaan. Waxaa la yiraahdaa saddexagallo isu eg. Waayo hore ayaynu uqaadanay, in haddii laba saddexagal is xaglo le'ekaadaan ay markaa isu egyihiin. Sidaa daraadeed laba saddexagal xaglo qumman oo kasta haddii ay isu egyihiin, saamiyada laba dhinac ee midkood waa inuu le'ekaadaa saamiga dhinacyada kale ee kuwaas la gudboon. Tusaale ahaan shaxanka Waxaan aragnaa in saamiyaashu iswada le'eg yihiin. Dhamaantood waa dhinaca ka soo horjeeda xagasha fiiqan 30° ah oo loo qaybshay shakaalka. 1) Shakaal = dhinaca ugu dheer ee xagasha qumman ka horjeeda. 2) Deris = dhinaca xiga xagasha fiiqan ee lagu siiyo. 3) Horjeede = dhinaca xagasha fiiqan ee lagu siiyo ka soo horjeeda. Kayseri. Kayseri (;;; mararka qaar loo yaqaano Qayseri) waa magaalo ku taalo bartamaha wadanka Turkiga waana caasimadda gobolka Kayseri, waxa ay ka mid tahay magaalooyinka ugu waaweyn dalkaasi islamarkaana ugu hormarsan haday noqoto dhaqaale, warshaddo, waxbarasho iyo waliba xagga dalxiiska oo ay Kayseri caanku tahay gaar ahaan booqashoyinka dhaqanka iyo arimaha taariikhiga ah. Kayseri waxaa mara wabiga Zamanti, sidoo kale waxaa ku taal buurta Erciyes oo ah buur-barafeed dalxiisayaashu aad u jecelyihiin. waana magaalada uu kasoo jeedo madaxweynahii hore ee Turkiga mudane Abdullahi Gul. Magacyadii Hore ee Magaalada. Magacyada taariikhiga ah ee loo aqoon jiray magaalada Kayseri intii ay soo jirtay waxaa ka mid ah: Mazaca, Strabo, Eusebia oo loogu magacdaray "Ariarathes Eusebes Philopatorkii 5aad" oo ahaa boqorkii Kabadokiya qarnigii 130C.H muddo ka dib waxaa la oran jiray magaca Caesarea oo ah dhawaaq u dhaw magaca casriga ee magaalada hadda loo yaqaano, waana magac sharafeed lagu samiyey Kadib markii uu geeriyooday aasaasihii "Imbaraadooriyaddii Romanka" ee "Caesar Augustus" sanadku markuu ahaa 14kii C.D, waana waqtigaa marka sida rasmiga ah ay ula wareegtay "Imbaraadooriyaddii Romanka" xukunka magaalada. Magacaasoo markii dambe isu bedelay "Kaisariyah" kadib markii Islaamku furtay magaalada sanaddii 647C.D. Taariikhda Kayseri. Magaalada Kayseri waxay dhisantay ama camirantay sida ku cad "athar" ama raadad taariikheed oo ay cilmi baadhe yaashu ka heleen deegaanka "Kültepe" in sanadku markuu ahaa 3000 C.H (sano ka hor) ay magaaladu barwaaqowday (waxaa dhici kara in aasaaskeedu intaa ka horeeyey). Waxaana aasaasay oo ay caasimad u ahayd Xaytiyiintii hore ayagoo u bixiyey magaca; Mazaka ama Mazaca, waqtigaasoo magaaladu ay ahayd mid muhiim u ah isu socodka ganacsiga iyo badeecooyinka dunida oo dhan, khaasatan waxay xarun ama suuqa ugu weyn u ahayd Marin-Ganacsiyeedkii la oran jiray Wadada Xariirta oo muhiim u ahaa ganacsiga qaaradaha Aasiya iyo Yurub. Dhaqaalaha. Magaaladan waa mid barwaaqo sooran ah waxa ayna caan ku tahay dhanka warshadaha waxaana ku yaalo warshado dhowr boqol kor u dhaafaya oo soo saara dhamaan badeecooyinka kala duwan, sida dharka, rooggaga, shamiintada, elektirooniga, qalabka dhismaha, qalabka baabuurta, agabka guryaha iyo xafiisyada iyo kuwo kale. dhamaan badeecooyinkaasi kala duwan waxaa loo iibgeeyaa suuqyada gudaha iyo kuwa caalamka. Gaadiidka. Kayseri waxaa ku yaala gagida dayuuradaha caalamiga ee Erkilet International Airport waana mid ka mida garoomada ugu mashquulka badan dalkaasi. waxaa dalka intiisa kale ku xira khadka tareenka dheereeya sidoo kale magaaladu gudaheeda waxaa ka shaqeeya trams lagu magacaabo "Kayseray". Isboortiga. Waxaa ka dhisan labo kooxood oo ka dheela heerka 1aad ee horyaalka kubadda cagta Super Lig ee Turkiga waxaana lakala dhaha; Kayserispor iyo Kayseri Erciyesspor waxa ayna ku dheelaan garoonkooda Kadir Has oo qaada inka badan 33000 taageero yaal garoonkaasoo xariga laga jaray 2009kii, Kayseri waxay kaloo leedahay kooxo kubada kolayga, golfka, tenniska ah iyo waliba qaar kale. Magaalada waxay kaloo caan ku tahay ciyaaraha barafka iyo tartanka baaskiiladda. Waxbarashada. Jaamacadda Erciyes waa mid ka mid ah jaamacadaha ugu waaweyn guud ahaan Turkiga waxaana lagu bartaa culuumta kala duwan gabi ahaantood, waxaana dhigta in ka badan 50000 arday oo ay ka mid yihiin arday soomali ah oo dalkaas deeq waxbarasho siiyey, sidoo kale waxaa ku ayaala seddex jaamacadood oo kale magacyadooduna kala yahiin: Jaamacadda Abdullah Gül, Jaamacadda Melikşah iyo Jaamacadda Nuh Naci Yazgan. Fenerbahce SK. Fenerbahce S.K waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Istanbuul ee dalka Turkiga. Fenerbahce waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1907kii, waxaa ka ciyaartaa garoonkooda Kadikoy Stadium (sidoo kale waxaa lagu magacaaba garoonka "Şükrü Saracoğlu Stadium") waxa uuna qaadaa in ka badan 51000 oo daawadoyaal ah. Kaam xasan. Kaam Xassan Waa Tuulo kutaala killalka 5 ee Eithopia una dhaw xabashi iyo Burca duuray oo xadka Somaliland waxooga ka saraysa. Waxaa daga sida magaceeda laga garankaro reerka layidhaahdo reer xassan ciise oo ciidgale wayne ah. Ronaldo. Ronaldo wa ciyarayahan kubada aad kubada Cagta u ficann Ronaldo wa oo dasay 1985 oo kulgaa ah 27. Ronaldo waxaa u ciyaaray xulka Qaranka Portugal iyo kooxda reer spain ee Real Madrid. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro GOIH ComM (European Portuguese: [Kɾiʃtjɐnu ʁonaɫdu]; dhashay 5 February 1985) waa ciyaaryahan kubbadda cagta ah oo u dhashay Portugal oo u ciyaara kooxda Talyaaniga ee Juventus iyo xulka qaranka Portugal. Ronaldo wuxuu heystaa rikoor shan abaalmarin oo abaalmarinta Ballon d'Or ah, [note 2] ugu badnaan Yurub waa mid ka mid ah xiddigaha ugu fiican adduunka. Ciyaaryahan, waa ciyaaryahankii ugu horeeyay ee ku guuleysta afar kabo dahabka Yurub ah. Wuxuu ku guuleystay 26 koob oo uu ku soo qaatay xirfadiisa ciyaareed, oo uu ku jiro shan horyaal, shan horyaal oo UEFA Champions League iyo hal UEFA European Championship. Ronaldo ayaa heysta rikoorka ugu badan ee goolasha rasmiga ah ee goolasha ugu badan ee uu ka dhaliyo shan horyaal oo Yurub ah (395), Uefa Champions League (120), Uefa European Championship (9), iyo kuwa ugu taageerayaasha badan ee UEFA Champions League (34) iyo UEFA European Championship (6). Waxa uu dhaliyay goolal gaaraya 670 gool oo uu udhaliyay kooxda iyo wadankiisa. Ronaldo wuxuu ku dhashay kuna soo barbaaray jasiiradda Portuguese ee Madeira, Ronaldo ayaa lagu arkay qaliin tartan ah oo da'diisa lagu jiray 15 sano jir ah. Waxa uu maray tijaabo caafimaad oo lagu daaweynayo xaaladiisa, waxaana uu bilaabay xirfadiisa ciyaareed isagoo ka ciyaaraya Sporting CP, ka hor inta uusan u saxiixin Manchester United isagoo 18 jir ah 2003. Ka dib markii uu ku guuleystay koobkiisii ​​ugu horeeyay, FA Cup, xilli ciyaareedkiisii ​​ugu horeeyay ee England, wuxuu ka caawiyay United inay ku guuleysato seddex horyaal oo Premier League, UEFA Champions League iyo FIFA Club World Cup. 22 jir wuxuu ku guuleystay Ballon d'Or iyo FIFA World Player of the Year, waxaana uu ku guuleystay abaalmarinta Ballon d'Or iyo FIFA Player of the Year. Sanadkii 2009kii, Ronaldo ayaa ahaa mawduuca ugu qaalisan kubada cagtu [Note 3] markii uu ka soo wareegay Manchester United oo uu ku biiray Real Madrid, isagoo ku Fartuun cumar. FARTUUN: Heesaa Somaaliyeed. . fartuun waa gabad somaliyeed oo lagu yaqaan fankeeda heesaha. Fartuun Cumar waa fanaanad qurux badan kuna nool mareykanka. waan fanaanada ugu codka mac marka loo eego fanaaniinta ku dhaqan dalka mareykanka Bayra. Magaalada Bayra waa Magaalo Facwayn waxaana ay ka tirsantahay Gobolka Mudug Mageecdu waa Beyra waxaa loogu dhawaaqi jiray Bayra, Dadka qaarkiisna waxay dhahaan Bayro. Waxay 24KM u jirtaa Magaala Madaxda Gobolka ee Gaalkacyo, waxayna ka xigtaa Dhanka Galbeed, Waxaa mara Wadada isku xirta Gaalkacyo iyo Galdogob, iyo Bursaalax, Dhanka Bari Waxaa kaxiga Magaalada Cagaaran, Dhanka Waqooyina Bursaalax, Dhanka Galbeedna Galdogob, Dhanka Koonfureedna waxaa ka xiga Dhul Daaqsin ah. Waxaa la aasaasay 195otameeyadii, waxaan Aasaasay Alle ha u naxariistee Aadan Shiikh Doon. 1-Beyra waxaa ay caan ku tahay Ceelal biyood oo Xoola dhaqata Deegaanku ay usoo waraab tagaan. 2-Waxaa kale oo ay Caan ku taha Ciidda Afarta ah ee Ciid Cad, Ciid Madow, Ciid Cas, iyo Dul ama Dhagax. 3-Waxaa kale oo ay Caan ku tahay Beeraha laga Beero Dalagyada la quuto si gaar ah, Digirta. waxaa kale oo ka baxa Macmacaanada sida Liinta, Qaraha, Saytuunka, iyo Canbaha. waana loosoo dalxiis tagaa Beeraha Xiliyada Doogga oo Roobku uu Do'o. 1.Aadan Shiikh doon maadaama Odaygu uu Masuul ka yahay Reerka. Aadan wuxuu ahaa Ganacside Xirfad yahan ah, waxaa uu ahaa Oday Fikir Dheer, waxaa uu ahaa Beeralay Dhulka iyo Dalaga kala yaqaan. 2.Maxamuud Gurey Cilmi Sarmaan: Maxamuud Gurey waxaa uu ahaa Hogaamiyaha Ruuxiga ah ee Beyra Dadka qaarkiisa marka ay ka sheekaynayaa waxaa ay yiraahdaan (hanaan Hogaamiyenimo horaan iyo gadaalba Beyra waxaan Maxamuud guray ahayn masoo marin) taasina waa ku xeel dheeraansho Meeqaamkii uu lahaa. Maxamuud guray Dawlida masoo magacaabin laakiin rabitaanka Bulshada iyo Dadka Deegaanka ayuu ku noqday Hogaamiyaha Magaalada Beyra iyada oo wax doorasho ama codayn ahi aysan dhicin. 6.C/kariim Cabdul Maxamuud (Il buur)2010- ilaa hada. Beyra waxaa ay leedahay Goobo wax barasho oo kala gadisan. Sida Caadada Soomaalidu ay tahay Ubadka yar yar waxaa loo diraa Subixii Dugsi Quraanka Beyrana waxaa ay Leedahay Dugsi Quraan. Dugsiga Hoose Dhexe ee Beyra waxaa la aasaasay Xiligii Talyaanigu uu guumaysanayay Soomaaliya waxaana uu ahaa kii 4aad ee Talyaanigu ka dhiso Dalka Soomaaliya intuu guumaysanayay, waxaana ka horeeyay, Muqdisho, Baydhabo, iyo Kismaayo, Waxaa uu Dhisay laba Qol oo kaliya, Xiligaasina ma Dugsiga Magcaan ma uusan lahayn. Dugsiga H/Dhexe ee Beyra waxaa uu ka tirsan yahay Dugsiyada Gala Imtixaanka Shahaadiga ah ee Dugsiyada Dhexe heer Puntland waxaana uu hoos tagayaa Wasaarada Waxbarashada iyo Tacliinta Sare ee Puntland. Waxaa kale oo uu leeyahay Qaybta Jiifka iyo Cuntada oo loogu tala galay Ardayda Agoomaha ah. Ardayda uu Dugsigu soo saaro ayaa Waxbarashada Dugsiga Sare waxaa ay u raadsadaan Magaalada Gaalkacyo halkaas oo ay kasoo muuqato kartidooda iyo fahankooda aadka u xeel dheer, iyada oo la arkay Ardayda Beyra oo hormuudka u haya Dugsiyada Sare ee Gaalkacyo. Beyra waxaa ay leedahay MCH loogu tala galay Hooyada iyo Dhalaanka, iyadoo ay jiraan Dawooyinka yar yar ee Dadka la siiyo marka ay Madax xanuun iwm ay dareemaan Waxaa kale oo Beyra ay leedahay Farmashi loogu tala galay Dabiibidda Xoolaha waxaanala yiraahdaa Alifdoon Veterinary Pharmacy, kaasi oo Xoola dhaqata Deegaanka ay kusoo hirtaan kana dal dashaan Dawooyinka ay u baahan yihiin Xoolohooda ha ahaadaan Ari Lo' iyo Geel intaba. 1.Mehradaha Shaaha. 2.Dukaamada iyo Sandaqadaha Baayac Mushtarka, 3.Makhaayadaha Cuntada (sida Makhaayadda Calas Alle ha u naxariistee oo la yiraahdo-Deeq rabbi- iyo Makhaayada C.laahi) oo inta badan ay kusoo hirtaan safarlaydu. 4.Kaalmaha Shidaal 5.Hotelada Hurdada (Sida Safar Noolays oo Hal kudhiggiisu yahay: "Ruuxii Hebeen lada Halmaami maayee, kusoo hiro Hoyga Raaxa".) 6.Xirfadlayda Guryaha Dhista. Beyra waxaa ka shaqeeya Labada Shirkadeed ee Golis iyo Somtel. 1.Sagaarada iyo Duurjoogta in la ugaarsado. 2.Dhirta in la jaro oo laga dhigto Xeryo Ari, ama Beero, ama la shito. 3.Bacaha noocyadooda kala duwan oo aafo ku ah Deegaanka (Xoolo iyo Beero) Beyra waxaa ay ku leedahay waan ku qaabilayaaye ii imow, isoo booqo si aad ugu raaxaysatid Nimcooyinka Alle uu igu abuuray, Quruxda Deegaanka, Jawiga dagan, Dalxiiska indhuhu u baahan yihiin ee Doogga iyo Xareedda. Haka laba labayn inaad isoo booqatid ama aad isoo martid mar uun, hadaad igu nagaatid oo aad Muddo joogtid waa midaan rabay hadii kalana kaa hagran mayo wax aan hayo. Valletta. Valletta waa Caasimada Wadanka Jasiirada Malta, Renzo Piano oo ah Injineerkii hindisay dhismaha New York Times, ayaa waxa uu Valletta Caasimada Malta ka dhahay: “ Jekk għandkom widnejn biex tisimgħu, Valletta għandha ħafna stejjer xi tgħid. ” oo micniheedu yahay,"Dhago wax maqlaayo haddii aad leedahay, Valletta waxay heysaa sheekooyin badan oo ay kuu sheegi karto" Xafada daha baardheere. waxaan u bahanhay faxadaha bar dheere waayo waan u dhalanay magaceega waaa axmed ciise sheoikh xaafada bardheere waaaa sagal xafada ah bari waa shan 1 xaafada buulo kuulow 2 xafada buulo kaskey 3 xafada buulo kurmaan 4 xafada horseed 5 xafada masaawa dhinaca gedo waaa 1 xafada buulo garras 2 xafada buulo caddey 3 xafada janballay 4 xafada maroodiloow waad waxaan fila in aan ka faaideyn Taxane. Taxane waa teed laydi oo ka kooban m dhinactax iyo n joogtax oo tirooyin maangal ah. Taxane waxaa aalaaba lagu muujiyaa tibixda m × n (loo akhriyo "ma, na") m waxay utaagan tahay inta dhinactax ee taxanuhu leeyahay, n waxay utaagantahay inta jogtax ee taxanuhu leeyahay. Haddii m = n, taxanaha waxaa la yiraahdaa taxane labajibbaarane ah. Taxne waxaa lagu dhex xirtaa laba bilood ama laba sakal. Taxanihii hal dhinactax kaliya leh waxaa la yiraa Taxane dhinactax markuu hal joogtax kaliyana waxaa la yiraa Taxane joogtax. Ku jirayaalka mid ka mid ah waxaa la yiraa kutiirsanayaal. Taxanaha waxaa lagu magacaabaa xaraf weyn, sida B, T, J iwm. Ama sumadda B m×n, taasoo u taagnaan karta taxana kasta oo leh m-dhinactax n-joogtax. Hoos dhigga (muujiyaha) m×n wuxuu u taaganyahay aaddimaha ama ama heerka taxanaha. Inta kutiirsan ee taxanuhu leeyahay waxaa lagu helaa m oo lagu dhuftay n. Haddaba hadaan u noqonno tusaalaha kor ku xusan, waxaan aragnaa in: taxanaha (b) uu leeyahay addimo ah: 3×1; kan (t) 2×2; kan (j) 1×4; kan (x) uu leeyahay 2×4 sidaas oo kale taxanihii ah heerka m×n wuxuu ka kooban yahay taxanayaal ah m-dhinactax iyo taxanayaal ah n-joogtax. Taxabaha: B"2×3" waa hubaal in B"2×3" uu leeyahay 2 × 3 = 6 kutiirsanayaal. B"2×3"formula_5 B waxay leedahay laba taxane dhinactax oo ah formula_6 iyo formula_7 iyo saddex taxane oo ah joogtax Si ballaaran taxanayaalka waxaa loo isticmaalaa jabayto qoridda sidaan soo socota. Taxana guud ee heerka 2×3 waxaa loo qori karaa formula_11 Taxana guud ee heerka m × n waxaa loo qori karaa formula_12 Waxaa loo soo gaabiyaa (a i j) marka i = (0,1,2...m) j = (1,2,3...n) ereyada kale ee taxanayaasha Haddii tanayaal kutiirsanayaalkiisu dhammaan yihiin, eber, taxanahaas waxaa la yiraa tanaxane maran ama taxane eber waxaa lagu asteeyaa 0 m × n. Meelmeelka taxane B loono qoro B" (u akhri "meelmeel B") waa taxane cusub oo ka yimid, B oo dhinactaxyadeeda la isku bedelay. Laba taxane B iyo T oo isla aaddimo ah waa isle'egyihiin haddii iyo haddii qura oo kutiirsanayaashoodu isku beegani isle'egyihiin. Daguuro. Beesha Daguuro waa xubno ka mid ah beelaha Murursade, murusade wexey ka yihiin Karanle oo ah curadka "Sheekh Axmad Wali oo naaneystiisa eey tahay Hawiye" wexeyna degaan dalka Soomaaliya, Itoobiya iyo wadama kale. Beesha Daguuro waxee ka yahiin murusade Foorculus wexey ka sa yahiin habar maxamed. Habar ceyno iyo habar maxamed waaxa leysku yirah foorculus, daguuro wexey si qaas ah u xigaan hilibi; waxaana laysku yiraa habar maxamed. Daguuro waxey degaan gobolka Galgaduud sida Ceeldaraad, Towfiiq, Cowsweyne, Nooleeye, Gobolka Banaadir, Degmada Howlwadag, Gubta iyo Dayniile. Gobolka Sh/Hoose Afgooye, Buulomareer, Doondheere, warmaxan, iyo Marko Sida eey dadka u yaqaa niin daguuro waaa dad dagaal yahano ah oo gumeysiga neceb. Beesha Daguuro wexey u kala baxdan 10 jufo Hormuud ka Beesha Daguuro. Gudomiyahi Hore ee degmada Dayniile iyo Howlwadag Caadley. Caadley waa magaalo ku taalo gobolka shabeelada dhexe, waxeyna u dhexeysaa mahadaay iyo miirtaqwo Caadley waxey aheyd afarta tuulo ee doyga ku taalo. caadley waxey aheyd tuuladii ugu horeysay afarta tuulo caadley dadka ku nool waxey caan ku yihiin xoolaha iyo beera shada wibiga caadley wibiga shabeele waxow u jiraa qiyaastii 30 km caadley waxey caan ku tahay bulsho fur furan walal ka bedel waxii qalad ah ku dar wixii aan hilmaamay waad mahad san tihiin Baajamaal. baajamaal waa qabiil dagga dagmadda afgooye waana qabiiladda ugu faca weyn ee dagga dagmadaasi magacaan "baajamaal" waa awoowahooda 7aad wuxuuna ahaa nin diinta islaaamka faafiya oo tagga dhul walba oo laga sheego dad iney daganyihiin Infopankki.fi. Infopankki waa boga shabakeed luqado badan oo meel isugu keena macluumaadyo muhiim ah oo loogu talagalay dadka qorsheysanaya u soo guurista Finland ama dadka dalka u soo guuray ee deggan halkan. Boggu wuxuu sidoo kale wargelino luqado badan ah ugu adeegaa saraakiisha. Isticmaalaha Infopankki wuxuu helayaa macluumaadyo lagu kalsoonaan karo oo luqadiisa ku qoran kuna saabsan u soo guurista Finland, shaqada, waxbarashada, degista, tacliinta, caafimaadka, qoyska, xaaladaha dhibka leh iyo waqtiyada firaaqada. Bogga waxaa laga helaa isku xiryada bogagga ururada iyo saraakiisha. Iyadoo la kaalmeysanayo doorashada macluumaadka deegaanka isticmaaluhu wuxuu helayaa isku xirka saxda ah ee macluumaadka degmooyinka xiisagelinaya. Marka uu isticmaaluhu ku jira bogagga degmada, waxaa la tusayaa isaga isku xirka macluumaadka aasaasiga ah ee mowduuca. Luqadaha adeeggu waa Finnish, Swidish, Ingiriisi, Ruush, Estooni, Faransiis, Serbokoraati, Soomaali, Isbanish, Turki, Albaani, Shiinees, Kurdi (Sorani), Beershi iyo Carabi. Turjunka luqadu waa iskumid marka laga reebo Serbokoraati, Albaani iyo Kurdi. Degmooyinka Infopankki xubnaha ka ah waa Helsinki, Espoo, Vantaa, Kauniainen, Turku, Tampere, Mikkeli, Oulu iyo Rovaniemi. Soo saarista dhinaca farsamada ee Infopankki waxaa suurtageliyay Innofactor. Xafiiska turjumista Lingoneer wuxuu u xilsaaran yahay turjumaadda adeegga. Hahmo Design wuxuu soo suurtageliyay muuqaalka bogga. Bogga Infopankki waxaa lagu baahiyaa wararka xiisaha leh ee dalka oo dhan. Wararka soonaha Helsinki iyo ogeysiisyada Infopankki waxaa la isugu keenaa qeyb iyaga u gaar ah. Dhamaan wararku waxay ka soo muuqanayaan bogagga hore ee qeybaha luqadaha. Bogga Infopankki waxaa gacanta ku haya magaalada Helsinki. Soo saarista Infopankki wuxuu mas’uul ka yahay waqtiga la-simista qeybaha U soo guurista Finland, Nolosha Finland, Wararka Finland iyo wararka Helsinki, Espoo, Vantaa iyo Kauniainen. Soo saarayaasha degmooyinka ayaa ka mas’uul ah gacan ku heynta bogagga degmooyinkooda. Raadinta koorasyada luqada finnishka iyo iswidishku waa qeyb kamid ah adeegga Infopankki. Raadinta kooraska waxaa laga helaa cinwaanka www.finnishcourse.fi. Horumarinta bogga Infopankki waxaa suurtageliyay heshiiskii shanta sano ee wadashaqeynta ee u dhexeeyay Dawladda iyo degmooyinka (2009- 2013). Maalgeliyayaasha iskaashiga dowladdu waa wasaaradda arrimaha gudaha, wasaaradda shaqada iyo dhaqaalaha, wasaaradda dhaqanka iyo waxbarashada, Kela iyo wasaaradda maaliyadda. Qeybta degmooyinka waxaa wakiil ka ah degmooyinka xubnaha ka ah. Adeegga shabakadda Infopankki.fi wuxuu ka dhashay wadashaqeyntii Mashruuci Waxbarashada furan (2001- 2003) ee Xarunta Dhaqanka Caalamiga ah ee Caisa iyo maktabadda magaalada Helsinki ay la sameeyeeyn Xarunta dhaqanka ee Helsinki. Sanadkii 2012 Infopankki wuxuu ka wareegay Xarunta dhaqanka wuxuuna qeyb ka noqday isgaarsiinta xarunta maamulka magaalada Helsinki. Sidoo kale waxqabadka Infopankki wuxuu mashruuci ku meelgaarnimada ahaa isaga bedelay qeybta soonaha Helsinki adeeg joogto ah. Hawraar. Hawraar waa kooxo ereyo ah oo wada socda qoraal iyo oraah ahaan oo leh macne faa'iide leh oo la garanaayo. Hawraar. Hawraar (ama macne buure ah) waa hadal macna sameeynaya, kaa soo lagu qeexay daraasad lagu sameeyay waxay lagu tilmaamay in. Ay hawraartu tahay laba qaybood: Hawraar magaceed iyo Hawraar faleed. Hawaraar magaceed. waa hawraar xoogga saarta Magaca oo su'al iyo jawaab ba magaca siisa mudnaant. Hawraar faleed. Waa hawraar Faleed sida: "Inanku waa tagaa dugsiga ". waa hawraar faleed mudnaanta siisa Falka oo xoogga saarta. Oo su'al iyo jawaab ba falku leh yahay jawaabta mudnaanta. Weedh aan lahayn macne buure ah. Waa weedh dhiman macna ahaan, middaa aan bixinaynin macno laga aamusi karo. Sida: "Hadii uu yimaado Xasan", ama: "Haddii roob la helo". Naxwaha af-soomaaliga ma daneeyo xeerkeeda. Gololeey magacle. Waa Degmo Katirsan Gobolka Shabeelaha Dhexe Waxeey 30klm Dhinaca Waqooyi Ka Xigtaa Jowhar. 20klm Waxeey u Jirtaa Degmada Qalimoow Waxaa Lagu Qiyaasaa Dadka Degen Ilaa 500.000 nus malyan qof Waxeey leedahay suuq weeyn oo Talaado walbo Xoolaha Nool Lagu Kala Iibso Waxaa Looga Yimaadaa Dhamaan Gobolada Dalka Waxeey Magaaladu leedagay school Hoose Dhexe Sare Iyo kaalin caafimaad Yuruaasiya. yuru aasiya waa wadamada u dhaw qaarada europe ee katirsan qaarada aasiya tusaale ahaan iran waa wadan ka mida wadamada baratamaha yuru aasiya Soma Oil. (Soma Oil & Gas) waa shirkad baarta shidaalka kana baarta Soomaaliya waxaa la aasaasay 3 Oktoobar 2013. David moyes. David Moyes waxaa uu ahaa ciyaariyahan ka ciyaara daafaca dhexe. Waxaa uu kubbada cagta inuu ciyaaro ka soo biaabay kooxda Cetic,ee wadanka Scotland. Waxaa uu sidoo kale usoo ciyaaray kooxaha Cambridge United,Bristol City,Shrewsbury Town,Dunfermline Athletic, Hamilton Academical, iyo Preston North End. Intii ku jiray kubbada cagta waxaa uu saftay 550 kulan isagoo dhaliyay 46 gool. Scottish League Premier Division (1): 1981–82 English Associate Members’ Cup (1): 1986 Football League Third Division (1): 1995–96 David Moyes xirfada tababaranimada waxaa uu bilaabay 1998-dii Waxaa uu ka bilaabay kooxdii uu uciyaari jiray ee Preston North End,waxaana uu maamulayay mudo afar sano ah. Kadib waxaa uu ku biiray kooxda Everton 2002-dii. Kooxda Everton waxaa uu hogaamiyay 516 kulan waxaana ugu adkaaday 217 kulan,waxaana laga adkaaday 160 kulan isagoo bar bar dhac la kumay 139 kulan, taas oo ka dhigan in uu badiyay 42.05% kulamadi uu kooxda Hogaamiyay. Intii uu tababaraha ahaa hal koob ayuu ku guuleystay waxaana uu uqaaday kooxda Preston North End. Moyes waxaa uu dhalay hal gabar iyo hal wiil. Gabadhiisa waxaa ay wax ka barataa Archbishop Temple School oo ku yaala magaalada Preston,halkaas oo ah meeshii uu aabaheed macalinka ka ahaa. Wiilkiisa oo isna la yiraahdo David waxaa uu wax ka bartaa college ku yaala Preston. Aabihiis waxaa uu tababare u ahaan jiray kooxda Drumchapel Amateurs,halkaas oo Moyes uu ka soo ciyaaray. David Moyes ayaa waxbarashadiisa ku qaatay Anniesland College oo ku yaala waqooyiga magaalada Glasgow. Hooyadiis Joan waxaa ay ka soo jeeda Northern Ireland,waa haweeney ganacsato ah waxana ay leedahay bakhaar dharka lagu iibiyo oo ku yaala magaalada Glasgow. Ninka ay ilmo adeerka yihiin ee Dessie Brown waxaa xogyaha guud ee kooxda Coleraine Football Club. The Narrative. The Narrative waa koox USA ah oo ciyaarto heesaha pop rock, indie rock. Adnan Januzaj. (Adnan Janzuj) Adnan Januzaj waa ciyaaryahan belgium oo ciyaara kooxda Manchester United. Adnan Januzaj wuxuu ka ciyaara weerar dhexe wuxuuna ka ciyaari karaa garbaha Queen. Queen waa koox Midowga boqortooyada Britan ah oo ciyaarto heesaha hard rock/Pop. Linus Torvalds. Qoraalkaan Waxa Kaydiyey: Abdulkadir Yusuf Ali - Xooshdheeere: Waa Qoraa Hal-abuure Cilmi-Baadhe İyo Aragtiyahan. Linus Torvalds: Wa Sameeyihii ugu horeeyey ee Barnaamijka Linux.Barnaamijkaan Linux waa Waa barnaamijyo isku-duub ah oo loogu talo galay in lagu maamulo kombuyuutarada. Wuxuu Soo Saaray Markay Taariikhdu ahayd 1991. Sidoo kale Rag kale ayaa uga dambeeyey samaynta Barnaamijkaan iyo kuwa kaloo la mida. Linuks wuxuu ka soo farcamay Gahayr school. Gahayr School is a privately owned Primary and Secondary school which was established in 2011-2012 academic year. The school is Located in the city of Burao, Somalilad. We provide a distinctive education which we aim every child to reach their full potential. We employ t eam of professioallteachers who we believe are the best tutors around. currently(2014), on roll are 700 students and the school is expandigg dramatically. Some of the core values of our school comprise; helping every child to read effectively. We encorage Arabic, Somali, Literacy, Numeracy and Qur'an. Our Secondary students move on to further studies as we are currently sending our first 4 students to a universuty abroad in this October. School is moving to a new spacious campus where the quality of education and student moral will double. Jaamacadda Roma Tre. Jaamacadda Roma Tre (Università degli Studi Roma Tre) waa jaamacadda saddexaad ee ugu weyn dalyaka Talyaaniga kuna taal magaaada Roma waana jaamacadda labaad ee xagga tirada ardada dhigata ugu badan. Dhigaha. Dhigaha Waa xariijimo beenaad dhulka dushiisa lagu tilmaamay tiradooduna waxay gaarayaan 360 xarriijimood Haddaynu ku sawirno oogada galoobka urur goobooyin ah oo giddigoodna ay dhexmaraan cirifyada ka waqooyi iyo ka koofureedba, xarriijimaha caynkaas ah waxaa la yiraahdaa "Dhigo ama Dhig" fikraddaan waxaa lagu isticmaalaa dhulka oo qura dhigta dhexmarta bartamaha Giriinwij waxaa loo qiimeeyaa digriiga tiradiisu tahay Eber (0°). Dhigta kale ee taa ka soo horjeeda waxaa loo qiimeeyaa Boqol iyo siddeetan digrii (180°). Haddaba dhiguhu waxaynu ku timaamu karnaa in ay yihiin fogaansho xagaleedka bari ama galbeedka Giriinwij. Marka laga reebo dhigta digriigeedu yahay 180° maahee inta kale oo dhami waxay leeyihiin digriiyo kala duwan oo bari ama galbeed ka xiga Giriinwijka. Waxaa jira iyana waxa la yiraah Loolalka si kooban waxa u dhexeeya loolalka iyo dhigaha. Xarriijimaha loolalka waa ay isberber yaacaan mana kulmaan, kuwa dhigunaha isma berberyaacaan ee waxay ku kulmaan cirifyada sida aynu ognahay baruhu waa ka u dheer loolka hase yeeshee dhigaha oo idil waa iskaga mid xagga dheererka, waayoo dhammaantood waxay wada maraan labada cirif. Sidaas awgeed waxaa la yiraah goobooyinkii waa weynaa. Goobada weyni waxaa waaye xarriijin la iska maleeyey oo ku sawiran goloobka iyadoo dhulka u kala qaybineysa laba isle'eg. Badhuhuna waa loolka kaliya ee goobo weyn ah. Xarriijin kasta oo loolka ka mid ahiba fogaansho isle'eg ayey isu jiraan (69.4 mayl). Xagga dhigaha haddaynu eegno fogaansho isle'eg iskuma jiraan waayo dhiguhu way kala fogaadaa marka ay dulmaraan Badhaha waxayna iskugu yimaadaa cirifyada. Digrii kasta oo loolku iyo dhiguhu leeyihiin waxaa loo qaybin karaa daqiiqo iyo ilbiriqsi. Digrii kasta wuxuu leeyahay 60 daqiiqadood oo loo qoro 60', daqiiqad kasta waxay leedahay 60 ilbiriqsi oo loo qoro 60". Sidaa awgeed waxaad heli kartaa ama aad ogaan kartaa meel kasta oo dhulka ku dul taala, halka ay dhacdo, haddii aad ogtahay loolalkeeda iyo dhigaheeda. meel kasta loolkeeda waxaa loo qoraa digriiga tiradiisu inta waqooyi ama koonfur ujirto badhaha. Waxaan ognahay in dhulku sameeyo wareeg 24kii saaba mar ayuu udubkiisa ku wareegaa, walax kasta oo goobo samaysaa waxay wareegtaa saddex boqol iyo lixdan digrii (360°). Haddaba imisa ayeey ku qaadanaysaa adduunyadu in ay wareegto (1°). Si aynu u helno jawaabtaan waa in aynu u qaybinno 24 saacdood 360°, innakoo marka hore u bedelayna daqiiqado. 24 × 60 = 1440 daqiiqadood, 1440 daqiiqadood waxay la mid tahay 24 saacadood, markaas waxan leenahay adduunyadu waxay ku qaadataa 360kii digrii 1440 daqiiqadood. Halkii digriina waqtigay wareegtaana waa: formula_1 daqiiqadood. ⁂ formula_1 = 4D wadartu waxay ina tusaysaa in adduunka oo 360 digrii ah ku qaadanayso 4tii daqiiqaba inuu wareego hal digrii 60kii daqiiqaba ay saacdaddu tahay waxay adduunyadu wareegtaa 15° (15° digriiba hal saac) waana digriiyada dhigaha. Sida lawada ogsoonyahay cadceedda ama qoraxda waxay ka soo baxdaa bari, dadka ku nool xagga bariguna waxaa hubaal ah in ay inaga hor helaan cadceedda. Maxamed Saleebaan Tubeec. Maxamed Saleebaan Tubeec (carabi: محمد سلمان تبيع) waa fanaan ka mid ahaa fanaaniinta ugu caansanaa suugaanta dadka Soomaalida ah. Fanaanku waxa uu ku dhashay duleedka magaalada Hargeysa gobolka Waqooyi ee maanta ah magaalo madaxda wadanka Somaliland sanadkii 1943. Fanaanku wuxuu ahaa heesaa aad u cod macaan oo geyiga Soomaalieed aad looga jecel yahay. Codkiisa wanaagsan darteed waxaa lagu naaneysi jirey "Boqorka Codka Fanka Soomaaliyeed". Tubeec wuxuu ahaa shaqsi caan ka ah caalamka gaar ahaan gayiga somaalida sidoo kalle maxamed saleebaan tubeec waxaa lagu naanaysi jirey (boqorka-codka) sidoo kale waxay taariikh lama ilaawaan ah ka dhigeen tartanki fanka ee qarada africa maxamed saleebaan (tubeec) iyo xaliima khaliif (magool) oo ay halkaa ku hanteen biladihii ugu sareey labka iyo dhadigaba sidaana ku noqdeen libaaxyadii qaarada africa taariikh lama ilaawaan ahna kula soo laabteen gayiga somalida maxamed saleebaan wuxuu ku barbaaray magaalada (ber-bera) dadka aqoonta durugsan u leh wexey tilmaamaan inuu ahaa shaqsi afgaaban sidoo kale fanaanku wuxuu yaraantiisi fanka ka bilaabay magalooyinka berbera hargasa jabuuti isagioo gacac qabad ka heleya fanaano iyo abwaano kalle oo uu ka mid yahay walaalki jaamac saleebaan faanaanku wuxuu kamid ahaa dadki dalka ka baxay markii u qarxay dagaalki sukeeye wuxuuna waqti joogay wadanka suuriya intaa kadib na waxaa uu usoo gudbay wadanka switzerland gaar ahaan magaalada genefa oo waqti kunoolaa heesihiisi halaasiga ahaana kusoo cusboonaysiiyey sida nasteexo.gufaaco.deeqa iyo qaarkaloo aynaan halkaan kusoo koobi karayn waqti dheer kadib fanaanku waxaa uu soo gaba gabeeyey noloshiisi wadanka switzerland wuxuuna u wareegay wadanka denmark si uu ula midoobo qayb ka mid qoyskiisa taariikhda dheer ka dib fanaanku waxaa uu tagay 2waqti qaarada africa oo mar ka mid ah uu bandhig faneed ku qabtay wadan jabuuti marna uu booqday ismaamulka somalida ethiopia wuxuuna ah shaqsi aad ugu wayna loogana qadariyo gayiga somalida mudo ka dib fanaanka waxaa soo wajahay xanuun uurku jirta ah gaar ahaan sonbobka wuxuuna xaalada cafimaad u maray wadamada denmark sweden norwey intaa ka dibna waxaa uu so gudba wadanka germeny oo 2 qaliin looga sameeye una u geeriyooday akhirki waxa u ku geeriyooday faanaanku 12kii Bishii March 2014 wadanka germeny, alle ha u naxariistee waxaana lagu aasay Magaalada Muqdisho gaar ahaan Qubuuraha Dugsiga Sarre ee Booliska 16/03/2014 Heesaha Fanaanka. Fanaanka maxamed saleebaan tubeec wuxuu leeyahay heeso fara badan, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanku waxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaant Fanaankani wuxuu heeso badan la qaaday hobolo dumar oo badan, kuwaasi ooy ka mid yihiin fanaanada Xaliimo Khaliif Magool, Hibo Maxamed Hodoon (Hibo Nuura), Maandeeq, Saynab Cige iyo kuwo kale oo badan. Heesaha fanaankan waxaad ka dhageesan kartaa websitekan. Fanaaniinta Soomaaliyeed= Heesta Heyga goosan caawaad iga gacan sareysaa waxaa la qaadda Aamina Feer. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Dheddig. Dheddig waa kasoo horjeedaha Lab ee tilmaama Jinsiga noolaha. Halkaan waxaad ka arki kartaa kala duwanaashaha u dhexeeyo Lab iyo Dheddig Adigoo fiirinaya eray bixinta noolaha kala duwan la kala siiyay 2 diisa nooc ee jinsiga. ! Noolaha !! Lab !! Dheddig Sheekh Cali Jimcaale Baraale. Shiikh Cali Jimcaale Baraale Waxa uu ahaa hugaamiye siyaasadeed oo noolaa qarnigii 20-aad, waxa uu usoo halgamay xurnimada dalka soomaaliya, sanadkii 1960-kii markii soomaaliya xurnimada qaadatay, waxa uu ka mid ahaa dadkii isusoo sharraxay xilka madaxweynanimada waxa uuna ahaa ninkii kusoo xigay tirada codadka madaxweynihii ugu horreeyay ee soomaaliya Mudane Aaden Cabdulle Cismaan Aaden cadde, kaas oo uu uga tanaasulay kursiga, sanadihii xukuumaddii rayadka eheed Sheekh Cali jimcaale Baraale Waxa uu hugaamiye u ahaa mid ka mid ah xisbiyadii Warya. Warya waa erey ka mid ah kalmadaha suuqiga ee Af Soomaaliga taasi oo la isticmaalo in loogu yeedho ragga da'da yar. Sida caadiga ah "warya" waxay ku xidhan tahay kolba jumlada ay ku jirto iyo qaabka loo isticmaalayo. Waryaa waxaa lid ku ah "Naya" oo loo isticmaalo dumarka. Anthrobologist. Anthrobolojist wa qof barta Anthroboloji. Anthrobolojist wa magac Giriig, Anthropo (ἄνθρωπος) wa biniaadan iyo logy (-λογos) wa barashada waxaa. Anthroboloji. Anthroboloji wa barashada Biniaadanka oo wuxuu eega waxkasta ku saabsan sida Biniaadanka u shegaysa iyo koristooda. Wuxuu inoo bara sida dadka daqmaan iyo meesha ay ka yimaadeen. Anthrobolojists wa dadka bara Anthrobologi. Dadka badankooda oo bara Anthroboloji wa inay dooran wax yer, sababta, Anthroboloji barashadisa wa badan. .et. .et waa furaha Internetka ee dalka ee Itoobiya. .ke. .ke waa furaha Internetka ee dalka ee Kiinya. Amiibada. Amiibada waxay ka mid tahay xayawaannada kuwa ugu dhismo sahlan inta la yaqaan. Waxay ku nooshahay dhoobada iyo jidhaamaha guntooda, wayna adagtay in isha lagu arko. Saxar aad u yar bay le'egtahay. Dheererkeeduna wuxuu gaari karaa 0.025 sm. Haddii la qeexo waxaa lagu tilmaami karaa xab nool. Waxaad moodaa marka la arko in aan nafi ku jirin. Iyada oo intaas le'eg bay waxay doonto qabsan kartaa, wey tarmi kartaa, wax cuni kartaa, socon kartaa, wax qaban kartaa sida noolaha kale. Haddii aad si fiican ugu eegtid weyneeysada ameebadu waxay u egtahay cuf ma-qumane ah oo ka samaysan borootobalaasma u eg xab. Waxaana ku wreegsan xuub balaasma oo aad u sar yar. Marka aad u fiirsatid amiibada firfircoon, waxaad arki dooontaa in saytoobaalsamkeedu qulqulaayo, saytoobalaasamkaa qulqulaaya ayaa ayaa cadaadiya xuubka balaasmaha, sameeyana tuuro loo yaqaan addimobeeneedyo. Saytoolaasamku laba nuuc ayuu u kala baxaa. Balaasma duleed waa inta ku xigta xuubka unugga, waxaana la moodaa biyo nadiif ah. Balaasma gudeed waana saytoobalaasamka inta ka hoosaysa balaasma duleedka. Balaasma duleedka wuu ka culus yahay balaasma gudeedka, waxaana la moodaa xab midab dambas le. Bu'da waxay ku dhex jirtaa balaasma gudeedka, waxayna u egtahay sidii wax xuub ku wareegsan yahay oo kale. waxaana balaasma-gudeedka ku dhex jira saxarro aad u yaryar, kaasoo ah haraagii noolihii yaryaraa ay dheefshiidday. Saxarradaa yaryar waxaa ku wareegsan hoor sidii xumabada ah oo uu ku wareegsanyahay xuub, Daloolkaasna waxaa loo yaqaan doalool cunteed. Dareenka amiibada. Amiibada malaha xubno ay wax ku dareento, waxaase jirta in sytoobalaasamka dhamiba deegaanka dareemi karo. Tusaalo ahaan haddii aysid ama alkol barxan lagu shubo agagaarka amiiba nool, si tartiib ah ayeey uga faagataa labadooda. Marka ay amiibadu la kulanto wax ay cuni karto, way liqdaa iyad oo ku xaraya dhibco biyo ah, iyo addin-beeneedyada. Qayb ka mid ah xuubka amiibada ayaa wuxuu noqdaa liid ku wareegsan dalool cunteed ku dhex jira saytoobalaasamka. Xuub kale oo cusub ayaa si dhaqsi ah uga samaysa oogada, halkii dalool cunteedku unugga ka soo galay. Dheefta xayawaanka waxaa shiida insaymyo usii daaya saytoobalaasamku, insaymyadaas oo u gudba xagga dalool cunteedka oo la falgala walxaha cuntada ku jira. Dheefta la shiiday waxaa nuuga saytoobalaasamka, waxaana laga helaa tamarta ay ubaahantahay amiibadu iyo walxaha kale ee lagu suubin karo borotoobalaasamka. Saxarrada la dheefshiidi kari waayana waxay ku haraan dalool cunteedka waxayna ka bixi karaan meel kasta oo xuubka ah, oo ay debedda ubixi karaan. Neefsashada iyo qashin-tuurka Amiibada. Ogsijiinta ay ubaahantahay amiibadu oo ay nolosheedu ku xirantahay, waxay ka faaftaa xuubka unugga, iyadoo ka imaaneeysa agagaarka biyaga ugu dhow. Karboon laba-ogsadhka (CO2) badidiisa iyo qashinka iyo qashinka milmi kara ee borotiinku ka yimid waxay ka dusaan xuubka unugga, waxana ka mid ah ammoniyada. waxaa dhacda biyo badan in ay soo galaan amiibada oo anay u baahnayn, waxaana usabab ah siimowga iyo biyaha soo raaca saxarrada ay isku wareejiso. Haddii aanay lahayn biyaha hab ay iskaga saarto, way dibbiri lahayd oo dilaaci lahayd. Marka ay ururaan biyaha siyaada ahi waxay noqdaan dalool urura. Marka uu daloolku gaaro jimirkiisa ugu weyn ayuu isku ururaa oo yaraadaa, siina daayaa biyihii ku ururay. Biyahaasi waxay ka baxaan dillaac ku yaal xuubka oo ah ku-meel gaar. Daloolka urura ayaa ilaaliya ribnaanta biyaha ee unugga amiibada. Meeshii cunto lihi way soo jiidataa, haddii halka ay usii marayso lagu daadiyo bataaxna way iska dhaaftaa. Irbad caaradeed haddii lagu mudo, ama karonto la dhex mariyo biyaha udhow, way duubtaa addimo beenaadyadeeda, waxayna noqotaa dhibic yar oo wareegsan. Dhaqdhaqaaqa amiimada. Addimo beenaadyada ayaa u suura galiya amiibada in ay dhaqdhaqaaqdo. Haddii aad u fiirsato amiiba firfircoon waxaad arki doontaa in uu saytobalaasamkeedu leeyahay socod qulqulaya. saytobalaasamka qulqulaya ayaa cadaadiya xuubka unugga, sameeyana tuur loo yaqaan addimo-beeneed. Addimo-beeneedyadaasu waxay ka sameeysmi karaan meel kasta oo ah oogada unugga, wuxuuna sii weynaadaa marka qaybka cufka amiibada ka mid ahi ku soo qulqulo. Isla markaaba waxaa laga yaabaa addimo-beeneedku meel kale ka baxo, markaana waa inuu kii hore baaba'aa. Maxaa yeelay, saytobalaasamka ayaa cufka unugga dib ugu qulqula, taasoo sabab u ah dib-u-noqoshada addin-beenaadka. Socodka nuucaan oo kale ah ayaa loo yaqaan dhaqdhaqaaqa amiibada. Taranka amiibada. Marka amiibada haysato cunto ku filan iyo xaalado degaaneed oo la jira, ayaa jirkeeda laba-laab u koraa. Weynaashahaa ay weynaatay ayaa sabab u ah in uu xuubkeedu ku filnaan waayo, awoodina kari waayo in uu qashinkeeda saaro iyo in uu ka haqabtiri waayo baahida ay u qabto ogsijiinta. Heerkaa marka la gaaro ayey tarantaa, tarankaas oo ah qaybsan unug oo sahlan, marka ay amiibadu u diyaar garoowdo in ay qaysanto waxay iska dhigtaa cuf kubadeed. Bu'du way qaybsantaa waxayna noqotaa laba bu'ood oo walaala ah. Labadaa bu'ood waxay kala tagaan labada dacal ee unugga. Haddana bartamaha saytobalaasamka ayaa ceejisma. Labada bar ee unuggu u kala baxay, waxay suubiyaan laba cuf unug oo kala gaar ah, labada unug ee samaysmay waxa uu leeyahay mid kasta bu', iskiisna wuu noolaan karaa. Qaybsankaas marka uu dhacayo kama badna saacad qura. Sijiyo amiibooyinka ka mid ahi haddii xaalado degaan oo haboon ay waayaan, darbi adag ayey ku wareejiyaan borotobalaasamkooda, si ay u noolaan karaan. Bu'da markaas ayey u qaybsantaa bu'ooyin yaryar. Bu'yar oo kastaan waxay yeeladaa xuub bu'eed u gooni ah. Habkaan waxaa loo yaqaanaa isgalayn (encystment). Marka la helo xaalado degan oo aan liddi ku ahayn, ayuu gidaarka adagi dillaacaa oo ay meeshii ka soo baxaan amiibooyin yar yar. Jinsiyo amiibooyinka ka mid ah waxay dhaliyaan xanuunka loo yaqaan xundhurta. Af-Isbaanish. Isbanishka (/ spænɪʃ / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya); Ku saabsan codkan español (caawimo · info)) ama Castilian [4] (/ ku saabsan codkan maqal), ku saabsan codka castellano (help · info)), waa luqad Galbeedka Luqad ah oo ka soo jeeda Gobolka Castile ee Spain waxaana maanta lagu hayaa boqolaal malyan oo ku hadla afkooda hooyo ee Latin America iyo Spain. Waxaa badanaa loo tixgeliyaa luqada labaad ee ugu weyn dunida oo dhan, ka dib Mandarin Chinese. [5] [6] [7] [8] [9] Isbaanishku waa qayb ka mid ah kooxaha luuqadaha Ibero-Romance, kaas oo ka soo baxay dhowr luuqadood oo Vulgar Latin ah ee Iberia ka dib burburkii Boqortooyada Reer Galbeedka ee qarnigii 5aad. Qoraallada ugu da'da wayn ee luuqadaha Isbaanishku waxay kasoo jeedaan waqooyiga galbeedka Axia qarnigii 9aad, [10] iyo markii ugu horreysay ee loo isticmaalo qoraalka luuqadda wuxuu ka dhacay Toledo, ka dibna caasimadda Boqortooyada Castile, qarnigii 13aad. Laga bilaabo qarnigii 16aad, Spanish waxaa loo qaaday isbaarooyinka boqortooyooyinka Isbaanishka, uguna muhiimka ah Ameerika, iyo dhulalka Afrika, Oceania iyo Filibiin. Qiyaas ahaan 75% erayada casri ah ee casri ah waxaa laga soo qaatay luqada Laatiinka. Giriigga hore ayaa sidoo kale si weyn ugu tarjumay erayada Isbaanishka, gaar ahaan Laatiin, halkaas oo ay saameyn weyn ku yeelatay. Nofeembar 2013. sideetihiinmanabad baa halkeejoogtaan soomaalaya waa aygubanaysee magcaygusiillaanyo Bus. Bus waa Degmo qaadimi ah oo magac dheer ku leh bulshada somaliyed meelkasta oo ay joogan gaar Somaliland waa meel ay wax beerashada ku fiican xaga dalaga beeraha iyo xoolo dhaqatana ah waxay kale oo ay ku caantahy waa magaalo diined oo sheekhakh badani ku noolayeen sida SHEEKH MUXUMED WARSAME GULED oo degmada caan ka aha iyo dhulka soomaliya oo dhan halkas oo diinta iyo maalba uu ku lahaa gabiley ilaa xamar uu ka so shaqeyey dhinaca shurucda islmaaka xaga maxkamadaha Bus waxay 32KM u jirta Gabiley kagana began tahay dhinaca galbeed, Bus waxay caan ku tahay dhinaca waxberashada, waan meelaha wax soosaarka beeraha ee suuqyada Hageysa looga keeno, Bus iyo Tuulooyinka hoostaga waxa lagu qiyaasa inay ku nool yihin dad ku dhaw in ka badan 300,000 kun oo qof, Bus waxay doorwayn ka ciyaarta doroshooyinka Somaliland waan meel misan ku leh, Bus waxay caan ku tahay dhinacyadda wax barashada waxaana ku yaal dugsi caan ah oo layidhaa Qalax ama Tima-cadde oo la dhisay xiliyaddi Ingirisku ka talin jiray, Bus waxaa kasoo jeeda dad caana oo leh: Abwaanin (Sida Tima-cadde), Heesa, aqoon-yahano, culimo uu diin fara badan. Degmada Faraweyne. Wax ka Baro Mahadhadda Degmada Farawayne. Tariikhda Degmada Farawayne.. Degmada Faraweyne waxa ay ka mid tahay degmooyinka qadiimka ah ee jiray ilaa waqtiyadii gumaystihii ingiriiska, degmada Faraweyne waxa ay dhacdaa dhinaca koonfur galbeed ee caasimada somaliland ee Hargeysa, waxayn ku taalaa xadka u dhaxeeya labada dawladood ee Somaliland iyo Itobiya, xadkaas oo uu sameeyey gumaystihii ingiriisku. Hilaadihii sanadkii 1960 kii iyo Wixii ka horeeyey Dagmada Farawayne waxa ay ahayd Dadmo sugto Hoostimaada Degmada Hargiesa ee magaalo madaxda casimada Jamhuriyada Somaliland, Wakhtigaas ka dib waxa ay noqotay Degmo Iskeed U madax banana Oo ku fadhida dhul Baxad ahaan dhan 2000KM oo isu wareeg ah. Waxa Degmadu dhacdaa Xadka Labada Wadan ee Somaliland Iyo Itoobiya, Waxa ayna Xuduud ahaan Dhici jirtay Sanadahaas Deegaankii Faraweyne ee wakhtigaas maanta wuxuu u qaybsan yahay afarta degmo oo kala ah Nolosha dadka deegaankani waxay ku tiirsan yihiin xoolaha iyo beeraha isku dhafan. Xaalada adeegyada arrimaha bulshada ee degmada:-. Xaalada adeegyada arrimaha bulshada waa kuwo aad u hooseeya sida caafimaadka, waxbarashada, biyaha iyo dhinacyada kaleba. Adeega caafimaadka degmada wuxuu ka mid yahay adeegyada loogu baahi badan yahay, waana ka ugu horeeya wax qabadkiisu deegaanka marka laga reebo baahida biyaha, goob caafimaad waxa ka jira deegaanka baaxadaa leh ee lagu qiyaaso 2000KM ee laba jibaaran hal MCH oo ku yaala xarunta degmada. MCH-kan waxa la dhisay May 2001 ilaa wakhtigan aynu joogno wasaarada caafimaadku hal qof umay shaqaalayn muddadaa dheerna waxa uu ku sugnaa wakhti uu xidhan yahay iyo wakhti uu si liita ku shaqaynayay. Degmada oo ay hoos imaadaan in ka badan 38 tuulo ayaa ayaan haba yaraaatee lahayn adeeg caafimaad iyadoo dadka xanuunsanayana loo cararo Hargeisa oo u jirta in ka badan 65km,Waxa inta xukumadan siraanyo jirtay uu dhagax dhigay wasiirka wasaarada cafimaadku cusbitaalka guud ee Qaaxada(TP), kaasi oo wali hawshiisii isna ay qabyo ku jirto, Cid Hadal qaad danbe iyo isu taxaluujisay inay ka hawlgashaana aanay jirin ha noqoto Qurbajooga, Aqoonyahanka iyo Sigaasiga ka soo jeedda Degmadda Farawayne. 2. Addeega waxbarashada Degmada:-. Adeega dhinaca waxbarashada deegaanka degmadu Maxuma waana kan ugu roon marka loo eego adeegyada arimaha bulshada ee degmadan ka jira. Waxaa ka furan degmadan dugsiyo tiradoodu gaadhayso 28 Dugsi oo 10 dugsi oo ka mida la dhisay inatay xukuumada Madaxwayne Siilaanyo jirtay, waxaana ku amaanan xukuumada uu hogaamiyaha ka yahay Axmed Maxamed Maxamuud Siilaanyo, inkastoo intii Somaliland jirtayba aan la arag arday ku dhamaysatay Fasalka Sideedaad sababta ugu wayn ee keentayna ay tahay macalimiin iyo iskuulada oon gaadhsiisnayn heerkii waxbarasho ee loogu talagalay, waxa intaa dheer dhinaca wax barashada walaw ay jiraan cabashooyin sida Degmada oon lahayn Dugsi sare iyada oo xukun ahaan hoos imaadaan 38 tuulo, oo marka fasalka 6 aad ay ardaydu soo gaadhaan ay usoo hajiraan qaarkood dhankaas iyo casimada, halka ay qaarna kaga hadhaan waxbarashada dhanka tamarta reerkooda. Kuwa magaalada aadanaa ay qaarkood dhalinyarada iska raacaan oo maamulkii iyo daba joogii walidka ay ka fogaadeen, sababah ugu waawayn ee sii ragaadiyey waxbarashada degmada waxa ugu muhiimsan mushahar la’aan soo foodsaartay macalimiintii wax ka dhigayey dugsiyada, tobobar la’aan iyo dacay tirka dhanka aqoonta macaliminta oo aad u liidata, ka war haynta iyo kormeerka dugsiyada oon haba yaraatee Degmada lagu samayn, sababahaas oo is biirsaday waxa ay keeneen in degmada waxbarashadeeda lagu dhamaysan waayo sanadadan ugu danbeeyey oo dugsiyadii aanay helin imtixanadii shahadiga ahaa ee Dawlada. waxa kale oo jirta dugsiga sare ee degmada Farawayne oo loo bixiyey Farawayne Secondary school oo ay dhagax dhigeen Suldaanka Guud ee Beelaha Subeer Awal Suldaan Xasan Suldan Cabdillaahi Suldan Cabdiraxmaan (Oo asal ahaan ka soo jeedda Degmada Farawayne). Iyo Wasiirka Wasaaradda waxbarashadda Somaliland Cabdlaahi Dheere tariikhdu markay ahayd Sabti January 09, 2016 oon wali Cidi u Dhaqaaqin ka hawlgalkiisa, Gudomiyaha Degmada hadda maamulkeeda hayana aan laga maqal wax hadal hayn ah oo ku saabsan Dhisamaha Dugsigaas sare ee ay degmadu yeelan lahayd. Hadaba waxa ayaan daro wayn ah Qurba jooga, Aqoonyahanka iyo siyaasiga ka soo jeedda Degmadda Farawayne ee wali wax Fikir iyo manfac ah aan ku soo celinin Degmadda uu ka soo jeedo. 3. Xaalada Biyaha Ee Degmada:-. Baahida biyuhu waata uugu adag ee haysata dadka deegaankan waxa kaliya oo ay biyo helaan billaha xili roobaadka gu’ga oo ay ka cabaan balayada iyo berkadaha halka marka la gaadho xiliyada jiilaalka ay noqoto xiliyada ugu daran ee biyo la,aanta markaas oo loo aroor tago meelo aad u dhaadheer oo ka badan 30 km, meelaha xiliyada jiilaalka biyaha laga helo waxaa ka mid Dhaboolaq oo xaga hargeisa u dhaw. Mar naba dadka deegaankani ma helaan biyo nadiifa xilliyada wakhti roobaadka ee biyaha haystaan. Biyahaasi waa kuwo meel ay kawada cabaan dadka, Xoolaha iyo dugaaguba. biyha hoose ee deegaankan waxa la sahamiyaa laba meelood oo kala ah xarunta degmada oo la sheegay in lagu gaadhi karo 360 mitir walina wax biyo soo saaray oo deegaanka degmadan laga sameeyey ma jirto. Waana baahida ugu weyn ee deegaankan haysata. 4. Xaalada Deegaanka Iyo Daaqsinta Xoolaha:-. Deegaanka degmadani waxa uu hodan ku ahaa dhul kaymo ah oo uu ku badan yahay geedaha sogsogta ah iyo maraagu. Geedahan oo aad ugu wanaagsan xoolaha gaar ahaan Geela. Taasi waxay sababtay in xoolo badan oo deegaamo kala duwan ka socdaa isugu yimaadaan gaar ahaana xilliga jiilaalka xoolahaasi oo u badan geela badankan ka yimaada deegaanada bariga ka ah degmadan sida BalliGubadle iyo Salaxley. Dhirtii qiimahaas lahaa waxa faro baas ku haya dadka ka ganacsada dhuxusha waxa kaloo ay bareen dadkii deegaanka habka dhuxulaysuga oo six un ugu sii fidaysa. Waxa dhacday miyigii inay dhaqan noqotay in geedkii xooluhu ku noolaayeen la iibiyo, kadibna jaad lagu cunno(Geed Gawracoo, Geed ku cun). Hadaba xaalada heerkaas maraysa waxay u baahan tahay in gurmada laga gallo oo la badbaadiyo nolsha dadka, xoolaha iyo deegaanka. 5.Heerka Hawlgalka Hay’adaha Xukuumada Ee Degmada:-. Degmadu kamay helin adeegyadii loo baahnaa dhinaca dawlada, sida Barnaamijka riigaga looga qodayo wadanka oo aan habo yaraatee degmada aan la siin wax fursad ah. Xarunta degmada waxaa mudo dhawayd oo dhawr sano ka hor ah laga hirgaliyey goob caafimaad laakiin mashaqayso iyada oo aan la keenin qalabkii, dawooyinkii iyo dadkii ka shaqayn lahaa. DRC waa haayada kaliya ee ka shaqaysa degmada taas oo imika ka wada mashaariic kala duwan oo bulshadu fuliso sida iskuulo, Barkado iyo guryo bulsho (guest houses), mashaariicdan ayaa waxay ka socdaan 15 tuulo oo kala duwan oo degmada hoos yimaada, balse degmadu waxay u baahan tahay gacan balaadhin oo ay uga baahan tahay dadka gargaarka ka shaqeeya, dadka u dhashay degmada meel kasta oo ay joogaan iyo dawlada. Hay’adaha laamaha dawlada ee ka hawl gala degmadan waa in kooban waxayna kala yihiin:- b)-Ciidanka Booliska oo aan lahayn xarun saldhig ciidan Gabagabada Mahadhada Araartaydu waxa ay ku qotontaa Farawayne Ceelna uma Qodna Cidina uma maqna, Su'aashuse waxa ay ku wajahantahay Yaa Cid u ah Degmadan? Fadlan wixii aad saluugto ama aad Xog ku dari karto naga la soo xidhidh ciwanka halkan hoose ku qoran. Waa qalinkii, diyaarintii, ururintii iyo soo gudbintii:- Xisaabiyaha guud ee wasaarada Isgaadhsiinta Iyo Tiknoolajiyadda Jamhuriyada Somaliland. Ahna Gudoomiyaha Ururka Samafalka ah ee Degmada Farawayne ee GABBAAD (GABBAAD VOLUNTARY ASSOCIATION) Mahamed Abdinasir. Magacaygu Waa Mahamed Abdinasir Waxaan Kudhashay Magaalada Jijiga 1992TI/EC Waxaan Ahay Wiil Dhalinyar Ah Oo Kunool Magaalada Jijiga, Anigu Waxaan Jijiga Kaga Noolahay Xaafada 09aad ee Caasimadeena Ddsi ee Jijiga, Anigu Waxaan Iskuulka Galay Markay Taariikhdu Ahay 1987TI Hadana Waxaan Ahay Arday Dhigta Dugsiga Sare Ee Magaalada Jijiga... Samotaliye. Tahriibku waa Aafo, Musiibo iyo mahalako bulshada Afrikaanka guud ahaan gaar ahaana Umadeena Somaliyeed saamayn baaxadleh ku haysa, waa cudur iyo Caadaysi galaaftay kumanaan kun oo da’yartii cilmiga iyo cududa u ahayd dalka, waa mushkilad maaraynteeda aynu guud ahaan masuul ka nahay aynu u sii kala mudnaanee, waa Mihnad mudooyinkan danbe meherad u noqotay wax magarato maan-raac ah oo aanay masuuliyadi ka saarnayn umadan haadka shimbiraha iyo hanfiga saxaraha loo dhigayo ama badweyn lagu haligayo inta huudhi buufimo ah si hoosiis ah habeen loogu guro.. Hadaba su’aasha taagani waxay tahay Tahriibku ma wuxuu noqday tab iyo xeelad aynu waalidkii inagu soo tabcay ugu bedelayno tiiraanyo, tacab khasaar iyo taftaaf aduunyo? Inay bulshada cududoodii mustaqbalka iyo maantu ay badaha ku dhamaadaan ma waxay noqotay tamartii ugu danbaysay ee nolosheena aynu kula tacaalo? Maxaase inaga hortaagan inaynu hankeena iyo himilada mustaqbalkeena ku hagno hiyi toosan oo horumar nafaheena iyo dalkeenaba u horseeda. Somaliland waa dal hodana oo khayraadkiisa dabiicaga ahi kufilaan karo dunida kalena anfici karo hadaynu madax iyo minjo isu xulafaysano mustaqbal ifaya oo bulshadu kaga guurto halkan aynu taaganahay ee niyad xumada iyo rajo beelka da’yarteenii ku abuuray, Hadaynu guud ahaan qaybaha kala duwan ee bulshada iyo dhinacyada qaranku ka kooban yahay ay xafiiltanka siyaasadeed iyo isu xulafaysiga shakhsi araga ah intaynu dhan isakaga Tiirino u tafaxaydano tayaynta bulsho isku tiirsan oo dhaqaale iyo maamul xoogan leh oo musuqmaasuq iyo cadaalad daro ka madhan kuna dhisan mabda’a maamul wanaaga iyo midnimada shacabka, dal dunida kale tusa danahooda si aynu uga iibino Ictiraafka aynu baadigoobka mudada ugu jirnay, dal dunida aqoonsi ka haysta dadkiisuna ku Najaxaan. Aqoonyahankaa iyo xoogaa dalka ee maalin walba u xidhxidhan safarkaa aan dhamaadkiisa la ogayn iyo bulshadaa bir-magaydadeedii yurub ilaa dalka baylahdeedii waraabuhu ku cunayo, waa kuwii dalkan ka dhigi lahaa mid isaga loo soo tahriibo oo dunida kale u soo shaqo iyo shaxaad doonato, nasiib darose waxay ka doorbideen in dal kii lahaa uu hagaajistay ay noloshiisa u hanqal taagan, Waxaan ku soo ururinayaa maqaalkaygan Tahriibku waa naftaadii oo aad galaafanayso, gumaynayso oo aad gaajaysiinayso, waalidkii oo aad goblaminayso iyo dalkaagii oo aad gaabis gelinayso ee aynu ka dheerayno umadeena, maxasteena iyo dhalaankeenaba ugana digno masiibadan ba’an ee inagu habsatay ee Garbabeelka iyo ganacjabka inagu ah. Iyadoo aan madaxweynaha uga mahadnaqayno gudidii ladagaalanka Tahriibka iyo shaqo abuurista ee uu dhawaan dhisay, waxaan leenahay mudane Madaxweyne Gudidaas weli warkeedu wuu nagu yaryahay hawshanina waa hawl culus ee waa in la dardargeliyaa dhakhsana wax la taaban karo ay u muujiyaan si looga badbaado musiibadan Tahriibka. Wixii aan Saxay Eebaa ku Mahadsan Intaan Qaldayna Shaydaanbaa iska leh Astaamayn. Sida aynu wada ognahay, waxa jira in af soomaaliga uu sii dhimanayo walaw la hirgaliyay astaamayntiisa waxaana u sabab ah qoris la'anta af soomaaliga iyo bahda saxaafadda oo qora waxyaaba qalad ah; waxaa kaloo jira dadkii afkeena maalayay oo aan awood u wada lahayn Afka qorshayntiisa iyo astaamayntiisa. Astaamaynta afka maaha mid la iska maleeyo, ee waa mid lagu habeeyo aqoon cilmi ah, kadibna uu qof kasto baran karo. Astaamaha macnaha waxa ku biiriya. Astaamahaan erayga ay raacaan waxay ku biiriyaan macna gaar ah, Sigaar. Sigaar (ingiriis: Cigarette) waa buuri ku duuban warqad khafiif ah kaas oo la cabo qiiqiisa. Sigaarka oo u sameeysan qaab dhuuban ayaa hal dhinac dab laga qabadsiiyaa isla markaana laga nuugaa dhinaca kale, taas oo qiiqu tago sambabada qofka cabaya. Buuriga ama tobaakada sigaarku ka kooban yahay aad ayay u kala duwan tahay waanay kala qadar iyo halis badan tahay. Sigaarku waxa uu ka mid yahay mukhaadaraadka, sababtoo ah waa wax lala qabsado oo qofka isticmaalo mar kasta u baahan yahay. Cabitaanka sigaarku waxay keentaa xanuuno badan, isla markaana bur-burisaa dhaqaalaha qofka isticmaala. Buuriga laga sameeyo sigaarka waxa ku jira kimikooyin badan ooy ka mid tahay Nicotine, taas oo ah daroogo halis ah oo waxyeeleeysa caafimaadka qofka isticmaalaya. In ka badan 60% dadka caba sigaarka waxay u dhintaan xanuuno la xidhiidh sigaarka. Isticmaalka sigaarka wuxuu keenaa cimri deg-deg, midabka oo is-bedela, ilkaha oo casaada iyo xanuuno badan oo halis ah sida xanuunka "Kansarka" sambabada, kansarka dhuunta, kansarka faruuryaha iyo kuwo kale oo badan. Dumarka sigaarka caba wakhtiga eey uurka yihiin waxay keentaa ineey dhalaan ilmo aad u liita oo misaankiisu ka hooseeyo ilmaha eey dhasho hooyo aan sigaar cabin. Sidoo kale, neefsiga qiiqa sigaarka qof kale cabayo ayaa iyadna keenta xanuuno dhibaato u geeysan kara qofkaas. Taasi waa sababta looga mamnuucay in sigaar lagu cabo meelaha bulshadu iskugu timaado. Markaa haddii aad sigaar cabto iska jooji, haddii aanad cabin iska ilaali in aad neefsato qiiqa sigaar qof kale cabaayo sababto ah adiga dhib ayaa ku soo gaari karta. Taariikhda Sigaarka. Waxa la sheegaa in qarnigii 9aad eey qabiilo ka mid ah beelahii degenaa Waqooyiga Ameerika sida qabiilka Maaya loo yaqaan iyo Aztecs isticmaali jireen buuriga ama tobaakada sigaarka laga sameeyo. Waxay ahay qarnigii 17aad markii buuriga sigaarka la keenay qaarada Yurub halkaas oo loo farsameeyay qaabka aan maanta u naqaano sigaarka. Sigaarka intiisa u badan waxaa dunida gaadhsiiyay gumeeystayaashii reer Yurub. Isticmaalka Sigaarka. Sanadkii 2002da tirokoob la sameeyay waxaa lagu ogaaday in qiyaastii 5.5 tiriliyan oo Sigaar ah warshadaha Sigaarku soo saaraan sanadkiiba; taaso oo eey cabaan in ka badan 1.1 bilyan oo dad ah. Inkastoo tirada cabitaanka sigaarka ee wadanada horumaray hoos u sii dhacayso, waxaa si xawaare badan u sii kordhaysa tirada dadka sigaarka caba wadanada soo koraya. Dhaqaalaha & Sigaarka. Warshado badan ayaa sameeya isla markaan dhoofiya Sigaarka. Ganacsiga Sigaarka. Sigaarka waxaa laga sameeyaa caleemaha iyo laamaha geedka buuriga, kuwaas oo laga beero meelo badan oo kala duwan. In ka badan, 70% caleenta buuriga la soo saaro dunida waxaa laga sameeyaa sigaar. Soo saarida buuriga aduunku 40% ayuu kacay intii u dhaxaysay 1971kii oo 4.2 milyan ton la soo saari jirey, iskuna bedeshay 5.9 milyan ton sanadkii 1997ka, iyo 7.1 milyan ton sanadkii 2010ka. Sidoo kale, wadano cusub ayaa ku soo biiray suuqa buuriga aduunka oo marka hore u xidhnaa wadano reer Yurub iyo labada Ameeriko. Wadano badan oo dunida soo koraysa ah ayaa bilaabay beerista iyo soo saarista buuriga. Soo saarka buuriga ee wadanka Shiinaha ayaa kordhay 17% sanadkii 1971 ilaa 47% sanadkii 1997, sababtoo ah qiimaha badeecadooda ayaa aad u hoosaysay. Guud ahaan, dunida waxaa la soo saaraa 6.7 milyan ton oo buuri ah. Wadanada ugu sareeya saarka buurigu waa Shiinaha (39.6%), Hindiya (8.3%), Brasil (7.0%) iyo Maraykanka (4.6%). Dhinaca kale, waxaa jira wadano badan oo tiro yar oo buuri ah soo saara. Kuwaas waxaa ka mid ah: Filibiiniska, Ruushka iyo Turkiga. Filim. Filim (ingiriis: film ama movie) waa muuqaal-socde ("motion pictures") la duubay ayadoo la isticmaalayo Kamera ama sawir-qabte. Filim waa sheeko habaysan oo loogu talo-galay daawasho lagana jiley taariikh ama dhacdo run ama khiyaali ah oo ku saabsan qof, dad, wadan IWM taas oo lagu soo koobay saacado dhowr ah gudahood looguna talo galay madadaalo ama wax-barsho. Filimka qisadiisa oo ugu yaraan socota dhowr daqiiqo (" short films " filimaanta gaaban) ilaa dhowr saacadood ("Normal films" ama filimaanta caadiga ah) ayaa u dhiganta sheeko sanado badan ama qarniyo ah. Samaynta Filimka. Dunidan aan maanta ku nool nahay waxa jiro shirkado ama shaqsiyaad badan oo filimaanta sameeya haba kala qiimo iyo qaayo sareeyaanee. Kuwa ugu caansan eed taqaano waxaa ka mid ah dallada weeyn ee Hollywood oo Maraykanka laga leeyahay, dallada weeyn ee Bollywood ee Hindiya, iyo Nollywood oo ah shirkada ugu filim soo saarista badan dunida oo laga leeyahay wadanka Naayjeriya. Sida runta ah, shirkadaha Mareeykanka ee la isku yidhaahdo Hollywood waxay soo saaraan qaar ka mid ah filimaanta ugu qaalisan dunida sidoo kale ugu tayada sareeya. Filimaanta ugu Qaalisan. Filimaanta qaar sameeyntooda waxa ku baxa lacag aad u badan - qaarkood $200 miylan ayaa lagu sameeyaa. Aad ayay u kala duwantahay kharashka lagu sameeyo filim iyo kan uu soo saaro. Inkastoo filimaantu leeyihiin qeeybo iyo jufooyin loo kala saaro, waxa dhamaantood wadaagaan in wakhtiga ugu badan ee filimku ku xidhnaado hal qof ("leading actor"). Qofkaasi waa kan oogu mishaharka badan dhamaan jillayaasha filimka, waana qofka oogu shaqada badan wakhtiga la sameeynayo filimka. Dhinaca kale waxa mishahar badan qaata jiheeyaha ("director") oo ah ninka hoowsha dhan kala wada ee qof kasta u sheegaya kaalinta uu kaga jiro filimka. Filimaanta ugu Kharashka Badan. The Pirates of the Caribbean - At World’s End (2006) iyo qeebtiisa kale ee Dead Man's Chest (2007) ayaa si wada jir ah loogu sameeyay lacag dhan $525 milyan taas oo ka dhigeeysa filimaanta kharshka ugu qaalisan lagu sameeyay, labadaas filim waxay soo saareen lacag ku dhow $2 bilyan. King Kong (2005) ayaa ku jira tobanka ugu kharashka badan asaga ooy ku baxday $207 milyan, isla markaana soo saaray lacag dhan $550 milyan. Filimaanta ugu Macaashka badan. Avatar (2009) ayaa wuxu yahay filimka kali ah ee ugu qaalisan dunida asago lagu sameeyay $237 milyan isla markaana soo saaray $2.7 bilyan oo dollarka Maraynkanka. Sidoo kale, filimka Titanic (1997) ayaa lagu tilmaama inuu ku jiro kaalinta 2aad ee filimaanta ugu macaashka badan dunida. Waxa lagu sameeyay $200 milyan waxaana lagu iibiyey lacag dhan $2.2 bilyan taas oo ka badan toban-jeer-laab macaash ah. Qeeybaha Filimaanta. Inkastoo filimaantu leeyihiin qeeybo iyo jufooyin loo kala saaro, Filim Soomaali. Marka laga hadlayo madadaalada, Bulsho-weeynta Soomaaliya waxay caan ku tahay oo aad loo yaqaan Ruwaayadaha kuwaas oo u dhigma filimaanta dunida inkastoo aanay duubneeyn. Hollywood. Holiwuudh, Hollywood (ingiriis: Cinema of the United States; carabi: هوليوود; sidoo kale: السينما في الولايات المتحدة) waa shirkado badan oo alifa, sameeya, jila, iibiya filimaanta madadaalada, waxbarashada, cilmiga, taariikhda, khiyaali, iyo guud ahaan majaajilo iyo suugaan kuwaasi oo laga leeyahay wadanka Maraykanka. Shirkadaha filimaanta sameeya iyo Shaneemooyinka dalka Maraykanka ayaa loo yaqaanaa magaca Hollywood, kuwaas oo ka mid ah ganacsiyada ugu macaashka iyo lacagta badan dunida. Hollywood waxaa xarun u ah magaalo xeebeedka Los Angeles, Kalifornia. Nollywood. Nollywood. Nollywood waa magaca guud ee loo yaqaano shirkadaha sameeya filimaanta ee dalka Najeriya. Shirkadahan waxaa la aas-aasay qiyaastii 1960-kii laakiin waxay soo caan baxdey oo suuqa dunida soo gashay 1990kii wixii ka dambeeyay. Sanadku markuu ahaa 2000 ayaa waxa lagu sheegay shirkada Nollywood in eey ku jiraan kaalinta labaad ee filim soo-saarista dunida, waxa ka horeeya Bollywood oo kali ah. Bollywood. Bollywood. Bollywood waa magaca guud ee loo yaqaano shirkadaha sameeya filimaanta ee dalalka Hindiya, Nepal iyo wadano kale oo qaarada Aasiya ku yaala. Bollywood waa shirkadaha oogu horeeya ee filim soo-saarista dunida. Koon. Koonka () waa jiritaanka guud ee dhamaan Meereyaasha, Xidigaha, Galaagsiyada, baaxado banaan iyo wixii ku dhex jira ee Walax "matter", noole iyo wax walba oo kale ah. Koonku aad ayuu u balaadhan yahay waxana lagu qiyaasaa in ka badan 90 bilyan sanadka-iftiinka. Sida uu sheegay Cilmi Fallagu koonkan eeynu ku nool nahay waxa jira in ka badan bilyan meere, kuwaas oo ku baahsan geesaha "koonka". Bahda Midaysay Qoraxdu. Sawiraantan hoose waa xubnaha ka tirsan Bahda Midaysay Qoraxdu iyo sharaxaada xajmiga Meereyaasha iyo dayaxyadooda. Qoraxda in ka badan 10,000 oo jeer ayay ka weeyn tahay isla markaana 41 trillion ayay ka mug iyo cuf weeyn tahay dhamaantood. Bahda Qoraxdu Midaysay. Bahda Midaysay Qoraxdu (;) waa qoraxda, 8da meere, dayaxyo badan oo ku wareega meereyaasha, dhowr duniyar iyo tiro badan oo dhagaxaan, baraf iyo hawoooyin ah; kuwaas oo dhammaantood ku wareega qoraxda oo badhtanka ku taala. Bahda Qoraxdu Midaysay waxay ka tirsan tahay nidaamka Galaagsiyada ee loo yaqaan The Milky Way. Waxaana la sheegaa in meerayaasha, dayaxyada, dunidayar iyo dhammaan walxaha ku jira bahdan ay sameeysmeen wakhti hada laga joogo 4.5 bilyan oo sano ka hor. Inta ugu badan cufka iyo mugu waxaa laga dhex helaa qoraxda oo ugu wayn dhammaantood, iyo meeraha Cirjeex oo ugu wayn meerayaasha sideeda ah. Afarta meere ee u dhow qoraxda - Waxaraxir, Dusaa, Dhulka iyo Farraare - kuwaas oo loo yaqaano Meere Dhagaxley, waxay inta ugu badan ka samaysan yihiin bir. Dhinaca kale, afarta meere ee banaanka u baxsan ee loo yaqaano Neefaha Waawayn - Cirjeex, Raage, Uraano iyo Docay - kuwaas oo aad uga jidh iyo xajmi wayn meerayaasha dhagaxleyda ah, waxay ka samaysan yihiin neefo. Labada meere ee ugu xajmiga wayn bahda midaysay qoraxdu, Cirjeex iyo Raage, waxay ka kooban jihiin curiyeha haydarojiin iyo hiliyaam, labada ku sii xiga ee Uraano iyo Docay waxay ka samaysan yihiin sheeyo dhalaali kara oo inta ugu badan ah baraf. Si kastaba ha ahaatee, bahda qoraxdu midaysay waxay leedahay deegaano ay ka buuxaan walxo yaryar. Tusaale ahaan, suunka asteroidska ee u dhaxaysa Farraare iyo Cirjeex, si la mid ah meerayaasha dhagaxleyda ah, waxaa ka dhex buuxa sheeyo yaryar oo ka samaysan bir iyo dhagaxaan. Meereha Docay xadka ka dambeeya oo loo yaqaano Suunka Kuiber (Kuiper Belt) waxaa laga helaa duniyo yaryar oo la qaab ah Docay. Meeshan waxaa ku jira in ka badan toban kun (10,000) oo sheey kuwaas oo hadii ay aad u waynaan lahaayeen aygu isku wareegi lahaa. Dunida yaryar ee ka dambeeysa Docay ee ku dhex jira suunka kubier waxaa ka mid ah asteroidka Ceres, Bluto iyo Eris. Lix ka mid ah meereyaasha, iyo ugu yaraan 3 ka mid ah dunidayar, iyo sheeyo yaryar oo kale waxaa ku wareega walxyo ka yar ayaga kuwaas oo loo yaqaano Dayaxa meere. Meeraha Cirjeex ayaa ugu dayax badan, ayadoo leh tiro dhan 67 dayax. Taariikhda Bahda Qoraxdu Midaysay. Dadku waxay waligoodba jeclaayeen ineey fahmaan isla markaana ogaadaan in duunyooyin kale oo sida dhulka ah jiraan. Shan meere (qoraxda, dayaxa, dusaa, waxaraxir, farraare, cirjeex iyo raage) oo isha lagu arki karo ayaa aqoon yar loo lahaa tan iyo tobanaan qarni ka hor, kuwaas oo saamayn ku lahaa dadkii wakhigaas noolaa. Wakhtiyadii hore dadka xidigyahanada ahaa waxay aqoon u lahaayeen sida iftiino gaar ahi cirka u dhex maraan, xidigaha qaar wakhtiyada ay soo baxaan, kuwaas ooy u isticmaali jireen ineey ku safraan oogada dhulka iyo badaha waawayn dhexdooda. Ilbaxnimooyinkii hore, sida Giriiga, Shiinaha, Baabiloon (Babylon) iyo kuwo kaleba waxay aaminsanaayeen in dhulku badhtan u yahay dhammaan koonka. Baabiloon. Ilbaxnimadii ugu horeeysay ee yeelata aqoon iyo fahan meerayaasha waxay ahayd Baabiloon (babylon) oo ku dhex taalay MesobotaamiyaBabylon, and indeed all pre-modern civilizations, wakhtiyadii u dhaxaysay 2'000 sano ilaa 1'000 sano ciise hortiis. Qoraalo duug ah oo ku beegan 700 sano ciise hortii kuwaas oo ka hadhay ilbaxnimadii Baabiloon waxa ku xusan liiska dhowr meere uu ka mid yahay waxaraxir. Sidoo kale waxaa ku qornaa liiska socodka meereyaasha waxaraxir, dusaa, farraare, cirjeex iyo raage; iyo meelaha ay ka iftiimaan wakhtiga habeenkii iyo wakhtiyada la arki karo sanadka. Boqortooyadii Hindiya. Qiyaastii sanadkii 499 ciise hortii ayaa xidigisyahan Aryabhata ee wadanka Hindiya sheegay in dhulku ku wareego xariijintiisa, taasi oo uu ku qeexay in wareega dhulku ka yimaado dhanka galbeed. Sidoo kale wuxuu aaminsanaa ineey jiraan tiro kale oo meerayaal ah, dhamantoodna ay ku wareegaan shay ka wayn. Si kastaba ha ahaatee, ardey baranayay Cilmi Fallaga sanadkii 1500 Nilakantha Somayaji ayaa sii horumariyey qaacidadii Aryabhata, asagoo ku daray in dhulku sameeyo wareeg dheer oo uu ku wareego udub dhexaad, iyo in meerayaasha kala ah Waxaraxir, Dusaa, Farraare, Cirjeex iyo Raage dhammaantood ku wareegaan qoraxda. Dowladii Muslimiinta. Horaantii qarnigii 11aad ayaa aqoonta iyo cilmiga dowladii Islaamiyiintu aad u horumarisey fahanka iyo adeegsiga Cilmi Fallaga. Waxaa jirey dugsiyo gaar u ah barashada cimiga xidigaha, kuwaas oo lagu baran jirey wakhtiyada iyo meelahay ay ka soo baxaan xidiguhu isla markaana safarleeydu u isticmaali jireen jiheeye ahaan. Waxa la sheegaa in badhtamihii qarnigii 12aad xidigisyahan ibn Bajjah uu sheegay inuu uu arkay labo meere oo waji madoow aadna ugu dhow qoraxda, kuwaas oo uu horaantii qarnigii 13aad uu ku fasirey saynisyahan Qotb al-Din Shirazi ineey ahaayeen meerayaasha Waxaraxir iyo Dusaa. Taasi waxay muujineysaa heerka aqoonta fiican eey Muslimiinta wakhtigaas u lahaayeen cilmiga xidigaha iyo sida ay u isticmaali jireen. Reer Yurub. Horaantii kacaankii sayniska ee qaarada Yurub waxaa la fahmey in meerayaashu yihiin duunyooyin dhisan lehna jidh la mid ah kan dhulka. Aqoonyahanadii Cilmi Fallagu waxay isku keeneen cilmigii xidigaha ee dhammaan dunida ka jirey. Waxay ogaadeen in dayaxa iyo qoraxdu ka duwan yihiin meerayaasha kale, sidaas darteed waxay ku dareen liis ka duwan liiska meerayaasha. Horaantii qarnigii 17aad waxay heleen in meereyaasha Cirjeex iyo Raage yihiin duni ka wayn dhulka. Tan iyo intii laga gaadhayay qarnigii 19aad fahanka iyo aqoonta xidigaha iyo meerayaashu way isa soo tarayeen. Qarnigii 19aad & 20aad. Qarnigii 19aad dhexdiisa xidigisyahanadu waxay ogaadeen in duunyooyinka yaryar, sida Ceres, Pallas iyo Vesta, aanay ahayn meere laakiin ay yihiin duni yar sidaas darteed wax lagu magacaabay "Asteroids". Sanadkii 1846dii waxaa la helay meeraha Docay (neptune) kaasi oo lagu daray liiska meerayaasha. Si kastaba ha ahaatee, horaantii qarnigii 20aad waxaa la helay dunida yar ee Buluuto (pluto) taasi oo wakhtigaas la aaminsanaa ineey ka xajmi weeyn tahay dhulka, waxaana si dhakhso ah loogu aqoonsaday meeraha 9aad. Qarnigii 21aad. Qarniga 21aad wuxuu ku bilaabmay ayadoo aqoon fiican loo leeyahay meerayaasha, dayaxyada, qoraxda, dunida yar, asteroidska, iyo dhammaan walxaha ku dhex jira Bahda Midaysay Qoraxdu. Sidoo kale, waxaa muran adag ka aloosmay in Buluuto ay ka mid ahaato meerayaasha iyo in loo aqoonsado duni yar. Ugu dambayn sanadkii 2006da waxaa la isla af-gartey in buluuto loo yaqaano duni yar, taasi oo tirada meerayaasha bahda midaysay qoraxda ka dhigeeysa sideed meere (Waxaraxir, Dusaa, Dhulka, Farraare, Cirjeex, Raage, Uraano iyo Docey). Dhinaca kale, maadaama teknoolajiyada ilbaxnimada dadku horumartey waxaa la sameeyay teleskoobyo waawayn oo lagu fiirinayo "baho qoraxyeedyo" kale, galaagsiyo kale iyo dhaamaan xidigaha ku baahsan koonka. Sidoo kale, wakhtigan waxaa la dul tagay dayaxa, dayaxgacmeedyo iyo satelaatyo ayaa hawada loo direy, dayaxgacmeed isagu ismaamulaya ayaa Farraare lagu dejiyay, xidigo badan iyo galaagsiyo badana waa la magacaabay. Qoraxda. Qoraxdu (sun) waa xidigta iftiimisa, kulaylka gaadhiisa isla markaana cufisjiidad ku heeysa dhammaan meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay. Miisaanka iyo cufka qoraxdu wuxuu la mid yahay 332,900 kan meeraha dhulka. Sidoo kale, bu'da dhexe ee qoraxda waxaa ka yimaada heerkulka, falaadhaha radiationka, elektaromagnetik radiation, iyo 400 ilaa 700 nm oo falaadhaha ileyska muuqda ah. Cadaymo la arkey waxay xaqiijiyeen in barta qoraxdu ku taalo suurto gelisay in dhulka ka jirto nololi. Jiritaanka meerayashu waxay ku xidhan tahay nolosha qoraxda. Hadii isbedel ku yimaado qoraxda nolosha dhulka iyo waxkasta weey doorsoomayaan. Sida la qiyaasayo, Hal bilyan sano ka dib, midabka qoraxdu waa isbedeli iftiinkuna waa sii kordhi sababto ah Hiliyaamta bu'da qoraxda ayaa sii kordheeysa taas oo keeni doonta in 10% kordho iftiinka, heerkulka iyo falaadhaha khatarta ah ee ka soo baxa qoraxda; halka 3.5 bilyan sano ka dib ay badan doonto 40%. Aqoonyahanada Cimiladu waxay sheegeen isbedelkaas qoraxda ku yimid wakhtigaas sare u qaadi ilayska halista ah ee "radiation" taas oo lumin doonto biyaha badaha dhulka. Wakhti yar gudaheed, waxaa kor u kici heerkulka oogada sare ee dhulka, sidoo kale isku-wareega Kaarboon Ogsaydh CO2 oo muhiim u ah nolosha dhirta ayaa jaha wareeri iskuna bedeli Kaarbon afar (C4) oo sun ah. Dhirtu haday ka dhamaato dunida waxaa dhici in la waayo hawada Ogsajiin midaas oo sababaysa dhimashada noolaha oo dhan. Hal bilyan sano oo kale kadib, heerkulka maqaarka sare ee dhulka wuxuu gaadhi, ugu yaraan, 70 degree Salsiyas midan oo jaho-wareer ku keenaysa miisaanka iyo cufis-jiidadka dunida. Midabka qoraxdu wuxu noqon casaan 5 bilyan sano ka dib, isla markaan gacanka qoraxdu wuxuu gaadhi meel ka badan 250 jeer meesha uu hada joogo. Wakhtigan lama hubo, sida dhulku noqon, laakiin waxa la og yahay in wareega dhulku isbedeli sababto ah aad ayuu uga fogaani qoraxda. Mudo yar ka dib, bu'da qoraxdu waxay isku bedeli cadaan bilaa kul iyo ileys ah, halkaas ayaana ugu dambeeysa isku xidhnaanta Bahda Qoraxdu Midaysay. Meeraha Dhexe. Afarta Meere ee u dhow qoraxda, kuwaas oo loo yaqaano Meere Dhagaxley sababtoo ah waxay ka samaysan yihiin dhagaxaan iyo macdano bir ah. Intooda u badan waxay leeyihiin tiro yar oo dayaxaan ah ama maba laha. Qaabdhismeedka jidhkoodu wuxuu ka samaysan yahay oogo sare oo ka kooban macdanta silikates, iyo biro ay ka mid yihiin aayron iyo nikel kuwaas oo sameeya ubucda dhexe ee meerahaasi. Meerayaasha Baxsan. Afarta meere ee banaanka u baxsan waa meereyaasha Neefaha Waawayn ee Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo ah 99% walxaha ku wareega qoraxda. Cirjeex iyo Raage ayaa waxay yihiin tobanaan kun oo jeer miisaanka iyo muga dhulka, waxayna ka samaysan yihiin isku dhisyo haydarojiin iyo hiliyaam. Dhanka kale, Uraano iyo Docay waxay leeyihiin 20 jeer laab muga dhulka waxayna ka samaysan yihiin macdano dhalaali kara oo ka kooban baraf. Dunida Yar. Waxa jira tiro dhowr ah oo meereyaal yaryar ah kuwaas oo loo yaqaano duniyar waxaana ka mid ah Bluto. Dunida yar ee bluto waxy u jirtaa qoraxda masaafo dherer oo dhan 39 AU waana tan ugu wayn dhowrka duniyar ee la yaqaano, waxaana la helay sanadkii 1930kii ayadoo wakhtigaas laga dhigay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxda Midaysay. Ka dib, sanadkii 2006da ayaa laga saaray liiska meerayaasha ayadoo loo aqoonsaday in bluto tahay duniyar. Tirada Dayaxa Meereyaasha. Dayaxa meere waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, neef iyo isku dhisyo kale taasi oo ku wareegta meere. Tusaale ahaan, dayaxa meeraha dhulka. Waxaa jira 173 dayax oo ku meeraysta meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay, iyo sideed kale oo ku wareega dunida yaryar. Meereyaasha Waxaraxir iyo Dusaa ma lahan wax dayax ah, Dhulku wuxuu leeyahay hal dayax, meeraya afaraad Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Neefaha Waawayn waxay leeyihiin tiro badan oo dayaxyo ah, kuwaas oo qaarkood le'eg yihiin xajmiga dayaxa dhulka. Meeraha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Waxaa ku xiga meeraha Raage oo leh tirada labaad ee ugu badan dhammaan sideeda meere ee bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo ah 62 dayax. Dhinaca kale, meeraha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Meeraha Docay wuxuu leeyahay 14 dayax. Si kastaba ha ahaatee, duunyooyinka yar qaar ka mid ah waxay leeyihiin dayaxyo yaryar oo ku wareega ayaga. Dunida yar ee Ceres ma lahan wax dayax ah, laakiin dunida yar ee Bluto waxay 5 dayax oo wareega. Sidoo kale, dunida yar ee Haumea waxay leedahay 2 dayax, waxaa iyadna hal dayax leh dunida yar ee Eris. Waxaa la aaminsan yahay in dayaxyada qaar ay ka jirto nolol, sida dayaxa Titan ee Cirjeex iyo bisha Triton ee meeraha Docay, laakiin lama hubo ineey jirto midaasi. Dayaxa Dhulka. Dayaxa dhulku waa kan ugu weeyn dhammaan dayaxyada meereyaasha Bahda Qoraxdu Midaysay kaas oo la odhan karo wuxuu ka wayn yahay meereyaasha yaryar qaarkood. Cufis-jiidadka u dhexeeya dhulka iyo dayaxa ayaa keena mowjadaha badaha, taas mi la mid ah ayaa keentay isku-xidhnaanshaha labadooda. Dayaxa oo ku socda xawaare dhan 1.022 kilomitir ilbiriqsigiiba, ayaa waxay ku qaadataa 27 maalmood, 7 saacadood iyo 43 daqiiqo in uu hal mar ku wareego dhulka. Dhinaca kale, isku wareega dayaxu (circumference) waa 10, 921 km; cufkiisuna waa 2.1958 ×1010 km3 halka mugiisu yahay 7.3477 ×1022 kg. Maadaama dayaxa cirkiisu aad u khafiif yahay falaadhaha qoraxduna toos u soo taabtaan oogada dayaxa ayaa heerkulkiisu aad u sareeyaa ugu yaraan waa 100 Kalfin ugu badnaana wuxuu gaadhaa 390 K. Jidhka dayaxu wuxuu ka samaysan yahay iskudhisyo kala duwan kuwaas oo u badan curiyeyaasha kala ah: Argon, Hiliyaam, Sodhiyaam, Botashiyaam, Haydarojiin iyo "Raadon". Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Sanadkii 2004 wixii ka dambeeyay ayaa wadanada Jabaan, Hindiya, Shiinaha iyo Yurub saldhigyo ka sameeysteen dayaxa. Inkasto dayaxu lahayn cir sare oo ka difaaca kulka qoraxda, cilmi baadhis la sameeyay waxay muujisay in dayaxu leeyahay biyo laga heli karo cidhifyada dayaxa iyo oogada sare dhexdeeda. Dayaxa Farraare. Meereha Farraare (Mars) wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Dayaxyada Bluto. Dunida yar ee Bluto oo wakhtiyadii hore loo aqoonsanaa ineey tahay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay, balse sanadkii 2006da loo aqoonsaday ineey tahay duniyar; ayaa waxay leedahay 5 dayax oo ku wareega ayada. Muuqaalka Meere. Muuqaalka meere waa mid ku xidhan awooda cufka iyo muga ee ku taxan awooda cufisjiidadka isla markaana keenta awood elektaromangantig isku haysa muuqaalka meere oo ka dhigtay mid goobo ah. Marka xadi go'an oo cuf ah uu ku xidhmo awooda cufisjiidadka oo u soo jiidta badhtanka walaxdaasi taasi ayaa keenta in sheygaasi yeesho qaab wareegsan. Dhamaan meerayaasha, xidigaha, dhagaxaanta waawayn, dunida yar iyo walxaha kale ee koonka dhex sabeeynaya waxay leeyihiin qaab dhismeed goobada u dhow, taasi ooy sabab u tahay isku soo jiidashada bu'da dhexe ee shegaas oo cufisjiidadku ku hayo badhtanka. Qaabdhismeedka Dhexe. Meere kasta wuxuu ku bilaabmay marxalad dareere ah; samayska marka hore, sheeyada miisaanka culus, ee qarada adag leh waxay iskugu tagaan bu'da ama badhtanka ayadoo inta fudud soo marto korka sare isla markaana ku qaboowdo ka dibna adke noqoto. Sidaas darteed, meere kasta waa kala duwan yahay xubnaha ku jira ubucda ama qeybta dhexe. Dhinaca kale, meerayaasha dhagaxleyda ahi way ka duwan yihiin meerayaasha neefaha waawayn. Kuwa dhagaxleyda ahi waxay leeyihiin qolof adag oo ku dahaadhan iyo ubuc ka samaysan curiyeyaal bir ah sida Aayron, Nikel iyo iskudhisyo Silikoon ah, halka neefaha waawayni ku daboolan tahay daruur hawo iyo adke jilicsan ah. Wareega Sanadle. Sida la isku waafaqay, dhammaan meerayaashu waxay ku wareegaan xidig. Tusaale ahaan, meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay dhammaantood waxay ku wareegaan qoraxda, jiho la mid ah tan qoraxdu u ged-gedoonto (waa qaab la mid ah habka saacadu u wareegto "clockwise"). Ugu yaraan, hal meere, WASP-17b, oo aad inooga fog ayaa la arkey inuu u wareego jiho ka duwan tan xidigtiisu u gedoonto. Wakhtiga ay meere ku qaadato inuu dhamaystiro hal wareeg oo uu ku soo duurayo qoraxda waxaa loo yaqaanaa "sanad". Hadaba sanadada meerayaashu way kala duwan yihiin taasi oo ku xidhan kolba masaafada iyo fogaanta uu u jiro qoraxda. Meeraha ugu fog masaafada qoraxda ayaa ugu sanad dheer isla markaana ugu socod gaaban sababtoo ah aad ayuu uga dheer yahay cufisjiidadka qoraxdaasi. Gedgedoonka Meere. Meere kasta wuxuu ku gedgedoomaa (rotate) xariijin udub-dhexaadkiisa ah taasi oon la arki karin. Gedoonkaasi meere oo ka soo bilaabma bari ilaa galbeed ayaa waxay keentaa maalinta iyo habeenka, sababtoo ah iftiinka qoraxda ayaa kolba dhinac ka mid ah meerahaais u muuqda. Inta u badan meerayaasha bahda qoraxdu midaysay waxay u soo gedoomaan hab waafaqsan wareega saacada, marka laga reebo meeraha Uraano oo asaga lagu wado in uu u gedoomo jiho lid ku ah wareega saacada. Gedgedoonka meerayaashu way kala duwan tahay, meeraha Dusaa waxay ku qaadataa dhowr saacadood inuu dhamaystiro gedoon xidhan, taasi oo ah habeen iyo maalinta Dusaa; halka meerayaasha waawayn ee neefta ah ay ku qaadato maalmo badan iney sameeyaan hal gedoon oo dhamaystiran. Nolosha Ka Jirta Bahda Qoraxdu Midaysay. Ilaa iyo hada inta la ogyahay meeraha kali ah ee nolol ka jirto waa meeraha dhulka. Nolosha meeraha dhulka oo guud ahaan loo yaqaano "biosphere", ayaa waxa la aaminsan yahay ineey bilaabantay (qiyaastii) 3.5 bilyan sanno ka hor. Dhulku wuxuu hooy u yahay malaayiin nooc oo noole ah, kaas ooy ka mid yihiin "Aadamuhu". Ilaha Macdanta iyo habka is-daba-wareega biyaha ayaa ah mid u gaar ah meerahan isla markaana suurto gal ka dhigey ineey taageerada noolaha degan dhulka. Sahaminta Meerayaasha. Sawiraan ka kooban xubnaha Bahda Midaysay Qoraxdu iyo sharaxaada xajmiga Meereyaasha iyo dayaxyadooda. Qoraxda in ka badan 10,000 oo jeer ayay ka weeyn tahay isla markaana 41 tiriliyan ayay ka mug iyo cuf weeyn tahay dhammaantood. Dhagax. Dhagax () waa adke ("solid") ka sameeysan macdan badan oo is-heeysata. Dunidan aan ku nool nahay waxay ka sameeysan tahay dhagaxaan, carro iyo macdano kale. Dhagaxa ayaa yaraanka marna wuxuu noqon karaa qar iyo buur. carada ayaa ah wax ka yimid dhagax ama qar bururay. Macdan. Macdan (ingiriis: mineral; carabi: معدن) waa maaddooyin uu dhagaxu ka dhisan yahay. Biraha badankooda waxaan heli karnaa iyagoo ah ayoonno ku jira iskudhisyo kiimikeed oo macdan ah. Macdan badan iyo xoogaa carro ah markeey is-qabsadaan waxaa loo yaqaanaa dhagax. Docay. Docay (Amxaari: ነፕቲዩን) waa meereha sideedaad (8) ee tirada meereyaasha Bahda Midaysay Qoraxdu iyo midka oogu fog inta uu u jiro qoraxda. Sidoo kale, Docay waa meeraha afaraad (4) ee ugu xajmiga weyn iyo midka sadexaad (3) ee ugu muga badan culeeyska meereyaasha. Docay (summad: ♆) waa meere siddeedaad ee Baho cadceedeed. Neptune waxaa loo yaqaan Rafaa ama Docay, gaaska, iyo waxa la magacaabay ka dib ilaah badda Neptune oo ku sugantahay Roman. On 24 August 2006, markii sumalka Caalamiga ah ee Midowga go'aansaday in halkay ka dib dambe u ahaa meeraha ah, Neptune noqday meeraha ugu fogaa ee nidaamka qoraxda. Neptune ahaa meeraha ugu fogaa ee nidaamka qoraxda ayaa sidoo kale inta u dhaxaysa 1979 iyo 1999, tan iyo markii halkay ka ahayd dhaw oo qorraxda ka sii Neptune. Neptune aad uula mid Triton, labada kooban atmosfeerta iyo kiimikada - labada badanaa of hydrogen, helium iyo methane ka kooban. Neptune [9] uu qaato in ka yar kala badh iftiinka qoraxda sida ugu badan ee Triton, laakiin kulaylka ka qayib ay gudaha dhigaysa Neptune hiinfaadhid badan Triton. Inkastoo Neptune waa meelo ka fog oo qorraxda ka sii Triton ma, waxa ay leedahay jawi badan livelier. Waxay leedahay dabaylo in gaari karto in ka badan 2 000 km saacadiiba, taas oo ah xawaaraha dabaysha ugu sareeya ee nidaamka qoraxda. Muujinta The ugu caansan ee Neptune leeyihiin lahaa kaalinta weyn ee mugdiga ah. Waxa lahaa ballaciisu yahay ee ku saabsan 16 000 kiilomitir iyo waxa ay hadda baxeen [10], iyo aad uula mid ahayd Jupiter ee Great Red Spot. Triton waxaa la janjeerin 28 digrii, ku dhawaad ​​ugu badan ee Dhulka. [11] Masaafada u dhaxaysa Earth iyo Neptune wuxuu ku saabsan yahay 4.4 bilyan oo km oo wadin 110 km / h, waxaa ay qaadan lahayd oo ku saabsan 4500 sano. Xataa xuku ku qaadan lahayd muddo aad u dheer, tusaale ahaan marka aad tegi lahaa 11 kilomitir labaad, waxaa ay qaadan lahayd oo ku saabsan 12-13 sano. 5.3 bilaha cusubu dhashaan dibadda ah Neptune Bilowgii [Wax ka bedel | edit isha] Ayaa Neptune iyo kooxda kale ee gaaska malaha sameeyay hab ka duwan nidaamka iyo barxadda hoose qoraxda iyo waxaa jira aragtiyaha kala duwan oo ku saabsan asalka. Sida oo dhan meerayaasha kale ee la sameeyey harta Neptune ka soo daruur gaaska iyo boodhka meel bannaan in umushay qorraxda ka. Ka dibna waxaa jira laba aragtiyood ugu muhiimsan ee ku saabsan sida kooxda gaas sameeyay. Mid ka mid ah waa in uu qayb ka mid ah baraf iyo siigada ka bartay iyo biireen si ay meerayaasha dibadda ah diirkja adag, taas oo markaas soo jiidatay gaasas iyada oo cuf. Kan labaadna waa in cad ee quruurux meel bannaan oo ku hareeraysnaa qorraxda dhalinyarada iftiimisay hoos galay kubadaha yar oo boodhka gaaska iyo kaas oo kadibna waa la wada jabi galay meerayaasha. In ka badan malaayiin sano ee Qurub adag ka bartay kasta oo kale oo markaa aad loo dhiso ilaa uu accumulations badan oo dhagax iyo bir ah, lagu magacaabo planetesimals. Waxay si tartiib ah u noqday weyn oo ku filan in ay cuf gaar ah soo jiidan lahaa arrinta more. Mararka qaarkood waxay ka bartay iyo wada biireen. Sababta uu Neptune ka yar tahay kooxda gaas oo barxadda hoose waxaa laga yaabaa in ay jirto wax ka yar ee ka jira qaybaha sare ee nidaamka cusub ee - sameeyay qoraxda. [12] Orbit [Wax ka bedel | edit isha] Muddo dul qaado Farraare waa mid aad u dheer sababtoo ah meere ka fog qorraxda, oo ku saabsan soddon unugyo ah sumalka uguma waa. Waxay qaadataa planet 165 sano si ay u dhamaystiraan mid kacaanka agagaarka qorraxda. Neptune soo laabtay July 11, 2011 [13] in ay dhibic ee ay idiinna ahayd markii la ogaado in 1846, oo halkaas ku noqon doonaa sanadka soo socda 2176th [10] Cilmi baadhayaashu waxay leeyihiin arkay in Farraare idiinna duwan la filayo, iyo qiyaasayey in ay tahay sababta oo ah waddada waxaa saamayn ku jiido ee jiidashada shay ka baxsan idiinna ee Neptune. Marka ay ka heleen halkay ka haysteen in uu ahaa mid ka mid ah in carqaladeeyey idiinna ee Neptune, laakiin halkay ka leeyahay tiro aad u yar in ay saameynta badan Neptune. Waxaa la dibna wuxuu qiyaasayey in ay jirto meere weyn oo ka baxsan halkay ka ee idiinna in ay saamayn ku koorsada. Hadda la rumaysan, si kastaba ha ahaatee, in ay tahay alaab halkii more saamaynaya waddada Neptune sida Sedna. Properties Jirka [Wax ka bedel | edit isha] Neptune waa sida Jupiter, Saatun iyo Triton waxay Rafaa gaaska. Waxaa in yar ka yar yahay Triton laakiin culeyskiisu more, taasoo ugu isafgaradka meerayaasha gaaska ka dhigayaa. Waxaa la rumeysan yahay in Neptune leeyahay core ka kooban Silicon, birta iyo qaar kale oo culus. Qiyaastii xuduntii uu jiro intay galkeeda ka mid ah methane dareere ah, ammonia iyo biyaha. Qiyaasaha ayaa muujinaya in xudunta u leeyahay heerkul ah oo ku saabsan 7000 Celsius, waa gubniinka dusha qorraxda ee. Dhismaha Inner [Wax ka bedel | edit isha] Neptune u muuqataa in ay ku dhowaad gebi ahaanba ka kooban yihiin lakabka ah maqaar saar ka kooban hydrogen, helium iyo ammonia;. Qoto dheer hoos ku daruuraha, oo ku saabsan 8000 KM u dusha meere ee la arki karo, waa go'iisii ​​, oo ka kooban baraf, ammonia iyo methane [14] Stock Tani waxaa joogto at ah oo ku saabsan siddeetan kelvin, cadaadiska here wuxuu ku saabsan yahay mid jawi. Waxa kale oo ay u eg yihiin Jaakada ee waa xarunta field magnetic Farraare. Inta lagu jiro galkeeda waa lakab khafiif ah oo ah hydrogen iyo helium, heerkulka ee gobolka tani waa qiyaastii 250 kelvin, iyo cadaadiska atmosfeerta waa sare at 200 000 atmospheres. [14] Core Meeraha ayaa waxay leedahay ballaciisu yahay ee ku saabsan 7,500 kiilomitir in ay hodan ku tahay birta iyo macdanta kale. Heerkulka core ku saabsan yahay sidii la mid ah sida ay Sun ee photosphere, in waxay ku saabsan tahay 6500-7000 Kelvin. Waxaa jira aragtiyaha in kulaylka ka imaan karaa Nabaad guurka nukliyarka xuduntii, Kuwo kalena waxay rumaysan yihiin macdanaha kala duwan in la falgala kasta oo kale, waxay la mid yihiin waxa ka dhacaya Saatun ah. Cadaadiska in asaasiga ah waa qiyaastii 6 million atmospheres. [14] Khaatumo [Wax ka bedel | edit isha] Jawiga Neptunian waa in buluug midabka, laakiin haddii kale waxaa yar in la kala saaro ka soo jawi Triton ah. At dhulbaraha, waxaa suurtagal ah in ay daawadaan guutooyinkiisii ​​oo barbaro ah iyaga gudbaya iyo guutooyinkiisii ​​oo. Neptune waa ka badan firfircoon ka badan Triton. Waxyaabaha kale, helay Voyager 2 inta ay safarka ee la soo dhaafay kaalinta madow ee, kaas oo lahaa ballaciisu yahay ee ka weyn 10 000 kiilomitir. Later, indha-indhaynta leh waxlaxaha Space muraayada shaaca ka qaaday in this kaalinta gabiahaan, sidaas this ifafaale ku tirinnaa in Farraare jawi waa mid aad u firfircoon oo u furan in la beddelo. [15] Qaab dhismeedka [Wax ka bedel | edit isha] Voyager 2 sawiray oo hooskii daruur ugu horeeya on meere kale Jawiga badanaa ka kooban yahay qiyaastii siddeetan boqolkiiba hydrogen, siddeed iyo toban boqolkiiba helium iyo laba boqolkiiba methane. Sida Triton waa methane kaas oo ku siinaya planet midabka by dha light cas. Kuleylka in Neptune ka helo qorraxda kuma filna in uu ordo nidaamyada cimilada, si ay u la rumeysan yahay in kulaylka ka iman kartaa il kasta oo gudaha ah ee kulaylka, iyo tan markaas kicin lahaa waaweyn isbedel atmosfeerta. [16] Sababtoo ah Voyager 2 daruuraha in lagu tuuray oo hooskii on heer daruur hoose la sawiro, cilmi- gashay inay soo aragga cabiro kala duwan yihiin height ka dhex dhasha heerarka daruur sare iyo kuwa dhexe ee. [11] Farraare jawi waa mid ka mid ah qabow ee koonkan iyo heerkulka dhaladooda daruurtii noqon karaa yar intii toddobaatan kelvin (-200 ° C). Dabaylaha [Wax ka bedel | edit isha] Farraare jawi leeyahay dabaylo nidaamka qoraxda ee ugu xoogga badan, oo leh xawaare ah ugu yaraan 2100 kilomitir saacaddii. [17] dabaysha on Neptune sidoo kale wuxuu leeyahay sifooyin kale marka loo eego meerayaasha kale. Seynisyahanno ku jirtay mid aad u adag si loo ogaado halka ay dabayshu waa inay afuufaan ku wareegsan dhibco mugdi ah. The xaaladaha dabayl korkeeda, inkastoo aan sidaas la yaab leh, laakiin dabaylaha afuufi dhinaca galbeed waa ka ku waani. On Jupiter, Saatun iyo Triton dharbaaxeen oo xagga bari, laakiin at Neptune guuro dabaylo xagga wareeg meere ee. Marka la daawashada dhow ee dunida korkeeda oo go'aan xawaaraha dabaysha dhici karta inay keentay maqnaanshaha kulaylka. In jawi diiran abuuray qas badan oo kaa caawin kara hakin dabayluhu. Xaqiiqadaas, cilmi- sharixi kartaa xawaaraha dabaysha Farraare. [18] Great Dark Spot [Wax ka bedel | edit isha] On August 27, 1989 yimid probe meel bannaan oo Voyager 2 ilaa Neptune, aaladaan oo kaliya in halkaas. Voyager 2 helay boos mugdiga on meere ee soo hijrootay dhulalka koonfurta lala boos yar yar mugdiga iyo daruur aan caadi ahayn oo cad, waxaa lagu magacaabaa mooto. Kaalinta u weyn yahay oo ku saabsan kala badh sida weyn oo sida Jupiter ee Red Spot. Waxay ka kooban tahay, sida on Jupiter, duufaan weyn. Waxaa la arkay in, dabaysha ayaa ka yahay 600 mitir ilbiriqsigii bartii mugdiga. Sannadkii 1994, waxlaxaha ahaa dhanka Neptune, iyo waxa la ogaanin in kaalinta madow ee la arkay shan sano ka hor lahaa la waayay. Waxay sameeyeen hase yeeshee ka heli a kaalinta mugdiga cusub on meere ee u hijroodeen. Taas macnaheedu waa in jawi Neptune waxaa la soo shubto. [11] Kor u magacaabay xilalka iyo tirada qaababka daruur lagu arkay on Farraare soo hijrootay dhulalka koonfurta by waxlaxaha inta u dhaxaysa 1996-2002. Isbedelka Seasonal [Wax ka bedel | edit isha] Haddii aad is barbar dhigi doonaa fiirooyinka ayaa la sameeyey intii u dhaxaysay 1996 iyo 2002 ayaa suurtagal ka heli yar kordhiso khiyaamo ah ee xilalka guud meere ee, qiyaastii boqolkiiba shan ilaa toban. Tani waxay ifafaale waxaa lagu sharaxi karaa koror ballaaran ee reflectivity ee qaar ka mid ah marsami khafiif ah, halkaas oo magacaabay xilalka laba jibaarmay. Tani waxay la xiriiri karaan isbedel xilliyeed. [15] Årtidsväxlingarna on Neptune qaadataa qiyaastii 165 times sidii waqti aad u badan sida kuwa dhulka, iyo isbedela ee ugu sareeya ee iftiinka qoraxda waa ka baxsan 900 times weyn marka loo eego dhulka. Model A fudud ku salaysan xilli matoorada stock muujinaysaa in kororka iyo hoos u dhac uu yahay mid la xidhiidha korodhka magacaabay xilalka. Neptune gaaro dhalaalayaa ugu badnaan shan iyo toban sano ka dib solstice xagaaga kasta, taas oo macnaheedu yahay in qiimaha next ugu badnaan waxay ka dhici doontaa mararka qaar agagaarka 2025. [15] Field magnetic [Wax ka bedel | edit isha] Neptune leedahay beer magnetic la mid ah Triton in ay magnetosphere. Sida for Triton field magnetic keli ahi xoog dhidibka wareeg ah (41 °). Waxaa laga soo qaadayaa, sidaas darteed, ay hadda in jihada xad dhaaf ah kuwan beeraha magnetic waxaa sabab u ah isusocodka ee gudaha ee Planetary oo aan on Triton aanay sinaba u axial waaweyn, sida aan hore qiyaasayey. Oo siddooyinkooda ah Farraare [Wax ka bedel | edit isha] Oo siddooyinkooda ah Farraare, laga arki Voyager 2 Neptune ayaa, sida kooxda kale ee gaaska, oo siddooyinkoodana. Fiiro ah Ground ku salaysan muujiyeen kaliya inay siddooyinkiisa ku -goobeed, halka Voyager 2 muujiyey buuxa iyo xiran yihiin oo siddooyinkooda ah. Oo siddooyinku waxay ku yihiin aadka u madow iyo malaha ka kooban boodh dhagax. Mid ka mid ah lix siddo waa u muuqday leeyihiin qaab-dhismeedka qaloocin ku waani. Caddayn in siddooyinku waxay ku dhamaystirnayn yimid oo kaliya in bartamihii 1980, markii occultations si dharci daro mararka qaarkood muujiyeen il jabin ah oo dheeraad ah ka hor ama ka dib star meeraha occluded ah. Images qabsaday 1989 by Voyager 2 caddaynaysaa this, in wixii ay heleen oo nidaam leh dhowr siddo si miyir beelid. Giraanta ka xigtaa waxay, Adam Ring, waxaa ku jira saddex Afayeen joogto ah, taas oo markii dambe wax ayaa loo magacaabay Liberte, Egalite, iyo Fraternité (Liberty, Sinaanta iyo ubadkooda ku). Haddi ay jiraan Afayeen ku leeyihiin way adag tahay inaad sharaxdo sababta oo ah shuruucda makaaniyada quruxsan si deg deg ah ku milmi waa giraan ah dhqaalaha. Maleeyo in ay tahay jiido ee jiidashada of Galatea, dayaxa, kaas oo uu ku yaal xaq on siddooyinkiisa, taasoo ekerstrukturen. Siddo Dhowr helay by camera Voyager. Giraantii dhuuban Adam kaas oo been 63 000 mayl ee xarunta of Neptune, Leverrierringen doono iyo barka ka khafiifsan No ku yaal 53,000 km oo 42,000 km from xarunta meere ee. Faa'iido A fainter dibadda ka yimid Leverrierringen ayaa loo magacaabay Lassellringen. Waxaa ku yaalla qaybaha sare ee Aragoringen at 57 000 kiilomitir. [19] Fiiro ah Ground ku samaysay sanadkii 2002 iyo 2003 ayaa muujinaya in siddo waa Farraare ka badan deganayn intii hore ka maleeyay in ay yihiin. Gaar ahaan, taasi waxay khusaysaa Libertéringen in laga yaabaa in lagu lumay ee sida waqti gaaban ka billawdaan toban sano ah. The fiiro ah oo cusub oo iska weyddiinayeen, inta of the gunaanad hore ee siddooyinkiisa farsamooyinka dhismaha ah iyo wareegyo nolosha. Habka in loo dadajiyo Oo siddooyinku waxay hadda yihiin muuqata badan ka xoog badan kuwa iyaga la abuuro. Bilyan. Bilyan (af-ingiriis: Billion, af-carabi مليار) waa tiro xisaabeed oo ka kooban toban god. Tusaale ahaan, hal Bilyan waa 1'000'000'000. Tiroda Bilyan waxa ka sareeya ama ka badan Tiriliyan oo ka sameeysan sadex-iyo-toban god (hal tiriliyan = 1'000'000'000'000) waxaana ka hooseeya Bilyanka tirada loo yaqaano Milyan oo ah todoba god (hal milyan = 1'000'000). Tiro. Tiro (ingiriis: number; carabi: عدد) waa xuddunta xisaabta aan maalin kasta isticmaalno, taas oo ka bilaabanta eber (0) kuna dhamaata meel aan la aqoon. Sida eey isku raaceen khubarada xisaabta ee dunida, tirada la isticmaalo waxaa ugu badan Tiriliyan oo ka sameeysan sadex iyo toban god (hal tiriliyan = 1'000'000'000'000) Laakiin intaas kuma eeka tiradu oo waa la sii wadi karaa ayadoo la isticmaalayo qaabka loo yaqaan (x10) oo u dhiganta ku dar toban eber. Asal Maguurtada Tirada. kow (1), labo (2), sadex (3), Afar (4), Shan (5), Lix (6), Todoba (7), Sideed (8) iyo Sagaal (9). Aasaaska Tirada. Tiro waxay ka bilaabantaa eber ilaa dhamaad la'aan, waxaanay ku dhisan tahay xeerka ah god oo lambarada eber ilaa sagaal waxa loo yaqaan hal-godleey; toban ilaa sagaashan iyo sagaal (99) waa labo-godleey; boqol ilaa laga gaaro sagaal-boqol-sagaashan-iyo-sagaal (999) waa sadex-godleey. Sidaas ayay u sii soconaysaa tiradu oo dhamaad ama meel eey ku eeg tahay ma lahan. Tusaale ahaan, hal Bilyan oo lambar ahaan u qoranta 1'000'000'000 waa Sadex-iyo-toban-godleey. Qeeybaha Tirada. Tiradu aad ayay u faro badan tahay, laakiin waxa aas-aas u ah oo mar walba ku sameeysan tahay toban lambar. Markaa tirooyinkan markasta oo la isku daro ama la mataaneeyo waxay sameeyaan tiro cusub. Tusaale ahaan marka tirooyinka kow iyo labo la mideeyo waxay noqdaan tiro cusub - labo-godleey - oo ah toban-iyo-labo (12). Sidaas ayay tiradu u sii soconeeysaa. Tiriliyan. Tiriliyan. Tiriliyan (ingiriis: Trillion) waa tiro ka mid ah xisaabta oo ka sameeysan toban-iyo-sadex god. Tiroda tiriliyan waxaa ka hooseeya ama ka yar bilyan iyo milyan. Sida eey isku raaceen khubarada xisaabta ee dunida, tirada waxaa ugu badan Tiriliyan oo ka sameeysan toban -iyo- sadex god (hal tiriliyan = 1'000'000'000'000) Milyan. Malyan (1,000,000) waa tiro Tiro tirsiimo wuxuuna u dhigmaa kun kun (6 eber) wuxuuna ku xigaa 999,999 waxaana ku xiga 1,000,001 Qormo sayniska ahaan Sidaan baa loo qoraa: 1×106 أو 106 Kaliya. waxaana loo qaadan karaa ee Horgale Fiisikis adeegsiga Halbeeg Mega. matalan: 1 MegaWaat = Malyan Waat. Qofka waxaa lagu magacaabaa Malyuuneer hadii ay hantidiisa ay ka sara marto malyan ahna mid ka mid ah lacagta. Soomaalida waxay adeegsan jireen oraahda ah Kun kun taasoo ka dhigan Malyan laakiin hadda waxay adeegsadaan oraahda ah Malyan waana kalimad sahlan. Boqol. Boqol. Boqol (ingiriis: Hundred) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta 100 taas oo ah godka boqol-iyo-kowaad ee tiroda. Tiroda boqol waa meesha ay ka bilaabanto godadka tirada ee Sadex-godleey. Hal-god. God-xisaabeed waa hab ama qaab ka mid ah cilmiga xisaabta lagu kala saaro godadka tirooyinka. Tusaale ahaan tiroda todoba waxay ka mid tahay tobanka lambar ee la isku yidhaahdo Hal-godleey. Halka tirada konton-iyo-shan ka tirsan yahay Labo-godleeyda oo ugu dambeeyso sagaashan-iyo-sagaal. God Xisaabeed. God-xisaabeed waa hab ama qaab ka mid ah cilmiga xisaabta lagu kala saaro godadka tirooyinka. Tusaale ahaan tiroda todoba waxay ka mid tahay tobanka lambar ee la isku yidhaahdo Hal-godleey. Halka tirada konton-iyo-shan ka tirsan yahay Labo-godleeyda oo ugu dambeeyso sagaashan-iyo-sagaal. Mataan. Mataan (Ingiriis: Twin) waa labo qof, sheey, walax ama wax kasta oo isku eeg ama iskuba mid ah oo sida lagu kala garto adag tahay. Sidoo kale, ereyga Mataan waxaa loo isticmaalaa marka labo shey (thing) la isku xidho ama la isku soo dhoweeyo. Aqoon. Aqoon sidoo kale loo yaqaano Cilmi (Ingiriis: Knowledge) waa habka ama nidaamka waxbarasho ee qof ama xayawaan lagu barayo ama fahansiinayo wax aanu aqoon u lahayn. Markaan tix-raacno Af-Soomaaliga saxda ah ereyga Aqoon ayaa ah kalmada ugu haboon isticmaalka, halka ereyga Cilmi tahay mid af-Carabi ah inta badana loo isticmaalo magac qofeed. Aqoontu waa furaha nololsha oo qofka ama xayawaanka aqoonta lehi aad ayuu uga maskax, fahan iyo karti badan yahay midka aan waxba aqoon. Ereyga jaahil ayaa lid ku ah aqoonta. Jahli. Jahli ama Aqoon yari (Ingiriis: ignorance; carabi: جهل) waa Garashi yari ama la'aan, wuxuu ka soo horjeedaa aqoon iyo cilmi, qofka saas ahna waa loo yaqana "jaahil." Magac. Magac (Ingiriis: Name) waa sumad ama astaan u gaar ah qof ama xayawaan, kaas oo loo bixiyo marka uu dhasho. Sidoo kale, magac waxaa loo isticmaalaa in lagu calaamadeeysto wax la rabo in la isla garto marka magacaas la soo hadal qaado, tusaale ahaan qeeyb dhulka oogadiisa ka mid ah - sida magaalo - alaab - sida baabuur - walaxyo, iyo dhamaan wixii la rabo in eey laga dhex aqoonsan karo waxyaabaha kale. Ma Noole. Ma Noole (Ingiriis: Non-Living Thing) waa wax walba oo billaa naf ah, aan xarakaad samayn karin isla markaasna laga hello oogada dhulka ama meere kale. Ma Noole waxa lid ama ka soo horjeed ku ah kalmada Noole oo lagu qeexo dhamaan wixii naf ku jirto. Ileys. Ileys (;) sidoo kale loo yaqaano Iftiin waa falaadho electromagnetic taas oo u muuqata Aadamaha. Qoraxda ayaa ah meesha dhulku ka helo iftiinka. Inta ugu badan ereyga "ileys" waxaa loo isticmaalaa iftiinka ili qabateyga ah, laakiin micnaha iyo noocyada soo hoosgalaya intaas way ka badan tahay; waxaana ka mid ah "iftiinka aan la arki karin" iyo noocyo kale. Sidoo kale, iftiinka ili qabatayga ah waxaa loo yaqaanaa mowjado dhaadheer oo iskujira 400–700 nanometre (nm). Moowjadaha iftiinka heerkoodu waa kuwo kala duwan qiyaaas ahaan ka bilaabma 430 ilaa 750 terahertz (THz). Halbeega lagu cabiro iftiinka waxaa loo yaqaanaa terahartis (astaatedu tahay "THz"). Guud ahaan, isha iftiinka ee dhulku waa qoraxda, taasi oo meerahan siisa awooda ay dhirta cagaaran ka sameysato cuntada ayadoo raacaysa hab lo yaqaano Habka Samayska Cuntada. Dhirtu waa noolaha taageera dhamaan nolosha kale ee ka jirta aduunka. Dhinaca kale, marka laga hadlayo taariikhda aadamaha waxaa il kale oo dadku ka helaan awooda iftiinku wuxuu waligiisb ahaa dabka kaasi oo aad u taageeray nolosha dadka tan iyo wakhtigii la bartey isticmaalka dabka. Maanta xadaarada iyo horumarka dadku gaadheen waxaa suurtogal noqotay in la helo ilo (source) kale oo laga helo awood iftiin, kuwaas waxaa ka mid ah iftiinka korantada kaasi oo maanta loo isticmaalo dhamaan noocyada kala duwan ee iftiinka dadku u baahan yahay. Marka la tixraaco Cilmiga Fisikiska ereyga "iftiin" waxaa lagu sharaxaa mowjado iftiin elektaromagnetik ah kaasi oo isha dadka u muuqata ama aanan u muuqan (la arki karin). Ileyska waxaa caksi ku ah oo ka soo horjeeda mugdiga. Sharaxaad Mugdi. Mugdi (Dark) waa caksiga (ka soo horjeedka) iftiinka. Sharaxaada saxda ah waa maqnaanta (la'aanta) ileyska. Marka meeli noqoto iftiin la'aan waxaa adkaata in wax la arko sababtoo ah waxay noqtotaa madoow. Isha bani'aadamka waxba ma arki karto marka meeli bilaa iftiin tahay, sababtoo ah araga waxaa caawiya iftiinka ileyska. Guud ahaan, mugdigu waa mid dadku neceb yahay isla markaana la xidhiidha cabsi, naxdin, murugo, geeri iyo wixii la mid ah. Tamar. Tamar (ingiriis: Energy) waa astaamaha kartida walaxu leedahay. Guud ahaan tamartu waxaa loo qaybiyaa "Tamar falgaleedka", "Tamar Cufisjiidadka", "Tamar socod", "Tamar loodsan", "Tamarta danabka" iyo "Tamarta Niyukliyeerka (bu'eed)", laakiin intaas uun kuma koobna ee waxaa jira noocyo badan oo Tamar ah, sida: Tamarta kaydsan. Saynisyahandu waxa ay rumeysan yihiin in cuntada iyo shidaashaba ay ku jiraan waxa la yiraahdo Tamar oo ay tahay tamartaasi tan dadka iyo makiinadahaba u suurtogelisa in ay howl qabtaan, wax yaabaha ugu weyn ay tamartu leedahay waxaa ka mid ah iyada oo isku gediyi karta wejiyo badan. Cuntada aynu cunnaa iskudhisyo ayaa ay siisaa muruqyadeenna, marka aynu culays qaadayno ama aan wax riixayno muruqyadeenna ayaa adeegsada iskudhiyadaa, oo ka hela tamarta ay hawsh ku qabtaan. Sida dhabta ah cuntada waa shidaalka dhabta ah ee dadka sida uu u yahay batroolka shidaasha baabuurka, ama naftadu u tahay shidaasha makiinadaha waaweyn. Tamarta laga helo iskudhisyada cuntada iyo shidaasha ayaa la yiraahdaa tamar falgaleed waana nooc ka mid ah tamarta kaydsan. Xabbad leben ah xadhig ku xidh dabadeedna kor u qaad oo miiska korkiisa la sin. Xadhigga kor mari khafiyad dabadeedna culays 1kg kaga xidh caarada kale. Haddii aad sii daysid lebenka hoos u dhacay ayaa qabanaya hawl oo kor u qaadaya culayska halka kiiloogaraamka ah. Markaa waa in uu lebenku yeeshaa tamar marka uu miiska la siman yahay.Tamarta walax kor loo qaaday leedahay waxaa la yiraahdaa Tamar cufisjiidad. Ogow markii aad kor u qaadday xabadda lebenka ah muruqyadaadu waxay adeegsadeen tamar falgaleed, taasoo ah tamarta weji leh ayaa loo geddiyi karaa mid kale. Lebenkii aad kor u qaadday ee aad la sintay miiska jooggisa haddii aad sii daysid oo uu ku dhaco qori yaalla dhulka waa uu kala jebinayaa. Lebenku, markii uu la sinna miiska korkiisa, wxa uu lahaa tamar cufisjiidad. Hase yeeshee waa ay ka dhammaatay cufisjiidadkii markii uu soo dhacay ee anu gaarin qoriga dhulka yaalla, lebenku markii uu joogsaday qorigana uu kala jabiyey waxa uu qabtay hawl, sidaa darteen waa in uu yeeshaa lebenku tamar intii aanu ku dhicin uun qoriga. Waxa aynu u qaadanaa tamar ka timid socodka u kordhay markii uu soo dhacay. Tamarta walax soconaysa waxaa la yiraahdaa tamar socod. Tamar falgaleedkii muruqyadeenna ayaa u gedismay tamar cufisjiidad markii aynu sii daynay lebenkana tamar cufisjiidadkii uu lahaa yaa u gedisantay tamar socod. Kala jiid gariirad inta aad ku xidhid culays yar dabadeedna sii daa. Gariiraddu wa ay soo gaabanaysaa culayskana koy ayaa ay u soo qaadaysaa. Gariiraddii kal jiidnayd waxay qabatay hawl waxaana la yidhaahdaa waxa ay leedahay tamar loodsan. Qalabka adeegsada danabka, ee ay ka midyihiin daqaajiyeyashu, waxaad ogtahay in ay hawl qabtaan, wax inta meel ka kaxeeyaan ay meel kale geeyaan, Tamarta danabka laga helo waxaa la yiraahdaa tamarta danabka, warshadaha danabka tamar falgalkeeda ku jirta naftada ayaa ay u gediyaan tamar danab. (b) Kooxda Tamarta Kaydsan (t) Kooxda tamarta Socodka (J) Kooxda tamar Kaydka + Tamar Socodka Dhir. Dhir (;) sidoo kale loo yaqaano Dhirta Cagaaran waa noole ka samaysan unugyo badan oo isku xidhan taasi oo dulsaaran oogada sare ee dhulka. Dhirtu waa kalmada jamcisa dhamaan geedaha noocaydooda kala duwan ee laga helo carada dusheeda, biyaha dhexdooda, buuraha iyo meelo badan oo kala duwan. Waxa jira noocyo badan oo dhirta ah kuwaasi oo lagu qiyaaso in ay ka kooban yihiin ilaa 375,000 oo nooc. Guud ahaan dhirtu waxa ay ka kooban tahay qaar iniinyo leh (Seed plants) iyo qaar aan lahayn. Waxa kale oo ay ka kooban tahay qaar qodax leh iyo qayb aan qodax lahayn haba yaraatee. Qeybaha rasmiga ah ee dhirtu waa dhirta ubaxa leh (flowering plant), caleen-yare (carnifers), feerno, Lycopodiopsida, jirid-yare, algiya, caleenley iyo shurub. Dhirtu waxay ka mid tahay Nooleha. Sidoo kale, dhirtu waxay leedahay unugyo-dahaadhan (cellwalls) kuwaasi oo u suurta geliya ineey sameeysato cunto ayadoo isticmaaleysa ileyska qoraxda, biyo iyo kaarboon-labo-ogsajiin. Dhirtu waxay manaafacaad iyo faa'iido badan u leedahay dunidan aan ku noolnahay; waxay suurto-gelisaa in hawada ka soo saart kaarboonka isla markaana ku sii deeyso hawada Ogsajiin oo ah mida teegeerta nolosha xayawaanka iyo dadka. Intaas waxaa dheer in dhirtu soo saarto midho, caleemo, jirid iyo xidido kal duwan taasi oo ay quud iyo cunto ka dhigtaan dhamaan noolaha intiisa kale ee xayawaanka iyo dadku ka midka yihiin. Guud ahaan waxaa jira noocyo badan oo dhir ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: beeraha, keymaha, iyo dhuldaaqsiimeedka. Maadaama juqraafiga dhulku kala duwan yahay, meelaha dhirtu ka baxdo aduunyada weey kala duwan tahay. Meelaha qaar waxaa ka baxa kumanaan nooc oo dhir ah, halka deegaanada qaar (sida saxareha ama lamadegaanka) ay ku yar tahay dhirtu. Maadaama noloshu ku tiirsan tahay dhirta waxaa waajib ah in la ilaaliyo jiritaanka, koritaanka iyo caafimaadka dhirta. Dhirtu waa noolaha kali ah ee cuntadiisa diyaarsada ayagoo isticmaalaya nidaam loo yaqaano Habka Samayska Cuntada (photosynthesis). Geeduhu waxay u baahan yihiin ileys (inta badan ileyska dabiiciga ah ee qoraxda), biyo ay xididadu ka soo nuugaan dhulka iyo hawo - gaar ahaan kaarboon-labo-ogsaydh (C2O) si uu u samaysto cunto asagoo isticmaalaya Habka Samayska Cuntada. Inta u badan dhirta, habka samayska cuntada ee geedku wuxuu ka dhex dhacaa caleemaha iyo laamaha dhirta, halkaas oo biyaha, awooda ileyska iyo kaarboon-labo-ogsaydhku ku falgalaan. Isku dhiska halkaas ka dhaca waxaa ka soo baxa Ogsajiin hawo ah oo caleemuhu cirka ku sii daayaan. Taasi oo ah faa'iidada koowaad ee dhirtu u leedahay deegaanka dhulka. 2n CO2 + 2n DH2 + Ileyska Qoraxda → 2(CH2O)n + 2n DO Kaarboon-labo-ogsaydh + deeq elektaron + awooda iftiinka → Kaarbohaydarate + deeq elektaron ogsajiin Habkan cunto samayska dhirtu wuxuu dhacaa wakhtiga maalintii sababtoo ah iftiinka falaadhaha qoraxda waa lagama maarmaan. Sidoo kale, habkani waxaa lagu sameeyn karaa nidaam loo yaqaano "greenhouse" oo iftiin fiican siin kara geedka. Habka samayska cuntada dhirta waa deeqaha koowaad ee Ogsajiinta ku dara hawoda. Markasta oo geedku cunto sameeysto Ogsajiin ayuu sii daayaa taasi oo dadka iyo xayawaanku neefsadaan. Beer. Beer, ama Beero (wadar) waa nidaamka abuurida, korinta, xanaaneynta iyo soo saarida dhir laga sameeyo cunto, dhar, daawo, hooy iyo guud ahaan manafaac taageera nolosha dadka, xoolaha, xayawaanka iyo inta ku tiirsan. Beeruhu waa aasaaska nolosha iyo jiritaanka nolosha, iyo barta ay ka soo uunkantey horumarka xadaarada aadamaha. Waxa jira noocyo badan oo beero ah kuwaasi oo lagu qiyaaso in ay ka kooban yihiin ilaa 375,000 oo nooc. Dhirtu waxa ay ka kooban tahay qaar iniinyo leh (Seed plants) iyo qaar aan lahayn. Waxa kale oo ay kakooban tahay qaar qodax leh iyo qayb aan qodax lahayn haba yaraatee. Dhul beereedka. inkastoo dhirtu u qaybsanto mid la aadanuhu cuno iyo mid uu anfacsado iyo mid uusan waxba ku falin ayaa hadana waxaa jira dhul loogu talo galay beerashada, dhulkaas ayaa ka bedelan kan kale, waxaa ku badan macdanta iyo nafaqada dhiri ku bixi karto, dhuldaaqsimeedka waxaa lagu gartaa carrada madow ee dhoobeeyda ah, badanaa waxaa ka ag dhow biyo mareenno sida wabiyada iyo togaga, ama waa meel godan oo biyo fariistaan xiliyada roobka, dhirta lagu beerto ayaa leh xili la gurto, Keymo. Keymuhu waa dhul baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo dabiici ama dad-beer ah. Tiro badan oo dhir nooceeda, dhererkeeda iyo qaradeedu kala duwan tahay ayaa noqonaysa Keyn. Oogada sare ee dhulka waxaa ku yaala keymo aad u badan kuwaas oo ku fadhiya 9.4% dhulka dunida. Si kale hadaan u dhigno keymuhu waxay qariyaan 30% dhulka qalalan ee dunida. Intaas uun kuma koobna ee waxaa jira keymo biyaha ku dhex yaala. Waxaa ka mid ah keynta kelp. Keymaha dunida ugu weyn waxaa ka mid ah Keynta Tayga ee ku fidsan labo qaaradood, taas oo ka soo bilaabanta Kanada kuna fidsan dhamaan wadanka Ruushka, iyo Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika. Isticmaalka Dhirta. Sida cilmiga jiyoolojigu sheegay, Dhirta dabiiciga ah waxay oogada dhulka ku beeran tahay in ka badan 370 milyan oo sano. Barashada cilmiga tirada, koritaanka, caafimaadka, isticmaalka iyo baaxada keymaha dhirta caalamka waxaa loo yaqaanaa "Silvicultur". Dhirta dadku beeraan si looga sameeyo cunto, dhar, agabka dhismaha, qurux ahaan iyo waxyaabo kale waxaa loo yaqaanaa Beer (plantation). Beeraha lagu beero khudaarta iyo midhaha waxaa lagu magacaabaa Beer-midho (orchard). Dhul baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo dabiici ama dad-beer ah, waxaa loo yaqanaanaa Keyn (forest). Sidoo kale, deegaanada fidsan ee buuruhu ku yar yihiin isla markaana leh cows badan iyo geedo talanteel ah waxaa lagu magacaabaa Dhuldaaqsiin (savanna). Guud ahaan, dhir badan ayaa ku taala oogada dhulka. Meelaha qaar aad ayay ugu badan tahay oo keymo waawayn ayaa ku yaala - keymaha ugu weyn dunida waxaa ka mid ah Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika iyo Tayga (Taiga) oo ku fidsan labo qaaradood oo kala ah Waqooyiga Ameerika iyo Ruushka. Dhamaan noocyada geedku faa'iido badan ayuu u leeyahay noolaha iyo deegaanka dhulka. Nolosha dadku si toosan ayay ugu xidhan tahay dhirta, mar ahaan waa isha koowaad ee quudka (cunto), daawooyinka, agabka guryaha, dharka iyo sheeyo badan oo aadamuhu isticmaalo. Marka labaad, ayadoo isticmaalaysa Habka Samayska Cuntada dhirtu si joogto ah ayay hawada ugu dartaa neefta Ogsajiinta, midaas oo noole badan neefsado. Waxa intaas dheer in dhirtu difaac u tahay carada ayadoo ka ilaalisa nabaad-guurka. Cuntada. Geeduhu waa isha ugu horeeysa ee soo saarta noocyo badan oo cuntada dadku quutaan maalin kasta. Khudaarta sida basasha, tamaandhada, besbaask, toonta, saladhka, barandhada iyo kuwo kale oo badan; iyo midhaha sida muuska, liinta, tufaaxa, cambaha, saytuunka, timirta iyo in badan oo kale waxay ka mid yihiin dhirta loo beero ganacsi ahaan ee caalamka oo dhan laga cuno. Intaas waxaa dheer, dhirta waxaa laga sameeyaa sheeyo badan oo cuntada lagu darsado, waxa ka mid ah sonkorta, daqiiqda ama burka, saliida, shaaha, koofiga iyo in badan oo kale. Intaas waxaa dheer, noocyo badan oo geedaha ka mid ah waxay udug iyo caraf u sameeyaan cuntada, tusaale ahaan, heylka, qorfaha iyo carfiyayaasha kale. Dhinaca kale, in badan oo dhirta ah waxay leeyihiin ubax leh dheecaan macaan (nectar) kaas oo xasharaadka soo jiita. Shinidu waxay ururisaa dheecaankaas macaan ka dibna ka sameeysaa malabka oo ah wax dadku cunaan. Sidoo kale, caleenta iyo laamaha dhirta waxaa quuta xoolaha dadku dhaqdaan kuwaas oo cunto iyo cabitaanba siiya aadamaha. Asalka. Boqortooyo (biyoloji) (magaca Saynis "regnum", wadar ahaan "regna") waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano "Fyla" (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Qeybaha Boqortooyooyinka. Dhirta qaar ka mid ah, sida geedka dunta (cotton tree) waxuu soo saara midhaha dunta, taas oo la warshadeeyo ka dib laga sameeyo noocyo badan oo dhar ah. Qoryaha iyo alwaaxyada laga soo guro dhirta waxaa laga sameeyaa agab badan, kuwaas oo dadku isticmaalaan si nolosha u fududaato. Agabka laga sameeyo dhirta waxaa ka mid ah: miisaska, kuraasida, kabadhada, sariiraha, weelka wax lagu cuno iyo waxyaabo kale oo badan. Boqorada Kristina. Boqoradi Kristina horena la oran jiray Kristina Alexandra,waxay dhalatay 1626,waxayna dhimatay 1689,Kristina markay ahay 6 sano ayu aabaheed dhintay markaas bay noqotay boqorada Sweden 1632 ila 1654 lakin waxay xunka la wareegtay 1644.Intay xukumka haysay waxay so afjartay dagaalki socday 30 sanadood. Kristina waxay xiisayn jirtay dhaqanka iyo inay u so jiido ninki la odhan jiray René Descartes xaga gasarka madaxtooyada.Waxay ka iska casishay xukunki 1654 isuna badashay madhabta kaatoliga,waxay ahayd ceebti ugu waynayd,waxay marki danbe dagtay magalada Roma,xagaas oo ay ka ciyaartay door wayn xaga dhaqanka.Waxay ahayd gabadhi boqorki Gustav II Adolf iyo Maria Eleonora. Cufisjiidad. Cufisjiidad (;) waa awooda dabiiciga ee isku heeysa meereyaasha iyo xidigaha ay ku wareegaan. Cufisjiidadka lama arki karo lamana maqli karo laakiin waa la dareemi karaa. Awooda "cufisjiidadka" waa tan suurto galisay inaan dhulka dul socono. qoraxda oo ah Xidig aad u wayn isla markaana leh awood cufisjiidad aad u badan ayaa isku heeysa meereyaasha iyo dayaxyadooda iyo duniyaha kale ee Bahda Midaysay Qoraxdu oo dhulku ka mid yahay. Cufisjiidadku waa awoodda u yeesha sheyadda miisaan oona ku heysa Oogada dhulka. Tusaale ahaan haddii aad shey kor u tuurtid hoos ayuu u soo dhacayaa. Waxa sababa in shey walba oo kor loo tuuro uu hoos ugu soo dhaco waa awooda la yiraahdo garaafiti ayaa hoos u soo jiidata. Meereyaasha waaweyn ee dabiiciga ah sida dhulka, dayaxa, qoraxda iyo xiddigaha waxey leeyihiin awood cufisjiidad isku heeysa dhamaantood oo wixii u soo dhawaada wey soo jiitaan. Meereyaashan dabiiciga ah sida way kala awood cufisjiidad badan yihiin. Mid ba' midka uu ka weyn yahay wuu ka garaafiti badan yahay. Tusaale ahaan awooda garaafitiga ee uu dhulka leeyahay waxey ka xoog badan tahay awooda garaafitiga ee uu dayaxa leeyahay sababtoo ah dhulka ayaa ka weyn dayaxa. Awooda garaafitiga ee ay qorraxda leedahay waxay ka xoog badan tahay tan dhulka uu leeyahay sababtoo ah qorraxda waxay ka weyn tahay dhulka. Dayaxa oo ah duni yar wuxuu ku wareegaa dhulka oo waxaa soo jiita cufisjiidadka dhulka. Dhulka wuxuu ku meereystaa qorraxda oo waxaa soo jiita garaafitiga qorraxda. Heerkul. Heerkul (Ingiriis: temperature) waa xaalada ama darajada kulka iyo qabowga uu ku jiro shay, curiye, walax ama wax kale. Heerkulka waxaa lagu qiyaasaa Salsiyas (celsius) iyo Kelfin (kelvin) iyo halbeegyo kale. Sidoo kale heerkulka waxaa lagu cabiraa markasta degree. Heerkulku wuxuu ka mid yahay Nidaamka Caalamiga ee Halbeega oo loo soo gaabiyo SI. Cidhif. Cidhif (Ingiriis: Polar) waa geesaha ugu shisheeya ee meere. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Nitrojiin. Nitrojiin (Ingiriis: Nitrogen «Element») calaamad (N) waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay todoba. Nitrojiinku waa neef bilaa ur iyo bilaa midab. Sidoo kale waa curiye guud ahaan Koonka laga wada helaayo. Sida dabeeciga ah, curiyehan dhulka waxa la helaa isagoo kali ah waana 80% hawoda cirka. Nitrojiinta waxaa markii ugu horeeysay helay saynisyahanka reer Scotland ee Daniel Rutherford sanadkii 1772. Maanta curiyehan waxuu muhiim u yahay shirkadaha ayadoo laga sameeyo isku dhisyada ammonia, asiidha nitric, walxaha nitrateska (Midabeeye iyo waxyaabo qarxa), iyo waxyaabo kale oo badan. Fal-galka Curiyeha Kale. NETROGEN WAA CURIYE AY FUDUDAHAY IN OOW LA FAF GALO CURIYAASHA KALE EE JIRA, NETROGEEN MARKA OOW LA FAR GALO CURIYAASHA WAXA SAMAYSMA ISKU DHISYO CUSUB OO KIMISTIRI AH, ISKU DHIS YADAAS WAXA AY MUHIIM U YIHIIN NOOLAHA IYO DEEGAANKA AY KUNOOLYIHIIN IYO SIDOO KALE WAXAA KA SAMEESMI KARA ISKU DHISYO SUN AH, OO WAX YEELI KARA DEEGAAN KA IYO DADKA. Ogsajiin. Ogsajiin (Ingiriis: Oxygen «Element») calaamad O waa curiye kimiko oo tiroda atomkiisu tahay sideed. Ogsajiintu waa neef bilaa ur iyo bilaa midab ah isla markaana aad u firfircoon oo markaaba la falgasha curiyeha eey la kulanto. Sidoo kale waa curiye aad muhiim ugu ah nolosha dhulka. Marka la eegayo cufka Ogsajiintu waa curiyaha sadexaad ee hawoda ugu badan Koonka, waxa ka horeeya Haydarojiin iyo Hiliyaam oo kali ah. Sida dabeeciga ah, marka labo atom oo curiyehan is qabsadaan waxaa loo yaqaan isku dhiska labo-Ogsaydh oo u qoranta O2. Isticmaalka Ogsajiinta. Waxa uu ka mid yahay qaybaha ugu muhiimsan ee kimikada waxaana loo soo gaabiyaa xarafka ah "O" Atam kiisuna waa 8 waana gaaska aduunka ugu badan. Kaarboon. Kaarboon (Ingiriis: Carbon) calaamad C waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay lix. Kaarboonku waa curiyeha ugu caansan dhamaan Diwaanka Curiye kaas oo Adamehu yaqaaneen ilaa wakhti hore. Sida dabeeciga ah, Curiyehan waxa laga heelaa oogada dhulka asagoo sadex isotope ah, sida 12C iyo 13C oo ah kuwo dhismahoodu miisaamah yahay, iyo 14C oo ah "radioactive". Kaarboonku markuu la mataanoowo curiye kale waxaa soo baxa macdan aad u qaali ah, sida isku dhiska dheemanta, graphite-ka iyo amorphous. Taariikhda Kaarboonka. Noocyada ugu badan ee Kaarboon ee naqaano waxaa ka mid ah kuwa sida dabiiciga ah looga helo oogada dhulka sida Nuurada, Dhuxul Dhagaxa, Saliida dhulka. Maadaama Kaarboonku la fal-galo curiyeyaal badan, waxaa aad u badan "Isku-dhisyada" (compounds) uu leeyahay oo waa curiyaha ugu isku-dhiska badan dhamaan. Sidoo kale kaarboonku waa curiyaha toban-iyo-shanaad ee ugu badan, iyo midka afaraad ee ugu cufka weyn leh. Daqiiqad. Daqiiqad (Ingiriis: Minute) waa cabir ka mid ah halbeega lagu qiyaaso wakhtiga. Sidoo kale daqiiqad waxay ka mid tahay Nidaamka Caalamiga ee Halbeega taas oo lagu tiriyo wakhtiga. Hal daqiiqo waxay u dhigantaa lixdan (60) ilbiriqsi. Saac. Saacad (ingiriis: hour; carabi: ساعة ama وحدة) waa halbeeg lagu cabo wakhtiga taas oo astaanteeda waafaqsan Nidaamka Caalamiga ee Halbeega tahay (h). Sida caadiga ah, cabirka hal saac waa 60 daqiiqo, ama 3600 ilbiriqsi. Sidoo kale "hal" saac waa mid ka mid ah 24ka saacadood ee maalinta iyo habeenka. Iskugeynta maalinta iyo habeenku waa 24 saacadood. Halbeega Saacad. Saacad oo ah cabir lagu qiyaaso wakhtiga ayaa ka sameeysan halbeegyo ka sii yar cabirka, kuwaas oo ah daqiiqad iyo ilbiriqsi. Wakhti. Wakhti (Ingiriis: Time; carabi: زمن) waa cabirka iyo xisaabinta mudada u dhaxeysa laba goor kala duwan midaasi oo ka soo bilaabanta wax la soo dhaafay, imika (hada), iyo goor soo socota oon weli la gaadhin. Sidoo kale wakhtigu waa tirinta isbedelka saacada, habeenka iyo maalinta; maalmaha todobaadka, billaha, sanadka, qarniga iyo wixii ka badan intaas. Wakhtigu wuxuu wax badan ahaa qodob ka mid ah diimaha, sayniska, taariikhda iyo filoosafi taasi oo si kala duwan loogu xusay dhamaantood. In kastoo qodobka ah "wakhti" uu ku fadhiyo micno aad u weyn oo saameyn ku leh qodobo badan oo kala duwan, waxaa wakhtiga inta ugu badan loo isticmaalaa qiyaasta, la socoshada iyo xisaabinta in mudo ah oo noqon karta wax la soo dhaafay, mid hada la joogo ama mid soo socda. Waxaa wakhtigu leeyahay halbeegyo lagu xisaabiyo oo lagula socdo, kuwaasi oo loo isticmalo siyaabo kala duwan. Halbeegyada wakhtiga lagu cabiro waxaa ka mid ah saacada (Ilbiriqsi, Daqiiqad), maalinta iyo habeenka, Todobaadka, bisha, sanadka, qarniga iyo wixii la halmaala ee intaas ka badan. Intaas waxaa dheer, wakhtiga waxaa lagu xisaabiyaa dhamaan ficilada iyo dhacdooyinka Sayniska. Tusaale ahaa, cilmiga Fisikiska marka la baarayo xawaaraha sheey ku socdo waxaa muhiim u ah wakhtiga. Sidoo kale, cilmga Filoosofiga ah waxaa rukun weyn u ah wakhtiga ayadoo loo cuskanayo marka laga soo bilaabo horaantii iyo dhismihii ugu horeeyey ee Koonka. Diimuha dhamaantood waxay in badan ka waramaan wakhtiga; ayadoo laga soo bilaabo "horaantii wakhtiga", wakhtiyada soo socda sida aakhiro, qiyaamaha iwm. Cilmi Fallagu wuxuu in badan ka waramaa socdaalka meereyaasha Koonka iyo wakhtiga, sidii uu ku bilaabmey dhamaan koonku ayadoo la tixraacayo wakhtiga, sidoo kale waxay isticmaalaan halbeeg ku salaysan wakhtiga. Sidoo kale waxaa jirta firkad wakhtiyadan dambe aad u caan ah, Safarka Wakhtiga oo ah in qof ama shey loo safriyo wakhti ka duwan midka uu ku jirey ayadoo wakhtiga dib loo celinayo ama horey loo aadayo. Waa fikrad ku saleeysan in, tusaale ahaan, qof ku noqdo wakhti ka horeeyay midka uu hada ku jiro ama u safri karo mustaqbalka. Ilaa hada ma jirto cid ay u suurto gashay in ay wakhtiga ku dhex safarto oo tegto wakhti kale. Xisaabinta wakhtiga waxaa ka mid ah saacadaha taas oo loo isticmaalo si loola socdo kolba wakhtiga lagu jiro. taas oo ah lixdan (60) ilbiriqsi. Cimilo. Cimilo (ingiriis: climate; carabi: مناخ) waa isbedelka ku yimaada marxaladaha kuleylka, qaboowga, huurka, cadaadiska cirka, dabeylaha iyo roobka ee deegaan ka mid ah dhulku yeesho mudo aad u dheer. Sida caadiga ah, Cimiladu way ka duwan tahay jawiga, sababtoo ah jawigu waa marxalada isbedel ee waxyaabaha aan kor ku soo xusnay ee wakhti gaaban, sida todobaad, bil ama sanad oo kale. Jooga dherer, loolasha iyo deegaanka ayaa saameyn ku leh cimilada ay meeli leedahay. Sidoo kale waxaa saameyn xoogan keena biyaha badaha iyo noocyada kale ee biyo ah (sida harooyinka, webiyada IWM) deegaan leeyahay. Tusaale ahaan, dhulka jooga sareeya ee buuroleyda ah weey ka qaboow iyo dabayl badan yihiin deegaanada xeebaha ah ee joogoodu hooseeyo. Taasi waxay ku xidhan tahay cimilada. Habeen. Habeen () waa toban-iyo-labo saacadood oo ka mid ah wakhtiga taas oo ku beegan wakhti gees ka mid ah dhulku ka sii jeedo qoraxda. Habeenku waa waa goorta ileyska qoraxdu ka maqan yahay qeeyb ka mid ah dunida. Habeen waxaa lid ku ah ama ka soo horjeeda maalin. Dayax Gacmeed. Dayax Gacmeed, Dayaxgacmeed () waa aalad gaadiid dad-samee ah oo loo isticmaalo in loogu safro cirka, dayaxa, meereyaasha kale iyo dhamaan meelo ka baxsan dhulka. Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Oogo Cir. Oogo Cir (Ingiriis: Atmosphere) waa lakabka ugu sareeya cirka kaas oo ku dahaaran dunidan aan ku nool nahay ee dhulka. Wasakhoowga Hawada. Cilmiga Xidigaha Har. Har (Ingiriis: Lake) waa biyo macaan oo fadhiya meel ka mid ah oogada sare ee dhulka. Wasakhoowga Harroda. Cilmiga Macdanta Cilmiga Macdanta. Markaa waxaan ugotalojiray dhawr malil markaa waxaan doonay. Naa. Inaan waxka barana. Macdanya. Ka... = Cilmiga Macdanta waa in aad tahay qof u firfircoon barashada sayniska = Cilmiga Macdantu (Ingiriis: Geology) waa barashada aqoonta sida oogada sare ee dhulka loo baadho macdanta iyo ka faa'iideeysigeeda. cilmiga macadantu waa cilmiga lagu barto qaabka sere ee uu samaysanyahay macdanku iyo isasaarke hoose ee habaysan ee atomeed ee u leeyahay-___crystul system__ iyo sifooyinka uu leeyahay ee dabiiciga ah iyo kuwa chimcul ee uu leeyahay iyo qaabka uu u samaysmo Qabow. Qabow (Ingiriis: Cold) waa xaalada la dareemo marka heerkulku hoos u dhaco. Afarta Xili. Afarta Xilli (Ingiriis: Four Seasons) waa afarta wakhti ee sanadka dunidu ka kooban yahay. Afarta xilli oo kal cimilo duwan ayaa waxa keena wareega dhulku ku sameeynayo qoraxda. Buurta Everest. Buurta Everest (;; micnaha: "everest" waa "meesha ugu dheer") waa buurta ugu dheer oogada dhulka. Buurtan waxay ka sareeysaa oogada badda 8,842 kilomitir. Waxayna ku taalaa qaarada Aasiya. Xigasho. Cilmiga Macdanta Dhufeeyska Mariana. Dhufeeyska Mariyana (ingiriis: Mariana Trench) waa barta ugu hooseeysa oogada sare ee dhulka. Godkan wuxuu ka hooseeyaa oogada sare ee biyaha badda tiro dhan 10,911 mitir. Cilmiga Macdanta Gu'. Gu'. Gu (ingiriis: Summer) waa wakhti ka mid ah Afarta Xili ee sanadku ka kooban yahay. Gu'gu waa wakhtiga roobku da'o ee cimilodu noqoto mid fiican taas oo qorax badan soo gaadho oogada sare ee dhulka. Qolof Dhul. Qolofta Dhulka () waa lakabka ugu sareeya jidhka dhulka, midaas oo ka kooban dhagaxaan, caro iyo macdano kale. Qolofka sare ee dhulku oo ah maqaarka dunida waa mid aad u adag oo heerkulkeedu markuu ugu hooseeyo gaadho 184 K ama −89.2 °C ugu badnaan wuxuu gaadhaa 56.7 °C ama 330 K. Hordhac. Xadiga curiyeyaasha iyo isku dhisyada macdantu weey ku kala badan yihiin oogada dhulka waxaaney u kala baxaan sidan:csilica (SiO2) waa 60.2%; alumina (Al2O3) waa 15.2%; Nuurad (CaO) waa 5.5%; magnesiya (MgO) 3.1%; Aayron(II)Ogsaydh (FeO) waa 3.8%; sodhiyam Ogsaydh (Na2O) waa 3.0%; Botashiyaam Ogsaydh (K2O) waa qadar dhan 2.8%; Aayron (III) Ogsaydh (Fe2O3) waa 2.5%; Biyo (H2O) ku dhexjira caroda waa 1.4%; Kaarboon-labo-Ogsaydh (CO2) waa 1.2%; Tiitaniyaam-labo-Ogsaydh (TiO2) waa qadar dhan 0.7%; iyo Fosforos-pentOgsaydh (P2O2) oo ah qadar dhan 0.2%. Shaxda Iskudhiska. Isku-xidhka curiyeyaashan waxay noqonayaan 99.6% qolofta sare ee dhulka, tirada yar ee kale waa hawooyin iyo neefo ku dhex jira. Tixraac. Qolofta kore ee Dhulka waa Qolofta kore ee Dhulka. qoloft dhulka waxee ka koobantahay 13 caleemaha dhulka, waa 13 Silikoon. Silikoon (Ingiriis: silicon «Element») calaamad Si waa curiyeha toban-iyo-afaraad ee Diwaanka Curiyeha. Waxaanu ka mid yahay diwaanka Bir La Moodka. Magniisiyaam. Magniisiyaam (Ingiriis: Magnesium «Element») calaamad Mg waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-labo. Magniisiyaam waa curiye afar ee ugu caansan Diwaanka Curiyeha, waxa ka horeeya Birta, Ogsajiinta iyo Silikoonta, waana qiyaastii 13% cufka Lakabka Dhexe ee dhulka. Magniisiyaam waxay ka mid tahay guruubka 2aad ee Birta Alkalineta Dhulka. Diwaanka Curiye. Diiwaanka Curiye (Ingiriis: Periodic Table) waa miiska shaxda Curiyeyaasha Koonka iyo dhamaan wixii ku dhex jira ka sameeysan yihiin. Waxaa loo habeeyay curiyeyaasha sida u kala badan yihiin tiroda atom, elektaroonada iyo astaamaha fal-gal eey leeyihiin. Diiwaankan wuxuu meel iskugu keenayaa dhamaan macdanta, kimikooyinka, hawoda, biyoha iyo dhamaan walax kasta ood ku aragto dhulka. Sida la ogyahay, ilaa hada waxaa jira 118 Curiye, kuwaas oo ku xusan miiska "Diwaanka Curiye". Curiye. Sida caadiga ah, curiye waa walax kimiko oo ka samaysan atom taas oo lagu kala saaro tirada atomic ee bu'diisa ku jirta - tirada borotoono ee bu'da atom. Guud ahaan, waxaa curiyaha loo qeybiyaa sadex nooc: Bir, Bir la Mood iyo Bir Ma Ahe. Tusaale fiican waxaa ah, Ogsajiinta iyo Nitrojiinta (Bir Ma Ahe), Silikoonta iyo Aarsenik (Bir La Mood), iyo Aayronta, Naxaasta, Dahabka iyo Koberta oo ah bir. Curiyaha kimiko waxaa ugu miisaan fudud Haydarojiinta oo leh tiro atomic 1 iyo tan ku xigta Hiliyaamta oo leh tiro atomic 2. Sidoo kale, labadan curiye waa kuwa ugu badan Koonka; halka Aayron iyo Ogsajiintu ay yihiin labada ugu badan qaab-dhismeedka qolofta dhulka. Inkastoo macdanta iyo isku dhisyada curiyaha qaarkood dadku aqoon u lahaayeen tan iyo 10,000 sano ka hor, inta u badan curiyayaasha waxaa la helay dhamaadkii qarnigii 19aad iyo qarnigii 20aad. Tirada Atomikga Curiye. Tirada Atomikga ee curiye waxay la mid tahay tirada borotoonis ee ku jirta bu'da curiyahaas, isla markaana waa tan qeexda astaamaha falgalka ee curiyahaas. Tusaale ahaan, dhamaan atomyada Kaarboontu waxay ka kooban yihiin 6 borotoonis (protons) taas oo macnaheedu yahay tirada atomikga ee Kaarboon waa 6. Dhinaca kale, atomyada Kaarboontu waxaa laga yaabaa ineey leeyihiin tiro nuyuutroono (neutron) kala duwan; marka atomka curiye isku mid ah kaas oo leh tiro nuyuutroono kala duwan waxaa lagu magacaabaa isotopeka curiye. Tirada borotoono ee ku jirta bu'da (nucleus) atomika curiye waxaa lagu ogaan karaa saxarada koronto (electric charge) taas oo ku xidhn tirada elektaroono ee atomkaasi. Sidoo kale, elektaroonadu waxay ku wareegaan bu'da atomka ayagoo sheega astaamaha iyo dhaqanka curiyahaas. Tirada nuyuutroono ee caloosha atomka ku dhex jirta inta badan saamayn kuma laha dhaqanka curiye. Calaamada astaanta u ah tirada atomika ee atom waa halbeega Z. Miisaanka & Cufka Atomik. Tirada cufka ee curiye, (calaamada halbeega A), waa tirada Nukliyuusta (nukliyuustu waa tirada borotoonada iyo nuyuutroonada) ee ku dhex jirta bu'da atomik. Isotopeyo kala duwan oo curiye isku mid ah waxaa lagu kala saaraa ama soocaa tirada cufka ee atomka, taas oo lagu qoro bidixda astaanta curiye (e.g 276C). Tusaale fiican waxaan u soo qaadan karnaa curiyaha Magniisiyaam tirada cufkiisu waa 24, marka waxaan u qoraynaa Magniisiyaam-24, taas oo u dhiganta 12 borotoon iyo 12 elektaroon. Halka tirada cufku ka tahay tirada nuyuutroono iyo elektaroono ee atom, cufka atomikgu waa tirada saxda ah ee cufka isotope gaar ah ee curiye. Calaamada halbeega u ah cufka atomik waa u. Isotopes. Dhinaca kale, isotope waa atomyo ka tirsan hal curiye kuwaas oo leh tiro borotoono isku mid ah, laakiin tirada nuyuutroonadu kala duwan yihiin. In ka badan 66 ka mid ah 96ka curiye si dabiici ah loo helo, waxay leeyihiin in ka badan hal isotope dagan. Tusaale ahaan, curiyaha Kaarboon wuxuu leeyahay 3 isotope oo kala duwan. Hadaba tirada borotoono ee Kaarboontu waa isku mid, dhamaantood waa 6, laakiin waxay kala leeyihiin 6, 7, iyo 8 nuyuutroon. Maadaama tirada cufka ee kaarboon tahay 12, 13 iyo 14 gebi ahaan waxaa inoo soo bixi sadex isotope oo kala ah kaarbon-12 oo loo qoro 12C, kaarboon-13 13C, iyo kaarboon-14 14C. Kaarboonta ku jirta nolosha maalin kasta waa iskujir 12C, 13C, iyo 14C. Guud ahaan, curiyeyaasha inta u badan waxay leeyihiin isotopeyo radioactive ah, kuwaas oo in badani loo helo si dabiici ah, kuwo kalena lagu diyaariyo laabka (laboratory). Isotopeyada radioactive ah waa kuwo aan fadhiyin (unstable isotopes), laakiin haddii isotopeka atom aanu ahayn radioactive waxaa loo yaqaanaa "isotope degan" (stable isotope). Dhamaan isotopeyada degani waa kuwo dabiici ah. Shaxda Diiwaanka Curiye. Qaab-dhismeedka miiska diiwaanka curiye waa shax ka kooban 18 saf oo kor ka imanaya ilaa hoos iyo 7 saf oo ka bilaabma midig ilaa bidix, iyo labo saf oo ka hooseeya. Sidoo kale, miiska jadwalka diiwaanka curiye waxaa loo kala jabin karaa afar afar-gees oo kala ah: s-block oo dhinaca bidix xiga, p-block oo dhanka midig xiga, d-block oo dhexda ku jira, iyo f-block oo ka hooseeya dhamaantoodba. Qaybaha khaanadaha safafka midig ilaa bidix waxaa loo yaqaanaa "heerka" (period), sida heerka 1aad, halka safafka khaanadaha kor ka imanaya loo yaqaano "guruub" (group) kuwaas oo qaarkood magacyo leeyihiin sida Biniktojiin (Pnictogens) oo ah guruubka 15aad, Jaalkojiin (chalcogen) oo ah guruubka 16aad,Halogens guruubka 17aad iyo Neefta Gobta (noble gas) guruubka 18aad. Dhamaan curiyaha ka soo biloow mida koowaad ee Haydarojiin oo leh tiro atomic 1 ilaa laga gaadho curiyaha 118 Ununoktiyaam waxaa la helay wakhtiyo kala duwan iyo meelo kala duwan; ayadoo curiyaha 113, 115, 117 iyo 118 aan wali la xaqiijinin. In kastoo qaarkood la arko qadar iyo tiro aad u yar, 98ka curiye ee ugu horeeya jadwalka Diwaanka Curiye ayaa ah kuwo si dabiici ah looga helo oogada dhulka. Guruubyada Diwaanka Curiye. Marka laga waramayo jadwalka miiska Diwaanka Curiye Guruubku waa guuto curiye isku astaan, dhaqan iyo calaamad ah kuwaas oo ku jira hal saf oo khaanadaha Diwaanka Curiye. Shaxda jadwalka Diwaanka Curiye, oo uu sameeyay saynisyahan Ruush ah Dmitri Mendeleev, waxay ka kooban yihiin 18 Guruub kuwaas oo ey ku dhex jiraan dhamaan 118ka Curiye. Inkastoo guruubyadu ku magacaaban yihiin tirada guruubka oo u dhexaysa 1 ilaa 18 qaarkood waxay leeyihiin magacyo u gaar ah, kuwaas waxaa ka mid ah Guruubka 15aad oo lagu magacaabo Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad oo ah Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Waxayna kala yihiin: Guruubka 1aad (Birta Alkali), Guruubka 2aad (Birta Alkalineta Dhulka), Guruubka 3aad, Guruubka 4aad, Guruubka 5aad, Guruubka 6aad, Guruubka 7aad, Guruubka 8aad, Guruubka 9aad, Guruubka 10aad, Guruubka 11aad, Guruubka 12aad, Guruubka 13aad, Guruubka 14aad, Guruubka 15aad sidoo kale loo yaqaano Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Tirada curiye ee ku jirta khaanadaha guruubku way kala duwan yihiin. Qaarkood waxaa ku jira 8 curiye, kuwo kale wax ku dhex jira 6 curiye, halka guruubyada qaar ay ku dhex jiraan 4 curiye oo kali ah. Heerarka Diwaanka Curiye. Qaabdhismeedka shaxda miiska lagu ururiyey curiyeyaasha ee loo yaqaano Diwaanka Curiye wuxuu leeyahay safaf khaanado u kala socdo kor iyo hoos (guruub), midig iyo bidix (heerka). Heerku (period) waa safafka khaanadaha ee ka bilaabma midig ilaa bidix ee miiska jadwalka curiyayaasha, kuwaas oo ah todoba saf (7) oo qeybta sare ka kooban tahay iyo labo saf oo ka hooseeya. Curiyayaasha ku jira saf heerka isku midka ah waxay leeyihiin cuf atomik, awood aayano (ions), iyo is-heysad elektaroono isku mid ah. Ka soo biloow midig ilaa bidix tirada gacan-atomik hoos ayay u dhacdaa. Tani waxaa keentay isku xigida borotoonada iyo elektaroonada curiye ayaa aad ugu sii dhowaanaya bu'da atomka. Si ka duwan guruubyada, Heerarka shaxda miiska diwaanka curiye ma lahan magacyo u gaar ah, laakiin waxaa lagu kala soocaa tiro kuwaas oo kala ah: heerka 1aad, heerka 2aad, heerka 3aad, heerka 4aad, heerka 5aad, heerka 6aad, iyo heerka 7aad. Intaas waxaa soo raaca labo saf oo ka hooseeya kuwaas oo kala ah Lanthanides iyo Actinides. S-Block. S-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 2da guruub ee ugu horeeya guruubyada jadwalka Diwaanka Curiye. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 1aad iyo guruubka 2aad ee loo kala yaqaano Birta Alkali iyo Birta Alkalineta Dhulka. S-block curiyeyaasha ku jira waa kuwo intooda badan firfircoon oo leh astaamo iyo calaamado ka duwan dhamaan guruubyada kale ee Diwaanka Curiye. In kastoo ay ku jiraan khaanado kale, Haydarojiin iyo Hiliyaam waxaa lagu tiriyaa guruubkan s-block. Dhaqanka iyo astaamaha s-block waxay la xidhiidhaa tirada atomic ee curiyuhu leeyahay, midaas oo sii korodha marka la sii dhexgalo diwaanka curiye. D-Block. D-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 9ka guruub ee ka bilaabma guruubka 3aad ilaa guruubka 12aad. Curiyeyaasha d-block waxaa sidoo kale loo yaqaanaa Transitional Metal. D-block curiyayaasha ku jira waxay leeyihiin tiro atomik ka bilaabanta s2d1 (Guruub 3) ilaa s2d10 (Guruub 12). Tusaale ahaan, Cr waa s1d5 (ma ahan s2d4); sidoo kale, birta Guruubka 11waxay noqonayaan s1d10 (ma ahan s2d9), taasi oo dhamaystireysa qolofka-d (d-subshell) ee Guruubka 11aad. P-Block. P-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 6da guruub ee ugu dambeeya guruubyada jadwalkani, marka laga reebo Hiliyaamta oo ayadu ka mid ah s-block. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 12aa ilaa laga gaadho guruubka 18aad ee loo yaqaano Neefta Gobta (noble gases). P-block waxaa ku jira dhamaan Bir Ma Ahe, birta daciifka ah iyo half-birta oo dhan. F-Block. F-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeha atomkiisa ama aayaniskiisu (ions) leeyihiin elektaroono hab wareeg f (f-orbital). Curiyayaashan waxaa sidoo kale loo yaqaanaa "curiyayaasha dhexe ee transitionka". Taariikhda Diwaanka Curiye. Sanadkii 1789 ayaa saynisyahan Antoine Lavoisier wuxuu sameeyay liisto ay ku jiraan 33 curiye kuwaas oo u kala qeybiyay bir, bir ma ahe, neefo iyo dhulka; asagoo ilaa dhimashaddiisii ku mashquulsanaa inuu helo curiyayaal kale. Ka dib, sanadkii 1829 ayaa Kemisteriyahan Johann Wolfgang Döbereiner ee Jarmalka ah ayaa wuxuu keenay fikrada ah in curiyayaasha loo habayn karo falgalkooda kimiko ayadoo intii isku dhaqan ah meel la iskugu geeyn karo. Taariikhdu markey maraysay 1862kii ayaa jiyoolajiis u dhashay Faransiiska Alexandre-Emile Béguyer de Chancourtois ayaa wuxuu sameeyay noocii ugu horeeyay diwaanka curiye kaas oo ugu magac daray "telluric helix". Ka dib, sanadkii 1864 ayaa saynisyahan u dhashay dalka Jarmalka Julius Lothar Meyer, asagoo tixraacaya jadwalka Chancourtois uu sameeyay shax diiwaan curiye oo ka kooban 44 curiye. Wakhti yar ka dib, saynisyahan Ingiriis ah ayaa balaadhiyay jadwalkaas oo ka dhigay 57 curiye, asagoo u habeeyay cufka iyo miisaanka eey leeyihiin curiyayaashu. Isbedelo badan ka dib, sanadadii 1869kii iyo 1870kii ayaa professor ku takhasusay cilmiga Kimisteriga Dmitri Mendeleev ee dalka Ruushka iyo kimisteriyahan Jarmalka u dhashay Julius Lothar Meyer soo daabaceen jadwalkii ugu horeeyay ee diiwaanka curiye een maanta naqaano. Labadooduba waxay sameeyeen shax jadwal leh guruubyo iyo heerar muujinaya sida curiyeyaashu qaraabada u yihiin. Sanado badan ka dib waxaa la isla afgartey in shaxda jadwalka Dmitri Mendeleev loo aqoonsado in uu yahay aasaaska diiwaanka curiye ee saxda ah. Wakhtigii ka dambeeysay dhimashaddiisa ilaa sanadkii 2000 dib u habayn, curiye ku daris iyo isku hagaajin ayaa ku socotay jadwalka diiwaanka curiye. Qeybaha Diiwaanka Curiye. Ayadoo la tix-raacayo naqshad uu sameeyay saynisyahan Ruush ahaa oo la odhan jirey Dmitri Mendeleev (1869), ayaa guud ahaan curiyeha waxaa loo qeeybiyaa guruubyo, heerar iyo jufooyin ku salaysan astaamahooda, habka falgalka iyo sida ay qaraabo u yihiin. Kuwaas waxaa ugu caansan: Birta, Bir La Moodka, Bir Ma Ahe, iyo Neefta. Bir (Metal). Bir (Metal) waa shey adke ah (curiye, Isku dhis iyo Jaandi) taas oo iftiimaysa, jidh adag leh, isla markaana aad ugu wanaagsan gudbinta dabka iyo kulka. Birtu waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa Bir Ma ahe iyo Bir La Moodkaba. Birtu waa shey marka la garaaco la qaloocin karo ayadoon kala jabayn, la dhalaalin karo, isla markaana la dhuubi karo ama wax dhuuban laga dhigi karo. 91 curiye oo ka mid ah 118da curiye ee jadwalka Diwaanka Curiye waa bir. 27ka kale ayaa u kala baxa neef, bir ma ahe, bir la mood iyo qeybaha kale ee Diwaanka Curiye. Si ka duwan cilmiga Kemisteriga, micnaha ereyga bir waa ku kala duwan yahay qeybaha aqoonta. Tusaale ahaan, aqoonyahana xidigaha ee Cilmi Falagu waxay ereyga bir u isticmaalaan dhamaan curiyayaasha marka laga reebo Haydarojiin (H) iyo Hiliyaamta (He) kuwaas oo ah walxaha ugu badan Xidigaha muuqda ee Koonka. Dhinaca kale, curiyeyaal badan iyo isku dhisyo badan ayaa noqda bir marka kuleyl badan lagu shido, kuwaas waxaa loo yaqaanaa "Sheyada Birta ee ka Samaysmay Bir Ma ahe". Transitional Metals. Guruubka d-block tirada atomka curiyuhu waxay u dhaxeysaa 1 ilaa 10 elektaroono "d" ah. Iskaandhiyaam (Sc), Itriyaam (Y) Lanthanum (La), Aktiiniyaam (Ac), Luteetiyaam (Lu), iyo Lawreensiyaam (Lr). Titaaniyaam (Ti), Sirkooniyaam (Zr), Haafniyaam (Hf) iyo Rutherfordium (Rf). Fanadhiyaam (V), Dubniyaam (Db), Niyobiyaam (Nb) iyo Tantalum (Ta). Guruubka 6aad: Koroomiyaam (Cr), Molybdenum (Mo), Tungsten (W) iyo Siiborgiyaam (Sg). Manganiis (Mn), Teknetiyaam (Tc), Reheniyaam (Re) iyo Bohriyaam (Bh). Aayron (Fe), Rutheniyaam (Ru), Osmiyaam (Os) iyo Hasiyaam (Hs). Kobalti (Co), Roodhiyaam (Rh), Iridiyaam (Ir) iyo Meitneriyaam (Mt). Nikel (Ni), Baladiyaam (Pd), Balatiniyaam (Pt) iyo Darmstadtiyaam (Ds). Kober (Cu), Naxaas (Ag), Dahabka (Au) iyo Roentgeniyaam (Rg). Sinki (Zn), Kaadmiyaam (Cd), Meerkuri (Au) iyo Kobernishiyaam (Cn). Birta Alkali. Birta Alkali (Alkali Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkali waa lix curiye ee guruubka 1aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rd), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Curiyayaasha safkan guruubka 1aad waxaa loo yaqaanaa s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Sidoo kale, curiyeyaasha Birta Alkali waxay leeyihiin dhaqan isku dhow: dhamaantood waa bir iftiimaysa, jilicsan, isla markaana aad u firfircoon oo leh falgal degdeg ah. Dhamaantood waxa lagu kala jari karaa midida jileec darteed, si dhakhso badan ayayna u daxaleeystaan sababtoo ah waxay la falgalaan Ogsajiin. Firfircoonida falgalkooda darteed, ayaa waxa lagu dhex keeydiyaa saliida si looga ilaaliyo hawada, waxaana sida dabiiciga ah la helaa ayagoo isku dhisyo kala duwan ah sida cusbada. Sidoo kale, curiyeyaasha birta alkali waa milme si fudud ugu dhex milma biyaha. Birta Alkalineta Dhulka. Birta Alkalineta Dhulka (Alkaline Earth Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkalineta dhulka waa lix curiye ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Beriiliyaam (Be), Magniisiyaam (Mg), Kaalshiyaam (Ca), Istoroontiyaam (Sr), Baariyaam (Br) iyo Raadhiyaam (Ra). Curiyayaasha safkan guruubka 2aad waxay soo galaan s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Marka heerkulku caadiga yahay, Birta Alkalineta Dhulku waa adke, dhamaantoon leh midabka naxaasta oo iftiimaya, isla markaana leh falgal firfircoon. Bir La Mood (Metalloid). Bir la Mood (Metaloid) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo u dhexeeya birta iyo bir ma aheha, taas ooy aad u adag tahay in la kala saaro ineey bir tahay iyo ineey bir ma ahe tahay. In kastoo barashada Kimisteriga ay ku jirto Bir la moodku, ma jiraan nimaad u gaar ah oo lagu qeexi karo curiyeyaashan. Lixda curiye ee loo aqoonsadey bir la moodka waa: Booron (B),Silikoon (Si), Jermaaniyaam (Ge), Aarsenik (As), Antimony (Sb), iyo Teluriyaam (Te). Kaarboon (C),Alumiiniyaam (Al), Seleniyaam (Se), Boloniyaam (Po) iyo Astantiin (At). Sida caadiga ah, curiyeha Bir la Moodka ahi wuxuu leeyahay muuqaalka birta oo kale, laakiin waa adke si fudud loo kala jabin karo, halka birta aanan sahal lagu kala jabin karin. Waxaa intaas dheer, curiyaha bir la moodka waa mid kulka iyo korontada si daciif ah u gudbiya ama aanan gudbinin gebi ahaanba. Si kastaba ha ahaatee, curiyeyaashan waxaa laga samayn karaa isku dhisyo tayo fiican oo jaandi ah, quruurado ama dhalooyin, olol difaace, iyo badh-gudbiye dabka iyo korontada. Bir Ma Ahe (Non-Metallic). Bir Ma Ahe (Nonmetal) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa birta. Sida caadiga ah, curiyaha bir ma ahe waxaa lagu yaqaanaa waa kuwo si fudud u uumi baxa, si fudud loo kala jabin karo, iyo in aanay gudbinin kulka iyo korontada. Waxa sidoo kale lagu yaqaanaa curiyaha bir ma ahe markuu la falgalo walax kale inuu soo sii daayo awood ion aad u sareeysa, isla markaana ku daro ama la wadaago elektaroono curiyaha kale ama isku dhiska uu la falgalaayo. Si kastaba ha ahaatee, toban-iyo-todoba (17) curiye ayaa loo aqoonsadey bir ma ahe kuwaas oo inta ugu badan tahay neefo kala ah: Haydarojiin (H),Hiliyaam (He), Nitrojiin (N), Ogsajiin (O), Foloriin (F), Niyoon (Ne), Koloriin (Cl), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn); hal curiye oo bir ma ahe ahi waa dareere Boromiin (Br); iyo xoogaa curiye adke ah sida Kaarboon (K), Fosforos (P), Salfar (S), Seleniyaam (Se), iyo Aaydhiin (I). Curiyayaasha Bir Ma Ahe waxay inta u badan ku kala jiraa khaanado ka mid ah guruubka 14aad, guruubka 15aad ama Biniktojiin (Pnictogen), Jaalkojiin (Chalcogen), Guruubka 17aad ama Halogens, iyo Guruubka 18aad ama Neefta Gobta. In kastoo curiyaha birta shan-jeer laab ka badan yahay curiyaha bir ma ahe, labo ka mid ah bir ma ahe - Haydarojiin iyo Ogsajiinta - ayaa waxay yihiin boqolkiiba sagaal-iyo-sagaashan (99%) Koonka muuqda; iyo hal curiye bir ma ahe ah, waa Ogsajiinta, ayaa waxay tahay in ku dhow 50% samayska qolofka dhulka, badaha iyo cirka dhulka. Intaas waxaa dheer, jidhka noolaha dhamaantiis wuxuu ka samaysan yahay bir ma ahe iyo isku dhisyo ka samaysan bir ma ahe. Neef (Gas). Neeftu (gas) waa mid ka mid ah sadexda aasaaska u ah walaxda (matter). Waxa laga yaabaa in neefta saafi ahi ka samaysan hal atom, sida Neefta Gobka ama neef atomic sida Niyoon, malakuyuul ka samaysan labo atom, sida Ogsajiinta oo kale, ama isku dhis (compound) ka kooban malakuyuulo ka yimid atomyo kala duwan, sida Kaarboon-labo-ogsaydh (C2O). Iskumilanka neeftu waxay ka kooban tahay neefo saafi ah oo kala duwan sida hawada oo kale. Waxa neefta ka soocay adkeha iyo dareereha waa ayadu waxay ka samaysan tahay saxaro (particles) kala furan isla markaana kala madax-banaan, taasi oo ka dhigtey neefta mid bilaa ur ah oo isha dadku arki karin. Haydarojiin (H2), Nitrojiin (N2), Ogsajiin (O2); iyo marka lagu daro labo ka mid ah Halogenska Foloriin (F2), iyo Koloriin (Cl2). Neefahaasi waxaa soo raaca kuwa ka samaysan hal atom ee Neefta Gobta (Noble Gases) kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo Raadhoon (Rn). Curiyeha Biniktojiinska (Pnictogens). Biniktojiin (Pnictogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Nitrojiinta waa guuto curiye kimiko ee Guruubka 15aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Nitrojiin (N), Fosforos (F), Aarsenik (As), Antimony (Sb), Bismuth (Bi) iyo Ununbentiyaam (Uup). Curiyaha Jaalkojiin (Chalcogen). Jaalkojiin (Chalcogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Ogsajiinta ama Guruubka 16aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 16aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Ogsajiin (O), Salfar (S), Seleniyaam (Se), Teluriyaam (Te), Boloniyaam (Po) iyo Lifermoriyaam (Lv). Neefta Halogenka. Halogen waa guuto curiyeyaal hawo, dareere iyo adke ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka heerkulku caadiga yahay, curiyeyaasha hawoda ah waa midab casaan ah, kuwa dareeraha ahi waa cagaar, halka kuwa adkaha ahi leeyihiim midab madoow ah. Guruubkan Halogenska waa shan curiye ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Foloriin (F), Koloriin (Cl), Boromiin (Br), Aaydhiin (I), iyo Astatiin (At). Curiyeyaasha Halogenska waa guutada kali ah ee dhamaan 118da Curiye laga helo sadexda marxaladood ee walaxda - adke, dareere iyo hawo. Dhinaca kale, dhamaan xubnaha halogenska waxay noqdaan asiidh (acid) markey la falgalaan Haydarojiinta, waxaana laga soo dhex saaraa macdanta cusbada. Dhamaantood waa sun. Neefta Gobta (Noble Gases). Neefta Gobta ama (Noble Gas) waa guuto curiyeyaal neef ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka xaalada caadiga ah dhamaantood waa hawo bilaa ur, bilaa midab ah kuwaas oo leh falgal hooseeya. Neefaha gobta ah waa lixda curiye ee guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn). Hab-dhaqanka neefaha gobta ah waxaa lagu ogaan karaa dersida qaabdhismeedka atomkooda, qolofkooda sare iyo isku dhisyada ay sameeyaan. Barta dhalaalida iyo kululeynta neefahan waa mid isku dhow taas oo ka hooseysa 10 °C (18 °F); taas micnaheedu waa farqi yar oo heerkul ah ayay dareere ku noqon karaan. Niyoon, Aargoon, Siinoon, iyo Kiribtoon waxaa laga soo dhex saaraa hawada cirka, halka hiliyaamta laga dhex helo neefaha dabiiciga ee shidaalka laga soo saaro. Magaca & Astaanta Curiye. Si loo kala saaro farqiga iyo kala duwanaanshaha, isla markaana si fudud loogu aqoonsado, curiyayaashu waxay leeyihiin magacyo iyo calaamado kala duwan. Curiye kasta waxaa loogu magac daray deegaanka laga helay ama qofka helay markii ugu horeeysay. Inta u badan magaca curiyaha waxaa gadaal lagaga daray -iyaam (-ium). Tusaale ahaan, magaca curiyaha Sirkooniyaam (Zirconium) waxaa laga keenay macdanta "Zircon", taas oo lagu daray -iyaam (-ium). Sidoo kale, curiyaha Bohriyaam waxaa loogu magac daray saynisyahanka reer Denmark ee Niels Bohr, taas oo ereyga "Bohr" lagu daray "-iyaam" (-ium). Dhinaca kale, curiye kasta wuxuu leeyahay calaamad astaan u ah taas oo inta badan ah labo xaraf oo laga soo dhex saaray magaca curiyaha. Intaas waxaa dheer, waxa jira curiyayaal leh calaamad hal xaraf ah iyo kuwo leh calaamad sadex xaraf ah. Tusaale ahaan, curiyaha Haydarojiin calaamada astaantiisu waa H, curiyaha Kiribtoon waxa astaan u ah Kr, sidoo kale curiyaha Ununtriyaam astaanteedu waa Uut. Guud ahaan, xarafka u horeeya ee magaca iyo calaamada astaanta ee curiye waxaa laga dhigaa xaraf weyn. Titaaniyaam (Ti), Aayron(Fe), Nikel(Ni), Alumiiniyaam(Al), Dahab(Au), Sinki(Cd), Naxaas(Cu), Iskaandhiyaam, Kobalti, Roodhiyaam, Manganiis, Gaaliyaam, Tin Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rd), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Ogsajiin (O), Nitrojiin (N), Haaydarojiin (H), Hiliyaam (He), Koloriin (Cl), Silikoon (Si), Booron Fosforos (P), Kaarboon (C), Salfar (S) Beriiliyaam (Be), Magniisiyaam (Mg), Kaalshiyaam (Ca), Istoroontiyaam (Sr), Baariyaam (Br) iyo Raadhiyaam (Ra). Foloriin (F), Koloriin (Cl), Boromiin (Br), Aaydhiin (I), iyo Astatiin (At). Neefta Gobta (Noble gases) Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn). Nikel. Nikel. Nikel (Ingiriis: Nickel) calaamad Ni waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labaatan-iyo-sideed. Nikel waa curiye bir oo leh midabka naxaasta oo wax yar cad. Curiyehan wuxuu ku jiraa birta Diwaanka Curiyeha waxaana laga helaa oogada sare ee dhulka. Kaalshiyaam. Haku khaldin curiyeha Kaasiyaam ee Birta Alkali. Kaalshiyaam (Ingiriis: Calcium) calaamad Ca waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labaatan. Kaalshiyaam waa curiye bir ka mid ah guruubka 2aad ee loo yaqaano Birta Alkalineta Dhulka, sidoo kale waa curiyeha shanaad ee ugu jilicsan Diwaanka Curiyeha. Kaalshiyaamtu muhiim ayay u tahay nooleha ayadoo ka qeeyb qaadata dhismaha jidhka iyo lafaha. Alumiiniyaam. Alumiiniyaam. Alumiiniyaam (Ingiriis: Aluminium) calaamad Al waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-sadex. Alumiiniyaam waa curiye bir ah, iyo curiyeha sadexaad ee ugu badan dhulka, waxa ka horeeya Ogsajiin iyo Silikoon. Lakabka Dhexe. Lakabka Dhexe ee dhulka oo ingiriis lagu yiraahdo (Earth's Mantle) waa larka labaad ee qeeybaha dhulka, waxa ka sareeya lakabka oogada sare ee Qolof Dhul. Cilmiga Macdanta Hiliyaam. Hiliyaam (Ingiriis: Helium) calaamad He waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labo. Hiliyaam waa Neef bilaa ur, dhadhan iyo midab ah isla markaana wuxuu ka mid tahay neefaha aan sunta ahayn. Curiyahan oo safka hore kaga jira Diwaanka Curiye ayaa leh barta ugu hooseeysa ee kululeeynta iyo dhalaalinta curiye. Hiliyaam waa curiyaha labaad ee ugu fudud hawoda isla markaana ugu badan Koonka, waxa ka horeeya Haydarojiin oo kaliya. Hiliyaamta waxa la bartey Qorax Madoowaadkii sanadkii 1868 waxaana helay aqoonyahan Cilmi Fallag "Faransiis" ahaa oo lagu magacaabi jirey Jules Janssen. Sinki. Sinki. Sinki (Ingiriis: Zinc) calaamad Zn waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay sodon. Sinki waa bir ka tirsan "guruubka 12aad" ee Diwaanka Curiye. Sinki wuxuu aad ugu astaamo dhow yahay curiyaha Magniisiyaam, waana curiyaha labaatan-iyo-afaraad (24) ee ugu baaxada badan dhamaan curiyeyaasha. Sinkigu waa macdan muhiim u ah nafaqada jidha, laakiin u baahan taxadir balaadhan, sabatoo ah asaga ayaa keena xanuuno fara badan markuu la fal-galo curiye kale. Ku yaraanshaha Sinkiga jidhka bani-aademka wuxuu keenaa infakshano, fuuq-bax iyo xataa dhimasho. Dahab. Dahab (Ingiriis: Gold) calaamad Au waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay todobaatan-iyo-sagaal. Jileeciisa, cufkiisa iyo midabka huruuda ee dhalaalaya ayaa Dahabka ka dhigey mid ka mid ah waxyaabaha ugu qaalisan taariikhda aademaha. Dahabku waa mid kimiko ahaan aan firfircoonayn taasina waa sababta aanu la daxaleeysan waligii. Sida ay sheegtay Shirkada Dahab Qodida Dunida ee loo yaqaan (GFMS), xisaabta dahabka ee la qoday waa biloowgii ilaa 2012 waa 174,100 tan oo dahab ah. Taas oo u dhiganta mug dhan 9361 mitir-kuyuubik (m3) (meter cubic). Midaas oo loo kala isticmaalay 50% is-qurxin, 40% maal-gashi iyo 10% warshadaha. Taariikhda Dahabka. dahabku waxa uu kamid yahay waxyaabihii qarniyadii hore uu aadanuhu isticmaali jirin uuna uisticmaali jirey sida lacagta,qurxinta taajajka boqorada:IWL Naxaas. Naxaas (ingiriis: Silver) astaanta (Ag) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-todoba (47). Curiyaha Naxaastu waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 11aad ee Diwaanka Curiye. Naxaastu waa bir jilicsan, leh midab cad oo iftiimaya, taas oo leh gudbinta ugu fiican ee kulka iyo korontada dhamaan 118 Curiye ee dhulka, cirka iyo badaha laga helo. Naxaasta waxaa si dabiici ah looga helaa oogada sare ee dhulka, ayadoo isku dhisyo jaandi ah inta badan ku ladhan dahabka, Sinkiga, Koberta iyo biro kale. Naxaasta waxaa la isticmaali jirey tan iyo wakhti hore, ayadoo laga samayn jirey shilimaanta iyo sheeyada la isku qurxiyo. Maantana waxaa ugu badan ee loo isticmaalaa waa xadhgaha korontoda, taleefanada, fiidhiyowyada, gaadiidka, filimka sawirka, milano lagula dagaalamo baakteeriyada, iyo maalgashi warshadaha ayadoo shilinka naxaasta ah. Salfar. Salfar (Ingiriis: Sulfur ama Sulphur) calaamad S waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-lix. Marka heerkulku dhexdhexaad yahay curiyaha Salfar waa adke leh midab huruud xoogaa cadaan ahi ku jiro, waxayna u sameeysan tahay malakuyuul sideed-gees ah oo loo qoro S8. Waxay la fal-gashaa dhamaan birta iyo xoogaa Bir Ma Ahe ah, sida Kaarboonka. Salfarta waxa la helaa ayadoo dabiici ah iyo ayadoo isku-dhis loo yaqaabo "salfayt" ah. Salfarta waxaa isticmaali jirey wakhtiyo hore wadanada Hindiya, Shiinaha, Masar iyo giriiga. Curiyehan wuxuu leeyahay faa'iido badan, oo inta u badan waxaa loo isticmaalaa in lagu "bacarimiyo" caroda iyo beeraha. Sidoo kale waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo taraqa, sunta Xasharaadka iyo sunta fangaha. Curiyahan meel dhexe ayuu kaga jiraa Diwaanka Curiyeha. S. Salfar (Ingiriis: Sulfur ama Sulphur) calaamad S waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-lix. Marka heerkulku dhexdhexaad yahay curiyaha Salfar waa adke leh midab huruud xoogaa cadaan ahi ku jiro, waxayna u sameeysan tahay malakuyul sideed-gees ah oo loo qoro S8. Waxay la fal-gashaa dhamaan birta iyo xoogaa Bir Ma Ahe ah, sida Kaarboonka. Salfarta waxa la helaa ayadoo dabiici ah iyo ayadoo isku-dhis loo yaqaabo "salfayt" ah. Salfarta waxaa isticmaali jirey wakhtiyo hore wadanada Hindiya, Shiinaha, Masar iyo giriiga. Curiyehan wuxuu leeyahay faa'iido badan, oo inta u badan waxaa loo isticmaalaa in lagu "bacarimiyo" caroda iyo beeraha. Sidoo kale waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo taraqa, sunta Xasharaadka iyo sunta fangaha. Curiyahan meel dhexe ayuu kaga jiraa Diwaanka Curiyeha. Koloriin. Koloriin (Ingiriis: Chlorine) calaamad Cl waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-todoba. Koloriin waxay ka mid tahay Guruubka Neefaha Halogen loo yaqaano, waana curiyaha ugu fudud ama khafiifsan 118 Curiye ee Diwaanka Curiye Koloriin waa neef midabkeedu yahay huruud iyo cagaar isku dhafan, inta badana waxay u sameeysantahay labo atom oo isku xidhan. Isku-xidhka ugu caansan ee curiyehan oo ah mid ilaa wakhti hore la yaqaanay ayaa ah fal-galka eey la sameeyso curiyaha Sodhiyaamka kaas oo noqda Sodhiyaam-koloraydh ama Cusboda ama Milixda aan maalin walba isticmaalno. Haaydarojiin. Waa qayb ka mid ah curiye yaasha Kimikada Waxaana loo soo gaabiyaa "H" Atam kiisuna waa 1 madab iyo dhadhan toona maleh Haaydarojiin. Haaydarojiin (Ingiriis: Hydrogen) calaamad H waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay kow. Haaydarojiintu waa curiyeha ugu fudud dhamaan curiyeyaasha, taasina waa sababta looga dhigay lambar kow liiska Diwaanka Curiye. Meereyaal iyo Xidigyo badan ayaa ka intooda u badan ka sameeysan curiyan Haydarojiinta. Sidoo kale Haydarojiintu waa Neef bilaa ur, dhadhan iyo midab ah isla markaana firfircooni uu kula falgalo curiye kale. Dhinaca kale waa curiye aad muhiim ugu ah nolosha dhulka, sababtoo ah marka labo atom ama hal malakuyuul oo Haydarojiin la fal-gasho Ogsajiin waxaa soo baxa biyo. 2H + 1O = H2O. Haydarojiintu waa curiyaha kowaad ee hawoda ugu badan Koonka waa qiyaas dhan 75%, waxa ku xigaOgsajiin iyo Hiliyaam. Anggun. Anggun Cipta Sasmi (Jakarta, 29 Apriil 1974), ama Anggun, waa fanaanad Indonesia ah. Anggun Cipta Sasmi (Indonesian pronunciation: [aŋˈɡun ˈtʃipta ˈsasmi]; born 29 April 1974) is an Indonesian and French-naturalised singer, songwriter, and television personality. Born in Jakarta, she began performing at the age of seven and recorded a children's album two years later. With the help of famed Indonesian producer Ian Antono, in 1986 Anggun released her first rock-influenced studio album, Dunia Aku Punya. She became further well known with the single "Mimpi" (1989), which was listed as one of the 150 Greatest Indonesian Songs of All Time by Rolling Stone. She followed it with a series of singles and three more studio albums, which established her as one of the most prominent Indonesian rock stars of the early 1990s. Anggun left Indonesia in 1994 to pursue an international career. After two years struggling in London and Paris, she met French producer Erick Benzi and signed to Sony Music Entertainment. Her first international album, Snow on the Sahara (1997), was released in 33 countries and became the best-selling album by an Asian artist outside Asia. Since then, Anggun has released another six studio albums as well as a soundtrack album to the Danish film Open Hearts (2002). Her singles, "Snow on the Sahara" and "What We Remember", entered the Billboard charts in the United States, while "In Your Mind", "Saviour" and "I'll Be Alright" charted on the Billboard European Hot 100 Singles. She represented France in the Eurovision Song Contest 2012 in Baku, Azerbaijan, with the song "Echo (You and I)". She ventured into television with X Factor Indonesia in 2013, which made her the highest-paid judge in Indonesian television history. She was also the judge of Asia's Got Talent in 2015 and 2017. Anggun is the Asian artist with the highest album sales outside Asia, with her releases being certified gold and platinum in some European countries. She is the first Indonesian artist to have success in European and American record charts. She has received a number of accolades for her achievements, including the Chevalier des Arts et Lettres from the Government of France and the World Music Award for World's Best-Selling Indonesian Artist. She also became the first Indonesian woman to be immortalized in wax by Madame Tussauds. Aside from her musical career, Anggun has been involved in numerous environmental and humanitarian works. She has been appointed as the global ambassador of the United Nations twice, first for the International Year of Microcredit in 2005 and then for the Food and Agriculture Organization (FAO) in 2009 onwards. Titaaniyaam. Titaaniyaam. Titaaniyaam (Ingiriis: Titanium) calaamad Ti waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labaatan-iyo-labo. Curiyehan waa bir leh midabka Naxaasta oo leh cuf hooseeya iyo awood adag leh, isla markaasna u leh adkeeysi fiican daxalaysiga biyoha bada. Titaaniyaamka waxaa markii ugu horeeysay helay saynisyahanka Ingiriiska ah William Gregor sanadkii 1791 asagoo ugu magac-daray sheekooyinkii Giriiga ee dagaalyahanadii Titanska. Curiyahan waxaa laga helaa Oogo Dhulka ayadoo ah isku dhisyo macdan, sidoo kale waxaa laga helaa jidhka nooleha, biyoha, dhagaxaanta iyo caroda. Maadaama Titaaniyaamtu leedahay isku dhis fal-gal firfircoon waxaa laga sameeyaa Jaandiga adayg badan oo miisaankiisu fudud yahay kaas oo loo isticmaalo dhisida Dayax Gacmeedka, Diyaaradaha dheereeya iyo gantaalada. Isku dhisyo badan oo curiyehan ah waxaa laga sameeyaa alaab badan sida: xamagta, warqadaha, qalabka dhismaha, gaadiidka, Telefonka gacanta IWM. Meerkuri. Meerkuri (Ingiriis: Mercury) calaamad Hg waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay sideetan. Curiyehan waa bir culus oo aad ugu midab eeg Naxaasta. Si ka duwan curiyeha kale Meerkuri waa dareere heerkulka caadi ah waxaanay adke ku noqotaa marka heerkulku gaadho -38.81 °C. Curiyehan markuu la falgalo biyoha wuxuu isku bedelaa isku dhis sun halis ah oo qofka waxyeelayn karta. Sidoo kale, neefsiga Meerkuri ama cunista waxyaabo eey ku jirto ayaa keeni kara dhimasho ama xaalad halis ah. Meerkurida waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo kimikooyinka warshadaha, korontoda iyo waxyabaha electronics ka ah. Aaydhiin. Aaydhiin (Ingiriis: Iodine) calaamad I waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay konton-iyo-sadex. Aaydhiin waa curiye Neef ah oo ka tirsan juffada Neefaha Halogenka. Aaydhiinta iyo isku dhisyada eey ka midka tahay waxaa inta ugu badan loo isticmaalaa "Nafaqo" ahaan, iyo warshadaha oo ka sameeysta Acetic Acid. Sidoo kale, maadaama atamka Aaydhiin aad u sareeyo isla markaana suntu ku yartahay ayaa curiyahan waxuu ka mid yahay isku-dhisyada Raajoda (x-ray compounds). Fosforos. Fosforos () calaamad P waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-shan. Fosforos waa curiye "Bir ma ahe" macdanta ka mid ah oo laga helo dhagaxa Oogo Dhulka. Curiyeha Fosforos oo la helay sanadkii 1669kii ayaa markuu la fal-galo Ogsajiinta waxaa soo baxa isku dhis loo yaqaan "Fosforos Ogsaaydh" kaas oo bixiya iftiin - midani waa Fosforosta Cad. Fosforosta inta ugu badan waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo Caro Nafaqeeyaha; sidoo kale waxaa laga sameeyaa isku dhisyada laga helo saabuunta, taraqa ama kabriidka iyo sunta cayayaanka. Botashiyaam. Botashiyaam. Botashiyaam (Ingiriis: Potassium) calaamad K waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-sagaal. Botashiyaam waxay ka tirsan tahay juffoda Birta Alkali waxaanay leedahay midabka Naxaasta oo cad. Curiyehan oo aad u jilicsan ayaa si dhakhso ah ula fal-gala hawo iyo dhammaan noocyada kale ee curiyeha milma. Sida dabeeciga ah, Botashiyaamta waxaa laga helaa dhulka ayadoo u sameeysan sadex qaab oo ka mid tahay isotope-ka 40K kaas oo ah radioactive aad u khatar badan. Dhinaca kale, Botashiyaam waxay aad ugu qaab-samays dhowdahay curiyeha Sodhiyaam, taas darteed waagii hore lama kala aqoonin isku-dhisyada cusbo (milix) eey sameeyso. Botashiyaam waxaa loo isticmaalaa kimikooyinka warshadaha iyo waxyaabo kale sida saabuunta. Kul. Kul ama Kuleyl (Ingiriis: heat; carabi: حرارة) waa heerkulka shay, curiye, walax ama wax kasta leeyahay. Cilmiga Fisikisku wuxuu kulka ku sharaxay awood socota oo u kala gudbeeysa labo walxood oo heerkulkoodu kala sareeyo. Heerkulka waxaa lagu qiyaasaa "Salsiyas" (celsius) ama "Kelfin" (kelvin). Isku dhis. Isku dhis (Ingiriis: compound) waa falgalka labo ama in badan oo atomka curiye ah, kuwaas oo soo saara walax cusub. Isku dhisku waa mid labo gees ah oo marka tiro atomyo ah isdhex-galaan dib ayaa loo kala saari karaa haddii loo baahdo. Ayadoo la isticmaalayo Heerkul qiyaasan ayaa labo atom oo Haydarojiin iyo hal atom oo Ogsajiin ah la isla falgalin, waxana soo baxaya "Isku dhiska" biyo. 2H + 1O = H2O Falgal. Falgal (Ingiriis: Chemical Reaction) waa habka isdhex-galka ama mataanowga labo ama in badan oo atomka curiye ah, kuwaas oo soo saara Isku dhis cusub. Falgaladu waa kuwo labo gees ah oo marka tiro atomyo ah isdhex-galaan dib ayaa loo kala saari karaa haddii loo baahdo. Ayadoo la isticmaalayo Heerkul qiyaasan ayaa labo atom oo Haydarojiin iyo hal atom oo Ogsajiin ah la isla falgalin, waxana soo baxaya "Isku dhiska" biyo. 2H + 1O = H2O H2O. H2O waa astaanta ama calaamada Isku dhiska biyoha. H2O waa habka Kimisteri ee loo qoro maxsuulka falgalka Haydarojiin iyo Ogsajiin. Yuraaniyaam. Yuraaniyam (Ingiriis: Uranium) calaamad U waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay sagaashan-iyo-lix. Yuraaniyam waa bir leh 92 elektaroon iyo 92 borotoon, taas oo leh radioactive daciif ah maadaama isotopeskeedu aanay daganeeyn. Curiyahan wuxuu leeyahay miisaanka atomka ugu culus ee Diwaanka Curiye, waxa ka miisaan weeyn kaliya Bulutooniyaamka. Ayadoo Isku dhis ah ayaa laga helaa dhulka hal meel milyankii qidcadood ee caro, dhagax ama biyo ah. Yuraaniyam-239 waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo hubka khatarta badan ee Nukliyeerka. Sodhiyaam. Sodhiyaam (Ingiriis: Sodium) calaamad Na waa curiye kimiko bir ah oo tiroda atomkiisu tahay toban-iyo-kow. Sodhiyaam waa bir jilicsan oo leh midab silfar cadaan xiga markeey saafiga tahay. Curiyehan oo leh falgal aad u firfircoon ayaa waxay xubin ka tahay juffada Birta Alkali. Sodhiyaam ma ahan curiye la helo kaligiis laakiin waxaa laga soo dhex saaraa Isku dhisyada eey ku jirto, waxaan helay markii ugu horeeysay saynis-yahan Humphry Davy sanadkii 1807. Sodhiyaam waa curiyeha lixaad ee ugu badan Qolof Dhulka, ayadoo u sameeysan isku dhisyo macdan ah sida cusbo-dhagaxeedka "SodhiyaamKoloraydh" (NaCl). Isku dhisyada Sodhiyaam aad ayay u faa'iido badan yihiin waxaana loo isticmaalaa in laga diyaariyo saabuunta (sodhiyaamhaydarogsaadh) (lye) iyo nafaqooyin sida Milixda (sodhiyamkoloraydh). Sidoo kale curiyahan aad ayuu muhiim yahay jidhka Xayawaanka iyo dhirtaba. Isticmaalka Sodhiyaam. Isku dhisyada Sodhiyaam waxa laga sameeyaa waxyaabo badan; kan ugu caansan ee ilaa wakhti hore bani-aadamku yaqaaneen waa falgalka Sodhiyaam la sameeyso Koloriinta oo lagu magaabo (SodhiyaamKoloraydh) ama (NaCl) oo ah Milixda ama "cusbada" aan maalin kasta isticmaalno. Milix. Milix ama Cusbo () waa Isku dhis macdan quruurax ah oo laga helo biyoha dhanaan e badaha. Cusbadu waxay ka samaysan tahay curiyeha Sodhiyaam iyo Koloriin, waa isku dhiska "SodhiyaamKoloraydh" (NaCl). Si dabiici ah ayaa Milixda looga helaa biyaha badaha taas oo halkii litir ee biyaha bada ah 35g ayaa Cusbo ah una dhiganta 3.5%. Cusbadu aad ayay muhiim ugu tahay dhismaha jidhka bani-aadamka, waana billowga dhadhanka ee wax walba. Guud aahaan qadarka cusbo ee ku jirta jidhka xayawaanka ayaa ka badan xadiga laga heli karo jidhka dhirta. In ka badan 6000 oo sanno ka hor ayaa Milixda la isticmaali jiray, waxaanay ka mid tahay waxyaabaha ugu da'da weeyn ee Aadamuhu aqoonta u leeyihiin. Sida caadiga ah Cusbada waxaa laga keenaa ayadoo la uumi-bixinayo biyaha bada ama laga qodayo godad eey ku qalshay. Sidoo kale warshaduhu waxay ka sameeystaan falgalka Sodhiyaam iyo Koloriin. Marka laga yimaado ku darsiga cuntada iyo cabitaanka, isku dhisyada Milixda waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo kimiko warshaduhu isticmaalaan, bacaha, waraaqadaha xamagta iyo waxyaabo kale oo badan. Malakuyuul. Malakuyuul (Ingiriis: Molecule) waa walax aad u yar oo ah Isku dhis labo atom. Malakuyuul waa dhismaha ugu yar ee curiyeha qaarkood sida Haydarojiin oo markay kali tahay u sameeysan Malakuyuul. Bir Ma Ahe. Bir Ma Ahe (ingiriis: Nonmetal) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa birta. Sida caadiga ah, curiyaha bir ma ahe waxaa lagu yaqaanaa waa kuwo si fudud u uumi baxa, si fudud loo kala jabin karo, iyo in aanay gudbinin kulka iyo korontada. Waxa sidoo kale lagu yaqaanaa curiyaha bir ma ahe markuu la falgalo walax kale inuu soo sii daayo awood ion aad u sareeysa, isla markaana ku daro ama la wadaago elektaroono curiyaha kale ama isku dhiska uu la falgalaayo. Si kastaba ha ahaatee, toban-iyo-todoba (17) curiye ayaa loo aqoonsadey bir ma ahe kuwaas oo inta ugu badan tahay neefo kala ah: Haydarojiin (H),Hiliyaam (He), Nitrojiin (N), Ogsajiin (O), Foloriin (F), Niyoon (Ne), Koloriin (Cl), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn); hal curiye oo bir ma ahe ahi waa dareere Boromiin (Br); iyo xoogaa curiye adke ah sida Kaarboon (K), Fosforos (P), Salfar (S), Seleniyaam (Se), iyo Aaydhiin (I). Curiyayaasha Bir ma ahe waxay inta u badan ku kala jiraa khaanado ka mid ah guruubka 14aad, guruubka 15aad ama Biniktojiin (Pnictogen), Jaalkojiin (Chalcogen), Guruubka 17aad ama Halogens, iyo Guruubka 18aad ama Neefta Gobta. In kastoo curiyaha birta shan-jeer laab ka badan yahay curiyaha bir ma ahe, labo ka mid ah bir ma ahe - Haydarojiin iyo Ogsajiinta - ayaa waxay yihiin boqolkiiba sagaal-iyo-sagaashan (99%) Koonka muuqda; iyo hal curiye bir ma ahe ah, waa Ogsajiinta, ayaa waxay tahay in ku dhow 50% samayska qolofka dhulka, badaha iyo cirka dhulka. Intaas waxaa dheer, jidhka noolaha dhammaantiis wuxuu ka samaysan yahay bir ma ahe iyo isku dhisyo ka samaysan bir ma ahe. Birta Alkali. Birta Alkali waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkali waa lix curiye ee guruubka 1aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rb), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Curiyayaasha safkan guruubka 1aad waxaa loo yaqaanaa s-block sababtoo ah dhammaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Sidoo kale, curiyeyaasha Birta Alkali waxay leeyihiin dhaqan isku dhow: dhammaantood waa bir iftiimaysa, jilicsan, isla markaana aad u firfircoon oo leh falgal degdeg ah. Dhamaantood waxa lagu kala jari karaa midida jileec darteed, si dhakhso badan ayayna u daxaleeystaan sababtoo ah waxay la falgalaan Ogsajiin. Firfircoonida falgalkooda darteed, ayaa waxa lagu dhex keeydiyaa saliida si looga ilaaliyo hawada, waxaana sida dabiiciga ah la helaa ayagoo isku dhisyo kala duwan ah sida cusbada. Sidoo kale, curiyeyaasha birta alkali waa milme si fudud ugu dhex milma biyaha. Kabriid. Kabriid sidoo kale loo yaqaan Taraq (;) waa aalad loo isticmaalo in lagu shido dab. Taraqa wakhtigan casriga ah waa firi yar oo alwaax ah iyo warqad laga shido. Hal dhinac oo firida taraqa ah ayaa leh kimiko marka lagu xoqo warqada kuleyl noqota ka dibna dab biloowda. Kabriidka madaxiisa sare wuxuu ka sameeysan yahay isku dhis kimikooyin ooy ka mid tahay Salfar taas oo lagu xoqo warqada taraqa. Taariikhda Kabriidka. Sida taariikh-yahanadu sheegeen kabriidka - asagoo ka duwan midka aan maanta naqaano - waxaa lagu isticmaali jirey wadanka Shiinaha sanadku markuu ahaa 577, taas oo taraqa ka dhigeeysa mid la yaqaano in ka badan 1500 oo sano. Dab. Dab (Ingiriis: Fire) waa falgalka Ogsajiin iyo kimikooyin kale oo isqabsadey isla markaana bixinaya ololaya. Dabka waxaa keeni kara heerkulka oo sare u kaca iyo ileys aad u kulul. Ereyga Olol iyo Dab weey kala duwan yihiin. Ololku waa holac kooban, halka dabku yahay olol aad u badan. Walxaha dabka bilaaba waxaa ka mid ah Kabriidka. Taariikhda Dabka. Sida taariikh-yahanadu sheegeen waxaa la isticmaali jirey tan iyo bilowgii ilbaxnimada bani-aadamka. Noocyada Dabka. Dunida casriga ah maanta Waxaa jira noocyo badan oo dab ah kuwaasi oo loo isticmaalo siyaabo kala duwan. Isticmaalka Dabka. Dabku wuxuu ka mid yahay waxyaabaha dadku ugu horbarteen taasi oo la isticmaali jirey in ka badan 10 kun sano. Isticmaalka koowaad ee aadamaha ugu muhiimsanaa waa in dabka lagu diyaariyo cuntada, la iskaga difaaco bahalada iyo ugaadha iyo in iftiin laga helo wakhtiga dhulku madoowga yahay. Faa'iidada & Khasaaraha Dabka. Dabku waa halis wuxuuna si fudud u burburiyaa wax badan. Ololka dabku waxaa caawisa hawada ogasajiinta wuxuuna si degdeg ah ugu fidaa agagaarkiisa taasi oo waxyeelo iyo khasaaro naf iyo maalba leh ku keeni karta dadka. Olol. Olol (ingiriis: Flames) waa holac dabka. Ololku waa holaca dabka oo ah falgalka Ogsajiin iyo kimikooyin kale oo isqabsadey isla markaana bixinaya ololaya. Dabka waxaa keeni kara heerkulka oo sare u kaca iyo ileys aad u kulul. Walxaha dabka bilaaba waxaa ka mid ah Kabriidka. Ereyga Olol iyo Dab weey kala duwan yihiin. Qorax Madoowaad. Qorax Madoowaad (Ingiriis: Solar Eclipse) waa marka dayaxu kala dhexgalo dunida iyo qoraxda. Qorax Madoowaadku wuxuu dhacaa wakhtiga maalintii taas oo ileyska qoraxdu ka qarsoomo dhulka. Dayax Madoowaad ayaa lid ku ah Qorax Madoowaadka. Qorax Madoowaadka Meereyaasha. Cimiga Xidigaha Dayax Madoowaad. Dayax Madoowaad (Ingiriis: Lunar Eclipse) waa marka dhulku kala dhexgalo dayaxa iyo qoraxda taas oo dayaxa ka qarisa ileyska qoraxda. Dayax Madoowaadku wuxuu dhacaa wakhtiga habeen ah taas oo ileyska qoraxdu ka qarsoomo dayax. Dayaxu malaha iftiin isaga u gaar ah laakiin wuxuu soo celiyaa falaadhaha ileys ee qoraxda. Qorax Madoowaad ayaa lid ku ah Dayax Madoowaadka. Dayax Madoowaadka Meereyaasha. Cimiga Xidigaha Diyaarad. Diyaarad ama Dayuurad () waa nooc ka mid ah gaadiidka cirka, kaas oo ah aalad labo garab oo marwaxado ku xidhan yihiin kana samaysan bir, jaandi, muraayad iyo walxo kale taas oo dad ama alaab u qaada goobo kala duwan oo dunida ah. Diyaaraduhu waxay leeyihiin naqshado, xajmi, garbo iyo qaab dhismeed kala duwan. Qaar aad ayay u waaweyn yihiin, halka qaar xajmi yar yihiin. Kuwo kale aad ayay u dheereeyaan, qaarna xawaarahoodu wuu hooseeyaa. Diyaaradaha inta ugu badan waxay leeyihiin Darawal (pilot), kaas oo ah qofka hogaaminaya diyaarada. Laakiin waxaa jira noocyo laga hago kombuyuutarka oo aanay cidi wadin. Diyaaradu waxay ka mid tahay gaadiidka bani-adamku isticmaalo tan ugu dheereeysa ama socodka badan, sidoo kale waxay ka mid tahay kuwa ugu halista iyo khatarta badan. Taariikhda. Fikrada ah in hawoda lagu dhex safro ma ahan mid wakhti dhow bilaabantey. Waxaa taariikhdu sheegtaa in qiyaastii 400 sanno (Nebi Ciise hortii) oo ah wakhti hada laga joogo in ka badan 2400 oo sanno la sameeyay aalad duuli karta hawoda taas oo u qaab eekayd Shimbirta. Sidoo kale qarnigii sagaalaad ayaa dowladii Islamka ee Cabaasiyiinta isku dayeen ineey sameeyaan aalad hawoda dhex mari karta. Isku soo wada duubo, Diyaarad rakaab iyo bagaash qaada isla markaana la maamuli karo una naqshad dhow nooca aan naqaano maanta, ayaa dadaalo badan iyo isku-day badan ka dib, sanadkii 1896 ayaa farsamo-yaqaan Jarmal ah Otto Lilienthal wuxuu sameeyay diyaarad dhamaystiran oo u qaab dhow nooca aan maanta naqaano. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Gantaal. Gantaal (Ingiriis: Missile) waa nooc ka mid ah hubka dheereeya ee ka duula goobta laga riday ilaa meesha lala rabo asagoo sii dhex maraya cirka, kaas oo ujeedadiisu tahay in wax lagu burburiyo. Qaab dhismeedka Gantaaladu waa afar: bar-tilmaadeedka iyo hagitaanka, duulimaadka, nooca mashiinka saaran, iyo nooca madax-hub ee uu wado. Inkastoo ay jiraan Gantaalo ayagu ismaamula, inta u badan waa mid la hago ilaa uu ka gaadhayo bar-tilmaameedkii lala rabay. Khatarta Gantaalada. Gantaalada waxaa ka dhalan karta khatar aad u ballaaran taasoo laga yaabo in lagu rakibo hubka wax gumaada ee nuclier-ka meeshii lagu dhufto la iskuma hayo inay ka dhacayso burburkii ka dhacay jaban oo kale. Saamaynta Gantaalada. Gantalada xanbaara hubka nuclier-ka wa hubka ugu culus e casrigan laga isticmaalo caalamka. Waxana lagu tilmama dawladii hesha hubkan inay la gor-gortami karto USA xataa aan la isku dayi karin in la weeraro oo loga baqayo hubkan Warqad. Warqad (Ingiriis: Paper) (sidoo kale loo yaqaano "Xaansho") waa shey ama walax khafiif ah oo fidsan lagana sameeyo alwaax, cows iyo qeeybo kale oo dhirta ah. Waraaqdu waa sheey fidsan khafiifna ah oo loogu talo galay in wax lagu qoro. Isticmaalka ugu badan ee Warqaduhu waa wax qoris, sidoo kale waxaa jira qaabab kale oo loo isticmaalo sida in wax lagu rito. Warqada iyo xamagta waxaa la sheegaa in qarnigii labaad - qiyaas ahaan 115 (Nebi Ciise dabadii) - laga soo gaadhay boqortooyadii "Han" ee wadanka Shiinaha. Noocyada Warqada. Xaashi ama warqad, waa shay balaaran oo wax lagu qorto. sida Joornaalka ama Xaanshida musqusha. waxaana laga sameeyaa, safiito ama alwaax. Xamag. Xamag (Ingiriis: Glue) waa dareere isjiidanaya oo meesha la mariyo iskula dhejisa wixii taabta. Xamagtu waxay awood u leedahay in labo shey isku-qabato isla markaana isku xajiso in mudo ah. Xamagtu waxay ka sameeysan tahay isku dhis kimikooyin ah, waxaana la ikhtiraacan horaantii 1900. Ilbaximo. Ilbaxnimo (ingiriis: Civilization) waa xadaarad ama heerka eey bulsho gaadho ayadoo la fiirinayo dhinaca aqoonta iyo cilmiga, hubka, dhaqaalaha, waxbarashada IWM. Ilbaxnimadii Hore. ilbaxnimo ama xadaarad waxa la yidhaahdaa wax kasto oo ummad meel ku nooli soo kordhiso haday noqoto xagga waxbarashda, farshaxanka iyo culuumta kale. meelihii ugu horeeyay ee ay dunida ilbaxnimadu ka bilaabantay inta la ogyahay waa dhulka u dhaxeeya labada webi ee dajla iyo furaat oo hadda ah dhulka ciraaq. xadaaradaha halkaa ka bilaabmay waxaa ka mid ah xadaaradii mesopatamia sida xadaaradii babaliyooniinta, sumariyaan, iyo asayriyaan. mudada xadaaradahaasi jireen waxa lagu qiyaasaa inay ahaayeen dhawr kun oo sanno ciise hortii. waxa ugu wayn ee keenay inay xadaaradahani samaysmaan waxaa ka mid ahaa kacdoonkii beeraha ama agricultural revolution kaas oo keenay in dadkii ugaadhsataa ahaa ay samaystaan magaalooyin ay dagaan sidoo kale ay yeeshaan xirfado kala duwan iyo shaqooyin kala duwan halkaan waxa ka dhashay ilbaxnimo aad u wayn Hab Neefsi. Hab Neefsi (Ingiriis: Respiratory System) waa habka neefsiga xayawaanka - bani-aadamku ka mid yahay - iyo shaqada sambabadada. Habka Neefsigu waa qaabka neefta ama hawoda ogsajiinta ku jirta cirka ayadoo soo dhex maraysa sanka iyo afka, ka dib dhuunta ilaa sambabada oo u sii gubiya xididdada dhiiga qaada ilaa dhamaan unugyada jidhka. Sidoo kale, dib u soo bixida hawada eey isticmaaleen unugyadu ee kaarboon-labo-ogsaydh. Neefsi. Neefsi (Ingiriis: Breathing) waa habka noole ama xayawaan - bani-aadamku ka mid yahay - u qaato hawo. Habka Neefsigu waa qaabka neefta ama hawoda ogsajiinta ku jirta cirka ayadoo soo dhex maraysa sanka iyo afka, ka dib dhuunta ilaa sambabada oo u sii gubiya xididdada dhiiga qaada ilaa dhamaan unugyada jidhka. Sidoo kale, dib u soo bixida hawada eey isticmaaleen unugyadu ee kaarboon-labo-ogsaydh. Nuurad. Nuurad (Ingiriis: Lime) waa isku dhis macdan ka samaysan malakuyuulada curiyeha Kaalshiyaam, Kaarboon, Haydarojiin iyo Ogsajiin isla-falgaley. Inta ugu badan waa isku dhisyo "KaalshiyaamOgsaaydhis" iyo "KaalshiyaamHaydarOgsaadhis" (CaO). Nuuradu waa hadhaaga Dhuxul Dhagaxa. Inta ugu badan Nuurada waxaa loo isticmaalaa dhismaha iyo midabeeynta aqalada. Sidoo kale Nuurada waxaa laga sameeyaa Tamaashiirta. Badanaaba Nuurada waxaa laga helaa oogada dhulka ayadoo ku dhex milan walxo kale. Si loo helo Nuurad saafi ah waxaa loo baahan yahay heerkul sareeya oo gaadha ilaa 1000 °C. CaCO3 + kul → CaO + CO2. KaalshiyaamKaarboonayt + kul → KaalshiyaamOgsaadh + KaarboonOgsaaydh. Dhuxul Dhagax. Dhuxul Dhagax (Ingiriis: Coal) waa isku dhis macdan ka samaysan malakuyuulada curiyeha Kaarboon, Haydarojiin, Salfar, Nitrojiin iyo Ogsajiin isla-falgaley cadaadis iyo heerkul sareeya dhexdeeda. Qeexid: Dhuxul Dhagaxdu waa macdan kasoo jeeda maatar-dhireed-degaaneed bur-bur kaymo (kaynta) hore oo biyo fadhiisan jireen, sida badanaa laga helo afafka wabiyada. Dhuxul dhagaxa oo ugu badan yahay Kaarboonka ayaa si dabiici ah laga helaa oogada sare ee dhulka ayadoo u sameeysan qaabka dhagaxa. Dhuxul dhagaxdu waa il soosaar shidaal ah, taas oo loo isticmaalo waxyaabo badan. Tan iyo wakhti hore ayaa Dhuxul dhagaxda la qodi jiray ayadoo marka la gubo soo saarta kul fiican. Saliid. Saliid (,) waa isku dhisyo dareere ah oo laga helo dhirta, xayawaanka iyo dhulka hoostiisa. Waxaa jira noocyo badan oo Saliid ah. Tusaale ahaan, Saliida laga sameeyo dhirta oo loo isticmaalo cuntada IWM. Saliida xoolaha ooy ka mid yihiin Subaga iyo Badhida. Iyo Saliida dabiiciga ah ee laga helo dhulka hoostiisa taas oo laga sameeyo shidaal IWM. saliida aashitada. waa mida laga helo miraha aashitada leh sida liinta burtuqaalka iyo liin dhanaanta waxaa laga sameeya cadarka. Diseembar 2013. Shariif Nuurow Aamin Barkhadle waa Culumaa'udiinka ugu Caansan Soomaaliya, wuxuu ku dhashey Biyooley 1899 kii. wuxuu Quraanka Kariimka Xifdiyey asigoo 10 Sano jir ah, Ka dib wuxuu u Xiriystey Barashada Diinta Islaamka. Markii uu kasoo Aflaxey Barshada Diinta ISlamka, waxaa uu bilaabey in uu Faafiyo Diinta Islamka iyo la dagaalanka Munkarka. Khalwo wakhti dheer qaadatey kadib, Wuxuu aas'aasey Jameecada Rowlo oo Xarun u noqotey fidinta Diinta Islaamka. Xuseen yuunus. hagag marka hore inta ka faloon wacbuudhan waxuu ka koobmaa sida dhehdeen da'uud, danweyne(shanta yuunis-galmax yunis,xusen yunis aadan yunis gafow yunis maxamed yunis), kawale, maxamed muse in kamidyahay galmax aa filaa. Qolobaa Calankeed. Heesta calanka soomaaliyeed waa Soomaaliyeey toosoo toosoo isku tiirsada. Waxaana tiriyey Cali Mire Caraale oo ku dhashay deegaanka degmada Buuhoodle Georges Pompidou. Georges Jean Raymond Pompidou (5 Luuliyo 1911 – 2 Abriil 1974), madaxweyne Faransiiska (1969-1974). Dumar. dumar ka waxaa abuuray allaah subxaana hu watacala wuxuuna ka abuuray feedh qaloocan wuxuuna ka abuuray feerti nabi aadam cs dumarka waxana sidaaso tahay illahay adoomahiisa mausan kala soocin illahay mafiiriyo sidaan nahay iyo waxaan klana nahay ee wuxuu eega quluubteena waxana kamida dumarka kuwo illahay ku shegay qur aankiisa oona rag badan lagu shegin kutubta illahay waxa kamid ah dumarka aasia oo uu qabay fircown kii illah nimada sheegtay oo gurigiisa ku caabuday allaah subxana wa tacalaa waxa kaloo kamida nabi muue hoyadiis oo u allaah u waxyooday oo usabirtay inay wiilkeeda biyaha raaciso cunugeeda waadna ogtihiin siduu ilahay hooyo qalbigeeda u jilciyay una jecleysiiyay caruurteda waxa kaloo kamid ah sumaya waana naagtii ugu horaysay oo islaam ah o diinta nbi muxamed heysata oo shahiiday waxa kamid ah khadiija oo ah gabadhii ugu horeysay ee rumeysay diinta islaamka oona taakuleysay fatima bintu rasull aya kamid ah caisha bintu abii bakr ayaa kamid ah dumarka waa aas aaska dunida iyo warshada aadanaha waxayna kusabraan wax aysan rag badan ku sabreen hadaad manta oo dhan wado qaado yar oo melkasta la aado waad dhibsaneysa hooyo waxay xamishay 9 bilood inay wado qof nool oo kamil ah Ubuc Dhul. Ubucda dhulku, loo yaqaano (Earth's Core) waa bu'da ama lakabka dhexe ee meeraha dunida. Qaybtani waa dareere aad u kulul oo leh qiyaastii qaro (thick) dhan 2,266 km (1,408 mi) taas oo kooban birta Aayron iyo Nikel. Ubucda dhulku waxay ka hooseysaa lakabka labaad ee mantleka. Bu'da dhulku waxay oogada sare ka hooseeysaa dherer dhan 2,890 km (1,800 mi) oo ah meesha Ubucda dhulku ka bilaabanto, ilaa 5,150 km (3,200 mi) oo ah badhtanka dhulka. Heerkulka ubucda dhulku waxa uu ka bilaabmaa 4400 °C (8000 °F) maqaarka ubucda ilaa 5,430 °C oo ah bu'da dhexe iyo meesha ugu kuleylka badan dhulka. Dhinaca kale, cadaadiska (pressure) Ubucda dhulku waa inta u dhexeeysa 330 ilaa 360 Ubucda dhulku waxay ka samaysan tahay isku dhisyo badan oo u badan Nikel iyo Aayron. Sidoo kale, Dahab iyo Balatiiniyaam badan ayaa iyagana laga helaa badhtamaha dhulka. Guud ahaan, bu'da dhulka la'aanteed nolosha dunidu waxay noqon lahayd nooc kale, sababtoo ah lakabkani waa sal-dhiga magnetka (magnetic field) dhulka. Rafeal van der vaart. hij een sukkel en een freak hij een een fortabel een gek Wacdaan. WACDAAN WAA BEEL KA MID AH BELAHA SOMALIYEED ABTARSIMAHA (WACDAAN CUSMAN DALADOLE MUDULOOW HIRAAB DAME GORGAATE HABIYE IRIR SAMAALE) WACDAAN WAXUU U KALA BAXAA AFAR LAFOOD (4) OO KALA AH (1) MALINLE WACDAAN (2) SAMAKAAY WACDAAN AMA SAMADOON (3) WARQatile WACDAAN (4) WARQAD WACDAAN WAXEYNA KALA YAHIN GALANKA SHANAD BAY BAKOL SHABELAHA HOOSE BANADIR JUBOOYINKA XUDUNTA WACDAAN AMA QALBIGA WACDAAN WAA AFGOOYE OO LOO YAQANO AFGOOYE WACDAAN TANA WAA QEYBTA KOWAAD TARIIKHDA BESHA WACDAAN malinle wacdaan cusmaan waxuu u kala baxaa Ibrahim malinlle iyo Maxaad malinle hadaan hor mariyo Ibrahim malinle wacdaan waxuu usii kala baxaa maxad ama maxamed moldhere iyo abukar moldhere waxeyna usii kala baxaan 9 maxad moldhere iyo 9 abukar Mooldheere maxed malinlana waa 8 lafood maxamed moldhere 9 lafood uu u kala baxo waa 2 ijow maxamed moldhere 2 adan maxaned Mooldheere iyo 5 ilka gadud maxamed moldhere wacadaan ciskaan waxay u kala baxaan 4 Badweyn. Badweyn (ingiriis: Ocean) waa biyo dhanaan oo aad u baaxad wayn isla markaana qariya 2/3 oogada dhulka. Badweyn waa bad aad u baaxad weyn. Saacadda Afrikada Bari. Saacadda Afrikada Bari, ama SAB, waa time zone used in eastern Africa. The zone is three hours ahead of UTC (UTC+3), which is the same as Arabia Standard Time, and also the same as Eastern European Summer Time. As this Time Zone is predominantly in the equatorial region, there is no significant change in day length throughout the year, so daylight saving time is not observed. Salsiyas. Salsiyas (ingiriis: Celsius) waa halbeeg lagu xisaabiyo ama cabiro heerkulka. Ereyga "Celsius" waxaa loogu magac daray Xidigis yahanka reer Swidhan Anders Celsius (1701–1744). Astaanta halbeegan waxaa loo soo gaabiyaa (°C) (digrii Salsiyas). Isbarbardhiga Halbeegyada. 1 Salsiyas (°C) = 273.16 °K Fahrenhayt. Fahrenhayt (ingiriis: Fahrenheit) waa halbeeg lagu xisaabiyo heerkulka. Ereyga "Fahrenhayt" waxaa loogu magac daray Saynisyahan Daniel Gabriel Fahrenheit (1686–1736) kaas oo sameeyay "Halbeeg" cabir dhamaystiran. Halbeegan calaamadiisu waa °F (degree Fahrenhayt). Qiyaasta halbeegan jabjab ahaan waa x 9/5 + 32. Cabirkan oo inta badan lagu qiyaaso kuleylka iyo qaboowga ayaa wuxuu ka mid yahay Halbeegyada Caalamiga ah ee dunida. Marka halbeega Fahrenhayt loo bedelaayo Salsiyas waa x 9/5 + 32. Tusaale ahaan haddii heerkulka maanta yahay 30 °C markaad Fahrenhayt u bedelayso waa 30 x 9/5 + 32 taas oo u dhiganta 1014 °F. Halbeeg. Halbeeg (ingiriis: Unit) waa cabir lagu xisaabiyo dhamaan qiyaasaha ganacsiga iyo sayniska; sida heerkulka, dhererka, xawaaraha, wakhtiga, muga, cufka IWM. Dunida waxaa jira nidaam la iskugu geeyo dhamaan halbeegyada kaas oo loo yaqaano Nidaamka Caalamiga ee Halbeega (The International System of Units [loo soo gaabiyo SI oo laga soo xigtay erayga Faransiiska ah: Le Système Halbeega Miisaanka. Halbeega Miisaanka waxaa ka mid ah Garaam Kilo, Kilogaraam. Halbeega Dhererka. Halbeega Dhererka waxaa ka mid ah Sentimitir, Mitir, Kilomitir, iyo Hektomitir. Halbeega Wakhtiga. Halbeega Wakhtiga waxaa ka mid ah Ilbiriqsi, Daqiiqad, Saacad, Maalin, Todobaad, Sanad iyo Qarni. Halbeega Heerkulka. Halbeegyada heerkulka waxaa ka mid a Fahrenhayt, Salsiyas, , Rankine, Delisle iyo Newton. Halbeegyo Kale. Halbeegyada kale waxaa ka mid ah halbeega Rikter oo ah halbeega lagu cabiro Dhulgariirka; halbeega Dhado oo lagu qiyaaso qoyaanka, uumiga iyo huurka. SI. SI oo laga soo gaabiyey kalmad Fransiis ah (Le Système international d'unités) waa nidaamka la iskugu geeyo dhamaan halbeegyada taas oo loo yaqaano Nidaamka Caalamiga ee Halbeega (The International System of Units [loo soo gaabiyo SI oo laga soo xigtay erayga Faransiiska ah: Le Système Dhudhun. Dhudhun waa halbeeg cabir oo Soomaalidii hore isticmaali jirtey. Dhudhun waxaa loo isticmaalaa cabirka dhererka. Dhudhun waxay u dhiganta 0.050 mitir. Taako. Taako waa halbeeg cabir oo Soomaalidii hore isticmaali jirtey. Taako waxaa loo isticmaalaa cabirka dhererka. Taako waxay u dhiganta 10 sentimitir ama 0.010 mitir. Tilaabo. Tilaabo () waa halbeeg cabir oo Soomaalidii hore isticmaali jirtey. Tilaabo waa dhererka u dhaxaysa labo lugood ee bani'aadamka markuu socdo, waxaa loo isticmaalaa cabirka dhererka. Tilaabada saxda ah waxay u dhiganta 0.75 mitir. Dherer. Dherer (ingiriis: Length) waa masaafada iyo fogaanta u dhexeysa labo meelood. Dhererku wuu ka duwan yahay Jooga kaas oo ah halbeeg lagu cabiro dhererka sara-jooga ama masaafada labo bar isku jiraan marka laga xisaabinayo dhulka ilaa cirka. Joog. Jooga (ingiriis: Height) waa cabirka dhererka jooga ee masaafada iyo fogaanta u dhexeysa labo barood. Joogu wuu ka duwan yahay Dhererka oo ah halbeeg lagu cabiro dhererka masaafada labo bar isku jiraan. Balac. Balaca (ingiriis: Width) waa cabirka dhererka baladhka u dhexeysa labo barood. Balacu wuu ka duwan yahay Dhererka iyo Jooga. Mayl. Mayl (ingiriis: Mile) waa halbeeg lagu cabiro dhererka labo meelood u dhexeeya. Mileka astaantiisu waa mi, hal mile ayaa wuxuu u dhigmaa 1.6093444 Kilomitir. Sidoo kale, hal Kilometer wuxuu u dhigmaa 0.62137 Mayl. Cag. Cag (ingiriis: Foot) waa halbeeg lagu cabiro dhererka. Miligaraam. Miligaraam (ingiriis: Milligram) waa halbeeg lagu cabiro muga iyo miisaanka walax ama shay leeyahay. Hal miligiraam waxay la mid tahay 1×10−6 kiilogaraam. Haku khaldin halbeega Milimitir oo lagu cabiro dhererka. Halbeegan "Miligaraam" astaantiisu waa mg. Milimitir. Milimitir (ingiriis: Millimeter) waa halbeeg lagu cabiro dhererka iyo masaafada labo bar isku jiraan. Hal Milimitir waxay la mid tahay 1×10−3 mitir. Haku khaldin halbeega Miligaraam oo lagu cabiro dhererka. Mililitir. Mililitir (ingiriis: Milliliter) waa halbeeg lagu cabiro muga iyo miisaanka walax ama shay meel madhan buuxin kara. Hal Mililitir waxay la mid tahay 1×10−4 litir. Haku khaldin halbeega Miligaraam oo lagu cabiro miisaanka, iyo Milimitir oo lagu cabiro dhererka. Litir. Litir (ingiriis: Liter ama Litre) waa halbeeg lagu cabiro muga iyo miisaanka walax ama shay meel madhan buuxin kara. Litir waxaa inta badan lagu cabiraa dhamaan walxaha dareeraha ah. Hal litir waxay la mid tahay 1 desimitir sadex-laaban (cubic decimetre), ama 1,000 sentimitir sadex-laaban (cubic centimeter), ama 1/1,000 mitir sadex-laaban (cubic meter). Sidoo kale, hal litir (ama desimitir sadex-laaban [cubic decimetre]) waxay la mid tahay 10×10×10 sentimitir. Halbeegan "litir" kama mid ahan Nidaamka Caalamiga ee Halbeega Dunida, laakiin wuxuu xubin ka yahay halbeegyada loo yaqaano Cabirka Guud ee Culeyska iyo Miisaanka (General Conference on Weights and Measures) oo loo soo gaabiyo (CGPM). Willis Tower. Willis Tower oona horay loo dhihi jiray (Chicago), waa dabaqa aduunka uugu dheer, oo dhirirkiisu yahay 527 meter. Waxoona ku yaalaa magaalada Chicago ee dalka United States. Burj khalifa waxaa la bilaabay, 1970. waxaana la dhameeyay 1973 oona la 1974. Cabirka Guud ee Culeyska iyo Miisaanka. Halbeegyada la isla gartey in lala isticmaalo Nidaamka Caalamiga ee Halbeega dunida waxaa ka mid ah kuwan hoos ku xusan. Hektar. Hektar (ingiriis: Hectare) waa halbeeg lagu cabiro iskuwareega dhererka iyo baaxada dhulka. Hektar waxaa lagu qeexaa 10,000 mitir isku wareeg (square meter) oo la mid ah (100 m dherer lagu dhuftey 100 m balac). Degree (angle). Degree (ingiriis: Degree) waa halbeeg leh astaanta (°) oo lagu cabiro qiyaaso ka mid ah xisaabta, juquraafiga, heerkulka iyo sayniska. Marka xisaabta lagu isticmaalayo degreegu (°) waa qiyaasta xagal toosan (plane angle) oo wuxuu u dhigmaa 1/360 goobo dhamaystiran. Tusaale ahaan xagasha 90° waa rubuc goobo dhamaystiran. Maadaama wareega goobo dhamaystiran la mid yahay 2π gacmood (radius), hal degree wuxuu la mid yahay π/180 gacan. Dhinaca kale, juquraafiga dhexdiisa degreega waxaa loo isticmaalaa in lagu calaamadeeyo loolasha, dhigaha iyo saacada. Tusaale ahaan, dhigta 34° galbeed 86° koonfur. Sidoo kale, marka laga hadlayo heerkulka waxaa la isticmaalaa degree salsiyas (°C) iyo degree kelfin (°K). Xagal. Xisaabta Joomitirigu, ee ah Xagal waa qaab joometeri ee ka dhalata kulanka Xarriiq barta ka billaabata waxaa lagu magacaabaa geeska xagasha. Halbeegga qiyaasta xaglaha. Si xagal loo cabiro waxaa la qiyaasaa dhererka qaansada Goobo bartamaha ee barta isgoska geeska goobo ee koobaysa inta u dhexeysa geeska xagsha waxaa loo qeybinayaa ee wareegga goobada haddii la isku dhufto jawaabta marka loo eego formula_2 waxa uu ahaanayaa cabbirka xagasha qiyaasta goobo. Xisaabinta qiyaasta xagasha si digrii ah, waxaa lagu dhifanayaa saamiga u dhexeeya qaansada ee buuxisay inta u dhexeeysa dhinacyada xagasha iyo Meeris taas oo xuddunteedu tahay barta isgoyska ee tirada 360. Waxaa loo suntaa darajada goobo yer summad cabbirka ugu sarreeya ee xagal waa 360°. Xawaare. Xawaare (;) waa halbeegga lagu ogaado orodka awoodda socota ee shay, aalad ama walax ku socoto waqti kooban gudaheed. Si la mid ah halbeegyada dhererka, balaca iyo jooga ayaa masaafada xawaaraha loo qeybiyaa waqtiga. Astaanta Nidaamka Caalamiga ee Halbeega Dunida ee xawaaruhu waa ilbiriqsi ama (s). Sidoo kale waxaa la isticmaalaa saacad ama (km/h), iyo dalalka qaar sida Maraykanka waa saacad (mi/h). Inta la ogyahay, xawaaraha ugu dheereeya ee awood ama shay kale ku socon karo waa Xawaaraha Ileyska kaas oo la mid ah 299,792,458 mitir ilbiriqsigiiba (m/s), taas oo qiyaas ahaan u dhiganta 1079 milyan kilomitir saacadiiba ama (671,000,000 mph). Xawaare Ileys. Xawaaraha Ileyska ama Xawaaraha Iftiinka (ingiriis: Speed of Light) waa halbeega lagu cabiro orodka awooda iftiinka ama ileysku ku socdo wakhti kooban gudaheed. Inta la ogyahay, xawaaraha ugu dheereeya ee awood ama shay kale ku socon karo waa Xawaaraha Ileyska kaas oo la mid ah 299,792,458 mitir ilbiriqsigiiba (m/s), taas oo qiyaas ahaan u dhiganta 1079 milyan kilomitir saacadiiba ama (671,000,000 mph). Dhig. Dhig (;) oo wadarteedu tahay Dhigo waa nidaamka isku-xidhka xaglaha siman cabirka juquraafiga oogada dhulka. Xaglaha dhigaha waxaa lagu cabiraa degree. Xariijimaha dhiguhu waxay ka yimaadaan cidhifka waqooyi ilaa cidhifka koonfureed, waxaana ka mid ah xariijinta Prime Meridian taas oo dhex marta "Royal Observatory, Greenwich" ee dalka Ingiriiska; midaas oo laga dhigay Dhigta Eber degree ee ay ka bilaabmaan dhiguhu. Sidoo kale dhigtan waa tan soonaha saacada aduunka saldhiga u ah. Dhigaha meelaha kala duwan ee dunida waxaa lagu cabiraa xagasha bari iyo xagasha galbeed eey Prime Meridianka u jiraan, ayadoo la isticmaalayo in dhigta Prime Meridianku tahay 0° ilaa laga gaadhayo dhigta +180° xaga bari iyo dhigta −180° ee dhanka galbeed. Isticmaalka Dhigaha. Dhigaha iyo loolasha waxaa loo isticmaalaa in lagu calaamadeeyo bar ama meel oogada dhulka ka mid ah. Tusaale ahaan, barta ay dhacdo magaalada Muqdisho waa Loolka 02°02′W (waqooyi) iyo dhigta 45°21′B (bari). Lool. Lool (;) oo wadarteedu tahay Loolal waa nidaamka isku-xidhka xaglaha siman cabirka juquraafiga oogada dhulka. Xaglaha Loolasha waxaa lagu cabiraa degree. Lool waa xariijimaha xagasha 0° oo ah dhulbadhaha ka bilaabma ilaa 90° cidhifka waqooyi iyo 90° kale dhanka cidhifka koonfureed. Xariijimaha loolashu waa kuwo isgarab socda oo ka yimaada bari ilaa galbeed ayagoo ku wareegaya goobada dhulka. Cabirka loolasha iyo dhiguhu waa halbeega lagu calaamadeeyo oogada dhulka ayagoo tilmaamaya barta saxda ah ee meeshaas. Tusaale ahaan, barta ay dhacdo magaalada Muqdisho waa Loolka 02°02′W (waqooyi) iyo dhigta 45°21′B (bari). Isticmaalka Loolasha. Dhigaha iyo loolasha waxaa loo isticmaalaa in lagu calaamadeeyo bar ama meel oogada dhulka ka mid ah. Tusaale ahaan, barta ay dhacdo magaalada Muqdisho waa Loolka 02°02′W (waqooyi) iyo dhigta 45°21′B (bari). Saac (faah faahin). Saacad ama Goorshee (ingiriis: Clock ama watch) waa aalad ama shay aadame samee ah oo lagu cabiro wakhtiga. Waxaa jira noocyo badan oo Saacada ah, sida saacada gacanta, saacada gidaarka, saacada gaadiidka iyo kuwo kale oo badan. Guud ahaan saacadu waxay sheegtaa wakhtiga. Dagaalkii soomaalia iyo itoobiya. Qormadan Kooban Waxaan Sida Timirta Ugu lafa Guri Doonaa, Dagaalkii Itoobiya Iyo somaliya Dhexmaray Ee lagu xoraynaayay Dhulkii Somali galbeed, Tiro wadareedka guud iyo gaar ahaan Ee ciidamadii Darafyada Dagaalka ku jiray iyo Halbeega Tiro ee Saanadihii kala gedisanaa ee ay kala adeegsadeen Labada Dhinacba. xog Ururrin iyo Xaqiijin dheer oo Aan sameeyey Kadib, ayaan idinla wadaagay Xogtan. Waxaan kasoo Ururiyey xogtan Waraysiyo, Iyo, Sheekooyin Dheg Raaca. Ugu Horayn Soomaaliya waxay xidhiidhka iyo Xadhkaha U goysay Midowgii soofiyeeti iyo Xulafadii la jirtay marka laga reebo Dalka Shiinaha, Dagaalku waxa uu u dhexeeyey somaliya iyo itoobiya, Se markii Ciidamadii Somaliya Kaga adkaadeen Dagaalka Ciidamadii Itoobiya Waxaa Si Cad garab iyo gaashaan buuxa u siiyey itoobiya Wadamada,kuuba,koofurta Yemen,midowgi Sofiyeti WSL. Dagaalkii xoraynta Soomaali Galbeed waxa uu ahaa dagaal dhexmaray Soomaaliya iyo Itoobiya. Hadaba Sababta Dagaalkani uu ku bilaabmay waxay ahayd, khilaaf kataagnaa gobolka soomaalida ee Itoobiya ama Ogadeniya ee Soomaalidu U yaqaanaan Soomaali Galbeed, Gobolkan Oo Ingiriisku 1954-tii ka iibiyey Wadanka itoobiya Dadkiisii iyo deegaankiisiiba, Waxaanay dawladii somaliya ee uu hor kacayey jaalle Maxamed siyaad barre Go’aansatay inay dib u soo ceshadaan Dhulka ogadeniya, Waxaanay dawladii siyaad ugu horayn Ku dabaqday Dib u soo celinta dhulkaasi hab iyo hannaan siyaasiya waxaana dhawr mar laysku hor fadhiista miis lagu gorfaynayay Masiirka umada iyo dhulkaasi, Se ugu dambayn way fashilmeen dhammaan wada hadaladii siyaasadeed ee ku saabsanaa arinta gobolka ogaden Intaa kadib ciidamadii Soomaaliya waxa ay weerar Cad oo xorayna ku qaadeen wadanka Itoobiya. Hadaba Dagaalka Tobaadkii ugu horeeyayba waxa ciidamada soomaaliya u suurto gashay in ay gacanta ku dhigaan badhtamaha iyo koonfurta gobolka Soomaali Galbeed. Intii dagaalku socday waxa ay ciidamada soomaaliya marba marka kadanbaysa kasoo hooynayeen guulo aad u balaadhan oo is daba jooga waxa ay ciidamada soomaaliya daba socdeen oo dabada kaga jireen ciidamada itoobiya ilaa ay lagaadheen goobta loo yaqaan Sidamo. Markii la gaadhay Sep sanadkii 1977 ciidamada Soomaaliya waxa ay gacanta ku dhigeen dhamaan gobolka Galbeed waxa kale oo ay qabsadeen goobo iyo magaalooyin muhima oo kabaxsan gobolka. Kadib markii ciidamada soomaaliya ay go'doon galiyeen magaalada Loo yaqaan Harar waxa dagaalka soo galay oo itoobiya soo garab is taagay wadankii la odhan jiray Midowga Sofiyet. Sofiyeedku waxa uu taakulo dhanwalba leh siiyay ciidamada iyo dawlada Itoobiya, waxa kale oo uu sofiyeedku ugu deeqay itoobiya in ka badan 18,000 oo askari oo ka yimid wadanka kuuba, taaso oo keentay in ciidamadii soomaaliya dib loosoo jabiyo laguna qasbo in ay ka baxaan gobolka ogaden. Tiradii Ciidankii Xooga dalka, Somaliya: 35,000, 23 guuto oo oo Efentari ah, tiknikadiisiina wata 9 guuto oo Taangiyo ah, 9 guuto oo Madaafiica, 4 guuto oo ciidamada cirka, Ciidamadii cirka Soomaaliya, Guud ahaan diyaaradaha Soomaaliya waxay ahaayeen 52 Diyaaradood, 24 ka mid ahina ay ahaayeen MiG21s. waxyaabaha saacidayay Soomaaliya, Ciidamadu aad ayay akhlaaqdooda iyo tababarkoodu u sarreeyey, sidoo kale mooraalkoodaa aad ayaa uu u sarreeyey, Qalab ku filan ayay haysteen, Ciidankii xooga dalku wuxuu aad uga dhisnaa dhinaca guutooyinka Madaafiicda, madaafiicduna waxay ahayd hubka ugu muhiimsan ee ay wax ku weerarayeen, Quwadaha kale ee Soomaaliya waxa ka mid ahaa ciidamadii kamaandawska ahaa ee birigaydhka, kuwaasoo loo tabo baray qaab aan cidina hor istaagi karin. Meelaha ay daciifka ka ahayd, Soomaaliya Ciidamda soomaalidu aad ayay uga yaraayeen ciidamada is bahaysigii kasoo horjeeday. halka askari ee soomaaliga ah waxa kusoo beegmayay 12.5 askari oo xabashi ah, Midowgii soviet-ka oo mudo dheer xuluufo la ahaa Soomaaliya, soona tababaray ciidamada xooga dalka iyo saraakiishii somaliyaba markan wuu Kasoo hor-jeedaa wuxuuna yaqaanaa dhamaan xeeladaha dagaal iyo meelaha Ciidanka Somaliya ka jilicsannahayba, sidoo kale waxa dhib ahaa hagaajinta iyo spare u helida hubka iyo qalabka soomaalidu wadatay maadaama ruushkii sameeyeyba kasoo Horjeedo. qoriga rasaastiisu go'do iyo wixii xumaadaba halkaas ayaa lagaga tagayay loomana helayn spare, Dagaalkan Soomaaliya cid kula socotay ama gaashaan buur la ahayd ma jirin. Maraykanka oo Ay somaliya Is lahayd Xulufo ka dhigtana madaxweynahoodii xiligaas ayaa diiday oo yidhi waxay nala tahay inaanay Soomaaliya xaq u lahayn inay weerarto Ethiopia, dowladihii kale ee jeclaa inay Soomaaliya garab istaagaana waxay ka cabsanayeen Maraykan ama Ruushka, sidaas daraadeed waxay go'aansadeen inay iska aamusaan. Taliyahii guud ee ciidankii Xooga dalka somaliya Hadaba Dagaalkani waxa Uu u bilaabmay 1977- ilaa 1978-dii Waxa Uu socday 8-bilood iyo 2-maalmood. Dagaalkani waxa Gadhka iyo Gomada lays daray Laba Weji dagaal. Billowga Dagaalka Waxaa Somaliya ka soo horjeeday 47,000 ciidana guud ahaan Wadamadii Is bahaysiga, Somaliya Ciidankeeda: 4 guuto ciidanka Lugta, 1 farsamo, Guuto taangiyo ah, 2 guuto oo madaafiicada goobta, 3 guuto ciidan dalaayadaha, 75,000 ciidanka joogtada ah 19807. Billowga dagaalka: 35,000 ciidana, 23 oo isugu jira Qalab iyo gaadiid farsamo, 9 guuto taangiyo ah, 9 guuto madaafiicda goobta, 4 guuto ciidan cirka, Soomaaliya: 63,200, WSLF 15,000, Khasaarihii iyo dhaawacii Itoobiya: 6,133 laga dilay, 10,563 laga dhaawacay, 6,000 laga qabtay, Qaarna la waayay waliba waxaa dheeraad ah 1,362 oo cararay. - Kuuba: 400 ayaa laga dilay, - Yamanta Koonfureed: 100 laga dilay, - Ruushka: 33 dhintay lana waayey, - Gaadiid qasaaray: 23 Diyaarad, 139 Taangi, 108 Baabuurta Ciidanka qaada, 1,399 Gaadiid kala duwan, 6,453 laga dilay, 2,409 la dhaawacay, 275 laqabtay ama lawaayey, - Gaadiid qasaaray: 28 Diyaaradood 1/2 ee diyaaradaha ciidanka cirka, 72 taangiyo ah, 30 Baabuurta ciidanka qaada ah, 90 Gaadiid. 57,252 ee Ciidamada gurmad ahaanta ugu yimid itoobiya. Goobta dagaalada Qadhaadhi ka socdeen Waxay ahayd Barta Buluuga ah, Oo ahayd goobtii u jeedada dagaalku Dhabarka ku haysay. 28 Diseembar. Diseember 28 waa maalinta 362aad ee sanadka (marka la tixraacayo Jadwalka Miilaadiga). Sidoo kale, waxaa sanadka dhamaadkiisa ka dhiman sadex casho (maalin) oo kali ah. Awood Socota. Awooda Socota (ingiriis: Kinetic Energy) awooda socota ee shay ama walax waa awooda uu leeyahay socodkiisa darteed. Waxa lagu qeexaa awooda socota in eey tahay shaqada ka dhaqaajineeysa shay leh cuf meel ilaa meel kale. Guud ahaan, noocyada awooda intooda u badan waa la isku bedeli karaa ayadoo la isticmaalayo habab kala duwan. Awooda korontada waxaa loo bedli karaa "awood kul", "awood cod" iyo "awood iftiin" iyo noocyo kale oo badan. Laakiin waxaa jira noocyo badan oo awooda ka mid ah oon la bedeli karin, sida awooda awooda cufisjiidadka lama bedeli karo. Si waafaqsan heshiiska Nidaamka Caalamiga ee Halbeega ee loo yaqaano SI, magaca halbeega lagu cabiro awooda dhamaanteed waa Juul oo astaantiisu tahay j; inkastoo qeybaha kala duwan ee awooda loo isticmaalo cabir halbeegyo kala duwan. Tusaale ahaan, dhererka waxaa lagu cabiraa mitir, awooda socota ee dhererka waxaa lagu cabiri mitir-juul. Awood Kaydsan. Awooda Kaydsan (ingiriis: Potential Energy) sida cilmi Fiisikisku sheegay awood kaydsan waa awooda taagan ee ku kaydsan meel. Awooda kaydsani waa mid meel taagan oon wax dhaqdhaaq ah samaynayn. Awooda kaydsan hadii isbedel ku yimaado waxay noqotaa Awood Socota. Guud ahaan, noocyada awooda intooda u badan waa la isku bedeli karaa ayadoo la isticmaalayo habab kala duwan. Awooda korontada, tusaale ahaan, waxaa loo bedli karaa "awood kul", "awood cod" iyo "awood iftiin" iyo noocyo kale oo badan. Laakiin waxaa jira noocyo badan oo awooda ka mid ah oon la bedeli karin, sida awooda awooda cufisjiidadka lama bedeli karo. Si waafaqsan heshiiska Nidaamka Caalamiga ee Halbeega ee loo yaqaano SI, halbeega lagu cabiro awooda dhamaanteed waa Juul oo astaantiisu tahay j; inkastoo qeybaha kala duwan ee awooda loo isticmaalo cabir halbeegyo kala duwan. Tusaale ahaan, dhererka waxaa lagu cabiraa mitir, awooda socota ee dhererka waxaa lagu cabiri mitir-juul. Cod. Cod ama Shanqadh (ingiriis: Sound) waa mowjado awood gariireysa taas oo la maqli karo. Shanqadhu waa mowjado iskucufan oo dhexmari kara hawada iyo biyaha ilaa dhegaha wax laga maqlo. Codka iyo shanqadha bani-aadamku maqli karo waxay u dhexaysaa mowjadaha 20 Hz ilaa 20,000 Hz. Juul. Juul (ingiriis: Joule) waa halbeega lagu cabiro guud ahaan awooda. Juul oo astaantiisu tahay (j), waa halbeega lagu qiyaaso awooda shaqo ee shay leeyahay. Juulku wuxuu ka mid yahay halbeegyada Nidaamka Caalamiga ee Halbeega, waxaana loogu magac daray fisigisyahanka ingiriiska ahaa James Prescott J = kg • m2/s2 = N • m = Pa • m3 = W • s = C • V. Maqal. Maqal () waa awooda qabashada iyo bedelka mowjado gariir cod ama shanqadh oo hawada ama biyaha dhex socda. Maqalka waxaa suurto geliya xubnaha maqalka ee dhegtu ugu horeeyso. Maqalku wuxuu ka mid yahay shanta laxaad ee dareenka noolaha. Qofka iyo xayawaanka aan wax maqli karin waxaa loo yaqaanaa dhagool. Arag. Arag (ingiriis: Vision ama Sight) waa awooda qabashada iyo bedelka mowjado ileyska iyo iftiinka muuqda ee indhaha. Qeybo ka mid ah maskaxda ayaa suurto gelisa in wax la arko. Aragu wuxuu ka mid yahay shanta laxaad ee dareenka noolaha. Qofka iyo xayawaanka aan wax arki karin waxaa loo yaqaanaa Indhoole (blindness). Indhoole. Indhoole (Ingiriis: blindness) waa qof ama xayawaan aan wax arki karin. indhaha oo ah xubinta ugu muhiimsan ee araga ayaa haddii ey wax gaaraan keenta indhoolenimada. Sidoo kale qaybta maskaxda ee u qaabilsan araga ayaa indhoolenimo keenta haday wax gaaraan. Dhagool. Dhagool () waa qof ama xayawaan aan wax maqli karin. Awood-darida maqalka badh ahaan, dhegoculeys, iyo guud ahaan ayaa loo yaqaanaa "dhagool". Dhegaha oo ah xubinta ugu muhiimsan ee maqalka ayaa haddii ey wax gaaraan keenta dhagoollenimada. Sidoo kale qaybta maskaxda ee u qaabilsan maqalka ayaa dhagoollenimo keenta haday wax gaaraan. In kastoo dad badani ku soo dhashaan dhagoolnimada, waxyaabo badan ayaa keena dhibtan, inta ugu badan waxaa ka mid ah duqoowga, shanqadh badan, iyo xanuuno ku dhaca dhegaha iyo maskaxda. Qiyaasta dhagoolnimada ee dadka waxaa loo qeybiyaa sadex: dhegoculeysyar, mid dhexe iyo dhago la'aan dam ah - qof aan waxba maqli karin. Dhegoculeyska yar iyo dhexe ee xanuun ama gaboowgu keeno waa kuwo wax laga qaban karo. Qeyb ahaan waa la daaweeyaa haddii kale qalab lagu xidho dhegaha ayaa ka caawiya maqalka. Tiro dhan 10% shacabka dunida ayaa dhagool ah ama maqalka dhib ka qaba; taas oo sanadkii 2004ta ay 124.2 milyan qof dhago la'aayeen. Qeybaha Dhagoolka. Guud ahaan dhagoolnimada waxaa loo qeybiyaa labo nooc, mid lagu soo dhasho iyo mid qofka ku dhacda. Dadka ku soo dhasha dhagoolnimada ma hadli karaan isla markaana wax ma maqli karaan. Dhinaca kale, waxaa jira tiro badan oo dad ah oo dhago la'aan ku dhacdo inta eey noolyihiin. Dadkani waxay noqdaan kuwo dhegoculus oo wax yar maqli kara iyo kuwo dem noqda oon gebi ahaan waxba maqli kari. Sida xaqiiqda ah, maqalka dadku wuu kala duwan yahay. Maqalka qofka qaangaadhka caadiga ah wuxuu u dhexeeyaa 26 iyo 40 dB HL. Waxa la isticmaalaa qalab lagu cabiro heerka maqalka oo loo yaqaano "audiometric" taas oo lagu qiyaaso halbeeg lagu magacaabo dhesibel (dB) astaanteedu tahay dB HL. Cabirka Dhesibelku wuxuu sheegaa qiyaasta dhegoculeyska qofka. Waxyaabaha Keena Dhagoolnimada. Dhagoolnimada inta badan waa mid dabiici ah oo lagu soo dhasho, halka dad badan ay dhego beelaan inta eey noolyihiin. Waxyaabo badan ayaa keena dhibtan, inta ugu badan waxaa ka mid ah duqoowga, shanqadh badan, iyo xanuuno ku dhaca dhegaha iyo maskaxda. Sidoo kale, waxaa jira tiro badan oo dad ah oo dhego la'aanta ka dhaxla waalidkood taas oo ku soo baxda wakhtiyo kala duwan oo noloshooda ah. Caawinta Maqalka. Dhago la'aantu waa awood-dari maqalka la xidhiidha. Dunida maanta waxaa jira nidaamyo badan oo dadka dhagoolka ahi kula xidhiidhaan bulshooyinka ay la nool yihiin. Tirada dadka dhegaha la' waxa lagu qiyaasaa 10% bulshada caalamka. Kuwaas oo 90% u dhashay wadanada soo koraya ee qaarada Aasiya iyo qaarada Afrika. Shaqsiyaadka dhegaha culus ee wax yar maqli kara waxa lagu caawiyaa daawooyin iyo qalab dhegaha la gashado oo codka soo qabta. Qalabkaas waxaa loo yaqaan Cochlear. Si eey ula xidhiidhaan bulshada, dadka aan waxba maqli karin isla markaana hadli karin waxay isticmaalaan calaamado iyo astaamo ayagoo faraha iyo gacmaha ka tilmaamaya. Midan waxaa loo yaqaanaa Luuqada Astaanta. Dhadhan. Dhadhan (;) waa dareenka uu sheego carabku markuu shay la falgalo. Neerfaha iyo xididada Dhadhanka oo uu la socdo xubnaha urta ayaa sheega nooca dhadhanka shey. Dhadhanku wuxuu ka mid yahay shanta laxaad ee dadka iyo xayawaanku leeyihiin. Dhadhanku waa dareen uu bixiyo carabku markuu taabto walax sida cunto oo kale isla markaana maskaxda u tebiyo sida waxaldaasi tahay, taasi oo iyadna soo sheegta nooca uu yahay dhadhankiisu. Sidoo kale, dhadhanka, urta iyo dareenku waxay u qaabilsan yihiin ineey soo tabiyaan dareenka guud ee jidhka sida xanuunka, heerkulka, laxanka, macaanida ama qadhaadhka cunto leedahay iyo wixii la halmaala. Carabka waxaa ku dahaadhan kumanaan unug oo yaryar kuwaasi oo markay iskuxidhmaan isha lagu arki karo. Shaqada unugyadani waxay tahay ineey sheegaan ama kala saaraan wax kasta oo afka soo gala, kuwaasi ooy si dhakhso ah ugu gudbiyaan unugyada dareenka ee u sii tebiya maskaxda. Shaqada ugu weyn ee carabku hayo waxa ka mid ah kala soocida dhadhanka, kuwaasi oo inta badan u kala soocan noocyo badan. Shanta nooc ee aasaaska u ah dhadhanka guud ahaan waa: macaanka, dhanaanka, milixnimo, qadhaadhka iyo dhegdhega. Unugyada dhadhanku si fudud ayay u kala sooci karaan shantaas nooc ee dhadhanka ah, waxay isla markaaba jawaab degdeg ah u diraan urugyada maskaxda ee xasuusta iyo xafiditaanka. Sidoo kale, unugyada dhadhanka ee kala sooco noocyada dhadhanku waxay u kala saaraan shanta nooc qaab malakuyuul iyo atomyo-dabeeysan (ions). Macaanka, dhegdhega iyo qadhaadhka waxaa isla markaaba sheega malakuyuulo loo yaqaano "G-borotiin labo xafide" kuwaasi oo ku rakiban maqaarka sare ee unugyada dhadhanka. Intaas waxaa dheer, dhanaanka iyo milixnimada waxaa la ogaadaa marka atomyo-dabaysan oo ah birta Alkali ama haydarojiin ay taabtaan unugyada dhadhanka. Inkastoo faa'iidada ugu horeeysa ee dhadhanku yahay dareemida iyo macno u samaynta cuntada afka soo gasha, hadana shaqada dhadhanku intaas kuma koobna. Dhadhanku wuxu ka qeyb qaataa waxyaabo kale oo ka mid ah dareenka qofka, sida urta, taasi oo ay xaqiijiso sanku laakiin dhadhankuna kala qeyb qaato; xarakeysiinta cuntada, taasi ooy ka qeyb qaadato xubno kale iyo neerfisyo ku yaala afka dhexdiisa iyo agagaarkiisa; heerkulka; iyo xadiga qaboow ah sida mentholsha oo kale, aalad afka dareensiisa in qaboow jiro. Dareenka dhadhanku wuxuu leeyahay faa'iido badan iyo waxyeelo, waxaana guud ahaan loo kala saara labo qeybood oo kala noqonaya dhadhan dadban (aversive) iyo dhadhan hami (appetitive), kuwaasi oo saameyn ku leh dareenka ay u soo gudbiyaan jidhka. Sida macruufka ah macaanku wuxuu u sheegaa jidhka cuntooyinka awooda badan leh, halka qadhaadhku u taagan yahay digniin in sun ama waxyeelo leeyahay sheeygaasi la dhadhamiyey. Markasta oo jidhku dhadhamiyo wax qadhaadh si dhakhso ah ayuu u soo jawaabayaa, taasi waa sababta markaaba aan u soo tufno waxyaabaha qadhaadh ileen maskaxda ayaa amar ku bixisey in sheygaasi laga saaro jidhka maadaama uu halis ama sun noqon karo. Guud ahaan dhadhanku wuxuu la socdaa koritaanka jidhka, marka qofku gaboobo isna wuu la gaboobaa oo hoos u dhac weyn ku yimaadaa. Sida dhowr cilmibaadhis oo kala duwan lagu ogaaday, dadku markeey gaadhaan da'da 20 jir waxay lumiyaan ugu yaraan kala-badh unugyada u qabilsan dhadhanka. Si taasi la mid ah in badan oo xayawaanka ah ayaa ayaguna lumiya in badan oo dhadhanka ah. Dhadhanka Aasaasiga. Inkastoo aan aqoon fiican lo lahayn, hadana waxaa ilaa wakhtiyo hore la isku waafaqsanaa ineey jiraan aasaas tiro dhadhanka taasi oo qaabka ay u shaqeeyso iyo nidaamkeedu yahay mid aan si fiican loo kala saari karin. Noocyada kala duwan ee dhadhan ah ee carabka dadku kala sooci karo ayaa waxay saldhig u noqotey guud ahaan mid ka mid ah dareenada aasaasig ah ee nolosha aadamaha. Horaantii qarnigii 20aad aqoonyahanada cilmiga dareenka dadku waxay aaminsanaayeen ineey jiraan kaliya afar nooc oo dhadhanka ah; kuwaasi oo kala ahaa: macaan, dhanaan, milixnimo (dhadhanka cusbada) iyo qadhaadh. Mudo ka dib waxaa la ogaaday dareenka dhadhanka ee dhegdhega oo laga dhigay midka shanaad ee aasaaska dareenada dhadhanka. Macaan. Macaanka, oo sida caadiga ah loo yaqaano dareen raaxo, waxaa carabku soo saaraa marka ay jirto sonkor iyo waxyaabo la mid ah oo dhadhankoodu macaan yahay. Unugyada dhadhanka ee carabka ku yaala ee u qaabilsan sheegida macaanka waxaa loo yaqaanaa G borotiin kaasi oo la helo isaga isku xidhan. Walxaha dhadhanka macaan ee carabku sheego waxay ka samaysan yihiin aalada sucrose oo ah jajabka hoose ee sonkorta iyo wixii la halmaala. Qof caadiga ah ee caafimaadka qaba wuxuu awood u leeyahay inuu carabkiisu sheego 10 millimoles oo sonkor ah halkii liter ee dareere ah. Dhanaan. Sida lagu ogaaday cilmibaadhis qoto dheer, dhadhanka dhanaanku wuxuu sheegaa asiidha ku jirta cuntada. Tirada uu dhanaan yahay walaxi waxay ka turjuntaa inta uu badhax ama jaamud yahay sheygaasi. Sidoo kale dhanaanku wuxuu ku xidhiidhaa badhxinta haydarokoloorik asiidha laga helo jidhka, taasi oo heerka dhanaankeedu gaadhsiisan yahay 1. Marka la barbardhigo asiidha ku jirta liinta oo heerkeedu yahay 0.46 iyo asiidha kaarboonta oo iyadna gaadhsan heerka ah 0.06, mid aad u hooseysa. Dhanaanka waxaa sheega unugyo yaryar oo ku rakiban dhamaan dhinacyada carabka. Dhadhanka dhanaanka waxaa lagu sheegi karaa iyadoo la miisaamayo tirada borotiin PKD2L1 ee ku jirta cunto ama walaxda afka soo gashay. Noocyada ugu caansan ee dhanaanka ka buuxo cuntooyinka waa midhaha khudaarta, sida liin macaanta, liin dhanaanta, liin qarbooshta, liin beydariinta, liin bambeelmoda, canabka, tufaaxa iyo noocyo kale oo khudaar ah. Waxaa sidoo kale leh tiro kuusan oo dhanaan ah khamriga, caanaha dhanaan iyo wixii la mid ah. Il. Il oo wadarteedu tahay Indho (ingiriis: Eye) waa xubinta araga ee dhamaan noolaha. Falaadhaha Iftiinku markay shay ku dhacaan dib ayay uga soo noqdaan taas oo markay isha soo gaadho neerfo u gudbiyaan maskaxda oo ugu dambayn muujisa sawirka shegyaas. Araga oo ah awooda qabashada iyo bedelka mowjado ileyska iyo iftiinka muuqda ayaa ah mid bilaabma "indhaha". Sidoo kale, aragu wuxuu ka mid yahay Shanta Laxaad ee dareenka noolaha. Qofka iyo xayawaanka aan wax arki karin waxaa Ur. Ur (ingiriis: Smell ama Olfaction) waa habka dareenka urinta neef ama hawo soo gaadhay sanka dadka ama xayawaanka. Inta u badan xayawaanka laf-dhabarleeyda - oo dadku ka mid yahay - waxay leeyihiin labo dalool oo badhtamaha ama qeybta hore ee wejiga ku yaala. Kaasi ayaa marka ur soo gaarto u gudbiya unugyada urta ee jidhka. Sidoo kale, urtu waxay ka mid yahay Shanta Taabasho. Taabasho (ingiriis: Touch) waa dareenka marka xubin ka mid ah jidhka noole gaadho ama taabto shay ama noole kale taas oo loo gudbiyo maskaxda. Guud ahaan, jidhku wuxuu leeyahay xidido iyo neerfo ku dahaadhan kuwaas oo maskaxda u gudbiya wixii eey istaabtaan. Sidoo kale, Taabashadu waxay ka mid tahay Shanta Weji. Weji (ingiriis: Face) waa xubinta saldhiga u ah laxaadka iyo dareenka dhamaan noolaha. Wejigu wuxuu ka mid yahay meelaha ugu muhiimsan jidhka dadka. Sababtoo ah wejiga waxaa ku yaala indhaha, sanka, dhegaha iyo afka. Wejiga oo ah qeybta hore ee madaxa ayaa wuxuu astaan iyo calaamad gaar ah u yahay xubin kasta oo ka tirsan dadka iyo xayawaanka. Madax. Madax (;) waa waaxda saldhiga u ah maamulka jidhka dadka iyo xayawaanka. Madaxa waa qeybta ugu muhiimsan noolaha, sababtoo ah waxaa ku taala xubno lagama maarmaan u ah jiritaanka noolaha sida: maskaxda, afka, sanka, indhaha, dhegaha iyo neerfo iyo xididido badan. Afar ka mid ah shanta laxaad ee dareenka dadka waxaa laga helaa wejiga iyo madaxa. Jidh. Jidh () waa qaab-dhismeedka guud ee dadka iyo xayawaanka. Jidhku waa xubno badan oo is-heysta isla markaana si buuxda u wada shaqeeynaya. Ereyga "jidh" waxaa loo isticmaalaa waxyaabo badan, Juquraafiga waxaad arki "jidhka dhulka" iyo "jidhka meeraha" IWM. Laakiin inta ugu badan jidh waxaa loo yaqaanaa kan dadka iyo xayawaanka. Guud ahaan, jidhka bani-adamku wuxuu ka samaysan yahay madax, qoor, ubuc (waa lakabka dhexe ee jidhka oo ka kooban laab, calool iyo wixii ku dhex jira), labo gacmood iyo labo lugood. Qoor. Qoor (ingiriis: Neck, af-carabi العنق) waa qeyb ka mid ah qaab-dhismeedka guud ee jidhka dadka iyo xayawaanka. Qoortu waa xubinta isku xidha madaxa iyo jidhka intiisa kale. Qoortu waxay ka samaysan tahay lafo, hunguri, dhuumo, carjoow, jiidh, xidido, hilib iyo xubno kale. Lafaha qoorta. lafaha qoorta ayaa ka kooban 7 qayb oo kana mid lafaha dhabarka, labo walba oo lafahaas ka mida waxaa u dhexeeya carjaw Ubuc. Ubuc (ingiriis: Torso) waa qeybta dhexe ee qaab-dhismeedka guud ee dadka iyo xayawaanka. Ubucdu waa lakabka dhexe ee jidhka taas oo ka kooban laab, calool iyo wixii ku dhex jira intaas. Ubucdu waa mashiinka kala wada shaqada unugyada iyo xubnaha jidhka, sababtoo ah waxaa waaxdan ku yaalaha xubno aad muhiim u ah, sida: wadnaha, sambabada, caloosha, dhabarka iyo dhamaan xubnaha la mataanka ah intaas. Dhabarku kuma jiro laabta, laakiin wuxuu ka mid yahay ubucda. Lug. Lug oo wadarteedu tahay Luggo (ingiriis: Leg) waa qaab-dhismeedka xubnaha hoose ee dadka iyo xayawaanka. Inkastoo guud ahaan nooluhu leeyahay tiro luggo ah oo kala duwan - dadku waa labo lugoodle, xayawaanka intii badan waxay leeyihiin afar lugood. Luguhu waa xubnaha socodka, orodka, boodida iyo istaaga u suurto geliya noolaha. Luguhu waxay ka kooban yihiin dhowr xubnood oo kala ah: cag, faro, taf, bowdo, qoob, mijin iyo xubno kale. Qaab-dhismeedka lugtu waxay ka samaysan tahay lafo, hilib, muruqyo, xidido, seedo iyo kuwo kale. Laab. Laab (ingiriis: Chest) waa waaxda dhexe ee qaab-dhismeedka ubucda jidhka ee dadka iyo xayawaanka. Laabtu waa lakabka dhexe ee jidhka taas oo ka kooban feedho, sambabo, wadne iyo wixii ku dhex jira intaas. Dhabarku kuma jiro laabta, laakiin wuxuu ka mid yahay ubucda. Naasley. Naasley (;) waa qayb ka mid ah xayawaanka oo ka duwan noocyada kale ee noolaha sida shimbiraha iyo xamaarato sababtoo waxay leeyihiin timo, sadex lafood dhegaha dhexdooda, naaso dhedigu leeyahay, iyo unugyo maskaxda ku yaala oo loo yaqaano "neocortex". Maskaxda Naasleydu waxay maamushaa heerkulka jidhka iyo isku-wareega dhiiga ee ka yimaada wadnaha. Naasleyda waxaa ka mid ah xayawaanka ugu wayn dunida, sida Nibiriga, iyo xayawaanka ugu caqliga badan dhulka, sida dadka iyo maroodiga. Qaab-dhismeedka Naasleydu intooda u badan waa jidh leh afar lugood iyo lafdhabar, inkastoo kuwa ku nool biyaha iyo hawada ka duwan yihiin. Dadku waa Naasley leh labo lugood iyo lafdhabar dheer oo isku xidha waaxyaha jidhka. Xajmiga jidhka naasleydu wuu kala duwan yahay, tan ugu yar oo ah Fiidmeerta 40 mm (1.2–1.6 in) ilaa kan ugu wayn Nibiriga 33 mitir (108 ft). Naasleyda Dhedig waxay leedahay tiro kala duwan oo naaso ah, kuwaas ooy nuujiyaan ilmahooda. Sanadkii 2006dii noocyada naasleyda dunida waxaa lagu sheegay ineey yihiin 5,416 species. Feedh. Feedh oo wadarteedu tahay Feedho (ingiriis: Rib) waa qaab-dhismeedka lafaha ku wareegsan sambabada, wadnaha iyo inta ku dhexjirta laabta ubucda jidhka dadka iyo xayawaanka. Feedhaha waxaa leh xayawaanka lafdhabarleeyda ah, sida dadka, libaax IWM. Feedhuhu waxay kaalin lixaad leh ka qaataan habka neefsiga ayagoo marna kala baxiya laabta hadana isku soo celiya. Sidoo kale, Feedhuhu difaac ayay u yihiin xubnaha muhiimka ah ee sambabada, wadnaha xubnaha kale ee laabta kuwaas ooy ku dahaaran yihiin. Xayawaanada qaar, sida maska oo kale, feedhuhu difaac ayay u yihiin gebi ahaan jidhka. Xidid. Xidid oo wadarteedu tahay Xidido (ingiriis: Vessels) marka Baayoolojiga laga hadlayo Xididadu waa xadhko unugyo yaryar ah oo dhiiga ku dhex wareejiya jidhka dadka iyo xayawaanka. Cunto. Cunto, Raashin (;) waa shay kasta oo la quuto si looga helo nafaqo iyo awood jidhka nooluhu u baahan yahay si uu u sii noolado. Cuntadu waa walax nooluhu quutaan taasi oo unugyada jidhka siisa tamar ay ku shaqeeyaan. Sida caadi ah cuntada waxaa laga helaa dhirta ama xayawaanka (ama labadoodaba); waxayna ka kooban tahay nafaqo, sida duxda (baruur), borotiin, fiitamiin, macdano iyo noocyo kale oo nafaqo ah kuwaasi oo taageera isla markaana tamar uu ku socdo siiya xubnaha jidhka. Walxaha cuntada waxa inta ugu badan laga qaataa afka waxayna tegtaa caloosha halkaasi oo unugyada jidhku u sii kala jebiyaan walxo yaryar, isla markaana loo isticmaalo awood ahaan, si noloshu u sii jirto. Sida badan, cuntada waxaa laga helaa khayraadka dabiiciga ah ee oogada dhulka, taas oo inta ugu badan ka timaada midhaha iyo xubnaha kala duwan ee dhirta. Sidoo kale, cuntada waxaa keenaa jidhka noole kale. Sida taariikhdu xustay, wakhtiyadii hore dadku waxay cuntada ku heli jireen ugaadhsi iyo qadhaabsi, maantase waxaa taas sadexeeysay waa wax-beerasho. Amniga iyo nadaafada cuntada waxaa dabagal ku sameeya hay'adaha eey ka mid yihiin "International Association for Food Protection", "World Resources Institute", "Programma Alimentare Mondiale", " Organizzazione delle Nazioni Unite per l'Alimentazione e l'Agricoltura", iyo "International Food Information Council", kuwaas oo wax ka sheega helitaanka cuntada, nafaqada cuntada, noocyada cuntada, koritaanka bulshooyinka, dhaqaalaha & cuntada iyo helitaanka biyaha. Dunida maanta waxaa la isku afgartey in dhamaan aadamuhu xaq u leeyahay helitaanka cuntada iyo cabitaanka biyo. Ilaha Cuntada. Guud ahaan cuntadu waxay ku tiirsan tahay dhirta. Cuntada dadku isticmaalaan inta ugu badan waxay si toos ah uga timaadaa dhirta; sidoo kale cuntada ka timaada xayawaanka waxay iyadna si toos ah ugu tiirsan tahay jiritaanka iyo helitaanka dhirta. Sababto ah hadii xooluhu daaqsimo waayaan ma taageerayaan cunto iney u noqdaan dadka. Midhaha firileyda (sida bariiska, galleyda, heeda, qamadiga iwm) waa kuwa ugu badan ee quudiya shacabka caalamka. Galleyda, qamadiga iyo bariiska oo kali ah waxay noqdaan 87% cuntada firileyda ee dunida laga isticmaalo. Sidoo kale cuntada firileyda ah waxaa toos ugu tiirsan nolosha xoolaha la dhaqdo ee quudka laga helo. Waxaa jira xooga yar oo cunto ah oo iyadana laga helo fungiga, waxaa ka mid ah geedka mushroomka loo yaqaano. Fungida iyo nooc ka mid ah bakteriyada waxay suurto-geliyaan in noocyo ka mid ah cuntada la khamiiriyo si loo helo waxyaalaha ay ka midka tahay yiistida, rootida, canjeerada, khamriga, jiista, kombuujaha iyo yogurtka. Sida caadiga ah in badan oo qeybaha dhirta ah ayaa dadku cunaan; kaga biloow midhaha, caleemaha, jirida, laamaha iyo xididada. Waxaa dadku beertaan ilaa 2,000 oo nooc oo dhir ah, kuwaasi oo dhamaantood loo isticmaalo cunto ahaan kaliya. Firida dhirtu waa tan ugu badan ee dadka iyo xayawaanku quutaan, sababtoo ah waxay leedahay nafaqo aad u badan oo muhiim u ah jiritaanka, koritaanka iyo caafimaadka noolaha. Nafaqooyinkaasi waxaa ka mid ah duxda omega, fiitamiino, borotiino, kaarboonhaydarate iyo kuwo kale oo badan. Sharaxaad. Cuntada laga helo dhirta iyo xayawaanka waxay ka kooban tahay nafaqo, sida dux, fiitamiino, kaarboonhaydaraytis, borotiin iyo macdano kala duwan oo jidhu u baahan yahay. Cuntada waxaa laga qaataa afka, waxay sii dhexmarkaa hunguriga ama dhuunta ilaa caloosha oo burburisa eey ka gaadho, ka dib ku darta qulqulka dhiiga oo gaadhsiiya unugyada jidhka. Quraac. Quraac, Qureec (;) waa cuntada ugu horeeysa ee dadku cunaan aroortii marka laga soo tooso hurdada. Sida caadiga ah, quraacdu waa raashinka aroorti dadku cunaan. In kastoo dadku ku kala duwan yihiin wakhtiyada iyo nooca cunto ay ku quraacdaan. Guud ahaan dadku waxay quraacdaan qorax soo baxa aroortii ilaa laga gaadho qiyaastii 10ka subaxnimo, mararka qaar la gaadhsiiyo ilaa 11ka subaxnimo. Habeenkii marka dadku seexdaan waxay qaataan saacado badan oo bilaa cunto ah, markaas quraacu waa cuntada koowaad ee dadku ku bilaabaan markay soo toosaan taasi oo ku xidhan wakhtiga qof kasta ka tooso hurdada. Hadaba waxaa jira dadka qaar aan waxba cunin saacado badan xataa aya oon waxba ku mashquul ahayn. Qado. Qado (;) waa cuntada la cuno badhtamaha maalinta taasi oo ka kooban noocyo badan oo raashin ah. Marka la tixraaco dhaqanka dadka Soomaalida, qadadu waa cuntada ugu muhiimsan sadexda wakhti ee dadku wax cuno. Wakhtigani waxaa inta badan dadku cunaan cuntada ugu culus, badan ee ugu fiican ee la heli karo. Cuntada qadada Soomaalida waxaa ka mid ah: hilib, kaluun, bariis, baasto, khudaar, midho, maraq iyo noocyo kale. Si taasi ka duwan taasi meelo badan oo caalamka ah qadadu muhiim uma aha sida cashada wakhtigaasi oo la cuno raashinka ugu fiican ee la heli karo. Guud ahaan, qadadu waa cuntada labaad ee dadku cunaan maalintii (waxay ku xigtaa quraaca); waxaana inta ugu badan la isticmaalaa wakhtiga duhurkii ee 12ka P.M wixii ka dambeeya. Casho. Casho (;) waa cuntada sadexaad ee dadku cunaan habeenkii ka hor intaanay seexan. Sida caadiga ah cashadu waa cuntada ka dambeysa qadada taasi oo dadku cunaan wakhtiga ka dambeeya qorax dhaca ilaa habeen badhka. Wadanada qaar waxaa caan ah in dadku casheeyaan 5ta galabnimo, ka hor intaanay qoraxdu dhicin, taasi oo dhakhaatiirta iyo cunto yaqaanadu ku sharaxeen ineey tahay mid u fiican caafimaadka. Wadanka Soomaaliya iyo guud ahaan dadka Soomaalidu waxay inta ugu badan casheeyaan salaada cishaa'i wixii ka dambeeya. Sidoo kale, cuntooyinka ugu caansan ee dadka Soomaaliyeed ku casheeyaan waxaa ka mid ah: canjeerada, rootida, sabaayada, malawax, baastda, fadiirada, garowga, digirta, cambuulada, qamadiga, misirka, khudaar, midhaha iyo noocyo badan oo halkan lagu soo koobi karin. Deegaano badan oo caalamka ah cashadu waa cuntada ugu muhiimsan maalinta oo dhan, taasi oo dadku isticmalaan raashinka ugu muhiimsan ee la heli karo. Sidoo kale, cashadu waxaa lagu fasiri karaa micnayaal badan taasi oo ku xidhan dhaqanka iyo deegaanka. Cuwaaf. Cuwaaf () waa nooc kasta oo cuntada u dhaxaysa sadexda wakhti ee wax la cuno taasi oo inta badan ah cunto fudud. Cuwaaftu waxay noqon karta cunto aad u fudud oo la iskaga reebo gaajada isla markaana lagu sugo wakhtiga cuntada. Sidoo kale waxaa cuwaaf noqon karta cuntooyinka degdega ah ee lagu soo dhaweeyo marti ama loo isticmaalo raaxaysi iyo baashaal. Deegaano badan oo ka mid ah dhulka Soomaalida waxaa caan ka ah shaaha la cabo galabtii ee loo yaqaano "Shaadaliga", kaasi oo laftiisu ka mid ah cuwaafta. Sidoo kale, meelo badan oo Waqooyiga Soomaaliya ka mid ah waxaa caan ku ah cuntada qadada wixii ka soo hadhay in dib loo cuno wakhtiga galabtii ka hor intaanay qoraxdu dhicin taasi oo loo yaqaano "cuwaaf". Wadanada reer galbeedku aad ayay u isticmaalaan cuwaafta, waxaana dhakhtarku dadka in badan ku dhiiri geliyaa in la cuno cuwaafta fudud dhowrkii saacadood hal mar wakhtiga maalinta oo dhan. Waxaa sidoo kale aad wadanada reer galbeedka looga isticmaalaa midhaha khudaarta, buskudka, cabitaanka, cunto fudud iyo jibsiga kuwaasi oo loo dhaxaysiiyo wakhtiyada cuntada muhiimka ah. In kastoo ay kala duwan tahay nooca iyo xajmiga cuwaaftu guud ahaan waa cunto u dhaxaysa wakhtiyada rasmiga ah ee la raashimiyo. Sidoo kale waa cunto ka fudud cuntooyinka sadexda ah ee la cuno maalintii iyo habeenkii. Waxaanay ka koobnaan kartaa macmacaan sida buskud, xalwad, keeg, rooti, shaah, bun; dhandhanaa sida baagiye, qureebaad, shigni, basbaas, hambeegur iyo wixii la mid ah. Dhakhaatiirtu aad ayay u dhiirigeliyaan cuwaafta, waxayna ku sheegtaa ineey jidhka ka ilaaliso xanuuno ay ka mid tahay "macaanka" iyo dhiig-karka. Shaadali. Shaadali sidoo kale loo yaqaano "casariye" waa shaaha dadku cabaan wakhtiga galabtii. Shidaal. Shidaal sidoo kale loo yaqaano Saliida Dhulka (ingiriis: Petroleum) waa dareere ka mid ah kheyraadka dabiiciga ah, ur badan, midab huruud ilaa madoow ah leh, ka samaysan isku dhisyo haydarokaarboon ah, oo laga helo oogada dhulka hoosteeda. Ereyga shidaal waxaa la isku yidhaadhaa, saliida dabiiciga ee qayriin ee dhulka laga helo (crude oil) iyo betroolka la sifeeyay ee la isticmaalo. Shidaalku wuxuu ka samaysmay markii tiro badan oo noole dhintay ah - u badan dhir iyo algea - ku aasmeen dhagaxa sedimentary hoostiisa, halkaas oo cadaadis iyo kul badan ku helay malaayiin sano ka hor. Marka la derso deegaanka iyo qaabdhismeedkiisa jiyooloji, ayaa shidaalka la qodaa, ka dib saliida qaydhiin la warshadeeyaa ayadoo kul badan la isticmaalayo. Waxaana soo baxa shidaalka "gasoline" (petrol), kerosene, Naafto, Gaaska faysnuska lagu shido, gaamur ilaa laga gaadho asphalt iyo kimikooyink kale oo laga sameeyo bacaha iyo sheyo kale. Isticmaalka warshadaha, gaadiidka, diyaaradaha, tareennada iwm ka sokoow, Shidaalka waxaa laga sameeyaa sheeyo aad u badan, waxaana lagu qiyaasaa in dunidu cunto 90 milyan oo foosto maalin kasta. Shidaalku si fudud ayuu ula falgalaa dabka taas oo keenta in qiiq badan oo sun ah ku sii deeyso cirka isla markaana keenta hawo wasakhoow. Sifeynta Shidaalka Qaydhiin. Marka la soo saaro saliida shidaalka qaydhiin waxa la geeyaa warshadadaha lagu sifeeyo shidaalka kuwaas oo ku sii daaya kul heerkulkiisu sii kacayo marba marka ka dambeeysa. Nidaamkan oo loo yaqaano Habka Sifeynta Shidaalka (distillation fractions of petroleum) ayaa waxa ku soo baxa noocyo badan oo kala duwan oo shidaal ah. Sida, shidaalka dareere-neefta ah (liquefied petroleum gas) (LPG), Butane, Butane, shidaalka diyaaradah xawaaraha dheer (Jet fuel), Kerosene, saliida shidaalka (fuel oil), iyo Naafto. Intaasi kuma koobna ee waxyaalo kale ayaa ka soo baxa sifaynta shidaalka, sida Gaaska aan faynuuska u isticmaalno, Gaamurka iyo sheeyo kale. Gaamur. Gaamur (ingiriis: Tar) waa waa dareere jaamud ah oo ka mid ah kheyraadka dabiiciga ah, midabkiisu madoow yahay, ka samaysan isku dhisyo haydarokaarboon ah, oo laga helo oogada dhulka hoosteeda. Gaamurku wuxuu ka mid yahay saliida dabiiciga ee dhulka, waana hadhaaga marka la sifeeyo shidaalka. Gaamurka oo ka mid ah Shidaalka ayaa wuxuu ka samaysmay markii tiro badan oo noole dhintay ah - u badan dhir iyo algea - ku aasmeen dhagaxa sedimentary hoostiisa, halkaas oo cadaadis iyo kul badan ku helay malaayiin sano ka hor. Marka la derso deegaanka iyo qaabdhismeedkiisa jiyooloji, ayaa shidaalka la qodaa, ka dib saliida qaydhiin la warshadeeyaa ayadoo kul badan la isticmaalayo. Waxaana soo baxa shidaalka "gasoline" (petrol), kerosene, Naafto, Gaaska faysnuska lagu shido, gaamur ilaa laga gaadho asphalt iyo kimikooyink kale oo laga sameeyo bacaha iyo sheyo kale. Guud ahaan, Gaamurka waxaa loo isticmaalaa in lagu dhiso laamiyada. Naafto. Naafto (ingiriis: Diesel) waa waa shidaal dareere ah oo ka mid ah kheyraadka dabiiciga ah, markey qaydhiintahay leh midab huruud ilaa madoow ah, kana samaysan isku dhisyo haydarokaarboon ah, oo laga helo oogada dhulka hoosteeda. Naaftadu wuxuu ka mid yahay saliida dabiiciga ee dhulka, waxuuna soo baxa marka la sifeeyo shidaalka. Naaftada oo ka mid ah Shidaalka ayaa wuxuu ka samaysmay markii tiro badan oo noole dhintay ah - u badan dhir iyo algea - ku aasmeen dhagaxa sedimentary hoostiisa, halkaas oo cadaadis iyo kul badan ku helay malaayiin sano ka hor. Marka la derso deegaanka iyo qaabdhismeedkiisa jiyooloji, ayaa shidaalka la qodaa, ka dib saliida qaydhiin la warshadeeyaa ayadoo kul badan la isticmaalayo. Waxaana soo baxa shidaalka "gasoline" (petrol), kerosene, Naafto, Gaaska faysnuska lagu shido, gaamur ilaa laga gaadho asphalt iyo kimikooyink kale oo laga sameeyo bacaha iyo sheyo kale. Guud ahaan, naaftada waxaa loo isticmaalaa in la quudiyo aaladaha makaaniga ee shidaalka ku shaqeeya, sida warshadaha, gaadiidk, tareenada iwm. Sifeynta Shidaalka Qaydhiin. Marka la soo saaro saliida shidaalka qaydhiin waxa la geeyaa warshadadaha lagu sifeeyo shidaalka kuwaas oo ku sii daaya kul heerkulkiisu sii kacayo marba marka ka dambeeysa. Nidaamkan oo loo yaqaano Habka Sifeynta Shidaalka (distillation fractions of petroleum) ayaa waxa ku soo baxa noocyo badan oo kala duwan oo shidaal ah. Sida, shidaalka dareere-neefta ah (liquefied petroleum gas) (LPG), Butane, Butane, shidaalka diyaaradah xawaaraha dheer (Jet fuel), Kerosene, saliida shidaalka (fuel oil), iyo Naafto. Intaasi kuma koobna ee waxyaalo kale ayaa ka soo baxa sifaynta shidaalka, sida Gaaska aan faynuuska u isticmaalno, Gaamurka iyo sheeyo kale. Bac. Bac (ingiriis: Plastic) waa shay khafiif ah oo fudud lagana sameeyo hadhaaga shidaalka taas oo loo isticmaalo in wax lagu rito ama lagu xafido. Foosto. Foosto Fuusto ama Barmiil () waa shay ka samaysan bir oo leh balac wareegsan iyo joog u sameysan sida dhululuboda. Waayadii hore waxaa jiray foostooyin ka samaysan alwaax gudahana ku leh dheeh, taasoo loo adeegsan jiray in lagu safriyo khamrada. Adeegsiga. Sameeyska hore ee foostooyinka waxa loo isticmaalaa in lagu keydiyo dareere sida saliid, shidaalka, Naaftoda iwm. Sidoo kale, waxaa jira foostooyin ka samaysan bac adag ama caag. Soomaalida ayaa waxay u adeegsadaan foostooyinka biyaha iyo raashinka. Birta foostada markii la fidiyo waxay u adeegsadaan ka samynta albaabada guryaha. Dadka qaar ayaa higaadsha fuusto, qaarna waxay u yaqaanaa. Barmiil. Warshad. Warshad waa waa dhismo wayn oo qalab wax lagu sameeyo iyo dad aqoon u leh ka shaqeeyaan, taas oo soo saarta alaab badan. Warshaduhu waa furaha koboca dhaqaalaha wadan ama qaarad. Noocyada warshaduhu way kala duwan yihiin, kala wayn yihiin, kala shaqaale badan yihiin, oo waxsoosaar kala badan yihiin. Warshadihii ugu horeeyay dunida waxay ahaayeen warshadaha dhuxul dhagaxa iyo warshadaha birta, laakiin mudo ka dib, teknoolojiyada oo horumartey darteed waxaa samaysmay warshado badan, sida warshadaha gaadiidka, kuwa maacuunta, kuwa alaabaha elektarooniga iwm. Ayadoo la tixraacayo alaabta eeys soo saarto ayaa warshadaha loo kala saari karaa noocyo badan, tusaale ahaan warshadaha dharka, warshadaha shidaalka, warshadaha kaluunka & kheyraadka biyaha, warshadaha elektarooniga, warshadaha softwarka, warshadaha cuntada, warshadaha waraaqaha, warshadaha madadaalada iwm. Warshadaha iyo Dhaqaalaha. Warshaduhu waa illo dhaqaale oo muhiim ah. Wadanka warshado badan leh dhaqaalihiisu wuu sareeysaa, sababtoo ah dadkiisa inta u badan weey shaqeeyaan dhaqaale fiicana helaan. Taasi waxay keentaa in Dawladda wadanku hesho canshuur badan oo dhaqaaleheeda aad u dhista. Wadanada reer galbeedku waxay leeyihiin warshadaha ugu badan dunida, taasi ayaa keentay ineey hogaan u noqdaan dhaqaalaha iyo Siyaasadda dunida. Warshadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya inkastuu ka mid yahay dalalka dunida 3aad ee soo koraya, ka hor burburkii dowladii hore ee "Siyaad Barre" wadanku wuxuu lahaa warshado badan oo waxsoosaara laakiin la bililiqeeystay ama burburey wakhtigii dagaalada. Sidaas ay tahay maanta majiraan wax warshado ah oo dalka gudihiisa kashaqeeya laakiin kuwii hore waxaa kamid ah Dhuxul. Dhuxul (ingiriis: Charcoal) waa hadhaaga marka qidcad dhir ama xayawaan ka timid la gubo ka hor intaanay dambas noqon. Dhuxusha midabkeedu waa cowlaan madoow ah, waana maxsuulka ka soo baxa marka alwaax ama qori la gubo ka dib la demiyo intaanu dambas noqon. Heerkulka dabka lagu shidayo geedaha markuu gaadho 220 °C (428 °F) waxa soo baxa "Dhuxusha Cowlan" (Brown Charcoal), haddii lagu sii wado dabka marka 280 °C (536 °F) wakhti ka dib waxaa soo baxa "Dhuxusha Madow" (Black Charcoal), ugu dambayn haddii 310 °C la gaadhsiiyo waxaa soo baxa "Dhuxusha Jilicsan". Dhuxushu waxay ka samaysan tahay kaarboon qalalan oo wax biyo ah lahayn. Sababto ah kulka dabka lagu shiday qoryaha dhuxushu ka timid ayaa ka uumi bixiya biyaha. Dhuxusha waxay ka mid tahay waxyaabaha qadiimiga ah ee dadku isticmaali jirey tan iyo qarniyo hore. Guud ahaan, dhuxusha waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo dab wax lagu karsado ama laga helo kuleyl. Maadaama dhuxushu ka timaado geedaha, waxay halis iyo khatar badan ku heeysaa jiritaanka dhirta. Si loo helo jawaan dhuxul ah waxaa la jaraa labo ama sadex geed, taas oo keenaysa in dhirtu si dhakhso badan u tafiir go'do. Isticmaalka Dhuxusha. Inta ugu badan Dhuxusha waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo dab lagu karsado cuntada, shaaha iwm. Sidoo kale, waxaa loo isticmaalaa in laga helo kuleyl la diirsado. Dhuxushu waxay ka timaada geedaha, qeybo ka mid ah dhirta ayaa la gubaa ka dib la damiyaa intaanay dambas noqon. Waa la jajabiyaa qoryaha dhuxusha ka dib, lagu cabeeyaa jawaano iyo baco loogu talo galay in lagu iib-geeyo. Noocyo ka mid ah dhuxusha, sida "Dhuxusha Jilicsan" waxaa loo isticmaalaa in lagu shito Badeecada ama Shiishada. Khatarta Deegaanka. Dhuxushu waxay halis iyo khatar badan ku heeysaa jiritaanka dhirta, sababtoo ah tiro badan oo geedo ah ayaa la jaraa si looga sameeyo dhuxul. Wakhti yar gudaheed, tani waxay keenaysaa tafiir go'a dhirta iyo nabaad-guur ku yimaada carada. Sidoo kale, marka la samaynayo dhuxusha qiiq badan ayaa oo ka kooban kaarboon-labo-ogsaydh iyo kimikooyin sun ah ayaa hawada gala taas oo keenaysa "Wasakhowga Hawada". In ka badan 90% qoysaska wadanka Soomaaliya waxay maalin kasta isticmaalaan tiro badan oo dhuxul ah taas oo lagu kariyo cuntada iyo waxyaabaha kale. Midani waxay khatar badan ku heeysaa dhirta dhulka oo wakhti dhow laga baqayo ineey dhamaato. Guud ahaan, dunida mamnuuc ayay ka tahay gooynta dhirta sababtoo ah nolosha dhamaanteed ayaa si toos ah ugu tiirsan dhirta. Tamaashiir. Tamaashiir mararka qaar loo qoro Tabaashiir (ingiriis: Chalk) waa shay cad, jilicsan, oo ka samaysan macdanta nuurada. Dambas. Dambas (ingiriis: Ash) waa budo cad, khafiif ah oo ka soo hadhay dab wakhti shidnaa. Dambasku waa hadhaaga ugu dambeeya wax kasta oo la gubo. Dambasku wuxuu ka kooban yahay kimikooyin badan. Dambaska duxusha waxay ka samaysan tahay Isku dhisyada kaalshiyaam-kaarboonayt iyo kaalshiyaam-ogsaydh. Waxaa jira noocyo badan oo kala duwan oo "dambas" ah taas oo ku xidhan shayga la gubey. Tusaale ahaan, dambaska sigaarka, dambaska dhuxusha iwm. Guud ahaan, dambaska dhuxusha dhirta waxaa loo isticmaalaa in carada beeraha lagu daadiyo si loogu nafaqeeyo. Wadanka Soomaaliya dhexdiisa, dambaska waxaa lagu dhex daraa buuriga afka la gashado si dhadhanka u bedelo. Qiiq. Qiiq (ingiriis: Smoke) waa neef midabo badan leh, ha u bato midabka cadaanka, kaas oo yimaada marka shay dab la qabadsiiyo. Waxaa jira noocyo badan oo qiiq ah dhamaantoodna waxaa keena dab, kul iyo koronto shidan. Qiiqa aan maalin kasta aragno waxaa ka mid ah: qiiqa sigaarka, qiiqa dhuxusha iyo qiiqa wax kasta oo dab ku shidhan yahay. Buuri. Buuri (;) waa geed ka mid ah dhirta nikootiinta leh. Sida la ogyahay, waxaa jira in ka badan 70 nooc oo buuri ah, kuwaas oo si kala duwan loo isticmaalo. Sheyada laga sameeyo caleenta, laamaha iyo jirida buuriga qalalan aad ayay u badan yihiin, waxaana ka mid ah sigaarka, sigaarka buuran, isnayfta sanka laga qaato, buuriga afka, buuriga la ruugo, buuriga shiishada iwm. Buuriga ugu badan ee dunida laga isticmaalo waxaa markii ugu horeeysay laga helay qaaradaha Waqooyi Ameerika iyo Koonfur Ameerika halkaas oo dadka deegaanku isticmaali jireen. Laakiin maanta buurigu wuxuu ka baxaa wadano badan oo dunida ah, sida Ruushka, Turkiga iyo Hindiya. Taariikhda Buuriga. Sida taariikhdu sheegtay, qarnigii 9aad ayaa qabiilo ka mid ah beelahii degenaa Waqooyiga Ameerika sida qabiilka Maaya loo yaqaan iyo Aztecs isticmaali jireen noocyo badan oo buuriga ama tobaakada ka mid ah. Waxay ahay qarnigii 17aad markii buuriga la keenay qaarada Yurub halkaas oo loo farsameeyay qaabab badan oo ka mid ah buuriga aan maanta u naqaano, tusaale sigaarka. Buuriga intiisa u badan waxaa dunida gaadhsiiyay gumeeystayaashii reer Yurub. Isticmaalka Buuriga. In ka badan, 70% caleenta buuriga la soo saaro dunida waxaa laga sameeyaa sigaar. Sanadkii 2002da tirokoob la sameeyay waxaa lagu ogaaday in 6.8 milyan ton la soo saaray, taas oo 5.2 milyan ton laga sameeyay qiyaastii 5.5 tiriliyan xabo oo Sigaar ah; taaso oo eey cabeen in ka badan 1.1 bilyan oo dad ah. Inkastoo tirada cabitaanka sigaarka ee wadanada horumaray hoos u sii dhacayso, waxaa si xawaare badan u sii kordhaysa tirada dadka sigaarka caba wadanada soo koraya. Noocyada Buuriga. Caleenta, laamaha iyo jirida buuriga qalalan waxaa laga sameeyaa sheeyo aad u badan, waxaana ka mid ah sigaarka, sigaarka buuran (cigar), isnayfta sanka laga qaato, buuriga afka, buuriga la ruugo, buuriga shiishada iwm. Guud ahaan, buurigu waa mukhaadaraad qaabkii doonaba haloo isticmaalee. Sida ugu badan jajabka geedka buuriga waa la qiijiyaa ayadoo la isticmaalayo siyaabo kala duwan. Tusaale ahaa, sigaarku waa buuri warqad cad oo khafiif ah ku duuban kaas oo afka laga nuugo qiiqiisa. Shiishada ama badeecadu waa la mid oo qidcad buuri ah ayaa dab dhuxul ah lagu shidaa, dabadeed qiiqa ayaa tuunbo lagu nuugaa. Ganacsiga Buuriga. Soo saarida buuriga aduunku 40% ayuu kacay intii u dhaxaysay 1971kii oo 4.2 milyan ton la soo saari jirey, iskuna bedeshay 5.9 milyan ton sanadkii 1997ka, iyo 7.1 milyan ton sanadkii 2010ka. Sidoo kale, wadano cusub ayaa ku soo biiray suuqa buuriga aduunka oo marka hore u xidhnaa wadano reer Yurub iyo labada Ameeriko. Wadano badan oo dunida soo koraysa ah ayaa bilaabay beerista iyo soo saarista buuriga. Soo saarka buuriga ee wadanka Shiinaha ayaa kordhay 17% sanadkii 1971 ilaa 47% sanadkii 1997, sababtoo ah qiimaha badeecadooda ayaa aad u hoosaysay. Guud ahaan, dunida waxaa la soo saaraa 6.7 milyan ton oo buuri ah. Wadanada ugu sareeya saarka buurigu waa Shiinaha (39.6%), Hindiya (8.3%), Brasil (7.0%) iyo Maraykanka (4.6%). Dhinaca kale, waxaa jira wadano badan oo tiro yar oo buuri ah soo saara. Kuwaas waxaa ka mid ah: Filibiiniska, Ruushka iyo Turkiga. Khatarta Caafimaad. Buurigu waa midka sadexaad ee mukhaadaraadka lala qabsado iyo kan afar-iyo-tobnaad ee 20ka mukhaadaraad ee ugu khatarta badan dunida. Buuriga ama tobaakadu waxyaabaha ay ka kooban tahay aad ayay u kala duwan yihiin waanay khatar iyo halis badan yihiin. Tusaale ahaan, Sigaarku waxa uu ka mid yahay mukhaadaraadka, sababtoo ah waa wax lala qabsado oo qofka isticmaalo mar kasta u baahan yahay. Cabitaanka buurigu waxay keentaa xanuuno badan, isla markaana bur-burisaa dhaqaalaha qofka isticmaala. Buuriga laga sameeyo sigaarka waxa ku jira kimikooyin badan ooy ka mid tahay Nicotine, taas oo ah daroogo halis ah oo waxyeeleeysa caafimaadka qofka isticmaalaya. In ka badan 60% dadka isticmaala buuriga waxay u Isticmaalka buurigu wuxuu keenaa cimri deg-deg, midabka oo is-bedela, ilkaha oo casaada iyo xanuuno badan oo halis ah sida xanuunka "Kansarka" sambabada, kansarka dhuunta, kansarka faruuryaha iyo kuwo kale oo badan. Dumarka buuriga ku xidhan wakhtiga eey uurka yihiin waxay keentaa ineey dhalaan ilmo aad u liita oo misaankiisu ka hooseeyo ilmaha eey dhasho hooyo aan buuri isticmaalin. Waxa intaas dheer, warshadaha sameeya buuriga iyo beeraha laga beero buurigu waxay shaqaaleysiiyaan caruur si ay yareeyaan kharashka soo saarista. Habka Samayska Cuntada. Habka Samayska Cuntada (Qaamuuska Af-Soomaaliga 2012: Footoosintasis; Ingiriis: Photosynthesis)Dhirtu waa noolaha kali ah ee cuntadiisa diyaarsada ayagoo isticmaalaya nidaam loo yaqaano Habka Samayska Geedku wuxuu u baahan yahay ileys - inta badan ileyska dabiiciga ah ee qoraxda, biyo ay xididadu ka soo nuugaan dhulka iyo hawo - gaar ahaan kaarboon-labo-ogsaydh (C2O) si uu u samaysto cunto asagoo isticmaalaya Habka Samayska cuntooyinka Inta u badan dhirta, habka samayska cuntada ee geedku wuxuu ka dhex dhacaa caleemaha iyo laamaha geedka, halkaas oo biyaha, awooda ileyska iyo kaarboon-labo-ogsaydhku ku falgalaan. Isku dhiska halkaas ka dhaca waxaa ka soo baxa Ogsajiin caleemuhu cirka ku sii daayaan. Taasi oo ah faa'iidada koowaad ee dhirtu u leedahay deegaanka dhulka. 2n CO2 + 2n DH2 + Ileyska Qoraxda → Kaarboon-labo-ogsaydh + deeq elektaron + awooda iftiinka → Habkan cunto samayska dhirtu wuxuu dhacaa wakhtiga maalintii sababtoo ah iftiinka falaadhaha qoraxda waa lagama maarmaan. Sidoo kale, habkani waxaa lagu sameeyn karaa nidaam loo yaqaano "greenhouse" oo iftiin fiican siin kara geedka. Habka samayska cuntada dhirta waa deeqaha koowaad ee Ogsajiinta ku dara hawoda. Markasta oo geedku cunto sameeysto ogsajiin ayuu sii daayaa, taasi oo dadka iyo xayawaanka kale neefsadaan. Caleen. Caleen wadar ahaan Caleemo (ingiriis: Leaf) waa xubin midab cagaaran leh oo ku taala laamaha geedaha. Caleentu waa xubin yar oo balaadhan, khafiif ah, kuna taala qeeybaha sare ee laamaha geedka, taas oo shaqadeedu tahay ineey sameeyso cuntada dhirtu u baahan tahay si eey u korto iyo noolaato. Inta u badan dhirta, Habka Samayska Cuntada ee geedku wuxuu ka dhex dhacaa caleemaha iyo laamaha geedka, halkaas oo biyaha, awooda ileyska iyo kaarboon-labo-ogsaydhku ku falgalaan. Isku dhiska halkaas ka dhaca waxaa ka soo baxa Ogsajiin caleemuhu cirka ku sii daayaan. Taasi oo ah faa'iidada koowaad ee dhirtu u leedahay deegaanka dhulka. Jirid. Jirid (ingiriis: Trunk ama Stem) waa tiirka geedka ku haya dhulka isla markaana caleemaha kor u qaada si eey ileyska qoraxda u helaan. Sidoo kale, Jiridu waxay u qaabilsan tahay ineey kala safriso biyaha iyo nafaqada xididadu ka soo nuugaan carada; isla markaana gaadhsiiso cuntada qaybaha kala duwan ee geedka. Jirida waxaa ku dhex jira tuunbooyin kala gudbiya cuntada, biyaha iyo macdanta geedku u baahan yahay. Tuunbooyinkan waxaa ku dahaadhan qolof adag oo ka samaysan unugyo dhintey, kuwaas oo ka difaaca xanuunada, kulka, qabowga, xasharaadka iyo waxyeelada kale. Geedaha qaar malaha jirid adag oo kor u taagan, laakiin waxay leeyihiin maqaar ku dahaaran jidhka tuunbooyinka biyaha, cuntada iyo macdanta u kala gudbiya qeybaha geedahaas. Maqaarka sare ee adag, waxaa ku xiga xadhko yaryar oo loo yaqaano Maydhax (xylem), kuwaas oo ayaguna ka cuntada, biyaha iyo nafaqada kale gaadhsiiya unugyada jirida. Maydhax. Maydhax (ingiriis: Xylem) waa dahaar ku wareegsan tuunbooyinka jirida geedka. Jirida waxaa ku dhex jira tuunbooyin kala gudbiya cuntada, biyaha iyo macdanta geedku u baahan yahay. Tuunbooyinkan waxaa ku dahaadhan qolof adag oo ka samaysan unugyo dhintey, kuwaas oo ka difaaca xanuunada, kulka, qabowga, xasharaadka iyo waxyeelada kale. Maqaarka sare ee adag, waxaa ku xiga xadhko yaryar oo loo yaqaano Maydhax (xylem), kuwaas oo ayaguna ka cuntada, biyaha iyo nafaqada kale gaadhsiiya unugyada jirida. Laan. Laan wadar ahaan ah Laamo (ingiriis: Branch) waa faro dhaadheer oo ka baxa jirida geedaha, kuwaas oo dusha ay kaga xidhan yihiin caleemaha dhirta. Laamuhu waxay isku xidhaan caleemaha, ubaxa iyo inta kale ee geedka ayagoo kala gudbinaaya cuntada caleemuhu sameeyaan iyo biyaha iyo macdanta ka timaada xididada geedka. Laamuhu waxay ka baxaan dhinacyada jirida ayagoo u jeeda dhinac ka duwan jihada jirida. Sidoo kale, dhererka iyo miisaanka laamuhu way kala duwan yihiin. Qaar ayaa aad u yar oo leh dhowr caleemood, halka kuwo kale aad u dhaadheer yihiin isla markaana sii bixiyaan laamo kale oo ayaga ku xidhan. Inkastoo caleentu u badan tahay, laamaha naftoodu way ka qayb qaataan Habka Samayska Cuntada ee dhirta. Xidido. Xidid (ingiriis: Root) waa faro dhaadheer oo ka baxa jirida geedaha hoosteeda, kuwaas oo ku haya geedka dhulka dushiisa. Xididada intooda u badan waxay ku jiraan dhulka hoostiisa, waxaanay soo ururiyaan biyaha, macdanta iyo nafaqada ku dhex jirta carada dhexdeeda. Xididadu waxay keeydiyaan cuntada, nafaqada iyo waxyaabaha kale ee geedku u baahan yahay, isla markaana waa difaaca tafiiranka dhirta. Xididka ugu horeeya ee geedku sameeysto markuu dhasho, waxaa loo yaqaanaa Xidid dhexaad kaas oo si toosan u gala dhulka, isla markaana saldhig u ah dhamaan qeybaha xididada. Guud ahaan, xididadu waxay leeyihiin timo yar yar oo ka dul baxa kuwaas oo afka hore ka furan soona nuuga biyaha, macdanta iyo nafaqada. Sidoo kale, xididadu waxay u baahan yihiin Ogsajiin ay neefsadaa. Bacarimin. Bacarimin (ingiriis: Plant Reproduction) waa habka tafiiranka dhirta ayadoo firi-tafiir ka timid ubaxa lab la gaadhsiinayo ubaxa dhedig. Inkastoo qaabka iyo dhismaha dhirtu kala duwan tahay, gebi ahaan geeduhu waxay u tarmaan qaab isku mid ah. In badan oo dhirta ka mid ah dabeeysha ayaa ka qeyb qaadata habka bacariminta, halka qaar kale soo jiitaan xasharaadka yaryar ka dibna lugaha ku qaadaan geed ilaa geed kale. Geedo badan waxay leeyihiin ubax lab iyo dhedig ah oo ku kala yaala laamaha kala duwan ee geed isku mid ah, isla markaana ayaga ayaa isbacarimiya. Halka geedaha qaar leeyihiin ubax lab ah ama mid dhedig ah isla markaana isdhaafsadaan. Ubaxa lab wuxuu ku yaalaa laamaha sare ee geedaha, halka kan dhedig ku sameeysan yahay laamo hooseeya. Taasi waxay suurto gelisaa in firida-tafiirtu (pollen) si fudud u gaadho ubaxa dhedig ayagoo hawada dhex maraya. Sida caadiga ah, ubaxa dhirtu waxay sameeyaan tiro badan oo firida-tafiirta ah (pollen), sababtoo ah lama hubo midka ku hagaagaya ubaxa dhedig. Dhirta dabayshu bacarimiso ma lahan ubax qurux badan iyo macmacaanka soo jiita xasharaadka. Si ka duwan taas, ayaa dhirta cayayaanku u kala qaado firida-tafiirta (pollen) waxay leeyihiin ubax waawayn oo midab qurux badan leh, isla markaasna badhtanka ayay ku leeyihiin dareere macaan; kuwaas oo soo jiita xasharaadka. Firida-tafiirtu waa mid qoyaan leh oo ku dhegta lugaha xasharaadka iyo meel kasta ooy gaadhaan. Sidoo kale, qaar kale waxay leeyihiin baadad u suurto gelisa ineey hawada dhex sabeeyaan, taas oo qaarkood safraan masaafo dhan ilaa 800km. Dabeyl. Dabayl (ingiriis: wind; carabi: ريح) waa socodka hawada ayadoo baaxad weyn leh. Shiishad. Shiishad sidoo kale loo yaqaano Badeecad (;) waa dhalo biyo ku jiraan oo dusha sare buuri iyo dab lagaga shido isla markaana leh gacan tuunbo dheer oo la nuugo. Badeecada qiiqeega ayaa afka laga qaataa taas oo tegta sambabada. Buuriga shiishadu wuu ka duwan yahay buuriga kale sababtoo ah waxaa lagu dhex daraa midho kala duwan kuwaas oo bedela dhadhanka iyo urta qiiqa badeecada. Waxaa jira labo nooc oo badeecad ah, shiishada dabka iyo shiishada korontoda. Dunida maanta wadano badan ayaa shiishada laga isticmaalaa waxaana ugu badan dalalka bariga dhexe, sida Sacuudi Carabiya, Imaaraadka, Masar, Yementa, Marooko, Iiraan, Hindiya, Bangaladhesh, Jabuuti, Soomaaliya, Koonfur Afrika iyo wadano badan oo kale. Shiishadu waxay cadaw ku tahay caafimaadka qofka cabaya weliba si xad dhaaf ah bay u dhaawacaysaa caafimaadka qofka cabaya wayna ka saameyn badan tahay sigaarka, waxyaabah ay ka kooban tahay shiishada ayaa ah waxyaabo kala duwan sida rinjiga la mariyo darbiga guriga kaasoo colour looga dhigo shiishada, rinjigaasi wuxuu dhaawac u geystaa xididada dhuunta oo qaaca jiida iyo qanjirada, ugu dambeyntiina wuxuu sababaa qanjiro xanuun iyo qofka oo candhuufta ceshan waaye. Waxyaabah kale ee aan aadka uga naxay markii aan dawaday video ka hadlaya dhibaatooyinka shiishada waxaa ka mid ahaa in tubada dheer ee qaaca soo jiida ay dhexdeeda ku jiraan jeermis aad u fara badan kaasoo aan marnaba laga nadiifinin, jeermiskaas wuxuu ka dhashaa dadka kala duwan ee dhuuqay tubadaas. (video ka hadlaya baaritaanka tubadaas waan soo bandhigi doonaa insha allah). Waxyaabaha kale ee dhaawaca caafimaadka qofka shiishada caba waxaa ka mid ah aluminiumka yar ee dabka dusha laga saaro kaasoo markii uu gubto sii deynayo hawada lagu magacaabo carbon 2 oxide taasina maahan hawo loogu tala galay in la dhuuqo ee waa hawada bani aadanka sii daayo marka uu neefsado, bani aadamkana waxaa loogu tala galay inuu jiido oxygen sida caadiga ah. Ugu dambeyntii waxaa jira dhallinyaro badan oo u haysata in shiishadu xalaal tahay maadaama carabta inteeda badani ay cabaan, hadaba waad qaldan tahay hadii aad carabta u haysato inay diinta kaaga aqoon badan yihiin, wax kasta oo ay carab sameeyaane xalaal maahan. Diinta islaamka waxay u soo degtay carab iyo cajam, qofkii illah wadada toosan tusiya ayaana toosnaada, wax kasta oo xalaal ah waa cad yihiin wax kasta oo xaaraan ahna waa cad yihiin. Naf. Naf (ingiriis: Soul) ruuxda ku jirta Noolaha. Naftu waa ruux Ilaahay geliyo noolaha, taas oon la arki karin, lana taaban karin. Naftu waa furaha nolosha dhamaan xayawaanka, taas oo markuu dhasho ilaa inta uu ka dhimanayo ku jirta. Naftu markey ka baxdo dadka waxaa soo baxa mayd. Ilaahay. Alle, Allah, Ilaah iyo Rabbi (Ge'ez: እግዚአብሔር) (or;,) ("al ilāh"). waa awooda guud ee maamula koonka iyo wixii ku dhex jira ee dadka, jinka, malaa'igta, shaydaanka iyo wixii soo raaca leh. Alle waa kan abuuray dunida wixii ku dhexjira ee nool iyo aan noolayn, meereyaasha, qoraxda, xidigaha, hawada, biyaha iyo guud ahaan Koonka. Sidoo kale, Ilaahay Asaga ayaa maamula dhamaan nolosha, dhimashada, arsaaqada iyo wixii la halmaala. Ilaahay (s.w.t) waa kan abuuray dhamaan nolosha, isla markaana maamula jiritaanka, calafka, nolosha iyo dhimashada wakhtigooda. Sida kitaabka Quraanku inoo sheegay awoodaha Alle waxaa ugu waawayn abuurida cirka iyo dhulka, iyo duunyooyinka kale, malaa'igta, dadka, jinka iyo dhamaan noolaha ku dhexjira koonka. Sidoo kale, waxaa jira jano iyo cadaab la isku xisaabin doono aakhiro. Kelmada "Allah" waxay ka timid luuqada Carabiga ah ee uu ku soo degay kitaabka Quraanka ee saldhiga u ah diinta Islaamka. Dhamaan dadka qaatay diinta Islaamku waxay sidoo kale isticmaalaan magacyada Alle ee luuqada carabiga ah. Waxaa jira 99 Magac oo Ilaahay (s.w) leeyahay, kuwaasi oo dhamaan xusaya weeynida iyo astaamaha Alle. Dhamaan diimaha ka jira caalamka waxay ku salaysan yihiin caabuditaanka Ilaahay, waloow ay siyaabo kala duwan u sharaxaan oo u cibaadeystaan. Diimaha la isku yidhaahdo "Abrahamiga" oo ku abtirsada Nabi Ibraahim (c.s) (kuwaasi oo kala ah Islaamka, Masiixiga iyo Mosaicga) waxay dhamaan aaminsan yihiin oo ka mideeysan yihiin inuu jiro Hal Alle, kaasi oo ah Kan abuuray dhulka iyo cirka iyo wixii ku dhexjira. Many Arabic type fonts feature special typographic ligature|ligatures for Allah. Si kastaba ha ahaatee, diinta Islaamka waxaa ku xusan jiritaanka iyo weeynida Alle, waxaana marar badan dadka la xasuusiyaa awooda Allah iyo mucjisooyinkiisa. Talaabada koowaad ee marka qofku soo galayo diinta Islaamka ayaa ah Shahaadada taasi oo sheegaysa in qofkaasi qirayo in "Alle jirin Ilaahay mooyee, Nabi Muxamedna yahay rasuulkiisii". Magacyada Alle. Magacyada Allah (') waa magacyada Ilaahay ee ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah iyo sunnaha Rasuulka (s.c.w).. Sida laga soo wariyey xadiiska Nabi Muxamed (n.n.k.h) magacyada Ilaahay ma ahan kuwo la soo koobi karo, laakiin 99ka Magac ee Ilaahay waa kuwo ka mid ah sharaxaada "awooda" iyo "astaamaha" Alle (s.w). Xadiis uu nabiga ka soo weriyey asxaabiga Cabdilahi ibn Mascuud wuxuu sheegay in magacyada Ilaahay qaarkood laga qariyey aadamaha sababtoo ah maskaxdoodu maba qaadi karto. Ilaahay wuxuu ku yidhi kitaabka Quraanka: “اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى” “Ilaahay, alle kale ma jiro Asaga mooyee, wuxuu leeyahay Magacyo sharfoon” (surat Dặh, Ayad 8aad). Marka la tixraaco diinta Islaamka, Nabi Muxamed (c.s.w) ayaa soo ururiyey magacyada Alle, taasi ooy ku xusan tahay xadiisyo badan. In badan oo Magacyada Alle ah waxay ku xusan yihiin kitaabka Quraanka, qaar kale waxa laga dhex helay xadiisyada, qaar badana waxay ku dhex jiraan labadoodaba. Malag. Malag wadar Malaa'ig (ingiriis: angel; carabi: ملاك) waa qaar ka mid ah makhluuqaadka Alle (s.w.t). Malaa'igta oo tiradooda Ilaahay uun yaqaano, waa nooleyaal aad u awood badan, isla markaana isha dadku arki karin. Malaa'igu waxay u adeegaan Rabbi kor ahaayee, ayagoon seexanin, wax cunin mar ahaantaana aan daalin waligood. Jano. Janno (;) waa hooyga aakhiro la gelin doono dadka iyo jinka Alle (s.w.t) la doono. Janadu waa meel raaxo badan, cunto iyo cabitaan badan leh, dumar qurux badan joogaan, amaan ah, oo aan waligeed la gababoobayn. Sida kitaabka Quraanku inoo sheegay, waxaa jira todoba Jano oo kala sareeya isla markaana kala wanaagsan. Dadka janada gala waxaa loo yaqaanaa Ehlu Jano. Janada waxaa lid ku ah cadaabta. Cadaab. Cadaab (ingiriis: Hell; carabi: جحيم) (sidoo kale loo yaqaano "Naar") waa hooyga aakhiro la gelin doono dadka iyo jinka intooda dambiilayaasha ah iyo guud ahaan inta Alle (s.w.t) u qorsheeyay ineey galaan. Cadaabtu waa dab ololaaya oo si daran u gubi jidhka la geliyo taas oo weligiis qofkaasi ku jiri doono cadaabta, ilaa Alle u naxariisto. Sida kitaabka Quraanku inoo sheegay, waxaa jira todoba Cadaabood oo kala hooseeya isla markaana kala ciqaab iyo kulely badan. Dadka cadaabta gala waxaa loo yaqaanaa Ehlu Naar. Cadaabtu waxaa lid ku ah janoda. Aakhiro. Aakhiradu (ingiriis: Hereafter ama Afterlife) waa hooyga dadka iyo jinku tegaan markeey dhintaan. Qaab kale hadii loo dhigo, aakhiro waa meel Alle (s.w.t) ogyahay oo noolaha dhamaantii la iskugu keeni geerida ka dib. Aakhiro waxay leedahay Jano aad u raaxo badan, iyo cadaab aad u kuleyl iyo dhib badan. Sida kitaabka Quraanku inoo sheegay, aakhiradu waa meel lagu noolaan doono daa'in abid, oo nolol iyo dhimasho ka dambeeysa malahan. Dhegoculeys. Dhegoculeys (Ingiriis: partial deafness) waa qof ama xayawaan wax yar maqli kara. Awood-darida maqalka badh ahaan waxaa loo yaqaanaa dhegoculeys, iyo guud ahaan loo yaqaanaa Dhagool. Dhegaha oo ah xubinta ugu muhiimsan ee maqalka ayaa haddii ey wax gaaraan keenta dhagoollenimada. Sidoo kale qaybta maskaxda ee u qaabilsan maqalka ayaa dhagoollenimo keenta haday wax gaaraan. In kastoo dad badani ku soo dhashaan dhagoolnimada, waxyaabo badan ayaa keena dhibtan, inta ugu badan waxaa ka mid ah duqoowga, shanqadh badan, iyo xanuuno ku dhaca dhegaha iyo maskaxda. Qiyaasta dhagoolnimada ee dadka waxaa loo qeybiyaa sadex: dhegoculeys yar, mid dhexe iyo dhago la'aan dam ah - qof aan waxba maqli karin. Dhegoculeyska yar iyo dhexe ee xanuun ama gaboowgu keeno waa kuwo wax laga qaban karo. Qeyb ahaan waa la daaweeyaa haddii kale qalab lagu xidho dhegaha ayaa ka caawiya maqalka. Tiro dhan 10% shacabka dunida ayaa dhagool ah ama maqalka dhib ka qaba; taas oo sanadkii 2004ta ay 124.2 milyan qof dhago la'aayeen. Qeybaha Dhagoolka. Guud ahaan dhagoolnimada waxaa loo qeybiyaa labo nooc, mid lagu soo dhasho iyo mid qofka ku dhacda. Dadka ku soo dhasha dhagoolnimada ma hadli karaan isla markaana wax ma maqli karaan. Dhinaca kale, waxaa jira tiro badan oo dad ah oo dhago la'aan ku dhacdo inta eey noolyihiin. Dadkani waxay noqdaan kuwo dhegoculus oo wax yar maqli kara iyo kuwo dem noqda oon gebi ahaan waxba maqli kari. Sida xaqiiqda ah, maqalka dadku wuu kala duwan yahay. Maqalka qofka qaangaadhka caadiga ah wuxuu u dhexeeyaa 26 iyo 40 dB HL. Waxa la isticmaalaa qalab lagu cabiro heerka maqalka oo loo yaqaano "Audiometric" taas oo lagu qiyaaso halbeeg lagu magacaabo Dhesibel (Decibel) astaanteedu tahay dB LH. Cabirka Dhesibelku wuxuu sheegaa qiyaasta dhegoculeyska qofka. Waxyaabaha Keena Dhagoolnimada. Dhagoolnimada inta badan waa mid dabiici ah oo lagu soo dhasho, halka dad badan ay dhego beelaan inta eey noolyihiin. Waxyaabo badan ayaa keena dhibtan, inta ugu badan waxaa ka mid ah duqoowga, shanqadh badan, iyo xanuuno ku dhaca dhegaha iyo maskaxda. Sidoo kale, waxaa jira tiro badan oo dad ah oo dhegoculeyska ka dhaxla waalidkood taas oo ku soo baxda wakhtiyo kala duwan oo noloshooda ah. Caawinta Maqalka. Shaqsiyaadka dhegaha culus ee wax yar maqli kara waxa lagu caawiyaa daawooyin iyo qalab dhegaha la gashado oo codka soo qabta. Qalabkaas waxaa loo yaqaan Cochlear. Dhesibel. Dhesibel (Ingiriis: Decibel) waa halbeega lagu cabiro qiyaasta maqalka. Astaanta halbeegani waa dB HL. Cabirka Dhesibelku wuxuu sheegaa qiyaasta dhegoculeyska qofka. Sida xaqiiqda ah, maqalka dadku wuu kala duwan yahay. Maqalka qofka qaangaadhka caadiga ah wuxuu u dhexeeyaa 26 iyo 40 dB HL. Waxa la isticmaalaa qalab lagu cabiro heerka maqalka oo loo yaqaano "Audiometric" taas oo lagu qiyaaso halbeeg lagu magacaabo Dhesibel (Decibel). Keyn. Keyn wadarteeda loo yaqaano Keymo (ingiriis: Forest) waa dhul baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo dabiici ama dad-beer ah. Tiro badan oo dhir nooceeda, dhererkeeda iyo qaradeedu kala duwan tahay ayaa noqonaysa Keyn. Oogada sare ee dhulka waxaa ku yaala keymo aad u badan kuwaas oo ku fadhiya 9.4% dhulka dunida. Si kale hadaan u dhigno keymuhu waxay qariyaan 30% dhulka qalalan ee dunida. Intaas uun kuma koobna ee waxaa jira keymo biyaha ku dhex yaala. Waxaa ka mid ah keynta kelp. Keymaha dunida ugu weyn waxaa ka mid ah Keynta Tayga ee ku fidsan labo qaaradood, taas oo ka soo bilaabanta Kanada kuna fidsan dhamaan wadanka Ruushka, iyo Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika. Qeybaha Keymaha. Ayadoo la tixraacayo qaab-dhismeedka, dhererka, caleenta, alwaaxa, deegaanka iyo cimilada geedka ayaa Keymaha waxaa loo kala saaraa 28 qeybood. Tayga. Keynta Tayga (ingiriis: Taiga Forest) waa keymo baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo si dabiici ah uga baxa Waqooyiga Ameerika gaar ahaan dalka Kanada ilaa baladhka qaarada Ruushka. Dhirta keymaha Tayga waxay ku fidsan yidhiin loolasha 50°Waqooyi ilaa laga gaadho 70°Waqooyi. Keymaha Tayga ee ku fidsan labo qaaradood waa keynta kowaad ee dunida ugu weyn, taas oo ka soo bilaabanta Kanada kuna fidsan dhamaan wadanka Ruushka. Sidoo kale, keynta Rainforest oo ku taala wadanka Brasil ee Koonfur Ameerika, ayaa ka mid ah keymaha dhulka ugu wayn. Rainforest. Keynta Rainforest (ingiriis: Rainforest Forest) waa keymo baaxad balaadhan leh oo geedo badan iyo cows badan leh, kuwaas oo si dabiici ah uga baxa meelo badan oo Koonfur Ameerika, Afrika, Aasiya iyo Ustaraaliya. Keymahan waxa "Rainforest" loogu bixiyey waa xadiga roob eey helaan oo aad u badan. Isku celcelis keymahan waxaa ku da'a roob qadarkiisu u dhexeeyo 250 sentimetre (98 in) ilaa 450 cm. Isku-celceliska heerkulka keeymahan waa 18 °C (64 °F) sanadka oo dhan. Qaab-dhismeedka dhirta Keymahan oo ah geed caleen balaadhan ayaa waxay suurtogelisay in 28% Ogsajiinta hawadu ka timaado keymaha Rainforest. Sidoo kale, 40% daawooyinka dunida waxaa laga sameeyaa dhir ka timid keymahan. Intaas waxaa dheer, waxa la aaminsan yahay in 45% ilaa 75% noolaha tirada yar eey ku nool yihiin keymahan. Sidoo kale, in ka badan malaayiin nooc oo dhir ah, xasharaad, cayayaan iyo mikrorganism ah ayay keymaha rainforest hooy u tahay, kuwaas oo in badan wali dadku aqoon u lahayn. Dhar. Dhar (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Qeybaha. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Cudbi. Cudbi (ingiriis: Cotton) waa geed leh midho khafiif ah oo duntiisa laga sameeyo dharka. Xoolo. Xoolo (ingiriis: livestock; carabi: ماشية) waa xayawaanka gurijooga ah ee dadku dhaqdo kaasi oo faa'iido badan u leh nolosha maalinle ee dadka. Xoolaha waxaa ka mid ah lo'da, adhiga, geela, fardaha, dameeraha, idaha iyo mararka qaar oo lagu daro digaaga iyo shimbiraha kale la dhaqdo. Guud ahaan xooluhu waa xayawaanka aadamuhu dhaqdaan ee la cuno hilibkooda lana cabo caanahooda, loo isticmaalo in la rarto, la fuulo (rakaab), beeraha lagu qoto iyo wixii la mid ah. Noocyada Xoolaha. Sida caadiga ah ereyga "xoolo" waxaan u isticmaalnaa xayawaanka gurijooga ah, laakiin waxaa guud ahaan loo yaqaanaa dhamaan xayawaanka dadku dhaqan karaan. Kuwaas oo loo isticmaalo cunto ahaan, xarago iyo qurux iyo rarasho. Lo'. Lo' (Ingiriis: Cattle) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Si la mid ah noolaha kale, lo'du waxay u kala baxdaa dibi oo ah lab iyo sac oo ah dhedig. Sidoo kale, lo'du waa xayawaan naasley ah. Taas micnaheedu waa in sacu nuujiyo ilmahiisa. Sacaha waxa laga maalaa caano la cabo, mar ahaantaana laga sameeyo subag, burcad, yoghurt iyo waxyaabo kale. Dhinaca kale, lo' labeed oo ah dibida waxaa loo isticmaalaa in beeraha lagu qoto, wax lagu jiito iwm. Wakhti laga joogo 10,500 oo sano, ayaa lo'da lagu dhaqan jirey koonfurbari dalka Turkiga. Intaas oo qarni oo ka dambeeysay lo'du waxay ku faafeysay dunida. In ka badan 1.3 bilyan oo lo' ah ayaa maanta ku nool daafaha dunida. Guud ahaan, lo'du waa xoolo muhiim u ah aadamaha ayagoo laga helo hilib uu nafaqo ka helo jidhka dadku, dhogor laga sameeyo dharka, xadhkaha iwm. Intaas waxaa dheer, saxarada xoolaha laga helo waxaa lagu nafaqeeyaa carada. Dibi. Dibi (Amxaari: በሬ}) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Dibigu waa labka lo'da, halka sacu yahay dhediga. Dibida waxaa loo isticmaalaa in beeraha lagu qoto, wax lagu jiito, iyo hilibkooda oo la cuno. Wakhti laga joogo 10,500 oo sano, ayaa lo'da lagu dhaqan jirey koonfurbari dalka Turkiga. Intaas oo qarni oo ka dambeeysay lo'du waxay ku faafeysay dunida. In ka badan 1.3 bilyan oo lo' ah ayaa maanta ku nool daafaha dunida. Guud ahaan, lo'du waa xoolo muhiim u ah aadamaha ayagoo laga helo hilib uu nafaqo ka helo jidhka dadku, dhogor laga sameeyo dharka, xadhkaha iwm. Intaas waxaa dheer, saxarada xoolaha laga helo waxaa lagu nafaqeeyaa carada. Sac. Sac (Ingiriis: Cow) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Sacu waa dhediga lo'da, halka dibigu yahay labka. Sacu wuxuu ka mid yahay xayawaanka naasleyda ah ee ilmahooga nuujiya. Lo'da dhedig waxay leeyihiin 4 naasoo oo caano fiican laga helo, kuwaas oo loo isticmaalo siyaabo badan sida in la cabo, laga sameeyo subag, burcad, yoghurt iwm. Wadanada qaar, gaar ahaan dalalka saboolka ah, waxaa laga sacaha loo isticmaalaa in beeraha lagu qoto, wax lagu jiito, iyo la rartbo Isku soo duuboo, lo'du waxay quudisaa shacabka aduunka ayadoo hilibkooda oo la cuno. Wakhti laga joogo 10,500 oo sano, ayaa lo'da lagu dhaqan jirey koonfurbari dalka Turkiga. Intaas oo qarni oo ka dambeeysay lo'du waxay ku faafeysay dunida. In ka badan 1.3 bilyan oo lo' ah ayaa maanta ku nool daafaha dunida. Guud ahaan, lo'du waa xoolo muhiim u ah aadamaha ayagoo laga helo hilib uu nafaqo ka helo jidhka dadku, dhogor laga sameeyo dharka, xadhkaha iwm. Intaas waxaa dheer, saxarada xoolaha laga helo waxaa lagu nafaqeeyaa carada. Subag. Subag () waa dareere huruud ah oo caanaha xoolaha laga sameeyo. Subagu wuxuu u qaab dhow yahay saliida, laakiin wuu ka nafaqo badan yahay urtiisana wey ka caraf badan tahay. Naas. Naas (ingiriis: breast) waa cad hilib, baruur, carjow iyo xidido ka samaysan dadka kaga taala laabta; xoolaha iyo xayawaankana kaga taala qeeybta hoose ee ubucda jidhka. Noolaha naasaha leh waxaa loo yaqaanaa Naasley, sababto ah ilmahooda caano ayay nuujiyaan. Tirada naaso ee xayawaanku wuu kala duwan yahay. Dadku wuxuu leeyahay labo naas, halka xooluhu leeyihiin afar naas. Guud ahaan, dhediga naasleyda ayaa naasahooda laga helaa caano. Dhogor. Dhogor () waa timaha ku dhegan haraga jidhka xoolaha iyo xayawaanka. Dhogorta waxaa laga sameeyaa noocyo badan dharka, gogosha, rooga, bustayaasha iyo alaabaha dadku isticmaalaan. Dhogortu way ka duwan tahay Suufka iyo timaha dadka, waxayna leedahay tayo fiican oo ka dhigtey mid qaali ah. Guud ahaan, dadku waxay isticmaali jireen dhogorta tan iyo wakhti aad u horeeyay. Maanta dhogorta ugu badan waxaa laga soo xiiraa xoolaha adhiga ee lagu dhaqdo qaarado badan oo dunida ah. Harag. Harag (ingiriis: Skin) waa maqaarka jidhka xoolaha iyo xayawaanka. Gurijoog. Gurijoog (ingiriis: Domestic Livestock) waa xayawaanka iyo xoolaha la dhaqdo ee dadku manaafacaadsado. Xoolaha gurijoogta ah waxaa ka mid ah bisadaha, eyda, lo'da, adhiga, daanyeerka, geela, fardaha, dameeraha, idaha iyo mararka qaar oo lagu daro digaaga iyo shimbiraha kale la dhaqdo. Guud ahaan xoolaha gurijoogta ah waa xayawaanka aadamuhu dhaqdaan, ee qaarkood la cuno hilibkooda lana cabo caanahooda. Xayawaanka aan la dhaqanin ee khatarta ah waxaa loo yaqaanaa Duurjoog, waxaana ka mid libaaxa, waraabaha, shabeelka, harimacadka, yeyga, butida, masaska, iyo kuwo kale oo badan. Digaag. Dooro () waa shimbiro gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Dooradu waxay ka mid yahiin xoolaha dadku leeyihiin, kuwaas oo laga helo ukun iyo hilib. Doorada kiisa lab waxaa loo yaqaanaa Diig, halka mida dhedig lagu magacaabo Dooro. Wakhti imika laga joogo 30 qarni (3,000) oo sano ka hor, ayaa wadanka Hindiya lagu dhaqan jirey doorada, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey doorada. Dhinaca kale, tirokoob la sameeyay sanadkii 2003da waxaa lagu ogaaday in tiro dhan 24 bilyan dooro ah ku nool yihiin daafaha dunida. Diig. Diig () waa shimbir gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Diigu waa labka digaaga, wuxuuna ka mid yahiin xoolaha dadku leeyihiin, kaas oo la cuno hilibkiisa. Digaaga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa Diig, halka mida dhedig lagu magacaabo Digaagad. Wakhti imika laga joogo 30 qarni (3,000) oo sano ka hor, ayaa wadanka Hindiya lagu dhaqan jirey digaaga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey digaaga. Dhinaca kale, tirokoob la sameeyay sanadkii 2003da waxaa lagu ogaaday in tiro dhan 24 bilyan digaag ah ku nool yihiin daafaha dunida. Digaagad. Digaagad () waa shimbir gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Digaagadu waa dhediga digaaga, waxaanay ka mid tahay xoolaha dadku leeyihiin, taas oo la cuno hilibkooda iyo ukuntooda. Digaaga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa diig, halka mida dhedig lagu magacaabo Digaagad. Wakhti imika laga joogo 30 qarni (3,000) oo sano ka hor, ayaa wadanka Hindiya lagu dhaqan jirey digaaga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey digaaga. Dhinaca kale, tirokoob la sameeyay sanadkii 2003da waxaa lagu ogaaday in tiro dhan 24 bilyan digaag ah ku nool yihiin daafaha dunida. Saxaro. Saxaro sidoo kale loo yaqaano Xaar () waa qashinka ka soo baxa dadka, xoolaha iyo gebi ahaanba xayawaanka noocyadiisa kala duwan. Saxaradu waa hadhaaga cuntada, midaas oo marka calooshu shiido loo kala saaro nafaqo jidhku awood ka helo iyo qashin xaga dambe laga soo saaro. Saxarada xoolaha iyo xayawaanka waxaa loo yaqaanaa Digo. Maadaama saxaradu ka samaysan tahay macdan kala duwan oo u badan isku dhisyo kaarboon ah, waxay nafaqo fiican siisaa carada. Calool. Calool () waa xubno ku dhex jira ubucda dadka, xoolaha iyo gebi ahaan xayawaanka. Adhi. Adhi sidoo kale loo yaqaano Ari (Af-Laatiin iyo Taliyaani: capra) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Adhigu waa xoolo naasley ah, kuwaas oo ubucda hoose ku leh labo naasood oo laga helo caano. Adhiga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa orgi, halka mida dhedig lagu magacaabo ri'. Adhigu markuu yaryahay labka waxaa loo yaqaanaa neyl, mida dhedigna waa waxar. Inkastoo ay jiraan in ka badan 300 oo nooc oo adhi ah, hadana xoolaha ugu dhow adhiga ee qaraabada dhow yihiin waxa ka mid ahidaha, adhiga duurjoogta ah iyo sagaarada. Wakhti imika laga joogo 10,000 oo sano ka hor, ayaa wadanka Iiraan lagu dhaqan jirey adhiga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey adhiga. Sida la sheego, dadkii ugu hooreeyay wax beerida ayaa carbistey adhigii ugu horeeyay sababtoo ah caanaha, hilibka, dhogorta iyo timaha hargaha oo laga sameeyo dhar, lafaha ooy u isticmaali jireen adeeygeeda, digada oo carada lagu nafaqeeyo ayaa muhiim u ahaa dadkaas beeraleyda ah. Ri'. Ri' wadateedu tahay Ri'yo () waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Ri'du waa dhediga adhiga, waxaanay ka mid tahay xoolaha dadku leeyihiin ee laga helo cunto, hilib iyo caano, dhogor iyo digo. Ri'yaha adhigu waa xoolo naasley ah, kuwaas oo ubucda hoose ku leh labo naasood oo laga helo caano. Adhiga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa orgi, halka mida dhedig lagu magacaabo Ri'. Adhigu markuu yaryahay labka waxaa loo yaqaanaa neyl, mida dhedigna waa waxar. Inkastoo ay jiraan in ka badan 300 oo nooc oo adhi ah, hadana xoolaha ugu dhow adhiga ee qaraabada dhow yihiin waxa ka mid ahidaha, adhiga duurjoogta ah iyo sagaarada. Wakhti imika laga joogo 10,000 oo sano ka hor, ayaa wadanka Iiraan lagu dhaqan jirey adhiga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey adhiga. Sida la sheego, dadkii ugu hooreeyay wax beerida ayaa carbistey adhigii ugu horeeyay sababtoo ah caanaha, hilibka, dhogorta iyo timaha hargaha oo laga sameeyo dhar, lafaha ooy u isticmaali jireen adeeygeeda, digada oo carada lagu nafaqeeyo ayaa muhiim u ahaa dadkaas beeraleyda ah. Orgi. Orgi' () waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Orgidu waa labka adhiga, waxaanay ka mid yihiin xoolaha dadku dhaqdaan ee laga helo cunto, hilib, dhogor iyo digo. Orgiga adhigu waa neefka rimiya ri'yaha, kuwaas oo ilmo yar oo adhi ah. Adhiga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa Orgi, halka mida dhedig lagu magacaabo Ri'. Adhigu markuu yaryahay labka waxaa loo yaqaanaa neyl, mida dhedigna waa waxar. Inkastoo ay jiraan in ka badan 300 oo nooc oo adhi ah, hadana xoolaha ugu dhow adhiga ee qaraabada dhow yihiin waxa ka mid ah idaha, adhiga duurjoogta ah iyo sagaarada. Wakhti imika laga joogo 10,000 oo sano ka hor, ayaa wadanka Iiraan lagu dhaqan jirey adhiga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey adhiga. Sida la sheego, dadkii ugu hooreeyay wax beerida ayaa carbistey adhigii ugu horeeyay sababtoo ah caanaha, hilibka, dhogorta iyo timaha hargaha oo laga sameeyo dhar, lafaha ooy u isticmaali jireen adeeygeeda, digada oo carada lagu nafaqeeyo ayaa muhiim u ahaa dadkaas beeraleyda ah. Waxar. Waxar' wadar ahaan noqonaysa Waxaro (Ingiriis: nanny kid) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Waxaruhu waa dhediga adhiga yariiska ah, waxaanay ka mid yihiin xoolaha dadku dhaqdaan ee laga helo cunto, hilib, dhogor iyo digo. Adhiga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa orgi, halka mida dhedig lagu magacaabo ri'. Adhigu markuu yaryahay labka waxaa loo yaqaanaa neyl, mida dhedigna waa waxar. Waxaruhu waxay qaangaadh ku noqdaan 15 bilood markaas ooy noqdaan ri'yo. Inkastoo ay jiraan in ka badan 300 oo nooc oo adhi ah, hadana xoolaha ugu dhow adhiga ee qaraabada dhow yihiin waxa ka mid ahidaha, adhiga duurjoogta ah iyo sagaarada. Wakhti imika laga joogo 10,000 oo sano ka hor, ayaa wadanka Iiraan lagu dhaqan jirey adhiga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey adhiga. Sida la sheego, dadkii ugu hooreeyay wax beerida ayaa carbistey adhigii ugu horeeyay sababtoo ah caanaha, hilibka, dhogorta iyo timaha hargaha oo laga sameeyo dhar, lafaha ooy u isticmaali jireen adeeygeeda, digada oo carada lagu nafaqeeyo ayaa muhiim u ahaa dadkaas beeraleyda ah. Neyl. Neyl' wadar ahaan noqonaysa Neylo (Ingiriis: billy kid) waa xoolo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Neyluhu waa labka adhiga yariiska ah, waxaanay ka mid yihiin xoolaha dadku dhaqdaan ee laga helo cunto, hilib, dhogor iyo digo. Adhiga kiisa lab waxaa loo yaqaanaa orgi, halka mida dhedig lagu magacaabo ri'. Adhigu markuu yaryahay labka waxaa loo yaqaanaa neyl, mida dhedigna waa waxar. Neyluhu waxay qaangaadh ku noqdaan 15 bilood markaas ooy noqdaan orgiyo. Deegaanada qaar ee dalka Soomaaliya neyl waxaa looga yaqaanaa ilmaha idaha. Inkastoo ay jiraan in ka badan 300 oo nooc oo adhi ah, hadana xoolaha ugu dhow adhiga ee qaraabada dhow yihiin waxa ka mid ahidaha, adhiga duurjoogta ah iyo sagaarada. Wakhti imika laga joogo 10,000 oo sano ka hor, ayaa wadanka Iiraan lagu dhaqan jirey adhiga, laakiin waxaa la aaminsan yahay in wakhti intaas ka badan ka hor dadku dhaqan jirey adhiga. Sida la sheego, dadkii ugu hooreeyay wax beerida ayaa carbistey adhigii ugu horeeyay sababtoo ah caanaha, hilibka, dhogorta iyo timaha hargaha oo laga sameeyo dhar, lafaha ooy u isticmaali jireen adeeygeeda, digada oo carada lagu nafaqeeyo ayaa muhiim u ahaa dadkaas beeraleyda ah. Xamaal. Xamaal (ingiriis: Porter) waa qof ama xayawaan dhabarka iyo duudka ku qaada shey ama qof. Xamaali waa noole dusha saarta shey asagoo geeynaya meel. Dhircun. Dhircun () waa xoolaha, dadka, xayawaank iyo dhamaan noolaha daaqa ama cuna dhirta. Dadka iyo xoolaha qaar, sida adhiga, iyo eyda, waxay cunaan dhirta iyo hilibk waxaana loo yaqaanaa waxwalbacune. Xayawaanka cuna hilibka iyo dhiiga oo kale ah waxaa loo yaqaanaa hilibcun. Hilibcun. Hilibcun () waa xoolaha, dadka, xayawaank iyo dhamaan noolaha quuta ama cuna hilibka iyo dhiiga. Dadka iyo xoolaha qaar, sida adhiga, iyo eyda, waxay cunaan dhirta iyo hilibk waxaana loo yaqaanaa Waxwalbacune. Xayawaanka cuna dhirta oo kali ah waxaa loo yaqaanaa dhircun. Waxwalbacune. Waxwalbacune () waa xoolaha, dadka, xayawaank iyo dhamaan noolaha daaqa ama cuna dhirta iyo hilibka iyo dhiiga. Dadka iyo xoolaha qaar, sida adhiga, iyo eyda, waxay cunaan dhirta iyo hilibka waxaana loo yaqaanaa waxwalbacune. Xayawaanka cuna hilibka iyo dhiiga oo kali ah waxaa loo yaqaanaa hilibcun. Sidoo kale xayawaanka dhirta oo kali ah cuna waxa lagu magacaabaa dhircun. Bakeyle. Bakeyle () waa xoolo duurjoog iyo gurijoog ah oo dadku dhaqdaan. Bakayluhu waa xayawaan naasley ah kaas inta badan duurka ku nool, laakiin la dhaqan karo oo carbis noqda. Bakaylaha waxaa loo dhaqdaa in hilib laga helo iyo in wehel iyo qurux ahaan loo heysto pet. Cilmi Baaris. Cilmibaadhis sidoo kale loo qoro Cilmibaaris () waa hab cilmiga ka mid ah oo tijaabo la sameeynayo ah. Cilmibaadhistu waa tijaabo iyo imtixaan lagu sameeynayo shey aan wali aqoon fiican loo lahayn. Juquraafi ahaan, inta badan cilmibaadhista waxaa lagu sameeyaa meelaha aan wali la tegin ama aqoonta fiican laga heynin. Dhinaca kale, marka cilmibaadhis Baayooloji ah la sameeynayo waxay noqon kartaa tijaabada xanuuno aan weli daawo loo helin. Guud ahaan, tijaabada cilmibaadhista waxaa lagu sameeyaa xoolaha, sida daanyeerka iyo bakeyleha. Tibet. Tibet waa wadan aan wali la aqoonsan oo ku yaala qaarada Aasiya. Neebaal. Neebaal (ingiriis: Nepal) waa wadan ku yaala qaarada Aasiya. Anatooliya. Anatooliya waa dalka Turkiga qaybta ku taalo qaarada Aasiya. Khudaar. Khudaar () waa midho ka baxa dhirta kuwaas oo lagu darsado cuntada. Khudaartu way ka duwan tahay midhaha, sababtoo ah midhuhu waa cunto bisil oo in la kariyo u baahnayn, laakiin inta u badan khudaarta waa in la kariyo ka hor intaan la cunin. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah: basasha, tamaandhada, barandhaha, saladhka, toonta, kaarootka, besbaaska, iyo kuwo kale oo badan. Midhaha firileeyda ah ee yaryar, sida bariiska iyo qamadiga lama odhan karo waa khudaar, sababtoo ah waxaa loo yaqaanaa firileey. Bariga Dhow. Bariga Dhow (ingiriis: Near East) waa erey bixin ay adeegsadaan culumada dhulka iyo juqraafiga markay ka hadlayaan jasiirada turkiga oo ah wadanka turkiga. Dhuldaaqsiin. Dhuldaaqsiin ama Dhuldaaqsiimeed (carabi: سافانا Af-Taliyaani: savana ingiriis: savanna) Barandho. Ka timid Wikipedia, Insaykalabeedhiyaha Xorta ah Barandho, Baradhe, Bataatis () waa midho ka mid ah khudaarta oo ka baxa dhirta xididadeeda. Barandhadu waxay ka mid tahay cuntooyinka dadka iyo xooluhu quutaan. Inta la ogyahay waxaa jira dhowr nooc oo barandho ah kuwaasi oo ku kala duwan midabka, dhadhanka, xajmiga iyo qarada. Jaada ugu caansan ee dunida inta ugu badan laga helo waa barandhaha cadaan-huruud (yellow-white) qolof fudud leh. Barandhuhu waa cuntada afaraad ee dunida, waxa ka horeeya bariiska, qamadiga iyo galleyda oo kali ah. Sida ay xuseen khubarada cilmibaadhista dhirtu, baradhadu waxay asal ahaan ka soo jeedaa dhulka hoose ee wadanada Koonfurta Ameerika, gaar ahaan Chile. In kastoo isbedel xaga jiiniska (genes) lagu sameeyay barandhaha, hadana 99% barandhaha caalamka laga isticmaalo waa mid ka soo jeedaa deegaanadaasi Koonfurta Ameerika. Barandhaha oo ah khudaar midho wareegsan oo midabo badan leh, inta badan huruud cadaan ku dhex jiro, ayaa ka mid ah khudaarta lagu daro cuntada ama kaligiis la karsado. Midhaha geedka barandhadu waxay ka baxdaa carada dhulka hoosteeda. Geedka Baradhaha. Geedka barandhaha wuxuu koraa dherer ah ilaa 60 cm taasi oo ku xidhan nooca iyo nafada uu helo geedku. Barandhadu waxay bixisaa caleemo balaadhan oo cagaar ah ka hor intaanay ubax iyo midho yeelan. Bacariminta ubaxa geedka barandhaha waxaa ka qeyb qaata xasharaadka taasi oo lagu magacaabo "Bacarimin-isdhaafsi" (cross-pollination). Guud ahaan, waxaa jiraa ilaa 9,000 oo nooc oo barandho ah kuwaasi oo in ka badan 7,000 laga helo deegaanada Koonfurta Ameerika, gaar ahaan wadanada Jili, Boliifia, Ikwadoor iyo Kolombiya. Intaasi waxaa dheer noocyo badan oo lagu qiyaaso ilaa 200 oo ah barandho duur-joog ah oo ka baxda keymaha iyo duurka. In ku dhow 100 nooc oo lagu diyaariyay shaybaadhka ayaa iyaguna ka mid ah noocyada kala duwan ee barandhaha. Kuwani waxay noqon karaan kuwo ka kooban boqolaal nooc oo la isku keenay oo laga soo soocay baradho kala duwan. Bixitaanka barandhadu waxay u baahan tahay biyo badan, cimilo qaboow iyo caro nafaqo leh taasi oo si fiican looga heli karo wadanada ka fog dhulbadhaha. Taariikhda Baradhaha. Geedka barandhaha waxaa markii ugu horeeysay lagu dhaqan jiray deegaanada Koonfurta Ameerika sida wadanka Peru iyo waqooyi-bari Boliifia wakhti imika laga joogo 8,000 ilaa 10,000 sano ka hor. Wakhtiyadaasi wixii ka dambeeyay ayay si tartiib ah ugu fiday dunida dacaladeeda. In kastoo ay baradhadu asal ku ahayd qaarada Koonfurta Ameerika, waxay dunida inteeda kale soo gaadhay wakhtigii uu gumaystihii Isbaanishka qabsaday qaaradaas, ka dibna u soo bandhigey Yurub midhaha barandhaha ee uu ka keenay deegaanadaasi. Si kastaba ha ahaatee, kala duwanaanshaha carada iyo cimilada ayaa keentay ineey guuldaro kala kulmaan dhaqashada barandhaha Yurub dhexdeeda. Goortaas wixii ka dambeeyay ayaa gumeeystihii reer Yurub bilaabeen ineey ku fidiyaan wadanada ay wakhtiyadaasi maamuli jireen ee ku yaalay qaaradaha Afrika, Aasiya iyo Waqooyiga Ameerika. Cunto Ahaan. Sida ay sheegtay hay'ada Cuntada Beeraha iyo Dalaga ee Qaramada Midoobay sheegtay waxsoo saarka barandhaha dunidu wuxuu ahaa sanadkii 2013kii ilaa 368 milyan ton. Qiyaastii labo meelood baradhaha la soo saaro waxaa cuna aadamaha, halka inta soo hadhay la quudiyo xoolaha iyo xayawaanka, ama loo isticmaalo si looga sameeyo alaab. Tusaale ahaan, qaarada Yurub barandhuhu waa quudka ugu muhiimsan nolosha maalinle ee aadamaha, taasi oo lagu qiyaaso in qof kasta uu ugu yaraan maalintii hal mar cunto baradho leh isticmaalo. Laga soo bilaabo sanadkii 2007da wadanka Shiinaha wuxuu noqday midka ugu horeeya ee soo saara barandhaha dunida, waxaana la sheegay in sadex meelood hal meel laga beero wadankaasi. Wadanka labaad waa Hindiya oo soo saarto tiro aad u badan oo lagu isticmaalo gudaha iyo dibada wadankaasi. Nafaqada Barandhada. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo dhariga loo isticmaalo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub qaar hoos waxaad ku arki in ka mid ah guud ahaan khudaarta. Saladh. Ansalaato' sidoo kale loo yaqaano Salar () waa miro ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo lagu darsado cuntada. Khudaarta salarku waa caleemo balaaran oo cagaar ah kaas oo ka baxa carada dhulka hoosteeda. Salarku uma baahna in la kariyo ee sidiisa ayaa lagu cunaa. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah: basasha, yaanyadu, baradhaha, salarka, toonta, kaarootka, besbaaska, iyo kuwo kale oo badan. Kaaroot. Kaaroot' sidoo kale loo yaqaano Kaaroote () waa midho ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo lagu darsado cuntada. Khudaarta kaarootku waa midho dhuuban oo midbka liinta leh kaas oo ka baxa carada dhulka hoosteeda. Kaarootku uma baahna in la kariyo ee sidiisa ayaa lagu cuni karaa, sidoo kale waa la kariyaa si loo jilciyo. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah: basasha, tamaandhada, barandhaha, saladhka, toonta, kaarootka, besbaaska, iyo kuwo kale oo badan. Waxtarka katootada. Waxay karootadu waxtarkeedu badan tahay inta aan la karin, sideeda ayaa loo cuni karaa ama waa la shiidan karaa oo cabitaan ahaan ayaa loo cabaa. Besbaas. Besbaas, Basbaas ama Qaji (;) waa midho ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo lagu darsado cuntada. Midhaha geedka basbaaska waxaa lagu yaqaanaa kuleyl, dhanaan iyo dhadhan diiran shida qofka cunaya. Aalada kimiko ee ku jirta midhaha basbaaska waxaa loo yaqaana "Kabsaysin" (capsaicin) taasi oo leh qaacido noocan ah: "8-methyl-"N"-vanillyl-6-nonenamide". Basbaasku wuxuu asal ahaan ka yimid qaaradaha Ameerika. Waxaana markii ugu horeeysay lagu arkay wadanka Kolombiya, halkaasi oo ilaa maanta si dabiici ah uga baxo. Geedka basbaaska waxaa dunida inteeda kale soo gaadhsiiyay gumeystihii Bortuqiiska kaasi oo ka soo qaaday deegaanada Bartamaha Ameerika qarnigii 16aad. Dunida maanta waxaa ugu soo saaris badan basbaaska waa wadanka Hindiya, sidoo kale wadankani waa kan ugu isticmaalka badan basbaaska aduunka. Deegaanka Guntur ee koonfurta Hindiya waxay soo saartaa 30% dhammaan basbaaska aduunka. Khudaarta besbaasku waa midho dhuuban oo leh midb casaan ah, Besbaaska cas, iyo mid cagaar ah waxaanay ka baxaan geedo yaryar oo gaaban. Basbaaska waxa lagu yaqaanaa kuleylkiisa, taas oo lagu darsado cuntada ama sidiisa lagu cuno asagoo qaydhiin ah. Taariikh. Geedka basbaasku wuxuu ka mid ahaa cuntada dadka tan iyo ilaa 7,500 Ciise Hortii. Cilmibaadhis kale waxaa lagu ogaaday in geedka basbaaska lagu dhaqan jirey wadanka Meksiko in ka badan 6,000 taasi oo lagu sharaxay inuu ku fiday deegaanada ka hooseeya ee Bartamaha Ameerika. Sahamiyihii reer Yurub ee Kiristofer Kolumbus ayaa ahaa ninkii ugu horeeyay ee reer Yurub ah ee ku arkey basbaaska meelo ka mid ah gasiiradaha Kaaribiyaanka. Ninkan Kolumbus ayaa bixiyey magaca basbaaska ee luuqada ingiriiska "pepper", wuxuuna keenay qaarada Yurub sanadihii ku xigay. Qarnigii 15aad wixii ka dambeeyay caan ayuu ka ahaa wadanada Yurub, waxayna sanadihii xigay gaadhsiiyeen dhammaan wadanadii ay gumeeysanayeen ee qaarada Afrika iyo qaarada Aasiya. Geedka basbaasku wuxuu aad ugu fiday oo si fiican looga beertay wadanka Hindiya. Khudaarta. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo la kariyo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub hoos waxaad ku arki qaar ka mid ah guud ahaan khudaarta. Toon. Tuun, Toon (;;;;) waa midho ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo lagu darsado cuntada. Khudaarta tuuntu waa midho wareegsan oo leh qolof midab cad iyo mid casuus ah gudaha, waxaanay ka baxaan geedo yaryar oo gaaban. Tuunta waxa lagu yaqaanaa kuleylkeeda, taas oo lagu darsado cuntada ama sideeda lagu cuno ayadoo qaydhiin ah. Midhaha toontu waxay ka baxdaa carada dhulka dhexdeeda. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah: basasha, tamaandhada, barandhaha, saladhka, toonta, kaarootka, besbaaska, iyo kuwo kale oo badan. Liin. Liin (;) waa midho ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo siday tahay lagu cuno.. Liintu waxay ka mid tahay midhaha bisil ee sideeda lagu cuno, ayadoo laga helo biyo iyo fiitamiino badan. Liintu waa midho wareegsan oo leh qolof midab oranji ah iyo mid casuus ah gudaha, waxaanay ka baxaan geedo dhexdhexaad ah oo qodax miidhan ah. Taariikh ahaan, dadku waxay midhaha liinta aqoon u lahaayeen tan iyo qarniyaal badan. Sida lagu cadeeyay qoraal la helay wakhti dhowayd, dadka Shiinaha waxay isticmaali jireen khudaarta liinta ilaa 314 sano Ciise Hortii Beerashada geedka liintu wuxuu aad u batay sanadkii 1987kii taasi oo la sheegay in uu labo-laabmey beerida iyo soo saarka liintu, taasi oo iyadna ku salaysneed kordhitaanka suuqa liinta caalamka. Orange trees are widely grown in tropical and subtropical climates for their sweet fruit. The fruit of the orange tree can be eaten fresh, or processed for its juice or fragrant peel. Warbixin ay Hay'ada Cuntada Aduunku soo saartey sanadkii 2012ka Liin Macaantu waxay ahayd 70% dhamaan liinta caalamka la soo saaro. Wadanada caalamku waxay soo saareeyn ilaa 71.4 milyan oo liin ah sanadkii 2013ka, taasi oo wadanka Baraasiil ahaa midka koowaad, wadanka Maraykanka ayaa ku noqdey wadanka labaad ee ugu soo saarka badan liinta aduunka, gaar ahaan gobolka Florida iyo Kalifornia ayaa ugu batay beerida iyo soo saarka. Liinta biyaheedu aad ayay u macaan yihiin, oo waxa ka dhamama sonkor iyo xoogaa dhanaan ah, waxaanay qani ku tahay fiitamiin sii (vitamin c) jidhka dadku u baahan yahay. Waxaa jira dhowr nooc oo liin ah, kuwaas waxaa ka mid ah: Liin Dhanaanta, Liin Bambeelmo, Liin Beydariin, iyo Liin Qarbooshta. Khudaarta iyo midhaha maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah: tufaaxa, cambeha, basasha, tamaandhada, barandhaha, saladhka, toonta, babaayga, mooska, kaarootka, besbaaska, iyo kuwo kale oo badan. Taariikh. Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" ee Saynis ahaan loo yaqaano "Sitrus". Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sida Liin Dhanaanta, Liin Qarbooshta iyo Liin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka. Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jirey koonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ah wadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaa beerashada geedka la dadku bilaabeen ilaa 2500 sano C.H (Ciise Hortii). Dhinaca qaarada Yurub waxaa la sheegay in nooc liin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadanka Talyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireen daawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd. Waxaa qaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashii boqortooyada Isbayn. Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola. Magaca. Liin macaanta waxaa Afka Ingiriiska lagu yidhaahdaa "Orange" taasi oo maanta loo isticmaalo erey lagu sifeeyo mid ka mid ah midabka (color). Midabka oranji waa mid u dhexeeya huruud iyo casaanka, waana mid inta ugu badan lagu tusaaleeyo inuu u eeg yahay liin macaanta. Faa'iidada. Liin macaantu waxay leedahay faa'iido badan oo jidhka dadku u baahan yahay. Sida ay sheegtay Hay'ada Cuntada iyo Nafaqada wadanka Maraykanka ee loo yaqaano USDA, halkii xabo ee liin macaan ah waxaa ku jira 197 kilojuul (kJ) oo tamar ah, 0.94 g Borotiin ah, 86.75 g biyo ah, 0.12 g dux ah, 11.75 g kaarbonhydarte ah, 2.4 g fiber ah, 9.35 g sonkor ah, 40 miligiraan Kaalshiyaam ah, 0.1 miligiraam Bir ah, 10 mg Magniisiyaam ah, 14 mg Fosforos ah, 181 miligiraam Botashiyaam ah, 0.07 mg Sinki ah, 0.025 mg Manganiis ah, 53.2 miligiraam Fiitamiin-Sii ah, 0.087 mg thiamin, 0.04 mg riboflafin ah, 0.282 niakin ah, 0.25 bontothenik ah, 0.06 miligiraam FiitamiinB6 ah, 30 ug folate, 8.4 koline, 11 ug FiitamiinA ah, FiitamiinE iyo kuwo kale. Khudaarta. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo la kariyo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub hoos waxaad ku arki qaar ka mid ah guud ahaan khudaarta. Qamadi. Qamadi (;) waa midho yaryar oo firiley ah, kana baxa geedka qamadiga kaas oo dadka, xoolaha iyo xayawaanku cunaan. Geedka qamadiga ah Saynis ahaan loo yaqaano "Triticum" spp waa midho firiley ah midaasi oo asal ahaan ka timid deegaanad Leefant ee bariga dhow, laakiin maanta laga beerto dhamaan caalamka oo idil. Sanadkii 2013ka waxsoo saarka heeda caalamku waxay ahayd 713 milyan oo tan taasi oo ka dhigeeysa firileyda sadexaad ugu soo saarka badan dunida. Waxaa ka horeeya oo kali ah galleyda (laga soo saaray 1,016 milyan ton) iyo bariiska oo laga soo saaray 745 milyan ton. Sidoo kale, qamadigu wuxuu ahaa midka labaad ee ugu beerasho badnayd sanadkii 2009ka, taasi oo dunidu soo saartey 682 milyan ton; waxaa ka horeeysay kaliya galleyda oo laga soo saaray 817 milyan ton, waxaa isna dhinaca ku hayay bariiska oo laga soo saaray 679 milyan ton. Firileyda geedka qamadiga waxaa lagu beeraa dhulka ugu badan ee dhir laga ganacsado. Waxaana la sheegay in ganacsiga qamadigu ka sareeyo marka la iskudaro dhamaan midhaha la soo saaro oo dhan. Marka laga hadlayo dhamaan caalamka, midhaha qamadigu waa hogaanka khudaarta borotiinka leh ee jidha dadku u baahan yahay. Tirada borotiin ee ku jirta firida qamadiga waxay ka badan tahay inta ku jirta galleyda, bariiska iyo garowga. Marka laga eego dhinaca cuntooyinka dadku quutaan, guud ahaan qamadigu waa midka labaad ee ku xiga bariiska, taasi oo dhaafineysa galleyda maadaama iyada ay in badan u tahay quud xayawaanka. Dhinaca kale, qamadigu wuxuu ahaa furo horumariyay xadaaradihii iyo ilbaxnimooyinkii hore ee aduunka, sababtoo ah waxay ka mid ahayd midhaha sida fudud loo beerto ee wax badan laga goosto, isla markaana wakhti aad u dheer la kaydin karaayay. Intaas waxaa dheer in qamadigu ka qeyb-qaatay soo shaacbixii maamul-caasimadeedka ka bilaabmey sida Baabiyloon iyo Asiyriya ee marka dambe isku bedelay xadaarado iyo boqortooyooyin balaadhan. Midhaha geedka qamadigu waa cunto degan taasi oo laga sameeyo daqiiqda, canjeerada, rootida, buskudka, keega, firida lagu qureecdo, baastada, noodhalka iyo cuntooyinka la khamiiriyo si looga sameeyo khamri, iyo noocyada kale ee alkahoosha, iyo shidaalka dhirta. Iskusoo wada duub oo, waxaa jira lix nooc oo loo qeybiyo qamadiga: 1) qolof adag oo case, 2) dayr adke cas, 3) jiilaal case jilicsan, 4) durum (adayg), 5) adke cad, iyo 6) kulka cad jilicsan. Noocyada adag ayaa leh macdanta ugu badan ee gluten waxaana loo isticmaalaa in laga sameeyo rootida, sabaayad iyo noocyada la midka ah. Dhinaca kale, qamadiga jilicsan waxaa laga sameeyaa rootida jilicsan sida canjeerada iyo malawaxa, keega iyo buskudka. Qaarada Yurub, in badan oo qamadiga laga beero deegaanadaasi waxaa dib u quuta xoolaha iyo xayawaanka carbiska ah. Taariikh. Qamadigu waa xubin ka mid ah midhaha firileyda ah ee dadku soo dhaqan jireen tan iyo biloowgii ilabxnimada. Geedka qamadigu waa mid isagu isbacarimiya waxaanu leeyahay noocyo dhowr ah oo iskuwada qaab dhow. Cilmibaadhis aarkiyooloji ahi waxay sheegtay in geedka qamadiga laga beeran jiray deegaanda nafaqeysan ee bariga dhexe iyo bariga dhow, ilaa Waqooyiga Afrika. Baadhitaano la sameeyay sanadahan dambe waxay xuseen in midhaha geedka qamadigu ka bixi jireen koonfurbari Turkiga, iyo deegaanada Einkorn ee "Wadi el Jilat" wadanka Cumaan, halkaasi oo lagu beeran jiray 7,500 sano C.H ilaa 7,300 sano C.H (Ciise Hortii). Asalka Qamadiga. Beerashada iyo gurashada midhaha firida ee cowka duurgaleenka ah ayaa markiisa horeba baray qamadig faa'iidadiisa dadkii ku dhaqnaa deegaanada carada nafaqeeysan ee Bariga Dhow. Markii la bilaabay beerida qamadiga ayaa mudo gudaheed uu isbedel ku yimid hab-dhismeedka jiiniska geedka kaasi oo bedelay nidaamkii duurjoognimada dahaadhka qolofta leh ee firida ku duubneyd, isla markaana noqdey mid qoloftiisu ka khafiifsan tahay kan duurjooga wax ka dibna ku dhex baaba'day midhaha firida geedka qamadiga. Wakhti hada laga joogo 8,000 sano Ciise Hortii ayaa qodashada iyo beerida geedka qamadigu ku fiday agagaarka deegaanada nafaqeeysan. Si kastaba ha ahaatee, mudadii ka dambeeysay fiditaanka geedka qamadiga deegaanada Carada Nafaqeeysan, wuxuu midhaha geedku ganacsi ku gaadhay jihooyin kala duwan, sida Waqooyiga Afrika, boqortooyadii Beershiya, galbeedka Hindiya iyo bariga wadanada qaarada Yurub. Saytuun. Saytuun (Ingiriis: Guava, af-carabi الجوافة) waa midho ka mid ah khudaarta taas oo ka baxda dhirta oo siday tahay lagu cuno. Midhaha Saytuunku waa kuwo wareegsan oo leh midab casuus ah iyo dhibco badan oo korka kaga yaala. Sidoo kale, midhaha saytuunku waa cunto bisil oo sidiisa ayaa lagu cunaa. saytuunka ayaa u kala baxa 100 jaad oo ka kala baxa wadamada dhulbaraha dhaca ee ku yaala afrika, laatiin ameerika, wada kariibiyanka, iyo waliba bariga dhexe. Cabitaan. Cabitaan (carabi: مشروب taliyaani: bevanda ingiriis: drink) waa dareere dhadhan macaan, dhanaan, qadhaadh ama dhexdhexaad ah leh oo qabow ama kulul oo dadku cabaan. Waxa jira noocyo badan oo cabitaanka ah, kuwaas oo lagu kala sooco darajada heerkulkooda, sida qaboow iyo kuleyl. Waxaa ka mid ah cabitaanka kulul: shaah, koofiga iwm. Dhanka kale, cabitaanka qaboow waxaa la mid ah: Koka-kolada, khudaarta shiidan iwm. Daawo. Daawo' ama Dawo (Ingiriis: Medicine ama Pharmaceutical Drug) waa walax kimiko ka samaysan isku dhisyo dhowr nooc ah, taas oo loogu talo galay ineey la dagaalanto xanuun. Dawada waxa laga qaataa afka, qaar kale waa la isku mudaa, kuwo kalena waaba la ismariyaa. Guud ahaan, dawadu waxay u kala baxdaa labo nooc: mid dareere ah, sida sharoobooyinka; iyo mid adke yaryar ah sida kiniinka. Intaas waxaa dheer, daawada waxa laga sameeyaa dhirta, macdanta, xoolaha, kimikooyin la isku darey iyo xataa waxyaabo laga keeno badaha. Xanuun. Xanuun () waa isbedel ku dhaca qayb ka mid ah ama gebi ahaan jidhka dadka, xoolaha iyo xayawaanka, taas ooy keento cuduro ay dhaliyaan bakteriya, fayras ama funji iyo wixii la mid ah. Si xanuunka looga bogsada iyo caafimaado, bukaanku wuxuu qaataa noocyo kala duwan oo daawo ah. Kiniin. Kiniin' ama Kiniini (Ingiriis: Tablets afcarabi: مضغوط دواء) waa walax kimiko ka samaysan isku dhisyo dhowr nooc ah, taas oo loogu talo galay ineey la dagaalanto xanuun. Dawada kiniinka waxa laga qaataa afka kaas oo caloosha taga ka dib markuu milmo raaca xididada dhiiga. Samaynta kaniiniga:. waxaa lagu sameeya qalab heer sare ah oo loogu talo galay ka samaynta budo daaweedka cabiran ee ay ku jiraan maadoyin cayiman culays iyo cabirba wax sida kaniiniga ah iyadoo loo marayo cadaadin iyo isku dhajin qaab samys leh, sida hadba toornada qalabka loogu farsameeyo. kaniinigu waa shayga ugu sahlan ee xanuunsanuhu u qaadan karo daawo maadaama afka uun laga cunayo. Intaas waxaa dheer, daawada waxa laga sameeyaa dhirta, macdanta, xoolaha, kimikooyin la isku darey iyo xataa waxyaabo laga keeno badaha. faahfaahin. kaniinka waxaa lagu tiriyaa waxyaabaha ugu badan oo ay gadaan farmashiyeyaasha wadamada caalamka. kaniiniga sida badan afka ayaa laga laqaa, qaar baase u diyaarsan in la calaaliyo ingiriis Chewable Tablets, qaarna waxaa la hoosgaliyaa carabka sublingual tablets, qaar kalana way karaan oo biyo ayaa lagu ridaa si ay ugu milmaan dabadeedna loo cabo biyahaaas, ingiriis effervescent tablets af carabi الفوارة. Sharoobo. Sharoobo (Ingiriis: Syrup) waa dareere kimiko ka samaysan isku dhisyo dhowr nooc ah, taas oo loogu talo galay ineey la dagaalanto xanuun. Dawada sharoobooyinka waxa laga qaataa afka kaas oo caloosha taga ka dib markuu milmo raaca xididada dhiiga, qaar kale maqaarka sare ee jidhka ayaa la mariyaa. Guud ahaan, dawadu waxay u kala baxdaa labo nooc: mid dareere ah, sida sharoobooyinka; iyo mid adke yaryar ah sida kiniinka. Intaas waxaa dheer, daawada waxa laga sameeyaa dhirta, macdanta, xoolaha, kimikooyin la isku darey iyo xataa waxyaabo laga keeno badaha. Rabi' al-awwal. Rabi' al-awwal waa bisha saddexaad Sano dayax ama Hijriyad waxaa ku jirta 12 Rabi' al-awwal ama soomaalidu u taqaan (Moowliid) waa maalin ay culumada suufiyadu xusaan dhalashada nabi maxamed scw. 2014. 2013 - 2014 - 2015 __TOC__ Dhimashooyin. aniga wey irontahay in dhimashada rayidka wayo waxan rabaa in xasan aan kala warego xilka madaxweynimo wayo dhimasha al shabab ma wadan ee wayo anakaa ayaa qarash gareno Madaxda Aduunka. somaliya aad ayaa uu jeclahay laakin waxaan xasuusinayaa somalida in ay mid nimada ilaaliyaan iyo wada jirka qaran. waa guul midnimada iyo isku duubnida halaga fogaado qabyaalada meel dheer hala fiiriyo Bahda Bisada. Bahda Bisada (carabi: سنوريات laatiin: felidae) waa qoys xayawaanka duurjoogta ka mid ah kuwaas oo u eeg bisada. Bahda Bisada waxaa la isku yidhaahdaa xayawaano badan oo duurjoog ah kuwaas oo dhammaantood leh qaabdhismeed jidhka bisada. Waxaana ka mid ah: bisada, shabeelka, libaaxa (aarka iyo goosha), harimacadka, guduudanaha iyo kuwo kale oo leh qaabdhismeedka bisada. Duurjoog. Duurjoog (ingiriis: jungle animal) waa Xayawaanka aan la dhaqanin ee khatarta ah. Duurjoogtu waa dhamaan xayawaanka ku nool duurka, keymaha, buuraha, iyo deegaanada ka fog magaalooyinka. Duurjoogta waxaana ka mid libaaxa, waraabaha, shabeelka, harimacadka, yeyga, butida, masaska, iyo kuwo kale oo badan. Buti. Buti (Af-Carabi: دب Af-Laatiin: ursus Af-Taliyaani: orso ingiriis: bear Amxaari: ድብ) waa xayawaan aad u wany oo duurjoog ah, taas oo ka mid ah xayawaanka naasleyda ah. Butidu waxay u eegtahay eyga waana hilibcun, ugaadhsata xoolaha, dadka iyo kaluunka. Butidu waa xayawaan ku nool dhulka cimilada qaboow leh ee jooga sareeya sida buuraha. Waxayna u badan tahay qaaradaha Koonfur Ameerika, Waqooyiga Ameerika, Yurub, Aasiya iyo labada cidhif ee dhulka. Guud ahaan, butidu waxay leedahay jidh wayn, labo lugood oo awood badan, labo gacmood oo cidiyo dhaadheer, af soo taagan oo shan miciyood ku yaalaan iyo timo dhogor badan oo ku dahaaran jidhka. Sanka Butidu waa mid meel dheer wax ka urin kara. Sidoo kale, butidu waa xayawaan adkeysi badan u leh qaboowga ayadoo Butida Cad eey ku nooshahay cidhifyada dhulka. Inkastoo noocyo badan oo butida ka mid ah tafiir go'een, maanta waxaa jira sideed nooc oo buti ah kuna kala nool daafaha dhulka. Noocyada Butida. Inta la yaqaano ee nool maanta waa sideed nooc oo buti ah. Waxaa ka mid ah: Butida Cad, Butida Cas, Butida Cowlan, Butida Gaaban, Bandha, Butida Qoraxda iyo Butida Islothka. Butida Cad. Butida Cad waa nooc ka mid ah xayawaanka jidhka wayn leh ee ku nool Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfureed ee dhulka. Butida Cas. Butida Cas waa nooc ka mid ah butida taas oo laga helo waqooyiga Aasiya, sida Shiinaha iyo Ruushka. Butida Cowlan. Butida Cowlan waa xayawaan aad u wayn oo ku nool keymaha iyo buuraha joogoodu sareeyo. Butidani waxay ku nooshahay keymaha Rainforest ee Koonfur Ameerika. Butida Gaaban. Butida Gaaban waa nooc ka mid ah butida, laakiin ka gaaban dhererka. Butidan oo inta badan laga helo qaarada Aasiya iyo meelo ka mid ah keeymaha Tayga ayaa waxay leedahay dhogor aad uga dheer dhogorta noocyada kale ee butida. Butida Qoraxda. Butida Qoraxda waa nooc ka mid ah butida oo inta badan ku nool wadanada cimiladoodu diiran tahay. Bandha. Bandha ama (Panda) waa buti jidhkeedu aad u wayn yahay, isla markaana leh cidiyo dhaadheer ooy ku waxyeelayso xoolaha ay ugaadhsanayso. Noocan waxaa laga helaa bariga iyo badhtamaha wadanka Shiinaha iyo meelo ka mid ah dalka Ruushka, waxaanay leedahay raadka bisada oo kale (cat-foot). Butida Isloth. Butida Isloth ama (Sloth Bear) waa nooc butida ka mid ah oo aad ugu muuqaal eeg eyga, jidhkeeduna ka yar yahay noocyada kale ee butida. Noocan waxaa laga helaa meelo badan oo Aasiya iyo Koonfur Ameerika ka mid ah. Ugaadhsi. Ugaadhsi, Ugaarsi () waa shaqada iyo khiyaanada lagu qabto ama dilo xayawaan duurjoog ah. Qofka wax ugaadhsanaya waxaa loo yaqaanaa Ugaadhsade. Dad badan oo wax ugaadhsanaya waxaa loo yaqaanaa Ugaadhsato. Ugaadhsiga iyo qadhaabsigu waa labada hab ee dadku isticmaali jireen tan iyo qarniyo badan ka hor ilbaxnimadii aadamaha. Marka la ugaadhsanayo waxaa la isticmaalaa hub kala duwan. Wakhtiyadii hore waxaa la isticmaali jirey leeb iyo qaanso, laakiin dunidan casriga ah maanta waxaa la isticmaalaa qori, madi, waran iyo noocyo kale oo hub ah. Laakiin qofka qadhaabsatoda ah waa mid xirfad iyo aqoon fiican u leh dhirta, sababtoo ah midhaha qaar waa sun lagu dhinto. Qadhaabsi. Qadhaabsi sidoo kale loo yaqaano Qaraabsi (ingiriis: gathering; carabi:) waa shaqada lagu soo ururinayo midhaha iyo khudaarta dhirta duurjoogta ah. Qofka wax qadhaabsanaya waxaa loo yaqaanaa Qadhaabsade. Dad badan oo wax qadhaabsanaya waxa loo yaqaanaa Qadhaabsato. Ugaadhsiga iyo qadhaabsigu waa labada hab ee dadku isticmaali jireen tan iyo qarniyo badan ka hor ilbaxnimadii aadamaha. Qofka ugaadhsatoda ahi waxuu isticmaalaa hub kala duwan. Wakhtiyadii hore waxaa la isticmaali jirey leeb iyo qaanso, laakiin dunidan casriga ah maanta waxaa la isticmaalaa qori, madi, waran iyo noocyo kale oo hub ah. Laakiin qofka qadhaabsadeha ah waa mid xirfad iyo aqoon fiican u leh dhirta, sababtoo ah midhaha qaar waa sun lagu dhinto. Qadhaabsade. Qadhaabsade sidoo kale loo yaqaano Qaraabsade (ingiriis: Gatherer) waa qofka qabanaya shaqada lagu soo ururinayo midhaha iyo khudaarta dhirta duurjoogta ah. Qofka wax qadhaabsanaya waxaa loo yaqaanaa Qadhaabsade. Dad badan oo wax qadhaabsanaya waxa loo yaqaanaa Qadhaabsato. Ugaadhsiga iyo qadhaabsigu waa labada hab ee dadku isticmaali jireen tan iyo qarniyo badan ka hor ilbaxnimadii aadamaha. Qofka ugaadhsadaha ahi waxuu isticmaalaa hub kala duwan. Wakhtiyadii hore waxaa la isticmaali jirey leeb iyo qaanso, laakiin dunidan casriga ah maanta waxaa la isticmaalaa qori, madi, waran iyo noocyo kale oo hub ah. Laakiin qofka qadhaabsadeha ah waa mid xirfad iyo aqoon fiican u leh dhirta, sababtoo ah midhaha qaar waa sun lagu dhinto. Ugaadhsi iyo Qadhaabsi. Ugaadhsi iyo Qadhaabsi sidoo kale loo yaqaano Qaraabsi iyo Ugaarsi (ingiriis: Hunting-Gathering; carabi: الصيد وجمع الثمار) waa shaqada lagu soo ururinayo midhaha iyo khudaarta dhirta duurjoogta ah; iyo khiyaanada lagu dhaawacayo ama dilaayo neef xayawaan duurjoog ah. Qofka wax qadhaabsanaya waxaa loo yaqaanaa Qadhaabsade. Dad badan oo wax qadhaabsanaya waxa loo yaqaanaa Qadhaabsato. Qofka wax ugaadhsanaya waxaa loo yaqaanaa Ugaadhsade. Dad badan oo wax ugaadhsanaya waxa loo yaqaanaa Qadhaabsato. Ugaadhsiga iyo qadhaabsigu waa labada hab ee dadku isticmaali jireen tan iyo qarniyo badan ka hor ilbaxnimadii aadamaha. Qofka ugaadhsadaha ahi waxuu isticmaalaa hub kala duwan. Wakhtiyadii hore waxaa la isticmaali jirey leeb iyo qaanso, laakiin dunidan casriga ah maanta waxaa la isticmaalaa qori, madi, waran iyo noocyo kale oo hub ah. Laakiin qofka qadhaabsadeha ah waa mid xirfad iyo aqoon fiican u leh dhirta, sababtoo ah midhaha qaar waa sun lagu dhinto. Leeb. Leeb (carabi: سهم taliyaani: freccia ingiriis: arrow) waa ul dhuuban oo ka samaysan alwaax ama bir kaas oo lagu xidho qaanso ka dib la rido ayadoo lala shiishayo bar ama meel. Marka la tixraaco Taariikhda aadamaha, Leebka iyo qaansadu waa hub la isticmaali jirey tobanaan qarni ka hor wakhtigii ilbaxnimadu bilaabantey. Leebka iyo qaansadu waa labo shey oon kala hadhin, sababtoo ah waa la isla isticmaalaa. Wakhtiyadii hore leebka iyo qaansada waxaa loo isticmaali jirey in lagu ugaadhsado. Leeb iyo qaanso. Leeb iyo qaanso (carabi: القوس والسهم taliyaani: freccia ed arco ingiriis: arrow and bow) waa leeb oo ah ul dhuuban oo ka samaysan alwaax ama bir kaas oo lagu xidho qaanso iyadna ah ul xoodan oo xadhig adag ku xidhan yahay. Leebka dabadiisa ayaa lagu xidhaa xadhiga qaansada ka dib, leebka ayaa gadaal loo jiidaa lana sii daaya ayadoo lala shiishayo bar ama meel. Marka la tixraaco taariikhda aadamaha, leebka iyo qaansadu waa hub la isticmaali jirey tobanaan qarni ka hor wakhtigii ilbaxnimadu bilaabantey. Leebka iyo qaansadu waa labo shey oon kala hadhin, sababtoo ah waa la isla isticmaalaa. Wakhtiyadii hore leebka iyo qaansada waxaa loo isticmaali jirey in lagu ugaadhsado. Sanab. Sanab sidoo kale loo yaqaano Sanam (ingiriis: Statue) waa sawir sadex-gees leh(dherer, balac iyo joog) oo loo eekaysiiyay dad, xoolo, xayawaan iyo wax kale. Inta u badan sanabka waxaa laga sameeyaa qof caan ah, sida boqor, boqorad, qof geesi ah iyo wixii la mid ah si loogu xasuusto. Sidoo kale waxaa jira sanamyo la dhiso kuwaas oo astaan iyo calaamad u ah magaalo, deegaan, shirkad ama urur. Ilig. Ilig wadar ahaan loo yaqaano Ilko (Amxaari: ጥርስ) waa laf cad, adag oo afka dadka, xoolaha iyo in badan oo xayawaanka ku dhex taala. Ilkahu waxay ka soo baxaan ciridka ku dhex yaala afka. Ilkaha balaadhan ee dhumucda wayn waxaa loo yaqaanaa Gowso, halka miciyuhu yihiin kuwo dhaadheer oo fiiqan. Afarta ilig ee hore ee dhabanka sare ku yaala waxaa lagu magacaabaa 4ta fool. Shaqada ilkuhu waa ineey burburiyaan iyo jajabiyaan walxaha afka soo dhexgala sida cuntada iyo ineey qaab u sameeyaan dhabanada. Qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa, 20 gows, 4 mici iyo 8 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Si ka duwan dadka, xayawaanku wuxuu leeyahay ilko af badan oo aad u fiiqan, kuwaas oo si fudud wax u kala jari kara. Xayawaanaadka bada, sida Libaaxbadeedku wuxuu leeyahay ilko miinshaar ah. Ilkaha Dadka. Cilmiga barashada, daawaynta iyo fahanka ilkaha iyo ciridka aadamaha waxaa loo yaqaanaa "Dental". Ilkaha oo dhamaantood ah 32, ayaa waxa loo kala saaraa Ilkaha sare iyo ilkaha hoose. Ilmaha yar ee dadku wuxuu leeyahay 20 ilig, laakiin qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa, 4 fool, 20 gows, 4 mici iyo 4 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Ilkuhu waxay ku dhex yaalaan ciridka sare iyo kan hoose ayagoo ku wareegsan daanka bidix ilaa midig. Ilkuhu waxay yihiin xubnaha ugu adag jidhka dadka. Samaysanka iyo Koritaanka Ilkaha. Ilkaha dadku waxay ka mid yihiin waxyaabaha ugu cajabta badan ee jidhka bani-aadamka. Inta u badan ilmaha dadku ma lahan ilko markeey soo dhashaan - tiro yar ayaa ilko la soo dhasha - laakiin bilo ka dib, ilko yaryar ayaa u soo baxa ilmaha. 5 Sanno ilaa 10 sanno markuu ilmuhu jiro ayaa ilkihii yaryaraa ka dhacaan oo ilko cusub oo awood badan kana waawayn kuwii hore u soo baxaan ilmaha. Ilkuhu waxay ka samaysmaan unugyo carjow ah kuwaas oo wakhti ka dib adkaada awoodna yeesha. Qaabdhismeedka Ilkaha. Si la mid ah xayawaanka intiisa kale, ilkaha dadku waxay dhex qotomaan ciridka kuwaas oo ciridka kula jira in ka badan inta muuqata. Lakabka ugu sareeya ilkaha waa mid laf cad oo aad u adag, taasi oo suurtogelisay in si fudud ilkuhu wax u burburiyaan. Qolofka sare ee ilkaha waxaa ka hoosee carjow adag oo loo yaqaano Dentin taas oo ayada lafteedu aad u adag. Dentin waxaa ka hooseeya jiidh yar oo ciridka ka mid ah oo ay dhex socdaan xidido dhiiga kor iyo hoos u dhex wada ilkaha. Waran. Waran (ingiriis: Spear) waa ul dheer, dhuuban oo afka hore ku leh bir ama shey kale oo fiiqan. Waranku wuxuu leeyahay af dhuuban oo muda ama dalooliya meesha lagu tuuro. Mici. Mici wadar ahaan loo yaqaano Miciyo () waa ilig dheer, cad, adag oo afka dadka ku dhex yaala. Miciyuhu waxay ka soo baxaan ciridka ku dhex yaala afka. Shaqada miciyuhu waa ineey qaniinaan isla markaana soo gooyaan walxaha afka soo dhexgala iyo ineey qaab u sameeyaan dhabanada. Qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa, 20 gows, 4 mici iyo 8 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Libaaxbadeed. Libaaxbadeed ama Libaax Badeed () waa kaluun dheer, wayn oo bada ku dhex nool kaas oo cuna hilibka xayawaanka iyo kaluunka. Noocyada Libaaxbadeedka. Noocyada libaaxbadeedku way kala duwan yihiin, qaarkood aad ayay u waawayn yihiin, kuwo kalena waa yaryar yihiin. Fool. Fool wadar ahaan loo yaqaano Foolal () waa afarta ilkood ee sare iyo afarta hoose ee afka dadka xaga hore kaga taala. Foolashu waa sideeda ilig ee ilkaha dadka. Foolasha waxaa ku xiga miciyada. Cilmiga barashada, daawaynta iyo fahanka ilkaha iyo ciridka aadamaha waxaa loo yaqaanaa "Dental". Ilkaha oo dhamaantood ah 32, ayaa waxa loo kala saaraa Ilkaha sare iyo ilkaha hoose. Ilmaha yar ee dadku wuxuu leeyahay 20 ilig, laakiin qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa 4 fool, 20 gows, 4 mici iyo 4 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Ilkaha sare. Ilkaha Sare () waa toban-iyo-lixda ilkood ee sare ee afka dadka xaga hore kaga taala. Ilkaha sare waxaa ka mid ah afarta fool ee sare, labada mici ee sare iyo tobanka gows ku kala yaala labada daan. Cilmiga barashada, daawaynta iyo fahanka ilkaha iyo ciridka aadamaha waxaa loo yaqaanaa "Dental". Ilkaha oo dhamaantood ah 32, ayaa waxa loo kala saaraa Ilkaha sare iyo ilkaha hoose. Ilmaha yar ee dadku wuxuu leeyahay 20 ilig, laakiin qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa 4 fool, 20 gows, 4 mici iyo 4 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Ilkaha hoose. Ilkaha Hoose () waa toban-iyo-lixda ilkood ee hoose ee afka dadka xaga hore kaga taala. Ilkaha hoose waxaa ka mid ah afarta fool ee hoose, labada mici ee hoose iyo tobanka gows ku kala yaala labada daan ee hoose. Cilmiga barashada, daawaynta iyo fahanka ilkaha iyo ciridka aadamaha waxaa loo yaqaanaa "Dental". Ilkaha oo dhamaantood ah 32, ayaa waxa loo kala saaraa Ilkaha sare iyo ilkaha hoose. Ilmaha yar ee dadku wuxuu leeyahay 20 ilig, laakiin qofka qaangaadhka ah wuxuu leeyahay 32 ilig oo u kala baxa 4 fool, 20 gows, 4 mici iyo 4 ilig. Sidoo kale, ilkuhu waxay ku kala yaalaan daanka sare - oo leh 16 ilig - iyo daanka hoose oo leh 16 ilig. Ilmo. Ilmo (ingiriis: infant) waa dhalashada noole ilaa uu ka gaadho qaangaadh. Ilmaha dadka wuxuu ku qaangaadhaa 15 sano marka diinta Islamka la raacayo, laakiin wadanada reer galbeedka ilmuhu wuxuu ku qaangaadhaa 18 sano. Qaangaadh. Qaangaadh ama hanaqaad sidoo kale loo yaqaano Qaangaar (ingiriis: Adult) waa marka qofku gaadho bilowga dhamaystirka koritaanka xubnaha jidhka. Ilmaha dadka wuxuu ku qaangaadhaa 15 sano marka diinta Islamka la raacayo, laakiin wadanada reer galbeedka ilmuhu wuxuu ku qaangaadhaa 18 sano. Marka labka dadku qaangaadho wuxuu yeeshaa muruqyo dhamaystiran, timo badan oo wejiga, kilkilooyinka iyo kaadi-haysta korkeeda ka soo baxa. Sidoo kale, ragu waxay yeeshaan biyaha manida oo dhamaystiran. Dhinaca kale, dhediga dadku markey qaangaadh noqoto waxay yeelataa naaso ka soo taagan laabta, timo kilkilooyinka iyo kaadiheysta korkeeda ah, iyo dhiiga caadada ama xaydka loo yaqaan ee dumarka ka yimaada. Qofta dumarka ahi markeey qaangaadh noqoto waxaa diyaar noqda ugxanta ilma-galaha. Dhaban. Dhaban sidoo kale loo yaqaano daan () waa xubno ka mid ah wejiga dadka kaas oo u dhexeeya dhegaha, indhaha hoostooda, sanka iyo afka ilaa laga gaadho meesha u hooseysa wejiga. Sida caadig ah dadka waxay leeyihiin labo dhaban kuwaas oo kala ah dhabanka midig iyo kan bidix. Inta u badan xayawaanka naasleyda ah oo dadku ka mid yahay, dhabanadu waa hilib jilicsan kaasi oo kala bixi kara marka afka la kala qaado iyo marka cunto badan afka ku dhex jirto. Dhabanada gudahooda waxaa ku yaala dahaar yar oo khafiif ah kaas oo marka tijaabo DNA laga qaadayo laga helo. Dhabanada labka dadka waxaa dul saaran timo badan kuwaas oo loo yaqaano gadh. Midig. Midig (ingiriis: Right) waa ka soo horjeedka bidix. Dadku waxay leeyihiin midig iyo bidix. Gacan midig iyo mid bidix. Bidix. Bidix (ingiriis: Left) waa ka soo horjeedka midigta. Dadku waxay leeyihiin midig iyo bidix. Gacan midig iyo mid bidix. Gadh. Gadh sidoo kale loo yaqaano Gar (ingiriis: Beard) waa timo badan oo wejiga dadka kasoo baxa inta u dhexeeysa dhegaha, indhaha hoostooda, sanka iyo afka ilaa laga gaadho meesha u hooseysa wejiga ama dhuunta. Gadhku wuxuu ku soo baxaa marka qofku qaangaadh noqdo, inkastoo dadka qaar ugu soo baxo markeey labaatan sano kor u dhaafaan. Inkastoo gadhka ragu kala duwan yahay, laakiin inta u badan waa timo ka soo bilaabma dhegaha agtooda ilaa afka hoostiisa ayagoo daboolaya labada dhabanba. Dadka qaar waxay leeyihiin gadh wayn oo qariya dhamaan labada daan afka dushiisa iyo hoostiisa ilaa dhuunta laga gaadhayo. Raga qaar waxay leeyihiin shaarbo iyo xoogaa timo ah oo afka hoostiisa ku yaala ayagoon dhabanada wax timo ah ku lahayn. Sidoo kale, niman badan ma laha wax gadh ah waxaana loo yaqaanaa gadhmalays. Gadhmalays. Gadhmalays sidoo kale loo yaqaano Garmalays (ingiriis: Beardless) waa nin gadh iyo shaarbo midna lahayn. Sida caadiga ah, labka dadku waxay leeyihiin Shaarbo iyo gadh ku wareegsan dhabanada weji]ga ilaa dhuunta dusheeda. Raga qaar waxay leeyihiin shaarbo iyo xoogaa timo ah oo afka hoostiisa ku yaala ayagoon dhabanada wax timo ah ku lahayn. Sidoo kale, niman badan ma laha wax gadh iyo shaarbo toona waxaana loo yaqaanaa gadhmalays. Dhuun. Dhuun () waa afka hore ee tuunbada huguriga ee dhex marta qoorta dadka, xoolaha iyo xayawaanka. Dhuuntu waa meesha ay ku kala qaybsamaan hunguriga neefta iyo hunguriga cuntada. Sidoo kale, dhuuntu waa waa meesha hergabka, dureyga iyo dhuun-xanuunku ku dhacaan. Hargab. Hargab sidoo kale loo yaqaano Duray () waa xanuun ku dhaca dadka kaas oo uu keeno fayras khatar badan, oo lagu garto qandho, qarqaryo, san-durdur, san cabbur, hindhiso, madax xanuun, caajis iyo murqo xanu. Iyo murugo aad iyo aad u weyn. Drake ku dhufso in that case Hergabku inta badan wuxuu dadka ku dhacaa xiliyada cimiladu qaboowdahay ama roobaabiga ah. Kala duwanaanshaha HArgab iyo Ifilo. Bacdamaa ay jiraan boqolaalo fayrusyo ee keeno hargabka, waxaa suurto gal u ah carruurta inay qaadaan hargabyo iska dabo xiga. Waxay hargabyada caadi ahaan yimaadaan xilliga jiilaalka, markii ay dadka waqtigooda ku qaadanayaan gudaha guriga. Waxay sababtaan tahay inay fayrusyada hargabka si aad u fudud ugu faafaayaan meelaha qandaca ah oo oodan. Waxay xittaa kululaysta qalalinaysaa xidaddada yar-yar ee sankaaga, oo u ah difaaca ugu muhiimsan ka hortagga fayrusyada. Waxaa hargabyada layskugu soo gudbiyaa qunfaca, hindisidda iyo hadlidda. Haddii aad soo neefsatid qiyaas yar oo hawo ah ee ku jira fayrusyo, waxaad qaadi kartaa fayruska. Waxay kale oo ay hargabyada ku faafi karaan markii qof buko taabto sheey, sida gacan-qabsiga lagu furo albaabka ama telefoonka. Waxaa calaamadaha lagu garto hargabka ka mid ah sanko oo xirmo ama da’o, hindisidda, dhuun-xanuun, qunfac, xumad yar iyo daalid, waxuuna caadi ahaan ku dhammaada 2-14 maalin gudeheeda. Waxaad cudurka gudbin kartaa laga soo bilaabo maalinta koowaad ay calamadahaada soo baxan ka hor ilaa afar maalin ka dib markii ay dhammaadaan. Waxuu jirka cunuggaaga la dagaalamayaa hargabka isaga oo la daawaynin laakin waa inaad hubisaa inuu cabo dareere badan. Paracetamol-ka waa xanuun-dile waxuuna ka caawinayaa inuu kaa dhimo xumadda. Waxaa carruurta u heli kartaa nooca shiroobada ah. Waxaa ifilada (durayga) keeno fayruska influenza. Waxuu ku soo gudbaa oo keliya xiriir-taabasho oo lala yeesho qof buko, ay ku jiraan waxyaabaha ay taabanayaan, ama dhibacyada ka soo tifqaayo qunfacooda iyo hindisiddooda. Waxay ifilada keeni kartaa xumad sare (ka sareeya 38.3°C ama 101.0°F), jar-jarayn, madax-xanuun, cuntada oo laga go’o, qunfac iyo daalid. Carruurta qabo ifilada weey matagaan waana shubmaan. Ifilada ma laha daawo sidaas darted waa inaad xannaanaysataa cunuggaaga. Waa inay aad u nastaan iyo qaataan dareere badan si aysan u biiyo-bixin. Waxaa loo isticmaali karaa paracetamol-ka in lagu yareeyo xumadda waxuuna yahay xanuun-dile. Waa inaan la siinin aspirin carruurta.ka yar 10 jir Waxay daawada sanka furto kaa caawinayaan inay furan sanka xiran iyo dhuunta. Waa inaad waxii talo ah waydiisaa farmashiistahaaga. Ka hor-tagga. Si buuxdaa kama difaaci kartid carruurtaada hargabyada iyo ifilada, laakin waxaad ka caawini kartaa inaad ka yaraysid fursadaha ay ku qaadaan fayrusyada. Waxaad hubisaa inay carruurtaada iska dhaqaan gacmahooda. Waxay sidaan ka yaraynaysaa fursadda ay fayrus ka qaadaan waxyaabo uu taabtay qofka buko. Haddii hal ka mid ah saaxibadooda uu qaaday hargab ama ifilo, ku dhiirigeli inay ku ag ciyaarin inta ay ka soo fiicnanayaan. Haddii caafimaadka carruurtaada sareeyo, waxuu jirkooda u muuqanayaa inuu iska celin karin hargabka iyo ifilada. Hubi in cunuggaaga oo u hurdo si ku filan oo ayna cunaan cunto miisaaman oo leh miro iyo khudaar badan. Waxaa muhiim ah quraac habboon inay helaan ka hor intaysan bilaaban maalinta dugsiga Haddii uu cunuggaaga qabo hargab, waxaad bartaa inuu daboosho afka markii uu qufacaayo ama uu hindhisaayo, iyo inuu isla markiiba tuuro warqadaha uu isticmaalay. Waxuu kani ka caawinayaa inay ka yaraato halista u hargabkooda ama ifiladooda ku faafo dad kale. Daawada Dabiiciga ah ee Hargabka. Ogow hergabka looma qaato daawo qallajite "antibiotic" maadaama waxa keeno aysan bakteeriyo ahayn oo uu feyras yahay, badanaa hergabka waa xanuun iskiis iskaga tago, daawooyinka badanaa loo qaatane waa kuwa caawin ah sida qufaca oo la yareeyo, qandhada oo la jabiyo, hindhisada iyo cuncunka sanka ama dhuunta oo la joojiyo. Laakiin intaa waxaad u daawayn kartaa hab dabiici ah adigoo aadan qaadan daawo. Maraqa khaas ahaan kan digaaga:Cilmibaaris lagu soo daabacay joornaalka "Chest" waxaa lagu xusay in cabidda maraq kulul oo laga sameeyay qudaar iyo digaag la isku kariyay in ay aad u yarayso faafidda ama tarmidda jeermiska feyraska ee hergabka keeno, waxay kaloo xustay dadka joogteeyo cabista maraqa in ku yar tahay in uu hergab ku dhaco! Sanjabiilka:Sanjabiilka oo biyo lagu kariyo, kadibna biyahaa la cabo waxay joojisaa qufaca, cuncunka iyo xanuunka dhuunta, waxay kaloo yaraysaa lalabada, geedkaan oo lagu sameeyay cilmibaaris kala duwan ayaa la isku waafaqay in daawo ahaan loogu adeegsan karo xaaladaha qaar oo uu ka mid yahay "hergabka". Malabka:waa daawada aan ku kalsoon nahay oo cilmibaaris nooga baahnayn oo eebbe noogu sheegay in caafimaad walba uu ku jiro, waxaa cilmibaariyaashu sheegeen in haddii malab iyo liin dhanaan lagu darsado koob shaah oo qandac ah inuu daawo u yahay hergabka, waxay kaloo cilmibaarayaal kale sheegaan oo u badnaa dhakhaatiir ku taqasustay cudurada caruurta in hal qaaddo weyn oo malab ah oo la siiyo caruurta habeenkii marka ay seexanayaan in ay ka hortagto qufaca iyo hergabka, khaas ahaan caruurta qufaca la soo tooso oo ku matago ama cabburmo xilliyada habeenkii, waxaad kaloo halkaan ka akhrisan kartaa faa'idooyinka kala duwan ee malabka iyo xanuuanda lagu daaweeyo: http://somalidoc.com/smf/index.php/topic,3929.0.html Toonta / Tuunta: Toonta ma daaweyso hergabka kaliya ee wayba ka hortagtaa, toonta waxaa ku jiro maaddo la yiraahdo "allicin", maadadaan oo shaqo joojin ku samayso dheecaan feyraska iyo bakteeriyada ay kaga faa'ideestaan in ay xanuuno dhowr ah ku ridaan qofka, xanuunadaas oo ay ka mid tahay Hergabka, marka waxay dhakhaatiirta ku taliyaan in toonta lagu darsado cunnada aadna loo badsado xilliyada uu hergabku badan yahay, halkaan aka khriso qoraal kooban oo ku saabsan faa'idada toonta: http://somalidoc.com/smf/index.php/topic,4605.0.html Vitamin C / Liinta:Liinta, Bambeelmada Iyo oranjada oo ay ka buuxdo fitamiin C-ga waxay yaraysaa san-durdurka iyo hindhisada, qufaca qallalan iyo afqallaylka, waxay fiican tahay markaa shaah kulul ku darsato ama in iyadaba markaa miirato aad qandiciso oo iyadoo qabow ah aadan cabin, vitamin C-ga wuxuu kaloo sare u qaadaa habdhiska difaaca jirka tasoo yaraynaysa in jeermiska fursad u helo jirkaaga oo uu xanuun u sababo, waxaa habboon in aad akhrisato qoraalkaan oo ka hadlayo faaidooyinka fitamiinnada kala duwan iyo cunanda laga helo: http://somalidoc.com/smf/index.php/topic,5781.0.html Biyo cusbo leh:Cilmibaaris lagu soo daabacay joornaalka "American Journal of Preventive Medicine" waxay xustay in lagu luqluqdo biyo diiran oo cusbo leh in ay yarayso fursadda in bakteeriyada ama fayraska ay ku tarmaan dhuunta, waxay kaloo yaraysaa cuncunka dhuunta iyo waxay kaloo jilcisaa xabka, waxay kaloo joojisaa cabburka sanka, waa muhiim in aad caado ka dhigato ku luqluqashada biyo kulul oo cusbo leh haddii aad tahay dadka quumanka ku soo laalaabtaan. Uuminta / Isuumiska:In la isku huuriyo ama la isku uumiyo biyo kulul ama meel diiran waxay yaraysaa awoodda feyraska keeno hergabka, waxay jirka u siisaa awood difaaceed oo uu kaga hortagi karo jeermiska maadaama qulqulka dhiigga uu siyaadayo, unguyada dhiigga cadcad ee la dagaallamo infekshane waxay si dhakhso ah u gaarayaan meesha cilald ay ka jirto oo ah dhuunta, sanka iyo afka. Way dhici kartaa in ay jiraan habab kale oo aad wax iskaga garatay oo aad u isticmaasho al dagaallanka hergabka, laakiin kuwaan aan kor ku soo xusay waa kuwo ay dadka aad u isticmaalaan, cilmi ahaanne la arakay waxtarkooda. Ku dadaal in aad raacdid talooyinka dhakhtarkaaga, iska hubi oo baar haddii waxa ku hayo aysan hergab ahayn maadama ay dhici karto in waxyaabo kale ku qaldi kartid. Haddii talooyinkaan kore aad wax iskaga garan waysid la xiriir dhakhtar si laguu baaro. Huguri. Hunguri (ingiriis: Throat) waa tuunbada dhex marta qoorta ayadoo ka bilaabanta dhuunta dadka, xoolaha iyo xayawaanka. Hunguriga waxaa loo kala qaybiyaa labo: hunguriga neefta iyo hunguriga cuntada. Hunguriga neefta. Hunguriga Neefta (;) waa tuunbada neefta ee dhex marta qoorta ayadoo ka bilaabanta dhuunta dadka, xoolaha iyo xayawaanka. Hunguriga waxaa loo kala qaybiyaa labo: hunguriga neefta iyo hunguriga cuntada. Hunguriga cuntada. Hunguriga cuntada () waa tuunbada cuntada ee dhex marta qoorta ayadoo ka bilaabanta dhuunta dadka, xoolaha iyo xayawaanka. Hunguriga waxaa loo kala qaybiyaa labo: hunguriga neefta iyo hunguriga cuntada. Daylight saving time. Daylight Saving Time oo af-Soomaali noqonaysa Badbaadinta Wakhtiga Iftiinka Maalinta waa nidaam la isticmaalo xiliga gu'ga ah si wakhtiga maalinta u dheeraado ayadoo wakhtiga saacada laga reebayo hal saac. Badbaadinta Wakhtiga Iftiinka Maalinta waxaa laga isticmaalaa wadanada reer galbeedka ah. Wax soo saar. Wax soo saar () waa badeecad iyo alaabaha warshad, wadan ama urur sameeyo isla markaana iibgeeyo. Qur'aan. Quraan, Qur'aan, Quraanka Kariimka (carabi: ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ; ingiriis: Koran) waa kitaabka Alle ﺍﻟﻠﻪ (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Maxamed (n.n.k.h), kaas oo ku qoran luuqada carabiga. Kitaabka Quraanka wuxuu saldhig u yahay diinta Islamka dhamaanteed. Quraanka kariimka ah waa hadalka Ilaahay (ﺍﻟﻠﻪ) kaas oo malaga Jibriil u soo gudbin jirey Nebi Muxamed (n.n.k.h) wakhti 23 sano ah, oo ku bilaabmaysa Diisembar 22keedii sanadkii 609 C.D (Ciise Dabadii), wakhtigaas oo nebigu ahaa 40 jir, ilaa markii taariikdhu ahayd 632 Ciise Dabadii, oo ku beegan sanadkii Nabi Maxamed (n.n.k.h) geeriyooday. Sidaa diinta Islaamku sheegtay kitaabka Quraanku waa midka ugu sareeya kitaabyada ee Ilaahay ka ilaalinayo khaladka iyo musuqmaasuqa isla markaana hogaan iyo hanuunin u ah dhamaan aadamaha ku nool dunida. Kitaabka Quraanka waxaa loo kala saaraa, guud ahaan, labo qeybood oo kala ah Makki (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebiga intii uu magaalada Makkah joogay) iyo Madani (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebi Muxamed wakhtigii uu magaalada Madiina deganaa). Intaasi kuma eeka qeybaha Quraanku ee waxaa kitaabku u sameeysan yahay nidaam loo yaqaano suurado, kuwaasi oo loo sii kala saaro aayado. Quraanku wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood kuwaasi ooy ugu horeeyso suurada Al Faatixa (mahnaheedu tahay fur-furitaan ama "bilaabid") oo ka samaysan 7 aayadood ilaa laga gaadho suurada 114 ee Al-Naas (macnaheedu yahay dadka) oo ka kooban 6 aayadood. Kitaabka Quraanka ah dhexdiisa waxaa ku xusan dhamaan taariikhda, nolosha, tilmaamida iyo hogaanka, wixii horey u dhacay, waxa dhici doona, nolosha dunida, nolosha aakhiro, maalinta qiyaame iyo xisaabta, iyo dhamaan macluumaadka nooleha. Sidoo kale, Ilaahay (s.w.t) wuxuu ugu tallo-galay in kitaabku noqdo mid hogaamiya nolosha dadka. Suurad kasta iyo aayad kasta oo ka mid ah kitaabka Quraanka Kariimka ahi wax ayay tilmaamaysaa isla markaana faraysaa ama ka reebaysaa dadka. Wadajirka Quraanka iyo Xadiisku waa sharciga saxda ah ee Alle ugu tallo galay in aadamahu isku maamulaan, waxaana loo yaqaanaa Sharciga Shariicada. Intaasi waxaa dheer, Quraanka oo lagu akhrinayo luuqada carabiga ayaa waxa la akhriyaa wakhtiga la tukanayo salaadaha. Qofka xafida 114ta Suuradood ee Quraanka waxaa loo yaqaanaa Xaafid. Jiijiidida iyo qurxinta codka marka la akhrinayo Quraanka waxaa loo yaqaanaa towjiid. Si kastaba ha ahaatee, bisha Ramadaan dadka muslimiinta ahi waxay dhamaystiraan akhrinta dhamaan Quraanka ayagoo ku tukanaya salaada tarawiixda. Micnaha & Sharaxaada Quraanka. Ereyga qur'aan waxaa kitaabka Quraan laga dhex helaa 70 jeer, kuwaasi oo qaarkood yihiin ficil (verb) iyo magac (noun) ah qaraʼa (ﻗﺮﺃ) oo macnaheedu tahay "akhriyey" ama "la akhriyey". Kitaabka Quraanka wuxuu saldhig u yahay diinta Islamka dhamaanteed, isla markaana wuxuu kala saaraa runta iyo beenta; mugdiga iyo iftiinka; janoda iyo cadaabta; ifka iyo aakhiroda. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h) waxaa lagu magacaabaa Al-Furqaan, kaasi oo ah tilmaamid ("al-huda"), xikmad, xasuusinta Alle ("al-dikhri"), iyo mid samada sare laga soo diray ("tanziil"). Samayska Kitaabka Quraanka. Quraan waa kiitaabka Illahey ee saldhiga u ah diinta Islaamka ee dadka muslimiinta ahi ku xidhan yihiin. Quraan waa hadalka ilaaheey mana aha mid la sameeyey ama la abuuray waa waxyi ka yimid xagga rabbi. Suurad. Fiiri Jadwalka Boqol toban iyo afarta Suuradood ee Quraanka Kariimka ah Suurad Suurah Suuratu (ingiriis: sura, surah, surat; carabi: ﺳﻮﺭﺓ; ama wadar ahaan: ﺳﻮﺭ suwar, sidoo kale sūrah) waa maqaro bog ama bogag aayado ka mid ah Quraanka kariimka ah ee Alle (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h). Kitaabka Quraanka kariimka ah wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood oo u sii kala baxa tiro badan oo aayado ah. Dhererka Suuradaha Quraanku way kala duwan yihiin, tan ugu gaabani waa Suuratul-Al-Kawsar oo ka kooban 3 aayadood; halka suurada ugu dheeri tahay Suuratul-Al-Baqara oo ka kooban 286 aayadood. Boqol toban iyo afarta suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah waxay kala yihiin 86 suuradood oo ah Makki iyo 28 Madani ah. Kala soocida noocan ah waxaay salka ku heeysaa meesha ay suuraduhu ku soo dageen, oo ka hor intii aanu Nebi Muxamed ka tagin magaalada Makkah quraanka ku soo dagay waxaa loo yaqaanaa Makki, halka markuu Nebigu u hijrooday magaalada Madiina waxyigii iyo quraankii ku soo dagay ay noqonayaan Madani. Hadaba suuradahaMakkiga ahi waxay ka waramaan aakhirada iyo xoojinta iimaanka, halka suuradaha Madaniga ahi ay sharaxaan nolosha, isku-xidhnaanta iyo is-habeynta bulshada Islaamka ah. Marka laga reebo Suuratul-Al-Tawba, dhamaan suuradaha kale waxay ku bilaabmaan "Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud" (ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ) "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi". Midani waa tan kala soocda isla markaana kala saarta Suuradaha ku jira Kitaabka Quraanka Kariimka ah. Dhinaca kale, qeyb ka mid ah Suuradaha ama suurada oo dhamaystiran ayaa la akhriyaa wakhtiga lagu gudo jiro tukashada salaada taasi oo rakcad kasta lagu bilaabo Suuratul-Al-Faatixa oo dhamaystiran. Sharaxaada Suurad. Erayga suurat waxaa markii ugu horeeysay isticmaalay Nebi Muxamed si uu ugu kala saaro iyo kala sooco qeybaha Quraanka kariimka ah. Taasi oo ku dhex jirta aayado Alle (s.w.t) soo dajiyey sida ku cad 24:1 "Waxaanu kugu soo dejinay suurado wata cadaymo, iyo waxaanu kugu soo dirney calaamado, calaamado cad-cad, kuwaasi oo si farxad leh aad ku xasuusani." Dhinaca kale, wadarta suurad waa suwar sida ku xusan Quraanka kariimka, aayadahan oo fasirka af-Soomaali ku noqonaya "Ma waxay dhaheen isagaa Allifay? Ku dheh "La yimaada toban suwar oo la mid ah (waa Quraankee) una yeedha cid kasta marka laga reebo Alle, haddii aad run sheegaysaan." Aayadaha Quraanka. Aayad Aayah Aayatu (ingiriis: Ayah, Aayah; carabi: ﺁﻳﺔ āyah, wadar ahaan: ayat ama ayaat ﺁﻳﺎﺕ āyāt) waa eray af-Carabi ah oo macnaheedu tahay "cadayn" ama "calaamad" taasi oo ku dhex jirta suuradaha Quraanka kariimka ah ee Alle (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h). In kastoo aayadaha ku jira suuradaha kitaabka Quraanka kariimka ah ay gaaban yihiin, hadana macnaha ay xambaarsan yihiin ayaa ah mid aad u balaadhan. Kitaabka Quraanka kariimka ahi wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood oo u sii kala baxa tiro badan oo tiro badan oo aayado ah. Dhererka aayadaha iyo Suuradaha Quraanku way kala duwan yihiin, tan ugu gaabani waa Suuratul-Al-Kawsar oo ka kooban 3 aayadood; halka suurada ugu dheeri tahay Suuratul-Al-Baqara oo ka kooban 286 aayadood. Boqol toban iyo afarta suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah waxay kala yihiin 86 suuradood oo ah Makki iyo 28 Madani ah. Kala soocida noocan ah waxaay salka ku heeysaa meesha ay suuraduhu ku soo dageen, oo ka hor intii aanu Nebi Muxamed ka tagin magaalada Makkah quraanka ku soo dagay waxaa loo yaqaanaa Makki, halka markuu Nebigu u hijrooday magaalada Madiina waxyigii iyo quraankii ku soo dagay ay noqonayaan Madani. Hadaba suuradahaMakkiga ahi waxay ka waramaan aakhirada iyo xoojinta iimaanka, halka suuradaha Madaniga ahi ay sharaxaan nolosha, isku-xidhnaanta iyo is-habeynta bulshada Islaamka ah. Marka laga reebo Suuratul-Al-Tawba, dhamaan suuradaha kale waxay ku bilaabmaan "Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud" (ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ) "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi". Midani waa tan kala soocda isla markaana kala saarta Suuradaha ku jira Kitaabka Quraanka Kariimka ah. Dhinaca kale, qeyb ka mid ah aayadaha Suurad ama suurada oo dhamaystiran ayaa la akhriyaa wakhtiga lagu gudo jiro tukashada salaada taasi oo rakcad kasta lagu bilaabo Suuratul-Al-Faatixa oo dhamaystiran. Qorida Quraanka. Fiiri Jadwalka Boqol toban iyo afarta Suuradood ee Quraanka Kariimka ah Kitaabka Quran ee kariimka ah waxaa loo qeybiyaa suurado iyo weliba qeeybo hoose oo loo yaqaano Aayado. Hoos waxaad ku arki liiska jadwalka Suuradaha laga bilaabo kow ilaa suurada boqol toban iyo afaraad. Kutubta Ku Xusan Quraanka. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay kitaabka Zabuur ee Nabi Daa'uud. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Halogen. Halogen sidoo kale loo yaqaano Guruubka 17aad waa guuto curiyeyaal hawo, dareere iyo adke ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka heerkulku caadiga yahay, curiyeyaasha hawoda ah waa midab casaan ah, kuwa dareeraha ahi waa cagaar, halka kuwa adkaha ahi leeyihiim midab madoow ah. Guruubkan Halogenska waa shan curiye ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Foloriin (F), Koloriin (Cl), Boromiin (Br), Aaydhiin (I), iyo Astatiin (At). Neefaha Halogenska waa guutada kali ah ee dhamaan 118da Curiye laga helo sadexda marxaladood ee walaxda - adke, dareere iyo hawo. Dhinaca kale, dhamaan xubnaha halogenska waxay noqdaan asiidh (acid) markey la falgalaan Haydarojiinta, waxaana laga soo dhex saaraa macdanta cusbada. Dhamaantood waa sun. Qaybta 7 ee curiye. G 6aad G 8aad Guruubka 7aad waa qeybta 7aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Manganiis (Mn), Teknetiyaam (Tc), Reheniyaam (Re) iyo Bohriyaam (Bh). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals. Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Qaybta 6 ee curiye. G 5aad G 7aad Guruubka 6aad waa qeybta 6aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Koroomiyaam (Cr), Molybdenum (Mo), Tungsten (W) iyo Siiborgiyaam (Sg). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals. Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Qaybta 3 ee curiye. G 2aad G 4aad Guruubka 3aad waa qeybta 3aad ee safafka Diwaanka Curiye. Ahmed Dhidha wuxuu Ku dhashay degmada kaaraan Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Iskaandhiyaam (Sc) iyo Itriyaam (Y) waa lagu daraa guruubkan, laakiin inta xubinta koowaad ahi waa Lanthanum (La), Aktiiniyaam (Ac), Luteetiyaam (Lu), iyo Lawreensiyaam (Lr). Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Curiyayaasha ku jira guruubkan 3aad dhamaantood waa Transitional Metals. Heerka 5 ee curiye. Heerka 5aad ee Diwaanka Curiye waa laynka 5aad ee jadwalka Diwaanka Curiye. Safkan 5aad waxaa ku jira 18 curiye taas oo ku bilaabanta Rubiidhiyaam (Rd) kuna dhamaata Siinoon (Xe). Qaybta 12 ee curiye. G 11aad G 13aad Guruubka 12aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 12aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Sinki (Zn), Kaadmiyaam (Cd), Meerkuri (Au) iyo Kobernishiyaam (Cn). Qeybtan waa guruubka ugu dambeeya biraha Transitional Metals ee guruubka d-block. Sadexda curiye ee si dabiici loo helo guruubkan waa Sinki, Kaadniyaam iyo Meerkuri, kuwaas oo loo isticmaalo jaandiga laga sameeyo xadhkaha korontada, alaabaha elektarooniga sida taleefanka, fiidhiyowga, mobilelada iwm. Biraha ku jira guruubkan waxay ka mid yihiin macdan aad u muhiim ah. Heerka 4 ee curiye. Heerka 4aad ee Diwaanka Curiye waa laynka 4aad ee jadwalka Diwaanka Curiye. Safkan 4aad waxaa ku jira 18 curiye taas oo ku bilaabanta Botashiyaam (K) kuna dhamaata Kiribtoon (Kr). Qaybta Nitrogen. G 14aad G 16aad Guruubka 15aad ama Biniktojiin (Pnictogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Nitrojiinta waa guruub curiye kimiko ee qeybta 15aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Nitrojiin (N), Fosforos (F), Aarsenik (As), Antimony (Sb), Bismuth (Bi) iyo Ununbentiyaam (Uup). Heerka 3 ee curiye. Heerka 3aad ee Diwaanka Curiye waa laynka 3aad ee jadwalka Diwaanka Curiye. Safkan 3aad waxaa ku jira 8 curiye taas oo ku bilaabanta Sodhiyaam (Na) kuna dhamaata Aargon (Ar). Booron. Booron (ingiriis: Boron) astaanta (B) waa curiye kimiko oo leh lambar atom shan. Curiyaha Booron inta u badan waxaa laga hela oogada dhulka asagoo ah isku dhisyo badan, laakiin markuu kaligii yahay waa Bir La Mood" aad u khafiif ah isla markaana leh midab cowlaan ah. Macdanta Boron ee carada laga dhex helo waxaa u badan iskudhisyada "Borax" iyo "Kernite" kuwaas oo inta badan leh midab madoow ah. Iskudhisyada Boron iyo macadanta silika waxaa laga sameeyaa dhalooyinka, muraayadaha iyo quruuradaha. Liithiyaam. Liithiyaam (ingiriis: Lithium) astaanta (Li) waa curiye kimiko oo leh lambar atom sadex ah. Curiyaha Liithiyaam waa bir jilicsan, khafiif ah markey kaliga tahay, leh midabka naxaasta oo cad, waxayna ka tirsan tahay guruubka 1aad ee Birta Alkali (Alkali Metal) ee jadwalka Diwaanka Curiye. Dhinaca kale, Liithiyaam waa birta ugu fudud xaga miisaanka iyo cufka dhamaan biraha oo dhan. Si la mid ah biraha kale ee guruubka Birta Alkali, Liithiyaam waa curiye aad u firfircoon oo si dhakhso badan ula falgasha curiyeyaasha kale. Sidoo kale liithiyaam waa mid si dhaqso badan u ololi karta. Sababtoo ah waa mid aad u falgal badan, birta liithiyaam lama helo ayadoo kali ah, laakiin inta u badan waxaa laga hela oogada dhulka ayadoo ah isku dhisyo badan. Manganiis. Manganiis (ingiriis: Manganese) astaanta (Mn) waa curiye kimiko oo leh lambar atom labaatan iyo shan ah. Curiyaha Manganiis waa bir ka tirsan biraha dhexe ee loo yaqaano "Transitional Metals"ka. Birtan waxaa laga helaa oogada dhulka ayadoo kaligeed ah, midabkeeduna yahay madoow. Birta Manganiis waa mid muhiim u ah warshadaha jaandiga, ayadoo marka lagu daro biro kale soo saarta Jaandiga aan Daxaloobin ama (stainless steel). Curiyaha Manganiis markay la falgalsho birta fosforos waxaa soo baxa isku dhis loo yaqaano manganesefosfayt kaas oo lagag hor tago daxaleeysiga biraha kale. Sidoo kale, markay Manganiistu la falgasho Ogsajiinta waxaa loo isticmaalaa midabeeye ahaan. Niyoon. Niyoon (ingiriis: Neon) astaanta (Ne) waa curiye kimiko oo leh lambar atom toban ah. Curiyaha Niyoon waa neef ka tirsan guruubka 18aad ee neefaha loo yaqaano Neefaha Gobta (Noble Gases). Neefta Niyoon waa mid bilaa midab ah, bilaa ur ah marka heerkulku caadiga yahay, isla markaana leh labinlaab cufka hawada caadiga ah. Curiyahan Niyoon waxaa la helay sanadkii 1898 ayaa waxay tahay neefta afaraad ee ayadoo qalalan ku dhex jirta hawada, waxa ka horeeya Nitrojiinta, Ogsajiinta, Aargonta iyo isku dhiska Kaarboob-labo-ogsaydh oo kali ah. Iskudhisyo ay Niyoontu ka mid tahay waxaa lagu isticmaala laydhka iyo laambadaha. Roodhiyaam. Roodhiyaam (ingiriis: Rhodium) astaanta (Rh) waa curiye kimiko oo leh lambar atom afartan-iyo-shan ah. Curiyaha Roodhiyaam waa bir, adag, nuuraysa oo leh midabka naxaasta oo dhalaalaysa ama iftiimaysa. Roodhiyaamta waxaa la helaa ayadoo ah hal nooc oo isotope ah, kaas oo ah 103Rh. Markay birta dabiiciga ee xorta ah tahay, waxaa laga helaa oogada dhulka ayadoo bir adke ah oo u qaab dhow jaandiga. Sidoo kale, waxaa la helaa ayadoo isku dhisyada "Rhodplumsite" iyo "Bowieite" ah. Curiyahan wuxuu ka tirsan yahay birta loo yaqaano "Transitional Metals"ka. Waxayna ka mid tahay biraha ugu qaalisan macdanta laga helo dhulka. Roodhiyaamta oo uu helay sanadkii 1803 saynisyahan William Hyde Wollaston, ayaa waxay adkeysi fiican u leedahay daxalaysiga, waxayna ka mid tahay Biraha Balaatiiniyaamka loo yaqaano. Marka lagu daro curiyeyaal kale, 80% Roodhiyaamka waxaa loo isticmaalaa biraha laga sameeyo gaadiidka. roodiyam waxa kamid tahay lixda birood ee loo yaqaano PMG taasoo macmaheedu yahay platinum metal group, Kobalti. Kobalti (ingiriis: Cobalt) astaanta (Co) waa curiye kimiko oo leh lambar atom labaatan-iyo-todoba ah. Curiyaha Kobalti waa bir, adag, oo laga helo Qolofka dhulka ayadoo ku ladhan macdano kale. Kobalti markay kaliga tahay waa bir adag, cuf wayn leh, midabka naxaasta oo casuus ku jiro leh. Macdanta Kobalti ku dhex jirto tan iyo wakhtiyadii hore ayaa loo isticmaali jirey isku qurxin iyo in lagu dahaadho walxaha kale. Iskaandhiyaam. Iskaandhiyaam (ingiriis: Scandium) astaanta (Sc) waa curiye kimiko oo leh lambar atom labaatan-iyo-kow ah. Curiyaha Iskaandhiyaam waa bir, adag, oo laga helo Qolofka dhulka ayadoo ku ladhan macdano kale. Iskaandhiyaam waxay ka mid tahay biraha "Transitional Metals". Siinoon. Siinoon (ingiriis: Xenon) astaanta (Xe) waa curiye kimiko oo leh tiro atom kontan-iyo-afar ah. Waxay xubin ka tahay guruubka 18 ee Diwaanka Curiye iyo neefta loo yaqaano Noble Gases. Curiyaha Siinoon waa neefta bilaa ur, bilaa dhadhan iyo bilaa midab ah taas oo aad ugu liidata falgalka isku dhisyada. Siinoonta dabiiciga ah waxay la helaa ayadoo kala ah sideed isotope, kuwaas oo qaar ka mid ahi, sida isotopeka 40Xe, yihiin radioactive khatar badan. Isotopeka Siinoon-135 waxaa laga sameeyaa qarax-dhexaadka Nukliyeerka (nuclear fussion). Isticmaalada kale ee iskudhisyada Siinoonta laga sameeyo waxaa ka mid ah tooshashka, laambadaha iyo guud ahaan waxyaabaha iftiima. Aargon. Aargon (ingiriis: Argon) astaanta (Ar) waa curiye kimiko oo leh tiro atom toban-iyo-sideed ah. Waxay ka tirsan tahay guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye iyo neefta loo yaqaano Neefta Gobta (Noble Gas). Curiyaha Aargon waa neefta sadexaad ee ugu badan hawada cirka sare ee dhulka. Isku dhisyada neefaha Aargon ku jirto waxaa loo isticmaalaa laxaamada iyo waxyaabaha la dhalaalinayo ee warshadha waawayn. Kiribtoon. Kiribtoon (;) astaanta (Kr) waa curiye kimiko oo leh tiro atom sodan-iyo-lix ah. Waxay xubin ka tahay guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye iyo neefta loo yaqaano Neefta Gobta (Noble Gas). Curiyaha Kiribtoon waa neefta bilaa ur, bilaa dhadhan iyo bilaa midab ah taas oo ka mid ah hawada cirka sare ee dhulka. Isku dhisyada neefaha Aargon ku jirto waxaa loo isticmaalaa laambadad dhaadheer, iftiinka kamaradaha wax lagu sawiro iyo siyaabo kale oo badan. Beriiliyaam. Beriiliyaam (ingiriis: Beryllium) astaanta (Be) waa curiye kimiko oo leh tiro atom afar ah. Waxay xubin ka tahay guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye iyo birta loo yaqaano Birta Alkalineta Dhulka. Beriiliyaam miisaankeeda iyo adeygeedu wuu sii kordhaa marka ay la falgalsho curiyeyaasha Aayron, Naxaasta, Kobaltiga, Nikelka iyo Alumiiniyaamta ayadoo soo saarta isku dhisyo beriiliyaam awood badan. Sababtoo ah miisaankeeda iyo tirada atomkeeda oo hooseeya, Beriiliyaamta waxaa loo isticmaalaa Raajada lagu sawiro feedhaha iyo lafaha jidhka dadka. Istoroontiyaam. Istoroontiyaam (ingiriis: Strontium) astaanta (Sr) waa curiye kimiko oo leh tiro atom sodon-iyo-sideed ah. Waxay xubin ka tahay guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye iyo birta loo yaqaano Birta Alkalineta Dhulka. Curiyaha Istoroontiyaam waa bir miisaan fudud leh, dhalaalaysa, midabka naxaasta oo huruud ah leh, isla markaan aad u firfircoon oo si dhakhso badan ula falgasha curiyayaasha ay la kulanto. Si la mid ah xubnaha ay la guruubka tahay, inta badan lama helo atomyo Istarooniyaam oo xor ah, mar kasta iskudhis ayay ka mid tahay. Isotopeyada qaar, sida 90Sr waa radioactive khatar badan kaas oo laga helo carada dhexdeeda. Baariyaam. Baariyaam (ingiriis: Barium) astaanta (Ba) waa curiye kimiko oo leh tiro atom konton-iyo-lix ah. Waa curiyaha shanaad (5) ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye iyo birta loo yaqaano Birta Alkalineta Dhulka. Curiyaha Baariyaam waa bir miisaan fudud leh, dhalaalaysa, midabka naxaasta oo madoow ah leh, isla markaan aad u firfircoon oo si dhakhso badan ula falgasha curiyayaasha ay la kulanto. Si la mid ah xubnaha ay la guruubka tahay, lamaba helo atomyo Baariyaam xor ah, mar kasta iskudhis ayay ka mid tahay. Macdanta ugu badan ee Baariyaamta laga helo dhulka waa isku dhisyada "Barite" oo ka samaysan Baariyaam Salfayt (BaSO4) iyo "Whiterite" oo ah iskudhi Baarium-Kaarbonayt (BaCo3), kuwaas oo labaduba aan ku dhex milmin biyaha. Gaaliyaam. Gaaliyaam (ingiriis: Gallium) astaanta (Ga) waa curiye kimiko oo leh tiro atom sodon-iyo-kow ah. Curiyahan oo ka mid ah guruubka 13aad waa bir daciif ah taas oo bir jilicsan, miisaan fudud, midabka naxaasta oo madoow xiga leh isla markaana ah adke kala jabi kara marka heerkulku hooseeyo. Birta curiyahan Gaaliyaam oo laga helo qolofka dhulka ayaa mar kasta ka mid ah macdan ka sameeysan isku dhisyo kala duwan, sida iskudhiska gaaliyaam(III) oo ah macdan curiyaha Sinki ku jiro, iyo bauxite oo ku jirto curiyayaal badan. Haddii gacanta lagu hayo wakhti fiican, curiyaha Gaaliyaam way dhalaali sababtoo ah barta dhalaalka curiyahan waa 29.76 °C (85.57 °F) oo kali ah. Tani waxaaba ka sii dhalaalid og iskudhisyada gaaliyaam ka midka tahay, sida jaandiga "galinstan" (68.5% gaaliyaam, 21.5% indiyaam, iyo 10% tin) taas oo leh bar-dhalaalid aad u hooseysa oo ah −19 °C (−2 °F). Bar-dhalaalidani waa mid ka hooseysa barta biyuhu ku noqdaan adkaha ee 0 °C. Iskudhisyada Gaaliyaamta waxaa loo isticmaalaa sheeyada Elektarooniga, sida mikrowayfka, infararedhka, iyo furayaasha korontada. Yuururid. yuurur¹ m.l 1. Fadhi; yoxoob; kuudud. 2. ld yuurur² f.mg1 (-ray, -rtay) Muddo badan yuururid m.f.dh eeg yuurur². ld yuurur¹ (2). Yuurur. yuurur¹ m.l 1. Fadhi; yoxoob; kuudud. 2. ld yuurur² f.mg1 (-ray, -rtay) Muddo badan yuururid m.f.dh eeg yuurur². ld yuurur¹ (2). Yuuriya. yuuriya m.dh (kiim.) Adke cad oo wiriqaysan oo ku milma biyaha CO(NH2), yuuriya waa Yuur. yuur m.dh Duubidda qof sarta wejiga duubo Turunbo. Turunbo waa ul ka samaysan alwaax ama qori oo la afuufo si ay shanqadh cod muusiko u samayso. Boromiin. Boromiin (ingiriis: Bromine) astaanta (Br) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sodon-iyo-shan (35). Curiyaha Boromiin waa neef ka tirsan neefaha halogenska ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye. Sida caadiga ah, curiyaha Boromiin lama helo ayadoo kali ah ee inta badan isku dhisyo cusbo ah ayay ka tirsan tahay. Waxa ka mid ah falgalada ay la sameyso Aaydhiinta iyo Koloriinta kuwaas oo ah milixda caadiga ah ee cuntada lagu darsado. Dhinaca kale, Boromiintu waa curiye si dhakhso badan u milanta, taas darteed in badan oo boromiin ah waxa laga helaa biyaha badaha. Iskudhisyada curiyahan oo loo yaqaano "Boromaaydh" waxaa laga sameeyaa sunta xasharaadka, iskudhisyada miithayn iyo sheeyo kale oo badan. Foloriin. Foloriin (ingiriis: Fluorine) astaanta (F) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sagaal (9). Curiyaha Foloriin waa neef ka tirsan neefaha halogenska ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye. Heerkulka caadiga ah, curiyaha foloriin waa neef huruud ah taas oo u dhisan malakuyuul labo-atom ah F2. Sidoo kale, foloriintu waa curiyaha ugu miisaanka fudud dhamaan curiyayaasha halogenska; isla markaana waa tan 24aad ee ugu badan Koonka iyo tan 13aad ee ugu badan sameyska qolofka dhulka. Foloriinta waxaa la helay sanadkii 1529, maantana isku dhisyada ay ku jirto waxa lagu iibiyaa lacag ka badan US$15 bilyan sanadkii. Astatiin. Astatiin (ingiriis: Astatine) astaanta (At) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-shan (85). Curiyaha Astatiin waa bir la mood mararka qaar lagu daro neefaha halogenska ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye. Astatiinta waxa laga helaa oogada dhulka ayadoo radioactive isotopeskeedu yahay mid cimri gaaban. Jaada kali ah ee leh isotope dagan waa astatine210 taas oo cimrigeedu yahay 8.50 saacadood. Isotopeka astatine211 ayaa dadku u isticmaalaan ganacsi ahaan. Jermaaniyaam. Jermaaniyaam (ingiriis: Germanium) astaanta (Ge) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sodon-iyo-labo (32). Curiyaha Jermaaniyaam waa bir la mood ka tirsan curiyayaasha guruubka 14aad ee Diwaanka Curiye. Jermaaniyaam waa adke, midab cagaar cad leh taas oo lagu tiriyo Guruubka Kaarboonka, isla markaana leh falgal kimiko oo la mid ah curiyeyaasha Tin iyo Silikoon ooy jaar yihiin shaxda Diwaanka Curiye. Atomyada Jermaaniyaamta saafiga ah waa gudbiyo kulka iyo korontada, waxayna si fudud ula falgashaa Ogsajiinta. Markii u horeeysay curiyahan waxaa helay saynisyahan Jarmal ah Clemens Winkler sanadkii 1886 kaas oo ugu magac daray wadankiisa. Aarsenik. Aarsenik (ingiriis: Arsenic) astaanta (As) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sodon-iyo-sadex (33). Curiyaha Aarsenik waa Bir la Mood ka tirsan curiyayaasha Guruubka 15aad, (Pnictogens), ee Diwaanka Curiye. Aarsenik waa adke, midab cagaar madoow leh taas oo inta badan la helo ayadoo iskudhisyo ka mid ah, inta badan Salfarta. Markii u horeeysay curiyahan waxaa helay saynisyahan Albertus Magnus sanadkii 1250. Isku dhisyad Aarsenik iyo Naxaasta waxaa laga sameeyaa jaandiga ku dhex jira beeytariga baabuurta iyo sheeyo kale oo kul iyo koronto gudbiyeyaal ah. Neefta Aarsenik waa mid sun ah oo noolaha neefsada waxyeelayn karta. Neefta Gobta. Neefaha Gobta (ingiriis: Noble Gas) waa guuto curiyeyaal neef ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka xaalada caadiga ah dhamaantood waa hawo bilaa ur, bilaa midab ah kuwaas oo leh falgal hooseeya. Neefaha gobta ah waa lixda curiye ee guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn). Hab-dhaqanka neefaha gobta ah waxaa lagu ogaan karaa dersida qaabdhismeedka atomkooda, qolofkooda sare iyo isku dhisyada ay sameeyaan. Barta dhalaalida iyo kululeynta neefahan waa mid isku dhow taas oo ka hooseysa 10 °C (18 °F); taas micnaheedu waa farqi yar oo heerkul ah ayay dareere ku noqon karaan. Niyoon, Aargoon, Siinoon, iyo Kiribtoon waxaa laga soo dhex saaraa hawada cirka, halka hiliyaamta laga dhex helo neefaha dabiiciga ee shidaalka laga soo saaro. Guruubka 18. Guruubka 17aad < Guruubka 18aad Guruubka 18aad waa guuto curiyeyaal neef ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka xaalada caadiga ah dhamaantood waa hawo bilaa ur, bilaa midab ah kuwaas oo leh falgal hooseeya. Neefta gobta ah waa lixda curiye ee guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn). Hab-dhaqanka neefaha gobta ah waxaa lagu ogaan karaa dersida qaabdhismeedka atomkooda, qolofkooda sare iyo isku dhisyada ay sameeyaan. Barta dhalaalida iyo kululeynta neefahan waa mid isku dhow taas oo ka hooseysa 10 °C (18 °F); taas micnaheedu waa farqi yar oo heerkul ah ayay dareere ku noqon karaan. Niyoon, Aargoon, Siinoon, iyo Kiribtoon waxaa laga soo dhex saaraa hawada cirka, halka hiliyaamta laga dhex helo neefaha dabiiciga ee shidaalka laga soo saaro. Guruubka 17. G 16aad G 18aad Guruubka 17aad waa Halogenka oo ah guuto curiyeyaal hawo, dareere iyo adke ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka heerkulku caadiga yahay, curiyeyaasha hawoda ah waa midab casaan ah, kuwa dareeraha ahi waa cagaar, halka kuwa adkaha ahi leeyihiim midab madoow ah. Halogensku waa shan curiye ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Foloriin (F), Koloriin (Cl), Boromiin (Br), Aaydhiin (I), iyo Astatiin (At). Neefaha Halogenska waa guutada kali ah ee dhamaan 118da Curiye laga helo sadexda marxaladood ee walaxda - adke, dareere iyo hawo. Dhinaca kale, dhamaan xubnaha halogenska waxay noqdaan asiidh (acid) markey la falgalaan Haydarojiinta, waxaana laga soo dhex saaraa macdanta cusbada. Dhamaantood waa sun. Guruubka 1. Guruubka 1aad > G 2aad Guruubka 1aad waa Birta Alkali oo ah guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkali waa lix curiye ee guruubka 1aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rb), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Curiyayaasha safkan guruubka 1aad waxaa loo yaqaanaa s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Sidoo kale, curiyeyaasha Birta Alkali waxay leeyihiin dhaqan isku dhow: dhamaantood waa bir iftiimaysa, jilicsan, isla markaana aad u firfircoon oo leh falgal degdeg ah. Dhamaantood waxa lagu kala jari karaa midida jileec darteed, si dhakhso badan ayayna u daxaleeystaan sababtoo ah waxay la falgalaan Ogsajiin. Firfircoonida falgalkooda darteed, ayaa waxa lagu dhex keeydiyaa saliida si looga ilaaliyo hawada, waxaana sida dabiiciga ah la helaa ayagoo isku dhisyo kala duwan ah sida cusbada. Sidoo kale, curiyeyaasha birta alkali waa milme si fudud ugu dhex milma biyaha. S-block. S-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 2da guruub ee ugu horeeya guruubyada jadwalka Diwaanka Curiye. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 1aad iyo guruubka 2aad ee loo kala yaqaano Birta Alkali iyo Birta Alkalineta Dhulka. S-block curiyeyaasha ku jira waa kuwo intooda badan firfircoon oo leh astaamo iyo calaamado ka duwan dhamaan guruubyada kale ee Diwaanka Curiye. In kastoo ay ku jiraan khaanado kale, Haydarojiin iyo Hiliyaam waxaa lagu tiriyaa guruubkan s-block. Dhaqanka iyo astaamaha s-block waxay la xidhiidhaa tirada atomic ee curiyuhu leeyahay, midaas oo sii korodha marka la sii dhexgalo diwaanka curiye. Daxal. Daxal (ingiriis: Rust) waa isbedel midabka iyo muuqaalka biraha ku yimaada taas ooy keento falgalka birta iyo hawada gaar ahaan ogsajiinta ka dhex dhaca. Inta u badan biruhu waxay daxaleystaan marka qoyaan biyo iyo hawadu isku helaan. Milme. Milme (ingiriis: Solute) waa sheyga sameeya millan marka lage dhex daro Mille. Tusaale ahaan, marka sonkor (milme) lagu dhex daro biyo (mille) waxaa soo baxa biyo macaan (millan). Millan. Millan (ingiriis: Solution) waa sheyga soo baxa marka Milme lagu dhex daro Mille. Tusaale ahaan, marka sonkor (milme) lagu dhex daro biyo (mille) waxaa soo baxa biyo macaan (millan). Mille. Mille (ingiriis: Solvent) waa sheyga lagu dhex daro milmaha si loo helo Millan. Tusaale ahaan, marka sonkor (milme) lagu dhex daro biyo (mille) waxaa soo baxa biyo macaan (millan). Kaasiyaam. Haku khaldin curiyaha Kaalshiyaam. Kaasiyaam (ingiriis: Caesium) astaanta (Cs) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay kontan-iyo-shan(55). Curiyaha Aarsenik waa bir ka tirsan curiyayaasha guruubka 1aad, (Birta Alkali), ee Diwaanka Curiye. Kaasiyaam waa bir, midabka dahabka oo iftiimaya leh, ka tirsan birta alkali, isla markaana dareere noqota marka heerkulku gaadho 28 °C (82 °F). Si la mid ah Sodhiyaamta iyo Botashiyaamta, curiyaha Kaalsiyaam waa mid aad u firfircoon oo si dhakhso badan ula falgasha hawada, biyaha iyo curiyeyaasha kale. Markii u horeeysay curiyahan waxaa helay labo saynisyahan ee kala ah Robert Bunsen iyo Gustav Kirchhoff sanadkii 1860. Rubiidhiyaam. Rubiidhiyaam (ingiriis: Rubidium) astaanta (Rd) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sodon-iyo-todoba (37). Curiyaha Rubiidhiyaam waa bir ka tirsan curiyayaasha guruubka 1aad, (Birta Alkali), ee Diwaanka Curiye. Markii u horeeysay curiyahan waxaa helay labo saynisyahan ee kala ah Robert Bunsen iyo Gustav Kirchhoff sanadkii 1861. Rubiidhiyaam waa bir ka tirsan birta alkali taas oo leh midab cowlaan-cad, jilicsan, miisaankeeduna yahay 85.4678. Si la mid ah curiyayaasha ay la guruubka tahay, Rubiidhiyaam waa mid aad u firfircoon oo si degdeg ah ula falgalsha hawada, biyaha iyo dhamaan curiyayaasha ay la kulanto. Curiyaha Robiidhiyaam sida dabiiciga ah waxa la helaa asagoo ah labo isotope: 85Rb mid leh isotope degan, iyo 87Rb oo ah radioactive. Maadaama Robiidhiyaamtu si fudud u uumi baxdo, waxaa loo isticmaalaa waxyaabo badan ooy ka mid tahay "laser"ka. Faransiyaam. Faransiyaam (ingiriis: Francium) astaanta (Fr) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-todoba (87). Curiyaha Faransiyaam waa bir ka tirsan curiyayaasha guruubka 1aad, (Birta Alkali), ee Diwaanka Curiye. Markii u horeeysay curiyahan waxaa helay saynisyahan Faransiis ah Marguerite Perey sanadkii 1939kii, kaas oo ugu magac daray wadankiisa. Faransiyaam waa bir ka tirsan birta alkali taas oo leh midab cowlaan-, jilicsan, miisaankeeduna yahay 223. Si la mid ah curiyayaasha ay la guruubka tahay, Faransiyaam waa mid aad u firfircoon oo si degdeg ah ula falgalsha hawada, biyaha iyo dhamaan curiyayaasha ay la kulanto. Curiyaha faransiyaam sida dabiiciga ah waxa la helaa asagoo radioactive khatar badan ah, midaas oo wakhtigii hore loo yaqaaney actinium. Faransiyaam waa curiye aad ugu yar oogada dhulka, waxaana lagu qiyaasaa inta u dhaxaysa 20 g ilaa 30 g in laga heli karo carada intii mudo ahba. Guruubka 2. G 1aad G 3aad Guruubka 2aad waa Birta Alkalineta Dhulka (Alkaline Earth Metal) oo ah guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkalineta dhulka waa lix curiye ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Beriiliyaam (Be), Magniisiyaam (Mg), Kaalshiyaam (Ca), Istoroontiyaam (Sr), Baariyaam (Br) iyo Raadhiyaam (Ra). Curiyayaasha safkan guruubka 2aad waxay soo galaan s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Marka heerkulku caadiga yahay, Birta Alkalineta Dhulku waa adke, dhamaantoon leh midabka naxaasta oo iftiimaya, isla markaana leh falgal firfircoon. Guruubka 4. G 3aad G 5aad Guruubka 4aad waa qeybta 4aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Titaaniyaam (Ti), Sirkooniyaam (Zr), Haafniyaam (Hf) iyo Rutherfordium (Rf). Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Guruubkan curiyayaasha ku jira waxay ka tirsan yihiin Transitional Metalska. Guruubka 5. G 4aad G 6aad Guruubka 5aad waa qeybta 5aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Fanadhiyaam (V), Dubniyaam (Db), Niyobiyaam (Nb) iyo Tantalum (Ta). Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Dhamaan curiyeyaasga guruubkan waxay ka mid yihiin Transitional Metalska. D-block. D-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 9ka guruub ee ka bilaabma guruubka 3aad ilaa guruubka 12aad. Curiyeyaasha d-block waxaa sidoo kale loo yaqaanaa Transitional Metal. D-block curiyayaasha ku jira waxay leeyihiin tiro atomik ka bilaabanta s2d1 (Guruub 3) ilaa s2d10 (Guruub 12). Tusaale ahaan, Cr waa s1d5 (ma ahan s2d4); sidoo kale, birta Guruubka 11waxay noqonayaan s1d10 (ma ahan s2d9), taasi oo dhamaystireysa qolofka-d (d-subshell) ee Guruubka 11aad. Koroomiyaam. Koroomiyaam (ingiriis: Chromium) astaanta (Cr) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay labaatan-iyo-afar (24). Curiyaha Koroomiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 6aad ee Diwaanka Curiye. Curiyahan waa adke la kala jabin karo oo leh midab cagaar iftiimaya taas oo leh bar dhalaalin aad u sareeysa. Fanadhiyaam. Fanadhiyaam (ingiriis: Vanadium) astaanta (V) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay labaatan-iyo-sadex (23). Curiyaha Fanadhiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 5aad ee Diwaanka Curiye. Siiborgiyaam. Siiborgiyaam (ingiriis: Seaborgium) astaanta (Sg) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boql-iyo-lix (106). Curiyaha Siiborgiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 6aad ee Diwaanka Curiye. Sidoo kale, waxay ka tirsan tahay guruubka loo yaqaan d-block. Curiyahan Siiborgiyaam oo leh hal isotope oo daga 271Sg ayaa wakhtiga noloshiisu tahay 3.8 daqiiqo oo kali ah. Sidoo kale, wakhtiyo dhoweyd waxaa la helay isotope Siiborgiyaam aan dhamaystir 269Sg kaas oo xoogaa yar ka cimri dheer, 4.2 daqiiqo. Molybdenum. Molybdenum (ingiriis: Molybdenum) astaanta (Mo) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-labo (42). Curiyaha Molybdenum waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 6aad ee Diwaanka Curiye. Sidoo kale, waxay ka tirsan tahay guruubka loo yaqaan d-block. Curiyahan Molybdenum waxaa dadku aqoon u lahaayeen tan iyo qarniyo badan, laakiin sanadkii 1781kii ayaa curiye ahaan loo aqoonsaday. Molybdenumta lama helo ayadoo kaligeed ah, laakiin waxaa la arkaa ayadoo ah macdano ku ladhan Ogsajiin. Molybdenumta marka laga sifeeyo isku dhisyada ay ku jirto, waxaa soo baxa bir adag, leh midab cagaar-madoow xiga, waana curiyaha 6aad ee leh bar dhalaalinta ugu sareeysa. Tungsten. Tungsten (ingiriis: Tungsten) astaanta (W) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-afar (74). Curiyaha Tungsten waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 6aad ee Diwaanka Curiye. Sidoo kale, waxay ka tirsan tahay guruubka loo yaqaan d-block. Magaca curiyahan Tungsten wuu ka yimid ereyga tung sten ee luuqada Iswidhishka taas oo macnaheedu yahay "dhagax culus". Tungsten lama helo ayadoo kali ah ee mar walba waxay ka mid tahay isku dhisyo kala duwan, waxaanay leedahay midab cagaar-madoow ah iyo bar dhalaalin (melting point) aad u sareeya. Raadhiyaam. Raadhiyaam (ingiriis: Radium) astaanta (Ra) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-sideed (88). Curiyaha Raadhiyaam waa bir ka tirsan Birta Alkalineta Dhulka ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye. Raadhiyaamta saafiga ah waxay leedahay midab cad, laakiin waxay inta badan la falgalshaa Ogsajiin taas oo u yeesha midab madoow ah. Dhamaan isotopeyada Raadhiyaam waa radioactive leh cimri dhan 1610 sano. Isotopeka kali ah ee leh elektaroono dagan waa raadhiyaam-226. Curiyaha Raadhiyaam waxaa helay labo saynisyahan Marie Curie iyo Pierre Curie sanadkii 1898. Itriyaam. Itriyaam (ingiriis: Yttrium) astaanta (Y) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sodon-iyo-sagaal (39). Curiyaha Itriyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 3aad ee Diwaanka Curiye. Itriyaamta saafiga ah waxay leedahay midab cagaar-madoow xiga oo iftiimaya. Curiyaha Itriyaamta lama helo ayadoo kali ah, inta badan isku dhisyo macdan oo kala duwan ayay ku jirtaa, halka isotope ee dagan waa 89Y. Curiyahan Itriyaam waxaa laga helay tuulad Yttrerby ee dalka Iswidhan sanadkii 1787, waxaa helay saynisyahan Carl Axel Arrhenius kaas oo ugu magac daray tuuladii uu ka helay. Isticmaalka ugu caansan ee curiyaha Itriyaam waa isku dhiska "Phosphors" oo laga sameeyo dhalooyinka muuqaalka ee vidoe-ga. Sirkooniyaam. Sirkooniyaam (ingiriis: Zirconium) astaanta (Zr) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan (40). Curiyaha Sirkooniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 4aad ee Diwaanka Curiye. Magaca Sirkooniyaam waxaa laga keenay macdanta "Zircon", oo ah isha ugu muhiimsan ee Sirkooniyaamta, taas oo micnaheedu yahay "dahab-la-mood". Rutherfordium. Rutherfordium (ingiriis: Rutherfordium) astaanta (Rf) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-iyo-afar (104). Curiyaha Rutherfordium waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 4aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 267. Curiyahan Rutherfordium lama yaqaano midabkeeda, lamana helo si dabiici ah laakiin laabka (laboratory) ayaa lagu sameeyaa ayadoo radioactive leh isotope aad u kacsan 267Rd. Curiyahan waxaa loogu magac daray fisigisyahan Ernest Rutherford, waxaanay ku jirtaa curiyayaasha lagu daro guutada d-block. Haafniyaam. Haafniyaam (ingiriis: Hafnium) astaanta (Hf) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-labo (72). Curiyaha Haafniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 4aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaankeedu yahay 178.49. Curiyahan Haafniyaam waxay leedahay midab madoow iftiimaya, iyo falgal kimiko oo u dhow Sirkooniyaamta. Inta badana waxaa la helaa ayadoo ku jirta macdanta Sirkooniyaamta. Curiyahan waxaa loogu magac daray caasimada dalka Denmark ee Copenhagen oo luuqada Latinka lagu dhaho Hafnia. Maadaama haafniyaamtu tahay gudbiye dabka iyo korontada waxaa laga sameeyaa xadhkaha korontada iyo sheeyo kale oo korontada la xidhiidha. Tantalum. Tantalum (ingiriis: Tantalum) astaanta (Ta) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-sadex (73). Curiyaha Tantalum waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 4aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 180.94788. Curiyaha Tantalum waxaa markii hore loo yaqaanay Tantalium, magacaas oo laga soo xigtan sheekooyin hore ee Giriiga, Tantalus. Birtani waa mid aad ugu yar dhulka, leh midab buluug cagaar ku dhex jiro, taas oo adkeysi fiican u leh daxaleysiga. Birta Tantalum inta badan waxaa laga sameeyaa qalabka laabka (laboratory) lagu isticmaalo, in lagu dahaaro biraha kale ee jaandiga, iyo sheeyada elektarooniga sida Taleefanka Gacanta, Dvdga, Koombuyuutarka, ciyaaraha videoga iyo wixii la mid ah. Niyobiyaam. Niyobiyaam (ingiriis: Niobium) astaanta (Nb) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-kow (41). Curiyaha Tantalum waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 5aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 92.906788. Curiyaha Niyobiyaam waxaa markii hore lahaa astaan (Cb), waana bir leh midab cagaaran, jilicsan, oo ka mid ah biraha guruubka d-block. Curiyaha Niyobiyaam wuxuu leeyahay hal falgal aad ugu dhow birta Tantalum ee isku safka yihiin. Dubniyaam. Dubniyaam (ingiriis: Dubnium) astaanta (Db) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-iyo-shan (105). Curiyaha Dubniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 5aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 268. Curiyaha Niyobiyaam waxaa loogu magac daray magaalad Dubna ee ku taala dalka Ruushka, meeshaas oo markii ugu horeeysa laga helay. Birtan waa mid aad culus oo ka mid ah biraha guruubka d-block. Reheniyaam. Reheniyaam (ingiriis: Rhenium) astaanta (Re) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-shan (75). Curiyaha Reheniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 7aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 186.207. Curiyaha Reheniyaam waa bir aad u culus, midabka naxaasta oo cad, kuna jirta khaanada sadexaad ee guruubka 7aad ee diwaanka curiyahaha iyo biraha guruubka d-block. Curiyaha Reheniyaam aad ayuu ugu yaryahay oogada dhulka taas oo lagu sheego in 1 ka mid ah milyan (1/1,000,000) sameeyska dhulka. Sidoo kale, curiyahan Reheniyaam midka sadexaad ee ugu sareeya barta heerkulka dhalaalinta iyo kan ugu sareeya barta kululeynta dhamaan curiyayaasha oo dhan. Curiyaha Reheniyaam waxaa la helay sanadkii 1925 ayadoo loogu magac daray webiga Rhino ee qaarada Yurub. Marka Reheniyaamta lagu daro curiyeha Nikel si loo sameeyo jaandi 6% Reheniyaam ah, waxaa laga sameeyaa mashiinka diyaaradaha dheereeya. Sidoo kale, Reheniyaamtu waxay ka mid tahay macdanta ugu qaalisan dunida, taas oo hal Kiilogaraam lagu iibiyo US$4,575. Teknetiyaam. Teknetiyaam (ingiriis: Technetium) astaanta (Tc) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-sadex (43). Curiyaha Teknetiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 7aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 98. Curiyaha Teknetiyaam waa bir aad u culus, midabka naxaasta oo cad, kuna jirta khaanada afaraad ee guruubka 7aad ee diwaanka curiyahaha iyo biraha guruubka d-block. Curiyaha Teknetiyaam waa kan ugu hooseeya tirada atom ee dhamaan curiyayaasha, taas oo inta badan la helo ayadoo radioactive isotopekiisu kacsan yahay. Bohriyaam. Bohriyaam (ingiriis: Bohrium) astaanta (Bh) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-iyo-todoba (107). Curiyaha Bohriyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska guruubka 7aad ee Diwaanka Curiye, taas oo miisaanka atomkeedu yahay 270. Curiyaha Bohriyaam waxaa loogu magac daray saynisyahanka reer Denmark ee Niels Bohr, waana curiye lagu sameeyo laabka (laboratory) oon laga helin dhulka ayadoo dabiici ah. Bohriyaamtu waa radioactive hab-dhismeedkeedu daganayn, halka isotope ee dagan waa 270Bh taas oo noolaan karta cimri dhan 61 ilbiriqsi. Curiyaha Bohriyaam waxay ka mid tahay bir guruubka 7aad ee diwaanka curiyahaha iyo biraha guruubka d-block. Lacag. Beeso () waa shey ka samaysan bir, shilinka, iyo warqad leh astaamo iyo calaamado kala duwan taas oo dadku isla garteen in wax lagu kala iibsado. Beesadu waa shey miisaan yar oo lagu qiimeeyo qadarka alaab, badeecad, guri, dhul iyo waxyaabo kale leeyihiin. Hadaba dunida maanta waxaa jira tiro badan oo lacag ah, wadan kasta wuxuu leeyahay beeso u gaar ah, taasi oo qiimaheedu kala sareeyo isla markaana ka sameeysan shilimaan iyo warqado. Guud ahaan beesadu waa labo nooc: mid shilin ah iyo mid warqad ka sameeysan. Shilimaantu waa qadarka ugu qiimaha hooseeya lacagta wadan leeyahay, inta badana waxa ka soo bilaabmaan hal senti, shan senti, toban senti, konton senti iyo boqol senti. Boqolka senti wixii ka sareeya waxaa la isticmaalaa warqad taas oo ka bilaabanta kow ilaa malaayiin. Laakiin inta badan, lacagta dunida waxaa ugu sareeysa warqad shan kun ah. Taariikhda Beesada. Inkasto aanan la hubin, waxaa la sheegaa in sheeyo u eeg shilinka la isticmaali jirey 100,000 sano ka hor. Laakiin waxaa la hubaa in lacagtii ugu horeeysay ay sameeyeen ganacsatadii hore ee beeraleyda ahayd ee ilbaxnimodii Mesobotaamiya (Mesopotamia) wakhti hada laga joogo 3,000 sano Ciise hortiis. Sidoo kale, lacagta bocoolsha (shell money) wakhtiyo hore ayaa laga isticmaali jirey qaarad Afrika, Aasiya, Ameerika iyo Ustareeliya. Shilinka shaanbadeysan ee astaamaha iyo calaamadaha leh, kaas oo ka samaysan dahab iyo naxaas, waxaa la alifey intii u dhaxaysay 650 ilaa 600 ciise hortiis. Sharaxaad. Lacag waxee noqon kartaa ayada oo xaanshi ah ama shilin ah, waxaana loogu talagalay, kala ganacsiga ama wax kala iibsashada. lacagta waa shay oo maalin walba la isticmaalo. Shilin. Shilin () waa jaandi wareegsan kaas oo ka samaysan bir, dahab, iyo naxaas leh astaamo iyo calaamado kala duwan taas oo dadku isla garteen in wax lagu kala iibsado. Shilinka lacagtu waa shey miisaan yar oo lagu qiimeeyo qadarka alaab, badeecad, guri, dhul iyo waxyaabo kale leeyihiin. Hadaba dunida maanta waxaa jira tiro badan oo lacag ah, wadan kasta wuxuu leeyahay lacag u gaar ah, taasi oo qiimaheedu kala sareeyo isla markaana ka sameeysan shilimaan iyo warqado. Guud ahaan lacagtu waa labo nooc: mid shilin ah iyo mid warqad ka sameeysan. Shilimaantu waa qadarka ugu qiimaha hooseeya lacagta wadan leeyahay, inta badana waxa ka soo bilaabmaan hal senti, shan senti, toban senti, konton senti iyo boqol senti. Boqolka senti wixii ka sareeya waxaa la isticmaalaa warqad taas oo ka bilaabanta kow ilaa malaayiin. Laakiin inta badan, lacagta dunida waxaa ugu sareeysa warqad shan kun ah. Taariikhda Shilinka. Inkasto aanan la hubin, waxaa la sheegaa in sheeyo u eeg shilinka la isticmaali jirey 100,000 sano ka hor. Laakiin waxaa la hubaa in lacagtii ugu horeeysay ay sameeyeen ganacsatadii hore ee beeraleyda ahayd ee ilbaxnimodii Mesobotaamiya (Mesopotamia) wakhti hada laga joogo 3,000 sano Ciise hortiis. Sidoo kale, lacagta bocoolsha (shell money) wakhtiyo hore ayaa laga isticmaali jirey qaarad Afrika, Aasiya, Ameerika iyo Ustareeliya. Shilinka shaanbadeysan ee astaamaha iyo calaamadaha leh, kaas oo ka samaysan dahab iyo naxaas, waxaa la alifey intii u dhaxaysay 650 ilaa 600 ciise hortiis. Qeybaha. Shilinku waa lacag dadku isticmaali jireen tan iyo wakhti hada laga joogo 10,000 sano ka hor. Ilbaxnimo iyo deegaan kasta waxay lahaayeen qadar shilimaan oo wax lagu kala iibsado. Shilimaantii ugu horeeyay waxaa laga samayn jirey lafaha geesaha xoolaha iyo qolofka bocolsha badaha, laakiin wakhti ka dib waxaa bilaabmey shilimaanta laga sameeyo birta, dahabka, naxaasta iyo noocyo kala duwan oo jaandiga ah. Qiimaha iyo tayada shilinku waxay ku xidhan tahay hadba sheyga uu ka sameeysan yahay. Shilimaanta laga sameeyo dahabka ayaa ugu qaalisan dhamaan noocyada shilimaanta. Dunida maanta waxaa la isticmaalaa shilimaan kala duwan, tayada iyo qiimahoodu kala sareeyaan, kuwaas oo qadarka ugu hooseeya ka soo bilaabmo hal senti, shan senti, toban senti, konton senti iyo boqol senti. Boqolka senti wixii ka sareeya waxaa la isticmaalaa lacag warqad ah. Jaandi. Jaandi (ingiriis: Alloy) waa bir jilicsan oo ka samaysan iskujir milan hal, labo ama sadex curiye. Inta ugu badan jaandiga waxaa laga sameeyaa biraha naxaasta, aayronta, dahabka, koberta, nikelka iyo kuwo kale oo badan oo la isku dhex daray. Jaandigu waa bir jilicsan la qaloocin karo taas oo aad ugu fiican gudbinta kulka iyo korontoda. Noocyada ugu caansan ee jaandiga waxaa la mid ah isku dhisyada solder, brass, pewter, phosphor Kober. Kober (Ingiriis: Copper) calaamad (Cu) waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labaatan-iyo-sagaal (29). Koberta saafiga ah waa jileec midabkeeduna waa oranji, waxaanay aad ugu fiican tahay gudbinta korontoda iyo kulka taaso oo loo isticmaalo dhismayaasha iyo warshadaha. Kobertu waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 11aad ee Diwaanka Curiye. Sidoo kale birtani waxay ka mid tahay guruubka d-block ayadoo leh miisaan atom 63.546. Birta Koberta iyo jaandiga ay ka midka tahay waxaa aadamuhu soo isticmaalayeen wakhti aad u dheer, waxaa la sheegaa in wakhtigii "boqortooyadii Roomaanka" loo isticmaali jirey naxaasta qurxin iyo in lagu dhahaadho sheeyo kale. Dhinaca kale, Kobertu waa macdan muhiim u ah nooleha ayadoo qeyb ka geeysata Hab Neefsiga noolaha. Sidoo kale, koberta oo ku dhafan curiyekale ayaa laga helaa beerka, sambabada iyo lafaha bani Ademka. Isku dhiska curiyehan waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo sunta bakteriyada, sunta Xasharaadka xamagta alwaaxyada. Guruubka 8. G 7aad G 9aad Guruubka 8aad waa qeybta 8aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Aayron (Fe), Rutheniyaam (Ru), Osmiyaam (Os) iyo Hasiyaam (Hs). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals. Curiyayaashan oo mararka qaar ah dareere, ayaa markey adkeha yihiin leh midab madoow ah. Guruubka 9. G 8aad G 10aad Guruubka 9aad waa qeybta 9aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Kobalti (Co), Roodhiyaam (Rh), Iridiyaam (Ir) iyo Meitneriyaam (Mt). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals. Curiyayaashan markey adkeha yihiin leh midab madoow ah, ayaa dhamaantood ah radioactive kuwaas oo leh cimri nololeed aad u gaaban. Guruubka 10. G 9aad G 11aad Guruubka 10aad waa qeybta 10aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Nikel (Ni), Baladiyaam (Pd), Balatiniyaam (Pt) iyo Darmstadtiyaam (Ds). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals ee guruubka d-block. Curiyayaashan markey adkeha yihiin leh midab madoow ah, ayaa dhamaantood ah radioactive kuwaas oo leh cimri nololeed aad u gaaban. Curiyayaasha guruubkan intooda badan lama helo si dabiici ah ee laabka (laboratory) ayaa lagu diyaariyaa. Guruubka 11. G 10aad G 12aad Guruubka 11aad waa qeybta 11aad ee safafka Diwaanka Curiye. Si la mid ah qeybaha kale ee d-block, guruubkan wuxuu ka kooban yahay 4 curiye kuwaas oo kala ah: Kober (Cu), Naxaas (Ag), Dahabka (Au) iyo Roentgeniyaam (Rg). Dhamaantood waxay ka tirsan yihiin Transitional Metals ee guruubka d-block. Curiyayaashan markey adkeha yihiin leh midab cadaan-huruud xiga oo iftiimaya, ayaa dhamaantood loo isticmaali jiray ilaa hadan loo isticmaala in laga sameeyo jaandiga, shilinka, kul-gudbiye, xadhkaha korontada, waxyaabo la isku qurxiyo iyo qalab badan oo dadku isticmaalaan. Biraha ku jira guruubkan waxay ka mid yihiin macdanta ugu qaalisan dunida. Guruubka Boron. G 12aad G 14aad Guruubka 13aad ama Guruubka Booron waa guruub curiye kimiko ee qeybta 13aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Booron (B), Alumiiniyaam (Al), Gaaliyaam (Ga), Indiyaam (In), Thaliyaam (Tl) iyo Ununtriyaam (Uut). Booron oo hogaan u ah guruubkan ayaa ah Bir La Mood, curiyayaasha kale ee guruubkan waa biro daciif ah (poor metals). Dhinaca kale, Alumiiniyaamtu waxa laga helaa oogada dhulka, waaba tan sadexaad ee ugu badan samayska dhulka (8.3%). In badan oo curiyeha guruubkan waxay qeyb ka yihiin sameeyska nolosha dunida; Boorontu waxay ku jirtaa jidhka dadka iyo dhirta ooy muhiim u tahay. Guruubka Kaarboon. G 13aad G 15aad Guruubka 14aad ama Guruubka Kaarboon waa guruub curiye kimiko ee qeybta 14aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Kaarboon (C), Silikoon (Si), Jermaaniyaam (Ge), Tin (Sn), Lead (Pb) iyo Felerofiyaam (Fl). Biniktojiin. Biniktojiin (Pnictogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Nitrojiinta ama Guruubka 15aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 15aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Nitrojiin (N), Fosforos (F), Aarsenik (As), Antimony (Sb), Bismuth (Bi) iyo Ununbentiyaam (Uup). Pnictogen. Biniktojiin (Pnictogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Nitrojiinta ama Guruubka 15aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 15aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Nitrojiin (N), Fosforos (F), Aarsenik (As), Antimony (Sb), Bismuth (Bi) iyo Ununbentiyaam (Uup). Chalcogen. G 15aad G 17aad Jaalkojiin (Chalcogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Ogsajiinta ama Guruubka 16aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 16aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Ogsajiin (O), Salfar (S), Seleniyaam (Se), Teluriyaam (Te), Boloniyaam (Po) iyo Lifermoriyaam (Lv). Inta badan Ogsajiinta waa laga reebaa guruubkan Jaalkojeenka, sababtoo ah waxay leedahay astaamo iyo calaamado ka duwan inta kale ee guruunkan. Salfartu waa curiye dadku aqoon u lahaayeen tan iyo qarniyo hore. Laakiin curiyeyaasha Seleniyaamta, Boloniyaamta, iyo Teluriyaamta waxaa la helay qarnigii 19aad, halka Lifermoriyaamta la helay sanadkii 2000. Curiyaha ku jira guruubkan 16aad kuwooda fudud sun ma ahan, laakiin kuwa miisaanka culus waa sun waxyeelayn karta noolaha. Dhinaca kale, curiyaha Boloniyaam waa midka kali ah ee radioactive ka ah guruubkan. Jaalkojiin. G 15aad G 17aad Jaalkojiin (Chalcogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Ogsajiinta ama Guruubka 16aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 16aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Ogsajiin (O), Salfar (S), Seleniyaam (Se), Teluriyaam (Te), Boloniyaam (Po) iyo Lifermoriyaam (Lv). Inta badan Ogsajiinta waa laga reebaa guruubkan Jaalkojeenka, sababtoo ah waxay leedahay astaamo iyo calaamado ka duwan inta kale ee guruunkan. Salfartu waa curiye dadku aqoon u lahaayeen tan iyo qarniyo hore. Laakiin curiyeyaasha Seleniyaamta, Boloniyaamta, iyo Teluriyaamta waxaa la helay qarnigii 19aad, halka Lifermoriyaamta la helay sanadkii 2000. Curiyaha ku jira guruubkan 16aad kuwooda fudud sun ma ahan, laakiin kuwa miisaanka culus waa sun waxyeelayn karta noolaha. Dhinaca kale, curiyaha Boloniyaam waa midka kali ah ee radioactive ka ah guruubkan. Heerka 6 ee curiye. Heerka 6aad ee Diwaanka Curiye waa laynka 6aad ee jadwalka Diwaanka Curiye. Safkan 6aad waxaa ku jira 32 curiye taas oo ku bilaabanta Kaasiyaam (Cs) kuna dhamaata Raadhoon (Rd). Heerka 7 ee curiye. Heerka 7aad ee Diwaanka Curiye waa laynka 7aad ee jadwalka Diwaanka Curiye. Safkan 7aad waxaa ku jira 32 curiye taas oo ku bilaabanta Faransiyaam (Fr) kuna dhamaata Ununtriyaam (Uut). Bir la Mood. Bir la Mood (ingiriis: Metaloid) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo u dhexeeya birta iyo bir ma aheha, taas ooy aad u adag tahay in la kala saaro ineey bir tahay iyo ineey bir ma ahe tahay. In kastoo barashada Kimisteriga ay ku jirto Bir la moodku, ma jiraan nimaad u gaar ah oo lagu qeexi karo curiyeyaashan. Lixda curiye ee loo aqoonsadey bir la moodka waa: Booron (B),Silikoon (Si), Jermaaniyaam (Ge), Aarsenik (As), Antimony (Sb), iyo Teluriyaam (Te). Kaarboon (C),Alumiiniyaam (Al), Seleniyaam (Se), Boloniyaam (Po) iyo Astantiin (At). Sida caadiga ah, curiyeha Bir la Moodka ahi wuxuu leeyahay muuqaalka birta oo kale, laakiin waa adke si fudud loo kala jabin karo, halka birta aanan sahal lagu kala jabin karin. Waxaa intaas dheer, curiyaha bir la moodka waa mid kulka iyo korontada si daciif ah u gudbiya ama aanan gudbinin gebi ahaanba. Si kastaba ha ahaatee, curiyeyaashan waxaa laga samayn karaa isku dhisyo tayo fiican oo jaandi ah, quruurado ama dhalooyin, olol difaace, iyo badh-gudbiye dabka iyo korontada. Neefta. Haku khaldin hawada Neefta. Neef (ingiriis: Asthma) waa cudur ku dhaca dhuunta hawo -mareenka, sambabada iyo xubnaha laga hawadu ay marto, qofkana waxaa ku adkaata inuu si caadi ah u neefsado. isu urura, taasina wexey sababtaa in dhuuntii hawadu ay maraysey ay yaraato. Isotope. Isotope waa atomyo ka tirsan hal curiye kuwaas oo leh tiro borotoono isku mid ah, laakiin tirada nuyihiin. In ka badan 66 ka mid ah 96ka curiye si dabiici ah loo helo, waxay leeyihiin in ka badan hal isotope dagan. Tusaale ahaan, curiyaha Kaarboon wuxuu leeyahay 3 isotope oo kala duwan. Hadaba tirada borotoono ee Kaarboontu waa isku mid, dhamaantood waa 6, laakiin waxay kala leeyihiin 6, 7, iyo 8 nuyuutroon. Maadaama tirada cufka ee kaarboon tahay 12, 13 iyo 14 gebi ahaan waxaa inoo soo bixi sadex isotope oo kala ah kaarbon-12 oo loo qoro 12C, kaarboon-13 13C, iyo kaarboon-14 14C. Kaarboonta ku jirta nolosha maalin kasta waa iskujir 12C, 13C, iyo 14C. Guud ahaan, curiyeyaasha inta u badan waxay leeyihiin isotopeyo radioactive ah, kuwaas oo in badani loo helo si dabiici ah, kuwo kalena lagu diyaariyo laabka (laboratory). Isotopeyada radioactive ah waa kuwo aan fadhiyin (unstable isotopes), laakiin haddii isotopeka atom aanu ahayn radioactive waxaa loo yaqaanaa "isotope degan" (stable isotope). Dhamaan isotopeyada degani waa kuwo dabiici ah. Atomka curiye isku mid ah kaas oo leh tiro nuyuutroono kala duwan waxaa lagu magacaabaa isotopeka curiye. F-block. F-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeha atomkiisa ama aayaniskiisu (ions) leeyihiin elektaroono hab wareeg f (f-orbital). Curiyayaashan waxaa sidoo kale loo yaqaanaa "curiyayaasha dhexe ee transitionka". P-block. P-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 6da guruub ee ugu dambeeya guruubyada jadwalkani, marka laga reebo Hiliyaamta oo ayadu ka mid ah s-block. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 12aa ilaa laga gaadho guruubka 18aad ee loo yaqaano Neefta Gobta (noble gases). P-block waxaa ku jira dhamaan Bir Ma Ahe, birta daciifka ah iyo half-birta oo dhan. Transitional Metal. Guruubka d-block tirada atomka curiyuhu waxay u dhaxeysaa 1 ilaa 10 elektaroono "d" ah. Guruub. Marka laga waramayo jadwalka miiska Diwaanka Curiye Guruubku waa guuto curiye isku astaan, dhaqan iyo calaamad ah kuwaas oo ku jira hal saf oo khaanadaha Diwaanka Curiye. Shaxda jadwalka Diwaanka Curiye, oo uu sameeyay saynisyahan Ruush ah Dmitri Mendeleev, waxay ka kooban yihiin 18 Guruub kuwaas oo ey ku dhex jiraan dhamaan 118 Curiye. Inkastoo guruubyadu ku magacaaban yihiin tirada guruubka oo u dhexaysa 1 ilaa 18 qaarkood waxay leeyihiin magacyo u gaar ah, kuwaas waxaa ka mid ah Guruubka 15aad oo lagu magacaabo Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad oo ah Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Waxayna kala yihiin: Guruubka 1aad (Birta Alkali), Guruubka 2aad (Birta Alkalineta Dhulka), Guruubka 3aad, Guruubka 4aad, Guruubka 5aad, Guruubka 6aad, Guruubka 7aad, Guruubka 8aad, Guruubka 9aad, Guruubka 10aad, Guruubka 11aad, Guruubka 12aad, Guruubka 13aad, Guruubka 14aad, Guruubka 15aad sidoo kale loo yaqaano Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Tirada curiye ee ku jirta khaanadaha guruubku way kala duwan yihiin. Qaarkood waxaa ku jira 8 curiye, kuwo kale wax ku dhex jira 6 curiye, halka guruubyada qaar ay ku dhex jiraan 4 curiye oo kali ah. Heerka. Qaabdhismeedka shaxda miiska lagu ururiyey curiyeyaasha ee loo yaqaano Diwaanka Curiye wuxuu leeyahay safaf khaanado u kala socdo kor iyo hoos (guruub), midig iyo bidix (heerka). Heerku (period) waa safafka khaanadaha ee ka bilaabma midig ilaa bidix ee miiska jadwalka curiyayaasha, kuwaas oo ah todoba saf (7) oo qeybta sare ka kooban tahay iyo labo saf oo ka hooseeya. Curiyayaasha ku jira saf heerka isku midka ah waxay leeyihiin cuf atomik, awood aayano (ions), iyo is-heysad elektaroono isku mid ah. Ka soo biloow midig ilaa bidix tirada gacan-atomik hoos ayay u dhacdaa. Tani waxaa keentay isku xigida borotoonada iyo elektaroonada curiye ayaa aad ugu sii dhowaanaya bu'da atomka. Si ka duwan guruubyada, Heerarka shaxda miiska diwaanka curiye ma lahan magacyo u gaar ah, laakiin waxaa lagu kala soocaa tiro kuwaas oo kala ah: heerka 1aad, heerka 2aad, heerka 3aad, heerka 4aad, heerka 5aad, heerka 6aad, iyo heerka 7aad. Intaas waxaa soo raaca labo saf oo ka hooseeya kuwaas oo kala ah Lanthanides iyo Actinides. Kaadmiyaam. Kaadmiyaam (ingiriis: Cadmium) astaanta (Cd) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-sideed (48). Curiyaha Kaadmiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 12aad ee Diwaanka Curiye. Curiyahan Kaadmiyaam waa bir jilicsan, oo leh midab buluug-cadaan xiga isla markaana leh astaamo dhaqan aad ugu dhow biraha kale eey isku guruubka yihiin ee Sinki iyo Meerkuri. Curiyaha waxaa helay labo saynisyahan oo Jarmal ah Stromeyer and Hermann sanadkii 1817. Kaadmiyaamta waxaa laga helaa oogada dhulka ayadoo ku ladhan isku dhisyo Sinki ah. Waxaana ilaa wakhti hore loo isticmaali jirey in lagu dahaaro jaandiga si eey uga difaacdo daxaleeysiga. Kobernishiyaam. Kobernishiyaam (ingiriis: Copernicium) astaanta (Cn) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-toban-iyo-labo (112). Curiyaha Kobernishiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 12aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Kobernishiyaam waa bir radioactive ah oo lagu samayn karo laabka (laboratory) oo kali ah. Taas macnaheedu waa si dabiici ah looma heli karo curiyahan. Sidoo kale, isotopeka kali ah ee dagan waa Kobernishiyaam-285 (285Cd) taasi oo leh cimri aad u yar, 29 ilbiriqsi. Curiyahan waxaa markii ugu horeeysay la sameeyay sanadkii 1996dii xarun cilmi-baadhis oo ku taala dalka Jarmalka, waxayna ugu magac dareen xidigisyahan Nicolaus Copernicus. Balatiniyaam. Balatiniyaam (ingiriis: Platinum) astaanta (Pt) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-sideed (78). Curiyaha Balatiniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 10aad iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Balatiniyaam waa bir aad u culus, leh midab cagaar-cadaan xiga, taasi oo leh lix isotope oo laga helo oogada dhulka si dabiici ah. Waxay ka mid tahay curiyayaasha ugu yar ee laga qodo dhulka, waana tan ugu falgal hooseysa dhammaan 118 Curiye. 80% Balatiniyaamta waxaa laga soo saaraa dalka Koonfur Afrika ayadoo ka mid ah isku dhisyo macdanta Kober iyo Nikel. Baladiyaamta, Balatiniyaamta, Roodhiyaamta, Iridiyaamta, Rutheniyaamta iyo Osmiyaamta waxay ka mid yihiin guuto loo yaqaano guruubka Birta Balatiniyaam ama (Platinum Group Metals) oo loo soo gaabiyo (PGMs). Curiyayaasha guruubkan waxay leeyihiin astaamo iyo hab dhaqan isku dhow, laakiin Baladiyaamtu waa mida ugu hooseysa barta dhalaalinta (melting point) ee curiye. Baladiyaam. Baladiyaam (ingiriis: Palladium) astaanta (Pd) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-lix (46). Curiyaha Baladiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 10aad iyo heerka 5aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Baladiyaam waa bir leh midabka naxaasta oo cadaan xiga, taasi oo u helay saynisyahan William Hyde Wollaston sanadkii 1803dii asagoo ugu magac daray sheekooyinkii hore ee Giriiga "Pallad". Baladiyaamta, Balatiniyaamta, Roodhiyaamta, Iridiyaamta, Rutheniyaamta iyo Osmiyaamta waxay ka mid yihiin guuto loo yaqaano guruubka Birta Balatiniyaam ama (Platinum Group Metals) oo loo soo gaabiyo (PGMs). Curiyayaasha guruubkan waxay leeyihiin astaamo iyo hab dhaqan isku dhow, laakiin Baladiyaamtu waa mida ugu hooseysa barta dhalaalinta (melting point) ee curiye. Isku dhisyada laga sameeyo curiyahan Baladiyaam waxaa loo isticmaalaa in laga sameeyo sheeyo ku jira mashiinka gaadiidka, samayska elektarooniga, qeybo ka mid ah daawooyinka, qalabka dhakhtarka ilkaha iyo waxyaabo kale. Rutheniyaam. Rutheniyaam (ingiriis: Ruthenium) astaanta (Ru) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay afartan-iyo-afar (44). Curiyaha Rutheniyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 8aad iyo heerka 5aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Rutheniyaam waa bir ka tirsan guruubka Balatiniyaam, kuwaas oo leh astaamo dhaqan falgal aad u hooseeya. Curiyaha Rutheniyaam waxaa helay saynisyahan Jarmal ah Karl Ernst Claus sanadkii 1844, kaasi oo ugu magac daray "Ruthenia". Osmiyaam. Osmiyaam (ingiriis: Osmium) astaanta (Os) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-lix (76). Curiyaha Osmiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 8aad iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Osmiyaam waa bir adag, lakala jabin karo, leh midab buluug cadaan xiga, oo ka tirsan guruubka Balatiniyaam, kuwaas oo leh astaamo dhaqan falgal aad u hooseeya. Curiyaha Osmiyaam waa curiyaha ugu miisaanka culus dhamaan curiyayaasha sida dabiiciga ah looga helo oogada dhulka. Waxaana loo isticmaalaa in laga dahaadho jaandiga biraha Balatiniyaam, Iridiyaam iyo xubnaha kale ee "guruubka balatiniyaam". Hasiyaam. Hasiyaam (ingiriis: Hassium) astaanta (Hs) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-toban-iyo-sideed (108). Curiyaha Hasiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 8aad iyo heerka 7aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Hasiyaam waa bir adag, leh midabka naxaasta oo cadaan xiga, oo ka tirsan guruubka Balatiniyaam, kuwaas oo leh astaamo dhaqan falgal aad u hooseeya. Curiyaha Hasiyaam waxaa loogu magac daray saynisyahan Jarmal ah Hesse. Waana curiye lagu samayn karo laabka (laboratory) - taas macnaheedu waa lama helo curiyahan si dabiici ah. Curiyahan Hasiyaam waa radioactive leh 3 isotope, kan ugu dagani waa 269Hs, taasi oo leh cimri aad u gaaban 9.7 ilbiriqsi. Laakiin isotopeka labaad oon la hubin daganaanshihiisa 277Hs, ayaa leh cimri ka dheer kan hore taasi oo dhan 11 daqiiqad. Iridiyaam. Iridiyaam (ingiriis: Iridium) astaanta (Ir) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay todobaatan-iyo-todoba (77). Curiyaha Iridiyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 9aad iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Iridiyaam waa bir adag, la kala jabin karo, leh midabka naxaasta oo cadaan xiga, oo ka tirsan guruubka Balatiniyaam, kuwaas oo leh astaamo dhaqan falgal aad u hooseeya. Curiyaha Iridiyaam waa mida labaad ee ugu culayska badan dhamaan curiyayaasha, tan ugu culus waa Osmiyaam. Sidoo kale, waa birta ugu adkeysiga badan daxalka, xataa marka heerkulku gaadho 2000 °C. Curiyahan Iridiyaam waxaa helay saynisyahan Smithson Tennant sanadkii 1803 isla markaana ugu magac daray sanamka "Iris" eey caabudi jireen qeybo ka mid ah Giriigu. Macdanta ay ku jirto Iridiyaamta waxaa laga helaa oogada dhulka ayadoo labo isotope oo dagan leh, kuwaas oo kala ah 191Ir iyo 193Ir. Meitneriyaam. Meitneriyaam (ingiriis: Meitnerium) astaanta (Mt) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay boqol-iyo-sagaal (109). Curiyaha Meitneriyaam waa bir ka tirsan Transitional Metalska ee guruubka 9aad iyo heerka 7aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka d-block. Curiyahan Meitneriyaam lama helo ayadoo dabiici ah, laakiin laabka (laboratory) ayaa lagu diyaarin karaa. Curiyahan Meitneriyaam waxay leedahay hal isotope oo dagan 278Mt taasi oo noolaan karta wakhti dhan 7.6 ilbiriqsi. Sanadkii 1982kii ayaa markii ugu horeeysay lagu sameeyay xarunta cilmi-baarista ee The GSI Helmholtz Centre for Heavy Ion Research ee ku taala Darmstadt, dalka Jarmalka. Antimony. Antimony (ingiriis: Antimony) astaanta (Sb) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Lead. Lead (ingiriis: Lead) astaanta (Pb) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-labo (82). Curiyaha Lead waa bir daciif ah ka tirsan guruubka 14aad iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka p-block. Curiyahan Lead waxay ka tirsan tahay guruubka kaarboonta, waana bir daciif ah oo leh midab buluug-cadaan xiga taas oo si dhakhso badan ula falgalsha dhamaan curiyayaasha hawada ah. Bismuth. Bismuth (ingiriis: Bismuth) astaanta (Bi) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-sadex (83). Curiyaha Bismuth waa bir daciif ah ka tirsan guruubka 15aad ee Biniktojiin iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka p-block. Curiyahan Bismuth waxay ka tirsan tahay guruubka birta daciifka ah, taasi oo leh midab buluug-cadaan xiga. Ununoktiyaam. Ununoktiyaam (ingiriis: Ununoctium) astaantiisa (Uuo) waa curiyeha ugu dambeeya 118 Curiye kaasi oo leh tiro atom boqol-toban-iyo-sideed (118). Raadhoon. Raadhoon (ingiriis: Radon) astaanta (Rn) waa curiye kimiko oo tirada atomkiisu tahay sideetan-iyo-lix (86). Curiyaha Raadhoon waa neef ka tirsan guruubka 18aad ee Neefta Gobta (Noble Gas) iyo heerka 6aad ee Diwaanka Curiye iyo guruubka p-block. Xidigisyahan. Xidigisyahan (astronomer) waa qofka aqoonta u leh Cilmi Falaga. Seleniyaam. Seleniyaam (ingiriis: Selenium) astaanta (Se) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Ununbentiyaam. Ununbentiyaam (ingiriis: Ununbentium) astaanta (Uup) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Teluriyaam. Teluriyaam (ingiriis: Tellurium) astaanta (Te) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Boloniyaam. Boloniyaam (ingiriis: Polonium) astaanta (Po) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Lifermoriyaam. Lifermoriyaam (ingiriis: Livermorium) astaanta (Lv) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Lifermoriyaam oo tirada uu kaga jiro diwaanka curiye tahay 116 ayaa ah curiye aan wali la ikhtiraacin. Ununtriyaam. Ununtriyaam (ingiriis: Ununtrium) astaanta (Uut) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Darmstadtiyaam. Darmstadtiyaam (ingiriis: Darmstadtium) astaanta (Ds) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Roentgeniyaam. Roentgeniyaam (ingiriis: Roentgenium) astaanta (Rg) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Lanthanum. Lanthanum (ingiriis: Lanthanum) astaanta (La) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Aktiiniyaam. Aktiiniyaam (ingiriis: Actinium) astaanta (Ac) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Luteetiyaam. Luteetiyaam (ingiriis: Lutetium) astaanta (Lu) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. Lawreensiyaam. Lawreensiyaam (ingiriis: Lawrencium) astaanta (Lr) waa curiye ka mid ah 118 Curiye ee Diwaanka Curiye. International Standard Book Number. ISBN waxaa loo soo gaabiyay "International Standard Book Number" taasi oo micnaheedu tahay "Habka Tirada Buuga ee Caalamiga ah". Habkan waxaa lagu kala soocaa buugaagta. NASA. NASA (Ingiriis: "National Aeronautics and Space Administration") waa shirkad weyn oo ku takhasustay barashada, soo bandhiga iyo tegida hawada sare ee dhulka. NASA waxa laga leeyahay dalka Maraykanka. Dayaxa meere. Dayaxa Meere waa duni yar oo ka samaysan dhagaxaan, neef iyo isku dhisyo kale taasi oo ku wareegta meere. Tusaale ahaan, dayaxa meeraha dhulka. Waxaa jira 173 dayax oo ku meeraysta meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay, iyo sideed kale oo ku wareega dunida yaryar. Meereyaasha Waxaraxir iyo Dusaa ma lahan wax dayax ah, Dhulku wuxuu leeyahay hal dayax, meeraya afaraad Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Neefaha Waawayn waxay leeyihiin tiro badan oo dayaxyo ah, kuwaas oo qaarkood le'eg yihiin xajmiga dayaxa dhulka. Meeraha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Waxaa ku xiga meeraha Raage oo leh tirada labaad ee ugu badan dhamaan sideeda meere ee bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo ah 62 dayax. Dhinaca kale, meeraha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Meeraha Docay wuxuu leeyahay 14 dayax. Si kastaba ha ahaatee, duunyooyinka yar qaar ka mid ah waxay leeyihiin dayaxyo yaryar oo ku wareega ayaga. Dunida yar ee Ceres ma lahan wax dayax ah, laakiin dunida yar ee Bluto waxay 5 dayax oo wareega. Sidoo kale, dunida yar ee Haumea waxay leedahay 2 dayax, waxaa iyadna hal dayax leh dunida yar ee Eris. Waxaa la aaminsan yahay in dayaxyada qaar ay ka jirto nolol, sida dayaxa Titan ee Cirjeex iyo bisha Triton ee meeraha Docay, laakiin lama hubo ineey jirto midaasi. Dayaxa Dhulka. Dayaxa dhulku waa kan ugu weeyn dhamaan dayaxyada meereyaasha Bahda Qoraxdu Midaysay kaas oo la odhan karo wuxuu ka wayn yahay meereyaasha yaryar qaarkood. Cufis-jiidadka u dhexeeya dhulka iyo dayaxa ayaa keena mowjadaha badaha, taas mi la mid ah ayaa keentay isku-xidhnaanshaha labadooda. Dayaxa oo ku socda xawaare dhan 1.022 kilomitir ilbiriqsigiiba, ayaa waxay ku qaadataa 27 maalmood, 7 saacadood iyo 43 daqiiqo in uu hal mar ku wareego dhulka. Dhinaca kale, isku wareega dayaxu (circumference) waa 10, 921 km; cufkiisuna waa 2.1958 ×1010 km3 halka mugiisu yahay 7.3477 ×1022 kg. Maadaama dayaxa cirkiisu aad u khafiif yahay falaadhaha qoraxduna toos u soo taabtaan oogada dayaxa ayaa heerkulkiisu aad u sareeyaa ugu yaraan waa 100 Kalfin ugu badnaana wuxuu gaadhaa 390 K. Jidhka dayaxu wuxuu ka samaysan yahay iskudhisyo kala duwan kuwaas oo u badan curiyeyaasha kala ah: Argon, Hiliyaam, Sodhiyaam, Botashiyaam, Haydarojiin iyo "Raadon". Markii ugu horeeysay taariikhda bani-aadamka, sanadkii 1959kii ayaa Dayax Gacmeed Ruushku leeyahay tagay dayaxa. Ka dib, 1968dii ayaa qofkii ugu horeeyay cagaha saaray dayaxa kaas oo ka socday Dawladda Maraykanka. Sanadkii 2004 wixii ka dambeeyay ayaa wadanada Jabaan, Hindiya, Shiinaha iyo Yurub saldhigyo ka sameeysteen dayaxa. Inkasto dayaxu lahayn cir sare oo ka difaaca kulka qoraxda, cilmi baadhis la sameeyay waxay muujisay in dayaxu leeyahay biyo laga heli karo cidhifyada dayaxa iyo oogada sare dhexdeeda. Dayaxa Farraare. Meereha Farraare (Mars) wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Dayaxa Cirjeex. Meereha Cirjeex waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Dayaxa Raage. Meereha Raage waa kan labaad ee leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 62 dayax. Dayaxa Uraano. Meereha Uraano (Uranus) wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan bahda qoraxdu midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Dayaxa Docay. Meereha Docay (Neptune) wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 14 dayax. Bilaha Bluto. Dunida yar ee Bluto oo wakhtiyadii hore loo aqoonsanaa ineey tahay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay, balse sanadkii 2006da loo aqoonsaday ineey tahay duniyar; ayaa waxay leedahay 5 dayax oo ku wareega ayada. Dayaxa Farraare. Meereha Farraare wuxuu leeyahay labo dayax oo kala ah Fobos (Phobos) iyo Dheymos (Deimos). Dayaxa Cirjeex. Meereha Cirjeex (Jupiter) waa kan leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 67 dayax. Dayaxa raage. Meereha Raage waa kan labaad ee leh tirada ugu badan daxayada ee Bahda Qoraxdu Midaysay, wuxuuna leeyahay 62 dayax. Dayaxa Uraano. Dayaxyada Uraano (ingiriis: Uranus sattelites) Meereha Uraano wuxuu leeyahay tirada sadexaad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 27 dayax. Dayaxa docay. Dayaxyada Docay () Meereha Docay wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 14 dayax. Meereha Docay (Neptune) wuxuu leeyahay tirada afaraad ee ugu badan Bahda Qoraxdu Midaysay kuwaas oo dhan 14 dayax. Dayaxa bluto. Dunida yar ee Bluto oo wakhtiyadii hore loo aqoonsanaa ineey tahay meeraha 9aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay, balse sanadkii 2006da loo aqoonsaday ineey tahay duniyar; ayaa waxay leedahay 5 dayax oo ku wareega ayada. Meere Dhagaxley. Meere Dhagaxley (ingiriis: Terrestrial Planet) waa meereyaasha ka samaysan inta u badan dhagaxa, waxaana ka mid ah dhulka, waxayna kala yihiin: Waxaraxir, Dusaa, Dhulka iyo Farraare. Waxaraxir waa midka ugu muga iyo miisaanka yar isla markaana ugu jidhka yar dhamaan Bahda Qoraxdu Midaysay, halka dhulku yahay kan ugu wayn meerayaasha dhagaxleyda ah. Neefaha Waawayn. Neefaha Waawayn (ingiriis: Gaseous Planets) kuwani waa meereyasha inta ugu badan ka samaysan isku dhisyo neefo ah, sida caadiga ahna way ka wayn yihiin meerayaasha dhagaxleyda ah. Meereyaasha noocan ahi waa kuwo aad u waawayn, isla markaana leh tiro badan oo dayaxyo ah. Meerayaashan waa kuwo aad uga fog qoraxda waxayna xigaan cidhif Bahda Qoraxdu Midaysay, waxaana ka mid ah: Cirjeex, Raage, Uraano iyo Docay. Meeraha Cirjeex waa kan ugu wayn dhamaan meerayaasha bahda qoraxdu midaysay. Wareega Meere. Wareega Meere (;) sida la isku waafaqay, dhamaan meereyaashu waxay ku wareegaan xidig (qorax). Tusaale ahaan, meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay dhamaantood waxay ku wareegaan qoraxda, jiho la mid ah tan qoraxdu u ged-gedoonto (waa qaab la mid ah habka saacadu u wareegto "clockwise"). Ugu yaraan, hal meere, WASP-17b, oo aad inooga fog ayaa la arkey inuu u wareego jiho ka duwan tan xidigtiisu u gedoonto. Wakhtiga ay meere ku qaadato inuu dhamaystiro hal wareeg oo uu ku soo duurayo qoraxda waxaa loo yaqaanaa "sanad". Hadaba sanadada meerayaashu way kala duwan yihiin taasi oo ku xidhan kolba masaafada iyo fogaanta uu u jiro qoraxda. Meeraha ugu fog masaafada qoraxda ayaa ugu sanad dheer isla markaana ugu socod gaaban sababtoo ah aad ayuu uga dheer yahay cufisjiidadka qoraxdaasi. Gedgedoonka Meere. Meere kasta wuxuu ku gedgedoomaa (rotate) xariijin udub-dhexaadkiisa ah taasi oon la arki karin. Gedoonkaasi meere oo ka soo bilaabma bari ilaa galbeed ayaa waxay keentaa maalinta iyo habeenka, sababtoo ah iftiinka qoraxda ayaa kolba dhinac ka mid ah meerahaais u muuqda. Inta u badan meerayaasha Bahda Qoraxdu Midaysay waxay u soo gedoomaan hab waafaqsan wareega saacada, marka laga reebo meeraha Uraano oo asaga lagu wado in uu u gedoomo jiho lid ku ah wareega saacada. Gedgedoonka meerayaashu way kala duwan tahay, meeraha Dusaa waxay ku qaadataa dhowr saacadood inuu dhamaystiro gedoon xidhan, taasi oo ah habeen iyo maalinta Dusaa; halka meerayaasha waawayn ee neefta ah ay ku qaadato maalmo badan iney sameeyaan hal gedoon oo dhamaystiran. Astronomical unit. AU oo loo soo gaabiyay Astronomical Unit waa halbeega meereyaasha, xidigaha iyo dhamaan walxaha ku dhex jira koonka. Halbeega AU wuxuu u dhigmaa 149 597 870 700 mitir (qiyaastii 93 milyan mile) taasi oo ah dhererka masaafada dhulku u jiro qoraxda. Abu Dabi. Abu Dhabi (US, UK; ' Ku dhawaaqitaanka) waa magaalo-madaxda iyo caasimada labaad ee ugu dadka badan Imaaraatka Carabta. Caasimada Abu Dhabi waxay dhacdaa dhinaca gasiirado badan oo ka tirsan Gacanka Beershiya. Intaas waxaa Abu Dhabi waxaa ka buuxa caddaynta qadiimiga ah ee tilmaamaya midabtakoorka, sida Umm a-Nar-Dhaqameed, oo ku yaal meel ka baxsan Bilihii saddexaad ee BCE. Degsiimooyinka ayaa sidoo kale laga helay meel ka baxsan magaalada casriga ah ee Abu Dhabi laakiin waxay u dhowdahay magaalada casriga ah ee Al Ain. Waxaa jira caddayn ku saabsan dhaqamada oo ku wareegsan buurta Hafeet (Jebel Hafeet). Goobtani waa mid istiraatiiji ah sababtoo ah waa buundada labaad ee Imaaradka Carabta ee Imaaradka Carabta, sidaas awgeed waxay lahaan doontaa muuqaal weyn. Waxa kale oo ka mid ah qoyaan badan oo ka yimaada ilaha iyo harooyinka, taas oo macnaheedu yahay inay jiri lahaayeen kumanaan qoyan oo sanado ka hor ah. [7] Asalka magaca "Abu Dhabi" lama hubo. Macnaha "Aabaha Geelle", marka loo tarjumo Af Carabiga, waxa laga yaabaa in loo gudbiyo dhawr jeer oo ka mid ah xayawaanka. Sida laga soo xigtay Bilal al-Budoor, kaaliyaha xoghayaha arrimaha dhaqamada ee Wasaaradda Dhaqanka, Dhalinyarada iyo Horumarinta Bulshada, "Aaggu waxa uu lahaa dhibaatooyin badan, waana la naaneystey ka dib". Sheeko qadiim ah oo ka hadlaysa nin u dhashay gabadhii [gabadhu] (deer - singular)] waxaana loo yaqaan 'aabaha' xayawaanka. Magaca rasmiga ah ee Abu Dhabi wuxuu ahaa Milh "cusbada", oo laga yaabo inuu ka hadlayo biyaha cusbada ee Gacanka Ciraaq, ama qoryaha cusbada ee ku wareegsan magaalada. Qaar ka mid ah xaafadaha ayaa lagu magacaabaa magaalada Umm Dhabi (hooyada deerada), halka diiwaanada Ingiriisku ay tixraacayaan meesha Abu Dhabi. Sida laga soo xigtay xisaabaadka taariikheed ee taariikhiga ah, magaca Abu Dhabi waxaa markii hore loo adeegsaday wax ka badan 300 sano ka hor. Ereyga ugu horreeya ee Abu Dhabi waxaa lagu magacaabaa "Bu" dadka deggan degaanka galbeedka magaalada. Qaybta bari ee magaalda, waa luuqadda abu. Maxamuud Xooshdheere. Darwiish Xaaji Maxamuud Xooshdheere wuxuu ahaa Wasiirkii Caafimaadka ee wasiiradii Dowladii Daraawiisheed (QUSUUSİDİİ). Ka hor Ka mid noqoshada Qusuusidii Daraawiisheed wuxuu ahaa   halgamaa ka qayb galay dagaalo badan oo lagaga soo horjeeday Isticmaarkii Ingiriiska, sida dagaalkii Ruuga ee lagu dilay Koofil oo uu ka ahaa Taliye ku xageenkii ciidankii Darawiish qaybtii duulaanka Ku dishay Koofil waana halkagamaa Soomaaliyed wuxuu ahaa: Dhulbahante:Cali gari Darwiish  Xaaji Maxamuud Xooshdheere ayaa ahaa nin si weyn u yaqaanaa diinta Islaamka isla markaana culimo badan wax ka soo akhristey. Cimrigiisa oo rabbi u barakeeyey ayaa kor u dhaafayey 119 sano,  Maxamuud Xoosh-dheere wuxuu ku dhashay Buhoodle 1861-kii wuxuuna ku dhintay muqdisho 1980-kii wu. Xoosh-dheere (AHUN) Wakhtiyadii dhexe. waxaa lagu xasuustaa Inuu ahaa wasiirnimada Ka hor Dhakhtarkii Daraawiisheed gaar ahaan dhakhtar "Lafood" waxa loo yaqaano xiligaasi oo baahi wayn loo qabay dhaqaatiir daawaysa dadka dagaalada Kusoo dhaawacma ayaa waxaa kaliya oo Daraawiish dhaqtar u doorteen Inuu noqdo Xooshdheere (AHUN) wakhti aad u dheer ayuu ahaa dhakhtarka kaliya ee Daraawiisheed heer uu markii dambe Garab ka Jabay hogaamihii Daraawiishta ee Sayid Maxamed Cabdulle Xassan markaasna loogu yeedhay Darwiish Xaaji Maxamuud Xooshdheere si uu u kabo. Dhanka Suugaanta iyo Gabayada. Gaygaasi waa dheera waxaase laga haya wax yar,  wuxuuna ku saabsanaa. markii Daraawiish la jebiyey ba Ingriiskii dalka qabsaday fariin u diray Xaaji Maxamuud Xoosh-Dheere oo ku yidhi. waa ku naqaan oo madaxdii Daraawiisheed baad ka mid ahayd dhakhtarkoodiina waad ahayd ee Hargeysa imoow oo dhakhtar ka noqo oo nalana shaqee wana ku saamaxaynaa. Maxamuud Xooshdeere sidoo kale waxaa lagu sheegaa Inuu ahaa nin Deeqsinimo, Geesinimo iyo Aftahanimo isku darsaday. waxaa ka mida murtidisii ka turjumaysa Deeqsinimadisii iyo Geesinimadiisiiba 'Waxba gaalibkeediyo kadlaha yaanan soo gocanne iga gawrac geenyada ragbaa guraya ruuxiiye' sadaradaan waxay kamid ahaayeen gabay uu tiriyey xili marxalad adag ay soo food saartay rag Daraawiisha oo marayey meesha maanta loo yaqaano Dharkayn geenyana oo ka tirsan gobolka Sool waa meesha sida taariikhda inagu soo gaadhey ay iyaga oo badankoodu naf ka dhawr yahay ku nasteen. Waxay goobtaas baahi darteed ku qasheen geenyo. Geenyadaas gawraca waa loo quudhi waayey, laakiin gabayga eryadani ku jiraan bay u go’day oo uu tiriyey Maxamuud Xooshdheere (AHUN)' 'Waxba gaalibkeediyo kadlaha yaanan soo gocanne iga gawrac geenyada ragbaa guraya ruuxiiye' Wakhtiyadii dambe iyo Duriyadii Darwiishka. Maxamuud Xooshdeere rag badan ayuu ka tagay oo qaarkood Dhakhtarnimadisii ka dhaxlay oo ay u noqotay wax jiilba jiil Usoo gudbiyo oo layska dhaxlo. maanta waxaa dhulka Soomaalida waqooyi gaar ahaan gobolada Sool Sanaag iyo Cayn ilaa Dowlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya ka caana oo dhakhaatiir loo dhiga dhanka lafaha aysan jirin Xaaji Cabdi Maxamuud Xooshdheere iyo Xaaji Cali Maxamuud Xooshdheere oo Ku abtirsada Darwiish Xaaji Maxamuud Xooshdheere, dhakhaatiirtaan ayaa fadhigooda rasmiga ah uu yahay degmada Marqaan wayne oo ka tirsan Gobalka Wardheer ee Dowlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya iyo waliba Buuhoodle oo magaalada Marqaan wayne 60Km u jirta. Ceres. Ceres (Af-Soomaali: Siires) waa duniyar iyo asteroidka ugu wayn kuwa laga dhex helo Bahda Qoraxdu Midaysay. Siires waxay ka samaysan tahay dhagaxaan iyo baraf, dhererkeeduna waa 950 Km. Dunidan yar waxaa helay xidigisyahan Giuseppe Piazzi 1dii Janaayo 1801, markaas oo loo aqoonsanaa ineey tahay meere. Waxaa loogu magac daray sanab eey caabudi jireen Roomaanka ee loo yaqaanay "Ceres". Dayaxgacmeedka aanu qof wadin Dawn ee 27kii Sebtembar 2007 shirkada NASA dirtey kaas oo la filaayo inuu gaadho Siires sanadka 2015ka ayaa warbixin iyo macluumaad fiican laga sugayaa inuu ka keeno dunidan yar. Eris. Eris (Af-Soomaali: Eris) waa duniyar oo laga dhex helo Bahda Qoraxdu Midaysay, iyo mida 9aad ee ugu cufka iyo miisaanka culus dhamaan sheeyada ku wareega qoraxda. Dunidan yar Eris dhererkeedu waa 2326 km (±12); taasi oo 27% ka miisaan culus dunidayar ee Bluto, una dhiganta 0.27% cufka iyo miisaanka dhulka. Dunidan yar waxaa helay xidigisyahan Mike Brown sanadkii 2005ta, waxayna leedahay hal bil oo lagu magacaabo Dysnomia. Masaafad fogaanta ay Eris u jirto qoraxda waxaa lagu qiyaasay 96.4 AU sanadkii 2014ta. Maadaama ay ka xajmi weyn tahay Bluto, dadkii helay iyo NASA labaduba waxay ku naanayseen ineey tahay meeraha 10aad ee Bahda Qoraxdu Midaysay. Guud ahaan, dunidan Eris iyo Bluto, Ceres, Haumea iyo Makemake waxay isku yihiin guruub la isku yidhaahdo "dwarf planets". 8 (tiro). 8 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka sideed. Tirada lambar 8 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. 7 (tiro). 7 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka todoba. Tirada lambar 7 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. 4 (tiro). 4 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka afar. Tirada lambar 4 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Lambar. Habdhiska tiro (matalan. 3 ama 7). kulannada summadaha waxay ka dhigantahay tirooyin (Abyoone, tirsiimo iyo maangal) hadba sida ay ugu jirto ee dhanka taxaha waxaa hadidayaa aqrinteeda habdhiska tirada. waxaa taariikha hore loo yaqiinay taxaha lambarada kala gadisan sida Lambarada Roomaanka, Lambarada Carabta iyo Lamabarada Hindida iyo kuwe kale... sidoo kale waxaa la adeegsan jiray summado oo lambar ahaan loo qori jiray sida xarfaha ama erayo la isku dhafay sida Abjad lambar. 2. Sannadka 2 waa sannadka labaad Ciisa dabadii. Aasaaska tiro. Aasaaska Tiro (ingiriis: basic numbers) waa tobanka lambar eey ka samaysan tahay tirada xisaabta. Dhinaca kale, tirada lambarada xisaabta waxaa lagu kala soocaa hab loo yaqaano god, kuwaas oo muujiya kala duwanaanshaha lambarada. Lambarada aasaaska tiro (0 ilaa 9) waa hal-godleey sababtoo ah waa hal lambar. Laakiin lambarka 10 ilaa 99 waa iskudheg labo lambar, tusaale ahaan (1 iyo 0) sidaas darteed waa labo-godleey. Intaas waxaa dheer, sadex-godleey, afar-godleey, shan-godleey ilaa meel aan la aqoon. Si kastaba ha ahaatee, tiradii kasta ee iswadata waa lambar taasi oon lagu xidhi karin godadka. Nabi. Nabi sidoo kale loo qoro Nebi (ingiriis: Prophet; carabi: ﻧﺒﻲ, "Nabiyu"; wadar الأنبیاء, loogu dhawaaqo "Al-Anbiyaa"; sidoo kale: ﺭﺳﻮﻝ, "Rasuul"; wadar ahaan: الرسل; "Ar-Rasul") waa qof karaamaysan oo Ilaahay (s.w) u soo diray dadka. Nabi kasta waxaa loo soo diray in uu baro, u digo, isla markaana hogaamiyo bulsho dad ah. Tirada Nebi ee Alle u soo diray shacabka, qabiilada iyo bulshooyinka dunida aad ayay u faro badan yihiin; sidoo kale, wakhtiyada ay soo baxeen aad ayay u kala duwan tahay. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee diinta Islaamka waxaa ku xusan tiro 25 Nabi iyo Rasuul kuwaasi oo ugu horeeyo aabaheen Nebi Aadam (c.s) uguna dambeeyo nabiga lagu soo khatimay anbiyada iyo rususha waa Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, Nebiyada iyo Rusushu waxaa Alle (s.w) u soo diri jirey qoomiyado kala duwan oo deegaano kala duwan ku nool, kuwaasi oo ku fasahaadey ama ka jeestay cibaadadii iyo diintii Alle u soo diray. Marka nebiyada iyo rusushu waxay ahaayeen kuwa dadka uga diga xumaha isla markaana fara wanaaga iyo wadada toosan. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Guud ahaan, sida ku xusan diinta Islaamka, diinta Masiixiyada, iyo tan Yuhuuda, anbiyada waxaa ugu horeeyay isla markaana aabe u ah Nabi Aadam C.S. oo ah aabaha dhamaan dadka. Nabiyada Alle (s.w) soo diray waxaa ugu dambeeyay Nebi Maxamed (c.s.w) oo ka soo baxay qabiilka qureeysh sanadkii 570kii taariikhda miilaadiga ah. Rasuul iyo Nabi. Markaan tixraacno sida diinta Islaamku xustey, Nebi waa qof (labka dadka) nin ah ka soo jeeda tafiirtii Nebi Aadam (lagu daro Nabi Aadam laftiisa) kaasi oo Alle (s.w) ku soo dejiyay waxyi iyo amar lagu faraayo in uu u digo, wax-baro, isla markaana hogaamiyo reer, qabiil, bulsho, qoom, dad ama shacab asago oo tixraacaya kitaab Alle ku soo dejiyay asaga ama Rasuul ka horeeyay. Dhinaca kale, Ras'uul waa waa qof (labka dadka) nin ah ka soo jeeda tafiirtii Nebi Aadam kaasi oo Alle (s.w) u soo dhiibay fariin, laga yaabaa in kitaab lagu soo dejiyay ama aanan wax kitaab ah loo soo dirin, si uu hogaamiyo una fahansiiyo awooda weyn ee Alle. Haddii aanu qofkaasi wadin fariin uu gaadhsiinayo dad, shacab ama bulsho ninkaasi wuxuu ahaanayaa Nebi. Sidaasi daraadeed Rasuul kasta waa Nebi, laakiin Nebi kasta ma ahan Rasuul. Waxaa jira dad badan oo Alle (s.w) soo diray kuwaasi oo ah Rasuul, Nebi ama labadaba. Tusaale ahaan, Nebi Muxamed waa Ras'uul iyo Nebi, halka Nebi Yuusuf, tusaale ahaan, yahay nabi oo kali ah. Dhinaca kale, Nebi Daa'uud wuxuu ahaa nin Rasuul iyo Nebi ah oo lagu soo dejiyay kitaabka Sabuur, halka wiilkiisa Nebi Suleymaan ahaa nebi oo kali ah. Inta u badan Rasuushu waxaa lagu soo dejiyay kitaab ay ku xusan tahay shariicada iyo qawaaniinta bulshada lagu maamulayo, halka Nebiyadu ay dadka barayeen kitaabta lagu soo dejiyay Rasuusha ka horeeysay. Iskugeyn. Iskugeyn sidoo kale loo yaqaano Isku-dar (ingiriis: plus) astaanta calaamada u ah (+) waa hab la iskugu daro lambarada tirada xisaabta. Iskugeyntu waxay ka mid tahay afarta hab ee aasaaska xisaabta. Kalagoyn. Kalagoyn sidoo kale loo yaqaano Ka-jar ama Ka-goy (ingiriis: minus) astaanta calaamada u ah (-) waa hab la iskaga jaro lambarada tirada xisaabta. Kalagoyntu waxay ka mid tahay afarta hab ee aasaaska xisaabta. Labo tiro marka la kala jaro wixii ka soo baxa waxaa loo yaqaanaa Wadar. Iskudhufasho. Iskudhufasho (ingiriis: multiply) astaanta calaamada u ah (x) waa hab la iskugu dhufto lambarada tirada xisaabta. Iskudhufashadu waxay ka mid tahay afarta hab ee aasaaska xisaabta. Si ka duwan iskugeynta, kalagoynta iyo iskuqaybinta ayaa Iskudhufashadu waa isku-jeer laabka lambarada la isku dhufanayo. Tusaale ahaan, 2 lagu dhuftey (x) 3 wadarta iyo jawaabtu waa labo jeer laabka lambarka 3 oo ah (3 + 3 = 6). Sidoo kale, lambarka 6 haddii lagu dhufto 8 wadarta iyo jawaabtu waa lix-jeer laabka lambarka 8 taasi oo u dhiganta 8 + 8 + 8 + 8 + 8 + 8 = 48. Labo tiro marka la isku dhufto wixii ka soo baxa waxaa loo yaqaanaa Wadar. Hordhac. Ku dhufasho (calaamad "×") xisaab ahaan waa taranka tiro ee tiro kale. Sharciga Iskudhufashada. lambarka eber (0) tiro kasta oo lagu dhufto wadarta iyo jawaabta soo baxaysaa waa eber (0). Sidaas darteed sharciga iskudhufashada lambarka eber waa jawaab ah eber. Dhinaca kale, lambarka kow (1) tiro kasta oo lagu dhufto wax isbedel ah kuma imanayo, sidaas darteed lambar kow waa ismabedelaha iskudhufasho. 15. 15 waa sanadka 15aad ee taariikhda miilaadiga ah. Toban iyo shan. Toban iyo Shan meelaha qaar loogu dhawaaqo Shan iyo Toban waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta 15. Aasaaska xisaabta. Afartan hab waa kuwa saldhiga u ah dhamaan shaqada iyo fahanka xisaabta. Sidoo kale, waa kuwa ugu horeeya ee la barto. Iskuqaybin. Iskuqaybin sidoo kale loo yaqaano Isu-qaybin (ingiriis: divide) astaanta calaamada u ah (÷) iyo () waa hab la iskugu qeybiyo lambarada tirada xisaabta. Iskuqaybintu waxay ka mid tahay afarta hab ee aasaaska xisaabta. Si ka duwan iskugeynta, kalagoynta iyo iskudhufashoda ayaa Iskuqaybintu waa kala jebinta lambarada loo kala jebinayo tiro kale. Tusaale ahaan, haddii lambar 8 loo qeybiyo (÷) lambar 2 wadarta iyo jawaabtu waa tirada 8 oo loo kala jebiyay labo meelood taasi oo ah 4 iyo 4. Marka jawaabtu waa 4. Labo tiro marka la isku qeybiyo wixii ka soo baxa waxaa loo yaqaanaa Wadar. Sharciga Iskuqaybinta. Marka la isticmaalayo iskuqaybinta waa in la helaa tiro la qeybin karo. Sidaas darteed, lambarka eber (0) kuma jiro xisaabta iskuqaybin ma ahan mid la qeybin karo. Lambarka kow (1) waa ma bedele tirada iskuqeybinta. Tirada la qeybinayo markey ka yartahay tan loo qeybinayo waxaa wadartu noqotaa jajab. Tusaale ahaan, haddii 2 xabo oo moos ah aan u qeybino 4 qof, qof kasta wuxuu helayaa badh (0.5 ama 2/4) moos ah. Haumea. Haumea (Af-Soomaali: Hawmiya) waa duniyar oo laga dhex helo gadaasha meeraha Docay ee Bahda Qoraxdu Midaysay. Dunidan yari waa 1/3 cufka meeraha yar ee Bluto waxaana helay guruub xidigisyahano ah oo uu hogaaminayay Mike Brown sanadkii 2004ta. Makemake. Makemake (Af-Soomaali: Maykmayk) waa duniyar oo laga dhex helo gadaasha meeraha Docay ee Bahda Qoraxdu Midaysay. Dunidan yari waa tan ugu wayn walxaha laga dhex helo "suunka kuiper" taasi oo leh 2/3 dhererka meeraha yar ee Bluto. Dunida Makemake ma lahan wax dayax ah, waxayna leedahay heerkul aad u qaboow badan taasi oo gaadha −243.2 °C. Baabiyloon. Baabiyloon (ingiriis: babylon; carabi: بابل; luuqada Akadhiga: Bābil; Luuqada Giriiga: Βαβυλών; luuqada Sumerianka: KÁ.DINGIR.RAKI;; Luuqada Yuhuuda: בָּבֶל ) waxay ahayd magaalo-ismaamusha ooy lahaayeen dadka Akadhiyaka taasi oo la dhisay sanadkii 1894tii C.H. (Ciise Hortii), wakhti yar ka dibna noqotay magaalo-madaxda boqortooyadii Baabiylooniya. Caasimada Baabiyloon waxaa dhisay qabiilka Amorite la odhan jirey ee Akaadhiyaanka ka tirsanaa kuwaas oo deegaan ku ahaa dhulkii loo yaqaanay Mesobotaamiya, taasi oo hadhaagii buruburkeeda laga helo maanta deegaanka Hillal ee ka tirsan wadanka Ciraaq, taasi oo 85 kilomitir (53 mile) u jirta koonfurta caasimada Baqdaad. Maanta hadhaaga burburka caasimada Baabiyloon waa jaajuur jajabay iyo raad ku hadhay deegaanada carada nafaqada leh ee u dhexaysay labada webi ee Tigris iyo Furaat (Euphrates) ee deegaanka Mesobotaamiya. Magaaladan waxaa laga dhisey dhinacyada webiga Furaat. Inta la ogyahay taariikhda Baabiyloon waxay markii ugu horeeysay bilaabantey qarnigii 2aad C.H. (wakhti hada lagu qiyaaso 2,200 oo sano ka hor). Magaaladan oo markii ay yarayd isku bedeshay maamul-magaalo ayaa waxay la kacday soo bixitaankii boqortooyadii dadka Amorite, taariikhdu markey ahayd 1894 C.H. isla markaana waxay suuqa kala baxday magaaladii wakhtigaas caasimada ahayd ee Akkadiyaanku maamuli jireen "Eridu". Marka laga reebo in Baabiyloon ka mid tahay ilbaxnimoooyinkii ugu horeeyay ee dadka, magaaladan waxyaabaha lagu xasuusto waxaa ka mid ah beeraha laalaada kuwaas oo ka mid ahaa todobada layaab ee dunida. Magaca. Magaca Giriiga ah ee Baabiyloon (Βαβυλών) waxa laga soo xigtay magac Akkadiyaanka ah ee "Babili". Ka dib, qiyaastii 10 qarni C.H. ayaa magacii Baabili ahaa loo bedelay Baabiyloon taasi oo macnaheedu tahay "Albaabka Alle" (Gate of God). Dhinaca kale, marka la fiiriyo luuqada Yuhuuda magaca magaalada Baabiyloon oo u qorma: בבל|בָּבֶל isla markaana loogu dhawaaqo ("Babel") ama ("Bāwēl"), ayaa micnaheedu noqonaysaa "jaha-wareer"; waa sida ku xusan kitaabka Yuhuuda ee Jenesiska koowaad (Genesis One) maqradiisa (11:9) taasi oo laga keenay ereyga: בלבל oo u qorma "bilbél", micnaheeduna yahay "lagu jaho-wareero". Taariikhda Baabiyloon. Sharaxaad iyo fahan ku saabsan jiritaanka Baabiyloon waxaa laga helay boqortooyadii ka dambeeysay ee Akkadka, kuwaas oo talin jirey wakhti lagu qiyaaso qarnigii 23aad C.H. (Ciise Hortii). Midani waxay sheegaysaa in boqor la odhan jirey Saargoon uu dhisay magaalada Baabiyloon, in kastoo sharaxaad kale sheegayso in boqor Saargoon uu dib u habayn iyo balaadhin ku sameeyay maagada Baabiyloon oo horay u sii jirtey. Laakiin waxaa si fiican loo ogyahay isla markaana la isku raacay in boqor Saargoonkii labaad (Sargon II) ee boqortooyadii Assiyriyaanka uu shaqo badan ka qabtay magaalada, asagoo gaadhsiiyay heer aad u sareeysa, kana dhigay mid maamusha deegaanada u dhow ee Mesobotaamiya. Si kastaba ha ahaatee, markay taariikhdu ku dhowayd qarnigii 19aad C.H, inta u badan deegaanada Mesobotaamiya waxaa qabsaday qabiil reer guuraa ahaa oo loo yaqaanay Amorite, kuwaas oo ka yimid waqooyiga deegaanada Lefanti (Levant) ee qabiil-weynaha Akkadiyanka maamuli jirey boqortooyadii Assiyriya la wareegeen maamulka magaalada Baabiyloon. Lefantigu waxay ahaayeen dad reer-guuraa ah, kuwaas oo dhaqda xoolaha isla markaana aqoon fiican u lahayn wax-beerashada taasi ooy ku dhaqmi jireen dadka ku dhaqnaa Baabiyloon. Taasi waxay keentay in dagaalo dhowr ahi dhex maraan dadkii Baabiyloon iyo kuwa ku soo duulay ee Lefantiga taasi oo ugu dambeyntii Lefantigu ku guulaysteen maamul buuxa oo Baabiyloon leedahay. Wakhti yar ka dib qabiiladani waxay ku guulaysteen ineey ku fidaan koonfurta Mesobotaamiya ayagoo qabsaday ismaamul-magaalo badan ooy ka mid ahaayeen "Isin", "Larsa" iyo deegaano u dhow. Baabiyloontii Hore. Boqortooyadii ugu horeeysay ee laga dhiso magaalada Baabiyloon waxaa sameeyay qabiilka Amoriteka taas oo lagu magacaabi jirey "Sumu-abum" sanadkii 1894 C.H. Si ka duwan bulshooyinkii Sumeriyaanka iyo Akkadiyaanka oo ka baxsanaa deegaanada Mesobotaamiya, dadka Amoriteku waxay ahaayeen dad reer guuraa ah kuwaasi oo ka yimid deegaanada galbeedka. Goortii uu boqor Hamurabi qabsaday maamulka magaalada iyo boqortooyda Baabiyloon (1792–1750 C.H) wuxuu ku fiday deegaanada ku hareeraysnaa iyo waliba maamulo yaryar oo u dhowaa magaaladan. Laakiin dhimashadii boqor Hamuraabi waxay keentay in deegaano iyo beelo badani ka hoos baxaan maamulka boqortooyadaasi inkastoo dadka Amoriteku wali ka talinayeen magaaladaasi. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahanadu waxay isla garteen in Baabiyloon ay tahay magaaladii ugu wayneyd dunida wakhtiyadii u dhexaysay 1770 ilaa 1670 C.H, iyo mar labaad wakhtiyadii u dhaxaysay qiyaastii 612 iyo 320 C.H. Intaas waxaa dheer, magaalada Baabiyloon waa magaaladii ugu horeeysay ee yeelata tiro shacab ah oo ka badan 20,000 oo qof, taasi oo ku fadhiday dhul baaxadiisu tahay 890 ilaa 900 hectare (2,200 Qabsashadii Assiyriyaanka. Wakhtiyadii fiditaanka boqortooyadii Assiyriya (911–608 C.H) magaalada Baabiyloon iyo nawaaxigeedu waxay ku hoos jireen maamulka dadka Assiyriyaanka ah. Wakhtigii maamulka Assiyriya uu gacanta ku hayay boqor Sennacherib, magaalada Baabiyloon wuxuu ku wareejiyay qabiilka "Jaldiin" (Chaldean) oo goortaas lahaa maamul suldaanimo oo hogaamiye u ahaa Merodach-Baladan. Qabiilka Jaldiin waxay si degdeg ah ula wareegeen goobaha ugu muhiimsanaa ee magaalada Baabiyloon ayagoo xasuuq ba'an u geeystay madaxdii magaalada. Qabsashadii iyo Maamulkii Beershiyaanka. Sanadkii 539 C.H ka dib dagaalkii caanka ahaa ee Oobis (Battle of Opis), ismaamulkii boqortooyada Baabiyloon waxay gacanta u gashey boqor Sayrus (Cryus the great) ee boqortooyadii Beershiya. Dagaalka uu soo qaaday boqor Sayrus ee boqortooyada Beershiya wuxuu ahaa mid kedis iyo lama filaan ku noqday dadka Amoriteka ee maamuli jirey Baabiyloon. Maadaama uu deyr (wall) adag ku wareegsanaa magaalada, aad ayay ugu adkaatay askartii Beershiya inay si fudud u qabsadaan Baabiyloon. Si kastaba ha ahaatee, maalmo badan iyo iskudayo badan ka dib ciidamadii Beershiya wey galeen magaalada. Inkastoo aanay cadayn sida ay ku qabsadeen, waxaa la sheegay in ay jebiyeen mid ka mid ah albaabada waawayn ee ka samaysnaa birta xadiidka; ama ay soo raaceen biyaha webiga Furaat. Si kastaba ha ahaatee, goortii boqor Sayrus qabsadey magaalada Baabiyloon, wuxuu si dhakhso ah u kala soocay bulshooyinkii deganaa magaalada asagoo qolo kasta ku amrey ineey dib ugu noqdaan meeshii ay ka yimaadeen marka hore ama deegaanada ay u dhasheen. Dadkaas magaalada Baabiyloon laga masaafuriyey waxaa ka mid ahaa Yuhuuda oo ayagu u guurey magaalada Jerusalem (beytul Qudus). Wakhtiyadii maamulka boqor Sayrus iyo boqorkii ku xigay ee Beershiya boqor Daariyaas (Darius the Great) magaalada Baabiyloon waxay noqotay caasimada 9aad ee boqortooyada Beershiya. Intaas waxaa dheer, boqor Daariyaas wuxuu u magacaabay magaalada Baabiyloon in ey noqoto xarunta ugu muhiimsan ee waxbarshada iyo horumarinta sayniska iyo cilmiga iyo aqoonta. Qeybaha waxbarasho ee si fiican loogu horumariyay magaalada Baabiyloon waxaa ka mid ah xisaabta iyo Cilmi Falaga kuwaasi oo la gaadhsiiyay heer aad u sareeya. Intaas waxaa dheer, aqoonyahanada magaalada Baabiyloon waxay sameeyeen maabkii ugu saxsanaa ee caasimadu yeelato inteey jirtey. Sidoo kale waxay dhiseen biyo mareeno aad u casri ah kuwaas oo ka imanayay webiga Furaat ee caasimada Baabiyloon dhinacyada ka degan tahay. Iskudeyo afgambi ooy dhowr jeer sameeyeen qabiilada Amoriteka iyo xulafadooda ayaa ku fashilmey ineey maamulka magaalada Baabiyloon kala wareegaan boqortooyadii Beershiya. Kuwaas waxaa ugu darnaa iskudey dhacay sanadkii 522 C.H, iyo sanadkii 521 C.H ayaa aad ugu dhowaaday ineey dagaalyahanada Amoriteka iyo xulafadoodu qabsadaan magaalada Baabiyloon. Laakiin sanadkii 482 C.H, iskudey afgambi ay mucaaradku sameeyeen wuxuu ahaa mid aad u liita oo xataa dad badani maqlin in mudo ah. Si kastaba ha ahaatee, maamulka boqortooyada Beershiya waxay gacanta ku haysay magaalada Baabiyloon iyo deegaanada ku hareersan wakhti dhan labo qarni ilaa ciidamadii Alegsaander (Alexander the Great) ay yimaadeen sanadkii 331 C.H Wakhtiyadii Muslimiinta. Markey taariikhdu ahayd qarnigii 7aad C.D ayaa waxaa deegaanada Mesobotaamiya qabsaday boqortooyadii Muslimiinta ee wakhtigaasi ku fidey dhamaan bariga dhexe. Maamulkii Dawladda Islaamku waxay magaalada Baabiyloon iyo deegaanadii boqortooyada Baabiylooniya ka dhigeen gobol ka mid ah boqortooyada. Wakhti yar gudaheed dadkii deegaanada Mesobotaamiya (Baabiylooniya, Akkadiyaan, Sumeriyaan, Assiyriya iyo kuwo kale) deganaa waxaa Dawladda Islaamku ku soo rogtay ineey qaataan diinta Islaamka ayadoo kaniisadihii masiixiga loo bedelay masaajido iyo goobo wax lagu barto. Boqortooyadii Islaamka markey maamulayeen Umawiyiinta ayaa inta u badan deegaanada mesobotaamiya gacanta lagu dhigay, isla markaana mid ka dhigay dhamaan ismaamuladii iyo boqortooyooyinkii wakhtigaas ka jirey meelahaasi. Xadaaradii Baabiyloon. Boqortooyada Baabiyloon waxay ka mid tahay meelihii ugu horeeyay ee ilbaxnimoda bani aadamku ka bilaabantey, ayadoo safka hore kaga jirta ilbaxnimada deegaanada Mesobotaamiya oo ah xudunta ilbaxnimada aadamaha. Magaalada Baabiyloon waa midii ugu horeeysay ee yeelata bulsho degan oo aad u badan, waxay ahayd hooyga aqoonta, cilmiga iyo waxbarashada ee dadkii wakhtigaas noolaa. Beeraha Laalaada ee Baabiyloon iyo gidaarka magaalada Baabiyloon (maanta ku beegan magaalada Al-Hillal ee dalka Ciraaq) waxay ka mid ahaayeen Todobada Layaab ee dunida. Beerahan waxaa dhisay boqor Nebujadnesarkii 2aad (Nebuchadnezzar II) ee boqortooyadii Baabiylooniya markii taariikhdu ahayd qiyaastii sanadkii 600 C.H, taasi oo sababtu ahayd in uu ku raali-geliyo xaaskiisa Amaytis. Beeraha laalaada waxay burubureen qarnigii 1aad C.D markii dhul gariir adag ku habsaday deegaanada magaalada Baabiyloon ee Mesobotaamiya. Wakhtiyadii maamulka boqor Sayrus iyo boqorkii ku xigay ee Beershiya boqor Daariyaas (Darius the Great) magaalada Baabiyloon waxay noqotay caasimada 9aad ee boqortooyada Beershiya. Intaas waxaa dheer, boqor Daariyaas wuxuu u magacaabay magaalada Baabiyloon in ey noqoto xarunta ugu muhiimsan ee waxbarshada iyo horumarinta sayniska iyo cilmiga iyo aqoonta. Qeybaha waxbarasho ee si fiican loogu horumariyay magaalada Baabiyloon waxaa ka mid ah xisaabta iyo Cilmi Falaga kuwaasi oo la gaadhsiiyay heer aad u sareeya. Intaas waxaa dheer, aqoonyahanada magaalada Baabiyloon waxay sameeyeen maabkii ugu saxsanaa ee caasimadu yeelato inteey jirtey. Sidoo kale waxay dhiseen biyo mareeno aad u casri ah kuwaas oo ka imanayay webiga Furaat ee caasimada Baabiyloon dhinacyada ka degan tahay. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahanadu waxay isla garteen in Baabiyloon ay tahay magaaladii ugu wayneyd dunida wakhtiyadii u dhexaysay 1770 ilaa 1670 C.H, iyo mar labaad wakhtiyadii u dhaxaysay qiyaastii 612 iyo 320 C.H. Intaas waxaa dheer, magaalada Baabiyloon waa magaaladii ugu horeeysay ee yeelata tiro shacab ah oo ka badan 20,000 oo qof, taasi oo ku fadhiday dhul baaxadiisu tahay 890 ilaa 900 hectare (2,200 Faalada Baabiyloon. Nin socdaa ah oo la odhan jirey Simbilikiyas (Simplicius), oo qarnigii 4aad C.H. wax ka qoray taariikhda bariga dhexe ayaa mar uu Baabiyloon tagay sheegay in uu ku arkey in dadka magaaladaasi ay lahaayeen aqoon aad u sareeysa ayagoo ku fiicnaa isla markaana horumariyay xisaabta, daawooyinka, miisaanka iyo ganacsiga. Ninkani wuxuu aad ula yaabay sida ay aqoonyahanada reer Baabiyloon u sharaxeen Cilmi Fallag ayagoo xidigisyahanada Baabiyloon sharaxeen meereyaasha ku sugan cirka ee Bahda Qoraxdu Midaysay. Sidoo kale, sanadkii 490 C.H nin kale oo socdaale Giriig ahaa oo la odhan jirey Foroneyas (Phoroneus), markuu tagay magaalada Baabiyloon wuxuu ku arkey dhismoyaal aad u cajab badan iyo xadaarad aad u sareeysa marka la barbardhigo dunida wakhtigaas ay ku noolaayeen. Nin qoraa ahaa Istiifanus (Stephanus) ee reer Baysantiyaam (Byzantium), wuxuu qoray in magaalada Baabiyloon uu tagay sanadkii 1002 C.H.; taasi oo ah wakhti ka horeeysa taariikhda uu sheegay Helanikus (Hellanicus) reer Mytilene, isla markaana ay ka horeeysay wakhtigii la go'doomiyay magaalada Troy (1229 CH), taasi oo ka dhigaysa wakhtiga Baabiyloon la helay 2231 C.H. Marqaan. Marqaan ama Marqaan wayne waa magaalo Tariikhi ah oo ku taala Ismamul gobaleedka Soomaalida Itoobiya. Magaladaan waxay caan ku tahay xoolaha. Waxay ku taalaa dhul daaqsimeed aad u wanaagsan, waxana dega qabiilka tariikhda Soomaalida ugu caansan caligeri axmed garaad. Magaalada marqaan waxay caan ku tahay xoolaha sida geela iyo adhiga darwiish jaamac biixi 'maagaca magaaladu waxuu ku qotomaa ceel biyood la oran jiray (Marqaad-wayne) micnaheedu yahay ceel mug-wayn halkaas oo dadku ugu dhawaaqay marqaan wayne' Aasaaska magalada waxaa qayb weyn ka ciyaaray Boqortoyada Ingiriiska oo laha qorshe ku adan in beelaha dhulbahante in laga saaro dhulka Soomaaliya. magaaladu waxay leedahay kaabayaal dhaqaale oo fiican. waxaa ka mid ah astaamaha marqaan in ganacsigu ku koro jamac biixi ayaa sheegay in marqaan lagu sheego inuu degan yahay "jin qani ah". magaalada waxaa ku dhaqan in ka badan 15.000 oo qof waana magalada sedexaad ee ugu dadka badan dhulka dhulbahantaha marka laga tago Laascaanood iyo Buuhoodle waxaa magaalada hoostaga oo laga xukumaa magaalooyin badan. Murtida iyo Abwaanada. waxaa magaalada ka soo jeeda abwaanada Soomaalida ugu caansan oo ay ka midyihiin Marqaan wayne. Dhulka uu ku yaal Waxaa Lagu Magacasbaa Toomo. Toomahaas. oo ka kooban. laba nooc oo dhirta qiima badan ka mid ah Waxayna kala yihiin Toomaha. Hareeriga ah. Iyo Toomaha Goosay ga ah. Waxaana. Nooca Dhirtani meesha ay ku badan yihiin. loo aqoon san yahay. Dalsan. ama Carasan. Waxbarashada. waxaa İntaasi dheer qurba joogta iyo ardayda kasoo jeeda deegaanka waxay aad Ugu hanwaynyihiin Inay mar uun ka hirgelin Waxbarashada heerka jaamacadeeda. Tin (curiye). Tin (ingiriis: Tin) astaanta (Sn) waa curiye kimiko oo leh tiro atom konton ah. Waa guruubka 14aad ee Diwaanka Curiye iyo birta 49aad ee ugu badan gebi ahaan curiyeyaasha iyo tan 10aad ee leh isotope degan. Curiyaha Tinka waxaa la helaa asagoo ka mid ah macdan, inta u badan ah Tin-labo-ogsaydh (SnO2). Curiyaha Tin waa bir daciif ah, u midab eeg naxaasta taasi oo iska difaacda daxalka. Sababtan darteed Tinka waxaa imika ilaa 3,000 sano ciise hortii hore loo isticmaali jiray in lagu dahaadho biraha kale si eey daxalaysiga uga ilaaliso. Mesobotaamiya. Mesobotaamiya' (ingiriis: Mesopotamia; carabi: ﺑﻼﺩ ﺍﻟﺮﺍﻓﺪﻳﻦ(bilād al-rāfidayn); Siyriyak: ܢܝܪܗܢ ܬܝܒ (Beth Nahrain): "dhulka webiyada"; Giriig: Μεσοποταμία) waa magaca deegaanada u dhexeeya labada webi ee Tigris iyo Furaat (Euphrates) ee dunida maanta ku beegan wadanada Ciraaq, waqooyibari wadanka Siiriya, xoogaa yar oo koonfurbari dalka Turkiga iyo meelo ka mid ah koonfurgalbeed dalalka Iiraan iyo Kuwayt. Luuqada Giriiga micnaha magaca Mesobotaamiya waa "dhulka u dhexeeya labada webi (Tigris iyo Furaat)".; Luuqada Yuhuuda: בָּבֶל Si guud loogu aqoonsaday ineey tahay meeshii ilbaxnimadu ka bilaabantay - wakhtigii Bronzeka - Mesobotaamiya waxaa ka dhex bilaabmay boqortooyooyin aad u badan oo kuwa ugu caansanaa ee deegaano badan gaadhay ka mid yihiin: boqortooyadii Baabiyloon, boqortooyadii Akkadiyaanka, boqortooyadii Asiyriyaanka, iyo boqortooyadii Sumeeriyaanka; kuwaas oo dhamaantood laga helo maanta wadanka Ciraaq, meelo yaryar oo ka mid ah waqooyibari wadanka Siiriya, xoogaa yar oo koonfurbari dalka Turkiga iyo meelo ka mid ah koonfurgalbeed dalalka Iiraan iyo Kuwayt. Waxyaabaha taariikhiga ah ee lagu xasuusto Mesobotaamiya waxaa ka mid ah, hab qoraalka fartii ugu horeeysay dunida oo lagu qiyaaso 3,000 sano ka hor in boqortooyada Sumeeriyaanku ikhtiraaceen. Fartaas waxaa lagu magacaabaa "Kuneform" (cuneiform). Dhinaca kale, sida ku xusan kitaabka masiixiga, meelo ka mid ah dhulka mesobotaamiya waxaa ku noolaan jirey Nabi Ibraahim (c.s.) ka hor intaanu u guurin magaalada Kanaan (canaan). Deegaanada mesobotaamiya waxaa laga dhisay magaalooyin badan, aad u baaxad waynaa isla markaana gaadhay meelo badan. Kuwaas waxaa ugu caansanaa magaalada Uruk, Nippur, Nineveh, iyo ismaamul-magaalo Baabiyloon. Intaas waxaa dheer, dhulkan Mesobotaamiya waxaa ka soo baxay qaar ka mid ah hogaamiyayaashii ugu horeeyay taariikhda aadamaha, kuwaas oo dunida ku soo kordhiyay ilbaxnimo iyo xadaarad aad u badan. Inta sida fiican loo yaqaano boqoradaas waxaa ka mid ah Ur-Nammu (boqorkii Ur), Saargoon "Sargon" (kaasi oo bilaabay boqortooyada Akkadiyaanka), Hammurabi (oo ah boqorkii bilaabay ama balaadhiyay boqortooyadii Baabiyloon), iyo Tiglath-Pileser I (ninkan oo ah boqorkii dhisay boqortooyadii Assiyriyanka). Dhinaca kale, maamuladii iyo boqortooyooyinkii deegaanada Mesobotaamiya waxay dunida ku soo kordhisay xadaarad iyo ilbaxnimo aad u sareeysay wakhtigaas. Tusaale ahaan, boqortooyadii Sumeeriyaanku waxay horumariyeen wax-beerashada, nidaam fiican ee waraabinta beeraha, ku safrida biyaha webiyada iyo koontaroolida daadadka. Intaas waxaa dheer, dadka reer mesobotaamiya waxaa lagu sheegaa ineey ahaayeen bulshooyinkii ugu horeeyay ee dhaqda xoolaha gurijooga ah, sameeyay beero waawayn oo wax ku ool ah, iyo ganacsiyadii ugu horeeyay taariikhda aadamaha. Tigris. Tigris waa wabi dhererkiisu yahay 1,850 km kaas oo ka soo bilaabma buuraha Taurus ee bariga wadanka Turkiga; qiyaastii 25 km koonfurbari magaalada Elazig, iyo 30 km ka hor meesha uu ka soo bilaabmo webiga Furaat. Wabiga Tigris oo ka soo bilaabma harada Hazar ee ku dhextaala buuraha Taurus ayaa 400 km soo dhex mara dalka Turkiga, ka dib 44 km dhex mara wadanka Suuriya una sii gudba wadanka Ciraaq oo uu kula midoobo wabiga Furaat meel u dhow magaalada Basra. Webiga Tigris iyo webiga Furaat waxay mid ka yihiin deegaanada loo yaqaano Mesobotaamiya oo ah meeshii ay ilbaxnimada aadamuhu ka bilaabantey. Si guud loogu aqoonsaday ineey tahay meeshii ilbaxnimadu ka bilaabantay - wakhtigii Bronzeka - Mesobotaamiya waxaa ka dhex bilaabmay boqortooyooyin aad u badan oo kuwa ugu caansanaa ee deegaano badan gaadhay ka mid yihiin: boqortooyadii Baabiyloon, boqortooyadii Akkadiyaanka, boqortooyadii Asiyriyaanka, iyo boqortooyadii Sumeeriyaanka; kuwaas oo dhamaantood laga helo maanta wadanka Ciraaq, meelo yaryar oo ka mid ah waqooyibari wadanka Siiriya, xoogaa yar oo koonfurbari dalka Turkiga iyo meelo ka mid ah koonfurgalbeed dalalka Iiraan iyo Kuwayt. Furaat. Furaat (Ingiriis: Euphrates, Carabi: ﺍﻟﻔﺮﺍﺕ: "al-Furāt", Af-Turki: Fırat, Siyriyak: ܬܪܦ: "Prath", Armeniyan: Եփրատ: "Yeprat") waa wabiga ugu dheer iyo kan ugu taariikh muhiimsan deegaanada galbeedka Aasiya. Marka lagu daro wabiga Tigris waa dhulka loo yaqaano Mesobotaamiya ee ilbaxnimada aadamuhu ka bilaabantey. Wabiga Furaat oo dhererkiisu yahay 2,800 km (1,740 mi) kaas oo ka soo bilaabma harada Murad Su ee bariga wadanka Turkiga; qiyaastii 25 km koonfurbari magaalada Kara Su, iyo 30 km ka dib meesha uu ka soo bilaabmo webiga Tigris. Webiga Tigris iyo webiga Furaat waxay mid ka yihiin deegaanada loo yaqaano Mesobotaamiya oo ah meeshii ay ilbaxnimada aadamuhu ka bilaabantey. Si guud loogu aqoonsaday ineey tahay meeshii ilbaxnimadu ka bilaabantay - wakhtigii Bronzeka - Mesobotaamiya waxaa ka dhex bilaabmay boqortooyooyin aad u badan oo kuwa ugu caansanaa ee deegaano badan gaadhay ka mid yihiin: boqortooyadii Baabiyloon, boqortooyadii Akkadiyaanka, boqortooyadii Asiyriyaanka, iyo boqortooyadii Sumeeriyaanka; kuwaas oo dhamaantood laga helo maanta wadanka Ciraaq, meelo yaryar oo ka mid ah waqooyibari wadanka Siiriya, xoogaa yar oo koonfurbari dalka Turkiga iyo meelo ka mid ah koonfurgalbeed dalalka Iiraan iyo Kuwayt. Akkadiyaan. Akkadiyaan (ingiriis: Akkadian) waa boqortooyo hore oo maamuli jirtey magaalada Akkad iyo nawaaxigeeda ee deegaanadii hore ee Mesobotaamiya taasi oo midaysay dhamaan dadka ku hadla luuqadaha "Semiteka" iyo Sumeeriyaanka. Qiyaastii 3000 sano C.H (Ciise Hortii) ayaa waxaa bilaabmay isdhexgalka bulshooyinka dadka ku hadla luuqada Semite oo ah Akkadiyaanka iyo bulsho weynta Sumeeriyaanka ooy jaar ahaayeen. Wakhti yar ka dib, Sumeeriyaanku waxay ku dhex milmeen Akkadiyaanka isla markaana ku midoobeen hal maamul oo ka dhexeeya. Boqortooyada Akkadiyaanku waxay gaadhay meeshii ugu sareeysay qarnigii 24aad ilaa qarnigii 22aad C.H. wakhtigaas oo uu maamulaayay boqorkii isku xidhay Akkadiyaanka waa boqor Saargoon (Sargon) oo noolaa 2334 C.H ilaa 2279 C.H. Mudo dheer ka bacdi, markii boqortooyadii Akkadiyaanku burburtey waxay u kala baxeen labo maamul oo dhex yaala degaanada mesobotaamiya kuwaas oo kala noqday: dadka ku hadla luuqada Semetikga ee deegaanada waqooyi oo samaystey Assiyriya; iyo kuwa koonfureed oo qarniyo ka dib yeeshay boqortooyada Baabiyloonta cusub. Akkad. Akkad waa caasimada boqortooyadii akkadiyaanka hore oo maamuli jireen dadka reer Akkadiyaan ee deegaanadii hore ee Mesobotaamiya taasi oo midaysay dhamaan dadka ku hadla luuqadaha "Semiteka" iyo Sumeeriyaanka. Qiyaastii 3000 sano C.H (Ciise Hortii) ayaa waxaa bilaabmay isdhexgalka bulshooyinka dadka ku hadla luuqada Semite oo ah Akkadiyaanka iyo bulsho weynta Sumeeriyaanka ooy jaar ahaayeen. Wakhti yar ka dib, Sumeeriyaanku waxay ku dhex milmeen Akkadiyaanka isla markaana ku midoobeen hal maamul oo ka dhexeeya. Boqortooyada Akkadiyaanku waxay gaadhay meeshii ugu sareeysay qarnigii 24aad ilaa qarnigii 22aad C.H. wakhtigaas oo uu maamulaayay boqorkii isku xidhay Akkadiyaanka waa boqor Saargoon (Sargon) oo noolaa 2334 C.H ilaa 2279 C.H. Mudo dheer ka bacdi, markii boqortooyadii Akkadiyaanku burburtey waxay u kala baxeen labo maamul oo dhex yaala degaanada mesobotaamiya kuwaas oo kala noqday: dadka ku hadla luuqada Semetikga ee deegaanada waqooyi oo samaystey Assiyriya; iyo kuwa koonfureed oo qarniyo ka dib yeeshay boqortooyada Baabiyloonta cusub. Asiyriya. Assiriya (Siyriyak: ܐܬܘܪ) waa boqortooyo ka jirtey bariga dhexe wakhtiyadii hore. Waxa boqortooyadani ka bilaabantey webiga Tigris ee waqooyiga deegaanada Mesobotaamiya. Dadka Assiyriyaanku dhowr jeer ayay maamulo boqortooyo samaysteen kuwaas oo ku fiday deeganadii agagaarkooda ahaa. Magaca boqortooyadani wuxuu ka soo unkamey magaalada caasimada u ahayd ee la odhan jirey Aššur taasi oo lagu qiyaaso ineey dhisantay sanadkii 2600 C.H (Ciise Hortii), taasi oo maanta ku beegan waqooyiga gobolka Saladiin ee wadanka Ciraaq. Caasimada maamulka Assiyriya ee Aššur waxay markeedii hore ka mid ahayd boqortooyadii Akkadiyaanka ee ka talin jirey inta u badan deegaanada Mesobotaamiya. Assur. Assur (ingiriis: Assur, loo qoro Aššur) waa magaalomadaxdii boqortooyada Assiyriyaanka ee ka jirtey bariga dhexe wakhtiyadii hore. Magaca boqortooyada Assiyriya wuxuu ka soo unkamey magaalada caasimada u ahayd ee la odhan jirey Aššur taasi oo lagu qiyaaso ineey dhisantay sanadkii 2600 C.H (Ciise Hortii), taasi oo maanta ku beegan waqooyiga gobolka Saladiin ee wadanka Ciraaq. Caasimada maamulka Assiyriya ee Aššur waxay markeedii hore ka mid ahayd boqortooyadii Akkadiyaanka ee ka talin jirey inta u badan deegaanada Mesobotaamiya. Sumeer. Sumer (laga soo xigtay magaca Akkadiyaanka: Šumeru micnaheedu tahay "dhulkii boqorada ilbaxa ah") waa boqortooyo iyo ilbaxnimo hore oo ka jirtey koonfurta deegaanada Mesobotaamiya, taasi oo maanta ku dhex taala wadanka Ciraaq. Daad. Daad (ingiriis: flood) waa biyo badan oo socda kuwaas oo harqin kara dadka, xoolaha, guryaha iyo waxkasta ooy ku soo hagaagaan. Daadka waxaa keena roob badan oo da'a ama wabiyada oo butaaca. Todobaaleey. I need a more English and Somali some time for me.. cant read Somali at all.. Kuliyada Caafimaadka. Kuliyada Caafimaadka (ingiriis: Faculty of Medicine) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda caafimaadka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee Hosbitaalka Hayaat ee magaalada Borama. Bishii 9aad ee Sanadkii 2007da ayaa dufcadii u horeeysay ee dhakhaatiir ahi ka qalijebiyeen Kuliyada Caafimaadka ee Jaamacada Camuud. Kuliyada Waxbarashada. Kuliyada Waxbarashada (ingiriis: Faculty of Education) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda waxabarashada, tababirada macalimiinta iyo macluumaadka la xidhiidha wasaaradaha waxbarasho ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay labada waaxood ee lagu bilaabay Jaamacada Camuud, tan kale waa Kuliyada Maamulka & Ganacsiga, markii la bilaabay sanadkii 1998dii. Dhinaca kale, sanadkii 2003da Jaamacada Camuud oo kaashanaysa hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxaa la bilaabay tababar macalimiinta oo ah labo sano diploma, kuwaas oo laga soo xulayo deegaanada Somaliland iyo Puntland. Dibloomkan labada sano ah ooy maalgeliyaan hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxa jaamacadu ku tababartaa ardey 300 kor u dhaafaysa kuwaas oo jaamacadu dejiso aqalo ay u kireeysay isla markaana maamusho noloshooda iyo waxbarashadooda. Camuud. Deegaanka Camuud (Amoud Valley) waa dhul beeroleey ah oo dhaca 5 km waqooyi bari magaalada Borama. Deegaankan oo leh dooxyo dhowr ah, sida Dooxa Qoor-gaab, ayaa waxuu caan ku yahay beeraha khudaarta iyo midhaha. Jaamacadda Camuud waxay ku taalaa koonfurta deegaanka Camuud, taasi oo ah meesha loogu magac daray jaamacada. Qisaastii wakhtiyadii gumeysiga Ingiriisku maamuli jiray waqooyiga Soomaaliya ayaa wuxuu dhisay dugsi sare oo loogu magac daray deegaanka Camuud, waa Dugsiga Sare ee Camuud. Tan iyo wakhtigii dowladii Siyaad Bare dugsiga Camuud wuxuu ahaa iskool ardeydu wax ka bartaan isla mar ahaantaana dhex dagan yihiin, sababtoo ah magaalada wuu ka go'naa dugsiga sare ee Camuud. Kuliyada Maamulka & Ganacsiga. Kuliyada Maamulka & Ganacsiga (Faculty of Business and Administration) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda barashada ganacsiga, xisaabinta iyo maamulka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay labada waaxood ee lagu bilaabay Jaamacada Camuud, tan kale waa Kuliyada Waxbarashada, markii la bilaabay sanadkii 1998dii. Kuliyada Tababarka Macalimiinta. Kuliyada Tababarka Macalimiintu (ingiriis: Teacher Training Program) waa tabobar iyo waxbarasho labo sano ah ooy Jaamacadda Camuud siiso macalimiin iyo arday laga soo xulo deegaano badan oo kala duwan oo ka mid ah Somaliland iyo Puntland. Dhinaca kale, sanadkii 2003da Jaamacada Camuud oo kaashanaysa hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxaa la bilaabay tababar macalimiinta oo ah labo sano diploma, kuwaas oo laga soo xulayo deegaanada Somaliland iyo Puntland. Dibloomkan labada sano ah ooy maalgeliyaan hay'adaha EC, DANIDA, iyo CfBT ayaa waxa jaamacadu ku tababartaa ardey 300 kor u dhaafaysa kuwaas oo jaamacadu dejiso aqalo ay u kireeysay isla markaana maamusho noloshooda iyo waxbarashadooda. Kuliyada Sharciga & Qaanuunka. Kuliyada Sharciga & Qaanuunka (Faculty of Sharia and Law) ee Jaamacadda Camuud waa waaxda barashada sharciga diinta Islaamka, shuruucda caalamiga ah iyo qaanuun ama xeerka maxkamadaha ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2008da. Kuliyada ITga & Koombuyuterka. Kuliyada ITga & Koombuyuterka (Faculty of IT and Computer) ee Jaamacada Camuud waa waaxda barashada teknolojiyada, macluumaadka koombuyuterka iyo shaqada koombuyuterka ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama iyo dhismo ku yaala magaalada badhtankeeda. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2008da. Kuliyada Beeraha & Deegaanka. Kuliyada Beeraha & Deegaanka (Faculty of Agriculture and Environment) ee Jaamacada Camuud waa waaxda barashada beeraha, macluumaadka deegaanka iyo ka faa'iidaysiga kheyraadka dabiiciga ee jaamacada taasi oo ku dhex taala dhismaha weyn ee jaamacadu ku leedahay koonfurta deegaanka Camuud ee u jirta 5 km waqooyi bari ee magaalada Borama iyo dhismo ku yaala magaalada badhtankeeda. Kuliyadani waxay ka mid tahay qeybaha lagu daray Jaamaca Camuud sanadkii 2004ta. Dugsiga Sare ee Camuud. Dugsiga Sare ee Camuud (Amoud High-school) waa dugsi sare oo ku ooli jirey deegaanka Camuud ee 5ta km waqooyi bari ka xiga magaalada Borama, gobolka Awdal, Somaliland. Deegaanka Camuud waa dhul beeroleey ah oo dhaca 5 km waqooyi bari magaalada Borama. Deegaankan oo leh dooxyo dhowr ah, sida Dooxa Qoor-gaab, ayaa waxuu caan ku yahay beeraha khudaarta iyo midhaha. Jaamacada Camuud waxay ku taalaa koonfurta deegaanka Camuud, taasi oo ah meesha loogu magac daray jaamacada. Qisaastii wakhtiyadii gumeysiga Ingiriisku maamuli jiray Waqooyiga Soomaaliya ayaa wuxuu dhisay dugsi sare oo loogu magac daray deegaanka Camuud, waa Dugsiga Sare ee Camuud. Tan iyo wakhtigii dowladii Siyaad Bare dugsiga Camuud wuxuu ahaa iskool ardeydu wax ka bartaan isla mar ahaantaana dhex dagan yihiin, sababtoo ah magaalada wuu ka go'naa dugsiga sare ee Camuud. Kuliyada Kalkaalisada. Kuliyada Kalkaalisada (ingiriis: Faculty of Nursery) waa waax ka mid ah barashada Kuliyada Caafimaadka ee Jaamacada Camuud, ee ku taala magaalada Borama, gobolka Awdal, Somaliland. Kuliyada Injineerinka. Kuliyada Injineerinka (ingiriis: Faculty of Engineering) waa waax ka mid ah barashada cilmiga injineernimad ee laga barto Jaamacada Camuud, ee ku taala magaalada Borama, gobolka Awdal, Somaliland. List of numbers. 20•21•22•23•24•25•26•27•28•29•30•31•32•33•34•35•36•37•38•39 40•41•42•43•44•45•46•47•48•49•50•51•52•53•54•55•56•57•58•59 •69•70•71•72•73•74•75•76•77•78•79 80•81•82•83•84•85•86•87•88•89•90•91•92•93•94•95•96•97•98•99 11 (tiro). 11 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka toban iyo kow. 30 (tiro). 30 waa lambarka sodonaad ee tirada xisaabta. 13. 13 waa sanadka 13aad ee taariikhda miilaadiga ah. 20 (tiro). 20 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Labaatan. 31 (tiro). 31 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo kow. 21 (tiro). 21 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka labaatan iyo kow. 32 (tiro). 32 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo labo. 33 (tiro). 33 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo sadex. 39 (tiro). 39 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo sagaal. 34 (tiro). 34 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo afar. 35 (tiro). 35 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo shan. 37 (tiro). 37 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo todoba. 38 (tiro). 38 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo sideed. 36 (tiro). 36 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Sodon iyo lix. 14 (tiro). 14 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka toban iyo afar. 19 (tiro). 19 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta toban iyo sagaal. 17 (tiro). 17 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta toban iyo todoba. 16 (tiro). 16 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta toban iyo lix. 18 (tiro). 18 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta toban iyo sideed. 29 (tiro). 29 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo sagaal. 22 (tiro). 22 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo labo. 23 (tiro). 23 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo sadex. 24 (tiro). 24 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo afar. 25 (tiro). 25 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo shan. 26 (tiro). 26 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo lix. 27 (tiro). 27 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo todoba. 28 (tiro). 28 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labatan iyo sideed. 40 (tiro). 40 waa lambar ka mid ah tirada xisaabta taasi oo u qoranta afartan. 49 (tiro). 49 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo sagaal. 41 (tiro). 41 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo kow. 43 (tiro). 43 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo sadex. 42 (tiro). 42 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo labo. 44 (tiro). 44 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo afar. 45 (tiro). 45 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo shan. 46 (tiro). 46 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo lix. 47 (tiro). 47 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo todoba. 48 (tiro). 48 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta afartan iyo sideed. 50 (tiro). 50 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton. 51 (tiro). 51 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo kow. 52 (tiro). 52 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo labo. 53 (tiro). 53 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo sadex. 54 (tiro). 54 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo afar. 55 (tiro). 55 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo shan. 59 (tiro). 59 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo sagaal. 58 (tiro). 58 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo sideed. 57 (tiro). 57 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta konton iyo todoba. 61 (tiro). 61 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo kow. 63 (tiro). 63 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo sadex. 64 (tiro). 64 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo afar. 65 (tiro). 65 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo shan. 66 (tiro). 66 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo lix. 67 (tiro). 67 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo todoba. 68 (tiro). 68 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo sideed. 69 (tiro). 69 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo sagaal. 62 (tiro). 62 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan iyo labo. 60 (tiro). 60 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta lixdan. 70 (tiro). 70 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan. 100 (tiro). 100 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol. 101 (tiro). 101 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo ko. 102 (tiro). 102 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo labo. 103 (tiro). 103 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo sadex. 104 (tiro). 104 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo afar. 109 (tiro). 109 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo sagaal. 105 (tiro). 105 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo shan. 107 (tiro). 107 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo todoba. 108 (tiro). 108 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo sideed. 197 (tiro). 197 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol sagaashan iyo todoba. 80 (tiro). 80 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan. 106 (tiro). 106 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo lix. 71 (tiro). 71 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo kow. 72 (tiro). 72 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo labo. 73 (tiro). 73 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo sadex. 74 (tiro). 74 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo afar. 75 (tiro). 75 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo shan. 76 (tiro). 76 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo lix. 77 (tiro). 77 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo todoba. 78 (tiro). 78 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo sideed. 79 (tiro). 79 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta todobaatan iyo sagaal. 81 (tiro). 81 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo kow. 82 (tiro). 82 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo labo. 83 (tiro). 83 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo sadex. 84 (tiro). 84 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo afar. 85 (tiro). 85 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo shan. 86 (tiro). 86 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo lix. 90 (tiro). 90 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan. 87 (tiro). 87 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo todoba. 88 (tiro). 88 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo sideed. 89 (tiro). 89 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sideetan iyo sagaal. 91 (tiro). 91 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo kow. 92 (tiro). 92 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo labo. 93 (tiro). 93 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo sadex. 94 (tiro). 94 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo afar. 95 (tiro). 95 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo shan. 96 (tiro). 96 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo lix. 97 (tiro). 97 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo todoba. 98 (tiro). 98 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo sideed. 99 (tiro). 99 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta sagaashan iyo sagaal. 110 (tiro). 110 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta boqol iyo toban. 200 (tiro). 200 waa lambar tiro ka mid ah xisaabta taasi oo u qoranta labo boqol. 400 (tiro). 400 (ingiriis: four hundred) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta afar boqol taas oo ah godka afar boqolaad ee tiroda. Tiroda 400 waa lambarka afar boqolaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 399, waxaana ku xiga 401. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Sadex-godleey. 500 (tiro). 500 (ingiriis: five hundred) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta shan boqol taas oo ah godka shan boqol iyo kowaad ee tiroda. Tiroda 500 waa lambarka shan boqolaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 499, waxaana ku xiga 501. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Sadex-godleey. 300 (tiro). 300 (ingiriis: three hundred) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta sadex boqol taas oo ah godka sadex boqol iyo kowaad ee tiroda. Tiroda 300 waa lambarka sadex boqolaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 299, waxaana ku xiga 301. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Sadex-godleey. 401 (tiro). 401 (ingiriis: four hundred one) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta afar boqol iyo kow taas oo ah godka afar boqolaad ee tiroda. Tiroda 401 waa lambarka afar boqolaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 400, waxaana ku xiga 402. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Sadex-godleey. 399 (tiro). 399 (ingiriis: three hundred ninety nine) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta sadex boqol sagaashan iyo sagaal taas oo ah godka sadex boqol iyo sagaashan iyo sagaalaad ee tiroda. Tiroda 399 waa lambarka sadex boqol sagaashan iyo sagaalaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 398, waxaana ku xiga 400. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Sadex-godleey. Lambar Tubaxan. Lambarka Tubaxan () waa saldhiga 3aad ee lambarada xisaabta. Hal lambar tubaxan waxay u dhigantaa formula_123 ama tiro dhan 1.58496. Lambarka Kajeeda. Lambarada Kajeeda (ingiriis: quaternary number) waa saldhiga 4aad ee xisaabta. Lambarada kajeeda waxaa loo isticmaalaa tiro dhijit ah sida formula_1 kuwaas oo u taagan lambarada aasaaska tirada. Badh. Badh Bar ama Kala Badh (ingiriis: half) waa qeyb ama nus taasi oo xisaab ahaan loo qoro 1/2 ama 0.5 Rubuc. Rubuc (ingiriis: quarter) waa afar meelood hal meel taasi oo xisaab ahaan u qoranta 1/4 ama 0.25. 999 (tiro). 999 (ingiriis: nine hundred ninety nine) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta sagaal boqol sagaashan iyo sagaal taas oo ah godka kumaad ee tiroda. Tiroda 999 waa lambarka sagaal boqol sagaashan iyo sagaalaad ee lambarada, waxaana ka horeeya 998, waxaana ku xiga 1000. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Afar-godleey. 150 (tiro). 150 waa lambarka boqol-iyo kontonaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 149 lambarka ku xigana waa 151. 152 (tiro). 152 waa lambarka boqol-konton iyo labaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 151 lambarka ku xigana waa 153. 154 (tiro). 154 waa lambarka boqol-konton iyo afaraad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 153 lambarka ku xigana waa 155. 156 (tiro). 156 waa lambarka boqol-konton iyo lixaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 155 lambarka ku xigana waa 157. 158 (tiro). 158 waa lambarka boqol-konton iyo sideedaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 157 lambarka ku xigana waa 159. 151 (tiro). 151 waa lambarka boqol-konton iyo kowaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 150 lambarka ku xigana waa 152. 153 (tiro). 153 waa lambarka boqol-konton iyo sadexaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 152 lambarka ku xigana waa 154. 155 (tiro). 155 waa lambarka boqol-konton iyo shanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 154 lambarka ku xigana waa 156. 157 (tiro). 157 waa lambarka boqol-konton iyo todobaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 156 lambarka ku xigana waa 158. 159 (tiro). 159 waa lambarka boqol-konton iyo sagaalaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 158 lambarka ku xigana waa 160. 170 (tiro). 170 waa lambarka boqol-todobaatanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 169 lambarka ku xigana waa 171. 172 (tiro). 172 waa lambarka boqol-todobaatan iyo labo ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 171 lambarka ku xigana waa 173. 174 (tiro). 174 waa lambarka boqol-todobaatan iyo afar ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 173 lambarka ku xigana waa 175. 176 (tiro). 176 waa lambarka boqol-todobaatan iyo lixaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 175 lambarka ku xigana waa 177. 178 (tiro). 178 waa lambarka boqol-todobaatan iyo sideedaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 177 lambarka ku xigana waa 179. 600 (tiro). 600 waa lambarka lix boqolaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 599 lambarka ku xigana waa 601. 171 (tiro). 171 waa lambarka boqol-todobaatan iyo kowaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 170 lambarka ku xigana waa 172. 700 (tiro). 700 waa lambarka todoba boqolaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 699 lambarka ku xigana waa 701. 900 (tiro). 900 waa lambarka sagaal boqolaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 899 lambarka ku xigana waa 901. 130 (tiro). 130 waa lambarka boqol-sodonaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 129 lambarka ku xigana waa 131. 131 (tiro). 131 waa lambarka boqol-sodon iyo kowaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 130 lambarka ku xigana waa 132. 133 (tiro). 133 waa lambarka boqol-sodon iyo sadexaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 132 lambarka ku xigana waa 134. 132 (tiro). 132 waa lambarka boqol-sodon iyo labaadaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 131 lambarka ku xigana waa 133. 134 (tiro). 134 waa lambarka boqol-sodon iyo afaraad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 133 lambarka ku xigana waa 135. 136 (tiro). 136 waa lambarka boqol-sodon iyo lixaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 135 lambarka ku xigana waa 137. 138 (tiro). 138 waa lambarka boqol-sodon iyo sideedaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 137 lambarka ku xigana waa 139. 139 (tiro). 139 waa lambarka boqol-sodon iyo sagaalaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 138 lambarka ku xigana waa 140. 137 (tiro). 137 waa lambarka boqol-sodon iyo todobaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 136 lambarka ku xigana waa 138. 140 (tiro). 140 waa lambarka boqol-afartanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 139 lambarka ku xigana waa 141. 135 (tiro). 135 waa lambarka boqol-sodon iyo shanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid kinsi ah, waxaana ka horeeya lambar 134 lambarka ku xigana waa 136. 180 (tiro). 180 waa lambarka boqol iyo sideetanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 179 lambarka ku xigana waa 181. 190 (tiro). 190 waa lambarka boqol iyo sagaashanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 189 lambarka ku xigana waa 191. 210 (tiro). 210 waa lambarka labo boqol iyo tobanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 209 lambarka ku xigana waa 211. 230 (tiro). 230 waa lambarka labo boqol iyo sodonaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 229 lambarka ku xigana waa 231. 240 (tiro). 240 waa lambarka labo boqol-afartanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 239 lambarka ku xigana waa 241. 250 (tiro). 250 waa lambarka labo boqol iyo kontonaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 249 lambarka ku xigana waa 251. 257 (tiro). 257 waa lambarka labo boqol-konton iyo todobaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 256 lambarka ku xigana waa 258. 260 (tiro). 260 waa lambarka labo boqol-lixdanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 259 lambarka ku xigana waa 261. 270 (tiro). 270 waa lambarka labo boqol-todobaatanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 269 lambarka ku xigana waa 271. 280 (tiro). 280 waa lambarka labo boqol-sideetanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 279 lambarka ku xigana waa 281. 220 (tiro). 220 waa lambarka labo boqol-labaatanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 219 lambarka ku xigana waa 221. 290 (tiro). 290 waa lambarka labo boqol-sagaashanaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 289 lambarka ku xigana waa 291. Senary. Senary (ingiriis: senary ama heximal) waa saldhiga 6aad ee lambarada xisaabta. Jacayl. waa qalinkii abwaan zakariye hassan cibaar Jacayl ama Jecayl (af-Taliyaani: amore; af-Tigrinya: ፍቕሪ; af-Turki: sevgi ama aşk; af-Jabaan: 愛 "ai, ito.shii"; Sawaaxili: pendo; af-Shiine: 愛 "ài" اَىْ‎; af-Carabi: ﻋﺸﻖ ama ﺤﺐ; af Giriig: ἀγάπη "agape" ἔρως "eros" στοργή "storge" φιλία "philia"; af-Faransiis: amour; af-Faarsi: عشق; Kamba: wendo af-Laatiin iyo: amor; af-Hebrow: אהבה "ahava"; Amxaari: ፍቅር; Esberanto: amo; Ingiriis: love; af-Oromo: jaalala) waa dareen, marxalad, hami, doonid, xaalad iyo rabitaan qof u qaado ama hayo shey kale. Sidoo kale, Jecaylku waa qadarin, sharfid, xushmayn iyo ixtiraam qoto dheer oo qof u hayo noole, shey, qof ama arin kale. Tusaale ahaan, jacaylka hooyo iyo aabo; jacaylka Alle; kan qof kale (lab ama dhidig); jaceylka shey ama walax sida baabuur, buug, filim, hees iwm. Si kastaba ha ahaatee, Jecaylku waa dareen naxariis, ixtiraam, ka fikir iyo la doonista wax fiican. Qofka jecaylku hayo wuxuu markasta rabaa in wax wanaagsan gaadhsiiyo qofka iyo waxa uu jecel yahay. Inta u badan, dadku waxay jecaylka ku sheegaan rabitaanka qof doonayo qof kale, sida wiil raba ama jecel gabadh iwm. Jecayl. Sidaan horay u soo sheegnay Jecaylku waa dareen, naxariis, hami, doonid, ka firir, xaalad iyo rabitaan qof u qaado ama hayo shey, qof, walax ama wax kale. Intaas waxaa dheer, jacaylku waa ka helitaan (liking) badan ama saa'I'd ah oo qof u gaar ah taasi oo u hogaamisa wanaaga, naxariista iyo welwelka qofka uu jecel yahay. Jecaylka waxaa lid ku ah ama ka soo horjeeda nacayb (hate) oo iyadna ah dareen lid ku ah kan jecaylka. Taarikhda Jecaylka. Ereyga Jacayl, sidii la doono ha loo isticmaalee, waa mid dadku aqoon u lahaayeen isla markaana adeegsan jireen tan iyo horaantii aadamaha. Dunida aan maanta ku nool nahay waxay ka kooban tahay wadano, bulshooyin, qabiilo, dowlado iyo dadyoow aad u badan; mid kastana wuxuu leeyahay erey ama kalmad uu u adeegsado jecaylka. Maadaama luuqaduhu kala duwan yihiin, bulshooyin badani waxay isticmaalaan in ka badan "hal eray" markeey sheegayaan jecaylka. Tusaale ahaan, wadanka Giriiga qabiilka loo yaqaan Agape waxay adeegsadaan ereyga ἀγάπη taasi oo macnaheedu tahay "jecaylka diini", halka eregya s'agapo (Σ'αγαπώ) ay u isticmaalaan "waan ku jecelahay". Tusaale labaad waa meelo ka mid ah dalka Shiinaha waxaa laga isticmaalaa kelmadaha wǒ ài nǐ (我愛你) oo macnaheedu tahay "jecayl" ama "waan ku jecelahay" labadaba waa loo adeegsadaa taasi oo u dhiganta qaabka wadanada reer galbeedku u qeexaan jecaylka. Laakiin sida caadiga ah dalka Shiinaha waxaa la isticmaalaa wǒ xǐhuān nǐ (我喜欢你) oo macnaheedu noqonayo "waan kaa helay" tan ayaa ah dhaqanka dadkaasi marka qof soo bandhigayo dareenkiisa iyo jecaylkiisa. Ilbaxnimooyinkii ugu horeeyay dunida, sida Baabiyloon, Assiyriya, Akkadiyaanka iyo guud ahaan deegaanada u dhexeeya labada webi ee kala ah Tigris iyo Furaat ee loo yaqaano Mesobotaamiya kuwaasi oo jirey wakhti hada laga joogo 3,000 sano ka hor, ayaa waxaa la sheegay in jecaylku caan ka ahaa bulshooyinkaas dhexdooda. Waxaa faahfaahin fiican laga helay gabayo iyo suugaan kale oo laga helay ilbaxnimooyinkaasi kuwaasi oo qeexaya qof jacayl daran u qaba qof kale." Qeybaha Jecaylka. Guud ahaan, Jacaylka aadamahu waa dareen qof u hayo qof ama dad kale noocuu doonaba ha ahaadee. Intaas waxaa dheer, jecaylku wuu noocyo iyo qaabab badan yahay, waxaana jira ugu yaraan toban nooc oo jacayl ah. Kuwaas waxaa ka mid ah: jacaylka diinta, jacaylka waalidka, jacaylka walaalaha, jacaylka ubadka (caruurta ama ciyaalka); jacaylka qof sida gabadh ama wiil isku hayaan ama mid ka mid ahi u qaado kan kale; jacaylka shey sida cunto, baabuur, buug, filim, hees iwm; jacaylka noole kale sida xayawaanka gurijooga ah ama loo yaqaano "bets"ka ey ka mid yihiin bisada, xoolo la dhaqdo iyo kuwo kale oo ka tirsan xayawaanka. Si kastaba ha ahaatee, Jecaylku waa dareen naxariis, ixtiraam, ka fikir iyo la doonista wax fiican. Qofka jecaylku hayo wuxuu markasta rabaa in wax wanaagsan gaadhsiiyo qofka iyo waxa uu jecel yahay. Inta u badan, dadku waxay jecaylka ku sheegaan rabitaanka qof doonayo qof kale, sida wiil raba ama jecel gabadh iwm. Jacaylku waa mid dunida ka soo jiray tani iyo wakhtiyadii ugu horeeysay dadka. Guud ahaan, jecaylka aadamaha waxaa loo kala saaraa afar qeybood: Jecaylka dabiiciga, Saaxiibtinimo, Naf-u-saaris, iyo Jecaylka Galmo Jecaylka Dabiiciga. Jacaylka dabiiciga ah waa kan qofku u hayo waalidkiis ama waalidku u hayo ilmahiisa. Intaas waxaa dheer, jecaylkan waa kan qofku u qaado cibaadada Alle, diinta nebiga ama nebiyada iyo wixii la hal maala. Jecaylka noocan ahi waa mid dabiici ah oo qofka ku abuurma wakhtiga dhalashada ilaa inta uu ka dhimanaayo, inkastoo jacaylka waalidku bilaabmo wakhtiga ugu horeeya nolosha qofka. Saaxiibtinimo. Jacayl caadi ah oo qofku u qaado asxaabtiisa, walaalihiis, xaaska ama seyga, sheey, marxalad iwm. Jecaylka noocan ahi waa mid degan oo ku salaysan ixtiraam, qadarin, sharaf iyo wanaag la doon. Sida caadiga ah qofku wuxuu bilaabaa jecaylkan wakhtiga uu qaangaadhka gaadho ama ku dhow yahay ee garaadkiisu inta u badan dhamaystiran yahay. Naf U Saaris. Jecaylka naf-u-saarista ah waa mid qeyral caadi ah taasi oo qofka wax jeceli diyaar u yahay in uu naftiisa/nafteeda u hibeeyso qof kale. Jecaylka noocan ahi inta u badan wuxuu dhex maraa labo qof oo kala jinsi (sex) duwan, sida wiil iyo gabadh. Sidoo kale, jacaylka naf-u-saarista ahi waa mid bedela shakhsiyada, dhaqanka iyo nolosha qofka uu hayo; waxaana mararka qaar lagu sheegaa waalni.Dhaqanka Dunida Jecaylka Galmo. Jecaylka galmo (eros ama sex love) waa rabitaanka iyo hamiga galmo ama wasmo qof ka doonayo qof kale. Jecaylkani wuxuu ku salaysan yahay ficilka iyo samaynta galmo taas oo laga yaabo in labada qofba sidaasi rabaan ama mid ka mid ahi jecel yahay falkaasi. Inta u badan jecaylka galmo ma ahan mid qoto dheer, sababtoo ah labada qof iskuma hayaan dareen ka badan samaynta iyo falgalida galmada." Waalid. Waalid () waa hooyo iyo aabo. Waalidku waa masuulka ubadka, ilmaha, ciyaalka iyo caruurta. Walaal. Walaal (carabi: أقرباء, نسيب ingiriis: sibling) waa wiilka iyo gabadha ay qof waalidkiis dhaleen. Gabdha qof la dhalatey ee walaalka la ah waxaa loo yaqaanaa abaayo, halka wiilka lagu magacaabo aboowe. Ereyada noocan ah waxaa inta badan laga isticmaalaa badhtamaha iyo koonfurta Soomaaliya, laakiin waqooyiga deegaanada dadlka Soomaaliya intaba waxaa lagu magacaabaa "walaal". Walaaluhu waxay noqon karaan kuwo waalid isku mid ah dhalay (hooyo iyo aabo), waxaa laga yaabaa in hal waalid kaliya dhalay sida ilmo isku hooyo ah laakiin labo aabe kala leh; ama caruur isku aabo ah laakiin labo hooyo kala dhaleen. Dhamaantood waxay noqonayaan dad walaalo ah. Aboowe. Aboowe () waa wiilka walaalka ah ee waalidkaa dhalay (hooyo iyo aabo). Aboowe waa lab aad wada dhalateen, laga yaabaa in xaga hooyada aad walaal ka tihiin ama dhanka aabo aad dhiig ka wadaagtaan. Abaayo. Abaayo () waa gabadha walaalka ah ee waalidkaa dhalay (hooyo iyo aabo). Abaayo waa qofta dhedig ee aad wada dhalateen, laga yaabaa in xaga hooyada aad walaal ka tihiin ama dhanka aabo aad dhiig ka wadaagtaan. Abaayo waxaa lid ku ah aboowe Mocooyo. Mocooyo (ama granny) waa hooyo ama aabo hooyadiis. Mocooyo waa waalid labaad, waxaana lamaane la ah awoowe. Dadku inta badan waxay isku khaldaan mocooyo iyo ayeeyo, laakiin waa labo qof oo kala duwan. Af-Soomaaliga saxda ah mocooyo waa hooyada qof hooyadiis ama aabihiis, halka ayeeyo ka tahay mocooyada hooyadeed taasi oo qofkan u noqonaysa waalid sadexaad. Ayeeyo. Ayeeyo (ingiriis: Granny) waa qof mocoydiis hooyadeed. Taasi macnaheedu waa in ayeeyo tahay waalid sadexaad sababto ah qofkan hooyadii ayay mocooyo u tahay. Adeer. Adeer ama Adeero (ingiriis: uncle) waa walaalka ama abooweha qof aabehiis. Si kale hadaan u dhigno, adeerkaa waa aabaha walaalkii, ina adeerkii, ina abtigii iyo qof walba oo aabahaa qaraabo yihiin. Dhinaca kale, gobolo badan oo dalka Soomaaliya ka mid ah, adeer waxaa sidoo kale loo yaqaanaa ninka hooyo dumaala ama guursada. Abti. Abti ama Abtiyo (ingiriis: uncle) waa walaalka ama abooweha qof hooyodiis. Si kale hadaan u dhigno, abtigu waa hooyo walaalkeed, ina adeerkeed, ina abtigeed iyo qof walba oo hooyada qaraabo yihiin. Seey. Seey ama Sowj (carabi: زوج taliyaani: marito "ama" sposo ingiriis: husband amxaari: ባል) waa ninka iyo aabaha qoyska. Seeygu waa ninka qaba naagta xaaska ah isla markaana aabaha u ah caruurta, ilmaha iyo ciyaalka reerka. Xaas. Xaas Oori Affo ama Sowjad (carabi: زوجة taliyaani: moglie "ama" sposa ingiriis: wife amxaari: ሚስት) waa naagta iyo hooyada qoyska. Ooridu waa naagta uu qabo ninka Seeyga ah isla markaana waa hooyada caruurta, ilmaha iyo ciyaalka reerka. Abala-abalayn bayoloji. Abala-abalaynta bayolojiga (Ingiriis:Biological classification), (Carabi: التصنيف الحيوي) Tohob foundation. waxaa tarikhda markey aheyd 23 jan 2014 malinimo khamis ah xafalad si heer sara ah loo soo agasimaya ay ka dhacaday casimada khartoum ee dalka sudan xafalada ayaa lagu magcabay hay"ad cusub oo ka hool gali doonta dalka Soomaaliya hay ada ayaa loogu magacadary tohob foundation dhaman dadka ka soo qeb galay xafalada ayaa si weyn u soo dhaweyay hay"ada cusub dadka halka ka hadaly ayaa isugu jiray siyaasiyin ganacsato dhaqatiir iyo waliba arday aad u farabadan oo ka kala socday kulyadaha kala duwan ee jamacadaha dalka sudan madaxa hay"ada tohob foundation oo gooobta ka jeediyay qudbad ay aad ugu riyaaaqen ka soo qeybgalayashi xafalada ayaa ka waramay sida hay"adan loo aasaasay iyo dadka aasaasy mahad tohob ayaa sheegay in ganacasto iyo siyasin iyo waliba aqoon yahano somali ah oo dalka gudaha iyo dibada ku nool ay isaku xilqamen in ay shacabka somaliyed gacan ka siiyan sida ay uga bixi la haayen dhibatada dhor iyo labatanka sano socotay sidoo kale madaxa ha"adan cusub ayaa shegay in ay ka shaqeeyn doonan sidi ay maatida somaliyed ee ku dayacan gudaha iyo dibadaba uga bixin la haayen baahi kasta oo ay ku sugan yihi (sidan la socono dalka waxan ku yar amaba la oran kara si buuxda ugama shaqeyan ha"adaha caliga ah shacabka somaliyed ee xaladaha kala duwan ku hesta gudaha smaliya waxay u bahan yihin sidii ay uga bixi la haayen dhibatada ku hesta gobalada dalka iyo waliba xuduudaha dalka sidaan la socono shacabku waxay u bahan yihin sidii ay dib ugu noolan lahayen degaanadoodi ay abaarta ka soo barakicisay sidan la socono magalada casimada ah ee mugdisho waxa ku sugan in ka badan 2 kun oo barakacayaal ah dadkaas oo isugu jira dad ay abaari soo kicisay iyo dad ay dagalo ka soo bixiyen deganadoodi iyo waliba dad ka soo cararay fatahaada wabiga shabeele dadkaasi sanadyadi la soo dhafay maan helin wax dareyeel buuxa ah mana jirin cid iyo waliba hay"ad u maqaneed lkn manta waxaan cadenayna inaan gargaari doono shaqsi kasta oo soomaliye oo dhibato ku heesato gudaha iyo dibada somaliye waxaan cadeeneyna inaan gacan ka geesan doono sidii shacabka somaliyed uga bixi la haayen dhibatada soo jiitamaysay dhoor iyo labatanka sano waxaan si buuxda u cadeeneyna in tohob foundation ay noqon donyo foundationkii ugu horeeyay ee si buuxda uga hool gala guud ahan dalak Soomaaliya)madaxa ftohob foundation oo hadalkiisa sii wata ayaa shegay in aysan wadan ama shirkado aysan ka gacan siin dhismaha foundationksn sidoo kale waxa uu shegay in ganacsato iyo dhaqtir ay iska kaashadeen oo kliya siee ay uga bixi lahaayen shacabka somaliyed dhibatada heesatay sanadyadii la soo dhafay sidoo kale waxaa xafalada loogu dhawaqay hay adan ka soo qeybgalay ardayda dalka sudan oo iyaguna sheegay in gacan ka geesan doonan sidii ay u taageri la haayeen tohob foundation 1;in la gacan qabto shaqsi kasta oo somaliah 2;in wax barsho lacag la'aan laga hir galiyo gobalada dalka 3;in goobo cafimd oo gargaarka dad daga ah laga hir galiyo gobalda dadka 4;in goobo ganacsi loogu abuurayo dadka dan yarta ah laga hir galiyo gobalada dalka ugu danbeyn waxaa khudbada soo xiray mid kamid ah madaxda tohob foundation oo shegay in laga bilabo manta ay ka hool gali doonto hay adani dalka Soomaaliya iyo waliba dibadaba C.D. C.D (ingiriis: A.D ama After Death) loo soo gaabiyay "Ciise Dabadiis" waa taariikhda ka dambeeysa wakhtigii dhalashada Nabi Ciise (c.s). C.D waxaa lid ku ah C.H oo ah "Ciise Hortii". C.H. C.H (ingiriis: B.C ama Before Ciise) loo soo gaabiyay "Ciise Hortiis" waa wakhtiga taariikhda ka horeeysa wakhtigii dhalashada Nabi Ciise (c.s). C.H waxaa lid ku ah C.D oo ah "Ciise Dabadiis". Beeraha laalaada. Beeraha laalaada () ee magaalada Baabiyloon iyo gidaarka magaalada Baabiyloon oo maanta ku beegan magaalada Al-Hillal ee dalka Ciraaq waxay ka mid ahaayeen Todobada Layaab ee dunida. Beerahan waxaa dhisay boqor Nebujadnesarkii 2aad (Nabuchodonosor II) ee boqortooyadii Baabiylooniya markii taariikhdu ahayd qiyaastii sanadkii 600 C.H, taasi oo sababtu ahayd in uu ku raali-geliyo xaaskiisa Amaytis. Beeraha laalaada waxay burubureen qarnigii 1aad C.D markii dhul gariir adag ku habsaday deegaanada magaalada Baabiyloon ee Mesobotaamiya. Beeraha laalaada waxay ku beernaayeen dhinacyada webiga Furaat kuwaasi oo sudhnaa gidaar leh dhumuc 25 mitir ah. Xaqiiqada. Dadka qaar muran ayay ka keeneen in Beeraha laalaada jireen ayagoo ku sheegay sheeko khiyaali ah. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahan u dhashay qabiilka Jaaldiin oo la odhan jirey Berossus, kaasi oo ku noolaa Giriiga qarnigii 4aad C.H ayaa si fiican u sharaxay beeraha laalaada ee magaalada Baabiyloon. Dhinaca kale, cilmibaadhis iyo dhul qodaal ay sameeyeen guuto aarkiyoolojiis ah waxaa lagu ogaaday in beeraha laalaada si dhab ah u jireen wakhtiyadii ay dhisnayd magaalada Baabiyloon. Xadiid. Xadiid ama Aayron (Ingiriis: Iron) calaamad Fe waa curiye kimiko ah oo tiroda atomkiisu tahay labaatan-iyo-lix. Curiyehan oo ah bir ayaa wuxuu yahay midka ugu caansan curiyeyaasha ee bani-aadamku isticmaali jireen tan iyo bilowgii ilbaximoda, waxaa ka horeeyay oo kali ah Naxaasta. Xadiidku waa birta kowaad ee Birta Ku Meelgaadhka ah (Transitional Metal), guruubka 8aad, heerka 4aad iyo d-block ee shaxda miiska Diwaanka Curiye. Xadiidka waa curiyeha afaraad ee ugu badan qolof dhulka, waxaana laga heli karaa inta u badan dhagax kasta oo dhulka laga helo. Aayronta saafiga ah weey jilicsan tahay, xataa ka jilicsan tahay Alumiiniyaamta, laakin sida badan waxay isku dhis la sameeysaa walxo kale, inta badan Kaarboonta si loo helo birta aan daxlin ee jaandiga (steel). Sida badan ayadoo lagu dhex darayo curiye kale ayaa isku dhiska Aayronta waxaa loo isticmaalaa waxyaabo badan oo dhismuhu ka mid yahay. Marka qadar yar oo Kaarboon ah lagu daro Aayroonta waxaa soo baxa birta aan daxlin ee Steelka taas oo 1000 jeer ka adag Aayroonta caadiga ah. Kaniisad. Kaniisad (ingiriis: church) waa meel dadka heeysta diinta Masiixiyada ay ku cibaadeeystaan. Kaniisadu waa masaajidka dadka aaminsan diinta Kiristaanku ku cibaadaystaan. Dowladii Umawiyiinta. Boqortooyada waxaa aasaasey Mucawiya (af-carabi: ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ, ama ʾUmawiyyūn, sidoo kale ﺑﻨﻮ ﺃﻣﻴﺔ, Banū ʾUmayya) taasi oo ay saldhig u ahayd magaalada barakeysan ee Makka. Khulafadii Umawiyiinta (ingiriis: Umayyad Caliphate; carabi: ﺍﻟﺨﻼﻓﺔ ﺍﻷﻣﻮﻳﺔ ama ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ) waa dowladii Islaamka ee maamulka kala wareegtay Afartii Khulafo taas oo uu aasaasey Khaliifkii 5aad ee ku xigay Khulafo u Raashidiinkii. Boqortooyadan waxa sameeyey asxaabiga weyn ee Mucaawiya wakhtigii ka dambeeyey dhimashaddii Nebi Muxamed (c.s.w). Ka dib maamulkii Cusmaan binu Cafaan (644–656), waxaa hogaanka dowladii Islaamka la wareegay Mucawiya binu Sufyaan oo si xoog ah ku qabsaday maamulka isla markaana ka dhigey hogaanka Islaamiyiinta mid dhaxaltooyo ah. Mucawiya wuxuu wakhti dheer masuul ka ahaa gobolada dalka Suuriya, markuu la wareegay maamulka dowladii Islaamkana wuxuu magaalo madax ka dhigtey caasimada Dimishiq. Si kastaba ha ahaatee, wakhtigii Umawiyiintu haysay hogaanka boqortooyada Islaamka waxey gaadhsiiyeen dhul aad u balaadhan iyagoo qabsadey waqooyiga Afrika, dhamaan deegaanada Bariga dhexe, meelo ka mid ah Aasiyada kore ilaa meelo badan oo koonfurta Yurub ah sida wadamadda Isbayn, Giriig iyo Jasiiradaha u dhow. Markey Dawladda Umawiyiintu mareysay meeshii ugu sareeysay waxay heysatay dhul aad u balaadhan oo dhan 5.79 mayl labalaaban (15,000,000 km2), taasi oo ah boqortooyadii ugu balaadhneyd ee dunidu aragto iyo mida shanaad ee ugu weyn waligeed. Khulafadii Mucaawiye. Mucaawiya (ingiriis: Muawiyah I; carabi: معاوية ابن أبي سفيان, loogu dhawaaqo: Muʿāwiyah ibn ʾAbī Sufyān; 602 – April 29 or May 1, 680) waa asxaabiga dhisay boqortooyadii Umawiyiinta ee ku xigtey maamulkii Khulafada ee Dawladda Islaamka. Sidoo kale, wuxuu ahaa ninkii labaad ee khaliif noqda kaas oo ka soo jeeda qabiilka Umawiyiinta. Wakhtigii uu noolaa Nebi Muxamed (n.n.k.h) Mucaawiya wuxuu xoghaye u ahaa nebiga, taas oo xataa markuu dhintey uu jagadaasi u sii hayay khulafadii la wareegtay hogaanka dowladii Islaamka sida Abu Bakar iyo Cumar (Cumar bin Khataab). Intaas waxaa dheer, Mucaawiya wuxuu ka qayb galay dagaalo badan iyo qaswado xoog leh, waxaana tusaale fiican inoo ah dagaalkii lagu furtey Suuriya ee lagaga guuleystay boqortooyadii Baaysantiin, deegaankaasi oo markii dambe lagu wareejiyay hogaanka Mucaawiya. Cumar maxamuudd. . __NOEDITSECTION__ Kajol. wa aktarad u dhalaty wadanka hindiya Makka. Makka Mekka Makkah Makkah al-Mukarama (ingiriis: Mecca; carabi: ﻣﻜﺔ ﺍﻟﻤﻜﺮﻣﺔ; af-Soomaali: Mako) waa caasimad ku taala Xijaas, iyo magaalo-madaxda Gobolka Makka ee dalka Sacuudi Carabiya. Magaaladani waxay dhacdaa 70 km (43 mi) waqooyiga magaalo-xeebeedka Jidah, dooxo godan dhexdeed taasi oo bada ka sareysa 277 mitir. Maadaama Kacbada ku taalo magaaladan isla markaana ay tahay xaruntii u horeeysay ee diinta Islaamka waxay caasimada Makkah leedahay malaayiin dad (inta u dhexaysa 6 milyan ilaa 8 milyan) ah oo soo siyaarta sanad kasta wakhtiga gudashada Xajka ee ku beegan 12ka Dul-Xijah; iyo wadar isku-geyn oo ka badan 15 milyan oo dad ah sanad kasta. Tirada dadka deegaanka joogtada ku ah magaalada Mako waxaa lagu sheegay isku-celcelis 2 milyan sanadkii 2012ka. Guud ahaan, caasimadan Makko waa hooyga uu u dhashay Nebi Muxamed (c.s.w), deegaankii ugu horeeyay ee lagu soo dejiyo waxyiga Qur'aanka kariimka ah, magaalada xuddunta u ah diinta Islaamka, iyo meesha meesha uu ku yaalo masaajidka barakaysan ee Kacbada taasi oo ah jihada loo tukado dhamaan Salaadaha. Caasimada Makkah waxaa wakhti aad u dheer maamulaayay qaraabada iyo qoyska Nebi Muxamed (n.n.k.h) ee loo yaqaano "Shariifis"ka. Laakiin markeey taariikhdu ahayd sanadkii 1925tii Dawladda boqortooyada wadanka Sacuudi Carabiya ayaa la wareegtay maamulka iyo gacan ku heeynta magaalada Makko, kuwaasi oo ilaa hada haya hogaanka iyo tallada caasimadan. Maamulka boqortooyada Sacuudigu aad ayuu u dhisay magaaladan, wuxuuna balaadhiyay dhismaha iyo baaxada ay ku fadhido Makko. Dhismayaasha wakhtigan lagu daray magaalada waxaa ka mid ah Abraj al Beyt oo ah dhismaha 3aad ee ugu dheer dunida iyo kan ugu weyn baaxada fadhi ee dunida. Isku soo duuboo, magaalada barakeysan ee Makkah waxaa iskugu yimaada dad ka badan 15 milyan oo muslimiin ah wakhtiyada kala duwan ee sanadka, taasi oo ka dhigtay caasimadan mida ugu isa-socodka badan dunida. Intaasi waxaa dheer magaalada Makkah looma ogola ineey tagaan ama dhex galaan dad aan muslim ahayn. Magaalada Makkah. Makkah (Carabi مكة, Makkatul Mukaramah, مكّة المكرمة. Waa magaalada oo ku dhashay Nabi Muxamed S.C.W. waxa ayna ku taalaa wadanka Sacuudi Carabiya. Makkah waa meesha uu Xaramka ku yaalo, waana magaalada muslimiinta ugu Muhiimsan. Kacbada. Kacbada waa qiblada muslimiinta ee u jeestaan markay tukanayaan kuna dawaafaan xiliga Xajka waana dhismihii ugu horeeyay ee dhulka laga dhiso sida ay Diinta islaamka qabto marka laga hadlayo Kacbada waxaa qasab ah in laga hadlo Masjidul-xaraam waayo waxay ku taalaa Kacbada Masjidul-xaraam dhaxdiisa ayadoo taariikhda masjidka ka bilaabanayso taariikhda Kacbada sharfoon. siduu Islaamka qabo. Kacbada markii hore Malaa'igtaa dhistay Nebi Aadan hortii. magacyada Kacbada waxaa ka mid ah Baytul-xaraam waayo Alle ayaa ka xarimay in dhiig lagu daadshu dhaxdiisa, waxayna ka dhigantahay meesha dhulka dushiisa ugu sharafta badan sida Quraanka kariimka ku cad (إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِّلْعَالَمِينَ (سورة آل عمران، الآية 96 wuxuu muslimku qabaa in Alaah faray Nebi Ibraahiim iyo wiilkisa Nebi Ismaaciil inay dib saro ugu qadaan Kacbada tiirarkeeda sida Quraanka kariimka ku cad وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ القَوَاعِدَ مِنَ البَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنْتَ السَّمِيعُ العَلِيمُ ﴾‏(‏ البقرة‏:127)‏) Alle ayaa faray Nebi Ibraahiim in dadka faro Kacbada u soo Xajiyaan sida Quraanka kariimka ku cad (وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيق) (سورة الحج 27) Kacbada waxay ku taalaa bartamaha Masjidul-xaraam wanaa dhimo weyn oo joogiisa dhanyahay 15.mitir balaca dhankeeda irida ahna 12.mitir, halaka balaca dhanka gadaal ee dhanka masharaafta10.mitir yahay qaabkeedana u eg yahay dhagax weyn oo afar gees ah oo saro u qaadan. waagii Nebi Ismaaciil c.s. wuxuu dhamaa dhirirka joogeda 9 dhudhun oo saanqaaf la'aan ah iyo irid iska banaan. ilaa uu ka yimid Tubbac oo saaray saanqaaf kadibna Cabdi mudalib oo u sameeyay ilabaab bir ah oo leh gaanjo Dahab ah wuxxuna ahaa qofkii ugu horeyay oo Kacbada Dahab ku xardha Dhisidii Kacbada. waxay ka bilaabantaa taariikhda dhisida Masjidul-xaraam goortii la dhisay Kacbada sharafta leh. sidaan horay ugu soo sheegnay Kacbada waxaa dhisay Malaa'igta balse waxaa burburiyay Duufaantii Nebi Nuuxc.s kadib waxaa dib u dhisay Nebi Ibraahiim iyo wiilkiisii Nebi Ismaaciil sida Quraanka Kariimka وَإِذْ يَرْفَعُ إِبْرَاهِيمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَيْتِ وَإِسْمَاعِيلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّكَ أَنتَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ ﴿١٢٧ markaa buu ka keenay Malku jibriil c.s Dhagaxa Madow Jannada mana aheyn madow balse wuu cadaa cadaan dhalaaleysa (xijrul aswad) abalse waxaa madow ka dhiga danbiga mushrukiinta sida xadiis nabiga laga wariyay leeyahay «الحجر الأسود من الجنة وكان أشد بياضاً من الثلج حتى سودته خطايا أهل الشرك». Dhisidii Qureysh ee Kacbada Islaamka hortii. markaa bee Qureysh dib u dhiseen, waxeena isku afgarten inaan Kacbada lagu darin xoolaha lagu dhisaayo wax aan xalaal aheyn. qarashkii loo helay ayaa yaraaday tasoo keentay in dhismihii la wada dhisiwaayo. markaabee sadex mitir hor u soo bixiyeen dhanka dhagaxa madow Dhisidii Cabdulaahi binu subeer. waagii Cabdullaahi bin zubeyr baa dib loo dhisay Kacbada tasoo keentay dab ka soo gaaray Manjaniiqyadii lagu duqeenaayay xiligii Yaziid bin Macaawiya go'doomiyay magaalada Makkah al-mukarama. taasoo ugu wacneed in Cabdullaahi bin Zubeyr diiday in Yaziid bin Macaawiya bayco la galo. dadki raacsanaa Cabdullaahi bin Zubeyr ayaa kacdoon ka sameeyay magaalada Mediintul Al-Munawara. Yaziid bin Macaawiya baa markaa u diray Ciidan uu hogaaminaayo Muslis bin Cuqbah magaalada Mediintul Al-Munawara wuuna qabsaday magaaladii wuxuuna ooga sii gudbay asagii iyo ciidan kiisiiba magaalada Makkah al-Mukarama balse intuusan gaarin ayuu dhax ku dhintay. kadib Ciidankii waxaa hogaamiyay AlAlxuseyn bin al-namiir muduu hareerenayay kabid waxaa u suurta gashay inuu qabsadi Buurta Abii-qubeys markaas ayuu bilaabay inuu ku duqeeyo Manjaniiq Cabdullaahi bin Zubeyr iyo intii raacsaneed. Manjaniiq yadii ayaa haleelay Kacbada oo gubay kadib markii Cabdullaahi bin Zubeyr loo doortay Khaliifo sandii 64H ayuu damcay Kacbada dumiyo si uu dib ugu dhiso. taaso ugu wacneed xadiis uu ka maqlay Caa'ishah r.c ka warinayso Nebiga c.s.w (uu ku lee yahay hadeesan jiri la heyn cidaada-wuxuu ula jeedaa qureysh- islam ee ku cusub yihiin kacbada ayaan dib ugu celinlahaa halkii nebi ibraahiim dhagaxana gudahaan soo galin lahaa labo ilina waan u yeeli lahi mid bari iyo mid galbeed iridana dhukaan la simi lahaa waayo cadaada ayaa kor u qaaday si cidee rabaana u soo gasho kee rabaan au diidaan) xadiis saa oo kale ah Kacbada wuxuuna gaarsiiyay aasaaskii Nebi Ibraahiim wuxuuna gaarsiiay joogeeda todobo iyo labaatan dhudhun, dhumucda darbiyadana labo dhudhun, wuxuuna usameeyay labo irid oo aan dhulka saro ooga qaadneen labo ilin mid laga galo oo dhanka bari ah iyo mid laga baxo oo dhanka galbeed ah. sanadkii 65H ayuu dib u balaariyay kadib markii dadkii bateen wuxuu gaarsiiyay Toban kun oo mitir iskuweer ah. Dhisidii Xajaaj bin yuusuf xiligii Umawiyiinta. Cabdilmalik bin Marwaan baa go'aansaday inuu meesha ka saaro Cabdullaahi bin Zubeyr markaa buu u diray Xajaaj bin Yuusuf oo ciidan xoog badan wata inuu magaalada Makkah al-mukarama gacanta ooga dhigo Cabdullaahi bin Zubeyr markaa buu hareereyay magaalada wuxuuna ku rakibtay Manjaniiq yadii (waa madaafiic goob oo la isticmaali jiray waagii hore) buurta Abii-qubeys iyo buurta qaciiqaan iyo magalaada dhinacyadeedaba markaa buu bilaabay inuu ladhaco saasbee ku gubatay Kacbada. markaa bee Cabdullaahi bin Zubeyr iyo ciidankiisa banaanka ugu baxeen Xajaaj bin Yuusuf cabdulaahina waa la dilay dagaalkii saas buu ku istaagay. Xajaaj bin Yuusuf baa warqad u qoray Cabdilmalik bin Marwaan uu ku sheegayo in Cabdullaahi bin Zubeyr wax ka badalay kacbadii. Cabdilmalik bin Marwaan baa amaray xajaaj inuu dumiyo waxii cabdulaahi bin zubeyr ku kordhiyay. taasoo ugu wacneed cilmi la'aan ka haysay xadiiskii Caa'isha r.c laga wariyay. sanadii 74H xajaaj baa dumiyay lix dhudhun waxuuna ka dhisay aasaaskii qureysh wuuna owday iriidii galbeed Dhisidii Suldaan Muraadkii afaraad xilidii Cusmaaniyiinta. xiligii Suldaan Axmad Awal baa gidaaradii Kacbada jilceen oo soo daateen. markaasi baa Suldaan Axmad Awal damcay inuu dumiyo oo dib u cusboonesiiyo dhismaheeda, balse injineeradii baa kula taliyay inuu maarta jaalaha ah oo dahabka ku ladhan ku adkeeyo xaga sare iyo xaga hoose, saa owgeed ma sii taagnaan oo waxaa burburiyay Roob mahiigaan ah oo Makkah helay maalin arbaco ah 19 Shacbaan 1039H oo isku badalay Daad weyn oo galay Masijul-xaraam iyo Kacbadaba, Daad kaasoo xaaqay wax walboo gudaha Masjidka yaalay oo soo saaray keedkeedii, waxaana ku dhintay Dad Faro badan, waxaan dumay gidaarkii xaga Shaam iyo qeeb ka mid ah gidaaradii bari iyo galbeed. wuxuu amray Suldaan Muraadkii afaraad in si dhaqsa ah dib loogu dhiso. waxaana dib u dhisay injineero Masaari ah sandkii 1040H waana dhismaha hada dhisan ee Kacbada, waxaana suurtoobay habeenteeda iyo naashnaashida Masjidka dhamaantii waxaana lagu fidiyay dhulkeeda Gogol, waxay bilaabatay dhisidu maalin Axad ah 23 Jamaadul Aakhir sanadkii 1040 waxayna la dhameestiray dhisitaankeeda isla sanadkaa bilawga bisha Ramadaan. waana dismaha hada kuu muuqda, wixii waagaa ka danbeeyay waxaa lagu kordhiyay uun naashnaashid Tilmaamaha Kacbada. Kacbada waxaa lagu tilmaamaa dhismo qaab afar gees ah oo joogiisa dhanyahay 15 mitir uuna garaayo balaceeda dhanka irida 12 mitir balaceeda dhanka masharaafta ah 10 mitir. saas ma aheyn waagii Nebi Ismaaciil waxaysa aheyd 9 dhudhun saanqaaf la'. Qureysh baa islaamka hortii ku dartay 9 dhudhun oo kale markaabe noqotay 18 dhudhun irideedana saro bee u qaadeen, markaas bee noqotay in lagu galo jaraanjar wagii Cabdullaahi bin Zubeyr buu ku daray 9 dhudhun markaabee noqotay 27 dhudhun ilaa hada waa sidaa. sida lawada ogyahay Kacbada waxay lee dahay afar tiir, oo kala ah Tiirka madow, Tiirka xaga wuqooyi, Tiirka xaga yaman iyo Tiirka xaga ciraaq, xaga darbiga wuqooyi waxay ku lee dahay masharaaf ka sameesan dahab kuna beegan Dhagaxa Ismaaciil. Ilbaabka Kacbada. Ilbaabka Kacbada "wuxuu ku yaalaa dhanka bari ee kacbada, wuxuuna ka sareeyaa Shaadaruwaan ka 222cm (waxaa loola jeedaa waa kaabada ka hooseesa ilbaabka) Ilbaabkana dhirirkiisu yahay 318 cm balaciisuna 171cm gudahana ugu jira mitir barkii. Kacbadu waxay laheyd ilin iska banaan, kadib ayaa loo sameeyay Ilbaab, hubaalna looma haayo goortii la sameeyay yo cidii sameesay ba. taariikhyahanadu way isku khilaafeen arintaas, balse sida la sheego waxaa runta ugu dhaw, qofkii ugu horeyay oo kacbada ilbaab u yeela inuu ahaa Tubbacii sadaxaad ee boqoradii yaman ka mid ahaa oo joogay nabiga c.s.w hortii xili hore. sida ku sugan siiratu ibnu Isxaaq «wuuxuu ahaa Tubbac siday sheegeen qofkii ugu horeyay oo kacbada dada,wuxuuna faray howlwadeynadiisii ee reer jurham inay kacbada daahiriyaan oona u yeelaan ilbaab iyo fure» taariikhyahankii al-azraqi asna wuxuu sheegay «wuxuu ahaa Tubbac qofkii ugu horeyay oo kacbada kuwada dada hu' una yeela ilbaab la xiro mana la heyn ilbaab la xiro hortii, wuxuuna ka tirshay Tubbac gabay, oo baytkaan ka mid ahaa", "وأقمنا به من الشــهر عشرًا وجعلنا لبابــــه إقليــدا"» waagii Cabdullaahi bin Zubeyr ilbaabka kacbada wuxuu ahaa kow iyo toban dhudhun, kadib Xajaaj bin Yuusuf ayaa ka dhigay sagaal dhudhun iyo Taako. sanadkii 1045 waagii Suldaan Muraadkii afaraad waa la badalay waxaana lagu dheehay dheeh Qalin ah wax dhan 166 xero (pound) waxaana lagu dheehay Dahabka kiisa maarta u eg waana ilbaabka hada ee kacbada leedahay. markay reer sacuud yimaadeen baa loo sameeyay labo ilaab. mid waa xilgii Boqor Cabdulcaziiz aala sacuud 1363H, midka labaadna waa kan hada Lee dahay waxaana la sameeya 1398H xiligii Boqor Khaalid bin Cabdulcaziiz aala sacuud waxaana sameyay axmad bin ibraahim badar, waxaana laga sameeyay dahab, dahabka laga sameeyay labada ilbaab wuxuu dhamaa 280KG qiimo dhan 13milyan iyo 420 kun oo dinaar Masharaafta Kacbada. Masharaafta Kacbada (af-carabi ميزاب) waa qeeb ku dhagan dusha sare ee kacbada dhanka Wuqooyi una jeeda xaga Dhagaxa Ismaaciil kana saarta biyaha fariista sakxada sare ee kacbada marka la dhaqaayo iyo kuwa Roobka. cidii ugu horeysay oo kacbada masharaaf u yeesha waxay ahaayeen Qureysh Nabiga c.s.w 35 ka hor soo diristiisii waagaa wiixii ka horeyay ma laheyn kacbadu saanqaaf. siduu sheegay taariikhyahanki Ibnu Hishaam oo ka wariyay Ibnu Isxaaq wuxuu yiri «markuu garay Nebiga c.s.w shan iyo sodon gu' Qureysh baa waxay go'aamiyeen inay kacbada dhisaan, tasoo in badan ku taamayeen inay Saanqaaf saaran,waxayna ka hebeesanayeen duminteeda,waxayna u ekeed wax aan jooga dheereen, markaa bee doneen inay kor u qaadaan oona saanqaaf u yeelaan» markuu Cabdullaahi bin Zubeyr dhisaayay wuxuu u yeelay masharaaf ujeeda dhanka Dhagaxa Ismaaciil sidey Qureysh sameesay oo kale. Xajaan bin Yuusuf markuu dhisaayay kacbada ayuu ka dhimay wax kastoo Cabdullaahi bin Zubeyr ku kordhiyay oo ku ekaa sidii Nebi Ibraahiim u dhisay, waayo Qureysh ma wada dhisan kacbada qabyee ooga tageen taasoo ugu wacneed qarash yari. markaa buu ka yeelay masharaafta halkeedii hore ee dhanka wuqooyi. masharaafta haataan ee kacbada waatii waagii uu sameeyay Suldaan Cabdulmajiid khaan, oo lagu sameeyay magaalada qusdandiiniyah ee hada loo yaqaan Istanbul markaa baa lagu dhajiayay 1276H, waxaana ku dahaaran Dahab, kadib waxaa lagu sameeyay habeen oo loo yeelay musbaaro looga dhajay dhanka saro si Qooleedu(shimbirahu) u fuulin, kadib markay xirmatay sakxadii waagii Boqor sacuud bin cabdiziiz. marka la tilmaamayo, wuxuu yiri Al-azraqiy: dheerarka masharaaftu waa afar dhudhun, dhumucdeeduna waa sideed farood,masharaaftu waxaa ku ku dhagan safeexado Dahab ah, qof Dahab u yeela waxaa u horeeyay Waliid bin Cabdulmalik,waxaana dhacda in la badalo masharaafta kacbada sharfoon, taasoo ugu wacantahay labo mid.mid waxa weeye markii ey baaba'do in labado, iyo mida kaloo ah, in Boqorada iyo hantiilayaasha muslimiinta inay u hadyeeni jireen kacbada masharaaf markaa baa lugu xiri jiray kacbada lagana furi jiray tii hore. waxaa laga qaadanayaa inay masharaaftu tahay qaab Laydi ah oo dusha sare u banaan, una banaan dhanka gadaal ee sakxada kacbada sidoo kale u furan dhanka hore ee banaanka soo jirta ee ku beegan Dhagaxa Ismaaciil, wuxuuna gaarayaa dhirirka masharaafta 2.58 mitir, balaceedana 25 cm, dhumucdana 21cm, waxana dhanwalbaa ka xiga alwaax 2cm ah iyo safeexado Dahab ah oo dhan 24 qiraad. Al-multazim. Multazim waa magac carabi ah waana meel u dhaxeesa Dhagaxa Madow iyo Ilbaabka Kacbada dheerar kiisuna dhanyahay afar dhudhun (labo mitir ku dhawaad) sida laga wariyay Cabdullaahi bin Cabbaas inuu yiri «multazimku waa inta u dhaxeesa tiirka iyo ilbaabka» waana meesha alle baryada ku aqbalo. waxaana suno ah in aad daankaaga iyo dhudhumadaada iyo laabtaada iyo sacabadaada wada saartid oo aad ku dhajisid darbiga(halka u dhaxeesa ilbaabka iyo tiitka dhagaxa madow ka sokeeya) Cabdullaahi bin Cabbaas sidaa ayuu sameen jiray wuxuuna dhihi jiray «qofna isku ma dhajiyo oo markaa alle wax ma waydiisto alle waa siiyaa wixii uu rabay» sidoo kale waxaa la wariyay Cabdullaahi bin Camri bin Caas inuu dawaafay oo tukaday oo markaa salaamay rukniga oo markaa istaagay inta u dhaxeesa dhagaxa iyo ilbaabka oo uu ku nabay laabtiisa iyo sacabadiisa iyo daankiisa buu markaa yiri «saas ayaan arkay nabigoo sameenaya». wuxuu yiri abuu zubeyr waxaan arkay Cabdullaahi bin Cumar r.c iyo Cabdullaahi bin Cabbaas iyo Cabdullaahi bin Zubeyr oo isku nabaya. wuxuuna yiri cabdullali bin cabbaas «inta u dhaxeesa dhagaxa iyo ilbaabka ma istaago qof oo markaa alle maka baryo wax ilaa wuu arkaa dantiisoo qaarkeed oo fushay» Tiirarka Kacbada. Tiirarka Kacbada waxaa loola jeedaa waa afarta xagal ee Kacbada. waxaana loogu magacaabay mar in laga wado afarta jiho ee xigaan marna macno u gaar ah oo loola jeedo Mustajaaar. waxaa ka loo u gaar ah tiirka yaman in la salaamo asaga iyo Dhaxa Madow marka la dawaafayo Baabiylooniya. Baabiylooniya (ingiriis: babylonia; carabi: بابل; luuqada Akadhiga: Bābil; Luuqada Giriiga: Βαβυλών; luuqada Sumerianka: KÁ.DINGIR.RAKI;; Luuqada Yuhuuda: בָּבֶל ) waxay ahayd boqortooyo ay lahaayeen dadka Akadhiyaka taasi oo ka dhisantey caasimadii Baabiyloon ee la aasaasay sanadkii 1894tii C.H. (Ciise Hortii), wakhti yar ka dibna noqotay magaalo-madaxda boqortooyadii Baabiylooniya. Boqortooyada Baabiylooniya waxaa dhisay qabiilka Amorite la odhan jirey ee Akaadhiyaanka ka tirsanaa kuwaas oo deegaan ku ahaa dhulkii loo yaqaanay Mesobotaamiya, taasi oo hadhaagii buruburkeeda laga helo maanta deegaanka Hillal ee ka tirsan wadanka Ciraaq, taasi oo 85 kilomitir (53 mile) u jirta koonfurta caasimada Baqdaad. Maanta hadhaaga burburka caasimada Baabiyloon waa jaajuur jajabay iyo raad ku hadhay deegaanada carada nafaqada leh ee u dhexaysay labada webi ee Tigris iyo Furaat (Euphrates) ee deegaanka Mesobotaamiya. Inta la ogyahay taariikhda Baabiylooniya waxay markii ugu horeeysay bilaabantey qarnigii 2aad C.H. (wakhti hada lagu qiyaaso 2,200 oo sano ka hor). Boqortooyadan oo markii ay yarayd isku bedeshay maamul-magaalo ee Baabiyloon ayaa waxay la kacday soo bixitaankii boqortooyadii dadka Amorite, taariikhdu markey ahayd 1894 C.H. isla markaana waxay suuqa kala baxday magaaladii wakhtigaas caasimada ahayd ee Akkadiyaanku maamuli jireen "Eridu". Magaca. Magaca boqortooyada Baabiylooniya wuxuu ka yimid magaca magaalada caasimada iyo xudunta u ahayd ee Baabiyloon, taasi oo ereyga Giriiga ah ee Baabiyloon (Βαβυλών) laga soo xigtay magac Akkadiyaanka ah ee "Babili". Ka dib, qiyaastii 10 qarni C.H. ayaa magacii Baabili ahaa loo bedelay Baabiyloon taasi oo macnaheedu tahay "Albaabka Alle" (Gate of God). Dhinaca kale, marka la fiiriyo luuqada Yuhuuda magaca magaalada Baabiyloon oo u qorma: בבל|בָּבֶל isla markaana loogu dhawaaqo ("Babel") ama ("Bāwēl"), ayaa micnaheedu noqonaysaa "jaha-wareer"; waa sida ku xusan kitaabka Yuhuuda ee Jenesiska koowaad (Genesis One) maqradiisa (11:9) taasi oo laga keenay ereyga: בלבל oo u qorma "bilbél", micnaheeduna yahay "lagu jaho-wareero". Taariikhda Baabiylooniya. Sharaxaad iyo fahanka ku saabsan jiritaanka boqortooyadii Baabiylooniya waxaa laga helay boqortooyadii ka dambeeysay ee Akkadka, kuwaas oo talin jirey wakhti lagu qiyaaso qarnigii 23aad C.H. (Ciise Hortii). Midani waxay sheegaysaa in boqor la odhan jirey Saargoon uu dhisay magaalada Baabiyloon, in kastoo sharaxaad kale sheegayso in boqor Saargoon uu dib u habayn iyo balaadhin ku sameeyay maagada Baabiyloon oo horay u sii jirtey. Laakiin waxaa si fiican loo ogyahay isla markaana la isku raacay in boqor Saargoonkii labaad (Sargon II) ee boqortooyadii Assiyriyaanka uu shaqo badan ka qabtay magaalada, asagoo gaadhsiiyay heer aad u sareeysa, kana dhigay mid maamusha deegaanada u dhow ee Mesobotaamiya. Si kastaba ha ahaatee, markay taariikhdu ku dhowayd qarnigii 19aad C.H, inta u badan deegaanada Mesobotaamiya waxaa qabsaday qabiil reer guuraa ahaa oo loo yaqaanay Amorite, kuwaas oo ka yimid waqooyiga deegaanada Lefanti (Levant) ee qabiil-weynaha Akkadiyanka maamuli jirey boqortooyadii Assiyriya la wareegeen maamulka magaalada Baabiyloon. Lefantigu waxay ahaayeen dad reer-guuraa ah, kuwaas oo dhaqda xoolaha isla markaana aqoon fiican u lahayn wax-beerashada taasi ooy ku dhaqmi jireen dadka ku dhaqnaa Baabiyloon. Taasi waxay keentay in dagaalo dhowr ahi dhex maraan dadkii Baabiyloon iyo kuwa ku soo duulay ee Lefantiga taasi oo ugu dambeyntii Lefantigu ku guulaysteen maamul buuxa oo Baabiyloon leedahay. Wakhti yar ka dib qabiiladani waxay ku guulaysteen ineey ku fidaan koonfurta Mesobotaamiya ayagoo qabsaday ismaamul-magaalo badan ooy ka mid ahaayeen "Isin", "Larsa" iyo deegaano u dhow. Baabiyloontii Hore. Boqortooyadii ugu horeeysay ee laga dhiso magaalada Baabiyloon waxaa sameeyay qabiilka Amoriteka taas oo lagu magacaabi jirey "Sumu-abum" sanadkii 1894 C.H. Si ka duwan bulshooyinkii Sumeriyaanka iyo Akkadiyaanka oo ka baxsanaa deegaanada Mesobotaamiya, dadka Amoriteku waxay ahaayeen dad reer guuraa ah kuwaasi oo ka yimid deegaanada galbeedka. Goortii uu boqor Hamurabi qabsaday maamulka magaalada iyo boqortooyda Baabiyloon (1792–1750 C.H) wuxuu ku fiday deegaanada ku hareeraysnaa iyo waliba maamulo yaryar oo u dhowaa magaaladan. Laakiin dhimashadii boqor Hamuraabi waxay keentay in deegaano iyo beelo badani ka hoos baxaan maamulka boqortooyadaasi inkastoo dadka Amoriteku wali ka talinayeen magaaladaasi. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahanadu waxay isla garteen in Baabiyloon ay tahay magaaladii ugu wayneyd dunida wakhtiyadii u dhexaysay 1770 ilaa 1670 C.H, iyo mar labaad wakhtiyadii u dhaxaysay qiyaastii 612 iyo 320 C.H. Intaas waxaa dheer, magaalada Baabiyloon waa magaaladii ugu horeeysay ee yeelata tiro shacab ah oo ka badan 20,000 oo qof, taasi oo ku fadhiday dhul baaxadiisu tahay 890 ilaa 900 hectare (2,200 Qabsashadii Assiyriyaanka. Wakhtiyadii fiditaanka boqortooyadii Assiyriya (911–608 C.H) boqortooyada Baabiylooniya iyo nawaaxigeedu waxay ku hoos jireen maamulka dadka Assiyriyaanka ah. Wakhtigii maamulka Assiyriya uu gacanta ku hayay boqor Sennacherib, magaalada Baabiyloon wuxuu ku wareejiyay qabiilka "Jaldiin" (Chaldean) oo goortaas lahaa maamul suldaanimo oo hogaamiye u ahaa Merodach-Baladan. Qabiilka Jaldiin waxay si degdeg ah ula wareegeen goobaha ugu muhiimsanaa ee magaalada Baabiyloon ayagoo xasuuq ba'an u geeystay madaxdii magaalada. Qabsashadii iyo Maamulkii Beershiyaanka. Sanadkii 539 C.H ka dib dagaalkii caanka ahaa ee Oobis (Battle of Opis), ismaamulkii boqortooyada Baabiylooniya waxay gacanta u gashey boqor Sayrus (Cryus the great) ee boqortooyadii Beershiya. Dagaalka uu soo qaaday boqor Sayrus ee boqortooyada Beershiya wuxuu ahaa mid kedis iyo lama filaan ku noqday dadka Amoriteka ee maamuli jirey Baabiyloon. Maadaama uu deyr (wall) adag ku wareegsanaa magaalada, aad ayay ugu adkaatay askartii Beershiya inay si fudud u qabsadaan Baabiyloon. Si kastaba ha ahaatee, maalmo badan iyo iskudayo badan ka dib ciidamadii Beershiya wey galeen magaalada. Inkastoo aanay cadayn sida ay ku qabsadeen, waxaa la sheegay in ay jebiyeen mid ka mid ah albaabada waawayn ee ka samaysnaa birta xadiidka; ama ay soo raaceen biyaha webiga Furaat. Si kastaba ha ahaatee, goortii boqor Sayrus qabsadey magaalada Baabiyloon, wuxuu si dhakhso ah u kala soocay bulshooyinkii deganaa magaalada asagoo qolo kasta ku amrey ineey dib ugu noqdaan meeshii ay ka yimaadeen marka hore ama deegaanada ay u dhasheen. Dadkaas magaalada Baabiyloon laga masaafuriyey waxaa ka mid ahaa Yuhuuda oo ayagu u guurey magaalada Jerusalem (beytul Qudus). Wakhtiyadii maamulka boqor Sayrus iyo boqorkii ku xigay ee Beershiya boqor Daariyaas (Darius the Great) magaalada Baabiyloon waxay noqotay caasimada 9aad ee boqortooyada Beershiya. Intaas waxaa dheer, boqor Daariyaas wuxuu u magacaabay magaalada Baabiyloon in ey noqoto xarunta ugu muhiimsan ee waxbarshada iyo horumarinta sayniska iyo cilmiga iyo aqoonta. Qeybaha waxbarasho ee si fiican loogu horumariyay magaalada Baabiyloon waxaa ka mid ah xisaabta iyo Cilmi Falaga kuwaasi oo la gaadhsiiyay heer aad u sareeya. Intaas waxaa dheer, aqoonyahanada magaalada Baabiyloon waxay sameeyeen maabkii ugu saxsanaa ee caasimadu yeelato inteey jirtey. Sidoo kale waxay dhiseen biyo mareeno aad u casri ah kuwaas oo ka imanayay webiga Furaat ee caasimada Baabiyloon dhinacyada ka degan tahay. Iskudeyo afgambi ooy dhowr jeer sameeyeen qabiilada Amoriteka iyo xulafadooda ayaa ku fashilmey ineey maamulka magaalada Baabiyloon kala wareegaan boqortooyadii Beershiya. Kuwaas waxaa ugu darnaa iskudey dhacay sanadkii 522 C.H, iyo sanadkii 521 C.H ayaa aad ugu dhowaaday ineey dagaalyahanada Amoriteka iyo xulafadoodu qabsadaan magaalada Baabiyloon. Laakiin sanadkii 482 C.H, iskudey afgambi ay mucaaradku sameeyeen wuxuu ahaa mid aad u liita oo xataa dad badani maqlin in mudo ah. Si kastaba ha ahaatee, maamulka boqortooyada Beershiya waxay gacanta ku haysay magaalada Baabiyloon iyo deegaanada ku hareersan wakhti dhan labo qarni ilaa ciidamadii Alegsaander (Alexander the Great) ay yimaadeen sanadkii 331 C.H Wakhtiyadii Muslimiinta. Markey taariikhdu ahayd qarnigii 7aad C.D ayaa waxaa deegaanada Mesobotaamiya qabsaday boqortooyadii Muslimiinta ee wakhtigaasi ku fidey dhamaan bariga dhexe. Maamulkii Dawladda Islaamku waxay boqortooyada Baabiylooniya iyo magaalada Baabiyloon ka dhigeen gobol ka mid ah boqortooyada. Wakhti yar gudaheed dadkii deegaanada Mesobotaamiya (Baabiylooniya, Akkadiyaan, Sumeriyaan, Assiyriya iyo kuwo kale) deganaa waxaa Dawladda Islaamku ku soo rogtay ineey qaataan diinta Islaamka ayadoo kaniisadihii masiixiga loo bedelay masaajido iyo goobo wax lagu barto. Boqortooyadii Islaamka markey maamulayeen Umawiyiinta ayaa inta u badan deegaanada mesobotaamiya gacanta lagu dhigay, isla markaana mid ka dhigay dhamaan ismaamuladii iyo boqortooyooyinkii wakhtigaas ka jirey meelahaasi. Xadaaradii Baabiyloon. Boqortooyada Baabiylooniya waxay ka mid tahay meelihii ugu horeeyay ee ilbaxnimoda bani aadamku ka bilaabantey, ayadoo safka hore kaga jirta ilbaxnimada deegaanada Mesobotaamiya oo ah xudunta ilbaxnimada aadamaha. Magaalada Baabiyloon waa midii ugu horeeysay ee yeelata bulsho degan oo aad u badan, waxay ahayd hooyga aqoonta, cilmiga iyo waxbarashada ee dadkii wakhtigaas noolaa. Beeraha Laalaada ee Baabiyloon iyo gidaarka magaalada Baabiyloon (maanta ku beegan magaalada Al-Hillal ee dalka Ciraaq) waxay ka mid ahaayeen Todobada Layaab ee dunida. Beerahan waxaa dhisay boqor Nebujadnesarkii 2aad (Nebuchadnezzar II) ee boqortooyadii Baabiylooniya markii taariikhdu ahayd qiyaastii sanadkii 600 C.H, taasi oo sababtu ahayd in uu ku raali-geliyo xaaskiisa Amaytis. Beeraha laalaada waxay burubureen qarnigii 1aad C.D markii dhul gariir adag ku habsaday deegaanada magaalada Baabiyloon ee Mesobotaamiya. Wakhtiyadii maamulka boqor Sayrus iyo boqorkii ku xigay ee Beershiya boqor Daariyaas (Darius the Great) magaalada Baabiyloon waxay noqotay caasimada 9aad ee boqortooyada Beershiya. Intaas waxaa dheer, boqor Daariyaas wuxuu u magacaabay magaalada Baabiyloon in ey noqoto xarunta ugu muhiimsan ee waxbarshada iyo horumarinta sayniska iyo cilmiga iyo aqoonta. Qeybaha waxbarasho ee si fiican loogu horumariyay magaalada Baabiyloon waxaa ka mid ah xisaabta iyo Cilmi Falaga kuwaasi oo la gaadhsiiyay heer aad u sareeya. Intaas waxaa dheer, aqoonyahanada magaalada Baabiyloon waxay sameeyeen maabkii ugu saxsanaa ee caasimadu yeelato inteey jirtey. Sidoo kale waxay dhiseen biyo mareeno aad u casri ah kuwaas oo ka imanayay webiga Furaat ee caasimada Baabiyloon dhinacyada ka degan tahay. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahanadu waxay isla garteen in Baabiylooniya ay ka mid ahayd boqortooyooyinkii ugu wayneyd dunida wakhtiyadii u dhexaysay 1770 ilaa 1670 C.H, iyo mar labaad wakhtiyadii u dhaxaysay qiyaastii 612 iyo 320 C.H. Intaas waxaa dheer, magaalada Baabiyloon waa magaaladii ugu horeeysay ee yeelata tiro shacab ah oo ka badan 20,000 oo qof, taasi oo ku fadhiday dhul baaxadiisu tahay 890 ilaa 900 hectare (2,200 Reer guuraa. Reer Guuraa (ingiriis: nomadic people) waa dad xoolo dhaqato ah oo inta u badan u guura kolba meesha cows, biyo iyo dhuldaaqsiimeed fiican leh. Inta u badan bulshada Soomaalidu waa reer guuraa hadba ula guura xoolaha meesha roob ka da'o. Mucawiya. Mucaawiya (ingiriis: Muawiyah I; carabi: معاوية ابن أبي سفيان, loogu dhawaaqo: Muʿāwiyah ibn ʾAbī Sufyān; 602 – April 29 or May 1, 680) waa asxaabiga dhisay boqortooyadii Umawiyiinta ee ku xigtey maamulkii Khulafada ee Dawladda Islaamka. Sidoo kale, wuxuu ahaa ninkii labaad ee khaliif noqda kaas oo ka soo jeeda qabiilka Umawiyiinta. Wakhtigii uu noolaa Nebi Muxamed (n.n.k.h) Mucaawiya wuxuu xoghaye u ahaa nebiga, taas oo xataa markuu dhintey uu jagadaasi u sii hayay khulafadii la wareegtay hogaanka dowladii Islaamka sida Abu Bakar iyo Cumar (Cumar bin Khataab). Intaas waxaa dheer, Mucaawiya wuxuu ka qayb galay dagaalo badan iyo qaswado xoog leh, waxaana tusaale fiican inoo ah dagaalkii lagu furtey Suuriya ee lagaga guuleystay boqortooyadii Baaysantiin, deegaankaasi oo markii dambe lagu wareejiyay hogaanka Mucaawiya. Umawiyiinta. Khulafadii Umawiyiinta (ingiriis: Umayyad Caliphate; carabi: ﺍﻟﺨﻼﻓﺔ ﺍﻷﻣﻮﻳﺔ ama ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ) waa waa dowladii Islaamka ee maamulka kala wareegtay Afarta Khulafo taasi oo uu aasaasay Khaliifka 5aad ee ku xigay Khulafo Raashidiinta. Boqortooyada Dawladdani waxaa sameeyay asxaabiga weyn ee Mucaawiya wakhti ka dambeeysay dhimashaddii Nebi Muxamed (c.s.w). Boqortooyada waxaa aasaasey Mucawiya (af-carabi: ﺍﻷﻣﻮﻳﻮﻥ, ama ʾUmawiyyūn, sidoo kale ﺑﻨﻮ ﺃﻣﻴﺔ, Banū ʾUmayya) taasi oo saldhig u ahayd magaalada barakeysan ee Makka. Ka dib maamulkii Cusmaan binu Cafaan (644–656), waxaa hogaanka dowladii Islaamka la wareegay Mucawiya binu Sufyaan oo si xoog ah ku qabsaday maamulka isla markaana ka dhigay hogaanka Islaamiyiinta mid dhaxaltooyo ah. Mucawiya wuxuu wakhti dheer masuul ka ahaa gobolada dalka Suuriya, markuu la wareegay maamulka dowladii Islaamkana wuxuu magaalo madax ka dhigtey caasimada Dimishiq. Si kastaba ha ahaatee, wakhtigii Umawiyiintu haysay hogaanka boqortooyadii Islaamka waxay gaadhsiiyeen dhul aad u balaadhan ayagoo qabsadey waqooyiga Afrika, dhamaan deegaanada Bariga dhexe, meelo ka mid ah Aasiyada kore ilaa meelo badan oo koonfurta Yurub ah sida wadanada Isbayn, Giriig iyo gasiiradaha u dhow. Markey Dawladda Umawiyiintu mareysay meeshii ugu sareeysay waxay heeysatay dhul aad u balaadhan oo dhan 5.79 mayl labalaaban (15,000,000 km2), taasi oo ah boqortooyadii ugu balaadhneyd ee dunidu aragto iyo mida shanaad ee ugu weyn waligeed. Miyiga. miyiga luuqada afka soomaliga waa wixii ka baxasan ama ka fog magaalada waxaan inta badan soomalidu ku dhaqdaa miyiga xoolaha miyigu inta badan wuxuu ku caksi yahay ama ku lid yahay magaalada maxaa yeelay magaalada dadka jooga waxay bartaan tacliin iyo aqoon waanay ka nolol wacan yihiin dadka miyiga halka dadkaasi ay ku noladaan inta badan nolol aad u adag miyiga inta badan waxa uu kaga wacan yahay magaalada waxaa ku baaqi ah luuqadda soomaliga oo ay ku qani yihiin dadka reer miyiga inay si fudud ugu hadlaan luuqadda asalka ah miyiga iyo magaalada. maxay ku kala duwan yihiin miyiga inta badan waxaa loo tagaa hawo wacan iyo caafimadhalka magaalada looga tago uskag iyo hawo xumaanmiyiga waxa ku baaqi ah luuqadda saxa ah ee af ka soomaliga halkay magaalad is tarayaan kalmadaha aan afka soomaliga asalka ku lahay ee soo kordhoya miyiga wuxuu ku fiican yahay dhaqashada xoolaha halka magaaldu aanay ku fiicnayn dhaqasho xoolo iyo beerasho midna Abu Bakr. Abu Bakr Abu Bakr Sadiiq (ingiriis: Abu Bakr; carabi: أبو بكر الصديق; magaca dhamaystiran Cabdullah ibn Abi Quhafa "عبد الله بن أبي قحافة") dhashay Oktoobar 573 C.D magaalada Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 23 Ogosto 634 C.D, waa saaxiibka koowaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii labaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Abu Bakr wuxuu ahaa hogaamiye sare ee maamulka Dawladda Islaamka intii uu Nebigu noolaa iyo markii uu geeriyoodayba. Sidoo kale wuxuu ahaa sodoga iyo saaxiibka koowaad ee Nebi Muxamed (n.n.k.h). Abu Bakr waxa uu hogaanka iyo talada Khulafada Rashiidiinta hayay ka soo biloow 632–634 C.D markaasi oo uu noqday hogaamihii kowaad Muslimiinta iyo khaliifyada ka dib markii Nebi Maxamed geeriyooday. Abu Bakr waxaa loo yaqaaney "Al-Siddiq" (run sheege) sababtoo ah wuxuu ahaa ninkii ugu horeeyay ee rumeeya Nebiga iyo qofkii labaad ee ugu hor rumeeyay diinta Islaamka, waxa ka horeeyay xaaskii Nebiga waa Khadiijo. Wakhtigii uu yaraa Abu Bakr wuxuu ahaa nin ganacsade ah kaasi oo u kala safra magaalada uu deganaa ee Makka, deegaanada Carabta iyo dhulka eey jaarka yihiin ee Bariga Dhexe, asaga oo kala gooshinaya badeecad, alaab iyo xoolo. Wakhtigani Abu Bakr wuxuu helay waayo-aragnimo badan iyo macaash iyo dhaqaale aad u badan taasi oo markii dambe ka taageertay in uu sharaf, heybad iyo ixtiraam fiican ku dhex yeesho beesha Quraysh ee uu ku dhashay isla markaana ku dhex noolaa. Waxaana loo aqoonsaday hoogaamiyaha beesha isla markaana loo caleemo saaray suldaanka qabiilkiisa. Mar ka mid ah safaradiisii ganacsi asagoo ka soo noqdey dalka Yaman ayaa waxaa Abu Bakr lagu wargeliyay in wakhtigii uu maqnaa ina adeerkiis Muxamed ku dhawaaqay nabinimo. Wakhti yar ka dib, markuu u kuurgalay isla markaana fahmey Abu Bakr wuu rumeeyay diintii uu soo bandhigay Nebi Muxamed, wuxuuna noqday ninkii ugu horeeyay ee qaata diinta Islamka marka laga reebo qoysk rasuulka, asaga oo shaaca ka qaaday isla mar ahaantaana soo bandhigay in uu noqday qof Muslim ah. Marka laga yimaado saaxiibnimada nebiga, Abu Bakr wuxuu ahaa sodoga Nebi Muxamed. Sanadkii 623 C.D ayaa Abu Bakr al-Sadiiq gabadhiisa Caisha u aroosiyay nebiga (wakhtigaasi oo Caisha ay jirtey 9 sano); midani waxay sii adkeeysay xidhiidhka iyo isku-xidhnaanta labadooda. Intii nebigu noolaa, Abu Bakr sadiiq wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha kowaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Goortii nebigu u hijroonayay magaalada Madina Abu Bakr wuxuu ahaa qofka kali ah ee rasuulka la galay safarkaasi. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashadii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Si kastaba ha ahaatee, goortii Nebi Muxamed geeriyooday waxaa khulafo Raashidiintu si waafaqsan dardaarankii nebiga isla garteen in Abu Bakr lagu wareejiyo hogaanka iyo talada maamulka dowladii Islaamka. Wakhtigani waxaa dhacday khilaaf aad u wayn oo dad badan ayaa diinta Islaamka dib uga noqdey maadaama nebigii waxyigu ku soo dagayay geeriyooday. Abu Bakr sadiiq wuxuu hogaanka Dawladda Islaamka hayay labo sano iyo xoogaa (27 bilood) taasi oo uu isku duba ridey maamulka Dawladdaasi. Qoyska Abu Bakr. Qoyska Abu Baker waa aabehiis Cusman Abu Quhafa, hooyodiis Salma Umm-ul-Khair, walaalohiis rag iyo dumarba, xaasaskiisa iyo caruurtiisa. Xaafada juungal. Xaafada juungal waa xaafad katirsan degmada yaaqshiid waxaa ku yaalo schoolka caanka ah alfajr iyo iskool yaaqshiid. Sido kale waxey ledahay wadoyin waaweyn afarta geedbuurka jeex jeexan iyo caymiska macalin maxmad hadan hayo malin jeeri macalin cumar cali caadle macan bilaaje suuqa ugu caansan xaafada juungal wa suuqa jungal hadii aad wax ka taqaano dadkii suuqa caanka ka ahaa waa dhaayoow dukaanka mooska iyo cabitaanka - barafka, fareey makiinada cajiinka eedo dheeho miiska qudaarta iyo rootiga, geedi miiska hilibka, dhuxuloow feerafa dharka dadka degan waa is jecel yihiin lagama yaqaano qabiil iya qurun diiqa juungal Cumar. Cumar Amiir al-Mu'miniin (ingiriis: 'Umar; carabi: ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺍﻟﺨﻄﺎﺏ; magaca dhamaystiran Cumar ibn Al-Khattab "ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﺍﻟﺨﻄﺎﺏ") dhashay 579 C.D magaalada Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 03 Nofember 644 C.D (26 Dulhijjah 23 Hijri), wuxuu ahaa saaxiibka labaad ee Nebi Muxamed, hogaamiyihii sadexaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Cumar bin Khattab wuxuu ahaa hogaamiyihii ugu awooda badnaa khulafo al-Raashidiinta kaasi oo meel sare kaga jirey maamulka Dawladda Islaamka intii uu Nebigu noolaa iyo markii uu geeriyoodayba. 23 Ogosto 634 ka dib markuu dhintey Abu Bakr ayuu hogaanka iyo talada kala wareegay hogaamiyehii kowaad ee Khulafada Rashiidiinta waa Abu Bakr oo talada hayay ka soo biloow 632–634 C.D. Intii nebigu noolaa, Cumar bin Khattab wuxuu ahaa saaxiibka iyo la-taliyaha labaad ee Nebi Muxamed asagoo kala qeyb galay arimo aad u badan. Wuxuuna ka garab dagaalamay Nebi Muxamed qaswado aad u badan ooy ka mid yihiin Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, qabsashaddii magaalada Makka, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, go'doomintii Daa'if iyo Dagaalkii Tabuk. Dagaaladani wuxuu Abu Bakr ku kharash gareeyay in badan oo dhaqaalihiisa ka mid ah. Si kastaba ha ahaatee, goortii Nebi Muxamed geeriyooday waxaa khulafo Raashidiintu si waafaqsan dardaarankii nebiga isla garteen in Abu Bakr lagu wareejiyo hogaanka iyo talada maamulka dowladii Islaamka. Wakhtigani waxaa dhacday khilaaf aad u wayn oo dad badan ayaa diinta Islaamka dib uga noqdey maadaama nebigii waxyigu ku soo dagayay geeriyooday. Abtirsiinta. Abtirsiinta Cumar binu Khattab waxay ka bilaabantaa aabihii al-Khatab ibn Nufayl bin Cabdu al Cuzy bin Rayaax bin Cabdalah bin Qarad bin Rasaax Cuday bin Kacab bin Luay bin Qaalib bin Fahar bin Malik bin Nadar bin Kanaana bin Khusayma bin Mudrak bin Ilyaas bin Madar bin Nasar bin Macad bin Cadnaan binu Quraysh al Carabi. Soo Islaamidii Cumar. Cumar wuxuu ka mid ahaa raggii markii hore Islaamka iyo muslimiinta aadka u dhibi jirey, sanadkii lixaad ee soo diriddii Rasuulka (s.c.w) ayuu maalin soo kacay isagoo raba inuu Rasuulka SCW dilo, goor uu dhexda marayo ayaa nin ka hor yimid oo ku yiri "Cumar xaggee u socotaa?", wuxuu yiri "waxaan rabaa inaan Maxammed soo dilo, maxaa yeelay dadkii buu kala geeyey", markaasuu ku yiri "ma waxaad u malaynaysaa haddii aad disho inaad reer binu Cabdimanaaf ka nabadgelaysid, haddiise aad wax tarayso walaashaa Faadumo iyo ninkeedii Siciid way Islaameene maad iyaga wax ka qabatid!". Cumar ayaa markaa aaday gurigii walaashii isagoo xanaaqsan, markuu gurigii irriddiisii soo marayo ayuu maqlay Qur'aan la akhrinayo waxaana guriga joogey walaashiis, ninkeedii iyo Khabaab oo qur'aan u akhrinayey. Albaabka ayuu tegey oo ku garaacay, dadkii guriga ku jirey markay ogaadeen inuu Cumar yahay ayaa Khabaabna dhuuntay, gabadhiina waraaqihii qur'aanku ku yiilley xaseysey (qarisay). Cumar markii guriga laga furay ayuu gabadhii ku yiri "keen wixii aad akhrineyseen", markey u diideenna Siciid ayuu la dagaallamay, markaasay gabadhii difaacday ninkeedii ilaa uu iyadii dakharro gaarsiiyey. Markii la dagaallamay oo nabarro la is gaarsiiyey, la iskuna xanaaqay ayey dheheen "waxaad doonto samee annagu Ilaah ayaannu rumeyney waannuna islaamnay". Cumar markuu arkay meeshay xaaladdu marayso iyo dhibkuu reerka u geystey siiba walaashiis, ayaa naxariis qabatay, markaasuu tartiib ula hadlay oo yiri "i tus waxaad akhrineyseen", waxay dheheen "waxaad tahay nijaas ee soo qubeyso haddaad rabtid inaan ku tusno", wuu soo meyrtay markuu soo taabtayna waraaqdii ay akhrinayeen oo ay ku taallay suuratu Dhah ayey u dhiibeen. Cumar markuu suuraddii akhireyey ayuu yiri "hadalkaan waa hadal cajiib ah". Khabaab oo dhuumanayey ayaa markuu maqlay hadalka Cumar iyo siduu u soo dabcay ayuu soo baxay oo ku yiri "Cumarow waxaan rajaynayaa iney kugu dhacday ducadii Rasuulka SCW kolkuu lahaa "Ilaahow laba Cumar (Cumar binu Khadhaab iyo Abii-jahal) midkaad kheyr ku og tahay islaamka ku xooji". Cumar intuu durba aad isu beddelay oo Ilahay qalbigiisa hanuun ku soo riday ayuu yiri "xaggee joogaa Nabigii?", markaas ayaa loo tilmaamay meeshuu joogo. Cumar isagoon weli hubkiisii iska dhigin ayuu meeshii tegey oo ku garaacay gurigii Rasuulka SCW iyo asaxaabtiisu ay joogeen. Asxaabtii markay arkeen Cumar, ayaa la yiri "waa Cumar", markaasaa Xamsa oo muddo yar ka hor sii islaamay meeshana joogey yiri "soo daaya, hadduu wanaag u socdana waan arkaynaa, hadduu xumaan u socdana seeeftiisaan ku dileynaa'. Cumar gurigii ayuu galay, ka dibna halkaa ayuu ku soo islaamay. Hijradii Madiina. Cumar iyo Xamsa markay soo islaameen Ilaahay (s.w) wuxuu muslimiintii siyaadiyey cissi iyo xoog, xaaladdii Makkana way is beddeshay. Cumar isla markiiba wuxuu qaadey tallaabooyin wuxuuna yri "waxaan is weydiiyey ninka dadka ugu neceb islaamak markaasaan xasuustay inuu Abii-jahal yahay, markaasaan gurigiisii ugu tegey oo ku garaacay, albaabka ayuu iga furay oo i soo dhoweeyey yirina "maxaad iigu timid Cumar", waxaan ku iri "waxaan kuugu imid inaan ku ogeysiiyo inaan islaamay oo rumeeyey Alle iyo Rasuulka SCW, waxaan haysan jirneyna aan beeniyey", Abii-jahal intuu naxay ayuu yiri "waxaad la timid baa xumaaday" gurigii buuna ku cararay. Sidoo kale wuxuu Cumar yiri "waxaan is weydiiyey ninka ugu warqaadka badan reer Makka oo dadka oo dhan hadalka gaarsiin kara, waxaan xasuustay inuu yahay Sumeyn ibnu Camar al-juhani", markaasaan u tegay oo ku iri "waan islaamay " markaasuu u qeyliyey isagoo leh "Cumar ibnu Khadhaab waa iishay" Cumarna wa ka daba hadlay isagoo leh "ma iilane waan islaamay". Waxaa kale oo Cumar sameeyey markuu islaamay ayuu Rasuulka SCW ku yiri "Rasuulkii allow sow xaq kuma taagnin, waa inaan baxnaa oo dhammaanteen aan kacbada ku soo tukannaa", Rasuulkuna SCW waa ka yeelay, markaasaa waxaa soo baxay asxaabtii oo laba saf ah oo safna Cumar ku jiro safna Xamsa. Qureysh talo ayaa ku caddaatay waxayna ka caroodeen waxyaalaha uu Cumar sameeyey, waxay markaa ku tashadeen ineyba dilaan hase yeeshee waxaa arrintaa is hor taagay Cumarna gaarsiiyey Caas ibnu Waa'il. Allaah wuxuu u soo hooyey dadkii muslimiiinta ahaa cissi waxayna bilaabeen in waxyaalo badan oo ay la dhuuman jireen ay bannaanka soo dhigaan siduu Bukhaari ka weriyey Cabdullaahi ibnu Mascuud inuu yiri "kama aannaan suulin cissi intuu Cumar islaamay". Hogaamiye Cumar. Cumar Bin Khadaab R.C(Carabi 586-590 عمر بن لخطاب) waxaa kaloo loo yaqiin Cumar Alfaruuq waana Amiirka labaad ee Amiirul Mu'miniinka, waana khaliifkii ugu horeeyay ee loogu waco, wuxuuna ka tirsan yahay Afarta Khulafo al'Raashidiin waana saxaabi katirsan asxaabta Nabi Muxamed S.C.W. Waxa uu kamid ahaa tobankii Saxaabi ee loogu bishaareeyay janada iyaga oo ifka jooga. Waxa uu ahaa ruuxii ugu horeeyay ee sameeya kalandarka Taariikhda Islaamka ee Hijriga. Xiligiisii maamulka Dawladda Islaamku waxa uu gaaray Liibiya, Falastiin, Masar iyo Shaam (maanta loo yaqaano Suuriya). Waxaa kale oo islaamku uu qabsaday Qudus. Intaasi waxaa dheer, waxa lajabiyay labadii quwadood ee ugu waa waynaa dunida ee kal ahaa boqortooyadii Ruum (Romans) iyo boqortooyadii Faaris (Persian Empire). Qisooyinka Cumar. Habeen ka mid ah habeenada ayaa waxaa dhacday inuu Amiirkii Muslimiinta ee wakhtigaas, "Cumar Ibn Khattab" (ilaahay ha ka raali noqdee) oo dhex qaadayay xaafadaha Madinal Munawarrah si uu ogaado dareenka iyo dhibtaada dadkiisa. Kadib wuxuu maqlay oohin, markaas ayuu ku leexday gurigii ay kasoo baxaysay oohinta. Markaas ayuu arkay haweenay iyo caruurteeda oo oynaya, iyo digsi dabka saran. Kadib ayuu haweenaydii waydiiyay waxa keenay oohinta caruurta. Gaajo inay hayso ayay u sheegtay Amiirka. Hadaba digsiga maxaa saaran ayuu waydiiyay. Biyo caruurta lagu sasabo ayaa saaran ayay ugu jawaabtay. Maysan garan inuu ninka la hadlayo yahay Cumar (RC). Kadib ayay bilowday inay eed dusha uga tuurto Cumar ayada oo ku eedaysay inuu iska indhatiray dhibka haysta iyada iyo caruurteeda. Cumar oonan wali isu sheegin ayaa markaa waydiiyay waxa uu u qaban karo asaga oo markaas ilin badan ka qubanayso. Haweenaydii ayaa u sheegtay inay waajib tahay inuu ogaado dareenka ummadiisa maadaamo uu yahay Amiirkooda. Cumar (rc) oo u la socdo gacan yarihiisii Aslam ayaa markaas soo aaday dhanka magaalada ilaa uu gaaray Baytul Maalkii. Markaas ayuu bilaabay inuu soo raro cunto kala duwan, saliid, bariis, subag iyo xogaa lacag ah. Markuu jawaankii buuxiyay ayuu ka codsaday Aslam inuu dhabarka u saaro. Aslam ayaa diiday asaga oo ka xishooday inuu Amiirka Muslimiinta jawaan buuxo dhabarka u saaro. Cumar ayaa ku adkaystay, kuna yiri Aslam: “Ma adiga ayaa Maalinta Qiyaamaha culayska iga qaadi doona. Waa inaan aniga xanbaaro jawaankan maadaama Maalinta Qiyaamo aniga la I waydiin doono. Aslam ayaa markaas Cumar (rc) u saaray dhabarka iyaga oo bilaabay inay aadaan dhankii guriga haweenaydii baahnayd. Markii ay tageen gurigii ayuu Cumar (rc) digsi ka buuxiyay raashin, ilaa uu ka bislaado, hadana u soo riday caruurtii, iyaga oo ka dhargay isla markiina bilaabay cayaar. Haweenaydii oo aad u faraxsan ayaa Cumar (rc) ku tiri: “wallee adaaba ka fiican Amiirka Muslimiinta, Cumar.” Cumar (rc) oonan wali isu sheegin ayaa ku jawaabay: “Hadaad aniga iga soo war doonto, waad arki doontaa Amiirka Muslimiinta insha’Allah.” “"Ma ogatahay waxa igu keenay inaan halkan fariisto? Hadaayey caruurtaan way ooyaysay, iminkana way qoslayaan oo cayaar ayay ku jiraan. Inaan iska fiirsado faraxooda ayaan jeclaystay".” Cali. Cali Cali binu Abi Dalib (ingiriis: Alī ibn Abī Tālib; carabi: ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ; magaca dhamaystiran Cali ibn Abi Daalib "ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺃﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ") dhashay 13kii Rajab 22 H.K Sebtembar 20, 601 Kacbada, Makka ee dhulka Carabta, isla markaana dhintey 21kii Ramadaān 40 H.K ≈ Janaayo 27, 661 C.D Masjid Kufa, Kufa, Ciraaq, wuxuu ahaa ina adeerka iyo wiilka sodoga u yahay Nebi Muxamed, hogaamiyihii shanaad ee Dawladda Islaamka, asxaabi ka mid ah Kulafo Raashidiinta iyo mid ka mid ah asxaabta rasuulka. Cali binu abi Daalib wuxuu ka wiilkii ugu da'da yaraa ee aqbala diinta Islaamka kaasi oo dadka raacsan Sunnigu u yaqaanaan Khaliifkii Afaraad ee Khulafo al-Raashidiinta; sidoo kale dadka raacsan Shiicada waxay u aqoonsan yihiin Imaamkii kowaad iyo kan xaqa u leh ee ku xiga Nebi Muxamed. Cali wuxuu ahaa hogaamiye ka mid ah khulafo al-Raashidiinta kaasi oo talada iyo hogaanka maamulka Dawladda Islaamka la wareegay nin yar, ka dib markii uu Cusmaan bin Caffan dhintey. Qoyska Cali. Qoyska Cali bin Abi Daalib waa aabihiis Dalib ibn Cabd al-Mudalib, hooyo Fatima bint Asad, labo gabdhood iyo sadex wiil ooy walaalo yihiin, todoba xaas, sadex-iyo-toban ilmo ah oo u kala baxa toban-iyo-kow wiil iyo labo gabdhood. Aabe: Dalib ibn Cabd al-Mudalib Hooyo: Fatima bint Asad Ilmo adeer. Ilmo Adeer ina adeer (ingriis: cousin) waa qofka uu adeerkaa dhalay wiil iyo gabadh waxay tahay ba. Ilmo abti. Ilmo Abti ina abti (ingriis: cousin) waa qofka uu abtigaa dhalay wiil iyo gabadh waxay tahay ba. Habarwadaag. Habarwadaag (ingriis: cousin) waa qofka eey habaryartu dhashay wiil iyo gabadh waxay tahay ba. Habaryar. Habaryar (ingriis: aunt) waa qofka la dhashay hooyoda iyo dhamaan dumarka ay qaraaboda yihiin. Eedo. Eedo (ingriis: aunt) waa qofka dhidig ee la dhalatey aabaha iyo dhamaan dumarka ay qaraaboda yihiin. Sodog. Sodog (taliyaani: suocero ingriis: father-in-law) waa odayga aabaha u ah xaaska nin qabo iyo seeyga naag leedahay. Sodoh. Sodoh (carabi: حماة taliyaani: suocera ingriis: mother-in-law) waa islaanta hooyoda u ah xaaska nin qabo iyo seeyga naag leedahay. Seedi. "Seedi (ingriis: Brother-in-law) waa ninka walaalka la ah xaaska nin qabo iyo seeyga naag leedahay. Dumaashi. "Dumaashi (ingriis: Sister-in-law) waa naagta walaalka la ah xaaska nin qabo iyo seeyga naag leedahay. Dagaalkii uxud. Dagaalkii Uxud (ingiriis: the Battle of Uhud; carabi: ﻏﺰﻭﺓ ﺃﺣﺪ; "Ġazwat ‘Uḥud") waa dagaal dhacay Sabti, Maarso 19keedii, sanadkii 625 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 3dii Shawwal sanadkii 3aad ee Hijrada Islaamka; dagaalkaasi oo ka dhacay buurta Uxud ee waqooyi galbeed deegaanada Carabiya. Dagaalku wuxuu ka dhex dhacay ciidamo Islaamiyiin ah ka yimid magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina kuwaas oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) iyo xooga ciidan ka soo duulay magaalada Makka oo uu hogaaminayay Abu Sufyaan inb Xarbi kaasi oo ahaa hogaamiyaha iyo qabab-qaabiyaha qabiilka Quraysh ee ka soo horjeeday diinta Islaamka. Dagaalkan Uxud wuxuu ahaa dagaalkii labaad ee ka dhex dhaca kufaartii reer Makka iyo muslimiinta u soo qaxdey isla markaana degan magaalada Madina, waxaa ka horeeyay Dagaalkii Beder ee dhacay sanadkii 624kii markaasi oo tiro yar muslimiin ahi jebiyeen dhowr kun oo ciidan hubeeysan ah. Taariikhda miilaadiga markey ahayd Maarso 11keedii, sanadkii 625 C.D ayaa guuto ciidamo si fiican u hubeeysani ka soo baxeen magaalada Makka si eey ugu soo aar-gudaan dadkii lagaga diley Dagaalkii Beder. Ciidamada reer Makka si fiican ayay u qalabeesnaayeen oo xataa dumarka iyo caruurta horey ayay u soo kaxeeyseen si aanay marnaba u jabin. Dhinaca kale, markii warka weerarka reer Qureesheed soo gaadhay muslimiinta reer Madiina ayaguna way isa soo diyaariyeen isla markaana horey u soo qaateen wixii hub iyo qalab ay heli kareen. Si kastaba ha ahaatee, xoogaga ciidamada laba dhinac waxay fooda isku dareen banaanka dhinaca buurta Uxud halkaasi oo dagaalka qeybtiisa hore guushu ku raacdey ciidamdii muslimiinta. Ayagoo moodaya ineey guuleysteen ayaa in badan oo ciidanka muslimiinta ah ayaa daba ordeen dagaal-yahanadii reer Makka, taasi waxay fursad siisay guuto dagaal-yahano fardoleey reer Makkah ah, kuwaasi oo dhabarjebin ku sameeyay ciidamadii muslimiinta. Isku soo wada duuboo, tiro badan oo muslimiin ah ayaa ku dhimatey dagaalkaasi Uxud ka dib markii ciidamada muslimiintu ku jabeen dagaalkaasi. Intaas waxaa dheer, Nebi Muxamed laftiisa dhaawacyo aad u halis badan ayaa soo gaadhay. Ugu dambeyntii guushu waxay raacdey reer Makka. Dagaalkii Beder. Dagaalkii Beder (ingiriis: the Battle of Bedr; carabi: ﻏﺰﻭﺓ ﺑﺪﺭ; "Ġazwat ‘Bedr") waa dagaal dhacay Sabti, Maarso 13keedii, sanadkii 624 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 17kii Ramadan sanadkii 2aad ee Hijrada Islaamka; dagaalkaasi oo ka dhacay meelo ka mid ah deegaanka Xijaas (ee maanta ah dalka). Dagaalku wuxuu ka dhex dhacay ciidamo Islaamiyiin ah ka yimid magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina kuwaas oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) iyo xooga ciidan ka soo duulay magaalada Makka oo uu hogaaminayay madaxdii Qureysheed ee ka soo horjeeday diinta Islaamka. Dagaalkan Beder wuxuu ahaa dagaalkii kowaad ee si fool-ka-fool ah uga dhex dhaca kufaartii reer Makka iyo muslimiinta u soo qaxdey isla markaana degan magaalada Madina. Taariikhda miilaadiga markey ahayd Maarso 13keedii, sanadkii 624 C.D ayaa guuto ciidamo si fiican u hubeeysani ka soo baxeen magaalada Makka si eey u soo asxaabta raacdey Nebi Muxamed. Ciidamada reer Makka si fiican ayay u qalabeesnaayeen waxayna wateen sahayl iyo agab aad u wanaagsan, qorshohooduna wuxuu ahaa ineey dhoola-tus milatari u muujiyaan dhamaan qabiilada Carabta eey uga baqayeen ineey qaataan diinta Islaamka ee ayagu ka soo horjeedeen. Si kastaba ha ahaatee, tiro yar oo dagaalyahano muslimiin ah kuwaas oo lagu sheego 250 ilaa 300 oo nin ayaa waxay deegaanka Beder dagaal adag kula galeen kun iyo ka badan nin oo dagaalyahano reer Makko ah kuwaasi oo guuldaro iyo shalaayto kala tagay goobtii lagu dagaalamayay. Dagaalkan Beder jab lama filaan iyo lama ilaawaan ku noqday ayaa ka raacay ciidamadii reer Quraysheed ee ku soo duuley si eey u tirtiraan diinta Islaamka. Isku soo wada duuboo, tiro yar oo muslimiin ah ayaa ku dhimatey dagaalkaasi Beder, gaaladii soo duusheyna rag badan oo madax iyo hogaamiyayaal leh ayaa kaga dhintey. Dagaalkani wuxuu noqdey midka horseeday in mar labaad muslimiinta iyo ciidamada reer Makka dagaal iskugu soo noqdaan, kaasi oo ah Dagaalkii Uxud ee muslimiin badan lagu diley, isla markaana Nebi Muxamed laftiisa dhaawacyo aad u halis badan ayaa soo gaadhay, ugu dambeyntii guushu waxay raacdey reer Makka. Badertii Labaad. Ka dib markey dadka muslimiinta ahi ka soo qaxeen magaalada Makka ayagoo u hijroonaya magaalada Madiina ayaa in badan ka mid ah qabiilka Quraysh waxaa cadho-gelisay in Nebi Muxamed iyo asxaabtiisa ay nabad ku degan yihiin magaalada Madiina isla markaana ay fidinayaan diinta Islaamka. Taasi waxay dhalisey in Qurayshi dhowr jeer ku soo duusho Nebi Muxamed iyo intii raacsanayd, markii ugu horeeysay Dagaalkii Beder (sanadkii 624 C.D) ee gaaladii reer Makka aad ugu jabtey, ka dib mar labaad dagaalkii aargoosiga ahaa ee Uxud ee dhacay sanadkii 625 C.D kaasi ooy si daran ugu xasuuqeen muslimiinta. Si kastaba ha ahaatee, markey taariikhdu ahay Abriil sanadkii 626 C.D ayaa Nebi Muxamed isku keenay ciidan ka kooban 300 oo nin iyo 10 faras si uu ula kulmo ciidamada Quraysh oo ahaa 1,000 nin. Waxay ku kulmeen deegaanka Bader taasi oo ah markii labaad eey ku kulmaan meeshani ka dib Dagaalkii Beder. In kastoo aanu wax dagaal ahi dhex marin labada dhinac, tani waxaa loo yaqaanaa Badertii Labaad. Wakhtigani labada dhinac waxay isla af-garteen heshiis ah inaan la dagaalamin intii mudo ah oo amaan lagu wada joogo. Mudo ka dib, qabiil Yuhuud ah ayaa u safrey magaalda Makkah si ay heshiis ula soo galaan qabiilka Quraysh, taasi oo markii dambe ay isla af-garteen in ay baabi'iyaan Nebi Muxamed iyo inta raacsan oo dhan. Sidaasi ayaa duulaanka ay ku soo qaadeen isbaaheysigu; kaasi oo ah Dagaalkii Dhufeysyada ee muslimiinta reer Madiina ku sameeysteen dhufaysyo ay ku soo wareejiyeen magaaladaasi. Abu Sufyaan. Abu Sufyaan wuxuu ahaa nin ka mid ah madaxdii iyo hogaamiyayaashii beesha Quraysh ee deganayd magaalada Makka iyo nawaaxigeeda. Quraysh. Quraysh waa beel weyn degi jirtey magaalada Makka iyo nawaaxigeeda taasi ooy ka soo baxeen dad badan oo diinta Islaamka iyo caalamkaba si fiican looga yaqaano. Iyo in badan oo asxaabta nebiga ahayd. Ummayad. Ummayad waa qabiil balaadhan oo ka tirsan beel-waynta Quraysh ee degta deegaanada Xijaas ee maanta loo yaqaano wadanka. Qabiilka Ummayad waxaa ka dhashay rag badan oo diinta Islaamk dhexdeeda iyo caalamka oo dhan magac iyo sharaf ku dhax leh. Khadiijo. Khadiijo, Khadiija (ingiriis: Khadija; carabi: ﺧﺪﻳﺠﺔ ﺑﻨﺖ ﺧﻮﻳﻠﺪ, "Khaddiija bintu Khuwaylid"; lagu naaneysi jirey: Khadīja al-Kubra "Khadija weynayd") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas ee dhulka Carabiya markey taariikhdu ahayd sanadkii 555 C.D, kuna dhimatay magaalada Makka sanadkii 620 C.D waa ooridii kowaad ee Nebi Muxamed (n.n.k.h) qoftaasi oo ahayd ganacsato si fiican looga yaqaano magaalada Makka ee deegaanka Xijaas. Khaddiijo waxay ahayd qofkii ugu horeeyay ee rumeeysa Nebiga markii uu waxyiga diinta Islaamku ku soo degay. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan Khaddiija ineey tahay “Hooyada Islaamka”. Caruurta Khaddiija. Sida ku xusan diinta Islaamka Rasuul iyo Nebi Muxamed bin Cabdullaahi bin Cabdul Mudalib wuxuu Ilaahay (koreeye) u ogolaaday in uu guursado intuu doono oo dumar ah; sidaasi darteed wuxuu guursadey 13 xaas. Intooda u badani wax ilmo ah uma dhalin nabiga, marka laga reebo Khaddiijo oo ah ooridii ugu horeeysay oo u dhashay 6 ilmo iyo Maryama al-Qibtiyya oo dhashay hal wiil. Isku soo wada duuboo, Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Wiilasha. Wiilasha uu Nebi Muxamed dhalay waa sadex wiil oo kala ah: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim. Qaasim bin Muxamed. Qaasim bin Muxamed (ingiriis: Qasim bin Mohammed; carabi: ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Qaasim bin Muxamed") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 605 C.D ayaa Qaasim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoon gaadhin labo sano, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Cabdullahi bin Muxamed. Cabdullahi bin Muxamed (ingiriis: Abd-Allah ibn Muhammad; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Cabdullahi bin Muxamed"; sidoo kale loo yaqaano: Tahir ibn Muhammad, "Daahir ibn Muxamed", "Daahir" macnaheedu waa "Nadiif"; sidoo kale: Dayib ibn Muhammad, "Dayib" macnaheedu waa "Fiicane") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 615 C.D ayaa Cabdullahi Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoo wali aad u yar, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Gabdhaha uu Nebigu Dhalay. Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Saynab bint Muxamed. Saynab bin Muxamed (ingiriis: Zeinab bint Muhammad; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Saynab bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 600 C.D waa gabadha ugu wayn ee curada Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Saynab waxay dhalatey sanadkii 5aad ee guurka nebiga iyo Khaddiija, wakhtigaasi oo Nebi Muxamed ahaa 30 jir. Sanadkii 629 C.D (oo ku beegan sanadkii 8aad ee Hijrada) ayaa Saynab Muxamed xanuusatay, waxayna dhimatey ayadoo 29 jir ah. Gabadhani waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ruqiya bint Muxamed. Ruqiya bint Muxamed (ingiriis: Ruqayyah bint Muhammad; carabi: ﺭﻗﻴﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Ruqiyya bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺗﻴﻦ", oo macnaheedu tahay "qoftii labo jeer hijrootay") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha labaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Ruqiya Muxamed waxaa markii hore guursadey Cutayba bin Abu Lahab, kaasi ooy iska furtey markeey Islaamtey. Waxaa markii dambena guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan, oo markey dhimatey sanadkii 2aad ee hijrad (624 C.D taariikhda Miilaadiga) wuxuu Cusmaan dumaalay walaasheed Umm Kaltuum bint Muxamed. Ruqiyah bintu Muxamed waxaa lagu aasay magaalada Madiina. Umm Kaltuum bint Muxamed. Umm Kaltuum bint Muxamed (ingiriis: Umm Kulthum bint Muhammad; carabi: ﺃﻡ ﻛﻠﺜﻮﻡ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Umm Kalthum bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha sadexaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Umm Kaltuum Muxamed waxaa markii hore guursadey asxaabi Cutayba bin Abu Lahab, markii dambena waxaa dumaal ku guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan. Faatima bint Muxamed. Fatima bint Muxamed (ingiriis: Fatima bint Muhammad, Fāṭimah; carabi: ﻓﺎﻃﻤﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Faadima bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "Umm Abeeha", "Umm al-Hasanayn" "Hooyadii al-Xasanayn", "Umm al-Hasan" "Hooyadii Xasan", "Umm al-Husayn" "Hooyadii Xuseen"; Magacyo kale: al-Siddeeqah "Runsheegto", al-Mubarakah "Midii loo Naxariistey", al-Tahirah "Midii Suubanayd", al-Zakiyyah "Midii Daacada ahayd", al-Radhiyah "Midii Qanacsanayd", al-Muhaddathah "Midii Malaa'igtu la hadashey", al-Batool "Nadiifo", al-Zahra "Marwadii Ileyska/Iftiinka", Syedatun Nisa al-Alamin "Hogaanka Dumarka Dunida") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas deegaanada Carabiya, mar ahaantaana dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) laguna aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya waa gabadha ugu yar gabdhaha Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Faaduma Sahra Muxamed waa xaaskii asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cali binu Abi Daalib, hooyada mataanaha Xasan iyo Xuseen iyo qofta shanaad ee Ahlu-Beytka. Sababtoo ah waxay aad ugu dhowayd, daryeeli jirtey isla markaana taageeri jirtey aabaheed Nebi Muxamed, Faadumo Sahra waa mid ka mid ah dumarka loogu qadarinta badan yahay muslimiinta dhexdooda. Faaduma nebi waxay dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) waxaana lagu aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Caa'isha. Kani waa maqaal ku saabsan Ca'isha bint Abi Bakr, ha ku khaldin Magaca Caasha ee dumarka Islaamku la baxaan. Caaisha, Caasha, Caisha, Caayisha (ingiriis: Aisha, ‘Ā’ishah bint Abī Bakr, "Caaisha"; carabi: ﻋﺎﺋﺸﺔ, Ayesha, Caayisha, A'isha, Ca'isha, Aishat, Caisha, Aishah, Caishah, ama Aisha, Caisha) loo yaqaano hooyada Mu'miniinta [ﺃﻡ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ] waa mid ka mid ah xaasaskii Nebi Muxamed (n.n.k,h). Ca'isha waxaa dhalay nebiga saaxiibkiis iyo asxaabi Khaliif ar-Raashid Abu Baker al-sadiiq. Nebi Muxamed wuxuu guursaday Ca'isha ayadoo 9 sano jir wuxuuna ka dhintey ayadoo 17 sano jir ah. Wax ilmo ah uma dhalin nabiga, laakiin waxay kala hadhay xadiisyo iyo cilmi diinta Islaamka oo badan. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey. Qoyska Abu Baker. Qoyska Abu Baker" waa aabehiis Cusman Abu Quhafa, hooyodiis Salma Umm-ul-Khair, walaalohiis rag iyo dumarba, xaasaskiisa iyo caruurtiisa. Fatima. Fatima bint Muxamed waa gabadh uu dhalay Nebi Muxamed (n.n.k,h) taasi oo oori u noqotey ina adeerkeed Cali bin Abi Dalib. Fitima bint Rasuul waxay dhashay mataano Xasan iyo Xuseen. Xasan. Xasan bin Cali bin Abi Daalib waa wiil Nebi Muxamed (n.n.k.h) uu awoowe u ahaa kaasi ooy dhaleen Khaliif ar-Rashiid Cali bin Abi Daalib iyo gabadhii nebigu dhalay ee Fatima bint Rasuul. Xasan wuxuu mataan la yahay walaalkiis Xuseen. Xuseen Bin Cali Bin Abii Daalib. Xuseen bin Cali bin Abi Daalib waa wiil Nebi Muxamed (n.n.k.h) uu awoowe u ahaa kaasi ooy dhaleen Khaliif ar-Rashiid Cali bin Abi Daalib iyo gabadhii nebigu dhalay ee Fatima bint Rasuul. Xuseen wuxuu mataan la yahay walaalkiis Xasan. Qoyska Cali bin Abi Dalib. Qoyska Cali bin Abi Daalib waa aabihiis Dalib ibn Cabd al-Mudalib, hooyo Fatima bint Asad, labo gabdhood iyo sadex wiil ooy walaalo yihiin, todoba xaas, sadex-iyo-toban ilmo ah oo u kala baxa toban-iyo-kow wiil iyo labo gabdhood. Aabe: Dalib ibn Cabd al-Mudalib Hooyo: Fatima bint Asad waxa kasoo jeeda qabiilada soomaaliyeed ee loo yaqaano reer sh isxaaq waxa ay ku abtirsadaan zaynul caabidiin binu xuseyn binu cali binu abi daalib waa tafiir ilaahay barakeeyey sababtoo ah ilaahay isaguu barakeeyey Miyigu. miyiga luuqada afka soomaliga waa wixii ka baxasan ama ka fog magaalada waxaan inta badan soomalidu ku dhaqdaa miyiga xoolaha miyigu inta badan Template:Miyiga}}}wuxuu ku caksi yahay ama ku lid miyiga goob ah oo la horaayo geela halka ninka taagan u yahay geel jirihii geela ka masuul ka ahaa inta badan waxaa kaloo saas loo sameeya marka carrada ama la lisaayo salaada ho re yahay magaalada maxaa yeelay magaalada dadka jooga waxay bartaan tacliin iyo aqoon waanay ka nolol wacan yihiin dadka miyiga halka dadkaasi ay ku noladaan inta badan nolol aad u adag miyiga inta badan waxa uu kaga wacan yahay magaalada waxaa ku baaqi ah luuqadda soomaliga oo ay ku qani yihiin dadka reer miyiga inay si fudud ugu hadlaan luuqadda asalka ah xoolaha nooca adkaysiga xooluhu waa kala jaad geel hal iyo awr waxay adkaysan karaan biyo la'aan ilaa laba bilood oo is daba jooga ah neef geela oo rary ah oo raran raashinna gurada ku sida oo uu ku xidhan yahay hogaan heer yadiina wa ta geelu iyaga weeye xawaanka ugu manfaca badan soomalida geelu waxay kaalinwayn ka qaataan hab dhaqanka ummada soomaliyee waxaanu sidoo kale u adeega habka ugu wacan ee loo raro guryaha waxaanu maraa dhawr marxaladod oo kala duwan sida mar ka uu dhasho wa loo yaqaan *nirig wa uu ka gudbaa waxaanu gaadha ilaa koron iyo wixii ka sii sarreya geelu waa u ka faaido badan yahay labada nooc ee baratama ee adhi iyo lo'o waxaanu leeyahay faaidooyin fara badan hablaha waa laga bixiya yaradkana waa loo qata magta ama diyada waa lagu kala sareeya abaarta waa u usamraa in badan waa uu ka xoogan yahay xoolaha kale waa xoolo sharaf adhi ido iyo riyo iyagu waa geeslay waaxany biyaha ka qadaan ilaa todoba casho waa na nooca labad iyaga iyo iduhu lax iyo ri laba neef oo dhedig oo ka tirsan adhiga idaha soomalidu waxay ku caan tahay kur madow iyo badhi aad u shilis oo baruura halka riyuhu ay ka furfuran yihiin idaha oo ay leeyihiin caano u faaido badan caruurta yar riyuhu sidoo kale waxay qaadan muddo ku dho 5 bilood noocakan afka soomaliga waaxa la yidhaahdaa adhi lo'o waa nooca ugu liita umana adkaysan karaan biyo la'aan wax ka badan laba casho waana noca lo yaqaan waa neef isna dhaddig oo lo'a oo dhex taagan beer maxa yeelay lo'du kama adkaysan karto biyaha midoo badan iyagu inta badan waxay ku wacan yihiin meelaha barwaaqada ah ee aan ahayn abaraha wadanka soomaliduna soomaliduna waa dhul aad u kulul abaaruhuna ku ba'an yihiin markaa dadka reer miyigu inta badan kuma dhaqdaan miyiga miyigaiyo magaalada maxay ku kala duwan yihiin miyiga inta badan waxaa loo tagaa hawo wacan iyo caafimad halka magaalada looga tago uskag iyo hawo xumaan miyiga waxa ku baaqi ah luuqadda saxa ah ee af ka soomaliga halkay magaalad is tarayaan kalmadaha aan afka soomaliga asalka ku lahay ee soo kordhoya miyiga wuxuu ku fiican yahay dhaqashada xoolaha halka magaaldu aanay ku fiicnayn dhaqasho xoolo iyo beerasho midna miyiga iyo magaalada. maxay ku kala duwan yihiin miyiga inta badan waxaa loo tagaa hawo wacan iyo caafimadhalka magaalada looga tago uskag iyo hawo xumaanmiyiga waxa ku baaqi ah luuqadda saxa ah ee af ka soomaliga halkay magaalad is tarayaan kalmadaha aan afka soomaliga asalka ku lahay ee soo kordhoya miyiga wuxuu ku fiican yahay dhaqashada xoolaha halka magaaldu aanay ku fiicnayn dhaqasho xoolo iyo beerasho midna Boggeyga wada hadalka. waxaan ahay wiil soomaaliyed dagan gobolka benaadir kana tirsan bahda waxka bedel yaasha bogga wikipediaha af soomaaliga Leilani Leeane. Leilani Leeane waa jilaa Maraykan ah websedyada, ku dhashay on 1 Oktoobar, 1992 magaalada ee Lancaster, California. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 2011. Calaq. Waa wax yaabo la isku daray oo dooriya maanka qofka badanana waxaa laga sameeyaa qobka ganlayda calaq. waa wax xun oo dhb bdn " Maqaalkaan waa la bilaabay.haddii aad wax ka taqaanid waa ku caawin kartaa Wikipedia in aad [Wax ku dartid]." Dagaalkii Dhufeysyada. Dagaalkii Dhufaysayda (ingiriis: the Battle of Trench; carabi: غزوة الخندق; "Ghazwah al-Khandaq") sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Isbaaheysiga (ingiriis: Battle of the Confederates; carabi: ﻏﺰﻭﺓﺍﻻﺣﺰﺍﺏ; loogu dhawaaqo: Ghazwah al-Ahzab) wuxuu ahaa go'doomin aad u dheer ee magaalada Yatrib (ee hada loo yaqaano Medina) taasi ooy masuul ka ahaayeen isbaaheysi qabiilo badan oo Carab iyo Yuhuud iskugu jira. Awooda iyo xooga ciidamada, askarta iyo milatariga isbaaheysigu wuxuu ahaa 10,000 oo nin, lix boqol oo faras iyo dhowr boqol oo geel ah; halka tirada awooda ciidamada Islaamka ee reer Madina ay ahaayeen 3,000 oo nin. Dagaalku wuxuu bilaabmey Maarso 31keedii, sanadkii 627 C.D (C.D = Ciise Dabadii) oo u dhiganta 5tii Dul-Qacdah sanadkii 5aad ee Hijrada Difaacayaashii Islaamka reer Madiina oo uu hogaaminayay Nebi Muxamed, waxay ahaayeen kuwo laga tiro iyo tayo badan yahay, sidaasi darteed waxay go'aansadeen ineey qodaan dhufeys dheer oo ku wareegsan magaalada ayagoo ka faa'iideysanaya deyrkii iyo gidaarkii ku wareegsanaa magaalada Madiina. Xirfada ay isticmaaleen ciidamo Islaamiyiinta ahi waxay bedbaadisay in isbaaheysiga soo duulay ay qabsadaan isla markaana soo galaan magaalada xarunta u ahayd Islaamka wakhtigaasi ee Madina. Sidoo kale, fikradii ahayd in lagu baabi'iyo diinta Islaamka ee uu hogaaminayay Nebi Muxamed (n.n.k.h) way fashilantey, in badan oo gaalada ahna waa la diley. Si kastaba ha ahaatee, guusha dagaalkani wuxuu horseeday in muslimiintu helaan dhiiranaan iyo kalsooni aad u balaadhan isla markaana wakhti yar ka dib qabsadaan deegaano badan iyo magaalada Makka laf ahaanteed. Magaca Dagaalka. Dagaalka waxaa loogu magac daray "khandaq" (Af-carabi: الخندق) oo macnaheedu tahay "dhufeys", sababtoo ah muslimiintu waxay qodeen dhufeeys aad u dheer ooy ku soo wareejiyeen magaalada Madiina. Fikrada ah in god dheer la qodo waxaa keenay asxaabi Salmaankii reer Beershiya (Salmān al-Fārsi) oo asago ka soo xigtey khibradii dagaalka ee boqortooyda Beershiya oo uu u dhashay. Dhinaca kale, dagaalkan waxaa loo yaqaanaa Dagaalkii Isbaaheysiga (ingiriis: Battle of the Confederates; carabi: ﻏﺰﻭﺓﺍﻻﺣﺰﺍﺏ; loogu dhawaaqo: Ghazwah al-Ahzab) sababtoo ah waxaa isa soo baaheystay xulafo badan oo ka kooban qabiilada Carabta iyo Yuhuudda. Intaasi waxaa dheer, Qur'aanka kariimka ah waxaa ku jirta surad lagu magacaabo "Al-Axsaab" (af-carabi الاحزاب). Sababta Dagaalka Dhufeysyada. Ka dib markey dadka muslimiinta ahi ka soo qaxeen magaalada Makka ayagoo u hijroonaya magaalada Madiina ayaa in badan ka mid ah qabiilka Quraysh waxaa cadho-gelisay in Nebi Muxamed iyo asxaabtiisa ay nabad ku degan yihiin magaalada Madiina isla markaana ay fidinayaan diinta Islaamka. Taasi waxay dhalisey in Qurayshi dhowr jeer ku soo duusho Nebi Muxamed iyo intii raacsanayd, markii ugu horeeysay Dagaalkii Beder (sanadkii 624 C.D) ee gaaladii reer Makka aad ugu jabtey, ka dib mar labaad dagaalkii aargoosiga ahaa ee Uxud ee dhacay sanadkii 625 C.D kaasi ooy si daran ugu xasuuqeen muslimiinta. Si kastaba ha ahaatee, markey taariikhdu ahay Abriil sanadkii 626 C.D ayaa Nebi Muxamed isku keenay ciidan ka kooban 300 oo nin iyo 10 faras si uu ula kulmo ciidamada Quraysh oo ahaa 1,000 nin. Waxay ku kulmeen deegaanka Bader taasi oo ah markii labaad eey ku kulmaan meeshani ka dib Dagaalkii Beder. In kastoo aanu wax dagaal ahi dhex marin labada dhinac, tani waxaa loo yaqaanaa Badertii Labaad. Wakhtigani labada dhinac waxay isla af-garteen heshiis ah inaan la dagaalamin intii mudo ah oo amaan lagu wada joogo. Mudo ka dib, qabiil Yuhuud ah ayaa u safrey magaalda Makkah si ay heshiis ula soo galaan qabiilka Quraysh, taasi oo markii dambe ay isla af-garteen in ay baabi'iyaan Nebi Muxamed iyo inta raacsan oo dhan. Sidaasi ayaa duulaanka ay ku soo qaadeen isbaaheysigu. Mariana Ximenes. Mariana Ximenes do Prado Nuzzi (ku dhalatay São Paulo, 26 Abriil 1981), loona yaqaan Mariana Ximenes, waa Jilaa barasiiliyan ah. Jilaa. Jilaa (;) waa qof jilaayo qiso ha ahaato mid dhacday ama mid dhici karto ha isugu jirto run iyo been lkn waa iska dhigid ama matal wax aana hada soconin jilaa waa qof mada daaliyo dad sida heesaay abwaan ama qof shactariiste ah sida sida qoraalada badi eey sheegaan filin la duubo waxa ugu horeysay 1920 lkn sida jilida waxa eey bilaawatay 550 miilaadiga ila 560 miiladiga lkn jilaa aniga ahaanteyda oo hada qormadaan qorayo ma garanaayo ninki ugu horeeye oo abid bilaawo lkn gabadhi ugu horeysay ee bilaawdo dhanka dumarka waxaa la odhan jidhay Margaret Hughes waxeey eheyd gabadh udhalay dalka ingriiska waxaa dhalay gabadhaa bqor xukumi jiray boqortooyada ingiriiska ee la odhan jidhay Prince Rupert of the Rhine gabadha waxa eey dhalatay sanadki 1630 miildaadiga waxa eeyna dhimatay sanadki 1719 miladiga. Suurad. Fiiri Jadwalka Boqol toban iyo afarta Suuradood ee Quraanka Kariimka ah Suurad Suurah Suuratu (ingiriis: sura, surah, surat; carabi: ﺳﻮﺭﺓ; ama wadar ahaan: ﺳﻮﺭ suwar, sidoo kale sūrah) waa maqaro bog ama bogag aayado ka mid ah Quraanka kariimka ah ee Alle (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h). Kitaabka Quraanka kariimka ah wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood oo u sii kala baxa tiro badan oo aayado ah. Dhererka Suuradaha Quraanku way kala duwan yihiin, tan ugu gaabani waa Suuratul-Al-Kawsar oo ka kooban 3 aayadood; halka suurada ugu dheeri tahay Suuratul-Al-Baqara oo ka kooban 286 aayadood. Boqol toban iyo afarta suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah waxay kala yihiin 86 suuradood oo ah Makki iyo 28 Madani ah. Kala soocida noocan ah waxaay salka ku heeysaa meesha ay suuraduhu ku soo dageen, oo ka hor intii aanu Nebi Muxamed ka tagin magaalada Makkah quraanka ku soo dagay waxaa loo yaqaanaa Makki, halka markuu Nebigu u hijrooday magaalada Madiina waxyigii iyo quraankii ku soo dagay ay noqonayaan Madani. Hadaba suuradahaMakkiga ahi waxay ka waramaan aakhirada iyo xoojinta iimaanka, halka suuradaha Madaniga ahi ay sharaxaan nolosha, isku-xidhnaanta iyo is-habeynta bulshada Islaamka ah. Marka laga reebo Suuratul-Al-Tawba, dhamaan suuradaha kale waxay ku bilaabmaan "Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud" (ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ) "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi". Midani waa tan kala soocda isla markaana kala saarta Suuradaha ku jira Kitaabka Quraanka Kariimka ah. Dhinaca kale, qeyb ka mid ah Suuradaha ama suurada oo dhamaystiran ayaa la akhriyaa wakhtiga lagu gudo jiro tukashada salaada taasi oo rakcad kasta lagu bilaabo Suuratul-Al-Faatixa oo dhamaystiran. Sharaxaada Suurad. Erayga suurat waxaa markii ugu horeeysay isticmaalay Nebi Muxamed si uu ugu kala saaro iyo kala sooco qeybaha Quraanka kariimka ah. Taasi oo ku dhex jirta aayado Alle (s.w.t) soo dajiyey sida ku cad 24:1 "Waxaanu kugu soo dejinay suurado wata cadaymo, iyo waxaanu kugu soo dirney calaamado, calaamado cad-cad, kuwaasi oo si farxad leh aad ku xasuusani." Dhinaca kale, wadarta suurad waa suwar sida ku xusan Quraanka kariimka, aayadahan oo fasirka af-Soomaali ku noqonaya "Ma waxay dhaheen isagaa Allifay? Ku dheh "La yimaada toban suwar oo la mid ah (waa Quraankee) una yeedha cid kasta marka laga reebo Alle, haddii aad run sheegaysaan." Boqol toban iyo afar Suuradood. Boqol Toban iyo Afarta Suuradood ee Quraanka __NOTOC__ Kitaabka Quran ee kariimka ah waxaa loo qeybiyaa suurado iyo weliba qeeybo hoose oo loo yaqaano Aayado. Hoos waxaad ku arki liiska jadwalka boqol toban iyo afarta Suuradaha laga bilaabo kow ilaa suurada boqol toban iyo afaraad. Aayad. Aayad, Aayah, Aayatu (ingiriis: Ayah, Aayah; carabi: ﺁﻳﺔ āyah, wadar ahaan: ayat ama ayaat ﺁﻳﺎﺕ āyāt) waa eray af-Carabi ah oo macnaheedu tahay "cadayn" ama "calaamad" taasi oo ku dhex jirta suuradaha Quraanka kariimka ah ee Alle (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h). In kastoo aayadaha ku jira suuradaha kitaabka Quraanka kariimka ah ay gaaban yihiin, hadana macnaha ay xambaarsan yihiin ayaa ah mid aad u balaadhan. Kitaabka Quraanka kariimka ahi wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood oo u sii kala baxa tiro badan oo tiro badan oo aayado ah. Dhererka aayadaha iyo Suuradaha Quraanku way kala duwan yihiin, tan ugu gaabani waa Suuratul-Al-Kawsar oo ka kooban 3 aayadood; halka suurada ugu dheeri tahay Suuratul-Al-Baqara oo ka kooban 286 aayadood. Boqol toban iyo afarta suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah waxay kala yihiin 86 suuradood oo ah Makki iyo 28 Madani ah. Kala soocida noocan ah waxaay salka ku heeysaa meesha ay suuraduhu ku soo dageen, oo ka hor intii aanu Nebi Muxamed ka tagin magaalada Makkah quraanka ku soo dagay waxaa loo yaqaanaa Makki, halka markuu Nebigu u hijrooday magaalada Madiina waxyigii iyo quraankii ku soo dagay ay noqonayaan Madani. Hadaba suuradahaMakkiga ahi waxay ka waramaan aakhirada iyo xoojinta iimaanka, halka suuradaha Madaniga ahi ay sharaxaan nolosha, isku-xidhnaanta iyo is-habeynta bulshada Islaamka ah. Marka laga reebo Suuratul-Al-Tawba, dhamaan suuradaha kale waxay ku bilaabmaan "Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud" (ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ) "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi". Midani waa tan kala soocda isla markaana kala saarta Suuradaha ku jira Kitaabka Quraanka Kariimka ah. Dhinaca kale, qeyb ka mid ah aayadaha Suurad ama suurada oo dhamaystiran ayaa la akhriyaa wakhtiga lagu gudo jiro tukashada salaada taasi oo rakcad kasta lagu bilaabo Suuratul-Al-Faatixa oo dhamaystiran." Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud. Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud (carabi: ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ; ingiriis: In the Name of Allah, the Merciful and Most Gracious; af-carabi ahaan loogu dhawaaqo: "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi") waa ereyada lagu bilaabo mar kasta oo la akhrinayo aayado iyo suurado ka mid ah kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed. Marka laga reebo Suuratul-Al-Tawba, dhamaan suuradaha kale waxay ku bilaabmaan "Ku Bilaabida Magaca Alle ee Naxariista mid gaar iyo mid guud" (ﺑﺴﻢ ﺍﻟﻠﻪ ﺍﻟﺮﺣﻤﻦ ﺍﻟﺮﺣﻴﻢ) "Bismi Allahi al-Raxmaani al-Raxiimi". Midani waa tan kala soocda isla markaana kala saarta Suuradaha ku jira Kitaabka Quraanka Kariimka ah. Dhinaca kale, qeyb ka mid ah aayadaha Suurad ama suurada oo dhamaystiran ayaa la akhriyaa wakhtiga lagu gudo jiro tukashada salaada taasi oo rakcad kasta lagu bilaabo Suuratul-Al-Faatixa oo dhamaystiran." Al-Faatixa. Al-Faatixa Suuratul Al-Faatixa (ingiriis: Al-Fatiha; carabi: ﺳﻮﺭﺓﺍﻟﻔﺎﺗﺤﺔ; loogu dhawaaqo Sūrat al-Fātiḥah) waa suurada kowaad ee Quraanka kariimka ah ee diinta Islaamka kaasi oo Alle (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Muxamed (n.n.k.h). Suuradani Al-Faatixa oo macnaheedu yahay "fur-furid", "fur-furasho" iyo "bilaabid" ayaa waxay ka kooban tahay todoba aayadood kuwaasi oo sharaxaya "mahadnaqa Alle", "naxariista Alle", cibaadada iyo ka cabsashada Ilaahay. Suurada al-Faatixa qof kasta oo muslim ah oo salaada tukada waxaa ku waajib ah inuu akhriyo suuradan 5ta jeer ee gudashada salaadaha faralka ah. Sida uu wariyey asxaabiga Cabdillahi ibnu Cabbaas iyo kuwo kaleba suurada Al-Faatixa waa mid Makki ah, taasi macnaheedu waa waxay Nebi Muxamed (n.n.k,h) ku soo degtay asagoo jooga magaalada Makkah. Xaawo. Xaawo Xaawa (; Af-Hebrow: חַוָּה,;; Aramiyya: ܐܘܚ; Af-Tigrinya: ሕይዋን ? ama Hiywan) sida ay isla qabaan Diimaha Ibraahimiga ahi (waa diinta Islaamka, diinta Masiixiyada iyo tan Yuhuud) Xaawa waa qoftii dumar ee ugu horeeysay ee Ilaahay (s.w.t) ka abuuray feedha lamaanaheeda Nebi Aadam. Si kale haddii aan u dhigno Xaawo waa hooyodii kowaad ee dhamaan dadka, halka Aadam ka yahay aabaha dhamaan dadka ku nool meeraha dhulka. Sida diinta Islaamku xustey markii Alle abuuray Aadam iyo Xaawo wuxuu ka dhigay seey iyo oori kuwaasi ku dhex nool janada. Wakhti yar ka dib, Sheydaan oo asagu ka xun sharafta iyo maamuuska Ilaahay siiyay Aadam iyo xaaskiisa ayaa wuxuu bilaabay inuu Xaawo shukaamiyo, isla markaana ka dhaadhiciyo in haddii eey cunto midhaha iyo khudaarta geedka laga mamnuucay ay noqonayso qof aad u qurux badan oo waligeed noolaanaysa, marnaba aanan dhimanaynin, isla markaana yeelanaysa mid la mid ah awood weyn ee Rabbi (s.w.t). Si kastaba ha ahaatee, Xaawo waxay qaadatay sheekadii beenta ahayd ee Ibliis taasi oo burinaysa ama lid ku ah oo ka soo horjeeda amarkii Ilaahay siiyay qoyskan ugubka ah oo ahayd ineey wax kasta cunaan laakiin aanay marnaba taabanin ama u dhowaanin midhaha geeka laga mamnuucay. Waxayna odaygeedii Aadam ku kaliftey ineey labadooduba cunaan midhaha iyo khudaarta geedka laga mamnuucay. Isla markiiba waxaa isku muuqatay ceebtoodii, markaasaa waxay bilaabeen iney isku qariyaan caleenta iyo laamaha geedaha. Wakhti yar gudaheed Alle wuxuu amar ku bixiyey in labadooduba ay ka baxaan janada ooy nolol cusub ka bilaabaan oogada dhulka. Geledi. Geledi waa beel kamid ah beelaha Digil, Waxey Degtaa Gobolada Banadir iyo Shabeelaha Hoose Gar Ahaan Degmada Afgooye iyo Tuuloyinka Hoos yimaada Iyo Qeybo Kamida Dhulka Somali-Galbeed Ethiopia Gaar Ahaan Magaalada Harar Waxey Kasoo Tafiirmeen Sh Cumardiini(Galadi) oo Ku Aasan Magaalada Harar Beesha Galadi Waa dad Xoolo dhaqato, Beeraley, Ganacsato dagan dhul aad u barwaaqeysan. Rasuul. Rasuul Ras'uul Nabi Nebi (ingiriis: Apostle, Prophet; carabi: ﻧﺒﻲ, "Nabiyu"; wadar الأنبیاء, loogu dhawaaqo "Al-Anbiyaa"; sidoo kale: ﺭﺳﻮﻝ, "Rasuul"; wadar ahaan: الرسل; "Ar-Rasul"; Greeg: ἄγγελος, ä'n-ge-los; Hebrew: מלאך, mal·äk) waa nin karaamaysan oo Ilaahay (s.w) u soo diray dad, qoom, shacab ama qoomiyad. Rasuul kasta waxaa loo soo diray in uu baro, u digo, isla markaana hogaamiyo bulsho dad ah. Tirada Rasuusha ee Alle u soo diray shacabka, qabiilada iyo bulshooyinka dunida aad ayay u faro badan yihiin; sidoo kale, wakhtiyada ay soo baxeen aad ayay u kala duwan tahay. Nebi Ibraahim, Nebi Muuse, Nebi Daa'uud, Nebi Ciise, Nebi Muxamed. Rasuul kale oo aynaan aqoon iyo cilmi toona u lahayn kitaabta Alle ku soo dejiyay, waxaana ka mid ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub, Nebi Yoonis. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee diinta Islaamka waxaa ku xusan tiro 25 Rasuul iyo Nabi kuwaasi oo ugu horeeyo aabaheen Nebi Aadam (c.s) uguna dambeeyo nabiga lagu soo khatimay anbiyada iyo rususha waa Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, Nebiyada iyo Rusushu waxaa Alle (s.w) u soo diri jirey qoomiyado kala duwan oo deegaano kala duwan ku nool, kuwaasi oo ku fasahaadey ama ka jeestay cibaadadii iyo diintii Alle u soo diray. Marka nebiyada iyo rusushu waxay ahaayeen kuwa dadka uga diga xumaha isla markaana fara wanaaga iyo wadada toosan. Guud ahaan, sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Guud ahaan, sida ku xusan diinta Islaamka, diinta Masiixiyada, iyo tan Yuhuuda, anbiyada waxaa ugu horeeyay isla markaana aabe u ah Nabi Aadam C.S. oo ah aabaha dhamaan dadka. Nabiyada Alle (s.w) soo diray waxaa ugu dambeeyay Nebi Maxamed (c.s.w) oo ka soo baxay qabiilka qureeysh sanadkii 570kii taariikhda miilaadiga ah. Rasuul iyo Nabi. Markaan tixraacno sida diinta Islaamku xustey, Nebi waa qof (labka dadka) nin ah ka soo jeeda tafiirtii Nebi Aadam (lagu daro Nabi Aadam laftiisa) kaasi oo Alle (s.w) ku soo dejiyay waxyi iyo amar lagu faraayo in uu u digo, wax-baro, isla markaana hogaamiyo reer, qabiil, bulsho, qoom, dad ama shacab asago oo tixraacaya kitaab Alle ku soo dejiyay asaga ama Rasuul ka horeeyay. Dhinaca kale, Ras'uul waa waa qof (labka dadka) nin ah ka soo jeeda tafiirtii Nebi Aadam kaasi oo Alle (s.w) u soo dhiibay fariin, laga yaabaa in kitaab lagu soo dejiyay ama aanan wax kitaab ah loo soo dirin, si uu hogaamiyo una fahansiiyo awooda weyn ee Alle. Haddii aanu qofkaasi wadin fariin uu gaadhsiinayo dad, shacab ama bulsho ninkaasi wuxuu ahaanayaa Nebi. Sidaasi daraadeed Rasuul kasta waa Nebi, laakiin Nebi kasta ma ahan Rasuul. Waxaa jira dad badan oo Alle (s.w) soo diray kuwaasi oo ah Rasuul, Nebi ama labadaba. Tusaale ahaan, Nebi Muxamed waa Ras'uul iyo Nebi, halka Nebi Yuusuf, tusaale ahaan, yahay nabi oo kali ah. Dhinaca kale, Nebi Daa'uud wuxuu ahaa nin Rasuul iyo Nebi ah oo lagu soo dejiyay kitaabka Sabuur, halka wiilkiisa Nebi Suleymaan ahaa nebi oo kali ah. Inta u badan Rasuushu waxaa lagu soo dejiyay kitaab ay ku xusan tahay shariicada iyo qawaaniinta bulshada lagu maamulayo, halka Nebiyadu ay dadka barayeen kitaabta lagu soo dejiyay Rasuusha ka horeeysay. Kitaab. Kitaab Kutub (ingiriis: book, kitab; carabi: ﮐﺘﺎﺏ, "kitaab"; wadar: ﮐﺘﺏ, loogu dhawaaqo "kutub"; Giriig: κιτάπι, loogu dhawaaqo: "kitabi"; Kiswahili: kitabu; af-Hindi, af-Faarsi, Urdu, Af-Turki: "kitap"; Hebrew: מך, "kethav") waa erey af-Carabi ah oo macnaheedu tahay "buug". Intaasi waxaa dheer ereyga "kitaab" waxaa loo isticmaalaa in lagu qeexo kutubta afarta ah iyo suxufiga Ilaahay (s.w) ku soo dejiyay ama u soo waxyooday Rasuusha iyo Nebiyada. Sidoo kale, marka la soo qaado ereyga Al-Kitaab waxaa loola dan leeyahay ama la sheegayaa oo loo adeegsadaa kitaabka Quraanka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Suxufi Ibraahim. Suxufi Ibraahim Kitaabka Suxufiga ee Nabi Ibraahim (ingiriis: Scrolls of Abraham; carabi: ﺻﺤﻒ ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ, "suxufi ibraahim", ﮐﺘﺎﺏ ﺇﺑﺮﺍﻫﻴﻢ, "kitaab ibrahim"; Af-Soomaali: qoraaladii Nebi Ibraahim, "suxufi ibraahim") waa kitaab diini ah oo Ilaahay (koreeyee) ku soo dejiyay Nebi Ibraahim. Qoraaladaasi waxaa khubarada diinta Islaamku u aqoonsan tahay ineey yihiin waxyigii Alle ku soo dejiyay Nebi Ibraahim; kuwaasi oo uu qoray Nebi Ibraahim naftiisa iyo isku duba rideen intii raacsanayd asaga ka dib markii uu geeriyooday. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay qoraalada suxufiga ee Nabi Ibraahim. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Towraad. Towraad Towrah Kitaabka Towraad (carabi: ﺗﻮﺭﺍﺓ, macanaha "Sharci" "Qawaaniin", ﮐﺘﺎﺏ ﻣﻮﺳﻰ, "kitaabki Muuse", (משה בן מימו), "kitabul Musa"; Af-Hebrow: תּוֹרָה, micnaheedu tahay: "tilmaamid", "waxbarid" Af Giriig: Τορά, Πεντάτευχος; ingiriis iyo Af-Taliyaani: Torah, Tora, Tawrāt;) waa kitaabka diinta "Towraad" ee Ilaahay (koreeyee) ku soo dejiyay Nebi Muuse. Si kastaba ha ahaatee, waxaa khubarada diinta Islaamku u aqoonsan tahay in kitaabka Towraad eey tahay waxyigii Alle (s.w) ku soo dejiyay Nebi Muuse; kuwaasi oo uu qoray Nebi Muuse naftiisa iyo isku duba rideen intii raacsanayd asaga ka dib markii uu geeriyooday. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay kitaabka Nabi Muuse. Nebi Muuse. Muuse Muusa Nebi Muuse Muuse binu Cimraan (ingiriis: Moses, Musa; carabi: ﻣﻮﺳﻰ, Mūsā, loogu dhawaaqo: "Muusa", sidoo kale: ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻣﻮﺳﻰ, loo qoro: Mūsā Cīmran, "Muusa Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Mōšéh ISO 259-3 Moše; loogu dhawaaqo: "Moose" ama "Moseh"; Hebrew: מֹשֶׁה, loogu dhawaaqo "Mosheh"; Hebrewga Cusub: Moshe, loogu dhawaaqo "Mooshe"; Af-Faarsi: ܐܫܘܡ, Moushe, loogu dhawaaqo: "Muushe") waa nebi iyo rasuul Ilaahay (s.w.t) u soo diray qoomiyadii Yuhuud reer bani Israaiil, iyo Fircoon iyo qaraabadiisa iyo intii uu ku hoos noolayd ee uu maamulaayay. Sida ay isku waafaqeen kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed, Kitaabka Injiil ee Masiixiyada, iyo diinta Bahay Nebi Muuse wuxuu ahaa hogaamiye diimeed, xaakim, maamule shacabka, nebi iyo rasuul Alle (subxaanahu wa tacaalaa) siiyay Kitaabka Towraad iyo Suxufta Muuse; kaasi oo loo diray in uu u digo boqorkii Fircoon ee maamulaayay deegaanada Masar iyo nawaaxigeeda, iyo shacabkii reer banii Israaiil kuu noolaa meeshaasi. Sida ay qiyaaseen culimada taariikhda, Nebi Muuse wuxuu dhashay intii u dhaxaysay 1391 ilaa 1271 C.H (Ciise Hortiis) ama wuxuu dhashay sanadkii 1595 C.H. Dhinaca kale, dadka Hebrewga ahi waxay Nebi Muuse ugu yeedhaan (מֹשֶׁה רַבֵּנו)ּ "Muuse macalinkayagii" iyo "Muuse kii wax na baray". Waxa uuna yahay nebiga ugu muhiimsan ee aasaaska iyo saldhiga u ah diinta Yehuudaka. Sidoo kale, Nebi Muuse waa tiir muhiim u ah diimaha Islaamka iyo Masiixiga. Nebi Muuse wuxuu ku dhashay deegaanka Gooshen ee dalka Masar, wuxuuna ku dhintey buurta Neebo ee deegaanada Macoow. Intaasi waxaa dheer, Muuse waxaa dhalay oo aabe u ah Cimraan, waxaana hooyo u ah Jojebed (Jochebed), wuxuuna ka tirsan yahay Qoyska Cimraan asagoo walaal la ah Nebi Haaruun iyo gabadha Miryama. Reer Cimraan. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Qoyska Muuse. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Kutubta Ku Xusan Quraanka. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Sabuur. Sabuur Zabuur Kitaabka Sabuur (ingiriis: Book of Psalms; carabi: ﺯﺑﻮﺭ, macanaha: zimra "hees" "muusig", ﮐﺘﺎﺏ ﺩﺍﻭﺩ, "kitabul Daa'uud", "kitaabki Daa'uud"; Hebrew: ְהִלִּי, micnaheedu tahay: "amaan", "amaanid") waa kitaabka diinta "Zabuur" ee Ilaahay (koreeyee) ku soo dejiyay Nebi Daa'uud. Intaasi waxaa dheer, kitaabka Sabuur waxaa la barbar-dhigaa ama lagu sheegaa in uu yahay turjumaada kitaabka "Psalmska" ee dadka Yuhuuda ah ee reer bani Israa'iil. Ereryga "zabuur" (ﺯﺑﻮﺭ) waa mid ah af-carabi kaasi oo asal ahaan lagu micneeyay inuu ka yimid ereyga "zimra" ee luuqada Hebrewga taasi oo macnaheedu tahay "hees ama "muusik" Si kastaba ha ahaatee, waxaa khubarada diinta Islaamku u aqoonsan tahay in kitaabka Sabuur tahay waxyigii Alle (s.w) ku soo dejiyay Nebi Daa'uud; kuwaasi oo uu qoray Nebi Daa'uud naftiisa iyo isku duba rideen intii raacsanayd asaga ka dib markii uu geeriyooday. Kitaabka Sabuur waxaa ka horeeyay Kitaabka Towraad ee Alle (s.w) ku soo dejiyay Nebi Muuse, waxaana ku xigay Kitaabka Injiil ee Ilaahay u soo waxyooday Nebi Ciise. Jadwalka Nabiyada iyo Rusuusha Kutubta lagu soo dejiyay. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ah ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed waxaa jira tiro badan oo nabiyo iyo rasuul ah oo Ilaahay (koreeye) ku soo dejiyay kutub. Kuwaasi waxaa ugu horeeyay Nabi Ibraahim oo Alle u soo diray qoraalada Suxufi Ibraahim, waxaana ugu dambeeyay kitaabka Al-Furqaan ee Alle u soo waxyooday Nebi Muxamed. Intaasi marka laga yimaado waxaa jira tiro kale oo nebiyo iyo rasuul ah oo Rabbi u soo diray kutub, laakiin inagu aqoon uma lihin kuwaasi, waxaana tusaale inoo ah: Nebi Ismaaciil, Nebi Yacquub iyo Nebi Yoonis oo dhamaantood leh kutub aynaan cilmi u lahayn. Kutubta Ku Xusan Quraanka. Kitaabka Quraanka kariimka ah ee saldhiga u ah diinta Islaamka, waxaa suurado badan iyo aayado badan lagu xusay kitaabka Zabuur ee Nabi Daa'uud. Isku soo wada duuboo kutubta Alle (s.w) ku soo dejiyay Anbiyada iyo Rusuusha waa afar kitaab iyo dhowr suxufi. Sida ku cad kitaabka Quraanka kariimka ee aasaaska u ah diinta Islaamka, Ilaahay sareeye wuxuu soo dejiyay afar Kitaab oo la kala siiyay afar Rasuul. Saldanada Geledi. Saldanada Galadi (;) waa boqotooyo Soomaaliyeed oo Talin jirtay geeska afrika Dabayaqadii Qarnigii !7aad ilaa iyo bilowgii Qarnigii 19aad. Waxaana xukunka heystay goobroon. Saldanada Geledi waxaa aasaasay Suldaan Ibraahim Adeer kadib markuu ka guuleystay dowladii ajuuraan, waxuuna dhisay qasrigii goobroon. Saldanadu waxey gaartay heerki ugu sareysay xilliyadii Suldaan Yuusuf Maxmuud markuu kaguuleystay jameecadii baardheere, iyo xiligii Suldaan Axmed Yuusuf, Bartamihii qarnigii 19aad Saldanadda Geledi waxey gaartay heerki ugu sareysay kadib markey hantiyeen ganacsigii iyo siyaasaddii dhulka Banaadir iyo inta u dhexeysay labada wabi juba iyo shabeele waxaana u suura gashay in ay canshuur ka qaadaan Safarada, iyagoo ka faa’ideysanaya jidadka geediga safarrada ay maraan kuwaas oo xiriirinayey magaalooyinka xeebaha ku yaal iyo miyiga fog oo dhamaantood ku kulmi jiray magaalada Afgooye. Maryam. Maryam bintu Cimraan (;; loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") waxay ahayd qof muuminad ah oo dhashay isla markaana hooyo u ahayd nebigii Alle u soo direy reer [Israaiil|banii Israaiil waa Nebi Ciise (c.s). Markey taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H (Dhalashaddii Ciise Horteed) ayaa Maryama ku dhalatey magaalada Baytulaxam ee ku taala dhulka ay Falastiiniyiintu degaan, waxay isla magaaladani ku dhimatey markey taariikhdu ahayd qiyaastii 100 ilaa 120 sano C.D. Maryama waa qofta dumar kali ah ee lagu xusay marar badan kitaabka Quraanka ah. Dhinaca kale, suurada 19aad ee kitaabka Quraanka waxaa loogu magac-daray Maryama; taasi oo ka waramysa nolosheedii iyo camalkeedii. Intaasi waxaa dheer, Maryama bintu Cimraan waxay ka mid tahay sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah. Shakhsiyada Maryama. Maryama bintu Cimraan waxay ahayd qof wanaagsan oo diinta Alle si fiican u heeysatay isla markaana cabsida Ilaahay dartiis u gashay masaajidka oo hooy u ahaa inta u badan nolosheeda. Wanaageeda iyo shakhsiyad fiicni darteed, Maryama bintu Cimraan waxay lahayd magacyo iyo naanaysyo badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Hooyadii Ciise, Mucjiso Alle, Tusaalaha Dumarka, Geesiyadii Xaqa, Boqoradii Wanaaga, Saai'ma, Mustafiya, Raaqiyah (Rāki’ah), Saajidah (Sājidah),Qaanitah (Qānitah), Run-sheeg (Siddiqah), Taxiirah (Tāhirah) iyo kuwo kaleba. Dhinaca kale, Maryama bintu Cimraan waxay ahayd hooyo leh mucjiso aad u wayn, sababtoo ah ayadoon u tagin ama la kulmin wax nin ah ayaa waxay uureysatey ka dib na dhashay Sayid Ciise Masiixi, arintaasi oo Alle (s.w) ka dhigay tusaale iyo waxkuqaadasho cajiib badan. Maryama waxaa Ilaahay (koreeye) ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed, waxaana jirta suurad loogu magac-daray ayada oo la yidhaado Suuratu Maryam oo ah suurada 19aad ee Quraanka. Intaasi waxaa dheer, inta jeer ee kitaabka Quraanka lagu xusay Maryama way ka badan tahay inta jeer ay ku dhex-jirto Kitaabka Injiileed ee lagu soo dejiyay wiilkeeda Nebi Ciise Masiixi. Guud ahaan, Maryama bintu Cimraan waxay ku dhalatey mar ahaantaana ku nooleyd nolosheeda oo dhan magaalada Baytulaxam oo ku taal dhulka ay Falastiiniyiintu degaan sanado badan ka hor bilowgii taariikhda miilaadiga. Qoyska Cimraan. Sida ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah Maryam waxay ka soo jeedaa mar ahaantaana ku abtirsataa qoyska reer Cimraan oo ah aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama. Sidoo kale, Maryama waxaa loogu yeedhaa "Maryam bintu Cimraan" taasi oo loola jeedo gabadhii reer Cimraan, laakiin aabaheeda saxda ah kuma xusna diinta Islaamka, laakiin diinta Masiixiyada waxay aabaheed ku sheegeen Jaawjim (Jaochim). Intaasi waxaa dheer culimada qaar waxay sheegeen in Maryama ay ka soo jeedo Nebi Haaruun oo ah wiilka Cimraan iyo walaalka Nebi Muuse iyo Miryama. Dhinaca kale, Maryama waxaa hooyo u ah sheekhada Anna (Saint Anna) qoftaasi oo ahayd qof aad ugu wanaagsan cibaadada iyo diinta Alle. Xubnaha Qoyska Cimraan. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Miryama. Miryama Miriyama Miryama bintu Cimraan (ingiriis: Miriam, Miryām of ʻAmrām, "Miryamadii Amran"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loogu dhawaaqo: "Maryama", sidoo kale: ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: Maryama Cīmran, "Maryam Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Miryām; loogu dhawaaqo: "Miryam"; Hebrew: מִרְיָם, loogu dhawaaqo "Miryam") waa gabadh uu dhalay ama aabe u ahaa Cimraan, hooyo u ahayd Jojebed (Jochebed), walaal la ahayd Nebi Muuse iyo Nebi Haaruun. Sida ay sheegeen culimada diinta Masiixiyada iyo diinta Towraad Miryama waxay ahayd nebiyad loo soo diray qoomkii reer Israaiil. Arinkaasi iyo sheegashadaasi kuma hayno kitaabka Quraanka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed. Dhalida Ciise. Dadka muslimiinta iyo masiixiyiintu waxa ay isku raacsan yihiin in dhalashaddiisu mucjisa ahayd oo hooyadiis Maryam ay isaga uuraysatay iyadoo bikra (cadrad) ah. Ciise markii uu soddon jirsaday ayuu bilaabay fidinta diinta, iyo in uu u digo dadka reer bani Israaiil oo wakhtigaasi ku caasiyay amarka Ilaahay. Sadex sano ka dibna samada ayuu u kacay. Yuhuudu waxay sheegatay iney dileen laakiin Ilaahey wuu beeniyay, wuxuuna imaan doonaa Nabi Ciise (c.s) aakhiru samaanka; isla markaana wuxuuna dili doonaa beenaalaha lagu magacaabo masiixu dajjaal. Nebi Ciise. Ciise Nebi Ciise Ciise Masiixi (ingiriis: Jesus, "Jiisas"; carabi: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "nebi Ciise"; sidoo kale: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") calayhi salaam waxa uu ahaa nebi Alle u dirsaday reer [Israaiil|banii Israaiil (dadka Yuhuuda ah ee maanta deegaanka ku ah wadanka Israaiil). Sayid Ciise Masiixi waxaa Alle (s.w) ku soo dejiyay isla markaana u soo waxyooday kitaabka Injiil ee saldhiga iyo aasaaska u ah diinta Masiixiyada sidoo kale loo yaqaano diinta Kiristaanka. Nebi Ciise (c.s) wuxuu ka mid yahay shanta Ras;uul ee Alle ku sheegay kitaabka Quraanka kariimka ee la siiyay Nebi Muxamed, waxaa Ilaahay ku soo dejiyay kitaabka Injiil ee saldhiga iyo aasaaska u ah diinta Masiixiyada in kastoo ay wax badan ka bedeleen isla markaana ay magacyo badan iyo qeeybo badan ka dhigeen. Guud ahaan, Nebi Ciise masiixi waa nebiga labaad ee ugu dambeeyay ama lagu soo khatimay dhamaan anbiyada Alle soo diray, waxaana ka dambeeyay oo kali ah Nebi Muxamed. Kitaabka Injiil. Injiil Kitaabka Injiil (ingiriis: bible; carabi: ﮐﺘﺎﺏ ﻋﻴﺴﻰ; "kitaabu ciisah") waa kitaab Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Ciise (c.s). Erayga Injiil macnihiisu waa "war wanaagsan" ama "bishaaro". Inkasta oo mararka qaarkood Axdiga Cusub lagu magcaabo Injiil, haddana waxaa si gaar ah eraygan loogu yeeraa mid walba oo ka mid ah afarta qoraal ee ugu horreeya Axdiga Cusub oo kala ah Mateeyos, Maarkos, Luuqa, iyo Yooxannaa. Cimraan. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Qoyska Cimraan. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Miryama. Miryama Miriyama Miryama bintu Cimraan (ingiriis: Miriam, Miryām of ʻAmrām, "Miryamadii Amran"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loogu dhawaaqo: "Maryama", sidoo kale: ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: Maryama Cīmran, "Maryam Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Miryām; loogu dhawaaqo: "Miryam"; Hebrew: מִרְיָם, loogu dhawaaqo "Miryam") waa gabadh uu dhalay ama aabe u ahaa Cimraan, hooyo u ahayd Jojebed (Jochebed), walaal la ahayd Nebi Muuse iyo Nebi Haaruun. Sida ay sheegeen culimada diinta Masiixiyada iyo diinta Towraad Miryama waxay ahayd nebiyad loo soo diray qoomkii reer Israaiil. Arinkaasi iyo sheegashadaasi kuma hayno kitaabka Quraanka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed. Maryama Bintu Cimraan. Maryam, Maryama, Maryam bintu Cimraan (ingiriis: Mary, "Mariam"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") waxay ahayd qof muuminad ah oo dhashay isla markaana hooyo u ahayd nebigii Alle u soo direy reer [Israaiil|banii Israaiil waa Nebi Ciise (c.s). Markey taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H (Dhalashaddii Ciise Horteed) ayaa Maryama ku dhalatey magaalada Baytulaxam ee ku taala dhulka ay Falastiiniyiintu degaan, waxay isla magaaladani ku dhimatey markey taariikhdu ahayd qiyaastii 100 ilaa 120 sano C.D. Maryama waa qofta dumar kali ah ee lagu xusay marar badan kitaabka Quraanka ah. Dhinaca kale, suurada 19aad ee kitaabka Quraanka waxaa loogu magac-daray Maryama; taasi oo ka waramysa nolosheedii iyo camalkeedii. Intaasi waxaa dheer, Maryama bintu Cimraan waxay ka mid tahay sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah. Shakhsiyada Maryama. Maryama bintu Cimraan waxay ahayd qof wanaagsan oo diinta Alle si fiican u heeysatay isla markaana cabsida Ilaahay dartiis u gashay masaajidka oo hooy u ahaa inta u badan nolosheeda. Wanaageeda iyo shakhsiyad fiicni darteed, Maryama bintu Cimraan waxay lahayd magacyo iyo naanaysyo badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Hooyadii Ciise, Mucjiso Alle, Tusaalaha Dumarka, Geesiyadii Xaqa, Boqoradii Wanaaga, Saai'ma, Mustafiya, Raaqiyah (Rāki’ah), Saajidah (Sājidah),Qaanitah (Qānitah), Run-sheeg (Siddiqah), Taxiirah (Tāhirah) iyo kuwo kaleba. Miryama. Miryama Miriyama Miryama bintu Cimraan (, Miryām of ʻAmrām, "Miryamadii Amran";, loogu dhawaaqo: "Maryama", sidoo kale: ﻣﺮﻳﻢ ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: Maryama Cīmran, "Maryam Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Miryām; loogu dhawaaqo: "Miryam"; Hebrew: מִרְיָם, loogu dhawaaqo "Miryam") waa gabadh uu dhalay ama aabe u ahaa Cimraan, hooyo u ahayd Jojebed (Jochebed), walaal la ahayd Nebi Muuse iyo Nebi Haaruun. Sida ay sheegeen culimada diinta Masiixiyada iyo diinta Towraad Miryama waxay ahayd nebiyad loo soo diray qoomkii reer Israaiil. Arinkaasi iyo sheegashadaasi kuma hayno kitaabka Quraanka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed. Cimraan. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Qoyska Cimraan. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Cimraan Camraan Reer Cimraan (ingiriis: Amram, ʻAmrām, "Amran"; carabi: ﻋﻤﺮﺍﻥ, loo qoro: īmran, "Imran", loogu dhawaaqo: "Cimraan", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyskii reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: ʻAmrām; loogu dhawaaqo: "Camram"; Hebrew: עַמְרָם, loogu dhawaaqo "Amarami", Hebrewga cusub: Amram) (macnaha ereyga Cimraan waa "saaxiibkii kan ugu sareeya" iyo "qofkii aadka u sareeyay") waa aabaha Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo seeyga ama odayga qaba Jojebed (Jochebed). Cimraan waxaa meelo badan Ilaahay (s.w) kaga xusay kitaabka Quraanka kariimka ah ee lagu soo dejiyay Nebi Muxamed. Intaasi waxaa dheer, waxaa jirta suurad ka mid ah Quraanka oo loogu magac daray "reer Cimraan" waa Suuratul Al Cimraan (ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ). Dhinaca kale, diinta Masiixiyada ee kitaabka Injiil ee Alle u soo waxyooday Nebi Ciise iyo qoraalo kale oo Giriig iyo Laatiin ah waxay sheegeen in Cimraan aabihiis ahaa ninka lagu magacaabo Sebtuwajinti (Septuagint) kaasi oo ahaa nin sharaf iyo qadarin balaadhan ku dhex lahaa qoomkiisa iyo dadkii uu la noolaa wakhtigaasi. Isku soo duuboo Qoyska Cimraan waxaa ka mid ahaa Nebi Muuse, Nebi Haaruun iyo walaashood Miryama iyo xaas ama oori Jojebed (Jochebed). Intaasi waxaa dheer, qoyskan waxaa ku abtirsada Maryama bintu Cimraan iyo dabcan wiilkeed Nebi Ciise, iyo Nebi Sakariye oo ahaa Maryama adeerkeed ama abtigeed. Nebi Muuse. Muuse Muusa Nebi Muuse Muuse binu Cimraan (ingiriis: Moses, Musa; carabi: ﻣﻮﺳﻰ, Mūsā, loogu dhawaaqo: "Muusa", sidoo kale: ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻣﻮﺳﻰ, loo qoro: Mūsā Cīmran, "Muusa Cimran", sidoo kale: ﺁﻝ ﻋﻤﺮﺍﻥ, "Aalu Cimraan", "Qoyska reer Cimraan"; Luuqada Tiberiyaanka: Mōšéh ISO 259-3 Moše; loogu dhawaaqo: "Moose" ama "Moseh"; Hebrew: מֹשֶׁה, loogu dhawaaqo "Mosheh"; Hebrewga Cusub: Moshe, loogu dhawaaqo "Mooshe"; Af-Faarsi: ܐܫܘܡ, Moushe, loogu dhawaaqo: "Muushe") waa nebi iyo rasuul Ilaahay (s.w.t) u soo diray qoomiyadii Yuhuud reer bani Israaiil, iyo Fircoon iyo qaraabadiisa iyo intii uu ku hoos noolayd ee uu maamulaayay. Sida ay isku waafaqeen kitaabka Quraanka kariimka ah ee Ilaahay ku soo dejiyay Nebi Muxamed, Kitaabka Injiil ee Masiixiyada, iyo diinta Bahay Nebi Muuse wuxuu ahaa hogaamiye diimeed, xaakim, maamule shacabka, nebi iyo rasuul Alle (subxaanahu wa tacaalaa) siiyay Kitaabka Towraad iyo Suxufta Muuse; kaasi oo loo diray in uu u digo boqorkii Fircoon ee maamulaayay deegaanada Masar iyo nawaaxigeeda, iyo shacabkii reer banii Israaiil kuu noolaa meeshaasi. Sida ay qiyaaseen culimada taariikhda, Nebi Muuse wuxuu dhashay intii u dhaxaysay 1391 ilaa 1271 C.H (Ciise Hortiis) ama wuxuu dhashay sanadkii 1595 C.H. Dhinaca kale, dadka Hebrewga ahi waxay Nebi Muuse ugu yeedhaan (מֹשֶׁה רַבֵּנו)ּ "Muuse macalinkayagii" iyo "Muuse kii wax na baray". Waxa uuna yahay nebiga ugu muhiimsan ee aasaaska iyo saldhiga u ah diinta Judhiisamka. Sidoo kale, Nebi Muuse waa tiir muhiim u ah diimaha Islaamka iyo Masiixiga. Nebi Muuse wuxuu ku dhashay deegaanka Gooshen ee dalka Masar, wuxuuna ku dhintey buurta Neebo ee deegaanada Macoow. Intaasi waxaa dheer, Muuse waxaa dhalay oo aabe u ah Cimraan, waxaana hooyo u ah Jojebed (Jochebed), wuxuuna ka tirsan yahay Qoyska Cimraan asagoo walaal la ah Nebi Haaruun iyo gabadha Miryama. Maryama Bintu Cimraan. Maryam, Maryama, Maryam bintu Cimraan (ingiriis: Mary, "Mariam"; carabi: ﻣﺮﻳﻢ, loo qoro: Marīam, loogu dhawaaqo: "Mariyam"; hooyo u ah: ﻧﺒﻲ ﻋﻴﺴﻰ; "Nebi Ciise"; ama: يسوع, loogu dhawaaqo "yasuuca") waxay ahayd qof muuminad ah oo dhashay isla markaana hooyo u ahayd nebigii Alle u soo direy reer [Israaiil|banii Israaiil waa Nebi Ciise (c.s). Markey taariikhdu ahayd qiyaastii 20 sano C.H (Dhalashaddii Ciise Horteed) ayaa Maryama ku dhalatey magaalada Baytulaxam ee ku taala dhulka ay Falastiiniyiintu degaan, waxay isla magaaladani ku dhimatey markey taariikhdu ahayd qiyaastii 100 ilaa 120 sano C.D. Maryama waa qofta dumar kali ah ee lagu xusay marar badan kitaabka Quraanka ah. Dhinaca kale, suurada 19aad ee kitaabka Quraanka waxaa loogu magac-daray Maryama; taasi oo ka waramysa nolosheedii iyo camalkeedii. Intaasi waxaa dheer, Maryama bintu Cimraan waxay ka mid tahay sideeda qof ee loogu magac-daray suurad ka mid ah Boqol toban iyo afar Suuradood ee kitaabka Quraanka kariimka ah. Shakhsiyada Maryama. Maryama bintu Cimraan waxay ahayd qof wanaagsan oo diinta Alle si fiican u heeysatay isla markaana cabsida Ilaahay dartiis u gashay masaajidka oo hooy u ahaa inta u badan nolosheeda. Wanaageeda iyo shakhsiyad fiicni darteed, Maryama bintu Cimraan waxay lahayd magacyo iyo naanaysyo badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Hooyadii Ciise, Mucjiso Alle, Tusaalaha Dumarka, Geesiyadii Xaqa, Boqoradii Wanaaga, Saai'ma, Mustafiya, Raaqiyah (Rāki’ah), Saajidah (Sājidah),Qaanitah (Qānitah), Run-sheeg (Siddiqah), Taxiirah (Tāhirah) iyo kuwo kaleba. Rabi' al-thani. Rabi' al-thani waa bisha Afaraad ee Sano dayax ama Hijriyad waxaa loogu magac daray Rabi' al-thani gu. Magaca Muuse. Muuse Muusa (ingiriis: Moses; Musa; carabi: ﻣﻮﺳﻰ, Mūsā, loogu dhawaaqo: "Muusa", sidoo kale: Moše, "Mose"; Luuqada Tiberiyaanka: Mōšéh; loogu dhawaaqo: "Moose" ama "Moseh"; Hebrew: מֹשֶׁה, loogu dhawaaqo "Mosheh"; Hebrewga Cusub: Moshe, loogu dhawaaqo "Mooshe"; Af-Faarsi: ܐܫܘܡ, Moushe, loogu dhawaaqo: "Muushe") waa magac ay la baxaan labka ama raga dadka aaminsan diinta Islaamka, Masiixiyada iyo tan Hebrewga. Marka la tixraaco taariikhda, magaca Muuse waxaa la isticmaali jirey wakhti ka horeeysay goorta uu dhashay Nebi Muuse, waxaanu magacu ka soo unkamay asal ahaan deegaanada Bariga Dhexe iyo Waqooyiga Afrika. Luul Maxamed. Luul Maxamed Faarax waa hooyo Soomaaliyeed oo degan magaalada Borama ee gobolka Awdal, maamul-goboleedka Soomaaliland ee wadanka Soomaaliya. Beesha Habar Cafaan. Beesha Habar Cafaan (; sidoo kale lagu naaneyso (HC) waa mid ka mid ah sadexda rukun ee beel-weynta Gadabuursi ee dega gobolka Awdal, Salal, Gabiley Jamhuuriyada Somaliland; deegaano ka mid ah kilinka 5aad ee dalka Itoobiya, iyo meelo badan oo ah wadanka Jabuuti. Beesha Habar Cafaan waxay ka kooban tahay labo iyo toban qabiil ama reerood. Kuwaasi oo u sii kala baxa beelo iyo jufooyin badan. Deegaanada Beesha. Beesha Habar Cafaan waxay dhul balaadhan ku leedahay sadex wadan oo kala ah Somaliland, Itoobiya iyo Jabuuti. Dalka Somaliland waxay ka degtaa beeshu meelo aad u badan, ugu yaraan magaalo kasta oo ku taala dalka, gaar ahaan: Magaalada Borama, Jirjir, Xaliimad, Baki, Xariirad, Cabdulqaadir, Goronyo Cowl, Xego, Weeraar, Abuqeys iyo agagaarkeeda. Magaalada Lafo-Ciise, Dhoodaan, magaalada Jigjiga, iyo deegaano badan oo baadiye ah. Ugu dambeyn beesha Habar Cafaan waxay degaano ku leedahay dalka Jabuuti, gaar ahaan magaalada caasimada u ah wadankaasi ee Magaalo-madax Jabuuti. Guud ahaan, Beesha Habar Cafaan waa tiir ka mid ah sadexda tiir ee Beesha. Waa waaxda labaad ee ugu wayn Beesha. Sidoo kale waa mida kowaad ee ugu dhaqaalaha badan Beesha Samaroon. Gadabuursi. Gadabuursi, Samaroon (ingiriis: Gadaboursi, "Gadabuursi"; carabi: ﻏﺎﺩﺍﺑﻮﻭﺭﺳﻲ, "Gadabuursiy") waa beel ka mid ah beelaha daga ismaamul-goboleedka Somaliland. Beesha Gadabuursi waxay si rasmi ah u dagaan ooy aad ugu badan yihiin isla markaana iska leeyihiin gobolka Awdal ee magaalo-madaxda u tahay caasimada Borama ee dhacda waqooyiga dhulka Soomaalidu degto. Intaasi waxaa dheer, beeshu waxay deegaan rasmi ah ku leedahay gobolo ka mid ah wadanka Itoobiya iyo Jabuuti. Beesha Gadabuursi waxay ka mid tahay beelaha ka tirsan beel-weynta Dir ee shacan weynaha Soomaaliyeed. Dir ahaan, beesha Gadabuursi waxay tol yihiin beesha Ciise ee deegaanka ku ah wadanka Jabuuti, beesha Biyomaal ee laga helo koonfuta Soomaaliya, beesha Surre (Cabdale iyo Qubays) ee ku dhaqan badhtamaha Soomaaliya, Gaadsan iyo Gurgure. Dhinaca kale, Samaroonku waxa ay ka tafiirmeen Sheekh Samaroon oo magaciisa saxda ahi uu ahaa Maxamuud. Beesha Samaroon waxa ay ka soo jeedaan asal ahaan dadkii loogu yimiday Waqooyiga Soomaaliya. Dhaqan ahaan, dadka Gadabuursiga ahi waxay tan iyo wakhti hore ahaayeen kuwo beeroleey ah, ayagoo beeran jiray midho iyo khudaar badan oo ilaa maanta laga helo deegaanadaasi. Degaanka ku wareegsan magaalada Baki, deegaanada Camuud ee dhow magaalada Borama, magaalada Dilla iyo kuwo kale oo badan ayaa tusaale fiican u ah horumarka xaga wax-beerashada ee beesha Gadabuursi. Dhinaca kale, waxa iyadna jirta tiro badan oo ka mid ah shacabka Samaroon, kuwaasi oo ah reer guuraa dhaqda xoolaha ay ka midka yihiin geela, lo'da, adhiga, fardaha, dameeraha IWM. Dadka reer guuraaga ahi waxay si joogto ah u daba socdaan roobka ayagoo kolba u guura meesha roob fiican, biyo iyo daaqsiimo wanaagsan u leh xoolaha. Dadkani reer guuraaga ahi ma lahan wax xad ah, waxaanay ayaga iyo xoolohoodu iskaga talaabaan xuduudaha wadanka Soomaaliya, Itoobiya, Jabuuti iyo Somaliland. Xeebjire. Xeebjire (;) waa beel ka mid ah Beelaha Habar Cafaan, Gadabuursi ee dega Waqooyiga Soomaaliya maanta loo yaqoono Somaliland, deegaanada waqooyi galbeed ee wadanka Itoobiya iyo wadanka Jabuuti. Beesha Xeebjire oo caan ku ah nabada iyo horumarka ayaa waxay laf-dhabar u tahay guud ahaan beelaha Samaroon, gaar ahaan labo iyo tobanka Habar Cafaan. Xeebjire waxay guud ahaan u kala baxdaa lix reerood Abiibakar (Maandhoowe) reer Maxamuud iyo reer aw Nuux.reer sheikh siyaro reer sheikh wacaseys reer sheikh bashiir Beesha Xeebjire waxay ka soo tafiirantay Sheekh Ismaaciil Sheekh Cumar Siyaad oo ahaa sheekh caalim diinta Islaamka ah, kaasi oo la sheegay inuu Quraanka iyo diinta bari jirey beelaha dega Waqooyiga Soomaaliya. Sheekh Ismaaciil wuxu ku dhashay deegaanada Buurta Sheekh, halkaasi oo markuu barbaaray ka bilaabay fidinta iyo barida diinta Islaamka. Sheekh Ismaaciil wuxuu guursaday asagoo dhalinyaro ah, goortii uu dhalay wiilkiisa curad Abiibakar ayuu u soo guurey deegaanada Harawo oo ah meesha uu si rasmi ah u degenaa intii u badneyd noloshiisa. Sheekhu wuxuu safaro badan ku tegi jirey deegaanda xeebaha sida magaalda qadiimiga ah ee Saylac iyo Berbera halkaasi oo uu ka qeyb qaadan jirey fidinta iyo barida diinta Islaamka. Taasi waa sababta keentay in loo bixiyo tafiirtiisa Ilmo Xeebjire oo wakhtigaasi laga waday caruurtii Sheekha ku maqan xeebaha. Mudo ka dib, naaneystii ahayd "ilmo Xeebjire" waxay isku bedeshay magaca ma hadhaanka ah ee Xeebjire. Sheekhu wuxuuku aasan yahay deegaanka Xeebjire ee Harawo taasi oo ka tirsan wadanka Itoobiya, halkaasi oo lagu siyaarto 21ka Shacbaan ee taariikhda Hijriga ah. Taariikh. Beesha Xeebjire waxay ku dhaqan tahay gobolada Waqooyiga Soomaaliya, meelo ka mid ah wadanka Djibouti, iyo Gobolka Soomaali Galbeed wadanka Itoobiya. Guud ahaan bulshada ku abtirsata beesha Xeebjire waxay deegaan ku yihiin gobolada Waqooyi ee Somaliland (gobolka Awdal, Selel iyo Gabiley), gobolada Soomaalida Itoobiya iyo wadanka Jabuuti. Tirada iyo tayada beeshu waa mid ka dhex muuqata deegaanada ay ku dhaqan yihiin. Tusaale ahaan, maamulka Somaliland beeshu waxay ku leedahay kuraasi la taaban karo, sida wasiir, agaasime, janaraal, wasiir-ku-xigeen iyo wixii la mid ah. Sidoo kale, maamulka Soomaalida Itoobiya ayay beeshu kaga jirtaa safka hore, halkaasi ooy ku leedahay kurasi wasiiro, baarlamaan iyo xubno kale oo dowli ah. Beesha Xeebjire waxay caan ku tahay nabada iyo horumarka. Tan iyo ilaa heshiisyadii lagu dhisay maamulka Soomaaliland ayay beeshu martigelin, taageero, dhexdhexaadin iyo tusaalayn ku wadan bulshada ku dhaqan deegaanadaasi. Waxaa intaas dheer oo beesha Xeebjire lagu yaqaanaa horumarinta iyo dhiirigelinta waxbarashada, caafimaadka, aqoonta iyo cilmiga. Abyoone. Tirooyinka Abyoone waa tirooyin ay suutowdo in loo qori karo iyadoon la adeegsan Jajab ama hakad tobanaale, waxayna noqonaysaa urur tirooyin abyoone -taasoo ka dhigan Hormo urur ka tirsan urur tiro maangal ah - laga soo bilaabo Tiro tirsiimo (1, 2, 3..) iyo Eber iyo tirooyinka taban ee ku beegan tirooyinka tirsiimaha (-1, -2, -3..), waa in ay ahaadaan ururta tirooyinka abyoone Urur makoobane waxayna la mid yihiin urur tirooyin tirsiimaha, sida caadiga ah waxaa loo suntaa xarafka Z. Kuwaan soo socdana waa wax ka mkid ah aas aaska gaarka ah ee isugeynta iyo isku dhufada abyoone kasta "a", "b" iyo "c". Saxaafad. axaafad () waa xirfad u istaagtay in ay uruuriso faallooyin ka bixoso Warka hubisana kalsoonida iyo usoo gudbinta mujtamaca, inta badan waxay ahaataa dhacdo hadda dhacday ee ku saabsan arrimaha siyaasadda, gudaha, ciyaaraha iyo arrimaha bulshada. ma ahan wax fudud oo qaacido lagu soo koobi karo waxaana laga yaabaa in sida ugu dhaw uguna haboon eeynu ku sharxi karno ay tahay kaalin muuhim ah oo u adeegta bulshada ama shacabka, War cusub oo joogta ahna gaarsiiya qeybaha kala duwan ee bulshadda mana ahan hawl damaanadeeda si fudud lagu qaadi karo. Saxaafada iyo suxufinimaddu waa muhiim waxayna u baahantahay masuuliyad weyn iyo u bislaansho qoto dheer waayo waxa ay saameyn ku dhex leeyihiin Ra'yu caalamka guud ee dadweynaha iyo miisaan weyn oo bulshadda dhexdeeda ah. Sidaa awgeed wa in suxufiyiintu si fiican u fahamasanyahihiin xirfadooda si eysan u geysan waxyeelooyin ka imaan kara xirfadooda suxufinimo oo aay si qaldan u adeegsadaan ama loogu adeegsado. Hadaba si loo helo suxufi ama saxafiyad damaanad qaad buuxda leh waxaa la isku raacsanyahay in suxufigu ama saxaafiyadu la yimaadaan sifooyinkan. 3-Aqoon guud oo balaaran (tani macnaheedu waxuu yahay in suxufigu wax ka yaqaano xiriirka caalamiga ah (international relationship) iyo juqaraafiga adduunka (geography of the world) 7-Maskax madax banaan oo wax isweydiisa Inkasto ooy jiraan tiro yar oo ka mid ah saxaafiyiinta soomaalida kuwaas oo maadada saxaafada iskuulo uga soo baxay hadana qaabka lagu noqon karo suxufinimaddu waa arrin aad u weyn marka loo eego masuuliydda uu qofku qaadayo sababtoo ah ficil ahaan weey adagtahay sida suxufi lagu noqon karo mana jiraan imtixaano si cad loogu soo baxo oo kuu sahlaya inaad ku soo biirto saxaafada qeybaheeda kala duwan waxa keli ah ee lagaaga baahanyahay waxa weeyaan inaad awood weyn iyo hibo u leedahay wax qorista isla markaasna aad ku hubeysantahay aqoon sal adag leh marka sifahan lagaa helo ayeey suurto gal tahay in laguu aqoonsado suxufi ama saxafiyad aanad fursad buuxda u heli kartaa inaad dhex gasho xirfadaad suxufinimo run ahaantiina mana ahan saxafaddu mid gabi ahaan lagu hanan karo fasaladda ama barida lagu barto maadada saxaafada, Rasmi ahaanteedana waxaad si rasmi ah u baran kartaa saxaafadda inaad ku dhex jirto shaqadda saxaafadda ogoowna in macalinkaaga kuugu wanaagsan ee saxafadda ku bari karo eey tahay qibradadaada. Ereyga War (News) waxaa lagu qexaa War cusub “wax aan hore loo maqlin” isla markaasna isbedel sameeya si guudna marka loo macneeyo waxaa lagu qeexi karaa akhbaar cusub oo raad ku reebta dadweynaha. Warku waa qabar cusub oo ka hadlaya dhacdo taagan isla markaasna loo gudbiyo qeyb sadexaad(dadweynaha) marka aan leeyahay qeeyb sadexaad waxaan ula jeedaa tusaale ahaan “Dowladdda soomaaliya iyo isabaaheysiga dib u xorenynta ee garabka jabuuti oo heshiis gaaray” waa hal daraf,wariyaha ama warbaahinta warka gudbineysana waa darafka labaad,cidda loo gudbinayo oo ah dadweynaha waa darafka saddexaad. Haddaba War(News) waxaa noqon kara wax aan hore loo ogayn ama loo maqlin oo cusub oo markaasi dhaca sida tusaale: dagaal si kadis ah ku bilaabta, dhimasho iyo dhaawac meel ka dhaca,qof sun cabay,masuul la toogtay,madax la doortay ama iscasilay, qarax diyaaradeed,markab quusay,mudahraadyo dhaca ama dil, goobo ganacsi oo dab qabsaday, dhul gariir, duufaano, roobab qasaarooyin ama faa'iidooyin geystay,cudur halis ah oo dilaacay,dad daroogo lagu qabtay,afduub nooc walba leh,sicir barar,cimilo si kadis ah isku bedesha iyo arrimo kale oo fara badan. Haddaba wariyeyaasha si ey dhegeystayaashooda ama akhristayaashooda ugu gudbiyaan isla markaasna u qanciyaan una soo jiitaan waxaa qasab ah ineey siiyaan xog dhab ah, waxaana lama huraan ah ineey u soo raadiyaan warar sugan oo xaqiiqda ku qotoma. Hababka wararka loo diyaariyo waxa eey ka mid tahay qeybaha ugu muhiihmka u ah warbaahinta isla markaasna waa xirfad eey ku kala hormarsan yihiin suxufiyiinta marka war la diyaarinayo waxaa jira qodobo muhiim u ah war diyaarinta oo ka kooban lix qodob su,aaleed kuwaas oo kala ah. Ugu yaraan 2 ka mid ah suu'alahan ama ka badan waa in laga helaa warka ama sheekadda aad diyaarinayso,tusaale haddii aad akhritayaasha ama dhageestayaasha aad u soo gudbineyso shil ka dhacay meel ama wado waxa aay kaa doonayaan inay ogadaan goorta uu shilku dhacay,iyo cidda wax ku noqotay,sida eey wax u dhaceen iyo sababta eey wax u dhaceen iyo xaalkii dadka shilka wax ku noqday halka uu ku dambeeyay shilka kadib. FIIRO GAAR AH: waa in la kala saaraa Ra'iga iyo warka, Ra'yi waxaa loo isticmaali karaa faalooyinka,sheekooyinka caadiga ah. 1-Dhaqsaha- inuu yahay warku mid cusub oon hore an loo maqal. 2-Saameynta- inuu yahay war xiiso leh oo raad ku reeba dadweynaha. 3-Muhiimiyadda- in loo eego ama loo xusho sida eey muhiimiyaadiisi tahay macnaha waxa weeyaan “wax ma sababayaa” ma yahay war ka soo baxay qof miisaan culus ku dhex leh buslahadda. Kooxo dabley ah oo dad soomaali ah ku afduubtay dalka talyaaniga. Sidoo kale mararka qaar wararka saameynta ku leh dunidda waa lama huraan in la qaato tusaale: Madaxweynaha mareeynkanka haddii uu geeriyoodo ama uu shil galo waa muhiim soo bandhigistiisa. 5-La yaab- inuu yahay war lama filaan ah oo lala fajaco amakaagna ku reeba bulshadda tusaale: nin qaniinay eey waa layaab laakiin eey qaniinay nin layaab maahan, sidoo kale qof bili'aadam ahaa oo iska bedela suuradiisii hore waa layaab warna waa laga dhigi karaa. Dadka caadiga ah war ma noqdaan ilaa eey kala kulmaan waxyaabo aan caadi ahayn tusaale: “nin soomaali ah ayey booliska ingriisku qabteen isagoo jiifa darbi ku yaala faras magaalaha London” war maahan laakiin haddii aan dhahno. “booliska magaalada London ayaa qabtay wiil uu dhalay Raysul wasaaraha dalka ingiriiska isagoo jiifa darbi ku yaala faras magaalaha London” waa war. WAA MAXAY CIWAAN AMA (NEWS LEDE) SIDEE AYAANA LOO SAMEEYAA ? Ciwaanka warka (lede) waa waxa aqristaha ama dhageeystaha ku xambaara inuu hoos ugu daadagao nuxurka warka ciwaanka warkuna waa midka tilmaama muhiimyada warka uu leeyahay waxaana caadiyan haboon inuusan dhaafin (30-50) xaraf uuna lahaado xamaasad iyo naashnaashitaan aan ka badbadis lahayn xaqiiqdana ku saleysan. Ciwaanka warka waxaa lagu tilmaamaa “war iibiyaha” sameyntiisana waxaa loogu kala duwanyahay hadba sida eey suxufiyiintu ugu kala wanaagsan yihiin hab suugaaneedka iyo ereyadda sida loogu kala qanisan yahay afka soomaaliga. Tusaale: “golaha amaanka ee qaramadda midoobay oo ka fariistay arrinta soomaaliya kana soo saaray qodobo xasaasi ah” waa war xiiso leh balse haddii aan dhahno “Golaha amaanke ee qaramadda midoobay oo ka fariistay arrinta soomaaliya” warkani markan saameyntiisa waa yartahay sababtoo ah kama muuqato wax xamaasad galin kara akhristaha ama dhageystaha. Samenyta wararka salka ku haya qilaafaadka u dhaxeeya madax dowladeed ama urur waa eey ka duwantahay sameynta wararka caadiga ah waxaanan idiinku soo gudbin doonaa qormooyinkeyga soo socda haduu ilaahay idmo. Ugu danbayntii saxaafadu waa ka madax banaantahay qabyaalada iyo qof jeclaysi ama nacaybsi waana mid had iyo jeer ku salaysan runta iyo dhexdhexaadin Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato. Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato Salalaahu Calayhi Wa Salam (ingiriis: Peace Be Upon Him; carabi: ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ; sidoo kale: ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ, "ṣall Allāhu ʿalay-hi wa-sallam", loo soo gaabiyo: S.A.W.) waa kalmado ay asxaabta Nebi Muxamed samaysay si ay ugu sharfaan asaga. Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato, waxaa la sameeyay geeridii nabiga ka dib, taasi ooy asxaabtu isla garteen ineey qadarin iyo sharafta ay u hayaan nabiga ku muujiyaan. Wakhtigaasi asxaabtu waxay soo ururiyeen “noloshii nebiga” (siirada) iyo hab "dhaqankii nebiga" (sunnada) kuwaasi oo ah aasaaska iyo saldhiga shareecada lagu maamulo Dawladda Islaamka. Sidoo kale, asxaabtu waxay isla-garteen in marka la soo hadal-qaado magaca nebiga la dhaho Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato (ﻋﻠﻴﻪﺍﻟﺴﻼﻡ, "ʿalayhi as salām"). Taariikhda Nebiga Oo Kooban. Dad badan oo aan muslim aheyn oo taariikhaha dunida wax ka baadha waxey isku raaceen inuu Nabi Maxamed NNKH uu ahaa qofkii dunida uguu wanaagsanaa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 570kii C.D ayaa Nebigu ku dhashay magaalada Makkah ee deegaanka Xijaas ee dhulka Carabiya. Nebi Muxamed wuxuu ka dhashay beesha reer Haashim ee ka tirsan qabiilka Quraysh. Waalidkii waxay dhinteen asaga oo aad u yar, waxaana soo koriyay awoowgii oo wakhti yar ka dib dhintey. Markaasi masuuliyada nebiga waxaa la wareegay adeerkiis Abu Daalib oo gurigiisa uu ku soo barbaaray Muxamed. Abtiriskiisa. Muxammed Bin Cabdullaahi Bin Cabdimudalib (Shaybah) Bin Haashim (Camar) Bin Cabdimanaaf (Muqiira) Bin Qusayi (sayd) Bin Kilaab Bin Murra Bin Kacab Bin Lu'ey Bin Ghaalib Bin Fihir Bin Maalik Bin Nadar (Qays) Bin Kinaana Bin Khuzeyma Bin Mudrika Bin Ilyaas Bin Mudar Bin Nizaar Bin Macad Bin Cadnaan. Dhalashaddii & Barbaarintii rasuulka. Waxa uu Rasuulka dhashay sanadkii Maroodiga (Caamul-fiil), maalin Isniin ah oo bisha Rabbiicul-awal ahayd laba iyo toban, 53 sano hijrada ka hor. Markuu dhashay waxay hooyadiis u cid dirtay awaawgiis Cabdimudhalib oo ay ugu bishaareyneysey dhalashada Nabiga, Cabdimudhalib waa uu bishaareystey wuxuuna tegey Kacbada oo uu Alle ku baryey wuuna ku shukriyey. Rasuulka wuxuu u dooray magaca Maxammed oo ahaa magaca aan carabtu la bixi jirin, wuxuu guday maalinkii toddobaad. Waxaa kale oo la yiraahdaa wuxuu dhashay asaga oo gudan. Nabiyada iyo Rasuusha. Sida saxda ah sunaha diinta Islaamka waxaa ka mid ah in marka la soo hadal-qaado nebi ama rasuul la yidhaahdo "Naxariisi korkiisa ha ahaato", marka laga reebo Nebi Muxamed oo la odhanayo "Naxariis iyo Nabadgelyo korkiisa ha ahaato". Midani waa sharfid, qadarin iyo maamuus ay dadka muslimiinta ahi u hayaan nebiyada iyo rusuusha Alle. Malaku Jibriil. Jibriil ama Jabraa'iil waa adeege Alle u gaar ah Alle uu ka abuuray nuur la soo daga waxyiga amarka alle ku soo dajiya nabiyada alle. Jibriil afka cibraaniga (afka yuhuuda) waxaa laga wadaa jabri waa nin iil na waa allaah marka waxay noqonaysaa ninkii alle lahaa sida Bukhaariga warinaayo in jibri iyo miiki iyo israafi laga wado cabdi ill na laga wado alle markaa noqonaya cubudullaahi Xaasaska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey. Khaddiija. Khaddiijo (ingiriis: Khadija; carabi: ﺧﺪﻳﺠﺔ ﺑﻨﺖ ﺧﻮﻳﻠﺪ, "Khaddiija bintu Khuwaylid"; lagu naaneysi jirey: Khadīja al-Kubra "Khadija weynayd") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas ee dhulka Carabiya markey taariikhdu ahayd sanadkii 555 C.D, kuna dhimatay magaalada Makka sanadkii 620 C.D waa ooridii kowaad ee Nebi Muxamed (n.n.k.h) qoftaasi oo ahayd ganacsato si fiican looga yaqaano magaalada Makka ee deegaanka Xijaas. Khaddiijo waxay ahayd qofkii ugu horeeyay ee rumeeysa Nebiga markii uu waxyiga diinta Islaamku ku soo degay. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan Khaddiija ineey tahay “Hooyada Islaamka”. Caaisha. Caisha, Caasha, Caisha, Caayisha (ingiriis: Aisha, ‘Ā’ishah bint Abī Bakr, "Caaisha"; carabi: ﻋﺎﺋﺸﺔ, Ayesha, Caayisha, A'isha, Ca'isha, Aishat, Caisha, Aishah, Caishah, ama Aisha, Caisha) loo yaqaano hooyada Mu'miniinta [ﺃﻡ ﺍﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ] waa mid ka mid ah xaasaskii Nebi Muxamed (n.n.k,h). Ca'isha waxaa dhalay nebiga saaxiibkiis iyo asxaabi Khaliif ar-Raashid Abu Baker al-sadiiq. Nebi Muxamed wuxuu guursaday Ca'isha ayadoo 9 sano jir wuxuuna ka dhintey ayadoo 17 sano jir ah. Wax ilmo ah uma dhalin nabiga, laakiin waxay kala hadhay xadiisyo iyo cilmi diinta Islaamka oo badan. Xafsa bint Cumar. Xafsa bint Cumar (ingiriis: Hafsa bint Umar) waa gabadh uu dhalay asxaabiga weyn iyo mid ka mid ah Khulafo Ar-Raashidiinta Cumar bin Khattab, taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Saynab bint Khuzayma. Saynab bint Khuzayma (ingiriis: Zeinab bint Khuzayma; carabi: ﺯﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺧﺰﻳﻤﺔ, "Umm al-Masakin", macnaha: "Hooyadii Masaakiinta") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 595 C.D, waa ooridii 5aad Nebi Muxamed (c.s.w.s), taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Saynab bint Jahsh. Saynab bint Jahsh (ingiriis: Zaynab bint Jahsh; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ, "Saynab bint Jaxshi") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 590 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 641 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga ina adeer la ah, markii dambana uu guursadey. Ramla bint Abi Sufyan. Ramla bint Abi Sufyan (ingiriis: Ramla bint Abi Sufyan; carabi: ﺭﻣﻠﺔ ﺑﻨﺖ ﺃﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎﻥ, "Ramla Bint Abi Sufyaan", sidoo kale loo yaqaano: ﺃﻡ ﺣﺒﻴﺒﺔ, "Umm Xabiiba", macnaha: "Hooyadii Xabiiba") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 594 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 666 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga qaraabo la ah, markii dambana uu guursadey. Ramla waxaa dhalay oo aabe u ah hogaamiyihii reer Quraysh markii dambena ku soo biiray diinta Islaamka ee asxaabi Abu Sufyaan. Maryama al-Qibtiyya. Maryama al-Qibtiyya (ingiriis: Maria al-Qibtiyya; carabi: ﻣﺎﺭﻳﺔ ﺍﻟﻘﺒﻄﻴﺔ, "Maariya Al-Qabdiya") ku dhalatey deegaano ka mid ah wadanka Masar sanadkii 592 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 637 C.D, waxay ahayd qof dumar adoon ah oo ka soo jeeda wadanka Masar, taasi oo ah ooridii 10aad ee Nebi Muxamed. Maryama ama Maariya waxaa loo soo diray nebiga hadiyad ahaan, markee soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Mariya waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Rayhana bint Zayd. Rayhana bint Zayd (ingiriis: Rayhana bint Zayd, "Rayhāna bint Zayd ibn ʿAmr"; carabi: ﺭﻳﺤﺎﻧﺔ ﺑﻨﺖ ﺯﻳﺪ ﺑﻦﻋﻤﺮﻭ, "Rayxaana bint Zayd bin Cumar") ku dhalatey deegaano u dhow magaalada Madiina sanadkii 587 C.D, waxay ahayd qof dumar ah oo ka soo jeeda qabiilka Yuhuud, waana ooridii 9aad ka dib markii laga adkaaday qabiilkeeda ayaa Rayxaana loo soo qabsadey adoon ahaan, halka raga qabiilkeeda laga dilaayay. Markii ay soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Rayxaana waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Caruurta Nebiga. Sida ku xusan diinta Islaamka Rasuul iyo Nebi Muxamed bin Cabdullaahi bin Cabdul Mudalib wuxuu Ilaahay (koreeye) u ogolaaday in uu guursado intuu doono oo dumar ah; sidaasi darteed wuxuu guursadey 13 xaas. Intooda u badani wax ilmo ah uma dhalin nabiga, marka laga reebo Khaddiijo oo ah ooridii ugu horeeysay oo u dhashay 6 ilmo iyo Maryama al-Qibtiyya oo dhashay hal wiil. Isku soo wada duuboo, Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Wiilasha. Wiilasha uu Nebi Muxamed dhalay waa sadex wiil oo kala ah: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim. Qaasim bin Muxamed. Qaasim bin Muxamed (ingiriis: Qasim bin Mohammed; carabi: ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Qaasim bin Muxamed") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 605 C.D ayaa Qaasim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoon gaadhin labo sano, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Cabdullahi bin Muxamed. Cabdullahi bin Muxamed (ingiriis: Abd-Allah ibn Muhammad; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Cabdullahi bin Muxamed"; sidoo kale loo yaqaano: Tahir ibn Muhammad, "Daahir ibn Muxamed", "Daahir" macnaheedu waa "Nadiif"; sidoo kale: Dayib ibn Muhammad, "Dayib" macnaheedu waa "Fiicane") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 615 C.D ayaa Cabdullahi Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoo wali aad u yar, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ibraahim bin Muxamed. Ibraahim bin Muxamed (ingiriis: Abraham bin Mohammed; carabi: ﺇﺑﺮﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Ibrahim bin Muxamed") ku dhalatey magaalada Madiina bishii ugu dambeeysay ee sanadkii 8aad H.K (Hijrada Ka dib) waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Maryama al-Qibtiyya oo marka hore adoon ahayd oo laga keenay wadanka Masar. Wiilkani waxaa loogu magac-daray Nebi Ibraahim, waxaana yaraantiisii nuujisey Umm Sayf oo ahayd xaaska Abu Sufyaan, taasi oo sidii dhaqanku ahaa Nebi Muxamed siiyay xoogaa adhi ah. Markuu jiray qiyaastii 16 bilood ayaa Ibraahim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey Dagaalkii Tabuk ka dib asagoo 18 bilood jir ah. Gabdhaha uu Nebigu Dhalay. Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Saynab bint Muxamed. Saynab bin Muxamed (ingiriis: Zeinab bint Muhammad; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Saynab bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 600 C.D waa gabadha ugu wayn ee curada Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Saynab waxay dhalatey sanadkii 5aad ee guurka nebiga iyo Khaddiija, wakhtigaasi oo Nebi Muxamed ahaa 30 jir. Sanadkii 629 C.D (oo ku beegan sanadkii 8aad ee Hijrada) ayaa Saynab Muxamed xanuusatay, waxayna dhimatey ayadoo 29 jir ah. Gabadhani waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ruqiya bint Muxamed. Ruqiya bint Muxamed (ingiriis: Ruqayyah bint Muhammad; carabi: ﺭﻗﻴﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Ruqiyya bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺗﻴﻦ", oo macnaheedu tahay "qoftii labo jeer hijrootay") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha labaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Ruqiya Muxamed waxaa markii hore guursadey Cutayba bin Abu Lahab, kaasi ooy iska furtey markeey Islaamtey. Waxaa markii dambena guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan, oo markey dhimatey sanadkii 2aad ee hijrad (624 C.D taariikhda Miilaadiga) wuxuu Cusmaan dumaalay walaasheed Umm Kaltuum bint Muxamed. Ruqiyah bintu Muxamed waxaa lagu aasay magaalada Madiina. Umm Kaltuum bint Muxamed. Umm Kaltuum bint Muxamed (ingiriis: Umm Kulthum bint Muhammad; carabi: ﺃﻡ ﻛﻠﺜﻮﻡ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Umm Kalthum bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha sadexaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Umm Kaltuum Muxamed waxaa markii hore guursadey asxaabi Cutayba bin Abu Lahab, markii dambena waxaa dumaal ku guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan. Faatima bint Muxamed. Fatima bint Muxamed (ingiriis: Fatima bint Muhammad, Fāṭimah; carabi: ﻓﺎﻃﻤﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Faadima bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "Umm Abeeha", "Umm al-Hasanayn" "Hooyadii al-Xasanayn", "Umm al-Hasan" "Hooyadii Xasan", "Umm al-Husayn" "Hooyadii Xuseen"; Magacyo kale: al-Siddeeqah "Runsheegto", al-Mubarakah "Midii loo Naxariistey", al-Tahirah "Midii Suubanayd", al-Zakiyyah "Midii Daacada ahayd", al-Radhiyah "Midii Qanacsanayd", al-Muhaddathah "Midii Malaa'igtu la hadashey", al-Batool "Nadiifo", al-Zahra "Marwadii Ileyska/Iftiinka", Syedatun Nisa al-Alamin "Hogaanka Dumarka Dunida") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas deegaanada Carabiya, mar ahaantaana dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) laguna aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya waa gabadha ugu yar gabdhaha Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Faaduma Sahra Muxamed waa xaaskii asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cali binu Abi Daalib, hooyada mataanaha Xasan iyo Xuseen iyo qofta shanaad ee Ahlu-Beytka. Sababtoo ah waxay aad ugu dhowayd, daryeeli jirtey isla markaana taageeri jirtey aabaheed Nebi Muxamed, Faadumo Sahra waa mid ka mid ah dumarka loogu qadarinta badan yahay muslimiinta dhexdooda. Faaduma nebi waxay dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) waxaana lagu aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya. Xafsa bint Cumar. Xafsa bint Cumar (ingiriis: Hafsa bint Umar) waa gabadh uu dhalay asxaabiga weyn iyo mid ka mid ah Khulafo Ar-Raashidiinta Cumar bin Khattab, taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Saynab bint Khuzayma. Saynab bint Khuzayma (ingiriis: Zeinab bint Khuzayma; carabi: ﺯﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺧﺰﻳﻤﺔ, "Umm al-Masakin", macnaha: "Hooyadii Masaakiinta") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 595 C.D, waa ooridii 5aad Nebi Muxamed (c.s.w.s), taasi oo carmali (garoob) ku noqotey Dagaalkii Beder markii ninkeeda Khunais ibn Hudhaifa lagu diley dagaalka dhexdiisa. Markey taariikhdu ahayd sanadkii 3aad ee hijrada ayaa Nebi Muxamed dumaalay (guursadey) si uu uga baabi'iyo dhibaatada iyo murugada ka soo gaadhay dagaalkaasi. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Rayhana bint Zayd. Rayhana bint Zayd (ingiriis: Rayhana bint Zayd, "Rayhāna bint Zayd ibn ʿAmr"; carabi: ﺭﻳﺤﺎﻧﺔ ﺑﻨﺖ ﺯﻳﺪ ﺑﻦﻋﻤﺮﻭ, "Rayxaana bint Zayd bin Cumar") ku dhalatey deegaano u dhow magaalada Madiina sanadkii 587 C.D, waxay ahayd qof dumar ah oo ka soo jeeda qabiilka Yuhuud, waana ooridii 9aad ka dib markii laga adkaaday qabiilkeeda ayaa Rayxaana loo soo qabsadey adoon ahaan, halka raga qabiilkeeda laga dilaayay. Markii ay soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Rayxaana waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Maryama al-Qibtiyya. Maryama al-Qibtiyya (ingiriis: Maria al-Qibtiyya; carabi: ﻣﺎﺭﻳﺔ ﺍﻟﻘﺒﻄﻴﺔ, "Maariya Al-Qabdiya") ku dhalatey deegaano ka mid ah wadanka Masar sanadkii 592 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 637 C.D, waxay ahayd qof dumar adoon ah oo ka soo jeeda wadanka Masar, taasi oo ah ooridii 10aad ee Nebi Muxamed. Maryama ama Maariya waxaa loo soo diray nebiga hadiyad ahaan, markee soo gaadhay magaalada Madiina ee xarunta u ahayd dowladii Islaamka ayadoo adoon ah ayaa Mariya waxaa arkey Nebi Muxamed (c.s.w.s) asaga oo siiyay xoriyadeeda wakhti yar ka dibna guursadey. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Saynab bint Jahsh. Saynab bint Jahsh (ingiriis: Zaynab bint Jahsh; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﺟﺤﺶ, "Saynab bint Jaxshi") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 590 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 641 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga ina adeer la ah, markii dambana uu guursadey. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Ramla bint Abi Sufyan. Ramla bint Abi Sufyan (ingiriis: Ramla bint Abi Sufyan; carabi: ﺭﻣﻠﺔ ﺑﻨﺖ ﺃﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎﻥ, "Ramla Bint Abi Sufyaan", sidoo kale loo yaqaano: ﺃﻡ ﺣﺒﻴﺒﺔ, "Umm Xabiiba", macnaha: "Hooyadii Xabiiba") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 594 C.D isla markaana dhimatey sanadkii 666 C.D, waxay ahayd qof dumar nebiga qaraabo la ah, markii dambana uu guursadey. Ramla waxaa dhalay oo aabe u ah hogaamiyihii reer Quraysh markii dambena ku soo biiray diinta Islaamka ee asxaabi Abu Sufyaan. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Adoon. Adoon, Adoonsi (;) waa qof nool oo xoriyada ka qaadeen qof ama tiro dad ka awood badan, kuwaasi oo u isticmaalaya sida ay ayagu ku qanacsan yihiin., Adoonsi waxaa lagu sharaxaa "Marka qof loo isticmaalo in lagu shaqeeysto ayadoo wax faa'iido ah ugu jirin qofka la adoonsanayo; sidoo kale waa qof loola dhaqmayo sida wax la leeyahay oo kale, kaasi oo la iibin karo, la iibsan karo, la calaamadaysan karo, la xoogi karo, xataa la dili karo." Dadku waxay adoon noqon jireen marka la qafaasho, ama dagaal lagaga awood bato, la iibsado, ama adoon dhasho. Adoonsiga noocaasi ahaa wuxuu caan ka ahaa aduunyada qarniyo badan oo gaadhaya ilaa horaantii ilbaxnimada aadamaha goortaasi oo qabiilada isdagaala is gumeysan jireen ama bulshooyinka laga awooda badan yahay la gumeysan jirey. Adoonsigii ugu dambeeyay wuxu ahaa 2007dii wadanka Mauritania kaasi oo la xoreeyay dagaal iyo dacwad badan ka dib. Dunida maanta waa laga mamnuucay in qof la adoonsado, dhamaan sharciyada wadanada caalamku midaasi ayay ka siman yihiin. Laakiin waxaa jira nooc kale oo lagu dhaqmo maanta. Waloow uu yahay qeyb ka mid ah adoonsiga; ayaa hadii qof lagu khasbo inuu shaqeeyo asagoon ka bixi karin heshiiska ama aan wax ka bedeli karin ayaa lagu magacaabaa "Adoonsiga Casriga ah". Waxaa iyadna ka mid ah adoonsiga casriga ah: "Caruurta Askarta ah", "dad lagu leeyahay amaah badan" kuwaasi oo lagu shaqeeysto maadaama aanay bixin karin lacagtaasi, "ilmo la xaday" oo lagu adeegto ilaa dhimashada (ama gabdhaha loo isticmaalo galmo), "tahriibinta dadka", "guurka khasabka ah" iyo noocyo kale oo badan oo wadanada dunida sadexaad ku dhaqmaan intooda badan. Sida ay ku soo warameen ururada xuquuqda aadamaha (human rights organizations) maanta waxaa dunida jira ilaa 36 milyan dad ah oo adoonsi ku nool, kuwaasi oo lagu heeysto meelo kala duwan oo dunida ah.. Xadiis. Xadiis (ingiriis: Hadith) waa hadalkii iyo qowlkii Nebi Muxamed kaasi ooy ururiyeen isla markaana qoreen asxaabtu. Ibraahim bin Muxamed. Ibraahim bin Muxamed (ingiriis: Abraham bin Mohammed; carabi: ﺇﺑﺮﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Ibrahim bin Muxamed") ku dhalatey magaalada Madiina bishii ugu dambeeysay ee sanadkii 8aad H.K (Hijrada Ka dib) waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Maryama al-Qibtiyya oo marka hore adoon ahayd oo laga keenay wadanka Masar. Wiilkani waxaa loogu magac-daray Nebi Ibraahim, waxaana yaraantiisii nuujisey Umm Sayf oo ahayd xaaska Abu Sufyaan, taasi oo sidii dhaqanku ahaa Nebi Muxamed siiyay xoogaa adhi ah. Markuu jiray qiyaastii 16 bilood ayaa Ibraahim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey Dagaalkii Tabuk ka dib asagoo 18 bilood jir ah. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Caruurta Nebi Muxamed. Sida ku xusan diinta Islaamka Rasuul iyo Nebi Muxamed bin Cabdullaahi bin Cabdul Mudalib wuxuu Ilaahay (koreeye) u ogolaaday in uu guursado intuu doono oo dumar ah; sidaasi darteed wuxuu guursadey 13 xaas. Intooda u badani wax ilmo ah uma dhalin nabiga, marka laga reebo Khaddiijo oo ah ooridii ugu horeeysay oo u dhashay 6 ilmo iyo Maryama al-Qibtiyya oo dhashay hal wiil. Isku soo wada duuboo, Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Wiilasha. Wiilasha uu Nebi Muxamed dhalay waa sadex wiil oo kala ah: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim. Qaasim bin Muxamed. Qaasim bin Muxamed (ingiriis: Qasim bin Mohammed; carabi: ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Qaasim bin Muxamed") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 605 C.D ayaa Qaasim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoon gaadhin labo sano, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Cabdullahi bin Muxamed. Cabdullahi bin Muxamed (ingiriis: Abd-Allah ibn Muhammad; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Cabdullahi bin Muxamed"; sidoo kale loo yaqaano: Tahir ibn Muhammad, "Daahir ibn Muxamed", "Daahir" macnaheedu waa "Nadiif"; sidoo kale: Dayib ibn Muhammad, "Dayib" macnaheedu waa "Fiicane") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 615 C.D ayaa Cabdullahi Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoo wali aad u yar, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ibraahim bin Muxamed. Ibraahim bin Muxamed (ingiriis: Abraham bin Mohammed; carabi: ﺇﺑﺮﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Ibrahim bin Muxamed") ku dhalatey magaalada Madiina bishii ugu dambeeysay ee sanadkii 8aad H.K (Hijrada Ka dib) waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Maryama al-Qibtiyya oo marka hore adoon ahayd oo laga keenay wadanka Masar. Wiilkani waxaa loogu magac-daray Nebi Ibraahim, waxaana yaraantiisii nuujisey Umm Sayf oo ahayd xaaska Abu Sufyaan, taasi oo sidii dhaqanku ahaa Nebi Muxamed siiyay xoogaa adhi ah. Markuu jiray qiyaastii 16 bilood ayaa Ibraahim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey Dagaalkii Tabuk ka dib asagoo 18 bilood jir ah. Gabdhaha uu Nebigu Dhalay. Nebi Muxamed wuxuu dhalay 7 caruur ah, kuwaasi waxaa wiilal ka ahaa sadex: Qaasim, Cabdullahi, iyo Ibraahim, gabdhuhuna waxay ahaayeen 4 gabdhood oo kala ah: Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum, iyo Faatima Zahra. Dhamaantoodna waxaa dhashay Khaddiijo oo ah xaaskii kowaad ee nebiga. Saynab bint Muxamed. Saynab bin Muxamed (ingiriis: Zeinab bint Muhammad; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Saynab bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 600 C.D waa gabadha ugu wayn ee curada Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Saynab waxay dhalatey sanadkii 5aad ee guurka nebiga iyo Khaddiija, wakhtigaasi oo Nebi Muxamed ahaa 30 jir. Sanadkii 629 C.D (oo ku beegan sanadkii 8aad ee Hijrada) ayaa Saynab Muxamed xanuusatay, waxayna dhimatey ayadoo 29 jir ah. Gabadhani waxaana lagu aasay magaalada Makka. Ruqiya bint Muxamed. Ruqiya bint Muxamed (ingiriis: Ruqayyah bint Muhammad; carabi: ﺭﻗﻴﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Ruqiyya bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺗﻴﻦ", oo macnaheedu tahay "qoftii labo jeer hijrootay") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha labaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Ruqiya Muxamed waxaa markii hore guursadey Cutayba bin Abu Lahab, kaasi ooy iska furtey markeey Islaamtey. Waxaa markii dambena guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan, oo markey dhimatey sanadkii 2aad ee hijrad (624 C.D taariikhda Miilaadiga) wuxuu Cusmaan dumaalay walaasheed Umm Kaltuum bint Muxamed. Ruqiyah bintu Muxamed waxaa lagu aasay magaalada Madiina. Umm Kaltuum bint Muxamed. Umm Kaltuum bint Muxamed (ingiriis: Umm Kulthum bint Muhammad; carabi: ﺃﻡ ﻛﻠﺜﻮﻡ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Umm Kalthum bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha sadexaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Umm Kaltuum Muxamed waxaa markii hore guursadey asxaabi Cutayba bin Abu Lahab, markii dambena waxaa dumaal ku guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan. Faatima bint Muxamed. Fatima bint Muxamed (ingiriis: Fatima bint Muhammad, Fāṭimah; carabi: ﻓﺎﻃﻤﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Faadima bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "Umm Abeeha", "Umm al-Hasanayn" "Hooyadii al-Xasanayn", "Umm al-Hasan"Hooyadii Xasan", "Umm al-Husayn" "Hooyadii Xuseen"; Magacyo kale: al-Siddeeqah "Runsheegto", al-Mubarakah "Midii loo Naxariistey", al-Tahirah "Midii Suubanayd", al-Zakiyyah "Midii Daacada ahayd", al-Radhiyah "Midii Qanacsanayd", al-Muhaddathah "Midii Malaa'igtu la hadashey", al-Batool "Nadiifo", al-Zahra "Marwadii Ileyska/Iftiinka", Syedatun Nisa al-Alamin "Hogaanka Dumarka Dunida") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas deegaanada Carabiya, mar ahaantaana dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) laguna aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya waa gabadha ugu yar gabdhaha Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Faaduma Sahra Muxamed waa xaaskii asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cali binu Abi Daalib, hooyada mataanaha Xasan iyo Xuseen iyo qofta shanaad ee Ahlu-Beytka. Sababtoo ah waxay aad ugu dhowayd, daryeeli jirtey isla markaana taageeri jirtey aabaheed Nebi Muxamed, Faadumo Sahra waa mid ka mid ah dumarka loogu qadarinta badan yahay muslimiinta dhexdooda. Faaduma nebi waxay dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) waxaana lagu aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Qaasim bin Muxamed. Qaasim bin Muxamed (ingiriis: Qasim bin Mohammed; carabi: ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Qaasim bin Muxamed") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 605 C.D ayaa Qaasim Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoon gaadhin labo sano, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Cabdulaahi Muxamed. Cabdullahi bin Muxamed (ingiriis: Abd-Allah ibn Muhammad; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ, "Cabdullahi bin Muxamed"; sidoo kale loo yaqaano: Tahir ibn Muhammad, "Daahir ibn Muxamed", "Daahir" macnaheedu waa "Nadiif"; sidoo kale: Dayib ibn Muhammad, "Dayib" macnaheedu waa "Fiicane") ku dhalashey magaalada Makka waa mid ka mid ah wiilasha Nebi Muxamed kaasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Sanadkii 615 C.D ayaa Cabdullahi Muxamed xanuusaday, wuxuuna dhintey asagoo wali aad u yar, waxaana lagu aasay magaalada Makka. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Saynab bint Muxamed. Saynab bin Muxamed (ingiriis: Zeinab bint Muhammad; carabi: ﻳﻨﺐ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Saynab bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka sanadkii 600 C.D waa gabadha ugu wayn ee curada Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Saynab waxay dhalatey sanadkii 5aad ee guurka nebiga iyo Khaddiija, wakhtigaasi oo Nebi Muxamed ahaa 30 jir. Sanadkii 629 C.D (oo ku beegan sanadkii 8aad ee Hijrada) ayaa Saynab Muxamed xanuusatay, waxayna dhimatey ayadoo 29 jir ah. Gabadhani waxaana lagu aasay magaalada Makka. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Umm Kaltuum bint Muxamed. Umm Kaltuum bint Muxamed (;; "Umm Kalthum bint Muxamed") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha sadexaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Umm Kaltuum Muxamed waxaa markii hore guursadey asxaabi Cutayba bin Abu Lahab, markii dambena waxaa dumaal ku guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Ruqiya bint Muxamed. Ruqiya bint Muxamed (ingiriis: Ruqayyah bint Muhammad; carabi: ﺭﻗﻴﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Ruqiyya bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "ﺫﺍﺕ ﺍﻟﻬﺠﺮﺗﻴﻦ", oo macnaheedu tahay "qoftii labo jeer hijrootay") ku dhalatey magaalada Makka waa gabadha labaad ee ugu wayn caruurta Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Ruqiya Muxamed waxaa markii hore guursadey Cutayba bin Abu Lahab, kaasi ooy iska furtey markeey Islaamtey. Waxaa markii dambena guursadey asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cismaan binu Cafaan, oo markey dhimatey sanadkii 2aad ee hijrad (624 C.D taariikhda Miilaadiga) wuxuu Cusmaan dumaalay walaasheed Umm Kaltuum bint Muxamed. Ruqiyah bintu Muxamed waxaa lagu aasay magaalada Madiina. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Fatima bint Muxamed. Haku khaldin Magaca Faatima ama Faaduma Faatima bint Muxamed (ingiriis: Fatima bint Muhammad, Fāṭimah; carabi: ﻓﺎﻃﻤﺔ ﺑﻨﺖ ﻣﺤﻣﺪ, "Faadima bint Muxamed"; lagu naanaysi jirey: "Umm Abeeha", "Umm al-Hasanayn" "Hooyadii al-Xasanayn", "Umm al-Hasan"Hooyadii Xasan", "Umm al-Husayn" "Hooyadii Xuseen"; Magacyo kale: al-Siddeeqah "Runsheegto", al-Mubarakah "Midii loo Naxariistey", al-Tahirah "Midii Suubanayd", al-Zakiyyah "Midii Daacada ahayd", al-Radhiyah "Midii Qanacsanayd", al-Muhaddathah "Midii Malaa'igtu la hadashey", al-Batool "Nadiifo", al-Zahra "Marwadii Ileyska/Iftiinka", Syedatun Nisa al-Alamin "Hogaanka Dumarka Dunida") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas deegaanada Carabiya, mar ahaantaana dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) laguna aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya waa gabadha ugu yar gabdhaha Nebi Muxamed taasi ooy dhashay xaaskii nebiga Khaddiija bint Khuwaylid. Faaduma Sahra Muxamed waa xaaskii asxaabi iyo Khaliif Ar-Raashid Cali binu Abi Daalib, hooyada mataanaha Xasan iyo Xuseen iyo qofta shanaad ee Ahlu-Beytka. Sababtoo ah waxay aad ugu dhowayd, daryeeli jirtey isla markaana taageeri jirtey aabaheed Nebi Muxamed, Faadumo Sahra waa mid ka mid ah dumarka loogu qadarinta badan yahay muslimiinta dhexdooda. Faaduma nebi waxay dhimatey 13kii Jamadi-al-Awwal sanadkii 11aad ee Hijrada (taasi oo u dhiganta Arbaco Ogosto 5teedii sanadkii 632 C.D) waxaana lagu aasay magaalada Medina, Xijaas deegaanada Carabiya. Qoyska Nebi Muxamed. Xaasaska Nebi Muxamed waxay ahaayeen sadex-iyo-toban (13) kuwaasi oo uu guursaday wakhtiyo kala duwan. Dadka muslimiinta ahi waxay u yaqaanaan dumarkaasi ineey yihiin “Hooyooyinka Rumeeyayaasha” "Umaatul al-Mu'miniin". Waxayna dadka aaminsan ee rumeeysan diinta Islaamka ka mudan yihiin sharaf, qadarin iyo heybad; sababtoo ah Ilaahay (koreeye) ayaa Quraanka ku xusan xaasaska nebiga. Si kastaba ha ahaatee, nebigu markuu ahaa 25 sano jir ayaa wuxuu guursadey Khaddiija bint Khuwaylid oo ahayd mulkiilaha shaqo ganacsi oo nebigu wakhtigaasi ka shaqeeynaayay. Sababtoo ah wuxuu ahaa arooskii ugu horeeyay iyo Khaddiija oo ahayd qof aad u wanaagsan, Nebi Muxamed wuxuu guurkani ka helay farxad iyo damaashaad iyo raynrayn ilaa laga soo gaadho geeridii Khaddiijo 25 sano ka dib markeey ahayd oorida nebiga. Si kastaba ha ahaatee, Khaddiija waxay nebigu u dhashay labo wiil iyo afar gabdhood kuwaasi oo kala ah: Qaasim iyo Cabdulaahi (labadooduba waxay dhinteen ayagoo aad u yar); gabdhaha oo kala ah Saynab, Ruqiya, Umm Kaltuum iyo Faatima. Si kastaba ha ahaatee, Nebi Muxamed ma guursanin xaas kale markii ay Khaddiijo ka dhimatey ilaa uu ka imanayay magaalada Medina halkaasi oo uu markii ugu horeeysay ku guursadey Sowda bint Zamca oo dhibaato badan la kulantey markeey soo muslimtey. Markuu nebigu guursanayay Sowda waxay ahayd qof reer horey u soo martey oo 55 jir ah. Wakhti yar ka dib, nebigu wuxuu mehersaday gabadh yar oo 9 jir ah oo uu dhalay saaxiibkii iyo la taliyiisa kowaad waa asxaabi Abu Baker, gabadhaasi yar waa ee nebigu guursaday waa Ca'isha bint Abi Bakr. Caa'isha uma dhalin wax caruur ah nebiga, markuu nebigu ka dhintey iyada da'deedu waxay ahayd 17 sano jir. Intaasi waxaa dheer, Ca'isha waxay nebiga kala hadhay aqoon iyo cilmi aad u badan, waxaana la sheegaa in Caaisha warisey in ka badan 2,000 oo Xadiis. Dagaaladii u dhexeeyay nebiga iyo ciidankiisa iyo kufaartii reer Quraysheed ee ka soo duulayay magaalada Makka waxaa ku dhintay asxaab badan kuwaasi oo dumar badan ka dhigay carmali (bilaa saay). Asagoo u hiilinaya dumarkaasi ayaa nebigu wuxuu dumaalay Xafsa bint Cumar, Saynab bint Khuzayma, Hinda bint Abi Umayya, Saynab bint Jahsh iyo Juwayriyya bint al-Xarith. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Khaybar waxaa asxaabtu soo qabsatey adoomo badan, kuwaasi waxaa ka mid ahaa Safiyya bint Huyayy oo ka dhalatey qoys Yuhuud ah oo dhaqaale fiican heeysta. Markuu nebigu arkey Safiya wuu xoreeyay wuxuuna u soo bandhigay inuu guursado ayadna wey aqbashay, sidaasi ayayna ku noqotey mid ka mid ah xaasaska rasuulka. Goortii nebigu uu la galay heshiis nabadeed xoogagii reer Quraysheed, waxaa dhacday in Abu Sufyaan uu Nebi Muxamed siiyay gabadhiisa Ramla bint Abi Sufyan, taasi oo nebigu aqbalay, wakhti yar ka dibna uu guursadey. Wakhtigii lagu gudo jirey heshiiskii Xudaybiyah ayaa rasuulku wuxuu u soo ambo baxay magaalada Makka si uu u soo siyaarto Kacbada halkaasi oo uu kula kulmey Maymuna bint al-Harith oo nebiga ka codsatey inuu guursado taasi oo uu ka aqbelay. Maryama al-Qibtiyya waxay ahayd adoon laga soo diray wadanka Masar hadiyad ahaan ku soo gaadhay nebiga. Wuu xoreeyay ka dibna uu guursadey, waxayna u dhashay wiil Ibraahim Buurta Xira. Buurta Xira (ingiriis: Mount Hira; carabi: ﺣﺮﺍﺀ, Ḥirāʾ, "Xira") sidoo kale Godka Xira (ingiriis: Cave of Hira; carabi: ﻏﺎﺭ ﺣﺮﺍﺀ, "Ġār Ḥirāʾ", "Qaar Xira", "Godka Xira") waa god u jira 2 mayl (3.2 km) magaalada Makka ee deegaanka Xijaas dhulka Carabiya (maanta ah wadanka) kaasi oo Nebi Muxamed ku cibaadaysan jiray, isla markaana markii ugu horeeysay uu malag Jibriil waxyiga ugu keenay nabiga. Dhererka godka Xira waa 3.7 mitir baladhkiisuna waa 1.6 mitir Banuu Haashim. Banu Haashim (ingiriis: Banu Hashim; carabi: ﺑﻨﻮ ﻫﺎﺷﻢ,"BanuHaashim") waa qabiil ka mid ah beel-waynta reer Quraysheed ee deegaanka ku ah magaalada Makka ee deegaanka Xijaas dhulka Carabiya (maanta ah wadanka) kuwaasi oo Nebi Muxamed ku abtirsado. Cabdillahi ibn Cabdi al Mudalib. Cabdillahi ibn Cabdi al Mudalib (ingiriis: Abd Allah ibn Abd al Muttalib; carabi: ﻋﺒﺪﺍﻟﻠﻪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ ﺍﻟﻤﻄﻠﺐ, "Cabdillahi ibn Cabdi al Mudalib") ku dhashay magaalada Makka, Xijaas ee dhulka Carabiya markuu wakhtigu ahaa 545 C.D taasi oo u dhiganta 79/78 sano ka hor Hijrada, waa nin ka dhashay qabiilka reer banu Haashim ee ka midka ah beel-waynta reer Quraysheed ee deegaanka ku ah magaalada Makka ee deegaanka Xijaas dhulka Carabiya (maanta ah wadanka). Markeey taariikhdu ahayd Luulyo, 570 C.D - Janaayo, 571 C.D Cabdulaahi wuxuu guursaday Āmina bint Wahb oo u dhashay wiil nool Nebi Muxamed ku abtirsado. Cabdulahi ibn Cabdul Mudalib wuxuu dhintey asagoo da'diisu tahay 25 jir markeey taariikhdu ahayd Janaayo 571 C.D (taasi oo u dhiganta Dulhijja -53 Hijrad ka hor). Waxaa lagu aasay Darun-Nabiya, ee magaalada Madina Munawwara, ee dalka Sacuudi Carabiya. Amina bint Wahb. Aamina bint Wahb (ingiriis: Amina bint Wahb; carabi: ﺁﻣﻨﺔ ﺑﻨﺖﻭﻫﺐ, "ʼĀminah bint Wahb" "Amina bint Wahb") ku dhalatey magaalada Makka, Xijaas ee dhulka Carabiya markuu wakhtigu ahaa 549 C.D taasi oo u dhiganta 83/84 sano ka hor Hijrada, waa qof dumar oo ka dhalay qabiilka reer banu Haashim ee ka midka ah beel-waynta reer Quraysheed ee deegaanka ku ah magaalada Makka ee deegaanka Xijaas dhulka Carabiya (maanta ah wadanka). Markeey taariikhdu ahayd Luulyo, 570 C.D - Janaayo, 571 C.D Aamina waxaa guursaday Cabdillahi ibn Cabdi al Mudalib oo ay u dhashay wiil nool Nebi Muxamed ku abtirsado. Aamina waxay dhimatey markeey taariikhdu ahayd 577 C.D (taasi oo u dhiganta Dulhijja -46 Hijrad ka hor). Waxaa lagu aasay Al-Abwa, ee magaalada Madina Munawwara, ee dalka Sacuudi Carabiya. Mowliidka Nebiga. Mawliidtu Nebi, Dhalashada Nebiga (; Mawlid;; “Dhalashaddii Nebiga”; sidoo kale loo yaqaano: ﻣﻴﻼﺩ, mīīlāād, "Miilaad") waa dhalashaddii nebiga iyo rasuulka diinta Islaamka ah ee Nebi Muxamed taasi oo ku beegan bisha sadexaad ee kalandarka Islaamka Rabiical awal. Nebi Muxamed Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaatoee wuxuu dhashay markey taariikhdu ahayd 570kii C.D (taasi oo u dhiganta 54 Hijrad ka hor). Dadka muslimiinta ahi meel kasta ooy joogaan bisha Rabiical awal waxay xusaan dhalashada nebiga si ay u xasuustaan shafeecada nabiga. Ismaaciil. Ismaaciil, Ishmail, Ismail, Esmail, Ismael (ingiriis: Ishmael, Ismail; carabi: إسماعيل, ʼIsmāʻīl, "Ismaaciil"; Faransiis: Ismael, "Isma'i'l"; Hebrew: ישמעאל, "Ishmayel") waa magac af-Carabi ah oo macnihiisu yahay Ilaahay waa maqley (qiyaastii Alle waa maqley wixii la sheegay) kaasi oo af-Ingiriis lagu dhaho Ishmael. Magaca Ismaaciil waxaa loo bixiyaa labka dadka. Macnaha Magaca. Magaca Ismaaciil macnihiisu waa Ilaahay waa maqley taasi oo jawaab u ahayd ducadii Nebi Ibraahim iyo xaaskiisa Sahra markey Alle waydiisteen inuu siiyo ilmo taasi oo loogu bishaareeyay wiil ay dhashay "Hagar" oo ahayd shaqaalihii Nebi Ibraahim, wiilkaasi waa Nebi Ismaaciil. Sidoo kale, Nebi Muxamed, nebiga iyo rasuulka ugu dambeeyay dhamaan anbiyada, oo Rabbi (s.w) ku soo dejiyay kitaabka Quraanka iyo diinta Islaamka ayaa wuxuu ka soo jeedaa tafiirta Nebi Ismaaciil, taasi oo qeyb ka ah “ka jawaabidii baryada” Nebi Ibraahim. Aamina. Aamina, Aamino (ingiriis: Amina; carabi: ﺁﻣﻨﺔ, Aaminatu, "ʼĀminah", “Aaminah”; Faransiis: Amena) waa magac asal ahaan af-Carabi ah oo macnihiisu tahay “la aaminey” iyo “la fahemey”. Aamina waxaa loo bixiyaa dhediga iyo dumarka dadka. It is the best name invented and her best friend is Humaiza. Magaca Mawliid. Mowliid, Mawliid (ingiriis: Mawlid; carabi: ﻣﻮﻟﺪ, Mowlid; Faransiis: Mouwlid) waa magac asal ahaan af-Carabi ah oo macnihiisu tahay “dhalasho” iyo “dhashay”. Aamina waxaa loo bixiyaa labka dadka. Maxamed. Maxamed, Muxamed, Maxamad, Muxumed, Maxamuud (ingiriis: Muhammad, Muhammed; carabi: ﻣﺤﻤﺪ, Muxamed, "Maxamed"; Faransiis: Mahmed, "Maxamed") waa magac af-Carabi ah oo macnihiisu yahay amaanan, la amaanay kaasi oo af-Ingiriis lagu dhaho Muhammad. Magacan waxaa iska leh nebiga iyo rasuulka diinta Islaamka ee Nebi Muxamed Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa Ha Ahaato. Magaca Maxamed waxaa loo bixiyaa labka dadka. Sanadkii 2000 cilmibaadhis la sameeyay waxaa lagu ogaaday in Magaca Maxamed yahay magaca ugu badan ee dadka ku nool dunidu isticmaalaan taasi oo la sheegay in tiro dad oo ka badan 150 milyan lagu magacaabo Maxamed. Luuqadaha Kale. Magaca Maxamed waxaa lagu isticmaalaa dunida oo dhan waloow qoraalka iyo ku dhawaaqistu kala duwan tahay. Dadka Talyaaniga waxaa magacan loo qoraa Mahometus taasi oo ka timid ereyga "Maometto" oo la mid ah Muxamed; halka wadanka Giriiga looga yaqaano Μωάμεθ taasi oo loogu dhawaaqo "Moameth". Dhinaca kale, dadka Kaatalaanka iyo wadanka Isbayn waxaa la dhahaa Mahoma, laakiin dadka Burtuqiiska ahi waxay magaca u qoraan Maomé. Sidoo kale, dadka Gaalishiyaanku waxay yidhaahdaan Mamede oo la mid ah Muxumed. Intaasi waxaa dheer dalka Boland magaca Maxamed waa Mahomet; halka wadanka Ruushka uu ka yahay Мухаммад taasi oo loogu dhawaaqo "Mukhammad". Sidoo kale qeybo ka mid ah Ruushka bari waxay u qoraan magacani Магомед oo dhawaaqeedu noqonayo "Magomed". Isku soo wada duuboo dadka Soomaalida ahi waxay u yaqaanaan Maxamed. Wadanka Sinigaal iyo dalal kale oo galbeedka Afrika ahi waxay ugu yeedhaan siyaabo kala duwan ooy ugu badan tahay Mamadou. Dadka reer Kazakh, magaca Muxamed waxay dhahaan Мұхаммед oo loogu dhawaaqo "Mukhammed". Ugu dambeyn dhulka Shiinaha waxaa magaca Muxamed loo qoraa sidani 穆罕默德 (Mùhǎnmòdé). Hibo. Hibo, Hiba (ingiriis: Hiba) waa magac asal ahaan af-Soomaali ah oo macnihiisu tahay “haybad” iyo “sharaf iyo qadarin”. Sidoo kale, waxa Magaca Hibo noqon karaa gudoonsiin ama "u hibeyn". Hibo waxaa loo bixiyaa dhediga dadka. Hibo Nuura. Hiba Maxamed Hodoon () ku caan ah magaca Hibo Nuura waa fanaanad weyn oo ku heesta af-Soomaaliga taasi oo leh suugaan iyo heeso aad u badan. Heesaha ay qaado fanaanadani oo u badan wadani, goobaabin, talo-siin, dhiiri-gelin iyo wanaag darteed ayaa Hibo Maxamed Hodoon loo siiyay magaca weyn ee Hooyada Fanka Soomaaliyeed. Intaasi waxaa dheer, Hibo waxaa ay leedahay naanays ay ku kasbatey kartideeda iyo hanaan-wanaageeda, waxaana lagu naanaysaa Hibo Nuura. Badhtamihii sanadkii 2014ka, fanaanada Hibo Nuura waxay waxay ku dhawaaqdey ineey ka baxdey fanka iyo suugaanta, maadaama ay da' ahaan gaadhey heerkii lagu cibaadeysan lahaa. Fanaanadu waxay hada ku nooshahay magaalada Minneapolis, Minnesota ee wadanka Maraykanka. Taariikhda Hibo. Hibo Maxamed Hodoon waxay ku dhalatey magaalada Dilla ee gobolka Awdal, Waqooyiga Soomaaliya ee maanta loo yaqaano Somaliland. Ayada oo yar ayaa waalidkeed u soo wareejiyay magaalada Boorama ee xarunta gobolka Awdal; halkaasi ooy ku qaadatey waxbarashadii dugsiga hoose iyo dhexe. Ka dib, waxay u soo wareegtay magaalada Hargeysa ooy ka biloowday fanka iyo suugaanta ilaa markii dambe ay u gudubtey xarunta wadanka Soomaaliya waa caasimada Muqdisho. Heesaha Fanaanada. Fanaanada Hibo Nuura waxay leedahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanadu waxay ka tirsanayd Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Hiba Nuura waxeey ka baxday Fanka 6dii February, 2015 weeyna ka toowba Keentay waxeeyna codsatay inaan la dhageeysan dhammaan heesaheedi oo idil. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fanaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Xaliima Khaliif Magool. Xaliimo Khaliif Cumar (Magool) (Nooleed May 2, 1948 – Maarso 19, 2004) waxa ay ahayd hobolad caan ka ahayd gayiga Soomaaliyeed, Waxaana loo yaqaane Boqorada Codka. Heesaha ay qaado fanaanadani oo u badan wadani, goobaabin, talo-siin, dhiiri-gelin iyo wanaag darteed ayaa Magool loo siiyay magaca weyn ee Boqorada Codka Fanka Soomaaliyeed. Intaasi waxaa dheer, Magool waxaa ay leedahay naanays ay ku kasbatey kartideeda iyo hanaan-wanaageeda, waxaana lagu naanaysaa Magool Qurux. Taariikhda Magool. Xaliimo Khaliif Magool waxay ku dhalatey meel u dhow magaalada Muqdisho ee gobolka Banaadir, ee dalka Soomaaliya. Ayada oo yar ayaa waalidkeed u soo wareejiyay magaalada Muqdisho halkaasi ooy ku qaadatey waxbarashadii dugsiga hoose iyo dhexe. Ka dib, qiyaastii sanadkii 1969kii ayaa Magool biloowday ineey heesto. waxa ay dhimatay sanadii 2004 waxaana lagu aasay duleedka muqdisho gaar ahaan meesha maanta loo yaqaano Calamada. Heesaha Fanaanada. Fanaanada Xaliimo Khaliif waxay leedahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Waxaana ka heli kartaa goobta keedka ugu ween heesaha soomaaliyeed ee Masuul waa kan link http://masuul.com/hees/artist/h/halimo-khalif-magooll Fanaanadu waxay ka tirsanayd Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Faalo. Magool waxa ay ku dhalatey gobolka Galgaduud, Demadiisa Dhuusa Mareeb sanadkii 1948.Waxa dhalay Caalimka weyn ee aad looga yaqaanay Gobolada Dhexe Lana oran jiray Sheeq Cumar Shareeco, Dadka qaarna u yaqaanaan Qaliif Cumar. Qoyska ay kso jeedo fanaadu ayaa ah qoys aa looga xushmeyo goboladadexe iyo koofurta Soomaliyaba. Aabaheed Qaliid Cumar waxa uun ku aasan yahay Masjid kuyaala Degmada Dhuusamareeb,halka oosanad wa;lagu siyaarto qalifka.Qabriga qalifa ayaa ku yla xaafada Waabari AUN, " 1948 waxa ay ku dhalatay Gobolka Galgaduud degmadiisa Dhuusamareeb. ayada oo yar ayee u soo guurtay magaalada Muqdisho, waxa ayna ku soo kortay guriga abtigeed maxamed xaaji. Kadibna waxa ay usii guurtay magaalada Hargeysa halkas oo eey fanka ka soo gashay.wax yar kadib waxeey dib ugu soo laabatay maagalada muqdisho, halkaa oo aad uga hana qaaday fankeedii.Xaliimo Khaliif Magool allaha u naxariistee waxa ay ku geeriyootay magaalada Amistardaam ee caasimada dalka Holand taariikhda marka ee eheed 19 Maarso 2004. Heesteedii ugu horeeysay ee qaado waxa eey eheed heesta lagu magacaabo (banaadiri), kadib neh si is daba joog ah ayaa loogu dhiibaayay heesaha eey ku luuqeeyso xaliimo khaliif,heer eey gaarto in eey u tartamaan abwaaniintii heesaha curun jirtay iyo fanaaniintii jeclaa in eey la qaadaan xaliimo khaliif. waxaa lagu xasuustaa xaliimo khaliif heesihii eey qaday oo nuuc walbo lahaa iyo waliba heesihii ee ka qaaday shirkii midawga afrika ee lagu qabtay magaalada muqdisho oo ayada iyo fanaaniin eey ka mid yihiin mxamed suleymaan tubeec salaad maxamed shardi s/darbi iyo seynab cige iyo kuwa kalaba eey aad ugu guubaabiyey madaxdii africa in eey wadamadooda gumeysiga kala tashan oo ayaka maskaxdooda ka maamulaan,sidoo kale xaliimo khaliif cumar (magool) allaha u naxaariistee heesahee qaadi jirtay waxee u badnaayee kuwa jeceelka oo aad iyo aad ugu helaan dadka soomaaliyeed kuwaas oo inta badan labalabo ula wadaagi jirtay faniinta kale ee raga ahaa siiba kuwoodii ugu caansanaa fanaaniintii xiligaas sida iyo kuwa oo aanan soo koobi karin,abwaanada sida weyn heesahooda ugu dhiibay xaliimo khaliif cumar barre (magool) waxaa ka mid ah; iyo kuwa kale oo fara badan.xaliimo khaliif cumar (magool) heesaha eey ku luuqeeyso ee wadaniga ah wee badan yihiin waxaana ka maid ah "Nin ku siray wax kuu sheeg" oo si wada jir ah ula qaadayaan fanaaniinta kala ah heesta kale ee la yiraahdo ((ka digtoonaw dab walaaqay noqotey)) oo eey la qaado fanaaniinta kala ah waxaa kaloo kamid ah heesaha wadaniga eey ku luuqeeyso "nin lagu seexdoow ha seexan", "maanta manta maanta waa maalin weyne maanta" "soomaali dooylaay afrikay hurudooy" iyo in badan oo aanan soo koobi karin.Xaliimo khaliif cumar barre (magool) waxeey si aa ah u qaadaa heesaha jaceylka ah oo si aan caadi aheey u jecelyihiin dadka soomaaliyeed waxaana ka maid ah heesahaas. Ninankiinii anigaa imidee sida sida dalsan neyruus raxmad aramidu caashaqa habaayicin qormo ashqaraar iimaanso amaantaada u hub qaado meelkale dalmaro goronyo cowl alleylahe jaceylkii hibooy aan is helno boqorkii quruxda aqoon idil sida canabka neeraha banaadir subcis wabiyo isu oomani shimbiryoow radkii jaceylka gododley jaceyl dhiig malagu qoray iyo kuwa kale oo badan. sidoo kale xaliimo khaliif cumar barre (magool)waxa eey qaadaa oo ku luuqeeysaa qasiidooyin [(((nabi amaan ah)))] oo add u fara badan waxaana ka mid ah inta raacday ((((NABIGEE)))) rafiiqiise noqotee madad madaad iyo kuwa kale oo badan oo aan la soo koobi karin. Xaliimo khaliif cumar barre (magool) markii qabtii dhacday kama eeysan bixin dalka ee waxa eey ku nooleed magaalada muqdisho gaar ahaan xaafada taleex oo eey ku yebsatay walaalaheeda soomaaliyeed wixii soogaaray oo burbur ahaa.xaliimo khaliif cumar barre ((magool)) waxa eey eheed mid eey aad u jecelyihiin dadka soomaaliyeed gaar ahaan dadka fanka ku dhex jira,kuwaaoo inta badan ku imana in eey qof dabeecad wanaagsan oo dul qaad badan aheeyd xaliimo khaliif (magool). hadaba sanadku markuu ahaa 19 3 2004 ayee ku geeriyootay allaha u naxariistee xaliimo khaliif cumar barre (magool) magaalada (amistardam) ee dalka (holan)wax caruur ahna ma eysan dhalin xaliimo khaliif cumar barre (magool) waxaana lagu aasay duleedka magaalada (afgooye) ee dalkeena soomaaliya taariikhdu markey aheyd 22 3 2004.waxaana loo sameeyay aas qaran oo ka soo qeyb galeen dhamaan nuucyada kala duwan ee bulshada soomaaliyee,aaska xaliimo khaliif cumar barre (magool) waxa oo u dhacay si aan caadi aheey kaasoo keentay in dadku is qabsadaan inta u dhaxeysa magaalooyinka (muqdisho-ilaa-afgooye)ayakoo gaaraya 20 kun ka badan.Hadaba xaliimo khaliif cumar barre (magool) waxaan ilaah uga baryeenaa in uu danbigeeda u dhaafo qabrigana u waasiciyo janiisa fardowsa aheed ka waraabiyo. Xaliimo waxa ay fanka isaga harty intii aanay xanunsan, waxaanan goobjoog u ahaa in ay diiday xaflado dhaqaale badan loogu balan qaaday. Mudooyinkii danbe fanaandu waxa ay ahayd qof aad u cibaadeysta waxayna ka wadatay aduunkaan tusbax dheer iyo go aad u cad, waa markii iigu danbeeysay muuqaalkeeda oo a muqdisho ku soo booqday gurigeeda. Waxa ay aad uGu farxsaayd nolsheda cusub waxnya noo sheegay in ay Alle SWC iyo rasuulisa CSW jeceshahay ayna la dhiman doonto jeceylkooda. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Maxamed Saleebaan Tubeec heesta gufaaco 1966 ayuu ku qaaday marka sida kuxusan bogan (1967 ayuu bilaabay fanka) waa qalad. Cabdiqaadir Macalin Jubba. CabdiQaadir, C.Qaadir Macalin Jubba waa fanaan Soomaaliyeed oo aad looga yaqaanno gayiga Soomaalida, kuna caan baxay magaca Wiilka Sanadka sababtoo ah wuxuu u cod fiican yahay dhammaan fanaaniinta ku heesa af-Soomaaliga. Sababtoo ah markuu soo baxay fanaanka C.Qaadir Jubba wuxuu aha mid aad u da' yar, cod fiican leh, isla markaana sida la sheego wuxuu ahaa mid qurux badan wuxuu si dhakhso badan ugu soo shaac baxay dhammaan dhulka ay degto somaliska. Sidoo kale, Jubba heesihiisa aad ayaa loo jeceyahay waana mid ka mid ah fannaaniinta qiimaha mugga weyn ku dhex leh umadda Soomaaliyeed. Fanaanka CabdiQaadir Macalin Jubba wuxuu uu ku dhashay magaalada muqdisho caasimadda Soomaaliya sanadki 1964-kii. Heesaha Fanaanka. Fanaanka C.Qaadir Jubba wuxuu leeyahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanku waxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Fanaankani wuxuu heeso badan la qaaday hobolo dumar oo badan, kuwaasi ooy ka mid yihiin fanaanada Xaliimo Khaliif Magool, Hibo Maxamed Hodoon (Hibo Nuura), Khadro Daahir, Shamis Cabdi, Maandeeq, Saynab Cige iyo kuwo kale oo badan. Heesaha fanaankan waxaad ka dhageesan kartaa websitekan. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Khadra Daahir Cige. Khadra Daahir Cige (;) waa fanaanad weyn oo ku heesta af-Soomaaliga taasi oo leh suugaan iyo heeso aad u badan. Heesaha ay qaado fanaanadani oo u badan wadani, goobaabin, talo-siin, dhiiri-gelin iyo wanaag darteed ayaa Khadra loo siiyay magaca weyn ee Boqorada Fanka Soomaaliyeed. Intaasi waxaa dheer, Khadra Daahir waxaa ay leedahay naanays ay ku kasbatey kartideeda iyo hanaan-wanaageeda, waxaana lagu naanaysaa Khadra Qaali. Taariikhda Khadra. Khadra Daahir Cige waxay ku dhalatey magaalada Hargeysa ee gobolka Waqooyi, ee deegaanada Waqooyiga Soomaaliya maanta loo yaqaano Somaliland. Ka dib, qiyaastii sanadkii 1979kii ilaa 80meeyihii ayaa Khadra ku soo biirtay fanka wakhtigaasi oo lagu sheego ineey jacayl dartii u biloowday ineey heesto. Heesaha Fanaanada. Fanaanada Khadra Daahir waxay leedahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanadu waxay ka tirsanayd Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Sahra Axmed. Sahra, Sahra Axmed (ingiriis: Zahra Ahmed) waa fanaanad weyn oo ku heesta af-Soomaaliga taasi oo leh suugaan iyo heeso aad u badan. Heesaha ay qaado fanaanadani oo u badan wadani, goobaabin, talo-siin, dhiiri-gelin iyo wanaag darteed ayaa Khadra loo siiyay magaca weyn ee Quruxda Fanka Soomaaliyeed. Intaasi waxaa dheer, Sahra Axmed waxaa ay ku dhex leedahay fanaaniinta Soomaaliyeed sharaf iyo qadarin gaar ah. Taariikhda Sahra. Sahra Axmed waxay ku dhalatey meel u dhow magaalada Burco ee gobolka Togdheer, ee deegaanada Waqooyiga Soomaaliya. Heesaha Fanaanada. Fanaanada Sahra Axmed waxay leedahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanadu waxay ka tirsanayd Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Lucas Piazón. Lucas Piazon waa ciyaar yahan u ciyaara kooxda Chelsea. Waxa uu kusoo biiray chelsea asigoo yar. Chelsea Youth Team ayuu kujiray kadib waa weenka ayaalagu daray. Sanadii 2012 Chelsea deen ayeey kudireen. Hada waxuu joogaa Holan koox kadhisan lakin Chelsea ayuu asa xiixan yahay. Ciyaar yahan kani waa ciyaar yahan wanaagsan oo u dhashay Brazil. Cabdi Tahliil Warsame. Maxamed Cabdi Warsame (;) ku magacdheeraa Tahliil, waa fanaan Soomaaliyeed oo aad looga yaqaanno gayiga Soomaalida, kuna caan baxay magaca Cod Wanaagsane sababtoo ah wuxuu ka mid yahay kuwa ugu sareeya fanaaniinta codka fiican dhammaan fanaaniinta ku heesa af-Soomaaliga. Tahliil heesihiisa aad ayaa loo jeceyahay waana mid ka mid ah fannaaniinta qiimaha mugga weyn ku dhex leh umadda Soomaaliyeed. Fanaanka Maxamed Cabdi Warsame wuxuu uu ku dhashay gobolada dhexe ee Soomaaliya sanadkii 1953dii taariikhda Miilaadiga. cabdi tahaliil warsamew waxa uu iminka ku xanuun sanayaa magaalada muqdisho. Heesaha Fanaanka. Fanaanka Maxamed Cabdi Warsame wuxuu leeyahay tiro badan oo heeso ah, kuwaasi oo iskugu jira wadani, jacayl, guubaabin, dhiirigelin, haasaawe, amaan, duco, wacyi, wargelin iyo wax-sheeg. Fanaanku waxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee hogaanka u ahaa fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed. Fanaankani wuxuu heeso badan la qaaday hobolo dumar oo badan, kuwaasi ooy ka mid yihiin fanaanada Xaliimo Khaliif Magool, Hibo Maxamed Hodoon (Hibo Nuura), Maandeeq, Saynab Cige iyo kuwo kale oo badan. Heesaha fanaankan waxaad ka dhageesan kartaa websitekan. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. fanaaniinta hobolada waaaberi dhaman intoda dhimatay allaha u raxmado iyo inta xanuunsan sida Cabdi tahliil warsame maxamed mooga ma'aha madaadalaha waaberi. khaqiiq ahaan muu ahayn xubin hobaladii waaberi. wuxuu kaqayb qaatay laba riwaayadood oo kaliya oo ay kooxuhu matalayeen. xogtan aad usoo xaqiiji kana saar magaca qaldan ee ah madaalaha funka waxaad kubadashaa aabihii ama adeerkii fanka. Waabo. Waabo waa deegaan ku yaala gobolka galgaduud, wuxuu koonfur bari ka xigaa Degmada Dhuusamareeb ee xarunta gobolka Galgaduud waxa uuna caan ku yaha ceelashii laga baari jiray macdanta waxaana ag marta wada loo yaqaano joolaska. Quljeed. Quljeed waa Degmo ma ka mida degmooyinka Gobolka Awdal. Waxayna degmadda Boorama ee caasimadda Gobolka Awdal u jirtaa masaafad dhan 30km dhinaca W/Galbeed. Tilmaan. Quljeed waa magaalo dhulbeereedka ku caan ah dalagyada ka soo baxana waxaa ka mid ah hadhuudhka, arabikhida Galley, cambaha, tamaandhada, qaji ama Basbaas, i.w.m. quljeed waxa kale eey caan ku tahay xaga xoolaha iyo dhuldaaqsimo Aad u balaaran. Quljeed waxa kale oo ay magaalooyinka Waawayn u dirtaa caanaha iyo qudaarta kala duwan. Quljeed waxa dhexmara dariiq isku xira magaaloyinka Jabuuti iyo Boorama. Quljeed waxa ay xad la leedahay Itoobiya dhenka galbeedka. Reer xuseen Axmed. Lelkase reer Axmed: reer Cilmi Axmed,reer Maxamed madoobe, reer Maxamed yare,reer Cumar Axmed, reer xuseen Axmed, reer muse Axmed,reer Ibrahim Axmed, reer Cisman Axmed. 7 somooyin. Waxa Jira 7 todobo samooyin oo diinta islaamka lagu sheegay kuwaas oo magaacdoodu kala yihiin:- according to Shi'ite sources, A Hadith from Ali mentioned the name of Seven Heavens as below:[1] Rafi' (رفیع) the least heaven (سماء الدنیا) ZEESHAN HAIDER MOOSAVI IS A MEDICAL RESEARCHER.GOT THE BEST SCIENTIFIC PRESENTATION AWARD FOR HIS WORK ON "ENDOMETRIOSIS AND CAD-HPLC" AT THE 20TH INTERNATIONAL MEET HELD IN FEBRUARY 2010 AT RAJISTHAN UNIVERSITY(JAIPUR)BY ISSRF. QUALIFICATON: MSC.BIOTECHNOLOGY/M.A.PHILOSOPHY/DIPLOMA IN RADIOLOGY zeeshan312003@yahoo.co.in zeeshanmoosavi@gmail.com It is through the strength of God’s greatness and his subtle power of innovation that he made the solid dry earth out of the water of the fathomless, compact and dashing ocean. Then he made from the ocean skies (samaawaat) and separated them into seven layers (seven layers of atmosphere) after they have been joined together. The above paragraph is taken from the anthology of sermons, letters and saying of Hadrat Ali (as), the first Muslim and the fourth caliph of islam,called Nahjulbalagha which was compiled in 1000 A.D(422 A.H) by Sharif Razi(student of Sheikh Mufeed).It is still regarded as a masterpiece of Arabic language and is taught as a course of rhetoric’s in Islamic universities. Since its compilation both the Sunnis and the shies scholar has been writing commentaries on it, and in fact, the best commentary of Nahjulbalagha is by Sunni scholar named Ibne-Abil-Hadeed and is called’sharah-Nahjulbalgha’. Coming back to the above mentioned paragraph,Hadrat Ali(as) says that the earth and the seven layers of its atmosphere were created from the oceans. Its only four decades since the establishment of the seven layer theory of the earth’s atmosphere by the modern science. The seven layers of atmosphere as established are, Even it is mentioned in Quran that there are seven layers to the sky above us in the following verses, ‘It is He (God) who created everything on earth for you and then directed his attention up to the sky (samaawaat) and arranged it into seven layers. He has knowledge of all things’.QURAN:2:220 In the above verse the seven skies are mentioned in context of earth, and their formation is referred after the creation of earth, this implies that the seven skies refer to the seven layers of atmosphere. Even Hadrat Ali (as) talks about the seven skies in the context of earth and further attributes their (atmosphere’s) origin to the oceans of earth. Fig.1.Picture showing the formation of atmospheric oxygen,carbondioxide and hydrogen from the water of ocean According to Hadrat Ali the atmosphere originated Form Ocean, which is a very modern concept and all the present day geologist hold the same theory and which is still in the process of research. The atmosphere contains oxygen,hydrogen,nitrogen and carbon dioxide in highest percentage. The oxygen of atmosphere is supposed to be formed from the breakdown of water by the ultraviolet rays of the sun and same is supposed to be the case with atmospheric hydrogen (The Atmosphere: Lutgens and Tarbuk).The nitrogen of atmosphere can be attributed to the nitrates of ocean and the carbon dioxide to its carbonates. Fig.1.1. Picture showing the seven layers of the earth’s atmosphere. (given at page bottom) Coming to the second paragraph of the same sermon (sermon.210) Hadrat Ali says, ‘He (God) also created high hills, rocks of stones and lofty mountains. He put those (mountains) in their positions and made them remain stationary. Their peaks rose into air while their roots remained in water.’ In the above para Hadrat Ali (as) introduces the concept of mountain roots which which has been discovered in 19th century while studying the phenomenon of ‘Isostasy(state of equilibrium between earth crust and atmosphere)’.The concept of mountain roots was discovered in India by a British scientist during his study of isostasy of the Himalayan mountains(Gravity and Isostasy:John Fillmore Hayford,1917).There is nowhere mentioned in Quran,directly,that mountains have roots, but their existence can be inferred from the following verse of Quran, ‘Have we not made the earth as bed and the mountains its pegs?’ Fig.2.Picture showing relation between earth crust and mountain root (google:picture of mountain roots). (go to page bottom) Fig.3.Picture showing mountain roots.(google:picture of mountain roots) (.go to page bottom) At this stage one would say that it is indeed miraculous for a man of 7th century A.D to be aware of a concept which is considered as a discovery of 19th century. This shows that faith can be ahead of science. I would wish to conclude this piece of writing by the following sayings of the Prophet Muhammad (as), ‘I am the city of knowledge and Ali is its gate”. 1. MUSTADRAK-AL-HAKIM: VOL.3, PAGE, 226(SUNNI BOOK) 2. AL-JAMI-AL-SAGIR BY SAYUTI-PAGE, 107(SUNNI BOOK) ‘I am the house of wisdom and Ali is its door’. 2. KANZ-UL-UMMAL: VOL.3, PAGE -107(SUNNI BOOK) 3. AL-JAMI-AL-SAGIR: VOL.1, PAGE, 170(SUNNI BOOK) Posted by Zeeshan Haider Moosavi at 9:27 AM 1 comment: Links to this post Reply, Reply All or Forward | More Bulshada Soomaalida iyo Adeegsiga Aqoonta Xidigiska Dhanka Soomaalida iyo waxa ummadeena ay ka taqaan cilmiga xidiska iyo adeegsiiisa. Baaris dheeraad ah ayey u baahantahay sida reer miyiga maanta u adeegsadaan aqoontooda xidigiska. IYO LABA DHULOO HADDA LA SOO ARKAY Sidaad aragto, sagaal cir ayaa jira laakiin qoraalkaan diyaarintiisi baaris xigasho oo rasmi ah ma jirin. Reer galbeedka waxay yiraahdaan waa sagaal dhul ama (9 planets). Ka tuur labada dambe. Maxaad haysaa? Waxaad haysaa todobada "cir" ee culimadeenii ay kutubtooda ku qoreen qarniyo badan ka hor waana sida aan u naqaan Sabca Samawaat. Caqliga bini-Aadamkase hadii aad dhulka joogto, wax adiga kaa sareeyo dhul ma dhihi kartid caqliyan ee waxaad oran kartaa cirar. Waa sidaas falsafada Islaamka oo samooyin ayaa jira oo 7 (sabca samawaat ah)(wal arda) ee "dhulal" wax la yiraah ma jiraan. Oraahdan waa fikradii ay qabeen u kuurgalayaashii Islaamkii xiligii ay howshooda socotay. Waana sida aad ku arki karto kutubtii ay ka qoreen mowduucan. Waxaa lagama maarmaan ah in fadhi ku haboon la helo si barashada iyo aqoonta gaar ee ay Soomaalida u leedahay cilmiga falaga la helo sida waax jaamacadeed iwm. Qoraalo kale oo waxaa jira raadraac ku samaynayo sida Soomaalida ay ugu xisaabtanto aqoonta aasaasiga ee cilmi fallaga. Islaam 7 Cir & 7 Dhul Baaris dheeraad ah iyo ku laabasho tafsiirka Qur'aanka ayaa cadeeyay in tiradu tahay 7 & 7. Rabbiga abuuragay kownkan cid kaga aqoon badan ma lahan. Suurada Dhalaaq aayada ugu dambaysa ayaa xaqiijisay jiritaanka Todoba Cir iyo Todoba Dhul. Qaybta hore ee aayada 12aad, "Ilaahay waa kan abuuray todoba cir oo dabaqdabaq ah dhulkana tira la eg..." haa Waa dhulal ee cirar ma ahan Waxa loo yaqaaan (ingriis: planets) waa dhulal. Haddii aan tusaale ahaan u soo qaadano luuqada ingiriiska ereyga "earth" waa dhul, dhulkana labo micnood ayuu yeeshaa oo waa dhulka guryaha laga dhisto ama waa midka meeraha ah ee qoraxda ku meereeysta. Erayga dhul laba micnood ayuu yeellan karaa. Markii aan hawada dhow aan ka baxno oo aan gaarno meesha daxay gacameedka gaaro markaas afarta dhinac waxaa naga xigaya cir. Cirkana waa isbeeyska afarta dhinac ka xiga dhulka. Marka aan dhulka joogno ma arki karno afarta dhinac ee cirka ah laakiin waxaan aragnaa qaybta sare kaliya. Dhulalka ama planet-yada mid midka kale ka sareeya ma leh ee kuligood waxay ku meereeystaan qorraxda wayna isla siman yihiin oo ayagoo simman ayey heehaabaan cirka. Xisbiga Midnimo Qaran. Xisbiga Midnimo Qaran ama XMQ waa xisbi siyaasadeed wadani ah, loogu talagalay inuu isbedel dhab ahna ku sameyo dhaqan siyaasadeedka ka jira dalka. Xisbigu ma aha mid shaqsi furtay, leedahay koox gaar ah, looguna tala-galay in lagu gaaro dana gaaban. Waxaa xubinimadiisa ufurantahay qof kasta oo ku qanca ujeedooyinkiisa iyo aragtidiisa, soona buuxiya shuruudaha kale ee xubinimada. Laamaha Xisbiga waxaa laga furidoonaa dalka gudihiisa iyo dibadiisa. Taariikh. Xisbiga midnimado qaran, waxa xisbi loo aas-aasay kadib markii la arkay wax qabad la'aanta dawladda Soomaaliya iyadoo ku mashquushay arrimaha maamul goboleedyo awalba iyada ka horreeyey kuwaasoo ay wadeen dawlado dana ka leh arrimaha soomaaliya, xisbigu marka waxay ula muuaqatay in uu wax ka qaban karo isla markaana saamayn uu ku yeelan karo arrimaha federaaleynta. Astaanta Xisbiga. Astaanta Xisbigu waxey ka koobantahay labada xaraf ee magaca Xisbiga "Midnimo Qaran" (MQ) oo isku dhex qoran, ayada oo xarafka "M" dibada ku qoranyahay, gudahana xarafka " Q". Gudaha xarafka "Q" waxaa la geliyay calanka Somaaliya qaab. Calanka Xisbiga. Calanka Xisbigu wuxuu ka koobanyahay sedex midab oo kala ah cagaar, bulug iyo cadaan. Seddexdaas midab waxey utaaganyihiin halkudhiyada Xisbiga oo ah: Midnimo (Calanka Somaaliya), Nabad (cadaanka). Mabaadi'da Guud. 1. Xisbigu wuxuu si aan laab-laab laheen ugu dheganyahay mabaadi'da lagu dhisay Dastuurka Jamhuuriyadda Federaalka Somaaliya oo ka dhigtay Islaamka marjac kama danbeys ah ee qawaaniinta dalka, wuxuu u doodayaa in si dhexdhexaadnimo ah loo fasiro Islaamka, tilaabo-tilaabo loo hirgeliyo, lagana hortago kala qaybsaanta bulshada iyo seef-la-boodnimada. 2. Xisbigu wuxuu u taaganyahay soo celinta iyo dhawridda midnimada-qaranka, iyo isku duubnidda bulshada dagalka sokeeye burburiyay ayada oo la adeegsanaayo farsamooyinka Cadaaladda Xilliga kala-Guurka ah oo ka shiidaal-qaadaneysa dhaqanka dadka iyo diinta Islaamka. 3. Xisbigu wuxuu rumeysanyahay xornimada qofka iyo xuquuqda bulshada, xukunka dimoqraadiga ah iyo addegsiga mabaadi'da wada-tashiga ayada oo la adeegsanaayo doodaha furan iyo wada-tashiga bulshada. 4. Xisbigu wuxuu horseedayaa sareynta sharciga, hay'adeysnaanta, federaalaynta, kala qaybsanaanta awoodaha hay'adaha dawladda iyo madax-banaanida garsoorka. 5. Xisbigu wuxuu utaaganyahay dhawridda karaamada insaanka iyo xuquuqdiisa assasiga ah, iyo sinaanta dhamaan muwaadiniinta sharciga hortiisa iyo helitaanka adeegyada bulshada. 6. Xisbigu wuxuu ku baraarugsanyahay ahmiyadda ay leedahay humaraninta dhaqan-dhaqaale, taas oo muwaadin kasta la gaarsiinayo adeegyada bulshada iyo fursooyinka shaqo siinta ayada oo dhaxal-qarameedka iyo bai'ada si habsami ah loo dhawrayo. 7. Xisbigu wuxuu rumeysanyahay ahmiyadda ay leedahay in laga qaybgeliyo dumarka iyo dhallinyarada siyaasadda iyo in la dhiso mugooda si ay awood ugu yeeshaan iney si buuxda uga qeybgalaan hawgallada siyaasadeed, iyo falalka bulshada iyo dhaqaalaha. 8. Xisbigu wuxuu utaaganyahay hurumarinta mashruuca iskaa-shi goboleedka ee shucuubta iyo dawladaha Geeska Afrika (regional integration) and adkeynta calaaqaadka saaxibtinimo ee shucuubta iyo dawladaha caalamka. Ujeedooyinka. 1. Xisbigu wuxuu mudnaanta koobaad siinayaa midnimada-qaranka ayada oo la adeegsanaayo horumarinta iyo udoodidda cadaaladda iyo sinaanta oo ku imaan karta in si buuxda loo dhaqangeliyo qawaaninta dalka, dhibaatooyinkii soo dhacayna lagu xalliyo farsamooyinka Cadaaladda Xilliga Kala-Guurka ah si waafaqsan dhaqanka shacabka Somaaliyeed. 2. Xisbigu wuxuu higsanayaa inuu noqdo xoogga siyaasadeed ee hogaamiya dib-u-dhiska and horumarinta hay'ado dawladeed casri ah ayadoo la adeegsanayo hanaanka dimoqraadiyada iyo nidaam ku dhisan mudnaan, kana hortegaaya qaraabo-kiil, qof-jeclaysi and kooxeysi. 3. Xisbigu wuxuu ololeeynayaa dhismaha hay'adaha amniga oo tayo sare leh laguna barbaariyay dhawridda xuquuqda insaanka, kawaas oo awood u leh xaqiijinta amniga dadweynaha iyo buuxinta baahidda nabadgelyada qaranka. 4. Xisbigu wuxuu udoodayaa aburista nidaam xisaabeed hufan ee hay'adaha dawladda iyo kuwa gaarka ah si looga hortago boobka hantida guud, maamul-xumada, musuqmaasuqa iyo canshuur la cararka. 5. Xisbigu wuxuu geesinimo gelinayaa hirgelinta nidaam dhaqaaleed ku dhisan kobcinta dhaqaalaha dadweynaha, abuuridda bay'ad soo jiidaneysa maalgashiga, la bixitaanka khayraadka dabiiciga ah iyo horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha. 6. Xisbigu wuxuu taageerayaa adeegsiga siyaasad firfircoon ee arimaha dibadda oo xaqiijineysa danaha qaranka oo lagu hormarinayo iskaashiga shucuubta Geeska Afrika, calaqaadka iskaashiga sokeeye ee Somaaliya kala dhexeeya dalalka Afrika, Carabta iyo Muslimiinta, iyi in lala yeesho xiriir miisaamaan ururada caalamiga ah iyo dawladaha aduunka si loo hurmariyo nabadda, amaanka iyo iskaashiga udhexeeya ummadaha. 7. Xisbigu wuxuu horumarinayaa arimaha dhalinyarada ayada oo la siinayo fursado waxbarasho, loo dhisaayo goobaha isbortiga iyo nasashada. Sidoo kale, dhalinyarada waxaa loo sameynayaa fursado shaqo-siin si ay unoqdaan kuwa ka qaybqaata hawlaha wax soo saarka iyo adeegga bulshada. 8. Xisbigu wuxuu horseedayaa fursado u abuuridda iyo dhiirigelinta hormarinta awoodaha dumarka ee dhinacyada siyaasadda, dhaqanka iyo dhaqaalaha si ay uhelaan qaybta ay xaqqa ay uleeyihiin ee siyaasadda, bulshada, iyo dhaqaalaha. 9. Xisbigu wuxuu geesinimo gelinayaa hawlaha samafallada ay ka shaqeeyaan hay'adaha aan dawliga aheyn iyo jamciyaadka sida ururada bulshada rayidka ah, madaxda dhaqanka, hay'adaha samafalka, awqaafta iyo Sakada. Waxaa kale uu Xisbigu taageerayaa hal-abuurka ururadaas, korna uqaadayaa xiriirka hay'adaha dawladda iyo kuwa aan dawliga aheyn si loo ciribtiro saboolnimada iyo tabaalaysnaanta. 10. Xisbigu wuxuu ka shaqeynayaa ciribtirka seef la-boodnimo kasta, xoog-adeegsiga iyo masuqmaasuqa loo isticmaalo in lagu gaaro ujeedooyin siyaasadeed. Si gaar ah Xisbigu wuxuu ciribtirayaa xagjirnimada magaca Islaamka, ayada oo la isticmaalayo istrateejiyad baahsan iyo hawlgallo isku-xiran oo leh iskaashi goboleed iyo mid caalami ah. 11. Xisbigu wuxuu horumarinayaa in la gaarsiiyo muwaadiniinta adeegyada asaasiga ah sida tacliinta, caafimaadka, dalyeelka qaybaha bulshada tabaaleysan iyo fulinta barnaamijyada dib-u-dejinta qaxuutiga iyo bara-kacayaasha. 12. Xisbigu wuxuu horumanayaa qurba-joogta Somaaliyeed, wuxuuna abuurayaa hay'ado ku haboon oo gaarsiin kara adeegyada ay u baahanyihiin. Dhanka kale, Xisbigu wuxuu boorinayaa iney ka qaybgalaan qurba-joogta Somaaliyeed arimaha siyaasadda, bulshada, dhaqaalaha iyo hurumarinta dhaqanka. Qaab Dhismeedka. 3. Guddiga Qaranka ee Shuruucda iyo Anshaxa (GQSHA) 5. Guddigga Fulinta Dawladaha Federaalka (GFDF) 6. Kongreesyada Dawladaha Federaalka ah (KDF) 7. Guddiga Anshaxa Dawladaha Federaalka (GADF) 8. Kutlada Baarlamaanka Dawladaha Federaalka (KBDF) Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Vizija. Vizija waa koox reer Makedoniya dhagax weyn aasaasay bishii November 2011 ee Skopje, Makedoniya. Kuwayd. Mohamed Shiine Abdullah waxuu ku dhashtay muqdisho. Sanad kii 2001. Mohamed wuxuu soo maray nolol ka duwan. Barkhad Cabdi. Barkhad Cabdi (; dhashay 10 Aprial 1985), waxa uu ku dhashay Magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, waa atoore ka qeyb qaatay Filimkii Captain Phillips ee soo baxay 2013 dii, waxaana uu ku guuleystay abaalmarino badan oo ay ka mid yihiin Best Actor in a Supporting Role at the Academy Awards iyo BAFTA. Abdi ayaa markii ugu horeysay sameeyay filimkiisii ​​2013-kii Captain Phillips. Wuxuu ciyaaray markabka afduubka iyo hoggaamiyaha budhcad-badeedka Abduwali Muuse. [6] [7] Waxaa la tuuray ka dib raadinta adduunka oo dhan kaalinta hogaanka ah. Cabdi iyo saddex kale oo ka mid ah jilayaasha kale ayaa markii dambe loo doortay in ka badan 700 oo ka mid ah wicitaankii 2011 ee Minneapolis. Sida laga soo xigtay Agaasimaha Ganacsiga, afarta xul ayaa loo doortay sababtoo ah waxay ahaayeen "kuwa la doortay, oo ah kooxdii la subkay oo soo xaday." [8] Waxa la siiyay kaliya $ 65,000 muuqaalkiisa muuqaalka filimka wuxuuna dib ugu soo laabtay dukaanka walaalkiis ka dib. [9] Hawshiisa, Cabdi waxaa loo magacaabay Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Wanaagsan, Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Wanaagsan iyo Abaalmarinta Abaalmarinta Dahabka ah. Wuxuu ku guuleystay abaalmarinta BAFTA ee loogu talagalay Actarka Taageerada Wanaagsan [10] Khibradda Cabdi ee Captain Phillips wuxuu ahaa kii ugu horreeyay ee warshadda filimka. [11] Waxa la siiyay $ 65,000 doorkiisa filimka. [12] Ka dib markii la soo gabagabeeyay, ayuu ku soo noqday inuu ka shaqeeyo dukaanka walaalkiis. [13] Bishii Janaayo 2014, Abdi wuxuu akhriyay qoraallada telefishanka. [14] Waxa uu door ka ciyaaray dhacdadii koobaad ee Hawaii Five-0, isagoo ciyaaray dagaalyahankii hore ee Roko Makoni. [15] Sannad ka dib, wuxuu bilaabay inuu ka shaqeeyo filimada majaajilada ee Trainwreck, inkastoo uusan muuqan filimka la dhammeeyey. [16] Waxa kale oo uu ka muuqday sawirada "Eye in the Sky 2015", isagoo ciyaaraya Jama Faarax; oo wuxuu ka soo muuqday Brothers Grimsby. [17] Sannadkii 2016-ka Cabdi Cabdi wuxuu ciyaaray doorka hogaanka ah ee A Stray, oo ah filim madaxbannaan oo uu hogaamiyo Musa Syeed oo lagu aasaasay bulshada Soomaalida Minneapolis. [18] Cabdi wuxuu ka noqday doorka Captain Phillips ee filimka 2017-ka, Burcad-badeedda Soomaaliya, oo ciyaaraya wakiilka maxaliga ah ee dawladda iyo turjumaanka dowladda Soomaaliya ee Jay Bahadur. Cabdi wuxuu isku-duwaha wareysiyada u dhaxeeya hoggaamiyeyaasha burcad-badeedda iyo Bahadur, kuwaas oo diiwaan-galinaya dhiirigelinta budhcad-badeednimada ee Soomaaliya toddobaadyadii ugu dambeeyay ee lagu sii daayay Merseyside Alabama. [19] Bishii Oktoobar 2017, Abdi wuxuu ku ciyaaray Denis Villeneuve's Blade Runner 2049, doorka yar ee aqoonyahanka. Waxa uu hal goob kula wadaagay Ryan Gosling, isaga oo siinaya macluumaad ku saabsan halka uu tagayo. [20] Cabdi wuxuu amar ku siiyay filim, Ciyaala Xashi, iyo sidoo kale dhowr fiidiyoow oo muusikada ah [2] Sow Bawlo. Sow Bawlo, Saw Bawlo (; Bortaqiis: São Paulo /ˌsaʊ ˈpaʊloʊ/) waa magaalada ugu dadka badan wadanka Barasiil ee Koonfurta Ameerika, magaalada ugu wayn dhamaan deegaanada koonfurta dhulbadhaha, iyo mida 11aad ee ugu balaadhan iyo dadka badan ee dunida. Sidoo kale, magaaladan Saw Bowlo waa caasimada iyo magaalo madaxda Sow Bawlo, oo ah deegaanka ugu dadka badan wadanka Baraasiil. Magaaladani waa xarun ganacsi, waxbarasho, diin, madadaalo iyo bar-tilmaameed dalxiise. Saw Bowlo waxa tiraba labo jeer lagu qabtey koobka Ciyaaraha Kubada Cagta sanadadii kala ahaa 1950kii iyo 2014ka. Taariikhda Magaalada. São Paulo waa magaalo ku taalo dalka Barasiil. Magaaladaan waxaa degan dad gaaraayo ilaa (11,037,593 qof). Sidoo kale waa caasimada Gobolka São Paulo. Magaaladaan waxee ka midtahay magaalooyinka ugu weyn aduunka. Assisi. KALE adiintii Yemen ka timi Saldanadii Cadal, Saldanadii Warsangeli. Dhammaadkii qarnigii sagaal-iyo-tobnaad waxaa Ingriiska iyo Talyaanigu soo galeen dhulalka xeebaha ah ee Soomaaliya halkaasoo ay ka asaaseen Dhulka Biritishka ee Soomaaliya iyo Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya[5] oo loo kala baxshay dhulalkii ay qabsadeen. Dhaqdhaqaaqyadii ka soo horjeeday qabsashada gumeysiga waxaa ka mid ahaa Sayid Maxamed Cabdulle Xassan oo afar jeer jebiyey Ingiriiska, haseyeeshee waxaa Daraawiishi jabtay 1920 markii Ingiriisku u adeegsaday diyaaradaha dagaalka, taasoo Soomaaliya ka dhigaysa waddankii ugu horreeyey ee Afrikaan ah oo loo adeegsado diyaaro dagaal.Jabkii Daraawiishta ka dib, Talyaanigu wuxuu si buuxda ula wareegay qaybtii uu Soomaaliya ka gumeystay 1927, halkaas oo ay haysteen illaa 1941 ka dibna waxaa kala wareegay maamulkii millateriga ee Biritishka. Woqooyiga Soomaaliya wuxuu ku sii nagaaday ilaalada Biritishka halka Koonfurtuna ay sugeysey madaxbannaani. 1 Luulyo 1960kii waxaa fadhi baarlamaan oo uu gudoominayey Mudane Xaaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf lagu ansaxiyey midnimadii Soomaaliya, waxaana labadii gobol ee Woqooyi iyo Koonfur ku midoobeen magaca Jamhuuriyadda Soomaaliya, waxaana xukunka qabtay dawlad shibil ah oo Madaxweyne ku-meel gaar ah loogu doortay Mudane Aaden Cabdulle Cismaan.[6] 1969 waxaa afgenbi millateri xukunka kula wareegay Maxamed Siyaad Barre wuxuuna asaasay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Soomaaliya. Dawladdii Siyaad Barre waxay burburtay 1991, waxaana qarxay dagaal sokeeye. Tan iyo 1991, ma jirin dawlad dhexe wada hanatay maamulka dalka inkastoo ay jireen dhowr iskuday oo lagu doonayey in lagu mideeyo dalka, haseyeeshee fashilmay[7]. gobolda waqooyi waxaa ka jira maamul goboleedka somaliland oo kamid ah soomaaliya walow ay ku doodaan iny ka goeen Soomaaliya inteeda kale[8] Gobollada woqooyibari waxaa ka jira Dawlad-goboleedka Puntland oo sheegtay Dawlad goboleed. Dawlad-goboleed (;) waa gobollo dal ka tirsan isla markaana leh xukkun hoosaad kuna dhisan qaabka ah in ay degmooyinka ka kala yimaadaan ergooyin ka kooban siyaasiin iyo odayaal dhaqameedyo ayaa waxay magacaabayaan ergo 100 qof ah waxay dooranayaan 4 qof oo ka socda degmada una gudbaya heer gobol. Faallo. Degmooyinka iskugu yimid heerka gobol ayaa waxay la macaamilayaan gobol kale haddii uu ku qanco in ay isku biiraan. Waxaa jira Soomaaliya in la yiri waa dawlad federaal ah qaabkaasna kuma salaysna waxayna ku salaysanyihiin qaab ay doonayaan dalalka diriska iyo qabiillo gaar ah. Soomaaliya waxaa ka jira isqabqabsi farabadan iyo faragalin dalalka deriska, waxaa dhismayaasha maamulada gacan saar la leeyihiin dalalka kala ah Itoobiya iyo Kiinya, maamulada hadda dhisan waxaa ka mid ah Somaliland waloow ay sheegato in ay Soomaaliya kala noqotay madax bannaanideedii waxayna kacan saar dhow la leedahay Itoobiya, sidoo kale waxaa jira Puntland oo iyana gacan saar la leh Itoobiya waxayna ahaayeen maamullo hore u dhisnaa inta aan la shaacin Soomaaliya in ay noqotay dawlad federaal ah. Waxaa jira iyana kuwa ay dabada ka riixayaan Itoobiya iyo Kiinya kuwaasoo ku yaala koofurta Soomaaliya waxaana ka mid ah Maamulka kumeel gaarka ah ee Jubba oo ay Kiinya soo aasaastay, waxaa la sameeyey maamul kale oo isna lagu lagu fogaynayo Jubba, kaasoo loogu magac daray Koonfur galbeed Soomaaliya kaasoo ah lix gobol isla markaana ay qorshaheeda leedahay Itoobiya iyadoo uga gol leh in ONLF aysan fusad u helin hanashada maamulka Jubba ay wado dawladda Kiinya. Dawladda Soomaaliya, iyaduna waxaa cuuryaamiyey in ay wax ka qabato kala boodka qabiilada iyo faragelinta dalalka deriska ah, wasiirka arrimaha gudaha Cabdullaahi Goodax Barre ayaa kasoo horjeeda dhammaan qaab dhismeedka maamul goboleedyada ayna ogayn dawladda dhexe. Oday. Oday si guud waa duq waxaana loola jeedaa ninka marka uu Da' noqdo ayaa oday lagu magacaabaa. waxaa kale oo oday loogu yeeraa qofka caaqilka ah ee dadku ay jecelyihiin iyadoo aan da'da laga fiirin. oday waxaa kaloo la yiraahdaa qofka meel masuulka ka ah. Jumada al-awwal. Jumada al-awwal (, mararka qaar loogu dhawaaqo ',; ',) waa bisha shanaad ee Kalandarka Hijriga. Bishani waxay ku dhamaataa 29 ama 30 maalmood. Hordhac. Bisha Jumadul Awal waa bisha shanaad ee maalintiriska Hijriga ah. Sidoo kale, bishan waxaa loogu magac daray Jumada al-awwal biyaha oo barafooba. Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Xasan Dooy. Xaaji Xasan Maxamed Xuseen oo loo yaqaano Xasan Dheere ama Xasan Dooy, wuxuu dhashay 1937 kii magaalada Gaalkacyo, wuxuu ku koray degmada Beled Xaawo ee gobolka Gedo. Wuxuu guursaday 2 xaas, marka laysku daro intuu dhalay iyo waxay sii dhaleen waxay gaarayaan 50 qof. Xasan Dooy wuxuu qortay Ciidamada Booliska Soomaaliyeed 1/08/1960, magaalada Baydhabo, wuxuu Kuruudka ka galay Dugsiga Sare ee Booliska eek u yaal magaalada Muqdisho wuxuuna ku qaatay 9 bilood oo tababar askarinimo ah, wuxuuna markii u horaysay ka hawlgalay Saldhigga Boliiska Bari eek u dhaw Furdadii hore ee Xamar. 17/12/1961, kadib afgambigii fashilmay, Xasan Dooy iyo askar uu ku jiro waxaa loo qaaday magaalada Hargeysa wuxuuna ka hawlgalayey saldhiga magaalada Hargeysa muddo 3 sano ah. Wuxuuna halkaas ka bilaabay barashada luuqadda Ingiriisiga wuxuuna isla sanadkii u horeeyey ka noqday dacwad qoraha saldhiga (OB writer), isla sanadkii labaadna wuxuu galay 1 sano oo barashada caafimaadka ah oo uu ka dhigtay Kuliyadii Caafimaadka ee la oran jiray Hargeisa Medical College. Dagaalkii 1964 kii ee Soomaaliya iyo Itoobiya, Xasan Dooy wuxuu ka qayb galay isagoo kaaliye caafimaad ah dulsaarna ku ahaa Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, qaby ka dagaal gashay tuulada Ina Guuxaa ee Gobolka Waqooyi Galbeed. Markii uu dagaalkii dhamaadayna wuxuu ku jiray askar loo soo bedelay magaalada Muqdisho isagoo ka hawlgalay Saldhigii hore ee Stazione Centrale, Bayturraas, wuxuuna ka shaqaynayey muddo 3 bilood ah. Dabayaaqadii sanadkii 1964 kii, Xasan Dooy waxaa loo bedelay Saldhigga degmada Luuq Ganaane ee Gobolka Gedo, wuxuuna ka shaqaynayey mudo 6 sano ah, intii lagu jiray mudadaas wuxuu qatay 6 tababar oo heerar kala duwan ah oo ku saabsan culuumta booliska, sharciyada iyo aqoonta guud oo ku galay Dugsigii Sare ee Booliska, wuxuuna ka leexday xirfadii caafimaadka. Sidoo kale waxbarashada Dugsiga sare ayuu ku qaatay aqoon dirsi isagoo ka baranayey British Tutorial College, Nairrobi. Kadib wuxuu ku biiray barashada Baaq Qarinta (Cifarario) waxaana tababar loogu diray Ufficio Speciale Della Polizia kadib wuxuu kusoo laabtay degmada Luuq Ganaane isagoo u qaabilsanaa qaybta Sirqarinta. 9 sano oo shaqo ah kadib markii u horeysay ayuu Xasan Dooy qaatay darajada Labo Alifle, kadib koorso uu ku galay Dugsiga Sare ee Booliska sanadkii 1969 kii, xiligaas oo ku beegnayd markii uu kacaanku la wareegay xukunka, waxaana laga dhigay Kaaliyaha Taliyihii Nabad Sugidda Soomaaliyeed (NSS) ee gobolka Jubada Sare (Baay) xaruntiisa Baydhabo. 03/4/1973 kii, Xasan oo ah Kormeere Koobaad waxaa layli sarkaal oo 6 bilood ah loogu diray Dugsiga Hay’adda Sirdoonka Midowga Soviet ee K.G.B, magaalada Moscow, markii uu soo laabtayna waxaa la siiyey darajada Xidigle, waxaana loo magacaabay Taliyaha NSS ee gobolka Gedo, wuxuuna shaqadaas hayey ilaa Agoosto 1978kii. Kadibna waxaa loo bedelay Taliyaha NSS ta gobolka Shabeelada Hoose, Marka isagoo ah Dhamme. 01/01/1980 kii, Xasan Dheere waxaa loo bedelay Taliyaha NSS ee gobolka Bari wuxuuna shaqadaas hayey ilaa 1983 kii isagoo ahaa darajada Gaashaanle waxaana loo bedelay Taliyaha NSS ee gobolka Sanaag. Sanadkii 1985 kii ayuu galay koorso tababar ah oo ay magaalada Muqdisho ugu qabatay hay’adda sirdoonka Maraykanka ee C.I.A qaybteeda la yiraahdo International Training Group, waxaana loo dalacsiiyey darajada Gaashaanle Sare. 1987 kii, ayaa Xasan Dooy waxaa loogu qaaday tababar magaalada Roma ee dalka Taliyaaniga, waxaana koorso 3 bilood ah siisay hay’adda sirdoonka ee SISIMI ITALIANO. 1988 kii ayaa Col. Xasan Maxamed Xuseen loo bedelay Taliyaha NSS ee gobolka Galguduud. 1991 kii markii ay dhacday dawladii Soomaaliya ayuu Xasan u soo kacay gobolka Bari isagoo daganaa magaalooyinka Qardhoo iyo Garoowe ilaa iyo sanadkii 1992 kii, isagoo kolkaas waayey 8 caruur ah iyo hooyadood oo daganaa magaalada Muqdisho, balse markii dambe la helay. Kadib markii dagaaladii sii xoogeysteen Col. Xasan Dooy wuxuu u qaxay magaalada Wardheer ee Dawlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, isagoo halkaas deegaan ka noqday wuxuuna daganaa mudo 8 sano ah, intii uu daganaa wuxuu ku biiray Xisbiga Dimoqraadiga Shacabka Soomaalida Itoobiya (ESPDP), waxaa loo doortay xildhibaan labo jeer, sidoo kale wuxuu kamid noqday Gudiga Fulinta ee Xisbiga. Kadib mooshin guulaystay oo Xasan Dooy iyo 14 xildhibaan oo kale ay xilka kaga qaadeen Madaxweynihii Dawlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya ee 1997 kii, Iid Daahir Faarax, ayaa Dawladda Federaalka Itoobiya waxay ku eedaysay Inqilaab inay sameeyeen iyadoo la xiray, Xasan Dooy wuxuu ku xirnaa 2 sano magaalada Jigjiga ee caasimadda Dawlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, waxaana lasoo daayey sanadkii 1999 kii markaas oo uu dib ugu soo guuray magaalada Gaalkacyo ee gobolka Mudug. Intii u dhexaysan 1999 kii ilaa 2005 kii Col. Xasan Dooy wuxuu iska daayey shaqadii siyaasadda iyo ciidamada wuxuuna ku sugnaa magaalada Gaalkacyo, isagoo diiday inuu xil ka qabto ciidamada Puntland. Balse sanadkii 2005 tii, ayaa dad badan oo masuuliyiinta dawladda iyo waxgarad ay kula taliyeen inuu wax ka yigleelo Hay’adda Nabad Sugidda Puntland, iyadoo markaasi ay jirtay PIS oo qura, ayuu Xasan Dheere dhisay Puntland Security Services (PSS) taas oo si gaar ah u hoostagta madaxtooyada Puntland mishaarkeeda iyo adeegeedana ay bixiso sida laamaha kale ee Booliska iyo Asluubta. Madaxweynihii Puntland ee 2005-2008, Maxamuud Muuse Xirsi (Cadde), ayaa Col. Xasan Maxamed xuseen u magacaabay Taliyaha Ciidanka Nabad Sugidda Puntland ee PSS, wuxuuna tusay dadka in la samayn karo Hay’ad Nabad Sugid oo ka madax banana faragalin ajaanib. 10/01/2009 kii, markii la doortay Madaxweynihii hore ee Puntland Cabdiraxmaan Maxamed Faroole, ayuu Col. Xasan Dooy iska casilay Taliyihii Hay’adda Nabad Sugidda Puntland (PSS) sababo la xiriira da’da iyo baaxadda shaqada. 11/01/2009 kii, ayaa madaxweynihii Puntland Cabdiraxmaan Faroole wuxuu Col. Xasan Dooy u magacaabay Lataliyaha Madaxweynaha dhanka Ammaanka iyo Nabad Sugidda wuxuuna shaqadaas hayey ilaa iyo 08/01/2014. Marxuum Xasan Dooy wuxuu ku geeriyooday magaalada Addis Ababa ee dalka Itoobiya taariikhdu markay ahayd 15/03/2014. Sanca. Sana'a (Arabic: صنعاء Ṣan'ā 'ayaa lagu qeexay [sˤɑnʕaːʔ], soomaali carabi: [sˤɑnʕɑ], ayaa sidoo kale ku magacawday Sanaa ama Sana, waa magaalo weyn oo ku yaalla Yemen iyo bartamaha gobolka Sana'a. Magaaladu maaha qayb ka mid ah Gobollada, laakiin waxay ka kooban tahay degmo maamuleed oo gooni ah "Amanat Al-Asemah". Sida ku cad Dastuurka Yemen, Sana'a waa caasimadda dalka, [1] inkasta oo kursiga caalamiga ah ee la aqoonsan yahay uu u soo guuray Aden ka dib markii uu dhacay kacdoonkii 21-kii September. Aadan ayaa lagu dhawaaqay inuu yahay caasimad ku meel gaar ah oo uu madaxweyne Abdrabbah Mansuur Hadi bishii Maarso 2015 ku dhawaaqay. [2] Sana'a waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu da 'weyn ee ku nool adduunka. Marka sare loo qaado 2,300 mitir (7,500 ft), sidoo kale waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu waaweyn caasimadda. Sana'a waxay leedahay qiyaastii 3,937,500 (2012), taasoo ka dhigaysa magaalada ugu weyn ee Yaman. The Old City of Sana'a, oo ah UNESCO World Heritage site, waxay leedahay dabeecad dhisme oo kala duwan, oo sida ugu badan lagu muujiyay dhismayaasheeda badan oo lagu qurxiyo qaababka joometeriga. Dagaalkii dhacay sanadkii la soo dhaafay, bambooyin ayaa ku dhacay goobo UNESCO ah [3] [4] Halkan waxaa ku yaal Masjidka Al Saleh, oo ah kan ugu weyn magaalada. Sanca (;) waa caasimada wadanka Yemen. Ta'izz. Ta'izz waa magaalo ku Yemen. Al Hudaydah. Al Hudaydah () waa magaalo ku Yemen. Ibb. Ibb () waa magaalo ku Yemen. Al Mukalla. Al Mukalla (') waa magaalo ku Yemen. Mukalla (Carabi: Mohkall Al Mukallā) waa dekad iyo magaalada caasimadda ee Jabhadda Hadhramaut ee Yemen. Magaaladu waxay ku taallaa qaybta koonfureed ee Carabta oo ku taal Gacanka Cadmeed, dhinaca xeebaha badda Carabta. Mukalla waa 480 kilomitir oo bariga Aden ah oo ah dekedda ugu muhiimsan ee Hadhramaut, oo ah guddoomiyaha ugu weyn Yemen. Mukalla waa magaalada shanaad ee ugu weyn Yemen, oo leh qiyaastii 300,000 oo qof. Magaaladu waxaa u adeega garoonka diyaaradaha ee Riyan. Taariikhda 1.1 Dagaalkii sokeeye ee Yemen 2002 1.1 Dib u soo noqoshada Al Qaacida Mukalla wuxuu ku yaalaa meel aan ka fogeyn "Cane" ama "Qana", oo ah ganacsigii hore ee ganacsiga Hadrami u dhexeeya Hindiya iyo Afrika, oo leh goobo feyl ah oo ka soo jeeda dhulkeeda. Mukalla waxaa la aasaasay 1035 keli keli keli ah. Meelahan waxay qayb ka ahayd Oman ilaa bartamihii qarnigii 11aad, ka dibna dhulkani wuxuu noqday qayb ka mid ah Yemen. Waxay ahayd caasimadda Qu'aiti State of Hadhramaut ilaa 1967, markii ay noqotay qayb ka mid ah Koonfurta Yemen. Dawlada Quariiti waxay qayb ka ahayd Mashruuca Bariga Aden ilaa iyo markii la midoobey, lataliyaha rasmiga ah ee Britishka ayaa ku sugnaa Mukalla. Captain Haines, oo ahaa sarkaal British ah oo baadhitaan ku sameeyay Yemen 1830-kii, ayaa ku tilmaamay Mukalla oo ah magaalo 4500 oo qof oo leh ganacsiyo aad u tiro badan. Sannadkii 1934, safiirkii Britishka ahaa iyo baadigoobka Freya Stark ayaa safarkeeda u bilaabay hareeraha Hadhramaut ee magaalada Mukalla, iyada oo joogtana magaaladaas waxaa lagu qoray buugeeda, Gawaarida Koonfureed ee Carabta. [3] Maqaalka ugu muhiimsan: Dagaalkii sokeeye ee Yamen AQAP waxay martigelisaa tartan ballaaran, oo ku dhex yaal caasimadooda, Mukalla 4-tii March 2016. Intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Yemen, Abriil 2, 2015, Al-Qaacida ee Jasiiradda Carabta (AQAP) ayaa weerartay xabsiga dhexe, iyaga oo xoraynaya boqollaal maxaabiis ah oo ay ka mid yihiin laba taliye oo ka tirsan saraakiisha sare ee AQAP. Waxay weerareen bangiga dhexe waxayna qaadeen 17 bilyan oo riyaal ah iyo 1 milyan oo doolarka Mareykanka ah ka hor inta aysan gacanta ku dhigin xarunta madaxtooyada ee magaalada. Waxaa la soo wariyay in magaalada oo dhan ay gacanta ku hayaan oo ay qorsheynayaan in ay sameeyaan amar diin ah oo ku yaal gobolka Hadramaut oo ballaaran. [4] Mukalla wuxuu noqday xaruntii AQAP, iyo caasimadii ay Emirate ku lahayd Yemen ka dib markii ay qaadeen. Bishii Abriil 2015 Nasser bin Ali al-Ansi ayaa lagu dilay weerar duqayneed oo Maraykan ah oo ka dhacay magaalada, SITE Intelligence Group ayaa sidaas sheegtay. 3dii Noofembar 2015, Cyclone Chapala ayaa ku dhuftay magaalada waxayna burburisay biyaha magaalada. [6] Bayt al-Faqih. Bayt al-Faqih () waa magaalo ku Yemen. Al Mahwit. Al Mahwit () waa magaalo ku Yemen. Siligo. Siligo waa degmo ka tirsan gobolka Sardiiniya ee dalka Talyaaniga. Sung Jae-ki. Sung Jae-ki ama Sung Jae-gi'"(Korea:성재기 / 成在基, 11 Sebteembar 1967 - 26 Luuliyo 2013) waa Human right activists ama Civil right activists, Liberalinimo Filasoofiyaasha ee Koonfur Kuuriya. Sannadkii 2008, aasaasaha ee Midowga urrurka sare ee Korean lab(남성연대 / 男性連帶). In 2013, wuxuu ahaa sucide, oo iska soo horjeeda oo takoor ah galmada. Suftu. Suufka ama Softu waa magaala ku taala Liibaan (gobol) ka mid ah Soomaali Galbeed ee hadda loo yaqaano Gobolka Soomaalida Itoobiya. kuna taal meel u dhow xuduudka Mandheera Kenya. Suftu waa magaala aad muhiim u ah waxayna isku xertaa wadamada somalia Kenya iyo Ethiopia waa degmo aad u weyn waa magaalo ay degaan beelaha Degoodiye Iyo Beelokale. Magaalada Waxaa degan dad lagu qiyaaso tiradooda 160,000 oo qof. Qabalahan Suftu waxay ka koobantahay 13 xaafadood. Magaalada waa magaalo mashquul ah oo aadan ka helayn maqaaxi aad wax ka cunto marka la dhaafo 11:00pm habeeni sidoo kale hotelada magaalada ayaa buux dhaafa 5 galabnimo. Magaalada dhaqaalaheedu wuxuu ku tiirsan yahay ganacsiga xuduudda ganacsiga, beeraha iyo xoolaha,iyadoo la tilmaamo in magaalada Suftu ganacsatadeedu yihiin kuwa ugu dhaqaale soo saarka badan marka loo eego degmooyinka kale ee Gobolka, iyo qabalayaasha kale. Waxbarashada magaalada aad ayay u fiican tahay iyadoo cayaalka magaalada oo dhami ay wax ka bartaan Suftu. Caafimaadka magaalada aad buu u wanaagsanyahay maadama ay magaalada leedahay isbitaal weyn oo ay dowladu leedahay iyo xaruma kale oo caafimad. Suuftu. Suftu suuftu — Magaalo — suftu magaalada Suftu waa magaalo waa magaalo ku caanbaxday nabada iyo waliba ganacsiga. Diyaariye Fms oo ku m/dheer CB lamagalay Luis Suarez. Luis Alberto Suárez Díaz waa ciyaryahan u dhashay dalka Uruguay oo haatan ka tirsan Kooxda Premier League ka ciyaarta Markii da’diisa 19 Jir ay aheyd waxaa uu ku biiray kooxda AJax Sanadkii 2007. sanado kadibna waxaa loo dortay gool magafe Suarez kabtanka kooxda Ajax, 35 gool ayuuna ku hantay gool dhalinta Horyaalka Holland 33 kulan uu usaftay. magacaabay Ciyaaryahanka Sanadka ee horyaalka Holland, duwaanaa ee uu AJax u saftay. Sanadkii 2010-2011. boqolaad ee Ajax Isagoo ku biiray Ciyaaryahano badan oo AJax soo maray goolasha boqoleyda u dhaliyay kooxdaas, sida Johan Cruyff, Marco van Basten iyo Dennis Bergkamp. Bishii January Sanadkii 2011 Suarez ayaa €26.5 Million ugu wareegay kooxda England ee Liverpool, waxaana xilligaas ay aheyd waqti kooxda Reds ay ka taalay una baahnayd Jillaaga Garomada ee Suarez. Liverpool in kaalinta Lixaad uu keeno durba halka markii uu ku dhextaaley Kaalinta 12-aad ee Premier league, waliba hal bil gudaheed ayuu howshaa oo dhan ku qabtay waana ku cusbaa qaab ciyaareedka Horyaalka England oo ka duwan kana adag kuwa Yurub. February 2012 Suarez ayaa kula guuleysatay Liverpool koobkiisii ugu horeeyey kaas oo ahaa koobka Football League Cup Final ama Carling Cup. Suárez ayaa koobka Adduunka 2010 qeyb libaax ugula qeyb qaatay xulka dalkiisa Uruguay oo kaalinta Afaraad kasoo gashay Tartankaas, waxaana uu dhaliyay Saddex gool iyadoo lagu Xusuusanayo goolkii gacanta uu ku bixiyay madaxa xoogan oo Ghana wareega sideedda ay ka dhalin lahaayeen Uruguay waqti dheeri ah oo lagu darayna lagu reebay Ghana. W/D: Abdimajid Sheikh Adanallinka cusub uu durbaba dhaliyay 111 gool 159 ciyaar ee Carroll (£35 Million) ay kula soo aadka u qadariyo ee 7 oo Dalglish iyo Kevin Keegan oo ah Stoke City, bedel ayuu ku soo Wuxuu noqday mid ka mid ah ka soo jiido uuna keeno tan ayaa ka niyad jabay Liverpool in Saddexdiisii gool oo xiriir ah ee Dunida ee FIFA, FIFA Ballon d’Or Town oo FA Cup ay ku Saddex Ciyaar oo kaliya uu ka ahaatee waa uu ku asbaxay oo mara oo hal xilli ciyareed 20 uu u saxiixo tan iyo markii uu ku soo biiray, isagoo ka qeyb maara loo waayay 3-2 ay ugu Suarez ayaa 8 February 2007 u Jaalihii labaad kaas oo rooso u 19 kulan oo uu xulkiiisa kala galaya, 0-0 waxaa ay la galeen uu ahaa kaddib madax halis ah kala tageen Isagoo jira 9 sano, ee wado ku ciyaarka, markii uu uu ku ciyaaro, walalkii ka weyn Markii Suarez uu ka qeyb galay Player of the Month (10): March aan mid mid idin kugu soo Qeshm. Qeshm waa jasiirad laga leeyahy wadanka iiraan Jumada al-thani. Jumada al-Thani (, loogu dhawaaqo ',; iyo ',) waa bisha lixaad ee Kalandarka Hijriga. Bishani waxay ku dhamaataa 29 ama 30 maalmood. Hordhac. Bisha Jumadul thani waa bisha lixaad ee maalintiriska Hijriga ah. Bishan waxaa sidoo kale loo yaqaana Jumaada al-Akhir iyo Jumada al-Akhira (, loo qoro "/",; loogu dhawaaqo "/",). Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Arday. Arday waa qof oo ku jira jaamacad ama meel waxbarasho loo talagalay kale. Qabiil. Qabiil, Qollo (ingiriis: tribe; carabi: قبيلة) sidoo kale loo yaqaano beel waa guuto dad ah oo uu ka dhexeeyo dan guud, heyb, magac, dhiig, isir iyo farac raac. Meelaha qaa r ereyga "Qabiil" waxaa lagu micneeyaa in uu ka turjumaayo dad wadaaga dan guud, meel wada degan ama fikir iyo siyaasad ka mideeysan. Wadanka Soomaaliya qabiilku micne gaar ah ayuu ku leeyahay. Dadka Soomaalidu waxay u isticmaalaan qabiilka ineey isku aqoonsadaan oo heyb iyo isir ahaan isku ogaadaan. In kastoo micnoyaal iyo ujeedooyin badan loo isticmaalo qabiilka; tan la isku waafaqsan yahay waa in qabiilku yahay "dad isku isir ah,wadaaga magac,deegaan, gobol iyo heyb u gaar ah". Universidade do Estado de Minas Gerais. Universidade do Estado de Minas Gerais (UEMG) waxa ay ku taala magaalada Belo Horizonte, Minas Gerais, Barasiil. Universidade Federal de Minas Gerais. Universidade Federal de Minas Gerais (UFMG) waxa ay ku taala magaalada Belo Horizonte, Minas Gerais, Barasiil. Jaamacadda Federal Minas Gerais (Bortuqiis: Universidade Federal Minas Gerais, UFMG) waa jaamacad federal ah oo ku taal Belo Horizonte, gobolka Minas Gerais, Brazil. UFMG waa mid ka mid ah shanta jaamacadood ee ugu weyn Brazil, oo ah jaamacadda ugu weyn ee federaalka. Waxay bixisaa 75 shahaadada jaamacadeed, oo ay ku jiraan shahaadada dawada, sharciga iyo dhaqaalaha, oo lagu daray jaamacadda iyo sayniska iyo shahaadooyinka farshaxanka. Waxay bixisaa 57 barnaamij oo PhD ah, 66 MSc barnaamijyada, 79 barnaamijyada Dugsi-Baccalaureate iyo 41 barnaamijyo degenaansho caafimaad. UFMG waxay leedahay dad gaaraya 49,254 arday. Ardayda shahaadada hoose waxaa la dhigaa imtixaanaadka sannadlaha ah ee loo yaqaan Exame Nacional do Ensino Médio (Imtixaanka Qaranka ee Dugsiyada Sare). Koorasyadii shahaadada jaamacadeed ayaa kaalinta koowaad kaga jira kaalinta 1aad [2] natiijooyinka 2007 ee Imtixaanka Isbedelka Ardayda Qaranka (ENADE) [3] iyo meel 4aad [4] natiijooyinka 2008. Koorsada Kombiyuutarka Sayniska waxaa loo tixgeliyey sida ugu fiican dalka, iyo sidoo kale koorasyada sayniska bulshada, oo ka socota FAFICH [5] daabacadii ugu dambeeyay ee ENADE. Dareeraha UFMG waa Sandra Goulart Almeida [pt]. Ardayda hore waxa ka mid ah madaxweynihii hore ee Brazil Dilma Rousseff, Juscelino Kubitschek iyo Tancredo Neves; Guddoomiyaha Gobolka Minas Gerais Rondon Pacheco; [6] qoraa, dhakhtar caafimaad iyo diblomaas João Guimarães Rosa, qorayaasha Fernando Sabino, Pedro Nava iyo Cyro dos Anjos; qaliinka caagga ah Ivo Pitanguy, gabayaaga Carlos Drummond de Andrade iyo muusikada Fernando Brant, Samuel Rosa oo ka tirsan Skank iyo Fernanda Takai of Pato Fu. UFMG ayaa ah midka tobnaad ee jaamacadaha ugu wanaagsan ee Latin America ah, sida laga soo xigtay jaamacadda QS World Rankings (2011/12). [7] Sida lagu soo xigtay Jaamacadda Aduunka (ARWU), UFMG waa mid ka mid ah shanta jaamacadood ee ugu wanaagsan Brazil sanadkii 2013, waxaana ku jira World Rank oo ka mid ah 301-400 jaamacadaha ugu fiican. Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais. Centro Federal de Educação Tecnológica de Minas Gerais (Cefet-MG) waxa ay ku taala magaalada Belo Horizonte, Minas Gerais, Barasiil. Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca. Centro Federal de Educação Tecnológica Celso Suckow da Fonseca (Cefet-RJ) waxa ay ku taala magaalada Rio de Janeiro, Barasiil. Universidade Federal da Bahia. Universidade Federal da Bahia (UFBA) waxa ay ku taala magaalada Salvador, Bahia, Barasiil. Universidade Estadual de Feira de Santana. Universidade Estadual de Feira de Santana (UEFS) waxa ay ku taala magaalada Feira de Santana, Bahia, Barasiil. Universidade Federal do Recôncavo da Bahia. Universidade Federal do Recôncavo da Bahia (UFRB) waxa ay ku taala magaalada Cruz das Almas, Bahia, Barasiil. Instituto Federal da Bahia. Instituto Federal da Bahia (IFBA) waxa ay ku taala magaalada Salvador, Bahia, Barasiil. Maxamed Nuur Giriig. Maxamed Nuur Giriig (,) (dhashay horaantii 1935 - geeriyooday 2002) wuxuu ahaa fanaan, heesa iyo laxamiiste aad caan ugu ahaa fagaaraha suugaanta Soomaalida. Maxamed Nuur Giriig wuxuu ka mid ahaa fanaaniinta Soomaalida ee ugu caansana wakhtigoodi, waxaana aad loogu xasuustaa heesaha jacaylka iyo amaanta ah. Taariikh. Maxamed Nuur Giriig wuxuu ku dhashay magaalada Berbera, Waqooyiga Soomaaliya, Fanaanku wuxuu dhashay horaantii sanadkii 1935kii wuxuuna geeriyooday sanadkii 2002da magaalada Hargeysa dhexdeeda asaga oo da'a ah.waxa ay soowada galeen fanka fanaankii weynaa e cismaan gacanlow heesa uu qaaday hobol giriig waxa sameeyay hormuudyada suugaanta codkiisa halaasiga ah awgeed Dastuur. Dastuur (;) waa qaanuunka ama heshiiska ugu sareeya ee xadida haykalada aasaasiga ah ee dawladi leedahay iyo nidaamka xukunka ee xeer u ah shacab ama bulsho nidaam wadaaga, nidaamkaasi ha ahaado mid jamhuuri ah am mid boqortooyo ah waxaa kale oo uu dastuurku xadidaa sawirka xukuumadda sida jamhuuriyad barlamaani ah ama mid raysalwasaare leh. Dastuurku waashayga qofkasta xaqiisa u damaanad qaada. maamulku waxa uu ka koobanyahay sadaex oo kala ah maamulaka sharciyaynta oo ah baarlamaanka iyo maamulka fulinta oo ah madaxa dawladi leedahay sida golaha wasiirada ama madaxwaynaha ama boqorka iyo golaha xeerilaalinta sadexdaba waxa maamula dastuurka Sharaxaad. Macanaha kalmada dastuur asal ahaan waxay kasoo jeedaa af faarisiga ee lagaga hadlo wadeanka Iiraan dastuur waa qaanuunka wadamada ama dawladuhu ay ku maamulaan dadka kunool Shukulaato. Shukulaatada waxaa wada baabbe'een oo maanta ka dhalatey ee hagaajinta isku xiga waxaa lagu gaari tan iyo bilowgii gumeysiga ee Ameerika. Shayga la wada baabbi'iyey by Oo barbariyiintiina qaab cabitaan kulul iyo qadhaadh, waayo isticmaalka gaarka ah ee mara. Reer Yurub bilaabeen inay ku haysaa in qas dhir udgoon inay u ku habboon si aad u jeclaanta. Iyadoo horumarinta ee farsamooyinka warshadaha iyo geedi socodka karinta, ka dibna shukulaatada caanaha ee adag a soo muuqatay. Waxaa hadda laga helay noocyo kala duwan oo ka bilowda adag ka, sida budada shukulaatada, iyo ulihiisa gudban, ukunta iyo macmacaanka, iyo dareere ah sida caanaha shukulaatada ama shukulaatada kulul. Ka sokow wada baabbe'een qayb saafi sidoo kale waa tiro badan oo ah cuntooyinka sida keega (doolshooyin, buskud, iwm). Mousses, jalaatada iyo macmacaan kale. In isku midka ah, shukulaatada waxa uu noqday laisla ciidaha qaarkood, sida Easter. Intaa waxaa dheer, iyadoo la helay cilmiyaysan, ayaa lagu yaqaan qaar ka mid ah guryaha in la xidhiidho gaar ahaan werin qadhaadh, si caafimaadka dadka. Si kastaba ha ahaatee, isku ma khuseyso badan oo xayawaan guri, taas oo ay noqon karaan sun ah Shukulaatada erayga waxa ay ka imanaysaa shukulaatada Isbaanish, taas oo iyana asal ahaan ka timid dadka asaliga ah Mesoamerican. Si kastaba ha ahaatee, asalkiisa aan la si buuxda u fahamsan yahay, waxaa jira kala. Sida ay ugu horreeyey, muddada ummadu ay ka soo chocola'j (ama chokola'j), oo macnaheedu yahay "in ay shukulaatada wada cabi". Qaamuusyo Qaar ka mid ah hadal dheh waxay ka timaaddaa luqada Nahuatl, luqadda ee Aztecs ah, in kiiska xocolātl (/ʃo.ko.la tɬ ː/), kaas oo, ee jeedo, natiijooyinka in jahwareer ah ee xococ "qadhaadh" + ATL "biyaha".) Sida ee Mexico Ignacio Davila Garibi, Isbaanish ah dhisay erayga la isticmaalayo shukulaatada ka dhacay September muddada leh muddada Aztec ATL, taasoo macneheedu yahay shukulaatada (kulul) oo la ATL (biyo). werin ugu dambeeyey waxaa lagu xoojiyey by xaqiiqada ah in goor dambe oo qarnigii lix iyo, cabitaan ku ogaaday in Yurub, laakiin ma leh magaca kookaha (in uu ahaa eraygii asal September, laakiin sidoo kale qaatay ee Aztecs iyo dadyowga kale ee Mexico) laakiin sida shukulaatada, sida muuqata ah waxay gayeysiisay in Isbaanish oo laga eego Aztec loo tarjumi lahaa biyo macno ahaan sida kulul. York University. York University (YU) waxa ay ku taala magaalada Toronto, Ontario, Kanada. Jaamacadda York (Faransiiska: Jaamacadda York) waa jaamacad cilmibaaris dadweyne oo ku taalla Toronto, Ontario, Canada. Waa jaamacadda saddexaad ee ugu weyn Canada. [4] Jaamacadda York waxay leedahay qiyaastii 52,300 arday, 7,000 macalin iyo shaqaale, iyo 295,000 oo ka mida ardayda ajnebiga ah ee caalamka. Waxay leedahay kow iyo toban jimicsi, oo ay ka mid yihiin Kulliyadda Farshaxanka Farshaxanka & Xirfadaha Shaqada, Farsamada Sayniska, Dugsiga Lassonde School of Engineering, Schulich School of Business, Osgoode Hall Law School, Glendon College, Faculty of Education, Faculty of Health, Farsamada Waxbarashada Deegaanka, Kulliyadda Cilmi-baadhista Jaamacadda, Dugsiga Farshaxanka, Warbaahinta, Fulinta iyo Naqshadaynta (horeyna Kulliyadda Farshaxanka Fine), iyo 28 xarumo cilmi-baaris. Xarunta Keele iyo Xarunta Xarunta Markham ee mustaqbalka waxay sidoo kale guriga ku yaallaan goobaha dayax-gacmeedka ee College of Seneca. Jaamacadda York ayaa la aasaasay sannadkii 1959-kii oo ah jaamacad aan ku dhisnayn sharciga jaamacadda York, [6] kaas oo helay Assent Royal ee Golaha Sharciga ee Ontario bishii 26 Maarso sanadkan. Fasalkiisii ​​koowaad waxaa la qabtay Sebtembar 1960-dii Falconer Hall oo ku yaalla Jaamacadda Toronto oo leh 76 arday. [8] Deyrtii 1961, York wuxuu u guuray xeradii ugu horeysay, Glendon College, wuxuuna bilaabay inuu xooga saaro farshaxanka muusikada iyo waxbarashada dadka waaweyn oo waqti dhiman ah. [7] Sanadkii 1965, jaamacaddu waxay furtay xarun labaad, Xarunta Keele ee Waqooyiga York, oo ku dhex taal jaaliyada deriska ee York Heights. Qaar ka mid ah barnaamijyada York waxay heleen aqoonsi muuqda labadaba qaranka iyo caalamkaba. York wuxuu ku yaallaa Dugsiga ugu da'da weyn ee Canada, [9] kaas oo lagu sifeeyey mid ka mid ah kuwa ugu fiican Kanada, [10] iyadoo la aqbali karo oo la barbardhigayo Dugsiga USC ee Arts Cinematic Arts iyo Tisch School of Arts. Dugsiga Osgoode Hall Law School ayaa kaalinta labaad kaga jira Canada, ee ku yaal liiska Macallinka ee 2012 ee dugsiyada Kanada ee caadiga ah. [12] Schulich Dugsiga Ganacsiga ee York wuxuu ku guulaystay kaalinta sagaalaad ee adduunka, iyo kan ugu horreeya ee Canada, [13] iyo barnaamijka MBN Expansion ee barnaamijyada MBA, Schulich wuxuu ku jirey kaalinta 18-aad adduunka, isagoo markii ugu horeysay Canada. [14] Labaatan sano ee ugu dambeysey, York wuxuu noqday xarun farsamo shaqaale leh dhowr macalimiin iyo dhacdooyin kale oo dhaca, [15] [16] [18] [2] [19] oo ay ku jiraan shaqo joojinta jaamacadaha ugu dheer taariikhda Kanadiyaanka ee 2018 Cabdiweli Sheekh Axmed. Cabdiweli Sheekh Axmed (,; dhashay 1959), sidoo kale loo yaqaan Cabdiweli Sheekh Axmed max'ed, waa Soomaali dhaqaale yahayn ah, diblumaasi siyaasi ah. waa Ra'iisul wasaaraha Soomaaliya. Golaha Wasiirada. Golaga Xukuumadda Waa golaha wasiirada ee Dawladda federaalka Soomaaliya. Waxayna ka koobantahay wasiiro uu soo xulay Ra'iisul wasaareha. Xubnaha golaha wasiirada. Waxaa la magacaabay November 4, 2012, Golaha wasiirada ee Dawladda Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya waana sidaan Qasabkii Bile Rafle. Qasabkii Bile Rafle waxaa uu ahaa barnaamijyo adeeg Howlaha Guud oo loogu magacdaray Bile Rafle Guuleed oo dhowr gobol ka noqday gudoomiye gobol mudadii u dhexaysay 1972 ilaa horaantii 1980yadii. Maamulkii Kacaanka ayuu Sareeyo Guuto Bile Rafle Guuleed ku gaaray ilaa heer wasiir noqdayna. Taariikh. Khasabka Bile Rafle Guuleed waxay ahaayeen barnamijyo si wanaagsan u fulay oo uu qabtay Bile Rafle oo ka mid ahaa shaqsiyaaad xil dowladeed hayay oo si la yaqaan ugu soo shaqeeyay bulshada Soomaaliyeed iyada oo dowladii Kacaanka oo sidoo kale boqolaal kun oo qof waxbarasho ilaa heer jaamacadeed ah ay bulshada lacag la'aan ku wax bartay. "Khasabkii Bile Rafle" waxaa uu horaantii 1972 ka bilowday Gaalkacyo oo ah xarunta Gobolka Mudug halkaas oo uu maamuulkii gobolka Mudug oo uu horkacayay Bile Rafle Guuleed ku amray gaadiid walba oo soo gala gobolka, gaar ahaan soo gala Gaalkacyo uu keeno 3 rar oo ciid ama caro gaduudan iyada oo dhamaan wadooyinka halbowlaha u ah magaalada Gaalkacyo lagu daadiyay. Waxaa Qasabka Bile Rafle ama Khasabkii Bile Rafle xigay barnaamij naqashadayn iyo hirgelin wadooyin degmada Burco, Ol ole nadaafad magaalada Hargaysa iyo Beertii Bile Rafle oo laga hirgeliyay bartamaha magaalada Hargaysa. Magac bixii "Qasabkii Bile Rafle" oo howlihii Bile Rafle Guuleed uu filiyay loogu magac daray jardiinooyin iyo [http://www.galmudugnews.com/2011/02/19/ardayda-dugsiga-sare-ee-s-y-l-oo-howl-kafuliyey-widka-bile-rafle-ee-gaalkacyo/ wadooyin] ku kala yaal Gaalkacyo iyo Haraysa. Howlaha iskaa wax u qabso ee uu Bile Rafle bulshada u fuliyay waxay ka bilowdeen Gaalkgacyo. Qariirad ahaan magaalada Gaalkacyo waxay dhacdaa 750 koonfurta caasimada Muqdisho waxaana ay magaalada Gaalkacyo ku taal barmataha jidwaynaha isku xira koonfur iyo waqooyi ee wadanka. Waxaa xigay in Bile Rafle Guuleed uu ka helo dowlada dhexe ee Soomaaliya in gaadiidka dowlada ka helo rar ciid dhoobay ah oo laga soo daabuleeyo Gobolka Hiiraan halka ciida gaduudan ama cas laga keeni jiray aagaga Caabudwaaq iyo Ceelbuur ee gobolka Galgaduud. Muuqaalkii magaalada Gaalkacyo oo dhan ayaa is badalay oo dhulkii wuxuu noqday mid indhaha aadanaha u roon halka caadiyan ay magaalada lahayd ciid aad u cad oo qofka cawiraysa kolka ay qoraxda qabato falaaraha rogaalcelinta ay indhaha gaaraana uu qofku dhibsanayo muuqaalkaas ka imaanaya ciida cad ee baboolka ah wadooyinka magaaladana bus cad ay ka kacaaysay. Barnaamijyadii waxtarka lahaa ee maamuladii gobole ee Bile Rafle wuxuu socday mudo 10 sano ka badan. Waxaa ka hirgalay guud ahaan Soomaaliya barnaamijyo badan oo "Iskaa Wax u Qabso" ah kuwaas uu ugu caansanaa barnmaaijkii Bacaadcelinta Shalaanbood ee gobolka Shabeelaha Hoose. Ku Dayasho Bulshada Gaalkacyo. Mudo aad u yar ka dib ayaa la ogaaday howsha uu gudoomiye Bile Rafle Guuleed uu ku soo kordhiyay magaalada Gaalkacyo iyada oo dhir iyo bilic cusub ay yeelatay magaaladii busta ciida bakoolka ah ka kici jirtay. Dadkii degenaa magaalada waxay bilaabeen in qof walba gurigiisa ku daadiyo kaariyo ciid gaduudan ka dibna geed iyo labo ku beerto. Bile Rafle wuxuu qof walba oo degenaa guri wado haysto ku amray inuu 15 mitir ku shubo ciid gaduudan si ay u daboosho ciida bakoolka cad ee indhaha cawirsaysa. Khasabkii Bile Rafle ee Burco iyo Hargaysa. Ka dib markii 1972dii barnaamijyadii Howlaha Guud ee Gaalkacyo ee gudoomiye Bile Rafle Guuleed uu fuliyay lagu guulaysatay, ayaa waxaa dhacday in Bile Rafle loo badalo xarunta gobolka Togdheer ee Burco halaas oo magaalada oo isku raran ahayd uu ku dhigay mid cabiran oo wadooyin qumaati ah leh. Ka dib ayaa xarunta gobolka Waqooyi Galbeed ee Hargaysa loo badalay iyada oo jardiinkii ama beertii ugu waynayd magaalada Hargaysa uu ka hirgeliyay gudoomiye Bile Rafle Guuleed. Dhul qarni qabuuro ahaa oo xitaa lafihii ay ciidoobeen oo bartamaha magaalada ku yiilay ayuu cagaf cagaf geliyay iyada oo beer cusub oo dhir iyo dhismayaal iyo kuraas dhagax ah oo lagu nasto uu ka dhisay beeertaas oo reer Hargaysa ay ugu magac dareen "Beerta Bile Rafle." Ka hor xadiiqada Bile Rafle ee Hargaysa aan la dhisin, waxaa reer Hargaysa la baray sida qashinka la iskaga ururiyo iyada oo reer walba lagu khasbay inay aroor walba iska nadiifiyaan qashinka una diyaariyaan gaari dowlada ay leedahay oo maalin walba ururiya qashinka. Anna Rita Del Piano. Anna Rita Del Piano, ku dhashay Anna Rita Viapiano (Cassano delle Murgia, 26 Luuliyo 1966) waa Talyaani jilaa iyo agaasimaha tiyaatarka ah. Jomo Kenyatta. Jomo Kenyatta (Gatundu, 1889 - Mombaaso, Kiinya, 22 Agoosto 1978), madaxweyne Kiinya (1964 – 1978). Daniel arap Moi. Daniel arap Moi (Sacho, 2 Sebteembar 1924 -), madaxweyne Kiinya (1978 – 2002). Masare. Beesha masare waa beel baladhan oo degta kilidhka shanaad jabuuti iyo somlailand gaar ahaan gobolka gabilay iyaga oo somaliland kahaya xilal muhiima sida xafiiska imtixaanadka qaran ka iyago kamida xildhibanada golaha degaanka gabilay Magaca khadar. waa magac ay soomaalidu la baxdo khaas ahaan raga halka dumarkana loo bixiyo khadra magan waxa kale oo laga isticmaala dalka hindia oo iyaguna la baxa khadar Waa magac tilmaamayaa ama macnihiidu yahay akhtar macne kale ayaa ah inuu yahay magac aad unasiib badan ruuxa lagu yeedha, waa magac haybad gaara le, soomaalia gaar ahaan waqooyiga iyo deegaanka somalida ithopia ayaa aad waalidiintu u bixiyaan ama ugu yeedhan wiilashooda magan khadar waa magac ay soomaalidu la baxdo khaas ahaan raga halka dumarkana loo bixiyo khadra magan waxa kale oo laga isticmaala dalka hindia oo iyaguna la baxa khadar Waa magac tilmaamayaa ama macnihiidu yahay akhtar macne kale ayaa ah inuu yahay magac aad unasiib badan ruuxa lagu yeedha, waa magac haybad gaara le, soomaalia gaar ahaan waqooyiga iyo deegaanka somalida ithopia ayaa aad waalidiintu u bixiyaan ama ugu yeedhan wiilashooda magan khadar khadar ismaciil faras waa wiil somaaliyeed oo qoraalkan iska le xuquuqdiisa Rajab. Rajab () waa bisha todobaad ee Kalandarka Hijriga. Bishani waxay ku dhamaataa 29 ama 30 maalmood. Sida caadiga ah, bisha Muxaram waxay ka tirsan tahay "Bilaha Barakaysan". Hordhac. Bisha Rajab waa bisha todobaad ee maalintiriska Hijriga ah. Bishan waxaa asal ahaan laga soo xigtay ereyga Af Carabiga ah ee "Rajaba" oo macnaheedu yahay "qadarin". Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Xoghaye. Xoghaye (;) waa qof shaqadiisu tahay caawinta xafiis maamul, sida xafiis dowlo, golle, wasaarad, shirkad iyo wixii la mid ah. Qofka noqonaya xoghayntu waa mid aqoon iyo xirfad fiican u leh maamulka, isgaadhsiinta, wax xafidida iyo noocyo kale oo aqoon ah. Masuuliyada iyo Shaqada. Guud ahaan xoghayntu waa noocyo badan oo kala duwan laakiin dhamaan iskugu soo biyo shubanaya maamul iyo xog ururin. Sida caadiga ah, xoghaynta waxaa ku jirta fiirinta iyo ururinta dhamaan dhokumentiyada, xidhiidhinta dhinacyada kala duwan ee ku xidhan shaqada, wax qorid badan, iyo soo werin. Karl Wolf. Carl Abou Samah (Lubnaan, 18 Apriil 1979) ama Karl Wolf, waa fanaanad Kanada ah. Massari. Sari Abboud (Lubnaan, 10 Diseembar 1980), ama Massari, waa fanaanad Kanada ah. Drake. Aubrey Drake Graham (dhashay Oktober 24, 1986), ku caanbaxay magaca Drake, waa fanaan, raabeer, heesaa, laxanmiiste, mu'alif, soo saare iyo jilaa saldhigiisu yahay magaalada Toronto, Kanada. Drake waa fanaan qaada heesaha raabka kaasi oo saldhigiisu yahay wadanka Maraykanka. Ninka drake la dhaho jaceylka uu ku dhutiyaa. Heesihiisa waxaa ka mid ah contorolla iyo fake love oo calaacal ku saabsan. Inaba caadi ma'ahan Waxa uu la ogaaday by Lil Wayne. Waxa uu ku qoray gabayo for Rita Ora. Pitbull. Armando Christian Pérez (15 janaayo 1981, Miami, Florida) ama Pitbull, waa fanaan Maraykan ah oo heeso Rap qaado. Shakira. Shakira waxeey ka mittahay fanaaniinta aduunka adka looga yaqaano waxeeyna udhalatay wadanka kolombiya Shakira Isabel Mebarak Ripoll; dhashay 2 Febraayo 1977), Shakira, waa sheeko wanaagsan oo Shakira ah, oo ah heesaha reer Colombia, heesaha heesaha, heesaha, rikoodhka rikoodhka, ganacsadaha, danjiraha iyo danjire wanaagga ee UNICEF. Waxay ku dhashay kuna baratay Barranquilla, waxay bilawday inay iskuul dhigato, waxay muujinaysaa Latin Amerika, Carabi, iyo saameynta dhagaxa iyo rujinta iyo kartida qoob-ka-cayaarka. Shakira muusikada ugu horeysay ee Studio, Magia iyo Peligro, ayaa ku fashilmay inay guuleystaan ​​ganacsi 1990-yadii; Si kastaba ha ahaatee, iyadu waxay ku guulaysatay inay ku guuleysatey Latin America iyada oo ay ugu horeysay ee ugu horeysay ee calaamadda ah, Pies Descalzos (1996), iyo sheekadeeda afaraad, Dónde Están los Ladrones? (1998). Laga soo bilaabo 2001, waxay ka iibisay in ka badan 10 milyan oo album oo keligood ah Latin America. [7] Shakira waxay soo gashay suuqyadda Ingiriisiga iyada oo ay ku jirtay sheeko shanaad, Adeega dhar-dhaqashada sanadka 2001-kii. Hoggaankeedii hal mar, "Markasta, Wherever", wuxuu noqday mid ka mid ah jilayaasha ugu guulaha badan sanadka 2002. Guusheeda waxaa lagu xoojiyay sheekadeeda lixaad iyo toddobaad Fijación Oral, Volumen Uno iyo Fikradda Afka, Tilmaamaha Labaad (2005), kii ugu danbeeyay ee ku soo kordhay hal iibsigii ugu fiicnaa ee 2000m, "Hips Do not Lie" [8] [9] Sheekha sideedaad iyo sagaalaadkii Shakira, She Wolf (2009) iyo Sale el Sol (2010), ayaa helay ammaan wayn. Sheekha rasmiga ah ee Koobka Adduunka ee 2010ka, "Waka Waka (Time for Africa)", ayaa noqday ciyaaryahankii ugu weynaa ee iibiya Koobka Aduunka ee waqtiga oo dhan iyadoo la isticmaalayo 10 milyan downloads. [10] In ka badan 2 bilyan oo aragtiyo, waa mid ka mid ah cajaladaha muusikada ee ugu muuqashada badan YouTube. Waxay leedahay afar ka mid ah laba hodan oo wax iibin ah oo ka mid ah 2000m, wax ka badan fanaan kale. [11] [12] Shakira wuxuu macalin u ahaa xilli ciyaareedkii afraad iyo lixaad ee version Voice ee sannadka 2013 iyo 2014, siday u kala horreeyaan. Sheekadooda tobnaad, Shakira (2014), ayaa horey u qaaday hogaanka hal, "Ma xasuusan karo inaad illowdo". Albaabka kowaad ee El Dorado waa mid ka mid ah albumyada ugu badan ee la socdo waqti kasta oo ka badan 7 bilyan oo ilbiriqsi ah oo ku yaala YouTube iyo Spotify oo isku dhafan, iyada oo ka dhigeysa haweenkii ugu da'da yaraa ee sanadka 2017 ku hareeraysan adduunka. Shakira waxay heshay abaalmarino badan, oo ay ka mid yihiin 3 Grammy Awards, 13 abaalmarinta Laatiin Laatiin ah, 5 MTV Video Music Awards, 7 Billboard Music Awards, 39 Billboard Latin Music Awards iyo wuxuu ahaa Abaalmarinta Dahabka ah. Waxay leedahay xiddig ka mid ah Hollywood Walk of Fame, waxayna ku iibisay qiyaastii 125 milyan oo adduunka ku baahsan sida 2012 [14] [15] (in ka badan 50 milyan oo albaabood ah oo la iibiyay sannadkii 2007 sida ay sheegtay BMI, [16] 2018) [18] [33] oo ka badan 33.5 milyan oo lagu qiyaasay diiwaannada lagu iibiyo Maraykanka (ilaa 2018). [19] [20] Waxay qabataa shaqada samafalka, ugu badnaan iyada oo loo marayo Foundation Pies Descalzos Foundation. Sanadkii 2011, waxaa loo magacaabay madaxwaynaha Maraykanka Barack Obama oo loo doortay Guddiga La-talinta Madaxweynaha ee Waxbarashada Sayniska ah ee Hispanics - oo ah koox afar kooxood ah oo kugula talinaysa madaxweynaha iyo xoghayaha waxbarashada [21] [22] Laga bilaabo 2012 ilaa 2015, waxay ahayd l Maher Zain. Maher Zain (Tripoli, Lubnaan, 16 Luuliyo 1981) waa fanaanad Iswiidhan ah, waana nin Muslim ah oo ku luuqeeya nashiidooyinka. Jason Derulo. Jason Joel Desrouleaux (Miami, Florida, 21 sebteembar 1989) ama Jason Derulo, waa fanaan Mareykan ah. Jason Joel Desrouleaux [4] (wuxuu dhashey Sebtember 21, 1989), oo xirfad ahaan loo yaqaan Jason Derulo (/ dəruːloʊ /; horey loogu qaabeeyey Derulo), [5] waa fanaan Maraykan ah, heesaha heesaha, iyo qoob-ka-ciyaarka. Tan iyo markii uu bilowday xirfadiisii ​​hore ee xisbigu, 2009, Derulo ayaa iibisay in ka badan 30 milyan oo kelinimo ah [6] waxayna ku guulaysteen kow iyo toban xitaa Platinum, oo ay ku jiraan "Wiggle", "Dir Dirty", "In My Head", iyo "Whatcha Say". [7] [8] [9] Ka dib markii ay soo saartey diiwaanno dhowr ah oo farshaxanayaal ah isla markaana heesaha heesaha qoraashka ah ee Iskaashatada Lacagta Lacagta Lacagta Birdman, Milkiilaha Lacagta Yaryar ee Lil Wayne iyo raxanka Diddy, Derulo waxay saxiixeen qoraalada yar yar ee Beluga Heights. Ka dib markii Beluga Heights uu ka mid noqday kooxda Warner Music Group, Derulo wuxuu soo saaray mid ka mid ah "Whatcha Say" bishii May 2009. Waxa ay iibisay shan milyan oo dijitaal ah oo dijital ah, helitaanka shahaadada RIAA ee Saddexleey Platinum, oo gaarey lambarka 1 ee Maraykanka iyo New Zealand. Derulo ayaa sii deysay labaadkiisii ​​labaad, "In My Head", December 2009 iyo albumkiisa ugu horeeyay ee jason, Jason Derulo, wuxuu raacay 2-dii Maarso 2010-kii. Waxa uu sii daayay albaabadiisa labaad, taariikhda mustaqbalka, 16-kii Sebtembar 2011; albaabka waxaa ka horeeyay sii deynta lambarka UK - hal hal "Ma rabto inaad guriga tagto". Filimka saddexaad ee Derulo, oo lagu magacaabo Tattoos, ayaa la sii daayay 24-kii September, 2013 kadibna lagu soo rogay asalkiisii ​​saddexaad ee Us, Dir Dirta, oo la sii daayay April 15, 2014. Sanadkii 2015, Derulo wuxuu sii daayay halkiisa "Want To Want Me" oo uu ku dhawaaqay aflaxa 4aad ee Studio studio, Everything Is 4, kaas oo la sii daayey June 2, 2015. Sawiradiisa xigta, 2Sidid, wuxuu raaci doonaa 2018. Adam Levine. Adam Levine (Miami, Florida, 18 sebteembar 1979) waa fanaan Mareykan ah. Chris Paul. Christopher Emmanuel "Chris" Paul (6 Maajo 1985) waa laacib oo la ciyaaro kooxda Los Angeles Clippers ee ciyaarta Kubadda Koleyga. Faisal Aden. Faisal Jama Aden (1 Janaayo 1989, Muqdisho, Soomaaliya) waa laacib ee ciyaarta Kubadda Koleyga. Cumar Maxamed Cumar. Cumar Maxamed Cumar (Omar Mohamed Omar) (Soomaaliya, 1970 - Ingiriiska, 25 Diseembar 2008) waa laacib / coach ee ciyaarta Kubadda Koleyga. Cody Simpson. Cody Robert Simpson uu ku dhashay Gold Coast (Queensland), 11 Janaayo 1997), ama Cody Simpson, waa fanaanad Australia ah. Kim Cesarion. Kim Hugo Leonel Niko Cesarion uu ku dhashay 10 Luuliyo 1990), ama Kim Cesarion, waa fanaanad Iswiidhan ah. Sha'aban. Shacbaan waa bisha sideedaad ee Sano dayax ama Hijriyad. Muungaab. Xasan Maxamed Xuseen Muungaab (,) waa siyaasi Soomaali ah. Waa duqa magaalada Muqdisho ahna gudoomiyaha gobolka Banaadir. Taariikh nololeedkiisa. Muungaab wuxuu ka soo jeedaa deegaan ahaa gobolka Banaadir ee Soomaaliya. Gaar ahaan magaalada Muqdisho. Shaqada. Muungaab wuxuu noqday mid kaalin mug leh ka qaata ansha Ciidanka Soomaaliya asigoo ka howlgalaya maxkamadda ciidamada. 27 Febraayo 2014, wareegto ka soo baxday xafiiska madaxweynaha ayaa lagu magacaabay. Waxaana qorshe loogu talo galay in amniga wax looga qabto kadib markii uu madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud uu latashi la sameeyey, Raiisulwasaare Cabdiweli Sheekh Axmed iyo wasiirka arrimaha gudaha Cabadullaahi Goodax Barre. Muungaab wxuu xilka kala wareegay Maxamuud Axmed Nuur (Tarsan). Lagasoo bilaabo markii uu, Muungaab xilka la wareegay wuxuu sameeyey isbedel dhammaan gudoomiye-yaashii degmooyinka. Horraantii bishii Maarso 2014, wuxuu la kulmay dhammaan gudoomiyayaasha gobolka banaadir. Kulanka dabadiis wuxuu u sheegay in wax alla wixii agab ah ee loo baahanyahay ay heli doonaan haba u badnaadeen xagga amniga. Sidoo kale isgoo balan qaaday in warqadaha aqooniga la bixin doono. Abriil 2014, Muungaab wuxuu ku dhaqaay in uu soo gabagabeeyey dhamaan magacaabistii degmooyinka Gobolka Banaadir. Haydaha NGO iyo hayadaha dawladda wuxuu ugu baaqay in ayasan xirin wadooyinka dhagxaanatana ay ka qaadaan. Shiiqaal jaziira. shiiqaal jaziira waa shiiqaal aad iyo aad u facweyn taariikhdeeda shiiqaal jaziira waxay degtaa Gobolada soomaaliyeed waxayna aad uuga badan yiihiin Gobolka Shabeelada hoose Degmada afgooye Janaale Mareeray iyo Xeebta Jaziira shiiqaal jaziira waxay qeyb wayn ka soo qaadatay faafinta diinta islaamka Qarnigii 6xaad Hejriyada ayaa soomaalay soo gaartay shiiqaal jaziira ma ahan mid oo ka dhaxmuuqato Xaga Awood Qeybsiga Powe Sharing shiiqaal jaziira waxaay caan ku tahay in ay yihiin dag gaarsiiya Diinta fidiya shiiqaal jaziira waxay ka koo bantahay 3 Lafood oo kala ah wixii talo oo aad heysiin oona ku saabsan shiiqaal jaziira waad nugu soo hagaajin kartaa E-mail:shiiqaaljaziira@hotmail.com iyo facebook shiiqaaljaziira@hotmail.com iyo Xeebta Jaziira dhanka diinta magaalada muqdisho masjidka faca weyn arbacarukun awoowe ayuu ahaa qofkii ugu horeyay ee kitaab Ku aqriya dhanka cilmiga wakaaladii xooga korontada talyaaniga kadib waxaa mareye looga dhigay alaha u naxariistee muumin cabdi wakiilkii gobolka banaadir waqtigii daaqiliga alaha u naxariistee wuxuu ahaa clahi maxed saciid Nadiir awdal. ma xabaal ku tuur baainanyahow xogtaa heley Cumarjabuti. Taariiqdu ma guurto mana da xaley sato.howrarta iyo hubsiiysha waa hanan soo jireen ah. marka aan sidaas leyahay waxaan ula jeedaa ka waramid taariiq qofeed waa mid u baahan run iyo run sheeg. anigoo ka anba qaadaya dulucda warkeyga waxaan rabaa in aan runta ka sheego waxaan aan ka qorayo CUMAR C/QAADIR AADAN.(JABUTI) Waxaa uu Ku dhahay Muqdisho sanadkii 1977 halkaas oo ayuu wax Ku bartay.kagana baxay dugsigii quraanka iyo dugsigii saraba. WAXBARASHADA... Waxaa uu fasalkiisii kowaad ka bilaabay Dugsigii xasan Qariidi.ee dagmada holwadaag. waxaa uu dugdiga sare ka galay una wareegay dugsigii Jamal cabdi nasir. waxaa uu u dhoofay dalka Kenya gaarahaan Nairobi halkaas uu Ku soo qaatay shahada cafimadka indhaha. waxaa uu shahadooyin kale sidaa ganacsiga.iyo TOT ka qaatay colleges kala duwan.waa Qoraa waana saxaafi waxaa uu qoray ugu yaraan shan buug oo sheekooyin iyo cilmi ah. QIBRADA....... Cumar waxaa in ka badan 10 sano ka shaqeynayay Optical dependent waxaan uu aad u bartay qeybaha opticada waxaa uu sale's iyo program er ka ahaa isla howshaas waxaa uu wariye ka noqoday idacado badan oo Somalia iyo dibada ah.waxaa uu Ku hadlaa luqdaha English.Arabic iyo Somali. WAXQABAD..... Waxaa uu ahaa maskaxdii ka danbeysay HAYADDA BULSHO KAAL VISION CARE wuuna aas asay taas oo wax badan ka qabatay howlaha indhaha iyo xanuunadooda. HAYADDAN waxay fiiqid iyo daaweyn u sameysay in ka badan 10.000 oo bukaan Somaliyeed ah. Waxay xareysay oo wax barasho u furtay 300 oo agoon ah.iyadoo tirikoobyo kadhadh u sameysay.200 oo indholayaal ah. waxay wax barasho lacag laan ah siisaa in ka badan 150 arday masaakiin ah. wwm hadii aad daneyneyso in aad xiriir LA sameyso Cumar waxaan kala xiriirtaa Emsilka.bulshokaal1@gmail. com ama ka wac 090 7731925 ama ka wac 0907467400 ama booqo www.bulshokaal.com Hanadka([null talk]) 21:56, 28 Jannaayo 2018 (UTC) Lacey Duvalle. Lacy Duvalle, Shandra, Laci, Lacey, Lacey Duvall, Lacey DeVal, Lacy, Lacy Duval, 5 ft 2 ee (1.57 m) [2] 90 lb (41 kg, 6.4 st) Lacey Duvalle oo ka tirsan IAFD Lacey Duvalle (oo dhashey Abriil 5, 1982) waa actorka aflaanta ah ee African-American ah. [1] [2] Waxay soo gashay warshadaha filimada qaan-gaarka ah ee 2000-kii markii ay da'doodu ahayd 18 jir [3] [1] [2] Abaalmarinta iyo magacaabidda [isbedel | isbedelka] Sanadkii 2002 XRCO Award oo loo Magacaabay Starlet of the Year [4] 2008 Urban X Awards Won Hall of Fame 2009 Won ugu wanaagsan POV Jinsiga (oo leh Mario Cassinni) [5] Tunnel Vision 3 Trojany. Trojany waa magaalo ku taalo ee dalka Boland, waxayna u dhaxaysaa Wołomin iyo Warsaw, waxay u dhowdahay Dąbrówka. Dadka degan: 490 qofood (sanadkii 2014). Gacaltooyo cali. Gacaltooyo Bakaary Waa Fannaan Soomaaliyeed oo da' yar, Wariye Madax-bannaan iyo Waliba Qorraa Arimaha jeceylka iyo isdhehgelinta Bulshada somaliyeed waa qofka keliya hada ugu da'yar Gacaltooyo family Oona ugu firfircoon Bakaary The Somalian Bwoy XVideos. XVideos waa websedyada video wadaagga website bilaash ah. Waa website ugu caansan websedyada ee dunida, isagoo Pornhub looga gudbi sida ugu caansan website video wadaaga dadka waaweyn ee November 2010. Waxa kale oo ay dhaaftay LiveJasmin, website dadka waaweyn video chat ah ee January 2012. Sida ay Alexa waxa uu ahaa mid ka mid ah 50 websites ugu caansan on Internetka tan iyo horraantii 2013, waxaana ay hadda leedahay oo ku saabsan 350 million visitors bil kasta, bixinta "wareegsan 29 petabytes of data wareejin bil kasta." Pornhub. Pornhub, qayb ka mid ah ololaha Pornhub NETWORK, waa website video wadaagga websedyada ah iyo goobta ugu weyn lulataaye internet-ka. Bilaabey 2007 iyo salaysan in Montreal, Quebec, Pornhub waa, website a ad taageerto lacag la'aan ah, kaas oo u ogolaanaya dadka isticmaala ay ku daawan Filimada lagu xirfad leh, marka lagu daro Filimada lagu hiwaayadda. Pornhub sidoo kale xafiisyo ku leedahay iyo kiis ee San Francisco, California, Houston, Texas, New Orleans, ka mudan iyo London, Midowga boqortooyada Britan. Bishii Maarso 2010, Pornhub soo iibsaday by MindGeek (oo horay loogu Manwin), oo leh tiro bogagga internetka ee kale lulataaye. PornoTube. PornoTube waa website ah websedyada advertising taageerto in uu bixiyaa audio, videos, iyo sawirro ku galmada cad for free. Sextube. Sextube waa, ad taageerto websedyada video wadaagga website bilaash ah kaas oo u ogolaanaya visitors to Rooda xirfadeed iyo hiwaayadda u uploaded by isticmaala sidii ay qayb ka mid ah a Porn 2.0 Fikradda. Like badan oo kale oo video goobaha sida, waxa u baahan tahay guf-in browser-ka Flash technology. waxaa xaruntiisa ee Houston, Texas, Mareykanka. YouPorn. YouPorn waa websedyada website a free video wadaagga iyo mid ka mid ah 100 websites ugu gelay in dunida. Tan iyo bilaabay in Ogost 2006, waxaa koray si ay u noqdaan website ugu caansan websedyada internet-ka, iyo, ee bishii Noofeembar 2007, waxa uu sheegay in ay noqon website-ka ugu weyn oo lacag la'aan ah websedyada iyo sidoo kale. Sida of Febraayo 2013, waxay ahayd 83aad ee ugu website guud caan ah iyo website-ka shanaad ee ugu caansan websedyada. In category ee website-yada websedyada, waxa uu ahaa dhaaftay ee qiimeynta by sites tartanto xHamster, XVideos iyo Pornhub, iyo sidoo kale goobta webcam qaangaarka ah, LiveJasmin. Tani Web 2.0 (ama Porn 2.0) site ka duwan website-yada badan websedyada kale ee in ay tahay gebi ahaanba bilaash ah iyo ad-taageerto. Mid ka mid ah wariye ayaa sheegay in bishii Maayo 2007 waxaa guud ahaan dakhliga bil walba ad of $ 120,000 iyo in la leeyahay Stephen Paul Jones. Pornopedia. Pornopedia waa website a wiki ku saabsan filimada lagu, erotica, galmada iyo wax kasta oo la xidhiidha waxa ay si ay ku jirto jilayaasha, agaasimayaal, movies, buugaagta iyo alaabta. Pornopedia waxa maamula Till Kraemer, jilaaga Jarmal ah, TV martida iyo hore ee filimka jilaaga websedyada. Internet Movie Database. Internet Movie Database (;; loo soo gaabiyo IMDb) waa xog-ururin internet ah oo ku saabsan macluumaadka la xidhiidha filimada, barnaamijyada telefishanka, iyo kulan video, qaadanaya jilayaasha, koox-soo-saarka, characters khayaalka, taariikh nololeed, nuqulo kooban goob, iyo tirifiyaha. Hawlwadeenada iyo koox post karo ay hantiileyaasha u gaar ah iyo upload photos isu of for lacag sannadle ah. Users Maraykanka ayaa sidoo kale arki kartaa in ka badan 6,000 oo movies iyo telefishinka ka soo CBS, Sony, iyo kala duwan oo dejiya filim madax-banaan. Sida lagu sheegay warbixin, badhtamihii 2016ka IMDb waxay heeysaa xog dhan 3.7 milyan oo filim, atoore, barnaamijyo iyo madadaalo kale iyo isticmaalayaal diwaan gashan oo dhan 67 milyan. Guud ahaan, IMDb waa websiteka 53aad ee ugu siyaarashada, isticmaalayaasha iyo awooda badan ee caalamka. Adult Film Database. Adult Film Database waa website kaa oo isku dayaysa in ay diiwaan geliyaan oo dhan movies websedyada iyo xiddigaha filimka dadka waaweyn. Tan waxaa ka mid filmographies, taariikh nololeed qayb ahaan, reviews, Stills filim qof weyn calaamadaysan oo dabaqada, iyo sidoo kale blog ah si joogto ah warshadaha ee dadka waaweyn, kuwaas oo qoreysa wararkii ugu dambeeyay ee ku saabsan ciyaaryahan dadka waaweyn, movies, agaasimayaal, iyo qalab cusub, updates web site iyo wararka dadka waaweyn cir ka soo wareegsan dunida. Internet Adult Film Database. Internet Adult Film Database (IAFD) waa database internet ah macluumaad ku saabsan, Mareykanka, ka ganacsan ah: jilayaasha, atariishada, agaasimayaasha iyo filimada websedyada. Waxaa la mid ah si Database Movie internetka, ee in ay tahay mid dadweynaha u furan oo waa la baadhi. Films saaray warshadaha oo aan American websedyada waxaa laga helaa on database-ka haddii ay ku sii daayo Mareykanka waa la heli karo iyo filim ay khusayso waxaa lagu soo bandhigayaa sida kali ku macluumaadka ku saabsan sii daynta Mareykanka, ma mid ka mid ah asal ahaan. Alexa Internet. Alexa Internet, Inc waa California-based shirkadda kabista ah ee Amazon.com kaas oo bixiya macluumaadka gaadiidka web ganacsi. Waxaa la asaasay sida shirkad madax bannaan ee 1996, Alexa uu soo ifbaxay by Amazon ee 1999. Its Toolbar ururiya xogta ku saabsan hab dhaqanka Browsing iyo waxa gudbiya si website Alexa ka, halkaasoo lagu kaydiyo oo la qiimeeyay, la xirrira aasaas u ah warbixinta gaadiidka web ah ee shirkadda. Sida of 2014, Alexa bixisaa macluumaadka gaadiidka, liiska caalamiga ah iyo macluumaad kale oo ku saabsan 30 million websites, iyo website-waxaa la booqday by weyn 8.8 milyan oo qof bil walba. RedTube. RedTube waa video wadaagga site a websedyada, kuwaas oo bishii Noofeembar 2009 lagu qabtay Alexa ah dhinaca darajada ugu gudahood top 100 goobood Adduunka. By Juun 2010, waxay ku dhacday out of 100 top, laakiin waxaa sameeyey soo celinta a bartamihii 2012-. Sumcadda ayaa kooxba ay magaca aan ahayn galmada, taas oo ah tixraac si video la wadaago website-ka non-websedyada YouTube. website wuxuu ku salaysan yahay in Houston, Texas iyo leedahay kiis ee San Francisco iyo New Orleans. Xtube. XTube waa websedyada adeeg hosting video Holland ku salaysan kaas oo u ogolaanaya dadka isticmaala si ay dad kale la wadaagaan video content dadka waaweyn. Waxyaabaha kale, shuruudaha adeegsiga gobolka xtube.com in dadka isticmaala waa in uu ahaadaa 18 sano jir ama ka weyn. Saado Cali Warsame. Saado Cali Warsame (,) (dhalatay 1950, dhimatay 23 Luuliyo 2014) waxay ahayd fanaanad Soomaaliyeed oo ku heesta Af-Soomaaliga; wakhtiyadii dambe ku biirtay siyaasada wadanka Soomaaliya, halkaasi ooy ka mid noqotey Gollaha Baarlamaanka Federaalka. Badhtamihii bishii Luuliyo ee 2014kii ayaa Saado Cali Warsame lagu toogtay magaalada Muqdisho, halkaasi ooy ku nafbaxday. Qubrista Waqooyi ee turkida. Waqooyiga Cyprus (Turkish: Waqooyiga Cyprus), si rasmi ah u ah Jamhuuriyadda Turkiga ee Waqooyiga Cyprus (TRNC; Turki: Turkiga Waqooyi Galbeed), waa gobol la aqoonsan yahay oo ka kooban qaybta waqooyi bari ee jasiiradda Cyprus. Aqoonsiga Turkiga oo keliya, Waqooyiga Cyprus waxaa loo tixgeliyaa beesha caalamka inay ka mid noqoto Jamhuuriyadda Qubrus. Waqooyiga Qubrus wuxuu ka kooban yahay bartamaha jasiiradda Karup ee waqooyi-bari ilaa Morphou Bay, Cape Kormakitis iyo barteeda galbeedka, Kokkina oo ka baxsan galbeedka. Mawqifkeeda koonfureed waa tuulada Louroujina. Goobta xuduudaha ah ee ay maamusho Qaramada Midoobey waxay u fidisaa inta u dhaxeysa Waqooyiga Cyprus iyo inta kale ee jasiiradda waxayna kala qaybisaa Nicosia, magaalo weynta jasiiradda iyo caasimadda labada dhinacba. Xildhibaanadii 1974-kii, ayaa ka mid ahaa isku day ay ku doonayso inay jasiiradda ku dhufato Giriigta, taasoo keentay weerarradii Turkiga ee Cyprus. Tani waxay sababtay in badan oo ka mid ah dadweynaha waqooyiga ee Qubrus ee Qubrus, duulimaadka Turkiga ee koofurta iyo qaybta jasiiradda, taas oo horseedday caddayn madax-bannaan oo madax-bannaan oo waqooyiga ee 1983-kii. Waqooyiga Qubrus wuxuu aad ugu tiirsan yahay Turkiga taageero dhaqaale, siyaasadeed iyo ciidan. [5] [6] [7] Ebola virus disease. Ebola virus disease (EVD) ama Ebola hemorrhagic fever (EHF) waa cudur ku dhaca bina aadamka oo uu sababo Fayraska Ebola. calaamaduhu badanaa waxay bilaabmaan laba cisho ilaa saddex todobaad kadib soo gali taanka fayraska,kuwaas oo ay kujiraan xumad, cuna xanuun, Xanuunada muruqa,iyo madax xanuuno. inta badan yalaalugo, hunqaaco, iyo shuban oo ay raacdo, hoos u dhaca shaqada beerka iyo kalida. wakhtigan, dadka qaarkood waxa ay bilaabaan in ay yeeshaan dhibaatooyindhiig bax. fayraskan waxa lagu qaadi karaa in uu ku soo gaadho dhiig ama dheecaano jidh ee xawayaanka jiran (inta badan daayeerada ama fiid meerta khudrada. faafid dhinaca hawada ah laguma caddayn deegaanka dabiiciga ah. fiid meerta khudrada waxaa la aaminsan yahay in ay qaado oo ay faafiso fayraska iyada oo aan xanuunsan. marka caabuqa bina aadamku dhaco, cudurku waxa uu u kala gudbi karaa dadka sidoo kale. raga ka badbaadaa waxa ay awoodi karaan inay ku gudbiyaan cudurka manida ugu dhawaan laba billod. si loo sameeyo shaybaadh, inta badan xanuunada kale ee leh calaamado lamid ah sida duumada, shuban biyoodka iyo xumadaha dhiig baxa keenaee kale marka hore waa laga saaraa. siloo xaqiijiyo shaybaadhka dhiiga waxa laga baadhaa dheecaandafayraska,hida sidahafayraska, ama fayraska laftiisa. ka hortaga waxaa kamida in layareeyo in fayraku ka faafo daayeerka jiran iyo doofaarka oo uu u gudbo bina aadamka. Tani waxaa loo samayn karaa iyada oo laga baadhayo xawayaanadan xanuunka oo ladilayo si haboona loo qubayo bakhtiyada hadii xanuunka la ogaado. iyada oo si haboon loo karinayo hilibka oo laxidhanayo dhar ilaalin ah marka la taabanayo hilibka sidoo kale waxay noqon kartaa mid caawin leh, sida xidhashada dhar ilaalin ahmaydhida gacmaha marka lala joogo qof cudurka qaba. Qaybaha dheecaanada jidhka iyo unugyada qofka qaba cudurka waa in la qaadaa iyada oo taxadir la muujinayo. Majirto dawo gaar ah oo lagu daaweeyo cudurka; dadaalada lagu caawinayo dadka qaba waxaa kujira in la siiyo midkood dawada fuuq celinta (cabitaan yara macaan oo dhanaan si loo cabo) ama dareere xididada ah. Cudurku wuxuu leeyahay heer dhimashooo aad u sareeya: isaga oo inta badan dilaya inta u dhaxaysa 50% iyo 90% kamid ah dadka fayraskan qaba. Laga bilaabo 1976 (markii ugu horaysay ee la ogaaday) ilaa 2013, in kayar 1,000 qof ayaa sanadkii la qaadsiiyay. Faafitaanka ugu badan ee iminku waa midka ka socda2014 faafida Ebola ee Galbeedka Afrika, kaas oo saamaynaya Guinea, Sierra Leone, Liberia iyo waliba Nigeria. sida Ogost 2014 in ka badan 1600 kiis ayaa la ogaaday. Dadaaladu way socdaan lagu samaynayo talaal; si kastaba ha ahaatee, wali waxba ma jiraan. Cumar xaanshi. Deegaanka cumar xaanshi wa deegan ka mid Ah gobalka Hiiraan Waxaana loogu magac daray sida Aad ka aragtaanba mujaahid xildhiban Wasir col Cumar xaanshi Aadan Alle ha unaxariisto Amin() Peso (Arjantiina). 1 Peso Argentino = 100 Centavos / Senti. Lacagta Arjantiina (1992 -). Kooxda G/L Sool Ee Opec. Kooxda G/L Sool Ee Opec FC waxay ka mid tahay kooxaha ka heerka Koowaad Ee ka jira G/L Sool gaar ahaan magaalada Las-anod Kooxda Opec FC waxaa la aas aasay 12/9/2005 sidoo kale waxaa soomaray kooxda Laacibiin G/lka magac kuleh aad na utirabadan Kooxda Opec FC waxaa macalinka ah ama horjooge Mohamed Saleeban oo ahaa ilaa malintii la'aas asay ilaa maanta Oo ka mida macalimiinta ugu magaca dheer G/L Sool Kooxdan OPec FC ayaa ah koox ku caan baxday kubad ciyaareed ukhaasa oo baas gaagaaban ah sida kooxda Barcelona Ee dalka Spain Kooxda Opec FC ayaa ka mid ah kooxa ugu magaca dheer G/L Sool uguna taageeraha badan gudaha iyo dibada G/L kaba waxyaaha ay caanka kutahay kooxda Opec FC waxay kamid tahay waxyalaha ay ku amaanantahay Kooxda Opec Fc oo la odhankaro waa kooxda kaliya Ee abid soo marta G/L Sool ee isugu xidhan ilaa la gaadhsiiyey heer loo bixiyo Walaalaha Kooxda Opec FC 2- Qaab ciyareed ka duwan kooxaha kale oo ah soo bandhigid kubad qurxoon oo soo jiidasha leh iyo baas gaa gaaban waana sababta loogu naanayso kooxan Opec FC kooxda ka jirta dalka Spain Ee Barcelona. 3- Ubixida safarada G/Lada kale kooxdu sanadkasta waxay ubaxdaa Gobolada dariskaa ilaa maantana waa kooxaha ugu bixida badan gobolada dariskaa si ay ulasoo ciyaaraan ciyaaro sxptinimo. Miirjiicleey. waa magaalo yar oo kobceysa waxa ayna gobalka galguduud Hormo-urur. Hormo-urur waa afgarasho ay leeyihiin ciidanka oo lagu garto tiro cayiman oo ciidan. Boocame. Boocame () waa magaalo qadiimi ah oo ku taala waqooyiga gobolaka Sool ee deegaanka imika la baxay Khaatumo State, ka tirsan wadanka Soomaaliya. Hordhac. boocame waa dagmo kutaala gobolka Sool ee Khaatumo state. Degmada boocame oo ah dagmo kucaan baxday xaga beeraha iyo xoolo dhaqatada ayaa waxaa kuyaala ceelka aad u caana oo ladhoho ceelka boocame. boocame oo magaala madaxda gobolka sool ujirta 75KM kagabeegan xaga bari iydoo inyar ujirta gobolka nugaal Versailles. Versailles waa magaalo ku taala dalka Faransiiska. Cudurka Ebola. Cudurka Ebola waxa uu ka mid yahay cudurada la xiriira qandhooyinka dhiig-baxa ee keena feyral-ka (Viral Hemorrhagic Fevers) waxa waaye koox cuduro oo keena feyruus badan oo kala duwan. Cuduradan waxay ku dhacaan qaababka xubnaha kala duwan ee jirka isla hal waqti. Waxay waxyeelo u geystaan mariinada dhiiga, iyo carqaladeynayaan awooda hab u socodka jirka. Qaar ka mid ah cudurka VHF waxa ay yihiin kuwo baaba’a, laakiin kuwo kale waxay noqon karaan kuwo raga. Badanaaba waxay dhaliyaan dhiig-bax, iyo waxyaabo kale oo lagu garto. Dhiig-baxa aad buu u yaryahay in uu sababo dhimasho. Sida caadada ah, dadka waxay cudurkan VHF ka qaadaan shillinta, kaneecada ama jiirka. Dadka waxa cudurkan qaadi karaan marka ay soo gaaraan kaadida, saxarada iyo waxyaabo kale ee ka yimaada jiirka cudurka qaba. Dadku waxay kale oo ay ka qaadi kara cudurka VHF qaniinyada kaneecada ama boodada, ama burburinta shillinta. Mararka qaarkooda, ma cada sida dadka ay cudurkan u qaadaan. Qaar ka mid ah feyruusyada cudurka VHF – oo ay ka jiraan Ebola, Marburg iyo Lassa – waxay ku faafin karaan cudurka qof ilaa ka qof. Ayaga waxay ku faafiyaan dadka la leh xiriirka dhow dadka qaba cudurka ama dheecaanka jirkooda. Dadka waxay kale oo ay ka qaadi karaan waxyaabaha soo gaara cudurka sida irbidaha ama siliingo. Cudurakaan markii ugu horeysay ka soo if baxay wadanka congo awalne la dhihi jira Zair, magacane uu ka qaatay webi halkaa ku yaala, wadamada uu ku faafo waxaa ka mid ah Congo, Gabon, Sudan, Ivory Coast, Uganda. Dhiig ka yimaada jirka gudihiisa ama banaankiisa Habka lagugu ogaado in cudurkaan la qaaday Waxaa jita dhawr baaritaano oo ay ka mid tahay ELISA, PCR Tallalada ayaa loo helaya qaar ka mid ah cudurada VHF, waxa ku jira cudurka indho caseeyaha. Baaritaanka tallaalka waxa lagu sameeyey feyruusyada kale ee VHF. Meelaha laga helay cudurkan ee dabiiciga ah, dadaalka lagula dagaalamo kaneecada iyo shillinta waxay caawin karan ka hor-taga qaar ka mid ah noocyada cudurka VHF. Laakiin maadaama cuduraka Ebola aan loo haynin wax tallaal ah waxaa lagula talinayaa dadka ku nool meeshuu ka dilaaco inay ka baxaan dadka qabana la karantiilo, inta la joogtane inay ka fogaadaan dheecaanada bukaanka iyo inay xertaan dhar ka hortag ah. Nasiib xumo ilaa iyo hada wax daawo ah lama hayo, inkastoo dadka qaba cudurkaan la siiyo daawooyin kaalmaati ah sida: fuuq celin, cadaadiska dhiiga oo la kontoroolo, Oksajiin in la siiyo qofka iyo in laga daaweeyo infekshanada kale ee la socda cudurka. Greyson Chance. Maraykan ah heesaa-qeybgalay aaska oo April 2010 cover "dhingnay" noqday caanka ah ee YouTube in ka badan 50 million views. Gudmo biyocas. --41.189.228.136 09:03, 4 Sebteembar 2014 (UTC)Degmada gudmo biyo cas waa degmo ku caan ah beeyada iyo xabagta waa degmo dhaqaaleheedu aad u badanyahay waxa kale oo ay caan ku tahay xaga beeraha iyo wax soo saarka, dadkeedu wuxuu ku tiirsanyahay beeraha beeyada iyo xabagta iyo xoolaha nool. Waxaa ka soo jeeda siyaasiyiin, aqoonyahan iyo dad magac ku leh somaliland. Oo ka tirsanaa golihii dhexe ee SNM iyo asaasayaashii SDF. Ahaana badhasaabkii u horeeyey ee sanaag somaliland. Maxamed yuusuf cartan oo ka mid ahaa 5tii nin ee u horeeyey SNM. Sidoo kale siyaasiyiin ay ka mid yihiin Beesha basanbuur waxay ka mid tahay beelweynta habarjeclo, muuse abokor, Biciide. Waxay u kala baxdaa waadhawr biciide iyo samatar biciide. Oo sii kala ah. Samatar biciide oo kala ah. Reer raage Bah adaraxmaan Bah muuse Waadhawr biciide oo kala ah. Bah cimraan Bah muxumud Bah awal. Bah awal oo u sii kala baxda Cali axmed Xasan axmed Jibriil xasan, maxamed xasan, ibrahin xasan. Ibraahin xasan oo sii dhalay, Saalax ibraahin, Dhunkaal ibraahin Cigaal ibraahin Buraale ibraahin Maxamed ibraahin Kadib saalax ibraahin oo kala ah. Reer faarax, reer wacays, reer cali iyo qaar kale u sii farcama. Hadaba beesha bah sanbuur, waxay degtaaa badhtamaha degmada ceerigaabo, degmada gudmo biyocas, degmada xiis iyo degmada ceel afweyn, Beeshu waxay si xoogan u degtaa degmada ceerigaabo. Waxay leedahay ganacsiyo badan sida beeyada oo ah dakhliga koowaad ee degmada gudmo biyocas. Shirkadaha Asli Maydi frankincense company. Iyo Maydi frankincense (som gum trading) Waa labada shirkadood ee beeyada ka dhoofiya guud ahaan somaliland. R. Kelly. R. Kelly (dhashay 8 January 1967), waa fanaan mareykan ah oo qoro heesaha rap'ka ah, sidoo kale waxoo jilaa filmada. Bochotnica. Bochotnica waa magaalo ku taalo koonfur-bari ee dalka Boland, waxayna u dhaxaysaa Puławy iyo Lublin iyo wabiga Wisłar. Waxay ee deegaanka Puławy iyo Lublin Voivodeship. Dadka degan: 1500 qofood (sanadkii 2010). Shimbirtii. Heesta Shimbirtii waa hees ka mid ah suugaanta Soomaaliyeed midaasi oo uu ku luuqeeyo fanaanka C.Qadir Macalin Jubba. Heesta waxaad cod ahaan ka dhegaysan kartaa Hal Qudha. Heesta Hal Qudha waa mid ka mid heesaha qaraamiga heerka dhexe ee suugaanta Soomaaliyeed midaasi oo si talan-taali ah u wada qaadaan fanaaniinta kala ah Hibo Maxamed Hudoon (Hibo Nuura) iyo C.Qadir Macalin Jubba. Heestu waxay soo baxdey sanadkii 1987. Tixda Heesta. Oo loo wada han weeyn yahay Faalo. Heesta Halqudha oo cod dhagaysi ah waxaad ka heli kartaa Wardheer. Wardheer waa magaalo ku taala deegaanada Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya. Waana caasimada gobolka la yidhaahdo doollo. Wuxuu xuduud lawadaagaaa dhamaan gobolada somaliya,somaliland, iyo puntland.Waa magaalo caan ka ah dhulka soomaaliyeed waxaana kuyaala oo ay caan kutahay ceelasha dhaadheer. Sida. Walwaal, wardheer, labiile, sonkor, camuud oo ah ceelkiii gabayga gubba layidhaahdo kula magacbaxay ee ahaa cartaneey camuud layska qaaad ceelkii reer magane.waa gobolka kucaanka ah ciida cas ama layidhaahdo ciid guduud, waxaa laga helaaaa,midhaha kala duwan sida, hohobta,yicibta... iwm. Waxay ka kooban tahay 7 degmo iyo center weyn oo degmo u qalma oo kala ah. 8.Yamaarugley waxay xukuntaa degaan balaaran waana center Marka waa u qalantaa in degmo loo magacaabo. OGAADEEN, MAQAABUL. oo kala ah MAKAAHIIL IYO HEER SACAD Waxa kalo la dega HARTI, MAJEERTEN,bicidyahan, CUMAR MAXAMUUD, REER MAXAMUUD WAXAA KALOO DEGAAN BALAARAN KU LEH MAREEXAAN CELI OO DEGA CENTERO WAAWEYN SIDA YAMAARUGLEY,UURMADAG,GODANE,KUGU DHARABTAY, DUUBAN ILAA XUDUUDA SOOMAALIYA. Gobolka Doollo ee DDSI oo dib u curashadii ka haray kuna socda dib u gurasho”. Erayga  dib u curasho   micno ahaan  waa dib u habayn (renovate) ama  dardar galin  waxaana aad  u isticmaala dawlad deegaanka Soomaalida Itoobiya  siiba xukumadda uu hogaamiyo  madaxwayne mr C/Maxamud Cumar waxaase  jira  goboll badaan oo laga hirgaliyey  hawlaha dib u curashada laakiin gobolkii  ugu muhiimsanaa dib u curashadu ma gaarin.. Gobollada Dawlad deegaanka Soomaalida  Itoobiya   waxay ka kooban yihiin 9,gaal Gobol iyo 68 dagmo oo 15 kamida dagmooyinkaas  lagu kor dhiyey intii uu xilka hayey  Madaxwayne Cabdi Maxamud Cumar  waa dadaal fiican  hayeeshee  waxaa  jira  gobol  ka haray  dib u curashada.. Teer iyo markii  Madaxwayne Cabdi Maxamud uu hogaanka u qabtay  dawlad deegaanka Soomaalida Itoobiya  waxaa jira  hormar  fiicaan oo uu ka sameyey  dhulkaas  hase  ahaatee   Gobolka Doollo  wuxuu  noqday mid  aan lajaan qaadin hormarkaas wilina aysan ka curan  barnaamujka loogu magac daray dib u curasho) iyo mamulka suuban  waana  gobolka ugu liita dhanka hormarka arrimaha bulshada  marka loo eego gobollada  dawlad deegaanka Itoobiya ee  9,gobol.. Gobolka Doollo ee Caasimaddisu tahay  magaaladda Wardheer ee  ismamulka Soomaalida Itoobiya  waa gobolka labaad ee ugu  baxaadda wayn  Gobollada  Dawlad Deegaanka Soomaalida Ethiopia waana  gobol  xudduud  dheer la wadaaga gobollada Soomaaliya ee  kala ah  Gal-Gaduud iyo Gobollada  Puntland  sida Gobolka  Mudug  Gobolka  Nugaal  Iyo Gobolka Cayn  waxaan dhihi kara  Gobolka Doollo waaa  Gobolka ugu istiraatiijisan) ama  ugu habboon  gobollada  Dawlad deegaanka Soomaalida Ethiopia  marka  loo eego   fursadaha ganacsi ee  uu leeyahay  laakiin aan laga  faa ‘iidaysan.. Gollaha  xukumadda DDSI)  waxay  xoga sareen gobollada caasimadda   u dhaw- dhaw  ama xudduudka la waddaaga   waxaa jiray   mashaariic waweyn oo laga fuliyey   inta badaan gobolada dawlad deegaanka Itoobiya  mashaariicdaas oo isku jira  hormarinta dagmooyinka iyo gobollada   ayada oo  xukumadda  madaxwayne Cabdi Maxamud Cumar  ay ka indho  qarsatay  Gobolka  Doollo oo aan wili   laga hirgalin mashaariic  muuqata. Gobollada  kale  waxa laga hirgaliyaa  mashruucyo ama  mashaariic  sida  biyo xireeno sida  dadka oo laga  caawiyo fallashadda  beeraha  sidookale iskashatooyin ayaa loo sameyey waxaa kale oo gobollada intoota badaan laga sameyey mashruuca  xoolo dhaqato haddana  beero leeya laakiin Gobolka Wardheer wili waa,uusugayaa  hormarkii &  hanankii  dib u curashada   caddaaladii iyo mamulka suuban.. Gobalku wuxuu  ku yaal xudduud  waana gobolka canshuurta ugu badaani ay ka soo xarooto laakiin  laguma soo celiyo canshuurta laga qaado  shacabka loogumana badalo wax mashaariica oo uga timaadda  dawladda dhexe ee  federalka iyo  tan DDSI) waana sababta keentay dib u gurashada gobolka  dhanka hormarka.. Dhanka  isgaarsiinta  Gobolka Doollo  waa gabolkii ugu dambeyey ee  ay dhawaan soo gaarto khadka isgarsiinta  taasoo  aan ahayn  mid lamida isgaariisnta kale ee  Gobollada kale  khadka is garsiinta  Wardheer ayaa ah mid aad  u liita oo aan wili la jaan qaadin  gobollada kale ee  Dawlad deegaanka Soomaalida Itoobia ka kooban yahay.. Ganacsiga iyo harmar la ‘anta ka jirta  gobolka Dhanka  ganacsiga  waa  qaybta  ugu  hoosaysa   waxaana   la xanibay  dhaqdhaqaqii ganacsi ee xorta ahaa   waxaad  arkaysaa  in dadkii ganacsatata ahaa ay ka cabanayaan  in gadiidkoodii  laga qafaalanaayo in la dul dhigayo lacago aan sharci ahayn sidookale   in  lagu soo rogay  canshuur xad dhaafa  arrintaas oo curyaamisay   hormarkii  gobolka Doollo  ee magaallo madaxdiisu  tahay Wardheer  waana  dib u gurasho kale.. Waxaa  xusid mudan gobolka doollo inuu  leeyahay fursado caalamiya  waayo wuxuu  xuddud  la leeyahay qayb kamida gobollada  Soomaaliya  sidaa darteedna  waxaa  laga hirgalin karaa  ganacsi  xoogan iyo  fursado waweyn  laakiin ilaa hada  waxaad  mooda inaan  looga faa ‘iidayn bulshada  fursadahaas qaaligaa bal waxaaba  caddaadis la saaray   ganacsigii xorta, ahaa.. Ukuurgalid Dhanka qaadashada  sharciga  ama  mustewaqaha Dhanka qaadashada  Mustawaqe) ama aqoonsiga mawaadinka   ayaa ah mid aad  ugu adag  mawaadiniinta Gobolka  u dhashay  qofkii doonaya inuu qaato mustawaqaha) waxay ku qaadanaysaa  muddo dheer sida loo wareejinaayo  arrintaas oo aan ka turjumayn hormarka iyo caddaalada  waana  dib u gurasho kale oo ku socota gobolka haddii aan wax laga qabaan.. Xog dhaba-Dhanka Qurba jogta Gobolka Doollo Qurba jogta  Dagmada Wardheer ee Gobollka doollo  aad ayeey uga hab-sameen hormarinta dhulkaas  waayo qurbo jogtu  waa  laf dhabarta bulshada Soomaalida meel kasta ha  ka soo jeedeene    waxaa  jira gobolo badaan oo  DDSI) ka tirsan oo qurbo jogtoodo ka hirgaliyeen mashaariic iyo maalgashi  arrintaas mid lamida ayaa looga fadhiyaa  qurba jogta u dhalatay  Gobolka Doollo  gobolka  waxaa ka soo jeeda qurba jog xoog leh kuna  nool Adduunka dacaladiisa waxayse ku mashquulsan yihiin  inay maalgaliyaan  meelki ka baxsan Gobolka.. Ugu dambayntii xukumadda dawlad deegaanka Soomaaliya Itoobiya iyo hogaamiye Cabdi Maxamud Cumar waa inay gobolka  caddaalad  usameeyaan  lagana hormariyo arrimaha asaasiga ee  bina ‘aadamku   ku tiirsan yahay waa  in gobolka laga hirgaliyo dib u curashada  ka jirta Gobollada kale waana in bulshada laga  hormariyo dhanka ganacsiga waxbarashada caafimaadka iyo isgaarsiinta   sidookale  dadka ka soo jeeda Gobolka waa inay ka fekeraan hormarka gobolkooda oo aad  moodo  inay iska ilaween. Dugsiyada Sare ee Dadweynaha ee Saint Paul. Dugsiyada Dadweynaha ee Saint Paul (Af-Ingiriis: Saint Paul Public Schools) loo soo gaabiyo (SPPS) waa tiro dugsiyo hoose, dhexe iyo sare oo kulmiso magaalada Saint Paul, Minnesota. Dugsiyada Dadweynaha ee Saint Paul oo ay maalgeliso dowlada ayaa waxaa waxbarasho gaadhsiisaa tiro dad ah oo gaadhaya ilaa 38,380 ardey ah. Maamulka degmadu waxaa hoos yimaada ilaa 67 dugsiyo kala duwan oo iskugu jira 48 dugsi hoose, 8 dugsi dhexe, 7 dugsi sare, 3 goob (meel) waxbarasho iyo hal dugsiga dadka baahida gaarka ah loogu talo galay. Sidoo kale, degmada Saint Paul waxay shaqaaleysiisay in ka badan 6,500 iskugu jira macalimiin iyo shaqaale. Intaasi waxaa dheer, dhamaan dugsiyada oo dhan waxay ka qeyb qaataan mashruucyo waxbarasho ah oo ay soo saarto Jaamacada Minnesota (University of Minnesota). Dhinaca kale dugsiyada degmadu waxay ka qeybqaataan mashruucyada waxbarashada bulshada sida waxbarashada dadka waawayn, waxbarashada barbaarinta ubadka iyo ilmaha yaryar, GED diploma, barnaamijyo lagu barto luuqada iyo fursado badan oo kala duwan oo waxbarashada lagu horumarin karo midaasi oo u furan dhamaan dadka da' kasta ah. Sanadkii 1993, Saint Paul waxay noqotey caasimadii ugu horeeysay ee Maraykanka yeelata dugsiyo xor ah oo bulshadu maalgeliso, midaasi oo imika laga helo inta ugu badan gobolada wadankan Maraykanka. Wakhti xaadirkan Saint Paul waxaa ku yaalaa 21 dugsi oo ah xor isla markaana ku tiirsan deeqaha iyo maalgelinta bulshada. Waxa xusid mudan, sanadkii 2006 Dugsiyada Dadweynaha ee Saint Paul waxay u dabaaldegeen sanad-guuradii 150aad ee jiritaankooda. Shaqsiyaadka caanka ah ee ka qalin-jebiyey Dugsiyada Dadweynaha ee Saint Paul waxaa ka mid ah Xaakimkii Sare ee Cadaalada Maraykanka Harry Blackmun iyo Warren Burger, hogaamiyaha xuquuqda bulshada Roy Wilkins, farsamo yaqaanka sameeyay Peanuts cartoons Charles M. Schulz, iyo tiro dad ah oo aad u badan isla markaana waxyaabo badan soo qabtey. Maktabadda Dadweynaha ee Minneapolis. Maktabada Dadweynaha ee Minneapolis waxay ahayd shabakad maktabado isku xidhan oo u adeega dadka degan magaalada Minneapolis, Minnesota iyo agagaarkeeda ee wadanka Maraykanka. Maktabadaasi waxaa ugu horeeyna la sameeyay sanadkii 1885 ayada oo ka mid ahayd shabakada Waaxda Maktabadaha Minneapolis ee si toos ah u hoostagi jirey Xarunta Caasimada Minneapolis. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 2008 duruufo dhaqaale awgeed ayaa maktabadaha dadweynaha ee Minneapolis lagu bedelay Maktabada Degmada Hennepin taasi ooy si toos ah u maamulaan dowlada degmada Hennepin. Sidoo kale nidaamka cusub ee maktabadaha waxaa ku bahoobay Maktabada Dhexe ee Minneapolis (Minneapolis Central Library) ee ku taala farasmagaalaha (badhtamaha) Minneapolis iyo afar-iyo-toban xarumood oo kale. Buugaagta iyo alaabta laga helo maktabadahani waxaa lagu qiyaasay ilaa 3.1 milyan kuwaasi oo ilaa 2.2 milyan laga helo maktabada dhexe. 19 Sebteembar. aniga oo ah midka mid ah dhalin yarada somalia waxa ugu baaqi lahay dhaman shacabka cawanta somaliyeed in ay hurdada ka kacaan waayo wadanka waala kala ibsaday inaan fikiraan marwalba waxa lasoo doora xaado qaate oo kaafir ah inay maal galiyaan mujaahidinta meel walba ay joogan wayo markii aad aragtid gaal oo u kala hiilinaayo muslimiinta dhaxdoota waxa mesha ku jira munaafiqiin kan laga soo horjeeda ayaa saxsan degniin ogow qofwalbow malin bad dhiihi doonta maalintii kuwii ayaa saxnaa teda kale malin walba gabdhaha somaliyeed waxa loo gesta waxyaalo oo allaah caro galinaayo marka dadyahoow dib ugu noqda kitaabka iyo sunaada nabigeena scw oo kii saxan waad arki doontiin insha allaah wixi qalaad ah waxey ahaatay sheydaan wixi sax ah allaah hana waa fajiyo Hustler TV (US). Hustler TV waa telefishanka channel Maraykanka la websedyada qanacsan. Tuuryare. Cornel Cabdiraxmaan Maxamed Tuuryare, wuxuu ku dhashay Magaalada Muqdisho, waxbarashadiisa Hoose, Dhexe, Sare ilaa Jaamacad wuxuu ku qaatay gudaha dalka, Takhasus kiisa Master Degree ga ah oo Heshiisyada Caalamiga iyo Security ga (AMNIGA) wuxuu ku soo qaatay dalka Masar, waxaana uu hada diyaarinayaa PHD xiriirka Caalamiga ah oo uu hada ku Sidoo kale Agaasimaha Guud ee cusub ee Hayadda Sirdoonka iyo Nabad sugidda Qaranka Soomaaliyeed mudane Col. Cabdiraxmaan Maxamed Tuuryare, wuxuu ku hadlaa luuqadaha Shaqda Dowladda wuxuu soo bilaabay sanaddii 2004, isagoo soo qabtay xilal kala duwan iyo xarumo kala duwan, wuxuuna ka bilaabay Wasaaradda Dastuurka iyo Federaalka sanaddii 2004, kadibna wuxuu ku biiray Hayadda Sirdoonka iyo Nabad Sugidda Qaranka Soomaliyed ilaa uu darajada ciidanka uu ku gaaray Full Cornel (Gaashaanle Sare). Col. Cabdiraxmaan Maxamed Tuuryare, Xilalka uu soo qabtay Hayadda Sirdoonka & Nabad Sugidda Qaranka, ayaa waxaa ka mida. 4- Taliyaha Hogaanka Tababarada & Qorsheynta. Col. Cabdiraxmaan Maxamed Tuuryare, ayaa ahaa Guddoomiyaha Maxakamadda Ciidamada Qalabka Sida, Hasayeeshee 21- Bisha 9-aad sanadka 2014 ayaa shir ay Golaha Wasiirada magaalada Muqdisho ku yeesheen loogu magacaabay Agaasimaha Hay'adda Nabad-sugada iyo Sirdoonka Qaranka Soomaaliya. Af-Hawsa. Hawsa () (Yaren Hawsa ama Harshen Hawsa) waa afka Chadic (laan ka mid ah qoyska afka Afro-Luqatul) oo leh tirada ugu badan ee ku hadla, hadlay sida luqaddooda kowaad ay ku saabsan 34 milyan oo qof, iyo sidii luqad labaad by qiyaastii 18 milyan oo dheeraad ah, total qiyaastii waa 52 milyan oo qof. Ugaas Nuur Ugaas Rooble. Ugaas Nuur Ugaas Rooble (dhashay qiyaastii 1835kii, dhintey qiyaastii 1898kii) wuxuu ahaa abwaan, gabayaa, halabuur, hogaamiye ciidan, taariikhyahan, filasoofar iyo Ugaaska beesha Gadabuursi wakhtiyadii 1848 ilaa 1898kii. Sida dad badani isku raaceen, Ugaas Nuur wuxuu ku dhashay Gobolka Awdal. Sidoo kale, ugaaska isaga oo da’a yar ayaa waxa loo boqray ugaasnimada Qabiilka Gadabuursi, isaga oo ka soo jeeday qoyska Reer Ugaas ee beesha Makayl-Dheere. Ugaaska ka sakow xilka loo igmadaye waxa uu ahaa qof shaqsiyadiisa ay ka mid tahay xilsaarid uu iska xilsaaray masuuliyada ka saaran dhulka iyo dadka uu masuulka ka yahay. Masuuliyada uu iska saaray iyo kalgacaylka uu u qabayna waxa inoo cadayhana gabaygii qaaliga ahaa ee “Kabaal nagi” oo aad badi ahaan garanaysaan. Siyaasiyan muu ahayn qof ku mashquulay arrimaha gudaha amase arrimahii ugaasyada iyo salaadiinta kale ee somaliyeed ay ku koobnayeen ee ahaa in uu ilaaliyo danaha beeshiisa kana ilaaliyo beelaha kale ee soomaliyeed. Laakiin Ugaas Nuur waxa uu ahaa qof dublumaasi ah oo gude iyo dibadba la leh xidhiidh masaalix iyo siyaasidina ka dhaxaysay. Taariikhyanada soomaaliyeed ayaa waxa ay ku sheegaan in uu yahay ugaaskii iyo abwaankii soomaaliyeed ee u horeeyay ee xidhiidh la yeesha isla markaana ka gabya guumaystaashi Shacabka puntland. Wa Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Imaamka Salaadu waa hogaamiye, Rasuulkeeniina wuxuu oran-jiray markuu dadka tukinayo; haygu soo xigsadeen kuwa idiinku caqliga iyo garasha fiicani, si hadaan qalad galo, ama wax iloobo ay iisi karaan. 1. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, heshayna Hogaan wanaagsan oo daacad uah Ummada ushaqaynteeda, hormarinteeda, difaceeda dhisida Aayaheeda. Waxaana cad Ummadaasi inay gaari karto meel sare, Aaye fiican iyo mustaqbal wanaagsan. 2. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Waxaana hubaal ah ummadaasi inay lakulmayso dhibaato, dib udhac madaama uu madixii kaxumaaday. (maduxuna waa xubinta uu Jirku kutiirsan yahay/ kunool-yahay). Balse Ummadii ma baabayso, waxayna ubadan-tahay inuusan jabweyni soo gaarin maxayeelay waxaa kubadan xilkaska, waxgaradka hogaaminaya qaybaha kala-duduwan ee bulshada, oo hoos kadhisaya ka adkaynaya tiirarka wanaaga. Tusaale wadanka Jarmal sanadkii 2007, 6bilood ayuu dawla laan ahaa, markay xisbiyadii doorashada galay kala badin waayeen, qassabna noqotay inay labadii xisbi ee wadanka ugu waaweyn soo dhisaan xukuumad ka-dhaxaysa. Mudadaa dheer ee wadanku uusan lahayn xukuumad shaqaysa, madhicin wax bililiqo ah, ama boob ah, ama dagaalo qabiil iwm. Maxayeelay qofkasta oo wadanka ushaqeeya/uadeega waa wadani, waa xilkas, wuxuuna aaminsan-yahay wadanku inuu kasareeyo xukuumad kasta, cadaaladuna kaqiima badan-tahay waxkasta, qaanuunkuna qabanayo qofwalba, meeshuu dooni ha hayee. 3. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, balse nasiib uheshay Hogaanmiye leh aragti iyo karti hogaamiye-nimo. Taasina waa arin dhicitaan-keedu yar-yahay, maxayeelay hogaamiyuhu wuxuu kasoo dhexbaxaa Ummadiisa, (sida aatihiin unbay madax-diinu noqonaysaa). Balse haday dhacdo ummadaasi waxay gaari kartaa meelfiican, madaama ay heshay hogaan wanaagsan, oo afraadii kale ay kudayan karaan, waxkabarn karaan, kaalmo ugunoqon karaan khayrka uu kutaamayo. 4. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, heshayna hogaamiye iyadoo kale ah, (isma dhaanto iyo dhasheedii) waxaana warmadoon ah Ummadaas Aayaheedu inuu mugdi galayo. (Boqor doqon ah ayaa shacab-kiisii maalin  uhorqaaday  meel  khatar ah, oo uusan  aqoonin, shacb-kiisiina way iska daba-keceen, kadibna qofbaa gadaal kadhawaaqay oo yiri; xageen kusoconaa, horteena waxaa ah, meel lagu jabee? Boqorkiina  gadaal buu fiiriyay, wuxuuna arkay shacab aad ufara badan oo daba-qulqulaya, wuxuuna isku qanciyay, intaas oo dhan baa idaba socota, waa hubaal inaan meel fiican iga horayso, Halkaas ayeyna ku jabeen ku baabe´een  isagii iyo shacab-kiisiiba). Ufiirso shacabkii isagay bada socdaan, isagiina wuxuu ku kadsoomay farahooda iyo daba socodkooda (hadayba intaa oo dad ahi kudaba socdaan wax-kaa rooni  majiro). Tusaale kale hadaan soo qaadano, (Ilaahay wuxuu inoo sheegay boqorkii laoran-jiray Fircoon inuu ahaa nin aad ukibray, xaalad doqonimo gaaray. Dadkiisiina ay noqdeen waxma-garato, iska raacaysa boqorka kibray ee Xaqii iyo garaadkii oodhan daba maray, oon kudhiiran karin, inay dhahaan waxaad sheegayso wax larumayn karo ma aha, kadibna wuxuu uhorqaaday halaag iyo jab Aduun iyo cadaab Aakhiro. Wuxuuna Ilaahay Qur´anka inoogu cadeeyay inuu maalinta Qiyaamaha dadkiisii uhorqaadi doono naarta Jahanama, iyagiina daba kici doonaan madaama ay aduunkiiba udaba-kici jireen si fikir la´aan iyo caqli xumo ah). Puntland maanta iyo shalay. Markuu Cabdiraxman Mohamed Faroole noqday madaxweynaha Puntland wuxu sitay laba buug oo waaweyn-mid wanaagsan iyo mid xun. Kan wanaagsani waxa ku qornaa in madaxweynihi hore uu aha nin aad  wax u bartay oo intaan la dooran ku talajirey inuu PHD qaato. Buugga xumi waxaa ku qornaa: in Mr. Faroole markuu qaatay wixii ku jirey oo dhan inuu albaabada isugu xidhay wasaaradda maaliyadda waqtigii cabdullahi Yusuf ee Faroole wasaaradda hayey. Waxa kaloo buugga xun ku qornaa in Faroole ahaa qabiiliste ay si fudud caaddifaddu u qaado. Tan danbe waxaa tusaale u ah weerarkii uu ku qaaday golaha barlamaanka waqtigii Cadde  Muuse. Dadku waxay lahaayeen nin tixgelin waayey hoyga dadka laga maamulo oo inamo ay isku jiffo yihiin u soo kaxaystay si uu xoog ku muquuniyo dowladdi sideebu madaxweyne u noqday.? Intii u xilka hayay dowladdisi waxay noqotay mid ka bur burtay siyaasadda gudaha & dhaqalahaba Inkasto u ku roona xagga ciidamada. Madaxwayne GAAS dhinaca wanaga haddan u eegno wax badan ayaa ka jira Inuu waxbarasho heer sare ah leeyahay waa mid dadka rajo gelisey lkn Sideedaba, Waxbarasho abuuris ilaah ma bedesho oo Waxbarashada keligeed qof ma wanaajiso mana  xumeyso. Qofkii ilaahay maskax wanaagsan iyo dadnimo siiyey ayey u sii siyaadisaa wanaagiisa iyo waxgarashadiisa. Laakiin GAAZ oo markiisii horeba aan u dhalan garasho, waxbarashadizu dadnimo ma gelinayso. Asalkeeda waxbarasho waa taariikh oo waxay qofka  xilka haya siisaa waaya aragnimo uu ku xallilo dhibatooyinka la so gudboonada. Markay dhibaato la soo gudboonaato wuxu qofku soo qaata tusaalooyin dad dhibaatadan mid la mid ahi la soo gudboonadeen, wuxuuna eega sidey u abbaareen. Qofka waxbartay wuxuu kaloo helaa tababar u ku eego dhowrka weji  ee arrinta hortaala yeelan karto.   Wuxuu kaloo awoodaa inuu si qoto dheer uga fekero  sida xalinta dhibaatadu noqon karto. Hogaamiyaha dhabtaa. Hogaanmiye ama horseede waa qof Ummadiisa uhorqaadi kara dhinaca Khayrka, Guusha, hormarinta iyo same katalinta. Waxaana lahogamiyaa bani aadamka uu Ilaahay garashada siiyay, kuna abuuray doonida iyo jacaylka waxa wanaagsan oo kaliya. Sidaa darteed xoolaha lama hogaamiyee waa lakaxeeyaa, ama gadaal baa laga cadaadiyaa siay usocdaan. Ummadkasta oo rabta inay gaarato Wanaag iyo horumarna waxaa lama huraan ah inay hesho Hogaan sax ah, oo leh tilmamihii hogaamiye-nimo, ee Ummada lagu horseedi lahaa. Hadii kalase Ummadii way gablamaysaa ama agoomoobaysaa, waxaana ka dhumaya jidkay qaadi lahayd, waxayna dabamartaa dhinacay ku badbaadi lahayd. Waxaana dhici karta inay iyadii is cunto, iska hortimaado, isdisho, kadibna ay dhumiso jiritaankeedii, sumcadeedii iyo Qaranima-deedii inataba. Waxaa lays weydiin karaan Ummadi manoolaan kartaa Hogaan la´aan/ Madaxweyne la´aan? Jawaabtu waa Maya! Ma dhicikarto inay jirto, noolaato, horumar samayso Ummad aan lahayn Hogaan, toosiya, Aayaheeda kataliya, magaceeda iyo sumcadeeda kor uqaada. Hogaanku wuxuu uyahay Ummadaha sida uu maduxu uyahay Jirka intiisa kale, waxaana inoo cad in Jir aan madax lahayni uusan noolaan karin, sidaa oo kale ayayna unoolaan karin Ummad aan Hogaan wanaagsan lahayni. Tusaale kale hadaan soo qaadano; Ummadu waxay lamid tahay dad saaran Doon, rabana inay Wabi weyn gudbaan /talaabaan, waxaana qassab ah inay haystaan Darawal ay kukalsoon yihiin, isaguna daacad uah, sifiican uyaqaana wadida doonta, garashana uleh siday dadku Wabiga iyogoo nabad ah utalaabi lahaayeen. Caddaynta ugu weyn ee taa aan usoo qaadan karraa waa in Markuu Rasuulkeenii Suubana (scw) dhintay, Saxaabadii ayna kudegdagin inay duugaan Meydka aadka usharafta badan, iyagoon dooranin Khaliifa/ Hogaamiye Ummada majaraha uqabta. Saddex maalmood ayayna wadeen wadatashi iyo loolan hogaamiye doorasho. Waxayna doorteen Abuubakar Alsidiiq, Rabbi haka raali noqdee, isaga ayaana qabtay Khaliif-nimadii ummada, loogana amar qaatay sidii Rasuulka (scw) loo duugi lahaa lafteeda. Waxaa kaloo taa sii caddaynaya inuu Rasuulku (scw) yiri (hadday saddex qof Safar ubaxaan ha doorteen Amiir/ Hogaamiye talada uqabta) siayna isaga hor imaanin. Maxaayeelay Ilaahay wuxuu ubuuray shaykasta Nidaam isku xirnaan, iskaalmayn, kala danbayn iyo isdhamaystir. Waana sida uu Rabbi udhisay Cirka iyo Dhulka, Badda iyo Barriga, Buuraha iyo Dooxooyinka iwm. Intaa aan soo sheegnay iyo dhamaan Unugyada kale ee Aduunku way iswada dhamaystiraan, waxayna leeyihii system ay kukala socdaan, kuwada shaqeeyaan, midwalibana keeno kanlkale intii ka dhimanayd ama intii isaga looga baahnaa, isagoon kuwii kale dhibin, kana hor imanin. Sidaa oo kale ayaana Ummada looga baahan-yahay inay yeelato Hogaan kala-haga, isku xira, danaheedii guud ilaaliya, qaybkasta oo Bulshada kamid ahna amra inay kasoo baxdo shaqadii ay lahayd, iyadoon kahor imaanin qaybihii kale ee bulshada. Sidaa darteed waxaa hubaal ah in haday Ummadu weydo Hogaan fiican, oo Caqli, Cilmi, Xilkasnimo iyo daacadnimo isku darsaday inay jabayso baaba´ayso, qayrkeed kaharayso taariikhdana kabaxayso. (Libaax hogaaminaya bulsho Bakaylayaal ah ayaa ka wanaag iyo waxtar badan, bulsho libaaxyo ah oo uu bakayle hogaaminayo). Ummadaha la isticmaarsaday ama laqabsaday waa Ummado waayay Hogaan ujeexa Jidkay kugaari lahaanyeen Guul, Horumar, Haybad iyo Awood lagaga cabsado, siuuna cadaawuhu udamcin inuu qabsado, bililiqaysto, dhalangadiyo, kadibna isagu maareeyo xaadirkooda iyo mustaqbalkooda labadaba. Hoggaamintu waxay la cimri tahay aadamaha. Eebbe (SW), ka hor intuusan abuurin Nebi Aadam (CS), wuxuu malaa’igta ku wargeliyey in uu abuurayo ‘khaliifa’[1]. Sheekh Qurdubi, isagoo aayaddaas daliishanaya, ayuu ku doodaa in hoggaamiyaha Islaamka loo bixiyo khaliifa. In kastoo, hoggaamintu la fac tahay aadamaha, laga qoray buuggaag sare u dhaafaya 45,000[2] iyo qoraalo aan ka yarayn 155,000,000[3], sanadkii walbana lagu kharash gareeyo lacag sare u dhaafaysa $100 bilyan tababarista iyo hagidda hoggaamiyayaasha, haddana, waxa la isku waafaqsan yahay in aan weli wax weyn laga aqoon. Ragga qaarkiis, tusaale ahaan, Burns (1979) waxayba yiraahdaan ‘waa mawduuca loogu hadalhaynta badan yahay, looguna fahanka yar yahay’. Inkastoo, adduunka oo dhammi baahi weyn u qabo fahanka hoggaaminta, haddana, Soomaalidu, baahi ka badan baahida ummadaha kale u qabaan ayay u qabtaa. Waayo, dhammaan dhibaatooyinkii soo maray Soomaaliya 500 sano ee la soo dhaafay waxay salka ku ku hayeen hoggaan xumo. Tusaale ahaan, Soo gelitaankii gumaysiga iyo qayb-qaybintii geyiga Soomaalida labadaba waxaa saldhig u ahaa hoos u dhac ku yimid tayadii hoggaamiyayaasha Soomaalida. Sidoo kale, faqriga, gaajada, jahliga, inxiraafka caqiidada, dagaallada micno-darrada ah, miyir-gaddoonka mujtamaca, xaalufinta degaammada, qashinka lagu aasayo dhulka Soomaalida, dhammaan waxaa mas’uul ka ah dad aan u qalmin hoggaamin ummadeed, dad aan samayn karin hiraal qaran, dad aan qiyam iyo sharaf midna lahayn oo marooqsaday masiirkii ummadda. Mudnaanta ay leedahay in lahelo Hogaan sax ah, waamid aad u weyn, maxaayeelay waxaa badan dadku inay ku daydaan ama qaataan tilmaamaha hogaamiyahooda, (Dadku waxay qaataan dabeecadaha iyo Diinta uu haysto Hogaamiyahoodu). Rasuulkenii suubanaana wuxuu yiri (2 Qaybood oo Bulshada kamid ahi haday toosaan/Wanaagsan yihiin, Bulshada oo dhan wey toostaa, labadaasina waa Culimada iyo Madaxda). Hadaba yaa Hogaamiye noqon kara, maxayse yihiin tilmaamaha Hogaamiyuhu? Hogaamiye waa qof lagu daydo, oo Ummada inteeda kale u ah Tusaale oo Rabbi uu siiyay Tilmaamo sare, oo kasoocaya dadka intiisa kale. Tilmaamahaa qaar waa lagu soo dhashaa ama ladhaxlaa, qaarna waa lagu tababartaa, ama waa lays baraa. (Waxaa layiri saxaabi la oran jiray Mucawiye ibn abi Sufyaan ayaa ninbaa arkay isagoo yar oo hooyadiis wado, wuxuuna yiri, wiilkani wuxuu noqon doonaa hogaamiyaha Carabta, hooyadiina waxay tiri; haduuna Aduunyada hogaaminin waaban gablamay). Dhab ahaana wuxuu Mucaawiye unoqday waqtigiisii hogaamiyaha Aduunyada ugu awooda iyo xooga badan, taasina waxay caddaynaysaa in tilmaamaha Caqliga, Maamulka, Deganaanta, Xilkasnimada ilmaha oo yar laga arki karo, kadibna loo baahan yahay in loosii adkeeyo, lagu sii tababaro, sida ay Mucaawiye hooyadii kutaa-maysay. Hogaamiye waa qof kufikiri kara inuu Guulo sare xaqiijiyo isagoo adeejinaya ama shaqa-galinaya Ummada oo dhan. Isla markaana Ummadu ay siinayso kalsooni iyo jacayl daacadnimo, maadaama uu iyada ushaqaynayo, hormarinayo, danaheeda ilaalinayo, jiritaankeeda siixoojinayo. 1. Dulqaad, oo qof aan lahayn Dulqaad oo xanaaq badan, lana dagaalamaya qofkasta Hogaaiye manoqon karo. 2.  Deeqsinimo: qof ay ku adagtahay wax bixinta iyo gacan iska hormarintu ma hogaamin karo Bulsho, maxaayeelay dadka qaarbaan kuu hogaan-samaynin hadaada Afka wax ugalinin. 3. Caqli badan iyo garasho sare, siuu ukala sooci karo dhacdooyinku mudnaanta ay kala leeyihiin, waxa kadhalan kara iyo jawaabta uguhaboon ee laga bixin karo. (waxaa layiri doqonku wuxuu fiiriyaa cirbihiisa hoostooda, Caaqilkuna wuxuu fiiriyaa aragiisu meesha uu kudhamaado). Marka qofka doqonka ahi meeshii uu kalmad kujawaabi lahaa, Dagaal buu kabilaabaa, meeshii Dagaal iyo raganimo ubaahnaydna wuu kaseexdaa. 4. Karti iyo Awood waxqabad, oo qof Daciif ah/ waxmatare ahi, hogaamiye sare manoqon karo, maxaayeelay qofka daciifka ah waa laga talaabsan, ummadiina waa laqabsan isagoo taagan, maadama uusan lahayn Awood lagaga haybaysto. 5. Cilmi iyo Aqoon uu kufahmo dhacdooyinka iyo geedi socodka Aduunyada, oo qof dhoohan oo Jaahil ahi naftiisaba maho-gaamin karo maadaama ay adagtahay inuu kalagarto Khayrka iyo sharta, waxa qiimaha leh iyo waxa aan qiimaha lahayn. Labadaa Tilmaamoodna (Kartida iyo Cilmiga) Rabbi baa Qur´aanka kusheegay dhawr jeer, isagoo kuyiri carabka gabadhii Nabi Shucayb markay kahad-laysay Tilmaamaha Nabi Muuse: إن خير من استأجرت القَويُ الأمين Nabi Yuusufna markuu kacodsanayay Boqorkii Fircoon ahaa inuu kadhigo wasiirka Lacagta wuxuu yiri waxaan ahay (Qof wax ilaalin kara, lehna Aqoon sare). 6. Sabar, adkaysi iyo Dulqaad, oo qof naxdin badan oo argagaxaya markuu waxyar oo khatara arko, ama oynaya sida Ciyaalka, Hogaan sare manoqon karo, maxaayeelay Oohintii iyo argagixi Ciidanka ayuu ku daaranayaa, halkaana ummadii baa ku jabaysa. 7. Iimaan dhab ah ama mabda uu rumaysan yahay siadagna uhaysto, (Yaqiin) diyaarna uah inuu Ummadiisa kuhogaamiyo kuhormariyo. Labadaa tilmaamoodna Rabbi wuxuu ku sheegay Aayadan; وجعلناهم أئمة يهدون بأمرنا لما صبروا وكانوا بآياتنا يوقنون 8. Latashi iyo talaqaadasho, oo qofka aan dadka latashanini wuxuu noqonayaa kaligii taliye, taana waa lagujabaa, waana mid aan waqtiga xaadirka ah ka dharagsanahay xumaanteeda iyo dhibka aykeento. Waxaa kamid ahaa dhaqankii Rasuulkeenii suubana (scw) inuu ku oranjiray Saxaabadiisa markasta oo ay kahortimaado arin muhiima ahi (ashiiruu calayya ayuhanaas = dadyahaw tala isiiya/ ilataliya). Qofkii dadka latashadaa caqligooduu lawadaagaa, kala faaiidaystaa, wuxuuna ku abuuraa ixtiraam iyo qadarin, qofka dadka talada kaqaadaana isagaa iscariirya, dadkana wuu duleeyaa wuxuuna dareensiiyaa liid iyo dulinimo. Taloyin aan usoo jeedinayo walaalaha Soomaaliyeed. Haddii aan dooneyno inaan unoqono umadeena hogaan ay kunasato kuna hilmaamto dhibka haysta, waxaa waajib ah inaan yeelano tilmaamaha suuban ee looga baahanyahay qofka hogaanka ah, xitaa haddii aanan udhalanin waan baran karnaa nafteenana waan kutababari karnaa. Isbadalka aan raadineyno waa inuu kayimaada ama aan kubilownaa nafteena, qofkastoo naga mid ah haddu naftiisa hogaanka uqabto wax badan waa kuguuleysan karnaa inaan badalno. Wadankeena Somalia waxaa kajira ururo fara badan oo magacyo badan,kuwaas oo leh ujeedooyin kala duwan, balse waxaa aad uyar wax qabadkooda, haddaa  nahay WALAALAHA SOOMAALIYEED  madooneyno inaan isku miis Shacab ka. Wa Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Imaamka Salaadu waa hogaamiye, Rasuulkeeniina wuxuu oran-jiray markuu dadka tukinayo; haygu soo xigsadeen kuwa idiinku caqliga iyo garasha fiicani, si hadaan qalad galo, ama wax iloobo ay iisi karaan. 1. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, heshayna Hogaan wanaagsan oo daacad uah Ummada ushaqaynteeda, hormarinteeda, difaceeda dhisida Aayaheeda. Waxaana cad Ummadaasi inay gaari karto meel sare, Aaye fiican iyo mustaqbal wanaagsan. 2. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Waxaana hubaal ah ummadaasi inay lakulmayso dhibaato, dib udhac madaama uu madixii kaxumaaday. (maduxuna waa xubinta uu Jirku kutiirsan yahay/ kunool-yahay). Balse Ummadii ma baabayso, waxayna ubadan-tahay inuusan jabweyni soo gaarin maxayeelay waxaa kubadan xilkaska, waxgaradka hogaaminaya qaybaha kala-duduwan ee bulshada, oo hoos kadhisaya ka adkaynaya tiirarka wanaaga. Tusaale wadanka Jarmal sanadkii 2007, 6bilood ayuu dawla laan ahaa, markay xisbiyadii doorashada galay kala badin waayeen, qassabna noqotay inay labadii xisbi ee wadanka ugu waaweyn soo dhisaan xukuumad ka-dhaxaysa. Mudadaa dheer ee wadanku uusan lahayn xukuumad shaqaysa, madhicin wax bililiqo ah, ama boob ah, ama dagaalo qabiil iwm. Maxayeelay qofkasta oo wadanka ushaqeeya/uadeega waa wadani, waa xilkas, wuxuuna aaminsan-yahay wadanku inuu kasareeyo xukuumad kasta, cadaaladuna kaqiima badan-tahay waxkasta, qaanuunkuna qabanayo qofwalba, meeshuu dooni ha hayee. 3. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, balse nasiib uheshay Hogaanmiye leh aragti iyo karti hogaamiye-nimo. Taasina waa arin dhicitaan-keedu yar-yahay, maxayeelay hogaamiyuhu wuxuu kasoo dhexbaxaa Ummadiisa, (sida aatihiin unbay madax-diinu noqonaysaa). Balse haday dhacdo ummadaasi waxay gaari kartaa meelfiican, madaama ay heshay hogaan wanaagsan, oo afraadii kale ay kudayan karaan, waxkabarn karaan, kaalmo ugunoqon karaan khayrka uu kutaamayo. 4. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, heshayna hogaamiye iyadoo kale ah, (isma dhaanto iyo dhasheedii) waxaana warmadoon ah Ummadaas Aayaheedu inuu mugdi galayo. (Boqor doqon ah ayaa shacab-kiisii maalin  uhorqaaday  meel  khatar ah, oo uusan  aqoonin, shacb-kiisiina way iska daba-keceen, kadibna qofbaa gadaal kadhawaaqay oo yiri; xageen kusoconaa, horteena waxaa ah, meel lagu jabee? Boqorkiina  gadaal buu fiiriyay, wuxuuna arkay shacab aad ufara badan oo daba-qulqulaya, wuxuuna isku qanciyay, intaas oo dhan baa idaba socota, waa hubaal inaan meel fiican iga horayso, Halkaas ayeyna ku jabeen ku baabe´een  isagii iyo shacab-kiisiiba). Ufiirso shacabkii isagay bada socdaan, isagiina wuxuu ku kadsoomay farahooda iyo daba socodkooda (hadayba intaa oo dad ahi kudaba socdaan wax-kaa rooni  majiro). Tusaale kale hadaan soo qaadano, (Ilaahay wuxuu inoo sheegay boqorkii laoran-jiray Fircoon inuu ahaa nin aad ukibray, xaalad doqonimo gaaray. Dadkiisiina ay noqdeen waxma-garato, iska raacaysa boqorka kibray ee Xaqii iyo garaadkii oodhan daba maray, oon kudhiiran karin, inay dhahaan waxaad sheegayso wax larumayn karo ma aha, kadibna wuxuu uhorqaaday halaag iyo jab Aduun iyo cadaab Aakhiro. Wuxuuna Ilaahay Qur´anka inoogu cadeeyay inuu maalinta Qiyaamaha dadkiisii uhorqaadi doono naarta Jahanama, iyagiina daba kici doonaan madaama ay aduunkiiba udaba-kici jireen si fikir la´aan iyo caqli xumo ah). Prof=hirad. Wa Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Imaamka Salaadu waa hogaamiye, Rasuulkeeniina wuxuu oran-jiray markuu dadka tukinayo; haygu soo xigsadeen kuwa idiinku caqliga iyo garasha fiicani, si hadaan qalad galo, ama wax iloobo ay iisi karaan. 1. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, heshayna Hogaan wanaagsan oo daacad uah Ummada ushaqaynteeda, hormarinteeda, difaceeda dhisida Aayaheeda. Waxaana cad Ummadaasi inay gaari karto meel sare, Aaye fiican iyo mustaqbal wanaagsan. 2. Ummad kadhisan dhinacyada: fikirka sare, wadaninimada, waxbarashada, iyo qadarinta Cadaalada, balse nasiib xumo gacanta ugashay hogaan-xun oo aan lahayn maskaxdii, daacad-nimadii iyo kartidii uu kuhogaamin lahaa. Waxaana hubaal ah ummadaasi inay lakulmayso dhibaato, dib udhac madaama uu madixii kaxumaaday. (maduxuna waa xubinta uu Jirku kutiirsan yahay/ kunool-yahay). Balse Ummadii ma baabayso, waxayna ubadan-tahay inuusan jabweyni soo gaarin maxayeelay waxaa kubadan xilkaska, waxgaradka hogaaminaya qaybaha kala-duduwan ee bulshada, oo hoos kadhisaya ka adkaynaya tiirarka wanaaga. Tusaale wadanka Jarmal sanadkii 2007, 6bilood ayuu dawla laan ahaa, markay xisbiyadii doorashada galay kala badin waayeen, qassabna noqotay inay labadii xisbi ee wadanka ugu waaweyn soo dhisaan xukuumad ka-dhaxaysa. Mudadaa dheer ee wadanku uusan lahayn xukuumad shaqaysa, madhicin wax bililiqo ah, ama boob ah, ama dagaalo qabiil iwm. Maxayeelay qofkasta oo wadanka ushaqeeya/uadeega waa wadani, waa xilkas, wuxuuna aaminsan-yahay wadanku inuu kasareeyo xukuumad kasta, cadaaladuna kaqiima badan-tahay waxkasta, qaanuunkuna qabanayo qofwalba, meeshuu dooni ha hayee. 3. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, balse nasiib uheshay Hogaanmiye leh aragti iyo karti hogaamiye-nimo. Taasina waa arin dhicitaan-keedu yar-yahay, maxayeelay hogaamiyuhu wuxuu kasoo dhexbaxaa Ummadiisa, (sida aatihiin unbay madax-diinu noqonaysaa). Balse haday dhacdo ummadaasi waxay gaari kartaa meelfiican, madaama ay heshay hogaan wanaagsan, oo afraadii kale ay kudayan karaan, waxkabarn karaan, kaalmo ugunoqon karaan khayrka uu kutaamayo. 4. Ummad aan lahayn Fikir sare iyo aqoon fiican midna, heshayna hogaamiye iyadoo kale ah, (isma dhaanto iyo dhasheedii) waxaana warmadoon ah Ummadaas Aayaheedu inuu mugdi galayo. (Boqor doqon ah ayaa shacab-kiisii maalin  uhorqaaday  meel  khatar ah, oo uusan  aqoonin, shacb-kiisiina way iska daba-keceen, kadibna qofbaa gadaal kadhawaaqay oo yiri; xageen kusoconaa, horteena waxaa ah, meel lagu jabee? Boqorkiina  gadaal buu fiiriyay, wuxuuna arkay shacab aad ufara badan oo daba-qulqulaya, wuxuuna isku qanciyay, intaas oo dhan baa idaba socota, waa hubaal inaan meel fiican iga horayso, Halkaas ayeyna ku jabeen ku baabe´een  isagii iyo shacab-kiisiiba). Ufiirso shacabkii isagay bada socdaan, isagiina wuxuu ku kadsoomay farahooda iyo daba socodkooda (hadayba intaa oo dad ahi kudaba socdaan wax-kaa rooni  majiro). Tusaale kale hadaan soo qaadano, (Ilaahay wuxuu inoo sheegay boqorkii laoran-jiray Fircoon inuu ahaa nin aad ukibray, xaalad doqonimo gaaray. Dadkiisiina ay noqdeen waxma-garato, iska raacaysa boqorka kibray ee Xaqii iyo garaadkii oodhan daba maray, oon kudhiiran karin, inay dhahaan waxaad sheegayso wax larumayn karo ma aha, kadibna wuxuu uhorqaaday halaag iyo jab Aduun iyo cadaab Aakhiro. Wuxuuna Ilaahay Qur´anka inoogu cadeeyay inuu maalinta Qiyaamaha dadkiisii uhorqaadi doono naarta Jahanama, iyagiina daba kici doonaan madaama ay aduunkiiba udaba-kici jireen si fikir la´aan iyo caqli xumo ah). SSC Napoli. Società Sportiva Calcio Napoli ama SSC Napoli (1 Agoosto 1926) waa "koox-banooni" oo kuyaalo magaalada Napoli ee dalka Talyaaniga Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais. Pontifícia Universidade Católica de Minas Gerais (PUC-MG) waxa ay ku taala magaalada Belo Horizonte, Minas Gerais, Barasiil. Laasasurad. Laasasurad waa magaalo xeebeed ku taala gobolka sanaag dhinaca waqooyi bari wa magaalo aad u qadiim ah kuna caan ah dhirta xijiga iyo bada hodanka ah magaaladan waxa dega ama iska leh beesha Gahayle ee Siwaakhroon Degmadan waxaa la aasaasay mudo laga joogo 73 sanadood. Degmadu dhaqaale ahaan waxay ku tiirsantahay maydiga iyo fooxa oo rabi ku manaystay, mana jirto meel gobollada waqooyi ka mayda oo ka fooxa badan, Sidoo kale waxa ka mida wax soo saar keeda kalluunka waxaana inta badan loo iib geeyo wadamada carabta sida yeman iyo warshada laas qoray oo 4o km u jirta. Degmadan waxay cadaadis xoogan oo horumarka ah ka haystaa maamulka isaaq ee somaliland oo curyaamin iyo cadaadis ku haya beeshan oo ka mida beelaha majeerteen Degmadan lama mid ah degmooyinka kale ee somaliland, sida wax barashada, somaliland aad beey ugu gaabisay waxaana ugu wacan cadaalada darada ka jirta somalIland iyo eexda xad dhaafka ee ku dhisan qabiilaysiga iyo boobka lagu hayo dadka kasoo jeeda sanaagta bari. Caaqilka gahayle gabay. Gabaygan waxa tiriyay abwaan chief caaqil cali xaaji nuux caaqilka beesha gahayle(siwaaqroon) dunidaa ilaahay intuu daayin ku abuuray waxa noogu debin daabyo badan duulka muuse ah hadii aanay abaal dumis ahayn nama dagaaleene. Taariikhda duuga ah hadaan dib ogo faaloodo hadaan hadalka kii daacad ah laga dulboodaayo oo aan dacaayad iyo ceeb la iska deynaynin Bal aan dayo diiwaan baa qornaa tan iyo Daa'uude. Anagoo ilaah daayini dacalka noo buuxshey oo dad iyo duunyo iyo dahaba noo dhiibay oo meesha aan soo degnaba malab dareeraayo Aanu dawlad nahay oday duqoo daalan baa yimid. Ma danaynin, dad qoladuu ka yahay daarad uu galo'e Dar ilaahigay waxanu nidhi waa nin daalibahe dejinay oo intii loo degdegay, dadabna loo gooy'e duunyiyo, hablaansiinay oo loo dabaal degay. waa duul ilaahay damacsanaa in ay dambaabaane Damacooda goortii la deyey deris nacaybkooda ninkii raga dareen baa ka galay in ay duraayeene doqonta iyo caamaduse waa u dabecasanaadeene. waxba yeey anaga noo damqanoo diirka noo nixine dusha iyo docdaba dumarkii siday kama ducaystaan. Baqayuu dhashiisa uma dayo in ay dilaayaane intuu meel dugsi ah seexiyuu hilib u doonaaye kama daalo jeeray dalkiyo debed u raacaane markuu toban diraacood wado bay dalow ka tuuraane. Anagana waxay nagu dageen yaan la daayicine daryeelkiyo inoo daayadii dib uma eegaane Mas dumdume beley nagu noqdeen oo dad laaye'ah Deegaanse nimaad wadaagtaan haduu daacad noqon waayo adigoo dantiis gelin haduu duurka kugu toogto oo uu dulqaadkaaga badan doqon ku moodaayo oo uu diboow qodax leh iyo dacar ku leefsiiyo Adigoo dawakhay maalin baad cadho ku duushaaye waxa dakharka dhiigale na baday duurtidii hore eh talo malaha dabo la qabsadee waa dib loo gocaye haday odayadii dayriyaan nama dal riixeene Allahayoow da'adii hore maxay daalin nagu beertay. N/B Gabayga waxaa ku jirtay " baqayuu dhashiisa uma dayo in ay dilaayaane" inta aan garanayn baqayuhu waa bahal marka uu dhashiisa koriya ayaa markuu uu gaboobo ay dalow ka tuuraan. in aad kaydisaan xogta aan idiin soo gudbinayno ayaan idinka codsnaynaa. Qurbaha iyo guurka. Dhibaatooyinka Laxaadka Leh Ee Soomaalida Yurub Joogta Ka Heysta Dhinaca Guurka Iyo Nolosha Waxaan rabaa in aan halkan kaga hadlo dhawr qodob oo ku saabsan nolosha Soomaalida Yurub joo gta Waxaan dhamaan hawada u soo marinayaa salaan iyo mahad celin Bahwaynta, madax iyo shaqaaleba ee shebekada caalamiga ah ee Timacade News Network (TNN) , waxaan leeyahay halkaa ka sii wada h awsha aad u wadaan dadka ku nool, daafaha dunida ee rayigooda ka dhibanaya halkan iyo sida sharf ta leh ee aad ugu soo dhawaysaan,intaa kadib waxaan rabaa in aan halkan kaga hadlo dhawr qodob oo ku saabsan nolosha Soomaalida Yurub joogta iyo waayaha ay kala kulmeen. iyo dhinca guurka oo laguba kal guuray oo dhaqankiisii tegey. 1-Waa marka hore e dadkan somaliyeed ee ku nool yurub meelkasta oo ay joogaan waxa dhibaato iyo carqalad ku noqotay nolosha yurub laqabsigeeda, waxaan uga jeedaa waxaad arkaysaa qof maqan o o hadana jooga waxaad arkaysaa qof ku faraxsan noloshan uu soo galay, waxa aad arkaysaa mid la y aaban oo leh noloshii yurub ma sidanaa. Haddaan hoos u daadego, waxa dhibkan keenay oo kelifay dadka soo haajiray ee yurub yimi waa sad dex qaybood, oo kala ah mid cilmi leh,oo cilmigiisasi aanu xoog u adkayn khaasatan dhinaca diinta, mi dina waa mid cilmi diin iyo maadiba leh, ka sadexaadna waa mid aan intaba mid na lahayn, haday gara sho tahay,  haday cilmi la barto tahay iyo haday mid diinmeed tahay toona midna cilmi kama sito waa sadexdaa qaybood. Ka dibna Yurub waxay noqotay sima in aan derjo lays dheerayn,iyadoo tasi ay jirto ayaa waxa aad arkaysaa qof yara leexsan waxaad is odhanysaa wax u sheeg waxa uu kuugu jawaabayaa halkan lay skuma mashquulo oo Yurub ayaa la yidhaahdaa,kelmada waxa ay kamid tahay ereyada aan kala kulm o dadka intiisa badan. Hadaba,  hadal lama dhamaystiri karo ee waxa si dhakhso badan leh isu bedelay dhaqankii soomalidu lahaan jirtay oo isu bedelay dawacadii talabadeed katagtay tii NEBIGANA GAADHI WAYDAY (CSW) oo macnaheedu yahay, dadku meel kasta oo ay joogaan waxay ka tegeen dhaqankii hidaha loo lahaa din iyo sharciba,tay yimadeena waa la qabsan waayeen. Marka hore diin lagam bixin oo lama wada gaaloobin, markaad aragtana haab keedba lama hayo, saba baha kelifayna waxa weeye qodob kaan kor ku soo sheegay ee ahaa dadkii cilmiga madiga iyo diniga lahaa iyo kii xigmaawiga ahaaba waa ku asqoobeen intooda badani inyar mooyaane. Ku darsoo dunidan reer galbeed ee lajoogo time table kooda kuma jirto wakhti salaad latukado taasi na waxay keentay in intii salaada tukanaysayna qaarna kaba tegeen qaarna ay seer seer ka gashay, that is that. 2-Waxa jira in dhaqan umadu lahayd dhinaca guurka rag iyo dumarba waxa ugu balaadhan ee maanta yurub ku dhaqan doorsoomay waa guurkii umadu iskguursan jirtay kaas oo hogob aan laga soo celin karayn ku dhacay. sababtoo ay tahay guurku milguu lahaa, gabdhaha waa la soo dooni jirya intay do onto awooda qofku hanoqotee waxa laga bixin jiray meher,waa laysugu ducayn jirya wiil iyo gabadh saalax aha ayaa u dhalan jiray qoyskii ilahay SW uu siinayo waxa barbaarin jiray hooyo iyo aabo iska raali ah oo isjecel ubadkaasi waxa uu noqon jiray ubad naxariis leh hooyadood iyo aaba hood jecel. Qoys balaadhan oo la tirsado ayaa uu noqon jiray, waxa jirtay kala danbayn ninka iyo xaaskiisa waxa jirtay isu tanaasul dhib hadii uu yimaado. Waxa aad arkaysaa hadii aad la soo qaado in reerkasi wanaag ku dhaqmo wakhtiyada isbedlay ayaa wata casrigan miyaanay nusqaan ahayn oon la raacin camalka ninka iyo gabdha kiristanka ah dhaqan koodii taasi waa waadax Waxa jirtay in la hido socon jiray balse ahda cidii la arkaba waa la guursanayaa qofku hayb buu lahan jiray, reerahaa isbaran jiray balse maanta lama yaqaan labada qof ee isguursaday intooda badani in ay is fasilaan waxyaabaha xitaa yaraynjirya in furniin yimaado ayaa kamid ahaa dariiqooyinkaa balse maanta yaa laysu raacyaa, waxa dhacday oo dhaqan kan guuray keenay in gabdha iyo wiilka  isguurs anayaa ay 95% isku guursadaan dhaqankan doorsoomay. Hadaan sifeeyo hadalkaas waxa weeye marka hore waa lays guursanayaa iyadoo layska raali yahay dariiquna aanu kii hore ahayn, marka xigana maalmo ama bilo yar gudahood waa dalqad yeedhaysa waar cibaadu bilaah,marka xigtana waa laysku soo noqonayaa hadii ilmo calool galy iyo hadaanu  gelin ba waa in hadana dib laysu laayaa kadibna waa lakala dhaqaajinayaa. Hadaba,waxa iswaydiin leh dhidibkii gurigani ma ahaa mid sax ku dhismay oo laga raali ahaa mise wax ay ahayd hebel waa guursady heblaayan waa laguursaday oo magac uun baa laga rabay,waxa yurub kabuuxa inta ilmo dhalatay ee aan Hooyadood iyo Aabahood wada joogin, hadiiiimaan iyo diini jirto g uryaha habeen walba dumaya ayaa la iska deeyn lahaa. Waxaan maqaly oo aan laga dhego la´ayn dadka wixii ILLAHAY SW kitaabkiisa ku sheegay in ayxaar an tahay ku dhaqmaaya ee ku maal cunaya ee ku nool ee guryo ka dhisanaya , ee iska dhega tirayta wxiidka illahay, ee raacay dariiqa qaloocanRibadana cunaaya illaa kii uu dhalay Liiska Dalalka Hadba Keydkooda Lacaga Ajnabiga. Liiska Dalalka Hadba Kaydka ugu badan ee lacagha Shisheeye (,) waa lacagaha ay dowladi ku hayso bangiyadeeda shaqo ama sarif. taasoo ah lacag ajnabi ah oo wadamo kale ay leeyihiin. Budka Suflera. Budka Suflera waa koox Boland ah oo ciyaarto heesaha rock. James of Plymouth. James Of Plymouth waa geesigeeda ah Order ee Knights ee Rhodes, oo sidoo kale loo yaqaan Knights of St. John iyo Hospitallers. Wuxuu ku dhashay 1370 ee Plymouth, Ingiriiska. Oo ay dhab tahay ay James Scott (James Skot), laakiin ka dib geesigeeda ah wax laga beddelo. James waxa uu ku dhashay kuna soo barbaaray Plymouth, South West Ingiriiska iyo hawl galaan yar ee kalluumaysiga. Mar dambe, in 1387 by guri keniisad maxali ah sida aqoon ah, laakiin in jasiiradda ee Rhodes diray ergo ah oo lagu taageerayo Knights Hospitallers ah. Waxaa James loo tababaray in ay la tacaalaan hubka. Céline Dion. Céline Marie Claudette Dion (Quebec, 30 maarso 1968) waa fanaanad oo Kanada ah. Shirkadaha ugu waaweyn Soomaaliya. Mudo qarni ku dhow ayaa waxaa jira magacyo shaqsiyaad iyo ganacsiyo ama shirkado caan ka ahaa gegiya Soomaaliya. In kasta oo uusan jirin diiwaan tixraac oo xafiis dowladeed ama kitaabkayd ku diyaarsan, hadana maskaxda dadka ayaa ah kaydka xogta Shirkadaha ugu waaweyn ee Soomaaliya. Diiwaanka Shirkadaha ug Waaweyn Soomaaliya. Wasaarada Ganacsiga ayaa diyaarinta hab-maamulka ganacsiyada waaweyn laga rabaa sida caadada u ah wadamada iyagu xakameeya ganacsiga iyo ganacstada. Siyaasada Dhaqaalaha. Hubinta hanaan u socodka dhaqaalaha waxaa ka mid ah in diiwaan sugan laga hayo shirkadaha iyo shaqsiyaadka ganacsiga waaweyn ku dhex leh wadan. Soomaaliya waayadii hore wax walba xakamayn iyo nidaam ay raacaan ayaa loo darjin jiray shirkadaha wadanka iyo shaqsiyaadka dhaqdhaqaaqooda ganacsi uu baaxada lahaa. Dowlada Soomaaliya oo wada howlo ay ku xakamaynayso maamulka shirkadaha si siyaasada wadanka ay ula jaanqaadaan.. Universidade Fundação Mineira de Educação e Cultura. Universidade Fundação Mineira de Educação e Cultura (FUMEC) waxa ay ku taala magaalada Belo Horizonte, Minas Gerais, Barasiil. Washaaqo. Washaaqo waa dagmo ka tirsan gobolka bakool washaaqo waxay xudur ujirtaa 120km washaaqo waa dagmo alaah ku manaystay biyo sida magaceeda aadku aragtaan washaaqo waxa xad la leedahay koonfur dagmada karaban gobolka gado woqooyi dagmada barey ee ethiopia bari dagmada celbarde washaaqo dhaqaaleheda waa waxsoo saarka beeraha iyo xoolaha nool Qabiilka dago dagmada washaaqo waa qomiyada Biimaal gaar ahaan beesha gaadsan washaaqo waa magaalo taariikh dheerku leh dalka somalia Xarfo. Xarfo waa Degmo ka tirsan Gobolka Mudug ee wadanka soomaaliya. Xarfo waxay u dhaxaysa magaalo madaxda dawlad goboleedka Puntland ee Garowe oo ay jirto fogaan dhan 190km Koonfur Galbeed iyo magaalada GALKACYO ee xarunta goboka mudug oo ay u jirto fogaan dhan 70km waqooyi bari. Xarfo waa magaalo ay ku nool yihiin dad gaaraya in ka badan 50,000 oo qof, waana magaalo ku taal dhul buuralay ah. Xarfo waa magaalo aan kulalayn qaboobayna, waxayna leedahay jawi dhex dhexaad ah, xiliyada roobka waxay la wadaagta degaanada Puntland. Xarfo waa degmo ay hoosyimaada in kabadan 40 tuulo iyo magaalada Bacaadweyn oo xarfo dhinaca bari ka xigta 27km. Degmada xarfo waxaa degmo ahaan loo aqoonsaday sanadkii 2006dii waxaana aqoonsaday dawladii xiligaas ka talinaysay Puntland ee uu hogaaminayay Mudane Cade Muuse Boqor. Sanadkii 2006di waxaa gudoomiyihii ugu horeeyay noqday Qumbe Ciise Qulaan, waxaana labo sano kadib badalay mudane Bashiir Faarax Bile oo noqday gudoomiyihii 2aad ee degmada, waxaana sidoo kale noqday gudoomiyihii 3aad mudane Cabdulaahi Faarax Bayle isagoo xilka hayay intii u dhaxaysay sanadihii 2009-2014 isla 2014 waxaana badalay oo xilka guddoomiye nimo loo doortay Mudane Cabdifitaax Daahir. sanadku markuu ahaa 2016 waxaa xilka guddoomiye nimo loodoortay Guddoomiyaha cusub ee hadda xilka waa Bashiir Daahir Nuur Sheekh Yaasir Al-Xabiib. Sheekh Yaasir Al-Xabiib (Af-Carabi: الشيخ ياسر الحبيب), waxa uu yahay shiicada sheekh. Taariikha caabudwaaq. magaalada caabudwaaq waxay dhacdaa juquraafi ahaan waqooyiga gobolka galgaduud ee dalka soomaaliya iyo bariga ismaamulka soomaalida itooiya magaalada waxaa ay soo martay heerar iyo marxalado kaladuwan wixii kadanbeeyay markii la aas aasay oo ay noqotay degmo buuxda taariikha magaca caabudwaaq markii dib lo raaco waxa lagu sheegaa in magacu ka yimid qabiil deegaan ahaan horay u dagi jiray balse colaado iyo arimo kale dartood ooga hayaamay gayiga caabudwaaq hadii macnaha magaca lasii gorfeeyana uu noqonayo labo erey oo la isku keenay caabud iyo waaq oo caabud au tahay caabudid waaqna magac ay hory ugu yaqiineen ilaahya subxaanahu watacaala soomaalidii hore guud ahaan maerlii la isku macneeyana noqonaysa alle caabud fadlan hadaad hayso warbixin intankasii faahfaahsan naga caawi Qoryale. Qoryaale () waa magaalo yar oo ku taalaa gobolka Togdheer ee Gobolada Waqooyiga Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Faallo. Qoryale waa fadhiga dowlada Degmada Qoryaale. Magaaladan yar waxay si toos ah ugu xidhan tahay jidka dheer ee toos u tega magaalada Burco. Waxbarashada. Dusgsi sare ayaa laga dhisay magaaladaasi wakhti dhowayd. Wanlaweyn-. Wanlawayn waa dagmo ka tirsan gobolka shabeellaha hoose waxaana dago qomiyada digil iyo mirifle gaar ahaan beesha Shanta calemod oo ah Awdigil iyo Beesha Hubeer oo ah Mirifle/Raxawayn gaar ahay sagaal dagmada waxay caasimada muqdisho u jirtaa 90 km waxayna caan ku tahay airport ka ciidamada ee Bali doogle Shanta caleemo waxay ka kooban yahiin shan beelod oo kala ah Beelaha shancaleemod badankood waxay degaan Degmada dhaxdeeda waloow ay jiraan tiuuloyin badan leeyahiin waxay u badan yahiin dad ganacsada "" Beesha Galjecel waa beesha kaliyah ay ku tiirsantahay magaalada wanlaweyn xaga dhaqaalaha iyo ganacsiga sida xoolaha iyo ka adeegashada magaalada maadaama ya aad u daganyihiin tuulooyinka ku hareersan dagamada wanlaweyn...dagmaduna waa dagmo dadkeeda aad nabadu u jecelyihiin aadna isu garanaya Huurshe. Huurshe waa degmo ku taal Galgaduud. Dadka deggan waa qiyaastii 5000 oo qof. Huurshe waa xarun cilmi, maaddi iyo diiniba. Waxaa ka furan jaamacadda Sh. Yusuf Direed iyo faraca Savanah University. Magaalada waxaa degaan ahaan u leh qabiilka Cabdalle/Surre/Dir, gaar ahaan Fiqi Maxamed iyo Agoon. Waxaa sidoo kale wax ka dega Qubays/Surre/Dir. Dhanka waxsoosaark waa magaalo ku tiirsan ganacsiga yaryar iyo dhoofinta xoolaha nool sid geel, ariga iyo lo'da. Deefow. Dagmo. waa degmo katirsan hiiraan oo eey degaan beesha surre fiqi muxumed oo kucaan ah fidinta diinta islaamka ahlusna wal jameeca Cabdi Xosh Ashkir. Cabdi Xoosh Ashkir waa ganacsade Soomaaliyeed oo caan ah isaga oo ka soo jeeda qoyska reer "Xoosh." Taariikhdii Hore. Cabdi Xoosh Ashkir oo ku garaadsaday Gobolka Banaadir iyo gobollada dhexe ee wadanka Soomaaliya ayaa ayaa mudo 40 sano ku dhow dalka iyo dibadiisaba ka waday howlo ganacsi oo laxaad leh. Sanadadii 1970yadii ayuu Cabdi Xoosh bilaabay ganacsi dhaqdhaqaaq wayn isaga oo dhoofinta khayraadka badda Soomaaliya iyo hantida maguurtada ah ka ganacsan jiray. Dhoofinta Kaluunka Soomaaliya. Ganacsade Cabdi Xoosh wuxuu ka mid noqday ganacsato faro-ku-tiris ah oo dhoofinayay malayga badda Soomaaliya. Hantida Maguuraanka. Waxaa uu Xoosh Degmada Wadajir ee galbeed koonfureed ee Muqdisho ka dhisay dhul balaaran oo markii dambe loogu magac daray "Xaafada Xoosh" halkaas oo dhismayaal iyo caways iyo dalxiis leh magaalada Xamar caan kaga noqday. Waxaa intaa dheeraa inuu Xoosh lahaa guryo badan oo safaarado, shirkado, ganacsato iyo daljirayaal ay ka kiraysan jireen kuwaas oo dhammaan Xamar ku yiilay. Hantida caanka ah ee uu Cabdi Xoosh lahaa waxaa ka mid ahaa hoteelada Florence iyo Indian Ocean oo labaduba Xamar ku yiilay. Maalgashi Cusub iyo Cabdi Xoosh. Cabdi Xoosh wuxuu waayahan dambe maalgashi ku samaynayaa deegaanka Soomaali Galbeed sdia magaalada Jig Jiga halkaas oo fursado badan ka jiraan. Shaqo Qaran iyo Ardayda Gurmadka. Shaqo Qaran iyo Ardayda Gurmadka waxay ahaayeen barnaamijyo qaran, ahaana kuwo is dhaxlay oo ka hirgalay [Soomaaliya] sanadadii [dowladii Kacaanka] Soomaaliyeed.een gurmadka mashaaricda qaranka GMHQ 1984 waxuu ahaa 9bilood ee sanadki ku xiray 1985 Ayaa laga dhigay 2sano waxayna ku kala duwanaayeen gurmadkii waxuu lahaa progaram ka kooban ololaha barashada afka carabiga iyo la dagaalanka qaadka iyo hawlaha wasaaradaha wadanka oo lagu kala meeleeyay ardadii ka qayb galeysay GMHQ. Lkn kan ka dambeeyay waxuu ahaa laba sano oo tababar ciidan ah. Horudhac. Dhamaan ardayda dugsiyada sare ka soo qalanjabisa tiro ahaana qiyaastu ahayd 14,000 ayaa lagu xarayn jiray mudo bilooyin ah xarunta tabobarka ciidamada ee Xalane oo ku taala Muqidsho. Guud ahaan 60,000 ayaa dugsiyada sare dhigan ka diiwaangalsanaa sanad walba Soomaaliya oo dhan. Ardayda waxaa berigii hore uu barnaamijka u badnaa macalinimo ka dib, ayaa sanadkii 1984 loo badalay barnaamij Gurmadka Ardayda halka kolkii hore la oran jiray Shaqo Qaran. Tabobarka Ardayda Gurmadka. Tabobaro ay siiyaan saraakiisha ciidanka Xooga Dalka ka dib ayay ardayda aadi jireen 18 gobolka ee dalka iyaga oo u howlgalo siyaabo kala duwan. Barnaamijka Shaqo Qaran wuxuu bilowday iyada oo macalimiin iyo shaqaale dowladeed ay noqanayeen ardayda mudo 2 sano oo kaamil ah. Gurmadaka Ka Dib Qoritaanka Imtixaanka Jaamacada Ummada. Ardayda xilkooda Shaqo Qaran ama howlahooda Gurmad u soo guta sida loogu talogalay waxay u fariisan jireen imtixaanka Jaamacada Ummada Soomaaliyeed oo sanadkii mar la qaban jiray. Wasaaradaha Waxbarsahada iyo Barbaarinta iyo Wasaarada Hidaha iyo Tacliinta Sare ayaa diyaarin jiray imtixaanka Jaamacada Ummada ay ardayda u gali jireen. Tiro dhowr kun aan ka badnayn ayaa fadhi ka heli jirtay Jaamacada Ummada iyo laanteeda macalinimada ee Kulliyada Lafoole. Inta kalana shaqadoodii Qaran horay ula soo qabsada ama ganacsi ama howlo gaar ah la fulin jiray meheradaha qoysaskooda. Xafiiska Shaqada Qaran ama Ardayda Gurmadka ee Wasaarada Waxbarashada. Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta waxaa ka mid ahaa Qaybta Ardada Shaqada Qaranka oo qabanaysay howlo aad u muhiim u ah ardayda iyo wasaaradda intaba. Waxaana ugu muhiim sanaa xaqiijinta iyo sugitaanka in ardayga ka soo baxay dugsi sare iyo in uu soo maray shaqadii qaranka waayihii horana barnaamijka Gurmadka ahaa. Maxamed Daahir Qaasim oo ahaa Madaxa Xafiiska Ardayda shaqada Qaranka iyo Sayidcali Xuseen Macalin oo ahaa ku xigeenkiisa iyo waliba Cabdirashiid Maxamed. UTC+3. UTC+03:00 waa saacada deegaano badan oo dhaca meelo kala duwan kuwaasi oo wadaaga wakhti isku mid ah ama aad iskugu dhow. Deegaanada istimaala UTC+3 waxaa ka mid ah Geeska Afrika iyo Wadanada Carabta. Machadka Sidam. Machadka Sidam waa kulliyad caan ah oo ku taala faras magaalaha magaalada [Muqdisho], gaar ahaan Degmada Shingaani. Sidam waxaa afka qalaad lagu yiraah Somali Institute of Development Administartion and Management) iyada oo la soo gaabiyana isla ereyadaas SIDAM. Taariikh. Kulliyada Sidam waxay ka mid ahayd jaamacadihii tacliinta sare ee [Soomaaliya] sida [Jaamacada Ummada], [Kulliyada Gaheyr] iyo [Jaamacada Lafoole]. Taariikhda la furay Machadka Sidam 1971 waxaana uu maanta machadkii Sidam si dadban uga jiraa Magaalada Hargaysa halkaas oo arday badani dhigtaan machad sita isla magacaas waayahaan dambe ee nidaamxumada iyo boobka hantida iyo magacyadii lagu sameeyay. Magaca Guracan ee Simad. Sanadkii 1999 ayaa waxaa kulliyad abaalmarisa shahaadooyin dhexe oo 2 sano waxaa aas aasay Xasan Sheekh Maxamuud iyo rag kale ayaa magaca xarfo is waydaariyay ka dibna ka dhigay Simad. Sanadkii 2011 ayaa waxaa hadana la shaaciyay in magacan Simad oo bililiqo ahaa mudo hana jaamacad laga dhigayo. Ardayda Sidam. Waxaana sanad walba imtixaan u gali jirtay arday 2,000 gaaraya walow arday 300 ka yar ay fadhi ka heli jireen laamaha kala duwan ee kullyada Sidam bixin jirtay ka hor burburkii qaran ee sanadkii 1991. Afka iyo fulinta manhajka Kulliyada Sidam wuxuu barbardhig la ahaa midka Jaamacada Lafoole. Ardayda dhigtaa iyo barnaamijyada Sidam waxay ahaayeen taqasus 2 sano ah halka ay sidoo kale ka jireen qaybo heer 2 sano oo shahaado dhexe (diploma)ah. Machadka waxaa nidaam ahaan uu hoos imaan jiray Wasaarada Hidaha iyo Tacliinta Sare ee Soomaaliya. Wararka Cusub. Dowlada Soomaaliya ee 11ka gobol ee koonfurta dalka ku dadaalaysa inay ka arimiso ayaa heshiis dhawaan la gashay dowlada Ciraaq inay dib u dayactirto una qalabayso Wasaarada Howlaha Guud iyo labo xarun oo Muqisho aad looga yaqaanay kalana ahaa Kulliyada Sidam iyo isbitaalkii Lanzerti oo "Laansalooti" loo yaqaanay. Wasaarada Howlaha Guud ayaa ka codsatay wadanka Ciraaq inay Soomaaliya ka caawiso mashruucan oo guud ahaan ku kacaya aduun dhan 15 milyan oo Doolar. Magacyada Soomaaliyeed. Magacyada Soomaaliyeed waa magacyada asal ahaan ama ab ka ab ka soo jeeda af Soomaaliga. Badiyaa magacyada waxay ku baxaan muuqaal ama arin markaas taagan. Tusaale, Caanood oo ah magac lab- xili barwaaqo ah oo caanuhu meel walba yaalaan ayaa la bixin karaa, Udgoon oo ah magac dhedig waxaa uu bixi karaa waayo carafta ama uduga subaga iyo waxyaabaha kale ee la carafsado hodan laga yahay. Diiwaanka Sugnaanta Magacyada Soomaaliyeed. Magacyada Soomaaliyeed uma habaysna hab hikaad/hingaad iyo wax halbeeg ah oo ka jira magacyada Soomaaliyeed oo markaas laga tixraaci karo urur ama hay'ad dowladeed sida Hidaha iyo Tacliinta Sare ama xafiisaha tirakoobka, diiwaangelinta iyo sugnaanta ee dowlaha degmooyinka ama gobollada. Diiwaanka Magacyada Soomaaliyeed. Hoos waxaa ah taxan magacyada wiilasha iyo gabdhaha Soomaaliyeed. Ma jirto meel si rasmi ah u ururisay magacyada Soomaaliyeed ee soo jireenka ah iyo macnahooda walow ay jiraan buugaag laga qoray magacyada hablaha iyo wiilasha Soomaaliyeed ee waayihii hore lala bixi jiray ilaa hadana la adeegsado. Waxaa diiwaanka magacyahada habalaha iyo inamada Soomaaliyeed loogu taxay hoos iyada oo magacyada hablaha la soo hormariyay. Tifaftir iyo saxitaan dheeraad ah ayay u baahanyihin iyo waliba balaarin cidii aqoon dheeraad ah u leh. Sidoo kale, magacyada la wadaago lab iyo dhedig qoraalkan laguma kala cadayn iyo waliba macnaha asal ahaan magaca walow qaar la garan karo oo bay'ada iyo nolosha dhaqanqdhaqaale ee miyiga laga dheehan karo. Taxane magacyo oo halbeeg lahayn ayaa waxaa diyaariyay Maxamed Ibraahim waana xigashada ugu balaaran oo oo qodobkan Wikipedia raacay qabyta magachada sugan ee Af Soomaaliyeed. MAGACYADA GABDHAHA SOOMAALIYEED. Magacyada gabdhaha waxay ku baxaan sida kuwa wiilasha oo kale muuqaal, munaasabad iyo iyada oo ay u dheeryihiin qurux iyo waxyaabaha kale ee lagu cabiro howlkarnimada ama gaarinimada ay gabari leedahay. A. Abshiro, Abyan, Afraxo, Allamagan, Ammaan, Amran, Aragsan, Arraweello, Ardo, Arliyo, Ashkiro, Askaro, Asiili, Asli, Ayaan, Axado. B. Baahila, Baar, Baaruud, Bakaad, Balqisa, Bariido, Barkhado, Barni, Barrey, Barwaaqo, Basro, Batuulo, Baxsan, Baylaha, Bayddan, Beegsan, Beerlula, Biciido, Bilan, Billaddaya, Bilkhayr, Bishaaro, Biyood, Bogaad, Boosteeya, Bullo, Buney, Butaaca, Buuxa. C. Caanood, Cabban, Cadar, Caddey, Cajabo, Calaso, Canab, Canbaro, Carfoon, Carraabo, Carro, Cartama, Carwo, Casey, Cawilo, Cawo, Cawrala’, Caynabo, Ceebla’, Cibaado, Ciilla’, Ciiltira, Ciribbuuxa, Cosob, Cubtan, Cudbi, Cuddoon, Cugan, Culan, Culimmo, Cureeji, Cutiyo caza D. Daado, Daaha, Daawad, Daggan, Dahabo, Dallaayad, Dallaayo, Dallays, Damac, Damman, Darmaan, Daruuro, Dawo, Dayaxo, Daynabo, Deeqa, Deggan, Degmo, Diiddan, Diimmoon, Diiran, Diraaco, Doonbiro, Duco, Duda, Duddo, Dugsiiya, Dugsoon. Qaybta Dh oo farac ka ah D. Dhaayo, Dhalaala, Dheeho, Dhiin, Dhiirran, Dhikilo Dhimbilo, Dhoofa, Dhool, Dhudi, Dhuuban, Dhuubo Dhuux. F. Fahma, Falis, Falxado, Fanaxley, Farax, Fariido, Farxado, Farxiyo, Faynuus, Fiido, Filad, Filan, Filsan, Foojiga, Foos.fowsiyo,fartun fardowsa G. Gaadsan, Gaarri, Gaarriyo, Gacaliso, Gacalo, Gaceedo, Gadiido, Gallado, Gargaara, Gaylamo, Geeddiyo, Geelo, Geenyo, Gefla’, Gobaad, Gobey, Gordan, Gu’dhalad, Guduudo, Guhaado, Guuleedo. H. Habban, Habboon, Habsamaan, Hagarla’, Haldhaa, Halgan, Haweeyo, Heego, Hibaaq, Hibo, Hiddo, Hillaac, Hira, Hodan, Hodman, Hogol, Hoobaan, Hoodo, Hoombarro, Hufan, Huryo. Hinda. Hani,Hana I. Idil, Idilo, Idman, Iftiin, Iido, Iimaan, Ilays, Ilkaag, Ilroon, Ilwaad, Indhadeeq, Indhawroon, Ishaaro, Isir, Ismoog, Isniino, Istaahil. Igraan intisaar J. Jalaqsan, Jamaad, Jawaahir, Jeegaan, Jimco, Jinnow, Johorad, Joogdheer juweriyo jamila K. Kaaba, Kaad, Kaadsoon, Kaafiya, Kaaha, Karuur, Kinsi, Koos, Korraad, Kutubey. Kawsar.Kaamila.Kaaf. M. Muniira, muntaas,muna,mugwayn,Maandeeq, Maano, Macey, Magool, Malabo, Markabo, Marwo, mayran, Miido, Milgo, Mullaaxo, Muraayo, Murriyo. N. Naadiyo, Naado, Nafiso, Nagaad, Nagan, Naqo, Naruuro, Nasteexo, Nuuro, Nuurto. Nasra, Naruuro, Neda nesrin Q. Qaafo, Qaayaweyn, Qaladla’, Qalanjo, Qarad, Qoordheer, Qoran, Qorraxo, Qumman. R. Raagsan, Raalliyo, Raaqiyo, Raaxo, Rako, Rakuubo, Raydhabo, Roobo, Roon, Rooxo, Rummaan, Ruun. Rooda,Ramla, S. Saado, Saafi, Saaqa, Sabaad, Sabtiyo, Sagal, Sahwiyo, Salaado, Saluugla’, Samawado, Sareedo, Sarreeyo, Saruuro, Saxansaxo, Saxarla’, Siman, Siraad, Sitey, Soohan, Subkan, Sulubo, Sureer, Suubban. Qaybta Sh oo farac ka ah S. Shaadiro, Shacni, Shahmaad, Shamado, Shankarroon, Shaqlan, Shariifo, Sheegan, Shifo, Shoobo, Shukri, Shumey, Shuun. T. Tagsan, Taliso, Tanaad, Tawllan, Tigaad, Timiro, Tiriig, Tisqaad, Toolmoon, Toosan, Tooxey, Tusmo. U. Ubax, Ubbolacag, Udgoon, Ugaaso, Ugbaad, Ulasan, Umal. W. Wacan, Wanaag, Warfog, Waris, Warla’, Warmoog, Warroon, Warsan, Wiilo. X. Xaawo,Xayaqd Xaadsan, Xaali, Xaddiyo, Xalwo, xamaro, Xamdi, Xareedo, Xiddo, Xiisaan, Xinbilo, Xirsiyo, Xorriyo, Xulbado, Xaysimo. MAGACYADA WIILASHA SOOMAALIYEED. Magacyada Wiilasha waxay ku baxaan sida kuwa gabdhaha oo kale muuqaal, munaasabad iyo iyada oo ay u dheeryihiin halyeeynimo iyo waxyaabaha kale ee lagu cabiro raganimada. A. Abadar, Aamin, Abshir, Absame, Abtidoon, Aflax, Afrax, Ashkir, Askari, Awsame, Ayaanle. B. Baalle, Baasaweyne, Bacalwaan, Bakad, Barkhad, Barkhadle, Bashiir, Bariise, Barre, Beelwade, Beyle, Bile, Bicir, Biixi, Birmad, Bootaan, Bulxan, Bullaale, Buraale, Burhaan, Busuri, Buulle.Buux C. Caagane, Caalin, Caaqil, Cadceed, Caddow, Calas, Calasow, Camuud, Canbar, Canshuur, Cartan, Carte, Caynaanshe, Caynab, Cawil, Cigaal, Cigale, Ciiltire, Cidey, Cige, Cilmi, Colaad, Cosoble, Culusow. D. Daacad, Daahir, Dalmar, Dayax, Deer, Deeq, Digil, Diini, Diiriye, Dool, Ducaale, Durqun. Dh. Dhalad, Dharaar, Dhiid, Dhinbiil, Dhuubow, Dhuxul. G. Gaaciye, Gaarane, Gaarhaye, Gabal, Gabax, Gaboose, Gacal, Gacayte, Gadiid, Galad, Garaad, Garaani, Gari, Geedi, Geelle, Geelqaad, Giirre, Guhaad, Gurxan, Guudle, Guuleed, Guure. H. Hagar, Hanad, Hayaan, Haybe, Hareeri, Hiraabe, Hiraad, Hiraale, Horyaal, Hufane Huruuse. J. Jaamac, Jaafi, Jalaqow, Janaalle, Janogalle, Jayte, Jimcaale. K. Kaafi, Kaahiye, Kaliil, Karuure, Kaynaan, Keyse, Kotaale, Kulan, Kuluc.kamaal, M. Maalin, Magan, Migil, Mire, Mooge, Mowliid, Muudey. N. Naaleeye, Nadiif, Nageeye, Nimcaale, Nuur, Nuure, Q. Qaalib, Qaaje, Qayaad, Qorane, Qorax, Qowdhan. S. Sade, Sahal, Salaad, Samaale, Samatar, Samatalis, Samawade, Samokaab, Samow, Saruur,Shidde, Subagle, Subeer, Seeraar, Sugulle, Suudi. Sh. Shaaciye, Sharmaake, Shariif, Shiino, Shire, Shooble, Shuuriye. T. Taajir, Taakooy, Tahliil, Tarabi, Tareey, Tawakal, Tiifoow, Timir, Toosane, Tooxow. Tukaale W. Waaberi, Wacays, Warfaa, Warsame, Wayrax, Weheliye. X. Xaange, Xaashi, Xandulle, Xalane, Xareed, Xiis, Xildiid, Xirsi, Xukun, Xuuki. Xoosh Al-Jamaaca Al-Islaamiya. Al-Jamaaca Al-Islaamiya () waa urur Islaami ah oo u dhaqdhaqaaqa soo noolayta Islaamkii saxda ahaa ee Nabi Muxamed S.C.W la yimid waxuuna bilaabay Dhaqdhaqaaqiisa sanadihi sideetamaadkii, ururka waxu diirada saaraa tacliinta Asalka Islaamka ee ah Tawxiidka, towxiidkaasoo hadii la waayo uu Islaamkii meesha ka baxayo sida Quraanku sheegay, Jamaacada ayaa leh Madaaris iyo Iskuullo lagu baro dadka tawxiidka, waxayna leeyihiin hogaan iyo madax iyo nidaam u dagsan oo ay quraanka iyo sunnaha ka qaateen. waxay kaloo ay ku leeyihiin magaalooyinka soomaaliya masaajid fara badan oo ay ugu talo galeen inay diinta saxda ah dadka ku baraan, Farah waa ciyaryahan da"yar ah oo somaliyed. farah mustaf farah waa ciyaryahan uu dhelo nadiga fc xidigaha waxa uu ku dhashey magalada kismayo tarkhiqda marka ey aheyd bishii 6 /1998 farah waxa uu kuso barbarey dalka kenya lkn isaga iyo reerkisa dib ayeey ugu so noqdeen dalka somalia gaar ahaan magalada qardho farah qardho ayuu waxbarashadisa kasi wataay farah waa ciyaaryahan ka ciyari karo bosaaska difaca iyo burburiyaha. farah waxa uu kaa bilabey kubadisa nadiga horseed inta kadib farah wuxu kuso can baxay nadiga fc xidigaha oo uu labo gool oo cajib ah ka dhashey labo kulab oo uu ka hor yimi. farah ayaa caan ku ah kubadaha dhadher isago waliba ah shooter farah waxa kole uu caan ku ahaa free kick ama bulusiyonada intaas wixi kaa dambeyey farah nadiga horseed wuu ishga tagay isago sii ah uga xuma bixitan kadib khilaaf ayaa so kala dhax galay kadibna waa uu iskaga tagay waxa una ku biirey nadiga eey suda weyn ugu xifaltaman magalada qardho ee fc xidigaha. farah ayaa sido kale ka hor yimi kooxdisi hore ee horseed kadib sadex gool ayuu ka dhashey labo kulan oo usan wax dabaldeg sameyn inta wixi ka dambeyey. farah ayaa sido kale ku guleystey man of match ciyaar farah ayaa kula guleystey nadiga fc xidigaha hal koob iyo mid kale oo kalinta labaad ka galeen farah ayaa hada lo magacabey kooxda fc xidigaha. farah ayaa sido soo bandhigay ciyaar cajiib ah oo indho qabad leh wana ciyar uu ka hor yimi kooxdisi hore ee fc horseed waliba isago kabtan farah ayaa kooxdisa kaa badbadiyeey labo kubadood oo golaal lo fishey ciyaartaas ayaa ku dhamatey 0-0 inta kadib ayaa rigorayaal la adey farah ayaa wuxu turtey tii afaraad blse waa laga qabtey lkn nasiib wanaag koxdi farah ayaa badisey oo uu gudubtey waregi xita ee semi finalka hlks ayeey ku hareen wixi intas ka dambeyeey farah ayaa iska ware jiyeey xilka kabtanimada kadib khilaaf so kala dhax galay isaga iyo playerinta kale farah waa player aad uu Wngsn sido kle farah waxa uu tageero uu yahay nadiga heegan ee horyaalka somalia farah ayaa lgu amaana in uu yahy laacib mustaqlka dhow ciyaari doono heer gobol hadi ilahey rali noqdo kadib kubado ficaan uu laa ciyaary qaar kaa tirsan ragaa heer gobolka markasto farah waa ciyaryahan dabci wanaagsan leh hadana farah wuxu ka mid yahey raaga ugu muhimsan kooxdisa fc xidigaha farah wuxu nasiip u yeshey in lagu so xuulo 18 lacib ee xafada xingod uga qeyb galeysay koobki magalada qardho lag furey isago waliba ahaa line up koowad hadana naziip xumo isaga iyo zaxipkisa dhoodi oo ey kawada tirsan yihin koxda xidigaha ayaa laga qabtey labadi rigoore ey koobka uga haran SOYAD. SOMALI YOUTH ASSOCIATION FOR DEVELOPMENT (SOYAD) NAME OF THE ASSOCIATION: SOMALI YOUTH ASSOCIATION FOR DEVELOPMENTY SOMALI YOUTH ASSOCIATION FOR DEVELOPMENTY (SOYAD) is a non-governmental organization established in 2011 by a group of young intellectuals who felt the need to activate young people in Somalia to engage with development issues. The philosophy behind the establishment of this organization is also to improve infrastructures.and women role in participation of all social, economical and political aspects in the community since the Somalia women are victim an effected multilateral problems. In addition SOYAD maintains good relationship with all humanitarian actors operating in the country. o Youth are important agents and creators of change in society. o Youth are talented of being at the forefront of effecting change for the good of all in society. o Every youth deserves a chance to actively share in progress. To uphold the rights of vulnerable youth and children through awareness raising, advocacy, peace- To see a future in which Somalia youth and children live in a favorable environment where their basic rights are respected, educational and health facilities provided, sustainable peace To establish awareness program of peace building, cooperation and democracy focus on • Facilitate qualitative training for capacity building in the society.  To improve the education status for youth, children and women in formal and non- formal education for sustainable livelihoods. —  To improve the health grade of youth, women and children in horn of Africa.  To empower and advocate for protection and realization of human rights for the children, youth and women in Somalia.  To reduce and inhibit gender violence and cultural bad events like FGM (female genital mutation), to make safe memories of ladies and create chance which gives female their equal all of social environment.  To provide training programs of capacity building by promoting their abilities of understanding good governance and leadership styles  To ensure that all Somalis fully participate in all matters concerning their future especially in the educational and health standard.  To mobilize the community in order to improve social health through workshop and  To provide opportunities of employment for creating activities of income generation for  To maintain rehabilitation program community living with IDPs by promoting their life in terms of hygiene, water and sanitation.  To assist the community with establishing necessary activities to carry out their living The operational areas of SOYAD is all regions of the country SOMALI YOUTH ASSOCIATION FOR DEVELOPMENTY (SOYAD) the following - Members of the founders of the organization. - Voluntary Groups of the country. ADRESS: VIA ROMA JUNCTION HQ MOGADISHU-SOMALIA Aas aaskii cidanka somalia codad. Taariqda ku saabsan qaran jabkii kadib ciidanka booliska somalia taariiqda cidanka somalia waa mid ad u facweyn oo aan lasookoobikarin awoodiisii,wax qabadkiisii iyo sidii uu uqalabeysnaa xiligii somali ay mid ahayd.balse xilign lajoogo ciidankii soomaaliya wuu bur buray oo waxaa lagu sookoobay tuulo,magalo,maamul gobaledyo iyo meelo kale' somalia waxoo ahaa ciidanka ugu xoogan qaarada afrika, marka lala eego weeninkiisa iyo lacagta ku bixi jirtay iyo qalabka oo siday. ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliyasomalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. waa ciidanka Qaranka Soomaaliya, xaruntooda waxee ku taalaa Gobolka banaadir ee Muqdisho. Waqtigii nabada, booliska soomaaliya waxoo saldhig ku lahaa gobol kasto, waxeena maamuli jireen magaalo kasto oo dalka ku taalo. waqtigii siad barre booliska somalia waxee qalab iyo tabo barro badan ka heli jireen wadamada reer galbeedka. Markii ee dowladii dhexe ee siad barre ee dhacday, oo meesha ka bilaawday dagaaladii sokeeyay, booliska gobolda dalka oo dhan shaqadooda wee joojiyeen. 15sano somalia ma leheen wax xukun ama kala danbeen. Booliska ugu horeeyay ee somalia yeelato waxaa la sameeyay 2005ta. Maanta ciidamada booliska soomaaliya si fiican ee u soo noolaanooyan ayaga oo watto baabuurta booliska iyo dharkooda, laakiin wali kama shaqeeyaan gobolada dalka. Hadaba waxaan kabaran karnaa taariiqda ciidanka somalia sida ay awoodada ahayd iyo sida ay yihiin waxaana la oran karaa wax walba bur burkii somalia ay wax waliba raaceen Garoonka Diyaaradaha ee Bender Qaasim. Garoonka diyaaradaha ee Bender Qaasim, wuxuu xambaarsanyahay magaca taariikhiga ah ee hore loo oran jiray magaalada Boosaaso ee "Bender-Qaasim". Waa garoon caalami ah waxa uuna ku yaalaa magaalada Boosaaso ee caasimadda ganacsiga dawlad-goboleedka Puntland ee Somaliyeed, waxaana astaan u ah. Siigeysi. Siigeysi waxa weeyaan marku qofku xubnaha daranka ama saxaax la ciyaaro. Naagaha iyo gabadhaha markey siigeystaan badnaanta wexey taabtaan kintirkooda. Nimanka iyo wiilasha wexey la ciyaaraan guuska. Axmed Da'ud Oglo. Axmed Dafutoglu Waa Ra'iisulwasaarahii hore ee dalka Turkiga intii u dhexeysay Agoosto 2014 ilaa May 2016. Waxaana xilkaasi loo xushay taariikhdu markay ahayd 29 Agoosto 2014. Waa aqoonyahan, diblumaasi ah, wuxuu horey usoo qabtay xilal ay ka midyihiin wasiirka arimaha dibadda iyo madaxa latiliyaha ra'iisulwasaarihi hore, hadana ah madaxweynaha Turkiya Rajab Dayib Erdogaan. Taariikh Nololeed. Mudane Axmed Dafutoglu wuxuu ku dhashay Degmada "Taşkent" ee gobolka Konya ee dalka Turkiga sanadku markuu ahaa 26 Febaraayo 1959. Brofesoor Axmed Dafutoglu wuxuu waxbarashadisii hoose, dhexe iyo sare ku qaatay magaalada Istanbul, kadibna wuxuu ku biiray Jaamacadda "Boğaziçi" halkaasoo uu ku qaatay shahaadada heerka 1aad ee jaamacadda barashada dhaqaalaha iyo xidhiidhka caalamiga ah, halka masterkana uu ku qaatay maamulka iyo maareynta, sanadkii 1984 ayuu dhameystay tacliinta sare ee "phdiiga" asagoo ku diyaariyey Siyaasadda iyo Xidhiidhka Caalamiga. Intaas ka dib wuxuu bare jaamacadeed kasoo noqday jaamacadaha: Marmara, Bilkent iyo jaamacadda Islaamiga ee Maleeysiya. Ra'isulwasaare Dafutoglu siyaasada ka sokow waa cilmi baadhe waxaa uuna qorey in kabadan 200 oo boog oo siyaasadda, dhaqaalaha, diblomaasiyadda iwm isugu jira. Waxaana ka mid ah buugiisa caanka ah ee saamaynta balaaran kuleh siyaasadda arimaha dibadda dalkaasi ee lagu magacaabo "Istiraatiijiyadda Qotodadheer". Mujamac Umul Qura. Mujamac Umul Quraa مجمع أم القرى التعليمي waa dugsi hoose dhexe iyo sare oo ku yaalla magaalada Muqdisho, gaar ahaan degmeda Boondheere. Dugsiga waxaa la aasaasay sannadkii 1994. Mujamac waa dugsigii ugu horreeyay ee Soomaaliya guud ahaan iyo gaar ahaan Muqdisho laga furo burburkii dowladdii dhexe ee Jamhuuriyadda Soomaaliya kaddib. Dugsiga waxaa maalgelin jiray hey'ad Boqortooyada Sacuudi Carabi laga leeyahay oo lagu magacaabo 'Hey'adda Gargaaka Caalamiga ah ee Islaamka ee Boqortooyada Sacuudi Carabi.' Mujamac billowgii hore ilaa sannadkii 2001 bareyaashii wax ka dhigi jiray waxaa ka mid ahaa bareylaa Masaari ah. Balse weerarradii 9/11 kaddib ayey ka tageen dugsiga iyo guud ahaan dalka. Maxamed Cabdicasiis Bootaan. Maxamed Cabdicasiis Maxamed (Bootaan) waa oday soomaaliyeed. wuxuu dhashay sanaddii 1991dii. wuxuu ku dhashay degmada Xuddun ee gobolka Sool. Qoyskiisa. Aabbe Cabdicasiis Maxamed Bootaan Alle ha xafidee wuxuu ku noolyahay magaalada Laascaanood ee Gobolka Sool. Waxbarashadiisa. Maxamed wuxuu waxbarashadiisa hoose, dhexe iyo sare ku qaatay degmeda Laascaanood Camanje. Camanje wuxuu ahaa Abwaan soomaaliyeed oo kasoo jeeda beesha Jidwaaq. Xuseen Yogol Fure Camanje wuxuu lahaa gabayo aad u faro badan oo xigmadaysan. Nimanyohow hashiinii ma arag waana la hubaaye Waa taan hudheelaha galaa, hogoga Iidoore Waa taan hariirsade gubaa, dhuxuli hoos taale Waa taan makhaayado hurshaa, halow i leefaaye Haweenkaygu waateey midgaha, hilib ka iibshaane Edmond Debeaumarché. Edmond Debeaumarché waa geesi ah oo iska caabin ah inta lagu jiro dagaalkii labaad ee adduunka. Sh. Cali warsame. Maxamed Siciid Axmed kalce waa mid ka mida dadka tarikhda somaliyeed ka galay bal dahaba gaar ahan somalida waqooyi gobolka sanaag gaal ahaan magaalada dhahar waana dadka Fara Ku tiriska ah ee somaliyeed wax u qabtay dadkiisa maxamed wuxu noolaa intii u dhaxay 1930 ilaa 1999 isagoo Ku aaasan magaalada dhahar uu Ku dhintay taarikhda Maxamed maaha mid xaga lagu soo koobi Karo waa mid balaaran oo aad u mug wayn Maxamed waa dadka ka qayb qaatay in ay helaan biyo Ku filan dad waynaha reer dhahareed kaaas oo u dhisay ceelka biyaha dhahareed Maxamed wuxuu ahaa dadka u bog dhigay halis walanba oo LA soo gud boonaatay wakhtigaa Middle Shabelle. Shabeellaha Dhexe waa gobol ka tirsan gobolada Soomaaliya wuxuu ku taalaa koonfurta dalka Soomaaliya. Gobolkaan waxaa mara webiga caanka ah ee Webi Shabeelle iyo Badweynta Hindiya, magaalo madaxdiisuna waa Jowhar. Dhaqaalaha gobolkaan wuxuu ku xiran yahay Beeraha iyo xoolaha sida ariga iyo Geela. Dadka Deggan Gobolka waxay u badan yihiin beelaha Abgaal iyo Gaaljcel qiyaasti 87% iyo Jareer weyne shiidle oo ah 10% halka beelaha kale oo kala ah Hilibi, Moobleen iyo Kaboole ay isku yihiin 3% iyo kuwa kale. Gobolakani waa gobol aad iyo aad u weyn oo leh bad iyo berriba. Waana gobol aad iyo aad barwaaqo u ah. Wax yaabaha gobolkan lagu xasuusankaro ayaa waxaa kamid ah in gobolku uu xudud la leyahay afar gobol kuwaas oo kala ah G. Hiiran, G. Sh/hoose, G.banaadir, G. Galgaduud iyo badweynta India, sidoo kale gobolku wuxuu caan ku yahay in uu noqday gobolkii ugu horeyay oo bariis lagu beero iyo in u gobolku lahaay warshado wax soosar. Gobolku waxaa kale u aad ugu fiicnaay isbortiska uu meela sare ka garaay. Sheekh abuubar xasan maalim. Sheekh abuukar xasan maalim الشيخ ابوبكر حسن مالم waa caalim soomsaliyeed aadna looga yaqaan gayiga soomaliyeed gaar ahaan koonfurta soomaaliya sheekha ayaa lagu yaqaanaa fidinta diinta islaamka sida akhrimta duruusta diiniga ah sida tafsiirka,fiqhiga,carabiyada,tasawufka, caqiidada waxaa kale oo sheekha caan Ku yahay muxaadarooyin wuxuuna sheekh haatan wadaa akhrinta duruusta EE masaajida magaalada muqdisho sheekha ayaa wuxuu alifay kutubo iskugu jira caqiido iyo naxwa sheekha ayaa wuu aad uga hortagaa sida caqiidada khalqan oo waayihii Danbe ku soo badanaysay dalka Masarre. = Abtirka Masarre =. Marka hore Masare saransoor garjan waxaa dhalay; "Aabe": Saransoor Garjan Riyaale iyo "Hooyo": Xabiibo Digaale Baadacade, abtirkiisana waa sida tan: Massare Saransoor Garjan Riyaale Mataan Riyale Garjante Xajibadood Lo'gade Lixingade Wayalcase Axmed Gardheere Samaale Hiil Abroone. Deeganada uu Masarre Dego. Masarre saransoor waa beel magac kuleh itoobiya,kenya,iyo qaybo kamid ah somalia.waxayna walaalo yahiin dagodia,ciise,iyo gaaljecel. Beeshan waxa ay dagaan dhul aad u balaaran oo isku xiran,waxaana lagu qiyaasaa ilaa kun iyo dhowr boqol oo kilo mitir.waxa ka mid ah dhulka ay degaan dhanka Kenya NFD Wajir,Mandheera,Rhamu,Takabo,Tarbaj,Qorof-xaraar,Hadhaadho, Wagala,Bangal,Kutulo,Giriftu,Asaxaabo,Lafaaleey,Wajir-boor,Booko,iyo meelo badan oo ka tirsan NFD.Dhanka Ithiopia Filato,Dooloow Addo, Suuftu buula libi qurac masare,Nagayle,Xayo-suuftu,Nimcaan,Waqooyi-galbeed soomaaliya gaar ahaan gabiley,jabuuti Wad-la-hubo iyo meelo badan oo ka tirsan deganka Somali galbeed ee Ithiopia maamusho, iyo waxaa kaloo jira dad degan oo kunool Caasimada soomaaliya ee Muqdisho. Waa qabiil ku caan baxay is maqalka,midnimada,is gar-gaarka iyo ilaalinta walaalnimada,taasoo uu Allaah kaga nabad galiyay colaad dhex marta dhexdooda,taariikhna laguma hayo iyaga oo waligood hub isu qaatay. Waxaa kale oo lagu yaqaanaa iney ku caan baxayn aqoonta waa dad aqoon leh oo sharaf iyo karaamo ilaah uu ku manaystay. Waxaa ka mid ah dadka aadka u caanka ah ee Masarre saransoor ah, Abe Xassan Killi o ahaa halyey saransor, Cabdi Hiraab Xujaale oo ah siyaasi ah afhayeenka baarlamanka dollow addo Cabaas Kk siyaasi kenya ah Colonel. Maxamed Xuseen Cunshur oo ahaa, colonel ka tirsanaa Dowladii kacaanka aheyd ee uu ka talinayey Jaalle Maxamed Siyaad Barre. Waxa lagu amaanaa deris wanaaga marti soorka,bad-baadinta safarrda iyo waliba bixinta maganta,oo qof ka mid ah ku magan siiyo ama maago inuu ku bixiyo,ma jiro qof kugu soo xad-gudbi karaa,waxa ay ka simanyihiin u hogaansamidda awaamirta cuqaashooda. Masare saransoor muda nus qarni kahora waxuu ahaa qabiil kudhax jiro beesha dagodia laakin hada wuu madax banaan yahay oo waa walaalo is garab taagan. Waxaa kale oo uu masare saransoor dabeecad uleeyahay daganaanta iyo badbaadinta beelaha dariskiisa ah marka loo fiiriya afarta saransoorna waa geesigooda waana manaxa an gardaro yaqaanin in lagu qaldamo maahine. BECO. Banadir Electric Company is one of the private companies based in Mogadishu, Somalia. It was established on Dec. 20th, 2012 by Somali Energy, Somali Electric and Somali National Electric Company aiming to provide efficient and sustainable electricity solutions to Banaadir Region residents. BECO's Vision, Mission, Motto and Values Strategic Planning is crucial for any organization. BECO Strategic Plan is a five year plan and its current strategic plan covers the term from 2014-2018. BECO's Strategic direction comprises of its Vision, Mission, Motto and Values, which define its strategic direction. Strategic objectives are then identified in light of this; which are incorporated into its respective themes and the four distinct perspectives of the Balanced Scorecard: Financial, Internal Processes, Customers, and Support, Learning & Growth. The figure below provides an illustrative representation of how mission and values-focused strategy drives the four perspectives. To be the leading enterprise in the energy sector in Somalia, operating with the highest standard of efficiency, effectiveness and development of sustainable energy programs in Somalia. To efficiently generate, transmit and distribute high quality electricity throughout Somalia at cost effective tariffs. To achieve the highest standards of customer service and to ensure its long term technical and financial viability. To provide reliable and competitively priced electricity to all persons and entities within our service area in order to maintain and improve the quality of life, now and into the future, and to ensure BECO provides electric power to the main city in Mogadishu. To maintain our leadership as the largest Generation and Transmission Company in Banaadir Region. To maintain our leadership as the largest electric distribution business throughout the districts and regions we serve. To maintain our leadership in technical innovation of power systems, environmental technology, transmission systems and customer service. BECO is committed to providing high quality customer service by efficiently generating, transmitting and distributing high quality electricity that is safe, adequate and reliable at cost effective tariffs. The Board, Management and staff of BECO are committed to effective implementation and continual improvement of the Quality Management System in order to consistently meet its customers and other stakeholder’s requirements and expectations. Ismail shariif sheihk. ismail shariif waa wiil somaliyeed kuna dhashay taarikhdu markey aheed 20/1 waxaana kala xiriiri karata https://www.facebook.com/ismaaciil0 halkaan Mubarig mario. Mubarig Mario Somali Talent Boy SongWriter | rapper | singer | MusicProducer | A Film Director | Camera-Operator | Video Editor | Actor | Photographer | Born in Jeddah/Saudi Arabia in 1996. nationality Somalilander ' live in burao City With His Family. Producer and Editor at Future Brothers Production 'Hole Of Movies' (Future Brothers Is A Company Entertainment of World Wide) Balanbaal. afsomali #BALANBAAL waa magaalo kutaala bariga magaalada burco ee gobolka togdheer magaladani waxay leedahy deegaan balaadhan oo dhul daaqsimeed ah dadka degaana waa xoolo dhaqto waxay ujirtaa BURCO masafo ah 80km oo bari ah waxaa dega magaalada qabaa ilo kala duwan sida REER BINIIN, CIMRAAN, IYO ABKOR AXMED. dhaqalaha magaladu wuxu ku tiirsanyahy iibka xoolaha nool oo loo iibgeeyo saylada somaliland ugu wayiin ee kutaala magalada burco iyo mararka qaar oo isla magalada lugu kala iibsado waa magaalo qadiimiya waxa la asaasay 1890 kii waxaa dib udhigay horu marka magaalada wadada ay kutaalo oo qalooca iyo magaaloyin aad ugu dhawdhaw oo badan. waxaa hareerta galbeed kaga beegan magaalada WARAABEEYE dhinaca waqooyina magaalada GEEDIHAAN dhinaca barigana WARCIMRAAN koonfurna waxa ka xiga magalada NASIYE Kamsuuma. Kamsuuma waa dagmo ka tirsan Gobolka Jubbada Hoose degmada waxaa dagmo laga dhigay 1974 dagmada waa dagmo dhul beereed ah waxaa maro Wabiga Jubba waxayna leedahay buundo wayn waana degmo ganacsi waxana hoos yimaada tuulooyin farabadan hal cisbitaal aya ku yala Waxa ku taalo 6 masjid 3 hotel Dhaytubaako. 26 DII 1960 KII XORNIMADA GOBOLADA SOOMAALIYEED 1 DII LUULYO 1960 KII MIDOOBIDII GOBOLADA WAQOOYI IYO KOONFUR 1 DII LUULYO 1960 KII XORNIMADII GOBOLADA KOOFUREED 12 KII MAARSO MAALINTA XOOGA DALKA SOOMAALIYEED 8 DII MAARSO MAALINTA HAWEENKA SOOMAALIYEED 20 KII DISEEMBAR MAALINTA CIIDANKA SOOMAALIYEED 27 DII JUUN 1977 DII XORNIMADII DALKA JABUUTI 17 DII ABRIIL MAALINTA DHIRTA SOOMAALIYEED 15 TA MAAJ 1943 AASAASKA URURKAS.Y.L. 21 KII NOFEEMBAR MAALINTA MACALINKA SOOMAALIYEED Beled Xaawo. Beled Xaawo waa magaalo dhacda Waqooyiga Gobolka Gedo ee wadanka Soomaaliya. Magaalada waxaa laf dhabar u ganacsiga Koonfurta & Bartamaha Soomaaliya waan Goob kulmiso Ganacsato kakala Timid Soomaaliya Kenya & Ethopia Taas oo kor Uqaaday Hormarka ganacsi ee Magaalada kana yeeshay Goob loo soo beec geeyo Badeecooyin kala duwan Xadaarad Ahaan waa magaalo kulmisatay Dhaqamo Luuqada & Xadaarada Kala Duwan taas oo ilbaxnimadeeda Ka dhigtay Mid Cirka isku Shareertay ayna Dheertahay Magaalooyin Badan oo Taariikh Balad xaawo. Magaalada B/Xaawo Geography ahaan waxay Dhacdaa Waqooyiga Gobolka Caanka ah ee Gedo oo ah Gobolka labaad ee ugu Baaxada Weyn 18 Gobol ee Soomaaliya waa Goob halboowle & Laf dhabar u ganacsiga Koonfurta & Bartamaha Soomaaliya waan Goob kulmiso Ganacsato kakala Timid Soomaaliya Kenya & Ethopia Taas oo kor Uqaaday Hormarka ganacsi ee Magaalada kana yeeshay Goob loo soo beec geeyo Badeecooyin kala duwan Xadaarad Ahaan waa magaalo kulmisatay Dhaqamo Luuqada & Xadaarada Kala Duwan taas oo ilbaxnimadeeda Ka dhigtay Mid Cirka isku Shareertay ayna Dheertahay Magaalooyin Badan oo Taariikh Barigii Barwaaqada & Dowlada ay Jirtay daqliga B/Xaawo kasoo xaroodo wuxuu ahaan Jiray 13.5% Isku celcelis Daqliga Guud ee 92-da dagmo ee ay Soomaaliya ka koobantahay uu Soosaaro Sida Ku qoran Sida Ku Qoran manhajkii dhaqaalaha dalka gaar ahaana Somali Ecconomic Gearaphy oo lagu qaato Fasalka 4aad ee Dugsiga Sare (Form 4) oo Tixraac loola laaban karo Cidii Mugdi oga Jiro Taariikhda & Ahmiyada magaalada Xiligii Gumaystaha Waxaa Kuyaalay Saldhigyo ciidan oo uu Gamaystaha ka Samaystay Walow markii danbi Si naf la caari ah uu Xiray Kadib Markii uu ka soo hoysan waayay Dhaqdhaqaayo Gobanimo doon oo Si Madax Banaan Oga Jiray Deegaanka Kadib Taas oo Bulshada Deegaanka ay kudiiday hamigii Gumaystaha ee Ahaa in ay B/xaawo kamid noqoto Gobolka Waqooyi Bari ee Kenya ee uu Gumaystihii Ingiriiska Horaantii Todobaatameeyadi Waxaa loo gartay Inay Noqoto Xarunta Gobolka Gedo balse Moogica ay Dhacdo oo ah goob Kulmiso Wadamo 3 Dal darteed ayaa Muda kadib looga Wareejiyay Inay Sii ahaato Xarun Goboleed waxaana laga Qaaday Sandii 1985 Xiligaas oo Wafdi uu horkacaayo Dr C/qaadir Xaaji Massle oo Ahaa Wasiirkii arimaha Gudaha ay Magaalada u Yimaadeen inay ka wareejiyaan Xarunta Gobolka oo loo baahday in laga Dhigo Magaalada G/hareey oo dhacdo Ubucda Gobolka Laakiin Taa badelkeedi Waxaa wasaaradii Ganacsiga ay u Caleema Saartay Magaalada inay Noqoto Xarunta Ganacsiga Koonfu Galbeed Soomaaliya In waxaa Markaasbo ka hana qaaday Suuqyo Xor ah oo loo Soo beec Gayn Jiray badeecoonyinka Dalka (National Production) Gaar ahaana Dalaga & Qudaarta oo Kaalin Muuqato oga jiray Waxsoosaarka Dalka oo inta badan Ka imaan Jiray gobolo Khayraadkaas alle Kumanaystay. Balse aan haysan Meelay u beec Geeyaan Goboladaas waxaa Kamid ahaa Bay, & bakool oo Caan ku ah dalaga kala duwan ee dalkeena kabaxo sida Galayda Shamuurayda & Digirta waxaa ayaguno Badeecooyin Ubadan Qudaar u soo Dhoofin Jiray Gobolada Jubooyinka & 2 Shabelle oo ku Caan baxay Dhinaca Qudaarta Goboladaas Waxaa la oran karaa Wax soosaarkooda inuu Kordho Gaarana Heersaro waxaa Sabab u ahaa B./xaawo oo Noqotay halka lagu kala badasho badeecooyinka Sidoo kalana Gobalada dalka ay ka helaan Waxay oga baahanyihiin wadamada Kenya & Ethopia oo Aan Ka xusi karo waxa ka imaado dhanka Kenya Joodariyaal Saabuunaha Qaadka & Dawooyinka Caafimaadka lagu dabiibo halka Itoobiyana ay kayimaadaan Baradhada oo Ciriiri ku ah dalkeena Basasha Xawaajiga Toonta bunka & Guud ahaan Walxa Cuntada lagu Carafsado Waxaana kamaneen Badeecada Itoobiya Ka imaado Suumanka kabaha oo Jaada haraga ah Markaan Isku Soo wada Duuduubo Ahmiyada Ganacsi ee B/xaawo waa Soo dhoofin & sii dheefin Waxa Loogu Yeero Erey Hasa ahaatee Magacaas & Muuqaalka Deegaanka B/xaawo & Qiimaha ay Bulshadeeda ugu fadhido waxaa diiday oo Miimka u Cuyskadaya Mayana Yiri waa kuo aan garan dantooda & tan Deegaankooda Marwalibana Lasafan Cadowga alle & Kan Umada Soomaaliyeed Damiirkoodana uusan lahay Sariig Mar walibana waxaa loo adeegsadaa burburinta Deegaankooda Magac ahaan & Jir ahaan ay ku abtirsadaan laakiin Caqli ahaan Damiir ahaan & Wadaniyad ahaanbo aan la oran karin waa cadow mooyee kuwaanaa ka dhashay Magaalada oo ah Goobta ugu bulshada Badan Gedo lehna ahmiyada Deegaan & mid Ganacsibo waxaa Soo maray Colaado daba dheeraaday oo daashaday Bulshada Deegaanka hadaan Dib uyara Jeleeco Colaadahaas waxay ahaayeen ku la isaga horkeenay Bulshada walaalaha ah ee wada dagto guud ahaan Gobolka gaar ahaan B/xaawo oo hubka la isugu dhiibay Dagaaladaas hadaaan intaa Xusuusto oon goob jooga u ahaa & intay Taariikhda Sandii 1977: waxaa magaalada Soo duqeeyay Ciidamadii Itoobiya waxaasa u babac dhigay Ciidankii qaranka oo Xero Militiri ku lahaa Duleedka Magaalada oo Jug waliboo lagu dhufto B/xaawo & dhul Xuduudeedka Gedo la leedahay Itoobiya Sida Deegaanka Dolow Jawaabteedi bixinaayay taas oo ka dhigtay Umuurta Qaniiyo Qaniiyaa kaa fujiso loogana nastay jugtii itoobiyo oo aan u turayn Bulshada Reer Soomaaliyeed ee Fiirinayso Dhibkii Soo gaaray Bulshadeeda ku dhaqan Gudaha dalkeeda oo waxyeelo ka soo gaartay Jawaabtii ay Ciidamadii qaranka Soomaaliyeed siiyeen. Sanadii 1991: waxaa Gabi ahaanbo Gobolka oo ay B/xaawo ku jirto la wareegay Ciidamadii USC ee uu horkacaayay Gen. caydiid & Isbahaysiyadii Ka soo horjooday Dowladii Soomaaliyeed B/xaawana waxaa kamid ahayd Goobihii Sida ba’an gacanta la iskula tagay oo Bulshada Deegaanka & Ciidamadooduba ay isaga Dulqaadeen Dulmigii USC ee ku salaysnaa Qabyaalada & Dowlad diidka Xiligaas waxaa Deegaanka Cardun ku ahaan oo Islamagaalada B/xaawana Xarun u ahayd Ururkii Somali National Front (S N F) oo Bulshada Deegaanka ay u dhisteen inay ku midoobaan waxaana Ka Tirsanaa Ururkaas rug Cadayaal Siyaasadeed oo Mug & Miisaan Culus kulahaa Siyaasada guud ee Soomaaliya waxaana Gudoomiyaha Ururka loo doortay Cumar Xaaji Masalle oo ah nin Jagooyin kala Duwan ka soo qabtay Dowladihii Soomaaliya ahna Xeerbeerti Dhanka Culuumta Caskariga ah Halka Gudoomiye K/Xigeenana Loo Doorta 3 Nin oo aan ka dhicin asaga oo Mug & Miisaanbo kulahaa Siyaasadii 1. Maxamed Cali Cabdi oo ahaa nin jagooyin kala Duwan kasoo qabtay Dowaldihii dalka Soomaray Markii Ugu danbaysayna ahaa Gudoomiyaha Xisbiga hanti wadaaga Qaranka Soomaaliyeed oo lahaa awood baarlamaani oo kale 2. Maxamuud Khaliif Shire oo asna ahaa Rug cadaa Siyaasi ah Jagooyin Qarana Soo qabtay 3. Dr Cali Nuur Mukhtaar oo ahaa aqoonyahan Siyaasi Mug weeyn Darajo aqooneedna isla Xiliyadaas waxaa sidoo kale ka socday Deegaanka Dhaqdhaqaaqii Islaamiga ahaa ee Al-Itixaad oo awood ahaan & muuqasho ahaanbo ka sareeyay kii SNF waxay ku Guulaysteen inay Deegaanada Waqooyiga Gedo ee looyaqaano Daawo ka dhigaan Dhul nabdoon lehna Aasaasiyaadkii Bulshada Sida waxbarashada Caafimaadka & Adeegyadii gargaarka Bulshada oo Xiligaas ka soo kabanaysay Raadkii Colaadihii USC-da ee ka sii Muuqanaayay Deegaanka Ururkaasi waxaa Garwadeen ka ahaa rag u dhashay Bulshada Reer Gedo Waxaa Gudoomiye u ahaa Sheikh Maxamed Xaaji Yuusuf kuxigeena waxaa u ahaa Sh Maxamuud M Nuur raximahulaahu Calayhi Magaalada waxay ka hirgaliyeen Iskuul Hoose & Dhexe oo lagu waday in loo sameeyo Dugsi Sare tayada Macalimiintaas oo u badnaa kuwii qaranka ayaa la isugu yeeray ayadoo Tasjiilaadka & Dhaqaalaha ku baxaayana uu ahaa mid laga keenay Bulshada Caalmaka Gaar ahaan Islamic Bank taas oo Bulshada Fursad u siisay Waxbarasho lacag la’aan ah (Free Education). Dhanka kale waxaa Jiray adeegyo caafimaad oo ayaguna lacag la’aan ah balse bartamihii 1996 ayaa Dowlada itoobiyo oo kadamqatay Hormarkaas & nadabada Deegaanka kusoo qaaday Weerar aan gabsho lahayn oo la oran karo waa aarsi salka ku hayo Jabkii Ciidamada soomaaliyeed u gaysteen 1977 ayadoo Deegaanka Dolow dhulka la sintay halka Luuqna ay Diyuurada ku rushaysay kumaysan sii dhiiran karin inay Joogto deegaanka oo ma aysan haysan Dhiiro galin kaga timid Bulshada Deegaanka oo maalin qura markay haysatay way kalaabatay deegaanadi ay soo weerartay oo qorshaheedu ma ahayn inay sii haysatee wuxuu ahaa carqal & qalqal galin Waxaa Markiibo Saaxiib helay rag ku dutinaayay Il boocbooc ah oo aan haysan Meelay Mucaawino karaadsadaan qasna lamaaganaa Dadkooda & doogaankooda waxaana Markiibi Gacan saar layeeshay Itoobiyo Garab kamid ah SNF oo uu hormuud u yahay Cumar Xaaji masalle halka Ragii ku xigeenada u ahaana ay ka biya diideen Gumaadka Reer Gedo Ciidamo ayuu uruursaday Tababar & Saanadna waa loogu deeqay Mudo kadib Markii uu dhamaaday Tababarkii cadowga uu ku duminaayay Nuurka & Nabada ka jirto Deegaanka waxaa soo Duulay Horaantii 1997 Ciidamo Soomaali ah & Itoobiyaan ladagaalamay Al-itaxaad oo Gobolka gaarsiiyay wax un hormar ah Maalintas oo Khamiis ku beegnayd Sabtidina aan isku diyaarinaynay Imtixaankii Termka ayaa Cagta lamariyay aydoo Maktabdo Dhoor ah oo Cilmi baarid loo tagi jirayna ay burburyeen gubeena agabkii Waxbarsho ee yaalay waxaa noo Curtay waa Cusub Waxaa noo bilooday Gumaytihii aan 37 Sano kahor Mudo ku beegnayd Maxaysa Dhaxleen Ragii Saaxiibka ka dhigtay Itoobiyo Gumaad Shacbi kadib ayagii ayaa midmid la isugu diray ilaa ay gaareen heer aysan qaadan karin talada Deegaanka ilaa Dablayaasha Itoobiya ay soo ansixiyaan Gunimadaas waxaa u dheeraa Gumaad lagu hayo dadkooda oo aysan ka damqanayn ayadoo Magacyo loo bixiyay ay Mid ahaayeen Copy Amxaaro halka Ninkii watayna loo bixiyay Cumar haadhig wuxuu waqtigi isguraba Dabayaaqadii waxaa daaqada ka baxay Gen/ Cumar Xaaji oo Si niyad Jab ah oga tagay B/xaawo dabayaaqadiii 1998 waxaa dhacay Shirkii Taariikhiga ahaa ee Dib u heshiisiinta oo ka dhacay Magaalad Ceelcado oo Bulshada Reer Gedo ay aayahooda oga tashnaysay la iskuguna keenay Ragii hubka iskala soo horjeeday Muda kadib waxaa Magaalada amin galab ah Abaare 4tii galabnimo Soo galay wufuudii Shirkaasi oo ay si wayn oga dhex muuqdeen Garabkii SNF uu horkacaayay Dr Cali Nuur & Garabkii Al-itixaad oo aan loo Ogolayn Magaalooyinka Gobolka ayagoo Ay kamuuqato Diiftii Safarka Boorkuna qariyay wajiyadooda & Baabuurti ay wateen ayaa waxay Fagaaraha Saldhiga Booliska kula hadleen Dadkii ugu badnaa ee aan abid arko oo Reer B/xaawo ah oo ka qaybqaadanaayo Soodhawayn Ceenkaas ah Ayagoo ku hubaysnaa Caleemo qoyan Cagaarna ah Hooyooyinku afkooda kama Dhamaanayn Alalaaska Gacantooduna kama Daalayn Gurbaan tunka waxay ragii Sheegeen inay soo Afjareen Colaadii Gobolka Bulshaduna waxay Sugaysay Isbadal & Maamul hormar gaarsiiyo Maaase dhacay Subixii Xigtay ayaa Saraakiil itoobiyaan ah oo Kusugnaa Magaalada u yeereen Dr Cali Nuur kuna amreen inuu kalaabto Heshiiskii Ceelcade waasa ka dhaga adeegay Kadib Taliskii ugu Weynaa ee Dolow ayay Warbixin Siiyeen waxaan Cali Nuur lagu amray inuu Yimaado Dolow wuxu ka xaystay Odayaashi dhaqanka oo uu ku jiro Ugaas Cumar Ugaas Xirsi & Ugaas Sh Maxamed Xaadle & Siyaasiyiin Caan ah & Qaybo kamid ah Qurbo joogtii Magaalada itoobiyo waxay soo hordhigtay in laga noqdo heshiiskaas waasa laga diiday waxaas cali Nuur lagu qanciyay ka noqshada heshiiskaas oo ay ka dhaadhiciyeen Saraakil Itoobiyaan ah & kuwii SNF ee Diidanaa Nabada 7 bari kadi ayaa waxaa Shir isla fagaarihii B/Xawo ku qabtay Ciise Ugaas oo katirsanaa SNFtii Gacansaarka lala hayd Amxaarada & Dr Cali Nuur oo waji kale la soobaxay waxayna ku dhawaaqeen inuusan Heshiiskaas Jirin ilaa Al-itixaad Hubka dhigaan taasoo hal bacaad lagu lisay ka dhigtay dadaalkii reer Gedo horaa Bilooyin unbaa kasoo wareegtay Marki ayagii Saaxiibka ay Amxaaro Qoorta isku galisay ila aaqirkii laba garab ay noqdaan waxaa Bishii April 1999 isku gacan saaray Xarunta kastamka Garabyo kala taabacsan Xaaji Yuusuf Muuse Cali & Xasan Deer oo kukala magacoownaa Gudomiyaalka B.xaawo & Dolow oo Siyaasad ahaan u janjeeray ninkii Biyaha La raaciyay ee Cumar Xaaji ahaa & Garab daacad u Cali Nuur oo taageero ka helaayo Itoobiyo waxa la isku haystayna waxay ahayd Mucaawino Dadka u socotay canshuur halaga qaado & Lagama qaadaayo waxaa goobtaas ku Ruqbaxay Cali Nuur G/k/xigeenkii SNF Xasan Ugaas G/Baardheere waxaana dhaawac Culus ka soogaaray Khaliif Qoryooleey oo Siyaasiyiinta Deegaanka kamid aha Amxaaradii intay Xabada dhacaysay Dhufeeskeedi kama soo bixin markii la isku faraxashayna waxay u timid inay Garab kamid ah ragii Dagaalamay hubka ka dhigto waxayna Xabsi ku Xukuntay Xasan Deer Gudoomiyhii Dolow aydoo qaadat Baabuur dagaal oo uu lahaa Xaaji Yuusufkii B/xaawo hubkana Kadhigtay Ciidamo uu watay Col C/risaaq isaaq biixi wixii Maalintaas ka danbeeyay waxay ahayd Halaagii Bulshada Reer Gedo Guud ahaan Gaar ahaana b/xaawo oo Xabad kaste ka bilaabanaysay 1999-2003 B/xaawo waxay magan u ahad dagaalo wajiyo badan lahaa Kuligoodna ay & Itoobiya soo maleegtay balse Bulshada Deegaanka oo ka daashay isdil waxay go’aan ku gaareen inaysan marnaba Dhagaysan hadalka Itoobiyo Magaaladana waxaa ka hana qaaday Maamulo isxigxigay oo Si Jamaaci ah loo soo doortay waxaa Kamid ahaa Maamuladaas Aabaha nabada B/xaawo Gudoomiye Axmed M Yuusuf (Burkuus) oo si rasmi ah loogu xoola qalay looguna Caana Shubay Sanadii 2004 waxaa Magaalada Kajiray Guurti Nabadeed oo uu Hormuud ka ahaa Ugaas Xaadle Aabaha Nabada Deegaanada Gedo waxaa ka hana qaaday Dhaqdhaqaayo Bulshadeed Sida Ururo Dhalinyaro & Kuwo haween Nabadu waa Furaha Noloshee waxay socotaba waxay gaartay heer doorasho Xor ah ka dhacdo & Guud ahaan Gobolka oo dhan Sanadii 2007 waxaa hareeyay magaalada Olalihii Doorashada mamulka Gobolka oo la oran karo waa Goobta kaliya ee uu ka socday waxaa Darbiyaasha Ku xardhanaan Sawirada Raga utaagan Jagada Gudoomiyanimada Goobaha Wax lagu Daabacanawaxay la Ciirciirayeen Rag Qoranaayo C.V-yo waxaa dabayaaqadii Sanadkaas ay dadka Reer B/xawo u dareereen Codbixintii Gudoomiyaha Waxayna Si aqlabiyad leh u doorteen Golihi deegaanka ee Mataalay Bulshada Mudana Burkuus Nabadii ayaa sii istaagaty Hormarkii ayaana Sii balaartay balse 2009-kii ayaa waxaa magaalada Soo gaaray Firxadkii Ururkii Burburay ee Dooxada Jubba uuna Horkacaayo Barre Hiiraale wuxuu ka Codsaday Golihii Guurtida & Maamulkii Burkuusba inay Ku taageeraan Cudud Ciidan & Dhaqaale uu ku weeraro Kismaayo waasa laga diiday oo waxaa loogu Jawaabay Bulshada Reer Gedo waxaysan u dhamayn lagama Fulinaayo Baladxaawo waxaa Markiiba ku daba Jiray Dagaalyahanidii Alshabaab oo baacsanaayay asagii waxay la wareegeen Magaaladii maamulkii Burkuus wuxuu la hor istaagay Quwad & Qori waxaysa ka dhaadhiciyeen in nabadii uu keenay aysan marnaba baaba’ayn wuxuuna jagadii Gudoomiyanimada Ku badashay nabad waxaa isla sanadkaas soo weeraray Magaalada barre Hiiraale oo tagay ilaa & Garbahareey balse aan ku nagaan asaga iyo saaxiibadiis Itoobiyana Dib ayay oga soo baxeen Gaabane. Saciid gaabane waxuu ahaa dadkii soo galay ! style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" colspan="2" | Saciid Gaabane Ali ! style="text-align: center;" colspan="2" |Gudiga ururka hedmark islamisk kultur senter Farahgarane.wordpress.com. 12 Disembar, 2009 ilaa 10 Oktoobar, 2010|JinsiMale Ururka: Xisbiga Dimuqraadiga Shacabka Soomaalida Itoobiya(SPDP) Gooryaanka. Gooryaanka waa cudur uu sababay noolaha gooryaanka "gooryaanka dheer". Cudurka wax aastaamo maku lahan wax kabadan 85% oo sababta, gaar ahaan hadii tirada gooryaanka uu yaryahay. Xanuunada way ka sii kordhaan tirada gooryaanka ee ku jira iyo waxaa ku jira neefsiga oo yaraada iyo qandho oo bilawga cudurka ah. tani waxaa raaci karo aastaamaha bararka caloosha, calool xanuunka iyodaacuun. carruurta ayaa inta ugu badan ay saameysaa, iyo kooxda da’da yar cudurka sidoo kale wuxuu keeni karaa culeys kordha, nafaqo la’aan iyo dhibaatooyinka barashada. Cudurka wuxuu imaadaa markaad cuntid ama cabtid biyo ku wasaqeysan ukunta "Goryaanka" ee saxarada. ukumaha waxay ku dilaacaan caloosha, oo ka galo godka dhinaca mandhiciirka darbiga, iyo usii gudba sambabada oo ay kagalaan dhiiga. Halkaas waxay jabiyaan duleelada saabka iyo waxay u gudbiyaan ilaatuubada, oo meesha lagu qunfacayo iyo lagu laqo. Tixriga ayaa markaas ka dib u gudbiya caloosha oo waqtiga labaad ah oo mandhiciirta ah meeshaas oo ay ku noqdaan gooryaan weyn. Ka hortaga waa wanaajinta nadaafada, oo ay ku jirto wanaajinta helida musqulo iyo saxaro ku haboonsaxarada. Gacmo-ku dhaqida saabuun waxay u muuqataa ka hortag. dhinacyada meesha in kabadan 20% oo tirada dadka ayay saameysay, ku daaweynta qofwalba duritaanka joogtada waa lagu taliyay. soo noqnoqshada cudurka waa caadi. Majiro talaal. Daaweynada ay ku taliyeen Hay’ada Caafimaadka Aduunka daawooyinka maalbendazole, mebendazole, levamisole ama pyrantel pamoate. daawooyinka kale ee wanaagsan waxaa ka mid ah tribendimidine iyo nitazoxanide. Qiyaastii 0.8 ilaa 1.2 bilyan oo dad oo aduunka ah ayaa qaba cudurka gooryaanka oo dadka badanaaba ay aadka u saameysay ay ku noolyiin Lama-Dagaanka Hoose ee Afrika, Latin America, iyo Asia. Tani waxay sameyneysaa gooryaan nooca ugu caansan ee gooryaanka carada laga qaado. ka bilaw 2010 waxay sababtay ku dhawaad 2,700 dhimasho ee kazoo bilaw hoos 3,400 ee 1990. Nooc kale oo "Gooryaanka" wuxuu saameeyaa doofaarka. Minneapolis. Minneapolis, Mineyaabolis (), sida saxda ah loo yaqaano Caasimada Minneapolis waa xarunta Hennepin County, mid ka mid ah Magaalooyinka Mataanaha iyo mida 14aad ee shabakada magaalooyinka waaweyn ee wadanka Maraykanka, midaasi ooy ku nool yihiin dad ka badan 3.8 milyan. Sanadkii 2014ka waxaa magaalada Minneapolis lagu magacaabay caasimada ugu weyn gobolka Minnesota, iyo mida 46aad eegu baaxada weyn wadanka Maraykanka; midaasi oo leh shacab dhan 407,207. Minneapolis waxay dul taala gebiyada Webiga Mississipi, waxayna dhinaca ku heysaa magaalo madaxda gobolka ee Saint Paul. Magaaladani waxay qani ku tahay biyoha ayadoo leh harooyin badan oo ku wareegsan, webi iyo biyo dhacyo badan. Waxay sidoo kale ahaan jirtey caasimada soo saarista daqiiqda iyo burka, iyo alwaaxa. Maantana waxay tahay xarun ganacsi oo u dhexeeya Chicago iyo Seattle, ayada oo xarun u ah qaar badan oo ka mid ah shirkadha ugu waaweyn wadanka Marayknaka ee loo yaqaano Fortune 500. Dhinaca kale, caasimada Minneapolis iyo nawaaxigeedu waxeey hooy u tahay Soomaalida ugu badan ee ku dhaqan guud ahaan wadanka Maraykanka iyo qaarada Waqooyiga Amerika ooy ka mid tahay wadanka Kanada. Hennepin County oo kali ah ayaa waxa degan ilaa 45,500 oo Soomaali ah, kuwaasi oo ku dhaqan darajooyin kala duwan ee nolosha Minneapolis. Tusaale ahaan, xaafada koonfurta Minneapolis iyo Cedar waxaa si khaas ah u degan Soomaali, waxaanad wadooyinka xaafadaas ku arki kartaa Soomaali tuban ama ku caweeynaya agagaarka xaafadahooda. Sidoo kale masaajido badan iyo suuqyo balbalaadhan ayaa meelo badan ugu yaala Soomaalida magaaladaas. Xildhibaano, saraakiil, askar iyo shaqaale dowlo oo kala duwan ayay Soomaalidu ka qabatey magaalada Minneapolis iyo nawaaxigeeda. Sidoo kale, sanadkii 2014 waxaa dhowr nin oo Soomaalida Maraykanka isku soo sharaxeen doorashooyin ka dhacayay gobolka Minnesota kuwaasi qaar ka mid ahi ku guuleysteen jagooyin aad u sareeya. In kastoo magaaladu aad u balaadhan tahay oo dhismoyaal bilicsan leedahay, hadana farasmagaalaha loo yaqaano "downtown" ayaa ugu dhismeyaal waawayn, halkaasi oo xarun u ah dhamaan shirkadaha ganacsiga, xafiisyada dowlada iyo dhamaan xarumaha ugu muhiimsan ee magaalada. Waxa intaas soo raaca waa xaafada galbeedka magaalada ee lagu magacaabo "Uptown", halkaasi oo xarun u ah meherado iyo goobo ganacsi oo badan. Guud ahaan magaalada Minneapolis waxay leedahay jawi cimilo oo aad u kala duwan wakhtiga sanadka. Bisha tobanaad ilaa tan kow-iyo-tobanaad waxaa magaaladu u diyaar garoowdaa qaboowga daran ee jiilaalka kaasi oo wata baraf aad u badan mararka qaar dadka ku khasba ineey guryahooda joogaan maalmo badan. Wakhti qaboobaha oo u badan baraf iyo dabayl xoogan waxay soo gaadhaa ilaa bisha shanaad sanad kasta, wakhtigaasi oo roobka gu'gu curto isla markaana nadiifiyo barafka hadheeyay dhulka. Bisha lixaad ilaa tan sagaalaad magaalada Minneapolis waxaa lagu yaqaanaa cimilo aad u kulul oo goorta ay ugu sareeyso gaadha ilaa 96° F (u dhiganta ilaa 35° C). Bilaha todobaad iyo sideedaad ayaa ugu kulul sanadka, halka koowaad iyo labaad ay ugu qaboow yihiin. Taariikhda. Qabiilka Dakota Sioux ayaa deegaan ku ahaa agagaarka magaalada Minneapolis tan iyo goortii uu ugu horayn soo gaadhay sahamiyayaashii Faransiiska ahaa markii taariikhdu ahayd qiyaastii 1680. Ka dib, waxa si tartiib ah ugu soo fiday ciidamada dowlada Maraykanka oo goortii dambe ka dhisatey xarun ciidamada xooga ah meel u dhow magaalada Fort Snelling, taasi oo la dhamaystiray sanadkii 1819. Sanado ka dib, dowlada Maraykanku waxay khasab uga dhigtey qabiilka Mdewakanton ineey dhulkooda ka iibiyaan dowlada isla markaana la dejiyo dhul dowladu u magacaawday. Waxa deegaanadaas dowladu ku wareejisey degayaashii cadaanka ahaa ee lagu beerayay dhulka. Midani waxay ahayd aasaaska iyo magaaleynta agagaarka webiga Mississipi. Sanadkii 1856 ayaa dowlada Maraykanku heshiis khasab ah la sexeexatey inta u badan qabiilada dadkii dhulka loogu yimid, heshiiskaasi oo dhul balaadhan siinayay dowlada. Waxa qabiilada Hindida Cas lagu ururiyey waqooyiga gobolka Minnesota, halka agagaarka webiga Mississipi loo qeeybiyey cadaanka ay dowladu dib u dejinta u keentay deegaanadaasi. Sanadkii 1876 ayaa magaalo ahaan loo xaadhxaadhay agagaarka webiga Missisipi taasi oo noqotey biloowgii magaalada Minneapolis. Maadaama wax beerashada iyo manaafacaadsiga biyuhu ay qani ku ahaayeen deegaanadaasi, waxaa si tartiib ah u bilaabmey in magaalada Minneapolis si tartiib ah u korto. Wakhtiyadaasi waxaa sidoo kale ka qeyb qaatey koritaanka magaalada waxay ahayd alwaaxyada iyo dhirta laga soo guro waqooyiga Minnesota, kuwaasi oo lagu habeen jirey isla markaana lagu farsameyn jirey magaalada. Midani waxay keentay koritaan shaqo, dhaqaale iyo ganacsi midaasi oo soo jiidatay in tiro badan oo dad ahi u soo guuraan magaalada. Sanadadii xigay ee 1890mayihii waxaa magaalada Minneapolis ku soo kordhay dhowr meheradood oo waaweyn. Kuwaasi waxaa ka mid ahaa warshada daqiiqda iyo burka, warshada birta iyo naxaasta, wershadaha alwaaxa iyo farsameynta dhirta. Wakhti yar gudaheed waxaa la sameeyay wadooyinkii ugu horeeyay ee jidka tareenka kaasi oo magaalada Minneapolis ku xidhaya wadanka intiisa kale. Wakhtiyadii u dhexeeyay 1880kii ilaa 1930kii waxaa magaalada Minneapolis loo sameeyay koronto laga dhaliyey biyaha webiga midaasi oo soo jiidatey balaadhinta iyo dhi₨sida warshado cusub oo magaaladu yeelato. In kastoo shacabka magaalada Minneapolis u badnaa cadaan, hadana sanadihii ka dambeeyay 1940meeyihii waxaa si tartiib ah u soo kordhayay dadka aan cadaanka ahayn ooy ka mid yihiin Madowga, Hindida Cas, iyo Laatiinaha. Ganacsiga oo kordhay, nolosha oo raqiis ah, helitaanka shaqada oo fursad fiican ah ayaa waxay sanadihii ugu dambeeyay magaalada Minneapolis soo jiidatay tiro badan oo ajaanib ah. In kastoo weli tirada ugu badan ee bulshadu tahay cadaan hadana tirada dadka aan cadaanka ahayn weey sii kordaysaa sanad walba. Juquraafiga. Dhaqaalaha iyo koritaanka magaalada Minneapolis waxaa aasaas iyo saldhig u ah biyaha baaxada weyn ee si dabiici ah looga helo caasimada iyo nawaaxigeeda. Magaalada Minneapolis waxaa tan iyo wakhtiyadii hore lagu yaqaaney cimilo qaboow oo baraf badan wakhtiga jiilaalka iyo roob goosgoos ah iyo kuleyl heer sare wakhtiyada gu'ga iyo xagaaga ah. Baaxada magaalada Minneapolis waa 58.4 square miles (151.3 km2) midaasi oo in ku dhow 6% ay biyo tahay, halka inta kale iskugu jirto keymo, duur iyo dhul la degan yahay. Magaaladan waxaa ay caan ku tahay biyaha saafiga ah, waxayna leedahay labo iyo toban haro, sadex dhijaamood, iyo tiro badan oo biyo meel fadhiyo ah oon la magacaabin. Intaas waxaa dheer, magaalada badhtameheeda waxaa dhaca dhigta 45° Waqooyi (45° N latitude). Cimilada Minneapolis. Caasimada Minneapolis waxay leedahay cimilada gobolka "Badhtamaha-Galbeedka" (Midwest region) ee dalka Maraykanka. Wakhtiga jiilaalka waa qaboow badan iyo barafleey, halka wakhtiga gu'ga ay ka tahay diiramaad iyo heer-kul sareeya. Xafiiska saadaasha hawada waxay sheegeen in magaalada Minneapolis hesho 58% oo qorax ah sanadkii. Marka cimilada la kala soocayo, magaaladan waxaa lagu daraa deegaanada cimilida dhexe leh ee xoogaa huurka xiga. Sidaasi ay tahay farqiga u dhexeeya barta ugu sareeysa heerkulka iyo barta ugu hooseysa waa farqi ah: 60.1 °F (33.4 °C). Waxaa intaasi dheer, Minneapolis waxaa ka da'a roob badan, baraf, dabeeylo xoog badan, roob barafle, duufaano, fatahaad, ceeryaamo iyo caad. Inta taariikhda cimilada magaaladan la hayo goortii uu ugu sareeyay heerkulku wuxuu gaadhay 108 °F (42 °C) bishii July ee 1936, halka wakhtigii uu ugu hooseeyay ee la xafidey tahay −41 °F (−41 °C) bishii January 1888kii. Waxa iyadna xusid mudan sanadkii ugu barafka badnaa inta taariikhda la hayo taasi oo ahayd 1983–84, goortaasi oo 98.4 inches (250 cm) oo baraf ah da'ay. Guud ahaan magaalada Minneapolis waxay leedahay jawi cimilo oo aad u kala duwan wakhtiga sanadka. Bisha tobanaad ilaa tan kow-iyo-tobanaad waxaa magaaladu u diyaar garoowdaa qaboowga daran ee jiilaalka kaasi oo wata baraf aad u badan mararka qaar dadka ku khasba ineey guryahooda joogaan maalmo badan. Wakhti qaboobaha oo u badan baraf iyo dabayl xoogan waxay soo gaadhaa ilaa bisha shanaad sanad kasta, wakhtigaasi oo roobka gu'gu curto isla markaana nadiifiyo barafka hadheeyay dhulka. Bisha lixaad ilaa tan sagaalaad magaalada Minneapolis waxaa lagu yaqaanaa cimilo aad u kulul oo goorta ay ugu sareeyso gaadha ilaa 96° F (u dhiganta ilaa 35° C). Bilaha todobaad iyo sideedaad ayaa ugu kulul sanadka, halka koowaad iyo labaad ay ugu qaboow yihiin. Qaabdhismeedka Magaalada. Macluumaad ay soo saartey dowlada Maraykanka ayaa waxa lagu xusay in caasimada Minneapolis ku fadhido dhul baaxadiisu dhan tahay 151.3 km² (58.4 mi²), midaasi oo ilaa 142.2 km² (54.9 mi²) tahay dhul, halka 9.1 km² (3.5 mi²) ay tahay biyo una dhiganta qiyaas dhan (6.01%). Caasimada badhtankeedu wuxuu dhacaa dhigta 45aad ee Waqooyi. Webiga Mississipi oo dhaca koonfur-bari magaalada ayaa ahaa aasaaska iyo koritaanka Minneapolis. In badan oo ka mid ah wadooyinka qadiimiga ah ee caasimadu waxay dhinac socdaan dhererka webiga. Laakiin goorahan dambe magaaladu waxay aad uga kortay dhinacyada Waqooyi iyo Koonfur, kuwaasi oo soo jiitey tiro badan oo dad ah. Bulshada. Cadaanka Maraykanka ah ayaa ah shan-meelood-sadex dadka deegaanka ku ah magaalada Minneapolis. Dadkani waxay asal aah ka soo jeedaan wadanka Jarmalka iyo Iskaandaniifiyaanka. In ka badan 82,870 qof oo asal ahaan ka soo jeeda Jarmalka ayaa ku nool Minneapolis midaasi oo ka dhigeysa wax ku dhow 23.1%. Intaas waxaa dheer tiro badan oo ka soo jeeda asal ahaan dalka Norwey, Sweden iyo Denmark. Waxa iyadna jira tiro dadka ku dhex qarsoon oo ah reer Yurub, kuwaasi ooy ka mid yihiiin Irish, Talyaani, Ingiriis, Polish iyo Faransiis. Faarax Gaarane. ZUNIEB (born Farah Garane in 1993) (, waa Somali Engineer and somali engineer IT. Farah Garan. Waxaa u Kudhashey Deegaanka Jalalaqsi, ee Gobolka Hiiraan, ee Dalka Somalia sanadii 20 july 1993 iyadoo ay xiliyadaas Dalka Kasocde dagaaladii Sokeeye ee dalkii hareeyey illaa maantana kasii socda. Waxaa Adkaatey kunoolawnshiyah Dalka Somalia Waxaana Suurtogal Unoqotey In ay Kasoo Hayaamaan Somalia Iyagoo Soogalay Dhulka Soomaalida Ethiopia Gaar ahaanGobolka Gode ee Ismaaamulka Dowlad Deegaanka Soomaliyeed ee Ethiopia iyadoo Uu halkaa kabilaabey Waxbarashadii oo ay iigu horeysey dugsi Qur’aamka kariimka Lagu Barto sanadii 1998 Isla sanadii xigteyna ee 1999 Waxaa u kamid noqdey ardeyda wax kabarato dugsiga Dhexe ee Ugaas mashkooke ee Gobolka Gode. Halkaa waxaa Ooga Bilaabatey Nolol xiisa badan walloow Usan garanjirin nolosha dhabta ah iyo Iyadoo uu Halkaa Kuqaatey Nolol aad Uqurux Badan Xiiso aan dhamaad laheyn, midaas oo wakhtiyada qaar Usan Garan jirin xiliga waagu u dilaacey iyo xiliga ay cad Waxa Una halkaaa kasii wadey waxbarashadii iyadoo sanadkii 2006 Dugsiga dhexe ee Ugaas mashkooke Kaqeyb Galey Sanad Dugsiyeedkii Wakhtigaas, sanadii xigteyna u usoo wareegey Galaaska 7aad sandii 2007 isla sanadkaasna waxa u fursad uhelay in Uu sanadkaas Gudihiisa U laba Fasal Uu wax uga barto. Waxa una Kunaloonayay in ay U suurto Gasho mid kamid ah Riyooyinkiisii, Waxa Una natiijo fiican kasoo hoyey dugsiga Dugsiga Hoose/dhexe ee Ugaas Mashkooke Waxaa Uu Kamid Noqdey Ardeydii Ufariisatey Sanad Dugsiyeedkii 2008 ee Dugsiga sare ee gobolka Gode Gode Hight School Sanadii xigtey ee 2009 Waxaa Uu Uga Gudbey Galaska 10aad. Galaaska 10aad ee aan uga gudbi lahaa Galaaska 11aad ama "Parperotery". Safarkii Cidleeye. Nasiib xumo waxaa Soo wajahdey in uu isaga soo taggo dalkii oo usoo kacatimo dalka kenya Runtii Dalkan Cusub ee Uu soo Ambaqaadey ee kenya lamid ma aheyn Halkii Uu Markii hore Kasoo Caga dhigtey, Waxaa Isbadal weyn Ku yimid Noloshii Caadiga aheyd Laqabsiga Bulsho Kugu Cusub Taasoo Soo dadajisay In uu Kufikiro In uu Dib ugu noqdo Halkii Uu Macruufka ka ahaa. Laqabsiga Nolosha Cusub ayaa Caqabada ugu Weyn ku aheyd Si kastaba Ha Ahaatee Xaajadu waxay Isbadashey Markii Uu Asxaab Kuyeeshey Xerada Qaxootiga ee Ifo Kuwaas Oo Ka Caawiyeen In ay Farta Ugu fiiqaan Halka Uu Hamigiisu Yahay, Si kastaba Ha Ahaatee "Faarax Gaarane" Farah Garane Waxa uu Bilaabey Waxbarashada Shiqsiyaadka ah Private Sidoo Kale Waxa Uu Bilaabey In uu Iska Diwaangaliyo Dugsiyada ay Hay’adu Maamusho. Iskusoo wada Duubo Nololasha Qaxootinimo Ayaa Ah mid aad U adag taas oo qofka waxyaabo badan oo uu xaq Uleeyahey Dafirta Halka Ay falalka Noocyadooda Kala Duwan Usahleyso in Uu Ku dhaqaaqo Taas oo Nolol Badan Dhaafsiisa Dunidaan aan Kunoolnahey. Sistesokosis. Sistesokosis waa unugcaabuqsababa unug|(sistesokosis) ee gooryaan qansiireed(" Taenia solium "). Bilo ama sannado kadib kuuskuus waxayna noqon karaan xanuun iyo barar kadibna la xaliyo. Wadamada soo koraya tani waa sababta ugu weyn ee qallalkas. Waxaa inta badan lagu qaadaa cunida cuntooyinka ama biyaha ay ku jiraan ugxamaha gooryaanada. Khudaarta aan la karinin waa meelalaha ay ka dhashaan ee ugu weyn. Ugxamaha gooryaanka waxa ay ka dhashaan saxarada qof qaba gooryaan weyn, oo xaalada loo yaqaan tiniyaasis. Tiniyaasis waa cudur ka duwan waxaana sababa cunida fiixda ee qansiirka aan si fiican loo karin. Dadka la nool qofka qaba gooryaanka waxay halis weyn ugu jiraan inuu ku dhoco sistisekosis. Cudur ogaanshaha waxaa lagu sameyn karaa doonista fiixa. Sawiro ku qaadista maskaxda Sawir kombuyuutar (CT) ama muuqaal jabaqcelin bir-labeed (MRI) waa mida ugu waxtarka badan ee lagu ogaanayo cudurka maskaxda. Sii siyaadida tirada qurubaha cadcad ee dhiiga, waxaa loogu yeeraa Iisinafel, ee gudaha dheecaan lafdhabareedka maskaxda dhiiguna sidoo kale waxaa loo isticmaalaa sidii tilmaame ahaan. Caabuqa waxaa si waxtar leh loogu hortagi karaa nadaafada shaqsiyanka ah iyo fayodhawrka.Tani waxay isugu jirtaa: si fiican iyadoo loo kariyo hilibka qansiirka, oo habboon musqusha iyo gelin biyo nadiif.Daaweynta kuwa qaba tiniyasis waa muhiim si looga hortago faafida. Daaweynta cudur aan saameyn ku laheyn habdhiska neerfaha ma loo baahan karo. Daaweynta kuwa qaba niyuurosistikikosis waxaa laga yaabaa inay noqoto daaweyn praziquantelama albendazole. Kuwani waxaa loo baahan karaa mudo dheer. Steroid ee loogu talogalay -lidka caabuqa inta la daweynayo, iyo lid--daaweynta qallalka waxaa laga yaabaa in loo baahdo. Qaliinka waxaa mararka qaar loo sameeyaa in laga saaro fiixa. Gooryaanka qansiirka hilibkiisa ku dhex nool waxa uu caan ku yahay dalalka Aasiya, Saxaraha-Sare ee Afrika, iyo Latin America. Goobaha qaar waxaa la rumeysan yahay in dadka 25% ay saameysay. Dunida horumartay caan kuma aha. Adduunka oo idil 2010 waxay sababtay 1,200 oo dhimasho ah, ilaa iyo 700 sanadkii 1990. Sisitesokoosis waxay sidoo kale saameyn ku yeelataa doofaarda iyo lo'da laakin waxay si qaalib ah sababtaa astaamaha iyadoo badankooda cimrigoodu raageyn. Cudurku waxa uu ku dhacay bini'aadanka sida taariikhdu qortay. Waa mid ka mid ah cudurada la dayacay ee wadamada kuleylaha ka jira. Raabiyada. Raabiyada waa keeno cudurka sababo bararka maskaxda oo daran oo aadanaha iyo kuwa kale dilaa-diiran xayawaanada. Calaamadaha hore waxaa ku jira kara qandho camaamasho oo dhinaca banaan. Calaamadahaan waxaa raaco hal ama ka badan oo calaamadaha xiga: dhaqaaqyo rabsho leh, farxad aan xakameysnen, fiigsanaan biyaha ah, tabar la'aan oo dhaqaajinta qeybo jirka ka mid ah, jahwareer, iyo miir lumid. Calaamadaha markay muuqdaan, raabiyada marwalba waxay keentaa dhimasho. Waqtiga u dhaxeeyo xiliga cudurka kugu dhacay iyo bilowga calaamadaha sida caadiga ah waa hal ama sadex bilood. Si kastaba, xiligaan waxay ku kala duwanaan karaan wax ka yar hal isbuuc ilaa wax ka badan hall= sanno. Waqtiga waxay ku xirantahay fogaanta faayruska in uu gaaro habdhismeedka dareenka dhexe. Raabiyada waxay ka qaadaan aadanaha xayawaanada. Raabiyada waxaa la qaadi karaa goortii xayawaan qaba cudurka uu xoqa ama qaniino xayawaan kale ama aadanaha. Candhuufta ka imaato xayawaanka cudurka qaba sidoo kale way gudbin kartaa raabiyo hadii candhuufta ay gaarto xuubta dhacaanka xayawaan kale ama aadane. Dacwadaha raabiyada ee aadanaha badanaaba waxaa keena qaniinyada eeyga. Inka badan 99% oo dacwadaha raabiyada ee wadamada meesha eeyada sida caadiga ah ay u qabaan raabiyada waxaa keeno qaniinada eeyga. ah Kibileyda Ameeerikaanka, waa mida ugu weyn oo sababto raabiyada, iyo in ka yar 5% oo dacwadaha raabiyada ee aadanaha waxay ka imaadeen eeyaha. Dooliga sidoo kale marmar ayuu ku dhacaa raabiyada. faayruska raabiyada wuxuu maraa maskaxda iyadoo ku xiga habdhismeedka neerfaha. Cudurka waxaa lagu garan karaa kaliya kadib markay bilawdaan calaamadaha. Xakameynta iyo barnaamijka tallaalka wuxuu yareeyay halista raabiyada eeyga oo meelo badan oo aduunka ah. Tallaalida dadka ka hor inta uusan ku dhicin waalagula talinayaa kuwa halis sareysa ku jira. Kooxda halista -ku jirta waxaa kujira dadka la shaqeeyo kibileyda ama ku isticmaalo waqtiyo dheer dhinacyada aduunka meelaha raabiyada ay caadi katahay. dadka horay ugu dahacay raabiyada, tallaalka raabiyada iyo mararka qaar tallaalka raabiyada waxay wax ku ool u tahay ka hortaga cudurka hadii qofka uu helay daaweyn ka hor bilawga aastamaha raabiyada. dhaqida qaniinyada iyo xanqariifada oo 15 daqiiqo oo saabun la jirto iyo biyo, kiimakada (povidone iodine), ama oomo sida laga yaabo in ay disho faayruska sidoo kale waxay u muuqataa in ay si u wanaagsantahay oo ka hortaga kala qaadista raabiyada ah. Kaliya dad yar ayaa ka badbaaday cudurka raabiyada iyo tani waxay aheyd daaweyn waasac ah, oo loo yaqaan sida Qaynuunka Milwaukee. Raabiyada waxay sababtaa 26,000 ilaa 55,000 dhimasho aduunka oo odil sannad kiiba. Inka badan 95% oo dhimashadaan ah waxay ka dhacday Asia iyo Africa. Raabiyada waxay ka jirtaa in kabadan 150 wadamo iyo dhammaan qaaradaha oo dhan laakin Antarctica. Inka badan 3 billion oo qof gobalada aduunka oo ay raabiyada ka dhacdo. Badanaa Europe iyo Australia, raabiyada waxaa kaliya oo ay kujirtaa kabileyda Jasiirada yar oo wadamo badan oo caalamka ah maqabaan raabiyada. Aqal Soomaali. Aqal Soomaali, Buul, Buulo waa aqal dadan oo asal ahaan dadkii hore ee Soomaalidu dhisan jireen; gaar ahaan reer guuraagu ay dhistaan. Sida caadiga ah waxaa aqal Soomaaliga laga sameeya dhigo, loolal, raro, aamo, ududbo iyo xadhko waa aqal rarmi kara oo furfurmi kara oo kolba halkii looguurayo loo rarto waxa miyiga soomaaliya ayaa laga dhista waxaana loo dhisa hab fuduud oo sahlaya in hadhow dib loo furfuro caadi ahaana waxaa ugu horeya dhigaha waxaan ku xiga udbaha ka dib ayaa inta kle lagu xidha lool,heeryaha,xariir ayaa hoosta ka dibna laga halada aakhrina albaabka ayaa loo sameya hal iyo laba albaaba waa loo sameya waxaan la dhah kabad waxaan loo qaybiya saddex kala ah 2.Guri xaas “Aqalka shan iyo wixii ka badan ay ku noolyihiin” 3.Ganbis “ Aqal soomali u samaysan qaabka Mutulaha” Banaadir. Banaadir waa gobolka ugu yar misna ugu dad badan dalka Soomaaliya wuxuuna ka kooban yahay 18 degmo waana magaalo-madaxda dalka Soomaaliya Xamar iyo baadiyaha ku xeeran. Banaadir waxaa waqooyi ka xiga gobolka Shabeellaha Dhexe koonfurne Shabeellaha Hoose iyo bari oo ay ka xigto Badweynta Hindiya iyo bada cas Banaadir waxaa la isku dhihi jiray qarnigii 19aad Magaalooyinka Soomaaliyeed ee ku yaal xeebaha Badweynta Hindiya laga bilaabo Warshiikh laguna geeyo magaalada Baraawe. Waaguu gumaysiga Talyaaniga koonfurta Soomaaliya katalin jirey iyo horaantii madaxbanaanida dalka Soomaaliya, Banaadir waxay ka koobanayd gobolada hadda loo kala yaqaan Shabeellaha Dhexe, Shabeellaha Hoose iyo Banaadir balse waxaa la bedelay 1982 markii ay Dawladda Kacaanka bedeshey soohdimaha gobolada DalkaSoomaaliya. Magaalada muqdishu hada layiraah gobolka banaadir waxay ahayed degmo ka mid ah degmooyimkii uu ka koobnaa Gobolkii Exbanadir sida Warshiikh, Jaziira, Gandarshe, Marka, Barrawe. Yaaqshiid Wa degmada ugu weyn hada ka jirto gobolka benadir Kuntuwarey. kuntuwarey waxa ay ka tirsan tahay gobalka sh/hoose waana magaalo leh dhul beereed aad u fiiacan waxaa kaloo dad xoolo dhaqato ah xoolaha ay dhaqdaan waxaa kamida ariga iyo lo,da tuulooyinka hareeraha ka mara waa dhanka busley cambarey aqab talal wabiga shabbele qoryooleey dhiig miir mustaqbal garas baxaar dhanka. Waxey leedahay hal farmashi iyo hal MCH iyo labo masaajid, waxey leedahay labo dhaqtar DR. Aden Axmed Aden iyo Drs Umuliso Canab Iidle Ciise. 1933. 1932 - 1933 - 1934 __TOC__ 2015. 2014 - 2015 - 2016 __TOC__ Dhacdooyin. somaliya oo ku socota in ay mid noqoto oo ay midoobaan ayna yeeshaan hal dowlad oo dhexe diintu mid tahay dadkuna mid yihiin dadlkuna mid yahay 1957. 1956 - 1957 - 1958 __TOC__ Ceelka Baar. Degmada LUUQJEELOOW Waa Degmo Ka Mid ah Dagmooyinka Gobolka Hiiraan ee Soomaaliya Xadadka: Degmada Waxaa Dhanka Bari ka xiga Degmada Beledweyne waxaa dhanka Galbeed ka Xiga Degmada Ceel Cali Luuqada: Luuqada waa Afka Soomaaliya,lahjada Beesha Gaaljecel Sida aalow, Astaan: waxaa Degmadaani ku Badan Geedka Loo Yaqaano Baar iyo cadayga Taariikhta: Degmadaani waxeey Bilaabatay qiyaastii 400 oo sana kahor doodwladnimada soomaaliya dagamadaani waxa ay laheed Sheekooyin soo Jireen ah iyo Hal Abuuro loo Yaqaano oo ah "Caafi Tumeey Ceel maqotaan Car iyo Wir beey Ceelasha ku Cabaan"degmadani waa degmada ugu geela badan soomaliya,xoolaha nool iyo caanaha laga soosaara waxaa loo iib geeyaa degmada Beledweeyn oo ay go day qiyaastii 25 sano kahor, iyo degmooyin kale sida,degmada Guriceel,Cadaado, degmada Gaalkacyo iyo Boosaaso. Luuqjeeloow waxaa hoos yimaada ilaa 250 tuula.180 tuula waa ay guurguuta waxaana dagan dad xoola dhaqata ah marba meel uguura todobaatan tuula weey fa dhidaa waxaana dagan dad beeraleey ah iyo kuwa xoola dhaqato ah oo aan guurin inta badan waxaana kamid ah:- ka mid ah baali,jaamburoow,bisla caloolacad,biitaala,garastumaal,gacan,bicila,dameerlaays,doonfooley,doonkaadareer, jaadla,durdur baacyar, ceelka baar,tixey,macaanqaale,doonbireed,doonmasaajid,wardhabeeyl,baladamiin,bakeeyleey,doondiir,mudulka raaxooy,moorada reer aaden xaadoow,berta reerkuula,xawaasha aadan cali, xawaasha idiriseey.ruunkii cabdila gureey,beeraha reernuufaaneey,warta calibuule,iyo degmada ee luuqjeeloow. luuqjeeloow waxa ay ka mid eheeyd xarumihii ladajiyay qaxootigii soomaali galbeed waa degma istiraatiji ah waxeey wabiga u jirtaain kayar 1kmitirxarunta,waxeey leedahay dhamaan agabyadii degmo sida xarut degma,saldhig boolis,lab iskuula waaweeyn oo kiiba qaadikara 3000 oo arday,airibort ama garoon diyaaradeed oo weeyn oo ay ku soo degi karaan diyaaradaha waaweeyn,isbitaal, iyo garooma ciyaareed waxaa lagu qiyaasaa dadka kunool ilaa 24000 kun oo ruux tuu looyinka hoosyimaada waa ilaa 250 tuula. Tibix. Tibix xisaab ahaan waa qiimo Doorsoome iyo Wehliye, tibix xisaabeedyadaan 5,x,3x,3y waxaa la yiraahdaa haltibixyo. Haltibixu waxa uu had iyo jeer ka koobanyahay tiro kaliya sida 5, doorsoome sida X, ama taranta labadooda sida 3x. Waxa kale uu noqon karaa taran doorsoomeyaal (x.a). Haltibix ama wadarta dhowr haltibix waxaa la yiraahdaa tibxaale. Sida 3x+7 waa tibxaale ka kooban laba tibix xisaabeed. waxaana la yiraahdaa laba tibixle. b) a, 11a iyo -5a wehliyeyaasha tibxuhu waa ay kala duwan yihiin kuwaas oo kala ah 1, 11 iyo -5 laakiin doorsoomeyaashu waa isku mid, haddaba tibxuhu waa isku'eg yihiin. t) 4x, 3b, 2x wehliyeyaasha tibxaha iyo doorsoomeyaasha waa ay kala duwanyihiin haddaba waxaan oran karnaa tibxuhu iskuma eka. j) 3p, 60p, -7p wehliyeyaasha tibxuhu waa ay kala duwanyihiin kuwaas oo kala ah 3, 60 iyo -7; laakiin doorsoomeyaashu waa isku mid haddaba tibxuhu waa isku'egyhiin. Tibxaha isu'eg waa tibxaha doorsoomaeyaashoodu isku midka yihiin. Isugeynta tibxaha isu'eg. Marka aad isugeyneyso tibxaha isu'eg oo ay summadahoodu kala duwanyihiin waxaa la raacayaa tilaabooyinkaan soo socda. 1) marka hore isugee weliyeyaasha togan. 3) kala goo labada wadar, jawaabta raaci wadarta weyn summaddeeda. Tiro kakan. Tiro kakan waa tiro loo qoro qaab isku beegnaan ah 1----1 ama formula_1 halka formula_2 iyo formula_3. ayaa ka dhaxeysa baraha xarriiq tiro iyo tirooyinka maangalka ah, taasoo inoo fududeyneysa shaqaynta Aljabraha. Tusaale ahaan ma jirto tiro maangal ah oo raalligelineysa isle'egta: formula_4. Isle'egta iyo wixii la mid ah si aynu u furfurno waxaynnu adeegsaneynaa ururka tirooyinka kakan. Tirooyinka habdhiskaa ku jiraa waxey ka koobanyihiin, lammaanayaal hoorsan oo maangal ah (a, b). Sidaa daraadeed, way inoo suuragelaysaa inaynu iskubeegnaan 1------1 ka dhaxeysiino tirooyinka kakan iyo dhibcaha sallax ka koobanyahay. Guud ahaan Zi waxey u taagantahay lamaanayaal hoorsan oo tirooyinka maangalka ah K-na waxey u taagantahay ururka tirooyinkaa oo dhan. Haddii:formula_5 oo formula_6 markaa:formula_7 Itimaal. Rattibaad kasta waxay kaga duwantahay tan kale horsiimada ku-tiirsanayaasha. Raabaqaad waa rattibaad kasta oo ku-tiirsaneyaasha urur la siinayo horsiimo huban. n! = 1.2.3.4... (n----3) (n----2) (n----1) n. Matalan 5! = 1.2.3.4.5. = 120 Ogoow 0! = 1, sidoo kale 1! = 1 Sumadda formula_1 waxay u taagantahay raabaqaad n shey oo markiiba la qaato r shey sida, formula_2 waa tirada raabaqaad 8 shey oo markiiba la qaat qaatay 3 shey. Tirada raabaqaad n shey oo kala duwan oo markiiba r shey la israacsho waxay la mid tahay :formula_4. formula_1 = formula_6 = (n -- 2) (n -- 2)... 3.2.1 = n! b):formula_7 = 5;:formula_8 = 5.4 = 20;:formula_9 = 5.4.3 = 60 t) Tirada siyaalaha afar qof ay ugu fariisan karaan 6 kursi waa j) Imisa siyaabood ayaa loo safi karaa shan buug oo kala duwan? taasi waxay ka dhigantahay tirada raabaqaadka shan buug oo la qaato markiiba 5, ama:formula_11 waa imisa? Dagmooyinka jijiga. jijiga waa caasimada ddsi waxay ka kooban tahay 6 dagmo oo kala ah Omar pashi. cade halyeyga rer suuqa xolaha iyo sos meshan ka dawo tariikh yahanka caanka rer heliwaa Ciise saransoor. waa inta jilib ama jufo ukala baxdo ciise saransoor waa inta jilib ama jufo ukala baxdo ciise saransoor waa beel ka mid ah beelaha saransoor gaar ahaan hiiraan shabeelaha hoose labada jubo sida jubada hoose iyo jubada sare iyo labada shabeele shabeelaha hoose iyo shabeelaha dhexe iyo bakool Garane Fatule. Garane Fatule Garane Fatule Waa Aabaha Dhaley Farah Garane Maqaalkan Waa Labilaabey Hadii ay jiraan Warbixino Laxiriiro Maqaalkan Okubo Toshimichi. Okubo Toshimichi (Kagoshima 26 sebteembar 1830 - 14 maajo 1878), waa siyaasi jabaan. Tumaal. Tumaal waa xirfad-yaqaan looga dambeeyo tumista biraha, biraha loo adeegsado mindiyaha, seefaha iwm. Sidoo kale Tumaal waxaa loo yaqaan ruuxa birta tuma laftiisa. Soomaalida waxay aaminsantahay ruux birta tuma ee jooga tuulo ama gobol iyo kan kale ee jooga degmooyinka dhamaantood in ay isku qabiil yihiin, waana dhaqan xun ee ka fog ilbaxnimada. Tiro tirsiimo. Xisaabta, tiro tirsiimo ama marmar loogu yeero Tiro idil waa tiro kasta oo abyoone Togan ah 1.2.3...12.765, qaar ka mid ah xeeldheerayaasha xisaabta waxay ku kordhiyaan eberta, waxaana loo suntaa xarafka (N) sida la isku raacsanyahay eber kamid maaha tiro tirsiimada, waa urur tirabeel ah oo aan dhamaanayn waligeed waxaana ugu yar 1. Oodanaanshaha tiro tirsiimo, haddii aynu isgeyno laba tiro tirssimo wadartoodu waxay noqonaysaa tiro tirsiimo kale. 8 oo ah wadarta tirooyinka 5 iyo 3 waa tiri tirsiimo. Haddii tirooyinka tirsiimo laysu geeyo wadartoodu waa tiro tirsiimo kale. Sisaa awgeed ururka tiro tirsiimo waa ku oodmaa isugeygta. Haddii a iyo b yihiin tiriiyinka ku jira ururka tirsiimo markaa a+b waa tiro ku jirta ururka laftiisa. Haddii aynu qaadano xisaabfal kala goynta, meeshii isugeynta waxaynu ogaaneynaa in kala goynt aaney oodin uruka tirsiimo. Sida 9 - 9 = 0 iyadoo aan 0 ahayn tiro tirsiimo. 25 = 5 × 5 = 52 125 = 5 × 5 × 5 = 53 360 = 2 × 2 × 2 × 3 × 3 × 5 = 23 × 32 × 5 1 (tiro). 1 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka kow. Tirada lambar 1 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Kaalandarka. Sanadka ugu horeeyay ee Qarnigii 1aad, waa taariikhda gaalada, waa markii oo karishtaanka bilaawday. Waa markii oo Nabi Ciise (c.s) dhashtay. Giusva Branca. Giuseppe Valerio Branca, Giusva waa joornaaliiste Talyaani ah ku dhashay (Melito di Porto Salvo, taariikhdu marka ay ahayd 10 Jannaayo 1967), waa madaxa raadiyaha lagu magacaabo Viola Reggio Calabria. Taariikh nololeed. Wuxuu ka qaybgalay Liceo Scientifico Da Vinci magaalada Reggio Calabria, ka dib khibraddiisii ugu horeysay ee Jaamacadda Messina, ka qeyb galay waxbarashada oo uu in Kuliyadda sharciga ee Jaamacadda Magna Græcia ee Catanzaro, halkaas oo uu ka qalin jebiyey sannadkii 1991. Wuxuu jiray Sport-ga muddo 10 sano ah, ilaa iyo 2004, sida isagoo ahaa qareen, laakiin ay barbar socotay in uu ciyaaro, marka lagu daro cagta iyo kubada koleyga in uu xiiso weyn u qabay, jilaanimada iyo xirfadda ee wariye, ka dibna wuxuu noqday ganacsade weyn. Wuxuu 20 July 2006 guursaday Giada Katia waxayna u dhashay Romeo. Dheqdheqaaq xirfadeed. Wuxuu 1996, isagoo 29 jir, shaqo bilaabay, isagoo noqday, xafiiska wargayska ee Reggina Calcio, markii Amaranth militate uu horyaalka seriya "A". Remains uu ahaa madaxa wargayska Reggina ilaa 9 December 2002 wuxuu asaasay maamylaana wargays iyo website. Sanadkii 2003 wuxuu ka shaqeeyey Reggio TV, kaasoo markii dambe ka noqday maamule 2005 isla xilligaas wuxuu noqday maamule koox kubadda kolayga. Sanaddii 2007 wuxuu noqday maamule TV ilaa laga gaaro 2008. ilaga soo bilaabo 2006 ilaa iyo hadda wuxuu yahay tifaftiraha shabakadda www.strill.it, oo ay wada aasaaseen Raffaele Mortelliti. Sidoo kale Mortelliti, wuxuu soo dhandhigaa Urba Buugaag iyo dhaqan festival "Tabularasa", taasoo ah sanad kasta, ee 31 luuliyo, asigoo ku xiraya Reggio Calabria characters sida Paolo Mieli, Marco Paolini, Ferdinando Imposimato iyo Guido Crainz. June 3, 2014 waxaa loo magacaabay madaxa Viola Reggio Calabria. 12 December 2014 waxaa loo doortay lataliyaha kooxda kubadda koloyga qaranka. Biladaha. National Award for Justice - Rosario Livatino, Section of education law and the promotion of active citizenship, 2014 1000 (tiro). 1000 (kun) waa tiro Abyoone waxaa tira ahaan u xiga 999 waxaana tira ahaan ka horeeya 1001 waana Tiro tirsiimo Togane ah. kun waxay u dhigantaa toban boqlaad. Taariikh ahaan. 1000 waa lambarka kun ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 999 lambarka ku xigana waa 1001. Liiska Tirada. Lambarka Kun ama 1000 waxa loo yaqaanaa Mileniyaam ama 10 qarni 0 (tiro). 0 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka eber. Tirada lambar 0 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Kaalandar. Marka la tixraaco xisaabinta wakhtiga ee loo yaqaano Kalandarka, 0'meeyadii waa sanadkii 1aad, 2aad, 3aad, 4aad, 5aad, 6aad, 7aad, 8aad, 9aad, 10aad iyo wixii la mid ah. Tiro taban. Tiro taban (ingiriis: negative numbers) waa tirada Maangal ah ka horeeya lambar eber (0) kuwaas ooy dhamaantood ka hor marto calaamada kalagoynta ama (-). Lambarada noocan ah waxaa loo isticmaalaa in lagu qeexo wax dhiman ama maqan. Tusaale ahaan marka la sheegayo heerkulka markuu ka hooseeyo eber waxaa la isticmaalaa lambarada negativeka ah sida -20 digrii salsiyas ama -68 degree faaranhayt. Saddexagal. Saddexagalku wuxuu leeyahay saddex xaglood, wadarta xagalaha saddexagalkuna mar walba waa 180°. 3 (tiro). 3 (ingiriis: Three) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta sadex taas oo ah godka sadexaad ee tiroda. Tiroda 3 waa lambarka afaraad ee 10ka lambar ee aasaaska tirada, waxaana ka horeeya eber, kow iyo labo. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Hal-godleey. Lambar 3 waa tiro kinsi ah. Xigasho. Saddex (ingiriis: Three) () waa Abyoone waxaa ka horeeya 2 waxaxaana ku xiga 4. Tiroda saddex waa lambarka afaraad ee guud ahaan tirada, waxaana ka horeeya eber, kow iyo labo. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Hal-godleey. waa tirada ugu horeeysa ee kisiga. Urur kooban. Xisaab ahaan, waxay ahaanaysaa urur uun urur kooban haddii laga helo xiriirka Midmid ku dhexjirta iyo Urur kale leh qaabka kolka "n" waana Tiro tirsiimo. Tusaale ahaan, Ururta waana urur kooban tirada shanta qaybood. Waxaa loo ogolyahay qiime ahaan in ay ka koobnaato "n" = 0 Sidaa darteed maxaa yeelaay urur madhan waana ururu kooban. Qeexista eryaga loo adeegsado. Waxaa la yiraah Urur kastoo S, waa koobantahay haddii la helo Midmid Dhageyne. dhagaweyne waxa uu ukala baxaa (gardhole shigow sifat (gardhole waxa uu usi kala baxa isman ebakar iyo maxamed ebakar(isman ebakar waxa uu ukala baxa foodey(foodey waxa uu ukala baxa cadow foodey iyo cuwed foodey(cadow fodey waxa uu ukala baxa reer cali fiidow (reer cali fiidow waxa uuukalaba reer xusseen cali fiidow reer xusseen cali fiidow waxa uu ukala baxa reer cali dheere ama reer cali xusseen cali) Tiro mutuxan. Tiro mutuxan waa Tiro tirsiimo teedkeedu yahay 1, aan aqbalaynin Uqeybinta asiga oo qura ama 1 oo qura. waxaa loogu yeeraa tiro tirsiimo ka saraysa 1 mutux la' mutux la'. Tusaale ahaan 5 waa tiro mutuxan maxaa yeelay ma aqbalaayo qaybinta 1 mooyee iyo 5, halka 6 waa tiro mutux la maxaa yeelay waxay u qeybsantaa 1, 2,3 iyo 6. Sida Aragtiin aasaasiga aritmatig kaalinta ay tirooyinaka mutuxan ku leeyihiin Aragti tiro: Dhammaan Abyoone tirsiimo teedkeedu yahay 1 le'eg taranka ururta kali ee ka mid ah tirooyinka mutuxan (haba lagu kala hormariyee tirooyinkaas ururadaan) Si loo xadido mutuxnaanta tira uun, waxaa jirta hab fudud laakiin waa lagu daahayaa, waxaa lagu magacaabaa qaybinta soo noqnoqota waxay ka dhigantahay in loo qeybsho, tiradaan iyo tiradii la koobay ee 2 iyo Xidid labajibbaaran ee tiro qayiman. waxaa jirta logaarom kale oo aad u shaqaynaysa marka la qeybinayo loona adeegsado si loo xadido mutuxnaanta teedkeedu, gaar ahaan marka laga hadlayo tirooyinka leh muuqaal gaar ah, tirada mersenne. Ururka tirooyinka mutuxan ee Urur makoobane. waa Aragtin ku tsusaysa yuklid muddo laga joogo 300 sano C.H, uma garan kartid hab uun, dhammaan qiimaha waa tiro mutuxan. laakiin u kala qeybinta tirooyinka mutuxan waxay u baahantahay in la darso aragtina laga qaato. Aragtiinta ugu horeysa waxay aadeysaa jihadaan waana Aragtiinka tiro mutuxan, taasoo ku tusaysa qarnigii sagaal iyo tobanaad taasoo ah Itimaalka in uu noqdo tiro tirsiimo uun n, mid loo doortay hab kalayaac ah, mutuxan, saami lid ku ah tirada lambarada taasoo ka kooban tiradaan. haddii hab kale loo dhigo, waxey lid ku noqonaysaa u dhignaanta logardam caadi ah ee n. Qeexis. waxaa xusid mudan in tiradaas ay ka mid tahay tirada xarriiqada tirda Bella Moretti. Bella Moretti waa jilaa Maraykan ah websedyada, ku dhashay on 12 Maarso, 1990 magaalada ee Las Vegas, Nevada. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 2008. Samakeenmedia. Samakeen Media (Oo loo yaqaano SK Media) waa mid kamid ah warbaahinada ugu casrisan warbaahinta Somalida. Waxay soo deysaa warar kusaleysan wanaaga iyo samaha oo laga reebay wax walboo umada dhibaato iyo is naceyb ukeeni kara, Waxayna warbaahintu dhalinyara ka haqab tireysaa dhanka cayaaraha kala duwan ee dalka iyo dibadaba, sidoo kale waxay Samakeen martiqaadeysaa qof walboo Somali ah inuu ka qeyb qaato daabacaada wararka wax tarka uleh umada waxna kusoo siyaadin kara, Nabadeynta. sidookalena kahortaga colaadaha iyo isnaceybka baahay ee umada Somaliyeed meel fog gaarsiiyay, waxay warbaahintu balan qaadeysaa inay dowr muhiim ah ka qaadato nabadeynta iyo xasilinta dalka iyadoo usoo mareysa dhanka warbaahinta faafineysana waxa umada isusoo jiidi kara dhalinyarada kadhigi kara kuwa wada shaqeeya oo danta dalkooda iskakaashada. Cida loofuray. waxay Samakeen u furantahay dhamaan umada Somaliyeed waxaana qof kastoo daneynaya inuu wanaag faafiyo uu kubiiri karaa bogga www.samakeen.com/signup.php kadibna halkaa kabilaabi karaa daabacaada wararka wanaaga iyo wacyi galinta kusaabsan. Gabuun/gaboon. Gabuun/ gaboon waa tuulo ku taalla Gobolka Hiiraan ee Soomaaliya..waxay hoostaktaa demmada matabaan waxaydhacdaameel udhexaysa Degmadaan matabaan, Degmadaan qodqod, iyo Degmadaan guriceel. Tuulada gabuun waxay caan ku tahay beeraha galleyda,masagada,ama haruurka, qaraha,Digir. iyo kuwo kale aan halkan lagusoo koobi karin. waxaa gabuun hoos taga tuulooyinka toongabuun, nagaadiwayn.dogoblay. salaxdhadhaab,gaaroole.iyo kuwa kale Waxaa gabuun lagu tilmaamaa iney kamid tahay meelaha aysan si aad ah u saameyn dagaalada sokeeyye inkastoo horumar lagu samayn waqtigii dowladi dhexe bur burtay kadib. Gabuun waxay dhinaca bari kuleedahay buur wayn. Waa tuulo ciiddeedu cadahay aadna u qurxbadan. Waxayleedahay garoon milatery. waqtigii dagaalki 1977 ee Somalia vs ethopia waxaa aad u duqeeyay diyaaaradihii dagaalka ee ciidanka Et hopia.inkastoo aad looga difaaca waxyeelana loogu gaystay, halkaa waxaa kula dagaalay ciidan uu hogaaminayay salad moolif kuna jebiyay weerarkii kayimi xaga itobiya Tuulada wa tuulo dadka degan lagu yaqaan nabad iyo isjacayl.w weli shaqo ayaan kawadaa Qiime sugan. Qiimaha suga ee tira kasta waa tiro togan waxay doonto tirada markii hore ha ahaatee. Haddaad lix tallaabo ugu socotid unugga 0 xagga midigta waxaad gaareysaa K oo kulankeedu yahay 6, marka waa inaad ogaataa fogaanta L iyo unuggu isu jiraan in ay lamid tahay fogaanta K iyo unuggu isu jiraan. Haddaba qiimaga suga ee -6 iyo +6 waa fogaanta L iyo 0 isu jiraan iyo fogaanta K iyo 0 isu jiraan; waana 6. Asatada u go'an qiimaha sugan waa laba xarriiqood oo qotama oo labada hareerood laga mariyo tirada qiimaheeda suagan la doonayo. Marka fogaan L iyo 0 isu jiraan | -6 | = 6. Fogaanta K iyo 0 isu jiraa 2 (tiro). 2 (afcarabi: ٢; Roomaan: II; Giriig: β'; Ge'ez: ፪; Bengali: ২; Shiinaha: 二，弍，贰，貳; Devanāgarī: २ (do); Telugu: ౨; Tamil: ௨; Hebrew: ב; Khmer: ២; Korean: 이，둘; Thai: ๒) waa lambarka sadexaad ee tirada (waxaa ka horeeya 0 iyo 1), waa lambar dhaban ah taasi oo habka xisaabta ee tirada loo qoro labo. Waxa ka horeeya lambar 1 waxaana ku xiga lambar 3. Tirada 2 waa lambarka 2aad tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Taariikh. Taariikhda samaysanka tiradan lambar 2 waxay dib u noqonaysaa qarniyo badan. Markii ugu horeeysay, qabiilka hindida Brahmin waxay isticmaali jireen "labo xariijin" oo u taagan lambar 2. Wakhti ka dib, isbedel ayay ku sameeyeen labadii xariijin ayagoo 45 degree u jeediyay (xoogaa yar qalooc ah), isla markaana gaabiyay dhererka xariijinta sare. Mudo ka dib, dadka Nagariga ayaa bedel ku sameeyay labadii xariijin ayagoo laynka sare qoloociyay isla markaana ku xidhay kan hoose. Naqshada noocani ah waxaa la qabsi ku sameeyay qabiilka Ghubar ee Carabta kuwaasi oo xariijintii hoose toosiyay tii sarena qaloociyay kana dhigay hal lambar oo is-heysta. Wadanada reer Yurub waxay isbedel yar ku sameeyeen habka qoraalka tirada Carabiga ah, taasi oo ah aasaaska tirada aan maanta isticmaalno. Kuwala Lumbuur. Kuwala Lumbuur (kwɑːlə lʊmpʊər, -pər /; Malaysian: [kwalə lumpʊr]) waa caasimada wadanka Malaysiya, waana magaalada ugu dadka badan, si rasmi ah u deggan Territorial Federaalka Kuwala Lumbuur (Malay: "Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur"), ama caadi ahaan loo yaqaan KL, waa caasimadda qaranka ee Malaysiya iyo sidoo kale magaaladeeda ugu weyn ee dalka. Magaalada kaliya ee caalamiga ah ee Malaysiya, waxay ku xirantahay aag 243 km2 (94 sq mi) waxaana lagu qiyaasay tirada dadweynaha 1.73 milyan sida laga soo xigtay 2016. Kuwala Lumbuur, oo sidoo kale loo yaqaano Klang Valley, ayaa ah qiyaastii 7.25 malyuun oo dad ah ilaa 2017. Waxay ka mid tahay gobollada ugu korreysa ee koonfur-bari ee Aasiya, labadaba dadweynaha iyo horumarinta dhaqaalaha. Kuwala Lumbuur waa xarunta dhaqanka, dhaqaalaha iyo dhaqaalaha ee Malaysiya iyo aqalka Baarlamaanka Malaysiya, iyo degenaanshaha rasmiga ah ee Boqorka Malaysiya (Yang Di-Pertuan Agong), Istana Negara. Magaaladu waxay mar qudha qabsatay xarumaha fulinta iyo hay'adaha garsoorka ee dawladda federaalka ah, laakiin waxay u guureen Putrajaya horraantii 1999-kii. Qaar ka mid ah qaybaha garsoorka ayaa weli ku sugan Kuwala Lumbuur. Mayl labajibbaaran. Mayl labajibbaaran waa Halbeeg qiyaasta Bedka ee habka cabiraada maraykanka. Tiro labaale. Tiro labaale (ingiriis: binary numeral system) waa habdhiska tiro labaale lagu isticmaalo xisaabta iyo koombuyuter sayniska kuwaas oo inta badan la adeegsado qiimaha labo lambar; sida 1 iyo 0. Summad (Pi). Pi ama madoorsoome lagu xisaabo wareega goobo (formula_1) Sidoo kale waa astaan loo isticmaalo badanaa Fisigis formula_1 Xarafka yer ee gariiga ayaa laga soo qaatayPi. Waxaana loo yaqaanaa xiriiriyaha Gooboiyo Dhexroorkeeda Dhexroor Si jajab ahna looma qori karo, ama xitaa aljebra ahaan formula_3 halkii formula_4 oo ah tiro togan Waxaana loo yaqaanaa Madoorsoomehii Archimedes. Waxaana loo qoraa formula_5 ama formula_6. Hadaba mar walba oo lagu celcelyo alaaba kala duwan waxaa soo baxaysa tiradaas sidaas daraaeed waxaa lagu hehsiiyey Tiradas laga dhigo 3.14 way raaci kartaa tiro kale sida 3.140012 Laakiin waxaa lagu gaabiyey 3.14, iyadoo sidaas ah ayaa hadana tiradaas waxaa loo sii qoraa (formula_1) sumadaas. Joomitiriya. π Joomitiriyada iyo cabirkeeda sida loogu cabiro. 6 (tiro). 6 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka lix. Tirada lambar 6 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Aflixi. Aflixi.com Waa Website loo sameeyay arayda Jaamacadaha Dhigto Kuwa ka baxay, kuwa hada Jaamacada bilaabaayo sidookale macalimiinta iyo dhamaan inta aqoon raadineeyso Waxaad soo dhigi kartaa wixi Su'aal oo ku saabsan aqoon oo aad u baahantahay ina lagaa caawiyo kadib waxaad heleeysaa Jawaabta su'aasha aad soo weeydiisay. si aad Su'aalo usoo dhigto halkaan, si aad isku diiwaangaliso. Qaybaha Flixi. Aflixi wuxuu ka koobanyahay 17 kuliyadood oo kala ah 9 (tiro). Sagaal (ingiriis: Nine) waa tiro xisaabta ka mid ah oo u qoranta 9 taas oo ah godka tobanaad ee tiroda. Tiroda sagaal waa lambarka tobanaad ee guud ahaan tirada, waxaana ka horeeya eber, kow, labo, sadex, afar, shan, lix, todoba iyo sideed. Sidoo kale waxay ka tirsan tahay godka tirada ee Hal-godleey. 9 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka sagaal. Tirada lambar 9 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Hennepin County, Minnesota. Hennepin County waa xarunta fadhiga dowlada countyga maamul goboleedka ismaamulka Minnesota. Sida ay waaxda tiro koobta dowlada Maraykanku sheegtay countyga waxaa ku dhaqan dad kor u dhaafaya 1,152,425. Deegaankani waa midka ugu mashquulka badan ama dadka badan ee dhamaan gobolka Minnesota, iyo sidoo kale midka 34aad ee ugu dadka badan wadanka Maraykanaka, taasi oo lagu sheego in shan meelood hal meel dadka Minnesota ku nool yihiin Hennepin County. Magaalada Minneapolis waa saldhiga iyo deegaanka ugu weeyn ee Hennepin County. Gasiirada Saacadiin. Gasiirada Saacadiin, Gasiirada Sacad-Din (Carabi: سعد الدين إد جزر, Ingiriis: Sa'ad Din Island) sidoo kale loo yaqaan gasiiradaha Sacaada-Diin waa gasiirad ku dhex taala biyaha gacanka Cadmeed ee Bada Cas taasi oo 7 km u jirta magaalada taariikhiga ah ee Saylac. Gasiirada Saacadiin waa mid aad u balaadh oo lagu qiyaasey 12 km isku wareeg ah (12 km²). 5 (tiro). 5 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka shan. Tirada lambar 5 waxay ka mid tahay tobanka lambar ee aasaaska u ah dhamaan tirada. Xigasho. 5 (Shan) waa Abyoone waxaa tiro ahaan ka horeeyay 4 waxaa ku xiga tiro ahaan 6 waa Tiro tirsiimo Togane ah. Si aragti ah: + + + + = Mitir labajibbaaran. Mitir labajibbaaran () waa mid ka mid ah halbeegyada ugu muhiimsan halbeegyada cabiraadda bedeka, waxaa loo suntaa summadda (m²). Waxuu ka dhiganyahay m Labajibbaar dhererka geesaha ama dhinacyada hal Mitir. 1 Mitir labajibbaaran = 0.000001 Kiloomitir labajibbaaran = 0.0001 Higtaar Isirayn. Xisaab ahaan isirayn waa furfurid: "fansaar" hal tibix lambar formula_1 ururka tirsiimo formula_2formula_3 sidoo kale waxay yeelan kartaan dhowr tibix (formula_4). Tara kasta oo idil waxaa lagu muujin karaa dhibco. Tilmaan ahaan 6 waxaa lagu muujin karaa siyaabahaa ... ama:::: Tirooyinka u dhigmi kara laydi ahaan ayaa ah tirooyin leh isirro maratal tirada 12 = 6 X 2 = 3 X 4 Raadinta isirka ax + by + ay + bx Furfuris: ax + by + ay + bx = ax + bx + ay + by x(a + b) + y (a + b). Xeerka kala dhigga iskudhufashada ee isugaynta (a + b) (x + y). Xeerka kala dhigga iskudhufashada ee isugeynta Markaa ax + by + ay + bx = (a + b) (x + y) Maxamed Khaliif Tigow. Meesha uu KU dhashay: Buulo Barde/ deebley Luuqadaha uu ku Hadlo: Soomaali.Ingriis. Talyaani iyo Carbi Waxbarshada: Heer Dugsi sare deebleey Primary iskuul Qabyaalad. Qabyaalad, Qabiileysi ama Qoloqoleysi (ingiriis: Tribalism, carabi: قبلية) waa marxalada tiro dad ah isku ururiyaan, yimaadaan, hiishadaan, taageeraan ama iskugu xidhan yihiin ayagoo xidhiidhka ka dhexeeya yahay in hal qabiil ka soo wada jeedaan ama heyb wadaagaan, kuwaasi oo daacad u ah danaha qabiilka isla markaana u hogaasan danta beeshaas ama qabiilkaasi laguna colaadiyo oo lagu naco cidaha kale. Qabyaaladu waxay ka mid tahay waxyaabaha ugu liita dhaqanada aduunka ee baabi'in kara bulsho kasta xataa hadii ay diin, dhaqan, deegaan, luuqad iyo wadan wadaagaan. Tusaale fiican waxaa u ah dhibaatada ay Soomaaliya la kuftey ee ilaa maanta ka soo kaban laadahay. Qabyaalada waxa Ku Adeegta Qof Aan is Garanayn cida uu yahay Aminsanayna in uu leyahay Awoodo dabeeci ah oo uu ku gaadhi karo waxa uu rabo inuu qabyaalad ku gaadho qof qabyaalad isticmaala ama wehel ka dhigtaa ma garanayo Awoodo naftiisa ku jirta iskumana kalsoona inuu shaqsi ahaanti wax qabsan karo oo uu Guulaysan karo. Sida la wada ogyahay mar hadddii dadku diintooda ka runsheegaan oo caqiidadu si fiican uga daadagto waxaa ka baxaya haraadigii aragtiyaha xun xun, iyo qiimayntii khaldanayd ee wax lagu miisaami jiray, Islaamka meesha uu ka istaagay qabyaalada. Islaamku intuusan iman ka hor waxa jiray qabyaalad iyo colaad u dhexysay dadkii waqtigaas joogay ee carabta dhexdeeda iyo carabta cajamta ahaa, markay islaamka soo wada galeen waxaa ka baxay halkaas nacaybkii u dhexeyay oo ay sababta u ahayd diin la'aanta iyo gaalnimada, islaamku ma ogola in dadka lagu noco cid ama qabiil ama jinsi iyo farac, ilaahay wuxuu leeyahay (إنما المؤمنون إخوة فأصلحوا بين أخويكم واتقو الله لعلكم ترحمون) xadiis nabiga scw laga wariyay ayaa ahaa لا تباغضوا، ولا تحاسدوا، ولا تدابروا، ولا تقاطعوا، وكونوا عباد الله إخواناً، ولا يحل لمسلم أن يهجر أخاه فوق ثلاث" oo la micno ah ha is u caroonina, ha is xaasidina, ha isu daba jeedinina, ha is goynina, oo ahaada adoomo alle oo waloolo ah, uma banaana muslinka inuu walaalkiis ka fogaado in ka badan sadex maalin.[2], qofka muslinka ah qabiilkiisa jinsiyadiisa waa caqiidadiisa. islaamku wuxuu sheegay in kaliya lagu kala sareeyo cabsida alle, ayna simanyihiin carab, afrikaan, faarisi, ruumaan, dadku markay diinta ka yara durkeen ayaa waxaa soo laabtay nacaybkii macno darrada ku fadhiyay. Isir nacaybka iyo habyb sooca. soomaalida ayaa caan ku ah labadaas wa waxyaalood waxaan keenaya diin yarida iyo ka fogaanshaha ku dhaqanka islaamka runta ah, canuga yar meeshii lagu tarbiyayn lahaa barashada diinta iyo jacaylka wixii la mabda' ah waxaa loo sheegayaa reer hebel waa cadowgeenna, waan necebnahay, waligaa iska jir iskana ilaali, ilmihii yaraa wuxuu ku korayaa qolo nacayb uusan fasiri karin waxa dhaliyay, iyo waxa ku kalifay midna, markuu u yaraado wuxuu dhihi karaa colaad baa na dhex martay waa' hore, oo colaada qof baad ka tahaye maxaa u wada nacday cidaas oo dhan?, dad aan raali ka ahayn colaadaas sow ma jiri karaan? oo bal ka waran hadii reerkiin dulmiga lahaa, waa wax aan la sheegi karin, gabyaa carbeed oo joogay waqtigii jaahiliga ayaa laga sheegay inuu yiri (anigu "ghazya' uun baan ka mid ahay, haday lunta iyo haday hanuunto ayaga uun baan la jiraa) ghazya waa reerkiisa, waa indho la'aanta qabyaalada iyo mabda' la'aanta.. carabta waxaa astaan u ahaa waagaas (u gargaar walaalkaa haduu gardaran yahay iyo hadii laga gardaranyahayba) waana tabta soomaali ku sifaysantahay soomaalida maanta joogta. See looga bixi karaa Qabyaalada. Arrinta qabyaalada la yiraahdo waa wax xun, si walboo talooyin aan wax gal ahayn oon loola jeedin run ahaanteeda loo soo bandhigo iyo si walboo buug looga qoro aan lagu salayn mabda' iyo caqiidio wax hagaagaya ma jiraan ilaa loo laabto islaamka saxda ah iyo ku dhaqankiisa, islaamku sida uu u walaaleeyay aws iyo khasraj (labo qabiil oo walalo is neceb ahaa oo degenaa magaalada Madiina) waa la ogaa oo colaad 120 sano ah dhextaalay, sida ruum iyo furus iyo carab uu meel isugu keenay waa la ogaa, ma soomaali oo hal qoys ah baa meel isugu imaan wayday waa maya, waxa isu keeni karan waa ku dhaqanka iyo fahanka xaqiiqda islaamka aan sheeganayno oo baryahayaan sheegasho ku soo aruuray. Murti looga hadalay qabyaalada. Dubaaxdiisii waad wada cunteen duhur dharaareede Dariiq toosan Soomaaliyey waa lagaa deyeye Darajada Ilaahay ninkii doonayaa hela e Nin ka duday distoorkioy waxyiga diinti ka carrowye Dugsi malaha qabyaaladi waxay dumiso mooyaane Hadaynaan xumaanta iyo dilkiyo daynin kala qaadka Dibaddaan ka joognaa sharciga daacadda Ilaahe Danbarkeedu waa Jahannama iyo dogobkii naareede Dugsi ma leh qabyaaladi waxay dumiso mooyaane Dir dir la isu laayiyo intaan weerar daba joogno Ooy dumarku weerkii sitaan danabadii waayey Uu sida dureemada u yaal meydku dibaddiinna Wallee doogsan maysaan haddaad dunida joogtaane Dugsi male qabyaaladi waxay dumiso mooyaane Qaraabo iyo ahal riximnimaa, loo qaddariyaaye Waa sanam qabyaaladi haddaad, ugu qancaysiine Waa qaaxo iyo kaankar iyo, aydhis qaab daran e Waa cudurka qaybaha bulshadu, qaran ku waayeene Waa qawqab iyo sixir qalbiga, qaaciyoo shidaye Waa qaabaqawsayn dagaal, qac iyo yaahuuye Qanjir boogi qodotoo qurmoo, qolof la’ weeyaane! Waa gorofta lagu qaybiyaa, malaxda qayriine Qandiga fuqurka iyo xaasidkoo, qabaxa weeyaane Waa waxa qoxootiga ka dhigay, boqol kun oo qoyse Qaangaar fidnoobee ilmaha, yaan la qabadsiinnin Qiso murugo iyo yaab leh baan, soo qayaxayaaye Qof Muslin ah qabyaalad u diloon, ficil yo qawl qaysan Qabiilkaa muxuu uga dhashaye, qaaddir uga yeelay! Qiso murugo iyo yaab lahoo, quruna saw maaha? Waa quud ka dhigo ruux Muslin ah, hilibki qayriine! Ilaahayow Adigu haygu qaban, Qaaddir baad tahaye Hawiyiyo Dir iyo waa ka tegey, anigu Daaroode Dir ay tahayba soomaali weyn, waa dareensadaye Haddii aan duggaal moodi jirey, deyrshey samankaane Dufooboo lumoo waxay galeen, dalowyo shaydaane Dabuubtii Ilaah laga teg iyo, Diinta Nebigii e Loo daliishan maayoo qur’aan, waa ka didayaane Kitaabkii la darajeeyey bay, dibu dhac moodaane Nasab haddii an dooneyno waa, duulki noo xigeye Doc waxaannu uga bayrray waa, amarra diineede Daliil noo caddaadiyo Nebiga, dayashadiisii e Dibna wow baqaynaa haddaan, diidno waanada e Kacaanka Umada Soomaaliya. Xisbiga Hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed Lagos. Lagos, Laagoos (ingiriis: Lagos, Carabi: لاغوس) waa magaalo-xeebeed ku taala koonfurta wadanka Nayjeeriya taasi ooy ku nool yihiin dad ka badan 18 milyan. Magaalada Lagos waa magaalada ugu dadka badan wadanka Nayjeriya, waa magaalada labaad ee ugu koritaanka weyn qaarada Afrika iyo tan todobaad ee ugu xawaaraha dheer xaga fidida iyo koritaanka ee aduunka oo dhan. Far Soomaali. Far Soomaali () waa wadarta iyo nidaamka wax qorista ee Dadka Soomaalida. Sida taariikhda lagu sheegay, dadka Soomaalida ah waxay soo lahaayeen dhowr nooc oo waxqoris ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Farta Cusmaaniya, Far Boorama (sidoo kale loo yaqaano Far Gadabuursi), Qoraal Kaddare iyo habka maanta la isticmaalo ee Alifbeet Soomaali Laatiinka ah. Hordhac. Guud ahaan, Far Soomaaligu waa nidaam iyo farshaxan noocyo badan oo kala duwan ah oo leedahay bulsho weynta Soomaalida. Sidaasi ay tahay waxa sida rasmiga ah ee dowlada iyo dadku hirgeliyeen waa Far Soomaaliga laga soo xigtey qaabka Latiniga ah. Intaasi waxaa dheerayd in dadka Soomaalida ah isticmaali jireen farta Carabiga tan iyo wakhtiyadii diinta Islaamku soo gaadhay dhulka Soomaalida, midaasi oo caan ku ahayd malcaamadaha iyo goobaha lagu barto cilmiga diinta Islaamka iyo Quraanka. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1972kii ayaa Kacaankii Umada Soomaaliyeed ku soo kordhiyeen waxay ahayd hirgelinta qoritaanka Far Soomaaliga, taasi oo noqotey mid dhaxalgal u ah bulsho weynta ku hadasha luuqada Af-Soomaaliga. Si loo fidiyo oo loo kobciyo qoritaanka luuqada Soomaaliga ayaa dowladu waxay samaysay Ololihii Af-Soomaaliga ee bilaabmey sanadkii 1974tii, wakhtigaasi oo dugsiyada la xidhey si 25,000 oo arday iyo 3,000 askarta ciidanka xooga ah u tegaan miyi iyo magaalo si ay u soo baraan qoritaanak farta cusub e Af-Soomaaliga. Dhowrkii sano ee xigay waxaa dowladu ka gaadhay heer sare ololahaas baritaanka farta Soomaaliga iyada oo sii kordhisey dadaalkii iyo tababaradii. Soomaali Laatiin. Farta dowliga ah ee wadanka Soomaaliya oo loo yaqaano Alifbeet Soomaali Laatiin waxaa alifey oo habeeyay aqoonyahano badan oo Soomaali ah, kuwaasi oo hormuud u ahaa Shire Jaamac Axmed. Nidaamkani wuxuu ka kooban yahay dhamaan alifbeetka Af-Ingiriiska marka laga reebo "p", "v" iyo "z", waxaana lagu daray 5 shaqal iyo 21 shiibane. Nidaamka Carabiga. Ka hor intaanay iman gumaystayaashii Ingiriiska iyo Talyaaniga, dadka Soomaalida ah waxay isticmaali jireen nidaam waxqoris oo laga soo xigtay Farta Carabiga. Nidaamkaasi waxaa loo yaqaanaa Far Wadaad. Farta Cusmaaniya. Farta Cusmaaniya, meelaha qaar looga yaqaano "Far Soomaali" waa nidaam kale oo wax qoris ay dadka Soomaalida isticmaalaan taasi oo alifey Cismaan Yuusuf Keenadiid. Marki uu qoray fartan waxay ehayd, intii u dhaxaysay 1920 ilaa 1922, laakiin nasiib darro, farta nuuaan ah bulshada oo dhan may gaarin. Markii hore waxa jiray muran ku saabsan farta ay yeeln doonto luqada soomaaligu. Faro kala duwan oo la soo qori jiray waxa ka mid ah farta Boorama, farta kadaare iyo Farta Wadaadka oo ah farta carabiga. waxaana 1972 lagu wada hishiiyay farta laatiinka ah. Marka laga reebo Far Wadaadka, tani waxay ahayd fartii ugu horaysay ee ay Soomaali qorto. Far Boorama. Far Boorama (sidoo kale loo yaqaano Far Gadabuursi) waxaa alifey Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur oo macalin ka ahaa magaalada Boorama. Nidaamka qorida Farta Boorama waa mid aad uga duwan Farta Cusmaaniya. Fartani waxay leedahay shaqalo gaaban iyo kuwo dhaadheer, hakadyo iyo hingaad intaba ka dhex muuqata qoraalka. Inkastoo aanay soo shaacbixin isla markiiba, maanta waxaa la helayaa qoraalo badan iskugu jira diini, gabayo, cilmi iyo taariikh oo Sheekh Cabdiraxmaan iyo xertiisu ku qoreen Farta Boorama. Farta Kaddare. Farta Kaddare waxaa alifey Xuseen Sheekh Axmed Kaddare sanadkii 1952dii. Nidaamka qoraalka fartani waxay aad ugu qaab dhowdahay farta Cusmaaniya, laakiin waxay kaga duwan tahay nidaamka shaqaleynta iyo adkeynta ereyada. Luuqad Soomaali. Luuqad Soomaali, Af Soomaali (ingriis: Somali language; Carabi: اف سومالى)waa luuqad lagaga hadlo deegaanka geeska Afrika halkaasi ooy ku dhaqan yihiin dadka Soomaalida ah kuwaas oo ka tirsan dowladaha kala duwan sida wadanka: Soomaaliya, Jabuuti, Deegaanka Soomaalida Itoobiya, Waqooyi Galbeed Kenya iyo meelo kale oo ka mid ah Afrika iyo caalamka oo dhan. Sida ay sheegeen culimo tiro koob ku sameeysay waxay sheegeen in ugu yaraan daka ku hadla luuqada Af Soomaaligu yihiin ilaa 17.8 milyan kuwaasi oo ku kala nool meelo badan oo dunida ah. Luuqada Soomaaliga ah waxaa lagu tiriyaa luuqadaha Kushiitiga loo yaqaan ee lagaga hadlo meelo badan oo geeska, badhtamaha iyo waqooyiga Afrika iyo Aasiya ah. Luuqada Soomaaliga oo dadka u dhashay ugu yeedhaan Af Soomaali waxaa loo qoraa noocyo badan oo farshaxan iyo alfabeetyo ah, kuwaasi waxaa ugu isticmaal badan qaabka Somali Latin ee laga soo xigtey farta Laatiinka, waxaa iyadna jirta Qoraal Wadaad, Qoraal Carabi, Far Gadabuursi, Far Borama, Qoraal Kaddare, Cusmaaniya oo ah inta ilaa hada la diiwaan geliyey ee la yaqaano. Łobez. Łobez waa magaalo ku taala dalka Boland. Dadka degan: 10409 qofood (sanadkii 2015). Yucubyaboh. Yucubyaboh is a village in southern togdheer nearly 120km south of Burao, close to the somali-ethiopian border. Yucubyaboh is on the Hawd region famous for its grazing land for livestock. Residents of the village are normandic pastrolist and they have a good milking market where everyday hundreds of litres of milk are sold in Burao. The reer cawl clan of Habaryonis and Muuse Care are well presented.Yucubyaboh Miyamoto Musashi. Miyamoto Musashi (1584 - 13 Juun 1645), waa samurai jabaan. Xigasho. Kooxda “Xigasho” waa hormo dhallinyaro ah oo isu xil qaantay in ay odhaahyaha xikmaddu ceegaagto ee ay leeyihiin dadyawga dunidu, gaal iyo Muslimba, madow iyo caddaanba, ugu hal-tebiso bulshadeeda afka Soomaaliga si ay uga dheefaan wixii toosin iyo tusaale ay sidaan. Waa weedho dhisaya wacyiga iyo adduun-aragga dadkeenna, kalsooni-dhisidda nafaheenna, ku dhiirrashada guusha iyo ka takhallusidda cabsida, u turaanturoonta xagga yoolku innaga xigo, isku hubaynta hubka ugu culus ee aqoonta, la rafiiqidda saaxiib ina dhiirrigeliya. Waa koox u diyaar ah in ay hawshan si hor ilaahay iyo habeen aakhiro ah u qabtaan, qarashna aan ka doonayn ee ka doonaya qalbi raadooba. Mareegaha Soomaalida waa noocii u horreeyay kani, xigasho.org. Wuxuu hawada soo galay deggelkan (Xigasho.org) billowgii sannadkan 2015. Nina Badrić. Nina Badrić (Zagreb, 4 juli 1972), waa fanaanad Kroatian ah Gobolada Isku Tegay ee Ameerika. Mareykanka (Af-Ingiriis: United States of America, loo soo gaabiyo "U.S.A"; Gobolada Isku Tegay ee Ameerika; carabi: الولايات المتحدة) waa dawlad Federaal Dastuuri ah dhacdana bartamaha Waqooyiga Ameerika. Waxay ka koobantahay 49 gobol iyo Degmada Kolombia, (D.C. ama "District of Colombia"), oo ah magaalo-madaxda wadanka iyo xarunta dowlada wadanka. Waxaa ka xiga dhanka waqooyi Kanada, koofur Meksiko, iyo Gobolka Alaska oo dhaca Waqooyi Galbeed Qaarada Ameerika. Masaaxada (badka) wadanka Mareekanka waa 9.83 milyan km2, tirada dadkane waa 309 milyan Dawlada Mareykanka n xaga dhulka ama badka wadanka ku fadhiyo, waana dawlada seddexaad ee ugu dad badan aduunka, dad degen dalka mareykanka waxee gaarayaan ilaa 310 miliyan oo qof. Sidoo kale waa wadanka koowaad oo ay ku noolyihiin dad kala dhaqan iyo kala asal ah. Dhaqaalaha Mareykanka waa kan ugu balaaran dunida, ayadoo lagu qiyaasay sanadii 2008 aduun dhan 14.4 tiriliyan oo Dollarka Mareykanka wax soo saarka wadanka ee dabada loo iib geeyo. Wadanka Mareykanka wuxuu xonimadiisa ka helay gumeestihii Boqortooyadii Ingiriiska sanadka marka oo ahaa 1776ii, wakhtigaasi oo Mareykanku ka koobnaa 13gabol oo ku yaalay dhinaca bariga ee dalkaas. Wadanka waxoo balaaraday bilaawgii 1800meeyadii, waxoona gobolo ka qabsaday wadamada Faransiiska, Isbaanishka, Ingriiska, Maksiko iyo Ruushka, waxoona ku sii darsaday labada gobol oo markaas ahaa jamhuuriyado, Teksas iyo jasiirada Hawaay. Khilaafkii ka dhashtay Gobolada Koonfurta iyo woqooyiga oo markaas ku murmaayay xukunka gobolada iyo dhinaca adoomada waxoo sababay dagaalkii sokeeyay oo dhacay sanadka marka oo ahaa 1860meeyadii. Gobolada woqooyiga ayaa ku guuleestay in ee wadanka mideeyaan isla markaaas neh oo joogsaday adoonsiga. Dagaalkii mareykanka iyo spania iyo dagaalkii aduunka kii labaad, militariga mareykanka waxaa lagu gartay in oo yahay kan ugu awooda badan aduunka.dhamaadkii Dagaalkii aduunka kii 2aadm, waxoo wadanka mareykanka ahaa wadanka kaliya oo watay bombada halista ah ee looyaqaan atombomb.Marka ee dhacday xukunkii soviet union 1991kii, wadanka mareykanka waxoo ku soo baxay wadanka kaliya oo ugu awooda ween aduunka. Dagaalkii Sokeeyay ee Mareykanka. Bartamihii Qarniga sagaal iyo tobnaad ayaa waxaa ka dhex qarxay dagaal Sokeeye oo ka dhaxeeye gobolada Mareykanka, Halkaas oo Kow iyo toban(11) Gobol oo hogaaminaayay Jefrison Deevis sheegteen in ay ka go'ayaan gobolada kale ee mareekanka. Waxeyna aasaasteen Gobolada Konfodaraaliga ee Mareykanka, Sidoo kale waxey ku dhawaaqeyn dagaal ka dhan Mareykanka. Xilligii doorashada guud ee Madaxtinimada Mareykanka sanadku markuu ahaay 1860 ayaa Xizbiga Jamhuuriga olole ka dhan ah bilaabay balaarinta adoonsiga meel ka baxsan Mareykanka. Arinkaas oo keentay in ay ku guuleeystaan Xizbiga Jamhuuriga doorashada. Madaxweynihii ku guuleystay xilligaas Abraham Linkolon intuusan fariisan xafiiska 4 tii maarso 1861 ayaa todobo gobol iclaamiyeyn in ay ka go'ayaan mareynka taas oo ay kasoo horjeesteen maamulkii markaas jiray iyo kii hore waxeyna u arkeen fal jabhadnimo. waxaana bilawday dagaalkii 12 Abriil 1861 kadib markii ay weerar kusoo qaadeen xoogagii Konfadaraaliga ahaay Fariisin Ciidan oo ay laheyd Mareykanka ooo lagu magacaabi jiray Foorto Somatir ee ku taalay gobolka koraliina koonfurtiisa, Ayadoo arinkaas laga jawaabayo ayuu madaxweyne Linkolon ku baaqay in la sameeyo ciidan mutadawac ah gobol kasta, taas oo keentay in afar gobol kale ay ayagane sheegtaan gooni istaag. Labadii dhinac waxoo mid kastaba u diyaar garoway dagaal halkaas oo qabsaday mareykanka gobolada xadka kuyaal waxoona xayiraad saaray dhinaca bada Sebtember 1962, Linkolon waxuu ku baaqay in la xarooyo dhamaan dadkii la adoonsanayay kaas oo soo gabagabeeyay dagaalkii adoonsiga ee qeybta koonfurta. Sidoo kale hogaamiyihii konfadaraaliga Roberto Ii Lii waxow awood u yeeshay inuu guulo ka keeno dagaalo ka dhacay dhinaca Bariga, Laakin sanadii 1863 uma aysan suura galin inuu kusii socda dhankii waqooyiga kadib dagaaalkii Jitesbergi. dhankale Mareykankagdhhggdh waxey ku siqeyn dhanka galbeedka ayagoo qabsaday wabiga Missisibi kadib dagaalkii Fikesberg. Dhamaan dadkii adoomada ahaay oo ay heesteen goboladii konfidereytka waa la xarooyay ayadoo ay ku guuleysteyn kuwii kasoo horjeeday goooni ugoosadka konfidereytka sanadii 1865 dagaalka waxuu dhib dhaliyay 1 milyan oo dhibane (3% dadka mareykanka) taas oo ay ku jirtay 620,000 oo dhimashada askarta ah. Ayadoo 4 Milyan oo dad madow la adoonsado la xoreeyay. Juquraafi. Wadanka mareykanka waa wadanka 3aad oo ugu weyn aduunka, waxoo ku xigaa Ruushka iyo Kanada. wadanka mareykanka waxoo xuduudka ugu dheer la leeyahay Dalka Kanada oo ka xiga dhinaca woqooyiga, waxaa ku xiga Meksiko oo ka xigta Koonfurta. Dhinaca bariga waxaa kaga dhegen Badweynta Atlaantik dhinaca Galbeedka neh Badweynta Baasifik.Wadanka Mareykanka waxa uu leeyahay muuqaalo dabiici ah sida: buuro, geedo iyo saxaro kuwaasoo dhaca koonfur galbeed. Jawiga. Maadaama oo wadanka weyn yahay, wadanka mareykanka waxoo leeyahay jawi aad u kala duwan. Dhinaca woqooyiga mareykanka waxoo leeyahy xiliyo isbedel ah oo hawo qaboow iyo baraf oo kadhaco, Koonfurta wadanka waa kuleel oo qorax joogta ah.wadanka maraykanku waxa uu leeyahay jawiyo kalagadisan.taas macnaheedu waxa weeyaaan hadaad ka tagto gobol cimiladiisu kulushahay waxa laga yaabaa inaad gasho mid ku jirra qabaw. Beeraha iyo xayawaanaadka. wadanka mareykanka waxoo leeyahay geedo iyo beero kala duwan oo 17000 ka badan oo wadanka mareykanka u gaar ah. Wadanka mareykanka waxoo leeyahay meelo badan oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Meesha ugu horeysay aduunka oo Xayawaanaadka lagu xanaaneeyo waxee eheed Yellowstone, waxaa la sameeyay 1872dii, markaas kadib wadanka mareykanka waxaa laga sameeyay 57 meel oo xayawaanaadka lagu xanaaneeyo. Wadanka Mareykanka wuxuu leeyahay magaalooyin waaweyn waxaana kamid ah magaalooyonkaas New York, Los Angels iyo Las Vegas. Caasimada wadanka waa Washington. Mareykanka waa wadan aad uweyn waan wadanka sadaxaad ee ugu weyn caalamka. Madaxweynaha Mareykanka waa Donald Trump. Mareykanka(USA) wuxuu leeyahay diimo aad ufaro badan waxaana ugu badan dadka heesto diinta Karishtaanka waxaana qaar ey heestaan diimaha kale sida Yahuuda ayaa labeeso Karishtaanka wexeyna sidoo kale heestaan Islaamka, Hinduuga iyo Buudhistaha. Tаtarnikov Alexander. Tаtarnikov Alexander (1993) - rinjiile, aasaasaha jihada cusub ee farshaxanka muuqaalka. Mowduucani waa mid la xiriira ufology, boos iyo Masiixiyada. Mowduucani waa mid aad la xiriira adduunka. Salaad Gabeyre Kediye. Salaad Gabeyre Kediye () sidoo kale loo yaqaan Salah Gaveire Kedie (1933-1972) waa guud iyo kacdoonka ah. Madaxweyneyaashii Puntland. Tani waa liiska Madaxweynayaasha Puntland, Dawlad-goboleedka waa huwanaanshaha qayb ka mid ah Soomaaliya. Madaxweynaha Puntland waa madaxa fulinta ee Dawladda: hawlaha Madaxweynaha sida labada madax ka ah gobolka iyo madaxa dawladda. Ma jiro Ra'iisul Wasaaraha. David Suzuki. David Takayoshi Suzuki CC OBC FRSC (wuxuu dhashay 24-kii March, 1936) waa akadeemiyadda Canadian-ka, cilmiga sayniska iyo dhaqdhaqaaqa deegaanka. Suzuki waxay heshay Ph.D. joolajiyadii Jaamacadda Chicago ee 1961-dii, wuxuu ahaa professor ee qaybta hidaha ee Jaamacadda British Columbia laga soo bilaabo 1963 ilaa uu ka fariistay 2001-kii. Tan iyo bartamihii 1970-meeyadii, Suzuki waxaa loo yaqaanay telefishankiisa iyo raadiyihiisa, iyo buugaag ku saabsan dabeecadda iyo deegaanka. Wuxuu si fiican u yaqaanaa marti-geliyaha barnaamijka sayniska CBC-ga ee caanka ah iyo kuwa dheerba ee loo yaqaan 'Nature of Things', oo laga arkay in ka badan 40 dal. Wuxuu sidoo kale caan ku yahay in lagu naqdiyo dawladaha ficil la'aanta ah si ay u ilaaliyaan deegaanka. Suzuki oo muddo dheer ka shaqaynayay isbedelka cimilada adduunka, Suzuki wuxuu aasaasay Ururka Suxuumada David Suzuki 1990-kii, si uu u shaqeeyo "si loo helo habab bulsheed loogu dheelitirayo aduunyada dabiiciga ah ee nagu haya". Muhiimadda Aasaaska waa: oceansiinta iyo kalluumeysiga waari kara, isbeddelka cimilada iyo tamarta nadiifka ah, waaritaanka, iyo tartanka dabiiciga ah ee Suzuki. Foundation wuxuu sidoo kale ka shaqeeyaa siyaabo lagu caawiyo ilaalinta baddaha badda shidaal waaweyn sida saliidda Mexico ee Gacanka Mexico. [1] Suzuki wuxuu sidoo kale ahaa agaasime ka tirsan Ururka Xoriyaadka Madaniga ee Kanadiyaanka laga soo bilaabo 1982-1987. Suzuki waxaa la siiyay abaalmarinta xaq u lahaanshaha sanadka 2009. Buugiisa 2011, The Legacy wuxuu ku guuleystay abaalmarinta buugaagta Nautilus. Wuxuu yahay saaxiibka amarka Kanada. Sanadkii 2004, David Suzuki wuxuu kaalinta shanaad kaga jiraa liiska ugu sarreeya liiska ugu dambeeyay ee taxanaha telefishanka ee CBC-da oo weydiistay daawadayaasha inay doortaan The Greatest Canadian of all time.avid Suzuki (Vancouver, 24 maarso 1936) waa saynisyahan kanadian. Keskiqabe. Keskiqabe waa qabiil balaadhan dega gobolada woqooyi bari Soomaaliya kana soo jeeda beel waynta Harti Darood ama (Cabdirahmaan Harti/Daarood).Beeshu waxa ay badankoodu degaan gobolka Bari gaar ahaan Kakaar oo ah gobolka ugu weyn dalka iyo gobolka Sanaag qaarkiis Jubada hoose iyo sh. hoose Qoryooley kuwo kale. Si gaara beesha saldhigeedu waa magaalda SHaxda iyo Yabaayil ee gobolka Bari oo khaas u ah beesha sidoo kale waxa ay degaan Qoryooley, kismaayo,Bu'aale, Xarardheer,Jigjiga Degaanada beeshu degto waxaa ka mid ah -magaalada ugu wayn Puntland ahna xarunta ganacsiga Keski qabe. Keski qabe waa qabiil balaadhan dega gobolada woqooyi bari Soomaaliya kana soo jeeda beel waynta Harti Darood ama (Cabdirahmaan Harti/Daarood).Beeshu waxa ay badankoodu degaan gobolka Bari gaar ahaan Kakaar oo ah gobolka ugu weyn dalka iyo gobolka Sanaag qaarkiis Jubada hoose iyo sh. hoose Qoryooley kuwo kale. Si gaara beesha saldhigeedu waa magaalda SHaxda iyo Yabaayil ee gobolka Bari oo khaas u ah beesha sidoo kale waxa ay degaan Qoryooley, kismaayo,Bu'aale, Xarardheer,Jigjiga Degaanada beeshu degto waxaa ka mid ah -magaalada ugu wayn Puntland ahna xarunta ganacsiga 10 (tiro). Toban (u qoranta 10) waa tiro ka mid ah xisaabta, taasi oo loogu dhawaaqo "toban". Waa godka kow iyo tobanaad ee tirada guud marka laga soo bilaabo eber (0). 10 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka toban. Jaamacadda Versailles. Jaamacada Versailles waxa ay ku taala magaalada Versailles, Yvelines, Faransiiska. École nationale de l'aviation civile. École nationale de l'aviation civile waxa ay ku taala magaalada Toulouse, Midi-Pyrénées, Faransiiska. Institut polytechnique des sciences avancées. Institut polytechnique des sciences avancées waxa ay ku taala magaalada Toulouse iyo Ivry-sur-Seine, Faransiiska. 800 (tiro). 800 waa lambar ka mid ah tirada. 800 waa lambarka sideed boqolaad ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 799 lambarka ku xigana waa 801. Raadinta Google. Barta Raadinta Google (Ingiriis: google search; Carabi: بحث جوجل) sidoo kale loo yaqaano Raadinta Google ama Google waa aalad cilmiyeeysan oo loo isticmaalo wax raadinta barta internetka midaasi ooy leedahay Shirkada Google ee xarunteedu tahay gobolka Kalifoorniya ee wadanka Maraykanka., handling more than three billion searches each day. Barta Raadinta Google, ciwaankeedu yahay, waa mishiinka waxraadinta ugu horeeya dhamaan aaladaha internetka ee dunida, taasi oo lagu qiyaaso in google leedahay 64% dhamaan wax baadhitaanka caalamka. In ku dhow sadex bilyan oo raadin ayaa barta google qaabishaa maalin kasta. Boga wax raadinta ee google wuxuu ku salaysan yahay nidaam loo yaqaano "PageRank" taasi oo u suurtogelisa in ay si fudud iskugu keento hal bog akhbaar aad u badan oo ku keydsan meelo kala duwan oo kala fog iyo wakhtiyo kala duwan. Shirkada Google. Shirkada Google, Google waa shirkad Ameerikaan ah, bilyandheer ah oo sameeysa, soo saarta, iibisa aaladaha ku xidhiidha internetka midaasi oo ah mulkiilaha "Raadinta Google". Shirkadani waxay ka ganacsataa xayaysiiska, iidhehda, kireeynta websiteyada, softwareyada, raadinta akhbaarta iyo waxyaabo kale oo badan. Google waxaa la sameeyay dhamaadkii sanadkii 1998kii, waxaa sameeyay laba nin oo lakala yiraahdo Larry Page iyo Sergey Brin oo ahaa laba arday oo Yahuud ahaa oo wax ka baran jiray Jaamacadda Stanford ee kutaala dalka Maraykanka. Labadan nin wadajir ahaan waxay leeyihiin 14% dhaqaalaha shirkada, laakiin waxay maamulaan 56%, taasi oo awood buuxda u siinaysa jiheynta iyo gacan ku heynta shirkada. Shirkadani google waxay maamushaa 64% raadinta onlineka (online search) ee internetka caalamka, taasi oo ka dhigeysa mida koowaad ee ugu awooda badan waxbaaritaanka internetka ee aduunka. Adeegyada shirkada google waxaa ka mid ah aalada Raadinta Google (google search), warqaadaha Gmail, aalad wax lagu keydsho ee Google Drive, adeegyada xafiiska ee loo yaqaan Google Docs, barta bulshada ee Google+, sawiraan, fariimo, softwareka Android, aalada Chrome-ka, OS (operating system), turjumaad, iyo adeegyo badan oo kala duwan oo dhamaantood la xidhiidha internetka. Shirkada google waxay sidoo kale leedahay websiteka sawir-socdaha ee youtubeka iyo barta wax-qoraalka ee blogger-ka loo yaqaano. Intaasi waxaa dheer in google ay ku soo baxdo in ka badan 150 luuqadood kuwaasi oo uu ka mid yahay luuqada Af Soomaaliga. Bishan Agoosto 2015ka, shirkada google waxay ku dhawaaqdey ineey sameeysay shirkad waalid u noqoneysa dhamaan shirkadaha iyo wakaaladaha ku abtirsada google, midaasi oo loogu magac daray Alphabet Inc. Google search. Raadinta Google Barta Raadinta Google. Raadinta Google Gmail. Gmail (loogu dhawaaqo "Jiimayl") waa adeeg email bilaash ah oo ka macaasha xayaysiiska iyo iidhehda, taasi ooy leedahay shirkada Google. Isticmaalayaasha adeegan waxay gmail ku isticmaalaan adeega loo yaqaan "HTTPS" ee amaanka ah, adeega loo yaqaano "Post Office Protocol" (POP3) ama nidaamka fariin dirista ee internetka (IMAP4). Adeega gmail wuxuu hawada soo galay 7 Febraayo, 2007 inkastoo uu daciif ahaa wakhtigaasi. Waxa horumarin lagu sameeyay 7 Luuliyo, 2009 wakhtigaasi oo lagu soo daray gmail adeegyo badan oo casri ah. Sidoo kale wakhtigani ayaa Shirkada Google horumarin laxaadleh ku samaysay dhamaan adeegyada kala duwan ee shirkada.Gmail adeegyo kala duwan Youtube. Youtube, loo qoro YouTube waa aalad internet maqal-iyo-muuqaal ah xarunteedu tahay San Bruno, Kaliforniya wadanka Mareykanka, midaasi oo isticmaalayaashu soo geliyaan maqal-muuqaal (video) kala duwan. Youtube waxaa sameeyay sadex dhalinyaro ah sanadkii 2005ta. Bishii Nofembar 2006da ayaa waxa websiteka Youtube lacag dhan US$1.65 bilyan ku iibsaday Shirkada Google oo ilaa maanta gacanta ku heeysa websitekaasi. YouTube maanta waxay ka mid tahay rukunada ugu waaweyn ee macaashka badan ka soo galo shirkada Google. Websitekan wuxuu u shaqeeyaa nidaam ka duwan adeegyada kale ee laga helo internetka, waxaa isticmaalayaasha loo oglol yahay ineey soo geliyaan isla markaana wadaagaan maqal-muuqaal nooc kasta leh. Sidoo kale waxaa la ogol yahay faaleynta, xarkeynta iyo kala sareeysiinta fiidiyoowyada laga helo websitekaasi. Isticmaalayaasha waxaa loo ogol yahay maqal-muuqalo ka kooban heeso, filimaan, xayaysiis iyo kuwo kala duwan. Sidaas ay tahay waxa jira noocyo badan oo fiidiyoow aan la ogolayn soo gelinta Youtubeka, gaar ahaan filimaanta galmada, anshax xumada iyo akhlaaq darida ah. Taariikhda. YouTube waa Website aad u caana oo qofwaliba fiidyawgiisa dhigan karo ama kaga qaybgali karo waxaa la aasaasy 2005tii waxa sameeyay sadex nin oo shqaale hore uga ahaan jiray shirkada PayPal waxa ay ku aasaaseen magaalda San Bruno Kaliforniya ee Maraykanka waxa loo adeegsadaa isticmaalka youtubeha teknoolijiga Adobe Flash waxa wabsaytkan laga daawankaraa aflaamta wararka heesaha iyo waxyaabo kale oo aad ubadan Waxa aasaaska youtubeha iska lahaa sadexda nin ee kala ah Chad Hurley, Steve Chen, iyo Jawed Karim. waxaanay ahaayeen shaqaale u shaqayn jiray shirkada paypal. Email. Email (loogu dhawaaqo "iimeyl") waa nidaam casri ah oo waraaqaha lagu diro ama helo ayadoo la isticmaalayo aalada internetka. Email waxaa laga soo gaabiyey xarfaha "elektaroonik mayl" (electronic mail) kaasi oo caan noqdey dhamaadkii sanadkii 1993kii. Wakhtiyadii ugu horeeyay ee emailka la isticmaalo waa ilaa 1970kii goortaasi ooy isticmaali jireen hay'adaha sirdoonka dawlada Maraykanka. Warqada emailku waxay ka kooban tahay sadex waaxood oo kala ah: "bakhshada warqada", "ciwaanka" iyo "fariinta". Si aad email u dirto ama hesho waa in aad lahaataa ciwaan ka kooban magac iyo martigeliye (host) midkaasi oo shaqenaya ama ku xidhan khadka internetka. Bing. Bing (wakhtiyadii hore loo yaqaanay Live Search, Windows Live Search, iyo MSN Search) waa Bar Wax Raadin (midaasi oo lagu xayeeysiiyo ineey tahay "bar raadin go'aan qaadan karta") leedahay shirkada caanka ah ee Microsoft. Bing waxaa si shaaric ah ugu dhawaaqay madaxa sare ee Microsoft Steve Ballmer bishii Maay0 28, 2009. Jibraacin. Jibraacin (ingiriis; Jibra'en; carabi: جبراعن) sidoo kale loo yaqaano reer Sheekh Jibriil waa beel-weyne ka mid ah labo iyo tobanka beelood ee Beesha Habar Cafaan, Gadabuursi ee deegaanka ku ah Waqooyi Soomaaliya, maanta loo yaqaano Somaliland. Si la mid ah shacabka ku dhaqan deegaanadaasi, beesha Jibraacin waa dad beerooleey iyo xoolo-dhaqato, kuwaasi oo beero waaweyn ku leh deegaanada hoos yimaada Somaliland iyo deegaamada Soomaalida Itoobiya. Waxaa intaas dheer, cuqaal iyo hogaamiyayaal badan ayaa ka dhashay beesha, kuwaasi oo qeyb libaaxleh ku lahaa boqortooyinkii ka jiray gobolka Awdal. Aqoonyahano xilal sare ka soo qabtey dowladii hore ee Soomaaliya iyo mida Somaliland ayaa ka dhashay beesha Jibraacin. Guud ahaan beesha Jibraacin waxay u kala baxdaa afar qeybood, waxaana curad u ah Reer Qaalib Cismaan Jibriil. Hadii aan wax ka yara taataabto beesha jibraacin waxay u kala baxdaa sidan soo socota. Jibraacin waa beel weyn deegaan ku ah gobolka Awdal, nawaaxigeeda ilaa gobolka Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya. Beesha Jibraacin waa dad nabad iyo wanaaga jecel, tolnimo iyo jeernimo ba aad u tixgaliya. Sidoo kale waa umad waxbarashada iyo ganacsiga iyo horumarka aad u jecel taasina waxay suura galisay inay yeeshaan tiro badan oo mutacaliimiin ah oo heer jaamacadeed ah; tani waa mida sobobtay maamulkasta oo laga dhiso Somaliland inay noqdaan dadka dhex muuqda oo xilal muhiimana ka qabta. Beelaha Habar Cafaan. Beesha Habar Cafaan Habar Cafaan. Beesha Habar Cafaan Jihaad. Guud ahaan, jihaadku waa dagaal naf huris ah oo loo galayo sidii loo fulin lahaa ama loo dhowri lahaa mabaadii'da diinta Islaamka. Taas macneheedu ma ahan in lala dagaalamayo dhamaan qof kasta oon aaminsanahay diinta Islaamka. Laakiin waa ilaalinta iyo difaaca diinta oo kali ah. Jihaadku waa waajibaad saaran dhamaan muslimiinta si loo ilaaliyo jiritaanka, sumcada iyo karaamada diinta Islaamka. Taariikh. Jihaadku wuxuu bilaabmey wakhtiyadii ugu horeeyay ee soo ifbaxa iyo fiditaanka diinta Islaamka. Wakhtiyadaasi oo dadka Muslimiinta ahaa u dagaalamayeen si ay u helaan xoriyad, nabadgelyo iyo amni dadkii ay la noolaayeen. Dagaaladaasi ugu horeeyay waxaa ka mid ah Dagaalkii Beder, Dagaalkii Uxud, Dagaalkii Dhufeysyada, Dagaalkii Kheybar, Dagaalkii Xunayn, Dagaalkii Tabuk iyo kuwo kale oo ka dambeeyay. Shiicada Islaamka. Shiicadu waa qeyb ka mid ah labada waaxood ee diinta Islaamku u kala baxdo. Shiicadu waa ilaa 14% muslimta ka mid ah halka Sunnigu yahay inta soo hadhay ama qeybta ugu badan ee shacabka muslimiinta ah. Qoraal faahfaahsan oo Shiicada ah fadlan ka akhriso bogan: Shiica. Tawxiid. Tawxiid, Towxiidka (ingiriis: Tawhid; carabi:توحيد‎, "tawḥīd", lagu micneeyo "kali ahaanshaha" Alle) waa aaminaada iyo caqiidada inuu jiro Ilaahay kali ah, kali ahaanshihiisa iyo weyneynyiisa, ayadoo la tixraacayo diinta Islaamka. Waa aasaaska ugu horeeya ee diinta Islaamka, taasi oo faraysa aaminaada in Ilaahay (swt) "Kaligi yahay" (Al-ʾAḥad) "Hal" ama Kow (Al-Wāḥid) yahay aanay jirin wax la wadaaga. Kitaabka Quraanka ah ayaa meelo badan ku xusay oo sheegay kali ahaanshaha iyo midnimada Alle. Sidoo kale in aanay jirin cid la wadaagta cirka, dhulka, inta u dhaxeysa iyo dhamaan wixii ku abuuran ama ku nool. Tawxiidku wuxuu xuddun iyo saldhig u yahay aasaaska iyo bilowga diinta Islaamka taasi oo towxiidku ugu horeeyo "Shahaadada" diinta lagu soo galo ee ah: "Ilaah ma jiro Alle mooyee, Muxamed (nnka) uu yahay Rasuulkii iyo Nabigii Alle..." Qofkii ka soo horjeesta ama diida tawxiidka iyo in Ilaahay keli yahay waa qof la yimid "Shirk", oo sida ku xusan kitaabka Quraanka ah dembiga ugu weyn ee qof muslim ahi galo midaasi oo uu ku muteeysan karo ciqaab daran iyo cadaab. Waloow ay jiraan sharaxaado dhowr ah oo la xidhiidha tawxiidka saxda ah, hadana guud ahaan culimada diinta Islaamku waxay isku raaceen in tiwxiidku yahay aaminaada dhabta ah ee in Alle yahay "Keli", weligii ahaa "Keli", sidaasna ahaan doono. Trinidad iyo Tobago. Trinidad iyo Tobago (ingiriis: Trinidad and Tobago,; carabi: ترينيداد وتوباغو) sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Trinidad iyo Tobago, waa wadan gasiirado mataano oo ku yaala cidhifka waqooyi ee qaarada Koonfur Ameerika, xeebta waqooyi-bari ee wadanka Fanansuwela iyo koonfurta gasiirada Grenada. Mar ahaan waxaa dalkan lagu xisaabiyaa Koonfurta Ameerika maadaama ay cidhifka u saaran tahay waqooyiga qaarada. Laakiin sida badan waxaa lagu daraa wadanada loo yaqaano "Kaaribiyaanka" sababtoo ah waxay la wadaagtaa xadka wakhtiyada bada, ganacsi iyo xidhiidhyo kale oo badan. Wadanku wuxuu ku fadhiyaa dhul baaxadiisu dhan tahay 5,128 km2 (1,980 ml2); kuwaasi oo ka kooban labo gasiiradood oo kala ah Trinidad iyo Tobago, iyo kuwo kale oo yaryar. Labada gasiiradood ee ugu waaweyn ayaa loo qeeybiyaa sagaal gobol. Sangre Grande ayaa lagu magacaabaa gobolka ugu weyn, kaasi oo ku fadhiya 18% dhulka wadanka iyo 10% bulshada u dhalatey dalkaasi. Gasiirada Trinidad waxaa helay sahamiyihii Kristoffer Kolombus sanadihii 1498kii, wakhtigaas wixii ka dambeeyay waxay ahayd deegaan hoos yimaada maamulkii gumaysiga boqortooyadii Isbayn. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1797kii ayaa dagaal sideed iyo toban markab ah boqortooyadii Ingiriisku ku qabsadeen gasiirada Trinidad, ka dibna qabsadey Tobago iyo nawaaxigeeda. Si kastaba ha ahaatee, Trinidada iyo Tobago 1962dii ayay xoriyada ka qaateen gumaystihii Ingiriiska, waxayna maamul jamhuuriyad ah sameysteen 1976dii. Dhinaca kale, marka la tixraacayo dhaqaalaha dowlada iyo wadanka Trinidad iyo Tobago waa wadanka sadexaad ee ugu qanisan dalalka Waqooyiga Ameerika, waxa ka horeeya Maraykanka iyo Kanada oo keli ah. Bankiga aduunku wuxuu u aqoonsadey wadan dhaqaale sareeya leh. Inta ugu badan dhaqaalaha wadanku wuxuu ku tiirsan yahay wershad, shidaalka iyo sameeynta kimikada. Guud ahaan, wadanka Trinidad iyo Tobago wuxuu caan ku yahay ciyaaraha qoobka-ciyaarka iyo isruxida ee loo yaqaano "Kaarnifaal"; waxaana lagu sheegaa in ciyaaraha noocaas ahi asal ahaan ka bilaabmeen deegaanadani. Wadankan Trinidad iyo Tobago waa mid leh qoomiyado badan oo kala duwan, kala midab ah oo kala diin ah. Hong Kong. Hong Kong (loogu dhawaaqo "Hoon-Koon"; Af Shiine: 香港; "Dekadii Uduga") sidoo kale loo yaqaano Maamulka Khaaska ah ee Gobolka Hoon Koon ee Jamhuuriyada Dadka Shiinaha waa deegaan ku yaala xeebta koonfureed isla markaana (hada) ka tirsan dowlada Jamhuuriyada Dadka Shiinaha ee koonfur-beri Aasiya. Hoon Koon waxay caan ku tahay dhismayaasha dhaadheer ee faras-magaalada iyo deked caalami ah oo isku xidha meelo badan oo dunida. Sidoo kale magaalada Hong Kong waa suuqa Luulka caalamka. Deegaanka Hong Kong waa dhul baaxadiisu yahay 1104 km2 (426 sq mi), midkaasi oo inta ugu badan ku hareeraysan tahay biyo marka laga reebo xaga waqooyi oo ka xigto gobolka Guangdong ee Shiinaha. Deegaanka Hong Kong waxaa ku dhaqan dad dhan 7.2 milyan oo ah reer Hoon Koon, tiro dad Shiineys ah iyo ajaanib badan oo caalami ah; midaasi oo Hoon Koon ka dhigeysa mid ka mid ah meelaha ugu dadka badan ee caalamka. Wakhtiyadii fiditaanka gumaystaha ayaa 1839kii Boqortooyada Ingiriiska qabsatey deegaanada koonfurta Shiinaha halkaas oo ahayd bar istaraatiji oo laga maamuli karo biyaha bari ee qaarada Aasiya. Mudo dheer ka dib ayaa sanadkii 1941kii waxa Hoon Koon maamulkeeda la wareegay Boqortooyadii Jabaan oo gacanta ku heeysay ilaa 1945kii, goortii lagu jebiyey Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Wakhtigaas wixii ka dambeeyay waxaa Hoon Koon gacanta ku hayay maamul hoos taga Boqortooyada Ingiriiska ilaa sanadkii 1997kii oo dib loogu wareejiyey dowlada Shiinaha. Dhinaca kale, Hoon Koon waxay ka mid tahay meelaha ugu qanisan dunida ayada oo leh waxsoosaar aad u sareeya iyo dhaqaale fiican. Sanadihii 1970kii ayaa Hong Kong noqotey xarunta ganacsiga ee Aasiyada Baasifiga, midaasi oo ka dhigtey meesha 45aad ee ugu qanisan dunida; mid ka mid ah sadexda caasimadood ee suuqa ganacsiga aduunka (labada kale waa New York iyo London.) Intaasi waxaa dheer in Hong Kong lagu tiriyo mid ka mid ah meelaha ay ku nool yihiin dadka ugu cimriga dheer aduunka. Luul (macdan). Luul (;; Giriik: ἀδάμας) waa macdan dabiici ah oo laga helo badhtamaha dhulka, kaas oo ka samaysan isotopeyo Kaarboon, kaasi oo isku xidhka atomyada kaarboonku u sameeysan qaab lix geesood ah. Dhagaxa Luulku waa midka ugu adag dhamaan macdanta dabiiciga looga helo oogada dhulka. Jirjir. Jirjir (carabi: جرجر) waa magaalo ku taala gobolka Awdal ee Waqooyiga Soomaaliya ee maanta loo yaqaano Somaliland. Magaaladani waxay dhacdaa 47 km waqooyi galbeed magaalo madaxda gobalka ee Boorama, waxayna aad ugu dhowdahay xadka wadanka Itoobiya. Magaalada Jirjir waxaa la aasaasay horaantii qarnigii labaatanaad in kastoo aanay korin magaaladu tan iyo wakhtiyadii ka dambeeyay dagaaladii sokeeye. Magaalada Jirjir waxaa ku hareerwareegsan dhul daaqsiimeed soo jiita xoolo badan oo iskugu jira duurjoog iyo dabjoog. Waxayna magaaladu aad ugu caan tahay beeraha dalaga kala duwan laga beero sida garowga, qamadiga, galeyda, liinta, muuska iyo noocyo badan oo kala duwan. Intaas waxaa dheer, magaalada Jirjir waxay ka mid tahay deegaanada aadka u koraya ee maalgeshiga iyo koboca xoowliga ah ka socdo, taasi oo soo jiidatay shacab badan oo ku dhaqan deegaankaasi. Kaaribiyaan. Kaaribiyaan (ingiriis: Caribbean, ama; Isbaanish: Karibe; Dhatj: Caraïben ama "Caraïben"; af Hindi: कैरिबियन "Kairibiyana";; Carabi: الكاريبي) waa gobol ka kooban bada Kaaribiyaanka, gasiiradaha ku wareegsan (oo qaarkood soo gaadhaan ilaa waqooyiga Badweynta Atlaantik), iyo xeebaha bilicsan ee ku caanka ah gobolkaasi. Gobolkani wuxuu dhacaa koonfurbari gacanka Mebsiko, koonfurta Maraykanka, bariga Bartamaha Ameerika iyo waqooyiga Koonfur Ameerika. Dhinaca kale, deegaanada Kaaribiyaanku waxay ka kooban yihiin in ka badan 700 gasiiradood, kuwaas oo qaarkood aad u waaweyn yihiin ayagoo ah hal wadan halka kuwo kale yaryar yihiin. Marka la tixraacayo siyaasada juquraafiga caalamka ayaa gasiiradaha Kaariibiyaanka lagu tiriyaa gobol ka mid ah Waqooyiga Ameerika; waxaana loo nidaamiyaa boqortooyooyin yaryar, deegaano ku tiirsan dowlado ka fog iyo maamulo hoose. Bilicda gasiiradaha, cimilada diiran sanadkoo dhan, biyaha xeebaha oo aad u qurux badan darteed ayaa gobolka Kaaribiyaanku aad ugu caan baxay dalxiiska iyo booqashada tamashlaha ah. Honduras. Honduras (ingiriis: Republic of Honuduras,; af-Isbaanish: "on'duras", República de Honduras) sida dowliga loo yaqaano Jamhuuriyada Honduras, waa wadan jamhuuri ah oo dhaca Bartamaha Ameerika. Wakhtiyada qaar waxa loo yaqaanay Isbaanish Honduras si looga sooco British Honduras oo markii dambe la baxdey Belize. Jamhuuriyada Honduras waxay jaar la tahay wadanka Guatemala xaga galbeed, koonfurgalbeed waxaa ka xiga wadanka El Salfadoor, koonfurbari waxaa ka xiga Nikaragua, Badweynta Baasifik waxay ka xigtaa koonfur, halka waqooyi ay ka xigto gacanka Honduras oo ka mida Bada Kaaribiyaanka. Sida taariikhda lagu hayo, wadanka Honduras wuxuu hooy u yahay dhowr ilbaxnimo ka talin jirey Badhtamaha Ameerika wakhti badan ka hor intaanay reer Yurub qabsanin dhulkaasi. Xadaaradahaasi hore waxaa ka mid ah boqortooyadii Maaya, taasi oo soo gaadhay ilaa wakhtigii gumaystihii boqortooyada Isbayn qabsatey deegaankaasi qarnigii 16aad. Gumaystaha ayaa dadka reer Honduraa baray diinta Masiixiga iyo luuqada isbaanishka ee maanta ku hadlaan shacabkaasi. Honduras waxay madaxbanaanida qaadatey 1821kii, wakhtigaasi ooy noqotey jamhuuriyad la jaanqaadi kari weeyday doowladigii telinayay wakhtigaasi. Guud ahaan, Honduras waa wadanka ugu dilka badan caalamka marka laga hadlayo wadan aan dagaal ku jirin. Wadanku wuxuu leeyahay kooxo gaangistaro hubeeysan, waxaana aad u sareeya musuqmaasuqa. Wadanka Honduras wuxuu ku fadhiyaa dhul baaxadiisu dhan tahay 112,492 km2, waxaana ku dhaqan dad ka badan sideed milyan. Sidoo kale wadankani wuxuu qani ku yahay kheyraadka dabiiciga ag, sida macdanta, koffeega, midhaha, sonkorta iyo cudbiga laga sameeyo dharka. Axmed Ibraahim Garaad. Nuur ibnu Mujaahid oo ku magac dheer Nuur binu al-Waziir, oo u dhashay beesha Mareexaan SADE, wuxuu ka mid ahaa madaxdii ka katalin jirtay saldanaddii Muslimiinta ee Adal. Markii uu geeriyoodey Imaamkii Muslimiinta ee Adal, Imaam Axmed Ibraahim Garaad (Gurey), waxaa kala wareegay kursiga madaxnimada, Amiir Nuur oo dumaaley haweenaydii uu ka geeriyoodey Imaam Axmed Gurey. Amiir Nuur waxaa loogu magac daray Shahib al-Fath at-Thani oo micnaheeda tahay Afadii Halyeygii Labaad. Markii Imaam Axmed Ibraahim Garaad (Gurey) la dilay sanadkii 1543kii, ciidankii uu hogaaminayeyna ay dib ugu soo laabtay xaruntoodii Harar, waxaa soo muuqday firaaq hogaamineed oo la soo gudboonaadey adal2 Saldanadda iyo shucuubtii ay mas'uulka ka ahayd. Waxay cid kasta oo ku jirtay xayndaabka Imaarada ay ku noqotay naxdin iyo anfariir in ay waayeen Imaamkoodii geesinimada, caddaaladda, iyo hogaaminta eebbe u hibeeyey. Amiir Nuur waxaa dhashay Imaam Axmed walaashiis; (laakiin qaar kamid ah dadka taariikhdan waxa ka qoray waxay rumaysanyihiin, in Amiir Nuur uu la walaal ahaa Imaam Axmed Gurey), Amiir Nuur wuxuu dadaal dheer ku bixiyey dhisitaanka maamulkii Imaarada, iyo ciidankeedii oo uu ka muuqdey niyad jab ka yimid sidii aan horay u soo xusnayba geeridii Imaam Axmed Gurey. Sanadkii 1551 kii waxaa Amiirnimada Saldanadda Awdal loo caleema saaray Amiir Nuur ibnu Mujaahid al-Waziir. Markii la caleema saaray, wuxuu bilaabay abaabul ballaaran oo dhowr sano soo socotey wuxuuna amray in magaalada lagu wareejiyo darbi adag oo gaashaan uga noqda cid kasta oo ku soo duusha. Sanadkii 1554kii, Amiir Nuur wuxuu ku dhawaaqay Jihaad ka dhan ah Boqortooyada Ethiopia, wuxuuna qabsaday gobolada Charchar, Arusi, iyo Hadeya. Sanadkii1559kii, Amiir Nuur wuxuu markiisii ugu horaysay weerar lixaad leh ku qaaday Gobolka la oran jiray Fatajar halkaasna waxay isaga hor yimaadeen ciidamadii BoqorGalawdewos oo horay uga war helay in Amiir Nuur weerar ku soo yahay. Dagaalkaas waxaa lagu jabiyey ciidamadii Boqor Galawdewos. Markii gacanta lagu soo dhigay Boqor Galawdewos waa la toogtay. adal1 Amiir Nuur markuu Jihaadka mudo 12 sano ah ku jiray buu ku dhawaaqay erayga "Kaffa" oo macnihiisa tahay joojis, dibna ugu laabtay xaruntoodii Harar. Markuu Amiirka ku laabtay magaalada Harar, wuxuu ka war helay in qowmiyadda Oromadu duulaan ku yihiin caasimadda Adal. Sanadkii 1568kii, Amiirka ayaa weerar culus ku qaaday Oromadii duulaanka ku soo ahaa. Markuu soo afjaray weerarkii uu ku qaaday Oromada, buu Harar ku soo laabtay. Markuu magaalada ku laabtay wuxuu la kulmay cudur ummadda baabi'iyay. Asxaabtiisii waxay sheegeen inuu ahaa nin caan ku ahaa geesinimo, karti iyo indheer-garadnimo. Wuxuu kale oo caan ku ahaa dhisidda darbiga adag oo gaashaan uga noqday cid kasta oo ku soo duushay iyo difaaca diinta iyo badbaadada ummadiisa. Sidoo kale dhanka xiriirka Ciidanka waxa uqaabilsanaa Cabdicasiis Maxamed Daahir iyagoo dadaal badan uu kubixi jiray Ciidamada Lamadegaan. Lamadegaan, Saxare (ingiriis: desert; carabi: صحراء) waa deegaan aan lahayn biyo iyo dhir; isla markaana leh heerkul aad u kulul wakhtiga maalintii iyo qaboow daran habeenkii. Lamadegaanku waa meelo aad ugu yar yahay roobku taasi oo keentay biyo la'aan daran iyo abaaro joogto ah. In kastoo ay ku kala duwan yihiin bixitaanka dhirtu aad ayay ugu yar tahay ama kamaba jirto ayaa la odhan karaa deegaanada saxaraha ah; sababta ugu weeynina waa biyo la'aanta ka jirta lamadegaanka. Af Soomaali ahaan ereyga "lamadegaan" ("Lama-Degaan") wuxuu ka turjumayaa deegaano aan la degi karin ama nolosha dadka iyo xoolaha taageeri karin. Ereyga "Saxare" waxaa laga soo xigtay luuqada Carabiga, waana la micno ereyga Lamadegaan. In ku dhow hal meel sadex meelood (1/3) oo ah oogada dhulka ayaa ah lamadegaan ama saxare-lamood (badh-lamadegaan; "semi desert"). Dhulkaasi waxaa ka mid ah xataa cidhifyada aduunka (Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur) halkaasi oo leh roob aad u yar, mararka qaarna looguba yeedho "Lamadegaanka Qaboow". Saxaraha waxaa lagu kala soocaa ayadoo la fiirinayo xadiga roob ee meeshaas ka da'a, heerkulka ay gaadho, waxyaabaha sababey saxaranimada deegaankaasi iyo meesha uu dhaco dhulkaasi juquraafi ahaan. Carada saxaraha inta ugu badan waa mid bataax ah oo ka kooban budo iyo boodh, sababtoo ah marka heerkul aad u sareeya oo kuleyl badan iyo hawo awood badani isku hesho carada ayaa waxay keentaa in burubur toos ah ku dhaco dhismaha caradaasi, taasi oo inta badan ka dhigta mid bataax iyo boodh ka samaysan. Guud ahaan inkastoo ay kooban tahay nolosha ka jirta deegaanada lamadegaanka ah waxay u baahan tahay la qabsiimo khaas ah si eey ugu sii noolaadaan nolosha adag ee saxaraha. Tusaale ahaan, dhirta ka baxda lamadegaanku waa mid caleemo yaryar (mararka qaar aan lahayn wax caleen ah) si u yaraato biyo-baxa geedahaasi. Sidoo kale xayawaanada ku dhaqan saxaraha, sida geela oo kale, waa kuwo leh dhogor badan oo ka difaacda kuleylka iyo qaboowga daran, xubno gaar ah oo u keeydiya biyaha, lugo balaadhan oo u suurtogeliya dhex socodka bataaxa saxaraha, awood adkeysi badan oo gaajada iyo haraadka ah. Dadka iyo duunyada ku dhaqan lamadegaanku waxay in mudo ah ku jireen nolol adag. Maadaama biyaha iyo dhirtu ku yartahay ayaa waxaa khasab noqotey ineey bulshooyinka ku dhaqan saxaruhu noqdaan kuwo reer guuraa ah si ay u helaan daaqsiimo iyo waraab ay noolaadaan iyaga iyo xoolohoodu. Si kastaba ha ahaatee, deegaanada saxaraha ahi inkastoo biyo la'aan iyo dhir yari ka jirto waxay qani ku yihiin macdano farabadan oo laga helo oogada iyo hoosta dhulkaasi. Macdanta laga helo lamadegaanka waxaa ka mid ah dahabka, luulka, shidaalka, saliida qeeydhiin, gaaska dabiiciga ah, birta, naxaasta iyo macdano kale oo badan kuwaasi oo qiimo sare ku leh suuqa caalamka. Cimilada sanadle ee dhulka saxaraha ahi weey kala duwan tahay; meelaha qaar waxay caan ku yihiin heerkul aad u sareeya wakhtiyada gu'ga iyo xagaaga, qaboow saa'id ah iyo dabeylo boodh iyo duufaano wata xiliga jiilaalka ah. Intaasi waxaa dheer oo gobolo badan oo saxare ahi caan ku yihiin duufaan xoog badan oo wadata boodh iyo bus badan taasi oo dhacda xili ka mid ah sanadka. Dhamaan shanta qaaradood ee dunidu waxaa laga helaa deegaano kala duwan oo lamadegaan ah. Qaarada Afrika tusaale ahaan waxay leedahay labo ka mid ah lamadegaanada ugu waaweyn aduunka; kuwaasi oo kala ah Lamadegaanka Saxara ee dhaca waqooyiga qaarada iyo Lamadegaanka Kalahari oo laga helo wadanada koonfurta Afrika. Waxaa intaas dheer meelo badan ooy ka mid tahay Bariga Afrika oo lagu magacaabo ineey yihiin "Saxaro-lamood", ama ah wadano imika soo noqonaya lamadegaan maadaama caradu nabaad guureyso sidoo kale dhirtu ka tafiir go'eeyso deegaandaasi. 13 (tiro). 13 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Toban iyo sadex. Roob. Roob (ingiriis: rain; carabi: مطر) waa dhibco biyo dareere ah oo ka yimaada daruuraha cirka taasi oo ku soo da'da oogada sare ee dhulka. Roobku wuxuu ka mid yahay marxaladaha "wareega biyaha" waana nidaamka dhulku ku helo biyo saafi ah. Roobku wuxuu sameeysmaa markaa biyaha fadhiya (sida harooyinka, balayada, webiyada iyo badaha) ay ku uumi-baxaan cirka, halkaas ooy ku qaboobaan ka dibna cufisjiidadka dartii ku soo dhaca dhulka ayagoo ah dhibco biyo hoore ah. Abaar. Abaar (;) waa marka biyo la'aan ay ku dhacdo deegaan, taasi ooy sabab u tahay roob la'aan ka dhacday meeshaasi. Marka biyo la'aan ama roob yari ku dhacdo deegaan waxaa yaraada waxsoo saarka beeraha iyo dhirta taasi oo ku keenta dadka, xoolaha, xayawaanka iyo guud ahaan nolosha mid adag oon sii socon karin. Biyo la'aanta iyo roob yaridu waxay si toos ah u saameeyaan dhirta oo ayaguna saameyn weyn ku yeesha nolosha ku tiirsan ee quudka iyo cuntada u ahaayeen. Sida caadiga ah, abaaruhu waxay qaataan mudo bilo ah ama sanado ah taasi oo burbur laxaad leh ku keenta shabakada isku xidhan ee nolosha deegaankaasi. Khasaaraha abaaruhu waxay keenaan dhimasho laxaad leh oo ku timaada dad iyo duunyo wixii deegaankaas ku dhaqan, waxaana intaasi u dheer dhaqaale burbur iyo gaajo. Marka abaaro ka dhacaan meel waxaa qalala dhamaan noocyada kala duwan ee dhirta biyo la'aan darteed; dabeylaha ka dhaca deegaanadaasi waxay si fudud u kiciyaan dab aafo weyn u geeysta dhul baaxad balaadhan. Faallo. Jaadyo ka mid ah dhirta, sida geedaha Sogsoga (acacia tree) waxay adkeysi fiican u leeyihiin abaaraha, waxaanay noolaan karaan mudo sanado ah xataa hadii roob iyo biyo la'aan darani jirto. Qaar kale oo geedaha ka mid ahi waxay sameeyaan nidaamyo kale ooy ku badbaadinayaan noloshooda, sida in ay carada ku aasaan iniinyohooda si marka roob da'o ama biyo yimaadaan dib ugu soo baxaan mar kale. Jaadyada dhirta ay ka midka tahay cowsku si fudud ayuu ku baaba'aa hadii uu biyo waayo. Dhulka Soomaalidu deegaanka ku tahay waxaa lagu tiriyaa saxare-lamood (taasi oo micnaheedu tahay qeyb ahaan Lamadegaan) ayaa waxa in badan ka dhacay abaaro aafo daran oo dad iyo duunyo baabi'iyey. Abaarta Dabadheer oo caan ku ah geyiga Soomaaliyeed ayaa ka mid ah kuwa sida daran u baabi'iyey shacabka reer guuraaga ah ee Soomaaliyeed. Sidoo kale abaaro ba'an oo dhacay sanadihii 2009, 2010 ilaa 2011 ayaa si daran khasaare naf iyo maal ah u geeystay dad badan oo reer baadiye ku dhaqan koonfurta Soomaaliya. Lamadegaanka Saxara. Lamadegaanka Saxara, Saxaraha Saxara (ingiriis: Sahara Desert; carabi: الصحراء الكبرى, “"lamadegaanka weyn ee saxara"”) waa lamadegaanka ugu kuleylka badan aduunka, iyo midka sadexaad ee ugu weyn, marka laga reebo Lamadegaanka Antaraktika ee Cidhifka Koonfureed iyo Lamadegaanka Araktika ee Cidhifka Waqooyi ee dhulka, kaasi oo ku fadhiya deegaan baaxadiisu le'eg tahay 9,400,000 kilometir labo-laaban (3,600,000 sq mi) - midaasi oo u dhiganta iskudarka (wadarta) dhulka laboda wadan ee Mareykanka iyo Shiinaha. Saxarahani wuxuu ku yaala wadanada Waqooyiga Afrika ee laga bilaabo Suudaan, Liibiya ilaa bada Midatareeniyaanka, Aljeeriya, Tuuniisiya, Marooko, Masar, Mauritania, Saxaraha Galbeed, Jad, Maali, Nayjar ilaa laga gaadho wadanada dhinaca ku haya lamadegaanka ee bariga ilaa galbeedka Afrika. Carotuulka meelo badan oo ka mid ah saxarahan waxay gaadhaan dherer joog ah oo dhan ilaa 180 metres (590 ft). Magaca Saxara waxaa laga keenay ereyga “"صحارى"” "ṣaḥārā" ee luuqada Carabiga ah. Lama degaanka wayn ama Saxraha weyn waa dhul aad u weyn oo oomane ah. waa dhulka ugu balaaran oo woqooyiga afrika dhaca, waana saxaraha ugu wayn aduunka uguna kulul, 9 milayan oo km isku weer. waxaa ku badan togaga biyaha, waxa kale oo saxaraha lagu yaqaanaa in maalintii ay tahay kuleel habeenkiina ay tahay qabaw aad udaran, Lama degaankaan aya kulansanaya kow iyo toban dowladood: Masar, Suudaan, liibiya, tunisiya, Marooko, Aljeeriya, nayjar,Mooritaaniya, jad, maali,Eritrea,lama degaankan ayaa jeexa wabiga ugu dheer dunida eeNiil, Aragti Guud. Gobolka saxaraha wayn waxaa galbeed bada atlaantiga, buuraha adlas iyo bada dhexe woqooyi, bada casna bari bay ka xigtaa, sudaan iyo toga nayjar koonfur, waxaa loo qaybiyaa mandiqada saxaraha wayn qaybo kala duwan sida: saxaraha galbeed, buuraha Hoggar, iyo buuraha Tibesti (Tibesti Mountains), buuraha cayr (Aïr Mountains) waana meel buuro qarfo badan, saxaraha teenaari (Ténéré), saxaraha liibiya (Libyan Desert) waana meesha ugu oonka badan, Cirifka ugu sareeya saxaraha wayn waa (Emi Koussi) dhirirkeedu 3,445 mitir (11,302 fiit) waxayna dhacdaa buuraha tibisti ee wadanka jad. Dowladaha dhaca lama degaanka weyn. toban wadan ayaa si wayn u matala saxaraha weyn Lamadegaanka Kalahari. Lamadegaanka Kalahari, Kalahari (ingiriis: Kalahari Desert; carabi: صحراء كالاهاري; Afrikaanis: "Kalahari-woestyn") waa lamadegaan, saxare-lamood, dhulqalalan iyo safaana ku yaala wadanada Koonfurta Afrika ee Nambiya, Botswana iyo Koonfur Afrika; kaasi oo fidsan baaxad dhan 900,000 kilometir labo-laaban (350,000 sq mi), isla markaana ah saxaraha 7aad ee ugu wayn aduunka iyo kan labaad ee ugu weyn qaarada Afrika. Maadaama meelo badan oo cidhifyada saxaraha Kalahari ahi tahay saxare-lamood waxay leedahay daaqsiin aad u fiican oo soo jiidatey xayawaano badan oo duurjoog iyo dabjoog intaba leh. Deegaanada lamadegaanka Kalahari waxay helaan waxyar oo roob ah wakhtiga gu'ga iyo heerkul aad u sareeya, taasi oo ka dhigtey mid ka mid ah meelaha ugu kuleylka badan oogada dhulka. Wakhtiyada abaaraha ama dhulku qalalan yahay waxay deegaanadani helaan roob dhan 110–200 millimitir (4.3–7.9 inji) sanadka oo dhan, halka wakhtiga dhulku roobabka leeyahay uu helo ilaa 500 millimitir (20 inji). Magaca saxarahan waxaa uu ka yimid luuqada Taswana ee lagaga hadlo wadanka Koonfur Afrika ereyga "Kgala", oo macnaheedu yahay "haraad daran", ama "Kgalagadi", oo macno ahaan noqoneysa "deegaan biyo la'aan ka jirto" Isku soo duuboo, dhulka hoose ee deegaanda lamadegaanka Kalahari ee loo yaqaan "Kalahari Basin" wuxuu ku fadhiyaa baaxad dhan 2,500,000 kilomitir labo-laaban (970,000 sq mi), taasi oo ku fidasan wadanada kala ah Botiswaana, Naamiibiya, Koonfur Afrika ilaa laga gaadhayo dalalka kala ah Angola, Saambiya iyo Simbaabwi. Lamadegaanka Kalahari waxaa ku dhaqan noocyo badan oo xayawaan duurjoog ah ooy ka mid yihiin shimbiraha, harimacadka, libaaxa, maroodiga, halgeriga, sagaaroda iyo kuwo badan oo dugaag duurjoog hilibyacun iyo cowscun iskugu jira. Caasimad. Caasimad (ingiriis: city; carabi: مدينة) waa deegaan aad u balaadhan oo dad iyo duunyo ku dhaqan yahay. Sidoo kale, marar badan ereyga caasimad wuxuu u taagan yahay magaalada saldhiga u ah dowlada wadankaasi ama maamulkaasi. In kastoo, qaarada Afrika caasimadu tahay kaliya magaalada ugu weyn deegaankaasi, wadanada reer galbeedka ahi caasimad waxay u yaqaanaan deegaan aad u baladhan, leh dowlad hoose, dhaqaale fiican, isla markaana ay ku dhaqan yihiin dad faro badan. Magaalo madax. Magaalo Madax waa fadhiga dowladaha wadanada aduunka. Saint Paul. Saint Paul (oo loo soo gaabiyo St. Paul) waa caasimadda iyo magaalada labaad ee ugu badan ee gobolka Minnesota. Laga soo bilaabo 2017, qiyaasta magaalada ayaa lagu qiyaasey 309,180. [5] Saint Paul waa rugta gobolka ee Ramsey County, gobolka ugu yar iyo kuwa ugu caansan Minnesota. Magaaladu waxay inta badan ku taal barta wabiga ee Mississippi ee degaanka ku hareeraysan ee isku xirta Wabiga Minnesota, waxayna ku dhejisaa Minneapolis, waa magaalada ugu weyn ee gobolka. Labada tiir ee "Minneapolis-Saint Paul", oo ah magaalada 16-aad ee ugu weyn caasimadda Mareykanka, oo leh qiyaastii 3.6 milyan oo qof. Waxaa la aasaasay meel u dhow degsiimooyinka Taageerada Maraykanka ah oo ah xarun ganacsi iyo gaadiid, magaaladu waxay u kicitimay magaalo markii loo magacaabay caasimadda Minnesota Territory 1849. Magaca Dakota ee Saint Paul waa "Imnizaska". Inkasta oo Minneapolis (Bdeota) si heer qaran loo yaqaano, Saint Paul waxa ku jira dawladda gobolka iyo hay'adaha kale ee muhiimka ah. Gobolka, magaalada waxaa loo yaqaan Xarunta tamarta Xcel, guriga Minnesota Wild, [9] iyo Matxafka Sayniska ee Minnesota. [10] [11] Markay tahay xarun ganacsi ee Upper Midwest, waa xarunta ugu weyn ee shirkadaha sida Ecolab. [12] Saint Paul, oo ay weheliso Twin City, Minneapolis, ayaa lagu yaqaanaa heerka aqoonteeda sare. Waxay ahayd magaalada keliya ee Maraykanka oo leh dad ka kooban 250,000 ama in ka badan si loo arko kororka wareegga wargaysyada Axadda ee 2007. [13] Heshiiska ayaa markii hore bilaabmay Lambert's Landing, laakiin waxaa loo yaqaan Pig's Eye ka dib markii Pierre "Pig's Eye" Parrant uu sameeyay hareeraha caanka ah. Markii Lucien Galtier, wadaad kaniisadda ugu horeysay ee gobolka ah, uu aasaasay Log Chapel Saint Paul (wax yar ka dibna wuxuu noqonayaa meesha ugu horeysa ee Cathedral of Saint Paul), wuxuu ogaaday in heshiisku hadda la yiraahdo in lagu magacaabo magacaas, sida "Saint Paul sida loo dalbado magaalo ama magaalo ayaa si fiican loo qoondeeyey, monosyllable waa mid gaaban, oo dhawaaqa wanaagsan, waxaa lagu Saynt Bowl, Saint Paul waa magaalo madaxda gobolka Minnesota ee wadanka Maraykanka. Atlanta. Atlanta, Caasimada Atlanta (, sidoo kale) waa caasimad iyo magaalo madaxda Gobolka Joorjiya ee wadanka Maraykanka. Magaalada Atlanta waxay leedahay shacabka ugu badan gobolka Joorjiya kuwaasi oo dhan 447,841 (tiro koobtii 2010ka). Marka lagu daro deegaanada ku hareersan ee hoosyimaada Atalanta waxaa ku dhaqan dad gaadhaya 5,522,942, taasi oo ka dhigeysa caasimad-weyne (metropolitan) sagaalaad ee dalka Maraykanka; waana xarunta ganacsiga iyo dhaqaalaha ee deegaankaasi. Hordhac. Atlanta waa fadhiga iyo saldhiga dowlada Fulton County in kastoo ay xoogaa ka gaadho dhinaca galbeed DeKalb County. Caasimada Atlanta waxay aasaasantay sanadkii 1837kii wakhtigaas oo ku beegan dhismihii tareenka dheer ee isku xidha bari iyo galbeed wadanka Maraykanka. Laakiin waxay si fiican u kortay oo balaadhatey wakhtigii Dagaalka Sokeeye ee Maraykanka, goortaasi oo ay noqotey goob ganacsi iyo xudun isku xidha dhinacyada iska soo horjeeday. Magaalada Atlanta waa xarunta isku xidha isgaadhsiinta socdaalka ee gobolka "koonfurbari" Maraykanka; gaar ahaan xudunta iskuxidhka laymanka tareenada, socdaalka cirka ee diyaaradaha ayada oo leh gegada-diyaaradaha ee ugu mashquulka badan caalamka tan iyo sanadkii 1998kii, kaas oo lagu magacaabo "Hartsfield–Jackson Atlanta International Airport". Caasimada Atlanta waxaa lagu tiriyaa ineey tahay magaalo aad u heersareysa, ayadoo la sheegay ineey tahay magaalada 36aad ee ugu awooda badan aduunka, tan 8aad ee ugu heerka sareeysa Maraykanka dhexdiisa, iyo magaalo kaligeed maamusha dhaqaale dhan 270 bilyan dollarka Maraykanka. Juquraafi. Xaga juquraafiga deegaanka, magaalada Atlanta waxay ku taalaa dhul fidsan oo leh buuro kooban oon aad u dhaadheerayn kuwaasi oo ku hareersan tahay dhir faro badan iyo haro biyo midaasi oo soo jiidatey xayawaan iyo shimbiro aad u faro badan. Sanadkii 1996dii ayaa markii ugu horeeysay magaalada Atlanta waxaa lagu qabtey ciyaaraha Olympicga ee caalamiga ah. La Mataan ah. Magaalada Atlanta waxay mataan la tahay 18 caasimadood oo ku kala yaala daafaha dunida. Dadka Madoow. Dadka Madoow, Afrikan Ameerikan (, أمريكيون أفارقة, الزنوج) waa dad u dhashay wadanka Maraykanka laakiin asal ahaan ka soo jeeda Qaarada Afrika, kuwaasi oo wakhtiyadii adoonsiga lagu beeray deegaano badan oo ka mid ah qaarada Waqooyiga Ameerika, Bartamaha Ameerika iyo Koonfur Ameerika. Dadkaas afrika laga keeni jiray ayaa loo adeegsan jiray inay noqdaa Gacanta shaqaysa oo wax soo saarka leh, ilaa xiligan la joogo oo uu dooranyahay madaxwynihii 44aad ee maraykan ah asalkiisuna madowyahay ayaa dadka madow soo mareen xaalado kala duwan hadana kala fog, sida Adoonsi, hormarin, ka qayb qaadashadii loolannadii ameerika ee weynaa, midab takoor, iyo dhaqdhaqaaqii xuquuqda dadka degaanka ah. Madowga maraykanka ayaa ah dadyowga ugu badan ee laga tirada badanyahay maraykanka. waxaa ku xiga cadaanka. Chicago. Chicago, Shikaago, Jikaago (loogu dhawaaqo ama) waa caasimada sadexaad ee ugu dadka badan wadanka Maraykanka. Magaalda Jikaago waa deegaanka ugu dadka badan gobolka Illinois iyo deegaanka "Midwest", taas oo leh shacab dhan 2.7 milyan. Dhinaca kale, marka la isku daro magaalada Chicago iyo nawaaxigeeda, taasi oo loo yaqaano "Chicagoland", waa deegaanka sadexaad ee ugu wayn wadanka Maraykanka, waxaana degan dad ka badan 10 milyan. Shikaago waxaa la aasaasay sanadkii 1837kii, laakiin waxay aad u kortay horaantii qarnigii 19aad. Horumarka iyo koritaanka magaalada waxaa aad uga qeyb qaatey harta Great Lake iyo webiga Mississipi. Shikaago waa fadhiga dowlada "Cook County" ee ugu weyn gobolka Illinois.. Maanta magaalada Shikaago waa xarun weyn oo ganacsi, dhaqaale, warshado, shirkado, teknoolojiyad, isgaadhsiin, iyo gaadiid; waxayna leedahay Gegada diyaaradaha O'Hare ee caalamiga ah (" O'Hare International Airport") kaasi oo ah gegada diyaarada ugu weyn ee caalamka oo dhan. Sidoo kale, caasimada Shikaago waxaa ku yaala wadooyinka (highways) iyo wado-tareenka (railroads) ugu waaweyn wadanka Maraykanka. Sanadkiii 2014ka waxaa loo aqoonsaday magaaladan ineey tahay caasimada 14aad ee ugu weyn caalamka, tan 7aad ee ugu dhaqaalaha badan, iyo tan sadexaad ee ugu lacagta badan wadanka Maraykanka ayada oo heeysata ama maamusha lacag dhan 571 bilyan dollar. Intaas waxaa dheer in magaalada Shikaago tahay mid ka mida goobaha soo jiidasha badan ee wadanka Maraykanka; sanadkii 2014ka oo kali ah waxaa soo siyaartey magaaladan dad ka badan 50.2 milyan oo dad iskugu jira ajanabi iyo kuwa wadanka u dhashay. Sabata keentay dalxiisayaasha badan waxaa ka mid ah dhaqanka iyo bulsho weynta magaalada oo ah mid aad iskugu dhafan oo leh noocyo badan oo matala dhaqanada dunida daafaheeda. Waxyaabaha ugu xiisaha badan waxaa ka mid ah: shaneemooyinka waaweyn, heesaha Jazzka, Soulka iyo bluega. Waxaa sidoo kale magaadu caan ku tahay dadka Madoow (African American) ee ku dhaqan magaalada; kuwaasi oo ah tirada ugu badan shacabka Shikaago iyo nawaaxigeeda. Caasimada Shikaago waxay leedahay naaneyso badan ooy ka mid tahay "Caasimada Dabeysha" (sababtoo ah waxay leedahay dabeyl aad u badan oo gu' iyo jiilaal soo taagan), "Caasimada Labaad" iyo naaneyso kale oo la xidhidha dhaqanka iyo taariikhda deegaanka. Taariikhda. Magaca magaaladan Chicago waxaa laga keenay erayga "Shikaakwa" ee luuqada dadka u dhashay qaarada ee loo yaqaano Hindida Cas (Red Indians) kaasi oo macnaheedu yahay basasha duurjooga ama toonta duurjooga ah. Waxa ereyga markii ugu horeeysay isticmaalay gumeystihii cadaanka ahaa ee deegaankaasi tegay ayaga oo u qaatey magac deegaanka looga yaqaano dhulkaasi. Wakhtigan gumeystaha reer Yurub soo gaadheen deeganka oo ku beegnaa horaantii qarnigii 18aad ayaa waxa deganaa Shikaago iyo nawaaxigeeda qabiilka Potawatomi, oo ka mid ah hindida cas, kuwaasi oo ahaa ugaadhsato iyo qadhaabsato. Wakhti yar gudaheed waxaa ka dhex qarxay dagaal dadkii dhulka loogu yimid iyo gumeystihii cadaanka ahaa reer Yurub. Dagaalkaasi oo dad badan kaga dhinteen dadka hindida cas ayaa waxaa ku guuleystay gumeystihii cadaa ee horsocotay dowlada Maraykanku. Si kastaba ha ahaatee, sanadihii 1830kii ayaa heshiisyo khasab ah laga sexeeeyay dadka deegaanka ee u badnaa qabiilka Potawatomi, si loo dejiyo deegaano kale oo ka fog Shikaago. Waxaana sanadkii 1833kii la aasaasay dhismayaashii ugu horeeyay ee magaalada Shikaago halkaas oo la dejiyay dad dhan 200 oo qof. Todoba sano gudahood waxaa magaalada Shikaago iskugu yimid shacab dhan 4,000 taasi oo keentay in magaaladu si xoowli ah ku korto. Morgan Freeman. Morgan Freeman (dhashay Juune 1, 1937) waa atoore, filim jiheeye, codeeye iyo sheekeeye. Freeman wuxuu ku guuleystay Abaal-marinta Academyga, ka dib markii uu si fiican u matelay filimaan dhaqaale badan soo hooyay; kuwaas waxaa ka mid ah: "Street Smart", "Driving Miss Daisy", "The Shawshank Redemption" iyo "Invictus". Intaasi waxaa dheer, mudadii uu ku dhex jirey filimaanta wuxuu sanadkii 2005ta ku guuleystay "Abaal-marinta Oskar" ee lagu siiyay jilitaankiisa filimka "Million Dollar Baby". Sidoo kale wuxuu mutaystay "Abaal-marinta Golden Globe" iyo "Abaal-marinta Screen Actors Guild". Filimaanta ugu heerka sareeya ee mudane Freeman ka qeybqaatey ama uu jiley waxaa ka mid ah "Unforgiven", "Glory", "Robin Hood: Prince of Thieves", "Seven (1995 film)", "Deep Impact", "The Sum of All Fears", "Bruce Almighty", "Along Came a Spider (film)", "The Dark Knight Trilogy", "March of the Penguins", "The Lego Movie", iyo "Lucy (2014 film)"; kuwaasi oo dhamaantood soo hooyay lacag badan, magac iyo sumcad xaga filimaanta ah. Dhinaca kale, Morgan Freeman wuxuu caan ku yahay cod cajiib ah oo ka caawisay in filimaan badan lagu daro ama loo isticmaalo codkiisa. Filimki ugu horeeyay ee uu ka qeybqaato Morgan wuxuu ahaa "The Electric Company". Morgan Freeman waa nin ka soo jeeda Dadka Madoow ama Afrikan Ameerikanka ah, wuxuuna ka mid yahay atoorayaasha faroku tiriska ah ee sumcada weyn u leh shirkadaha Hollywood, dunida filimaanta iyo caalamka intiisa kale. Deegaanka Farjano Ee Gobolka Mudug. Deegaanka farjano waxuu ku yaala inta udhaxaysa degmada burtinle ee Gobolka Nugaal & Degmada Galkacyo Ee Gobolka Mudug. Farjano Waxaa La aas'aasay Sanadii 2002 Farjano waxaad Kar garansaa Magaca Waa Fartii raaxada & Dalxiiska Dragon Ball Z. Dragon Ball Z sida waxaa ugu markii karaa soo hoos mid kamid ku Goku. Star Wars. Star Wars waxaa markii ugu qodobo ku hadlaan mid kamid Darth Vader. Star Wars waa xarun farsamoyaqaan ah oo macaamiisha ah oo Maraykan ah, oo ku yaala taxane filim oo uu sameeyay George Lucas. Waxa ay muujinaysaa dhacdooyinka jilayaasha "waqti dheer ka hor galax fog, fog". Farxadku waxay bilaabantay sanadkii 1977 iyadoo la sii daayay filimka Star Wars (kaddibna hoosta cinwaanka Cutubka IV: Rajo Cusub 1981 [2] [3]), taasoo noqotay dhacdo dhaqameed oo caalami ah. Waxaa soo raaca geedi socodkii guulaystay Boqortooyada Midawga Dhabta (1980) iyo Soo noqoshada Jedi (1983); saddexdan filimeed waxay ka dhigan tahay asalka Star Wars Wars. Qaybta koowaad ee loo yaqaan 'prequel' ayaa la sii daayey intii u dhaxaysay 1999 iyo 2005, kuwaas oo heley falcelin isku dhafan oo ka yimaada dhaleeceyn iyo taageerayaal. Saddexda isbedel ayaa bilaabmay sannadka 2015 iyadoo la sii daayay Star Wars: Awooda Awakens oo sii waday sii daeynta Star Wars: Last Jedi (2017). Siddeedda filim ee ugu horeysay ayaa loo sharraxay Abaalmarinta Abaalmarinta (iyadoo lagu guuleystey filimkii ugu horeeyay ee la sii daayay) oo ay ku guuleysteen ganacsi, iyada oo dakhliga guud ee la soo gaabiyey uu ka badan yahay US $ 8.5 bilyan, [4] sameynta Star Wars filimka labaad ee ugu sarreeya taxane ah [5] Filimooyinka laf-dhabarka waxaa ka mid ah Rogue One (2016) iyo Solo: Star Wars Story (2018). Daraasaduhu waxay ku baahiyeen warbaahin ballaadhan oo ay ka mid yihiin buugag, taxane teleefishin, kombiyuutar iyo ciyaaraha fiidiyowga, munaasabadaha jimicsiga iyo dhulalka, iyo buugaagta joornaalada, taas oo keentay koritaanka weyn ee 'cirifka qiyamka'. Star Wars waxay haysaa cinwaanka Guinness World Records ee "Filinka ugu badan ee filimka filimka". Sannadka 2015, qiimaha guud ee Star Wars franchise waxaa lagu qiyaasay US $ 42 bilyan, [6] [7] sameynta Star Wars marxaladda labaad ee ugu sarreysa saxaafadda ee waqtiga oo dhan. Sannadkii 2012, Shirkadda Walt Disney waxay iibsatay Lucasfilm oo US $ 4.06 bilyan oo iibsatay xuquuqda qaybinta dhamaan filimaadyada Martida Siddeedda ee soo socda, oo ka bilaabanaya sii deynta Awooda Awooda ee 2015. [8] Qaybtii hore ee qaybiyaha, 20-kii Century Fox, waxay ahayd in la sii xoojiyo xuquuqda qaybinta labadii sanadood ee ugu horeysay ee Star Wars, waxay ahayd in ay lahaato xuquuqda joogtada ah ee filimkii asalkeedu ahaa 1977-kii waana in ay sii wadaan in ay sii wadaan xajinta xuquuqda horudhaca ah iyo laba ilaa Rajo Cusub ilaa May 2020. [9] [10] Walt Disney Studios waxay haatan leedahay xuquuqda qaybinta digital-ka ee dhamaan filimada 'Star Wars', marka laga reebo rajo Cusub. [10] Shirkadda Walt Disney December 14, 2017, waxay ku dhawaaqday in ay soo iibsatay 21st Century Fox, oo ay ka mid yihiin studio iyo dhamaan xuquuqda loo qaybiyo Rajada Cusub. [12] Star Trek. Star Trek waxaa markii waxay qurbaha dhulka wax Paramount Pictures. Star Trek waa xarun warbaahineed oo lagu magacaabo Space America oo ku saleysan taxane telefishanka qiyamka ah oo uu abuuray Gene Roddenberry. Taxanaha ugu horreeya ee telefishinka, oo la yiraahdo Star Trek oo hadda loo yaqaan "The Original Series", ayaa ka soo muuqday 1966 waxaana la duubay seddex xilli xilli shabakadda telefishanka NBC. Waxa ay raacday wada-xaajoodyada kala duwan ee Captain James T. Kirk (William Shatner) iyo shaqaalihiisii ​​oo ku jiray xiddigga USS Enterprise, oo ah markab baadhis meelo, oo ay dhistay Isku-duubnidii Federaalka ee qarnigii saddex iyo soddonaad. Tartanka Star Trek ee xayeysiinta waxaa ka mid ah Heerka Asalka, taxane muuqaal ah, shan sawir oo telefishan ah, filimka filimka, iyo qalabka dheeraadka ah ee warbaahinta. Marka la abuuro Star Trek, Roddenberry waxa uu dhiirigeliyay buugaagta Horatio Hornblower, buugaagta safarka ah ee Gulliver's Travels, iyo shaqooyinka galbeedka sida Tv-ga Wagon Train. Tartankaas wuxuu sii socday 22-ka kooxood ee Star Trek: Noocyada Muuqaalka ah iyo lix filim oo muuqaal ah. Afar nambar oo taxane ah ayaa la soo saaray: Star Trek: Jiilka Kowaad wuxuu raacay shaqaalihii shirkad cusub oo lagu magacaabo "star starship" tan kale qarnigii koobaad ee asalka ah; Star Trek: Nawaaxiga Deep Deegaanka iyo Star Trek: Voyager ayaa si joogta ah ula qabsaday Generalka Koobaad; iyo Star Trek: Shirkad la dhigo kahor taxanaha asalka ah ee maalmaha hore ee socdaalka bani'aadamnimada ee aadanaha. Dabaqadii ugu dambeysey ee Star Trek TV, oo loogu magacdaray Star Trek: Discovery, ayaa kudheeratay CBS ka dibna ka dib la siiyay si gaar ah oo loogu talagalay moobiilka digital-ka ah ee Gabilsiyada. Hawlgallada Loogu Talagalay Soo-saarayaasha Kooban waxay sii wadeen afar filim oo dheeraad ah. Sannadkii 2009, filimka filimku wuxuu ku dhacay "dib-u-furid" lagu dhigay waqti kale, ama "Kelvin Timeline," oo magaciisu yahay Star Trek. Filimkan ayaa soo bandhigay muuqaal cusub oo muujinaya qaababka yaryar ee shaqaalaha ka yimid bandhigga asalka ah; waxa ay sii wadeen filimkooda, Star Trek Into Darkness (2013). Muuqaalka tobnaad ee filimka iyo soo noqoshada, Star Trek Beyond (2016), ayaa la sii daayay si ay u la socdaan xafladnimada 50-guurada. Star Trek wuxuu ahaa dhacdo caan ah muddo tobanaan sano ah. [1] Taageerada fasaxyada waxaa lagu magacaabaa Trekkies ama Trekkers. Farxadku waxay u egtahay noocyo kala duwan oo isboorti ah oo ay ku jiraan ciyaaraha, nambarada, sheekooyinka, ciyaaraha, iyo jilayaasha. Star Trek waxay soo jiidatay indho-indheyn ku taal Las Vegas oo la furay sannadkii 1998-kii waxana la xiray Sebtembar 2008. Ugu yaraan labo bandhig oo matxaf ah ayaa u socdaalaya adduunka. Taxanuhu wuxuu leeyahay luuqad dhisme oo buuxa, Klingon. Qaar ka mid ah jimicsiga ayaa laga sameeyay Star Trek. Intaa waxaa dheer, daawadayaashu waxay soo saareen dhowr farsamo. Laga soo bilaabo July 2016, macaamiilku wuxuu $ 10 bilyan oo dakhli ah ku soo saaray, [2] sameynta Star Trek mid ka mid ah warbaahinta ugu sarreysa ee waqtiga oo dhan. Seattle. Seattle, Siyaatal () waa magaalo xeebeed, deked iyo caasimada gobolka Washington iyo fadhiga dowlada King County ee wadanka Maraykanka. Magaalada Siyaatal waa mida ugu weyn gobolka Washington iyo deegaanada Pacific Northwest ee xiga galbeedka wadanka Maraykanaka; waxaana ku dhaqan magaaladan tiro dad ah oo dhan 668,342 taasi oo ka dhigeysa magaalada ugu koritaanka badan wadanka Maraykanka. Intaasi waxaa dheer, marka la isku daro magaalda Siyaatal iyo nawaaxigeeda (deegaanada hoos tega magaaladan) ayaa waxaa ku dhaqan bulsho dhan 3.6 milyan, taasi oo Siyaatal ka dhigeysa deegaanka 15aad ee ugu weyn dalka Maraykanka. Caasimada Siyaatal waxay ku fidsan tahay deegaan xad la leh Badweynta Baasifikada, harada Washington iyo wadanka Kanada oo ka xigta waqooyi. Badweynta Baasific oo ku xidhan qaarada Aasiya ayaa waxay u suurtogelisay magaalada Siyaatal ineey noqoto goob ganacsi iyo deked aad u mashquul badan; taasi oo ka dhigeysa magaaladan dekeda 8aad ee ugu weyn dekedaha wadanka Maraykanka iyo tan 9aad ee ugu mashquulka badan qaarada Waqooyiga Ameerika. Taariikh ahaan, deegaanka ay ku taalo magaalada Siyaatal waxaa ku dhaqnaan jirey dadka loogu yimid dhulka ee loo yaqaano Hindida Cas ("Red Indian") kuwaasi oo ku noolaa deegaankaasi wakhti ka badan 40,000 sano ka hor intii aanay iman gumeystihii reer Yurub. Markii ugu horeeysay taariikhda casriga ah waxaa deegaankaasi tegay nin sahamiye ahaa oo la odhan jirey Arthur A. Denny iyo koox uu hogaaminayay markii taariikhdu ahayd Noofembar 13, 1851. Kooxdan waxay deegaanka maanta ah magaalada Siyaatal ka abaabuleen magaalo; waxaana magaca "Seattle" la bixiyey sanadkii 1852 ayadoo loogu magac-daray mid ka mid ah caaqilada Hindida cas ee ka soo jeeday qabiilka "Duwamish" iyo "Suquamish". Waxyaabihii ugu horeeyay ee laga aasaaso magaalada Siyaatal waxaa ka mid ahaa wershadaha iyo dhismaha maraakiibta; kuwaasi oo qarnigii 19aad noqday kuwo macaash badan oo magaalada Siyaatal iyo gobolka Washington ku xidha Gobolka Alaska iyo dunida inteeda kale. Ganacsiga, waxsoo saarka wershadaha iyo dhismaha maraakiibtu waxay ka dhigeen Siyaatal mid ka mid ah 25ka caasimadood ee ugu awooda badan wadanka Maraykanka horaantii qarnigii 20aad wakhtigaasi oo aad u kortay ama balaadhatay magaalada Siyaatal. Si kastaba ha ahaatee, dhaqaalo xumadii ku dhacday dalka Maraykanka sanadihii 1930kii ee loo yaqaanay "Great Depression" ayaa si xun u burburiyay dhaqaalihii iyo kobocii magaalada Siyaatal. Ayadoo aad ula taag daran dhaqaalo xumadaas aya waxa ugu biiray Dagaalkii Labaad ee Aduunka kaasi oo dhabarka ka jebiyay awooda iyo ganacsiga magaalada. Si kastaba ha ahaatee, sanadihii 1980kiii ayaa waxaa magaalada laga dhisay shirkado waaweyn oo ganacsi kuwaasi oo aad u soo qaaday dhaqaalaha magaalada. Shirkadha ay magaalada Siyaatal saldhiga u tahay waxaa ka mid ah Amazon.com, Microsoft, iyo T-Mobile US oo ah shirkado caalami ah oo dunida dhan laga isticmaalo waxyaabaha ay soo saaraan. Intaasi wixii ka dambeeyay magaalada Siyaatal waxay samaysay koboc xaga dhaqaalaha iyo awooda ah. Guud ahaan, caasimada Siyaatal waxay caan ku tahay ganacsiga, dalxiiska xeebaha, heesaha, dhaqanka dadka Hindida Cas, iyo waxyaabo kale oo badan. Taariikhda. Taariikh ahaan, deegaanka ay ku taalo magaalada Siyaatal waxaa ku dhaqnaan jirey dadka loogu yimid dhulka ee loo yaqaano Hindida Cas ("Red Indian") kuwaasi oo ku noolaa deegaankaasi wakhti ka badan 40,000 sano ka hor intii aanay iman gumeystihii reer Yurub. Markii ugu horeeysay taariikhda casriga ah waxaa deegaankaasi tegay nin sahamiye ahaa oo la odhan jirey Arthur A. Denny iyo koox uu hogaaminayay markii taariikhdu ahayd Noofembar 13, 1851. Kooxdan waxay deegaanka maanta ah magaalada Siyaatal ka abaabuleen magaalo; waxaana magaca "Seattle" la bixiyey sanadkii 1852 ayadoo loogu magac-daray mid ka mid ah caaqilada Hindida cas ee ka soo jeeday qabiilka "Duwamish" iyo "Suquamish". Waxyaabihii ugu horeeyay ee laga aasaaso magaalada Siyaatal waxaa ka mid ahaa wershadaha iyo dhismaha maraakiibta; kuwaasi oo qarnigii 19aad noqday kuwo macaash badan oo magaalada Siyaatal iyo gobolka Washington ku xidha Gobolka Alaska iyo dunida inteeda kale. Ganacsiga, waxsoo saarka wershadaha iyo dhismaha maraakiibtu waxay ka dhigeen Siyaatal mid ka mid ah 25ka caasimadood ee ugu awooda badan wadanka Maraykanka horaantii qarnigii 20aad wakhtigaasi oo aad u kortay ama balaadhatay magaalada Siyaatal. Washington (gobol). Washington (/ wɒʃɪŋtən) (ku saabsan codkan dhegeysanaya)), si rasmi ah Gobolka Washington, waa gobol gobolka Pacific Pacific Northwest ee Mareykanka. Magacaabid ka dib George Washington, oo ah madaxweynihii kowaad ee Maraykanka, gobolka ayaa laga soo saaray qaybta galbeed ee Washington Territory, kaas oo laga soo qaaday Ingiriiska 1846 si waafaqsan Heshiiskii Oregon ee dejinta khilaafka xuduudka ee Oregon. Waxaa loo qoondeeyey Ururka Midawga Yurub sanadkii 1889kii. Olympia waa caasimadda gobolka. Washington waxaa mararka qaar loogu yeeraa Gobolka Washington, si ay u kala soocdo Washington, D.C., caasimadda Mareykanka, oo inta badan loo soo gaabiyo Washington. Washington waa gobolka 18aad ee ugu weyn, oo leh degaan ah 71,362 mayl laba jibaaran (184,827 km2), iyo 13-ka gobol ee ugu tirada badan, oo in ka badan 7.4 milyan oo qof. Qiyaastii boqolkiiba 60 dadka deggan Washington waxay ku nool yihiin magaalo-weynaha Seattle, xarunta gaadiidka, ganacsiga, iyo warshadaha Puget Sound, oo ah barta Pacific Ocean oo ka kooban jasiirado fara badan, foornooyin qoto dheer leh, iyo qashin qub ah. Inta ka dhiman gobolka waxay ka kooban tahay: qulqulo dabiici ah oo qoyan oo ku yaal galbeedka; buuraha galbeedka, bartamaha, waqooyi-bari, iyo koonfur-bari; iyo dhul-beereed-yar oo qulqulaya oo ku yaalla bariga, bartamaha, iyo koonfurta, oo loo siiyay beer culus. Washington waa gobolka labaad ee ugu badan ee ku yaala Galbeedka Galbeedka iyo Galbeedka Maraykanka, ka dib California. Mount Rainier, Stratovolcano firfircoon, waa heerkulka ugu sarreeya ee gobolka, qiyaastii 14,411 feet (4,392 m), waana buur ugu sarreeya buuraha ugu caansan Maraykanka. Illinois. Ilinoys, Illinois () waa gobol ka mid ah 50ka gobol ee wadanka Maraykanka, kaasi oo magaalo madax u tahay caasimada Shikaago (Chicago). Gegada Diyaaradaha Borama. Gegada Diyaarada Boorama () sidoo kale lagu magacaabo Aaden Isaaq (loogu magac daray wasiirkii hore ee Waxbarasha Soomaaliya) waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Borama, ee magaalo madaxda gobolka Awdal ee waqooyiga Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Dallas. Dallas () waa magaalo aad u weyn oo ku taala gobolka Tegsaas ee wadanka Maraykanka. Magaalada Dallas waa tan 4aad ee ugu weyn magaalooyinka wadanka Maraykanka marka loo eego baaxad ahaan, laakiin waa mida 3aad ee ugu dadka badan gobolka Tegsas, marka laga reebo Houston iyo San Antonio. Jiritaanka caasimadan waxay ka soo unkantay taariikh ahaan waa helitaanka iyo qodida saliida iyo cudbiga, waxaana aad u caawiyay ineey korto oo fido wadooyinka tareenka ee iskugu yimaada badhtamaha magaalada. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay fadhi u tahay dowlada Dallas County, laakiin waxay gaadhsan tahay ilaa Kolin County, Denton County, Kaufman County iyo Rockwall county, kuwaasi oo dhamaan ku hareersan magaalda. Tiro koob dadka ah oo dowlada wadanka Maraykanku sameeysay sanadkii 2010ka ayaa lagu ogaaday in magaalada Dallas leedahay shacab ku dhaqan oo gaadhaya ilaa 1,197,816, midaasi oo sii kortay sanadihii xigay ilaa sanadkii 2014ka la sheegay in shacabka magaaladu gaadheen 1,281,047. Hordhac. Xaga dhaqaalaha waxaa la sheegay in Dallas tahay magaalada 6aad ee ugu dhaqaalaha badan wadanka Maraykanka, mida koowaad ee 12ka kowni ee la isku yidhaahdo "DWP", iyo mida 3aad ee ugu awooda badan gobolka Tegsas. Waxaana sanadkii 2013ka lagu xusay dhaqaalaha magaaladan GDP of $448 bilyan. Sidoo kale waxay Dallas tahay magaalada ugu koritaanka badan ee wadanka Maraykanka; iyo mid ka mid ah afarta magaalo ee ugu shaqada badan dalkaasi dhexdiisa, (waxaa ka horeeya oo kali ah magaalooyinka New York, Los Angeles and Chicago) Dhaqaalaha magaalada Dallas wuxuu ku dhisan yahay ganacsiga, wershadaha, tamarta, teknoolojiyada casriga ah, bankiyada, soo saarida koombuyuutarada, isgaadhsiinta, caafimaadka iyo cilmi-baadhista. Waxaana degan magaaladan qaar ka mid ah shirkadaha ugu waaweyn wadanka Maraykanka, sida "Fortune 500" Waxaa magaaladan loo aqoonsaday wakhtiyada dambe ineey Dallas tahay mid ka mid ah caasimadaha ugu waaweyn dunida, ayadoo ah magaalo caalami ah, iyo mida 14aad ee ugu GDP sareeysa caalamka. Magaalada Dallas waxay dhacdaa waqooyiga gobolka Tegsas, waana xarun weyn oo isgaadhsiin gaadiidka cirka iyo dhulka, waxayna isku xidhaa deegaanada koonfurta gobolkaasi iyo waqooyiga. Intaas waxaa dheer, magaalada Dallas waxay leedahay mid ka mid ah gego diyaarad kuwa mashquulka badan caalamka, halkaasi oo tiro badan oo diyaarado ah isku weeydaartaan saacad kasta. Taariikhda. Guud ahaan, gobolka Tegsas eey ku taalo magaalada Dallas waxaa kumanaan sano ku soo noolaa Dadka Asalka Ameerika, Hindida Cas, qabiilo kale oo loo yaqano Kaddo iyo dad kale oo tiro yar. Qiyaastii qarnigii 15aad ayaa waxaa deegaankaasi qabsaday guymaystihii boqortooyada Isbayn kuwaasi oo deegan ku noqday. Ka dib, badhtamihii qarnigii 18aad ayaa waxa soo gaadhay deegaankaasi dad badan oo ka soo qaxay wadanka Faransiiska sababo la xidhiidha kacdoonadii ka socday Faransiiska wakhtiyadaasi. Walool aanu ka tirsanayn dowladii Maraykanka ee wakhtigaasi, waxaa deegaanka Tegsas intiisa u badan hoostegayeen maamulka dowlada Meksiko oo goortaasi ka tirsanaa Boqortooyada Isbayn. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 1819kii ayaa heshiiskii "Adams-Onis" dowlada Maraykanka iyo Isbayn ku kala saxeexdeen in Webiga Mississipi wixii ka xiga xadka koonfureed ka tirsan yahay maamulka "New Isbayn". Deegaankaasi wuxu hoostegayay maamulka Isbaanishka ilaa sanadkii 1821kii, goortaasi oo Meksiko ku dhawaaqdey xoriyadeeda. Waxaana lagu xisaabshey in Tegsas ka tirsan tahay wadanka Meksiko. Laakiin sanadkii 1836kii ayaa waxaa soo baxay Jamhuuriyada Tegsas oo u badan dad ku hadlayay luuqada Ingiriiska, kuwaasi oo xoriyad xoog ah ka qaatey wadanka Meksiko. Sanadkii 1839kii ayaa waxaa indho-indheeyay deegaanka maanta tahay Dallas nin lagu magacaabi jirey Warren Angus Ferris, kaasi oo soo bandhigay in laga dhiso magaalo maadaama deeganku taageerayo dhismaha iyo korodhka deegaan lagu dhaqo bulsho. Ka dib, sanadkii 1841kii ayaa magaca Dallas loo bixiyey deegaankaasi, isla markaana laga taagey dhismihii ugu horeeyay. Jamhuuriyada Tegsas waxay la midoowday wadanka Maraykanka sanadkii 1845kii, goortaasi oo la aasaasay doowlad hoose ee Dallas County. Waxaana caasimad ahaan loo magacaabay Febraayo 2, 1856. Markii la dhisay wadooyinka tareenka ayaa waxay magaaladu yeelatay ganacsi aad u koraya iyo wershado isa soo taraayay. Wakhti yar gudaheed waxay magaalda Dallas noqotey xarun ganacsiga iyo dalxiiska aad ugu fiican, midaasi oo soo jiidatay tiro badan oo shacab ah. Webiga Mississipi. Webiga Mississippi (ingiriis: Mississippi River; carabi: نهر المسيسيبي) waa webiga ugu weyn ee dhexmara qaarada Waqooyiga Ameerika. Webigan wuxuu dhexmaraa gobolo badan oo wadanka Maraykanka ah ilaa uu ka gaadho biyo-xidheen ku yaala wadanka Kanada xaga waqooyi; iyo Gacanka Meksiko xaga koonfureed. Webigu wuxuu ka soo bilaabma Harta Itasca oo biyaha bada ka sareeysa 1,475 feet (450 m) kuna taala Kaleer County, Minnesota. Kor iyo hoos webiga Mississippi wuxuu dhex maraa ilaa 31 gobol oo ka mid ah wadanka Maraykanka, kuwaasi oo dhamaantood uu kaga tego biyo-xidheeno, harooyin iyo webiyo yaryar. Webiga Mississippi waa kan 4aad ee ugu dheer iyo midka 10aad ee ugu weyn webiyada caalamka. Sidoo kale webigani wuxuu xad la leeyahay ama dhex maraa dhamaan goboloda ka tirsan Maraykanka ee: Minnesota, Wisconsin, Iowa, Illinois, Missouri, Kentucky, Tennessee, Arkansas, Mississippi, iyo Louisiana. Dadka loogu tegay qaarada Ameerika ee lo yaqaano "Hindida Cas" ayaa wakhti aad u dheer garab deganaa webiga Mississippi ayagoo ku manaafacaadsan jirey biyaha webiga. Sidoo kale maadaama ay badankoodu ahaayeen ugaadhsato ama qadhaabsato waxay ka qaraaban jireen webiga jaankiisa ama ka guran jireen midhaha. Mudo ka dib weey garab dageen webiga ayagoo ku dhaqanaya xoolo iyo beero yaryar. Nolosha qabiilada Hindida Cas ee ku dhaqnaa webiga Mississippi dhinaciisa waxay isbedeshay goortii ay yimaadeen sahamiyayaashi gumeystaha reer Yurub, iyo goortii degitaanka iyo isku fidinta dowlada Maraykanka. Waxaa lagala wareegay harooyinka iyo biyo-fadhiga webiga iyo deegaano badan ooy ku dhaqnaayeen. Shirkad. Shirkad (ingiriis: company; carabi: شركة) sida caalamiga ah waa xubin, ama tiro badan oo dad ah, arin ka mideysan, ama dhexdhexaad ka ah, kuwaasi oo wadaaga danguud ama gaar ahaaneed. Micnaha kale ee Shirkad xambaarsan tahay luuqada Af Soomaaliga dhexdiisa waa isku xidhka meherad weyn oo leh goobo ganacsi ku yaalo deegaano badan oo kala duwan. Shirkado ganacsi, kuwo si gaar ah loo leeyahay, kuwo u adeega bulshada, kuwo u shaqeeya dowladaha iyo noocyo kale oo badan oo shirkado ah ayaa jira caalamka. Dhamaantood waxay ka mideeysan yihiin magaca iyo in badan oo qawaaniinta aasaasiga ah. Shirkadaha caanka ah waxaa ka mid ah Shirkada Isgaariinta Somcable, Shirkada Microsoft, Shirkada Google iyo kuwo kale oo badan oo caalami iyo wadani iskugu jira. Rochester. Rojester, Rochester waa magaalo ku taala gobolka Minnesota ee wadanka Maraykanka, iyo fadhiga dowlada degamada Olmsted County ee waqooyiga Minnesota. Magaalada Rojester waxay dhacdaa koonfurta Webiga Zumbro, waxaana ku dhaqan shacab gaadhaya 106,769 taasi oo ku salaysan tiro-koob dowlada Maraykanku samaysay sanadkii 2010ka. Tiro-koob kale oo la sameeyay sanadkii 2014ka waxaa lagu ogaadey in shacabka Rojester aad u koreen kuwaasi oo gaadhay 111,402. Magaalada Rojester waa magaalada 3aad ee ugu dadka badan gobolka Minnesota, waxa ka horeeya kaliya Minneapolis, Saint Paul iyo Bloomington. Waxaana Rojester gaadhaa ilaa 211,853 shacab ah marka lagu daro nawaaxigeeda iyo degmooyinka hoos gala. Taariikhda. Magaalada Rojester waxaa rukunada loo taagay markii ugu horeeysay sanadkii 1855. Wakhtigaasi ooy ka dhex aasaasantey deegaano u dhexeeya Saint Paul, Minnesota, iyo Dubuque, Iowa. Sanadkii 1860kii waxaa soo gaadhay magaalada Rojester wadada tareenka, taasi oo keentay tiro badan oo dad ah ineey soo dagaan magaalada. Sidoo kale waxaa wakhtigaasi timiday fursad ganacsi iyo dhaqaale soo jiitay dad badan. Deegaanka magaaladan waxaa loogu magac daray magaalda Rochester, New York. Bloominton, Minnesota. Buluumington, Bloomington waa magaalo ku taala gobolka Minnesota ee wadanka Maraykanka, taasi oo ka tirsan degamada Hennepin County, Minnesota ee badhtamaha Minnesota. Magaalada Bloomington waxay dhacdaa koonfurta caasimada Minneapolis, galbeedka magaalada Saint Paul; waxayna ka mid tahay metropolitanka la isu yidhaahdo Minneapolis-Bloomington-St. Paul ee ugu shacabka badan gobolka Minnesota. Magaalada Bloomington waxay leedahay shacab dhan 86,314 sida lagu sheegay tiro koob dowlada Maraykanku sameysay sanadkii 2010ka. Denzel Washington. Denzel Hayes Washington, Jr. (dhashay Disembar 28, 1954) waa atoore, filimsameeye Maraykan ah. Xirfada jilitaankiisa oo sareeysa darteed ayaa Mudane Denzel wuxuu ku guuleystay labo jeer abaal-marinta Golden Globe, Abaalmarinta Tony, iyo labo jeer oo ah abaalmarinta Academy Awards: mid ahaan wuxuu ugu guuleystay atooraha labaad ee ugu fiicnaa filimka "Glory (1989)" iyo atooraha koowaad ee ugu fiicnaa filimka khiyaanada iyo dagaalka badan ee lagu magacaabo "Training Day" (2001). Mudadii uu atooraha Mudane Washington wuxuu muteeystay abaalmarin badan iyo amaan heer sareeysa kuwaasi oo la xidhiidha shaqadiisa filim jilitaanka ah. Filimaanta aadka loogu amaano atoorahan waxaa ka mid ah: filimka ku saabsan midab-soocii Koonfur Afrika kaasi oo uu matalayo nin la odhan jirey Steve Biko oo ka mid ahaa dhaqdhaqaaqa xoriyad doonka; filimkaasi waa "Cry Freedom" (1987), filimka kale ee uu matalayo taariikhdii Malcolm X oo isla magacaasi wata "Malcolm X (1992 film)", filimka uu yahay feedhyahanka Rubin "Hurricane" Carter oo lagu magacaabo "The Hurricane (1999 film)", tababare kubada cagta "Remember the Titans" (2000), gabayaa iyo aqoonyahan "The Great Debaters" (2007), iyo khamarjiga daroogiistaha ahaa ee Frank Lucas oo uu ka matalay filim lagu magacaabo "American Gangster (film 2007)". Atoore. Atoore (;; Atariisho oo ah dhediga jilayaasha) waa qof jilaa ah, kaasi oo inta ugu badan qeyb ka ah filim, ruwaayad, ciyaar, ama nooc kale oo madadaalo ah. Atooruhu waa qof matalaya qof kale asagoo raacaya sheeko diyaarsan. Jilayaasha dumarka ah waxaa loo yaqaana Atariisho. Malcolm X. Malcolm X, markii dambe la baxay "Malik Shabazz" ((carabi: الحاجّ مالك الشباز‎) (dhashay Maayo 19, 1925 – Febraayo 21, 1965) wuxuu ahaa hogaamiye diineed iyo dhaqdhaqaaqe bulsho u dhashay Dadka Madoow ee wadanka Maraykanka. Kolumbus, Ohio. Kolumbus, Columbus (;) waa caasimada iyo magaalo-madaxda gobolka Ohio ee wadanka Maraykanka. Magaaladani waa tan 15aad ee ugu weyn magaalooyinka wadanka Maraykanka, taasi oo leh bulsho dhan 835,957 (tirokoob la sameeyay 2014). Kolumbus waa xuddunta deegaanada "Kolumbus metropolitan" taasi oo isku xidha ilaa toban degmo; waxaana ku dhaqan dad tiradoodu gaadhayso 2,370,839 taasi oo ka dhigeysa Kolumbus deegaanka labaad ee ugu dadka badan gobolka Ohio, iyo mida afaraad ee ugu shacabka badan wadanka Maraykanka. Kolumbus waa fadhiga dowlada degmada Franklin. Magaalada Kolumbus waxay leedahay dhaqaale aad u sareeya kaasi oo ku tiirsan waxbarashada, bankiyada, dalxiiska, soo saarka cuntada, wershadaha fudud, sameyska dharka, caymiska, teknoolojiyada sida internetka, xayaysiiska iyo iidhehda, fayshanka, soo saarida birta iyo laxaamada, cilmibaadhista caafimaadka, dhakhtarada iyo waxyaabo kale oo badan. Sidoo kale magaaladan waxay saldhig u tahay mahcadka Battelle Memorial oo ah midka ugu weyn dunida ee sameeya iyo soo saara iskudarka kimikada aduunka, xarunta NetJets oo iyadna ah shirkada ugu weyn aduunyada ee samaysa qeybaha iyo xubnaha diyaaradaha dheereeya ee lo yaqaano "Jets"ka. Waxaa intaas dheer, Kolumbus Ohio waa xarunta sare ee shirkadaha waaweyn ee "Fortune500" taasi ooy hoosgalaan Shirkada Caymiska ee Mutual, Amerikan Electric Power, L-Brands, Big Lots, Cardinal Health iyo kuwo kale. Sidoo kale, Kolumbus Ohio waxay xarun sare u tahay shirkada cuntada degdega ah ee Wendy's, White Castle iyo kuwo kale. Sanadkii 2012ka, waxaa Kolumbus lagu magacaabay ineey ka mid tahay 50-ka magaalo ee ugu wanaagsan wadanka Maraykanka, marka laga hadlayo dhaqaalaha, amaanka, adeega dowlada, shaqooyinka iyo wixii la hal maala. Sidoo kale, sanadkii 2013ka waxaa Kolumbus loo aqoonsaday inay ka mid tahay 10ka magaalo ee ugu ganacsiga fiican wadanka ayadoo la sheegay in qorshaha dowlad degmadaasi taageerto koritaanka iyo hanaqaadka ganacsiga yaryar iyo kan kaleba.. Taariikh. Deegaanka maanta loo yaqaano Kolumbus waxaa wakhtiyada qaar loo yaqaanay Degmada Ohio (Ohio County), midaasi ooy maamuli jireen maamulkii Faransiiska ee Ameerika ee lagu magacaabi jirey "Faransiiska Cusub" (New France). Wakhti ka dib, waxaa deegaankaasi ku soo jabay ganacsatadii reer Yurub ee ku sugnaa Waqooyiga Ameerika, kuwaasi oo inta badan daneeynayay dhogorta iyo cudbiga deegaankasi qaniga ku ahaa. Si kastaba ha ahaatee, deegaanka Kolumbus waxaa la bilaabmey dagaalo adag oo dhexmaraayay dadkii deegaanka asal ahaan u degnaa ee Hindida Cas iyo gumaystihii reer Yurub ee dhulkaas ku soo fidayay. Waxaa sidoo kale xurguf ka dhexaysay cidii ka talin lahayd deegaanka taasi oo ciidamada Faransiiska gacanta ugu jirtey. Miami. Mayami, Miami (; (Af-Isbaanish: "maiˈami")) waa magaalo ku taala Badweynta Atlaantik ee xeebaha koonfurbari gobolka Florida wadanka Maraykanka. Magaalada Miami waa fadhiga dowlada degmada Mayami-Dale ee maamusha deegaano badan oo ka tirsan gobolka Foloriida. Marka la xisaabinayo dadka iyo shacabka, magaalada Mayaami waa mida 44aad ee ugu dadka badan wadanka Maraykanaka, waxayna leedahay shacab dhan 417,650 (tiro-koobtii 2013ka0. Marka lagu daro deegaanada nawaaxiga ee hoosyimaada dowlad hoose ee Mayaami Metropolitan waa mida 8aad ee ugu dadka badan liiska dalka Maraykanaka, taasi oo leh dad gaadhaya 5.5 milyan bulsho ah. Mayaami waa xarun iyo hogaanka dhaqaalaha, ganacsiga, dhaqanka, madadaalada, farshaxanka, waxbarashada iyo ganacsiga caalamiga ah. Sanadkii 2012ka waxaa la isla afgartey in magaalada Miyaami tahay Caasimad Aduunka ah (Alpha World City). Xaga dhaqaalaha magaalada Miyaami waxaa lagu sheegay ineey tahay magaalada 7aad ee ugu dhaqaalaha badan magaalooyinka wadanka Maraykanka, sidoo kale waa magaalada 33aad ee caalamka. Magaalada Mayaami waxay caan ku tahay xeebaha quruxda badan iyo cimilada kulul sanadka oo dhan, taasi oo noqotey mid aad u soo jiidata dalxiisayaasha wadanka dhexdiisa iyo dibadiisaba. Magaalada Mayaami waxaa ku dhaqan dad aad u badan oo leh dhaqano kala duwan oo matala meelo badan oo dunida ah. Waxaanay magaaladani ku caan tahay madadaalada iyo dalxiiska. Sidoo kale, Mayaami waxaa lagu magacaaba "Caasimada Latin Ameerika" sababtoo ah waxaa ku dhaqan tiro aad u badan oo dad ka soo jeeda wadanada Laatiin Ameerika, waxaana loo aqoonsan yahay magaalada labaad ee ugu badan dadka ku hadla Isbaanishka, sidoo kale waa magaalada ugu badan eey ku dhaqan yihiin dadka ka soo jeeda wadanka Kuuba. Farasmagaalka magaalada Mayaami waxay xarun u tahay qaar ka mid ah shirkadaha ugu waaweyn wadankan Maraykanka; kuwaasi waxaa ka mid ah bankiyo caalami ah, xarumo cilmibaadhis, caafimaad, biotechnology, teknoolojiyad, goobo madaalo, iyo shirkadaha dalxiiska xeebaha iyo badaha Las Vegas. Las Fegas, Las Vegas, (locally, also pronounced as) sida dowliga ah lagu magacaabo Caasimada Las Fegas, ama loo soo faabiyo Fegas waa caasimad ku taala gobolka Nevada ee wadanka Maraykanka. Waa magaalada ugu dadka badan gobolka Nevada, fadhiga dowlada degmada Kalark, iyo caasimada rasmiga ah ee Dooxada Las Fegas. Caasimada Las Fegas waxay caan ku tahay oo caalamka dhan looga yaqaanaa ineey tahay hooyga khamaarka, adeega, cuntada, nolosha habeenkii, tumashada, tamashlaha iyo dalxiiska. Magaaladani waa xarunta ganacsiga iyo dhaqanka ee Koonfurta Nevada. Caasimada Las Fegas waxay ku faantaa ineey tahay hooyga madadaalada caalamka ayada oo caan ku ah xarumaha lagu khamaaro ee loo yaqaano "Casino", huteelada raaxada iyo noocyada kala duwan ee madadaalada. Intaas waxaa dheer in Las Fegas tahay magaalada 29aad ee ugu shacabka badan wadanka Maraykanka, waxayna leedahay tiro dad ah oo dhan 603,488 (sida lagu ogaaday tiro koobtii 2013kii). Marka lagu daro deegaanada hoosyimaada Las Fegas Metropolitan waxa ku dhaqan dad gaadhaya 2,027,828. Caasimada Las Fegas waa mid ka mid ah sadexda magaalo ee hogaaminaya ganacsiga, dhaqaalaha, madadaalada, dalxiiska, kulanada iyo teknoolojiyada wadanka Maraykanka. Intaasi waxaa dheer, caasimadan iyo nawaaxigeeda waxaa lagu amaanaa oo dhowr jeer abaal marin lagu siiyay hoteelada ugu heerka sareeya caalamka, soo dhowaynta iyo marti-gelinta. Caasimada Las Fegas waxaa la aasaasay sanadkii 1905tii waxaana caasimad ahaan loo magacaabay 1911kii. Magaaladani waa mid ka mid ah caasimadaha ugu da'da yar wadanka Maraykanka ee la dhisay qarnigii 19aad. Guud ahan Las Fegas waa xarun ku caan ah filimaanta, barnaamijyada telefishanka, heesaha iyo khamaarka. Deegaanka magaaladani wuxuu dhacaa bartamaha lamadegaanka ugu weyn gobolka Nevada. Baltimore. Baltimore () waa magaalada ugu weyn gobolka Maryland ee wadanka Maraykanka, waa magaalada 26aad ee ugu shacabka badan leh, iyo caasimad ugu weyn ee madaxbanaan. Caasimada Baltimore waxaa la aasaasay sanadkii 1729kii, waana dekada labaad ee ugu weyn gobolada xiga Badweynta Atlaantik. Sidoo kale dekeda magaalda Baltimore waxay waayo ahaan jirtey mida labaad ee ugu soo dejinta iyo dhoofinta badan wadanka Maraykanka, taasi ooy ku xidhnaayeen waxsoo saar faro badan. Ka dib markii ay soo waajahde dib udhac xaga wax soo saarka ah iyo wershadaha ayaa magaalada Baltimore waxay culeska saartey dhaqaalaha, caafimaadka iyo waxbarashada, kuwaasi oo maanta ah midhaha ugu wacan ee caasimadu ka hesho dhaqaalaha iyo lacagta. Waxaa magaaladan ku yaala cusbitaalo waaweyn oo tayo heersar ah leh, iyo machadyo caalami ah oo ku takhasusay kuliyado kala duwan oo waxbarashad iyo cilmibaadhista ah. Magaalada Baltimore waxaa ku dhaqan dad gaadhaya ilaa 622,104 (tirokoob la sameeyay 2013kii), halka marka lagu daro nawaaxigeeda ama Baltimore metropolitan ay leedahay shacab bulsho dhan 2.7 milyan, taasi oo ka dhigaysa magaaldan mida 20aad ee ugu shacabka badan wadanka Maraykanka. Dadka caanka ah ee ku dhaqan Baltimore waxaa ka mid ah heesayaal badan oo qaada heesaha jazzka, rockyga iyo rapka. Sidoo kale waxaa degan magaaldan tiro atooreyaal iyo jilaa ah oo soo saara filimaan iyo music videos. Dadka la taaban karo waxaa ka mid ah ninkii sameeyay "Heesta Calanka Maraykanka" oo lagu magacaabo Fransis Skot Key. Guud ahaan, ilaa rubuc bulshada magaalada Baltimore waa saynisyahano, injineero, xisaabyahano, teknoolijiyiin, macalimiin, khubaro, aqoonyano, profosseero iyo arday qalin-jebin rabta. Taasi waxay cadayn u tahay sida bulshada Baltimore u daneeyso aqoonta iyo waxbarashada, heer sarena uga gaadheen. Bulshada Baltimore. Tirokoobtii sanadka 2010, waxaa lagu ogaaday in shacabka Baltimore yahay 620,961, taasi oo ah 4.6% hoos u dhac ah marka la barbar-dhigo tirokoobtii 2000; taasi oo laga wewel qabo in sanadaha soo socda hoos u sii socdo. Tirada is-dhintey waxay saamayn ku yeelatay 23% hoos u dhac ilmaha da'doodu u dhaxayso 5 jir ilaa 17 sano jir. Dadaal badan oo xaga dhaqaalaha iyo waxbarashada ooy dowlada Baltimore gashay ka dib, sanadkii 2012ka tirokoob la sameeyay waxaa lagu ogaaday in tirada bulshada Baltimore kor u soo kacday, waxaa la helay 621,342; taasi oo ah 1,100 qof korodh. Waana markii ugu horeeysay ee tiro intaas le'eg ku soo korodha magaalada tan iyo ilaa 1950kii. Sida lagu xusay tirokoob kale ooy dowlada Maraykanku samaysay sanadkii 2010ka, 63.7% bulshada Baltimore waa Dadka Madoow, 29.6% Dadka Cad, 0.4% Hindida Cas, 2.3% Aasiyan, 1.8% dadka kale iyo xoogaa yar oo ka soo jeeda gasiiradaha ka baxsan Maraykanka. Dadka Cad. Dadka Cad (ingiriis: white people; carabi: عرق أبيض) isir ahaan loo yaqaano "Qooqaasiyaan" (causcasian) waa dad midab cadaan ah leh kuwaasi oo asal ahaan ka soo jeeda qaarada Yurub laakiin maanta ku nool meelo badan oo aduunka ah. Fikrada ah kala saarka iyo soocitaanka aadamaha waxay bilaabantey qarnigii 17aad goortii uu socday ganacsiga adoonta ee qaarada Afrika laga soo gurayay Dadka Madoow, si loogu shaqeeysto Ameerika dhexdeeda. Wakhtiyadii ka dambeeyay waxaa caan noqotey firkada ah in dadka caalamku u kala baxaan cadaan, dad madoow, kuwo midab ah iyo kuwo huruud ah. Guud ahaan, dadka cad waxay maanta ku dhaqan yihiin meel kasta oo caalamka ka mid ah, waxayna aad ugu badan yihiin qaarada Yurub, qaaradaha Ameerika (waxay xoog u degaan Waqooyiga Ameerika sida Maraykanka iyo Kanada; laakiin kama maqna wadanada Koonfur Ameerika), Ustareliya, iyo Bariga dhexe meelo badan oo Aasiya ah iyo qaarada Afrika ooy si badan u dagan yihiin wadanada Koonfurta Afrika. Galmo. Galmo, Wasmo (ingiriis: sex; carabi: جنس) waa iskutega labka iyo dhediga noolaha si ay u tafiirmaan isla markaana u raaxeystaan. Tafiiranka galmada waxaa ka mid ah marka ay isgaadhaan manida (shahwada) raga iyo ukunta dumarka, taasi oo suurta-gelisa abuuranka unugyo cusub oo farsamaha Ilaahay ku noqda nolol. Magacyada Allah. Magacyada Ilaahay, 99ka Magac ee Ilaahay (') waa magacyada Ilaahay ee ku xusan kitaabka Quraanka kariimka ah iyo sunnaha Rasuulka (s.c.w).. Sida laga soo wariyey xadiiska Nabi Muxamed (n.n.k.h) magacyada Ilaahay ma ahan kuwo la soo koobi karo, laakiin 99ka Magac ee Ilaahay waa kuwo ka mid ah sharaxaada "awooda" iyo "astaamaha" Alle (s.w). Xadiis uu nabiga ka soo weriyey asxaabiga Cabdilahi ibn Mascuud wuxuu sheegay in magacyada Ilaahay qaarkood laga qariyey aadamaha sababtoo ah maskaxdoodu maba qaadi karto. Ilaahay wuxuu ku yidhi kitaabka Quraanka: “اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى” “Ilaahay, alle kale ma jiro Asaga mooyee, wuxuu leeyahay Magacyo sharfoon” (surat Dặh, Ayad 8aad). Marka la tixraaco diinta Islaamka, Nabi Muxamed (c.s.w) ayaa soo ururiyey magacyada Alle, taasi ooy ku xusan tahay xadiisyo badan. In badan oo Magacyada Alle ah waxay ku xusan yihiin kitaabka Quraanka, qaar kale waxa laga dhex helay xadiisyada, qaar badana waxay ku dhex jiraan labadoodaba. 99ka Magac. ! align="left" style="background:#BFFF00;" width="200" align="center" |99ka Magac ee Ilaahay الله الرحمن الرحيم الملك القدوس السلام المؤمن المهيمن العزيز الجبار المتكبر الخالق البارئ المصور الغفار الغفار الوهاب الرزاق الفتاح العليم القابض الباسط الخَافِض الرافع المعز المذل السميع البصير الحكم العدل اللطيف الخبير الحليم العظيم الغفور الشكور العلي الكبير الحفيظ المقيت الواسع الحسيب الجليل الكريم الرقيب المجيب الحكيم الودود المجيد الباعث الشهيد الحق الوكيل القوي المتين الولي الحميد المحصي المبدئ المعيد المحيي المميت الحي القيوم الواجد الماجد الواحد الاحد الصمد القادر المقتدر المقدم المؤخر الأول الأخر الظاهر الباطن الوالي المتعالي البر التواب المنتقم العفو الرؤوف مالك الملك ذو الجلال والإكرام المقسط الجامع الغني المغني المانع الضار النافع النور الهادي البديع الباقي الوارث الرشيد الصبور Boston. Boston ("loogu dhawaaqo":) waa magaalo-madaxda iyo caasimada gobolka Massachusetts ee wadanka Maraykanka. Austin. Awstin, Tegsas, Austin (, or) waa magaalo-madaxda iyo caasimada gobolka Texas, iyo fadhiga dowlada ee Degmada Travis . Magaalda Awstin waxay ku taalaa badhtamaha gobolka Tegsas waana mida 11aad ee ugu shacabka badan iyo tan 4aad ee ugu bulshada badan gobolka Tegsas iyo koonfurta Maraykanka. Magaalda Awstin waa mida sadexaad ee ugu koritaanka badan wadanka laga soo bilaabo sanadkii 2000 ilaa 2006. Intaas waxaa u dheer, Austin waa caasimada labaad ee ugu balaadhan wadanka Mareykanka. Kaliya waxaa ka balaadhan caasimada Phoenix, Arizona Tirokoob la sameeyay Luulyo 1, 2014 ayaa lagu ogaaday in caasimada Austin leedahay bulsho dhan 912,791. Caasimadani waa xarun ay ku xidhan yihiin bulsho balaadhan oo gaadhaysa 1,883,051 (tirokoob 2013) waa marka la xisaabiyo Austin iyo nawaaxigeeda ama deegaanada la isku yidhaahdo Austin metropolitan. Fanaaniinta Soomaaliya. Fanaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Denver. Caasimad Denver (; Arapaho: Niinéniiniicíihéhe') waa magaalo-madaxda iyo deegaanka ugu shacabka badan gobolka Kolorado ee wadanka Maraykanka. Sidoo kale caasimadani waa fadhiga dolwada Degmada Denver (Denver County) ee ugu bulshada badan gobolkaasi. Magaalada Denver waxay dhacdaa koonfurta webiga Platte Valley ee ku yaala waqooyiga deegaanada sare ee Buuraha Rocky. Sidoo kale farasmagaalaha Denver wuxuu dhinaca ku hayaa dhul joogiisu sareeyo oo buuro iyo dhul taagan ah taasi oo dhinaca ku haysa koonfurta webiga Platte. Magaaladan waxaa lagu naaneysaa "Caasimada Xawaaraha Sare" sababtoo ah waa mid aad uga kacsan ama joog ahaan ka sareeysa deegaanada kale ee wadanka Maraykanka; midaasi oo lagu qiyaasay in caasimada Denver ka sareeyso oogada bada dherer dhan 5280 talaabo (ft) ama 1,610 mitir, midaasi oo ka dhigeysa caasimad ugu jooga dheer dhamaan wadanka Maraykanka. Intaas waxaa dheer, magaalda Denver waxaa dhexmara dhigta 105aad ee galbeedka Meridian Greenwich, taasi oo u suurtogelisay in la siiyo Wakhtiga Meelaha Buuroleyda (Mountain Time Zone). Tiro-koob dowlada Maraykanku samaysay waxaa lagu ogaaday in magaalda Denver tahay deegaanka 21aad ee ugu shacabka badan wadankaasi, taasi oo ku dhaqan yihiin 663,862 (tiro-koobtii 2014ka). Marka magaalada Denver lagu daro 10 degmo agagaarkeeda ah waxaa ku dhaqan bulsho dhan 2,697,476 tasi oo iyadna ka dhigtey Denver metropolitan mida 21aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka. Sababto ah deegaanada ay dhacdo magaalada Denver oo buuroley ah ayaa waxa ay noqoneysaa mida ugu bulshada badan deegaanda Buuroleyda Galbeed, waana magaalada sadexaad ee ugu shacabka badan Koonfurgalbeed Maraykanka, marka laga reebo Phoenix, Arizona iyo El Paso, Tegsas. Taariikhda Denver. Caasimada Denver waxaa la aasaasay Nofember 1858 wakhtigaasi ooy ahayd deegaan laga qodo macdanta, waxayna ka tirsanayd wakhtigaasi "Deegaanada Kansas" ee hoostaga dowaldii Maraykanka. Jeneral William Larimer, ee haystay ciidamad xooga galbeed ee Maraykanka ayaa magacaabay in laga aasaaso magaalo saldhig u noqota dahabqodayaashii ku sugnaa deegaanada Auraria iyo Cherry Creed. Indho-indhayn iyo shaxdejin ka dib, waxaa koonfurta webiga Platea laga caalaamdeeyay meesha maant ah farasmagaalka magaalada Denver, taasi oo logu magac daray badhasaabkii (governor) wakhtigaasi heystay Deegaanda Kansas oo la odhan jirey James W. Denver. Sanadihii xigay waxay magaalda Denver noqotey goob u adeegta bulshada ganacsiga dahabka iyo macdanta laga qodo deegaandaasi. Taasi waxay keentay koritaanka iyo balaadhashada magaalada Denver. Si kastaba ha ahaatee, Denver waxay caasimad caalami ah noqotey goortii dowlada degmada Denver iyo shacabka ku dhaqan magaalda iska wax u qabso ku dhisteen wado tareen dhan 100 mayl kaasi oo magaaalada Denver ku xidhaayay wadanka intiisa kale. Wakhtiyadani wixii ka dambeeyay, waxaa magaalada Denver ku soo qulquley tiro badan oo dad ah, kuwaasi oo leh milyaneero ka abuurey ganacsi, meherado, shirkado, huteelo, baarar, goobo dalxiis iyo waxyaabo kale. Bulshada. Tiro-koob dowlada Maraykanku samaysay sanadkii 2010ka ayaa waxaa lagu ogaaday in bulshada caasimada iyo degmada Denver dhan yihiin 600,158; taasi oo ka dhigeysa deegaankani meesha 24aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka. Dadka ku dhaqan caasimada Denver ayaa waxa ugu badan dadka cad iyo kuwa ka soo jeeda wadanada ku hadla isbaanishka ee Bartamaha Ameerika. Sidoo kale waxaa deegaan ku ah ilaa 10% dadka madoow ama Afrikan Ameerikan, halka dadka ka soo jeeda qaarada Aasiya noqonayaa ilaa 3%. Luuqad. Af (;;, "lãnŵeyj") waa awooda iyo nidaamka suurto geliya in dadku isfahmaan ayagoo ku wada hadlaya shanqadha codka. Luuqadu waa nidaam u gaar ah bulsho isku deegaan ah, asal ah, qabiil ama qolo, iyo isku wadan ah. Luuqadu waxay ka mid tahay waxyaabaha mucjisada ah ee u gaarka ah bani aadamka, tasi oo suurta gelisa ineey labo qof ku xidhiidhaan isla markaana isku fahmaan shanqadha iyo jabaqda codka ee ka soo baxaya afkooda. Aqoonyahanada caalamku waxay aad ugu murmaan sidii luuqadaha aduunku ku bilaabmeem. Qaar ka mid ah waxay aaminsan yihiin in luuqaduhu ka soo unkameen dareenka dadka, halka kuwo kale shegaan in luuqadu ka soo bilaabantey waayo-aragnimo loo yeeshay shay ama marxalad. Si kastaba ha ahaatee, ilaa maanta ma diiwaan gashana dhamaan luuqadaha caalamka lagaga hadlo, laakiin waxaa lagu qiyaasaa tiro u dhaxaysa 5,000 ilaa 7,000 luuqadood taasi oon lagu darin lahjada kala duwan ee luuqad leedahay. Guud ahaan, casriga maanta iyo xadaarada caalamka ayaa waxay wakhti xaadirkan suurto-gelisay in dadku awoodaan ineey duubaan codka luuqadaha, qoraan, sawiraan ama nashqado kale u sameeyaan. Intaas waxaa dheer, waxaa jira dadaalo badan oo la rabo in lagu sameeyo turjumaad caalami ah oo u dhaxaysa luuqadaha kala duwan ee caalamka. Luuqada caalamiga ah ee bulshooinka caalamku guud ahaan aqoonta u wada leeyihiin waa Ingiriiska, taasi oo lagu sheego ilaa 26% bulshada caalamku ineey fahmi karaan ama ku hadli karaan. Caasimada Kansas. Caasimada Kansas (ingiriis: Kansas City; carabi: كانساس_سيتي, ميزوري) waa caasimada ugu weyn ee gobolka Missouri ee wadanka Maraykanka. Magaaladani waa tan 37aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka, waana mida 23aad ee ugu dhulka weyn leh. Caasimada Kansas waxay xudun u tahay Caasimada Kansas Metropolitan Area, taasi oo fidsan ilaa xadka gobolka Kansas iyo Missouri. Caasimad Kansas waxaa la aasaasay sanadkii 1830kii meel u dhow webiga Missouri halka uu kaga darsamo webiga Kansas ee ka yimaada galbeedka deegaanadaasi. Caasimadan magaceega hore wuxuu ahaa Kansas, laakiin waxaa loo bixiyey Caasimada Kansas (city of Kansas) si looga sooto Deegaanda Kansas ee la aasaasay 1854tii. Juquraafi ahaan Caasimada Kansas waxay dhacdaa xadka galbeed ee gobolka Missouri meel u dhow halka ay iskaga biiraan webiyada Kansas iyo Missouri, waxayna ka tirsan tahay Degmada Jakson, Degmada Kalay, Degmada Kass iyo Degmada Platte ee dhammaantood hoos yimaada gobolka Missouri. Waxyaabaha waaweyn ee taariikhiga ah ee lagu xasuusto deegaanka waxaa ka mid ah "Dagaalkii Sokeeye ee Maraykanka", "Dagaalkii Westport" iyo deegaanka loo yaqaano "Bleeding Kansas" (Kansas dhiigbaxaysa). Taariikh. Caasimada Kansas, Missouri waxaa si sharci ah loo aasaasay Maarso 28, 1853. Marar badan waxaa lagu waday ineey ka mid noqoni gobolka Kansas ee la magaca tahay laakiin taasi ma dhicin, waxaanay hoostegtaa deegaanada Kansas City Metropolitan ee ku yaala agagaarka webiga Missouri iyo webiga Kansas. Dadkii ugu horeeyay ee reer Yurub ah ee sahamiya deegaanka wuxuu ahaa ninka la odhan jirey Étienne de Veniard iyo saaxiibkii Sieur de Bourgmont, kuwaasi oo ahaa Yurubiyaankii ugu horeeyay ee tega deegaanada webiga Missouri. Sanadihii xigay waxaa si isdaba joog ah u soo gaadhayay deegaanka sahamiyayaal badan oo qorsheeynayay ineey degaan deegaankaasi. Taasi waxay kicisey cadhada dadka asal ahaan dhulka loogu tegay ee lo yaqaano Hindida Cas, kuwaasi oo dagaal xoogan ku soo qaaday qolooyinkii ugu horeeyay ee isku daya ineey soo dagaan badhtamaha iyo galbeedka Missouri. Si kastaba ha ahaatee, iskacaabinta dadka Hindida Cas waxay niyad jebisay in kooxo hor leh yimaadaan meeshaasi. Sanadkii 1763dii ayaa waxaa deegaanka guud ahaan la wareegay Boqorooyadii Isbayn maamulka u joogay qaarada Ameerika ee la odhan jirey Meksiko. Laakiin marnaba uma suurtogelin ineey si buuxda u maamulaan deegaanadaasi marka laga reebo canshuurida maraakiibta dhex socotay webiga Missouri. Arintani waxay dhiiri gelisay dowlada Faransiiska oo meesha ka aragtey fursad ganacsi ee dhogorta xoolaha. Guud ahaan, horaantii 1800 waxaa deegaanda badhtamaha iyo galbeedka Missouri aad u daneeynayay dowlad Maraykanka, taasi oo si joogta ah u soo direysay dad khubaro soo indho-indheysa. Sanadkii 1831kii, waxaa si toos ah u soo degay koox shacab ah oo ka timid magaalada New York kuwaasi oo aasaasay meesha maant ah Caasimada Kansas, halkaas oo horaantii ay ka dhiseen dugsi iyo goob caafimaad. Bulshada. Waxa tirokoob dowlada Maraykanku samaysay lagu sheegay in magaalada Caasimada Kansas leedahay tiroda labaad ee ug badan dadka Soomaalida iyo Suudaaniiska ee wadnka Maraykanka. Sidoo kale waxaa magaaladan aad ugu dhaqan tiro badan oo Lation ah, kuwaasi oo inta ugu badan ka soo jeeda wadanka jaarka ah ee Meksiko iyo tiro kale oo ka soo jeeda wadanada Bartamaha Ameerika. Waxa iyaguna meesha ka maqneyn tiro kuusan oo Aasiyaan ah, kuwaasi oo ayagu inta badan ka soo jeeda wadanada Koonfurbari Aasiya. Phoenix, Arizona. Fiiniks, Phoenix () waa magaalo-madaxda, iyo caasimada ugu weyn gobolka Arizona ee wadanka Maraykanka. Fiiniks waxay leedahay bulsho dhan 1,445,632 (sida lagu ogaaday tirokoob dowladu qaaday sanadkii 2010ka). Caasimada Fiiniks waa magaalo-madaxda ugu shacabka badan dhamaan caasimadaha wadanka Maraykanka. Sidoo kale waa magaalad 6aad ee ugu dadka badan tirada deegaanada wadanka. Waxaa intaas dheer, caasimada Fiiniks waa saldhiga Phoenix Metropoitan Area, oo sidoo kale lagu magacaabo "Dooxada Qoraxda", midaasi oo iyadna ka tirsan Dooxada Webiga Salt. Marka laga hadlayo Phoenix iyo degaanda hoos yimaada waa mida 13aad ee ugu shacabka badan wadanka Maraykanka, taasi oo leh bulsho dhan 4.3 milyan dad ah (sida lagu ogaaday tirokoobtii sanadkii 2010ka). Caasimada Fiiniks waxaa intaas u dheer ineey tahay fadhiga dowlada Degmada Marikoba, iyo mid ka mid ah deegaanda ugu baxada balaadhan wadanka Maraykanka. Magaalada waxaa markii ugu horeeysay soo degay sanadkii 1867 dad beeroleey ah, kuwaasi oo soo jiiteen webiga Salt, webiga Gila iyo dooxaha dhaca agagaarka magaalada Fiiniks. Waxaa magaalo rasmi ah loogu dhawaaqay sanadkii 1881. Caasimada Fiiniks waxay dhacdaa waqooyibari Lamadegaanka Sonoran, kaasi oo leh cimilo qalalan oo la mid ah tan deegaanada ka baxsan dhul-badhaha. Iyadoo taasi jirta ayaa hadana waxaa deegaanka Fiiniks leeyahay nidaamyo beero waaweyn oo soo saara khudaar, cudbi, suuf iyo midho badan ooy kuba tiirsan tahay magaalada Fiiniks iyo nawaaxigeedu. Dagaalkii Labaad ee Aduunka wixii ka horeeyay dhaqaalaha magaaldan Fiiniks wuxuu aad ugu tiirsanaa beerida iyo soosaarida cudbiga, lo'da, Naxaasta iyo khudaarta, taasi oo taagertay bulshada gobolka tan iyo aasaaskii caasimada. Taariikh. In ka badan 2,000 sano waxaa deegaanka Fiiniks ku noolaa dadka Hohokam ee ka tirsan dadka asal ahaan loogu yimid qaarada Ameerika. Dadkaasi Hohokam waxay sameeyeen gacan biyo oo dhererkiisu yahay ilaa 135 mayl (217 km) kaasi oo ka dhigay dhulkii lamadegaanka ahaa mid la qodan karo (la beeran karo oo leh caro nafaqo leh). Intaasi waxaa dheer, qabiilka Hohokam waxay xidhiidh ganacsi la sameeyn jireen dhamaan qabiilaa jaarka la ahaa ee ka midka yihiin Anasazi, Mogollon iyo Sinagua (qabiilo ka mid ah Dadka Asalka Ameerika). Waxyaabaha horumarka deegaanka ka qeyb qaatey waxaa kow ka ah gacanada-biyaha iyo dooxooyinka, kuwaasi oo suurto geliyay ineey taageeraan nolosha dadka iyo duunyadaba. Si kastaba ha ahaatee, wakhtiyadii gumaystaha reer Yurub ku fidaayay meelo badan oo qaarada Ameerika ah ayaa Isbayn qabsatey deegaanada Arizona taasi ooy ka mid dhigtey maamulkii Isbayn ee Ameerika loona yaqaanay Isbayn Meksiko. Sanadkii 1848, markii uu dhamaaday dagaaladii Meksiko iyo Maraykanka ayaa dowlada wadanka Meksiko ka iibisay Arizona dowlada wadanka Maraykanka, sidaasi ayayna Fiiniks ku noqotey mid ka tirsan wadanka Maraykanka. Bulshada Fiiniks. Caasimada Fiiniks waa tan 6aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka (sida lagu sheegay tiro-koob dowladu qaadey sanadkii 2010ka), waxayna magaladu leedahay 1,445,632 taasi oo ka dhigaysa magaalo-madaxda ugu shacabka badan wadanka Maraykanka. Philadelphia. Filadelfiya, Philadelphia () waa caasimada ugu weyn ee gobolka Pennsylvania, Maraykanka, iyo magaalada 5aad ee ugu bulshada badan leh wadnkaasi. Gobolada Waqooyibari ee Maraykanka, gaar ahaan deegaanda u dhexeeya Webiga Delaware iyo Webiga Shuylkill, caasimada Filadefiya waa hogaanka koowaad ee dhaqaalaha iyo dhaqanka deegaanadaasi. Tiro koob dowladu samaysay sanadikii 2014ka ayaa lagu ogaaday in caasimada Filadelfiya leedahay shacab dhan 1,560,297 taasi oo ka dhigeysa mid ka mid ah caasimadaha ugu shacabka badan wadanka Maraykanka. Sanadkii 1682 ayaa nin la odhan jirey William Penn aasaasay caasiamad gobolka Bensykfaniya, taasi oo wakhtigaasi ahayd meel uu maamulo nidaamkii Boqortooyada Ingiriiska. Si kastaba aha ahaatee, caasimada Filadelfiya waxay qeyb libaax ka soo qaadatey "Kacaankii Maraykanka", waxayna ahay goobta ay ku kulmi jireen hogaamiyayaashii dhisay wadanka Maraykanka, ayaga oo u saxeexay ku Dhawaaqitaankii Xoriyada iyo Madax-banaanida sanadkii 1776, hadana mar labaad ku saxeeyay qodobada "Dastuurka Wadanka Maraykanka" sanadkii 1787. Intaasi waxaa dheer, caasimad Filadelfiya waxay ahaan jirtey magaalo-madaxdii ugu horeeysay ee wadanka Maraykanka, mar labaad noqotey magaalo-madax goortii uu socday Dagaalkii Sokeeye ee Maraykanka, iyo goortii dhismaha Caasimada Washington D.C oo Filadelfiya ahayd xarunta dowlada ee kus ii meelgaadhka ah. Horaantii qarnigii 19aad, Filadelfiya waxay noqotey xarun horumar oo leh wershado aad u badan, waxayna yeelatay wadooyin tareen oo ku xidha caasimadaha kale ee wadanka, taasi oo suurtogelisay dhoofinta iyo u iibgeynta alaabo faro badan oo lagu sameyo deegaanda Filadelfiya. Wakhtiyadani waxaa magaalad aad ugu soo qaxay qoxooti shaqo-doon ah oo intooda badan ka yimid bariga Yurub. Sidoo kale, wakhtiyadani waxay caasimada Filadelfiya noqotey xarun u soo guureen Dadka Madoow (African American) ee wadanka Maraykanka, kuwaasi oo doorbidayay fursadaha shaqo, waxbarsho iyo xoriyad ee caasimadu lahayd. Waxaa la sheegay in sanadkii 1950kii tirada Dadka Afrikan Ameerikanka ah ee ku dhaqan Filadelfiya iyo nawaaxigeeda kor u dhaafeysay labo milyan. Guud ahaan, Caasimada Filadelfiya waa xarunta dhaqaalha iyo dhaqdhaqaaqa ee gobolka Pennsylvania, waana hooyga todobo ka mid ah Shirkadaha Fortune 1000. Dhismayaasha dhaadheer ee badhtamaha iyo nawaaxiga caasiamada ayaa ah kuwo aad u sii badanaya, waxaanay magaaladani leedahay qaar ka mid ah dhismayaasha ugu dhaadheer wadanka Maraykanka iyo dunida. Caasimadani waxay caan ku tahay hidaha iyo dhaqanka, taariikhda, dalxiiska (ayadoo la sheegay iney soo siyaartaan dad ka badan 39 milyan sanadkii 2013ka). beerta raaxada iyo dalxiiska Fairmount Park waa deegaanka ugu balaadhan aduunka ee ku dhexyaala magaalo. Sidoo kale waxay caasimadu leedhay 67 meelood oo taariikhi ah, kuwasi oo Filadelfiya ka dhigay meesha koowaad ee ugu dalxiiska badan wadanka Maraykanka gudahisa, isla markaana ka hesha tiro lacag ah oo dhan $10 bilyan dollarka Maraykanka. Philadelphia waa meesha lagu aasaasay ee hooyga u ah Ciidamada Milatariga Bada loo yaqaano United States Marine Corps, sidoo kale waa xaruntii ugu horeeysay waxyaabo badan ooy ka mid yihiin librarygii ugu horeeyay (la dhisey 1731), Cusbitaalkii ugu horeeyay (la dhisey 1751) iyo midii ugu horeeysay ee laga furo dugsi caafimaad (sanadkii 1765), magaalo-madaxdii kowaad (laga dhigey 1777), meeshii koowaad ee laga furo Sarifka lacagaha Filadelfiya (1790), iyo tii ugu horeeysay Beerta Xayawaanka (zoo) (1874), iyo dugsigii ganacsiga ee ugu horeeyay wadanka (la furey 1881). Bulshada. Sida lagu sheegay tirokoob dowlada Maraykanku sameeysay sanadkii 2014ka waxaa caasimada Filadelfiya ku nool bulsho tiradoodu dhan tahay 1,560,297, taasi oo u dhiganta 2.2% kordhitaan marka loo barbardhigo sanadkii 2010. Noocayada bulshada sanadkii 2013ka ku noolaa Filadelfiya waxay kala ahaaheeyn: 45.5% cadan (36.3% ahayn-Hispanic), 44.2% Madoow ama Afrikan Ameerikan, 0.8% dadka u dhashay qaarada ee loo yaqaano Hindida Cas, 6.9% Aasiyan, 0.1% ka soo jeeda gasiirada Hawaii, 2.4% iska dhal, iyo 13.3% Latino ah. Detroit. Dhetroyt, Detroit () waa caasimada ugu dadka badan gobolka Michigan wadanka Maraykanka, iyo magaalada ugu weyn ee xigta xadka Maraykanka iyo Kanada. Sidoo kale Dhetroyt waa fadhiga dowlada degmada Wayne, goobta ganacsi, dhaqan, dhaqaale, gaadiid iyo dhaqdhaqaaq badan gobolkaasi Mishiigaan. Dhinaca kale, Caasimada Dhetroyt marka lagu daro deegaanada nawaaxigeeda ah waa metropolitanka ugu weyn ee gobolada loo yaqaano "Midwestern" ee wadanka Maraykanka, kuwaasi oo hooy u ah bulsho dhan 5.3 milyan (sida lagu ogaaday tirokoob dowlada Maraykanku sameeysay sanadkii 2010ka). Intaasi waxaa dheer, caasimadani waa xudunta Webiga Dhetroyt, Harta Great ee ku xidhanta Saint Lawrence Seaway. Caasimada Dhetroyt waxaa la aasaasay Luulyo 24, 1701; waxaana aasaasay sahamiyayaal u dhashay wadanka Faransiiska oo lagu magacaabi jirey Antoine Laumet de La Mothe, sieur de Cadillac iyo koox la socotey. Guud ahaan, caasimada Dhetroyt waa xarunta dhaqaalaha sadexaad ee gobolka Midwest; waxaa ka horeeya magaalooyinka Chicago iyo Minneapolis. Magaaladu waxay si fiican u soo shaacbaxdey horaantii qarnigii 21aad, goortaasi ooy ka faa'iideysatey dhismaha wadooyinka tareenka, laamiyada waaweyn iyo wadooyinka isku xidha gaadiidka taasi oo suurtogelisay socodka alaabaha iyo ganacsiga magaalada. Deegaanka waqooyi ee Caasimada Dhetroyt ee loo yaqaano Dhetroyt-Windson waa xarunta xidhiidhisa wadanka Maraykanka iyo dalka Kanada, taasi oo leh bulsho dhan 5,700,000. The Detroit metropolitan region holds roughly one-half of Michigan's population. Si kastaba ha ahaatee, Caasimada Dhetroyt waxaa aduunka looga yaqaanaa "Caasimada Gaadiidka", sababtoo ah waa deegaanka koowaad ee ugu soo saarid badan guud ahaan gaadiidka lagu isticmaalo wadanka Maraykanka gudahiisa iyo kuwa loo dhoofiyo caalamka intiisa kale. Wershadaha gaadiidka ee magaalada Dhetroyt waxay waligeedba u ahayd lafdhabar miisaanka wadanka Maraykanku ku leeyahay beesha caalamka, taasi oo magaaladani ahayd meeshii ugu soo saarka badneyd gawaadhiga dagaalka wakhtigii Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Waxaa intaas dheer, Caasimada Dhetroyt waxay caan ku tahay heesaha, taasi oo lagu naaneyso "Caasimada Heesaha" iyo "Motown" oo looga dan leeyahay sida dadka magaaladu ugu qoto dheer yihiin fanka iyo suugaanta wadanka Maraykanka. Sanadihii u dhexeeyay 2000 ilaa 2010ka waxaa isbedel xoog leh ku yimid bulshada magaalada, taasi oo hoos u dhac ku yimid ilaa 25%, midaasi oo ka saartey booskii marka hore ku jirtey ee caasimada 10aad ee ugu dadka badan oo ay noqotey mida 18aad ee wadanka Maraykanka. Waxaana tirokoob la sameeyay sanadkii 2010, lagu ogaaday in bulshada magaaladu tahay 713,777, halka sanadkii 1950ka ay ka lahayd bulsho 1.8 milyan oo dad ah. Hoos u dhaca bulshada waxaa lagu eedeyaa hoos u dhac ku yimid dhaqaalaha, shaqooyinka iyo wershadaha magaalada; kuwaasi oo keenay in dad badan ka guuraan ayagoo raadsanaya meelo dhaqaale dhaama. Si looga hortago bulsho yaraanta soo waajahday magaalada ayaa dowladaha gobolka iyo federaalka wadanka ayaa iska kaashaday sidii loo abuuri lahaa fursado shaqo, loo kobcin lahaa dhaqaalaha iyo adeega bulshada. Waxaa dowlada gobolka Mishiigaan oo kaashanaysa dowlada Federaalku ku guulaysatay ineey abuurto goobo dhiirigeliya dhaqaalaha, horumarka iyo adeega bulshada. In kastoo horumarku iska koobnaa, laakiin talaabooyinkaasi waxay baajiyen in caasiamda Dhetroyt hoos u dhac weyn sii sameeyso, waxaana sanadan dambe muuqda hidiilo iyo horumar kor u soo kicid ah. Memfis, Tennessee. Memfis (ingiriis: Memphis; carabi: ممفيس) waa caasimad ku taala koonfurgalbeed ee gobolka Tennessee wadanka Maraykanka. Caasimadani waa saldhiga dowlada Degmada Shelby ee laga maamulo gobolka Tennessee. Caasimada Memfis waxay leedahay bulsho dhan 653,450 (sida lagu ogaaday tirokoob dowlada Maraykanku sameeysay sanadkii 2013ka), taasi oo Memfis ka dhigeysa caasimada ugu weyn gobolka Tennessee, deegaanda dhinaca ku haya Webiga Mississippi, mida sadexaad ee ugu baaxada weyn gobolka "Koonfurbari Maraykanka", iyo caasimada 23aad ee ugu wayn wadanka Maraykanka. Caasimada Memfis iyo nawaaxigeeda metropolitan, midaasi oo lagu daro deegaano ka mid ah gobolada Arkansas, Mississippi iyo Tennessee, waxay leedahay bulsho aad u balaadhan oo dhan 1,316,100 (sida lagu sheegay tirokoob dowlada dhexe Maraykanku samaysan sanadkii 2010ka). Tani waxay Memfis ka dhigeysaa caasimada ugu dadka badan gobolka Tennessee. Waxaa intaas dheer, caasimada Memfis waa mida ugu da'da yar dhamaan magaalooyinka gobolka Tennessee, waxaana la aasaasay 1819kii ka dib markii dowlada Maraykanku qorsheeysay dhisitaanka caasimada. Magaca magaaladan waxaa laga soo xigtey caasimad qadiimiga ah ee ku taala wadanka Masar ee la yidhaahdo Memfis, Masar. Shacabka ku dhaqan magaalada waxaa lagu magacaabaa "Memfiyaan", waxayna aad caan uga tahay deegaanda "Badhtamaha Koonfuta Maraykanka". Bulshada Memfis. Sida lagu ogaadey tirokoobta sanadkii 2010ka waxaa Caasimada Memfis ku dhaqnaa 652,078 dad ah iyo 245,836 aqal. Deegaanada sida ay dadku ugu dhaqan yihiin waxaa lagu sheegay 2,327.4 qof halkii kilomitir (898.6/km2). Taasi oo lagu sharaxo in 271,552 aqal degan yihiin 972.2 sq mi (375.4/km2). Bulshada ku dhaqan magaalada Memfis waxaa ugu badan Dadka Madoow oo noqonaya ilaa 63.33%, waxaa ku xiga Dadka Cad 29.39%; tiro yar oo Aasiyaan ah oo u dhiganta 1.46%, tiro gaadhaysa 1.57% Dadka Asalka loogu yimid Maraykanka. Waxa magaalad ku dhaqan tiro aad u yar oo ka soo jeeda gasiiradaha Hawaii iyo gasiiradaha Baasifiga iyo tiro aad u kooban oo Latino ah. Houston. Howston, Houston () waa caasimada ugu bulshada badan gobolka Tegsas iyo Koonfurta Maraykanka. Intaasi waxaa dheer, caasimadani waa mida 4aad ee ugu shacabka badan guud ahaan wadanka Maraykanka, taasi oo leh dad dhan 2.239 milyan (sida lagu sheegay tirokoob ay dowlada dhexe Maraykanku sameeysay sanadkii 2014ka). Caasimada Howston waxay degan tahay dhul baaxadiisu dhan tahay 599.9 mayl labo-laaban (1,553 kilomitir labo-laaban). Sidoo kale waa caasimada ugu balaadhan ee ugu shacabka badan Deegaanada Koonfurta Maraykanka, Caasimada Howston waa fadhiga dowlada Degmada Harris ee koonfurbari gobolka Texas. Marka lagu daro nawaaxigeeda, Houston metropolitan waa mida 5aad ee ugu shacabka weyn wadanka Maraykanka. Taariikh ahaan caasimada Howston waxaa la aasaasay sanadkii 1836dii dooxada deegaanda Buffalo Bayou waxaana caasimada leh dowlad-hoose laga dhigey Juun 5, 1837dii. Caasimada Howston waxaa loogu magac daray Jenaraal Sam Houston, kaasi oo madaxweyne ka ahaan jirey Jamhuuriyada Tegsas isla markaana ku guuleystay dagaalkii San Jakinto ee ka dhacay 25 kilomitir bariga meesha ay maanta tahay caasimada Howston. Dekada dabiiciga ah, wado tareenka laga dhisey deegaanadaasi, wershadaha laga aasaasay dhulkaasi iyo helitaanka shidaalka sanadkii 1901, ayaa waxay qeyb libaaxle ka qaadatey koritaanka iyo balaadhashada caasimada Howston; taasi oo soo jiidatay bulsho-weynta ku soo ururtey deegaankaasi. Horaantii qarnigii labaatanaad waxay Howston noqotey hooyga xarunta caafimaadka gobolka Tegsas, goobta ugu weyn aduunka ee machadka cilmi-baadhista Sayniska iyo caafimaadka, saldhiga weyn ee hay'ada Cilmi Falaga ee NASA, iyo hooyga Mission Kontrol Senter. Dhaqaalaha caasimada Howston wuxuu ku salaysan yahay wax soo saarka wershadaha, awooda iyo tamarta, soo saarida alaabta, shirkadaha caafimaadka, iyo gaadiidka. Caasimadani waxay hooy u tahay shirkadaha ugu waaweyn ee caafimaadka, xarumaha shirkadaha waaweyn ee Fortune 500; waxaa magaaladani ka horeeya New York oo kali ah. Intaasi waxaa dheer, Dekeda Howston waxay ku jirtaa kuwa ugu heerka sareeya dekedaha wadanka Maraykanka, waana dekad caalami ah oo la tacaasha adeega maraakiibta caalamiga ah. Guud ahaan, caasimada Howston waxaa lagu naaneysaa magacyo badan kuwaasi waxaa ka mid ah "Caasimada Cirka" ("Space City"), taasi oo ka turjumeysa duulimaadyada cirka ee ay ka fuliso hay'ada Cilmi Falaga ee NASA. Sidoo kale, Howston waxaa lagu tiriyaa caasimad caalami ah marka la tixraaco awooda dhaqaale, ganacsiga, madadaalada, hidaha iyo dhaqanka, isgaarsiinta wararka, sayniska, ciyaaraha, feeshanka, teknoolojiyada, waxbarashada, daawooyinka iyo cilmibaadhista. Waxaa caasimadani hooy u tahay noocyo badan oo diimaha caalamka; iyo bulsho kale oo ka soo jeeda deegaano kala duwan oo aduunka ah. Waxaa lagu sheegaa in Howston tahay maagaalada ugu badan ee leh shacab kala duwan oo ka soo jeeda wadano kala duwan oo dunida ah. Marka laga yimaado xeebaha bilicda fiican iyo deegaanka cimilada wacan, caasimada Howston waxay soo jiidataa tiro badan oo dalxiisayaal ah sanad kasta kuwasi oo aad u daneeynaya goobaha hidaha iyo dhaqanka iyo meelaha taariikhiga ah. Honolulu, Hawaii. Honolulu (or; "honoˈlulu") waa magaalo-madaxda iyo caasimada ugu shacabka badan ee gobolka Hawaii. Sidoo kale, caasimadani waa fadhiga dowlada ee caasimada Honolulu ee Degmada Honolulu. Guud ahaan, gasiiradaha Hawaii waxay caan ku yihiin dalxiiska iyo tamashlaha, caasimada Honolulu oo ku taala jasiirada Owahu ayaa ah magaalada ugu weyn ee ugu horeeysa deegaan ahaan. Waxaa intaasi dheer, Caasimada Honolulu waa xarun Ciidanka Xooga dalka Maraykanka taasi ooy ku taalo Dekeda Pearl Harbour ee caanka ku ahayd duqayntii diyaaradaha ciidamada cirka ee wadanka Jabaan goortii lagu jirey Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Deegaankani waa mid ka mid ah xarumaha milatari ee ugu wayn ciidamada Maraykanka, halkaasi ooy ku hayaan hub iyo ciidan aad u badan. Intaasi waxaa dheer, Caasimada Honolulu waa xarun ganacsi taasi oo kulmisa safarada galbeedka iyo bariga ee dhex mushaaxaya Badweynta Baasifik. Waxay ku caan baxdey soo dhawaynta, dalxiiska, hidaha iyo dhaqanka daka u dhashay Hawaii, cuntooyinka, madaalada, tumashada iyo tamashlaha. Honolulu waa meesha ugu fog ee galbeedka iyo koonfurta qaarada Ameerika iyo caasimadaha Maraykanka. In kastoo sida caadiga ah loogu yeedho kaliya Honolulu ama naaneysaha kale, dowlada Maraykanku waxay u aqoonsan tahay "Caasimada Honolulu" si looga sooco dhamaan waxyaabaha kale ee la xidhiidha magaca. Caasimada Honolulu waa gasiirado leh ganacsi xoogan oo ku dhex yaala Badweynta Baasifik. Bulshada ku dhaqan Caasimada iyo Degmada Honolulu gabi ahaan waa 390,738 qof (sida dowlada dhexe Maraykanku sheegtay tirokoob ay sameeysay sanadkii 2010ka), halka shacabka marka lagu daro nawaaxigeeda ay noqoneyso ilaa 953,207. Ereyga "Honolulu" micnahiisu waa "hooyga dekeda" ama "dekeda degan" (calm port). Inta la ogyahay waxaa lagu sheegaa magaca magaaladan inuu ka soo jeedo qabiilka Kou, ee deegaanka ku dhaqan. Caasimada Honolulu waxay magaalo-madax u ahayd gasiiradaha Hawaii tan ilaa 1845kii goortaasi oo lagu soo daray maamulka wadanka Maraykanka. Nashfile, Tennessee. Nashfille (ingiriis: Nashville; carabi: ناشفيل) waa magaalo-madaxda gobolka Tennessee iyo fadhiga dowlada Degmada Davidson ee wadanka Maraykanka. Nashfille waa caasimada labaad ee ugu wayn gobolka Tennessee, waxaa ka weyn kaliya Caasimada Memfis, sidoo kale waa caasimada afaraad ee ugu weyn uguna bulshada badan deegaanada gobolka Koonfureed ee wadanka Maraykanka. Caasimada Nashfile waxay dhacdaa dhinaca Webiga Kumberland ee badhtamaha waqooyiga gobolka Tennessee. Waxay magaaladani caan ku tahay heesaha, suugaanta, fanka, caafimaadka, bankiyada, daabacaada buugaagta, isgaadhsiinta gaadiidka, wax soo saarka wershadaha, waana hooyga dugsiyo aad u waaweyn iyo jaamacado aad looga qadariyo wadanka Maraykanka iyo caalamka. Marka la eego meesha ay kaga taalo dowlada wadanka, Nashfille waa hooyga Maxkamada ugu sareeysa ee Tennessee iyo Maxkamada Guud ee wadanka. waxayna magaaladu caan ku tahay suugaanta, taasi oo lagu magacaabo "Warshada Suugaanta iyo Heesaha". Tan iyo 1963dii, Caasimada Nashfille waxay ahayd maamul dowlo caasimad iyo degmo isku xidhan, taasi ooy soo hoosgasho lix dowlad-hoose oo u kala baxa labo waaxood. Shan iyo sodon ka mid ah afartanka xubnood ee laga soo doorto degmooyinka waxay ka yimaadaan Nashville. Ayadoo la tixraacayo tirokoob ay sameeyeen Ururka Bulshada Maraykanka waxaa degan iskutega caasimada iyo degmada Nashfille bulsho tiradeed dhan tahay 659,042. Sidoo kale, tirokoob la sameeyay 2013kii dadka degan Caasimada Nashfille iyo nawaaxigeeda ama metropolitanka waxay noqdeen 1,757,912 taasi oo ka dhigeysa Nashville Metropolitan mida ugu weyn ee ugu dadka badan gobolka Tennessee. Taariikh. Magaalada Nashfille waxaa helay sahamiye James Robertson, John Donelson iyo koox la socotey markey taariikhdu ahayd 1779kii, meel u dhow deegaanda Kumberland ee hoostaga maanta Fort Nashborough. Waxaa loogu magac-daray geesigii dagaalkii "Kacaanka Maraykanka" ee la odhan jirey Faransis Nash. Magaalada Nashfille si tartiib ah ayay u kortay sanadihii xigey sababtoo ah waxay ku taaley meel istaraatiiji ah, waxay u dhowayd Webiga Kumberland oo biyo fiican leh, sidoo kale waxaan ka fogayn Wabiga Ohayo, markii dambena waxaabay noqotey meel uu soo maro tareenka isku-xidha wadanka Maraykanka. Si kastaba ha ahaatee, horaantii 1800 magaalada Nashfille waxaa deganaa dad gaadhaya 345 qof, kuwaasi oo 136 ka mid ahi ahaayeen adoonta Afrikan Ameerikan iyo 14 qof oo dadka madoow ah laakiin xor ahaa. Sanadkii 1806dii ayaa magaalada Nashfille yeelatay markii ugu horeeysay taariikhda dowlad hoose isla markaana ay noqotey caasimad iyo fadhiga dowlada Degmada Dafidhson, Tennessee. Sanadihii ku xigey ee 1843dii waxaa si joogto ah Nashfille loogu magacaabay ineey tahay magaalo-madaxda iyo saldhiga dowlada gobolka Tennessee. Si kastaba ha ahaatee, Caasimada Nashville waxay si fiican u kortay oo aad u balaadhatay horaantii qarnigii 20aad goortaasi ooy la hano qaaday horumarka baaxada lahaa ee ka socday koonfurta Maraykanka. Caasimadu waxay aad u horumarisay ganacsiga, waxbarashada, dekadaha, beeraha, wax soo saarka wershadaha iyo meelo badan oo kale. Goortii uu dhamaaday Dagaalkii Labaad ee Aduunka ayaa caasimada Nashville aad u sii xoogaysatay waxayna gaadhay deegaano aad uga fogaa magaalada. Koritaanka caasimadu wuxuu abuuray shaqooyin badan maadaama dowlada caasimada iyo degmadu ay bilaabeen mashruucyo ay ku dhisayaan wadooyin cusub, dugsiyo waaweyn, xarumo caafimaad, xarumo is-gaadhsiin gaadiidka ah iyo adeegyo kale oo bulshad ah. Maanta caasimada Nashville iyo deegaanada nawaaxigeeda ah oo ka mid tahay Webiga Kumberland hooy dhaqan Ameerikaan, waana mid ka mid ah deegaanda sida xoowliga ah u koraya ee Koonfurta Maraykanka. Juquraafiga. Caasimada Nashfille waxay dhacdaa dhinacyada Webi Kumberland ee waqooyigalbeed dooxada Nashfille. Jooga caasimada wuu kala duwan yahay wuxuuna ka soo bilaabmaa 385 cag (feet) jooga bada ilaa meesha ugu sareeysa oo ah agagaarka Webiga Kumberland oo dhan 1160 cag (feet) jooga biyaha bada ka sareeya. Ayadoo la tixraacayo Hay'ada Tirokoobta Maraykanka, caasimada Nashfille waxay ku fadhidaa baaxad dhan 527.9 mayl labo-laaban (1,367 km2), taasi oo ilaa 504.03 mayl labo-laaban (1,305 km2) tahay dhul halka 23.9 mayl labo-laaban (62 km2) ka yahay biyo una dhiganta 4.53%. Cimilada. Caasimada Nashfille waxay leedahay cimilo huur ah (Köppen "Cfa"), kulul, oo hawo xidhan leh wakhtiga xagaaga iyo gu'ga; iyo cimilo dabeyle dhexdhexaad ah iyo qaboow wakhtiga jiilaalka iyo dayrta ah. Heerkulka maalinle way kala duwan tahay xilliyada sanadka; taasi oo ka bilaabanta 37.7 °F (3.2 °C) bilaha Janaayo ilaa 79.4 °F (26.3 °C) bisha Luuliyo ee dhulku diirimaadka noqdo. Wakhtiga bilaha jiilaalka, waxaa Caasimada Nashfille ka da'a baraf kaasi oon ahayn mid aad u badan isla markaana qaata wakhti kooban. Isku celceliska barafka sanadkii ka da'a Nashfille waa ilaa 6.3 inches (16 cm) kaasi oo sida caadiga ah da'a inta u dhaxaysa bisha Janaayo, Febraayo iyo mararka qaar Maarso iyo Diisember. Barafkii ugu badnaa ee ka da'a Nashfille inta la ogyahay wuxuu ahaa midkii da'ay sanadkii 2003 bisha Janaayo, goortaas oo uu gaadhay barafku 7 inches (18 cm) isla markaana uu watay duufaan iyo dabeylo xoog badan. Sida caadiga ah roobabku waxay caasimada Nashfille ka da'aan inta ugu baan bisha Nofember iyo Diisember, xiliga dayrta, iyo Agoosto ilaa Oktoober oo roobab dhexdhexaad ah da'o. Waxaa intaas dheer oo caasimada Nashfille leedahay duufaan xoog badan oo loo yaqaano "tornado" taasi oo keenta khasaaro naf iyo maalba leh. Bulshada. Akhbaarta ku xusan hoos waxay ka turjumaysaa dhamaan Nashville-Dafidson metropolitan, taasi oo soo hoos galayso caasimada iyo degmada isku xidhan ee Nashville iyo nawaaxigeeda. Marka la tixraaco tirokoob 2009kii ay sameeyeen Ururka Bulshada Maraykanka waxay ku sheegeen in caasimada Nashfille ay ku nool yihiin bulsho gaadhaysa 628,434 qof, kuwaasi oo ku dhaqan deegaan dhan 1,204.2 qof halkii mayl labo-laaban (464.9/km2). Waxaa lagu sheegay in ay ku yaaleen deegaankas 282,452 aqal, kuwaasi oo u dhigma 560.4 halkii mayl labo laaban (216.4/km2). Sidoo kale, tirokoobtii la qabtey 2010ka waxaa lagu sharaxay in bulshda ku dhaqan Caasimada Neshfille ka koobnayd 60.5% Dadka Cadaanka ah kuwaasi oo 56.3% ahaayeen Cadaan saafi ah (ku jirin Hispanik), 28.4% Dadka Madoow (Afrikan Ameerikan), 0.3% Hindida Cas ama ka soo jeeda Hawaii ama Alaska. Waxaa intaas soo raacayay tiro ah 3.1% Aasiyaan, 0.1% reero Gasiiradaha Baasifik, iyo 2.5% noocyo kale isku dhaf ahaa, sida dadka iska dhaleen labo midab. Dadka Cadaanka saafiga ah marka laga reebo Hispanika waxay ahaayeen 79.5% sanadkii 1970, taasi oo micnaheedu tahay in hoos u dhac weyn ku yimid. Guud ahaan waxaa caasimada Nashfille ku yaala 254,651 aqal iyo 141,469 qoys. Oakland, Kaliforniya. Owkland, Oakland waa magaalo iyo caasimad weyn oo ku taala Xeebta Galbeed ee Maraykanka, iyo caasimada dekada gobolka Kalifornia. Dekeda Caasimada Owkland waa mida ugu mashquulka badan dekedaha Gacanka San Fransisko iyo dhamaan dekedaha Waqooyiga Kalifornia. Intaasi waxa dheer, caasimada Owkland waa magaalada ugu baaxada weyn Gacanka San Fransisko, waa caasimada sideedaad ee ugu shacabka badan gobolka Kaliforniya, iyo mida 45aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka, taasi oo leh dad dhan 413,775 qof (sida lagu sheegay tirokoob ay samaysay dowlada dhexe Maraykanka sanadkii 2014ka). Caasimada Owkland waxaa dowlada hoose loo sameeyay sanadkii 1852, goortaasi oo lagu daray Degmada Alameda. Owkland waa xarun isku xidha socodka ganacsiga waana rugta wax iibsiga ee gobolkaasi. Waxaa sidoo kale ay Owkland tahay magaalada ugu xigta Gacanka San Fransisko xaga Badweynta Baasifikga, taasi waa sababta loogu bixiyey "Gacanka Bari". Caasimadani waxay dhacdaa agagaarka gacankaasi, taasi oo u jirta kaliya lix mayl (9.7 km) caasimada San Fransisko. Deegaanka Caasimada Owkland wuxuu dhacaa dhul xeebeed leh geedaha Oak iyo dhirta gaagaaban ee lagu magacaabo scrub. Dhulka magaaladu ku fadhido waa mid leh caro aad u nafaqo badan oo dhinaca ku haya buuro yaryar oo gaaban. Magaalada Oakland waxay magaca ka keentay waa geedka caanka ku ah deegaanka ee Oak. Waxaanay caasimadan iyo nawaaxigeedu caan u yihiin waxbeerashada iyo falida dalaga noocyadiisa kala gedisan. Dhamaadkii sanadihii 1860kii ayaa Owkland loo doortay in deegaan shacab lagu beero laga dhigo, goortaasi oo la so mariyay wado tareenka Transkontinental oo aad uga caawisay koritaanka iyo camirida deegaanka. Waxay caasimadu aad u kortay horaantii qarnigii labaatanaad goortaasi oo laga sameeyay wershado wax soo saar iyo kuwo moorgareeya khudaarta iyo dhirta deegaanka ka baxdey. Sidoo kale waxaa wakhtiyadani aad u horumaray dhistaanka maraakiibta waaweyn ee loogu talo-galay ineey qaarad ilaa qaarad xamuul iyo alaab u qaadaan. Iyadna waxaa xusid mudan, Dhulgariirkii San Fransisko ee sanadkii 1906dii inuu keenay in bulsho badan ka guurto magaaladaasi kuwaasi oo soo degay isla markaana camirey, aqalo cusub iyo meherado keenay caasimad Owkland. Waxaan meesha ka maqneyn iyadna tirada qaxooti iyo muhaajiriin ah ee soo dagay caasimada, kuwaasi oo iskugu jira kuwa ka soo guurey gobolo kale oo isla wadanka Maraykanka ah iyo dibadiisaba. Dadka Madoow (Afrikan Ameerikan) ayaa noqdey kuwo si isdaba joog ah ugu soo guura caasimada Owkaland. Guud ahaan, Caasimada Owkland waxaa ku taala deked aad u mashquul badan oo shaqada ka socoto badan tahay. Dekeda Owkaland waa tan shanaad ee ugu shaqada badan wadanka Maraykanka. Xaga cimilada caasimadu waa mid degan oo lagu sheego "Cimilada Miditereeniyaanka" sababtoo ah waxay caasimadu qorax aragtaa 260 maalmood sanad kasta. Harta Merritt oo ku taala farasmagaalaha Owkland waa midii ugu horeeysay ee dowlada wadanka Maraykanku u qorsheeyeen in ay noqoto xero amaan nolosha xayawaanka duurjoogta ah. Meelaha ugu caansan magaalda waxaa ka mid ah biyoleeyda Owkland, oo ah mid ka mida meelaha soo jiida dalxiisayaasha yimaada magaalada. San Fransisko. San Fransisko (), sida dowliga ah loo yaqaano Caasimada iyo Degmada San Fransisko, waa xarunta dhaqanka, ganacsiga, dhaqaalaha, maalgashiga ee Waqooyiga Kalifornia iyo mida kali ah ee leh nidaam Caasimad iyo Degmo isku xidhan oo wada shaqeeya taasi oo ku taala gobolka Kalifornia, ee wadanka Maraykanka. Caasimada San Fransisko waxay leedahay dhul baaxadiisu dhan tahay 46.9 mayl labo laaban (121 km2) San Antoniyo, Teksas. San Antoniyo (micnaha Isbaanish: "Saint Anthony") sida dowliga ah loo yaqaano Caasimada San Antoniyo waa caasimada 7aad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka iyo tan 2aad ee ugu dadka badan gobolka Tegsas ee Maraykanka, taasi oo leh bulsho dhan 1,409,019. Safarka Wakhtiga. Safarka Wakhtiga, Socdaalka Wakhtiga (;) waa fikrad ah in qof ama dad u socdaalaan labo goor oo wakhtiga ah ayagoo isticmaalaya qalab ama aalad u suurtogelisa safarkaasi. Fikirka ah in lagu dhex socdaalo wakhtiga waa mid mudo dheer ku soo jirey taariikhda aadamaha waloow aanu ilaa hada suurtogal ahayn. Socdaalka Wakhtigu waa marka qof ama dad ka tegaan wakhti xaadirka una safraan wakhti la soo dhaafay ama mid soo socda ayagoo isticmaalaya mashiin. Omaha, Nebraska. Omaha () waa caasimada ugu weyn gobolka Nebraska, wadanka Maraykanka. Sidoo kale caasimadani waa fadhiga dowlada Degmada Douglas, waxayna dhacdaa Gobolada Badhtamaha Galbeedka Maraykanka ee dhinaca ku haya Webiga Missouri iyo waqooyiga Webiga Blatte. Caasimada Omaha waxay xuddun u tahay deegaanda balaadhan ee la isku yidhaahdo Omaha-Bluffs metropolitan, kaasi ooy soo hoosgalaan degmooyinka waqooyi ee gobolka Iowa. Sida lagu sheegay tirokoob dowlada Maraykanku sameeysan sanadkii 2010ka waxaa lagu ogaaday in bulshada ku dhaqan magaalda Omaha tahay 408,958 qof taasi oo ka dhigeysa caasimadan mida 41aad ee ugu shacabka badan wadanka. Sidoo kale sanadkii 2014ka tirokoob kale oo la sameeyay waxaa soo baxdey in bulshada magaaladaasi aad u kacday ayadoo la sheegay in dad dhan 446,599 ku dhaqnaayeen wakhtigaasi. Marka lagu daro nawaaxigeeda Caasimada Omaha metropolitan waxay noqoneysaa mida 60aad ee ugu shacabka balaadhan wadanka Maraykanka, taasi oo sanadkii 2013ka ku noolaayeen dad dhan 895,151. Laakiin marka lagu xisaabiyo qiyaasta 50-mayl isku wareeg ah shacabku weey ka badanayaan tirada kor lagu xusay, waxaana la sheegay ineey dadkaasi gaadhayaan ilaa 1.3 milyan. Asal ahaan caasimada Omaha waxaa laga garab aasaasay agagaarka webiga Missouri taasi oo wakhtiyadii hore ahaa wado weyn oo safarka ganacsiga alaabta loo isticmaalo. Horaantii magaalada Omaha waxay ahayd deegaan ku fiican beerashada iyo dhaqashada xoolaha, laakin waxay awood iyo bulsho badan yeelatay badhtamihii qarnigii 19aad goortaasi oo magaaladu noqotey xuddun isku xidha ganacsiga u kala gooshaya bari iyo galbeedka wadanka Maraykanka. Maanta caasimada Omaha waa hooyga iyo xarunta sare ee shirkado waaweyn sida "Fortune 500", wershado soo saara cuntada (sida ConAgra Foods), wado tareenka ugu weyn wadanka, Shirkada Weyn ee Baasifiga, shirkado Caymis iyo dhaqaale (sida Omaha Mutual), qaar ka mid ah shikadaha dhismaha ugu weyn caalamka sida "Kiewit Corporation" iyo kuwo kale oo badan. Shikadaha kale ee caanka ah ee degan caasimada Omaha waxaa ka mid ah "Fortune 1000", Td Ameritrade, West Corporation, Wershadaha Valmont, Shirkada Awooda Green Plains, Warner Enterprise, First National Bank, Leo A Daly, HDR Inc, DLR Group iyo Ururka Gallup Poll. Taariikh. Deegaanka maanta ah Caasimada Omaha waxaa kumanaan sano ku soo noolaan jirey dadka asal ahaan loogu tegay qaarada Ameerika ee loo yaqaano Hindida Cas, kuwaasi oo gumeystihii iyo degayaashii ree Yurub ku khasbeen ineey ka qaxaan badhtamihii qarnigii 17aad. Qabiilada Ponka, Dhegian, Siwoona, Pawnee, Otoee, Missouri iyo Iyoway ayaa ka mid ahaa qabiilada ku dhaqnaa deegaanada Omaha maanta tahay. Xata waxaa la sheegay in magaca Omaha ka yimid ereyga 'Umoⁿhoⁿ" ama "Umaⁿhaⁿ" oo micnaheedu yahay "Degayaashi Cidhifka Webiga", taasi oo la odhan karo waxaa laga waday dadkii deganaa dhinaca webiga Missouri. Si kastaba ha ahaatee, horaantii sanadkii 1804 ayaa dhidibada loo taagay magaalada Omaha wakhtigaasi oo la dhisay dhismayaashii ugu horeeyay. Sanadihii xigay waxa la sii kordhiyay dhismaha magaalada waxaana la abuuray meherado ganacsi iyo shaqooyin. Waxaa iyadna la aasaasay beero waawayn oo soo saara noocyo badan oo cuntada ah. Orlando, Florida. Orlando () waa caasimad ku taala gobolka Florida, ee wadanka Maraykanka; iyo fadhiga dowladad Degmada Orange. Caasimada Orlando waxay dhacdaa badhtamaha gobolka Florida taasi oo u suurtogelisay ineey noqoto meel aad u bulsho badan. Sida lagu sheegay tirokoob dowlada dhexe Maraykanku sameeysay sanadkii 2010ka waxaa deegaanka Orlando Metropolitan ku dhaqnaa shacab tiradoodu dhan tahay 2,134,411 qof; taasi oo ka dhigeysa deegaanka 26aad ee ugu dadka badan wadanka Maraykanka, mida lixaad ee ugu weyn Koonfurta Maraykanka, iyo caasimada 77aad ee ugu balaadhan wadanka, iyo tan shanaad ee ugu weyn gobolka Florida iyo caasimada ugu weyn ee ka fog xeebaha gobolka Florida. Caasimada Orlando waxaa lagu naaneysaa "Caasimada Quruxda" waxaana astaan u ah Harta Eola. Sidoo kale waxaa lagu magacaabaa "Caasimada Beeraha Damaashaadka Caalamka", waxaana sanadkii 2014ka oo kali ah soo siyaartey tiro dalxiisayaal ah oo gaadhaya 62 milyan. Gegada diyaaradaha Caalamiga Orlando (MCO) waa midka sadexiyotobanaad ee ugu mashquulka badan wadanka Maraykanka iyo midka sagaal-iyo-labaatanaad ee ugu shaqada badan caalamka. Sanadkii 2009 caasimada Orlando waxay noqotey magaalada ugu dalxiiska badan wadanka Maraykanka, taasi oo u noqotey lafdhabar dhaqaalaha koraya ee deegaanka. Meelaha aadka u soo jiitay indhaha dalxiisayaasha waxaa ka mid ah shaneemooyinka Walt Disney World Resort taasi oo leh deegaan balaadhan oo ku dhexyaala farasmagaalka Orlando. Jaamacada Orlando Resort oo la furay sanadkii 1999kii ayaa iyadna ka mid ah soo jiidashada dalxiiska. Guud ahaan, si la mid ah dhamaan caasimadaha wadanka Maraykanka caasimada Orlando waxay aad u kortay badhtamihii qarnigii labaatanaad (qiyaastii 1980kii), wakhtigaasi oo la horumariyey goobaha waxbarashada, ganacsiga, wadooyinka tareenka iyo adeega bulshada. Sanadkii 2010ka waxaa caasimada Orlando loo aqoonsaday ineey tahay "Caasimad Caalami" ah. Orlando waxaa lagu daraa afarta caasimadood ee ugu caansan Caasimadaha Maraykanka, taasi oo lagu saleeynayo nolosha dadka, dhaqaalaha iyo adeega bulshada ee dowlada deegaanka. Sidaasi waxaa lagu ogaaday cilmibaadhis ay sameeyeen urur madax banaan oo la yidhaahdo "Ururka Cilmibaadhista Bulshooyinka". Taariikh. Ka hor intaanay iman gumeystihii iyo degayaashii reer Yurub sanadkii 1536, waxaa deegaanka Orlaando ku dhaqnaa qabiilka Kiriik iyo reero kale oo ka mid ah dadka asal ahaan loogu tegay qaarada Ameerika ee lagu magacaabo Hindida Cas. Maadaama dadkaasi Hindida Cas wax qorkoodu yaraa, lama hayo akhbaar badan oo ku saabsan taariikhda deegaanada Orlando wixii ka horeeyay qarnigii 15aad. Meelaha ugu cajabta badan ee degitaanka magaaladu ka bilaabmey waxaa ka mid ahayd agagaarka harta Lukerne ee maanta ku aadan farasmagaalka Orland. Ka hor intaan loo bixin magaca Orlando waxaa loo yaqaanay "Jernigan", kaasi oo asal ahaan ka yimid degayaashii reer Yurub ee ugu hor yimid deegaanka. Waxaa la sheegay in magaalada loogu magac daray nin la odhan jirey Aaron Jernigan, kaasi oo la sheegay inuu lo' ku iibsaday deegaanda ku hareersan Harta Holden. Sida lagu xusay warar aan la qorin magaca Orlando waxaa laga keenay askari la odhan jirey Orlando Reeves kaasi oo dhintey 1835 wakhtigaasi oo dagaal adag oo u dhexeeya Hindida Cas iyo cadaankii isku balaadhinayay dhulkaasi. Gego diyaarad. Gego Diyaarad (;) waa deegaan loo qorsheeyay in ay ku soo degaan, ku nastaan, lagu hagaajiyo, ka duulaan diyaaradaha qaada dadka iyo alaabta. Sida caadiga ah gego diyaarad waxaa laga sameeyaa agagaarka magaaloyinka iyo caasimadaha waaweyn ee ku dhaqan yihiin bulsho badan. Waxaa sidoo kale jira gegooyin diyaaradeed oo si khaas ah loo leeyahay. or a helipad, Guud ahaan, gego diyaarad waxay ka kooban tahay wado diyaaraduhu ku soo degaan ama ka duulaan, dhismo dheer oo loo yaqaano "tower", dhismeyaal lagu xareeyo diyaaradaha iyo agabkooda, dhimeyaal ay ku nastaan ama sugaan dadka raacaya ama ka soo dega diyaaradaha, iyo goobo loo qorsheeyay amniga iyo maamulka gego diyaaradeed. Gegooyinka qaar, gaar ahaan kuwa aadka u waaweyn, waxay leeyihiin dhimeyaal badan oo kala sareeya kuwaasi oo suurtogeliya in diyaarado aad u badan oo qaarkood aad u waaweyn yihiin ka soo degaan ama ka duulaan. Sidoo kale, gegooyinka diyaaraduhu waxay leeyihiin goobo loogu talogalay adeega bulshada sida adeega caafimaad ee degdega ah, qolal lagu nasto, musqulo, makhaayado, goobo taleefanada laga dirsado, tukaano waaweyn iyo meelo kale oo ganacsi. Waxaa intaas dheer, adeega amaanka iyo ilaalada oo intooda badan hoostegta adeega dowlada iyo mararka qaar shirkado gaar ah. In kastoo kuwa ugu badan ku yaalaan deegaanada oogada dhulka, waxaa jira gegooyin diyaaradeed oo ku yaala biyaha dushooda sida xeebaha, webiyada, harooyinka iyo biyaha kale ee baaxada leh. Gegooyinka noocaas ah waxaa loo yaqaanaa Saldhig Diyaaradaha Biyaha (seaplane base). Inta ugu badan gegooyinka diyaaradaha caalamka waxaa iska leh ama gacanta ku haya maamulada dowlada deegaankaasi ama wadankaasi. Bortland, Oregon. Bortland (ingiriis: Portland; carabi: بورتلاند) waa caasimad ku taala gobolka Oregon ee wadanka Maraykanka, iyo fadhiga dowlada Degmada Multnomah, taasi oo dhacda meel u dhow dooxada Webiga Willamette iyo Webiga Kolumbiyaa. Sida lagu sheegay tirokoob dowlada dhexe Maraykanku samaysay horaantii sanadka 2010ka caasimada Bortland waxaa ku noolaa bulsho dhan 583,776, taasi oo tirokoob labaad lagu sheegay ineey noqdeen 619,360 sanadkii 2014. Bortland waa caasimada 28aad ee ugu shacabka badan magaalooyinka wadanka Maraykanka. Qiyaas ahaan ilaa 2,348,247 oo dad ah ayaa ku dhaqan Bortland metropolitan waa sida lagu xusay tirokoob ay sameeysay dowlada deegaanku sanadkii 2014ka. Sidoo kale waxaa tirokoobta lagu ogaaday in Bortland iyo nawaaxigeedu noqonayaan deegaanka 24aad ee ugu shacabka badan wadanka, taasi oo gabi ahaan leh dad gaadhaya ilaa 3,022,178. Caasimada Bortland waxaa la aasaasay sanadkii 1851kii meel u dhow dooxada Oregon Trail ee iskuxidha galbeedka iyo badhtamaha Maraykanka. Nidaamka maamulka dowlada caasimadu waa mid ah "Gole Caasimad" ka kooban shan qof kuwaasi oo hoostaga duqa-magaalada. Waxaa iyaguna jira golo dhexe oo la soo doorto afartii sano mar kuwaasi oo ka masuul ah deegaanka Bortland metropolitan. Guud ahaan maamulka caasimada iyo nawaaxigeeda waxaa lagu amaanaa horumarka iyo qorshe wanaaga ay u dhiseen deegaanada Bortland iyo nawaaxigeeda. Caasimadani waxay ka mid tahay meelaha ugu cagaarsan wadanka Maraykanka, taasi oo in badan amaan loogu soo jeediyo. Juquraafi ahaan, caasimada Bortland waxay dhacdaa deegaanada dooxada Willamette ee gobolka Waqooyigalbeed Baasifig; meel u dhaxaysa Badweynta Baasifik iyo Buuraha Kaskade. Caasimadu waxay leedahay cimilo degan, diirimaad ah, qalalan wakhtiga gu'ga, qaboow dhexdhexaad ah wakhtiyada jiilaalka ah. Jawiga noocaas ah wuxuu u suurtogeliyay beerida Ubaxa ay caasimadu caanka ku tahay. Naaneysaha Bortland waxaa ka mid ah "Caasimada Ubaxa" taasi oo laga soo xigtay beeraha badan ee ubaxa ka baxa Bortland iyo agagaarkeeda. Sidoo kale Caasimada Bortland waxay caan ku tahay xarakaadka dibada (outdoor activities) sida cabitaanka bunka, koofiga, sharaabka fudud, khamriga iyo noocyada kale ee la cabo. Taariikh. Ka hor intaanay iman muhaajiriintii reer Yurub ee deegaanka qabsaday, waxaa mudo labo qarni ah ku noolaa deegaanka Bortland iyo agagaarkeeda Degmada Multnomah dadka asal ahaan loogu tagay qaarada Ameerika ee loo yaqaano Hindida Cas. Labad Qabiil ee ugu badnaa waa "Beesha Jinook" ("Upper Chinook Indians") iyo "Beesha Multnomah", kuwaasi oo soo raacaan "Qabiilka Kaskade" ("Cascades Indians") waloow aanay ku badneyn deegaanka. Si kastaba ha ahaatee, goortii ay bilaabantey bililiqadii dahabka galbeedka ayaa waxaa deegaanada galbeedka Oregon yimiday dad badan oo guuraya kuwaasi oo qaar ka mid ahni sanadkii 1830kii aasaaseen tuulo yar oo markii dambe la baxdey magaca Bortland. Taageero xoogan ooy ka heleen dowlada Maraykanka iyo ciidamada qalabka siday ee ku sugnaa deegaanadaasi ayaa waxay suurtogelisay in degayaashii ugu horeeyay ka aasaasan Bortland iyo agagaarkeeda beero iyo dhaqashada xoolaha. Markay taariikhdu ahayd Febraayo 8, 1851dii waxaa lagu dhawaaqay dowlada-hoose ee magaalada Bortland taasi oo wakhtigaagi lahady shacab dhan 800 qof. Waxaana wakhtigaasi la dhisay huteelo, jaraa'id, makiinado wax ridqa iyo adeeg fudud oo caasimadu leedahay. Bulshada. Tirokoob dowlada dhexe samaysay sanadkii 2010ka waxaa lagu ogaaday in caasimada Bortland ku dhaqan tahay bulsho gaadhaysa 583,776 kuwaasi oo u habaysan 235,508 qoys. Cufka bulashada Bortland waxaa lagu sheegay 4,375.2 qof halkii mayl labo laaban (per one square mile). Sidoo kale waxaa jiray 265,439 oo aqal taasi oo keenaysa iskucelcelis ah 1989.4 qof halkii mayl labo laaban (1,236.3/km²). Dhinaca kale, koritaanka bulshada caasimada Bortland wuxuu kordhay ilaa 10.3% sanadihii u dhexeeyay 2000 iyo 2010. Sida la saadaalinayo waxaa la filayaa in bulshada caasimada Bortland sii badan doonto ama labolaabmi doonto 50ka sano ee soo socda. Guud ahaan, tirokoobtu waxay bulshada Bortland u kala saartay in 76.1% yihiin Cadaan (taasi oo u dhiganta 444,254 qof), 7.1% Aasiyaan (ilaa 41,448 qof), 6.3% Dadka Madoow ama Afrikan Ameerikan (una dhiganta tiro dhan 36,778 qof), 1.0% Dadka Asal ahaan loogu yimid Ameerika (5,838), 0.5% Gasiiradaha Baasifiga (2,919), 4.7% dad ka dhashay labo ama ka badan jinsiyadood (24,437) iyo 5.0% bulshooyinka kale ah (28,987). Waxaa intaas dheer ilaa 9.4% ah Hispanik ama Latino iyo guud ahaan dadka Latino, nooc kasta ooy yihiin (54,840). Cadaanka aan Hispanik ahayn waa ilaa 72.2% bulshada magaalada, taasi oo ka dhigeysa qoomiyada ugu badan deegaankaasi. Murasaki Shikibu. Murasaki Shikibu, waa qoraa iyo abwaan waxa uu u dhashay jabaan. San Diego. San Diego waa caasimad weyn oo ku taala gobolka Kalifornia, ee wadanka Maraykanka, taasi oo xigta ama cidhifka u saaran Badweynta Baasifik ee Koonfurta gobolka Kaliforniya. Caasimadani waxay dhacdaa qiyaastii 120 mayl (190 km) koonfurta Caasimada Los Angeles waxayna xad la wadaagtaa wadanka Meksiko. Caasimada San Diego waxay leedahay bulsho lagu qiyaasay 1,381,069 sida ku xusan tirokoob dowlada dhexe ee Maraykanku sameeysay Luuliyo 1, 2014. Waxaa sidoo kale tirokoobtaasi lagu ogaaday in San Diego tahay caasimada sideedaad ee ugu bulshada badan wadanka Maraykanka, iyo magaalada labaad ee ugu weyn gobolka Kaliforniya. Sida taariikhdu xustey, caasimada San Diego waa meesha ku dhalatay gobolka Kaliforniya waxayna caan ku tahay cimilada degan sanadkoo dhan, biyaha dabiiciga ah, dekedaha dabiiciga ahee dhaadheer, xeebaha bilicda san leh, iyo rukunka ay u tahay Ciidamada Ilaalada Badaha Maraykanka (U.S Navy). Taariikh ahaan waxaa deegaanka San Diego waligoodba soo degenaan jirey qabiilka Kumeyaay ee dadka asal ahaan loogu yimid qaarada Ameerika ee loo yaqaano Hindida Cas. Qiyaastii 1542dii ayaa sahamiyihii ugu horeeyay ee reer Yurub ahi yimid deegaanka San Diego; ninka la odhan jiey Juan Rodriuez Kabrillo oo ahaa Isbaanish ayaa sheegtay deegaanka San Diego asagoo matalaya boqortooyadaii Isbayn. Boqortooyada Isbayn oo wakhtigaasi gumeysaneysay deegaanda koonfurta Waqooyiga Ameerika oo u bixisey "Meksiko Cusub" ayaa deegaanka San Diego iyo meelo badan oo Kaliforniya ah ka abaabushay maamul hoos tega Meksikoda Cusub. Si kastaba ha ahaatee, 1821kii ayaa Meksiko xoriyada ka qaadatey boqortooyadii Isbayn, goortaasi oo Kaliforniya la jaanqaadey maamulkaasi cusub. Dagaalkii Mareykanka iyo Meksiko ee 1850kii ayaa Kaliforniya oo dhan ku raacdey wadanka Maraykanka, sidaasi oo San Diego ku noqotey cari Maraykan. Caasimada San Diego waa fadhiga dowlada Degmada San Diego, waana xarun weyn oo dhaqaalaha iyo ganacsiga ee gobolka. Caasimada San Diego iyo Tijuana metropolitan waa mid ka mid ah deegaanda ugu bulshada badan galbeedka wadanka Maraykanka. Sidoo kale waxaa deegaankani caan ku yahay dalxiiska, tamashlaha, dabaasha, ganacsiga caalamiga ah, waxsoosaarka wershadaha, xarumaha ciidamada qalabka sida ee Maraykanka iyo xarumo waaweyn oo hoostega Wasaarada Difaaca Wadanka. Sidoo kale waxaa San Diego ku yaala Jaamacada Kaliforniya, Xarunta San Diego oo ah mid ka mida kuwa ugu aqoonta badan deegaanka. Waxaa iyadna ku yaala Caasimadan iyo agagaarkeeda sheeybaadhyo cilmibaadhis, xarumo caafimaad iyo xarumo biyoteknooloji. Taariikh. Deegaanka caasimada San Diego waxaa markii ugu horeeysay lagu magacaabay San Miguel oo loogu magacdaraayay ninkii ugu hore yimid deegaanka sanadkii 1542. Laakiin waxaa magaca San Diego bixiyey nin la odhan jirey Sebastián Vizcaíno sanadkii 1602dii. Intaanu iman nin cad waxaa deegaanka San Diego ku dhaqnaa dad ka mid kuwa asal ahaan loogu yimid qaarada Ameerika; gaar ahaan qabiilada San Dieguito iyo La Jolla. Tirada ugu badan dadka ku dhaqnaa deegaankan ee Hindida Cas ka tirsanaa waa qabiilka Kumeyaay. Qofkii ugu horeeyay ee soo sahamiyay deegaanka wuxuu ahaa sahamiye Bortaqiis ah oo la odhan jirey Juan Rodríguez Cabrillo, kaasi oo ku socday markab lagu magacaabi jirey San Salvador oo watay calanka boqortooyadii Isbayn; sidaasi ayay dowladii Isbayn ku sheegatay deegaankaasi. Si kastaba ha ahaatee, Noofembar 1602 ayaa nin la odhan jirey Sebastián Vizcaíno dowladii Meksikada Cusub u soo dirtey inuu soo xadeeyo deegaanada Kalifornia iyo nawaaxigeeda. Goortii uu soo gaadhay dekeda gacanka San Diego ayaa wuxuu ku dhawaaqay magaca magaaladaasi oo uu ku sharfayay mid ka mid aha askartiisa. Dhismihii ugu horeeyay wuxuu ahaa Maayo 1769dii goortaasi oo laga taagay guryo dhowr ah oo iskugu jira meelo diinta Masiixiga lagu baro dadka deegaanka iyo guryo kooban. Bulshada. Caasimada San Diego waxaa ku dhaqan bulsho dhan 1,307,402 sida ay sheegtay dowlada dhexe tirokoob ay samaysay sanadkii 2010ka. Caasimadu waxay ku fadhidaa dhul baaxadiisu dhan tahay 372.1 mayl labo laaban (963.7 km2). Alaska. Alaska () waa gobol dhaca waqooyigalbeed ee cidhifta qaarada Waqooyiga Ameerika kaasi oo ka tirsan kontonka gobol ee wadanka Maraykanka. Bariga Gobolka Alaska wuxuu xad kala leeyahay wadanka Kanada deegaanda Yukon iyo gobolka Kanada ee Biritish Kolombiya. Dhinaca waqooyiga waxaa ka xiga gobolkan Badweynta Araktika; iyo Badweynta Baasifik oo ka xigta galbeedka iyo koonfur. Intaas waxaa dheer wadanka Ruushka (gaar ahaan "Deegaanda Jukotka Okrug" iyo "Kamjatka Krai") aya ka xiga galbeedka fog. Dhinaca kale, gobolka Alaska waa deegaanka ugu weyn kontonka gobol ee Maraykanka, sidoo kale wuxuu kaalinta afaraad kaga jiraa liiska gobolada ugu dadka yar, waxaana ku nool gobolka dad gaadhaya 735,132 qof kuwaasi oo intooda ugu badan ku dhaqan yihiin magaalada Ankoraje iyo nawaaxigeeda. Dhaqaalaha gobolka Alaska waxaa u lafdhabar ah shidaalka, gaaska dabiiciga ah, iyo wershadaha kaluumeysiga kuwaasi oo ah kheyraad aad ugu qani ah deegaanada gobolka Alaska. Waxaa iyadna dhaqaalaha aad u kaba dalxiiska iyo siyaarada joogtada ah ee caalamka oo dhan. In kastoo kumanaan sano lagu soo noolaa deegaanda Alaska, hadana dunidu waxay si fiican u baratey gobolka iyo sheekooyinkiisa wixii ka dambeeyay qarnigii 18aad goortaasi oo la ogaaday kheyraadka ku keeydsan iyo nolosha ka jirta deegaanada Alaska. Markii ay taariikhdu ahayd Maarso 30, 1867dii ayaa dowlada wadanka Maraykanka iibsatay gobolka Alaska, taasi oo siisay boqortooyadii Ruushka lacag dhan US$ 7.2 milyan. Dhulka Alaska marka lagu qiimeeyo lacagta dowlada Maraykanku ka bixisey waxay noqoneysaa labo senti halkii akre ee dhul ah ($4.74/km2). Magaca. Magaca "Alaska" (Аляска) waxaa markii ugu horeeysay laga maqley gumeystihii Ruushka, kaasi oo wakhtigaasi gacanta ku hayay maamulka deegaankaasi. Sida ku fasireen culimada-luuqadaha waxaa ereyga Alaska laga keenay luuqada Aleut ooy ku hadlaan dad u dhashay deeganka Alaska, taasi oo micnaheedu yahay "shey uu hogaaminayo ficilka biyaha badu". Waxaa sidoo kale la sheegaa ereyga "Alyeska," oo lagu fasiro "dhulkii weynaa", midani waxay ku arooraysaa luuqada Aleut ee dhawaaqa dhow Alaska. Juquraafiga. Deegaanda Alaska waxay leeyihiin xeeb ka dheer marka la isku daro dhamaan xeebaha gobolada kale dhan ee Maraykanka. Alaska waa deeganka kali ah ee leh dhinac walbo xeeb ee ku yaala qaarada Waqooyiga Ameerika; taasi oo ku fadhida dhul baaxadiisu le'eg tahay 663,268 mayl labo laaban (1,717,856 km2). Deegaan ahaan gobolka Alaska wuu ka go'an yahay qaarada Ameerika waloow weli lagu xisaabiyo qaaradaasi. Magalo-madaxda Alaska Juneau waxay ku taalaa dhul ka tirsan qaarada Ameerika, laakiin ma lahan wado laami ah oo ku xidhiidhisa wadanka itiisa kale, taasi waxa sababay waa fogaanshaha dhulkaasi iyo dad la'aanta. Guud ahaan, gobolka Alaska wuxuu jaar la yahay deegaanka Yukon iyo British Kolombiya ee wadanka Kanada, gacanka Alaska iyo Badweynta Baasifika xaga koonfureed, Bada Bering, Deegaanka Bering iyo Bada Jukji (Chukchi Sea) xata galbeed iyo Badweynta barafleyda ah ee Araktik oo ka xigta waqooyi. Biyaha u hareersan gobolka Alaska waxay gaadhaan biyaha wadanka Ruushka waxayna ku kulmaan Deegaanka Bering iyo Gasiirada Bid Diomede taasi oo noqoneysa kaliya masaafo dhan 3 mayl (4.8 km) Gabi ahaanba gobolka Alaska waa kan ugu weyn wadnka Maraykanka isla markaana leh bulshada ugu yar dhamaan kontonka gobol. Alaska waxay u dhigantaa labo laabka gobolka Tegsas (Texas) oo ah mida labaad ee ugu balaadhan wadanka. Marka la eego xaga wadanada caalamka, gobolka Alaska wuxuu noqonayaa midka 18aad ee ugu balaadhan caalamka. Arizona. Arizona (;); O'odham: "Alĭ ṣonak") waa gobol dhaca koonfurgalbeed wadanka Maraykanka. Gobolka Arizona wuxuu sidoo kale ka mid yahay Gobolada Galbeedka Maraykanka iyo Gobolada Buuraleyda Galbeedka. Arisona waa deegaanka lixaad ee ugu weyn wadanka iyo mida 15aad ee ugu bulshada badan kontonka gobol ee wadanka Maraykanka. Magaalo-madaxda iyo caasimada ugu weyni waa Phoenix. Sidoo kale, gobolka Arisona wuxuu xad la leeyahay gobolada Meksiko Cusub, Utah, Nevada, kalifornia, iyo wadanka jaarka ah Meksiko, iyo xad kooban oo dhaca koonfur galbeed gobolka Kolorado. Gobolka Arisona wuxuu la wadaagaa dalka Meksiko xad dhererkiisu dhan yahay 389 mayl (626 km), kaasi oo fidan waqooyiga gobolada Meksiko ee lagu magacaabo Sonora iyo Baja Kalifornia. Dhinaca kale, Arisona waa gobolka 48aad iyo kan ugu dambeeyay ee ku biira Midowga Maraykanka, ayada oo heshay magaca gobolnimada Febraayo 14, 1912kii. Wakhtigan wixii ka horeeyay waxay ka tirsanayd deegaanada loo yaqaaney "Alta Kaliforniya" ee mar ahaan ka tirsanaan jirey Boqortooyadii Isbayn ee markii dambe xoriyada siisey wadanka Meksiko, dowlada Maraykanku xooga kaga qabsatey Meksiko dagaalkii Meksiko iyo Maraykanka. Guud ahaan, gobolka Arisona wuxuu caan ku yahay cimilada iyo deegaanka lamadegaanka ah; waxaana lagu yaqaanaa kuleyl iyo hanfi wakhtiga xagaaga iyo gu'ga, iyo cimilo degan wakhtiga jiilaalka ah. Waqooyiga Arisona waxaa ka baxa dhir badan oo keymo ah kuwaasi oo leh noocyo badan oo dhir ah sida geedka Douglaska, spurseka iyo wixii la mid ah. Sidoo kale gobolkan Arisona wuxuu leeyahay deegaano aad u sareeya oo dhul sare ah, kuwaasi waxaa ka mid ah barta gobolka ugu sareeysa ee Humphreys Peaks oo joogeedu dhan yahay 12,637 ft (3852 mitir), buuraha San Fransiisko iyo Kolorado Plateu. Magaca. Magaca gobolkani wuxuu u muuqdaa inuu asal ahaan ka yimid ereyga Isbaanishka "Arizonac", kaasi oo laga soo amaahdey erey luuqada O'odham-ka "alĭ ṣonak", taasi oo micnaheedu tahay "dayrtii yarayd", taasi oo la odhan karo wuxuu ka turjumayay biyo yarida iyo roob la'aanta ka jirtey deegaanka. Tani waxaa taageeraya xaqiiqada ah in ilaa maanta loo yaqaano luuqada ' ee afka O'dhamya. Erey kale oo macquul ah waxaa laga so xigtay luuqada Basque, waa ereyga "haritz ona" oo micnahiisu tahay "geedo yare". Fikrado kale ayaa jira oo ku adkeeysanaya in magaca Arizona ka yimid ereyga Isbaanishka ah ee "Arid Zone" oo micne ahaan noqoneysa "Deegaankii Qalalnaa". Juquraafi. Gobolka Arizona wuxuu dhacaa koonfurgalbeed wadanka Maraykanka, waxaanu ka tirsan yahay gobolada Galbeedka wadanka Maraykanka. Sidoo kale Arizona waa gobolka lixaad ee ugu baaxada weyn kontonka gobol ee wadanka, waxaana ka weyn Meksiko Cusub waxaana ka yar Nevada. Intaas waxaa dheer gobolku wuxuu ku fadhiyaa baaxad dhan 113,998 mayl isku wareegsan, taasi oo ilaa 15% tahay dhul si khaas ah loo leeyahay. Inta soo hadhay waxay iskugu jirtaa keymo waaweyn, beero raaxo dadweynaha, dhul u gaar ah gobolka iyo keydka dadka asal ahaan loogu yimid qaarada Waqooyiga Ameerika ee loo yaqaano Hindida Cas. Inta ugu badan gobolka Arisona waa lamadegaan, dhul joog sareeya iyo deegaano qalalan oo ay ka baxaan kaliya geedka Tiinka. Arkansas. Arkansas () waa gobol dhaca deegaanada koonfureed ee wadanka Maraykanka. Magaca gobolkan waxaa laga keenay luuqada Siouan ee dadka asal ahaan loogu tegay deegaankaasi ee Quapaw. Gobolka Arkansas wuxuu leeyahay deegaan kala duwan oo leh buuro, dhul joogiisu hooseeyo, keymo, dhul aad u daaq badan iyo meelo badan oo lamadegaan ah. Sidoo kale gobolku wuxuu leeyahay webiyo waawayn ooy ka mid yihiin Webiga Mississippi iyo Webiga Arkansas Delta. Shigni. Shigni waa basbaas shiidan (ridqan) oo lagu darsado cuntada. Shigniga ama basbaaska shiidan waxaa laga isticmaalaa dhamaan dunida, in kastoo lagu kala duwan yahay qaabka loo sameeyo. Tusaale ahaan, dadka Soomaalida ah waxay inta badan ka sameeyaan basbaas, basal, tamaandho, liin dhanaan iyo mararka qaar oo lagu daro toon. Wadanada Maraykanka iyo Yurub waxaa caan ka ah "Shigniga Macaan" kaasi oo ah iskudarka basbaas, basal iyo geedo kale oo macaaneeya. Guud ahaan, shigniga waxaa loo isticmaalaa in uu cuntada dhadhan fiican u sameeyo, wuxuuna ka kooban yahay in ka badan 50% basbaas. Khudaarta. Khudaarta maalin walba dadku isticmaalaan waxaa ka mid ah kuwo la kariyo iyo kuwo bisil oo sideeda lagu cuno. Isku soo wada duub hoos waxaad ku arki qaar ka mid ah guud ahaan khudaarta. Nafaqo. Nafaqadu (;) waa walxo ku jira cuntada taasi oo nooluhu u isticmaalaan ineey ku noolaadaan iyo ku koraan. Nafaqada yar eee joogtada ah waxay keentaa in nooluhu ku sii wato nolosha, halka nafaqo badan oo joogto ahi ka caawiso jidhka noolahaas inuu koro oo awoodeysto. Guud ahaan nafaqada noocyaheeda kala duwan waxaa laga helaa deegaanada kala duwan ee oogada Dhulka. Sidoo kale nafaqadu waxay jidhka ka caawisaa inuu dib u habayn ku sameeyo meelaha ka dilaaca ama dhaawacu ka soo gaadho. Noocyada ay nafaqada u qaataan xayawaanka iyo dhirtu way kala duwan tahay. Sida caadiga ah, dhirtu waxay nafaqada si toos ah uga soo qaataan carada ayagoo isticmaalaya xididadooda, mararka qaarna waxayba ka soo qaataan cirka ayagoo isticmaalaya caleemohooda. Hadaba xayawaanka iyo fungigu way ka duwan yihiin dhirta, waxayna nafaqada ka helaan isla dhirta, xayawaano kale iyo noocyo kale oo noole ah; kuwaasi oo marka la liqo caloosha dhexdeeda lagu jajabiyo si looga sameeyo awood iyo tamar uu jidhkaasi ku noolaado isla markaana ku koro. Walxaha nafaqada organika ah waxay ka sameeysan yihiin karbonhydrateyo, dux, borotiino, amino asiidhyo iyo fiitamiino kuwaasi oo dhamaan muhiim u ah koritaanka, jiritaanka, awooda maalin kasta iyo caafimaadka noolaha. Walxaha qaar aan ahayn organik sida macdanta, biyoha iyo ogsajiinta waxaa iyagana laga helaa nafaqo, waloow nafaqada laga helo kuwani ka duwan tahay kuwa aan kor ku soo xusnay. Guud ahaan nooluhu wuxuu u baahan yahay nafaqo joogto ah si uu u sii noolaado, jidhkiisu awood u lahaado, isla markaana caafimaad iyo koritaanka u sii wado. Hadii nafaqo daro ku dhacdo jidhka waxaa isla markaasba soo abaara xanuun, daciifnimo, diif iyo dhibaato hor leh. Noocyada nafaqo ee jidhku u baahan yahay waxyar oo kali ah waxaa loo yaqaanaa "nafaqoyar" ama "micronutrients", kuwaasi waxaa mararka qaar lagu sheegaa in jidhku ka maarmi karo intii wakhti ah ama aanu isbadaw weyn ku imanayn hadii la waayo nafaqooyinka noocani ah ee yar; halka nooca nafaqo ah ee jidhku aadka ugu baahan yahay maalin walba loo yaqaano "nafaqoweyn" ama "macronurtients", kuwaasi oo la'aantood jidhku sii wadi karin nolosha, isla markaana saamayn weyn ku yelanaysa amaba keeni karta geeri dagdag ah. Noocyada Nafaqada. Nafaqoweyn (Macronutrients) waxaa loo sharaxaa dhowr nooc. Geeri. Geeridu sidoo kale loo yaqaano dhimasho (;) waa marka naftu ka baxdo jidhka noole. Sharaxaada Sayniska ee geerida, sidoo kale loo yaqaano "dhimasho", waa dhamaadka shaqada bayoloji ee suurtagelisa nolosha walax nool. Taasi micnaheedu waa istaagayso wada shaqeynta xubnaha jidhka iyo wixii ku dhexjira. Sida caadiga ah dhimashada waxaa keena waxyaabo badan waxaana ugu caansan gabowga, nafaqodarada, xanuunada, isdilitaanka (suicide), xasuuqida ama dilka (homocide), gaajada iyo baahida, biyola'aanta sidoo kale loo yaqaano haraadka, shilka, dhaawaca iyo wixii la halmaala. Jidhka noolaha geeriyooday wuu qudhma isla wakhtiyar ka dib dhimashada, wuxuuna ku darsamaa carada. Laakiin waxaa mudo dheer sii jira lafaha iyo ilkaha kuwaasi oo meelaha qaar la helo lafo ama ilko jira kumanaan sano. Guud ahaan geeridu waa mid xaq ah, sida diinta Islaamka ah ku xusan qof walba sugaysa. Geeridu waa albaabka iyo wadada nolosha aakhiro, waa mid lama huraan ah. Sidoo kale dhimashado waa arin murugo badan, naxdin, welwel, cabsi, iyo marooradilaac ku keenta qoyska iyo qaraabada laga geeriyooday. Guud ahaana waa mid aadamuhu neceb yahay. Waxaa taariikhda lagu sheegay in tirada dad ah ee dhimatay tan iyo biloowgii aadamaha ay ka badan tahay tirada maanta nool. Taas macnaheedu waa in dad ka badan 7 bilyan (dadka maanta ku nool aduunka) ay horey u geeriyoodeen. Liin Beydarin. Liin Beydariin (, sidoo kale: "Naartjie") waa nooc ka mid ah liinta taasi oon lahayn wax siidh ah ama lafo ah. Liin beydariintu waxay kaga duwan tahay liin macaanta way ka yar tahay mar ahaan, sidoo kale qolofta ama dahaarka sare ee liin beydariintu waa mid si fudud looga qaadi karo marka la rabo in la cuno, sidoo kale waxay leedahay dhanaan ka badan liin macaanta, taasi ka yar liin dhanaanta. Si la mid ah liin macaanta ayaa liin beydariintu waxay leedahay midab oranji mararka qaar casaan xiga mararka qaarna aad huruud u ah. Sidoo kale liin beydariintu waxay leedahay hilib aad u dhadhan macaan oo jilicsan. Marka bahda liinta laga hadlayo waxaa aad iskugu dhow liin macaanta iyo liin beydariinta sababtoo ah waxay leeyihiin midab aad iskugu eg, dhadhan aan kala fogayn iyo bixitaanka geedaha oo aad iskugu qaab dhow. Si kastaba ha ahaatee, geedka liin beydariintu wuxuu ka soo jeedaa wadanka Shiinaha asal ahaan, halkaasi oo lagu beeran jiray mudo dhowr kun oo sano ah. Liin beydariintu waxay dunida inteeda kale soo gaadhay qarnigii 18aad wixii ka dambeeyay, goortaasi oo gumeystihii reer Yurub ee qabsaday wadanada koonfurbari Aasiya soo gaadhsiiyay Afrika, Yurub iyo labada Ameeriko. In kastoo maanta laga beero wadamo badan oo caalamka ah, wadanka Shiinaha ayaa lambar kow ah soo saarida iyo dhoofinta liin beydariinta caalamka. Taariikh. Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" ee Saynis ahaan loo yaqaano "Sitrus". Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sida Liin Dhanaanta, Liin Qarbooshta iyo Liin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka. Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jirey koonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ah wadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaa beerashada geedka la dadku bilaabeen ilaa 2500 sano C.H (Ciise Hortii). Dhinaca qaarada Yurub waxaa la sheegay in nooc liin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadanka Talyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireen daawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd. Waxaa qaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashii boqortooyada Isbayn. Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola. Liin qarboosh. Liin qarboosh (;) waa midho ka mid ah khudaarta taasi oo la qoys ah guud ahaan liinta. Liin qarbooshta waxay aad iskugu dhow yihiin xaga dhaqanka iyo waxyaabaha ay ka sameeysan tahay Liin dhanaanta. Sidoo kale Liin qarbooshtu waa mid dhanaan xoogan leh oo ka qolof adag dhamaan qoyska liimaha. Liintani waa mid wareegsan nooc goobo oo kale ah, midab cagaar ah leh taasi oo dhererkeedu yahay 3–6 sentimetre (1.2–2.4 inji), isla markaana ka kooban dheecaan asiidh oo adag. Marka laga hadlayo noocyada liin qarbooshta waxaa jira ilaa dhowr nooc oo liin qarboosh ah, waxaana ka mid ah liinta xagigan ("Citrus aurantifolia"), liin qarbooshta Beershiya, qarbooshta qolofta adag iyo qarbooshta lamadegaanka. Nafaqo ahaan liin qarbooshtu waxay leedahay fiitamiino badan, gaar ahaan Fiitamiin-Sii, waxaana sida caadiga ah lo isticmaalaa in cuntada dhadhan fiican loogu sameeyo. Waxaa sidoo kale laga sameeyaa liin qarbooshta noocyo badan oo cabitaan ah. Geedka liin qarbooshta wuxuu midho dhalaa halmar sanadkii, waxuuna si fiican ugu baxaa deegaanada cimilada diiran leh ee ka ag dhow dhulbadhaha. In kastoo noocyada midhaha liin qarbooshtu kala duwan tahay, waxay guud ahaan leedahay awood dhanaan oo adag mararka qaal lagu sheego ineey qadhaadh xigto. Waxaa aad uga dhanaan badan liin dhanaanta, sidoo kale sonkorta ku jirta liin qarbooshtu waa mid kala duwan sababo la xidhiidha nafaqada geedka iyo cimilada darteed. Taariikh. Geedaha liin qarbooshta waxaa markii ugu horeeysay ka bixi jirtey deegaanada cimilada kulul ee wadanka Ciraaq iyo Iiraan, waxaana la dhaqan jirey geedkan tan ilaa ilbaxnimadii Baabiyloon taasi oo hada laga joogo dhowr kun oo sano. Geedaha liin qarbooshta waxaa markii ugu horeeysay ka bixi jirtey deegaanada cimilada kulul ee wadanka Ciraaq iyo Iiraan, waxaana la dhaqan jirey geedkan tan ilaa ilbaxnimadii Baabiyloon taasi oo hada laga joogo dhowr kun oo sano. Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" ee Saynis ahaan loo yaqaano "Sitrus". Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sida Liin Dhanaanta, Liin Qarbooshta iyo Liin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka. Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jirey koonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ah wadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaa beerashada geedka la dadku bilaabeen ilaa 2500 sano C.H (Ciise Hortii). Dhinaca qaarada Yurub waxaa la sheegay in nooc liin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadanka Talyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireen daawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd. Waxaa qaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashii boqortooyada Isbayn. Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola. Liin bambeelmo. Liin Bambeelmo (;) waa midho ka mid ah khudaarta gaar ahaan qoyska liinta. Midhaha geedka liin bambeelmadu waa mid ka weyn dhamaan noocyada kala duwan ee liinta, waxayna leedahay biyo badan oo dhanaan iyo macaan iskugu jira. Liin bambeelmadu waa geed la isku talaalay oo markii ugu horeeysay si shil ah la iskugu talaalay liin macaan iyo geedka Bomelo ee laga helo koonfurbari Aasiya. Gasiirada Barbados ee Kaariibiyaanka ayaa si lama filaan ah nin beeroole ahi iskugu talaalay geedka liin macaanta iyo bomela halkaasi ooy ka soo baxdey liin bambeelmadu. Markii ugu horeeysay ee la arkey waxa ka soo baxay talaalkaasi waxaa loo bixiyey "khudaartii la xaaraantinimeeyay" (forbidden fruit); waxaana loo fahmey ineey tahay bomelo sumoowday. Wadanka Soomaaliya waxaa aad uga baxa liin bambeelmada. Gobolada koonfurta waxay aad ugu caan yihiin beeraha liin bambeelmada iyo muuska oo labadoodaba loo dhoofiyo caalamka. Sharaxaad. Geedka liin bambeelmadu markuu si fiian u koro wuxuu gaadhaa dherer dhan 5–6 meter (16–20 fiit), in kastoo kuwa ugu dhaadheeri gaadhaan ilaa 13–15 m (43–49 ft). Intaas waxaa dheer, caleemaha geedkani waa kuwo waligood-cagaar ah, balbalaadhan oo dhumucdoodu le'eg tahay 15 sentimeter (5.9 inji). Markuu geedku gaadho qaangaadh wuxuu bixiyaa ubax 5 senitmitir (2 inji) baladhkiisu dhan yahay. Midhaha liin bambeelmadu waa mid leh midab huruud-oranji ah, waxayna u sameeysan tahay qaab wareegsan oo sida goobada oo kale ah midaasi oo dhumucdeedu tahay 10–15 cm (3.9–5.9 in). Midhaha liin bambeelmada waxay leedahay hilib furfuran oo leh midababo kala duwan midaasi oo ku xidhan meesha laga qodo, cimilada iyo nafaqada carada; waxaana midabada ugu badan cadaan, buni (pink) iyo casaan. Sidoo kale liin bambeelmadu waxay leedahay asiidh badan, iyo fiitamiin-Sii badan, iyo dhadhan macaan ah. Taariikh. Taariikh ahaan liin bambeelmadu waxay ka soo jeedaa ama waalid u ah liin macaanta iyo geedka bomelo oo labadooduba asal ahaan ka soo jeedaa gobolada koonfurbari ee qaarada Aasiya. Geedaha liin qarbooshta waxaa markii ugu horeeysay ka bixi jirtey deegaanada cimilada kulul ee wadanka Ciraaq iyo Iiraan, waxaana la dhaqan jirey geedkan tan ilaa ilbaxnimadii Baabiyloon taasi oo hada laga joogo dhowr kun oo sano. Geedaha liin qarbooshta waxaa markii ugu horeeysay ka bixi jirtey deegaanada cimilada kulul ee wadanka Ciraaq iyo Iiraan, waxaana la dhaqan jirey geedkan tan ilaa ilbaxnimadii Baabiyloon taasi oo hada laga joogo dhowr kun oo sano. Dhamaan noocyada liintu waxay ka soo tafiirmeen geedka "genus" ee Saynis ahaan loo yaqaano "Sitrus". Taasi micnaheedu waa in dhamaan noocyada kale (sida Liin Dhanaanta, Liin Qarbooshta iyo Liin Bambeelmada) ka soo tafiirmeen geedka Jenus ee liin macaanka. Sida lagu xusay taariikhda geedka liinta waxaa markii ugu horeeysay lagu isticmali jirey koonfurta wadanka Shiinaha oo la aaminsan yahay ineey tahay meesha ay asal ahaan ka timidey, iyo deegaano ka mid ah wadanada Koonfurbari Aasiya. Waxaa beerashada geedka la dadku bilaabeen ilaa 2500 sano C.H (Ciise Hortii). Dhinaca qaarada Yurub waxaa la sheegay in nooc liin dhanaanta ah lagu isticmaali jirey wadanka Talyaaniga taasi ooy ka sameeyn jireen daawooyinka iyo walaxaha la isku dhayo. Waxay liintu aad ugu fiday qeybaha kale ee qaarada Yurub qiyaastii qarnigii 16aad, wakhtigaasi oo beerashada liintu aad u koobnayd. Waxaa qaaradaha Ameerika soo gaadhsiiyay liinta sahamiyayaashii boqortooyada Isbayn. Kiristofer Kolumbus ayaa la aaminsan yahay inuu geedka liinta ka beeray agagaarka deegaanka loo yaqaano Hispaniola. Huruud. Huruud   () waa geed dhireed iyo xididkiis oo oo ka mida bahda sanjabiisah meesha laga helay ayaa ahayd koonfur galbeed Hindiya, wuxuuna u baahanyahay heer kul 20 ilaa  30 °C (68 و 86 °F) ah iyo roob badan si uu u ubaxeeyo, taasoo keenta hoosta inuu ku yeesho xidid sidii quwaax oo kale ah, markii aan caadi loo cunayn waa la kariyaa xididka ka dibna waa la qallajiyaa iyadoo la adeegsanyo foorno kulul ka dibna waa  tumaa ama la shiidaa si ay budo midab huruud ah leh u noqoto. hindida iyo bakistaaniyiinta ayaa caan ku ah inay ku darsadaa cuntada marna u adeegsadaan in jirka la marsado si uu u siiyo iftiin iyo muuqaal qurxoon. Cilmi Baaris lagu sameeyay. Cilmibaarradaas qaarkood waxay sheegeen inuu geedkaan gali karo badalka illaa 10 daawo oo maanta dunida aad looga isticmaalo. diraasadaha mid ka mid ah waxay hruduuda ku tijaabisay dad qaba xanuunka roomaatiisamka iyadoo la barbardhigay daawada "diclofenac", waxaa la arkay dadkii qaatay huruuda inay ka xanuun yaraayeen, shaqadooda si sahlan u qabsadeen iyagoo wax waxyeello ah ku reebin, sidaas daraadeed shirkado ayaa bilaabay inay qaab kaniini capsule ah ka dhigaan si loogu adeegsado xanuunka roomaatiisamka iyo riixa. Adeegsiyo Kale. Waxaa kaloo huruuda loo isticmaalaa carfinta cuntada iyo midabaynta cuntada, inkastoo dadkeena qaarkood ay cuntada ka ilaashadaan in ay u isticmaalaan. Soomaaliya ma lagu beeri karaa. Huruuda asalkeeda waxay ka timid dalka Hindiya, halkaas ayaana dunida badankeed looga dhoofiyaa, laakiin wadamo badan oo beertay ayaa jira, taariikhda huruuda markii laga sheekaynayo waxaa la sheegaa wadankii ugu horeeyay ee la geeyo wuxuu ahaa dalka shiinaha "CHINA", waxaa ku xigay oo la geeyay bariga africa oo la sheego inay timid waqti ku aadan 700 sano ka hor dhalashada nabi ciise, markaasoo doomo lagu keeni jiray xeebaha bariga africa, sidaas ayaana loogu beeray. Soomaaliya waxay ka mid tahay dhulalka Huruuda ay ka bixi karto, haddii taariikhda la fiiriyane waa lagu beeri jiray, laakiin nasiib xumo, waxaa hadda lagu beeraa wadamada dariska aan dhahay oo noolaga keenaa iyadoo budo ah, sida ethiopia, kenya illaa Sudan waa lagu beeraa. Dadka xiiseeyo beerashada geedaha daawada leh khaasatan qolooyinka keenay geedka "Moringa" waxaan kula talin lahaa in la bilaabo beerashada huruuda oo la qiyaasayo in dhulkeena ay ka soo bixi karto huruud tayo leh. Fiiro Gaar ah. Dad badan ayaa geedkaan ku qalada Zanjabiisha inkastoo ay isku bah yihiin hadana isku mid maaha. Basali. Basali (;) waa midab casaan badhxan ah, kaasi oo inta badan lagu arko ubaxa. Midabka basaliga ah wuxuu magaciisa ka helay khudaarta basasha oo u midab eg yahay. Sida lagu ogaaday macluumaad bulshada ah oo lagu sameeyay wadano badan ooy ka mid yihiin qaarada Afrika, Ameerika iyo Yurub midabka buniga ah waxaa inta ugu badan uu astaan u yahay jacaylka, quruxda, ixtiraamka, caashaqa, dareenka, tixgalinta, macaanida, ilmonimada, dumarnimada iyo xubiga saa'idka ah. Waxaana inta ugu badan isticmaala ama dhar ka tosha dumarka da'da dhexe ah (15 sano ilaa 45 sano). Marka lagu daro midabka madoowga ama buniga waxay ka turjumeeysaa ayay dad badani yidhaahdeen shukaansi iyo haasaawe. Midabka basaliga ah waxaa markii ugu horeeysay la isticmaalay qarnigii 17aad. Dabocase. Dabocase (;) (sidoo kale Waqooyiga Soomaaliya looga yaqaano "beytaraaf") waa geed ka baxa midhaha xididada ku yaala carada hoosteeda. Saynis ahaan waxaa geedka loo yaqaanaa kooxda "B. vulgaris" ama "vulgaris". Geedka beytaraafku waa mid gaaban oo dhulka oogadiisa kor uga kaca wax ka yar hal dhudhun. Wuxuu geedku dhalaa midho ku xidhan xidadiis kuwaasi oo u sameeysan qaab wareegsan ama u dhow goobada. Midhaha beytaraafka waxaa loo isticmaalaa cunto ahaa, waloow uu yahay nooca la kariyo. Sidoo kale waa loo isticmaalaa in lagu midabeeyo cuntada asaga oo leh midab casaan jaamud ah. Waxaa dabacasaha loo isticmaalaa daawo ahaan kaasi oo laga sameeyo walxo ku jira daawada. Waxaa jira noocyo kale oo ka tafiirmay geedka baytaraafka kuwaasi oo qaarkood sida "beta vulgaris" leeyahay sonkor macaan. Cunto. Xididada buuran ee geedka dabocasaha waa mid la cano ka dib marka la kariyo, ama la dubo ama la kululeeyo, kaasi oo sida caadiga ah lagu darsado khudaarta saladhka. Dabacasaha ganacsiga loogu talo galay waa la sii badh kariyaa si uu u yeesho cimri dheer isla markaana laaga hortago in uu dib u biqlo ama xidido soo saaro. Waxaa inta ugu badan loo iibshaa asagoo cayriin ah, laakiin mararka qaar waxaa jira dabacase la soo kariyay oo ku xidhan qasaacad ama dhalooyin. Inta ugu badan wadanada qaarada Afrika waxay isticmaalaan baytaraaf cayrin ah kaasi oo ka kariyo, jarjaro, xawaash iyo liin dhanaan lagu daro inta ugu badan la raaciyo saladhka ama kaligiis lagu darsado noocyada kala duwan ee cuntada. Dabacasaha cas ayaa ugu caansan uguna soo saaris badan dhamaan noocyada beytaraafka. Laakiin waxaa jira tiro kooban oo dabacase huruud ah oo loo beero isticmaalka xaafadaha oo kaliya. Caleemaha cagaaran ee geedka dabacasuhu waa kuwo balbalaadhan oo deegaanada qaar xataa ayaga la cuno. Waxaa caleemahaasi lagu kululeeyaa biyo ama uumi ka dib la jarjaraa oo lagu daraa noocyo kale oo khudaar ah ama kaligood la cunaa. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira dabacase la shiido oo sidi cabitaanka loo diyaariyo, kaasi oo lagu daro tiroyar oo biyo ah. Sidoo kale midabeeyaha Betanin, ee laga soo saaro xididada geedka dabacasaha waxaa wershaduhu u isticmaalaan ineey ka sameeyaan midabeeye lagu daro noocyada kala duwan ee cuntada. Tusaale ahaan midabka tamaandhada shiidan (tomato paste) waxaa ku jira midabeeyaha dabacasaha. Si taasi la mid ah ayaa suugada diyaarka ah, cuntooyinka moorka ah, jaamka, jeliga, jukulaatada, nacnaca iyo firileyda lagu quraacdo loogu soo daraa in badan oo midabeeye dabocase ah. Isticmaalo Kale. Betanin laga soo saaro xididada geedka dabacasaha, ayaa weshaduhu u isticmaalaan midabeeye casaan ah oo lagu daro noocyada kala duwan ee cuntada. Cuntooyinka lagu qurxiyo ama midabeeyo midabka midhaha geedka dabacasaha waxaa ka mid ah: tamaandhada shiidan (tomato paste) waxaa ku jira midabeeyaha dabacasaha. Si taasi la mid ah ayaa suugada diyaarka ah, cuntooyinka moorka ah, jaamka, jeliga, jukulaatada, nacnaca iyo firileyda lagu quraacdo Isticmaalka Taariikhi. Wakhtiyadii hore waxaa xididada iyo caleenta geedka dabacasaha loo isticmaali jiray daawo ahaa, ayadoo lagu daawayn jirey xanuunada ay ka midka yihiin caloolxanuunka iyo dhiig-waskhoowga. Ilaa maanta waxaa jira deegaano badan oo daawo ahaan u isticmaala geedka dabacasaha. Midhaha dabacasaha iyo toon ayaa la isku burburiyaa ka dib la siiyaa qofka xanuusanaya si uu uga qaado xanuunada hergabka, sanboorka, madax-xanuunka iyo wixi la mid ah. Curiye kimiko. Curiye kimiko (;) waa macdan, kimiko adke, hawo ama dareere ah kuwaas oo laga helo meelo kala duwan oo dhulka ah. Sida la ogyahay, ilaa hada waxaa jira 118 Curiye, kuwaas oo ku xusan miiska Diwaanka Curiye. Intaas waxaa dheer, ayadoo lagu saleeynayo calaamadaha iyo dhaqanka curiye ayaa wuxuu u kala baxaa qeeybo badan oo, guud ahaan, soo hoosgala Bir (metal) 91 curiye, Bir la Mood (metalloid) 6 curiye, Bir Ma Ahe (nonmetal) 17 curiye, iyo Neefo. Qeexida Curiye. Sida caadiga ah, curiye waa walax kimiko oo ka samaysan atom taas oo lagu kala saaro tirada atomic ee bu'diisa ku jirta - tirada borotoono ee bu'da atom. Guud ahaan, waxaa curiyaha loo qeybiyaa sadex nooc: Bir, Bir la Mood iyo Bir Ma Ahe. Tusaale fiican waxaa ah, Ogsajiinta iyo Nitrojiinta (Bir Ma Ahe), Silikoonta iyo Aarsenik (Bir La Mood), iyo Aayronta, Naxaasta, Dahabka iyo Koberta oo ah bir. Curiyaha kimiko waxaa ugu miisaan fudud Haydarojiinta oo leh tiro atomic 1 iyo tan ku xigta Hiliyaamta oo leh tiro atomic 2. Sidoo kale, labadan curiye waa kuwa ugu badan Koonka; halka Aayron iyo Ogsajiintu ay yihiin labada ugu badan qaab-dhismeedka qolofta dhulka. Inkastoo macdanta iyo isku dhisyada curiyaha qaarkood dadku aqoon u lahaayeen tan iyo 10,000 sano ka hor, inta u badan curiyayaasha waxaa la helay dhamaadkii qarnigii 19aad iyo qarnigii 20aad. Tirada Atomikga Curiye. Tirada Atomikga ee curiye waxay la mid tahay tirada borotoonis ee ku jirta bu'da curiyahaas, isla markaana waa tan qeexda astaamaha falgalka ee curiyahaas. Tusaale ahaan, dhamaan atomyada Kaarboontu waxay ka kooban yihiin 6 borotoonis (protons) taas oo macnaheedu yahay tirada atomikga ee Kaarboon waa 6. Dhinaca kale, atomyada Kaarboontu waxaa laga yaabaa ineey leeyihiin tiro nuyuutroono (neutron) kala duwan; marka atomka curiye isku mid ah kaas oo leh tiro nuyuutroono kala duwan waxaa lagu magacaabaa isotopeka curiye. Tirada borotoono ee ku jirta bu'da (nucleus) atomika curiye waxaa lagu ogaan karaa saxarada koronto (electric charge) taas oo ku xidhn tirada elektaroono ee atomkaasi. Sidoo kale, elektaroonadu waxay ku wareegaan bu'da atomka ayagoo sheega astaamaha iyo dhaqanka curiyahaas. Tirada nuyuutroono ee caloosha atomka ku dhex jirta inta badan saamayn kuma laha dhaqanka curiye. Calaamada astaanta u ah tirada atomika ee atom waa halbeega Z. Miisaanka & Cufka Atomikga Curiye. Tirada cufka ee curiye, calaamada halbeega u ah waa A, waa tirada Nukliyuusta (nukliyuustu waa tirada borotoonada iyo nuyuutroonada) ee ku dhex jirta bu'da atomik. Isotopeyo kala duwan oo curiye isku mid ah waxaa lagu kala saaraa ama soocaa tirada cufka ee atomka, taas oo lagu qoro bidixda astaanta curiye (e.g 276C). Tusaale fiican waxaan u soo qaadan karnaa curiyaha Magniisiyaam tirada cufkiisu waa 24, marka waxaan u qoraynaa Magniisiyaam-24, taas oo u dhiganta 12 borotoon iyo 12 elektaroon. Halka tirada cufku ka tahay tirada nuyuutroono iyo elektaroono ee atom, cufka atomikgu waa tirada saxda ah ee cufka isotope gaar ah ee curiye. Calaamada halbeega u ah cufka atomik waa u. Isotopes. Dhinaca kale, isotope waa atomyo ka tirsan hal curiye kuwaas oo leh tiro borotoono isku mid ah, laakiin tirada nuyuutroonadu kala duwan yihiin. In ka badan 66 ka mid ah 96ka curiye si dabiici ah loo helo, waxay leeyihiin in ka badan hal isotope dagan. Tusaale ahaan, curiyaha Kaarboon wuxuu leeyahay 3 isotope oo kala duwan. Hadaba tirada borotoono ee Kaarboontu waa isku mid, dhamaantood waa 6, laakiin waxay kala leeyihiin 6, 7, iyo 8 nuyuutroon. Maadaama tirada cufka ee kaarboon tahay 12, 13 iyo 14 gebi ahaan waxaa inoo soo bixi sadex isotope oo kala ah kaarbon-12 oo loo qoro 12C, kaarboon-13 13C, iyo kaarboon-14 14C. Kaarboonta ku jirta nolosha maalin kasta waa iskujir 12C, 13C, iyo 14C. Guud ahaan, curiyeyaasha inta u badan waxay leeyihiin isotopeyo radioactive ah, kuwaas oo in badani loo helo si dabiici ah, kuwo kalena lagu diyaariyo laabka (laboratory). Isotopeyada radioactive ah waa kuwo aan fadhiyin (unstable isotopes), laakiin haddii isotopeka atom aanu ahayn radioactive waxaa loo yaqaanaa "isotope degan" (stable isotope). Dhamaan isotopeyada degani waa kuwo dabiici ah. Shaxda Diiwaanka Curiye. Qaab-dhismeedka miiska Diiwaanka Curiye waa shax ka kooban 18 saf, Guruubyo, kuwaas oo kor ka imanaya ilaa hoos iyo 7 saf, Heerka, kuwaas oo ka bilaabma midig ilaa bidix, iyo labo saf oo ka hooseeya. Sidoo kale, miiska jadwalka diiwaanka curiye waxaa loo kala jabin karaa afar afar-gees oo kala ah: s-block oo dhinaca bidix xiga, p-block oo dhanka midig xiga, d-block oo dhexda ku jira, iyo f-block oo ka hooseeya dhamaantoodba. Qaybaha khaanadaha safafka midig ilaa bidix waxaa loo yaqaanaa "heerka" (period), sida heerka 1aad, halka safafka khaanadaha kor ka imanaya loo yaqaano "guruub" (group) kuwaas oo qaarkood magacyo leeyihiin sida Biniktojiin (Pnictogens) oo ah guruubka 15aad, Jaalkojiin (chalcogen) oo ah guruubka 16aad,Halogens guruubka 17aad iyo Neefta Gobta (noble gas) guruubka 18aad. Dhamaan curiyaha ka soo biloow mida koowaad ee Haydarojiin oo leh tiro atomic 1 ilaa laga gaadho curiyaha 118 Ununoktiyaam waxaa la helay wakhtiyo kala duwan iyo meelo kala duwan; ayadoo curiyaha 113, 115, 117 iyo 118 aan wali la xaqiijinin. In kastoo qaarkood la arko qadar iyo tiro aad u yar, 98ka curiye ee ugu horeeya jadwalka Diwaanka Curiye ayaa ah kuwo si dabiici ah looga helo oogada dhulka. Bir (Metal). Bir (Metal) waa shey adke ah (curiye, Isku dhis iyo Jaandi) taas oo iftiimaysa, jidh adag leh, isla markaana aad ugu wanaagsan gudbinta dabka iyo kulka. Birtu waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa Bir Ma ahe iyo Bir La Moodkaba. Birtu waa shey marka la garaaco la qaloocin karo ayadoon kala jabayn, la dhalaalin karo, isla markaana la dhuubi karo ama wax dhuuban laga dhigi karo. 91 curiye oo ka mid ah 118da curiye ee jadwalka Diwaanka Curiye waa bir. 27ka kale ayaa u kala baxa neef, bir ma ahe, bir la mood iyo qeybaha kale ee Diwaanka Curiye. Si ka duwan cilmiga Kemistariga, micnaha ereyga bir waa ku kala duwan yahay qeybaha aqoonta. Tusaale ahaan, aqoonyahana xidigaha ee Cilmi Falagu waxay ereyga bir u isticmaalaan dhamaan curiyayaasha marka laga reebo Haydarojiin (H) iyo Hiliyaamta (He) kuwaas oo ah walxaha ugu badan Xidigaha muuqda ee Koonka. Dhinaca kale, curiyeyaal badan iyo isku dhisyo badan ayaa noqda bir marka kuleyl badan lagu shido, kuwaas waxaa loo yaqaanaa "Sheyada Birta ee ka Samaysmay Bir Ma ahe". Birta Ku Meelgaadhka (Transitional Metals). Guruubka d-block tirada atomka curiyuhu waxay u dhaxeysaa 1 ilaa 10 elektaroono "d" ah. Iskaandhiyaam (Sc), Itriyaam (Y) Lanthanum (La), Aktiiniyaam (Ac), Luteetiyaam (Lu), iyo Lawreensiyaam (Lr). Titaaniyaam (Ti), Sirkooniyaam (Zr), Haafniyaam (Hf) iyo Rutherfordium (Rf). Fanadhiyaam (V), Dubniyaam (Db), Niyobiyaam (Nb) iyo Tantalum (Ta). Guruubka 6aad: Koroomiyaam (Cr), Molybdenum (Mo), Tungsten (W) iyo Siiborgiyaam (Sg). Guruubka 7aad: Manganiis (Mn), Teknetiyaam (Tc), Reheniyaam (Re) iyo Bohriyaam (Bh). Aayron (Fe), Rutheniyaam (Ru), Osmiyaam (Os) iyo Hasiyaam (Hs). Kobalti (Co), Roodhiyaam (Rh), Iridiyaam (Ir) iyo Meitneriyaam (Mt). Nikel (Ni), Baladiyaam (Pd), Balatiniyaam (Pt) iyo Darmstadtiyaam (Ds). Kober (Cu), Naxaas (Ag), Dahabka (Au) iyo Roentgeniyaam (Rg). Sinki (Zn), Kaadmiyaam (Cd), Meerkuri (Au) iyo Kobernishiyaam (Cn). Birta Alkali. Birta Alkali (Alkali Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkali waa lix curiye ee guruubka 1aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Liithiyaam (Li), Sodhiyaam (Na), Botashiyaam (K), Rubiidhiyaam (Rd), Kaasiyaam (Cs) iyo Faransiyaam (Fr). Curiyayaasha safkan guruubka 1aad waxaa loo yaqaanaa s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Sidoo kale, curiyeyaasha Birta Alkali waxay leeyihiin dhaqan isku dhow: dhamaantood waa bir iftiimaysa, jilicsan, isla markaana aad u firfircoon oo leh falgal degdeg ah. Dhamaantood waxa lagu kala jari karaa midida jileec darteed, si dhakhso badan ayayna u daxaleeystaan sababtoo ah waxay la falgalaan Ogsajiin. Firfircoonida falgalkooda darteed, ayaa waxa lagu dhex keeydiyaa saliida si looga ilaaliyo hawada, waxaana sida dabiiciga ah la helaa ayagoo isku dhisyo kala duwan ah sida cusbada. Sidoo kale, curiyeyaasha birta alkali waa milme si fudud ugu dhex milma biyaha. Birta Alkalineta Dhulka. Birta Alkalineta Dhulka (Alkaline Earth Metal) waa guuto curiyeyaal bir ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Guruubka Birta Alkalineta dhulka waa lix curiye ee guruubka 2aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Beriiliyaam (Be), Magniisiyaam (Mg), Kaalshiyaam (Ca), Istoroontiyaam (Sr), Baariyaam (Br) iyo Raadhiyaam (Ra). Curiyayaasha safkan guruubka 2aad waxay soo galaan s-block sababtoo ah dhamaantood waxay leeyihiin elektaroono qolof-sare u wareega "s" (s-orbital). Marka heerkulku caadiga yahay, Birta Alkalineta Dhulku waa adke, dhamaantoon leh midabka naxaasta oo iftiimaya, isla markaana leh falgal firfircoon. Bir La Mood (Metaloid). Bir la Mood (Metaloid) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo u dhexeeya birta iyo bir ma aheha, taas ooy aad u adag tahay in la kala saaro ineey bir tahay iyo ineey bir ma ahe tahay. In kastoo barashada Kimisteriga ay ku jirto Bir la moodku, ma jiraan nimaad u gaar ah oo lagu qeexi karo curiyeyaashan. Lixda curiye ee loo aqoonsadey bir la moodka waa: Booron (B),Silikoon (Si), Jermaaniyaam (Ge), Aarsenik (As), Antimony (Sb), iyo Teluriyaam (Te). Kaarboon (C),Alumiiniyaam (Al), Seleniyaam (Se), Boloniyaam (Po) iyo Astantiin (At). Sida caadiga ah, curiyeha Bir la Moodka ahi wuxuu leeyahay muuqaalka birta oo kale, laakiin waa adke si fudud loo kala jabin karo, halka birta aanan sahal lagu kala jabin karin. Waxaa intaas dheer, curiyaha bir la moodka waa mid kulka iyo korontada si daciif ah u gudbiya ama aanan gudbinin gebi ahaanba. Si kastaba ha ahaatee, curiyeyaashan waxaa laga samayn karaa isku dhisyo tayo fiican oo jaandi ah, quruurado ama dhalooyin, olol difaace, iyo badh-gudbiye dabka iyo korontada. Bir Ma Ahe (Non-Metallic). Bir Ma Ahe (Nonmetal) waa curiye kimiko kuwaas oo leh calaamado iyo astaamo ka duwan kuwa birta. Sida caadiga ah, curiyaha bir ma ahe waxaa lagu yaqaanaa waa kuwo si fudud u uumi baxa, si fudud loo kala jabin karo, iyo in aanay gudbinin kulka iyo korontada. Waxa sidoo kale lagu yaqaanaa curiyaha bir ma ahe markuu la falgalo walax kale inuu soo sii daayo awood ion aad u sareeysa, isla markaana ku daro ama la wadaago elektaroono curiyaha kale ama isku dhiska uu la falgalaayo. Si kastaba ha ahaatee, toban-iyo-todoba (17) curiye ayaa loo aqoonsadey bir ma ahe kuwaas oo inta ugu badan tahay neefo kala ah: Haydarojiin (H),Hiliyaam (He), Nitrojiin (N), Ogsajiin (O), Foloriin (F), Niyoon (Ne), Koloriin (Cl), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn); hal curiye oo bir ma ahe ahi waa dareere Boromiin (Br); iyo xoogaa curiye adke ah sida Kaarboon (K), Fosforos (P), Salfar (S), Seleniyaam (Se), iyo Aaydhiin (I). Curiyayaasha Bir Ma Ahe waxay inta u badan ku kala jiraa khaanado ka mid ah guruubka 14aad, guruubka 15aad ama Biniktojiin (Pnictogen), Jaalkojiin (Chalcogen), Guruubka 17aad ama Halogens, iyo Guruubka 18aad ama Neefta Gobta. In kastoo curiyaha birta shan-jeer laab ka badan yahay curiyaha bir ma ahe, labo ka mid ah bir ma ahe - Haydarojiin iyo Ogsajiinta - ayaa waxay yihiin boqolkiiba sagaal-iyo-sagaashan (99%) Koonka muuqda; iyo hal curiye bir ma ahe ah, waa Ogsajiinta, ayaa waxay tahay in ku dhow 50% samayska qolofka dhulka, badaha iyo cirka dhulka. Intaas waxaa dheer, jidhka noolaha dhamaantiis wuxuu ka samaysan yahay bir ma ahe iyo isku dhisyo ka samaysan bir ma ahe. Neef (Gas). Neeftu (gas) waa mid ka mid ah sadexda aasaaska u ah walaxda (matter). Waxa laga yaabaa in neefta saafi ahi ka samaysan hal atom, sida Neefta Gobka ama neef atomic sida Niyoon, malakuyuul ka samaysan labo atom, sida Ogsajiinta oo kale, ama isku dhis (compound) ka kooban malakuyuulo ka yimid atomyo kala duwan, sida Kaarboon-labo-ogsaydh (C2O). Iskumilanka neeftu waxay ka kooban tahay neefo saafi ah oo kala duwan sida hawada oo kale. Waxa neefta ka soocay adkeha iyo dareereha waa ayadu waxay ka samaysan tahay saxaro (particles) kala furan isla markaana kala madax-banaan, taasi oo ka dhigtey neefta mid bilaa ur ah oo isha dadku arki karin. Haydarojiin (H2), Nitrojiin (N2), Ogsajiin (O2); iyo marka lagu daro labo ka mid ah Halogenska Foloriin (F2), iyo Koloriin (Cl2). Neefahaasi waxaa soo raaca kuwa ka samaysan hal atom ee Neefta Gobta (Noble Gases) kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo Raadhoon (Rn). Curiyeha Biniktojiinska (Pnictogens). Biniktojiin (Pnictogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Nitrojiinta waa guuto curiye kimiko ee Guruubka 15aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Nitrojiin (N), Fosforos (F), Aarsenik (As), Antimony (Sb), Bismuth (Bi) iyo Ununbentiyaam (Uup). Curiyaha Jaalkojiin (Chalcogen). Jaalkojiin (Chalcogen) sidoo kale loo yaqaano Guruubka Ogsajiinta ama Guruubka 16aad waa guruub curiye kimiko ee qeybta 16aad ee safafka Diwaanka Curiye. Guruubkan wuxuu ka kooban yahay lix curiye kuwaas oo kala ah: Ogsajiin (O), Salfar (S), Seleniyaam (Se), Teluriyaam (Te), Boloniyaam (Po) iyo Lifermoriyaam (Lv). Neefta Halogen. Halogen waa guuto curiyeyaal hawo, dareere iyo adke ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka heerkulku caadiga yahay, curiyeyaasha hawoda ah waa midab casaan ah, kuwa dareeraha ahi waa cagaar, halka kuwa adkaha ahi leeyihiim midab madoow ah. Guruubkan Halogenska waa shan curiye ee guruubka 17aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Foloriin (F), Koloriin (Cl), Boromiin (Br), Aaydhiin (I), iyo Astatiin (At). Curiyeyaasha Halogenska waa guutada kali ah ee dhamaan 118da Curiye laga helo sadexda marxaladood ee walaxda - adke, dareere iyo hawo. Dhinaca kale, dhamaan xubnaha halogenska waxay noqdaan asiidh (acid) markey la falgalaan Haydarojiinta, waxaana laga soo dhex saaraa macdanta cusbada. Dhamaantood waa sun. Neefta Gobta (Noble Gases). Neefta Gobta ama (Noble Gas) waa guuto curiyeyaal neef ah kuwaas oo leh astaamo kimiko isku mid ah. Marka xaalada caadiga ah dhamaantood waa hawo bilaa ur, bilaa midab ah kuwaas oo leh falgal hooseeya. Neefaha gobta ah waa lixda curiye ee guruubka 18aad ee Diwaanka Curiye kuwaas oo kala ah: Hiliyaam (He), Niyoon (Ne), Aargon (Ar), Kiribtoon (Kr), Siinoon (Xe) iyo curiyaha radioactiveka ah Raadhoon (Rn). Hab-dhaqanka neefaha gobta ah waxaa lagu ogaan karaa dersida qaabdhismeedka atomkooda, qolofkooda sare iyo isku dhisyada ay sameeyaan. Barta dhalaalida iyo kululeynta neefahan waa mid isku dhow taas oo ka hooseysa 10 °C (18 °F); taas micnaheedu waa farqi yar oo heerkul ah ayay dareere ku noqon karaan. Niyoon, Aargoon, Siinoon, iyo Kiribtoon waxaa laga soo dhex saaraa hawada cirka, halka hiliyaamta laga dhex helo neefaha dabiiciga ee shidaalka laga soo saaro. Magaca & Astaanta Curiye. Si loo kala saaro farqiga iyo kala duwanaanshaha, isla markaana si fudud loogu aqoonsado, curiyayaashu waxay leeyihiin magacyo iyo calaamado kala duwan. Curiye kasta waxaa loogu magac daray deegaanka laga helay ama qofka helay markii ugu horeeysay. Inta u badan magaca curiyaha waxaa gadaal lagaga daray -iyaam (-ium). Tusaale ahaan, magaca curiyaha Sirkooniyaam (Zirconium) waxaa laga keenay macdanta "Zircon", taas oo lagu daray -iyaam (-ium). Sidoo kale, curiyaha Bohriyaam waxaa loogu magac daray saynisyahanka reer Denmark ee Niels Bohr, taas oo ereyga "Bohr" lagu daray "-iyaam" (-ium). Dhinaca kale, curiye kasta wuxuu leeyahay calaamad astaan u ah taas oo inta badan ah labo xaraf oo laga soo dhex saaray magaca curiyaha. Intaas waxaa dheer, waxa jira curiyayaal leh calaamad hal xaraf ah iyo kuwo leh calaamad sadex xaraf ah. Tusaale ahaan, curiyaha Haydarojiin calaamada astaantiisu waa H, curiyaha Kiribtoon waxa astaan u ah Kr, sidoo kale curiyaha Ununtriyaam astaanteedu waa Uut. Guud ahaan, xarafka u horeeya ee magaca iyo calaamada astaanta ee curiye waxaa laga dhigaa xaraf weyn. Dhismaha Diwaanka Curiye. Qaab-dhismeedka miiska Diiwaanka Curiye waa shax ka kooban 18 saf, guruub, kuwaas oo kor ka imanaya ilaa hoos; iyo 7 saf, heerka, kuwaas oo ka bilaabma midig ilaa bidix, iyo labo saf oo ka hooseeya. Sidoo kale, miiska jadwalka diiwaanka curiye waxaa loo kala jabin karaa afar afar-gees oo kala ah: s-block oo dhinaca bidix xiga, p-block oo dhanka midig xiga, d-block oo dhexda ku jira, iyo f-block oo ka hooseeya dhamaantoodba. Qaybaha khaanadaha safafka midig ilaa bidix waxaa loo yaqaanaa heerka (period), sida heerka 1aad, halka safafka khaanadaha kor ka imanaya loo yaqaano guruub (group) kuwaas oo qaarkood magacyo leeyihiin sida Biniktojiin (Pnictogens) oo ah guruubka 15aad, Jaalkojiin (chalcogen) oo ah guruubka 16aad,Halogens guruubka 17aad iyo Neefta Gobta (noble gas) guruubka 18aad. Dhamaan curiyaha ka soo biloow mida kowaad ee Haydarojiin oo leh tiro atomic 1 ilaa laga gaadho curiyaha 118 Ununoktiyaam waxaa la helay wakhtiyo kala duwan iyo meelo kala duwan; ayadoo curiyaha 113, 115, 117 iyo 118 aan wali la xaqiijinin. In kastoo qaarkood la arko qadar iyo tiro aad u yar, 98ka curiye ee ugu horeeya jadwalka Diwaanka Curiye ayaa ah kuwo si dabiici ah looga helo oogada dhulka. Guruubyada. Marka laga waramayo jadwalka miiska Diwaanka Curiye Guruubku waa guuto curiye isku astaan, dhaqan iyo calaamad ah kuwaas oo ku jira hal saf oo khaanadaha Diwaanka Curiye. Shaxda jadwalka Diwaanka Curiye, oo uu sameeyay saynisyahan Ruush ah Dmitri Mendeleev, waxay ka kooban yihiin 18 Guruub kuwaas oo ey ku dhex jiraan dhamaan 118ka Curiye. Inkastoo guruubyadu ku magacaaban yihiin tirada guruubka oo u dhexaysa 1 ilaa 18 qaarkood waxay leeyihiin magacyo u gaar ah, kuwaas waxaa ka mid ah Guruubka 15aad oo lagu magacaabo Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad oo ah Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Waxayna kala yihiin: Guruubka 1aad (Birta Alkali), Guruubka 2aad (Birta Alkalineta Dhulka), Guruubka 3aad, Guruubka 4aad, Guruubka 5aad, Guruubka 6aad, Guruubka 7aad, Guruubka 8aad, Guruubka 9aad, Guruubka 10aad, Guruubka 11aad, Guruubka 12aad, Guruubka 13aad, Guruubka 14aad, Guruubka 15aad sidoo kale loo yaqaano Biniktojiin ama (Pnictogens), Guruubka 16aad Jaalkojiin (Chalcogens), Guruubka 17aad oo lagu naaneyso Halogens, iyo Guruubka 18aad oo loo yaqaano Neefta Gobta ama (Noble Gases). Tirada curiye ee ku jirta khaanadaha guruubku way kala duwan yihiin. Qaarkood waxaa ku jira 8 curiye, kuwo kale wax ku dhex jira 6 curiye, halka guruubyada qaar ay ku dhex jiraan 4 curiye oo kali ah. Heerarka. Qaabdhismeedka shaxda miiska lagu ururiyey curiyeyaasha ee loo yaqaano Diwaanka Curiye wuxuu leeyahay safaf khaanado u kala socdo kor iyo hoos (guruub), midig iyo bidix (heerka). Heerku (period) waa safafka khaanadaha ee ka bilaabma midig ilaa bidix ee miiska jadwalka curiyayaasha, kuwaas oo ah todoba saf (7) oo qeybta sare ka kooban tahay iyo labo saf oo ka hooseeya. Curiyayaasha ku jira saf heerka isku midka ah waxay leeyihiin cuf atomik, awood aayano (ions), iyo is-heysad elektaroono isku mid ah. Ka soo biloow midig ilaa bidix tirada gacan-atomik hoos ayay u dhacdaa. Tani waxaa keentay isku xigida borotoonada iyo elektaroonada curiye ayaa aad ugu sii dhowaanaya bu'da atomka. Si ka duwan guruubyada, Heerarka shaxda miiska diwaanka curiye ma lahan magacyo u gaar ah, laakiin waxaa lagu kala soocaa tiro kuwaas oo kala ah: heerka 1aad, heerka 2aad, heerka 3aad, heerka 4aad, heerka 5aad, heerka 6aad, iyo heerka 7aad. Intaas waxaa soo raaca labo saf oo ka hooseeya kuwaas oo kala ah Lanthanides iyo Actinides. S-Block. S-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 2da guruub ee ugu horeeya guruubyada jadwalka Diwaanka Curiye. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 1aad iyo guruubka 2aad ee loo kala yaqaano Birta Alkali iyo Birta Alkalineta Dhulka. S-block curiyeyaasha ku jira waa kuwo intooda badan firfircoon oo leh astaamo iyo calaamado ka duwan dhamaan guruubyada kale ee Diwaanka Curiye. In kastoo ay ku jiraan khaanado kale, Haydarojiin iyo Hiliyaam waxaa lagu tiriyaa guruubkan s-block. Dhaqanka iyo astaamaha s-block waxay la xidhiidhaa tirada atomic ee curiyuhu leeyahay, midaas oo sii korodha marka la sii dhexgalo diwaanka curiye. D-Block. D-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira guruubka 3aad ilaa guruubka 12aad. Curiyeyaasha d-block waxaa sidoo kale loo yaqaanaa Transitional Metal. D-block curiyayaasha ku jira waxay leeyihiin tiro atomik ka bilaabanta s2d1 (Guruub 3) ilaa s2d10 (Guruub 12). Tusaale ahaan, Cr waa s1d5 (ma ahan s2d4); sidoo kale, birta Guruubka 11waxay noqonayaan s1d10 (ma ahan s2d9), taasi oo dhamaystireysa qolofka-d (d-subshell) ee Guruubka 11aad. P-Block. P-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeyaasha ku jira 6da guruub ee ugu dambeeya guruubyada jadwalkani, marka laga reebo Hiliyaamta oo ayadu ka mid ah s-block. Kuwaas oo ka bilaabmaya guruubka 12aa ilaa laga gaadho guruubka 18aad ee loo yaqaano Neefta Gobta (noble gases). P-block waxaa ku jira dhamaan Bir Ma Ahe, birta daciifka ah iyo half-birta oo dhan. F-Block. F-blockta ku jirta Diiwaanka Curiye waa curiyeha atomkiisa ama aayaniskiisu (ions) leeyihiin elektaroono hab wareeg f (f-orbital). Curiyayaashan waxaa sidoo kale loo yaqaanaa "curiyayaasha dhexe ee transitionka". Heed. Heed (;) magaca sayniska "Hordeum vulgare" L., waa xubin ka mid ah dhirta cowsleyda ah ee bixisa midhaha xabada firida ah. Heeda waxaa markii ugu horeeysay taariikhda laga beeran jirey buuroleyda Tibet, ka dibna u soo gudubtey qaarada Aasiya, Afrika iyo Yurub. Sidoo kale, heedu waxay ka mid tahay dhirta cowka u eeg mida loogu beerashada badan yahay caalamka. Tan iyo wakhtiyadii hore, heeda waxaa dadku u isticmaali jireen cunto ahaan, in xoolaha la quudiyo, in laga sameeyo khamriga, in laga sameeyo cabitaano khafiif ah iyo sharaabyo kala duwan. Intaas waxaa dheer, waxaa heeda laga diyaariyaa nooc ka mid ah maraqa bilaa duxda ah, canjeerada iyo noocyo badan oo rooti ah. Midhaha heeda waxaa lagu yaqaanaa ineey yihiin kuwo caafimaad leh, socodiiya caloosha, nafaqo iyo awood siiya xubnaha jidhka. Sida ay sheegtay Hay'ada Cuntada Aduunku, sanadkii 2007da heedu waxay mida afaraad ee ugu soo saarka badneyd midhaha firileyda ah, taasi oo wadanada caalamku soo saareen ilaa 136 milyan ton heed ah, isla markaana laga beeray deegaan dhan 566,000 kilomitir labo jibaaran (219,000 mayl labo jibaaran). Bayoloji. Geedka heedu wuxuu xubin ka yahay dhirta cowsleyda ah. Geedkani isaga ayaa isbacarimiya, wuxuuna leeyahay jiinisyo ka kooban 14 koromosoom. Noocyada geedaha ay ka soo tafiirantay heedu waxay si xoogan uga baxaan xoogaga iyo banaanada deegaanda carada nafaqada leh ee Galbeedka Aasiya iyo Koonfurbari Afrika. Si kastaba ha ahaatee, cilmibaadis lagu sameeyay asalkii hore iyo raadraaca geedka heeda ayaa wuxuu iskugu biyo shubtay wadanka Tibet oo noqotey meeshii ugu horeeysay ee geedka heeda lagu dhaqan jirey wakhti aad u badan ka hor. Dhaqasho. Heeda duurjooga ahi waxay leedahay qolof yuuban, goorta ay qaangaadho qoloftaasi way ka hadhaa, waxaana soo baxa firida oo kali ah. Si taasi ka duwan, heeda la dhaqdo ama dadku beeraan ma lahan qoloftaasi yuuban, taasi oo markaasi ka dhigeeysa fudeeyd goortii la goosan lahaa waa marka eey bislaato ee. Qolof la'aanta heeda la dhaqdo waxaa keenay midowga labo jiinis kuwaasi oo kala ah Bt1 iyo Bt2; waana astaan ay leeyihiin dhamaan heeda dadku beertaan. Garow. Garow (;) (sidoo kale loo yaqaano Hadhuudh) waa xubin ka mid ah dhirta cowsleyda ah ee dhasha midhaha firileyda ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Geedka garowgu wuxuu aad uga baxaa qaarada Ustareliya, qeeybo ka mid ah qaarada Afrika, wadano ka mid ah qaarada Aasiya, Ameerika iyo gasiirado ka tirsan Badweynta Hindiya iyo Badweynta Baasifik. Geedka hadhuudhka wuxuu ka baxaa caro nafaqo fiican leh, wuxuuna u baahan yahay biyo dhowr bilood ah, iyo qorax badan; taasi waa sababta wadanka Soomaaliya looga beero garowga wakhtiga gu'ga ah oo kali ah. Hal nooc oo ka mid ah garowga ayaa loo beertaa midho ahaan; halka dhamaan noocyada kale ee geedaha gorowga u baxaan si dabiici ah, sii loo daaqsiiyo xoolaha. Midhaha geedaha garowga aan helin cimilo diiran oo ku filan waxay noqdaan kuwo madoow oo yaryar; halka kan ku baxa ileyska qoraxda iyo biyaha roobku noqdo kan ugu midho badan ee fiican. Sareen. Sareen (;) waa xubin ka mid ah dhirta cowsleyda ah ee dhasha midhaha firileyda ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Sareenka waxaa loo isticmaalaa cunto ahaan, in kastoo wadano badan oo caalamka ahi u isticmaalaan ineey ku quudiyaan xoolaha la dhaqdo. Asalka Geedka. Geedka sareenka oo Saynis ahaan loo yaqaano "Avena sativa" wuxuu asal ahaan ka soo jeedaa deegaanada Carada Nafaqada leh ee Bariga Dhow iyo Bariga Dhexe ee deegaanada Badhtamaha iyo Galbeedka qaarada Aasiya. Beerashada geedkan waxaa lagu qiyaasaa ilaa 5,000 taasi oo dadka iyo xooluhu u isticmaali jireen quud ahaan (cunto). Geedka iyo midhaha sareenku waxay qaraabo yihiin heeda iyo qamadiga. Beerista Sareenka. Sareenku wuxuu maanta ka baxaa meelo badan oo caalamka ah, gaar ahaan deegaanada cimilada qaboow. Si ka duwan geedaha garowga, qamadiga iyo heeda geedka sareenka korintiisu uma baahna kuleyl iyo roob badan midna; hadana sidaas ay tahay hadii uu helo biyo badan iyo cimilo dhexdhexaad ah sida ugu fiican ayuu u koraa. Firiley. Firi (;) waa midho yaryar, qalalan, adag, siidh ah, kuwaasi oo (qaarkood) qolof sare ama dahaar maqaar leh oo ka baxa geedo gaaban iyo kuwo u dhow geedka cowska. Midhaha firileyda ah waxaa quuta oo cunto u tahay dadka iyo xoolaha. Midhaha firida waxaa ka mid ah bariiska, qamadiga, garowga, heeda, sareenka, digirta, hadhuudhka iyo kuwo kale oo badan. Midhaha firileyda waxaa laga beeraa dhamaan qaaradaha caalamka, waana cuntada ugu badan ee dadka iyo xooluhu quutaan. Firileyda waxaa laga sameeyaa daqiiqda, canjeerada, sabaayada, malawaxa, buskudka, keega iyo noocyo badan oo kala duwan oo laga cuno dhamaan caalamka. Firileydu waa xubin ka mid ah dhirta cowsleyda ah ee dhasha midhaha firida ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Midhaha geedahan waxaa loo isticmaalaa cunto ahaan, in kastoo wadano badan oo caalamka ahi u isticmaalaan ineey ku quudiyaan xoolaha la dhaqdo. Midhaha. Dhamaan midhaha firida waxay xubin ka yihiin qoyska cowska. Midhaha firidu waxay leedahay dahaar iyo qolof ku dhegan midhaha waxayna leeyihin kaarbonhaydarate badan iyo awood. Shunburo. Shurburo (;) Saynis ahaan loo yaqaano "Cicer arietinum" waa midho firi ah oo ka baxda geedka loo yaqaan ganbanzo. Shunburadu waxay xubin ka tahay dhirta qaniga ku ah nafaqada borotiinka ee firileyda ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Sida lagu ogaaday cilmibaadhis aarkiyooloji ah, geedka shunburada waxaa laga beeran jiray caalamka wakhti aad u dheer oo lagu qiyaasay ilaa 7,500 sano deegaano ka mid ah deegaanada Carada Nafaqeysan ee Bariga Dhexe. Taariikh. Geedka shunburada waxaa laga beeran jirey caalamka wakhti aad u dheer, taasi oo loo isticmaali jirey cunto ahaan. Asal ahaan geedku wuxuu ka soo jeeda qaarada Aasiya, gaar ahaan deegaanada leh Carada Nafaqada leh. Dhowr cilmibaadhis oo meelo kala duwan lagu sameeyay waxaa lagu ogaaday in meesha ugu taariikhda fog ay tahay deegaano ka mid ah Bariga Dhexe, halkaasi oo ilaa 7,500 sano ka hor lagu beeran jirey. Cilmibaadhis kale waxay sheegtay in ilaa 3,500 sano ka hor laga beeran jirey Shunburada deegaanada koonfurta Turkiga. Qiyaastii 800 sano C.H (Ciise Hortii) ayaa geedku soo gaadhay deegaanada Waqooyiga Afrika halkaasi oo mudadii xigtay ay uga soo gudubtey qaaraa Afrika iyo Koonfurta Yurub. Sidoo kale, qoraalo la sameeyay sanadkii 1793 oo ka waramayay geedka bunka ayaa waxaa laga dhax helay maqaalo ka hadlaya shunburada ka baxda wadanka Jarmalka, waxaana la odhan kara iney wadankaasi gaadhay wakhti aad uga horeeyay taariikhda kor ku xusan. Digir Guud. Digirta Guud (;) Saynis ahaan loo yaqaano "Phaseolus vulgaris" waa midho firiley ah oo ka baxa deegaano badan oo caalamka ah. Sida caadiga ah, digirta guud waa ereyga soo kooba noocyada digirta ee leh midabo kala duwan, laakiin guud ahaan isku midka ah. Digirtu waxay ka mid tahay dhirta qaniga ku ah nafaqada borotiinka ee firileyda ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Gabi ahaan dhirta geedaha digirtu waa mid dhasha hal mar sanadkii, taasi oo u baahan cimilo iyo biyo kala gedisan. Digirtu waa midho yaryar oo adag, qalalan, leh midabo kala duwan taasi oo ku salaysan cimilada, deegaanka iyo nafaqada geedka. Sidoo kale waxaa saameyn ku leh kala duwanaanta midhaha digirta waa jiiniska (genes), Digirtu waxay ka mid tahay geedaha ugu taariikhda dheer ee dadku beeran jireen tan iyo ilbaxnimooyinka ka hor, wakhti hada laga joogo 10,000 sano. Sida caadiga ah digirta waxaa maanta laga beerta meel kasta oo caalamka ah, marka laga reebo Antaraktika. Wadanada Baraasiil iyo Hindiya aya ugu badan soo saarida iyo beerida digirta qalalan, halka wadanka Shiinaha ugu badan yahay nooca digirta cagaaran. Sanadkii 2010ka waxaa caalamku guud ahaan soo saaray 23 milyan oo digirta guud ah iyo 17.1 milyan oo digirta cagaaran ah. Noocyada ugu caansan digirta waxaa ka mid ah: digirta caadiga ah, faasuliyada, digirta madow, digirta cas, digirta cad iyo noocyo kale oo badan. In kastoo meelo badan ay ka baxdo digirtu, hadana labada Ameeriko ayaa lagu sheegaa ineey asal ahaan ka soo jeedo. Beerida Digirta. Si ka duwan mida ay isku dhow yihiin ee digirta cagaaran, digirtu waa midho la beero wakhtiyada cimiladu diiran (kuleyl yar) tahay. Waxay digirtu ku qaangaadhaa 55 ilaa 60 cisho ka soo biloow wakhtiga beerista ilaa bislaanshaha. Marka iniinta digirtu ay bislaan rabto waxay bedeshaa midabkeeda oo noqda huruud isla markaana way adkaataa waxayna yeelataa qolof ama dahaar khafiif ah. Taariikh ahaan waxaa la sheegay in markii ugu horeeysay lagu beeran jiray qaaradaha Ameerika (koonfur iyo waqooyi), halkaasi oo dadka deegaanku u isticmaali jireen cunto ahaa. Waxay geedka digirta ku dhex beeri jireen geedo kale sida galleyda si uu taageero uga helo. Taariikh. Digirtu waa mid la beeran jirey ilaa wakhtiyo aad u horeeyay. Meelo badan oo kala duwan ayaa laga helay digir aad u taariikh dheer. Noocyo ka mid ah digirta waxaa laga beeran jirey wadanka Afgaanistan iyo buuraha Himalayas. Sidoo kale nooc ka duwan waxaa laga beeran jiray wadanka Taylaan wakhti imika laga joogo 7,000 sano. Waxaa iyadana xusid mudan in boqortooyadii hore e Masar ay isticmaali jireen digirta. Sidoo kale deegaano badan oo ka mid ah qaaradaha Ameerika waxaa laga beeran jirey digirta wakhti imika laga joogo 8,000 sano, taasi oo qaaradahaas ka dhigeysa kuwa ugu da'da weyn ee inta la ogyahay taariikhda beerashada digirta caalamka. Digir. Digir (;) Saynis ahaan ka mid ah dhirta lagu magacaabo "Phaseolus vulgaris" waa midho Digirta guud taasi oo leh midab casaan iyo cowlaan isku dhex jira. Digirtu waxay ka mid tahay dhirta qaniga ku ah nafaqada borotiinka ee firileyda ah, taasi oo ka baxda meelo badan oo dunid ah. Gabi ahaan dhirta geedaha digirtu waa mid dhasha hal mar sanadkii, taasi oo u baahan cimilo iyo biyo kala gedisan. Digirtu waa midho yaryar oo adag, qalalan, leh midabo kala duwan taasi oo ku salaysan cimilada, deegaanka iyo nafaqada geedka. Sidoo kale waxaa saameyn ku leh kala duwanaanta midhaha digirta waa jiiniska (genes), Digirtu waxay ka mid tahay geedaha ugu taariikhda dheer ee dadku beeran jireen tan iyo ilbaxnimooyinka ka hor, wakhti hada laga joogo 10,000 sano. Sida caadiga ah digirta waxaa maanta laga beerta meel kasta oo caalamka ah, marka laga reebo Antaraktika. Wadanada Baraasiil iyo Hindiya aya ugu badan soo saarida iyo beerida digirta qalalan, halka wadanka Shiinaha ugu badan yahay nooca digirta cagaaran. Sanadkii 2010ka waxaa caalamku guud ahaan soo saaray 23 milyan oo digirta guud ah iyo 17.1 milyan oo digirta cagaaran ah. Waxaa jira noocyo badan oo digir ah kuwaasi waxaa ka mid ah: digirta caadiga ah, faasuliyada, digirta madow, digirta cas, digirta cad iyo noocyo kale oo badan. In kastoo meelo badan ay ka baxdo digirtu, hadana labada Ameeriko ayaa lagu sheegaa ineey asal ahaan ka soo jeedo. Beerida Digirta. Si ka duwan mida ay isku dhow yihiin ee digirta cagaaran, digirtu waa midho la beero wakhtiyada cimiladu diiran (kuleyl yar) tahay. Waxay digirtu ku qaangaadhaa 55 ilaa 60 cisho ka soo biloow wakhtiga beerista ilaa bislaanshaha. Marka iniinta digirtu ay bislaan rabto waxay bedeshaa midabkeeda oo noqda huruud isla markaana way adkaataa waxayna yeelataa qolof ama dahaar khafiif ah. Taariikh ahaan waxaa la sheegay in markii ugu horeeysay lagu beeran jiray qaaradaha Ameerika (koonfur iyo waqooyi), halkaasi oo dadka deegaanku u isticmaali jireen cunto ahaa. Waxay geedka digirta ku dhex beeri jireen geedo kale sida galleyda si uu taageero uga helo. Taariikh. Digirtu waa mid la beeran jirey ilaa wakhtiyo aad u horeeyay. Meelo badan oo kala duwan ayaa laga helay digir aad u taariikh dheer. Noocyo ka mid ah digirta waxaa laga beeran jirey wadanka Afgaanistan iyo buuraha Himalayas. Sidoo kale nooc ka duwan waxaa laga beeran jiray wadanka Taylaan wakhti imika laga joogo 7,000 sano. Waxaa iyadana xusid mudan in boqortooyadii hore e Masar ay isticmaali jireen digirta. Sidoo kale deegaano badan oo ka mid ah qaaradaha Ameerika waxaa laga beeran jirey digirta wakhti imika laga joogo 8,000 sano, taasi oo qaaradahaas ka dhigeysa kuwa ugu da'da weyn ee inta la ogyahay taariikhda beerashada digirta caalamka. Soo Saarida. Wadanka ugu horeeya soo saarida digirta guud waa wadanka Burma, waxaa ku xiga Hindiya iyo Baraasiil. Dhinaca kale wadano badan oo Afrikaan ah ayaa beerta oo soo saara, waxaana ugu soo saarid badan wadanka Tansaaniya. Misir. Misir (;) magaca Saynis yahay "Lens culinaris" waa geed leh midho firiley ah oo la qoys ah bahda digirta. Midhaha misirku waa kuwo yaryar, wareegsan sida goobada, khafiif ah, qolof ama dahaadh sare oo fudud leh, isla markaana midabo kala duwan leh taasi oo ku xidhan deegaanka, carada, nafaqada geedku helo iyo cimilada. Geedka misirku wuxuu gaadhaa ilaa 40 sentimitir dhererkiisu, midhahiisuna waxay ku dhex jiraan qolof wareegsan. Taariikh. Misirku wuxuu ka mid ahaa cuntada dadku cunaan wakhti aad u dheer, wuxuu xataa ka horeeyay dheriga. Sida lagu ogaaday baadhitaan ay sameeyeen culimo aarkiyoolojiis ah, waxaa geedka misirka lagu beeran jirey deegaanada carada nafaqada leh ee Bariga Dhexe iyo Bariga dhow ee galbeedka qaarada Aasiya wakhti imika laga joogo 9,500 sano ilaa 13,000 sano. Dhinaca kale, midabka midhaha misirku waa kuwo kala duwan, waxaana ka mid ah huruud, casaan, casuus, oranji, madoow iyo cagaar. Sidoo kale, qarada iyo xajmiga misirku waa kala duwan yahay; waxaa jira qaar aad u yaryar, kuwo dhexe iyo kuwo waaweyn. Soo Saarka. Geedka misirku wuxuu adkeeysi u leeyahay abaaraha, waxaana laga beeran karaa meel kasta oo caalamka ah. Hay'ada Cuntada Aduunka ee Jimciyada Quruumaha warbixin ay soo saartay sanadkii 2013ka waxay sheegtay in caalamka oo dhani soo saaray 4,975,621 mitir ton oo misir ah. Wadana ugu sareeyay soo saarka iyo beerista misirka waxay ahaayeen isla sanadkaasi 2014ka Kanada, Hindiya iyo Turkiga. Dhinaca kale, qiyaastii wax ku dhow rubuc misirka caalamka waxaa soo saartey wadanka Hindiya, kaasi oo inta ugu badan lagu isticmaalay isla wadankaasi. Sidoo kale, wadanka Kanad ayaa iyadna noqotey mida koowaad ee ugu dhoofinta badan misirka caalamka. Warbixin tirokoob ah oo dowlada wadanka Kanada soo saartay ayaa lagu xusay in sanadihii 2009 ilaa 2010, wadankaasi soo saaray tiro misir ah oo dhan 1.5 milyan mitir tons. Faasuliyad. Fasuliyad (;) Saynis ahaan ka mid ah dhirta lagu magacaabo "Phaseolus vulgaris" iyo "pearl haricot"; waa midho firiley ah oo ka tirsan qoyska digirta guud Waa midho yaryar, qalalan oo leh midab cadaan ah - mararka qaar casuus ah, ama isku midab isku dhafan, taasi oo xajmigeedu ka yaryahay digirta kale iyo guud ahaan bahda digirta. Si la mid ah digirta kale, faasuuliyadu waxay leedahay nafaqo badan oo jidhka dadka iyo xoolaha aad ugu fiican kana helaan fiitamiino badan. Faasuuliyadu waxay leedahay midab cad, taasi oo keentay in meelo badan oo caalamka ah lagu magacaabo "digitra cad". Gabi ahaan dhirta geedaha faasuuliyadu waa mid dhasha hal mar sanadkii, taasi oo u baahan cimilo iyo biyo kala gedisan. Faasuuliyadu waxay ka mid tahay geedaha ugu taariikhda dheer ee dadku beeran jireen tan iyo ilbaxnimooyinka ka hor, wakhti hada laga joogo 10,000 sano. Sida caadiga ah faasuliyadu waxaa maanta laga beerta meel kasta oo caalamka ah, marka laga reebo Antaraktika. Wadanada Baraasiil iyo Hindiya aya ugu badan soo saarida iyo beerida digirta qalalan, halka wadanka Shiinaha ugu badan yahay nooca digirta cagaaran. Sanadkii 2010ka waxaa caalamku guud ahaan soo saaray 23 milyan oo digirta guud ah iyo 17.1 milyan oo digirta cagaaran ah. Nafaqada Faasuliyada. Guud ahaan digirta oo idil waa mid nafaqo badan u leh jidhka dadka iyo xayawaanka, sababtoo ah ma lahan dux badan, kolestarool iyo sonkor badan. Faasuuliyadu waxay leedahay fiber oo ah mid caawiya caloosha, borotiin iyo awood badan, iyo noocyo badan oo fiitamiin ah. Faa'iida gaarka ah ee laga helo faasuliyada oo kali ah waa nafaqada phosphatidylserine (PS) oo ah mid aad u caawisa jidhka noolaha. Kaydinta iyo Ilaalada. Guud ahaan faasuliyada qalalan weey ka cimri dheer tahay noocyada kale ee firileyda ah. Marka faasuliyada la warshadeeyo ee la qasaacadeeyo waxay ahaan kartaa mid feresh ah wakhti aad u dheer. Si loo ilaaliyo fiicnida iyo caafimaadka faasuliyada la keydinayo waxay u baahan tahay in la dhigo meel mugdi ah, qalalan oo leh heerkul aan ka hooseynin 75 digri Farenheit. Takfi. Takfi, Tagfi, Boodo () waa cayayaan yaryar midabo badan oo kala duwan leh, meelaha qaar ku nool carada, dhirta iyo xayawaanka taasi oo qaniinta noolaha ay saaran tahay si ay uga hesho dhiig ay ku noolaato. Cilmiga u khaaska ah ee barashada takfida iyo boodada waxaa afka qalaad lagu yidhaahdaa "acarology". Marka la fiiriyo noolaha ku dhaqan carada dhexdeeda, takfidu waxay ka mid tahay kuwa quuta noolaha kale oo kali ah, taasi oo u baahan dheecaan noole organik ah si ay u si noolaato. Takfidu waxay leedahay lix lugood oo gaagaaban, kuwaasi ooy u isticmaasho booditaanka. Gobolada koonfurta Soomaaliya waxaa looga yaqaanaa "boodo". Guud ahaan takfida iyo noocyo badan oo kale waxa loo yaqaanaa "dulin" (parasite) sababtoo ah waxay ku dul nool yihiin noole kale, isla markaana ay cunto ka sameeystaan noolaha ay ku dul dhaqan yihiin. Takfidu waxay qaraabo dhow la tahay shillinta. Noocyada. Boodadu waxay ka mid tahay cayaanka ku nool meelo badan oo kala duwan, sababtoo ah xajmigooda yar, quudashada dheecaanka iyo dhiiga noole kale iyo qaabdhismeedka jidhkeeda. Sidoo kale, takfidu waxay ku noolaan kartaa deegaano cimilo iyo kheyraad duwan, sida biyaha korkooda, geedaha iyo xayawaanka. Inta ugu badan takfida la yaqaano waxay ka tirsan tahay dulinka, cayaaan ku dul nool noole kale. Waxaa lagu cabirey ineey aduunyada ku nool yihiin ilaa 48,000 nooc oo takfi ah, kuwaasi oo ku kala duwan qaab dhismeedka, midabka, qarada ama xajmiga, quudashada iyo guud ahaan astaamaha. Shillin (dulin). Shillin, Gofane (;) magaca Saynis "Parasitiformes" waa cayayaan yaryar midabo badan oo kala duwan leh, meelaha qaar ku nool carada, dhirta iyo xayawaanka taasi oo qaniinta noolaha ay saaran tahay si ay uga hesho dhiig ay ku noolaato. Tukhaanku waa cayayaan ka mid ah dulinka kaasi oo quuta dhiiga iyo dheecaanka noole kale. Shillintu wuxu leeyahay lix lugood oo gaagaaban, kuwaasi ooy u isticmaasho guurguurashada iyo socodka. Guud ahaan shillinta iyo takfida noocyo badan oo kale waxa loo yaqaanaa "dulin" (parasite) sababtoo ah waxay ku dul nool yihiin noole kale, isla markaana ay cunto ka sameeystaan noolaha ay ku dul dhaqan yihiin. Shillinta iyo takfida waxay isku yihiin bah la isku yidhaahdo "Akarina". Qaniinyada shillintu waxay keentaa barar iyo xanuun jidhku dareemo, hadii ay badato qaniinyada dulinkaasi waxay isku bedeshaa xanuun. Marka laga reebo carada iyo geedaha, shillintu wuxuu inta ugu badan ku dul nool yahay dhiiga iyo dheecaanka xayawaanka naasleyda, shimbiraha, xamaaratada iyo beri-biyoodka, kuwaasi oo isku sii gudbiya. Dhinac kale marka laga eego, khubaro cilmibaadhis ku samaysay waxay sheegeen in shillintu faa'iido u leeyahay deegaanka asagoo ka badbaadiya dhirta qaar iyo cowska in la dhameeyo. Wadanka Soomaaliya shillinta la yaqaano waxay gashaa xoolaha la dhaqdo, waxayna aad caan ugu tahay baadiyaha. Shillinta ku dhaqan gobolada Waqooyiga Soomaaliya waa mid yaryar, midabkeedu casaan ama madoow xigo, ku dhegta wixii ay aragto ee nool taasi oo dhiiga ka dhuuqda noolahaasi. Sidoo kale, gofane waxaa loo yaqaanaa shillinta nooc ka mid ah oo xoogaystay ama ka dhergay dhiig badan, laakiin guud ahaan shillinta ka tirsan. Noocyada. Shillinku waxu ka mid yahay cayaanka ku nool meelo badan oo kala duwan, sababtoo ah xajmigooda yar, quudashada dheecaanka iyo dhiiga noole kale iyo qaabdhismeedka jidhkeeda. Sidoo kale, shillinku wuxu ku noolaan kartaa deegaano cimilo iyo kheyraad duwan, sida biyaha korkooda, geedaha iyo xayawaanka. Inta ugu badan shillinka la yaqaano waxay ka tirsan tahay dulinka, cayaaan ku dul nool noole kale. Waxaa lagu cabirey ineey aduunyada ku nool yihiin ilaa 9,000 nooc oo tukhan ah, kuwaasi oo ku kala duwan qaab dhismeedka, midabka, qarada ama xajmiga, quudashada iyo guud ahaan astaamaha. Guud ahaan, shillinku wuxuu qaraabo dhow la tahay takfida. Loos. Loos, Lows (;) magaca Saynis "Arachis hypogaea", waa midho qolofley ah, adag, dahaar iyo qolof leh, kaasi oo ka tirsan dhirta loo yaqaano "Fabaceae". Sida la ogyahay waxaa geedka looska la dhaqan jirey oo laga beeri jiry dooxada Baraguay. Loosku waa midho iyo geed sanadle ah, taasi micnaheedu waa in loosku dhalo hal mar sanadkii. Dhererka geedka loosku wuxuu gaadhaa dherer dhan ilaa 50 sentimitir (1.0 ilaa 1.6 ft). Caleemaha geedkani waa kuwo u baxa si kalajeed ah, waxayna leeyihin dhumuc dhan 7 sentimitir (⅜ ilaa 2¾ in) iyo baladh dhan 3 sentimitir (⅜ ilaa 1 inji). Dhinaca kale, caleemaha geedka loosku waa kuwo balaadhan, 2 ilaa 4 sentimitir (0.8 ill 1.6 inji) (¾ ilaa 1½ inji), midabkoodu waa huruud casaan xiga. Waxaa jira noocyo badan oo loos ah, kuwaasi oo ku kala duwan muuqaalka, dhadhanka, dhumucda iyo midabka. Guud ahaan midhaha geedka loosku waxay ka baxaan xididada geedka, waxaana ku daboolan qolof la kala jebin kara laakiin difaac uga ah xasharaadka iyo dulinka. Midhaha geedka looska waxaa loo isticmaalaa cunto fudud ahaan, waxayna leeyihiin borotiin iyo nafaqo badan kaasi oo jidhka dadka iyo xayawaanku u baahan yahay. Kaabaj. Kaabaj, Kaabash (;) magaca Saynis "Brassica oleracea" waa dhir caleen cagaaran mararka qaar casuus leh, sanadle ah (sanadkii hal mar dhasha midho), ka mid ah khudaarta caleenta duuban ee miisaanka leh. Midhaha kaabashku wuxuu sida badan u leeyahay miisaan 0.5 ilaa 4 kilogiraam (1 ilaa 9 lb), inta badan waa cagaar, casuus iyo cadaan, caleemo balaadhan oo duuban leh. Si la mid ah saladhka, khudaarta kaabashku waa mid leh caleemo badan oo isa saaran iyo isku dul duuban, kuwaasi oo iskugu xidhan hab cajiib ah. Ilaa hada lama hayo taariikh cad oo ku saabsan meesha asal ahaan kaabashku ka soo jeedo, laakiin waxaa la ogyahay in 1,000 Ciise Hortii kaabashka lagu beeran jirey meelo ka mid ah qaarada Yurub. Xidhmada khudaarta kaabashku wuxuu ku baxaa wakhti ku dhow hal sano, goorta uu bislaado waa laga gooyaa, hadii la rabo in tafiir laga reebo qaar ayaa lagu dhaafaa carada si ay u baxaan sanadka xiga, kuwaasi oo yeesha iniinyo lagu beeri karo meelo kale. Sida ay ku soo warantey Hay'ada Cuntada Aduunku, guud ahaan sanadkii 2011ka waxaa wadanada caalamku soo saareen ilaa 69 milyan mitir ton oo kaabash ah. Kalabadh tiradaasi waxay ka baxdey wadanka Shiinaha oo aad looga isticmaalo geedka. Cowlaan. Cowlaan (;) waa midab madoow khafiif ah oo eg dhirta. Midabka cowlan wuxuu ka midabow isku dhaf ah; marka rinjiga la sameeynayo waxaa la iskudaraa casaan, madoow iyo huruud kuwaasi oo si fudud u soo saara midabka cowlaanka. Sidoo kale waxaa cowlaanka laga sameeyn karaa iskudarka midabada buluuga, huruuda iyo casaanka. Dhinaca kale, midabada dhalada telefishanka waxaa laga sameeyaa casaan iyo cagaar kali ah, taasi oo soo saarta cowlaan jaamud ah. Si kastaba ha ahaatee midabka cowlaanka waxaa loo yaqaanaa inuu yahay midab dabiici ah oo matala nolosha dabiiciga ah, sababtoo ah carada, geedaha dhirta iyo in badan oo xoolo|xoolaha ah ayaa midabkani leh, kuwaasi oo taageera nolosha dadka. Intaas waxaa dheer, timaha dadka, bu'da indhaha iyo midabka maqaarka jidhka ayaa cowlaan ah. Guud ahaan, waxa meelo badan oo caalamka ah looga yaqaana midabka cowlaanka ahi inu matalo faqiirnimo, bisaarad, abaar iyo gaajo. Maraq. Maraq (;) sidoo kale loo yaqano Faxfax waa dareere ka mid ah cuntada dadka taasi oo ka samaysan biyo, khudaar, midho, hilib, xawaash iyo noocyo kale oo geedo ah. Maraqu waa cunto la diyaariyo, waxa sida badan laga sameeyaa iskudarka biyo, khudaar (barandho, basal, tamaandho, kaabaj, toonta iwm), hilib (sida hilibka xoolaha, digaaga iyo kaluunka), xawaash iyo noocyo kale oo midho iyo khudaar ah. Maraqa waxaa lagu kariyaa dheri ama digsi si loo helo dhadhan fiican wuxuu qaataa xoogaa wakhti ah. Sida caadiga ah, maraqa waxaa loo qeybiyaa labo nooc: "maraq fudud" iyo "maraq culus". Maraqa fudud waa mid ka sameeysan biyo iyo xoogaa yar oo khudaar ah, isla markaana qaata wakhti aad u kooban. Halka maraqa culus ka sameeysan yahay hilib, khudaar badan iyo xawaash kala duwan. Maraqa kaligiis waa la cabi karaa, sidoo kale waxaa lagu darsadaa cuntada. Marar badan waxaa lagu cunaa rootida, canjeeroda, sabaayada iyo noocyada kale ee cuntada ah. Cananis. Cananis, Cananaas (;) magaca Saynis "Ananas comosus" waa dhir leh midho waaweyn oo qolof adag leg taasi oo ka baxda deegaanada cimilada diiran leh. a Cananaasku wuxu ka mid yahay geedaha ugu dhaqashada badan caalamka ee loo beerto hab ganacsi, kaasi oo ka baxa meelo badan oo caalamka ah. Marka la beerayo geedka cananiska waxaa la qalajiyaa jeex ka mid ah midhaha kaasi oo qaangaadh noqda wakhti ku dhow 20 ilaa 24 bilood, ka dib dhala midhaha cananiska. Midhaha cananisku kuma bislaado geedka dushiisa, asagoo cayriin ah ayaa la soo gooyaa isla markaana la huuriyaa si uu bislaado. Guud ahaan, midhaha cananiska waxaa lagu cuni karaa isagoo qayriin, la shiiday ama la ridqey, meelaha qaar waxyar la kariyey. Midhahani waxay ka mid yihiin kuwo aad looga isticmaalo caalamka oo dhan. Waxaa intaas dheer, caleenta geedka cananiska waa mid la cuni karo. Wadano ay ka mid tahay Filibiin waxaa la karsadaa caleenta cananiska midaasi oo la cabo maraqeeda iyo caleentaba. Meelo kale waxaa midhaha cananiska laga sameeyaa daawooyin jidhka la marsado ama la isku qurxiyo. Isku soo wada duub midhaha cananisku waa mid leh fiitamiino badan, nafaqo, borotiin iyo waliba amiino-asiidh badan. Cananisku wuxuu leehayay fiitamiin sii iyo asiidh badan. Magaca. Si la mid ah ereyo badan oo kale, ereyga "cananis" wuxuu Af Soomaaliga ka soo galay luuqada Af-Carabiga. Magaca cananaas waxaan ka soo amaahanay ereyga "An'nas" (أناناس), taasi oo marka la tixraaco asalka kelmada ka timidey kalmaka "nanas" oo micnaheeda Af-Carabigu yahay "midho dhadhan fiican" ama "midho macaan". Afakadho. Afokadho (;) magaca Saynis "Persea americana" waa geed asal ku ah wadanka Meksiko iyo Bartamaha Ameerika, kaasi oo ka tirsan dhirta ubaxleyda ah nooca loo yaqaano "Laurakeae". Midhaha afakaadhuhu wuxuu leeyahay hilib cagaaran iyo laf weyn dhexda ugu jirta. Geedka afakaadhuhu waa mid aad ugu fiican ganacsiga waxaana laga beeraa deegaanada leh cimilo diiran ee caalamka oo dhan. Maqaarka sare ee midhaah afakaadhuhu waa cagaar madoow xiga, wuxuuna leeyahay qaabka wareegsan oo aad ugu dhow sida ukunta oo kale ah. Midhaha waxaa inta ugu badan laga soo guraa geedka afakaadhaha ayagoo ceyriin ah, waxayna ku bislaadaan meheradaha lagu gado. Guud ahaan, midhaha afakaadhuhu waa mid leh nafaqo badan oo jidhka dadku u baahan yahay. Waxa midhaha afakaadhahu caan ku yahay duxda aan ahayn mid xayawaan ee loo yaqaano "pro-saturated fats". Faa'iidooyinka afakaadhaha waxa ka mid ah fiitamiino, fiber, borotiin iyo dux. Taariikh. Geedka afakadhaha, saynis ahaan loo yaqaano "Persea americana", waxaa ka aaminsan yahay inuu asal ahaan ka soo jeedo deegaanada Buebla ee wadanka Meksiko, waxaase la sheegay in dhir u nooc dhow laga helay meelo badan oo kale sida waqooyiga Kalifornia, Maraykanka wakhti cimilada deegaanadaasi ahayd mid aad ugu haboon bixitaanka geedkaasi. Jaadyada afakaadhaha aan la dhaqanin oo Saynis ahaan loo yaqaano "kriollo", waa mid ka yar xajmi ahaan, leh qolof madoow xigta, waxaanay leedahay laf aad u weyn. Si kastaba ha ahaatee geedka afakaadhuhu wuxuu caalamka ku fiday wakhtiyadii gumeystihii reer Yurub gaadhay qaarada Ameerika, ka dib gaadhsiiyeen deegaanadii kale eey gumeysanayeen. Maanta wuxuu ka baxaa wadano badan oo caalamka ah, waxaana meelo badan uu ka mid yahay cuntada maalin walba ee dad badan ku nool yihiin. Magaca. Asal ahaan ereyga "afakaadho" wuxuu ka yimid erey Isbaanish ah "aguakate", kaasi oo iyaga laftoodu ka soo amaahdeen luuqada Nahuatl ee dadka asal ahaan loogu tagay qaaradaha Ameerika. Sabiib. waa midho la qalajiyey ee canabka. Sabiibka waxaa laga sameeyaa midhaha canabka oo loo dhigo ileyska qoraxda wakhti cayiman, ka dib la dabeeyliyo ka hor intaanan la cunin. Sabiibku waa midho aad u macaan oo laga isticmaalo dhamaan caalamka oo dhan. Inta ugu badan midhah sabiibka waxaa la cunaa ayagoo cayriin (sidii ay kaga yimaadeen midhah canabka), halka deegaano kale ay kariyaan sabiibka ama lagu dhex daro cuntada la karinayo. Tusaale ahaan, wadanka Soomaaliya waxaad ku dhex arki sabiib lagu dhex kariyay bariis kaasi oo loogu talogalay qurxin iyo macaaneyn. Deegaano kale waxay sabiibka u isticmaalaan khamiirin iyo shiiditaan. Guud ahaan midhaha sabiibku waxay leeyihiin dhowr nooc taasi oo ku xidhan nooca canab ah ee laga sameeyay iyo wakhtiga lagu dhaafay kulka iyo ileyska qoraxda. Midaba ugu badan ee lagu yaqaano sabiibka waxaa ka mid ah: madoow khafiif ah, casaan madoow xiga, cadaan khafiif ah iyo huruud jaamud ah. Magaca. Si la mid ah ereyo badan oo ku jira luuqada Soomaaliga, ereyga "sabiib" waxaan ka soo amaahanay eryga " ee luuqada Carabiga; kaasi oo lagu sharaxo "midho qalalan oo macaan". Noocyada. Sidaan horay u soo sheegnay nooca sabiibku wuxuu ku xidhan yahay nooca midhaha canabka ah ee la isticmaalo. Sidoo kale waxaa jira in midhaha canabku leeyahay midabo badan oo kala duwan, (sida madoow, buluug, cagaar, buni, iyo huruud) kuwaasi oo ka turjumaya midabka uu yeelanayo sabiibku. Si loo helo sabiib saafi ah, waxaa inta ugu badan la isticmaalaa midho canab aan lahayn laf; meelaha qaarna waa laga saara lafta ku jirta canabka. Guud ahaan, xajmiga iyo midabka sabiibku wuxuu ku xidhan yahay geedka canabka ee loo isticmaalo in laga sameeyo. Waxaa jira noocyo loo isticmaalo kimiko si loogu sameeyo midabyo qurux badan, kuwaasi waxaa ka mid ah "Sabiibka dahab". Si loo sameeyo sabiib dahabka waxaa midhaha canabka lagu daraa iskudhiska curiye kimiko salfar labo ogsajiin taasi oo markuu midhuhu qalalo ka dhigta mid leh midabka dahabka. Macaan. Macaan () waa mid ka tirsan shanta nooc ee dhadhanka ee ka midka ah "Shanta Laxaad" ee dadka. Macaanka waxaa loo aqoonsadey dhadhan raaxo iyo macaansi u leh dadka isla markaana raaxo iyo raynrayn muujiya. Noocyada cuntada ka kooban kaarbonhaydarate sida sonkorta ayaa laga helaa macaanka, inkastoo ay jiraan ilo kale oo khiyaali ah oo laga helo dhadhanka macaanka. Sidoo kale, dhadhanku waa dareenka uu sheego carabku markuu shay la falgalo. Neerfaha iyo xididada Dhadhanka oo uu la socdo xubnaha urta ayaa sheega nooca dhadhanka shey. Dhadhanku wuxuu ka mid yahay shanta laxaad ee dadka iyo xayawaanku leeyihiin. Dhadhanku waa dareen uu bixiyo carabku markuu taabto walax sida cunto oo kale isla markaana maskaxda u tebiyo sida waxaldaasi tahay, taasi oo iyadna soo sheegta nooca uu yahay dhadhankiisu. Macaanka, oo sida caadiga ah loo yaqaano dareen raaxo, waxaa carabku soo saaraa marka ay jirto sonkor iyo waxyaabo la mid ah oo dhadhankoodu macaan yahay. Unugyada dhadhanka ee carabka ku yaala ee u qaabilsan sheegida macaanka waxaa loo yaqaanaa G borotiin kaasi oo la helo isaga isku xidhan. Walxaha dhadhanka macaan ee carabku sheego waxay ka samaysan yihiin aalada sucrose oo ah jajabka hoose ee sonkorta iyo wixii la halmaala. Qof caadiga ah ee caafimaadka qaba wuxuu awood u leeyahay inuu carabkiisu sheego 10 millimoles oo sonkor ah halkii liter ee dareere ah. Daqiiq. Daqiiq, Bur (;) waa budo la ridqey (jajabiyey) oo ka samaysan midho inta ugu badan firiley ah taasi oo marka la kariyo (ama la dubo) laga dhigto cunto dadku isticmaalaan. Daqiiqda sidoo kale loo yaqaano "bur" waxaa laga diyaariyaa noocyo badan oo cunto ah, sida canjeerada, rootida, malawaxa, sabaayada, buskudka, cusheerka, keega, baagiyaha, canbaaburka iyo noocyo kale oo cuntada ka mid ah. Inkastoo daqiiqda laga sameeyo dhamaan midhaha firileyda ah, waxaa ugu badan oo ugu caansan qamadiga oo laga isticmaalo meelo badan oo caalamka ah. Wadanka Soomaaliya, gaar ahaan deegaanada waqooyiga, waxaa inta ugu badan daqiiqda sidoo kale loo yaqaano "qoosh" laga diyaariyaa midhaha garowga, galleyda iyo qamadiga oo la iskudhex daray ama labo ka mid ah, kuwaasi oo lagu ridqo makiinado loogu talogalay jajabinta midhahan firileyda ah. Wadanada qurbaha waxa caan ku ah oo aad loo isticmaalaa daqiiqda laga sameeyay qamadiga, taasi oo laga diyaariyo noocyo badan oo rooti, keeg iyo buskud ah. Guud ahaan, dadweynaha caalamku waxay isticmaalayeen daqiiqda iyo burka tan iyo horaantii ilbaxnimada, waxaana cilmibaadhisyo kala duwan lagu ogaaday in deegaano ka tirsan Hindiya, Bariga Dhexe, iyo Ameerika laga isticmaali jirey farsamada lagu diyaarsado daqiiqda. Magaca. Ereyga daqiiq lama yaqaano meesha uu asal ahaan ka soo jeedo, laakiin waxaa aad looga isticmaalaa deegaanda Waqooyiga Soomaaliya, Soomaalida galbeed ee Itoobiya iyo wadanka Jabuuti. Dhinaca kale, koonfurta Soomaaliya waxaa inta ugu badan la isticmaalaa ereyga "bur", oo sidoo kale lagu magacaabo nooc ka mid ah cunto fudud oo laga sameeyo daqiiqda. Taariikh. Sida lagu ogaaday cilmibaadhis arkiyooloji ah waxaa la sheegay in daqiiqda markii ugu horeeysay la isticmaalayay wakhti imika laga joogo 6,000 sano taasi oo laga diyaariyay qamadi lagu jajabiyey dhagax-wareegsan. Qureec. Quraac, Qureec (;) waa cuntada ugu horeeysa ee dadku cunaan aroortii marka laga soo tooso hurdada. Sida caadiga ah, quraacdu waa raashinka aroorti dadku cunaan. In kastoo dadku ku kala duwan yihiin wakhtiyada iyo nooca cunto ay ku quraacdaan. Guud ahaan dadku waxay quraacdaan qorax soo baxa aroortii ilaa laga gaadho qiyaastii 10ka subaxnimo, mararka qaar la gaadhsiiyo ilaa 11ka subaxnimo. Habeenkii marka dadku seexdaan waxay qaataan saacado badan oo bilaa cunto ah, markaas quraacu waa cuntada koowaad ee dadku ku bilaabaan markay soo toosaan taasi oo ku xidhan wakhtiga qof kasta ka tooso hurdada. Hadaba waxaa jira dadka qaar aan waxba cunin saacado badan xataa aya oon waxba ku mashquul ahayn. Qaxooti. Qaxooti (;) si ka duwan muhaajirka, waa qof, dad ama in badan oo dad ah (sida qabiil ama beel) kuwaasi oo dagaal, colaad, masiibo iyo dhibaato ka soo saarto wadankooda iyo deegaanada ay u dhasheen. Sida ku xusan heshiiska caalamiga ah ee "Geneva Convention on Refugees", qoxootigu waa qof ama dad lagu khasbay ineey ka cararaan dhulkooda si ay uga badbaadaan dhimasho, ciqaab, jidhdil, kufsi, adoonsi iyo dhamaan noocyada waxyeelada keeni karta ciqaabta iyo cabsida. Sida uu dhigayo sharciga caalamiga ah ee Qaramada Midoobay waxaa qoxooti loo aqoonsan karaa qofka dhibaato la soo gaadhsiinayo naftiisa, caqligiisa, xoriyadiisa, noloshiisa iyo jiritaankiisa sababo la xidhiidha diinta qofkaasi caabudo, qolada uu ka dhashay, wadanka u dhashay, xubinimada koox ama guruub khaas ah, ama fikirka siyaasadeed ee u aaminsan yahay. Sidoo kale waa in qofkaasi aanu heli karin meel uu kaga badbaado dhibaatadaasi, iyo cid difaaci karta hadii la soo weeraro. Intaasi waxaa dheer qofka qoxooti loo aqoonsanayo waa in aanu jirin wadan kale oo si nabad ah ugu noolaan karo si uu uga badbaado dhibaatada; iyo in uusan wadan kale ka codsan magangelyo. Dadka qaar ay qabsato mid ka mid ah shanta qodob ee kor ku xusnay kuwaasi oo ka cararaya dhibaato iyo waxyeelo ayaa waxay u hijroodaan wadano kale oo qurbaha ah si ay nabadgelyo iyo amni u helaan. Shakhsiyaadka noocan ah waxay codsan karaan magangelyo, laakiin looma aqoonsanayo qoxooti ilaa looga ogolaado magan gelyada. Qeexitaan cusub oo Jimciyada Quruumaha ka Dhaxaysa soo saartey dhowaan waxay ku sheegtay in qoxootinimo loo aqoonsado caruurta waalidkood qoxooti ahaayeen goortii ay dhaleen ilmahaasi. Intaas waxaa raacsan in bulshooyinka wadanada qaar sida Falastiin iyo qoxootiga Sahrawi loo aqoonsanaado qoxooti jiilba jiil maadaama wadanadoodu xaalad adag ku jireen kalabadh qarnigii la soo dhaafay. Cid kale oo loo ogolyahay ineey qoxootinimada iska dhaxlaan ma jirto ilaa hada. Si kastaba ha ahaatee, sanadkii 2014ka shacabka ka soo qaxay wadanka Suuriya iyo Afgaanistan ayaa ugu badnaa qoxootiga caalamka. Sidoo kale bisha Febraayo 2015 wadanka Turkiga ayaa noqday midka haya qoxootiga ugu badan dhamaan wadanada caalamka, waxaana jooga 1.7 milyan qoxooti Suuriyaan ah, halka wada ka Lubnaan iyo Jordan ay hayaan tiro aad u badan oo ku dhow kan Turkiga. Sidoo kale, wadanka Bakistaan ayaa noqonaya midka labaad ee haya qoxooti badan kuwaasi oo dhan 1.6 milyan qaxoori reer Afgaanistaan ah. Sida ay sheegtay hay'ada qoxootiga caalamka ee loo soo gaabiyo magaceeda UNHCR waxaa jira tiro u dhaxaysa 200,000 ilaa 500,000 qoxooti Rohingya ah kuwaasi oo ku nool wadanka Bangladesh, waxaana diiwaan gashay kaliya 32,355 oo ka mid ah dadkaasi. Qeexitaan. Sanadkii 1951 Qaramada Midoobay xeer ay soo saartay ayaa si caalami ah u sharaxay qoxootiga iyo cida noqon karta iyo masuuliyada wadanada magangelyada bixiya. Xeerkaasi sida ku xusan maqaalka 1.A.2 (in Article 1.A.2) wuxuu dhigayaa:"cid kasta oo soo gudbisa isla markaana xaqiijisa cabsi iyo welwel dhibaato ku saabsan diin, qolo, wadan, xubinimada koox gaar ah iyo fikrada siyaasadeedsiyaasadeed; qofkaasi oon awood u lahayn uu ku ilaaliyo naiftiisa isla markaana muujiya cabsi iyo welwel ah inaanu rabin inuu ku noqdo wadankiisa iyo deegaanka uu ka soo cararay, ama qofka aan lahayn wadan ama banaanka looga saaray deeganka uu u dhashay kaasi oon awoodin inuu ku noqdo ama ku noolaado wadankaas iyo deegaankaasi; qofkaasi ayaa qaxooti ah." Qado. Qado (;) waa cuntada la cuno badhtamaha maalinta taasi oo ka kooban noocyo badan oo raashin ah. Marka la tixraaco dhaqanka dadka Soomaalida, qadadu waa cuntada ugu muhiimsan sadexda wakhti ee dadku wax cuno. Wakhtigani waxaa inta badan dadku cunaan cuntada ugu culus, badan ee ugu fiican ee la heli karo. Cuntada qadada Soomaalida waxaa ka mid ah: hilib, kaluun, bariis, baasto, khudaar, midho, maraq iyo noocyo kale. Si taasi ka duwan taasi meelo badan oo caalamka ah qadadu muhiim uma aha sida cashada wakhtigaasi oo la cuno raashinka ugu fiican ee la heli karo. Guud ahaan, qadadu waa cuntada labaad ee dadku cunaan maalintii (waxay ku xigtaa quraaca); waxaana inta ugu badan la isticmaalaa wakhtiga duhurkii ee 12ka P.M wixii ka dambeeya. Casho. Casho (;) waa cuntada sadexaad ee dadku cunaan habeenkii ka hor intaanay seexan. Sida caadiga ah cashadu waa cuntada ka dambeysa qadada taasi oo dadku cunaan wakhtiga ka dambeeya qorax dhaca ilaa habeen badhka. Wadanada qaar waxaa caan ah in dadku casheeyaan 5ta galabnimo, ka hor intaanay qoraxdu dhicin, taasi oo dhakhaatiirta iyo cunto yaqaanadu ku sharaxeen ineey tahay mid u fiican caafimaadka. Wadanka Soomaaliya iyo guud ahaan dadka Soomaalidu waxay inta ugu badan casheeyaan salaada cishaa'i wixii ka dambeeya. Sidoo kale, cuntooyinka ugu caansan ee dadka Soomaaliyeed ku casheeyaan waxaa ka mid ah: canjeerada, rootida, sabaayada, malawaxa, baastda, fadiirada, garowga, digirta, cambuulada, qamadiga, misirka, khudaar, midhaha iyo noocyo badan oo halkan lagu soo koobi karin. Deegaano badan oo caalamka ah cashadu waa cuntada ugu muhiimsan maalinta oo dhan, taasi oo dadku isticmalaan raashinka ugu muhiimsan ee la heli karo. Sidoo kale, cashadu waxaa lagu fasiri karaa micnayaal badan taasi oo ku xidhan dhaqanka iyo deegaanka. Cuwaaf. Cuwaaf () waa nooc kasta oo cuntada u dhaxaysa sadexda wakhti ee wax la cuno taasi oo inta badan ah cunto fudud. Cuwaaftu waxay noqon karta cunto aad u fudud oo la iskaga reebo gaajada isla markaana lagu sugo wakhtiga cuntada. Sidoo kale waxaa cuwaaf noqon karta cuntooyinka degdega ah ee lagu soo dhaweeyo marti ama loo isticmaalo raaxaysi iyo baashaal. Deegaano badan oo ka mid ah dhulka Soomaalida waxaa caan ka ah shaaha la cabo galabtii ee loo yaqaano "Shaadaliga", kaasi oo laftiisu ka mid ah cuwaafta. Sidoo kale, meelo badan oo Waqooyiga Soomaaliya ka mid ah waxaa caan ku ah cuntada qadada wixii ka soo hadhay in dib loo cuno wakhtiga galabtii ka hor intaanay qoraxdu dhicin taasi oo loo yaqaano "cuwaaf". Wadanada reer galbeedku aad ayay u isticmaalaan cuwaafta, waxaana dhakhtarku dadka in badan ku dhiiri geliyaa in la cuno cuwaafta fudud dhowrkii saacadood hal mar wakhtiga maalinta oo dhan. Waxaa sidoo kale aad wadanada reer galbeedka looga isticmaalaa midhaha khudaarta, buskudka, cabitaanka, cunto fudud iyo jibsiga kuwaasi oo loo dhaxaysiiyo wakhtiyada cuntada muhiimka ah. In kastoo ay kala duwan tahay nooca iyo xajmiga cuwaaftu guud ahaan waa cunto u dhaxaysa wakhtiyada rasmiga ah ee la raashimiyo. Sidoo kale waa cunto ka fudud cuntooyinka sadexda ah ee la cuno maalintii iyo habeenkii. Waxaanay ka koobnaan kartaa macmacaan sida buskud, xalwad, keeg, rooti, shaah, bun; dhandhanaa sida baagiye, qureebaad, shigni, basbaas, hambeegur iyo wixii la mid ah. Dhakhaatiirtu aad ayay u dhiirigeliyaan cuwaafta, waxayna ku sheegtaa ineey jidhka ka ilaaliso xanuuno ay ka mid tahay "macaanka" iyo dhiig-karka. Bankiga Aduunka. Kooxda Bankiga Aduunka (;) loo soo gaabiyo (WBG) waa koox ka samaysan shan urur oo caalami ah kuwaasi oo amaahiya kharash wadanada soo koraya. Waa bankiga ugu weyn uguna caansan ee horumarinta koboca dhaqaalaha, waxaana gacanta ku heeysa Waaxda Horumarka Qaramada Midoobay. Bankiga Aduunka waxaa xarun u ah caasimada Washington D.C wadanka Maraykanka wuxuuna sanadkii 2012ka bankigani maamulay lacag dhan $30 bilyan oo uu ku bixiyo amaah iyo caawinta wadanada soo koraya iyo kuwa ku jira xaalad kala guur ah. Sida ku xusan sharciga qoran ee bankiga ujeedadiisu waa inuu dabargooyo faqriga, baahida iyo busaarada isla markaana dhiso barwaaqo la wadaagi karo dhammaan bulshooyinka caalamka. Shanta qeybood ee Bankiga Aduunku ka kooban yahay waa "Bankiga Caalamiga ee Dib u dhiska iyo Horumarka" (International Bank for Reconstruction and Development) (IBRD), "Midowga Horumarka Caalamiga" (International Development Association) (IDA), "Shirkada Maalgelinta Caalamiga" (International Finance Corporation) (IFC), "Wakaalada Maalgashiga La Hubo" (Multilateral Investment Guarantee Agency) (MIGA) iyo "Xarunta Caalamiga Dhexdhexaadinta Isqabsiga Maalgelinta" (International Centre for Settlement of Investment Disputes) (ICSID). Taariikh. Kooxda Bankiga Aduunka waxaa si rasmi ah loo dhisay Diisamber 27, 1945 waxyar uun ka dib markii la aasaasay Qaramada Midoobay. Bankigu wuxuu 1951kii abuuray Golaha Osiander (Osiander Comittee) oo masuul looga dhigay ineey qiimeyn ku sameeyaan dhaqaalaha wadanada caalamka isla markaana u soo wariyaan golaha sare ee Bankiga Aduunka. Bankiga Aduunku wuxuu si caadi ah u shaqo bilaabay Juun 25C 1946, wuxuuna amaahdii ugu horeeysay bixiyay May 9, 1947 (taasi oo US$250 milyan amaahiyay wadanka Faransiiska si uu dib u dhis ugu sameeyo buburkii iyo dhaawicii wadankaas ka soo gaadhay Dagaalkii Labaad ee Aduunka). Si kale hadaan u dhigno lacagtaasi la amaahiyey Faransiisku waa mida ugu faraha badneyd ilaa maanta ee Bankiga Aduunku amaahiyo wadan. Xubnaha. Dhamaan 193 wadan ee xubinta ka ah Qaramada Midoobay iyo wadanka Kosofo waxay ugu yaraan ka qeybqaataan shaqada iyo xarkaatka Ururka Horumarka iyo Dib udhiska Caalamiga (IBRD). Sidoo kale waxaa in badan ka qeyb qaataan dhaqdhaqaaqa afartan urur ee kale: IDA, IFC, MIGA, ICSID. Wadanada aan xubinta ka ahayn Bankiga Aduunku waa: Andorra, Kuuba, Liechtenstein, Monako, Nauru, Waqooyiga Korea. Ururka Caafimaadka Aduunka. Ururka Caafimaadka Aduunka (; "loo soo gaabiyi": WHO; "loogu dhawaaqo:";) waa wakiilka khaaska ah ee Qaramada Midoobay ee ka shaqeeya arimaha caafimaadka bulshada caalamka. Waxaa la aasaasay ururkani 7 Abriil 1948, waxayna xarunta ugu sareeysa ku leedahay magaalada Jeniifa, Iswisarland. Ururka Caafimaadka Aduunku wuxuu xubin ka yahay Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay ("United Nations Development Group"). Ururkani wuxuu dhaxlay "Ururkii Caafimaadka Midowga Umadaha", kaasi oo xubin ka ahaa Ururkii Midowga Umadaha (League of Nations) ee ka horeeyay Qaramada Midoobay. Si kastaba ha ahaatee, dastuurka Ururka Caafimaadka Aduunka waxaa si wadajir ah u saxeexay markii ugu horeeysay 61 wadan markey taariikhdu ahayd 22 Luuloyi 1946, isla markaana waxaa shirkii ugu horeeyay yeesheen Golaha Caafimaadka Aduunku ("World Health Assembly") 24 Luuliyo 1948. Tan iyo goortii la aasaasay ururkani wuxuu ugu horayn si xoogan uga qeyb qaatay "tafiirgoyntii jadeecada", iyo taagero xaga caafimaadka ah. Wakhti xaadirkan waxaa ururku mudnaanta siiyaa sidii loola tacaali lagaa xanuunada fida, gaar ahaan AIDS, Ebola, malariya, xanuunada lagu kala qaado galmada (sida jabtida), nafaqodarada, gaboowga, amniga cuntada iyo raashinka nafaqada leh, gargaarka caafimaad, tababada caafimaad, la tacaalka mukhadaraadka, wacyigelinta bulshooyinka, waxbarashada haweenka, isdhexgalka iyo isku xidhnaanta iyo adeegyo kale oo bulsho kuwaasi oo ururku ka fuliyo daafaha caalamka. Intaas waxaa dheer, Ururka Caafimaadka Aduunku wuxuu sameeyaa sanad walba "Waxbixinta Caafimaadka Aduunka" kaasi oo wadanada caalamku u isticmaalaan qorshaynta iyo kutalogalka mustaqbalka. Sida ururku ku soo waramay saamigii kharashka sanadkii 2014/2015 wuxuu ahaa lacag dhan US$4 bilyan. Lacagtaasi US$930 milyan oo ka mid ah waxaa bixiyay wadanada xubinta ka ah, halka US$3 bilyan ay ka timiday tabarucaad caalami ah. Taariikh. Markii loo fadhiyay shirkii lagu aasaasay Qaramada Midoobay sanadkii 1945 ayaa waftigii ka socday Shiinaha, Baraasiil iyo Norway soo jeediyeen in la sameeyo urur caafimaad kaasi oo hoostega Qaramada Midoobay isla markaana ka dhexeeya wadanada caalamka oo dhan. Ka dib markii hadalka xoogaa la isku celceliyey waxaa la go'aamiyey in qodobkaasi laga boodo maadaama meesha jireen arimo kale oo xaasxaasi ahaa. Ka dib waxaa ugu dambeyntii shirkaasi gudoomiyahii shirku ku dhawaaqay aasaasitaanka urur caafimaad oo dunida ka dhexeeya. Waxaa arinta sii daba socday qaar ka mid ah waftiyadii fikrada soo jeediyay marka hore ayagoo ugu yeedhaya caalamka in la qabto shir caalami ah oo lagu sameeyo urur caafimaad. Sidaasi ayuu ku hirgalay shirkii waxaana la sameeyay dastuurka Ururka Caafimaadka Aduunka (W.H.O) kaasi oo khasab kaga dhigat 51dii wadan ee xubinta ka ahaa Qaramada Midoobay ineey saxeexaan heshiisyada ururka; waxaana Luuliyo 22, 1946dii saxeexay dastuurka Ururka Caafimaadka Aduunka 61 wadan oo 51 ka mid ahi xubin ka ahaayeen Qaramada Midoobay. Intaasi wixii ka dambeeyay ururku wuxuu noqday wakiilka khaaska ah ee Jimciyada Quruumaha ka Dhaxaysa wuxuu la koray xubnaha sii badanayay ee Qaramada Midoobay. Sharciga iyo dastuurka Ururka Caafimaadka Aduunka waxaa la hirgeliyey oo ugu horayn la isticmaalay 7 Abriil 1948. Dhamaadkii shirkii ugu horeeyay ee ururka waxaa lagu diyaariyay lacag dhano US$5 milyan (wakhtigaas u dhigmaysay GBP£1,250,000) miisaaniyada ururka sanadkii 1949. Madaxweynihii ugu horeeyay ee golaha ururku wuxuu ahaa nin la odhan jirey Andrija Stampar; wuxuuna ururku culeyska saaray ka hortega iyo la dagaalanka malariyada, jadeecada, dabaysha iyo xanuunada galmada lagu kala qaado. Sidoo kale wuxuu kaalin lixaad leh ka geystat olole lagu kordhinayay caafimaadka caruurta, caafimaadka dadka madaxa ka jiran, nafaqoynta iyo horumarinta nadaafada. Guud ahaan astaanta Ururka Caafimaadka Aduunka waa sumad ka turjumaysa bogsasho. Qaabdhismeedka. Ururka Caafimaadka Aduunku wuxuu xubin ka yahay Jimciyada Quruumaha ka Dhaxaysa. Xubnaha. Ururka Caafimaadka Aduunku wuxuu leeyahay 194 xubnood sanadka 2015, kuwaasi oo ah dhamaan xubnaha Qaramada Midoobay marka laga reebo Liechtenstein, Gasiiradaha Kook iyo Niue. Sida caadiga ah wadan wuxuu ku biiraa WHO marka uu aqbalo heshiiska dastuurka ururka isla markaana saxeexo Sharciga Ururka Caafimaadka Aduunka. Sanadkii 2013, waxaa ku soo biiray xubnaha Puerto Rico iyo Tokelau. Sanadkii 2010, Taywan ayaa lagu casuumay ineey ku soo biirto ururka ayadoo la siiyay magac ag "Shiinaha Taybei", laakiin gasiiradaasi way ku gacanseydhay arintaasi. Guud ahaan, Ururka Caafimaadka Aduunku wuxuu gacansaar iyo cilaaqaad fiican la leeyahay Ururka Bisha Cas iyo Bulshada Iskujirka ee Bisha Cas iyo Iskutalaabta Cas kuwaasi oo Ururka Caafimaadku ku casuumo inta u badan howlgalada WHO. Jamaal Cali Xuseen. Jamal Ali Hussein wuxuu ku dashay gobolka maroodijeex ee caasimadiisuna tahay magaalad hargaysa ee Jamhuriyadda Somaliland Sanadku markuu ahaa 1965, Jamaal cali xuseen waa Aqoonyahan ku takhasuusay cilmiga dhaqaalaha iyo ganacsiga, waxaana uu wax kusoo bartay jaamacada aduunka ugu horeysa ee looyaqaano Harvard University  ee ku taala Cariga Maraykanka. kadib Qalinjabitii Jamacada Jamaal cali Xuseen Waxa uu kasoo shaqeeyay bangiyo caalamiya oo waawayn kuwaas oo ka midyihiin bangiga wayn ee Citi Bank kaas oo uu ka gaadhay inuu noqdo Maareeye guud ama Chief executive officer. Waana Musharaxaha Madaxweyne ee Xisbiga Mucaaradka ah ee UCID Intii Hore ee Noloshiisa. Jamaal Cali Xuseen wuxuu ku dhashay kunasoo Barbaaray Magaalada Hargeysa, isagoo isla magaalada Hargeysa ka bilaabay waxbarashadiisii aasaasiga ahayd ilaa waxbarashadiisa heer Dugsi Sare, isagoona ka baxay dugsiga sare ee Faarax Oomaar Magaalda Hargeysa, Sidoo Kale Jamaal Cali xuseen yaraantiisi wuxuu jeclaa ciyaaraha ama Sports-ka, gaar ahaan Kubada kolayga, cagta iyo walaiba kubada Teniska Miiska (Table Tennis) kaas oo uu ka gaadhay ilaa heerka ciyaarihii Gobolada ee Jmahuriyadii Sommalida, isagoona usaftay Gobalkii Waqooyi Galbeed. Waxbarashadiisii Sare ee Heer Jaamacadeed. kadib markuu Jamaal cali Xuseen Ka qalin Jabiyay Dugsiga sare, waxa uu ka bilaabay waxbarashadiisii sare Maxadkii ama college-kii barashada xisaabadka iyo Dhaqaalaha ee Sidam oo ku yaalay magaalada Muqdisho, Halkaas oo uu ka qaatay shahaadadii darajada koowaad ee cilmiga xisaabaadka (Degree in BA Accounting), isagoo ahaa ardaygii ugu sareeyay jamacada, isla sanadkaana waxa loo qaatay inuu Bare ama Macalin ka noqdo isla jamacadaas. Waxbarashadiisii Harvard University. dabayaaqadii sanadihii sideetamaadkii Jamal Cali Xuseen wuxuu ugu guuray wadanka Maraykanka, isagoo halkaa markuu mudo joogayna ku guulaystay deeq waxbarasho (Scholarship) jaamacadagoodrvard university. halkaas oo uu ka diyaariyay shahadada caalamiga ee loo yaqaano CPA (CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTING)oo macnaheduna tahy xissb yahankii la aqoonsaday, taas oo aanu haysan qof somali ah ama Africaba ku ah naadir iyo dhif. Garowe Online. Garowe Online waa wakaalada wararka si madax banaan ku shaqeeya ku salaysan ee Puntland, Soomaaliya. Puntland Post. Puntland Post waa warbaahin fadhigeedu yahay Garowe, Puntland. Waxaa la asaasay sanadkii 2001, waxaana asaasay qurbajoog soomaaliyeed oo reer Denmark ah. Puntland Post waa website laga daalacdo wararka Puntland iyo Soomaaliya, waxa uuna leeyahay Joornal todobaad leh oo isla magaciisa wata. Puntland Star. Puntland Star waa news website urur ah ee jooga Garoowe, magaalada caasimadda Dowladda Puntland, Soomaaliya ah. Taariikhda. Puntland Star waxaa la aasaasay sannadkii 2014. Website-kani wuxuu daabacaa deg dega ah maalin kasta jabiyay qaylodhaan news oo ugu hadlay oo ku saabsan sheekooyin iyo dokumantaaryada iyo falanqaynta labada Soomaali iyo Ingiriis, iyadoo diiradda lagu saari doono arimaha Puntland. Puntland TV iyo Radio. Puntland TV iyo Radio waa shabakadda warbaahin dadweyne oo ka mid ah gobolka Puntland ee Soomaaliya. Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed. Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed (, SNTV) waa saldhigga TV-ga qaranka ee Soomaaliya. Telefishinka Qaranka Soomaaliyeed waa Idaacadda adeegga dadweynaha ee Soomaaliya. Xarunteeduna tahay magaalada Muqdisho, ee caasimada dalka, ay mas'uuliyadda ugu weyn waa in ay bixiso baahinta adeegga dadweynaha dalka oo dhan. SNTV waxaa nidaaminaya Wasaaradda Warfaafinta, Boostada & Isgaarsiinta ee Golaha Soomaali ah Wasiirada. Yuusuf Maxamed Ismaaciil. Yuusuf Maxamed Ismaaciil (11 Sebteembar 1960 - 27 Maarso 2015) ahaa diblomaasi Soomaaliyeed oo siyaasi. Noloshiisii. Ismaaciil waxa uu ku dhashay 1960 magaalada Rome, Talyaaniga qoyska ah laandheere Soomaali. Uu iska lahaa qabiilka Majeerteen Harti Daarood. Qoyskiisa asal ahaan ka amaanay Garowe ee xarunta maamulka ee gobolka waqooyi-bari Puntland ee gobolka Soomaaliya. Waayo, waxbarashada sare, Ismail shahaado ah cilmiga siyaasadda ka dhiga Jaamacadda Bologna. Cristina Ali Farah. Cristina Ali Farah (d. 1973 ee Verona, Talyaaniga) waa qoraa Talyaani ah oo asal ahaan Soomaali. Aamina Maxamed Jibriil. Aamina Maxamed Jibriil () (d. 5 Oktoobar 1961) waa qareen Kenyan ah, diblomaasi iyo siyaasi. Waxay horey u ahaan Guddoomiyaha Ururka Caalamiga ah ee Socdaalka iyo Ganacsiga Ururka Adduunka ee Golaha Guud, iyo sidoo kale Kaaliyaha Xoghayaha Guud iyo Ku-xigeenka Agaasimaha Fulinta ee Barnaamijka Deegaanka ee Qaramada Midoobay. Sida ka mid ah 20 May 2013, iyadu waa wasiirka arrimaha dibadda ee Kiinya. Waris Diiriye. Waris Diiriye () (d. 1965) waa nooc Soomaali ah, qoraaga, Atariishada iyo u dhaqdhaqaaqe bulshada. Laga soo bilaabo 1997 ilaa 2003, ayay u soo noqday Safiirka a Gaarka ah ee Qaramada Midoobay. Arktik. Arktik (;; "loogu dhawaaqo":) waa deegaanada cidhifka ugu xiga dhinaca waqooyi ee dhulka. Gobolka Arktik waxay ka kooban tahay Bada Arktik, qeeybo ka mid ah gobolka Alaska (ee ka tirsan wadanka Maraykanka), Kanada, Finland, Griinland, Denmark, Iseland, Norway, Ruushka, iyo Iswidhan. Sidoo kale gobolka Arktik wuxuu ka samaysan yahay bado waawayn oo leh cimilo kala duwan; wakhtiyada qaar noqda baraf marar kale oo sanadka ah diirimaad ah, waxaana deegaanku caan ku yahay dhir yaraanta. Gobolka Arktik waxaa lagu sharaxaa waqooyiga Cidhifka Waqooyi (66° 33'N), taasi oo hesha iftiin qorax oo aad u kooban iyo habeeno ka dhaadheer deegaanada kale ee caalamka. Sidoo kale deegaanada Arktik waxaa lagu yaqaanaa qaboow daran sanadka oo dhan; wakhtiga ugu diiran (kulu) waa bisha Luuliyo wakhtigaasi oo heerkulku kaba hooseeyo 10 °C (50 °F). Guud ahaan, deegaanda Arktik waa mid ka duwan dhamaan nidaamyada hab nololeed ee ka jirta caalamka intiisa kale. Tusaale ahaan, gobolku wuxuu leeyahay tiro dad ah (indigenous people) oo la qabsaday qaboowga xad dhaafka ah ee gobolka kaasi oo aanay ku noolaan karayn dadka kale. Intaas waxaa dheer in sanadahan dambe isbedelka cimiladu saamayn weyn ku yeeshay gobolka. Nolosha deegaanadan waxaa ka mid ah naasleyda badaha, kaluun, noole laga helo gunta badaha iyo xubno yaryar oo kale. Cidhifka Waqooyi. Cidhifka Waqooyi (Ingiriis: North Pole) waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee waqooyi ee meere. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka waqooyi ee aduunka waxee ku taalaa waqooyiga aduunka, waa meesha oo aduunka ku dhamaado. Cirifka waqooyi iyo Cirifka Koonfur waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood neh habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto. Badweynta Arktik. Badweynta Arktik (Arctic Ocean) sidoo kale loo yaqaano "Badweynta Waqooyi" waa badweyn dhacda waaxda waqooyi ee Aduunka taasi oo ku wareegsan gobolka Arktik iyo deegaanada Cidhifka Waqooyi. Sidoo kale badani waa tan ugu yar dhamaan shanta badweyn ee aduunka. Maadama juquraafi ahaan badani dhacdo gobolka ugu xiga Waqooyiga Dhulka waxay caan ku tahay biyo baraf ah inta ugu badan wakhtiga sanadka. Sidoo kale, marka la barbardhigo badweynta (sida Atlantik iyo Baasifik) xajmiga iyo baaxada Bada Waqooyi waa mid aad u yar oo lagu tirin karo badaha yaryar (sea), laakiin sidaas ay tahay Ururka Juquraafiga Biyaha Caalamka (International Hydrographic Organization "IHO") wuxuu u aqoonsaday "badweyn". Muuqalka aduunka marka cirka la joogo waxaa si fiican loo arki karaa badani oo in badan cadaan ah sababtoo ah waa baraf inta ugu badan sanadka. Si kastaba ha ahaatee, Bada Waqooyi waxaa ku wareegsan Waqooyiga qaarada Aasiya (inta ugu badan wadanka Ruushka), Yurub iyo Waqooyiga Ameerika (wadanka Kanada iyo Gobolka Alaska ee Maraykanka). Tan iyo inta taariikhda lagu hayo biyaha Bada Arktik waxay ahaan jirtey "biyo baraf" ah, marka laga reebo xiliga gu'ga oo waxyar biyuhu diiri jireen. Sanadahan dambe waxaa isbedel weyn ku yimid heerkulkii lagu yaqaanay biyahan sababo la xidiidha cimilada sii kululaanaysa. Guud ahaan Badweynta Arktik waxay leedahay biyo aad u badan oo saafi ah, si ka duwan biyaha badaha kale ee dhanaanka ah waxay bada ku jira biyo nadiif ah oo baraf ah. Liini. Liini (;) waa midabka u dhexeeya casaanka iyo huruuda, waana midab la sameeyo wakhtiga wax la rinjiyeeynayo. Magaca midabkan waxaa laga keenay khudaarta liinta. Dhaqanka deegaano badan oo caalamka ah waxaa midabka liiniga loo yaqaanaa mid u taagan ku qanacsani, saa'id, dab (olol), halis, xarakaad adag, tijaabo iyo iskafiirin, xilliga dayrta, iyo waxyaabo kale. Laakiin meelo kale oo ka mid ah qaarada Aasiya midabkan wuxuu astaan u yahay diinta Budhaha iyo Hindisamka. Guud ahaan, midabka liiniga ah waxaa loogu magac-daray midabka liin macaan bislaatay (taasi oo ah midab huruud iyo casaan khafiif ah). Taariikhda iyo Farshaxanka. Wakhtiyadii hore ee wadanka Masar, khubarada farshaxanku waxay aad u isticmaali jireen midab u eg liiniga oo lagu magacaabi jirey "realga" kaasi ooy ku sharaxi jireen qabriyada iyo meelaha ugu fiican qariga boqortooyada. Buni. Buni (;) waa midab laga sameeyo iskudarka casaanka iyo buluuga kaasi oo inta badan ah midab jaamud ah. Badweynta Koonfured. Badweynta Koonfureed, Badweynta Antarktika (;) (sidoo kale loo yaqaano "Badweynta Antarktik, Badweynta Awstral, Bada Koonfur, Bada aadka u weyn ee Koonfureed") waa mid ka mid ah shanta badweyn ee aduunka taasi oo dhacda meesha ugu xigta koonfurta dhulka. Badweynta Koonfured waxay ku taalaa koonfuta dhigta 60° K taasi oo ku wareegsan gobolka Qaarada Antarktika. Marka laga hadlayo baaxada iyo waynida, badweyntani waa bada afaraad ee ugu weyn badweynta aduunka, waxaa ka wayn Badweynta Baasifik, Badweynta Atlaantik, iyo Badweynta Hindiya; waxaysa ka weyn tahay Badweynta Arktik. Biyaha badani waxay dhacaan soonaha biyaha qaboow iyo diiran ku kulmaan. Markii ugu horeeysay taariikhda waxaa sanadkii 1770kii la ogaaday badweyntani markii sahamiye kabtan James Kook u gooshay biyaha koonfureed ee aduunka. Intaas wixii ka dambeeyay waxaa cilmiyahanada juquraafigu aad ugu qulqulayeen gobolka ay badweyntani ka mid tahay. Sidoo kale waxaa in mudo ah muran iyo is-afgaranwaa ka taagna xadka Badweynta Koonfureed, taasi oo meelo badan lagaga qasayey xadka ay la wadaagto Badweynta Baasifik, Badweynta Atlantik iyo Badweynta Hindiya. Sanadkii 2000 wixii ka dambeeyay bulshada caalamku waxay isku raacday in Badweynta Koonfureed ka bilaabanto (ama lagu daro) dhigta lixdanaad koonfur. Antarktika. Antarktika waa qaarada ugu xigta koonfurta Aduunka, taasi oo juquraafi ahaan noqoneysa Cidhifka Koonfureed ee dhulka. Qaarada Antarktika waxay ka mid tahay "gobolka Antarktik" ee waaxda koonfureed ee dhulka, taasi oo qeyb ka yihiin Iskuwareega Antarktik iyo Bada Koonfureed. Baaxada dhulka Antarktika waa mid aad u balaadhan, waxaana lagu qiyaasay 14.0 milyan kilomitir labo jibaaran (5.4 milyan mayl labo jibaaran), taasi oo ka dhigeysa qaarada shanaad ee ugu weyn aduunka - waxaa ka weyn Afrika, Aasiya, Waqooyiga Ameerika iyo Koonfur Ameerika. Hadii Antarktika la barbardhigo qaarada Ustareliya weey ku labo laabmaysaa, taasi micnaheedu waa in Ustareliya le'eg tahay kala badh Antarktika. Sida la ogyahay ilaa 98% qaarada Antarktika waxaa qariyahay baraf kaasi oo leh dhumuc dhan 1.9 kilomitir (1.2 mayl), kuna fidsan dhammaan deegaanada qaarada marka laga reebo qeybta waqooyi oo kali ah. Isku celcelis, qaarada Antarktika waa tan ugu qaboow, qalalsan (biyo yar), ee ugu dabaysha badan qaaradaha caalamka oo dhan. Sidoo kale waxay leedahay deegaano badan oo ugu dhaadheer jooga dhulka. Juquraafi ahaan marka laga hadlayo deegaanada Antarktika waxaa lagu tiriyaa lamadegaan (saxare), sababtoo ah waxaa ka da'a roob aad u yar oo mararka qaar ka yar 200 mm (8 in) kaasi oo ku da'a deegaanada xeebaha oo kali ah. Sidoo kale waxaa xusid mudan heerkulka Antarktika, wuxuu inta badan yahay −89 °C (−129 °F), in kastoo marka la iskucelceliyo guud ahaan noqonayso −63 °C (−81 °F). Dhinaca kale, qaarada Antarktika ma lahan dad si joogto ah ugu dhaqan ama nool deegaanadaadi. Laakiin waxaa wakhtiyo badan oo sanadka ah jooga tiro Saynisyahano iyo cilmibaadhayaal ah oo u dhexeeya 1,000 ilaa 5,000 qof kuwaasi oo ku baahsan dhinacyada qaarada. Noolaha sida dabiiciga ah looga helo qaarada Antarktika waxaa ka mid ah algae, bakteeriya, fungi, xoogaa yar oo dhir ah, brotista, iyo noocyo kooban oo xayawaan ah, sida takfida, qooleeyda, sealska, iyo tardgrade. Dhirta ugu caansan ee laga helo deeganku waa "tundra". Guud ahaan, qaarada Antarktika waa meel aan la kala lahayn (de facto), laakiin waxaa maamula oo gacanta ku haya dowladaha saxeexay "Nidaamka Heshiiska Antarktika". Heshiiskaasi waxaa sanadkii 1959kii saxeexay labo iyo toban wadan, wakhtiyadii ka dambeeyayna waxaa saxeexa ku biiray ilaa 39 wadan kale. Heshiiskaasi wuxuu meesha ka saarayaa in qaarada Antarktika loo isticmaalo siyaabo milatari, in hubka lagu tijaabiyo, in wasakhda hubka lau aaso ama la keeno, in la taageero ajandaha cilmi-baadhista, in macdan laga qoto iyo in la ilaaliyo hawada nadiifta ah ee qaarada. Wadanadii ugu horeeyay waxaa ka mid ah Arjantiina, Ustareliya, Beljimka, Jili, Faransiiska, Jabaan, New Zealand, Norway, Koonfur Afrika, Ruushka, Ingiriiska iyo Maraykanka Cilmibaadhista ka socota qaarada waa mid caalami ah oo ilaa 4,000 aqoon yahay oo caalamka ka kala socda joogaan. Cidhifka Koonfureed. Cidhifka Koonfureed (South Pole) waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee koonfurta meeraha dhulka. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka Koonfur ee aduunka waxee ku taalaa koonfurta ugu hooseeso aduunka. Cirifka Koonfur iyo Cirifka waqooyi waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto.Meeshani waa meesha aduunka ugu nolosha adag amaba ugu daran,qofkii ugu horeeyay ee tagaa waxa uu ahaa Roald Amundsen waxay ahayd sanadii 1911. Hayada Cuntada Aduunka. Hayada Cuntada Aduunka (;) (loo soo gaabiyo: WFP) waa waa waaxda gargaarka cuntada ee hay'ada Qaramada Midoobay iyo ururka ugu wayn caalamka ee ka warbixiya gaajada isla markaana dhiirigeliya amniga cuntada. Sida ay sheegtay hay'adani waxay gargaar cunto gaadhsiisaa sanad kasta dad dhan 80 milyan oo ku kala nool 75 wadan. Magaca hayada marka la fasiro oo noqonaya Barnaamijka Cuntada Aduunka waxa xarunta ugu sareeysa ku leedahay magaalada Roma wadanka Talyaaniga, iyo in ka badan ilaa 80 xafiis dacalada aduunka. Intaas waxaa dheer, muhiimada koowaad hayadu waxay siisa dadka awoodi waayay ineey cunto u helaan naftooda iyo qoyskooda sababo la xidhiidha dagaalo, xanuuno, musiibo dabiici ah (sida daad, duufaan, abaaro, dhulgariir iwm) darteed. Guud ahaanHay'ada Cuntada Aduunka oo loo soo gaabiyo "WFP" waxay xubin ka tahay Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay iyo waaxda Golaha Go'aaminta. Taariikh. WFP waxa ugu horayn la aasaasay sanadkii 1961 ka dib markuu dhamaaday 1960 shirkii "Ururka Cuntada iyo Beeraha" (Food and Agricultural Organization), waxaa la isla afgartey in la sameeyo barnaamij ka shaqeeya gargaarka cuntada. Sidaasi ayaa WFP lagu sameeyay sanadkii 1963; waxaana barnaamijka loo dhiibay ineey maamulaan Ururka Cuntada iyo Beeraha wakhti sadex sano ah si loo fiiriyo midhodhalka iyo muhiimada barnaamijka. Hay'ada Cuntada Aduunka waxaa urur madaxbanaan oo iskii isku maamula laga dhigay sanadkii 1965, ka dib markii aasaaskiisa loo bogay. Maamulka. Hayada Cuntada Aduunka waxaa maamula Gole Sare oo yimaada 36 wadan oo ka tirasan ururkan. Gudoomiyaha Sare ee ururka wakhti xaadirkan waa Ertharin Cousin kaasi oo uu magacaabay Xoghayaha Sare ee Qaramada Midoobay iyo Madaxa sare ee Ururka Cuntada iyo Beeraha. Dhinaca kale, sida hayadu sheegtay deeqbixiyaha ugu badan ee WFP waa qaarada Yurub waxayna ka qeybqaadata in badan oo howlaha ururka ah. Aragtida iyo riyada hayadani waa in la helo "aduunyo nin kasta, naag iyo ilmo markasta heystaan ilo cunto si ay ugu sii noolaadaan nolol sax ah oo caafimaad qabta." Guud ahaan Hayada Cuntada Aduunka waxaa u shaqeeya ilaa 11,500 qof kuwaasi oo dhamaantood ka shaqeeya deegaano aad u fog. Badweynta Arktik. Badweynta Aktik, Badweynta Waqooyi (;) waa badweyn dhacda waaxda waqooyi ee Aduunka taasi oo ku wareegsan gobolka Arktik iyo deegaanada Cidhifka Waqooyi. Sidoo kale badani waa tan ugu yar dhammaan shanta badweyn ee aduunka. Maadama juquraafi ahaan badani dhacdo gobolka ugu xiga Waqooyiga Dhulka waxay caan ku tahay biyo baraf ah inta ugu badan wakhtiga sanadka. Sidoo kale, marka la barbardhigo badweynta (sida Atlantik iyo Baasifik) xajmiga iyo baaxada Bada Waqooyi waa mid aad u yar oo lagu tirin karo badaha yaryar (sea), laakiin sidaas ay tahay Ururka Juquraafiga Biyaha Caalamka (International Hydrographic Organization "IHO") wuxuu u aqoonsaday "badweyn". Muuqalka aduunka marka cirka la joogo waxaa si fiican loo arki karaa badani oo in badan cadaan ah sababtoo ah waa baraf inta ugu badan sanadka. Si kastaba ha ahaatee, Bada Waqooyi waxaa ku wareegsan Waqooyiga qaarada Aasiya (inta ugu badan wadanka Ruushka), Yurub iyo Waqooyiga Ameerika (wadanka Kanada iyo Gobolka Alaska ee Maraykanka). Tan iyo inta taariikhda lagu hayo biyaha Bada Arktik waxay ahaan jirtey "biyo baraf" ah, marka laga reebo xiliga gu'ga oo waxyar biyuhu diiri jireen. Sanadahan dambe waxaa isbedel weyn ku yimid heerkulkii lagu yaqaanay biyahan sababo la xidiidha cimilada sii kululaanaysa. Guud ahaan Badweynta Arktik waxay leedahay biyo aad u badan oo saafi ah, si ka duwan biyaha badaha kale ee dhanaanka ah waxay bada ku jira biyo nadiif ah oo baraf ah. Gobolka Arktik. Gobolka Arktik (Arctic) waa deegaanada cidhifka ugu xiga dhinaca waqooyi ee dhulka. Gobolka Arktik waxay ka kooban tahay Bada Arktik, qeeybo ka mid ah gobolka Alaska (ee ka tirsan wadanka Maraykanka), Kanada, Finland, Griinland, Denmark, Iseland, Norway, Ruushka, iyo Iswidhan. Sidoo kale gobolka Arktik wuxuu ka samaysan yahay bado waawayn oo leh cimilo kala duwan; wakhtiyada qaar noqda baraf marar kale oo sanadka ah diirimaad ah, waxaana deegaanku caan ku yahay dhir yaraanta. Gobolka Arktik waxaa lagu sharaxaa waqooyiga Cidhifka Waqooyi (66° 33'N), taasi oo hesha iftiin qorax oo aad u kooban iyo habeeno ka dhaadheer deegaanada kale ee caalamka. Sidoo kale deegaanada Arktik waxaa lagu yaqaanaa qaboow daran sanadka oo dhan; wakhtiga ugu diiran (kulu) waa bisha Luuliyo wakhtigaasi oo heerkulku kaba hooseeyo 10 °C (50 °F). Guud ahaan, deegaanda Arktik waa mid ka duwan dhammaan nidaamyada hab nololeed ee ka jirta caalamka intiisa kale. Tusaale ahaan, gobolku wuxuu leeyahay tiro dad ah (indigenous people) oo la qabsaday qaboowga xad dhaafka ah ee gobolka kaasi oo aanay ku noolaan karayn dadka kale. Intaas waxaa dheer in sanadahan dambe isbedelka cimiladu saamayn weyn ku yeeshay gobolka. Nolosha deegaanadan waxaa ka mid ah naasleyda badaha, kaluun, noole laga helo gunta badaha iyo xubno yaryar oo kale. Cidhifka Waqooyi. Cidhifka Waqooyi (North Pole) waa geeska ugu shisheeya ama ugu fog ee waqooyi ee meere. Dunida aan ku nool nahay ee dhulka waxay leedahay labo cidhif oo kala ah Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur ee dhulka. Cirifka waqooyi ee aduunka waxee ku taalaa waqooyiga aduunka, waa meesha oo aduunka ku dhamaado. Cirifka waqooyi iyo Cirifka Koonfur waa meelaha 6 bilood maalin ah, 6 bilood neh habeen ah.labadaan meelood waa meesha oo aduunka ka wareegto. Mugdi. Mugdi (;) waa caksiga (ka soo horjeedka) iftiinka. Sharaxaada saxda ah waa maqnaanta (la'aanta) ileyska. Marka meeli noqoto iftiin la'aan waxaa adkaata in wax la arko sababtoo ah waxay noqtotaa madoow. Isha bani'aadamka waxba ma arki karto marka meeli bilaa iftiin tahay, sababtoo ah araga waxaa caawiya iftiinka ileyska. Guud ahaan, mugdigu waa mid dadku neceb yahay isla markaana la xidhiidha cabsi, naxdin, murugo, geeri iyo wixii la mid ah. Aragtida. Aragtida mugdigu waa ku kala duwan yahay indhaha dadka, sababtoo ah isha dadku isku mid uma aragto midabka. Marka aragu si fiican u shaqeeynayo waxaa bu'da ishu soo ururisaa iftiinka ku hareersan ka dibna sawir buuxa ka sameeysaa. Fisigiska. Marka la tixraaco sharciyada cilmiga Fisikiska, walax kasta waa mugdi marka ay nuugto dhamaan unugyada "fotoniska" taasi oo keenta in walaxdaasi u muuqato mid madoow ah marka la barbar dhigo walaxyada kale een nuugin fotooniska. Tusaale ahaam, rinjiga madoow ma soo celiyo ileyska muuqda waxaanay u muuqdaa midabkaasi mid mugdi ah sababtoo ah wuxuu liqaa unugyada fotoniska; si taasi ka duwan rinjiga cadaanka ah wuu soo celiyaa falaadhaha iftiinka ah taasi oo ka dhigeysa wax aad u iftiimaya. Sharaxaad badan waxaad ka heli kartaa midabka. Guud ahaan, ileyska iftiinka ma ahan mid walaxi wada liqi karto. Marka la fiiriyo astaamaha awooda, awood ma ahan wax la abuuri karo ama la burburin karo; nidaamka kali ah ee la samayn karo waa in la isku bedelo. Marka waxaa laga yaabaa in walaxi u muuqato mugdi laakiin sida rasmiga ah ay leedahay iftiin aanu ishu qaban karin. Cowl (midab). Cowl, Cowli (;) waa midab fudud oo u dhaxeeya madoowga iyo cadaanka. Midabkan waxaa lagu tilmaamaa dhexdhexaad, taasi oo macnaheedu yahay waa midab "bilaa midab ah". Waa midabka daruuraha cirka, dambaska iyo curiyaha liidhka. Sida lagu sheegay taariikhda midabada, midabka cowliga waxaa markii ugu horeeysay la isticmaali jirey sanadkii 700 C.D (Ciise Dabadii). Baxri. Baxri (;) waa midab cagaar-buluug xiga ah. Marka la iskudhex daro sadexda midab ee Casaanka, Cagaarka iyo Buluuga ayaa sameeya midabo badan kuwaasi oo ka mid yahay midabkan "baxriga" ah. Samayskaas dhexdiisa waxaa midabka baxriga laga helaa buluuga iyo cagaarka dhexdooda. Sidoo kale waxaa midabkan lagu helaa marka la kala goynayo (jarayo) midabada ayadoo la isticmaalayo habka afka qalaad lagu yidhaahdo 'CMYK color model, taasi oo midabkani ka soo dhex baxo cagaar, madoow iyo buluug. Si kastaba ha ahaatee, waa la isku raacay in midabkan la isticmaali jirey tan iyo wakhtiyo aad u horeeyay; waxaana la sheegaa in wakhtigii Boqortooyadii Faraaciyiinta dhulka Masar la isticmaali jirey midabkan baxriga ah. Guud ahaan, midabkan waxaa lagu isticmaalo meelo badan; waxaa ka mid ah qalabka wax lagu daabaco (printer), Kumbuyuutarka, Telefishinka, diiradaha wax lagu sifeeyo iyo meelo kale. Waxyaabaha ugu cajiibsan ee midabkan waxaa ka mid ah, markuu la falgalo (lagu daro) midabka casaanka waxaa meeshii madoowga ahayd isku bedeshaa cadaan. Basli (midab). Basli (;) waa midab ka samaysan iskudhafka (iskudarka) labo midab oo kala casaan iyo buni, ama casuus iyo casaan jaamud ah. Marka laga fiiriyo muraayada (dhalada) Kumbuyuutarka, waxaa midabkan laga sameeyaa iskudarka buluuga iyo casaanka. Marka la iskudhex daro sadexda midab ee Casaanka, Cagaarka iyo Buluuga ayaa sameeya midabo badan kuwaasi oo ka mid yahay midabkan "basliga" ah. Samayskaas dhexdiisa waxaa midabka basliga laga helaa buluuga iyo casaanka dhexdooda. Sidoo kale waxaa midabkan lagu helaa marka la kala goynayo (jarayo) midabada ayadoo la isticmaalayo habka afka qalaad lagu yidhaahdo 'CMYK color model, taasi oo midabkani ka soo dhex baxo cagaar, huruuda iyo madoowga. Guud ahaan midabka basliga ah waxaa markii ugu horeeysay laga dhex helay iskudar midabo badan uu samaynayay saynisyahan Faransiis haa sanadkii 1859kii. Golaha Sare Qaramada Midoobay. Golaha Sare Qaramada Midoobay (;) (sida badan loo soo gaabiyo "UNGA" ama "GA") waa xubin ka mid ah Lixda Xubnood Qaramada Midoobay iyo meesha kali ah ee dhamaan xubnaha Qaramada Midoobay ku leeyihiin wakiilo (dad matala). Golahani wuxuu awood u leeyahay inuu xaqiijiyo kharashka ku shaqeeyso Qaramada Midoobay, u magaaco xubin aan joogto ahayn Golaha Amniga Qaramada Midoobay, ka helo warbixin dhamaan xubnaha, wakiilada, hayadaha iyo ururada Qaramada Midoobay isla markaana amar iyo talobixin siiyo ururadaasi. Golaha Amniga Qaramada Midoobay. Golaha Amniga Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNSC);) waa xubin ka mid ah lixda xubin ugu sareeysa Ururka Qaramada Midoobay iyo waaxda masuulka ka ah amniga iyo nabada caalami ee aduunka, iyo xubinta u qaabilsan aqbalitaanka ka mid noqoshada Jimciyada Quruumaha Ka Dhaxaysa. Sidoo kale Golaha Amnigu wuxuu u qaabilsan yahay inuu socodsiiyo, fuliyo Sharciga Qaramada Midoobay. Liiska Xubnaha Golaha Amniga Qaramada Midoobay. Xubinimada Golaha Aminiga Qaramada Midoobay waxa ka masuul ah oo daadihiya shan xubnood oo joogto ku ah Golaha Amniga Qaramada Midoobay iyo toban wadan oo la soo doortay kuwaasi oon joogto ahayn. Wixii ka horeeyay 1966ki waxaa jirayay lix xubnood oo la soo doorto halka xubnaha joogtada ah meesha joogeen tan iyo biloowgii ururka ee sanadkii 1945. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay (;) (loo soo gaabiyo: ECOSOC) waa xubin ka mid ah lixda xubin ugu sareeysa Ururka Qaramada Midoobay. Sidoo kale hayadani waxay ka masuul tagay iskuxidhka iyo maamulida dhaqaalaha, bulshada iyo wixii la xidhiidha ee 14 hay'ado wakiilo khaas u ah Qaramada Midoobay. Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay wuxuu leeyahay 54 xubnood; kuwaasi oo yeesha hal kulan oo afar todobaad ah bisha Luuliyo halmar sanadkii si ay ugu arimiyaan howlaga loo igmaday. Xarunta Sare Qaramada Midoobay. Xarunta Sare Qaramada Midoobay sidoo kale Fadhiga Qaramada Midoobay waa dhisme aad u wayn oo ku yaala caasimada New York wadanka Maraykanka. Xarumaha Qaramada Midoobay. Badhtamihii Diisambar 1945, ayaa Golaha Guurtida Maraykanka iyo Aqalka Wakiiladu u codeeyeen in Ururuka Qaramada Midoobay laga codsado ineey Xarunta Sare ka dhisato wadanka Maraykanka. Arintaasi way aqbashay Qaramada Midoobay, waxayna deegaan ka salaxatay bariga caasimada New York halkaasi oo ay ku iibsatey lacag dhan US $8.5 milyan oo ahayd lacag deeq ah. Dhismaha oo socday labo sano (1949 ilaa 1950) waxaa la furay Xarunta Sare Qaramada Midoobay Janaayo 9, 1951, inkastoo la dhamaystiray dhismaha bishii Oktoobar 9, 1952. Inkastoo xarunta ugu muhiimsan ku taalo caasimada New York, ururku wuxuu xafiisyo waaweyn ku leeyahay Jeniifa, Heeg, Fiyeena, Nayroobi iyo meelo kale oo badan. Wadanada Xubnaha Qaramada Midoobay. Waxaa jira 193 Wadan oo xubin ka ah Ururka Qaramada Midoobay kuwaasi oo mid kasta xubin ka yahay Golaha Sare Qaramada Midoobay. Warbixin taageero leh oo ka timaada Golaha Amnigu waxay u baahan tahay in xubnaha golahaasi codeeyaan taasi oo ugu yaraan sagaal xubnood ogolaansho bixiyaan; kuwaasi oo aanay ku jirin Shanta Xubin ee joogtada ah. Ka dib, ogolaanshaha Golaha Amniga waa ineey ansixiyaan Golaha Sare, kuwaasi oo ugu yaraan labo meelood sadex meelood (2/3) codeeyaan ogolaansho. Sida saxda ah waxaa Qaramada Midoobay xubin ka noqon kara wadanada xorta ah oo kaliya, maantana dhamaan xubnuhu waa kuwo madax banaan. Xubnihii Lagu Bilaabay. Taariikh ahaan Qaramada Midoobay waxaa la aasaasay 24 Oktobat 1945 ka dib markii shanta Wadax ee Xubinta joogtada ah isku afgarteen Dastuurka Qaramada Midoobay. Wadanadaasi aasaaska ka qeyb qaatay waxay kala yihiin Shiinaha, Faransiiska, Ruushka, Boqortooyada Ingiriiska, iyo Maraykanka. Tijaabo. Tijaabo () waa imtixaamida si loo fahmo sheey, walax, qof iwm. Tijaabada waxaa laga qaadaa wax kasta oo la rabo in la horumariyo. Tijaabo Shax. Hoos waxaa ku qoran tijaabo sida loo sameeyo shaxda qoraalada wikipedia. "Fiirogaar: qoraalka hoose kama turjumaan qof. Kaliya tijaabo weeji. Hayat Ahmed. Hayat Ahmed Mohammed (dhashay 1982) waa nooc oo quruxduna boqoradda Itoobiya. Hayat haatan diiradda iyada waqti u qaadida cinjirka iyo qaybaha kale ee dalka u keeni wacyi HIV / AIDS. Liya Kebede. Liya Kebede (; dhashay 1 Maarso 1978, Addis Abeba) waa daydo ah oo Itoobiya. Forbes aqoonsaday iyada daydo kow iyo tobnaad ee ugu mushaarka badan ee adduunka ee 2007. Madaxweyne Golaha Sare Qaramada Midoobay. Madaxweynaha Golaha Sare Qaramada Midoobay () waa jago (boos) loo codeeyo qofka noqonaya madaxa sare ee Golaha Sare ee Qaramada Midoobay taasi oo dhacda halmar sanad kasta. Madaxweynaha la doorto wuxuu ka shaqeeyaa arimaha Golaha Sare oo kali ah. Wakhti xaadirkan (2015) waxaa madaxweyne u ah Golaha Sare Mogens Lykketoft oo dhashay wadanka Denmark. Mudane Lykketoft wuxuu ku soo baxay kalafadhigii codaynta madaxnimo ee 71aad, waxaana xafiiska lagu wareejiyay 15 Sebteember, 2015. Maxkamada Cadaalada Caalamka. Maxkamada Cadaalada Caalamka (, loo soo gaabiyo: (ICJ);) (sida caadiga ah loo yaqaano "Maxkamada Aduunka") waa waaxda koowaad QM|cadaalada Qaramada Midoobay taasi oo fadhigeedu yahay "Dhismaha Nabada" Heeg wadanka Holland. Shaqada ugu horeeysa ee hayadani waa ineey xaliso muranka xadadka iyo ilaaliso heshiisyada dhulka ee wadanada xubinta ka ah hayadani. Sidoo kale waxay talobixin siisaa Golaha Sare, hayadaha Qaramada Midoobay iyo wixii soo hoosgala. Ururka Cuntada iyo Dalaga. Ururka Cuntada iyo Dalaga Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (FAO);) waa wakiil khaaska ah Qaramada Midoobay kaasi oo hogaamiya dadaalka ka hortaga iyo cidhibtirka gaajada aduunka. Hayadani waxay si siman ugu adeegtaa wadanada horumaray iyo kuwa soo koraya, waxayna ka shaqeeysaa in si cadaalad ah umaduhu u qeeybsadaan kheyraadka isla markaana galaan heshiisyo loo dhan yahay. Intaas waxaa dheer, hayada Cuntada iyo Dalaga (beeraha) waxay wadano badan oo caalamka ah ka caawisaa (xag aqoon iyo talobixin) horumarinta beeraha, keymaha iyo kheyraadma kaluumaysiga si markaa shacabku u helaan cuntooyin nafaqo leh isla markaana amaan ah. Halkudhiga ururkani oo ah erey Af-Isbaanish: "fiat panis", micnaha "qof walba ha helo roodhi (cunto)", ayaa in badan ka turjumaya micnaha iyo ula jeedada hayada. Guud ahaan Ururka Cuntada iyo Dalaga Qaramada Midoobay waxaa xubin ka ah 194 wadan, ururka Midowga Yurub ("xubinimadiisu waxay matashaa guud ahaan xubnaha midowga"), Gasiiradaha Faroe iyo Tokelau, kuwaasi oo ah xubno madaxbanaan. Gaajo. Gaajo (;) marka laga hadlayo siyaasada, caawimaada baniaadamnimo, iyo cilmiga bulshada, gaajada waxaa lagu sharaxaa xaalad qofku dareemo ah baahi cunto si u taageero shaqada unugyada jidhka. Sidoo kale waxaa lagu sharaxaa in gaajadu tahay cunto la'aan ama cunto yari taasi oo keenta nafaqodaro ku dhacda qofkaasi ugu dambeyntana keenta caafimaaddaro iyo geeri. Inta la ogyahay taariikhda, tan iyo waayo hore waxaa jiray tiro badan oo dad ah oo gaajo ku soo noola meelo badan oo aduunka ka mid ah. Hadaba inta ugu badan, gaajada waxaa keena khalkhal ku yimaada silsilada cuntada taasi oo salka ku heeysa musiibo dabiici ah (sida daad, duufaano, abaaro, roob-la'aan, xanuuno iwm) ama musiibo dad samee ah (sida dagaal, cunoqabateyn, sicirbarar iwm). Wixii ka dambeeyay Dagaalkii Labaad ee Aduunka waxaa aad u horumaray wadano badan oo caalamka ah, sidoo kale waxaa la horumariyay aqoonta iyo teknoolojiyada beeraha iyo dhirta waxaana dowlado iyo ururo badan u xaglo xidheen tafiir goynta iyo ka hortaga gaajada aduunka; taasi oo keentay hoos udhac balaadhan oo laga gaadhay gaajada. Sidaas ay tahay wadano badan oo aduunka ah, gaar ahaan wadanada soo koraya, waxay ku guuldareeysteen ineey quudiyaan bulshooyinkooda, waxaana meelo badan laga helayaa dad aad u baahan oo gaajo iyo macaluul wehel u tahay. Magac Ahaan. Inkastoo isticmaalka ugu badan ee ereyga gaajo yahay "baahida cunto qof ama xayawaan u qabo"; waxaa sidoo kale ereyga gaajo loo isticmaalaa magac ahaan. Tusaale ahaan, marka qof lagu tilmaamayo inuu yahay "bakhayl" (qof aan waxba bixin) waxaa lagu magacaabaa gaajo. Sidoo kale waxaa gaajo lagu magacaabaa dadka aan cunto badan cunin (ama haysan). Guud ahaan, ereyga gaajo waxaa la xidhiidha haraad taasi oo ah baahida qof ama xayawaan (noole) u qabo biyo. Dadka iyo xayawaanku waxay noolaan karaa wakhti dheer ayagoo cunto cunin (gaajoonaya), laakiin biyo la'aan ma noolaan karaan wax ka badan maamlo dhowr ah. Liiska Hayadaha Qaramada Midoobay. Wakiilada Khaaska () sidoo kale loo yaqaano Hay'ad Khaas waa ururo wakiil iskeed isku maamusha kuwaasi oo hoostaga Qaramada Midoobay iyo midba kooxda ay ku xidhan tahay ee dhaqaale iyo saamiyad la wadaagto iyo shaqo intaba. Inta ugu badan hayadaha u adeega Qaramada Midoobay waxay si toos ah ama dadban u hoostegaa xafiiska Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada Qaramada Midoobay halkaasi oo ay warbixin siiyaan ama ka warqaataan Xoghayaha Guud ee Waaxda Iskuxidhka. Wakiilada khaaska ah waxay iskugu jiraan kuwo ay abuurtey Qaramada Midoobay iyo kuwo ururo kale sameeyeen laakiin waxay dhamaan ku shaqeeyaan nidaamka Qaramada Midoobay kaasi oo saldhig u yahay Dastuurka Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan (2015) guud ahaan waxay Qaramada Midoobay leedahay 15 haayadood khaas ah kuwaasi oo qabta shaqooyin kala duwan ayagoo matalata Qaramada Midoobay. Ururka Cuntada iyo Dalaga (FAO). Ururka Cuntada iyo Dalaga Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (FAO);) waa wakiil khaaska ah Qaramada Midoobay kaasi oo hogaamiya dadaalka ka hortaga iyo cidhibtirka gaajada aduunka. Hayadani waxay si siman ugu adeegtaa wadanada horumaray iyo kuwa soo koraya, waxayna ka shaqeeysaa in si cadaalad ah umaduhu u qeeybsadaan kheyraadka isla markaana galaan heshiisyo loo dhan yahay. Intaas waxaa dheer, hayada Cuntada iyo Dalaga (beeraha) waxay wadano badan oo caalamka ah ka caawisaa (xag aqoon iyo talobixin) horumarinta beeraha, keymaha iyo kheyraadma kaluumaysiga si markaa shacabku u helaan cuntooyin nafaqo leh isla markaana amaan ah. ICAO. Ururka Adeega Duulista Caalamiga () waa hayad khaas u qaabishan Qaramada Midoobay Gaadiidka Diyaaradaha Rayidka ah. Astaanta ururkan waa "I C A O" oo laga soo gaabiyay magaca. Waxaa la sameeyey 4 Abril, 1947 waxaa xarunta uguwayn kutaalaa wadanka Kanada, shaqadeeduna waxa ay tahay habaynta iyo iskudubaridka howlaha duulimaadyada si looga nabadgalo dhibaato ka dhacda howlaha duulimaadyada. Golaha Kalsoonida Qaramada Midoobay. Golaha Kalsoonida Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNTC);) waa xubin ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay taasi oo loo sameeyay si ay u caawiso maamulka iyo gacan ku haynta deegaanada lagu aaminay Qaramada Midoobay. Sidoo kale ula jeedada ururku wuxuu ahaa inuu gacan ka geysto maamulida deegaanada aan weli madaxbanaanida qaadan isla markaana hoostegin wadanadii gumeystaha, iyo inuu ilaaliyo xidhiidhka iyo nabada caalamiga ah. Si kastaba ha ahaatee, Dagaalkii Labaad ee Aduunka wixii ka dambeeyay waxaa deegaano badan noqdeen wadano xor ah taasi oo meesha ka saartey farogelintii iyo maamulkii Golaha Kalsoonida Qaramada Midoobay. Ururka Shaqaalaha Aduunka. Ururka Shaqaalaha Aduunka ee Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (FAO);) waa xubin ka mid ah wakiilada Qaramada Midoobay taasi oo ka shaqeeysa arimaha shaqaalaha, gaar ahaan heerka shaqaalaha caalamka, ilaalada bulshada, iyo fursad shaqo oo siman dhamaan dadka (shaqaaleysiin cadaalad ah). Ururka Shaqaalaha Aduunka waxaa loo soo gaabiyaa "ILO" waxaana xubin ka ah 186 wadan: taasi oo ah 185 ka mid ah 193 wadan ee xubnaha Qaramada Midoobay iyo gasiiradaha Kook. Sanadkii 1969, ururkan waxaa la gudoonsiiyay bilada Nobel Peace Prize taasi oo u ku mutaystay kaalinta lixaadka leh ee uu ka geeystay horumarinta nabada, shaqooyin fiican iyo cadaalada sinaan ah dhamaan shaqaalaha, iyo gargaarida caawimo ee wadanada soo koraya. Gudida Sare Qoxootiga Qaramada Midoobay. Gudida Sare Qoxootiga Aduunka ee Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNHCR);) sidoo kale loo yaqaano Wakaalada Qoxootiga QM, waa xubin ka tirsan wakaaladaha khaaska ee Ururka Qaramada Midoobay taasi oo shaqadeedu tahay ineey difaacdo iyo caawiso qoxootiga meel kasta ooy joogaan, ayadoo tixgelinaysa codsiga dowlad ama Qaramada Midoobay lafteeda. Hayadani waxay qoxootiga ka caawisaa dib u dejinta, taageerida nolosha barakacayaasha, badbaadinta dadka halista ku jira, dejinta qoxooti wadan kale iyo u raadinta magangelyo. Hayada Qoxootiga Aduunka waxaa u saldhig ah magaalada Janiifa, wadanka Iswiserland waxayna xafiisyo muhiim ah ku leedahay dhamaan qaaradaha aduunka. Sidoo kale hayadani waxay ka tirsan tahay Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay. Wakhtiyadii 1954 iyo 1981 hayada UNHCR waxay tiraba labo jeer ku guuleysatey abaalmarinta Nobel Peace Prize. Barnamijka Horumarka Qaramada Midoobay. Barnaamijka Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNDP);) waa shabakada horumarka Ururka Qaramada Midoobay. Waxa fadhi u ah magaalada New York, wadanka Maraykanka; howlaha ugu muhiimsan ee hayada UNDP qabato waxaa ka mid ah u ololeynta isbedel waxtar leh iyo xidhiidhinta wadanada iyo aqoonta (sida horumarinta waxbarashada iyo aqoonta). Sidoo kale, hayadani waxay ka caawisaa wadanada iyo bulshooyinka ineey helaan waayoaragnimo aqooneed iyo kheyraadka lagu caawin karo dadka si eey horumar u gaadhaan. Waxay bixisaa siminaaro, tabobaro, aqoon korodhsi qurbaha ah (scholarship), agab teknooloji iyo waxyaabaha kale ee muhiimka ah. Si kastaba ha ahaate, hayada UNDP waxay hoostagtaa gudida talada xafiiska Golaha Sare Qaramada Midoobay, kaasi oo ah xafiiska sadexaad ee ugu awooda badan Ururka Qaramada Midoobay, waxa ka horeeya kaliya Xoghayaha Guud iyo ku xigeenka Xoghayaha Guud. Wakaalada Awooda Atomik Aduunka. Wakaalada Awooda Atomik Aduunka (, loo soo gaabiyo: (IAEA);) waa urur caalami ah oo ka shaqeeya isla markaana dhiirigeliya isticmaalka awood nukliyeer amaan ah oon cidna halisgelin kari, iyo in laga maarmo (tanaasulo) haysashada hub nukliyeer oo loo isticmaali karo awood ciidan (milatary power) Ururkan IAEA waxaa la aasaasay 29 Luuliyo 1957, ayadoon cidina ka war qabin. Hadab inkastoo ururkan la aasaasay si madax banaan ka dib markii wadano dhowr ahi heshiiska saxeexeen, wuxuu maanta si toos ah u hoostagaa isla markaana warbixin siiyaa Golaha Sare Qaramada Midoobay iyo Golaha Amniga. Guud ahaan ururka IAEA waxaa xaruntasare ku leeyahay magaalada Fiyeena ee wadanka Austriya. Sidoo kale wuxuu labo xafiis oo khaas ah ky leeyahay magaalada Toronto, Kanada, iyo Tokyo, Jabaan. Ururkani wuxuu kormeera isla markaana ilaaliyaa isticmaalka awood nukliyeer oo looga faa'iideysto si aan waxyeelo u lahayn dadka iyo deegaanka. Xoghayaha Guud Qaramada Midoobay. Xoghayaha Guud Qaramada Midoobay () waa hogaanka sare ee Xoghaynta Qaramada Midoobay, qeyb ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Sidoo kale Xogahaya Guud ee Qaramada Midoobay waa afhayeenka iyo hogaanka guud ee Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan waxaa Xoghaye Guud ka ah Qaramada Midoobay Ban Ki-moon oo u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya, kaasi oo xafiiska ku wareegay horaantii bishii Janaayo 2007. Jaale Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaaday 31 Diisambar 2011, waxaana si muran la'aan au dib loogu doortay mar labaad 21 June 2011. Hadaba Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaanayaa Diisambar 21, 2016ka, wakhtigaasi oo doorasho loo qaban doono cida xilka la wareegi doonta, maadaama mar sadexaad aan loo cusboonaysiin doonin sida uu dhigayo Dastuurka Qaramada Midoobay. Ban Ki-moon. Ban Ki-moon (Af-Kuuriyaan: 반기문; Af-Hanja: 潘基文;) (dhashay 13 Juun 1944) waa siyaasi iyo hogaamiye u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya kaasi oo wakhti xaadirkan ah hogaankii sideedaad ee xil ka qabta Golaha Xoghaynta ee Qaramada Midoobay. Xilka Qaramada Midoobay. Mudane Banki Moon waa Xoghayaha Guud Qaramada Midoobay jagadaasi oo ah hogaanka sare ee Xoghaynta Qaramada Midoobay, qeyb ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Sidoo kale Xogahaya Guud ee Qaramada Midoobay waa afhayeenka iyo hogaanka guud ee Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan waxaa Xoghaye Guud ka ah Qaramada Midoobay Ban Ki-moon oo u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya, kaasi oo xafiiska ku wareegay horaantii bishii Janaayo 2007. Jaale Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaaday 31 Diisambar 2011, waxaana si muran la'aan au dib loogu doortay mar labaad 21 June 2011. Hadaba Banki Moon wuxuu xilku ka dhammaanayaa Diisambar 21, 2016ka, wakhtigaasi oo doorasho loo qaban doono cida xilka la wareegi doonta, maadaama mar sadexaad aan loo cusboonaysiin doonin sida uu dhigayo Dastuurka Qaramada Midoobay. Xoghaynta Qaramada Midoobay. Golaha Xoghaynta Qaramada Midoobay (;) waa xubin ka mid ah lixda waaxood ugu muhiimsan Qaramada Midoobay kuwaasi oo kala Golaha Sare; (t) Golaha Amnigal; (j) Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada; (x) Golaha Kalsoonida (waaxdani ma shaqeeyso hada); iyo (kh) Maxkamada Cadaalada Caalamiga. Hadaba Golaha Xoghayntu waa waaxda talogoynta Ururka Qaramada Midoobay. Golaha Xoghayntu waxaa horsocda Xoghayaha Guud kaasi oo qabta shaqo aad u muhiim ah, sida go'aan goynta, diyaarinta qorshooyinka ururka iyo isku xidhka dhamaan waaxyaha Qaramada Midoobay. Xoghayaha Guud. Jagada Xoghayaha Guud waa hogaanka sare ee Golaha Xoghaynta Qaramada Midoobay, qeyb ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Sidoo kale Xogahaya Guud ee Qaramada Midoobay waa afhayeenka iyo hogaanka guud ee Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan waxaa Xoghaye Guud ka ah Qaramada Midoobay Ban Ki-moon oo u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya, kaasi oo xafiiska ku wareegay horaantii bishii Janaayo 2007. Jaale Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaaday 31 Diisambar 2011, waxaana si muran la'aan au dib loogu doortay mar labaad 21 June 2011. Guud ahaan Ururka Qaramada Midoobay waxaa soo maray sideed xoghaye oo ka soo jeeda qaarado kala duwan ee caalamka. Xoghayaha Hada Talada Haya. Ban Ki-moon (Af-Kuuriyaan: 반기문; Af-Hanja: 潘基文;) (dhashay 13 Juun 1944) waa siyaasi iyo hogaamiye u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya kaasi oo wakhti xaadirkan ah hogaankii sideedaad ee xil ka qabta Golaha Xoghaynta ee Qaramada Midoobay. Mudane Banki Moon waa Xoghayaha Guud Qaramada Midoobay jagadaasi oo ah hogaanka sare ee Xoghaynta Qaramada Midoobay, qeyb ka mid ah xubnaha ugu muhiimsan Qaramada Midoobay. Sidoo kale Xogahaya Guud ee Qaramada Midoobay waa afhayeenka iyo hogaanka guud ee Qaramada Midoobay. Wakhti xaadirkan waxaa Xoghaye Guud ka ah Qaramada Midoobay Ban Ki-moon oo u dhashay wadanka Koonfur Kuuriya, kaasi oo xafiiska ku wareegay horaantii bishii Janaayo 2007. Jaale Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaaday 31 Diisambar 2011, waxaana si muran la'aan au dib loogu doortay mar labaad 21 June 2011. Hadaba Banki Moon wuxuu xilku ka dhamaanayaa Diisambar 21, 2016ka, wakhtigaasi oo doorasho loo qaban doono cida xilka la wareegi doonta, maadaama mar sadexaad aan loo cusboonaysiin doonin sida uu dhigayo Dastuurka Qaramada Midoobay. Taariikhda Qaramada Midoobay. Taariikhda Qaramada Midoobay waxay ka soo bilaabantaa Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Wakhtigaas wixii ka dambeeyay xubnaha iyo shaqada ururku wuu balaadhay waxayna maanta gaadhay dhamaan caalamka oo dhan, ayada oo qarniga 21aad noqotey meel kulmisa dhamaan madaxda aduunka. Sida taariikhda lagu hayo hindisaha iyo magaca "Qaramada Midoobay" waxaa horaantii iska lahaa madaxweynihii wadanka Maraykanka Franklin Roosevelt wakhtigaasi oo uu rabay in lagu magacaabo xulafadii Isbaahaysiga. Fikradaasi waxaa ku raacay Ra'iisal wasaarihii Boqortooyada Biritayn kaasi oo socdaal shaqo ku joogay cariga Maraykanka wakhtigaasi 1941. Si kastaba ha ahaatee sanadihii xigay waxaa ereyga Qaramada Midoobay aad u isticmaalayay xulafadii isbaahaysiga ee dagaalka kula jirtey awoodi Nazi-ga. Ku Dhawaaqida QM (1942). Qorsheeyntii dhisitaanka ururka wuxuu bilaabmey wakhti ka horeeyay Dagaalkii Labaad taasi oo la aaminsan yahay in Waaxda Siyaasada Maraykanka (US State Department) bilowday qorsheeynta arimaha ururka sanadkii 1939. Maqaalkii ugu horeeyay ee ku dhawaaqida Qaramada Midoobay waxaa si wada jir ah u diyaariyay 29 Diisamber 1941 madaxweynihii Maraykanka Franklin D. Roosevelt, ra'isul-wasaaraha Boqortooyada Biritatn Winston Churchill, gacanyarahii Roosevelt Harry Hopkins, kuwaasi oo wakhtigaas ku sugnaa Aqalka Cad ee Maraykanka. Madaxweyne Roosevelt wakhtigaasi wuxuu Qaramada Midoobay ku tilmaamayay Xulafadii Isbaaheysiga Dagaalkii Labaad (Allies of World War II). Fikradan waxaa markiiba ku raacay raisal wasaarihii Boqortooyada Britayn kaasi oo isla markiiba ka hirgeliyay wadankiisa. Qiyaastii 1–2 Janaayo 1942, ayaa lagu dhawaaqay Qaramada Midoobay wakhtigaasi ooy saxeexeen sharciga ururkaas ilaa 26 wadan. Badhtamigii 1945kii waxaa heshiiska saxeexay 21 wadan oo kale kuwaasi oo sii xoojijiyay hanoqaadkii ururka. WAXAAN KU DHAWAAQAYNAA ISKU XIDHKA IYO MIDNIMADA MARAYKANKA, BOQORTOOYADA BRITAIN OO LA SOCOTO WAQOOYIGA IRELAND, MIDOWGA SOOFIYEETI, SHIINAHA, AUSTRALIA, BELGIUM, KANADA, COSTA RICA, CUBA, JEKOSLOVAKIA, JAMHUURIYADA DOMINIKA, EL SALVADOR, GIRIIGA, GUATEMALA, HAITI, HONDURAS, HINDIYA, LUXEMBOURG, NETHERLANDS, NEW ZEALAND, NICARAGUA, NORWAY, PANAMA, POLAND, KOONFUR AFRICA, YUGOSLAVIA Saxeexa dowladaha ayaa hoosta kaga qornaa maqaalkaasi. Hadaba wakhtiyadii uu socday Dagaalkii Labaad waxaa caan noqotey isticmaalka Qaramada Midoobay taasi oo laga waday Xulafada Wadanada Isbaahaystay ee kor ku soo xusnay. Marka wadan rabo inuu ururkaas Qaramada Midoobay ky biiro waxaa shardi ahayd inuu saxeexo heshiiska isla markaana dagaal ku dhawaaqo Isbaahaysigii Nasiga (Axis). Qorshaynti QM. Fikrada ah in ururka Qaramada Midoobay noqdo mid caalamka dhan ka dhexeeya waxay bilaabantey Shirkii Moosko ee 1943dii iyo Shirkii Tehraan ee isla sanadkaasi. Shir dhacay bishii Agoosto ilaa Oktoobar 1944kii ayaa wadanada Shiinaha, Boqortooyada Biritayn, iyo Midowgii Soofiyeeti, oo ku kulmay caasimada Washington, D.C ayaa waxay ku soo saareen in ururka Qaramada Midoobay laga dhigo mid caalami ah oo u dhaxeeya wadanada aduunka dhamaantood. Is-aragyo kale iyo hadalo badan ka dib waxaa la isku raacay cida xubin ka noqon karta ururka iyo shaqooyinka uu qaban doono kuwaasi ooy ka mid ahaayeen inuu ilaaliyo nabada guud ee caalamka, horumarinta dhaqaalaha iyo xidhiidhka bulshooyinka caalamka. Aasaasitaanka QM. Markeey taariikhdu ahayd Abriil 25, 1945, waxaa magaalada San Fransisko ka bilaabmay Shirkii Caalamiga ee Qaramada Midoobay halkaasi ooy ku kulmeen wadano gaadhay 50 dal iyo tiro badan oo ururo caalami ah. Hadaba 26 Juun, labo bilood ka dib markii shirka la bilaabay, ayaa 50kii wadan dhamaantood saxeexeen Dastuurka Qaramada Midoobay. Ka dib markii ay dib u eegis ku sameeyeen wadanada Shiinaha, Midowga Soofiyeeti, Boqortooyada Biritayn, Maraykanka iyo tiro kale oo wadano ah ayaa 24 Oktoobar 1945, waxaa si rasmi ah loogu dhawaaqay jiritaanka Ururka Qaramada Midoobay. Shirkii ugu horeeyay ee Golaha Sare wuxuu qabsoomay 10 Janaayo 1946 magaalada London. Sidoo kale waxaa ayaguna kulankii ugu horeeyay yeeshay Golaha Amniga. Ururkii Midowga Wadanada wuxuu si sharci ah u baaba'ay 18 Abril 1946 waxaana hadafkii iyo mashaariicdiisii lagu wareejiyay Qaramada Midoobay. Shaqada. Ururka Qaramada Midoobay wuxuu qabtey hoowlo aad u balaadhan; kuwaasi waxaa ugu muhiimsan horumarinta xidhiidhka bulshooyinka, daryeelida xuquuqda Aadamaha, horumarinta dhaqaalaha, dabargoynta gumeysiga, caafimaadka iyo waxbarashasa, daryeelka qoxootiga iyo ganacsiga. Rajada ugu wayn ee laga aaminsan yahay Qaramada Midoobay waa ineey baajiso (joojiso) inuu dhaco daagaal wayn (dagaalka sadexaad), kaasi oo baabi'in kara dadka iyo duunyada caalamka. Xarumaha QM. Badhtamihii Diisambar 1945, ayaa Golaha Guurtida Maraykanka iyo Aqalka Wakiiladu u codeeyeen in Ururuka Qaramada Midoobay laga codsado ineey Xarunta Sare ka dhisato wadanka Maraykanka. Arintaasi way aqbashay Qaramada Midoobay, waxayna deegaan ka salaxatay bariga caasimada New York halkaasi oo ay ku iibsatey lacag dhan US $8.5 milyan oo ahayd lacag deeq ah. Dhismaha oo socday labo sano (1949 ilaa 1950) waxaa la furay Xarunta Sare Qaramada Midoobay Janaayo 9, 1951, inkastoo la dhamaystiray dhismaha bishii Oktoobar 9, 1952. Inkastoo xarunta ugu muhiimsan ku taalo caasimada New York, ururku wuxuu xafiisyo waaweyn ku leeyahay Jeniifa, Heeg, Fiyeena, Nayroobi iyo meelo kale oo badan. Xuquuqda dadka. "Dhamaan dadku waxay ku dhasheen xoriyad iyo sharaf isku mid ah, waxayna leeyihiin xaq." Sida uu dhigayo Maqaalka 1aad Qaramada Midoobay ee Xuquuqda Dadka Caalamiga (UDHR) Hadaba maanta qodobada xoriyada dadka waa mid ay ilaaliyaan sharciyada wadanada iyo sharciyada caalamiga ahi. Sidoo kale xuquuqdaasi waxaa loo yaqaanaa " kuwo caalami ah," sababtoo ah waa kuwo qof kasta xaq u leeyahay ayadoon la fiirinaynin midabka, qolada, diinta, wadaniyada, da'da, jinsiga (sidoo kale xuquuqda haweenka), fikirka siyaasadeed (ama fikrado kale noocay rabaan ha noqdeen), caqliga, naafonimada, iyo wixii kale ee la halmaala. Dhamaan xuquuqda dadku waa mid siman, caalami ah (dhamaan dunida), mid la kala qeybin karin (ama badh laga tegi kari), waa mid isku xidhan oo qaraabo ah. Bulshada caalamku waa ineey ugu dhaqmaan xuquuqda dadka caalamiga ah si cadaalad iyo sinaan leh, taasi oo ku salaysan wanaag iyo xaqdhowr. Shirkii Xuquuqda Aadamaha Aduunka, Fiyeena, 1993 Taariikh. Fikrada ku saabsan xuquuqda dadka waxay asal ahaan ka soo jeedaa diimaha iyo cilmiga filosofiga. Gaboow. Gaboow (iyo "ageing";) waa habka bayoloji ee jidhku isku bedelo intii mudo ah taasi oo keenta daciifnimo iyo ugu dambeynta geeri. Markaan tixraacno sharaxaada saynis ee gaboowgu waa koritaanka da'da xubnaha iyo unugyada jidhka dadka, xayawaanka iyo walax kale oo nool. Sidoo kale mararka qaar marka laga hadlayo Cilmiga Bulshada waxaa gaboowga loo isticmaalaa koox dad ah, sida badan koox dad da' weyn leh. Marka laga hadlayo dadka, gaboowgu waa isbedel ku yimaada unugyada iyo xubnaha jidhka intii wakhti ah. Caqli. Caqli (;) waxaa loo sharaxay noocyo badan kuwaasi waxaa sal u ah in caqligu yahay tayada qof ee fahanka, garaadka, xalinta, xasuusta, ogaanshaha, helitaanka, taxadirka, xidhiidhka, wax-barashada, dareenka, qorshaynta, abuurida iyo xalinta dhibaatooyinka. Waxa laga yaabaa ineey qodobada lagu sharaxo caqligu ka badan yahay intani, laakiin guud ahaan dadka iyo xayawaanku weey ku kala duwan yihiin qodobadaas aan kor kusoo sheegnay. Caqligu wuxuu ka mid yahay mowduucyada ugu badan ee aadka loo darso maanta, sidaas ay tahay weli ma jiraan isku afgarasho caalami ah oo ku saabsan qodobkaasi. Sidoo kale waxaa la darsaa caqliga xayawaanka; waxaa iyadna jirta Caqliyeda Khiyaaliga oo ah aaladaha dadku sameeyeen sida softwareka, koombuyuterka iwm. Naafo. Naafo (;) waa kala dhinaanta iyo dhaawac wayn ee soo gaadha xubnaha, maskaxda, dareenka, garaadka, horumarka caqliga iyo isku darta dhamaantood. Naafadu kuma koobna muuqaalka jidhka oo kaliya, laakiin dareenka iyo maskaxda ayaa laga naafooba. Sidoo kale waxaa loo yaqaanaa Curyaan, naafadu waa mid dadka qaar ku soo dhashaan kuwo kalena noqdaan wakhtiga ay noolyihiin. Naafadu waa dalad, midaasi oo kulmisa guud ahaan curyaanimada, laxaad la'aanta, dhaqdhaqaaq yarida, iyo awood la'aanta guud. Laxaad la'aantu waa dhibaato ku timaada shaqada jidhka ama muuqaalka iyo xubno ka mid ah, kuwaasi oo joojiya wada shaqeeynta xubnaha kale isla markaana awood u waaya ineey si toos ah u shaqeeyaan. Naafonimadu waa mid waxyeelaysa wada-shaqeeynta iyo habsamida jidhka, taasi oo qofka ku ridaysa awood la'aan iyo taagdari. Guud ahaan, naafada waxaa soo hoosgala Itaala'aanta maskaxda, indho la'aanta, dhego la'aanta, lugo la'aanta, gacmo la'aanta, maskax xumida, xusuusla'aanta, faham la'aanta, khalkhalka, awood la'aan joogto ah, otismo iyo kuwo kale oo badan. Intaas waxaa dheer, waxaa naafo noqonaya qofku haduu wakhtiyo hore curyaan soo ahaan jirey ama astaamo la wadaago koox naafo ah. Intaasi waxaa dheer qofku wuxuu naafo noqon karaa hadii uu beelo xubin ka mid ah laxaadka, tusaale ahaan hadii gacan ama lug qofka ka go'do wuxuu toos ugu biirayaa dadka naafada ah, maadaama jidhkiisii kala dhantaalan yahay. Curyaan. Ereyga curyaan wax badan kama duwana naafo, wuxuu u taagan yahay qof laxaad la'; laakiin isticmaalka ereyga curyaan micno gaar ah ayuu sameeyaa, gaar ahaan Waqooyiga Soomaaliya. Guud ahaan naafo waxaa loo isticmaala dadka wax ka dhiman yihiin ama si uun u laxaad la' (ha noqoto il la'aan, dhego la'aan iwm); laakiin curyaan waa qof lugo la' ama gacmo la'. Fashion Model Directory. Fashion Model Directory (FMD) waa internetka ah oo ku saabsan daydo fashion, hay'adaha tusaale, sumadaha fashion, majaladaha fashion, samaynta fashion iyo waxyaabaha la daabaco fashion. Ururka Badaha Aduunka. Ururka Badaha Caalamiga (;) (loo soo gaabiyo "IMO") wakhtiyadii hore loo yaqaanay Ururka Talobixinta Badaha Dowladaha (Inter-Governmental Maritime Consultative Organization; IMCO) waa wakiilka khaaska Qaramada Midoobay u qaabilsan socdaalka maraakiibta iyo gooshitaanka badweynta caalamka. Sanadkii 1948 ayaa magaalada Jeniifa lagu aasaasay ururka IMO wuxuuna shaqo bilaabay toban sano ka dib, wakhtigaasi oo talaabada ugu horeeysay qaaday sanadkii 1959. Cabsi. Cabsi (;) waa dareen noolaha (dadka iyo xayawaanka) muujiyaan marka ay u arkaan in naftooda dhibaato soo gaadhayso. Dareenka cabsidu waxaa keena isbedel ku yimaada shaqada maskaxda taasi oo amar ku bixisa in "halis" soo waajahdey jidhka noolahaas. Qofka cabsanaya waxaa astaan u ah qaylo, orod, isqarin, oohin iyo wixii la mid ah. Baasto. Basto (;) waa cunto bisil oo asal ahaan ka soo jeeda wadanka Talyaaniga, taasi oo la aaminsan yahay in lagu isticmaali jirey ila sanadkii 1154. Baastadu waxaa laga sameeyaa midhaha firileyda ah oo la ridqay (burburiyay) ka dib lagu qasay ukun iyo biyo. Sidoo kale, baastadu waa mid dhaadheer, dhuuban, aad u jilicsan marka la kariyo. Baastada, meelaha qaar looga yaqaano "Baasto gaagaab", waa cunto ka mid ah raashinka dadku isticmaalaan maalin kasta, gaar ahaan waxaa baastada la isticmaalaa cashada iyo qadada. Sidoo kale, waxaa jira noocyo badan oo baasto ah, taasi oo leh midabo kala duwan, dhadhan iyo nafaqo kala duwan. Farqiga baastada waxaa keeni kara midhaha iyo waxyaabaha laga sameeyay. Baasto Soomali. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee baastada. Inta ugu badan waxaa la cunaa baastada wakhtiga qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Jaadyada baastada ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "baasto iskudhax karis" iyo "baasto iyo suugo". Baasto Cusub. Bastada cusub waa mid ka samaysan midho feresh ah taasi oo lagu diyaariyo xaafadaha ama deegaanada lagu isticmaalayo. Baastada noocan ah waxaa inta ugu badan laga sameeya daqiiq cusub oo lagu xashay ukun iyo xawaash fudud. Baasto Qalalan. Baastada qalalan waa nooca lagu diyaariyo wershadaha sababtoo ah waxaa mashiino lagu sameeyaa wax badan oo loogu talogalay baayacmushtar iyo ganacsi. Sida badan laguma daro ukun, laakiin waxaa laga yaaba in noocyo ka mid ah lagu daro waxyar oo ukun ah. Makaroone. Makaroone (;; loogu dhawaaqo:) waa nooc ka mid ah baastada qalalan kaasi oo leh qaab dhuuban oo wareegsan isla markaana gaaban. Sidoo kale, makaroonahu waa cunto diyaar ah oo asal ahaan ka soo jeeda wadanka Talyaaniga, taasi oo la aaminsan yahay in lagu isticmaali jirey ila sanadkii 1154. Makaroonaha waxaa laga sameeyaa midhaha firileyda ah oo la ridqay (burburiyay) ka dib lagu qasay jiis (cheese) iyo biyo. Makaroonuhu wuxuu kaga duwan yahay noocyada kale ee baastada waxaa ka mid ah dhererka, iyo waxyaabaha laga sameeyo. Makaroonaha, meelaha qaar looga yaqaano "Baasto gaagaab", waa cunto ka mid ah raashinka dadku isticmaalaan maalin kasta, gaar ahaan waxaa baastada la isticmaalaa cashada iyo qadada. Sidoo kale, waxaa jira noocyo badan oo baasto ah, taasi oo leh midabo kala duwan, dhadhan iyo nafaqo kala duwan. Farqiga baastada waxaa keeni kara midhaha iyo waxyaabaha laga sameeyay. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee baastada. Inta ugu badan waxaa la cunaa baastada wakhtiga qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada baastada ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "baasto iskudhax karis" iyo "baasto iyo suugo". Baasto Cusub. Bastada cusub waa mid ka samaysan midho feresh ah taasi oo lagu diyaariyo xaafadaha ama deegaanada lagu isticmaalayo. Baastada noocan ah waxaa inta ugu badan laga sameeya daqiiq cusub oo lagu xashay ukun iyo xawaash fudud. Baasto Qalalan. Baastada qalalan waa nooca lagu diyaariyo wershadaha sababtoo ah waxaa mashiino lagu sameeyaa wax badan oo loogu talogalay baayacmushtar iyo ganacsi. Sida badan laguma daro ukun, laakiin waxaa laga yaaba in noocyo ka mid ah lagu daro waxyar oo ukun ah. Buskud. Buskud (;) waa cunto la dubay oo ka samaysan daqiiq. Sidoo kale buskudku waa cunto fudud bisil. Guud ahaan waxaa jira noocyo badan oo buskud ah kuwaasi oo ku kala duwan dhadhanka, midabka iyo qaabka. Buskud Soomaali. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay sameeyaan noocyo kala duwan oo buskud ah, kaasi oo lagu isticmaalo xaafadaha iyo ganacsi ahaanba. Inta ugu badan waxaa la cunaa buskudka waxaa la cunaa wakhtiyada xafladaha, aroosyada iyo dabaaldega, inkastoo la cuni karo wakhti kasta. Suugo. Suugo (;) waa nooc ka mid ah cuntada taasi oo inta badan lagu kor daro bariiska, baastada, makaroonaha, canjeerada, rootida, sabaayada, malawaxa iyo wixii la mid ah. Sida la ogyahay suugadu waxay ka sameysan tahay khudaar, saliid, hilib, xawaash, milix iyo biyo la isku kariyay. Suugadu waa dareere mararka qaar khafiif ah, jaamud ama dhexdhexaad ah. Sidoo kale, suugada waxaa la cunaa inta ay kulushay, laakiin meelaha qaar waxaa la isticmaalaa suugo qaboow. Dadka khabiirka ku ah cuntada waxay diyaariyaan noocyo badan oo suugo ah, taasi oo leh midabo iyo dhadhan kala duwan. Marka la diyaarinayo suugada waxyaabaha la iskudaro ayaa inta ugu badan si xirfad leh loo kululeeyaa ka dib lagu daraa xawaash udgoon ka dhiga. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee suugada. Inta ugu badan waxaa la cunaa suugada wakhtiga quraaca, qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada suugada ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "suugo cas" iyo "suugo cad". Dadka Soomaalidu waxay suugada ka diyaariyaan hilib, khudaar, milix, saliid, biyo iyo xawaash kuwaasi oo si xirfad leh loo karkariyo ilaa ay gaadho heer nooca loogu talogalay ah. Waslad. Waslad (;) waa nooc ka mid ah hilibka xoolaha, gaar ahaan hilibka laga jaro garabka, jeeniga, lugta, dhabarka iyo meelaha leh jiidh saafi ah. Sidoo kale wasladu waa hilibka laga gooyo muruqa xoolaha kaasi oo leh waxyar oo baruur ah, laakiin inta badan jiidh saafi ah. Waslada waxaa laga diyaariyaa hilibka lo'da, geela, adhiga iyo doofaarka. Hilibka kaluunka iyo digaaga iyo shimbiraha laga sameeyn karo waslada. Hilibka waslada marka la dubo (dab lagu shiilo) waxaa loo yaqaanaa xaniid. Sidoo kale, waslada waxaa laga diyaariyaa maraqa iyo suugada. Si taasi ka duwan, wadanada caalamka meelo badan waxaa waslada loo yaqaana hilib shiilan oo laga ilaaliyay biyaha kaasi oo laga sameeyay noocyo kala duwan oo xoolo ah. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee waslada. Inta ugu badan waxaa lagu darsadaa cuntooyinka wakhtiga quraaca, qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada wasladu ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "xaniidka" iyo "waslada cad". Dadka Soomaalidu waxay waslada ku diyaariyaan hilib, khudaar, milix, saliid, biyo iyo xawaash kuwaasi oo si xirfad leh loo karkariyo ilaa ay gaadho heer nooca loogu talogalay ah. Xaniid. Xaniid (;) waa hilibka waslada marka lagu shiilo dab kali ah. Sidoo kale xaniidku waa nooc ka mid ah hilibka xoolaha, gaar ahaan hilibka laga jaro garabka, jeeniga, lugta, dhabarka iyo meelaha leh jiidh saafi ah. Sidoo kale wasladu waa hilibka laga gooyo muruqa xoolaha kaasi oo leh waxyar oo baruur ah, laakiin inta badan jiidh saafi ah. Waslada waxaa laga diyaariyaa hilibka lo'da, geela, adhiga iyo doofaarka. Hilibka kaluunka iyo digaaga iyo shimbiraha laga sameeyn karo waslada. Hilibka waslada marka la dubo (dab lagu shiilo) waxaa loo yaqaanaa xaniid. Sidoo kale, waslada waxaa laga diyaariyaa maraqa iyo suugada. Si taasi ka duwan, wadanada caalamka meelo badan waxaa waslada loo yaqaana hilib shiilan oo laga ilaaliyay biyaha kaasi oo laga sameeyay noocyo kala duwan oo xoolo ah. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee waslada xaniidka, gaar ahaan wakhtiyada arooska, xaflada, dabaaldegyada, ciidaha iyo maalmaha la baashaalayo. Inta ugu badan waxaa lagu darsadaa cuntooyinka wakhtiga quraaca, qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada wasladu ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "xaniidka" iyo "waslada cad". Dadka Soomaalidu waxay waslada ku diyaariyaan hilib, khudaar, milix, saliid, biyo iyo xawaash kuwaasi oo si xirfad leh loo karkariyo ilaa ay gaadho heer nooca loogu talogalay ah. Xarunta Ganacsiga Aduunka. Xarunta Ganacsiga Aduunka (;) (loo soo gaabiyo "ITC") waa wakaalad hoostagta Ururka Ganacsiga Aduunka (WTO) iyo Shirka Ganacsiga iyo Horumarka Qaramada Midoobay (UNCTAD) taasi oo ka talabixisa arimaha khuseeya ganacsiga caalamka. Halka Ururka Ganacsiga Aduunku inta ugu badan ku mashquulsan yahay sameeynta sharciyada ganacsiga caalami, iyo UNCTAD ka shaqeeyso cilmibaadhis iyo gargaarid, Xarunta Ganacsiga Aduunku waxay si hoose oo ayada u khaas ah uga shaqeeysaa caawinta horumarka dhaqaalaha iyo hirgalinta ganacsiga wax dhoofinta iyo soo dhoofsashada wadanada. Inkastoo ururkani dhinac ahaan ka tirsan yahay Qaramada Midoobay hadana shaqada uu Ururka Xarunta Ganacsiga Aduunku qabto ma ahan mid hayadaha kale farogalin iyo ka qeyb qaadasho ku leeyihiin. Guud ahaan, Xarunta Ganacsiga Aduunku waxay xarunta sare ku leedahay magaalada Jeniifa, wadanka Iswisarland iyo hal xafiis Caasimada Meksiko. Shirka Ganacsiga iyo Horumarinta QM. Shirka Ganacsiga iyo Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNCTAD);) waa hay'ad ka tirsan Ururka Qaramada Midoobay taasi oo la aasaasay sanadkii 1964. Ururka UNCTAD waa xubin aad muhiim u ah oo ka tirsan Golaha Sare ee Qaramada Midoobay taasi oo shaqadeeda ugu muhiimsan tahay ganacsiga, maalgashiga iyo waxyaabaha la xidhiidha horumarka. Hadafka koowaad ee ururku waa: "in kor loo qaado ganacsiga, maalgashiga ajaanib, iyo fursadaha horumarin ee wadanada soo koraya. Sidoo kale ururku wuxuu u hiilan yahay oo diyaar u yahay inuu caawiyo dadaalada isla markaana tilmaan iyo talobixin siiyo dhaqdhaqaaqyada lagu horumarinayo dhaqaalaha." Intaas waxaa dheer in ururka UNCTAD ka qeyb qaato xidhiidhka iyo horumarinta ganacsiga, gargaarka baniaadamtinimo, socdaalka, dhaqaalaha, iyo teknoolojiyada. Sida caadiga ah xubnaha ururku waxay kulmaan halmar afartii sano, xafiiska xoghaynta wuxuu si rasmi ah ugu yaala magaalada Jeniifa. Shirka Ganacsiga iyo Horumarka Qaramada Midoobay. Shirka Ganacsiga iyo Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNCTAD);) waa hay'ad ka tirsan Ururka Qaramada Midoobay taasi oo la aasaasay sanadkii 1964. Ururka UNCTAD waa xubin aad muhiim u ah oo ka tirsan Golaha Sare ee Qaramada Midoobay taasi oo shaqadeeda ugu muhiimsan tahay ganacsiga, maalgashiga iyo waxyaabaha la xidhiidha horumarka. Hadafka koowaad ee ururku waa: "in kor loo qaado ganacsiga, maalgashiga ajaanib, iyo fursadaha horumarin ee wadanada soo koraya. Sidoo kale ururku wuxuu u hiilan yahay oo diyaar u yahay inuu caawiyo dadaalada isla markaana tilmaan iyo talobixin siiyo dhaqdhaqaaqyada lagu horumarinayo dhaqaalaha." Intaas waxaa dheer in ururka UNCTAD ka qeyb qaato xidhiidhka iyo horumarinta ganacsiga, gargaarka baniaadamtinimo, socdaalka, dhaqaalaha, iyo teknoolojiyada. Sida caadiga ah xubnaha ururku waxay kulmaan halmar afartii sano, xafiiska xoghaynta wuxuu si rasmi ah ugu yaala magaalada Jeniifa. Xarunta Ganacsiga Aduunka. Xarunta Ganacsiga Aduunka (;) (loo soo gaabiyo "ITC") waa wakaalad hoostagta Ururka Ganacsiga Aduunka (WTO) iyo Shirka Ganacsiga iyo Horumarka Qaramada Midoobay (UNCTAD) taasi oo ka talabixisa arimaha khuseeya ganacsiga caalamka. Halka Ururka Ganacsiga Aduunku inta ugu badan ku mashquulsan yahay sameeynta sharciyada ganacsiga caalami, iyo UNCTAD ka shaqeeyso cilmibaadhis iyo gargaarid, Xarunta Ganacsiga Aduunku waxay si hoose oo ayada u khaas ah uga shaqeeysaa caawinta horumarka dhaqaalaha iyo hirgalinta ganacsiga wax dhoofinta iyo soo dhoofsashada wadanada. Inkastoo ururkani dhinac ahaan ka tirsan yahay Qaramada Midoobay hadana shaqada uu Ururka Xarunta Ganacsiga Aduunku qabto ma ahan mid hayadaha kale farogalin iyo ka qeyb qaadasho ku leeyihiin. Guud ahaan, Xarunta Ganacsiga Aduunku waxay xarunta sare ku leedahay magaalada Jeniifa, wadanka Iswisarland iyo hal xafiis Caasimada Meksiko. Iskuxidhka Dowladaha Isbadalka Cimilada. Gudida Iskuxidhka Dowladaha ee Isbedelka Cimilada (, loo soo gaabiyo: (IPCC);) waa hay'ad ka tirsan Ururka Qaramada Midoobay Ururka Horumarinta Warshedaha Qaramada Midoobay. Ururka Horumarinta Wershadaha Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNIDO);) waa wakiil khaas ah ee Qaramada Midoobay taasi oo degan magaalada Fiyeena, Austriya. Hadafka koowaad ee ururku waa horumarinta, talobixinta, dhiirigelinta iyo caawinta wershadaha. Ururkani wuxuu xubin buuxda ka yahay Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay. Midowga Warisgaarsiinta Caalamiga. Midowga Warisgaadhsiinta Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (ITU);) waa wakiil khaas ah ee Qaramada Midoobay taasi oo degan magaalada Jeniifa, Iswisarland. Ururkani wuxuu masuul ka yahay diyaarinta macluumaadka la xidhiidha teknoolojiyada warisgaadhsiinta. Barnamijka Iskuxidhka HIV/AIDS Qaramada Midoobay. Barnamijka Iskuxidhka HIV/AIDS Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNAIDS);) waa wakiil khaas ah ee Qaramada Midoobay taasi oo degan magaalada Fiyeena, Austriya. Ururka Sadaasha Hawada Aduunka. Ururka Saadasha Hawada Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNIDO);) waa wakiil khaas ah ee Qaramada Midoobay taasi oo degan magaalada Fiyeena, Austriya. Waaxda Sharciga Ganacsiga Caalamiga Qaramada Midoobay. Waaxda Sharciga Ganacsiga Caalamiga Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: (UNCITRAL)) waa urur ay aasaastay Golaha Sare ee Qaramada Midoobay 17 Diisamber 1966 si u horumariso xidhiidhka iyo midnimada sharciga ganacsiga caalami. Ururka UNCITRAL waxay shaqadeeda ku soo bandhigtaa shir sanadle ah oo ay ku qabato caasimada New York cariga Maraykanka. Maalgelinta Horumarka Sare Qaramada Midoobay. Maalgelinta Horumarka Sare Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNCDF) waa wakiilka Ururka Qaramada Midoobay ee taageerida iyo hagida 48ka wadan ee ugu dhaqaalaha yar. Hay'adani waxay fursado dhaqaale u abuurtaa bulshooyinka faqiirka ah si ay u helaan maalgashi iyo horumar koboca dhaqaalaha ah. Inta ugu badan ururka UNCDF waxay diirada saartaa wadanada Afrika iyo kuwa faqiirka ah ee qaarada Aasiya; khaas ahaan wadanada ay aafeeyeen dagaalada iyo colaada. Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay. Kooxda Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNDG) waa koox ka mid ah wakiilada Ururka Qaramada Midoobay taasi oo hoostegta Xafiiska Xoghaynta Qaramada Modoobay. Ururkan oo la aasaasay sanadkii 1997 ayaa hadafkiisu yahay inuu horumariyo iyo ka shaqeeyo horumarinta adeega Qaramada Midoobay u qabato wadanada caalamka. Waaxda Warbixinta Bulshada Qaramada Midoobay. Waaxda Warbixinta Bulshada Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNDPI) waa urur ka tirsan Qaramada Midoobay taasi oo shaqadeedu tahay ineey ka talobixiso khatarta soo fool leh bulshooyinka caalamka iyo taageerida shaqada. Sidoo kale ururkan wuxuu faraha kula jiraa horumarinta warisgaadhsiinta iyo xidhiidhka bulshooyinka. Barnamijka Deegaanka Qaramada Midoobay. Barnamijka Deegaanka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNEP;) waa wakiilka Ururka Qaramada Miboobay u qaabilsan daryeelka iyo ilaalinta deegaanka kaasi oo daba socda dhaqdhaqaaqa iyo isbedelka dad-sameega ah ee ku yimaada deegaanka. Ururkan waxaa fadhi u ah caasimada Nayroobi ee wadanka Kiinya. Habka Caawinta Horumarka Qaramada Midoobay. Habka Caawinta Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNDAF) waa barnaamij ukala dabqaada dowladaha aduunka iyo Golaha Wadanada Qaramada Midoobay, kaasi oo xidhiidhiya Qaramada Midoobay iyo wadanada xubinta ka ah howlaha ka dhexeeya. Shaqada UNDAF waxaa ka mid ah hagaajinta iyo ka warbixinta mashruucyada iyo masuuliyada ay wakiilada Qaramada Midoobay ka fuliyaan dowladaha xubinta ka ah Qaramada Midoobay. Maalgelinta Lamaane Caalamiga Qaramada Midoobay (UNFIP). Habka Caawinta Horumarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNFIP) waxaa sameeyay Xoghayihii hore ee Qaramada Midoobay mudane Kofi Annan bishii Marjo 1998. Shaqada ugu horeeysa ee ururka UNFIP waa maamulida iskuxidhka wakiilada Qaramada Midoobay, waaxyaha ururka, iyo barnaamijyada khaaska loo leeyahay. Guud ahaan ururku wuxuu ka dhex shaqeeyaa qeybaha iyo waaxyada Qaramada Midoobay. Maalgelinta Dadka Qaramada Midoobay. Maalgelinta Dadka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNPF) wakhtiyadi hore loo yaqaanay Maalgelinta Dhaqdhaqaaqa Bulshada Qaramada Midoobay (United Nations Fund for Population Activities) waa urur ka tirsan Ururka Qaramada Midoobay kaasi oo fadhigiisu yahay caasimada New York ee cariga Maraykanka. Shaqada ururka UNFPA waa ineey dhiirigeliso: "xuquuqda dumarka, raga iyo ciyaalka iyo in ilmo kasta helo nolol cadaalad iyo caafimaad ku dhisan." Barnamijka Deegaanka Dadka Qaramada Midoobay. Barnamijka Deegaanka Dadka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UN-HABITAT;) waa wakiil khaas ah oo Ururka Qarama Midoobay u qaabilsan deegaanka dadka iyo kobcinta horumarka magaalooyinka. Ururka UN-HABITAT waxaa la sameeyay 1978 magaalada Faannkuver wadanka Kanada wakhtigaasi oo la odhan jirey "Habitat I". Ururku wuxuu xarunta sare ku leeyahay magaalada Nayroobi wadanka Kenya. Xafiiska Gudiga Sare Xuquuqda Dadka Qaramada Midoobay. Xafiiska Gudiga Sare Xuquuqda Dadka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: OHCHR;) waa xubin ka tirsan wakiilada khaaska ee Ururka Qaramada Midoobay taasi oo dhiirigelisa isla markaana difaacsa xuquuqda dadka taasi oo cuskanaysa sharciyada caalamiga ah ee Xuquuqda Aadamaha. Xafiiskan waxaa asal ahaan abuuray Golaha Sare ee Qaramada Midoobay markey taariikhdu ahayd 20 Diisambar 1993 taasi oo ka dab qaadanaysay Shirkii Xuquuqda Aadamaha ee 1993. Golaha Xuquuqda Dadka Qaramada Midoobay. Golaha Xuquuqda Dadka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNHRC;) waa Nidaam Qaramada Midoobay xidhiidhiya dowladaha 47 xubnood ee Qaramada Midoobay si ay u ilaaliyaan Xuquuqda Aadamaha ee aduunka. Ururkan UNHRC waa waax ku xigta Gudiga Xuquuqda Aadamah iyo xubin hoostagta Golaha Sare Qaramada Midoobay. Machadka Cilmibaadhista Cadaalada iyo Dabagalka Dambiyada Qaramada Midoobay. Machadka Cilmibaadhista Cadaalada iyo Dabagalka Dambiyada Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNICRI) waa xubin ka mid ah shanta Cilmibaadhis iyo Machad Tababar ee Qaramada Midoobay kaasi oo bulshada caalamku aasaastay sanadkii 1968 si uu ugargaaro ilaalinta dambiyada iyo maxkamadaynta falalka dambi. Taariikh. Sanadkii 1965, waxa fikrada dhisitaanka machad baadha dembiyada caalami keenay Golaha Dhaqaalaha iyo Bulshada (ECOSOC) si loo helo xarun hoostimaada Qaramada Midoobay. Machadka Cilmibaadhista Hubkadhigista Qaramada Midoobay. Machadka Cilmibaadhista Hubkadhigista Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNIDIR) waxaa aasaasay Golaha Sare Qaramada Midoobay sanadkii 1980 si ay ula xaajoodaan uguna wargeliyaan bulshada caalamka arimaha amaanka saamaynta ku leh aduunka oo dhan (ugu yaraan deegaano badan). Golaha Sare wuxuu u aqoonsaday ururka UNIDIR inuu si madaxbanaan u qabto mashruucyo cilmibaadhis la xidhiidha hubka dhigista iyo horumarinta bulshooyinka caalamka taasi oo hadafkeedu yahay ka hortega in musiibooyinka dagaalku fidaan. Faalo Kooban. Ururka UNIDIR maadaama ay madaxbanaan tahay waxay si gaar ah u qabsataa shirar, cilmibaadhis iyo warbixino ku saabsan meelaha ay dabagalka ku hayaan. Goortii ururku helo warbixin cilmiyaysan oo dhamaystiran ayuu soo bandhigaa ajandaha iyo meelaha u baahan waxka qabashada. Machadka Cilmibaadhista iyo Tababarka Qaramada Midoobay. Machadka Cilmibaadhista iyo Tababarka Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UNITAR) ururkan waxaa la aasaasay sanadkii 1963 ka dib markii la ansixiyey, kaasi oo dhigayay in ururka QM iyo wakiiladiisa ineey helaan ilo warbixino iyo cilmibaadhis lagu kalsoon yahay oo ku saabsan xaqiiqada". Badweyn Qaramada Midoobay. Badweynta Qaramada Midoobay (, loo soo gaabiyo: UN-Oceans) mararka qaar loo soo gaabiyo UN-O waa wakaalad xidhiidhisa Qaramada Midoobay iyo bulshada caalamka, isla markaana ilaalisa badweynta (iyo badah) iyo xeebaha dhammaan aduunka. Sidoo kale ururkani wuxuu qayb ka yahay sharciyeynta xadadka badaha iyo ilaalada xadadka badaha caalami een la kala lahayn. Ururka UN-Oceans waxaa si rasmi ah loo sameeyay bishii Sebtember 2003. Ururka Mulkiyada Garaadka Aduunka. Ururka Mulkiyada Garaadka Aduunka (, loo soo gaabiyo: WIPO;) waa xubin ka mid ah 17ka wakiil khaas ee gaarka u ah Ururka Qaramada Midoobay. Ururka WIPO waxaa la aasaasay sanadkii 1967 "si uu u dhiirigeliyo dhaqdhaqaaqa wax-abuuris, taageero garaadka fiican ee waxku soo kordhin kara dhamaan caalamka." Wakhti xaadirkan waxaa ururka WIPO xubin rasmi ah ka ah 188 wadan, waxayna maamushaa 26 heshiis oo caalami ah, waxaana xarunta sare ku leedahay magaalada Jeniifa, wadanka Iswisarland. Ururka Haweenka ee Qaramada Midoobay. Hay'ada Haweenka ee Qaramada Midoobay (;) sida dowliga ah loo yaqaano Waaxda Sinaanta Jinsi iyi Awoodaynta Dumarka ee Qaramada Midoobay ("United Nations Entity for Gender Equality and the Empowerment of Women") waa urur hoostega Qaramada Midoobay kaasi oo loogu talogalay inuu quwad iyo taageero siiyo dumarka caalamka. Ururkan Haweenka Qaramada Midoobay wuxuu shaqada bilaabay Janaayo 2011. Ururka Dalxiiska Dunida. Ururka Dalxiiska Dunida (;; loo soo gaabiyo UNWTO) waa wakiilka u qaabilsan Qaramada Midoobay dhiirigelinta iyo ka shaqaynta sidii walba u heli lahaa dalxiis amaan ah, masuuliyad leh oo qof walba awoodo. Ururkan WTO waa wakiilka ugu horeeya ee faraha kula jira arimaha dalxiiska caalamka dhan kaasi oo looga dambeeyo warbixin, talosiin, taageero xaga farsamada iyo tabobaro caalami ah. Sidoo kale ururku wuxuu xooga saara sidi bulshada caalamku isfahan guud u yeelan lahayd, kaasi oo sahli kara (waa sida ururku aaminsan yahay e) in isdhaxgal dhaqan iyo dhaqaale yimaado. Midowga Umadaha. Midowga Umadaha (;) wuxuu ahaa urur caalami ah oo la aasaasay 10 Janaayo 1920 ka dib markii in badan oo wadanada caalamka ah shir ku galeen magaalada Baariis ee Faransiiska; si loo xaliyo colaadii Dagaalkii Koowaad ee Aduunka. Midowga Umaduhu wuxuu ahaa ururkii ugu horeeyay ee bulshada caalamku samaysatay si loo ilaaliyo nabada aduunka. Guud ahaan ururkani waxaa bedelay Qaramada Midoobay sanadkii 1945 ka dib markuu dhamaaday Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Calanka Qaramada Midoobay. Calanka Qaramada Midoobay (;) waxaa la sameeyay Diisambar 7, 1946, waana calanka iyo astaanta Qaramada Midoobay kaasi oo ka samaysan sumad qariirada aduunka oo leh midab cad (macno ahaan u taagan " nabad") iyo buluug. Nashqada. Khariirada aduunka oo xudun u tahay Cidhifka Waqooyi, dhexda ka marayaan layman siman oo qeybiya dhowr koox... Baladhka khariiradu waxay fidsan tagay ilaa 60 degree dhigta koonfureed, waxaana ku dhex jira shan goobo oo isku wareegsan. Kaban. Kaban, Cuud (;) waa qalab ka samaysay alwaax iyo xodhko kaasi oo sameeya shanqad muusig ah. Kabanka Waxaa loo isticmaala in lagu qurxiyo heesaha. Kabanka laga isticmaalo dhulka Soomaalida waa mid u sameeysan qaabka ubada (leh madax wareegsan iyo dabo dhuuban), wuxuuna inta u badan leeyahay 10 xadhig midaasi oo ka duwan gitaarka. Sidoo kale wuxuu leeyahay ugu yaraan labo dalool (qaarkood ilaa afar dalool) kuwaasi oo codka iyo shanqadhu ka soo baxdo. Kabanka wuxuu caan ka yahay Bariga Dhexe iyo Bariga Afrika, inkasto laga isticmaalo dhamaan caalamka. Intaas Waxaa dheer, heesaha kabanka kali ah lagu qaado Waxaa loo yaqaanaa qaaci waana heeso degan oo naftu ku raaxaysato. Taariikh. Cilmibaadhis qoto dheer oo la sameeyay waxaa lagu ogaaday in gitaarka lagu isticmaali jirey deegaano ka mid ah Bariga Dhexe tan iyo wakhtiyo aad u horeeyay. Warbixintu waxay sheegtay in Mesobotaamiya lagu garaaci jiray wax u eeg kabanka wakhti imika laga joogo 3,500 sano. Sidoo kale waxaa la helay dhagax-gacanku samaysan ah oo jira 3,300 sano kaasi oo uu ku xardhan yahay qof garaacaya (ku ciyaarayna) kaban. Dhagaxaas Waxaa la aaminsan yahay in la sameeyay wakhtigii boqortooyadi kowaad Baabiyloon. Noocyada. Noocyada kabanka ee maanta la isticmaalo Waxaa loo kala saaraa labo nooc: Carabi iyo Turkish. Inkasto guud ahaan kabanku leeyahay qaabab iyo midab badan Waxaa dhamaantiis asal ahaan uu ka soo jeedaa deegaanada Bariga Dhexe halkaasi oo ilaa maanta uu caan ka yahay. Dadkii ugu horeeyay ee kaban garaacda waxay ahaayeen Ciraaqiyiinta, iyo Suuriyaanka wakhti imika laga joogo dhowr kun sano. Sidoo kale Waxaa aad uu isticmaali jiray kabanka tan iyo wakhtiyo hore shacabka Turkiga kuwaasi oo qarnigii 18aad keenay magaalada Saylac ee gobolka Awdal, halkaasi oo la aaminsan yahay inay meeshii ugu horeeysay ee kabanka Soomaalida lagu garaaco. Soomaalida. Ilaa hada lama hayo taariikh sugan goortii iyo meesha uu ka soo galay kabanku cariga Soomaalida. Laakiin markii ugu horeeysay Waxaa la aaminsan yahay in dowladii Cusmaaniyiinya ee wadanka Turkiga keentay qarnigii 18aad magaalada Saylac ee gobolka Awdal. Qodobkaasi Waxaa taageeraya in fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed dararay ama balaadhatay wixii ka dambeyay 1930kii, oo wixii intaas ka horeeyay lama aqoon kaban. So kastaba ha ahaatee, muusiga iyo fanka iyo suugaanta Soomaaliyeed Waxaa maanta caan ka ah isticmaalka kabanka. Heesaha sida khaaska ah loogu garaaco kabanka Waxaa loo yaqaanaa Qaaci. Garaacitaanka. Marka dusha laga arkayo Waxaa la moodaa wax fudud oo qof walba garaaci karo, laakiin sida runta ah kabanku wuxuu u baahan yahay xirfad, aqoon iyo gacan furnaan badan. Qofka kabanka sida fiican u garaaca waxay ku qaadataa dhowr sano inuu si fiican ula qabsado, sababtoo ah marka ugu horeeysay wuxuu bahalku dhaawaca faraha. Si ka duwan gitaarka, kabanku wuxuu leeyahay 10 xadhig kuwaasi iskula socdo si mataano ah (shan kooxood oo min labo xadhig ag), kuwaasi oo dhawaqa ay sameeyaan kala duwan yahay. Xadhkaha sare ayaa ugu dhawaq weyn halka kuwa hoose ugu dhawaqa khafiifsan yihiin. Hadaba marka kabanka la garaacayo Waxaa la isticmaala labada gacmood, mid waxaa lagu garaacaa xadhkaha halka gacanta kale oo lagu qabto qoorta kabanka lagu adkeeyo ama xoojiyo shanqadha ay faraha hore sameeynayaan. Durbaan. Durbaan, Durmaan (;) waa qalab ka samaysan alwaaxyo iyo harag la isku giijiyay kaasi oo la garaaco (tumo) si uu u sameeyo shanqadha cod muusig. Durbaanku wuxu ka mid yahay qalabka ugu da'da weyn ee dadku isticmaali jireen tan iyo horaantii ilbaxnimada. Faalo. Durbaanku wuxuu ka samaysan yahay dahaar (inta ugu badan harag) lagu duubay weel adag (inta badan geed la qoray) kaasi oo lagu garaaco hal ama labo ulood ama gacmaha si uu u sameeyo shanqadh hadba nooca loo garaaco ku xidhan. Sida badan durbaanka Waxaa garaaca hal qof kaasi oo isticmaalaya gacmaha ama ulo, Sidoo kale Waxaa jirta in tiro badab oo durmaano ah hal mar la wada garaaco si ay u sameeyaan shanqadh aad u balaadhan. Isticmaalka. Ujeedada durbaanka loo isticmaalo waxay ku xidhan tahay dadka, deegaanka iyo dhaqanka. Laakiin guud ahaan Waxaa loo isticmaalaa in uu qurxiyo cod, hees, gabay, geeraar, ciyaar iyo wixii la mid ah. Tusaale ahaan, deegaanada dadka Soomaalida ku nool yihiin waxaa durmaanka la isticmaalaa wakhtiyada dabaaldega, xafladaha, arooska iyo wixii la mid ah. Narso. Narso (;) waa nooc ka mid ah durbaanka kaasi oo leh labo dhinac oo laga garaaco. Narsadu waxay kaga duwan tahay durbaanka waa qaabka ay u sameeysan tahay. Halka durbaanku inta ugu badan ka leeyahay hal dhinac oo laga garaaco si uu cod u sameeyo, narsadu waxay leedahay labo dhinac oo isku mar la garaaci karo. Sidoo kale narsadu waxay sameeysaa shanqadh ka fudud kan durmaanku sameeyo. Guud ahan narsadu waa nooc ka mid ah durbaanka, kaasi oo ah qalab ka samaysan alwaaxyo iyo harag la isku giijiyay kaasi oo la garaaco (tumo) si uu u sameeyo shanqadha cod muusig. Durbaanku wuxu ka mid yahay qalabka ugu da'da weyn ee dadku isticmaali jireen tan iyo horaantii ilbaxnimada. Faalo. Si la mid ah noocyada durbaanka ayaa narsadu waxat ka samaysan tahay dahaar (inta ugu badan harag) lagu duubay weel adag (inta badan geed la qoray) kaasi oo lagu garaaco hal ama labo ulood ama gacmaha si uu u sameeyo shanqadh hadba nooca loo garaaco ku xidhan. Sida badan durbaanka Waxaa garaaca hal qof kaasi oo isticmaalaya gacmaha ama ulo, Sidoo kale Waxaa jirta in tiro badab oo durmaano ah hal mar la wada garaaco si ay u sameeyaan shanqadh aad u balaadhan. Isticmaalka. Ujeedada durbaanka loo isticmaalo waxay ku xidhan tahay dadka, deegaanka iyo dhaqanka. Laakiin guud ahaan Waxaa loo isticmaalaa in uu qurxiyo cod, hees, gabay, geeraar, ciyaar iyo wixii la mid ah. Tusaale ahaan, deegaanada dadka Soomaalida ku nool yihiin waxaa durmaanka la isticmaalaa wakhtiyada dabaaldega, xafladaha, arooska iyo wixii la mid ah. Gitaar. Gitaar (;) waa qalab ka samaysay alwaax iyo xodhko kaasi oo sameeya shanqad muusig ah. Giitaarka Waxaa loo isticmaala in lagu qurxiyo heesaha, gabayada, maahmaahda iyo wixii la mid ah. Gitaarka waxaa isticmaala kooxaha fanka iyo suugaanta, gaar ahaan waxaa loo garaacaa fanaaniinta. Inkasto gitaarka la isticmaalo Waxaa dhulka Soomaalida caan ku ah kabanka oo ah mid u sameeysan qaabka ubada (leh madax wareegsan iyo dabo dhuuban). Gitaarku wuxuu leeyahay 4 ilaa 16 xadhig midaasi oo ka duwan kabanka. Sidoo kale wuxuu leeyahay ugu yaraan hal dalool (qaarkood ilaa labo dalool) kuwaasi oo codka iyo shanqadhu ka soo baxdo. Dunida maanta giitaarku wuxuu caan ka yahay dhamaan caalamka. Intaas Waxaa dheer, Waxaa jira nooc ku shaqeeya korontada, kaasi oo leh shanqadh awiod badan oo ka dhawaaq dheer Giitaarka caadiga ah iyo kabanka. Magaca. Si la mid ah luuqadaha kale, Af Soomaaligu wuxuu ereyga gitaar ka soo amaahdey luuqada Ingiriiska "guitar" kuwaasi oo laftoodu ka soo xigtay luuqada Latinka ereyga "cithara". Noocyada. Sida ugu badan gitaarka aan korontada lagu xidhin wuxuu leeyahay 6 xadhig, laakiin Waxaa jira qaar kale oo leh 4 xadhig ilaa 16 xadhig kuwaasi oo loo isticmaalo siyaabo kala duwan. Taariikh. Cilmibaadhis qoto dheer oo la sameeyay waxaa lagu ogaaday in gitaarka lagu isticmaali jirey deegaano ka mid ah Bariga Dhexe tan iyo wakhtiyo aad u horeeyay. Warbixintu waxay sheegtay in Mesobotaamiya lagu garaaci jiray wax u eeg kabanka wakhti imika laga joogo 3,500 sano. Sidoo kale waxaa la helay dhagax-gacanku samaysan ah oo jira 3,300 sano kaasi oo uu ku xardhan yahay qof garaacaya (ku ciyaarayna) kaban. Dhagaxaas Waxaa la aaminsan yahay in la sameeyay wakhtigii boqortooyadi kowaad Baabiyloon. Garaacitaanka. Marka dusha laga arkayo Waxaa la moodaa wax fudud oo qof walba garaaci karo, laakiin sida runta ah gitaarku wuxuu u baahan yahay xirfad, aqoon iyo gacan furnaan badan. Qofka gitaarka sida fiican u garaaca waxay ku qaadataa dhowr sano inuu si fiican ula qabsado, sababtoo ah marka ugu horeeysay wuxuu bahalku dhaawaca faraha. Si ka duwan kabanka, gitaarku wuxuu leeyahay 6 xadhig kuwaasi oo samaysan nidaam kala sareeya, isla markaana dhawaqa ay sameeyaan kala duwan yahay. Xadhkaha sare ayaa ugu dhawaq weyn halka kuwa hoose ugu dhawaqa khafiifsan yihiin. Hadaba marka gitaarka la garaacayo Waxaa la isticmaala labada gacmood, mid waxaa lagu garaacaa xadhkaha halka gacanta kale oo lagu qabto qoorta gitaarka si loogu adkeeyo ama xoojiyo shanqadha ay faraha hore sameeynayaan. Qaaci. Qaaci () waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo kaban ama gitaar, durbaan iyo sacab kali ah. Mararka qaar waxaa muusiga qaaciga lagu daraa turunbo. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Sharaxaad Kooban. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Heesaha Qaaciga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. Fanka Soomaalida. Fanka Soomaalida (;) waa nidaamka, abuurida, qurxinta, habaynta iyo soo bandhiga heesaha Soomaalida, ruwaayadaha iyo majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah Suugaanta Soomaalida. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan iyo suugaan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Inkasto sanadahan dambe la casriyeeyay, heesaha fanka Soomaalida inta ugu badan waxaa la isticmaala agab sahal ah, sida kabanka, gitaar, durbaanka, narsada, turunbada, sacabka iyo noocyo kale. Sida badan, heesaha fanka Soomaalidu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa diyaariya dad badan oo kala duwan, kuwaas waxaa ka mid ah abwaanka (qofka sameeya sheeko, gabay, hees iwm), laxanmiiste, fanaan, jilaa, atoore, muusigyahan iyo kuwo kale. Sharaxaad. Heesaha soomaliga in muusig la saaro waxa bilabay allah ha u naxariiste Cabdilahi qarshe Habka Fanka. Sida caalamka qiray, dhaqanka Soomaalidu wuxuu qani ku yahay fanka iyo suugaanta. Samayska midhaha fanka ayaa ah mid aad u cajiib badan. Waxaanu fanku inta badan ka turjumaa nolosha iyo Waayaha Bulshada. Dhinaca kale heesaha Af Soomaaligu waa kuwo ka duwan caalamka dhan. Aslakooda waxay heesuhu u dhacaan hab "jiidjiid" isku xidhan ah. Dadka ajaanibka ah marka ugu horeeysa maqla heeso Soomaaliga waxay ku khaldaan kuwa Itoobiya, Suudaan ama Carabta, laakiin Waxaa markaaba lagu garan karaa laxanka iyo habka ay u dhacayso heesta. Heesaha Waxaa sameeya dhowr nooc oo dad ah, kuwaasi waxaa ka mid ah abwaanka, laxanmiistaha, fanaanka. Inta ugu badan heesaha waxaa loo garaacaa qalab kala duwan, sida kabanka, durbaanka, turunbada. Laakiin wakhtiyadan dambe waxaa inta badan caan ah biyaanoda. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Noocyada. Fanka Soomaalida waxaa ku jira noocyo badan, kuwaasi waxaa ugu caansan: qaraamiga, qaaciga, jaaska, saarka, ruwaayada, majaajilada, filimaanta iyo wixii la halmaala. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Qaaciga. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo kaban ama gitaar, durbaan iyo sacab kali ah. Mararka qaar waxaa muusiga qaaciga lagu daraa turunbo. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. Heesaha Qaaciga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. Muuqaalka. "Fiirogaar: halkan laguma soo bandhigayo dhamaan fanaaniinta, sawiraantani waa qaar ka mid ah bulshada fanka Soomaalida" Qaraami. Qaraami waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaraamigu waa heesaha Af Soomaaliga ee la qaaday wixii ka horeeyay 1985kii kuwaasi oo loo tumayo noocyo badan oo qalab muusig ah sida kaban, gitaar, durbaan, biyaano iyo turunbo. Mararka qaar waxaa muusiga qaraamiga loo garaacaa tiro Kooban oo qalabka muusig ah. Si ka duwan heesaha qaaciga, qaraamiga waxaa laga dulqaadayaa masrax halkaasi oo fanaaniintu ku muujiyaan qoobkaciyaar iyo isrux. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaraami ah oo la sameeyay wakhtiyadii fanka Soomaalidu hanoqaaday. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Sharaxaad Kooban. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Heesaha Qaraamiga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaraami ah. Qalab muusig. Qalabka Muusiga (;) waa dhamaan agabka loo isticmaalo in dhawaqa muusig lagu sameeyo si loogu qurxiyo iyo macaaneeyo hees, gabay iyo ereyo loogu talogalay in dad lagu madadaaliyo. Dunida maanta aad ayay casri u noqotey waxaana la isticmaalaa noocyo badan oo qalabka muusiga ah, kuwaasi Waxaa ugu caansan kabanka, gitaarka, durbaanka, biyaano iyo turunbo. Dhinaca kale taariikhda qalabka muusigu waa mid aad u qoto dheer waxaana la aaminsan yahay in dadku isticmaali jireen qalabyo kala duwan tan iyo 6,500 sano ka hor. Taariikh. Qalabka muusiga sida kabanka Waxaa la isticmaali jiray wakhti imika laga joogo 6,500 sano. Laxan. Laxan (;) waa habka iyo nidaamka dhawaqa hees leedahay, taasi oo fanaan ku luuqeeyo. Laxanka waxaa loo sameeyaa si heesaha loo kala sooco isla markaana loogu qurxiyo iyo macaaneeyo dhadhanka hees, gabay iyo ereyo loogu talogalay in dad lagu madadaaliyo. Sida caadiga ah heesaha Waxaa marka hore alifa abwaan, ka dib ayaa laxanka la saara, muusig loo sameyaa, ilaa ugu dambeynta fanaan ku luuqeeyo. Sidoo kale, heesta marka laxanka la saaro ayaa muusiga loo samayn karaa. Guud ahaan laxanadu way kala duwan yihiin, kala macaan yihiin. Laxanka heesaha Soomaalida wuxuu ka tirsan yahay "shan dhawaaq" nooc la yidhaahdo. Taariikh. Heesaha iyo guud ahaan Suugaanta waxaa tan iyo wakhti hore loo samayn jiray laxan, si loo macaaneeyo dhageeysiga. Waxaa la aaminsan yahay in laxanku jiro dhowr kun sano. Asalka Ereyga. Si la mid ah kalmado badan oo ku jira Af Soomaaliga, ereyga laxan waxaan ka soo amaahanay luuqada Carabiga. Biyaano. Biyaano (;) (loogu dhawaaqo ˈpjaːno; waa ereyga pianoforte oo la soo gaabiyay, loogu dhawaaqaa pjanoˈfɔrt) waa nooc ka mid ah qalabka muusiga taasi oo leh muusig lagu duubay, kuwo diyaar ah, iyo faro badan oo la garaaco (taabto) si ay shanqadh u sameeyso. Biyaanada Waxaa loo garaacaa si loogu qurxiyo iyo macaaneeyo dhadhanka hees, gabay iyo ereyo loogu talogalay in dad lagu madadaaliyo. Biyaanadu waa qalab muusig taasi oo leh faro la taabto si ay u samayso cod muusiko. Sida caadiga ah waxaa biyaanada loo isticmaala heesaha qaraamiga, kalaasiga iyo jaaska kuwaasi ooy u sameyso dhadhan la jaanqaadaya heesta. Sidoo kale, biyaanadu waxay ka mid tahay qalabka ugu qaalisan agabka muusiga, waxayna inta badan leedahay miisaan culus. Biyaanadu waxay ka samaysan tahay qolof sare oo alwaax ah, xadhko bir ah, iyo tiro badan oo faro madoow iyo cadaan iskugu jira. Biyaanada waxaa alifey nin u dhashay wadanka Talyaaniga oo magaciisa la odhan jirey Bartolomeo Cristofori. Taariikh. Biyaanadu waxay ka mid tahay qalabkii ugu horeeyay ee la sameeyay wakhtiyadii xadaaradu aadka u koraysay. Jaadii ugu horeeyay ee biyaano ah Waxaa sameeyay nin u dhashay wadanka Talyaaniga oo magaciisa la odhan jiray Bartolomeo Cristofori. Qarnigii 17aad wixii ka dambeeyay aad ayaa loo horumariyay biyaanada waxaana lagu daray faraha cadaanka iyo madowga ah ee maanta lagu yaqaano. Tix. Tix () waa ereyada ay ka samaysan tahay heesi kuwaasi oo la isku raaciyo kooxo. Sida caadiga ah tix waxaa la odhan karaa waa bayd ka tirsan gabay ama geeraar, kuwaasi oo marka laxan la saaro laga dhigo hees. Tusaale. Heesta Hal Qudha waa mid ka mid heesaha qaraamiga heerka dhexe ee suugaanta Soomaaliyeed midaasi oo si talan-taali ah u wada qaadaan fanaaniinta kala ah Hibo Maxamed Hudoon (Hibo Nuura) iyo C.Qadir Macalin Jubba. Heestu waxay soo baxdey sanadkii 1987. Oo loo wada han weeyn yahay Heesta Halqudha oo cod dhagaysi ah waxaad ka heli kartaa Hal Abuur. Halabuur (;) waa qof haybad u leh diyaarinta ereyada ay ka samaysan tahay heesi. Sida caadiga ah qofka halabuurka lehi wuxuu awood iyo aqoon uleeyahay inuu sameeyo tix, dhowr bayd gabay ama geeraar ah, kuwaasi oo marka laxan la saaro laga dhigo hees. Qofka halabuurka ahi wuxuu samayn karaa gabay, geeraar, buraanbur, majaajilo iyo wixii la mid ah. Sidoo kale, halabuurku waa nooc ka mid ah abwaanimada. Tusaale. Heesta Hal Qudha waa mid ka mid heesaha qaraamiga heerka dhexe ee suugaanta Soomaaliyeed midaasi oo si talan-taali ah u wada qaadaan fanaaniinta kala ah Hibo Maxamed Hudoon (Hibo Nuura) iyo C.Qadir Macalin Jubba. Heestu waxay soo baxdey sanadkii 1987. Oo loo wada han weeyn yahay Heesta Halqudha oo cod dhagaysi ah waxaad ka heli kartaa Ruwaayad. Ruwaayad (;) waa bandhig faneed iskugu jira heeso, tixo, majaajilo, sheeko iyo shactiro, kaasi oo loogu talogalay in lagu madadaaliyo dad. Ruwaayada Waxaa lagu all bandhiga meel masrax ah, qaar kale waxaa la soo gudbiyaa ayagoo u habaysan sida filimaanta. Guud ahaan waxaa ruwaayada marka hore alifa abwaan, ka dib waa la qoraa, waxaana lagu daraa heeso, muusig, iyo majaajilo ilaa ugu dambeynta loo dhiibo fanaaniin iyo jilaa soo bandhiga ruwaayadaas. Taariikh. Ruwaayadaha iyo guud ahaan Suugaanta waxaa tan iyo wakhti hore loo samayn jiray si habsami iyo halabuur leh. Ruwaayadaha Af Soomaaliga waxay bilaabmeen badhtamihii qarnigii 20aad. Sacab. Sacab () waa shanqadha ay sameeyaan marka la iskudhufto gacmaha. Dadku inta ugu badan waxay sacbiyaan marka wax dhiirigelinayaan, amaanayaan, iyo u muujinayaan ogolaansho. Sidoo kale sacabka waxaa lagu daraa heesaha si uu dhadhan ugu sameeyo. Isticmaalka Muusiga. Muusiga ay ka mid tahay qaaciga iyo qaraamiga waxaa caan ku ah sacab-tumista si loogu macaaneeyo heesta. Caafimaadka. Sida lagu sheegay cilmibaadhis dhowaan la sameeyay, sacab-tumistu waxay caawisaa jidhka dadka. Waxaa la sheegay in sacbintu u fiican tahay isla markaana caawiso wareega dhiiga. Laxan saarista. Sacabka waxaa inta ugu badan lagu isticmaala marka hees cusub laxan la saarayo. Tix hees ah marka loo sameeynayo dhawaaq waxaa la tuntaa sacab si shanqadh la jaanqaadi karta loo helo. Aduunyada. Markeey taariikhdu ahayd 5tii Maay 2014, nin lagu magacaabo Eli Bishop oo ku nool magaalada Boston wadanka Maraykanka wuxuu sameeyay rikhoodhkii ugu badnaa ee sacab tumista caalamka. Ninkani wuxuu halkii daqiiqo garaacay 1020 sacab. Sukhaar. Sukhaar (;) waa hilib loo jarjaray si afargees yaryar ah, kaasi oo lagu darsado cuntada. Hilibka sukhaarka waxaa laga diyaariyaa jiidhka digaaga ama jiidhka xoolaha, hadba kii laga diyaariyo ayaa magac ahaan loo yaqaana. Tusaale ahaan, hadii aad makhaayad gasho ood sukhaar dalbato waxaa caan ah in lagu weeydiiyo nooca suqaar aad rabto. Hilibka sukhaarka waa la shiila ama lagu dhex kariyaa suugo. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay isticmaalaan noocyada kala duwan ee sukhaarka, gaar ahaan wakhtiyada arooska, xaflada, dabaaldegyada, ciidaha iyo maalmaha la baashaalayo. Inta ugu badan waxaa lagu darsadaa cuntooyinka wakhtiga quraaca, qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada wasladu ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "xaniidka" iyo "waslada cad". Dadka Soomaalidu waxay waslada ku diyaariyaan hilib, khudaar, milix, saliid, biyo iyo xawaash kuwaasi oo si xirfad leh loo karkariyo ilaa ay gaadho heer nooca loogu talogalay ah. Cunto Soomaali. Cunto Soomaali (;) waa cuntada ay caanka ku yihiin dadka Soomaalida meel kasta ooy aduunka kaga nool yihiin. Cunto Soomaaliga waxaa ka id ah cuntada hido iyo dhaqanka, casuumadaha, cuntada maalin kasta la isticmaalo iyo dhamaan raashinka dadka Soomaalidu isticmaalaan sida hilibka, sukhaarka, bariiska, baastada, garowga, heeda iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxa cunto Soomaaliga ka mid ah habka iyo qaabka dadka Soomaalida u diyaariyaan (kariyaan) cuntada, iyo noocyada u khaaska ah dadka Soomaalida. Guud ahaan, shacabka caalamka waxaa caado u ah in dhaqanka, luuqada, iyo aqoonta la kala amaahdo. Sidaas darteed waxaa jira waxyaabo badan oo dadka Soomaalida ah ka soo amaahdeen wadanada jaarka ah, noocyo Soomaalidu aliftey, iyo waxyaabo khaas u ah bulshada Soomaalida. Cuntooyinka Soomaalidu ku caanka tahay waxaa ka mid ah canjeerada/laxooxda, sambuus, xalwo, sabaayada, malawaxa, qureebaad, canbuulada iyo sukhaarka. Dadka Soomaalida. Si la mid ah shacabka caalamka, bulshada Soomaalidu waxay hido iyo dhaqan u leeyihiin noocyo badan oo cunto ah, kuwaasi oo deegaanada ku kala duwan yihiin. Cuntooyinka Soomaalidu waxay ku kala duwan yihiin wakhtiyada kuwaasi oo siyaabo kala duwan loo diyaariyo wakhtiyada kala duwan. Inta ugu badan waxaa lagu darsadaa cuntooyinka wakhtiga quraaca, qadada iyo cashada, laakiin wakhtiyadu intaas kuma koobna. Noocyada wasladu ee deegaanada Soomaalida ku caanka ah waxaa ka mid ah "xaniidka" iyo "waslada cad". Dadka Soomaalidu waxay waslada ku diyaariyaan hilib, khudaar, milix, saliid, biyo iyo xawaash kuwaasi oo si xirfad leh loo karkariyo ilaa ay gaadho heer nooca loogu talogalay ah. Laxoox. Laxoox (, Af Yuhuudi: לחוח) (sidoo kale loo yaqaano Kimis) waa cunto ka mid ah canjeerada taasi oo laga cuno deegaanda Jabuuti, Soomaaliya, iyo Yemen. Sidoo kale, loxooxda waxaa laga cunaa wadanka Israaiil, halkaasi ooy geeyeen Yuhuuda ka qaxday wadanka Yaman. Loxooxdu waxay la mid tahay canjeerada cuntada Soomaalida, waxay kaga duwan tahay loxooxdu ma lahan khamiir badan sida canjeerada. Deegaanada Waqooyiga Soomaaliya iyo Jabuuti, loxooxdu waxay ka mid tahay qureeca dadka ee maalin kasta. Sido kale loxooxda waxaa lagu daraa suugo, subag, shaah, bun iyo saliid macsar. Dhinaca kale, loxooxda waxaa laga isticmaala wadanka Yamanta, halkaasi oo lagu iibiyo wadooyinka dhamaan magaalooyinka wadankaasi. Diyaarinta Loxooxda. Laxooxda waxaa laga diyaariyaa daqiiq lagu qasay fixiso, khamiir, biyo diiran, yeast iyo milix taasi oo si fiican loo garaaco (tumo) si ay iskudhexgalaan iskudarkaasi, ka dib meel la dhigo mudo saacado ah si ay u khamiirto. Sida ugu badan daqiiqda laga diyaariyo laxooxda waxaa laga sameeyaa garowga. Laxooxda waxaa lagu dubaa bir wareegsan oo loogu talogalay taasi oo loo yaqaano "daawo". Wadanada qaar, gaar ahaan qurbaha waxaa la isticmaala maqle. Isticmaalka. Sida caadiga ah, laxooxdu waxay ka mid tahay qureec iyo cashada meelo badan oo dadka Soomaalidu ku dhaqan yihiin. Waxaa laga yaabaa in dadka qaar xataa ku qadeeyaan laxooxda. Sidoo kale, loxooxda waxaa lagu darsadaa subag, malab ama suugo iyo koob shaah ama bun ah. Laxooxda la cuno wakhtiga qadada waxaa lagu darsadaa suugo ama maraq. Xalwo. Xalwo (;) (sidoo kale loo yaqaano Xalwad) waa nooc ka mid ah cuntada fudud ee laga cuno meelo badan oo caalamka ah, gaar ahaan Soomaaliya, Bariga Afrika, Bariga Dhexe, iyo meelo kale. Ereyga "xalwa" wuxuu ka yimid luuqada Carabiga ("ḥalāwah" / "ḥalwá"), taasi oo ah iskuqas laga sameeyay noocyo kala duwan oo la isku kariyo. Xalwadu waa mid macaan isla markaana leh midabo kala duwan. Guud ahaan, midabka xalwada waxaa saamayn ku leh nooca khudaar, midho iyo sacfaraan la isticmaalay. Meelaha qaar waxaa xalwada lagu daraa khudaar la jarjaray. Magaca. Si la mid ah xarfo iyo magacyo badan oo luuqada Af Soomaaligu ka soo amaahday luuqadaha caalamka, gaar ahaan Carabiga, ayaa ereyga Xalwa wuxuu inaga soo galay deegaanada Carabta. Ereyga "xalwa" wuxuu ka yimid luuqada Carabiga ("ḥalāwah" / "ḥalwá") taasi oo la aaminsan yahay ineey aduunyada ku fiday qiyaastii 1840kii ilaa 1850kii. Sidoo kale ereyga xalwa (حلو "ḥelw") micnaheeda Af Carabigu waa "macaan". Noocyada. Guud ahaan noocyada kala duwan ee xalwadu waxay ka sameeysan tahay sonkor, malab iyo walxo kale. Noocyada qaar waa kuwo adag, kuwo kale waa jileec, waxayna guud ahaan xalwadu ku kala duwan tahay midabada. Sidoo kale, xalwadu waa cunto fudud oo macaan ah. Xalwada Daqiiqda Ka Samaysan. Xalwada noocan ah waxay ka samaysan tahay daqiiq la shiilay midaasi oo lagu qasay saliid, daqiiq iyo sonkor. Semolina ("suji"). Xalwada noocan ah waxaa laga cunaa wadano badan oo Aasiya ah, gaar ahaan Hindiya, Afganistaan, Neebaal, Bangaladhesh, Bakistaan ilaa wadanka Turkiga. Diyaarinta Xalwada. Xalwada waxaa laga diyaariyaa daqiiq lagu qasay fixiso, khamiir, biyo diiran, saliid iyo sonkor taasi oo si fiican loo qaso (tumo) si ay iskudhexgalaan iskudarkaasi, ka dib meel lageliyo koorno ama dab lagu kariyo. Sida ugu badan daqiiqda laga diyaariyo xalwada waa mid cadaan khafiif ah. Isticmaalka. Sida caadiga ah, xalwadu waxay ka mid tahay cuntada cuwaafta ah ee la isticmaalo wakhtiyada xafladaha, arooska, ciidaha iyo dabaaldegyada. Canbuulo. Canbuulo, Fuul (,; loogu dhawaaqo: "fūl midammis ", "fuːl meˈdæmmes") waa cunto laga diyaariyo digir waweyn, saliid, xawaash, liin qarboosh, basal, kamsar, toon, iyo basbaas. Sidoo kale waxaa marka la karinayo lagu daraa noocyo kale oo cunto ah si dhadhanka loo macaaneeyo. Sidoo kale, cuntadan fuulka waxaa lagu qasaa suugada midaasi oo lagu darsado noocyada kala duwan ee raashinka. Fuulka ama canbuulada waxaa loo diyaariyaa noocyo kala duwan. Deegaano badan oo ka mid ah dhulka Soomaalidu degto waxaa fuulka lagu kariyaa biyo, milix iyo saliid kaliya; marka ay bislaato waxaa lagu darsadaa subag, saliid macsar, sonkor, malab iyo caano. Intaas waxaa dheer in fuulka loo diyaarin karo qaabka suugada ayadoo la shiilayo. Guud ahaan cambuulada waxaa laga cunaa meelo badan oo caalamka ah, gaar ahaan Bariga Afrika, Bariga Dhexe, Waqooyiga Afrika iyo meelo kale oo caalamka ah. Taariikh. Qaar ka mid ah qoraaga caalamka waxay sheegeen in fuulka laga beeran jirey deegaanada Masartii hore iyo nawaaxigeeda wakhti ku beegan qarnigii 5aad C.H. Sidoo kale, cilmibaadhis arkiyooloji ah waxaa lagu ogaaday in wakhti imika laga joogo 2,600 sano ka hor in cambuuladu ka bixi jirtey deegaanka Nasareeth ee Bariga Dhexe. Hobolada Waaberi. Waaberi (,) waxay ahaayeen koox hobolo, fanaaniin, heesaa, majaajilo, ruwaayado, iyo bandhigyo faneed ku caan ahaa oo u dhashay wadanka Soomaaliya. Hobolada Waaberi waxay wax ku soo bandhigi jireen Af Soomaali, Carabi iyo Ingiriis, waloow ay Af Soomaaliga u badnaayeen. Hordhac. Hobolada Waaberi waxay ahaayeen koox ka tirsan xubnaha Fanka Soomaalida kuwaasi oo ka koobnaa abwaano, halabuur, curiyeyaal, qoraa, fanaaniin, muusikyahano, majaajileystayaal iyo qeybo kale oo badan. Hobolada Waaberi waxay soo baxeen badhtamihii 1970kii, waxay wakhti yar ku noqdeen hormuudka fanka. 15 (tiro). 15 waa habka qoraalka xisaabta ee tirada lambarka Toban iyo shan. TV-aksjonen. TV-aksjonen, waa dhaqaale ururin ey leedahay qaranka Noorwey lana aasaasay 1974 waxaane diyaariyay NRK. Waxaane dhaqaalaha loo uruuriyaa qaabab kala duwan sida iyadoo ey qaataan dad samafalayaal ah sanduuqyo yar yar oo ey garaacaan guryaha. Sida iyadoo ey bixiyaan dhaqaale shirkadaha waaweyn iyo iyadoo taleefano la adeegsado iyadoo hadii loo baahdo la adeegsan karo kontooyin. Iyadoo dhaqaalaha sanadkan 2015 la aruuriyay loogu talogalay Rainforest Foundation Norway (heyada badbada keymaha ee Norwey). Sheeko Soomaali. Sheeko Soomaali Sidoo kale loo yaqaano Sheeko Xariiro waa nooc ka mid ah sheekooyinka khiyaaliga, xaqiiqada ama dhacdooyinka laga sameeyay si looga helo madadaalo, Waxbarasho, waayoaragnimo iyo aqoon korodhsi. Sheekooyinka Soomaalida Dhaqanka Soomaaliyeed waa dhaqan hodan ku ah sheeko xariirta ay sameeyaan af-shaxanno ku xeeldheer mu’allifnimadda dhinaceeda tiraabta. Qayb Libaax iyo sheekadii Habar Dugaag ee uu abwaankii garaaddo goyska ahaa, waa Xuseen-Dhiqle ee, billadda gabayga ku hantiyey, Suul Baruur, Juuq Dhagayste, Dhig Dhexe Jabiye, Dhag Dheer, Araweelo iyo Oday Biiqe, in yar uun aan xusnee, ayaa ka mid ah sheeko xariirta caanka ah. Waxaa kale oo uu dhaqankeenu la ciirayaa sheekooyin xaqiiqi ah oo jiilba jiil usoo gudbiyey, sheekooyinkaa oo aad u xikmad badan. Middan aan maanta kugu soori doono waxay ka mid tahay noocaa dambe. Sheeko Xalad leh. Xilli lagu qiyaasay qarnigii 16aad ayaa waxaa jiray boqor Soomaaliyeed oo la odhan jiray Wiil Waal. Waxaa lagu sheegay inuu ahaa nin xukun adag xikmadse badan. Wuxuu ahaa hoggaamiye cimrigiisa badankiisii ku idlaystay duulaan iyo difaac joogta ah oo tolkii kula jiray Galla degaankaa muddo gaaban ka hor ka talinaysay. Nin dadka aad u imtixaana oo isku daya inuu qof walba garashaddiisa dhudhumiyo ayuu ahaaye, maalin maalmaha ka mid ah ayuu shir weyn wacay oo uu isagu yeedhay odayaashii beesha. Wuxuu codsaday in nin walba oo soo gaadhi kara shirka yimaado. Il-laawe iyo lug-laawe kol ay ku tahay, Bartire wixii akabaabiga ka dhawaa ayaa isu yimid. Af-niijiye (qof dadka warka gaadhsiiya siddii makarafoonkii) ayuu idmay oo intuu shirkii ka dhex kacay faray in nin walba gurigiisii ku noqdo, shirka barrito la isugu imanayana uu keeno “cadka rag walaaleeya”. Raggii shirka yimid oo yaaban oo war tolow maantana muxuu arintan cusub uga jeedaa is leh ayaa dib u geddoomay. Way shireen oo war rag talo kama dhamaatee muxuu Wiil Waal raadinayaa is weydiiyeen! Cadka rag walaaleeya ayaa in badan laga dooday. Muxuu yahay mase jiraa? Si guud iyo gooni gooniba raggii way u shawreen hase ahaatee dhakafaar ayey ka qaadeen in kasta oo ay arinta sii rogrogaan. Ninba ninkuu garasho ku tuhmayey ayuu dhinac ula baxay oo war maxay kula tahay warsaday. “Maantana maxay noqon siddii, Muxamed loo yaabye” ayuu xaalkoodu ku sifoobay. Markii ay isku daaleen wax ur ahina u bixi weyday ayey ku kala faadhumaysteen war bal faq iyo gorfeyn waxba ku soo saari weynayee, nin walba iskii ha uga soo fakaro arinta, cadkii uu ka badin waayana barito ha keeno. Aqaladdoodii haddii ay tageen wuxuu nin walba reerkiisii warsaday in neefka adhiga ugu shilis la gawraco hilibkana si cajiib ah loogu sameeyo. Nin walba wuxuu si gooni ah u codsaday cadkii uu islahaa ragga ayuu walaaleeyaa. Midbaa codsaday in garabka loo diyaariyo, midbaa codsaday in sararta loo diyaariyo, mid kalaa codsaday daqayda, midba cad gaar ah ayuu codsaday. Waxaa raggaas la xujeeyey ka mid ahaa nin caydh ah oo aan bar adduun ka nixin tobaneeyo neef oo adhi ah mooyee, caruur rajooyin ahna korsada. Aabe mutaxan ama ‘single father’ ayaa dhici karta in dadka qaarkii u yaqaano ninka noocaa ah. Caruurtaa waxaa ugu weynaa gabadh 16 jir ah oo la wariyey inay qurux iyo qiimaba bogcad cidla ah u taagnayd. Gurigiisii ayuu tagay odaygii wuxuuna gabadhiisii faray inay gawracdo sabeenta neefafkooda ka dhaqaaqaysa. Ee aabo, miyaad waalatay caydh ayeynu nahay ee miyuu inaga baxaa neef aan gawracno maanta, maxaadse sabeenta adhigaba laga qaato ku maagtay, ayey weydiisay. Aabo miyaan khayaar leeyahay saw Wiil Waal raggii ma amrin inay sidaa yeelaan, waynu ku qasbanahay ee aabo sarakac oo durduri, ayuu ugu jawaabay. Way u muuqatay danyaraanta gabadhu ka calaacashay laakiinse wuxuu laabta ku hayey cidhib xumada ka dhalan karta amarka Garaadka oo uu ka madax-adaygo ileen “Askar amar ka diidaa kornayl, waa Allow sahale”. Sabeentii ayaa la xalaaleeyey. Markii la diyaariyey ayuu odaygii kala doordoorasho galay isagoo kolba cad qaadaa-dhigaya oo leh tolow ma kanaa mise waa kaa. Ugu dambayntii ayuu doortay bawdo oo uu yidhi tanaan la tagayaa? Gabadhii ayaa mar kale la yaabtay aabaheed oo su’aashay xaggeed geynaysaa aabo? Garaadka ayaa na faray in nin walba shirka la yimaado “cadka rag walaaleeya” sidaa awgeed waa inaan bowdadan qaadaa aad bay iila buuran tahay una malaynmahayo in cid mid ka wanaagsan keeni karta ay jirto, ayuu ku juwaabay. Wax Alla wuxuu uga jeedo garanmahayo, laakiin jid kale iima furra inaan warka Garaadka yeelo ma ahee, ayuu iksu dayey inuu gabadha ku qanciyo. Gabadhii ayaa qadar gaaban aamustay oo ka fakartay xujada aabaheed iyo raggii kale ee Bartire haysata. Aamuskaa gaaban ka dib ayey tidhi maya aabo ha qaadin cadkaa maxaa yeelay ma aha midka Wiil Waal doonayo! Odaygii ayaa ku adkaystay inuusan cad aan kaa ahayn shirka gaynaynin. Gabadhii oo ku dadaalaysa in aabaheed xujada furo, ogna in cadkaa odaygu dadaabtay aanu ahayn kii xujada furi lahaa ayaa mar kale tidhi maya aabo ha qaadin kaa. Anniga i kadbo oo waxaad qaadaa hunguriga! Hunguri!!! Odaygii ayaa amakaag iyo af-kalaqaad qabsaday! Ma anigaa shirka hunguri la taga, oo Garaadka waxaas oo xurmodarro ah u gaysta. Alla maxaad gabadhyahay waalan tahay anna inaad i waasho damacsan tahay. Aabo aniga i aamin ma rabo inaan kuu sheego sababta maxaa yeelay Garaadka naftiisa ayaa kuu sharxi doona ee adigu hunguriga shirka la tag, wixii denbi ah ee halkaa ka dhashana anigaa dusha u ridin doona, ayey tidhi. Odaygii ayaa dhiiranaanta iyo isku kalsoonida gabadha yar ka muuqata la yaabay. Kolkaa ayuu cabbaar qadariyey fikraddeeda. Waxaa u muuqan waayey sababta yartu hunguriga u xulatay iyo inna wax hunguri dheer yahay cadadka kale. Wuxuu mar is yidhi waa dhallaannimo iyo waayo aragnimo la’aan, laakiin isla markiiba wuxuu xusuustay in gabadhu caaqilad weyn tahay oo aan haba da’yaraatee talo ay soo jeedisay hadda ka hor lagu hungoobin. Mar wuxuu is yidhi, adiga ayaa lagu xujeeyey ee Allaa ku lehee arinta go’aankeeda ku calool adayg sida kula qumanna yeel. Laba qalbiyeyn iyo walaac ayaa coobbaha is tubay. Waxaa dhagihiisa ka guuxay “wixii denbi ah anigaa oogada u ridin doona.” Mar dambe ayuu ku jawaabay waayahay waxaan qaadayaa hunguriga maxaa yeelay gabadh caqli badan inaad tahay ayaan ogahay. Calool adayg waa Alla wehelkii, ee hadday dan mooddo baddunna buurta ha talowdo ayuu isku tirtirsiiyey. Yartii ayaa aad u faraxday. Waxay dareensanayd inay ku guulaysatay furidii xujadii Garaadka, aabaheedna inay magac usoo jiiday. Farxad, isu hambalyeyn iyo is mahadin ayna muujinin ayaa saaqay. Shirkii ayuu odaygii u dhalandhoolay. Wuxuu ugu tagay raggii amarka la siiyey oo mid walba cad soo qaaday mid walbana ka kale ka qarinayo cadka uu doorbiday. Way is fiirfiiriyeen, isfiirfiirin tuhun iyo Allow ceeb astur ku dheehan tahay. Wax yar ka dibna Garaadkii ayaa soo muuqday. Asalaamu calaykum? Wacalykuma salaam iyo waxay isku dareen ‘quumuu li sayidikum’ war Garaadka u sarajoogsada. Fadhiista idinkoo mahadsan nin walbana shaaca ha ka qaado cadka uu soo saaray, ayuu si gaaban u ogeysiiyey. Dhinacii odaygii miskiinka ahaa fadhiyey ma ahee dhinaca kale ayaa dhawaaqii u horreeyey ka yeedhay, nin walbana daboolka ka rogay cad aad loo soo habeeyey. Ma bowdaa, ma garabbaa, ma sararbaa, cadba cadkuu ka gashin wanaagsanaa. Odaygii ayaa talo ku ciirtay oo hamiyey in dhulku la go’o. Allow i xil furo mooyee weedh kale ayuu afkiisu haleeli waayey. Wuxuu is yidhi adiguba bowdadaa hebel keenay oo kale unbaad la iman lahayd ee tii yarayd ayaa Alle kuusoo diray. War ileen talo isuma kaa sheegto iyo Alla caqligu xaasidsanaa ayuu hoostaa ka guray. Gabadhiisii ayuu hiifay ileen iyadaa usoo xambaarisay cadkan baasee. Hadal afka ka weyn iyo talo haween raace tagoogtuu ka jabaa iyo maahmaahyo la midab ah ayuu xusay. Garaadkii ayaa weydiiyey: oday adna maxaad soo qaaday? Meel uu ka noqdo ma joogee wuxuu daboolka ka rogay hungurigii ka dib markay dhawr jeer gacantiisu dib uga noqotay. Talo dhabaqday! Wixii rag shirka fadhiyey ayaa mar kaliya af-labadii dhawaaqay. "War ninku miyuu waashay mise wuu soo wataa" ayaa gees walba ka yeedhay. "Ma foolxumo intaa la eg iyo ixtiraamdaro heerkaa gaadha ayaa Garaad Wiil Waal maanta loo geystay." "Lun adduunoow! Hunguri sideebuu madasha u keeni karaa!" Qaarkood haddii aysan Wiil Waal wajigiisa ku ixtiraamaynin gacantooda ayaaba gaadhi lahayd ninkan ay u arkeen inuu lama maqal lamana aragta dhigay. Odaygii oo awalba walbahaarsanaa ayaa sawaxanka ragga ka yeedhay rucbi iyo naxdin hor leh u keenay. Hoos ayuu indhaha u rogay isagoo iska dhawraya in indhihiisa iyo kuwa Garaadku kulmaan. War ileen ceeb iyo cadho naftu kaagama takariso! Cabbaar ayuu Wiil Waal aamusay si canaanta iyo eedayntii shirku soo jeediyey u kala degto. Odaygii oo la yaaban waxa ragga kale afxumo kasoo baxaysa iyo aamusnaanta Garaadka ayaa isha ku biciriiriyey wajiga Wiil Waal. Mise wuuba dhoolla-caddaynayaa oo nin lagu gafayba uma muuqdo. Hubsiimo halbaa la siistaaye, dhawris labaad ayuu u celiyey mise qosol ayuu gaws-ka-gaws Garaadkii ka wareegay. Mar kale ayuu fajacay. Wixii madasha san-ku-neefle fadhiyey ayuu cid kale oo aan Garaadka ahayn oo nuuxsata ka waayey. Wuxuu is yidhi ama waad yara khafiiftay ama waad riyoonaysaa ee sidani kolla xaqiiqo ma aha. Cabbaar ayaa shib la yidhi. Kolkii aamuskii yara dheeraaday ayuu Garaadkii hadalkii dib u furay. Wuxuu yidhi, tolow i maqal, waxaa idinku jira oo kaliya hal nin wax caqli iyo garasho dhamaystirin Eebe siiyey. Laba ma aha, oo saddex ma aha, waa uun hal nin oo kaliya. Odaygii ayaa qaadan waayey odhaahdaa. Isagoo dhakafaarsan ayuu Garaadkii sidaa u eegay. Wuxuu ka shakiyey in qawlka Garaadka afkiisa kasoo degay iyo ka dhagihiisu maqleen ay isku mid yihiin. Qalbigiisa ayaa rumayn waayey maqalkiisa. Wiilwaal wuxuu ahaa nin aragti dheer sidaa awgeed dareenka wajiga odayga ka muuqda ayuu ka shakiyey oo is yidhi see wax u jiraan! Wuxuu is yidhi malaha odaygu fikradda maba keenin, xujadiina ma furin. Shakigaa dabadii ayuu hadal baadhis ah kusoo tuuray oo yidhi; saaxiib adigu fikradda ah inaad hunguriga soo qaado ma aadan keeninee yaa kuu sheegay? Odaygii ayaa madaxa xoqday. Maya, anigu, haddee, em! Tu yaroon dhalay oo aanan u ducaynin ayaa igula talisay ayuu ku jawaabay! Wiil Waal ayaa mar qudha haw fadhigii kasoo yidhi oo dhammaan intii madasha joogtay soo jeediyey. Maya ayuu yidhi idinkuma jiro hal nin oo caqli leh siddaan hore u sheegay ee waxaa idinku jirta hal gabadh oo caqli u saaxiib ah. Hal gabadh ayaa dhamaantiin idin dhaanta oo idinka aragti saraysa. Sababtu waxay tahay idin ma weydiinin inaad hilib ii keentaan, waxaan idin weydiiyey in nin walba keeno cadka rag walaaleeya. Ma gaajo iyo caydhnimo ayaad igu ogaydeen ama igu tuhmayseen? Hadalkayga guntada, oo xikmadayda dhagaha u fura; hungurigu waa cadka rag ama walaalo ka dhiga ama cadow ka dhiga. Adduunku waa nin qatan oo indhaha ka xumbaynaya iyo mid quuta oo dibbiro la daaca qudhunsan, hayste iyo mahayste, taajir iyo faqiir mucsur qaawan ah. Qatane quutuu rabaa inuu ka qaato ama la qeybsado, faaqiirna taajirka ayuu in ka daadso is leeyahay, ma haystane haystaha ayuu hunguriyeeyaa kolkaa ayey dhexdooda ka oogantaa oo ay dagaal iyo difaac tagtaa. Bal ii sheega, maxaa kale oo aan hunguri ahayn oo rag isu geeya? Waxse ka weyn oo kale oo rag walaaleeya bal ii sheega? Kalmado noocaa oo kale ah ayuu ku canaantay. Raggii cargaagtamay markii ay hunguriga arkeen ayaa marxabbayn iyo weeye wajiyadooda laga dareemay. Haddii aan ka yara leexdo sheekada, waxaad moodaa in Karl Marx (1818-1883) iyo saaxiibkii Frederick Engels (1820-1895) oo ahaa nimankii qoray “The Communist Manifesto” ay baal ka mid ah falsafadan Wiil Waal amaahdeen markii ay lahaayeen hadalkii macnihiisu ahaa: sooyaalka taariikheed ee dunidu wuxuu waliigaba ku dhisnaa dagaal dabaqadaha u dhexeeya. Addoon sayidkiisii iska dhici is leh, saanaca iyo ka hoosada uu ka shaqeeyo leh, dulmane iyo kii dulmay iwm oo daa’inkood dirir ku jiray. Marka laysku soo uruuriyo waxay isku haystaan wuxuu isugu imanayaa hawo adduun iyo hunguri sida Wiil Waalba caddeeyey qarniyo ka hor Marx iyo Engels. - Shanta qaaradood waxa ka riday, qayladiyo buuqa - Waxa qamarka guud iyo hawada, qaraxa loo saaray - Waa quud nin haystiyo mid raba, inuu ka qaataaye - Ama qaab uu gumaystuhu bartiyo, waa qoqoba riixe Sheekadii aan gunaanadee, intaasi markay dhacday ayuu Wiil Waal wajahay dhinacii odaygii. Wuxuu ku yidhi hadal macnihiisu ahaa: gabadhaadu waxay ka garaad wanaagsan tahay dhamaan ragga halkan fadhiya. Qof rag iyo dumar toona u dhigma ma jirto, sidaa awgeed waxaan rabaa inaan kula xidido. Odaygii oo ay horay neefi uga soo booday ayaa waayahay waa lagu siin gabadha Garaad ku jawaabay. Tirtir. Tirtir (;) waa masaxida iyo tuurista wax aan loo baahnayn ama faa'iido badan lahayn. Tirtirista waxaa loo isticmaala siyaabo badan taasi oo ku xidhan hadba xaalada lagu jiro. Isticmaalka Wikipedia. Guud ahaan dhamaan xarumaha Wikipedia lama ogola in lagu qoro qoraal aan lahayn tixraac iyo cadayn. Maqaalada dadku ka qoraan naftooda, meherad iyo wax aan caan ahayn waxaa si dhakhso ah u tirtira maamulka Wikipedia. Casuus (midab). Casuus (;) waa midab ka samaysan iskudhafka (iskudarka) labo midab oo kala casaan jaamud ah iyo buni. Marka laga fiiriyo muraayada (dhalada) Kumbuyuutarka, waxaa midabkan laga sameeyaa iskudarka buluuga iyo casaanka. Marka la iskudhex daro sadexda midab ee Casaanka, Cagaarka iyo Buluuga ayaa sameeya midabo badan kuwaasi oo ka mid yahay midabkan "casuuska" ah. Samayskaas dhexdiisa waxaa midabka casuuska laga helaa buluuga iyo casaanka dhexdooda. Sidoo kale waxaa midabkan lagu helaa marka la kala goynayo (jarayo) midabada ayadoo la isticmaalayo habka afka qalaad lagu yidhaahdo 'CMYK color model, taasi oo midabkani ka soo dhex baxo cagaar, huruuda iyo madoowga. Guud ahaan midabka casuuska ah waxaa markii ugu horeeysay laga dhex helay iskudar midabo badan uu samaynayay saynisyahan Faransiis haa sanadkii 1859kii. Sheeko. Sheeko (;) waa soo gudbinta iyo ka waranka warar iyo macluumaad run ama khiyaali ah, kuwaasi oo ku saabsan dhacdo iyo marxalad wakhti la soo dhaafay dhacday. Sida caadiga ah sheekada waxaa lagu soo gudbiyaa qoraal ama hadal. Laakiin Sheeko Soomaaliga waxaa inta ugu badan lagu soo gudbiyaa si hadal ah. Sheeko Soomaali. Sheeko Soomaali Sidoo kale loo yaqaano Sheeko Xariiro waa nooc ka mid ah sheekooyinka khiyaaliga, xaqiiqada ama dhacdooyinka laga sameeyay si looga helo madadaalo, Waxbarasho, waayoaragnimo iyo aqoon korodhsi. sheekooyinka soomaalida waa ay faro badan yihiin waana ay kala xikmad badan yihiin waana ay kala soo jiidasho wacan yihiin sheekooyinka badanaa waxaa lagu maaweeliyaa caruurta badanaana waxaa lagu bilaabaa (waabaa waxaa jiri jiray...) sheekooyinku waxay iskugu jiraan kuwo khiyaali ah iyo kuwo xaqiiqo ah, sheekooyinka ay soomaalidu aad ka u yaqaanin waxaa ka mida: araweelo, cigaal shiidaad, juxa, sheekooyinka xayawaanada, sida waabaa waxaa jiri jiray diin iyo dawoco..., iyo kuwo kale. War. War (;) waa soo gudbinta iyo ka waranka dhacdooyinka iyo macluumaadka xaqiiqada ah ee aduunka ka dhaca maalin kasta taasi oo lagu soo gudbiyo si maqal, muuqaal ama qoraal ah. Dunida maanta aad ayay casri u noqotey waxaana jira telefishano khaas u soo gudbiya wararka caalamka oo kali ah. Tixraac. Iyo waxaskayga yaabo Kle oo Kala duwan Run. Run (;) waa sida ugu saxsan ee war ama xaalad tahay. Runta waxaa ka soo horjeeda been. Sidoo kale runtu waa sheegida xaqiiqada sida ugu saxsan ee dhacdo, war, marxalad iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, inta ugu badan diimaha, filosofiga, iyo cilmigu wuxu aad u dhiirigeliyaan sheegida runta, iyo in qofku noqdo mid run sheeg ah oo sida xaqiiqada ah wax u sheega. Diinta Islaamku waxay faraysaa dhamaan dadka muslimiinta ah ineey ahaadaan kuwo runsheeg ah, hadii kale waxay galayaan dembi lagu ciqaabi doono aakhirada. Guud ahaan, runtu waa soo gudbinta iyo ka waranka dhacdooyinka iyo macluumaadka xaqiiqada ah ee aduunka ka dhaca maalin kasta taasi oo lagu soo gudbiyo si maqal, muuqaal ama qoraal ah. Runta iyo Diinta. Inta ugu badan diimaha aduunku waxay dadka faraan in runta la caadeysto. Been. Been (;) waa soo gudbinta iyo sheegida war ama xaalad si khaldan. Beenta waxaa ka soo horjeeda run. Sidoo kale beenta waa sheegida si khaldan (si ka duwan xaqiiqada) dhacdo, war, marxalad iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, inta ugu badan diimaha, filosofiga, iyo cilmigu wuxu aad u dhiirigeliyaan in beenta laga fogaado, iyo in qofku noqdo mid run sheeg ah oo sida xaqiiqada ah wax u sheega. Diinta Islaamku waxay faraysaa dhammaan dadka muslimiinta ah ineey ahaadaan kuwo runsheeg ah, hadii kale waxay galayaan dembi lagu ciqaabi doono aakhirada. Guud ahaan, beentu waa soo gudbinta iyo ka waranka dhacdooyinka iyo macluumaadka si khalad ah oo ka duwan xaqiiqada iyo runta. Runta iyo Diinta. Inta ugu badan diimaha aduunku waxay dadka faraan in runta la caadeysto. Tuulada diyaano. Tuulada diyaano waxay Ku taal goolka galgaduud ee bartamaha Somalia waxayna u dhaxaysa cadaado iyo gilinsoor waxana Mara lamiga dheer tuulada waxaa dagan dad rer guura ah tuulada dad ayaa deegaan uh dadka malintii ayey yimaadaan galatiina way Ka caraabaan taa sababtu tahay dulaad ceelal iyo baraago ayey leedahay dadka ayana Ka caba malintii tuulada waxay hoostagtaa cadaado ahaanba tuulada jihada bari ka xiga fadlan wax ku dar lkn wax an sax ahayn haku darin Maxamed Cabdicasiis Maxamed (Bootaan). Maxamed Cabdicasiis Maxamed (Bootaan) waa qoraa soomaaliyeed. Soomaaliweyn. Soomaaliweyn (,) waa meel ka mid ah Geeska Afrika tasoo ay degto qowmiyadda soomaalida laguna yaqaan taariikh ahaan. Dhulkaas waxaa loo yaqaan Dhulka Biritishka ee Soomaaliya (waqooyiga soomaaliya), Dhulka Talyaaniga ee Soomaaliya (Konfurta Soomaaliya), Xeebta Soomaaliyeed (Djibouti), iyo Soomaali Galbeed taasoo hadda hoos joogta Itoobiya iyo Konfur galbeed Soomaaliya (NFD) ee iyana hoos joogta Kenya. Taariikh. Soomaali-weyn waa erey maqalkiisa uu ku yar-yahay dhegaha inbadan oo kamid ah faca Soomaaliyeed ee maanta nool. Waxaase wax badan ku hadaaqey ereygaan labadii fac ee ka horeeyey faca dhallinyarada ah ee nasiibkoodu noqdey in ay xilligan noolaadaan. Qaar kamid ah Soomaalida ayaa waxay u arkaan ereyga Soomaali-weyn in uu xambaarsan yahay aragti la xiriirta ahaanshaheena dadeed iyo lahaanshaheena daleed. Iyagu waxay tilmaamaan ereygan in uu saldhig u ahaa madax-bannaanidii iyo midnimadii gobollada Soomaaliyeed ee xorta ah. Halka qaar kale oo Soomaalida kamid ah ay u arkaan aragti leysku dulmiyay, taas oo qeyb Soomaalida kamid ah siisay fursad ay kaga sad badsadeen qeybaha kale. Sidaas ayaa ereyga ah Soomaali-weyn, iyada oo ahayd aragti ka soo maaxday dhallinyaro Soomaaliyeed, ayaa misana lagu kala aragti duwan yahay. Laakiin waxaa dhab ah, inbadan oo kamid ah faca maanta jooga in ay ka qatan yihiin ogaalladii ay kaga beeg-qaadan lahaayeen qiimeynta aragtidan iyo waayahii ay bulshada Soomaaliyeed la soo ceyshtey. Soomaali–wayn, waa laba erey oo leys raacshey. Midka hore waa magac oo waa (Soomaali). Noloshii Degmo Dowladeed. Qarnigii 7aad ilaa dhacdooyin ay ka imid ahaayeen colaadihii Amxaaro iyo Soomaali dhexmaray ee Harar kuwaas oo ay Soomaali ku caanbax taariikhda qoran, ka hor, nolosha degmo dowladeed waa habkii hore ee bulshada Soomaaliyeed ugu noolayd dhulka baahsan ee Geeska Afrika; koonfur Badda Cas, Baraawe ilaa dhererka xeebta inta Mombasa ka soo rogan, Harar-Nagayle-Mooyaale ilaa galbeed Webiga Tana. Qarnigii 15aad ayaa hardankaas iyo hadba meesha naqa leh Soomaali hanatay oo hayaankeedu u dhexeeyay ilaa gumaysigii Yurub uu sadex qarni ka dib fooda daray bulshooyinka Afrika iyo Aasiya. Abla Ablaynta Magaca Soomaaliweyn. Magaca Soomalaiwayn wuxuu caddeynayaa isir iyo absaxan dad leeyihiin, kaas oo ay ku tidcan tahay dhaqan iyo dheef-wadaag aanan saamaxayn in ay ku kala tagaan. Midka danbe waa tilmaame oo waa (Weyn). Wuxuu ka taagan yahay astaan muujineysa awood iyo sareyn. Tilmaanta waynidu waxay u ahaatey Eebe (kor ahaaye). Ereyga waynanka, Eebe marna waa u magac, marna waa u tilmaan. Isaga ayaa wayn, waynaan aanan nuqsaan iyo dhinaansho lahayn. Wixii isaga ka soo hara, waynanka ay sheegtaan waa mid leh xuduud iyo beeg ayan dhaafi karin. Cid kasta oo kale oo waynaan sheegata, waynankeedu waxaa raacsan dhinnaansho. Soomaalidu marka ay sheeganayeen waynaan oo ay huwinayeen ereyga Soomaali-weyn, waxay ahaayeen dad gumoobey oo inta laga itaal roonaadey la addoonsanayay. Xilli waxay ahayd dalkoodii gobollo loo qaybsadey. Ummado ka xoog wayn ayaa inta u soo tashadey, boob iyo dhac ugu yimid. Ummadahaasi shisheeyaha ah, waxay ku habsadeen dhul iyo hanti wixii ay Soomaalidu lahayd. Dabadeed bulshadii Soomaaliyeed waa ay gumeeyeen. Sidaa darteed ereyga Soomaali-wayn, wuxuu ahaa erey ay ku doonayeen han iyo xoriyad. Wuxuu ahaa erey ku mataaneysan halgankii iyo hayaankii bulshada Soomaaliyeed ay ku doonayeen madax-bannaanidii laga mahoobiyay. Aragtidu waxay ahayd mid ay ku ururinayeen awooddooda si ay ula garramaan gumeysigan ka itaalka roonaadey ee dusha kaga fariistey. Isku soo duub oo macnaha ereyga Soomaali-weyn wuxuu ku sidkan yahay yagleylkii ummadeed oo bulsha-weynta Soomaaliyeed ku doonanayeen xaqooda. Ereygu wuxuu ahaa mid ay is-weheshanayeen ereyadii quruxda badnaa oo ay hal-abuureen dhallinyaradii axraarta ahayd ee ka hanaqaadey dhammaan gobollada Soomaaliyeed. Ereyadaas waxaa kamid ahaa axyaa Waddani, Soomaaliya ha Noolaato, Soomaaliyey Toosa, Soomaaliya Soomaali baa leh, Soomaali baan ahay. Sida la ogsoon yahay falalka weheliya hal-abuurka dhismaha iyo midka bur-burka waxaa adag kan dhismaha. Gumeysi Diid Aduunka Caan ka Noqday. Dhismaha Soomaali-weyn wuxuu ahaa mashruuc ay ku mideysnaayeen Soomaalida inteeda badan, kaas oo halgankiisu uu socdey lix iyo labaatan sano (1943 – 1969). Soomaalidu waxay markaas gaareen riyadoodii ahayd madax-bannaanida iyo midnimada laba gobol oo kamid ah shantii gobol ee loo qeybiyay dhulkii ay ku dhaqnaayeen. Isla halgaankaas ayaa sabab u ahaa in gobolka Jabuuti uu qaato madax-bannaani bishii juun sanadkii 1976-kii. Waxaa kale oo aragtidaas ay sabab u ahayd, calanka midabkiisu yahay beymadow (buluug) ee xiddigta cad dhexda kaga taal, in laga taago War-dheer, Godey, Qabri-dahare Dhagax-buur iyo Jig-jiga. Taasina waxay dhacday bishii july 1977-kii, markaas oo uu socday dagaalkii 77. Aarka Afrika. Magac iyo maamuus ayay heshay bulshada Soomaaliyeed sanadadii 1970yadii ilaa 1980yadii. Dowladii shacabka ahayd ee 1960 ilaa 1969, wax muuqda lagama dhaxlin. Mudadii dhismaha is maamulka loo laylinayay Soomaaliya 1950-1960, waxaa uu gumaystaha Talyaaniga dhidibada u aasay nidaam musuqmaasuq kaas oo markii dambe ee la hantay calanka iyo maamulka labada gobol ee xorta ah, waxaa xafiisyadii iyo kaabihii dhaqaalaha oo dhan ku habsaday dad hanti boob un u kalahayay aroor walba. "Aarkii Afrika" oo ay Soomaali loo aqoonsaday dhan cudud ciidan xoog ayaa talada wadanka la wareegtay isla markaana beel walba oo miyi magaalo la deganyahay gaarsiiyay adeega dowladeed. Ha ahaato biyo iyo baad, daaqxir xoolaha ku barbaxaan iyo fududayn isku socodka bulshada. Taas waxaa marag ka ah habkii loo maareeyay Abaartii Dabadheer iyo tabantaabadii qaran. Burbur Qaran iyo Dib u Dhalasho. Haddii hayaan dheer loo maray dhismaha Soomaali-weyn, waxaa jirta falalkii lagu bur-buriyay in si fudud looga gun-gaaray. Howl socotay muddo saddex sano ah (1991 – 1994) ayaa soo gaba-gabeysey geedkii dowladnimo ee laga dhaxlay facii axraarta ahaa. Labadaas xilli ee midna dhismaha ahaa midna bur-burka ahaa waxaa u dhexeeyay xilli kala-guur. Waxay ahayd muddo qeybteedna ay sii xoogoobeysey aragtida Soomaali-weyn, qeybteeda kalena waxaa loo xaglinayay dhinaca bur-burka. Muddadaas kala-guurka ah waa 21-kii sano oo dawladdii kacaanka ahayd ay ka talineysey Soomaaliya. Bulshada Soomaaliyeed xilliga ay ku dhalatay in ay is ururiso waxay ahayd xilli inteeda badan ay xoolo-dhaqato ahayd. Magaalooyinka waa ay ku yaraayeen waana ay yar-yaraayeen. Dadku waxay ahaayeen kuwo ku qatanaa ganacsiga iyo diblomaasiyadda xiriirineysey ummadaha adduunka. Sababtu waxay ahayd, iyaga oo dhaqaale ahaan isku fillaa oo aan dibadda uga baahney wax badan. Xoogaaga ay u baahan yihiin waxaa uga fillaa ganacsatadii tirada yareyd ee degmooyinka xeebaha ah ku dhaqnaa. Miyi iyo Magaalo oo aan Kala Maarmin. Bulshada reer miyiga ah waxay lahaayeen aqoon farsamo iyo mid farshaxan oo ay ku dhistaan jaadad walba oo agab ah oo ay adeegsanayeen. Qalabkaas ayaa dhamaantiis waxay ka sameyn jireen dhirta iyo macdanta laga helo gobollada ay ku dhaqnaayeen. Agab tiro badan oo jaadad kala duwan leh ayay sameysan jireen, kaas oo tayo wanaagsan u lahaa noloshooda. Bulshadu waxay garanaysay waxay yihiin (absaxan iyo ab-tirsi), waxay isku yihiin (xigto iyo xidid) iyo waxay leeyihiin (duddo iyo degaan). Hannaanka xoolo-raacatada ah ayaa wuxuu abuurey in ay duddo ahaan u kala fariistaan. Islamarkaas dhul kala durugsan ay xoolaha ku raacdaan. Inkasta oo ayan jirin dowlad dhexe oo isku tidicda beelaha ay Soomaalidu ka taagneyd, miasana bulsho ahaan waxay ahaayeen kuwo iska war-haya. Wixii dhacdo ah oo gobol la soo dersa, khabarkeedu si fudud ayuu ku gaari jiray gobollada kale. Qaab suugaan ah ama sheeko ah ayay ku kala war heli jireen. Geesinimada iyo isla-weynida waxay ahaayeen labada tilmaamood oo lagu faani jiray bulshada dhexdeeda. Aftahannimada iyo deeqsinimada ayaa qudhoodu waxay kamid ahaayeen tilmaamihii wacnaa oo sida xooggan loo xushmeyn jiray qofkeeda. Xoogaggii gumeysiga waxay ku xasileen Soomaaliya dabayaaqadii qarnigii XIX-aad. Taasina waxay ka dambeysey markii ay shiiqiyeen dhamaan dhaqdhaqaaqyadii lagu diiddanaa gumeysiga ee ka curtey dacallada dhulkii ay Soomaalidu ku dhaqnaayeen. Waxaa xigey, xoogaggii gumeysiga in mid waliba uu dhankiisa ka bilaabo mashaariicdii cadaadiska ee lagaga daneysanayay Soomaalida iyo hantida ceegaagta dhulka ay leeyihiin. Soomaaliya waxay markaas si buuxda uga mid noqotay dowladihii qaaradda Afrika ee lagu qeybsadey heshiiskii Berliin. Bulshada Soomaaliyeed waxaa u bilaabatay taariikh madow oo ku soo korortay waaya-nololeedkoodii. Saddex xoog oo ka waawayn ayaa mar qura waxay kala qaateen degaanadii ay ku dhaqnaayeen dadka ku hadla afka Waryaa. Xoogaggaas waxay ahaayeen Faransiis oo qaatay gobolka Jabuuti. Ingiriis oo qaatay gobollada waqooyi iyo Talyaani oo qaatay gobollada Bariga, bartamaha iyo koonfurta Soomaaliya. Reerka keliya oo Soomaalida ay xilligaas u baxsan lahaayeen si ay hiil uga helaan waxay ahaayeen boqortooyadii Xabashida ee dhanka galbeed ka deganayd. Maxaa yeeley xuquuq derisnimo iyo xuquuq xigaalo ayay kala mudnaayeen. Laakiin nasiib-darradu waxay ahayd in iyagii qudhooda uu damac ka galay in ay qayb ka helaan soomaalidan la boobayo. Halkaas ayaa Soomaaliya waxay ku noqotay jasiirad la go’doontay tilmaan ah Agoon Ayaan-daran. Dowladihii afarta ahaa ee boobka ku qaatay dhulkii ay ku dhaqnaayeen beelaha Soomaaliyeed, kama ayan raagin in mid waliba ay ka faa’iideysato gobolladii ay nasiibka u heshey. Gumaystaha Madow. Hadba sidii ay uga faa’iideysan lahaayeen hantida ma-guurtada ah ee ceegaagta dhulkaas ayay mid waliba ku dhaqaaqdey. Faransiiska markii uu gacanta ku dhigay gobolka Jabuuti wuxuu bilaabay qaabkii ugu haboonaa oo uu dakhli kaga samayn lahaa. Wuxuu ku fekerey in uu degmada ka dhiso dekad wayn, taas oo u adeegta gudaha dalka Itoobiya. Islamarkaas wuxuu raacshay dhismo-hoosaad xiriiriya dekadda iyo dhulka gudaha ah. Ujeeddadu waxay ahayd in dekadda loo helo hannaan gaadiid oo wixii ka soo degaya gaarsiiya dhulka gudaha ah, wixii ka dhoofayana ka keena gudaha oo soo gaarsiiya dekadda. Shirkaddii ugu horeysey ee qaadatay dhismaha waddada tariinka ee isku xira Jabuuti iyo Addis-ababa waxaa la yiraahdaa Compagnie Impériale des Chemins de Fer Éthiopiens. Xubno ka tirsan aqalka boqortooyada ee Itoobiya ayaa si xooggan uga hor yimid dhismihii waddadan. Dad-waynuhuna bannaan-baxyo diidmo ah ayay ku muujiyeen sida ay uga soo hor-jeedaan. Iyagu waxay ahaayeen dad madax-bannaan oo diidi karay wixii ay gar-darro u arkaan. Sidaa darteed waxay ka biya diideen tariinka dhulkooda la marinayo oo hantida ka sameynayaan dad shisheeye ah. Waxaa kaloo diiddanaa dhismaha waddada tariinka, maamulka Ingiriiska ee ka jiray gobollada waqooyi ee Soomaaliya. Iyagu waxaa u muuqatay in uu hoos u-dhac ku imaanayo adeegga dekadda Seylac oo Ingiriiska gacanta ugu jirtay. Ugu-danbeyntii Itoobiya iyo Boqorkeedii ahaa Menelik II-aad waa ay oggolaadeen dhismihii waddada tariinka ee xiriirisa Jabuuti iyo Addis-ababa. Wada-hadalka la xiriira dhismaha waddada tariinka, Faransiiska iyo Itoobiya waxay bilaabeen sanadkii 1889-kii. Waa markii la caleema saarey boqor Menelik II-aad. Waxaa si buuxda heshiisku u dhacay sanadkii 1893-kii. Alfred Ilg oo ahaa ijineer u dhashay dalka Swiss ayaa Menelik uga wakiil ahaa wada-hadalka. Isla ninkaas ayaa wuxuu uga wakiil ahaa Menelik, barnaamijkii dhismaha waddada Tariinka. Menelik waa uu diiday in uu wax dhaqaale ah ku bixiyo dhismaha tariinka. Wuxuu kaloo dalbaday, saamiga shirkadda in isaga qeyb lagu magacaabo. Islamarkaas faa’iidada kala-bar uu qaato, isla-markaas is-gaarsiin telegaraaf ah in shirkaddu ay ka dhisto waddada tariinku maraayo. Isaguna wuxuu bixiyay oggolaansho la xiriira in shirkaddu yeelato waddada iyo howlaheeda muddo 99 sano ah. Faransiiska markii uu oggolaadey shuruudihii Menelik, wuxuu guda-galay in uu dhankiisa ka bilaabo dhismihii tariinka. Shaqaalaha ka adeegayay dhismaha, intooda badan waxay ahaayeen Soomaali. Waxaa weheliyay carab. Injineerada dhismaha iyo maamulka waxay ahaayeen Faransiis. Waxaa weheliyay ciidamo Itoobiyaan ah oo iyagu shaqadoodu ahayd xasilinta nabadgelyada meelaha shaqadu ka socoto iyo in ay ilaaliyaan hantida meesha tiil oo ah qalabkii lagu shaqeynayay. Shirkaddii dhiseysey waddada tariinka waxay ka fogaatay in ay fara-gelin ku sameyso nolosha dadkii reer miyiga ahaa ee ku dhaqnaa dhulka baadiyaha ah ee uu tariinku marayay. Ma ayan dooneyn in kacdoon kaga yimaado dadka reer miyiga ah ee degaanka ku dhaqan. Waxay u daayeen degaanadii iyo ceelashii ay biyaha ka cabayeen. Taasi waxay khasabtay in shirkaddu biyo u doonato ilo kale oo ka fog meelaha ay shaqadu ka socotay. Sidaa darteed, howshii oo aanan gaarin xuduuddii ay sameysteen Faransiiska iyo Itoobiya, ayaa dhaqaalihii loogu tala-galay howsha uu gabaabsi noqday. Caajis dhaqaale oo ku yimid darteed ayaa shirkaddii waxaa ku yimid howl-gab. Dabadeed howshii waxaa howshii dhismaha ku soo biirey koox saamiley ah oo u dhashay dalka Ingiriirska. Waxay isku magacaabeen New Africa Company. Iyagu waxay mashruucii dhsimaha u raadiyeen saamiyo hor leh. Kadib markii ay dhaqaale u heleen ayay shaqadii dar-dar geliyeen oo muddo dhowr sano ah ay howl adag ka qabteen. Sanadkii 1901-dii, howshii socotay waxaa mar kale ku soo biiray oo dhaqaale ku darsaday saamiley Faransiis ah. Shirkaddii markaas waxay la baxday magaca ahInternational Ethiopian Railway and Constraction Company. Waxay noqotay mid si buuxda ula wareegta dhismaha iyo maal-gelinta waddada tariinka ee la gaarsiinayo Addis-ababa. Qorshaheeda koowaad wuxuu ahaa in waddada ay gaarsiiso degmada Dirir-dhabe. Taasi waxay dhalisay in ay isku dheehmaan masaalixdii Ingiriiska iyo Faransiiska ay ka lahaayeen geeska Afrika. Iyada oo labada dowladood uu mid waliba damac gaar ah ku jiro ayaa misana maal-qabeennadii saamileyda ahayd waxay ku khasbanaayeen in ay isu kaashadaan dhismaha waddada tariinka. Dabadeed labadii dowladood ee Ingiriiska iyo Faransiiska ayaa mid waliba waxay bilawday sidii ay uga sad badsan lahayd tan kale. Dalabaadkii iyo cadaadiskii labada dowladood ay ku kala xarig jiidanayeen, waxay ku dhacayeen Imbraadoor Menelik. Taasi waxay sababtay, sanadkii 1902-dii in Imbraddor Menelik uu diido barnaamij la xiriira in waddada tariinka la gaarsiiyo degmada Harar. Shakiga uu Menelik ka qabay damaca labada dowladood ee waawayn, gaar ahaan Faransiiska ayaa mar walba wuxuu dib u dhigayay wada-hadalka dhismaha waddadan iyo wixii heshiis ah oo si dhakhso ah looga gaari lahaa. Taasina waxay dib u dhigtey xilligii shirkaddu ay ku bixin lahayd deymankii laga doonayay in ay soo celiso. Waxaa lagu khasbanaa in waddada si deg-deg ah lagu gaarsiiyo degmooyinka waawayn oo loogu tala-galay in ay u adeegto si loo helo dhaqaale u soo laabta saamileyda. Taasi waxay albaabada u furtay in Ingiriiska iyo Faransiiska ay isu tanaasulaan oo isu soo dhowaadaan. Tashiga Gumaystaha Cad iyo Gumaystaha Madow. Sanadkii 1904-tii ayaa labada dowladood ee imbriyaaliga ahaa waxay dhigteen heshiis is af-garad oo isu soo dhoweynaya aragtiyaalkii guud oo ay isku diidanaayeen. Heshiiskaas oo labada dowladood ay kala saxiixdeen 8/ 4- 1904-tii, ayaa wuxuu ahaa mid ay ku hagaajinayaan khilaafaadkii badnaa oo ka haystay dhamaan waddamada cari-edeg oo ay gumeysanayeen. Kama marayn heshiiska in uu wax ka taabto dhismaha waddadan. Inkasta oo heshiisku uu iridaha u furay maal-gelin mideysan in Ingiriiska iyo Faransiiska ay kaga qeyb-qaataan dhismaha waddada, misana caqabado ayaa ku yimid howlihii shirkadda. Sidaa darteed sanadkii 1906-dii shirkaddii fallis ayaa ku dhacay. Sanadkii 1908-dii, hantidii ay shirkaddu lahayd waxaa lagu wareejiyay shirkad cusub oo la yiraahdo Compagnie de Chemin de Fer Franco-Ethiopien de Jibuti à Addis Abeba, taas oo oggolaansho u heshey in ay dhismaha waddada tariinka gaarsiiso magaalada Addis-ababa. Dood iyo khilaaf sanad socday oo dhex-martay hantiilayaashii hore iyo shirkadda, dabadeed waxaa dib loo bilaabay dhismihii waddada tariinka. Sanadkii 1915-kii waddadii waxay gaartay degmada Akaka-beseka oo Jabuuti u jirta 763 km. Addis-ababana u jirta 23 km. Bishii juun 1917-kii waddadii tariinka waxay gaartay Adis-ababa. Halkaas ayaa waxaa ku xasilay istraateejiyaddii siyaasadeed oo Faransiiska uu u qabsaday gobolkan Soomaaliyeed. Cabdi Deeqsi Warfa. Cabdi Deeqsi Warfa () caan ku ah Cabdi Sinimo wuxuu ahaa fanaan, heesa, halabuur, laxanmiiste, abwaan, muusigyahan aad loogu aqoonsaday horumarinta Fanka Soomaalida wakhti dadku aqoon badan u lahayn fanka. Cabdi Sinimo waxaa loo aqoonsaday Aabaha Fanka Soomaaliyeed, sababatoo ah wuxuu ahaa ninkii ugu horeeyay ee sameeyay qaabka heeso Soomaaligu maanta u dhaco, asaga oo abuuray laxanka iyo habdhaca aasaaska u ahaa qaaciga iyo qaraamiga caanka ah. Cabd Deeqsi wuxuu ku dhashay tuulada Jarahorate, Awdal, Somaliland wakhti lagu qiyaaso 1920kii. Wuxuu heesaha iyo fanka bilaabay qiyaastii 1940kii goortaasi oo uu sameeyay kooxda iyo fanka Balwo. Hordhac. Cabdi Sinimo wuxuu dhashay sanadkii 1920kii tuulada Jaarahorato ee 25 miyl waqooyi-bari ka xigta magaalada Borama ee Gobolka Awdal, maanta ka mid ah Somaliland. Cabdi Sinimo waxaa la dhashay 18 caruur ah, wuxuuna ahaa wiilka afaraad ee reerka ugu wayn. Qiyaastii 1944kii wuxuu magaalada Borama dhexdeeda ku abaabuley oo sameeyay kooxda Balwo, taasi oo soo bandhigtey fan iyo suugaantii ugu horeeysay ee dadka Soomaalidu maqleen wakhtigaasi. Taariikh. Sida warbixinta lagu hayo, Cabdi Deeqsi Warfa "Cabdi Sinimo" wuxuu ahaa dirawalka iyo mulkiilaha gaadhi xamuulka iyo dadka u kala qaada magaalada Borama iyo Djibouti. Qiyaastii sanadkii 1943kii ayaa Cabdi Sinimo baabuurkiisi ku jabay meel u dhow Banka Giriyaad, wakhtigaasi ayuu sameeyay ereyada heestii ugu horeeysay uu ku luuqeeyay asagoo ka shaqaynaya baabuurka ka xumaaday. Heestaasi waxaa la yidhaahdaa Balwo; waxayna noqotay magaca iyo bilowgii suugaanta cusub ee Soomaalida iyo kooxdii ugu horeeysay ee fanaaniin leh: Kooxda Balwo. 3G. 3G loo soo gaabiyay "third generation" ama "jiilka sadexaad" waa nidaam ay isticmaalaan habka isgaadhsiinta shirkadaha telefanada iyo internetka. Careys Ciise Karshe. Tarriikhda Abwaankii waynaa ee Carays Ciise Kaarshe (A.U) Careys Ciise Kaarshe oo ahaa saaryahan weyn oo Soomaaliyeed wuxuu Ku dhashay tuulo u dhaw kismaayo careeys wuxuu ahaa geesi buuxa oo waliba gobanimadu kala weyntahay waxkastoo yaala guudka dunida. Sida la wariyay Careys wuxuu ahaa Wiilkii seddaxaad oo uu dhalay Ciise Kaarshe, Careys Ciise wuxuu ahaa xoola raac si walba ula qeybsaday dhib iyo dheefba beesha uu la noolaa. Intaa waxaa u wehelisay in uu Quraanka Kariimka ah si fiican u yaqiin maadaama uu ahaa wadaad. Careys Ciise Af-maal nimada ka sakow wuxuu ahaa nin Wadani ah oo mar kasta jecel bulshaweynta Soomaaliyeed in uu waajibka saaran ee Qaranimo ku booriyo, ugana digo wax kasta oo uu isleeyahay waa qalad. Careys Ciise wuxuu Fanaaniinta Waabari ku soo biiray amaba ka mid noqday lixdameeyadii markii labada gobol ee Soomaaliyeed Midoobeen. Careys wuxuu ka mid noqday Kooxda Waabari markii uu wacdaro layaab leh ee Suugaaneed uu ka muujiyay Munaasibaad lagu xusayay isku darkii labada gobol Waqooyi iyo Koonfur, Xafladaasoo lagu Maamusayey israaca Labada Gobol laguna qabtay Gobolka Jubbada Hoose Magaalada Kismaayo. Xafladaas waxaa ka soo qeeb galay Wariirka Gaashaandhiga iyo Wasiirka Warfaafinta, Ujeeddada waftigana waxay ahayd inay kala qayb galaan Naxariistii Jano illaah ha ka waraabiyee Careys Ciise wuxuu ahaa ruux af-gaaban, waxse balaarneyd xigmaddiisa maanseed ee Eebbe ku manaystay, mana ahayn dadka wax ku allifa qoraalka, ee wuxuu ahaa dadka aan u fikirin maansada oo markii uu doonaba soo gaddiyo xigmadda maskaxdiisa ka buuxdo. Careys Ciise wuxuu ahaa nin aad u nadaafa jecel had iyo goorna wuxuu xiran jiray oo u caada ahayd Macawis, Shaar gacma dheer ah, kabaha nooca loo yaqaano sandalka, Koofiyad, Cimaamad uu garabka saarto iyo ul xardhan oo aad u quruxsan. Illaahay ha u naxariistee wuxuu ahaa nin aad u deggan oo iimaan wanaagsan, hammigiisuna wuxuu ahaa Qaranimo, waddaninimi iyo Hagaajin dhaqan. aad iyo aad wuxuu u aaminsanaa shaqadu in ay tahay xaq, la'aanteedna in bulshadu horumar aysan gaari karin. Careys Ciise Kaarshe wuxuu ka mid ahaa kooxdii lixaad ee Hobolada waabari oo gashay Dugsiga Tababarka Xalane 1972dii, halkaas oo lagu barayay Tababarka Ciidamada iyo Maamulka Shaqada. Careys inkastuu ahaa nin waayeel ah, haddana niyadiisu aad iyo aad ayey uga wanaagsaneed kan dhallinyarada, wuuna ka firfircoonaa mar kastana wuxuu jeclaa in uu ilaaliyo Magaca kooxdiisa Waabari. Careys Ciise Maalin Maalmaha ka mid ahayd isaga oo gudanaaya shaqadiisii tababarka ahayd, ayaa wadna-xanuun ku soo booday. Maalintaas taariikhdu waxay ahayd 6-6-1972dii Maalin Arbaca ah, waxaana isla markii loola cararay Isbitaalka Xoogga, halkaas oo uu ku nafwaayay 6-8-1972dii. Careys Geeridiisii Ummadda Soomaaliyeed meel kasta oo ay joogto aad ayey uga murugoodeen, xabaashiisiina si fiican oo sharaf iyo xurmad mudan ayaa loo qabanqaabiyay, loogana soo qeyb galay. Careys wuxuu ifka kaga tagay qoys ka kooban lix qof. shan caruur oo isugu jirta Afar wiil iyo Gabar, iyo Hooyadood. Careys Ciise in kasta oo uu dhintay, maantana nala joogin oo noo muuqan, haddana Taariikhda Suugaaneed ee Ummadda Soomaaliyeed marnaba lagama yaabo in ay hilmaanto kaalinta lama ilaawaanka ah ee uu ka galay. Taasaana keentay in lagu xuso Qoraal kasta oo laga qoro Suugaanta Soomaaliyeed. waxaana ka mida oo aad loo yaqaan saararkiisana ka mida Waa taariikh aad u fiican in wax laga ogaado ee fadlan haddii aad jeceshahay inaad wax ku darted raaci bogga hoose si aan wax uga ogaano ku darniinkaada. Mahadsanid Careys Ciise Kaarshe waxa uu ahaa saaryahan weyn wuxuu ku dhashay magaalada dhuusamareeb, Balwo. Balwo () waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida. Balwo waa heesihii ugu horeeyay ee jacayl iyo kalgacal ku salaysan kuwaasi oo muusik loo garaaco. Markii ugu horeeysay, heesahan waxaa sameeyay Aabaha Fanka Soomaalida Cabdi Deeqsi Warfa. Heesaha Balwo waxay ka bilaabmeen magaalada Borama, gobolka Awdal wakhti lagu qiyaaso intii u dhaxaysay 1940 ilaa 1945kii. Hordhac. Balwo waa hab iyo qeyb ka mid ah heesaha iyo Fanka Soomaalida taasi oo ah aasaas iyo sal u ah habka heeso Soomaaliga casriga ah. Heesaha Balwo waxaa bilaabay koox uu aasaasay aabaha fanka Soomaalida Cabdi Sinimo wakhti qiyaastii ku beegan 1935kii. Taariikh. Sida warbixinta lagu hayo, Cabdi Deeqsi Warfa "Cabdi Sinimo" wuxuu ahaa dirawalka iyo mulkiilaha gaadhi xamuulka iyo dadka u kala qaada magaalada Borama iyo Djibouti. Qiyaastii sanadkii 1943kii ayaa Cabdi Sinimo baabuurkiisi ku jabay meel u dhow Banka Giriyaad, wakhtigaasi ayuu sameeyay ereyada heestii ugu horeeysay uu ku luuqeeyay asagoo ka shaqaynaya baabuurka ka xumaaday. Heestaasi waxaa la yidhaahdaa Balwo; waxayna noqotay magaca iyo bilowgii suugaanta cusub ee Soomaalida iyo kooxdii ugu horeeysay ee fanaaniin leh: Kooxda Balwo. Khadija Qalanjo. Khadiija Qalanjo () waxay ahayd fanaanad, heesa, halabuur, laxanmiiste, qoobka ciyaar, muusigyahan aad loogu aqoonsaday horumarinta Fanka Soomaalida wakhti dadku aqoon badan u lahayn fanka. Sidoo kale, Khadiijo Qalanjo waxay ahayd boqorada quruxda haweenka Soomaaliyeed wakhtiyadii u dhaxeeysan 1975tii ilaa 1983kii. Khadiija Qalanjo waxay ku dhalatay meel u dhow deegaanka Jirjir, Awdal, Soomaaliya wakhti lagu qiyaaso 1948kii. Waxayna heesaha biloowday qiyaastii dhowr iyo lixdankii. Hordhac. Khadiija Qalanjo waxay ahayd gabadh dheer, midab quruxsan oo joog iyo jamaal leh, taasi oo indhaha daawadayaasha soo jiidata. Heesaha fanaanadu waxay u badnaayeen kuwo shukaansi iyo dareen leh. Xasan Sheekh Mumin. Xasan Sheekh Muumin () (dhashay 1931 - geeriyooday 16 Janaayo 2008) wuxuu ahaa abwaan, ruwaayadiiste, halabuur, laxanmiiste, qoraa, muusigyahan aad loogu aqoonsaday horumarinta Fanka Soomaalida wakhti dadku aqoon badan u lahayn fanka. Abwaanku wuxuu ku dhashay magaalada qadiimiga ah ee Saylac goor lagu qiyaaso 1931kii wuxuuna ku geeriyooday magaalada Oslo ee wadanka Norway sanadkii 2008dii. Abwaanku wuxuu ku aasan yahay magaalada Borama. Abwaan Xasan Sheekh waxaa aad loogu xasuustaa ruwaayadaha uu sameeyay ee ka mid tahay "Shabeel Naagood". Taariikh Kooban. Abwaan Xasan Sheekh Muumin wuxuu ku dhashay magaalada qadiimiga ah ee Saylac wakhti lagu qiyaasay sanadkii 1931kii. Goortii uu abwaanku jiray sagaal sano ayaa asaga iyo qoyskiisa u guureen magaalada Borama oo iyadna ka mid ah isla gobolka Awdal. Waxbarashada Quraanka iyo tan kale wuxuu ka bilaabay isla magaalada Borama ilaa heer dugsi sare. Wakhtiyadii dhaqdhaqaaqa xoriyad doonka dhulka Soomaalida wuxuu Xasan Sheekh ku biiray ururka SYL (Somali Youth League), halkaasi oo uu ka mid noqday gudida kala wada ururka. Badhtamihii 1950kii wuxuu sameeyay oo soo shaac saaray gabaygii ugu horeeyay ee uu si rasmi ah u sameeyo. Casab. Cassab ama Caseb (Tigrenya: ዓሰብ; ';;) waa caasimad xeebeed leh dekad taasi oo ku taala gobolka Koonfurta Bada Cas ee wadanka Eritrea. Xoriyad. Xoriyad (sidoo kale "freedom";) marka laga hadlayo filosofiyada waxaa "xoriyada" lagu sharaxaa xor ahaanta qof ee dhaqanka, diinta, luuqada, jinsiga, fikirka iyo mabda'a siyaad. Dhinaca kale marka laga hadlayo siyaasada waxaa xoriyada lagu sharaxaa xoriyada bulshonimo iyo siyaasadeed eee qof ku dhexleeyahay wadan muwaadin ka yahay. Majaajilo. Majaajilo (;) waa bandhig faneed iskugu jira qosol, shactiro, madadaalo, sheeko iyo ruwaayadeyn, kaasi oo loogu talogalay in lagu madadaaliyo dad. Majaajilada waxaa lagu soo bandhiga meel masrax ah, filim la qabtey, cod la duubay iyo qaabab kaleqaar kale. Guud ahaan waxaa majaajilada waxaa marka hore alifa abwaan, halabuur ama qof asaga laftiisu majaajileyste ah, ka dib waa la qoraa, waxaana lagu daraa sheekooyin, muusig, iyo majaajilo ilaa ugu dambeynta loo dhiibo fanaaniin iyo jilaa soo bandhiga ruwaayadaas. Taariikh. Majaajilada, ruwaayadaha iyo guud ahaan Suugaanta waxaa tan iyo wakhti hore loo samayn jiray si habsami iyo halabuur leh. Majaajiladu waxaa lagu daraa ruwaayadaha Af Soomaaliga waxayna bilaabmeen badhtamihii qarnigii 20aad. Farxad. Farxad (;) waa dareen maskaxda ka yimaada taasi oo astaan u ah fiicni iyo wanaag. Farxadu waxay muhiim u tahay jiritaanka iyo nolosha noolaha taasi oo saamayn ku yeelata caafimaadka iyo jiritaanka noolahaasi. Alifbeet. "Kani waa maqaal ku saabsan alifbeetada aasaasiga ah ee wax qorista." Alifbeet (;) waa nidaam xarfo loo habeeyay si kala horeeysa taasi oo loo isticmaalo in lagu qoro hal luuqad ama luuqado badan. Alifbeetku waa aasaaska dhamaan wax qorista far. Tusaale ahaan, Af Soomaaligu wuxuu leeyahay dhowr nooc oo Far Soomaali ah, laakiin waxaa si sharci ah loo isticmaala qaabka "laatiiniga" oo dowlada Soomaaliya sharciyeysay horaantii sanadihii 1970kii. Soomaali Alifbeet. Soomaali Alifbeet (;) waa nidaam xarfo loo habeeyay si kala horeeysa taasi oo loo isticmaalo in lagu qoro Luuqada Soomaaliga. Alifbeetku waa aasaaska dhamaan wax qorista farta. Tusaale ahaan, Af Soomaaligu wuxuu leeyahay dhowr nooc oo Far Soomaali ah, laakiin waxaa si sharci ah loo isticmaala qaabka "laatiiniga" oo dowlada Soomaaliya sharciyeysay horaantii sanadihii 1970kii. Hordhac. Alifbeetka Soomaaliga waa afka ah Afro-ka qatanaanayaan, ka tirsan laanta qoyska in ay Kushiti. Waxaa lagaga hadlo sidii afka hooyo adigoo dadka asalkoodu Soomaalida yahay ee Greater Soomaaliya iyo Soomaalida qurbaha a. Soomaali waa luuqad rasmi ah Jamhuuriyadda Federaalka ee Soomaaliya, luqadda qaran ee Jabuuti, iyo af wada shaqayn ah ee gobolka Soomaalida ee Itoobiya. Waxa loo isticmaalaa sida afka ah korsaday adigoo a kooxo dhowr deriska ah qowmiyadaha tirada yar iyo shakhsiyaad. Qorista. Farta alifbeetka Soomaalida waxay ka kooban tahay 21 xaraf oo shiibane ah iyo 5 xaraf oo shaqal ah, taasi oo guud ahaan ka dhigeysa 26 xaraf. Shibbanayaasha waxay ku / b D q / marar badan oo daciifay si / β Ð ɣ / waxay ku retroflex / ɖ / dhici karta in tayada ku hadla qaarkood, iyo xaqiijiyay karaa sida uu u xir / ɽ /. Hadla Qaar ka mid ah soo saara / H / qaba epiglottal. / q / waxaa inta badan luqad waxa uu leeyahay shan codadka aasaasiga ah. Dhaxlay kala duwanaansho xagga hore iyo xagga dambe iyo sidoo kale qoraalkii ka dheer ama gaaban. Tani waxay ku siinaysaa duwan oo 20 codadka saafi. Waxa kale oo ay isku beel yihiin saddex codadka: sare, ku yar iyo hoos. Qaabka xarfaha of Soomaali waa (C) V (C). Root sida caadiga ah waxay leeyihiin qaab-dhismeedka mono-ama di-syllabic ah. Axzaab waa Higaadda ee Soomaali, laakiin waxaa la dooday in Soomaali waa lahjadda garoonka ama afka ku tusaa. Abdullahi (2000), shaqada ugu dambeeyey barax-tiran oo mawduucan ku, soo jeediyay, in Soomaali luqad ku tusaa ma aha. Far Soomaali. Qoriddii Af-soomaaliga waxa ka qayb qaatay Aqoonyahanno Soomaaliyeed oo aad u fara badan. Xarfaha higgaadda Af-soomaaligu waa Shaqal 5 xaraf ka kooban iyo Shibbane 21 xaraf ah. Afka Soomaaliga marka laga fiiriyo falalka waxay ku dhamaadaan, laakiin ayadoo loo eegayo amar ahaan waxa uu ku dhamaado ayaa waxaa suura gal ah in ayu dhamaadaan kuwo kale sida fal amar ah oo ku dhamaado "o" da waxaa lagu bedelayaa "A" waxaana la raacshaa "SHO". Tusaale: baxsasho(baxso), dhimo(dhimasho), seexo(seexasho), fadhiiso(fadhiisasho). Si la mooda waxaa kale oo jiira falal ku dhamaada "N", kaa oo amar haan marka aan ka soo gano uu ku idlaado "Y" ama "I". Tusaale: xooji(xoojin), sii(siin), beer darey(beer dareyn). Qoraaga Farta. Farta Soomaali Laatiinka waxaa fikradeeda lahaa oo habeeyay aqoonyahan Shire Jaamac Axmed () kaasi oo kaashanayay gudi ay Dowladii Soomaaliya ku dartay. Shire wuxuu ahaa luuqadyahankii Soomaaliyeed ee allifay Far Soomaaliga aan maanta u naqaan B,T,J ee la hirgalayay sanadkii 1972. Farta Shire Jaamac Axmed uu aliffay waxaa doortay Guddiga Af Soomalaiga ee xisbiigii wadanka ka talinayay sanadkii 1972 waxaana laga doortay 18 far ama hab oo tartamayay. Gudiga shaqadiisa waxay bilabatay sanadkii 1960. Dabayaqadii 1960yadii, Shire iyo dhowr luqadyahan oo kale, ayaa Gudiga Af Soomaaliga, Gudigan oo loo xilsaaray go'aan iyo xal u helida amuurta afka, wuxuu waydiiyay inay soo qoraan xuruufta ama habka ku haboon ee loo hirgalin karo luqada Af Soomaaliga oo markaa aan laheyn af qoran oo leh xauruuf iyo halbeeg. Shire iyo luqadyaqaanadii kale waxay soo hordhigeen Gudiga Af Soomaaliga mid walba iyo fartoodii. Gudigan oo lahaa awooda go'aanka kama dambaysta ah. Xarunta Tababarada Ciidanka Qalabka Sida. Ciidanka Qalabka Sida ee Soomaaliyeed oo la aas aasay waayihii gumaysi diidka ayaa wuxuu leeyahay taariikh iyo sumcad balaaran bulshada Soomaaliyeedna dhexdeeda. Horudhac. Dabayaaqadii 1890yadii is loolankii gumaystaha uu u loolamayay dhulalka Afrika ee caalamaha daafihiisa kale ayaa waxaa geyiga Soomaalia ka bilowday dhaqdhaqaaq ciidan hubaysan kaas oo wjigiisii hore ka bilaabowday rakuubleey difaac iyo weerar la galay gumaystihii Yurub. 1920 ayaa Sayid Maxamed Cabdille Xasan iyo ciidankiisii gobolka Soomaali Galbeed lagu raadtiray halkaasna gumaystaha si toos ah ula wareegay taladii wadankeena. Sayidilaa iyo hada taageeraan Xarumaha Tababarada Ciidanka. Xarunta Tababarada Ciidanka ee Xalane waxay ku taal koonfur bari caasimada Muqdisho waxayna saarantahay bada iyada oo dhanka koonfur kaga beegan Gegida Diyaaradaha Muqdisho. Ciidan aad u farabadan ayaa ka Aasaaska Xisaabta. Aasaaska Xisaabta waa qodobo ka mid ah Xisaabta taas oo lagu barto iskuullada waxa barash aasaasiga ah iyo tacliinta dhexe. Qaababkeeda ugu fudud waa Xisaabta iyo Joomitiriga Xisaabta. Heerka labaad waa barashada Itimaal iyo Tirakoob, kadib Aljebra, Kadib Xisaabta Saddexagallada. Dhabar. Dhabar, Dhabarka Dadka (;) waa qaab-dhismeedka waaxda dambe ee jidhka dadka iyo xayawaanka. Dhabarku waa xubno balaadhan oo is-heysta isla markaana si buuxda u wada shaqeeynaya. Sidoo kale dhabarku wuxuu ka samaysan yahay jiidh, muruqyo iyo seedo kuwaasi oo ku daboolan lafaha feedhaha. Guud ahaan, jidhka bani-adamku wuxuu ka samaysan yahay madax, qoor, ubuc (waa lakabka dhexe ee jidhka oo ka kooban laab, calool iyo wixii ku dhex jira), labo gacmood iyo labo lugood. Dux. Dux (;) waa iskudhis ka mid sadexda nooc ee nafaqoda jidhka dadka, xayawaanka, dhirta iyo guud ahaan nooluhu u baahan yahay; labada kale waa borotiin iyo karbohydrate. Duxda oo Saynis ahaan loo yaqaano "triglycerides" waxay ka kooban tahay iskudhisyo silsilad asiid-baruur ah, alkohol iyo glycerol. Sida caadiga ah duxda waxaa laga helaa saliida, subaga iyo baruurta xoolaha iyo xayawaanka. Sidoo kale waxaa jira noocyo ka mid ah dhirta oo leh dux waloow ay tahay nooc ka duwan tan xoolaha iyo xayawaanka. Intaas waxaa dheer, duxdu kuma milanto biyaha iyo noocyo kale oo dareereha ka mid ah (sida caanaha). Baruur. Baruur (;) waa koox iskudhisyo dabiici ah kuwaasi oo u samaysan malakuyuulo ay ka mid yihiin duxd, xaydha, fiitamiinada milma (sida Fiitamiin A, D, E, iyo K) iyo walxo kale oo badan oo si dabiici ah looga helo jidhka dadka, xayawaanka iyo in badan oo dhirta ka mid ah. Sidoo kale, noocyo badan oo baruurta ahi waa iskudhis ka mid sadexda nooc ee nafaqoda jidhka dadka, xayawaanka, dhirta iyo guud ahaan nooluhu u baahan yahay; labada kale waa borotiin iyo karbohydrate. Duxda oo Saynis ahaan loo yaqaano "triglycerides" waxay ka kooban tahay iskudhisyo silsilad asiid-baruur ah, alkohol iyo glycerol. Sida caadiga ah duxda waxaa laga helaa saliida, subaga iyo baruurta xoolaha iyo xayawaanka. Sidoo kale waxaa jira noocyo ka mid ah dhirta oo leh dux waloow ay tahay nooc ka duwan tan xoolaha iyo xayawaanka. Intaas waxaa dheer, duxdu kuma milanto biyaha iyo noocyo kale oo dareereha ka mid ah (sida caanaha). Axmed Mooge Liibaan. Axmed Mooge Liibaan (,) (geeriyooday Oktober 1997) wuxuu ahaa fanaan, kabanyahan, Heesa, halabuur, laxanmiiste, abwaan, muusigyahan iyo majaajileyste ku soo barbaaray magaalada Hargeysa, Somaliland. Fanaan Axmed Mooge iyo walaalkiis Maxamed Mooge Liibaan waxay ka mid ahaayeen hobolada ugu caansan ee heesaha sameeysta. Sidoo kale waxaa Axmed lagu yaqaanay heeso gubaabo iyo dhaqdhaqaaq lid ku ah dowladii kalitaliska ahayda ee Soomaaliya. Taariikh. Axmed Mooge wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa ee maanta caasimada u ah maamulka Somaliland wakhti lagu qiyaaso 1943dii. Asaga iyo walaalkiis Maxamed ayagoo da' yar ayaay bilaabeen heesida iyo laxameeynta suugaanta Soomaalida. Sidoo kale Maxamed wuxuu ka tirsanaa Hobolada Waaberi ee ugu caansanaa geyiga wakhtigaasi. Axmed Mooge wuxuu aad ugu soo shaacbaxay garaacida kabanka oo in badan uu sameeyay muusig. Waayaha Cusub. Waayaha Cusub () waa koox fanaaniin iyo heesaa ah oo iskood isku abaabuley horaantii sanadkii 2004ta. Kooxdan waxaa saldhig u ahaan jirtey xaafada Islii ee magaalda Nayroobi ee wadanka Kenya. Dhaqan Soomaali. Dhaqanka Soomaalida (;) waa hab nololeedka iyo nidaamka dhaqan ee dadka Soomaalida ah; taasi ooy ka mid tahay luuqada, cuntada, suugaanta, fanka, farshaxanta, habaynta iyo soo bandhiga heesaha Soomaalida, ruwaayadaha, majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Guud ahaan, dhaqanka Soomaalidu waa haybada iyo sharafta u gaarka ah bulsho weynta Soomaalida meel kastooy caalamka kaga dhaqan yihiin. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan iyo suugaan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa kaasi oo jiilal badan iska dhaxleen. Sida taariikhyahanadu sheegeen wuxuu asal ahaan ka sameeysmay nolosha maalinle iyo xidhiidhka bulshada Soomaalidu la sameeysay bulshooyinka jaarka ah (deriska) iyo cilaaqaadka ganacsi iyo waxbarasho ee deegaanada fogfog. Sidoo kale dhaqanka Soomaalidu wuxuu in badan ku salaysan yahay diinta Islaamka oo dadka Soomaalida intooda u badan aaminsan yihiin. Hordhac. Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa mudo aad u dheer, kaasi oo saameyn badan ku leedahay dadka baxaarida ah ee iskaga gooshi jirtey deegaano badan. Tusaale ahaan, Cunto Soomaalidu waxay salka ku heeysaa meelo badan oo caalamka ah; waxaana ku jira noocyo badan oo laga keenay wadanada jaarka ah sida Carabta, Bariga Dhexe iyo meelo kale oo Aasiya ah. Habka Fanka. Sida caalamka qiray, dhaqanka Soomaalidu wuxuu qani ku yahay fanka iyo suugaanta. Samayska midhaha fanka ayaa ah mid aad u cajiib badan. Waxaanu fanku inta badan ka turjumaa nolosha iyo Waayaha Bulshada. Dhinaca kale heesaha Af Soomaaligu waa kuwo ka duwan caalamka dhan. Aslakooda waxay heesuhu u dhacaan hab "jiidjiid" isku xidhan ah. Dadka ajaanibka ah marka ugu horeeysa maqla heeso Soomaaliga waxay ku khaldaan kuwa Itoobiya, Suudaan ama Carabta, laakiin Waxaa markaaba lagu garan karaa laxanka iyo habka ay u dhacayso heesta. Heesaha Waxaa sameeya dhowr nooc oo dad ah, kuwaasi waxaa ka mid ah abwaanka, laxanmiistaha, fanaanka. Inta ugu badan heesaha waxaa loo garaacaa qalab kala duwan, sida kabanka, durbaanka, turunbada. Laakiin wakhtiyadan dambe waxaa inta badan caan ah biyaanoda. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Noocyada. Fanka Soomaalida waxaa ku jira noocyo badan, kuwaasi waxaa ugu caansan: qaraamiga, qaaciga, jaaska, saarka, ruwaayada, majaajilada, filimaanta iyo wixii la halmaala. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Qaaciga. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo kaban ama gitaar, durbaan iyo sacab kali ah. Mararka qaar waxaa muusiga qaaciga lagu daraa turunbo. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. Heesaha Qaaciga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. Muuqaal. Kuwani waa sawiro muujinaya qaabka iyo nidaamka dhaqanka Soomaalida. Sawiro. "Fiirogaar: halkan laguma soo bandhigayo dhamaan fanaaniinta, sawiraantani waa qaar ka mid ah bulshada fanka Soomaalida" Farshaxan Soomaali. Farshaxanka Soomaalida (;) waa farshaxanka dhaqan ee dadka Soomaalida ah; taasi ooy ka mid tahay sawirgacmeedka, shaxda, suugaanta, fanka, farshaxanta, habaynta iyo soo bandhiga heesaha Soomaalida, ruwaayadaha, majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Guud ahaan, dhaqanka Soomaalidu waa haybada iyo sharafta u gaarka ah bulsho weynta Soomaalida meel kastooy caalamka kaga dhaqan yihiin. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan iyo suugaan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa kaasi oo jiilal badan iska dhaxleen. Sida taariikhyahanadu sheegeen wuxuu asal ahaan ka sameeysmay nolosha maalinle iyo xidhiidhka bulshada Soomaalidu la sameeysay bulshooyinka jaarka ah (deriska) iyo cilaaqaadka ganacsi iyo waxbarasho ee deegaanada fogfog. Sidoo kale dhaqanka Soomaalidu wuxuu in badan ku salaysan yahay diinta Islaamka oo dadka Soomaalida intooda u badan aaminsan yihiin. Hordhac. Dhulka Soomaalya waxaa uu ahaa mid dadku degan yihiin inka badan 10,000 sano Ciise Hortii, wakhtigaasi oo dadku intooda u badan ahaayeen duurgaleen dhaqda beeraha iyo xoolaha. Sidaasi ay tahay waxaa jirtay xadaar tartiib isku soo taraysay; oo waxaa la sheegay in dadkaasi ay lahaayeen xidhiidhyo ganacsi xoolaha iyo dhirta ah; iyo weliba cilaaqaad xog dheer oo ku salaysan maamul iyo horumar. Si kastaba ha ahaatee, xadaaradihii ugu horeeyay waxaa ka mid ah farshaxanka, beeraha, xoolo-dhaqashada iyo maamulo yaryar oo ku salaysan beelo ama deegaan. Deegaanka Laas Geel oo ah meel u dhow magaalada Hargeysa, waqooyigalbeed Soomaaliya waxaa uu ka mid yahay taariikhda qadiimiga ah, waxaana lagu qiyaasay in uu farshaxankaasi jiro ilaa 5,000 sano. Dhaqanka. Dhaqanka Soomaalidu waa mid soo jireen ahaa mudo aad u dheer, kaasi oo saameyn badan ku leedahay dadka baxaarida ah ee iskaga gooshi jirtey deegaano badan. Tusaale ahaan, Cunto Soomaalidu waxay salka ku heeysaa meelo badan oo caalamka ah; waxaana ku jira noocyo badan oo laga keenay wadanada jaarka ah sida Carabta, Bariga Dhexe iyo meelo kale oo Aasiya ah. Habka Fanka. Sida caalamka qiray, dhaqanka Soomaalidu wuxuu qani ku yahay fanka iyo suugaanta. Samayska midhaha fanka ayaa ah mid aad u cajiib badan. Waxaanu fanku inta badan ka turjumaa nolosha iyo Waayaha Bulshada. Dhinaca kale heesaha Af Soomaaligu waa kuwo ka duwan caalamka dhan. Aslakooda waxay heesuhu u dhacaan hab "jiidjiid" isku xidhan ah. Dadka ajaanibka ah marka ugu horeeysa maqla heeso Soomaaliga waxay ku khaldaan kuwa Itoobiya, Suudaan ama Carabta, laakiin Waxaa markaaba lagu garan karaa laxanka iyo habka ay u dhacayso heesta. Heesaha Waxaa sameeya dhowr nooc oo dad ah, kuwaasi waxaa ka mid ah abwaanka, laxanmiistaha, fanaanka. Inta ugu badan heesaha waxaa loo garaacaa qalab kala duwan, sida kabanka, durbaanka, turunbada. Laakiin wakhtiyadan dambe waxaa inta badan caan ah biyaanoda. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Noocyada. Fanka Soomaalida waxaa ku jira noocyo badan, kuwaasi waxaa ugu caansan: qaraamiga, qaaciga, jaaska, saarka, ruwaayada, majaajilada, filimaanta iyo wixii la halmaala. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Qaaciga. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo kaban ama gitaar, durbaan iyo sacab kali ah. Mararka qaar waxaa muusiga qaaciga lagu daraa turunbo. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. Heesaha Qaaciga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. Muuqaalka. "Fiirogaar: halkan laguma soo bandhigayo dhamaan fanaaniinta, sawiraantani waa qaar ka mid ah bulshada fanka Soomaalida" Xawaash. Xawaash, Xawaaji (;) waa midho, khudaar, xidido, caleemo iyo xubno kale oo dhirta ka mid ah taasi oo lagu darsado cuntada si ay dhadhan iyo caraf ugu sameeyso. Xawaashka waxaa laga sameeyaa geedo badan oo kala duwan, kuwaasi oo midhahooda iyo qeybaha kale la qalajiyey ka dibna la jajabiyey (burburiyey). Wadanka Soomaaliya iyo guud ahaan dadka Soomaalidu waxay aad u isticmaalaan xawaashka ka baxa wadanka iyo mid laga soo dhoofiyo wadano ka tirsan qaarada Aasiya, gaar ahaan Hindiya iyo Shiinaha. Deegaano badan oo caalamka ah ayaa si toos ah u isticmaala xawaajka taasi oo lagu darsado cuntada bisil iyo tan ceeyriin. Qureebaad. Laxoox (, Af Balkan: revani ama ravani,) waa cunto fudud oo laga diyaariyo daqiiq cad, khamiir, biyo, sonkor, milix la isku dhex laaqay; taasi oo laga cuno deegaanda Jabuuti, Soomaaliya, iyo Yemen. Sidoo kale qureebaadku wuxuu caan ka yahay deegaano ka mid ah Geeska Afrika, Bariga Dhexe iyo Balkans Diyaarinta Qureebaadka. Qureebaadka waxaa laga diyaariyaa daqiiq lagu qasay fixiso, khamiir, biyo diiran, yeast iyo milix taasi oo si fiican loo garaaco (tumo) si ay iskudhexgalaan iskudarkaasi, ka dib meel la dhigo mudo saacado ah si ay u khamiirto. Sida ugu badan daqiiqda laga diyaariyo laxooxda waxaa laga sameeyaa garowga. Laxooxda waxaa lagu dubaa bir wareegsan oo loogu talogalay taasi oo loo yaqaano "daawo". Wadanada qaar, gaar ahaan qurbaha waxaa la isticmaala maqle. Isticmaalka. Sida caadiga ah, laxooxdu waxay ka mid tahay qureec iyo cashada meelo badan oo dadka Soomaalidu ku dhaqan yihiin. Waxaa laga yaabaa in dadka qaar xataa ku qadeeyaan laxooxda. Sidoo kale, loxooxda waxaa lagu darsadaa subag, malab ama suugo iyo koob shaah ama bun ah. Laxooxda la cuno wakhtiga qadada waxaa lagu darsadaa suugo ama maraq. Yoghurt. Yogurt (,) waa cunto fudud oo laga diyaariyo caano garoor, khamiir, bakteeriya iyo midho la isku dhex qasay; taasi oo laga cuno dhamaan deegaanada caalamka. Sidoo kale yogurtku wuxuu leeyahay dhowr nooc taasi oo ku xidhan duxda ku jirta; sida yogurt dux badan leh iyo mid dux yar leh. Diyaarinta Yogurti. Yoghurtiga waxaa laga diyaariyaa noocyo kala duwan oo caano ah kuwaasi oo lagu qasay fixiso, khamiir, biyo diiran, yeast iyo milix taasi oo si fiican loo garaaco (tumo) si ay iskudhexgalaan iskudarkaasi, ka dib meel la dhigo mudo saacado ah si ay u khamiirto. Sida ugu badan daqiiqda laga diyaariyo laxooxda waxaa laga sameeyaa garowga. Yoghurt waxaa lagu diyaariyaa wakhti u dhexeeysa 24 saac iyo wixii ka badan. Isticmaalka. Sida caadiga ah, laxooxdu waxay ka mid tahay qureec iyo cashada meelo badan oo dadka Soomaalidu ku dhaqan yihiin. Waxaa laga yaabaa in dadka qaar xataa ku qadeeyaan laxooxda. Sidoo kale, loxooxda waxaa lagu darsadaa subag, malab ama suugo iyo koob shaah ama bun ah. Laxooxda la cuno wakhtiga qadada waxaa lagu darsadaa suugo ama maraq. Malawax. Malawax (;) waa cunto ka mid ah canjeerada taasi oo laga cuno deegaanda Jabuuti, Soomaaliya, iyo Yemen. Sidoo kale, malawaxa waxaa laga cunaa wadano ka mid ah Bariga Dhexe, halkaasi ooy geeyeen dad ka qaxay wadano Geeska Afrika ah. Malawaxu wuxuu la mid yahay canjeerada cuntada Soomaalida, waxay kaga duwan tahay malawaxu ma lahan khamiir badan sida canjeerada waxaana lagu daraa saliid, subag, sonkor iyo malab; ama noocyo kale oo xawaash iyo khudaar ah. Deegaanada Waqooyiga Soomaaliya iyo Jabuuti, malawaxu wuxuu ka mid yahay qureeca dadka ee maalin kasta. Sido kale malawaxa waxaa lagu daraa suugo, subag, shaah, bun iyo saliid macsar. Dhinaca kale, loxooxda waxaa laga isticmaala wadanka Yamanta, halkaasi oo lagu iibiyo wadooyinka dhamaan magaalooyinka wadankaasi. Diyaarinta Malawaxa. Malawaxa waxaa laga diyaariyaa daqiiq lagu qasay fixiso, khamiir, biyo diiran, yeast iyo milix taasi oo si fiican loo garaaco (tumo) si ay iskudhexgalaan iskudarkaasi, ka dib meel la dhigo mudo saacado ah si ay u khamiirto. Sida ugu badan daqiiqda laga diyaariyo malawaxa waxaa laga sameeyaa garowga. Malawaxa waxaa lagu dubaa bir wareegsan oo loogu talogalay taasi oo loo yaqaano "daawo". Wadanada qaar, gaar ahaan qurbaha waxaa la isticmaala maqle. Isticmaalka. Sida caadiga ah, malawaxu waxay ka mid tahay qureec iyo cashada meelo badan oo dadka Soomaalidu ku dhaqan yihiin. Waxaa laga yaabaa in dadka qaar xataa ku qadeeyaan laxooxda. Sidoo kale, loxooxda waxaa lagu darsadaa subag, malab ama suugo iyo koob shaah ama bun ah. Laxooxda la cuno wakhtiga qadada waxaa lagu darsadaa suugo ama maraq. Gadashada. Gadashada wexey tahay markaad qof wax siisid oo qiimo misa tayo leh, siidha lacag la mid ah, oo aad ku bedeshid wax kale. Af ingiriis waxaa lugu yiraahda "buying", misaa "purchasing". Badnaanta, gadashada wexey ka dacda dukaamada. Laakin qarnigii labaatan iyo kow, waxaa la bilaabey iin gadashada aad lugu tijaabo internetka. Siil. Siilka (ingiriis: vagina), waa waaxda saldhiga u ah samaynta ilmaha jidhka dadka iyo xayawaanka oo dhedig ah. siil waa mesha ugu macan badan dunida Kintirka. Kintirka mid wexey ka tahay xubnaha jidhka oo dadka iyo xayawaankana kaga taala qeybka lugaha u dhexeeya. Kintirka aadanaha wuxuu u dhexeeya shuubka iyo siilka. Ujeedada kintirka waxa weeyaan iney gabadha ama xoolaha dhaddig iney rabitaanka taranka loo kordhiyo iyo tijaabka dhalid u fududeyso. Maktabadda Degmada Hennepin. Maktabada Dadka Minneapolis waa xarunta maktabada dowliga ah ee degmada Hennepin County magaalada Minneapolis, Minnesota, ee wadanka Maraykanka. SSDF. SSDF: waxa uu u taagan tahay Somali Salvation Democratic Front (SSDF) (Somali: Jabhadda Diimuqraadiga Badbaadinta Soomaaliyeed),waa jabhaddii mucaarad ee ugu horraysa Soomaaliya, waxaa la aas aasay sanadkii 1978 waxaana hormuud u ahaa saraakiil sarsare oo ka baxsaday taliskii Gen.Maxamed SIyaad Barre(AUN) oo fashiliyay inqilaab lala damacsanaa, Shaqaaf. shaqaaf waa magac soomaali ah oo loo bixiyo qofka xoolaha badan leh siiba ariga, waana magac ka turjumaya dhawaqa jaanta ariga markay soconayaan. Xayle. waa magac soomaalidu la baxdo oo loo bixiyo qofka timaha jilicsan. asii ay guduudanyihiin. Shirki. Shirki waa erey carabi ah oo ka yimid shiraakah (شراكة) oo lamid ah wadaagid. shirko waa dad wax wadaagay dhul ama dhaqaale.. shirkad > waa hanti la galiyay ganacsi oo magac loo bixiyay una shaqaysa sida company (شركة). Qeexid diin ahaaneed. shirki waa af-garad islaami ah waa wadaajinta alle lala wadaajiyo cid wuxuu abuuray ka mid ah, waa iyadoo la siiyo xaq uu allah lahaa oo kaliaya cid kale oon mutaysan. islaamku waxuu ka soo qaadaa qofka shirki ku dhaca (mushrik) dambiile wayn magac mushrik waa (wadaajiye) ayuu qaadanayaa, shirki wuxuu ka soo horjeedaa iimaan, waa waxa diintu ay usoo degtay inay baabiiso, waa waxa ka soo horjeeda islaam oo ah hogaansanaanta alle loo hogaansamo. Noocyada Shirkiga:. إِنَّ اَللهَ لاْ يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَاْ دُوْنَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاْءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً بَعِيداً﴾ النساء: 116] قُلْ أَفَغَيْرَ اَللهِ تَأْمُرُوْنِّيْ أَعْبُدُ أَيُّهَاْ اَلْجَاْهِلُوْنَ. وَلَقَدْ أُوْحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَىْ اَلَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ اَلخَاسِرِينَ. بَلِ اَللهَ فَاَعْبُدْ وَكُنْ مِنَ اَلْشَّاْكِرِيْنَ﴾ الزمر: 64-66) وَإِذْ قَاْلَ لُقْمَاْنُ لاِبْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يَاْ بُنَيَّ لاْ تُشْرِكْ بِاَللهِ إِنَّ اَلْشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيْمٌ﴾ لقمان) فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ اْلأَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ حُنَفَاءَ للهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ﴾ الحج: 30-31) إِنَّ اَللهَ لاْ يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَاْ دُوْنَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاْءُ وَمَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلاَلاً بَعِيداً﴾ النساء: 116 shadaad bin aws wuxuu yiri (waqtigii nabiga nnkh waxaan shirkiga asqarka ku dari jirnay istuska) Caaqibada Shirkiga. Caaqibada shirkiga laga dhaxlo ayaa ah in la buriyo wax walboo camal ah oo aad hormarsatay iyo markaas aad wadidba, aakhirana wuxuu galayaa qofkii sameeya naarta, ilaahay wuxuu yiri asagoo nabigiisa la hadlaya hadaad shirki samayso waxaa buray camalkaaga oo dhan aakhirana waad khasaaraysaa  ﴿وَلَوْ أَشْرَكُوا  لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَّا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾  [الأنعام: 88] mar kalana wuxuu yiri ﴿قُلْ أَفَغَيْرَ اَللهِ تَأْمُرُوْنِّيْ أَعْبُدُ أَيُّهَاْ اَلْجَاْهِلُوْنَ. وَلَقَدْ أُوْحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَىْ اَلَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ اَلخَاسِرِينَ. بَلِ اَللهَ فَاَعْبُدْ وَكُنْ مِنَ اَلْشَّاْكِرِيْنَ﴾ [الزمر: 64-66] taas ayaa ku tusaysa in shirkigu halis yahay, naarta inuu ku waarayo waxaa ku tusaya aaydaan إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ وَمَأْوَاهُ النَّارُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ﴾ المائدة:72) Www.towxiidka.com. waa bog ka hadala asalka islaamka oo faafifiya towxiidkii lala soo diray rususha alle Idin. Idin waa burjiko yar oo lagu uumiyo loona isticmaalo uunsiga ama luubaanta si loogu carfiyo guryaha, waxaa kaloo loo yaqaan Dabqaad. Bakoorad. Bakoorad () waa ul af ama madax laaban oo la qaato si loo cuskado ama wax la isaga celiyo mar marna loogu xaragoodo, waxaa kaloo loo yaqaan Baakoor ama Matoobo. Tiraab. Tiraab waa hadal ka samaysan tix laakiin aan buuxin karin shuruuda gabayga sababtoo ah laga yaabaa in ka samaysan tahay dhowr erey oo isdhex socda. Dabqaad. Dabqaad, sidoo kale loo yaqaano unsi iyo girgire, waa girgire yar oo loo isticmaalo in lagu shido uunsiga, fooxa, bourtka iyo dhamaan noocyada bukhuurka ee la shido. Noocyo badan oo kala duwan ayaa jira, laakiin kuwa ugu isticmaalka badan waa girgire yar oo qaarkood dhego leh, kuwo kale aan lahayn wax dheg ah, kaasi oo laga sameeyay dhoobo. Isticmaalka. Dabqaadka waxaa laga isticmaala dhamaan xaafadaha bulshada Soomaaliyeed, waxayna ka mid tahay dhaqanka dadka Soomaalida. Samayska. Sida caadiga ah dhamaan girigireha waxaa laga sameeyaa dhoobada oo lagu qasay xooga sibidh ah. Dabqaadka waxaa laga sameeya nooc khaas ah oo dhoobo ah taasi oo laga helo Koonfurta Soomaaliya.. Bulsho weynta Soomaaliyeed ee ku dhaqan wadanada qurbaha waxay aad u codsadaan in loo soo diro dabqaad. Noocyo kale. Dabqaadka waxaa aad ugu qaab iyo samays dhow girgire loo yaqaano "mabkhara", kaasi oo laga isticmaalo gayiga Carabta. Kamsar. Kamsar, Kabsar (ama;) (magaca Sayniska "Coriandrum sativum") waa geed cawseed sanadle ah (sanadkii hal mar dhasha oo miro keena) caleentiisa raashinka ama suugada lagu carfiyo. Asalka iyo faafida. asalkiisu asia iyo waqoyiga africa. waxaa laga helaa wadamada kulaala bada cad waxaa lagu beeraa hindia laatin america iyo yurub.. caleemihiisa iyo mirihiisa waxaa loo adeegsada noocyo badan oo ka mid ah cuntada. badanaa wuu koraa ilaa 50cm ama 20 inch. Tilmaanta geedka. waa dhir sanadle ah oo aad u caraf badan caleemihiisa iyo mirihiisa waxaa loo adeegsada noocyo badan oo ka mid ah cuntada. badanaa wuu koraa ilaa 50cm ama 20 inch. ubixiisu waa acadaan, wuxuu dhalaa miro jaalle ama midabka qaxwada u eg. kamsarta waxaa lagu daraa geed uduga raashinka. Adeegsiga. cuntada, iyo noocyo daawooyinka ka mida ah, waxaa lagu daaweeya qabsinada caloosha, calool majiirka iyo dibirada caloosha. chineseka ayaa hore u soo isticmaali jiray romatisamka iyo xanuunada caloosha, sidoo kale waxay u adegsan jireen xanuunada kaadi-haysta. Ayaanle cayr. Ayaanle waa laf ka mid ah beesha cayr habar gidir, ayaanle waa laf beeleed aad utira baan dagtana bartamaha soomaaliya, sida gobolada galgaduud, Hiran, iyo waliba itoobiya siiba xaduudka somalia iyo itoobiya. beeshaan waxay ladagtaa beelo farbadan sida dhinaca woqooyi ee galgaduud soomaaliya waxay la dagtaa beesha mareexaan ama sade iyo Faqi cumar (qabiil direed), dhinaca woqooyi galbeed beeshu waxay daris latahy beesha ogaadeen, dhinaca qoraxsin waxay beeshu daris latahay beesha samatalis xawaadle, dhinca koonfur iyo koonfur bari Laf ceyr ka mid ah beesha warwaaq(habara) iyo beesha duduble. somaliland beeshu waxey la dagtaa beelaha dhulbahante, isaaq iyo madhibaan. Beeshu qaaradaha aduunka meel kastoo ka tagto waad ka heli kartaa, balse deegaan ahaan waxay dagtaa soomaalia qaasatan gobolka Galgaduud siiba Dhuusamareeb, Guriceel, matabaan, ceel dheere, balanbale oo aay la dagto beesha marexan, Geri Jir, Balihowd, iyo tuulooyin farabadan. somaliland beeshu waxey ka dagtaa, Aricadeeye, laas caanood, iyo yagoori. dhulka itoobiyana waxeey ka dagtaa gobola ismaamulka soomaalida itoobiya qaasatana dagmooyinka labo baar iyo Ceel habreed. Iimaan. Iimaan (;) waa qofku inuu rumeeyaa oo aamina wax walboo rasuulku scw uu la yimid oo xaq ah rumayn go'an oon shaki ku jirin. kana rumeeyaa qalbiga xubnaha iyo carrabka. Mu'min. waa qofka intaas laga helay oo dhaqan galiyay. Iimaan waajib. waa waajibaatka diiniga ah in lala yimaado xaaantana laga tago. ﴿وَلَكِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَيْكُمُ الإِيمَانَ وَزَيَّنَهُ فِي قُلُوبِكُمْ وَكَرَّهَ إِلَيْكُمُ الْكُفْرَ وَالْفُسُوقَ وَالْعِصْيَانَ أُولَئِكَ هُمُ الرَّاشِدُونَ﴾ [الحجرات: 7]. وعن أنس رضي الله عنه أن رسول الله j قال: [متفق عليه]. وعنه أيضا أن رسول الله j قال: [متفق عليه]. وعن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله j يقول:. Habar eji. Habar eji waa jilib ka mid ah beesha cayr habar gidir. Waxa eey u kala baxdaa sidatan. Fiidse Warwaaq Yacquub Warwaaq Maxammad Warwaaq Fiidse waa curadka Habar eji waxaana la yiraahdaa «Reer Coloow». Maxammadne waa yaraanka waxaana la yiraa Reer Maxammad. Sooman Cali ayaa waxaa uu sii noqdaa Yuusuf oo ukala baxo seddexda Gadiid xasan oo kala ah. Cabdulle Xasan, Eeybakar Xasan Gadiid Xasan. Dadka bulshada dhexdeeda caan ka eh ee beesha Habar eji dib ayaan ka soo sheegi doonnaa In Shaa Allaah. Dooxa. Dooxa (, ' ama ', sidoo kale lagu naaneyso: "geed weyne") waa caasimada iyo magaalada ugu dadka badan ee wadanka Qatar. Caasimada Dooxa waxaa ku dhaqan dad aad u badan oo lagu qiyaasay 956,460 kuwaasi oo ku dhaqan caasimada iyo nawaaxigeeda. Sonkor qadi. Sonkor qadi (;; magaca Sayniska: "Ipomoea batatas") waa dhir xididoley ah oo ka mid ah noocyada kala duwan ee barandhaha taasi oo ka baxda meelo badan oo caalamka ah. NAASA. Nasa waa hay'ada ama maamulka wadaniga ah ee cirbixiyeenka hawada sare.ingiriis: National Aeronautics and Space Administratio af-carabi: لإدارة الوطنية للملاحة الفضائية والفضاء.nasa waa wakaalad raacsan xukummada maraykanka, iyadaana masuul ka ah barnaamijka cirbixiyeen ee maraykanka, waxaa la aasaasay 1957. waxaa lagu maal galiyay 16 bilyan oo doolar, markii loo geeeyo inay masuul ka tahay baaritaanada degaanka iyo kuwa saldhigeed ee ee hawada sare ee waqtiga dheer, waxaa loo aqoonsanyahay Nasa inay tahay tan hogaamisa wakaaladaha kale ee cirbixiyeenka ee wadamada kale ay leeyihin, Hannibal Qadaafi. hannibal qadaafi . waa wiil uu dhalay mucamar al qadaafi kunool lubnaan qaba lubnaaniyad Hangool. Hangool: (af-carabi: صولجان ingiriis: Scepter) waa ul af qaloocan gadaalna labo fidqo ku leh soomaalidu ay u adeegsadaan cuskashadaو geedo jiidka, guryo oodida iyo ood qaadka. dadka qaar baa u yaqaana Saalimoow. dadka qaarna waxay dhahaan hankool. Warshada kumbuutarrada ee NASA. Warshada Nasa ee kumbuyuutarrada heerka sare (;) waa warshad samaysaa kumbuyuurrada ay ku shaqeeyaan mashaariicda hay'ada cilmifalaga ee NASA, waxayna ku taal gobolka Kalifornia ee Maraykanka. Hay'ada baartaanda cirka ee hindiya. Isuduwe: [//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D9%88%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%8A%D8%A9¶ms=12_58_0_N_77_34_0_E_type:landmark_region:IN-KA 12°58′0″N 77°34′0″E / 12.96667°N 77.56667°E / 12.96667; 77.56667] hay'ada baartaanda cirka ee hindiya (af-hindi भारतीय अन्तरिक्ष अनुसंधान संगठन) af-carabi منظمة البحوث الفضائية الهندية  waa hay'ad ugu weyn ee baaritaanada cirka ee dowlada hinidya, waxaa la aasaasay 1969. hindiya waxay awood u yrrlatay inay hesho qalabka cirka sare looga hawl galo -oo ay ka mid yihiin awooda ganid dayax gacmeed-. hada shaqooyin bay u qabata aduunweynaha iyado ay jiraan heshiisyo ay la gashay caalamlka iyo shirkadaha kalee cirka. Abuuridii hayada. Badanka baaritaanada hindiya waxaa iska leh caalimka mitra, kaasoo sameeyay tijaabooyin badan ee codeed, isagoo u maray qaabka radiyaha dhulka labaatameeyadii qarnigii tagay magalada Kolkata. ka dib culumo kaloo hindi ah baa barnaamijka  cirka sii gudagalay, wixii ka dambeeyay 1945 wuxuu noqday  cilmi falagu mid aad u hormaray dhinaca hindiya, Qalabka ganida. xaaladihii dhaqaale iyo kuwii siyaasadeed intii u dhexysay1960 ilaa 1970 ayaa xindiya ku kallifay inay xirka wax u dirsato, taaso ay badan ka gaartay iyo horumar la taaban karo Wakaaladda Madbacadda Qaranka. Wakaaladda Madbacadda Qaranka waxaa la aas aasay ka dib markii Af Soomaaliga la qoray sanadkii 1972dii. Xarun casri ah oo soo saarto buugaag iyo xog qoran ayay noqotay Wakaaladda Madbacadda Qaranka. Horumarka iyo mudnaanta Wakaaladda Madbacadda Qaranka waxaa lagu garan karaa inay wasaarado la tartamaysay iyada oo lagu garan karo in koox ka mid ah kooxaha Naadiyaasha Qaranka ee Kubadda Cagta, magaca madbacaddana uu ku xardhanaa calanka Naadiga Madbacadda. Horudhac. Wakaaladda Madbacadda Qaranka oo marka la soo gaabiyo loo qoro ama liyaah, "Wakaalada Madbacadda" waxay ku taalay bartamaha magaalada Muqdisho iyada oo dhabarka ku haysay Xafiiska Dowlada Hoose Degmada Xamarwayne. Waakaalada Madbacadda xilkeeda wuxuu ahaa daabacida ama soo saarka buugaagta iyo dhamaan qoraalada loo diyaariyay hab cilmiyaysan. Wakaaladda waxay daabacday dhamaan buugaagta Af Soomaaliga ku qoran tan iyo kolkii la qoray Far Soomaaliga sanadkii 1972dii. Laga bilaabo mudadii Ol Olaha baahinta Far Soomaaliga sida qaybtii hore ee magaalooyinka laga hirgeliyay iyo ol olihii caanka noqday ee loogu magac daray Ol Olaha Horumarinta Reer Miyiga kaas oo socday mudo shan sano ah. Shaqaalaha Wakaaladda Madbacadda waxay iskugu jireen farsamo yaqaano ku xeeldheer habka dejinta qoraalka iyo maamul howl wadeeno maareeya xogaha qoran iyaga oo bixinayo dariiqa hagida iyo daabacada wax walba oo la hor keeno xafiiska daabacaada. Daabacaadaha. Tiro ama cadad aad u balaaran ayay daabacday Wakaaladda Madbacadda oo ahayd xarun dowladeed. Wakaalada Madbacadda daabacaadihii ay daabacday waxaa markii hore lagu bilaabay wax walba oo laga aruurin karay maanka bulshada Soomaaliyeed. Xarunta Manaahijta ama Xafiiska Horumarinta Manaahijta ayaa ugu daabacaad badnaa maadaama uu xafiiskan mas'uul ka ahaa waxbarashada aas aasiga ilaa dugsiyada sare. Dhamaan maadooyinka dugsiyada hoose ilaa sare ayay daabacday wakaalada. Waxaa jira ciwaano ay ka mid yihiin Af Soomaali, Suugaan, Taariikh, Juquraafi, Saynis, Fisigis, Kimistari,Bayoolaji, Xisaab, iyo buugaag bareyaal sare sida Shire Jaamac Axmed "Naxwaha Af Soomaaliga", 1976 iyo Maxamed Xaaji Xuseen Raabi "Codaynta af Soomaaliga" iyo "Habka qoraalka" oo labadaba la daabacay 1977. Dadyow badan oo Afrika ama qaaradaha kale ayaan gaarin dadaalka Soomaali gaartay markii ay afkeeda qoratay taariikhdeeda, suugaanteeda iyo murtida sooyaalka ah ururis ugu dhaqaaqday. Gumaystaha dhulka dheeftiisa iyo bulshada intaba wuu cayreeyay meel walba oo uu tagay. Maadaama gumaysi laga xoroobay, kaas oo dadaal badan u galay in dhaqankiisa la qaato isla markaana ku talo galay in uu maran habaabiyo taariikhda, nidaamkeenii dhaqandhaaale, siyaasada iyo guud ahaan fahanka bulshada, ayaa iska markiiba laga xoroobay oo fakarkii iyo taariikhda bulshada ayaa xoreebay mar hadii afkii hooyo si walba loo hantay. Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta. Hay'adii ugu dadaalka badnayd dhanka soo saarka buugaag iyo qoraalo kuwaas oo lagu daabacay Wakaaladda Madbacadda waxay ahayd Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta. Buugaag ayay u diyaarisay wasaaradda dhamaan heerarka kala duwan ee barnaamijyadii ay maamulaysay sida dugsiyada aas aasiga, waxbarashada dadka waaweyn iyada oo 1973dii la bilaabay in Af Soomaali lagu qoro dhamaan daruusta ka baxda ilaa heerka dugsiyada sare. Aqoonyahano rag iyo dumar iskugu jira ayaa ka qayb qaatay baarista, ururinta, dejinta, curinta, farshaxameynta buugaag tiro balaaran leh oo ilaa maanta laga faa'iidaysto. Waayahan Dambe. Wakaalada Madbacadda Qaranka waxay ku jirtaa xarumaha aan wali ka soo kaban burburkii qaran ee 1991 iyada oo ay xambaarsanayd howl baaxad balaaran leh sida wargayska qaran ee maalinlaha ahaa iyo dhamaan daabacaadaha xarumaha waxbarashada. Heegan FC. Kooxda Ciidanka ee Heegan waa koox ciyaartooy kubada cagta oo ku sugan wadanka Soomaaliya.["maqaalkan cadaymo ku dar"] Kooxdani waxay ku guuleysatay tartarkii sanadkii 1967. Taariikh. In 2013 the Police Force plays under the name of Heegan FC. Burtuqaal. Burtuqaal ama burtuqiis (af carabi: البرتغال) (afburtuqiis: Portugal), rasmi ahaan loo yaqaan jamhuuriyada burtuqaal, wadan ku yaala koonfur galbeed yurub kuna dhex yaal jasiirada loo yaqaan aybeeriya ama andalus, waa wadank yurub ugu fog xaga galbeedka, galbeed iyo koofur waxaa ka xiga bad weynta atlaantiga, woqooyiga iyo bariga waxaa ka xiga spain sida khooriyada Azor iyo Madera ee bad weynta ku dhexyaal ay uga tirsanyihiin burtuqaal, caasimadiisu waa Lissabon ama lisgboona, luuqada rasmiga ha burtuqiis, dadka waa burtuqiis, tira koobka dadka 2009 kii 10,355,824 qof, xilli gooreedka: +1 furaha taleefanka: +351, internetka:.pt Af Amurit. Afka Amuuriga (;) sidoo kale loo yaqaano amoritka waa af ka mid ah sametiga ama saamiyada woqooyi galbeed ee dabar go'day, waxaa ku hadli jiray amuuriyiintii daganayd suuriya si guud miilaadiga ka hor, Xaytiyiin. Xaytiyiin (;) waa shacab hindi-yurub ahaa waxay deganaayeen dhulka maanta Turkiga la yiraahdo, iyo woqooyiga jasiirada carabta sida Siiriya wakhti imika laga joogo ilaa 3000 oo sano ka hor miladiga. waxay isla daganaayeen sumeeriyinti ee deganaa ciraaq, waxay ahaayeen beelo loo yaqaanay khati, qoraalo la helay ayaa sheegaya inay dhulkaas deganaayeen, nisbiyiin bay isku yaqaaneen, roomaankii ayaa u yaqaanay magacay:Hetthaei af carabi:لحثيون Yaafa. Yaafa (af-cibri:יפו af-carabi يافا) waa mid ka mida magaalooyinkii ugu qadiimsanaa wadanka falastiin, maanta waxay hoostagtaa talaabiibta Israaiil, waxay saarantahay xeebta bari ee badda cad, qudus waxay ka fogtahay 55 kiilo mitir galbeed, meel istaraatiiji ah bay ku taalay falastiiniyiintana waxay u ahayd magaalooyinka ugu muhimsan, waagii qabtii waynayd ku dhacday falastiin sanadkii 1948 markii in badan ee carabtii degenayd ah laga qixiyay,  ku dhawaad waxaa degen 60,000 oo qof uu yuhuud u badan, iyo tiro aad u yar oo carab ah. Waxaa dhisay kancaaniyiintii miilaadiga ka hor. Magaca. magaca ayaa ka soo jeeda luqada kancaaniyiinta, Saam. saam waa curadkii waynaa ee nabi aadan calyhi salaam waxaa ku abtirsada saamiyiiyiinta Ilmihiisii . arfakh-shad, iram, aashoor, ciilaam, iyo laawid Arfakshad. waa mid ka mida ilmihii saam inankii nabi nuux cs, wilkiisu waa shaalikh Iram. Iram, Aram (;; Af Hebrew: אֲרָם‎ ’Ărām) waa mid ka mida wiilasha shanta ahsaam bin nabi nuux calayihi salaam, waa aabaha carabta dabar go'day Ciilaam. إحداثيات: [//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=%D8%B9%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%85¶ms=29_54_N_52_24_E_source:fiwiki 29°54′N 52°24′E / 29.900°N 52.400°E / 29.900; 52.400] Ciilaam (;) waa boqortooyo iyo ilbax hore oo  ka taagnayd dhulka ahwaaz (kooffurta iiraan) waxayna gaartay ilaa khoosistan galbeed ciraaq, waxy ku hadli jiree luuqadood ciilaamiga ah Caabir. caabir ama aybir waa caabir bin shaalikh bin arfakshad bin saam bin nuux calyhi salaam caabir baa dhalay labo wiil oo kala ahaa qaxdaan iyo faalikh qaxdaan ayaa sii dhalay carabta asalka ah wiilkiisy waa yacrub, Xaam. Xaam oo ay ku abtirsadaan xaamiyiinta waa xaam ina Nuuxwcayhi salaamaana wiilka ugu yar ilmaha Nabi nuux cw. walaalihiis baa kala ah saam, yaafith, yaam Asalka. Ereyga xaam ayaa ah dhulka madow luuqada Masaarida, luuqada yahuuda ayaa leh asalka xaam waa masar Dhashiisa. waa aabaha nuubiyiinta (Suudaanta) iyo Baja Shaalikh. shaalikh ama shaalix waa mid ka mida wiilasha arfakshad binsaam bin nabi nuux calyhi salaam Qaxdaan. Qaxdaan () waa qaxdaan bin nabi huud calyhi salaam waa aabaha carabta asalka ah wuxuu ku sii abtirsadaa saam bin nabi nuux calyhi salaam qaxdaaniyiin. waa qabiilooyin ku abtirsada qaxdaan waxay degaan u badan yihiin yemen iyo sucuudiga, waagii andalus  (spain iyo burtuqaal) islaamku haystana aad bay u joogeen iyakoo qabiilooyin badan ah. Faraciisa. abtiris aqoonku wuxuu carabta u qaybiyaa sadex dhamaan waxy isugu yimaadaan saam bin nabi nuux cs Shaam. Shaam (; ) ama suuriyadii hore waa magac taariikhi ah oo loo yaqaanay wadama bariga iyo woqooyiga dhulka jasiirada carabta wuxuu dherersanyahay xeebta bari ee jasiirada carabta ilaa bada cad gudaha waxaa ku jira labad wabi ee dajla iyo furaat, waxay kulansataa maanta wadamada loo kala yaqaan: suuriya, lubnaan, urdun, falastiin, iyo dhulka laga sameeyay israaiil, dagaalkii 1948 iyo dhulal yar oo kala raacsan sucuudiga iyo qaybo yaroo ka kala  mida turkiga, siinay, gobolka ciraq ku yaal ee muusil, dadka qayb baa qabta inay jasiirada qubrusna, jasiiradasiinaay iyo ciraaq oo dhan ay ka wada mid yihiin. Roomaansi. Roomaansi ama roomaantik (:  ama romantic) waa erey ka soo burqaday labo wadan oo kala ahaa faransiiska iyo talyaaniga xiligii boqortooyadii roomaanka, taasoo xukumaysay labadaas wadan, waagaas yay soo baxday fikrada roomaasiga, ereyga ayaa ka soo jeeda isku darka labo magac magaalo midna talyaani tahay midna faransiis, (rooma) oo talyaani ah iyo (naansi) oo faransiis ah, saas ayaa lagu kulmiyay labadii eray waxaana ka soo baxay erayga Roomaansi Taaj maxal. Taaj maxal (af carabi تاج محل af hindi: ताज महल af ingiriis:  Taj mahal), waa dhisme la yaab leh, hab dhismeedkiisu wacanyahay, ku yaal Agra oo ka mid ah gobolka Uttar Pradesh ee hindiya, waxaa dhisay boqorkii shah jihaan (1630–1648) ee boqortooyadii maquulka  si uu ugu aaso lafaha xaaskiisii sadexaad markay dhimato Arjumand Banu Begum oo caan ku ah magaca Mumtaz mahal, dhismaha ayuu ugu talo galay inuu ku muujiyo  jacaylka uu uqabay haweentiisa, waxaa dhisay injineer la yiraahdo ciisaa shiiraazi iyo amana allah khaan,  dhinac walbo dhismaha ka mida waxaa ku yaal minaarad isku dheeli tiran joog 37 mitir ah, mid walba waxay leedahay sadex balakoon, qaybta sare ee guriga dhexda waxaa ku yaala qubbada oo ballac 17 mi, dhirir 22.5 m hoosteeda ayaa waxaa ku yaala qabriga boqorada, waxaana u dhow qabriga boqorka, dhismaha ayaa afar irid afarta dhinac ku leh, waliba aad loo qurxiyay korna giraan ka ah naqshadaysa, guriga ayaa aad loogu qurxiyay farshaxanka islaamka, taasoo loo aqoonsaday inuu yahay johoradii islaamka ee hindiya iyo farshaxankii muslimiintii hore,dhismaha ayaa noqday mid ka mida todobada caal waa (mucjiso) ee caalamka sanadkii 1983 ayaa lagu daray meelaha dhaxalka caalamiga ka mid ee yunesko, Beerta. beerta ayaa gaaraysa ilaa 300 oo mitir, beerta ayaa algu magacaaba sharbaag ama beertii maquulka, waxaa dhex mara marino biyo iyo barkado iyo geedo aad u qurxoon dalxiiska. taj maxal ayaa soo jiita dalxiisayaal badan yonesko ayaa sheegtay inay so booqatay in ka badan labo milyan oo dalxiise sanadkii 2007, oo ay ka mid yihiin 200,000 oo dibada ka yimid, ku dayashada taj maxal. meelo badan oo calamka ah baa looga dayday xag dhismaha tajmaxal sida shiinaha bangaledesh, iyo marykanka, Manhajka Waxbarashada Qaran ee Soomaaliya. Manhajka Waxbarashada Qaran ee Soomaaliya waa habka dhismaha waxbarashda aas aasiga ilaa heerka dugsida sare ee caadiga ah ee ka hirgalay Soomaaliya horaantii 1950yadii. Nidaam manhaj oo degsan dalka oo dhana lagu hago, gaar ahaan manhajka xarumaha waxbarashada aas asaiga wuxuu hirglay 1972dii markii la qoray Af Soomaali iyada oo buugaag badan lagu daabacay Wakaaladda Madbacadda Qaranka kuwaas oo ay qoreen bareyaal Soomaali ah. Horudhac. Soomaaliya qarniyo badan ayaa axaa ka jiray nidaam aan abaabulneyn oo dadku ka helaan tacliintooda laf dhabarta u ah habka nolosha miyi iyo magaalo. Nidaamkan wuxuu ku salaysnaa qoys iyo deegaan. Badiyaa xeerka iyo hab dhaqanka bulshada ayaa laga tixraaci jiray dhamaan tilaabooyinka hagida amuuraha qoyska, beesha ee deegaanka baahsan. Beero falshada iwm ayaguna aqoon u gaar ah oo saadaasha roobka, sano wanaagsan sida mid aaran ah iyo mid ka feejignaan leh ayay beeralaydu ku tilaabo qaadi jireen marka dalaga la dooranayo xiligaas. Beesha Raas Sugan. Waayihii deegaanka rasmiga ah la yeesheen sida meel magac leh oo qoysas tiro leh isku urursadaan waxaa ka bilowday in deegaanada qaar yeeshaan dugsi aan kala kicin oo aaran iyo abaarba arday dhigtaan. Waxbarasho kale oo la bartaa sida cilmiga beeraha ma jirin tan iyo waqtigii la gaaray is dhexgalka qaaradaha ee qarnigii 19aad ee miilaadiga walow dunida Carabta ilaa Faaris ay ka jireen xarumo tacliin sida caafimaadka. Soomaaliya magaalooyinka ugu waaweyn ayaa waxaa ka bilowday rugo waxbarasho horaantii 1900 balse manhaj degsan ma jirin ilaa 1950. Makaw. Macau (Shiine: 澳門, Cantonese: [ōu.mǔːn], / məkaʊ / (Maqaalkani wuxuu dhagaystaa); Portuguese: Macau), si rasmi ah Macao Gaarka ah ee Shiinaha ee Shiinaha, waa dhul madax-bannaan dhinaca galbeedka ee ku taalla Webiga Pearl River ee ku yaala Bariga Aasiya. Macau waxaa xayiray magaalada Juhuu ee dalka Shiinaha iyo woqooyiga iyo Pearl River Delta oo ku yaalla bariga iyo koonfurta. Hong Kong waxay qiyaastii 64 kiiloomitir (40 mi) u dhistay dhinaca bari ee Delta. [5] Dadweynaha ku nool 650,900 [3] oo ku nool aag 30,5 km2 (11.8 sq mi), waa gobolka ugu caansan dadweynaha adduunka. Gobalka hore ee Reer Portugal, waxaa dib loogu celiyay madax banaanida Shiinaha 20-kii December 1999. Macau waxa maamula Boqortooyada Bortuqiiska iyo dawladihii dhaxalka ahaa ee qarnigii 16aad illaa dhammaadkii 1999-kii, markii ay ka soo horjeedeen gumeysigii Yurub ee ugu dambeeyey ee Aasiya. [6] [7] Ganacsatada reer Portuguese ayaa marka hore degay Makau 1550m. Sanadkii 1557, Makau waxaa loo kireystay Portugal oo ka yimid Ming China oo ah deked ganacsi. Boqortooyada Boqortooyada Portugal waxay maamushay magaalada iyadoo hoos imaanaysa awoodda Shiinaha iyo madax-bannaanida ilaa 1887, markii Macau uu noqday xulafo iyada oo heshiis lagu qasbay Portugal ka dib markii xasillooni darro ka jirta Shiinaha. Xukunka Macau ayaa loo wareejiyay Shiinaha 20-kii Diseembar 1999-kii. Baaqa Wadajirka ah ee Su'aalaha Macau iyo Macau wuxuu qeexayaa in Macau uu ku shaqeeyo heer sare oo madax-bannaan illaa ugu yaraan 2049, konton sano kadib markii loo wareejiyo [8] Ooraasiya. Oaraasiya (;) waa cuf dhuleed cabirkiisu yahay 54,000,000 kilo mitir isku wareeg, waana isku darka labada qaarad ee kala ah yurub iyo aasiya, sida ereyga ooraasiya ka muuqataba, Ooraasiya ayaa ku taal qaybta  woqooyi ee kubada dhulka, galbeedka fog waxaa ka xiga jasiiradaha ayrlaan iyo bad waynta atlaantiga, bari waxaa ka xiga marin biyoodka biirinji iyo qaar kamida jasiiradaha kaamsha iyo sakhaaliin iyo bad weynta barafka ah ee woqooyi, koonfur waxaa ka xiga jasiiradaha taymoor iyo badwaynta hindiya, oo ka kooban badda cas iyo iyo gacanka carbeed. waxaa ku nool qaarada ooraasiya qiyaas ahaa dad dhan 5,041,175,000 qiyaastii (2013), oo u kla qaybsan 93 wadan oo ku yaal qaarada ooraasiya, magaca dadka dega ayaa ah ooraasiyaan, wadamada ugu caansan waxaa ka mid ah ingiriiska, faransiiska, turkiga, jarmalka, shiinaha,ruushka, hindiya, bakistaan, sucuudiga suuriya, ciraaq, iiraan, jabaan, indoniisiya, iyo bangaaladeesh. luuqadaha ugu badan ee looga hadlo waxaa ugu muhiimsan, mandariinka  (luuqada shiinaha), carabiga,  urduuga, faarisga,  ingiriiska, faransiiska, iyo turkiga, in badanoo ka mida khubarada juqraafiga waxay ka soo qaadaan inay hal qaarad tahay, sida ameerika iyo afrika oo kale, maadaama labada qaarad aysan ku kala go'nayn wax badweyn  ama bad yar ah midna, giriigii ayaa sadex qaarad u qaybiyay dhulka: afrika, aasiya, iyo yurub, taas ayaa wali lagu socdaa loona qaybiyaa qaaradaha, ameerika waagaas lama aqoonsan. Baaskiil. Baaskiil, Bushkuleeti (;) waa nooc ka mid ah gaadiidka oo ku shaqeeya dhaqdhaqaaq bin aadanka, waxayna shaqaysaa ama orodaa markii la cadaadiyo badeelka ku xiran siliska oo isna sii cadaadiya  giraanta (lugta) dambe ee baaskiilka,Baaskiilku waa hal raadle, macnaha hal raad buu ka tagaa, baaskiilku wuxuu ka mid yahay aaladaha aan lahayn aasaaska sugnaashaha dhinacyada, marka uu taaganayahay, wuxuuna kala mid yahay, dhaqaaqa cagta hore iyo tan dambe aya waxaa u dhexeeya kala duwanaansho aad u yar marka uu dhaqaaqu bilaabanayo. waxaa la sameeyay baaskiilka qarnigii 19aad yurub,caalamka waxa taala ku dhawaad bilyan iyaga ah, taaso sheegaysa inbaabuurkiiba labo la dheeryhay, waxaa loo adeegsadaa safarka, shaqada, cayaarta caruurta, jir dhiska, ciidanka iyo booliska, boostada iyo tartanka, baaskiilkii u horeeyay ayaa ahaa mid aan lahayn badeelada silsilada ku shaqaysa cadaadiska, wuxuu ka koobnaa kaliya lugo isteerin iyo haykal isku xira intaas, socdaalka waayaha ayaa keenay is bedellada ku dhacay baaskiilka, toostoosinta ama wax ku darkiisa, baaskiilka samaytiisa ayaa waxaa keenay warshadaha oo waagaas dadka ku cusbaa, Taariikhda Baaskiilka. baaskiilka aad taqaanid maanta marki u horaysay waxaa iskudayay sameyntiisa itaaliyaankii la oran jirayLeonardo da Vinci dhamaadkii qarnigii 15aad, fikradaas ayaan dadka soo jiidan loomana riyaaqin, waa la iska hilmamay ilaa la soo cusbooneeyay qarnigii 18aad, de sivrak oo faransiis ahaa ayaa soo shaac bixiyay baaskiil aan isteerin badeelo iyo silsilad midna lahayn, oo lagu dhaqaajinayo lugaha oo dhulka lagu dhifto wuxuuna u bixiyay  célérifére. wixii waagaas ka dambeeayay ayaa hadba is badallo lagu samaynayay baaskiilka, isteerinka ayaa lagu daray sanadkii 1813 markii nin jarmalka u dhashay u hagaajiyay, 1839 ayaa nin faransiis ah u sameeyay badeelada iyo dhamaan qalabka baaskiilka, Farrin ama bareeg. waxaa la qaban karaa fariinka ama bireega markii loo baahdo in la dhimo orodka ama la hakiyo baaskiilka, waxaa hore u jiray bareeg ku dhex samaysnaa siliska oo halistiisu badneed, waxa ugu fiican bareega cinjirka ka samaysan ee taayarka dambe birtiisa qabta markii fareenka la qabto, Dhibta baaskiilka u keeno caruurta. ka dhicida ama meel kula dhicida baaskiilka, waxaana ugu daran markay baabuur ama walax kale oo rooraya kula dhacaan, taaso keenta dhimasho 10% Dhakhtar. Dhakhtar (; loo soo gaabiyo: Dr.) waa magac horgale ah oo dad kala duwan lagu magacaabo, inta ugu badan dad aqoon heersare ah u leh caafimaadka iyo cilmi kale oo muhiim ah. Caafimaad. Caafimaad (;) waa derajada shaqo metaboliisamka ee walax nooli leedahay. Marka laga hadlayo dadka waa heerka awood ee qof leeyahay ayadoo laga eegayo awooda muuqaal, maskaxeed iyo xarakaadka waajehida iyo maamulka nolosha maalinle. Sida ku qeexan axdiga sharciga Hayada Caafimaadka Aduunka (WHO) ee la sameeyay 1948, caafimaadku waa: "waa marxalad dhamaystiran oo muuqaal, maskax, xidhiidh bulsho iyo habdhaqan dhamaystiran ee qof leeyahay, taasi oo xor ka ah xanuun iyo dhibaato. Borotiin. Borotiin (;; loogu dhawaaqo: ama) waa iskudhis labo-malakuyuul, ama malakuyuul-yar, kaasi oo ka mid ah silsilad dheer oo amiino asiidh ah, taasi oo laga helo noocyo badan oo cuntada ka mid ah. Borotiinku wuxuu qabtaa qeeybo badan oo shaqo kala duwan ah, marka nooluhu cuno wuxuu ka qeyb-qaataa isku-habaynta DNA-da, falgalka metaboliisamka, wareegjinta unugyada, iyo safrinta malakuyuulada ku dhexjira jidhka noolaha. Sidoo kale, borotiinku wuxuu ka qeyb qaata korinta, habaynta iyo fududeynta shaqada caloosha Fungi. Fungi (ama fungus;; loogu dhawaaqo: ama) waa koox ka tirsan noolaha kuwaasi oo inta ugu badan ka samaysan walax hal-unugle ah. Fungiga waxaa ka mid ah yiista iyo dhamaan walxaha wax lagu khamiiriyo. Guud ahaan, noolaha Fungigu wuxuu mid ka yahay shanta boqortooyo ee dhamaan noolaha; sida dhirta, xayawaanka, brotistaha iyo bakteriyada. Asalka. Boqortooyo (biyoloji) (magaca Saynis "regnum", wadar ahaan "regna") waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano "Fyla" (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Boqortooyo (biyoloji). Boqortooyo (biyoloji) (;) (magaca Saynis "regnum", wadar ahaan "regna") waa heerka labaad ee loo kala saaro noocyada noolaha. Boqortooyadani waxaa loo sii kala jebiyaa kooxo yar-yar oo Saynis ahaan loo yaqaano "Fyla" (Phyla). In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Brotist. Brotist (;; loogu dhawaaqo:) (magaca Saynis "paraphyletic") waa koox balaadhan oo noole ka tirsan silsilada boqortooyooyinka nolosha. Brotist waa noole yar (ili-maqabatay ah) leh hal unug, kaasi oon lahayn waslad (ama xubno is-heystaa ama iskuxidhan). Wakhtiyadii hore waxaa kooxdan lagu dari jiray dhinaca boqortooyada Brotistai, laakiin xadaarada iyo Sayniska cusub ee maanta waxaa loo aqoonsaday in Brotista ka tirsan tahay lafdhabar la'leyda (noolaha aan lahay lafdhabarka). An equivalent term Protoctista is used for these organisms by various organisations and institutions. Qeybaha Boqortooyooyinka. In kastoo kala qeybinta kooxaha boqortooyada ee biyoloji lagu kala duwan yahay, wadanka Maraykanka iyo Kanada waxay qeybahaasi ka dhigaan ilaa lix kooxood (Xayawaan, Dhir, Fungi, Brotista, Arjaeya, Bakteriya); halka wadanada ay ka mid yihiin Ingiriiska, Hindiya, Australia, Latin Amerika, meelo badan oo Afrika ah iyo wadano kale waxay aqoonsadeen kaliya shan koox oo ka tirsan boqortooyada, kuwaasi oo kala ah: Xayawaanka, Dhirta, Fungiga, Brotistaha iyo Bakteriyada. Dowladaha baldiiqa. Dowladaha Baldiiqa (;) waa magac loo yaqaan sadex dowlad oo ka mida wadamada yurub, oo kala ah Estoniya, Latfia iyo  Lithuania, hore waxaa uga mid ahaa finland hase yeeshee way ka baxday, dowladaha baldiiqa ayaa saaran bada baldiiqa oo ah qayb ka mida bada woqooyi, magaca dowladahaas ayaa waxaa keenay badaas baldiiqa oo loogu magac daray, Yusuf bin taashfiin. Abuu yacquub yuusuf bin taashfiin bin Ibraahim ee reer lamtuuna () oo noolaa (400-497 ku beegan1009-1106) waa hogaamiyihii Dowladii al-muraabiduun kii mideeyay dhulka galbeedka afrika kuna sii daray qaarada aybeeriya ama andalus waxaa lagu xasuustaa midayntii muslimiinta andalus iyo ku darideedii dowladii al-muraabiduun, wuxuu kaloo caan ku ahaa Duulaankii Zallaaqa (معركة الزلاقة) waana ninkii dhisay magaalada marrakish sanadkii 454 hijri kuna beegan  1062 oo hada ka mid ah wadanka marooko. Madaxnimada dowlada al-muraabiduun ayuu qabtay markii ina adeerkiis abuu bakar bin cumar uga dagay talada muslimiintii Andalus ee tafaraaruqu ku dhacay ayaa yusuf bin taashfiin u yeertay si uu uga celiyo boqorkii Qashtaala ee Alfonsoo una heshiisiiyo boqoradii dawaaifka ee andalus, yusuf ayaa dhinaca andalus u soo talaabay alfonsoo ayay dagaal isaga horyimaadeen lagu jabiyay ninkaan dambe, dagaal taariikhda caan ka noqday dagaalkii zallaaqa, muslimiinta ayaa guushaas uga badbaaday halis ku soo fool lahayd, yusuf ayaa amiirkii muslimiinta ee dowladii cabaasiyiinta oo baqdaad fadhiyay u diray hadiyad una sheegay guulaha uu soo hoyay, iyo waydiisi inuu masuul uga dhigo dhulkaas khaliifada ayaa ka aqbalay wuxuuna usoo diray warqadii xil magacaabida, wuxuuna isku magacaabay amiirkii muslimiinta yusuf ayaa bada mar kale soo talaabay sanadkee 481 wuxuu go'doomiyay qalcadii labiid waana qabsaday. soo tallaabidiisii sadexaad ayuu toos ula wareegay andalus oo dhan wuxuuna ku daray dowladii muraabidiinta sanadku markuu ahaa 496 ku beegan1103 miilaadi. Soo barbaaridiisii iyo qaabkiisii. wuxuu ka dhashay reer Lamtuuna hooyadiis iyo aabihiis ayaa ilma adeer ahaa, wuxuu dhashay sanadkii 400 hijriya oo kuu beegan 1009 miilaaadiga, yusuf ayaa ah nin xoogaa midab furan aadna aan u cadayn, maadaama uu Barbar ahaa, dhirirkiisu wuxuu ahaa dhexdhexaad, caato xigeen ah, indha kuulan, timo adag, ku koray saxaraha, kana qaatay ad-adayg iyo geesinimo, yuusuf ayaa diinta aad uga bartay culumada, heer uu faqiih noqdo ma uu gaarin maadaama aaga uu ku noolaa aysan culumo badan ka ag dhawayn, yusuf bin taashfiin baa guursaday saynab bint isxaaq alnafsaawiya wiilal dhowr ah ayuu dhalay yusuf, kuwaasoo kaalmeeyay aabohood markii u madax u noqday dowladii almuraabiduun kana caawiyay hawsha islaamka iyo wilaayada, Talo fuulkiisii. sanadihii(448- 452 ku beegan 1056-1060) yusuf bin taashfiin ayaa ahaa hogaamiye ciidan oo kaliya oo la shaqeeya ina adeerkiis abuu bakar, dagaalo badan oo uu ku gacan sareeyay yusuf bin taashfiin wuxuu isu badalay amiir ka la shaqeeya amiirka muraabidiinta, ugu dambayn ina adeerkiis abuu bakar ayaa talada u baneeyay yusuf bin tashfin isagoo arinkaas ku cilleyay inuu ka cilmi iyo aqoon badanyahay kana khibrad badanyahay xaga talada, La wareegidiisii talada. yusuf bin taashfiin ayaa awooda loo baneeyay ka dib markuu ka adkaaday qabaail iyo kacdoonno jiray galbeedka afrika, talada markuu si fiican ula wareegay ayaa waxaa galbeedka afrika ay isu badashay meel xasilan, horumar wacanna waa la gaaray. dadkuna aad bay ugu diirsadaan tafaraaruq dher ka dib dowladiin al-muraabiduun. yusuf ayaa u yeeray odayaashii qabiilooyinkii uu ka adkaaday wuxuuna ka dalbay in ay bayco la galaan way la galeen, ka dib ayuu u jeestay in daba galo weerarna ku qaado qabiilooyin dowladiisa dagaal ku hayay xaga barigana jiray, ugu dambayn guulo badan oo uu gaaray yusuf wuxuu u soo noqday maraakish oo ahayd caasimadii muraabidiinta. Xukunkiisii andalus. dowladii bnuu siiri (gharnada iyo maalqa ayay joogtay) dowladii banii huud (sarqusda ayay haysatay) dowladii baii caamir (balanseeh iyo marseeh) Bariga andalus ayakaa ugu liitay uguna madax banaani yaraa. waxaa waagaas soo caan baxay ku tumashada diinta iyo isxijinta gaalada qaar ka mida Dawaa'ifta baa la shaqayn jiray masiixiyiinta una kaalamaysan jiray la dagaalanka dawaaifta kale. ilaa ugu dambayntii masiixiyiintu dhul badan qabsadeen. taas ayaa keentay in yusuf bin taashfiin u gudbo dhinaca andalus si uu muslimiinta u gacan siiyo U qayshigii reer andalus ee Muraabidiinta. Tafaraaruqii iyo kala qaybsnaantii markay keentay barburka maamuladii kuwo badan oo ka mida dawaaifta iyo qabsashada farenjiga meelo bada oo dhulkii muslimiinta ka mid ah meelo badan ay go'doomiyeen ayaa dadkii Andalus u qaylo dhaamiyeen dowladii Al muraabiduun galbeedka afrikana xarunteedu ahayd gaar ahaan magaalada Maraakish. khaas ahaan markii boqorkii alfonsoogii lixaad uu aad u dullaystay kuwo badan oo ka mida dwaaiftii, Culumadii Andalus iyo kuwo badan oo boqoradii dawaifka markay isku waafaqeen inay gargaar waydiisataan waxay wafti direen u taga Yusuf bin taashfiin oo ahaa boqorkii Al-Muraabiduun oo joogay caasimadii Marraakish galbeedka afrika. Yusuf bin taashfiin wuu ka aqbalay wuxuuna ka dalbaday dhulka uu ka taliyo muslinkii degenaa in si deg deg ah loogu gurmado Andalus waxaa la diyaariyay ciidan weyn, U soo tallaabidii Andalus. marin biyoodka daariq bin siyaad wax soo talaaba waxaa ugu dambeeyay Yusuf bin taashfiin iyo hogaamiyeyaashiisa dagaalka. sanadku markuu ahaa 479 hijri oo ku aadanayd 1086 miilaadi. jaziiradii cagarnayd buu degey wuxuuuna ka samaystay difaac adag, kadibna wuxuu u gudbay ishbeeliya, ka dib wuxuu u yeeray oo gargaar waydiistay Boqorradii dawaaifka wayna ka aqbaleen meel ay ku diidaan ma joogin qaarna ayakaaba nafta u yaabana waxay keeneen ciidan lala yaabay oo isku biirsan waxayna degeen meel la yiraahdo al zallaaqa, Dagaalkii meesha la yiraahdo al-zallaaqa. Boqorkii olfonsoo wuxuu ku mashquulsanaa hareerayntii sarqusta, wuxuu ku qasabanaaday inuu ka qaado hareereynta una laabto Dulaydala si uu ciidankiisa isugu aadisto. isna wuxuu gargaar u dirsaday boqortooyooyinkii kirishtaanka ahaa waxaa u soo gurmaday ciidan ka kala yimid talyaaniga faransiiska oo aad u badnaa lagana oo barakeeyay kaniisada maalinka isniinta ayaa lagu heshiiyay inuu dagaalku dhoco laakiin alfonsoo oo lagu yaqany khiyaano iyo is daba mar ayaa isku dayay in muslimiinta uu ku kadiyo weerar aysan ka warhayn maalinka jimcaha, ciidanka muslimiintu feejignaanta ay lahaayen ayaa keentay inay dareemaan dhaqdhaqaaqa ciidanka alfonsoo halkaas baa waxaa ku kulmay labadii ciidan kii islaamka iyo kii masiixiyiinta dagaal lagu magacaabo Duullaankii al azallaaqah معركة الزلاقة. taasoo muslinku ay guul weyn ka keeneen guul u dhiganta guushlihii Qaadisiyah iyo Yarmuuk, waana meesha yusuf bin taashiin lagu siiyay magaca (Amir almu'miniin), intuusan galbeedka afrika u soo noqon ayuu mideeyay boqorradi dawaaifka una sheegay inay isku duubnaadaan ereygoodana mideeyaan, waxaa faafay warkii guusha muslimiinta, yusuf ayaa amray in meel walba la gaarsiiyo waxaa laga akhriyay masaajidii galbeedka afrika iyo magaalo walboo ay joogeen dowladii muraabidiinta Baabi'inta Boqorrada Dawaa'ifka. markii uu u noqday afrika yusuf bin taashfiin sidii hore oo kale waxaa soo noqday isku dhexyaacii andalus iyo tafaraaruqii muluuk aldawaaif, alfonsoogii lixaad ayaa kasoo yara kabtay jabkii gaaray dagaalkii zallaaqa wuxuuna billabay inuu dhibkii muslinka meeshii kasii wado, yusuf bin taashfiin wuxuu ku qasbanaaday inuu mar kale soo rogaal celiyo oo badda soo gudbo sanadkii 481 hijriya oo ku toosnaa 1088 miladi, boqorradii dawaaifka ayuu ugu yeeray jihaadka wayna diideen dhamaan wax yar maahee, intaas uguma aysan ekeyne waxay ka jareen gargaarkvoo waxay la heshiiyeen heshiisyo qarsoodi ah boqorka Alfonsoo si uu uga difaaco fara galinta Muraabidiinta, yusuf bin taashfiin baa xalka u arkay in uu wada casilo muluuk aldawaaif hal maamulna u sameeyo Andalus oo dhan, isla markaas waxa u timid dacwo ka timid culumada fuqahada iyo caamada oo ka codsanaysa inuu boqorradaan kala wareego meesha Andalusna mideeyo, waa loo iftooday inuu saas sameeyo, yusuf bin taashfiin baa guda galay qabsashada meelihii ay ka talin jireen Muluuk aldawaaif, marba mid buu jabiyaa, Dulaydala buu ka bilaabay si farenjiga gargaarka ay u soo dirayaan dawaaifka uu uga jaro wuxuu marba meel qabsado, waxaa ugu dambayn soo diray ciidan farenjiga si ay u kaalmeeyaan banuu cabaad oo ka mid ahaa dawaaifta, hase yeeshee yuusuf bin taashfiin uma uusan daahin wuxuu gaarsiiyay jab lala yaabay oo ay kasoo waaqsan waayen, kama daalin yusuf bin taashfiin inuu soo gabagabaynayo guulihiisii Andalus, xoogaa ka dib andalus oo dhan buu gacanta ku dhigay wuxuuna ka dhigay gobol kamida dowladii Al-muraabiduun, midowgaas waxaa ka gaar ahaa oo banaanka ka joogay Sarqusda oo xad ku taalay taasoo loo sababeeyay in ay ahayd meel ay ka taliyaan rag aan soo dhaweysan farenjiga aad ula dagaalami jirtay duulaanka masiixiyinta. ugu dambayn andalus ayaa waxay soo gashay gacantii muraabidiinta halkaasna waxaa ku dhamaaday casrigii boqoradii dawaa'ifka khilaafadii faadimiyinta. dowladii muraabidiintu markay istaagtay woqooyiga afrika ee masar waxaa ka jiray dowladii shiicada ama ismaaciiliyada ee faadimiyiinta loo yaqaanay, muraabidiintu maadaama sunniyiin ahaayeen ma soo dhawaysan faadimiyinta maadaama quraafad iyo shirki ay aaminsanaayeen taaas ayaana keentay in khilaaf dhex maro, waxayna iclaamiyeen dagaalka lala galo inuu jihaad yahay. khilaafadii cabaasiyiinta. mar walba yuusuf bin taashfiin abaasiyiinta wuxuu u arkayay inay yihiin khulafadii islaamka inkastoo ay daciiftay awoodoodu, hase yeeshii adagu dhiniciisa ayuu ka hayay xoojinta arimaha muslimiinta wixii hoos yimaada xiriiro asaga iyo dhex maray cabaasiyiinta ayaa wanaag ku dhamaaday, asaga ayayna u aqoonsatay masuulka muslimiinta andalus iyo afrikada galbeed,  maadaama uu aad ugu dadaalay hawshii islaamka dhul fara badanna gaalada ka qabsaday Dhimashadiisii. Yusuf bin Taashfiin baa geeriyooday sanadii 498 hijriya kuna beegnayd 1104 miladiga waxaa dhaxlay wiilkiisii cali kaasoo sii waday dagaalkii u kula jiray masiixiyiinta wuxuu weeraray Qashtaala maagloyin badan buu furtay wuxuuna usoo celiyay qaabkoodii islaamiga ahaa halkaas waxaa lagu dilay hogaamiihii ciidanka qashtaala oo ahayd gabar uu dhalay oo la aran jiray shanja bintu alfonsoo, jabkaas ayaa ku cuslaaday alfonsoo boqorkii laatiinka sanad ka dibna wuu u geeriyooday, gabadhiisii baa la wareegtay awoodii iyo ninkeedii la oran jiray Alfonsoo Aragon wax yar ka dibna khilaaf baa ka dhex dhashay ilaa ay dagaal beeleed isku qaadaan laatiinku, halkaas waxaa ka faaiidaystay Muraabidiintii waxyna weerareen Dulaydala hase yeeshee waa ku fashilmeen inay qabsadaan, maadaama ay qalcado adkayd, dhinaca kale waxaa socday dagaal Burtuqaal lagu qaaday magaalooyin badanna lagu furtay sida waadi alaxijaar, qalcadii hanaris, majriid iyo kuwo kale, sanadkii 503 h oo ku beegnayd 1110m Muraabidiintu waxy qabsadeen sarqusta iyadoo loo cuskaday fatwo sharci ah oo sheegaysay inaan heshiis lala noqon karin hogaaankeeda dawaaifta ka aharay maadaama madaxdeeda ay kaalmeysteen Boqoradii masiixiyiinta ee dariska la ahaa, isla markaasbuu gargaar u dirsaday boqorkii Alfonsoo aragoon asna wuxuu soo diray ciidan uu ka keenay yurub oo sifugu jiray ifranja (faransiis) nabri, qashatali, arakwani, doormaani, bashkansi, waxay soo weerareen sarqusta wayna hareereeyeen lix bilood, ugu dambayn dadkeedi way isasoo dhiibeen waxaan ka guuray ku dhawaad 50 kun oo muslimiin ah, Alfonsoo argoon ayaa isku dayay inuu qabsado magaalooyin kale hase ahaatee jab uun buu ka qaaday iyo hoog. shakhsiyadiisii. culumada taariikhda ayaa aad u amaanay yusuf waxaana ka mida culumada amaantay ibnu khallakaan, ghazaali, iyo ibnu abii sarci Macluumaadka Teknolojiyadda. Macluumaadka Teknolojiyadda, sida loo yaqaan hadba (qaybo farsamo macluumaad maraykan) ITAA, waa "daraasad hindisid, hurumarin, kicin, taageero أama fududayn hababka macluumaad ee uu ku tiirsanyahay komputerka si gaar ah dhaqan galinta iyo dayactiska komputerka", waxay muhiimadda siisaa Macluumaadka Teknolojiyadda adeegsiga computerka iyo dhaqan galinta barnaamiyada, kaydinta, ilaalinta, dayactirka, dirista, iyo soo celinta amniga macluumaadka. Macluumaadka Teknolojiyadda iyadoo kooban (IT (Information Technology Si gaar ah oo ballaaran waxay ku howl leedahay farsamada iyo waxyaabaha ku xeeran haqabtirka macluumaadka maamulidiisa, gaar ahaan hay'adaha waaweyn. Bada Baldiiqa. Bada Baldiiq (;) waxay ku taal woqooyiga yurub waxaa ku hareeraysan jasiirada wadamada loo yaqaan Scandinavianka, yurubta dhexe, yurubta woqooyi, yurubta bari, jasiiradaha denmark, waxay ku xirantahay biyo mareenka Øresund, iyo suunka wayn (Great Belt) iyo suunka yar (Little Belt), waa bad biyaheedu yihiin (Brackish water) biyaha badda ka cusbo yar wabigana ka aan gaarayn oo ka cusbo badan, badaan ayaa badda cad uga darsanta marin biyoodka kanaalka bada cad, bada woqooyina waxay uga darsantaa kanaalka kiel ama (The Kiel Canal) Dowladaha baldiiqa magacooda ayaa ka soo jeeda bada baldiiqa owaxayna kala yihiin (Latfiya, estoniya, iyo Lithuaniya) Magaca. Qofkii ugu horeeyay ee magacaan u bixiya ayaa ahaa Adam of Bremen oo jarmalka u dhashay isagoo ugu magac daray jasiirad ku dhex taal isla bada bildiiqa laguna magacaabo Baltia, waana magac loo bixiyay waqtigii roomaanka. Juqraafiga. Bada baldiiqa ayaa aad u qoto gaaban, moolka ugu dhexaadsan waa ku dhawaad 55 mitir, badaan ayaa la sheegaa inay tahay meesha ugu wayn aduunka ee ay ku jiraan isku milanka biyaha macaan iyo kuwa dhanaan, dhirikeedu waa ku dhawaad 1610 km, balarkeeduna waa 193 km, moolkeeda ugu dheer waa 460 m wuxuuna u dhawyahay wadanka iswiidhan, baaxadeeda aya u eg 377 kun oo isku wareeg, xeebteeda ayaa dhirirsan wax ka badan 8000 km. Dowladaha. wadamada aan saarnayn asi ay biyaha bada baldiiqa ka soo hooraan Laynka kanaalada. hada ayaa waxaa socda in ruushka lagu xiro midowga yurub xaga kanaalka gaaska dabiiciga ah ee hoos maraya bada baldiiqa Shaleemada Soomaaliya. Shaleemo Soomaalida () waa shabakada soo bandhiga filimaanta, heesaha Soomaalida, ruwaayadaha iyo majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Shaleemo Soomaaligu waa waax ka mid ah Fanka Soomaalida. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah Suugaanta Soomaalida. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan iyo suugaan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Inkasto sanadahan dambe la casriyeeyay, heesaha fanka Soomaalida inta ugu badan waxaa la isticmaala agab sahal ah, sida kabanka, gitaar, durbaanka, narsada, turunbada, sacabka iyo noocyo kale. Sida badan, heesaha fanka Soomaalidu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa diyaariya dad badan oo kala duwan, kuwaas waxaa ka mid ah abwaanka (qofka sameeya sheeko, gabay, hees iwm), laxanmiiste, fanaan, jilaa, atoore, muusigyahan iyo kuwo kale. Sharaxaad. Heesaha soomaliga in muusig la saaro waxa bilabay allah ha u naxariiste Cabdilahi qarshe Habka Fanka. Sida caalamka qiray, dhaqanka Soomaalidu wuxuu qani ku yahay fanka iyo suugaanta. Samayska midhaha fanka ayaa ah mid aad u cajiib badan. Waxaanu fanku inta badan ka turjumaa nolosha iyo Waayaha Bulshada. Dhinaca kale heesaha Af Soomaaligu waa kuwo ka duwan caalamka dhan. Aslakooda waxay heesuhu u dhacaan hab "jiidjiid" isku xidhan ah. Dadka ajaanibka ah marka ugu horeeysa maqla heeso Soomaaliga waxay ku khaldaan kuwa Itoobiya, Suudaan ama Carabta, laakiin Waxaa markaaba lagu garan karaa laxanka iyo habka ay u dhacayso heesta. Heesaha Waxaa sameeya dhowr nooc oo dad ah, kuwaasi waxaa ka mid ah abwaanka, laxanmiistaha, fanaanka. Inta ugu badan heesaha waxaa loo garaacaa qalab kala duwan, sida kabanka, durbaanka, turunbada. Laakiin wakhtiyadan dambe waxaa inta badan caan ah biyaanoda. Taariikh. Guud ahaan heesaha aan maanta naqaano ee Af Soomaaliga lagu qaado waxay soo bilaabmeen 1930meeyihii. Taas macnaheedu ma ahan in dadka Soomaalida heesta aqoonin wixii ka horeeyay 1930kii, laakiin Waxaa wakhtigan bilaabmey heesaha leh muusiga, kabanka, durmaanka, turunbada iyo wixii la mid ah. Heesaha la qaadi jiray ka soo biloow 1930meeyihii ilaa laga soo gaadho 1970kii waxaa sida guud loo yaqaanaa qaraami, halka kuwa wakhtiyadii 70aadki ka dambeyay isla markaana kaban loo garaacayo loo yaqaano qaaci. Taariikhda Badmareenka Soomaalida. Taariikhda Badmareenka Soomaalida () waa taariikhda dadka baxaariga ee u dhashay ama asal ahaan ka soo jeeda wadanka iyo dadka Soomaalida. Sida lagu sheegay buugaag badan oo taariikhi ah, dadka Soomaalida ahi waxay tan iyo wakhtiyo hore ahaayeen kuwo ku safra badaha waaweyn ee caalamka, ayagoo u socdaalaya sababo kala duwan, sida ganacsi, aqoonraadis, dalxiis, iyo kuwo kale. Dooni. Doon, Dooni (;) waa aalad biyo-mareen ah taasi oo loo sameeyo qaabab iyo naqshado kala duwan, si ay u dul sabeeyso biyaha badaha, webiyada iyo wixii la mid ah. Badmareen. Badmaax (;) waa koox dad biyo-mareen ah kuwaasi oo isticmaalaya aalad biyo-mareen ah sida doon, markab iyo aalado kale. Sida caadiga ah, waxaa badmareen ah dhammaan dadka si joogto ah (ama in badan oo wakhtigooda ah) ugu safra biyaha badaha. Kuwaasi waxaa ka mid ah ciidamada, kaluumeysatada, dalxiisayaasha iyo wixii la mid ah. Aamina Sheekh Maxamed Jire (Aamina Waris). Aamina Sheekh Maxamed Jire (Aamina Waris) waa marwada https://en.wikipedia.org/wiki/Ahmed_Mohamed_Mohamoud| Madaxweynihii Soomaaliland Axmed Maxamed Maxamuud oo ku magacdheer Siilaanyo. Waxa ay Aamina Waris ka mid ahayd hablihii ugu horeeyey ee Soomaaliyeed oo Somaliland wax barta. Dugsigeedii Dhexe markii ay dhamaysay waxa laga dhigay ardeydii Nursing baranaysay, wakhtigaasi ka dib waxa ay u baxday Wadanka Ingiriiska, iyada oo 18 Bilood ka baranaysay dugsi A level ah si ay Jaamacaddaha wadankaasi Ingiriiska u gasho. Intaasi ka dib waxa ay Jaamacaddii ku takhusustay Umulisada iyo Nursin-ka, iyada oo ay ku qaadatay shan sanadood iyo badh, intaasi ka dib waxa ay ku soo noqatay Xamar, iyada oo ku xigeen u noqotay gabadh Austaralian ah, waxaana qalliin lagu sameeyey Walaalkeed Cali Jirde oo Maalqabeen ahaa u wareegtay shaqadii walaalkeed. April, 1969, waxa ay is guursadeen Madaxweynaha Somaliland Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo), oo wakhtigaasi Somalia ka ahaa Agaasimihii Guud ee Wasaaradda Qorshaynta, iyada oo lix Bilood guurkooda ka dib noqday Wasiirka qorshaynta Cadaadiskii Inqilaabka Ciidamada Siyaad Barre ku hayeen dadkii reer Somaliland, Aamina iyo caruurteedu waxa ay u guureen London, intaasi ka dib waxa ay sii wadatay Jaamacadeedii, iyada oo shahaadada labaad ee Jaamacadda (Master) ka diyaarisay wadankaasi, shaqana halkaasi ka bilawday. Aamina, waxa ay wakhtigaasi si weyn uga qayb qaadatay halgankii dalka lagu xoraynayey, iyada oo ka mid ahayd dumarkii qurbo jooga ahaa ee dhaqaalaha iyo taakulada ka soo ururin jiray dibadaha. Ka dib markii dalka lagu soo noqday Aamina, waxa ay noqotay garabka uu ku duulo Madaxweynaha Somaliland (2010- ilaa hadda), Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo), iyada oo ka mid ahayd dadkii halganka dheer u galay sidii uu ugu guulaysan lahaa jagada Madaxweynenimo, muddo Sideed sano oo uu guddoomiye xisbi Mucaarid ahaa waxa ay ahayd garabka bar bar taagnaa ee aan ka nasan hawlaha halganka talada dalka lagu gaadhayo. Marwo Aamina Waris, ka dib markii uu Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo), ku guulaystay jagada Madaxweynenimo 26, June, 2010, isla markaana jagadaasi la wareegay 27, July, 2010, waxa ay ahayd dadka sida weyn heeganka ugu jira horumarinta bulshada, iyada oo qaadatay door muuqdana ka soo baxday caawinta Agoomaha, sidoo kalena goobaha horumarinta bulshada si weyn uga dhex muuqata. Warbaahinta Soomaaliya. Warbaahinta Soomaaliya () waa dhamaan aaladaha kala duwan ee loo isticmaalo warbaahinta iyo war-isgaadhsiinta wadanka Soomaaliya; kuwaasi waxaa ka mid ah idaacadaha raadiyowga, telefishanka, warbaahinta internetka iyo dhamaan noocyada kala duwan ee warbaahinta ka hoowlgasha wadanka Soomaaliya. Sida lagu sheegay buugaag badan oo taariikhi ah, dadka Soomaalida ahi waxay tan iyo wakhtiyo hore ahaayeen kuwo ku safra badaha waaweyn ee caalamka, ayagoo u socdaalaya sababo kala duwan, sida ganacsi, aqoonraadis, dalxiis, iyo kuwo kale. Wasaarada Warfaafinta iyo Boostada. Wasaaradda Warfaafinta, Boostada iyo War-isgaarsiinta Soomaaliya () waa wasaarada maamusha warfaafinta iyo xidhiidhka dowlada wadanka Soomaaliya. Sidaasi ay tahay, wasaaradani waxay masuul ka tahay dhamaan warisgaarsiinta iyo Adeega Boostada Soomaaliya. 17kii Janaayo 2014, Ra'iisal Wasaare Cabdiweli Sheekh Axmed ayaa wuxuu wasaarada u kala jebiyay labo qeybood kuwaasi oo kala ah: Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta, iyo Wasaarada Warfaafinta. Adeega Boostada. Adeega Boostada Soomaaliya () (Boostada Soomaaliya) waa adeega boostada iyo waraaqaha ee wadanka Soomaaliya. Shaqada boostada waxaa masuul ka ah Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta. Intaasi waxaa dheer, adeega boostada waxay xidhiidh quman la leedahay wakaalado kale oo caalami ah kuwaasi oo iska kaashadaan helitaanka iyo dirista buqshadaha iyo alaabta. Nasiib-daro, adeega boostada Soomaaliya wuxuu burburay wakhtigii dagaalkii sokeeye sanadkii 1991kii. Dadaal badan iyo dhiiranaan ka dib, waxaa dib loo soo celiyay adeega boostada 1dii Noofember 2013ka, wakhtigaasi oo uu dhacay Heshiiskii Xidhiidhka Iskusocodka ee dowlada Soomaaliya la sexeexatay wakaalada Boostada Imaaraadka. Guud ahaan, badhtamihii Oktober 2014ka waxaa Wasaarada Boostaha ku dhawaaqdey fureyaal u gaar ah dhamaan 18ka gobol ee wadanka. Dhisme Soomaali. Dhismaha Soomaaliya () waa nashqada, qurxinta, farshaxanka iyo guud ahaan habka dhismaha wax loo dhiso aqalada, tiirarka, minaarada, iyo dhismayaasha magaalooyinka, caasimadaha, tuulooyinka iyo dhamaan meelo badan oo wadanka Soomaaliya ka mid ah. Taariikhda Soomaaliya. Taariikhda Soomaaliya (;), sida dowliga ah loo yaqaano Jamhuuriyada Federalka Soomaaliya (,) wakhtiyadii hore loo yaqaanay Jamhuuriyada Dimuqraadiga Soomaaliya, waa wadan dhaca Geeska Afrika. Dhulka Soomaaliya wuxuu weligiisba ahaa xarun dhexe oo maamusha ganacsiga qeybo badan oo dunida ka mid ah, Intasi waxaa dheer, waxaa deegaanka Soomaalidu ahayd mid wax soo saar leh; xaga beeraha, xoolaha iyo kheyraad kale oo dunida inteeda kale ka manaafacaadsato. Siday ay isku raaceen in badan oo taariikhyano ah, Geeska Afrika wuxuu xidhiidh la lahaa Boqortooyadii Faraaciyiinta wakhti imika laga joogo ilaa 3,000 sano, kuwaasi oo ganacsi toos ah la lahaa meelo badan oo ka mid tahay Saylac iyo Dhulka uduga (Puntland). Si kastaba ha ahaatee, wakhtiyadii dhexe waxaa soo shaacbaxay boqortooyooyin Soomaali ah kuwaasi oo ku salaysan beelo iyo deegaan. Saldanadii Cadal, Saldanada Geledi, Saldanadii Warsangali iyo Saldanadii Majeerteen waxay ka mid yihiin kuwa ugu awooda badnaa ee wakhtiyadii dhexe ka ariminayay deegaanka Soomaalida. Dhamaan boqortooyooyinkani waxay horumar ku sameeyeen xidhiidhka ganacsi iyo siyaasadeed ee mandaqada Geeska Afrika la lahayn dunida inteeda kale. Taariikh. Dhulka Soomaalya waxaa uu ahaa mid dadku degan yihiin inka badan 10,000 sano Ciise Hortii, wakhtigaasi oo dadku intooda u badan ahaayeen duurgaleen dhaqda beeraha iyo xoolaha. Sidaasi ay tahay waxaa jirtay xadaar tartiib isku soo taraysay; oo waxaa la sheegay in dadkaasi ay lahaayeen xidhiidhyo ganacsi xoolaha iyo dhirta ah; iyo weliba cilaaqaad xog dheer oo ku salaysan maamul iyo horumar. Si kastaba ha ahaatee, xadaaradihii ugu horeeyay waxaa ka mid ah farshaxanka, beeraha, xoolo-dhaqashada iyo maamulo yaryar oo ku salaysan beelo ama deegaan. Deegaanka Laas Geel oo ah meel u dhow magaalada Hargeysa, waqooyigalbeed Soomaaliya waxaa uu ka mid yahay taariikhda qadiimiga ah, waxaana lagu qiyaasay in uu farshaxankaasi jiro ilaa 5,000 sano. Badmareenkii Hore. Taariikhda Badmareenka Soomaalida waa taariikhda dadka baxaariga ee u dhashay ama asal ahaan ka soo jeeda wadanka iyo dadka Soomaalida. Sida lagu sheegay buugaag badan oo taariikhi ah, dadka Soomaalida ahi waxay tan iyo wakhtiyo hore ahaayeen kuwo ku safra badaha waaweyn ee caalamka, ayagoo u socdaalaya sababo kala duwan, sida ganacsi, aqoonraadis, dalxiis, iyo kuwo kale. Luuqadaha Soomaaliya. Luuqada saxda ah ee wadanka Soomaaliya waa Af Soomaali, sida dowliga ah waxaa soo raaca oo kaalinta labaad ku jira Af Carabi. Intaasi waxaa dheer in wadanka Soomaaliya gudaheeda ay ka jiraan dhowr lahjadood oo dhamaantood hoos taga afka baaxadda weyn ee soomaaliga QWERTY. QWERTY waa naqshada keybordhka ee ugu casrisan wakhti xaadirkan, kaasi oo loo isticmaalo waxqorista koombuyuterka. Magaca QWERTY waxaa laga soo xigtay xarfaha sare ee bidix oo la isku daray: Q, W, E, R, T, iyo Y. Diinta Soomaalida. Inta ugu badan diinta dadka Soomaalida waa Islaam. Dadka aaminsan diinta Islaamku waa ilaa 99.8%, taasi oo wadanka ka dhigaysa mid aad looga taageersan yahay diinta Islaamka. Dhinaca kale, waxaa jira tiro aad u yar oo Soomaali Masiixi ah, kuwaasi oo ku dhex baahsan wadanka oo dhan, waloow la aaminsan yahay in inta ugu badan ku nooshahay koonfur Soomaaliya. Islam. Sida la isku raacay inta ugu badan dadka Soomaalidu waa Muslim, kuwaasi oo inta ugu badan raacsan yihiin Sunniga. Ciyaarta Soomaalida. Ciyaaraha Soomaalida waa dhamaan noocyada kala duwan ee ciyaaraha isboortiga ee hoos taga Wasaarada Cayaaraha Soomaaliya. Wasiirka Ciyaaraha iyo shaqaalaha wasaaradiisu waxay si buuxda ula shaqeeyaan Ururka Olombiga Soomaaliya iyo dhowr kooxood oo u jajaban shaqaynta iyo horumarinta ciyaaraha. Kubada Cagta. Kubada Cagtu waa ciyaarta ugu caansan ee laga dheelo gayiga Soomaaliya. Orodka. Marka laga hadlayo tartarka orodka waxaa markiiba la xasuustaa Cabdi Bile Cabdi, oo ah orodyahan dhowr jeer ku guuleystay tartano kala duwan oo orod ah; kuwa uu ku guuleystay waxa ka mid ahaa 1500 mitir (1987), wuxuu noqday ninka ugu dheereyay orodka 800 mitir iyo tartanka 1,500 mitir. Waxaa isna xusid mudan orodyahan Mo Farax oo ku guuleystay tartanka orodka 10,000 mitir ee qaarada Yurub. Kubada Kolayga. Kooxda kubada kolayga ee Qaranka Soomaaliya waxay xubin ka tahay Ururka Kubada Koleyga ee Caalamka, loo soo gaabiyo "FIBA". Dalxiiska Soomaaliya. Dalxiiska Soomaaliya waa adeeg iyo mashruuc horumarineed ay gacanta ku hayso Wasaarada Dalxiiska ee Dowlada Federaalka Soomaaliya. Suuqa dalxiiska Soomaaliya waxaa aad u taageeray deegaanada taariikhiga ah, xeebaha, biyaha-soo-dhacaya, buuraha kala sareeya iyo baarkiyada dabiiciga ah ee laga helo deegaano badan oo wadanka ka mid ah. Si kastaba ha ahaate, wixii ka dambeeyay 1990kii waxaa wadanka Soomaaliya ka bilaabmey dagaal sokeeye, kaasi oo xidhay dhamaan ilohii dalxiiska. Taariikh. Tan iyo ilaa wixii ka horeeysay wakhtigii Soomaaliya xoriyada qaadatey, waxaa jiray tiro badan oo dalxiisayaal ah oo sanad kasta soo siyaarta goobo badan oo taariikhi ah, sida magaalada Saylac. Bulshada Soomaaliya. Bulshada Soomaaliya (;) waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Soomaalida. Dadka Soomaalida waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Baajuuniga. Dadka Baajuuniga waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan Gasiirada Baajuuniga, xeebaha ku hareersan wadanka Kiinya, iyo meelo ka mid ah Koonfurta wadanka Soomaaliya. Tirokoob laga soo xigtay Ururka Qaramada Midoobay, dadka Baajuuniga ah waxaa lagu qiyaasay wax ku dhow 100,000 qof kuwaasi oo intooda ugu badan ku nool yihiin wadanka Kiinya. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku nool tiro lagu qiyaasay ilaa 20,000 qof kuwaasi oo intooda ugu badan ku dhaqan koonfurta dalka. Baantuuga. Dadka Baantuuga sidoo kale loo yaqaano Jareer, Gosha, iyo Mushunguli, waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan koonfurta wadanka Soomaaliya, meelo u dhow Wabiga Jubba iyo Wabiga Shabeelle. Dadkani waxay asal haan ka soo jeedaan dadka Baantuuga kuwaasi oo asal ahaan ku dhaqan koonfurbari qaarada Afrika. Dadka Jareerta Soomaaliya waa kuwo lagu keenay wadanka nidaam gumaysi ah. Benaadiriga. Reer Benaadir sidoo kale loo yaqaano Reer Xamar waa bulsho ka mid ah dadka Soomaalida kuwaasi oo ku dhaqan magaalada Muqdisho, meelo badan oo ka mid ah gobolka Banaadir ee wadanka Soomaaliya. Barwaani. Reer baraawe sidoo kale loo yaqaano Barwaani, waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan meelo ka mid ah koonfurta wadanka Soomaaliya. Dadkani waxay deegaan magaalada Baraawe ee Gobolka Shabeellaha Hoose, waxeena ku hadlaan luqad u gooni ah oo la dhoho Af-Baraawani ama (chimini ama chimbalazi), waa lahjad u dhow af-sawaaxiliga. Reer baraawe sidoo kale waxay ku hadlaan Af-tunni iyo af-maxaatiri. Dadka reer baraawe waa dad ganacsato ah, waxayna caan ku yihiin kaluumeesiga. waxyaabaha aad loogu yaqaano reer Baraawe waxaa ka mid ah cuntada macmacaanka ah, sida (Caano baraawe) oo soomaalida aad u xiiseeso, waa macmacaan laga sameeyo caano la karkariyay oo sunkor lagu daray iyo waxyaabo kale, kalarkiisa waxuu noqonaa gaduud, waxaa loo sameeyaa sida xalwada oo kale. Dhinaca musikada khatar ee ku yihiin, laakiin badanaa waxee ku heesaan heesaha af-baraawe, waa sida heesaha xamariga oo kale, wee ka duwanyihiin heeso dhaqameedka. Reeraha iyo Qabiilada. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Fiidmeer. Fiidmeer (;) (magaca Sayniska: Chiroptera; loogu dhawaaqo (; laga soo xigtar ereyga "Latinka": χείρ - "cheir", macnaheedu yahay "gacan" and πτερόν - "pteron", "wing") waa nooc ka mid ah xayawaanka naasleyda ah ee duuli kara. Kangaroo. Kangaroo (;; loogu dhawaaqo: "Kaangaruu") (magaca Sayniska: Macropodidae macnaheedu yahay "cag weyn") waa nooc ka mid ah xayawaanka naasleyda ah taasi oo ku nool qaarada Ustaraaliya. Dabagaale. Dabangaale (;) (magaca Sayniska: Sciuridae) waa nooc ka mid ah xayawaanka yaryar kaasi oo ku nool geedaha iyo godad dhulka hoostiisa ah. Dameer farow. Dameer farow (;) (magaca Sayniska: Equidae) waa xayawaan qaraabo la ah dameerka, kaasi oo si khaas ah looga helo qaarada Afrika. Dameer-farowgu wuxuu leeyahay xariijimo ka kooban cadaan iyo madoow, taasi oo ka dhigtey xayawaan leh mid soo jiita dalxiisayaasha. Rah. Rah (;) (magaca Sayniska: Anura) waa xayawaan ka mid ah beribiyood kaasi oo ku nool biyaha macaan iyo meelo ka mid ah dhulka. Beribiyood. Baribiyood (;) (magaca Sayniska: Lissamphibia) waa nooc ka mid ah shanta qeybood ee loo kala saaro xayawaanka kaasi oo ku nool biyaha macaan iyo meelo ka mid ah dhulka. Xamaarato. Xamaarato (;) (magaca Sayniska: Reptilia) waa nooc ka mid ah shanta qeybood ee loo kala saaro xayawaanka kaasi oo leh astaamo ka duwan dhamaan noolaha kale. Xayawaanada xamaaratada ahi waxay ku socdaan boga (laabta); waxaana ka mid ah maska, yaxaaska, diinka iyo kuwo kale oo badan. Sawir. Sawir (;) waa samaynta iyo diiwangelinta muuqaalka meel, qof, shay ama walax taasi oo la isticmaalayo aalad lagu qaado sawiraanta oo loo yaqaano Sawirqaado. Sharaxaad. Sawirqaado waa aalad loo isticmaalo in samayso iyo diiwangeliso muuqaal kaasi oo la soo daabici karo. Sawirkaasi wuxuu noqon karaa qof, shay ama walax taasi. Hordhac. Sawirqaado waa aalad qabata muuqaalka (sawir) kaasi oo la kedin karo ama loo sii xawili karo meelo kale. Aaladani waxay ka kooban tahay mid qaada hal sawir kali ah markiiba ama duubta muuqaalka socda taasi oo loo yaqaano Sawirsocde (video). Sida ku xusan taariikhda, sawirkii ugu horeeyay waxaa qaadey nin Faransiis ahaa oo la odhan jirey Joseph Nicéphore Niépce sanadkii 1826. Sawir socde. Sida caadiga ah sawirku waa muuqaal labo dhinacle ah (2 dimension). Waxaa jira sawir-socde taasi oo loo yaqaano filimaanta. Kitasato Shibasaburo. Kitasato Shibasaburo (Janaayo 29, 1853 – Juun 13, 1931) waa saynisyahan jabaan. Dhoobo. Dhoobo (;) waa noocyo ka mid ah carada taasi oo leh tayo. Dhoobada waxaa laga sameeyaa in badan oo maacuunta ka mid ah, sida girgireyaasha, dabqaadka, disdiyada, aqalada, xeryaha iyo waxyaabo kale oo badan. Girgire. Girgire ama Burjiko (;) waa aalad ka samaysan dhoobo la xarakeeyay ama dhagax la qoray taasi oo loo isticmaalo in lagu karsado cuntada, shido uunsiga, fooxa, bourtka iyo dhamaan noocyada bukhuurka ee la shido. Noocyo badan oo kala duwan ayaa jira kuwaasi oo loo isticmaalo siyaabo kala duwan, sida Burjikada, Idinka ama Dabqaadka iyo kubo-kubo (dhagax qoran loo sameeyey qaabka feerada dharka oo inta la kululeeyo meelo jirka ka mida lagu qandiiriyo) laakiin kuwa ugu isticmaalka badan waa girgiraha ama (Burjiko) oo qaarkood dhego leh, kuwo kale aan lahayn wax dheg ah, kaasi oo laga sameeyay dhoobo ama dhagax la qoray. dhagaxa girgiraha ayaa waxaa caan ku ah gobolka galgaduud gaar ahaan magaalada ceelbuur iyo nawaaxigeeda, waana meesha ugu badan ee soo saarta burjikada iyo wixii la halmaala. hawsha burjikada samaynteeda ah ayaan loo adeegsan wax qalab iyo mishin midna, dadka degaanka ayaa soo waday hawsha burjiko samayska sanado badan. dhagaxa laga sameeyo burjikada ayaa ah dhagax cad waxaana loo yaqaan quarry ama Sepiolite Isticmaalka. Girgiraha waxaa laga isticmaala dhamaan xaafadaha bulshada Soomaaliyeed, waxayna ka mid tahay dhaqanka dadka Soomaalida. Samayska. Sida caadiga ah dhamaan girigireha waxa laga sameeyaa dhagax dhulka laga qodo ka dibna la qoro ilaa loo ekaysiiyo wixii looga baahnaa inuu noqdo sida burjiko ama dabqaad. Bulsho weynta Soomaaliyeed ee ku dhaqan wadanada qurbaha waxay aad u codsadaan in loo soo diro dabqaadka. maadaama uu ka mid yahay dhaqanka soomaalida soo jireenka ah si ay guryaha ugu uunsadaan ama ugu qaacsadaan, Noocyo kale. Girgireha waxaa aad ugu qaab iyo samays dhow girgire loo yaqaano "mabkhara", kaasi oo laga isticmaalo gayiga Carabta. Hooy. Hooy () waa dhisme loogu talogalay in laga dhigto gabaad. Hooyga waxaa ka mid ah guryaha iyo aqalada, kuwaasi oo laga dhiso caro, geedo, biro, musbaaro, muraayado iyo noocyo kale oo qalab ah. 2017. 2016 - 2017 - 2018 __TOC__ 2018. 2017 - 2018 - 2019 __TOC__ 2019. 2018 - 2019 - 2020 __TOC__ 2020. 2019 - 2020 - 2021 __TOC__ Dragon Ball. Dragon Ball (Af Jabaaniis: ド ラ ゴ ン ボ ー ル) waa filim taxane Anime iyo Manga ah. 173 (tiro). 173 waa lambarka boqol-todobaatan iyo sadex ee tirada xisaabta. Lambarkan waa mid dhaban ah, waxaana ka horeeya lambar 172 lambarka ku xigana waa 174. Nimr al-Nimr. Nimr Baqir al-Nimr ("Nimr Bāqr an-Nimr"; dhashay 1959 – dhintay 2 Janaayo 2016) wuxu ahaa nin Shiica ah oo lugu diley dalka Sacuudi Carabiya 2dii Janaayo 2016. Sababta loo diley waxa weyaan, boqornimada Sauudiga ayuu diidsana. Wadamada Afrika. Wadamada afrika inta la ictiraaf san yahay ee Xoriyada haysta waa 55 wadan Kariirada siyaasadeed ee Afrika Afrika waa qaarada labaad ee ugu weyn qaaradaha aduunka kadib qaarada Aasiya dhanka baaxada iyo dhanka dadkaba. Baaxada Afrika waxay la'egtahay c. 30,244,050 km² (11,677,240 mi²)[2] tiradaas waxaa ku jira dhamaan jasiiradaha lagu xisaabo Afrika. Afrika baaxadeeda waxay dabooshaa 20.3% baaxada dhulka oo dhan. Sida lagu xusay tirokoob caalami ah oo la sameeyay sanadkii 2013ka waxaa ku nool qaarada Afrika dad tiradooda ay dhantahay 1.1 bilyan taasi oo ah tiro u dhiganta todobo qeyboodoo qayb dadka dunida ku noolo maanta. Qaarada Afrika waxaa ku hareersan biyo; Bada Mediterraniyanka waxay ka xigta waqooyi, sidoo kale Gacanka Suweys iyo Bada Cas waxay ka xigaan waqooyibari, Badweynta Hindiya ayaa kaga taala koonfurbari, iyo Badweynta Atlantika oo ka xigta galbeed. Intaas waxaa dheer, wadanka jasiirada Madagaskar iyo gasiirado kale ayaa soo hoosgala qaarada. Sida rasmiga ah waxaa qaarada Afrika degan 54 wadan oo la aqoonsan yahay, sagaal deegaan iyo labo wadan oo wali la aqoonsan.[3] Xaga bulshada, qaarada Afrika waxaa ku dhaqan dadka ugu da'da yar caalamka marka tirada guud laga hadlayo; 50% dadka Afrikaanka ahi waa da'da ka yar 19 sano.[4] Juquraafi ahaan, wadanka Aljeeriya ayaa ugu wayn dhulka iyo baaxada, halka Nayjeeriya ugu dad badan tahay; waxaana guud ahaan caalamka la isku raacay in badhtamaha iyo Bariga Afrika yihiin meesha aadamuhu ka soo beermeer markii ugu horeeysay. Waxaa deegaanadan laga helay lafo aad u da' weyn oo muujinaya horaantii dadka. Tusaale ahaan, wadanka Itoobiya waxaa laga helay lafaha ugu da'da weyn inta la ogyahay midaasi oo jirta 200,000 kun sano.[5] Guud ahaan qaarada Afrika waxaa dhex mara dhulbadhaha, waxayna leedahay noocyo badan oo cimilo kala gedisan ah. Waana qaarada keli ah ee laga helo astaamaha cimilada waqooyi ilaa koonfurta dhulka.[6] Afrika dadka kunool dhamaan waa dadka madow marka laga reebo wadamada Waqooyiga Afrika oo ay ku nool yihiin dad Carab ahi iyo wadamada sida Koonfur Afrika iyo Simbaabwi iyo Nambiya oo laga helo dad tiro yar oo cadaan ay ka tageen gumeystihii reer Yurub. Meelo kale. This list contains territories that are administered as incorporated parts of a primarily non-African state. Biyo-xireenka Horukaca. Biyo-xireenka Horukaca ama Biyo-xireenka kunka weyn (Af-Amxaari: ህዳሴ ግድብ «Hudasi gadab») Waa Biyo-xireen itoobiya ay ka dhisayso Niilka Buluuga ee gobolka Benishangul-Gumuz Region kuna dhow xuduudka Itoobiya-Suudaan, ee fogaan u dhexeysa 20 iyo 40 Kilomitir. Marka uu dhamaado dhismihiisa, sida la filayo sanad 2017, wuxuu noqonayaa Biyo-xireen dab-biyood ee qaaradda Afrika, kan tobanaad heer caalami ah liiska biyo-xireenada ugu waaweyn soo saarista korontada. waxaa lagu qayaasay waxa ku baxaayo 4.7 bilyan doollar. Waa mid ka mid ah saddex biyo-xireen oo loogu talo galay koronto dhalinta Tamar biyood ee Itoobiya. Dhisidda saddex biyo-xireen dhalinta awooda Korontada ee Itoobiya. Waxaa jira welwel khubaro Masaari taasoo ku saabsan saamaynta qulqulka biyaha Niilka qaybtii Masar ay xaqqa ulahayd ee lagu wada heshiiyay. Hindisaha. Biyo xireenka ayaa noqon doon mid joog dheer, dhirirkiisa ayaa gaaraya 170 mitir (558 fiit) iyo ballar dhar 1.800 oo mitir (5,906 fiit) habka miisaan (af-ingiriis:Gravity Type) waa shub la cadaadiyay (Roller-compacted concrete) wuxuuna yeelan doona labo xarun dab dhaliye, oo kala yaala labada dhinac ee kanaalka sifaynta biyahay, labada dab dhaliya oo labada dhinac kala yaala, mid walba wuxu leeyahay  8 × 350 mega wat oo ah Francis turbine iyo dab dhaliyeyaal, si loo xoojiyo biyo xireenka ayaa kaydku noqon doonaa dhirir dhan 5 km (3 mayl) iyo 50 mitir (164 fiit) oo ah joogga biyo xireenka, kaydka biyaha ayaa qaadaya 603 bilyan m3 oo biyo ah. Qarashka iyo maalgalinta. Dowlada itoobiya ayaa sheegtay in ay go'aansatay bixinta dhammaan dhaqaalaha ku baxaya biyo xireenka, waxayna soo saartay warqado deyn loogu goobayo mashruuca biya xireenka kuna socota shacabka itoobiya dal iyo dibad meesha ay joogaan. matoorada iyo qalabka dab dhaliyaha ku xiran xarunta weyn ee dabka ayaa gaaraya ilaa 1.8 bilyan oo doolar, waxaa la leeyahay waxaa laga maal galaiyay bangiyo shiinees ah, waxayna la macno tahay in itoobiya u baaqatay 3 bilyan oo doolar, Waxaa lagu qiyaasay Qarashka iyo maal galinta mashruuca ku dhawaad 4.8 bilyan oo doolar, waxaana muuqata in aysan ku jirin qarashka laynka korontada u keenaya biyo xireenka, taas ayaa u dhiganta inta ugu yar %15 oo ka mid wax soo saarka gudaha itoobiya oo guud ahaan dhan 41.906 bilyan oo doolar sanadkii 2012. Dhisidda. Qanadaraas qaataha ugu weyn baa noqonaya shirkada "Salini Costruttori" taasoo hore kunturaad ugu qaadatay biyo xireenka Biyo-xireenka Jilje jeb l, II, iyo III, sidoo kaleTana iyo Beles. waxaa la filayaa inay lagu dhiso 10 milyan oo tan oo shub ah, dowlada ayaa balan qaaday inay isticmaali doonto kaliya shubka lagu dhex sameeyo itoobiya gudaheeda, 2012 shirkada Salini ayaa siisay shirkada kalee talyaaniga ah "Tratos Cavi Spa", qandaraaska galinta keebalada looga shaqaynayo biyo xireenka. shirkada Alistom ayaa diyaarin doonta sideed 375 mega wat oo Francis turbine ah dufcada koowaad ee shaqada, waxaan ku kacaya qarash dhan 250 milay oo yuuro, abriil 2013 mashruuca %20 ku dhawaad wuu dhamaaday, walina qodidii iyo shubidii ayaa socota, waxaa hore loo sameeyay warshada shubka samysa walina waxaa socda samaynta mid kale. waxa kaloo la wareejiyay biyaha niilka buluuga ah 28 maayo sanadkii 2013 islaa maalinkaasna waa loo dabaal degay. Wax tarka. waxaa jira wax tar weyn oo uu leeyahay biyo xireenka waana mida ka dambaysa in la taago, waxaana ugu muhiimsan samaynta tamarta dab ka dhalinta biyaha (Hydroelectricity, الطاقة الكهرَومائية ama Xoogga danab biyood), taasoo laga samayn doono xarunta tamar ka dhalinta biyaha ka dibna waxaa laga gadi doonaa dadka itoobiya iyo wadama dariska la ah, oo ay ka mid yihii Suudaan iyo Masar, si korontada loo iibiyo waxaa loo baahanayaa kanaallo waa weyn oo la mariyo xarkahaas. waxaa kaloo laga iibin doona mashruucyada kale ee biyo xireenada ee ay ka mid yihiin jeljel jeb 3 ee laga smaynayo itoobiya, Kaydinta biyaha. Sidii wargeeysyadu wax uga qoreen hay'ad dowli ah inay diraasad bay'adeed ku samaysay sanadkii 2012 waxaa muuqata in laga hawl galay, ururada aan xukuumiga ahayn ayaa waxay u xilsaareen baarayaal degaanka ka soo jeeda inay meesha indha dhayn ku soo sameeyaan maadaam macluumaadka laga hayo ay aad u yartahay, waxaa dhib ah wada tashiyo iyo afti aruurin laga galo arinta biyow-xireenada itoobiya waxaana sabab u ah duruufaha siyaasadeed ee wada ka jira, hayada wabiyaasha aduunka qoraallo ka soo baxay ayaa sheegaya in wararka ka soo baxaya bulshada degaanka itoobiya in qorshaha goosadka tamarta xukuumadu uu yahay arin halisteeda leh, waxaana laga cabsi qabaa inuu jiro cadaadis iyo caburin ka socda dhinaca dowlada, duruufahaas siyaasadeed ee ka taagan meesha ayaa waxaan jirin ururo u dhaqdhaqaaqa la socodka iyo dabagalka arimaha ku khuseeya biyo xireenada tamarta biyaha, si muuqatana loogama hadlo karo cabsi darteed. Halkaas markay marayso, waxaa la sameeyay wada tashiyo guud oo aan wax ku ool ahayn intii lagu gudo jiray fulinta biyo xireenada waaweyn, juulaay 2011 waxaa xabsi la dhigay wariye itoobiyaan ah Reeyot alemo markii ay dhasheen is waydiinno ku saabsan biyo xireenka weyn ee la qorshaynayay markaas, sidoo kale waxaa hanjaabaad dil la kulmay shaqalaha hayada wabiyada aduunka, intii lagu guda jiray xiligaas shir lagu qabtay Addis Ababa ayna kasoo qayb galeen hayado waawyn ayuu Meles Zenawi cambaarayn ba'an usoo jeediyay ururada diidan mashruuca, wuxuuna ugu yeeray (argagixisada tamarta biyaha) wuxuuna ku tilmaamay inay dambiileyaal yihiin, shirkaas waxaa qabanayay dallada iskaashiga tamarta biyaha ee adduunka (IHA) abriil 2011 Adis Ababa, ururka ayaa soo dhaweeyay mashruuca waxayna ku sheegeen in awooda dowladu tahay mida bay'ada la jaal ah mar walba. Saamaynta uu ku reebi karo Itoobiya. Inkastoo Niilka buluuga uu yahay wabi sanadkiiba mar biyo-boxo keena, hadana biyo xireenka ayaa yarayn doona fatahaadaas qadar le'eg 40 km oo itoobiya gudaheeda ah maadaama uu degaanka ka ilaalinayo dhibaatada fatahaada, waana dhinaca wanaagsan ee uu leeyahay, dhinaca kale dhibaatadiisa weyn waxaa ka mid ah markii fatahaada iyo xooga biyaha laga waayo kaliyada iyo meelaha wabiga biyihiisu tagi jireen waxaa yaraanaya dalaga beeraha biyo yarida jirta awgeed, sidoo kale biyo-xireenka ayaa noqonaya buundo dul saaran Niilka buluuga, buundadaas dhulka ay gaarayso iyo fadhiga kaydka biyaha iyo meesha uu ku shubayo ayaa waxaa lagama maarmaan ah in laga kiciyo dad gaaraya 5,110 qof, oo inta la raro la dajinayo meel kale, waxaa kaloo suuro gal ah in uu biyo-xireenku saamayn ku yeesho kalluumaysiga wabiga, sida laga soo xigtay xog aruuriye madax banaan oo jooga meesha laga dhisayo biyo-xireenka ayaa sheegaysa in la qixin doono 20,000 oo qof, waxaa kaloo uu sheegayaa in dadkaas la degaamayn doono lana siin doono mag-dhaw ka badan wixii ay xaqa u lahaayeen, dadka degaanka ayaan horay u arag biyo-xireen mana aysan aqoon waxa biyo-xireen noqon karo, in kastoo ay gudbiyeen dhibka uu u keenay hadana wax yar oo ka mida dadka da'da ah markii laga reebo dadka baankooda lala kulmay waxay qabaan in haba yaraatee manfaco uun u keeni doono biyo-xireenkaan, dhinaca shaqo helida, wax barashada ama korontada, taasoo ay u cuskanayaan macluumaadka loo sheegay ugu yaraan, dadka ayaa la dejin doonaa meel ugu yaraan 5 km ka fog biyo xireenka iyo kaydkiisa si looga hortago wax yeelada maleeriyada taaso halis ay tahay in laga ag dhawaado,sidoo kale qorshaha waxaa ku jira ka hortagga is jaridda biraha afka biyo-xireenka iyo ka ilaalinta gufurka iyo dhoobada daxalaysatay kaydka biyaha. Saamaynta uu ku reebi karo Suudaan iyo Masar. Si cad looma wada garan karo saamaynta biyo-xireenku ku yeelanayo wadamada wabiga Niil uu ku shubo, Masar ayaa ka walaacsan hoosu dhaca kooban ee ku imaanaya biyaheeda, inta lagu gudo jiro buuxinta kaydka biyo-xireenka, iyo uumi baxa joogtada ah ee ku socda kaydkaas taasoo keensanaysa mar walba buuxin joogto ah, Muga kaydka biyaha ayaa dhan wax u dhigma sanadkiiba biyaha wabigu ku shubo xuduuda Masar iyo Suudaan (65.5 billion cubic meter) waxaa loo badinayaa khasaarahaas inuu ku baaho wadamaas sanado dhowr ah, waxaa la sheegayaa inta lagu gudo jiro buuxinta keydka biyaha in ay suuro gal tahay in la waayo 11 ilaa 19 bilyan cubic mitir oo biya ah sanadkiiba, taasoo keenaysa in labo milyan oo beeraley ah waayaan dakhligii soo gali jiray inta lagu gudo jiro xiliga buuxinta keyd biyoodka, waxaa kaloo la leeyahay waxay saamayn ku yeelan doontaa taakulada tamarta koronto ee masar qadar dhan %25 ilaa %40marka dhismaha uu socdo, sida taagan xisaabaha tamarta koronta laga dhaliyo biyaha ee masar boqolkiiba 12 ayaa ka yar wax soo saarkii korontada masar sanadii 2010  (14 ka mida oo 121 bilyan kWh halkii saac). waxaa kaloo dhici doona hoosu dhac xili ku eg qiyaastii dhan %25 wax soo saarka tamarta korontada biyaha, waxaana loo fasiran karaa hoosu dhac ku imaanaya wax soo saarka guud ee tamarta korontada biyaha masar wax ka yar %3. biyo-xirenka horukaca itoobiya waxaa suuro gal ah inuu hoosu dhac joogto ku keeno biyaha Harada Naasir waa hadii la kaydiyo biyihii fatahaada noqon lahaa itoobiya dhexdeeda, taaso macneheedu yahay in la yareeyo uumi baxa biyaha 10 bilyan cubic meter sanadkiiba, waxaa kaloo suuro gal ah inuu yareeyo awooda biyo xireenka Aswan (Aswan High Dam) ee tamarta korontada biyaha, si uu u khasaaro 100 mega wat, biyaha biyo-xireenka oo hoos u dhacay awgeed qadar dhan 3 mitir. Biyo xireenka ayaa ceshan doona gufur iyo haraadiga qashinka biyaha taasoo keeni doonta in laga faaiidaysto biyo xireenada ku yaal suudaan sida biyo xireenda Roseires Dam,  Sennar Dam, Merowe Dam iyo biyo xireenka sare ee Aswan (Aswan High Dam) ee masar. raadadka wanaagsan iyo kuwa xun ee xakamaynta fatahaadaha ayaa saamaynaya qaybta suudaan ee wabiga buluuga ah, si le'eg saamaynta uu ku leeyahay dhinaca itoobiya meesha uu wabiga buluuga ku shubo. Ka dhiidhinta: Iskaashiga iyo Cambaaraynta. Masar waxay ka qabtay cabsi dhab ah mashruucaan waxayna dalbatay dabgal iyo baaris lagu sameeyo qaab-dhismeedka lana sameeyo daraasad biyo-xireenka, si xaaladda loo dajiyo e cabsida keeni karta, laakiin Itoobiya waa ay diiday codsigaas hadii aysan ka harin lahaanshaha diidmada qayaxan ee qaybsiga biyaha. Kadib kulanno dhexmaray wasiirada biyaha ee Masar, Suudaan iyo Itoobiya maarso 2012, waxa uu sheegay madaxweynaha suudaan Albashiir in uu taageersanyahay dhismaha biyo-xireenka. Waxaa jiray Heshiiskii Niilka ee ay saxiixeen dalalka uu ka soo burqado biyaha 2010, lakiin iskaashigaas, ma ayasan saxiixin Masar iyo Suudaan, iyakoo u arkayay in ay ka hor imaanayso heshiiskii 1959 taasoo siinaysa xuquuq joogta ah Suudaan iyo Masar ee biyaha Niil. Laakiin waxaa jirtay isu soo dhoweyn dalalaka kulaal niilka wadahadal u dhexeeya dhammaan Dalalka Kulaala Niilka. Waxay dhiseen Masar, Itoobiya iyo Suudaan guddi khubaro heer caalami ah si loo sameeyo dib u eegis iyo diyaarinta warbixino daraasad ku saabsan biyo-xireenka. Guddigu wuxuu ka koobnaa 10 xibnood; 6 khubaro oo ka kala socda 3 dal iyo 4 Khabiir heer caalami ah ee wax ka yaqaan kheeraadka biyo-baarista, qaabaynta dhismaha biyo-xireenada dhaqaalaha bulshada, iyo bay'ada Wuxuu fadhigoodii afaraad ka dhacay magaalada Addis ababa noveembar 2012. waxaana lagu soo bandhigay xog-waranno ku saabsan raadka bay'ada ee biyo xireenka waxana tageen goobta uu ku yaala biyo-xireenka. Waxayna u gudbiyeen warbixinadoodii ugu horeeyay dalalka ay qusayso dabayaaqadii bishii maajo 2013. Si kastaba ha ahaatee warbixinada dhamaystiran looma soo bandhigin saxaafadda, mana dhacayso in la soo bandhigo ilaa ay dib u eegaan dawladaha Masar iyo Itoobiya si siman iyo ku darista faahfaahinta fasax ahaan. Xukuumadda Itoobiya waxay sheegtay in ay ku qanacsantahay warbixinta guddiga, sidoo kalane dhismaha biyo-xireebka uu cuskanyahay hababka iyo mabaadi'da caalamiga ah" iyadoo aan magacaabin mabaadi'da iyo hababka caalamiga ah. Waxay kaloo sheegtay biyo-xireenka " in uu faaiido u leeyahay dhammaan saddexda dawladood dhibaato weyna uma keeni doono dalalka ay biyaha ku hoobtaan". Sida ay qabto Dawladda Masar, Warbixinta guddiga " kula dardaarmeen bedelka iyo dhimista ballaca iyo mugga biyo xireenka ". 3 Juun 2013 markii laga wadahadlayay warbixintii guddiga heerka caalamiga ahaa ee khubarada Madaxweynihii hore ee Masar Maxamed Morsi, wxay u soo jiidiyeen hogaamiyey yaasha siyaasadda ee masar habka loo burburburin karo oo ay ka mid tahay taageerada fallaago ku kacsan dawladda. Iyagoo aan ogayn kulanka wadahadalka waxaa la galiyay si toos ah hawada. Waxaa cudrdaar ka bixiyay kaaliye sare ee madaxweyne Mursi "dhib aan ulakac ahayn" waxayna soo saartay xukuumadiisu bayaan dhiiri-galin ah ee ah daris wanaag iyoo isdhaafsiga ku dheehan ii ixtiraam iyo in lagawada shaqeeyo danaha labada dhenac si dhib la'aan ah labada dhinacba, Wuxuu cadeeyaya kaaliyaha raiisuwasaaraha Itoobiya in masar ay tahay "...mid riyoonaysa waxuuna tusaale u soo qaatay arrin horay u dhacday isku dayga masar ee abuurista deganaasho la'anta Itoobiya. Mursi oo ka jawaab celinaya ayaa sheegay in uu rumaysanyahay in ay wanaagsantahay in uu la galo Itoobiya halkii la isku dayi lahaa in lagu qasbo. Sidaa daraadeed, 10 Luuliyo sanadii 2013, wuxuu yiri waddo kasta waa ay noo furantahay ", maxaa yeelay " Ilaalinta biyaha ee masar sideedaba laguma xad-gudbaan ", asigoo cadeeyay " in uusan dagaal ku dhawaaqaynin, " laakiin uusan ogalaanaynin helitaanka biyaha ee Masar in ay noqto mid qalqiil ugu jirta in ay go'aan. Khuraasaan. Khuraasaan ama khuraasaanta wayn (af-carabi: خراسان الكبرى, af-faarisi: خراسان بزرگ ) waa gobol weyn oo kulminaya qaybo ka mid ah afgaanistaan turkumanstaan iyo gobol hada iiraan ka mid ah oo isna lagu magacaabo khuraasaan, waxaa ka mida magaalooyinkiisa caanka ah, haraat, nisabuur, duus (mash-had loo yaqaan maanta) balakh, marwi,  islaamka ayaa wuxuu qabsaday waagii cusmaan bin cafaan waxaana loo aqoonsaday khuraasaan al-islaamiyah Dadka. Faarisyiinta (dadka iiraan) ayaa u badan dadka dega dhulka loo yaqaan khuraasaan, waxaa kaloo dega qowmiyada bashtuuga, baluushiga, iyo qowmiyada turkida, islaamku inta uusan galin waxaa la aaminsanaa majuusiyada, islaamka ayay wada qaateen reer khuraasaan, dhulkaas waxaa ka talin jiray dowlado kala duwan ee muslimiinta ah, waa meesha ay ka soo aasaasantay dowladii cabaasiya, waxaa ka soo baxay culumo badan oo uu ka midyahay imaam muslim oo ah muxadiska labaad ee qoray axaadiista rasuulka scw. khuraasaanta maanta. waa gobol ka mida dalka iiraan magaala madaxiisu waa mash-had. Haraat. Haraat ama haraad waa magaalo ku taal gobolka haraat ee wadanka afgaanistan, waxay dhacdaa galbeedka wadanka, waxaa ku nool ku dhawaad 349000 qiyaastii 2006, misaaxadeedu waa 62000 dadka ka soo jeeda magaaladaas baa loo yaqaan harawiyiin, qofka kaliyaana waa harawi waxaa ku dhismayaal qadiim ah waliba islaami ah, waxay ka mid ahayd gobolkii loo yaqaanay khuraasaan ee la qabsaday waagii saxaabada, magaalada ayaa ahayd caasimadii khuraasaan iyo magaalooyinka ugu quruxda badnaa waagaas. dad badan oo culumo ah ayaa ka soo baxay magaalada. hada dagaaladii u dambiyeeyay qarnigaan ayaa saamayn wayn ku yeeshay, wali se waa magaalo taagan. Dowlad madax banaan. Dowlad madax banaan ama wadan madax banaan(;) waa dowlada ka talisa dhul cayiman, gude iyo dibadba ku madax banaan, qaanuun iyo degaan joogto ahna leh. Dowladaha madaxa banaan ee caalamka waxay intooda ugu badan xubin ka yihiin Ururka Qaramada Midoobay. Zinedine Zidane. Zinedine Zidane(;) waa ciyaartooy kubada cagta u ciyaara wadanka Faransiiska, kaasi oo hada shaqo-joojin sameeyay. Ciyaartooygan wuxuu u dheeli jiray kooxda Real madrid mudaribkeda hada, waxu dhashay (23 june 1972 marsiliya) magicisa runta waa Zayn aldin zaydan wana Aljeeriyan asalkisu. waxu kamidyahay zaydan usturada kubada cagta, waxu laqatay muntakhabka wadankisa kob'ka aduunka iyo kob'ka yurub iyo kob'ka qaradaha, zaydan waxu kaciyara dhexda horaysa. waxu qatay kob'ka lacibka ugu fican adunka 3 mar. Dadka oo dhanna wa kayabiyey gorti  lo magacabay lacibki ugu ficna yurub 50 sano oo laso dhafay waxuna kaqeybgaliyey biliyh 125'ka lacib oo nol oo ugu fican 2004. hadana waxu u yahay mudarib'ka real madrid oo isbaniga. Dhalashadisi. waxey uu qaxen waridka zaydan oo'ah ismacil iyo malika oo kaso jeda mandiqada qabail oo aljeeria ku dhaw 1953 intaney dagalku kabiloban aljeeria. kadib'na waxey dagen babri geskamida. 1960 nexdedi'na waxey uguren marsiliya. 1972 june 23'na waxa dhashay zayn aldin zaydan waxuna aha shantisa walalo kan uguyar. zayn usago yar bubilabay kubada cagta usago 5 sano jira waxuna laciyari jiray xafada ciyalkeda garon 12×80 leg oo uu xafada saxad uu'ah haadhow'na waxu kudar samay koxaha ciyalka Murdiso (far). Farta Murdiso (;) sidoo kale loo yaqaano "Fardheer" iyo "Murugsato", waa farta labaad ee ka mid ah shanta farood ee dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sidoo kale waa farta u dhexaysa suulka iyo fardhexada. Adeegsiga. Farta murdisada ayaa loo adeegsada walax markii la tilmaamayo, sidoo Kale waxaa loo adeegsidaa hanjabaada ama goodiga, waxaa kaloo loo adeegsadaa sheegida hal walax.. ma tirada kow. Salaada. Fartaan ayaa la taaga markii la tukanayo gaar ahaan ataxyaadka markii la ashahaadanayo Magaca. magaca ayaa loogu bixiyay maadaama farta lagu tirto cuntada weelka ku dhegan ay tahay, woqooyiga ayaa looga yaqaanaa murdiso oo ka soo jeeda ereyga murdis oo ah tirasho, koonfurtana waxaa looga yaqaan murugsato waa eray ka yimid murugsi oo la macno ah murdis (tirasho) Faraha Dadka. Far (;) (wadar ahaan faro), waa xubno ka tirsan gacanta dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sida caadiga ah dadku waxay leeyihiin 20 farood, kuwaasi oo ku kala yaala labada gacmood iyo labada lugood. Gacan kasta iyo lug kasta waxay leeyihiin shan farood oo iskugu jira: Suul, fardheero (murdiso), fardhexo, faraantigalis (farta faadumo), iyo faryaro. Suul. Suul (;) waa xubin ka mid ah faraha shanta ah ee ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Suulku waa farta koowaad ee shanta farood. Sidoo kale, suulku waa farta ugu awooda badan ee ugu dhumucda iyo qarada weyn dhamaan faraha. Fardheero. Farta Murdiso (;) sidoo kale loo yaqaano "Fardheer" iyo "Murugsato", waa farta labaad ee ka mid ah shanta farood ee dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sidoo kale waa farta u dhexaysa suulka iyo fardhexada. Fardhexo. Fardhexo (;) waa farta sadexaad ee gacanta dadka. Fartani waxay u dhexaysaa murdisada (murugsato) iyo farta faadumo (faraanti galis), sida badan waa farta ugu dheer faraha. Fartaan iyo suulka markii la isku cadaadiyo ka dibna la sii daayo waxaa ka dhasha dhawaq dheer, oo loo adeegsado soo jeedin ama baraarujinta cid loo dan leeyahay taasi oo loo yaqaano Suuldhabaale (en: snapping). Faraantigelis. Farta faraanti galis (;) (sidoo kale loo yaqaano farta faadumo) waa farta afaraad u dhexaysa far dheexadka iyo faryareeyda. Waa farta ugu quruxda badan faraha aadanaha saas ayaana keentay in la galiyo faraantiga ama fargashiga. Faryaro. Faryaro (;) sidoo kale loo yaqaano "Faryareey", waa farta shanaad ee faraha ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka; waxayna ku xigtaa farta faraanti galis. Intaas waxaa dheer, in fartani tahay tan ugu yar faraha ugu wax qabadka yar. Fardhexo. Fardhexo  (;) waa farta sadexaad ee gacanta dadka. Fartani waxay u dhexaysaa murdisada (murugsato) iyo farta faadumo (faraanti galis), sida badan waa farta ugu dheer faraha. Fartaan iyo suulka markii la isku cadaadiyo ka dibna la sii daayo waxaa ka dhasha dhawaq dheer, oo loo adeegsado soo jeedin ama baraarujinta cid loo dan leeyahay taasi oo loo yaqaano Suuldhabaale (en: snapping). Faraanti galis (far). Farta faraanti galis (;) (sidoo kale loo yaqaano farta faadumo) waa farta afaraad u dhexaysa far dheexadka iyo faryareeyda. Waa farta ugu quruxda badan faraha aadanaha saas ayaana keentay in la galiyo faraantiga ama fargashiga, Magaca. faraanti galis ayaa loo yaqaan fartaan luuqado badan oo aduunka jira, maadaama la wada ogyahay farta faraantiga inay tahay tusaale ahaan ingiriiska ayaa loo yaqaan (ring finger) oo la macno ah farta faraantiga, dadka qaar ayaa ugu yeera magaclaay, tusaale ahaan shiinaha ayaa looga yaqaan 无名指 oo la macno ah farta magaclaay. Faraha Dadka. Far (;) (wadar ahaan faro), waa xubno ka tirsan gacanta dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sida caadiga ah dadku waxay leeyihiin 20 farood, kuwaasi oo ku kala yaala labada gacmood iyo labada lugood. Gacan kasta iyo lug kasta waxay leeyihiin shan farood oo iskugu jira: Suul, fardheero (murdiso), fardhexo, faraantigalis (farta faadumo), iyo faryaro. Suul. Suul (;) waa xubin ka mid ah faraha shanta ah ee ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Suulku waa farta koowaad ee shanta farood. Sidoo kale, suulku waa farta ugu awooda badan ee ugu dhumucda iyo qarada weyn dhamaan faraha. Fardheero. Farta Murdiso (;) sidoo kale loo yaqaano "Fardheer" iyo "Murugsato", waa farta labaad ee ka mid ah shanta farood ee dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sidoo kale waa farta u dhexaysa suulka iyo fardhexada. Fardhexo. Fardhexo (;) waa farta sadexaad ee gacanta dadka. Fartani waxay u dhexaysaa murdisada (murugsato) iyo farta faadumo (faraanti galis), sida badan waa farta ugu dheer faraha. Fartaan iyo suulka markii la isku cadaadiyo ka dibna la sii daayo waxaa ka dhasha dhawaq dheer, oo loo adeegsado soo jeedin ama baraarujinta cid loo dan leeyahay taasi oo loo yaqaano Suuldhabaale (en: snapping). Faraantigelis. Farta faraanti galis (;) (sidoo kale loo yaqaano farta faadumo) waa farta afaraad u dhexaysa far dheexadka iyo faryareeyda. Waa farta ugu quruxda badan faraha aadanaha saas ayaana keentay in la galiyo faraantiga ama fargashiga. Faryaro. Faryaro (;) sidoo kale loo yaqaano "Faryareey", waa farta shanaad ee faraha ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka; waxayna ku xigtaa farta faraanti galis. Intaas waxaa dheer, in fartani tahay tan ugu yar faraha ugu wax qabadka yar. Faryar. Faryaro (;) sidoo kale loo yaqaano "Faryareey", waa farta shanaad ee faraha ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka; waxayna ku xigtaa farta faraanti galis. Intaas waxaa dheer, in fartani tahay tan ugu yar faraha ugu wax qabadka yar. Faraha Dadka. Far (;) (wadar ahaan faro), waa xubno ka tirsan gacanta dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sida caadiga ah dadku waxay leeyihiin 20 farood, kuwaasi oo ku kala yaala labada gacmood iyo labada lugood. Gacan kasta iyo lug kasta waxay leeyihiin shan farood oo iskugu jira: Suul, fardheero (murdiso), fardhexo, faraantigalis (farta faadumo), iyo faryaro. Suul. Suul (;) waa xubin ka mid ah faraha shanta ah ee ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Suulku waa farta koowaad ee shanta farood. Sidoo kale, suulku waa farta ugu awooda badan ee ugu dhumucda iyo qarada weyn dhamaan faraha. Fardheero. Farta Murdiso (;) sidoo kale loo yaqaano "Fardheer" iyo "Murugsato", waa farta labaad ee ka mid ah shanta farood ee dadka iyo in badan oo xayawaanka ka mid ah. Sidoo kale waa farta u dhexaysa suulka iyo fardhexada. Fardhexo. Fardhexo (;) waa farta sadexaad ee gacanta dadka. Fartani waxay u dhexaysaa murdisada (murugsato) iyo farta faadumo (faraanti galis), sida badan waa farta ugu dheer faraha. Fartaan iyo suulka markii la isku cadaadiyo ka dibna la sii daayo waxaa ka dhasha dhawaq dheer, oo loo adeegsado soo jeedin ama baraarujinta cid loo dan leeyahay taasi oo loo yaqaano Suuldhabaale (en: snapping). Faraantigelis. Farta faraanti galis (;) (sidoo kale loo yaqaano farta faadumo) waa farta afaraad u dhexaysa far dheexadka iyo faryareeyda. Waa farta ugu quruxda badan faraha aadanaha saas ayaana keentay in la galiyo faraantiga ama fargashiga. Faryaro. Faryaro (;) sidoo kale loo yaqaano "Faryareey", waa farta shanaad ee faraha ku yaala gacmaha iyo lugaha dadka; waxayna ku xigtaa farta faraanti galis. Intaas waxaa dheer, in fartani tahay tan ugu yar faraha ugu wax qabadka yar. Adeegsiga. dadka qaar siiba dumarka ayaa u adeegsada balanta ama is dhaarsiga waana marka qofba qofka kale faryarodiisa inta la is galiyo ka dibna la isku jiido ilaa ay kala fakadaan, ingiriis ahaan waxaa loo yaqaan dhaartaas A pinky swear ilmaha ayaa iyagana iskuulada markay joogaan u isticmaala astaan ah inay suuliga (musqul) rabaan, siiba markay kaadi hayso. Khamiir. Khamiir (;) waa nidaamka iyo habka sonkorta loogu bedelo asiidh, neef ama alkahool. Habka khamiirintu waxaa loo isticmaala yiisti si loo dedeji nidaamka. Nadia Pariss. Nadia Pariss waa jilaa Maraykan ah websedyada, ku dhashay on 1 Jannaayo, 1990 magaalada ee Long Island, New York. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 2011. Senofoobiya. Senofoobiya (ingiriis xenophobia) waxa weyaan naceybta ama cabsida ey dadka dareemaan markey arkaan qof oo ajnabi ah, billa sabab. Gaal. Gaalka (ingiriis infidel) labo micna bey leydahay. Micnada hore waxey ku saabsantahay qofkii oo diimaha oo dhan dhammanba diida. Micnada labaad waxey ku saabsantahay qofkii Somali ah, misa ajnabi oo qowmkiisa badnaantooda Muslim ah, oo diinta Islaamka diidey iyo murtad noqdey. Xiniinyaha. Xiniinyaha (ingiriis testicles) wa qyeb laga helo jirka raga iyo xoolaha labood ah. Xiniinyaha biniaadan indhaha mala gu arki karo - sababta ah wexey gudaha ku jiraan maqaar oo boorso yar uu eg. Ujeedada xiniinyaha waxa weyaan iney manida sameeyaan. Manida. Manida (ingiriis; sperm) wexey yihiin unugga taranka labood ah. Dhirta, biniaadanka iyo xayawaanka, saddexdooda ba wey leyihiin. Xusuusla'aanta. Xusuusla'aanta (ingiriis dementia) wa cudur ku dacda dadka waayeelka ama duq ah. Dadka da'weyn, odayaasha iyo islaan oo gaboobay, xusuustooda wey ka tagta. Waxyaabaha ay barteen, khasaarid bey noqota. Itaala'aanta maskaxda. Itaala'aanta maskaxda (ingiriis mental illness) waxa weeyaan xaalad iyo shardi caafimaadka oo dadka sirdoonka iyo sir dawlad yar leh. Marmar waxa loo arka cudur laakiin dhakhaatiirta iyo cilmi yaqaanta qaarkooda wexey uu cayimidaan baahida gaarka ah Reer galbeed. Reer galbeed waa dalalka iyo dadka ku nool gobolada Yurub iyo Woqooyiga Ameerika. Taariikhda qadiim ah, inta ka hor Kristoffer Kolombus, reer galbeed wexey ahayd Talyaaniga iyo wax walba oo galbeed ka xigta. Marmar waxa loo jeeda dalalka NATO ku dax jira. Jinsiga saddexaad. Jinsiga saddexaad (ingiriis intersex) waxa weeyaan cudurka qofka xubnaha jidhka leh kuwaa nimanka iyo kuwa naagaha Kibirnimada. Kibirnimada (ingiriis arrogance ama hubris) waxa weeyaan akhlaaq, dhaqan, iyo adaab xun. Dadka sidhaas ah wexey isku arkaan iney dadka kale ka fiican yihiin, iyo xaqiiqadu wey khaldaan. Aqoonta iyo awood xirfadeed sii khaldaan bey u qiyaasaan. Wexey jecelyihiin naf lahaansho iyo iney dadka kale hoosaysiiyaan. Markey hadlaan waxaad mooda inu isku arko inu dadka oodhan ka xoogbadan yahay iyo ka sarreeya. Kalimadda "kibir" Quraanka kariimka wey ku taala, suradda Baqara markuu Ibliis diidey inuu sujuudo. Indho la'aanta. Indho la'aanta af-ingiriis blindness waa xaalad ay ku suganyihiin dadka iyo xayawaanaha markey waxba arki kareynin. waxaana keena maqnaashaha qayb dareemada ka mid ah ama Physiology; waxaa la sameeyay halbeegyo lagu ogaan karo hadba heerka ay la'egytahay indhoolenimadu, indho la'aanta guud waa maqnaashada dareenkii garan lahaa iftiinka oo dhan, caafimaad ahaan waxaa loo yaqaan NLP oo laga soo gaabiyay waayida dareemihii dareemi lahaa iftiinka, qofka noocaas ahna waxaa loo yaqaan indhoole, Dhego la'aanta. Dhego la'aanta (ingiriis deafness) wa marka qofki waxba maqlaynin. Dad badhan baa jira oo caansan oo dhego la' ah; Tusaale ahaan sidha oo kale Ludwig van Beethoven iyo Helen Keller. Hurdo. Hurdo ama seexasho (ingiriis sleep) wa xaalad iyo shardi dadka iyo xayawaanaha ku dhaca waqtiga nasashada. Qofka hurdo ma soo jeedo. Canshuurta. Canshuurta (ingiriis tax) wa lacagta la siiyo dowladda. Soosaaridda. Soosaaridda (ingiriis manufacturing) wa samaynta iyo abuurida alaabta iyo maceeshada ka soo baxay dabiiciga. Soosaaridda waxay ku lug leedahay marmar shaqaalahu dad ah, iyo marmar mashiinka korontada. Insaan. Insaanka ama Biniaadan(Homo Sapiens iyo Homo Sapiens Sapiens) Waa xayawaan ka tirsan reer Daayeer.Biniaadanka wa xayawaan ajaayib maskax weyn leh oo caqli badan.Biniaadanka wa Xayawaanka kaliya oo meelkasta aduunka ku nool iyo wa xayawaanka kaliya oo aqaan sidaa cunto ku kariso dab iyo lebbisto. Dadka oo shaqo ka digtan inay sida binaadanta u dagmatoo waxaa la yidhahda Anthrobologists. waxyaabaha oo bini aadanka ka koobanyahay. Qofka biniaadanka waxoo leeyahay Jir lagu qiyaasaayo 1,8m², 90,000 oo kilomitar oo xidid ah, 206 Lafo ah, 600 oo murqo ah, 13 biliyan oo dareemayaal ah, 4 ilaa 6 litar oo dhiig ah oo wadnaha jirka kushubo,Maskax 1.350garaam ah iyo timaha oo gaaraayo ilaa 5 miliyan. waxyaabaha ee biniaadanka iyo bahalada ee ku kala duwanyihiin. Bahalada sida shimbiraha iyo quraanshada, waxee leeyihiin baalal ee ku haadaan, waxyaabahaas biniaadanka malahan, laakiin hadii cunug biniaadan ah, oo hadda dhashtay looga tago meel jasiirad ah, oo qof joogin. cunugaas maka duwanaan karo xayawaanka, sababtoo ah, luqad malahan oo ku hadlo ama aadaab oo wax ku garto. Dhaqan. Biniaadanka waxaa dhaqan u ah meesha oo ku dhashtay ama qoomiyada oo ka dhashtay. Diin. Biniaadanka waxa oo uuga duwanyahay xayawaanka waxaa ka mid ah, ogaashaha in oo ilaaheey jiro. 100% Soomaalida waxee rumeesanyihiin in oo ilaaheey jiro, ayaga oo raacsan diinta Islaamka. Luqad. biniaadanka waa dad baran karo hadalka ama luqadaha, shimbiraha qaar neh wee baran karaan hadalka ayaga oo isticmaalaayo hal hal xaraf ee ku celceliyaan inkastoo ladhihi karin taas luqad. Dabiiciga. Dabiiciga (;) waa wax walba oo si dabiici ah looga helo dhulka, taasi ooinsaanka samaynin ama farogalin, habayn ku samaynin. Dabiiciga waxaa ka mid ah: webiyada, buuraha, badaha, roobka, dabeysha iyo dhamaan wixii asal ahaan si toos ah looga helo oogada ama badhtamaha dhulka. Bangiga. Bangiga wa meel lacagta lugu kaydi karo ama lagu qaadan karo amaah iyo deymid. Qarnigii labaatanaad. Qarnigii labaatanaad wa qarnigii u dhexeeya sanadka 1901 ilaa 2000. Otismo. Otismo Ingiriis waxaa lagu dhawaaqaa Autism. Luqada carabiga waxaa lagu yirahdaa  التوحد cnuuaXku dhacda madaxa insaanka. Dadka haysta, waxa dhibaato u ah xiriirka, taabasho, isbedelashada deegaankood, awooda maskaxda, macluumaadka iney fahmaan, dhaqminta, hadalka, shaqo iyo musqul isticmaalka. Shaag. Shaag (ingiriis wheel) wa qalab ama xeelad goobo ah. Ujeedada wa labo. Ujeedada hore wa rogid am duubidka. Ujeedada labaad wa shaaga alaabta saaran inu biiro. Buundo. Buundo (ingiriis bridge) wa qaab loo talagaley gudbaanta farqiga, halista ama daloolka waddo ku yaal, sida webi, dooxada iyo jidka. Uurka. uurka wa marka naasley dhedig ah haysata embriyaha aan dhalan. Uurka insaanka wexey soconaysaa sagaal bilood. Iniin. Iniin wa qaybo ku yaala dhirta iyo beerid. Wa qaybo loo talagalay dhalid. Surwaal. Surwaal (;) waa dhar la gashto qeybka jidhka inta hoose, gaar ahaan lugaha. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Baha'i. Baha'i wa diin bilaabey qarnigii toban iyo sagaalaad. Waxa bilaabey nin la yiraahdo bahaullah oo ku dhashay Iiraan. Hindusam. Hinduuga (;) waa mid ka mid ah diimaha ugu weyn ee aduunka lagaga dhaqmo taasi oo inta ugu badan laga helo qaarada Aasiya, gaar ahaan dalka Hindiya iyo nawaaxigeeda. Hinduistu waa diinta Hindida iyo dharma, ama hab nololeed, [Note 1] oo si ballaaran loogu dhaqmo gudaha Hindiya. Hinduism waxaa loogu yeeraa diinta ugu da'da weyn caalamka, [note 2] iyo qaar ka mid ah dhakhaatiirta iyo culimada waxay tixraacayaan sida Sanātana Dharma, "dhaqanka daa'imka ah", ama "jid weligeed ah", oo ka baxsan taariikhda aadanaha [5] [5] Aqoonyahanadu waxay tixgeliyaan Hinduistu sida Fusion [note 3] ama qoris [6] [note 4] ee dhaqamada iyo dhaqamada kala duwan ee Hindiya, [7] [note 5] oo leh xididooyin kala duwan [8] [note 6] iyo aasaasaha ma jiro [9] Hindisahan Hindu "Hindu" wuxuu bilaabay inuu horumariyo inta u dhexaysa 500 BCE iyo 300 CE, [10] kadib xilligii Vedic (1500 BCE ilaa 500 BCE). [10] [11] Inkasta oo Hinduistu ay ka kooban tahay falsafooyin balaadhan, waxay ku xiran tahay fikradaha la wadaago, cibaadada la aqoonsan yahay, cosmology, khayraadka qoraalka wadaagga ah, iyo xajinta goobaha muqaalka ah. Qoraallada Hindu waxaa lagu qeexay Śruti ("maqal") iyo Smullti ("xusuusiyay"). Qoraalladaasi waxay ka hadlaan fiqiga, falsafada, dabeecadda, Vedic Yangna, Yoga, caado dhaqameedka, iyo dhisidda macbadka, mawduucyo kale. [12] Qorniinka waaweyn waxaa ka mid ah Vedas iyo Upanishads, Bhagavad Gita, iyo Agamas. [14] Ilaha awoodda iyo xaqiiqooyinka weligeed ah ee qoraalladiisa waxay leeyihiin door muhiim ah, laakiin sidoo kale waxaa jira dhaqan adag oo Hindu ah oo su'aalo waydiinaya awoodda si loo xoojiyo fahamka xaqiiqooyinkaas iyo horumarinta dhaqanka. Mawduucyada muhiimka ah ee aaminsan Hindu-yada waxaa ka mid ah afarta qaybood, ujeedooyinka habboon ama ujeedooyinka nolosha aadanaha, kuwaas oo ah DHARMA (anshaxa / waajibaadka), Artha (barwaaqo / shaqo), Kama (rabitaan / xishood) iyo Moksha (xoriyad / xorriyad / badbaadin); [16] Karma (ficil, ujeedo iyo cawaaqib), Saadaasha (wareegga dhalashada), iyo Yesas kala duwan (wadooyinka ama dhaqamada si moksha loo helo) [14] [18] Hababka Hindu waxaa ka mid ah dhaqanno sida cibaadada (cibaadada) iyo akhrinta, fekerka, dabeecadaha qoysaska ku salaysan ee marinka, xafladaha sannadlaha ah, iyo xajmiga mararka qaarkood. Qaar ka mid ah Hindiyuhu waxay ka tagaan adduunkooda iyo hantidooda, ka dibna waxay ku hawlan yihiin Sannyasa nololeed (dabeecado waaweyn) si ay u gaaraan Moksha. [19] Hinduismku wuxuu qeexayaa waajibaadyada weligeed ah, sida daacadnimada, ka ilaalinta dhaawaca noolaha (ahimsa), dulqaadka, dulqaadka, is-xakamaynta, iyo naxariista, iyo kuwa kale. [Web 1] [20] Afarta deenish ee ugu weyn ee Hinduistu waa Vaishnavism, Shilinimada, Shakismiga iyo Smartism. [21] Hinduistu waa diinta saddexaad ee adduunka ugu weyn; Dadka Hindida ah, oo loo yaqaan Hindus, waxay ka kooban yihiin 1.15 bilyan, ama 15-16% dadweynaha adduunka. [Web 2] [22] Hindus waxay ka kooban yihiin inta badan dadka Hindiya, Nepal iyo Mauritius. Jaaliyado Muhiim ah Hindu ayaa sidoo kale laga helaa Kariibiyaanka, Afrika, Waqooyiga Ameerika, iyo waddamo kale. [23] [24] Ghair Muqallidiin. Ghair Muqallidiinta ama "muslimun billa ta'ifah" oo carabiga lugu yiraahdo ' wa waaxda ka mid ah islaam. Muslimiintan wexey ka mid yihiin kuwa laanta dhaqan ahaan raacin. Aayada Al Imran 103 iyo kii al Muminoon 53 ay u arkaan wax muhiim ah. Koxeed na wexey u arkaan wax xun. Marka la weydiiyo dariiqkaaga wamaxay; wexey sheegaan "muslim kaliya baan ahay". Saldanab. Saldanabku waa xaaladaha dabiiciga ah ee maatarka, waana asalka awood Birlabdanabnimo ee dabeecadda, waxaa jirta laba nooc oo ka mid ah Saldanabka: Danab togane ah iyo Danab tabane ah, saxarku wuxuu qaadaa danab taban ama togan ama dheelitiran waxayna qaadaa Elektaroon danabyo taban le iyo Borotoono danabyo togan iyo Niyutaroono danabyo dheelitiran, sidoo kale waxaa jira saxaryo kale ee qaada danabyo dhammaan danabyada waxay noqonayaa mid taban ama togan ama dheelitiran (danab la').waana wax aad u yaryar oo ah ilmaqabato kuna qulqusha xarkaha iyi qalabka korontada si guud waxa loogu yeero Qulqul Danab. Nabad. Nabad (;) waa xiliga xasiloonida iyo degenaashaha, ereyga NABADA waa af-garad ka soo horjeeda Dagaalka iyo qarbudaada ka dhex aloosma qowmiyadaha, ama dabaqadaha bulshada, ama dowladaha tartamaya, sooyaalka waxaa ka muuqanaya in badanka aadanuhu u janjeeraan dhinaca nabada, iyo ka talinta xasiloonida, iyagoo dejinaya booskii xasilooni darida iyo qalaanqalka dagaalka, sida la wada ogyahay nabadu waa tan joogtada ahaata waqti dheerna jirta, nabada ayaa waxaa la socda horumar iyo koboc dhinac walba taabanaya,  dagaalka iyo dhibta ayaa lid ku ah marwalba xasiloonida ka dhalata nabada kiiyoo aan la jaan qaadi karin horumarka iyo ilbaxnimada. Nabada wanaageeda qaalinimadeed iyo lama huraanimada ay u tahay bulshada, maadiga ruuxda iyo guud ahaan nolosha ma garan karo qof aan u soo joogin balaayada dagaalka iyo dhibta uu leeyahay. nabada iyo amaanka ayaa aasaas lama huraan iyo shardi u ah ah horumarka, koboca iyo ilbaxnimada oo dhan. soomaalida oo ah dad nabada iyo dagaalka labadaba yaqaan ayaan la soo koobi karin  murtida ay ka sameeyeen nabada waxaa ka mida Tix baa ahaydHaddan dunida nabad iyoDaganaansho lagu ladinFooqyada daruurahaLa darsayba daayooDabaq lama dhiseenbeeIn ammaanku daawiyoDabiib iyo wanaag yahayInu doogta biiyuuDakharada bogsiiyuuDabayl caafimaad yahayDareenkeedu dhaadyooDiritii sokeeyiyoXiligii dagaaladuDalkan ay ka dhacayeenDarxumaynu aragnooDacas baan la kulaneeDiihaalki wuxu ba’ayDooyaysi goortiiDood loo fadhiisteeXasilooni daa’imaIdinka Alle dabadiiLagu duugay qalinkeeDabbaabaad la hiifeeDagta qori sudhnaan jirayDawlada lagu wareejeeNabada ayaa aduunka laga wada ogyahay waxa ay gasho iyo waxa ay gudo labadaba, nolosha la noolyahayba waa nabada iyo naxariista, la'aanteedna waa colaad iyo col u joog. Islaamka iyo Nabada. Islaamka ayaa ah diinta nabada isa saamixida, jacaylka iyo barwaaqada, iskaba daaye magaca islaam ayaa ah nabad. Allaah magacyadiisa waxaa ka mid ah Alsalaam oo ah nabadeeye هو الله الذي لا إله) إلا هو الملك القدوس السلام ) meelka kale alle sw wuxuu ku amray in nabad galyada la soo galo oo ah islaamka (يا أيها الذين آمنوا  ادخلوا في السِّلْمِ كافةً ، و لا تتبعوا خطوات الشيطان إنه لكم عدوٌ مبين) islaamka taariikhdiisa qofkii akhriya wuxuu arkayaa in islaamku nabad iyo xasilooni keenay goor aduunku uu bohol ku sii dhacay gaar ahaan qowmiyadii carabta, waxaa jiray dagaalo boqolaal sano socday, waa tuu islaamku heshiisiiyay qabiilooyinkii carabta oo dhan gaar ahaan Aws iyo Khasraj oo wada deganaa magaalada Madiina dagaalkooduna socday 120 sano, islaamka ayaa mideeyay carab iyo cajam, wuxuu hal dowlad ka dhigay carab, furus, roomaan iyo afrikaan hal diinna isugu keenay, nabiga scw ayaa laga wariyay inuu yiri «كُلُّكم لآدمَ، وآدم من ترابٍ، لا فضلَ لعربيٍّ على أَعْجَمِيٍّ إلا بالتقوى» dhamaatiin aadan baad ka timaadeen, aadanna carada ayaa laga abuuray, carabi kama fadli badna cajami dhowrsananta iyo alle ka cabsiga mooyee, Xadiiskaas ayaa waxaa laga fahmayaa in meel lagu tuuray waxyaabaha dadka isku dira oo colaada keena, sida kala duwanaashaha qowmiyadaha midabka iyo dhaqaalaha, Islaamka ayaa la yimid adaabta nabada sida balan oofinta, run sheegida, u doorida, la dagaalanka dulmiga, doorashada nabada wixii daruuri maahee, iyo oogida cadaalada Islaamka ayaa nabad siiyay dadka diimaha kale wata markii ay hoos yimaadaan islaamka sida taarikhda ku qoran, yuhuud nasaaro waxaa loo ogolaan jiray inay diintooda ku dhaqmaan khamradooda cabaan xukunadooda isku fuliyaan, hadii khamro laga daadiyo xitaa waa loo gudi jiray, markay cadaalada islaamka arkaan iyagaa soo gali jiray diinta nabad ee islaamka. Iskiitsofiriiniya. Iskiitsofiriiniya wa waaxda ka mid ah Itaala'aanta maskaxda oo halis iyo dhab ah. Dadka xaaladaas heysta sidha dadka kale uma dhaqmaan. Ta kale wixii run ah iyo wixii been ah ma kala garanayan. Dadka heysta waxa lugu arka rumaysnaan caadi ahayn. Niyadjabka. Niyadjabka (;) waa waaxda cudurada oo dadka ka dhiga murugaysan xad-dhaaf ah. Karinta. Cunto samaysigu waa habka noole cuntada u samaysto.noolayaashu laba hab mid ayuun bay cuntada ku samaystaan habka kali samaysasho iyo ku tiirsani. Cuntada la samaystaa waa waxyaabaha nooluhu u baahanyahay sida fiitamiino, borotiin, karboohaydarayt, dux iyo baruur iyo biyo. Hadda waxaan ka hadlaynaa noocyada samaysiga cuntada. Noolayaasha cuntada goonidood u samaysta. noolayaashan waxa u badan dhirta. dhirtu waxa ay cuntadeeda ka samaysaa biyo, oksajiin iyo hawada kaarboon dhaayoksaydh iyada oo kaashanaysaa tamarta cadceeda (Qoraxda). Dhirtu waa isha koowaad ee laga helo tamarta amase qaybiyaha guud ee tamarta. Noolayaasha iyagu ku tiirsan kuwa kale. kuwani waa dhamaan naflayda kale ee dhaqaaqada duurjoog iyo dabjoogba. Kuwani waxa ay ilaha tamarta ka helaan noolayaasha kale oo ay quutaan sida aadmiga oo quuta dhirta. Iyo libaaxa oo quuta aadmiga. Tamarta qoraxda. Tamarta qoraxda (;) waa tamarta ku yaala iftiinka qoraxda. Isticmaalkeeda wa kuleylka, karinta, iyo korontoda. Tamarta la cusbonaysiiyo. Tamarta la cusboonaysiin karo (;) waa nooc ka mid ah tamarta taasi oo dib loo cuboonaysiin karo awooda ku jirta. Tamartaas oo kale wuxu ka yimaada dabeyl, qorax iyo mowjad. Nigis. Nigis (;) sidoo kale loo yaqaano Kastuumo, waa nooc ka mid ah dharka laga hoos xirta dhar kale. Nigiska waxaa loogu talogalay in dharka laga hoos xidho, waxaanu leeyahay noocyo badan oo kala duwan kuwaasi oo loogu talogalay raga, dumarka, ciyaarka iyo dadka waayeelka. Hordhac. Kastuumadu waxay ka mid tahay dharka dadku isticmaalaan taasi oo laga xidho hoosta ama dharka kale hoostooda. Sababta ugu muhiimsan ee nigisku waa inuu ilaaliyo xubnaha khaaska ah ee dadka iyo in wasakhda ka soo baxda jidhka ku ilaaliyo dharka kale ee dusha laga xidhan yahay. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Wadada Xariirta. Wadada xariirta (;) wexey eheyd kooxeyn oo loo talagaley ganacsiga Aasiya oo muhiim aha. Ahlu Quraan. Ahle Quran ama Quraniyoon (;) waa koox ka mid ah dadka Islaamka kuwaasi oo aaminsan in kitaabka Quraanka yahay midka kali ah ee ah ila raaco, waxayna kooxdani si cad u diiday ugana soo horjeedaan xadiiska iyo ereyga culamada. Dadka fikradan haysta wexay diidsan yihiin hadithka iyo kitaabaha kale islaamka. Quraanka kaliya bey isticmaalaan. Dul. Dul (,) juqraafi ahaan waa dhul sarreeya salaxna ah, wuxuu bedkeedu gaari karaa boqllaal kiiloomitir iskuwareeg ah, waxayna leedahay oog sida buuro iyo Gunbur waxay caan ku tahay iyadoo ku ah darajo homogenisering xagga joogga qaybaha u dhexeeya ee kala duwan waxana ku wareegsan dhan foorara ama ka badan badanaa ay ku hoobtaan si kadis ah dhulka ku xeeran kaasoo u muuqda qaabka dajni janjeera waxay ka dheeraan kartaa dushu dhan dhan ama ka badan si guud dusha iyadoo ah mid leh celin adag waxay noqon kartaa degadkooda ku wareegsan mid aad u janjeera iyadoo salaxa dusha uu noqonayo mid ah muuqdaan xuduudihiisa dushana waxay u ekaanaysaa miis oo kale. Juqraafi. Juquraafi waa cilmi dersa Khariidadaha aduunka oo ay hoos yimaadaan dhullalka, webiyada iyo badaha. howraar kale, jugraafigu waa barashada sida aadamuhu ugu dul noolyahay koonka ayadoo laga eegayo xaga laqabsiga bey"aadka kala duwan ee uu nooluhu kukala noolyahay. dhugasha xeeldheerida juqraafiga ee dhulka iyo sida nooluhu ugu dul noolyahay, ayaa sababtay in jugraafigu noqdo xarunta kulmisa culuumta uu noolaha maanta uga hanaqaaday sida uu ugu dul noolyahay dhulka. inkastoo, jugraafigu leeyahay qeexitan fara badan hadana si walba oo loo qeexaa ayaa noqotay mid lagu wada wadarsanyahay maadaama nooluhu uu tibaaxayo sida uu isagu ugu dul noolyahay Masadooniya. Jamhuriyada Makedonia Macquul. Macquulka (;) wa waaxda ka mid ah fikradka. Qofka macquul ah wuxu isticmaalah wax yaabaha dhab ah marku hadlo. Faiidada macquulka wa wixii sax iyo fiican bala kala garan kara. Fikirkan wuxuu horjeeda fikirka dhaqan iyo kii dareenka. Ceelbacad. Degmada Ceel Bacad waa Degmo ka tirsan Gobalka Shabeelaha Dhexe, Waxay leedahay Bad, Dhul Dahabi ah oo daaqsinka ku wanaagsan, Dhul beereed, Dakad. Waxay ka mid tahay Degmooyinka ugu Dhaqaalaha Wanaagsan Gobolka Shabeellaha Dexe, waxaa Degmada ku nool Deg Jecel Nabadda kana shaqeeya Horumarka, Dadku waxay ka koobanyihiin Aqoonyahanno, Dhaqaatiir, Macalimiin, Arday, Bulshada Degmada waxa ka mid ah kuwa maskax wanaagsan leh sida Xoolo dhaqato, Beeraley, Ganacsato, Kallumeysatto, Fanaaniin, Abwaanno, Ciyaartooy. Dhaqaalaha Degmada waxa uu ku tiirsan yahay 41% Xoolaha Nool sida Ariga,Geela iyo lo’da, 29% Ganacsiga sida Dharka, Cuntada, Bagaashka IWM. 22% Beeraha sida Tacbashada Galeeyda, Sisinta, Digirta, Masago iyo Nuucyada Qudaarta Dalka. 8% Kallumeysiga Nuucyada kala duwan ee Kaluunka iyo waxyaabaha Kheyraadka Badda laga helo. Faallo: Dadka dagan Degmada Ceel Bacad waxa la yiraahdaa “Yuusuf Daa’uud” ama “Boqorrada Abgaal” Yuusuf Daa’uud waa Qabiil weyn oo ka tirsan Beesha Daa’uud, Wacbuudhan, Abgaal ismaan, Mudulood. Yuusuf Daa’uud waxaa la sheegaa in ay yihiin Dadka Soomaalida ugu ixtiraamka badan, waxay leeyihiin Culimo Diinta, Aqoonyahanno, Dhaqaatiir, Siyaasiyiin, Wax garad iyo dad Wanaagsan. Beesha Yuusuf Daa’uud inta taariikhda la ogyahay kama qeyb galin Dagaaladii iyo Bur burkii ka dhacay Soomaaliya, Waxay taariikhda ka galeen Baal dahab ah iyagoo aan wali la sheegin Xad gudub ay sameeyeen. Yuusuf Daa’uud Waa Boqorrada ama Ugaasyada Abgaal Ismaan iyo Guud ahaan Mudulood, waxaana soomaalidu ay ku Xushmeysaa in ay yihiin Dad Ahlu diin ah Nabadda jecel. Dhanka caafimaadka: Degmada Ceel Bacad waxaa Ku yaala Isbitaal weyn oo ay leeyihiin Dadka deegaanka, isbitaalkaas oo lagu Magacaabo “Ceel Bacad Hospital” isbitaalkaas oo ay ka howlgalaan Dhaqaatiir wax kasoo baratay Dalka Gudihiisa iyo Dibaddiisa, sidoo kale Degmadu waxay leedahay MCH yo sido kale Degmada waxa laga helaa Dawooyinka Nuucyadooda kala duwan ha ahaadaan kuwa Xoolaha ama Dadka lagu Dabiibo. Dhanka Waxbarashada: Degmada Ceel bacad waxay leedahay Goobo waxbarasho oo Asaasi ah iyo kuwo Heer sare ah, Guubaha waxbarashada waxaa kamid ah Dugsiyada Qur’aanka Kariimka, Dugsiyada Hoose iyo Dhexe, Dugsiyada Sare, Macaahid si gaar ah loo leeyahay, Waxbarashada Degmada Ceel Bacad waa Mid horumar sameyneysa Marba marka ka danbeysa, Macalimiin iyo Aqoonyahanno farabadan ayaa ku sugan Degmada Ceel Bacad. Dhanka Masaajidda: Degmada Waxaa ay leedahay Masaajidyo lagu Cibaadeysto lagu barto diinta islaamka, kuwaas oo leh Imaamyo, Culumo Mashaa’iq iyo Xer badan oo diinta ka barata, Goobaha Cibaadada sida masaajidda iyo Mowlacyada waa kuwo la xushmeeyo. Markazyo: Degmada Ceel Bacad waxay leedahay Markazyo lagu barto diinta Islaamka iyo Goobo dhaqan celin ah, Goobo lagu xanaaneeyo Agoonta Dhanka Biyaha: Degmada Ceel Bacad waxay leedahay ceelal badan oo biyood, Ceelashaas waxaa ka mid ah GAL GOOF, MIIRTI RER GARBOOD, MIIR XAGAR Iyo kuwo kale, inkastoo aysan ku filleyn haddana si joogta ayey u kordhaayaan, taasoo mustaqbalka dhow gaarsiin doonta heer wanaagsan. Degmada Ceel Bacad waxay leedahay kheyraad Farabadan oo uu ku maneystay Allah Subxaanahu Wa tacaalaa, Kheyraadkaa waxaa ka mid ah Macdan Farabadan, Luul/ Dheyman iyo kheyraad kale oo dahsoon, waa arrin aan fari ka qodneyn, una baahan baaritaano culus. Waxa kaliye oo la ogyahay macdanta Manganiiska (Manganese), waxaase marag madoonto ah in Degmadaas uu kheyraad fara badan ceegaago. Degmada Waxay leedahay Xeeb dheer, Badda waxaa ku jira kheyraad badan, Kalluunka Nuucyadiisa Kala duwan ayaa laga helaa iyo kheeyraad badda oo dhameystiran. Dhanka Dekedda: Degmadu waxay leedahay Xeeb aad ugu haboon lagana sameyn karo Deked, Dekeddaas waxaa la Calaameeyay Xilligii hore ee Gumeysiga, waxay noqon kartaa mid aad ugu haboon gobalka guud ahaan in degmadaasi laga hir galiyo Deked shaqeysa. Maamulka, deegaan weynaha ay Degmada Ceel Bacad ka kooban tahay min Waax,Tabello illaa iyo Xaafad waxaa ka jira maamullo iyo kala dambeyn oo ay u dheer tahay nabad, degganaan iyo isdhexgal Bulsho Bulshada: Bulshada 97.8% Waa Yuusuf Daa’uud qeybihiisa kala duwan 2.2% waa Dad Marti ku ah Degmada ama Ganacsi iyo Caafimaad ama Waxbarasho u soo doontay. Dhismaha Maamulka: Degmadu Waxay leedahay Maamullo ay soo doortaan Dadka Deegaanka ah, waxa loo sameeyay Maamullada sida: Guddoomiyaha Degmada Ceel Bacad, Gudoomiye Kuxigeenka Degmada Dhinaca Arrimaha Bulshada, Gudoomiye Kuxigeenka Degmada Dhinaca Arrimaha Siyaassadda, 4 Guddoomiye Waaxeed, Guddiga Xallinta khilaafaadka, Guddiga Gargaarka iyo Horumarinta Deegaanka, Guddiga isku xirka Jaalliyadaha iyo Xiriirka Caalamiga iyo Guddiga Nadaafadda Iyo Wacyi galinta Bulshada, Guddiga Caafimaadka iyo Gargaarka. Degmada Ceel Bacad waxay kale oo caan ku tahay Fanka iyo Suugaanta. Kuwooda xagga Lookalka(Degmada) ugu cad-cadaa waxaa ka mid ahaa, Shiribka, Guuroowga, Gabayada, Wilsiqada, Heesaha, Dhaantada IWM. waxaa waagii Berisamaadka Fiidadkii lagu qaban jiray Barnaamijyo Maaweelo iyo Maddadaalo ah, sida Riwaayadaha, Goo-Goosyo Heeso & Tartanka Hiddaha & Dhaqanka. Waxaa kasoo jeeda Abwaanno, Fanaaniin, Majaajiliiste-yaal Qaranka usoo shaqeeyay. Degmada Ceel Bacad wax yaabaha ay caanka ku tahay waxaa ka mid ah soo saarida Ciyaartooy fara badan oo ku caan noqday Kubaddaha Cagta iyo Koleyga isla markaana xubno muhiim ah ka soo noqday Xulalkii kala dambeeyey ee metalayey Qaranka Soomaaliya. Waxaa kaloo Degmada Ceel Bacad aad loogu xusuustaa tartamaddii lagu qaban jiray Garoonka Kubadda Cagta ee ee ku yaal Xarunta Degmada horteeda. Sanad walba Bisha Barakaysan ee Ramadaan ayaa waxaa Garoonka lagu qaban jiray Tartan Kubadda Cagta oo ay ka soo qeyb geli jireen Ciyaartooyda ugu farsamada fiican ee xilliyadaa ku noolaa dhamaan degmooyinka Gobalka Shabeellaha Dhexe ka kooban tahay. Tartanka Ramadaanka oo aad u xiiso badnaa áyaa waxa u soo daawasho tegi jiray Dadweyne ka kala yimid degaano fog. Xiiso loo qabo darteed ayeey Taageerayaasha Kubadda jecel door bidi jireen inay goob joog ka ahaadaan cayaar walba ilaa iyo firimbiga ugu dambeeyo la yeeriyo, ka dibna waxay u afur doonnan jireen guryahooda oo ku yaal Degmooyinka ay ka yimaadeen. Waxaa wali inoo dhiman waxyaabo kale oo dheeraad ah Sawiro, Muuqaalo, Qariidad, sidoo kale waxaan idiin soo gudbin doonaa Aqoonsiga Degmo ahaan ee Ceel Bacad iyo Taariikh kale oo aan wali daba joogno. W/D: Bashiir Macalin Cali Xassan Dhagey “Bk” Muqdisho-Somalia Tel: 0617200200 Dhaga yare (geed). Dhaga yare (af-carabi قرنفل, af-ingriis: Syzygium aromaticum ) waa miraha geedk dhireedka dhaga yaraha, waxaa laga helay jasiiraha maluku ee indoniisiya waa hore, waxaano loo adeegsada carfinta cuntada iyo cabitaanada, soo saarida iyo ka ganacsiga dhaga yaraha ayaa lambar kow ugu jira wadamada Madagaskar, zanzibar, tansaaniya, Bangaaladeesh, Indonisiya bakistaan, hindiya, iyo siri laanka, dhaga yaraha ayaa sidoo kale daawo ahaan loo adeegsadaa, waxaana laga miiraa saliid u fiican caloosha iyo ilkaha. Tilmaanta geed dhireedka. Dhaga yaruhu wa geed ma dhace ah caleentiisu mar walba cagaarantahay, qaab dhululubo u samaysan, caleemo waaweyn ubaxeeya ubax afar qayb leh, wuxuu dhalaa mro ku urursan rucubyo, curdunka ubaxaas ayaa marka hore leh midab dansan k dib cagaar buu noqdaa ugu dambaynna guduud waana marka la gurto, marahaas oo leh udug adag aadna u carfoon, jooga geedka dhagayaraha ayaa u dhexeeya 10 ilaa 12 mitir mararka qaar wuxuu gaaraa ilaa 20 mitir, Mirihiisa markii la qallajiyo waxaa loo isticmaalaa carfinta cuntada iyo shaaha ama qaxwaha, markii loo geeyo in daawo ahaanna loo adeegsado daawaynta waxyaabo badan, sanadkii labo mar ayuu miro dhalaa, mirihiisa oo curdun ah ayaa la gooya dabadeedna qoraxda ayaa lagu qallajiyaa si ay u noqdaan dhaga yaraha aad taqaanaan, Halka uu ka soo jeedo dhaga yaraha. wadamada ugu badan dunida uu ka baxo waa Zanzibar, hindiya jasiirada Maluku ee induniisiya, filibin iyo shiinaha waxay adeegsan jireen dhag yaraha 2000 sano ka hor, bariga dhexe ayaa aad loo keeni jiray ilaa hadana waa meelaha loogu isticmaalka badanyahay aduunka, hada aduunka oo dhan wuu ku faafay aadna waa loo isticmaalaa. Miraha dhaga yaraha. Dhagayaraha waa ubax qalalan oo ka baxo geedka loo yaqaanno “cloves” waana miro aad u leh Faa’idooyin cunno iyo caafimaadba, wadanka ugu badan dunida uu ka baxo waa Zanzibar, hindya iyo shiinaha waxay adeegsan jireen dhag yaraha 2000 sano ka hor. Xogta cunno ee ku jirta. halkii qaadoo wayn waxaa ku jira 6.6 g sida ay sheegtay wasaarada beeraha maraykanka sida soo socota Faa’idada cunno dhagayaraha waxaa ku jiro protein (barootiin), iron (xadiid), calcium, potassium, Sodium, Vitamins: Sida A iyo C. Waxtarka iyo Daawada dhagayaraha. Dhagayaraha waa xanuun baabi’iya oo aad u fiican waxaana lo adeegsadaa daawaynta ilkaha iyado la adeegsanayo saliidisa waxaana ku jirta maadada la yiraahdo“eugenol oil” waxaana laga sameeyaa daawada lagu cadaysto iyo midda lagu luqluqado. Sidoo kale waxay daawo u tahay romatiisamka iyo riixada iyadoo la marsado xubnaha ku xanuunayo, hadii la qiiqsado oo biyo kulul lagu daro waxaa lagu daaweeyaa, sanboorka iyo neefta, waxay kaloo faa’ido u leedahay in bakteeriyada ay disho waxaa lagu nadiifiyaa nabraha, dhaawacyada iyo (fungus) galo faraha lugaha dhexdooda. Faa’idada kale waxaa ka mid ah in lagu daaweeyo dheefshiid xumada, shubanka iyo calool majiirka, Waxaana ku jirta dhagayaraha maado u eg aashitada caloosha laga helo oo ka qeb qaadato shiididda cunnada iyo la dagaalanka bakteriyada caloosha. Cilmi baarayaal ayaa waxa ay ogaaden intii ay ku howlanaayen baarista dhagayaraha in kansarka ku dhaca sanbabada iyo maqaarka uu dilo unugyada jirka sidaa awgeedne loo adeegsado dhagayaraha ka hortaga kansarka labadas nooc, sidoo kale baarista ayaa waxay sheegaysaa in ka hortag fiican u yahay kansarka ku dhaca caloosha, maadaama cunnoyinka sumaysan kansarka u keeni karo. Sidoo kale dhagayaraha waxaa uu faa’ido uleyahay dejinta maskaxda, kordhinta xasuusta iyo furista codka oo xirma, wuxuu kale uroonyahay xibnaha oo dhan, sableyda, caloosha, kaliyaha, beerka, beer yaraha iyo xibnaha taranka waa markii lagu daro caanaha geela, sokorta hoos ayuu u dhigaa dhiigana guntun guntun ayuu ka ilaaliyaa. Daraasad la sameeyay waxaa lagu sheegay in uu dilayo bahalada Caloosha gala sida goryanada iyo bagteriyada sido kale daraasada waxay sheegtay qofka markuu fuuqbaxayo hadii lasiiyo inuu joojiyo fuuqbaxa, waxaa kalo dajiyaa neerfayaasha habeenki hadii lacabo hurduu keenayaa adigo ka isticmaalyo koob biyo kuluul la dhig malgcad dhagayaro shiidan malintii seddex jeer cab. Beesha Ciise. Beelwaynta Ciise waxay kamid tahay beelaha Dir. Beesha Ciise waxay degtaa dalka ((Djibouti)), Gobolka Awdal ee Somalilia iyo Gobolka Siti ee Dawlad Deegaanka Soomaalida Itoobiya, Ismaamulka magaalada Diridhabe iyo Zone 3 ee dowlad deganka cafarta gaar ahaan magaaloyinka kala ah (Cundufo), (Cadhaytu) iyo (Gadhamalu). Beesha waxay walaalo hoosaad yihiin Beelaha Abgaal ee Degta gobolada Banaadir, Mudug iyo Hirshabeele Somalia. Beesha Madaxweyen Xasan Sheekh Maxamuud, Madaxweyne Sheekh Shariif Sheekh Axmed. 1. Madaxweyne Xasan Guuleed Abti doon 3. Generaal Faarax Waceys Duule (Militeri) BEESHA CIISE WAXA AY GAAR UU LEEYIHIIN (1) XEER QORAN OO QOFNA KA TALAABSAN KARIN. (2). OGAAS (BOQOR)GARTA GOYN OO GARTA AY GUDIGU GO`YAAN KU DUCEEYAA. (3)DHULKA OO UU DHAXEEYA IYO LAANDHERANIMOO OO LASHEEGAN KARIN. beeshu waxa ay gaar u ledahay buug ay xafidsanyihiin oo la dhahoo oo run ahaanti ku cajabgalinayaa marka aad akhrisatid jawaab dhan u noqonayaa dadka xaqiraa dadka xoola dhaqatada ama gaar ahaan SOOMAALIDA kudhaha waa dad-jaahilah oo nidam iyo sharci lahayn oo dhulka ay dagaana waxa iska lahaa boqortooyadii kristaanka ahayd ee ITOOBIYAA amaba dadkale iyaa dhulkan iska lahaa oo ay sharci daroo kaga qaateen sida qoomiydaha christian ah KENYA ku nool iyo ITOOBIYAA. BEESHA CIISUHU deegan ahaan sida dadkii hore ee SOOMAALIDU sheegaan iyo dadka uu dhuundaloola tariikhda beesha amaba guumastayaashii dadka SOMAALIDA qabsaday waxa ay isla qireen in dagii jireen degaanada ka mid ah wuqooyiga SOOMAALIYA(SOMALILAND)in kasto ay sheegaan dadbadan sheegan in ay XIIS iyo MAYDH sheiekh CIISE iyo shiekh ISXAAQ iyo shiekh SAMAROON wada dagijireen iyo DAAROODKA kale oo dhan.arinta kale ee ku muran galinaysa marka ay dadka MAJARTEENKU sheegaan in ay CIISE gabadhiisu dhashay besha majeerteen taas oo iadna la yaraysan karin.balsee waxa hubaal ah in ay dagi jireen SAYLAC, LUGHAYA iyo BULAXAAR oo ay ila hada daganyihiin, in kastoo CIISUHU hada daganyahay dhulbalaadhan oo xata ADDIS-ABABA(ETHIOPIA)dhawr boqol oo killo-meter u jiraa iyo DJIBOUTI. Derbi. Derbi () sidoo kale loo yaqaano Gidaar, waa sagxad toosan. Isticmaalkeed wa qaybinta guriyaasha oo ka dhiga qolal. Ama waxay ilaalin karta guryaha. Gidaar waa dhismo ka samaysan dhagaxaan, caro iyo isku dhisyo kale kaasi oo difaac u ah dhisme aqal, guri, xaafad ama magaalo. Gidaarka ku wareegsan mee waxaa loo yaqaanaa Deyr. Doqonnimo. Doqonnimo, Dabbaalnimo (,) waa maangaabnimo iyo caqli yari xaga maskaxda ah, taasoo ay ka dhalato inay yaraadaan: Garashada, Dareenka, Baaraan dega arimaha, iyo aqoon yari. waxaa suuro gal ah inay ku timaado dhaxal, ama ka kasbasho, Raaxo. Raaxo waa dareen. Dareenkan waa mid ka horjeeda xanuun. Insaan iyo naasley labada ba wey dareemaan raaxo. Raaxo cafimaadka wey u fiican tahay. Qofka raaxo leeheen, waxa gaari kara itaala'aanta maskaxda. Dareen. Dareen waa waxyaabaha shan laxaadka oo dareemayaasha iyo hormoonnada maskaxda keeno oo cadaanyo, boorrin, dhiirigelin, niyad, maayad, ficil celinta iyo edebkooda marmar xukuma. Hadal. Hadal (;) waa nooc ka mid ah wada xidhiidhka kaasi oo la isticmaalayo shanqadh iyo dhawaq laga samaynayo afka, kaasi oo micno iyo fahan la isla yaqaano leh. Inta la ogyahay maanta dunidan waxaa hadla guud ahaan dhamaan xayawaanka, waxaana dadka u gaar ah hadalka ay qoomiyad kasta keli u leedahay ee loo yaqaano luuqad. Hadal waa marka afka la isticmaalo waqtiga xiriirid iyo isgaadhsiin. Gef. Gef, Dembi () waa falila iyo ku kicida fal ka soo horjeeda qanuunka ama sharciga u degsan dal ama urur. Ciqaab. Ciqaab (ingiriis punishment) waa marka wax lugu sameeyo qofka oo dhego adag ah, qofka dembi sameeyey ama caasiya ah. Ciid. Ciid ama carro waa dhagax aad u yar yar oo laga helo dhulka dabiiciga ah waxay ka timid dhagaxaan iyo macdan kala furfurmay, ama dhadhaab iyo macdanta isku qasan oo aad u yar. markay sii yaryaraato waxay isu badashaa boor markay waynaatana waa quruurax, jaadadka carada ayaa badan waxayna ku xirantahay hadba meesha la joogo cimiladeeda waxaa ka mid ah bacaadka saxaraha iyo xeebaha laga helo, bacaadka ayaa waxaa laga sameeyaa badanaa dhalooyinka (qaruurad) waxaa lagu qasaa agabka dhismaha sida shubka iyo shamiitada, waxaa laga sameeyaa nuurada, dhirta qayb ka mida ayaa ku baxda carada iyo bacaadka Ismiidaamin. Ismidaamin waa marku qofka is dilo. Dadka sidhaas sameysta wa kuwaa niyadjabka. Dhibaato. Dhibaato waa xaalad oo adag ah. Waxyaabaha dhib leh waxaa loo raadiya go'aan. Socod. Socod waa habka lugaha marku qofka rabo inuu meel aado. Indho. Indhaha waa xubin ka mid ah wijiga wax lugu arko. Wa xubin goobayn ah zayawaanaha ku yaal oo iftiin gaarsiinaya. Sinaansho. Simanahaansho ama sinaansho (ingiriis egalitarianism ama equality) waa fikrada dadka iyo biniaadanka oodhan iney isla siman yihiin. Insaanka saas aaminsan sharciga isku mid bey oo talin iyo dhiganta iyo dhigma wax muhiim bey u arkaan. Simanahaansho jinsiga, qowmka, qolo iyo reeraha wuxuu oo macaamila sii cadaalad ah aan lahayn takoor iyo kala saaridda. Sharci. Sharci waa xeerka ama qanuunka ku jiro bulshada. Gudniinka Fircooniga. Gudniinka saxaax gabadh (af ingiriis FGM) waa goynta dibnaha dumarka. Shisheeye. shisheeyaha ama Ajnabi (,) Waa qofka jooga Dal uusan u dhalan, sharci haku joogo ama yuusan ku joogin, dalalka ayaa shisheeyaha u ogolaada inay joogaan wadamadooda iyagoo maslaxo ku haysta, shisheeyaha ayaan xuquuq u lahayn waxyaabo badan sida ka qaybgalka doorashooyinka Dib u Celin. Dib u Celin oo af-suuq loo yaqaan dhaqan celis () waa habka loo maro dib u celinta Qaxootiga, tahriibayaasha, iyo dadka dalalkooda in badan uga maqnaa qalalaaso siyaaseed ama mid nolol xumo dalalkii ay ka soo jeedeen iyadoo loo marayo qaab ku salaysan heshiis dhex maray wadamada ama qasab iyo tarxiil. Yaab. Yaab waa dareen ka fiijin waqtiga waayo-aragnimo iyo khibrad deegaan ama wax kale oo xoolaha iyo insaan ba ku dhaca. Yaabka wuxuu dhaca marku qof wax filaynin iyo rajaynin oo dareemo ama arko wax aan hore loo aqoon. Qarax. Qarax (;) waa marka awood badan si dhaqso ah uga soo baxdo meel ay ku jirtay taasi oo dhalisa heerkul kor-u-kaca iyo neefo hawada lagu soo daayo. Qarxin waa kordhidda tamarta oo heerkuleyl iyo gaas samayso. qarxinta waa maado weyn oo loo yaqaano tnt waa maadada qaraxa sababa. Khatar. Khatar AF ENGLISH (DANGER) Af carabi (خطر) khatartu waa suurtogalnimada inay wa xun dhici karto. Cay. Caytin waa af xun oo tilmaamaan loogu talagalay insaanka oo xumeeya. Qofka maqlo caytinta wuxuu u arkaya dulmin iyo sifayn oo hoosaysiiya. Nacas. Nacas waa kalimad oo tilmaamaa qofka aqoondarro ah. Dhillo. Dhillo waa qof oo shaqo heysto oo galmo iyo jinsi ah. Beeraley. Beerelay waa qofka ku shaqeysta miiga. Qofkaas oo kale wuuu koraaya dalag, xoolaha iyo lo' ujeeddada cunnidda. Cadar. Cadar (ingiriis perfume) waa dareere oo dadka, qol ama shay siinayso ur macaan. Waraabka. Waraabka waa marka biyo lugu shubo beeraha. Sababta lugu shubayo waa beeraha si ay u koraan (korid). Waraabka wuxuu ka iman kara webiga, gudubno, haro, xidheenka, biyoxireenka, biibiile, tuubo, kanaalka, biyo-mareenka, damiya, saydhaa, rushayn iyo godka biyo. Bocor. Bocor (magaca sayniska: Cucurbita) af-carabi: القرع) waa geed ka mid ah qudaarta waliba bahda geed jiifka ah, ee jaadadka badan leh, asalkiisa ayaa ameerika ka soo jeeda, waana qayb waynoo muhiim ah oo ka mida cuntada, Jaadyada bocorka. iyo noocyo kale oon dhulka soomaalida ka bixin. Bocor guduud. Bocor ama bocor guduud (Af-Carabi: قرع ama يقطين, af-ingiriis: Cucurbita pepo ama pumpkin) waa nooc ka mida dhirta la cuno u samaysan sidii giraan le'eg qaraha marmarna ka wayn leh liidad godan, korkiisuna sabiibax yahay, midabkiisu waa jaalle madow xigeen ah iyo orange, qolofkiisu adgyahay, gudahana ku leh hilib iyo miro, qaarkiis ayaa aad u waynaada, hadba wadanka la joogo ayay ku xirantahay waynaantiisa iyo qaabkiisa, waxaa la sheegaa inuu ka soo jeedo woqooyiga ameerika, mirihiisa ayaa la sheegaa in laga helay maxico waa aad u horeeyay, waxaa la cunaa markii la kariyo, soomaalida ayaan aad u adeegsan bocorka waxay ku darsadaan oo kali ah suugada, wadamada qaar ayaa caadi looga cunaa isagoo la dubay ama la kariyay, Maraykanka, kanada shiinaha yurub iyo maxico ayaa la cunaa waqtiga ciidaha isagoo loo sameeyay jaadad kala gadisan, Hindiya ayaa laga cunaa markii lagu daro qudaar kala duwan sida basbaaska waxaana loo yaqaan kadu, Guanshi shiinaha ayaa laga cunaa caleenta bocor guduudka markii la kariyo, Thailand iyo wadamada koonfurta aasiya ayaa aad u isticmaala markii lagu kariyo hilibka, wadamada qaar ayaa ka sameeya khamrada, miraha bocorka ayaa iyagana laga cunaa wadamada qaar, guud ahaan dunida ayaa aad looga isticmaala bocor guduudka. Isticmaalka kale. bocorka ayaa la gasaceeya waxaana loo isticmaala daawo u roon calool istaaga iyo qabsinnada caloosha iyo calool baxa, waxaa kaloo loo lagu quudiyaa eeyaha iyo bisadaha cunto ahaan, digaaga ayaa la siiyaa si loo dhamaystiro nafaqada ukumaha, baaritaanada laga sameeyay bocorka ayaa lambar kow akaga jira waxyaabaha faaiidoonka leh. waxaa laga miiraa saliid loo adeegsado waxyaabo badan. waxaa la dhex galiyaa layr markii la dulduleeliyo, si loogu qurxiyo meeleha xafladaha Waxtarkiisa xag daawo. Baaris cusub oo lagu sameyay bocorka aya waxa ay sheegtay in uu ku jiro vitaminda kala ah vit-A, vit-C, vit-B, sido kale mirihisa waxa laga hela faa’idoyin fara badan. 50gr oo la isku cajiimo muddo todobad ah waxa uu babi’iyaa bahalada caloosha gala sida: ASCARSS, sido kale waxa loo qaata bararka ku dhaca borostaatada dadka da’da ah ee kaadida dhibta wuu u roon yahay, waa hadii loo qaato shaah ahaan 20gr iyo galaas biyo ah ka dhigo sida shaaha oo kale seddax jeer maalinti.[1]baaritaano ayaa sheegaya maadooyinka kiimikada ah ee ku jira bocorka in ay saamayn wanaagsan ku leedahay insooliinka iyo kulukooska sokorta markii la baarayo, maadooyinka uu ka samaysanyahay bocorka labo ka mida waxaa lagu daaweeya doolliga qaba sokorowga in ka badan lix todobaad, taasoo keenta hoosu dhac ku yimaada sokorta dhiiga, Qajaar. Qajaar ("af-carabi":الخيار, "af-ingiriis:" Cucumber) waa geed jiif dhulka ku saaqa ka mida bahda bocorlayda, wuxuu fuulaa ama ku saaqaa geedaha kale iyo wax walboo taagan, waxay isku bah yihiin bocor cadaha iyo bocor guduudka, dhulka ayaa lagu beeraa qoto dheer 12-18 mili mitir, ka dib kor buu u soo baxaa asagoo ku saaqa kuna baxa wax walboo ka hor yimaada, beeraleyda ayaa u sameeya tiirar ay ku baxdo badanaa, ama waxa ay ku ag beeraab darbi shabaq ah si uu u fuulo uguna boxo, badanaa qajaarku wuxuu u abuuranyahay qaab dhululobo ah oo dul jiifa dhulka xabad xabad, midab cagaar iyo cadaan isugu jira leh, waxaa la goostaa miraha qajaarka wax mar ka badan sanadkiiba, wuxuu sugnaan karaa 80-100 maalin, asalka qajaarka ayaa ka soo jeeda koonfur bari aasiyahase yeeshee wuxuu ku faafay dunida, waxaa la cunaa markii la kariyo, soomaalida ayaa ku darsata suugada, mar marna waxay ku darsadaan saladhka isagoon la karin, geedkaan ayaa ku baxa cimilo diirran ee ku haboon bixidiisa, Jaadka miro ahaaneed. waa miro u samaysan sidii dhululubadii labada gees ka soo qalloocan dhexdana tuur ku leh, caleemihiisa waxa la moodaa sadex gees, caleentiisa ayaa haraysa mirihiisa kana ilaalisa saamaynta cimilada, jiridiisu waa gaabantahay, wayna duf badantahay, dhirirka mirtiisa ayaa u dhexeeya 2.5-92 sm, dusha ku leh jiitinno qodan, leh qolof jilicsan oo cagaar ah sida caadiga, mar haday jaale noqoto dhadhankeedu waa qaraar, marmarna aashito ayuu noqdaa, Caloosha iyo dheefshiidka. wuxuu u fiicanyahay socodsiinta caloosha iyo sifaynta mindhicirada, maadaama ay leedahay xarko jiida wasakhkda caloosha, Qajaarka ayaa leh fiitamin C iyo B iyo wax yar oo fiitamiin A ah, sida uu u leeyahay macdan iyo bir muhiin u ah jir dhiska sida soodiyanka, kaalshiyamka, foosfoorka, iyo magniisiyamka, wuxuu kaloo u roonyahay dheef shiidka iyo nadiifinta uur ku jirta Maqaarka. Qajaarka ayaa u fiican maqaarka jirka, qoloftiisa ayaa loo adeegsadaa hoos u dhigida heer kulka jirka, wuxuu ka ilaaliyaa milicda quraxda iyo sunta ka dhalata wasakhda hawada, Madax xanuunka. wuxuu kaloo u roonyahay madax xanuunka, iyo neerfaha madaxa. Nadiifinta kaadi haysta. wuxuu ka qayb qaataa nadiifinta uur ku jirta, wuxuu badiyaa kaadida, wuxuuna nadiifiya kaadi haysta iyo marinadeeda, waxaa loo qoraa dadka qaba cudurka xanuunka kaadi haysta, Indhaha. wuxuu u roonyahay indhaha iyo daalka qabta wxuu leeyahay fiitamin G i, biyo iyo aashitada kaafiyek oo u roon ka takhalusida biyaha ku xanibma maqaarka hoostiisa, wuxuu baabiiyaa fuurka ama bararka indhaha, waxaana la saaraa isha cad fidsan oo qajaar la soo gooyay ah ilaa nusa saac, waxaa laga isticmaalaa meelaha la isku duugo iyo meelaha haweenka lagu qurxiyo. waxtarka uu u leeyahay xaamilada. qajaarka ayaa kaalmeeya qofka xaamilada ah kiiyo ka saacida dejinta caloosha, rogroganka dheefshiidka wuxuu isku dheelitiraa cusbada jirka wuxuu dufan u yeelaa jirka, Laad. Laadka waa markaad qof garaacdid adhoo lugta isticmaalaya. Qayb wexey ka tahay weerarka. Dhibane. Dhibbanaha (ingiriis plaintiff) waa qof la dulmiyey oo dembi iyo qalad lugu sameyey. Kobcin Dhaqaale. Horumarinta ama kobcin dhaqaale waa waxyaabaha ku lug wixii wanaagaya nolasha insaanka. Bilowga, waa habka ee dadka khayraad oo isticmaali leheen, inkastoo khayraadka marin noqonin. Marka labaad waa macno u dhigma dhaqaalo. Sidan, cabbirka dhaqaalaha shaqsiga, qoyska ama quruunka aynu eegeyna, adhoo qiimaha badeeco fiirinaya aad horumarinta oo qiyaasi kartaa. Maqaalka 25aad Baaqa Caalamiga ee Xuquuqda Aadanaha, wuxuu u arka xaq horumarinta. Culimada horumarinta wexey xisaabiyaan dadka heerka caafimaadka, waxbarashada, dhererka nolosha, qorista, iyo mushaarka. Balanbal. Balanbal ama balambal waa degmo ku taal galbeedka gobolka galgaduud u dhow xadka itoobiya la wadaagto soomalliaya. Nacayb. Nacayb (af-ingiriis: hate, af-carabi: الكره) waa dareen dibu gurasho oo uu la socdo dhibsi daran, iyo didid iyo cadawtooyo ama naxariis darro loo hayo qof ama walax ama ifafaale muuqda, waxaa la socdo doonid ka dheeraansho waxaas la nacayo, ama jelaanta baabiinta iyo tirtiridiisa, nacaybka ayaa ka dhalan kara cabsi ama xasuusta wax xun oo dhacday waqti hore, waxaa kaloo ka dhashaa qof si xun ula macaamilay qofkaas wax nacaya, nacaybka ayaa ka imaan kara dhinac kala duwanaansho caqiido iyo kala duwanaasho aragti, Ereyga Nacayb ayaa mar mar loo adeegsadaa walax aan saas loo nacbayn oo la dhibsanyo uun. sida xili gooreed ka mida xiliyada aduunka sida qabowga ama kulaylka, nooc ka mida cuntada, ama jaad ka mida dharka, urta, maqalka, taabashada. Aragtida Islaamka ee nacaybka. Islaamku intuusan iman ka hor waxa jiray nacayb iyo colaad u dhexysay dadkii waqtigaas joogay ee carabta iyo cajamta ahaa, markay islaamka soo wada galeen waxaa ka baxay halkaas nacaybkii u dhexeyay oo ay sababta u ahayd diin la'aanta iyo gaalnimada, Islaamka ayaa dadka simay una sheegay inay isku jeclaadaan diin iskuna nacaan diin xumo, islaamka ayaa diiday dadka in lagu noco xag abuuris iyo lixaad yari,islaamku ma ogola in dadka lagu noco cid ama qabiil ama jinsi iyo farac, ilaahay wuxuu leeyahay (إنما المؤمنون إخوة فأصلحوا بين أخويكم واتقو الله لعلكم ترحمون) xadiis nabiga scw laga wariyay ayaa ahaa لا تباغضوا، ولا تحاسدوا، ولا تدابروا، ولا تقاطعوا، وكونوا عباد الله إخواناً، ولا يحل لمسلم أن يهجر أخاه فوق ثلاث" oo la micno ah ha is u caroonina, ha is xaasidina, ha isu daba jeedinina, ha is goynina, oo ahaada adoomo alle oo waloolo ah, uma banaana muslinka inuu walaalkiis ka fogaado in ka badan sadex maalin., qofka muslinka ah qabiilkiisa jinsiyadiisa waa caqiidadiisa.islaamku wuxuu sheegay in kaliya lagu kala sareeyo cabsida alle, ayna simanyihiin carab, afrikaan, faarisi, ruumaan, dadku markay diinta ka yara durkeen ayaa waxaa soo laabtay nacaybkii macno darrada ku fadhiyay. Nacaybka ka dhex dhaca lamaanaha. lamaanaha ayaa is naca markii midkood la yimaado culays uu ku hayo kan kale ama danayn la'aan iyo ixtiraam la'aan, nacaybkaas oo keena in gurigu burburo laguna kala tago, nacaybka ka dhex dhaca lamaanaha ayaa u qaybsama mid qalbi ahaaneed iyo naf ahaaneed, kan qalbigu waa jacaylkiyoo meesha ka baxay, kan nafeedna waa qof dhaqankiis ama qaab samayskiisa oo la naco, in kastoo ay jiraan in qofka lagu nici karo wax lga ag waayay sida hanti iyo sharaf lana  jeclaan wax agtiisa yaal dartood sida hanti iyo magac. Soomaalida iyo Nacaybka. Sida la wada ogyahay mar hadddii dadku diintooda ka runsheegaan oo caqiidadu si fiican uga daadagto waxaa ka baxaya haraadigii aragtiyaha xun xun, iyo qiimayntii khaldanayd ee wax lagu miisaami jiray, Isir nacaybka iyo habyb sooca:. soomaalida ayaa caan ku ah labadaas wa waxyaalood waxaan keenaya diin yarida iyo ka fogaanshaha ku dhaqanka islaamka runta ah, canuga yar meeshii lagu tarbiyayn lahaa barashada diinta iyo jacaylka wixii la mabda' ah waxaa loo sheegayaa reer hebel waa cadowgeenna, waan necebnahay, waligaa iska jir iskana ilaali, ilmihii yaraa wuxuu ku korayaa qolo nacayb uusan fasiri karin waxa dhaliyay, iyo waxa ku kalifay midna, markuu u yaraado wuxuu dhihi karaa colaad baa na dhex martay waa' hore, oo colaada qof baad ka tahaye maxaa u wada nacday cidaas oo dhan?, dad aan raali ka ahayn colaadaas sow ma jiri karaan? oo bal ka waran hadii reerkiin dulmiga lahaa, waa wax aan la sheegi karin, gabyaa carbeed oo joogay waqtigii jaahiliga ayaa laga sheegay inuu yiri (anigu "ghazya' uun baan ka mid ahay, haday lunta iyo haday hanuunto ayaga uun baan la jiraa) ghazya waa reerkiisa, waa indho la'aanta qabyaalada iyo mabda' la'aanta.. carabta waxaa astaan u ahaa waagaas (u gargaar walaalkaa haduu gardaran yahay iyo hadii laga gardaranyahayba) waana tabta soomaali ku sifaysantahay soomaalida maanta joogta. See looga bixi karaa hayb nacaybka. Arrinta qabyaalada la yiraahdo waa wax xun, si walboo talooyin aan wax gal ahayn oon loola jeedin run ahaanteeda loo soo bandhigo iyo si walboo buug looga qoro aan lagu salayn mabda' iyo caqiidio wax hagaagaya ma jiraan ilaa loo laabto islaamka saxda ah iyo ku dhaqankiisa, islaamku sida uu u walaaleeyay aws iyo khasraj (labo qabiil oo walalo is neceb ahaa oo degenaa magaalada Madiina) waa la ogaa oo colaad 120 sano ah dhextaalay, sida ruum iyo furus iyo carab uu meel isugu keenay waa la ogaa, ma soomaali oo hal qoys ah baa meel isugu imaan wayday waa maya, waxa isu keeni karan waa ku dhaqanka iyo fahanka xaqiiqda islaamka aan sheeganayno oo baryahayaan sheegasho ku soo aruuray. Aragtida cilmi nafsiga. cilmi nafsiga ayaa u arka in nacaybku yahay rabida qofka inuu burburiyo meel balaayada uga imanayso. Qurux. Qurux waa waxyaabaha oo indhaha ajiba oo ka hela. Quruxda wuxu horjeeda waxyaabaha foolxun. Suuftu buula libi. Suuftu [lamagalaay] waa xaafad ku taalo qabalaha suftu waana xaafad caan ah oo laga yaqaano magaaloyinka dariska ah sida mandhera,bulaxawo,dolow addo iwm. Lamagalaay waa xaafad dhalinyaro badan waxayna leedahay koox lagu magacaabo L oo lamid ah lamagalaay kabtanka koxdoodana waa ciyaryahanka lagu magu magacabo farhan bodhari Sidaasi darteed xaafadani waa xaafada uu kadhashay gadoomiyaha suftu intas kasakow dhalinyarada ugu caansan xafadan waxaa kamid ah: bodhari c/lahi (maankey) abuukar farax,muudi,shueyb (isburash) iyo wiliba dhalinyaro kale oo an halkan lagu soo kobi karin mahadsanadiin.diyaariye fMS OO KU M/DHEER ELMI LAMAGALAY Donald Trump. Donald John Trump (dhashay Juun 14, 1946) waa ganacsade iyo maalqabeen bilyooneer u dhashay wadanka Maraykanka. Sidoo kale, mudane Trump waa murashaxa doorashada madaxweynenimada ee 2016ka ee wadanka maraykanka, waa maamulaha ururka  The Trump Organization iyo maalgaliyaha Trump Entertainment Resorts, waa qof TV, wuxuu leeyahay dabaqyo beero, meelo kilaabyo ah iyo meelo loo dalxiistago laguna raaxaysto oo caalamka oo dhan ku yaal, waa nin caan ka ah dunida hadana u sharaxan madaxnimada maraykanka. Caan ku yahay. waxaa lgu yaqaan caanna uu ku yahay islaam iyo wixii sheegtaba nacaybkooda, hadalladiisa caanka ah waxaa ka mida: halaga saaro wixii islaam sheegta wadanka maraykanka kuwa imanayana ha laga celiyo. Taramp dadka been ayaa laga sheegaa. Nin aad uxun ma ahan. Dacaayad aaye inta badan hadalada lagu eedeeyo. Sikkasta ha ahaatee Madaxweynaha ugu horreeyey mareekanka oo otismo qabo aaye marka haloo cudurdaaro. wuxuu kaloo necebyahay dadka ka soo jeeda laatiin amerika ee shaqada u soo doonta maraykanka sida maxico, colombia baraasiil iyo kuwo badan. Cumar Dhuule. Cumar Dhuule (;) wuxuu ahaa fanaan ka mid ahaa fanaaniinta ugu caansanaa suugaanta dadka Soomaalida ah. Fanaanku waxuu horaantii 1941dii ku dhashay duleedka magaalada Burco gobolka Togdheer ee maanta ka tirsan dowlad-goboleedka Somaliland. Fanaanku wuxuu ahaa heesaa aad u cod macaan oo geyiga Soomaalieed aad looga jecel yahay. Codkiisa wanaagsan darteed waxaa lagu naaneysi jirey "Boqorka Qaaciga Fanka Soomaaliyeed". Fanaan Dhuule wuxuu caan ku ahaa heesaha qaaciga ah, garaacida kabanka (gaar ahaan nooca loo yaqaano "cuudka"), saarida laxanka, abuurista halabuur, samaynta sheekooyinka iyo majaajilada, habaynta ruwaayadaha iyo guud ahaan ka qeyb-qaashada Fanka Soomaalida. Faanaanku wuxuu kamid ahaa dadki dalka ka baxay markii u qarxay dagaalki sukeeye wuxuuna waqti joogay wadanka Suuriya kadibna waxaa uu usoo gudbay wadanka Iswisarland gaar ahaan magaalada Jenefa oo waqti ku noolaa. Fanka Soomaalida. Fanka Soomaalida waa nidaamka, abuurida, qurxinta, habaynta iyo soo bandhiga heesaha Soomaalida, ruwaayadaha iyo majaajilooyinka u dhaqanka ah dadka Soomaalida ah meelkasta ooy joogaan, gaar ahaan inta ku dhaqan Bariga Afrika. Guud ahaan, fanka Soomaalidu waa nooc ka mid ah Suugaanta Soomaalida. Sidoo kale, dadka ku hadla Af Soomaaliga waxay leeyihiin fan iyo suugaan aad u heersareeya, qani ku ah aqoon iyo xirfad qoto dheer. In kastoo fanka maanta jira yahay mid aad u da' yar wuxuu leeyahay waaxyo iyo noocyo aad u badan. Kuwaasi waxaa ka mid ah heesaha qaaciga, qaraamiga, heesaha jaaska, ruwaayadaha, majaajiloyinka, filimaanta, bandhigyada fanka, qoob-ka-ciyaarka iyo guud ahaan madadaalada ku baxda luuqada Soomaaliga. Heesaha fanaankan waxaad ka dhageesan kartaa websitekan. Fanaaniinta Soomaaliyeed. Heesta Heyga goosan caawaad iga gacan sareysaa waxaa la qaadda Aamina Feer Fannaaniinta Soomaaliyeed ee caanka ah aad bay u badan yihiin rag iyo dumarba; haddaynnu dhawr ka xusno fannaaniintii hore ee waaweynaa waxa ka mid ah kuwa ku xusan jadwalka hoose. Waalni. Waalni (; craziness, madness;) waa jawi, dabeecad iyo xaalad ku dhacda maskaxda iyo madaxa dadka taasi oo keenta in qofku yeesho dabeecad ka duwan caadiga. Waalnidu waa mid keenta iyo qofku kala garan waayo saxda iyo khaladka, una dhaqmo si ka duwan qaabka maskaxda caafimaadka qabto u dhaqanto. Guud ahaan, waalnidu waa mid uu keeno xanuun, dadka qaar ku soo dhashaan, shil, jug iyo wayeelo soo gaadha maskaxda qofka ama noolaha. Soomaalinimo. Soomaalinimo () waa fikradda dhaqanka Soomaali, iyo Af Soomaali iyo diinta iyo qowmiyadda hal mudnaan loo arko. Soomaalinimada waxaa lagu micneeyaa fikirka iyo aragtida ku salaysan wadaaga luuqad, diinta, dhaqanka iyo waxyaabo kale oo wadaagaan dadka ku nool Geeska Afrika. Sida ay sheegeen taariikhyahano ku xeel dheer dadka Soomaalida waxaa fikrada Soomaalinimadu bilaabantey horaantii qarnigii 20aad wakhtigii dhaqdhaqaaqa "Xoriyad Doonka Gayiga Soomaaliyeed". Islaamofoobiya. Islaam nacayb, Islaamofoobiya (;) waa baqdinta, cabsida iyo xumaanta ay dadka dareemaan markay arkaan dadka muslimiin ama wax la xiriira diinta Islaam. Yurubta Galbeed. Yurubta galbeed (af-carabi: أوروبا الغربية, af-ingiriis: Western Europe) waa qaybta galbeed ee qaarada yurub, taasoo kulansanaysa: isbayn, burtuqiiska,faransa, talyaaniga, Austriya, jarmalka iswiisarlaan, ingiriiska, ayrlaan, [Luxembour], denmark, holland, belgium, malta, vatican, Andorra, San Marino iyo Liechtenstein Java (luuqada borograaminta). Java () waa luqada lagu borgaraamiyo barnaamijyada uu ku shaqeeyo Kumbuyuutar. Barnaamijka Java waxaa loogu talo-galay in farsamayaqaanku diyaariyo laguna isticmaalo meelo badan oo kala duwan, taasi oo u shaqeeynaysa si heer sare ah. Borograamka java waxaa markii ugu horeeysay sanadkii 2005ta qoray nin farsamoyaqaan IT oo lagu magacaabo James Gosling, waxaana isla markiiba kala wareegtay barnaamijkaasi shirkada borograaminta kombuyuuterka ee Sun Microsystems. Maanta 2016, Java waxay ka mid tahay borograamyada ugu casrisan ee loogu isticmaalka badan yahay dunida, waxaana la sheegay in qiyaastii barnaamijyada java ku jiraan ilaa 62% dhamaan aaladaha casriga ah ee guriga iyo xafiiska lagu isticmaalo. particularly for client-server web applications, with a reported 9 million developers. Xamraawi. waa lahjad ka mid ah afka soomaaliga gaar ahaan Maxaa tiriga, waxaa looga hadlaa gobolada koofureed gaar ahaan xamar iyo aageeda. iyo sidoo kale waxaa looga hadlaa magalada marka Lahjad bari. waa lahjad ka mid ah lahjadaha afka soomaaliga gaar ahaan Maxaa tiriga, waxaa looga hadlaa gobolada woqooyi bari ee soomaaliya gaar ahaan Gobolka bari iyo nawaaxigiisa. Qooqaas. Qawqaas (Af Ruush: Кавка́з,;) waa mandaqad siyaasadeed oo ay wadaagaan wadamo aad u badani waxa ay ku taalaa xuduuda u dhaxaysa yurub iyo Aasiya waxana kuyaala buuraha caanka ah ee qawqaas badanaa waxaa loo qaybiyaa laba dhinac bari iyo galbeed Ixtiraam. Ixtiraam (;) waa dareenka iyo dhaqanka wanaagsan ee muujinaya fiicnida iyo qadarinta qof leeyahay, u haqo qof, dad, shey ama arin kale. Guud ahaan, ixtiraamku waa marka dadka loola dhaqmo sii edeb ah. Anshaxa saas la mid ah waa falid oo kalsoon leh. Isbitaal. Isbitaal ama Cisbitaal (carabi مستشفى, ingiriis: Hospital) waa meel bukaanka lagu daweeyo dadka qalabka caafimaadkana uu yaalo, wuxuu u diyaarsanaan karaa in ay fariistaan dhakhaatiir, waxaa kaloo uu uu leeyahay qolal bukaanka la seexiyo kuwo lagu qalo, kuwo lagu nasto, kuwo shay baar, kuwo daawooyinka lagu kaydiyo iyo qayb gar-gaarka deg-dega loogu talo galay, wuxuu u diyaarsanaan karaa qaabilaada dad dibada ka yimid oo caafimaad doon ah, Isbitaal guud. waa kan dowlada ama maamulka meel ka jira uu leeyahay dadkuna u wada simanyihiin kana qiime yar kuwa gaarka loo leeyahay Isbitaal gaar loo leeyahay. waa midka qof gaari leeyhay una furan ganacsi ahaan kaasoo ahaan kara mid guud iyo mid wax gaara daweeya. Isbitaal takhasus. waa isbitaalka u samaysan inuu daweeyo hal cudur sida isbitaalka indhaha, isbitaalka jajabka, iyo isbitaalka neerfaha. Isbitaal jaamacadeed. waa isbitaalka dadka daaweeya una dheertahay jaamacad inuu ku dhex yaaall oo ardayduna ay wax ku barato. Fadhi ama booqasho. waa meel uu dhaqtar iyo ka badan fariistaan lambarna loo goosto, wuxuuna qoraa daawada xanuunka uu ku takhasusay. meeshaan ayaa noqon karta mid ku dhextaal isbitaal weyn ama ka madax banaan, Garanuug. Garanuug (;) (magaca Sayniska: "Litocranius walleri") waa jaad ka mid ah deerada oo qoor dheer sida magaceedaba ka muuqata, waxaa laga helaa dhulka saxara ah ee geeska afrika, iyo goboka harooyinka waaweyn ee afrika sida harta turkana iyo harta fiktooriya. Waxaa la yaab leh in luuqadaha kale ay magaca "Garanuug", taasi oo si toos ah looga soo xigtay luuqada Afka Soomaaliga ka qaateen tusaale ahaan ingiriiska waxay ku tahay ("gerenuk") af-isbanish ("El gerenuc") Tilmaan. Garanuugta ayaa ah deero aad u dheer, oo hadana aad u qoor dheer, waxay leedahay lugo dhaadheer aadna u dhuudhuuban, tilmaantaas ayaa ka dhigtay garanuugta in judhiiba la garto oon lagu khaldin duurjoogta kalee la jaadka ah, caloosha way ka cadahay cadaankaas oo soo gaaraya gudaha jilbaha, madaxa ayaa xoogaa yar, dhegahu waa yara waaweyn madow iyo cadaan gudaha ka ah, laga soo bilaabo qoorta ilaa dhabarka qaybta sare ayaa midab cawlan, geesaha caloosha iyo saableyda waa cawlan khafiif ah, dhogorta ayaa si siman jirka ugu fidsan, dhamaadka saynta ayaa midab madow ah, Daaqeeda. Garanuugta ayaa sida duurjoogta cawka quudata waxay kala mid tahay saloogashada geedka quraca iyo dhir kale oo ka baxda dhulka ay ku nooshahay, qoorta dheer ayaa waxay u sahashaa inay meelo sare ka daaqdo geedaha, waxay cuntaa miraha iyo ubaxa sidoo kale, garanuugta ayaan lagu arag meelaha laga cabo biyaha, biyo ku filan waxay ka heshaa dhirta ay ka daaqdo geedaha ama cawska,garanuugta waxaa badanaa disha libaaxa, haramcadka, dawacada, iyo shabeelka Taranka. Garanuugta ayaa ku qaan gaarta hal sano, halka garanuugu uu ku qaan gaaro sanad iyo bar, taasoo loo tiriyo hadba cimilada ay dur joogtaani ku nooshahay. Awgaduud. Deegaanka AwGaduud waa deegaan istiraatiiji ah waaxeyna ku taalada duleedka deegaanka Muuri ee degmada Wanlaweyn. Deegaanka AwGaduud runtii waaxey u dhigmata degmo marka lo eego ahmiyada iyo sida ay dadka u xiiseeyaan. Malinta jimcaha oo ah malinta ay AwGaduud ganacsiga furanyahay. AwGaduud dadka deegaan waxaa ay isugu jiran ganacsto, xoolaleey iyo beeraley. Deegaanka AwGaduud waxa la aas-assay qiyaasti 1500 ka hor tariiqda milaadiyada ayado markaasi ahayd bushash ama arisho siddi qof waliba u uyaqaano inkasto sanadki 1995kii u dagal hoggan ku dhexmay cidamada salbalaar iyo kuwa deegaanka. Intas kadib deegaanka Aw-Gaduud waxa ay noqotay magaalo runtii aad modo degmo waxa imanaya malinta jimcaha ku dhowad 3kun oo qof o isugu jira dad reer miyi iyo maglo ayago ka kala imanaya magalooyinka fog fog. Bannaan. Banaan (;) Juqraafi ahaan waa dhul bedeed ballaaran ee hooseeya fitsan si guud ahaan aan dhaafi karin 200 mitir. Banaanadu waxay ku wanaagsantahay beerashada Isu socodka ka fogaanta Buuraha iyo Dullal. Banaanadu waxay ka dhasheen dhulgariiro iyo burkaan ku dhacday Dhulka. Aragti ahaan waxaa lagu arkaa dhulka oonleeyda ah ama buuraha ku dhow ama dhulka sare ee ku dhow Burkaan iyo dhulgariir, Badanaa waxay u badantahay Banaanada meelaha ku dhowdhow xeebaha ama webiyada. Luubaan. Luubaan ama Foox (taasoo ah Geed) ama Geed luubaan ama Qaacis waxaa loo adeegsadaa carfinta oo mararka qaar ka soo baxda udgoon sidoo kale waxaa loo adeegsadaa waxyaabo badan. Dallac Bilaash. Dallac Bilaash waa nooc ka mida cuntada Soomaalida; taasi oo ka kooban tamaandho, basal, xawaash, bariis iyo saliid la isku dhex kariyay. Intaas waxaa dheer, dalac-bilaashku ma lahan suugo (maraq) xoolaad ah. Cuntada laga diyaariyo dalac-bilaashku waa mid wakhti kooban la diyaariyo waxaana inta ugu badan lagu daraa xawaash iyo basbaas. Guud ahaan, dalac-bilashka laga isticmaalo gayiga Soomaalidu ku dhaqan tahay waa mid la socda dan iyo duruuf inta ugu badan. Dallac bilaashka waxaa lagu cunaa canjooro (laxoox) ama rooti, gaar ahaan quraacda. Tarxiil. Tarxiil (;) waa eryidda dadka shisheeyaha. Dalka ka saaridka wexey dhacda ajnabiga markay xaaladaha xun sameeyaan. Sind. Sind, Sindhi (Urduu: سندھ‎; Sindhi: سنڌ‎;;) waa mid ka mida afarta gobol ee ugu waawayn wadanka Bakistaan kaasi oo dhaca koofur bari wadankaasi. taariikh ahaan waa meesha ay ka soo jeedaa qawmiyada sindiga, dadka degaanka ayaa u yaqaan magaca Mehran. magaalada ugu weyn ahna magaalo madaxa gobolkaan waa karaaji. waana magaalada sind waa gobolka sadexaad ee ugu wayn baaxad ahaan, iyo gobolka labaad ee ugu dadka badan, waxay xad la leedahay gobolka  Balochistan galbeed, gobolka punjab ayaa woqooyi ka jira, gobolada  hindiya ka tirsan ee Rajasthan iyo Gujarat ayaa bari ka xiga, bada carbeed ayaa koonfur ka jirta. Sanad Maalin Dheer. Sanad Maalin Dheer waa sano tirada maalmaheedu yihiin 366 maalin iyadoo la ogyahay sanadaha tirada maalmaheedu in ay yihiin 365 maalin laakiin dhulka waxuu wareeg ku samaynayaa qoraxda 365 maalin iyo rubuc maalin waxay noqonaysaa dhammaan rubucyadaas ku daristooda sanadka afaraad si ay ugu beeganto kalanderka wareegaas. 29 Febraayo. Sanad Maalin Dheer tirada maalmaheeda 366 maalin iyadoo lagu kordhiyay maalin sanada caadiga ah maalintaas lagu kordhiyay waa 29 Febraayo afar sano ee kasta waxaa jirta maalinta 29 febraayo hal kaliya. Goroyo Soomaali. Goronyo Soomaali () (magaca Sayniska "Struthio molybdophanes") waa shimbir u eg goronyada taasi oo ku dhaqan deegaano badan oo ka mid ah Geeska Afrika, gaar ahaan cariga ku dhaqan yihiin dadka Soomaalidu. Wakhtiyadii hore waxaa lagu tirin jiray goronyada hase yeeshee sanadkii 2014 ayaa la ogaaday inuu soocanyahay goronyada oo uu yahay nooc gaar u madax banaan. Xanaaq. Xanaaq ama Caro (;) waa fal celin ka timid wax ka xumaansho, wuxuu wataa saamayn ah inay korodho garaaca wadnaha iyo cadaadiska dhiiga, xanaaqa ayaa ka dhasha if sahan waa ka dhexeeya labo dhinac, ama dhib loo gaysto dhinaca xanaaqi doona, xanaaqa ayaa noqonaya mid muuqda waxaana la socon kara mararka qaar fal celin hadal ama ficil ah, waxaa la sheegaa go'aanka la qaato xiliga xanaaqa inuu ka badalanyahay waqtiga xanaaq li;da, xanaaqa ayaa laga yaabaa in ay ka dhashaan waxyaabo badan oo dhibaato  jir ahaan iyo maanba leh. Jaamacada Dodoma. Jaamacada Dodoma waa jaamacad ku taalo magaalada Dodoma ee dalka Tansaaniya. Shaqo la'aan. Shaqo la'aanta (;) sidoo kale loo yaqaano ama Baagamuundo, waa helid la'aanta fursad shaqo uu heli waayo qof shaqayn kara hadana raba oo raadinaya hadana an helaynin, qeexidaas waxaa laga qaadanayaa qof walba oon shaqo haynin inuusan shaqo la'aan ahayn, Ardayda, cuuryaanka, waayeelka, Hawlgabka, iyo Hodanka ka maarmay shoqo oo dhan lama raacinayo inay shaqo la'aan ama baagamuundo yihiin, Ereyga ayaa la socday soo if-bixii hurumarka warshadaha, sababtoo ah baadiyaha lagama adeegsado ereygaan "Shaqo la'aanta" mana sameeyo macno gaar ah. Gabadee Rahmanimco la daho waa Shaqo la'aan. Heerka Shaqo la'aanta. hadii aan somaliya ka hadalno waxa la dhihi karaa waa boqolka 50% weye wana hubaal in intaa ka sii badan doonto sanadaha soo socdo hadii la helin dowlad wax ka qaban shaqo la aanta bahsan ee hatan ka tagay mogdish Ciddi. Ciddi  Ciji, Cinji, ama Cijo (;,) waa cad gees la moodo xalleefsan oo ka baxda faraha foodooda sare, wadardeedu waa Ciddiyo, waa carjow adag oo faraha dadka, xoolaha iyo in badan oo xayawaanka leeyihiin. Faallo. Cidiyuhu wiligood way baxaan hadii aan la jarin, duqooshinka 60 jirka ah cidiyahooda  waxay baxaan 0,1 mm maalintii, kuwa 32 jirka ahna 0,123 maalintii.  Cidiyaha badanaa waa la qurxiyaa oo dumarka ayaa cilaan iiyo walxo kale oo midabo leh ku xardha, iyagoo  ka caawiya ka ilaalinta dildilaaca iyo xanuunada ka soo gaara biyaha ay faraha kula jiraan, Cidiyuhu waxay ka soo baxaan faraha gacmaha iyo lugaha xayawaanka oo dadku ka mid yahay. Dadku waxay leeyihiin shan cidiyood oo ku afka hore ee faraha gacan kasta iyo lug kasta. Wadarta cidayaha dadku waa labaatan (20) cidiyood. Xoolaha iyo xayawaanka naasleyda ah cidiyaha ku yaala wey kala duwan yihiin oo kala tiro duwan yihiin taas oo ku xidhan tirada faro ah ee noolahaas leeyahay. Xayawaanka duurjoogta ah, sida libaaxa, shabeelka, butida iyo wixii la mid ah, iyo in badan oo gurijoog ah, sida bisada iyo eyga waxay leeyihiin cidiyo dhaadheer oo awood badan taas ooy u isticmaalaan ugaadhsiga isla markaana ku waxyeeleeyaan neefka ay dilayaan. Eelo. Eelo (;) waa nooc ka mida duur joogta naasaleyda ah, gaar ahaan deerada, waaa noolaha kaliya ee geesaha ku leh gano ama ilko, geesaha ayaa ka samaysan laf adag, oo ka samaysan dabaqado iyo dhuux xooggan, eelada ayaa aad u noocyo badan, waxayna ku dheeraysaa la dagaalanka colkeeda, iyo dheeraynta markii loo baahdo, waxaa jira 60 nooc ka mida eelada dunida, Eelada ayaa ku kala duwan muga iyo jirka, Wiyil. Wiyil (;) waxay ka mid tahay duur joogta naasleyda ah ee waaweyn ee ku nool labada qaaradood ee Afrika iyo Aasiya. Wiyishu waa nafley aad u weyn oo labo gees wajiga ku leh, waxaa ku gaashaaman harag aad u qiro weyn una adag. waana xayawaan halista ugu jira inay Dabar go'aan taasoo ay ugu wacantahay ka ganacsiga faantiisa, waxaa faantiisu inay leedahay waxtar caafimaad, waxaa laga soo saaray sharci adag oo diidaya in la ugaarsado, waxaana loo sameeyay seereyaal lagu ilaaliyo, wadanka Suudaan ayuu astaan u ahaan jiray inkastoo ay iska daayeen goor dambe. Lakab dhul. Lakab dhuleedka ama Dabaqada dhulka ee dhagaxa ah cilmuiga dhulka loo yaqaan (;) waa lakab dhagax ama carro ah oo ka duwan lakabyada dhulka ee kale, lakab walboo ka mid ah wuxuu ka koobanyahay lakabyo kala jaad ah oo yaryar, oo gufur la fadhiistay saamaynta cimilada iyo ifafaalaha qarniyo hore, lakabka ayaa fidsanaan kara baaxad dhan boqolaal ilaa kumanaan kiiloo mitir dhulka dushiisa markiiba, lakabyada dhulka ayaa badanaa ka soo muuqda dhinacyada sida badan, iyadoo u eg sidii dhagax weyn oo ka samaysan lakaybyo kal cayn iyo midab iyo samaysyo kala duwan iskuna dhegan, oo u samaysan si qaabsan leh, dhubucda lakabka ayaa isu jirta dhowr ilaa 1000 milmitir ama ka badan, lakab walba wuxuu ka samaysanyahay nooc ka soocan kuwa kale, lakabyada wabiyada ayaa samysan dhoobo, lakabka xeebtu waa bacaad, sida ay u jiraan lakab dhuxul dhagax ka samaysan, Lakabka dhulka ahmiyada uu u leeyahay dhismaha. Markii la Qorshaynayo in dhul laga dhiso dhismo dheer, ama warshado culus, waxaa lagama maarmaan ah in dib loogu noqdo macluumaadka laga hayo dhulkaas iyo dabaqadihiisa, Xabsi guri. Xabsi guri ama jeel guri (;) waa xeer ciqaabeed diidaya dhaqdhaqaaq iyo banaan jooga qof siyaasi ah, isagoo gurigiisa ama xafiiskiisa lagu dhex xannibayo mudoaan cayinnayn, waana markii maamulka meeshaas ka jira uu u diidanyahay qofkaas inuu shacabka ama saxaafada la hadlo ama abaabul kicin ah looga baqo, taasoo badal ama fududayn ka ah inuu xabsi ama jeel caadi ah galo, Mahadnaq. Mahadnaq, Mahadcelin ama Mahadsanid (;) waa dareen oo la dareemo marka wax fiican, kaalmayn ama faa'ido dhacdo. Tixraac. Waa riyaaq gelin qof qofkale wax uqabtay Ris. Ris waa degmo ku taal Gobolka Galgaduud. Waa tuulo ku taal gobolka galgaduud. Dabar go'. Dabar go' ""(,) waa aad yaraanshiyaha ama joogsiga jiritaanka nooc ama jinsi ka mida noolaha, xiliga uu dhimanayo hala xabo ee ugu dambeeya nooc ka mida noole aad u tiri yaraaday ayaa lagu tilmaamaa Dabar go, xiligaas waxaa oran karaa wuu dabar go'ay, inkastoo noolahaasi uu hore u waayay awoodii uu u lahaa tarmitaanka iyo badashada. Qeexid. Dabar go' waa qarsoomida noole jiray, lagana waayo dhulka dushiisa, iyo suuro galnimo la'aanta in dib loo arko, dabar go'a ku dhaca jinsi ka mida noolaha waa in ay baaba'aan oo dhulka ay ka tirtirmaan gabi ahaamba, Waxyaabaha keena Dabar go'a. Saynisyahannada ayaa sheega boqolaal Male Awaal oo keeni kara dabar go'a ku dhaca noolaha qaar, hase yeeshee la iskuma waafaqsana, qaar ka mida hadaan sheegno: tartan ka dhexeeya Naasleyda iyo Cudurrada, waxaa kaloo keena ayay sheegaan noolaha oo xasaasiyad ka qaba dhirta ubaxa leh iyo bacriminta ay u sameeyaan Cayayaanku, fikirkaas ayaan macquul ahayn sababtoo ah hadii taasi ay jirto aduunka laguma noolaadeen, oo hada waxaa ku nool bad iyo barriba noole aysan taasi waxba ka dhibaynin. Dodo. Dodo waa shimbir u eg Dooro caga-weynta balse aad uga weynaa oo waa hore Dabar go'ay. Male Awaal. Male Awaal (,) waa nooc suugaanta, sheekiiyinka ama Aragtiyaha ka mida oo badanaa sawira dhacdooyin lagu tilmaamo wax la yaab leh isla markaasna aan sal iyo raad toona ku lahayn nolosha caadiga ah, sheekooyinka noocaas ah ayaa laga helaa  Male Awaalka ayaa ahaan kara sheeko lagu qoro buug ama Riwaayad. Dabar Go'. Dabar go' ""(,) waa aad yaraanshiyaha ama joogsiga jiritaanka nooc ama jinsi ka mida noolaha, xiliga uu dhimanayo hala xabo ee ugu dambeeya nooc ka mida noole aad u tiri yaraaday ayaa lagu tilmaamaa Dabar go, xiligaas waxaa oran karaa wuu dabar go'ay, inkastoo noolahaasi uu hore u waayay awoodii uu u lahaa tarmitaanka iyo badashada. Qeexid. Dabar go' waa qarsoomida noole jiray, lagana waayo dhulka dushiisa, iyo suuro galnimo la'aanta in dib loo arko, dabar go'a ku dhaca jinsi ka mida noolaha waa in ay baaba'aan oo dhulka ay ka tirtirmaan gabi ahaamba, Waxyaabaha keena Dabar go'a. Saynisyahannada ayaa sheega boqolaal Male Awaal oo keeni kara dabar go'a ku dhaca noolaha qaar, hase yeeshee la iskuma waafaqsana, qaar ka mida hadaan sheegno: tartan ka dhexeeya Naasleyda iyo Cudurrada, waxaa kaloo keena ayay sheegaan noolaha oo xasaasiyad ka qaba dhirta ubaxa leh iyo bacriminta ay u sameeyaan Cayayaanku, fikirkaas ayaan macquul ahayn sababtoo ah hadii taasi ay jirto aduunka laguma noolaadeen, oo hada waxaa ku nool bad iyo barriba noole aysan taasi waxba ka dhibaynin. Isku Qaybin. Iskuqaybin sidoo kale loo yaqaano Isu-qaybin (ingiriis: divide) astaanta calaamada u ah (÷) iyo () waa hab la iskugu qeybiyo lambarada tirada xisaabta. Iskuqaybintu waxay ka mid tahay afarta hab ee aasaaska xisaabta. Si ka duwan iskugeynta, kalagoynta iyo iskudhufashoda ayaa Iskuqaybintu waa kala jebinta lambarada loo kala jebinayo tiro kale. Tusaale ahaan, haddii lambar 8 loo qeybiyo (÷) lambar 2 wadarta iyo jawaabtu waa tirada 8 oo loo kala jebiyay labo meelood taasi oo ah 4 iyo 4. Marka jawaabtu waa 4. Labo tiro marka la isku qeybiyo wixii ka soo baxa waxaa loo yaqaanaa Wadar. Sharciga Iskuqaybinta. Marka la isticmaalayo iskuqaybinta waa in la helaa tiro la qeybin karo. Sidaas darteed, lambarka eber (0) kuma jiro xisaabta iskuqaybin ma ahan mid la qeybin karo. Lambarka kow (1) waa ma bedele tirada iskuqeybinta. Tirada la qeybinayo markey ka yartahay tan loo qeybinayo waxaa wadartu noqotaa jajab. Tusaale ahaan, haddii 2 xabo oo moos ah aan u qeybino 4 qof, qof kasta wuxuu helayaa badh (0.5 ama 2/4) moos ah. Duur Joog. Duurjoog (,) waa erey bixin ay leeyihiin dhamaan wixii ku nool duurka, oon aadana soo dhex gali karin, Duurjoogtu waa dhamaan xayawaanka ku nool duurka, keymaha, buuraha, iyo deegaanada ka fog magaalooyinka. Duurjoogta waxaana ka mid libaaxa, waraabaha, shabeelka, harimacadka, yeyda, butida, masaska, iyo kuwo kale oo badan. Duur joogta ayaa awal gaar ku ahaan jirtay noolaha duurka ku nool, dhawaan ayaase la isku waafaqay in dhirtana lagu daro duur joogta iyo dhamaan cayayaanka nool ee ku nool duurka oo ah meelaha aadanuhu ka fogyahay, Subax (Xilli). Subax (;) waa wajiga hore ee maalinka, waxay ka bilaabataa marka uu waagu baryo ilaa 10:00 subaxnimo sida soomaalidu u taqaan, Reer galbeedka ayay subaxda u bilaabataa saqda dhexe ee habeenkii waxayna u dhamaataa duhurkii, Dharaar. Dharaar () marka la joogo oogada dhulka, dharaar waa wakhtiga uu ileyska cadceedu hayo oogada sare ee dunida. Dharaarta ayaa bilaabata lixda saac ama 12 ka maalinnimo, Saq Dhexe. Saq Dhexe ama Habeen barkii (Midnight) waa xiliga ka dambeeya lix saac ama 12 ka oo habeenimo ilaa waa bariga. Galab. Galab (;) waa galinka dambe ee maalinta waana xiliga dharaarta ku xiga, ilaa gabalku uu ka dhoco, sida soomaalidu u taqaan, wadamo badan baa galabka u yaqaan wixii ka bilowda 6 ama 11 galabnimo ilaa laga gaaro saq dhexe. Galabtu waa wakhti ka mid ah maalinta taasi oo ku beegan ka hor intaanay cadceedu dhicin. Galab waxaa ka soo horjeeda Subax. Barqo. Barqo sida soomaalidu u taqaa waa mark ay qoraxdo sare u soo kacdo ilaa duhurkii, barqada ayaa ka bilaabata 3da 9ka subaxnimo ilaa laga gaaro dharaarta ama duhurka. Aroor. Aroor (;) sidoo kale loo yaqaano Hiir, Hiiro iyo Alaseey, waa xiliga ka horeeya cadceed soo baxa oo mugdigu sii dhamaanayo iftiinkuna wali si fiican u soo bixin, waana waqtiga la tukado Salaada subax. Guud ahaan, aroortii waa wakhtiga waagu dilaaci rabo ama uu dilaaco ilaa iftiina qoraxdu soo hilaacayo. Intaas waxaa dheer, wakhtiga aroortu way kala duwan tahay xilliyada sanadka taasi oo keenta in wakhtiyada qaar sida jiilaalka aroortu soo habsaanto halka wakhtiga gu'ga aroortu horay u timaado. Folkaano. Folkaano ama fulkaane (,) waa buur dhuleed ama badeed, oo afkeedu sameeyo qarax uu ku ay ku xigto burqashada maadooyin shiilan oo sidii macdan la dhalaaliyay u shubmaysa, isla markaasna wata kulayl, qiiq, gaas, iyo qarax weyn oo ka horeeya intaas, kaasoo tuuraaya dhagaxaan iyo dhimbilo waaweyn oo holcaya. Qaraxa fulkaanaha. Qaraxa folkaano ayaa dhaca markii uu so burqado dhagaxa guduudan ee dhulka hoostiisa mara, wuxuuna soo galaa lakabyo dhulka u dhow, kaasoo soo raadiya dhuun jilicsan oo uu uga baxo dhulka dushiisa, dhagaxaas ayaa wata wax guban oo ay ka midyihiin macdan, qaraxa ayaa sameeyo dhimbilo duulaya oo meelo fog fog ku dhaca, iyo dhagaxaan buurta ka fuqay. dhalaalka ka soo shubmay buurta afkeeda ayaa dhul gaaban ama mid dheer jeexda kaasoo guba wax walboo ka hor yimaada, ka dibna qabooba oo adkaada isagoo midab madow leh. Cadnaan. Cadnan () waa odayga ay ka soo tafiirmeen reeraha Cadnaaniyiintu ee Carabta degta Waqooyiga, Galbeedka iyo Badhtamaha deegaanada Carabiya..wxaa kamida saleem ayman Cadnaan (عدنان) waa awoowaha labaatanaad ee Nabiga scw. waa aabaha carabta carabowday (Carabta Cadnaaniyiinta) Abtirsiinyaha Cadnaan. waxay isku waafaqeen abtiris aqoonku in cadnaan uu ka mid yahay caruurtii Nabi Ismaaciil Bin Ibraahim calayhim salaaam, waxayse ku kala tageen tirada awoowayaal ee u dhexeysa Cadnaan iyo Ismaaciil, Cadnaaniyiin. Cadnaaniyiin (;) waa qabiiloyinka carbeed ee ku abtirsada Cadnaan, Cadnaan ayaa ka mida wiilasha Nabi Ismaaciil cs bin Nabi Ibraahim, Abtirsiinyaha Cadnaan. waxay isku waafaqeen abtiris aqoonku in cadnaan uu ka mid yahay caruurtii Nabi Ismaaciil Bin Ibraahim calayhim salaaam, waxayse ku kala tageen tirada awoowayaal ee u dhexeysa Cadnaan iyo Ismaaciil, Faraca Cadnaaniyiinta. Cadnaaniyiinta ayaa aad u balaaran waxayna u qaybsamaan labo jilic oo waaweyn oo kala ah: Mudar iyo Rabiica, iyo qaybo yaryar sida iyaad iyo Qudaaca Mudar. Waa Banii Mudar nim nazaar bin macad bin cadnaan. Rabiica. Waa banuu rabiica bin nazaar bin macad bin Cadnaan. Carab Dabar Go'day. Carab Dabar Go'day ama Carabta Le'atay (عرب بائدة) Waa dadyogwga kuwa abtiris aqaanka ahi u arkaan inay yihiin carabta asal ahaan degenayd jasiirada carabta, waxayna kala yihiin (Caad, Tamuud, Camaaliqa Jurhum, Dasam, Judeys, Amiim, Cabiil, iyo Baar) waa qabiilooyin dhammaantood dabar go'ay Soo bixidii Islaamka ka hor Degaankooda. Camaaliqa waxay degenaayen meelo badan sida:Tihaama, xijaas Maka, Madiina, oo ka wada tirsan sucuudiga, Baxreyn, Cumaan, Sakaar (laf). Sakaar (,)  waa lafta dhacda Bartamaha xabadka halka feeraha sare isaga yimaadaan ee jirka aadanaha, Xoolahana waa meesha ka hoosaysa legga ee neefku dhulka dhigo. Biyo-xireenada iyo xoogga danab biyoodka ee Itoobiya. Itoobiya waxay isu aragtaa awood afrikaan sabab la xiriirta suuro galinta Tamar biyood. Waxaa u suurtoowday qayb yar oo kaliya himilooyinkaas ilaa iyo hadda. Sanaddii 2009, waxay ahayd in ka yar 10% Itoobiyaanka in ay heli jireen Koronto. Waxayna ahayd meelaha ugu ba'an oo ay korontadu ka tagto. Si looga gaashaanto xaaladdaas, xukuumaddu waxay hindistay in la fuliyo barnaamij himilo dhisid biyo-xireeno. Waxay ku biloowday saddex xarun ka dhalinta awooda tamar-biyoodka todobo wadajira 1.18 Gigawatt si loo diyaariyo sanadihii 2009 iyo 2010 oo kaliya. in kabadan labalaab awooda ee dalka. Waxay bilaawday saldhigga ugu weyn Tamar-biyoodka ee Itoobiya, Beles shaqadii ugu horaysay bishii may 2010. Waxaa la saxiixay qandaraasyo si loo dhiso shan biyo-xireen waaweyn oo kale. Marka la dhameeyo, taasoo la filayo in la soo gabagabeeyo qiyaastii sanadda 2017, maxaa yeelay biya-xireenadaan waxay kaabaysaa kordhinta awooda ee ka yar 1 Gigawatt sanada 2008 Gigawatt si ah in ka badan 11 Gigawatt. Sida la filayo dhisidda biyo-xireeno waaweyn oo dheeraad ah ee qorshaha la damacsanyahay in la kordhiyo awooda soo saarista ilaa 15 Gigawatt. Haddii kordhintaas weyn la balaariyo, ku dhowaad waxay u dhigmaysaa awooda guud xarumaha xoogga korontada ee dalka Burtuqaal. Rabitaanka Tamarta ee Itoobiya waa wax faaiido leh sabab la xiriita xagga Faqriga, sidoo kale waxaa qorshayaasha ka mid ah iibinta awooda korontada loo iibgeeyo Suudaan, Kiinya, Jabuuti, Yemen iyo Masar waana faaiido kele. Xitaa faaiidooyinka kuma koobna biyo-xireenada Tamar biyood oo kaliya. In badan oo ka mid ah biyo-xireenada waa biy-xireeno dano badan laga leeyahay loona qaabeeyay si loo helo biyo loogu talogalay waraabka iyo ka hortagga fatahaadaha. Sidaa awgeed, sida la filayo in ay faaiidadu ugu weyn noqoto awooda dhalinta tamar biyoodka. Dhismaha biyo-xireeno waaweyn waxay u baahantahay in badan oo hanti muuqata iyo mid aan muuqan. Sida dhabta ah maalgalintu waa wax aad u weyn. Sidoo kale waxay ku kordhinaysaa mujtamaca canshuur badan. Fakashada iyo iscunidda iyada oo aan la samayn biyo celin harooyinka biyaha sare ee webiyada wuxuu cumriga darbiga ee la saadaaliyay soo gaabinayaa. Sidoo kale bey'ada ee bulshooyinka dalalka ay ku hoobtaan ee biyo-xireenada Itoobiya. Aqoondarro. Aqoondarro ama caamo (ingiriis: naivity, gullibility ama credulity) waa la'aanshada khibrad, casri iyo fahamka meelaha bulshada. Waxay ku sawaxantahay dadka ah caruur iyo naafada. Malmal. Malmal, Mal mal. Waa xabag ka soo dareerta geedaha nuuc ka mid ah Commiphora myrrha iyo Commiphora molmol. Waana wax isku darsan kala gadisan walxo kala go'go'an ama noqda dareere. Qeexista dhirta. Geedka Malmasha wuxuu garaa saddex mitir, wuxuuna leeyahay laaman isku dhexjira. Habka looga soo saaro malmasha waa iyadoo geedka la dhaawaco ama faas lala dhaco waxaana ka soo baxaya dheecaanka loo yaqaan malmasha. Juqraafi ahaan meelaha laga helo. Waxay ka baxdaa Soomaaliya, Cumaan, Yemen, Woqooyiga Afrika iyo Koonfurta Sacuudiga. Nuucyada Malmasha. Nuucyadiisa: Malmal Soomaali, Malmal Sacuudi. Nuuca ugu fiican wuxuu u muuqdaa qaabkiisa mid hufan ama la iska arko nadiif ah kaasoo u muuqda midabka maariinka furan laakiin nuuca deebeysay waa kan ay gasho midabo maariin ama madow wuxuuna u muuqdaa sida bacaad oo kale. Xog. Waxaa kale o loo adeegsada Marka guriga bahal hoose(mas abeso..iwm) ay soo galaan in lagu shido. Kaarboon laba ogsaydh. Kaarboon laba ogsaydh (ama sida loo yaqaan magaca caanka "Kaarboon laba ogsaydh") waa Isku dhis kiimikeed ka mid ah Ogsajiin iyo Kaarboon lehna Jid kiimikeed CO2. Marka la gaaro xilli cabur kul qiyaas leh wuxuu noqonayaa kaarboon laba ogsaydh qaab ah Neef midab la' ama xitaa ur la' mana ahan mid holca, waxa uuna leeyahay asataan ah aysid, waxaa sidoo kale u sahlan ku Milan Biyaha. Neeftu ama gaaska CO2 waxay ka dhigantahay 0.040 % ee Atmosfeer taasoo ah in u dhiganta 400 qayb ka mid ah malyan (sano 2014). si ah qayb ka mid ah Meero Kaarboon, waxaa loo adeegsadaa dhirta iyo Talli iyo Cyanobacteria tamarta ilayska si ay u samayso Photosynthesis Kaarbohaydareyt ee kaarboon laba ogsaydh iyo biyaha, waxaa arrinkaas ka dhalanaya samaysan Ogsajiin taasoo ka dhalatay fal. taa waxaa la mid ah, falka Photosynthesis ma suurtoobaayo mugdiga, dhirtu waxay gudagalaysaa in ay dhaliso Kaarboon ogsaydh habeenkii inta uu socdo Cellular respiration. Waxaa sidoo kale jira, Kaarboon laba ogsaydhka wuxuu dhaliyaa xilliga neef soo celinta dadka iyo guud ahaa noolaha. sidoo kale wuxuu dhaliyaa kaarboon laba ogsaydh xilliga Kalabaxa walxaha orgaaniga, xitaa Khamiir Kaarbohaydareyt, taasoo ka dhalatay Cubasho Alwaax iyo Kaarbohaydareyt iyo intabadan shidaalka ku badan Kaarboonka, dhuxusha iyo Shidaal iyo Gaaska dabiiciga ah. Waxaa ka dhasha CO2 sidoo kale fulkaanooyinka. Huuri. Huuri () waa dooni kalluumaysi oo alwaax ka samaysan, labada dhinac loogu yeelo laba badeel oo lagu kexeeyo, huurigu ma laha matoor socodsiiya, huuriga ayaa loo taagaa marmar shiraac si loogu kaalmaysto xawaaraha socodka, waana marka hawadu u dhacayso halka loo socdo, huuriga ayaa afar mitir iyo ka yar ah, nooca ay soomaalidu samayso badanaa waxaa loogu talo galay labo qof. Huurigu wuxuu ka mid yahay aaladaha dadku isticmaali jireen tan ilaa iyo bilowgii ilbaxnimada. Waxaana cilmibaadhis lagu ogaaday in laga isticmaali jirey meelo badan oo dunida ah. Dhisida iyo Samaynta. Dhisitaanka huurigu waa mid aad u fudud, waxaanu ku bilaabmaa habaynta iyo qoritaanka alwaaxyada laga dhisayo huuriga. Sida caadiga ah waxaa meelo badan oo dunida laga isticmaalaa alwaaxa jilicsan ee ku fiican qoritaanka iyo xardhida, kaasi oo inta ugu badan lakabyo kala duwan laga soo dhiso. Taariikhda. Huurigii ugu horeeyay ee ilaa hada la ogyahaya waxaa lagu qiyaasay mid leh dherer dhan 40 mitir kaasi oo lagu isticmaali jiray boqortooyadii faraacinta ee dhulka maanta loo yaqaano Masar wakhti imika laga joogo ilaa 4600 sano. Dembidhaaf. Dembidhaaf (;) waa dareen iyo waxqabad waqtiga qof wax xun kugu samayay aad caafisid. Sida sharciga ah, dembidhaafku waa cafinta, saamixida iyo ogolaanshaha khalada qof ku sameeyay qof kale. Sidoo kale, dadku waxay dembidhaaf ka baryaan Alle (s.w.t) marka ay khaladaad sameeyaan. Guud ahaan, dembidhaafku waa mid u fiican xidhiidhka aadamaha iyo dhamaan dadka, gaar ahaan qofka gefka ama khaladka loo geystay taasi oo u suurtogelisa in laga gudbo wixii khalad iyo xumaan dhacday. Xeelad (khiyaano). Khiyaamo waa gef ama dembiga qofka sirin ama xukunka qalad la galo qof kale. Hab oo saas u dhaco waa isticmaalka beenta. Siyaasi. Siyaasi () waa qofka yaqaana aqoonta iyo cilmiga siyaasada taasi oo ah habka iyo nidaamka khiyaanada leh ee maamulka dowlad, urur iyo wixii la mid ah. Cadnaan (magac). Cadnan (;,) waa magac loo bixiyo labka (rag) ku dhaqan wadanada Dunida Muslimka. Magacan waxaa dadka Carabta ahi la bixi jireen tan iyo wakhti badan ka hor soo bixitaankii Nebi Muxamed waxaana la ogyahay in asalka iyo tafiirta nebigu ay gasho nin la odhan jiray Cadnaan oo noolaa wakhtiyo hore. Maanta dad badan oo ah Carab iyo Cajabi, Islaam iyo dad kale ayaa la baxa magacaasi. Hiir. Hiir (;) waa wakhtiga maalintii ee ku beegan goorta ay cadceed soo baxays oo mugdigu sii dhamaanayo iftiinkuna wali si fiican u soo bixin, waana waqtiga la tukado Salaada subax. Guud ahaan, hiirtu waa wakhtiga waagu dilaaco laakiin weli iftiina qoraxdu soo bixin. Intaas waxaa dheer, wakhtiga aroortu way kala duwan tahay xilliyada sanadka taasi oo keenta in wakhtiyada qaar sida jiilaalka aroortu soo habsaanto halka wakhtiga gu'ga aroortu horay u timaado. Waaberi (wakhti). Waaberi (;) waa wakhtiga maalintii ee ka dambeeya hiirta iyo goorta ay ileyska cadceedu u soo baxdo oogada sare ee dunida. Guud ahaan, waaberigu waa wakhtiga qoraxdu soo baxdo. Duullaankii Wafla. Dullaankii Wafla () ayaa dhacay 28kii Agoosto 1542 meel u dhow Dooxada Ashenge ee ku taal gobolka Tigray, Itoobiya. Dagaalka ayaa u dhexeeyay Burtuqiiska oo uu hogaaminayay Cristóvão da Gama iyo ciidan uu hogaaminayay Imaam Axmed Guray oo markaasi madax u ahaa Saladanadii Cadal ee hoos tagi jirtau Dawladii Cusmaaniya, Guusha iyo gacan sareynta waxaa lahaa ciidankii Imaamka kaasoo ku qasbay  Cristóvão da Gama in uu ka cararo Boqoradiisii Sabla Wengel iyo Qalcadii iyo saldhigiisii ciidan isaga oo waliba gacanta rasaasi kaga dhacday ayna wehliyaan 14 askari oo ka mid ah ciidankiisa, isla habeenkii ayaa la soo qabtay waxaana seftiisa qoorta uga gooyay Imaam Axmed Guray Qaxdaaniyiin. Qaxdaaniyiin ama Dhagacas dhashii qaxdaan waa carabta asalka ah, waana qabiilooyinka ku abtirsada odayga Qaxdaan sida ay sheegaan kuwa Nasabka yaqaanna,  taariikhyahanada qaar ayaa rumaysan in magaciisu ahaa Yaqdaan,  waxaa ka mida kuwa saas qaba taariikhyahanka caanka ah eeIbn Khalduun. Kahlaan. waa banuu kahlaan bin saba bin yashjab bin yacrub bin qaxdaan, waxayna u qaybsamaan lix qaybood waxayna u sii kala baxaan qabiilooyin iyo jufooyin Ximyar. Ximyar bin Saba  bin yashjab bin yacrub bin qaxdaan waxayna u sii kala baxaan qabiilooyin iyo jufooyin Dar. Dar  (,) waa weel ka sameysan bir, qori (alwaax), harag ama shamiito (sibidh) oo xoolaha biyo loogu shubo. waxaa kaloo laga sameeyaa dhulka cidlada ah si ay duur joogtu biyo uga cabto, Ceel. Ceel ( ) (sidoo kale loo yaqaano "Il biyood") waa god la qoday oo hoos u dheer oo laga helo biyo, shidaal, gaas ama khayraad dabiici ah. Ceelasha biyaha  ayaase aad u badan markii loo eego kuwa dareeraha kale laga helo. Ceelasha biyaha. Biyaha dhulka hoostiisa ku jira ee noqda Il-biyood markii la qodo waxaa loo yaqaan biyaha hoose, biyahaas ayaa ka yimid roobka dhulku gursaday oo si tartiib ah hore dhulka u galay, ilaa ay ka gaareen keydka biyaha hoose, waana meel ay carro iyo dhagaxaani ja buuxaan, waxaa jira dhul biyihiisu dhowyihiin waana meelaha iska qoyan mar walba, Il-biyood dhulka hoostiisa ah oo lagu helay riig, lagana qoday oogada dhulka ilaa oogada biyaha hoose, biyahaa waxa markaa loo soo saaraa ama loo soo afuufaa oogada dhulka. Haddii ceel ka hoos maro oogada biyaha hoose xilliga qoyaanka, oo aanu aad hoos uga dhicin oogada biyaha hoose ee joogtada ah, wuxuu biyo yeelanayaa xilliga qoyaanka, haddii uu gaaro oogada biyaha hoose ee joogtada ah, dabadeed weligii biyo ayuu yeelanayaa. lama degaanka qalalan ayaa la arkaa inay biyihiisu aad u fogaadaan ayna gaaraan ilaa boqolaal mitir, waxaana markaas lagama maarmaan noqonaya in ceel la qodo oo beeb la galiyo iyadoo la adeegsanayo riig si uu biyaha u sii tuuro Ceelasha Naftada iyo Gaaska Dabiiciga ah. Naftada iyo Gaaska Dabiiciga ah ayaa labaduba ka fudud biyaha, saa daraadeed way soo caariyaan markay helaan dusitaan, hase yeeshe Naftada iyo Gaaska Dabiiciga ayaa burqada lakab dhuleed adag hoostiis oo ka samaysan dhagaxaan, ceelasha ayaa dhex jeexaya ilaa laga gaaro Naftada iyo Gaaska Dabiiciga  si banaanka loo keeno, ceelasha Naftada iyo Gaaska Dabiiciga  ayaa hadba meel laga qodaa si loo helo ceelka, markii la hiiyo ka dib baa la keenaa warshadii soo saari lahayd. qodida Naftada iyo Gaaska Dabiiciga ayaa u baahan khibrad iyo aqoon heersare ah taasoo la soo baranayay tobaneeyo sano, waxayna keensataa qarash badan. Booska Ceelasha. In la xadido meesha uu ceel noqonaysa ayaa keensanaysa darajo sare oo khibradeed, sidaa daraadeed dhul aqoonka, injineerada ayaa garan kara meelahaasoo kale nooca iyo kaydka biyoodka, Naftada ama Gaaska Dabiiciga ah inta uu le'egyahay, Garmaal. Garmaal waa tuulo ka tirsan degmada eyl eegobolka Nugaal ee soomaaliya waxay saarantahay xeebta bad weynta hindiya Albaabka Kacbada. Ilbaabka Kacbada "wuxuu ku yaalaa dhanka bari ee kacbada, wuxuuna ka sareeyaa Shaadaruwaan ka 222cm (waxaa loola jeedaa waa kaabada ka hooseesa ilbaabka) Ilbaabkana dhirirkiisu yahay 318 cm balaciisuna 171cm gudahana ugu jira mitir barkii. Kacbadu waxay laheyd ilin iska banaan, kadib ayaa loo sameeyay Ilbaab, hubaalna looma haayo goortii la sameeyay yo cidii sameesay ba. taariikhyahanadu way isku khilaafeen arintaas, balse sida la sheego waxaa runta ugu dhaw, qofkii ugu horeyay oo kacbada ilbaab u yeela inuu ahaa Tubbacii sadaxaad ee boqoradii yaman ka mid ahaa oo joogay nabiga c.s.w hortii xili hore. sida ku sugan siiratu ibnu Isxaaq «wuuxuu ahaa Tubbac siday sheegeen qofkii ugu horeyay oo kacbada dada,wuxuuna faray howlwadeynadiisii ee reer jurham inay kacbada daahiriyaan oona u yeelaan ilbaab iyo fure» taariikhyahankii al-azraqi asna wuxuu sheegay «wuxuu ahaa Tubbac qofkii ugu horeyay oo kacbada kuwada dada hu' una yeela ilbaab la xiro mana la heyn ilbaab la xiro hortii, wuxuuna ka tirshay Tubbac gabay, oo baytkaan ka mid ahaa", "وأقمنا به من الشــهر عشرًا وجعلنا لبابــــه إقليــدا"» waagii Cabdullaahi bin Zubeyr ilbaabka kacbada wuxuu ahaa kow iyo toban dhudhun, kadib Xajaaj bin Yuusuf ayaa ka dhigay sagaal dhudhun iyo Taako. sanadkii 1045 waagii Suldaan Muraadkii afaraad waa la badalay waxaana lagu dheehay dheeh Qalin ah wax dhan 166 xero (pound) waxaana lagu dheehay Dahabka kiisa maarta u eg waana ilbaabka hada ee kacbada leedahay. markay reer sacuud yimaadeen baa loo sameeyay labo ilaab. mid waa xilgii Boqor Cabdulcaziiz aala sacuud 1363H, midka labaadna waa kan hada Lee dahay waxaana la sameeya 1398H xiligii Boqor Khaalid bin Cabdulcaziiz aala sacuud waxaana sameyay axmad bin ibraahim badar, waxaana laga sameeyay dahab, dahabka laga sameeyay labada ilbaab wuxuu dhamaa 280KG qiimo dhan 13milyan iyo 420 kun oo dinaar Multazim. Multazim waa magac carabi ah waana meel u dhaxeesa Dhagaxa Madow iyo Ilbaabka Kacbada dheerar kiisuna dhanyahay afar dhudhun (labo mitir ku dhawaad) sida laga wariyay Cabdullaahi bin Cabbaas inuu yiri «multazimku waa inta u dhaxeesa tiirka iyo ilbaabka» waana meesha alle baryada ku aqbalo. waxaana suno ah in aad daankaaga iyo dhudhumadaada iyo laabtaada iyo sacabadaada wada saartid oo aad ku dhajisid darbiga(halka u dhaxeesa ilbaabka iyo tiitka dhagaxa madow ka sokeeya) Cabdullaahi bin Cabbaas sidaa ayuu sameen jiray wuxuuna dhihi jiray «qofna isku ma dhajiyo oo markaa alle wax ma waydiisto alle waa siiyaa wixii uu rabay» sidoo kale waxaa la wariyay Cabdullaahi bin Camri bin Caas inuu dawaafay oo tukaday oo markaa salaamay rukniga oo markaa istaagay inta u dhaxeesa dhagaxa iyo ilbaabka oo uu ku nabay laabtiisa iyo sacabadiisa iyo daankiisa buu markaa yiri «saas ayaan arkay nabigoo sameenaya». wuxuu yiri abuu zubeyr waxaan arkay Cabdullaahi bin Cumar r.c iyo Cabdullaahi bin Cabbaas iyo Cabdullaahi bin Zubeyr oo isku nabaya. wuxuuna yiri cabdullali bin cabbaas «inta u dhaxeesa dhagaxa iyo ilbaabka ma istaago qof oo markaa alle maka baryo wax ilaa wuu arkaa dantiisoo qaarkeed oo fushay» Tiirarka Kacbada. Tiirarka Kacbada waxaa loola jeedaa waa afarta xagal ee Kacbada. waxaana loogu magacaabay mar in laga wado afarta jiho ee xigaan marna macno u gaar ah oo loola jeedo Mustajaaar. waxaa ka loo u gaar ah tiirka yaman in la salaamo asaga iyo Dhaxa Madow marka la dawaafayo Masharaafta Kacbada. Masharaafta Kacbada (af-carabi ميزاب) waa qeeb ku dhagan dusha sare ee kacbada dhanka Wuqooyi una jeeda xaga Dhagaxa Ismaaciil kana saarta biyaha fariista sakxada sare ee kacbada marka la dhaqaayo iyo kuwa Roobka. cidii ugu horeysay oo kacbada masharaaf u yeesha waxay ahaayeen Qureysh Nabiga c.s.w 35 ka hor soo diristiisii waagaa wiixii ka horeyay ma laheyn kacbadu saanqaaf. siduu sheegay taariikhyahanki Ibnu Hishaam oo ka wariyay Ibnu Isxaaq wuxuu yiri «markuu garay Nebiga c.s.w shan iyo sodon gu' Qureysh baa waxay go'aamiyeen inay kacbada dhisaan, tasoo in badan ku taamayeen inay Saanqaaf saaran,waxayna ka hebeesanayeen duminteeda,waxayna u ekeed wax aan jooga dheereen, markaa bee doneen inay kor u qaadaan oona saanqaaf u yeelaan» markuu Cabdullaahi bin Zubeyr dhisaayay wuxuu u yeelay masharaaf ujeeda dhanka Dhagaxa Ismaaciil sidey Qureysh sameesay oo kale. Xajaan bin Yuusuf markuu dhisaayay kacbada ayuu ka dhimay wax kastoo Cabdullaahi bin Zubeyr ku kordhiyay oo ku ekaa sidii Nebi Ibraahiim u dhisay, waayo Qureysh ma wada dhisan kacbada qabyee ooga tageen taasoo ugu wacneed qarash yari. markaa buu ka yeelay masharaafta halkeedii hore ee dhanka wuqooyi. masharaafta haataan ee kacbada waatii waagii uu sameeyay Suldaan Cabdulmajiid khaan, oo lagu sameeyay magaalada qusdandiiniyah ee hada loo yaqaan Istanbul markaa baa lagu dhajiayay 1276H, waxaana ku dahaaran Dahab, kadib waxaa lagu sameeyay habeen oo loo yeelay musbaaro looga dhajay dhanka saro si Qooleedu(shimbirahu) u fuulin, kadib markay xirmatay sakxadii waagii Boqor sacuud bin cabdiziiz. marka la tilmaamayo, wuxuu yiri Al-azraqiy: dheerarka masharaaftu waa afar dhudhun, dhumucdeeduna waa sideed farood,masharaaftu waxaa ku ku dhagan safeexado Dahab ah, qof Dahab u yeela waxaa u horeeyay Waliid bin Cabdulmalik,waxaana dhacda in la badalo masharaafta kacbada sharfoon, taasoo ugu wacantahay labo mid.mid waxa weeye markii ey baaba'do in labado, iyo mida kaloo ah, in Boqorada iyo hantiilayaasha muslimiinta inay u hadyeeni jireen kacbada masharaaf markaa baa lugu xiri jiray kacbada lagana furi jiray tii hore. waxaa laga qaadanayaa inay masharaaftu tahay qaab Laydi ah oo dusha sare u banaan, una banaan dhanka gadaal ee sakxada kacbada sidoo kale u furan dhanka hore ee banaanka soo jirta ee ku beegan Dhagaxa Ismaaciil, wuxuuna gaarayaa dhirirka masharaafta 2.58 mitir, balaceedana 25 cm, dhumucdana 21cm, waxana dhanwalbaa ka xiga alwaax 2cm ah iyo safeexado Dahab ah oo dhan 24 qiraad. Imaam Al Bukhaari. Imaam Al Bukhaari () waa Abuu Muxamad Bin Ismaaciil Bin Ibraahiim Albukhaari, oo dhashay (13 shawaal 194 Hijriya. oo ku beegan 810 miilaadiga) waa mid ka mida xufaada iyo fuqahadii culumada islaamka. waa ninka ugu muhiimsan culumada xadiiska, cilmiga rijaasha, cilmiga al-jarxi wal tacdiil wal cilal ee ahlu sunada, kitaabo badan ayuu leeyahay oo ay ka mid yihiin Saxiixul Bukhaari, oo ah kitaabka ugu saxan kitaabka quraanka ka dib sida ay isku waafaqeen ahlu sunna looguna kolsoonida badanyhay lixda loo yaqaan (Umuhaat alsita) ee axaadiistu ku qurantahay. waxayna ku qaadatay ururinta iyo qoridiisu 16 sano, wuxuu ku koray agoonnimo, wax barashadana yaraan ayuu ku bilaabay wuxuuna socdaal aqoon raadis ku maray dhulkii islaamka badankiis, si uu u helo culimo uu ka barto diinta gaar ahaan fiqiga iyo axaadiista rasuulka scw, wuxuu wax ka bartay ku dhawaad kun shiikh, wuxuuna aruuriyay ku dhawaad lix boqol oo kun oo xadiis , wuxuu caan ka noqday dhulka oo dhan, asxaabtiisa culumadii ka dambaysay iyo dhamaan umada islaamku waxay u qireen horumar   imaamnimo xaga xadiiska iyo cilmigiisa fadli badan waa loo hayaa, goor loogu magac daray Amiir Al Mu'miniin Cilmiga Xadiiska, waxaa arday u noqday in badan oo culumo noqotay sida: Imaam Al Muslim, Ibnu Khusayma, Tirmadi iyo kuwo kaloo badan, Imaam Al Bukhaari  ayaa ahaa qofkii u horeeyay oo qora kitaab axaadiita kaliya loogu talo galay,iyo qofkii u horeeyay ee wax ka qora taariikhda raga xasiiyada wariya  , waa la dhibay waqtiyadii dambe ee noloshiisa, waana cunsuriyeeyay dad diidanaa cilmiga uu ilaahay siiyay oo culimo kale u tacasubaysay, waxaa laga saaray magaaladiisii Naysaabuur, iyo bukhaaraa, wuxuu u guuray tuulooyin u dhow samarqanda, meeshaas buu ku xanuunsaday laguna oofsaday ilaahay ha u naxariisto e. Miis. Miis (;) waa gobol, qeyb iyo waaxyo laga soo jaro jirida iyo qeybo kale oo dhirta ka mid ah taasi oo la isku kabay ayadoo la isticmaalayo musbaaro ama xamag. Miisaska iyo kursiga waxaa loo isticmaala nolosha maalinle ee aqalka, xafiisyada iyo guud ahaan qalabka dadku adeegsadaan. Guud ahaan alwaaxa waxaa laga sameeyaa waxyaabo badan, sida: miiska, kursiga, Armaajada, qeybo ka mid ah baabuurta, albaabada, iyo waxyaabo badan oo ka mid ah agabka maalin walba la isticmaalo. Fatih Terim. Fatih Terim, waa Tababaraha Xulka Qaranka ee kubadda cagta dalka Turkiga, wuxuuna horey macalin ugusoo noqday oo guulo badan lagaaray kooxda kubadda cagta ee Galatasaray. Fatih Terim, Commendatore OSSI, T.C, (wuxuu dhashay 4 Sebtembar 1953) waa maamulaha kubada cagta Turkiga iyo ciyaaryahankii hore. Waxa uu haatan yahay maamulaha Galatasaray, boos uu horey u qabtay seddex jeer. Terim ayaa dhowr kooxood oo ka dhisan Italy iyo Turkiga ku guuleystay iyo sidoo kale kooxda kubadda cagta ee Turkiga, ugu dambeyntii 2013 ilaa 2017. Daraasad ay sameeyeen Xiriirka Caalamiga ah ee Taariikhda Kubadda Cagta iyo Tirakoobka (IFFHS) ee ku yaala 80 dal, waxa uu ku jiray xulkii ugu wanaagsanaa sideed maamule ee dunida, isaga oo helay abaalmarintiisa xaflad lagu qabtay Rothenburg, Jarmalka, 8dii Janaayo 2001. Terim waxaa loo magacaabay tababaraha UEFA ee sannadka 2008, Eurosport ayaana ugu magacawday macalinka ugu fiican ee UEFA Euro 2008. [2] Bishii December 2008, waxa uu kaalinta 7aad ee ugu fiican caalamka kubada cagta adduunka ka qaaday World Soccer Magazine 2008. [3] Magaciisa Turkiga waa "Emperor", iyo naaneyska uu ku dhashay ee Talyaaniga waa "Imperatore". Labaduba magacyadoodu waa "boqor". Galaaciif. Galaaciif  (,)  waa noocyada ugu waaweyn kaluunka bada, leh madax ballacsan iyo af ballaaran oo leh miciyo dhaadheer, madaxa waxaa ka taagab ul dheer oo afka ku leh wax iftiima oo layr la moodo, taasoo uu ku siro kaluunka yaryarka ah si uu ugaarto, Taranka. Galaaciifka ayaa ah kalluun la yaab leh, culamada ayaa ayaa sheegay wax la mida ilaa iyo hada inaysan arag, gaar ahaan kuwooda lab iyagoo markay tarmayaan isku dhajiya mida dhedig dheganaansho uu quudanayo dhiigeeda, dhediga ayaa  leh dhirir gaaray labo mitir, iyo culays 45 kg, iyadoo labku mar walba uu ka yaryahay dhediga (100lb) Waxba. Waxba (;) waa ra'yiga iyo fikradaha guud oo sheegaya in waxkasto maqan tahay. Rio de Janeiro. Rio de Janeiro waa magaalo ku taala dalka Barasiil. Rio de Janeiro Portuguese: [ʁi.u d (ʒi) ʒɐnejɾu]; [3] Wabiga Janaayo), ama Riyadh kaliya, [4] waa degmada labaad ee ugu badan ee ku nool Brazil iyo kan lixaad ee ugu badan Ameerika. Metropolis waxay ku taallaa agagaarka caasimadda Rio de Janeiro, oo ah magaalo weyn oo ku taalla daafaha magaalada Brazil iyo kan lixaad ee ugu badan Ameerika. Rio de Janeiro waa caasimadda gobolka Rio de Janeiro, oo ah gobolka saddexaad ee ugu caansan Brazil. Qayb ka mid ah magaalada ayaa loo qoondeeyey aduunka oo lagu magacaabo "Rio de Janeiro: Carioca Cimilada u dhaxeysa Buurta iyo Badda", UNESCO 1da Luulyo 2012 sida Cilmi-dhaqameedka [5] Markii la aasaasay 1565kii reer Bortuqiis, magaalada ayaa markii hore ahaa kursiga Captain of Rio de Janeiro, oo ah domain ka ah Boqortooyada Portugal. Later, sannadkii 1763, waxa uu noqday caasimadda of State of Brazil, gobolka ah ee Boqortooyada Portugal. 1808, markii Maxkamada boqortooyada boqortooyada boqortooyada Portugal ay ka soo wareegtay Portugal ilaa Brazil, Rio de Janeiro wuxuu noqday kursiga la doortay ee boqoradda Maria I ee Portugal, ka dib 1815, iyadoo hogaamisay wiilkeeda, Prince Regent, iyo King João VI ee mustaqbalka ee Portugal, ayaa kor u qaaday Brazil si sharaf leh boqortooyo, gudaha Boqortooyada Portugal, Brazil, iyo Algarves. Rio waxa uu ku sugnaa caasimadda boqortooyadii Waddanka ku nooshahay ee 1860-kii, markii uu bilaabmay dagaalkii Brazil. Tani waa mid ka mid ah dhacdooyinka yar ee taariikhda ah in caasimadda waddanka gumeysiga si rasmi ah loogu wareejiyo magaalo mid ka mid ah deegaanadeeda. Rio de Janeiro ayaa markii dambe noqotay caasimadda boqortooyadii madaxbannaanayd, Boqortooyada Brazil, ilaa 1889kii, kadibna caasimadda dalka Brazil tan iyo 1960-kii markii caasimadda loo wareejiyay Brasília. Rio de Janeiro waxay leedahay dalka labaad ee ugu sarreeya ee dowladaha hoose ee dalka, [6] iyo 30aad ee adduunka ugu ballaaran 2008, [7] lagu qiyaasay $ 343 bilyan (IBGE, 2008) (ku dhawaad ​​US $ 201 bilyan). Waa xarunta guud ee shirkadaha batroolka, macdanta, iyo shirkadaha isgaarsiinta, oo ay ka mid yihiin laba ka mid ah shirkadaha waaweyn ee shirkadaha-Petrobras iyo Vale iyo Latin America ee ugu weyn shirkadaha Telemedia, Grupo Globo. Guriga Jaamacadaha iyo Machadyo badan, waa xarunta labaad ee ugu weyn ee cilmi-baarista iyo horumarinta ee Brazil, taasoo ka dhigan 17% wax soo saarka sayniska qaranka sida ku cad xogta 2005. [8] Inkasta oo la dareemayo aragtida sare ee dembiga, magaaladu waxay leedahay dhacdooyin ka hooseeya dembiyada Waqooyi Bari ee Brazil, laakiin waxay aad uga sii badan tahay koonfurta gobolka Brazil, taas oo loo tixgelinayo amaanka ugu fiican dalka. Rio de Janeiro waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu booqashada badan ee ku yaalla koofurta dhexe, waxaana loo yaqaanaa goobaha dabiiciga ah, carnival, samba, bossa nova, xeebaha balneario [10] sida Barra da Tijuca, Copacabana, Ipanema, iyo Leblon. Marka lagu daro xeebaha, qaar ka mid ah calaamadaha caanka ah ee ugu caansan waxaa ka mid ah mucjisada weyn ee Masiixa ee Bixiyeyaasha ah ee Korintosta Baraak Obama. Barack Xuseen Obama'" (;;;; wuxuu dhashay Ogosto 4, 1961) waa siyaasi isla markaana aha madaxweynihii 44 ee dalka Mareykanka, iyo qofkii ugu horreeyey ee Afrikan Ameerikan ah ee xilkaas qabta wuxuu ku dhashay Honolulu jasiiradaha Hawaii. Obama wuxuu ka qalin jabiyey jaamacadda Columbia University iyo dugsiga garsoorka jaamacadda harvard Harvard Law School, halkaasuu kasoo noqday madaxa "Harvard Law Review". Barack Obama waa nin dhalinyar ah oo aad u xargo badan ahna madaxweyna USA dadiisuna waa 47 jir. Waxa uu ku dhashay gobolka Hawaii bishii Juli 27 teedii, Sanadkii 1961 dii. waxaa iska dhalay Aabe dadka madow ah oo ka yimid wadaka Kenya iyo hooyo dadka cadaanka ah oo ka soo jeeda Gobolka Kansas ee wadanka Maraykanka Isaga iyo Afadiisa Michelle Obama, waxa ay leeyihiin laba gabdhood oo la kala yiraahdo Malia iyo Sasha Aabbihii waxa uu ka tagay isaga oo laba sano jir ah si uu waxbarashadiisa uga sii wato jaamacada Harvard. Kaddibna waxa uu dib ugu laabtay dhulkii uu ka yimid ee Kenya. Aabbiihiis kadib, Senator Obama hooyadii waxa ay guursatay nin ka yimid waddanka Indonesia. kadibna waxay u guureen wadankaasi oo ay ku noolayeen intii u dhaxaysay sanadihii 1969 kii ilaa 1971dii. Obama, markii uu dib ugu soo laabtay gobolka Hawaii ee ay hooyadii ku noqotay Indanusia, waxa uu halkaasi kula noolaa waalidiintii hooyadii dhashay ee cadaanka ahaa. Buugaag uu qoray. Buugga uu taariikh nololeedkikiisa ku qoray ee la yiraahdo "Dreams of My father". Himilooyinkii Aabahay, waxa uu ku sheegay in uu isticmaalay Daroogo, marki uu yaraa ee uu ku korayay Hawai. Waxa uu wax ku bartay sadex jaamacadood oo ay ku jiraan Jaamacadaha Colombia iyo Harvad. Takhasuskiisi ugu danbeeyayna waxa uu ahaa culuunta sharciyada Billowgii socdaalkiisa. Dhaqdhaqaaqa siyaasadeed iyo soo shaac-bixistiisa bulshada dhaxdeeda waxaa xudun u ahaa hawlihii iyo adeegii uu dakda laga tirada badanyahay uga qaban jiray magaalada Chicago Aqalka sanadka ee Gobolaka Illinois oo ahayd halkii uu ka soo fuulay masraxa siyaasadda, waxaa loo doortay sanadkii 1996 dii. Waxaanu aqalkaasi ka tirsanaa ilaa sanadkii 2004 tii. Sannadkii 2000 ayuu isu sharaxay in uu kamid-noqdo xubnaha gobolka Illinois ugu jira aqalka wakiilada. laakiin arintaasi uma suurto galin oo waa uu ku guuldaraystay. 2004 ayaa loo doortay aqalka Sanadka ee wadanka maraykanka isaga oo ku soo baxay codad ahaa 70% Wadanka Maraykanka, waxaa markii ugu horaysay si wayn loogu aqoonsaday hadal soo jiidasho la haa oo uu ka jeediyay shir-waynihii sandkii 2004 tii uu xisbiga Dimuqraadigu ku caleemasaarayay musharaxoodii jagada Madaxwaynanimada ee John Kerry. Wax yar kadibna waxa uu Obama u muuqday in uu yahay laf-dhabarta xisbiga dimuqraadiga ee mustaqbalka. Sanadkii 2006dii, waxa uu dabaacay buugiisi labaad ee uu u bixiyay "Audacity of Hope" ama "Dhiiranaanta Rajada" oo noqday buuga markaas loogu gadashada badnaa. Madaxtinimada. Damaciisa musharaxnimada jagada Madaxwnanimada ee wadanka maraykanka, waxa uu ku dhawaaqay bishii February ee sanadkii 2007dii kadib marki ay dhawr todobaad uun ka hor musharaxnimadeeda ku dhawaaqday haweenaydii ay sida wayn u soo tartameen ee Senator Hillary Clinton, oo markaasi u muuqatay in aanu shaki ku jirin in ay helayso musharaxnimada xisbigooda dimuqraadiga. Senator Obama guushiisii ugu horaysay oo lama filaan ahayd, waxa uu ka helay gobolka Iowa.. Intii ka danbaysana, guulba guul ayay u dhiibtay marka laga reebo Gobolka New Hampshire oo ay saadashu ahayd in u ku guulaysto laakiin ay senator Hillary codkiisa heshay. Musharaxnimada Senator Obama waxaa taageeray dad badan oo magac kuleh Xisbigiisa ay hor kacayeen qoyska reer Kennedy oo ku tilmaamay in uu yahay nin leh sifooyinkii Madaxwayne Kennedy oo kale kana soo bixi kare xilka madaxweynenimo Caqabadihii ka horyimid. Senator Obama, intii uu ku jiray tartankii xisbiga dimuqraadiga dhaxdiisa waxaa ka hor yimid turun-turooyin badan oo ay kamid ahaayeen fadeexad la xidhidhay nin wadaad ka ahaa kaniisad uu senator Omaba xubin ka ahaa mudo dheer oo labaatan sano gaaraysay. Waxaa soo shaac baxay, cajalado laga duubay wadadaadkaas oo muujinayay nacayb badan oo uu u qabo wadanka maraykanka.. markii danbana kalifay in uu senator Obama xadhiga ka goosto kaniisadaasi. Waxaa kale oo iyana hari-waayay eedaymo ku saabsan in uu xiriir la’ leeyahay dad xagjira oo ka soo horjeeda danaha wadanka maraykanka iyo shaki ay dadka qaaarkiis ka muujiyeen Diinta uu dhab ahaan u aaminsayahay. Taas oo ay u cuskanayeen magaciisa dhaxda ku jira ee Hussein iyo qaraabadiisa haysata diintaasi islamka. Guulihii doorashada. Bishii Jun 3 dii, ayuu Senator Obama sheegtay in uu helay codadkii lagu hananayay musharaxnimada xisbigiisa dimuqraadiga. July 18 keediina, waxa uu safaro ku kala bixiyay wadamo ku yaala Bariga dhexe, Afghanistan iyo yurub oo si wayn loogu soo dhaweeyay Bishii August 23 keedii, waxa uu madaxwayna ku xigeen u doortay Senator Joe Baden oo laga soo doorto gobolka Delaware. In badana ku soo jiray Aqalka sanadka Maraykanka laguna timaamo in uu khibrad dheer u leeyahay arimaha xiriirka caalamka. Bishii Augest 28 keedii, Xisbiga Dimuqraadiga ayaa Senator Obama si rasmi ah ugu caleemasaaray magaalda Denver ee Gobolka Colorado in uu yahay musharaxa xisbigooda ee jagada Madaxwaynenimada wadanka Maraykanka. Guusha madaxwaynanimada. Guusha Natiijada uu Barack Obama ka soo hooyay doorashada ayaa loo tirinayaa in ay salka ku hayso dhawr arimood. Waa tan koobaade: xaalada uu wadanku ku jiray oo saamaxday in ay dadka Maraykanku isbadal u oomanaayeen Tan labaad, waa isaga oo u muuqday in uu yahay nin isbadal dhalin kara oo dadkana midaynkara, Mida sadexaad ayaa ah, sidii uu u dhaqmay markii ay soo baxday qalalaasihii dhaqaale ee ka dhacay Maraykanka iyo talaabooyinkii uu sheegay in uu qaadayo si wax looga qabto arimaha dhaqaalaha. Tan ugu danbaysa ayaa ah sida uu uga soo hor jeeday dagaalka u Maraykanku ku qaaday wadanka Ciraaq Musuqmaasaq. Musuqmaasuq (;) waa nidaamka oo maamul xun iyo been leh kooxda dowladda ama xukumaad ama rasmiga awood leh. Guud ahaan, musuqmaasaqu waa cadaalad daro iyo daacadnimo la'aan uu qof maamul haya ku doorsado lacag, kharash ama balanqaad iyo dane kale oo shakhsi ahaan ah. Astrid Lindgren. Astrid Lindgren (Af Iswidhish:) waxay dhalatay 1907 waxayna dhimatay 2002.  Astrid waa mid ka mida dadka qoraaga ah ee ugu caansan dalka Iswiidhan. Buugaagteeda waxaa lagu turjumay in ka badan  90 luqadood oo kala duwan oo addunka ka mid ah. Qaar badan oo ka mida buugaagta Astrid Lindgren waxa ay noqdeen kuwa caan ah sida filimada iyo TV –yada. Qaar ka mida heesaheeda ku jira filimada waxa ay noqdeen kuwa caan ah. Astrid Lindgren ayaa aliftay heesaha, ayadoo kaalin ka helaysa dadka codka iyo muusiga sameeya. Waxaa kaloo ay samaysay riwaayado ka hadlaya  filimada kala duwan ee ay buugaagteeda ka qortay. Mid ka mid ah buugaagteeda kii ugu horeeyey  waxaa la yiraahdaa ("Barnidii iskaalshada dheereey")  ("Pippi Långstrump)" kaasoo la soo saaray 1945. Buuggu wuxuu ku saabsan yahay gabar timo guduudan oo madax banaan ("xor ah"). Magaceeda waxaa la yiraahdaa Pippi Långstrump iyo saaxiibadeed Tommy iyo Annika. Buuggan waa midka kaliya ee lagu turjumay af soomaali. Barnidii iskaalshada dheereed = Pippi Långstrump Dhimashadii Astrid Lindgren ka dib waxaa la aas aasay abaal marin la bixiyo sannadkii hal mar si loogu xasuusto Astrid. Abaal marintaas waxaa la yiraahdaa "Astrid Lindgren Memorial Award (ALMA-priset)". Abaal marintaas waxaa la billaabay 2003, waxayna noqotay abaal marin buugaag oo la bixiyo mida ugu weyn addunka oo dhan, waxaana diiradda lagu saaraa buugta ka hadlaysa carruurta iyo dhallinyarada. PRAESA. PRAESA ("loo soo gaabiyay:" Project for the Study of Alternative Education in South Africa; macnaha: "Mashruuca Barista Waxbarashada ee Koonfur Afrika") waa urur ka dhisan waddanka Koonfur Afrika oo carruurta iyo dhallinyarada ku dhiiri geliya akhriska. Waxaa loo doonayaa in la dhiiri geliyo xiisaha akhriska iyo kalsoonida carruurta ayadoo loo sameynayo  buugaag ku qoran luqadaha kala duwan ee afrikaanka. Tusaale waxaan u soo qaadanaynaa buuga taxanaha ah ee "The little hands." Waxaa jira mashruuc kale oo la yiraahdo "Vulindlela Reading Club" kaasoo iskugeynaya ama israacinaya sheekooyinka, akhriska, heesaha ciyaaraha iyo in loo soo bandhigo riwaayad ahaan  taasoo lagu baraarujinayo ururada kala duwan ee qaabilsan wax akhriska.Waxaa kaloo la adeegsaday qalabka warbaahinta si xataa loo baraarujiyo aabbaha, waalidka xagga hooyo, waalidka xagga aabbe iyo barayaasha ama macallimiinta si ay carruurta ula qaybsadaan una xasuusiyaa akhriska. Sanndkii 2014 ururka PRAESA Ashi Reading Promotion Award ayaa waxaa billad abaal marin  ah guddoonsiiyey IBBY, International Board on Books for young People. Sannadkii 2015 waxaa ururka PRAESA guddoonsiiyey  abaal marinta xasuusta Astrid Lindgren (ALMA-priset) taas oo ay ku mutaysteen dhiirigelinta akhriska carruurta koofurafrika. Astrid Lindgren Memorial Award. Astrid Lindgren Memorial Award waa abaal marinta ugu weyn ee lagu abaal mariyo buugaagta carruurta iyo dhallinyarada. Abaal marinta waxaa la qaybiyaa sannad walba, qiimaha lacagtuna waa 5000 000 karoon. Abaal marinta waxaa aas aasay dawladda Iswiidhan si loogu xasuusto qoraaga iswiidhishada ah ee Astrid Lindgren, taasoo qiimo weyn u leh horumarinta buugaagta carruurta -iyo dhallinyarada. Abaal marinta waxaa la guddoonsiiyaa qoraa ama soo saare buuggaag sheeko ama qof dhiiri geliya wax akhriska. Abaal marinta waxaa la siiyaa qof ama urur ayadoo aan loo eegeynin luqadooda iyo jinsiyadooda. Carruurtu waxa ay xaq u leeyihiin buugaag wanaagsan. Buugaagta carruurtu waxa ay leedahay awood kordhisa fahamka iyo in la is dhaafsado xiriirka dhaqan ee ka dhexeeya bani´aadamka. In carruurta iyo dhallintu ay helaan buugaag waxa ay shardi u tahay dimoqoraadiydda iyo bulsho daacad ah. Foojignaata ay abaalmarintu leedahay waxa ay horseedaa turjumid badan iyo in carruur badan ay helaan buuggaag qiimo sare leh. Casumaadda musharixiinta waxaa la soo sharaxaa bisha janaayo sannad walba. Magacaabista musharaxiintu waa in ay soo gaartaa xafiiska guddiga ugu dambayn 15ka maaj.Waxaa Xataa wax soo sharixi kara dadkii qaatay mar hore abaal marinta iyo guddiga soo bandhiga musharixiinta. Lama dalban karo abaal marinta. Guddiga ayaa soo bandhiga guulaystaha abaal marinta buugaagta ee xasuusta Astrid Lindgren kulankooda ugu dambeeya ee bisha maarso. Abaal marinta waxaa lagu qaybiyaa ama bixiyaa magaalada Stockholm ee dalka Iswiidhan dhammaadka bisha maajo ama horraanta bisha juunyo, xilligaas oo ah xilliga ay Iswiidhan ugu qurxoon tahay. Buuga Cagaaran (Mucamar Qadaafi). Buugga cagaaran  (;) waa buug gaaban oo ku saabsan aragti siyaasadeed oo uu qoray madaxweynihii hore ee dalka liibiya mucammar al-qaddafi buuggan ayaa marki u horreysay la daabacay sanaddii 1975 kii kaas   oo looga baahnaa  inay akhriyaan   dhammaan dadka reer Liibiya.. Injir. Injir (,) waa nooc ka mida cayayaanka ku dul nool noole kale, oon kaligeed taagnaan karin, waxay ku badantahay dadka maxaabiista ah ardada kuleejyada iyo qof walba oo nadaafada jirkiisu yartahay, Tilmaan. Injirtu waa madow casuus xigeen ah aad u yar dhirirkeedu gaaro 2.5 milimitir Injirta ayaa ku nool madaxa qofka ay ku jirto, ama timaha hoose iyo kilkilaha, waxay quudataa dhiiga qofkaas, midabkeeda ayaa cad marka ay yartahay, markay waynaato ayay isu badashaa kafee ama madow, waxay ledahay miciyo iyo lugo ay ku qabsato timaha, iyadoo ka badbaada badanaa shanlada timaha lagu feedhayo. Shaqaale. Shaqaale (,) waa qofka shaqo cayiman qabta si uu u helo joornaati ama qarash lacageed oo awal lagu heshiiyay, kaasoo u dhigma shaqada uu qabtay oo ahaan karta shaqo warshad laga shaqeeyay ama ka ballaaran sida mashruuc oo kale, qofkaas waa mid ama unug  ka mida wax soo saarka mashruucaas ama warshadaas. Shaqo. Shaqo waa heerka darajada qof kaga jiro bulshada taasi oo ah howsha qofkaasi ka shaqeeyo si uu u hello mishahar (abaalmarin) ku maareeyo ama taageero baahida nolosha maalinle. Hordhac. Shaqadu waa waajibaadka saaran qof ka mid ah bulshada taasi oo abaalmarin lacag ah qofkaasi ka qaato ama faa'iido nooc kale ah ugu jirto. Tusaale, macalinku wuxuu ka shaqeeyaa dugsiga halkaasi oo uu wax ku baro ardey. Qoraa. Qoraa (.) waa qofka allifa  qora buugaagta sheekooyinka, kitaabada iyo riwaayadaha. qoraanimadu waa noocyo badantahay waxayna cuskantahay hibada wax qoraal ee dadka qaar ilaahay siiyo, oo lama oranayo cid walboo wax qortaa waa qoraa, saasoo ay tahayna qoraanida waxaa lagu kasban karaa aqoonta iyo wax barashada. Qoraa wadartiisu waa "Qoraayo", waxa la qoro waa Qoraal, meesha la dhigo waxa la qorayna waa Qor'ool (Maktabad) Qoraal. Qoraal (;) waa nidaam xarfo loo habeeyay si kala horeeysa taasi oo loo isticmaalo in lagu gudbiyo ama keydiyo fariin, warbixin, aqoon iyo akhbaar. Wax-qoridu waxay ka mid tahay isgaarsiinta dadka taasi oo ka turjunta luuqada, dareenka iyo macluumaadka dadka. Sida caadiga ah, qoraalku waa lamaanaha hadalka, sababto ah qoraalka ayaa hadal loo bedeli karaa ama hadal ayaa qoraal laga dhigi karaa. Sidaasi darteed ayaa wax-qoristu qeyb uga tahay aasaaska isgaarsiinta aadahama. Sharaxaad. Qoraalku waa astaamo ka samaysan xarfo kaasi oo kooxdii dad ahi isla taqaano isla markaana ku salaysan dhawaaqa luuqad. Tusaale ahaa, Af-Soomaaligu wuxuu leeyahay hab qoris u gaar ah; taasi oo ka bilaabanta alifbeet, xarfo, iyo ereyo la iskuxidhay. Sidoo kale, alifbeetku waa aasaaska dhamaan wax qorista far. Tusaale ahaan, Af Soomaaligu wuxuu leeyahay dhowr nooc oo Far Soomaali ah, laakiin waxaa si sharci ah loo isticmaala qaabka "laatiiniga" oo dowlada Soomaaliya sharciyeysay horaantii sanadihii 1970kii. Mooto. Mooto (,) waa gaadiid labo ilaa sadex lug leh, oo ku socota matoor gaas ku shaqeeya oo badanaa ku yaala labada taayar dhexdooda, waxay leedahay kursi ama laba, mootada ayaa qaab samayska ka adag Baaskiilka Aqalka hoose. Aqalka Hoose ama golaha guud waa mid ka mi ah labada gole wuxuuna la shaqeeyaa aqalka sare ee awooda sharci dajinta. Aqalka hoose wuxuu matalaa shacabka ee baarlamaan ka kooban laba gole. Aqalka sare. Aqalka sare, loogu yeero aqalka odayaasha, waa mid ka mid ah golayaasha labada aqal (ama golaha shuurada), wuxuuna la shaqeeyaa Aqalka hoose ee Baarlamaanka. Saruur. Saruur () waa beel ka mid ah qabiilka Habargidir ee ka farcanta Beelweynta Hawiye ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya. Hordhac. Beesha Saruur waxay ka tirsan tahay beelweynta Habargidir, ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beesha Habargidir waxay si rasmi ah u degaan Gobolada Dhexe ee wadanka Soomaaliya. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Cabdisalaan Caato. Cabdisalaan Caato (; dhashay bartamihii 1970ee) waa la taliye agaasimaha film Soomaali-American, soo saare, ganacsade iyo warbaahinta ah. Gegada Diyaaradaha Cigaal. Garoonka Caalamiga ah ee Egal International Madaarka Hargaysa ee Cigaal Carabi: مطار هرجيسا إيغال الدولية) Garoonka diyaaradaha ee magaalada Hargeisa, caasimadda Somaliland, caalamku wuxuu aqoonsan yahay caalam ahaan aqoonsi ahaan gobol goboleed Soomaliya waxay ka shaqeyneysay 56,000 oo rakaab iyo 2,300 ton oo xamuul ah oo isugu jira 1,750 oo dhul ah. [4] Madaarka ayaa la furay 1954-kii RAF Ingiriiska, barnaamijka ballaarinta waxaa la bilaabay wax yar ka dib iyo 1958 baabuur, gawaarida iyo dhismaha terminaalka. Madaarka ayaa markaa dib loo casriyeynayey sannadkii 1980-maadkii maamulka Siyaad Barre si ay u qabtaan diyaarado waaweyn oo ay bixiyaan meelo badan oo duulimaadyo ah. [5] Intii lagu jiray dhacdooyinkii hogaaminayay dagaalka sokeeye ee Soomaaliya, horraantii 1990-meeyadii, garoonka diyaaradaha ee garoonka ayaa si weyn u dhaawacmay. Si kastaba ha noqotee, xarunta ayaa si tartiib ah loo dayactiray dhowrka sano ee soo socda. Madaarka ayaa markii dambe loo beddelay Ceel Egal ka dib markii sarkaal ka tirsanaa sarkaal ka tirsanaa Muhammad Haji Ibrahim Egal. Cigaal waxa uu ahaa Raiisal Wasaaraha Soomaaliya bilowgii 1960-kii intii lagu jiray xiligii madax-bannaanida madax-bannaan ee dalka, ka hor inta uusan noqonin madaxweynaha labaad ee Somaliland. Sannadkii 2012-kii, marin-haweedyada ayaa si ku-meel-gaar ah loo hakiyay iyada oo duulimaadkeedana lagu sameeyay dayactir wayn, oo ay maal-galisay madaxda Somaliland, Sanduuqa Kuwait iyo USAID. Xarunta ayaa markii dambe dib loo furay 17kii Agoosto 2013, iyada oo la sii ballaariyay terminaalka iyo tagitaanka terminaalka, iyo sidoo kale shan dabeyleed oo cusub oo dabeylo ah. Xarunta kormeerka xogta dabaysha ee la rakibay ayaa sidoo kale gacan ka geysan doonta kor u qaadista madaarka. [3] Bishii Juun 2014, Dawladda Somaliland iyo Hay'adda Maraykanka ee Horumarinta Caalamiga ah (USAID) ayaa bilaabay mashruuc tamarta dabaysha cusub ee garoonka diyaaradaha. Xarunta cusub ee tamarta dabaysha ayaa hoos imaanaysa Wasaaradda Tamarta iyo Khayraadka Macdanta, kaas oo maamuli doona shuraako dadweyne iyo ganacsi gaar ah oo kormeeraya hawlgallada maalinlaha ah. Hindisaha ayaa qayb ka ah Iskaashiga Horumarinta Dhaqaalaha ee Badan, oo ah barnaamij laba-sanno ah oo maal-galiyay $ 14 milyan oo kuyeelan dhinaca tamarta, xoolaha iyo beeraha Somaliland iyo horumarinta qaybaha gaarka loo leeyahay. Shuraakada iskaashigu waxay si gaar ah u tahay in la dhiso tiknoolojiyada tamarta dib loo cusbooneysiin karo, iyada oo xarunta cusub ee tamarta dabaysha la filayo in ay bixiso qiime wax ku ool ah oo ku habboon shidaalka naaftada Waxaa sidoo kale loo xilsaaray in ay awood u siiso labada garoon ee Hargeisa iyo beelaha ku hareeraysan. Madaarka Caalmiga ah ee Cigaal () waa garoonka diyaaradaha ku taal hawdka caasimada Jamhuuriyada Soomaliland ee Hargeysa. Tajči. Tajči (Zagreb, 1 juli 1970), waa fanaanad Kroatian ah Bettina Campbell. Bettina Campbell waa jilaa Holland ah websedyada, ku dhashay on 25 Maajo, 1974 magaalada ee Lelydorp, Surinam. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 1996. Emilija Kokić. Emilija Kokić (Zadar, 1968), waa fanaanad Kroatian ah Maanso. Maanso waa nooc ka mid ah suugaanta Soomaalida. Maansada waxaa ka sii farcama noocyada Murtida sida Gabayga Jiiftada, buraaburka, saarka, heesaha, heellada, geeraarka iyo heeso hawleedka oo dhan. Matsuo Basho. Matsuo Basho (1644 – 1694) waxa uu ahaa abwaan jabaan. Lajiide. Lajiide waa dagmo ku taalo gobolka Galgaduud ee bartamaha Somalia. Dadka deggan degmada Lajiide, waxay u badan yihin xoolo dhaqato. Lajiide waxaa si Gaar ah u daga beesha reer Agoon, Surre (DIr). Moringa (geed). Moringa (Moringa oleifera, البان ama المورنغا) waa geed kumanaan sano loo soo isticmaali jiray siyaabo kala duwan, cunno ahaan iyo daawo ahaanba. Waa geed la sheego inuu leeyahay boqolaal faa'ido oo aan halkaan lagu soo koobi karin, waana geed aad loogu sameeyay baaritaano cilmibaaris oo kaal duwan, haba u badnaan baaritaanandaas in lagu tijaabiyay xayawaanka. geedkaan ayaa wxuu daawo u yahay cudurrada oo dhan wuxuuna la dagaaldaa dhamaan bagteeriyada nool ee dhibta noolaha oo dhan, sida uu daawo ugu yahay nafaqo daarrada iyo abateedka wuxuu leeyahay fiitamiinno kala nooc ah oo aad u badan, waxaa ku jira 7 jibaar fitamin C-ga laga helo liinta iyo afar jibaar fiitamiin A-ga la ga helo karootada iyo afar jibaar kaalshiyamka laga helo caanaha. Tilamaan. Geedka Moringa waa geed asalkiisu ka soo jeedo dhulka hindida, waxayna u isticmaali jireen weligood in ay ku daaweeyaan xanuuno badan, waana geed meelo badan ka bixi karo haddii lagu beero oo ay ka mid tahay dhulalka soomaaliya, wayna jiraan dad guryahooda ku beertay s ay uga faa'ideystaan. Haddii aad leedahay xanuunka wadnaha, sonkorta, dhiig-karka ama kolestaroolka, waa in geedkaan la saaxiibtaa. Haddii ay nafaqo darri jirto ama cunnadaada aysan isu dheelli tirnayn iyaduna waa kuu muhiim in aad cunnada ku darsato. Midda ku saabsan welwelka, waxuu ka mid yahay waxyaabaha badan ee la sheego in lagu daweeyo, laakiin ma arag cilmibaaris u gaar ah arrintaan oo ku talinayso in daawo welwel ahaan loo qaato. Aqalka Sare ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya. Aqalka Sare ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya () waa aqal ka mid ah labada aqal ee Baarlamaanka Soomaaliya (kaasoo la shaqeeya golaha shacabka. waxaa la aasaasay 2012 waloow aan xubno la soo xulay aysan jirin hadda awiidiisa waxaa la siiyay Madaxweynaha iyo madasha wadatashiga qaran ee Soomaaliya. madasha wadatashiga qaran ee Soomaaliya. Aaqalka sare ayaa ayaa loo qaybiyey lix Dawlad Goboleed oo afar kamid ah la siiyey midkiiba 8 Xildhibaan, halka Puntland iyo Somaliland midkiiba la siiyey 11 Mudane/Marwo. Qoondada Haweenka ayaa lagu sheegay war-murtiyeedka in ay heli doonaan 30% tirada Xildhibaanada, sida ku cad heshiisyadii Garoowe1 iyo Garoowe2. Tuula Cadaad. Tuulo Cadaad waa degmo yar oo ka tirsan Gobolka Galgaduud Deegaan (tuulo). Deegaan waa degmo yar oo ka tirsan Gobolka Galgaduud Bur Sebriye. Bur sabriye waa Tuulo yar oo ka tirsan Gobolka Galgaduud Xaaji shiikhow. Xaaji Shiikhow waa Tuulo yar oo ka tirsan Gobolka Galgaduud Xananbuuro. Xananbuuro Waa degmo ka tirsan Gobolka Galgaduud Gadoon. Gadoon waa degmo ka mid ah Gobolka Galgaduud Sayda. Saydaa ama Saydun (,) waa magaalada sadexaad ee ugu weyn wadanka Lubnaan, waxay ka mid tahay magaalooyinka caalamka ugu qadiimsan, koonfurta lubnaan ayay ku taal waxayna saarantahay Badda Cad. Beyruut. Beyruut Waa caasimada wadanka Lubnaan Culaacul. waa   Nafley yar oo biyaha balliyada ku dhex nool oo dixiriga la bah ah, oogo jilicsan iyo xubno leh, oo nuugta dhiigga nafleyda kale ee biyaha kula nool iyo dadkaba. Tilmaan. waxay koobaan ilaa 600 boqol oo nooc, jirkeeda ayaa riixmi kara waxayna leedaha midabada madow cagaar, buluug, guduud iyo bunniga, jirka kore waxay ku leedahay xariijimo gudub ah, labadii xariijimba waa giraan ilaa gudaha ku samaysan kuwaasoo uu isku hayo xub fidis iyo aruursanaanba u samaysan, kaasoo ka kaalmeeya hab dhaqaaqeeda, isagoo kala fidsama markay tilaabo qaado iskuna soo urura markale saasna socodkeedu ku samaysanyahay. afka hore waxay ku leedahay ilko sidii minshaartii ah oo ay ku nuugto dhiiga.. Quudka culaacusha. Culaacusha ayaa ku dul nool noole kale dhiigiis iyadoo ka jaqda markii ay ku dhagto ka dib, dadka biyaha dhex gala ayaa waxay lugahooda ku arkaan culaacul ku dhagan oo dhiig ka jaqaysa. waxay kaloo ku nooshahay cayayaanka kale ee ka ag dhow meelaha ay ku nooshahy Adeegsiga daawo ahaa. Reer yurubka ayaa culaacusha u isticmaali jiray qaab dawo ahaan ah 2500 oo sano ka hor, iyagoo u adeegsan jirin dhiig ka keenida jirka Kaduudiye. Kaduudiye ama Kaduudshe (,) waaa xanuun uu keeno fayruska  Chikungunya, qofka uu ku dhaco ayaa calaamad waxaa u ah qandho soo boodo ah oo haysa labo ilaa todobo maalin, waxaana ku xiga xanuuno todobaad bil ama sanado qaata, wuxuu wataa xaglo (kala goysyo) xanuun badan, u dhimashada cudurkaan ayaa aad u yar, qiyaastii 1000kii hal ayaa u dhinta haduu alle qadaro, dadka da'da ah ayaa u dhinta badanaa, MAgaca "Chikungunya". Magaca xanuunka "Chikungunya" asal ahaantiisu waa luqadda sawaahiliga, macnihiisuna waa: "qallooc u socod", qofka xanuunkaan qabo si toos ah iskuma toosin karo markuu soconayo, waa inuu is qalloociyaa xanuunka dartiis. Waxa keena. xanuunkan ayaa ka yimaada kaneecada loo yaqaan ("Aades"   "الزاعجة المصرية") ama qaylisooy. cudurka ayaa laga helaa wadamada Maraykanka, kariibiyaanka maksiko iyo wadama ku teedsan xeebaha Bariga afrika, xanuunkaan ayaan lahayn ka hortag aan ka ahayn in la iska ilaaliyo qaniinyada kaneecadaas. Kaduudiye halis ma noqdaa? Xanuunkaan badanaa dilaa ma ahan, laakiin qofka dhowr maalmood ayuu howlgab ka dhigaa, mana ahan xanuun tallaal iyo daawo toona leh, waxaa ugu muhiimsan in qofka xanuun baab'iye iyo qandho jabiye u qaato inta uu xanuunka ka gudbayo, waa inuu qofka cabo biyo badan si uu uga fogaado halista fuuqbaxa, waana inuu ku dadaalo nasiino. Ka fogow in aad qaadato daawo antibiotic ah, xanuunka wuu kaaga sii dari karaa!!. Dadka badanaa u safro meelaha uu xanuunkaan ka jiro waxaa lagula taliyaa in ay ka fogaadaan qaniinyada kaneecada, ayna jiiftaa qolol daaqadaha iyo albabaha u furan yihiin. Kaduudiyaha dilaa ma ahan badanaa, laakiin wuxuu qofka ka dhigaa tacbaan sidii qof jajaban oo kale, dhaqaaqane wuu uga sii daraa qofka, qofkii uu ku dhacayne wuu xasuustaa calaamadihiisa. Kaduudiyuhu muxuu kaga duwanyahay "Rift Valley" iyo qandhada "Dengue"? Inkastoo sadaxda cudurba ay gudbiso kaneecada loo yaqaano "Aedes", laakiin xanuunkaan wuxuu kaga duwan yahay inuusan lahayn dhiigbax, labada xanuun ee Rift Valley iyo Dengue waxay leeyihiin dhiigbax, tanoo qofka u dhiman karo. Xanuunka kaduudiyaha sidee ayaa loo baaraa? Xanuunka waxaa lagu gartaa qandho iyo kalagoysyada oo dhan oo qofka xanuuno, laakiin waxaa jiro baaritaan lagu dhiig ah oo lagu ogaanayo feyraska keeno kaduudiyaha, mana ahan baaris meel kasto laga helo, laakiin wadamada lagu yaqaano waa laga helaa baaristaas, waxayna jawaabtu qaadataa usbuuc illaa laba usbuuc inta u dhaxayso. Cagaarshow B. Cagaarshogu waa erey xaga caafimaadka loo yaqaano beerka bararsan ee jiran. Hal nooc oo ka mida cagarshowga B waxaa keena jeermiska cudurka dhaliya ee loo yaqaan (virus). Jeermiska cudurkani dhaliyaa wuxuu dhex galaa jirkaaga kuna keenaa xanuun beerkaaga. Mararka qaarkood dhibaato ayuu cudurkani u keenaa beerkaaga iyo isaga oo ku yeelan kara caafimaadkaaga saameyn xanuun oo qoto Dadka qaarkood ma ogaan karaan inuu hayo cudurku, ama waxay ku qaldaan inuu hayo lafo-garaac. Si kastaba ha ahaatee, dad ayaa dareemi kara jiro aad u daran lagana yaabaa iney u baahdaan in lagu daaweeyo cisbitaalka. Waxaa lagu cabirey ilaa 350 milyan oo ka mida dadka dunida ku nool uu hayo cudur qoto dheer oo ay ka qaadeen jeermiska dhaliya cudurka cagaarshowga B. Qeybo dunida ka mida ayuu aad caam ugu yahay, sida wadamo badan oo Afrikaan ah, Koonfurta Bari ee Aasiya, Bariga Dhexe iyo Bariga Fog iyo Koonfurta iyo Bariga Yurub. Wuu yahay halis, Hal ka mid ah tobankii qof ee qaangaara ee qaada cagaarshowga B awoodi kari maayo inuu ka bogsado jeermiska dhaliya cudurka. Xaga dhalaanka yar yar wuxuu noqon kartaa in ka badan tobankiiba sideed. Dadkani qaangaarka ah iyo dhalaankaba waxaa loo yaqaanaa “sidayaasha” Sidayaasha waxa la moodi karaa iney caafimaad qabaan, Laakiin qaar ka mida ayuu mustaqbalka uu ku soo bixi doonaa beer xanuun halis ah. Waxaa kale oo aad u fudud iney qabadsiiyaan cagaarshowga B dadka kale madaama uu cudurku hayo iyaga. Inkasta oo uu u faafo sida jeermiska aydhiska oo kale, ka cagaarshoga B ayaa 100 jeer ka is qabadsiin fudud. Tani macheheedu waa dadka ku wada nool guri hadii mid ka mid ahi uu qabo cagaarshowga B Laga yaabaa in inta kalena ay qaadaan. Dadka qaar ma muujiyaan wax calaamad ah habayaraatee. xanuun yar oo sida lafo-garaaca ah oo mudo gaaban ku eg 1- Hadii aad tahay side waad qaadi kartaa talaabo aad kaga hor tageysid si aanad u qabadsiin dadka kale. 2- Hadii aad tahay xaamilo tahayna side cagaarshowga B, ilmahaaga waa laga badbaadin karaa iyadoo la talaalayo isla marka uu dhasho 3- Ka warqabida inaad qabto cagarshowga B micneheedu waa inaad heli karto daawo kasta ood u baahan tahay. Dad badan ayaa ka bogsada iyadoo aan laga daaweynin cagaarshowga B. Si kastaba ha ahaate, dadka qaar waxay noqdaan ‘sidayaal’ jeermiska cudurka dhaliya. Dadkani oo kale waxay u baahan yihiin daaweyn dheeraad ah ka dib marka laga helo. Waxaa loo diri doonaa dhakhtar ku takhasusey si uu u helo in wali loo baahan yahay in la daaweeyo. Inkasta oo aan cagaarshowga B aan la daweyn Karin qaar ka mida ah daawooyinku waxay caawin karaan iney yareeyaan dhibta mustaqbalka gaari karta beerka. Haa, talaalku waa sida ugu haboon ee lagaga badbaadi karo inuu kugu dhaco cagaarshowgu B. Qof walba oo u maleeya inuu halis u saran yahay qaaditaanka cagaarshowga B waa uu is talaali karaa. Waxaa ka mid noqon kara seyga, haweeneyda, laba isku galmootey iyo dhalaan hada dhashey oo ay dhaleen dad qabey ama ah sidayaasha cagaarshowga B. Talaalka cagaarshowga B wuxuu ka kooban yahay sadex cirbadood waxaana waajib ah inaad wada qaadato si aad uga badbaado cudur Halka aad gargaar ka heli karto? Hadii aad u maleysid inuu ku hayo cagaarshowga B la xiriir dhakhtarkaaga ama isbitaalka aad. Cagaarshow C. Waa maxay astaamaha cagaarshowga nooca C? Xaalado badan dadka qaba cagaarshowga nooca C waxaa laga yabaa inaysan dareemin. Dadka qaarkii waxaa laga yaabaa inay dareemeen jiro hargabka oo keli ah oo aan u baahneyn daaweyn. Marka ugu horeysa ee aad qaado feyraska cagaarshowga nooca C waxaa laga yaabaa in dadka qaarkii arkaan in kaadidoodu u ekaato madow indhahooda iyo maqaarkooduna waxaa laga yaabaa inay noqdaan jaale. Astaamahani waxaa laga yaabaa inay ku baaba’aan toddobaadyo yar laakiin tan micnaheedu ma aha in infekshinkii isna uu sidoo kale baxay. Haddii aad qabto astaamaha cagaarshowga, ama aad u maleynayso in khatar lagu geliyey, waa inaad la tashataa dhakhtarkaaga. Baaritaanka dhiiga ayaa sheegaya inaad qabto cagaarshowga nooca C. marka huxitaanka beerku jiro in ka badan lix bilood jirada waxaa loogu yeeraa cagaarshowga nooca C ee soo noqnoqda (chronic hepatitis C). Xannuunka beerku ma khatarbaa nooca C? In ka badan boqolkiiba 70% dadka qaba waxaa laga yaabaa inay sii wadaan feyraska dhiigooda oo ay noqdaan kuwa wakhti dheer sida ama uu ku soo noqnoqdo. Waxaa la rumeysan yahay in ilaa 15% ilaa 20% oo dad ahi oo ah kuwo sida xannuunkan oo uu ku soo noqnoqdo uu ku dhici doono cirrhosis, oo ah nabar ku dhaca beerka. Tan waxaa laga yaabaa inay qaadato 20 sanno inuu ku koro. Sannado ka dib, tiro yar oo dad ah oo qaba cirrhosis ayaa waxaa laga yaabaa inay qaadaan kansarka beerka. Dadka sida cagaarshowga nooca C waxay qabayaan infekshinkaan noloshooda oo dhan waxayna ku faafin karaan feyraska dadka kale haddii aysan taxadarin. Sidee loo faafiyaa cagaarshowga ee nooca C? Dhiig Feyraska cagaarshowga ee nooca C waxaa laga helaa dhiiga qofka qaba. Haddii dhiig leh uu galo qof kale dhiig mareenkiisa, waxaa laga yaabaa inuu qofkaasi qaado feyraska. Habka ugu caamsan ee ay dadku ku qaadi karaan cagaarshowga nooca C waxaa weeye wadaaga qalabka daawada ee laysku duro sida irbadaha silingayaasha iyo qaadooyinka. Galmada Khatarta aad ku qaadi kartaa xannuunka beerku nooc C aad ayey ku yar tahay wakhtiga galmada. Si kastaba ha ahaatee, waxaa laga yaabaa inay khatartu ka weyn tahay haddii uu jiro dhiig, tusaale xilliga caadada. U gudbinta Hooyadu ilmaha Hooyooyinka qaba waxaa laga yaabaa inay wakhtiyo dhif ah u gudbiyaan ilmahooda cagaarshowga nooca C intay uurka leeyihiin amase markay dhalayaan, khatartu waa yartahay uu ilmuhu uga qaadayo feyraska nuujinta. Sidee baan isaga ilaalin karaa qaadida cagaarshowga nooca C? Wakhtigan xaadirka ah ma jiro tallaal lagaga hortago inuu qofi qaado cagaarshowga nooca C. Baaritaan ma leeyahay Cagaarshowga nooca C? Haa. Sameynta baaritaanka jirka lidka ku ah ayaa wuxuu kuu sheegayaa inaad qabto xannuunkan iyo in kale. waxaa laga yaabaa inay qaadato laba ilaa saddex bilood (mar marka qaarkood wakhti ka dheer) laga bilaabo wakhtiga aad qaaday ka hor intaan baaritaanka dhiigi uusan sheegin lidka jirka ee Cagaarshowga nooca C. haddii aad qabto cagaarshowga nooca C baaritaanka jirka lidka ku ah ayaa waxaa meynaya shaybaarada ku takhasusay oo sameyn kara baaritaan dheeraad ah oo la yiraahdo cagaarshowga ee C PCR si loo go'aamiyo haddii fayrasku weli ku jiro dhiigaaga ama beerka. Maxaan sameeyaa haddii aan qabo cagaarshowga nooca C? Waxaad yareyn kartaa qaadashada aalkolada, ilaalin karnaa qaadashada cunto isu dheeli tiran, ilaalina caafimaadkaaga guud. cagaarshowga nooca C daawo ma leeyahay? Isku dar cusub oo oo ah daawooyinka interferon iyo ribavirin ayaa si aad u hagaajiyey natiijada dadka qaba cagaarshowga nooca C. daaweyntan waxay ka caawin kartaa inay yareyso huritaanka beerka waxayna fayreska baabiin kartaa dadka boqolkiiba 30 ilaa 65%. Waa muhiim inaad la hadasho dhakhtarkaaga. Hawlgabka Beerka. Howlgabka beerka () waa cudur halis ah oo loo dhinto, inkastoo soomaalidu aanan aqoon badani xanuunkaan u lahayn laakiin markii ay tilmaamayaan qofka u dhintay waxay yiraahdaan, cagaarshow ayaa ku dhacay, kadibne daawooyin ayaa la siiyay, kadib calooshaa barartay, kadib sankaa aam afkaa dhiig ka imaaday, kadine miyirkaa ka tagay, dhowr maalmood ka dibne wuu dhintay. Tilmaan. Sidaas loo tilmaamay ayuu xanuunka lagu gartaa laakiin dhibka ugu weyn ee soomaalida haysta oo aan rabo in aan ku xuso qoraalkaan in laga digtoonaado ayaa ah hal qodob kaliya oo keeni karo in qofka sabab ugu noqoto in uu u dhinto. Cagaarshowga. Cagaarshowga labadiisa nooc ee B iyo C ayaa ah labada cudur oo ugu horreeya ee howlgabiya beerka, waana laba cudur oo bulshada soomaalida ku badan, dadka badanaa ma oga in ay xanuunkaan qabaan illaa in la ogaado ayagoo dhiig qof kale u shubi raba mooyee, laakiin dadka la soo xanuunsada waa laga helaa iyagane markii la baaro. Beerka waa xubin aad muhiim ugu ah jirka biniaadanka, waxaa loo yaqaanaa kushiinka ama jikada jirka, wax kasta oo jirka qaato cunno ama daawo wixii ahaadaba, beerka ayaa kala habeeya oo sunta ka saaro, kadibne ka dhigo wax saafi ah oo jirka ka faaidaysan karo. Beerka wuxuu kaloo soo saaraa waxyaabo jirka mihiim u ah sida proteins-ka iyo waxyaabaha ka qeyb qaato xinjiroobidda dhiiga iyo waxyaabo kale oo muhiim u ah. Beerka markuu jirado, howshaas uu qaban jiray wuu gabaa, waxaana keeni karo xanuunada aan soo tilmaamay sida cagaarshowga oo dhaawac gaarsiiyo beerka ama cabidda khamriga ama xanuunno beerka sidiisa ugu dhaco. Beerka markuu howl gabo calaamdada ugu horreeyo oo lagu garto waxaa ka mid ah in qofka indhaha midab jaallo yeeshaan, bog xanuun, caajis, cunno xumo iyo miisaanka oo qofka ka lumo. Jaadadka Xanuunkaan. 1) Mid degdeg ah: oo qofka markuu beerka ka xanuunsado maalmo ka diba howsha uu joojin karo 2) Mid raaga: oo qofka iska wadan karo oo uu la noolyahay dhowr bilood ama sanadood. Xanuunkaas markuu qofka dareemo waxa uu u baahan yahay kaliya waaa in beerka laga dhasiyo wixii howl uu qaban jiray oo macnaheedu tahay wixii daawo ah in laga fogaado iyo cunanda culus sida wax dufanka leh, la cabo biyo badan iyo wax macaan sida malabka ama qaraha oo kale. Hadduu qofka aad u xanuunsan yahayne intaa loogama badiyo, waxaa dhici karto in biyaha lagu xiro oo faleebo ahaan loo siiyo uun. Wax yar ka dib qofka wuu caafimaadaa oo indhaha way ka dagaan midabkii, kaadida midabkeedii ayaa ku soo laabto, qofkane caafimaad ayuu dareemaa. Laakiin dhibka ugu weyn waxay timaadaa, markii qofka isagoo saa u xanuunsan farmashi la geeyo ama takhtar aan aqoon u lahayn xanuunkiisa lala xiriiriyo oo lagu bilaabo daawooyin kala duwan oo badan oo beerka dhaawac sii gaarsiinaya oo hadhowgii qofka dhici karto inuu u dhinto inta hala daaweeyo la is leeyahay. Fadlan hadduu qofka cagaarshow ku dhaco, sababtane ay tahay cudur feyras keenay ama xanuun beerka ku dhacay fadlan daawo ha siinin, takhtar aqoon leh la xiriirsii. Takhtarka isagaa kuu kala sheegi doono hadduu xanuunka sida aan soo tilmaamay in loo daaweeyo u baahan yahay iyo haddii uu baahan yahay si kale in loo daaweeyo maadaama ay dhici karaan xanuuno kale oo beerka wax gaarsiin karo oo calaamadahaa yeelan karo sida in xameetida ay jiran tahay oo kale, ama marinnada qarasta marto ay xanniban yihiin. Waxaan ka codsanayaa dadka daawada gado ama farmashiyada ka howlgalo ama xarumaha caafimaadka ka shaqeeyo in aysan xanuunada beerka ku dhaco ay kala tashtaan takhaatiir ka aqoon roon cudurradaas. Boqolkiiba 80% dadka aan arkay oo u geeriyooday howlgabka beerka waxay ahaayeen dad la qalday daaweyntoodii saxda ahayd oo la siiyay daawooyin dhibaato u geystay. Beerka markuu howlgabo, waxaa lagu ogaadaa in caloosha (Obucda) ay biyo galaan, xinjiroobis la'aan xagga dhiigga ah oo meelaha jirka cirbada la suro in dhiiga uu istaagi kari waayo, aam jirka uu yeesho meelo in dhiig ay fadhiyaan oo kale, kadib qofka wuxuu galaa Coma, ama hurdo dheer oo uusan ka soo toosi karin una badan maalintii, waxaa kaloo lagu arkaa in gacmaha ay jareeyaan iyo afka. Weeraar. Weeraar waa tuulo ka mid ah gobolka Awdal 60km waxa ay u jirtaa magalada Borama Weeraar waxa aya ku taala meel joogeedu Aad u sareeyo oo buuralay ah. Weeraar waa tuulo leh hal iskool maqaayado cunto oo yar yar iyo dugsi Qur'aan. Weeraar waxa 10km u jira buuraha caanka ah ee DHOOBO iyo hungary ama buurtii gaajaysnayd magaca hungry waxa u bixiyay rag Germayn u dhashay oo buurta dariiq ka samaynayay buurta dusheeda intii ay ku gudo jireen dhismahA dariiqa dariiqaas oo hada isku xira Jabuuti iyo borama oo ay hada isticmalaan babuurta waaywayn iyo kuwa yaryar ee rakaabka qaada iyo kuwa dalxiiska Weeraar waa meel Aad u qabow habeenkii halaka uu malinti kulaylkedu yahay mid la xamili karo. Weeraar waxa ku nool xayawaano kala duwan sida shabeel, waraabe, sagaaro, bakayle, biciid, diin. Beşiktaş JK. Beşiktaş Jimnastik Kulübü Waa koox-banooni oo ka dhisan degmada "Beşiktaş" oo ka mid ah degmooyinka ugu waaweyn magaalada Istanbuul ee dalka Turkiga, kooxdani waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1903 taas oo ka dhigaysa Beşiktaş JK kooxda ugu facaweyn dhammaan kooxaha kubadda-cagta dalka Turkiga iyo guud ahaan bariga Yurub. Tababaraha Beşiktaş JK waa Şenol Güneş. Xaramka (Degaan). Waa degaan ku yaalla gobolka jubbada dhexe ee soomaaliya. waxaa mara laamiga isku xira muqdisho iyo kismaayo, Şenol Güneş. Şenol Güneş, waa macalinka kooxda kubadda-cagta ee Beşiktaş JK sidoo kale hore wuxuu usoo uqabtay xulka qaranka Turkiga isagoo lagu xusuusto guushii uu gaarsiiyey xulka qaranka Koobkii Adduunka 2002dii markaasoo Turkigu ka galay kaalinta 3aad, Tababare Şenol wuxuu kale oo macalin ka noqday kooxaha Trabzonspor oo ka dhisan Turkiga, FC Seoul oo ka dhisan dalka Koonfur Kuuriya iyo kooxo kale. Binali Yıldırım. Binali Yıldırım (;;; Ku dhashay 20kii Diseembar 1954kii Magaalada Refahiye ee Gobolka Erzincan) Waa Ra'iisulwasaaraha dalka Turkiga, waxaana xilkaasi loo doortay 22dii May 2016. Waa Injineer ku takhasusay "Culuumta Badda" sidoo kale waa siyaasi ruug caddaa ah. Horey 13kii sano ee lasoo dhaafay wuxuu hayey xilka Wasaaradda Isgaarsiinta iyo Gaadiidka Cirka, Dhulka iyo Badda. Inta xilka wasaaraddaasi uu hayey waxaa uu hirgaliyey mashaariic badan oo isgaarsiineed iyo isbedello lataaban karo oo dhanka kaabayaasha-dhaqaalaha ah, waxaana loo qadariyaa halyeey sumcad ku dhex leh bulshada dalkaasi. Mudane Binali Yildirim sidoo kale waa gudoomiyaha Xisbiga Cadaaladda iyo Horumarinta ee hayya talada dalka Turkiga. Qoondar. Qoondar Magaca sayniska ("Linum usitatissimum")  (,) Waa nooc ka mida dhirta gu'leha ah,kana mid ah dhirta saliida laga miiro asalkiisa laga helay inta u dhaxaysa Bariga Xeebaha Bada Cad ilaa Hindiya, oo ah Dhulka kulul waxaa laga isticmaalaa miraha iyo saliida laga miiro mirihiisa, Tilmaan. Geedka Qoondarka loo yaqaan ayaa dhirirkiisu gaaraa hal mitir iyo jirid dhuuban iyo caleemo, wuxuu caan ku ayahay ubax buluug ah, miraha midabkooda ayaa ah bunni, waxaa lagu beera wadama u dhxeeya bada cad iyo hindiya Noocyada Qoondarka. Qoondarka wuxuu u kala baxaa laba nooc mid jaallo ah iyo mid guduud dahabi ah, labaduba waa isku faa'ido, waxaad soo gadan kartaa miraha oo noolnool ama iyagoo shiidan, waxaana fiican in la shiido si jirka uga faa'idaysto, waxaadna ku darsan kartaa cunnooyinka kale ee aad cunaysid sida mushaarida, maraqa, caanaha fadhiyo iyo suugada. Waxaad kaloo ku dari kartaa burka inta aadan dubin. Marka qoondarka, isagoo la saloolin ama la karin waa la cuni karaa, laakiin sida ugu habboon waa in la shiido isagoo aan la saloolin, kadibne lagu darsado cunnada aad karin rabtid ama cuni rabtid. Faaiidooyinka qoodarka. Qoondarka waxaa ku jiro waxyaabo faa'ida u leh caafimaadka qofka sida dufanka caafimaadka u roon ee loo yaqaano "Omega-3", saliiddaan oo wadnaha u roon, waxaana la qiyaasaa halkii qaaddo oo qoondar ah inay ku jirto 1.8 gram oo "Omega 3" ah. Maadada kale ee faa'idada leh waxaa loo yaqaanaa "Lignans" oo ka kooban hormoonka estrogen iyo sunsaaraha "anti-oxidant", waa dalaga ugu badan ee ku jirto maadadaan markii loo fiiriyo dalagyada kale. Cilmi Baaris. Geedkaan waxaa badanaa dunida loo abuurtaa si saliid looga sameeyo, laakiin cunno ahaane waa loo gadaa iyadoo laga sameeyay waxyaabo kala duwan. Cilmibaaris dhowr ah ayaa lagu sameeyay, waxayna sheegeen inuu alle ku abuuray awood ka hortag kansarka naasaha, qanjirka borostaatada iyo kansarka xiidmaha. Sidaas awgeed, waxaa haweenka lagula dardaarmaa inay badsadaan cunista qoondarka si halista kansarka naasaha u yaraato khaassatan haddii ay dhaxal u leeyihiin. Cilmibaarayaal kale ayaa sheegay inuu caafimaad u leeyahay wadnaha, una fiican yahay dadka qaba macaanka, isagoo yareeyo halista in sonkorta ay dhaawac gaaarsiiso xubnaha jirka. Sidaas ay tahay, waxaa lagula dardaarmaa haweenka uurka leh iyo kuwa nuujiya inaysan cunin qoondarka illaa warbixin dheeraad ah laga helayo. waxaana weli ku socdo cilmibaarisyo dhowr ah. Garjante gardheere samaale. Isirka iyo Abtirka Tolka Gaaljecel Tolwaynaha Gaaljecel waa qabiil kamid ah qabaa'isha Somaliyeed ee ugu tiro badan koonforta iyo bartamaha Soomaaliya waxeyna kamid tahay beelaha nabadda iyo Diin jaceylka lagu yaqaan. Tolwaynaha Gaaljecel waxa ay dagaan gobolada: Hiiraan, Shabeelaha dhexe, Shabeelada hoose, Baay, Bakool, Gado, Jubada hoose, Jubada dhexe, Banaadir, sidoo kale beesha waxa ay dagtaa gobalka Togdheer, Dhulka soomaali galbeed ee Itoobiya gumaysato, Dhulka Soomaalida koofurta fog ee Keenya gumaysato. Beesha waxey caan ku yihiin wax soo saarka sida Xoolaha, Beeraha iyo Ganacsiga kala duwan, khaasatan Hodan ayeey ku yihiin ganacsiga Geela iyo Ariga taas oo 43% ay dadka xoolaha ka ganacsada koonforta Soomalaiya ay ayaga yihiin Dalka dacal ka dacalaan dagnaa daahna ma saara. Dabato ma nihin qabiil duunyo badan daaqsadaa nahaye. Reeraan dab loo shidin hadana daaqsadoo guura. Oo ilmaha doobta caanaha dacal jiifaan. Waa duni kale oo gaara dowlada Gaaljecele. Dhaqan aan duugoobin iyo taariikh dahabiyaan leenahaye. Nabad la doono iyo daris wanaag waa dabci noo gaara. Dulmiyo ma jeclin dirir sokeeye dilid walaal keeye. Ma daayo cadaw soo duulay iyo daalim ii cola. Dar Alaan u noolahay iyo difaaca xaqa diineede. Haduu daandaansi jiro iyo gumeyste duulaana. Tolkeyga waa uga dartaa abid koodba daaya nabadeede. Ma daah soono Dal furaha Gaaljecel Saransoore. waa dayax nuurkiisa daahiray iyo qorrax duhur taagane. Diiwaanka taariikhda waa laygu daabacaye. Beesha Waxay ka badbaaday iney yeelato qabqable iyo dagaal ooge qabiil, isla markaana ay garab siiso hogaamiye kooxeed kale oo dagaalama. Tolwaynaha Gaaljecel waa qabiilka ugu geela badan guud ahaan Soomaaliya. Sida laga dhadhansan karo magaca beesha waxa uu ka kooban yahay laba eray oo midba macno u taagan waxayna kala yihiin Gaal: eraygaan luqadda Soomaaliga lahjadaheeda kala duwan wuxuu ku leeyahay macno badan, sida Gaalka Alla ka furtay, ee diiday camalka iyo cibaadadiisa. Waxaa kale oo gaal loo yaqaanaa qofka madaxa adag ee u hogaansamin awaamiirta cida ka mudan inuu adheeco, sida waalidkiis, macalinkiisa, iyo madaxdiisa ku xilka leh. Waxaa kale oo loo yaqaanaa erayga gaal marka loo fiiriyo lahjada maayga oo af soomaaliga ka mid ah, geel. Erayga kale ee Jecel waa kalgacal ama Jacayl. Marka labada eray laysu geeyo oo ah gaaljecel macnahiisa waa Geeljecel,kii geela jeclaa. Gaaljecel guuroow Dagoow Geelle eriloow Gojaxa wayn guuriyoow Guul guul ma gali Gubnaha gaaleey qabaan Gaaljecel guulle aas qabaa Beeshu waxay caan ku tahay inay soo dhawayso beelaha kala ee ka soo carara dagaalada ama loogaba adkaado colaada sokeeye ee kala dhexaysa qabiilada kale ee ood wadaaga yihiin, dhulkoodiina laga qixiyay. Gaaljecel Saransoor Riyaale Carte Mataan garjante Gardheere Samaale Hiil Abroone. Ahmed sheikh omar sheikh issack sheikh mursal mahamed osman ■ Doorwaaq: waxa uu u kala baxaa : saddax jufo hoosaad oo kala ah; ● Abtisamo Doorwaaq: waa curudka jufada Doorwaaq waxaana u sii kala baxaa laba jilib oo kala ah 1. Xaaji Saalax Turwaaq Abtisamo: waa hogaanka dhaqanka Tolwaynaha Gaaljecel, waxaana ka soo jeedo ogaasyada beesha. 2. Jidfarax Abtisamo: waa Jilibka labaad ee Abtisamo u kala baxo. ● Milaax Doorwaaq: waa jilib ku caan ah geesinimo, go'aan adeeg iyo hogaaminta guluf dagaakeedka. ● Lahubo Doorwaaq: waa Jilibka ugu badan Tolwaynaha Gaaljecel, waxayna u kala baxaan. ♣ Cumar waa laba jilib oo kala ah: Kowaad, Makaahiil Cumar: Jilibka ugu geela badan Tolwaynaha Gaaljecel, waxay caan ku yihiin, dagaalyahanimo, geesinimo, waxaana ka dhashay halyeeyada xaga dagaalka iyo gartaba waxaana u kala baxaa lafo badan oo kala ah; ★ Cali Makaahiil oo loo yaqaan oo uu ku caan baxay ama Waa curudka Makaahiil waxa lagu yaqaanaa geesinimo,deeqsinimo, dagaalyahanimo, xornimo doon, gumaysi diid iyo gobonimo u dirir. Cali Makaahiil waxa uu dhalay laba wiil oo kala ah : ~ Maxamad waxa uu dagaa Harar dhulka soomaali galbeed, gobalka Awdal iyo Jabuuti ~Faarax waxa uu dhalay Hilowle, oo isagana dhacay Caalin: Caalin Hilowle, waxa uu ahaa hogaamiye cadaalad ah, waxa uu dhalay todobo wiil oo kala ah: 1. Nuur Caalin 2. Samatar Caalin 3. Wacees Caalin 4. Borrow Caalin 6. Cumar Caalin 7. Maxamuud Caalin Cali Cabdi:Sugoow Rooble CabdiFaarax Xirsi Cabdi ◆ Cifaaf Cabdi: waxa uu u kala baxaa labo; 4. Axmad Aadan waxa uu u kala baxaa Labaad, Yabar Cumar: waa jilib ku caan ah geesinimo, deeqsinimo, sama jecli nabadoonimo, iyo maslaxo ka talin. ♣ Bees Lahubo waxay caan ku yihiin aftahanimo, karti iyo howl karnimo, garaad iyo garasho dheer. ♣ Caloofi Lahubo:waxa lagu yaqaan dadnimo iyo daris wanaag, dulqaad iyo dulmi diid, kama qayb qaato colaada sokeeye ee tolka dhexdiisa ah, marka laga reebo wax uu ku qasbanaado. Waxay kale oo caan ku yihiin, calool fayoobi iyo cuqdad la'aanta, aad ayay u urursoon yihiin, isuguna xiran yihiin, Jilibka Caloofi Lahubo waxa uu u kala baxaa saddax jilib oo kala ah : 1. Yabar Caloofi 2. Bilac Caloofi 3. Kaboole Caloofi Daisy Ducati. Daisy Ducati waa jilaa Maraykan ah websedyada, ku dhashay on 8 Diseembar, 1989 magaalada ee San Fransisko, Kalifornia. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 2013. Selçuk İnan. Selçuk İnan (İskenderun, 10 Febaraayo 1985) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Galatasaray SK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga, Inan waa kaptanka kooxda Galatasaray. Wuxuu ku soo biiray cayaaraha isagoo jira 14 sano, wuxuuna horey ugu soo ciyaaray kooxda Trabzonspor. Sharcidajin. Sharcidajin (;;) waa hayad wax la isdhaafsado waana meesha xeerarka lagu dajiyo. waxaa lagu gartaa hayadahaan sharcidajinta magacyo badan oo ay ka mid yihiin: Baarlamaan, Kongarees iyo golaha wadaniga. Waxa ay ka dhigantahay hayadda sharcidajinta ee dawladaha leh nidaam baarlamaani waa awooda rasmiga ah ee ugu sarreysa ee magacaabaysa awooda fulinta. Laakiin habka madaxweyne hayadda sharcidajinta waxa ay ka koobantahay xubno laga soo dooratay dhanka shacabka kana madaxbannaan awooda fulinta howshooduna waa ka wadahadalka xeeraraka iyo soo saarista iyadoo ay suuragal tahay soo gudbinta xeerarka dhanka awooda fulinta. Waxaa dheraad ku ah dajinta sharciyo maxaa yeelay hayadda sharcidajinta kordhinta iyo dhimista canshuuraha iyo ansixinta miisaaniyadda dawladda iyo xogaha maaliyadda ee kale, sidoo kale ansixinta hayadaha sharci dajinta heshiisyada ay dawladdu gasho iyo ku dhawaaqis dagaal. Waxa ay ku kala duwanyihiin hadaba dastuurka iyo dalka. Soomaali Wikipedia. Soomaali Wikipedia waa website cilmi-ururin ah oo ku qoran Luuqada Soomaaliga, kaasi oo ka mid ah Wikipediaha xorta ah ee laga helo barta internetka. Warqad (fariin). Warqad (fariin) () waa xaanshi ama warqad ku dheehan tahay qoraal fariin ah taasi oo ka timid qof kuna socota qof ama koox kale. Deyn Hilato (shimbir). Deyn Hilato, Arey ama Ido Tiris ( ), magaca sayniska: "Phoenicurus phoenicurus" waa shimbir ka mida bahada cayayaanka dabata, Bahada ("Muscicapidae") ,waxayna leedahay noocyo badan oo kala midab ah, waxaa au ku nooshahay qaaradaha afrika aasiya, iyo yurub. Tilmaan. Inkastoo ay aad u kala midabo badantahay qaar baa hadana aad u qorxoon, waji madow duud dambas ah, iyo leh calood cad geesahana jaalle ama casaan ka ah, dibka ayaa isna labo midab ka kooban madow iyo jaalle ama huruud, Tilmaan ahaan labka iyo dhediga ayaa mug ahaan isku dhow, waxay leeyihiin habdhaqan,dhawaq, sheeki iyo heeso  mid ah, dhirirka waa isku mid  13 ilaa 14،5, waxaad mooda dhedigu inay ka culays yartahay. Uur Cas (shimbir). Uur cas ama Arey  () Magaca sayniska ("Lamprotornis superbus") waa  shimbir kamida  bahda loo yaqaan "starling" ee shimbiraha ka mida. Sida la wada ogyahay waxaa laga helaa  Bariga Afrika, oo ay ka mid yihiin Itoobiya, Soomaliya, Yugaandha, Kiiniya, and Tanzania.Markii hore waxaa loo yaqaanay  "Spreo superbus". Tilmaan. Waa shimbir  madax madow, baalashana cirood (lafcir) ah, calooshana casaan ka ah.Dibka hoostiisana ka cad, waa shimbir aad u qorxoon indhihiisu waxay isugu jiraan cadaan iyo madow, wuxuu cunaa miraha hilibka iyo xayrtana wuu cunaa haduu helo. waxay isugu yimaadaan raxan raxan meelaha hooska ah iyagoo aad u sheekaysta, Xakiim (qori). Xakiim fara gooye (,) .waa qori xabad kaliyaale ah, Qorigaan asalkiisa waxaa sameeyay wadanka iswiidhan  asagoo lahaa magaca AG-42 Ljungman, ka dibna waxaa hormariyay masaaridii iyagoo siiyay magaca (بندقية حكيم) sandihii u dhexeeyay 1950 iyo 1960kii, ka dib waxaa bedelay qoriga loo yaqaan AK-47 hase ahaatee ma ahayn in laga wada guuray ee waxaa isticmaali jiray booliiska iyo ciidanka gaardiga iyo dhoola tuska, ama salaan sharafta dhiiba, Laakiin ilaa imika xilligan la joogo waxa isticmaala qaar ka mid ah xooggaga nabad-suggida ee masaarida. [Egyptian Police] Tilmaanta Qorigaan iyo Adeegsiga Soomaalida. Ka dib madaxbannaanidii Soomaaliya ayaa qoriga Xakiimku wuxu ka mid ahaa hubkii yaryaraa ee dawladdu ku qalabaysay ciidamada qalabka sida oo ayMasar ka iibsadeen, ka hor intaan Ruushka iyo Jarmalka hub laga helin. Waa qori fudud, qufaddiisu 10 xabbo qaad ah, iyadoo aan mar labaad la cabbeyneyn oo ay xabbaduhu iskiis uga dhacaan, wuxu ahaa qorigii ay ciidamadu gaardiga ku mari jireen iyo salaan- sharafta, ka hor intaan Kaaraabiinkii farsamada Ruushka ahayd lagu beddelin. Waxa lagu kaydiyey bakaarihii ciidamada ee hubka, burburkii ka dib wuxu gacanta u galay dadweynaha. waxa lagu yaqaannay in marka xabbado badan laga rido in keebka iyo tooratoorahu kululaadaan. Soomaalida markii uu soo qaadhay waxa ay ku ammaan jireen odhaahdan "Xakiim xayaata Soomaal, wa mowtal Xabash!" saas ayay masaaridu dheheen markay na siiyeen, maadaama soomaalidu ku dagaal galeen dagaalkii Xalane xabashida lal galay ee wajaale sanadii 1964kii, Qorigaan midkiisa Xabbad keliyaaluhu waa ka tiiro dheer yahay kuwa daradooriga u dhaca, aalaana waa ka dhuun dheer yihiin, waxaa la yiri Isaga iyo kaarabiinka waagii dambe khasnadda iyo rasaastaba waa la wadaajin jiray (farsamo yar ka dib) waliba saas waxay dhacday burburkii ka dib maadaama waqtigii dowlada uu xaraysnaa. Qassab. Qasab, ama aale sokor () (magaca Saynis: "Saccharum") waa dhir dhaadheer oo ka tirsan qoyska cowska, kaasi oo ka baxa deegaanada cimilada diiran leh sida Koonfurta Aasiya, Afrika iyo Bartamaha Ameerika. Jirida geedka qasab waxaa laga miiraa dheecaan marka la qalajiyo laga sameeyo sokorta caalamka laga isticmaalo. Halqooq (kalluun). Halqooq ama Duulaaye ( ) waa bah ka mida kalluunnka oo baalal uu ku duulo leh, Tilmaan. Waxay leeyihiin ku 50 jaad oo kalluunka duula ah, ka mid maaha shimbiraha ee waa kalluun awood u leh inuu ka soo boodo biyaha isla markaasna duula, isagoo adeegsanaya baalashiisa dhaadheer. kalluunkan ayaa duulida ama biibida u adeegsada ka baxsashada cadowgiisa biyaha ku jira,  markii cadowgiisu soo dhawaado ayuu sayntiisa midig iyo bidix u dhaqaajiyaa so dhakhso ah, si uu banaanka ugu boodo ka dibna uu duullimaad ugu sameeyo baalashiisa, isagoo biyaha u jirsada joog hal mitir iyo bar ah, iyo xawaare dhan 30 ilaa 40 kiilo mitir saacadii, hawada wuxuu ku jiri karaa ugu badnaa 10 sikin, markuu biyaha ku dhici rabo ayaa hadana wuxuu sayntiisa ku garaacaa biyaha si uu mar kale u duulo, taasoo u keenta inuu meel dheer tago, hadii uu ku celceliyo tabtaas lix ama todobo mar wuxuu goyn karaa 300 ilaa 400 oo mitir,  Waa la cunaa. waxaa laga cunaa jasiiradaha kariibiyaanka, Jabaan, Taywaan, Fiyetnaam, jabaaneeska waxay ka sameeyaan cuntada loo yaqaan Sushi, taasoo ay u haystaan inay tahay cunto aad u macaan, Xasiid. Xasiid () waa nooc ka mid ah cuntoda taasi oo laga diyaariyo galleyda madaxeeda oo la dubay. Marie Luv. Marie Luv waa jilaa Maraykan ah websedyada, ku dhashay on 1 Nofeembar, 1981 magaalada ee Hacienda Heights, Kalifornia. In warshadaha ee websedyada bilaabay in 2000. Xulbad. Xulbad () waa Geed dhireed ka mida bahada xulboleyda, asalkeeda waxay ka soo jeeda afrikada bari iyadoo ka dib ku faaftay dhulka jasiirada carabta ilaa dunida, waxaa aad looga isticmaala dunida islaamka, badankood, itoobiyaanka ayaan caan ku ah cabida iyo cunida miraha xulbada, Wax tarka Xulbada. Xulbadu waa geed daaweed faaido badan u leh biniaadanka, xulbadu waxaa ka buuxa borotiin iyo maadada loo yaqaanno Fosfoor, waxayna faaidadeeda nafaqo u dhigantaa beerka nibiriga maadaama boqolkii garamba ay ku jirto 4400 milligram oo borotiin. Karinta. Xulbadu markii la kariyo waxay faaido u leedahay nafaqaynta iyo in ay wax cayiliso. Markii la karkariyo waxaa loo cabi karaa calool xanuunka iyo feero xanuunka. Waxaa kaloo faaido fiican u leedahay gabnaha caatada xilliga qaangaarka maadaama ay sare u qaaddo hormoonada jirkooda ku jiro waxayna furtaa abitaytka. Markii la rabo in ay cunnada furto, 30 gram oo xulbo ah ayaa waxaa lagu daraa 1 litir oo biyo karkarsan waxaana la cabaa cunnada nus saac ka hor si ay cunnada uga caawiso xagga shiidka iyo ka faaideysiga jirka. Saliideeda. Haddii saliid laga dhigo faaidadeeda waxaa ka mid ah in hooyada naaska nuujiso ay caano badan u keento, haweenka caadada ku xanuunsadane in ay ka khafiifiso oo si sahlan uga timaado. Daawo ahaan. Waxaa kaloo lagu daaweeyaa nabraha ku samaysma dadka sonkorta qabo, waxaa kaloo daawo u tahay calool adeegga iyo babaasiirta. Haddii lagu luqluqdo waxuu daaweeyaa qumanka, haddii la isku huuriyane wuxuu yareeyaa qufaca siyaadada ah. Halis u ahaansheheed uurka. Haddii aad leedahay uur, ha qaadanin xulbada waxay saameyn kartaa korriinka maskaxee ee uur jiirka, sonkortaada way ridi kartaa, minkane way maroojin kartaa oo foosha ayay soo dadajisaa. Diinsi. Diinsi () waa dhir ubaxley ah taasi oo ka baxda deegaanada agagaarka Dhulbadaha. Inta la ogyahay dhirta noocani ahi waxay ka kooban tahay ilaa 17 waax oo kala duwan kuwaasi oo dhamaantood ka baxa deegaanada kulka dhexe leh. Geedkani wuxuu ka mid yahay geedaha aan ku faanno oo aan faaidadiisu caafimaad aan u soo bandhignay caalamka oo idil iyadoo cilmibaarayaal soomaali ah ay liiska geedo daaweedka ku dareen 25 sano ka hor. Sharaxaad. Diinsiga waa geed ka mid ah geedo daaweedyada ay soomaalidu aad u isticmaasho, geedka magaciisa qalaad waxaa la yiraahdaa "Sarcophyte piriei" ama "Balanophoraceae". Geedkaani waxaa kaloo laga isticmaalaa dhowr wadan oo kale sida: Kenya, Malawi, Mozambique, Tanzania, Uganda iyo Zambia. Waxtarka Diinsiga. Diinsiga soomaalidu waxay u isticmaashaa daaweynta nabraha, ilka xanuunka, cuna xanuunka iyo calool xanuunka taasoo ku tusinaysa inuu galayo booskii daawooyinka antibiotics-ka iyo xanuun baab'iyaha. Waxaa kaloo jira dad ku daaweeyo gaaska iyo dibiirada iyo dheef-shiid xumada. Diinsiga waxaa loo sameeyaa sida shaaha oo kale iyadoo loo isticmaalo in lagu daaweeyo shubanka, in dhibaatooyinka caadada ee dumarka ku dhaca. Waxaa jira cilmibaaris lagu sameeyay diinsiga oo ay ku sameeyeen cilmi baarayaal oo isugu jiro soomaali iyo ajaanib oo lagu ogaaday in geedkaan ay ku jiraan laba maaddo oo magacyadooda aan u kala bixinay diinsininol (1) and diinsinin (2). walxahaan oo leh faaido antibiotic oo jirka kala dagaallama infakshanka. Diraasadaan waxaa lagu sameeyay qeybta daawo baarista ee jaamcadda Upsala University ee dalka Sweden. Waxaa kaloo jira buug ay daabacday jaamacaddaas oo magaciisa la yiraahdo: Inventory of plants used in traditional medicine in Somalia, buugaan oo faaido weyn u leh dadka xiiseeya geedo daaweedka ayaa wuxuu ka hadlayaa illaa 30 geed oo soomalidu ay u isticmaasho daawo ahaan, markii baaritaan lagu sameeyane la xaqiijiyay waxtarkooda iyo faaidada caafimaad ay leeyihiin. Buugaan waxaa qoray cilmo baarayaal soomaali u badan oo kaashanaya cilmibaarayaal ajaanib kale. Sidoo Kale Fiiri. Diinsiga waxaa loo isticmaalaa in lagu daaweeyo baabasiirka.Taas waxau ku tusinaysaa in geedka Diinsigu yayahay qalajiyye aad aad iyo aad u xoog badan. Romeo iyo Juliyat. Romeo iyo Juliyat (,) waana Sheeko uu qoray William Shakespeare. loona turjumay luuqado badan iyadoo riwaayad iyo qaab filin ah looga sameeyay wadamo badan oo adduunka ah, sheekada ayaa u dhisan qaab wiil iyo gabar is jecel, Markaas baashaalkiisan gabay wuxu kamid yahay sugaanta ingiriiska kuwa loogu yaqaano mid kamid ah. 1591-1596 intii u dhaxaysay ayaa la ogyahay inaa la qoray.Hadaba sugaantan caanka ka ah aduunka oo dhan ee dadka intooda badan akhriyeen waxay ka sheekaynaysaa laba qoys oo isku cadaw ah iyo ciyaalkooda oo oo is caashaqay. Sheekadan meesha laga helay ama Ishiisa ayaan ah, Gabayaagii Ingiriiska ahaa ee Arthur Brooke'in 1562'kii Gabaygiisii la faafiyay ayaa wuxu ahaa "Romeo iyo Juliyat Sheekadoodii geesinimo" oo gabay dheer ayuu ka qoray. Markaas Shakespeare ayaa sheekadaan isga oo mataladaada iyo shakhsiyada ka qayb qaadanaya matalaada badbadalaya horumariyay;oo sheekada wuxu ka dhigay mid cajiib ah. Raadkan, Markii ugu horeysay 1594'kii ayaa la matalay, oo lagu mataly Operayoonka, meelaha lagu jeeso iyo shaleemada. Fulham. Fulham waa xaafad ka mida xaafadaha London, waxay ku taallaa qaybta galbeedka, 2007 ayaa lagu daray dhulka ay gaartay magaalada london ee dalka Ingiriiska. Fulham waxay taariikh u leedahay warshadaha iyo ganacsiyada dib udhiska illaa qarnigii 15aad, oo leh dhejiyo, dhar wasakhaysan, waraaqo iyo diyaargarow qarniyadii 17-aad iyo 18aad ee haatan Fulham High Street, iyo ka-qaybqaadashada warshadaha baabuurta, hore duulimaadka, waxsoosaarka cuntada, iyo isboortiga. [4] Lillie Bridge Depot, oo ah dekedda tareenada ee la furay 1872, ayaa la xidhiidhay dhismaha iyo kordhinta dhismaha London Underground, farsamaynta khadadka Tube ee laga soo galo Saldhig Waddooyinka Lots Lots, iyo in ka badan qarni qaran ayaa ahaa xarun dayactir ah stock and track. [5] [6] Fulham waxaa loo tixgeliyaa inay tahay aag London ah oo ay leedahay wakiilada guryaha. [7] Laba kooxood oo kubadda cagta ah, Fulham iyo Chelsea, waxay ka ciyaaraan Fulham. [9] Waxaa jira laba naadi oo isboorti oo gaar ah, kooxda Hurlingham, oo loo yaqaan 'polo', iyo naadiga 'tennis-ka', oo loo yaqaano tartanka tennis-ka ee pre-Wimbledon sannadkiiba [10] 1800naadkii, Lillie Bridge Grounds waxay martigelisay shirarkii ugu horreeyay ee Isboortiga Amateur Athletic ee England, finalka FA Cup ee labaad, iyo kulamada ugu horeeya ee kubada cagta. Goobta Lillie Bridge waxay ahayd aagga guriga ee ka tirsan Club of Middlesex County Cricket Club, ka hor inta aysan u guurin Marylebone. [13] Emre Mor. Emre Mor waa laacib u dhashay dalka Turkiga, wuxuu dhashay sanadu markay ahayd 24 Luuliyo 1997. Waxa uu hadda u ciyaaraa kooxda Borussia Dortmund ee ka dhisan dalka Jarmalka iyo xulka qaranka dalka Turkiga, Emre Mor waxa uu ku soo biiray cayaaraha isagoo aad u da'yar, wuxuuna horey ugu soo ciyaaray kooxda FC Nordsjælland ee Horyaalka Denmark. Arda Turan. Arda Turan waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Barcelona ee wadanka Isbania iyo xulka qaranka dalka Turkiga, Turan waa kaptanka xulka qaranka dalka Turkiga. Wuxuu hore ugu soo dheelay kooxaha Galatasaray SK, Manisaspor iyo Atlético Madrid. Dhurde. Dhurde ama Dhuunyaale ()  waa Waa duqsi yaryar oo dheecaan malabkoo kale sameeyyaa, illowse aan u badneyn sida kan shinnida, waxaana loo yaqaanaa Surta, Surta. Surta ayaan laga aqoon malabka balse aad bay uga yartahay wxuuna ku sameeyaa geedaha qaar sida Xagarka oo kale. Soomaalidu maxay ka tiri. -Dhurde ma laha dhuuxiyo laf iyo dhiibsanow muruqe -Dhirtana waa ka miidduu ka dhuray lala dhamayaaye -Intaan ubuxu dhaarinee ku yaal laanta dhaladeeda -Ee uu mankuba dhaaddan yuu tacab dhiteystaaye -Hadhow buu se wuxu sii dhigtay malab ka dhuuqaaye -Bilow Aadmigii aan u dhashaan yara ku dhaamaaye Semih Kaya. Semih Kaya (Bergama, 24 Febaraayo 1991) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Galatasaray ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Semih wuxuu hore ugusoo dheelay kooxaha Gaziantepspor iyo Kartalspor ee kawada dhisan isla dalkaasi Turkiga. Kaya ayaa ku biiray Akadeemiyada dhalinyarada Galatasaray ee ka soo jeeda dhalinyarada Altay isagoo 15 jir ah. 25kii Febraayo 2007, markii uu la ciyaarayay ciyaartoy da 'yar oo dhalinyaro ah xilli ciyaareedkii Super League Ligi (Super Youth League) oo ay la ciyaareen Beşiktaş, daqiiqadii shanaad ee ciyaarta, laad xor ah oo ka yimid Batuhan Karadeniz ayaa madaxiisa isku tuuray isaga oo ku qasbay inuu ka tago ciyaarta; kadibna wuxuu tagay isbitaal si uu u qaato qalliinka madaxa (coagulation). Bilowgii xilli ciyaareedkii 2008-09 ayaa xiisaha dibadda u soo bandhigay Kaya kaddib markii ay soo baxeen warar sheegaya in kooxda Talyaaniga ee Internazionale ay ka warheysay ka hor inta uusan heshiis hal sano ah la gaarin, Kulankii ugu horeeyay ee Kaya ee Kaka wuxuu ka dhacay Istanbul B.B. 19-kii Febraayo 2009. [2] Ka dib markii uusan helin waqti muhiim ah, wuxuu ku biiray kooxda kale ee Super League Club Gaziantepspor si amaah ah bishii Janaayo 2010 inta ka dhiman xilli ciyaareedkan, iyo [3] xagaagii 2010 wuxuu u saxiixay kooxda ka dhisan horyaalka Turkiga ee Cardalspor si amaah ah. 18kii Oktoobar 2010, wuxuu dhaliyey labo gool kulankii A2 ee ay la ciyaarayeen Altay. Markii ugu horeysay ee xilli ciyaareedkii 2011-12, Kaya looma xulin line-upka Galatasaray, lakiin dhaawacyo ay soo wajahday ciyaartoyda kale, gaar ahaan Gökhan Zan, iyo qaab ciyaareedka Servet Çetin, tababaraha Galatasaray Fatih Terim ayaa fursad siiyey si uu isu muujiyo. Ka dib markii uu soo bandhigay qaab ciyaareed adag, waxa uu dhawaan noqday xulkii ugu horeeyay ee xulkiisa la ciyaara Czech Tomáš Ujfaluši. Kaya ayaa goolkiisii ​​ugu horeeyay u dhaliyay kooxda Samsunspor 7dii Janaayo 2012 daqiiqadii 51aad ee ciyaarta oo 2-0 ku dhamaatay, iyadoo ciyaarta ay ku dhamaatay 4-2 Galatasaray. Xilli ciyaareedkii 2011-12, wuxuu ciyaaray 30 kulan, waxaana uu ahaa xubin muhiim ah oo ka mid ah ciyaartoydii guuleystay. Waxa uu sii waday inuu noqdo daaficii ugu horeeyay ee daafaca dhexe ee kooxda iyo kooxda, isagoo soo bandhigay qaab ciyaareed deganaansho iyo kalsooni inkastoo kooxo waa weyn sida Manchester United iyo, caalami ahaan, kulankii Holland. Sanadkiisii ​​labaad wuxuu ku dhameystay 36 kulan tartamada oo dhan. 18kii Nofembar 2013, qandaraaskiisa waxaa la kordhiyay muddo saddex sano ah ilaa 2016. Ozan Tufan. Ozan Tufan (Orhaneli, Bursa, 23 Maarso 1995) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Fenerbahce SK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Ozan wuxuu hore ugusoo dheelay kooxda Bursaspor. Ozan waa laacib xirfadiisu aad u sareeyso waana midda keentay inuu soo jiidto indhaha kooxaha ugu waaweyn dunida kubadda-cagta ugu dambayntiina waxaa u suurtogashay inuu ugu wareego kooxda facaweyn ee magaalada Istanbul ka dhisan ee Fenerbahce SK aduun gaaraya 7 milyan oo Euro. Mehmet Topal. Mehmet Topal (Malatya, 3 Maarso 1986) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Fenerbahce SK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Topal wuxuu hore ugu soo dheelay kooxaha Dardanelspor iyo Galatasaray SK ee ka dhisan dalka Turkiga iyo waliba kooxda Valencia CF ee wadanka Isbania. Burak Yılmaz. Burak Yılmaz (Antalya, 15 Luuliyo 1985) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Beijing Guoan ee dalkaasi Shiinaha. Yilmaz horey wuxuu ugu soo dheelay afarta kooxood ee ugu faca iyo magacaweyn ee wadanka Turkiga; Fenerbahce SK, Beşiktaş JK, Trabzonspor iyo Galatasaray SK. Yilmaz waa laacib ka dheela dhanka weerarka xirfadiisa gooldhalintana aad u sareeyso isaga oo dhaliyey inkabadan 200 oo gool intii uu uciyaarayey kooxaha aan kor kusoo xusnay iyo kuwo kaleba. Wuxuu usaftay Xulka Qaranka Dalka Turkiga in ka badan 45 jeer wuxuuna udhaliyey 21 gool taas oo ka dhigaysa Yilmaz laacibka ugu goolasha badan Xulka Qaranka islamarkaan ciyaaryahanka 4aad ee ugu goolasha badnaa abid dalka Turkiga. Caner Erkin. Caner Erkin (Balıkesir, 4 Oktoobar 1988) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda FC Internazionale Milano ee ka dhisan dalka Talyaaniga iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Caner wuxuu hore ugusoo dheelay kooxaha Manisaspor, Fenerbahce SK iyo Galatasaray SK ee wadanka Turkiga iyo kooxda CSKA Moscow ee dalka Ruushka. Nuri Şahin. Nuri Şahin waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Borussia Dortmund ee ka dhisan dalka Jarmalka iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Horey wuxuu ugu soo ciyaaray Kooxaha Feynoord, Real Madrid iyo Liverpool FC ee ka kala dhisan dalalka Holland, Isbania iyo Ingiriiska. Oğuzhan Özyakup. Oğuzhan Özyakup waxaa lagu naaneesa Ozzy waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga. wuxuuna hadda khadka dhexe uga ciyaaraa kooxda Beşiktaş JK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. waxaa uu hore ugusoo dheelay kooxda Arsenal ee dalka Ingiriiska. Özyakup waa ciyaaryahan aad u xirfad badan waxaana lala meeldhigaa halyeeygii reer Farans ee Zinedine Zidane. Volkan Babacan. Volkan Babacan (Antalya, 11 Agoosto 1988) waa cayaaryahan booskiisu yahay Gool Hayye una dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda İstanbul Başakşehir ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Babacan wuxuu hore ugusoo dheelay kooxaha İstanbulspor, Kayserispor, Manisaspor iyo Fenerbahce SK oo dhamaantood ka dhisan dalka Turkiga. Hugh Hefner. Hugh Marston Hefner, (wuxu dhashay April 9, 1926, Jikaago - 27 september 2017). Waa nin ganacsade mareykan ah. Sanadkii 1953 ayaa waxa uu aasaasay Wergeyka Playboy ilaa hadana waa Ninka iska leh. Ninkan oo laba jeer guursaday ayaa waxa uu dhalay Afar ciyaal ah. Hefner Hooyadiis asal ahaan swizerland ayay u dhalatay, Aabihiisna jarmal iyo ingiriis ayaa iska dhalay. Hefner qoyskiisa wuxu ku sheegay inay ahaayeen " Muhaafad, Reer galbeed iyo Methodist." 1944-1946 intii u dhaxaysay wargeys Meraykan ah oo askari leedahay ayuu ka ahaa qoraa, kadibna wuxu tagay dugsiga hoose ee Sayre kadibna wuxu uga sii gudbay dugsiga sare ee Steinmetz. Markii uu qalin jabiyay ayaa uu Jaamacada Northwestern cilmiga Sosyoloji ka bartay  isaga oo halkaas ku diyaarinayay mastertiisii laakiinse uu dhaafi kari waayay oo uu ku dhacay. Volkan Şen. Volkan Şen (Bursa, 7 Luuliyo 1987) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Fenerbahce SK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Cenk Tosun. Cenk Tosun waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga. wuxuuna hadda dhanka weerarka uga ciyaaraa kooxda Beşiktaş JK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. wuxuu hore ugu soo dheelay kooxaha Gaziantepspor iyo Eintracht Frankfurt ee ka kala dhisan dalalka Turkiga iyo Jarmalka. Jessica Alba. Jessica Marie Alba (28 April 1981'kii ayay dhalatay), Waxay ka noqotay Golden globe'ka Hollywood musharax, waana Gabadh u dhalatay dalka Mareykanka oo Filin jila ah. Mevlüt Çavuşoğlu. Mevlüt Çavuşoğlu (Alanya 5 Febraayo 1968) Waa dublumaasi u dhashay dalka Turkiga waana Wasiirka iminka haya xilka Wasaaradda Arimaha Dibadda ee dalkaasi. horey wuxuu usoo qabtay xilal ay ka mid yihiin: Madaxweynaha Baarlamaanka Yurub, Wasiirka Turkiga U Qaabilsan Arimaha Midowga Yurub ahna Ergayga Gaarka ah ee U Qaabilsan Turkiga Wada Xaajoodka Midowga Yurub. Salman Khan. Cabdul Rashid Salim Salman Khan (dhashay 27 December 1965), loo yaqaano Salman Khan (loogu dhawaaqo: səlˈmaːn ˈxaːn), waa atoore, filim soo saare iyo nin caan ku ah jilitaanka filimaanta Hindiga ee Bollywood. Reexaan. Reexaan () waa jaad ka mida dhir uduga cuntada lagu carfiyo, saliideeda waxaa laga sameeyaa catarka iyo noocyo ka mida cabitaanka Tilmaan. Waa geed udug gu'le iyo ka badanba jira ilaa 0.6m kor u baxa, Waxa uu ka baxaa dhulka cimiladiisu ay diirrimaadka tahay, waa xawaashka cunnada lagu kariyo kan ugu caansan. reer yurub ayaa qarnigii 17 u adeegsan jiray ku daawenta qabowga iyo ka-soo-baxa, iyo gooryaanka caloosha, hindiya ayaa loo adeegsadaa la dagaalanka bagteeriyada jirka dushiisa, saliidiisa ayaa loo adeegsada finanka wajiga iyo yaraynta roomatiisamka, waxay kaloo leedahay xanuun baabiiye iyo fiitamiin Aga ilaaliya inay duqoobaan unugyada, caleenta reenta ayaa markii la kariyo biyeheeda ay u fiicanyihiin qabowga, hargabka, sambab xanuunka, waxay kaloo u fiicantahay qandhada malaariyada. Soomaalida ayaa u adeegsata badanaa carfinta cuntada, Hab Abuurka . 1- in jirida dhulka lagu aaso ka dibna biyo lagu shubo maalin walba. 2- in iniinta dhulka lagu aaso lana waraabiyo. Shaydaan. Shaydaan (;) waa mid ka mid noolaha Alle abuuray, kaasi oo cadaw ku ah dadka iyo jinka. Sida ku xusan Quraanka, shaydaanka waxaa laga abuuray dab, halka dadka laga abuuray dhoobo. Kalandarka Miilaadiga. Kalandar, Maalintiris (;) waa nidaam lagu habeeyo, xafido, xisaabiyo wakhtiga maalmaha, todobaadka, billaha, sanadada, qarniyada iyo wixii ka badan. Kalandarka wuxuu dadka ka caawiyaa ineey aaqoonsadaan ciidaha iyo dabaaldegyada diiniga, bulshooyinka, ganacsiga ama ujeedooyinka maamulka. Kalandarka Miilaadiga waa magac tirsi-sanadeed, wuxuu ka soo bilowdaa dhalashaddii Nebi Ciise, wuxuu ka koobanyahay 12 bilood oo ku kala dhamaada 28, 29, 30 iyo 31. Taariikhda miilaadiga waxaa lagu xisaabiyaa tirs-bileed, mana la xiriiro dabiicadda sida dayaxa iyo qorraxda. Kalandarka Islaamka. Kalandarka Islaamka (; "at-taqwīm al-hijrī") (Cilmi Fallag ahaan loo yaqaano: Anno Hegirae ama AH) waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Taariikhda Hijriga. Taariikhda sanadka Hijriga ah wuxuu bilaabmey sanadkii 622 C.D taasi oo ku beegan wakhtigii Nebi Muxamed (N.N.K.H) iyo asxaabtiisa u hijroodeen magaalada Medina ayagoo ka soo qaxay Makka. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Muxarram. Muxarram (') waa bisha koowaad ee Kalandarka Hijriga. Sida caadiga ah, bisha Muxaram waxay ka tirsan tahay "Bilaha Barakaysan". Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Muxaram waa bisha koowaad ee maalintiriska Hijriga ah. Taasi macnaheedu waa bilowga "Sanadka Islaamka". Ereyga "Muxarram" macnaheedu waa "la mamnuucay". Waxaa bishan loo yaqaana ineey tahay tan labaad ee ugu barakaysan; waxaa ka fadli iyo barako badan kaliya Bisha Ramadan. Qaar ka mid ah Muslimiintu waxay soomaan sadex cisho. Sidoo kale, maalinta tobanaad ee bishani waa "Maalinta Cashuura", taasi oo dadka Shiicada ah xusaan. Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Safar (bil). Safar () waa bisha labaad ee Kalandarka Hijriga. Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Safar waa bisha labaad ee maalintiriska Hijriga ah. Ereyga Safar ee bishan loogu magac daray waa mid Af Carabi ah, kaasi oo macnahiisu yahay "wax madhan". Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka (; "at-taqwīm al-hijrī") (Cilmi Fallag ahaan loo yaqaano: Anno Hegirae ama AH) waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Rabic al-awwal. Rabic al-awwal () waa bisha sadexaa ee Kalandarka Hijriga. Bisha Rabiical Awal waxaa ku jira Mowliidka Nebiga taasi oo ah wakhtiga uu dhashay Nebi Muxamed (N.N.K.H). Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Rabiical awal waa bisha sadexaad ee maalintiriska Hijriga ah. Ereyga "Rabiic" waa erey Af Carabi ah, kaasi oo macnahiisu yahay "Dayr", halka ereyga "awal" ay tahay "ugu horeeya" ama "hore"; taasi oo "Rabi' al-awwal" macnaheedu yahay "Dayrta hore". Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Rabic al-thani. Rabī’ al-Thānī (, loogu dhawaaqo',) waa bisha afaraad ee Kalandarka Hijriga. Bisha Rabiical thani waxaa sidoo kale loo yaqaana Rabī` al-Ākhir (, taasi oo logu dhawaaqo "/",). Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Rabiical thani waa bisha afaraad ee maalintiriska Hijriga ah. Ereyga "Rabiic" waa erey Af Carabi ah, kaasi oo macnahiisu yahay "Dayr", halka ereyga "thani" ay tahay "labo" ama "labaad"; taasi oo "Rabi' al-thani" macnaheedu yahay "Dayrta labaad". Bishani sidoo kale waxaa loo yaqaanaa Rabī` al-Ākhir (, taasi oo logu dhawaaqo "/",). Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Shacbaan. Shacbaan () waa bisha sideedaad ee Kalandarka Hijriga. Habeenka toban iyo shanaad ee bishan waxaa loo yaqaana "Habeenka Xirka" (Laylat al-Bara'at). Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Shacbaan waa bisha sideedaad ee maalintiriska Hijriga ah. Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Shawaal. Shawwāl () waa bisha tobanaad ee Kalandarka Hijriga. Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Shawwaal waa bisha tobanaad ee maalintiriska Hijriga ah. Ereyga "Shawwāl" macnaheedu waa "qaaditaan". Soonka Shawwal. Maalinta koowaad ee bisha Shawwāl waa Ciid al-Fitr, maalinta dadka Islaamka ah u dabaaldegaan dhamaystirka soonka Bisha Ramadan. Qaar ka mid ah Muslimiintu waxay ku daraan lix maalmood oo soon ah, kaasi oo sunno adag ah. Sida ku xusan axaadiis badan, qofkii sooma bisha Ramadaan isla markaana ku dara lixda cisho ee Shuwaalka ah wuxuu la mid yahay qof soomay sanadka oo dhan. Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Ciid al-Fitr. Ciid al-Fitr (', "dabaaldega dhamaadka soonka"), waa maalin diini ah oo aad muhiim ugu ah dadka Muslimka ah meel kasta ooy joogaan. Waa maalinta loo dabaaldego dhamaystirka bisha barakeysan ee cibaadada iyo soonka ee Ramadaan. Hordhac. Ciid al Fitri, sidoo kale loo yaqaano "Ciida Soon" ama "Ciida Ramadaan" waa maalinta koowaad ee Shawwal (bisha 10aad ee Kalandarka Islaamka). Maalintani waxaa dadka Islaamka ah u debaaldegaan dhamaystirka 30 maalmood ee Ramadaan; waana maalin damaashaad, cunto, farxad iyo raynrayn lagu yaqaano. Maalinta Ciida ah lama ogola in qof Soomo, xataa hadii lagu lahaa maalmo. Salaada. Si la mid ah Ciida Al-adxa, Ciid al-Fitri waxaa dadka Muslimka ahi tukadaan Salaada Ciida, taasi oo ka kooban labo rakcadood. Sida badan, salaada ciida waxaa lagu tukadaa barxad weyn, taasi oo kulmisa tiro aad u badan oo Muslimiin ah, kuwaasi oo hal mar wada tukada. Sidoo kale, salaada ciida waxaa ku jira "takbiir" (Alle weyneyn) taasi oo si dhawaq dheer ah loo qaado. Salaada Ciida marka ay dhamaato waxaa culimadu akhriyaar xooga khudbad ah, taasi oo dadka xasuusinaysa wanaaga iyo camal falka diinta. Bisha Ramadan. Bisha Ramadaan () ama Ramadhan) waa bisha sagaalaad ee Kalandarka Islaamka, iyo bisha uu soo dagay kitaabka Quraanka kariimka ah. In la Soomo waa bisha Ramadaan waa rukun ka mid ah Tiirarka Islaamka, taasi oo waajib ku ah dhammaan dadka Muslimka ah ee qaangaadhka ah, marka laga reebo dadka xanuusan, kuwa safarka ku jira, dumarka uurka leh, dumarka naas-nuujinaya ilmo, iyo dumarka dhiiga ku jira. Maalinta ugu horeysa bisha ku xigta Ramadaan, oo ah bisha Shawwal, waa maalinta dadka Islaamka ah u dabaaldegaan dhamaystirka bisha barakaysneyd ee Ramadaan. Maalintani waxaa loo yaqaana Ciid al-Fitr. Wakhtiga. Maadaama Kalandarka Islaamku yahay mid ku xidhan dayaxa, bisha Ramadaan waxay bilaabanta marka dayaxu dhasho ama la arko. Sidoo kale, maadaama sanadka Kalandarka Islaamku ka gaaban yahay 10 ilaa 11 maalmood (cisho) Kalandarka Miilaadiga, bisha Ramadaan horay ayay u soo siqdaa mar kasta, taasi oo ka dhigaysa bil dhex socota xilliga. Intaas waxaa dheer, marka lagu gudo jira wakhtiga Bisha Ramadaan, Soonku waxuu bilaabmaa marka qoraxdu soo baxdo aroortii ilaa laga gaadho qorax dhaca galabtii. Shaxda hoose waxaad ku arki wakhtiga bisha Ramadaan bilaabanayso iyo dhammaanayso ee sanadaha 2010 ilaa 2020ka. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Ciid al-Adxaa. Ciid al-Adxa (;; sidoo kale loo yaqaano Ciida Carafo) waa ciida labaad ee dadka muslimiintu u dabaal degaan iyagoo cibaadooyin cayiman alle ku caabudaya, waxay ku beegantahay 10 bisha dil xijja ee kalandarka islaamka ama Taariikhda Hijriga,  waana markii laga soo tago taagnida Carafa, meesha ay istaagaan xujaydu si ay u gutaan manaasikta xajka kuwa ugu muhimsan, Ciida ayaa dhamaata 13 dil xijja, ciidaan ayaa sidoo kale ah xasuusta qisadii nabi Ibraahiim cs markii uu doonay inuu wiilkiisa Ismaaciil huro (Gowraco) isagoo gudoomaya amarkii alle ee ahaa inuu gawraco wiilkiisa curadka ah, waana laga daayay oo lagu furtay wan weyn. saas daraadeed muslimiintu waxay huraan ama gowracaan qofkiiba ama xaytiiba neef xoolo ah (Ari, Lo' ama Geel) iyadoo hilibkaas loo qaybinayo qaraabada dadka masaakinta ah iyo cidahooda, halkaas ayuuna ka yimid magaca (adxaa, ama udxiya) oo la macno ah qowricid ama hurid. maadaama la hurayo xoolo la gowracayo. Sharci ahaan ciida ayaa ah afar maalin oo loo yaqaan أيامُ التشريقِ maalmihii hilibaysiga, iyadoo in la soomo ay xaaraan tahay maalmahaas. Waqtiga . Ciida ayaa bilaabanaysa habeenka ay soo galayso 10 bisha dil xijja, ilaa 13keeda iyadoo la bilaabayo takbiirta iyo adkaarta la akhriyo ciida waana la wadayaa ilaa maalmaha ciidu ay dhamaadaan, Takbiirta. Takbiirta ayaa sunno mu'akkadah (sunno la adkeeyay) Habeenka ay ciida soo galayso ayaa la bilaabayo takbiirta iyo adkaarta la akhriyo ciida waana la wadayaa ilaa maalmaha ciidu ay dhamaadaan sida ugu saxan hadallada culumada. Qaabka Takbiirta. Qaabab badan baa la wariyaa waxaase ugu saxan qaabka  (الله أكبر الله أكبر الله أكبر، لا إله إلا الله. والله أكبر. الله أكبر. ولله الحمد) qaababka kale ee dheer ee la akhriyo ayaa ah qaabab dadku iska samaysteen oo aan nabiga scw laga warin, Salaada Ciida. waxaa sharci ah in la meel qura lagu wada ciido, salaadan ayaa ka kooban labo rakco aan lahayn addin iyo aqin midna, takbiirta xirashada markii laga reebo todobo mar ayuu الله أكبر leeyahay rakcada koowaad, rakcada labaana waa shan mar markii laga reebo takbiirta soo istaaga, mid walboo ka midana gacmaha ayuu kor u qaadayaa, wayna banaantahay in kali loo rukado jamaacana lagu rukado, Waqtiga salaada: salaada ayaa galaysa markay quraxdo soo baxdo ilaa ay ka iilato bartamaha cirka. waxaa sunno ah in kor loo qaado, lana akhriyo suuratu Qaaf iyo Qamar, ama qaaf iyo ghaashiya ama qaaf iyo sabixismo, salaad ka dib waa khudbaynayaa imaamku labo khudbo oo mar walboo uu billaabayo uu takbiirsanayo, Salaada ayaa ah ah faral kifaaya qaarna waxay dheheen waa sunno mu'akkadah (sunno la adkeeyay). Salaada waxaa imaanaya dadka oo dhan yar iyo weyn, haween iyo rag, xitaa adoomada iyo maqbiyooyinka ama gurijoogtada ah waa imaanayaan, haweenka caadada qaba iyo xataa waa imaanayaan mase tukanayaan meel gaar ah ayay fariisanayaan, iyagoo khayrkaas iyo ducada muslimiinta ka faaiidaysanaya. Markii laga soo baxo waxaa lasoo marayaa waddo khilaafsan tii aad ku aaday musallaha, si tallaabadu u badato ajarna looga helo, Gowraca. waxaa suuno la adkeeyay ah in la gowraco wixii qofka u fududaada oo xoolo ah sida ari lo' iyo geel, nabiga scw wuxuu gacmihiisa ku gawracay labo wan oo isagoo bisinka u qabtay allahu akbarna yiri «ضحى النبي صلى الله عليه وسلّم بكبشين أملحين ذبحهما بيده وسمى وكبر، وضع رجله على صفاحهما.» waxaa ay kaaga gudaysaa sadexda nooc ee xoolaha ah kaliaya. Dul al-Qacdah. Dul-Qacdah, Dul-Qacda, Thu-l-Qicda, amaDhu al-Qi'dah (, loo qoro ',) waa bisha kow iyo tobanaad ee Kalandarka Hijriga. Sida caadiga ah, bisha Dul Qacda waxay ka tirsan tahay "Bilaha Barakaysan". Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Dhinaca kale, dadka Shiicada ah waxay bishan u yaqaanaan Zilqad al-Haraam. Hordhac. Bisha Dul Qacda waa bisha kow iyo tobanaad ee maalintiriska Hijriga ah. Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Dul Xijjah. Dul Xijja (; loo qoro ',) waa bisha labo iyo tobanaad ee Kalandarka Hijriga. Sida caadiga ah, bisha Dul Xija waxay ka tirsan tahay "Bilaha Barakaysan". Bishani waxay ku dhamaataa 30 maalmood. Hordhac. Bisha Dul Xija waa bisha labo iyo tobanaad ee maalintiriska Hijriga ah. Intaasi waxaa dheer, bishan Dul Xija waa wakhtiga dadka Muslimiinta ahi gutaan waajibaadka Xajka, kaasi oo ka mid ah Tiirarka Islaamka. Sidoo kale, "Dhu al-Hijjah" macnaheeda saxda ah waa "U ambabaxa Xajka" ama "Bishii Xajka". Wakhtigani waxaa caalamka dhinacyadiisa ka yimaada dad badan oo Muslimiin ah, kuwaasi oo soo siyaarta Kacbada oo ku taala magaalada barakaysan ee Makka. Waxaa iyadna xusid mudan, maalinta sagaaalaad ee bishan Dul Xija waa "Maalinta Carafo". Maalinta tobanaad ee bishani Dul Xija waa Ciid al-Adxaa, "Maalin Dabaaldeg". Xadiiska. Sida ku xusan xadiisyo badan oo laga soo weriyay Nebi Muxamed (N.N.K.H) tobanka maalmood ee ugu horeeya Dul Xijah waa kuwo aad u barakaysan oo leh fadli iyo faa'iidooyin badan. Waxaa Ibn Cabaas soo weriyay: Nebiga wuxuu yidhi, "Ma jiraan wanaag iyo xasanaad la sameeyo oo darajo sareeya kuwa la sameeyo maalmahan barakaysan (tobanka maalmood ee ugu horeeya Dhu al-Hijja)." Ka dib asxaab la socotey Nebiga ayaa weeydiisay, "Ma xataa Jihaadka?" Markaasa Nebigu (N.N.K.H) yidhi, "Xataa Jihaadka, marka laga reebo nin naftiisa iyo xoolihiis u bixinaya Alle dartii.." (Waxaa soo weriyay Tirmidhi) Wakhtiga. Sida caadiga ah, bilaha sanadka Hijriga ah waxay la bilaabmaan dhalashada (soo bixitaanka) dayaxa, waxayna inta ugu badan 11 ilaa 13 maalmood ka gaaban yihiin Kalandarka Miilaadiga ee la shaqeeya qoraxda. Kalandarka Hijriga. Kalandarka Islaamka waa maalintiriska (Kalandarka) bulshada Islaamka kaasi oo loo yaqaano Hijri. Si la mid ah kaalandarka Miilaadiga ah, sanadka Hijriga ah waa labo iyo toban bilood kuwaasi oo leh 354 ama 355 maalmood (cisho). Kalandarka Hijriga ah waxaa laga isticmaalaa wadamo badan oo Islaam ah, waxaana dadka Muslimka ah ku xisaabshaan isla markaana kala socdaan bilaabida bisha barakaysan ee Ramadaan, soo gudashada waajibaadka Xajka, iyo Ciidaha. Bilaha Hijriga. Afar ka mid ah bilaha Hijriga waxaa loo yaqaana kuwo barakaysan, sababtoo ah waa billo aad muhiim ugu ah taariikhda Islaamka. Afartaasi bilood waa: Rajab (bisha 7aad), iyo sadex bilood oo ku xiga Dū al-Qa‘dah (bisha 11aad), Dul al-Ḥijjah (bisha 12aad) iyo Muxarram (bisha 1aad). Faadumo Cabdilahi Maandeeq. Faadumo Cabdilahi Maandeeq waxay ahayd fanaanad weyn oo ku heesta luuqada Soomaaliga. faadumo waxay ku dhalaty magaalada boorama Cüneyt Çakır. Cüneyt Çakır waa Garsoore-Banooni oo u dhashay wadanka Turkiga wax uuna ka mid yahay garsoorayaasha ugh heerka sareeya UEFA iyo FIFA sida joogtada ahna U dhex-dhexaadiyo ciyaaraha muhiimka ah. Nina Kraljić. Nina Kraljić (Lipovljani, 1992), waa fanaanad Kroatian ah Masaajid Sultan Axmed. Masaajidka Suldan Axmed sido kale loo yaqaano Masaajidka Sultan Ahmet () waa masaajid taariikhi ah oo ku dhexyaala caasimada Istanbul, ee wadanka Turkiga. Masaajidka Sultan Axmed Wawa masaajid taariikhi ah oo Ku yaalo magaalada Istanbul ee dalka TUrkiga waxaa dhisay masaajidkaan Sultan Axmedkii 1aad ee Cusmaaniyada, waxaa kale oo loo yaqaan " Masaajidka Buluugga ah". Mehmet Şimşek. Mehmet Şimşek (Gercüş 1 Janaayo 1967) Waa siyaasi u dhashay dalka Turkiga waana Wasiirka iminka haya xilka Ra'iisulwasaare Ku xigeenka ahna wasiirka dhaqaalaha dalkaasi. horey wuxuu usoo qabtay xilal ay ka mid yihiin: wasiirka Maaliyadda, Wasiiru-Dawlaha Dhaqaalaha iyo xilal kale. Gökhan Gönül. Gökhan Gönül (Ku dhashay Bafra, 4 Janaayo 1985) waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Beşiktaş ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga. Gönül wuxuu hore ugu soo dheelay kooxaha Fenerbahce, Hacettepe iyo Gençlerbirliği ee ka kala dhisan magaalooyinka Istanbul iyo Ankara. Fedez. Federico Leonardo Lucia (15 Oktoobar 1989) ama Fedez, waa fannaan u dhashay dalka Talyaaniga misana caan ku ah heesaha raabka, ahna mid kamid ah dadka adduunka ugu Talyaaniga. Saldhigga Incirlik. Saldhiga Cirka Insirlik (;;) waa saldhig ciidamada cirka baaxadiisu waxyar ka weyntahay 3320 acres, kaasi oo ku yaala xaafada İnsirlik ee magaalada Adana, Turkiga. Saldhigga Incirlik Waa saldhig militari "Ciidamada Circa" NATO ee ku yaala koonfurta dalka Turkiga. Gökhan Töre. Gökhan Tore Waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda "loan" ku joogaa kooxda West Ham United ee ka dheesha Horyaalka "Premier League" ee dalkaasi Ingiriiska asagoo amaah uga maqan kooxda Beşiktaş ee magaalada Istanbuul, hore waxaa uu ugusoo dheelay kooxaha SV Adler Dellbrück, Bayer Leverkusen iyo Hamburger SV ee Kawada dhisan dalkaasi Jarmalka. Sidoo kale wuxuu usoo dheelay kooxda Chelsea ee ka dhisan isla dalka Ingiriiska iyo kooxda Rubin Kazan ee wadanka Ruushka. Magrib (Gobol). Maqrib () ama Galbeed waxaa loo yaqaan gobol ku yaalla galbeedka afrika oo kulmiya shan wadan oo kala ah moritaaniya, aljeeriya marooko, tuniisiya iyo liibiya. baaxada dhulkaas ayaa dhan 5.782.140 oo kilo mitir iskuweer. Siyaasadda Somaliland. The " 'siyaasadda of Somaliland' " qaadan meel nidaamka dhexjir ah maamulka, taas oo ka hoosaysa Somaliland gobolka ee dastuurka, isku daraa hay'adaha dhaqanka iyo galbeedka. Dastuurka sooco dowladda galay Waaxda Fulinta, laan sharci-dejinta, iyo Waax Garsoor, kuwaasoo mid walba uu si madax banaan hawlaha kale ee ka. Somaliland waa wadan madax banaaan midnimada Somaliland waa muqadas History. Wixii laba iyo toban sannadood ee ugu horeysay, Somaliland ma xisbiyada siyaasadda lahaa laakiin halkii raacay qaabab ku salaysan qabiil sooyaalka ah ee urur siyaasadeedka. Xisbiyada siyaasadeed ayaa lagu soo bandhigay inta lagu guda jiro doorashada madaxweynaha oo taas waxaa loo rajeynayay in doorashooyinka baarlamaanka dhawaan ka caawin doono in ay horseeda in nidaam wakiil oo aan jidaynayey wakiil u noqon hehiisiinta ku salaysan qabiil. Doorashada Degmada ka dibna lagu qabtay go'an oo dhinacyada ah ayaa loo ogol yahay inay u tartamaan doorashooyinka baarlamaanka iyo madaxtooyada, halkaas oo xisbiga ah ayaa loo baahan yahay si ay u muujiyaan ugu yaraan labaatan boqolkiiba codadkii caan ka afar ka mid ah lixda gobol. Tani waxaa loogu talagalay si loo hubiyo in dhinacyada aan abaabuli lahaa agagaarka khadadka qowmiyadaha. Saddex dhinac ayaa loo doortay in ay soo gudbiyaan musharaxiinta madaxtinimada: Democratic Party United Peoples '(UDUB), Kulmiye, iyo Xisbiga Caddaaladda iyo Daryeelka (UCID). On April 14, 2003, 488,543 codbixiyayaasha ka qaybgalay doorashada madaxweynaha, kaas oo ku orday badan ama ka yar si habsami. Natiijadan ayaa waxa ay ahayd cod siddeetan guul caato ah lagu muransan yahay, waayo, UDUB badan Kulmiye, qasan eedeymo Walxaha codbixinta ka dhanka UDUB korkanaga ah. Inkastoo calls for Kulmiye inuu abuuro dawlad soo horjeeda, hoggaanka xisbiga ee ma ah saas ku samayn, halkii aad dooranayso in ay raacaan xukunka Maxkamadda Sare in dhawaaqay guul UDUB ee. Inkastoo ay socdaan mudaharaadada yar, guurka madaxweynaha ee Dahir Riyale Kahin si nabad ah ku daray. Nidaam dhaqameedka maamul koobnaa odayaasha qabiilada oo tag by horyaal sida kushiray, Guurtida ama akils. sida caadiga ah waxay amar ku bixiyay in bixinta ee diya, taas oo ah nidaamka lacag bixinta cabashadooda wax a, ama kula macaamilooday in heshiisiin matters. System of dowladda. Somaliland waxay leedahay nidaam hybrid of maamul isku hay'adaha dhaqanka iyo galbeedka. In taxane ah oo shirarka beelaha, ku dhamaaday ee Borama Shirkii 1993, a ", heybta " (qabiil ama bulshada) nidaamka dowladda ayaa la dhisay, kuwaas oo ka koobnaa Executive ah, iyadoo Madaxweynaha, Madaxweyne ku-xigeenka, iyo dawladda sharci-dejinta; Sharci Dejinta a aqal; iyo garsoor madaxbanaan. The elderates dhaqameed Soomaali (" Guurtida ") waxaa lagu daro qaab-dhismeedka dawladnimo iyo sameeyay guriga sare, ayaa mas'uul ka ah maaraynta isku dhacyada gudaha. Dowladda noqday in nuxurka a "awood-qaybsi isbahaysiga beelaha ugu waaweyn ee Somaliland ayaa," la kuraasta sare iyo guryo Hoose saami loo qoondeeyey beelaha sida ay a formula pre-go'an. In 2002, ka dib markii dhowr kordhin of this dowladda ku meel gaarka ah, Somaliland ugu dambeyntii sameeyey guurka si hannaanka xisbiyada badan, doorashada golaha degmada la isku haysto oo ay lix xisbi. Xaaladda hadda. Inkastoo dhac 1994 iyo 1996, Somaliland ayaa liibaaniyey, caawisay by ay ganacsiga ee xoolaha la Saudi Arabia. Waxaa wajahaya qaar ka mid ah dhibaatooyinka la taaban karo in ay badbaadada sii. Sida dawladaha kale ee Soomaalida, waxaa ka maqan saldhig canshuuraha joogto ah oo uu helo inta badan ay taageero ka jilayaasha gaarka loo leeyahay. Musuqmaasuqa ayaa weli dhibaato ah, haweenka waa shiidaa unrepresented ee dowladda, oo ay jiraan walaac sii kordhaya oo ku saabsan qaabka cod-bixinta ku salaysan khadadka qowmiyadaha iyo sidoo kale inta badan in UDUB uu helay in ka badan labada golayaasha gobollada iyo Madaxtooyada iyo sidoo kale baarlamaanka. Horumarka dhaqaale ayaa si xoogan loola taageeray ah qurba, la'aanta aqoonsi caalami ah ka hortagtaa gargaarka caalamiga ah in ay sida dal. Xiriirka International. In 2005 Somaliland ku biiray Unrepresented Nations iyo Ururka Dadyowga (UNPO), urur caalami ah ka go'an in ay kor u qaadida xaq u leedahay in aayo-ka. Qaramada Midoobay ayaa weli ayaa sheegay in ay jiraan qaar ka mid ah xuduudaha Somaliland waxay yeelan doonaan in ay ka gudbaan ka hor waxaa la aqoonsan yahay. Wales. On March 1, 2006, ku Welsh Assembly casuumay Abdirahman Mohamed Abdullahi, afhayeenka baarlamaanka Somaliland in furitaanka dhismaha Golaha cusub. Mr. Abdillahi sheegay in Somaliland uu casuumaad arkaa "calaamad aqoonsi by Golaha Qaranka ee Wales in [Somaliland waxay leedahay] sharci." Bulshada Soomaaliyeed ee tirada Wales 8.000-10.000, kuwaas oo intooda badan ka yimaadaan Somaliland. Bishii December 2006 wakiillo ka socda Baarlamaanka Somaliland mar kale ka qeyb galay Golaha Welsh qaata sarre ah taagan ka xubnihiisa. Laba bilood ka hor Golaha ansixiyey abuuritaanka miisaaniyada gargaarka ah Africa. Intaasu waa intii laga guuro ansixiyey Xafiiska Arrimaha Dibadda ee UK iyo Waaxda Horumarinta Caalamiga ah iyo waxaa loo arkay isku day ah oo ay UK ku waaniyeen oo ku Abaal masuuliyiinta in ay gumeysi hore halka laga fogaado arrinta aqoonsiga rasmiga ah WAADA XEER-DEJINTA. Baarlamaanka (" Baarlamaanka ") waxay leedahay laba qolalka. Golaha Wakiiladu (" Golaha Wakiilada ") waxa uu leeyahay 82 xubnood oo la dooranayo muddo shan sanno ah. Golaha Guurtida (" Golaha Guurtida ") waxa uu leeyahay 82 xubnood, oo ka dhigan hogaamiye dhaqameedyada. Xisbiyada siyaasadeed iyo doorashooyinka. Somaliland doortay on heer qaran madaxa dawladda a (ee Madaxweynaha) oo ah baarlamaanka. Madaxweynaha ayaa waxaa loo doortay by dadka muddo shan sanno ah. Dastuurka Somaliland. Dastuurka Somaliland (;) waa dastuurka dowliga ah ee Jamhuuriyada Somaliland kaasi oo lagu ansixiyay Golayaasha oo ka mid ah Baarlamaanka Somaliland markey taariikhdu ahayd 30 April 2000. Dastuurka ayaa waxaa la ansixiyey in Somaliland aftida dastuurka qabtay on May 31, 2001 marka 97% ka mid ah codbixiyayaasha ayaa u codeeyay in ay Nicmada. Its version dib-u-soo daabacay ka kooban Hordhaca ah (Arar) iyo shan cutubyada ugu weyn (Qaybo) kuwaasoo mid walba uu yahay sub-qaybsan Qaybo (Xubno). Hadda waxaa jira guud ahaan 130 Articles (Qodobo) marka loo eego hore 156 Articles. Taariikh. Somaliland ayaa dukumentiyada kale ee dastuuriga ah ee muhiimadda taariikhiga ah oo ka heshiisyada caalamiga ah ee ay beelaha Somaliland kala duwan saxiixday dawladda Britain u dhaxayn, iyo diyaarinta dastuurka kala duwan ka hor xornimada 1960 in Declaration of Dib-u-caddaynta of Xukunka ee 1991 (Burco) oo ka mid ah shirarka horeyn grand oo ka mid ah beelaha Somaliland. Inkastoo Jamhuuriyadda Somaliland wuxuu ahaa madax-bannaan muddo gaaban ee June 1960, waxaa ka dib midaysan la Talyaani Somaliland si ay u sameeyaan Soomaaliya. Inta lagu jiro muddada gaaban in dastuurka dhamaystiran ma la ansixiyay. The State of Somaliland lahaa gaar Dastuurka waxaa la qoray horraantii 1960-kii, oo ahaa kooban meel. Qoraalka waxa ugu horeeya ugu weyn ee Dastuuriga ah ee Somaliland oo madaxbanaan ahaa Axdiga Qaranka (Axdi Qaran), kaas oo lagu saxiixay Shirkii Beelaha Somaliland ee 1993 ee Borama. Taasi waxaa xigay dastuurka Somaliland ugu horeeyay, taas oo la ansixiyay ee shirka ee Beelaha Somaliland ee Hargeysa ee February 1997. Under article 151, dastuurka la fulin doona muddo saddex sannadood ka ansixiyo in February 1997 iyo dhaqan gelin doonaa si buuxda mar afti ayaa lagu qabtay. Waxaa jiray Rizqi muddo this meel gaarka ah in la kordhay labada Gole ee Baarlamaanka, iyo horraantii 2000, labada Gole codeeyay in muddada la kordhiyo by hal sano. Tani ugu horeyn waxay ahayd in la siiyo waqti dheeraad ah, waayo, dhamaystirka dib u eegis dastuurka (ka hor soo gudbinta qaranka ee Aftida a) iyo gelinaya meel xeerarka iyo hababka loogu talo galay beddelidda "wakiil" dimuqraadiyadda ee hadda ka jirta Somaliland si dimuqraadiyad ah oo caan ah oo ku salaysan doorashada tooska ah Madaxweynaha Somaliland iyo Baarlamaanka Somaliland. Inkasta oo markii hore ay dawladda Somaliland la soo jeediyay si cadaalad ah beddelka ballaaran in dastuurka sanadkii 1999, dastuurka kama dambaysta ah dib loogu ma aha mid ka duwan mid ka mid ah la soo dhaafay iyo hoos u of tirada articles ka 156 si ay u 130 ayaa inta gaari by isku darka ah ee articles qaar ka mid ah, halkii by nasakhayaa ballaaran. Si ka duwan soo jeedinta hore qabyada ah, ee qeybo ka mid ah dastuurka la xidhiidha mabaadi'da dardaaran iyo xuquuqda aadanaha ayaa lagu soo ceshan. On oo dhan, dib kor u hagaajinayaa dastuurka oo aan isbeddel asaasi ah ayaa la sameeyey. Afgambigii Dhicisoobay ee Turkiga 2016. Waa iskuday inqilaab militari dhicisoobay oo ka dhacay dalka Turkiga 15kii bishii Luuliyo 2016kii. Isku daygaasi inqilaab kooxda soo maleegtay waxa ay gaysteen gumaad iyo falal arxan daro ah oo ay ka mid aheyd duqeyntii ay u geysteen Golaha Barlamaanka iyo Madaxtooyada dalkaasi. Waxaa soo maleegay inqilaabkaasi urur argagaxiso oo lagu magacaabo "Dhaqdhaqaaqa Gulen". Saalax Qaasim Naaji. Saalax Qaasim Naaji () waa fanaan weyn oo ku hees Af-Soomaaliga kaasi oo leh suugaan iyo heeso aad u badan. Heesaha uu qaado fanaankani oo u badan jacayl, wadani, goobaabin, talo-siin, dhiiri-gelin iyo wanaag darteed ayaa Saalax Qaasim sharaf iyo sumcad ku dhex leeyahay Fanka Soomaalida. Dagaalkii Leego (2015). Ururka Al-Shabaab ayaa weeraray xarunta Ciidanka Midow Afrika (Amisom) ee Leego oo ah degmo ka tirsan Gobolka Shabeelaha Hoose, waxayna ku dileen wax ka badan 70 askari oo ka tirsan ciidankaas, waxayna la wareegeen gabi ahaan saldhigii ciidanka Amisom 26 juun 2015. Qaybta hore ee xerada Ciidanka Amison oo ay joogeen ku dhawaad 100 askari oo >ees ah ayaa lagu weeraray baabuur miinaysan, iyo gantaalada garabka laga rido ee sabanka (RPG) iyo hubka darandooriga u dhaca. Ciidamada dowlada soomaaliya ayaa dib ugala wareegay Al-shabaab  28kii juun markii  ay isaga bexeen iyagoo muujin wax iska caabin ah. ka dib markii ay qoorta ka gooyeen gudoomiye ku xigeenkii degaanka maxaabiisna ay hore u sii kexeysteen. RPG (gantaal). RPG ama Saban sida soomaalidu u taqaanno () oo ah gantaal garabka laga rido, waa lidka Taangiyada  iyo gaadiidka cadowga, waa qori afka loo galiyo Gumac weyn oo bambo ka samaysan taasoo leh baalal ay ku duusho, gumacaas qarxaya ayaa wata qayb dambe oo qarxiso ah oo gadaasha dambee qoriga ka baxda markii gumaco baxo, Qoriga ayaa laga ridi karaa intii loo baahdo oo baalooto, halka qaar hal mar kaliya laga rido iyagoo u baahan xilli ay ku qaboobaan. Sifaale. Xabada sabanka ayaa loogu talo galay inay duleeliso gaadiidka cadow isla markaana ay ku qaraxdo iyadoo gaarsiinaysa waxyeelo weyn, waxaa kaloo adeegsadaa baabuurta ciidanka qaada iyo kuwa qoryuhu saaranyihiin, waxaa kaloo lagu qarxin karaa meelaha ay cadowgu ku urursanyihiin. Qorigaan ayaa noocyo badan oo kale dambeeyay xaga tayadana ku kala fiican, noocyadiisa waxaa ka mida, waxaana sameeya wadamo badan sida ruushka jarmalka iyo maraykanka. Dabajeex (qori). Dabajeex, Dabamiinshaar ama PKM PK (Af-Ruush: Пулемёт Калашникова,Af-ingiriis Pulemyot Kalashnikova, ama "Kalashnikov's Machinegun'")  waa qori darandoori u dhaca ayna adeegssadaaan ciidanka efentariga laguna rakibo gaadiidka dagaalka, taangiyada, beebayaasha iyo baabuurta ciidanka qaada ama qoryaha la saaro, waxaa la sameeya 1961 wadanka Ruushka. qorigaan ayaa aad loo dhoofiyaa isagoo uu aad u badanyahay isticmaalkiisu. waxaana hada sameeya wadamo dhowr ah. Dhishiike (qori). Dhishiike  (Af-ruush ДШК,) waa qori weyn oo ah lidka diyaaradaha baasna u dhaca, waxaa laga ridaa rasaas cabirkeedu yahay 12.7x108 ml, dhubucda uu duleelin karona 16 ml 500 oo mitir. waxaa kaloo loo adeegsadaa ciidanka lugta ee cadowga, moodalkii ugu horeeyay waxaa sameeyay Vasily Degtyaryov oo sofiyeetka ka soo jeeday, ka dib asxaabtiisa ayaa la hormarisay, qorigaan dhishiikaha ayaa aad loo jeclaaday ilaa hadana la jecelyahay waxaana aad u adeegsda wadamo badan oo aduunka ka mida. Soomaalida iyo dhishiikaha. waxaa la sheegaa soomaalidu inay ahaayeen cidii u horeysay oo saarta qorigaa gaariga cabdi balaha, iyagoo aduunka uga hormarya qaabkaas, qorigaa ayaa aad ug qayb qaatay dagaaladii sokeeye ee soomaaliya soo maray, waxaana ka mida noocyadiisa Dabool yare iyo Daboolweyne. Shilke (qori). Shilke (Af-ruush Крупнокалиберный Пулемёт Владимирова, Af-Ingiriis: KPV heavy machine gun) waa qori weyn oo ah lidka diyaaradaha baasna u dhaca, waxaa laga ridaa rasaas cabirkeedu yahay 14.5×114mm, waxaa la sameeyay 1949 midowga sofiyet. waxaa kaloo loo adeegsadaa ciidanka lugta ee cadowga, moodalkii ugu horeeyay waxaa sameeyay, qorigaan ka kooban afar qori oo isku xiran oo si iskku mid ah u wada dhacaysa, waxaana loo kala furfuri karaa mid mid, wuxuu diyaaradaha jooga hoose ku socda  ka toogan karaa 2000 mitir. Qorigaan markii la kala furo halkiisa xabo ee gaari saaran waxaa loo yaqaan Siikaawe ama Dhuun-shilke, labada isku dhegan ee baabuurta la saarana waxaa loo yaqaan Daba dhiibato, markuu isku wada xiranyahayna waa shilke. M16 (qori). M16 waa qori darandoori u dhaca, oo qaata baaloto cabrkeedu yahay 5.56mm. waxaa sameeyay Maraykanka,  M16kii uu horeeyay wuxuu ahaa 5.56×45mm iyo labaatan baalooto oo kaliya. a> Sanadkii 1964 qoriga M16 wuxuu galay shaqada ciidanka maraykanka waxaana loo daabulay aagaga dagaalka uu ka socday intii lagu guda jiray dagaalkii Vietnam, 1969 qorigaan waxaa lagu badalay qoriga M14 si uu u noqdo qoriga ugu fiican ee ay ku dagaalaman maraykanka, M16 ayaa lasii hormariyay isagoo loo weyneeyay qaadaka qasnada lana gaarsiiyay ilaa sodon baalooto,  waxaa soo baxay M16A2 iyo M16A4 1998 waana facii afaraad ee qoriga M16 wuxuuna wataa qalab dhamaystiran. Qoriga M16 waxaa uu ku baahay dunida waxaana wadamo badane u adeegsadaan ciidankooda milatariga, isku celcelis waxaa la sameeyay 8 milyan oo xabo taasoo ka dhigaysa qori aad aduunka u galay, waxaana ka mida waxyaabaha lagu doortay in uu fududyahay, ayna adeegsan karaan ciidanka bada, ciidanka marayka ayaa M16 u bedeshay qori kale oo lagu magacaabo M4 Carbine kaasoo ka fudud kana gaaban qorigaas hore, snadku markii ahaa oktoobar 2015. RPK (qori). RPK oo soomaalidu ugu dhawaaqdo (Aar Bee Keey) () waa qori gacmeed darandoori ah, waxaa sameeyay midowga sofiyet sanadkii 1961, wuxuuna hawl galay sanadkii 1964 waxaa lagu soo bandhigay ciida shaqaalaha sanadkii 1966 barxada cas ee Moosko, wuxuu noqday qoriga ay qaataan ciidanka isbahaysiga waarso, waxaa lagu bedelay RPK-74 oo ah 5.45mm maanta waxaa ku hubaysab ciidanka Saldhiga bari, Qorigan ayaa qaata rasaasta Akaha qasnadiisu waxay qaadaa afartan mida duubanna waa 50 baalooto. RPD (qori). RPD soomaalidu ugu dhawaaqdo (Aar Bee Dee) ama Qasnad Canjeero (Af-ruushручной пулемёт Дегтярёва) waa qori gacmeed darandoori u dhaca cabirkiisu yahay 7.62mm, waxaa sameeyay midowgii sofiyet ninka la oran jiray Vasily Degtyaryov.qorigaan ayaa qaata silis iyo qasnad, wuxuuna ka horeeyay Daba jeexa, soomaalida qayb ka mida ayaa u yaqaana Qasnad Canjeero. Adana. Adana (;) waa magaalo ku taala koonfurta wadanka Turkiga waana xarunta gobolka Çukurova. Adana waa magaalada shanaad ee ugu waaweyn magaalooyinka dalkaasi islamarkaana ugu hormarsan haday noqoto dhaqaale, warshaddo, waxbarasho iyo waliba gaar ahaan dhanka wax soo saarka beeraha iyo dhamaan cunooyinka oo ay Adana caanka ku tahay. Boobe Tuurre (qori). Boobe Tuurre   wuxuu ka mid ahaa taxanihii qoryaha boobeyaasha ahaa ee soo baxay sodomeeyada qarnigii labaatanaad, waxaana sheegtay inuu sameeyay Ingiriiska sanadkii 1930, waxaana uu ka qayb qaatay hawlo iyo dagaalo badan ilaa 1991. wuxuu ka qayb qaatay dagaalkii labaad ee aduunka iyadoo ay adeegsanayeen Ingiriiska iyo ku jira isbahaysiga Commonwealth. gaar ahaan aad uga qayb qaatay dagaalkii kuuriya. 1981kiina dagaalkii Falkland, 1991kiinaDagaalkii khaliijka. Sidoo kale arag. Boobe Saxanle (qori) Boobe Saxanle (qori). Boobe Saxanle  waa qori boobe  ah rida xabad 7.62×54mmR ah, waxaa sameeyay midowga sofieyet 1928. wuxuu shaqada soo galay 1950kii Magacaas waxaa loogu bixiya qasnada dusha u saaran ee saxanka u eg. Mishigaan. Mishigaan'" (,) waa qori walba oo boobe ah weyn iyo yar, kaasoo xabad kaliyaalaha uga duwan baaska uu uga dhaco qasand cabaysan ama silis buuxa, waxaa ay u qaybsamaaan kuwo culus sida "Dhishiikaha" "Baroonka", S"hilkaha" "Siikaawaha", iyo kuwo fudud sida "Aakaha" "M16ka" "Dabajeexa" "Aar bee Deega" "Aar Bee Keeyga" iyo kuwo kaloo badan. waxaa sameeya wadmo badan oo Aduunka ah sida Ruushka Jarmalka Maraykana Shinaha iyo wadamo aad u badan. Degmada garabla. Degmada Grabla waa Degmo ka tirsan Degmooyinka Gobolka galguduud ee Bartamaha dalka Somaaliya. Juquraafi ahaan Degmadu waxa ay ku taalaa bariga gobolka galguduud waxaa qiyaas ahaan 100 km galbeed ka xiga degmada Ceelbuur, dhinaca waqooyi waxaa ka xiga Deegaanka xagareey dhinaca bari waxaa deegaanka ris Dhinaca koonfurna waxaa ka xiga degmada galhareeri ee gobolka galguduud. Degmaada garabla waxa ay caan ku tahay xoola dhaqashada, wax soosaarka beeraha, xoolaha waxay isgu jiraan ariga, lo’da, geela,idaha,dameeraha, Fardaha.Garabla dhul ahaan waxay iskugu jirtaa Dhul daaqsimeed iyo Dhul beereed, Degemada waxa Degmo laga dhigay sanadkii 2012, waxa ayna noqotay degmada ugu xoolaha iyo wax soosaarka badan Gobolka Galgaduud, sidaas si la mid ah degmadu waxa aay ku caan tahahay Maamul wanaagga iyo Waxbashada iyo humar joogto ah. Degmadu waxa ay leedahay Iskool Dugsiga hoose dhexe iyo machadaka qaaliga ah ee AL-AQSA. oo ay Arday fara badan Ka qalin jabiyeen, kuwaas oo qaarkood ay wax ka bartaan Jaamcadaha caalamka iyo kuwa gudaha Dalka intaba. Dhinaca caafimaadka iyo faaya dhowrka Haddii aan u leexano degmadu waxa aay leedahay istbitaal guud iyo Farmashiyeyaal ay shaqsiyaad gaar ah leeyihiin kuwa public ah. Dhanka maamulka degmadu wax ay ka mid tahay deegana ugu maamulka wangaasan ee gobolka waxa aayna leedahay waa gole deegaan ama baarlamaan oo magaciisa la yiraa Garabla District Council [GDC] waxa uu ka koobanyahay 15 ruux oo uu u horeeyo Gudoomiyaha Degmada. Degmada garabla waxa aay ka koobantahy afar xaafadood oo lakala yiraa waaberi, jeerin-jab, wada-jir, iyo xaafadda suuqa-xoolaha dadkeeda waxa lagu qiyaasaa ilaa 40,000. Degmada waa degmo ay hoos imaadaan deegaano badan haddii aan wax ka tilmamo 7 tuulo oo kala ah:- ceelcaduur, ris, quracleey, docol, nooleeye, dhalwo, xoolo badan. Tuulooyinkaas dadka ku nool waxa lagu qiyaaaa ilaa 100,000 kun. Degmada garabla dhaqaala ahaan waxa ay ku tiirsan dhaqashada xoolaha, beeraha abuurka noocyadiisa kala duwan sida digirta, ganleyda, liinta iwlx, sidoo kale waxa jira ganacsi yar yar iyo kuwa dhexe oo dadka deegaanku ka shaqeystaan. Dhanka dhaqan iyo hidaha degmadu waxa ay leedahay dhaqamo ay kasoo gaareen dadku awoowayaashooda oo ah ciyaar dhaqameedyo cajiib ah sida ciyaarta waalda ama wilisaqada la dhaho, dhaantada, suurowga iyo suugaanta noocyadeeda kala duwan sida buraanburka, gabayga, guurowga, iyo wxlm. dhamaan dhaqankaas iyo suugaantaas waxaa jira dad ilaahey hido u siiyay ka soo jeedaa deegaanka. Galbeedka Afrika. Galbeedka Afrika (;; sidoo kale loo yaqaano Dadka Galbeedka Afrika "People of Western Africa") waa deegaan balaadhan oo dhaca galbeedka qaarada Afrika, taasi oo leh 18 wadan kuwasi oo kala ah: Benin, Burkina Faso, the island of Cape Verde, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Ivory Coast, Liberia, Mali, Mauritania, Niger, Nigeria, the island of Saint Helena, Senegal, Sierra Leone, Sao Tome and Principe and Togo. Badhtamaha Afrika. Badhtanka Afrika (;) waa deegaan xudun u ah badhtamaha qaarada Afrika, taasi oo ka kooban tiro wadano ah, sida: Burundi, Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika, Jad, Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo, iyo Ruwanda. Waqooyiga Afrika. Aljeeriya, Masar, Libya, Marooko, Suudaan, Tuuniisiya, iyo Saxaraha Galbeed. Intaas waxaa dheer, wadanada Aljeeriya, Marooko, Tuuniisiya iyo Liibiya waxaa guud ahaan loo yaqaana Gobolka Maghreb. Juquraafiga. Buuraha dhaadheer ee Atlas, kuwaasi oo ka soo bilaabma wadanka Marooko, soo dhex mara waqooyiga Aljeeriya iyo Tuuniis, ayaa waxay qeyb weyn ka tahay silsilad buuro ah oo dhex qaada meelo badan oo deegaanka Waqooyiga Afrika ah. Dadka iyo Bulshada. Si ka duwan dhamaan qaarada Afrika goboladeeda kale, deegaanka Waqooyiga Afrika waxaa ku dhaqan bulsho balaadhan oo asal ahaan ka soo jeeda dadka Carabta. Bulshada Bariga Afrika. Bulshada Bariga Afrika ("loo soo gaabiyo" (EAC);) waa urur maamul-dowlo ay ku midoobeen shan wadan oo dhaca deegaano ka mid ah Bariga Afrika, kuwaasi oo kala ah: Burundi, Kenya, Rwanda, Tanzania, iyo Uganda. Koonfurta Afrika. Koonfurta Afrika (;) waa gobolka ugu xiga dhinaca koonfurta qaarada Afrika, taasi oo aad ugu kala duwan deegaan ahaan, juquraafi ahaan iyo siyaasad ahaan dhamaan gobolada kale ee qaarada. Sida ku xusan qawaaniinta gobolada ee dejisay Jimciyada Qarama Midoobay deegaanka Koonfurta Afrika waxay ka kooban tahay ilaa 11 wadan kuwaasi oo kala ah: Angola, Botswana, Lesotho, Malawi, Mozambique, Naamibiya, Koonfur Afrika, Iswasiland, Tanzania, Zambia, iyo Zimbabwe. Dowlad ku meel gaar. Dowlad Ku Meel Gaadh ah (;) waa dowlad xukunka wadan ula wareegta si degdeg ah taasi oo hadafkeedu yahay in si ku-meel-gaadh ah u hayso xilka dalkaas isla markaana dhisto dowlad iyo maamul tayo leh oo ayada bedela. Sida badan dowlad ku meel gaadh ah waxay timaadaa marka wadan ku jiro xaalad kala guur ah, sida colaado, af-gembi, weerar dal shisheeye iyo wixii la mid ah. Sidoo kale, dowladani waa mid la soo magacaabo dhamaan xubnaha xilka ka haya. Dhinaca kale, dowladaha ku meel gaadhka ahi waxay xilka hayaan ilaa wadankaasi ay ka dhacayso doorasho. Carabta. Carabta (, "‘Carab") waa qoomiyad dad ah kuwaasi oo leh asal, isir, farac iyo tafiir kala duwan; isla markaana leh diin iyo dhaqan kala duwan laakiin dhammaantood kuwada hadla Luuqada Af Carabiga. Intaas waxaa dheer, dadka Carabta ahi waxay intooda u badan degan yihiin Galbeedka Aasiya, Waqooyiga Afrika, iyo meelo ka mid ah Geeska Afrika. Midowga Yurub. Midowga Yurub (EU) waa mid siyaasadeed iyo mid dhaqaale oo ka kooban 28 xubnood oo xubin ka ah Midowga Yurub. Waxay leedahay aag 4,475,757 km2 (1,728,099 sq) iyo dad lagu qiyaasay in ka badan 510 milyan. Midowga Yurub wuxuu horumariyey suuq gudaha ah iyada oo loo marayo nidaam nidaamsan oo shuruuc u ah dhammaan waddamada xubnaha ka ah. Siyaasadaha EU-da waxay ujeedadoodu tahay sidii loo hubin lahaa dhaqdhaqaaqa xorta ah ee dadka, badeecadaha, adeegyada iyo hantida gudaha suuqa dhexdiisa, [13] dejinta sharciyada caddaaladda iyo arrimaha gudaha iyo in la ilaaliyo siyaasadaha guud ee ganacsiga, [14] beeraha, [15] kalluumeysiga iyo horumarinta gobolka. [16] Goobta aagga Schengen, kontaroolka baasaboorka ayaa la baabi'iyay. [17] Xisaabin lacageed ayaa la aasaasay sannadkii 1999-kii, waxaana uu si buuxda u galay 2002-dii wuxuuna ka kooban yahay 19 xubnood oo xubin ka ah Midowga Yurub oo isticmaalaya lacagta euro-da. Midowga Yurub wuxuu raadiyaa asalkiisa dhaqaalaha Yurub (EEC), oo uu aasaasay 1951 Heshiiskii Paris iyo 1957 Heshiiskii Rome. Xubnaha asalka ah ee loo yaqaan 'Community Communities' waxay ahaayeen Inner Six: Belgium, France, Italy, Luxembourg, Netherlands iyo Galbeedka Jarmalka. Jaaliyadaha iyo kuwa ku-meel-gaarka ah ayaa ku koray dalalka cusub ee xubnaha ka ah. Inkasta oo dowlad xubin ka ah aysan ka tagin Midowga Yurub ama kuwii horey u ahaa, Boqortooyada Ingiriiska waxay saxiixday aftida bisha June 2016 waxayna ka wada xaajooneysaa ka bixitaanka. Heshiiska Maastricht wuxuu aasaasay Midawga Yurub sannadkii 1993 wuxuuna soo saaray muwaadinimada Yurub. [18] Dib-u-habaynta ugu dambaysa ee ku saleysan dastuuriga ah ee Midowga Yurub, Heshiiskii Lisb Brussels. Brussels (;,) sida dowliga ah loo yaqaano Caasimada Gobola ee Brussels (,), waa caasimada ugu weyn, magaalo-madaxda wadanka Belgium iyo fadhiga Midowga Yurub. Hordhac. Boroksel (Af-faransiis "Bruxelles" Nederlands "Brussel") waa magaalo madaxda wadanka Beljimka waana magaalo madaxda Midawga Yurub waxa kale oo saldhig ay u tahay Gaashaanbuurta NATO magaaladani waxa ay kakoobantahay 32 klm oo isku wareeg ah, waxaana kunool dad gaadhaya 853142 oo qof. Burukssel ama (Af Hollandees Brussel)ama (Af Faransiiska Bruxelles) waa caasimada Beljim. Hangul. " alifbeetada Korean ", loo yaqaan ee Koonfur Kuuriya sida " 'Hangul' " (oo mararka qaarkood soo guuriyeen " 'Hangeul' ") iyo sida " 'Chosŏn'gŭl / Chosŏn Muntcha' ' 'in woqooyi Kuuriya iyo Shiinaha, waa alifbeetada ayaa loo isticmaalaa in lagu qoro ee afka Kuuriya tan iyo qarnigii 15aad. Waxaa la abuuray inta lagu guda jiro Joseon qoyskii ee 1443 by King Sejong weyn. Haddaba, alifbeetada waa rasmiga ah [nidaam qoraal ah script labada South Korea iyo North Korea, iyo wada-ka rasmiga ah ee Yanbian Korean Banaan Prefecture ee Shiinaha ee Gobolka Jilin. In labada South iyo North Korea, Hangul waxaa loo isticmaalaa oo keliya si ay u qoraan luqada Korean sida isticmaalaya Hanja (characters Chinese) qoraal la mid ah Korean ayaa ka mid ah isticmaalka caadiga ah u dhacday intii lagu jiray 1990. In foomamka ay classical oo casri ah, alifbeetada ayaa 19 warqado shibbane iyo 21 shaqal. Si kastaba ha ahaatee, halkii sequentially sida xarfaha alifbeetada Latin la qoran, warqado Hangul waxa ay u qaybsamaan blocks, sida " han ", mid kasta oo taas oo transcribes ah dhawaaq. Taasi waa, inkastoo dhawaaq ah " han " Waxaa laga yaabaa in u eg hal qof ah, waxaa dhab ahaan ka kooban saddex warqado: " h ", " a ", iyo " n ". block syllabic kasta oo ka kooban laba ilaa lix warqado, oo ay ku jiraan ugu yaraan mid ka mid shibanne iyo hal shaqal. blocks waxaa loo markaas diyaarin gudban ka bidix ilaa midig ama vertical ka top si hoose. Eraygii kasta Korean ka kooban yahay hal ama in ka badan dhawaaqyada, halkan ka mid ah ama ka badan blocks. Tirada blocks kala xisaab ahaan macquul tahay 11,172 (fiiri "Si South Korean" hoos), inkastoo ay jiraan tiro yar dhawaaqyo suurto gal oggol yahay Korean phonotactics, iyo dhammaan phonotactically dhawaaqyo aan suurto gal ka dhacaan erayada dhabta ah Korean. Faahfaahin fenologisk, eeg " kelmedood Korean ". Ka mid ah ay suuragal tahay 11.172 Hangul dhawaaqyada ee 256 ugu badan waxay leeyihiin inta jeer ee wadareed ee 88.2% oo ka sareysa 512 kuwa u gaadho 99.9% Twice (koox). " Twice " (, stylized sida " 'Twice' ") waa South a Korea-ku salaysan group gabar sameeyay JYP Entertainment iyada oo loo marayo 2015 xaqiiqada show " lix iyo toban (taxanaha TV) ". Kooxdan ayaa ka kooban sagaal xubnood, Nayeon, Jeongyeon, Momo, Sana, Jihyo, Mina, Dahyun, Chaeyoung, iyo Tzuyu. Kooxda ayaa soo baxay on October 20, 2015, la mini-album " Sheekadu waxay bilaabatay ". Pre-u saftay: group gabar New JYP iyo " iyo toban ". On December 19, 2013, JYP Entertainment ku dhawaaqday in ay Ugu Horeeyay lahaa koox gabar cusub ee qeybtii hore ee 2014, kooxda hore dumar ah in ay ka soo baxaan shirkadda tan iyo markii ugu horeysay ee seegi A ee 2010.. On February 27, 2014, JYP ardayda Lena iyo Cecilia ayaa xaqiijiyay sida xubno ka mid ah kooxda, halka xubnaha kale xamanayaa ka mid JYP ardayda Nayeon, Jeongyeon, Jisoo (ka dib Jihyo) iyo Minyoung. ka dib Cecilia ee tagay, JYP tababar Sana iyada bedelay iyo 6mix ahaa oo ku saabsan in ay ugu Horeeyay markii Lena tagay shirkadda, wax ku ool ah la kansali ugu horeysay. On February 11, 2015, Park Jin-dhallinyaro ah ku dhawaaqday in line of socda group Gabar todobo xubin JYP ee la kala xukumi lahaa iyada oo loo marayo " lix iyo toban ", a badbaadista show tartanka in hawada lahaa Mnet sano ka dib in Park sharaxay in shir jaraa'id ka hor show ee baahinta in uu rajaynayo in kooxda lahaa "waxay leeyihiin Girls Wonder 'oo seegi dabiiciga ah, dareenka caafimaad a, iyadoo edgier iyo Wilder dhinac ah. waxaan rabaa in aan u cusboonaynta kooxdan soo socda by ku daray xubno sida hip-hop iyo rap " show ayaa bilaabay on May 5 oo soohdinta dhammaadkeedu wuxuu la Nayeon, Sana, Dahyun, Chaeyoung, Mina, Jihyo, iyo Jeongyeon sida toddobada xubnood jeer. JYP kadibna ku dhawaaqay in uu la sii kordhaya lahaa size ee kooxda ka 7 xubnood oo 9 by daray Tzuyu, kuwaas oo ahaa "qaado dhagaystayaasha ee" tan oo iyana waxay ahayd tartamihiiba ugu caansan dhamaadka show ee, iyo Momo, kuwaas oo lagu daray by JYP qudhiisu tan iyo markii uu dareemay group loo baahan yahay qof leh kartida waxqabadka Momo ee Go'aanka ahaa muranka waqtiga leh dad badan oo ka cabanaya tartame hartay ay awoodaan in ay ku biiraan kooxda Twice ahayd in la Ugu Horeeyay dabayaaqadii 2015. On July 10, 2015, Twice fureen account rasmiga ah Instagram la sawirka ugu horeeya ee sagaalka xubnood wada iska dhigaya JYP Entertainment sii daayay " TwiceTV ", taxane web in la wadaago rajada iyo sheekooyin xubnaha 'waraysiyo iyo raacday sidii ay u darbay ugu horeysay a . 2015–present: Debut with "The Story Begins" and "Page Two". On October 7, 2015, JYP Entertainment bilaabay website-band ayaa oo lagu shaaciyay khadka SNS in kooxda la mini-album 'Ugu Horeeyay lahaa' Sheekadu waxay bilaabatay " iyo track horyaalka " Like Ooh-AHH ". track waxaa lagu tilmaamay sida a 'midab pop' track qoob la xubno ka hip-hop, dhagaxii weynaa R & B, iyo. koox ka kooban waxaa ka mid ahaa Black Eyed Pilseung, caan ku ah curinta sii daayo guulaha sida Miss A ee "Kaliya Waxaad." On October 20, ka album iyo gabaygii ee video music la sii daayay online iyo iyada oo V App «ref> kooxda ayaa qabtay noqono live isla maalintaas, halkaas oo ay ku sameeyaa "Like Ooh-AHH" oo ay la socdaan kuwan raadkaygay qoob "waa in la Crazy" iyo The hit music video 50 million views shan bilood ee ugu horeysay gudahooda oo noqday video ugu-viewed ugu horeysay music koox kasta K-pop By December, Laba jeer ayaa saxiixay toban CF qandaraasyada wadartooduna dakhliga ee KRW 1.8 billion. Waxaa ugu koox kasta oo gabar ayaase ah ka dib markii muddo bil ah waa tan ugu horeeyay On December 27, guutadii sameeyaa version remix ay hal "Like Ooh-AHH" a at SBS Gayo Daejeon., jeer ay imaanshaha ugu horeysay abid ku saabsan barnaamijka sanad-dhamaadka music a Labo ka labaad mini-album, " Page Laba ", ayaa lagu sii daayay 25 April, 2016 album waxaa ka mid ah wadada horyaalka "Kalsoonow, kac", remake ah Park Ji-yoon 's "Love qiimo weyn", iyo "waxaan ahay qeybiso u Star A", taas oo u adeegi jireen sida song theme ee' 'iyo toban' '. Kooxda ayaa dooddii ka soo laabtay bandhigo isla maalintaas at Yes24 Live Hall ku yaalla Seoul, South Korea video The music of track horyaalka dhacay 10 million views on YouTube shan maalmood gudahood Laba jeer ku guuleystay abaalmarinta barnaamijka music first on May 5, 2016, on " M ! Countdown ", si sax ah hal sano ka dib markii baahinta hore ee " iyo toban '엠 카운트 다운' 트 와이스, 1 위 ' Tan waxaa ugu dhaqsaha badan soo raacay by guul on " Music Bank '.' iyo " Inkigayo " Nayeon. Im Na-yeon (Hangul: 임 나연). Waxa uu ku dhashay on in Seoul, Koonfur Kuuriya On September 15, 2010, Nayeon qarsoodi ah ka qeyb galay Xulashada Open 7aad JYP Entertainment iyo noqday tababarka a In 2013, iyadu waxaa lagu tuuray sida xubin ka mid ah 6mix, group gabar JYP ah oo la qorsheeyay, laakiin marnaba ma soo baxay hor " iyo toban " iyo iyada ugu horeysay sida xubin ka mid ah laba jeer, ayay u muuqatay in xayaysiinta TV dhowr s iyo in dhowr videos music ah asxaabtiisa calaamad iyada, oo ay ku jiraan Jun. K 's "No Love," Got7 iyo seegi s "Girls Girls Girls," iyo "Stop Stop Waxaa," A' s "Waxaad Kaliya." Waxay sidoo kale ka dhigay inastoo ah dhacdo labaad ee KBS2 's 2012 [riwaayadaha Korean' 'Dream High 2' ' Jeongyeon. Yoo Jeong-yeon (Hangul: 유정연)waxa uu ku dhashay on in Suwon, Koonfur Kuuriya. She is the younger sister of actress Gong Seung-yeon. She joined the company after passing the JYP Entertainment's 6th Open Audition on March 1, 2010. Like Nayeon and Jihyo, she was originally set to debut in a group called 6mix. In 2014, she appeared with Nayeon in the music video of Got7's "Girls Girls Girls" and, in 2015, appeared in miss A's "Only You" music video. Momo. Momo (Hangul: 모모) or Hirai Momo (Japanese: 平井 もも) waxa uu ku dhashay on in Kyoto, Japan. Iyadu waa cayaarey ugu weyn eeTwice. Momo bilaabay cayaaray da 'yar oo go'aansaday in uu noqdo gabayaa ahaa sababta oo ah Amuro Namie iyo fuuleen K-Pop dib markii uu daawaday Roobka iyo Lee Hyori. Waxay ahayd guul daraystay inuu JYP Entertainment ka dib markii ay arkeen video qoob ka ah iyada iyo walaasheed iyada ka weyn. Waxay waxaa loo sheegay in xisaab hubinta walaasheed la on April 13, 2012, in kastoo ay ahayd mid ka mid ah oo keliya, kuwaas oo ka dhigay in. In 2014, ayay soo muuqday fiidiyowgii music of Got7 ee "Stop Stop Waa" iyo MV Japan ee Junho 's "Dareen". In sannadka soo socda, ayay muuqday videos music of Wooyoung ee "R.O.S.E" iyo seegi A ee "Waxaad Kaliya." Iyadu waa xubinta kaliya ee hartay of show badbaadista " iyo toban " ah kaas waa in la soo celiyey in kulankiisii ugu horeysay sida xubin ka mid ah Twice. Sana. Sana (Hangul: 사나) or Minatozaki Sana (Japanese: 湊崎 紗夏) waxa uu ku dhashay on in Osaka, Japan. Sana first got interested in K-pop because of Girls' Generation's and KARA's rising popularity in Japan. In her last year of middle school, she was scouted by JYP Entertainment on the street and auditioned on April 13, 2012. Waxay soo muuqday fiidiyowgii music of Got7 ee "A" iyo Junho "Feel". Jihyo. Jihyo (Hangul: 지효) was born as Park Jisoo (Hangul: 박지수) on in Guri, Gyeonggi-do, South Korea. She is the leader and main vocalist of the group. When Jihyo was a third grader, she participated in a contest on Junior Naver for a child role. After she won second place, she was scouted by JYP Entertainment. She officially joined the company on July 15, 2005, and was a trainee for over 10 years. Jihyo was known mostly pre-debut as the face of Innisfree's teen line "TN" with boy band Boyfriend and later with future group mate Nayeon. She was set to debut in the girl group 6mix, prior to competing on "Sixteen". She also appeared in the music video of miss A's "Only You." Mina. Mina (Hangul: 미나) or Myoui Mina (Japanese: 名井 南) was born on in San Antonio, Texas, and moved to Kobe, Japan, when she was a toddler. She studied ballet for eleven years before joining Urizip dance school for more modern dance training. In 2013, she was scouted by a JYP Entertainment staff member while shopping with her mother and was invited to join JYP Entertainment Global. She auditioned in a JYP audition in Japan and joined the trainee program in South Korea on January 2, 2014. Prior to Twice's debut, she appeared in several of her label mates' music videos, including Got7, Junho, Wooyoung, and Miss A. Dahyun. Kim Da-hyun (Hangul: 김다현) was born on in Seongnam, Gyeonggi-do, South Korea. Dahyun first gained attention in sixth grade after a video of her at church performing a "head-banging, wing-flapping, and thoroughly irrepressible dance" to Hillsong's "The Power of Your Love" went viral on YouTube in 2011 and earned her the moniker "Eagle Dance Church Sister." In middle school, she performed a solo in a youth dance festival and was scouted by JYP Entertainment. She auditioned for the company on July 7, 2012, and officially became a trainee. She later appeared in the music video of Got7's "Stop Stop It" and Wooyoung's "R.O.S.E". She is now a senior student at Hanlim Multi Art School. Chaeyoung. Son Chae-young (Hangul: 손채영) was born on in Seoul, South Korea. Chaeyoung attended a dance academy for about a year when she was a sixth grader. She joined the company after passing the audition on June 6, 2012. Prior to "Sixteen", she appeared in the music video of Got7's "Stop Stop It" and miss A's "Only You". She is currently attending Hanlim Multi Art School as an 10th grader majoring in practical music. Tzuyu. Tzuyu (Hangul: 쯔위) or Chou Tzu-yu () was born on in Tainan, Taiwan. She was seen by entertainment scouts at the MUSE Performing Arts Workshop in Tainan in 2012 and went to South Korea on November 15 to start her training. She appeared in the music videos of Got7's "Stop Stop It" and miss A's "Only You" before joining "Sixteen". She is one of the two members added to the final line-up of Twice in the finale, along with Momo. She is currently a freshman at Hanlim Multi Art School. Yemen falaga. Yemen falaga (;;;) ka Yemen, Laga soo BC qarnigii 8aad bilow Bixiso Meere la jaalka. Qarnigii 7aad, Yemen falaga socda Shiinaha, dhaqanka hodanka ah ee degaanka. Maanta, Yemen falaga ee Geeska Afrika (Itoobiya, Soomaaliya iyo Jabuuti), Yemen, Suudaan iyo meelo kale waxaa loo isticmaalaa madadaalada iyo hawlo sharci. Hakan Balta. Hakan Balta (, waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Galatasaray ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Turkiga, Balta wuxuu hore ugu soo ciyaaray kooxaha Manisaspor iyo Hertha BSC ee ka kala dhisan dalalka Turkiga iyo Jarmalka. Meere la jaalka. Meere la jaalka (;;;) yahay Yemen falaga caalamka ah loo isticmaalo, gaar ahaan in la hagaajiyo awooda meeraha ah in shir tagayso ka, kaas oo asalkiisu ka soo jeedo ee BC 8 qarnigii. Maadhiin (qori). Maadhiin  () Waa qori xabbad keliyaale ah oo ka mid ahaa qoryihii ciidmada Ingiriisku ku hubeysnaayeen dagaalladii Daraawiishta. "Westley Richards" ayaa  sameeyey 1869. 1880 ayaa waxaa hormariyay  ganacsatidii hubka ee Ciidanka "Nepal" oo hoos joogay Generalkii la oran jiray Gehendra Shamsher JBR. Türk Telekom Arena. Türk Telekom Arena Waa garoonka kubadda cagta kooxda Galatasaray ee ka dhisan magaalada Istanbul. waxaa la dhisay sanadku markuu ahaa 2011kii, Waxa uuna Qaadaa 52,652 oo qof. Türk Telekom Arena waa mid ka mid ah garoomada Kubadda-Cagta ugu casrisan uguna waaweyn dalka Turkiga. Suug (qori). Suug ama Zuu () waa Qori ka mida qoryaha lidka diyaaradaha, waxaa sameeyay Midowga sofiyet. Soomaalida. Soomaalida ayaa aad u adeegsatay qorigaan Dagaaladii sokeeye iyo kuwii lala galay itoobiya. ciidamada dowlada iyo kuwa beelaha ayaa wali ku hubaysan.  inkastoo uu ahaa qori loogu talo galay lidka diyaaradaha hadana soomaalida ayaa u adeegsatay inay isku layso maadaama aysan meesha joogin wax diyaarado ah. Tilmaan. Suuga ayaa waxaa uu leeyahay labo dhuumood iyo qoor dheer, waxaa rida ama gaandhariyaal labo ah, oo ku kala fadhida labo kursi, waxaa laga ridaa sheelare, wuxuu leeyaha labo isteerin oo kala ah wareeg iyo dallac iyo dajis, waxaana kala maamula labada gaandhari, xabadiida ayaa ah mid dheer, halkii cabays wuxuu qaadan karaa mid sideed labada dhinac ah, Midowga sofiyet. Midowga sofiyet ayaa sameeyay iyo wadamadii ku dhex jiray kuwaasoo markii ay kala go'een sii hormariyay qorigaan. waxaana ka mida noocyadaan ZU-23M -. Qararo Hawiye. Qararro-hawiye waa degmo ka mida gobolka Togdheer waxay ku caantahay xoolaha Somalidu dhaqato sida,Geela,Adhiga iyo Lo'da,sidoo kale waxay caan ku tahay Fardaha,waxay ku taalaa xuduudka Somalia iyo ismaamulka DDSI waxay hoos tagtaa magaalada Buuhoodle. waxaa daga Beesha Fiqishinni ee ka mid ah Qabiilka Hawiye, Habargidir, Cayr. Bariire. Bariire waa degaan ku yaala gobolka Shabeelaha Hoose Afgooye wuxuu u jiraa ilaa 30 km. Mubaarak. Mubaarak waa degaan ku yaala gobolka Shabeelaha Hoose. Antalya. Antalya (;) waa magaalo ku taala koonfurta wadanka Turkiga waana caasimadda gobolka isla gobolka Antalya. Waa magaalo xeebeed ku taalo Badda "Mediterreneanka" waxayna caan ku tahay dalxiiska iyo ganacsiga waxaana lagu naaneesaa caasimada dalxiiska iyo fasaxyada dalka Turkiga. Doorashada xigta ee Baarlamaanka Soomaaliya. Doorashada xigta ee Baarlamaanka Soomaaliya waxaa la qorsheeyay in ay dhacdo 2016. Waana doorashadii ugu horaysay ilaa iyo 1967. Taariikh. Baarlamaanka aan la soo dooran ee Dawladda Soomaaliya 2012dii, waxa ay muddadiisu ku egtahay 2016. Sida la isku afgartay Madaxweynaha Soomaaliya, doorashada soo socta waxa ay noqon doontaa mid xor ah oo madax bannaan. waxaa dhici doonta doorasho dadban, taasoo ay ka doodeen odayaal dhaqameedyada iyo beesha caalamaka inta laga gaaraayo doorashooyin toos ah. Bursa. Bursa (;) waa magaalo ku taala wuqooyiga wadanka Turkiga waana xarunta isla gobolka Bursa. Waa magaalada afraad ee ugu waaweyn magaalooyinka dalkaasi islamarkaana ugu hormarsan haday noqoto dhaqaale, warshaddo, waxbarasho. Bursa waa magaalada ugu warshadaha badan guud ahaan dalka Turkiga waxayna gaar ahaan caan ku tahay warshadaha gawaarida iyo isbeerka iyo dhammaan gaadiidka kala duwan sida Tareenada iwm. Isboortiga. Magaalada Bursa waa hoyga kooxda caanka ah ee Bursaspor oo ka dheesh heerka 1aad ee horyaalka kubbadda cagta Super Lig ee Turkiga, waxayna kuguulaystay horyaalka dalka Turkiga xili-ciyaareedkii 2009-10. Waxayna ka dhisantahay Garoonka Kubadda-Cagta ee Timsah Arena, garoonkaas oo qaada inkabadan 43,877 oo taageere. Ford. Shirkada Gaadiidka Ford () waa shirkad samaysa, soo saarta noocyo badan oo gaadiidka iyo mashiinada ah taasi oo xarunteedu tahay magaalada Dearborn, Mishigaan. Shirkada Ford waxaa sameeyay Henry Ford sanadkii 1903. Mazda. Shirkada Gaadiidka Mazda (;) waa shirkad soo saarta gaadiidka iyo noocyada kala duwan ee baabuurta taasi oo xarunteedu tahay Fuchū, Hiroshima Aki District, Jabaan. İzmir. İzmir (; () waa magaalo taariikhi ah oo ku taalo Galbeedka dalka Turkiga. İzmir waxa ay ku taalaa xeebta Badda Iija waana magaalada seddexaad ee ugu weyn uguna dadka badan guud ahaan dalkaasi. Magaaladani waxay ka mid tahay magaalooyinka ugu faca-weyn guud ahaan dunida waxaan la hayaa taariikhda magaalada 6000 sano ee ugu danbaysay. Hadda waa caasimadda Gobolka İzmir waana magaalada ugu casrisan guud ahaan Turkiga marka laga yimaado Istanbuul. Golaha Guurtida Somaliland. Golaha Guurtida Jamhuuriyada Somaliland (;) waa gole ka tirsan Golaha Baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha odoyaasha waa "Golaha Sare" ee wadanka kaasi oo ka kooban 82 oday oo laga soo xulay beelaha Somaliland. Shaqada ugu muhiimsan ee golahani waa ilaalinta iyo xalinta nabada wadanka; sidaas ay tahay waxay sharci ahaan ansixiyaan ama ka soo horjeestaan sharciyada ay soo bandhigaan Golaha Wakiilada. Golaha Guurtida Somaliland waxaa xarun u ah caasimada Hargeysa, waxaana gudoomiye u ah Saleebaan Maxamuud Adam "Saleebaan Gaal". Golaha Wakiilada Somaliland. Golaha Wakiilada Jamhuuriyada Somaliland (;) waa gole ka tirsan Golaha Baarlamaanka ee Jamhuuriyada Somaliland. Sida caadiga ah, golaha Wakiilada waa "Golaha Hoose" ee wadanka kaasi oo ka kooban 82 xubnood oo laga soo doortay Gobolada Somaliland. Guud Ahaan. Golaha Wakiilada ee maanta ka shaqeeya wadanka Somaliland waxay sameeysmeen doorashadii Baarlamaanka Soomaaliland ee sanadkii 2005. Intaas waxaa dheer, in golahani ka kooban yahay 82 xubnood kuwaasi oo ka soo jeeda gobolada wadanka oo dhan. Duqa magaalada. Duqa magaalada (;; loogu dhawaaqo: ama, asal ahaan ka timid erey Latino "maior", macnaheedu yahay "wax weyn") waa sarkaalka ugu sareeya xafiiska dowlada hoose ee magaalo, caasimad ama deegaan kale leeyahay. Duq. Duq (; la macno ah Waayeel) waa qof ama shey da' weyn leh. Duq waa wax kasta oo intii mudo ah jiray kaasi oo noqon kara dad, xoolo, noole, dhir, shey ama walax. Da'. Da' (;) waa nidaamka jidhka noolaha u koro intii wakhti ah isla markaana u gaboowo. Nooluhu marka uu weynaado ee intii mudo ah joogo wuxuu noqdaa "Duq" taasi oo saynis ahaan u taagan isbedelka ku imanaya jidhka. Marka laga hadlayo dadka, da'da waa isbedelka ku yimaada jidhka qofka intii wakhti ah, taasi oo ugu dambeynta keenaysa isbedel ku yimaada muuqaalka jidhka, fikirka, shaqada, awooda iyo dhaqanka bulsho ee qofkaasi. Dowlad Hoose. Dowlad Hoose (;) waa nidaamka qeyb ka mid ah dowlad meeli leedahay gaar ahaan deegaanada magaalooyinka iyo casimadaha. Dowlada hoose ee degmo, magaalo ama caasimad waa maamulka hoose ee deegaankaasi kaasi oo laga soo doorto isla deegaankaasi isla markaana la shaqeeya dowlada dhexe iyo dowlada sare. Sida caadiga ah, dowlada hoose waxay ka kooban tahay tiro dad ah oo loo yaqaano "Golaha Deegaanka", saraakiil, xisaabiye, xoghaye iyo gudoomiyaha oo loo yaqaano Duqa magaalada. Gaziantep. Gaziantep (; (; mararka qaar loo yaqaano Antep) waa magaalo weyn oo ku taalo Koonfurta wadanka Turkiga. Gaziantep waa magaalada ugu dhow dalka Turkiga dhanka xuduudda Syria waxaana lagu xisuustaa in dib u dejin loogu sameeyey qaxooti farabadan oo kaso barakacay dagaalka sokeeye ee ka taagan dalka dariska ah ee Syria. Gaziantep waxaa horay loo yiraahdaa Antep ama Aīntāb (عين تاب) ee Ottoman Turkish, 'Aīntāb (عينتاب) Arabic. Waxaa jira aragtiyo dhowr ah oo asalkiisu yahay asalka: [citation needed] Waxaa laga yaabaa in laga soo qaado khantap, taasoo macnaheedu yahay "boqorka boqorka" ee luqada Hittite. Aïn, erey Carabi iyo Aramaic ah oo macnihiisu yahay "guga", iyo tabo u noqo erayga ammaan. Antep wuxuu noqon karaa musuqmaasuqa Carabi 'aīn ṭayyib macnaheedu yahay "guga wanaagsan". [2] Si kastaba ha ahaatee, Magaca Carabi ee magaalada ayaa lagu qeexay t (t), ma aha ṭ (ط). Ayin dab ama Ayin debo ee Aramaatiga, taasoo macnaheedu yahay "geedka ubaxa" Crusaders ayaa ugu yeertay magaalada iyo qalabkeeda "Hantab", "Hamtab", iyo "Hatab". [3] [4] Bishii Febraayo 1921, baarlamanka Turkiga ayaa sharfay magaalada sida geyiga Afgooye Ghazi Aīntāb ama "Antep warglowgii dagaalka" si ay u xusaan iska-caabintooda Farasiiska Faransiiska ee Aintab intii lagu jiray Dagaalkii Franco-Turkish, oo ka mid ahaa Dagaalkii Turkiga ee Madax-bannaanida, iyo magacaas waxaa si rasmi ah loo ansixiyay 1928 sida Gaziantep [5] Maaskarada dabka laga sameeyay ee laga helay xabsi Roomaan ah oo ku yaalla Gaziantep oo ka soo jeeda c. 100 AD (Matxafka Ingiriiska) [6 Fiiri hareeraha hareeraha hareeraha magaalada Antep's taariikhiga ah ee taariikhiga ah. Iskuulka 100-naad ee Isboortiga Dhaqanka ee Masaajidka Grand (Ulu Cami) ee Gaziantep ee asalka ah. Gaziantep wuxuu bilaabay inuu noqdo qayb ka mid ah Yamhad ilaa boqortooyadii ugu dambaysay burburisay hetitirada. [Citation needed] Later, waxaa jira raad ku saabsan dejinta dib u celinta 4ta mitil ee BC. [7] [ilo aan la isku hallaynin] oo sheegaysa Tülük, oo magaceeda u bixisa dhaqanka Neolithic Dulicien, wuxuu ku yaallaa waqooyiga bartamaha magaalada. Gaziantep waa goobta la yiraahdo Hellenistic ee Antiochia ad Taurum [9] ("Antiochia ee Mountains Taurus"). Bartamaha magaalada waxay u taagan tahay dabaqadda Gaziantep iyo Ravanda, kuwaas oo lagu soo celiyay Byzantines qarnigii 6aad. Ka dib markii ay ku guuleysteen muslimiintii Levant, magaaladu waxay u gudubtay Umayyadihii 661-dii AD iyo Abbasids 750. Waxaa dhacay dhowr jeer dagaalkii Carbeed-Byzantine. Ka dib markii uu burburay hantida Abbaasid, magaalada ayaa waxaa si toos ah ugu talaabay Tulunids, Ikhshidids iyo Hamdanids. 962-kii, waxaa dib loo soo celiyay Byzantiin. [10] Seljuks Anatolian Seljuks waxay qaadatay Aintab 1067. Waxay u dhiibeen Seljuksada Suuriya 1086. Tutush waxaan magacaabay Thoros oo Edessa ah guddoomiye gobaleed. Waxaa qabsaday Crusaders oo ku biiray Maras Seigneurship ee gobolka Edessa 1098. Waxaa loo wareejiyay Seljuk Sultanate of Rûm ee 1150, waxaa xukumay Boqortooyada Ereyga Cilicia intii u dhexeysay 1155-1157 iyo 1204-1206 waxana qabsaday Zengids 1172 iyo Ayyubi Degmada domco. Domco waa magaalo taariikhi ah oo ku taal dawlad deegaanka soomaalida itoobiya kuna dhaw xuduuda somalia waxay 60 km wuqooyi ka jirtaa degmada bookh sidoo kale 90km ayay koonfur kaga beegantahay magaalada laascaanood Eskişehir. Eskişehir (; () Waa magaalo ku taalo Wuqooyi-Galbeed dalka Turkiga. Eskişehir waxay ku talaa jiinka wabiga Porsuk waxayna u dhexeysaa magaalooyinka Ankara iyo Istanbuul, waxaa ku yaal labada Jaamacadood ee caanka ah ee "Eskişehir Osmangazi University" iyo "Anadolu University" waxaana wax kabarta labadaasi Jaamacadood inka badan 100,000 oo adeeg waxbarasho iyo deegaan ka hela xarumaha Jaamacadahaas waxaana Eskişehir loogu yeeraa caasimadda waxbarashada dalka Turkiga. Ardayda wax ka barta Eskişehir waxaa ka mid ah arday Soomaaliyeed. Dadka Zulu. Sulu ama Zulu () waa dad ku Dhaqan Koonfur Afrika, tiradooda waxaa lagu qiyaasaa toban ilaa kow iyo toban milyan, qarnigii 18aad waxay caan ku ahaayeen dagaalka iy okala dambaynta, waxay qabsadeed dhul badan oo ku xeeran koonfur afrika, waxaa hogaamin jiray boqorkoodii "Shaka", waxay isku dhaceen cadaankii koonfur afrika soo degay qarnigii 18aad. waxaana dhex maray dagaallo badan. Degaanka iyo afka. Qabiilka sulu ayaa u badan koonfur afrika waxay kaloo degaan simbabwi, Musambiig, iyo Saambiya. waxay ku hadlaan luuqada baantuuga. Shaka Suulu. Shaka suulu () waxuu ahaa boqorkii Qabiilka Dadka Zulu Ee Koonfur Afrika, wuxuu dhashay qiyaastii 1787 wuxuu dhintay 1828. wuxuu hogaaminayay qabiilka sulu isagoo qabsaday meelo badan waxyna isku dheceen cadaankkii halkaas joogay. Dadka Sulu. Suuluu (Zulu) waa dad ku nool Koonfur Afrika, tiradooda waxaa lagu qiyaasaa toban ilaa kow iyo toban milyan, qarnigii 18aad waxay caan ku ahaayeen dagaalka iy okala dambaynta, waxay qabsadeed dhul badan oo ku xeeran koonfur afrika, waxaa hogaamin jiray boqorkaas "Shaka", waxay isku dhaceen cadaankii koonfur afrika soo degay qarnigii 18aad. waxaana dhex maray dagaallo badan. Qabiilka sulu ayaa u badan koonfur afrika waxay kaloo degaan simbabwi, Musambiig, iyo Saambiya. waxay ku hadlaan luuqada baantuuga. Qabiilka sulu ayaa u badan koonfur afrika waxay kaloo degaan simbabwi, Musambiig, iyo Saambiya. waxay ku hadlaan luuqada baantuuga. Huutuu. Huutuu () waa dadyow ku nool afrikada dhexe waxay aad u joogaan Ruwanda iyo Burundi, waa mid ka mida dhinacyadii isku haystay burundi ee isir sooca adeegsan jiray. dhinaca kale wxuu ahaa Tutsiga. Tutsi. Tutsi () waa dadyow ku nool Geeska iyo dhwxda Afrika waxay aad u joogaanRuwanda> iyo Burundi, waa mid ka mida dhinacyadii isku haystay burundi ee isir sooca adeegsan jiray. dhinaca kale wxuu ahaa Huutuuga. Tutsiga tiradoo waxaa lagu qiyaasaa 2.5 milyan, ruwaandha waxay ka yihiin  %15 meeshaa huutuugu yahay %85, waxaa aad loo xasuuqay dagaalada isir nacayka ah ee sagaashamaadkii ka dhacay wadanka ruwanda. Af-Bantu. Af-bantuu (,) waa farac ka mida afafka loo yaqaan Mayjar-koongo,  qiyaasta la sameeyay ayaa ah in 522 farac uu leeyahay afka baantuuga iyagoo waliba si hoose u sii kala qaybsama, afka baantuuga waxaa looga hadlaa si balaaran bariga iyo koofurta kaamiruun, waxaa kaloo aad looga hadlaa afrika dhexe, afrikad koonfureed iyo bariga afrika, Tirada ugu badan dadka ku hadla afkaan waa sawaaxiliga looga hadlo geeska afrika, dhexda afrika iyo afrikada koonfureed. afka shoona ayaa ku xiga waxaana  ku hadla 10.8 milyan, waxaa ku soo xiga afka Zulu 10.3 milyan ayaa ku hadasha. Afka baantuuga ayaa asal ahaan ka soo jeeda nayjeeriya iyo kaamiruun ka dib wuxuu u faafay bari iyo koonfur. ereyga baantuu ayaa macnihiisu yahay Dad ama bulsho. inkastoo ay luuqad ahaan kala fogtahay hadan ereyada kulmiya ayaa aad u badan waxaa ka mida Mtu ama Mntu oo loola jeedo Qof. Afafka ugu caansan Baantuuga. Liiskaan soo socda waxaa ku qoran afafka ugu waaweyn afka baanntuuga io xaga badnaanta dadka. Lingua franca Liiskaan ma dhamaystirna, isku day lagu sameeyay in la kulmiyo luuqadaha baantuuga waxaa laga helay gudaha "The Bantu Languages of Africa", 1959. Qaab qoraalka. Sida badan waxaa loo qoraa afafka baantuuga qaabka laatiinka iyo qaabka carabiga, qaar kaloo waxaa jira adeegsada qaabab u gaar asii aan badanayn. Konya. Konya (; () waa magaalo ku taalo Bartamaha Anatooliya, Wadanka Turkiga. Konya waa caasimaddii hore ee Saldanadii Salaajiqida, waxayna Saldanadaas ka talin jirtay dhamaan dalka Turkiga xiligii ka horeeyey duulaankii Maangooliyiinta ama "Tataarka". Konya waxaa ku yaalo goobo taariikhi ah oo farabadan sida: Masaajidka Calaa'udiin waxaana dhismihiisa la bilaabay xiligii uu talada hayay boqorkii la oran jiray Mascuudkii 1aad ayadoo la dhameeyey waqtigii Kayqubaadkii 1aad ee kawada tirsanaa Madaxdii isaga dambeysay Salaajiqada. Sidoo kale waxaa ku yaal Matxafka caanka ah ee Mawlaanaa Jalaaluddiin Arruumi. Konya waa magaalada uu kasoo jeedo Ra'iisulwaxaarihii hore ee dalka Turkiga Mudane Axmed Dafutoglu. Abaarso. Abaarso waa degmo yar oo ku taal Gobolka  Woqooyi Galbeed ee Soomaliya. waxay dhacdaa meel  15 km Galbeed kaga beegan caasimada maamulka  Somaliland ee Hargeysa, waxaa ku yaala iskuulka sayniska iyo teknoolajiyada ee "Abaarso". Dacar Budhuq. Dacar budhuq waa magalo madaxda degmada Laasgeel ka tirsan gobolka Hargaysa ee Somaliland  waxay ku taallaa wadada u dhexeysa  Hargeisa iyo  Berbera. waxa ka dhisan saldhig bolis iyo iskuul uu ingriiska ka dhisay xiligii isticmaarka waan magaalo mihiim ah oo isku xidhi Hargaysa iyo Berbera Dacarbudhuq waxaa ku yaal dowga caanka ah ee KODAYARE iyo buurta dameerka,waqtigii dowladii somaliya waxaa fadhiyi jiray ciidan Military ah waxaana ku yaalay saldhig. Xaga dhqaalaha magaaladu waxay kun tiirsantahay beeraha,xoolaha iyo ganacsigiga waxaana ku yaala 2 wershadood oo maaska sameeya. Dadka magaaladu waa dad dhaliyaro u badan waxaana magaalada kunool mujaahidiin ku caan ahaa goobaha dagaalka ee jabhadii SNM waxaana kamida IBRAAHIN AHMED DHEERE (CAAQILKA),JAAMAC CALI QULUX,mujaahid SURYO iyo qaar kale. Magaaladu waxay caan ku tahay dooxa caloola oo ah doox halis badan oo marka roobabku da,aan baabuurta la taga. Darar weyne. Darar weyne waa degmo ka tirsan gobolka  Sanaag ee  Somaaliland. Dararweyne waa Tuulo ku Taalla Gobolka Sanaag Dhaboolaq. Dhaboolaq waa degmo ka tirsan gobolka Woqooyi Galbeed ee soomaaliya hada waxaa ay hoostagtaa maamulka  Somaliland oo ka madax banaani sheegtay Somalia. Faraweyne. Faraweyne  waa degmo ka tirsan Gobolaka Woqooyi Galbeed oo hada hoostaga  Somaliland, kaasoo sheegtay inuu ka go'ay Somaaliya. Mersin. Mersin (;; sidoo kale waxaa loo yaqaanaa İçel) waa magaalo weyn oo ku taalo Bada Mediterraniyanka ee dalka Turkiga. Mersin waxaa ku nool in ka badan hal milyan oo qof waxaana ku taalo Dakadda ugu weyn guud ahaan wadanka Turkiga. Cali dhuux aadan. waxa uu ahaa abwaan caan ah waxa uu kagabyijiray hadba wixii dunida ku xeeran Joe Cassano. Giovanni Cassano (15 Abriil 1973 - 3 Abriil 1990) ama Joe Cassano, waa fannaan u dhashay dalka Talyaaniga. Gebze. Gebze (;, Magacyadii hore loogu aqoon jiray "Dakibyza" iyo Libyssa) waa magaalo ku taalo gobolka Kocaeli ee dalka Turkiga. Gebze waxay masaafo dhan 48km u jirtaa caasimadda Istanbuul waxaana ku nool dad ku dhow nus malyuun. Gebze waxay saarantahay gacanka İzmit ee Badda Marmara, waana magaalo aad ugu hormarsan dhanka Warshadaha iyo Tiknoolojiyadda. Magaalooyinka la mataanka ah. Bishii Nofeember 2014kii, waxaa wada hadal lagu mataanaynayo magaalada Garoowe ee Soomaaliya iyo Gebze oo Turkiga ku taalo yeeshay dawladaha hoose ee labada magaalo. Dhiig Yari (aneemiyo). Dhiig Yari (, ) waa erey kasoo jeeda giriig oo u dhigma dhiig li'i, waa xaalad dhacda markii dhiigu ku yaraado jirka, dhiiga oo yaraada ayaa keenta in jirku si fiican u gudan waayo hawshiisii, waxaa yaraanay uksijiinka gaaray jirka taasoo ay ka dhalato daal iyo madax xanuun, iyo awood yari indhaha ah iyo dansanaan jirka ah,  waxaa keena dhiig yarida sadex arimood oo kala ah Tilmaan. Unugyada dhiigga cas-cas waxay ogisjiinta u xanbaaraan qaybaha jidhka oo dhan. Marka ay tirada unugyada dhiigga cas-cas yar yihiin, ogsijiin yar ayaa soo gasha qaybaha jidhka. Tani waxay qofka ka yeeli kartaa mid dareema in uu daallan yahay oo daciif yahay. Waxyaabaha keena aneemiyada. • Dhibaatooyin ka yimaada sida feerada ama birta iyo cuntooyinka kale uu jidhku u isticmaalo • In aan la cunin cunto ay feeradu ku badan tahay • Dhiig ka yimaada afka, hunguriga, caloosha ama xiidmaha • Dhiig ka yimaada hoosta haweeneyda ama dhiig bax badan oo caadada ka yimaada • Dhallaanka ka yar hal sano ee cabba caanaha lo’da ama caanaha ariga • Dhallaanka lagu quudiyo caano boore aan lahayn feero ama bir dheeraad ah. Tilmaamaha lagu garto. Haddii aad qabto wax calaamadahaan ka mid ah, takhtarkaaga la xiriir. • Daciif ama daal dareensan tahay • Maqaarkaaga, faruuryaha, cirridka, indhaha dhinacyadooda, ciddiyaha ama calaacalaha gacmuhu midab beelaan. • Indhaha oo ku madoobaado ama mugdo noqdo markaa istaagto • Neefsashada oo kugu gaabata ama feedho xanuun • Wadnaha oo si deg deg ah u garaacma • Dhallaanka iyo carruurta oo si gaabisa u kora Daryeelkaaga. • Takhtarkaagu wuxuu baari doonaa si uu u ogaado sababaha dhiig yarida kuu keenay iyo in uu qorsheeyo daaweyntaada. • Cunidda cuntooyin caafimaad leh oo ay ka mid yihiin furuto, khudrad, rooti, waxyaabaha caanaha laga sameeyo, hilib iyo kalluun. In aad cunto cuntooyin feeradu ku badan tahay sida khudradda caleenta ah, hilibka guduudan, looska iyo digirta. Takhtarkaagu waxaa laga yaabaa in uu doonayo in uu la kulmo cunto qore si laguugu qorsheeyo cuntooyin caafimaad leh. • In aad qaadato feero kordhiye. • Cabidda 6-8 koob oo cabitaanno ah maalin walba. • In lagu siiyo dhiig ku shubid si loo beddelo feerada iyo dhiigga kaa lumay haddii dhiig-yari siyaado ah ku hayso. • Ay neefsashadu kugu gaaban tahay ama cadaadis feeraha aaddareemayso Caad (geed). Caad waa jaad ka mida geedaha la bahda ah Canuuniga. İzmit. İzmit (; () waa caasimadda gobolka Kocaeli ee galbeedka dalka Turkiga. İzmit waxay 118km dhanka bari ka xigta magaalada Istanbuul. Bursaspor. Bursaspor Waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Bursa ee dalka Turkiga. Kooxdani waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1963dii, waxayna ka mid tahay kooxaha ugu waawyn uguna taageerayaasha badan guud ahaan dalkaasi. Buuraha Golis. Buuraha Golis waa silsilad buuroley  ah oo dhacda woqooyiga soomaaliya, waxaa kaloo loo yaqaan "Qar golis", waxay  maraan gobolka sanaag. Qorilugud. Qorilugud waa degmo dhacda Gobolka Togdheer ee Somaliland. Saaran wadada aada  Buuhoodle, waxay ka mid tahay gobolka Cayn waxa hada loo yaqaan . Trabzonspor. Trabzonspor ama TS, Waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Trabzon ee dalka Turkiga. Koodani waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1963dii, waxayna ka mid tahay afarta kooxood ee ugu waaweyn bguud ahaan dalkaasi. Trabzon. Trabzon (;; sidoo kale waxaa loo aqoon jiray magaca taariikhiga ah ee Trebizond) waa magaalo ku taalo xeebta Bada madaw ee Wuqooyi-Bari dalka Turkiga. Trabzon waxaa ku taalo dakad muhiim u ah ganacsiga gobolada Bada madow ee dalkaasi waxaana ka dhisan kooxda facaweyn ee Kubadda-Cagta Trabzonspor. Integration tv. "Integration TV" waa barnaamij muuqbaahiye ah saldhiggiisu yahay dalka Kanada oo ay aasaastay Hodan Nalayeh. Aragti guud. "Integration TV" waxaa loo aqoonsaday muuqbaahiyhii ugu horeeyay ee afka Ingriisiga ku hadla ee Qurbajoogta soomaaliyeed sidoo kale waxa uu daboolaa in badan oo u baahi qabtay barnaamijyo ay daawadaan inta badan soomaalida, waxaa taa dheer dhacdooyinka bulshada soomaaliyeed ee dagan dalka kanada, fikradaha wawanaagsan ee Qurbajoogta Soomaaliyeed iyo dabagalka arrimaha ku saabsan horumarka Jamhuuriyadda Soomaaliya. "Integration Television" sidoo kale waxaa u hadaf ah isku xirka, bidhaaminta iyo xoojinta qurbajoogta Soomaaliyeed dhammaan caalamka. Waxaa dheeraad ah soo saarista barnaamijyo todobaadle ah, bandhigyada qaybaha todobaadyada waxaa ka mid ah bedbedela sheekooyinka sida "Shaah & Sheeko" taasoo macnaheedu yahay "Tea and Talk" ee Af-Soomaaliga. "Shaah & Sheeko" ee lagu martigaliyo Soomaali kala duwan, waxaana looga doodaa qodobo muhim u ah bulshada Soomaaliyeed, waxaana kor loogu qaadaa wacyiga ku saabsan guud ahaan arrimaha bulshada. "Integration Television" waxaa laga soo daayaa dabayaaqada todobaad waliba FEVA TV iyadoo laga heli karo YouTube Channel. Martigaliyaha. Hodan Nalayeh waa maamule warbaahineed, iskudubaride iyo wariye. Hodan waxay ku dhalatay Laascaanood, Soomaaliya sanaddii 1976 waxay u guurtay Edmonton, Alberta sanaddii 1984. Hodan waxay heshay Bachelor kuna heshay fanka Tabinta ee Jaamacadda Windsor. Inta ayasn aasaasi Integration Television 2014, Hodan waxay noqtay qof sameeya soona saara barnaamijyo kala duwan iyo bandhigyo sifa "So You Think You Can Dance Canada" and "American Idol". Taariikh. "Integration TV" markuu ugu horaysay marso 2, 2014 ayuu ka baxay City TV. Waqti soo horeeysay ee sanadkaan, waa laga joojiyay in lagu soo bandhigo City TV waxaana loo wareejiyay in lagu soo bandhigo YouTube channel. Bishii May 28, 2015, Hodan waxay ku dhawaaqday in lahu soo bandhigi doono si todaadle ah FEVA TV. Martida. Bandhigga waxaa ka soo muuqday marti caan ah kala si Kathleen Wynne, wasiirka iskaashiga iyo xiriirka caalamiga ah Cabdi Caynte, sida atariishada dharka xayeesiisa ee Ayaan Cilmi iyo afhayeenka madaxa muslimiinta amerika Nouman Ali Khan. "Integration TV" waxaa ka mid ah waxyaabaha uu soo gudbiyo barnaamij loogu talogalay horumarka Soomaaliya. Bishii Maajo 24, 2015, "Integration TV" waxaa caddeeyay 18-jir lagu magacaabo Rashid Cabdullahi deggan dalka Netherlands kaasoo soo bandhigay musalsal "Integration TV" lagu magacaabo "Muqdisho iyo xagaayga". Bandhigga waxuu abaarayin uu iftiimiyo horumarka ka jira Muqadisho, ee caasimadda Soomaaliya. Shan iyo toban silsiladood ee fadhi dhacdooyin ah oo ay ku jirto bandhigga buugaagta muqdisho ee caalamiga ah iyo dhandhigga dhaqanka Soomaaliyeed. Hawlo biniaadamnimo iyo dhaqdhaqaaq bulsho. "Integration TV" maaha oo kaliya Warbaahinluugu talo galay Somali Canadians, waa mid dhammaan u furan bulshada. Bishii Juun 9, 2014, ururka gabdhaha Toronto ayaa ku dhawaaqay in "Integration TV" uu taabagaliayay. "Integration TV" sidoo kale wuxuu taaba galiyay 2015 Sanadlihii cuna dhaqameedka xalaasha ah oo fadhigooda ahaa Mississauga, Ontario. In addition, "Integration TV" uses its influential platform to raise awareness for various causes. Nalayeh is the founder of the Somali Refugees Awareness Project, a non-profit organization that advocates for Somali refugees across the world and seeks to help protect and resettle refugees that fled Somalia during the 1990 civil war. Sidoo kale, Integration TV wuxuu soo daaya barnaamij saamayn leh iyo iftiiminta horumarka qurbajoogta soomaaliyeed waana muasasad aan faaiida doon ahayn. Bishii May 5, 2015, "Integration TV" wuxuu baahiyay wacyi galinta bulshada soomaaliyeed ee ku aadan xagga dhimirka ee Dr. Abdirahman Ali Habeeb, oo ah mid ku taqasusay caafimaadka xagga dhimirka asigoo xanaaneeya dad dhimirka la' ee Soomaaliya. asigoo kaashanaya Al Jazeera, "Integration TV" shaagayna in uu taageerayo dhismaha xarun caafimaad ee laga dhiso mcaasimadda. Afar bil kadib, Madaxweynaha Soomaaliya wuxuu ku dhawaaqay in loogu deeqay dhul Dr. Xabeeb arrintiisii. Qurbajoogta Soomaaliyeed. Qurbajoogta Soomaaliyeed waxaa loola jeedaa Soomaalida joogta daafaha aduunka una leh dhaqan oo aan la dagin koox isirkooda ahayn. dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya wuxuu aad u kordhiyay tirada Qurbajoog, sidaas oo kale waxay sababtay in ay baxaan Soomaaliweyn dhankaas iyo Bariga dhexe, Yurub iyo Woqooyiga Ameerika. Laakiin Soomaali badan ayaa qurbojoog ahaa xitaa ka hor dagaalka Sokeeye, iyaga oo shaqo iyo waxbarashaba u aaday dalalka Carabta, si gaar ah Sacuudiga, Talyaaniga iyo Ingiriiska. ee Ingiriiska waxaa uu muddo dheer hoy u ahaa Soomaali qurbojoog ah oo halkaa yimid wax badan ka hor xornimada Soomaaliya ee 1960dii. Kala baahsamaatnta caalami ah. Soomaalidu waxay ku kala baahsantahay dibadda si aan la hubin, taasoo u sabab ah iskumilanka u dhexeeya tirada qawmiyadda Soomaaliyeed iyo tirada muwaadiniinta Soomaaliya. Inta ugu badan ee Soomaalida haajirtay ee qurbajoogta u haajiray si qaxootinimo ah iyo magangalyo-doon, ilaa waqtigaas in badan oo ka mid ah waxa ay heleen degganaasho rasmi ah ama dhalashada. Guud ahaan, dadka asalkoodu yahay qawmiyadda soomaalida ioo adduunka soo-galootiga ka ah tiro ahaan waxaa lagu qiyaasaa 1,010,000 qof, ku dhawaad 300,000 deggan Bariga iyo Koonfur Afrika, 250,000 Woqooyiga Ameerika, 250,000 Yurub, 200,000 Bariga Dhexe, iyo 10,000 in Ooshiyaaniya. Isbarbardhigga, tirada qaxootiga ka yimid Soomaaliya una diiwaan gashan UNHCR waa ku dhawaad 975,951 qof. Dadkaas inta ugu badan waxaa laga diiwaan galiyay Kiinya (413,170), Yemen (253,876), and Ethiopia (250,988). Sida ay la tahay USAID, inta badan meelahaas barakacayaasha waa meelaha u dhaw dhulka ay degaan Jareer Soomaali iyo kuwa laga tirada badanyahay. Sidaas daraadeed, qaybtaan waa laga saaraa qurbajoogta Soomaalida. Ingiriiska. Waa halka ay ku nool yihiin tirada ugu badan qurbojoogta Soomaaliyeed ee Yurub Finland. Waxa ay Soomaalidu bilowday imaanshaha dalkan wixii ka dambeeyay 1991 laakiin Soomaali badan waxa ay u arkaan inay tahay meel lagu meel gaaro iyada oo qorshahoogu yahay inay uga gudbaan dalalka kale ee Yurub. Holland. Holland waa ku nool Soomaali aad u badan oo qaxootinimo ku tagay halkaas wixii ka dambeeyay 1991. Gabadha aad u dhaliisha Islaamka, Ayaan Xirsi ayaa ka mid ah Soomaalida qaxooti ahaanta ku tagay Holland. United States. Qurbojoogta Soomaalida ee Mareykankan ka ugu badan waxa ay ku nool yihiin Minnesota, iyada oo Ilham Cumar ay hadda u tartamayso kursiga xildhibaannimo ee deegaankaas. Kanada. Kanada waa ku nool Soomaali aad u badan. Axmed Xuseen oo Soomaali ah ayaa hadda ah wasiirka Socdaalka, jinsiyadaha iyo arrimaha qaxotiga ee Kanada, Canada. Bariga Dhexe. Soomaalidu waxa ay Barriga Dhexe ku noolaayeen kahor dagaalka sokeeye. Waxa ay dalalka carabta u aadi jireen shaqo iyo aqoon-doon. Magaalo weyn. Magaalo weyn ama wadajir ilbaxnimo "(Ingriisa:Metropolitan area)" Erayga waxaa loogu yeeraa magaalooyin waaweyn marka la eego xaafadaheeda, magaalooyinka iyo tuulooyinka اla deriska ah. waa xarun weyn kana kooban tiri ballaaran ee dad ah iyo shaqaalaha ku xiran goobtaa, dhul ballaaranna ku fadhisa, sida caadada ah taas baa qaadan karta magaalo weyn. Adduunka meel ay bulsho ku uruursantahay waxaa ugu weyn Tokyo ee Jabaanka waxa uu ku fidsanyahay dhismayaasheeda si aan kala go' lahayn awoodeeda 10,000 KM²، waxaana dagan 30 milyan qof, kana kooban magaalooyin badan ee yaryar saddex magaalo oo waaweyn. Metroobolitaan eeriya waa eray loo soo gaabiyo mararka qaar Metroowga dhulka hoose mara, waxaa haboon in aan qalad loo fahmin waxaa loola jeedaa metroogga dhulka hoose mara iyo Dhabaha Tareenka ee magaalada. Faarax. Faarax was magac Soomaaliyeed lab ah Laguna farxo Marka uu kuu Dhalato awlaad aad ku faraxsan tahay faarax was Magac rag midka ivy faraha Ito qiimaha badan ee loo iguna nasiibka Badaskar we loo bixiyo ragga Soomaaliyeed iyo Dhulia Soomaalidu ku nooshHay dhammannref name="Actual Indictments"> waa magac dhidig ah carbeed ku faafsan dalalka carabta iyo shibhi jasiirada soomaaliyeed isirka. waa magac la soomaaliyeeyay isirkiisuna waa Faarix xididkiisuna waa "Farixa فَرِحَ" wuxuuna ka walax yahay qof nimcaysan oo bashaash ah oo xaaladeesa raali ku ah. Diiwaanka Caasimadaha Afrika. Hoos waxaa ku xusan Diiwaanka Caasimadaha Afrika (). Caasimadaha. Qaarada Afrika waxaa ku yaala magaalooyin waaweyn kuwaasi oo caalami ah, isla markaana u dhigma caasimadaha caalamig ah ee dunida inteeda kale. Si kastaba ha ahaatee, in badan oo caasimadahan ah waa magaalo madaxda wadanadaasi, kuwo kale waa xarumo ganacsi oo waaweyn, halka caasimado kale taariikhi yihiin. Emre Belözoğlu. Emre Belözoğlu (; Ku dhashay 7dii sebteembar 1980gii magaalada İstanbul) Waa kabtankii hore ee Xulka Qaranka Dalka Turkiga hadana wuxuu u dheela kooxda heerka 1aad ee horyaalka "Süper Lig" ee dalka Turkiga ka dheesha ee İstanbul Başakşehir F.K. Horena wuxuu ugu soo dheelay kooxo waa weyn oo ka dhisan qaaradda Yurub sida Galatasaray SK, Fenerbahce SK ee kawada dhisan isla caasimadda İstanbul, kooxda Inter Milan ee dalka Talyaaniga, Atletico Madrida ka dhisan dalkaasi Isbania iyo waliba kooxda Newcastle United ee dheesha horyaalka "Premier League" ee dalkaasi Ingiriiska. Nihat Kahveci. Nihat Kahveci (Ku Dhashay 23 November 1979 Istanbul) Waa laacib u dhashay wadanka Turkey oo ciyaaraha ka fariistay hadda waxaa uu kaaliye tababare ka yahay Xulka Qaranka Turkiga. Nihat waa wax ka mid ah nidaamka dhalinyarada Beeshiktaş oo waxaa soo arkay Hürser Mustafa Cindir markii Nihat uu Beekiktaş ku ciyaaray xilli ciyaareedkii 1996-97. Wuxuu ku biiray kooxda koowaad ee Beşiktaş xilli ciyaareedkii 1997-98 markii uu 17 jir ahaa, waqtigaas John Toshack wuxuu ahaa tababaraha. Tan iyo markaas, Nihat wuxuu noqday ciyaaryahan muhiim ah. Bishii Janaayo 2002, Nihat waxaa loo wareejiyay Real Sociedad € 5 million kadibna tababaraha Beşiktaş Toshack. Nihat ayaa sidoo kale ku biiray saaxiibkiisa Turkiga Tayfun Korkut ee Spain. Waxa uu kulankiisii ​​ugu horeeyay u saftay bishii Janaayo, 26 kulan 3-1 looga badiyay Celta de Vigo, isagoo bedel ku soo galay daqiiqadii 72aad Xabi Alonso waxaana uu ciyaaray 18 daqiiqo. Goolkiisii ​​ugu horeeyay waxa uu yimid kulankii barbaraha 2-2 ay la galeen Rayo Vallecano 24kii Febraayo 2002dii. Qaybtii hore ee xilli ciyaareedkaan, Nihat ayaa ciyaaray 11 kulan waxaana uu dhaliyay hal gool. Sanadii 2002-03, xilli ciyaareedkiisii ​​labaad ee Spain, Nihat ayaa dhaliyey goolkii barbaraha ee Basque, kulankii furitaanka xilli ciyaareedka, isagoo kooxdiisa ka caawiyay inay 4-2 ku badiso. Wuxuu xilli ciyaareedkan ku dhameystay isagoo 23 gool u dhaliyey isagoo goolka labaad u dhaliyay kooxda ugu goolasha badan horyaalka xilli ciyaareedkan Roy Makaay (29 gool), waxaana uu ku xiran yahay Ronaldo. Xilli ciyaareedkan, Real Sociedad ayaa ku dhameysatay kaalinta labaad ee horyaalka xilli ciyaareedkan, kaliya labo dhibcood oo ka danbeysa Real Madrid. [5] waxaa inta badan ka mahadcelinaya weeraryahanka reer Serbia Darko Kovačević, sida saxafiga isboortiga Phil Ball oo lagu naaneyso "Little and Large ", marka loo eego farqiga farqiga u dhaxeeya labada (Nihat dhererkeedu waa 1.75 m, Kovačević waa 1.87 m). [6] Bandhigiisa, qaab ciyaareedkiisa wanaagsan, wuxuu u horseeday danaha kooxo kale, taas oo Nihat uu u soo jeestay dhagaha dhegta. Xilli ciyaareedkiisii ​​seddexaad ee Real Sociedad, Nihat ayaa 32 kulan u dhaliyey isagoo dhaliyay 14 gool. Nihat ayaa sidoo kale ka ciyaaray UEFA Champions League Real Sociedad, iyadoo kooxdana ay la ciyaartay Juventus, Galatasaray iyo Olympiacos. La Real ayaa usoo baxday wareega 16ka, lakiin waxaa laga reebay Olympique Lyonnais, iyadoo 2-0 looga badiyay. Dhamaadkii xilli ciyaareedkan, Nihat wuxuu ku guuleystay abaalmarinta Don Balón ee loogu talagalay Ciyaaryahanka ugu wanaagsan. Xilli ciyaareedkiisii ​​afaraad, Nihat wuxuu saftay 23 kulan wuxuuna dhaliyay 13 gool. Dhamaadkii xilli ciyaareedkan, Nihat ayaa ka careysnaa ACL intii lagu jiray kulankii Sevilla, taasoo keentay inuu ka maqnaado lix bilood. Bishii Juun 2005tii, warar ayaa sheegaya in Nihat lala xiriiriyay kooxda reer Russia CSKA Moscow lacag gaareysa € 20 million, Nihat ayaa ku adkeysanaya inuu doonayo inuu kooxda ku soo laabto si uu uga hor tago ka tagistiisa: "Haatan ma tagi karo, iskuma socon karo Real Sociedad, waan dagaalannay inaan isku dayo inaan sugno oo aan xasilino, waana mid ka mid ah kuwa ka fekeraya Xoogaa ka badan kooxda ayaa ka fiican, Axadii waxaan qaadnay tallaabo aad u muhiim ah oo ku saabsan Santander, haatanna waa su'aal ah inaan sii wadi doono tallaabooyinka horyaala horyaalka. "[9] Nihat ayaa sidoo kale lala xiriiriyay Qurbajoog. Kuwii ugu horeeyay ee adeegsada oraahdaan wuxuu ahaa gariigga waxa ay ku tilaameen wiilashooda aaday dibadda si ay dalal kale u soo gumaystaan isla markaana qabsadeen dalalkaas. Laakiin xilliyadii hore waxaa adeegsaday oraahdaan Yahuudda. Ceel Duur. Ceel Duur Waa degmo Dhacda woqooyiga Gobolka Galguduud ee Soomaaliya. Bacaadweyn. Bacaadweyn waa degmo ku taal woqooyiga Gobolka Mudug, magaalda gaalkacyo iyo burtinle u dhexeysa, saaran laamiga. Balli Gaabandhoor. Balli Gaabandhoor waa degmo ku taal woqooyiga Gobolka Mudug ee Soomaaliya. Bohol Qoriley. Boholqoriley waa degaan ku yaala koonfur bari gobolka Mudug ee Somalia. Buuro Magacleh. Buuro Magacleh waa degmo ku taal woqooyiga Gobolka Mudug ee Somalia. Duulin Maaxato. Duulin Maaxato Waa degaan ku yaala bartamaha Gobolka Mudug. Duurgal (degaan). Duurgal waa degaan yar oo ku yaala koofur bari  Mudug, Somalia. Ceel Dhanaane. Ceel Dhanaane (Arabic: عيل دنانه‎‎) Waa degaan xeebeed ku yaal Gobolka Mudug  Somaaliya. Galdhurbaale. Galdhurbale waa degaan ku yaala MudugSomalia. Garacad. Garacad Waa degaan xeebeed dhaca woqooyi bari Gobolka Mudug ee Soomaaliya. lifaaq banaanka ah. Coordinates: [//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Garacad%2C_Mudug¶ms=6_57_18_N_49_13_12_E_region:SO_type:city_source:GNS-enwiki 6°57′18″N 49°13′12″E / 6.95500°N 49.22000°E / 6.95500; 49.22000] Galhagoog. Galhagoog waa degaan dhaca bariga  Mudug, Somalia. Gawaan (degaan). Gawaan "ama "Gawaan dheere waa degaan ku yaal koofur bari Gobolka Mudug ee Soomaliya. Tilmaan. Degaankan sida ka muuqata magaciisa waa dhul adag oo aad u sareeya, waxaa laga arki karaa Hobyo iyo badweynta hindiya, oo u jira 30km bari Degaanka. waxaa dega soomaalida gobolada dhexe, siiba beesha sacad ee Habar Gidir, hawiye Halabookhad. Halabokhad waa degaan yar oo ku yaal woqooyiga Gobolka Mudug  hhhhhhhSomaaliya. Tilmaan. Halabokhad waxay u dhowdahay Galkacyo, Caasimada Mudug Badda Madow. Bada Madaw (;) waa bad ku taala koonfur bari qaarada Yurub iyo Aasiyada dhexe waxa ay kula xidhiidhaa bada dhexe ee ee cad. kinaalka loo yaqaanmo bosfoor iyo bada marmarka waxa kale oo ay la xidhiidhaa bada looyaqaanoo asoof waxa ay kala xidhiidhaa kinaalka. Kertish wabiyada ugu waawayn ee ku shuba bada madaw waxa ugu waawayn wabiga daanoob]. masaaxad bada madaw waxa ay kabadantahay 24 kun klm oo isku wareega.dhirerkiida hoostuna waxa uu gaadhaa 2210 mitir. Dawladaha hadheeya bada madaw waxa ay yihiin dawladahan. ukrain ruushka turki bulgaariya iyo roomaaniya. magaalooyinka ugu caansan ee kuyaala bada madaw waxa kamida.Istanbuul daraabsoon.bada madaw waxa ay kamidtahay badaha caalamka ugu waawayn bada madaw waxa ay isku xidhaa qaaradaha yurub iyo asiya bada madaw waxa ay kulmisaa wadamo aad ubadan Badda Iija. Badda Aajen (giriiq: Αιγαίον Πέλαγος; Aigaio Pelagos, [eˈʝeo ˈpelaɣos], Af-Turki: Ege Denizi), waa laan ka mid ah Bada Midatareeniyanka dhererkeeda 643.5 km ballaceeda 322 km, waxa ay u dhexeysaa jasiirad la moodda Giriigga iyo Anaadool, iyadoo ku xiraysa Badda Marmara dhanka gacanka Dardaniil, waxa ayna ku jiiftaa Turkiga iyo Giriig. Ururka Ammaanka iyo Iskaashiga Yurub. Organization for Security and Co‑operation in Europe Golaha Turkiga. Turkiga Kengash, Turki Kengash; ama, si buuxda, Golaha Iskaashiga Wadamada Turkiga (CCTS; Turki: Turki Kenash) Hay'ad caalami ah oo ka kooban qaar ka mid ah dalalka Turkiga, waxaa la aasaasay 3dii Oktoobar 2009kii Nakhchivan, Xoghaynta Guud waa Istanbul, Turkiga, Wadamada xubnaha ka ah Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan iyo Turkey Labada dal ee kale ee Turkiga iyo Özbikada ah maaha xubno rasmi ah oo ka tirsan golaha sababtoo ah dhexdhexaadkooda, hase yeeshee, waa xubno mustaqbalka ah ee golaha. [5] Uzbekistan waxay ku dhawaaqday inay rabto inay ku biirto Golaha 30 Abriil 2018 [5] Fikradda ah in la sameeyo guddi-hoosaadkan ayaa markii ugu horreysay ee madaxweyne Kazakum Nursultan Nazarbayev dib ugu soo laabtay 2006-dii. Muddo qarniyo ah, Turks waxay qaabeeyaan taariikhda caalamiga ah iyaga oo u gaar ah. Waxay dhisteen oo xukumeen boqortooyo badan iyo dawlado ku yaala aagagga ballaaran ee ka soo jeeda Yurub ilaa Hindiya. Maanta dalalka dawladaha Turki-gu waxay galeen heshiis wada-shaqayn ah, dhisidda xiriir xoogan iyo kuwo hagaagsan, iyo in mustaqbalkooda la abuuro mustaqbalka. Horumarka ugu muhiimsan ee iskaashiga Turkiga, iyo sidoo kale shuruudo lagama maarmaan u ah horumarkeeda mustaqbalka, waa abuurista Golaha Iskaashiga Dalalka Turkiga ama si fudud, Golaha Turkiga. Golaha Turkiga waa hey'ad dhexdhexaad ah oo hadafkeedu yahay horumarinta wada shaqeyn buuxda oo dhex mara waddamada Turkiga. Ururka ayaa la aasaasay bishii Oktoobar 3, 2009 heshiiskii Nakhchivan ee lagu saxiixay Azerbaijan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, iyo Turkiga. Sida laga soo xigtay Halil Akıncı, Xoghayaha Guud ee ururka, "Golaha Turkigu wuxuu noqday kii ugu horreeyay ee iskaa wax u qabso ee dalalka Turkiga ee taariikhda". Sanadkii 2012, calanka Golaha Turkiga ayaa la aqbalay. Dabayaaqadii Abriil 2018, waxaa lagu dhawaaqay in Uzbekistan ay ku biireyso Golaha Turkiga oo ay ka qaybgasho shirarka soo socda ee ururka Bishkek. [6] Qorshaha Heshiiska Nakhchivan wuxuu xaqiijinayaa rabitaanka Dowladaha Xubnaha ka ah inay u hoggaansamaan ujeedooyinka iyo mabaadiida ku xusan Axdiga Qaramada Midoobay, waxayna qeexayaan ujeeddada ugu muhiimsan ee Golaha Turkiga in ay sii xoojiyaan iskaashiga ballaaran ee ka dhaxeeya Dalalka Turkiga Aasiyada Dhexe. aasiyada dhexe waa dhul juquraafi ahaan dhaca badhtamaha aasiya waxa uu ka bilaabmaa badda caspianka ee galbeedka ka xigta illaa china oo bariga ka xiga laga bilaabo afganistan oo koonfurta ah ilaa russia oo waqooyiga kaga taala waxay ka koobantahay shan wadan oo kala ah kazakhstan uzabakstan turkumanestan krygestan iyo tajakestan waxaa loo yaqaanaa stans maadaama ay ku dhamaadan suffixka stans. islaamka ka hor waxa ka talinjiray intabadan wadamadan boqortooyadii persia ee iiraan islaamku markii uu furtay dhulkan waxay noqdeen meelaha ugu horumarsan dowladihii islaamka soo maray xagga ilbaxnimada iyo aqoonta diiniga iyo maadigaba waxa ka soo baxay culimo farabadan ilaa laga soo gaadhay wakhtigii tataarka oo ay qabsadeen dhulkan laga bilaabo badhtamihii qarnigii 19aad ilaa qarnigii 20aad waxay ka tirsanaayeen boqortooyadii ruushka markii danbana midowgii soofiyeetka Dardaniil. Kanaalka Dardaniil (Af-Turki: Çanakkale Boğazı) waa marin biyood caalami ah oo isku xira Badda Iija iyo Bada Marmara, biyo mareenkaan ayaa kala gooya turkiga qaybta bari ee weyn iyo jasiirada jalibuli ee xigta dhinaca yurub, taasoo isla turkiga uun ah. marin biyoodkan ayaa gaaraya dhirir ahaa ilaa 61 km, ballaciisuna wuxuu u dhexeeyaa 1.2 ila 6km. hoosna wuxuu u qodanyahay 50 ilaa 60m. Dowladii cusmaaniya markay Qusdandiiniya qabsatay waxay ka dhistay dhinacyada marin biyoodkan qalcaddo adag oo aysan soo hawaysan karin maraakiibta cadowgu. Badda Marmara. Badda Marmara (;;; loogu dhawaaqo:) waa bad u dhexeysa wadanka Turkiga labadiisa dhinac ee kala xiga qaarada Yurub iyo Aasiya kala xiga, kanaalka Bosfoor ayaa ku xira Badda Madow dhanka woqooyi, kanaalka Dardaniilna koofur galbeed ayuu kaga xiraa bada kale ee iija ama Aejen. wareegeedu wxuu gaarayaa 11 km iskuweer ah, balarkeeduna ilaa 65km, Intaas waxaa dheer, bada Marmara waxay leedahay gacan dhex mara caasimada Istanbul taasi oo magaaladaas u qeybisa labada dhinac ee kala raacsan qaaradaha Yurub iyo Aasiya. Guud ahaan biyaha badan waxay ku fadhiyaan baaxad dhan 11,350 km² (280 km x 80 km) with the greatest depth reaching. Charice. Charice (Laguna, 1992), waa fanaanad Filibiin ah Buundada Yavuz Sultan Selim. Buundada Yavuz Sultan Slim () Waa buundada 3aad ee isku xirta labada daamood ee magaalada Istanbul ee Asia iyo Europe, (Kuwa kale waa "Buundada Fatih Sultan Mehmet" iyo "Buundada Halyeeyadii 15ka Luuliyo").. Buundadaan waa midda ugu weyn uguna casrisan dhammaan buundooyinka waaweyn ee dunida waxaana dhismaheeda ku baxay qarash gaaraya 3 bilyan oo doolar taas oo ka dhigaysa sidoo kale buundada ugu qaalisan aduunka. Waxaa Waxaa dhismaheeda la bilaabay 29kii May 2013kii, waxaana la daah furay 26dii bisha Agoosto 2016kii, waxaana xariga ka jaray Madaxweynaha dalka Turkiga Recep Tayyip Erdoğan iyo Ra'iisulwasaare Binali Yıldırım iyo madax kale oo lagu casumay xafladda daahfurka. Buundada Halyeeyadii 15ka Luuliyo. Buundada Halyeeyadii 15ka Luuliyo (); waxaa markii hore loo yaqaanay Buundada Bosphorus (), sidoo kale waxaa loo aqoon jiray Buundada Kowaad () Waa buundada 1aad ee isku xirta labada daamood ee magaalada Istanbul ee Asia iyo Europe. Waxaa la dhisay sanadku markuu ahaa 1973 waxaana hore loo oran jiray magacyada aanu kor kusoo xusnay ayadoo markii dambe loo bixiyey "Buundada Halyeeyadii 15ka Luuliyo" oo ah magac lagu maamuusayo dadkii ku geeriyooday Afgambigii Dhicisoobay ee Turkiga 2016. Ukrain. Ukrain (; sidoo kale) waa magaca iyo astaanta ganacsi ee walax kimiko oo laga soo saaro curiyeha loo yaqaano "Chelidonium majus" taasi oo loo isticmaalo daawaynta iyo la tacaalka xanuunka "Kansarka", HIV-ga iyo AIDS-ka. Midig iyo bidix baabuur wadis. Midig iyo bidix baabuur wadis (;) waa labo nidaam oo caalami ah oo wadanada caalamka laga isticmaalo marka laga hadlayo baabuur wadista iyo isticmaalka laamiga. sida caadiga ah dunida maanta waxaay leedahay labo nidaam oo baabuur wadista laamiga ah. Wadano badan waxay isticmaalaan nidaamka midiglaha ah halka tiro badan oo caalamka ah ay isticmaalaan nidaamka bidixlaha. Sharciga noocan ah waa aasaaska xeerarka wado-marista baabuurta ee dhamaan caalamka oo dhan. Tiro koob ay sameeyeen ururo caalami ah waxaa lagu ogaadey in dunida maanta in ka badan 65% bulshada caalamka ay ku dhaqan yihiin wadano laga isticmaalo nidaamka baabuur wadista ee midiglaha. Taasi macnaheedu waa in 35% ay isticmaalaan nidaamka bidixlaha ah. Degmooyinka Turkiga. Turkiga waxa ay u qabsantahay maamul ilaa 81 Gobol. Qaybinta dawladda Turkiga gobollo waana howl bilaabatay sanaddii 1867 (arrinkaas ka hor waxaa jiray "Ayalaat" bedelkeeda gobollo. mid ka mid ayalaatka waa eyalet). Markii la aasaasay jamhuuriyadda Turkiga waa hab siyaasadeed ka tagista kadib lagu bedelay erayga vilayet carabiga erayga "il" Turkiga (waa eray laga soo qaatay Afkii turkiga ee hore taasoo laga helay mangooliya. Gobolada qofka xukuma turkiga ilaa iyo hadda waxa ay ku magacaabaa balaowli vali, waxaa soo magacaaba wasiirka arrimaha gudaha Ankara. Gobol kasta waxa uu u qabsanyahay qaybo ilçe (horay waxaa loo oran jiray qali kaza). dhamman gobol ku dhexyaal qayb dhexe (merkez ilçe) waxaa xumi jiray kuxigeenka waalliga, laakiin qaybaha kale ee gobolka waxa xukumaya maqaam gooni ah bay leeyihiin (kaymakam). Maamulka waa meelaha ay doorashada ka soo galayaan Baarlamaan. Waxaa si guud loo dooranayaa madaxda degmooyinka (belediye başkanı), iyo madaxda tuulooyinka (muhtar). Buundada Fatih Sultan Mehmet. Buundada Fatih Sultan Mehmet () Waa buundo ka mid ah seddexda buundo ee waaweyn ee isku xira labada daamood ee magaalada Istanbul ee Asia iyo Europe, (Kuwa kale waa "Buundada Yavuz Sultan Selim" iyo "Buundada Halyeeyadii 15ka Luuliyo"). Waxaa dhismaheeda la bilaabay sanadku markuu ahaa 1986 waxaana la daah furay 3dii Luuliyo 1988. BIU. Jaamacada caalamiga ah ee baydhabo (BIU) waxay idin haysaa waxbarasho tayo leh iyadoo casharada ay bixib doonaan macalimiin aqoon durugsan u leh maadooyinka ay dhigayan oo master iyo PHD haysta casharada jamacadana waxay yihiin kuwo leh theory iyo practical. Sidoo kale jamacada waxay aqoonsi ka haysataa wasaarada waxbarashada hidaha iyo tacliinta sare ee dowlada federal ka soomaaliyo iyo wasarada hidaha iyo tacliinta sare ee maamulka koonfur galbeed ee soomaaliya waxayna xariir waxbarasho la leedahay wadamo ay ka mdi yihiin india china malesiya yaman iyo suudan. Iyo jaamacadaha wadanka gudihiisa ku yaala 2. Faculty of Medicine and Health science 3. Faculty of Agriculture and Animal Science 4. Faculty of Technology and Computer Science 4. Faculty of Economics and managment Science Sidoo kale jamacada waxay idin haysaa 7.Certificate in animal health and production. jamacada waxay ku taala magalaada baydhabo ee gobolka baay xafada berdaale wadada isku xirta hotel caalami iyo boqolayda berdaale. Wixii faafin ah kala xriiir: tell:0612556655 Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta. Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta, Waa xisbiga talada dalka Turkiga haya waxaana aasaasay madaxweynaha Turkiga Mudane Rajab Dayib Erdogaan. Xisbigaan waxaa lagu maamuusaa in uu dalkaas horhmar baaxad leh, xasilooni siyaasadeed iyo iskufilaansho dhaqan-dhaqaale gaarsiiyay, waana midda sababtay in ay sare u kacdo kalsoonida dadku ku qabaan dawladdooda uguna guuleysteen 11 doorashooyin shacbi ah oo isugu jira; doorasho Madaxeed, Dawladaha-hoose, si dastuuri iyo Baarlamaani ah. Waxaa hadda guddoomiye ka ah Xisbiga Ra'isulwasaaraha Binali Yıldırım. Af-Turkigii Cusmaaniyiinta. Af-Turkigii Cusmaaniyiinta () nuuc ee Af-Turkiga ee la adeegsan jiray habka maamulka iyo afka fanka Cusmaaniyiinta, waa ka mid ahaansho Amaah ee laga soo amaahday Af-Carabi iyo Af-Faarisi waana la qoray bedelka carabiga. waxa ayna saamayn ku yelatay af-turkiga cusb si weyn afka cusmaaniyinta ee turkigii hore. Taariikhda Turkiga. Anatooliya hadda waa Turkiga cusub. Degmada Cadaado. Degmada Cadaado (;) waa degmo ku taala badhtamaha gobolka Galmudug, taasi oo ah xarunta dhaqdhaqaaqa ganacsiga gobolkaasi. Degmadan waxaa xarun u ah magaalada Cadaado. Degmada Saylac. Degmada Saylac (;) waa fadhiga degmada Maamulka Saylac & Lughaya ee dhaca waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, dhulka maanta loo yaqaano Somaliland. Xarunta degmadani waa caasimada qadiimiga ah ee Saylac. Faallo. Maamulka Saylac & Lughaya, sida dowliga ah loo yaqaano "Maamulka Saylac & Lughaya ee Soomaaliya", () ayaa maamula oo ka arimiya deegaanadan oo ku yaala waqooyigalbeed Soomaaliya. Bulshada. Deegaanada hoosyimaada Degmada Saylac waxaa lagu cabiraa dhul baaxadiisu le'eg tahay ilaa 18,566 km kaasi ooy ku dhaqan yihiin dad gaadhaya ilaa 105,000. Sida caadiga degmadani waxaa xarun u ah magaalada qadiimiga ah ee Saylac. Magaalooyin kale oo hoosyimaada maamulkani waxaa la mid ah Lughaya, Caasha Cado, Xariirad, Jidhi iyo Lawyacado kuwaasi oo dhamaantood ah magaalooyin iyo tuulooyin. Maamulka Saylac & Lughaya. Maamul Goboleedka Saylac & Lughaya ee Soomaaliya () (sidoo kale loo yaqaano Saylac & Lughaya State, sida dowliga ah loo yaqaano Maamul Goboleedka Saylac & Lughaya ee Soomaaliya) waa maamulgoboleed dhaca waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, kaasi oo dhinac ahaan ka tirsan dhulka maanta loo yaqaano Somaliland. Xarunta degmadani waa caasimada qadiimiga ah ee Saylac. Bulshada. Deegaanada hoosyimaada Degmada Saylac waxaa lagu cabiraa dhul baaxadiisu le'eg tahay ilaa 18,566 km kaasi ooy ku dhaqan yihiin dad gaadhaya ilaa 105,000. Sida caadiga degmadani waxaa xarun u ah magaalada qadiimiga ah ee Saylac. Magaalooyin kale oo hoosyimaada maamulkani waxaa la mid ah Lughaya, Caasha Cado, Xariirad, Jidhi iyo Lawyacado kuwaasi oo dhamaantood ah magaalooyin iyo tuulooyin. Faallo. Maamulida iyo talada deegaanadan waxaa in badan isku heystay maamulka Somaliland, maamulgoboleedka federaalka ah ee Awdalland iyo qeybo kale oo dhamaantood sheegtay ineey si gaar ah u maamulaan deegaankaasi. Gobolka Saylac iyo Lughaya waa maamul goboleed ka mid ah maamul goboleedyada Soomaaliya, waxa uuna ku yaalaa waqooyiga Soomaaliya. Magaalo madaxda gobolkaan waa Saylac. Caasha Cado. Caasha Cado () waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal, wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan banka Geriyaad ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada Boorama iyo wadanka Djibouti. Magaalada Caasha Cado waxay 75 kilomitir u jirtaa magaalada Cabdulqaadir (degmo). Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay Degmada Saylac, waxay marar badan si toos ah u hoostegtaa Maamulka Saylac & Lughaya. Bulshada. Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo Qaramada Midoobay hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Caasha Cado dhan tahay iaa 950 qof kuwaasi oo iskugu jira xoolo-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi iyo tiro kooban oo Beesha Ciise ah. Caasho Cado waa magaalo katirsan gobolka salal gaar waxay udhawdahay magaalada Saylac, magaaadani waa meel ganacsi waana magaalo caan ah waxaana marta baabuurta Jabuuti tagaysa iyo kuwa ka imanaya. Ceel Gaal. Ceel Gaal) waa magaalo ku taala deegaanada waqooyi bari ee Gobolka Bari ee wadanka Soomaaliya. Jidhi. Jidhi waa magaalo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal, wadanka Soomaaliya. Magaaladani waxay ku taala deegaano ka tirsan banka Geriyaad ee dhexmara waqooyiga gobolkaasi. Intaas waxaa dheer, magaaladani waxay dhacdaa wadada iskuxidha magaalada Boorama iyo wadanka Djibouti. Magaalada Jidha waxay u dhaxaysaa magaalada Caasha Cado iyo Cabdulqaadir (degmo). Juquraafi ahaan magaaladan waxay ka tirsan tahay Degmada Saylac, waxay marar badan si toos ah u hoostegtaa Maamulka Saylac & Lughaya. Bulshada. Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo Qaramada Midoobay hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Jidhi dhan tahay iaa 487 qof kuwaasi oo iskugu jira xoolo-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi iyo tiro kooban oo Beesha Ciise ah. Jidhi waa magaalo katirsan gobolka salal gaar waxay udhawdahay magaalada Saylac, magaaadani waa meel ganacsi waana magaalo caan ah waxaana marta baabuurta Jabuuti tagaysa iyo kuwa ka imanaya. Degmada Baki. Degmada Baki () waa degmo ka tirsan gobolka Awdal ee waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, maanta ka tirsan maamulgoboleedka Somaliland. Maamulka iyo gacan kuheynta degmadan waxaa ku muransan maamulgoboleedka Awdalland, iyo dowlada ayadu ismagacaawdey, ee Somaliland, taasi oo u aqoonsan Degmada Baki ineey ka mid tahay deegaanada maamulkaas ka taliyo. Degmada Baki waxaa xarun u ah magaalada qadiimiga ah ee Baki. Degmada Boorama. Degmada Borama (;), (sidoo kale loo yaqaano Degmada Borame) waa degmo ka tirsan gobolka Awdal ee waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, maanta ka tirsan maamulgoboleedka Somaliland. Maamulka iyo gacan kuheynta degmadan waxaa ku muransan maamulgoboleedka Awdalland, iyo dowlada ayadu ismagacaawdey, ee Somaliland, taasi oo u aqoonsan Degmada Boorama ineey ka mid tahay deegaanada maamulkaas ka taliyo. Degmada Boorama waxaa magaalo-madax u ah caasimada Boorama. Degmada Lughaya. Degmada Lughaya (;) waa fadhiga Degmada Lughaya ee dhaca waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya, dhulka maanta loo yaqaano Somaliland. Xarunta degmadani waa caasimada xeebta ah ee Lughaya. Intaas waxaa dheer, deegaankani wuxuu si toos ah uga mid yahay maamulgoboleed la magac baxay Maamulka Saylac & Lughaya. Dhinaca kale, Maamulka iyo gacan kuheynta degmadan waxaa ku muransan maamulgoboleedka Awdalland, iyo dowlada ayadu ismagacaawdey, ee Somaliland, taasi oo u aqoonsan Degmada Baki ineey ka mid tahay deegaanada maamulkaas ka taliyo. Faallo. Maamulka Saylac & Lughaya, sida dowliga ah loo yaqaano "Maamulka Saylac & Lughaya ee Soomaaliya", () ayaa maamula oo ka arimiya deegaanadan oo ku yaala waqooyigalbeed Soomaaliya. Bulshada. Deegaanada hoosyimaada Degmada Lughaya waxaa lagu cabiraa dhul baaxadiisu le'eg tahay ilaa 10,421 km kaasi ooy ku dhaqan yihiin dad gaadhaya ilaa 82,706. Sida caadiga degmadani waxaa xarun u ah magaalada xeebta ah ee Lughaya. Magaalooyin kale ee ku hareersan ama xidhiidhka leeyihiin waxaa ka mid ah Saylac, Caasha Cado, Xariirad, Jidhi iyo Lawyacado kuwaasi oo dhamaantood ah magaalooyin iyo tuulooyin. Magaalo Cad. Magaalo Cad () waa degmo ku taala waqooyigalbeed gobolka Awdal ee wadanka Soomaaliya. Bulshada. Sida lagu xusan tirokoob madaxbanaan oo Qaramada Midoobay hay'ado ka mid ah sameeyeen sanandkii 2012, waxaa la sheegay in bulshada magaalada Magaalo Cad dhan tahay iaa 322 qof kuwaasi oo iskugu jira xoolo-dhaqato iyo ganacsato. Bulshada ku dhaqan magaaladan waxay u badan yihiin dad Soomaali ah, kuwaasi oo ka soo jeeda beelaha Gadabuursi iyo tiro kooban oo Beesha Ciise ah. beenaale ayaad tahay!!!!kkkkk! Hofors. Hofors waa magaalo iyo xarunta Dowlad Hoose Hofors, ee Degmada Gävleborg, taasi oo ku taala wadanka Iswidhan. Magaaladan waxaa ku nool dad tiradoodu gaadhayso 6,681 sanadkii 2010. Dacawo. Dacawo (;) (sidoo kale loo yaqaano Dawaco) waa xayawaan hilibcun iyo dhircun taasi oo ka tirsan naasleyda. Sida caadiga ah, dacawadu waxay le'eg tahay eyga inkastoo qaarkood kaba xajmi iyo jidh weyn yihiin, halka kuwo kale ka yaryar yihiin. Lamadegaan la mood. Lamadegaan la mood (;) waa nooc ka mid ah cimilada deegaanada hella roob aad u yar sanadkii, kuwaasi oo ka baxaan noocyo kooban oo dhir ah. Lamadegaanka. Lamadegaan (;) (sidoo kale loo yaqaano Saxare) waa deegaan aan lahayn biyo iyo dhir; isla markaana leh heerkul aad u kulul wakhtiga maalintii iyo qaboow daran habeenkii. Lamadegaanku waa meelo aad ugu yar yahay roobku taasi oo keentay biyo la'aan daran iyo abaaro joogto ah. In kastoo ay ku kala duwan yihiin bixitaanka dhirtu aad ayay ugu yar tahay ama kamaba jirto ayaa la odhan karaa deegaanada saxaraha ah; sababta ugu weeynina waa biyo la'aanta ka jirta lamadegaanka. Af Soomaali ahaan ereyga "lamadegaan" ("Lama-Degaan") wuxuu ka turjumayaa deegaano aan la degi karin ama nolosha dadka iyo xoolaha taageeri karin. Ereyga "Saxare" waxaa laga soo xigtay luuqada Carabiga, waana la micno ereyga Lamadegaan. In ku dhow hal meel sadex meelood (1/3) oo ah oogada dhulka ayaa ah lamadegaan ama saxare-lamood (badh-lamadegaan; "semi desert"). Dhulkaasi waxaa ka mid ah xataa cidhifyada aduunka (Cidhifka Waqooyi iyo Cidhifka Koonfur) halkaasi oo leh roob aad u yar, mararka qaarna looguba yeedho "Lamadegaanka Qaboow". Saxaraha waxaa lagu kala soocaa ayadoo la fiirinayo xadiga roob ee meeshaas ka da'a, heerkulka ay gaadho, waxyaabaha sababey saxaranimada deegaankaasi iyo meesha uu dhaco dhulkaasi juquraafi ahaan. Carada saxaraha inta ugu badan waa mid bataax ah oo ka kooban budo iyo boodh, sababtoo ah marka heerkul aad u sareeya oo kuleyl badan iyo hawo awood badani isku hesho carada ayaa waxay keentaa in burubur toos ah ku dhaco dhismaha caradaasi, taasi oo inta badan ka dhigta mid bataax iyo boodh ka samaysan. Guud ahaan inkastoo ay kooban tahay nolosha ka jirta deegaanada lamadegaanka ah waxay u baahan tahay la qabsiimo khaas ah si eey ugu sii noolaadaan nolosha adag ee saxaraha. Tusaale ahaan, dhirta ka baxda lamadegaanku waa mid caleemo yaryar (mararka qaar aan lahayn wax caleen ah) si u yaraato biyo-baxa geedahaasi. Sidoo kale xayawaanada ku dhaqan saxaraha, sida geela oo kale, waa kuwo leh dhogor badan oo ka difaacda kuleylka iyo qaboowga daran, xubno gaar ah oo u keeydiya biyaha, lugo balaadhan oo u suurtogeliya dhex socodka bataaxa saxaraha, awood adkeysi badan oo gaajada iyo haraadka ah. Dadka iyo duunyada ku dhaqan lamadegaanku waxay in mudo ah ku jireen nolol adag. Maadaama biyaha iyo dhirtu ku yartahay ayaa waxaa khasab noqotey ineey bulshooyinka ku dhaqan saxaruhu noqdaan kuwo reer guuraa ah si ay u helaan daaqsiimo iyo waraab ay noolaadaan iyaga iyo xoolohoodu. Lamadegaan la moodka kulul. Lamadegaan la mood cimilo kulul leh (juquraafi ahaan loo yaqaano: "BSh") waxaa laga helaa deegaanada waxyar ka baxsan dhulbadheha. Cimilada deegaanadan waxaa lagu yaqaana kuleyl saa'id ah, mararka qaar xadka dhaafa, gaar ahaan wakhtiga gu'ga iyo jawi diiran wakhtiga jiilaalka. Lamadegaan la moodka qaboow. Lamadegaan la mood cimilo qaboow leh (juquraafi ahaan loo yaqaano: "BSk") waxaa laga helaa deegaanada cimilada qaboow leh. Cimilada noocan ah waxaa lagu yaqaanaa badhtamaha qaaradaha ka fog biyaha. Aagga Dhaqaalaha Soomaaliya. Aagga Dhaqaalaha ee Soomaaliya oo ah 830,389 km2 ee Badweynta Hindiya. waana masaafo dhan 200 mayl-badeed xarriiqa asaasiga ah, taasoo ku dherersan dhul-badeed lagu qiyaasay. Sida uu qabo xeelka tirsigiisu yahay L. 37 kaas oo soo baxay 1972, Aagga dhaqaale ee u madax bannaan. Maamulgoboleedka Soomaaliya. Sida sharciga ah wadanka Soomaaliya wuxuu u qeybsamaa 18 gobol kuwaasi oo u kala baxa dhowr maamulgoboleed. Inta ugu badan gobolada waqooyiga waxaa ka taliya maamulgoboleedka Somaliland, halka gobolada waqooyi-bari iyo badhtamaha ay gacanta ku hayso Puntland. Intaasi waxaa dheer, tiro kale oo maamulgoboleedyo ah ayaa ka jira koonfurta iyo waqooyiga wadanka. Waxaa ka mid ah: Awdalland, Galmudug, Jubaland iyo tiro kale oo cusub. Si kastaba ha ahaatee, dhamaan maamulgoboleedyada waxaa laga rabaa ineey qeyb ka noqdaan Dawladda federaalka Soomaaliya, taasi oo wakhti xaadirkan u xilsaartey Baarlamaanka Federaalka inuu sameeyo isla markaana soo xaqiijiyo xuduudaha saxda ah ee maamulgoboleedyada ka jira wadanka Soomaaliya. Juqraafiga Soomaaliya. Soomaaliya waa dal dhaca bariga qaaradda Afrika ee aagga loo yaqaan Geeska Afrika. Waxa ay xad-wadaag ka yihiin Yemen dhanka Gacanka Cadmeed, waxaa sidoo kale bari ka xigta Badweynta Hindiya dhanka galbeedna waxa ka xiga Itoobiya iyo Jabuuti koonfur galbeedna waxaa ka xiga Kiinya. Soomaaliya waa midda dhanka bare ee ugu fog Afrika, bedkeedu wuxuu gaarayaa 637,540 kiiloomitir labajibbaaran. Meesha iyo bedka. Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska wayiyisha kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray geeska afrika. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka Texas ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan Jabuuti masaafo dhan 58 kiiloometer, Itoobiya masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo Kiinya masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 Mayl Bad gudaha Badweynta Hindiya. Noolaha aan qatar ku jirin. Noolaha aan qatar ku jirin (;) waa koox noole ah kuwaasi oo Ururka Ilaalada Nolosha Dabiiciga ee Caalamka (International Union for Conservation of Nature) ku qiimeeyeen in aanay halis ama khatar ku jirin noloshooda iyo jiritaanka. Sida caadiga ah, marnaba koox noole ah laguma dari karo xayndaabka noolaha aan khatarta ku jirin ilaa lagu sameeyo daraasad qoto dheer, taasi oo lagu ogaanayo bulshada noolahaas, tafiiranka iyo aayaha uu yeelan karo. Jasiiradda Carabta. Jasiirad Dhuleedka Carabta (Af-Carabi شبه الجزيرة العربية) waa jasiirad dhuleed oo ku taalo koonfur bari ee qaarada Aasiya. waxee ku taalaa meesha ee afrika iyo aasiya ee iskaga dhagaayaan oo ah Siinaa.dalka ugu weyn jasiirad dhuleedkaan waa Sacuudi Carabiya, waxeena daris la tahay dallalka kala ah:- Baaxada jasiirad dhuleedkaan waa 3,237,500 km2 Gobolka Marmara. Carriga Marmara Waa mid ka mid ah toddoba aag juqraafi, ee dhacda woqooyi galbeed Turkiga waxa uu gaarayaa bedkeedu 67,000 Kilomitir labajibbaaran. Wadarta guud ee dadka ee carriga marmara in ka badan 23 Malyan sida uu qabo tirakoobkii dhacay 2009. Waxa ay ku hormartay dhanka warshadaha, Ganacsiga, Dalxiiska, Beeraha iyo hurumarintooda. Dhaqdhaqaaqa warshadaha oo ugu badan carriga marmara. Waxyaabaha ugu muhiimsan oo ay soo saaraan warshadaha: Dhig ka mid ah farsamada baabuurta, Bariha kala duwan, Cunada la farsameeyay, labiska diyaarka ah Shamiintada waxyaabaha kiimikada iyo Xaanshiyaha, Sifeenta Batroolka. Juqraafiga. Juqraafiga Marmara waa mid kala jaad ah, iyada oo ku taalla xeeb ay ku dhawyhiin Jasiirado... Waxa ay ka haysataa bed weyn buuraha loo yaqaan Istaar. ee u dhow xudduudda Bulgaariya. Siyaasadda Turkiga. Turkiga waa dal dimoqraadi ah oo matalaad leh dhanka Baarlamaanka. Ilaa xilliyadii la aasaasay Jamhuuriyadda sanaddii 1923, Turkiga waxaa laga dhigay mid lagag daydo cilmaaniyadda. Waxaa dalka haga dastuurka turkiga. Asiga ayaana xaddida shruucda aasaasiga ah ee fulinta Turkiga waa dal leh Dawlad dhexe oo qura. Weerarkii Gagida Diyaaradaha Ataturki 2016. Waa weerar argagaxiso oo 28 Juun 2016 ka dhacay garoonka diyaaradaha ugu weyn dalka Turkiga ee Istanbul Atatürk Airport, waxaa Ku dhintay in ka badan 40 qof oo ay Ku jiraan 3dii dhagarqabe ee ka danbeysay fal dembiyeedkaasi. Tuncay Şanlı. Tuncay Şanlı Waa laacib u dhashay wadanka Turkey oo ciyaaraha ka fariistay hadda waxaa uu kaaliye tababare ka yahay Xulka Qaranka Turkiga. Diyaarada Turkiga. Diyaarada Turkish (;;) waa shirkad diyaaradeed oo xarunteeda ku taalo Garoonka Dayuuradaha Caalamiga ee Atatürk Airport ee magaalada Istanbul. Diyaaradaan waxee shaqadeeda bilaabatay 1933di, maantana diyaaradaan waxee ka shaqeesaa wadamada kor u dhaafaya 115 dal oo ku kala yaala qaaradaha Afrika, Aasiya, Ameerika iyo qaaradda Yurub. Turkish Airlines waa mid ka mida ah diyaaradaha ugu waaweyn uguna koboca badan dhamaan shirkadaha dayuuradaha dunida, waana shirkada kaliya oo caalami ah oo ka hawlgasha Garoonka Diyaaradaha Muqdisho. Duulimaadyadii ayaa waxaa ku dhacay dhibaatooyin dhowr ah sanadkii 1980 iyo 90s. Waxay horumarisay sumcadda adeegga macaamilka xun iyo dib-u-dhaca. Waxay sidoo kale ku dhamaatay afduubyo waxayna soo gaartay todoba shil oo u dhexeeya 1974 iyo 1983. Waxaa ugu wacnaa 1974 shilka diyaaradeed ee diyaaradaha Turkish Airlines Flight 981, markii diyaarad diyaaradeed oo cilad farsamo u horseeday albaabka qalabka qaldan ee ka baxsan duulimaadka u dhow Ermenonville, Faransiiska, taas oo keentay geerida oo ah 346 qof. Dawlad cusub ayaa timid 1983-kii kaas oo aqoonsaday THY muhiimada uu u leeyahay albaabka waddanka Turkiga ee adduunka, laga bilaabo duullimaadyada diyaaradaha ee hawlgal casri ah. Waxay sii socon doontaa si ay u ilaaliso mid ka mid ah filimka ugu da'da yar adduunka. Amniga ayaa la sii adkeeyay, taasoo keentay in hal qof oo markab ah lagu barbardhigo Israel ee El Al, ugu yaraan marka la eego dib-u-dhaca. [16] THY waxay dhistay xarun farsamo cusub oo casri ah oo ku taal Madaarka Yeşilkoy sannadkii 1984. Duulimaadyadu waxay awood u laheyd dayactirka iftiinka iyo culus ee noocyo kala duwan oo diyaarado ah. Shaqaalaha farsamda ayaa markii dambe sameeyay afar meelood meel ka mid ah shirkadda diyaaradaha ee 6,000 oo shaqaale, sida ay sheegtay Hay'adda Duulimaadyada Gaadiidka. Sannadkii 1984, caasimada shirkadda waxaa lagu soo ururiyey $ 60 bilyan iyada oo loo aqoonsaday shirkad dhaqaale oo dawladeed. Seddex sano ka dib, caasimadda ayaa mar kale la sara kiciyay, ilaa 150 bilyan. By bartamihii 1980s, THY lahaa filo ah 30 diyaarad. Waxa ay duulimaadkeedu ahayd saddex milyan oo rakaab ah sannadkiiba ilaa 16 dalxiis oo gudaha ah iyo saddex darsin oo caalami ah. Duulimaadyadu waxay ahayd sahayda ugu weyn ee Turkiga ah ee dalka debedda. Turkish Airlines waxay bilowday hawl-galka Airbus A310s 1985, taas oo u oggolaatay duulimaadyada Singapore in 1986. Waddada New York City via Brussels waxaa lagu daray 1988-kii. Gegada Diyaarada Istanbul Atatürk. Istanbul Atatürk Airport () Waa Garoonka Diyaaradaha Caalamiga ee magaalada Istanbul ee dalka Turkiga. waxaana astaan u ah. Pegasus Airlines. Pegasus Airlines waa shirkad diyaaradeed oo xarunteeda ku taalo Garoonka Dayuuradaha Caalamiga ee Sabiha Gökçen ee ku yaal bariga magaalada Istanbul. Diyaaradaan waxee shaqadeeda bilaabatay 1990kii. Dollarka Maraykanka. Dollarka Maraykanka () (Astaanta: $; koodhka caalami: USD; sidoo kale loo soo gaabiyo: US$ loo yaqaano dollar, U.S. dollar, ama American dollar) waa lacagta dowliga ah ee wadana Maraykanka iyo dhamaan deegaanada ay ka taliso dowladaasi. Dollarka Mareykanka (calaamad: $; code: USD; sidoo kale waxaa loo soo gaabiyey US $ oo loo yaqaan USD, Dollar Dollar, ama Dollar Mareykanka) waa lacagta rasmiga ah ee Mareykanka iyo dhulalka qotoda dheer ee Dastuurka Maraykanka tan iyo 1792 Ujeedooyinka ugu badan ee la taaban karo, waxa loo qaybiyaa 100 qaybood oo yar (¢), laakiin marmar ayaa loo qaybiyaa 1000 miro (₥) ujeedooyin xisaabeed. Lacagta waraaqaha wareegsani waxay ka kooban tahay Fikradaha Kaydka ee Fedaraalka ah ee lagu calaamadiyay dollarka Maraykanka (12 USC § 418). Laga soo bilaabo ganaaxii 1971 oo ah beddelka lacagta caddaanka ah ee lacagta caddaanka ah ee metal kasta, Qiimaha Maraykanku waa lacag, xaqiiqda, lacagta fiatka Sida ugu badan ee loo isticmaalo macaamilada caalamiga ah, dollarka Mareykanka waa lacagta aasaasiga ah ee adduunka. Dhowr waddan ayaa u adeegsanaya lacagtooda rasmiga ah, iyo kuwa kale oo badani waa lacagta lacagta lagu leeyahay. Marka laga reebo Maraykanka, waxaa sidoo kale loo isticmaalaa lacagta kaliya ee ka jirta laba Ingiriis oo dibadda ah ee Kariibiyaanka ah: British Virgin Islands iyo Turks iyo Caicos Islands. Dhowr waddan ayaa isticmaala Foomamka Kaydka Federaalka ee loogu talagalay lacagta waraaqaha, iyagoo wali ku biirin kara lacagta, ama sidoo kale lacagta doolarka Mareykanka (sida Sacagawea ama doolarka madaxweynaha). Laga soo bilaabo Sibteembar 20, 2017, waxaa jiray qiyaastii $ 1.58 trillion oo wareeg ah, taas oo $ 1.53 trillion ay ku jirtay waraaqaha kaydka federaalka ($ 50 bilyan oo kale ayaa ku jirta qaabka lacagta). Boqortooyadii Walashma. Boqortooyadii Walashma () waa boqortooyo Muslim ah, iyo waa Reer Madaxweyne Dir taasi oo ka talin jirtey Geeska Afrika wakhtiyo hore. Sida lagu sheegay buugaag wakhti hore la qoray, boqortooyadani waxay wakhti maamuli jirtey Saldanadii Cadal iyo Saldanadii Iftaar kuwaasi oo si kala duwan uga talin jirey dhulka maanta loo yaqaano Soomaaliya, Djibouti iyo bariga Itoobiya. Hordhac. Boqortooyadii Walashma iyo dhamaan deegaanada ay maamuli jirtey waxay wakhtigaasi qaateen dhaqanka dadka Carabta ah, taasi oo u saameysay si toos ah iyo si dadban labadaba. Luuqada. Taariikhyahanka Itoobiyaanka ah ee lagu magacaab jirey Asma Giyorgis wuxuu sheegay qarnigii 19aad in Boqortooyadii Walashma maamulkeeda sare ahaa ama asal ahaan ka soo jeeday dhulka Carabta, kuwaasi oo ku hadli jirey luuqada Af Carabiga.. Saldanadii Warsangali. Suldanadii Warsangaliga (;) waxay ahayd boqortooyo Soomaaliyeed taasi oo u talin jirtey deegaano badan oo ka mid ah waqooyibari iyo koonfurbari wadanka maanta loo yaqaano Soomaaliya. Saldanadani waa midi ugu awood badneyd ee ka arimisa deegaanadaasi, waxaana saldhigyadeeda ugu waaweyn ka mid aahaa gobolka Sanaag iyo dhamaan deegaanada hoos yimaada gobolka Bari. Sidoo kale waxaa saldanadan hoos iman jirey dhamaan deegaanada maanta loo yaqaano Maakhir. Taariikh. Saldanada Warsengali waxaa la aasaasay dhamaadkii qarnigii 13aad, deegaanada waqooyiga Soomaaliya. Waxaa rukunada u dhigay saldanadani dad badan oo deegaanka ku dhaqan, waxaase lafdhabar u ahaa beesha Warsangali oo qeyb ka ah beelweyta Daarood. Tolga Zengin. Tolga Zengin (Hopa, Octobar 10, 1983) Waa Gool Hayyaha kooxda kubadda cagta ee Beşiktaş. Horey wuxuu soo noqday gool hayyaha Xulka Qaranka Dalka Turkiga, sidoo kale wuxuu waqti dheer ("in ka badan sideed sano") usoo ciyaaray kooxda kubadda cagta ee Trabzonspor ee ka dhisan magaalada Trabzon ee wuqooyi bari dalka Turkiga. Volkan Demirel. Volkan Demirel (; Dhashay 27 October 1981) waa cayaaryahan booskiisu yahay Gool Hayye una dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Fenerbahçe Istanbul. Yalova. Yalova (;) Waa magaalo ku taalo wuqooyi-Galbeed dalka Turkiga gaar ahaan Bariga Badda Marmara, Yalova waxaa ku nool inka badan boqolkun oo qof, waxayna 100km dhanka koonfureed ka xigta caasimadda Istanbul. Liiska magaalooyinka Soomaaliya. Hoos waxaa ku xusan diwaanka caasimadaha iyo magaalooyinka ku yaala wadanka Soomaaliya. Alol Lamma Gad. Alol Lamma Gad waa tuulo dhacda koonfurgalbeed Gobolka Baay ee wadanka Soomaaliya. Waxaa lagu qiyaasay in tuuladan u dhowdahay magaalada Buurhakaba. Liiska magaalooyinka Soomaaliya dadka ku nool. Halkan waxaa ku soo ururinaynaa liiska caasimadaha iyo magaalooyinka wadanka Soomaaliya ayadoo loo fiirinayo bulshada. Sida lagu sheegay tirokoob sanadkii 2012ka, wadanka Soomaaliya waxaa ku dhaqan dad tiradoodu gaadhaysao ilaa 10,085,638 oo qof. Sidoo kale, tirokoob madaxbanaan oo la sameeyay sanadkii 1992kii ayaa waxaa la xisaabiyay magaalooyinka leh bulsho ku dhaqan oo tiradoodu ka badan tahay 2,000, ayadoo isla wakhtigaasi la tirokoobayay bulshada guud ee gobolada iyo wadanka oo dhan. T Beyra. Beyra waa magaalo yar oo ku taala waqooyiga gobolka Mudug ee wadanka Soomaaliya. Sida caadiga ah waxay magaaladani dhacdaa meel u dhaxaysa Galdogob iyo Gaalkacyo, waxayna hoos tegtaa maamulka Puntland. Saldanadii Hobyo. Saldanadda Hobyo (,), sidoo kale loo yaqaanay Saldanadii Obbiya, waxay ahayd boqortooyo Soomaali qarnigii 19aad ka jirtey deegaanada waqooyibari ilaa badhtamaha wadanka Soomaaliya, taasi oo markii dambe awoodeedu gaadhay ilaa bariga wadanka Itoobiya. Boqortooyadan waxaa aasaasey 1870kii nin la odhan jirey Yusuf Ali Kenadid, kaasi oo ilma-adeer ahaayeen boqorkii wakhtigaasi xukumayay Saldanadii Majeerteenka, Cusmaan Maxamuud. Dhulka Ilaalada Somaliland. Dhulka Ilaalada Somaliland (; sida dowliga ah loo yaqaanay "Dhulka Ilaalada Somaliland ee Gacanta ku heyso Talyaaniga") wuxuu ahaa Deegaan Ilaliso Qarama Midoobay kaasi oo maanta ku beegan waqooyibari, badhtamaha iyo koonfurta wadanka Soomaaliya. Deegaankani waxaa gacanta ku hayay wadanka Talyaaniga laga soo bilaabo 1950 ilaa 1960. Heeso Soomaali. Heeso Soomaali () waa qeyb ka mid ah Fanka iyo Suugaanta Soomaalida taasi oo leh noocyo badan. Sida caadiga ah heesaha Soomaalidu waxay ka kooban yihiin ereyo (ereyo heeseed), laxan iyo muusik kuwaasi ooy ku luuqeeyaan (cod) fanaan. Samaynta heesta waxaa ka qeyb qaata tiro badan oo dad ah, kuwaasi oo leh heerar kala duwan. Hordhac. Heeso Soomaaligu waa nooc ka mid ah suugaanta dadka Soomaalida ah kuwaasi oo ku baxa luuqada Af-Soomaaliga. Noocyada Heesaha. Fanka Soomaalida waxaa ku jira noocyo badan heeso ah kuwaasi waxaa ka mid ah: qaraamiga, qaaciga, hees-howleedka, iyo heeso-gaagaabka. Waxa hubaal ah in qofkasta ku khalkhalayo farqiga qaaci iyo qaraami. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha kuwaasi oo la qaado ayadoo (fanaanku) fadhiyo, loo garaaco sida badan kaban iyo sacab kali ah, laakiin qaarkood lagu daro durmaan ama narso iyo turunbo. Si taasi ka duwan, qaraamiga Waxaa la garaacaya noocyo badan oo qalabka muusig ah, fanaaniintu way taagan yihiin ciyaarayaan (isruxayaan) ama way fadhiyaan. Qaaciga. Qaacigu waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida taasi oo leh dhandhan ka duwan noocyada kale ee Suugaanta. Qaacigu waa hees caadi ah oo loo tumayo kaban ama gitaar, durbaan iyo sacab kali ah. Mararka qaar waxaa muusiga qaaciga lagu daraa turunbo. Heesaha qaacigu waa kuwo degan, dhandhan fiican leh, oo inta ugu badan si sahlan loo sameeyo. Fanka Soomaalida waxaa in badan ku jira heeso qaaci ah oo la sameeyay wakhtiyo la baashaalayo. Heesaha Qaaciga Caanka. Heesaha hoos ku xusan waa kuwo dhowr jeer oo kala duwan la qaaday. Waxaa laga yaaba inaad aragtey heesta oo leh muusig ama la soo cusboonaysiiyay. Kuwa aan halkan ku soo bandhigay waa nooc qaaci ah. Hees-Howleedka. "Geelu geel fulay gaadhi maaye haka daba-fulo... Guud ahaan, heesahani ma lahan muusig ama qalab la garaacayo; kaliya waa codka qofka ama kooxda qaadaysa oo kali ah. Aagga Dhaqaalaha. Aagga Dhaqaalaha oo laga soo gaabiyo waa dhul lagula leeyahay, laakiin dalku dhaqaale ahaan masuul ka yahay oo khayraadka ku jira ka faa'iidaysan karo ama kala bixi karo. Dalka xeebta leh ma xannibi karo maraakiibta halkaas maraysa ama diyaarahada dul maraya. Waa aag aad maamulkiisa masuul ka tahay, khayraadkiisana kala bixi kartid, laakiin waa meel lagula leeyahay. Sida uu qabo xeerka badaha waa meel ay Fiiloyinka (cable) iyo tuubooyin ay gashan karaan dalalka kale. Dhul-badeed. Dhul-badeed ama waa qayb kamid ah badda oo ah hanti uu leeyahay dal, taas oo la mid ah dhulka berriga ee dal, sida magaalada ka mid ah dalka ama gobol ka mid ah dal ama degmo. Waa dhulbadeed uu leeyahay dal xeeb leh, wax kasta oo ku jirana uu dalkaasi leeyahay, sida shidaalka, macdanta, kalluunka iyo khayraad kasta oo kujira, waxa dali leeyahay hawada ka saraysa dhulka badda ka hooseeya kana sarreeya, waa dhul-badeed aan dal kale kula lahayn. Tusaale Soomaaliya Dhul-badeed waa 200 nautical miles (mayl-badeed). Waa aag aysan soo geli karin maraakiib dagaal ee shisheeye oo aan ogolaansho cad ka haysan dalka xeebtaas leh. Mayl-badeed. Mayl-badeed waa halbeeg dherer. una dhigma qayaastii daqiiqad xagaleed ee ka mid ah loolka ee ku qotama dhigaha. Mayl-badeedku ka mid maaha halbeegyada habka caalimiga ah, laakiin adeegsigiisa ayaa caan ku ah badmarid meel kasta jooga ee gaadiidka badda iyo duulimaadyada. Waxaa la adeegsadaa Mayl-badeed sidoo kale xeerka caalamiga iyo heshiisyo, gaar ahaan arrimaha ku saabsan biyaha caalamiga. Waxaa la adeegsadaa gunud qiyaasta xawaaraha hadba mayl-badadeed, iyadoo uu mayl-badeedku saacaddii la mid yahay guttin. Qiyaas. Qiyaas Mayl-badeed hadba halbeeg caalami ah: 1 Mayl-badeed = 1,852 Kiilomitir sida dhabta ah. Kiilomitir. Kiilomitir waa qiyaas caalamiha oo lagu qiyaaso dhererka iyo masaafada labo barood. , waxayna ka mit tahay Nidaamka Caalamiga ee Halbeega. Qurbo. Qurbe, Qurbo () waa wadan ka duwan midka qof u dhashay, sharci ka heysto iyo muwadin ka yahay. Sida caadiga ah, qurbe waa wadan fog, leh luuqad, dhaqan, midab, diin, iyo nolol ka duwan mida aan naqaano wadankeena dhexdiisa. Ka dib dagaaladii sokeeye ee Soomaaliya, dad badan ayaa u guuray wadanada qurbaha fog. In badan waxay u tageen si ay nabad iyo nolol fiican u helaan. Qurbo Joog. Qurbo Joog "ama" Dibad Joog waa dadka u qaxay ama u guuray wadamada dibada ah oo ka maqan dalka ay u dhasheen. qurbo joog qofka waxaa ka dhigi kara shaqo dowladeed oo uu ka hayo ama dhib ka dhacay dalkiisii oo ku kalifay inuu u dal kale ku noqdo qorbe joog. Dadka ugu qorbe joogta badan aduunka. Dadka caalamka ugu badan ee qurba joogta ah waa dadka Falastiin, suudaan iyo soomaalida. waxaa tobankii sano ee u dambeeyay ku biiray ku waas Dadka Ciraaq, Suuriya iyo Afgaanistaan. Dhibta Qurbaha. Qurbaha ayaa dhibaato badan leh sida dhaqan badal, cadaadis jinsiyad, midab takoor, iyo shaqo yari ama xoriyad yar. waxaa u sii dheer hilowga dalkii loo qabo. Dal Joog. Dal Joog waa dadka dalkooda jooga iyagoon meelna uga bixin si walboo wadankooda uga dhacaan xasilooni yari iyo qalalaase. ame dagaallo sokeeye. soomaalida ayaa isu qaybisa Dal joog iyo "Qurbo Joog". Buuraha Oogo. Silsilada Buuraha Oogo () sidoo kale loo yaqaano Buuroleyda Galgodon, waa deegaan buuroley ah oo dhaca Waqooyiga Soomaaliya. Silsilada buurahan waxay dhex maraan gobolada Sanaag iyo Togdheer; kuwaasi oo meesha ugu dheer gaadhayso ilaa 2,450 mitir (8,038 ft). Intaas waxaa dheer, guud ahaan juquraafiga deegaanka silsiladani dhexqaado waa mid qalalan oo u dhow lamadegaan la mood. Qaabdhismeedka. Silsilada buuraha Oogo waa kuwo dhaca deegaan joogiisu sareeyo kaasi oo ku kooban waqooyiga wadanka Soomaaliya. Deegaankani wuxuu leeyahay cimilada deegaanada jooga sare leh ee Aasiya oo kale. Waxaa deegaankan aad ugu qaab dhow yahay Lamadegaan la mood. Cimilada. Iskucelceliska heerkulka sanadkii ee silsilada buuraha Oogo waa. Roobku wuxuu si fiican u da'aa bisha Maarso, halka ugu yar yahay bisha Ogosto. Isku celcelis waxaa sanadkii ka da'a deegaankaasi roob dhan 500-700 mm. Buurta Baxaya. Buurta Baxaya () waa buurta labaad ee ugu dheer buuraha wadanka Soomaaliya. Buurta Baxaya waxay dhacdaa bariga magaalada Boosaaso, waxayna buurtu dhinaca ku heeysa xeebta Buruc ee Badacas. Dul Madooba. Dul Madooba () waa silsilad buuroley taasi oo dhererkeedu le'eg yahay ilaa kana soo bilaabanta koonfurbari magaalada Burco ee waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya. Buuraha Dul Madooba waxaa ka dhacay dagaalo caan ka ah deegaanadaasi. Dagaalada. Sida lagu sheegay buugaag laga qoray waxaa dagaal adag dhex maray ciidamadii Boqortooyadii Ingiriiska iyo ciidamadii Daraawiishta. Dagaalkaasi waxaa ka qeybqaatay Sayid Maxamed Cabdulle Xassan iyo nin caan ahaa oo la odhan jirey Richard Corfield. Dagaalkaasi waxaa si daran loogu jabiyay ciidamdii Ingiriiska waxaana meeshaas lagu dilay abaanduulihii ciidanka Ingiriiska. Teresa Teng. Teresa Teng, Teng Li-Chun ama Deng Lijun (January 29, 1953 - May 8, 1995) wuxuu ahaa gabayaa pop Taiwan. Waxay caan ku ahayd iyada songs dad iyo ballads taataabtay. Qaar badan oo noqday heerarka in ay nooshahay Waxay diiwaan songs ma aha oo kaliya in iyada hooyo Mandarin, laakiin sidoo kale in Taiwan Hokkien, Cantonese, Japan, Indonesia iyo English. Teresa Teng, xanuunkaas ah nolosha oo dhan ka neefta, dhintay 1995 ka ah weerarka neefsashada oo daran iyadoo fasax ee Thailand. Waxay ahayd 42. Eren Derdiyok. Eren Derdiyok Waa cayaaryahan u dhashay wadanka Switzerland, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Galatasaray SK ee ka dhisan magaalada Istanbul iyo xulka qaranka dalka Switzerland, Derdiyok wuxuu asal ahaan kasoo jeedaa dalka Turkiga. Duurjoogta Soomaaliya. Duurjoogta Soomaaliya (;) waa dhamaan noolaha ku dhaqan deegaanada wadanka Soomaaliya, kuwaasi oo ka kooban dhir iyo xayawaan. Duurjoogta Soomaaliya waxay ka mid tahay kuwa ugu qanisan ee kala jaadka iyo noocyo badan leh taasi oo la xidhiidha Juqraafiga Soomaaliya, sida cimilada, degaanka iyo jawiga. Intaas waxaa dheer, wadanka Soomaaliya waxay hooy u tahay tiro badan oo shimbiro kala nooc ah, kuwasi oo ku dhaqan xeebaha, buuraha iyo gayiga kala gedisan. Sida lagu sheegay tiro koob caalami ah, Soomaaliya waxaa ku nool ilaa 727 nooc oo shimbiro ah; iyo wax ka badan 177 nooc oo xayawaan naasley ah. Yaxaaska ayaa caan ku ah koonfurta Soomaaliya. Sanadkii 2006dii waxaa tirokoob lagu ogaaday in Soomaaliya ugu yaxaas badan tahay qaarada Afrika. Guud ahaan, wadanka Soomaaliya waxaa laga helaa noocyo badan oo dhir ah; kuwaasi waxaa ka mid ah sogsogta, galoolka, qudhaca, baxarasaafka, dhirta khudaarta, dhirta midhaha iyo noocyo badan oo kale. Intaas waxaa dheer oo wadanka Soomaaliya laga helaa noocyo badan oo xayawaan iyo xoolo ah; kuwasi waxaa ka mid ah shimbiraha, duurjoogta, xamaaratada, duurgaleenka iyo bahalo kale oo badan. Nasiib daro, dagaalkii sokeeye wuxuu khasaare weyn u geeystay nolosha duurjoogta Soomaaliya. Waxaa dhintey tiro badan oo xayawaan iyo dhir leh, waxaa si khalad ah loo isticmaalay khayraadka duurjoogta ee wadanka, iyo tiro badan oo xayawaan u baxsatey deegaano ka baxsan wadanka. Juquraafiga Soomaaliya. "Faahfaahsan:" Juqraafiga Soomaaliya Soomaaliya waa dal dhaca bariga qaaradda Afrika ee aagga loo yaqaan Geeska Afrika. Waxa ay xad-wadaag ka yihiin Yemen dhanka Gacanka Cadmeed, waxaa sidoo kale bari ka xigta Badweynta Hindiya dhanka galbeedna waxa ka xiga Itoobiya iyo Jabuuti koonfur galbeedna waxaa ka xiga Kiinya. Soomaaliya waa midda dhanka bare ee ugu fog Afrika, bedkeedu wuxuu gaarayaa 637,540 kiiloomitir labajibbaaran. Naasleyda. Wadanka Soomaaliya waxaa ku nool noocyo badan oo xayawaan naasley ah sababtoo ah meesha uu juquraafi ahaan wadanku ku yaalo ahaa taageeraysa nolosha xayawaankan. Dhamaan Gobolada Soomaaliya waxaa laga helaa noocyo kala duwan oo naasley ah; kuwa ugu caansan waxaa ka mid ah: harimacadka, libaaxa, halgeriga, daanyeerka, maroodiga, deerada, waraabaha, dameer duurjoogta, dameerfarowga, goronyada, Goroyo Soomaali, Yeeyga, sagaaro, bakeyle, Xoor-dubbur, garanuug,ta ayga, doofaarka, karkaraha, dacawada, noocyo badan oo daanyeer ah, iyo kuwo kale oo badan. Shimbiro. Wadanka Soomaaliya waxay hooy u tahay ilaa 727 nooc oo shimbiro ah, kuwasi waxaa ka mid goronyoda, qooleyda, haada, gorgorka, xuurta iyo noocyo kale oo badan. Xamaaratada. Wadanka Soomaaliya waxaa ku dhaqan ilaa 235 nooc oo xamaarato ah, kuwaasi oo intooda badan ku dhaqan yihiin Waqooyiga Soomaaliya. Sidoo kale, wadankani waxaa ku nool yaxaaska ugu badan wadanada Afrika. Yaxaaska laga helo Soomaaliya markuu qaangaadhka yahay wuxuu gaadhaa 5 ilaa 7 mitir dherer. Noocyo kale oo xamaarato ah ee laga helo wadanka Soomaaliya waxaa ka mid ah jebisada (Saw-scaled Viper), maska, golcasta, maydhmeydhka, mulaca, maxaasta, iyo noocyo badan oo kale. Kaluunka. Wadanka Soomaaliya wuxuu leeyahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo dhan 3,300 kilomitir oo dhinaca ku haysa Badweynta Hindiya. Badaha Soomaaliya waxaa ka buuxa noocyo badan oo kaluun iyo noole kale ah, kuwaasi oo intooda ugu badan ka soo hijrooda bada badhtankeeda si ay ugu tafiirmaan xeebta diiran. Saldanadii Majeerteen. Suldanadda Majeerteen (,), sidoo kale loo yaqaanay Majeerteeniya iyo Migiurtinia, waxay ahayd boqortooyo Soomaaliyeed taasi oo u talin jirtey deegaano badan oo ka mid ah waqooyibari iyo koonfurbari wadanka maanta loo yaqaano Soomaaliya. Saladanadani waxay ka mid ahayd kuwa ugu awooda badan badhtamaha Soomaaliya, waxaana hormuud u ahaa Boqor Cusmaan Maxamuud. Taariikh. Saldanada Majeerteen waxaa la aasaasay dhamaadkii qarnigii 17aad, deegaanada waqooyiga Soomaaliya. Waxaa rukunada u dhigay saldanadani dad badan oo deegaanka ku dhaqan, waxaase lafdhabar u ahaa beesha Majeerten oo qeyb ka ah beelweyta Daarood. Lamadaya. Lamadaya waa biyo-shub ku yaala buurta Cal Madoow ee waqooyiga gobolka Sanaag ee waqooyia Soomaaliya. Muuqaalo. Muuqaalada biyodhaca Lamadaaye ee ku yaala Cal Madoow. Garweyn. Garweyn ( ) waa qalab ka mida qalab hawleed loo adeegsado qodida dhulka iyo duminta dhagaxa ama carada adag, daka beeraleyda ayaa aad u adeegsada. magaalo iyo miyiba waxbey ku qotaan laga bilaabo dhismaha guryaha ilaa xabaalaha. Waxay leedahay laba ganood oo midna ballaaran tahay tan kalena dhuuban tahay oo gan kasta loo adeegsado hawl gooniya. Maqaraf. Maqaraf ama xagaafad جرافة البستنة  Trowel waa badeel yar oo gacanta lagu qaato, waxaa lagu darsadaa shamiitada carada iyo dhoobada, iyadoo lagu malaasayo ama lagu simayo darbi ama dhul la doonayo in la simo. waxaa kaloo loo adeegsada in lagu qodo qododka wax lagu abuuro ama waxa lagu aaso. ugu dambayn waa badeel yar oo hal gacan loo adeegsan karo. Maqaraf (Xagaafad). Maqaraf ama xagaafad ( ) waa badeel yar oo gacanta lagu qaato, waxaa lagu darsadaa shamiitada carada iyo dhoobada, iyadoo lagu malaasayo ama lagu simayo darbi ama dhul la doonayo in la simo. waxaa kaloo loo adeegsada in lagu qodo qododka wax lagu abuuro ama waxa lagu aaso. ugu dambayn waa badeel yar oo hal gacan loo adeegsan karo. Badeel (majarafad). Badeel ama Majarafad () waa qalab loo adeegsado dhismaha iyo qodida gododka isku qasida shamiitada quruuruxa iyo carada, waxaa kaloo loo adeegsadaa qodida gododka, ama gurida carada. badeelka ayaa noocyo badan leh isagoo isugu jira mid loogu talo galay beeraha iyo mid kaloo baabuurta ku xiran. Samsun. Samsun (;) Waa magaalo xeebeed ku taalo Badda Madow ee wuqooyiga dalka Turkiga. Samsun waa caasimadda isla gobolka Samsun, Samsun waa magaalo aad u horu marsan waxaana ku yaalo dakad weyn iyo garoon diyaaradeed oo caalami ah, Labo Jaamacadood, Xarumo Caafimaad, kuwo ganacsi, warshado iyo waliba xarumo isboorti iyo ku madadaalo. Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur. Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur (,) wuxuu ahaa nin aqoonyahan, macalim, qoraa, mu'alif, hogaamiye diineed oo u dhashay dadka Soomaalida. Sheekh Cabdriaxmaan waxaa fadhigiisu ahaa magaalada Boorama, halkaasi oo ku dhigi jiray cilmiga diinta iyo maadiga, isla markaana ku alifey Farta Boorama. Taariikh. Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu ku dhashay isla markaana ku koray magaalada Boorama, ee waqooyiga Soomaaliya. Sheekhu wuxuu ka soo jeedaa beesha Gadabuursi, ee beelweynta Dir. Sheekh Cabdriaxmaan wuxuu markuu yaraa waxbarasho u tegay magaalada Harar, halkaasi oo ku soo bartey Quraanka iyo aqoon kale oo maadi ah. Wakhtigii dhalinyarnimadiisii wuxuu macalim Quraan ka ahaa deegaano badan oo Waqooyiga Soomaaliya ah oo wakhtigaasi hoostegayay maamulkii gumeysiga Ingiriiska. Sheekh Cabdiraxmaan waxaa aabo u ahaa Xaakim (qaadi) ka talin jirey maamulkii gumeysiga Ingiriiska. Sanadkii 1933, Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu alifey hab cusub oo loo qoro Far Soomaaliga, kaasi oo ugu magacdaray Farta Boorama. Fartani wuxuu ugu talogalay in lagu qoro Af-Soomaaliga. Farta Boorama. Farta Boorama (; Qaabka qoraalka:) (sidoo kale loo yaqaano: Far Gadabuursi) waa nidaam wax-qoris oo ka mid ah Far Soomaaliga taasi oo uu alifey Sheekh Cabdiraxmaan Sheekh Nuur. Sida taariikhda lagu hayo, Sheekh Cabdiraxmaan wuxuu alifey fartan sanadkii 1933 wakhtigaasi oo uu ku sugnaa magaalada Boorama, oo noqonaysa sababta farta loogu magacdaray magaaladaasi. Majeerteen. Majeerteen (, "Muhammad Harti Amaleh Abdi Muhammad Abdirahman Jaberti"; sidoo kale loo qoro Majerteen, Macherten, Majertain, or Mijurtin) waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Majeerteenku waxay deegaan ku yihiin wadanka Soomaaliya (gaar ahaan inta ugu badan gobolada Puntland), deegaano ka mid ah Howdka; iyo Itoobiya (meelo ka mid ah deegaanka Ogaden). Majeerteenku wuxuu ka mid yahay beelaha Harti ee hoostaga Daaroodka. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Qoraal. "Kani waa maqaal ku saabsan "Qoraalka", haku khaldin "Qoraa". Qoraal (;) waa nidaam xarfo loo habeeyay si kala horeeysa taasi oo loo isticmaalo in lagu gudbiyo ama keydiyo fariin, warbixin, aqoon iyo akhbaar. Wax-qoridu waxay ka mid tahay isgaarsiinta dadka taasi oo ka turjunta luuqada, dareenka iyo macluumaadka dadka. Sida caadiga ah, qoraalku waa lamaanaha hadalka, sababto ah qoraalka ayaa hadal loo bedeli karaa ama hadal ayaa qoraal laga dhigi karaa. Sidaasi darteed ayaa wax-qoristu qeyb uga tahay aasaaska isgaarsiinta aadahama. Sharaxaad. Qoraalku waa astaamo ka samaysan xarfo kaasi oo kooxdii dad ahi isla taqaano isla markaana ku salaysan dhawaaqa luuqad. Tusaale ahaa, Af-Soomaaligu wuxuu leeyahay hab qoris u gaar ah; taasi oo ka bilaabanta alifbeet, xarfo, iyo ereyo la iskuxidhay. Sidoo kale, alifbeetku waa aasaaska dhamaan wax qorista far. Tusaale ahaan, Af Soomaaligu wuxuu leeyahay dhowr nooc oo Far Soomaali ah, laakiin waxaa si sharci ah loo isticmaala qaabka "laatiiniga" oo dowlada Soomaaliya sharciyeysay horaantii sanadihii 1970kii. Qoraa. Qoraa (;) waa qofka allifa qora buugaagta sheekooyinka, kitaabada iyo riwaayadaha. qoraanimadu waa noocyo badantahay waxayna cuskantahay hibada wax qoraal ee dadka qaar ilaahay siiyo, oo lama oranayo cid walboo wax qortaa waa qoraa, saasoo ay tahayna qoraanida waxaa lagu kasban karaa aqoonta iyo wax barashada. Qoraa wadartiisu waa "Qoraayo", waxa la qoro waa Qoraal, meesha la dhigo waxa la qorayna waa Qor'ool (Maktabad) Beeraha Soomaaliya. Beeraha Soomaaliya () waa isha koowaad ee waxsoo saarka wadanka Soomaaliya taasi ooy tiro badan oo dad ahi ku tiirsan yihiin. Sida caadiga ah, dallaga Soomaaliya waa dhamaan dhirta (mudhaha iyo khudaarta) ka soo baxa beeraha wadanka Soomaaliya. Waxsoo saarka beeraha Soomaaliya waxay gaadhsan yihiin 65% Dhaqaalaha aasaasiga wadanka, taasi oo soo ururinaysa isticmaalka wadanka dhexdiisa iyo dhoofinta badeecada dunida inteeda kale loo ganacsi geynayo. Daaqsiga. Dhaqaalaha wadanka Soomaaliya wuxuu ku salaysan yahay wax soo saarka qadiimiga ah iyo kan casriga ah, taasi oo meelo badan oo wadanka ka mid ahi si tartiib ah u horumarayso. Sida ay xustay Hayada Cuntada Aduunka, beeruhu waa lafdhabarta nolosha iyo jirtaanka bulshada Soomaaliyeed. In ka badan 65% dhaqaalaha wadanka iyo 70% shaqaalaha ayaa ku tiirsan beeraha iyo waxsoo saarkooda. Juquraafiga Wadanka. Soomaaliya waa dal dhaca bariga qaaradda Afrika ee aagga loo yaqaan Geeska Afrika. Waxa ay xad-wadaag ka yihiin Yemen dhanka Gacanka Cadmeed, waxaa sidoo kale bari ka xigta Badweynta Hindiya dhanka galbeedna waxa ka xiga Itoobiya iyo Jabuuti koonfur galbeedna waxaa ka xiga Kiinya. Soomaaliya waa midda dhanka bare ee ugu fog Afrika, bedkeedu wuxuu gaarayaa 637,540 kiiloomitir labajibbaaran. Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska wayiyisha kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray geeska afrika. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka Texas ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan Jabuuti masaafo dhan 58 kiiloometer, Itoobiya masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo Kiinya masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 Mayl Bad gudaha Badweynta Hindiya. Sano Ilays. Sano Ilays (waxaa loo sunta summadda: ly) Waa halbeeg qiyaaswaxaa loo adeegsadaa masaafooyinka waa weyn iyo fogaanshaha aadka ah sida fogaanta u dhexaysa dhulka iyo xiddigaha ee marka loo eego iftiinka. Waxaa loo yaqaan Sano Ilays in ay tahay masaafada uu jaro ilayska halkii sanaba. Waxa uu gaarayaa xawaaraha Ilayska 300 kun Kiilomitir/Ilbirisqi, xawaarahaas Ilaysku wuxuu jaraa 18 Milyan Kiilomitir daqiiqaddiba taana waxaa lagu magacaabaa daqiiqo ilays. Waxa ay gaaraysaa xawaalaha uu jarayo halkii Sano ilays 9,460,730,472,580,800 Mitir taasoo ah mid gaarsiisan 9.46 Tirilyan Kiilomitir ama 5.878 Tirilyan Mayl ama 63241.077 Halbeeh Cilmi falag. Masaafooyinka dunida waa mid aad u ballaaran iyadoo lagu qiyaaso Sanado Ilays waana masaafada uu jaro ilayska sannadkii, iyadoo xawaaraha ilaysku la mid yahay 299,792,458 m/seken waana xawaaraha qiyaasta ugu dhaw dunida sababtoo ah maba jirto waxa ka dheereeya ilayska. Madaxwaynaha Soomaaliya. Madaxaweynaha Soomaaliya () waa madaxweynaha iyo hogaamiyaha guud ee wadanka Soomaaliya. Madaxweynaha wadanku waa hogaamiya koowaad ee Ciidanka Xoogga Soomaaliya. Intaasi waxa dheer, Madaxweynuhu wuxuu hormuud u yahay Dowlada Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya, midnimada Umada Soomaaliyeed, dhaqan-gelinta Dastuurka Soomaaliya, iyo howl-gelinta xubnaha dowlada. Hordhac. Xafiiska rasmiga ee Madaxweynaha Soomaaliya waxaa la aasaasay markii ay sameeysantay Jamhuuriyada Soomaaliya 1dii Luuliyo sanadkii 1960kii. Madaxweynihii ugu horeeyay ee xafiiska qabta wuxuu ahaa Aadan Cabdulle Cusmaan (ku magac dheeraa "Aaden Cadde"). Madaxweynaha maanta tallada haya waa midkii 8aad, Mudane Xasan Sheekh Maxamuud, kaasi oo kursiga ku fadhiya tan ilaa markii la doortay 16kii Sebtember 2012. Waxbarashada Soomaaliyeed. Waxbarashada Soomaaliya (;) waa nidaamka waxbarasho ee wadanka Soomaaliya. Sida saxda ah, Wasaarada Waxbarashada ayaa ka masuul ah dhamaan tacliinta iyo waxbarashada wadanka Soomaaliya, taasi oo ay ku baxdo ilaa 15% miisaaniyada dowlada. Maamulgoboleedka Somaliland iyo Puntland waxay leeyihiin nidaamyo u gaar ah, kuwaasi oo hoostega Wasaaradaha Waxbarasho ee maamuladaasi. Hordhac. Markii uu dhacay Dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya sanadkii 1991dii waxaa burburay dhamaan agabkii iyo hooygii waxbarashada wadanka oo idil. Waxa warbixin lagu sheegay in 94% dugsiyadii wadanku burbureen. Colaadii ka hadhay dagaalkaasi waxay wakhti badan saameeyn ku yeelatay dib u dhiska nidaam waxbarasho oo caafimaad qaba. Si kastaba ha ahaatee, badhtamihii 1995kii ayaa deegaano ka mid ah Waqooyiga Soomaaliya si madax banaan dib u habayn ugu sameeyeen waxbarashadii. Horaantii sanadkii 1997kii, waxaa magaalada Boorama laga furay jaamacadii ugu horeeysay wadanka tan iyo burburkii dowladii Maxamed Siyaad Barre. Wakhtigaasi waxaa la furay Jaamacadda Camuud oo noqotay hooyga waxbarasho ee deegaankaasi. Howlgalka. Tiro koob ay Hay'ada Waxbarasha Aduunku samaysay sanadkii 2006da, waxay ku sheegtay in maamulgoboleedka Somaliland yahay deegaanka ugu waxbarashada horeeya dhulka Soomaaliyeed; halka Puntland noqotey deegaanka labaad ee ugu fiican adeega waxbarasho. Wasaarada Waxbarashada. Wasaaradda Waxbarashada iyo Barbaarinta waa hay'adda kaliya ee rasmiga Soomaaliya u qaabishan habaynta socodsiinta waxbarashada dalka, waxay ka faaiidaysaa wasaaradda saami dhan 15% guud ahaan bixinata miisaaniyadda dawladda taasoo loogu talo galay tacliinta. Tacliintu Waxay noqotay mid muhiim u aha dawlad goboleedyada ama Soomaaliya ha ahaatee ama maamul goboleedyada leh madax banaanida gaarka ah, sanadkii 2006 waxay noqotay Puntland meesha labaad ee Soomaaliya marka laga yimaado Somaliland, taasoo ka dhigtay tacliinta aasaasiga ah mid lacag la'an ah halka ay macalimiinta ka qaatada gunadooda bisha maamulka si toos ah. Sanadii 2007 waxaa batay tirada dugsiyada hoose ee soomaaliya 600 dugsi intii uusan dhicin dagaalkii sokeeye ila iyo 1,172 dugsi iyadoo uu kordhay qadar saami dhan 28% wadarta guud ee tirada ardada heerka hoose. Faallo. Waxbarashada Soomaaliya caadiyan ilaa askunkii taariikhda waxay waxbarashada ku salaysnayd barashada Qur'aanka iyo guud ahaan diinta. Xiligii degta ama bulsho wada dagan ay abuurmatay, waxaa waxbarashada ku soo kordhay aqoonta bay'ada iyo ka faa'iidaysiga cilmigi falaga aqoontaas oo ahayd mid jiilba jiil u gudbiyo. Soomaalida oo ah dad allif badan, xaga xasuusta iyo xifdigana ku wanaagsan, waxaa deg walba u hana qaadi jiray ragg ama dumar loogu yimaado aqoonta ansixisa geedi socodka wanaagsan iyo waxyaabaha daruuriga u ah nolosha, sida reerka xageebuu u guuri sanadkan iyo colaada iyo colka na soo hayo xageebaan kaga fogaanaa. Dhaqanka Islaamka oo ah mid barra shaqsiga iyo bulshada dhamaan waxyaabaha ay u baahanyihiin ee maslaxada ugu jirto. Aqoonta ama waxbarashada laga kala dhaxo waxaa soo gala yeelashada qoys walba ama deg walba waxaa ay ku qasbanayd inay yeelato odayaal magac iyo maamuus leh oo ka taliya samaha degta iyo deggaha dariska la ah ama bulshada guud ee haybta ama deegaanka baahsan wadaagta. Tacliintaan waxay ka bilaabanaysay, kow barashada diinta, labo fariisiga geedaha garta lagu gooyo ama guryaha caaqlida oo mar walba laga faa'iido taariikhdii hore iyo saadaasha waxay tahay. Taqasus la barto ayay noqdeen dhamaan adeegyada xirfada ku salaysan sida abaanduulenimada iyo u dhuundaloolida heshiisyada iyo cilaaqaadka waara. Berigii dambe ee ay qeexnaatay waxa bulsho ay tahay iyo hogaankeeda, iyo tartankii ka samatabixinta bulsahda dhibaatooyinka soo noqnoqda. Waxaa dadaalkaa horseed u noqday hogaankii ka jiray Khaliifada Islaamka. Waxaa bilowday in cudurada faafo karantiil lagu sameeyo iyo ka hor tagooda. Sidoo kale waxaa balaartay qiimaynta dadka cudurada dabiibiya oo uu ugu horeeyay Nebigeena Naxariis iyo Nabadgelyo Korkiisa ha ahaatee. Laga soo bilaabo dhalashii diinta ayaa horumar muuqada laga gaaray arimo badan oo nolosha bulshada la xariira. Yaraynta gaajada, barashada taxadarka guud iyo is daaweynta intaba sunnada ayay ku jiraan. Tacabka beeraha, gaashaandhiga iyo abuuris ama tartan gaashaanbuur ayaa meel walba ka bilowday. Kacaamadii la soo maray waxaa ugu horeeyay Kacaankii Beeraha. Muddo hada laga joogo 1200 kun labo boqol oo sano ayay deegaanada waaweyn ee hada Soomaalida degantahay waxaa ka bilowday in aqoon sideedaba la qiimeeyo. Noloshii ayaa u kala baxday reer magaal iyo reer guuraa. Soomaaliya oo markii dowlad qaran ugu dambaysay laheyd 18 gobol, waxaa ay degmo walba lahayd dugsiyo hoose ilaa sare caadi ah. Muqdisho iyo magaalooyonka waaweyn sida Hargaysa, Kismaayo iyo caasimada iyo nawaaxigeeda waxaa ku yiilay dugsi farsamada gacanta iyo kuwa beeraha. Dugsi Sare ee Allaahida oo Muqdisho ku yaalay ayaa ugu caansanaa dugsiyada aqoonta sare laga baran jiray. Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed. Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed (SNU;) waxay ahayd jaamacad qaranka Soomaaliyeed Muqdisho, caasimadda Soomaaliya. Its 8waxayna ujirtay magalada 8 kilometer. Jaamacadda Admas. Jaamacada Admas waxee ku taalaa magaalada Hargeysa ee woqooyiga Soomaaliya. Jaamacadaan waxaa la dhisay 2006da waxaana maal galiya ama ee ka midtahay jaamacad ku taalo dalka Itoobiya eena isku magac egyihiin. Jaamacadaan waxaa laga bartaa wax barasho heersaro ah. Jaamacadda Banaadir. Jaamacada Banaadir waa jaamacad ku taalo magaalada Muqdisho ee dalka Soomaaliya. Taariikh. Jaamacada Banaadir waxaa laga bartaa cilmiga dhakhtarnimada,iyo waxyaale ka oo fara badan sida engineering,education iwm waxaana lasameeyay sanadka marka oo ahaa 2002. Qaraxii ardayda Jaamacada. Sanadka marka oo ahaa 3 Diseembar 2009 waxaa dhacday qarax ismiidaamin ah, oo lagu weeraray arday qalin jabisay oo xaflad loogu qabanaayay hotel shamo. Qaraxaas waxaa ku dhintay dad gaaraayo ilaa 22qof oo ka mid ah 3 wasiirada Dawladda iyo 40 ardayda jaamacada banaadir oo dhaawacantay. Jaamacadda Boosaaso. Jaamacada Boosaaso waxee ku taalaa magaalada Boosaaso ee woqooyiga Soomaaliya. Jaamacadaan waa jaamacad ween oo waxbarasho heersaro laga barto. Jaamacadda Burco. Jaamacad Burco Waa jaamcad aad uwayn oo kutaala magaalda Burco ee Somaliland jaamacada burco waxa ayleedahay kuliyado badan.waxaa dhigta oo wax kabarta arday aad ubadan Taariikh. Jaamcada burco waxaa la asaasay saandku markuu ahaa june 2004 waxaana hindisaheeda lahaa aqoon yahanka,odayaasha iyo culimo aw diinka ganacsatada gobolka Togdheer taasoo ay ku timid ogolaansha madaxweynaha jamhuuriyadda somaliland, waxaa maal galiyay oo fan gareeyaya jaaliyada reer togdheer ee dalka dibadiisa jira (togdheer diaspora in abroad) iyo dad weynaha reer burco ee dalka gudihiisa degan(locals)waxaa ardaydii ugu horaysay la qoray september 2004 ardaydaas oo ka koobnayd 167 arday afar kuliyadood iyo 430 arday oo loo tababaro macalinimada mudo gaaban, waxaa ay ardaydu wax kusii dhigan jirtay inta aan la dhamayn dhismaha weyn (main campus) ee jaamacada xaruntii wasaarada dhirta iyo daaqa, waxaa dhismaha jaamacada laga dhisay iskuulkii dhirta iyo daaqa ee dawladii hore ee somalia 00 u jirta 2 killo metre magaalada ee dhinaca waqooyi galbeed,dhulka uu dhismaha jaamacadu ku fadhiyaa waxa weeye 4.75 hectre waxaa la dhagax dhigay 11-05-2005 waxaana dhagax dhigay wasiirka waxbarashada ee jamhuuriyadda somaliland mudane xasan xaaji cabdilaahi xasan gadhweyne waxay ka kooban tahay. Qybaha Aykakoobantahay. Hadaba jaamacada burco waxay leedahay dhamaanba kuliyadihii waxbarashada iyo dhamaanba agabkii waxbarasho, kuliyadaha hada la dhigto waxaa ka mid ah. waxaa hada la wadaa in la furo kuliyado kale sida kuliyada caafimaadka, kuliyada sharciga, kuliyada beeraha,waxaa kaloo laga furay badhtamaha magalaada xarun loogu talo galay dadka waaweyn, shaqaalaha, ganacsatada iyo dadkii ay waxbarashadii aasaasiga ahayd aan soo marin (formal education) taasoo oo uu runtii lahaa hindisaheeda chancellorkii hore ee dhawaan xilka wareejiyay professor cabdi salaan yaasiin, xaruntaas oo la yidhaahdo xarunta bulshada iyo waxbarashada joogtada ah(continuing education and community centre) waxaan lagu bartaa. Heerka Jaamacada. Jaamacada Burco waxay ku jirtaa jaamacada ugu horeeyay wadanka jamhuuriyada somaliland waxaanay 51ka jaamacadood ee afrika ugu horeeya (51st highest ranking africauniversities in) mar la qiimeeyay aqoonta waxbarasho ee jaamacadaha afrika (academic ranking in africa) sida aynu horeba usoo sheegnay jaamacada burco waxaa asaasay dad qiimayn iyo tix galin ku leh gobaolka togdheer oo isugu jira dad xilal muhiim ah kasoo qabtay dawlada sida maayaro mayors, badhsaabyo govenors ganacsato businessmen,culimo aw diin religious men iyo wax garad kale and intellectuals.Waana gudo ka kooban 15 xubnood oo la yidhaahdo gudida horumarinta gobaolka togdheer(togdheer development committee) waxaanay burco ka qabteen oo kale biriish cusub iyo cusbitaal dad waali ah (mental hospital) gudiidani waxay leeyihiin gudi fulineed(excutive committee) oo kala ah. Hadaba waxaa haboon in dhamaanba dadweyanaha reer togdheer dal iyo dibadba inay la shaqeeyaan gudida horumarinta gobolka togdheer ee iska xilsaartay horumarinta gobolka oo ay kasiii horumariyaan halka ay maanta marayso, waxaan kaloo ugu baaqayaa dhalinyarada reer togdheer ee ka qalin jabiya dugsiyada sare in ay jaamacada gobolka wax ka dhigtaan ee aanay u cararin meel kale. Jaamacadda Kismaayo. Jamaacada Kismaayo () waa jaamacad si gaar ah loo leeyahay, taasi oo ku taala magaalada Kismaayo, wadanka Soomaaliya. Jaamadaca Kismaayo waa mida sadexaad ee ugu wayn Jaamacadaha Soomaaliya. Hordhac. Xafladani oo ahayd mid si heersara ah loo soo agaasimey iskalmarkaana shahaadooyin lagu gudoosinayey ardaydii ugu horaysey oo ka qalinjibiyey jaamacada magalaada Kismaayo ayaa waxay maanta ka dhacdey xarunta wayn ee jaamacada magaalada kismaayo. Jaamacadan kismaanyo waxa la aas aasay Aug 31, 2005. Munaasabadaasi shahaadooyinka lagu gudoonsiinayey ardayda ka qalinjibisey jamaacada kismayo ayaa waxaa kasoo qayb galey dad aad u fara badan kuwaasoo kala ah, mas’uulyiinta Jaamacada,Macalimiinta,Waalidiinta, Ardayda iyo dadweyne aad u fara badan, xaflada ayaa ahayd mid jawi nabdoon ku bilaabatey kuna dhamaatay. Kulliyadaha. Ardayda ka qalinjabisay Jaamacada ayaa waxa ay dhanyihiin 32 arday,kuwaasoo ka qalin jabiyay kulyadaha kala ah, Maamulka iyo Dhaqaalaha,iyo kulyadah shaareecada ama shareeca walqeynuun. Inkastoo ay tahay marki ugu horaysey ee ay arday ka qalin jabiyaan jaamacad Kismaayo ay leedahay,ayaa hadana waxaa xusid mudan in ardayda manta qalin jabisay ay ku jiraan labo gabdhood,waana gabdhihii ugu horeeyay ee abid ka baxa jaamacada ku taalo gobbalada jubbooyinka. Cusmaan Maxamed Ismaaciil oo ah madaxa wax barashada jaamacada Kismaayo ayaa waxa uu sheegay in ardaydani ay yihiin kuwii ugu horeeyay ee abid ka qalin jabiyo jaamacada ksimaayo,oo uu sheegay in dhidhibada lo taagay taariikhdu markay ahayd 1 sep 2005,waxa uu intaasi uu ku dary in kulyadaha ay jaamacadu dadka barto ay yihiin ilaa sadex kulyadood oo kala ah kulyada Maamulka iyo Dhaqaalaha iyo kulyada Shareecada walqeynuun. Mr Ismaaciil ayaa waxa uu inaasi ku daray inay jamacada dhawaan ay ku soo kordhin doonan kulyadaha kala ah Caafimaadka iyo kulyada Beeraha. Gudoomiyaha dalada waxbarashad Axmed Faarax AWeys Jen aya kamid ahaa dadkii goobta ka hadlay,waxana uu ardaydii qalin jabinaysay uu ku booriyay inay sii wadaan raadinta aqoonta isagoona sheegay iany hada heleen furihii aqoonta,Mr Awws ayaa waxa uu ardayda u sii raaciyay in aqoonta ay barteen ay wax ugu qabtaan dalkooda,dadkooda iyo diintooda. Maamulaha guud ee jaamacada Kismaayo,Mr Suldaan, oo khudbadii u ka jeediyay xafladii qalin jabintana waxa uu shirkadaha ganacsiga ee Kismaayo uu ugu baaqay inay ahmiyada koobaad ay siiyaan ardayda Jaamacada ka qalin jabisay,taasoo micnaheeda yahay inay shaqaalaysiiyaa. Jaamacadda Lafoole. Jaamacada Lafoole waxee ku taalaa duleedka magaalada Muqdisho, waxee caasimada u jirtaa, waxeena u dhaxeesaa Muqdisho iyo Afgooye. Horudhac. Jaamacada Lafoole waa jaamacad wax laga barto, waxaana la furay sanadkii1965tii, waxaana magac loo yeelay 1973dii iyada oo markii hore ahayd xarun 2 sano lagu tababaro shaqaalaha Dawladda siisa, gaar ahaan maamulka iyo maaraynta iyo XTFW ee uu ka ahaa tababare Ibraahim Maxamed Sabriye .Jaamacada Lafoole waxay ahayd tan keliya ee lagu barto luqadda afka Ingiriisiga iyadoo jaamacadaha kale ee dalka lagu baran jirey luqadda Talyaaniga. Macalimiinta caanka ka ahaa Jaamacadda Lafoole waxaa ka mid ahaa Prof. Axmed Maxamed Qaadi oo madax ka ahaa kulliyadda Taariikhda, Prof. Ducaale oo bare sare ka ahaa qaybta Juqraafiga, Prof. Neena Grish oo u dhalatay waddanka Hindiya oo bare ka ahayd qaybta taariikhda iyo Sheekh Sharif Abdinur Alle ha u naxariistee oo dhinaca shareecada iyo diinta bare ka ahaa iyo macalimiin kale oon halkan lagu soo koobi Karin. Taariikh Hore. Deegaanka lafoole waa deegaan soo jireen ah oo leh taariikh mugweyn oo aan la ilaawi karin taas ayaana keentay in laga dhigo jaamacada ama gole waxbarasho oo dadka si ay u ogaadaan taariikhdii ay kaga tageen qabiiladii deegaanka wacdaan iyo biyamaal oo ay kula diriray gumeystihii talyaaniga, magaca lafoole sida uu ku baxayna wuxu ahaa dagaal gacmaha la iskula tagay oo ay ku dhamaadeen gumeytihii talyaniga oo lafahoodii ay mesha yaaleen sanado badan aya uu ku baxay magaa meshii ay lafaha yaaleen sida ayana lagu dhahay lafoole. Jaamacada Lafoole markii hore waxaa dhigan jirtay Arday ay tababaraan hay'ado dowli ah sida US Peace Corps iyo Dawladda Jarmalka Galbeed. Markii Jaamacada Ummada la balaariyay ayaa dib u habayn iyo madaxbanaani la siiyay Lafoole iyada oo laga dhigay xarunta laylisa macalimiinta dugsiyada hoose/dhexe iyo sare ee wadanka. Waxaa ay Jaamacada Lafoole soo saartay shaqaalihii ugu horeeyay oo dhamaan wasaaradaha iyo xarumaha Dawladda oo dhan ka howlgalay iyada oo manhaj Soomaaliya quseeya la baray halka markii hore tacliinta sare lagu soo qaadan jiray jaamacadaha inta badan Talyaaniga, Ruushka iyo Masar deeq waxbarasho noogu deeqi jireen isku dar ilaa 100 qof sanadkii. Waaxyaha Jaamacada Lafoole. Arday gaareeyso in ka badan 1300 arday ayaa sanad walba ka qalin jabin jirtay Jaamacada Lafoole oo dhacda 22KM galbeed wadada Xamar iyo Afgooye u dhexaysa. Deegaanka Lafoole wuxuu ka tirsanyahay Degmada Shabeellaha Hoose. Barayaasha iyo Dadka Caanka ah. Dad badan oo dib loogu soo kordhicin doono bogaan ayaa jira waxaa jirta in Sheekh Shariif Cabdinuur Allaha xafidee uu dhalinyarada iyo bulshada Jaamacada Lafoole iyo waliba kuleejada Wiilasha ee Lafoole cilmiga diinta uga faa'iidayn jiray. Hormuudyo wanaag badan ayaa soo maray waxaana xiligii qabta iyo kala haadka hormuud ka ahaa Jaamacada Lafoole Jaalle Ziraaji. Jaamacada Lafoole waxaa bareyaal ka ahaa qurubo wadamo dhowr ah ka kala timid waxaase ugu badnaa bareyaal sarsare oo Soomaaliyeed iyada oo ay wehliyeen kuwo ka kala yimid, Bangaaladheesh, Hindiya, Masar, Ingiirska, Jarmalka Galbeeed iyo Maraykanka. Nolosha Ardayda. Jaamacada Lafoole waxay lahayd sida qaybta Kulliyada Gaheyr ee Jaamacada Ummada qayb hoy ah oo ay ardayda degaan. Gabdho iyo wiilal labadaba way degenaayeen. Ardayda Jaamacada Lafoole dalxiis iyo shaqo barasho ayay gobollada u aadi jireen, gaar ahaan kuwa culuunta bulshada iyaga oo safaro la geli jiray qaybta xanaanada xoolaha, beeraha iyo dhaqaalaha iyagoo beeraha Janaale, Baardheere, Jaamaame iyo meelo kale booqan jiray. Burburkii ka dib. Wixii ka danbeeyay burburkii kacaanka jaamacada lafoole wee ka wada qaxeen profasoradii wax ka dhigi jirtay, inta aan ka eheen prof axmed jimcaale kaastaro allaha u naxariisto, prof cali gacal oo ilaa iyo hada uu dagan yahay deegaanka Lafoole. Deeganka Lafoole wuxu noqday deegaan ay ku nastaan dadyowga kaso qaxay magaalo madaxda Muqdisho. Lafoole hada waxey noqotay meel ay usoo cararaan dadka dhibaatada Muqdisho kasoo gaartey, laga soo bilaabo dagaaladii dhexmaray dowladdii Maxamed Siyaad Barre Jan 1991 iyo ururkii USC. Sidoo kale waxaa kusoo qaxay dadki kasoo cararay dagaladii u dhexeeyay Cali Mahdi Maxamed Iyo Maxamed Farax Caydid. Sidoo kale qaxii dagaaladiidhex maray Maxaakiimta Islaamka kuwii Itoobiyaanka iyo Amisom. Lafoole hada waxaa ku nool dadka Muqdisho ka soo barakacay iyo in ka hartay shaqaalihii hore ee dowladii Kacaanka sida Xeyle c/lle Maxamed, Maxamuud Ibraahim Yarrow(cagalaash), Cabdi Cali Xassan, maxamuud shiine. Hada deegaanka waxa aad u dhistay barakacayaashii kaso bara kacay Muqdisho deegaanka waxay ka sameeyeen hurumar badan iyo xayndaabyo badan in kastoo hada ay tahay Lafoole meel markii ugu horeysay laga barakay markii ay qabsatay Dawladda FKG. Wasaaradda Waxbarashada Soomaaliya. Wasaarada Waxbarashada Soomaaliya (;) waa wasaarada masuulka ka ah waxbarashada wadanka Soomaaliya. Wakhti xaadirkan wasaaradan waxay hoostegtaa Wasiirka Waxbarashada Soomaaliiya, Mudane Cabdiqaadeir Cabdi Xaashi. Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya. Wasaarada Arimaha Dibada Soomaaliya (;) waa wasaarad ka tirsan Dawlada Soomaaliya taasi oo maamusha arimaha xidhiidhka dibada ee Soomaaliya. Wasaaradani waxay hoostegtaa Wasiirka Arimaha Dibeda Soomaaliya, xilkaasi hada waxaa haya Cabdisalaam Cumar. Sida caadiga ah, Wasaarada Arimaha Dibedu waxay u qaabilsan tahay xidhiidhka arimaha dibeda, siyaasada dibeda, go'aanada dowladaha kale iyo metelida dowlada Dowlada Federaalka Soomaaliya. Sidoo kale, wakaaladani waxay uga qeybgashaa dowlada wadanka dhamaan shirarka Qaramada Midoobay, Ururada Siyaasi, iyo dhamaan xidhiidhka caalami. Demi Lovato. Demi Devonne Lovato (Dhalatay 20 Agoosto, 1992dii) Waa Gabadhfanaanad ah oo u dhalatay dalka Mareykanka, sidoo kale Lovato waa oo Filin jila ah. Demetria Devonne Lovato (/ ləvɑːtoʊ / lə-Vah-toh; dhashay August 20, 1992) waa fanaan Maraykan ah, heesaha heesaha iyo actresska. Ka dib markii uu ka soo muuqday cajaladda telefishanka ee Barney & Friends ilmaha yar, waxay heshay doorka weyn ee Mitchie Torres ee filimka Disney Channel television Camp Rock (2008) iyo guushii Camp Rock 2: Jamhuuriintii ugu dambaysay (2010). Taniyo markii aan la saxiixanay Records Hollywood, Lovato wuxuu sii daayay albaabkii ugu horeeyay ee Studio Studio Doow Forget (2008), waxaana soo raacay shan cajaladood oo dheeraad ah: Halkan waxaan mar kale dib ugu laabannaa (2009), Unbroken (2011), Demi (2013), Confident (2015) iyo Ii Ii Jiraan (2017). Lovato wuxuu soo galay todoba labaatan jimicsi oo ku qoran US Billboard Hot 100: "Tani waa Me", "Halkan ayaanu maraynaa", "Skyscraper", "Qulqulka Wadnahaaga", "Heart Attack", "Cool for Summer", iyo "Sorry for Sorry". Dhibaatada telefishankeeda, Lovato ayaa u muuqday dabeecad jilicsan on Sonny oo leh Fursad laga bilaabo 2009 ilaa 2011; waxaa loo yaqaanaa garsoore iyo khibrad ku saabsan nuqulka Maraykanka ee X Factor ee 2012 iyo 2013; oo wuxuu u muuqday dabeecad soo noqnoqonaysa Glee. Dhibaatooyinka ay la leedahay xanuunka laba-cirifoodka ah, qabatinka, cunno xumida, iyo is-gaarsiintu waxay heleen feejignaan weyn oo warbaahineed 2010-kii, iyada oo ay ka jawaabtay taas oo ay sii daysay buugga "Staying Strong": 365 Maalin Sannad (2013) iyo dukumenti YouTube ah oo ku saabsan nolosheeda iyo xirfad, oo cinwaankeedu yahay Demi Lovato: Simply Complicated (2017). Lovato waa pop, [4] dhagax weyn, [5] iyo farshaxanka R & B. [6] [7] Lovato ayaa helay abaalmarino abaalmarin ah, oo ay ku jirto MTV Video Music Prize, 13 Abaalmarinta Doorashada Dhalinyarta, Abaalmarinta Shanta Abaalmarinta Dadka, Abaalmarinta ALMA iyo Abaalmarinta Laatiin Ameerika. Marka laga reebo warshadaha madadaalada, Lovato waxa uu ku lug lahaa dhowr waxyaalood bulsho iyo deegaaneed tan iyo markii uu bilaabay xirfaddiisa. Bishii Maajo 2013, waxaa lagu soo bandhigay iyada oo loo adeegsanayo hagaha dhalinta iyo dhalinyarada qaangaarka ah ee qaba cilladaha caafimaadka maskaxda ee Maalinta Wacyigelinta Caafimaadka Maskaxda Carruurta ee Washington, D.C. Waxay sidoo kale noqotey u doodaha bulshada LGBT. Sannadkii 2014, waxay noqotay wajiga loogu talagalay Ololaha Xuquuqda Aadanaha ee Maraykanku u leeyahay Ololaha Sinnaanta Guurka. [ Jaamacadda Sayniska iyo Teknolojiyada Jamhuuriya. Jaamacadda Sayniska iyo Teknoolojiyada Jamhuuriya (loo soo gaabiyo: JUST) (,) waa jaamacad si gaar ah loo leeyahay, taasi oo waxbarasho sare ka bixisa magaalada Muqdisho wadanka Soomaaliya. Biimaal. Bimaal ama Bimal, magaca saxda: Jamaal, (;) sidoo kale loo yaqaano "Beesha Biimaal", "Jamal" or "Beesha Jamal", waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta deegaano ku yaala Geeska Afrika. Hordhac. Biimaal waa beelo ka mid ah beelaha Dir, kuwaasi oo dega koofurta ıyo galbeedka wadanka Soomaaliya. Beesha biimaal waa boqortoyada kalii ee dagaal lagashay talyaniga konfurta soamlia. Beesha Biimaal waxeey degtaa Gobolka Shabeelada Hoose iyo Gobolada Jubada Hoose iyo Jubada dhxexa, ethiopia (Qoraxeey,nusdariiq, Kabtinur, qabridahar, jarati, doloow emeey) Kenya, Bangal,girifto qoofto, buura, Hoolaa.tanariver Shabelada Hoose Magalad Casimada marka,Janaale,qoryoole,awdheegle,waagadi. mushani.sablaale,Degmad Raaxoole EX.N50 iyo Degmada Baraawe,Buulo Mareer,Galweyne,Ceelwaregoow,Muuri,Lanta Buur,Shalambood,Jaziira iyo Gaywaroow. Dir. Dir magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Jaamacadda SIMAD. Jaamacadda SIMAD (; laga soo gaabiyay "Somali Institute of Management and Administration Development" micnaheedu yahay "Machadka Maamulka iyo Horumarka Soomaalida") waa jaamacad si gaar ah loo leeyahay oo ku taala magaalada Muqdisho ee wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Bariga Afrika. Jaamacadda Bariga Afrika (; (EAU); () waa jaamacad si khaas ah loo leeyahay oo ku taala deegaano ka tirsan maamulgoboleedka Puntland ee waqooyi-bari Soomaaliya. Jaamacaddan waxaa asal ahaan lagu aasaasay magaalada Boosaaso, markii dambese waxay gaadhay magaalooyin badan oo deegaankaasi ka tirsan, sida Buuhoodle, Ceerigaabo, Galdogob, Gaalkacayo, Garoowe iyo meelo kale. Jaamacadda Koonfurta Soomaaliya. Jaamacadda Koonfurta Soomaaliya () waa jaamacad heerka sare ee waxbarasho oo ku taala magaalada Baydhabo, wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Gedo. Jaamacada Gedo () waa jaamacad bulsho taasi oo xarunteedu tahay magaalada Baardheere, gobolka Gedo ee wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Puntland. Jaamacadda Dowliga Puntland () waa jaamacad bulsho oo xarunteeda ugu weyni ku taalo magaalada Garoowe, maamulgoboleedka Puntland ee wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Maakhir. Jaamacada Maakhir (,) waa jaamacad ku taala waqooyiga gobolka Sanaag (hoostega maamulgoboleedka Maakhir) ee wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Eelo. Jaamacada Eelo (), loo soo gaabiyo EU, waa machad, iyo jaamacad si khaas ah loo leeyahay taasi oo xarunteeda ugu weyn ku taalo farasmagaalka magaalada Boorama, gobolka Awdal ee waqooyigalbeed wadanka Soomaaliya. Faallo. Jaamacada Eelo waxaa si rasmi ah u sharciyeysay Wasaarada Waxbarashada Somaliland badhtamihii 2007da. Jaamacadda Eelo waxay dhacdaa waqooyiga maamulgoboleedka Somaliland; barta Isuduwaha Caalamiga 08°00′ – 11°30′ taasi oo ku beegan 42°30′ – 49°00′. Liiska Jaamacaddaha Soomaaliya. Hoos waxaa ku xusan liiska jaamacadaha caanka ah ee Soomaaliya. Jaamacadda Sayniska iyo Teknolojiyada Sanaag. Jaamacadda Sayniska iyo Teknolojiga Sanaag () (loo soo gaabiyo USTec) waa jaamacad dadweyne taasi oo xarunteeda ugu weyn ku taalo magaalada Ceerigaabo, magaalo madaxda gobolka Sanaag waqooyi-bari wadanka Soomaaliya. Jaamacadda Nugaal. Jaamacadda Nugaal () waa jaamacad dadweyne taasi oo ku taala magaalada Laascaanood ee wadanka Soomaaliya. Jaamacada Nugaal waxaa la aasaasay horaantii sanadkii 2004ta si ay u daboosho baahida waxbarasho heersare ah ee u baahnaayeen bulshada gobolada Sool, Sanaag iyo Cayn. Jaamacadda Gollis. Jaamacadda Gollis () (GU) waa jaamacad si gaar ah loo leeyahay taasi oo casharo ka bixisa magaalada Hargeysa, magaalo-madaxda maamulgoboleedka waqooyi-bari Somaliland wadanka Soomaaliya. Jaamacadani waxay u dhowdahay Buuraha Golis, oo ah meesha loogu magacdaray. Dugsiga Sayniska iyo Teknolojiyada Abaarso. Dugsiga Sayniska iyo Teknolojiyada Abaarso () (sidoo kale loo yaqaano Abaarso School) waa dugsi iska-wax-u-qabso ah, ardeydu ku dhex nooshahay kaasi oo ku yaala tuulada Abaarso, waqooyigalbeed maamulgoboleedka Somaliland ee wadanka Soomaaliya. Sanadkii 2014ka, Dugsiga Sayniska iyo Teknolojiyada Abaarso waxaa Ururka New England Association of Schools and Colleges (NEASC) gudoonsiiyeen shahaado sharaf dugsigu ku mutaystay dadaalka iyo horumarinta adeyda. Jaamacadda Hargeysa. Jaamacadda Hargeysa () (loo soo gaabiyo: UOH) waa jaamacad dadweyne taasi oo xarunteeda weyn ku taalo magaalada Hargeysa, magaalo-madaxda u ah Jamhuuriyada Soomaaliland. Jaamacadda Hargeysa waxaa la aasaasay horaantii sanadkii 2000, waxaana maanta dhigta ardeg gaadhaysa ilaa 4,600 qof. Jaamacadda Rajada. Jaamacadda Rajjada (;) sidoo kale loo yaqaano Jaamacadda Hope (HU) waa jaamacad dadweyne, taasi oo ka shaqeysa danta dadweynaha, bixisa waxbarasho bilaa lacag ah cidii u qalanta. Jaamacada Hope waxay ku taala magaalada Hargeysa, magaalo-madaxda u ah Jamhuuriyada Soomaaliland. Horaantii sanadkii 2008da ayaa Dr. Najiib Sheekh Cabdikariim aasaasay jaamacada. Jaamacadda Teknolojiyada Somaliland. Jaamacadda Teknolojiyada Somaliland () (SUTECH) waa jaamacad dadweyne taasi oo ku taala magaalada Hargeysa, magaalo-madaxda u ah Jamhuuriyada Soomaaliland. Wasaaradda Caddaaladda Soomaaliya. Wasaaradda Caddaaladda Soomaaliya () waa wasaarada masuulka ka ah arimaha Cadaalada iyo Garsoorka ee wadanka Soomaaliya. Wakhti xaadirkan wasaaradan waxay hoostegtaa Wasiirka Cadaalada iyo Arima Dastuurka Soomaaliya, Mudane Faarax Sh. Cabdiqadir Maxamed. Wasaaradda Kheyraadka Dabiiciga Soomaaliya. Wasaaradda Kheyraadka Dabiiciga () waa wasaarada maamusha kheyraadka dabiiciga ah ee wadanka Soomaaliya. 17kii Janaayo 2014, Ra'iisal Wasaare Cabdiweli Sheekh Axmed ayaa wuxuu wasaarada ku mideeyay Wasaarada Beeraha iyo Macdanta Qeyriin, Wasaarada Kalluumeysiga iyo Kheyraadka Bada, Wasaarada Deegaanka iyo Xoolaha, iyo Wasaarada Awooda iyo Biyaha, kuwaasi oo dhamaantood hoos keenay Wasaarada Kheyraadka Dabiiciga. Wasaaradda Warfaafinta Soomaaliya. Wasaaradda Warfaafinta Soomaaliya, Boostada iyo War-isgaarsiinta () waa wasaarada maamusha warfaafinta iyo xidhiidhka dowlada wadanka Soomaaliya. Sidaasi ay tahay, wasaaradani waxay masuul ka tahay dhamaan warisgaarsiinta iyo Adeega Boostada Soomaaliya. 17kii Janaayo 2014, Ra'iisal Wasaare Cabdiweli Sheekh Axmed ayaa wuxuu wasaarada u kala jebiyay labo qeybood kuwaasi oo kala ah: Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta, iyo Wasaarada Warfaafinta. Warbaahinta Soomaaliya. Warbaahinta Soomaaliya () waa dhamaan aaladaha kala duwan ee loo isticmaalo warbaahinta iyo war-isgaadhsiinta wadanka Soomaaliya; kuwaasi waxaa ka mid ah idaacadaha raadiyowga, telefishanka, warbaahinta internetka iyo dhamaan noocyada kala duwan ee warbaahinta ka hoowlgasha wadanka Soomaaliya. Sida lagu sheegay buugaag badan oo taariikhi ah, dadka Soomaalida ahi waxay tan iyo wakhtiyo hore ahaayeen kuwo ku safra badaha waaweyn ee caalamka, ayagoo u socdaalaya sababo kala duwan, sida ganacsi, aqoonraadis, dalxiis, iyo kuwo kale. Adeega Boostada. Adeega Boostada Soomaaliya () (Boostada Soomaaliya) waa adeega boostada iyo waraaqaha ee wadanka Soomaaliya. Shaqada boostada waxaa masuul ka ah Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta. Intaasi waxaa dheer, adeega boostada waxay xidhiidh quman la leedahay wakaalado kale oo caalami ah kuwaasi oo iska kaashadaan helitaanka iyo dirista buqshadaha iyo alaabta. Nasiib-daro, adeega boostada Soomaaliya wuxuu burburay wakhtigii dagaalkii sokeeye sanadkii 1991kii. Dadaal badan iyo dhiiranaan ka dib, waxaa dib loo soo celiyay adeega boostada 1dii Noofember 2013ka, wakhtigaasi oo uu dhacay Heshiiskii Xidhiidhka Iskusocodka ee dowlada Soomaaliya la sexeexatay wakaalada Boostada Imaaraadka. Guud ahaan, badhtamihii Oktober 2014ka waxaa Wasaarada Boostaha ku dhawaaqdey fureyaal u gaar ah dhamaan 18ka gobol ee wadanka. Adeega Boostada Soomaaliya. Adeega Boostada Soomaaliya () (Boostada Soomaaliya) waa adeega boostada iyo waraaqaha ee wadanka Soomaaliya. Shaqada boostada waxaa masuul ka ah Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta. Intaasi waxaa dheer, adeega boostada waxay xidhiidh quman la leedahay wakaalado kale oo caalami ah kuwaasi oo iska kaashadaan helitaanka iyo dirista buqshadaha iyo alaabta. Nasiib-daro, adeega boostada Soomaaliya wuxuu burburay wakhtigii dagaalkii sokeeye sanadkii 1991kii. Dadaal badan iyo dhiiranaan ka dib, waxaa dib loo soo celiyay adeega boostada 1dii Noofember 2013ka, wakhtigaasi oo uu dhacay Heshiiskii Xidhiidhka Iskusocodka ee dowlada Soomaaliya la sexeexatay wakaalada Boostada Imaaraadka. Guud ahaan, badhtamihii Oktober 2014ka waxaa Wasaarada Boostaha ku dhawaaqdey fureyaal u gaar ah dhamaan 18ka gobol ee wadanka. Wasaarada Warfaafinta iyo Boostada. Wasaaradda Warfaafinta Soomaaliya, Boostada iyo War-isgaarsiinta () waa wasaarada maamusha warfaafinta iyo xidhiidhka dowlada wadanka Soomaaliya. Sidaasi ay tahay, wasaaradani waxay masuul ka tahay dhamaan warisgaarsiinta iyo Adeega Boostada Soomaaliya. 17kii Janaayo 2014, Ra'iisal Wasaare Cabdiweli Sheekh Axmed ayaa wuxuu wasaarada u kala jebiyay labo qeybood kuwaasi oo kala ah: Wasaarada Boostada iyo Warisgaadhsiinta, iyo Wasaarada Warfaafinta. Warbaahinta Soomaaliya. Warbaahinta Soomaaliya () waa dhamaan aaladaha kala duwan ee loo isticmaalo warbaahinta iyo war-isgaadhsiinta wadanka Soomaaliya; kuwaasi waxaa ka mid ah idaacadaha raadiyowga, telefishanka, warbaahinta internetka iyo dhamaan noocyada kala duwan ee warbaahinta ka hoowlgasha wadanka Soomaaliya. Sida lagu sheegay buugaag badan oo taariikhi ah, dadka Soomaalida ahi waxay tan iyo wakhtiyo hore ahaayeen kuwo ku safra badaha waaweyn ee caalamka, ayagoo u socdaalaya sababo kala duwan, sida ganacsi, aqoonraadis, dalxiis, iyo kuwo kale. Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya. Wasaarada Gaashaandhiga () (sidoo kale loo yaqaano: Wasaarada Difaaca Soomaaliya) waa wasaarada maamusha dhamaan hay'adaha iyo waaxyaha aminiga qaranka, isla markaana gacanta ku haysa ciidanka qaranka wadanka Soomaaliya. Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa ah Hogaamiyaha Sare ee Ciidanka Qalabkasida ee wadanka. Sidoo kale, Wasiirka Gaashaandhiga wuxuu masuul ka yahay isku dibu ridka iyo diyaarinta siyaasada ciidanka, isla markaana soo diyaarinta kheyraadka iyo maamulka dhaqaalaha ku baxa ciidanka. Guud ahaan, ciidamada hubaysan ee Soomaaliya waxaa ka mid ah: ciidanka qaranka, Ciidanka Cirka Soomaaliya, iyo Ciidanka Badda Soomaaliya; kuwaasi oo masuul ka ah ilaalada iyo nabadsugida wadanka, shacabka, qaranka iyo dowlada.. Ciidanka Xooga. Ciidanka Xooga Soomaaliya (; loo soo gaabiyo SAF;) sido dowliga ah loo yaqaano Ciidanka Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya, waa Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka xooga dalka waxaa hogaamiya madaxweynaha wadanka, waxayna masuul ka yihiin amniga, amaanka, jiritaanka iyo xoriyada, sharafta iyo kaladembeynta wadanka. Taariikh ahaan, ciidanka wadanka Soomaaliya wuuu ahaan jirey kan ugu xoogan qaarada Afrika. Ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ee soomalaiya xornimadeeda ka heshay gumeesti yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Ciidamada soomaaliya waxee ka koobnaayeen Ciidanka Badda Soomaaliya, Ciidanka Cirka Soomaaliya iyo Ciidanka Booliska Soomaaliya. Shaqadooda ugu horeeysay ee qabtaan neh waxee eheed Xoreentii Soomaali Galbeed 1976ii, waa markii ee 4 dal ku goobteen. Ciidamada Soomaaliya qalab badan oo xoogan ee lahaayeen, waxaana si fiican u dhisay, wadamada Ruushka (Midowga Soviet), Talyaaniga iyo mareykanka oo hub ugu saaiidi jiray. Ciidamada soomalaiya ayaga ayaa ciidankooda sii tabo bari jiray dhinaca dhulka iyo cirka. 20sano kadib ciidamada soomaaliya awood ee ku difaacan dalka malahan,Kuwii hore ee xooga dalka soomalaiya wee duqoobeen, qaar neh dalka ee ka baxeen, qaar badan neh dagaalkii sokeeyay ee ku dhinteen. sidii loodhisay Dawladda KMG, somalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. Ciidanka Badda. Ciidamada Badda Soomaaliyeed (SNF), waa adeega ciidanka badda oo ah waax ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka baddu wuxuu masuul ka yahay ilaalinta, difaacida iyo maamulka baddaha wadanka Soomaaliya. Ciidanka Cirka. Ciidamada Cirka Soomaaliyeed (SAF) waa awooda ciidanka cirka oo ah qeyb ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka cirku waxay masuul ka yihiin ilaalada hawada iyo cirka wadanka Soomaaliya. Markii wadanka Soomaaliya xoriyada qaatey 1960kii ayaa la aasaasay ciidanka cirka, waxaana hogaanka ciidankaas gacanta ku hayay duuliyihii ugu horeeyay Cali Mataan Xaashi. Si kastaba ha ahaatee, Ciidanka Cirka Soomaaliya waxay wakhti ahaayeen kuwa ugu awooda badan Geeska Afrika. Burburkii wadanka 1990kii ayaa burburisay ciidankaasi; waxaase dib-loo soo nooleeyay sanadkii 2010. Ciidanka Badda Soomaaliya. "Sidoo kale fiiri: "Taariikhda Badmareenka Soomaalida" Ciidamada Badda Soomaaliyeed (SNF), (,), waa adeega ciidanka badda oo ah waax ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka baddu wuxuu masuul ka yahay ilaalinta, difaacida iyo maamulka baddaha wadanka Soomaaliya. Wasaarada Gaashaandhigga. Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya () (sidoo kale loo yaqaano: Wasaarada Difaaca Soomaaliya) waa wasaarada maamusha dhamaan hay'adaha iyo waaxyaha aminiga qaranka, isla markaana gacanta ku haysa ciidanka qaranka wadanka Soomaaliya. Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa ah Hogaamiyaha Sare ee Ciidanka Qalabkasida ee wadanka. Sidoo kale, Wasiirka Gaashaandhiga wuxuu masuul ka yahay isku dibu ridka iyo diyaarinta siyaasada ciidanka, isla markaana soo diyaarinta kheyraadka iyo maamulka dhaqaalaha ku baxa ciidanka. Guud ahaan, ciidamada hubaysan ee Soomaaliya waxaa ka mid ah: ciidanka qaranka, Ciidanka Cirka Soomaaliya, iyo Ciidanka Badda Soomaaliya; kuwaasi oo masuul ka ah ilaalada iyo nabadsugida wadanka, shacabka, qaranka iyo dowlada.. Ciidanka Xooga Dalka. Ciidanka Xooga Soomaaliya (; loo soo gaabiyo SAF;) sido dowliga ah loo yaqaano Ciidanka Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya, waa Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka xooga dalka waxaa hogaamiya madaxweynaha wadanka, waxayna masuul ka yihiin amniga, amaanka, jiritaanka iyo xoriyada, sharafta iyo kaladembeynta wadanka. Taariikh ahaan, ciidanka wadanka Soomaaliya wuuu ahaan jirey kan ugu xoogan qaarada Afrika. Ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ee soomalaiya xornimadeeda ka heshay gumeesti yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Ciidamada soomaaliya waxee ka koobnaayeen Ciidanka Badda Soomaaliya, Ciidanka Cirka Soomaaliya iyo Ciidanka Booliska Soomaaliya. Shaqadooda ugu horeeysay ee qabtaan neh waxee eheed Xoreentii Soomaali Galbeed 1976ii, waa markii ee 4 dal ku goobteen. Ciidamada Soomaaliya qalab badan oo xoogan ee lahaayeen, waxaana si fiican u dhisay, wadamada Ruushka (Midowga Soviet), Talyaaniga iyo mareykanka oo hub ugu saaiidi jiray. Ciidamada soomalaiya ayaga ayaa ciidankooda sii tabo bari jiray dhinaca dhulka iyo cirka. 20sano kadib ciidamada soomaaliya awood ee ku difaacan dalka malahan,Kuwii hore ee xooga dalka soomalaiya wee duqoobeen, qaar neh dalka ee ka baxeen, qaar badan neh dagaalkii sokeeyay ee ku dhinteen. sidii loodhisay Dawladda KMG, somalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. Ciidanka Badda. Ciidanka Badda ama Ciidamada Badda (,), waa ciidanka loo qorsheeyay difaaca badda iyo xeebaha dalka kana dagaallama Badda si ay u ilaaliyaan waddooyinka badda iyo in ay beegsadaan maraakiibta cadawga. Waxaa hoos imaanaya gaadiid ciidanka badda sida: burburiyaha, markab dagaal, dooman, gujisyo iyo markab xamuul kana samaysan si guud loo yaqaan Xoon Bad. Waxaa suurtowda in ay ka mid noqdaan xoon ka kooban quwadda niyuklerka ee adeegsiga sawaariiq. Magaca. Waxaa laga soo qaatay magaca ciidanka badda ama Cidamada Badda magaca ah Badda sababtoo ah waa meesha ay ka howlgalaan. Unugyada. Ciidamada badda sida caadada ah waxa ay ka koobmaan unugyo oo kala sar-sarreeya marka la eego tirada maraakiibta oo koobaysa, markab qura waa kan ugu yar unugga shaqada. waxa ay dhammaan noqon karaan wax ka billowda maraakiib ilaa xooman ama Koox maraakiib ah kuwaas oo noqon kara kuwo u samaysma qaab koox maraakiib dagaal ah. Boqor Mayow Xuseen Abow Aala-sheekh. Waxeyna gaaraayeen dad kaas ugu yaraan 4000 ruux Iyadoo dad kaasi horumuud u ahaayeen Reer Sh. Xassan buraale iyo reer Sh. Cashir Maadoow, Waxeyna aheyd Maalintaasi Maalin oo ku weyn shacabka Soomaaliya, waxeyna aad iyo aad ugu faraxsanaayeen in ay caleema saareen Boqorkooda Boqrtooyada Soojireenka Soomaaliya Boqor Mayow Xuseen Abow Aala-sheekh. Boqor Mayow Xuseen Abow Aala-sheekh oo fac ka fac Waalidiintiisa ahaayeen Boqoro is dhaxla, Asiga oo Ka dhaxlay Aabihiisa Boqor sh. Xuseen Abow Aala-sheekh Asagana uu ka dhaxlay walaalkiisa Boqor Sh. Mayow Aala-sheekh, Asigana uu ka dhaxlay Adeerkiisa Boqor sh. Ibraahiim Aala-sheekh, Asigana uu ka dhaxlay walaalkiisa Boqor Sh. Maxamed Aala-sheekh, Asigana uu ka dhaxlay Boqor sh. Axmed Aala-sheekh, Asigana uu ka dhalay Boqor sh. Cabdule Aala-sheekh, Asigana uu ka dhaxlay Boqor sh. Abow Aala-sheekh,Asigana uu ka dhaxlay Aabihiisa Boqor sh. Sheegow Cusmaan (Aala-sheekh), Asigana uu ka dhaxlay Aabihiisa Boqor Sh. Cuthmaan, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiisa Boqor Sh. Ibraahim Xassan Asigana uu ka dahaxlay Aabihiisa Boqor sh. Xassan Samow Asigana uu ka dhaxlay Aabihiisa Boqor Sh. Samow Xassan Asigana uu ka dhaxlay Aabihiisa Boqor sh. Xassan Nuur,Asigana uu Ka dhaxlay Aabihiisa Boqor Nuur Bowre, Asigana uu ka dhaxlay Boqor Bowre Carfaale, Asigana uu ka dhaxalay Aabihiis Boqor Carfaale Aw sheikh Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Aw Sheekh Cali Asigana uu Ka dhaxlay Aabihiis Boqor Cali Ciise, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Ciise Cumar, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Cumar Tukul, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Tukul Cabdalla, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Cabdale deyle Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Deyle Adke Asigana uu Ka dhaxlay Aabihiis Boqor AdkeKasaanle (Gareen), Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis Boqor Kasaanle Kulle, Asigana uu ka dhaxlay Aabihiis 1. Sh. Muqtaar Sh.Abayuunus Sh.Cashir Maadoow. 2. Sh. Maxamuud Xaaji Sh.Maxamed Sh. Cashir Maadoow. 3. Sh. Cashirow Sh.Xassan Sh.Cashir Maadoow. 4. Sh. Ismaaciil Sh.Xuseen Sh.Cashir Maadoow. 5. Shariif Sheekh Cali Sh.Muxidiin Sh. Cashir Maadoow. 6. Sh. Cali Sh. Yuusuf Sh. Muxidiin Sh. Cashir Maadoow. 7. Sh. Muqtaar Sh. Cabdi Sh. Abuubakar(Sacmaweeye) Sh. Cashir Maadoow. 8. Sh. Xuseen sh. Yacquub Sh. Maxamed Maadoow. 9. Sh. Cabdi casiis Sh. Muqtaar Sh. Abayuunus Sh. Cashir Maadoow. 10. Sh. Saalax Sh. Maxamed Sh. Aweys Maxamed Maxamuud. 11. Sh. Abuubakar Sh. Shariif Sh. Baawoow. Dadweynihii Caleemasaarkaasi kasoo qeeb galay ayaa wakiishay Culumadaasi in ay saxiixaan warqada caleemasaarka Boqorka Boqortooyada Soojireenka Soomaaliya Boqor Mayow Xuseen Abow Aala-sheekh Ayadoo la joogay markaasi siyaaradii Sh. Xasan Buraale iyo Siyaaradii Sh. Xuseen Cashir Maadoow waxaana lagu caleemasaaray halkaasi Boqorka Boqortooyada Soojireenka Soomaaliya Boqor Mayow Xuseen Abow Aala-sheekh. Caleemasaarkaasi oo jawi fiican ku dhacay dadweynaha ay ka muuqatay farxad iyo jaceel ay uqabeen Boqorkoodii 703 aad. Ayadoo dadweynaha halkaasi ka soo qeeb galay ay hormuud u ahaayeen Culumada reer Sh. Xasan Buraale iyo reer Sh. Cashir Maadoow, Waxayna aheyd Maalintaasi Maalin taariikhi ah oo lama iloobaan ah aad iyo aadna ugu weyn shacabka Soomaaliya. Ugu dambeyntii Munaasabadaasi Caleemasaarka ah ayaa ku dhamaaday Jawi degnaan iyo Farxad leh. Ciidanka Cirka Soomaaliya. Ciidamada Cirka Soomaaliyeed (SAF) (), (), "Al-Qūwāt al-Gawwīyä as-Ṣūmāl") waa awooda ciidanka cirka oo ah qeyb ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka cirku waxay masuul ka yihiin ilaalada hawada iyo cirka wadanka Soomaaliya. Markii wadanka Soomaaliya xoriyada qaatey 1960kii ayaa la aasaasay ciidanka cirka, waxaana hogaanka ciidankaas gacanta ku hayay duuliyihii ugu horeeyay Cali Mataan Xaashi. Si kastaba ha ahaatee, Ciidanka Cirka Soomaaliya waxay wakhti ahaayeen kuwa ugu awooda badan Geeska Afrika. Burburkii wadanka 1990kii ayaa burburisay ciidankaasi; waxaase dib-loo soo nooleeyay sanadkii 2010. Wasaarada Gaashaandhigga. Wasaaradda Gaashaandhigga Soomaaliya waa wasaarada maamusha dhamaan hay'adaha iyo waaxyaha aminiga qaranka, isla markaana gacanta ku haysa ciidanka qaranka wadanka Soomaaliya. Madaxwaynaha Soomaaliya ayaa ah Hogaamiyaha Sare ee Ciidanka Qalabkasida ee wadanka. Sidoo kale, Wasiirka Gaashaandhiga wuxuu masuul ka yahay isku dibu ridka iyo diyaarinta siyaasada ciidanka, isla markaana soo diyaarinta kheyraadka iyo maamulka dhaqaalaha ku baxa ciidanka. Guud ahaan, ciidamada hubaysan ee Soomaaliya waxaa ka mid ah: ciidanka qaranka, Ciidanka Cirka Soomaaliya, iyo Ciidanka Badda Soomaaliya; kuwaasi oo masuul ka ah ilaalada iyo nabadsugida wadanka, shacabka, qaranka iyo dowlada.. Ciidanka Xooga Dalka. Ciidanka Xooga Soomaaliya sido dowliga ah loo yaqaano Ciidanka Jamhuuriyada Federaalka Soomaaliya, waa Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka xooga dalka waxaa hogaamiya madaxweynaha wadanka, waxayna masuul ka yihiin amniga, amaanka, jiritaanka iyo xoriyada, sharafta iyo kaladembeynta wadanka. Taariikh ahaan, ciidanka wadanka Soomaaliya wuuu ahaan jirey kan ugu xoogan qaarada Afrika. Ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ee soomalaiya xornimadeeda ka heshay gumeesti yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Ciidamada soomaaliya waxee ka koobnaayeen Ciidanka Badda Soomaaliya, Ciidanka Cirka Soomaaliya iyo Ciidanka Booliska Soomaaliya. Shaqadooda ugu horeeysay ee qabtaan neh waxee eheed Xoreentii Soomaali Galbeed 1976ii, waa markii ee 4 dal ku goobteen. Ciidamada Soomaaliya qalab badan oo xoogan ee lahaayeen, waxaana si fiican u dhisay, wadamada Ruushka (Midowga Soviet), Talyaaniga iyo mareykanka oo hub ugu saaiidi jiray. Ciidamada soomalaiya ayaga ayaa ciidankooda sii tabo bari jiray dhinaca dhulka iyo cirka. 20sano kadib ciidamada soomaaliya awood ee ku difaacan dalka malahan,Kuwii hore ee xooga dalka soomalaiya wee duqoobeen, qaar neh dalka ee ka baxeen, qaar badan neh dagaalkii sokeeyay ee ku dhinteen. sidii loodhisay Dawladda KMG, somalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. Wasaaradda Beeraha Soomaaliya. Wasaaradda Beeraha (MOA) () waa wasaarada masuulka ka ah beeraha iyo dallaga wadanka Soomaaliya. Intaasi waxaa dheer, wasaaradani waxay maamushaa isla markaanaa ilaalisaa dhamaan noocyada cuntada wadanka ka baxa ama la soo dejiyo. Wakhti xaadirkan, Wasaarada Beeraha Soomaaliya waxay hoostegtaa Wasiirka Beeraha Mudane Cali Xasan Cusmaan. Hordhac. Waxsoo saarka beeruhu waa isha koowaad ee quudisa xoolaha in ka badan kala badh dadka Soomaalida oo ah xoolo-dhaqato. Sidoo kale, beeraha waxaa ka soo baxa noocyo badan oo dallag ah kaasi oo loo isticmaalo farsamaynta cuntooyinka kala duwan ee wadanka Soomaaliya laga cuno. Warbixin ay soo saartey Hayada Cuntada Aduunka (WFP) waxaa lagu sheegay in ilaa 65% dhaqaalaha wadanka Soomaaliya ku tiirsan yahay waxsoo saarka xooga dalka, kuwaasi intooda u badan yihiin beeroley. Dhinaca kale, dadka Soomaalidu waxay aad ugu tiirsan yihiin dhaqashada xoolaha nool, kuwaasi oo si toosan ugu xidhan waxsoo saarka beeraha wadanka. Beeraha Soomaaliya () waa isha koowaad ee waxsoo saarka wadanka Soomaaliya taasi ooy tiro badan oo dad ahi ku tiirsan yihiin. Sida caadiga ah, dallaga Soomaaliya waa dhamaan dhirta (mudhaha iyo khudaarta) ka soo baxa beeraha wadanka Soomaaliya. Waxsoo saarka beeraha Soomaaliya waxay gaadhsan yihiin 65% Dhaqaalaha aasaasiga wadanka, taasi oo soo ururinaysa isticmaalka wadanka dhexdiisa iyo dhoofinta badeecada dunida inteeda kale loo ganacsi geynayo. Daaqsiga. Dhaqaalaha wadanka Soomaaliya wuxuu ku salaysan yahay wax soo saarka qadiimiga ah iyo kan casriga ah, taasi oo meelo badan oo wadanka ka mid ahi si tartiib ah u horumarayso. Sida ay xustay Hayada Cuntada Aduunka, beeruhu waa lafdhabarta nolosha iyo jirtaanka bulshada Soomaaliyeed. In ka badan 65% dhaqaalaha wadanka iyo 70% shaqaalaha ayaa ku tiirsan beeraha iyo waxsoo saarkooda. Juquraafiga Wadanka. Soomaaliya waa dal dhaca bariga qaaradda Afrika ee aagga loo yaqaan Geeska Afrika. Waxa ay xad-wadaag ka yihiin Yemen dhanka Gacanka Cadmeed, waxaa sidoo kale bari ka xigta Badweynta Hindiya dhanka galbeedna waxa ka xiga Itoobiya iyo Jabuuti koonfur galbeedna waxaa ka xiga Kiinya. Soomaaliya waa midda dhanka bare ee ugu fog Afrika, bedkeedu wuxuu gaarayaa 637,540 kiiloomitir labajibbaaran. Soomaaliya waxay dhacdaa bariga fog ee qaaradda afrika taasoo u muuqaal eg qaabka ay u samaysanyahay geeska wayiyisha kaasoo ku badan qaaradda afrika sidaa daraadeed waxaa loogu magacdaray geeska afrika. waxay soomaaliya ku fidsantahay inta u dhaxeysa loolka 10 waqooyi dhigta 49 bari. wuxuu gaarayaa bedka Soomaaliya 637,657 kiiloomitir iskuwareeg ah waxaa ka mid ah 10,320 kiiloomitir iskuwareeg ah waxay biyaha ka hayaan ilaa 1.6% ee bedeka guud ee dalka waxay waxyar uun ka yartahay gobolka Texas ee maraykanka. Sidoo kale waxay Soomaaliya leedahay xuduud barri ah oo dhererkeedu gaaraya 2,340 km ee kala berta dhammaan Jabuuti masaafo dhan 58 kiiloometer, Itoobiya masaafo dhan 1,600 kiiloomiter iyo Kiinya masaafo dhan 682 km, sidaa daraadeed Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer guud ahaan qaaradda Afrika, iyadoo gaareesya xeebta Soomaaliya dhererkeeda 3,025 kiiloomitir; dhul badeedka Soomaaliya wuxuu gaarayaa ilaa 200 Mayl Bad gudaha Badweynta Hindiya. Wasaaradda Maaliyadda Soomaaliya. Wasaaradda Maaliyadda (), (MOF), waa wasaarada gacanta ku haysa isla markaana maamusha dhaqaalaha dowlada, canshuuraha, iyo kharashka wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, wasaaradani waxay masuul ka tahay habaynta, dejinta iyo diyaarinta siyaasada dhaqaalaha iyo maamulka miisaaniyada dowlada fedraalka ah. Sanad kasta bisha Oktoober, Wasaarada Dhaqaalahu waxay hortimaadaa Gollaha Baarlamaanka si ay u sharaxdo miisaaniyada sanadle ee dowlada federaalka. Guud ahaan, Wasaaradda Maaliyada Soomaaliya waxay hoostegtaa Wasiirka Maaliyada; wakhti xaadirkan waxaa wasiir ah Maxamuud Aadan Ibraahim. Bankiga Dhexe. Bankiga Dhexe ee Soomaaliya waa bankiga dhexe ee dowlada wadanka Soomaaliya. Shaqooyinka bankiga waxaa ugu horeeysa maamulka iyo iskudheelitirka dhaqaallaha wadanka, xisaabinta miisaaniyada dowlada, ilaalinta qiimaha lacagta wadanka iyo nidaaminta koboca dhaqaalaha wadanka. Intaas waxaa u dheer, maamulka iyo dejinta siyaasada dhaqaalaha iyo maalgeshiga dowlada. Wasaaradda Qorshaynta Qaranka iyo Xiriirka Caalamiga Soomaaliya. Wasaarada Qorsheynta iyo Xiriirka Caalamiga (MOPIC) () waa wasaarada masuulka qorsheynta dhaqaalaha-bulsho ee wadanka Soomaaliya. Sidoo kale, wasaaradani waxay dowlada uga masuul tahay qorshaha iyo qorsheynta tirokoobta iyo maamulka tirobulshada. Wakhti xaadirkan waxaa maamulkeeda gacanta ku haya Wasiirka Qorsheynta Cabdiraxmaan Yuusuf Xuseen. Wasaaradda Ganacsiga iyo Wershadaha Soomaaliya. Wasaaradda Ganacsiga iyo Wershadaha Soomaaliya () waa wasaarada masuulka ka ah habaynta iyo horumarinta ganacsiga iyo warshadaha wadanka Soomaaliya. Sidoo kale, wasaaradani waxay dowlada uga masuul tahay qorshaha iyo qorsheynta maalgeshiga iyo horumarinta horumarinta wershadaha. Wakhti xaadirkan waxaa maamulkeeda gacanta ku haya Wasiirka Ganacsiga Maxamed Cabdi Xayir (Maareeye). Xigasho. wasiirka ganacsiga waa inuu keeno qorshe eey ku shaqeeyaan wasaaradiisa hadii kale waxaa lumaya hanaanka wasaarada iyo qeybinta shaqada taski. wasiirka waa inuu weakly report ka helaa waax yada shaqada u sign gareeyey. in somalia maanta wasaaradaha ka shaqeeya ma ahan wax la dhihi karo waa wasaarad waayo ma arkin wasaarad gudaneysa shaqadeeda sida loogu tala gelay tusaale wasaarada ganacsiga waa wasaarada jaliya eey ka imaaneyso dhaqaalaha dalka waa wasaarada kaliya eey la xariirto wasaarado badan oo muhiim ah somalida inta badan waxey sheegaan wasaarada maaliyada waa wasaarada ugu daqliga fiican dalka haa waa sax lkn ma is weydiisey inteen dhaqaalaheedu ka imaadaan. wasaarada ganacsiga waxaa looga baahan yahay bulshada iney uasign gareyso fekerka qofku uu keensado si uu uga faaiido hey adaha dowladana canshuur fiican leey ka qaadato in qofka fekerka keensadey la siiyo waqti uu kor ugu qaado dhaqaalihiisa asigana uu uhelo dhiiragelin ka imaata wasaarada iyo ganacsigiisa. waad mahadsan tihiin hadii aan sii wado waxaa laga yaabaa inaan xanuunsado xanaaq dartiis waayo waxaan aragnaa qof saliim ah oo keensaday feker saliim ah hadana dad eey copy yeysanayaan muwaadinka fekerkiisa asigana meeshii uu ku joogsanaayo fekerkiisa taasina waxey ka mid tahay shaqda wasaarada eey ka gaabisay iney qabato waana shaqada ugu muhiimsan ee larabo in dalka lagu dhiira geliyo waayo waxaan ognahay dad badan oo haya fekero kala duwan hadana aan banaanka keeni karin fekeradooda taasina waa sababta keeneysa hadii qofkan uu fekerkiisa banaanka keeno waxaa imaanaya dad badan oo heysta lacag kabadan mida uu heeysta ninka fekerka keensady Wasaaradda Arrimaha Gudaha Soomaaliya. Wasaarada Arimaha Gudaha iyo Amniga () waa wasaarada masuulka ka ah arimaha gudaha wadanka iyo arimaha aminga wadanka Soomaaliya. Ciidanka Xooga Wadanka. Ciidanka Xooga Soomaaliya waa Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka xooga dalka waxaa hogaamiya madaxweynaha wadanka, waxayna masuul ka yihiin amniga, amaanka, jiritaanka iyo xoriyada, sharafta iyo kaladembeynta wadanka. Taariikh ahaan, ciidanka wadanka Soomaaliya wuuu ahaan jirey kan ugu xoogan qaarada Afrika. Ciidanka Soomaaliya waxaa markaas weeninkiisa lagu qiyaasaasi jiray in oo u dhaxeeyay 350,000 ilaa 400,000 oo ciidan oo diyaar ah. Ciidanka soomaaliya waxaa la sameeyay 1960kii, waa markii ee soomalaiya xornimadeeda ka heshay gumeesti yaashii Ingriiska iyo Talyaaniga. Ciidamada soomaaliya waxee ka koobnaayeen Ciidanka Badda Soomaaliya, Ciidanka Cirka Soomaaliya iyo Ciidanka Booliska Soomaaliya. Shaqadooda ugu horeeysay ee qabtaan neh waxee eheed Xoreentii Soomaali Galbeed 1976ii, waa markii ee 4 dal ku goobteen. Ciidamada Soomaaliya qalab badan oo xoogan ee lahaayeen, waxaana si fiican u dhisay, wadamada Ruushka (Midowga Soviet), Talyaaniga iyo mareykanka oo hub ugu saaiidi jiray. Ciidamada soomalaiya ayaga ayaa ciidankooda sii tabo bari jiray dhinaca dhulka iyo cirka. 20sano kadib ciidamada soomaaliya awood ee ku difaacan dalka malahan,Kuwii hore ee xooga dalka soomalaiya wee duqoobeen, qaar neh dalka ee ka baxeen, qaar badan neh dagaalkii sokeeyay ee ku dhinteen. sidii loodhisay Dawladda KMG, somalia waxee yeelatay ciidan yar oo 20,000 gaareenin, sifiican neh u tabo barneen, qalab fiican iyo dhaqaalo ciidan neh ee heesanin. Ciidanka maanta ka jira dalka soomaaliya, waa kuwo dalkooda difaacaya ayaga oo waxba heesanin, qalab ama gawaarida militariga. Maadaama oo dalka ka jiro dagaalo, mala dhihi karo ciidankeena woo dhisanyahay, ayaga oo waxba heesanin qofna caawinin. Wadanka Soomaaliya wuxuu leeyahay sadex nooc oo ciidan ah, kuwaasi oo u sii kala baxa noocyo badan. Ciidanka dhulka, Ciidanka Baddaha iyo Ciidanka Cirka ayaa ah sadexda rukun ee ugu muhiimsan. Ciidanka Badda. Ciidamada Badda Soomaaliyeed (SNF), waa adeega ciidanka badda oo ah waax ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka baddu wuxuu masuul ka yahay ilaalinta, difaacida iyo maamulka baddaha wadanka Soomaaliya. Ciidanka Cirka. Ciidamada Cirka Soomaaliyeed (SAF) waa awooda ciidanka cirka oo ah qeyb ka tirsan Ciidanka Qalabka Sida ee wadanka Soomaaliya. Ciidanka cirku waxay masuul ka yihiin ilaalada hawada iyo cirka wadanka Soomaaliya. Markii wadanka Soomaaliya xoriyada qaatey 1960kii ayaa la aasaasay ciidanka cirka, waxaana hogaanka ciidankaas gacanta ku hayay duuliyihii ugu horeeyay Cali Mataan Xaashi. Si kastaba ha ahaatee, Ciidanka Cirka Soomaaliya waxay wakhti ahaayeen kuwa ugu awooda badan Geeska Afrika. Burburkii wadanka 1990kii ayaa burburisay ciidankaasi; waxaase dib-loo soo nooleeyay sanadkii 2010. Wasaaradda Arrimaha Bulshada iyo Dib u dejinta Soomaaliya. Wasaaradda Arrimaha Bulshada iyo Dib u dejinta () waa wasaarada masuulka ka ah arimaha dib u dejinta iyo dib u dhiska wadanka Soomaaliya. Dekada Berbera. Dekada Berbera () waa dekad rasmiga ah ee magaalada Berbera, taasi oo u adeegta howlaha maamulka Somaliland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan Geeska Afrika. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Boosaaso. Dekadda Boosaaso () waa dekada rasmiga ah ee magaalada Boosaaso, taasi oo u adeegta howlaha maamulka Puntland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan Soomaaliya. Warbixin ay sii daysay Idaacada BBC waxaa lagu sheegay in Dekeda Boosaaso tahay tan koowaad ee xoolaha Soomaalida laga dhoofiyo. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Muqdisho. Dekadda Muqdisho (), sidoo kale loo yaqaano Dekadda Caalamiga Muqdisho, waa dekada rasmiga ah ee magaalada caasimada Muqdisho, taasi oo u adeegta howlaha dowlada Soomaaliya. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn isla markaana ugu mashquulka badan Geeska Afrika. Dekedda Muqdisho waxaa asal ahaan la sameeyay wakhti aad u horeeyay, taasi oo taariikhyahanadu ku sheegaan in dekedani jirtey wakhtigii Boqortooyadii Roomaanka. Dhinaca kale, dekedani waa mida ugu weyn dhamaan dekadaha ku yaala wadanka Soomaaliya. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Saylac. Dekada Saylac () waa dekada qadiimiga ah ee magaalada Saylac, maamulka Somaliland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu da'da weyn Geeska Afrika. In kastoo dekadu si fiican u dhisnayn, hadana waxaa laga soo dejiyaa alaabo, shidaal iyo badeecado kale oo laga keeno Jabuuti iyo Yemen. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Kismaayo. Dekada Kismaayo () waa dekada rasmiga ah ee magaalada Kismaayo, taasi oo u adeegta howlaha maamulka Jubaland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan Geeska Afrika. Dekada Kismaayo waxay ku taala gacan ku dhexyaala Badweynta Hindiya. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Laasqorey. Dekada Laasqory () waa dekad ku taala xeebta magaalada Laasqorey, deegaanka waqooyi maamulka Somaliland. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu weyn ee mashquulka badan Geeska Afrika. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Dekada Marka. Dekada Marka () waa dekad ku taala magaalada Marka, taasi oo u adeegta howlaha maamulka Soomaaliya. Dekadani waxay ka mid tahay kuwa ugu qadiimisan gobolka Geeska Afrika. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Socdaalka Soomaaliya. Socdaalka Soomaaliya () waa adeega socdaalka laga helo wadanka Soomaaliya. In kastoo adeegani hakaday wakhtigii dagaalkii sokeeye wuxuu ka kooban yahay wadooyinka waaweyn, gegooyinka diyaaradaha iyo dekado. Intaasi waxaa dheer adeegyo khaas ah oo iskugu jira dhulka, cirka iyo badaha. Wadooyinka. Wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala shabakad wadooyin ah kuwaasi oo dhererkoodu le'eg yahay ilaa 21,830 km. Sida dowladu sheegtay sanadkii 2010ka, waxaa wadooyinka wadanku lahaa 2,757 km (12%) oo laami ah, 844 km (3.9%) burbursan, iyo 18,229 km (83.5%) bacaad ah. Sida ay warbixin ku sheegtay Wasaaradda Gaadiidka Soomaaliya sanadkii 2015, in ka badan 70,000 oo gaadiid ah ayaa laga diiwaangeliyey maamulka Puntland; ilaa 385,000 gaadiid ah laga diiwaangeliyey maamulka Somaliland; halka ilaa 195,000 laga diiwaangeliyay koonfurta Soomaaliya. Gegooyinka Diyaaradaha. Gegooyinka diyaaradaha Soomaaliya waxay si toos ah u hoostegaan Wasaaradda Gaadiidka taasi oo kaashanaysa Ururka Adeega Duulista Caalamiga ee Qaramada Midoobay ayaa dib u habayn ku sameeysay tiro badan oo gegodiyaaradeed ah. Gegoda Diyaaradaha Aadan Cadde wuxuu ka mid ah garoonada dowlada fedraalku ka kaashatay wadanka Turkiga si dib u habayn laxaad leh loogu sameeyo. Sida sheegtay Qaramada Midoobay sanadkii 2012, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala 62 garoon kuwaasi oo u diiwaangashan Ururka Adeega Duulista Caalamiga (ICAO). 7 ka mid ah waxay leeyihiin wadooyin laami ah oo heersare ah. Sidoo kale, afar garoon waxay leeyihiin laamiga diyaaraduhu ku soo degaan oo ka dheer 3,047 m. Diyaaradaha. Diyaarada Soomaaliya waxay ahay diyaarada sida calanka Soomaaliya. Waxaa la aasaasay sanadkii 1964tii, waxayna ka shaqeeyn jirtey duulimaadyada wadanka dhexdiisa iyo dibadiisaba. Wakhtigii uu dhacay dagaalkii sokeeye 1990kii, waxaa burburay dhamaan adeegii iyo shaqadii diyaaradahaasi. Diyaarada Soomaaliya waxaa dib u habayn dawkada Soomaaliya ku samaysay sanadkii 2012ka, taasi oo adeegeeda bulsho dib u soo celisay dhamaadkii 2013ka. Dekadaha. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Gujiska Ganacsiga. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay hal gujis ah, kaasi oo la aasaasay sanadkii 2008da. Gujiskani waa nooca qaada alaabta xamuulka ah oo keliya. Wadooyinka Tareenka. Gaadiidka Tareenka Soomaaliya waxaa ka mid ah adeega tareenka ka dhex shaqeeya magaalada Muqdisho iyo Jowhar kaasi oo lagu magacaabi jirey Mogadishu-Villabruzzi Railway. Tareenkani wuxuu le'eg yahay dherer dhan 114 km gebi ahaantii, waxaana dhisay gumaystihii Italian Somaliland horaantii 1910. Dekadaha Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Liiska Gegooyinka Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaan ku soo ururinay liiska gegooyinka diyaaradaha wadanka Soomaaliya. Hordhac. Gegooyinka diyaaradaha Soomaaliya waxay si toos ah u hoostegaan Wasaaradda Gaadiidka taasi oo kaashanaysa Ururka Adeega Duulista Caalamiga ee Qaramada Midoobay ayaa dib u habayn ku sameeysay tiro badan oo gegodiyaaradeed ah. Gegoda Diyaaradaha Aadan Cadde wuxuu ka mid ah garoonada dowlada fedraalku ka kaashatay wadanka Turkiga si dib u habayn laxaad leh loogu sameeyo. Sida sheegtay Qaramada Midoobay sanadkii 2012, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala 62 garoon kuwaasi oo u diiwaangashan Ururka Adeega Duulista Caalamiga (ICAO). 7 ka mid ah waxay leeyihiin wadooyin laami ah oo heersare ah. Sidoo kale, afar garoon waxay leeyihiin laamiga diyaaraduhu ku soo degaan oo ka dheer 3,047 m. Gegooyin diyaaradeed. Hoos waxaa ku xusan liiska gegooyinka diyaaradaha wadanka Soomaaliya. Xiriirka Arrimaha Dibedda Soomaaliya. Xiriirka arrimaha dibadda ee Soomaaliya waa mid ku jira gacanta Madaxweynaha kaa soo ah hogaanka qaranka, Ra'iisul wasaaraha kaa soo ah Hogaanka xukuumadda, iyo wasiirka arimaha dibadda ee Dawladda federaalka Soomaaliya. Taariikh kooban. Soomaaliya Kadib xornimadii 1960 waxay xiriir la lahayd dalal farabadan oo ay ka heli jirtay caawinaad waxaana ugu muhiim sanaa Talyaaniga, Midowga Sofiyet, dalalka ku bahoobay Jaamacada Carabta, Maraykanka, Jarmalka iyo Shiinaha. Wasaarada Arimaha Dibeda. Wasaarada Arimaha Dibada Soomaaliya waa wasaarad ka tirsan Dawlada Soomaaliya taasi oo maamusha arimaha xidhiidhka dibada ee Soomaaliya. Wasaaradani waxay hoostegtaa Wasiirka Arimaha Dibeda Soomaaliya, xilkaasi hada waxaa haya Cabdisalaam Cumar. Sida caadiga ah, Wasaarada Arimaha Dibedu waxay u qaabilsan tahay xidhiidhka arimaha dibeda, siyaasada dibeda, go'aanada dowladaha kale iyo metelida dowlada Dowlada Federaalka Soomaaliya. Sidoo kale, wakaaladani waxay uga qeybgashaa dowlada wadanka dhamaan shirarka Qaramada Midoobay, Ururada Siyaasi, iyo dhamaan xidhiidhka caalami. LTE (isgaarsiin). Adeega LTE () (LTE) waa adeeg isgaarsiinta ka mid ah kaasi oo degdeg badan. Wadoweyn. Wadoweyn () sidoo kale loo yaqaano Jidweyne, waa wado dadka ka dhexeysa taasi oo loo isticmaalo socdaalka. Wadooyinka waaweyn waxay ka samaysan yihiin dhowr haad (qaarkood ilaa 10 haad) oo u kala socda labo jiho oo lid isku ah. Inta ugu badan wadooyinka waaweyn waxay ka xidhan yihiin dadka lugeynaya, baaskiiladaha iyo aqalada si loo ilaaliyo amniga dadka. Sidoo kale waxay leeyihiin meelo loo isticmaalo "nasiimada" iyo xaaladaha degdega ah. Dhinaca kale, wadooyinka waaweyn waxay isku xidhaan deegaano badan oo kala duwan. Laami. Laami () waa aalad la dulsaaro meelo ka mid ah oogada dhulka, si looga sameeyo wado siman oo dadka ama gaadiidku ku dulsocon karaan si sahal ah. Sida ugu badan laamiga waxaa laga sameeyaa quruurax (dhagaxaan la jajabshey), sibidh, dhoobo iyo gaamur la iskuqasay. Meelaha qaar laamiyada waxaa laga sameeyaa sibid iyo jaajuur la iskudhex laaqay. Waddo. Wado sidoo kale loo yaqaano Jid, waa meelo la simay oo dadka ka dhexeysa taasi oo loo isticmaalo socdaalka. Wadooyinka waaweyn waxay ka samaysan yihiin dhowr haad (qaarkood ilaa 10 haad) oo u kala socda labo jiho oo lid isku ah. Inta ugu badan wadooyinka waaweyn waxay ka xidhan yihiin dadka lugeynaya, baaskiiladaha iyo aqalada si loo ilaaliyo amniga dadka. Sidoo kale waxay leeyihiin meelo loo isticmaalo "nasiimada" iyo xaaladaha degdega ah. Dhinaca kale, wadooyinka waaweyn waxay isku xidhaan deegaano badan oo kala duwan. Wado. Wado () sidoo kale loo yaqaano Jid, waa dariiq ama meel ka mid ah dhulka oo la simay isla markaana laga dhisay laami ama sibidh si turxaanta looga ilaaliyo. Wadooyinku waxay ka mid yihiin waxyaabaha dadku isticmaali jireen tan ilaa horaantii ilbaxnimada. Wadooyinka waxaa isticmaala dadka, gaadiidka, baaskiiladaha, xoolaha iyo wixii la xidhiidha. Laami. Laami waa aalad la dulsaaro meelo ka mid ah oogada dhulka, si looga sameeyo wado siman oo dadka ama gaadiidku ku dulsocon karaan si sahal ah. Sida ugu badan laamiga waxaa laga sameeyaa quruurax (dhagaxaan la jajabshey), sibidh, dhoobo iyo gaamur la iskuqasay. Meelaha qaar laamiyada waxaa laga sameeyaa sibid iyo jaajuur la iskudhex laaqay. Waddoweyn. Wadoweyn sidoo kale loo yaqaano Jid, waa meelo la simay oo dadka ka dhexeysa taasi oo loo isticmaalo socdaalka. Wadooyinka waaweyn waxay ka samaysan yihiin dhowr haad (qaarkood ilaa 10 haad) oo u kala socda labo jiho oo lid isku ah. Inta ugu badan wadooyinka waaweyn waxay ka xidhan yihiin dadka lugeynaya, baaskiiladaha iyo aqalada si loo ilaaliyo amniga dadka. Sidoo kale waxay leeyihiin meelo loo isticmaalo "nasiimada" iyo xaaladaha degdega ah. Dhinaca kale, wadooyinka waaweyn waxay isku xidhaan deegaano badan oo kala duwan. Gujis. Gujis () waa gaadiid biyo-mareen ah taasi oo quusta biyaha hoostooda ayadoo wada dad, hub, alaabo iyo badeecad. Gujisku wuxuu ka samaysan yahay farsamo bir ah, taasi oo u suurtgelisa in biyuhu soo dhexgalin. Liiska ergeda dibloomaasiyiinta Soomaaliyeed. Dawladda Soomaaliya waxay safaarado ku leedahay wadamo badan oo caalamka ah; kuwaasi oo tirsan dhamaan qaaradaha aduunka. Wasaaradda Arrimaha Dibedda Soomaaliya iyo safaaradaha ayaa masuul ka ah xidhiidhka, heshiisyada iyo cilaaqaadka dowlada Soomaaliya la leedahay dunida inteeda kala. Liiska ergeda dibloomaasiyiinta ku sugan Soomaaliya. Waa Liiska ergeda dibloomaasiyiinta ku sugan Soomaaliya. Inta badan safaaradaha waxa ay ku yaallaan, Muqdisho. ISO 3166-2. ISO 3166-2 Waa fure magacyada dalalka iyo meelaha oo ay soo gudbiyeen Ururka caalamiga ah ee halbeegyada. Marki ugu horraysay waxaa la soo gudbiyay sannaddii 1998. ISO 3166-2 lagana soo qaatay Liiska dalalka hadba halbeeg caalamiga ah ee ISO 3166-1. Waxa uu ka koobanyahay dalalka oo kaliya. Isbedellada. ISO 3166/MA horumarin iyo wax ka bedel ISO 3166-2 Marka ay tahay lagama maarmaanka, waxaa lagu soo gudbinayaa ogaysiiska wararka Newsletter. Waxaa soo maray ISO 3166-2 11 tan iyo intii la sameeyay isbedel ah, 9 caadi ah, 1 asaasi ah ee 2007 iyo 1 caadi ah kaddib wax ka bedelkii asaasiga. Göbekli Tepe. Göbekli Tepe () waa goob taariikhi ah oo ku taalo koonfur-bari dalka Turkiga, gaar ahaan gobolka Şanlıurfa. waxay 12 km (7 mi) dhanka wuqooyi-bari ka xigtaa magaalada Şanlıurfa. Göbekli Tepe waa meeshii ugu horeysay ee aadamahu uu ka dhisto goob uu ku cibaadaysto ama macbad 12,000 oo sano ka hor (10,000 C.H). ISO 3166. Halbeegga ISO 3166 waa halbeeg ka soo baxay Ururka caalamiga ah ee halbeegyada (ISO) waxa uu bixiyaa summadaha dalalka Meelha aan madax bannaanayn iyo meelaha gaarka ah ee leh ahmiyad juqraafi qaybaheeda maamulka asaasiga ah. Magaca rasmiga ah ee halbeegaas waa «Summado ka turjimaya ama ka dhigan magacyada dalalka iyo qybaheeda maamul». Soo saaris. Waxaa la baahiyay soo saarkii ugu horreeyay ee halbeeggaan sanaddii 1974 kaasoo ka koobnaa kaliya summado juqraafi daleed. Sidoo kale waxaa la baahiyay soo saarkii labaad ee sanaddii 1981 kaasoo lagu kordhiyay summado lambarro ah. Waxaa la baahiyay soo saaristii saddexaad sanaddii 1988 kii afaraadna wuxuu ahaa 1993. Laakiin soo saarista shanaad waxaa la baahiyay intii u dhaxeysay sanadihii 1997 iyo 1999 Halka waxaana lagu kordhiyay saddex qaybood waxaa lagu gordhiyay sumadaha qaybaha gobollada iyo dalal hore. Wasaaradda Gaadiidka iyo Duulista Soomaaliya. Wasaaradda Gaadiidka iyo Duulista Soomaaliya () waa wasaarada masuulka ka ah arimaha socdaalka bariga, badaha iyo cirka ee wadanka Soomaaliya. Wakhti xaadirkan wasaaradan waxay hoostegtaa Wasiirka Gaadiidka iyo Duulista Soomaaliya, Maxamed Xuseen Isaaq (Fanax). Socdaalka. Socdaalka Soomaaliya waa adeega socdaalka laga helo wadanka Soomaaliya. In kastoo adeegani hakaday wakhtigii dagaalkii sokeeye wuxuu ka kooban yahay wadooyinka waaweyn, gegooyinka diyaaradaha iyo dekado. Intaasi waxaa dheer adeegyo khaas ah oo iskugu jira dhulka, cirka iyo badaha. Wadooyinka. Wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala shabakad wadooyin ah kuwaasi oo dhererkoodu le'eg yahay ilaa 21,830 km. Sida dowladu sheegtay sanadkii 2010ka, waxaa wadooyinka wadanku lahaa 2,757 km (12%) oo laami ah, 844 km (3.9%) burbursan, iyo 18,229 km (83.5%) bacaad ah. Sida ay warbixin ku sheegtay Wasaaradda Gaadiidka Soomaaliya sanadkii 2015, in ka badan 70,000 oo gaadiid ah ayaa laga diiwaangeliyey maamulka Puntland; ilaa 385,000 gaadiid ah laga diiwaangeliyey maamulka Somaliland; halka ilaa 195,000 laga diiwaangeliyay koonfurta Soomaaliya. Gegooyinka Diyaaradaha. Gegooyinka diyaaradaha Soomaaliya waxay si toos ah u hoostegaan Wasaaradda Gaadiidka taasi oo kaashanaysa Ururka Adeega Duulista Caalamiga ee Qaramada Midoobay ayaa dib u habayn ku sameeysay tiro badan oo gegodiyaaradeed ah. Gegoda Diyaaradaha Aadan Cadde wuxuu ka mid ah garoonada dowlada fedraalku ka kaashatay wadanka Turkiga si dib u habayn laxaad leh loogu sameeyo. Sida sheegtay Qaramada Midoobay sanadkii 2012, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala 62 garoon kuwaasi oo u diiwaangashan Ururka Adeega Duulista Caalamiga (ICAO). 7 ka mid ah waxay leeyihiin wadooyin laami ah oo heersare ah. Sidoo kale, afar garoon waxay leeyihiin laamiga diyaaraduhu ku soo degaan oo ka dheer 3,047 m. Diyaaradaha. Diyaarada Soomaaliya waxay ahay diyaarada sida calanka Soomaaliya. Waxaa la aasaasay sanadkii 1964tii, waxayna ka shaqeeyn jirtey duulimaadyada wadanka dhexdiisa iyo dibadiisaba. Wakhtigii uu dhacay dagaalkii sokeeye 1990kii, waxaa burburay dhamaan adeegii iyo shaqadii diyaaradahaasi. Diyaarada Soomaaliya waxaa dib u habayn dawkada Soomaaliya ku samaysay sanadkii 2012ka, taasi oo adeegeeda bulsho dib u soo celisay dhamaadkii 2013ka. Badaha. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, taasi oo u suurtogelisay ineey yeelato tiro badan dekado ah. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku yaala tiro badan oo dekedo dabiici ah, qaar kale qadiimi yihiin. Dekeda ugu weyn wadanka waa Dekada Muqdisho oo Dawlada Federaalku gacanta ku hayso. Sidaas ay tahay waxaa jira tiro badan oo dekedo ah; kuwaasi waxaa ka mid ah: Caluula, Maydh, Lughaya, Eyl, Qandala, Xaafuun, Hobyo, Garacad iyo Ceelmacaan. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay hal gujis ah, kaasi oo la aasaasay sanadkii 2008da. Gujiskani waa nooca qaada alaabta xamuulka ah oo keliya. Wadooyinka Tareenka. Gaadiidka Tareenka Soomaaliya waxaa ka mid ah adeega tareenka ka dhex shaqeeya magaalada Muqdisho iyo Jowhar kaasi oo lagu magacaabi jirey Mogadishu-Villabruzzi Railway. Tareenkani wuxuu le'eg yahay dherer dhan 114 km gebi ahaantii, waxaana dhisay gumaystihii Italian Somaliland horaantii 1910. Gegada diyaaradaha Berbera. Gegada Diyaaradaha Berbera (;) waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Berbera, maamulka Somaliland. Inkastoo caalamku ku tiro madaar Soomaaliyeed, Garoonka Berbera wuxuu hoostegaa Wasaarada Gaadiidka iyo Duulista Somaliland. Dib u cusboonaysiin lagu sameeyay sanadkii 2015ka ayaa waxaa laga dhisay wado laami ah oo dhan 12 km. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Kismaayo. Gegada diyaaradaha Kismaayo ();, waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Kismaayo, wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Cabdullahi Yuusuf. Gegada diyaaradaha Cabdullahi Yuusuf (), wakhtiyadii hore lagu magacabi jirey Garoonka Gaalkacyo, waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Gaalkacyo, gobolka Mudug wadanka Soomaaliya. Markey taariikhdu ahayd 25kii Maarso 2012, xaflad xusitaan madaxdii hore ah ayaa madaxweynihii hore Dowlada Ku Meelgaarka Sheekh Shariif Axmed wuxuu ku dhawaaqay magaca cusub "Gegada diyaaradaha Cabdullahi Yuusuf" ee garoonka Kaalgacyo, kaasi oo loogu magacdaray Kolneel Cabdullaahi Yuusuf Axmed. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Caabudwaaq. Gegada diyaaradaha Caabudwaaq (), waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Caabudwaaq, gobolka Galgaduud ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaraha Burco. Gegada diyaaraha Burco () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Burco, maamulka Somaliland. Horaantii sanadkii 2012ka, garoonka waxaa lagu bilaabay dib u habayn iyo dhismo cusub kaasi oo jiheynayso Hay'ada Duulimaadka Qaramada Midoobay. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Garoowe. Gegada diyaaradaha Garoowe (waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Garoowe, maamulka Puntland. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Hirshabeelle. Taariikh. Waxaa iyana ku soo biiray Dhulka Biritishka Haystay ee Soomaaliya sida Gobolka waqooyi ee iyaguna isla sanadkaas xornimada qaatay. waxayna ku soo darsadeen koonfurta labadii gobo lee xilligaas gobollada waqooyi la isku oran jiray. Halkaas waxay isku noqdeen goboladii jamhuuriyadda 8 gobol. Markii uu kacaankii militariga ahaa dalka qabsaday ee la qaaday ololahii horumarinta reer miyiga ee 1973.kii ilaa 1974.kii ayey timid baahi ah in la magacaabo gobolo kale oo dheeraad ah markaas waxaa 8dii gobol lagu kordhiyey 7 gobol oo kale markaas waxay tirade gobolada Dalka noqdeen 15 gobol. Bilowgii 1980 waxaa lagu kordhiyey gobolka Jubada Dhexe. dabayaaqadii sideetameeyadii ayaa misana la magacaabay Gobolada Sool iyo Awdal markaas tirada Gobolada Dalku waxay noqdeen Hiiraan. Waa gobol ka mida gobollada ku yaal bartamaha Soomaaliya, xadna la leh gobollada Shabeellaha Dhexe, Galgaduud, Shabeellaha Hoose, Baay, Bakool iyo Gobolka Soomaali Galbeed ee Itoobiya. Magaalo madaxda Gobolka waa Beledweyne. Gobolka waxaa mara wabiga Shabeelle ee ka yimaada dhanka itoobiya. Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 975.000 halka uu bedeku yahay 31.510 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 170 km. Bulshada reer Hiiraan oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul dheereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Hiiraan waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan 1500)Hektar. Shabeellaha dhexe. Waa gobol ka mid ah dalka Soomaaliya bedkiisu yahay 22.663 km² tirada dadkuna gaaraysa 863.000 qof xaruntuna waa Jowhar. Xad la leh gobollada kala ah Galguduud, Hiiraan, Shabeellaha Dhexe iyo Banaadir kana qoyan dhanka Badweynta Hindiya. dhanka waqooyi waxaa kamara Webiga Shabeelle. Degmooyinka Gobolka Shabeellaha Dhexe waxaa ka mid ah Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 863.000 halka uu bedeku yahay 22.663 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 125 km. Bulshada reer Shabeellaha dhexe oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul beereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Shabeellaha Dhexe waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan 700 Hektar. Ka hor Federaalaynta. Kaddib burburkii dawladdii dhexe ee Soomaaliya 1991, labada gobol waxa ka talinayay hoggaamiye kooxeedyo gacansaar la leh dalka Itoobiya mana helin maamul si buuxa gacanta ugu dhiga dhamaan labada gobol. Dhismaha Maamulka. Waxaa la unkay Oktoobar 9, 2016 Baarlamaanka Maamulka Hirshabeelle laguna dhaariyay Magaalada Jowhar, tirada xildhibaannada oo ahayd 82 waxaa gadaal looga daray 15 wadarta guud ee xildhibaannada maamulka Hirshabeelle ayaa laga dhigay 97 xubnood. Baarlamaanka Hirshabeelle ayaa Oktoobar 10, 2016 kulankoodii ugu horeeyey ku yeeshay magaalada Jowhar ee xarunta Shabeellaha Dhexe isla markaana ah xarunta maamulka Hirshabeelle, Baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay gudoon ku meel gaar ah u doorteen mudane Maxamed Siyaad Barqadle. Oktobar 12, 2016 Xildhibaanada baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay ka dhagaysteen qudbadaha ay jeedinayeen musharixiinta u taagan qabashada guddoonka sare ee Baarlamaanka Hirshabeelle. Xilka Guddoomiyaha Baarlamaanka Dawlad Gobaleedka Hirshabeelle ayaa waxaa ku tartamaya oo u taagan saddex musharax oo kala ah Abuukar Xasan Cali oo ah guddoomiye ku xigeenka arrimaha Federalka iyo dib u heshiisiinta Maamulka gobolka Sh/dhexe, guddoomiyihii hore ee degmada Beledweyne Shiikh Cismaan Barre iyo Cali Cabdulle Isgoow, sidoo kale xilka Gudoomiye kuxigeenka koowaad ee Baarlamaanka Maamulka Hirshabelle waxaa isku soo sharaxay laba Musharax Ismail mohamed nur "iyo" Cabdi Xuseen Geedi halka ku xigeenka labaadna ay isu soo sharaxeen saddex xildhibaan oo ay mid kamid ah tahay dumar Canab Axmed Ciise. Oktoobar 22, 2016. Waxaa lagu caleema saaray Madaxweyne Cali Cabdullahi Cosoble iyo ku xigeenkiisa Cali (guudlaawe). Waxaa xafladda joogay safiirro iyo wakiillo ka socday dalaka caalamka sida Shuunaha, Suudaan, Qadar, Turkiga, wakiilka qaramada midoobay iyo wakiil ka socday urur goboleedka igaad. Waxaa sidoo kale ka soo qayb galay qaar ka mid ah maamul goboleedyada oo ku joogay heer madaxweyne, halka maamulka Jubaland uu ka socday madaxweyne ku xigeen, waxaa ka maqnaa xafladdaas maamulka Puntland walow ay goor dambe ay u direen hablyo maamulka Hirshabeelle. Wax soo saarka gudaha. Wax soo saarka gudaha (GDP) waa Qiime suuqeed kama dambaysta ah ee dhammaan badeecadaha iyo adeegyada gudaha ee la is la wada yaqaan oo uu soo saaray dal uun xilli aha mudda kooban. Inta badan waxaa la eegaa wadarta wax sooraaka gudaha ee qofka (Per Capita) tusha Heerka nolosha ee dawladeed. Lama xisaabo wadarta guud ee wax soo saarka gudaha ee qofka iyadoo laga qiyaas qaadanayo Dakhliga. Sida aya tahay aragtiga dhaqaalaha, waxaa isle'eg wadarta guud ee waxa soo saarka gudaha ee qof gabi ahaan wadarta guud ee dakhliga gudaha ee qof GDI. Waxaa la xiriira wadarta guud ee wax soo saarka gudaha Xisaabaadka Qaranka, waa maaddo ku saabsan Dhaqaalaha guud (Macroeconomics). Waxaa lagama maarmaan ah in aadan isku qaldin Wadarta guud ee wax soo saarka gudaha iyo wadarta guud ee wax soo saarka qaranka (GNP) kaa oo u gooni ah wax soo saarka hadba milkiyadda. Kayserispor. Kayserispor Waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Kayseri ee dalka Turkiga, Kooxdani waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1966dii, waxayna ku guuleystay Koobka-Turkiga sanadku markuu ahaa 2008dii sidoo kale waxay soo qaadeen koobka "UEFA Intertoto Cup" sandku markuu ahaa 2006dii. Gegada diyaaradah Caluula. Gegada diyaaradah Caluula () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Caluula, gobolka Bari ee maamulka Puntland, wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Baydhabo. Gegada diyaaradaha Baydhabo () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Baydhabo, gobolka Baay ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Baardheere. Gegada diyaaradaha Baardheere () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Baardheere, gobolka Gedo ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Beledweyne. Gegada diyaaradaha Beledweyne () sidoo kale loo yaqaano Duqow Ahmed Fiidow waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Beledweyne, gobolka Hiiraan ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Ceerigaabo. Gegada diyaaradaha Ceerigaabo () waa gego diyaaraded u adeega bulshada magaalada Ceerigaabo, gobolka Sanaag ee hoostaga maamulka Somaliland. Dhismaha. Madaarka Ceerigaabo wuxuu dhacaa joog dhan biyaha bada korkeeda. Sidoo kale wuxuu garoonku leeyahay wado laami oo dhererkeedu le'egyahay. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Jooga bada. Jooga badda () waa iskucelceliska dhererka biyaha badaha marka la barbardhigo jooga dhulka intiisa kale. Cabirka jooga bada waxaa loo isticmaala si loo ogaado dhererka joog ee meeli leedahay marka la barbardhigo heerka jooga biyaha bada. Tusaae ahaan, magaalada Boorama, Gobolka Awdal waxay leedahay joog dhan 1472.05 m (4829.57 ft); taasi oo macnaheedu tahay in magaalada Boorama ka sareyso 1472.05 m (4829.57 ft) biyaha bada. Dhinaca kale, magaalo-madaxda Muqdisho wadanka Soomaaliya waxay leedahay joog dhan 9 mitir biyaha bada, sababtoo ah magaaladu bada ayay dhinaca ku haysaa. Gegada diyaaradaha Eyl. Gegada diyaaradaha Eyl () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Eyl, gobolka Nugaal ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Gerbohaareey. Gegada diyaaradaha Gerbohaareey () waa gego diyaaradeed u adeega bulshada magaalada Garbahaarey (sidoo kale loo yaqaano Garbaharey), gobolka Gedo ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradah Guriceel. Gegada diyaaradaha Guriceel (), waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Guriceel, gobolka Galgaduud ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Hobyo. Gegada diyaaradaha Hobyo () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Hobyo, gobolka Mudug ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaarada Qandala. Gegada diyaarada Qandala () waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Qandala, gobolka Bari ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Qardho. Gegada diyaaradaha Qardho (), sidoo kale loo yaqaano Gardo Airport, waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Qardho, magaalo-madaxda maamulka Puntland ee wadanka Soomaaliya. Warbixin. Gegada diyaaradaha Qardho waxay leedahay joog dhan ka sareeya jooga bada. Sidoo kale wuxuu leeyahay garoonku laami dhererkiisu le'eg yahay. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada diyaaradaha Taleex. Gegada diyaaradaha Taleex () sidoo kale loo yaqaano Garoonka Sayid Maxamed Cabdulle Xasan waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Taleex, maamulka Khatumo State ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Air Somalia. Air Somalia waa diyaarad si khaas loo leeyahay oo xarunteedu tahay wadanka Soomaaliya. Hordhac. Diyaarada Air Somalia waxaa la aasaasay sanadkii 2001da, waxaana si khaas ah u leh koox ganacsato madax banaan ah. Diyaaradahani waxay ka howlgalaan wadanka Soomaaliya, meelo ka mid ah qaarada Afrika iyo Bariga Dhexe. Gudoomiyaha Air Somalia waa Cali Farah Abdulleh. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Diyaarada Jubba. Diyaaradda Jubba () waa diyaarad si khaas loo leeyahay oo ka howlgasha wadanka Soomaaliya. Diyaaradaha Jubba waxaa xarun u ahaan jirtey Gegada Diyaaradaha ee Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho; laakiin sanadkii 2014ka waxay u guurtey magaalada Nairobi, Kenya, isla markaana samaysay xarumo cusub oo caalamka intiisa kale ah. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Diyaarada Soomaaliya. Diyaarada Soomaaliya () waxay ahayd diyaarada sida calanka wadanka Soomaaliya, taasi oo xarunteeda sare ahayd magaalo-madaxda Muqdisho. Diyaarada Soomaaliya waxaa la aasaasay sanadkii 1964dii waxayna duulimaadyo ku samayn jirtey wadanka dhexdiisa iyo dibadiisaba. Hordhac. Guud ahaan, diyaaradaha Soomaaliya waxay u kala duulijireen wadano badan oo ku yaala Afrika, Bariga Dhexe, Aasiyada Fog iyo Yurub. Si kastaba ha ahaatee, badhtamihii sanadkii 1991kii markii uu qarxay dagaalkii sokeeye waxaa burburay dhamaanba adeegii diyaaradaha Soomaaliya. Dhinaca kale, dadaal dheeri ah oo Laanta Duulista Dowlada Federaalka ay sameeysay ka dib waxaa suurtogal noqotey in dib loo soo celiyo adeega diyaaradaha dhamaadkii 2013. Taariikh. Diyaaradaha Soomaaliya waxaa la aasaasay wakhtigaasi oo ay curatay dowladii qaranka Soomaaliya, waxaa laga dhigay dhigay diyaarada qaranka wadanka. Liiska Diyaaradaha Soomaaliya. Halkan waxaa jira liiska diyaaradaha ka howlgala Soomaaliya. Tiro atam. Tirada Atamka ama lambarka atamka (Z) (Ingriis: Atomic number) Waa ereybixin loo adeegsado Kimistari iyo Fiisikis ee ka socda tirada Borotoonnada ee ku jirta bu'da Atamka. Atamka waxaa ku jira danab dheellitiran, waxa ay noqonaysaa tirada Elektaroonno isle'eg ee tirada atam. Tirada Atamka waxaa xaddida nooca Curiyaha Kiimikada e Jadwalka Curiyayaasha. Waxaa la jira Tirada Atamka Z Tirada Borotoonada aan doonayno waa Kimistariga iyo Fiisikiska sidoo kale Cufka atamka "A" waa kooxda Borotoonnada iyo Niyutaroonno ee bu'da atamka, lagu magacaabo A Tiro cuf. Golahi Sare Kacaanka Soomaaliya. Gollaha Sare ee Kacaanka (,) wuxuu ahaa golle maamul dowladeed ka talin jirey wadanka Soomaaliya wakhtiyadii u dhaxaysay 1969 ilaa 1976. Xisbi siyaasad. Xisbi siyaasad (;) waa koox dad ah kuwaasi oo ku midoobay aragti isku mid ah, isla markaana qorshohoodu yahay ineey ka qeybqaataan doorasho ayaga oo u tartamaya sidii ay u qaban lahaayeen tallada dowlad. Midowga Soomaaliweyn. Xisbiga Midowga Soomaaliweyn (, (GSL)) wuxuu ahaa xisbi siyaasadeed ka shaqayn jiray wadanka Soomaaliya. Taariikh. Xisbiga Midowga Soomaaliweyn wuxuu ka samaysmay hadhaagii Xisbigii SYL; waxaa hogaan u ahaa Xaaji Maxamed Xuseen. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Xisbiga SANU. Xisbiga SANU ((SANU);) wuxuu ahaa xisbi siyaasadeed ka howlgali jirey wadanka Soomaaliya. Xisbigani wuxuu matali jirey dadka ku dhaqan xeebta gobolka Banaadir. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Johannesburg. Johannesburg (;; also known as Jozi, Joburg, eGoli, and abbreviated as JHB) Cuf atam. Cufka Atamka waa wax ka mid ah astaamaha dhamaan Isotope Curiye (waxaa sidoo kale lagu magacaabaa Saamiga Cufka Atamka ama Culeys atomeed'") waa Cuf Atom kaliya halbeega ("Ururta Cufka Atamka" U.C.A. taasoo u dhiganta 1 Garaam \ Mole) tusaale ahaan Karboonka-12 waxa uu leeyahay cuf atam u dhigma 12. mana jiraan wax u dhigma waxa uu leeyahay Isotope cuf qaab ahaan ah Abyoone marka laga eego saamaynta Tamar is-haynta. Cufka atamka waxa uu leeyahay Isotope qiyaastii waxa uu noqdaa Tiro Abyoone, inta badan xaaladdu waxa ay noqonaysaa lambarka koowaad waxa uu ka dambeeyaa calaamadda tobanaale eber ama 9. lambarkaas waxaa lagu magacaabaa tirada atamka, waa wadarta guud ee tirada Borotoonno iyo Niyutaroonno ee Bu'da Atamka. Dadka Baajuuni. Dadka Baajuuniga () waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan Gasiirada Baajuuniga, xeebaha ku hareersan wadanka Kiinya, iyo meelo ka mid ah Koonfurta wadanka Soomaaliya. Tirokoob laga soo xigtay Ururka Qaramada Midoobay, dadka Baajuuniga ah waxaa lagu qiyaasay wax ku dhow 100,000 qof kuwaasi oo intooda ugu badan ku nool yihiin wadanka Kiinya. Dhinaca kale, wadanka Soomaaliya waxaa ku nool tiro lagu qiyaasay ilaa 20,000 qof kuwaasi oo intooda ugu badan ku dhaqan koonfurta dalka. Hordhac. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Dadka Soomaalida. Dadka Soomaalid waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Dadka Baantuga Soomaaliya. Dadka Baantuuga (), sidoo kale loo yaqaano Jareer, Gosha, iyo Mushunguli, waa dad laga tiro badan yahay oo ku dhaqan koonfurta wadanka Soomaaliya, meelo u dhow Wabiga Jubba iyo Wabiga Shabeelle. Dadkani waxay asal haan ka soo jeedaan dadka Baantuuga kuwaasi oo asal ahaan ku dhaqan koonfurbari qaarada Afrika. Dadka Jareerta Soomaaliya waa kuwo lagu keenay wadanka nidaam gumaysi ah. Hordhac. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Dadka Soomaalida. Dadka Soomaalid waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Dadka Xarla. Dadka Xarla (), sidoo kale loo yaqaanay Xarala, waxay ahaayeen dad hada tafiir go'ay ama ku dhexmilmay bulshooyinka kale, kuwaasi oo ku noolaan jirey deegaano ka mid ah Soomaaliya iyo wadanka Itoobiya. Hordhac. Dadka Soomaalidu waa kuwa ugu badan ee ku dhaqan wadanka Soomaaliya; ayadoo lagu qiyaasay ilaa 85% oo bulshada ahi ineey tahay Soomaali sax ah, halka inta kale ka soo jeedaan meelo kale oo caalamka ah. Intaasi marka laga yimaado Soomaalidu waxay isku qeybisaa reero iyo qabiilo kuwaasi oo guud ahaan ah 4 beelood. Bulshada Soomaaliga. Bulshada Soomaaliya waa mashruuc xambaarsan macluumaad badan oo ku saabsan beelaha, reeraha, luuqadaha, tirada bulshada, heerka waxbarasho, caafimaadka, dhaqaalaha, diimaha iyo qodobo kale oo saamayn ku leh bulshada. Dadka Soomaalida. Dadka Soomaalid waa bulsho ku dhaqan Geeska Afrika; gaar ahaan wadanka Soomaaliya, Jabuuti, deegaano ka tirsan wadanka Itoobiya, deegaano ka mid ah wadanka Kenya iyo meelo badan oo caalamka ah. Dadka Soomaalida ah waxay ka mid yihiin kooxaha Bulshada Soomaaliya; waana dadka ugu badan bulshada ku nool wadanka Soomaaliya. Intaas waxaa dheer, dadka Soomaalidu waxay ku hadlaan Af-Soomaali oo kamid ah luqadaha Kushitiga Faraceeda Afro Aasiya. Soomaalida waxaa kala qaybiyey gumeysigii qarnigii 19aad, kaas oo ukala qaybsaday 5 qaybood oo kala ah: Talyaani Oo haystay Koofurta Soomaaliya; Ingriiska oo haystay Waqooyiga Soomaaliya (Somaliland); Faransiiska oo haystay Xeebta Soomaaliya (Jabuuti); Itoobiya iyo Ingiriiska oo haystay Soomaali Galbeed (Soomaali galbeed); iyo Kenyaoo haystay deegaanka NFD. Ogaadeen (beel). Ogaadeen (,) waa qabiilka ugu badan beesha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Ogaadeenku waxay deegaan ku yihiin Itoobiya (gaar ahan deegaanka Ogaden), wadanka Soomaaliya (gaar ahaan koonfur), iyo wadanka Kiinya. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Majeerteen iyo Warsangali), Dishiishe, Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Absame. Absame waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Absamuhu waa magaca guud ee beelo ka farcama Daaroodka. Kuwaasi waxaa ka mid ah Beesha Ogaadeen oo deegan ku ah Itoobiya (gaar ahan deegaanka Ogaden), wadanka Soomaaliya (gaar ahaan koonfur), iyo wadanka Kiinya. Hordhac. Beesha Absame waxay ka mid tahay qabiilada ugu waaweyn dadka Soomaalida. Intaasi waxaa dheer, Absamuhu wuxuu deegaan ku yahay magaalooyin badan oo ku yaala koonfurta Soomaaliya, gaar ahaan deegaanada Jubooyinka. Ogaadeenka. Ogaadeenku waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. deegaan ku yihiin Itoobiya (gaar ahan deegaanka Ogaden), wadanka Soomaaliya (gaar ahaan koonfur), iyo wadanka Kiinya. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Majeerteen iyo Warsangali), Dishiishe, Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Surre (beel). Surre (,), sidoo kale loo yaqaano Dirta Dhexe, waa qabiil ka tirsan Beelaha Dir, ee Dadka Soomaalida. Beesha Surre waxaa loo yaqaanaa Cabdalle iyo Qubeys waxayn deegaan ku yihiin gobolada dhexe ee wadanka Soomaaliya iyo deegaano ka mid ah Soomaali Galbeed wadanka Itoobiya. Hordhac. Gobolada Bari iyo Nugaal waxaa deegaan ku ah qeybo ka mid ah Beelweynta Dir, kuwaasi waxaa lagu magaacaabaa Surre ama Cabdale iyo Qubeys. Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5).http://dspace-roma3.caspur.it/bitstream/2307/4150/1/Clanship,%20conflict%20and%20refugees_An%20introduction%20to%20Somalis%20in%20the%20Horn%20of%20Africa.pdf CLANSHIP, CONFLICT AND REFUGEES: AN INTRODUCTION TO SOMALIS IN THE HORN OF AFRICA Guido Ambroso Gurgura (beel). Gurgura, Gorgorah ama Gurgure (,) waa qabiil ka tirsan Beelaha Dir, ee Dadka Soomaalida. Qabiilka Gurgure waxaa intooda ugu badan degaan ku yihiin deegaanka Oromada (Kilidhka 4aad) wadanka Itoobiya. Sidoo kale waxaa laga helaa deegaanada Soomaali Galbeed, deegaanka Canfarta iyo meelo ka mid wadanka Soomaaliya. Hordhac. Beesha Gurgure waxay ka mid tahay Madaxweyne Dir, taasi oo iskuxidha Gurguraha, Gurreha iyo Gariireha iyo beelo kale oo Madaxweyne Dir ka tirsan. Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Habar Gidir. Habar Gidir () waa beel ka mid ah Beelweynta Hawiye ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya. Hordhac. Beesha Habargidir waxay ka tirsan tahay beelweynta Hawiye, ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beesha Habargidir waxay si rasmi ah u degaan Gobolada Dhexe ee wadanka Soomaaliya. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Silcis (beel). Silcis () waa beel ka mid ah qabiilada Hiraab ee ka farcanta Beelweynta Hawiye ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya. Hordhac. Beesha Silcis waxay ka tirsan tahay beelweynta Hiraab, ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beesha Habargidir waxay si rasmi ah u degaan Gobolada Dhexe ee wadanka Soomaaliya. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Xawaadle. Xawaadle (;) waa beel ka mid ah Beelweynta Samaale ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya. Hordhac. Beesha Xawaadle waxay ka tirsan tahay beelweynta Samaale, ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Gaaljecel. Gaaljecel (;) waa beel ka mid ah Beelweynta Saransoor ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Kiinya iyo Soomaaliya. Hordhac. Beesha Gaaljecel waxay ka dhalatay beelweynta Gugundhabe Hawiye irir samaale ee dagan deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Iwaa afar oo kala ah: Gaaljecel Gugundhabe, Dagoodiye Gugundhabe, Baadicade Gugundhabe iyo Jiijeele Gugundhabe, morile Gugundhabe. Samaale. Samaale, waa aabaha faraca koox beelo waaweyn oo ka tirsan Soomaalida. Beelahaasi waxaa ka mid ah Dirta, Hawiyeha, Gardheere, Meyle, Ajuuraanka kuwaasi oo dhamaantood laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beelaha Samaale waxay si rasmi ah u degaan Soomaaliya, Itoobiya. Sidoo kale waxaa tiro fiican degan tahay gobolka NFD ee wadanka Kiinya. Degoodi. Dagoodi (;) waa beel ka mid ah Beelweynta Gardheere Samaale ee dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya, Kiinya iyo Itoobiya. Hordhac. Beesha Degoodiya waxay ka tirsan tahay beelweynta Saransoor Gardheere Samaale ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Ilma Saransoor waa afar oo kala ah: Gaaljecel Saransoor, Dagoodiye Saransoor, Ciise Saransoor iyo Masarre Saransoor. Samaale. Samaale, waa aabaha faraca koox beelo waaweyn oo ka tirsan Soomaalida. Beelahaasi waxaa ka mid ah Dirta, Hawiyeha, Gardheere, Meyle, Ajuuraanka kuwaasi oo dhamaantood laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beelaha Samaale waxay si rasmi ah u degaan Soomaaliya, Itoobiya. Sidoo kale waxaa tiro fiican degan tahay gobolka NFD ee wadanka Kiinya. Samaale. Samaale (;) sidoo kale loo qoro: Samaal, Samaali, waa beelo dhowr ah oo ka tirsan dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya, Kiinya iyo Itoobiya. Samaale waxaa la aaminsan yahay inuu yahay meesha uu ka yimid magaca Soomaali. Hordhac. Samaale, waa aabaha faraca koox beelo waaweyn oo ka tirsan Soomaalida. Beelahaasi waxaa ka mid ah Dirta, Hawiyeha, Gardheere, MeyleAjuuraanka, Yahabur, Hubeer, Gariife, Hammarre, Harire, iyo Karuur; kuwaasi oo dhamaantood laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beelaha Samaale waxay si rasmi ah u degaan Soomaaliya, Itoobiya. Sidoo kale waxaa tiro fiican degan tahay gobolka NFD ee wadanka Kiinya. Dir. Dir, magaca saxda ah: Abukar waa beelweyn ka tirsan qabiilada Soomaalida taasi oo juquraafi ahaan degta afar wadan oo ku yaala Geeska Afrika. Beesha Dir waxaa laga helaa dhamaan deegaanada Shanta Soomaaliyeed kuwaasi oo kala ah: Djibouti("ahaan jirtey: French Somaliland(1)"), Soomaaliya(ahaan jirtey: "British Somaliland(2) iyo Italian Somaliland(3)"), wadanka Kenya, Gobolka Waqooyi Bari(4) iyo dalka Itoobiya, deegaanka Soomaali Galbeed, iyo sidoo kale Deegaanada Oromia iyo deegaanka Canfarta(5). Hawiye. Hawiye () waa beel ka mida qabiilada Soomaalida, kuwaasi oo ku dhaqan deegaano ka tirsan wadanka Soomaaliya, Itoobiya, iyo Kiinya. Sida lagu xusay taariikhda, beesha Hawiye waxay walaalo yihiin Beesha Dir iyagoo ku wada abtirsada odayga Irir Samaale. Hawiye ayaa kow ama laba kaga jira badnaanta tirada qabiilooyinka soomaalida, waxay degaan caasimada Muqdisho. Gardheere. Gardheere Samaale (waa curadka Samaale). Waxaa ka farcamay oo uu dhalay Garjante Gardheere, Riyale Garjante, Mataan Riyaale, oo isna dhalay Saransoor Mataan. Ilma Saransoor waa afar oo kala ah: Gaaljecel Saransoor, Dagoodiye Saransoor, Ciise Saransoor iyo Masarre Saransoor. Madhibaan. Madhibaan () sidoo kale loo yaqaano Midgaan, waa beel ka mid ah qabiilada laga tirada badan yahay ee ka tirsan dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya iyo Itoobiya. Hordhac. Beesha Madhibaan waxay ka tirsan tahay beelaha laga tirada badan yahay ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beeshani waxay si rasmi ah u degaan dhamaan magaalooyinka Somaliland. Sidoo kale, magaalada Jigjiga iyo Diridhabe waxaa ku dhaqan tiro badan oo Madhibaan ah. Magaca beeshu wuxuu ka yimid ereyga "Madhibe" (qof aan dhib lahayn), markii dambe loo bedelay Madhibaan. Taariikh. Tirokoob la sameeyay 1960kii waxaa lagu sheegay in beesha Madhibaan ahayd 20,000 qof, kuwaasi oo intooda ugu badan ku noolaayeen Waqooyiga Soomaaliya. Waxaa taariikhda lagu sheegay in beesha Madhibaan ay kasoo farcameen Mohamed Gorgaate Hawiye. Waxay ahaayeen dad ugaadhsato ah, taasi oo keentay in laga sooco bulshada inteeda kale. Dadka Soomaalida ah inteeda u badan waxay ahaan jireen xoolodhaqato iyo beeroley; taasi oo keentay in si khaldan loo arko dadka ugaadhsatada noqday. Si kastaba ha ahaatee, beesha Madhibaan iyo dhowr qabiil oo kale waxaa loo yaqaanaa Tumaal; taasi oo asal ahaan ka timid xirfada biraha ay beelahasi ku shaqaystaan. Muuse (beel). Muuse () sidoo kale loo yaqaano Muuse Dheriyo, waa beel ka mid ah qabiilada laga tirada badan yahay ee ka tirsan dadka Soomaalida, kuwaasi oo deegaan ku ah wadanka Soomaaliya iyo Itoobiya. Hordhac. Beesha Muuse waxay ka tirsan tahay beelaha laga tirada badan yahay ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beeshani waxay si rasmi ah u degaan dhamaan magaalooyinka Somaliland. Sidoo kale, magaalada Jigjiga iyo Diridhabe waxaa ku dhaqan tiro badan oo Madhibaan ah. Caasimada wadanka Djibouti waxaa ku dhaqan tiro badan oo Muuse dheriyo ah. Magaca beeshu oo sax ah wuxuu ahaa Reer Sheikh Muuse. Taariikh. Tirokoob la sameeyay 1984kii waxaa lagu sheegay in beesha Muuse ahayd 12,000 qof, kuwaasi oo intooda ugu badan ku noolaayeen Waqooyiga Soomaaliya. Waxaa taariikhda lagu sheegay in beesha Muuse kasoo farcameen Maxamed Gorgaate Hawiye. Waxay ahaayeen dad ugaadhsato ah, taasi oo keentay in laga sooco bulshada inteeda kale. Dadka Soomaalida ah inteeda u badan waxay ahaan jireen xoolodhaqato iyo beeroley; taasi oo keentay in si khaldan loo arko dadka ugaadhsatada noqday. Si kastaba ha ahaatee, beesha Muuse, Yibirta iyo Madhibaan iyo dhowr qabiil oo kale waxaa loo yaqaanaa Tumaal; taasi oo asal ahaan ka timid xirfada biraha ay beelahasi ku shaqaystaan. Diridhabe. Diridhaba (;;; laga wado. "Meel raaxo",; laga soo xigtey: "meeshii Dir ku dhaqneyd") waa caasimad ku taala wadanka Itoobiya taasi oo degan yihiin Soomaali, Oromo, Canfar iyo Amxaaro. Sida lagu sheegay buuga la yidhaahdo "Futuh Al Habasha: Conquest of Abyssinia", deegaanka waxaa loo bixiyay magaca Diri Dhaba markii ay soo dageen beesha Dir ee Soomaalida ah wakhti lagu qiyaaso shan qarni ka hor. Summad kimikeed. Summad kimikeed waa Gaabin ama ka dhigis magac yar curiyeyaasha. Dhamaan curiyeyaasha dabiiciga ah waxa ay leeyihin summad ka kooban xaraf ama saddex, sida badan xarafka ugu horreya waa la weyneeyaa. formula_1 Saleebaan (magac). Saleebaan (;) sidoo kale Sulmaan, Suleymaan iyo Saleyman waa magac Af-Carabi ah kaasi oo loo bixiyo labka dadka. Hedo Türkoğlu. Hidayet "Hedo" Türkoğlu (; waxaa uu ku dhashay 19 Maarso, 1979 magaalada Istanbul) waa ciyaaryahan Kubadda-Kolayga oo caalami ah. Hedo waxaa uu u dhashay dalka Turkiga waxaa uuna ciyaaraha ka fadhiistay sanadku markuu ahaa 2015kii, wuxuu hore 15 xilli ciyaareed ugasoo dheelay Horyaalka Kubadda-Kolayga ee Wuqooyiga Ameeriko ee loo yaqaan NBA-da asagoo usoo saftay lix kooxood oo ka tirsan NBA-da. Hedo iminka waa Gudoomiyaha Xiriirka Kubadda-Kolayga ee dalka Turkiga. Rako Raaxo. Rako Raaxo waa magaalo dhacda bartamaha Gobolka Bari ee Soomaaliya. Magaaladu waa Degmo ka mid ah Degmooyinka Gobolka Karkaar ee Puntland Soomaliya. Degmada Rako Raaxo waxay qiyaasti 120 km dhanka bari uga beegantahay Magaalada Qardho ee Xarunta u ah Gobolka Karkaar Puntland Somalia. Doorashada guud ee Somaliland (2017). Doorashada madaxtinimada Somaliland () waa doorasho la qorsheeyay in lagu qaban doono Somaliland 27 Maarso 2017 taasi oo lagu dooran doono Madaxweynaha iyo Golaha Wakiilada wadankaasi. Madaxweynaha talada haya Axmed Maxamed Siilaanyo uma ordi doono muddo labaad. Hordhac. Doorashada baarlamaaniga ahaayeen sabab in lagu qaban doono Somaliland ee September 2010, iyo ayaa ugu danbeyn loo muddeeyay 26 June 2015, laakiin ay sabab u tahay unpreparedness Guddiga Qaranka ee doorashooyinka Guurtida kordhiyay muddada xilka ee muddo 21 bilood ee hore ee September 2015. Bishii November 2015 Musa Biixi loo doortay musharaxa madaxweynaha talada haya ee Xisbiga Kulmiye. Musharaxa madaxweynaha ee Xisbiga UCID waxay noqon doontaa Jamal Ali Hussein. Hussein noqday musharraxa xisbiga ka dib markii xisbiga Faysal Cali Waraabe ayaa ku dhawaaqay inuu doonayo inuu mar dambe ma ay maamulaan ka dib markii laga badiyay labadii doorasho ee hore. Si kastaba ha ahaatee, weli Waraabe hogaamiyaha xisbiga Doorashooyinka Somaliland. Wadanka Somaliland waxaa ka dhacda doorasho Madaxweyne iyo Baarlamaan shantii sano mar. Doorashadani oo ah heer qaran waxaa codbixin (vote) sameeya bulshoweynta ku dhaqan deeganadaasi. Madaxweynaha ayaa waxaa loo doortaa inuu xilka hayo muddo shan sanno ah. Sidoo kale Golaha Baarlmaanka ayaa loo codeeyaa; kuwaasi oo u kala baxa Golaha Guurtida oo ka kooban 82 xubnood; iyo Golaha Wakiilada oo ka kooban 82 xubnood. Guud ahaan, Somaliland waxaa ka jira tiro xisbiyo ah kuwaasi oo u tartama jagada madaxweynaha iyo kuraasida golayaasha. Doorashada guud ee Somaliland, 2015. Doorashooyinka guud ee la qaban doonaa in Somaliland ee June 2015 si loo doorto ee Madaxweynaha iyo Golaha Wakiilada. Bishii April 2013 Golaha Guurtida u codeeyay in ay kordhiyaan muddada baarlamaanka laba sano oo kale, si ay u simo doorashada madaxweynaha. Doorashada Madaxweynaha Somaliland 2010. Doorashada ayaa dib u dhigay dhowr jeer ay sabab u tahay xasilooni, iyo ayaa ugu danbeyn lagu qabtay on 26 June 2010. Codbixin. Codbixin (;) waa nidaamka koox dad ah ku doortaan hogaamiye (sida Madaxweyne, Ra'iisalwasaare, xubin ka tirsan golle iyo wixii la mid ah). Sida caadiga ah waxaa jirta dhowr arimood oo ka horeysa codbixinta. Marka ugu horeeysa qof ayaa isa-soo-sharaxa, ka dib dadka u soo bandhiga "sababta uu ugu qalmo jagadaasi". Markaas ka dib ayaa doorasho la qabbtaa taasi oo loo codbixiyo dhowr musharax ee tartanka ku jiray. Hordhac. Codbixintu waa nidaam ka mid ah doorashada lagu doorto qof ama koox jago ka qabata meel. Doorashadu waxay noqon kartaa mid siyaasaded ama mid bulsho, sida ganacsi, urur ama koox kale oo ka mid ah bulshada. Siyaasada. Marka laga hadlayo codbixinta waxaa muhiim ah in marka hore meesha jirto dimoqraadiyad u ogol shacabka ineey dhiibtaan codkooda. Cumar samatar. Taariikhdii halgamaa cumar. Halgamaa cumar samatar waxa uu ku dhashay tuulada Geesaley oo Waqooyi-Galbeed ka xigta magaalada Caluula ee ku taal gobolka Bari, soomaaliya sanadii 1980 halkaas oo uu kuso barbaaray wax barashadiisii asaasiga ahaydna uu kusoo qaatay, cumar ilaa yaraantiisi waaxa uu aad u jeclaa sidii uu dhulkiisa u difaaci lahaa oo gumaysihii xiligaas soomaaliya kusoo duulay uga xoran lahaa waana tan ku kaliftay in isaga oo dhalinyaro ah bilaabo halganka gumaysi ladirika ah. Qoraaga reer Jabuuti ee Cabdalla Xaaji Cusmaan ayaa qoraalo taxane ah oo uu ku soo daabacay degelka Wardheernews, wuxuu kaga hadlay sida ummadda Soomaaliyeed u xoortay gefkana uga gashay geesiyadii u soo halgamay xorayntooda iyo sida fudud ee cadawgu u sheegtay taariikhda iyo dhulka Soomaalida labadaba. Qaybii u dambaysayee taxanihiisa wuxuu kaga hadlay taariikhda geesigii soo majeestaha ahaa ee Cumar Samatar dagaalladii uu la galay gumaysigii Talyaaniga iyo dhalanrogga ay Xabashidu ku samaysay sooyaalka runta ah ee Cumar Samatar Rooble. Cumar Samatar magaciisa waxaan bartay dhawr iyo lixdannadii, qiyaastii toban jir umbaan ahaa berigaa. Waxa uu magaciisu ku qornaa waddo aad u yar oo ku taal magaaladii aan ku dhashay ee Diri-Dhaba, sidan ayuuna ugu qornaa (Dejazmaj Umar Samatar) aad baan ula yaabi jirey ninkan Soomaaliga ah ee waddadan magaciisa la siiyey, waayo? Berigaa annagoo carruura ayaan aad u dareemi jirnay cadaawadda Xabashidu u hayso Soomaalida, dareenkaawaxa nagu abuuray dhacdooyin badan oo dadka waaweyni aad u hadalhayeen waayadaa, gaar ahaan xasuuqii Aysha ee bishii Ogost 1960kii. Anoo yaaban baan Allaha u naxariistee aabbahay weydiiyey, muxuu yahay ninkan Soomaaliga ah ee magaciisa lagu qoray waddadan? Waa raggii Talyaaniga la dagaallamay oo kooban buu iigu jawaabay madaama aan ahaa kuray yar oo aan fahmi karin dagaalladii Talyaaniga lala galay. Horta magaca Cumar Samatar berigaa aan carruuta ahaa ayaan bartay, laakiin markaan weynaaday waxna aan bartay buuggaag badna aan nasiib u yeeshay inaan akhriyo isla markaana aan dhegeystay suugaan badan oo duuban, baan ogaaday inuu Cumar Samatar ahaa geesi la dagaallamay Talyaanigii koonfurtaSoomaaliya gumaysan jirey. Cumar Samatar waxa uu ku dhashay tuulada Geesaley oo Waqooyi-Galbeed ka xigta magaalada Caluula ee ku taal geeska Bari Soomaaliya, waxayna u dhaxaysaa Xaabo iyo Murcanyo. Qarnigii 19aad, dabayaaqadiisii ayuu dhashay sida la sheegay, isla deegaankaa ayuu ku koray waxna ku bartay. Cumar Samatar magaalada Hobyo ayuu u wareegay halkaas oo berigaa ay ka talin jirtay Saldanaddii Yuusuf Keenadiid, Suldaanka ayaa Cumar eddedii u dhaxday. Cumar Samatar oo ahaa barbaar firfircoon oo muuqda aakhirkii la-taliye ayuu u noqday Suldaan Yuusuf Keenadiid. YuusufKeenadiid markuu geeryooday taladii Saldanadda wiilkiisii Cali Yuusuf Keenadiidbaa la wareegay. Cumar Samatarna waxa uu ka mid noqday ku-xigeennadii suldaanka, isla markaana degmada Ceelbuur ayuu guddoomiye ka noqday. Sannadkii 1919kii, markii uu gumaysigii Ingiriisku duullaanka ballaadhan ku qaaday Daraawiish ee uu jebiyey, xilligaa wixii ka dambeeyey ayuu gumaysigii Talyaaniguna ka soo dhaqaaqay xeebaha oo uu gudaha dalka soo galay. SaldanaddiiHobyo ee Cali Keenadiid iyo tii Boqor Cismaan ee ka talinaysay Bari ayuu Talyaanigu ku amray inay isdhiibaan, kadibmarkay diideenna xoog ayuu ku soo galay. Waa berigaa waxa uu Cumar Samatar rag iyo hubba intuu urursaday uu ka hor tagey Talyaaniga. 1924kii ayuu Talyaanigu weerar ku soo qaaday qalcad ku taallay Ceelbuur, halkaa dagaalkii ka dhacay ciidankii Talyaaniga ayaa si xun loogu jebiyey, tobannaan ciidankiisi ah iyo talyihiiwatayba goobtaa baa lagu laayey hub bandanna lagaga furtay. Gumaysigii Talyaaniga markuu jabkaasi ku dhacay tabaabushe xoog leh oo saddex sano socday buu galay. 1927kii, ayuu weerar kale soo qaaday, ciidankii Cumar Samatar iyo kuwii cadawga oo kumanyaal ah ayuu dagaal ba’ani ku dhex maray ceelka Garloogube. Inkastoo si geesinimo leh u dagaal galeen ciidankii Cumar Samatar aakhirkii waa la jabiyey. Raggii soo gurmaday ee goobtaa ku shahiiday waxa ka mid ahaa Abshir Dhoorre Xasan oo ahaa Abbaanduulihii Daraawiishta. Xilligaa kadib Cumar Samatar waxa uu degay magaalada Harar. 1939kii, markuu Talyaanigu ku duulay ee uu qabsaday Itoobiya, Cumar uu ka baxay Harar, sida la sheegay Yurub buu u qaxay. Jabkii Talyaaniga kadib buu ku soo noqday Hararhalkaas oo uu ku geeryooday sannadkii 1946kii. Haddaba taariikhdaa Cumar Samatar waxa afduub ku qaatay boqorkii Xabashida Haile Selase oo diiwaanka sooyaalkiisa ku darsaday, isagoo sheegtayinuu Cumar ahaa geesi Itoobiyaan ah oo lasoo dagaallamay faashiistadii Talyaaniga una soo halgamay sidii uu Koonfurta Soomaaliya ugu soo dari lahaa Itoobiyada weyn. Haile Selase si uu ummadda u habaabiyo ayuu Cumar Samatar ku magacaabay mid ka mid darajooyinkii uu siin jirey kuwa isaga daacadda u ah, taasoo ah Dejazmaj. Ruuxii arkay baa xusuusane madarasadda Quraanka iyo Carabida lagu barto ee ku taal Masjidka weyn ee (Anwar) ee ku yaal badhtamaha Addis Ababa hortiisa, ayuu ku magacaabay Cumar Samatar. Halkaa aan ku yar hakado, Masjidkaa weyn ee Anwar baan la yaabay berigii iigu horreysay een arkay, waxa maankaygu qaadan waayey sida Haile Selase ugu oggolaaday muslimiinta Itoobiya inay goobtaa malkadaah ka dhistaan masjidkaa weyn ee caasimadda Itoobiya aad uga dhex muuqda, iyadoo la og yahay 1887kii, markiiXabashidu qabsatay Harar oo ahayd xaruntii Islaamka Geeska Afrika sidii uu Haile Selase aabbihii Ras Mokonen, oo ahaa abbaanduulihii ciidanka Menelik uu gacantiisa ugu dumiyey masjidkii weynaa ee magaalada Harar badhtamaheeda ka dhisnaa boqollaalka sannadood laguna beddelay kanniisada ilaa maanta halkii ka dhisan. Sayid Cabdikariim Sayid Maxamad Cabdille Xasan oo isagu muddo konton sannadood ka badan ku noolaa Addis Ababa ayaan su’aashan weydiiyey, Sayidii sidee Haile Selase muslimiinta ugu oggolaaday inay masjidkan sidaa u weyn uga dhistaan caasimaddan Itoobiya? Waxauu yidhi Sayidku, berigii uu socday dagaalkii labaad ee Talyaaniguna qabsaday Itoobiya oo dhan ayaa muslimiintu ka faa’iidaysteen oo ay dhisteen masjidkan weyn ee Alwar, Talyaanigii ayaana u oggolaaday. Taasi waxay I xasuusisay masjid kale oo weyn kana dhisan magaalada Diri-Dhaba oo Allaha u naxariistee aabbahay ii sheegay inla dhisay xilligii Talyaaniga. An ku soo noqdo sooyaalkii Cumar Samatar, sannadkii 1985kii oo ahaa markii ay ugu xoog badnaayeen jabhadihii dagaalka kula jirey dawladdii Maxamad Siyaad Barreh, ayaa wargeyska ku hadla afka xukuumadda Itoobiya ee Ethiopian Herald ee ku soo baxa af Ingiriiska soona baxay 24 Mars 1985, uuna qoray ninka la yidhaa Mellese Tilahun, ayaa soo daabacay qoraaldheer oo sheegaya in Cumar Samatar ahaageesi Itoobiya u dhashay una soo halgamay midnimada dalka. Haddaba isweydiintu waxay tahay, maxaa dawladihiikala dambeeyey ee Itoobiya u sheegtaan taariikhda geesiyaashii u soo halgamay xoraynta ummadda Soomaaliyeed?Warcelinta meel fog ha ka raadiin, waa markay hubsadeen in dadkii lahaa xoreyn iyagoo weliba jaahiliin ka ah. Sooyaalka geesiyaasheennu waa sida xoolo baadiya oo cadaw u gacan galay ciddii lahaydna ka seexatay. Haddii aynnu rabno dhaxalkaa lumaya ee dayacan ururintiisa waa in si dhakhso ah loo bilaabo sidii manhajyada loogu dari lahaa ubadkana loo bari lahaa isla markaana dhallinta lagu baraarujiyo barashada taariikhdooda si ay u helaan tixraac taariikheed oo ay ku faanaan, waayo? Ummad aan taariikh lahayn, waa ummad aan jirin. Haddii lagu baraarugi waayo oo aan laga damqan maanta waxa socda, berri waxaad filataaba waa Xabashida oo diiwaankooda taariikhda ku qorata in Cabdillaahi Yuusuf, Cabdiraxmaan-Tuur iyoSiilaayo u soo dagaallameen midnimada Itoobiya. Cabdalla Xaaji Cismaan Email: cabdalla_xaaj@yahoo.fr Halgankii cumar samatar. mudo kadib halgamagu waxa uu usoo wareegay gobolada dhexe ee somalia halkaas oo ahayd meeshi uu kabilaaby halganka gumaysi ladirika ah dagaaalkii ugu horeeyay ee dhexmara cumar iyo talyaaniga waxa uu dhacay 09/november/1925 waxaana jabwayn soo gaaray gumaystaha lagana qabsaday dagmada ceel buur iyo toolooyin hoos yimaada. 20 bidhii 11 isla sanadkii 1925 dagaal lagu hoobtay oo ka dhacay meel u dhaxaysa degaanka budh-budh iyo dagmada buula burde ayaa waxa halgamayaasha u suuro gashay in ay dagaalkaas ku dhilaan horjoogihii ciidanka gumaystaha oo lagu magacaabi jiray (lieutenant colonel splendorelli), inkastoo halganku socday mudo 6 bilood ah hadana dagaaladaas isdaba jooga ahaa waxaa gumaystaha kasoo gaaray jab aad u xun waxaan gacantiisa ka baxay dhulal badan oo uu gumaysanaayay. mudo kadib talyaanigu waxa uu ku guulaystay in uu kataqaluso ciidanki uu halgamaa cumar hogaaminayay, halgamaaguna wa uu u baxsaday wadanka ethopia oo dagaal kula jirtay talyaaniga. inkastoo aaysan dadka somaliyeed wax badan kalasocon taariikhda halgamaaga hadana goobaha taariikhiga ah ee halgamaaga loogu magacdaray waxaa ka mid ah iskuulka weyn ee magaalada Galkayo cumar samatar secondary school (CSSS) Xiriika halgamaga iyo ethiopia. xiriirka wada mideeyay cumar iyo Ethopia waxa uu ahaa in ay lawada dagaalamayeen gumaystihii talyaaniga waana arinta keentay in halgamaagu uu taageero saanadee ka helo boqortooydii xiligaas itoobiya katalinaysay, sido murkii uu soo dhaaday halganku waxaa halgamaaga loogu magacdaray jaamacado kuyaala Ethiopia iyo meelo kale oo halbowle u ah bulshada. Maslax Maxamed Siyaad Barre. Maslax maxamed siyaad barre waa soomaali waxaa dhalay madaxweynihii hore ee soomaaliya Maxamed Siyaad Barre Hakan Çalhanoğlu. Hakan Çalhanoğlu (, waa cayaaryahan u dhashay wadanka Turkiga, wuxuuna hadda u ciyaaraa kooxda Bayer04 Leverkusen ee ka dhisan dalkaasi Jarmalka oo ah dalka uu ku dhashay islamarkaana kusoo barbaaray. Roob la Dhac. Roobla dhac[?] () magaca "Saynis Arachnid", waa cayayaan (xasharaad) ka mid ah bahda dulinka yaryar taasi oo midabkeedu yahay casaan (gaduud), meelaha qaar ku nool carada, dhirta iyo xayawaanka. Dulinkani wuxuu qaniinta noolaha ay saaran tahay si ay uga hesho dhiig ay ku noolaato. Dulinkani wuu ka duwan yahay shillinta iyo gofaneha. Faallo. Roob la dhac Waa noole ka mida cayayaanka la helo xiliyada roobka iyo rayska. Waxay isku bah yihiin caarada, kuwa ugu yaabka badan cayayaanka ayuu ka mid yahay, marka labku rabo in uu u tago dheddigga wuxu minadiisa ku shubaa laan ama caleen geed, ka dib na wuxu jeexaa dhabbo tilmaameysa halka minadiisa uu dhigay, dheddiga ayaanka badan ee hela dhabbahaas ayaa raaca,  ka dib na ku fariisata minadii, halkas oo ay ku rinto. Qashin. Qashin waa qalab oo loo baahnayn. Qashin caadiga ah waa wax la isticmaali karin. Qashin, maadama uu san lahayn qiimo iyo waxtar, si joogto ah waa wax la tuuro. Kulqaate. Kulqaateha Kimistari ee Teermodynamika (Ingiriis: Endothermic reaction) waa falgal u baahan jabinta la xiriirta walxaha islafalgal ama ama ku dhex jira falgalka ee Tamarta kana weyn tamarta walxaha ka dhasha falgalka. Sidoo kale u baahan u rogista falgalka Kul looga keenay dibedda kaasoo ka dhigaya falgal. sidaa daraadeed waxaan oranaynaa waa falgal dhuuqaya Kulka, kulkaas la'antiis ee lagu kordhiyay maba billowdeen falgalka mana sii socdeen. Wuxuu dhacayaa falgalka dhanka dhuuqista kulka dhexbartanka wareegga. Kororka Heerkulka sida falgalladaan oo kale waxaa ka dhalanaya kororka degdegga falgalka sidoo kale jihada falgalka ee dhanka jihada hore (ee Falgal gadismikara). Iyo falgallada nuuga kulka waana lidka falgal kul bixiye, kaasoo ka soo baxo kulka. Tussale falgal kul bixiye ku gubashada Alwaaxa Ogsajiinka hawada. Waxaa ka dhalanaya neef Hydrogen iyo neef Kaarboon hal ogsaydh. Osmanlıspor. Osmanlıspor Futbol Kulübü () Waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Ankara ee caasimadda dalka Turkiga. Konyaspor. Konyaspor () Waa koox-banooni oo ka dhisan magaalada Konya ee dalka Turkiga. Koodani waxaa la aasaasay sanadku markuu ahaa 1922dii. Arrin xasaasi ah. Arrin xasaasi ah ama xarfo kala macna ah (Ingiriisi: Case sensitivity) waa halbeeg loo adeegsado in laga tusaalo qaato xaalad ah xarfo isbedela ama aan u dhigmin saami ahaan sida xarfaha waaweyn iyo xarfo yaryar xarfaha Af-Ingiriisiga ee hab kale ah mana jiro wax farqi ah oo u dhexeeya (A) iyo (a) dhawaqoodu waa isku mid laakiin qeyb ka mid ah Luqadda Borogaraaminta tusaale ahaan farqiga u dhexeeya Doorsoome Case iyo case arrinkaas waxaan leenahay Luqadda C tusaale isku mashquulinta arrinta xarafka waxaan leenahay ma xaraf weyn baa mise xaraf yar waxaa jirta arrinkaas mid u dhigma sida Visual Basic aan loo eegin xaaladda xarafka. Tusaale kale marka aan dooneyso in aad furto email Email waxaa laga yaabaa in aad la kulanto qoral ah waxaa laguugu wargelinayaa inaad iska hubiso keyboard Caps Lock ma shaqaynayo waa in aad qortaa Ereysir passord waxaad qori PASSWORD taasoo loola jeedo habka inuu u qaadan doono midda hore ka duwantahay midda dambe haddii ay tahay xasaasi xarfaha ee uu haysto u shaqaynay si lid ka lid ah. Waalo Sandheer (noole). Waalo sandheer) waa noole la moodo sida dooliga oo ku nool dhulka kulul ama lama degaanka ah. Waalo Sandheerta waxaa laga helaa meelo badan oo ka mid ah Geeska Afrika; gaar ahaan gobolada Waqooyiga Soomaaliya. Dishiishe. Dishiishe () (), sidoo kale loo qoro Dashiishe, Dishishe, Dashishle Waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka, ee Dadka Soomaalida. Dishiishuhu waxay deegaan ku yihiin wadanka Soomaaliya (gaar ahaan gobolada Bari iyo Sanaag), deegaano ka mid ah Cumaan gaar ahaan gobolka "Dufaar" oo ay degaan Beesha Muhdi oo ka mida beelaha Dishiishaha, magaalada Kismaayo iyo deegaano kale oo ka tirsan Soomaaliya. Dishiishuhu wuxuu ka mid yahay beelaha Mooracase ee hoostaga Daaroodka. Waana Beel aad loogu qadariyo Magaalada Boosaaso iyo Hareeraheeda oo ah Degaanka ay Taariikh ahaan Degaan. Hordhac. Dishiishe waa qabiil ka mid ah qabiilada Mooracase ee Daarood kana sii ah Harti. Qabiilkaan waxuu ku badanyahay woqooyiga gaar ahaan gobolada Bari & Sanaag, degaano ka mid ah dalalka Cumaan iyo Yemen. Beeshaani waxay leedahay Ugaastooyo soo jireen ah oo maamuli jirtay deegaanada beeshu degto, sidoo kale beeshaani waxay gundhig u tahay Horumarka dhaqaale, Ilbaxnimo iyo Amni ee ka hana qaaday gobolada Woqooyi Bari soomaaliya wixii ka dambeeyay Burburkii dowladii dhexe ee dalka, Waana beel bulshooyinka Soomaaliyeed ku soo dhoweysay deegaanadeeda oo ay ugu horayso Magaalada Boosaaso. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Qiime suuqeed. Qiime Suuqeed (Ingiriisi: Market value) Waa sicirka ay wadaagaan mid ka mid ah hantida hab ku dhisan tartan. Sida badan waxaa loo adeegsadaa qiime suuqeed isdhaafsi leh "Qiime Suudeed Furan" ama "Qiime loo dhanyahay" ama "Qiime suuqeed loo dhanyahay", iyada oo ay jirto haddana ereyadaas waxa ay leeyihiin qeexitaanno u gooni ah hab ah halbeegyo kala duwan, wayna kala duwnaan karaan duruufaha qaar. Qeexis. Waxa loo yaqaan halbeegyada qiimayneed ee caalamiga ah Qiime suuqeed in ay tahay "qiime lawada ogyahay kaasoo ay dhacayso in la isdhaafsado hanti uun ee taariikh qiimayn ka dhexaysa iibsade diyaar ah iibiye diyaar ah ee ah hab heshiis udhexeeya dhinacyo kala madaxbannaan dano ahaan kaddib kala iibsi qumman, taasoo labada dhenac ka dhigaysa kuwo u dhaqmaya ogaal xikmadeysan iyo isdhibsi la'an." Qiime suuqeed waa fahan ka gaar ah Sicir suuq, kaasoo lagu yaqaan in uu yahay "Sicirkii ay suuragal u ah qofka in uu qabto howl lagula macaamili karo", halka uu qiime suuqeedku yahay "qiime dhab ah ee qarsoon" sida uu qabo halbeegga aragtida. Waxaa la soo hadal qaadaa qaabkaan sida badan marka laga hadlayo xaaladaha Suuqyada aan awoodda lahayn ama aysan jirin dhellitirnaan, taasoo aan oollin sicir suuqa ka baxsan mugdi galinaya qiime suuqeedka qarsoon ee xaqiiqiga ah. Si uu u noqdo sicirka suuqa mid qiime suuqeedkiisa loo dhan yahay, waa in uu yeeshaa suuqa awood macluumaad leh waana in uu ahaadaa mid mala awaalka la jaan qaadi kara. Qiyaasta dakhliga qofka. Qiyaasta dakhliga qofka waxaa loola jeedaa Af-Ingiriisi Per Capita waa Ereybixin Dhaqaale waxaa loola jeedaa madax kasta ama qof qof. Waana kan loogu adeegsiga badanyahay dhanka culuunta bulshada iyo tirakoobyada, sida badan waxa uu timaamaa dakhliga dhabta ah ee qof kali ah. Muhdi. Muhdi () (), waa qabiil ka tirsan beelaha Dishiishe ee Dadka Soomaalida. muhdigu waxay deegaan ku yihiin wadamada Soomaaliya iyo Cumaan gaar ahaan gobolka Bari ee Soomaaliya Iyo gobolka Dufaar ee dalka Cumaan iyo deegaano ka mida Yemen, Muhdigu wuxuu ka mid yahay beelaha "Bahiwadaag" ee hoostaga Dishiishe Harti. Hordhac. Muhdi waa beel ka mida beelaha waaweyn ee Dishiishe. (waxaa la tuhmayaa tiro ahaan inay yihiin beesha ugu badan beelaha dishiishe). waxay si ballaaran u degaan gobolka Bari iyo gobolka Dhofar ee dalka Cumaan iyo meelo kale oo ka mida Soomaaliya, Cumaan iyo Yemen. waxay ka mid yihiin beelaha Dishiishe ee sida rasmiga ah degaanka ugu ah magaalada Bosaso waxayn ku jiraan beelaha leh deegaanada ugu ballaaran ee hoos yimaada magaalada bosaso. Waxay ku badan yihiin magaalooyinka Bosaso, Salalah iyo Qaydah ee dalalka Soomaaliya, Cumaan iyo Yemen. Iyo degmooyin iyo deegano kale oo ka tirsan dalalkan. Deegaanka. Gudaha soomaaliya, beeshu waxay degtaa qaybo ka mid ah deegaanada Buuralayda Habeeno iyo Marmar. waxay qayb xoogleh ka degtaa Togga weyn ee Baalade. Sidoo kale waxay qayb balaaran ka degtaa deegaanka Biyo kulule ee dhaca bariga magaalada Boosaaso. Hantaara iyo meelo kale oo dhowr ah. Dalka Cumaan beeshu waxay deegaan aad u balaaraan ka degtaa gobolka Dufaar iyo meelo ka mida gudaha Yemen. Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Heerka nolosha. Heerka Nolosha (Ingiriisi: Standard of living) waxaa loola jeedaa Hanti, helitaanka, badeeco maaddi ah quutul daruuri ay heli karaan koox Bulsho-dhaqaaleed ee goob juqraafi la wada ogyahay. Heerka nolosha waxa ay ka koobantahay qeybo sida dakhliga, tayo, lana helina karaan shaqooyin, qeybaha kala duwan ee bulshada, heerka faqriga, tayada hooyga iyo heerka awoodda ee u adkaysiga qiimaheeda, tirada saacadaha shaqada lagama maarmaanka ah si loo soo iibsan karo wax yaabaha daruuriga ah, Wax soo saarka guud, heerka sicir bararka, tirada maalmaha fasaxyada ee sannadka, helitaanka daryeel caafimaad oo wanaagsan ama lacag la'an ah, tayada helista waxbarashada, heerka da'da, cudurro ka dhaca, qiimaha badeecada iyo adeegyada, kaabeyaasha dhaqaalaha, koritaanka dhaqaalaha qaranka, dhaqaale iyo siyaasad deggan, xorriyadda siyaasadda iyo midda diineed, tayada beyada, heerkulka iyo amniga. heerka nololeed waxaa la xirrira si ah xiriir xogeed tayada nolosha. Heerka nololeed sida badan waxaa lagu qiyaasaa halbeegyada sida Sicir barar dhaqaale ee dhabta ah (heerka sicir bararka) dakhliga qofka iyo heerka faqriga halbeegyada kale sida tayada helitaanka daryeel caafimaad, isku dhignaan la'anta koritaanka dakhliga, tamarta la heli karo (awoodda dakhliga ee ku beegan ku bixinta soo iibsashada tamarta) sidoo kale heerka tacliinta. Tusaalaha waxaa ka mid ah helitaanka badeecooyin gaar ah (sida tirada qaboojiyaha 1000kii qof), ama halbeega caafimaadka da'da dhexdhexaadka ah. Waa mid sahlaysa helitaanka dadka ku nool hal xilli ama meel kaliya waxyaabahooda lagama maarmaanka ah iyo baahidooda. Fikradda ah heerka waxaa suuragal ah in ay ka soo horjeedo Tayada nolosha, taasoo loo qaadanayo xisaab ahaan mana ahan oo kaliya halbeeg maaddi ah ee nolosha, laakiin waa dhinacyada qaar aan la taaban karin oo ay ka samaysantahay nolosha dadka, sida nasiinada, aminiga, khayraad dhaqameedka, bulsho nololeedka, caafimaadka jirka, tayada beyada IWM.. Qiimaynta aadka u adag waxaa ka mid ah cabirka raaxada nolosha waxaa lagama maarmaan ah in sidaan loo xukumo, sida badan waa siyaasad waana wax dood keeni kara xitaa laba shacab ama bulsho lehna heer nololeed isku mid ah, tayada qeybaha nolosha waxa ay ka dhigigaysaa mid isku mid ah laba meel oo kala duwan aadna u soo jiidan karta qofka ama koox uun. Sidaa daraadeed, waxaa ka jiri karta dhibaato haddii xitaa la adeegsado tirooyin dhexdhexaad ah si la isu barbar dhigo heerka nololeed ee aasaasiga ah, tusaale ahaan tusaha Pareto (halbeegga koroka dakhliga qeybinta hantida) heerka nolosha waxaa suurtowda in uu ahaado waxaan caqligal ahayn sida caadiga ah. Tusaale ahaan, dalal baa leh kooxo yaryar, oo aad qani u ah kana mid ah dabaqadda sare tiro badan oo aad u faqri ah baa ah daqadda hoose sida waxaa suurtagal ah heerka dakhligooda in uu sarreeyo xitaa haba la helo intabadan dadka heerka noloshoodo in ay hooseeyso. Waxay saamayn ku leedahay dhibaatada halbeegga Faqri, taasoo sidoo kale u janjeerta saamiga. Taasi waxay kuu caddeynaysaa sida uu u korayo qeybinta dakhliga heer nololeedka dhabta ah. Tusaale ahaan dawladda A, Dawlad hantigoosad ah si guud Qorshayn dhaqaale heerka hoose ee dakhliga qofka kor ayaa loo qaadayaa sabab la xiriirta hoos u dhaca dakhliga marka la barbardhigo dawladda B dakhli qof ee aad u sarreeya, xitaa jeex ugu fog ee dawladda B waxay leedahay dakhli qofka ka badan ee dawladda A, tusaale dhab ah Jarmalka Bari ee isbarbar dhig ah Jarmalka Galbeed oo hadda ah dal mida ama Woqooyi Korea isbarbar dhig Koonfur Kuuriya. Dhammaan waa laba xaaladood, dawalad hantigoosad ah lehna dakhli hoos u dhacsan iska agdhaw (wuxuu qorayaa koror isku xirkaas), laakiin dakhliga qofka wuu ka yaryahay inta badan dhiggeeda dariska la ah. Waxaa suurtowda ka fogaanshaha arrinkaas iyadoo la adeegsanayo cabirka dakhliga dhammaan cabbirrada kala gaddisan saami ahaan dadka halkii laga dhaqan galin lahaa kala sarreynta saamiga badan ee muranka keena ee wadarta guud ee dakhliga. Laaso dawoco. Laaso dawaco (.) Waa magaalo ku taala gobolka Bari Soomaaliya waxay u jirtaa magaalada Bosaso 110 Kilomitir oo dhanka koonfureed ah magaaladani waxay ku taalaa jidka dheer ee isku xira Woqooyi iyo koonfur ee laamiga looyaqaano, magaaladan waxaa la assaasay qarnigii 14-aad waxayna leedahay deegaan aad u ballaaran oo hoos yimaada Taariikhda. Deegaanka oo la Asaasay qiyaastii qarnigii 14-aad waa deegaan aad u facweyn taariikh ahaanna waa deegaan daaqsimeed waxaana ku hareeraysan dhul aad ugu wanaagsan daaqsinka xoolaha kuwa ugu muhiimsanna waxaa kamida deegaanada Barookhle oo aad ballaaran, Dooxada balli-gorayo, deegaanada Carmooyin, Togga Jiifiseed, Iyo deegaano kale oo aad u ballaaran oo badidood dhaca dhanka koonfureed ee laaso dawaco. sidoo kale waxaa jira ceelal soo jireen ah oo deegaan kani leeyahay ceelashaas oo leh biyo daba dheeraada oo xoola dhaqatadu ku roob da'sadaan xilliyada abaaraha, Qiyaastii qarnigii 14-aad ayaa koox xoolo dhaqato ahi dhowr guri deegaanka ka dhisteen sidaas ayeeyna laaso dawoco si tartiib tartiib ah isugu bedeshay magaalo aan laga guurin oo soo jireen ah, waxaanna xusid mudan in laaso dawoco la factahay magaalada bosaso oo qiyaastii qarnigii 14-aad la Udubka loo muday. Deegaanka Cimilada & Nolosha. Deegaankani waa deegaan daaqsimeed Aad u daaqsin wanaagsan iskuna darsaday dhulal daaqsimeed kala duwan oo buuro togag iyo dooxooyinba leh iyo Ceelal laga cabo oo gu'u iyo jiilaal toona go'in, Nolosha dadku dhaqan ahaan waxay ku tiirsan tahay miyiga, dhaqdhaqaaqa dadkuna waa mid ku xiran hadba sida nolosha miyigu tahay, waxaa jira xogaa isbedello nololeed oo la taaban karo oo ku yimi hab nololeedka dad wixii ka dameeyay xorriyadii 1960 waqtigaasoo ay dadka deegaanku noloshoodu qayb ahaan biloowday inay si tartiib tartiibbah ugu xirnaato xagga magaalooyinka, si kastaba ha ahaatee nolosha haatan ka jirtaa deegaanka waa mid 85% ku tiirsan magaalooyinka waxaase wali muuqda calaamooyin aad ka turjuman kartid in nolosha dadka deegaanku ay waqti dheer ku xirnayd xaga miyiga. Cimilada deegaanku waa mid aad wanaagsan marnaba lama Arko kul laga caban karo Xilliyada Jiilaalka ama Diraacda waxaa la dareemaa Qabow Dadka ku kalifa inay Hoy galaan Ama Hu dugsadaan. Dadka Iyo Guurguurka. Deegaankani wuxuu aad waayo arragnimo ugu leeyahay guur-guur bulsho si lamida deegaanada kale ay deriska yihiin, Inta badan sanadka waxaa magaalada kunool dadka ma guurtada ah ee loo yaqaano "Diraacsato" oo ah dadka afarta xilli ee sanadka magaalada ku negaada, Xilliyada xagaaga waxaa jira tirooyin dad ah oo soo buuxsha magaalada dadkaas oo aad u kordhiya tirada dadka magaalada kunool Inta badan dadkaasi waxay ka yimaadaan magaalada bosaso oo xilliyadaas kulul. Saa darteed tiradu dadku had iyo jeer waa kor martaa xilliga xagaaga balse qiyaastii ilaa 20,000 oo qof ayaa magaalada iyo agagaarkeeda si ma guurto ah u degan. waxaa la arkaa xiliyada xagaaga tirada dadku inay ku korto ilaa 25,000 oo qof. Odayaasha Iyo Waxgaradka Deegaanka. Waa adag tahay in la koobo Odayaasha magaca iyo meeqaamka ku leh deegaanka Ama ku lahaan jiray balse Intooda la xasuuto waxaa kamida, Danti. Daniele Lazzarin (20 Sebteembar 1981) ama Danti, waa fannaan u dhashay dalka Talyaaniga misana caan ku ah heesaha raabka, ahna mid kamid ah dadka adduunka ugu Talyaaniga. Xisaabaadka Qaranka. Xisaabaadka Qaranka ama Hababka Xisaabaadka Qaranka (NAS) waa fulinta farsamooyin xisaabeed dhammeystiran oo joogta ah si loo qiyaaso dhaqdhaqaaqa dhaqaalaha dal. Habkaas waxaa soo hoos galaya tallaabooyin aasaasi ah ee kala dhigdhigan kaa soo ku tiirsan Galid labajibbaaran. Dhanka qaabeynta noocaan oo kale howlaha xisaabaadka in lagu sameeyo kulliyadaha dhammaan dhinacyada qaab siman dhan kasta haba qiyaasee astaamo kala duwan, tusaale ahaan soo saarista iyo soo celiska waxa ka soo xarooda. Qaabkaan oo ah tab waxaa loogu yeeray qodobka ereybixin Xisaabaadka Qaranka ama si guud Isla-xisaabtanka bulshada. Waxaa arrinkaasi mi khilaafas sheegaya, xisaabaadka qaranka u uu yahay "habab" suurtagal ah in ay ka duwanaato caddeymaha dhaqaalaha ku xiran tababka. Natiijooyinka lawada wadaago in badan oo mabaadi'da guud xisaabaadka ganacsiga, waxaa laga qaataa xisaabaadka qaranka aragtiyada dhaqaalaha. Waxay ka dhigantahay Taxane xisaabaadka bulshada waa mid ka mid ah isku dhiska fahanka taasoo ka dhigan burqanka macaamilka dhaqaaleed ee uu sameeyo dhaqaale uun lana sameeyo xisaab dhammaan galinta safka tiirakeeda. Dekada Hobyo. Magaalada Hobyo ee gobolka Mudug, waa magaalo facweyn oo taariikhda ku gashay ahaan shaha meelihii ugu horeeyey ee magaaloobey Soomaaliya Magaalada waxa ay leedahay deked dabiici ah oo ka mid ah dekadihii ugu horeeyey oo ay ka abuurantay ilbaxnimada iyo xiriirka lala leeyahay adduunka intiisa kale. Dekada Hobyo oo shaqaynaysay muddo ka badan hal qarni ayaa hawlgab noqotey labaatankii sano ee lasoo dhaafay ka hor intii aysan dib u furmin muddo bilo hadda laga joogo. Illaa afar doonyood ayaa kusoo xiratay dekada Hobyo tan iyo intii ay dib u furantay, kuwaasi oo dajiyey shixnado kala duwan oo badeecooyin ah sida shidaal, sigaar iyo bagaash. Dhawaan ayaan booqdey degakada Hobyo si aan wax badan oga ogaano dib u hawlgalkeeda iyo rajada laga qabo in mamulka Galmudug uu yeelin doono dekad;, Hobyana ay tahay meelaha maanka lagu hayo. Mas’uuliyiintii oo la hadlay warbahinta Galmudugmedia.com ayaa wax codsi, jeediyeynaa mamulka galmudug ee dhawaan lagu doortay magalada cadaado waxayn ka codsadeen in dekada gobolada dhexe laga dhigo Hobyo waxaa ka mid ah Guddoomiyaha arrimaha bulshada Hobyo Cabdirisaaq Maxamed Ducaale (Codweyne), Guddoomiyaha tuulada Xiin Dawaco Cabdigaab, Xubin golaha Deegaanka Hobyo Mahdi Maxamed Cusmaan iyo waliba ku xigeenka duqa magaalada Shariif Wadaan Cadde. Odayaasha magaalada Hobyo ayaa dhanka kale ka digay in meel aanan Hobyo ahayn laga dhigo dekada gobolada dhexe, waxaana ka hadlay mid ka mid ah odayaasha magaalada yaasiin maxamed cilmi. “dekada gobolada dhexe waa Hobyo, mana jirto meel kale oo deked noqon karta” ayuu yiri. Si kastaba waxa ay mas’uuliyiinta iyo waxgaradka Hobyo galmudugmedia.com u sheegeen in hadda 3 doonyood oo kale ay badeecooyin usoo wadaan dekada, kuna soo xiran doonaan, waxayna balan qaadeen in Hobyo diyaar u tahay in ay martigaliso dekednimada. Dekada oo ah mid macmal ah waxa ay u baahantahay dhismo, qalabeyn iyo waliba in waddooyinka magaalooyinka kale ku xira la dhiso, dadkuna waa kuwa rajo ka qaba in waxaasi oo dhan ay qabsoomaan. By Abdullahi Mohamud Abdullahi Xasan Dhuxul Laabsaalax. Labsalah (born Hasan Saleban Duhul in 1982) (,) is a Somali poet and songwriter. Biography. Labsalah was born in Gebiley, situated in the former British Somaliland protectorate. He hails from the Isaaq tribe. His family was poor and consisted of three boys. In 1994, at the age of twelve, he went to live with an uncle in the Awdal region city of Borama. There, For his elementary studies, he attended primary school in Borama where he received the nickname "Laabsaalax", a pseudonym by which he is now popularly known. In secondary he attended Farah Oomaar Secondary School in Hargeisa. After graduation, he went to South Africa for further studies Career. In 2011 Labsalah came back to Hargeisa and founded group of artists called Xidigaha Geeska (Horn Stars Band). he was serving as of this band in the period between 2011 and early 2016. Since that he wrote almost 150 songs with different subjects like Romance, Tribalism, Patriotism, Social activity and so on. In Somalia these songs is used for The poet is well known in Somaliland and always works Social activits. Awards. In 2013, Labsalah was awarded the for his contributions to peace through his poetry. and in 2016 he was awarded the Ladnaan. Ladnaan (;) waa ereybixin guud ee xaalad qof ama koox, marka laga eego dhanka bulshada, dhaqaalaha iyo nafsad ahaan ladnaan ama caafimaad. Heerka ugu sarreeya ee istareexa waxaa loola jeedaa xaaladda qofka ama kooxda in ay tahay mid wanaagsan, halka ay xiriir la leedahay hoos u dhaca ladnaanta in ay tahay dhacdooyin xun xun. Waxaa loo adeegsadaa ereybixinta ladnaanta falsafadda tilmaamaysa nooca nololeed ee qofi ku nooshahay. Daraasad falsafadeed baa lagu sheegay ladnaanta ama istareexa in ay tahay noocyo farabadan ee kala dawan dhanka aragtida. Waxaana soo hoosgalaya: aragtida reyn-reyn, aragtiyada oofinta doonista, iyo aragti liis qodobeed, Dhammaystirnaan, jihooyin ka mid ah aragtiyo isku dhex jirta. waxaa istareexa soo hoosgalaya meel muhim ah kana galaya aragtida adaabta isticmaalka hantida, waxaa ugu caansan Dantii yaqaannimo. Dhaqaalaha waxaa ka mid ah, adeegsiga ereybixinta tirooyin fulineed qiyaas ku wajahan qiimaynta Tayada nolosha. Waana ereybixin macna wadaag ah ee Istareex iyo Hanti markaas ayaa la xadidayaa heerka ladnaanta iyadoo la isbarbar dhigayo xaaladda qof ama koox sida uu qabo halbeeggaan. Rodrigo Duterte. Rodrigo Duterte (Tagalog: Rodrigo Duterte) Rodrigo Roa Duterte (Tagalog: [rodɾigo dʊtɛrtɛ]; dhashay March 28, 1945), oo sidoo kale loo yaqaano Digong iyo Rody, [5] waa siyaasi Filipiin ah oo ah madaxweynaha 16aad iyo kan hadda ee Filibiin iyo kan ugu horreeya ee Mindanao, koonfurta ugu sarreysa jasiiradda waaweyn ee dalka, si ay u qabtaan xafiiska. [6] [7] [8] [9] Waxa uu yahay guddoomiyaha xisbiga PDP-Laban. Xafiiska xafiiska 71-aad ee bisha June 2016-ka, Duterte waa qofka ugu da'da weyn ee u tartamaya madaxweynaha Filibiin; Rikoorka waxaa hore u qabtay Sergio Osmeña da'da 65 jir. [10] Duterte wuxuu cilmiga siyaasadda ka bartay Jaamacadda Filibiin, oo ka qalinjabisay 1968-ka, ka hor inta uusan helin shahaadada sharciga ee San Beda College of Law ee 1972-kii. Kadib wuxuu ka shaqeynayay garyaqaan wuxuuna u ahaa xeer ilaaliye Davao City, magaalo wayn oo Mindanao jasiiradda, ka hor inta uusan noqon duqa magaalada, kadibna duqa magaalada ka dib soo ifbaxay filimkiisii ​​Filibiin ee 1986. Duterte wuxuu ka mid ahaa badhasaabka ugu adeega Filibiin, isaga oo adeegaya todobo shuruudood iyo in ka badan 22 sano. Soomaliya waxaa si weyn loogu sharraxay sida dadweynaha (11) [13] [13] [13] [14] [15] [16] Duterte ayaa guuleystay siyaasadda oo uu taageero u fidiyay dilka aan sharciga waafaqsaneyn ee dadka isticmaala daroogada iyo dambiilayaasha kale.] Kooxaha xuquuqda aadanaha ayaa diiwaan galiyay in ka badan 1,400 dilal ah oo lagu soo eedeeyay kooxo dhimasho oo ka shaqeynayay Davao intii u dhaxaysay 1998 iyo May 2016; dhibanayaasha ayaa ahaa badi dadka isticmaala daroogada, dembiilayaasha yaryar iyo carruurta waddooyinka ah. [18] Warbixin ay soo saartay Guddiga Filibiin ee Xuquuqda Aadanaha ayaa xaqiijiyay "dhaqanka nidaamsan ee dilalka aan sharciga waafaqsaneyn" ee ay qabaan Kooxda Dhimashada Davao. [19] [20] Duterte ayaa si bareer ah u xaqiijiyay oo beeniyay inuu ku lug lahaa. [21] Xafiiska Ombudsman ayaa xiray baaritaan bishii Janaayo 2016 isagoo sheegay in aysan helin wax caddayn ah in Dhadhaab Dhimashada Davao ay jirto, mana jirto wax caddayn ah oo lagu xirayo booliiska ama Duterte dilka. [20] Kiiska ayaa tan iyo markii dib loo furay. [22] Duterte ayaa si joogta ah u xaqiijiyay in uu si shakhsi ah u dilay saddex tuhmane oo afduub loo geystay koontarool booliis halka Duqa magaalada Davao 1988-kii. Maajo 9, 2016, Duterte wuxuu ku guuleystay doorashadii madaxweynenimo ee Filibiin iyada oo 39.01% codadka, ka adkaatay afar musharax oo kale, kuwaas oo kala ah Mar Roxas [25] Xisbiga Liberal (23.4%), Senator Grace Poe (21.6%), Jejromar Binay oo ka tirsan Isbahaysiga Qaranka ee Qaranka (12.9%), iyo Senator Miriam Defensor oo ka tirsan Xisbiga Dibuhabaynta Dadka (3%). [26] Intii lagu guda jiray ololahiisa, wuxuu ballan-qaaday in uu yareeynayo dambiyada isagoo diley tobanaan kun oo denbiilayaal ah [27] Siyaasaddiisa gudaha waxay diiradda saareysaa la dagaallanka ganacsiga daroogada sharci darada ah iyada oo la bilaabayo Dagaalka Dagaalka ee Filibiin. Sida laga soo xigtay Bilayska Qaranka ee Filibiin dhimashada wadarta guud waxay gaartay 7,000 bishii Janaayo 2017, ka dib markii booliisku joojiyeen xogta daabacaadda [28] Kadib dhaleeceyn ka timid khubarada xuquuqda aadanaha ee Qaramada Midoobey, in dilalka aan sharciga waafaqsaneyn ay korodheen tan iyo doorashadiisa, D Nâzım Hikmet. Nâzım Hikmet Ran (15 January 1902 – 3 June 1963), sida caadiga ah waxaa loo yaqaan Nâzım Hikmet () waa mid ka mid ah abwaanaddii ugu caansanaa uguna taariikhda dheeraa dalkaasi Turkiga. Karin (degaan). Karin (,) Waa magaalo ku taal Gobolka Bari Soomaaliya. Waxay kamid tahay magaalooyinka ugu facaweyn soomaaliya, 40 KM ayeey dhanka koonfureed ka xigtaa Magaalada Boosaaso waxaana la assaasay horaantii qarnigii 14-aad ee taariikhda miilaadiga, waxay ku taal deegaan Istaraatiiji ah oo ah Karinka Kala qaybsha Buuraha "Calmiskaad" & "Calmadow", Waa qalcad dabiici ah. Taariikhda. Karin waxay ku bilaabatay Beero si tartiib tartiib ah ayeeyna Isugu bedeshay magaalo, Horaanta qarnigii 20-aad waxaa saldhig iyo xarun ciidan ka samaystay Faashiitihii Talyaaniga Xaruntaas oo ahayd mida Labaad ee ugu weyn ee Talyaanigu ku yeeshay Soomaaliya Dhaqaalaha. Nolasha dadka oo badideed aad ugu xiran magaalada bosaso, waxay ku tiirsantahay wax soosaarka beeraha iyo maydiga (beeyada iyo fooxa) maadaama Magalaada karin ay dhexdooda kutaal labada Buurood e Calmadaw iyo Calmiskaat kuwaaso ay kabaxaan xabkuhu. Biyo kulule. Deegaanka Biyo kulule xoogiisu wuxuu dhacaa bariga magaalada Boosaaso wuxuu qayb balaaran oo dhuleed ku leeyahay dhulka ay magaalada Boosaaso ku fadhido. Biyo kulule waa deegaan aad u balaaran oo leh qaybo deegaan oo kala duwan oo ay kamid yihiin Beero, Xijjiyo, Dhuldaaqsimeed, Dhulal furan oo qaybtood ay degan yihiin sharaa'ik ganacsi, Iyo dhulka magaalada boosaaso ku fadhido qaybtiis, Deegaanku wuxu kamid yahay deegaanada magaalada boosaaso ay aadka ugu fidi doonto, Kaydadka dhuleed ee ugu balaaran ee boosaaso mustaqbalka haysato waxay ku yaalaan deegaankan. Ceelka Biyo kulule oo ah goobta ugu caansan ee loo dalxiis tago soomaaliya ayaa kamida meelaha ugu muhiimsan deegaanka Taariikhda Ceelka & Beeraha Biyo Kulule. Ceelka iyo beeraha Biyo kulule waa goobta dalxiis ee ugu magaca dheer dalk Soomaaliya, waxaa Helay Nin la oran jiray "Mataan" oo kamid ahaa odayaashii iyo waxgaradkii deegaanka. Ceelka biyo kulule ka hor intuusan noqon goob dalxiis wuxuu ahaa beero iyo deegaan qurux dabiiciya leh, waxaana u soo dabaal iyo jimicsi caafimaaf tegi jiray dadyowgii deegaanka ka agdhowaa iyo markii danbe Talyaanigii dalka yimi. Dabayaaqadii 1800 ayaa Talyaanigu bilaabay inuu goobtan u qaabeyo goob dalxii una gartay inay tahay caafimaadka iyo dalxiiskaba ku wanaagsan. Biyo kulule waxaa haatan aad ugu soo dalxiis iyo caafimaad doonta Soomali badan oo ka kala timaada gudaha iyo dibada dalka. Qaybo kamida ceelasha biyo kulule waa kuwo hoos loogu dego oo aad ugu tegeysid jewi ka duwan kan caadiga ah, Inta badana ceelashaas waxaa loo isticmaalaa daaweynta cuduro badan oo kala duwan. Baalade. Deegaanka Baalade waa deegaan aad u balaaran oo qaybo deegaan oo kala duwan leh, meelaha ugu muhiimsan deegaanka baalade waxaa ka mida Toga weyn ee baalade oo lafdhabar u ah guud ahaan deegaanka, Ceelasha baalade oo aadu tiro badan, Aaga "Gaaca" oo ah aag dalxiiska ku wanaagsan oo leh ilo biyoodyo aan go'in, Warro biyo jiifeen ah, Biyo dheceeno, beero iyo kaymo waaweyn oo jiq ah oo dalxiiska iyo tamashlahaba ku wanaagsan, Deegaanka baalade wuxuu leeyahay ugu yaraan ilaa 700 ("toddobo boqol") oo beerood oo isugu jira Waxaa kaloo deegaanku leeyahay ilaa 200 oo Xijji oo Isugu jira Beeyo & Maydi Iyo Inta badan geed xabkeedyada kale ee kala duwan. Deegaanku wuxuu leeyahay maraaxil (Fariisino) so jireen ah oo badeecadaha lagula kala wareegi jiray walina lagula kala wareego, waxaana ka mida maraaxishaas Deegaanku wuxuu leeyahay dhowr tuulo waxaana ka mida waxaa kaloo jira Meelo aad u fara badan oo la deegaamaystay Aanse heer tuulo gaarsiisnayn wali, ilaha toga baalade waxay ka soo shubmaan buuraha kore ee soo foorora ee deegaanka Habeeno ("Habeeno Plateau"). Sidoo kale togu wuxuu qayb wayn ka daboolaa dhulka magaalada Bosaso ku fadhido oo uu ku leeyahay ilaa boqolkiiba Labaatan (20%). Waxaana loogu magacdaray deegaanka iyo deegaanadiisa qaybo badan oo magaalada Bosaso gudeheeda ka mida sida Barxadda magaalada oo loogu magacdaray Gaaca oo ah Aag ka mida deegaanada deegaanka, Xaafada baalaade, saldhiga baalade, suuqa baalade, Iskoolka baalade, wadada baalade, meelahaan iyo meelo kale oo aad u fara badan oo ay ka mid yihiin Bakhaaro dukaano meherado huteelo farmashiyayaal iyo meelo kale ayaa ka mida meelaha loogu magacdaray deegaanka iyo deegaanadiisa. Deegaanku wuxuu dhab ahaan qiimo badan u leeyahy nolosha ka jirta magaalada Boosaaso iyo nawaaxigeeda, Boosaaso oo ah magaalo xeebeed deked ah Ajaaniib iyo Soomaali fara badani u soo ganacsi iyo xoogsi doonteen ayaa deegaanka Baalade iyo deegaanadiisu waxay qabilaan xilliga Bad xiranka ee aysan waxba dhoofin dhammaan xoolaha kala duwan ee ku xayirma Maxjarada iyo xerooyinka magaalada ee badu ka xirantay dhulal cawsaadyada la kaydshay ee deegaanku si waafi ah ayeey ugu filan yihiin dhammaan xoolaha dhoofka ka baaqday tan iyo inta la gaarayo xiliga bad furanka xiga, Runtiina arintaani muhiimad weyn bey u leedahay samata bixinta dhaqaalaha iyo duunyada ummada soomaaliyeed Iyo in bosaso ahaato magaalo ganacsi ee soomaaliyeed ee gaamurta lehna damaanad qaad xaga nolosha iyo quudka Xoolaha. Dhanka kale deegaanka waxaa ku yaal Ceelka shirkada "Gumco" oo ah shirkada keliya ee biyaha siisa magaalada bosaso dhowaanna waxaa la fili karaa in Isha weyn ee Gaaca oo ah qaybta dhexe ee deegaanka la gasoo qabto biyo nadiif ah oo macaan oo magaaladu cabto. Intaas ayaan ku soo koobayaa qaybaha toga baalade uu ka koobanyahay iyo Ahmiyadaha uu u leeyahay nolosha ummada soomaaliyeed. FG: Qaybaha uu ka kooban yahay deegaanka baalade, Ahmiyadaha uu u leeyahay degaanku nolosheena Iyo meelaha loo isticmaalay magaca deegaanka lagu ma soo koobi karo qormooyin dhowr ah kumana dhama qormadan hase ahaatee si kooban ayaan Idiinku soo gudbinay ahmiyadaha deegaanka, qaybo kamida deegaanadiisa Iyo meelaha lagu samiyay magiciisa. Ingiriis (Dad). Dadka Ingiriiska (;) waa bulsho iyo qoomiyad ka soo jeeda wadanka Ingiriiska, kuwaasi oo ku hadla luuqada Af-Ingiriisi. Gaaca. Gaaca waa deegaan aad quruxsan oo soo jiidasho leh waxay Isugu jirtaa Beero iyo goob dalxiis oo dabiici ah oo leh ilo Biyoodyo aan go'in, Warro biyo jiifeen ah, Biyo dheceeno, Beero, Biyo qulqulaya oo macaan iyo Kaymo waaweyn oo jiq ah oo dalxiiska iyo tamashlahaba ku wanaagsan, Ishana u roon. Gaaca waa deegaan barwaaqo ah waxaana ku nool Duur joog farabadan oo ay kamid yiihiin ugaadha noocyadeeda kala duwan, Noocyada shimbiraha dalka iyo noocyo badan oo Duur joogta qaybeheeda kale duwan ah. Waxay ku taal Togga weyn ee Baalade, 20 KM ayeey dhanka koonfureed ka xigtaa magaalada Boosaaso. Gaaca waxay ka mid tahay meelaha ugu caansan ee loo dalxiis tago, waxaana aad u booqda dalxiisayaal Ajaanib & soomaali. Barxadda Gaaca. Barxadda Gaaca waxay ku taal Ka soo horjeedka Xarunta Dowladda Hoose ee Magaalada Boosaaso, Jihada Galbeed ayeey Kaa qabaneysaa Marka la joogo Dhismaha Kowaad ee Dowladda Hoose ee Boosaaso, Barxadda Gaaca (Gaaca Square) Waa Fagaaraha Ugu ee Caansan Magaalada Boosaaso, Bartamaha barxadda waxaa ku yaal Aargada Magaalada, waxay ku taal meel 4 Wado Isugu yimaadaan Waana Goobta kowaad ee dadweynuhu Isu Taggaan Xilliyada Fantasiyaha, Isu soobaxyada, Iidaha IWM. Dhismayaasha caaradka ku haya Barxadda qaybtood waxay magac wadaag la yihiin Barxadda Sida Dabaqa Gaaca oo ka mida Saraha ugu ku hareeraysan Barxadda. Tarkan. Tarkan Tevetoğlu () (dhashay 17 October 1972), Waa fanaan u dhashay dalka Turkiga. Qorof. Qorof waa degmo gutalo gobalga galgadud. waxay udaxeeysa degmada caabudwaaq iyo galinsoor. qiyaas ahan waxa dagan 200 oo family. waxay ledahay laba ceel beyod. degmada waxaa dagoo beesha wagardhac mareexan sade. gar ahaan waxaa degoo beesha reer allamagan. reer allamagan waxay ugalabaxan sadex reer. waa reer maxamud allamagan, reer qeyr allamagan, iyo reer samater allamagan. reer allamagan waa beeesha ugu badan beel weynta wagardhaceed. waxaa nabadoon u ah xasan yare cilmi. dadga canga ah oo gadashay beesha reer allamagan waxaa gamid ah mahamed hanolato, o gamid ahaa SYL. abwaan galayax, abwaan samater murug, general abdi cigal iyo dad gale o badan. beesha reer allamagan waxay galoo dagtaa magalada caabudwaaq, degmada dhabad,iyo dhacdheer. Wadaamogoo. Wadaamogoo waa degmo ka mida degmooyinka Gobolka Sool, ee dhaca waqooyiga soomaaliya hadana hoostaga maamulka somaliland. Ku taallaa. waxay u dhaxaysaa magaalooyinka Burco iyo Laascaano. waxaa lagu sheegay magaceeda maahmaah degaankaas caan ka noqotay (N"inkii wadada sheekh wanaag ku maroow wadaamogoo ayuu wedkaa yaal").. Gabtaanle. Gabtaanle () (), "Qaazim Ismaaciil Axmed Harti Amaleh Abdi Muhammad Abdirahman Jaberti"; sidoo kale loo qoro (Chabtanle, Gebtanle), waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka ee Dadka Soomaalida. Gabtaanluhu waxay deegaan ku yihiin Soomaaliya gaar ahaan gobolka Bari. Wuxuu ka mid yahay Beelaha Harti Kana sii ah Mooracase. Hordhac. Beesha Gabtaanle waa beel lagu Amaano hufnaan iyo daris wanaag Waana beel sharaf iyo qadarin ku dhex leh dadka ay ood iyo dhalasho wadaaga yihiin. Beeshan waxaa lagu tilmaamaa in Awoowgood Qaazim uu ahaa Ninkii degay magaalada Boosaaso markii ugu horaysay Taariikhda, uuna lahaa Hashii "Boosaas" ee daaqi jirtay meesha magaalada boosaaso hada tahay iyo Agagaarkeeda. Juurile. Juurile waa magaalo ku taala waqooyi galbeed gobolka Karkaar ee wadanka Soomaaliya. waxayna Qayb ka tahay Gobol weynaha Bari Magaalada Juurile waxay ka tirsan tahay Degmada Waaciye oo isu soo ururisa magaalooyin iyo deegaano fara badan. Mooracase. Mooracase (,), "Ahmed Harti Amaleh Abdi Muhammad Abdirahman Jaberti"; sidoo kale loo qoro Moorasse, Moor'ase, Mourase waa qabiil ka tirsan beelaha Daaroodka ee Dadka Soomaalida. kuwaasi oo deegaan ku ah wadamadda Soomaaliya, Cumaan iyo Yemen. Beelweynta Mooracase waxaa ka farcama dhamaan qabiilada Axmed Hartiga ee kala ah: Gabtaanle, Tiinle, Maganlabe, Iyo Dishiishe Daarood. Daarood waa beel ka mid ah beelaha Soomaalida kuwaasi oo degan Geeska Afrika. Beesha Daarood waxaay degtaa wadanka Soomaaliya (gobolada dhexe iyo Gedo), wadanka Itoobiya iyo deegaano ka tirsan wadanka Kiinya. Guud ahaan, beesha Daarood waxaa ka farcama reero badan oo ka mid yihiin: Absame, Ogaadeen, Harti (Dhulbahante, Dishiishe, Majeerteen, Mooracase iyo Warsangali), Lailkase, Mareexaan iyo beelo kale. Lahjadaha ay ku hadlaan daaroodku waa ay kala duwan yihiin oo iskuma dhowa, tusaale ahaan meesha ay kuwa dega Itoobiya lahjad gooni ah uga hadlaan kuwa dhinaca bari degana lahjad gaara ayay ku hadlaan, kuwa sanaag segana lahjad gaara ayaabay ku hadlaan. Asal ahaan odaygii Daarood ahaa waxa uu ku yimid Yaman Jabarti Ismaaciil isaga oo sheekh ah oo faafinaya diinta Islaamka gaar ahaana waxa uu ka soo degay meel u dhaw degmada Laasqoray ee gobolka Sanaag waxaa uu mudo diinta Islaamka ka faafinayey dhulka Bariga iyo Bartamaha Geeska Afrika. Daarood waxaa dhashay Doombiro Dir. Habar Awal. waa jilib ka tirsan reer sheekh isaxaaq Cabdirisaaq Maxamuud Yuusuf (Afguduud). S/G Cabdirisaaq Maxamuud Yuusuf (Afguduud) ama Gen. Abdirisak Mohamud Yusuf (Abdirisak Afgadud) Taliyihii Hore ee Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee Puntland Waxa uu ku Dhashay Magaalada Qardho ee gobolka Bari. Wuxuu ka mid yahay Saraakiisha Soomaaliyeed ee ugu Hawl karsan, Wadanisan, Looguna Muuqaal Aqoonsi badan yahay. Hordhac. General Cabdirisaaq Maxamuud Yuusuf Afguduud oo loo yaqaano "General Afguduud"ama (Abdirisak Afguduud) waxbarashadiisa Dugsiga Hoose Dhexe wuxuu ku qaatay Iskoolka Al-Azhar ee Magaalada Qardho. Waxbarashada Dugsiga sare wuxuu ku qaatay Banadir Sare ee Magaalada Muqdisho. Wuxuu aqoonta Jaamacadeed ku qaatay Jaamacada Umadda Soomaaliyeed "Somali National University". Wuxuu ku biiray Ciidanka Booliska Soomaaliya sanadii 1986, wuxuuna tababar ku qaatay kuliyadda Tababarka ciidanka Grosso ee Magaalada Roma ee dalka Talyaaniga Sidoo kale wuxuu tababaro dhowr ah ku qaatay meelo kala duwan oo dalka gudihiisa Iyo dibadiisa ah. General Cabdirisaaq Afguduud wuxuu ka shaqeeyay qaybo badan oo Ciidanka Booliska Soomaaliya Iyo Ciidanka Xooga Dalka ah, Isagoo ka qabtay xilal hawlgal, xilal Tababar Iyo xilal Hogaamineed. General Afguduud wuxuu muujiyay Hawlkarnimo dheeri ah, Daacadnimo iyo Hufnaan mudada dheer uu ka tirsanyahay Ciidanka Booliska Soomaaliya. Wuxuu ka mid ahaa Saraakiishii ugu horaysay ee isu duway ee asaastay Ciidanka boliiska Puntland. Xiliyadii kala duwanaa ee uu ahaa Taliyaha Ciidanka Boliiska puntland waxaa lagu xasuustaa tababaradii uu u kala diray dhamaaan Ciidamada Boliiska Puntland. Sanadii 2014 markaas oo ahayd markii Labaad ee General Afguduud noqday Taliyaha Ciidamada Boliiska Puntland wuxuu u kala qaybshay ciidamada boliiska saddex qaybood oo tababaro loogu kala diray General Afguduud waa shaqsi ku Adadag saraynta sharciga, saraynta karaamada shacabka iyo karaamada Ciidamada Boliiska, Waana Shaqsi ku hanweyn kuna dadaala Inuu arko ama hogaansho ciidan tababaran, u dhamaystiran yihiin dhamaan agabyada ciidan ee daruuriga ah Kana muuqato Asluub & haykal ciidanimo. Vincent Aboubakar. Vincent Paté Aboubakar (dhashay 22 January 1992) waa laacib ciyaara kubadda cagta oo u dhashay dalka Kameroon wuxuuna hadda u ciyaara kooxda kubadda-cagta ee Beşiktaş ee ka dhisan magaalada Istanbul ee dalka Turkiga. Aboubakar waxaa lagu xusuusta goolkii u Masar ka dhaliyey daqiiqaddii 89aad ee finalkii Koobkii Umadaha Africa 2017kii, Goolkaas oo ay Kameroon ku qaaday Koobkii Umadaha Africa 2017. Shubaal Muumin Maax. Gashaanle Shubaal Muumin Maax wuxuu ka tirsan yahay Ciidanka Booliska Soomaaliya, Wuxuu ku Dhashay Magaalada Boosaaso ee gobolka Bari. Wuxuu ka mid yahay Saraakiisha Soomaaliyeed ee ugu Hawl karsan, Wadanisan, Dhowra Kuna Adadag Saraynta sharcgia Iyo Saraynta Karaamada shicibka Soomaaliyeed. Hordhac. Gashaanle Shubaal Muumin Maax oo loogu yeero Gaashaanle Shubaal waxbarashadiisa Hoose Dhexe wuxuu ku qaatay Iskoolka Boosaaso Public Secondary ee magaalada Boosaaso. waxbarashada Dugsiga Sare wuxuu ku qaatay Banaadir sare ee Magaalada Muqdisho. wuxuu Aaqoonta Jaamacadeed ku qaatay Jaamacada Umadda Soomaaliyeed "Somali National University" oo uu ka qaatay Koorso Diblooma ah Wuxuu ku biiray Ciidanka Booliska Soomaaliya Sanadii 1974 wuxuuna tababar ku qaatay kulliyada tababarka ciidanka ee "Iskool Polisiye" ee magaalada muqdisho. Gaashaanle Shubaal wuxuu ka shaqeeyay qaybo badan oo Ciidanka Booliska Soomaaliya ah Isagoo ka qabtay xilal tababar, xilal hawlgal iyo xilal hogaamineed. G/ Shubaal wuxuu muujiyay Hawlkarnimo dheeri ah, Daacadnimo iyo Hufnaan mudada dheer uu ka tirsanyahay Ciidanka Booliska Soomaaliya. Wuxuu ka mid ahaa Saraakiishii ugu horaysay ee isu duway waxna ka asaastay Ciidanka boliiska Puntland. Dhowrkii sano ee u damaysay wuxuu ka mid ahaa Saraakiisha Soomaaliyeed ee Ka howl galaysay gobolada Woqooyi Bari ee Puntland gaar ahaan Dekeda Boosaaso Iyo Kulliyada tababarka Ciidanka Booliska Soomaaliya ee Carmo. Waa sarkaal qadarin iyo ixtiraam badan ku dhex leh Ciidanka Booliska Soomaaliya gaar wixii burburka ka dameeyay oo uu Sarkaalku ka shaqaynayay dib u dhiska Ciidan Boolis tababaran oo ka hanaqaada una Adeega shacabka gaar ahaan gobolada Woqooyi bari oo uu Sarkaalku joogay. Shubaal waa shaqsi ku Adadag saraynta sharciga, saraynta karaamada shacabka iyo karaamada Ciidanka Booliska Soomaaliya Waana Shaqsi ku Hanweyn kuna dadaala Inuu hanaqaado ciidan Boliis soomaaliyeed oo tababaran, ayna u dhamaystiran yihiin dhamaan Agabyada ciidan ee daruuriga ah Kana muuqato Asluub & haykal ciidanimo. Yoonis (beel). Yoonis (, waa beel ka mid ah beelaha Dishiishe ee Dadka Soomaalida. waxay deegaan wadanka Soomaaliya gaar ahaan gobolka Bari. Hordhac. Yoonis waa beel soo jireen ah waxay leedahay mid ka mid ah Isimada soo jireenka ah ee gobolka Bari. Saldanada beesha xiligii ay sida rasmiga ah u talin jirtay waxaa fadhi u ahaa Deegaanka Hantaara oo ah deegaan weyn oo leh Marso taariikhi ah oo ay waxka dhoofsan jireen ganacsato Carab u badan iyo ganacsato Soomaali ah, Beero waaweyn iyo Khooriga ugu weyn Dalka ee Gadiid badeedka mara Gacanka carabta gabaadsadaan xiliyada dabayluhu kacaan ee aan bada lagu safri karin, Gaadiidkaas oo Saldanadu ka qaadi jirtay Khidmad. Xirsi Siciid Faarax (Xirsi Gaataa). S/G Xirsi Siciid Faarax (Xirsi Gaataa) Taliyihii ugu horeeyay Ciidanka Booliska Soomaaliyeed ee Puntland Waxa uu ku Dhashay Magaalada Boosaaso ee gobolka Bari Sanadii 1850. wuxuu ku dhintay Magaalada Hargeysa Sanadii 2017. Wuxuu ka mid ahaa Saraakiisha Soomaaliyeed ee Xiliga dheer soo shaqaysay, kuna caan baxay wadaniyada Iyo Hawlkarnimada. Taariikh. S/G Xirsi Gaataa wuxuu ka mid ahaa saraakiisha soomaaliyeed ee Ugu saraysa uguna Go'aanka adag Xilligii xukunkooda, wuxuu caanka ku ahaa u hiilinta saraynta sharciga, dhowrista xaquuqda Iyo karaamada Ciidamada Iyo go'aan adayg. Taariikhdu markay ahayd 1947, Dusgi quraanka iyo Dugsiga Hoose/dhexe Wuxuuu ku qaatay Magaalada Boosaaso. Dugsiga Sare Waxa uu kaga baxay Magaalada Muqdisho ee Xarunta Dalka Soomaaliya Taariikhdu markay ahayd 1968-dii. Markii uu dugsiga Sare dhamaystay Dawlada Soomaaliya waxay u dirtay Tababar Ciidan oo dalka Ruushka Ah, Iyadoo Sanadii 1969-kii loo qaaday Academiyada Ciidanka Ruushka ee ku taal Magaalada Odesa. Sareeye Guuto Xirsi dalka ayuu dib ugu soo laabtay isagoo laga bilaabo 1980-1982 Taliye Urur ka ahaa Gobolada Waqooyi Galbeed ee hada loo yaqaan Somaliland. Laga Bilaabo 1983-1986-dii Wuxu Taliye Guuto ka ahaa Ciidanka Xooga Soomaaliya ee Fadhigoodu ahaa Magaalada Qardho ee deegaanada Puntland. Laga Bilaabo 1987-1990 Wuxuu ahaa Taliyaha Ciidanka Xooga Soomaaliya ee Gobolada Bay iyo Bakool. Laga Bilaabo 2000 ilaa 2003 Wuxuu Ahaa Taliyihii Ciidanka Booliiska Puntland. Laga Bilaabo 2005 ilaa 2008 Wuxuu Taliyaha Ciidanka Asluubta puntland. Laga Bilaabo 08-10-2016 ilaa 12-02-2017 Wuxuu ahaa Duqa Degmada Waaciye. Xirsi wuxuu ahaa Shakhsi hadal cad, Arimaha amaankana mudo badan kasoo Shaqeeyey Sida Taariikhdiisa ku xusan. Wuxuu ahaa shaqsi go'aano adag si fududna u maareeya arimaha loo xilsaaro. Yoonis. Yoonis (;; Af Yuhuudi: יוֹנָה; Af-Laatiin: "Ionas") waa magac loo bixiyo labka dadka ama raga. In kastoo magaca Yoonis inaga soo galay xaga dadka Carabta waxaa la sheegay in asal ahaan uu ka soo jeedo dadka Yuhuuda. Sida ku xusan buuga Axdigii Hore (Tanakh/Old Testament) magaca Yoonis waxaa loo bixiyay markii ugu horeeysay Nabi Yoonis (C.S.) wakhti ku beegan qarnigii 8aad C.H. Barxadda Gaaca. Barxadda Gaaca waxay ku taal Ka soo horjeedka Xarunta Dowladda Hoose ee Magaalada Boosaaso, Jihada Galbeed ayeey Kaa qabaneysaa Marka la joogo Dhismaha Kowaad ee Dowladda Hoose ee Boosaaso, Barxadda Gaaca (Gaaca Square) Waa Fagaaraha Ugu ee Caansan Magaalada Boosaaso, Isla markaasna waa Fagaaraha keliya ee Magaaladu Leedahay. Bartamaha Barxadda waxaa ku yaal Aargada Magaalada, waxay ku taal meel 4 Wado Isugu yimaadaan Waana Goobta kowaad ee dadweynuhu Isu Taggaan Xilliyada Fantasiyaha, Isu soobaxyada, Iidaha IWM. Dhismayaasha caaradka ku haya Barxadda qaybtood waxay magac wadaag la yihiin Barxadda Sida Dabaqa Gaaca oo ka mida Saraha ku hareeraysan Barxadda. Isgooyska Barxadda Gaaca waa kan ugu mashquulka badan Magaalada. waana mid ka mida Isgooysyada ugu mashquulka badan guud ahaan wadanka soomaaliya. Xidda. Xidda(;) waa magaalo ka tirsan gobolka Bari Waxay kamid tahay Magaalooyinka hoos yimaada Degmada Waaciye. Markii u horaysay ee la dego waxay ahayd sanadku markuu ahaa 1922. Waa Magaalo qurux badan, Cimilo wanaagsan, waana magaalo dadkeedu u badan yahay dhalinyaro aad u da yar. Guudmaris. Waxaa lagu tiriyaa inay ka mid tahay magaalooyinka aadka u koraya, waxaa ku yaala dhismayaal aad u qurux badan, masaajido fara badan, meelo lagu madadaasho, waana magaalo aad u soo jiidata dad badan xilliyada kulaylaha ee La ga soo xaggaa baxo magaalada Boosaaso. Waxay ku taal goob aad ugu wanaagsan goob magaalo, waxaana ku hareeraysan deegaano aad u tiro badan oo la degan yahay. Magaaladu waxay caanku tahay Dhallinyaro aad ugu firfircoon dhan kasta. Waxbarashada. Marka loo eego Wasaaradda Waxbarashada Puntland Waxaa ku yaala Xidda Afar (4) Iskool Hoose dhexe Iyo Hal (1) Iskool Dugsi Sare ah. Sidoo kale waxay leedahay Madarisooyin lagu barto Quraanka Kariimka ah. Santiyaago. Santiyaago waa Caasimada labaad ee dalka Jili. Baalparaizo. Baalparaizo (Valparaíso) waa Caasimada labaad ee dalka Jili. Ugaas Yaasiin Ugaas Cabdirixmaan. Ugaas Yaasiin Ugaas Cabdirixmaan () Wuxuu ku dhashay Magaalada Boosaaso, Taariikhdu markay ahayd 1915. Wuxuu Ugaasnimada hayey 59 Sano. Guudmaris. Wuxuu waxbarashadiisii diinta islaamka ka bilaabay Magaalada Boosaaso, halkaasoo uu Xaafidil qura’aan uu ku noqday. 1935-1938 wuxuu waxbarasho u tegey Muqdisho oo uu ka dhiganaayey iskuul Talyaanigu ugu talo galay Ilmaha madax-dhaqameedyada Soomaaliyeed, oo ahaa iskuul isbishaale ah ("Schola Speciale per I figli di capi Somali"). Sannadkii 1941dii Waxaa Ugaas Yaasiin Ugaas cabdiraxmaan loo caleemo saaray Ugaasnimada. Wuxuu ka mid ahaa halgamayaashii gobanimodoonka Soomaaliyeed. 1947-dii wuxuu noqday Xaghayaha Xisbiga SYL ee Degmada Boosaaso. 1951-dii Guddoomiyihii Magaalada boosaaso ee Talyaaniga u joogay wuxuu talo ku bixiyey in la dilo Ugaaska, oo markaas ahaa xoghayihii Xisbiga SYL, Ugaasku markuu ka warhelay Arrintaas wuxuu u baxsaday dhinaca Waqooyi uu ka galay Ceelaayo -Ceerigaabo, Burco -Hargeysa. Magaalooyinkaas oo si fiican loogu soo dhoweeyey, kadibna wuxuu u gudbay Xamar, waxaana lagaga hor yimid magaalada Jowhar. Ugaasku markuu xamar tegey xog-warran ayuu u jeediyey Golihii dhexe ee SYL, kadibna Dacwadoodii ayey UN-ka u gudbiyeen, UN-kiina waxay Talyaaniga culays ku saareen in dadka cadaadiska laga daayo, ammaanka Ugaaskana la sugo, markaas kadib ayuu Boosaaso kusoo laabtay waxaana loogu soo dhoweeyey si wanaagsan. 1956-1959 Ugaasku wuxuu ka mid noqday xubin baarlammaankii ugu horreeyey ee loo sameeyey dalka Soomaaliya ("Daakhiligii"), intii ka danbeysay wuxuu ka mid ahaa Baarlamaanka Soomaaliyeed ilaa 1969kii. Xilligaas ka dib wuxuu ka shaqaynayey caanna ku ahaa Nabadaynta & suluxa Ummadda Soomaaliyeed, wuxuu kaloo caan ku ahaa Astaan hoggaamiye dhaqameed iyo mid diineed, isagoo ahaa xaafidil Qur’aan kuna xeeldheer shareecada diinta islaamka, wuxuu ku hadli jirey Luqadaha (afafka) Carabiga iyo Talyaaniga. 1991dii Ugaas yaasiin wuxuu ka mid ahaa Guddigii Odayaasha ee isu xil-saaray in ay kala dhex-galaan dhinacyadii ku dirirayey Magaalada Muqdisho, wuxuuna ahaa shakhsigii Raadiyow Muqdisho kala hadlay ummadda Soomaaliyeed, isaga oo kasii daayey baaq Nabadeed, habeenkaasna ka baaday isku day dil, isaga iyo kuwo kale oo ka mid ahaa guddigaas. Marxuum Xaaji Muuse Boqor (Allaha u Naxariistee) Marxuum xaaji xaashi weheliye (Allaha u Naxariistee), waxaa kaloo isla goobtaas ku dhaawacmay Marxuum Sheekh Maxamed Maxamuud (faruur) (Allaha u Naxariistee) oo guddiga ka mid ahaa & shakhsiyaad kale. Dalalka uu maray waxaa ka mid ahaa Djibouti, Ethiopia, Kiinya, Ugaandha, Tansaaniya, Yemen, UAE, Ciraaq, Suuriya, Urdun, Lubnaan, Masar, Turkiga, Baytul Muqdis ka hor inta uusan u gudbin Dawladda Yuhuudda, Jarmalka, Talyaaniga iyo dalka Maraykanka oo uu joogay 1963 markii lagu dilay Madaxweyne John F. Kenedy. Isku Soo Wada Duuboo Taariikh Nololeedkii Alla Haw Naxariistee Ugaas Yaasiin Ma Ahan mid qoraalo Kooban Lagu soo Bandhigi karo Waxaase la Dulmaray Dulucda Taariikhdiisii oo Kooban. Bulshada aduunka. File:World population v3.svg|thumb|332x332px|Qiyaasta bulshada caalamka sanadihii 1800 ilaa 2100; iyo File:Population Growth by World Bank continental division.png|thumb|300px|Khadka koritaanka bulshada caalamka Bulshada Aduunka (;) waa wadarta tirada guud ee dhamaan dadka ku nool caalamka hada. Bishii Ogosto 2016ka bulshada caalamka waxaa lagu qiyaasay 7.4 bilyan. Sidoo kale, warbixin ay soo saartey Qaramada Midoobey waxaa lagu sheegay in tirada dadku noqon doonto 11.2 bilyan sanadka 2100. Hordhac. Guud ahaan bulshada caalamku way sii koraysay wixii ka dambeeyay Abaartii 1315–17 iyo Xasuuqii Madoobaa ee 1350,wakhtiyadaasi oo dadku ahaayeen 370 million. Wakhtiyadaasi wixii ka dambeeyay tirada dadku waay ku koraysay xawaare ah 1.8% sanad kasta – taasi oo gaadhay meeshii ugu sareeysay sanadihii 1955-1975 oo xawaaraha koritaanku gaadhay 2.06%. Dhinaca kale, sida lagu ogaaday cilmibaadhis sanadkii 2016ka isku-celceliska da'da bulshada caalamku waa 30.1 sano, taasi oo labka lagu qiyaasay 29.4 sano, halka dumarka lagu qiyaasay iskucelcelis dhan 30.9 sano. Taylor Momsen. Taylor Michel Momsen (St.Louis (Missouri), 26 july 1993) waa fanaanad Mareykan ah. Bhumibol Adulyadej. Bhumibol Adulyadej (Thai: ภูมิพล อดุลย เดช; RTGS: Phumiphon Adunyadet; Muuqaalka [pʰūː.mí.pstanceōn ʔā.dūn.jā.dèːt] (ku saabsan codkan maqal); ka eeg hoosta buuxda ee hoos ku qoran; 5 Diseembar 1927 - 13 Oktoobar 2016), oo lagu magacaabo King Bhumibol ee Great Great 1987, [1] [3] [4] [3] [4] wuxuu ahaa Boqortooyada sagaalaad ee Tayland oo ka soo jeeda Chakri oo ah Rama IX. Isaga oo tan iyo 9-kii Juun 1946 wuxuu ahaa, markii uu geeriyooday, madaxweynihii ugu dheeraa ee dowladdii adduunka, [5] Boqortooyada ugu dheer ee taariikhda Tayland iyo Boqortooyada ugu dheer ee boqortooyada ah waxay ku xukuntay oo kaliya qof weyn, 70 sano, 126 maalmood. [6] Intii uu xukunka hayey, waxaa loo adeegsaday wadar ahaan 30 ra'iisul-wasaare oo ka bilaabmay Pridi Banomyong oo ku dhameeyey Prayut Chan-o-cha. [7] Forbes lagu qiyaasay hantida Bhumibol - oo ay ku jiraan hantida iyo maalgelinta ay maamusho Xafiiska Hantida Xoolaha, oo ah hay'ad gaar ah oo aan ahayn mid gaar ah ama dawladeed (hantidii ay maamulaysay Baanka) waxay leedahay taajir ahaan xarun ahaan, ma aha boqortooyada shakhsi ahaan [8]) - inuu noqdo US $ 30 bilyan sannadkii 2010, waxana uu hoggaaminayay liiska magacyadda "abaalmarinta ugu qaalisan dunida" laga soo bilaabo 2008 ilaa 2013. [9] [10] [11] Bishii Maajo 2014, hantida Bhumibol ayaa mar kale lagu magacaabay US $ 30 bilyan. [12] Kadib 2006, Bhumibol waxa uu la kulmay caafimaad xumo waxaana uu muddo dheer ku qaatay cusbitaalka Siriraj, halkaas oo uu geeriyooday 13kii Oktoobar 2016-kii. Wuxuu guud ahaan aad u qadariyay dadweynaha Thailand [13] [14] - dad badan ayaa xitaa u arkay isaga oo u dhow ilaahnimada. 15] [16] Dad fara badan oo siyaasadeed iyo muwaadiniin reer Thai ah oo dhaleeceeyay Boqorka ama hay'adda boqortooyada ayaa inta badan ku khasabtay in ay masaafuriyaan ama ay ku rafaadsadaan xabsiyo badan. [18] [19] [20] [21] Hase yeeshee kiisas badan ayaa la tuuray ka hor inta aan la sii deyn ama ugu dambeyntii la siiyay cafis ahaan Boqortooyada. Cabbiraadiisa waxaa la qabtay 26 Oktoobar 2017 xiliga hudheellada boqortooyada ee Sanam Luang. [23] Khudbadiisa, Sharciga Quraanka Kariimka ah, ma uusan wadaagin sumcadiisa, taas oo keentay in welwel laga qabo in Boqortooyada Talyaanigu ay luminayso sharaf iyo saameyn ku salaysan xukunka kama dambaysta ah [25] [25] Piranshahr. Piranshahr (Af-Faarisi: پیرانشهر مکریان) waa magaalo ku taala wadanka Iiraan. Warbixin Soomaaliya. Wadanka Soomaaliya waa dal dhaca Geeska Afrika; kaasi oo xaga galbeed xad kala wadaaga wadanka Itoobiya, wadanka Djibouti dhinaca waqooyigalbeed, Gacanka Cadmeed ka xigto dhinaca waqooyi, Badweynta Hindiya ka dhacda dhinaca bari, iyo wadanka Kiinya ka dhaco koonfurgalbeed. Wadanka Soomaaliya waxay leedahay xeebta ugu dheer qaarada Afrika, dhulka wadanku wuxuu ka kooban yahay deegaano sare, dhuldaaqsiimeed iyo buuroley. Cimilada wadanku waa mid diiran (kuleyl-xigta) sanadki oo dhan, inkastoo soo dhacaan dabeylaha monsoonku iyo roob aan joogto ahayn. Recep Akdağ. Recep Akdağ (; Ku dhashay 8dii May 1960kii Magaalada Erzurum ee isla Gobolka Erzurum ee dalka Turkiga) Waa wasiirka caafimaadka ee dalka Turkiga. Xaraf. Xarafku wadar: xarfo iyo xuruuf waa summad ka mid ah dhigaalka. Xarafku waa laba mid: Shibbane ama Shaqal, xarfaha farta Soomaaliga waa kow iyo labaatan shibbane iyo toban shaqal kuwaas oo loo yaqaan xarfaha higgaadda. taariikh. Far Soomaaliga waxaa la qoray Sanadkii 1972-kii. Af soomaaliga waxa lagu qoraa xuruufta laatiinka ka dib 11 sano markii la magacaabay guddigii Af Soomaaliga sanadkii 1961. Dood dheer ka dib, guddigu wuu talo gafay. Dawladdii Kacaanka ayaa dib boorka uga jaftay guddiga waxaana muddo 2 sano ah lagu hirgeliay qorista iyo barashada Soomaaliga. 18 nooc oo far Soomaali loo damacsanayaa ayaa waxaa soo bandhigay af yaqaano kala duwan. Guddigii Af Soomaaliga ee shaqaynayay 1961 ilaa 1972 ayaa doortay fartii afyaqaan Shire Jaamac Axmed taas oo horay uu ugu tijaabiyay buugaag, biirayaal bille ah sida "Iftiinka Aqoonta" iyada ay jireen tartan ballaaran oo dhanka xaruufta Carabiga ah maadama Soomaalidu Quraanka ku barato Alif, Ba. Xaruufta Laatiinka waxaa loo door biday arrimo dhaqaale, qalabkii wadanka yiil iyo asbaabo kale. Shaqal dheer. AA, EE, II, OO, UU Erey. Eregu waa mid ka mid ah afka waxa uuna ka koobmaa mid kaliya ama ka badan oo xarfo ah waana shibbane ama shaqal ama xita xarfo isku dhigan oo af-soomaaliga macna sugan ku dhex leh. Sida (i, af, hoy, geel, abaal, hangool, hangaraarac. Dhammaan waa waxaas waa ereyo kana ugu yarna waa "i" oo ah magac u yeel. Ereygu waa uu yeelan karaa hal xaraf, laba xaraf, saddex xaraf, afar xaraf, shan xaraf, lix xaraf iyo in ka badan. Ismaaciil Mire. Ismaaciil Mire Cilmi () ku dhashay Lasadar, tuulo u dhow Buuhoodle qiyaastii 1862, geeriyooday 1950; wuxuu ahaa gabayaa, halabuur, hogaamiye iyo dagaalyahan Soomaaliyeed kaasi oo ka tirsanaa hogaanka sare Ciidankii Daraawiishta. Ismaaciil Mire waxaa lagu xasuustaa gabayo badan oo dhaxalgal ah kuwaasi oo ka mid ah Suugaanta Soomaalida. Gabayada Ismaaciil Mire. "Nimanyahow awow iyo awow iyo abkaan sheegto "Iyo aniga abidkay ma arag iibsi lacageede "Adduun buu lahaan jirey raaggaan ka isirraa waaye "Ololahaan wax kaga qaybsan jirey ululuf duullaane "Mar uun baan amaamuday waxaan aabahay faline "Afar waxaan u dhaxay tuuladii awrta loo raraye "Albaabkii Burcaan tegey anoo aaladii sida e "Amminkiiba lay yimid sidii eegta lay yahaye "Ooggii horey nagu kaceen adhi dillaalkiiye "Dad iimaanka laga qaaday baa noo aloogsadaye "Intaa weeye iyo ma'ahadii la is ilaaqaayey "Asaraartankii baa qalbiga aad wax ii dhimaye "Afka reer magaaluhu yaqaan waan ka oodnahaye "Ii-maroojihii bay khatalay kii aan aaminaye "Afar bawlad laga gooyey bay igu aluubeene "Kuwo boqonta ood laga sudhay ila ahaayeene "Usha jeedal iyo suufaf bay igu illaaweene "Ashcaartaba rag baa iga badshee idinku weydiiya Raage Ugaas. Raage Ugaas Warfaa markii dambe noqdey Ugaas Raage Ugaas Warfaa wuxuu ahaa ugaas, hogaamiye, gabayaa, halabuur, dagaalyahan Soomaaliyeed kaasi oo noolaa wakhti lagu qiyaaso badhtamihii qarnigii 19aad. Raage Ugaas wuxuu ku dhashay ceelka Sasabane, meel u dhow magaalada Dhagaxbuur, Gobolka Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya. Raage waxaa dhalay Ugaas Warfaa Faaraxa Samatar oo ahaa Ugaaska Beelaha Gadabuursiga, waxaa la dhashay labo wiil oo ka weynaa kuwaasi oo kala ahaa Ugaas Xuseen iyo Xilkab. Si kastaba ha ahaatee, Ugaas Raage wuxuu yaraantiisii ku soo caanbaxay tirinta gabayga, iyo helida ereyo aad u dhumuc weyn. Hordhac. Aw-Muuse waa hoorin jirey, hadal nin waayeel ah Ina-Looti baan la hinjin karin, heeladkuu dhigaye Odawaa Dhugeed baa hantiyey, hibadii geeraare Anna hooto ridey gabay hadduu, haybad leeyahaye Dhallinyarada haatana ma jiro, Hawle oo kale'e Taariikh. Ugaas Raage wuxuu ahaa haldoor Soomaaliyeed kaasi oo lagu xasuusto gabayo, sheekooyin iyo dhacdooyin xiiso leh oo uu ka tagay. Sidoo kale, markii uu geeriyooday walaalkii Ugaas Xuseen waxaa la caleemo saaray Ugaas Raage oo qabtay talada Ugaasnimo ee beelada Gadabuursi taasi oo uu hayay ilaa horaantii qarnigii 20aad. Dhinaca kale, Ugaas Raage wuxuu noolaa wakhtiyadii uu Garaad Faarax "Wiilwaal" ka talin jirey deegaanada Ogaadeeniya. Sheekooyinka inbadan waxaa lagu sheegay xifaaltan iyo tartan dhexmaray Ugaas Raage iyo Wiilwaal, kuwaasi oo ku dagaalamayay gabadh qurux badneyd. Raage Ugaas gabayo badan ayuu ka tiriyay jeceylka gabadhaasi. Waxaana la sheegay inuu markii dambe dilay Garaad Wiilwaal. Gabayga Alleyl dumay. Raage Ugaas ayey gabadhi u doonanayd, gabadhaasoo qurux Illaahay ku manaystay. Raage gabadhu way madax qaaday, oo aad buu u jeclaa. Waxaa gabadhii loo meheriyay Faarax Wiil-waal. Warkii markuu Raage soo gaadhay ayuu jiif iyo joogba diiday, kadibna tiriyey gabaygan la magacbaxay Alleyl Dumay. Alleyl dumay albaabadoo laxidhay, uunkoo wada seexday Onkad yeedhay uugaama roob, alif banaadiikh ah Raggase adhaxda iyo ooftu waa udub dhexaadkiiye Labadii waxlaga eegijiray waan ka awdnahaye Halkaan aa ka leeyahay Illaah kaliya uun baa og Aboodigu malalo garab haduu iin ku leeyahaye Orod uma holado ooglihii adhaxda beelaaye Ma aarsado il iyo oof nimay iimi kaga taale Aroos uma galbado nimuu wadnaha arami jiifaaye Geeluba markuu oomo wuu ollol badnaadaaye Sidii inan yar oo hooyadeed aakhirow hoyatay Oo aabeheed aqal midkale meel illina seexshay Hadba waxaan la urugoonayaa uurkutaalada e Ninka illo biyaleh soo arkoo ooman baan ahaye Ninka ooridiisii nin kale loo igdhaan ahaye Nin abkii Ogaadeen yahoo aarsan baan ahaye Raage Ugaas iyo Garaad Wiilwaal. Raage intuu ablaydii iska gooyey ayuu Faarax laba u kala gooyey, dabadeed gabadhuu jeclaa ee xilaha u ahayd Faarax ayuu faras kiisa ku ritay, lana tagay oo reerkoodii la aaday. Cabdilahi Suldaan Timocade. Cabdillaahii Suuldaan Maxamed "Timacade" (,) wuxuu ahaa gabayaa, halabuur iyo xornimo-doon Soomaaliyeed kaasi oo gayiga Soomaaliya si fiican looya yaqaaney. Hordhac. Sanadkii 1920kii Timacade wuxuu ku dhashay tuulada Galooley, oo u dhow magaalada Gabiley ee waqooyigalbeed maamulka maanta loo yaqaano Somaliland. Wakhtiyadii dhalinyarnimadiisa wuxuu Timacade ku soo noolaa deegaano kala duwan oo ka mid ah wadanka Itoobiya iyo Djibouti wakhtigaasi oo ku beegan qiyaastii 1940 ilaa 1950. Si kastaba ha ahaatee, sanadihii 1950kii ayuu ku soo noqdey magaalada Gabiley halkaas oo uu ka mid noqdey dhaqdhaqaaqii Xornimo-doonkii Soomaalida Waqooyi kula dagaalameysay gumaystihii Ingiriiska. Wakhtiyadaasi gobanimo-doonka wuxuu Timacade tiriyay gabayo badan oo gubaabo, dhiirigelin iyo waxsheeg ah kuwaasi oo dhamaantood ku salaysnaa qiimaha xoriyada iyo walaaltinimada Soomaalida. Gabayadii Gobanimodoonka. "Gumaysigu hashuu naga dhacay een gurayey raadkeeda "gu'yaal iyo gu'yaal badan hashii gama'a noo diidey "guuraa habeenimo hashaan gebi walba u jiidhay "hashii geeddankeedii rag badan goodku ku casheeyey "gacmaa lagu muquunshaye xornimo noogumay garane "garre iyo guntane maalintay gees isugu boodey "Allaa noo gargaaree xornimo noogumay garane "galool iyo maraa iyo hashaan kidiga geylaanshey "gaajiyo harraad badan hashaan ugu garaacaayay "ayadoo candhada giijisay oo godol ku sii deysay "Garaad midan lahayn bay la tahay waad ka gaagixine "annagoo gantaalaha dhaciyo haysan qori gaaban "hashaan gaadda weynow libaax uga gaboon waayey "Inaan Garayacawl uga tagaa waa hal soo gudhaye. "Dabuubtiisa gabay waan ka tagay dihashadiisiiye "Dubaaqayga waataan ka jaray waa fog dabadeede "Shin kastood daleed uga baxdoo nabar is-diidsiiso "Dibnahaagu shaygay bartaa waad ku dayataaye "Dir dir la isu laayiyo intaan weerar daba joogno "Ooy dumarku weerkii sitaan danabadii waayey "Uu sida dureemada u yaal meydku dibaddiinna "Wallee doogsan maysaan haddaad dunida joogtaane "Dugsi male qabyaaladi waxay dumiso mooyaane Maalintii Xoriyada. "Anigoo sebi uun ahoo Sita leeb iyo qaansoo "Siigaduun isku aasoo Sabo reer ka fogaanoon "Laygu aaminin soofkiyo Saaca maanta aan joogno "Gabaygu waygu sugnaayee Haddii aan Sarsarriigo "Ama aan surmaseejo Amaba aan sixi waayo "Ama aan ka salguuro Amaba laygu saluugo "Soomaalida i maqlaysaay I su'aala hadhow "Sabbaxooyin ku sheegayow Saciira iyo naciima "Rabbiigii kala seerayow Markay suurtu dhawaaqdo e "La soo saaro makhluuqa e Shaqiga iyo saciidka "Subciyay oo ka dukeeyaye Ka siddeetan sebaaney "Siigadii naga maydhayow Saq dhexaannu ahayne "Kii soo saaray cadceeddow Samada kii u ekaaye "xiddigaa mid la siiyayow Saaxirkii kala guurrayeaha "Sarreeyow ma-nusqaamow An siduu yahay eegno e Sanadihii Dambe. Horaantii sanadihii 1970aadkii, Timacade waxaa ku haleelay xanuun dhuunta kaga dhacay. Mudo markuu bukaan ahaa ayaa markii dambe loo qaadey dhakhtarka Jomo Kenyatta Hospital ee magaalada Nairobi, magaalomadaxda wadanka Kenya, halkaasi oo lagu soo daaweeyey. Nasiib-daro 6 February 1973 ayuu Cabdulaahi Suldaan Timacade ku geeriyooday magaalada Kalabaydh. Waxaa lagu aasay magaalada Gabiley. Weedh. Weedh dhanka Naxwaha Af Soomaaliga waa ereyo koox ah ama wada socda qoraal iyo oraah ahaan, aan se lehayn macne buure ah ama hadal, qofkii lala hadlayay ka bogan kara kuma qancayo oo wuxuu sii rabaa in wax kale lagu kordhiyo. Tusaalayaashan sare waa weedho. Sida aad u arkausid mid waliba, waa kooxo ereyo ah oo wada socda. Sheekh Muuse Jaamac Goodaad. Sheekh Muuse Jaamac Goodaad () (dhashay qiyaastii 1941kii geeriyooday 2006dii) wuxuu ahaa hogaamiye, suldaan, siyaasi iyo xubin ka tirsan Golaha Guurtida Somaliland (sanadihii u dhexeeyay 1991kii ilaa 2006). Kooxda Balwo. Kooxda Balwo () waxay ahaayeen koox hobolo, fanaaniin, heesaa, majaajilo, ruwaayado, iyo bandhigyo faneed ku caan ahaa oo u dhashay wadanka Soomaaliya. Kooxda Balwo waa kooxdii ugu horeeysay ee sameysa heesaha jacaylka iyo kalgacalka ee Soomaalida, waxaana kooxda bilaabay Aabaha Fanka Soomaalida Cabdi Sinimo wakhti lagu qiyaasay sanadkii 1943kii. Hordhac. Balwo waa nooc ka mid ah heesaha Soomaalida. Balwo waa heesihii ugu horeeyay ee jacayl iyo kalgacal ku salaysan kuwaasi oo muusik loo garaaco. Markii ugu horeeysay, heesahan waxaa sameeyay Aabaha Fanka Soomaalida Cabdi Deeqsi Warfa. Heesaha Balwo waxay ka bilaabmeen magaalada Borama, gobolka Awdal wakhti lagu qiyaaso intii u dhaxaysay 1940 ilaa 1945kii. Balwo waa hab iyo qeyb ka mid ah heesaha iyo Fanka Soomaalida taasi oo ah aasaas iyo sal u ah habka heeso Soomaaliga casriga ah. Heesaha Balwo waxaa bilaabay koox uu aasaasay aabaha fanka Soomaalida Cabdi Sinimo wakhti qiyaastii ku beegan 1935kii. Taariikh. Sida warbixinta lagu hayo, Cabdi Deeqsi Warfa "Cabdi Sinimo" wuxuu ahaa dirawalka iyo mulkiilaha gaadhi xamuulka iyo dadka u kala qaada magaalada Borama iyo Djibouti. Qiyaastii sanadkii 1943kii ayaa Cabdi Sinimo baabuurkiisi ku jabay meel u dhow Banka Giriyaad, wakhtigaasi ayuu sameeyay ereyada heestii ugu horeeysay uu ku luuqeeyay asagoo ka shaqaynaya baabuurka ka xumaaday. Heestaasi waxaa la yidhaahdaa Balwo; waxayna noqotay magaca iyo bilowgii suugaanta cusub ee Soomaalida iyo kooxdii ugu horeeysay ee fanaaniin leh: Kooxda Balwo. Kooxaha Fanka Soomaalida. Kooxaha Fanka Soomaalida () waa kooxo hobolo, fanaaniin, heesaa, majaajilo, ruwaayado, iyo bandhigyo faneed ku caan ahaa oo ka dhisan wadanka Soomaaliya. Kooxda Balwo waa kooxdii ugu horeeysay ee sameysa heesaha jacaylka iyo kalgacalka ee Soomaalida, waxaana kooxda bilaabay Aabaha Fanka Soomaalida Cabdi Sinimo wakhti lagu qiyaasay sanadkii 1943kii. Hordhac. Dhaqanka bulshada Soomaalida ah waa qeyb muhiim ah Fanka iyo Suugaanta kuwaasi oo leh noocyo badan oo ka mid yihiiin gabayada, geeraarka, maahmaahyada, ruwaayadaha, majaajilada iyo noocyada kala duwan ee fanka. Geyiga Soomaalidu degto waxaa ka sameysmay noocyo kala duwan oo hobolo iyo kooxo faneed ah; kuwaasi waxaa ugu caansanaa kooxihii saldhigoodu ahaa magaalada Muqdisho sanadihii u dhexeeyay 1970kii ilaa 1990kii. Taariikh. Sida warbixinta lagu hayo, Cabdi Deeqsi Warfa "Cabdi Sinimo" wuxuu ahaa dirawalka iyo mulkiilaha gaadhi xamuulka iyo dadka u kala qaada magaalada Borama iyo Djibouti. Qiyaastii sanadkii 1943kii ayaa Cabdi Sinimo baabuurkiisi ku jabay meel u dhow Banka Giriyaad, wakhtigaasi ayuu sameeyay ereyada heestii ugu horeeysay uu ku luuqeeyay asagoo ka shaqaynaya baabuurka ka xumaaday. Heestaasi waxaa la yidhaahdaa Balwo; waxayna noqotay magaca iyo bilowgii suugaanta cusub ee Soomaalida iyo kooxdii ugu horeeysay ee fanaaniin leh: Kooxda Balwo. Kooxaha ugu caansan. Fanka iyo heesaha muusika leh ee Soomaalidu waxay bilaabantey sanadkii 1943kii markii Cabdi Sinimo sameeyay heesaha Balwo. Kooxdii ugu horeeysay waxay ahayd Kooxda Balwo oo uu sameeyay Cabdi Sinimo. Si kastaba ha ahaatee sanadihii ka dambeeyay Madaxbanaanidii Soomaaliya waxaa sameeysmay kooxo dhowr ah. Igor Tudor. Igor Tudor (dhashay 16kii April 1978) waa macalin kubadda cagta iyo ciyaaryahan hore oo u dhashay wadanka Kuruweshiya. Wuxuu hadda tababare u yahay kooxda Galatasaray ee ka dhisan magaalada Istanbul ee dalka Turkiga. Hawraar magaceed. Hawraar magaceed waa hawraar xoogga saarta magaca oo su'aal iyo jawaabba magaca siisa, dhisme ahaan waxa ay ka koobantahay laba qaybood waana: su'aal iyo jawaab ama magac iyo war. Xiriirka ka dhexeeya labada qaybood ee hawraar magaceedda waa xiriir ku dhisan, magac qodob, iyo war sheeko ku saabsan qodobka. Sida: Innanka ayaa taga dugsiga (magac + war), Gabadh baa raacda geela (magac iyo war) Hawraaraha aan soo aragnay waa hawraaro mudnaanta siinaya magaca. Si aynnu taa u caddayno hadda ba, aynnu is weydiinno su'aalahaan soo socda: Ku ma ayaa taga dugsiga? iyo ma inanka ayaa taga dugsiga? S'aalahani waxa ay saaran yihiin magacyada hoos ka xarriiqan ee Ku iyo inanka bal aad u eeg ereyga su'aasha ee ma, magacyada inanka iyo ku ayaa su'aaluhu saaran yihiin. yo gabadh baa carrabka lagu xajinayaa. Su'aalahoodana waxa lagu raadinayaa cidda tagta dugsiga iyo cidda geela raacda. Falalka tegidda iyo raacidda, waxba la is ka ma weydiinayo. sidaa awgeed, hawraar magaceeddu waa hawraar magacu mudan yahay, su'aal iyo jawaab ba. Waxa la is weydiinayo ama laga jawaabayo ayaa ah wax magaca oo keli ah khuseeya ama ku saabsan. Hawraar faleed. Hawraar magaceeddu waa hawraarta ka bilaabata falka saddexdiisa nooc Tagto, Joogto iyo Amar. Sida caadada ah hawraar faleeddu waxay ka kooban tahay Fal, Fale iyo Lafale. Hawraar faleeddu waa hawraar mudnaanta siisa falka oo xoogga saarta, oo su'aal iyo jawaab ba falku leh yahay mudnaanta. Tusaalayaal. Hawraarahaan, falku waa ereyada hoos ka xarriiqan, ee tagaa iyo raacdaa. Ereyga su'aasha ee hawraaruhu waa ma. Hadda ba xagee ma xaggee ka saaranyahay hawraaraha? Ereyada hoos ka xarriiqan, ee tagaa iyo raacdaa ayaa su'aaluhu saaranyihiin, kuwaas oo ah falka hawraaraha. Ugu dambayn hawraar faleedu waa hawraar falku leh yahay mudnaanta. Lukas Podolski. Lukas Josef Podolski (magaca uu ku dhashay Łukasz Józef Podolski 4tii June 1985tii) waa laacib banooni oo u dhashay dalkaasi Jarmalka, wuxuu hadda u ciyaaraa kooxda kubadda-cagta ee Galatasaray SK ee ka dhisan dalkaasi Turkiga. David Silva. David Josué Jiménez Silva (wuxuu dhasha 8dii January 1986dii) waa laacib kubadda cagta oo u ciyaara kooxda Manchester city iyo xulka qaranka dalka Spain. Somaliland (1960). Dawladii Somaliland ee 1960 () waxay ahayd dawlad da' yar oo jirtay 5 maalmood. Waxayna xuriyada ka qaadaday boqortooyadii Ingiriiska taariikhdu markay ahayd 1960, 26 Juun. Shan maalmood ka dib waxay la midawday Mustamaradii Talyaaniga. Laakiin nasiib daro midawgaasi muu shaqayn sabo badan awgeed. Maantana waxay tahay Jamhuuriyada Somaliland. 1991, 18 May Waxay ka noqotay midawgii hungoobay ee 1960 1dii Juulaay. Ilaa hada wax aqoonsi ah kamay helin beesha caalamka, inkasta oo ay caalamku ogyihiin inaanay shaqo isku lahayn Dawlada Fadaraalka Soomaaliya. Taariikh. 1960, Juun 26, Boqortooyadii Ingiriisku waxay xor siisay Maxmiyadii Somaliland ee Ingiriiska. Isla habeenkaa waxa Beerta Xortiyada ee magaalada Hargaysa laga taagay calanka buluuga ee xidigta cad leh; taasoo loola jeeday 5ta Soomaali. Dadkii barigaa noolaa waxa ku waynaa riyo la odhan jiray Soomaaliwayn, oo ay ka door bideen xurriyada iyo dawlada cusub ee u dhalatay. 5 cisho ka dib aya israaceen Koonfur aidaas ayana ku baaba'day dawladii dhalatay, iyadoo la doonayo Soomaaliwayn. Laakiin waa lagu guul daraystay. Qaadashadii Xoriyada. 26 Juun 1960 waa maalinta Xornimada Somaliland ka qaadatay gumeeystihii Ingiriiska ee ka talin jirey Gobolada Waqooyi Soomaaliya. 26ka Juun 1960kii waxay ahayd maalintii dadka Somaliland ka hoosbaxeen maamulkii British Somaliland, taasi oo horseeday ku dhawaaqitaankii madaxbanaanida Goboladda Koonfurta Soomaaliya ka qaateey maamulkii la odhan jirey Italian Somaliland ee ka talin jirey koonfur. Ugu dambeyn, 1dii Luuliyo 1960kii waxaa midoobey Goboladii Waqooyi iyo Koonfurta Soomaaliya halkaasi oo lagu aasaasay dowladii iyo maamulkii ugu horeeyay gayiga Jamhuuriyadda Soomaaliya. Soo Noqoshadii Dawalada iyo JSL ee imika. Midawgii hungoobay maalin kadib, ree Somaliland waxay ogaadeen in walaalahooda koonfutu aanay dhab ka ahayn midnimada Soomaaliwayn. Bishii 12aad ee 1961dii, saraakiil ka soo jeeday Somaliland ayaa ayaa ku tashaday in ay inqlilaab ku kacaan; maadaama oo hadakoodii uu lumay kaasoo ahaa Soomaaliwayn. Saraakiisani markay 3 magaalo qabsadeen ayaa la fashiliyaay. Siyaasiyiin ka tirsan Somaliland ayaa ku shiray magaalada Landhan ee caasimada Ingiriiska. Shirkan gudihiisa waxa la sameeyay jabhadii SNM oo ujeedaduna ahayd in la xoreeyo Soomaaliland oo la soo celiyo dawladii luntay 60kii. Xarunna waxa looga dhigay magaalada Londhan iyo bariga dalka Itoobiya. 1988kii ayuu takiskii Siyaad Barre xasuuqay magaalooyin badan oo ka tirsan Somaliland. Waxay dagaalo socdaanba, 1991 18 May, ciidamadii SNM waxay gacanta ku dhigeen dhamaan xuduudii 60kii ee Somaliland. Maalintaas ayay soo noqotay dawladii luntay 60kii.Imikana waxa loo yaqaan Jamhuuriyada Somaliland. Maalinta Madaxbanaanida Soomaaliya. Maalinta Madaxbanaanida Soomaaliya () waa maalin qaran laga xuso wadanka Soomaaliya, iyo Deegaanada Somaliland. Gobolada Waqooyi Soomaaliya maanta loo yaqaano Somaliland ayaa 26 Juun 1960kii ka qaatay gumeeystihii Ingiriiska ee ka talin jirey British Somaliland. Maalmo yar ka dib, Koonfurta Soomaaliya ayaa madaxbanaanida ka qaadatey Italian Somaliland. Ugu dambeyn, 1dii Luuliyo 1960kii waxaa midoobey Goboladii Waqooyi iyo Koonfurta Soomaaliya halkaasi oo lagu aasaasay dowladii iyo maamulkii ugu horeeyay gayiga Jamhuuriyadda Soomaaliya. Guud ahaan, maanta waxaa wadanka Soomaaliya laga dabaaldegaa 1da Luuliyo oo ah maalinta Qaranka Soomaaliya; halka Maamulka Somaliland laga dabaaldegaa 26ka Juun oo ah Maalinta Madaxbanaanida Jamhuuriyada Somaliland. Hordhac. Markey taariikhdu ahayd 1dii Luuliyo 1960kii waxaa midoobay goboladii waqooyi iyo koonfurta Soomaaliya halkaasi ooy ka dhalatey Jamhuuriyadda Soomaaliya. Waxaa markiiba talada wadanka loo caleemo saaray Mudane Cabdullaahi Ciise iyo Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal iyo xubno kale oo ka kala socday labada deegaan ee midoobay. Markey taariikhdu ahayd, 20kii Luuliyo 1961kii waxaa la ansixiyey Dastuurka Soomaaliya (1961). Af Hargaysi. Af Hargaysigu waa lahjad ka mid ah lahjadaha af Soomaaliga,waana mid aad u fudud xaga fahanka iyo ku hadalkaba.Lahjadani waxay ka faracmatay Af maxaa tiriga, waxana lagaga hadlaa deegaano ka tirsan Somaliland gaar ahaan Maroodi jeex iyo aagiisa. Naxwaha. Lahajadan hadii la eego naxawaha ay ku fadhido wuxuu aad ugu dhaw yahay oo aan laga sooci karin lahjada qoraalka. Balse la odhan karo waaba iyada. Inta badan waxa lagu gartaa erayga (yara),oo aan macnihiisa si rasmi ah loo sugi karin. Badanaa waxa la isticmaalaa fal kadib.Tusaale: "Koob biyo ah ii yara keen" Ereygani sidoo kale wuxuu daba yimaadaa fal laakiin isaga waxa la idsicmaalaa xilliga cadhada ama marka uu qofku si xun u hadlayo. Tusaale: "1- War soo dhaqaaq dee'", ma maantoo dhan baanu ku sugnaa?" Xarafka J waxa la moodaa sh.Laakin waa la kala gartaa oo aad is kuguma eeka. Xarafka G badanaa marka uu ereyada ugu dambeeyo ama dhexda ku jiro waa Khafiif oo ma adka sida xiruuta kale.Ereyada uu ugu dambeeyo waxa ka mid ah:(Sagal),(guriga),(Dhagax). ee iyo oo waxa lagu tiriyaa xiriiriyeyaasha Af-soomaaliga ugu badan,taasina waxay keentay inay ereyo kale la dhex galiyo. Tusaale: 1- "Suuqaan tagayaayee sii joog." 2-"Guri waloo wado ku yaal waa in la dumiyaa." Eraygan marka loo eego afka qoraalka waxa loo isticmaalaa labo macne oo kala ah: kaliya/qudhaata/khaas ah.Macnaha kale waa wax soo noqnoqda ama si joogto ah u dhaca.Tusaale:"(Aroor kasta dugsiga uu baanu tagnaa)." Marka loo eego lahjadan waxa loo isticmaalaa waxyaabo si kadis ah u dhacaya ama isku xig-xiga.Tusaale:"dibada uun baan u baxay oo wxan arkayba aabahayoo albaabka taagan". Af Suuqiga. Gayga Somaliland gaar ahaan magaalooyinka Burco, Hargeysa iyo Berbera waxa laga yaqaan erayo ama woodho ka duwan kuwa Af Soomaaliga saxda ah. Ereyadani waxay noqon karaan qaar luqado kale kasoo jeeda sida af Ingiriisiga ama qaar af Soomaali ah oo si kale loo isticmaalay. 3) Kabaha la dul mar:cay ama dhaleecee 5) Bac baa ku xidhan:qof shaki san 8) Bac u cun:been u sheeg 9) Gidaar u dhiib: been u sheeg Cawaale Aadan. Cawaale Aadan Deheeye (;) waa fanaan iyo lixiimiste ku heesa Af-Soomaaliga. Cawaale wuxuu ku dhashay magaalada Jabuuti 6dii Ogosto 1983. Afti Dastuurka Turkiga, 2017. Waxaa dhacday Afti Dastuur ee Turkiga maalintii axadda 16 abriil 2017. Cod bixiyeyaasha waxay u codeeyeen qaybo ka mid ah 18 bedele lagu sameynayo dastuurka Turkiga. Waa soo jeedin wax ka bedel dastuur soo jiray muddo fog ee Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta ee talada haya iyo hoggaamiye, madaxweyne Rajab Dayib Erdogaan, iyada oo ay dheertahay oggolaasho Xisbiga Dhaqdhaqaaqa Waddaniga ee uu kaga soo horjeedo. Waxaa ka mid ah wax ka bedelka habka fulinta madaxweynenimo taasoo lagu bedelayo Hab baarlamaani ee hadda jira iyo in meesha laga saaro Raysulwasaare, iyo kordhinta kuraasta baarlamaanka ee ahaa 550 lagana dhigo 600 fadhi iyo wax ka bedelka golaha sare ee garsoorka iyo xeel ilaaliyeyaasha. Waxay isla go,aamiyeen xisbiyada Caddaalaadda iyo Horumarka & Xisbiga Dhaqdhaqaaqa waddaniga is afgarad ku saabsan dastuurka cusub soo jeedinta 8 diseembar kaddib wadahadal bil qaatay, si ay u billaabaan hawshii baarlamaaniga si loo sharciyeeyo in afti loo gudbo arrinka ku saabsan soo jeedinta. Maalintii 20 bisha jannaayo 2017, baarlamaanka ayaa u codeeyay soo gudbinta wax ka bedelka ee soo jeedinta ku saabsan aftida aqlabiyad 339 ayaa loogu codeeyay, iyada oo dhaaftay inta badan intii la doonayay in ka badan shan meelood saddex taasoo ka mid ah 330 cod. Waxa uu ku dhawaaqay Xisbiga Shacabka Jamhuuriga ee mucaaradka ah ee ugu muhiimsan waxuu u dhaqaaqi doonaa in uu meesha ka saaro codaynta baarlamaaniga ah asigoo u maraya maxkamadda dastuuriga, asigoo u cuskaday in ay jiraan xadgudubyo sida codaynta muuqata ee aan qarsoodiga ahayn iyo cabsi galinta xildhibaannada inta ay socotay codaynta. Durbadiiba Madaxweyne Rajab Dayib Ardugan waxa uu ku dhawaaqay in aftida la qaadi doono 16 abriil 2017. Dib u milicsi. Waxaa soo jeediyay wasiirka caddaaladda ee markii Siimiil Tashyaashak wax ka bedelka habka madaxtinimo ee dalka sanaddii 2005 asigoo taageera ka haysta raysulwasaaraha markaas Rajab Dayib Erdogaan. laga soo bilaabo xilligaas si bareer ah bay u taageereen habka madaxtooyo ee xukunka dhammaan xubnaha Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta marara badan, iyada oo ay la socoto codsiga wax ka bedelka dastuurka. waxaa soo jeediyay ku xigeenka xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta Nisan ayında bisha abriil ee sanadda 2017 ballanta aftida. Doorashada Madaxweynaha Turkiga, 2014. Waxay dhacday 10 agoosto 2014 doorashada madaxtinimada si loo doorto Madaxweynaha Turkiga ee laba iyo tobanaad, waana markii ugu horreysay doorashada madaxweynaha jamhuuriyadda Turkiga Doorasho toos ah., natiijadiina waxay ku dhamaatay guusha raysulwasaarihii hore ee Turkiga Rajab Dayib Erdogaan isla wareegga koowaad, asigoo helay in ka badan 50% codadka cod bixiyeyaasha. Yun Chi-ho. Yun Chi-ho(Hangul:윤치호;hanja:尹致昊, waxa uu dhashay 26 December 1864 – 9 December 1945) waxa uu ahaa dhaqdhaqaaqe Kuuriya Resistance iyo siyaasi, baraha, Faylasuuf. Xubin ka mid ah Kuuriya Independent News iyo Kuuriya Independent kooxood, Toban kun kooxood. naaneesta ahaa Jwaong(좌옹;佐翁), magaca Chinese ahaa Sungheum(성흠;成欽, 聖欽). Adeer of Yun Bo-seon, 4aad Madaxweynaha ee South Korea(1960 - 1962). Šiprage. Šiprage (Шипраге) waa tuulo ku taala ee Bosniya iyo Herzegovina (Bosniya) gobolka Banja Luka. 2021. 2020 - - 2022 __TOC__ Waxsoo.geli. deegaanka kalabayr waa deegaan dhaca gobolka bari waana halka looga leexdo bariga fog ee somaliya kalabayr waxaa la aasaasay sanadii 1978 waxana ay kakoobantahay afar xaafasood oo kala ah Buuryo. Buuryo ama maqaarka buuryada (ingiriis; foreskin) waa laab ah maqaarka ku yaala fiinka guska. Muslimiinta iyo yahuudka ma leh sababta oo ah nidaamka gudniin. Kaadi. Kaadi waa dareer oo u muuqataa biyo jaalle ah, bixitaanka ka timaada saxaaxda naasley. Ragga wuxuu ka yimaada guska, iyo dumarka wuxuu ka yimaada siilka. Xaar. Xaarka ama saxaradu waa beerdaraynka iyo qashinka jidhka oo dheeraad iyo xad-dhaaf ah oo nafaqada u baahnayn. Bilowgiisa waa cunto, iyo dhamaadka wuxuu ka baxa futada. Futo. Futo ama futada waa qaybka jidhka ay dadka ku fadhiyaan iyo ka xaaraan iyo ka dhuusaan. Khaniisnimada. Khaniisnimada waa jacaylka iyo galmada u dhexeeya isku jinsi ah Kursi. Kursi (;) waa saabaan oo loo isticmaalo fadhisasho. Kursiga waxa la saara badhyaha. Magaca. Ereyga "kursi" waa mid asal ahaan ka soo jeeda luuqada Carabiga. Si la mid ah ereyo badan oo kale, ereyga kursi waa mid laga soo amaahdey luuqada Carabiga. Emmanuel Macron. Emmanuel Macron (21 Diseembar 1977) waa Madaxweynaha Faransiiska, waxoona madaxweyne noqday taariikhda marka ee eheed 7 May 2017. Bar-internet. Bar-internet (;) waa bar (meel) ka tirsan bogaga internetka taasi oo gaar u ah qof, meherad, koox, urur, dowlad iyo wixii la mid ah. Barta internetka waxaa ku jira macluumaadyo badan oo kala duwan kuwaasi oo iskugu jira qoraal, dhagaysi, maqal, maqal iyo muuqaal iyo noocyo kale. Bar kasta oo internetka ka mid ah waxay leedahay ciwaan, magac iyo IP u gaar ah kuwaasi oo laga soo iibsado ama kireysto shirkadaha waaweyn ee maamula internetka. Hordhac. Sida caadiga ah bar-internet waa goob ka tirsan macluumaadka onlineka ah ee laga helo internetka. Goobtaasi waxaa si gaar ah u maamula ama iska leh qof, meherad, koox, urur iyo wixii la hal maala. Dunida maanta waxaa jira tiro aad u badan oo bar-internet ah kuwaasi oo u adeega bulshada caalamka isla markaana leh ujeedooyin iyo shaqo kala duwan. Af-suuq. Af-suuq (;) waa ereyo iyo xarfo ka mid ah luuqad kuwaasi oo gaar u ah koox bulshada ka mid ah. Sida caadiga ah, af-suuqigu waa hadal aan toos ahayn kaasi oo khaas u ah bulsho gaar ah. Guud ahaan, af-suuqigu waa hadalka u dhaxaysa saxiibo iyo dhalinyaro aan rasmi ahayn. Dhalinyaro. Dhalinyaro (;) waa waqtiga u dhaxayso ilmaha iyo hanaqaad. Da'da dhaliyarada waa inta u dhaxaysa 13 iyo 20. Bilowga waqtiga dhaliyaradda wuxu la mid yahay waqtiga bilowga baaluq. Hordhac. Dhalinyarnimadu waa wakhtiga u dhexeeya 15 sano jirka ilaa 25 sano jirka. Baaluq. Baaluq (ingiriis: puberty) waa beddelashada jidhka dadka ogolaanshaha siinaysa caruur dhalidda. Wiilasha manida bey soo saaraan, iyo gabdhaha caado qabid bey soo saaraan bil walba. Roubaix. Roubaix ama Robaais waa magaalo ku taala waqooyiga wadanka Faransiiska, oo ku yaala bartamaha magaalada Lille, iyo ayaa u dhow xadka dalka Beljimka. Waxaa ku yaal waqooyi bari ee Lille, oo ku ag taala Tourcoing, Roubaix waa "chef-lieu" ee laba kantoon iyo magaalada saddexaad ee ugu weyn ee gobolka Faransiiska ee "Hauts-de-France" ay ku nool yihiin dad ku dhowaad 96 kun dadka deggan. Waa jagada taariikhiga ah ee isku-dhafka ah ee isgaadhsiinta ee waqooyiga, kaas oo si dhaqso ah u koray qarnigii 19aad ee warshadaha tufaaxa, iyada oo inta badan muuqaalada astaamaha ah sida kuwa Ingiriisiga ah iyo kuwa Maraykanka ah. Magaaladan cusub ee cusub waxay la kulantay caqabado badan oo la xidhiidha farsamaynta sida foosha muraayadaha magaalooyinka, oo leh saamayntooda dhaqaale iyo bulsheed ee la xidhiidha, tan iyo markii shirkadaha waawayn ay hoos u dhaceen bartamihii 1970-yadii. Wadajir ahaan magaalooyinka u dhow Lille, Tourcoing, Villeneuve-d'Ascq iyo siddeed iyo lix wadaagayaal kale ah, Roubaix wuxuu siinayaa qaab dhismeed afar magaalo oo ku yaal magaalo weyn oo ku nool dad ka badan malyan oo qof: Metropolis Yurub ee Lille. Inta badan, Roubaix waxay ku xiran tahay isku xirnaan ballaaran oo la sameeyay magaalooyinka Beljimka ee Mouscron, Kortrijk iyo Tournai, kuwaas oo dhaley kooxdii ugu horeysay ee Yurubta ah ee Xiriirinta Territoriisha bishii Janaayo 2008, Lille-Kortrijk-Tournai oo la isku daro in ka badan 2 milyan. Kurxin. Kurxin (;) sidoo kale loo yaqaano Jocor, waa qayb ka mid ah dhuunta labka dadka, iyo wiilasha baaluq gaarayn. Sharaxaad. Kurxintu waa carjow ka mid ah dhuunta dadka taasi oo ku taala meel ka hooseysa gadhka iyo dusha sare ee hunguriga. Sida caadiga ah kurxintu waa mid soo taagan oo ka muuqata dhuunta raga; halka kurxinta dumarku tahay mid yar oo aan muuqanin. Shaqada. Kurxintu shaqo muhiim ah ayay u leedahay jidhka dadka. Waxaa kurxintu soo baxdaa wakhtiga dhalinyaronimada taasi oo soo weynaata sanadaha ugu horeeya ee labaatameeyaha. Intaas waxaa dheer, in kurxintu tahay astaan inta ugu badan u gaar ah raga. Sidoo kale, cilmibaadhis waxaa lagu ogaaday in kurxintu qeyb ka tahay xubnaha maamula isla markaana sameeya codka iyo hadalka. Rag. Raganimo (;) sidoo kale loo yaqaano Ninnimo, waa dabeecad, dhaqan iyo astaan ay yeeshaan labka dadka taasi ooy leeyihiin nimanka iyo wiilasha baaluq gaarayn. Hordhac. Raganimo waa marxalad, dhaqan iyo astaan ay leeyihiin labka dadka taasi oo saameyn ku yeelata nolosha ninka iyo wiilasha. Sida caadiga ah, raganimada waxaa qeyb weyn ka qaata dabeecada bayoloji ee jidhka dadka Wejibuug. Wejibuug, sida caanka ah loo yaqaano Facebook waa shirkad weyn oo ka howlgasha bar-internet iyo bar bulsho u adeegta bulsho badan oo ku dhaqan meelo badan oo caalamka ah. Shirkada Wejibuug waxaa xarunteeda ugu sareeysa ku taalaa Menlo Park, kalifornia. Shirkadani waxaa la aasaasay Febraayo 4, 2004, waxaana fikrada iska lahaa dhowr dhalinyaro ah oo ka mid yahay Mark Zuckerberg, Eduardo Saverin, Andrew McCollum, Dustin Moskovitz, iyo Chris Hughes. Hordhac. Facebook waa bog wada xaajood ah, oo ka heli kartid saaxiibo cusub. 250.000 oo dad cusub ah, ayaa is daiwaangaliyo maalin kasto, soomaali gaareeso in ka badan Malaayin wey isticmaalaan. facebook waxaa laga leeyahay dalka Maraykanka, markii hore waxaa soo alifay, yar mareykan ah, oo la dhoho (Mark Zuckerberg), kadib neh Microsoft ayaa xoogaa ka gadatay, in kastoo (Mark Zuckerberg) oo diiday in oo wada gado bogga. facebook qiimo waxoo ku fadhiyaa oo gaareeso, lacag billion oo dolarka mareykanka ah. facebook waxaa la aas aasay 2004 dadka isticmaala waxaa lugu qiyaasaa 1 bilyann wadamada pakistan,iran fidnam siriya iyo chine ayaa joojiyay isticmaalka. Sharaxaad. Facbook waxaa la sheegay in uu ka qayb qaatay kacdoono badan oo ka dhacay wadamada carabta oo qaarkood xukun ka looga tuuray madaxdii dalalka carbeed qaarkood. soomalidu bilowgii facbook ga ma aysan isticmaali jirin balse waxii ka danbeyay 2009 ayay aad ugu soo biireen isticmaalka aalada facbook ee casriga ah. Baskin-Robbins. Baskin-Robbins waa shirkada ugu weyn ee soo saarta jalaatada taasi oo xarunteedu tahay Canton, Massachusetts. Shirkadan waxaa aasaasay Burt Baskin iyo Irv Robbins sanadkii 1945kii. Faalo. Baskin-Robbins taxane ah goobaha jalaato in uu yahay caalamiga ah ee dabiiciga ah, Burt Baskin iyo Irv Robbins aasaasay sanadkii 1953. daboolida Produced for jalaato Glendale, California. Shirkadda waa kala duwan oo takhasus ah oo inta badan dunida meelaha jalaato ah 5,800, 2.800 kaas oo faracyadii ahaayeen heli karaa Mareykanka oo waaweyn. Baskin Robbins leeyahay qaybinta jalaato in ka badan 30 dal oo dunida ah. Shirkadda xaruuntiisu tahay Canton, Massachusetts. Caado-qabid. Caado-qabid (ingiriis: menstruation) waa waqtiga dhiig ka yimaada siilka dumarka 2 ilaa 7 maalin bil walba. Kacsi. Kacsi (ingiriis: libido ama sexual arousal) waa dareen naasley helaan waqtiga ey rabaan galmo. Ragga, galmo diyaar markay u yihiin, guskooda ba kor u kaca. Dumarka, galmo diyaar markay u yihiin, siilkooda baa dareere ka yimaada. Doob qorshayn. Doob qorshayn ama doob ahaansho (ingiriis: "involuntary celibate" ama "incel", iyo "incelhood", iyo "inceldom") waa qofka guur-la'aan iyo aan lahayn fahanka ama xirfadaha shukaansiga, isaga ikhtiyaarka lahayn. Sababta xaaladaas dhacdo waxay noqon karta lacag la'aanta, xishoodka xad-dhaaf ah ama foolxunimo. Foolxumo. Foolxunimadda () waa waasacda ama heerka muuqaalka ama jirka dadka oo loo arki lahaa bilicsan yar, oo sidaas darteed qurux badnayn. Foolxunka wuxu horjeeda waxyaabaha qurux Jalaato. Jalaato (;) waa cunto fudud taasi oo ka samaysan iskdhaf la qaboojiyay. Sida caadiga ah, jalaatada inteeda ugu badan waxa laga sameeyaa caano, labeen, sonkor iyo biyo la isku qasay ka dibna la qaboojiyay. Faallo. Inkastoo ay jiraan noocyo badan oo jalaato ah, guud ahaan dhamaan jalaatadu waa iskuqas cunto noocyo dhowr ah taasi oo la qaboojiyo ilaa heerar kala duwan. Heerka ugu sareeya waa jalaatada adag taasi oo heerka qaboowgeedu aad u sareeyo. Labeen. Labeen (;) waa lakab ka mid ah caanaha xoolaha kuwaasi oo ka kooban subag jaamud ah (saa'id ah). Sida caadiga ah, labeentu waxay ka mid tahay caanaha xoolaha waxaa inta ugu badan laga helaa korka sare ee caanaha. Hordhac. Labeentu waa lakab ka mid ah caanaha taasi oo qani ku ah subag iyo dufan badan. Sida badan marka caanuhu yihiin dhayda (fresh) lagama arki karo labeenta iyo subaga ku jira, laakiin marka la karkariyo ama la ruxo ayaa laga helaa labeenta. Luuqada Ido. Ido waa luuqad la sameeyay taasi oo laga soo xigtay Af-Isbaanishka, si ay u noqoto af dadka ku hadla Laatiinka oo dhan fahmi karaan. Af Ido waxaa la sameeyay sanadkii 1907 kaasi oo si toos ah looga soo xigtey luuqada Esperanto. Ceeb. Ceeb (ingiriis: shame) waa dareen ku xiga dembi. Ceebta waxa la dareema waqtiga adeecidka sharciga la diidey. Qofka saas la mid ah rabsho ama qasid ayo sameyey iyo dhaqanka ayu jibiyey. Shahwada. Shahwada ama biyobaasto (ingiriis: semen) waa dheecaanka ka yimaada guska waqtiga dareere ka baxdo. Weji qurxis. Weji qurxis (ingiriis: cosmetics ama make-up) waa badeeco jirka beddela. Dhalmo la'aanta. Dhalmo la'aanta (ingiriis: infertility) waa awood la'aanta iin uur la soo saari karo. Hami yarida. Hami yarida (ingiriis: asexuality) waa xaalada rabitaanka yar iyo kacsi yar. Kacsi la'aanta. Kacsi la'aanta (ingiriis: impotence ama erectile dysfunction) waa dhibaatada waqtiga ninka guskiisa kor u kaci waayo waqtiga galmo. Biyo-bax. Biyo-bax waa waqtiga shahwada guska kacsan ka baxdo. Qumbe. Qumbe (;) (magaca Saynis "Cocos nucifera") waa geed ka tirsan qoyska dhirta baalmka. Sidoo kale qumbuhu waa dhirta kaliya ee loo yaqaano bahda "Kokaha". Hordhac. Geedka qumbuhu waa dhir si dabiiici ah iyo dhaqasho leh uga baxda meelo badan oo caalamka ah. Qumbuhu wuxuu caan ku yahay isticmaalka cunto ahaan iyo ka sameynta noocyo badan oo waxyaabaha la isku qurxiyo ah. Dad badan oo ku dhaqan deegaanada kuleylaha aduunku waxay si toos ah u quutaan midhaha geedka qumbaha, halka tiro kale oo badan u beertaan isticmaalada kale ee ka midka tahay saliida, caanaha iyo sharaabka midhaha qumbaha. Caanaha dhirta. Caanaha dhirta (;) waa caano laga sameeyo dheecaanka qaar ka mid ah dhirta. Caanaha dhirtu waxay ahaayeen kuwo laga istimcaalo deegaano badan oo ka mid ah dacalada aduunka tan ilaa wakhti aad u horeeyey. Midhaha dhirta ay ka mid tahay qumbaha ayaa laga sameeyaa caano. Hordhac. Noocyo badan oo dhirta ah waxay leeyihiin midho leh dheecaan cad oo marka la miiro noqda caano. Sidaas ay tahay dhirta qaar waxaa caanaha laga miiraa jirida geedka. Noocyada ugu caansan caanaha dhirta waxaa ka mid ah: caanaha soyga, caanaha almondka, caanaha bariiska, caanaha qumbaha iyo caanaha looska. Caano dheey. Caanaha dheeyda (;) waa caano laga so lisay xoolo daaqey dhir nafaqo badan leh. Sidoo kale caanaha dheyda ahi waa kuwo nadiif ah oo leh nafaqo badan. Caanaha dhirtu waxay ahaayeen kuwo laga istimcaalo deegaano badan oo ka mid ah dacalada aduunka tan ilaa wakhti aad u horeeyey. Midhaha dhirta ay ka mid tahay qumbaha ayaa laga sameeyaa caano. Hordhac. Caanaha dheyda ahi waa kuwo inta ugu badan aan soo marin wershad iyo sifeyn. Caanaha dheyda ah waxay leeyihiin nafaqo badan oo jidhka waxtar u leh. Caano ciir. Caanaha ciirta (;) waa caano ka samaysma marka caanaha dheyda la khamiiriyo. Caanaha ciirta ah waxay leeyihiin dhadhan dhanaan an kaasi oo sida caadiga ah ka mid ah nidaamka isbedelka ku dhacay caanaha. Dhinaca kale, caanaha waxaa si degdeg ah u bedeli kara hadii lagu daro liin dhanaan, khal ama dhamaan waxyaabaha keeni kara bacariminta. Faallo. Ciirtu waa caano ku dhacay isbedel taasi oo saameyn ku yeelata dhadhanka iyo samayska caanaha. Sidoo kale caanaha ciirta ahi waa kuwo jaamud ah oo leh nafaqo yar. Caanaha dhirtu waxay ahaayeen kuwo laga istimcaalo deegaano badan oo ka mid ah dacalada aduunka tan ilaa wakhti aad u horeeyey. Midhaha dhirta ay ka mid tahay qumbaha ayaa laga sameeyaa caano. Hordhac. Caanaha dheyda ahi waa kuwo inta ugu badan aan soo marin wershad iyo sifeyn. Caanaha dheyda ah waxay leeyihiin nafaqo badan oo jidhka waxtar u leh. Khal. Khal (;) waa dareere ka samaysan ilaa 5–20% acetic acid (CH3COOH), biyo, iyo noocyo kale oo kimikooyin ah kuwaasi oo u sameeya midabo kala duwan iyo xajmi jaamud oo kala adaga. Khalku waa dareere ka samaysan asiidh iyo biyo kuwaasi oo loo isticmaalo cuntada noocyadeeda kala duwan. Hordhac. Khalka waxaa lagu sameeyaa nidaam bacarimin iyo khamiirin iskugu jirta taasi oo loo isticmaalo ethanol. Sida caadiga ah khalka waxaa lagu daraa cuntada la karinayo iyo raashinka bisil intaba wuxuuna sameeyaa dhadhan dhanaan iyo xalad u yeela cuntada. Falgalka. Marka falgalka khalku socdo waxaa dhacda in sameysmaan isla markaana burburaan isku-dhisyo badan. Sida caadiga ah waxaa lagu bilaabaa in la isku daro isku-dhiska ethanol (CH3CH2OH) iyo ogsajiin (O2) taasi oo noqota acetic acid (CH3COOH) Caano budo. Caano budo (;) sidoo kale loo yaqaano Caano Boodhe waa caano la warshadeeyay taasi oo ka saaraysa biyaha isla markaana ka dhigaysa caano budo ah. Sida caadiga ah caanaha la qalajiyey ama budada laga dhigay waa kuwo leh cimri dheer oo la isticmaali karo wakhti dheer. Hordhac. Caanaha budada ah waa caano la qalajiyey ayadoo la isticmaalayo nidaamka uumi-baxa. Dhowr faa'iido ayaa ku jirta qalajinta caanaha taasi oo u danaynaysa soo saarayaasha ama wershadaha caanaha. Sababaha ugu muhiimsan ee caanaha loo budeeyo waa si loo helo caano cimri dheer leh taasi oo la isticmaali karo mudo sanado ka dib markii la lisay caanahaas. Noocyo badan oo dhirta ah waxay leeyihiin midho leh dheecaan cad oo marka la miiro noqda caano. Sidaas ay tahay dhirta qaar waxaa caanaha laga miiraa jirida geedka. Noocyada ugu caansan caanaha dhirta waxaa ka mid ah: caanaha soyga, caanaha almondka, caanaha bariiska, caanaha qumbaha iyo caanaha looska. Ciyaal suuq. Ciyaal suuq (ingiriis: hoodlum/gang) waa dhalinyaro oo rabsho iyo xurmo-daran galaan. Horyaal Group. Horyaal sida rasmiga ah loo yaqaano Horyaal Group waa shirkad ganacsi ka howlgasha wadanka Soomaaliya. Shirkadani waxay ka howlgashaa dhismaha. Hordhac. Shirkada Horyaal waa mid ka howlgasha dhisida iyo dib-u-habeynta guryaha. Sida lagu sheegay warbixin, shirkadani waxay sanadkii 2017ka ku guuleysatay shahaado sharaf ay bixisay Ururka Abaalmarinta Soomaaliya (sidoo kale loo yaqaano "International Somali Awards"). Howlaha Shaqo. Shirkada dhismaha ee Horyaal waxay ka howlgashaa meelo badan oo wadanka Soomaaliya ka mid ah sida Gobolka Awdal, Puntland, iyo wadanka Jabuuti halkaasi ooy ka dhistey dhismayaal waaweynt oo iskugu jira hoteelo iyo kuwo kaleba. Elektaroon. Elektaroon (; summad: -e) ama danab dhaliye waa saxar atam la' una sameysan qiyaastii qaab kubbadeed kana kooban atamka waxa uu wataa Saldanab tabane ah. Mana la ogaan in uu leeyahay saxarro yaryar, sidaad daraadeed waxaa loo gartay in uu yahay Saxar saleed. Elektaroonku wuxuu leeyahay cuf qiyaastii u dhigma 1/1836 ee ka mid ah cufka Borotoon. Waxyaalaha innagu wareegsan oo dhan waxay ka kooban yihiin atamo yar-yar. Qeyb muhiim ah oo ka mid ah atamka waa elektaroon. Baaritaan uu sameeyey nin aqoon u leh cilmiga kimisteriga, ayuu ku ogaaday in wadarta culayska afar elektaroon tahay qiyaastii 3,644·10-30 kg. Dhisid. Dhisid (;) waa habka iyo nidaamka lagu dhiso dhisme ama dhismeyaal badan kuwaasi oo qaradooda iyo weynidoodu kala weyn tahay. Sida caadiga ah, dhisidu way ka duwan tahay wax samaynta, sababtoo ah waxaa nidaamka dhisidu leeday wado u gaar ah. Hordhac. Dhisidu waa habka samaynta dhisme laga kor taagay oogada sare ee dhulka. Dhisidu waxay u kala baxdaa dhowr qeybood kuwaasi oo ugu muhiimsan tahay "dhisida dhismeyaal waaweyn" sida dabaqyo dhaadheer, laamiyada waaweyn, buundooyinka iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhisida ka mid ah dhismayaasha yaryar sida aqalada iyo wixii la mid ah. Nidaamka Dhisida. Sida caadiga ah, dhisidu waxay ka soo bilaabantaa heshiiska shirkada wax dhisaysa iyo cida maalgelinaysa. Shirkada dhismuhu waxay leedahay khubaro iyo injineero isla markaaba diyaariya shaxda dhismaha. Marka la isla afgarto shaxda iyo qaabka dhismaha ayaa waxaa bilaabanta dhisida seeska dhismaha, sidaasi ayaa marba wax loogu sii daraa ilaa dhismaha laga dhamaystirayo. Dhisme. Dhisme (;) waa shey weyn oo ka samaysan sees, gidaaro, saqaf (roof), albaabo iyo daaqado kaasi oo noqon kara aqal ama wershad. Sida caadiga ah dhismuhu wuxuu soo maraa hab iyo nidaam loo yaqaano dhisid, kuwaasi oo qaradooda iyo weynidoodu kala weyn tahay. Sida caadiga ah, dhisidu way ka duwan tahay wax samaynta, sababtoo ah waxaa nidaamka dhisidu leeday wado u gaar ah. Hordhac. Dhisidu waa habka samaynta dhisme laga kor taagay oogada sare ee dhulka. Dhisidu waxay u kala baxdaa dhowr qeybood kuwaasi oo ugu muhiimsan tahay "dhisida dhismeyaal waaweyn" sida dabaqyo dhaadheer, laamiyada waaweyn, buundooyinka iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhisida ka mid ah dhismayaasha yaryar sida aqalada iyo wixii la mid ah. Nidaamka Dhisida. Sida caadiga ah, dhisidu waxay ka soo bilaabantaa heshiiska shirkada wax dhisaysa iyo cida maalgelinaysa. Shirkada dhismuhu waxay leedahay khubaro iyo injineero isla markaaba diyaariya shaxda dhismaha. Marka la isla afgarto shaxda iyo qaabka dhismaha ayaa waxaa bilaabanta dhisida seeska dhismaha, sidaasi ayaa marba wax loogu sii daraa ilaa dhismaha laga dhamaystirayo. Kaabayaal. Kaabayaal (;) waa waxyaabaha aasaasiga ah ee isku xidha isla markaana u adeega magaalo, degmo, gobol, wadan iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, kaabayaashu waxay u adeegan ama isku xidhaan bulshada waxayna saldhig u yihiin koboca dhaqaale iyo guud ahaan isku socodka shaqada. Kaabayaasha bulshada waxaa ka mid ah jidka, Laamiyada waaweyn, Buundooyinka, Biyo-xidheenada, wasakh-qaadeyaasha, wado tareen, dekedaha, koronto gudbinta, isgaadhsiinta, gego diyaarad iyo kuwo kale oo badan. Hordhac. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Kaabayaal bulsho. Kaabayaal Bulsho (;) waa waxyaabaha aasaasiga ah ee isku xidha isla markaana u adeega magaalo, degmo, gobol, wadan iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, kaabayaashu waxay u adeegan ama isku xidhaan bulshada waxayna saldhig u yihiin koboca dhaqaale iyo guud ahaan isku socodka shaqada. Kaabayaasha bulshada waxaa ka mid ah jidka, Laamiyada waaweyn, Buundooyinka, Biyo-xidheenada, wasakh-qaadeyaasha, wado tareen, dekedaha, koronto gudbinta, isgaadhsiinta, gego diyaarad iyo kuwo kale oo badan. Hordhac. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Shirib. Shirib eray ahaan wuxuu kuu tilmaamayaa shir ama kulan lagu wada hadlayo ama bandhig dhaqameed, sidaa awgeed, waxaa la yiraahdaa meeshii socodku ku bato ama la isaga daba noqnoqdo Shirib ama shirbayn, shiribku waa suugaan aan qof walliba haweysan karin, waa hubaal inaysan u sahlanayn qof walba inuu sameeyo, haddii aanu aqoon fiican u lahayn habdhaca iyo khaafiyadiisa gaarka ah. Waxaa keliya oo shirbi kara qof aqoon durugsan u leh oo farshaxannimadiisa kuna xeeldheer. Qaabka Shiribka. Shiribka waxaa lagama maarmaan ah inuu ka unkamo ugu yaraan laba meeris, halka suugaanta kale hal meeris keliya awood u leeyahay inuu meel istaago, marka laga reebo Gabayga iyo Guurowga, Shiribka maadaama aan hal meeris keliya buuxin karin muggii iyo dhumucdii Shiribka, oo haddaan la helin meeris ama tuduc labaad oo tiirisa isla ujeedkiina ka hadlaysa duluc iyo tusaale is qeexaya, xarafka laga unkay Shiribka uusan meeriska galin laba kol ugu yaraan, waxaa ka dhalanaya deelqaaf iyo meeris jaban oo ku yimaada miisaanka iyo khaafiyadda Miisaanka shiribka. Dhismaha Shiribka. Inta badan Shiribku waa 8-8 alan balse, sida ugu quruxda badan uguna habboon waa in Shiribka xarafka laga billaabayo laba jeer soo galo, waana farshaxannimada ugu sarreysa, way dhacdaa in mararka qaarkood laga maarmo, balse, bilicdiisa ayaa maax dumaysa. Gobollada laga shirbo. Shiribku wuxuu ka mid yahay suugaanta murtida iyo mugga weyn, ee geyigeena aad looga xiiseeyo, inkastoo ay jirto in gobollo gaara aad looga adeegsado Shiribka, haddana, waa laga wada yaqaan inta Soomaalidu degto gebi ahaan, Shiribka waxaa inta badan laga adeegsadaa ama si gaara u adeegsada Gobollada dhexe Mudug, Galguduud, Hiiraan, Shabeellaha Dhexe, Banaadir iyo Shabeellaha Hoose. Fasiraad Shirib. Reer Todobaatan waa tageen Talo nin Tuur laheey u taal:- Wuxuu ula jeedaa Laashinku halkan in waayeelkii socdeen, oo badankood galbadeen, geeri ama gabow, taladuna u taallo nin Tuur leh. “Tuur”ku waa timo badan oo sidii dhaqanku ahaa dhallinyaradu daysan jirtay waagii hore. “Tuur” waxaa kaloo adeegsadaa wax walboo soo taagan kuusan isu tagay, waxaa la yiraa: “Tuur Carro ah” ee halkan loogama jeedo “Tuur” oo ah dhabar godnaanta ama cudurka fajaha ee duudka uga dhaca dadka, taana waxaa ugu wacan qoraalka farta soomaaliga oo aan kala saarin dhawaqa iyo dhigaalka labadaas macne, murtidan waxay ina tusaysaa in mar walba is bedelka laga sugayo dhallinyarada iyo barbaarta. Dhulkaani dadka waw dhaxays, Dhiishaase ninba meel dhigtaa:- Dhulka Ilaahay sameeyey dadka wuu ka dhaxeeyaa, balse, qof weliba meel u gaar ah ayuu deegaan ahaan iyo dal ahaan u leeyahay, waxay xigmaddani ina baraysaa in adduunka kala duwanaanshaha deegaamada dalalka dibedda iyo gudaha laftiisa in deegaan walba dad u gaar ahi dego, oo Eebbe ku abuuray oo hantidooda ka dhigay, waa hadal kooban oo xambaarsan halmuceed mug iyo miisaanba leh. Ujeedada Shiribka. Shiribku waa dhambaal suugaaneed laysugu gudbiyo farriimo xanbaarsan murti iyo xigmad aan laga dhergayn. Haddii aan tusaale kooban ka soo qaadanno meerisyadan hoos ku qoran, waxaad ogaan qoto dheerida murtida iyo miisaanka ku dhex jira inaan la dhayalsan karin. Meerisyadan waxay xanbaarsan yihiin macne weyn, laga yaabee inaan qofku hore ka fahmin, haddaanu Shirib aqoon ahayn ama loo faahfaahin. Yuulax yuulaxax caalashaan inaad isaga hor xaragooto ama laafiyooto, waana fal tilmaamaya dhaqdhaqaaqa dabaalashada ama oo la mid ah dhawaqyada aan codayno af Soomaali ahaan, Miririqlayn, Furdug, qardadac iwm. Yaasiin madoone yeeli maa yibir ku yaal yaddowga gooy:- Yaasiin ma doone waa Mas Wed la soo bax ama Mar soo bax qoloba si u taqaan. Yibir waa cayayaanka xoolaha iyo xayawaanka kale cuna, oo muddo ku dhegganaada waxaa kale oo loo yaqaana Gafane. Haddaba qofna ma awoodaa inuu Gafane mas halisa sankiisa ku dhaggan ama dushiisa saaran inuu gacanta kaga soo gooyo? Mas aan dhulba dhicin isagoo wax dila maahee, inaad gacantaada adigu la doonatid taasina waa mid aan la arag. Sadexdaa meeris ayaa waxay xanbaarsan yihiin xigmadda intaa qarada le'eg, oo ah saddex waxyaabood oo ay adag tahay suuragalnimadooda. Ereyga cusub. Ereyga cusub (ingiriis: protologism) waa erey ama qoraal oo wili qaamuuska la gilinin. Tiinle. Tiinle (,), waa beel ka tirsan beelaha Daaroodka ee Dadka Soomaalida. waxay degaan Daka Soomaaliya. Beesha Tiinle waa beel weyn waxayna ka mid tahay Beelaha ku soo dhaca Mooracase ee Daaroodka. Hordhac. Beesha Tiinle waxay kamid tahay beelaha dega gobolada Bari Iyo Sanaag ee dalka Soomaaliya. beeshu waxay degtaa magaalooyinka Boosaaso, Dhahar, Afurur Kaladhacda, Laag, Ceeldaahir Iyo meelo kale. Waxay caan ku yihiin dhalinyaro farabadan, Inta badan Xubnaha beesha ayaa la sheegaa inay yihiin Xoola dhaqato reer guura ah, Beesha Tiinle waxay ka mid tahay beelaha lagu tilmaamo Had iyo jeer inay ciidamada ka dhex muuqdaan. Dhulka Carabta. Dhulka Carabta (Sidoo kale loo yaqaa Dalalka Carbeed iyoDunida carabta) waa ereybixin Juqraafi-Siyaasad -oo loogu yeero mandiqad ama gobol leh juqraafiluqad iyo dhaqan wadaag ah. Cabdulmajid Xuseen. Cabdulmajid Xuseen wuxuu ahaa Safiirka Itoobiya ee Qaramada Midoobey. Taariikhdiisa. Wuxuu ku dashay magaaladda Dirre Dhabe ee wadanka Itoobiya. Beel iyo dalasho iyo dhiig ahaan waa Makahiil Gadabuursi, Bahabar Cabdale oo Reer Caraale ah, lakiin aabihii ayaa dhiig galay oo laga bixin waayay markaas ayay qolo jibriir abokor habar awal ah oo iidoora ayaa magan galyo siisay dhiigiina ka bixisay isku wada geeyoo markii uu madaxqaynaha kililka noqday iyo markii uu dhimanaayayba waala waydiiyay oo lagu yidhi qoloma ayaad tahy wuxuu ku jawaabay anuu qabiilna waanka dhashay qabiilna waan la dhaqmay. Qarabiisa waxay ku noolyihiin Gebilay, Dirre Dhabe iyo Jigjiga. Ato Xuseen Ismaciil. Xuseen Ismaciil (,) sidoo kale loo yaqaanay Ato Xuseen Ismaciil wuxuu ahaa siyaasi weyn ka mid ah dalka Itoobiya, Mengistu iyo Dhergigu markey dalka xukumi jireen 1974-1987. Wuxuu ahaa Somali ugu horeysey Wasiir iyo Amabassadoor ka noqday dalka Itoobiya. Weliba wuxuu maamuli jiray Gobol weyn la dhaho Illubabor, Itooboya markey aheyd Gobolo, hadana waa Kilil iyo Dawlad Federaal ah. Taariikh. Xuseen ismaciil beel ahaan wuxuu ka soo jeeda beesha Afguduud (Jibril Muuse), Makahiil. Gadabuursi. Wuxuu ku dashay Dirre Dhaba. Ka dib markey dawladii Xayle Selassie ka rideen dalka wuxuu noqday Badhasaabka Gobolka Illubabor. Mida kale Badhasaabka wuxuu ka aha ismaamulkii Dire Dhabe, Safiirkii itoobiya een Dalka Koonfurta Yemen, Safiirka Itoobiya een dalka Bulgaria, safiirka itoobiya dalka Kuba, Wasiirka Waxbarashada regimkii Mengistu iyo Gudoomiyaha Pensions and Social Security. Wuxuu ka mid ahaa guddigaCOPWE (Commission for Organizing the Party of the Working People of Ethiopia). Siyaasi ahaan wuxuu albaabka u furay dhamaan Qowmiyadda Soomaali iney ka mid noqon karaan dalka Itoobiya. Biyoxidheen. Biyoxidheen (;) waa dhisme weyn oo ka samaysan dhagaxaan, biro iyo qalab kale oo badan kaasi oo loogu tallo galay in uu celiyo qulqulka biyaha socda. Biyoxidheenada waxaa loo dhisaa sababo badan oo ka mid tahay in laga sameeyo il biyo dadku isticmaalaan, laga sameeyo koronto, laga waraabiyo beeraha waaweyn iyo in la maamulo socodka iyo jihada biyaha. Biyoxidheenadu waxay ka mid yihiin kaabayaasha bulshada kuwaasi oo laga helo waxyaabaha aasaasiga ah ee isku xidha isla markaana u adeega magaalo, degmo, gobol, wadan iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, kaabayaashu waxay u adeegan ama isku xidhaan bulshada waxayna saldhig u yihiin koboca dhaqaale iyo guud ahaan isku socodka shaqada. Hordhac. Biyoxidheenku wuxuu ka mid yahay waxyaabaha dabiiciga ah ee dadku uga faa'iideeystaan siyaabo badan. Waa marka horee, biyoxidheenadu waxay sameeyaan biyo keydsan oo dadka iyo xayawaanku isticmaali karaan. Sidoo kale, waxaa laga sameeyaa korontada biyaha oo ah hab raqiis ah oo lagu sameeyo koronto. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Wasakh qaadis. Wasakh qaadis (;) waa nidaamka iyo habka maamulida wasakhda dadka iyo xayawaanka. Dunida maanta casriga ah waxaa jira nidaamyo badan oo wasakhda dadka looga qaado meelaha dadku ku nool yihiin ilaa meelo loogu talogalay wasakhdaasi. Musqulaha magaalooyinka waxay si toos ah ugu xidhan yihiin shabakad bulaacado ah kuwaasi oo safriya wasakhdaasi. Bulaacadaha qaada wasakhda waa dhismeyaal weyn oo ka samaysan dhagaxaan, biro iyo qalab kale oo badan kaasi oo mara dhulka hoostiisa. Wasakhqaadeyaashu waxay ka mid yihiin kaabayaasha bulshada kuwaasi oo laga helo waxyaabaha aasaasiga ah ee isku xidha isla markaana u adeega magaalo, degmo, gobol, wadan iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, kaabayaashu waxay u adeegan ama isku xidhaan bulshada waxayna saldhig u yihiin koboca dhaqaale iyo guud ahaan isku socodka shaqada. Hordhac. Wasakhqaadistu waa habka qashinka looga qaado musqulaha ilaa meelo gaar ah oo loogu talogalay qashinkaasi. Wasakhqaadistu waa mid muhiim u ah caafimaadka iyo nadaafada magaalooyinka iyo goobaha dad badan ku nool yihiin. Waa marka horee, biyoxidheenadu waxay sameeyaan biyo keydsan oo dadka iyo xayawaanku isticmaali karaan. Sidoo kale, waxaa laga sameeyaa korontada biyaha oo ah hab raqiis ah oo lagu sameeyo koronto. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Musqul. Musqul (;) sidoo kale loo yaqaano Kaniif iyo Suuli waa qol ka mid ah dhisme kaasi oo loogu tallogalay in dadku ku qashin baxaan. Asal ahaan shaqada ugu muhiimsan ee musqushu waa in dadku ku bogtaan hoowsha saxarooda iyo kaadida, waxaase intaasi dheer maanta in musqulaha loo isticmaalo qubeyska, nadiifinta wejiga iyo madaxa iyo cadayashada. Dhinaca kale, musqushu waxay ka kooban tahay goob ama meel loogu talogalay in saxarada iyo kaadidu gasho kaasi oo qaarkood laga dul dhiso wax lo yaqaabo "Boo". Musqushu waxay ku xidhan tahay shabakad bulaacado ah oo qaada wasakhda kuwaasi oo loo yaqaano "Habka Wasakh qaadista". Hordhac. Musqushu waa qol dhisme ah oo loogu talogalay wasakhda dadka. Wasakhqaadistu waa nidaamka iyo habka maamulida wasakhda dadka iyo xayawaanka. Dunida maanta casriga ah waxaa jira nidaamyo badan oo wasakhda dadka looga qaado meelaha dadku ku nool yihiin ilaa meelo loogu talogalay wasakhdaasi. Musqulaha magaalooyinka waxay si toos ah ugu xidhan yihiin shabakad bulaacado ah kuwaasi oo safriya wasakhdaasi. Bulaacadaha qaada wasakhda waa dhismeyaal weyn oo ka samaysan dhagaxaan, biro iyo qalab kale oo badan kaasi oo mara dhulka hoostiisa. Wasakhqaadeyaashu waxay ka mid yihiin kaabayaasha bulshada kuwaasi oo laga helo waxyaabaha aasaasiga ah ee isku xidha isla markaana u adeega magaalo, degmo, gobol, wadan iyo wixii la mid ah. Sida caadiga ah, kaabayaashu waxay u adeegan ama isku xidhaan bulshada waxayna saldhig u yihiin koboca dhaqaale iyo guud ahaan isku socodka shaqada. Sharaxaad. Wasakhqaadistu waa habka qashinka looga qaado musqulaha ilaa meelo gaar ah oo loogu talogalay qashinkaasi. Wasakhqaadistu waa mid muhiim u ah caafimaadka iyo nadaafada magaalooyinka iyo goobaha dad badan ku nool yihiin. Waa marka horee, biyoxidheenadu waxay sameeyaan biyo keydsan oo dadka iyo xayawaanku isticmaali karaan. Sidoo kale, waxaa laga sameeyaa korontada biyaha oo ah hab raqiis ah oo lagu sameeyo koronto. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Qolka jiifka. Qolka jiifka (;) sidoo kale loo yaqaano Qolka hurdada waa qol ka mid ah qolalka dhismeha. Sida ka muuqata magacaba, qolkani waxaa loogu talogalay jiifka (hurdada) oo kali ah waxaana inta ugu badan taala sariir, furaash, barkimo iyo wixii la halmaala ee loo isticmaalo hurdada. Hordhac. Aqaladu waxay ka kooban yihiin qolal badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Qolka jiifka, Qolka fadhiga, Qolka cuntada (Qolka qadada), Musqul (Suuli iyo Kaniif), Qolka qubeyska, Madbakh (Jiko), Qolka martida, Qolka waxbarashada (Maktabad), Qolka dhaqista (Qolka qasaalada), Qolka keydka iyo kuwo kale. Sida badan qolku waa mid ka mid ah unugyasa dhisme ee aqal ama dhisme guri ka kooban yahay. Tusaale ahaan, qolka fadhiga, qolka cuntada, qolka jiifka, qolka martida iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhacda hal qol mararka qaar kaligiis la diso kaasi oo ah aqal hal qol ah. Sharaxaad. Dhamaan dhismaha aqalada iyo kuwa waaweyn waxay u sii qeybsamaan waaxyo yaryar oo ka samaysan qolal. Qolku waa afargees ka samaysan dhagax, bir, muraayad, caro iyo wixii la mid ah ee loo isticmaalo dhismaha. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Qolka fadhiga. Qolka fadhiga (;) waa qol ka mid ah qolalka dhismeha kaasi oo loo isticmaalo in la dhex fadhiisto isla markaana lagu soo dhoweeyo martida iyo wixii la mid ah. Sida ka muuqata magacaba, qolkani waxaa loogu talogalay nasashada, cawaynta, madadaalada, shirarka, dhacdooyinka xafladaha iyo wixii la mid ah, waxaana inta badan dhex yaala kuraasi, miisas, fadhiyo kala nooc ah, telefishin, raadiyoow iyo aalado kale oo loo isticmaalo madadaalada. Hordhac. Aqaladu waxay ka kooban yihiin qolal badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Qolka jiifka, Qolka fadhiga, Qolka cuntada (Qolka qadada), Musqul (Suuli iyo Kaniif), Qolka qubeyska, Madbakh (Jiko), Qolka martida, Qolka waxbarashada (Maktabad), Qolka dhaqista (Qolka qasaalada), Qolka keydka iyo kuwo kale. Sida badan qolku waa mid ka mid ah unugyasa dhisme ee aqal ama dhisme guri ka kooban yahay. Tusaale ahaan, qolka fadhiga, qolka cuntada, qolka jiifka, qolka martida iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhacda hal qol mararka qaar kaligiis la diso kaasi oo ah aqal hal qol ah. Sharaxaad. Dhamaan dhismaha aqalada iyo kuwa waaweyn waxay u sii qeybsamaan waaxyo yaryar oo ka samaysan qolal. Qolku waa afargees ka samaysan dhagax, bir, muraayad, caro iyo wixii la mid ah ee loo isticmaalo dhismaha. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Anna Netrebko. Anna Netrebko (Sebteembar 18, 1971 oo Krasnodar) waa fanaanad dalka Ruushka. Qolka cuntada. Qolka Cuntada (;) sidoo kale loo yaqaano "Qolka Qadada", waa qol ka mid ah qolalka dhismeha kaasi oo loo isticmaalo in lagu cuno cuntada. Sida ka muuqata magacaba, qolkani waxaa loogu talogalay cunida raashinka noocyadiisa kala duwan, inkastoo loogu magacdaray qadada. Hordhac. Aqaladu waxay ka kooban yihiin qolal badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Qolka jiifka, Qolka fadhiga, Qolka cuntada (Qolka qadada), Musqul (Suuli iyo Kaniif), Qolka qubeyska, Madbakh (Jiko), Qolka martida, Qolka waxbarashada (Maktabad), Qolka dhaqista (Qolka qasaalada), Qolka keydka iyo kuwo kale. Sida badan qolku waa mid ka mid ah unugyasa dhisme ee aqal ama dhisme guri ka kooban yahay. Tusaale ahaan, qolka fadhiga, qolka cuntada, qolka jiifka, qolka martida iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhacda hal qol mararka qaar kaligiis la diso kaasi oo ah aqal hal qol ah. Sharaxaad. Dhamaan dhismaha aqalada iyo kuwa waaweyn waxay u sii qeybsamaan waaxyo yaryar oo ka samaysan qolal. Qolku waa afargees ka samaysan dhagax, bir, muraayad, caro iyo wixii la mid ah ee loo isticmaalo dhismaha. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Madbakh. Madbakh (;) sidoo kale loo yaqaano "Jiko", waa qol ka mid ah qolalka dhismeha kaasi oo loo isticmaalo in lagu diyaariyo cuntada isla markaana lagu keeydiyo. Sida ka muuqata magacaba, qolkani waxaa loogu talogalay cunida raashinka noocyadiisa kala duwan, inkastoo loogu magacdaray qadada. Hordhac. Aqaladu waxay ka kooban yihiin qolal badan, kuwaasi waxaa ka mid ah: Qolka jiifka, Qolka fadhiga, Qolka cuntada (Qolka qadada), Musqul (Suuli iyo Kaniif), Qolka qubeyska, Madbakh (Jiko), Qolka martida, Qolka waxbarashada (Maktabad), Qolka dhaqista (Qolka qasaalada), Qolka keydka iyo kuwo kale. Sida badan qolku waa mid ka mid ah unugyasa dhisme ee aqal ama dhisme guri ka kooban yahay. Tusaale ahaan, qolka fadhiga, qolka cuntada, qolka jiifka, qolka martida iyo wixii la mid ah. Sidoo kale waxaa dhacda hal qol mararka qaar kaligiis la diso kaasi oo ah aqal hal qol ah. Sharaxaad. Dhamaan dhismaha aqalada iyo kuwa waaweyn waxay u sii qeybsamaan waaxyo yaryar oo ka samaysan qolal. Qolku waa afargees ka samaysan dhagax, bir, muraayad, caro iyo wixii la mid ah ee loo isticmaalo dhismaha. Kaabayaashu waa adeega aasaasiga ah ee bulsho kaasi oo fududeeya isku socodka, ganacisga, nolosha maalinle iyo dhamaanba baahida kala duwan ee bulsho. Boqortooyo dastuuri ah. Boqortooyo dastuuri ah (;) sidoo kale loo yaqaan nidaamka Boqortooyada baarlamaaniga ah waa qaab ka mid ah qaababka boqortooyo una madax-bannaan awoodaha uu dastuurku siiyay lehna dastuur qoran ama aan qoranayn. Boqortooyada dastuuriga ah waa ka duwanthay Boqortooyada buuxda (boqorka ayaa leh awood buuxda), boqortooyada dastuuriga ah waxaa laga ma maarmaan ah in ay u gudato awoodeeda maamul sida ku xusan dastuurka lagu dhaqmo. Waxaa tusaale loo soo qaadan karaa Marooko, uu dastuurku siinayo boqorka awoodo badan, dalalka sida Iswiidhan ama Denmark, oo boqorku leeyahay awoodo kooban. Waxa laga yaabaa in a boqortooyada dastuuriga ah tahay nidaam u ogolaanaya boqorka in uu u dhaqmo sida madaxweyne oo kale marka laga hadlayo heerka siyaasadda si waafaqsan Dastuurka, haba qornaado ama yaanuu qornaanin. Halka inta badan si rasmi boqorrada looga amar qaato xukuumadduna ku shaqaayso magaca boqorka. Reer Xaamid. Reer Xaamid waa Jifo hoosaad ka mid ah jifooyinka beesha reer bicidyahan ama Cali Ibrahim Jibraa'iil oo ka mid ah beelaha majeerteen. Dadka ay dhalyo la tahay beesha Reer Xaamid. Reer Xaamid waxa ay dhalyo la tahay beelaha kale ee reer bicidyahan sida reer wacays, reer Maxamed Gaala eri, reer Samatar, reer Maxamed Gaala eri, Bah-wagardhac, reer Sugul, Maxamuud Yoonis, Ismaaciil Yoonis iyo kuwa kale. Deegaanada ay degaan Reer Xaamid. Reer Xaamid waxa ay degaan Itoobiya iyo Soomaaliya gaar ahaan gobalka doollo ee dawlad deegaanka Soomaalida Itoobiya sida Dhaqayaboor, Jiracle, Labile, Gallaadi, Bariiscade, Toorad, Isgoys, Haraale iyo kuwa kale. waxa kaloo ay degaan Puntland iyo Jubaland sida Gaalkacyo, Cagaaran, Boosaaso iyo Kismayo. Jifooyinka ay u sii kala baxaan Reer Xaamid. Reer Xaamid Waxa ay u kala baxaan sadex Jifo, oo oo kala ah Dadka caan ka ah oo ka dhashay Reer Xaamid. Reer Xaamid waxaa ka dhashay dad caan ah oo ay ka mid yihiin Maxamed Jibriil Muuse, Cabdi barre yusuf Jibriil, islaan Xasan Cigaal Ciise iyo Ugaas Koodhaa Sawirqaado. Sawirqaado (;) waa aalad loo isticmaalo in samayso iyo diiwangeliso muuqaal kaasi oo la soo daabici karo. Sawirkaasi wuxuu noqon karaa qof, shay ama walax taasi. Hordhac. Sawirqaado waa aalad qabata muuqaalka (sawir) kaasi oo la kedin karo ama loo sii xawili karo meelo kale. Aaladani waxay ka kooban tahay mid qaada hal sawir kali ah markiiba ama duubta muuqaalka socda taasi oo loo yaqaano Sawirsocde (video). Sida ku xusan taariikhda, sawirkii ugu horeeyay waxaa qaadey nin Faransiis ahaa oo la odhan jirey Joseph Nicéphore Niépce sanadkii 1826. Shakhsiyadda. Shakhsiyadda (ingiriis: personality) waa farqiga iyo kala duwansho dinaca xusuusta, cadooyinka, siyaabo qf u dhaqmo iyo xirfadaha. Dabeecadda. Dabeecada ama qofnimo (ingiriis: personality trait) waa kaalaynka waxbarashada edebka insaanka. Samaroon Cumar Geedi. Samaroon Cumar Geedi (,) sidoo kale loo yaqaanay Cumar Geedi, Waa ninkii qoray buuga "Magacda & Muuqaalka Kalluunka" Taariikh. Dawladdii Jamhuuriyadda Dimograadiga Soomaaliya wuxuu ka mid ahaa Wasaaradda Kalluumeysiga & Khayraadka Badda. Buuga "Magacda & Muuqaalka Kalluunka" ayuu qoray. Waa nin ka soo jeeda Beelwaynta Gadabuursi.. Dättlikon. Dättlikon (745 inh.) waa magaalo ku taala dalka Iswisarland. Cabdi Xasan Buuni. Cabdi Xasan Buuni (;) wuxuu ahaa siyaasi, markii dambe wasiir iyo Ra'iisul wasaare ku xigeenkii ugu horeeyay ee Dowladii Soomaaliya. Mudane Buuni wuxuu xubin ka ahaa Xisbigii Midowga Soomaaliweyn (USP), wuxuu siyaasada soo bilaabey wakhtigii gumeystihii Ingiriisku ka talinayay gobolada Waqooyiga Soomaaliya ee maanta loo yaqaaano Somaliland. Hordhac. Cabdi Xasan Buuni wuxuu asal ahaan ka soo jeedaa gobolka waqooyi galbeed ee Awdal; wuxuuna heyb ahaan ka soo jeedaa Beesha Xeebjire, Habarcafaan, Gadabuursi. Cabdi Xasan wuxuu ku dhashay deegaanka Jirjir wakhti lagu qiyaaso badhtamihii sanadkii 1943kii. Wuxuu waxbarashada hoose ku qaatey magaalada Borama, ka dib u wareegay magaalada Hargeysa wakhtigii waxbarashada dugsiga sare. Taariikh. Wakhtiyadii dhaqdhaqaaqa xornimo doonka ayuu si fiican u soo caan-baxay Xasan Buuni, wuxuuna ku biiray xisbigii Midowga Soomaaliyeed. Sidoo kale, wuxuu ka mid ahaa koox rag ah oo matalayay maamulkii Biritish Somaliland wakhtigii 1960kii kuwaasi oo calanka geeyay magaalada Muqdisho si loola midoobo walaalaha Koonfurta Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, markii la dhisay dowladii ugu horeeysay ee Soomaaliya 1960kii wuxuu Cabdi Xasan Buuni noqdey raiisal-wasaare ku-xigeenkii dowladii Aadan Cabdulle Cusmaan (Aadan Cadde). Gumeysi. Gumeysi (;) waa siyaasada wadan ama dowlad ku qabsato maamulka deegaano kale oo ka baxsan xadkeeda halkaasi ooy ku dhaqan yihiin dad dhaqan, diin, hab-nololeed ka duwan leh. Si ka duwan adoonsiga, gumeysigu waa markaa maamul qabsado talada iyo maamulka deegaan kale halkaas ooy ka leeyihiin ujeedo dhaqaale, ganacsi, urursiga kheyraad dabiici ah iyo arimo kale oo badan. Hordhac. Gumeysigu waa marka deegaan ay qabsadaan awood kale oo markaas wadata ujeedo u gaar ah. Sida qaalibka ah, gumeystuhu wuxuu sameeystaa nidaam iyo sharciyo u adeegaya danahiisa iyo hadafkiisa kuwaasi oo si xaqdaro ah u siiya faa'iido badan gumeystaha halka dadka deegaanka loogu yimid u baa'ba'aan macaluul, daranyo iyo dhibaato leh dhimasho taasi oo uu si toos ah ama si dadban u keenay gumeystuhu. Gumeysiga iyo Adoonsiga. Adoonsi (;) waa qof nool oo xoriyada ka qaadeen qof ama tiro dad ka awood badan, kuwaasi oo u isticmaalaya sida ay ayagu ku qanacsan yihiin., Adoonsi waxaa lagu sharaxaa "Marka qof loo isticmaalo in lagu shaqeeysto ayadoo wax faa'iido ah ugu jirin qofka la adoonsanayo; sidoo kale waa qof loola dhaqmayo sida wax la leeyahay oo kale, kaasi oo la iibin karo, la iibsan karo, la calaamadaysan karo, la xoogi karo, xataa la dili karo." Taariikh. Inkastoo adoonsigu ka jiray aduunyada wakhti aad u dheer, gumeysigu wuxuu bilaabmey horaantii qarnigii 16aad wakhtigaasi oo wadano reer Yurub ah si badheedh ah ugu soo duuleen qaaradaha Afrika iyo Aasiya halkaasi ooy u kala qeeybsadeen gobolo iyo deegaano u gaar ah gumeystihii reer Yurub. Sidoo kale, gumeysigu wuxuu aduunyada ka jiray ilaa badhtamihii qarnigii 20aad oo wadana intooda ugu badan qaateen xornimada. Gumeystihii reer Yurub wuxuu masuul ka ahaa dhimashada dad badan iyo burburka maamulo badan oo ka talinayay deegaanada ay qabsadeen. Wadanada ugu darnaa ee gumeeysiga ugu balaadhan aduunka ku lahaa waxaa ugu horeeya Boqortooyada Ingiriiska iyo Faransiiska. Shaadh. Shaadh (;) sidoo kale loo yaqaano Shaati, waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Shaadhku wuxuu ka mid yahay dharka ragga inkastoo dumarka laftoodu xidhaan noocyo shaadhadh ah oo loogu talogalay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Shaadhku wuxuu ka mid yahay dharka joogtada ah ee rag iyo dumarba. Shaadhku waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Shaadhku wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah raqabada, jeeb iyo galuusyo (badhano) badan oo laabta ku dhex yaala. Magaca. Ereyga "Shaadh" ama "Shaati" asal ahaan waa mid Af-Ingiriis ah oo waxaan ka soo xiganahay "Shirt". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Koodh (dhar). Koodh (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Koodhku wuxuu ka mid yahay dharka dadka kaasi oo inta badan loo xidho si jidhka uga difaaco dhaxanta. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Koodhku wuxuu ka mid yahay dharka joogtada ah ee rag iyo dumarba kaasi oo loo xidho in jidhka ka difaaco dhaxanta iyo qaboowga. Sidoo kale, koodhka waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, dunida maanta waxaa jira shaqooyinka qaar ay khasab tahay in shaqaaluhu ku soo labistaan koodh. Guud ahaan, koodhku waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Shaadhku wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah raqabada, jeeb iyo galuusyo (badhano) badan oo laabta ku dhex yaala. Magaca. Ereyga "Koodh" asal ahaan waa mid Af-Ingiriis ah oo waxaan ka soo xiganahay luuqadaasi Ingiriiska ereyga "Coat". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Dirac. Dirac () waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Diracu wuxuu ka mid yahay dharka dumarka kaasi oo inta badan loo xidho si jidhka uga difaaco dhaxanta. Diracu wuxuu ka mid yahay dharka khaaska u ah dumarka Soomaaliyeed inkastoo ay xidhaan wadano badan oo ku yaala Afrika iyo Aasiya. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Diracu wuxuu ka mid yahay dharka joogtada ah ee dumarba isticmaalaan kaasi oo loo xidho in jidhka ka difaaco dhaxanta iyo qaboowga. Sidoo kale, diraca waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, labiska iyo damaashaadka. Guud ahaan, diracu waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Diracu wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee diraca waxaa ka mid ah dhererka oo ka soo bilaabma luqunta (qoorta) ilaa lugaha, midabo badan oo kala duwan, mararka qaar khafiir iyo fudayd. Magaca. Ereyga "Dirac" asal ahaan waa mid Af-Carabi ah oo waxaan ka soo xiganahay luuqadaasi Carabiga ereyga "Dirac". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Surwaal dabagaab. Surwaal dabagaab () waa surwaal gaaban kaasi oo ku jooga jilbaha dadka kaasi ooy xidhaan rag iyo dumarba. Surwaalkan oo loo yaqaano "shorty" waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Surwaal dabagaabku wuxuu ka mid yahay dharka dadka kaasi oo inta badan loo xidho si jidhka uga difaaco dhaxanta. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Surwaal dabagaabku wuxuu ka mid yahay dharka la xidho wakhtiyada kuleylaha ama laga hoos xidho dharka noocyadiisa kale sida urwaal dheer, macawiis ama khamiis. Sidoo kale, shortiga waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, dunida maanta waxaa jira shaqooyinka qaar ay khasab tahay in shaqaaluhu ku soo labistaan koodh. Guud ahaan, garanku waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Shoortigu wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee surwaalka dabagaabka waa waxaa ka mid ah gaabnida uu ku joogo jilbaha, jeeb iyo galuusyo (badhan). Magaca. Ereyga "Shorty" asal ahaan waa mid Af-Ingiriis ah oo waxaan ka soo xiganahay luuqadaasi Ingiriiska ereyga "Shorty". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Googarad. Googarad waa shay ka mid ah dharka dumarku xidhaan kaasi oo dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Googaradu waay ka mid tahay dharka dadka kaasi oo inta badan loo xidho si jidhka uga difaaco dhaxanta. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Googaradu waxay ka mid yahay dharka joogtada ah ee xidhaan dumarka Soomaaliyeed isla markaana isticmaalaan kaasi oo loo xidho in jidhka ka difaaco dhaxanta iyo qaboowga. Sidoo kale, googarada waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin. Guud ahaan, googaradu waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Googaradu wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah jileec, fudeyd iyo gaabni le'eg kuraanta dusheeda. Magaca. Ereyga "Googarad" asal ahaan lama yaqaano meel uu ka soo jeedo laakiin ilo ayaa ku tilmaamey ineey tahay Af-Hindi. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Aroos. Aroos (;) waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Gaar raga ayaa ugu fikir badan intay habluhu ka fikir yar yihin guurka soomaalida waxa kalo kamida cilmi badhis lagu sameyey hablaha ugu quruhda badan inay yihin hablaha rer mogdishu gaar ahaan gabdhaha wardhiigley waxa lasoo saray boqolkiba boqol ibtisam inanta ugu xural caysan warta nabada oo macnaheedu uu yahay dhulkii Soomaaliya.gabdhaha ugu badan ee fircoonniga loo gudo waxaa ugu badan warta nabada kuwa ugu dhaadheerna waxa ay ka soo jeedaan ssanaag sool iyo ceyn qaybo ka mid ah dunida iyo dhaqanka ah lama ogola, iyo in laga hadlin xaqiiqda. Meher. Meher () waa dhacdo ka mid ah dabaaldega arooska ee midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, meherku wuxuu dhacaa ka hor intaaney xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso arooska iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa dhacdo ay ku midoobaan labo qof (inta ugu badan ninka iyo naagta) kuwaasi oo hadafkoodu yahay in nolol wadaagaan, tafiirmaan, iyo iska caawiyaan waayaha nolosha. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Doonis. Doonis () waa xaflada ugu horeeysa tallaabooyinka guurka wakhtigaasi oo caruuska iyo qooyskiisu codsadaan in la siiyo gabadha arooska ee midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, doonistu waxay ka horeeysaa meherka kaasi oo dhacaa ka hor intaaney xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso arooska iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa dhacdo ay ku midoobaan labo qof (inta ugu badan ninka iyo naagta) kuwaasi oo hadafkoodu yahay in nolol wadaagaan, tafiirmaan, iyo iska caawiyaan waayaha nolosha. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Yarrad. Yarrad (;) sidoo kale loo qoro "Yarad", waa lacag ay bixiyaan qoyska wiilka caruuska ah ee guursan raba gabadh taasi oo ujeedadeedu tahay in reerka gabadha dhalay loogu mahadnaqo ogolonshaaha doonista iyo arooska gabadhooda. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Arooska. Aroos waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Lacagta Meherka Meherku waa Hanti mood iyo maalba ah (Xoolo nool, Guryo, Gaadiid, Lacag IWM) waxa ay doonto ha noqotee, balse maaha wax la bixiyo marka laba qof is arooseyso, ee waa Hanti loogu tala galay in ay raggu ku xalaashadaan gabdhaha ay aroosayaan, waana hanti ay ku soo heshiiyaan marka ay sheekeysanayaan inta aan la imaan goobta la isku mehersanayo. Hantidaas waxaa iska leh oo la siiyaa gabadha oo lama siiyo reerka gabadhu ka soo jeeddo iyo cid kale toonna, haddii aan ninku bixin karin hantidaas waxaa ka dhaafi kara keliya gabadha uu guursadey, waayo waa xaq ay iyadu gaar uleedahay oo ninka waajib ku ah marka laga eego xagga shareecada Islaamaka. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Siin (guur). Siintu waa xaflada iyo damaashaadka ku xiga doonista guurka. Siintu waa marka gabadha la bixiyo ee loo ogolaado wiilka soo doontey inuu guursado. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Arooska. Aroos waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Lacagta Meherka Meherku waa Hanti mood iyo maalba ah (Xoolo nool, Guryo, Gaadiid, Lacag IWM) waxa ay doonto ha noqotee, balse maaha wax la bixiyo marka laba qof is arooseyso, ee waa Hanti loogu tala galay in ay raggu ku xalaashadaan gabdhaha ay aroosayaan, waana hanti ay ku soo heshiiyaan marka ay sheekeysanayaan inta aan la imaan goobta la isku mehersanayo. Hantidaas waxaa iska leh oo la siiyaa gabadha oo lama siiyo reerka gabadhu ka soo jeeddo iyo cid kale toonna, haddii aan ninku bixin karin hantidaas waxaa ka dhaafi kara keliya gabadha uu guursadey, waayo waa xaq ay iyadu gaar uleedahay oo ninka waajib ku ah marka laga eego xagga shareecada Islaamaka. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Xaflad. Xaflad (;) waa dabaaldega iyo damaashaadka arin farxad leh taasi oo salka ku heeysa guul iyo gaadhista hadaf. Xafladaha noocan ah waxaa loo dhigaa arimaha muhiimka ah sida arooska, dhalashada, qalinjebinta iyo guud ahaan arimaha guusha nolosha ku salaysan. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Arooska. Aroos waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Gaar raga ayaa ugu fikir badan intay habluhu ka fikir yar yihin guurka soomaalida waxa kalo kamida cilmi badhis lagu sameyey hablaha ugu quruhda badan inay yihin hablaha rer mogdishu gaar ahaan gabdhaha wardhiigley waxa lasoo saray boqolkiba boqol ibtisam inanta ugu xural caysan warta nabada oo macnaheedu uu yahay dhulkii Soomaaliya.gabdhaha ugu badan ee fircoonniga loo gudo waxaa ugu badan warta nabada kuwa ugu dhaadheerna waxa ay ka soo jeedaan ssanaag sool iyo ceyn qaybo ka mid ah dunida iyo dhaqanka ah lama ogola, iyo in laga hadlin xaqiiqda. Gabba'. Gabba' () waa lacag ay bixiyaan qoyska wiilka caruuska ah ee guursan raba gabadh taasi oo ujeedadeedu tahay in reerka gabadha dhalay loogu mahadnaqo ogolonshaaha doonista iyo arooska gabadhooda. Dhinaca kale, guurku waa midowga lamaane si u sii wadaan jiritaanka aadamaha. Guurku wuxuu ahaa mid soo jireen ah tan ilaa wakhtiyadii ugu horeeyay ilbaxnimada dadka. Dunida maanta waxaa ka jira nidaamyo iyo caadoyin badan kuwaasi oo ku salaysan dhaqanka, dhaqaalaha, wadanada, diinta iyo nolosha. Arooska. Aroos waa dhacdo dabaaldega midowga labo qof ku galayaan guurka. Sida caadiga ah, aroosku waa xaflada iyo damaashaadka wakhtiga ay dhacayso meherka iyo wixii damaashaad iyo farxad ah ee la xidhiidha. Nidaamka iyo dhacdada aroosku waa mid ay ku kala duwan yihiin bulshada caalamku taasi oo ku xidhan dhaqanka, caadada, diinta, wadanka, bulshada iyo heerka darajada dhaqaale ee lamaanaha. Hordhac. Lacagta Meherka Meherku waa Hanti mood iyo maalba ah (Xoolo nool, Guryo, Gaadiid, Lacag IWM) waxa ay doonto ha noqotee, balse maaha wax la bixiyo marka laba qof is arooseyso, ee waa Hanti loogu tala galay in ay raggu ku xalaashadaan gabdhaha ay aroosayaan, waana hanti ay ku soo heshiiyaan marka ay sheekeysanayaan inta aan la imaan goobta la isku mehersanayo. Hantidaas waxaa iska leh oo la siiyaa gabadha oo lama siiyo reerka gabadhu ka soo jeeddo iyo cid kale toonna, haddii aan ninku bixin karin hantidaas waxaa ka dhaafi kara keliya gabadha uu guursadey, waayo waa xaq ay iyadu gaar uleedahay oo ninka waajib ku ah marka laga eego xagga shareecada Islaamaka. Aroosku waa xaflada loo dhigo midowga labo qof ku noqonayaan lamaane is-guursaday. Waxaa jira noocyo badan oo damaashaad iyo dabaaldeg ah oo la xidhiidha arooska. Dhaqanka Soomaalidu wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo loo dhigo arooska. Guurka. Guurku waa labo qof sida ninka iyo naagta marka ee is guursadaan. Waa dad kadhaxeeyo isla shaqeen, dhaqaale iyo jaceel. Soomaalida marka ee is guursanaayaan waxaa loo qabtaa buraanbur iyo cayaar. Guurka waa maalin farxad leh, qof walba neh inta oo noolyahay mar uu guursanaa, guurka sidiisa ba waa nolosha biniaadanka. Qof marku uu guursado wuu dagaa oo fakarka badan aya daaya. Qalaafe. Qalaafe (;) waa magaalo ku taala Gobolka Soomaali Galbeed ee wadanka Itoobiya. Magaaladani waxay ka tirsan tahay Soonka deegaanka Godeey, waxaana ku dhaqan dad Soomaali ah. Dhinaca kale, magaalda Qalaafe waxay dhacdaa isla markaana leedahay 233 mitir ka sareeysa jooga bada. Hordhac. Magaalada Qalaafe waxay ka mid tahay dhowrka magaalo ee ugu camiran deegaanka Soonka Godeey, waxaana magaalada dhex mara Webiga Shabeelle kaasi oo dhowr jeer ku fatahay deegaankaasi. Intaasi waxaa dheer in magaalda Qalaafe leedahay gego diyaarad kaasi oo lagu magacaabo "Gegada diyaaradaha Qalaafe (ICAO ereybixin: HAKL). Bulshada. Sida ay warbixin ku sheegtay Hay'ada Tirokoobka Bulshada Itoobiya waxaa ku dhaqnaa magaalada Qalaafe tiro dad ah oo dhan 14,242 sanadkii 2015ka; kuwaasi oo loo sii kala saaray 7,522 rag ah iyo 6,720 dumar ah. Boqortooyada Soojireenka Soomaaliya. Boqortooyadii Ajuuraan Intaan La aas aasin Qarnigii 10 ee Miilaadiga waxaa JIray Boqortooyadii Ifat oo ay xukumi jireen Boqor Maxamed Alam Baalcad Aabayaashiisii, Boqor Maxamed Ayuuna ahaa Boqorka aasaasay Boqortooyadii Ajuuraan, Sababihii uu Boqortooyadaani u aasaasay ayaa ahayd intuusan aasaasin Boqortooyadaani Maamulkii ay lahaayeen Aabayaashiisii ayaa waxaa ku soo duulay Cadaw kadib Cadawgaasi waxaa la dagaalamay Boqor Maxamed Alam Baalcad Waxaana Dhex maray dagaal aad u qaraaran, ugu dambaytiina guusha waxaa ay raacday Boqor Maxamed Alam Baalcad, kadib Aabayaashiisa ayaa xukunka isaga u hibeeyay waxaa uuna sidaas ku aasaasay Boqortooyadii Ajuuraan. Boqortooyadii Ajuuraan ayaa waxaa ay jirtay Qarnigii 10 Miilaadiga ilaa Qarnigii 12 Miilaadiga, Ugu dambayntii Boqortooyada Ajuuraan ayaa daciifday, sababihii ay u daciifday ayaa ahayd khilaafaad dhexdoodii ahaaday. Kadib Markii ay aad u daciifday Boqortooyadii Ajuuraan Qarnigii 12 ee miilaadiga, waxaa halkaasi kasoo baxay qoyska dayle oo ah gareenka, waxaa ayna go'aansadeen in ay Boqortooyo kale aasaasaan oo kasii hanaqaada Boqortooyadii Ajuuraan, sida ay markii horeba Boqortooyada Ajuuran ay kasii hana qaaday Boqortooyadii Ifaat. Boqortooyadii Gareen ayaa jirtay Qarnigii 12aad ilaa Qarnigii 19aad Miilaadiga, Waxaa ayna ahayd sababaha ay u daciiftay dagaalo badan oo ay la galeen Gumaystihii Boortaqiiska iyo dagaalo ay kula jireen Xabashida ugu dambayntii qarnigii 19aad ee miilaadiga waxaa la qabtay taliyihii ugu dambeeyay oo uu ahaa Olol diinle, waxaa uuna ugu dambaystii ku dhintay Xabsiga Alam Baqe, sidoo kale dhanka koofureed ee Soomaaliya oo ay joogeen reer cabdala Dayle ayaa iyadana awoodeedii daciiftay, Waxaana ugu dambayntii Faraha ka baxay wadanka Soomaaliya waxaa uuna faraha u galay ururo ay aasaaseen dad soomaali ah. Kadib Taariikhda Markay ahayd 7/July/2000 waxaa la aasaasay Boqortooyada Soojireenka Soomaaliya, Boqortooyadaasi oo kasii hana qaadayso Boqortooyadii Gareen ama Boqortooyadii Ajuuraan ama Boqortooyadii Ifaat, dhamaan Boqortooyooyiinkaan oo dhan reer xukuma Qabiilkooda waa Ajuuraan. Guurka go'an. Guurka go'an (ingiriis: wedlease) waa guurka joogto ahayn, oo waqti ku meel gaar ah. Weydiin. Weeydiin (;) sidoo kale loo yaqaano Su'aal iyo Weeydiimo, waa hab ka mid ah xidhiidhka luuqada taasi oo loo isticmaalo codsiga warbixin iyo faahfaahin ku saabsan meel, qof ama shey. Su'aashu waa nidaamka lagu raadiyo warbixin badan oo sharaxaysa waxa su'aashu ka socoto. Intaasi waxaa dheer, weeydiinta waxaa ka dambeysa jawaab oo ah mida ka warbixineysa su'aasha meeshaas taala. Ereyga. Si la mid ah ereyo badan oo ku jira luuqada Soomaaliga, ereyga "Su'aal" waxaan ka soo xiganay luuqada Carabiga ereyga "سؤال". Sida saxda ah, ereyga Weydiin ama Weydiimo ayaa ah mid Af-Soomaali sax ah. Qeybaha. Ilaa hada ma jiraan tiro la isku afgartey oo loo qeeybiyo su'aalaha laakiin waxaa si fiican u ognahay ineey jiraan dhowr nooc oo su'aalo ah. Warcelin. Warcelin (;) sidoo kale loo yaqaano Jawaab, waa hab ka mid ah xidhiidhka luuqada taasi oo loo isticmaalo u celinta warbixin iyo faahfaahin ku saabsan meel, qof ama shey taasi oo ka jawaabaysa su'aal. Warcelinta waxay timaadaa marka weydiin meesha soo gasho, waxaana loo isticmaala in lagu sharaxo warbixin badan oo saabsan su'aashu ka socoto. Intaasi waxaa dheer, warcelintu waxay dambeysa su'aal oo ah mida ka warbixineysa su'aasha meeshaas taala. Ereyga. Si la mid ah ereyo badan oo ku jira luuqada Soomaaliga, ereyga "Jawaab" waxaan ka soo xiganay luuqada Carabiga ereyga "جواب". Sida saxda ah, ereyga Warcelin ayaa ah mid Af-Soomaali sax ah. Qeybaha. Ilaa hada ma jiraan tiro la isku afgartey oo loo qeeybiyo su'aalaha laakiin waxaa si fiican u ognahay ineey jiraan dhowr nooc oo jawaabo ah. Baaq. Baaq (;) waa tilmaamida fariin ayadoo la isticmaalayo astaamo aan lahayn hadal. Baaqa waxaa ka mid ah dhaqaajinta gacmaha, wejiga iyo qeybo kale oo jidhka ah si ka duwan caadi taasi oo ujeedadu tahay in lagu gudbiyo fariin sheegaysa wax la isla yaqaano. Tusaale ahaan, haadinta gacanta waa astaan baaq oo loo isticmaalo salaanta. Hordhac. Guud ahaan waxaa jira noocyo badan oo baaq ah, kuwaasi waxaa ka mid ah: baaqa gacanta, astaanista wejiga iyo isticmaalka calaamado sawir oo kale ah si loogu soo gudbiyo fariin. Ereyga. Ereyga baaq wuxuu leeyahay dhowr micne oo kala duwan kuwaasi oo loo isticmaalo siyaabo kala duwan. Sida aan kor ku soo xusney, ereyga baaq waxaa loo isticmaala gudbinta fariin aan lahayn hadal. Sidoo kale waxaa baaq loo isticmaalaa diritaanka fariin balaadhan oo ku socota dad ama deeggaan baaxad leh. Cimaamad. Cimaamad (;) sidoo kale loo yaqaano Cumaamad, waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Cimaamadu waxay ka mid tahay dharka ragga inkastoo dumarka laftoodu xidhaan mararka qaar. Sidoo kale waxaa cimaamada aad caan uga tahay Dunida Islaamka taasi oo dadku u xidhaas astaan diin ahaaneed. Meelaha qaar sida Gobolka Bariga Dhexe iyo deegaanada kale ee ku dhaqan yihiin Dadka Carabta ah waxaa caan ka ah xidhashada cimaamada oo loo isticmaalo dhar ahaan. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Cimaamadu waa shey dhar ah taasi oo laga tollo dun isla markaana aad looga xidho gobolka Bariga Dhexe halkaasi ooy ka tahay dhar ka mid ah dhaqanka dadka. Cimaamada waxaa maanta laga xidhaa meelo badan oo caalamka ah kuwaasi waxaa ka mid ah wadano badan oo Afrikaan ah iyo wadano reer Galbeed ah. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Xijaab (dhar). Xijaab (;) sidoo kale loo yaqaano Jilbaab, waa maro dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay looguna tallo-galay in dumarku xidhaan si u asturaan xubnaha jidhkooda. Jilbaabku wuxuu ka mid yahay dharka khaaska u ah dumarka. Sidoo kale waxaa jilbaabka aad caan uga yahay Dunida Islaamka taasi oo dumarku u xidhaas astaan diin ahaaneed. Meelaha qaar sida Gobolka Bariga Dhexe iyo deegaanada kale ee Dadka Carabta ah waxaa caan ka ah xidhashada xijaabka oo loo isticmaalo dhar ahaan. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Xijaabku waa shey dhar ah taasi oo laga tollo dun isla markaana aad looga istimaalo deegaanda ku dhaqan yihiin Muslimiintu halkaasi ooy ka tahay dhar ka mid ah dhaqanka dadka. Xijaabka waxaa maanta laga xidhaa meelo badan oo caalamka ah kuwaasi waxaa ka mid ah wadano badan oo Afrikaan ah iyo wadano reer Galbeed ah. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Cabaayad (dhar). Cabaayad (;) sidoo kale loo yaqaano Cabaaya, waa maro dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay looguna tallo-galay in dumarku xidhaan si u asturaan xubnaha jidhkooda. Cabaayadu waxay ka mid tahay dharka khaaska u ah dumarka. Sidoo kale waxaa cabaayada aad caan uga yahay Dunida Islaamka taasi oo dumarku u xidhaas astaan diin ahaaneed. Meelaha qaar sida Gobolka Bariga Dhexe iyo deegaanada kale ee Dadka Carabta ah waxaa caan ka ah xidhashada xijaabka oo loo isticmaalo dhar ahaan. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Cabaayadu waa shey dhar ah taasi oo laga tollo dun isla markaana aad looga istimaalo deegaanda ku dhaqan yihiin Muslimiintu halkaasi ooy ka tahay dhar ka mid ah dhaqanka dadka. Xijaabka waxaa maanta laga xidhaa meelo badan oo caalamka ah kuwaasi waxaa ka mid ah wadano badan oo Afrikaan ah iyo wadano reer Galbeed ah. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Khamiis (dhar). Khamiis (;) waa maro dheer oo laga tolo cudbi taasi oo xidhaan raga, gaar ahaan Dunida Islaamka iyo wadano badan oo Carabta ah. Khamiisku waa mid dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Khamiisku wuxuu ka mid yahay dharka ragga inkastoo dumarka laftoodu xidhaan mararka qaar. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Khamiisku wuxuu ka mid yahay dharka joogtada ah ee rag iyo dumarba. Khamiisku waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Macawiistu wuxuu leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee shaadhasha waxaa ka mid ah raqabada, jeeb iyo galuusyo (badhano) badan oo laabta ku dhex yaala. Magaca. Ereyga "Khamiis" asal ahaan waa mid Af-Carabi kaasi oo luuqado badan ka soo amaahdeen. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Goono (dhar). Goono (;) waa dhar dumarku ku xidhaan dhexda ilaa lugaha taasi oo ka samaysan dun, cudbi ama harag xoolo. Goonadu waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Diracu wuxuu ka mid yahay dharka dumarka kaasi oo inta badan loo xidho si jidhka uga difaaco dhaxanta. Goonadu waxay ka mid tahay dharka khaaska u ah dumarka Soomaaliyeed inkastoo ay xidhaan wadano badan oo ku yaala Afrika iyo Aasiya. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Goonadu waxay ka mid tahay dharka joogtada ah ee dumarba isticmaalaan kaasi oo loo xidho in jidhka ka difaaco dhaxanta iyo qaboowga. Sidoo kale, goonada waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, labiska iyo damaashaadka. Guud ahaan, goonada waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Goonada waxeey leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee diraca waxaa ka mid ah dhererka oo ka soo bilaabma luqunta (qoorta) ilaa lugaha, midabo badan oo kala duwan, mararka qaar khafiir iyo fudayd. Magaca. Ereyga "Goono" asal ahaan waa mid Af-Faarisi ah oo waxaan ka soo xiganahay luuqadaasi Faarisiga ereyga "Goon". Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Koofiyad. Koofiyad (;) waa sheey ka tirsan dharka taasi oo lagu xidho madaxa. Koofiyadu waxay ka mid tahay dharka caadiga ah ee dadku isticmalaan dhamaan dacalada caalamka. Si la mid ah dharka noocyadiisa kala duwan, koofiyada waxaa laga sameeyaa dun, cudbi ama harag xoolo. Qaar ka mid ah koofiyaduhu waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Koofiyadu waxay ka mid tahay dharka dadku isticmaalaan kaasi oo loo xidho in madaxa ka difaaco dhaxanta, qaboowga, roobka iyo qoraxda. Sidoo kale, koofiyadaha waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, labiska iyo damaashaadka. Guud ahaan, koofiyadu waa maro la tolay taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Koofiyadu waxeey leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee diraca waxaa ka mid ah dhererka oo ka soo bilaabma luqunta (qoorta) ilaa lugaha, midabo badan oo kala duwan, mararka qaar khafiir iyo fudayd. Magaca. Ereyga "koofiyad" asal ahaan waxaa loo malaynayaa inuu ka soo jeedo luuqada Hindiga. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Kabo. Kab (;) wadar ahaan noqoneysa Kabbo, waa nooc ka mid ah hu'ga kuwaasi oo lagu xidho lugaha si uga ilaaliyo lugaha dhamaan wixii khatar ah. Kabuhu waa sheey ka tirsan dharka taasi oo lagu xidho lugaha. Kabuhu waxay ka mid yihiin hu'ga caadiga ah ee si joogto ah dadku isticmalaan dhamaan dacalada caalamka. Si la mid ah dharka noocyadiisa kala duwan, kabaha waxaa laga sameeyaa harag, saan, dun, cudbi iyo waxyaabo kale oo la isku daray. Qaar ka mid ah kabuhu waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Kabaha waxay ka mid yihiin dharka dadku isticmaalaan kaasi oo loo xidho in madaxa ka difaaco dhaxanta, qaboowga, roobka iyo qoraxda. Sidoo kale, kabuhu waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, labiska iyo damaashaadka. Guud ahaan, kabaha waa shey la tolay harag iyo dun taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Kabaha waxeey leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee diraca waxaa ka mid ah dhererka oo ka soo bilaabma luqunta (qoorta) ilaa lugaha, midabo badan oo kala duwan, mararka qaar khafiir iyo fudayd. Magaca. Ereyga "kab" asal ahaan waxaa loo malaynayaa inuu ka soo jeedo luuqada Oromada. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Sharabaado. Sharabaad (;) wadar ahaan noqoneysa Sharabaado sidoo kale looga yaqaano koonfurta Soomaaliya Sigiis (wadar: Sigiisyo), waa nooc ka mid ah hu'ga kuwaasi oo lagu xidho lugaha si uga ilaaliyo lugaha dhamaan wixii khatar ah. Sharabaaduhu waa sheey ka tirsan dharka taasi oo lagu xidho lugaha. Sharabaaduhu waxay ka mid yihiin hu'ga caadiga ah ee si joogto ah dadku isticmalaan dhamaan dacalada caalamka. Si la mid ah dharka noocyadiisa kala duwan, sharabaadaha waxaa laga sameeyaa dun, cudbi iyo waxyaabo kale oo la isku daray. Qaar ka mid ah sharabaadaha waa shay dabacsan oo ka samaysan dun, ama cudbi, ama harag kaasi oo la tolay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. Hordhac. Sharabaadaha waxay ka mid yihiin dharka dadku isticmaalaan kaasi oo loo xidho in lugaha ka difaaco dhaxanta, qaboowga, roobka iyo qoraxda. Sidoo kale, sharabaaduhu waxaa loo xidhaa xarago iyo isqurxin, labiska iyo damaashaadka. Guud ahaan, sharabaadaha waa shey la tolay harag iyo dun taasi oo leh qaab le'eg qofka xidhanaya ama isticmaalaya sheygaasi. Sharabaaduhu waxeey leeyahay astaamo u gaar ah oo ka duwan noocyada kale ee dharka. Astaamaha ugu muhiimsan ee diraca waxaa ka mid ah dhererka oo ka soo bilaabma luqunta (qoorta) ilaa lugaha, midabo badan oo kala duwan, mararka qaar khafiir iyo fudayd. Magaca. Ereyga "sharabaad" asal ahaan waxaa loo malaynayaa inuu ka soo jeedo luuqada Af-Hindi. Dharka. Dharka (;) waa shay dabacsan oo ka samaysan dun la xardhay. Dharka waxaa laga sameeyaa dun ka timaada haraga xoolaha, xayawaanka iyo cudbiga iyo noocyo aartifishal ah. Marka dharka la samaynayo waxa la isticmaalaa habab badan oo kala duwan, waxaa ugu caansan tolida, mareegida, iyo isku xidhxidhka dunta. God ku yaala galbeedka wadanka Joorjiya ee bariga Yurub ayaa waxa laga helay qidcad harag oo lagu wado in dhar ahaan loo isticmaali jirey wakhti hada laga joogo 34,000 oo sano. Dharka guud ahaan waxaa la isku yidhaahdaa Hu'; kaasi oo u kala baxa noocyo badan. Kugu ugu muhiimsan ee dadku isticmaalaan maalin kasta waxaa ka mid ah: surwaalka, shaadhka, diraca, shalmada, goonada, koodhka, kabaha iyo kuwo kale oo badan. Suunka guusha. Suunka guusha () waa suun balaadhan oo loo galo tartan ciyaaro ah kaasi oo marka ugu dambeysa qof ku guuleysto. Tusaale ahaan, dagaalka feedhka waxaa la kala qaadaa bilad suun ah iyo tiro badan oo lacag ah. Hordhac. Dadka aadamaha ahi waxay tartan ciyaaro ah soo samayn jireen tan ilaa wakhti aad u horeeyay kuwaasi oo ujeedadoodu ahayd madadaalo iyo damaashaad. Ciyaarahaasi waxaa lagu kala qaadaa bilad suun ah. Suun (makaanik). Suun (makaaniko) (;) sidoo kale loo yaqaano "Suunka mashiinada", waa suun balaadhan oo lagu xidhu barta u dhaxaysa labo matoor kuwaasi oo ujeedadu tahay in suunku wareejiyo. Hordhac. Suunka noocan ah waa mid balaadhan oo leh qaro adag taasi oo ka ilaalisa in si fudud ku kala go'o. Suunkani wuxuu si toos ah iskugu xidhaa isla markaana ka shaqeeysiiyaa labo matoor oo ku kala yaala labo barood. Sidoo kale suunka noocan ah waxaa loo isticmaalaa qaadista alaabaha lagu sameeyo warshadaha dhexdooda. Dadka aadamaha ahi waxay tartan ciyaaro ah soo samayn jireen tan ilaa wakhti aad u horeeyay kuwaasi oo ujeedadoodu ahayd madadaalo iyo damaashaad. Ciyaarahaasi waxaa lagu kala qaadaa bilad suun ah. Suun (dhar). Suun (dhar) (;) waa suun balaadhan oo lagu xidho dhexda si loo adkeeyo surwaalka isla markaana u saxo xaragada iyo labiska qofkaasi xidhan suunka. Hordhac. Suunku wuxuu ka mid ahaa dharka dadka, gaar ahaan raga, tan ilaa wakhtiyo aad u horeeysay. Feedh (ciyaar). Feedh (ciyaar) (;) sidoo kale loo yaqaano "Feer", waa dagaal ciyaar ah kaasi oo u dhexeeya labo qof. Dadka ciyaaraya dagaalka feedhka waxaa shardi ah ineey xidhaan golfisyada feedhka isla markaana ku koobnaadaan kaliya is-feedhista. Ciyaartooyda feedhku waa kuwo inta badan xoog badan oo leh muruqyo adag oo waaweyn. Hordhac. Inkastoo ciyaar tahay, feedhku waa dagaal halis ah oo mararka qaar keena dhaawacyo halis ah, lafo jajab iyo xataa dhimasho. Feerka waa tartanka ka mid ah dagaalka tasoo. Cayaaraha feerka laba qof inay xiran gacangashi waa qasab. Koka-Kola. Koka-Kola (;) sida badan loo yaqaano Kook (Coke), waa cabitaan fudud oo lagu daray Kaarboon kaasi ooy soo saarto Shirkada Koka-Kola ee fadhigeedu yahay Atlanta, Joorjiya Cariga Maraykanka. Hordhac. Dhamaadkii qarnigii 19aad ayaa nin saynisyahan oo lagu magacaabi jirey John Bemberton wuxuu rabay inuu sameeyo daawo, laakiin walxihii uu isku dardaray waxaa uga soo baxay cabitaanka maanta Koka-Kolaha loo yaqaano. Badhtamihii qarnigii 20aad ayaa cabitaanka Koka-kola aad u soo shaacbaxay oo suuq fiican yeeshay. Magaca cabitaanka waxaa laga keenay magacyada waxyaabaha ka samaysan yahay ee kala ah midhaha kola (oo ah mida kaafeiinta leh) iyo caleenta geedka kooka. Joseph Stalin. JOSEPH STALIN WUXUU DHASHAY 18/december/1878 wuxuuna geeriyooday 5-tii maarso 1953 wuxuuna ahaa hogaamiyihii midawga suufiyeetka "soviet union" Stalin wuxuu ahaa nin diktaytar ah wuxuuna noqday ninka labaad ee ugu dhiig daadinta badnaa ee abid soo mara dunidan halka kan koowaad oo ahaa adolf hitler East Turkestan (Uyghur: "شەرقىي تۈركىستان, Шәрқий Түркистан, Shərqiy Türkistan") also known as Eastern Turkistan, Uyghurstan, Uyghuristan is a political term with multiple meanings depending on context and usage. Historically, the term was invented by Russian Turkologists like Nikita Bichurin in the 19th century to replace the term Chinese Turkestan, which referred to the Tarim Basin in the southwestern part of Xinjiang province of the Qing dynasty. The medieval Persian toponym "Turkestan" and its derivatives were not used by the local population of the greater region, and China had its own name for an overlapping area since the Han Dynasty as Xiyu, with the parts controlled by China termed Xinjiang from the 18th century onward. The historical Uyghur name for the Tarim Basin is Altishahr, which means "six cities" in Uyghur. Oogo (dhul). Oogo (;) marka laga hadlayo oogada sare ee dhulka waxaa la isticmaalaa sharaxaad labo-dhinac ah kaasi oo looga danleeyahay muujinta qaabka, jooga iyo heerka deeggaankaasi la sharaxayo. Ciidanka Cirka. Ciidanka Cirka (;) waa ciidanka qaran, dowlad ama urur leeyahay kuwaasi oo qaabilsan dagaalka cirka oo kali ah. Ciidankani waxay sida badan qeyb ka yihiin Ciidanka Xooga ee wadan leeyahay, waxayna qabtaan shaqooyin badan oo ka mid tahay basaasida, xog ururinta, duqeynta iyo weerarka dhinaca cirka ah. Hordhac. Inkastoo xooga iyo muhiimada ciidanka cirku balaadhatay wixii ka dambeeyay Dagaalkii Labaad ee Aduunka, Ciidanka cirku waa qeyb ka mid ah ciidanka xooga (military army) ee wadan, dowlad, qaran ama urur leeyahay. Cabitaan fudud. Cabitaan fudud (;) sida badan loo yaqaano cabitaan qaboow, waa cabitaan lagu daray Kaarboonayt, macaaneeye (sida sonkor), iyo walxo kale oo loogu tallogalay ineey dhadhan fiican iyo midab u sameeyaan cabitaankaasi. Inta ugu badan cabitaanka fudud waxaa lagu daraa sonkor, dheecaanka midhaha, iyo waxyaabo kale oo la farsameeyay. if the drink is to be considered non-alcoholic. Hordhac. Dhamaadkii qarnigii 19aad ayaa nin saynisyahan oo lagu magacaabi jirey John Bemberton wuxuu rabay inuu sameeyo daawo, laakiin walxihii uu isku dardaray waxaa uga soo baxay cabitaanka maanta Koka-Kolaha loo yaqaano. Badhtamihii qarnigii 20aad ayaa cabitaanka Koka-kola aad u soo shaacbaxay oo suuq fiican yeeshay. Magaca cabitaanka waxaa laga keenay magacyada waxyaabaha ka samaysan yahay ee kala ah midhaha kola (oo ah mida kaafeiinta leh) iyo caleenta geedka kooka. Shaqo. Shaqo () waa heerka darajada qof kaga jiro bulshada taasi oo ah howsha qofkaasi ka shaqeeyo si uu u hello mishahar (abaalmarin) ku maareeyo ama taageero baahida nolosha maalinle. Hordhac. Shaqadu waa waajibaadka saaran qof ka mid ah bulshada taasi oo abaalmarin lacag ah qofkaasi ka qaato ama faa'iido nooc kale ah ugu jirto. Tusaale, macalinku wuxuu ka shaqeeyaa dugsiga halkaasi oo uu wax ku baro ardey. Shaqaale. Shaqaale waa qofka shaqo cayiman qabta si uu u helo joornaati ama qarash lacageed oo awal lagu heshiiyay, kaasoo u dhigma shaqada uu qabtay oo ahaan karta shaqo warshad laga shaqeeyay ama ka ballaaran sida mashruuc oo kale, qofkaas waa mid ama unug ka mida wax soo saarka mashruucaas ama warshadaas. Xidigaha Geeska. Kooxdu waxay Ka caan baxaday magaalada Hargeisa dhamaadkii 2012 Hor Dhac. gudoomiyaha Xasan Dhuxul Laabsaalax xarunta Geeska Afrika Fanaaniinta Xiddigaha Geeska Oo muddo kooban jiray ayaa durba ka dhex muuqday bahda fanka, waxaana loo tiriyaa in ay yihiin kuwa ugu wanaagsan Geeska Afrika. Heesaha ay Qaadaan Waxaa ka Mida. _sabaalo Muuse Biixi Cabdi. Muj. Muse Xuseen Cabdi-(Muuse-Biixi) Waxa uu dhashay taarikhdu markii ay ahayd-1948,Waxa uu ku dhashay Galbeedka Hargeysa tuullo yar oo u taal agaas.Xiligii barbaaritaankiisi wax-barasho waxa uu u soo-wareegay magaalada Hargeysa oo uu ka bilaabay dugsigii Sheekh-Baraawe oo markaa ku yaalay dooxa-Hargeysa agagaarkiisa markii danbena usoo wareegay jeelka-weyn ee Hargeysa dhankiisa galbeed.Wax-barashadiisi hoose dhexe waxa uu ka bilaabay dugsiga hoose dhexe ee Biyo-dhacay ku-sinaan taarikhdu markii ay ahayd 1959-kii isago wax-barashadiisi kalena ku soo qaatay Camuud. Taarikhda waxii intaas ka danbeyey 1970-kii waxa uu ka midnoqday ardeydii loo-qaatay in loo-soo tababaro carbiska saraakiisha oo uu ku soo-qaatay waddanka ruushka Akadammiyada-barashada cilmiga duulimaadka diyaaradaha gaar ahaan nooca dagaalka (Fighter-bomber aircraft-M28). Soo-noqadkiisi waxa uu ka midnoqday Ciidamadii-cirka ee Soomaaliya kuwoodii ugu cad-cadaa xaga ciidamada Militeriga ee cirka wakhtigii dagaalkii u dhexeeyey Soomaaliya iyo Itoobiya-1977-kii. Muse Xuseen Cabdi-(Muuse-Biixi markale waxa uu aqoontiisa dhanka ciidanka cirka ku soo-qaatay waddanka Maraykanka kuliyadii –(Virginia Military Institute -VMI) Kooras kooban oo-ahaa mudo hal-sano iyo badh. Muse Xuseen Cabdi-(Muuse-Biixi intaasi waxi ka danbeyey waxa-uu-u xuubsiibtay dhankii kacdoonkii xaq u dirirka ee-SNM.xiligii uu qaatay go’aankii snm waxa-uu ku guda jiray waxbarashadii u-markaa u joogay waddanka maraykaynka oo bil-keliyi uga hadhsantahay in uu dhameeyo soona afjaro.Muuse-Biixi intii uu maraykanka ku sugnaa waxa ay xidhiidh hoose lahaayeen Raximullah Maxamed Xaashi-Lixle oo ay balan hoose lahaayeen.Taarikhda Soomaalida waxa had iyo jeer marka geel la-kala qaado waxa ay ku tawaawacaan si geelaas loo-soo dhiciyo odhaahda,(Yaa-maali-jirayeey) oo ahayd ninkii maalijirayoow geelaagii la- dhacye soo-dhacso.Sida oo kale raggii Smn weedhii ay isu-adeegsan jireen marka ay damcaan ninka ay maalintiisa gaadho-in uu madax-madax isu-soo shubo-tuuro wax ay ku tiraabi jireen,Hebeloow waa maalintaadii ee soo-taloow.Hadaba waxa dhacay dagaalkii uu ku dhintay Raximullah Muj Maxamed Xaashi-lixle.Geeridii Muj Lixle markii ay dhacday sarakaashii SNM ee markaa joogay furinta waxa ay la-soo xidhiidheen Muj Muuse-Biixi oo ku sugan maraykanka kuna jira kooraskii wax-barasho ee uu halkaas u joogay.Ragga qaylo-dhaantaas Muuse Biixi usoo-daray waxa ka mid ahaa,Muj Aadan Shiine,Cabdi Qadir Koosar iyo Aadan Saleebaan Raximullah dhamaantood.Odhaahdii ay u adeegsadeen Muuse Biixi waxa ay hayd tii-ay isku guubaabin jireen Muusow waa maalintaaddii.Muuse-Biixi waxa uu ka soo duulay waddanka maraykan isaga oo u-soo-duulay waddanka Sucuudiga-arabiya Magaalada Jeddah.23-cisho markii uu ku sugnaa jiddah waxa soo-dhacday waraaq dacwad ah oo ay soo-dirtay safaaradii Soomaliya amarna ku siinayso dawlada Sucuudiga in ay qabtaan Muuse-Biixi oo ah sarkaal ka soo-baxsanaaya dawladiisii Soomaliya.Nasiib-wanaag Muuse-Biixi marka waxa uu sitaa-labba fiise(visa).Muuse-Biixi markii uu maqlay arrintaasi lagu raad-joogo qabashadiisa waxa uu markiiba isku dayey qaabkii iyo sifihii uu uga bixi-lahaa Sucuudi Aribiya.Markiiba meel dheer arrintaasi kamuu-deyin oo waxa uu-ahaa nin kasoo diyaar garoobay lana odhan karo waxa uu nin sii fahansan qaabka dawlad looga baxsan karo. Si dhibyaraan ah waxa uu Muusa-Biixi ugga-soo-dhoofay Fiisahii-visa-hii labbaad ee keydka u ahaa.Waxa uu ka soo-degay Waddanka Jabuuti.Arrintii waxa ay noqotay cirka dabka kaa raac ka dib markii uu-ugu yimi Jabuuti lafteeda oo ay ka taalo dacwad ay sii-dhigtay Dawladii Soomaaliya.Dacwadaasi waxa ay la xidhiidhsanayd tii-laga dhigay Sucuudi-arabiya.Muuse markiiba waxa loo-taxaabay jeelka Jabuuti oo ay isku helleeleen rag jaan-daarrankii ciidamada ahaa kuwaasi oo sii-jeed iyo soo-jeedba sawiro uga qaaday dacwadna uga qoray. Soomaalidu waxa ay tidhaahda laabbi-labba-ulla. Muuse-Biixi markii howshaasi lasoo-gudboonaatay arrinkiisi waxa uu noqday-hankaygoow kaama hadho kol-aan caddaab kugu galana. Markiiba Muuse waxa uu hoosta kala soo baxay warraaqo keyd u-ahaa oo-uu-lahaa abbihii-Xuseen.Biixi-waa-naannaystii Muuse Aabihii. Hadaba Xuseen Cabdi raximullah,waxa uu lahaa waraaqo jabuutiyaan ah kuwaaso-sharcigii jabuuti ah.Muuse laftiisu waxa uu lahaa kaadhka-aqoonsiga jinsiyada ee jabuuti.Intaas Muuse markii uu-isla helay waxa dhaq-dhaqaajiyey odayaashii meesha joogay oo ay kamid ahayeen-Guhaad oo markaa wasiir ka ahaa jabuuti,Ciise Gaboobe,Dhawaaye iyo rag kaleba.Raggaasi waxa ay u tageen,Madaxweynihii jabuuti ee xiligaas Xasan Guuleed.Waxa ay u sheegeen kana dhaadhiciyeen in Ninkan Kiiska loo-heystaa yahay nin reer jabuuti ah waa-Muuse’e.Xasan Guuleed waxa-uu markiiba gartay Xuusen-Cabdi(X-Biixi) oo ahaa Muuse Aabihii.Nasiib-wanaag Xasan Guuleed waxa uu ogalaaday in Muuse Xuseen Cabdi (M-Biixi) xoriyadiisa loo-soo celiyo farahana laga qaaddo si dhakhso ahna loo-siiyo sharcigiisa jabuutiyanka ah.Arritii Muuse-Biixi iyo niyadiisi yara doorsanayd Waxa ay noqotay niyad rajo fiican leh.Meel-aan rabbay roob ma iggu helay”,Waxa uu markiiba niyada gashaday in uu marka uu sharciga jabuuti u-soo baxo uu-raadiyo xal kale oo uu-ku-bixi karo.Muuse Xuseen Cabdi(M-Biixi), Xasan Guuleed iyo raggii kale ee odayaasha ahaa-ee galay arrinkii soo deyntii Muuse waxa ay wadda-galeen axdi ah in aannu muuse mar danbe faraha la gelin arrimaha jabhada SNM iyo badaheeda.Waxa ay ugu caqli celiyeen in uu-sharcigiisa jabuutina iska qaato waddankiisa jabuutina iska joogo. Laakin soomaalidu waxa ay ku maahmaahda (Nin ay meeli u-caday meeli-ka Madow) sida oo kalena Muuse waxa ka go’an mawqifka uu qaatay ee ahaa ku biiri-taanka jabhadii SNM.Muuse dharaaro yar ka dib waxa uu-u-duullay dalka Sucuudi-arabiya oo uu-ku galay billaa-visa/fiise maadama oo jabuuti iyo Sucuudigu billaa-fiise loogu kala baxo.Nin arrinni la-gudboontay waayahiisi waa-uu hawl badan yahay ee markii uu Muuse,Sucuudi-arabiya ka degay waxa la-ogaaday in hadana Muuse rabo inuu sii-taalaabo oo dacwadiisii ayaaba sii-balaadhatay.Muuse Xuseen Cabdi(M-Biixi) waxa uu ahaa nin dhegtu taagantahay oo meel looga dhawaaqayo marmarka qaarna waxaaba la-odhan karaa dareenkiisa askarinimo oo heegan ku jira daraadeed waxa-uu kaga il-horeynaayey ciidamada Sucuudiga.Muuse waxa uu ogaaday oo warkeeda helay in Ciidamadii Sucuudi-arabiya ku raad-joogaan.Muuse oo-aan weli ciidamada Sucuudigu gacanta ku dhigin waxa xaga jabuuti laga calaamadiyey 10-sharci-passports-kii oo uu ku jiro kii-Muuse oo-uu isaggu galaaftay in la-cancel-gareeyo dhamaanba sharciyadaas. Laakin xiliga la-calaamadiyey sharciyada,Muuse waxa uu ku suganyey Waddanka-Ethiopia oo Muuse markiiba waa-uu-ka soo duullay Dalka Sucuudiga maadama uu ka il-horeyey ogaana in lagu dabba-jiro.Muuse, Sucuudi-arabiya waxa uu-ka soo-raacay diyaaraddii (Ethiopian air-line) oo lafteeda bilaa-fiise lagu raaci jiray. Halka aan wax yar ka iftiimino ee xiligaas uu-Muuse gelaayey Waddanka Ethiopia wax niyad wanaag ah kamuu-qabin.Sababto oo ah xiligii dagaalkii-1977-kii Muse iyo Raggii lamidka ahaa waxa ay ahaayeen raggii diyaaradaha ku garaacay buurihii-Kaara-mardha iyo meelihii fadhiisanadii Ciidamada-ethiopia ee dhufayska ku soo-jiray.Muuse waxa uu-ahaa raggii wakhtigaasi aadka u gumaaday ciidamada-Ethiopia si-ba’anna ugu garaacay gantaalaha maadama uu ahaa qaybtii ciidamada cirka ee soomaliya.Arrinku marka uu halkaas-maraayo waa xasaasi oo Muuse iyo Ethiopia arxan badan uma-yaalo. Hadaba waxa aynu guda gelaynaa taariikhdii iyo wacdarahii uu la-kulmay Muuse markii uu ka degay diyaaradii Itoobiya. Muuse waxa ku qaabilay Bole-airport wafti Saraakiil-Ethiopian-ah oo-uu ku jiro nin sarkaal sare ka ah Ciidamadda-Itoobiya.Muuse markii uu arkay saraakiishaas waxa ay ahayd xiligii ugu naxdinta badnayd noloshiisa sababta oo ah waxa niyadiisa ku jirtay in qoorta loo-dheeraynaayo maadama oo Xiligaas itoobiya xoog-looga nebcaa ama godob loogu hayey.Muuse halkaas waxa ay isku weydaarsadeen raggii meesha ku sugaayey hadalo aanno-sheegasho kasoo yeedhayey ragga saraakiisha Ethiopian-ka ah. Hadaladaasi waxa ka mid ahaa oo ay yidhaahdeen raggaasi-Muusow ma ogtahay in aad tahay raggii maalintii u danbeysay aggaas iyo aggaas garaacay ee sida xun u gumaaday dadkii iyo ciidamadii.Waxa ay indhaha u saareen file-dheer oo ay kiisas-kaasi ku qoranyihiin.Muuse xiligaasi waxa ay naftu kaga gurmeysay naxdin daraadeed sara-joogga waayo waxa uu-aaminsanaa in aakhiro loolla-caraabinaayo ama allam-baqa lagu tuuraayo xabsi-daayim ah.Muuse markii danbe waxa lagu farxad geliyey in xiligan danbiyadaas oo dhan laga dhaafaayo lanna bilaabayo saaxiibtinimo cusub oo heer fiican leh maadama uu hada halgan waddanimo u diyaar yahay halkana u yimi Ethiopia si-uu dagaal ugala hortago dawladii uu markii hore difaacayey. Muuse raggii waxa ay ku qaadeen gaadhi iyaga oo suuqa addis-ababa kusoo wareejiyey ilaa ay ka geeyeen gurigii Saraakiisha-SNM-deganaayeen.Ragga halkaasi joogay waxa ka mid ahaa.Axmed Maxamed Maxamuud-Siilaanyo.Aadan-Shiine.Cabdiqaadir-Koosar.Muj-Gabax,Yuusuf-Kirix iyo Maxamed Cabdi-Macalin oo ay labadooda si-gaara isku Galaas/fasal ahaayeen wakhtigii wax-barashada.Kadib Muuse waxa amar lagu siiyey oo la-yidhi hore-ka gal halganka oo jiida hore ee ciidamada jabhada SNM-gal. Muuse waxa uu markiiba kasoo-laa-laabtay allaabtiisi Itoobiya oo waxa isku-soo-tuuray furintii hore ee dagaalka. Waxa uu kasoo-galay dhanka Hawdka aggaagaarkii Dibiile. La socoo ninka laga sheekaynayo waa muraayadda Qarankani ku socdo muj: muuse biixi Cabdi Dadka Agaw. Agaw waa qowmiyad degta ama nool Geeska Afrika, gaar ahaan Itoobiya iyo Eratareya. Afkooda waa qayb ka mid ah laanta Kushiitiga ee afafka Afro-Aasiyatik. Afro-Aasiyatik. Afro-Aasiyatik waa qoys luqadda oo laga helo Waqooyiga Afrika, Geeska Afrika, iyo Bariga Dhexe. Waxaa ka mid ah Af-Soomaali iyo Af-Carabi. Dadka Beja. Beja waa qowmiyad degta ama nool Waqooyiga Afrika, gaar ahaan Suudaan iyo Eratareya. Afkooda waa qayb ka mid ah laanta Kushiitiga ee afafka Afro-Aasiyatik. Dadka Beja (Beja: Oobja, Carabi: البجا) waa qowmiyado ku nool degaanka Suudaan, iyo qaybo ka mid ah Eritrea iyo Masar. Taariikhdii dhoweyd, waxay ku noolaan jireen inta badan Bariga Biyaha. Waxay tiradoodu qiyaastii 1,237,000 qof. Dad badan oo Beja ah ayaa ku hadla luuqada hooyo, sida luuqadda hooyo, oo ka tirsan laanta Cushitic ee qoyska Afrikanka. Qaar ka mid ah kooxda Beja ayaa u wareegay isticmaalka koowaad ama si khaas ah carabi. Eritrea iyo koonfurta Sudan, xubno badan oo ka tirsan Beni Amer oo ku hadlaya Tigre. Beja wuxuu ku hadlaa luuqada Beja, oo loo yaqaan 'Bedawiyet ama To Bedawie. Waxay ka tirsan tahay laanta Cushit ee qoyska Afroasiatic Laacibka Faransiiska Didier Morin (2001) wuxuu isku dayey inuu isku xiro farqiga u dhaxeeya Beja iyo laanta kale ee Kushitic, oo ah luuqadaha Lowland East Cushitic iyo gaar ahaan Afar iyo Saho, farqiga luuqadda ee taariikh ahaan astaan ​​u ah xaqiiqada ah saddexda luuqadood marmar juquraafi ahaan jajab ah. Inta badan Beja waxay ku hadlaan luuqada Beja, laakiin kooxo hoose ayaa isticmaala lingua franca. Beni Amers waxay ku hadlaan noocyo kala duwan oo Tigre ah, halka inta badan Halengas ay ku hadlaan isku dhafka Bedawiet iyo Carabi. Inkasta oo uu jiro saameyn carabi ah, luqada Beja weli wali waa la hadal. Xaqiiqda ah in qiimaha ugu sarreeya ee dhaqanka bulshadani ay yihiin hal waddo ama mid kale oo ku xiran hadalkooda ay ku leeyihiin ee Beja, gabayadii Beja weli waa lagu ammaanay, iyo sheegashada sheegashada dhulalka Beja ayaa kaliya oo ansax ah marka lagu magacaabo Beja, waa arrimo bulsho oo aad u xoogan oo ku saleysan ilaalinta. Xaqiiqada dhabta ah ee carabiga ah waxaa loo tixgeliyaa luuqada casriga ah, laakiin sidoo kale waa mid aad u hooseeya miisaanka dhaqanka dhaqanka ee Beja sababtoo ah waa habka lagu xad gudbo mamnuucidda bulshada. Beja wali waa luuqadda sharafta badan ee ku hadasha inta badan hadalkeeda sababtoo ah waxay u hogaansantahay qiyamka anshaxa bulshada. Sida laga soo xigtay falanqaynta Y-DNA by Xasan et al. (2008), qiyaastii 52% ee Beja ee Suudaan waxay qabataa hugoogga E1b1b, oo intooda badani ka mid yihiin V32 subclade. Shakhsiyaadka Beja ee soo haray waxay qabtaan Jaad (38%). Labada waalidba labaduba waxay sidoo kale ku badan yihiin dadweynaha Afrikada Afiyaaliga ku hadla. Beja waa kooxda hugoogga ee la yiraahdo R1b (~ 5%) iyo Afrikaan A3b2 ah (~ 5%). Xaalad ahaan, Hassan (2009) ayaa arkay in qiyaastii 71% ka mid ah shaybaarkooda Beja ay qaadeen qaybo kala duwan oo ka mid ah macrohaploggroup L. Afrika oo ka mid ah noocyadaas mtDNA,), L1 (8.3%), L0a (6.3%), L4 (2.1%) iyo L5 (2.1%) haplogroups. 29% oo ka mid ah shakhsiyaadka Beja ayaa iska leh shakhsiyaadka mareegaha Eurasian macrohaplogs M (4.2% M1) iyo N (10.4% U6a1, 8.3% preHV1, 2.1% N / J1b, 2.1% R / T1, 2.1% R / U3). Ababda Beja oo ku nool magaalooyinka Wadi um Ghamis (1961) Dobon et al. (2015) ayaa tilmaamaya qayb ka mid ah autosomal aabayaasha ah ee asal ahaan galbeedka yurubiyaanka ah ee udhaxeeya shakhsiyaadka Beja iyo dadka kale ee Afroasiyaanka ah ee ku nool Dooxada Niil iyo Geeska Afrika, oo ay ku jiraan Carabta Suudaan. Waxaa loo yaqaan 'Coptic' oo ka mid ah, waxa ay ka mid tahay Masar Copts oo degay Sudan labaatankii sano ee la soo dhaafay. Cilmi-yaqadayaashu waxay la wadaagaan qaybta Kobtiga ee la yiraahdo Ancient Egypt, iyada oo aan lahayn saamayntii Carbeed ee ka dhexjirta Masaarida kale. Hollfelder et al. (2017) ayaa sidoo kale falanqeeyay dad badan oo ka kala yimid Suudaan iyo sidoo kale waxa ay arkeen asxaab dhow oo ka mid ah autosomal affili ah oo u dhexeeya baadhayaasha Beja, Nubians iyo Suudaan, iyo sidoo kale inta u dhaxaysa dadka Shakhsiyaadka ah iyo Afroasiyaanka ku hadla ee ku nool Geeska Afrika. Beertu waxay qaadatay hanti fara badan oo reer galbeedka ah, iyadoo cilmi-baadhayaashu ay soo jeediyeen in hannaankan hiddesidahan laga soo saaro ka soo guuritaankii hore ee ka yimid Afrika dibedda ama la xidhiidhka dadka ku hadla luqadaha Kushiti Dadka Saho. Agaw waa qowmiyad degta ama nool Geeska Afrika, gaar ahaan Itoobiya iyo Eratareya. Afkooda waa qayb ka mid ah laanta Kushiitiga ee afafka Afro-Aasiyatik. Marko. Marka waa magaala madaxda gawalka shaweelaha hoose waxna ka tirsan tahay maamul gawaleedka konfur galbeed Goosmo. Quraan (Af-Carabi: ﺍﻟﻘﺮﺁﻥ) waa kitaabka Alle ﺍﻟﻠﻪ (s.w.t) ku soo dejiyay Nebi Maxamed (n.n.k.h), kaas oo ku qoran luuqada carabiga. Kitaabka Quraanka wuxuu saldhig u yahay diinta Islamka dhamaanteed. Quraanka kariimka ah waa hadalka Ilaahay (ﺍﻟﻠﻪ) kaas oo malaga Jibriil u soo gudbin jirey Nebi Muxamed (n.n.k.h) wakhti 23 sano ah, oo ku bilaabmaysa Diisembar 22keedii sanadkii 609 C.D (Ciise Dabadii), wakhtigaas oo nebigu ahaa 40 jir ilaa markii taariikdhu ahayd 632 Ciise Dabadii, oo ku beegan sanadkii Nabi Maxamed  (n.n.k.h) geeriyooday. Sidaa diinta Islaamku sheegtay kitaabka Quraanku waa midka ugu sareeya kitaabyada ee Ilaahay ka ilaalinayo khaladka iyo musuqmaasuqa isla markaana hogaan iyo hanuunin u ah dhamaan aadamaha ku nool dunida. Kitaabka Quraanka waxaa loo kala saaraa, guud ahaan, labo qeybood oo kala ah Makki (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebiga  intii uu magaalada Makkah joogay) iyo Madani (oo ah Quraanka ku soo dagay Nebi Muxamed wakhtigii uu magaalada Madiina deganaa). Intaasi kuma eeka qeybaha Quraanku ee waxaa kitaabku u sameeysan yahay nidaam loo yaqaano suurado, kuwaasi oo loo sii kala saaro aayado. Quraanku wuxuu ka kooban yahay boqol toban iyo afar Suuradood kuwaasi ooy ugu horeeyso suurada Al Faatixa (mahnaheedu tahay fur-furitaan ama "bilaabid") oo ka samaysan 7 aayadood ilaa laga gaadho suurada 114 ee Al-Naas (macnaheedu yahay dadka) oo ka kooban 6 aayadood. Kitaabka Quraanka ah dhexdiisa waxaa ku xusan dhamaan taariikhda, nolosha, tilmaamida iyo hogaanka, wixii horey u dhacay, waxa dhici doona, nolosha dunida, nolosha aakhiro, maalinta qiyaame iyo xisaabta, iyo dhamaan macluumaadka nooleha. Sidoo kale, Ilaahay (s.w.t) wuxuu ugu tallo-galay in kitaabku noqdo mid hogaamiya nolosha dadka. Suurad kasta iyo aayad kasta oo ka mid ah kitaabka Quraanka Kariimka ahi wax ayay tilmaamaysaa isla markaana faraysaa ama ka reebaysaa dadka. Wadajirka Quraanka iyo Xadiisku waa sharciga saxda ah ee Alle ugu tallo galay in aadamahu isku maamulaan, waxaana loo yaqaanaa Sharciga Shariicada. Intaasi waxaa dheer, Quraanka oo lagu akhrinayo luuqada carabiga ayaa waxa la akhriyaa wakhtiga la tukanayo salaadaha. Qofka xafida 114ta Suuradood ee Quraanka waxaa loo yaqaanaa Xaafid. Jiijiidida iyo qurxinta codka marka la akhrinayo Quraanka waxaa loo yaqaanaa towjiid. Si kastaba ha ahaatee, bisha Ramadaan dadka muslimiinta ahi waxay dhamaystiraan akhrinta dhamaan Quraanka ayagoo ku tukanaya salaada tarawiixda. (SII AQRI) San Diego medicare plans. Medicare mar walba waxay bixisaa Qorshayaasha Faa'iidooyinka, inkastoo aysan ahayn iibka gobol kasta. Noocyada qorsheyaashani waxay bixiyaan aaladaha loo qoondeeyay ee ka faa'iideystayaasha. Macluumaadka la xulay wuxuu ku xiran yahay barnaamijkan aad doorato iyo sidoo kale u-qalmitaankaaga. Waxaa jira shuruudo yar oo ah in la helo baaritaannada jireed ama laga yaabo in dhiigga laga qaado si loo tago Medicare. Qaar badan oo ka mid ah shaqaalaha ayaa u baahan shakhsiyaadka qaarkood inay iibsadaan imtixaanada si ay u helaan caymis caafimaad. Sidaa daraadeed, barnaamijku wuxuu leeyahay muhimad weyn oo ah caymiska xirfadlaha ah ee aan haysanin wax khasaare ah. Waxaa had iyo jeer jiray shakhsiyaad badan oo soo martay iyada oo loo marayo Tilmaamaha Caafimaadka Sare, iyo / ama gebi ahaanba la ogeysiiyo qorshaha caymiska Medicare-ka, waxayna badanaa ku faraxsan yihiin wax kasta. Waa doorasho aad u fiican, oo ah midka ugu masuulka ah ee loo xilsaaro in la habeeyo tayada noloshaada, iyadoo si buuxda loo ogaanayo sida aad u joojin lahayd wixii la xalliyey iyo / ama dhab ahaan waxa kharashka ku jiri doono. Xirfadlaha Sare ee Sare wuxuu qaadi doonaa qof gacanta ku leh, iyo / ama u sii wado qof ka mid ah qorsheyaasha caymiska dheeraadka ah Medicare-ka ee loo heli karo shuruudahaaga. Waayeelka waxay la kulmaan go'aanno qiimo leh oo ku saabsan doorashada caymiska daryeelka caafimaadka sababtoo ah waxay horumarinayaan sanado badan. Badankood waxay ka walwalsanyihiin noloshooda isla markiiba ka dib hawlgabka iyo sidoo kale qarashka sii kordhaya ee daryeelka caafimaad iyo / ama dayactirka caafimaadka. Waxay badanaa hubiyaan oo ay qabanqaabiyaan ikhtiyaarka ku habboon shuruudaha isaga ama iyada iyada qiimaha ugu raqiisan. Gobolada intooda badan, waxaad ka heli kartaa toban hab oo loo yaqaan 'Medigap' kaas oo aad go aansan doonto, mid walbana wuxuu ku siinayaa miisaan kala duwan oo ah mawduucyo kala duwan. Booqo shabakadda internetka Medicare ama waxaa laga yaabaa inay la xiriirto Xeeladda Taageerada Caymiska Caymiska StateHealth DELIVER si aad u ogaato qaababka khaaska ah ee loo heli karo degaankaaga. Qiimaha ayaa u muuqda in uu kala duwan yahay iyada oo loo eegayo kan abaabulay mid kasta oo ay doorteen dariiqooyinka daroogada ah ee ay isticmaalaan intooda kale midkastoo uu helo nooc kasta oo caawimo ah ee bixinta kharashka Medicare bit D. Qiyaas ahaan dhammaan hababka daroogada ee daroogada ah ayaa kufilan qiimaha ugu wanaagsan bishii ee ah 29, ugu badnaan 275 laga jari karo oo ay weheliso qadar yar oo lacag bixinta ah oo ku xiran daroogo kasta oo ay qaadato. Ragga iyo haweenka qaarkood waxay buuxiyaan shuruudaha ku saabsan kaalmada dheeraadka ah iyada oo bixisa kaliya kharashka isaga ama iyada hal mar. Medicare wuxuu siiyaa bilaash bilaash ah toddobada bilood ee ugu horreysa markaad gaarayso 65 jir. Ka-faa'iideystayaashu waa erey loo isticmaalay sharaxaadda dadka ku jira Medicare. Medicare wuxuu bixin doonaa daryeel caafimaad oo dheeraad ah, inkastoo aan ku dhawaad ​​dhammaan. Si kastaba ha noqotee, waxay dabooli doontaa xaaladaha caafimaad ee daran, shakhsigaaga ayaa u badan inuu ka soo kabsado. Ma daboolayo daryeelka lagu bixiyo guriga, ama laga yaabee in hal xarun kalkaaliso, dhammaan kuwa kale oo ay wehliyaan ladnaan soo noqnoqota ama jirro waqti dheer ah. Qiimaha ayaa u muuqda in uu kala duwan yahay iyada oo loo eegayo kan abaabulay mid kasta oo ay doorteen dariiqooyinka daroogada ah ee ay isticmaalaan intooda kale midkastoo uu helo nooc kasta oo caawimo ah ee bixinta kharashka Medicare bit D. Qiyaas ahaan dhammaan hababka daroogada ee daroogada ah ayaa kufilan qiimaha ugu wanaagsan bishii ee ah 29, ugu badnaan 275 laga jari karo oo ay weheliso qadar yar oo lacag bixinta ah oo ku xiran daroogo kasta oo ay qaadato. Ragga iyo haweenka qaarkood waxay buuxiyaan shuruudaha ku saabsan kaalmada dheeraadka ah iyada oo bixisa kaliya kharashka isaga ama iyada hal mar. Medicare wuxuu siiyaa bilaash bilaash ah toddobada bilood ee ugu horreysa markaad gaarayso 65 jir. Ka-faa'iideystayaashu waa erey loo isticmaalay sharaxaadda dadka ku jira Medicare. Medicare wuxuu bixin doonaa daryeel caafimaad oo dheeraad ah, inkastoo aan ku dhawaad ​​dhammaan. Si kastaba ha noqotee, waxay dabooli doontaa xaaladaha caafimaad ee daran, shakhsigaaga ayaa u badan inuu ka soo kabsado. Ma daboolayo daryeelka lagu bixiyo guriga, ama laga yaabee in hal xarun kalkaaliso, dhammaan kuwa kale oo ay wehliyaan ladnaan soo noqnoqota ama jirro waqti dheer ah. Iyada oo la raacayo hal tilmaame oo madax ah, waa muhiim in la sameeyo caafimaadka welwelka noloshaada run ahaantii nabdoon ka dibna ay ka badbaado qorshooyinka caymis uun. Waa muhiim in aad eegto kuwa awood u leh in ay raacaan sharciyo marka lagu daro siyaasadda caymiska. Taasi waa sababta, qof kastaa wuxuu u baahan yahay inuu ka fekero caymiska Medicare, sida caadiga ah wuxuu ku kala duwanyahay kuwa kaliya ayaa sheegayaa in ay jiraan tilmaamo aad u muhiim ah oo loo qaaday madaxa hore iyadoo la adeegsanayo xeerarka ka bilaabaya bixiyeyaasha caymiska. Dhab ahaan, ma ogtahay qorshaha Medicare? Mid ka mid ah siyaasad caymis caafimaad oo uu daboolayo dadka da'doodu u dhaxayso 65 sano ka dibna mid ka mid ah laxaadka la daboolay. Waxay sii wadi doontaa aqoonta aad u leedahay geedi socodka Medicare. In kasta oo ay bixiso dhimista ugu weyn, qorshaha Medicare Supplement Plan N ma siinayo difaac dhamaystiran. Qorshaha gaarka ah ee F wuxuu bixiyaa dhammaan faa'iidooyinka, halka qiimaha ugu badan. Si kastaba ha noqotee, maadaama qorshooyinka kor u qaadista ay mar walba noqdaan kuwo badan, ka-faa'iideysteyaashu waxay qaadi karaan siyaasado fara badan si ay u bixiyaan ilaalintooda xitaa in ka badan. Caymiska caafimaadka waa mid adag. Ma jiro wax la yaab leh oo ay dadku marwalba dareemaan waxoogaa xiiso gelin ah. Medicare iyo caymiska dheeriga ah waxay muujinayaan inaanay kala duwaneyn qorshooyinka caymiska caafimaadka caadiga ah sababtoo ah waxa kale oo lagu iibiyaa qaybo farshaxan oo badan oo dheeraad ah kaas oo ka tagaya qol yar oo qaldan. Inaad hesho raadinta Medicare oo aan sax ahayn oo aad adigu ka baxayso adiga oo furan si aad uga baxdo qarashka jeebka. Aad ayey muhiim u tahay Medicare shaqsiyaadka u qalma inay si dhab ah u barbardhigaan noocyada qorshaha iyo heerka loogu talagalay noocyada badbaadinta qaarkood waxay u baahan yihiin inay buuxiyaan noocyo kala duwan oo kala duwan oo ah Medicare. PFFS - xorriyadda oo kordhay ayaa dhab ahaan la bixiyaa diyaarintaan gaarka ah sida aad u isticmaali kartid dhakhaatiirta caafimaadka ee loo aqoonsaday Medicare-ka iyo sidoo kale meelo daryeel caafimaad ah waxay ogolaato caymiskaaga. Waa inaad ka hadashaa qeyb kasta oo cayiman si aad u hesho daaweyntaada sida ay u joogsadeen. Qorsheyaasha dawooyinka ee San Diego] Faa'iidooyin dheeraad ah ayaa marmar ku jira. Sannadka 2016, hababka Medicare Advantage waxay la timaadaa shirkadaha caafimaadka wacan ee HMO, shirkadaha ugu wanaagsan shirkadaha PPO, hababka kharashka adeegga khaaska ah PFFS, hababka qaarkood ee loo baahan yahay SNP, HMO waxay ujeedadeedu tahay adeegyo HMOPOS, ka dibna hababka kaydka daryeelka caafimaadka MSA. The Following waa sharaxaad kooban ee mid kasta oo kuwan ka mid ah. Reer Aw Xassan. Reer Aw Xassan (;) waa beel ka mid ah jaalida carbeed kana soo jeedo shaaam iyo deegano sida xijaaz waxaan ku abtirsanaa ali iyo husein ciyaaalka c.binu abuu dalaib ee deegaanka ku ah gobolka Soomaali Galbeed ee ka tirsan wadanka Itoobiyaqaasatn feere abaaley ukur galcusub deefow iyo qeybo kamid ah dalalka Soomaaliya. Taariikh. Reer Aw Xassan waa Beel Soomaaliyeed oo asal ahaan Asharaaf ah,waxay kamid yihihiin 7 da qabiil ee Soomaalida ah ee aan Dir, Daarood iyo Hawiye midna aheyn ee iskood utaagan sida, Ajuuraan,Reer Banaadiriga.Waa dad culimo ah oo ku caan ah Faafinta iyo barida Diinta Islaamka oo ay aqoon xeel dheer oo ab kasoo gaar ah uleeyihiin.Waxa ay kasoo farcameen Sheekh Xasan Kaweyne oo isagu ku dhashay magaalada Zeylac ee waqooyiga Soomaaliya sanadkii 840 kii Hijriyada, waxa uuna dhintay sanadkii 915 hijriyada oo kubeegan 1495 miilaadiyada wuxuu ku'aasanyahay agagaarka wardheer. Aabihii Sayid cumar shaqadiisa oo Diin faafin aheyd markii uu gutay wuxa uu kulaabtay Magaalada Cadan,halkaas oo ugu danbayntiina lagu xabaalay meesha la yiraahdo Wahad. Walaalkiis oo ahaa Sh Yuusuf Al-Kowneyn ayuuna kala dardaarmay wiilka uu Soomaaliya ooga tagay ee Sheekh Xassan ka weyne ah. Taariikh ahaan reer aw xassanku waxaa la aaminsanyahay in ay Asharaaf yihiin oo ay kasoo jeedaan sayid Xuseen oo ah wiilka faatima bintu Rasuul(scw).Aabaha dhalay Sheekh Xassan oo Sidoo kale loo yaqaano Kawayne waxuu yemen ka yimid qarnigii 15aad isaga oo Soomaaliya soo degay labo dumar ahna halkaas ku guursaday.Reer Aw Xassan;waxa ay ukala baxaan afar lafood oo waaweyn waxa ayna kala yihiin,Nuur,Saacid,Cabdalla iyo Cabdirixmaan.Saacid waxuu ukala qeybsamaa saddex jifo oo kala ah:Reer aw Kheyre, reer aw Ali iyo Reer aw-Xuuriye.Nuur waxa uu ukala baxaa afar reer oo kala ah:Reer Aw Mahdi,Reer Aw Cilmi,Reer aw Udgoone iyo reer aw axmed. Beesha Reer Aw Xassan Waxa ay degaan xuduuda kala qeybisa labada dal ee Itoobiya iyo Soomaaliya.Dhanka Itoobiya waxa ay degaan Feer-feer,Abaaleey,Buur ukur,Galcusbo iyo Tuulooyin kale.Waxaa kale oo Beesha Reer Aw Xassan degaan qeybo kamid ah maamul goboleedka Hir-shabeelle ee dalka soomaaliya gaar ahaan gobolka hiiraan Sida:Feer-feer iyo Abaaleey.Deegaanada ay soomaaliya ka degaan waxaa kale oo kamid ah;Muqdisho,Marka,Qoryooleey iyo Kismaanyo.Dhanka Kenya waxa ay ka degaan mandheeraa iyo Khalaaliyoow. Macalin Raage Asaga oo ka hadlaya halka ay ka soo jeedaan Reer aw xassanku Waxa uu yidhiː-. "Aw xasan ninki doonayow ma ahan Daaroode, Dir iyo Hawiye na manoqon daa'im abidkoode, Hadey kaa daboolneyd hada Ana daaha ka rogiye, Nabigii l scw la doortaanu nahay Duriyadiisiiye, Dadka waan u dhexeyna anagu doc ma raacsanine, Dariiqada Islamkaan naqaan daawga loo mara e, Diinta ba barashadeeda iyo duco iyo daacad mooyee, Dambi qaran dagaalkii Ehliga diidnay maan galine, Dalka culumadiisi yaa nahaye kii nadarajeeyo Ilaahayow wuxuu doono sii dunida aan joogno Akharana daris ooga yeel Nabiga daartiisa"..." Tix Raac:. Degmada Feer-feer https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1091873400834647&id=142210125800984 Sacad. Sacad Siciid waa beel ka mid ah Habargidir. Waxay beeshu dagtaa magaalooyin badan gaar ahaan Galkacyo, Galinsoor, Hobyo, Muqdisho iyo magaalooyin kaloo badan. Beeshu waxay caan ku tahay inay gobonimada Somalia kor u qaado. Beesha waxaa ka dhashay rag halyeeyo sida Cabdullaahi Ciise iyo Jananka Ceydiid. Sacad Siciid wuxuu u kala baxaa laba laf oo kala ah Cabdalle iyo Cawareere kuwaas oo Somalia aad looga qadariyo. Beelweynta sacad waxay caan ku yihiin maslaxada. Duduble. Duduble (Maxamuud Hiraab) wuxuu qayb ka yahay beelweynta Hawiye, waa beel degta gobolka Banadir iyo gabollada dhexe ee Soomaaliya. Beesha waxa ka dhashay cullumaa'udiin, aqonyahayo iyo siyasiyiin intaba. Beesha Duduble waxeey gobolada: Galgaduud, Banaadir, Shabeelada Hoose, Gedo. Ceelgars, Ceelbuur, Xiindheere, Garabla', Xagareey, Ceelqooxle,Cimadle, God dhurwaa, Ceel lahelay, Wamoleey, Oodweyn, Dooxo Duduble iyo deegaano kale oo badan oo aan qoraalkaan lagusoo koobi karin ayaa ka mid ah magaalooyinka iyo tuulooyinka uu degaanka u ah Duduble. Beesha Duduble ayaa ah beesha ugu deeganka weeyn marka la barbar dhigo deegaanada aay degaan qabaa'ilada kale ee dega gobolka Galgaduud. == Sida uu ukala baxo Duduble wuxuu ka kooban yahay Sideed lafood oo waaweyn oo kala ah sida hoos ku qoran: 1.MAQLISAME 2.AWRADEEN 3.MAXAMAD CAMAL 4.AARSADE 5.CELI 6.Bisin 7.Daa'uud. 8 Qadhoob. Duduble wuxuu leeyahay hogaan dhaqameed caan ka ahaa dhulka mudug xiligii talyaaniga oo la `oran jiray ugaas foodeey.sidoo kale waxaa jiray Cabdi Cawaale oo loo aqoon jiray Cabdi Faracade iyo wiilkiisii Faarax Cabdi, Siyaasisiinta beesha waxaa ugu horeeya 1.Xildibaane Sidde 2.xaawa cawaale abtidoon 3.xaaji xaashi faarax 4.maxamad axmad xabad 5. por ciis maxamad siyaad 6. maxamad xaashi dhuxulow 7.Xuseen Maxamed Dhicis 8.Cali Wardheere Cabdi 9.D.Maxamuud Maxamed Maxamuud 10.Axmed Maxamuud Nuur (dalqo) 11.Eng Yousuf Nuur Xaayow 12 Eng abdisalan macalin xersi(aqoon yahan da'yar) == Beesha Duduble waxaa lagu naaneeysaa XORDEGE oo waxaa la sheegaa in Duduble yahay beesha kaliya ee Soomaaliyeed ee aan arag gumeeysi sababta oo ah dhul deeganeedka Duduble oo aad u fogaa hadana dhul biyuhu ku yar yihiin ahaa baa ka hakisay gumeestihii in u gaaro waxayna ku heleen naaaneysta ah DUDUBLE XORDEGE Beeshu magacyo badan ayey leedahay Sida Duduble, Xordege iyo Maxamud Hiraab Taas oo ka dhigan in beeshu ay si toos ah ugu abtirsato Hiraab Hawiye Waxaa kaloo loogu yeeraa yaraanka Hawiye. Hadalka ah in Duduble uu Habar gidir qeyb ka yahay ma cadda, taasi waa iska mala'waal maxaa yeelay waxaa la sheegaa in uu Duduble la naas nuugay Cayr Madarkicis Hiraab oo uu adeer u yahay markii hooyadiis oo la sheego in ay Ujuuraan ahayd ay ku umul raacatay Duduble, sidaa awgeed ayaa loogu yeeraa ina Habar-Gidir Dadka caanka ah oo ka dhashay Beelweynta Maxamuud Hiraab waxaan ka xusi karnaa Siyaad Kooradadab /ama Siyaad dheryo dhoob oo isaga lagu xasuusto "Hashu maankeyga gaddaye ma masaarbey laqday". Waxaan kaloo xusi karnaa gabadhii ugu horaysay oo xildhibaan noqota Xaawa cawaale abtidoon, geesigii weynaa ee Maxamed Cabdulle Xalane oo loo yaqaan (XALANE), Maxamuud Cali Axmed Xeyle (Elman), Ciise Axmedyare Abtidoon Dhiil "CIISE MA QADEEYE" maamulihi bankiga dhexe ee somaliyeed dowladi mohamed siyaad.maxamuud abdi (xoor) axmed nuur cali jimcaale oo ahaay fekerihii iyo madaxii Bangigii isgaarsiinta ee Al Barakaat hadana loo yaqaan Hormuud iyo Saad. garaad nuure taliyihii booliska caasimada mugdisho c/laahi tohob hayle (Eng Yousuf Nuur Xaayow)(Cabdulle Maxamuud Nuur)(Qaraabe)iyo Eng maxamud xashi xalane madaxii warashadii shamiitada ee barbera iyo Rag Kale oo Caan ahaa dudble waxa uu degaan uleeyahay dhul baxad weyn oo lagu macaabo dooxa duduble oo kakooban degmooyin iyo tuulooyin sida ceelbuur oo ah xudunta duduble degmada ceel garas degmada xiin dheere iyo tuulooyin eey kamitahay ceelqooxle ceeklahelay warmoley habaas weyn iyo degmada garabla iyo dhulbalaaran oo ah ilaa 900 oo km oo isku weer ah. Siyaasiyiinta xiligaan ee beesha Dududble waxaa ka mid ah Bootaan Ciise Caalin, Yusuf Geele Ugaas, Cabadale Caawooley, Axmed Diiriye, Ikraan Absuge oo ah qofkii ugu yar oo noqdo xildhibaan Somaliyeed Saxafiyiinta caanka ah ee beesha Dududuble waxaa ka mid ah Cilmi Cismaan Faarax (Boodhari), Axmed Cabdinuur, Cabdulaahi Cismaan Faarax, Cabdiraxmaan Daahir Guutaale Maaliki fardowso maxamed cilmi, Cabdishakuur Faarax Cigale.C/qani Axmed Abtidoon,Zakariye Cabdiraxmaan Daahir (Sangaab) waxaa kaloo ka mid ah gabartii ugu horeysay ee ka hadasha telifishin soomaaleed ama weriye soomaaliyeed ka hadla TV shukri maxamuud afrax Daarood Ku Xaar. silsiladdii la magac baxday DAAROOD KU XAAR ee ka dhacday duleedka Gaashaamo xilli ku aaddan 1942/ 1943 kii, waxa ay dhex martey Qabilada 1.haryoonis (ISAAQ) iyo 2.OGAADEEN IYO MAJEERTEEN wada socda,kadib MAJEETEENKI IYO OGADEENKII ayaa Geel kadhacay ISAAQ xili fiid ah amaba qoraxdu sii dhacaysay Markaa isaaq kama ay daba tagin balse habeenkii oo dham way haysteen xoolihii ay soo dhaceen Ogadenki iyo Majerteenki waa ay masheen caano GEEL ayay ka dhargeen Aroortii ayay nimanki isaaq weerareen kadib waa la eryadey ma jeerteenki iyo Ogadeen kii Ileen caano geel ayay ka dhargeene markii ay caraanba XAAR ayaa kaso data waayo waa rag CANO GEEL ka dhargee. Annagoo Dannood iyo fadhina, dacalladii Heeryo Iyadooy dukaanleey u taal, duudda Habar Yoonis Iyadoo shir lama dayn karee, damallo loo waabay Na soo doonte nimankii qalbigu, doorsanaan jiraye Intay weerar nagu daadiyeen, daafad loo eriye Dumarkuna ka dhereg Uustarkay, dib u qubaayeene Doomaar ka dheer Shiciradday, dir u lahaayeene Daba jilicdu waatay wax badan, diidday nabaddiiye Gabaygan wuxuu ka mid ahaa silsiladdii Daarood-ku-xaar. Toorrida kuwii lala dhiciyo teerigii waranka Kuwii shiihska lagu taagayee jaaha laga toogtay Tusbax go’ay sidiisii kuwii tarabka loo laayey Toddobaatan iyo dhawr kalaan teella loo dhigane Waa tii ay tasoobeen sidii tiradi xoolaaye Tumbushooda waatii la dhigay teedki Gumarroode Toddobaatan Geeliyo ninkii tira laxaad dhiibey oo midab Tiriigleey arkoo tahan ku faallooday Oo Guga aroos loo turqiyo tanafas eegaayey oo xaajadiisii tognayd wiil ka kala tuuray Oo gabayga loo tirinayaa tacaddi weeyaane Quruumaha tartamayee u kacay tab iyo leexleexa Nin waliba wixii uu tabcaday taw la soo yidhiye Tumaal buu ahaa Muuse Dhiil taajna loo xidhaye Talyaaniga Triipoli haddii maalin laga taabay Tagoogada waxaa looga xidhay tacaddi weeyaane Tol haddii u lee yahay waxbay tari lahaayeene Marna haddanu dhawr tooganayn tookha haw miyine? Tiiraanyadiisa ha qabo ee ha u tiraabina’e Hana toosin waa gama’sanyay tuugga Habarwaaye Daarod-ku-Xaar Gabaygani wuxu ka mid yahay silsiladda la magac baxday “Daarood ku Xaar”. Wuxu yidhi Maxamed Alla naxariistii janno ha siiyee; Gugoo hooray geeloo dhaloo gubadadaa jooga Iyadoo gudguda roob, halkii godanba uu buuxshay Gidiigeedba Habar Yoonisoo gaafka wada joogta Ku ga’leedhe siday doonayaan, guri dagoodiiye Goodeey raggii maali jiray gurayey dhowr qaadye Waa niman ilaahay ku gubay gaajo iyo oone Gabagabaha meeshii la dhigay la isku soo gaadhye Gadhka layska saar keenadaan lala gabboonayne Gildhigaan intii loo rakibay gaag yar laga reebye Goonyaha ka kace waa qabiil go’aya maantaase Gal xareeda dhiigii la mood galay jidhaamaaye Geerida xaq weeye ninkii go’ayna loo aarye Habar Yoonis geeleedu noqoy garay dhunkaaleede Waatii Biciidyahan ku go’ay Gumare maantiiye Car ha galo Galaadi iyo Hawd kor uga sii guurye Gabaygu intaas waa ka dheeryahay abwaanada tiriyayna aad ayay ufara badanyihiin Balse dib ayaanu ka soo dhamystiri doonaa Haroorays. Haroorays waa degmo u dhaxeysa Wajaale iyo Jigjiga, waxaana degaan ahaan iska leh oo dagan qabiilka Yabarreeda ee jidwaaq. Degmada haroorays waxay caan ku tahay caanaha lo'da & waxsoosaarka dalagyada beeraha kala duwan ee gobolka Jigjiga (Faafan) waxana sidoo kale ay tahay meel aad muhiim ugu ah xaga ganacsiga, Jidka muhiimka ee Isku xidha Somaliland & Itoobiya islamarkaana waxay ka mid tahay ilaha Korodhka Dhaqaalaha Magaalada Jigjiga ee Caasimada Dawlad Degaanka Soomaalida Itoobiya (DDSI). Sido kale Haroorays waxay ka mid tahay saddexda iyo sagaashanka (93) degmo ee uu ka kooban yahay dawlada degaanka soomaalida itoobiya (DDSI) waxaana hoos yimaada ugu yaraan ilaa 27 tuulo ama qaballee. Cawil Cadami Burhaan. Cawil Cadami Burhaan: waxa uu aha afduubihi 24.November.1984-kii, maalin sabti ah, ayey diyaaraddii Somali Airlina, ee nooceedu ahaa, Boeing 707-338C, Flight Number-keeduna ahaa 415, duuliyena uu ka ahaa Duuliye Maxamuud Xaaji Cilmi (Xaaji Dhagax), ayaa waxay ka kacday, garoonka diyaaraddaha ee magaaladda Muqdisho, iyadoo usii jeeda magaalada Jiddah ee Sucuudi Careebiya, lakiin ku sii hakan lahayd magaaladda Berbera. Wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa 1958-kii. 1967-74-kii waxbarashadiisa dugsiga H/dhexe wuxuu ku qaatay magaalada Hargeysa. 1974-78-kii waxbarashadiisa dugsiga sare wuxuu ku dhamaystirtay dugsigii Agoomaha Lafoole ee Muqdisho. 1978-79-kii sanadka wuxuu galay layli sarkaal ee kuuliyada ciidamada ee Muqdisho. 1979-83-dii wuxuu xilal kala duwan ka qabtay ciidankii Asluubta qaybtii Hargeysa isaga oo taliye ku-xigeen ka ahaa xabsiga Hargeysa iyo taliyaha xarunta Agoomaha ee Hargeysa, halkaasoo markii dambe lagu xukumay inuu gobolka ka baxo, sidii saraakil fara badan gobolkan looga saaray oo loo diray magaalada Muqdisho, iyadoo uu xabsiga Afgooye taliye ka noqday. 25/11/1984-kii wuxuu hogaaminayay hawl-galkii lagu afduubay diyaaradii ka degtay dalka Itoobiya magaalada Addis Ababa, halkaasoo ku codsadeen in la sii daayo dhalinyaro dil ku xukunayd oo ku jiray xabsiga Mandheera iyo siyaasiyiin kale oo ku xidhnaa xabsiyada Koonfureed. Dhalinyaradii ku xukunayd dilka waxaa loogu bedalay xabsi daa’in oo waxay ahaayeen todoba oo mid baa la dilay. 1984-91-kii wuxuu ka mid ahaa ururkii SNM ee halganka ugu jiray xorayntii dalka. 1991-94-kii wuxuu xil ka hayay ciidanka Asluubta, 1994-kii bishii November wuxuu ku geeriyooday fal-xun oo ay koox Argagixiso ahi ka fuliyeen goor habeenimo ah magaalada Hargeysa. Afduubkii diyaaradi (somali airlines) 1984. 24.November.1984-kii, maalin sabti ah, ayey diyaaraddii Somali Airlina, ee nooceedu ahaa, Boeing 707-338C, Flight Number-keeduna ahaa 415, duuliyena uu ka ahaa Duuliye Maxamuud Xaaji Cilmi (Xaaji Dhagax), ayaa waxay ka kacday, garoonka diyaaraddaha ee magaaladda Muqdisho, iyadoo usii jeeda magaalada Jiddah ee Sucuudi Careebiya, lakiin ku sii hakan lahayd magaaladda Berbera. Haddaba diyaaraddaasi markii ay 30 daqiiqo hawada ku jirtay ayaa waxaa xoog kula wareegay saddex-nin oo naftood hurayaal ah, ugu horayna waxaa shidhka diyaaradda laga hago is yidhi xoog ku gal Muj,Cawil Cadami Burhaan, oo dharka ciidamadda markaas ku labisnaa, lakiin waxaa isku martay gabadh shaqaalaha diyaaradda ka mid ahayd oo la odhan jiray Sucaad Maxamed, intuu gabadhii iska furfuraayey ayaa waxaa ku soo gaadhay, nin kale oo isna shaqaalaha amniga diyaaradda ah, markaas ayuu Muj.Cawil Cadami, intuu Bastoolad la soo baxay, ninkii ku dhuftay. Markaas ayaa shaqaalihii diyaaraddu midba meel u cararay, Kabtankii oo markaas Shidhka diyaaradda ka soo baxaayeyna uu dib shidhkii diyaaradda ugu noqday, siddaas ayay hogaankii diyaaradda kula wareegeen, saddexdaas naftood-hure oo kala ahaa. Muj. Baashe Muuse Maxamed (Baashe Diig). Waxay u sheegeen duuliyihii diyaaradda,“in saacaddaas laga bilaabo diyaaraddu afduuban tahay, halkaanu ku nidhaahno ka dejina aad ka dejinaysid“. Duuliyihiina arinkaas wuu aqbalay. Markaa waxay yidhaahdeen „Waxaad naga dejisaa, magalada Cadan“, oo xiligaas caasimad u ahayd waddankii Koonfurta Yemen la odhan jiray. Duuliyihiina inuu amarkaas qaato wuu aqbalay wuxuuna isku dayey inuu Cadan ka dejiyo diyaaradda, lakiin Cadan iyo Dawladdii Koonturta Yemeni way diideen in diyaaradaasi ay Cadan ku soo degto. Xiligan weeye marka caalamka oo dhami ogaanaayo in diyaaraddii Somali Airline la afduubay, waayo dawladdii Koonfurta Yemen ayaa arinkaas caalamka u gudbisay. Xiligaas ka dibna in diyaaraddaasi afduuban tahay waa laga wadda war hayey. Markale ayaa saddexdii nin ee Diyaaradda afduubay waxay duuliyihii ka codsadeen „inuu Jabuuti ka dejiyo“, lakiin markiiba intay ka walaaceen ayey yidhaahdeen, „waxaad naga dejisaa waddanka Libya“. Markaas ayaa Duuliye Maxamud Xaaji Cilmi, wuxuu ugu jawaaabey „Inaan Shidaalka diyaaradda ku jiraa uuna gaadhsiineyn Libye“. Markaas ayaa Afduubayaashii waxay go’aan kama dambeysa ku gaadheen in caasimada Itoobiya ee Addis Ababa laga dejiyo diyaarada. sidaas ayuu Duuliyihiina ku aqbalay inuu diyaaradda ka dejiyo Itoobiya. Waxayna diyaaraddii Somali Airline soo cago dhigatay 11:00, Subaxnimo,24.November 1984-kii, garoonka caalamiga ee Bole International Airport, Addis Abbaba. Ka dib markii diyaaraddii Somali Airlines ay soo caga-dhigatay garoonka diyaaraddaha ee caasimada Addis Ababa,iyadoo sida dad dhan 130 qof, kuwaas oo kala ahaa, 118 qof oo rakaab ah, iyo 12 qof oo shaqaalaha diyaaradda ahaa. Rakaabka diyaaradda waxaa ku jirey toddoba qof oo ajaanib ah, laba talyaani ah, laba South Yemen ah, mid Doblamaasi Masri ah, Mid Maraykan ah iyo mid Yementii Waqooyi ah. Waxa isla maalintiiba oo sabti ahayd. kuna beegnayd, 24.November.1984-kii wada haddal u furmay, dawladdii Itoobiya iyo afduubayaashii diyaaradda. Afduubayashii ugu horeyn waxay ogolaadeen inay sii dayaan 15 dumar ah iyo afar caruur ah oo diyaaradda saarnaa, iyo waliba saddex qof oo shaqaalihii diyaaradda ka mid ahaa, oo midkii dhaawaca ahaa ku jiro. Afduubayaasha oo uu u hadlaayey hogaamiyahoodii, Muj.Cawil Cadami Burhaan, wuxuu dalbaday, in dilka lagu fulinaayo beritoole oo ahayd Axad,25.November.1984,toddaba Arday oo ku xidhnaa Jeelka Mandheere la joojiyo. Iyo in maxaabiis u xidhnayd arimo siyaasadeed oo 14 qof ahaa la sii daayo, loona gudbiyo waddanka Jabuuti. Muj.Cadami wuxuu si cad ugu sheegay, afhayeenkii Wasaarada Arimaha dibada Itoobiye, Tefere Gizaw haddii ardaydaas beri la laayo, inuu isna midh midh u toogan doono, madaxdii dawladda Soomaaliya ka tirsanayd ee saarnayd diyaaradda, kuwaas oo uu ka mid ahaa, Badhasaabkii Gobolka Hargeyse ee xiligaas Gen. Ibraahim Cabdi Muuse (Afgaab), iyo inuu diyaaradda qarxin doono beri. rdayda maalintaas la layn lahaa ee Muj.Cawil Cadami, codsaday in la badbaadiyo oo hore maxkamaddii Dooxatadu dilka ugu xukuntay.1984-kii, waxay kala ahayeen. 1- Cabdirisaq Ibrahim Koshin (Allfo) (arday) Abdirizakalpho Koshin 2- Cabdiraxim Max’d Baaruud (Bidhiidh) (arday) 3- Max’d Bashe Aw Cali (arday) 6- Axmed Sheekh Ibraahim sheekh Cumar (arday) 7- Cabdi Dhamac caabi (wiil dhalinyaro ah). Nasiib daro wiiilkan ugu danbeeya, xili danbe ayey dilkii ku fuliyeen. Dhibta ugu weyn ee jirtay xiligaasi waxay ahayd, Itoobiya iyo Soomaaliya wax xidhiidh ah oo oo Diblomaasiyadeed oo toos ahi kamuu dhaxayn, markaa waxaa dhacday in dawladdii Talyaaniga oo labba nin diyaaradda ka saarneydi ay soo dhex gasho arinka, Iyadoo safiirkeedii magaaladda Addis Ababa joogay u xil saartay inuu arinkaas galo. Arinkiina wuxuu noqday in Afduubayaashu waxay dalbanayaan loo gudbiyo Dawladda Itoobiya, Itoobiyana usii gudbiso Safaarada Talyaaniga, markaas ka dib Talyaaniguna u sii gudbiyo xukuumaddii Muqdisho. Waxay ku jawaabtana isagu ka soo qaado. Haddaba arinkaas dilka ee uu Muj.Cawil Cadami, oo hore ciidanka Asluubta uga tirsanaan jiray soo bandhigay ayaa waxay layaab ku noqotay saxaafaddii iyo dawladdihii Caalamka, xiligaasna saxaafad baddan oo abaarihii Itoobiya ka dhacay ka soo waramaayey ayaa joogtay Itoobiya, lakiin markan hawlahoodii oo dhanba u wareejiyay inay ka waramaan, xaalada iyo afduubka diyaaraddii Somali Airlines. Isla habbeenimadii Sabtidiiba, oo ahayd 24.November.1984-kii, waxay dawladdii Soomaaliya ku soo warcelisay inayna jirin cid baritoole la laynayaa, waxay kaloo sheegeen inayna ogolaan doonin waxa ay afduubayaashu dalbanayaan. Waxaana dhacday, muddo shan jeer ah ay afduubayaashu marba dib u dhigayeen, xiliga kama dambeysta ah ee ay qarxin doonaan diyaaraddii Somali Airlines, aakhirkiina wadda haddalkii waxaa toos usoo galay 27.November.1984-kii, madaxweynihii Soomaaliya ee xiligaas, wuxuuna maalintii ku xigtay oo ahayd 28.November.1984-kii, uu soo saaray warsaxaafadeed laga akhriyay Radio Muqdisho, kaas oo uu ku shaacinaayo in Dawladda Soomaaliya aqbashay, wixii ay dalbanayeen afduubayaashu ayna joojisay dilkii ay ardaydaas ku fulin lahayd. Dhawaqaas Dawladdii Soomaaliya ka soo yeedhay wuxuu soo afjaray, 75 saacadood oo wada hadal ah oo u socday iyaga iyo Mujaahidiintii Afduubay Somali Airline. Waxayna Mujaahidiintii aqbaleen dhawaaqaas lagaga noqday dilka ardayda. Waxayna ooda ka qaadeen, Rakaabkii saarnaa diyaaraddii Somali Airline. 28.November.1984-kii. Markii ay diyaaradda Sii daayeen, ayuu Muj.Cawil Cadami shir jaraa,id ku qabanayaa qolka nasashada ee Airportka Addis abbaba, haddaladiisiina waxaa ka mid ahaa „Ma nihin annagu argagixiso, waxa kaliya ee aanu diyaaradda u afduubnayna waa inaanu badbaadino wallaalahayo“. Muj.Cawil isagoo haddalka sii wata dhoola cadaynayana, kana hadlaaya baqdintii haysey madaxdii Soomaalida ee diyaaradda saarnayd, siiba badhasaabkii Hargeyse ee Gen.Afgaab. wuxuu yidhi „Aad iyo aad ayuu u cabsoonayey,(Gen. Afgaab) oohin ayuu ku waashay, wuxuuna u haystey inaanu dilayno, lakiin waxaanu u sheegnay inaanan dilayn“. Sidaas ayey dawladdii Itoobiya, magan gelyo ku siisay, Cawil Cadami iyo afar nin oo la socday, kuwaas oo kala ahaa mid ay hawsha ku wadda socdeen oo Baashe Diig ahaa, iyo Waraabe oo markii diyaaraddu hawada ku jirtay ku biiray, iyo labba nin oo kale oo diyaaraddu markii ay Addis Ababa fadhiisatay ku biiray. Waxaa kaloo xiligaas jiray oo ayna dadka qaar baddani la socon, waxaa meel xun maraayey, dagaalkii Buuraha, dagaalkaas oo ay ciidamadii SNM, ku kala gooyeen, isu socodka magaalooyinkii goboladda waqooyi ku yaaley, halkaas oo ay jab balaadhan ugu geysteen ciidamdii Soomaalida. Dhinaca kalena isla bishaas November 1984-kii waxaa dhulkii gobolada waqooyi ka socday xasuuq baahsan oo bahalnimo ah, tusaale ahaan, usbuucii diyaaradda la afduubi doono, usbuucii ka horeeyay oo ku beegnayd 17.November.1984-kii waxaa dil toogasha lagu fuliyay magaalada Hargeysa, 37 qof oo shicib ah, halka 19.November.1984-kiina, magaalada shiikh dil toogashaa lagu fuliyay 11 qof oo shicib ah, markaa xaaladaas ayaa taagneyd oo qeyb weyn ka qaadatay diyaaradda afduubka loo geystey. Taariikhda saddexdaas muhaajid oo uu si gaar gaar ah u akhriyay, wuxuu ku bilaabay;. 1-Cawil Cadami Burhaan: Wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa 1958-kii. 1967-74-kii waxbarashadiisa dugsiga H/dhexe wuxuu ku qaatay magaalada Hargeysa. 1974-78-kii waxbarashadiisa dugsiga sare wuxuu ku dhamaystirtay dugsigii Agoomaha Lafoole ee Muqdisho. 1978-79-kii sanadka wuxuu galay layli sarkaal ee kuuliyada ciidamada ee Muqdisho. 1979-83-dii wuxuu xilal kala duwan ka qabtay ciidankii Asluubta qaybtii Hargeysa isaga oo taliye ku-xigeen ka ahaa xabsiga Hargeysa iyo taliyaha xarunta Agoomaha ee Hargeysa, halkaasoo markii dambe lagu xukumay inuu gobolka ka baxo, sidii saraakil fara badan gobolkan looga saaray oo loo diray magaalada Muqdisho, iyadoo uu xabsiga Afgooye taliye ka noqday. 25/11/1984-kii wuxuu hogaaminayay hawl-galkii lagu afduubay diyaaradii ka degtay dalka Itoobiya magaalada Addis Ababa, halkaasoo ku codsadeen in la sii daayo dhalinyaro dil ku xukunayd oo ku jiray xabsiga Mandheera iyo siyaasiyiin kale oo ku xidhnaa xabsiyada Koonfureed. Dhalinyaradii ku xukunayd dilka waxaa loogu bedalay xabsi daa’in oo waxay ahaayeen todoba oo mid baa la dilay. 1984-91-kii wuxuu ka mid ahaa ururkii SNM ee halganka ugu jiray xorayntii dalka. 1991-94-kii wuxuu xil ka hayay ciidanka Asluubta, 1994-kii bishii November wuxuu ku geeriyooday fal-xun oo ay koox Argagixiso ahi ka fuliyeen goor habeenimo ah magaalada Hargeysa. 2-Baashe Muuse Maxamed: Wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa 1958-kii. 1967-75-kii waxbarashadiisa dugsiga H /dhexe wuxuu ku qaatay magaalada Hargeysa. 1975-76-kii wuxuu galay tababar macalimiintii dugsigii Xalane. 1967-80-kii wuxuu macalin ka ahaa dugsiyada dhexe ee Hargeysa sida dugsiga Biyo-Dhacay. 1980-83-kii wuxuu tagay dalka Sucuudiga, halkaasoo uu dalka dib ugu soo noqday. 25/11/ 1984 wuxuu ka qaybqaatay hawl-galkii lagu afduubay diyaarada ee ka tagtay dalka Itoobiya magaalada Addis Ababa, kuna codsadeen in la sii daayo dhalinyaradii dilka ku xukunayd ee ka koobnayd todobada qof iyo siyaasiin kale. 1984-91-kii wuxuu ka mid ahaa ururkii SNM ee halganka ugu jiray xorayntii dalka. 1991-95-kii wuxuu ka tirsanaa gudidii Fulinta ee abaabushay furintaankii xafiiska Sooyaal. 3-Axmed Xaaji Maxamed (Waraabe): Wuxuu ku dhashay magaalada Hargeysa dugsigiisa H/dhexe wuxuu ku dhamaystay magaalada Hargeysa. Wuxuu muddo sanad ah galay Jaamacaddii Lafoole, halkaasoo tabobar macalinimo ku qaatay, kana shaqeeyay dugsiyadii Xamar. Wuxuu laba sano dib u galay Jaamacaddii Lafoole, halkaasoo isaga oo jaamici ah uu kaga shaqeeyay sida dugsiga Faarax Oomar. Fadlan sii faafi (Share) si shacabka Somaliland u ogaadaan, dhibtii loo soo maray waddankooda, iyo raggii ku suntanaa, halgankaas. .tr. .tr waa furaha Internetka ee dalka ee Turkiga. Christina Aguilera. Christina Aguilera (18 Diseembar 1980, New York) waa fanaanad Maraykan ah. Anastacia. Anastacia (17 Septeembar 1968, Chicago) waa fanaanad Maraykan ah. Anastacia Lyn Newkirk (wuxuu dhashey Sebtembar 17, 1968) waa heesaa-hees Maraykan ah, heesaha iyo qoob-ka-ciyaarka hore. Labadii cajaladood ee ugu horeeyay ma aha noocan oo kale (2000) iyo Freak of Nature (2001) ayaa la sii daayay iyagoo si deg deg ah ugu guuleystay guusha weyn. Isagoo kaashanaya kubadda dahabiga ah, "Smt Outta Love", oo ah "I'm Outta Love", ayaa lagu abaalmariyay "World's Best-selling New Women Artist Artist" ee 2001. Guusheeda ganacsi waxay sii waday hits caalami ah sida "Lacagta Lacagta Lacagta", "Hal maalin noloshadaada" iyo heesta rasmiga ah ee Koobka Adduunka ee 2002, "Boom". Ka dib markii uu kasoo bogsaday cudurka kansarka, waxay ku soo laabatay Anastacia 2004-kii, taas oo ka soocday gabayadii hore ee loo yaqaan pop-rock. Marka la eego tirada ugu badan ee 11 dal, waxa uu noqday sannadkii labaad ee ugu weynaa ee iibka Yurub ee sannadka. Kaliya hogaanka hal "Left Outside Single" ayaa ku jiray hal lambar oo ku yaal khariidadda Yurub ee Billboard muddo 15 toddobaad ah waxayna ka caawisay Anastacia inuu bilawdo safarkii ugu guuleysiga Yurub ee sanadkaas sanadkaas. [4] [4] Albaabka ayaa sidoo kale ku dhuftay saddex qof oo kali ah: "Dhaawac iyo Daal", "Ku soo dhawoow Xaqdigayga", iyo "Dareemo Qalbigayga". Sannadkii 2005, mashruuca waxqabadka badan ee platinum Piac of Dream ayaa la sii daayay kuwaas oo ku dhuftay shaxda dusha sare ee Eros Ramazzotti, "Anigu waxaan kuu tixraacayaa (Il Ritmo della Passione)". Heerka Bandhigga afaraad ee Heavy Rotation (2008) wuxuu soo saaray heesaha "Qosol fiican", "jabay", iyo "Anigu waan kuu diidi karaa". Albaabka sheekada "It's Man's World" (2012) waxaa soo raacay lixda xiddig ee loo yaqaan 'Revolution album' (2014), kaas oo gaaray tobanka ugu sarreeya ee jadwalka Yurub. Ururkeedii Ultimate waxaa la sii daayay 2015-kii, waxaana ugu sarreysey tobanka ugu sarreeya ee shaxda Boqortooyada Ingiriiska, oo siinaya heesaa sheekada lixaad ee tobnaad ee ugu sareysa Britain. Sanadkii 2017, Anastacia waxay sii daatay albaabka cusub ee Studio Evolution oo hogaanka u ah "Caught In The Middle". [5] Anastacia waxa ay nafteeda ka dhigtay mid ka mid ah iibiyeyaasha ugu fiican ee dumarka ah ee haweenka ah ee sannadkii 2000 iyo 2010-kii. Ilaa 2016-ka, waxay sheegtay in iibka adduunka oo idil ka badan 50 milyan. [6] Waxay leedahay shan shakhsi oo mid ah tobanka ugu sareeya ee shaxda Mareykanka Billboard ee qoob-ka-cayaarka iyo saddex cajaladood oo ku yaal shaxda Top Album Sales. [8] Waxaa loo yaqaan 'codka' mezzo-soprano iyo dhererkeedu yar yahay 5 feet 2 inches (157 cm), waxaa lagu magacaabo 'gabadha yar ee codka weyn' [9] [10] [11] [12] Sidoo kale waxay ku caanbaxday muraayadaheeda ganacsiga, iyada oo lagu sameeyay qalliin LASIK bishii August 2005, in kasta oo ay wali marar badan gasho. Inta lagu jiro nolosheeda Anastacia waxay la dagaallantay dhibaatooyin caafimaad oo badan. Waxaa lagu ogaaday cudurka Crohn marka uu jiro da'da 13 jir, kansarka naasaha ee da'diisu tahay 34 jir, iyo takhtarka supraventricular tachycardia da'da 39 jir. Sanadka 2013ka ayaa lagu ogaadey kansarka naasaha markii labaad. Bishii Oktoobar 1, 2013 si ay ugu habboonaato Bilowga Kansarka Naas-Nuujinta Kansarka, Anastacia ayaa wargalisay warbaahinta in ay qabatay labalobar labadaba. [13] Iyada oo lagu aqoonsanayo dadaalkeeda tobaneeyo-sano ah ee lagu ogaanayo wacyiga kansarka naasaha, Anastacia waxay noqotay haweeney labaad oo lagu soo bandhigo Humanit Silsiladdii Guba. GABAYGAN waxa uu dhexmaray belaha. 1.ISAAQ.DAROOD=ogaadeen,dhulbahante. - Doqonkii Ogaadeen ahaa, Doollo laga qaadye - Loo diid Dannood iyo hadduu, degi lahaa Ciide Wuxuuna kusoo gunaanaday gabaygii gaabnaa ee isna ku bilaaban jiray - Gunbaan ahay ganbo cad baan xidhnahay, iyo gar naagoode - Gashaantimaha sidoodoo kalaan, guur u sugayaaye - Anigiyo hablaha loo galmoodo, waan gudboonahaye - Jeeroon ganboolka iska rido, guudka iga saaran - Ogaadeenka noo soo gabyow, waa gar xaajaduye Ugu horrayn, gabayada kale ee laga horraysiiyo ama laga dambeysiiyo labdaa gabay ee Cali-dhuux ka mid ma aha silsiladda. Way dhici kartaa inay ku lug leeyihiin khilaaf dhex maray laba qoys oo kuwa isu tiriyey gabayadan ka mid ah, laakiin taa macnaheedu ma aha in ay silsiladda ka mid yihiin. Haddaba, gabayada laga yaabo inaad Guba u maqashay way ka duwan yihiin Gubada rasmiga ah. Waxaa gabayada magacan sida dhabta ah u leh isu tiriyey 13 nin oo dhammaantood Ogaadeen ah. Waxaa nimankaa ka mid ahaa Saahid Qamaan, Xasan Yuusuf, Cabdi Shinni iyo kuwo kale. Meesha magacu ka raacayna waxay tahay tixdii uu Saahid lahaa "In dhawayd wax igu gaarnaan jiriyo, Guba ma faadhfaadhin." Arintaasi waxa ay ahayd iyo wixii la kala mutay ujeedadeenu ma aha inaan halkan raadraacno, waxaan uun dhiraandhirinaynaa magaca Guba halka uu ka soo jeedo iyo inaan gabayadan Cali bilaabay loo aqoonin Guba xilligoodii. Gabay xaajo ah oo uu Qamaan Bulxan tiriyey isagoo Cali-dhuux tusaalaynaya ayaa waxaa ka mid ah beyd uu lee yahay "Geeraarka iyo faanku saw, Guba la xeer ma aha" Arintaasi waxay tusaale cad u tahay in Qamaan, Cali, iyo dhamaan abwaanadii ka qayb qaatay gabayadan iyo ciddii xilligaas maqashayba aysan Guba u aqoonin uguna yeedhin. Beydkaa Qamaan ee uu magaca Guba ku xusay ayaa dad badan oo aan suugaanta ehel u ahayn ku dhaliyey inay silsiladdan Guba ugu yeedhaan. Waxaa kale oo la wariyey in Cali markii uu tiriyey gabaygiisii 1aad ee la magac baxay “Diradiraale” uu nin ka ag dhawaa dadkana kala yaqaanay waydiiyey "war maansadu maansadii Guba ee Saahid Qamaan Cali ma u eg tahay?" Wuxuu ninkii ku jawaabay ma hayno, waxaase halkaa ka cad in Cali Dhuux tix raacay kana luunjeexday abwaankii caanka ahaa ee Ciid iyo Doollo, Saahid Qamaan. Waxaa kale oo halkaa ka cad in Cali uusan magac u bixin maansadan uu billaabay, kaliyase uu weydiiyey saaxiibkiisii markaa ag fadhiyey bal in maansadu tii Saahid la nooc tahay. · Guboo kale haddii aan tirshoo, nimanka guubaabsho · Nimay guuli raacdaba wallaa, laysu gelayaaye · Iyadana hay garanwaayinee, geela igu siiya Gubada uu halkan ujeedo waa Ogaadeen dhexdii ka dhacday ee ma aha tan uu isagu bilaabay ee aan halkan kaga waramayno. Mar haddii uu isaguba yidhi maansadu Gubadii Saahid Qamaan ma u eg tahay, ma dhici karto in tan kale ee uu billaabayna uu Guba ugu yeedho. Markuu leeyahay "Guboo kale haddii aan tirsho" waxaa cad inuu tixraacayo dhacdo iyo gabay(o) hore. Magaca Guba aad ayuu u xeeldheer yahay. Wuxuu macnihiisu ku qotamaa ciil iyo cadho iyo arin ay rag badani gurracayaan, Saahid Qamaana si kale ugu muuqatay. Dabadeed uu lee yahay hurgumo iyo caloolyoow badan oo in badan igu gaaxday ma anigaaba nimanyahow daboolka ka qaaday. Tan kale ee ay la garab ordayaan Silsiladdii Guba waa diradiraale aan macno badan ku fadhiyin. Maahmaahdii Soomaaliyeed ee odhan jirtay 'xaajo nin aan ogayn indhuhuu ka ridaa' ayaa munaasab ah. Waxaan uga gol leeyahay, markii gabayo laga tiriyey Doollo iyo Ciid ay tagaan meel kasta oo caalamka ka mid ah oo Soomaaliyi ku nooshahay, isla markaana ay jiraan dad si gurracan u marinhabaabiya suugaanta iyo taariikhdeeda, waxaad iska garan kartaa in ay adag tahay in la ilaaliyo nasabkii iyo asalkii silsiladda. Aqoon xumo iyo eex, dan gaar oo ku dhisan nin ay doonayaan meel uusan gaadhin inay gaadhsiiyaan iyo isku dhererin abwaano kale ayaa ku xambaartay inay silsiladda indhaha ka tuuraan. Magaceeda, gabayda qaarkood iyo taariikheeda oo dhan ayey kufsadeen. Isku soo duuduub oo silsiladdan Guba lama yidhaahdo, kuwa magacaa ugu yeedhana waxay isku dayayaan inay magaca boolyadaan. Guba waxaa ah sheekadii iyo 13 kii gabay ee Ogaadeen dhexdii ka curtay, Soomaali kalena aan wax lug ah ku yeelan. Haddaba, halkan wixii ka dambeeya qoraalkan dhexdiisa waxaan silsilddan ugu yeedhaynaa magaceeda dhabta ah oo ah Rayad. Sidii tuug dharaar la qabtay, turuqgooyo intaasi ha u noqoto kuwa magaca inay taxaabaan damacsan. Silsiladda Rayad waxaa laga tiriyey dhulka lagu magacaabo Doollo. Doollo waa dhul xoolo daaqeen ah oo geelu aad ugu tanaado hase yeeshee oomane ah. Ceelasha laga cabaayi waa fara kutiris. In la qodo oo biyaha sidaa lagu gaadhana way adag tahay waxayna qaadataa muddo dheer iyo maal badan. Oonka ka jira Doollo ayaa sabab u ahaa bilowga maansadan, sida aan dib ka cadayn doono. Doollo waxaa laysku yidhaahdaa todoba ceel oo kala ah Walwaal, Wardheer, Uubataale, Waa-Af-Dhuug, Garlow Gube, Yucub, iyo Af-Yaraado. Dhulkaasi wuxuu dhacaa inta u dhaxaysa Wardheer, Caado, Qabri Dahare iyo Shillaabo, markii si wareeg ah loo eego, caasimadna waxaa haatan u ah Wardheer. Dhulkan dhamaantii waxaa dega Ogaadeen. Waxaa jira laba ceel oo xad ay qabaa'il kala duwan iska taabtaan ah, qabaa'iladdaa oo isugu jira dhawr kale oo isla Daarood ka ah. Waxaa ceelasha Doollo biyaha lagagala soo baxaa wadaan ay jiido labo ama afar nin iyadoo mar walba ay ku xidhan tahay hadba culayska wadaanta. Tusaale ahaan ceelka Geel Caddeeye la yidhaahdo ee ku yaala degmada Yucub oo ah ugu yaraan saddex iyo toban baac - nin joogii- waxaa inta badan lagaga cabbaa wadaan laga sameeyey laba neef oo adhi ah haragood. Waxaana uun jiidi kara wadaantaas oo buuxda afar nin oo xoog badan oo labo labo intay isu daba istaagaan dhinacba mar dhufto. Oonka caynkaa ah waxaa sii adkeeya Doollo oo ay xooluhu aad ugu badan yihiin sababtoo ah waa carra san ah, qaniinkunu wuu ku yar yahay. Waxaa, sidaa daraadeed, dhacda in dad badani kusoo raro nimcoolayda ay haystaan markii ay barwaaqo jirto. Barwaaqadii markii ay gabaabsido ee biyihii dhulka banaan wadhnaa ay yaraadaan ayaa dib loogu noqdaa ceelashii iyo in dadka iyo xooluhuba ku tiirsanaadaan wadaantaa la shubayo. Biyo yaraantaa, carro fiicnidaa iyo cid badnaantaa ayaa waxay inta badan dhalisaa khilaaf dhexmara beelaha kala duwan ee Soomaaliyeed ee ku kulma degaanadda Doollo ku hareeraysan. Haddaba khilaafka ay Silsiladda Rayad salka ku hayso waa mid noocaa oo kale ah. Sidaan kor ku xusnay, Cali-dhuux ayaa billaabay gabayadan. Wuxuu joogay marka uu tirinayo gabaygiisii ugu horeeyey ceelka Walwaal. Neef geel ah oo uu watay ayuu damcay inuu ka balaliyo ceel nin kale ka cabayey. Ninkii ceelka ka cabayey ayaa u diiday oo sida la wariyey ugu jawaabay hadal macnihiisu ahaa: geelayga oo aan fulin wallaan neefkaa ihi miiganaynin. Cali inuu dulqaato oo uu kalkiisa sugo, inuu ninka ceelka ka cabbaya iska sasabo oo uu u af-miinshaareeyo, inuu isagaba tago oo uu ceelasha kale biyo ka daydo, iyo inuu wax isku diradireeyo oo uu dab ka dhex afuufo dadka wada nool ee xigaalo iyo xididba leh ayey midood u ahaatay. Wuxuu doortay tan dambe oo horseeday inuu tiriyo gabaygiisii ugu horreeyey. Haddaba la isu gabay oo la isu faan. Dadka qaarkiina sida Qamaan Bulxan maslaxo iyo islaax isku daye inay ka shaqeeyaan. Arintuse maxay ku dambaysay markii taariikhda iyo gododkeeda dib loo rogrogo? Waxaa muhiim ah inaan caddayno cidda isu gabyeysa iyo siday isu kala ood xigeen. Guud ahaan waa dagaal gabay oo dhexmaraya Ogaadeen, Dhulbahante, iyo Isaaq. Ogaadeen iyo Dhulbahante waxay isku yihiin Kablalax, Daarood. Haddaba haddii abtir ahaan ama sidda ay qabaa'ilka Soomaliyeed maanta u kala yaalaan la eego, waxay ku haboonaan lahayd in la yidhaahdo waxa isu gabyaya waa Darood iyo Isaaq. Laakiin sidaa xaalka dhabta ahi ma ahayn. Laba reer oo Daarood ah, Ogaadeen oo dhinac ah iyo Dhulbahante oo dhinac ah, oo midba midka kale Isaaq ku riixayo oo uu lee yahay lagu dhac oo waad fara madoow dahay ee wax iska dhici ayey maansada badankeedu ku caano shubanaysay. Haddii dhinac kale laga eego, waxaa lagu doodi karaa Isaaqba uma dhanayn gurdanka iyo geeddanka meesha ka socday ee waxaa uun deegaanka lagu wada hadlayo ka dhawaa waa Habar Yoonis, Ciida Gale, Arab iyo Habar Jeclo. Gabaygii Cali Dhuux gar iyo gardaro mid uu ahaaba dhac oo saddexda dhinacba laysu gabay, Silsiladdii Rayadna fatahday. Maxay ku dambaysay haddaba? Bal tusaalayoow dhawr ah oo ina tusaya ugu dambayn xaalku sidduu ku basbeelay aynu soo qaadano si aynu si kama dambays ah u buddhigno dooda ah hebel baa badiyey, reer hebel ayaa dhulkiisii la dhacay, anagaa wax digo iyo dambas ka dhignay, iyo sadbursashada noocaa ah ee dhinacyada ku loolamayey maansadan dhexdeeda mid walba soo qadimo. Waxaa aad muhiim u ah, akhristooy, inaad xusuusnaato in Silsiladda Rayad ay ku socotay sababteeduna ahayd dhul la sheeganayo in la kala dhacay oo ciddii lagu yaqaanay xoog lagaga hantiyey. Haddii aadan muhiimadaa hadda arag, dib ayaad ka fahmi doontaa markii aad hoos usii raacdo qoraalkan. Gumaysigii Ingiriisku markii uu maquuniyey ciiddamadii xag u dirirka ahaa ee Daraawiishta, xaruntii Taleexna ku weeraray diyaarado aan waqtigaa ka hor lagula dagaalamin dhaqdhaqaaq kale oo Afrikaan ah, ayaa wuxuu bilaabay inuu isku balaadhiyo dhulkii ay Soomalida Daraawiishta gacan saarka la lahaydi ku noolayd. Wuxuu kaloo bilaabay inuu ciqaab ahaan u riixo geeskana u galiyo qoys walba oo Daraawiishta xidhiidh hoose la lahaa ama lagu tuhmayey inuu la lahaa. Waxaa caddaatay in Ogaadeen oo Sayidku ka dhashay taakulo joogta ah oo kale duwanna Daraawiishtu ka heli jirtay, iyo Dhulbahante oo Sayidka reer abtigii ahaa, badhkiina Daraawiishta raacsanaa ay noqdaan caddowga koobaad ee Ingiriis iyo qabaa'iladdii raacsanaaba ay wajahaan. Wuxuu Ingiriisku saanad iyo banaadiikh culus siiyey Isaaq oo isu arkayey in muddo dheer dulmi xagga Daraawiishta kaga socday, Ingiriisna uusan si joogta ah u difaaci jirin. Isaaqu hubkii iyo saanadii gaalku siiyey waxay u isticmaaleen in ay ku hujuumaan Dhulbahante iyo Ogaadeen oo ay u arkayeen inay meelo badan ku haalufeeyeen iyagoo Daraawiishi naasnuujinayso. Iidoor Dir weeyee hadduu, duullaan soo bixiye Dunji Habar Magaadluhu hadduu, dabarka soo gooyo Dunbuq iyo rasaastii hadduu, Debecsanuhu siiyo (gaalku) Horta yaa la da'a wayla yaab, dawyadaad xuliye? · Haddaan gaalku noo dilin Isaaq, dalab ma maaleen dheh Layliga laxaad lihi haween, waa luggoyn jiraye Haddii aan nin ragi loodinayn, dumar ma liicshaane Adba ilama aad loolanteen, oo Lillaahiya e Dagaal iyo dhac waa loo ogaa, duul shisheeye ahe Iyaguba kun jeer bay dunsheen, dawladda Isaaqa e Wuxuu lee yahay maxaad Ogaadeen noogu guubaabinaysaa Caliyoow? Saw waligeed annaga iyo Ogaadeen dil iyo qaad nooma ahayn? Sawse iyaguba kun jeer nagama lug-meersan hadda ka hor. Maxaad taa u arki la'adahay? The Ogaden are a section of the Darod Somalis, and live close to Ethiopia. They are famed for their warlike spirit, and they still attack and raid the Ishaak [sic] Somalis. Their nick-name is "Libahh" (lion).* Ogaadeenku waa qoys ka mid ah Daaroodka Soomaaliyeed waxayna deris la yihiin Itoobiya. Waxay caan ku yihiin dagaalyahanimo xammaasad leh ilaa iyo haddana waxay weeraraan soona dhacaan Isaaqa Soomaaliya dega. Waxaa lagu naanaysaa Ogaadeenka Libaax. Rag haddaad dakano kala qabtaan, dil iyo qaad gaadhay waa lagu digtaa maalintay, xagashu daacdaaye Doollo iyo warkii Bari, waan ku diirsadaye Waa kaan dabaaldagay markay, soo dawariyeene Iidoor dulliga gaadhay waa, roob gu' oo da'aye Daarood Ismaaciilna waa, u doogsin galabeede Xasan iyo anoo sida Siciid, la i xambaaraayo Iyo haatan xaaddii gadhkoo, xayga ka caddaatay Xabbad iyo dil bay noo ahayd, reer Xirsi Cismaane Soo koob oo saddexdan qabiil waligood dirir iyo waxaa ka dhaxaysay xurgufo joogta ah. Marar badan oo si nabad ah loo wada noolaa oo aan dhibaato jirin dadkuna daris wanaag iyo isxaan kuwada degan yahayna way jirtay. Run ahaantii, mararkaa dambe ayaa badnaa. Hase ahaatee, qabiil Soomaliyeed oo qabiil kale ka adkaa ma jirin. Midba marbuu wax isbidaa oo ka kale ka yara tugtug roonaadaa, laakiin qabiil si joogta ah u muquuniyey ama u muquunin kara qabiil kale ma jirro lamana sheegin taariikhda Soomaalida. Haddiise aan u kuurgallo dhulka gabayada la mariyey ee ragga gabyey ay sheegeen in la kala dhacay, waxaa inoo caddaan doonta maanta cidda degen ee ku nool laguna yaqaano. Waxaa kaloo inoo muuqan doonta ciddii gabyaagu sheegay in laga xoogay, ciddii lagu sheegay inay xoogtay, iyo haddii uu jiro qoys dhulkii lagu yaqaanay ka maqan oo tabar darro daraadeed soo dhacsan waayey. Doqonkii Ogaadeen ahaa, Doollo laga qaadye Loo diid Dannood iyo hadduu, degi lahaa Ciide Daratoole iyo Faafan oo, wada duraabaaya... Darar kagama maalaan Cammuud, diiqo iyo xoore Maantana dukaamaa la dhigay, dagalkii Gaafowe... Doox iyo Doh iyo Faafan, way soo dalbanayaane Dhamaan dhulkaa Cali Dhuux uu carrabka mariyey, raggii kale ee Dhulbahante ee silsilada ka qayb qaatayna in badan kusoo celceliyey iyagoon wax cusub ku darin, waxaa dega Ogaadeen badankiisuna waa gudaha degaanka Ogaadeen. Waxaa dhinac walba kaga xeeran degaan kale oo Ogaadeen leeyahay. Haddii uu akhristuhu juquraafiga dhulka yaqaano si dhib yar ayuu arintaa u hubin karaa. Ogaadeen Dannood iyo Digiyo, durugsay ceelkii dheh Iidoor dalaalimo ka waa, Doollo iyo Ciid dheh Daratoole iyo Faafanbaa, daakhilkii yahay dheh Deegaanta Iligeedna waa, dagal Makaahiil dheh Daris nimaan ku jooginina waa, daaqi Xodayood dheh Ogaadeen xaqqii laga hayiyo, saa'id buu helay dheh Hurre wuxuu ganbiyey hayb dhan oon, hali u foofayn dheh Togga Hulan hundaha Ceeliseed, Harada Gaaroodi Haruun Maxaadaar halkuu, halab ku beeraayey Hogga Buduxle hoosada bankiyo, Halale meeshiisa Heeshiga Wardheer iyo Dannood, Harasan guudkeeda Hiyigii ku beenoow intay, ugu hawoodeen dheh Gabogabo kob aan lagu hantiyin, heelka laga waa dheh Dhinaca Dhulbahante, gabayaagii Ogaadeen waxay gabayga mariyeen dhulal badan oo lagu yaqaanay deegaanna u ahaa Dhulbahante hase yeeshee Habar Jeclo iyo Habar Yoonis ka fara-maroojisatay, Daaroodka kalana aad uga xunyahay demenaanta Dhulbahante. Waxay hal-abuurada Ogaadeen kusoo celceliyeen in badana Dhulbahante ku dhiiri galiyeen in ay mar uun dib u qabsadaan Caynaba, Ceel Dhaab, Harrada Badwey, iyo howdka xoolla daaqeenka ah ee u dhexeeya Burco iyo Buuhoodle. Bal aynu tusaale usoo qaadano dhawr tixood Idinkuba darkii Caynabaad, deris ku taalliine Dagaalama rag doorkii la laa, duub caddii Hagare Ama nadaaya waan wada qabnaa, daawasho iyo ceebe Idinkaa dalkiinii u huray, Habar Xabuusheed dheh Hanbaraacin mooyee horraad, uga hagaagteen dheh Garaad Faarax goortay hanteen, haatan ma ahayn dheh Hanan weyde heelkii Badweyn, haradii Ceel Dhaabe Ka huleeshe Howdkii sarre iyo, haatan Caynaba e Nimaan Habar Jecliyo Muusayoow, uga hagaagaynin Inuu dhoodi hoos ugu dhacoo, haniyo weeyaane Dhulkaa dhammaan waxaa dega Habar Jeclo, Muuse Ismaaciil, iyo Muuse Carre oo labaduba Habar Yoonis ah. Taariikhda dhulkan qaarkii Soomaalidu aad ayey ula socotaa maxaa yeelay waxaa jirta odhaah tidhaahda "Lixdan jirka Dhulbahante iyo labaatan jirka Habar Jeclo yaa Caynaba ugu garqaadi doona" Odhaahdu waxay daaran tahay ninka lixdan jirka ah ee Dhulbahante wuxuu ogaa soona gaadhay Caynaba oo magaalo tolkii ah siddii ayaana wali ku qufulan tabari waa halkeedee. Labaatan jirka Isaaqna wuu ku dhashay isagoo Caynaba dhextaagana wuu is arkay, marka waxba uma uu qirsana, Dhulbahante inay meesha qor ku leeyihiina uma uu arko. Gunbaan ahay ganbo cad baan xidhnahay, iyo gar naagoode Gashaantiyaha sidoodoo kalaan, guur u sugayaaye Aniga iyo hablaha loo galmoodo, waan gudboonahaye Jeeroon ganboolka iska rido, guudka iga saaran Ogaadeenka noo soo gabyoow, waa gar xaajaduye Warsangali u mari yaan Hartiga, gabalkii moogaane Majeerteen u sheeg xaajadaa, waa mashaqo weyne Maxamuud Saleebaan u mari, madaxyo weyntiisa... Bal inay dhabliga meeriyaan, aad u maqashiiya Haddaba haddii aynu soo koobno qaybtan ah dhulalka la sheegay in la kala qaatay, dhulka guud ahaan Illaahay (sw) baa leh, Soomaliduna waligeed waa wada daaqdaa wadana degaan. Haddii nin meeshii lagu yaqaanay ka maqan ama laga durkiyey uu jiro sidda Cali-dhuuxba qirtay ninkaasi waa Dhulbahante. Wixii intaa aan ahayn ee la sheego waa denbi iyo been. Cali Dhuux Aadan Goroyo oo ahaa ninkii billaabay Silsiladda Rayad soona gabagabeeyey ma wuxuu ahaa nin diradiraalaynta caadaystay oo caan ku ahaa mise waa xadgudub in lagu tilmaamo diradiraale? Raggii Cali la macaamilayse sida kuwa silsiladdan ku jira iyo kuwii kale ee xilliggiisii noolaa maxay ku tilmaameen? Waxaa adag in aad akhriso ama dhagaysato gabayada Cali Dhuux, sida gabayada dhawr ka ah ee uu ku leeyahay Silsiladda Rayad, islamarkaa aad arki weydo isku dirka iyo naar-afuufnimada sida cad ee qayaxan uga buuxa. Dadka sida dhexdhexaadka ah u qiimeeya suugaanta Soomaaliyeed waxay qireen in ujeedo kale oo uu ka lahaa billowgii gabaydan aysan jirin, jirina karin. Dadka fikirka noocaa ah qaba waxay isugu jiraan cid walba. Xataa waxaa jira kuwo badan oo Cali la reer ah. Markhaatiga ugu habboon ee aan diradiraalaha Cali usoo qaadan karo waa gabayadiisa iyo taariikh suugaaneedkiisii. Mar uu Ogaadeen dhexdii isku diro, mar uu Dhulbahante dhexdii isku diro, mar uu Daraawiish iyo Soomaali isku diro iyo mar uu Ogaadeen iyo Isaaq isku diro ayuu cimrigiisii ku idlaystay. Axmed Faarax Cali Idaajaa oo ah suugaanyahan Soomaaliyeed, kana mid ah ragga Cali Dhuux iyo halabuurnimadiisaba aad u buunbuuniya ayaa barnaamij uu leeyahay 2003 BBCda laanteeda Af-Soomaaligu soo daysay. Barnaamijkaa dhexdiisa wuxuu Idaajaa ku tilmaamay in Rayad ay diradiraale buuxa ahayd. Wuxuu yidhi Idaajaa “10 sano waxaan dhamayn haddii silsiladdaa iyada ah laga joogo (silsiladdii Haameey/Halac Dheere ayuu ujeedaa) ayuu Cali Dhuux wuxuu billaabay silsiladda waayadii dambe iyaduna Guba la baxday ee diradiraalaha ah ee Soomaali ka tilmaaman.”[1] Haddii aan joogaha warkiisa dayno bal aynu tusaale ahaan usoo qaadano dhawr tixood oo ay tiriyeen rag xilligii Cali Dhuux noolaa aadna u yaqaanay shaqsiyaddiisa. Raggani dhammaan waxay ka qayb qaateen silsiladdan saddexda dhinacba qaarkoodna Cali ayeyba la safnaayeen. Dabkaad hurisay Cali Aadanow, dogobbadaad oogtay Kumana diirsan maansadu hadday, dunida aafayne Allay lehe denbaab lama hadlee, kulama doonayne Dalkoo nabad ah baad uumiyaha, belo la doontaaye... Dammanaansho nimankaad biddaye, doqon ku sheegeysey Cawlkii la dabay oo mindida, dabaxda loo waayey Oo qoday birtii lagu deg-dhabay, kuugu duurxula'e Allay lehe dubbuur kugu danniyay, waaba kuu digaye Dabbaad ololisaa kumana gubo, daa'in abidkaaye Intaad dogob shiddaa baad taqaan, dirdirayn jaane Daaskaad fadhido saw gubee, degelkan qiiqaabi Waa iga da'weyn yahay ninkaa, dirirta oogaaya,… Da'day maaha reer nabad ahoon, diradireeyaaye Nin da'yari dambaab iyo ha galo, diradirayntaase Oo aadan dariiqada ka bixin, duudkii Nabi Aadan Oo madaxu deebtaa ku yahay, waa digniin dhab ahe Sidee baad dawaar ugu rogtaa, dunida geestaada?... Adaa Dir iyo Daarood dhex dhigay, dab iyo baaruude Dacar gelisey reerihii ahaa, ul iyo diirkeede Mugga haatan dirir uumiyuhu, waa is dilayaaye Salaan Carrabeey isna halkii ay nimankii horre mareen ayuu maray oo waliba baac usii dheereeyey. Waxaa ku cusub tixdan Salaan oo isku hal gabay ka soo jeedda ammaarado foolxun oo ay ka mid yihiin faanka, hinaasaha, hibashada, iyo hanfadanimo uu Cali ku sheegay isagoo ku soo gabagabeeyay diradirayntii abwaanidii kalaba carrabka ku dhufteen. Bal inuu hanfade waalan yahay, habi la'aantiisa Hadmuu ku hirtey Cali Yuusufkuu, humay colaadiisa? Dadka kale tashiga waa hojaa, kay hadhaw noqone Waxaanu hubsan reer Cali Geraa, haa dhawaan jiraye Dabkaad hurin habeen iyo dharaar, holocyadaad oogi Halna kuma xereyside dadkaad, ku hawaraysaaye Aduunbaase hor Eebbiyo la tegi, hollacii naareede Iska hadhaye aakhiraba waa, lama huraankiiye Mar kale Salaan isagoo Cali la hadlaya ayuu beydadkan hoose mariyey. Beydadkani waxay daliil u yihiin oo kale laba qiso oo ay midi Cali Dhuux iyo Reer Hagar dhexmartay, midna isaga iyo Reer Cali Yuusuf, Reer Cabdille, Ogaadeen dhexmartay. Rabbaa wacad gondaha kuugu xidhay, waadna gogataaye Adunbaa geyiga uunka yaal, gubaya waa noole Hadba inaad garidda duul ku tumi, galuhu noo keenye Afkaagaaba Geydh lagu diliyo, Gaani berigiiye Deyn qaadka gabay waa xun yahay, dira-diraaluhuye Duq gaboobay waxa u roon afkii, inu daboolaaye Marse haduu duleeddada ka ciyo, waa darxumo weyne Damenaanse Caliyaw rag waa, laga dambeeyaaye Darbo waxaad Islaan kula jirtoo, dab isu dhiibtaaba Dux ka guro dib uun baad u dhiman, duuga weligaaye Taariikhdu waxay qirtay oo aan ku soo raray carrabyada abwaannadaa kor ku xusan waa in Cali Dhuux Aadan diradiraalaha cid walba ku sifaysay kuna ceebisay, suugaan kale oo arintaa beeninaysa, tiisana ku daroo, ma arag. Bal halkaa ha inoo qandoodo caawa. Waxaa soo socda qeybo kale oo badan ee ha u deymo la'aanin taxanaha Silsiladdii Rayad. Burger King. Burger King () waa makhaayad sameysa cunto Ameerikaan taasi oo xarumo badan ku leh meelo badan oo caalamka ah. Shirkadani oo ku caanbaxdey sameynta "cuntada degdega ah" ayaa waxaa aasaasay Dan iyo Frank Carney sanadkii 1958 taasi oo laga hirgeliyay wadanka Maraykanka. Sharaxaad. Burger King wuxuu ahaa hay'ad caalami ah oo caalami ah oo iibisa s. Dukaanka ugu horreeya ee furan 1954, Miami, Florida. Mid ka mid ah dunida Burger ee u gaarka ah King raaxaysan ah hamburger loo yaqaan "Whopper". Marka Burger King go'aansaday in uu kordhiyo shaqo ee Australia, iyagu waxay ogaan waxa la calaamadaysan magaca ganacsigooda iyada oo kaalinta labaad ah oo ah dukaamada yar yar cuntada qaadato. Resultingly, taaso Australian horeysay Burger King Coporation ah, aasaasay Perth, ku haboonayn cinwaankeedu yahay " The Jack gaajoodeen, ", oo soo noqnoqda magaca iyo dareemaan Franchising ah Jack Cowin Gaajada iibin Jack ah, xoogna dhaqanka, laakiin sidoo kale Australia gaar ah, Burger Australiyaanka ah. Burger Tani waxay ku salaysan tahay cadcad kalluunka iyo chip dukaan Australian dhaqanka, oo ay ku jirto ukun la shiilay, Bacon, basasha iyo baytaraafka oo inta badan hilibka, salaar iyo yaanyada. Cali Gurey. Cali Maxamuud Samatar oo Cali Gurey ku magac dheeraa, waxaa uu ka mid ahaa Gabayahanadii raca hore ee Hanaqaaday Rubucii hore ee Qarnigii 20-aad, Wuxuu ahaa Gabyaaga keliya ee gabay ka tiriyay Xarafka (Y) oo ah xarafka ugu adag ee gabay laga tiriyo, Gabyaagu wuxuu ka soo jeeday Gobolka Bari Beel ahaanna Wuxuu ka dhashay Beesha Dishiishe Daarood. Wuxuu ku dhashay Magaalada (Boosaaso). Wuxu mariyey gabaygan guubaabo iyo habaar ah oo uu Daraawiish iyo Sayid Maxamed ku Aweytiyayo, ☆ Waataan af gabay yeerin jirey, yarow ahaantiiye. ☆ Uma yoomo hawd yaalaley hays, nin yuurura ee'. ☆ Ma yakfiyo yaloonkoo cidla ah, yeris nin jiifaaye. ☆ Isba Nebi Yacquub bacdal ya’si buu, Yaasafaa yiriyee. ☆ Allena u yeel ducaduu yu’doo, yoomayoo kacay ee. ☆ Suu rabayna Ilaahay u yeel, samirki Ayuube. ☆ Tan iyo Yuusuf weliyaa jireyee, yaab kanaa dhigayee. ☆ Yaa ayuha nebaa laga galiyo, Bariyo Yaasiine! ☆ Waxba yaan wadaad Doy ka yimid, orannin yaabuuye. ☆ Waxba yuu i siin qaalmuhuu, soo yahoobiyaye. ☆ Nin qabiiladiisii yu’ tidhi, yuu anay rabine. ☆ Yuufuuna dhaha taladiisu waa, yuux an roob di’ine. ☆ Nin suldaan yuleeciis na baday, yaahu baan idhiye. ☆ Col ha yedo yaraysoo ha gasho, ciidan yuu heline. ☆ Kun yagoola guutooyin yugan, rayfal wada yeesa. ☆ Nin u yeeray yaayuunka bari, yeel ma buuxsado e. ☆ Libin kama yamsado niman dagaal, yeelmuhuu bixinne. ☆ Mar haddaad yedduu jeedisaan, yeekfiruu noqonne. ☆ Inuu yahay walaal col isu yimid, waa yaqiin rumahe. ☆ Goortii la yiri baad qisada, yaab u dhimataaye. ☆ Dadku wuxuu u kala yaacayaa, yaarahoo da’aye! ☆ Xareed yibal baxeed waa intuu, yadanku buuxaaye. ☆ Wax la yicib wiyeer maalintey, yaabatiin tahaye! _____________ Waxaa laga qoray Xaaji Dharaar, Sannadkii 1964-tii Muqdisho Soomaaliya Amy Winehouse. Amy Jade Whinehouse (14 Sebteembar 1983, London - 23 Luuliyo 2011, London) waa fanaanad ingiriis ah. Pizza Hut. Bidsa Hat () waa makhaayad sameysa cunto Ameerikaan taasi oo xarumo badan ku leh meelo badan oo caalamka ah. Shirkadani oo ku caanbaxdey sameynta pizzaha ayaa waxaa aasaasay Dan iyo Frank Carney sanadkii 1958 taasi oo laga hirgeliyay wadanka Maraykanka. Sidoo kale, hudheelka cuntada soonka American ah oo uu leeyahay laamo dalal badan waxaa Almo khubarada nafaqada maqaayad pizza dhammaan noocyada kala duwan, laakiin waa Okhry.kma waxay bixisaa xiriir codsiyada adeegga dibadda ee intaa dheer in suurtagalnimada ee cunaya makhaayad. Maqaaxi. Maqaaxi (; () sidoo kale loo yaqaano Makhaayad, waa meherad u adeegta bulshada taasi oo diyaarisa, samaysa isla markaana iibisa cuntada bisil ee diyaarka u ah cunitaanka. Si la mid ah meheradaha kale ee ganacsi makhaayadu waxay cuntada ka iibisaa dadka kuwaasi oo lacag ku bedesha raashin diyaar ah. Carl's Jr.. Jr. Carl waa xulashada makhaayado dhakhso ah oo ku yaala Coast of West Coast ee Mareykanka ee United States. Waxay ka bilowday Carl Karcher waxaana iska leh CKE restaurants. A&W Restaurants. Makhaayadaha A & W waa isku jir ah cuntooyinka ay ka mid yihiin digirta iyo cabitaanka. A & W waa shirkaddii ugu horeysay ee xayeysiis ah: Laanta Faransiisku waxay bilowday California qiyaastii 1921-kii. Waxaan ka helnay aqoonsi guri oo ka tirsan xubnaha ragga Roy W. Allen iyo Frank Wright. Maqaaku waa makhaayad, laakiin kuma dhammaato hamburger, french fries iyo eeyaha kulul. Cuntada waxaa laga heli karaa meelo badan oo adduunka ah iyo Mareykanka. Udeejeen. Udeejeen(Ciise Mudulood) (Af-Carabi: اديجين) waa beel ka mida ah beel weynta Mudulood Hiraab, kuwaasi oo degaan ku ah Hiiraan, Shabeellaha Dhexe benadir Iyo Ethiopian, waxaa aay aad ugu badan yihiin Gobolka negeyle eee Ethiopia kasoo shacabka ku dhaqan boqolkiiba 95 aay Ciise Mudulood yihiin, Beesha Udeejeen waxaa aay dhalasha hoose oo xaga hooyada ah wadaagaan beesha Ceyr ee habergidir waxaana dhashay hooyo Caasho Kaarshe Wada laan, Sida lagu xusay taariikhda,beesha udeejeen waxaa lagu tiriyaa beesha ugu Dhaqaatiirta iyo aqoonyahanada badan Guud ahaan Beelaha Soomaaliyeed, Beesha Udeejeen waa qabiil ka mida qabiilada Hawiye waxay walaalo yihiin Beelaha Hiraab gaar ahaan beesha Mudulood. Beesha Udeejeen waa beel ka mid ah beelaha Mudulood Udeejeen Wexexuseen adeer u yihiin Beesha Hilibi Daalandoolle halka Hilibi ee adeer u yihiin Beelaha abgaal Ismaan, Moblen, Wacdaan iyo wadalaan Udeejeen, Abgaal, Moobileen, wadalan iyo wacweyteen. 6- Guuto. Gen Ibrahim Rashid Mohamud Osman oo loo yaqaana Gen.Carabeey hogaankii Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed 2014-2018. 2- Abwaan Rashiid Maxamuud Shiekh Cusmaan oo ku magac dheer (Rashiid Cawar) 1-Madaxweynaha Jaamacada Simad, Professor Daahir Xasan Carab, 2-Madaxweynihii hore ee Jaamacda Salaam Professor Abdulqadir Black, Ugaaska beesha waa Ugaas CISMAAN ugaas cilmi, Nabadoonka Beesha waa Nabbadoon Cisman Macalim Axmed. Xasbahalle. Xasbahalle waa magaalo ku taal gobolka nugaal gaar ahaan dhanka hawdka waxay caan ku tahay dhanka waxbarashada,amniga kubafa cagta iyi waxyaabo kale oo badan oo aynan halkan kusoo koobi karin. Layaal Abbood. Layal Mounir Abboud (:; ku dhashay 15 May 1982) waa heesaha filimka ah ee Lubnaan, muusikada muusikada, gabayada lyric, qoob-ka-cayaaraha qoob-ka-ciyaarka, qaabka farsamada, bani'aadamnimada muslimka iyo ganacsadaha. Beeldaaje Ismaaciil Beeldaaje Yaasiin. ! colspan="2" style="background-color: #c1cdc1; text-align: center;" | Beeldaajaha Beesha Xuseen Talareer (Siwaakhroon) ! colspan="2" style="text-align: center;" | 2012 ilaa Hadda ! Magaciisa ee af Ingiriis ah Beeldaaje Ismaaciil Beeldaaje Yaasiin (Beeldaaje Calbari) wuxuu ka midyahay Isimada ugu magac dheer Puntland iyo walibaSoomaaliya, wuxuu ka qayb qaatay nabadeynta beelo badan oo walaalo ah. Taariikh Nololeedka Beeldaajaha. Beeldaaje Ismaaciil Beeldaaje Yaasiin Beeldaaji Cali, wuxuu noqday Beeldaajihii 11aad ee Cal-Bari, uguna da’da yaraa, inta taariikh ahaan la xasuusto. Waxaa caleemo saarkiisa hareeyey dareen xiiso iyo xamaasad leh. Soo dhowayn ballaaran oo kal iyo laab ah ayuu kala kulmay guud ahaan deegaanka uu hogaamiye dhaqameedka u noqday. Beeldaaje Ismaciil wuxuu ku dhashay magaalada Ceelquud oo ka tirsan Degmada Caluula, 1980aadkii sida la ii sheegay. Balse wuxuu intiisa badan deegaan ku ahaa magaalada Bosaso. Wuxuu ka mid noqday dhalinyarada ku garaadsatay burburka dabada dheeraaday ee dhammaan wadanka halaakeeyey. Heer Aqooneedka Beeldaaje Ismaaciil. Waxbarashadiisii hoose, dhexe iyo sareba wuxuu ku qaatay magaalada Boosaaso (BPSS) ilaa heer-Jaamacadeed halkaas oo uu ku diyaariyay kuliyadda shareecada iyo qaanuunka Jaamacadda Muqdisho. Sidoo kale waxaa lagu yaqaan in barashada diinta islaamka uu aad ugu fiicnaa, jacaylkiisa diintana uu doortay kulliyaddaas. Wuxuu ku caan noqday, sida aabihiis allaha u naxariistee Beeldaaje Yaasiin Beeldaaje Cali, in uu waqtigiisa inta badan ku qaato ku negaanshaha masjidka. Caanashubkii Beeldaaje Ismaaciil. 28ka February 2010ka waxay noqotay maalintii gudoonka dhaqanka ee Cal-bari loo dhiibay Beeldaaje Ismaaciil, waxay ahayd maalin si wayn loo sugayey. Waxaa rajo wacan lagu qabi karaa in uu yahay ruux wanaag badan la imaan doona. Waxaa ka soo qaybgalay xafladii caana-shubka beeldaajaha badi isimadda soomalida kuwaasoo ka kal yimid daafaha soomaliya iyo waliba wadamada dariska la ah Somalia. Doorkiisii dib u yagleelidda siyaasadda Dalka. Beeldaaje ismaaciil Beeldaaje Yaasiin wuxuu ka midyahay 130 isin ee Soomaaliya laga ictiraafsanyahay, wuxuu ka qaybqaatay shirar badan oo lagu wanaajinayay siyaasadda dalka laguna heshiisiinayay beelo badan oo walaalo ah ee uu xufaaltaan iyo dirir dhex martay, halkaan waxaan kusoo koobaynaa qaybo ka mida dadaaladiisii nabadeeyn iyo dib u wanaajin ee uu ka gaystay dalkiisa Soomaaliya iyo waliba deegaanka uu ka soo jeedo ee Puntland Afurur. Afurur Waa deegaan aad u balaaran oo leh waxsoosaaro kala duwan, Tuulada Afurur waxaa ku nool dad aan tiro ahaan yaran, Waxaa ku yaala Saldhig weyn oo ciidamada Difaaca Puntland Leeyihiin. Waana goob Muhiim u ah difaaca guud ahaan woqooyi bari & Woqooyi galbeed ee Soomaaliya. Nolosha Deegaanka. Deegaanku wuxuu aad ugu baahan yahay In laga taageero dhanka Adeegyada bulshada Sida Caafimaadka Iyo waxbarashada. Degaanka Af Urur waxaa degan beesha Tiinle oo ka tirsan beelaha Mooracase ee Daaroodka. 8-dii june sanadkii 2017 argagixisada Alshabaab ayaa wareer gaadmo ah kusoo qaaday saldhiga ciidamada Difaaca Puntland ee Af urur, Ciidamada oo aad iskaga caabiyay weerarkaas gaadmada ah ayaa waxaa halkaas ku shahiiday tiro askar ah. Sixir. Sixir (;) waa isticmaalka awood aan dabiici ahayn iyo sayniska iyo cilmiga horjeeda. Ujeeddada waxay noqon karta diimaha, bogsasho, mustaqbalka sii loo arko ama daawicid sii qof loo yeelo. Cadayn. Cadayn (;) waa wax yaabaha caddaynayo dood ama muran. Daliil waa tuusaale oo runta soo sari karo. Suudal. Suudal (;) sidoo kale loo yaqaano Dhuyaal iyo Tahriib, waa socdaal qof ama koox dad ah sameeyaan kuwaasi oo ku socda deegaan kale oo ka duwan wadankooga si ay u helaan shaqo, dhaqaale, nabadgelyo, iyo nolol fiican. Inta ugu badan socdaalka noocan ahi waa mid sharci daro ah kaasi oo keena khatar iyo halis badan ooy ka mid tahay xadhig, dhac, kufsi, iyo dhimasho. Horudhac. Suudalku waa socdaal aan ogolaasho loo haysan badiyaana dadku u qoraan qaab Af Soomaali ah oo ka soo jeeda Af Carabi. Erayga Tahriib wuxuu ugu batay Af Soomaaliga in dhulka la sii maro uu u badanyahay dhul Carbeed, inta u dhexaysa Suudaan ilaa iyo Liibiya oo ah halka badda looga sii gudbo Yurub. Socodkii waa tahriib, dadkii waa tahriibayaal, qanqaabiyaalkii waa tahriibiyeyaal oo marka dambe isku rogga "magafe". kaas oo marka dambe dhuyaal socodka faramariya ama naftoodaba halis geliya. Suudal waa hayaanka inta badan ay ku talaabo qaadaan dad ka dhoofaya dhulkooda iyagoo sii marayo xaduudo ilaalsan ujeedkooduna yahay inay dhuumaalaysi iyo habayn guure ku maraan dhulkaas iyo xaduudadahaas ilaalsan. Qofka u bareeraa socod suudal ama dhuyaal ah wuxuu ku tala galaa geeri iyo nolal inuu ka mirro dhaliyo socdaalkaas. Suudal waa isbiimayn socdaal kaas oo aan lahayn ammin go'an basle leh kalahaad ama jarmaad hore, guure, baqool ama dhalandhool, caroow iyo socod lug iyo wixii gaadiid la heli karo la dul saarnaado dharaar iyo habayn tan iyo inta laga gaarayo meelo astaamaysan oo gashiimaysi loogu sii nasto. Dhibaatooyinka Suudalka. Dhibaatada suudalka waxaa ay dhibaato raagto ku ridaan qofka, qoyska iyo qaranka uu ka socdaalay wiilka ama gabadha dhuyaalka go'aandsay. Dhul lama degaan ah, xaduudo la ilaalsanayo iyo bado la raaco doomo aan tayo lahayn oo inta badan dadka ku harqadaan ayaa u dambaysa qofka doorbiday socdaal suudal (tahriib) ah. Qoyska suudal socdaalaha ayaa maal aduun ku baxsho marka uu "magafe" gacanta ku dhigo wiilkoodii ama gabadhoodii soo joog laga kari waayay. Dalalka Suudalka Lagu Sii Maro. Qaarada Afrika meelo badan oo ka mid ah ayay ka ambabaxaan dadka suudalka ku mara dhulka lama degaanka ah ee Suudaan ilaa Liibiya looga sii talaabo Yurub. Waxaa la isku raacay in dhulka la sii maro uu dhib badanyahay isla markaana dadka dhulalkaas ku dhaqan ay arxan daranyhiin. Waxaa wargaysyada Af Soomaaliga ku baxa iyo barraha Internet-ka laga dheehanayay waayahan dambe bulsho Soomaaliyeed oo tiro la'aan ah ugu rogmatay bad iyo beri intii ay ku gudo jireen hayaan suudal ah. Dowlad iyo dadwayne ehbiyay socdaalka suudalka ahna ma jiraan ilaa iyo maanta. Xadhig xabsi. Xadhig (;) sidoo kale loo yaqaano Xirid, waa marka qof ama dad laga qaado xoriyada kuwaasi oo inta badan lagu xareeyo xabsi ama meel kale oo loogu talogalay in lagu hayo mudo wakhti ah. Inta badan waxaa xadhiga sameeya xubno ka mid ah dowlada, sida Ciidanka Nabad Sugida kuwaasi oo tixraacaya dambi lagu soo eedeeyay qofka ama dadka xadhiga loo taxaabayo. Hordhac. Guud ahaan dunida maanta waxaa jira noocyo badan oo xadhiga ah kuwaasi oo iskugu jira mid dowli ah iyo mid sharci daro ah. Xadhigu waa xeer ciqaabeed diidaya dhaqdhaqaaq iyo banaan jooga qof siyaasi ah, isagoo gurigiisa ama xafiiskiisa lagu dhex xannibayo mudoaan cayinnayn, waana markii maamulka meeshaas ka jira uu u diidanyahay qofkaas inuu shacabka ama saxaafada la hadlo ama abaabul kicin ah looga baqo, taasoo badal ama fududayn ka ah inuu xabsi ama jeel caadi ah galo, Xadhig. Sidoo kale fiiri. Horey ayaa loo yidhi "Af-Soomaaligu waa margi"; erey aad adigu si u taqaano ayaa deegaano kale macno kale ku leh marka hadii aad aragto wax khalad ah ama aad fahmi weydo fadlan fariintaada ku dhaaf qeybta wada-hadalka boga. Xadhig (bir). Xadhig koronto (;) waa xadhig soohan ama dhumuc leh oo ka samaysa macdanta birta kaasi oo loo isticmaalo inuu gudbiyo korontada iyo xidhiidhinta signalka. Xadhkaha korontada waxaa laga sameeyaa biraha leh astaamaha gudbinta elektaroonada korontada; sida birta naxaasta iyo leadka loo yaqaano. Intaasi waxaa dheer, birta la qoray ee xadhkahaasi waxaa lagu dahaadhaa duub warqado ah iyo qolof adag oo caag ah kuwaasi oo loogu talogalay ineey dadka iyo xayawaanka ka ilaaliyaan korontada, iyo ineey kala ilaaliso labada qeybood ee xadhkaha kala wada positiveka iyo negative ka. Hordhac. Sida caadiga ah, xadhkaha birta ahi waxay ka samaysan yihiin biraha fudud ee ku fiican gudbinta sida naxaasta iyo jaandiga. Marar badan waxaa laga sameeyaa isku-dhisyo ka kooban biro noocyo kale ah. Danab. Danab (;) waa codka, shanqadha, iyo guuxa uu sameeyo hilaacu marka daruuro u socda jihooyin kala duwan isku dhacaan. Hordhac. Danabku waa guuxa ka dhasha marka daruuro joog hoose leh isku dhacaan kuwaasi oo leh cadaadis iyo heerkul sare leh. Caynaan. Caynaan (;) waa magac Soomaaliyeed kaasi oo loo bixiyo ragga. Dabayaaqadii bishii February 1996, waxaa degmada Caynaba shir uga furmay beelaha Bariga Burco. Shirkaas oo loo bixiyay “Caynaan” wuxuu idlaaday 14-kii April 1996. Waxa lagu doortay 33 xubnood oo guddi ah oo loo bixiyey “Hoggaan.” Waxa Guddoomiyaha Guddida loo doortay Cismaan Maxamuud Jaamac (Dawiil) oo ahaa nin aad u caqli badan xeer beegtina ah. Qodobbadii shirkaa ka soo baxay waxaa ka mid ahaa in ay beeshaasi hormuud ka noqoto nabadaynta iyo soo-af-jaridda colaadda ka oogan Somaliland. Shirkaas Caynaan waxa ku xigay shirarkii Nabadaynta ee Beer, Duruqsi, iyo Shirweynihii Beelaha Soomaalilaan ee Hargeysa. Halkaas oo Madaxweyne loogu doortay Maxamed Xaaji Ibraahin Cigaal November 23-1997. Tixraac. waa magac loo bixiyo qof hogamiye ah ama calanka dagaalka qaada Magaalooyinka Maraykanka. Wadanka Maraykanka waxaa ku yaala tiro aad u badan magaalooyin waaweyn ah kuwaasi oo ka mid ah caasimadaha ugu horeeya ee Aduunka. Bogan waxaanu ku soo bandhigi doonaa 100 magaalood ee ugu dadka badan isla markaana ugu horeeya heerka dhaqaalaha, waxbarashada, caafimaadka, adeega bulshaha, iyo guud ahaan heerka nolosha. Soomaali HMS (F33). HMS "Somali" wuxuu ahaa markab dagaal laga leeyahay wadanka Boqortooyadii Ingiriiska kaasi oo loogu magac-daray Dadka Soomaalida. Markabkan waxaa la dhisay 1937 wuxuuna ka qeyb galay Dagaalkii Labaad ee Aduunka. Bisad Soomaali. Bisada Soomaali waa bisad asal ahaan ka soo jeeda Geeska Afrika, isla markaana la aaminsan yahay ineey farac ahaan ku dhaqnaan jirtey deegaanka Dadka Soomaalida ku dhaqan yihiin ee Bariga Afrika. Gegada Diyaaradaha Cadaado. Gegada diyaaradaha Cadaado (;) waa gego diyaaradeed ku taala magaalada Cadaado ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada Diyaaradaha Ismaaciil Mire. Gegada Diyaaradaha Ismaaciil Mire () waa gego diyaaradeed ku yaala magaalada Buuhoodle, wadanka Soomaaliya. Garoonkan waxaa loogu magac-daray abwaankii Ismaaciil Mire. Hordhac. Dhismaha garoonku wuxuu bilaabmey badhtamihii sanadkii 2012ka waxaana la dhamaystiray 2014tii wakhtigaasi oo howlgalka duulimaadku si toos ah u bilaabmey. Diyaaradii ugu horeeysay ee ku soo degta gegadani waxay ahayd Diyaarada Cessna Caravan taasi oo ka soo duushay magaalada Jabuuti. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada Diyaaradaha Laascaanood. Gegada Diyaaradaha Laascaanood (; waa gego-diyaaradeed ku yaala waqooyiga magaalada Laascaanood, gobolka Sool ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada Diyaaradaha Dhuusamareeb. Gegada Diyaaradaha Dhuusamareeb (; waa garoon diyaaradeed ku yaala magaalada Dhuusamareeb, oo ku taala gobolka Galgaduud ee wadanka Soomaaliya. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Gegada Diyaaradaha Iskushuban. Gegada Diyaarada Iskushuban (; waa gego-diyaaradeed u adeega magaalada Iskushuban, wadanka Soomaaliya. Wadooyinka loogu talogalay diyaaradaha ma xaaqna mana lahan laami dhisan, laakiin garoonkani wuxuu leeyahay wadooyin aad u balaadhan kuwaasi oo lagu qiyaaso. Garoono Kale Soomaaliya. Gobolka Geeska Afrika waxaa ku yaala tiro badan oo gegooyin diyaaradeed ah; kuwaasi waxaa ka mid ah Garoonada waawayn ee Soomaaliya, Somaliland iyo Puntland. Dagmada jawiil. 🇸🇴Jawiil waa degmo kamid ah gobalka Hiiran kutaala dhanka waqooyi bari ee magaalada Beledweyne ee xarunta u ah gobolka hiiraan magalada jawiil waxay ku tala bartamaha somalia waxayna 32km u jirta xarunta gobalka Hiiran Beledwayne Sido kale waqooyi Bari WAXAA ka xiga degmada matabaan 47 km kaga beegan degmada jawiil waa degmada shanaad we gobalka Hiiran waxayna dhankada xuduuda itoobiya ka xiga feerfeer oo ah xadka Somalia iyo DDSI gobalka Somalida degmada jawiil waxa ku yala xerada ciidamada xooga I dalka somalieyeed degmada waxay ledahay Xero ama garoon ay tababar ku qadan jireen ciidanki xooga dalka somalia >HORDHAC🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴 degmada jawiil waa degmo caan ku ah beeraha waxa mara wabi shabeele sida kilo u dhaqala muhiim u ah mamulka hirshabele Sido kale waxaa Waxaa 5km u jira degmada kalabary oo dhaqalaha global muhiim u ah. 🇸🇴🇸🇴🇸🇴 ISKU XIRKA degamada jawiil waxa u dhawdahay xududaha gobalka somalida itoobiya iyo somalia waxay dhacday koob muhiim u ah isu socodka gadid ka gobolada a waqooyi iyo koofur MUHIIMADA 🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴 deeganka qabiilada ubadan dhoor qabiilada degto lakin beesha Ciise mudulood amaba udeejeen looyaqaano oo uu kasoo jeedo madaxweynihii ugu horeeyay ee Soomaaliya:Aadan Cabdille Cusmaan(aun).ayaa ubadan🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴🇸🇴 Boodh. Boodh (;) sidoo kale loo yaqaano Bus, waa walxo yaryar oo ka mid ah saxarka. Hodan Cabdiraxmaan Cismaan. Hodan Cabdiraxmaan Cismaan waa fanaanada ku heesta Af-Soomaaliga taasi oo saldhigeedu yahay magaalada Minneapolis, cariga Maraykanka. Hodan waxay ku dhalatay isla markaana ku soo kortay magalada Boorama, Gobolka Awdal, Somaliland. Sanadihii 2001dii ilaa 2002 waxa ay ka bilowday fanka magaalada Nayroobi ee dalkaasi Kiinya; halkaas oo ay xubin ka ahayd kooxda Waayaha Cusub. Hordhac. Hodan waa fanaanad heeseheeda aad looga dhageysto dhamaan gayiga Somaalidu degto dal iyo dibadba. Hodan Abdirahman Waa fanaanad da,yaroo ku soo barbaartay guri fanaaniin ah. Waxaa dhalay laba fanaan kana mid ahaa fanaanintii ugu waawayneed Fanka Soomaalida; kuwaasi oo kala ah: Aamina Cabdulaahi iyo Cabdiraxmaan Cismaan Maxabe (Cabdiraxmaan Dheere). Hodan waxay fanka Soomaaliyeed ku soo biirtay si dhamaystiran sanadkii 2002. Sheekh Cumar Faaruuq. Sheekh Cumar Faaruuq () wuxuu ku dhashay degmada Qooxley oo Qallaafe iyo Qabridaharre u dhaxeysa, halkaasi oo magaceeda caanka ahi yahay “Carmaale”. Waxa uu dhashay sida loo sheegay goor barqo ah, maalin Khamiis ah, xilli dayr ah, bisha iyo sannadkase lama yaqaan.Carmaale waxa dariiqa diimeed ka hayey aabihiis Xaaji Cabdi-Suldaan, dariiqadaasoo. ka koobanayd dugsi Quraan oo uu hayey wadaad la oran jirey macallin Cusmaan Macallin Dhicis, iyo cilmiga oo isagu uu akhrin jirey.Sheekh Cumar-Faaruuq wuxuu ka dhashay qoys diineed. Hooyadiis, Caasha Sheekh Axmed Guure, isaga oo 3 jir ah ayey geeriyootay, aabihiisna wuxuu ka dambeeyey saddex sano. Isagoo weli la gudin baa Aabbihii dhintey. Waxaa markaa Sheekh Cumar Faaruuq soo koriyey ayeeyadiis hooyo iyo walaalihiis ka waaweynaa. Taariikh. Sheekha dugsigii 1aad ee Qur'aanka wuxuu galay isagoo 5 jir ah, dugsigii labaad isaga oo 9 jir ah.Macallinkiisu wuxuu ahaa abtigii hooyadii la dhashay oo macallin Xuseen sh. Axmed-guure la yiraahdo. Dugsigaasaa isagoo 12 jir ah uu quraanka ku dhameeyey, hase yeeshee dusha kama qaban. dugsigii 3aad isagoo 14 jir ah ayuu galey. Dugsigaas ayuu Cumar-Faaruuq quraanka dusha uga qabtey isagoo 14 jir ah. Dabadeed qur’aankii waa uu hilmaamay, sababtuna waxay ahayd isagoo ku mashquulay shicir wax la oran jirey oo dhaqan u ahaa qoyska uu ka dhashay ah ilaa uu shicirkii dusha ka qabtey.Markaa qur’aanka Sh. Cumar-Faruuq 3 goor buu dhameeyey. Ka dibna isagaaba macallin-dugsi noqdey, markaasoo uu 14 jir ahaa. Mar wuxuu ku qabtey dugsi magaalada Qallaafe isaga oo kutubta raacda oo xer ah, una dhiga carruurta reerkii uu markaas uu la noolaa. Reerkaasi oo uu lahaa nin la yiraahdo Olol Diinle, waxay saaxiib ahaayeen aabahiis. Dugsigii labaadna wuxuu u qabtey niman reer Ugaas la yiraahdo, meel la yiraahdo Maraacaato. Dugsigaas labaadna dugsi buu kiciyey.Sheekh Cumar Faaruuq Cilmiga isaga oo 14 jir ah ayaa Fiqiga loo billaabay, Kitaabka Safiinatu Salaat ayaa waxa u billaabay Sh. Cusmaan-Jire Sh. Xuseen-Dhaqane. Waxbarashada. Dhinaca luqadda Carabiga guriga ayaa loogu akhrin jirey, niman walaallihiis ah oo ay ka mid yihiin Sh. Shaafici Xaaji Cabdi-Suldaan iyo Sh. Murshid ayaa si toos ah ugu akhriyey Naxwaha, Ajruumiga, Camriidiga, Mulxaha, Mutamimka, Qadriga iyo ilaa Alfiyaha. Qaybta Sarfiga waxaa u akhriyey wadaad awowgiis ah oo la oran jirey Xaaji Maxamuud Xaaji Cabdulle, Tafsiirka waxaa u khriyey wadaad la dhihi jirey Sh. Yuusuf muddadaasoo uu magaalada Qallaafe xer ku ahaa.Cilmiga Xadiiska ayuu markaa nin Sh. Ibraahim Muxumed Cali (Sh.Ibraahim Suuley) ka akhristay. Dabadeed Cumar-Faaruuq wuxuu galey madrassa ku taalley Xamar oo la oran jirey “Machadu-Diin bil-Muqdisho” oo ay Masaaridu dhigi jirtey. Halkaasi waxa uu ku dhameeyay dugsiga dhexe. Dugsiga sare waxa uu ku dhameeyay Machad-Altadaamun al Islaamiyah bil-Muqdisho oo ku oolli jirey lambar afar oo ay sucuudigu maamuli jireen. Kadib waxa uu galay Jaamacadda Medina, kulliyadda “Al-Dacwa wa-usuula-Diini”, markaasoo taariikhdu ahayd 1975, wuxuuna ka qalin-jabiyey 1979kii. Sheekh Cumar Faaruuq Jaamacadda markii uu dhameeyey waxa uu bilaabay faafinta diinta Islaamka isagoo xaruntiisu tahay Sacuudiga. Waxa uu duubay cilmi fara badan oo ay ka mid yihiin kutubo badan oo ilaa iyo 12 kitaab ah oo tafsiirka ah iyo siirada oo dhowr kitaab ah, manhajul-Muslim, taysiirul-aclaam, Arbaciinu-Al-Nabawi iyo kutub fara badan oo noocaas ah intii uu joogey Sucuudiga. Kutubadaas ayaa gaarey Yurubta iyo Ameerikaba. Kutubtaas dartood baa dadkii ku noolaa dibedda ay jecleysteen inay arkaan, markaasoo uu 1993kii bishii July 12keedii uu Shiikhu tegay dalalka Sweden, Norwey, Danmark, Finland, Swizarland, Ingiriiska oo uu ka sameeyay muxaadaraad iyo duruus kaleba.Kadib sannadkii 1996 ayuu ku noqday Soomaaliya, waxaanu tagey magaalooyinka Muqdisho, Marka, Qoryaaley, Afgooye, Wallaweyn, Buurhakaba, Beydhabo. Waayihii dambe. Sheekh Cumar Faaruuq intii ka dambaysay burburkii Soomaaliya waxa uu waday barnaamij ballaaran oo ka kooban seddex qaybood. Kan hore waa midaynta culimada diinta ku abtirsada, mid mid ama xisbi xisbi ha ahaadeene;Kan labaad (Tawjiihul Uzucamaa) la talinta iyo toosinta ragga qabqablayaasha ka ah siyaasadda Soomaaliya; iyo qaybta seddexaad (Tadqiiful-Ummah) oo ah waxbaridda ummadda Soomaaliyeed, oo siduu sheegay Shiikhu “goorahan dambe Ilaahay hanuun siiyey” sidii looga haqabtiri lahaa diinta, hadday tahay akhriska kutubta ama wacdi iyo waano. Sheekh Cumar Faaruuq waa mufti ay si wayn bulshada Soomaaliyeed uga haybaysato, waxqabadkiisuna uu ka muuqdo dalka gudihiisa iyo dibeddiisaba, iyadoo cilmigiisa dunida oo dhan laga wada raacdo. Dalka Sucuudiga oo uu degganaa tan iyo 1974kii, waxa uu si toos ah uga akhrin jiray kutubta, kuwaasoo cajaladaha laga duubo muxaadarooyinkiisa ay soo gaari jireen dunida inteeda kale. Laba goor ayuu sannadkan Soomaaliya tegay Sheekh Cumar Faaruuq, halkaasi oo uu ka bilaabay tafsiir xaafadda km 4, duruustaasi oo maqal iyo muuqaalba laga duubay si mar walba loo isticmaalo faafiddooduna u fududaato. Waxa uu islamarkaa Jimcayaasha jeedin jiray muxaadaro looga kala yimaado Muqdisho iyo magaalooyinka ku hareeraysan sida Afgooye, Marka, iyo Qoryoolay.Tirada ka soo qaygasha dhagaysigiisa waxa lagu qiyaasay 4000 oo qof markiiba, iyadoo celcelis ahaan ay 1500 oo ka mid ahi haween yihiin. Sheekh Cumar Faaruuq booqashada uu Toronto ku yimid waxa ay ka dambaysay codsiyo iyo martiqaad ay bulshada Soomaaliyeed ee Kanada u fidisay in uu u yimaado.Intii uu ku sugnaa Toronto waxa uu ka akhriyey laba risaalo oo kala ah “al-caqiidal-Waasidiyah” iyo “al-caqiidal daxawiyah”. Waxa kaloo uu bixiyey muxaadarooyin kale oo ay ka mid yihiin kuwo dumarka u gaar ah iyo kuwo ragga u gaar ahba. Alle ha u naxariistee,Sheekh Cumar Faaruuq waxa uu lka tagay 13 carruur ah iyo afar xaas, iyadoo ubadkiisa iyo kuwa ay sii dhaleen ay gaarayaan dhowr. Lahjadaha Af Soomaaliga. Lahjadaha Af-Soomaaliga waa luuqad ka soo farcantey Afafka Afro-Aasiyatik loo yaqaano. Sida saxda ah Af-Soomaaliga waxaa uu yahay luuqada hooyo dadka Soomaalida ee ku dhaqan gobolka Geeska Afrika iyo meelo badan oo Soomaalida qurbaha. In kastoo Af-Soomaaligu mid yahay, waxaa jira lahjado badan oo ka farcaya kuwaasi oo lagaga hadlo deegaanada kala duwan ee Geeska Afrika. Sidaasi ay tahay dadka Soomaalidu waxay isku arkaan kuwo isku luuqad ah. Hordhac. Luuqada Af-Soomaaligu wuxuu leeyahay lahjado kala duwan kuwaasi oo looga hadlo deegaanada kala duwan ee dadka Soomaalidu ku nool yihiin. Sidaasi ay tahay Af-Soomaaliga waxaa uu qeyb ka yahay qoyska luuqadaha loo yaqaano Kushitiga. Qeybaha. Guud ahaan luuqada Soomaaliga waxaa loo kala saaraa sadex qeybood kuwaasi oo kala ah: Waqooyi, Benaadiri, iyo Maay. Inkastoo dadka luuqadaha ku talaxtegay u qeybiyaan Af-Soomaaliga sadex qeybood; dadka Soomaalida ah waxay afkooda hooyo u kala saaraal labo qeybood oo kala ah: "Maay" iyo "Maxaad tidhi". Lahjada Waqooyi ayaa aasaas u ah Af-Soomaali Waryaaga.) forms the basis for Standard Somali. Faahfaahinta iyo kala dhiga luuqada Soomaaliga waxaa aad wax uga qorey nin la odhan jirey Marcello Lamberti kaasi oo ka daabacay buuga loo yaqaano 'Die Somali-Dialekte'. Judaan (filim). Judaan is Somali short Horror film directed bay saalim bade. This short film is made in tog wajaale the bonder between Ethiopia and Somaliland Plot. the film A young man walking in jungle and attacked by a Judaan (A man who sack blood from the people) Judaan killed the man after time, two another friend come in jungle and want to have a pics. And they met another man Who is searching his friend (already killed man) he told them that his friend lost in jungle and searching him. Jack in the Box. Jack 'Box waa 'American cunto gaaban makhaayadda dukaammada maqaarka. Waxaa la aasaasay 1951 Robert O. Peterson. Guban. Guban () waa deegaan kulul, lamadegaan xeebeed kaasi oo dhaca gobolada Waqooyiga Soomaaliya ee maanta loo yaqaano maamulka Somaliland. Lamadegaanka Guban wuxuu fidsan yahay xeebta dheer laga soo bilaabo duleedka magaalada lowyacado soo dhexmaro magaalada qadiimiga ah ee Saylac ilaa laga soo gaadhayo magaalada Berbera. Hordhac. Deegaanka Guban waa dhul aad u qalalan kaasi oo heelkusiisu gaadho ilaa 47 °C wakhtiyada xagaaga. Roob badan kama da'o inta badan, laakiin bilaha u dhaxeysa Maarso ilaa Juun waxaa mararka qaar ka da'a xoogaa roob oo goosgoos ah. Intaasi waxaa dheer, deegaanka Guban wuxuu leeyahay xoogaa dhir gaagaaban iyo ugaadh. Deegaanka Guban waxaa ku yaala Banka Giriyaad oo dhaxa galbeedka gobolka Salal. LCA. LCA(Life cycle assessment) Qiimeynta wareega nolosha waa hab lagu qiimeynayo saameynta uu shay ama adeeg ku leeyahay bey'ada cimrigiisa. Wadanimo. Waddani (Waddani, Waddani, Wadani, Wadani; Carabi: واداني) waa xisbi siyaasadeed oo ka jira Somaliland, oo ah Jamhuuriyadda Is-aqoonsiga ee caalamiga ah oo loo aqoonsaday inay tahay gobol madaxbannaan oo Soomaaliya ah [1] [2] Waddani waa mid ka mid ah saddexda Xisbi ee rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Somaliland. Waxaa la aasaasay sannadkii 2012-kii koox siyaasiyiin ah oo uu hoggaaminayey Cabdiraxmaan Maxamed Cabdullaahi Cirro, oo ah afhayeenka fadhigiisu yahay Baarlamaanka Somaliland, iyo guddoomiyaha xisbiga iyo musharraxa madaxweynaha ee doorashooyinka soo socda ee bisha November 2017. Waddani waa koox mucaarad ah oo mucaarad ah, iyo waxa uu xiriir wanaagsan la leeyahay hay'adaha caalamiga ah iyo kuwa gobollada sida IGAD iyo dowladaha xubinta ka ah. "Xisbigu wuxuu ka soo horjeedaa qorshaha ay xukuumadda Somaliland ku doonayso in ay u oggolaato Imaaraadka Imaaraadka in ay dhisaan saldhig milatari oo ku yaal dhulka. Xudun (degmo). Xudun () waa magaalo ku taala waqooyiga Gobolka Sool ee ka tirsan maamulka puntland. Hordhac. Xudun waa degmo ku taalo gobolka Sool ee woqooyiga Soomaaliya. Waana Degmo leh Khayraad Dabiici ah Sida Xoolaha Nool Dhul Beereed Weyn Dooxooyin Ceelal BiyoodYO Uu Ugu Horeeyo Ceelka Magaalada Xudun Ee Loo Yaqaan Manqo Waxay Kaloo Leedahay. Ceelka Shidaalka ee ugu Weyn Galiyga Soomaaliyeed Gaar ahaan Jambuuriyada Somalia. Waxay kaloo demadani ku caantahay Fardaha ama gamaanka oo aad loogu yaqaan dooxooyinka hoosyimaada degamda xuddun waxayna magaalo ahaan ugu weyntahay magaaloyinga gobolka sool. As Filhas da Mãe. "As Filhas da Mãe" (Af-Soomaali: "Hooyooyinka iyo gabdhaha") telenovela Barasiil soo saaray Rede Globo. Vårgårda. Vårgårda waa tuulo ku taal gobolka Västra Götaland ee wadanka Iswiidhan. Waxay xarun u tahay degmada Vårgårda. Tirada dadka ku nool Vårgårda waa 5,451. Kala Maan (filim Soomaali). Kala Maan: Dhaqan Soomaali () waa filim dukumiinti ah oo si toos ah oo Soomaali-Mareykan ah 2002-ka loogu qoro oo uu ku maamulo Saciid Axmed. Waxaa la sheegayaa in wakhtiga orodka uu yahay 60 daqiiqo, inkastoo waqtiga dhabta ah uu yahay 51 daqiiqo oo dheer. Filimka waxaa maalgeliya Xeerka IV, Sharciyada Jaaliyadaha Badbaadada iyo Daroogo-la'aanta ee 1994, iyada oo la kaashaneysa LEAD (Hogaaminta, Awood-siinta iyo Horumarinta), Dugsiga Sare ee Roosevelt, Sanford Middle School iyo Jaaliyada Soomaalida ee Minnesota. Celbashaqley. Ceelbashaqle waxow ku yaal Xeebta Bari ee Degmada Gumarow waxaana dego Bariise Mataan Waxaana Nabadoon ka ah Maxaadey Xasan Hadaafow Gudoomiyana Xaaji Axmed Nuur .dj. .dj waa furaha Internetka ee dalka ee Jabuuti. Ciidanka Xooga Turki. Ciidamada Qalabka Turkigu (CQT;; TSK) waa ciidamada militariga ee Jamhuuriyadda Turkiga. Waxay ka kooban yihiin Ciidan, Badda, iyo Ciidanka Cirka. Gendarmerie iyo Coast Guard, kuwaas oo labaduba ay leeyihiin hirgelkn sharci iyo howlgalo milateri, waxay ka shaqeeyan qaybaha ciidamada anniga gudaha nabadgelyada, waxayna hoos yimaadaan Wasaaradda Arrimaha Gudaha. Waddamada, waxay ku hoos jiraan Ciidanka iyo Badda. Madaxweynaha Turkiga waa madaxa guud ee ciidanka. Dhishiike. golis waa shirkada ugu weyn deegaanada puntland ee baahisa adeega isgaarsiinta Adeegyada ay bixiso waxaa ka mida adeega SAHAL, INTERNET,3G,MOBILE, ILO WADAAG, VIBER OPTIC, HOODO:oo ah in arday kasta oo ah fasalada 8aad iyo 4aad oo dugsi sare ah ay kala Jamal. waa magac aad u qurax badan. Jamal waa magac carbeed oo kamid qurux oo waa magac wiileed. Alle ninkii jamal layidhahdo waa nin lahelin karin Websiteyada soomaalida. website yada soomaalida waxaa ka mida puntlandpost.com Golistelecom. golis waa shirkada ugu wayn deegaanada puntland ee bixisa adeegyada isgaarsiinta sida GSMka internetka 4G 3G 2G Sidoo kale waxay bixisaa adeegyada XOGMAAL, ILAWADAAG,HOODO,ISOO-WAC, IWM. Ciidamada psf puntland. Waa ciidanka difaaca maamulka puntland waxayna u xil saaran yihiin ladagaslanka argagixisada iyo nabadiidka ciidanka talyahooda guud waa madaxweynaha. ciidamadan waa ciidamo aad u tabo baran waxayna ka qayb qaateen dagaalada lagula jiro kooxaha nabad diidka ah siiba alshabab iyo daacish. ciidankaan waxaa bad@naa taba bara dawlada maraykanka iyo imaaraatka. Taliyayaashii Soo Maray Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed. Taliyayaashii Soo Maray Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed, markii la Aasaasay waxaa Taliye Guud looga dhigay Alaha Unaxariistee Jenneraal Daa’uud Cabdulle Xirsi (Feynuus) Abaanduulana waxaa loo magacaabay Jenneraal Maxamed Siyaad Barre, markii uu geeriyooday Taliyihii Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed Sanadkii 1965kii, waxaa jagadaasi loo magcaabay Jenneraal Maxamed Siyaad Barre, isagoo Taliyaha Ciidanka ahaa tan iyo Sanadkii 1969kii, ka dibna waxaa beddelay Jenneraal Maxamed Cali Samatar. Ciidanka Xoogga Dalka Soomaaliyeed Waxaa Soo Maray Taliyayaal Kala Duwan Oo Sumacad Iyo Maamuus Balaaran Ku Leh Ciidanka Dhexdiisa Iyo Ummadda Soomaaliyeed Waxana Ka Mid Ah Taliyayaashaasi. Gen Aadan Cabdullaahi Nuur (Aadan Gabyow) Gen Cabdullaahi Cali Cumar (Ina Libaax San Kataabte) Gen Saalax Xasan Jaamac (Saalax Liif) Gen Siciid Maxamed Xirsi (Siciid Dheere) Gen Daahir Aadan Cilmi (Indha Qarse) Gen Maxamed Aadan Axmed (Gen Buud) Hilwaa. Huriwaa. Huriwaa ama (Heliwaa) loona yaqaano (Hurwaay) waa degmo ka mid ah 16ka degmo ee caasimada Muqdisho ama gobolka Banaadir. Waxey ku taalaa dhinaca woqooyiga Muqdisho. 1: warshadaha oo ka yimaado dhanka koonfurta. 2: Heliwaa waxaa ku yaala suuqa weyn ee Xoolaha, 3: isbitaalka hooyada iyo dhalanka ee SOS. 2: warshadda xoolaha qasho iyo dhiga baar kulmiye iyo 3: warshada soosaarta laamiga ee Maslax. 1: Dugsiga hoose dhaxe ee Ziyo, 2: dugsiyada hoose dhexe ee waxara caade,iyo 4: dugsiga hoose dhaxe iyo saraba ee al-birri, 5: dugsiga hoose dh/x sare ee sheakh cali diyaar, 6: dugsiga h/ dh/x sare ablaal 7: dugsiga H/ Dh/x ibnu khusema 9: dugsiga hoose dhaxe ee abdirahman binu coof, iyo 11: dugsiga hoose dhexe iyo sare aqoon bile degmadu sido kale waxa ey leedahay 2 suuq 1: suuqa xoolaha oo lagu iibiyo dharka, cuntada iyo waxyaabo la mid ah. 2: sido kale suuqa hurwaa asagana suuq baaxad weyn leh laguna iibiyo quutul daruuriga. degmada waxa ey u kala qeebsan taa 4 waaxood. 1: Bandar wanaag, oo loo yaqaan xafada heliwa 2: Barwaaqo, oo loo yaqaan suuqa xoolaha. degmada waxa ey leedahay saldhig weyn iyo xarun degmo. sido kale waxa ey ledahay degmada masaajido qadiimo ah waxa ka mid ah 1: masjidka AFARTA MINAARAD LAHA waxa la dhisay sanadkii 1969 waxuu ka mid yahay melaha taariiqiga ah. 2: masjidka kuwait asagana : waxa u ka mid yahay masaajida tariikhda ku leh degmada masjidka waxa u ku yaalaa waaxda bandar wanag ama xafada heliwa dhanka alcadala. 3: masjidka weyn e heliwa : asagana waxa u ka mid yahay melaha caanka ey ku tahay degmada. 4:masjidka weyn ee Al hidaaya Loona yaqano Tabliqa 6: Xafada Ceelsilig iyo Xafada Spain. degmada waxa kalo ey ledahay shelemoyin laga wada garanayo magalada muqdisho. 3: SHaleemo cabdi wayeel iyo Shalemo raas. Waxaa sidoo kalle Dagmada ku dhashay Eng:Abdirizak Mohamud Hared oo Ah Dada magac ku dhax leh bulshada Somaliyed Fiqishinni. Fiqishini waa beel kamid ah beelaha dega gobolada waqooyi siiba deegaanka SSC Waxayna ku abtirsadaan cayr habargidir Hawiye Fiqishini waa beel caan ah ku ah dhinaca diinta iyo sidoo kale geesinimada Waxayna ood wadaag yihiin dhulbahante oo ay isla degaan gobolada Ssc Fiqishini waa naaneys magaca saxda ah waa Fiqi cumar Ayaanle Cayr ama sheekh Cumar Fiqi Cumar wuxuu ku aasanyahay degmada xudun ee waqooyiga gobolka sool halkaas oo lagu siyaarto sanad kasta Fiqishini ama Fiqi cumar wuxuu dhalay labo wiil oo kala ah Waxayna degaan gobolka hiiraan gaar ahaan degmada matabaan iyo deegamada ku xeeran 2/ Fiqi ismacil Fiqi cumar waa Fiqishiniga uga badan waxyna degaan gobolada Ssc Beesha Fiqi ismacil Fiqi cumar waa beel aad ubalaadhaan Waxayna degaan gobolka sool labadiisa qayboodba ee kala eah nugaal godan iyo hawd(ariseve aria) Fiqi ismacil Fiqi cumar hooyadii waa dhulbahante gaar ahaan hayaag Fiqi ismacil Fiqi cumar wuxuu dhalay afar wiil iyo 2 gabdhood 4tii wiil waxay noqdeen afarta rukun ama ardaa ee beelaha Fiqi ismacil Fiqi cumar 1/ fiqi Cali waa curadka Fiqi ismacil Waana 4 qabiil oo midkiiba farcamay Waxaana si guud laysu raaciyaa beesha Fiqi ismacil Fiqi cumar sadex bah oo kala ah Bah Majeerteen (Fiqi maxamud + Fiqi Yuusuf) 2dii gabdhood Waxaa kala guursaday labo nin oo dhulbahante ah 1/Fiqi Maxamud waa labo jilib oo kala 3/ Fiqi Cali wuxu kala baxaa 4/ Fiqi Yoonis waa 4 ardaa ama jilib Reer muumin waa sideed jilib oo kala ah 2/ Cabdi Fiqi yoonis waa 4 jilib oo kala ah 3/ Cabdale Fiqi yoonis waa 2 jilib oo kala ah 4/ Cumar Fiqi yoonis waa hal jilib Muuse Cabdi waa ardaaga labaad ee ugu badan beesha Fiqishini wuxuuna ukala baxa sidan Abokor cumar wuxuu dhalay shanta ilma abokor oo kala ah 3/ Xasan abokor waa labo ardaa Jilibka Adan abokor wuxuu kala baxaa 5 reer oo kala E/ Ismail Adan (bihi ina ismaacil) Sidoo jilibka Cilmi Muumin waa raaska ugu balaadhaan guud ahaan Reer Muumin Wuxuuna ukala baxa sidan Cilmi muumin wuxuu dhalay 3 jilib oo kala ah 1/ ismacil Cilmi wxuu dhalay labo wiil oo kala ah Waxaana ka farcmay labadaas wiil sadex jilib 3/Mumin Cilmi wuxuu dhalay afar ardaa ama jilib oo kala ah Beesha Fiqishini degmooyin ka ay caanka kuyihiin waxaa kamid ah Laascaanod magaalo madaxda gobolka sool Fiqishini waa beesha labaad ee degta marka laga reebo beelweynta dhulbahante Adhicadeeye waa degmo ahna rugta Fiqishini iyagaa gaar uleh Qararo waa demo 2 aad ee gobolka cayn iyagaa gaar uleh Iyo dooxada taarikhiga ka ah dhulka soomaaliyeed ee la dhaho Yeyle waa degmo Fiqishini + dhulbahante Widhwidh oo ay qayb ka degaan inkastoo beesha Faarax gaaraad /dhulbahante kaga badanyahay magaaladas oo ah degmada 2aad ee gobolka cayn Sidoo kale magaalo madaxda buhoodle xaafad bay ku leeyihiin Qararo waa degmo kamid ah gobolka cayn ama buhoodle dhacdana xuduudka Dds Waxaa gaar uleh Fiqishini iyada iyo deegaamda ku xeeraan ee dhinaca xadka ahba Waxa kale oo ay Beeshu degtaa magalaada baabili oo ah xarunta beelaha Hawiye ee dalka itobiya sida degmooyinka feedhocade maya maluuga iyo deegano hoostaga waxayna oodwadaagyihiin beelaha jidle Hawiye karanle Hawiye Iyo saruur oo ah Hawiyaha dega magaalada baabili iyo xadka gobolka fiiq ee DDS Sidoi kale beesha Fiqishini waxay degtaa magaalda muqdisho ee caasimada halkaas oo ay ku leedahay ganacsi farabadan 1/ xildhibaan c/raxman dable kamid ah golaha guurtida Somaliland 2/ xildhibaan dhagasool golaha wakilada Somaliland 3/ siyaasi Mohamed mataan xubin sare xisibi xaakimka Kulmiye 4/ professor Qasim Adan saleeban Hawiye Xubin dhexe ahna afhayeenka qaarada Yurub ee xisbi mucaaridka wadani 6/ xalimo ismail Ibrahim (xalimo yarey) Gudoomiyaha gudida doorashoyinka ee dawlada fedral Somalia ahna xildhibaan 7/ mahad cashuur aw warsame maayir ku xigeenka gobolka sool Suldaan Mustafe Suldaan Awseed waa suldaanka guud ee beesha Fiqishini ahna nin culimo ah Caaqil Abdikarim caaqil Maxamed caaqil cabsiiye waa caaqilka guud ee beesha Fiqishini Caaqil mukhtar caqil xuseen ahmed boos Xasan Adan Bin xasan mulkiilaha shirkada korontada muqdisho power Gashaanle jiriqaa hogaamiyaha labaad ee ciidamada Somaliland ee gobolada bari Taliye ahmed kediye (ahmed police) sarkaalkii ciidamada policeka gobolka sool xiligii kacaanka Gudoomiyaha culimada ictisaam ee gobolka sool Sheekh cismaan dayib waa hogaamiyaha culimada suufida ee degmada xudun Abwaankii gobolka sool ahaana caaqilkii beesha Fiqishin ee qarnigii lasoo dhaafay Abwaan ahna caaqil Abdikarim caaqil Mohamed Abwaan abdijibaar Adan gaas macalin Ibrahim Jeff Bezoz. Ill Jeff Bezoz magaciisa saxda waa Jeffrey Preston Bezos (/ˈbeɪzoʊs/ wuxuuna dhashay 12, jennuary 1964) waa u dhashay dalka maraykanka jef bezoz waa nin maalgashte ahaahadane injiner wuxuuna cilmi dheer u lahaa cumputer science. Jeff Bezoz waa aas aasaha shirkada amazon exclusive amazon waa shirkadaha ugu wayn ee online ah sida amazon,Epay, jef bezoz markii hore wuxuu shirkada ku bilaabay inuu iibiyo buugaag iyo iwm amazon waa shirkada ugu faaaidad badan caalamka "world providence copny in world wide wuxuu bezoz shirkada aas aasay sanadkii 2000 waxayna caalamka si sax ah usoo gaartay sanadkii 2015 bezoz wuxuu ku hool bilaabay 1mion$. Qoraaga xogtaan "ilyaaz abdirahmaan mhamed" (heykal). WWE. (WWE) WAXAA LOO SOO GAABIYAY WAA QEYB KAMID AH CIYAARAHA CAALAMKA LAGA DHEELO WAXAANA AAS AASAY NINKA LA DHAHO (Vince McMahon)IYO (LINDA MCMHON) WAXAANA HADAA MAAMULO KA AH (TRIPLE H) OO AH WIILKA QABO GABDHA UU DHALAY AAS AASAHA WWE EE MR. MCMOHON GABDHAS O MAGACEDU YAHAY STEPHENE MCMOHON waxa wwe la aas aasay sanadkii 1979kii waxaana lagu aas aasay magaalada Massachusetts ee katirsan wadanka mareykanka wwe Gambir. Madax waynaha uugu danbeeya waxa la dhahaa jokawi dudu Hay'adda Duulista Rayidka Iyo Saadaasha Hawada Soomaaliyeed. Hay'adda Duulista Rayidka Iyo Saadaasha Hawada Soomaaliyeed SCAMA waa Hay'adda Qaranka ee Duulista Rayidka Soomaaliya. Xarunteedu waxay ku taallaa Gegada Diyaaradaha ee Aadan Cadde ee caasimadda Muqdisho, ee hoos tegta wasaaradda gaadiidka iyo barriga. Sannadku markuu ahaa 2012 wasaaradda iyo guddiga duulista rayidka ee Soomaaliya dajiyeen qorshe lagu unkayo muddo saddex sano ah si dib loogu yegleelo awoodda ha'adda qaranka ee duulista rayidka ah. Mudda dheer kaddib oo ay maamulaysay CACAS, SCAMA waxay la shaqaynaysay ICAO waxayna soo gabagabowday 2014 lana soo wareegtay Hay'adda Duulista Rayidka Iyo Saadaasha Hawada Soomaaliyeed. Adeega boostada. Waxan kunoolahay dalka Kenya Waxan qoray book wax kuool ah oo anfacaya dowlada iyo dhaman shacabka somaliyeed waxa kujira dhaqla dadka somalieed dhan anfacaya si awgeed waxan raba inaa sodiro waxana lahay qofkii aan kuso hagajin laha waxan raba in laiga sacideeyo soo dirista boogas Waxana laiga so wici kara No 0727272726 Share it. share it waa app sida xenderka loo isticmaalo in wax lagu kala xawisho kaasoo ka xawaare dheereeya Bluetooth ka fadlan maqaalkan waa la bilaabay hadaad wax ka taqaano ku dar Yoseph Abdullah Hassan. Yoseph Abdullah Hassan "kaabiila" yoseph (Somali:Yoseph Abdullah Hassan Arabic: يوسف عبد الله حسن‎; born 16 March 1995) is a Somali diplomat and politician who is the 12th and current President of Somalia. He was previously Prime Minister of Somalia from November 2004 until June 2005 and is the founder and Chairman of the development Political Party. He became the President of Somalia after winning in the 2029 Somali presidential election person and voite elected for a second term in the August 2017 general election, winning 64% of the popular vot Jaajar. Sida Taleefan-da Gacanta, Kumbiyuutar-da, Qasaaladaha Iyo Wixi La Halmaala. African National Congress. African National Congress Waa urur kajira wadanka South Africa. Urukaan Waa urur udagaalama xaquuqda xoriyada iyo gumaysi diidka wadanka kajira. Ururkaan oo jirey Nelson Mandela ka hor ayaa Wuxuu aad usoo shaacbaxay markii Mandela ku soo birey. Rag badan iyo dadkalo naftood hurayaal ah ayaa uso halgamay ururkaan. Ururkaan oo wali kajira South Africa ayaa waxaa kamid ahaa madaxda soo martay Mandela iyo Jacob Zuma oo hada talada wadanka haya. Huryo (shimbir). Hurduo ingiriis oxpeckers waa jaad ka mida shimbiraha hilibka cuna oo ku abtirsada bada Buphagidae. huryada ayaa Shilinta ka gurata  xoolaha, haddii ay dhaawac yihiinna waa ka danqisaa. Tilmaan. Huryo waa shimbir midab dambas iyo kafee dansan isugu jira le, way af dhuubantahay fiidda hore waa casaan dhiig la moodo, qaybta dhexe ee afkana waa jaalle,  indheheedu waa casaan iyana birta ishuna waa madow Quudka. waxay quudataa shilinta xoolaha saaran, mar marna nabarrada xoolaha ayay ka dhiijisaa. Waxa ku qoran 'Shimbiraha noocaan ah waxay u qaraab tagaan oogada geela iyo lo'da, iyagoo dhinac kasta kaga dega ayey sida quutaanquutadu ay jirridda geedka u garaacdo u garaacaan neefka. Iyagoo goobaya shilinta ayey weerar ku qaadaan noolahaas afr-addinlaha ah, mararna boogaha ayey sii danqiyaan, si aaney u bogsan. Waxa ay kaga degaan neefka meel kasta sida madaxa, lugta iyo meel kasta oo jirkooda ka mid ah. Marna waxan arkay shimbir kuwaas ka mid ah oo dhegaha neefka baareysa kalana soo baxaysa cayayaan ay dhegaha hasha ama saca ka dhex heshay, xooluhuna raalli bey ka yihiin dhaqankaas oo wax diidmo ah ma muujiyaan.. Si kedis ah ayaa raxantu inta duusho muddo gaaban ku soo noqotaa oo dib u bilaabaan hawlgalkii mar kale." .ug. .ug, waa furaha Internetka ee dalka ee Yugandha. .br. .br, waa furaha Internetka ee dalka ee Barasiil. Faanka. Faanka (ingiriis: boasting ama pride) waa hadal ama dhaqmin oo is tus iyo bandhig ah. Vlamertinge. Vlamertinge waa tuulo ku taal gobolka Belgian ee West Flanders iyo xaafad magaalada Ypres ah. Xarunta tuulada ee Vlamertinge waa meel ka baxsan bartamaha magaalada Ypres, waddada weyn ee N38 ee ku dhow magaalada Poperinge. Ka sokow bartamaha Ypres lafteeda, Vlamertinge waa degmada ugu weyn degmada Ypres. Galbeedka Vlamertinge, wadada jidka Poperinge, waa tuugta Brandhoek. Taariikhda. Xogta ugu horreysa ee ku saabsan taariikhda Vlamertinge laga bilaabo qarniyadii dhexe. 857 wadiiqo ayaa lagu dhisay Vlamertinge. 970kii Ypres waa la burburiyey oo watulkii Vlamertinge gubay. Dukumiintiga ugu da'da yar, oo la yiraahdo taariikhda, oo ay ku jiraan magaca Flambertenges, ayaa ah fal sannadkii 1066. Baudouin van Lille, oo ah Flanders, xaaskiisa Adela iyo wiilkooda Baudouin, tanina waxay siisay kiniisiga iyo cutubka laga bilaabo Sint-Pieters ee Lille. Alaabooyinkaasi waxay ahaayeen waxyaabo kale, tobnaadna ku yaal Elverdinge iyo sidoo kale tobankii meelood ee Vlamertinge - "In territorio Furnensi, in villa Elverzenges, decinam unam; Flambertenges decinam similiter unam ". Sida ku xusan Ancien Régime Vlamertinge wuxuu ahaa ammaanta of Veurne-Ambacht oo leh 22 ka dibna wuxuu ka soo gaaray waxyaabo badan oo ka yimid meel u dhow Ypres. Juquraafi. Vlamertinge waa 17 mitir oo ka sarreysa heerka badda. Degmada sidoo kale xuduudaha Ypres ee Bariga, Voormezele ee Koonfur-bari, Kemmel iyo Dikkebus ee Koonfurta, Reningelst ee Koonfur-galbeed, Poperinge ee Galbeedka, Elverdinge ee Waqooyiga iyo Brielen ee Waqooyi-bari. Horumarinta dadweynaha. Laga bilaabo 1487 ilaa 1697 waxaynu aragnaa hoos u dhac wayn oo dadweynaha Vlamertinge ah. Sharaxaadda ugu macquulsan ee tani waxay noqon laheyd Sannadka Sare ee Dagaalka ee Nederland. Intii lagu guda jiray dagaalkii koowaad ee aduunka, waxaan arkaynaa in dadku mar kale dib u soo noqdaan. Tani waa sababta oo ah meel u dhow Ypres, oo markaas ahayd magaalo hore, ayaa si ba'an loo qarxiyey, Vlamertinge ayaa sidoo kale waxyeelo badan ka soo gaartay weerarradan. Miss Grand International. Miss Grand International waa quruxda quruxda dumarka. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa tartanka in lagu ammaano oo lagu dabaaldego sannad kasta, iyadoo la joojinayo nabadda iyo joojinta dagaallada, lagu xukumo quruxda jaahwareerka, xarrago, shakhsi, qaadid, suuf, isgaarsiin iyo amniga musharixiinta ka kala socda dalal kala duwan (madaxbanaan ama madaxbanaan). Sida jaangoynta Miss World iyo Miss Universe, gudbiyaha ayaa la sheegay inuu yahay "haweenka ugu quruxda badan dunida". Qof kasta oo tartankiisa ka mid ah wuxuu u taagan yahay wadankiisa ama waddankiisa asal ahaanna uu ku guuleystey horyaalka waxa uu qaadaa muddo hal sano ah, isagoo intaa ku daray in sanadka uu ku guuleystay. Miss Grand International 2017, iyo boqoradda haatan ee tartanka, waa María José Lora, oo ka yimid Peru, oo loo dhajiyay Oktoobar 25-keedii jasiiradda Phu Quoc ee Vietnam. Miss Grand International waa, inkastoo ay noqoto tartan cusub, aad u caan ah oo lala socdo wadamo badan oo Asia iyoAfrika ah. Dhinaca kale, inta badan America, Kariibiyaanka iyo Yurub, waa la yaqaan laakiin ma ahan marar badan 1 Macaamiisha hadda ee tartanka waa kanaalada tv-ga ee Thailand 7 iyo ganacsade Tayland ah iyo hindise-bixiye Nawat Itsaragrisil. Waxay wadajir u sameeyaan Ururka Caalamiga ah ee Miss Global (Ururka Caalamiga ah ee Miss Miss International-MGIO, oo loogu magac-daray Ingiriis-), oo madaxiisu yahay asaaskiisa Nawat Itsaragrisil; Shirkadda ayaa abaabulaysa tartankan iyo tartanka walaasheed, Miss Grand Thailand. Ururkan oo kale wuxuu hayaa, ganacsi iyo jadwalba waxqabadyada iyo baahiyaha labada lafil ee koobaad, oo ah sawirkiisa ugu weyn ee Miss Grand International ee hawlaha. Dhaqan ka suuban. Dhaqanka suuban waa kan ku saleeysan diinta islaamka Isla markaana ka fog wixii wax u dhimaayaaya dhaqkii aad asal ahaan aad u laheed oo aad ka soo gaartey aboowiyashaa Xisbiga Midnimada Bulshada Soomaaliyeed. Xisbiga Midnimada Bulshada Soomaaliyeed حزب الوحدة الاجتماعية الصومالية Somali Social Unity Party (SSUP) Xisbiga Midnimada Bulshada Soomaaliyeed waxaa la aasaasay 2004tii waana Xisbigii ugu horeeyey ee siyaasdeed ee looga dhawaaqo Magaalada Muqdisho tan iyo intii ay dhacday Dowladii kacaanka 1991dii islamarkaana xisbigu wuxuu si toos ah uga howlgalaa gudaha dalka iyo dibaddaba. Farriinta. In la dhiso dowlad soomaaliyeed oo madani ah, ilaalisa mabaad’ida aasaasiga ah ee ummadda isla markaasna xaqiijisa in dadka iyo dalkuba helaan amni la isku halleyn karo iyo maamul hufan oo ka dhowrsan musuqmaasuq, cadalad darri iyo ku tagrifalka awooda dowladnimada gaarsiinayana shacabka adeegyada bulsho ee muhiimka ah. Aragtida. In la dhiso bulsho ka madax bannaan qabyaalad, cabsi iyo colaad ka aloosanta dhexdeeda ama uga timaada dariska iyo caalamka intiisa kale, kuna naaloota nabad, amni iyo caddaald sababta horumar dhan kasta ah. Ujeeddooyinka Xisbiga. 1. Dhiso maamul Dawladdadeed oo ka hana qaada dhamaan Soomaaliya, soona celiya midnimadii qaranka, kala danbeyntii, sharcigii, iskaashigii iyo walaaltinimadii Shacabka soomaaliyeed. 2. siiyo muhimadda kowaad dib u dhiska nabadda iyo dib u heshiisiinta siyaasadda iyo bulshada guud ahaan. 3. Dhowraa xuquuda muwaaddinka soomaaliyeed, sida diintiisa, noloshiisa, Sharaftiisa, maalkiisa, iyo caqligiisa si loo helo muwaadin guta waajibaadkiisa qaran. 4. Xoojiyaa lana dhiirigeliyaa baahinta dhaqanka nabadda, wadatashiga, maamul wanaagga, u hoggaansanka sharciga, Madaxbannaanida garsoorka, la dagaallanka musuqmaasuqa, iyo kutagrifalidda awoodaha dowladnimadda. 5. Helo in dastuur joogto ah oo waafaqsan Shareecada Islaamka isla markaasna xaqiijinaya nidaamka Xisbiyada badan si talada dalka loola kala wareego si nabad ah. 6. Dhiirrigeliyo kobicnta dhaqaalaha, lana xaqiijiyo cadaalad ku qeybsiga kheyraadka dalka 7. Hormariyo waxbarashada, cilmi baarista, hiddaha iyo dhaqanka, daryeelka caafimaadka, iyo ilaalinta degaanka. 8. Horumariyo Haweenka, Dhallinyarada iyo Dhallaanka, lana daryeelo qoyska, agoonta iyo naafada. 9. Xoojiyo lana horumariyo xiriirka wadamada caalamka, ururrada caalamiga iyo Urur goboleedyada si loogu wada nolaado, nabad iyo iskaashi. 10. Dhiirrigeliyo ka qeybgalka qurbajoogta Soomaaliyed arrimaha horumarinta siyaasadda, diblomaasiyadda iyo dhaqaalaha lagana taageeraa ilaalinta dhaqanka sida horumarinta barashada afka ee dhallaanka. Liiska Xisbiyada Siyaasada. Tan iyo wakhtigii dadka Soomaalidu qaateen xoriyada waxaa jiray xisbiyo siyaasadeed. Sanadkii 1969kii ayaa waxaa talada wadanka la wareegay Golaha Sare Kacaanka (SRC) kuwaasi oo dhowr nooc oo xisbiyo ah soo bandhigay; sida Xisbigii Kacaanka Hantiwadaaga. Si kastaba ha ahaatee, waxaa wadanka Soomaaliya ugu horeeyay Xisbiga SYL, kuwaasi oo ahaa xisbigii la dagaalamay gumaystihii wadanka. Markii Jaale Siyaad Barre la wareegay talada wadanka, waxaa meesha ka baxday dhamaan xisbiyadii bulshada ee madaxa banaanaa, wakhtigaasi oo wadanka Soomaaliya iskubedelay nidaamka shuuciyada ee laga keenay wadanka Ruushka iyo Shiinaha. Ka dib, markii uu dhacay dagaalkii sokeeye ee wadanka sanadkii 1991kii ayaa waxaa meesha ka baxday dhamaanba nidaamkii dowladnimo ee wadanka Soomaaliya. Si kastaba ha ahaatee, dadaalo badan oo dawlad dhisid ah ka dib waxaa Soomaaliya dib uga soo noolaaday nidaamka xisbiyada kuwaasi oo ilaa maanta daciif ah. Edirne. Edirne (,,), waa magaalo ku taal qabta yurub ee Turkiga. Edirne [ediɾne], taariikh ahaan loo yaqaano Adrianople (Hadriyanopolis ee Laatiinka ama Adrianoupolis ee Giriigga, oo ay aasaaseen Boqortooyada Roomaanka Hadrian oo ku taal degaankii hore ee Thracia oo loo yaqaan Uskudama), [2] waa magaalo gobolka waqooyi-galbeed ee Turkiga ee Edirne oo ah gobolka East Thrace, oo u dhow xudduudaha Turkiga ee ku yaalla Greece iyo Bulgaria. Edirne wuxuu ahaa magaalo saddexaad oo ka mid ah Boqortooyada Ottoman laga bilaabo 1363 ilaa 1453, [3] ka hor Constantinople (maanta oo Istanbul ah) waxa uu noqday boqortooyada afaraad iyo kan ugu dambeeya. Tirada dadka magaalada ku nool ee 2014 ayaa ahaa 165,979. Magaaladan waxaa loo aasaasay sida Hadriyaanka (Giriigga ee Giriigga), oo lagu magacaabay Boqortooyada Roomaanka Hadriya. Magaca ayaa wali lagu isticmaalaa luuqada casriga ah ee Giriiga (Αδριανούπολη, Adrianoúpoli). Magaca Turkiga Edirne wuxuu ka soo qaatay magaca Giriiga. Magaca Adrianka ayaa loo isticmaali jiray Ingiriisiga illaa iyo markii la aqbalo turjumaadda latiga ee 1928-kii oo Edirne sameeyey magaca caalamiga ah. Bulgaariya: Odrin, Albanian: Edrenë, Slovene: Odrin iyo Serbian: Једрене / Jedrene waxaa loo qaabeeyey qaababka magaca Hadriyaniyada ama nooca Turkiga ah; sidoo kale fiiri magacyo kale. Meesha agagaarka Edirne ayaa ahayd goob dagaal oo badan iyo dagaalyahanno, laga bilaabo wakhtiyadii hore ee Giriigta. Muuqaalka xudduudaha u dhexeeya Aasiya iyo Yurub wuxuu keenayaa Edirne taariikhda taariikhiga ah in uu noqdo goobta ugu caansan dunida. Sida laga soo xigtay ereyga Giriigga, Orestes, ina King Agamemnon, waxay magaaladan dhistay Orestias, isku-xidhka Tonsus (Toundja) iyo Ardiscus (Arda) iyo Hebrus (Maritza). Magaaladani waxa ay asal ahaan ka soo horjeedeen degaanka Roman Emperor Hadrian oo ku yaal degaankii hore ee Thracian oo loo yaqaan Uskadama, Uskudama, Uskodama ama Uscudama. Waxay ahayd caasimadda Bessi, [5] ama Odiyanka. Hadriyaanka ayaa soo saaray, wuxuu ku qurxiyey heeso, magaciisana wuxuu u beddelay Hadriyanopolis isaga oo keli ah (taas oo lagu burburin doono Adrianopolis, oo loo yaqaanay Adrianow), oo ka dhigay caasimadda gobolka Roomaanka ee Thrace. Licinius waxaa ku guuleysatay Constantine I oo 323 ah, Emperor Valens waxaa lagu dilay magaalada Gothen 378 intii lagu jiray Battle of Adrianople (378). Sawirka taariikhiga ah ee Cihannüma Kasrı (Panoramic Pavilion), qayb ka mid ah dhismaha Palace Edirne 813, magaalada waxaa si ku meel gaar ah u qabsaday Khan Krum oo ka tirsan Bolikiya, kuwaas oo dadka deggan u soo guuray dalka Bulgaria oo ku yaal waqooyiga Danube [6]. Inta lagu jiro jiritaanka Boqortooyada Laatiga ah ee Constantinople, Crusaders ayaa si adag u adkaaday by Emperor Kaloyan ee Bulgaria ee Battle of Adrianople (1205). Sanadkii 1206-kii Adrianka iyo dhulkeeda waxaa la siiyay Bistoole Bistoole ee Theodore Branas oo ah nacaybka lidka ku ah xukuumadda Latin. [7] Later Theodore Komnenos, Despot of Epirus, wuxuu haystay 1227, laakiin saddex sano ka dib waxaa laga adkaaday Klokotnitsa by Asen, Emperor of Bulgarians. Sanadkii 1369-kii, magaalada waxaa ku guulaystay Suldaanka Ottoman Murad I. Waxa uu u magacaabay "Edirne". [8] Magaaladu waxay ahaan jirtay caasimadii Ottoman mudo 84 sano ah ilaa 1453, markii Mehmed II uu caasimadda u wareejiyey Constantinople (maanta oo ah Istanbul). Edirne waxa uu ku caan baxday masaajidyadeeda, buuraha, minaaradaha, iyo masraxyada ka soo jeeda wakhtiga Osman Justin Trudeau. Justin Trudeau (25 Diseembar 1971) waa ra'iisul wasaaraha Kanada. Wuxuu xubin ka yahay xisbiga Liberal. Qiimaynta oggolaanshaha ayaa hoos u dhacay waqtiyadii Justin Pierre James Trudeau PC (/ trʊdoʊ /; Faransiis: [ʒystɛ tʁydo]; wuxuu dhashay soddon diisanbar, 1971) waa siyaasi Kanada ah oo u shaqeeya ra'iisul wasaaraha 23-ka iyo kan hadda Kanada tan iyo sannadkii 2015-ka iyo hoggaamiyaha Xisbiga Liberal Party tan iyo 2013. [2] [3] Trudeau waa ra'iisal wasaaraha labaad ee ugu da'da yar Canada, kadib markii Joe Clark; Waxa kale oo uu yahay kan ugu horreeya ee la xidhiidha qofkii hore ee post, sida wiilka ugu wayn ee Pierre Trudeau. [4] [5] Wuxuu ku dhashay Ottawa, Trudeau wuxuu ka soo qaybgalay Collège Jean-de-Brébeuf waxana uu ka qalin jabiyay Jaamacadda McGill ee 1994 iyo Jaamacadda British Columbia ee 1998. Wuxuu heley fariin dadweyne oo aad u sareeya bishii Oktoobar 2000, markii uu geeriyooday aabihiis aabihiis. 6] Kadib markii uu qalinjabiyay, wuxuu macallin ka ahaa Vancouver, British Columbia. Waxa uu dhammaystiray hal sano oo barnaamijka injineernimada ee École Polytechnique, laga bilaabo 2002 ilaa 2003, iyo hal sano oo barnaamijka mastarka ah ee juquraafiyadda deegaanka ee jaamacadda McGill, laga bilaabo 2004 ilaa 2005. Wuxuu u dooday sababo kala duwan, wuxuuna ku sawiray ilmo adeerkiis 2007 Wareegyada TV-ga ee Dagaalka Weyn [7] Doorashadii federaalka ee 2008-dii, waxaa loo doortay inuu matalo wadooyinka Papineau ee Golaha Shacabka. Sannadkii 2009, waxa loo magacaabay naqdiga xisbiga Libaraalka ee dhalinyarada iyo dhaqamada kala duwan, sanadka soo socda, wuxuu naqdiyay dhalashada iyo socdaalka. Sannadkii 2011, waxaa loo doortay inuu yahay naqshad waxabarasho dugsi sare ah, cayaaraha dhalinyarada iyo hiwaayadda. Trudeau ayaa ku guuleysatay hoggaanka xisbiga Libaraalka bishii Abriil 2013-kii Nolosha shakhsiga ah. Trudeau wuxuu guursaday wuxuuna leeyahay 3 caruur ah. Vancouver. Vancouver waa magaalo ku taal Kanada.Waxay ku taal gobolka gobolka British Columbia. Magaaladu waxay leedahay dad tiradoodu tahay 631,486. Marka lagu daro xaafadaha magaalada, aagga waxaa ku yaal dad 2,463,431 ah. Waa magaalo ahaan qowmiyado kala duwan, iyada oo aan jirin koox qowmiyadeed oo sameeya aqlabiyad. Taariikhda. Dadka asaliga ah ee Maraykanka ah ayaa ku noolaa aagga muddo ka badan 10,000 oo sano. Goobjoogayaasha ayaa ogaaday aagga 1592, magaaladanna waxaa la aasaasay 1886kii. Sanadii 2010 magaalada ayaa marti galisay ciyaaraha Olombiga Winter. Montreal. Montreal waa magaalada saddexaad ee ugu weyn Kanada. Magaaladu waxay leedahay tiro dad ah 1,704,694, degaanka iyo agagaarkeedu waxay leeyihiin dad tiradoodu tahay 4,098,927. Waxay ku taal gobolka Quebec. Quebec. Quebec waa gobolka labaad ee ugu weyn Kanada. Magaalooyinka waxaa ka mid ah Montreal, iyo Quebec City. Quebec waxay leedahay dad ah 8,164,361. Deegaanka Quebec waa 1,356,128 kilomitir Square. Alberta. Alberta waa gobolka Kanada. Waxay leedahay dad ah 4,067,175. Labada magaalo ee waaweyn ee Alberta waxaa ka mid ah Calgary iyo Edmonton.Alberta (/ ælbɜːrtə / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya) waa gobolka galbeedka Kanada. Iyadoo lagu qiyaasay tirada dad tiradoodu tahay 4,067,175 sida tirakoobka 2016, [1] waa gobolka afraad ee ugu tirada badan dalka Kanada iyo tirada ugu badan ee ku nool saddexda gobol ee Canada. Aagaggiisu waa qiyaastii 660,000 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (250,000 sq m). Alberta iyo deriskeeda Saskatchewan waxay ahaayeen degmooyinka Waqooyi Galbeed ilaa ay ka aasaasaan gobollada Sebtember 1, 1905. [5] Raisalwasaaraha ayaa Rachel Notley tan iyo bishii May 2015. Alberta waxaa xiran gobollada British Columbia ee galbeedka iyo Saskatchewan oo ku yaalla bariga, dhulka Waqooyi Galbeed ee woqooyiga, iyo gobolka Mareykanka ee Montana oo koonfurta ah. Alberta waa mid ka mid ah saddexda gobollo iyo Kanada ee xuduudaha oo keliya xuduud kaliya ee Maraykanka ah iyo mid ka mid ah oo kaliya laba gobol oo gaabis ah. Waxay leedahay cimilada qoyan ee qoyan ee koonfurta, iyadoo ay ka soo horjeeddo muddo sannad ah; laakiin heerarka celceliska heerkulka heerkulka ayaa ka yar marka la barbar dhigo meelaha bariga ah, sababtoo ah kuleyliyayaashu waxay kuleylaan dabaylaha marmarka qaarkood oo keenaya kuleyl degdeg ah. [6] Caasimadda Alberta, Edmonton, waxay ku dhowdahay xarunta juqraafiga ee gobolka, waana saldhigga koowaad ee adeegga saliidda caanaha ee Kanada, saliidda Athabasca iyo warshadaha kale ee waqooyiga. Qiyaastii 290 km (180m) oo koonfur ah caasimadda waa Calgary, oo ah magaalada ugu weyn ee Alberta. Calgary iyo Edmonton xaruntii Alberta labadaba goobaha tirakoobka labadaba, labaduba waxay leeyihiin dad ka badan hal milyan, [8] halka gobolka ay haystaan ​​16 tirokoob. Goobaha dalxiiska ee gobolka waxaa ka mid ah Banff, Canmore, Drumheller, Jasper, Sylvan Lake iyo Lake Louise. Calgary. Calgary waa kan ugu weyn labada magaalo ee waaweyn ee Alberta, kan kalena waa Edmonton. Magaaladu waxay leedahay dad ah 1.239,220, magaaladuna ay ku jirto xaafadaheeda waxaa ku nool dad gaaraya 1,392,609. Dhaqanka. Calgary caan waa caan u ah Calgary Stampede Rodeo. Munaasabada waxaa la qabtaa July kasta. Calgary waxaa loo yaqaan 'Stampede City' sababtoo ah tan. Edmonton. Edmonton waa mid ka mid ah laba magaalo oo waaweyn oo ku yaal Alberta, kan kalena wuxuu ahaa Calgary. Edmonton (oo ku saabsan codkan maqalka); Cree: Amiskwaciy Waskahikan; [12] Blackfoot: Omahkoyis [13]) waa caasimadda gobolka Canadian ee Alberta. Edmonton waxay ku taallaa Wabiga Saskatchewan ee Waqooyiga Saskatchewan waxayna ku taal bartamaha gobolka Edmonton caasimadda, kaas oo ku hareeraysan gobolka dhexe ee Alberta. Magaalooyinka ayaa maraya woqooyiga dhammaadka tirakoobka Kanada ee tirakoobka "Calgary-Edmonton Corridor". [14] Magaalada waxaa ku nool dad tiradoodu tahay 932,546 sanadka 2016, taas oo ka dhigeysa magaalada labaad ee ugu weyn magaalada Alberta iyo degmada shanaad ee ugu weyn Canada. Sidoo kale sanadka 2016, Edmonton waxay lahayd dad weyn magaalooyinka 1,321,426, taas oo ka dhigtay magaalada lixaad ee tirakoobka tirakoobka (CMA) ee Canada. [7] Edmonton waa waqooyiga Ameerika oo ku taal woqooyiga Ameerika oo leh dad ka badan hal milyan. Qof deggan Edmonton waxaa loo yaqaan 'Edmontonian'. [15] Kobcinta taariikheed ee Edmonton ayaa fududeeyay iyada oo la nuugayo shan degmo oo xaafadeed ah (Strathcona, Waqooyiga Edmonton, Galbeedka Edmonton, Beverly iyo Jasper Place) [16] iyo taxane dheerad ah oo dhammaaday 1982. Waxaa loo yaqaan 'Gateway to the North', [18] magaaladu waa mashruuc ballaadhan oo loogu talagalay mashaariicda batroolka ee batroolka ee waqooyiga Alberta iyo howlgallada dhirta ballaaran ee dhirta ee gobollada Waqooyi Galbeed [19] Edmonton waa xarun dhaqan, dawladeed iyo xarun waxbarasho. Waxay martigalisaa sanadka oo dhan wareega dabbaaldegga, oo ka muuqda naanaysta "Festival of Festival City". [1] Waa gurigga West America ee ugu wayn, West Edmonton Mall (suuqa ugu weyn dunida ee laga soo bilaabo 1981 ilaa 2004), [20] iyo Fort Edmonton Park, oo ah kan ugu weyn taariikhda noolaanshaha taariikhda Kanada. [21]Magaaladu waxay leedahay dad ah 932,546, magaaladuna ay ku jirto xaafadaheeda waxaa ku nool dad gaaraya 1,321,426. Quebec City. Quebec waa magaalo weyn oo ku taal gobolka Kanadian Quebec. Magaaladu waxay leedahay 531,902. Marka lagu daro meelaha ku hareeraysan, waxay leedahay dad ah 800,296. Liiska magaalooyinka Kanada. Boggani wuxuu ku xisaabinayaa dadka magaalada deggan, maaha magaalo kale oo degaankaa ah. Ontario. Ontario waa gobolka Kanada. Waxay leedahay dadka ka mid ah 13,448,494. Ontario (/ ɒntɛərioʊ / (ku saabsan codkan dhagaysanaya); Faransiis: [ɔtaʁjo]) waa mid ka mid ah 13 gobol iyo dhul Kanada ah wuxuuna ku yaal bartamaha bartamaha Canada. [8] Waa gobolka ugu caansan Canada [9] xisaabinta 38.3 boqolkiiba [10] ee dadweynaha dalka, waana gobolka labaad ee ugu weyn guud ahaan aagga. Ontario waa tan afaraad ee ugu ballaaran guud ahaan marka dhulalka dhulalka Waqooyi Galbeed iyo Nunavut lagu daro. [1] Waxay ku taal magaalada caasimadda, Ottawa, iyo magaalada ugu badan ee dadweynaha, Toronto, [11] oo ah caasimad goboleedka Ontario. Ontario ayaa waxaa xuduud u leh gobolka Manitoba ee galbeedka, Hudson Bay iyo James Bay oo waqooyiga ku yaal, iyo Quebec oo ku yaalla bariga iyo waqooyiga, iyo koonfurta waddamada Maraykanka (laga bilaabo galbeed ilaa bari) Minnesota, Michigan, Ohio, Pennsylvania iyo New York. Qiyaastii dhan 2,700 km (1,678 mi) oo xagga xuduuda ah oo Mareykanka ah ayaa soo raacaya marinnada biyaha gudaha: laga bilaabo galbeedka Lake Lake Wood, bariga wabiyada waaweyn iyo harooyinka haraha waaweyn ee harada waaweyn ee loo yaqaan "Great Lawrence River Drainage System". Kuwani waa webiga Rainy, River Pigeon, Lake Superior, St. Marys River, Lake Huron, Webiga St. Clair, Lake St. Clair, Webiga Detroit, Lake Erie, Niagara River, Lake Ontario iyo xiga Lawrence River oo ka yimid Kingston, Ontaariyo, xuduudda Quebec oo ku taal bariga Cornwall, Ontario. Waxaa jira qiyaastii 1 km (0.6 mi) oo ah xudduudda dhulka oo ka kooban munaasabado ay ku jiraan Dhererka Dabka Dhulka ee xuduudda Minnesota. [12] Ontario ayaa mararka qaarkood si macquul ah ugu kala qaybsan laba qaybood, Northern Ontario iyo Southern Ontario. Inta badan dadka ugu badan ee dadka Ontario iyo dhulka la dego waa koonfurta. Taa bedelkeeda, qaybta weyn ee waqooyiga ee Ontaariyo ayaa si aan caadi ahayn u degan leh qaboobaha qaboobaha iyo geedo culus. Mississauga. Mississauga waa magaalada labaad ee ugu weyn magaalada Toronto, iyo kan lixaad ee ugu weyn Kanada. Magaaladu waxay leedahay dad gaaraya 721,599. Lévis, Quebec. Levis waa magaalo ku taal koonfurta magaalada Quebec City, gobolka Quebec. Levis waxay leedahay dad ka kooban 143,414, oo ah magaalada 33aad ee ugu weyn Kanada. Jasiiradda Soomaali. Jasiiradda Soomaali ama Geeska Afrika (Af-Carabi: القرن الأفريقي‎; Af-Ingiriis: Somali Peninsula) waa geeska oo Afrika ku yaal oo dhax gala Marinka Gardafuul. Waxaa la isku dhahaa 4 dal oo kala ah: Soomaaliya, Itoobiya, Somaliland, Jabuuti, Eratareya.Baaxada dhulka geeska Afrika waa 2,000,000 km² (772,200 sq mi), waxaana ku nool 100 milyan oo qof oo kala ah: (Soomaaliya: 10 milyan, Somaliland: 5 milyan, Jabuuti: 0.86 milyan, Itoobiya: 85 milyan iyo Erateriya: 5.2 milyan) oo qof.Dhulka loo yaqaano geeska afrika waxaa ku badan soomaalida marka loo fiiriyo qoomiyad ahaan, waa dhulka aan ugu yeerno soomaaliweyn maadaama ee ku hoos jiraan dalalka kala ah Itoobiya iyo kenya.Marka loo fiiriyo dad ahaan neh waxaa ku badan shacabka ku nool dalka Itoobiya. Tixraacyada. wadamada geeska afrika waxaa la isku dhahaa 4 wadan .ir. .ir, waa furaha Internetka ee dalka ee Iiraan. British Columbia. British Columbia waa gobolka Kanada. Waa gobolka galbeedka Kanada. Tirada dadka ayaa ah 4,648,055 sanadka 2016, waxaana ay ahayd 4,400,057 sanadkii 2011. DAGAALKII STALINGRAD. Dagaalkii stalingrad wuxuu bilaawday sanadku markii uu ahaa (23/augst/1942) wuxuuna dhamaaday dagalka 2/febuary/1943 wuxuuna ahaa dagaalkii ugu weynaa ee laisaga hor imaado intii lagu gudo jiray (ww2)ama dagaalkii labaad ee adduunka markii ay jarmalka iyo xulufadii isbahaysiga ay ladagaalameed midawgii suuvieetka si ay u maamulaan magaalada istalingrad ee hda loo yaqaano (volgograd) magaaladaas oo dhacda koonfurta ruushka magaaladaas oo ay ku calaamadeeyeen goob dagaal wuxuuna amray hogaamiyihii jarmalka ee hitler in la sameeyo weeraro toos ah oo xaga cirka ah. waxaa dagaalkaan loo tixgaliya inuu yahay kan ugu weyn uguna dhimashada badnaa. dagaalkii stalingrad waxaa ku dhintay ku dhawaad 2.2milyan oo qof. dagaalkii stalingrad wuxuu ahaa dagaal aad ay ugu jabeen xulufadii jermalka (nazi) waxaana qasab ku noqotay inay isaga baxaan ciidamadii jermalka dhinaca koonfureed ee magaalada istalingrad. sababtoo qasaaraha ay kala kulmeen dagaalka weeraradii jarmalka muhiimadoodu waxay ahayd inay gacanta ku dhigaan magaalada volgograd (stalingrad) iyadoo la adeegsanaayo guutada 6aad ee ciidanka. ciidamadii jarmalka waxay taageero buxdo ka heleen diyaarahadii ay lahaayeen oo la oran jiray (Luftwaffe) Waxaana ciidamadii komaandooska germalka madax u ahaa Beesha reer maxamed Maxad case. Beelaha Reer Maxamed waxa ay ka koobantahay todoba jilib waxana lagu qiyaasaa 900000 Sagaal boqol oo kun oof waxana ay deegaan ahaan deganyihiin dooxada Dibirawayn ee degmada Baki Xooray Carawayne Afcas Xamarta Cali Xaydh Bus Bacado Buurta Siimoodi iyo deegaanka degmada Borama ee Xarunta gobolka Awdal Beesha Reer Maxamed waxa ay ka tirsantahay Beelaha Habar Muuse waxaana ay guud ahaan hoostegtaa Beelaha Maxad Case Makadoor Siciid Daauud Gadabuursi. Suldaanka Guud ee beelaha reer Maxamed waaa suldaan sheekh Ibraahim Cabdi Riiraash. Waxa kale oo ay beeshu leedahay cuqaal iyo odayo dhaqameed caan ah oo laga yaqaano inta Somalidu ay degto. Waxaan ka Mid ahaa Ale ha u naxariistee Cheif Caaqil Cali Cilmi Suldaan Xaaji Daahir Awcilmi, iyo Barkhad Cumar Xaaji Khayre. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waa barnaamij sanadlaha ah oo carruurta loogu talo galay oo ay fuliso shirkadda PJSC Gazprom. Ujeedada barnaamijku waa si loo kobciyo mabaadiida muhiimka ah looguna beero da' yarta xiise ay u qabaan hab nololeed caafimaad qab leh iyadoo la adeegsanayo kubadda cagta. Qaabdhismeedka barnaamijka, ciyaartooda kubadda cagta ee da'da 12 sano jir ah oo kaka la socoda dal oo kala duwan ayaa qayb galka Koobka Adduunka ee "Saaxiibtinimada KubaddaCagta", iyo Maalinta Caalamiga ah ee Kubadda Cagta iyo Saaxiibtinimada. Barnaamika the global organizer waa Shirkadda Isgaarsiinta AGCT (Ruush). Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee 2013. Kulankii ugu horreeyay ee caalamiga ahaa ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee loo qabto  670 oo carruur waxa uuka dhacay magaalada London 25-kii Maayo 2013. Waxana ka qayb galay carruur ka kala socotay 8 dal oo kala ah Bulgaria iyo Boqortooyada Ingiriiska iyo Hungary iyo Jarmalka iyo Giriiga iyo Ruushka iyo Serbia iyo Slovenia. Ruushka waxa matalayay 11 kooxood oo kubadda cagta ah oo ka kala socda 11 magaalo oo lagu qaban doono ciyaaraha Koobka Adduunka sannadka 2018. Sidoo kale waxa ka qayb galay naadiyada carruurta ee Zenit, Chelsea, Schalka 04, Crvena Zvezda oo ah naadiyada ku guulaystay maalinta ciyaaraha caruurta ee shirkadda Gazprom, sidoo kale waxa ka qayb galay Madashaas kooxihii ku guulaystay Dabaaldagga Fakel. Kulanku intuu socday, caruurtu waxay la hadleen dhigooda ka socday dalalka kale iyo ciyaaryahannada caanka ah, waxaanay ka qayb galeen ciyaartii kama dambaysta ahayd ee Tartanka Horyaalka Kooxaha Yurub sannadkii 2012/2013 lagu qabtay garoonka Wembley. Madasha waxa lagu soo gunaanaday dhambaal furan oo ay carruurtu ku xuseen qiyam sideed ah oo barnaamijka u dejisan oo kala ah: saaxiibtinimo, sinnaan, caddaalad, nabadgalyo, daacadnimo, guul iyo dhaqan. Kadib dhambaalka waxa loo diray madaxda UEFA iyo FIFA iyo IOC. Bishii September ee 2013, intii lagu jiray kulankii lala qaatay Vladimir Putin iyo Vitaly Mutko, waxa uu xaqiijiyay Sepp Blatter in uu soo gaadhay dhambaalku, waxaanu sheegay in uu diyaar u yahay in uu taageero Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee 2014. Xili ciyaareedkii labaad ee barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waxa lagu qabtay magaalada Lisbon 23-25-kii May 2014 waxaana ka qayb galay in ka badan 450 dhalin ah oo ka kala socday 16 dal: Belarus, Bulgaria, Boqortooyada Ingiriiska, Hungary, Jarmalka, Talyaaniga, Netherlands, Poland, Portugal, Russia, Serbia, Slovenia, Turkey, Ukraine, France iyo Croatia. Ciyaartoyda da'da yar waxay qayb galeen Madasha caalamiga ah eeSaaxiibtinimad Kubadda Cagta, tartanka kubadda cagtaee  wadooyinka, waxyna ka qayb galeen ciyaartii kama dambaysta ee Horyaalka Kooxaha Yurub ee sanadkii 2013/2014 Kooxdii ku guulaysatay ciyaaraha dariiqyada sanadkii 2014 waxa ay ahayd kooxda Benfica junior (Portugal). Natiijooyinkii xili ciyaareedka labaad ee barnaamijka waxay aheyd doorashada hoggaanka dhaqdhaqaaqa Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Waxa loo doortay Felipe Suarez oo u dhashay Portugal. Bishii June 2014, isagoo ah hogaamiyaha dhaqdhaqaaqa, waxa uu booqday wareega sagaalaad ee kubadda cagta kacaanka oo ahayd xuskii Yuri Andreyevich Morozov. Kubadda Cagta Saaxiibtinimada ee 2015. Xili ciyaareedka saddexaad ee barnaamijka caalamiga ah ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta  waxa lagu qabtay bishii June 2015 magaalada Berlin. Markii ugu horraysay waxa ka qayb galay barnaamijka caruur ka socota qaarada Aasiya, oo ka kala socday dalalk Japan iyo China iyo Kazakhstan. Guud ahaan, kooxo da'yar ah oo kala socday 24 naadi kubadda cagta ah oo ka socday 24 dal ayaa ka qayb galay xili ciyaareedkii sadexaad. Ciyaaryahannada da'da yar waxay la sheekaysteen dhigoodii oo ka socday dalal kale iyo waliba xidigaha kubadda cagta oo uu ka mid yahay safiirka caalamiga ah ee barnaamijka Franz Beckenbauer, waxaanay sidoo kale ka qayb galeen horyaalka caalamiga ah ee kubadda cagta wadooyinka. Horyaalka Caalamiga ah ee Kubadda Cagta Wadooyinka waxa sannadkii 2015-ka ku guulaystay kooxda Rapid ee da'yarta (Austria). Xili ciyaareedkii saddexaad ee barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waxa soo tabinayay wararkiisa ku dhawaad 200 oo wariye oo ka kala socotay wargaysyada ugu caansan caalamka, sidoo kale waxa ka qayb galay 24 wariye ugu da'yar oo ka kala socday Yurub iyo Aasiya, kuwaas oo ka mid ahaa Rugta Warbaahinta Carruurta ee Caalamiga Ah. Sannadkii 2015 waxa lagu soo gunaanaday xaflad lagu abaal marinayo Koobka qiyamka Sagaalka ah, kaasoo uu ku guulaystay naadiga Barcelona (Spain). Kooxda guushu raacday waxa soo doortay carruurtii ka qayb galay bilawgii Madasha codayn caalami ah oo ka dhacday 24 kii dal ee ka qayb galay Madasha. Dhammaadkii Madasha dhammaan kooxihii ka qayb galay waxay fuliyeen dhaqanka ah ka qayb galka ciyaarta kama dambaysta ah ee Horyaalka Kooxaha Yurub ee sannadkii 2014/2014kii dhacay Garoonka Olimbikada Berlin. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta 2016. Bilawgii Barnaamijka Caalamiga ah ee Carruurta ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee sannadkii 2016 waxa la qabtay shir jaraa'id oo loo adeegsaday barnaamijka Hangout ee internet-ka, waxaana lagu qabtay magaalada Munich 24-kii Maarso waxaana ka qaybgalay safiirka caalamiga ah ee barnaamjika Franz Beckenbauer. Wareegii siddeedaad ee barnaamijka, 8 kooxood oo da'yar ah oo ka kala socday dalalka Azerbaijan, Algeria, Armenia, Argentina, Brazil, Vietnam, Kyrgyzstan, iyo Suuriya [20] ayaa ka qayb galay, taasoo ka dhigaysa wadarta guud ee dalalka ka qayb galay 32 dal. 5-tii April 2016, waxa bilaabantay codayntii koobka gaarka ah ee loo yaqaano Koobka Sagaalka Qiyam. Taageerayaal ka kala socday daafaha aduunka oo dhan ayaa ka qayb galay doorashada kooxda guulaysatay, laakiin go'aankii kama dambaysta ahaa waxaa gaadhay ka qayb galayaashii barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta iyagoo codkooda dhiibanaya. Koobka waxa ku guulaystay kooxda Bayern ee kubadda cagta (Munich). Ka qayb galayaashii barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waxay xuseen hawlaha uu naadigu fuliyo si uu u taageero caruurta leh baahida khaaska ah ee ku nool dalalka kala duwan iyo caawinta dadka baahan. Kulankii afraad ee caalamiga ah ee carruurta ee barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagtaiyo ciyaartii kama dambaysta ahayd ee horyaalka carruurta ee caalamiga ah ee kubadda cagta waddooyinku wuxuu magaalada Milan ka qabsoomay 27-28 Maajo ee 2016.  Kooxdii ku guulaysatay horyaalku waxay ahayd kooxda Maribor ee dalka Slovenia. Dhammaadkii Madasha ka qaybgalayaashu waxay fuliyeen dhaqanka ah ka qayb galka ciyaarta kama dambaysta ah ee Horyaalka Kooxaha Yurub. Dhacdooyinkii Madasha waxa soo tabinayay wararkiisa in ka badan 200 oo wariye oo ka kala socday wargays yada ugu muhiimsan caalamka, sidoo kale waxa ka qayb galay Rugta Warbaahinta Caruurta ee Caalamiga Ah oo ay matalayeen wariyayaal da'yar oo ka kala socday dalalka ka qayb galay Madasha. Ciyaaryahanno da'yar oo ka socda naadiga Suuriya ee Al-Waxda ayaa ka qayb galay xili ciyaareedkii afraad ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta, taas oo aan hore u dhicin. Ka qayb galinta kooxda reer Suuriya ee barnaamijka, iyo booqashada carruurta reer Suuriya ay ku tageen dhacdooyinka Milan, waxay ahayd tallaabo muhiim ah oo lagaga hortagayo go'doonka bini'aadam nimo ee saaran waddanka. Dhanka kale guddida tifaftirka ciyaaraha ee telefishanka caalamiga ah ee Russia Today, isagoo kaashanaya Xidhiidhka kubadda cagta ee Suuriya, ayaa soo duubay filim dokumenter ah oo lagu magacaabay "Saddex Cisho oo Bilaa Dagaal ah" oo ku saabsan carrurta ka qayb galay mashruuca. 14-kii September 2016-kii, in ka badan 7,000 oo qof ayaa booqday soo bandhigii ugu horreeyay ee filimka oo ka dhacay magaalada Dimishiq. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee 2017. Goobta lagu qabtay mashruuca bulsheed ee carruurta ee caalamiga ah ee loogu talagalay Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee sannadkii 2017-kii waxa lagu qabtay magaalada St. Petersburg (Ruushka), ciyaarihii ugu dambeeyayna waxa lagu qabtaa magaaladaas intii u dhaxaysay 26-kii June ilaa 3-dii July. Sannadkii 2017, tirada dalalka ka qayb galay barnaamijku waxay gaadhay 64 dal halkay ahayd 32 dal. Markii ugu horraysay waxa barnaamijka  Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ah ka qayb galay carruur ka kala socday dalalka Mexico] iyo Maraykanka. Sidaa awgeed, mashruucu waxa uu mideeyay ciyaar yahanno da'yar oo ka kala socday afar qaaradood oo kala — Afrika, Yuureeshiya, iyo Waqooiyga Ameerika iyo Koonfurta Ameerika. Xili ciyaareedkii shanaad barnaamijka waxa loo hirgaliyay hab cusub, halkaasoo ciyaartoy da'yar oo ka socda dal kasta ayaa loo doortay si uu u metelo dalkaas. Kadib waxay ciyaartoydu ku midoobeen sideed kooxood oo caalami ah oo saaxiibtinimo, kuwaas oo ka koobnaa wiilal iyo gabdho 12 jir ah oo ay ku jiraan carruur naafo ah. Intii ay socotay isku aadka furan, waxa la go'aamiyay dalalka ay ka koobnaan doonaan kooxuhu, iyo doorka ay ciyaari doonaan ciyaar yahannada matalayay dalalka ka qayb galay tartanka. Isku aadka waxa lagu fuliyay habka shirarka shabakada internet-ka. Siddeeda kooxood ee ciyaartoyda da'da yar waxaa u madax ahaa tababarayaal da'yar: Rene Lampert (Slovenia), Stefan Maksimovich (Serbia), Brandon Shabani (Boqortooyada Ingiriiska), Charlie Sui (Shiinaha), Anatoly Chentuloyev (Ruushka), Bogdan Krolevetsky (Ruushka), Anton Ivanov (Ruushka), Emma Henschen (Holan). Sidoo kale Liliya Matsumoto (Jabaan) oo metelaysay rugta saxaafadda caalamiga ah ee barnaamijka Kubadda Cagta ee Saaxiibtinimada ayaa ka qayb gashay diyaarinta isku aadka. Kooxdii ku guulaysatay Koobka Adduunka ee Saaxiibtinimadu Kubadda Cagta waxay aheyd kooxda 2017 "orange" oo ay ka mid ahaa tababare da'yar iyo ciyaartoy da'yar oo ka kala socday sagaal dal oo kala ah: Rene Lampert (Slovenia), Hong Jun Marvin Tue (Singapore), Paul Puig I Montana (Spain), Gabriel Mendoza (Bolivia), Ravan Kazimov (Azerbaijan), Khrisimir Stanimirov Stanchev (Bulgaria), Ivan Agustin Casco (Argentina), Roman Horak (Czech Republic), Hamzah Yusuf Nuri Alhavvat (Libya). Madasha caalamiga ah ee carruurta ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waxa ka qayb galay Viktor Zubkov (guddoomiyaha guddiga agaasimayaasha PJSC Gazprom), Fatma Samura (xoghayaha guud ee ururka FIFA), Philippe Le Flock (maareeyaha guud ee ganacsiga ee ururka FIFA), Giulio Baptista (ciyaartoy reer Brazil ah), Ivan Zamorano (Weeraryahan reer Chile ah), Alexander Kerzhakov (ciyaaroy Ruush ah) iyo marti kale, kuwaas oo ku baaqay kobcinta qiyamka doorka mudan ee bini'aadamnimo iyo in lagu dhex faafiyo jiilka da'da yar. 2017-kii, mashruucu waxa uu isu keenay in ka badan 600,000, halka in ka badan 1,000 carrur iyo dad waaweyn intaba leh oo ka kala socday 64 dal, ay ka qayb galeen ciyaarihii ugu dambeeyay ee ka dhacay magaalada St. Petersburg. Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee 2018. Sannadkii 2018-kii, waxa la go'aamiyay in wareega lixaad ee barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta 15-ka Febraayo ilaa 15-ka Juun lagu qabto dalka Ruushka. Ka qaybgalayaasha barnaamijku waxay ka koobnaayeen ciyaaryahanno da'yar iyo wariyayaal ka kala socday 211 dal iyo gobol oo adduunka ah. Bilawgii rasmiga ahaa ee barnaamijka ee 2018-ku waxa uu ahaa isku aadka furan ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta, halkaas oo natiijooyinkii ka soo baxay lagu abuuray 32 kooxood oo caalami ah – Kooxaha –Saaxiibtinimada. Ciyaaraha muhiimka ah ee barnaamijka ee 2018-ka: Socodka Saaxiibtinimada (waxa laga qaban doonaa 16-ka Febraayo ilaa 25-ka April dhamaan 211-ka dal iyo gobol ee barnaamijka ka qayb galaya), Maalinta Adduunka ee Kubadda Cagta Saaxiibtinimada (25-ka April), Xerada Adduunka ee Saaxiibtinimada, Koobka Aduunka ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta Saaxiibtinimada iyo Madasha Adduunka ee Carruurta ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. 4. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Dadka ee Algerian 36. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee São Tomé iyo Príncipe 37. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Hantiwadaagga ee Sri Lanka 40. Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Afghanistan 41. Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Iran 42. Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Mauritania 52. Jamhuuriyadda Dadka ee Dimuqraadiga ah ee Korea 70. Jamhuuriyadda Dadka ee Dimuqraadiga ah ee Lao 77. Dawladda Qoomiyadaha Badan ee Bolivia 81. Dowladda Madaxa Bannaan ee Papua New Guinea 82. Gobolka Madaxa Bannaan ee Samoa 135. Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Pakistan 170. Gobolka Maamulka Gaarka ah ee Hong Kong oo ka mid ah Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha 171. Dawladda Xorta Ah ee Shuraakada ah Puerto Rico 179. Boqortooyada Midowda ee Ingiriiska iyo Waqooyiga Ireland 182. Jamhuuriyadda Hanti wadaaga ah ee Vietnam 184. Gobolka Maamulka Gaarka ah ee Macao ee Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha 194. Jamhuuriyadda Federaalka ee Dimoqraadiga ah ee Nepal 195. Jamhuuriyadda Federaalka ee Dimoqraadiga ah ee Ethiopia 200. Federaalka Saint Kitts iyo Nevis Koobka Adduunka ee SaaxiibtinimadaKubadda Cagta Saaxiibtinimada. Tartanka adduunka ee kubadda cagta carruurta waxa loo agaasimaa si waafaqsan nidaamka barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta Saaxiibtinimada. Kooxaha ka qayb galaya koobka – Saaxiibtinimada Kubadda Cagta – waxa lagu sameeyaa Isku Aad Furan. Kooxaha samayntoodu waxay waafaqsan tahay mabda'a Saaxiibtinimada Kubadda Cagta, kaas oo ah in ciyaaryahanno ka kala socda qoomiyado iyo jinsiyo iyo awoodo jidheed oo kala duwan ay isugu yimaadaan koox kaliya. Madasha Adduunka ee Carruurta ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta  . Madasha Adduunka ee Carruurta ee Saaxiibtinimada Kubadda Cagta ee sannadlaha ah, da'yarta ka qayb gala mashruuca iyo dadka waaweyn waxay kaga wada hadlaan horumarinta iyo kobcinta qiyamka barnaamijka iyo sidii loogu faafin lahaa dunida oo dhan. Madashu intay socoto, carruurtu waxay la kulmaan lana sheekaystaan caruurta dhiggooda ah ee ka kala socda dalalka kale, iyo ciyaaryahannada caanka iyo wariyayaasha iyo shakhsiyaadka caanka ah, waxaanay sidoo kale noqdaan safiiro mustaqbalka sii wadi doona faafinta qiyamka caalamiga ah. Rugta Caalamiga ah ee Warbaahinta Carruurta. Rugta Caalamiga ah ee Warbaahinta Carruurtu waa qayb muhiim ah oo ka mid ah barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Markii ugu horraysay ee la hirgaliyo waxay ahayd 2014-kii si ay qayb uga noqoto barnaamijka Kubadda Cagta Saaxiibtinimada. Wariyayaal da'yar oo ka tirsan rugta saxaafadda ayaa soo tabiya wararka dhacdooyinka barnaamijka ee ka dhaca dalalkooda, waxaanay soo diyaariyaan wararka lagu baahiyo warbaahinta maxaliga ah iyo kuwa caalamiga ah ee ku saabsan ciyaaraha, waxaanay ka qayb qaataan diyaarinta barnaamijyo laga siidaayo Telefishanka iyo Wargayska iyo Idaacadda barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Rugta Caalamiga ah ee Warbaahinta Carruurtu waxay midaysaa dhalinta ku guulaysata tarnnada maxaliga ah ee abaalmarinta Wariyaha Da'da Yar ee Ugu Waca, iyo qoraayada mareegaha iyo sawir qaadayaasha iyo qoraayada. Wariyayaasha da'da yar ee rugta saxaafadu waxay soo bandhigaan. Maalinta Adduunka ee Saaxiibtinimada iyo Kubadda Cagta. Xeerka barnaamijka Saaxiibtinimada iyo Kubadda Cagta, Maalinta Adduunka ee Saaxiibtinimada iyo Kubadda Cagta waxaa loo dabaaldegay Abril 25. Maalintan waxa markii ugu horraysay 2014-kii looga dabbaal dagay 16 dal. Maalintan waxa la qabtay ciyaaro saaxiibtinimo, kulano, socodyada idaacada, bandhigyada TV-ga, tababaro furan, iwm. In ka badan 50,000 oo qof ayaa ka qayb galay dabbaal dagga. 2015-kii, Maalinta Saaxiibtinimada iyo Kubadda Cagta waxa looga dabbaal dagay 24 dal. Intii lagu jiray feestada, waxaa jiray ciyaaro saaxiintinomo iyo dabaaldegyo kale. Dalka Jarmalka, naadiga Schalke 04 ayaa ku qabtay tartanno furan, Serbia waxa lagu qabtay bandhig TV, Ukrain waxa lagu qabtay ciyaar u dhaxaysay kooxda da'yarta Volyn FC iyo carruurta ka diiwaan gashan xarunta badhtamaha magaalada ee Lutsk ee adeegyada bulshada ee qoysaska iyo carruurta iyo da'yarta. Ruushka, 11 magaalo ayaa looga dabbaal dagay Maalinta Kubadda Cagta iyo Saaxiibtinimada 25-kii April. Ciyaaro saaxiibtinimo ayaa lagu qabtay magaalooyinka Vladivostok, Novosibirsk, Yekaterinburg, Krasnoyarsk, Barnaul, St. Petersburg iyo Saransk si loo xusuusto qiyamka aasaasiga ah ee barnaamijka. Magaalooyinka Krasnoyarsk iyo Sochi iyo Rostov-on-Don waxa laga qabtay Socod Saaxiibtinimo oo ay ka qayb galeen dadka qaaday dabka socodkii olimbikada ee 2014-kii. Moscow, ayaa lagu qabtay Tartanka Fursadaha loo Simanyahay iyoadoo taageero laga helayo Xidhiidhka Ciyaaraha Dadka Indhaha la'. Maajo 5-teedii waxa Maalinta Saaxiibtinimada iyo Kubadda looga dabbaal dagay magaalooyinka Nizhny Novgorod iyo Kazan. 2016-kii, waxa maalinta Kubadda Cagta iyio Saaxiibtinimada looga dabbaal dagay 32 dal. Ruushka, waxa looga dabbaal dagay sagaal magaalooyinkan: Moscow, St. Petersburg, Novosibirsk, Barnaul, Birobidzhan, Irkutsk, Krasnodar, Nizhny Novgorod iyo Rostov-on-Don. Nizhny Novgorod waxa lagu qabtay ciyaar saaxiibtinimo oo ay ku kulmeen ciyaaryahanno da'yar oo ka socday naadiga Volga FC, halka ciyaaryahanno da' wayn oo ka socda naadigu ay fuliyeen jimicsiga diyaar garowga iyo tababarada carruurta. Ciyaar saaxiibtinimo oo ka dhacday magaalada Novosibirsk ayaa waxa ka qayb galay carruur naafo ah, oo ka socday kooxda gobolka Novosibirsk ee Yermak-Sibir. 2017-kii, Maalinta Kubadda Cagta iyo Saaxiibtinimada waxa looga dabbaal dagay 64 dal. Ciyaaryahanno caan ah oo ay ka mid yihiin ciyaaryahanka difaaca ee reer Serbia Branislav Ivanovich, iyo weeraryahanka reer Holland Dirk Kuyt, ayaa ka qayb galay ciyaaro kala duwan oo aduunka ka dhacay. Dalka Giriiga dabbaal daggii ka dhacay waxa ka qayb galay Theodoras Zagorakis, oo ku guulaystay Koobka Kubadda Cagta ee Yurub 2004-kii isagoo u ciyaaraya kooxda dalkiisa. Ruushka, naadiga Zenit FC waxa uu tababar gaar ah u qabtay Zakhar Badyuk, safiirka da'da yar ee barnaamijka Kubadda Cagta Saaxiibtinimada ee 2017-kii. Tartanku intuu socday, goolhayaha naadiga Zenit FC Yury Lodygin waxa uu darajo sare siiyay Zakhar markuu arkay awoodihiisa, waxaanuu u gudbiyay sirta goolhaynta. Koobka Qiyamka Sagaalka Ah. Koobka Qiyamka Sagaalka Ah waa abaal marin uu bixiyo barnaamijka caalamiga ah ee carruurta ee Kubadda Cagta Saaxiibtinimada. Sannad kasta Koobka waxa la guddoonsiiyaa kooxda muujisa inay go'ansaday qiimaha mashruuca: saaxiibtinimo, sinnaan, caddaalad, caafimaad, nabadgalyo, daacadnimo, guul, dhaqan iyo sharaf. Taageerayaal ka kala socday dhamaan daafaha aduunka ayaa ka qay galay doorashada kooxda guulaysatay, laakiin go'aankii kama dambaysta ahaa waxaa gaadhay ka qayb galayaashii mashruuca Kubadda Cagta Saaxiibtinimada iyagoo codkooda dhiibanaya. Naadiyada kubadda ee ku guulaystay Koobka Qiyamka Sagaalka Koob: Barcelona (2015), Bayern Munich (2016), Al Wahda (Haddiyada Gaar ah), Real Madrid (2017). Jijimaha Saaxiibtinimada. Dhammaan hawlaha barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta waxay ku bilaabmaan is waydaarisga Jijimaha Saaxiibtinimada, taas oo ah astaanta sinnaanta iyo qaab nololeed caafimaad leh. Jijimuhu waxay ka kooban yihiin laba dunood oo buluug iyo cagaar ah, waxaana xidhan kara qof kasta oo aaminsan qiyamka barnaamijka. Sida laga soo xigtay Franz Beckenbauer "Astaanta dhaqdhaqaaqani waa jijin labo midab leh, waanay fududahay waana la fahmi karaa sida uu u fududyahay loona fahmi karo barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta. Dhalinta ka qaybgaay barnaamijku waxa gacmaha ugu xidheen Jijimaha Saaxiibtinimada ciyaaryahanno iyo shakhsiyaad caan ah, oo ay ka mid yihiin: Dick Advocaat, Anatoly Timoshchuk and Luis Netu, Franz Beckenbauer, Luis Fernandev, Didier Drogba, Max Meyer, Fatma Samura, Leon Gorecka, Domenico Krishito, Michel Salgado, Alexander Kerzhakov, Dimas Pirros, Miodrag Bozovic, Adelina Sotnikova, Yuri Kamenets. Hawlaha ka qayb galayaasha inta u dhaxaysa wareegyada. Ciyaaryahannada kubada cagta ee da'da yar ee loogu tagalay barnaamijka Saaxiibtinimadu Kubadda Cagta waxay ka qayb galeen dhacdooyin kala duwan oo baxsan wareega rasmiga ah. Bishii May ee 2013-kii, ciyaaryahanno ka socda naadiga Maribor ee kubadda da'yarta (Slovenia) ayaa qabtay ciyaar saaxiibtinimo oo samafal ah oo ay ka qayb galeen carruurta reer Cambodia. 14-kii September 2014-kii, waxa magaalada Sochi ay ka qayb galayaasha barnaamijka ee ka socday Ruushku la hadleen Vladimir Putin intii uu socday kulankii Madaxwaynaha Midowga Ruushka iyo Madaxwaynaha Ururka FIFA Sepp Blatter. Bishii Juun ee 2014, Madaxwaynaha Faransiiska Francois Hollande ayaa kooxda Taverni oo xubin ka ah barnaamijka Saaxiibtinimada Kubadda Cagta  ku casuumay Qasriga Elysee si ay u daawadaan ciyaartii Koobka Adduunka FIFA 2014-kii ee u dhaxaysay Faransiiska iyo Nayjeeriya. Bishii Abriil ee 2016-kii, Yuri Vashchuk, safiirkii barnaamijka Kubadda Cagta Saaxiibtinimada ee 2015-kii, ayaa la kulmay ninka ugu xoogga wayn dalka Belarus Kirill Shimko, iyo ciyaaryahanno da'yar oo ka socday naadiga BATE FC si ay u wadaagaan khibradii ay ka heleen ka qayb galidda mashruuca. Yuri Vashchuk waxa uu guddoonsiiyay Kirill Shimko Jijimaha Saaxiibtinimada, halkaas oo uu guddoonsiiyay usha si uu u kobciyo qiyamka mashruuca ee ah saaxiibtinimada, caddaalada iyo qaab nololeedka caafimaadka leh. Abaalmarinaha iyo Hadiyaha. Barnaamijka Saaxiibtinimadu Kubadda Cagta waxa uu ku guulaystay tartanno kala duwan waxaanuu helay abaalmarino Ruushka iyo caalamkaba uu ka helay. Waxaa ka mid ah: “Mashaariicda Bulshada Ugu Wacan ee Ruushka” ee qaybta “Horumarinta Iskaashiga Caalamka”, iyo abaal marinta Ururka Xiriirrada Ganacsiga ee Caalamiga ah (IABC) ee Gold Quill Awards ee qaybta “Masuuliyadda Bulshada ee Shirkadaha” (2016), iyo abaal marinta Saber Awards ee qaybta “Mashruuca Adduunka Ugu Wanaagsan ee Bulshada” (2016), iyo abaal marinta Drum Social Buzz Awards ee qaybta “Istaraatiijiyada Caalamiga ee ugu Wacan” (2017) Abaal marinaha caalamiga ah ee adeegyada hal-abuurka leh ee suuqgaynta casriga ah, qaybta “Istaraatiijiyada Warbaahineed ee ugu Wacan” (2017), iyo abaal marinta “Silver Archer” qaybteeda “Mashruuca Bulsheed ee Ruushka ugu Wacan” (2018), iyo Tartanka Abaalmarinta Wayn ee “Silver Archer” (2018). Inselnimo. Inselnimo oo sii kale loo yaqaano doob qorshayn ama doob ahaansho (ingiriis: "involuntary celibate" ama "incel", iyo "incelhood", iyo "inceldom") waa qofka guur-la'aan iyo aan lahayn fahanka ama xirfadaha shukaansiga, isaga ikhtiyaarka lahayn. Sababta xaaladaas dhacdo waxay noqon karta lacag la'aanta, xishoodka xad-dhaaf ah ama foolxunimo. Waa qofka marku kacsi dareemo, laakeen xaas ama go'aan lahayn. Bryson Tiller. Bryson Tiller (dhashay 2 Janaayo 1993), waa fanaan mareykan ah oo qoro heesaha rap'ka ah. Persepolis FC. Persepolis FC (Persepolis Fútbol Club), (Faarisi: باشگاه فوتبال پرسپولیس) waa koox isboorti oo ku yaalo Tehran, ee dalka Iiraan. Persepolis F.C. waxaa la aasaasay sanadkii 1963-kii Cali Abdo oo ahaa qeybtii ugu horeysay ee kubadda cagta Iran tan iyo 1968-dii. Persepolis waxa kale oo ay heysteen saddex kooxood oo kubada cagta, kubbadda kolayga iyo kubadda laliska ah sanadihii ugu horreeyey ee dhismaha. Persepolis F.C. waa naadiga kubadda cagta ee kubada cagta ee Persepolis Athletic iyo Club Cultural. Naadiga waxaa iska leh Wasaaradda Dhalinyarada iyo Isboortiga. Waxaa jiray isku dayo badan oo ay kooxda ku gaarsiin laheyd guul la'aan sababtoo ah deyn weyn oo ay kooxdu heysato. Kooxda ayaa ku ciyaaray garoonkeeda Azadi Stadium, tan iyo 1973-dii. Waxay ku tartamayaan kulamada Derby Derby, kaasoo loo arko mid ka mid ah kuwa ugu weyn Asia, [6] oo ay la wadaagaan Esteghlal, oo ah cayaar si joogta ah u raacsan taageerayaasha kubadda cagta ee Iran. Sida laga soo xigtay Xiriirka Kubadda Cagta Asia, Persepolis waa kooxda ugu caansan kubada cagta Asia [7] [9] [9] Persepolis ayaa ku guuleysatay koobkoodii ugu horeeyay ee horyaalka Iran, iyo sidoo kale 5 Hazfi Cups, hal Super Cup iyo 1990-91 Asian Cup Winners Cup. Ciyaartoy badan oo cajiib ah ayaa u ciyaaray kooxda, sida ciyaartoydii hore ee Bayern Munich Ali Karimi, Ali Daei, Vahid Hashemian iyo ciyaaryahankii hore ee Hamburger Mehdi Mahdavikia. Si kastaba ha ahaatee, Ali Parvin ayaa loo arkaa inuu yahay ciyaaryahankii ugu weynaa abid ee kooxda. Parvin ayaa 18 sano u ciyaaray kooxda tan iyo 1970-kii. Nambarka uu xiran yahay, todoba, ayaa ka fariistay kooxda. Freestyle Script. Freestyle Script waa font waxaas Martin Wait waxaa loogu talagalay gudaha 1981. "Bold" werin ee Freestyle Script ahaa loogu talagalay 1986. Adobe, ITC iyo Letraset waa daabacayaasha ee Freestyle Script. Waxay leedahay 4 noocyada: Regular, Bold, SH Reg Alt, iyo SB Reg Alt. Fermín IV. Fermín IV Caballero Elizondo (ku dhashay Monterrey, Nuevo Leon, Diseembar 1974, waa a Meksiko ah o Rap qaadi jire, gangister iyo faantaar u rap rock. Dhalinyarjeclid. "Dhalinyarjeclid (ingiriis: ephebophilia) waa jecaylka doonid iyo galmo oo loo dareemo qofka oo dhalinyaro ah. Baluuqjeclid. Baluuqjeclid (ingiriis: hebephilia) waa jecaylka doonid iyo galmo oo loo dareemo qofka oo qaangaadh ah. Xaliimo Ismaaciil Ibraahim. Xaliimo Ismaaciil Ibraahim (English: Halima Ismail Ibrahim) oo ku magac dheer “Xaliimo Yareey” ee doorashooyinka qaran. Waa gabadhii ugu horreysay ee xilkaas qabata taariikhda Soomaaliya. Horay waxa ay u aheyd guddoomiyaha guddiga Galmudug, iyada oo sidoo kale noqotay La- Waxa hooyo dhashay saddex carruur ah oo lagu dilay magaalada Muqdisho 18ka Nofeembar, 2014kii. Cashuur wuxuu la shaqeeyay wasaarada arrimaha gudaha iyo maamulka gobolka Banaadir, wuxuuna kaalin weyn ku lahaa dhismaha jidadka Xaliimo Ismaaciil waxa ay 23kii Diseembar 1956dii ku dhalatay magaalada Muqdisho, gaar ahaan isbitaalka hooyada iyo dhallaanka ee Martiini ee uu dhisay gumeystihii Talyaaniga 1912kii. Waxa ay ku barbaartay xaafada isku-raranka ee degmada Xamaweyne. Waxa ay ku kortay guriga abtigeed oo shaqaale ka ahaa wasaarada caafimaadka ee ay kala tageen iyada oo uurka lagu sido. Waxa ay waxbarashada dugsiga hoose ku qaadatay qaadatay dugsiga xanaanada oo la dhehi jiray Finta Kuwaataro Maajo Intii u dhaxeysay 1965-1966. Dowladdii Kacaanka ayaa mar dambe dugsigaas ugu magacdaray Xaaji Barsane. Shiikh Xasan Xaaji Barsane wuxuu ahaa halgamaa la dagaalay ku doonaynaysay inay ku qabsato xuduudka Waxa ay 1967-1968 waxbarashada dugsiga dhexe ku qaadatay dugsiga Media Centrale (Mardambe ayaa magaca laga badelay oo loo bixiyay dugsiga Bartamaha). Waxa ay ka qalinjabisay dugsiga saree e Xaliimo waxa ay shahaadada koowaad ee jaamacada ku qaadatay cilmiga beeraha iyada oo ka sanadkii 1981dii. Waxa ay kadib heshay deeq waxbarasho oo dalka Talyaaniga ah, waxa ayna jaamacada shahaadada heerka labaad ee jaamacada (Master’s degree) ee cilmiga dhaqaalaha iyo beeraha ka qaadatay jaamacada Turino sanadkii Waxa ay Xaliimo Soomaaliya dib ugu soo noqotay isla sanadka 1983dii kadib markii ay soo u joogtay. Shaqadeedii ugu horreysay waxa ay ka bilowday Jaamacada Ummada oo ay ka noqotay kaaliye bare (assistant lecture). Saddex sano kadib ayay noqotay bare buuxa oo jaamacada ka tirsan iyada oo dhigi jirtay cilmiga beeraha iyo dhaqaalaha. Waxa ay shaqadaas haysay ilaa iyo jaamacada ka xirantay 1991 markaas oo dowladdii keliteliska ahayd ee Maxamed Siyaad Barre la riday. Inta ay jaamacada ka shaqeynaysay Xaliimo waxa ay qabatay shaqooyin dhowr ah oo mid ah mashruucii weynaa ee bacaad-celinta kaas oo ku guuleystay inuu joojiyo bacaadkii ku sii durkayey waddooyinka isku xira Muqdisho iyo jubbooyinka. Waxa ay Xaliimo sidoo kale ka mid barashada afsoomaaliga ee loo diray dhulka miyiga ah si ay dadka reer guuraaga ah usoo baraan qoraalka afsoomaaliga oo la hirgeliyay 1973dii. Waxa ay sidoo kale la shaqeysay Waaxda Bulshada iyo Horumarinta dadka ee xibsigii talada hayay ee Waxa ay 1992 ka mid noqotay howlwadeennada Soomaalida ah ee howlgalka Qaramada Midoobay ee Soomaaliya (United Nations Operations in Somalia; UNOSOM). Waxa ay ahayd sarkaalka Waxa ay si gaar ah uga shaqeysay arrimaha dib- gobol iyo degmo, howlahaas oo si gaar ah loogu Mudada ay la shaqeynaysay UNOSOM waxa ay isu ah kuwaas oo ka kala yimid gobolada dalka oo dhan si ay ugu yeeshaan cod mideysan iyo kaalin xoog leh oo muuqata dedaalada dib-u- heshiisiinta kooxaha siyaasada. Sidoo kale waxa ay Xaliimo xubin ka ahayd guddiga ka shaqaynayay Mohamed iyo Janaraal Maxamed Faarax Caydiid oo ku dagaalamayay islamarkaasna qad cagaaran kala dhex dhigay magaalada. Xaliimo waxa ay isaga tagtay Soomaaliya sanadkii 1996dii markaas oo ay Qaramada Midoobay joojisay howlgalka UNOSOM, isagana baxday Soomaaliya iyada oo ay dagaaladuna sii kordhayeen. Waxa ay u guurtay dalka Mareykanka oo ay ku nooleyd ilaa 2007dii. Xaliimo Ismaaciil waxa ay xubin ka ahayd ururada bulshada rayidka wixii ka dambeeyay markii dowladda militariga ay dhacday. Waxa ay ka mid ahayd koox haween ah oo ay hoggaamineysay Xaliimo Cabdi Caruush oo aasaasay ururka IIDA bishii May sanadka 1991. Ururka wuxuu ka bulshada, difaacida iyo u doodida xaquuqda aadanaha iyo dhiirogelinta ka qeybgalka haweenka ee arrimaha siyaasada, dib u heshiisiinta qaran, dib- Waxa ay 1995 hogaaminaysay koox haweenka Soomaaliyeed ah ee ka qeybgalay shirwaynihii Aayaha Haweenka ee dalka Shiinaha. Wixii markaa ka dambeeyay waxa ay u guurtay dalka Mareykanka maadaama ay sii kordheen dagaalada iyo colaadaha sokeeye. Waxa ay Soomaaliya dib ugu soo noqotay 2007dii, iyada oo noqotay xiriiriyaha howlaha ururka IIDA. Waxa ay maamushay mashaariicda IIDA ee dhanka waxbarashada, caafimaadka iyo Waxa 2011dii Xaliimo loo doortay inay noqoto Rayidka oo ujeedka loo dhisay uu ahaa in la mideeyo codka iyo awooda, iyo dedaalka ururada bulshada ee ku aadan in Soomaaliya ay ka baxdo dowladnimada ku-meel-gaarka ah oo ay yeelato dowlad joogta oo aan qabyo ahayn. Xaliimo waxa ay 2012kii La-guddoomiye ka noqotay Guddiga Farsamada ee u xilsaarnaa hubinta iyo ee dowladda Soomaaliya. Waxa uu guddigaas ku ee lagu doorto gudaha Soomaaliya wixii ka dambeeyay markii ay dhacday dowladdii militiriga aheyd 1991. Wuxuu baarlamaankaas sees u noqday dhismaha dowlad buuxda oo ay Soomaaliya yeelato taas oo heshay aqoonsi caalami ah. Waxaa dowladaas madaxweyne ka ahaa mudane Xasan Xaliimo iyo koox kale oo haween ah ayaa Juun Soomaaliyeed (SWLI) oo kala shaqeeya haweenka Soomaaliyeed iyo hay’adaha caalamiga ah si loo taageero kaalinta haweenka dhanka siyaasadda iyo Xaliimo waxa ay sidoo kale noqotay guddoomiyaha guddiga farsamada ee shirka maamul u sameynta gobolada dhexe. Guddiga ayaa sidoo kale xildhibaanada Galmudug, iyaga oo sidoo kale Baarlamaanka Federaalka ah ee Soomaaliya ayaa 6 Luulyo, 2015ka ansixiyay guddiga madaxa banaan ee doorashooyinka qaran oo ka kooban 11 xubnood. Guddiga waxaa horey usoo magacaabay federaalka ah ee Soomaaliya. Isla 25kii Bishaas ayay xubnaha guddiga u doortay in Xaliimo Waxa uu guddiga u xilsaaran yahay in uu Soomaaliya gaarsiiyo doorasho qof iyo cod ah sanadka 2020ka. Waxaa loo arkaa Xaliimo Ismaaciil inay tahay gabadha ugu awooda badan xilligan dhanka siyaasada, waana gabadhii ugu horreysay Waleed Al-Husseini. Waleed Al-Husseini waa Falastiin, qoreyist, qoraa iyo blogger. Bishii Oktoobar 2010, Hay'adda Falastiiniyiinta ayaa xirtay isaga oo lagu eedeeyey inay been ka sheegteen Islaamka on Facebook iyo blog posts; Xabsigaan wuxuu qabsadey dareen caalami ah. Markii dambe wuxuu u baxsaday Faransiiska, halkaas oo uu si guul ah u dalbaday magangelyo. Sannadkii 2013, wuxuu aasaasay Golaha Muslimiinta ee Faransiiska, iyo sannadkii 2015 wuxuu ku qoray buugiisa koowaad, Blasphémateur!: les prisons d'Allah wuxuu ku saabsan yahay waayo-aragnimadiisa. Bibliography. Waleed al-husseini Marinka Gardafuul. Marinka Gardafuul waa kanaalka u dhexeeya Soomaaliya iyo Soqotra. Osh Muyuusiga iyo Masraxa Drama. Osh Muyuusiga iyo Masraxa Drama - tiyaatarka ugu da'da weyn ee ku yaala Kirgistan, tiyaatarka labaad ee ugu da'da weyn badhtamaha Aasiya. Taariikhda. Sanadkii 1914-dii, hogaamiyihii Rakhmonberdi Madazimov, oo ay la socdeen macalinka Dugsiga Ruushka ee Osh, Baltykhodzhoy Sultanov wuxuu aasaasay koox tiyaatar. Agaasimihii ugu horeeyay ee farshaxanka tiyaatarka Madazimov Rakhmonberdi wuxuu ahaa aasaasihii ugu horeeyay ee abaabulay majaajilada heesaha ee Kirgistan. Tiyaatarka Babur ee Osh waa tiyaatarka ugu da'da weyn badhtamaha Aasiya, ka dib markii Tiyaatarka Qaranka ee Ruushka ee Isbahaysiga Isbahaysiga ee Hamza oo ku yaal Tashkent (aasaasay 1913-27 Febraayo 1914). Dhaawac. Dhaawac (ingiriis:injury) waa marka xanuun jidhka ku dhacdo. Jasiirada Khuuri. Jasiirada Khuuri waa jasiirad oo ku taala Marinka Gardafuul. Taariikh. Waa jaziirada ugu dhaw dhalka soomaliya waxayna meesha ugu dhaw uga jirtaa raasa casayr (48 mayl) waa jaziirad khayraad badan xaga kaluumaysiga Waana jaziirada ay ku noolyihiin dad soomali ah oo ka soo jeeda magaa looyinka BAARGAAL iyo BAREEDA … Dadka kunooli kama badna dhawr boqol oo qof waxa ay leedahay xoolo Iyo ugaar aan badnayn waxa ay leedahy iskuul iyo saldhig boolis iyo xero ciidan badeed badanaa cidamada la keena waa cidamo ganaax lookeenay waxana lagu kala badala 6dii bilood ba mar Wxayna ku hadlaan dadkeedu afka suqadriga lakiin waa laga gartaa lahjad ahaan mar ka ay lahadlayaan suqadariyiinta kale oo wxaa lagartaa qof ahan in uu reer cabdala koori yahay biyaheeduna wa kharaar … 1945 waxa cabdala koori ku dhufatay duufaan dabayl xoog leh wadatay oo bur burisay guryihii iyo dhirtii waa wayneyd taas oo cabsi xoog leh galisay dadkii daganaa cabdala koori qayb ka mid ah dadkaas waxay usoo guureen magaalada caluula aad baa loosoo dhaweeyay dadka reer caluula soo dhawyn ka dib waxaa la dajiyay xaafad magaalada caluula ka mid ah oo lamagac baxday xaafadii REER XAMSAHA dadka reer xamsuhu waxay ahaayeen dad bada aad u yaqaan markiiba waxay la qabsadeen noloshii aad bay xafadoodu u wayneyd … 1960 markii xornimadii la qaatay ka dib waxay ku yeesheen laba xubnood oo golaha deegaanka caluula … 1969 markay dawladii malatariga wadanka qabsatay sanado ka dib dhalinyaradii reer xamsuhu waxay bilaabeen in ay kala aadaan cabdalla koori cumaan iyo imaaratka iyo yamen Bartaas marka la gaaro waxaa xarriiqda xadaynta caqabad ku noqonaysa Jasiiradda Cabdi Al Khuuri oo Koonfurta ugu xigta Jasiiradaha la xiriira Suqadara. Halkaas oo xarriiqdii ay markaas si degdeg ah ugu leexanayso Jihada KoonfurBari (SE) iyada oo ku dhammaaneysa barta leh Loolka iyo Dhigta 9° N iyo 54° 30' E bartaas oo fogaan is leeg oo ah 200 nmi u jirta Raas Xaafuun iyo Jasiirada Darsa oo Koonfur kaga aadan Suqadara. (Raas Xaafuun waxa ay dhacdaa barta 10°26'36"N, 51°24'54"E). Jasiiradda Suqadara oo November 30, 1967 gacanta u gashay Yemen - waxay xeebta Soomaaliya u jirtaa 150 mile oo keliya. Islamarkaas Suqadara waxay xeebta Yemen u jirtaa 190 mile. Jasiiradaha yaryar ee la xiriira Suqadara waxaa ka mid ah Cabdul Khuuri (Abd-al-Kuri) oo 50 mile oo keliya u jirta Raas Casayr (Gardafuul) oo ah Soomaaliya. Waxa kale oo Suqadara hoos taga labada Jasiiradood ee Samhah iyo Darsa (oo loo yaqaan Walaalaha "Brothers") oo u dhaxeeya Khuuri iyo Suqadara. Maxamed cawaale secondary. Maxamed cawaale secondary was dugsi sare oo Ku yaalla magaalada bosaso we xarunta gobolka bari. Erey bixi. Erey-bixi (af-ingiriis: neologism) waa tijaabka ereyaal cusub in la sameeyo iyo howshada la mid ah. Cadaan Xagjir. Cadaan Xagjir (ingiriis: white nationalism, ama white supremacism) waa kooxyaal oo xagjir ah, oo taageero qolo galbeed oo cadaan ah. Rayid. Rayid (ingiriis: civilian) waa qof oo askar ahayn. Farsamo. Farsamo (ingiriis: technology) waa wax yaabaha oo ka mid ah qalab, iyo mashiino, iyo wax yaabo kale oo dhibaato xaliyaan. G20. G20 (ama G-20 ama Group of Twenty) waa golaha caalamiga ah ee dawladaha iyo guddoomiyeyaasha bangiyada dhexe ee Arjantiina, Australia, Brazil, Canada, China, Faransiiska, Jarmalka, Hindiya, Indonesia, Talyaaniga, Japan, Mexico, Ruushka, Saudi Carabiya, Koonfur Afrika, Koonfurta Kuuriya, Turkiga, Boqortooyada Ingiriiska, Mareykanka iyo Midowga Yurub (iyo sidoo kale xubin ka mid ah Spain oo xubin ka ah martiqaadka joogtada ah, oo ay ku martiqaaday codeyn bulsho). La aasaasay sannadkii 1999-kii, G20 wuxuu doonayaa inuu ka doodo siyaasadda ku saabsan horumarinta xasiloonida dhaqaale ee caalamiga ah. [3] Waxay raadineysaa inay wax ka qabato arrimaha ka baxsan mas'uuliyadaha urur kasta. Hoggaamiyayaasha G20 ama madaxda dawlad-goboleedyada ayaa si gooni gooni ah loo siiyay shirkooda tan iyo markii ay bilaabeen 2008-dii, iyadoo kooxdu ay sidoo kale ku jiraan wasiirro maaliyadeed oo wasiirro maaliyadeed iyo wasiirro ajaanib ah. G7. Kooxda Seven (G7) waa koox ka kooban Kanada, Faransiis, Jarmal, Talyaani, Japan, Boqortooyada Ingiriiska iyo Maraykanka. Wadamadaas, oo leh todoba dhaqaale ee ugu waawayn adduunka, [1] waxay ka dhigan yihiin 62% hantida saafiga ah ($ 280 trillion). [2] Dalalka G7 ayaa sidoo kale ka wakiil ah in ka badan 46% GDP GDP, iyada oo ku saleysan qiyamka magacaabida, iyo in ka badan 32% miisaaniyadda adduunka oo ku saleysan awoodda wax iibsiga. [4] Midowga Yurub ayaa sidoo kale ka wakiil ah G7 NEXT 11. Turkiga, Nigeria Masar, Indonesia, Iiraan, Mexico, Pakistan, Filibiin,Bangladesh Kuuriyada Koonfureed iyo Vietnam - ayaa lagu sheegay Goldman Sachs, Baanka Maalgashiga iyo dhaqaaleyahar Jim O'Neill oo waraaq cilmi-baaris ah u yeeshay inuu yeesho karti aad u sareeya, oo ay weheliyaan wadamada BRICS, oo ka mid ah dhaqaalaha dunida ugu wayn qarnigii 21aad. [1] Bangiga ayaa doortay gobolladaas, oo dhan oo leh bandhigyo balaadhan oo maalgashi iyo koritaanka mustaqbalka, 12-kii December, 2005. Kow iyo tobanka dal ee ku yaala waxay leeyihiin aag 10 milyan oo kiilomitir oo ay ku nool yihiin dad ah 1460 milyan. Wadarta wadarta guud ee wadamadani waa 6.5 trillion dollar. Marka laga hadlayo sinaanta awoodda wax iibsiga (PPP), waxa ay gaadheen 15.5 trillion dollar. Shuruudaha Goldman Sachs loo isticmaalo waxay ahaayeen xasilooni-darrada dhaqaalaha, qaan-gaadhka siyaasadeed, furfurnaanta siyaasadaha ganacsiga iyo maalgashiga, iyo tayada waxbarashada. Warqada N-11 waa dabagalka waraaqda bangiga ee 2003da afarta dhaqaale ee BRIC, Brazil, Russia, Hindiya, iyo Shiinaha. Waxaa la barbardhigi karaa liistada CIVETS oo ay ku xidhantahay Robert Ward, oo ah agaasimaha guud ee saadaasha dhaqaalaha ee EIU - oo leh kala duwanaansho yar, hase yeeshee badanaa isku mid ah. ASEAN. Ururka Isbahaysiga Aasiya ee Koonfur-Aasiya [12] (ASEAN / ɑːsiɑːn / AH-see-ahn, [13] / ɑːziɑːn / AH-zee-ahn) [14] iskaashiga dawladeed, wuxuu fududeeyaa dhaqaalaha, siyaasadda, amniga, ciidamada, waxbarashada iyo bulshada - isdhexgalka dhaqamada u dhaxeeya xubnaha iyo wadamada kale ee Aasiya, iyo caalamkaba. Tan iyo markii la aasaasay 8 August 1967 Indunisiya, Malaysiya, Filibiin, Singabuur iyo Thailand, xubinimada ururka ayaa ballaariyay inay ku jiraan Brunei, Kambodiya, Laos, Myanmar iyo Fiyetnam. Hadafyada muhiimka ah waxaa ka mid ah horumarinta nabadda, dhaqaalaha, iyo horumarinta dhaqameed ee ka jira waddamada xubnaha ka ah, oo ay ka mid yihiin nabadgelyada nabadda iyo amniga dalalka xubnaha ka ah. ASEAN waa kormeere rasmi ah oo Qaramada Midoobey ah, iyo sidoo kale wada-hawlgal caalami ah oo firfircoon. Amniga, dhaqaalaha, dhaqaalaha, dalxiiska, dhaqanka, ilaalinta deegaanka, horumarinta iyo sugnaanta, oo ay ka mid yihiin dhinacyo badan oo ka mid ah qaabka iskaashi ee Shirkadda Iskaashiga Shidaalka ee Shanghai (SCO) waa urur muhiim u ah Shirkadda Shidaalka ee Shanghai (SCO).] ASEAN waxay sidoo kale haysaa shabakad caalami ah oo isbahaysiin, waxayna ku lug leedahay arrimaha caalamiga ah ee badan. [23] [25] Isgaadhsiinta Dowladaha Xubinta ka ah waxay ka dhacaan Ingiriis. ASEAN waxay daboosho dhul dhul ah oo ah 4,4 milyan oo kilomitir oo isku wareeg ah, 3% dhulka guud ee dhulka. Biyaha dhul-beereedka ASEAN waxay ka kooban yihiin saddex jeer ka badan dhulkeeda, taas oo si gaar ah ugu muhiimsan marka la eego waddooyinka badda iyo kalluumeysiga. Dalalka xubnaha ka ah waxay leeyihiin qiyaastii 640 milyan, 8.8% dadka adduunka, in ka badan EU28, iyo marka la eego dhulka, wax yar ka weyn. Sannadka 2015-ka, tirada guud ee la-xisaabtamida ururka ayaa kor u kacay $ 2.8 trillion. Haddii ASEAN uu yahay hal shirkad, waxay noqon doontaa midka lixaad ee ugu weyn adduunka, ka dambeysa Mareykanka, Shiinaha, Japan, Faransiiska iyo Jarmalka. ASEAN waxay wadaagaan xudduudaha dhulka Hindiya, Shiinaha, Bangladesh, East Timor iyo Papua New Guinea, iyo xuduudaha badda ee India, China, Palau iyo Australia. Labada East Timor iyo Papua New Guinea waxaa taageeraya xubnaha ASEAN qaarkood xubinimada ururka. GCC. Golaha Iskaashatooyinka ee Jaamacadda Carabta (Carabiga: مجلس التعاون لدول الخليج العربية), asal ahaan (iyo waliba walaac) oo loo yaqaan Golaha Iskaashiga Khaliijka (GCC, مجلس التعاون الخليجي), waa urur siyaasadeed iyo mid dhaqaale oo heer gobol ah oo ka kooban dhammaan dalalka Carabta ee Gacanka Ciraaq, marka laga reebo Ciraaq. Wadamada xubnaha ka ah waa Bahrain, Kuwait, Cumaan, Qadar, Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka Carabta. 2 [3] Xeerka Iskaashatada Iskaashiga Gacanka waxaa la saxiixay 25kii Maajo 1981, si rasmi ah u aasaasay hay'adda. [4] Dhamaan dawladaha xubnaha ka ah ee hadda jira waa boqortooyo, oo ay ku jiraan saddex boqortooyo dastuuri ah (Qatar, Kuwait, iyo Bahrain), [5] [6] laba boqortooyo oo isku-dhafan (Sacuudi Carab iyo Oman), iyo hal boqortooyo oo federaal ah (Imaaraadka Imaaraadka, oo ka kooban toddoba xubnood oo xubin ka ah, mid kasta oo ka mid ah waa boqortooyo rasmi ah oo leh amarkiisa gaarka ah). Waxaa jiray doodo ku saabsan mustaqbalka xubinimada Jordan, Morocco, iyo Yemen. [8] Qorshaha 2011-ka ee lagu beddelayo GCC wuxuu u geli doonaa "Gulf Union" oo leh xoojin dhaqaale, siyaasadeed iyo isuduwid ciidan ayaa horumariyay Sucuudi Carabiya, oo ah tallaabo loogu talagalay in lagu celiyo saamaynta Iran ee gobolka. [9] Waxyaabaha laga soo horjeedo waxaa ka soo horjeeday soo jeedinta dalal kale. [11] [12] Sannadka 2014, Ra'iisul-wasaaraha dalka Bahrain Khalifa bin Salman Al Khalifa ayaa sheegay in dhacdooyinka hadda ee gobolka ay muujiyeen muhiimadda hindisaha. [13] Si loo yareeyo ku-tiirsanaanta saliidda mustaqbalka, dawladaha GCC waxay raadinayaan dadaal dib-u-habeyn oo aan hore loo arag. [14] Tan iyo markii la abuuray golaha sanaddii 1981, xubinimadeeda lama ballaarin, dhammaan xubnayaashii boqortooyada Carabta. [75] Qaar ka mid ah wadamada GCC waxay leeyihiin xuduudaha dhulalka Ciraaq, Jordan iyo Yemen, iyo xudduudaha badda ee Iran, Masar, Suudaan, Eritrea iyo Soomaaliya. Bahrain waxa ay ku dhawaaqday in ay tahay dal ay ku tiirsan tahay Masar oo ku biirtay GCC, 2011-kii, wasiirka arrimaha dibadda ee Bahrain ayaa ugu yeeray Masar in loo aqoonsado xubin ka mid ah GCC. Ciraaq waa dalka keliya ee reer Carab ah ee ku xayiran Beer Ciraaq oo aan ahayn xubin ka tirsan Golaha Iskaashiga Khaliijka. 2012, Wasiirka Difaaca Ciraaq Saadoun al-Dulaimi wuxuu sheegay in Ciraaq uu doonayo inuu ku biiro GCC. [77] Kuwait wuxuu taageersan yahay Ciraaq inuu ku biiro GCC. [78] Deeq la'aanta xubinimada Ciraaq waxaa la rumaysan yahay in ay sabab u tahay dhaqaalaha dakhligoodu hooseeyo, tirada dadka Shiicada ah, habka siyaasadeed ee dowladeed, iyo soo duulidiisa Kuwait ee xubin ka ah Dagaalka Khaliijka. Shirkii Manama ee bishii December 2012, dowladaha GCC waxay ku baaqeen in la joojiyo faragelinta Iran ee faragelintooda gudaha. [79] Bishii Maajo 2011, Codsiga Jordan ayaa ku biiray GCC, oo markii ugu horreysay loo soo gudbiyay 15 sano ka hor, ayaa la aqbalay waxaana Morocco lagu martiqaaday inuu ku biiro ururka. [81] [82] Bishii Sibtambar 2011, qorshe dhaqaale oo shan sano ah oo labada waddan ah ayaa loo soo gudbiyey ka dib markii uu kulan dhexmaray wasiirrada arrimaha dibedda ee labada dal iyo dalalka GCC, kulankoodii ugu horreeyay ee GCC tan iyo bishii May kaas oo ku jiray wasiirrada Jordan iyo Morocco. Inkasta oo qorshe ah in la dhexgalo, ayaa la ogaaday in aysan jirin jadwalka midnimada, iyo wadahadalku sii wadi doono. [75] Sida Jordan iyo Morocco ay yihiin labada kaliyadood ee Carabta ah ee aan hadda ku jirin golaha, xubnaha hadda waxay u arkaan inay yihiin xulafo xoog leh. Xuduudaha Jordan xuduudaha Sacuudi Carabiya iyo dhaqaale ahaan waxay ku xiran yihiin dalalka Khaliijka Faarax. Inkasta oo Morocco aysan u dhowayn Gacanka Ciraaq, Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Morocco Taieb Fassi Fihri ayaa xusay in "masaafada juqraafigu aysan caqabad ku ahayn xiriir adag". [75] Yemen ayaa wadaxaajood ah la gashay xubinimada GCC, waxayna rajeyneysay in ay ku biirto ilaa 2015-ka. Inkastoo aysan lahayn xeebta ku yaal Gacanka Carabta, Yemen waxay ku taal Jasiiradda Carabta, waxayna la wadaagtaa dhaqanka iyo taariikhda guud ee xubnaha kale ee GCC. GCC ayaa horey u ansixisay in Yemen ay ku biirto Hay'adda Soodhaweynta GCC, Ururka Ganacsiga Gacanka ee Xiriirka Warshadaha (GOIC), [83] GCC Audit and Accounting Authority, Gulf Radio iyo TV Authority, Golaha GCC Golaha Wasiirada Caafimaadka, Xafiiska Waxbarashada GCC iyo GCC Golaha Shaqaalaha iyo Arrimaha Bulshada, iyo tartanka Gulf Cup. Golaha ayaa soo saaray qawaaniin ah in dhammaan tallaabooyinka sharci ee lagama maarmaanka ah la qaado si Yaman looga yeelo isla xuquuqda iyo waajibaadka xubnaha GCC ee hay'adahaas. [84] Bishii Maajo 2017, Golaha Iskaashiga Khaliijka ayaa diiday LEVANT QUARTET. Quartet-ka Levant waxay ahayd xiriir iskaashi dhaqaale oo dhaqaale ee Turkiga, Lubnaan, Suuriya, iyo Jordan laga sameeyay Diisambar 2010. [1] Quartet wuxuu lahaa ujeedada la sheegay in uu ugu dambeyntii u horseedayo mid dhaqaale, dhaqaale, siyaasadeed iyo mid siyaasadeed oo la mid ah Midowga Yurub ee Bariga Dhexe. [1] [2] Wadamada xubnaha ka ah ee la saadaaliyay ayaa ka mid ahaa afartan aasaasaas iyo sidoo kale Bahrain, Iran, Ciraaq, Kuwait, Cumaan, Qatar, Imaaraadka Carabta iyo Yemen. [1] Heshiiska Quartet ayaa la sameeyey kadib toban sano oo ah kordhinta taraafikada ganacsiga iyo diblomaasiyadeed ee ka dhaxeeya Turkiga iyo dalalka xubnaha ka ah. Shirkii Ganacsiga ee Levant ayaa la sameeyay, iyada oo xoghaye ka ah Beirut, iyada oo ujeedadu tahay in ay awood u yeelato in ay xakameyso badeecadaha bilaashka ah ee badeecadaha iyo dadka ku nool gobollada Quartet. Sidoo kale qorshahaasi wuxuu ahaa urur shakhsi ah oo la yiraahdo Shamgen, oo ku yaala Sham iyo Heshiiska Midowga Yurub ee Schengen, [4] kaas oo Iran iyo Ciraaq ay ka qeyb qaadan doonaan bixinta fiisooyinka wadajir ah Turkiga iyo Suuriya [5] Mashruucan ayaa si wax ku ool ah loo joojiyay markii Turkigu ku soo rogay cunaqabatayn dhaqaale oo ku aadan Suuriya ka dib markii kacdoonkii Suuriya ee dhacay, wax ka yar hal sano kadib markii ugu horreysay lagu dhawaaqay. Ka qaybqaatayaasha ku jira heshiiska asalka ah ee Quartet ayaa waxay ku dhawaaqeen inay doonayaan inay dib u bilaabo wada xaajoodka "sida ugu dhaqsiyaha badan xaaladdu u socoto". [3] Falanqeeyayaasha Baanka Adduunka waxay arkeen faa'iidooyin "faa'iido badan" oo ka socda wadamada Levantine laga soo bilaabo kororka la filayo ee ganacsiga ee Quartet ay soo saari lahayd, hadana dagaalkii Siiraaliyaanka ahaa ma joojin. [7] Soner Cagaptay waxa uu faallo ka bixiyay in qorshuhu uu ku habboon yahay aragtida xisbiga AK-da ee Turkiga sida "Brazil oo ah Bariga Dhexe, awood dhaqaale oo sii kordhaysa oo leh rabitaan guban si loo sameeyo dhacdooyinka gobolka". Andean community. Jaaliyada Andean (Isbanishka: Comunidad Andina, CAN) waa urur macaamil ah oo ka kooban waddamada Koonfurta Ameerika ee Boliifia, Kolombiya, Ikwadoor iyo Peru. Baarlamanku waxaa loo yaqaan 'Andean Pact' ilaa 1996 illaa iyo markii uu Heshiiskii Cartagena la saxiixay 1969. Xaruntiisuna waxay ku taal Lima, Peru. Beesha Andean waxay leedahay 98 malyan oo qof oo ku nool aag 4,700,000 oo kiilomitir oo laba jibbaaran, oo ay soo saartay Dakhliga Qoyska oo ah $ 745.3 bilyan oo doolarka Maraykanka ah, oo ay ku jirto Venezuela, oo xubin ka ahayd wakhtigaas. Qiyaasta Hindisaha Shirkadaha Iskaashiga Ganacsi ee Maraykanka (USGP) ee 2011-ka ayaa ah $ 902.86 bilyan oo doolar, marka laga reebo Venezuela. GDP. Wax soosaarka guud ee gudaha (GDP) waa mudo sadex bilood ama sanadle ah. Qiyaasaha GDP-ka ayaa inta badan loo isticmaalaa si loo ogaado waxqabadka dhaqaale ee wadanka oo dhan ama gobol, iyo in la sameeyo isbarbardhig caalami ah. Hase yeeshe, shaxda rasmiga ah ee qof kasta oo ka mid ah dadkaasi maaha, si kastaba ha ahaatee, waxay ka tarjumaysaa qiimaha noolaha iyo heerarka wadamada; Sidaa daraadeed, iyadoo la adeegsanayo saldhigga GDP-ga qofkiiba marka la isku daro awoodda wax iibsiga (PPP) waa mid aad u adag marka la barbardhigo farqiga u dhexeeya heerarka nolosha ee ka dhexeeya quruumaha kala duwan. Billionaire. A billionaire, ee dalalka isticmaala nidaamka magacaabista tirada gaaban, waa qof leh saafi ah ugu yaraan ugu yaraan hal bilyan (1,000,000,000, ie kun milyan) oo ka mid ah lacagta la siiyay, inta badan lacagaha waaweyn sida dollar dollar, euro ama pound sterling. Intaa waxaa dheer, boqolkiiba hal boqollaal (ama boqolaal milyardir) ayaa badiyaa loo isticmaalaa in lagu tixraaco bilyaneer oo qiimihiisu yahay 100,000 oo doolar (100,000,000,000). Wargeyska Ganacsiga Maraykanka Forbes wuxuu soo saaraa liis caalami ah oo loo yaqaan 'billion billionairaires dollar' sanad kasta, wuxuuna cusbooneysiiyaa qaybta internetka liiskaan waqtiga dhabta ah. [3] Saliida American Oil ee John D. Rockefeller wuxuu noqday aasaaskii ugu horreeyay ee caalamka ah ee lagu qadariyo Maraykanka sannadkii 1916. Ilaa 2018, waxaa jira in ka badan 2,700 oo dollar oo ah billionaires adduunka oo dhan, iyada oo hantida isku darka ah oo ka badan US $ 9.2 trillion, [5] ilaa $ 7.67 trillion ee 2017. [7] Sida laga soo xigtay wargeyska Oxfam ee 2017-ka, siddeedda ugu sarreysa ee milkiilayaasha ugu caansan ayaa leh hanti badan isku dhafan sida "kala bar dadka". [9] Dad badan oo ka mid ah milkiilayaasha adduunka ayaa ah ganacsato aad uwanaagsan, oo ay ka mid yihiin Bill Gates, Jeff Bezos, Larry Ellison, iyo Michael Dell. Waxay abuurtay hantidooda iyadoo loo marayo lahaanshaha iyo kantaroolka shirkadaha waaweyn. Qaar ka mid ah milkiilayaasha ayaa dhaxlay hantidooda iyada oo loo marayo shirkadaha ay leedahay shirkadaha sida Mars, Walton, Rockefeller, iyo Koch. Millionaire. Milyaneer waa shakhsiyaadka hantida saafiga ah ama hantida u dhigma ama ka badan hal malyan oo unug oo lacag ah. Waxay sidoo kale noqon kartaa qof haysta hal milyan oo unug lacageed oo ah xisaab bangi ama kaydka kaydka. Iyada oo ku xiran lacagta, heer jaangooyo gaar ah ayaa la jaanqaadaya malyaniyiin, taas oo ka dhigaysa xaddiga hantida ee ujooga qaar ka mid ah oo ku dhowaad aan la qabsan karin dadka kale. Wadamada isticmaala nidaamka magac-tirinta gaaban ee gaaban, bilyaneer waa qof leh ugu yaraan kun jeer hal milyan oo doollar, euro ama lacagta dalkaas la siiyey. Qaar badan oo qaran ah ayaa leh, ama waxay lahaayeen waqtiyo kala duwan, qiime unug hooseeya, xaalado badan oo ay ugu wacan tahay sicir-bararkii hore. Dhab ahaantii way fududahay oo ay muhiim u tahay inay noqoto mid ka mid ah maalqabeenada lacagtan, sidaas darteed hal milyan oo qof (oo ah lacagta gudaha) ee Hong Kong ama Taiwan, tusaale ahaan, waxay noqon kartaa oo kaliya qiyaastii dhexdhexaad ah, ama laga yaabo inay ka yartahay khaniisiinta caadiga ah. Sanadkii 2007 qof reer Zimbabwe ah ayaa laga yaabaa inay aad u liidato. [2] Dhamaadka 2017, waxaa lagu qiyaasey in ka badan 15 milyan oo US $ millionaires ama shakhsi sarraysa oo qiimo sare leh (HNWIs) adduunka. Waddanka Maraykanku wuxuu lahaa tirada ugu badan ee HNWIs (5,047,000) dal kasta, halka New York ay ugu badnaayeen HNWIs (393,500) magaalooyinka dhexdooda. [5] [5] Danab Electric Solutions. Danab Electric Solutions waa shirkad keenta qalab ka korontada iyo kuwa elektrooni kada, waxayna xarunteedu tahay Muqdisho, Soomaaliya Guudmarka. Danab waa shirkad ka shaqeysa dalka oo idil waxeyna si khaas ah uga ganacsataa agabka ku shaqeeya korontada. Waxaana la aasaasay horraantii sanadka 2014. Danab waxa ey xarumo kuleedahey dhamaan goboloda kuyaala Somali iyo wadama katirsana bariga iyo bartamaha afrika, Sidoo kale waxay ka soo qaybgashay munaasabadii ugu horreeyay ee Bandhiga Ganacsiyeedka ee Somali Real Estates And Construction (SORECO) Expo oo Muqdisho lagu qabtay Janaayo 2018 Adeegyadda Danab. Fiilooyinka iyo qeybiyaasha korontada, Qeybiyaal wata xarig dheer, Murwaaxado, Nalalka noocyadisa kala duwan iyo Qalabka kale ee ku shaqeeya korontada British American tobacco. British-ka Tacliinta Tubaakada (BAT) waa shirkad British ah oo sigaar cabba tubaakada oo xarunteedu tahay London, UK. [2] Waa shirkadda ugu wayn ee sigaarka caan ka ah ee caalamka. [3] BAT wuxuu leeyahay suuq ganacsi u hoggaansamaya in ka badan 50 waddan iyo hawlo ku dhowaad 180 dal. [5] Afarta magacood ee ugu weyn ee ay iibsanayaan waa noocyada ugu caansan Dunhill iyo noocyada Mareykanka ee Lucky Strike, Kent iyo Pall Mall, kuwa kale ee suuqyada shirkadaha waxaa ka mid ah Benson & Hedges iyo Rothmans. BAT wuxuu leeyahay liiska hoose ee ku jira London Stock Exchange, wuxuuna ka kooban yahay FTSE 100 Index. Waxay haysaa liis heer sare ah oo ku taal Johannesburg Stock Exchange, oo ku yaalla Nairobi Sicirrada Suuq-geynta iyo Zimbabwe Stock Exchange. Markabka Caalamiga ah waxaa ka mid ah Dunhill, Kent, North State Lucky Strike, Pall Mall, Vogue, Rothmans International, Winfield, State Express 555, KOOL, iyo Viceroy. British American Tobacco maaha mid u leh xuquuqda dhammaan noocyada noocaan ah ee waddan kasta oo ay yihiin kuwo suuq geynaya. Noocyada maxaliga ah ee ay leeyihiin British American Tobacco waxaa ka mid ah: Benson & Hedges (Bangladesh), John Players Gold Leaf (Bangladesh), State Express 555 (Bangladesh), Belmont (Colombia, Chile, Nicaragua iyo Venezuela), Jockey Club (Argentina), Stradbroke (Australia, Hollywood, Derby, Free, Wasiirka iyo Plaza (Brazil), du Maurier (Canada), Prince (Denmark), Waqooyiga Gobolka (Finland), HB (Jarmalka), Sopianae (Hungary), Wills (India), Ardath, Bentoel, iyo Country (Indonesia), Carrolls, Carrolls Kings, Grand Parade, Black Allen (Jarmalka), Sweet Afton, Major (Ireland), Boots, Alas (Mexico), Gold Leaf (Bangladesh, Pakistan), Jan III Sobieski), Yava Gold (Russia), Maxkamada Sare, Peter Styvesant (South Africa), Benson & Hedges, Dunhill, Kent, Pall Mall, Perilly's, Peter Stuyvesant, iyo Rothmans (Malaysia), Parisienne (Switzerland), Maltepe (Turkey) iyo Xon (Woqooyiga), Royals (UK), Safaarada (Kenya), Viceroy, Jarmalka, Craven A (Vietnam iyo Jamaica) iyo sidoo kale BAT snus, Holiday, Freedom iyo Park Drive (New Zealand) Newport, Lucky Strike ee Dominican Republic iyo Delta ee El Salvador. 11-kii Juun 2006, shirkadda R.Jeyne Reynolds Tobacco waxay ku dhawaaqday in ay soo saari doonto sumadda geela ee Iswiidhan iyada oo lala kaashanayo British American Tobacco; sheyga ayaa noqon lahaa tijaabo-u-kaca suuqa Portland, Oregon iyo Austin, Texas dhammaadka bisha. [27] Bentoel Biru, Bentoel Mild, Bentoel Sejati, Isticmaalka fudud, X Dhexe, 1 Indonesia Masyarakat Dahulukan Pencapaian Dahulukan (qaadashada mabda'a 1Maalaysia) (neO fudud, unO fudud iyo mid fudud), Club fudud, Dunhill Fine Iska yaree Khafiifka, Bintang Buana, Tali Jagat, Prlnsip, Joged, Rawit, Ardath, Benson & Rakcadaha, iyo Wadanka. Alaabooyinka Gelora Djaja waxaa ka mid ah Wismilak Speces, Wismilak Slim, Diplomaas Wismilak, Galan Slim, Galan Mild, iyo MilDay. Japan tobacco international. JTI - Japan Tubaakada Caalamiga ah waa qaybta caalamiga ah ee tubaakada Japan ee Tobacco, waa shirkad caalami ah oo sigaar cabba caanaha. Shirkaddu waxay xarunteedu tahay Geneva, Switzerland waxayna iibisaa magaceeda 120-ka dal. Laga soo bilaabo 2011, JTI waxay shaqaaleysey ilaa 25,000 oo qof oo adduunka ah oo dhan 90 xafiisyo, 24 warshadood (soo saara sigaar), lix xarun cilmi baaris iyo horumarineed iyo shan goobood oo lagu dhajiyo tubaakada. Eddy Pirard waa madaxweynaha iyo agaasimaha guud iyo Masamichi Terabatake waa agaasime Ku-Xigeenka, Madaxwayne Ku-Xigeenka, Waxyaabaha Soo Saarista & Istaraatiijiyada Shirkadda Berenice Troglodytica. Berenice (Berenike) ama Berenice Troglodytica (Giriig: Βερενίκη), oo sidoo kale loo yaqaan Baranis, waa dekedda hore ee Masar oo ku taal xeebta galbeed ee Badda Cas. Waxay ku taalaa 825 kiiloomitir koonfurta Suez iyo 260 km bari ka xigta Aswan ee Upper Egypt. [2] Waxa la aasaasay 275-kii BC Ptolemy II Philadelphus (BC 285-246), oo magaciisa hooyadiis dhashay, Berenice I ee Masar. [3] Troglodytica waxaa loola jeedaa dadka aborijiniska ah ee gobolka, "Troglodytai" ama "godayaasha godadka". Inkasta oo magaca ay qoraan dhowr qorayaal hore, qoraalladii hore ee Ptolemaic wuxuu akhriyaa Trogodytai (oo laga yaabo inuu kufaraxo in G.W.B. Huntingford ay la xiriirto xidid isku mid ah Tuareg). Waxaa suurtagal ah in kambiyuutarrada dambe ay ku dhajiyaan magacan iyadoo la isticmaalayo ereyga caadiga ah ee Troglodytai. Waxaa lagu dhisay madaxa geedka, Sinus Immundus, ama Foul Bay of Strabo, waxaa lagu hayaa waqooyiga by Ras Benas (Lepte Extrema). Buuraleyda sare ee buuraha waxay ka socdaan dhinacan xeebta Afrika, waxaanay kala soocaan Berenice dooxada Nile. Miinooyinka mugdiga ah ee Zabara iyo Saket waxay ku yaalaan xaafaddooda. Xaafaddu waa mid aan waxtar lahayn, laakiin waxaa fiicnayd farshaxanka. Berenice waxay ku taallay dusha sare ee xeebta u dhaxaysa buuraha iyo Badda Cas. Dekedda Berenice waxaa laga xannibay dabaylaha koonfureed ee jasiiradda Ophiodes (Strabo xvi, p. 770, Diod, iii 39), taas oo ah taajiriin hodan ah. Berenice Epideires. Berenice Epideires (Giriig: Βερενίκη ἐπὶ Δειρῆς, Steph. B. sv; Strabo xvi pp. 769, 773; Mela, iii 8; Plin vi 34; Ptol viii 16 § 12), ama "Berenice upon Ceelka Dhulka ", wuxuu ahaa magaalo ku taal xeebta galbeed ee Badda Cas. Waxay ku taallaa meel u dhow Bab-el-Mandeb, oo ah Jabuuti casriga ah ee casriga ah. Mawqifka dejinta ee xayawaanka boodhka ah ama jilicsanaanta ayaa sabab u ahaa jahawareerkiisa gaarka ah. Hase yeeshee, qaar ka mid ah masuuliyiinta, waxay u adeegsadeen magaca deriska ee magaalo aad u qiime badan oo magaciisu yahay Deire (ama Deira); laakiin xaaladda dhabta ah ee dambe ee aan la ogeyn. Escalator. Cagajuglaha waa nooc ka mid ah gaadiidka tooska ah ee qaabka jaranjarada guuritaanka kaas oo dadka ka dhiga dabaqyada dhismaha. Waxay ka kooban tahay silsilad isku xiran oo ah talaabooyin shakhsi ahaaneed oo la xidhiidha wadada loo yaqaan 'track' kaas oo ku wareegaya laba jibbaar oo iyaga ku haynaya. Kala-baxayaasha waxaa loo isticmaalaa adduunka oo dhan meelaha meelaha kor u kiciyeyaashu aysan waxtar lahayn. Meelaha Aasaasiga ah ee adeegsiga waxaa ka mid ah dukaamada, xarumaha dukaamada, garoomada, nidaamka gaadiidka (saldhigyada tareenada / tareenka), xarumaha shirarka, hudheelada, garoonnada, garoomada iyo dhismayaasha dadweynaha. Yooleeyayaasha waxay awood u leeyihiin inay u guuraan tiro badan oo dad ah. Waxaa lagu dhejin karaa isla jimicsiga sida jaranjarada. Iyagu ma qabaan muddada sugitaanka (marka laga reebo inta lagu jiro baabuurta culus). Waxaa loo isticmaali karaa in dadka lagu hagaajiyo dibedda waaweyn ama bandhigyada gaarka ah. Waxaa laga yaabaa in ay u dhigmaan cimilada si loogu isticmaalo dibadda. Kala-shaqeyn aan caadi ahayn wuxuu u shaqeyn karaa jaranjaro caadi ah, halka habab badan oo kale oo gaadiidka ah ay noqdaan wax aan faa'iido lahayn marka ay jebiyaan ama lumiyaan awoodda. Saudi aramco. Shirkadda Saudi Arabian Oil Company, ayaa ah tan ugu caansan Aramco (oo hore loo odhan jiray Carabiya-American Oil Company), oo ah shirkad saliideed oo saliideed iyo saliid dabiici ah oo Sacuudi Carabiya ah oo ku yaala Dhahran. [3] [4] Qiimaha suuqa Saudi Aramco waxaa lagu qiyaasay $ 14 trillion iyo $ 21 trillion, taasoo ka dhigaysa shirkadda ugu qiimaha badan caalamka. Suuriya Aramco waxay leedahay laba kaydka labaad ee ugu weyn caalamka ee saliidda shidaalka ah, oo leh in ka badan 270 bilyan oo foosto (4.3 × 1010 m3), [8] iyo soosaarka saliidda maalinlaha ah. Xaruntu waxay ku taallaa Dhahran, Sacuudi Carabiya, [10] Suuriya Aramco waxay maamushaa shabakadda ugu weyn ee halbowlaha ah ee saliida adduunka ah, Nidaamka Gaasta. Waxyaabaha soo saara saliidda shidaalka ee 2013 ayaa ahaa 3.4 bilyan oo fuusto ah (540,000,000 m3), waxana ay maamushaa in ka badan boqol oo saliid iyo gaas oo ku yaal Saudi Arabia, oo ay ku jiraan kaydka dabiiciga ah ee 288.4 trillion cubic cubic. Saudi Aramco waxay ka shaqeysaa Ghawar Field, waa saliideed saliideed oo dunida ugu weyn, iyo Safaniya Field oo ah saldhigga ugu weyn ee xeebaha ee caalamiga ah. Tencent Holdings Limited. Shirkadda Tencent Holdings Limited (Shiinaha: Tengin Shiinaha) oo ah shirkad shiineys ah oo ka kooban shirkado shiineys oo Shiinaha ah, kuwaas oo ku takhasusay adeegyo internet oo kala duwan iyo waxyaabaha, madadaalada, sirdoonka iyo teknolojiga labadaba Shiinaha iyo caalamka. [3] Tencent Seafront Towers (oo sidoo kale loo yaqaano Tencent Binhai Mansion) waxay ku taallaa Degmada Nanshan, Shenzhen. Tencent waa shirkad maalgashi ee ugu weyn aduunka, mid ka mid ah shirkadaha Internetka iyo tiknoolajiyada ugu weyn, mid ka mid ah shirkadaha waaweyn ee maal-gashadayda, iyo cayaaraha ugu weyn uguna qiimaha badan (Tencent Games) iyo shirkadda warbaahinta bulshada. Adeegyadeeda badan waxaa ka mid ah shabakadaha bulshada, muusikada, shabakadaha webka, e-commerce, ciyaaraha mobile, adeegyada internetka, nidaamyada lacag bixinta, casriga, iyo ciyaaraha internetka oo badan, kuwaas oo dhammaantood ka mid ah kuwa adduunka ugu weyn uguna guuleysta qaybahooda. Bixinta Shiinaha waxaa ka mid ah wargeyska degdegga ah ee Tencent QQ iyo mid ka mid ah macaamiisha webka ugu weyn, QQ.com. [7] WeChat ayaa ka caawisay xoojinta fiditaanka Tencent ee adeega casriga ah, waxaana lagu calaamadiyay mid ka mid ah barnaamijyada ugu awoodda badan adduunka. [8] Waxa kale oo ay leedahay inta badan adeegyada adeegga muusikada ee China (Tencent Music Entertainment), iyada oo in ka badan 700 milyan oo isticmaalayaal ah iyo 120 milyan oo macaamiisha bixiya, adduunka ugu weyn uguna faa'iido badan. Laga bilaabo Jannaayo 2018, shirkaddu waxay leedahay suuq qiimihiisu yahay $ 580 bilyan oo doollar (HK $ 4.48 trillion), waana shirkadda ugu qiimaha badan Asia, iyada oo koritaanka dakhliga ee sii socota, saldhigga weyn ee dadka isticmaala iyo maalgashiga meelaha cusub. Waxay kor u qaadday qiimeynta iibsashada aadka u sareysa ee 98% oo ka soo jeeda garoomada diyaaradaha, oo lagu calaamadeeyay aragtidooda daa'im ah. [13] Waa shirkaddii ugu horeysay ee Aasiya ah ee soo saarta US $ 500 bilyan qiimaheeda, iyada oo ay ka sarreysay qiimaha suuqa Facebook 20kii Nofeembar 2017, waxana uu noqday shirkadda ugu qiimaha badan bulshada ee dunida. Tencent waxaa loo aqoonsaday mid ka mid ah shirkadaha ugu caansan adduunka ee ay ka mid yihiin warbaahinta iyo shirkadaha kala duwan, oo ay ku jiraan kooxda Boston Consulting. Ilaa 2018, Tencent waxay leedahay qiimaha ugu qiimaha adduunka 5aad ee ugu sarreeya Tencent waxay maamushaa boqolaal ka mid ah xayawaannada iyo iskaashatooyinka ku jira warshado iyo goobo badan, iyagoo abuuraya bandhiga ballaaran ee hantida iyo maalgashiga ee ganacsiyada kala duwan oo ay ka mid yihiin e-ganacsiga, tafaariiqda, ciyaaraha fiidiyowga, hantida maguurtada, software, xaqiiqda ficilka, adeegyada maaliyadeed, fintech, teknoolajiyada macaamiisha, PlayStation 4. PlayStation 4 (PS4) ayaa ah qoob-ka-ciyaar-ku-haynta ciyaaraha video-ka ah oo ay sameysay SONY Interactive Entertainment. Waxaa lagu dhawaaqay inuu yahay guushii PlayStation 3 ee lagu qabtay shir jaraa'id oo dhacay February 20, 2013, waxaa la bilaabay November 15-keedii waqooyiga Ameerika, 29-kii November ee yurub, South America iyo Australia; iyo Febraayo 22, 2014, ee Jabaan. Waxay ku tartamaysaa Nintendo Wii U iyo Switch, iyo Microsoft Xbox One. Inaad ka fogaato maaraynta isku dhafka badan ee kumbuyuutarka ee hore, konsole waxay ka kooban tahay Cutubka Wax-qabadka AMD (Accelerated Processing Unit) (APU) oo lagu dhisay dhismaha x86-64, taas oo teorik ahaan u fidi kartaa 1.84 teraflops; AMD waxay sheegtey in ay ahayd "ugu awoodda badan" APU ee la sameeyey tan iyo taariikhda. PlayStation 4 waxay sii kordhineysaa xoojinta xiriirka bulshada iyo isdhexgalka qalabka iyo adeegyada kale, oo ay ka mid tahay awoodda lagu ciyaaro ciyaaraha ciyaaraha PlayStation Vita iyo qalabyada kale ee taageera ("Remote Play"), awood u leh inay udhaqaaqaan cayaaraha internetka ama asxaabta, iyaga oo xakameynaya gameplay fog ("Share Play"). Kantaroole qandaraaslaha ayaa sidoo kale dib loo casriyeeyay lana hagaajiyay ciyaaraha PlayStation 3, oo leh hagaajin khadadka iyo ulaha analogga ah, iyo isdhexgalka isku dhafan ee isbeddelada kale. Konsole sidoo kale wuxuu taageertaa HDR10 Heer sare oo dhaqdhaqaaqa ah iyo cayaarida 4K multimedia. PlayStation 4 ayaa la sii daayay si ay ugu qanciso, dadka caqabada ku amaanaya Sony in ay u aqoonsadaan baahida macaamiishooda, qirashada horumarinta cayaaraha madaxbannaan, iyo maaha inay soo saarto nidaamyada xakamaynta xuquuqda digital'ka ee Microsoft oo horay ugu dhawaaqay Xbox One ka hor intaan la sii deyn. Dhaleeceyaal iyo istuudiyo kale oo saddexaad ah ayaa sidoo kale ammaanay awooda ciyaaraha PlayStation 4 marka la barbardhigo tartamayaashooda; horumariyayaashu waxay sharraxeen farqiga u dhaxeeya konsole iyo Xbox One inay yihiin "muhiim" iyo "cad". [11] Dalabka dheeraadka ah ayaa sidoo kale ka caawiyay iibinta konserfatifka ee ugu sareeya Sony. Dhamaadkii 2017, 74 milyan oo PlayStation 4 ah oo loo yaqaan 'consoles' ayaa lagu iibiyey adduunka. [12] 7-dii September, 2016-ka, Sony ayaa soo bandhigtay PlayStation 4 Pro, oo ah nooca ugu sareeya ee konsole-ga oo la yiraahdo GPU oo kor loo qaaday iyo saacadda sare ee CPU si ay u taageeraan waxqabadka kor u qaadaya iyo 4K ciyaaraha kubada cagta. Shirkadda ayaa sidoo kale soo saartay nooc kala duwan oo ah asalka asalka ah oo leh qaabka yar ee qaabka, iyo sii-deynta qalab si loogu daro taageerada HDR-ga dhammaan qaybaha hadda jira. Berber Calender. Taariikhda Berber waa taariikhda beeraha ee dhaqan ahaan loo isticmaalo Berbers. Waxaa sidoo kale loo yaqaan 'fellaḥi' (فلاحي "rustic" ama cinwaanka 'ajamī' kalandarka 'ajnabiga'). Kalandarka waxaa loo adeegsadaa si loo xakameeyo shaqooyinka beeraha xilliyeed. Kalandarka Islaamiga ah, kalandarka miridhku waxa loo tixgeliyaa qaar ka mid ah kuwa jiran oo aan u habbooneyn beeraha, sababtoo ah waxay la xiriiraan wareegyada xilliyeed. [1] Kalandarka Berber-ka hadda waa dhaxal ka mid ah gobolka Roomaaniya ee Mauretania Caesariensis iyo gobolka Roomaaniya, maxaa yeelay waa qaab nololeed oo ah taariikhda Julian. Kalandarka dambe waxaa loo adeegsaday Yurub ka hor inta aan la ansixin jadwalka Gregorian, oo leh magacyada bilaha laga soo qaaday Laatiin. Dadka reer Berber waxay horay u adeegsan jireen kalendooyin kala duwan, sida kuwa Guanche Autochthones ee Canary Islands. Si kastaba ha ahaatee, waxoogaa yar ayaa loo yaqaanaa nidaamyadan qadiimiga ah. "Tab. 2" – The names of the months in various zones of Berber and Arab North Africa VY Canis Majoris. VY Canis Majoris (VY CMa) waa xiddig casri ah oo casri ah (ama dheellitiran) oo ku yaal xidigga Canis Major. Waa mid ka mid ah xiddigaha ugu waaweyn ee la helay ilaa hadda, [8] iyo sidoo kale waa mid ka mid ah kuwa ugu caansan iyo midka ugu weyn ee nooca. VY CMa waa hal xiddig oo loo yaqaan 'variable variable' oo leh qiyaastii 2,200 maalmo ah. [9] Waxay leedahay celcelis cufnaan ah 5 ilaa 10 mg / m3. Haddii la dhigo bartamaha Nidaamka Qorraxda, dusha sare ee VY Canis Majoris ayaa ka sii gudbi doona xuddunta Jupiter, inkastoo ay jirto isbeddel wayn oo ku yimaada qiyaasaha raadiyaha, iyadoo qaar ka dhigan ay ka weyn tahay xuddunta Saturn. Schuko. CEE 7/3 sokada iyo CEE 7/4 dabka ayaa badanaa lagu magacaabaa Schuko. Booska (oo badanaaba, qalad ah, oo loo yaqaan CEE 7/4) wuxuu leeyahay qulqulo badan oo wareega wareega oo ah 17.5 mm (0.689 oo) oo qoto dheer leh laba jilbaha wareegsan oo laba geesood ah iyo laba kumbuyuutar oo ku dhegan labada dhinac ee jeebka ku xiran hubi in dhulku marwalba ku hawlan yahay ka hor inta aan la helin xidhiidhka pin. Biinanka fiilada waa 4.8 illaa 19 mm (0.189 0.748 gudaha). Nidaamka isku xirka Schuko waa simmetrical iyo aan laga faaiidaysanayn, kaas oo u oggolaanaya xariiq iyo dhexdhexaad. Xaruntu waxay sidoo kale aqbashaa Europlugs iyo CEE 7/17 muraayadaha. Waxaa lagu qiimeeyaa 16 A. Jaangooyooyinka Jarmalka ee hadda jira waa DIN 49441: 1972-06 "Qalabka laba-laabo leh qashin-qaadashada 10 A 250 Vaaj iyo 10 A 250 V-, 16 A 250 Vä" (oo sidoo kale ay ku jiraan CEE 7/7 fiilo) iyo DIN 49440-1: 2006-01 "laba bare kaadid ah oo la xirriirta qalabka, 16 A 250 V ac" Marka laga reebo Jarmalka, waxaa loo isticmaalaa Albania, Austria, Belarus, Bosnia Herzegovina, Bulgaria, Chile, Croatia, Denmark, Estonia, Finland, Giriig, Hungary, Iceland, Somalia Indonesia, Iran, Italy (heerka CEI 23-50), Serbia, Slovenia, Koonfurta Kuuriya, Isbania, Sweden, Turkey, Ukraine, iyo Uruguay. Schuko waa ereyga Jarmalka Schutzkontakt, taas oo macneheedu yahay "Xiriir ilaaliye" - kiiskan "difaac" waxaa loola jeedaa dhulka. Wadamada qaarkood, oo ay ka mid yihiin Koonfurta Kuuriya, Portugal, Finland, Denmark, [44] Norway iyo Sweden, waxay u baahan yihiin xidhxidhayaasha ilma-beelka carruurta; Jarmalka DIN 49440-1: 2006-01 uma laha shuruudahan. War of the pacific. Dagaalkii Pacific (Spanish: Guerra del Pacífico) (1879-kii ilaa 1884) waxay ahayd natiijada sheegashada xuduudaha Chile ee dhulka xeebta ee Bolivia ee xaafada Atacama. Bolivia ayaa xulufo la leh xulalka Peru ee Chile. Dagaalku wuxuu ku dhammaaday guushii Chile, taas oo ay leedahay dhul aad u taajir ah oo ka soo jeeda Peru iyo Bolivia. Ciidamadda Chile waxay qabsadeen gobolka badweynta ee Bolivia, gobolka xeebta hodanka ah, Peru waxaa lagu guuleystay badweynta Chile. [10] Dagaalyahannadu waxay ku dagaalameen Badweynta Baasifigga, degaanka Atakama, lamadegaanka Peru, iyo gobollada buuraleyda ah ee Andes. Shan bilood ee ugu horeeyay dagaalka ayaa ka soo baxay ololaha badda, sida Chile ay kufaraxday in ay abuurto waddo xeebeed ku salaysan oo ay u adeegsato ciidamadeeda ku sugan dhulgariirka ugu caansan. Bishii Febraayo 1878, Bolivia waxay canshuur cusub ku soo rogtay Shirkadda Macdanta ee Chilean ("Compañía de Salitres iyo Ferrosarril Antofagasta", CSFA), inkastoo Bolivia ay damaanad qaadday heshiiskii 1874 ee Heshiiskii Shicibka ee Chile ama Shiinaha muddo shan iyo labaatan sano ah. Bolivia waxay diiday oo waxay u aragtay mawduuc ka mid ah maxkamadaha Bolivia. Chile waxa uu ku adkaystay oo uu ku wargeliyay xukuumadda Bolivia in Chile ayan mar dambe tixgelin doonin heshiiskii 1874 ee Boundary haddii Bolivia aysan hirgelin fulinta sharciga. Bishii February 14, 1879 markii ay Bolivian isku dayday in ay xaraashto hantida la wareegay ee CSFA, ciidamada hubaysan ee Chile waxay qabsadeen magaalada dekedda Antofagasta. Bolivia ayaa ku dhawaaqday dagaal ka dhan ah Chile waxana ay ugu yeertay Peru inay ku biirto isbahaysigooda, halka Chile ay dalbatay in Peru ay ku dhawaaqdo dhexdhexaadin. Peruwian iyo Bolivia ayaa gacanta ku hayay xulafadooda u dhexeeya Peru iyo Bolivia oo 1873, laakiin 1 Maarso 1879-kii. Abriil 5, ka dib markii Peru diiday, Chile waxay u sheegtay dagaalkii labada wadan. Maalintii xigtay, Peru ayaa ka jawaabtay qirashada weerarrada basaasiinta. World war 2. Dagaalkii Dunida II (oo inta badan loo soo gaabiyo WWII ama WW2), oo sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Labaad ee Adduunka, wuxuu ahaa dagaallo caalami ah oo soconayey 1939 illaa 1945, inkastoo khilaafka la xiriira uu bilowday horraantii. Inta badan wadamada adduunka - oo ay ku jiraan dhammaan awoodda weyn - waxay soo afjareen laba xulal milatari oo ka soo horjeeda: xulafada iyo Axis. Waxay ahayd dagaalkii ugu waynaa ee taariikhda taariikhda; waxay si toos ah ugu lug lahayd in ka badan 100 milyan oo qof oo ka yimi 30 dal. Xaaladda guud ee dagaalku, ka qaybqaatayaashu waxay soo qaadeen dhammaanba dhaqaalaha, warshadaha, iyo awoodda sayniska ka dambeeya dadaalka dagaalka, oo kala soocaya farqiga u dhexeeya ilaha rayidka iyo militariga. Dagaalkii Dunida II wuxuu ahaa khilaafkii ugu cuslaa ee taariikhda bani-aadmiga, oo lagu tilmaamay 50 illaa 85 milyan oo ah dhimasho, kuwaas oo intooda badani ay ahaayeen dad rayid ah ee Midowga Soofiyeeti iyo Shiinaha. Waxaa ka mid ahaa xasuuqyada, xasuuqii Holocaust, bomin istiraatiiji ah, dhimasho biloow ah oo ka timid gaajo iyo cudur iyo isticmaalka kaliya ee hubka nukliyarka ee dagaalka. Boqortooyada Japan waxay ujeedadeedu tahay inay xukumaan Aasiya iyo Baasifiga waxayna horay u dagaalamayeen Jamhuuriyadda Shiinaha 1937, [b] [5] laakiin dagaalka guud ee caalamiga ah ayaa guud ahaan la sheegay inuu bilaabay 1 Sebtembar 1939, [6] maalinta ee duulaankii Poland ee Nazi Jarmalka iyo tan dambe ee dagaalkii Jarmalka by Faransiiska iyo Boqortooyada Ingiriiska. Laga soo bilaabo dabayaaqadii 1939 ilaa bilowgii 1941, ololayaal taxane ah iyo heshiisyo, Jarmalku wuxuu qabsaday ama gacanta ku hayay qaar badan oo Yurubta ah, wuxuuna sameeyay Isbahaysiga Axis ee Talyaaniga iyo Japan. Sida ku xusan Heshiiskii Molotov-Ribbentrop ee bishii August 1939, Jarmalka iyo Soofiyeetka Midawga waxay kala qaybsadeen oo ku biireen dhulal ay wadaagaan dalalka Yurub, Poland, Finland, Romania iyo Baltic. Dagaalku wuxuu u socday dhinaca u dhexeeya awoodaha Axsiyada Yurub iyo Isbahaysiga Boqortooyada Ingiriiska iyo Ingiriiska Commonwealth, ololayaal ay ka mid yihiin ololayaasha Waqooyiga Afrika iyo Bariga Afrika, Battle of Britain, ololaha qaraxyada Blitz, iyo ololaha Balkan, sidoo kale sida Bistoolada waqtiga dheer ee Atlantic. 22kii Juun 1941, awoodaha axsaabta ee yurub ayaa bilaabay soo duulimaadkii Midawga Soofiyeedka, furitaanka dhulkii ugu ballaarnaa ee taariikhda dagaal ee taariikhda, oo ku xayiray qayb weyn oo ka mida ciidamada militariga ee Axis ah dagaalka dagaalka. Bishii Disembar 1941, Japan waxay weerartay Maraykanka iyo Gobollada Yurub ee Badda Pacific, waxayna si deg deg ah ugu guuleysteen inta badan Galbeedka Baasifigga. Axis wuxuu horay u jirey 1942 markii Japan laga badiyay Dagaalka Midig ee Midway, Jarmalka iyo Talyaaniga waxaa laga adkaaday Waqooyiga Afrika, ka dibna wuxuu si xushmad leh u ahaa Stalingrad ee Midowga Soofiyeeti. See Also. Dagaalkii Labaad ee Aduunka Mukden incident. Munaasabadii Munaasabada Taariikhda Munaasabada Munaasabada Lagu Qabtay ayaa waxaa ka soo qaybgalay Mas'uuliyiin Jabuutiyaan ah oo ka soo horjeeda duulaankii Japan ee 1931-dii waqooyi-bari ee dalka Shiinaha, oo loo yaqaan Manchuria [1] [2] [3] 18kii Sebtembar 1931, Lt. Suemori Kawamoto ayaa qarxay tiro yar oo ah dynamit [4] meel u dhow jidka tareenka ee Jasiiradda Koonfureed Manchuria ee u dhow Mukden (hadda Shayyang). Qaraxa wuxuu ahaa mid aad u daciif ah oo ay ku guuldareysteen in ay burburiyaan jidka, tareenka ayaa ku dhaafey daqiiqado kadib. Jabhadda Imperial ee Jabaan ayaa waxay ku eedeeyeen mucaaradka Shiinaha in ay ficil ahaan ka soo horjeedaan, waxaana ay ka jawaab celiyeen duullaan buuxa oo keenay in ay qabsadeen Manchuria, oo Japan ay ku dhistay gobolka Manchukuo lix bilood ka dib. Khiyaanada ayaa dhawaan la soo bandhigay warbixinta Lytton ee 1932, oo Japan u horseeday go'doomin diblomaasiyadeed iyo bishii March 1933 markii ay ka baxday League of Nations. [6] Ficilada qarxinta waxaa loo yaqaan "Liutiaohu Dhacdo" (Soomali fudud oo Shiineys ah: 柳条 湖 事变; Shiine: Jaangooyo: Liaintiáohú Shìbiàn, Japan: 柳条 湖 事件, Ryūjōko-jiken), iyo dhammaan dhacdooyinka dhacdooyinka la yaqaan Japan oo loo yaqaan 'Manchurian Incident' (Kyūjitai: 滿洲 事變, Shinjitai: 満 州 事 変, Manshū-jihen) iyo China sida "18ka Sebtembar Dhacdad" (Si fudud loo adeegsado Shiinaha: 一 一 变 变 变 变 traditional: pinyin: Jiǔyībā Shìbiàn). Malao. Malaoow waxay ahayd magaalada dekeda ah ee Somaliya ee hadda Soomaaliya. Magaaladu waxay ku taallay goobta uu ka dambeeyey kadib markii uu noqday magaalada Berbera. Waxay ahayd xubin muhiim ah oo ganacsi ku lug leh ganacsiga bada ee Badda Cas ee Badweynta Hindiya qarniyadii hore CE. Magaaladu waxay sidoo kale sii waday suuq lacageed oo muhiim u ah ganacsatada si ay u baddalaan badeecadaha lacagaha Boqortooyada Roomaanka. [1] Maqaalka ugu muhiimsan: Taariikhda badda ee Soomaaliya Ka dib markii Avalites waxaa jira magaalooyin kale, oo ka fiican tan Malao, oo ah meel fog fog oo ku dhowaad sideed boqol oo stadia ah. Diyaaradku waa waddo furan, oo lagu hayo qashin ka soo baxaysa bariga, halkaas oo dadka asalkoodu ay yihiin kuwo nabdoon. Waxaa jira waxyaabo badan oo horay loo soo sheegey, iyo tunisyo badan oo ka soo jeeda Arsinoe, dhar gashan iyo cabitaan, koobab, koobab jilicsan, tiro yar, birta, iyo lacag dahab iyo lacag ah oo aan ahayn wax badan. Meelahaas waxaa ka mid ah xayawaan, wax yar oo foox ah (oo loo yaqaano faro), tarpaulin, chic, nacaybka Hindida iyo makarooniga, oo laga keeno Arabia; iyo addoommo, laakiin ugu yaraan. " Meelo kale oo ka mida Arabia, alaabta ayaa sidoo kale la soo iibsaday oo loo geeyay Giriigta, Roomaaniyiinta iyo Boqortooyada Masar. [3] Malao waxay leedahay heer ganacsi oo heer sare ah, oo ah goobaha ugu xoogan ee ganacsiga Jasiiradda Carabta iyo qaabka nabadda ee magaalada. Sarapion. Sarapion (Giriigga hore: Σαράπιον, ayaa sidoo kale lagu magacaabo Serapion), wuxuu ahaa magaalada dekedda ah ee gabdhaha ah ee Sierraiga (Giriigga hore: Σαράπιον, ayaa sidoo kale loo yaqaan Serapion), wuxuu ahaa magaalada dekedda ee hadda ee Soomaaliya. Waxay ku taallay meel ku taala oo markii danbe noqotay Muqdisho. Mawduucyada ugu muhiimsan: Taariikhda Maritime ee Soomaaliya iyo magaca Soomaalida iyo kaniisadaha Sarapion waxaa si kooban loogu sheegay Ptolemy's Geographia maaddaama mid ka mid ah duuliyayaashu ay la kulmi doonaan ka dib markii ay ku dhoofi jireen koonfurta ku yaala Badweynta Hindiya, iyagoo maraya agagaarka Suuqa Beeraha (Damo) iyo suuqgeynta Opone. Magaalada waxaa la rumeysan yahay in culimada casriga ah ee laga dhigo meel u dhow magaalada Muqdisho iyo Warsheikh ee koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya maanta. [2] Soomaaliya. Waxay ku taallay meel ku taala oo markii danbe noqotay Muqdisho. Sarapion waxaa si kooban loogu sheegay Ptolemy's Geographia maaddaama mid ka mid ah duuliyayaashu ay la kulmi doonaan ka dib markii ay ku dhoofi jireen koonfurta ku yaala Badweynta Hindiya, iyagoo maraya agagaarka Suuqa Beeraha (Damo) iyo suuqgeynta Opone. Magaalada waxaa la rumeysan yahay in culimada casriga ahi ay ku yaalaan degaanka Muqdisho iyo Warsheikh ee maanta koonfurta iyo bartamaha Soomaaliya. Opone. Opone (Giriigga hore: Οπώνη) wuxuu ahaa magaalo Soomaali ah oo ku taalla Geeska Afrika. Waxaa ugu horreyn lagu yaqaanaa ganacsigeeda Masaarida, Roomaanka, Giriiga, Faaris, iyo Dawladaha Hindida ah. Iyada oo loo marayo hadhaaga qadiimiga ah, dekedda taariikhiga ah ayaa lagu aqoonsaday magaalada Hafun ee xeebta Xaafuun ee casriga ah ee waqooyiga bari ee Soomaaliya. Waxa suurtogal ah in ay u dhigantaa dhulka Puntland sida ay u yaqaanaan Masaarida qadiimka ah inta lagu jiro Old, Dhexe, iyo Boqortooyada Cusub. "Ka dibna, ka dib markaad ku dheregto afar boqol oo stadia ah, oo ah meeshii uu hadda kuugu soo jiito, waxaa jira magaalada kale ee loo yaqaan 'Opone,' taas oo ah waxyaabo isku mid ah lagu soo dhoofiyo sida kuwa horay loo soo sheegey, oo waxaa ku jira tirada ugu badan ee qorfe ayaa la soo saaraa, (xijaabka iyo moto), iyo addoonsada nooc ka sii wanaagsan, kuwaas oo la keeno Masar iyadoo tirooyin sii kordhaya; iyo tiro badan oo ka mid ah tortoiseshell, ka fiican sidii laga helay meelo kale. " Opone wuxuu u adeegsaday dekedda ganacsi ee ka timid Phoenicia, Masar, Giriigga, Faaris, Yemen, Nabataea, Azania, Boqortooyada Roomaanka iyo meelo kale, [citation needed] sida ay u fariisteen meel istaraatiji ah oo ku yaala xeebta xeebta oo ka socda xarunta ganacsiga ee Mochan oo Azaaniya ah ilaa Badda Cas. Ganacsatada ka soo jeeda dalalka Indonesia iyo Malaysia ayaa dhex maray magaalada, isweydaarsiga dhirta, alaabooyinka iyo alaabo kale, ka hor intaysan ka baxin koonfurta Azaaniya ama woqooyi ilaa Yemen ama Masar oo ku yaal waddooyinka ganacsiga ee ku yaal dhererka Badweynta Hindiya. Ilaa 50 AD, waxaa loo yaqaanaa xarun ganacsiga qoraxda, oo ay weheliso boodhadhka dhirta iyo dhirta kale, fool-maroodiga, maqaarka xayawaanka ah iyo fooxa. Dhaqdhaqaaqa Giriigga ah ee Masaarida, Roomaaniga iyo Farsamada ayaa laga soo helay goobta iyadoo koox ka tirsan Jaamacadda Michigan. Sanadkii 1970-yadii, Neville Chittick, oo ah British Archaeologist, ayaa bilaabay dukumiinti British-Somali ah halkaas oo isaga iyo saaxiibadiisii ​​Soomaalida ay la kulmeen wali qoryihii dhagax qallafsanaa, guryaha la laydhiyo, iyo goobta dekedda hore. Mosylon. Mosylon (Giriigga hore: Μοσυλλόν), oo sidoo kale loo yaqaano Mosullon, wuxuu ahaa xarun ganacsi oo hore oo Soomaali ah oo ku taal agagaaraha ama meel u dhow goobta uu ka noqday magaalada Boosaaso. Mosylon wuxuu ahaa mujtamaca ugu caansan ee ku yaal xeebta Badda Cas, sida ku cad Cafiska Berriga Erythraean. Iyada oo maraakiibta waawayni, waxay xambaarsantay ganacsigii qoraxdii ka soo gashay dekedaha Hindida hore. Dioscorides waxay keentay in magaaladu noqotey mid loo yaqaano ilaha ugu wanaagsan ee ugu wanaagsan ugubka adduunka. Noocyo gaar ah ee qorax laga soo dhoofiyo dekedda waxaa loo yaqaan 'Mosyllitic'. [3] Sababtoo ah tayadeeda iyo tayada sare ee waqtiga rasmiga ah ee Rome, waxaa qoraaga laga soo dhoofiyaa badiyaa ku yaala Boqortooyada Roomaanka 'Royal Treasury [4] Sida laga soo xigtay qorayaasha caadiga ah sida Pliny, dadka deggan Mosylon soo saaro muraayadda iyo muraayadaha quraaradaha laga bilaabo Ancient Egypt, canab aan dhicin oo ka soo baxa Diospolis, dharka aan la xidhin ee suuqyada Berberi, oo ay ku jiraan tunikada iyo dharka la soo saaray ee Arsinoe, iyo sidoo kale khamriga iyo hilibka. Waxyaabaha ugu muhiimsan ee dhoofinta waxay ahaayeen cirridka, kabaha tortoise, fooxa iyo fool-maroodiga [5] Pliny ayaa sidoo kale tilmaamtay, in waddada loo maro hubka qoraxda ee Mosylon, Pharaoh Pharaoh Sesostris uu hoggaamiyey ciidamadiisii ​​uu soo marey Port of Isis. [1] Xaruntii hore ee ganacsiga ee xaafadda ayaa la aaminsan yahay inay ku habboon tahay magaalada Bulhaf, oo ku taal meel u dhow Zeila. Avalites. Zeila (Somali: Saylac, Carabi: زيلع), oo sidoo kale loo yaqaanno Zaila ama Zeyla, waa magaalada dekedda ah ee waqooyi galbeed ee gobolka Awdal. Dhamaadkii Dhexe, Safiirka Yahuudiga Benjamin ee Tudela wuxuu qeexay Zeila (ama Zawilah) oo la joogay meeshii Kitaabka Quduuska ah [3] Inta badan aqoonyahanada casriga ah waxay tilmaamaan goobta Avalites ee lagu xusay fasalka 1-aad ee Greco-Romanka ah ee Periplus ee Badda Erythraean iyo Ptolemy, inkastoo arrintan la isku haysto. [5] Waqtigii hore ee Zeila wuxuu qayb ka ahaa magaalooyinka Soomaaliyeed ee ku yaala shabakad ganacsi oo faa'iido leh oo ku xiran ganacsatada Soomaalida ah ee Phenicia, Ptolemaic Masar, Giriiga, Parthian Persia, Saba, Nabataea iyo Boqortooyada Roomaanka. Badmaaxayaasha Soomaaliyeed waxay isticmaaleen markabkii hore ee badaha ee loo yaqaan 'beden' si ay u soo qaataan xamuulkooda. Dhowr meelood oo loogu talagalay Havilah ayaa lagu muujiyay, oo ay ku jiraan gobolka Zeila Zeila waa magaalo qadiimi ah, waxaana loo aqoonsaday wixii loo soo gudbiyay taariikhda asalka ah sida magaalada Avalites (Giriig: Αβαλίτες), oo ku taalla gobolka geeska Barbara ee ku taala waqooyiga Soomaaliya. Marka laga reebo Habash (Habesha ama Abyssinians) ee Al-Habash ee galbeedka, Barbaroi ama Berber (aabayaasha Soomalida) ee ku nool degaanka waxaa lagu diiwaan geliyay qoraallada Giriigga ee qarnigii 1aad ee Periplus ee Badda Erythraiya sidii ay ku hawlgalaan ganacsi ballaadhan Isbedelka Masar iyo Carabta ka hor Carabta. Socdaalku wuxuu ka hadlayaa farsamada ganacsiga Barbaroi, oo ka mid ah badeecooyin kale, iyada oo loo marayo magaalooyinka dekadaha sida Avalites (casriga casriga ah). Goobta tartanka ah, qoraaga Periplus ayaa sidoo kale tilmaamaya in ay u soo baxeen Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed ee ganacsiga. Dukumentigu wuxuu sharxayaa habka maamulka Barbaroi ee loo xakameynayo, waxaana asal ahaan ka kooban yahay ururo dowlado madax-bannaan. Waxa kale oo ay soo jeedinaysaa in "Berbers oo ku nool meeshan ay yihiin kuwo aad u cakiran", [10] muuqaal tixraac ah oo ku saabsan xadhigooda madax-bannaan. Myos Hormos. Myos Hormos wuxuu ahaa dekedda Badda Cas oo ay sameysey Ptolemies qiyaastii qarnigii 3aad ee BC. Ka dib markii laga helay qodobbo cusub oo ay sameeyeen David Peacock iyo Lucy Blue oo ka tirsan Jaamacadda Southampton, waxaa loo maleynayaa inay ku taallay goobta maanta ee Quseer al-Quadim (Quseir), siddeed kiiloomitir waqooyiga magaalada caasimadda ah ee Al- Qusayr ee Masar. Myos Hormos, ka dib Ptolemies, wuxuu la jiray Berenice (koonfureed oo ku taal xeebta Badda Cas) mid ka mid ah labada dekadood ee ugu muhiimsan ee ku yaala dalka Masar si loogu ganacsado Hindiya, Afrika iyo laga yaabee Shiinaha. Qaar ka mid ah meelaha ugu muhiimsan waxay ahaayeen Indus delta, Muziris iyo jasiiradda Kathiawar ee Hindiya. Ganacsiga xeebta ee Myos Hormos iyo Berenice ee xeebta badweynta Hindiya ayaa lagu sharraxay buug-gacmeedka 1-aad ee qarniyadii AD ee Periplus ee badda Eryta. "Marka hore waxa ay timaaddaa dekedda Myos Hormos, oo ka baxsan, ka dib markii uu socday 1800 oo xarig ah midig, Berenice, labada dekadoodba waxay ku qulqulayaan Badda Cas ee Masar." waxay ahayd mid ka mid ah xarumaha ganacsiga ee ugu weyn Badda Cas. [4] "Markay ahayd Gallus oo ahaa taliyihii Masar, waxaan la socday isaga oo u kicitimay Nile illaa Syene iyo xuduudaha Itoobiya, waxaanan ogaaday in in ka badan boqol iyo labaatan weelood ay ka soo baxaan Myos Hormos ilaa Hindiya, halka horaantii, hoosta Ptolemies, kaliya wax yar baa ka faaidaystay socdaalka iyo in lagu sii wado baabuurta ganacsiga ee Hindiya. " Dekada Myos Hormos wuxuu ku xirnaa dooxada Niil iyo Memphis by waddadii Roomaanka, oo la dhisay qarnigii 1aad. Ka dib qarnigii 4aad dekadda ayaa laga tagay, sababtoo ah dhibaatada Boqortooyada Roomaanka iyo dhammaadka ganacsiga ka dhexeeya Rome iyo Hindiya. Kaliya qarnigii 17aad dekadda ayaa bilaabatay inay dib u hesho mar labaad, sababtoo ah safarka quduuska ah ee ka socda Qaahira ilaa Mecca. Magaaladii Qusair wuxuu ahaa Myos Hormos dhabta ah. Boqortooyada Ptolemaic. Boqortooyada Ptolemaic (/ ˌtɒlɪmeɪɪk /; Giriigga hore: Πτολεμαϊκὴ βασιλεία, Ptolemaïkḕ basileía) [3] wuxuu ahaa boqortooyo Hellenistic ah oo ku taalla Masar. Waxaa xukuma Ptolemaic Dynasty, oo bilaabay inuu la midoobo Ptolemy I Soter ka dib dhimashadii Alexander The Great ee 323 CH. Oo ku dhamaatay geerida Cleopatra VII iyo qabsashadii Roomaanka 30kii sano ee la soo dhaafay. Boqortooyada Ptolemaic waxaa la aasaasay 305 Mitirkii Ptolemy I Soter, kaas oo isaga isku dhawaaqay Fircoonkii Masar wuxuuna abuuray ciidan xooggan oo Hellenistic ah kaas oo xukuntay aag kasoo jeeda koonfurta Suuriya ilaa Cyrene iyo koonfurta ilaa Nubia. Aqoonyahanada ayaa sidoo kale ku doodaya in boqortooyadii la aasaasay 304 BC sababtoo ah isticmaalka kala duwan ee kalandarka: Ptolemy isaga lagu dhajiyay 304 BC taariikhda taariikhda qadiimiga ah ee Masaarida, [4], laakiinse 305 BC taariikhdii hore ee Makedonian; si loo xalliyo arinta, sannadka 305/4 waxaa loo tiriyey sanadka ugu horreeya ee Boqortooyada Ptolemaic ee ku yaala papyri papatri. [5] Alexandria wuxuu noqday caasimad iyo xarun weyn oo ah dhaqanka Giriiga iyo ganacsiga. Si ay u aqoonsadaan muwaadiniinta reer Masaarida, waxay magacooda ku magacaabeen Fircooni. Ptolemy ee dambe waxay ku qaadatay dhaqanka Masaarida adoo guursanaya walaalahooda, waxay ku muujiyeen sawirada dadweynaha ee quruxda iyo dharka, iyo ka qaybqaatay nolosha diinta Masaarida. Ptolemies waxay ku lug lahaayeen dagaallo shisheeye iyo dibadbaxyo ah kuwaas oo horseeday hoos u dhaca boqortooyada iyo dib udhigeedii ugu danbeeyay ee Rome. Dhaqanka Hellenistic-ka wuxuu sii waday inuu ku soo kordho Masar intii lagu jiray muddadii Roomaanka iyo Byzantine Enstîtuya Kelepora Kurdî. Hadafkeedu waa inuu ilaaliyo noocyada kala duwan ee guriyeynta ee Kooramka iyo si ammaan ah iyo aruur; Intaa waxaa dheer, kobcinta cilmi-baarista dabiiciga ah ee Kurdishka iyo cilmi-baarista cilmi-baarista. Machadka Qur'aanka ee Dhaqanka iyo Fahamka, aqoonsi qaran, wuxuu abuuraa aqoonsigiisa qaranka. Inkastoo maanta, xaaladaha aysan ku filnayn, ha u ogolaan dadka inay wadankooda ku shaqeeyaan sida waafaqsan gobolka Koordiya, laakiin mustaqbalka, machadka wuxuu doonayaa inuu isku-duwo oo uu ku noolaado afartii qaybood oo ka mid ah fasalka Kooraanka, habka dhaqanka iyo dhaqanka ee Kooriyadu ay ogaadaan aduunka Dhinaca kale waxaa jira maktabo dhacdooyin, kuwaas oo qiyaastii 3 kun oo buug ah ku qoran Koorida luqado badan. Maktabaddan waa kan ugu horreeya ee noqda maktabad maktabad xirfadeed oo ay ku yaalaan buugaagta Kurdishka iyo kurdida. Dhinaca kale, waa qalab casri ah oo casri ah, kuwaas oo lagu kaydiyaa CD-yada, DVD-yada iyo cajalado. Tan iyo markaas, Machadka Archives, waxaa jira CD-yo badan, CD-yo badan, DVD-yada iyo cajaladaha iyo waxaa loo ilaaliyaa digitally. Machadyadu sidoo kale wuxuu abuuraa dhaqdhaqaaqyo dhaqameed iyo farshaxan. Tusaale ahaan, bishii Febraayo sanadkan, Sulaymaniyah, Bandhigga Dhaqanka ee Kurdida, kaas oo kaliya ku jiray aaska iyo ka soo qayb galay afar farshaxan oo ka tirsan Kurdistan. Wuxuu diyaariyaa dukumintiga waxqabadyada farshaxanka iyo farshaxanka wuxuuna sidoo kale daabacaa CD-yada iyo cabirrada. Machadka Kurdida ee Kultur wuxuu kaloo ka shaqeeyaa Assyrian, Turkmenistan. Madrid. Madrid ([mədrɪd /, Spanish: [maðɾið], degaanka [maðɾi (θ)] waa caasimadda Spain iyo degmada ugu weyn ee labada bulsho ee Madrid iyo Spain guud ahaan. Magaaladu waxay ku dhawaad ​​3.2 milyan oo qof [4] degaan ku leh degaan weyn oo ku dhow qiyaastii 6.5 milyan. Waa magaalada saddexaad ee ugu weyn Midowga Yurub (EU) ka dib London iyo Berlin, iyo xarunteeda magaalo weynta waa saddexda ugu weyn ee Midowga Yurub ka dib kuwa London iyo Paris [5] [8]] Degmada lafteedu waxay ka kooban tahay aag 604.3 km2 (233.3 sq m). [9] Madrid ayaa ku taala webiga Manzanares ee bartamaha labada wadan iyo Jaaliyada Madrid (oo ka kooban magaalada Madrid, xaafadeeda iyo xaafado iyo tuulooyin badan); bulshadani waxaa xuduud la leh bulshooyinka madaxbannaan ee Castile iyo León iyo Castile-La Mancha. Magaaladda caasimadda Spain, kursiga dowladda, iyo degenaanshaha boqortooyada Isbaanishka, Madrid sidoo kale waa xarunta siyaasadeed, dhaqaale iyo dhaqanka ee dalka. [10] Duqa magaalada hadda jira waa Manuela Carmena oo ka tirsan xisbigii Ahora Madrid. Iskuduwaha magaalooyinka ee Madrid wuxuu leeyahay saddexda dal ee ugu sarreysa ee ku jira Midowga Yurub iyo saameynta ay ku leeyihiin siyaasadda, waxbarashada, madadaalada, deegaanka, warbaahinta, moodada, sayniska, dhaqanka, iyo farshaxanka oo dhan waxay gacan ka geysanayaan xaaladda ay tahay mid ka mid ah adduunka magaalooyinka waawayn ee caalamiga ah [12] [13] Real Madrid ayaa ku jirta gurigeeda labo kooxood oo caan ah, Real Madrid iyo Atlético de Madrid. Iyadoo ay ugu wacan tahay soo saaritaankeeda dhaqaale, heerkulka sare ee nolosha iyo cabbirka suuqyada, Madrid ayaa loo tixgeliyaa xarunta maaliyadeed ee ugu weyn ee Koonfurta Yurub [14] [15] iyo Jasiiradda Iberian; waxay marti-galisaa xafiisyada madaxa banaan ee ugu weyn ee shirkadaha waaweyn ee Isbaanishka, sida Telefónica, IAG ama Repsol. Madrid waa magaalada 10-aad ee ugu noolaanshaha adduunka oo dhan, sida ay ku qoran tahay majaladda Monocle, marka la eego shaxda 2017. [16] Madrid waxay ku taallaa Xarunta Hay'adda Dalxiiska ee Caalamiga ah (UNWTO), oo ka tirsan Ururka Qaramada Midoobay (QM), Xoghaynta Guud ee Ibero-American (SEGIB), Ururka Dib-u-celinta Mareykanka (OEI), iyo Guddiga Kormeerka Dadweynaha (PIOB). Waxa kale oo ay martigelisaa nidaamiyeyaasha waawayn ee caalamiga ah iyo dhiirrigeliyeyaasha luqadda Isbaanishka: Guddiga joogtada ah ee Ururka Iskaashiyada Isbaanishka, Xarunta Aqoonsiga Royal Spanish Academy (RAE), Machadka Cervantes iyo Foundation of Urgent Spanish (Fundéu BBVA). Madrid waxay qabanqaabisaa xafladaha sida FITUR, [17] ARCO, [18] SIMO TCI [19] iyo Cibeles Madrid Fashion Week. Inkastoo Madrid ay leedahay hannaan casri ah oo casri ah, waxay ilaalisay aragtida iyo dareenkeeda badan oo ka mid ah xaafadaheeda iyo jidadkeeda. Meelaha ay ku yaalaan waxaa ka mid ah Palace Royal ee Madrid; Tiyaatarka Boqortooyada oo la soo celiyay 1850 Opera House; Buen Retiro Park, oo la aasaasay 1631; dhismaha Maktabadda qarniga 19-aad (aasaasay 1712) oo ay ku jiraan qaar ka mid ah kaydka taariikhiga ah ee Spain; Meelo badan oo matxafyada qaranka, [21] iyo Saddex-xagalka Golden ee ku yaala Paseo del Prado oo ka kooban saddex matxafeed: Matxafka Prado, Matxafka Reina Sofía, madxafka farshaxan casri ah, iyo Matxafka Thyssen-Bornemisza, oo dhameystiraya ciladaha laba matxaf oo kale. [22] Palace Cibeles iyo Fountain waxay noqdeen mid ka mid ah calaamadaha muqaalka ee magaalada. [23] [24] Madrid waa magaalada ugu booqashada badan Spain. [25] İstiklal Marşı. Istiklal Marşı (English Turkish: [Independence March] waa heesta qaranka ee Jamhuuriyadda Turkiga kaas oo si rasmi ah loo ansixiyay 12 Maarso 1921-sano iyo bar ka hor 29kii Oktoobar 1923 Qaran ahaan - labadaba munaasabadda muusigga ah ee loogu talagalay ciidammada dagaalka kula jira Dagaalkii Turkiga ee Madax-bannaanida, iyo sida heesta hiddaha u ah Jamhuuriyada aan weli la aasaasin. Waxaa qoray Mehmet Erik Ersoy, oo ugu dambeyntii ka soo baxday Osman Zeki Üngör iyo muusigga Erman Manas, mawduuca waa mid ka mid ah jacaylka dalka Turkiga, xorriyadda, iyo iimaanka, iyo sidoo kale ammaanidda rajada laga qabo rajada, ixtiraamka iyo allabaryo in la raadiyo xorriyadda, dhammaantood waxaa lagu sahamiyey muuqaal, muuqaal, iyo sawir-maskaxeed sida moodooyinkaas la xidhiidha calanka, ruuxa aadanaha, iyo ciidda waddanka. Qoraaga asalka ah ee Ersoy waxa uu ku dheehan yahay Kahraman Ordumuza - "Ciidamadeena Heroiciya", oo tixraacaya ciidanka dadku ugu dambeyntii ku guuleystey Dagaalkii Turkiga ee Madax-bannaanida, oo ay ku weedhanayaan ficilada ku saabsan dilalka askarta inta lagu jiro dagaalka. Waxaa laga soo xigan karaa sheyga wadaniga ah ee noocan ah maqnaanshaha tixraaca gaarka ah ee qaranka, maadaama aysan ku jirin ereyada "Turk" ama "Turkey". Heesta waxaa si joogta ah looga dhageystaa dhacdooyinka dowladaha iyo milatariga, iyo sidoo kale xilliyada xafladaha qaranka, berrimooyinka, dhacdooyinka isboortiga, iyo xafladaha dugsiga. Sawirro muuqaal ah ayaa sidoo kale laga heli karaa sawirada gobolka ama bandhigyada guud, sida qaabka gawaarida soo bandhigaya labadii subax ee koowaad ee astaanta ah ee dib u soo celinta bangiyada 100 lira oo ah 1983-1989. Heesta ten-tenka, oo kaliya labada tartan ee hore ayaa lagu heesaa. Nidaamka shahaadiga ah ee heesta qaranka wuxuu sida caadiga ah ku xiran yahay darbiga ka sarreeya khariidadda fasallada dugsiyada Turkiga, oo ay wehliyaan calanka Turkiga, sawir ka mid ah aabbaha aasaasiga ah ee Ataturk, iyo nuqul ka mid ah heesaha caanka ah ee Ataturk ee dhallinyarada qaranka isaga oo soo gabagabeeyay hadaladii uu u jeediyay baarlamaanka 20-kii October 1927-kii. Qoraalkan ayaa sidoo kale lagu soo gaba gabeeyay magaca Asxaabta Qaranka ee Jamhuuriyadda Turkiga ee waqooyiga Cyprus - dawlad caalami ah oo aan aqoonsanayn jasiiradda Cyprus oo lagu dhawaaqay beesha Turkiga ee sanadkii 1983-kii ka dib dhacdooyinkii 1974-kii. Star Alliance. Alliance Star waa mid ka mid ah xulafada ugu wayn caalamka ee caalamiga ah. Waxa la asaasay 14kii Maajo 1997, madaxwaynaha hadda jira waa Jeffrey Goh [4] xaruntiisuna waxay ku taallaa Frankfurt am Main, Jarmalka. Laga soo bilaabo Noofambar 2016, Isbahaysiga Star Alliance ayaa ah kan ugu weyn ee caalamiga ah ee rakaabka rakaabka leh 689.98 milyan, ka hor SkyTeam (665.4 milyan) iyo Oneworld (557.4 milyan). Jabhadiisu waa "Jihada Dunida Isku xidhka".Milkiilayaasha Star Alliance ee 27 shirkadood ayaa ku shaqeeya qiyaastii 4,657 diyaaradood, oo u adeegta in ka badan 1,330 garoomo 192 dal oo ka badan 18,500 maalin walba. Isbahaysigu wuxuu leeyahay barnaamijka abaalmarinta laba-heer ah, Silver iyo Gold, oo leh dhiirigelin leh oo ay ku jiraan miisaaniyad iyo horumarin. Sida isbahaysiga kale ee shirkadaha dayuuradaha, Star Alliance Airlines ayaa la wadaagaya terminaalka diyaaradaha ee loo yaqaan 'co-location' oo loo yaqaano co-location) iyo diyaarado xubno badan oo xubno ka mid ah ayaa lagu rinjiyee Al Arabiya. Al-Carabi (Arabic: العربية, ayaa loo tarjumay: al-'Arabiyyah ama al-'Arabīyah; macneheedu waa "Carabta Mid" ama "Carabta" [a]) Casriga caadiga ah ee carabi. Kanaalka wuxuu ku yaallaa Dubia waxaana loo arkaa inuu yahay tartan udhisan Al Jazeera. Laga soo bilaabo 3 Maarso 2003,] Kanaalka wuxuu ku yaalaa Dubai Media City, Imaaraadka Imaaraadka Carabta, waxaana lahadlay Xarunta Warbaahinta ee Bariga Dhexe (MBC). Maamulaha guud ee Al Arabiya waa Adel Al Toraifi, oo xilkan ka qaaday Cabdixrman Al Rashed 22 November 2014. [7] Kanaalka lacag la'aan ah, Al Arabiya wuxuu ku baahiyaa wargeysyada caadiga ah iyo sidoo kale bandhigyada iyo dukumintiyada. Barnaamijyadani waxay daboolayaan arrimaha hadda, ganacsiga iyo suuqyada maaliyadeed, iyo isboortiska. Waxaa lagu qiimeeyaa saldhigyada ugu sarreeya ee saldhigyada Carabta ee Bariga Dhexe. [8] Kanaalka ayaa lagu dhalleeceeyay inuu haysto ajandaha Sacuudiga ah, [9], waxaana mar horay looga mamnuucay Ciraaq guddi hoggaan madaxeed oo Maraykan ah oo loogu talagalay "dhiirigelinta dilka" ka dib markii uu ka duubay cajaladaha codka ee Saddam Hussein. [8] 26 Jannaayo 2009, madaxweynaha maraykanka Barack Obama ayaa wareysi rasmi ah oo madax-bannaan oo madaxweyne u diray kaniisadda. EUROMILLIONS. EuroMillions waa bakhtiyaanasiin caalami ah oo u baahan 7 nambarada saxda ah si ay ugu guuleystaan ​​jackpot [1]. Waxaa la bilaabay 7 Febraayo 2004 by France Française des Jeux, Spain ee Loterías y Apuestas del Estado iyo Boqortooyada Ingiriiska ee Camelot. Isku-aadka hore ayaa la qabtay Jimcihii 13 February 2004 magaalada Paris. Ugu horreyn, kaliya UK, Faransiis iyo Spain ayaa ka qayb qaatay, Austrian, Belgian, Irish, Luxembourgish, Bortuqiis iyo Swiss oo ku biiray 8dii Oktoobar 2004. Barbaro ayaa la qabtaa habeen kasta Talaado iyo Jimco saacadda 20:45 CET [2] ee Paris. Tikidhada EuroMillions ee caadiga ah ayaa qiimahoodu yahay € 2.50, £ 2.50 ama CHF3.50 halkii line oo ku xiran lacagta lacageed. Doorasho loo yaqaan Plus Plus waxaa hadda lagu heli karaa oo keliya Ireland, wuxuu ku darayaa € 1.00 halkii line; Laga soo bilaabo Febraayo 2014, oo ah mid aan ikhtiyaari ahayn oo la yiraahdo "My million" ee Faransiisku wuxuu ku darayaa € 0.50 halkii euro, halka Portugal lagu magacaabo "M1lhão" oo u dhigma € 0.30 € 2.50 oo dhan. Kharashka ku baxaya UK wuxuu kordhay £ 1.50 ilaa £ 2.00 halkii xarig 7 November 2009, sababtoo ah isku darka qiimaha sarrifka EUR / GBP, oo si toos ah u galaya Millionaire Raffle. Laga soo bilaabo 24-kii September 2016 qiimaha khadka tooska ah wuxuu ka kordhay £ 2.00 ilaa £ 2.50 gudaha UK. Laga bilaabo Sebtembar 24, 2016 qadarka xiddigaha nasiibku wuxuu ka bedelay balliga 11 ilaa barkad 12 lambar. Hoos u dhigista xawaaladaha la helay oo laga helay min 1: 117million ilaa 1: 140million. Laga soo bilaabo Sebtembar 24, 2016 qiimaha lagu galo Ireland iyo Spain waxay ku kaceen € 2,50 euro. Dhammaan abaal-marinnada, oo ay ku jiraan jackpot, waa canshuur la'aan (marka laga reebo Switzerland, Spain iyo Portugal tan iyo 2013) waxaana lagu bixinayaa lacag ah hal mar. Girsan. GIRSAN waa shirkad qalabka hubka ah ee Turkiga, oo badanaaba diiradda saara bistoolado. Qoryaheeda waxaa loo adeegsadaa caalamka, dadka rayidka ah, booliska iyo ciidamada. Sentinel Space Telescope. Sentinel Space Telescope wuxuu ahaa [1] [2] goob goob joog ah oo loogu talagalay oo loo dhisay B612 Foundation, iyo horumarinta Balloon Aerospace & Technologies [3] [4] B612 Foundation waxay udub-dhexaad u tahay inay ilaaliso Earth-ka khatarta cayayaanka sunta ah iyo Sentinel wuxuu ahaa xaruntii ugu horreysay ee Aasaasiga ah si ay u daboolaan hawlahaas. Telescope meel bannaan ayaa loogu talagalay in la helo 90% of asteroids ka weyn 140 mitir (460 ft) dhexroor ah oo ka jira agagaaraha dhow ee Earth. Telescope wuxuu ku dhexjiray qoraxda Wabiga Venus-ka ah (ie, inta u dhaxaysa Earth iyo Sun), waxaana loo qorsheeyay in lagu qoro boqolkiiba 90 ee astaamaha waawayn ee gobolka Earth ee Habka Maalinta. Farshaxanka waxaa lagu dhejin lahaa gogol la mid ah kan Venus, taas oo u ogolaanaysa in si cad u eegto habeenkii habeenkii 20-kii maalinba mar, iyo qaadashada walxaha hadda jira oo adag, hadday suuragal tahay. "[5] Sentinel waxay lahaan lahayd nolol howlgal oo shaqaynaysa lix illaa iyo badh ilaa toban sano. [6] Ka dib markii NASA ay joojisay heshiiskii maal-galintooda ee B612 Foundation bishii Oktoobar 2015 [7] iyo in aan la fulin ujeedooyinka lacag ururinta gaarka loo leeyahay, Ururka ayaa ugu dambeyntii doortay qaab kale oo la adeegsanayo qalab yar oo yar oo ka baxsan daraasaddan laga bilaabo Juun 2017. [1] Taas beddelkeeda NASA / JPL's NEOCam ayaa loo soo jeediyay. Chelyabinsk meteor. Dabeecadda Chelyabinsk waxay ahayd superbolide oo sababtay qiyaastii 20 mitir oo u dhow Earth-asteroid ah oo ku soo galay jawiga adduunka ee Russia ka dhacay 15kii Febraayo 2013 ilaa 09:20 YEKT (03:20 UTC), oo leh xawaare 19.16 ± 0.15 kilomitirkii labaad (60,000 [5] -69,000 km / h ama 40,000 [5] -42,900 mph). [6] [7] Waxay si dhakhso ah u noqotay meteoroole madadaalo ah oo ka soo jeeda gobolka koonfurta Ural. Iftiinka mowqifka ayaa ka yaraatay Sunta, oo la arki karo ilaa 100 km (62 mi). Waxaa lagu arkay meelo badan oo ka mid ah gobolka iyo jamhuuriyada deriska ah. Qaar ka mid ah goob-joogayaasha ayaa sidoo kale dareemay kuleyl aad u kulul oo ka yimid budbe. Maqaalkani waa xawaare sare oo qotodheer iyo gawaarida qulqulka atmospheric, shayga ayaa ku qarxay hawada weyn ee hawada ee Chelyabinsk Oblast, oo dhererkiisu yahay qiyaastii 29.7 km (18.5 mi, 97,000 ft). [8] Qaraxa ayaa dhaliyey dhalaal aad u dhalaalaya, isagoo soo saarey daruur kulul oo ah boodh iyo gaas oo gaarsiiyey 26.2 km (16.3 mi), iyo qaar badan oo ka mid ah maadooyinka yar yar ee badbaadaya, iyo weliba walaac weyn oo naxdin leh. Inta badan tamarta sheyga waxaa lagu naqshadeeyey jawiga, oo leh tamar tamarta guud ah ka hor inta aan la helin saameynta atmospheric ee lagu qiyaaso qiyaasaha jaangooyooyinka iyo qiyaasaha seismic si ay u dhigmaan soo-saarka qarada ee 400-500 kilooton of TNT (qiyaastii 1.4-1.8 PJ) kala duwan - 26 ilaa 33 jeer oo tamar badan sida laga sii daayay bamka atomiga ee qarxay Hiroshima. [9] Sheyga ayaa la ogaan waayey ka hor intaan la dhigin atmospheric, qayb ahaan sababtoo ah shucaacu waxay ku dhowayd Sun. Qaraxu wuxuu abuuray argagax ka dhex jira degaanka maxaliga ah, qiyaastii 1,500 oo qof ayaa ku dhaawacmay si dhab ah oo lagu daweeyo daaweynta. Dhammaan dhaawacyada waxaa sababay saameyn aan toos ahayn halkii ay ka ahayd mowjada lafteeda, badanaa laga qaaday muraayad jaban oo daaqado ah oo ay ku dhaceen markii ay ruxruxo soo gaadhay, daqiiqado ka dib shilka bosniga superbolide. Qaar ka mid ah 7,200 oo dhismo ah oo ku yaal lix magaalo oo ku yaal gobolka ayaa waxyeello soo gaartay shilalka qarxa, iyo mas'uuliyiin ayaa isku dayey in ay ku caawiyaan hagaajinta dhismayaasha heerkulka ka hooseeya. Marka la eego qiyaasta hore ee qiyaastii 12,000-13,000 metrik ton [7] [8] [10] (13,000-14,000 oo gaaban, oo ka culus Tower Tower), oo qiyaastii 20 mitir dhexdhexaad ah, waa sheyga ugu weyn ee dabiiciga ah si ay u soo galaan jawiga Earth tan iyo 1908 Tunguska, taas oo burburisay meel ballaadhan, fog, beerato, iyo aag aad u kooban oo ku yaalla Siberia. Dabeecadda Chelyabinsk sidoo kale waa meteoraha kaliya ee lagu xaqiijiyay in ay keentay tiro badan oo dhaawacyo ah. Wax dhimasho ah lama soo sheegin. Habka hore loo saadaalinayey oo si fiican loo soo bandhigay ee ku dhawaad ​​astero weyn oo isla maalintaas ah, qiyaastii 30 mitir 367943 Duende, wuxuu dhacay 16 saacadood ka dib; Geedaha kala duwan ee labaduba waxay muujiyeen in aysan xidhiidh la lahayn midba midka kale. Hürriyet Daily News. Hurriyet Daily News, oo horey u ahaan jirtay Hurriyet Daily News iyo Review Financial News iyo Daily News News, waa aasaasihii ugu da'da yaraa British English, oo la asaasay 1961. Wargeyska waxaa soo iibiyay koox wariyaal saxan Dogan Media 2001, oo ka yimid Hürriyet 2006. Ururka Warbaahinta ee Dawladaha Carabta. "Arab Broadcasting union/Midawga Carabta ee Waddanka Carabta ASBU" Midawga Carabta ee Waddanka Carabta (ASBU) waa hay'ad wadajir ah oo Carabta ah oo la xiriirta Jaamacadda Carabta iyo Ururka Carabta ee Adeegyada Dadweynaha iyo Warbaahinta Ganacsiga ee fadhigoodu yahay Tunis. DVD Zone. DVD (fiilo dhijitaal ah oo dhijitaal ah) waa codsiyada maareynta xuquuqda digital'ka ee loogu talagalay inay u ogolaadaan xuquuqda haysta inay xakameyso qaybinta caalamiga ah ee dijitaalka, oo ay ku jirto nuxurka, taariikhda sii deynta, iyo qiimaha, sida ku habboon gobolka. Tani waxaa lagu gaari karaa iyadoo loo marayo ciyaartoy DVD ah oo xiran, oo ka ciyaari doona kaliya DVD-yada lagu qoondeeyay gobolkooda (oo ay ku jiraan kuwa aan lahayn gobol gobol). Ururka DVD Copy of Copy DVD wuxuu sidoo kale u baahan yahay in soo saarayaasha cayaaraha DVD ay ku daraan nidaamka xakamaynta ciyaaraha gobolka (RPC). Si kastaba ha ahaatee, ciyaartoyda DVD-ga ee gobolka oo aan diideynin codeynta gobolka, ayaa sidoo kale laga helaa ganacsi, [1] iyo ciyaartoy badan oo DVD ah ayaa la bedeli karaa si ay u noqdaan kuwo xor ah, oo u oggolaanaya inay ciyaaraan dhamaan cajaladaha. [2] DVD-yadu waxay isticmaali karaan hal lambar, isku-dhafka codadka (gobolo badan), koodh kasta (gobolka oo idil) ama qoodeyn (gobolka oo bilaash ah) V838 Monocerotis. V838 Monocerotis (V838 Mon) waa xiddig guduudan oo ku yaal Isbahaysiga Monoceros oo ku saabsan 20,000 sanadood oo iftiin ah (6 KPC) laga bilaabo qoraxda. [7] Xiddigii hore ee aan la garaneynin ayaa lagu arkay horaantii 2002dii oo la kulmay rabshad weyn, waxaana suurogal ahaa mid ka mid ah xiddigaha ugu wayn ee la yaqaan muddo gaaban ka dib markii uu dhacay. Asal ahaan waxa la rumeeysan yahay in uu ahaa nabar caadi ah oo soo noqnoqda, kadibna waxaa loo aqoonsaday inuu yahay wax aad u kala duwan. Sababta khilaafka weli lama hubo, laakiin dhowr waxyaalood ayaa la soo saaray, oo ay ku jiraan ba'an oo la xidhiidha geedi socodka dhimashada ee foosha iyo isku-darka xiddiga binarooniga ah ama meerayaasha. Qaar ka mid ah kuwa soo hadhay ayaa si degdeg ah u kordha. Sannadkii 2009 ayaa heerkulku kor u kacay (taniyo 2005) ilaa 3,270 K iyo iftiinkeeda wuxuu ahaa 15,000 jeer qoraxda, laakiin raadkeeduna waxay hoos u dhaceen illaa 380 jeer oo qorraxda ah, inkastoo curyaaminta ay sii waday. Muuqaalka boodhka ah ee laga helay boodhka ayaa si buuxda u qarxiyay saaxiibka B-nooca. Klipspringer. Klipspringer (/ klɪpˌsprɪŋər /; Oreotragus oreotragus) waa baraf yar oo laga helo bariga iyo koonfurta Afrika. Qofka kaliya ee xubinta taranka, klipspringer waxaa markii hore lagu sharraxay joornaalka jarmalka ee Eberhard Auguste Wilhelm von Zimmermann oo ah 1783. Qodobbada ayaa ah mid yar, waxay gaartay 43-60 sentimitir (17-24) garabka iyo miisaanka 8 ilaa 18 rodol (18 illaa 40 lb). Dharka jeexjeexa jeexjeexa, cagaarka huruudka ah ee cagaarka oo casaan ah, wuxuu u dhaqmaa sidii xayawaan wax ku ool ah oo ku yaal deegaankiisa. Si ka duwan noocyada kale ee dabiiciga ah, kumbuyuutarku wuxuu leeyahay jaakad qaro weyn oo cufan leh oo leh timo jilicsan. Geesaha, gaaban iyo gaaban, sida caadiga ah qiyaasta 7.5-9 centimeters (3.0-3.5 in). Caadi ahaan caadi ahaan (firfircoonaa badanaa habeenkii), qallajiyuhu wuxuu ku yaallaa inta lagu jiro bartamaha maalinta iyo goor dambe habeenkii. Xayawaan aan caadi aheyn, xarkaha gaduudku waa mid aad u ballaadhan oo ka badan kan kale ee curyaaminta; dadka jinsiga ah ee ka soo horjeeda waxay muujinayaan mudo dheer si ay u wada noolaadaan. Caanuhu waxay u muuqdaan inay ku dhow yihiin 5 mitir (16 ft) midba midka kale inta badan. Caanuhu waxay sameeyaan dhulgariir, 7.5-49 hektar (19-121 hektar), kuwaas oo ay la joogaan la-hawlgalayaashooda iyo carruurtooda. Marka ugu horreysa browserka, klipspringer wuxuu jecel yahay dhirta dhalinyarada, miraha iyo ubaxa. Dhaqdhaqaaqu wuxuu socdaa qiyaastii lix bilood, ka dib oo uu ku dhasho mid qudha. dhalashada ayaa ugu sarraysa guga ilaa xagaaga hore. Dibiga ayaa ka baxaya hooyadeed marka ay gaaro da'da sannadka. Dhukunku wuxuu ku noolyahay meelo lagu garto dhul daadsan iyo dhir aan dhir lahayn. Dhererkoodu wuxuu ka kooban yahay waqooyiga bari ee Sudan, Eritrea, waqooyiga Soomaaliya iyo Itoobiya oo ku yaal bari ilaa koonfur Afrika ee koonfurta, iyo xeebta Angola iyo Namibiya. Ururka Caalamiga ah ee Ilaalinta dabiiciga ah iyo Khayraadka dabiiciga ah (IUCN) wuxuu cadeeyaa Qodobbada Qodobbada sida ugu hooseysa. Ma jirto hanjabaad weyn oo ku saabsan noolaanshaha dhukaytaha, maxaa yeelay deegaankiisa waa mid aan la heli karin oo aan fiicnayn udeedka. Nambarada ugu muhiimsan waxay ku dhacaan dhul beereed khaas ah. Laga soo bilaabo 2008, ku dhowaad 25% dadweynaha ayaa ku jira goobaha la ilaaliyo inta uu le'eg yahay. Liger. Caji waa ilmo isku dhafan oo libaax ah (Panthera leo) iyo shaag haween ah (Panthera tigris). Hijrada waxay leeyihiin waalidiin isku mid ah laakiin noocyada kala duwan. Leylisku waa ka duwan yahay boodhka isku midka ah, waana kan ugu weyn ee dhammaan jajabyada la yaqaan. Waxay ku raaxaystaan ​​dabaasha, taas oo ah dabeecad u ah gogol, waxayna aad u socotaa sida libaaxyada. Sida ugu wanaagsan, ligeysyada ayaa sida caadiga ah ka koraaya noocyada labada waalid, oo ka duwan tinta. Cafe Berbera. Café Barbera waa kafeega Talyaani ah oo si dhaqso ah u shaqeynaya oo ka diiwaangashan Ururka International Franchise Association (IFA). [4] Waxay ka shaqaysaa xayiraadyada Yurub, Bariga Dhexe, Afrika, Aasiya, Koonfurta Ameerika iyo Mareykanka. Duqa ayaa bilaabay Dubai sannadkii 2004, waxaana loo magacaabay markii ugu horeysay ee Café Barbera oo uu aasaasay Domenico Barbera 1870-kii koonfurta Talyaaniga. Café Barbera wuxuu xubin ka ahaa Ururka Caalamiga ah ee Ganacsiga ee 2015-ka wuxuuna balaariyay qaybihiisa macaamiishiisa si weyn markii uu billaabay toddobo dal oo cusub isla sannadkaas. Café Barbera ayaa hadda ku taala Talyaaniga, Brazil, Mareykanka, UAE, Qatar, Sacuudi Carabiya, Turkiga, Ciraaq, Filibiin, Malaysia, Indonesia, Japan, Pakistan, Sudan iyo Somalia. Shirkadda ayaa furay gurigeedii koowaad ee kafeega ee UAE sannadkii 2004. Waxay hadda leedahay 8 dukaamo. [6] Tababarka loogu talagalay dadka haysta fasaxyada Bariga Dhexe ayaa lagu qabtaa Dubai. [7] [8] Shirkaddu waxay balaarisay Malaysia sannadkii 2010. Diisambar 2015, waxaa jiray lix goobood oo ku yaal garoomo iyo dukaamo ganacsi sare ee Malaysia. Gurigii ugu horreeyay ee qaxwaha Talyaaniga oo la qaabeeyey ka dib markii la furay qaabka xayeysiiska 2012. Waxaa jiray saddex meelood oo ku yaala Italy dhammaadka sannadka 2015. Sannadkii 2013, wuxuu ahaa furihii ugu horeeyay ee Café Barbera oo ku yaala Brazil oo furan. [9] Shirkadaha ayaa sidoo kale dukaamaysyadii ugu horreeyay ee dukaanka ka furay Qatar iyo Suudaan sannadkii 2013, iyaga oo xiraya saddex goobood oo ku yaala Qatar iyo laba Sudan. Café Café Barbera ee ugu horreeyay ee la furay sannadkii 2014-kii ayaa lasheegay in 2015 la xiray saddex xarumood oo qaxwaha ciraaq ah. Safaaradaha ugu horreeya Indonesia ayaa sidoo kale furay 2014. Café Barbera ayaa soo galay Japan iyo Pakistan [10] sannadka 2015 isagoo leh hal meel oo ka mid ah dal kasta. Suuqyada dukaanka ayaa loo qorsheeyay Maraykanka, [11] Sacuudi Carabiya, Turkiga, Filibiin, Soomaaliya [12] iyo Boqortooyada Ingiriiska sannadka 2016. Mexico, Cafe Barbara waxay magaalada Guadalajara soo gaarsiisey Febraayo 2017, iyada oo gacan ka helaysa Lincoln Capital. Iowa. iowa (Codkani wuxuu dhagaystaa)) [6] [7] [8] waa dawlad-goboleed Maraykan ah oo ku yaal Maraykanka, Middoobey, xuduudda Mississippi River ilaa bari iyo Missouri iyo Big Sioux webiyada galbeed. Waxaa ku xayiran lix gobol; Waqooyi-bari waqooyi-bari, Illinois ilaa bari, Missouri koonfur, Nebraska galbeed, Koonfurta Dakota ilaa galbeed, iyo Minnesota ilaa woqooyiga. Waqtiga gumeysiga, Iowa wuxuu ka mid ahaa Faransiiska Louisiana iyo Spanish Louisiana; calanka gobolka ayaa la calaamadiyey kadib calanka France. Ka dib markii la iibsaday Louisiana, dadku waxay aasaas u yihiin dhaqaalaha ku salaysan beeraha ee wadnaha of Corn Corn. [9] Qeybta dambe ee qarniga 20-aad, dhaqaalaha beeraha ee Iowa wuxuu u gudubtay dhaqaalaha kala duwan ee wax soo saarka, horumarka, adeegyada maaliyadeed, tignoolajiyada macluumaadka, biyotechnology, iyo soosaarka tamarta cagaaran. [10] Iowa waa meesha 26-aad ee ugu ballaadhan dhulka iyo 30-aad ee ugu tirada badan 50-ka Degmo. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn ee ay ku nool yihiin waa Des Moines. Iowa ayaa loo taxay mid ka mid ah waddamada ugu ammaansan ee ku nool noolaanshaha. [12] Magaciisa ayaa ah Hawkeye State. New York (gobol). New York/Gobolada Isku Tegay ee Ameerika New York waa gobol gobolka waqooyi bari ee Maraykanka. New York wuxuu ahaa mid ka mid ah 13-degmo oo asalkiisu yahay Maraykanka. Iyadoo qiyaastii 19.85 milyan oo qof ay ku noolyihiin 2017, [4] waa gobolka afaraad ee ugu badan. Si loo kala sooco magaaladeeda magac isku mid ah, waxaa mararka qaarkood la yidhaahdaa New York State. Magaalada ugu weyn ee gobolka, New York City waxay ka kooban tahay in ka badan 40% dadweynaha dadweynaha. Saddex meelood laba meel dadweynaha ku nool magaalada New York, iyo ku dhowaad 40% waxay ku nool yihiin Long Island. [9] Gobolka iyo magaalada ayaa labadaba loo magacaabay Qodobka 17aad ee Duke of York, King James II ee England. Qiyaas ahaan dad lagu qiyaasay 8.55 milyan sannadkii 2015, [9] New York City waa magaalada ugu badan ee ku taalla Maraykanka iyo waddada hore ee muhaajiriinta sharciga ah ee waddanka Mareykanka. [10] [11] [12] Meelaha Magaalooyinka New York waa mid ka mid ah dadka ugu badan adduunka. [14] [14] New York City waa magaalo caalami ah, [15] gurigeeda Xarunta Qaramada Midoobay [16] waxaana lagu qeexay dhaqaale, maaliyadeed iyo warbaahin [17] [18] adduunka, [19] [20] [21]] iyo sidoo kale magaalada ugu dhaqaalaha badan ee adduunka. [22] [21] [23] Afarta xaafadood ee ugu badan ee gobolka ku yaal waa Buffalo, Rochester, Yonkers, iyo Syracuse, halka caasimada gobolka Albany. New York waxay leedahay juquraafi kala duwan. Gobolka waxaa xayiray New Jersey iyo Pennsylvania koonfurta iyo Connecticut, Massachusetts, iyo Vermont xagga bariga. Gobolka ayaa xuduud u leh xeebta Rhode Island, bari ee Long Island, iyo sidoo kale xuduud caalami ah oo la leh gobollada Canadian ee Quebec ee waqooyiga iyo Ontaariyo ee waqooyi-galbeed. Qaybta koonfureed ee gobolka ayaa ku taala xeebta Atlantic Coast waxaana ka mid ah Long Island iyo dhowr jasiiradood oo yar, iyo sidoo kale New York City iyo hoose Hudson River Valley. Gobolka Upstate ee New York waxay ka kooban tahay dhowr nooc oo ka mid ah Buuraha Appalachian oo ballaaran, iyo Buuraha Adirondack ee Xeebta Waqooyi-bari ee gobolka. Labo dooxood oo waaweyn - woqooyi-koonfurta Hudson River Valley iyo bari-galbeedeed ee Mohawk River Valley - kala qabso gobollada buuraleyda ah. Western New York waxaa loo tixgeliyaa qayb ka mid ah Gobollada Weyn ee Great Lakes iyo xuduudaha Lake Ontario, Lake Erie, iyo Niagara Falls. Qeybta dhexe ee gobolka waxaa ku badan haya'daha Finger, fasax caan ah iyo meel dalxiis. Mc Donalds Resturant. McDonald's waa shirkad dhakhso ah oo ah shirkad American ah, oo la aasaasay 1940, makhaayad ay maamusho Richard iyo Maurice McDonald, San Bernardino, California, Maraykanka. Waxay dib u soo celiyeen ganacsigooda iyagoo ah hamburger istaagay. Markii ugu horeysay ee macaamiil McDonald's adeegsaday astaanta dahabiga ah wuxuu ahaa 1953 meel ku taala Phoenix, Arizona. Sannadkii 1955, Ray Kroc, oo ganacsade ah, wuxuu ku biiray shirkad isagoo wakiil ka ah shirkad waxaana uu sii waday inuu iibsado silsiladda walaalaha McDonald. McDonald wuxuu lahaa xaruntiisii ​​hore ee Oak Brook, Illinois, laakiin wuxuu u wareegay xarunteeda caalamiga ah Chicago horaantii sanadka 2018. [5] [5] McDonald's waa dukaanka ugu wayn ee lagu cunteeyo adduunka ee soo gala [7], oo u adeegta in ka badan 69 milyan oo macaamil maalin kasta in ka badan 100 waddan [8] ku dhowaad 36,900 goobood ilaa 2016. [9] In kasta oo McDonald's og yahay hamburgers, waxay sidoo kale iibiyaan kiimikada, badeecada digaaga, baradhada french, alaabta quraacda, cabitaannada fudud, milkshakes, duubo, iyo macmacaanka. Iyada oo ka jawaabeysa dhadhanka macmiilaha isbedelka iyo diidmo xun sababtoo ah cunto la'aanta cuntadooda, [10] shirkaddu waxay ku dartay saladhkeeda, kalluunka, macmacaanka, iyo miro. Dakhliga McDonald's Dakhliga wuxuu ka yimaadaa ijaarka, royalties, iyo khidmooyinka ay bixiso xayeysiiska, iyo sidoo kale iibinta makhaayadaha shirkadda leh. Sida laga soo xigtay wargeyska BBC ee la daabacay sannadkii 2012, McDonald's waa shaqa-bixiyaha labaad ee shirkadda gaarka loo leeyahay ee caalamiga ah (oo ka dambeeya Walmart oo leh 1.9 milyan oo shaqaale), 1.5 milyan oo ka mid ah waxay u shaqeeyaan suuq-geynta. Asia one. AsiaOne waa gundhiga wargeysyada iyo hab nololeed ee hanti-dhawrka Saxaafadda ee Singabuur, oo laga heli karo noocyo kala duwan oo internetka ah. [1] Waxaa ku jira mawduucyo badan, oo ay ka mid yihiin wararka, suuqyada saamiyada, hantida maguurtada, ganacsiga, heshiisyada iyo tirakoobyada dhaqaalaha, waxayna ku jiraan mawduucyada kala duwan ee daabacaadaha SPH iyo jaangooyooyinka sida "Straits Times, Business Times, Paper New and Hardware Aag. AsiaOne ayaa sidoo kale qayb ka ah qaybta wararka ee Malaysiya. Bishii Luulyo 2012, waxa uu ku jirey dakhliyada Alexa ee adduunka oo dhan 4,671 waxaana loo kala qaaday Alexa ilaa No. 20 ee Singapore. Sannadkii 2007 waxay sheegatay in 100 milyan oo bog ka muuqatay laga bilaabo lix milyan oo booqasho oo u gaar ah. Shirkadda Waalidka ee Singapore Press Holdings oo ku dhawaaqday 13 Oktoobar 2017 inkasta oo uu dib u cusbooneysiiyay bishii May 2017, AsiaOne laga yaabo in la xiro bilawgii November 2017. Circumcision. Gudniinka dumarku waa ka saarista buuryada laga soo qaado guska. [1] [2] [3] Qaabka ugu caadiga ah, buuryada ayaa la furay, adhesions ayaa la saaraa, iyo buuryadahana waa laga soocay gogosha. Ka dib markaa, qalabka gudniinka ayaa la dhigi karaa kadibna waxaa laga jarayaa buro. Suuxdinta jirka ama suuxdinta laysku duro ayaa mararka qaarkood loo isticmaalaa si loo yareeyo xanuunka iyo cadaadiska jirka. [4] Dadka qaangaarka ah iyo carruurta, suuxdinta guud waa ikhtiyaarka oo habka loo fulin karaa iyada oo aan qalab gudniinka gaar ah leh. Nidaamka waa habka ugu badan ee loo isticmaalo qaliinka loo isticmaalo ilmaha ama carruurta sababo diineed ama dhaqameed. [5] Xaaladaha kale waxaa laga yaabaa in loo qoro xaalado caafimaad qaarkood ama sababo ka hortag ah. Caafimaad ahaan waa doorasho daaweyn ee infakshanka kaadimareenka ee joogtada ah (UTIs) [1] [6] Waxay ka hortageysaa xaaladaha qaabdhiska xubnaha taranka ama caafimaadka guud ee liita. [6] Ururada caafimaadka ee adduunka oo dhan kuma koobna inay yeeshaan faa'iido iyo khatar weyn oo ah inay yeeshaan faa'iido caafimaad oo yar oo ka culus khatarta yar. Ma jiro hay'ad caafimaad oo weyn oo ku talinaysa gudniinka caalamiga ah ee dhammaan raga ama mamnuucida nidaamka. [7] Arrimaha anshaxa iyo sharciga ee la xariira cunnooyinka iyo dhallinyarada sababo aan caafimaad ahayn; sababahaas awgood nidaamku waa muran. [8] F35. Martin Lockheed Martin F-35 Lightning II/ Diyaaradaha Martin Lockheed Martin F-35 Lightning II waa qoys ka mid ah hal-kursi, hal baabuur, oo ah cimilo-wadaag oo dhan oo isku dhafan. Jiilka shanaad ee diyaaradaha dagaalka ayaa loogu talagalay inay fuliyaan howlgallo weerarro iyo duullaan hawleed sare leh. Waxay leedahay saddex nooc oo kala duwan: F-35A kala duwan oo loo yaqaan 'CTOL', 'F-35B' oo gaabis ah oo la gooyey (ST-1) iyo F-35C-ga ah ee loo yaqaan 'Catapult Assisted Take Off Dib u soo kabasho (CATOBAR). 31-kii Juulay 2015-ka, Mareykanka Marines ayaa ku dhawaaqay in ciyaartoydii ugu horeysay ee dagaalyahanada F-35B ka dib markii la baaray. [2] 2dii Agoosto 2016, Ciidamada Cirka ee Maraykanka ayaa ku dhawaaqay xulkooda ugu horeeya ee dagaalyahannada F-35 ee dagaalamaya. F-35 wuxuu ka soo degaa X-35, naqshadeynta barnaamijka Joint Strike Fighter (JSF). Kooxdayada warshadaynta aerospace ee uu hogaaminayo Lockheed Martin ayaa qorsheeyey oo soo saarey. Wada-hawlgalayaasha kale ee muhiimka ah ee F-35 waxaa ka mid ah Northrop Grumman, Pratt & Whitney iyo Systems BAE. F-35 ayaa markii ugu horeysay duuley 15kii Diisambar 2006. Maraykanku wuxuu qorsheynayaa inuu iibsado 2,663 diyaaradood. Noocyada kala duwan ayaa ah inay bixiyaan dusha sare ee tiknoolajiyada tiknoolajiyada ee Ciidamada Cirka ee Maraykanka, Ciidanka Badda iyo Ciidamada Bada ee Tobonaanadood ee soo socda. Soo-saarista F-35 ee Milatariga Mareykanka waxaa la jadwalaa ilaa 2037 [12] iyadoo la adeegsanayo adeeg nololeed oo la saadaalinayo ilaa 2070. [13] Maraykanka ayaa ugu horreyn maalgaliya horumarinta F-35 JSF, iyada oo maalgelin dheeraad ah laga helo lamaanayaasha. Wadamada jamhuuriyadu waa xubno ka mid ah NATO ama asxaabta Maraykanka. Boqortooyada Ingiriiska, Talyaaniga, Australia, Kanada, Norway, Danmark, Holland iyo Turkiya waa barnaamijyo horumarineed oo firfircoon; [14] F-35, Barnaamijku waa habka ugu qaalisan ee hubka milatari ee taariikhda, waxaana lagu dhaleeceeyay gudaha iyo dibadda dawladda, U.S.. iyo waddamada isudduwan. [16] Dhaleeceyntu waxay ku doodaysaa in diyaaraddu ay "ku dhacday cillado naqshadaynta", iyada oo dad badan oo ku eedeeyay Lockheed loo oggolaaday in ay naqshadeen, tijaabiyaan, ayna soo saaraan F-35 oo dhan isla halkii, halkii... [aqoonsashada iyo hagaajinta] cillado ka hor inta aysan joojin xariiqeeda wax soo saarka. "[16] Ilaa 2014, barnaamijku wuxuu ahaa" $ 163 bilyan oo miisaaniyadeed [iyo] toddoba sano oo ka dambeeya jadwalka. "[17] Xag-jirayaasha ayaa sidoo kale ku doodaya in kaydka kharashka badan ee barnaamijka iyo isbeddel siyaasadeed ay sidoo kale" aad u weyn tahay in la dilo ". [18] Sanadkii 2018, F-35 waxaa loo isticmaalay dagaal markii ugu horeysay, [19] maadaama ay howlgalada F-35I ee Falastiiniyiinta ka fuliyeen, "dhammaan Bariga Dhexe", [20] iyo duulimaadkii ugu horreeyay ee duulimaadyada adduunka laba dagaal oo kala duwan. [20] F16. General Dynamics F-16 Dagaalka Falcon / Diyaaradaha" General Dynamics F-16 Dagaalka Falcon waa mida kaliya ee diyaaradaha duulimaadka ah ee isku-duuban ee maraakiibta isku dhafan ee asal ahaan ka soo baxa General Dynamics (hadda Lockheed Martin) oo loogu talagalay Ciidamada Cirka ee Maraykanka (USAF). Iyadoo loo qorsheeyay sidii dayuurad maalin ka fiican hawada, waxa ay noqotey mid si guul leh u ah diyaaradaha cimilada oo dhan. In ka badan 4,500 diyaaradood ayaa la dhisay tan iyo markii la ansixiyay 1976-kii. [4] Inkastoo aan laga iibsanin Ciidamada Mareykanka ee Maraykanka, haddana waxaa la dhisay wershooyin macaamiisha ah. Sannadkii 1993, General Dynamics waxay iibisay shirkadkeeda diyaaradeed ee Lockheed Corporation, [6] taas oo qeyb ka ahayd Lockheed Martin ka dib markii 1995 la midoobay Martin Marietta. [7] Qodobbada muhiimka ah ee dagaalka Falcanka ah waxaa ka mid ah qaab-dhismeedka qumman ee xayawaanka si loo helo muuqaal wanaagsan, xakameyn dhinaca xakamaynta ah si loo yareeyo xakamaynta inta uu socdo, kursi ayaa hoos u dhigtay 30 darajo si loo yareeyo saamaynta ciidamada qalabka dayrta, iyo isticmaalka ugu horreeya ee deggan xasiloonida / nidaamka xakamaynta duulimaadka ee duulimaadka ah kaas oo gacan ka geysanaya samaynta diyaarado ciriiri ah. F-16 waxay leedahay M61 Vulcan gudaha iyo 11 goobood oo loogu talagalay qalabka hubka iyo qalabka kale ee howlgalka. Magaca rasmiga ah ee F-16 waa "Dagaalka Falcon", laakiin "Viper" waxaa badanaaba loo adeegsadaa duuliyayaasha iyo shaqaalaheeda, taas oo ay ugu wacan tahay muuqaal la yiraahdo maskaxo xajmi leh iyo sidoo kale xiddiga Viper ee Koofurta Colonial ee Battlestar Galactica.] Waxa kale oo intaa dheer in hawlaha firfircoon ee ciidamada Mareykanka ee Maraykanka, Air Force Reserve Command iyo Air Guard reserves, diyaaradaha waxaa sidoo kale loo isticmaalaa kooxda USF Airparing Team, US Air Thunderbirds, iyo sida diyaaradaha dagaalka / weerarka ee United Mareykanka Navy. F-16 waxaa sidoo kale loo soo iibsaday in ay ka shaqeeyaan ciidamada cirka 25 dal kale. [10] Ilaa sannadka 2015, waa garoomada diyaaradaha ee ugu badan ee adduunka ku shaqeeya adeegga milatariga. [11] Holland America Line. Holland America Line waa khadka safarka ee British / Mareykan; waa kabtanka shirkada Carnival & plc. Asal ahaan ka soo jeedda Netherlands, shirkaddu waxay hadda ku salaysan tahay Seattle, Mareykanka. Laga soo bilaabo 1873 ilaa 1989, wuxuu ahaa khadka maraakiibta maraakiibta ee Dutch ah, safar rakaab ah, khadad shixnad iyo safar shidaal oo udhexeeya wadamada Holland iyo Waqooyiga Ameerika. Iyada oo qayb ka ah dhaxalka hodanka ah, waxay ahayd qalab loogu talagalay gaadiidka boqolaal kun oo muhaajiriin ah oo ka yimid Holland ilaa Waqooyiga Ameerika. See Also. AIDA Cruises AIDA Cruises. AIDA Cruises waa khadka Jarmalka ee British / Ingiriisi oo ku salaysan Rostock, Jarmalka. Shirkadda waxaa lagu aasaasay sida Deutsche Seereederei oo leh markab la yiraahdo Völkerfreundschaft ("Friendship between People"), waxayna soo gashay warshadaha shidaalka ee 1960-kii. Shirkadda waxaa soo iibsaday P & O Princess Cruises sanadkii 2000. [1] [2] Sanadkii 2003dii, Princess P & O ayaa ku biiray shirkada Carnival, si ay u sameeyaan Carnival Corporation & plc, shirkadaha caalamiga ah ee safarka ugu weyn ee safarka. Ka dib markii la isku daro, kantaroolka fulinta ee AIDA Cruises waxay u wareejisay Kooxda Cruises Group, [3] [4] mid ka mid ah shirkadaha ugu waawayn ee ka shaqeeya Kooxda Carnival, oo mas'uul ka ah magaca shirkadaha yurub ee kooxda. AIDA Cruises ayaa hadda ah mid ka mid ah 10 magacood oo ay leedahay Carnival Corp, oo fadhigeedu yahay Miami, Florida, oo 6.5% ka mid ah dakhliga soo gala [5] wuxuuna leeyahay koox madax ah, oo uu hogaamiyo shirkadda Felix Eichhorn [6] [7]] Maraakiibta AIDA waxay u adeegsadaan suuqa Jarmalka. Maaddaama ay ka baxayaan "naadi jimicsi", maraakiibta AIDA waxay leeyihiin agabyo iyo goobo loogu talagalay inay soo jiitaan dadka yaryar iyo kuwa fasaxa firfircoon. [8] Bishii Oktoobar 2017, AIDAcara waxay ka tagtay Hamburg oo ku jirtay shirkadihii ugu horreeyay ee caalamka. Markabkii 116-dayrood ka dib, markabku wuxuu ku soo laabtay Hamburg 10-kii February, 2018. [9] Markabka ayaa booqday Southampton, Lisbon, Madeira, Rio de Janeiro, Ushuaia, Island Easter, Tahiti, Singapore, Maldives iyo meelo kale oo badan. AIDAaura waxay qaadan doontaa shirkadda labaad ee adduunka ee guga 2018. Oktoobar 8, 2018, markabku wuxuu ka baxayaa Hamburg oo ku socda safar 117 maalmood ah oo booqasho ku joogta 41 dal oo 20 dal ku leh afar dal oo kale. Safarkan, AIDAaura wuxuu noqon doonaa markabkii ugu horreeyay ee shirkada ah ee booqda dhowr dal oo kala ah South Africa, Namibia, Melbourne, Tasmania, Fiji, Samoa iyo New Caledonia. Current fleet. ! Ship || Built || Builder || Entered Service for AIDA || Gross Tonnage || Flag || Notes || Image See Also. Holland America Line Perum Peruri. Perum Peruri (Perum Percetakan Uang Republik Indonesia, Shirkadda Ganacsiga Dadweynaha ee Jamhuuriyadda Indonesia) waa bangiga gobolka / qoraallada amniga iyo faragelinta, oo la aasaasay 15kii Sebtembar 1971 iyada oo loo marayo isku-dhafka gobolka Artha Yasa iyo daabacadaha gobolka Pertjetakan Kebajoran (aka Perkeba). Sawirqaadayaasha Pertjetakan Kebajoran ayaa markii hore aasaasay iyada oo taageero ka heshay wargeysyada faransiiska ah ee John Joh. Enschedé [1] Waxay leedahay xafiisyo ku yaala Jakarta, Karawang iyo Surabaya, oo leh hawlaha suuq-geynta iyo maamulka ee ka dhacaya Jakarta, iyo daabacaadda iyo kala-soocidda ee ka dhaca Karawang iyo Surabaya. Tan iyo sannadkii 2007, Perum Peruri ayaa sidoo kale daabacday Rupees ee Nepal 2005tii, shirkadu waxay samaysay joornaalada iyo baasaboorka Malaysiya. Joh. Enschedé. Royal Joh. Enschedé (Dutch: Koninklijke Joh. Enschedé) waa waraaqda dukumiintiga amniga, tigidhada iyo warqadaha bangiga ee ku yaal Haarlem, Netherlands. Joh. Kufsigu wuxuu ku takhasusay daabacaadda, warbaahinta iyo amniga. Shirkadda waxay martigalisay Maktabadda Enschedé illaa 1990 oo waxay leedahay qaybo ka mid ah Amsterdam, Brussels iyo Haarlem. Shirkadda waxaa la aasaasay 1703, markii Izaak Enschedé uu ka diiwaangashanaa Qorayaasha Guild ee Haarlem. [1] Joh. Enschedé ayaa muddo dheer lala xiriiriyay daabacaadda lacag-qorista; Shirkadda waxay daabacday "Robin" (Dutch Roodborstje), oo ahayd bangiga ugu horeeyay ee Holland, 1814. [2] Tan iyo markaas, Joh. Enschedé ayaa daabacday warqadaha lacagta ee gobolka Netherlands. Sanadkii 1866, dhimashadii Johannes Enschedé III, Joh. Kombiyuutarka ayaa iibiyey buugga qooyska ee qoyska oo wuxuu bilaabay inuu daabaco stamps. Enschedé wuxuu bilaabay nooca wax soo saarka ee 1743 ka dib markii uu soo iibsaday haybadda Hendrik Wetstein, dhirta ayaa dhawaan noqotay qaybta ugu muhiimsan ee ganacsiga Enschedé. Joan Michael Fleischman oo caan ah oo caan ah oo lagu magacaabo Joan Michael Fleischman ayaa halkaas lagu hayay qarnigii siddeed iyo tobnaad. Noocyada Ganacsi ahaaneed waxay ku soo barbaaray qarniyadii iyo sagaal iyo qarnigii 19aad, qarnigii labaatanaadna duurjoogta waxay ku guulaysteen in badan oo caalami ah iyada oo loo marayo naqshadeynta iyo wax soo saarka Jan van Krimpen. Intii lagu jiray xilligii cayayaanka, noocyada Enschedé waxaa lagu qaybiyey Maraykanka oo ay ku doorteen Ururka Aasaasayaasha Aasaasiga ah ee Qaaradda Yurub. See Also. Perum Peruri Halk Banka. Bangiga Dadweynaha (Bangiga Dadweynaha), ama Halkbank, waa bangi dowli ah oo dowladdu leedahay, oo xarunteedu tahay magaalada Ashgabat. Shabakad ka mid ah xafiisyada Bangiga waxay dabooli doontaa dhulka oo dhan oo Turkiga ah, oo dadweynaha u fidiya adeegyo ballaadhan. Sida laga soo xigtay Bankerka, Halkan Bank wuxuu ahaa sanadkii 2011-kii oo lagu magacaabo "Bangi Best of the Year in Turkmenistan". [2] Bishii Oktoobar 2011, xarun cusub ayaa loo dhisay Bangiga Dhexe ee magaalada Ashgabat - waxaana la furay bangiga 20-guurada. Dhismuhu wuxuu leeyahay 12 sheeko, wuxuuna ku yaalaa bartamaha Atamyrat Niyazov Avenue. Waxay leedahay qol ballaaran oo shaqeynaya, xafiisyo shaqo oo leh macaamiisha VIP, ATM-ka casriga ah, miiska kaalmada, iyo qolka shirarka 200 qof. Dhismahan dhismahan waa goob uu xafiisyo ka furanayo Xafiiska Qiimeynta Baanka Dhexe ee Bankiga Dhexe. Bankiga wuxuu leeyahay dhowr nooc oo ah lacago amaah ah. Ilaa bilowgii 2017, bangiyada Internetka iyo bangiyada gacanta ayaa bilaabay inay shaqeeyaan. Waxaa sidoo kale jira adeeg lacag bixin ah oo loogu talagalay adeegyada bulshada iyo bixinta gaaska iyo korontada. [3] Ziraat Banka. Bankiga Ziraat Bank ee Turkiga, oo loo yaqaan 'Bank Ziraat Bankası', oo ah bangiyada ay dawladdu leedahay ee Turkigu aasaasay sannadkii 1863. Ziraat Bank waa bangiga labaad ee ugu weyn Turkiga ka dib markii Garanti Banka laga soo bilaabo 2012 Dakhliga bankiyada ee lagu qiyaaso hantida wadarta ee USD. Sida laga soo xigtay warbixin ku saabsan "Top 1000 Bangiyada Adduunka ee 2004" waxaa daabacay majaladda Banker, T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ayaa kaalinta 115-aad ku jirta. Waxay kor u kacday 26 meelood oo ka mida kuwii hore ee 141. Mehmet Sabit Sağıroğlu, madaxa maaliyadda Ziraat ee maalmaha hore ee Jamhuuriyadda Turkiga Intii lagu jiray qeybtii hore ee qarnigii 19aad, iyada oo la qaatay kobcinta galbeedka ganacsiga iyo maaliyadda, bangiyada dibadda waxay bilaabeen dhaqdhaqaaqyadooda Boqortooyada Ottoman. Waqtigaas, ma jirin raasumaal ku filan oo lagu helo nidaam bankiga qaran ah mana jirto cid sheegi karta jiritaanka bankiyada qaranka sida ilaha raasumaalka. Xaaladdani waxay waxyeello u geysatey beeralayda sababta oo ah waxay sameeyeen inta badan dadweynaha, maaddaama aysan haysan wax qaabdhismeed oo maaliyadeed oo ay ku codsanayaan, waxay ku khasbanaadeen inay lacag ka amaahdaan santuuqyada leh dulsaar sarreeya. Xaaladahan oo kale, guddoomiyaha gobolka Nish (Niš) ee Boqortooyada Ciraaq (hadda ee Serbia), Midhat Pasha (1822-1884) wuxuu bilaabay inuu qaado tallaabooyinkii ugu horreeyay ee looga gudbi karo dhibaatooyinkaas 1863-kii wuxuuna ku guulaystay dib-u-habeynta Degmadda Memleket Sandığı Funds), oo noqday sharci la leh Sharciyada Maaliyadda ee Homeland ee 1867. [2] Sanduuqa Hoyga ayaa ahaa kii ugu horreeyay ee dhaqaalaha beeraha oo ay aasaaseen dawlad goboleed waxaana lagu maamulaa damaanad dowladeed. [2] Sannadkii 1888, Sanduuqa Dhulka ayaa lagu beddelay Ziraat Banka (Ingiriis: Baanka Beeraha), xafiiska Bankiga Ziraat Bank ee Istanbul ayaa bilaabay inuu shaqeeyo. [2] Dagaalkii Giriigga ee u dhexeeyay 1919 iyo 1922 ayaa saameeyey siyaasadda bangiga. Ciidamada Badda ee Giriigga ayaa furay Xarunta Maareynta Bankiga Ziraat ee kuyaala Izmir waxayna qabsadeen laamaha iyo dhaqaalaha ayaa loo qaaday Maamulka Cusub. Dhanka kale, Golaha Guud ee Turkiga ayaa ku amartay laanta Ankara ee Bankiga Ziraatka iyada oo la socota maareynta laanta iyo dhaqaalaha. Idaacadda Xoreynta ee Izmir ee 9kii Sebtembar 1922, ayaa hay'adda Izmir waxaa dib loogu soo celiyay laanta Ankara. iyo Oktoobar 23-keedii, ururka Istanbul ayaa sidoo kale dib ula midoobay laanta Ankara. Ka dib Dagaalkii Turkiga ee Madax-bannaanida oo dhammaaday dabayaaqadii 1923kii, Ziraat Bank wuxuu mar kale noqday unug madax-bannaan. Tan iyo 1930kii Ziraat wuxuu door muhiim ah ka qaatay maal-galinta beeraha beeraha ee Turkiga, Raki. Raki ama rakýid (Turkish / Somali): [ɾakɯ]) waa mid aan la qalloocin, marmarka qaarkood (iyadoo ku xiran aagga wax soo saarka) cabitaanka khamriga, cabitaanka khamriga ee caanka ku ah Albania, Greece (meesha waa arrin kala duwan waxayna timaaddaa sidii faro-madhxaan la'aan, oo ka duwan lidkeeda Turkiga), Iran, dalalka Turkiga, iyo wadamada Balkan ahaan sida aperitif. Waxaa badanaa la siiyaa cuntada badda ama macaan. Waxaa la barbardhigi karaa cabitaanno kale oo badan oo khamri ah oo ku yaalla Bariga Dhexe iyo Bariga Dhexe, tusaale ahaan. dharka, duleelka, sambuca, ciriiriga iyo aguardiente. Turkiga, waxaa loo tixgeliyaa cabitaan qaran.== Masar hieroglyphs. Hieroglyphs Egyptian (/ haɪrəˌɡlɪf, -roʊ - / [2] [3]) waxay ahaayeen nidaamka qoraalka rasmiga ah ee lagu isticmaalay Masar. Waxay la socotaa maadooyinka xisaabinta, manhajka iyo aaladaha elektarooniga ah, oo leh wadar ahaan 1,000 qaddood oo kala duwan. [4] [5] Hieroglyphs waxaa loo isticmaalay suugaan diineed oo ku yaala papyrus iyo alwaax. Qoraalka dheeriga ah ee reer Masar waa mid laga soo qaatay qoraal hieroglyphic ah; Meroititic wuxuu ahaa xilli dambe oo laga soo bilaabo xagjirnimada. Isticmaalka qoraalka hieroglyphic ayaa ka kacay hababka calaamadaynta calaamadaha horay loo yaqaan 'Early Bronze Age', oo ku dhowaad qarnigii 32aad ee BC (Naqada III), [1] oo leh xukunkii ugu horeeyay ee lagu qoray luqadda Masar oo la xidhiidha Boqortooyada Labaad (qarnigii 28aad).). Hieroglyphs Masar waxay u samaysay nidaam qoran oo qaan gaar ah oo loo isticmaalo qoraallada kuxiga ee luqadda caadiga ah ee xilliga Boqortooyada Midowday; muddadan, nidaamka wuxuu isticmaalay ilaa 900 calaamado oo kala duwan. Isticmaalka nidaamkan qoraagu wuxuu sii waday ilaa Boqortooyada Cusub iyo Wakhtiga Xilliga Cusub, iyo xilliyada Ciraaq iyo Ptolemaic. Isticmaalka dambe ee hieroglyphic ayaa si fiican loo ogaaday xilligii Roomaanka, oo ku sii fidey qarnigii 4aad AD. Iyada oo xidhitaankii ugu dambeeyay ee macbadyaha jaahilka ah qarnigii 5aad, aqoonta qorista hieroglyph waa la lumay. Inkasta oo isku dayga la sameeyay, qoraalka ayaa wali aan la ogeyn inta lagu jiro mudada dhexe iyo xilligii hore. Qorshaha qoritaanka hieroglyphic waxa kaliya oo lagu fulin karaa 1820naad by Jean-François Champollion, iyadoo gacan ka heleysa Rosetta Stone. Osiris. Osiris (/ oʊsaɪrɪs /, laga bilaabo wsjr Masar, Coptic 에서 사오ⲥ고))) [1] [2] waa ilaah Masri ah, oo loo aqoonsan yahay ilaahyo nololeed, sababa iyo dhalashada. Waxa uu si qumman u muujiyay inuu yahay ilaah cagaaran oo leh godka Fircoon, qayb ahaan mumey-ku duudduubtay lugaha, isagoo xiran taaj qurxin leh oo leh laba boodh oo balbalan oo waaweyn oo dhinac ah, oo haya calaamad muujinaysa. Osiris ayaa mararka qaar loo tixgeliyey wiilkii ugu da'da yaraa ee ilaahii Geb, inkasta oo ilo kale oo aabihiis uu sheegayo in uu yahay qoraxda godka ah, [3] iyo cirifka cirifka Nut, iyo sidoo kale inuu yahay walaalka iyo ninkeeda Isis, iyadoo Horus loo tixgelinayo inuu Wiilka dhalinyarada ah ayaa dhashay. [3] Waxa uu sidoo kale la xidhiidhay Khenti-Amentiu, oo macnihiisu yahay "ugu badnaan reer galbeedku", oo tixraac u ah boqortooyadiisa ee dalka kuwa dhintay. [4] Osiris waxaa mararka qaar loo yaqaan 'Boqorka nolosha': Masaarida qadiimka ah waxay tixgeliyeen kuwii dhintay 'kuwa nool'. Iyada oo adoo adeegsanaya jilicsanaanta Iah, isagu sidoo kale waa ilaahii bisha. [6] Osiris waxaa loo aqoonsaday walaalka Isis, Set, Nephthys, iyo Horus Elder, iyo aabaha Horus ee Younger. Caddaynta ugu horreysa ee cibaadada Osiris waxaa laga helay bartamaha dhulkii shanaad ee Masar, inkasta oo ay u badan tahay in la caabudo horaantii hore; [8] Khenti-Amentiu taariikheed ayaa taariikhda ugu yaraan ugu horreeyaa, oo sidoo kale ahaa loo isticmaalo cinwaanka fanka. Macluumaadka ugu badan ee laga heli karo khuraafaadka Osiris waxaa laga soo qaatay dhammaan waxyaalihii ku jiray Pyramid Texts dhamaadkii Boqortooyada Fifth, dabadeed dukumiintiyada kale ee Boqortooyada Ingiriiska sida Shabaka dhagaxa iyo Shabakada Horus iyo Seth, iyo wax badan oo ku saabsan qaabka sheekada qoraalladii Giriigga oo ay ku jiraan Plutarch [9] iyo Diodorus Siculus. [10] Osiris wuxuu ahaa garsooraha dhintay iyo hay'adda qashin-qubka oo bixisay dhammaan nolosha, oo ay ku jiraan soo-saarka dhirta iyo daadadka bacaadka ee webiga Niilka. Waxa lagu tilmaamay "Rabbi jacaylka", [11] "Qofkii si joogto ah u daacad ah iyo dhallinyaro" [12] iyo "Sayid Silence" [13]. Boqorradii Masar waxay la xidhiidheen Osiris dhimasho - iyadoo Osiris uu ka soo kacay kuwii dhintay, sidaas awgeed waxay la midoobi lahaayeen isaga, oo waxay dhaxlaan nolosha weligeed ah iyada oo loo marayo geeddi-socod diimeed. Boqortooyada New Zealand, dadka oo dhan, ma aha kaliya fiilooyinka, ayaa la aaminsan yahay in ay la xiriiraan Osiris dhimashada, haddii ay soo qaadeen kharashyada ka soo horjeedka rimillimada. Nut. Nut (Waddanka Masar: Nwt), oo sidoo kale loo yaqaanno tarjumado kala duwan, waa ilaahii samada ee Ennead ee diinta hore ee Masar. Waxaa loo arkaa inay tahay haweenay qaawan oo ciriiri ah oo qarxa dhulka, [1] ama sida lo'da. Cajiibka cirifka cirifka cagaaran, faahfaahin, sarcophagus of Sisobek, Qodobbada 26aad, malaha laga bilaabo Memphis, oo ku yaal Matxafka Ingiriiska Taariikhda Masaarida qadiimigu lama hubo sababta oo ah nidarro badan ayaa laga saaray qoraalkeeda, inkasta oo magaceeda badanaa ay ku jirto hieroglyph xayiraad ah oo aan rasmi ahayn "cirka". Magaceeda Nwt, lafteeda ayaa sidoo kale macneheedu tahay "Sky", [2] badanaa waxa lagu turjumay "Nut" laakiin sidoo kale mararka qaarkood waxay u muuqdaan ilaha hore sida Nunut, Nenet, [3] Naunet, Nuit Waxay sidoo kale u muuqataa rikoodhada hieroglyf by aalado kala duwan, oo aan dhammaantood la fahamsan yahay. Nut waa gabadh Shu iyo Tefnut ah. Walaalkeed iyo ninkeeda waa Geb. Waxay lahayd afar ama shan carruur ah: Osiris, Set, Isis, Nephthys, iyo-ilbaabka hore ee Masar-Horus. Waxaa loo tixgeliyaa mid ka mid ah ilaahyada ugu da'da weyn ee Masaarida Masaarida ah, [4] iyada oo asalka laga helay sheekada abuurista ee Heliopolis. Waxay ahayd asal ahaan cirfiidka samada habeenkii, laakiin ugu dambeyntii waxa loo soo gudbiyay sida cirifka cirifka. Gabadheeda waxay ahayd hieroglyphic qayb ka mid ah magaceeda, dheri, taas oo sidoo kale calaamad u noqon karta ilmo-galeenka. Badanaa waxaa lagu sawiray qaab shakhsi ah, Nut ayaa sidoo kale lagu sawiray qaab ah lo'da oo jidhkiisu weynaa samay samada iyo samada, geed cagaaran, ama beeri weyn, duqo badan oo jilicsan (oo matalaya xiddigaha). Amun. Amun (sidoo kale Aamoon, Caamoos, Aamiin, Giriigga Ἄμμων Ámmōn, Ἅμμων Hámmōn) waxa uu ahaa ilaahii hore ee Masaarida oo u muuqday xubin ka tirsan Hermopolitan ogdoad. Amun ayaa laga soo qaaday boqortooyadii Old Moon ee xaaskiisa Amaunet. Iyada oo kuyeelka 11aad (qarnigii 21aad ee qarnigii BC), Amun wuxuu u taagay jagada ilaahnimada ilbiriqsiyada adoo badalaya bishii. [1] Ka dib markii uu ka soo horjeestay Thebes oo ka soo horjeeda Hyksos iyo xukunkii Ahmoos I (qarnigii 16aad), Amun wuxuu soo jiitay muhiimada qaran, isaga oo ku muujiyay in uu ku caan baxday Sun God, Ra, sida Amun-Ra ama Amun-Re. Amun-Ra waxa uu muhim weyn ku lahaa mabaadii'da Masaarida ee Boqortooyada Cusub (marka laga reebo "Atenist heresy" ee hoostaga Akhenaten). Amun-Ra muddadan (16-illaa 11-june qarnigii 9-aad) wuxuu qabay jagada uu leeyahay jiheeye-abuurka, abuurkiisa oo abuuray "fiicnaanta", wuxuu ahaa kaniisadda saboolka ah ama dhibaatada iyo bartamaha cibaadada shakhsi ahaaneed [3] Jagadiisa uu yahay King of Gods wuxuu horumariyay mawduuca ilbiriqsiyo dheelitir ah halkaas oo ilaahyo kale ay muujiyeen isaga. Osiris, Amun-Ra waa kan ugu ballaadhan ee ilaahyada Masaarida ah. Amiirka Reer Masar ee Amin-Ra ayaa sidoo kale u yimid in lagu caabudo meel ka baxsan Masar, iyada oo la tixraacayo markhaatiyadii hore ee Giriigga ee Liibiya iyo Nubia. Sida Zeus Ammon uu u yimid in lagu aqoonsado Zeus ee Greece. Horus. Horus waa mid ka mid ah ilaahyada ugu muhiimsan ee Masaarida. Waxaa la caabudi jiray ugu yaraan waagii hore taariikhda Masar ilaa Boqortooyada Ptolemaic iyo Roman Masar. Noocyo kala duwan oo Horus ah ayaa lagu duubay taariikhda, kuwanna waxaa laguula dhaqmaa ilaahyo kala duwan oo ka yimid dhaqaatiirta Masar. [1] Noocyada kala duwan ee suurtogalka ah waxaa laga yaabaa inay suurtogal noqdaan in ay kala duwan yihiin isla jinsiyado isku dhafan oo isku mid ah kuwaas oo sifooyin gaar ah ama cilaaqaadyo kala duwan loo xoojiyay, lagama maarmaanka u ah mucaaradka, laakiin midba midka kale waafaqsan yahay, sida waafaqsan sida Masaarida Masjidka ahi u arkeen dhinacyada kala duwan ee dhabta ah.] Wuxuu ahaa mid inta badan lagu sawiray sida falalku, waxay u badan tahay inuu yahay lakin magaciisa ama fal-gaf ah, ama sida nin madaxiisa ku xeeldheer. [3] Horusocodkii ugu horreeyay ee la diiwaangeliyey ee Horus waa ilaahnimada aqoonta ee Nekhen ee Upper Egypt, oo ah ilaahii ugu caansanaa ee qarniga la yaqaan, oo si gaar ah ula xidhiidha awooda xukunka Fircooniga ah, kaasoo wakhtigiisii ​​loo arkay inuu yahay muuqaal Horus ee nolosha iyo Osiris dhimasho. 1] Xiriirka qoyska ee ugu caansan wuxuu sharraxayaa Horus sida wiilka Isis iyo Osiris, wuxuuna kaalin muhiim ah ka qaataa sheekada Osiris sida Osiris ee dhaxalka iyo kan ka soo horjeeda Set, oo ah gacanka Osiris. Dhaqanka kale Hathor ayaa loo arkaa inuu yahay hooyadiis iyo mararka qaarkood xaaskiisa. [1] Horus wuxuu u adeegay shaqooyin badan, gaar ahaan ilaahnimada boqortooyada iyo samada. Anubis. Anubis (/ ənjuːbɪs /; [1] Giriiggii hore: Ἄνουβις, Masar: Jnpw, Coptic: Magaca Giriigga ah ee ilaah ee la xiriira mummification iyo nolosha dambe ee diinta hore oo Masar ah, sida caadiga ah waxaa lagu sawiraa sida canine ama nin leh madaxa canine ah. Archaeologists waxay aqoonsadeen Anubis xayawaanka xayawaanka ah sida gumeysiga Masaarida, geedka dahabka ee Afrika. 2 [3] [4] [5] [note 1] Sida ilaahyadii hore ee Masaarida, Anubis ayaa doorbidiyey kaalmo kala duwan oo ku saabsan mawduucyo kala duwan. Maqnaanshaha ilaaliyaha qabuuraha sida ugu dhaqsaha badan Hiddaha Hore (c. 3100 - cisho 2890 CH), Anubis sidoo kale wuxuu ahaa embalmer. By Boqortooyada Midoobey (c. 2055 - 1650 BC) waxaa lagu bedelay Osiris doorkiisa uu u leeyahay sayidkiisii ​​masraxa. Mid ka mid ah kaalintiisa caanka ah waxay ahayd sidii ilaah ah oo naftooda u huray nolosha dambe. Waxa uu ka qaybgalay miisaanka miisaanka inta lagu jiro "Miisaanka Wadnaha", oo lagu ogaaday in nafta loo oggolaan lahaa in uu galo dhulkii dhintay. [6] Inkasta oo uu ahaa mid ka mid ah midka ugu da 'weyn iyo "mid ka mid ah ilaahyada ugu badan ee lagu sawiray iyo tan la soo sheegay" masraxa Masaarida, Anubis wuxuu ku ciyaaray door ku lahayn khiyaaliga Masaarida [7] Anubis ayaa lagu sawiray madow, midab ah oo muujinaya labadaba dib-u-dhalashada iyo xajmiga meydka kadib markii la soo saaro. Anubis waxaa lala xiriiriyaa Wepwawet (oo sidoo kale loo yaqaan Upuaut), ilaah kale oo Masaarida ah ayaa lagu sawiray madaxa eyga ama qaabka canine ah, laakin cawl ama cad cad. Taariikhyahanadu waxay u maleynayaan in labadii lambar ee ugu dambeeyay la isku daro. [8] Anubis 'haweeneyda haweenku waa Anput. Gabadhiisu waa jilbajiyaha keruubka Kebechet. The Catalan independence movement. The Catalan independence movement / Dhaqdhaqaaqa xornimadiisa xorta ah Dhaqdhaqaaqa xornimadooda xorta ah ee Catalan (Catalan: madax banaanida catalaan; [a] Isbaanishaan: catalaan madaxbannaan) waa dhaqdhaqaaq siyaasadeed oo taariikh ahaan ka soo jeeda qoomiyada reer Catalan, oo doonaya madaxbannaanida Catalonia ee Spain. Calanka Estelada, oo leh "buluug" iyo "casaan", ayaa noqday calaamad muhiim ah. Dhaqdhaqaaqa siyaasadeed wuxuu bilowday 1922 markii Francesc Macià uu aasaasay xisbiga siyaasadeed ee Estat Català (dalka Catalan). Sanadkii 1931, Estat Català iyo xisbiyo kale ayaa sameeyay Esquerra Republicana de Catalunya (Jamhuuriyadda Led ee Catalonia; ERC). Macià wuxuu ku dhawaaqay Jamhuuriyadda Catalan sannadkii 1931, kadib markii uu aqbalay madax-bannaanida dowlad-goboleedka Isbaanishka ka dib markii wadaxaajoodyo la yeeshay hoggaamiyayaasha Jamhuuriyadda Labaad ee Spain. Intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Isbaanishka, General Francisco Franco wuxuu tirtiray madaxbannaanida Catalan sannadkii 1938kii. Ka dib dhimashadii Franco ee 1975, xisbiyada siyaasadeed ee reer Cataluniya waxay ku-tiirsanayeen madaxbannaan halkii ay ka xoroobi lahaayeen. Dhaqdhaqaaqa xorta ah ee casriga ah wuxuu bilowday 2010kii markii Maxkamadda Dastuuriga ah ee Spain ay xukuntay in qaar ka mid ah qodobada Xeerka Federaaliga ah ee 2006-ka la isku raacay xukuumada Isbaanishka oo ay ku ansaxiyeen aftida Catalonia-ka ah mid aan dastuuri ahayn, qaar kalena waa inay noqdaan turjumaan xadidan. Dibad-bax ballaadhan oo ka dhan ah go'aanka ayaa si degdeg ah ugu soo jeestay dalabaad madax banaan. Laga soo bilaabo magaalada Arenys de Munt, in ka badan 550 degmo oo ku yaala Catalonia ayaa qabsoomay xasillooni inta u dhaxaysa 2009 iyo 2011. Dhamaan magaalooyinka ayaa ku soo laabtay codad sare "haa", iyada oo ku dhawaad ​​30% dadkii codka qaata. Dibad-bax dhacay 2010-kii oo ka dhan ah go'aanka maxkamadda, oo ay abaabuleen ururka dhaqanka ee Isku-dhafka Dhaqanka, waxaa ka soo qaybgalay in ka badan hal milyan oo qof. Dhaqdhaqaaqa caanka ah wuxuu kor u sii qaaday siyaasiyiinta; Dibadbax ballaaran oo lagu sameeyay 11 September 2012 (Maalinta Qaranka ee Catalonia) si cad ayaa ugu baaqday xukuumadda Catalan inay bilowdo hannaanka xoriyadda. Madaxweynaha Catalan, Artur Mas ayaa ugu yeeray doorashooyin guud oo ciriiri ah, taasoo keentay in aqlabiyadda madax-bannaanida oo ah markii ugu horeysay taariikhda gobolka. Baarlamaan cusub ayaa ansixiyay Qorshaha Boqortooyada Koonfureed bilowgii 2013, isagoo caddeeyay in dadka reer Catalan ay xaq u leeyihiin inay go'aansadaan mustaqbal siyaasadeed oo u gaar ah. Xukuumadda Catalonia ayaa ku dhawaaqday aftida, in la qabto November 2014-ka, su'aasha ku saabsan dawladnimada. Aftidu waxay ahayd in ay weydiiso laba su'aalood: "Miyaad rabtaa Catalonia inay noqoto dawlad?" iyo haddii ay sidaas tahay "Miyaad rabtaa in gobolkani noqdo mid madaxbannaan?" Dawladda Spain ayaa aftida la soo jeediyay u gudbiyay Maxkamadda Dastuuriga ah, taasoo xukuntay dastuur la'aan. Xukuumadda Kataliya ayaa markaa ka beddeshay aftida ku xiran "talabixin la'aan". Inkasta oo maxkamadda Spain ay sidoo kale mamnuucday cod-bixinta aan caqli-gal ahayn, luqadda Catalan-ka go'aan qaadashada ayaa sii horeysay 9-kii November 2014. South Tyrol. South Tyrol waa gobol madaxbannaan waqooyiga talyaaniga. Waa mid ka mid ah labada gobol ee madax-bannaan oo ka kooban gobolada gobolka ee Trentino-Alto Adige / Südtirol [1] Baasaboorka rasmiga ah ee rasmiga ah waa Autonome Provinz Bozen - Südtirol ee Jarmalka, Provincia autonoma di Bolzano - Alto Adige ee Talyaaniga iyo Provinzia autonoma de Bulsan - Südtirol ee Ladin, oo ka tarjumaysa saddexda kooxood ee ugu weyn ee ay dadku ka tirsan yihiin. Gobolka ugu waa weyn waqooyiga Talyaaniga, kan labaad ee ugu weyn, oo leh degaan dhan 7,400 oo kiilomitir oo kiilomitir (2,857 sq m) iyo dad tiradoodu dhan tahay 527,005 qof oo ka mid ah 2017. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Bolzano (Jarmal: Bozen; Balsan ama Bulsan). The Atlas Tyrolensis, oo muujinaya gobolka oo dhan Tyrol, daabacay ee Vienna. 1774 Sida laga soo xigtay tirakoobka 2014-ka oo ku salaysan tirakoobka 2011, 62.3% dadku waxay ku hadlaan Jarmal (Jarmal Standard oo ku qoran qaab qoraal ah iyo lahjadda Austro-Bavarian ee qaabka lagu hadlo); 23.4% dadweynaha waxay ku hadlaan Talyaani, inta badan gudaha iyo agagaarka labada magaalo ee waaweyn (Bolzano iyo Merano); 4.1% wuxuu ku hadlaa Laden, luqad Rhaeto-Romance; 10.2% dadka (inta badan muhaajiriinta dhawaan) waxay ku hadlaan luqad kale oo ah luqadda koowaad. Gobolka waxaa la siiyaa heer aad u sarreeya oo ah is-maamul, kaas oo ka kooban awood ballaaran oo sharci-dejineed oo awood leh iyo nidaam maaliyadeed kaas oo u oggolaanaya inuu sii haysto qayb ka mid ah canshuuraha la soo qaatay, iyadoo waliba ka hadhaysa miisaaniyadda qaranka. Ilaa 2016-ka, gobolka Bozen waa kan ugu taajirsan Talyaaniga iyo kuwa ugu qanisan ee Midowga Yurub. Marka la eego xaaladda guud ee Midowga Yurub, gobolku waa mid ka mid ah saddexda xubnood ee Euroregion ee Tyrol-South Tyrol-Trentino, taas oo u dhiganta ku dhawaad ​​gobolka gobolka Tyrol. [2] Xubnaha kale waa gobolka Tyrol ee Awstaria, waqooyiga iyo bari, iyo gobolka Talyaaniga ee Trento ee Koonfurta. North Tyrol. Waqooyiga Tyrol, ama waqooyiga Tirol waa qaybta ugu muhiimsan ee gobolka Austria ee Tyrol, oo ku yaal galbeedka dalka. Qeybta kale ee gobolka waa East Tyrol, kaas oo sidoo kale iska leh Austria, laakiin aan la wadaagin xudduudaha Waqooyiga Tyrol. Ka sokow labadan gobol, gobolka Tyrol ee qarniyo badan ayaa sidoo kale waxaa ku jiray Koonfurta Tyrol iyo gobolka taariikhiga ah ee Welschtirol, kuwaas oo ay ku dhajiyeen by Talyaaniga ka dib Dagaalkii Dunida I. Taasina, Waqooyiga Tyrol iyo Bariga Tyrol ayaa si iskood ah looga jaray midba midka kale. Dhalashadii Dagaalkii Dunida ee ka dambeeyey, waxaa jiray dhaqdhaqaaq halis ah oo lagu dhexdhexaadinayo Waqooyiga Tyrol iyo Bavaria. [1] Waqooyiga Tyrol xuduudaha Salzburg ee bariga, gobolka Jarmalka ee Bavaria ee waqooyiga, Vorarlberg galbeedka, gobolka Kobanheegan ee Graubünden (Grison) ilaa koonfur galbeed, iyo Koonfurta Tyrol ee Talyaaniga ilaa koonfurta. Magaalada caasimadda waa Innsbruck. Falklands War. Dagaalka Falkland (Spanish: Guerra de las Malvinas), oo loo yaqaan 'Falklands Conflict', Dhibaatada Falklands, Dagaalka Malvinas, Colaadda Koonfur Atlantic, iyo Guerra del Atlántico Sur (Isbanishka loogu talagalay 'South Atlantic War'), waxay ahayd toban isbuuc dagaal u dhexeeya Argentina iyo Boqortooyada Ingiriiska laba dhul oo Ingiriis ah oo ku tiirsan Koonfurta Atlantic: Dalalka Falkland, iyo ku tiirsanaanta dhuleed, Koonfurta Georgia iyo Koonfurta Sandwich Islands. Waxay bilowday jimcihii, 2 Abriil 1982, markii Argentina ay ku soo duushay oo ay qabsadeen Islands Falkland (iyo, maalinta xigta, South Georgia iyo South Sandwich Islands) si ay u dhisaan madax-bannaanidii ay ku doodeen. 5tii Abriil, dawladda Ingiriisku waxay u dirtay ciidan badda ah si ay ula qabsadaan Ciidamada Bada ee Argentine iyo Ciidamada Cirka ka hor inta aan la weerarin jasiiradaha jilicsan. Dagaalku wuxuu socday 74 maalmood waxana uu ku dhamaaday isku soo dhiibista Argentine 14-kii Juun 1982-kii, isaga oo ku soo celiyay jasiiradaha si ay u xukumaan Ingiriiska. Guud ahaan, 649 shaqaale ciidan oo Argentina ah, 255 shaqaale millatari oo Ingiriis ah, iyo saddex Falkland Islanders ah ayaa dhintey intii lagu jiray colaadaha. Khilaafku wuxuu ahaa dhacdadii ugu weynayd ee iska horimaadkii mudaharaadayay ee ku saabsanaa madax-bannaanida dhulalka. Argentina waxay ku dhawaaqday (iyo dayactirtaa) in jasiiradaha ay yihiin Argentine territory, [5] iyo dawladda Argentine sidaas awgeed ayaa qeexday tallaabadeeda milatari sida dib u soo kabashada dhulkeeda. Xukuumadda Ingiriiska waxay u aragtay ficil ahaan inay ahayd weerar duulaan ah oo ka dhacay xayiraad taangiyada tan iyo 1841-kii. Falkland Islanders, oo ku noolayd jasiiradaha tan iyo qarnigii 19aad, ayaa ah kuwa ugu badan ee ka soo jeeda degaannada Ingiriiska, oo si wayn u taageersan madaxbanaanaanta Ingiriiska. Ma ahan dowlad rasmi ah oo dagaal lagu dhawaaqay, inkasta oo labada dawladoodba ay ku dhawaaqeen jasiiradaha aag dagaal. Colaaddu waxay ku dhowdahay inay ku kooban tahay dhulalka ku yaal khilaafka iyo degaanka Koonfurta Atlantic halkaasoo ay jiifaan. Khilaafku wuxuu saameyn xooggan ku yeeshay labada waddan waxana uu ahaa mawduucyada buugaag kala duwan, maqaallo, filim, iyo heeso. Dareenka wadaniga ah ayaa ka sarreeyey Argentina, laakiin natiijada ayaa keentay dibad-bax ballaadhan oo ka dhan ah xukuumadda militariga ah, isagoo hoos u dhigay hoos u dhaca. Boqortooyada Midowday, Dawladda Mucaaradka ah, oo ay ku guulaysatay natiijadii guuleysiga, ayaa dib loogu doortay aqlabiyad kordhay sanadka soo socda. Saamaynta dhaqan iyo siyaasadeed ee iskahorimaadku wuxuu ku yaryahay Boqortooyada Midowday (UK) marka loo eego Argentina, halkaasoo ah mawduuca guud ee wadahadalka. Xiriirka diblomaasiyadeed ee u dhaxeeya Boqortooyada Ingiriiska iyo Argentina ayaa dib loo soo celiyay sannadkii 1989 kadib markii kulan ay ku yeesheen Madrid, halkaas oo labada dawladood ay soo saareen qoraal wadajir ah. [7] Wax isbeddel ah kama taagna mawqifka waddanka ee ku saabsan xuddunka Dalalka Falkland. Sanadkii 1994, dalabkii Argentine ee dhulalka waxaa lagu daray dastuurkeeda. [8] Yemen war. Dagaalkii sokeeye ee Yemen ayaa ah iska hor imaad joogto ah oo bilowday sannadka 2015-ka u dhexeeya laba kooxood, mid kastaa wuxuu sheeganayaa inuu yahay dawladda Yemen, iyo taageerayaashooda iyo xulafadooda. [107] Xoogagga Houthi ee gacanta ku haya caasimadda Sana'a iyo xulufo la leh madaxweynaha hore ee Cali Cabdalla Saalax ayaa la dagaalamaya ciidamada daacada u ah xukuumadda Abdrabbah Mansuur Hadi, oo fadhigeedu yahay Aden. Al-Qaacida ee Jasiiradda Carabta (AQAP) iyo Dawladda Islaamiga ah ee Ciraaq iyo Levant waxay sidoo kale qabteen weerarro, oo ay la socdeen kontroolka AQAP ee dhulalka xeebaha, iyo xudduudaha xeebaha. 21kii Maarso 2015, ka dib markii ay qabsadeen Sana'a iyo dawladda Yemen, Guddiga Hanti-dhowrka Horumarinta ee Houthi ayaa ku dhawaaqay in ay gacan ka geysanayaan sidii loo afgambi lahaa Hadi oo ay sii xakameynayaan iyaga oo ku dhex wata gobollada koonfureed. Xoogagga Xoogga, oo ay la socdaan ciidan daacad u ah Saalax, ayaa bilaabay maalinta xigta iyada oo la dagaalamaysa Guddoomiyaha Gobolka Lahij. 25kii Maarso, Lahij waxay ku dhufteen Houthis waxaanay gaadheen duleedka magaalada Aden, kursiga awoodda loogu talagalay xukuumada Hadi; [110] Hadi waxay ka baxday dalka isla maalintaas [111] Isla mar ahaantaana, isbahaysi ay hoggaaminayaan Sacuudi Carabiya [17] ayaa bilaabay hawlgallo militari iyada oo la adeegsanayo duullimaadyo si loogu soo celiyo dawladda Yemen iyo Maraykanku siiyay kaalmo sir iyo taakuleyn ah ololaha. [14] Sida laga soo xigtay Qaramada Midoobay iyo ilo kale, laga bilaabo Maarso 2015 ilaa December 2017, 8,670-13,600 qof ayaa lagu dilay Yemen, oo ay ku jiraan in ka badan 5,200 oo rayid ah. [102] Dowlado badan ayaa si adag u cambaareeyey fara-gelinta hoggaamiyeyaasha Sacuudi Carabiya, kaas oo ku daray qarxinta baaxad weyn ee goobaha rayidka. [113] The Saudi Arabia-Iran proxy conflict. Khilaafka u dhexeeya Iran iyo Sacuudi Carabiya Khilaafka u dhexeeya Iran iyo Sacuudi Carabiya (mararka qaarkood waxaa loo yaqaan 'Warqada Qaboobaha' ee Iran & Saudi Arabia) [53] waa halganka joogtada ah ee saameynta Bariga Dhexe iyo gobollada ku hareeraysan Jamhuuriyadda Islaamiga ah Iran iyo Boqortooyada Saudi Arabia. [54] Labada dal waxay bixiyeen heerar kala duwan oo taageero ah oo ka dhan ah kooxaha iska soo horjeeda ee colaadaha dhow, oo ay ku jiraan dagaallada sokeeye ee Suuriya, [55] [56] [57] Yemen, [58] [Ciraaq] [60] Afgaanistaan, ayaa sidoo kale ku sii fidisay khilaafaadyada Bahrain, [61] Lubnaan, [62] Qatar, [63] Pakistan, [64] [65] Afgaanistaan, [66] [67] Nigeria, [68] [69] iyo Morocco [70] iyo sidoo kale tartan ballaadhan oo ka socda Waqooyiga iyo Bariga Afrika, [69] [71] qaybo ka mid ah Koonfurta Aasiya, [72] Central Asia, [73] [67] iyo Kawaanka. Waxa lagu sharaxay dagaal dagaal qabow, iskahorimaadka waxaa loo hayaa heerar kala duwan oo ku saabsan juqraafi, dhaqaale, iyo saamayn kooxeed oo lagu raadinayo hegemonyga gobolka. [29] [75] Taageerada Maraykanka ee Sacuudi Carabiya iyo taageerayaasheeda, taageerada Ruushka ee Iran iyo xulafadeeda, iyo kordhinta ka qayb qaadashada Shiinaha ee labada dhinac ayaa isbarbardhig ku samaysay duruufaha xilligii Dagaalkii qaboobaa, iyo khilaafka wakiilka ayaa lagu tilmaamaa inuu yahay ra'iisal wasaare Ruush ah Wasiirka Dmitry Medvedev ayaa loo yaqaan "Dagaalkii Qabow ee cusub". [77] [78] [79] See Also. Saudi arabia Ottoman–Persian wars. Boqortooyadii Ottoman-Persian Wars ama Ottoman-Iran Wars waxay ahaayeen dagaallo taxane ah oo u dhexeeya Boqortooyada Ciraaq iyo Safawid, Afsharid, Zand, iyo Qajar oo ka soo jeeda Iran (Faaris) ilaa qarniyadii 16-19aad. Ottomans waxay xoojiyeen xukunkooda ah waxa maanta Turkiga ah ee qarnigii 15aad, waxaana si tartiib tartiib ah u dhexmuuqday gobolka Faaris ee soo kordhay, oo uu hoggaamiyay Ismaaciil I of Safawid. Labada dowladood waxay ahaayeen kuwo iska soo horjeeda, iyo sidoo kale qaybo diineed, Ottomans oo si qumman u cambaareeyay Sunniga iyo safafidnta Shia. Dagaal isdaba-joog ah oo millatari ayaa lagu soo rogay qarniyo intii lagu jiray labada dal ee boqortooyadii waxay ku fashilmeen inay xukumaan bariga Aasiya, Cawadheer, iyo Ciraaq. Ottoman - Mamluk war 1516-17. Dagaalkii Ottoman-Mamluk ee 1516-1517 wuxuu ahaa khilaafkii ugu weynaa ee u dhexeeya Masar ee Mamluk Sultanate iyo Boqortooyada Boqortooyada, oo horseeday dayrta Mamluk Sultanate iyo wadajirka Levant, Masar iyo Hejaz oo ah gobollada Boqortooyada Ottoman [1] Dagaalku wuxuu u beddelay Boqortooyadii Boqortooyada ee ka soo jeeda dunidii Islaamka, oo badiba ku yaal Aasiya iyo Balkans, oo u ahaa boqortooyo ballaadhan oo ka kooban dhulalka dhaqanka ee Islaamka, oo ay ku jiraan magaalooyinka Mecca, Qaahira, Damascus iyo Aleppo. Inkasta oo la kordhiyay xoojinta, kursiga awoodda siyaasadeed ee boqortooyadii boqortooyadii waxay ku hadhay Constantinople. [2] Qaitbay. Sultan Al-Ashraf Sa'at (Arabic: السلطان أبو النصر سيف الدين الأشرف قايتباي) (1416/1418 - 1496) wuxuu ahaa kii siddeedaad ee Burji Mamluk Sultan ee Masar ka yimid 872-901 AH (1468-1496 CE). (Tarjumaadaha kale ee magiciisa waxaa ka mid ah Qaytbay iyo Kait Bey.) Waxa uu ahaa Circassian (Carabi: Shirkiga) markii uu dhashay, waxaana soo iibsaday Sultan Saeed Barran oo sagaalaad (1422 ilaa 1438 CE) ka hor intaan la sii daayay Sultan Jaqmaq (kow iyo saan 1453 CE). Intii uu xukunka hayey, wuxuu xasiliyey dowladnimada Mamluk iyo dhaqaalaheeda, xoojiyay xuduudaha waqooyiga Sultanateka ee Boqortooyada Ottoman, oo ku hawlanaa ganacsi lala yeesho siyaasado kale oo aan habboonayn, oo u muuqday inuu yahay hiddaha farshaxanka iyo dhismaha. Xaqiiqadu, inkastoo Qaacida ay la dagaallantay ololayaal lix iyo toban ah, wuxuu si wanaagsan ugu xusuustaa mashaariicda dhismaha ee uu maal-galiyay, isaga oo ka dhigaya calaamad u ah inuu yahay halyeeyga dhismaha Makka, Madiina, Yeruusaalem, Damascus, Aleppo, Alexandria, iyo rubuc-walba Qaahira. Qaar ka mid ah taariikhyahanada, waxa uu si qarsoodi ah u dhisay dhisme qalafsan oo ka soo jeeda marxaladihii hore, Lighthouse of Alexandria, oo ah 1480, taas oo keentay in baaba'da ugu dambaysa ee laydhka, iyada oo ku xardhan buugaagta taariikhda. Qaakbay waxay ku dhalatay inta u dhaxaysa 1416 iyo 1418 ee Great Circassia oo ku taal Caucasus. Xirfadiisii ​​hiddaha iyo farduhu waxay soo jiidatay dareenka ganacsiga addoonta ah ee iibsaday isaga oo keenay Qaahira markii uu horay u jiray labaatan sano. Waxa uu si deg deg ah u iibsaday sultan Baruday oo awooda ah wuxuuna noqday xubin ka mid ah ilaaliyaha xaafadda. Waxaa la sii daayay baddalkii Barsbay, Jaqmaq, ka dib markii uu ogaaday in Qiifayba uu ka soo jeedo al-Ashraf Musa Abu-Faat al-Muzaffar ad-Din oo loo magacaabay xoghayaha guud ee saddexaad; oo ka hoos maray xukunka bogga ad-Din Inal, Khushqadam, iyo Yilbay waxa uu sii dheeraaday iyada oo loo marayo hoggaanka millatariga Mamluk, ugu dambeyntii uu noqday taqaddimat alf, taliyihii bin 000 ee Mamluxaha. Sida ku xusan Sultan Timurbugha, ugu dambeyntiina, Qiitaa waxaa loo doortay xuddun, ama marshal beeleed oo dhan ciidamada Mamulka. [2] Muddadaa Qiimi'aadku waxa uu si fiican u qiimeeyay faa'idooyin shakhsi ah oo awood u siinaya inuu ku dhaqmo waxqabadyo waaweyn oo faa'iido u leh sida Suldaanka oo aan khasaarin hantida boqortooyada. [3] Chapel of the Ascension, Jerusalem. The Chapel of the Ascension (Cibraaniga: Galbeedka Haarsiiyo, Greek: Εκκλησάκι της Αναλήψεως, Ekklisáki tis Analípseos) waa masaajid ku yaal Buur Saytuun, oo ku yaal degmada Ath-Tur ee Yeruusaalem. Qayb ka mid ah kakan weyn oo ka kooban kaniisad masiixiyiin ah iyo macbudin, ka dib masjid Islaami ah, waxay ku taallaa goobta aaminka ah ee aaminka ah ee la aaminsan yahay inuu yahay meeshii dunida oo dhan ah oo uu Ciise kor ugu baxay samada afartan maalmood ka dib sarakiciddiisa. Waxay ku taallaa dhagax dhagax ah oo la rumeeysan yahay inuu ku jiro mid ka mid ah cagihiisa. Xaaladda Quo, oo 250 sano jir ah oo u dhexeeya bulshooyinka diimeed, waxay khuseeyaan goobta Meroe. Meroë (/ mɛroʊeɪ /; sidoo kale wuxuu ku hadlayay Meroe; [1] [2] Meruitic: Medewi ama Bedewi; Carabi: مرواه Meruwah iyo مروى Meruwi; Giriigga hore: Μερόη, Meróē waa magaalo qadiimi ah oo ku taal bariga Niil ee ku saabsan 6 ayaa woqooyi-bari ka ah saldhiga Kabushiya oo u dhaw Shendi, Suudaan, oo ku dhowaad 200 kiiloomitir waqooyi-bari ee Khartoum. Meesha ay ku taallaa waa kooxo tuulooyin loo yaqaan Bagrawiyah. Magaaladani waxay ahayd caasimadda Boqortooyada Kush muddo dhawr sano ah. Boqortooyada Kushitic ee Meroë waxay magaceeda u bixisay jasiiradda Meroë, oo ahayd gobolka casriga ah ee Butana, oo ah xudduud ay ku xidhnayd Niil (laga bilaabo Webiga Atbarah ilaa Khartoum), Atbarah iyo Blue Nile. Magaalooyinka Meroë waxay ku yaalleen magaalada Butana waxayna ahaayeen laba magaalo oo kale oo ku yaal magaalada Butana: Musawwarat es-Sufra iyo Naqa. [4] Goobihii ugu horreeyay waxaa la siiyay Meroë oo boqor ka ah Faaris, Cambyses, oo sharaf u ah walaashiis oo loo yaqaan magacaas. Magaaladani waxay asal ahaan ka soo jeesatay sabaacadii hore ee Saba, oo lagu magacaabo aasaasihii asalka ahaa ee dalka. Saba, ama Saba, ayaa lagu magacaabaa mid ka mid ah wiilashii Cush (eeg: Bilowgii 10: 7). Joogitaanka goobo badan oo Meroitic ah oo ku dhex yaal gobolka galbeedka Butana iyo xuduudda ee Butana waa mid muhiim u ah dejinta bartilmaameedka gobolka horumaray. Jiheynta deegaanadani waxay muujineysaa jimicsiga awooda gobolka ee wax soo saarka noolaanshaha. [6] Boqortooyada Kush oo ku taal magaalada Meroë waxay ka mid tahay wadamadii hore ee gobollada Nile. Waa mid ka mid ah dawladaha ugu horreeya ee ugu qosolka badan oo laga helo koonfurta of Sahara. In la eego qeexitaanka qaddiyadaha hore ee ku hareeraysan bartamaha Nile, fahamkiisa midka ah ee Meroë ee la socota horumarka taariikhiga ah ee dawladaha kale ee taariikhiga ah waxaa laga yaabaa in kor loo qaado iyada oo la eegayo horumarinta sifooyinka xidhiidhka awoodda ee dalalka kale ee Niilka kale. Goobta magaalo ee Meroë waxaa lagu tilmaamaa in ka badan laba boqol oo budhcad ah oo ka kooban saddex kooxood, kuwaas oo intooda badan ay yihiin burbur. Waxay leeyihiin qiyaasta kala duwan iyo qiyaasaha haramka Nubian. See Also. kingdom of Kush Kingdom of Kush. Boqortooyada Kush ama Kush (/ kʊʃ, kʌʃ /) waxay ahayd boqortooyo qadiim ah oo ku taal Nubia, oo ku taalla isku-dhafka Blue Nile, White Nile iyo Webiga Atbarah ee hadda yihiin Suudaan iyo Koonfurta Suudaan. Xilligii Kushite ee xukunkii Nubia waxaa la aasaasay kadib markii uu burburay da'da qadiimka ah ee dib u dhaca iyo burburkii Boqortooyada Cusub ee Masar. Kush wuxuu kudheeraa Napata inta lagu jiro wajiga hore. Kadib Kashta ("Kushit") waxay ku soo duushay Masar sanadkii qarnigii 8aad, Boqortooyadii Kush waxay sidoo kale ahaayeen Firfircoonida Boqortooyada Qadriga ah ee reer Falastiin ee Masar, ilaa ay ka qaadeen Boqortooyada Neo-Assyriyaanka ee xukunka Esarhaddon qarnigii dambe. Intii lagu jirey taariikhda casriga ah, caasimadda Kushite ee boqortooyadu waxay ku taallaa Meroë. Gobalka Giriigga horraantii, Boqortooyada Meroitiga waxaa loo yaqaan Aethiopia. Boqortooyada Kush ee caasimaddeeda Meroe waxay sii jirtey ilaa qarnigii 4aad AD, markii ay daciiftay oo ay burbureen sababtoo ah kacdoon gudaha ah. Kursiga ayaa ugu dambeyntii la qabsaday waxaana lagu gubay dhulka Boqortooyada Aksum. Dabadeed Nubisiyiintu waxay dhiseen saddexda, boqortooyadii ugu dambeeyay ee Nobatia, Makuria iyo Alodia. Magaca hooyo ee Boqortooyada waxaa laga diiwaan geliyay Masaarida sida k3š, oo ay u badan tahay in lagu dhawaaqi karo / kuɫuʃ / ama / kuʔuʃ / oo ku yaala bartamaha Masar marka ereyga loo adeegsado Nubia, oo ku saleysan qoraaga cusub ee Boqortooyada ee Akkadiya sida koodhka jilicsan.] [6] [7] Sidoo kale waa erey jinsi ah oo loogu talagalay dadka asaliga ah ee bilaabay boqortooyada Kush. Ereygan waxaa sidoo kale lagu soo bandhigaa magacyada dadka Kushite, [8] sida King Kashta (qoraalka k3š-t3 "(mid ka mid ah dhulka Kush"). Juquraafi ahaan, Kush wuxuu u gudbiyay gobolka koonfurta ee cataract ugu horeysay guud ahaan. Kush wuxuu sidoo kale ahaa hoyga taliyayaalkii reer 25-aad. Magaca Kush, tan iyo ugu yaraan wakhtigii Josephus, wuxuu ku xiran yahay dabeecadda Kitaabka Quduuska ah, Axdiga Cibraaniga (Cibraaniga: כוש), ina Xaam (Bilowgii 10: 6). Xaamna wuxuu lahaa afar wiil oo magiciisa la odhan jiray Cush, Put, Kancaan iyo Mizraim (magaca Cibraaniga ah ee Masar). Sida ku xusan Kitaabka Quduuska ah, Nimrod, ina Kush, wuxuu ahaa aasaasihii iyo boqorka Baabuloon, Erech, Akkad iyo Calneh, Shinar (Bilowgii 10:10). Kitaabka Qudduuska ahi wuxuu sidoo kale tixraacayaa qof la yidhaahdo Cush oo ah Benjamite (Sabuurrada 7: 1, KJV). [11] Kandake. Kandake, kadake or kentake, often Latinised as Candace (Ancient Greek: Κανδάκη), was the Meroitic language term for "queen" or possibly "royal woman". Contemporary Greek and Roman sources treat it as a title. Several ruling queens of the ancient Kingdom of Kush, with its capital at Meroë, bore the title, although it may have been a general title for women of the royal family. It is often taken to mean "queen-mother" or "mother of the reigning king", but although this was the common status of ruling kandakes, the term itself did not have this specific meaning. The name Candace is derived from the way the word is used in the New Testament, (Acts 8:27). See Also. kingdom of kush Luuqada Meroitic. Meroitic (/ mɛroʊɪtɪk /) waa luqad baaxad leh oo si sax ah loo yaqaan Kushite ka dib markii la aqoonsaday, k3š. "Meroitic" waa in la fahmo wakhtiyo go'an (300 300 BC ilaa 350 AD) markaasoo Meroë uu ahaa caasimadda Boqortooyada Boqortooyada Kush iyo mudadii uu ku hadlayay luqadda Kushite oo la qoray. Waa xaalad la mid ah "Kerman" (oo ah 2500 BC - 1500 BC) iyo "Napatan" (664 BC - 300 BC). Intii lagu jiray xilligii Meroitic, luqada Kushite waxaa looga hadlay aagga 1aad ee Cataract ee Niil ilaa degaanka Khartoum ee Suudaan. Luuqadda Kushitka, oo magacyo magacyo ah, waxaa suuragal ah in la xaqiijiyo horaantii sida Boqortooyada Midowday ee Boqortooyada Midowday ee 12aad (2000) oo ku jirtay qoraalladii Quduuska ah ee Masaarida ee Kerman. [2] [5] [5] Labada Marxaladood ee Meroitic iyo Boqortooyada Kush laftoodu waxay ku dhameeyeen fallaadhaha Meroël (c. 350 AD), laakiin adeegsiga luqadda Kushitku waxay sii waday wakhti kadib dhacdadan. Luqadda ayaa u muuqata inay dhammaatey dhammaadkii qarnigii 6aad markii ay bini'aadin Beniinka ah, Coptic, iyo Old Nubian. Luqadda Kushitiga, muddada Meroitic, waxay ku qoran tahay laba nooc oo ka mid ah maaddooyinka farshaxanka: Meroitic Cursive, oo lagu qoray qoraal ah oo loo isticmaalo diiwaangelinta guud; iyo Meroitic Hieroglyphic, oo lagu dhagxiyey dhagax ama loo isticmaalay waraaqaha boqortooyada ama diinta. Macmiilka ugu dambeeya ee Meroitic waxaa lagu qoray Cursive Meruritic iyo taariikhda qarnigii 5aad. [6] Luqadda Kushite waa la fahamsan yahay, iyada oo ay ku xirantahay yaraanta qoraalada laba luqoodka ah. Qoraalka hieroglyphic Meroitic wuxuu qurxinayaa hannaanka boqortooyada ee boqorka Tanyidamani. Waxay ka timid macbudka Apedemak ee Meroë. Circa 100 BC, Matxafka Walters Art, Baltimore. Qeybinta "Meroitic" luuqad ahaan lama hubo sababtoo ah yaraanta xogta iyo dhibaatada turjumidda. Sababtoo ah xarfaha alifbeetada lagu qeexay 1909, waxaa la soo jeediyay in "Meroitic" ay la xidhiidhaan luqadaha Nubian iyo luuqad la mid ah phylum Nilo-Saharan. Sheegashada tartanka waa "Meroitic" waa xubin ka mid ah phylum afro-macaan. [7] Claude Rilly waa caqabadii ugu dambaysay ee fikradda Nilo-Saharan: wuxuu soo jeedinayaa inuu yahay Suudi Suudaan, qoyska Niilland-Saharan oo ay ka mid yihiin Nubian (Rilly 2004, 2007, 2012). Arrintaasi lama xallilin, badankooduna waxay ku qoran yihiin "Meroitica" midkale sida Nil-Saharan ama midka kale ee loo yaqaan "Green Greenberg". [8] Haplogroup T-M184. Haplogroup T-M184, oo sidoo kale loo yaqaan Haplogroup T waa hap-ka kooxda H-shromosome DNA. UEP oo qeexaya qiiqaankan waa SNP loo yaqaan M184. SNPs kale - M272, PAGES129, L810, L455, L452, iyo L445 - ayaa loo arkaa inay yihiin phylogenetically u dhiganta M184. Sida laanta koowaad ee haplogroup LT (a.k.a K1), basal, haplogroup TP wuxuu hadda leeyahay magaca kale ee phylogenetic of K1b oo waa walaalaha ah ee haplogroup L * (a.k.a K1a). (Horaantii 2008, Haplogroup T iyo qaybaheeda ayaa loo yaqaan 'Haplogroup K2'. [2] Magaca K2 ayaa tan iyo markii loo soo celiyay hoose hoose ee Haplogroup K.) Waxaa ku yaal labo laan oo hoose: T1 (T-L206) iyo T2 (T -PH110). T-M184 waa wax aan caadi ahayn in labadaba juqraafi ahaan aad u fara badan oo naadir ah (oo tixgelinaya in uu ka yimid qiyaastii 40,000 oo sano ka hor). [3] [5] [5] Xayawaan nool oo ka soo jeeda Armenia ayaa lagu soo warramayaa kiis kaliya oo la yaqaan ee baska T * (T-M184 *). [6] (Taas macnaheedu waa T-M184 * oo aan ku jirin wax isku mid ah T-L206 ama T-PH110.) Guud ahaan, T-M184, waxaa laga helaa jadwalkiisa ugu sarreeya ee ka mid ah qaybaha Geeska Afrika, Bariga Hindiya, Madagascar, Kazakhstan iyo Sicily. Qaar ka mid ah ilaha qaarkood waxay soo jeedinayaan in imaatinka xeryaha gobolladani ay ugu wacan tahay guuritaan aan caadi ahayn [7] [8] T-M184 waxay ku dhacdaa inta badan oo ka badan 30% (tirooyin balaaran) oo ka kala yimid dadweynaha kala duwan sida jinsiyada qabiilka ee Jabuuti, Antemoro ee Madagascar, Bauri, iyo Yerukula ee Bariga Hindiya, Argyns oo ka yimid Kazakhstaan iyo Sciaccensis ee Sicily. T2 (T-PH110) waa mid aad u dhif ah, waxaana laga helay saddex gobol oo kala duwan: Gobollada Waqooyiga Yurub, Kura-Araks Basin ee Caucasus, iyo Bhutan. [9] [9] Si kastaba ha ahaatee, gobolladaasi, si kastaba ha ahaatee, waxay u muuqdaan inay muuqdaan inay dadku muuqdaan oo leh jadwalka sare ee haplogroup T-M184. [10] T1 (T-L206) - qaybta aasaasiga ah ee T-M184 - waxay u muuqataa inay ka timid asal ahaan galbeedka Aasiya, laga yaabo inay u dhaxayso waqooyi-bari ee Aasiya iyo Buuraha Zagros, [loo baahan yahay] lagana faafiyo Jasiiradda Carabta, Bariga Afrika, Koonfurta Aasiya, Yurubta Koonfureed iyo Gobollada Gobollada. T1 * waxaa laga yaabaa inuu ku kordhiyay dhaqanka Pre-Diavarjiyowga B Biological (PPNB). Haplogroup E-M215 (Y-DNA). E-M215, oo sidoo kale loo yaqaan E1b1b iyo horayba E3b, waa koox weyn oo ah kooxda H-chromosome DNA haplogroup. Waa qayb ka mid ah macro-haplogan E-M96, taas oo lagu qeexay hal-ku-beddelka polymorphism (SNP) isbeddel M215. [5] [7] Si kale haddii loo dhigo, waa mid ka mid ah madax-dhaqameedyada bani-aadannimada ee waaweyn, oo ku xiran aabaha-ilaa-wiil ilaa aabaha ragga ah ee wada nool ("Y-chromosomal Adam"). Waa mawduuc wadahadal iyo barashada hidaha iyo weliba abtirisyada hiddaha, taariikhda iyo taariikhda taariikhiga ah. Haplog E-M215 wuxuu leeyahay laba laamood oo qadiimi ah oo ay ku jiraan dhammaan casriga casriga ee casriga ah ee E-M215, E-M35 iyo E-M281 subclades. Ugu dambeyn laba ka mid ah E-M215 subhaplogs, laanta kaliya ee lagu caddeeyey dadka ku nool dibadda Itoobiya waa E-M35. E-M35 labadaba waxay leeyihiin laba laamood oo la yaqaan, E-V68 iyo E-Z827, taas oo ay ku jiraan inta badan inta badan casriga E-M215 casriga ah. E-V68 iyo E-V257 subclades ayaa laga heley meelaha ugu badan ee waqooyiga Afrika iyo Geeska Afrika, iyo sidoo kale qaybo ka mid ah qaybo ka mid ah Bariga Dhexe iyo Yurub, iyo dadka ku nool Koonfurta Afrika. Haplogroup J (Y-DNA). Haplogroup J-M304, oo loo yaqaano J, [Phylogenetics 1] waa hap-ka DNA-da ee H-chromosome DNA. Waxaa la aaminsan yahay in ay ka soo baxday Galbeedka Aasiya. [2] Qoryaha ayaa ka soo baxa Waqooyiga Afrika, Geeska Afrika, Geeska Afrika, Socotra, Caucasus, Koonfurta Yurub, Galbeed Aasiya, Bartamaha Aasiya, Koonfurta Aasiya. Haplogroup J-M304 wuxuu u qaybsamaa laba qaybood oo waaweyn (laamaha), J-M267 iyo J-M172. Grindlays Bank. Bangiga taariikhiga ah ee taariikhiga ah ayaa la aasaasay London 1828-kii, sida Leslie & Grindlay, wakiilada iyo baananku u leeyihiin ciidamada Britishka iyo bulshada ganacsiga ee Hindiya. Hawlgallada bangiga ayaa la ballaariyay si loogu daro Hindiya, Hindiya iyo Bariga Dhexe. Grindlay, Christian & Matthews ee 1839, Grindlay & Co oo 1843, Grindlay & Co Ltd laga soo bilaabo 1924-kii iyo Grindlays Bank Ltd 1947 ilaa ay isku-biirsadeen Bangiga Qaranka India. Bangiga Qaranka ee India ayaa la aasaasay 1863-kii, waxaana uu noqday mid ka mid ah bangiyada waaweeyn ee London oo aan ka shaqeyn doonin kaliya qaarada Indian-ka ah laakiin kuyaal beelaha ku yaalla Badweynta Hindiya. Sannadkii 1948 waxay iibsatay Grindlays Bank Ltd, oo dib u magacawday National and Grindlays Bank Ltd 10 sano kadib. [2] Ka dib iibsashada dheeraadka ah, magaca magaciisa waxaa loo soo gaabiyey Grindlays Bank 1974-kii. Grindlays waxaa la wareegay Kooxda Bangiga Adduunka ee Australia iyo New Zealand 1984 waxaana loo magacaabay ANZ Grindlays Bank. Zeus. Giriigga: Ζεύς, Zeús [zdeǔ̯s]) [4] waa cirka iyo xayawaanka godka diiniga hore ee Giriigta, oo xukumaya Boqorka ilaahyada buurta Olympus. Magaciisu waa mid caan ku ah elementka koowaad ee Jupiter u dhiganta. Xigmadiisa iyo awooddiisa ayaa la mid ah, inkasta oo aan isku mid ahayn, kuwa aan ka midka ahayn ilaahyada Yurubta Indoon, sida Indra, Jupiter, Perkūnas, Perun, Thor, iyo Odin. [5] [7] Zeus waa cunug Cronus iyo Rhea, oo ah kan ugu yar ee walaalihiis in uu dhasho, inkasta oo mararka qaarkood loo xisaabiyo kan ugu weyn sida kuwa kale ee looga baahan yahay caloosha caloosha. Dhaqannada intooda badan, wuxuu guursaday Hera, oo uu inta badan ku yiraahdo wuxuu u dhashay Ares, Hebe, iyo Hephaestus. [8] Daahyadii Dodona, ayaa la sheegay in uu yahay Dion, oo uu Yliyad ku sheegay inuu dhalay aabbihii Aphrodite. [11] Zeus wuxuu sidoo kale ahaa mid aan caqli gal ahayn oo ka badbaaday qulqulka. Tani waxay dhalisay caruur badan oo daacadnimo ah, oo ay ka mid yihiin Athena, Apollo, Artemis, Hermes, Persephone, Dionysus, Perseus, Heracles, Helen oo Troy, Minos, iyo Muses. Waxa loo ixtiraamay sida abtirsiin oo ahaa madaxdii ilaahyada [12] oo kuwa kalena u dhiibay kaalintooda: [13] "Xitaa ilaahyada aan dabiiciga ahayni waxay u hadlaan isaga oo ah Aabbe, ilaahyada oo dhan horta kici doonaan. "[14] [15] Waxa uu u dhigmaa ilaahyo badan oo ajaanib ah, oo u oggolaaday Pausanias inay fiiriyaan" in Zeus uu boqor yahay jannada dhexdeeda waa erey la wadaago dadka oo dhan "[16] Calaamadaha Zeus waa mugdiga, gorgortanka, dibedda, iyo geedkii. Marka laga soo tago dhaxalkiisa Hindiya, qowmiyaddiisa "dariiqa" (Giriigga: Νεφεληγερέτα, Nephelēgereta) [17] waxa kale oo soo saaraa sifooyinka muuqaalka ah ee ka soo jeeda dhaqamada Bariga Dhexe, sida usha. Zeus waxaa badanaa lagu muujiyaa farshaxanada Giriigga mid ka mid ah laba ka mid ah: muuqaal, horay u socotey oo leh xayawaan lagu dhajiyay gacantiisa midigta sare leh, ama ku fadhida sharaf leh. Hebe. Hebe (hiːˌbiː;; Greek: Ἥβη) diintii hore ee Giriigta, waa ilaahii dhalinyarada [1] (Roomaan u dhigma: Juventas) [2] Waa gabadhii Zeus iyo Hera. [3] Hebe wuxuu ahaa calaamad u ahayd ilaahyadii iyo ilaahyadii buurta Olympus, isaga oo adeegsanayay nectar iyo ambrosiya, ilaa ay ka guursatay Heracles (Roomaan u dhigma: Hercules); Hantidhawrku wuxuu ahaa geesiga rabbaaniga ah ee Ganymede. Magac kale oo ka mid ah, sababtaas darteed, waa Ganymeda. Waxay sidoo kale biyo u rideen walaalkeed Ares [4] waxaanay ka caawisay Hera inay soo gasho gaadhigeedii. Hebe waxaa loo malaynayay in ay awood u leedahay in ay siiso dhalinyaro weligeed ah, farshaxankana waxaa caadi ahaan la arkaa aabaheed ee guntiga gorgorka ah, oo inta badan ku siisa koob. Sawiradani waxa lagu arkaa qoryaha casriga ah iyo sidoo kale farshaxanka dambe waxayna u muuqataa in ay la xiriirto aamminsanaanta in gorgortanku (sida phoenix) uu awood u leeyahay inuu dib u cusbooneysiiyo dawlad dhalinyaro ah. Jewish Roman Wars. Dagaalyahannada Yuhuuda iyo Roomaanku waxay ahaayeen kuwo isdaba-joog ah oo ka soo horjeeda Yuhuudda Bariga Bari ee ka soo horjeeda Boqortooyada Roomaanka intii u dhexeysay 66 iyo 136 CE. Inkastoo dagaalkii Yahuuda ee ugu horreeyay ee Yuhuudda (66-73 CE) iyo kacdoonka Barokhba (132-136 CE) ay ahaayeen mucaarad millatari, waxay ku dadaalayeen inay dib u soo celiyaan dowlad madaxbannaan oo Yahuudi ah, Kitos dagaalku wuxuu ahaa mid ka badan iskahorimaad diineed, badanaa dagaal meel ka baxsan gobolka Judea. Sidaa daraadeed, ilaha qaarkood waxay isticmaalaan ereyga Yuhuud-Roman ah si ay u tilmaamaan kaliya Jabhaddii Hore ee Roomaanka-Roomaankii (66-73 CE) iyo kacdoonkii Bar Kokhba (132-135 CE), halka kuwo kalena ay ku jiraan Kitos War (115-117 CE)) mid ka mid ah dagaallada Yuhuudda-Roomaanka. Dhibaatooyinka Yuhuudda iyo Roomaanku waxay saameyn weyn ku yeesheen dadka Yuhuudda, iyaga oo ka soo jeeda dad badan oo ku nool Bariga Bari si ay u noqdaan dad tiro yar oo loola cararay. Warsaxaafadeedka Yuhuudda iyo Roomaanka ayaa badanaa loo yaqaanaa musiibo u ah bulshada Yuhuudda. [7] Munaasabaddan ayaa sidoo kale saameyn weyn ku yeeshay diinta Yuhuudda, ka dib markii meeshii cibaadada dhexe ee macbudka 2aad ee Yuhuudda ah, Macbadka Labaad ee Yeruusaalem, ay burburiyeen ciidamada Titus. Inkasta oo uu haystay madax-bannaani Galili ilaa qarnigii 4-aad iyo kadib markii uu ku guuleystay in uu aasaaso madax-bannaanida Yuhuudda ee Sasanay ee ku nool Yeruusaalem 614-617 CE, xukunka Yuhuudda ee qaybo ka mid ah Koofurta Levant waxa lagu soo celiyay oo kaliya bartamaha- Qarnigii 20aad, iyadoo la aasaasay gobolka casriga ah ee Israa'iil 1948 CE. Septimius Severus. Septimus Severus (Luqad Cusub); 11 Abriil 145 - 4 Feebaraayo 211), oo sidoo kale loo yaqaano Severus, wuxuu ahaa Roman Boqortooyada 193 ilaa 211. Severus wuxuu ku dhashay Leptis Magna ee gobolka Roomaanka Afrika. Sida nin dhallinyaro ah wuxuu kor u soo qaadey hoolka honurs-qaabka caadiga ah ee xafiisyada - oo ka hoos maray xukunkii Marcus Aurelius iyo Commodus. Qaar badan oo ka mid ah awoodda ayaa la qabtay kadib markii Emperor Pertinax sanadkii 1930-kii intii lagu jiray Sanadka Shanta Boodhka. Ka dib burburkii iyo dilkii Boqortooyada Awoodda Didius Julianus, Severus ayaa ku dagaallamay daliilayaashiisa, ra'iisalwasaaraha Pescennius Niger iyo Clodius Albinus. Niger waxaa laga adkaaday 194-kii dagaalkii Issus ee Cilicia. Sannadki sano ka dib ayaa dhowr jeer ololeyaal ciqaab ah oo ka baxsan xudduudaha bariga, isaga oo ku biiray Boqortooyada Osroene oo ah gobolka cusub. Severus wuxuu ka adkaaday Albinus saddex sano ka dib markii uu Battle of Lugdunum ee Gaul. Ka dib markii ay xoojisay xukunkeeda gobollada galbeed, Severus wuxuu ku guulaystay warar kale oo aad u fara badan oo bari ka soo horjeeda Boqortooyada Parthian, iyagoo kiciyay caasimaddeedii Ctesiphon 197 iyo kordhinta xuduudda Tigris. Kadib wuxuu sii ballaadhiyay oo xoojiyey carabta Carbeed ee Carraea. Sanadkii 202 wuxuu ololeeyaa Afrika iyo Mauretania oo ka dhan ah Garamantes; oo qabatimay caasimadda Garama iyo in la ballaariyo Limes Tripolitanus oo ku taal xudduudda koonfurta ee boqortooyadda. Xilligii uu boqor ka ahaa wuxuu u safray Britain, xoojiyey Hadrian Wall iyo dib u soo celinta Antonine Wall. Sanadkii 208 wuxuu ku soo duulay Caledonia (casrigan Scotland), laakiin hamigiisiina waa la gaabiyey markii uu si xun u xanuunsaday dabayaaqadii 210. Wuxuu ku dhawaaqay Augusti (co-emperors) wiilkiisii ​​weynaa Caracalla ee 1986 iyo wiilkiisii ​​yaraa Geta ee 209. Severus ayaa dhintay horraantii 211 markii uu joogay Eboracum (maanta York, England), waxaana ku guulaystay wiilashiisa, sidaas darteedna wuxuu aasaasay ciidan dhawr ah. Waxay ahayd Xilligii Saddexaad ee Dhibaatada ka hor inta aan Boqortooyada Roomaanku ka soo wareegin Hagia Sophia. Hagia Sophia (/ hɑːɡiə soʊfiːə /; Giriigga Αγία Σοφία, oo loo yaqaan [aiaia sofia], "Quduuska Quduuska ah", Laati: Sancta Sophia ama Sancta Sapientia; Turki: Ayasofya) waa Basilica oo ah reer Bari ee Orthodox Christian masjid ku yaal Ottoman masaajidka iyo hadda museum (Ayasofya Museumesi) ee Istanbul, Turkey. Laga soo bilaabo taariikhda dhismaha ee 537 AD illaa 1453, waxay u adeegtay sida Bariga Orthodoxka Kaniisadda iyo kursiga Janno ee Constantinople, [1] marka laga reebo inta u dhaxaysa 1204 iyo 1261, markii loo beddelay Qormooyinkii afaraad ee loo yaqaan 'Roman Catholic Cathedral hoos yimaada Boqortooyada Latina. Dhismaha ayaa markii dambe loo beddelay Masaajidka Ottoman laga bilaabo 29kii Maajo 1453 ilaa 1931. Markii danbe waxaa la aasaasay oo la furay matxafka 1 Febraayo 1935. [2] Qaasatan gaar ahaan qadarka weyn, waxaa loo tixgelinayaa qaabka dhismaha Byzantine [3] waxaana la sheegay in uu "bedelay taariikhda dhismaha". [4] Waxay ku jirtay cathedral ugu weyn dunida ugu dhawaa kun sano, illaa iyo inta lagu gudajiray Cathedral Cathedral dhammeysatay 1520.Dhismaha hadda waxa uu asal ahaan ka dhisay kaniisad u dhexeeya 532 iyo 537 amarro ku saabsan amarka Benientine Emperor Justinian I oo ahaa kaniisaddii saddexaad ee Quduuska Quduuska ah si uu u dejiyo goobta, ka hor markii la burburiyay rabshadihii Nika Revolt. Waxaa loo qaabeeyey Giriigta Giriigta Isidore ee Miletus iyo Anthonyus of Tralles. [5] Kaniisaddu waxay u heellan tahay Xigmada Ilaah, Logos, qofka labaad ee Saddexmidnimada, [6] xaflad qaaska ah oo ka dhacda 25ka Disembar, xusuusinta dhalashada timirta Logos ee Masiixa [6] Inkastoo mararka qaar loo yaqaan Sancta Sophia (sidii markii loo magacaabay Sophia Shilin), sophia wuxuu ahaa ereyga codka ah ee luuqiga Giriigga ee Giriigga xigmadda, magaca buuxda ee Giriigga waa Naarta ts Hagias tou Theou Sophias, "Shiinaha Xigga Quduuska ah ee Ilaah" [7] [8] Kiniisaddu waxay ku jirtaa ururin badan oo isku xirneyn oo ay ka mid yihiin waxyaabo kale, oo ah 15 mitir (49 ft) iconostasis. Dhibcaha loo yaqaan 'Church Orthodox Church' oo ku dhowaad hal kun sano, dhismaha ayaa goobjoog ka ahaa Hooyo Michael I Cerularius oo ka tirsan qaybta Humbert ee Silva Candida, oo ah ergo Pope Leo IX ee 1054, oo ah ficil caadi ah oo loo arko bilawga barnaamijka Bariga Galbeedka. Sanadkii 1453, Constantinople waxaa lagu qabsaday Boqortooyada Ottawa oo hoos timaada Mehmed Conqueror, oo amar ku bixiyay kaniisadan kaniisada ugu weyn ee Orthodox ee Masiixiga ah. Inkasta oo qaybo ka mid ah magaalada Constantinople ay hoos u dhac ku dhacday, kaniisada waxaa lagu haynayaa qaddar lacag ah oo loogu talagalay ujeeddadaas. Si kastaba ha ahaatee, kaniisadda masiixiga waxay sameeyeen aragti xoogan oo ku saabsan taliyayaashii cusbaa ee Ottoman waxayna go'aansadeen in ay u badalaan masjid. [10] Buunshaha, meesha la dhigo, iconostasis, iyo waxyaabo kale oo la xiriira ayaa la burburiyay, muraayadaha oo sawiraya Ciise, hooyadiis Maryan, quduusiinta Masiixiga ah, iyo malaa'igaha ayaa sidoo kale la burburiyay ama boodey. Tilmaamaha Islaamka-sida mihrab, minbar, iyo afar minarets-ayaa lagu daray. Waxay ahayd masaajid illaa 1931 markii loo xiray dadweynaha muddo afar sano ah. Waxaa dib loo furay 1935 oo matxafka Jamhuuriyadda Turkiga. Hagia Sophia wuxuu ahaa sanadkii 2014-kii, oo ah xarunta labaad ee ugu booqashada dalka Turkiga, soo jiidashada qiyaastii 3.3 milyan oo booqasho Sida laga soo xigtay xogta ay soo saartay Wasaaradda Dhaqanka iyo Dalxiiska ee Turkiga, Hagia Sophia waxay ahayd booqashadii ugu xiisaha badneyd ee Turkiga ee sanadka 2015. [12] Laga soo bilaabo bilawga bilowgii illaa iyo dhismaha masjidka Sultan ee Istanbul ee 1616, waxay ahayd masaajidka weyn ee Istanbul. Nidaamka Byzantine ee Hagia Sophia wuxuu u adeegay waxyaabo ay ka mid yihiin masaajidada kale ee Ottoman, sida masaajidka la xusay, Masaajidka, Masaajidka Suleymaniyah, Masaajidka Raaska Pasha iyo Kilic Ali Pasha Complex. Attack on Pearl Harbour. Weerarka lagu qaaday Pearl Harbor wuxuu ahaa weerar isdaba joog ah oo ka dhacay Adeegga Ciidanka Bada ee Imperial Japanese Navy oo ka soo horjeeday saldhigga ciidamada Maraykanka ee Pearl Harbor, ee Hawaii Territory, subaxnimadii December 7, 1941. Weerarka, oo loo yaqaan Battle of Pearl Harbor, [11] waxay keentay in Mareykanka uu soo galo dagaalkii labaad ee aduunka. Hoggaanka millatari ee Japan ayaa tilmaamaya weerarka inuu yahay Hawlgalkii Hawaii iyo Hawlgalkii AI, [12] [13] iyo Hawlgalkii Z inta lagu jiro qorshaynta. [14] Japan ayaa ujeedkeedu ahaa sidii looga hortagi lahaa in la sii daayo Farsamada Mareykanka ee Pacific si ay u faragaliso tallaabooyinka millatari ee qorshaysan ee Koonfur-Aasiya oo ka dhan ah dhulalka dibedda ee Boqortooyada Ingiriiska, Nederland iyo Mareykanka. Muddadii todoba saacadood ah waxaa isku duba riday weeraro Japan ah oo ku saabsan Filibiin, Guam iyo Wake Island iyo Boqortooyada Ingiriiska ee Malaya, Singapore, iyo Hong Kong. Weerarku wuxuu bilowday 7:48 subaxnimadii Hawaiian (18:18 GMT). [3] [16] Saldhig waxaa weeraray 353 [17] Diyaaradaha Imperial Japanese (oo ay ka mid yihiin dagaalyahanno, heerarka iyo bambooyinka qarxa, iyo shuftada) laba mowjadood, oo laga bilaabey lix diyaarad diyaaradeed. [17] Dhammaan siddeed sideed ciidan oo Mareykan ah ayaa la waxyeeleeyay, iyada oo afar meelood oo qorrax leh. Dhamaan laakiin USS Arizona ayaa dib loo sara kiciyey, lixna waxaa loo soo celiyay adeegyo waxayna u baxsadeen dagaalka. Jabaanku sidoo kale wuxuu ku dhuftey ama burburiyay saddexda kireyaal, saddex wax burburiyay, markab tababar ah oo ka soo horjeeda diyaaradda, [4] iyo hal minalay. Hal boqol iyo siddeed sideed sideed Mareykanka ayaa la burburiyey; 2,403 Maraykan ah ayaa lagu dilay, 1,178 kalena waa la dhaawacay. [19] Qalabka saldhigyada muhiimka ah sida saldhigga korontada, qalabka qallalan, markabka, dayactirka, shidaalka iyo tas-hiilaadka kaydka shabakadaha, iyo sidoo kale bambada badda iyo xarunta dhismaha (sidoo kale qaybta sirdoonka), lama soo weerarin. Dhibaatooyinka Jabuutiyadu waxay ahaayeen iftiin: 29 diyaaradood iyo shan bas-yar oo maraakiib ah ayaa la waayay, 64 askari ayaa la dilay. Mid ka mid ah badmaaxaha Japan, Kazuo Sakamaki, ayaa la qabtay. Weerarka lama filaanka ah ayaa yimid xilli ay dad badani argagax ku hayaan dadka reer Mareykan, isla markaana si toos ah ugu soo galay Mareykanka ee soo galay dagaalkii labaad ee dunida ee labada masaajid ee Pacific iyo Yurub. Maalintii xigtay, Diisambar 8, Mareykanka wuxuu ku dhawaaqay dagaal Japan, [20] [21], dhowr maalmood ka dib, 11kii Diseembar, Jarmalka iyo Talyaaniga ayaa ku dhawaaqay dagaal kasta oo Maraykan ah Maraykanku wuxuu ka jawaabay jawaab cad oo ka dhan ah Jarmalka iyo Talyaaniga. Taageerada gudaha ee ku-meel-gaadhka ah ee aan-dhex-dhexaadinta, oo ahayd mid sii xumaynayay tan iyo Fallkii Faransiiska 1940-kii, [ See Also. World war 2 Beden. Beden-aad iyo Beden-safar, waa markab duulimaad ah, oo marmar ah oo marin-biyood ah oo markab iyo shidaal ah, iyo markab, kaas oo lagu tilmaamayo xargaha boodboodka iyo dhagxaanta adag. Sidoo kale waa weelkii ugu dheeraa ee laga badbadiyay ee Geeska Afrika iyo Jasiiradda Carabta. Gaadiidkeeda badiyaa waxay kudhantahay waqooyi-bari ee Hafun ee Soomaaliya (gaar ahaan Bayla), iyo Muscat. Waxaa jira 2 nooc oo maraakiibta Beden ah, oo leh hal nooc oo loogu talo galay kalluumeysiga (Beden-seyed) iyo kan kale, ganacsiga (Beden-safar). Goobta ganacsiga ee Beden-safar waxay qiyaastay in ka badan 15 m (49 ft) oo dherer ah, waxayna aad uga weyn tahay maraakiibta kallumeysiga ah ee Beden-seyed, taas oo qiyaastii 6-15m (20-49 ft) celcelis ahaan, laakiin labaduba waa ay ka yaryihiin oo ah kala duwanaansho ganacsi oo weyn oo loo yaqaan 'uwassiye'. Markabku waa markabka ganacsiga ee ugu caansan, oo leh qiyaas ahaan illaa 77 ft. Markabku waa mid la ogaan karo waana mid gaar ah oo la xoojiyay oo la xoojiyay, oo ku yaal xayndaab badan, oo ku xiran treenail. Asal ahaan, dhammaan maraakiibta Beden ayaa lagu qallajiyey foorno la karkariyey, iyagoo haysta qoryaha hoostooda, dabeecadda iyo foorarsiga. laakiin Omani kala duwan, laga bilaabo qarnigii 20aad, ayaa bilaabay nailing halkii ay ku toleyn lahaayeen kabaha. Nineveh. Nineveh (/ nɪnɪvə /; Akkadian: 𒌷𒉌𒉡𒀀 URUNI.NU.A Ninua); Syriac: ܢܝܼܢܘܹܐ waxa uu ahaa magaalada Assyrian ee Upper Mesopotamia, oo ku yaalla duleedka magaalada Mosul ee waqooyiga Ciraaq. Waxay ku taal bangiga Wabiga Tigris, wuxuuna ahaa caasimadda Boqortooyada Neo-Assyriyaanka. Maanta waa magac caadi ah ee kala badh Mosul oo ku taal bangiga Digriga. Waxay ahayd magaaladii ugu weynayd aduun dhan ilaa konton sano [1] ilaa sannadka 612 BC, ka dib markii uu muddo qallafsanaa dagaalkii sokeeye ee ka socday Assyria, waxaa la ceyriyay kooxdii hore ee madaniga ahaa, reer Baabiliyoon, Mucaaradka, reer Kaldayiin, Faaris, Scythian iyo Cimmerians. Dhismayaasheedu waxay ku yaallaan wabiga laga soo galo magaalada caasimadda ah ee ugu wayn ee Mosul, ee ku yaalla Gobolka Shabeellada Dhexe ee Ciraaq. Labada xarumood ee muhiimka ah, ama haraaga-qulqulka, derbiyada gudaheeda waa Kouyunjik (Kuyuncuk), Woqooyi-Galbeed, una sheeg Nabiga Yūnus. Qadar weyn oo ah sawir gacmeedka Assiriyaanka iyo waxyaabo kale oo la mid ah ayaa la qodey oo hadda ku yaal matxafyada adduunka. Dawladda Islaamiga ah ee Ciraaq iyo Levant (ISIL) ayaa goobtani ku dhexjiray bartamihii 2010-kii, xilligiias oo ay ku jireen dhowr meelood oo ay ku jiraan burbur weyn oo u gaystay dadka kale. Ciidamada Ciraaq ayaa dib u qabsaday aagga bishii Janaayo 2017 Erbil. Erbil, ayaa sidoo kale qeexay Arbil ama Irbil, oo loo yaqaan 'Hawler' oo ka tirsan dadka Kurdida ah (Kurdida: Af-Soomaali, Arbīl, Syriac: ܐܲܪܒܝܠ, Arbela), waa caasimadda Ciraaq iyo Ciraaq oo ah magaalada ugu weyn ee waqooyiga Ciraaq. Waxay ku taal ku dhawaad ​​350 kilomitir (220 mayl) Waqooyiga Ciraaq. Waxay leedahay qiyaastii 850,000 qof, [1] iyo guddoomiyuhuna wuxuu lahaa dad joogto ah oo ah 2,009,367 ilaa 2015. [2] Heshiiska aadanaha ee Erbil ayaa loo celin karaa ilaa 5000 BC, waana mid ka mid ah meelaha ugu da 'weyn ee dunida ku nool. Xuduudda magaalada waa Citadel ee reer Arbil. Taariiqda taariikhda ugu horaysa ee gobolka ayaa taariikhdeedu ku beegantahay xeryaha Ur Ur III ee Sumer, markii King Shulgi uu xustay magaalada Urbilum. Magaalada ayaa markii dambe ay degganaayeen Assyriyaanka. [4] [5] Erbil wuxuu noqday qayb muhiim ah oo ka mid ah Boqortooyada Asal ahaan ugu yaraan qarnigii 21aad ee BC ilaa dhamaadkii qarnigii 7aad ee BC, ka dib markii ay qabsadeen Gutiyiin, waxaana loo yaqaan 'Assyrian annallions' sida kala duwan sida Urbilim, Arbela iyo Arba- Ilu. Dabadeedna, waxay ahayd qayb ka mid ah gobolka juqraafiga ah ee Assiriya, oo ka kooban dhowr boqortooyo, oo ay ku jiraan Boqortooyada Midowgga, Boqortooyada Achaemenid (Axsiisidii Assyria), Boqortooyada Makedoniya, Seleucid Suuriya, Parthian Empire (Athura), Asuriya (Rooma Roman) iyo Boqortooyada Sassanid (Assuristan), iyo sidoo kale noqoshada caasimadda gobolka Neo-Assyrian ee Adiabene intii u dhaxaysay bartamihii qarnigii 2aad iyo horrantii 2aad AD. Ka dib markii ay qabsadeen Carabta oo reer Faaris ah, Assiria oo ah urur siyaasadeed oo ka soo jeeda (markaas loo yaqaan Assuristan / Athura) si tartiib ah ayuu u kala daashaday, xilliyadii dhexe ee magaalada waxa u yimid xukunka Seljuk iyo Turkiga. Matxafka qadiimiga ah ee Erbil waxa uu ku yaalaa ururo waaweyn oo ka soo horjeeda Islaamka (gaar ahaan Sumerian iyo Assyriyiin) waana xarun mashaariicda qadiimiga ah ee degaanka. Magaaladan waxaa loo qoondeeyey Jaamacadda Carabta ee Carbeed 2014 oo ay soo saartay Golaha Carabta ee Dalxiiska. [8] [9] Bishii Luulyo 2014, Erbil Citadel waxaa lagu qeexay inuu yahay Xarunta Dhaxalka Aduunka ee UNESCO. Magaaladu waxay leedahay qowmiyado kala duwan oo reer Kurdid ah, Assyrians, Carab, Ermeniya, Ciraaq, Turkiga, Yezidis, Shabakis iyo Mandhees. Islaamku wuxuu si siman u kala duwan yahay, rumaystayaasha Sunniga Islaamka, Shiicada Islaamka, Kiristaanka (badanaa waxaa raacay Assyrians iyo Ermeniya), Yezidis, Yarsan, Shabakism iyo Mandheera waxay ku nool yihiin gudaha iyo hareeraha Erbil. Naadi carbeed oo ka mid ah Arbil waxaa ka mid ah: Ciriiriga Ciraaq, taariikhda hore, gogosha bini-aadmiga, khafiifinta Hulaku iyo muraayadda qurxinta Qur'aanka. Iraq-Iran War. Ciraaq-Ciraaq waa dagaal khilaafaad ah oo u dhexeeya Iran iyo Ciraaq, laga bilaabo 22-kii September 1980-kii, markii Ciraaq uu ku soo duulay Iran, iyo dhammaadkii 20kii Agoosto 1988-kii, markii Iran ay aqbashay xabbad joojin UN-ka ah. Ciraaq waxay doonaysay in ay bedesho Iran oo ah gobolka ugu wayn ee reer Khaliijka, waxaana ka walwalsanaa in 1979-kii Iran Revolution uu hoggaamiyeyaashii Ciraaq ee Ciraaq u horseeday kacdoonkii dawladda Ba'athaanka. Dagaalka ayaa sidoo kale la socday taariikh dheer oo ku saabsan khilaafaadka xuduudaha, Ciraaq waxay qorsheeyneysaa in ay dib u dhigto gobolka Khuzestan oo saliideed iyo bangiga Shatt al-Arab (Arvand Rud). Inkasta oo Ciraaq ay rajeyneysay in ay ka faa'iidaysato fowdo sii kacaysa ee Iran ka dib, waxa ay samaysay horumar xadidan, isla markaana si dhakhso ah loogu soo celiyay; Iran waxay ku guulaysatay dhammaan dhulkii lumay bishii Juun 1982. Lixdii sano ee xigtay, Iran waxay ku jirtey weerarka [41] ilaa dhamaadkii dagaalka. [36] Waxaa jiray tiro ciidamo ah oo madax ah - gaar ahaan Mujaahidiinta Dadka ee Iran ee ka soo horjeeda Ciraaq iyo maleeshiyooyinka Kurdiyiinta Ciraaq ee KDP iyo PUK oo lala xiriirinayo Iran. Maraykanka, Midowga Soofiyeeti, Faransiiska, iyo dalalka Carabta ayaa taageero ka heley Ciraaq, halka Iran ay badanaaba go'doomisay. Siddeed sano ka dib, dhibaatooyinka dhaqaale, ayaa hoos u dhigay morale, guuldaradii milatari ee Iran, ciraaqiyiinta dhawaan Ciraaq, isticmaalka Ciraaq ee hubka burbur weyn iyo la'aanta caalamiyiin caalami ah, iyo kor u qaadida xiisadda milatariga Mareykanka ee Iran oo keentay xabbad joojin Qaramada Midoobay. Dagaalka ayaa la barbardhigay Dagaalkii Dunida Iyada oo la adeegsanayo xeeladaha loo isticmaalo, oo ay ka mid yihiin dagaal-yahano ballaadhan oo wata xadhkaha wabiga ah oo lagu farsameeyey xarumo difaaceed oo xoog leh, qoryaha maraakiibta, rasaastada, weerarrada bini'aadamnimada ee Iran, isticmaalka hubka kiimikada ee Ciraaq, iyo, ka dib, weerarro qarsoodi ah oo lala beegsado bartilmaameedyada rayidka. Qiyaastii 500,000 oo askari oo ciraaqi ah iyo Iiraan ayaa ku dhintay, iyada oo tiro intaas le'eg ah dadka rayidka ah. Dhamaadka dagaalku wuxuu sababay isbeddel la'aan ama isbeddelada xuduudda. Ashoka. Ashoka (Ingiriis: / əʃoʊkə /; IAST: Aśoka; 232 BCE), ama Ashoka Weyn, wuxuu ahaa Hindiyihii Hindiya ee Maurya Dynasty, oo xukuntay dhammaanba qaybaha kala duwan ee India. 268 ilaa 232 BCE. [6] Aabaha dhalay aasaasihii Maurya Dynasty, Chandragupta Maurya, Ashoka ayaa kor u qaaday faafinta Budhisnimada. Mid ka mid ah halyeeyada ugu weyn India, Ashoka ayaa ballaariyay xukunka Chandragupta, waxaana uu xukumay meel ka baxsan Afgaanistaan ​​oo hadda ku taal galbeedka Bangladesh oo ku taal bariga. Waxay dabooli jirtay dhammaan qaybaha hoose ee Hindiya marka laga reebo qeybo ka mid ah Tamil Nadu, Karnataka iyo Kerala. Caasimadda caasimadda waxay ahayd Pataliputra (Magadha, maanta Patna), oo leh caasimadaha gobolka ee Taxila iyo Ujjain. Ashoka waxa uu dagaal ku dhexmaray gobolka Kalinga (Odisha casriga ah) [7], oo uu ku guuleystay 260 Bilyan. Qiyaastii 263 BCE, wuxuu u beddelay Budista [7] ka dib markay arkeen dhimashada tiro badan ee Dagaalkii Kalinga, dagaal kaas oo isaga qudhiisu ka soo baxay rabshadihii lagu guuleystay iyo taas oo la sheegay inay keentay in ka badan 100,000 dhimasho iyo 150,000 oo masaafurin, oo ku dhawaad ​​200,000 oo dhimasho ah. "[9] Waxaa loo xasuustaa tiirarka Ashoka iyo talooyinka, si loogu diro Buddhist riwaayadaha Sri Lanka iyo Bartamaha Aasiya, iyo in la dhiso dabeecado dhowr ah oo ku yaal nolosha Gautama Buddha. [10] Marka laga soo tago Qoraalka Ashoka, macluumaadka qaaska ah ee ku saabsan isaga wuxuu ku tiirsan yahay hindhisyo asal ah oo qoran, sida qarnigii 2aad ee Ashokavadana ("Sheeko Ashoka", qayb ka mid ah Divyavadana), iyo qoraalka Sri Lankan Mahavamsa ("Chronicle" "). Astaanta Jamhuuriyada casriga ah ee Hindiya waa la qabsashada Laanta Capital of Ashoka. Magaca Ashoka "Aśoka" macnaheedu waa "xanuun la'aan, adigoon murugooneynin" Sanskrit (khaas ahaan iyo qadarin, "xanuunka, dhibka"). Xeerarkiisa, waxa loo yaqaan 'Devānāmpriya' (Pali Devānaṃpiya ama 'Gacaliye of Gods'), iyo Priargarin (Pali Piyadasī ama "Qof kasta oo leh jacayl kasta"). Naxariistiisa magaciisa ku xiran yahay geedkii geedaha Saraca, ama "geed Ashoka", ayaa sidoo kale lagu sheegay Ashokavadana. HG Wells ayaa qoray buugiisa "The History of History": "Iyadoo ay ku jiraan tobanaan kun oo magacyo ah oo cinwaano ah, kuwaas oo isku dhajiyay tiirarka taariikhda, munaasabaddooda iyo naxariistooda, niyadjabkooda iyo sharafkooda, iyo caanaha, magaca Ashoka shines, iyo iftiinka, ku dhawaad ​​kaligiis, xiddig. " Circassians in Syria. Kacaanka reer Suuriya ee Siiriya: Siriem oo Adaaghiiro ah waxaa loola jeedaa dadka qurba joogta ah, qaar ka mid ah oo degay Suuriya (ka dibna qayb ka mid ah Boqortooyada Ciraaq) qarnigii 19aad. Waxay u guureen Suuriya ka dib markii guuritaan khasab ah loo geliyey Boqortooyada Carmalka oo ka timid Ruushka Ruushka horaantii 1860naadkii. Inta badan qiyaasaha dagaalkii hore ee sokeeye waxay dadka Kacsanta ku dhajiyeen qiyaastii 100,000 [2] [4] Waxay yihiin inta badan Muslimiinta Sunniga ah. [4] Inkastoo ay noqdeen qayb soo kordhay oo ka mid ah bulshada Suuriya, waxay haysteen aqoonsi gooni ah, iyagoo haystay luuqad Adyghe (marka laga reebo Carabiga), dhaxalka qabaa'ilka iyo caadooyinka dhaqankooda. Suuriya ayaa ku dhawaaqday dagaalkii sokeeye ee ka socday Suuriya ilaa 2011. Qaar badan oo ka mid ah qowmiyadaha Suuriya ee qoomiyaanka ah ayaa ka baxay waddankana waxay dib ugu celiyeen qaybo ka mid ah qaybaha jasiiradaha ee Ruushka, gaar ahaan Adygea, Kabardino-Balkaria iyo Karachay-Cherkessia, ama waxay ku jiraan habka loo qabto. Valderrama Golf Club. Valderrama Royal Club (Isbaanish: Real Club Valderrama) Valderrama Royal Club (Isbaanish: Real Club Valderrama) waa mid ka mid ah kooxaha ugu caansan kubada cagta Yurub. Waxay ku taallaa madaarka Sotogrande, San Roque ee gobolka Andalusia ee koonfurta Spain, dhowr mayl oo ka socota Gibraltar, waxaana uu leeyahay hal koorso oo 18 ah, oo ay weheliso koorso 9-god ah 3aad. Valderrama waxaa la dhisay sannadkii 1974-kii, "Sotogrande New," oo ah naqshadeynta naqshadeynta hiddaha kubbadda cagta Maraykanka ee Robert Trent Jones. Magacaabid "Las Aves" 1981, waxaa soo iibsaday Jaime Ortiz-Patiño 1984. Koorsada golf waxaa dib loo casriyeeyay waxaana sii ballaariyay dhismaha asalka ah wuxuuna noqday "Valderrama." Sanadkii 1999-kii, Valderrama waxaa lagu qiimeeyay koorsada ugu sareysa ee laga helo jiilka Europe ee magalada Golf World. Goobta tababarka waxaa lagu magacaabaa Nick Faldo. Goobta afraad, La Cascada, waa godka saxeexa koorsada. Waa jaantuska 5 leh balli xagga midigta ah ee cagaarka labada-sare ah. Ka hor 2016-ka furitaanka ciyaaraha Open de España, saddex kooxood oo ka mid ah afar ciyaartoy ayaa isku dayay inay dhameystiraan waqtiga ugu dhaqsiyaha badan La Cascada. Kooxda Faransiiska ee Raphaël Jacquelin, Alexander Lévy, Grégory Havret iyo Romain Wattel ayaa afar darbo qaaday si ay u dhameystiraan godka 34.87 ilbiriqsi, iyagoo jabiyay rikoorkii hore ee aduunyada adduunka. Kooxda koorsada ayaa aheyd marti-geliyaha kubadda cagta ee Volvo Masters, oo marti-gelisay munaasabadii laga soo bilaabo 1988-kii illaa 2008-kii, shan sano oo fasax ah markii munaasabadda loo wareejiyay xarunta golaha Montecastillo [2] Ionic order. Amarka Ion wuxuu sameeyaa mid ka mid ah saddexda amar ee farshaxanka ah ee dhismaha qowmiyadaha ah, labada kale ee amarada ah ee ah Doric iyo Korintos. Waxaa jira labo amarro oo yar: Tuscan (oo ah doric Doric), iyo kala-duwanaanshaha farshaxanka ee Korintaanka ayaa loogu yeeray amar isku dhafan, labadaba waxay ku darsadeen qoraallada qoraallada talyaaniga ee qarniga 16-aad, oo ku salaysan dhaqanka Roman. Saddexda amar ee kaniisadaha, amarka Ion wuxuu leeyahay tikidhada ugu cidhiidhsan. Ceymiska Ionic waxaa lagu gartaa isticmaalka isbeddelka. Taariiqda Ionka caadi ahaan waxay ku taallaa saldhig ka soocaya mashiinka qaanska ee stylobate ama platform; daboolka waxaa badanaa lagu dhajiyaa ukumo-iyo-dartiis. Tan iyo Vitruvius, dabeecad haween ah ayaa loo aqoonsaday Ionic (marka loo eego maskaxda Doric). Doric Order. Amarka Doriska wuxuu ahaa mid ka mid ah saddexda amar ee Giriigga hore iyo qaabkii Roomaaniga; amarrada kale ee laba geesoodka ah waxay ahaayeen Ionic iyo Korintos. Doric waxaa si fudud loo aqoonsan yahay caasimadaha fudud ee wareegsan ee korka sarajoogga. Waxay ahayd markii ugu horreysay oo ay asal ahaan u tahay midda ugu fudud ee amarrada, inkastoo wali ay ku jiraan faahfaahin culus oo ku saabsan qaabka kor ku xusan. Qeybta Giriigga ee Doric ayaa la jiidhey ama si sahlan u muuqday, [1] mana lahayn saldhig, si toos ah ugu dhufo stylobate ama barxadda dhismaha ama dhismaha kale. Caasimaddu waxay ahayd qaab sahlan, oo leh qalabyada qaar, oo hoos marinaya barkin karbaash ah oo aad u ballaaran oo hore, laakiin markii dambe way sii adkayd. Xagga sare ee cidhifka cadceeda, kakanaanta ayaa ku jirta fasaxa, halkaas oo labadan sifo oo asal ahaan ka soo jeeda Doric, triglyph iyo gumeysi, xusuusta maskaxda ee xasuusta iyo xajinta qajaarrada dhismaha alwaax ka hor dhagaxyada Doric dhagaxyada [2] Dhagax ay yihiin dhar cad. sido kale fiiri. Ionic order Corinthian order. Amarkii Korintos waa kii ugu dambeeyay ee lagu sameeyay saddexdaas amar ee asaasiga ah ee qowmiyadii hore ee Giriigga iyo Roomaanka. Labada kale waa Amarka Doriska oo ahaa kii ugu horreeyay, waxaana ku xiga amarka Ion. Marka qaab dhismeedka qowmiyadeed dib loo soo nooleeyey intii lagu jiray Renaissance, laba amarro dheeraad ah ayaa lagu daray sharciga, amarka Tuscan iyo amarka Composite. Korintaan, oo leh dabeecad u dhigma Composite, waa midka ugu sarreeya amarrada. Qaab dhismeedka qaab dhismeedka waxaa lagu gartaa tiirar yaryar oo caato ah iyo faahfaahin badan oo lagu qurxiyo caleemaha acanthus iyo warqadaha. Waxaa jira kala duwanaansho badan. Magaca Korintaanka waxaa laga soo qaatay magaaladii Giriigga ee hore ee Korintos, inkasta oo qaabkani uu tusaalahiisa u adeegsaday qaabka Roomaanka, ka dib markii uu ka soo horjeeday Macallinka Mars Ultor ee Forum Augustus (2 AD). Waxaa lagu shaqaaleeyey koonfurta Gaul ee Maison Carrée, Nimi (sawir, hoose) iyo macbudka isbarbar dhiga ee Vienne. Tusaalooyinka kale ee muhiimka ah ee lagu xusay Mark Wilson Jones waa amarka hoose ee Basilica Ulpia iyo kareemka Ancona (labadaba xukunka Trajan, 98-117 AD) "column of Phocas" (dib loo qaabeeyey taariikhda Casriga ah ee qarnigii 2aad asal ahaan), iyo "Macbadka Bacchus" ee Baalbax (150 AD). [2] See Also. Ionic order Doric order Al- Ula. Al-'Ula (sidoo kale Al Ola, Carabi Alleh; Dedan), waa magaalo u jirta 110 km koonfur galbeed ee Tayma (380 km waqooyiga Medina) waqooyi galbeed Sacuudi Carabiya. Al-Ula wuxuu taariikh ahaan ku yaallay waddada fooxa. Waxay ahayd caasimadii of Lihyanites (Dedanites). Waxaa si fiican loogu yaqaanaa haraadiga qadiimiga ah, qaar ka badan 2000 sano. Liyan. Lihyan (Carabi: Lakhioi) (Giriig: Lechienoi) [1] ama Dadan ama Dedan waxay ahayd boqortooyo qadiimi ah oo carbeed oo carbeed oo carbuun ah oo dhaqameed dhaqaale iyo dhaqaale ku leh gobolka waqooyi galbeed ee Carabta Carabta. The Lihyanites ayaa xukumay dhul ballaaran oo ka yimid Yaatrib ee koonfurta iyo qaybo ka mid ah Levant ee waqooyiga. [3] Waqtigii hore, Gulf of Aqaba waxaa loogu yeeray Gulf of Lihyan. Markhaati u ah saamaynta ballaaran ee Lihyan ay heshay. [4] Dedanite waxaa loo adeegsadaa marxalad weyn oo taariikhda boqortooyadan tan iyo markii ay caasimadoodu ahayd Dedan (eeg Kitaabka Dedan), oo hadda loo yaqaan Al-`ola oasis oo ku yaal Waqooyi-galbeed Carabta, oo ah 110 km koonfur galbeed Teima. Lihian-ka ayaa markii dambe noqday cadawga Nabaatiyaanka. Roomaaniyiinta waxay ku soo duuleen Nabataain waxayna burburiyeen boqortooyadooda 106-dii AD. Tani waxay dhiirigelisay dadka reer Lihyan inay sameeyaan boqortooyo madaxbannaan si ay u maamulaan dalkooda. Tani waxa madax ka ahaa Boqorka (Timmy), oo ka mid ahaa qoyskii hore ee boqortooyada, oo xukuntay Al-Hijr kahor dagaalkii Nabata. Qoraallada Carabta waxay tixgelinayaan Banu Lihyan in laga dhaadhiciyo Carabta Ismaaciil ee Ismaaciil. Wiilasha Lihyan ayaa aasaasay Boqortooyada Carbeed ee Lihyan, oo hadda waxay ku nool yihiin lamadegaanka u dhaxeeya Makka iyo Jeddah. NEMA. Xidhiidhiyayaasha NEMA waxaa loo isticmaalaa Ururka Aasiyaayaasha Isticmaalayaasha Korontada ee Mareykanka. Qalabka kabaha NEMA ayaa lagu sameeyaa qiyaasta hadda laga bilaabo 15 ilaa 60 amma (A), oo leh qiyaaso xoogan oo ah 125 ilaa 600 volts (V). Iskujira kala duwan ee xirmooyinka kala duwan, muuqaalada, jihada, iyo cabbirada waxay abuuraan xiriiriyeyaasha aan isbeddelayn, qalabka, awooda qaadista korontada, iyo nidaamka aasaaska. NEMA 1-15P (laba-laab, dhulka aan lahayn) iyo NEMA 5-15P (laba-gees oo leh caarada dhulka) ayaa sida caadiga ah loo adeegsadaa qalabka korontada guryaha, NEMA 5-15R waa heerarka 15 Boorsada korantada ee Maraykanka, iyo heerarka qaranka ee ku habboon, Kanada (CSA C22.2 No. 42 [1]) iyo Mexico (NMX-J-163-ANCE). Noocyada kale ee fiilada iyo xirmooyinka ayaa ah ujeedooyin gaar ah ama codsiyada culus. Heerka cabbirka ee qalabka korontada waa ANSI / NEMA WD-6 waxaana laga helaa bogga NEMA. [2] Europlug. Europlugku waa fiilo dabaq ah, laba-laab, wareega gudaha ah ee fiilada korontada ee AC, oo lagu qiimeeyay celcelisyada ilaa 250 V iyo qiyaastii ilaa 2.5 A. A. [1] Waa naqshad xalaal ah oo loogu talagalay in lagu xiro qalabka "Class II" oo si ammaan ah u leh qaabab badan oo kala duwan oo ah wareegga korontada gudaha ee loo isticmaalo Yurub oo dhan. Si kastaba ha noqotee, ma aha mid ku habboon tiirarka leyliska ee BS 1363 oo laga helay Cyprus, China turkiga somalia, Jarmalka France Irland, Malta iyo Boqortooyada Ingiriiska. Europlugs waa kuwo aan la qiyaasi karin oo waa in lagu dhejiyaa xarig koronto. UAE President's Cup. Madaxda Imaaraadka Carabta ayaa ah tartan kubbadeed oo kubada cagta ah oo ka dhacaya Imaaraadka Carabta. Aasaaskii 1974-kii, ayaa tartanku ahaa Al-Ahli, inkastoo Al-Sharjah uu ku guuleystay koobkii ugu badnaa ee koox kasta, taasoo ah 8 jeer. Malaysia FA Cup. Malaysia FA Cup (Cajiib: Piala FA) waa tartan kubadda cagta ah oo sanadle ah oo ka dhacaya Malaysia. Koobka waxaa markii hore la qabtay sanadkii 1990. Waxaa tartankaas horay u maamulay xiriirka kubadda cagta ee Malaysia (FAM) ka hor inta aan loo wareejin kubada cagta Malaysia LLP (FMLLP) ee xilli ciyaareedkan 2016. Koobka waxaa lagu tartamayaa naadiyada Malaysia Super League, Malaysia Premier League iyo Malaysia FAM League. Wareegga koowaad waxaa lagu ciyaaraa inta u dhaxeysa kooxaha ay ka mid yihiin FAM League. Kuwa ku guuleysta ayaa sii wata wareega labaad waxayna ku biiraan naadiyada kale. Ciyaartoyda tartanka ku guuleysta waxaa lagu abaal mariyaa inay ku tartamaan koobka AFC Cup oo ay la leeyihiin kooxda heysata horyaalka Malaysia. Kuwa haysta jagada hadda waa Kedah, oo ku guuleystay horyaalkoodii afaraad ee sannadka 2017. Iraq FA Cup. Ciraaq FA Cup (Carabi: كأس العراق) Ciraaq FA Cup (Carabi: كأس العراق) waa tartan kubadda cagta ah oo lagu ciyaaro kubada cagta ee dalka Ciraaq. Markii ugu horreysay ee la qabto xilligii 1975-76, waxaa abaabulay oo loo magacaabay ka dib Ciraaq Football Association. Tartanku wuxuu ku bilaabmayaa laba wareeg oo kala duwan oo udhexeeya labada kooxood ee kala duwan, oo laba iyo toban ka mid ah horay loogu soo wareejiyay wareegga 32-aad, halkaas oo kooxaha Ciraaqiyaanka ah lagu soo galo. Wareega 32-ka waxaa la socda wareega 16ka, quarter-finals, semi-finalka iyo finalka, dhammaan wareegyada lugta mid ah (barbaro ayaa la go'aamin doonaa ganaax haddii loo baahdo, waqti dheeri ah lama ciyaarin). Waxaa jira laba barbar dhac oo kaliya tartanka; barbaradka ugu horeeya waa laba wareega hore, iyo barbaraha labaad waa shanta wareeg ee soo hadhay. Fikradda ugu weyn waxaa la siiyaa kooxaha naadiyada hoose ee hooseeya kuwaas oo horay ugu guuleysta kooxo Premier League ah oo lagu magacaabo "dilal giant", inkastoo kooxo hoose oo ka tirsan kooxaha heerka hoose aysan awoodin inay soo baxaan semi-finalka. Kooxda ku guuleysatay koobkan ayaa lagu abaalmariyay kaalinta xilli ciyaareedka soo aadan ee isreebreebka Champions League ee ay ku wajahayaan (hadii ay ka gudbaan shuruudaha shatiga ee kooxda), iyo sidoo kale inay usoo baxaan Ciraaq Super Cup halkaasoo ay ka horimaanayaan kooxda heysata horyaalnimada xilli ciyaareedkan (ama kooxda kaalinta labaad ee horyaalka, haddii ay ku guuleystaan ​​koobabka ay ku guuleysteen labadaba). Al-Zawraa waa kooxda heysta koobkaan, iyagoo 1-0 ku garaacay Naft Al Wasat oo ah finalkii 2017-ka si ay ugu guuleystaan ​​koobkii 15-jeer. Tartanka 2017-18 tartanka lama hayo, sababtoo ah dhibaatooyinka jadwalka. Iraqi Women's Premier League. Horyaalka Ciraaq ee Haweenka Ciraaq ayaa ah kan ugu sareeya kubada cagta ee Ciraaq. Waxaa maamula Ciraaq Football Association iyo xilli ciyaareedkiisii ​​ugu horeeyay waa xilli ciyaareedkii 2015-16. Horyaalka waxaa lagu ciyaari karaa qaab kooxeed oo heer sarre ah oo udhaxeysa kulan seddexaad iyo final. Kooxda heysata horyaalkan waa Ghaz Al-Shamal oo 1-0 kaga badiyay Zeravani finalkii xilli ciyaareedkii 2015-16 19 July 2016. [2] Turkish Women's First Football League. Horyaalka Kubadda Cagta ee Turkiga (Turkiga: Kadınlar 1. Futbol Ligi) waa horyaalka heerka koowaad ee haweenka kubadda cagta ee Turkiga. Siddeed kooxood ayaa ciyaari doona labo jeer wareega wareega group-yada si ay u go'aamiyaan horyaal, taasoo u qalantay booska UEFA Women's Champions League. Horyaalka Talyaaniga wax yar kama helin Turkiga, inta badan kulamada waxaa daawan kara kaliya qaraabada ciyaartoyda kooxda. [1] Fashion One TV wuxuu noqday wariyihii rasmiga ahaa ee rasmiga ahaa ee horyaalka ee xilli ciyaareedkii 2010-11. [2] Dalmar Tv. Dalmar TV Telefishinada ugu horeysa ee 24/7 oo ah Telefishinka Luqadda Soomaaliga ee shabakadda luuqadaha Soomaaliga ee U.S. ugu horreyntii u adeegta beesha Soomaaliyeed ee ku yaalla bartamaha Ohio iyo Maraykanka. K-1. K-1 wuxuu bilowday 1993-kii, waana naadiga kickboxing iyo astaanta farshaxanka oo si fiican looga yaqaan caalamka oo dhan inta badan dagaalyahannada culeyska culus. Bishii Janaayo 2012, K-1 Global Limited Holdings, oo ah shirkad diiwaan gashan oo ku taal Hong Kong, ayaa heshay xuquuqda K-1, waxana ay hadda tahay abaabulaha dhacdooyinka K-1 ee adduunka oo dhan. SteppingStone Theatre for Youth Development. SteppingStone Tiyaatarka loogu talagalay Horumarka Dhalinyaradu waa tiyaatarka ugu weyn ee dhalinyarada ee ka jira aagga Saint Paul. Xilliga xiliga caadiga ah, oo sanad walba laga bilaabo Oktoobar ilaa Luuliyo, wuxuu leeyahay waxyaabo fara badan oo lagu qorey kombuyuutarrada maxaliga ah. SteppingStone Theatre waxay sidoo kale bixisaa fasalada sanadka ee sanadaha dhalinyarada ah, tababaro iyo degenaansho inta lagu jiro Twin Cities iyo Minnesota. Engineers Without Borders. Ereyga Engineers Without Borders (EWB) (Français: Ingénieurs sans frontières) waxaa isticmaala hay'ado badan oo aan dowli ahayn oo waddamo kala duwan ah si ay u qeexaan waxqabadkooda ku salaysan injineernimada iyo ujeeddooyinka shaqo ee caalamiga ah. Dhammaan kooxahaas waxay ka shaqeeyaan adduunka oo dhan si ay ugu adeegaan baahiyaha beelaha iyo dadyowga aan faa'iidada lahayn mashaariicda injineernimada. [1] Kooxo badan oo EWB ah ayaa si madax-bannaan u kobciya, sidaa daraadeed dhammaantood si rasmi ah looma xiriirin, heerkooda iskaashiga iyo horumarinta ururku way kala duwan yihiin. Inta badan EWB / ISF (Ururka Faransiiska, Ingriiska Sans Frontières) ayaa si aad ah loola xiriiriyaa akadeemiyada iyo ardayda, iyadoo qaar badan oo ka mid ah ay arday yihiin. Mataano Company. "Mataano - New york" Mataano waa khadad haween ah. Waxaa aasaasay sannadkii 2008-kii, waxaa iska leh shirkadaha udub-dhexaadka ah ee Soomaali-Mareykan Ayaan iyo Idyl Mohallim. Tilmaamaha ayaa lagu xusay moodada caalamiga ah iyo istiraatiijiga ah ee xurmada diyaarka u ah. Ayaan iyo Idyl Mohallim waxay ku dhasheen Alabama waalidiinta Soomaalida. [1] Waxay u guureen Soomaaliya markii ay da 'yar yihiin, halkaas oo ay ku qaadan lahaayeen sagaal sano ee ugu horeeyay. Markii dagaalkii sokeeye uu bilowday horraantii 1990-meeyadii, waxay ku noqdeen Maraykanka. [2] Xerada waqooyiga Virginia, oo ka baxsan banaanka Washington D.C., walaashayaasha waxay xiiseeyeen xiiso ka dib markii ay hooyadood ka iibsan jireen joornaalada moodada ah. Qoyskoodu waxay xooga saaraan waxbarashada, iyagoo ku talinaya gabdhaha 'waxbarasho ee dugsiyada sare ee diyaarinta xirfadaha xirfadeed. Marka qalinjabinta laga bilaabo koleejka, mataano waxay u guureen New York City si ay u daba-galaan hadafkooda inay noqdaan naqshadeeyayaasha fashion. Idil waxay si deg deg ah u heshay tababar ku saabsan Betsey Johnson, [1] halkaas oo ay ku heshay xirfado farsamo naqshadeed iyo midab. [2] Ayaan ayaa sidoo kale shaqada ka soo saartay Jill Stuart. [1] Halkaas, waxa ay bartay iyada oo si toos ah u bartay sida loo faafiyo qaababka caadiga ah iyo muraayadaha casriga ah ee leh casriga casriga ah ee casriga ah. [2] Hass Petroleum. HASS ama HASS Batroolka waa shirkad saliideed oo gaar loo leeyahay oo saldhigeedu yahay Bariga Afrika. Waxaa la aasaasay waxaana weli lahadey qoyska Xasan. Guddoomiyaha hadda waa Abdinasir Cali Xasan Waxaa sidoo kale jira rag dhallinyaro ah oo ka qayb qaatay horumarinta shirkadda dabayaaqadii dambe. Dadka noocan oo kale ah, Duhul, Asad ahmed. Raggani maaha kuwo qalaad, laakiin qayb ka mid ah qoyska. Abubakar Maxamed ayaa sidoo kale ka mid ah ragga dhalinyarada ah ee ka mid ahaa aasaaskii hore ka hor intaanay u socday dalka Mareykanka [1] Azad Hind. Hindiya, Dawlada Ku-meel-gaadhka ah ee Hindiya Bilaash ah, ama, si fudud, Hindiya Bilaash ah [2] [3] (Azad Hind), waxay ahayd dawlad ku meel-gaadh ah oo Hindida ah oo lagu aasaasay Singapore ee la qabsaday sannadkii 1943 waxaana taageeray Boqortooyada Japan, Nazi Jarmalka, Jamhuuriyadda Bulshada Talyaaniga, iyo xulafadooda. Waxay qayb ka ahayd dhaqdhaqaaq siyaasadeed oo ka bilaabmay 1940-yadii ka baxsan Hindiya iyada oo ujeedadu ahayd in la isugeeyo awoodaha Axis si ay u bilaashaan India Hindida Sharciga Ingiriiska. Waxaa la aasaasay dadka u dhalatay dalka Hindiya-in-exile inta lagu guda jiro qaybta dambe ee Dagaalkii labaad ee Adduunka ee Singapore oo leh kaalmo lacageed, militari iyo siyaasadeed oo ka yimid Imperial Japan. Waxa la aasaasay 21kii Oktoobar 1943, dawladu waxay dhiirigelisay fikradaha ka soo baxa Suxufiyiinta Suxufiga ah ee Boosaaso, oo ahaa hoggaamiyaha dawladda iyo Madaxa Dawladaha Hindiya ee Hindiya. Dawladda ayaa ku dhawaaqday inay awood u leedahay in ay dadka rayidka ah iyo ciidamada milatariga ee ku sugan Gobollada Koonfur-Aasiya ee British-ka ah ee British-ka ah ee British-ka ah iyo awoodda mustaqbalka ee Hindiya si ay u dhacdo ciidamada Japan iyo Ciidanka Qaranka Hindiya inta lagu guda jiray weerarkii Jabaan ee Hindiya intii lagu jiray Dagaalkii Labaad ee Adduunka. Dawlada Azad Hind waxay haysatay lacagteeda gaarka ah, maxkamad iyo shuruuc madani ah, indhahana qaar ka mid ah dadka Hindiya jiritaankooda waxay siiyeen sharcin weyn oo ku wajahan caqabadda madax banaanida Ingiriiska. Portuguese Mozambique. Mozambique (Portuguese: Moçambique) ama Bariga Bariga Afrika (África Oriental Portuguesa) waa shuruudaha caadiga ah ee Mozambique loo qoondeeyey marka la tixraacayo taariikhda taariikhi ah markii uu ahaa dhul beereedka dibadda ah. Mozambique oo Portuguese ah ayaa ka koobnayd gumeysi Bortuqiis ah iyo ka dibna hal Portugal ah oo ku yaala bariga afrika oo ku yaal xeebta koonfur-bari ee dalka, kuwaas oo hadda ka dhigaya Jamhuuriyadda Mozambique. Goobaha Ganacsiga Bortuqiiska iyo, ka dib, kolonyada, waxaa la sameeyay xeebta laga bilaabo 1498, markii Vasco da Gama ay markii hore gaartay xeebta Mozambican. Lourenço Marques waxay sahamisay aagga hadda ee Maputo Bay 1544. Wuxuu degay Mozambique, oo ah halka uu ku noolaa inta badan noloshiisa, shaqadiisana waxaa soo raacay sahamiyayaal kale oo Baaskiil ah, badmaaxayaal iyo ganacsato. Qaar ka mid ah gumeysigaas ayaa la geeyaa qarnigii 19aad ee xukunka shirkadaha u xilsaaran sida Shirkadda Mozambique (Companhia de Moçambique), oo bixisay heshiiskii dalalkii u dhigma gobollada haatan ee Manica iyo Sofala, iyo Niassa Shirkadda (Companhia do Niassa), oo xukuntay dhulalka gobolada casriga ah ee Cabo Delgado iyo Niassa. Sanadkii 1951 kolonyada waxaa lagu daray hal gobol oo dibedda ah oo hoos imanaya magaca Moçambique oo ah qayb muhiim ah oo ka mid ah Portugal. Inta badan deegaanada asalka ah waxay magacyadoodu ku siiyeen gobollada casriga ah ee Mozambique. Mozambique, sida laga soo xigtay siyaasadda rasmiga ah, ma aheyn mid ka mid ah gumeysi, laakiin waxa ay qayb ka tahay "waddamada jamhuuriga ah iyo dalal kala duwan" ee Portugal. Portugal waxay ka dalbatay Mozambique, sida ay ku sameeyeen dhammaan deegaanadeeda, si ay u bartaan dadweynaha maxalliga ah isla markaana u barbaariyaan dhaqanka reer Portugal. Lisbon waxa kale oo uu doonayay in uu xajisto gumeysiga isaga oo ah ganacsatada iyo suuqyada alaabada. Dadka reer Afrikanka ah ee xuduudaha ayaa ugu dambeyntii la rumaysan yahay in ay noqdaan muwaadiniin buuxa oo leh xuquuq siyaasadeed oo buuxa iyada oo loo marayo geedi socodka horumarinta dheer. Dhamaadkan, kala qeybsanaanta Mozambique waxay ahayd mid aad u yar marka la barbar dhigo tan ku taala Koonfur Afrika. Si kastaba ha noqotee, shaqaale khasab ah, oo dhammaan afrikaanka oo dhan ay ku qasban yihiin haddii ay ku guul dareysteen inay bixiyaan canshuurta madaxa, lama tirtirin ilaa laga gaaro horraantii 1960naad. Mimar Sinan. (Sinan Architect) "(1488 - 1490 - July 17, 2009)" Mucjisada Turkiga: Mimic Sinan ": معمار سينان," Sinan Agha Grand Architect " 1588) wuxuu ahaa nuxurka aasaasiga ah ee Ottoman (Turki: mimar) iyo injineerada madaniga ah Sultans Suleiman ee Magnificent, Selim II, iyo Murad III. Wuxuu mas'uul ka ahaa dhismaha in ka badan 300 oo dhismo waaweyn iyo mashaariic kale oo aad u yar, sida dugsiyada. Tababarayaashiisa ayaa mustaqbalka samayn doona Masjidka Suldaan Axmed ee Istanbul, Stari Most Mostar, waxayna gacan ka geysteen naqshadeynta Taj Mahal ee Mughal Empire. Wiilka wxaaqa ah, wuxuu helay waxbarasho farsamo waxana uu noqday injineernimo militeri. Waxa uu si dhaqso ah u kacay isagoo safka hore ku jira si uu u noqdo sarkaal ugu dambeyntii iyo ugu dambeyntii taliyaha Janawariiga, oo la yiraahdo title of honor of tora. Waxa uu nadiifiyey xirfadihiisa naqshadeynta iyo injineernimada intii uu socday ololaha Janissari, isagoo noqonaya khabiir ku dhisaya qalab nooc kasta ah, iyo sidoo kale mashaariicda dhismaha militariga, sida waddooyinka, buundooyinka iyo aaladaha. Marka laga hadlayo da'da konton, waxa loo magacaabay inuu noqdo naqshadeeyaha boqortooyada, isaga oo adeegsanaya farsamooyinka farsamo ee uu ka helay ciidanka si uu u abuuro "dhismayaal diineed quruxsan" iyo qaabab bulsho oo nooc kasta ah. Wuxuu ku sii jirey shaqadan muddo konton sano ah. Abaalmarinkiisu waa Masjidka Selimiye ee Edirne, inkastoo shaqadiisa ugu caansan ay tahay Masaajidka Suleiman ee Istanbul. Wuxuu hoggaaminayay waax dawladeed oo ballaadhan, wuxuuna tababarey kaaliyayaal badan, kuwaas oo marka hore, iyaga oo kala duwan, oo ay ka mid yihiin Sedefkar Mehmed Agha, oo ah naqshad ka tirsan Masjidka Suldaan Axmed. Waxa loo tixgeliyaa inuu yahay naqshad weyn oo ka mid ah dhismaha naqshadeynta ee Ottoman architecture waxaana la barbardhigay Michelangelo, casriga ah ee galbeedka. [3] [4] Michelangelo iyo qorshihiisa uu ku leeyahay St. Peter's Basilica ee Rome ayaa si wacan loogu yaqaanay Istanbul, tan iyo Leonardo da Vinci oo lagu martiqaaday 1502 iyo 1505 siday u kala horreeyaan, Porte Sewime Porte si loogu soo gudbiyo qorshe loogu talagalay buundada oo ku xiran Horn Horn.] Mashruuca Mimar Sinan wuxuu ka mid yahay dhismayaasha ugu saameynta badan taariikhda. [6] RuPay. RuPay waa mashruuc kaararka Hindida ee Hindida ah oo lagu daboolay loona yaqaan 'National Payments Corporation of India' (NPCI) 26 Maarso 2012. [1] Waxaa loo abuuray inay fuliso Bangiga Dhexe ee Hindiya (RBI) ee doonaya in ay yeeshaan waddanka furan, furfuran, [caddaynta loo baahan yahay] iyo nidaamka lacagaha badan ee Hindiya. Hindiya, boqolkiiba 90 macaamilada kaararka deynta iyo ku dhawaad ​​dhammaan kaadhadhka kaararka debit waa kuwo gudaha; Si kastaba ha ahaatee, kharashka macaamilka wuxuu ahaa mid aad u sarreeya sababtoo ah monopoly albaabada ajnabiga ah sida Visa iyo Mastercard. RuPay wuxuu fududeeyaa lacag-bixinta elektarooniga ah ee bangiyada Hindiya iyo hay'adaha maaliyadeedba. [2] NPCI waxay xajisaa xiriirka ay la leedahay Discover Financial si ay u suurtagasho nidaamka kaadhka si ay u helaan aqbalaad caalami ah. Interac. Interac waa shabakadda intercontinental intercity channel kaas oo isku xira hay'adaha maaliyadeed iyo shirkadaha kale ujeedada ah in lagu beddelo macaamil dhaqaale oo elektiroonig ah. Interac waxay u adeegtaa sida kaadhka kaararka debitka ee Kanadiyaanka ah, sida bixiyayaasha kaararka deynta (Visa iyo MasterCard) marar dhif ah ayaa bixiya kaararka baaskiilka ee Kanada. Waxaa jira in ka badan 59,000 oo mashiinka wicitaanada ah oo laga heli karo shabakada Interac ee Kanada, iyo in ka badan 450,000 oo goobo ganacsi ah oo aqbalaya bixinta lacag bixinta Interac. Shabakada waxaa la bilaabay sannadkii 1984 iyada oo loo marayo Urur Iskudubarid la'aan ah, oo ah wada shaqeyn ka dhaxaysa shan hay'adood oo maaliyadeed: RBC, CIBC, Scotiabank, TD, iyo Desjardins; ilaa 2010, waxaa jiray in ka badan 80 urur oo xubin ka ah. Kooxda ayaa aasaasay hay'ad samafal ah, Acxsys, 1996, oo bilaabay adeegyo dheeraad ah oo adeega Interac-ka ah oo ay ku jiraan e-wareejinta. Ka dib markii dhowr jeer isku dayey in la isku dayo in la joojiyo isbitaallada ama qaar ka mid ah milkiilayaashii u dhexeeya 2008 iyo 2013, Interac iyo Acxsys ayaa la isku darey hal urur oo ah hay'ad ganacsi, Interac Corporation, 1 February 2018. [1] [2] Xafiiska guud ee Interac wuxuu ku yaalaa Royal Bank Plaza ee Toronto. Malaysian Electronic Payment System. Nidaamka Lacag-bixinta Nidaamka Nidaamka ah ee Ganacsiga ah ee Malaysia (MEPS) waa bixiyaha adeegga isku-xirka shabakadda ee Malaysia. Bishii Ogosto 2017, MEPS waxay ku biirtay shirkadda Malaysiya Electronic Eliminating Electronic Sdn Bhd (MyClear) si ay u sameeyaan Nidaamka Lacagta ee Malaysia Malaysia Sdn Bhd (PayNet). Iyadoo natiijada ka soo baxday midowga, PayNet ayaa haatan ah shirkad heysata shirkadda PayNet Group oo ka kooban laba shirkadood oo aasaasi ah, sida Nidaamka Lacag bixinta Nidaamka ee Ganacsiga ee Malaysia (Sdn Bhd) iyo MePS Sarrifka Maamulka Sdn Bhd (MCM). Kooxda PayNet Group waa shabakad lacagbixin ah oo Malaysia ah iyo kaabayaasha dhexe ee suuqyada maaliyadeed. Bank Negara Malaysia (BNM) waa shirkadda ugu weyn ee bixisa PayNet, oo leh kumanaan ganacsato ah oo Malaysia ah, kuwaas oo leh Malayan Banking Berhad, RHB Bank Berhad, Bankiga Berhad, CIMB Bank Berhad, Ambank (M) Berhad, Hong Leong Bank Berhad, Affin Bank Berhad, Bangiga Isbahaysiga Malaysia Malaysia Berhad, Bankiga Islam Malaysia Berhad, Bangiga Muamalat Malaysia Berhad iyo Bank Kerjasama Rakyat Malaysia Berhad, oo ah saamileyaal wadaag ah. MEPS waxay door weyn ka qaadataa hirgelinta kaadhadhka smart oo loogu talagalay kaararka mashiinnada mashiinnada (ATM), taas oo ah hagaajinta kaararka ku salaysan qaabka kaararka hore ee mashiinka-dhajinta ee la siiyo dhammaan macaamiisha bangiyada. Kaarka waxaa sidoo kale loo yaqaan Bankcard, kaar oo leh hawlo badan. Waxaa jira saddex hawlood oo waaweyn oo la adeegsan karo, sida ATM-ga (oo leh isku dhafan kala duwan ee macaamilada bangiyada), e-debitit (iibsashada internetka) ee ganacsiyada ka qaybqaata iyo MEPS Cash (Kaarka qiimaha la keydshay ee loo isticmaali karo bixinta ka qaybgalka ganacsatada). NETS (comapny). Shabakad loogu talagalay beddelka elektarooniga ah ama inta badan loo yaqaan NETS; (Shiinaha: 星网 电子 付款) waa adeeg bixiye bixiya lacag bixinta elegtaroonigga ah ee Singapore oo la aasaasay sannadkii 1985 by shirkad bangi ah oo degaanka ah si loo dhiso shabakadda debit iyo in la xakameeyo bixinta lacagaha elektarooniga ah ee Singapore. Waxaa iska leh DBS Bank, Bankiga OCBC iyo Bangiga Waddanka Maraykanka (UOB). [2] Kooxda NETS (oo ka kooban NETS, BCS iyo BCSIS) waxay bixisaa adeeg buuxa oo ah lacag bixinta iyo adeegyada dhaqaalaha oo ay ku jiraan lacagaha tooska ah iyo bixinta dhibcaha qiimaha iibka (NETS) iyo internetka (eNETS), lacagaha wareega (NETSPay) (Kaarka CashCard, Kaarka FlashPay), wareejinta macaamiisha elektaroonigga ah (FAST, Paynow, GIRO) iyo hubinta adeegyada adeega (CTS). NETS sidoo kale waa xubin ka mid ah Shabakadda Lacag bixinta Aasiya (APN) iyo xubin ka tirsan golaha Ururka UnionPay International. Visa Debit. Visa Debit waa calaamad muhiim ah oo kaararka deynta ah ee ay soo saarto Visa dalal badan oo adduunka ah. Bangiyo badan iyo hay'ado lacageed ayaa Visa Debit ka bixiya macaamiishooda si ay u helaan koontooyinkooda. Dalal badan oo ka mid ah hawlaha Visa Debit ayaa inta badan lagu darayaa isla kaarka caag ah ee u oggolaanaya helitaanka ATM iyo shabakadaha EFTPOS gudaha. Bancomat (debit card). Bancomat waa isku-xirka isku-duubnaanta ee lacagta caddaanka ah ee loo isticmaalo Talyaaniga. Waxaa markii hore la soo bandhigay sannadkii 1983 si loogu isticmaalo mashiinnada qalabka furaha. Shabakadda waxaa iska leh shirkadda Bancomat Consortium ee Rome iyo kaararkeeda waxaa soo saaray bangiyada Talyaaniga. Adeegga waxaa loo isticmaali karaa oo kaliya talyaaniga oo ereyga "bananka" waxaa loo isticmaalaa Talyaaniga si isku mid ah loogu talagalay mashiinka farsamada gacanta. Sanadkii 1986, shabakadda kaararka debit ee la yiraahdo PagoBancomat ayaa la soo bandhigay, taas oo ku saleysan adeegga Bancomat waxaana loogu talagalay macaamilka PIN-ku salaysan ee POS. Maadaama barta shabakada Bancomat aan loo isticmaalin meel ka baxsan Talyaaniga, ku dhawaad ​​kaarka Bancrat / PagoBancomat debitat credit card waxaa lagu calaamadeyaa adeegyo caalami ah, sida Mastercard's Maestro iyo Visa Debt Visa ama V Pay, si aad u isticmaasho dibadda. UnionPay. UnionPay (Chinese: 银联; pinyin: Yínlián), oo sidoo kale loo yaqaano China UnionPay (Shiineys: 中国 银联; Pinyin: Zhōngguó Yínlián) ama xarafkeeda, CUP, waa shirkad dhaqaale oo Shiinaha oo xarunteedu tahay Shanghai, Shiinaha. Waxay bixisaa adeegyada kaararka bangiga iyo nidaamka kaadhka weyn ee dalka China. Shirkadda UnionPay ayaa ah shirkad laga leeyahay dalka China, kaas oo ka shaqeeya Bangiga Dadweynaha ee China (PBOC, Bangiga Dhexe ee China). [1] Sidoo kale waa isku-xidhka isku-dhex-dhexaad ee Shiinaha oo isku xiraya dhammaan bangiyada waddanka oo idil. Sidoo kale waa shabakadda EFTPOS (Isgaarsiinta Lacagta Elektronikada ee Kumbuyuutarka ah). Waa hay'adda ugu weyn ee bixinta lacag bixinta (kaadhadhka iyo kaararka deynta) oo ku saleysan macaamilada lacag bixinta, nidaamyada iyo tirada kaararka la soo saaro, Visa iyo MasterCard horey [2] [3] Waxa kale oo ay bixisaa lacago mobile iyo online ah. See Also. Visa Debit Interswitch. Interswitch waa shirkad ganacsi oo xarunteedu tahay Lagos. Taariikhda Interswitch waxaa aasaasay sannadkii 2002 by Mitchell Elegbe. [2] Sanadkii 2010-kii saddex meelood laba oo shirkad ah ayaa lagu iibiyey shirkad ay hogaaminaysay Helios Investment Partners. [3] [1] Sanadkii 2011-kii, Interswitch wuxuu 60% saamiga ku yeeshay Bankom ee Uganda. [1] Sanadkii 2013-kii Interswitch wuxuu galay Heshiis Heshiis lacageed la leh Adeegyada Dhaqaalaha. [4] Bishii Sebtembar 2014 shirkadu waxay heshay saamiga aqlabiyadda ee Paynet Group, oo ah bixiyaha lacag bixinta Bariga Afrika. [5] In 2015 Interswitch wuxuu billaabay sanduuqa maalgalinta $ 10m ee bilowga Afrika ee qaybta lacagaha. [6] Bishii Febraayo 2018, Interswitch wuxuu soo bandhigay tartanka Sayniska Qaran ee Sayniska si uu u dhiirrigeliyo uguna abaalmariyo Sare, Farsamada, Machadyada iyo Xisaabta ee Nigeria. See-Also. Visa Debit 123 (interbank network). Masar Bankiyada Shirkadda Horumarinta Tiknoolajiyada (EBC) waxay bixisaa bangiga oo ku yaal Masar iyadoo la isticmaalayo shabakad lacag caddaan ah oo la wadaago oo loo yaqaan "123". Shabakadda "123" ayaa isku xirta in ka badan 30 Bangiyada Masar oo taageeraya in ka badan 1500 oo ATM ah oo loo qaybiyey Masar. Shabakadani waxay u fidisaa macaamiisha bangiga iyagoo si toos ah u galaya koontooyinkooda kala duwan wakhti kasta iyo meel kasta oo ka yimaada ATM-yada ay ku jiraan "123" logo. Shabakadan waxaa la heli karaa 24 saacadood maalintii 7 maalmood toddobaadkii. Intaa waxaa dheer, shabakadda "123" waa albaab u gaar ah MasterCard, Diners Club iyo shabakadaha American Express International. Waxaa intaa dheer, waxay ku xiran tahay shabakadaha gobolka ee dalalka Khaliijka Faarax, Manfaca Boqortooyada Bahrain iyo CSCBank SAL ee Lubnaan. Ka caawinta kor u qaadida bulshada lacag la'aan ah ALBA UNION. ALBA ama ALBA-TCP, si rasmi ah Isbahaysiga Bolivarinta ee Dadka Ameerikaanka ah (Spanish: Alianza Bolivariana para Pueblos de Nuestra América) ama Isbahaysiga Bolivarian ee Heshiiska Ganacsiga (Spanish: Alianza Bolivariana Pueblos de Nuestra América - Tratado de Comercio de los Pueblos) waa hay'ad dawladeed oo ku salaysan fikradda ah isdhexgalka bulsho, siyaasadeed iyo mid dhaqaale ee wadamada Latin America iyo Kariibiyaanka. Magaciisa "Bolivarian" wuxuu loola jeedaa fikradda Simón Bolívar, hoggaamiyaha madaxbanaanida koonfur America ee Caracas, oo doonaya in Hispanic America uu noqdo "Great National". [2] "Ugu horreyntii waxaa bilaabay Cuba iyo Venezuela sannadkii 2004, waxay la xidhiidhaa dimuqraadiyadda bulshada iyo dimuqraadiyadda ee doonaya in ay kor u qaadaan amniga bulshada, isweydaarsiga iyo kaalmada dhaqaale ee labada dal. Antibua iyo Barbuda, Bolivia, Cuba, Dominica, Ecuador Suriname waxaa loo ogolaaday ALBA in ay marti galiso marti sharaf ah bishii February 2012. ALBA-yada qurba-joogta waxay samayn karaan ganacsi iyagoo adeegsanaya lacagta gobolka ee loo yaqaan 'SUCRE' Venezuela iyo Ecuador waxay sameysteen heshiiskii ugu horeeyay ee ganacsiga Sucre, halkii uu ka ahaan lahaa dollarka Maraykanka, 6-da July 2010. [4] Magaca asalkiisu wuxuu ahaa "Alternative" halkii uu ka ahaa "Isbahaysiga", laakiin waa la beddelay June 24, 2009. [5] See Also. Andean community Khaleeji (currency). Khaleeji (Carabi: خليجي) wuxuu ahaa magac loogu tala galay lacagta caadiga ah ee wadamada xubnaha ka ah Golaha Iskaashiga Khaliijka ee Dawladaha Carabta (GCC). Ereyga 'Khaleeji' waa Carabi loogu talagalay "Gacanka", waxaana astaan ​​ahaan la xiriiraa dalalka Gacanka Carabta. Magaca la soo jeediyay waxaa loo diiday illaa dhammaadka 2009, [1] mana jirin magac rasmi ah oo la isku raacay ka hor inta aan la bixin heshiiskii loogu talagalay lacagta GCC. Inkasta oo magaca "Dinar" (Carabi: Diinyar, laga bilaabo Laatiin, Denarius) ayaa lagu soo jeediyay [qofkee?] Tan iyo markii loo adeegsaday adduunka Carabta oo lagu xusay Qur'aanka sababtoo ah dinar loo isticmaalo wakhtiga nolosha Mohammed. Sababtoo ah faqriga dhaqaalaha Islaamka wuxuu mamnuucayaa dulsaar, ama 'riba,' waxaa jiray warar sheegaya in lacagta mustaqbalka ee GCC ay ku taageeri doonto dahab. [2] Si kastaba ha ahaatee, sarkaal sare oo ka tirsan maamulka GCC ayaa sheegay in lacagta ay ku xirnaan karto Dollarka Maraykanka ama ay ku xiran tahay dambiilo lacag ah [3] taas oo ah Dollar Dollar lahaa lahaanshaha qayb libaax. [4] Qiimaha Sacuudi Carabiya, [5] UAE, Qadar, Oman, iyo Bahrain ayaa loo xakumay Dollar. Kuwait ee Dinar ayaa lagu xayeysiisaa sanduuq lacageed oo ay ku jiraan Dollar iyo Euro. Sacuudi Carabiya ayaa diiday baaqyo loogu talagalay Sanduuqa Caalamiga ah ee Lacagta Adduunka (SDR) in loo isticmaalo lacagta kaydka ah. Gulf rupee. Rupee Gulf (Carabiga: Ruushka ama Ruubiyaanka Hindiya), oo sidoo kale loo yaqaano Faransiiska Gacanka Carabta, wuxuu ahaa lacag lagu isticmaalo dalalka Gacanka Carabta iyo Jasiiradda Carabta intii u dhaxaysay 1959 iyo 1966. Waxaa soo saaray Dawlada Hindiya iyo Bank of Reserve Bank of India oo u dhiganta riwaayad Hindi ah. Ilaa qarnigii qarniga 20-aad, rupida Hindiya waxaa loo isticmaalay lacag ahaan dalalka Gacanka iyo Jasiiradda Carabta. Munaasabaddan ayaa cidhiidhi ku haysa kaydka shisheeye ee dalka Hindiya, sidaas darteedna waxaa la aasaasay budhcad-badeed. Waxaa soo bandhigay xukuumadda Hindiya 1959-kii oo ah beddelka rupsi-ka Indian-ka ee wareegga wareegga ah ee dalka dibaddiisa. [1] Waqtigaas, rupsi-ka Hindiya ayaa loo gooyay sigaarka Britishka oo ah heerka 136 rupees = 1 pounds. Labo dowladood, Kuwait iyo Bahrain, ayaa badalay Gacanka Khaliijka iyada oo la adeegsanayo lacagtooda (Kuwait dinar iyo dinarka boqortooyada Bahrain) ka dib markii ay xoriyad ka qaadeen Ingiriiska 1961 iyo 1965, siday u kala horreeyaan. Si kastaba ha ahaatee, xitaa maanta, Bahrain, 100 filim (hal tobnaad oo ka mid ah dinarka boqortooyada Bahraini) ayaa loo yaqaan 'rupee' ama 'riyaiya' (carabi: rubiya) oo la wadaago. 6-dii Juun 1966, India ayaa burburisay rupida. Ka dib qiimeyntan ka dib, qaar ka mid ah dawladaha isticmaalaya rupee waxay qaateen lacagahooda u gaarka ah. Qadar iyo inta badan Qasriga Madaxtooyada ayaa aqbalay Qadaafi iyo Dubai Riyaal, halka Abu Dhabi ay aqbashay dinarka Bahraini. Oman ayaa sii waday in uu isticmaalo Gawaarida Gulf, illaa 1970-kii, iyada oo dowladda ay taageerayso lacagta lacagtii hore ee pound. Oman wuxuu bedelay gawaarida Gulf iyada oo uu udub dhexaad u ahaa 1970-kii. Fixed exchange-rate system. Sicirka sarrifka ah, mararka qaarkood loo yaqaan sicirka sarrifka lacagta, waa nooca sicirka sarrifka lacagta ah ee qiimaha lacageed ay ka go'an tahay qiimaha lacagta kale ee halbeeg ahaan, dambiilaha lacagaha kale, ama qiyaas kale oo qiimo leh, sida dahab. Waxaa jira faa'iidooyin iyo khataro u ah isticmaalka sicirka sarrifka ah. Sicirka sarrifka ah ee caadiga ah ayaa loo isticmaalaa si loo dejiyo qiimaha lacagta oo si toos ah u qiimeynaya qiimaha ayadoo loo eegayo saamiga cayiman oo ka duwan kan kale, xasilloon ama ka badan oo caalami ah oo badan (ama lacago), taas oo qiimaha la jeexay. Marka sidaas la samaynayo, sicirka sarrifka ah ee u dhexeeya lacagta iyo soodhaweyntu isma bedelayso iyadoo ku saleysan xaaladaha suuqa, habka lacagaha u socdo. Tani waxay ka dhigaysaa ganacsiga iyo maalgashiga ka dhexeeya laba meelood oo sahlan oo sahlan oo la saadaalin karo, iyo gaar ahaan faa'iido u leh dhaqaalaha yaryar, dhaqaalaha kaas oo inta badan ku leh lacagaha qalaad, iyo ganacsiga dibedda ay sameeyaan qayb weyn oo ka mid ah dakhligooda. Nidaam sarrifka sicirka ah ayaa sidoo kale loo isticmaali karaa hab lagu xakameynayo dabeecadda lacagta, sida hoos u dhigista sicir bararka. Si kastaba ha noqotee, marka aad sidaas samaynayso, lacagta lagala jeedo waxaa lagu xakameynayaa qiimaha tixraaca. Markaa, marka qiimaha tixraaca kor u kaco ama dhaco, waxay markaa daba socotaa in qiimaha (yada) ee lacagaha kale ee la gooyey ay sidoo kale kor u kici doonaan iyo hoos u dhac ku yimaada lacagaha kale iyo badeecadaha kale ee la iibsan karo ee lacagta la gooyey. Haddii si kale loo dhigo, lacagta lacagta la jiiday waxay ku xiran tahay qiimaha tixraaca si loo xakameeyo sida qiimaha hadda jirta loo qeexay wakhti kasta. Intaa waxaa dheer, sida ku cad qaabka Mundell-Fleming, oo leh dhaqdhaqaaq dhaqameed oo heer sare leh, sicirka sarrifka ah ayaa ka hortagaya xukuumad in ay isticmaasho siyaasad lacageed oo gudaha ah si loo gaaro deganaansho dhaqaale. Kaydka dahabka. Dahabiga dahabiga ahi wuxuu ahaa dahab bangi oo qaran oo heysta bangi qaran, oo loogu talagalay in badanaa loo ballanqaaday inuu ballanqaaday ballanqaadka bixinta dulsaar bixiyeyaasha, xisaabiyayaashu (tusaale ahaan lacagta waraaqaha), ama asxaabta ganacsiga, inta lagu jiro xilliga qiyaasta dahabka, iyo sidoo kale dukaanka qiimaha, ama taageerida qiimaha lacagta qaranka. Golaha Wakiilada Adduunka ayaa ku qiyaasaya in dhammaan dahabkii la qodo oo dhan lagu qiyaasay 187,200 metrik ton oo ah 2017 [1] laakiin qiyaasaha kale ee madaxbannaan waxay ku kala duwan yihiin 20%. Qiimaha US $ 1,250 doolar bil kasta, oo la gaaro 16 August 2017, hal ton oo dahab ah ayaa qiimihiisu yahay qiyaastii US $ 40.2 milyan. Qiimaha guud ee dahabiga ah ee la gubay wuxuu ka badan yahay US $ 7.5 trillion marka la qiimeeyo iyo isticmaalka qiyaasaha WGC 2017 [note 1] Silver sida maalgashi. Silver waxaa loo isticmaali karaa maalgashi sida biraha qaaliga ah. Waxaa loo tixgeliyaa qaab lacag ah iyo dukaamo qiimo leh in ka badan 4,000 oo sano, inkastoo ay lumisay kaalinteeda sida hindis sharciyeed ah dhammaan waddamada horumaray ilaa dhamaadka heerka lacagta. Qaar ka mid ah waddamada qaar waxay ubadkoodu ku dhufanayaan bangiyada iyo lacagta la isku soo ururiyo, si kastaba ha ahaatee, Sannadkii 2009, baahida ugu weyn ee lacageed ayaa ahayd codsiyada warshadaha (40%), dahabka, dahabka lacagta, iyo badeecadaha la kala iibsado. [2] [3] Sanadkii 2011, kaydka caalamiga ah wuxuu kaydiyay 530,000 tan. [4] Malaayiin lacageed oo lacag ah oo loo yaqaan 'Silver Maple Leaf Maple Leaf' iyo Silver Money Eagle ayaa loo iibsadaa maalgelin sanad kasta. Silver Maple Leaf waa qandaraas sharci ah $ 5 doolar, waxaana jira lacago kale oo lacago kale oo badan oo leh qadar qandaraas qaali ah oo sareeya, oo ay ku jiraan $ 20 oo ah lacagta lacagta ee Kanada. Silver waa qandaraas sharci ah oo kuyaal gobolka Washington ee Utah waxana loo isticmaali karaa inuu bixiyo dhammaan deymaha. [5] Dukaanka bilaashka ah. Dukaamo bilaash ah (ama dukaamo) waa dukaamo tafaariiq ah oo ka baxsan bixinta canshuuraha iyo canshuuraha qaarkood iyo maxsuul ahaan, shuruudda ah in alaabta la iibiyo lagu iibin doono dadka safarka ah ee ka qaadi doona dalka. Alaabtaas waxaa laga iibin karaa duwanaansho aan kala go 'lahayn oo ay ku kala duwan yihiin, iyo sidoo kale sida loo iibin karo, iyo habka loo xisaabinayo waajibaadka ama dib u celinta qeybta shaqada. Si kastaba ha noqotee, wadamada qaar ayaa waajibaad ka saaran alaabta la keeno dalka, inkasta oo lagu iibsaday lacag la'aan dal kale, ama marka qiimaha ama tirada alaabtaa oo kale ay ka sarreyso xadka loo oggol yahay. Dukaamo bilaash ah ayaa inta badan laga helaa aagga caalamiga ah ee garoomada caalamiga ah, dekadaha badda, iyo saldhigyada tareenka, laakiin alaabta waxaa sidoo kale laga iibsan karaa bilaa lacag la'aan ah diyaaradaha diyaaradaha iyo maraakiibta rakaabka. Maaha mid sida caadiga ah loo heli karo waddooyinka ama safarrada safarka, inkasta oo dhawr xuduudood oo u dhexeeya Maraykanka iyo labada Kanada iyo Mexico ay leeyihiin dukaamo bilaash ah oo loogu talagalay dadka safarka ah. Dalalka qaarkood, dukaanku wuxuu ka qeyb qaadan karaa nidaamka lacagta lagu bixiyo, sida Global Blue iyo Premier Tax Free, kaas oo lacag u dhiganta canshuurta la bixiyo, laakiin markaa waxaa la soo bandhigi doonaa caadooyinka iyo wadarta lacagaha dib loogu celiyo. Waraaqahan ayaa la baabi'iyay socdaalayaasha ku-meel-gaarka ah ee EU-da 1999-kii, laakiin waxaa loo hayaa dadka safarka ah ee ugu dambeeya ee ka baxsan Midowga Yurub. Waxay sidoo kale ka iibiyaan safarrada gudaha ee EU-da laakiin leh canshuur haboon. Qaar ka mid ah dawlad-goboleedyada gaarka ah sida Åland, Livigno iyo Canary Islands, waxay ku jiraan gudaha Midowga Yurub, laakiin waxay ka baxsan yihiin ururada cashuurta EU-da, sidaas awgeedna waxay sii wadi doonaan iibinta bilaashka ah dhammaan kuwa safarka ah. Ururka World Tax Free Association (TFWA) ayaa ku dhawaaqay in 2011 Asia-Pacific, oo leh boqolkiiba 35 iibka tafaariiqda ee caalamiga ah iyo dukaamada tafaariiqda, ay ku garaaceen Yurub iyo Ameerika, iyada oo gobolladan ay ka dhigan yihiin 34 boqolkiiba iyo 23 boqolkiiba. 31 boqolkiiba iibka ayaa ka soo jeeda jajabyada iyo qurxinta kiknoolajiyada, oo ay ku xigto qaybta khamriga iyo qaybta maskaxda oo leh boqolkiiba 17 oo markaa ka timaad alaabooyinka tubaakada. [1] Madaarka caalamiga ah ee ugu badan ee iibka bilaashka ah waxaa ka mid ah Incheon Airport ee South Korea, iyada oo US $ 1.85 bilyan oo sannadka 2016 ah, [2] dhirbaaxada ka soo rayneysa Dubai Duty Free oo iibsanaysa $ 1.82 bilyan. Agalka-iftinka iskanderun. Laanta Nolosha Alexandria, mararka qaar ayaa loogu yeedhay Faroole Alexandria; Giriigga hore: ὁ Φάρος τῆς Ἀλεξανδρείας, Koine Giriigga casriga ah [p p. P.] oo lagu qiyaasey in uu yahay 100 mitir (330 ft) oo dhererkiisu yahay. [2] Mid ka mid ah toddobada Meelood ee Dunida hore, qarniyo badan, wuxuu ahaa mid ka mid ah dhismayaasha ugu dheer dunida oo dhan. Dhibaato ay u geysteen saddex dhulgariir oo u dhexeeya AD 956 iyo 1323, kadibna waxay noqdeen wax burburay. Waxay ahayd seddexaad ee ugu dheeraa abidii hore ee badbaaday (ka dib markii ay ku taallay xeebta Halicarnassus iyo Pyramid Great Pyramid of Giza), ayagoo ku noolaa ilaa 1480, markii ugu dambaysay dhagxyadii haray ee loo adeegsaday dhismaha Citadel of Qitbay. Sanadkii 1994, macalimiinta Faransiisku waxay heleen qaar ka mid ah haadadka dabka ee dhulka dabiiciga ah ee Iskander Harrison ee Alexandria. [3] sannadka 2016 Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Masar waxay lahayd hudheelkii hore ee Alexandria, oo ay ku jiraan Faroole, oo ku jiray matxafka hoostiisa. Kurdistan TV. Kurdistan TVhaddii ay tahay KTV ama Telefishanka Kurdistan) waa diyaarad telefishan oo Kurdistan ah, bandhigga ugu horreeya ee telefishinka wuxuu ka imanayaa koonfurta Kurdistan ee Kurdistan, keeda ugu horreysa wuxuu bilaabay January 17, 1999. KTV ayaa si sahlan u arki kara dayax-gacmeedka adduunka. KTV waxaa badanaa ku jira luqadda kurdiga. Waxay sidoo kale leeyihiin lahjadaha waaweyn ee Kurdish - Kurmanji iyo Sorani, iyo sidoo kale Carabi, Ingiriis, Faaris, Turki, Syriac iyo luuqadaha Turkiiga ah. Barnaamijyada qaar ayaa xannibay luqadaha aan loo baahneyn. Denisovan. Denisovans ama Denisova hominis (/ dɪniːsəvə / di-NEE-sə-və) waa noocyo dabacsan ama qotodheer oo ah bini-aadamka qarsoon ee Homo. Jooji xaaladdiisa mid ka mid ah noocyada ama noocyada hoose waxay hadda qaadataa magacyada ku meel gaarka ah Homo sapiens denisova, [1] Homo sp. Altai, [2] iyo Homo sapiens subsp. Denisova [3] [4] Bishii Maarso 2010, saynisyahannadu waxay ku dhawaaqeen helitaanka lafaha farta ee haweeney dhalinyaro ah oo ku noolaa qiyaastii 41,000 oo sano ka hor, oo laga helay ceelka Denisova ee ku yaal Buuraha Altai ee Siberia, god oo sidoo kale ku noolaa Neanderthals iyo aadanaha casriga ah. [5] [6] [7] DNA-ga mitokondrial (mtDNA) ee lafta faraha ayaa muujisay in uu yahay hiddo ahaan ka duwan kuwa Neanderthals iyo aadanaha casriga ah. [8] Noocyada nukliyeerka ee laga helay tijaabadan waxay soo jeediyeen in Denisovians ay wadaagaan asal ahaan Neanderthals, waxay kala sooceen Siberia ilaa Koonfur Aasiya, oo ay ku dhex nool yihiin oo ay kudhexaadiyeen awoowayaasha qaar ka mid ah dadka casriga ah, [9] qiyaastii 3% ilaa 5% ee DNA ee Melanesians iyo Aborijiniska Australiyaanka iyo ku dhawaad ​​6% Papuwan oo ka soo jeeda Denisovans. [10] [11] [12] Isbarbardhig sanadka 2013 ah oo ka yimid Neanderthal oo kale godka Denisova ayaa muujiyay in xiriirka maxaliga ah ee maxaliga ah Neanderthal DNA uu ka dhigan yahay 17% Denisovan genome, iyo caddaynta isdhexgalka oo la xidhiidha shakhsiyadii hore ee aan hore loo aqoonin. Falanqaynta DNA ee ka timaadda laba ilkood oo laga helay lakabyo ka duwan lafaha farta oo muujinaya heerka kala duwenaanta mtDNA dhexdooda Denisovans. [13] Laba ilig oo ka tirsan xubnaha kala duwan ee dadweynaha Denisova ceel ayaa la soo sheegay. Bishii 11aad ee sannadka 2015, baaritaanka ilkaha oo DNA ah ayaa la soo sheegay in la helay oo la bartay. [14] [15] Denisovans iyo Neanderthals waxay kala qaybsadeen Homo sapiens oo ku wareegsan 744,00 oo sano ka hor waxayna kala jajabiyeen 300 oo kale ka dib. See Also. Denisova Cave Denisova Cave. Denisova Cave (Ruush: Deniisova Peщera, Altay: Au-Tash = Ayu Tash = Daar Rock) waa godka Baelelaksky ee buuraha Altai, Siberia, Ruushka. Alwaaxdu waxay ka mid tahay xiisaha paleoarchaeological iyo paleontological. Qaybaha lafaha ee Denisova Homini, mararka qaarkood waxaa loogu yeeraa "haweenka X" (Iyadoo la tixraacayo hooyada hooyada ee mitochondrial DNA) waxay ka timaaddaa godka, oo ay ku jiraan farshaxanada taariikhda lagu qiyaasay ilaa 40,000 BP. Buunku wuxuu ku yaallaa gobalka oo loo maleynayo in si joogta ah loogu noolaan jirey Neanderthals iyo aadanaha casriga ah. Cirbad laf dhab ah oo taariikhdeedu tahay 50,000 oo sano ka hor ayaa laga helay goobtii qadiimiga ah ee sannadka 2016 waxaana lagu qeexay sida cirbaddii hore loo yaqaan. [2] Zhu Fan Zhi. Zhou Fan Zhi (fududaynaya Shiinaha: 蕃蕃 志; 蕃志 志; 蕃蕃 志; Pinyin: Zhu Fān Zhì; Wade-Giles: Chu-fan-chi) ama jumlado kale oo la mid ah, waa fanaankii 13aad ee gabayga Song Zhao Rugua. Shaqadu waxay ka kooban tahay sharraxaadyo dalal iyo alaabooyin kala duwan oo ka kala yimid dibadda Shiinaha, waxaana loo tixgeliyaa il muhiim ah oo ku saabsan dadka, caadooyinka iyo gaar ahaan badeecadaha ganacsiga ee dalal badan oo ku yaal Koonfurta Bari Asiya iyo agagaarka Badweynta Hindiya inta lagu jiro Song Dynasty. Tarjumaad Ingiriisi ah oo la qaybiyay ayaa la daabacay 1911 Friedrich Hirth iyo William W. Rockhill. Qoraaga Zhao Rugua (1170-1231) wuxuu ka tirsanaa qabiilka Imperial ee boqortooyada Imperial. Waxa loo diray Fujian oo ah kormeere ganacsigii badda ee Quanzhou. [4] [8] Intii uu ka shaqeynayay Fujian, wuxuu fursad u helay inuu la kulmo ganacsatada dalal kala duwan oo laga soo ururiyey macluumaad ku saabsan dalalka kala duwan ee adduunka. Waxa kale oo uu qaatay qoraallada alaabooyinka kala duwan, oo wax ka bartay khariidada xilligaas, oo ay la socdaan macluumaadka uu bartay uu qoray buug uu qoray dhammadii 1225 CE. Zhao waxa uu qoray: "Waxaan ku dhajiyay post this dhawaan, waxaan ku qaataa maalintii oo dhan akhrisyo khariidado kala duwan... Waxaan magacyo ka mid ah dalalkaas iyo caadooyinkooda... Waxaan maqalay maqal iyo xaqiiqda aan haysto, sidaas darteed waxaan magacayga ku magacaabaa Zhu Fan Zhi." [9] Qeybo badan oo ka mid ah Juuf Fan Zhi waxay ka helayaan macluumaad ka yimid shaqooyinka kale ee waawayn, sida Zhu Yu's Pingzhou Ketan oo ka yimid 1116, [10] Duan Chengshi ee qarnigii 9aad ee kala duwanaa Youyang, iyo shaqooyin kale [11] Gaar ahaan waxaa si xoog leh looga soo qaatay 1178 shaqo Lingwai Daida oo uu geesto Juqul kale, Zhou Qufei (Shiineys: Jariidadda: Zhōu Qùfēi; Wade-Giles: Chou Ch'u-fei). Si kastaba ha ahaatee, qayb muhiim ah oo ka mid ah buugga ayaa ka yimid macluumaadka Zhao ka soo iibsaday ganacsato shisheeye iyo Shiinaha. [9] Sidii isaga qudhiisu aanu u safrin dibada, macluumaadka uu soo ururiyey waa lagama maarmaanka u ah, sida ka duwan shaqooyinka kale sida Daoyi Zhilue oo uu qoray Wang Dayuan oo ka tirsanaa Yuan Dynasty kuwaas oo u safray dibada si ay u ilaaliyaan wadamada kale marka hore. Si kastaba ha ahaatee, buugga waxaa ku jira macluumaad qiimo leh oo ku saabsan waddamo kala duwan oo ka ganacsan jiray waxyaabaha qarnigii 13aad ee culimada casriga ah. [12] Buugga asalka ah ayaa lumay, lakin waxa lagu soo koobay qoraallo kale iyo waliba waxyaalaheeda, sidoo kale waxa ku jira mawduuca 15aad ee Yongle Encyclopedia. Waxaa markaas kadib laga soo saaray ansixinta 'Yongle Encyclopedia' by Li Diaoyuan (李 調 元) waxaana loo soo celiyay si loogu soo daro ururkiisa oo loo yaqaan Han Hai (Jamaaca) 1781. [14] Mugga 1, 58 dal iyo gobollo ayaa la siiyaa. [9] Wadamada iyo boqortooyooyinka waxaa ka mid ah goobaha iyo boqortooyooyinka South East Asia, sida Jiaozhi (交趾, waqooyiga Vietnam), Champa (占城), Zhenla (眞 臘, Cambodia), Langkasuka (凌 牙 斯加), Sanfoqi (三 佛 齊, Srivijaya, [17] Java (闍), Bagan (ummaan, Burma), iyo Mayi (麻 逸, Mindoro, Filibiin). [18] Japan, Korea iyo Taiwan oo ku yaala Bariga Aasiya, iyo waddamada ku yaal Hindiya sida Huchala (Nuspi), Nanpi (南 毗, Malabar) iyo Zhunian (注 輦, Chola). Waxay sidoo kale bixisaa macluumaad badan ka hor intaan laga helin ilaha Shiinaha ee dunida Islaamka iyo alaabadooda. Dalka Dash ee (Carabtu, Carabta) ayaa lagu qeexay inay tahay dhul ballaadhan oo daboolaya dhulal badan (24 lagu bixiyey buugga) caasimaddiisa Masar, waxaana ku jiray Baida (白 达, Baghdad); Wengman (甕 蠻 Oman); Majia (麻 嘉, Mecca); Jilani (吉 慈 尼, Ghazni) iyo kuwo kale. [20] Buuggu wuxuu sii dheeraaday wadamada iyo goobaha Afrika, kuwaas oo ay ka mid yihiin Wusili (Masar, Masar) iyo magaala Egentuo (Baasuuke, Alexandria), Bipaluo (Berbera, Berbera), Zhongli (中 理, Somalia) Cengba (層 拔, Zanzibar), Binouye (Tunisia iyo gobolka Tripoli ee Liibiya), iyo Tuobandi (Damietta ee Masar). [9] Buuggan dhexdiisa, wuxuu ku sharaxay meelaha sida Faarfoorka Aasiya ee Alexandria: [16] [21] Dalka O-kön-t'o (Alexandria) ayaa iska leh Wu-ssï-li (Masar). Sida caadada u ah dhaqanka, waagii hore, shakhsi ahaan, Tsu-ko-ni (Alexander the Great) magaciisa oo ku dhisay xeebta weyn ee dhererkeedu yahay dhulka dhulka la qoday iyo labo qol ayaa la sameeyey, si fiican u xiran aad u qarsoodi. Mid ka mid ah musqul wuxuu ahaa hadhuudh, midka kalena wuxuu ahaa hub. Oo munaaraduna waxay ahayd laba boqol oo kun oo buun. Afar faras oo farabadan ayaa kor u kici kara saddex-meelood laba meelood. Dhismaha dhismaha wuxuu ahaa mid aad u wanaagsan oo la xidhiidha webiga weyn... Shirarka waxaa ku jiray muraayad weyn oo cajiib ah; haddii maraakiib dagaal oo wadamo kale ay weerar ku qaadeen, muraayada ayaa horay u soo ogaaday, askartuna waxay diyaar u yihiin waqtigii loogu talagalay. - Zhao Rugua, tarjumo by Hirth iyo Rockhill [22] Gobolka galbeedka ee lagu sharraxay waa Mulanpi, oo ku jirta koonfurta Spain. [23] Jasiiradda Mediterranean ee Sicily (斯加里 野, Sijialiye) ayaa sidoo kale lagu sheegay. [8] See Also. Periplus ee badda Eryta Sheekooyin (Herodotus). Quruumaha (Giriigta: Ἱστορίαι; Giriigga hore: [he.to.rí.ai̯]; oo sidoo kale loo yaqaano History (Herodotus) waxaa loo tixgeliyaa shaqada aasaasiga ah taariikhda suugaanta reer galbeedka. [2] Qoraallada 440-ka ee BC ee kuyaal Ionic ah ee Giriigga qowmiyadeed, Histogram-ka waxay u adeegtaa sida taariikhda hore ee dhaqanka, siyaasadda, joqraafiyada, iyo iskudhacyada dhaqamada kala duwan ee lagu yaqaanay Galbeedka Aasiyada, Waqooyiga Afrika iyo Giriigga waqtigaas.] Inkastoo aaney diiwaan gelyo la'aan aheyn, waxay weli tahay mid ka mid ah ilaha ugu muhiimsan ee West ee ku saabsan arrimahaas. Waxaa intaa dheer, waxay aasaasay joornaalka iyo taariikhda taariikhda caalamka galbeed (inkastoo jiritaanka taariikhda taariikheed ee taariikheed iyo taariikhda hore). Qurxiyeyaashu waxay sidoo kale u muuqdaan mid ka mid ah qoraallada ugu horreeya ee koritaanka Boqortooyada Faaris, iyo sidoo kale dhacdooyinka iyo sababaha Dagaalka Greco-Persian u dhaxeeya Boqortooyada Achaemenid iyo dawladaha Giriigta ee qarnigii 5aad ee BC. Herodotus waxay u muujisaa iskahorimaadka iyada oo u dhaxaysa ciidammada addoonsiga (Faaris) hal dhinac, iyo xoriyad (dadka reer Atheniska iyo xidhiidhka gumeysiga ee Giriigta ee ka soo horjeeda kuwa ka soo horjeeda). Qoomiyadaha waxay ku jireen hal dhibic oo loo qaybiyay sagaal buug oo ku soo baxa qoraallo casri ah, oo si caadi ah loogu magac daray sagaal Musa. "Tani waxay muujinaysaa in Herodotus oo Halikarnusus ah, sidaas darteed maaha wax laga yaabo in laga yaabo in uu ka timaado wakhti xaadirka ah, ama middaas weyn oo cajaa'ib leh, oo ay muujinayaan Giriigta iyo kuwa barbariyiinta. oo aan iyaga ammaan ku begin. iyo waxaas oo dhan, sidoo kale iyada oo ay sabab u ah waxay la dagaallamaan midba midka kale. Periplus ee badda Eryta. "Periplus ee badda Eryta / Periplus of the Erythraean Sea" Goobta Bari ee Erythraean ama Periplus ee Badda Cas (Giriigta: Περίπλους τῆς Ἐρυθράς Θαλάσσης, Laatiin: Periplus Maris Erythraei) waa Giriig ah-Giriig ah, oo ku qoran Giriig ah, oo tilmaamaya fursadaha safarka iyo fursadaha ganacsi ee dekadaha Roomaanka Masar sida Berenice xeebta Badda Cas, iyo kuwa kale ee ku yaalla Waqooyi-bari Afrika iyo Sindh iyo Koonfur Galbeed Hindiya. Qoraalka waxaa loo asteeyay taariikhaha kala duwan ee u dhexeeya qarniyadii 1aad iyo 3aad ee CE, laakiin taariikhda koobaad ee qarnigii 1-aadna waa kan ugu badan ee la aqbalo. Inkasta oo qoraaga aan la ogeyn, waa mid si cad u qeexaya qof yaqaan nawaaxiga oo ku dhawaad ​​udubdhexaad u ah bixinta fikrado sax ah oo ku saabsan waxa dunidii hore ee yurub ah ka ogtahay dhulka ku hareeraysan Badweynta Hindiya. Badda Erythraean, ama qorista casriga ah, Badda Eriteriya (Giriig: Ἐρυθρά Θάλασσα) ayaa hadda ah magac Giriig ah ee Badda Cas; Giriigyadii qadiimka ahaa waxaa ka mid ahaa Badweynta Hindiya guud ahaan iyo Gacanka Ciraaq. "Ka dibna, ka dib markaad ku dheregto afar boqol oo stadia ah, oo ah meeshii uu hadda kuugu soo jiito, waxaa jira magaalada kale ee loo yaqaan 'Opone,' taas oo ah waxyaabo isku mid ah lagu soo dhoofiyo sida kuwa horay loo soo sheegey, oo waxaa ku jira tirada ugu badan ee qoraxda ayaa la soo saaraa, (arobo iyo moto), iyo addoonsada nooc ka sii wanaagsan, oo la keeno tirooyinka sii kordhaya ee Masar, iyo tiro badan oo ka mid ah tortoiseshell, ka khayr badan kuwa laga helo meelo kale. " - Goobta Badda Eryta, Baxda.13 [11] Waqtigii hore, Opone waxa uu u shaqeynayay dekedda ganacsi ee ka timi Phoenicia, Masar, Giriigga, Faaris, Yemen[, Nabataea, Azania, Boqortooyada Roomaanka iyo meelo kale, iyada oo ay leedahay meel istaraatiji ah oo ku taalla xeebta Casania ilaa Badda Cas. Ganacsatada ka soo jeeda dalalka Indonesia iyo Malaysia ayaa kala wareegay Opone, dhirta ganacsiga, maryaha iyo alaabooyinka kale, ka hor intaysan ka baxin koonfurta Azania ama woqooyi ilaa Yemen ama Masar oo ku yaal waddooyinka ganacsiga ee ku yaal dhererka badweyntaHindiya. Intii u dhaxaysay 50 CE, Opone waxa loo yaqaanaa xarun ganacsiga qoraxda, oo ay weheliso ganacsiga xiirida iyo dhirta kale, fool-maroodiga, maqaarka xayawaanka ah iyo fooxa. "Ka dib markii Avalites ay ka jirto meel kale oo suuqa ah, oo ka fiican tan Malao, oo ah meel fog oo u jirta siddeed boqol oo stadia ah, isugeyntu waa waddo furan, oo ku yaalla qiiqa ka soo baxaya dhinaca bari. Waxaa laga soo dhoofiyaa meeshan, waxyaabihii horay loo soo sheegey, iyo tunisyo badan oo ka yimid Arsinoe, dhar gashan oo dharbaaxo, cabitaanno, koobab oo ah naxaas jilicsan oo tiro yar, birta, iyo lacag dahab ah iyo lacag la'aan ah. Meelahaas waxaa ka mid ah malab, foox yar, (oo loo yaqaana dhinaca faraca), qoraxda adag, duaca, nacfiga Hindida iyo macaan, oo laga keeno Arabia; iyo addoomo, laakiin marar dhif ah. " - Periplus of Berriga Eryta, Chap.8 Qodobbada ugu muhiimsan: Boqortooyada Himirada iyo Sabaees Diyidhiga boqortooyada Himyarite, xeebaha koonfureed ee Jasiiradda Carabta, oo ay joojiyeen maraakiibta u dhexeeya Masar iyo Hindiya. Tani waa qadarin ah shilin ah Augustus. 1-Century Cunuga. 23 Oo sagaal maalmood dabadeed waxaa joogay Saafar oo ah nebi sida Xiwiil loo tiriyey oo ahayd keruubiimta aabbahood, oo qarniganu wuxuu ahaa cayn kasta oo ah rag xoog badan, oo waxay lahaayeen reer Soobaah, kuwaasoo ahaa kuwii wadaadnimada iyo alaabtoodii walaalaha wada ahaa, Emperors. " - Goobta Badda Erytara, Qodobka 23. [11] "27. Ka dib Eudaemon Arabia waxaa jira dherer joogta ah oo xeebta ah, waxaana ku jira laba kun oo stadia ama in ka badan, oo ay ku jiraan Nomadooyinka iyo Kalluumeysiga Xoolaha ee ku nool tuulooyinka, oo ka baxsan albaabka mashruucan ka soo baxaya, magaaladana waxaa ku taal Cana, oo ka mid ah Boqortooyada Eleazus, Frankincense Country, oo u jeedday waxaa ka jira laba jasiiradood oo dhulgariir, oo loo yaqaan 'Island of Birds', Jasiiradda kale ee Dome, boqol iyo labaatan stadia oo ka soo jeeda Cana. Dhulbahante Sabbatha, oo uu Boqorku ku noolyahay, Dhamaan feeraha laga soo saaro dalka ayaa waxaa geela loo geeyaa meel loo kaydiyo, iyo Cana oo ku yaalla qoryaha lagu hayo maqaarka qallalan kadib qaabka waddanka, iyo doomo. Meeshaan waxay leedahay ganacsi sidoo kale leh dekedaha fog, Barygaza iyo Scythia iyo Ommana iyo xeebaha dariska ah ee Faaris. " - Periplus ee Badda Eryta, Barta 27 Barygaza (Bharuch) waxay ku taallaa Hindiya Barygaza (Bharuch) Barygaza Obv: Baxnadda Boqor Nahapana oo halyeey ku leh qoraaga Giriigga "ΡΑΝΝΙΩ ΙΑΗΑΡΑΤΑΣ ΝΑΗΑΠΑΝΑΣ", tarjumaadda Prakrit Raño Kshaharatasa Nahapanasa: "King Kshaharata Nahapana". 41. "Marka laga reebo Bariga Baraka waa Barygaza iyo xeebta dalka Ariaca, oo ah bilowgii Boqortooyada Nambanus iyo dhammaan Hindiya, qaybtaas oo ku dhereraysa gudaha Scythia gudaha iyo xuduudaha waxaa lagu magacaabaa Abiria, laakiin xeebta waxaa loo yaqaan Syrastrene, waa wadan bacrin ah, suuf iyo bariis, saliid iyo saliidee cad oo la caddeeyey, suufka iyo dharka Hindiya ee ka samaysan xuduudaha dhirta, waxaa ku jira xayawaan aad u badan oo ragga ah madow oo midabkeedu yahay. Magaalo weyn oo ku taala dalkani waa Minnaaraara, oo laga duubay maro suuf ah oo loo keenay Barygaza. " - Periplus ee Badda Erytara, Cutubka. 41 [11] 49. Waxaa loo soo dhoofiyaa magaaladan (Barigaza), khamriga, Talyaaniga, sidoo kale Laodicean iyo Carabta; naxaas, weel, iyo hogaan; coral iyo topaz; dhar khafiif ah iyo noocyo kala duwan oo nooc kasta ah; Oo dhererkeedu wuxuu ahaa caws saliid ah; qoryaha, dhirta macaan, muraayadda, muraayadda, gawaarida, lacagta dahabka iyo lacagta ah, kaas oo faa'iido u leh marka lagu beddelanayo lacagta dalka; iyo cadar, laakiin ma aha mid aad u qaali ah oo aan wax badan. Oo Boqor Sulaymaan wuxuu u keenay gabbaro aad u xoog badan, oo waxay dhaleen wiilal iyo gabdho, iyo niman addoommo ah, iyo lamadegaan, iyo ceelal naxaas ah, iyo dhar wanaagsan oo la shubay, iyo weelashii wanaagsanaa oo dhan. Waxaa laga soo dhoofiyaa goobahan, riwaayad, soodhiyo, fiiliyo, agate iyo carnelian, lycium, maro suuf ah oo nooc kasta ah, maro jilicsan, dharka mallow, yar yar, basbaaska dheer iyo waxyaabaha kale ee sida halkan looga keeno magaalooyinka kala duwan. Kuwa ku xiran suuqa-magaalada ee ka yimid Masar samee safarka wanaagsan ee ku saabsan bisha July, waa Epiphi. " - Periplus ee badda Eryrera, Cutubka 49aad. [19] Wadaagga King Endybis, 227-235 CE. Matxafka Ingiriiska. Qaybta bidix ayaa ku qoran Giriigga "ATIONWM", "King of Axum" [shaki ah - kala hadal]. Giriiggu wuxuu akhriyaa Giriigga: ΕΝΔΥΒΙΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ, "King Endybis". "Laga soo bilaabo halkaas magaalada dadka loogu yeedho Auxumi waxaa jira shan maalmood oo safar dheeraad ah, halkaa oo dhan fool-maroodiga waxaa laga keenay dalka Nile iyada oo loo sii marayo degmada oo loo yaqaan 'Cyeneum', oo halkaasna Adulisku ka socdo." - Periplus of Berriga Eryta, Chap.4 "Meelahaas, laga bilaabo Dufcadaha-Iaterka ee ku yaalla wadamada kale ee Berbera, waxaa maamula Zoscales, kuwaas oo si xun u adeegsada jidkiisa, mar walbana ku dadaalaya in badan, laakiin si qumman oo toos ah, oo loo yaqaano suugaanta Giriigga." Sheekada Gilgamesh. Qeybta hore ee sheekadu waxay ka hadlaysaa Gilgamesh, Boqorka Uruk, iyo Enkidu, nin duurjoog ah oo uu abuuray ilaahyada si uu u joojiyo Gilgamesh in uu dulmiyo dadka Uruk. Kadib markii Enkidu uu noqdo mid caddaalad ah iyada oo loo marayo jinsi dhilleysi ah oo dhilleysi ah, wuxuu u safraa Uruk, halkaas oo uu Gilgamesh ku wajahan tijaabo adag. Gilgamesh wuu guuleystaa, labadooduna waxay noqdaan saaxiibo. Wadajir, waxay safar lix maalmood ah u sameeyaan Cedar Forest, oo ay qorsheynayaan in ay dilaan Mas'uulka, Humbaba Ciraaq, oo jaray Qaadirka Qudduuska ah [2] Later waxa ay dilaan Bull of Heaven, taas oo godadkeedii Ishtar wuxuu u dirayaa inuu ciqaabi doono Gilgamesh si uu u xakameeyo horumarkeeda. Sida ciqaabta tallaabooyinkan, ilaahyada ayaa xukunka Enkidu ku xukumay dhimasho. Qeybta labaad ee epic, dhibaatada ku saabsan dhimashada Enkidu waxay keentaa Gilgamesh in uu qaado safar dheer oo qatar ah si loo helo sirta nolosha weligeed ah. Ugu dambeyntii, wuxuu ogaaday "Noloshu, oo aad raadinayso, ma heli doontid, waayo, marka ilaahyadu abuurtay, waxay dhimashadiisu qaybsamaan, iyo noloshooda oo gacmahooda ku xannibayaan" [4] Si kastaba ha ahaatee, sababtoo ah mashaariicda dhismaha ee weyn, xisaabtiisu waxay ahayd taladii Siduri, iyo waxa qofka u dhimanayay Utnapishtim isaga oo u sheegaya daadkii weynaa, caanka Gilgamesh ayaa badbaaday dhimashadiisa. Sheekadiisa waxa loo turjumay luuqado badan, sanadihii ugu dambeeyayna waxa lagu soo bandhigay sheekooyin caan ah. Ziggurat. Ziggurats waxaa dhisey Sumeriiska, Akkadiyaanka, reer Ashuur, Elamites, Eblaay iyo Baabiliyayaashii diimaha maxalliga ah, oo diin ahaan diin ahaan u ahaa Diinta Mesopotamia iyo diinta Elamite. Ziggurat kasta wuxuu ka mid ahaa dhismaha dhismaha oo ay ku jiraan dhismooyin kale. Soo-jeediyayaashii Ziggurat waxaa lagu sara mariyay meelihii taariikhda laga soo qaatay xilligii Ubaidii [1] intii lagu jiray da'da lixaad. Ziggurat ugu horreeya wuxuu bilaabay inuu yahay muraayad (badiyaa oval, leydi ama square), ziggurat wuxuu ahaa qaab dhismeedka mastaba oo la mid ah kan sare. Tilmaamyada qorraxda ka samaysan ayaa ka samaysan xuddunta ziggurat oo leh faashado lebbiska dabka ka baxsan. Talaabo kasta waxay wax yar ka yartahay talaabada hoose. Aragtida ayaa inta badan lagu qurxiyo midabyo kala duwan waxaana laga yaabaa in ay leedahay sumcad muhiim ah. Boqortooyooyinka marmarka qaarkood waxay magacyadoodu ku xardhan yihiin lebenyadaas. Tirada dabaqyada waxay u dhexaysay laba ilaa toddoba. Sida laga soo xigtay Archaeologist Harriet Crawford, "guud ahaan waxaa la rumaysan yahay in jigguuradu ay taageereen hudheel, inkastoo caddaynta keli ah ee ka imanaysa Herodotus, iyo caddaynta jireed aysan jirin." Herodotus wuxuu qeexayaa arooska xurmaysan ee xafladaha weyn ee sannadka cusub, taas oo Guryaha waaweyn ee quruxda badan ee haweenku habeenkii oo keliya ku raaxaysanaayeen, nabaadgu wuxuu badiyaa ku jiraa jilicsanaanta dhererkiisa, laakiin caddaynta qoraalku waxay weli noqon kartaa wax badan oo ku saabsan xaqiiqooyinka dhabta ah. Aqoonyahanada, waxaa suurtogal ah in jigguratadu ka soo baxaan macbadyadii qadiimka ahaa ee ku yaala goobaha iyo dhismooyinka yaryar oo istaaga marxaladaha ugu sarreeya... "[2] Helitaanka hudheelka waxa uu ku jiri lahaa dhinac ka mid ah ziggurat ama siiba saldhigga si ay ugu kulmaan. Ziggurat Mesopotamian maaha meelo cibaadada ama xafladaha dadweynaha. Waxaa la rumaysan yahay in ay yihiin meelo hoy u ah ilaahyada, magaaladuna waxay laheyd ilaah Ilaah. Kaliya wadaadada ayaa loo oggolaaday ziggurat ama qolalka saldhigeeda, waxayna ahayd masuuliyadooda inay ilaaliyaan ilaahyada oo ay ka qayb qaataan baahidooda. Wadaaddadu waxay ahaayeen kuwo aad u xoog badan oo ka tirsan bulshada Sumerian iyo Assiroon-Baabiil. Mid ka mid ah Ziggurats ee ugu wanaagsan ee la ilaaliyo waa Chogha Zanbil oo galbeedka Iran ah [citation needed]. Sialk ziggurat, ee Kashan, Iran, waa tan ugu caansan ee loo yaqaan ziggurat, oo la xiriirta horraantii rubuc qarnigii BCE [3] [4]. Naqshadaha Ziggurat waxay u dhexeeyeen saldhigyo fudud oo ay macbudka ku fadhiisteen, si ay u dhistaan ​​xisaab iyo dhismo kaas oo ku wareegay dhowr dabeecadood oo qotodheer ah oo lagu dhisay macbud. Tusaale ahaan sicirka sahlan ee fudud waa macbadka White ee Uruk, ee Sumiyadii hore. Ziggurat lafteedu waa saldhigga ay ku yaalaan Macbadka Cadaanka ah. Ujeeddadiisu waxay tahay in la helo macbudka u dhow cirifka, [citation needed] iyo siinta dhulka si ay u maraan tallaabooyin. Mesopotamiin waxay aaminsan yihiin in macbudyada Dahabka ah ay ku xiran yihiin samada iyo dhulka. Dhab ahaan, Ziggurat ee Baabuloon waxaa loo yaqaan 'Etemenankia' ama 'Guriga Wadada u dhexeysa Cirka iyo Dhulka'. Tusaale ahaan ziggurat ballaaran oo ballaaran waa Marduk ziggurat, ee Etemenanki, ee Baabulkii qadiimiga ahaa. Nasiib darro, wax badan oo xitaa saldhigga lagama tagin dhismahan dheer ee baaxad weyn oo 91 mitir ah, haddana soo helitaankii qadiimiga ahaa iyo taariikhda taariikheed ee taariikhiga ah ayaa minaaradan ku dhajiyay todobo darajo oo isku dhafan, oo leh macbuun xoog leh. Macbudka waxaa loo maleynayaa in lagu rinjijiyey oo lagu hayo midab indigo ah, oo u dhigma dusha sare. Waxaa la ogyahay in ay jiraan saddex jaranjaro oo macbudka u horseeday, laba ka mid ah (dhinaca dhinaca garabka) ayaa loo maleynayaa in ay kor u dhaafeen kala badh xiggooda sarre. Etemenanki, magaca qaab-dhismeedka, waa Sumerian waxaana loola jeedaa "macbudka aasaaskii samada iyo dhulka". Taariikhda dhismaha asalka ah lama garanayo, iyada oo taariikhda la soo jeediyey laga bilaabo afar iyo tobanka qarnigii sagaalaad ee BCE, iyadoo leh caddayn muuqaal ah oo soo jeedinaysa in ay jirtey sannadkii labaad ee sannadka. Sida laga soo xigtay Herodotus, dusha sare ee ziggurat kastaa wuxuu ahaa hudheel, inkastoo midna mid ka mid ah buqashooyinkan ay ka badbaaday. Mid ka mid ah hawlaha la taaban karo ee ziggurattu waxay ahayd meel sare oo ay wadaaddadu ka badbaadi lahaayeen biyaha sii kordhaya ee sannadkii hore ee daadadku hoos u dhaceen iyo mararka qaarkood daadad ahaan boqolaal kilomitir, tusaale ahaan daadadkii 1967. Hawlaha kale ee wax ku oolka ah ee Ziggurat wuxuu ahaa amniga. Tan iyo markii looxiray waxaa la heli karaa oo keliya saddex jaranjaradood, [7] tiro yar oo ilaalada ah ayaa ka hortagi kara wadaadada aan dukaanka ahayn ee basaasiga ah ee ku yaal jihada sare ee ziggurat, sida cibaadaysiga bilowga sida Eleusinka oo ah cunto cunid iyo gubasho boodh ah oo xayawaanno nafo ah leh. Ziggurat kasta wuxuu ka mid ahaa dhismaha macbudka oo ay ku jiraan qolalka, qolalka kaydinta, musqulaha, iyo goobaha nool, oo kuyaala magaalo la dhisay. [8] Alpaca. Alpaca (Vicugna pacos) waa nooc ka mid ah geela Maraykanka ah oo la mid ah, oo la mid ah, oo badanaa ku wareeray llama. Si kastaba ha noqotee, alpacas badanaa waa ay ka yaryihiin llamas. Labada xayawaanku way isku dhow yihiin, waxayna ku guulaysan karaan iskutallaabta. Alpacas iyo Llamas waxay sidoo kale si dhow ula xiriiraan Vicuña, taas oo la aaminsan yahay inay tahay awoowaha duurjoogta ah, iyo Guanaco. Waxaa jira labo nooc oo Alpaca ah: Suri alpaca (es) iyo alpaka Huacaya. Alpacas waxaa lagu hayaa xayawaan kor u dhaafaya heerarka heerarka sare ee Andes ee Koonfurta Peru, Galbeedka Galbiya, Ecuador, iyo Waqooyiga Chile oo dhererkiisu yahay 3,500 m (11,500 ft) ilaa 5,000 m (16,000 ft) oo ka sarraysa heerka badda, sannadka oo dhan. [1] Alpacas way ka yaryihiin llamas, oo aan ka aheyn llamas, iyaga oo aan loo adeegsanin xayawaan shaqeynaya, laakiin waxaa si gaar ah loogu qurxiyay fiilooyinkooda. Fiber Alpaca waxaa loo isticmaalaa sameynta alaabada la isku duubo iyo kuwa la isku qurxiyo, oo la mid ah dhogorta. Waxyaabahaan waxaa ka mid ah bustayaal, dhididka, koofiyadaha, gacmo-gashi, khafiifiya, noocyo kala duwan oo tufaax ah iyo bullaacado ku yaalla Koonfurta Ameerika, iyo dhididka, sharaabaadyada, joodariga iyo gogosha meelaha kale ee aduunka. Fiber wuxuu ku yimaadaa in ka badan 52 midab oo dabiiciga ah sida ku sugan Peru, 12 sida lagu cayimay Australia iyo 16 sida lagu qeexay Maraykanka. Alpacas waxay la xiriiraan luqada jirka. Kuwa ugu caansan waa candhuuf marka ay ku jiraan calool-xumo, cabsi leh, ama macnaheedu yahay inay muujiyaan xukunka. [2] Alpacas malaha way ka sii daran yihiin dheddigga, waxayna u muuqdaan inay aasaasaan koox awood leh. Xaaladaha qaarkood, ragga alfa waxay madaxdooda iyo qoorta wiilka oo daciif ah ama qallafsan u dhaqaajin doona si ay u muujiyaan awoodooda iyo awoodooda. Warshadaha nijiga ah, "alpaca" waxay inta badan sheegaysaa timaha Peruvian Alpacas, laakiin si ka ballaaran waxa ay loola jeedaa qaab lagu xiro dhar alpaca ah, sida midabka, lafaha Icelandic ama xitaa tayo sare leh. Ganacsiga, kala saaridda waxaa lagu sameeyey alpacas iyo noocyo badan oo ah qaababka iyo dhegeysiga. Alpaakada qaangaarka ah waxay guud ahaan u dhexeysaa 81-99 sentimitir (32-39 in) dhererka garbaha. Waxay inta badan miisaankoodu yahay 48-84 kiiloogar (106-185 lb) Alpacas waxaa la degay kumanaan sanadood. Dadka Moche ee waqooyiga Peru ayaa inta badan isticmaala sawirrada alpaca ee farshaxankooda. [4] Ma jiraan wax alfacas ah, midka ugu dhow ee nool, vicuña (sidoo kale hooyo Koonfurta Ameerika), waxaa la aaminsan yahay inuu yahay awoowaha duurjoogta ah ee alpaca. Alpacas iyo llamas wey ku guulaysan karaan iskutalaabidda. Qoyska reer Camelida ayaa markii ugu horreysay u muuqday Ameerika 40-45 milyan oo sano ka hor intii lagu jiray xilligii Eocene oo ka soo farcamay aabihii caadiga ahaa, Protylopus [5] 30 milyan oo sano ka dib dadka degganaa qabiilooyinka Camelini iyo Lamini, waxay u kala baxaan qaabab kala guur ah oo kala duwan Asia iyo Koonfurta Aasiya. Inkastoo geela uu kudhacay Waqooyiga Ameerikaan ku dhawaad ​​3 milyan oo sano ka hor, koonfurta ku soo barbaaray qabaa'ilka aan maanta aragno. [6] Waxay ahayd ilaa 2-5 malyan sanno ka hor, inta lagu guda jiro Pliocene in Hemiauchenia caan ka ah qabiilka Lamini ay u kala qaybsamaan Palaeolama iyo Lama, kadibna wuxuu mar labaad u noqon lahaa Lama iyo Vicugna markii uu u soo guuray Koonfurta Ameerika. Wicitaanada Vicuña iyo Guanaco ayaa laga helay Peru ilaa 12,000 oo sano. Meelaha la dagan yahay, llama iyo alpacas ayaa laga helay mummified dooxada Moquegua ee koonfurta ee Peru oo dib u soo celisa 900 ilaa 1000 sano. Mummiyooyinka laga helo gobolkaan waxay muujinayaan laba nooc oo alpacas ah. Falanqaynta saxda ah ee lafaha iyo ilkaha ee mummooyinkani waxay muujiyeen in alpacas ay ka soo degeen Vicugna vicugna. Cilmi-baarisyo kale, oo tixgelinaya sifooyinka habdhaqanka iyo muraayadda ee alpacas iyo kuwa duurjoogta ah, waxay u muuqataa inay muujinayso in alpacas laga yaabo in ay asal ahaan ka soo jeedaan Lama guanicoe iyo sidoo kale Vicugna vicugna, ama xitaa geedka labadaba. .Alpacas waa xoolo daaqsin ah oo ku nool kooxo qoys oo ka kooban maleer, xagjiriin iyo dhallinyaro. Alpacas waxay uga digaysaa digaagga ku hareereeya dadka soo galootiga adigoo samaynaya fiiq, qeylo-buuq badan oo u eg sida booga sare. Xayawaanka ayaa laga yaabaa in ay weerarto gawaarida yaryar oo leh cagahooda hore, waxayna ku tuman karaan oo ay garaaci karaan. Dagaalkoodu wuxuu u dhexeeyaa xubnaha qooyska (sanduuqyada, dawacooyinka, eeyaha iwm.) Ayaa laga faa'iidaystaa marka alpacas loo isticmaalo sida ilaaliyayaasha ilaalinta ilaalinta idaha. [9] Alpacas mararka qaarkood waxay noqon kartaa dagaal, laakiin waxay sidoo kale noqon karaan kuwo aad u macquul ah, caqli badan, oo aad u ilaaliya. Inta badan, Alpacas aad ayay u xasilantay laakiin ragga Alpacas ayaa aad ugu dadaalaya marka ay ka qeyb qaataan la dagaalanka alpacas kale. [10] Marka ay wax u tarayaan, way feejignaadaan laakiin waxay sidoo kale dareemaan markay dareemaan nooc kasta oo khatar ah. Waxay dareemi karaan hanjabaad marka qof ama alpaca kale ka soo baxa iyaga ka danbeeya. [11] [ilaha ugu wanaagsan] Alpacas waxay xuduudooda u dhigeen "meelo shakhsi ah" dhexdooda qoysaskooda iyo kooxahooda. [12] Waxay sameeyaan heer sarre ah oo macquul ah, iyo alpaca kasta waxay ka warqabtaa xayawaanka xoolaha ee koox kasta. [10] Luqadda jirku waa fure u ah isgaadhsiintooda. Waxay ka caawisaa inay ilaaliso amarkooda. Hal tusaale oo ka mid ah isgaadhsiintooda jirka waxaa ka mid ah musqusha oo loo yaqaano ballaar ballaaran oo dhagahooda la soo celiyo oo ay ka soo jeedaan dhinacyada loo isticmaalo marka alpacas ay difaacaan dhulkooda. [2] Marka ay da 'yar yihiin, waxay u muuqdaan inay raacaan walxo waaweyn iyo inay kudhowaan ama ku jiraan agagaaraha waaweyn, tusaale ahaan ilmaha alpaca hooyadiis. Tani waxay sidoo kale dalban kartaa marka alpaca ay dhaafto alpaka kale oo ka sii weyn. [12] Dumarka waxaa loo yaqaan 'ovulators'; [18] ficil-celinta iyo joogitaanka shahwadu waxay keenaysaa in qoyaan. Dumarka badanaa waxay uuraystaan ​​kaddib marka ay keli ka mid noqdaan, laakiin mararka qaarkood dhib ma heystaan. Bacdamaan dabiiciga ahi waa mid farsamo ahaan adag, qaali ah oo aan caadi ahayn, laakiin waa la dhammeeyaa. Wareejinta Embryo waa mid aad u ballaaran. Ragga ayaa caadiyan diyaar u ah inay u duceeyaan markii ugu horeysay ee u dhexeeya laba ilaa seddex sano jir. Laguma talin karo in gabadh dhallinyaro ah la xannibo illaa ay ka weynaato, waxayna gaadhay saddex meelood laba meel miisaankeedaba. Dumar badan oo haween dhalinyaro ah ka hor intaan maleynin waxay suurtogal u tahay sababaha caadiga ah ee infekshannada uterineinka. Maadaama da'da koriimadu ay si aad ah u kala duwan tahay inta u dhexeysa shakhsiyaadka, waxaa badanaa lagu taliyaa in dadka jilicsan ay sugaan illaa ay dhedigoodu yihiin 18 bilood ama ka weyn inta aan la bilaabin taranka. Alpacas waxay ku tarmi kartaa wakhti kasta, hase yeeshee way adagtahay in la jaro jiilaalka. Badankooda inta lagu jiro xilliga dayrta ama guga dabayaaqada [20] [ilaha ugu wanaagsan ee loo baahan yahay] Habka ugu caansan ee lagu heli karo saaxiibka Alpacas waa qalinka wax lagu qoro. Isku duubka jilicsan waa marka ay u guuraan labada haween ah iyo ragga doonaya qalin. Siyaabo kale ayaa loo isticmaalaa dharka madoow halkaas oo hal labeen alpaca loo ogol yahay in ay ku dabacdo qashinka oo leh dhowr haween oo haween ah. [20] [ilaha ugu wanaagsan] Muddada uurku waa, celcelis ahaan, 11.5 bilood, iyo badanaaba waxay dhalinaysaa hal caruur, ama ciriiri. Mataanuhu waa dhif iyo naadir, markay dhacaan hal mar halkii 1000 dhalmo. [21] Cria waxay guud ahaan u dhaxeysaa 15 iyo 19 rodol, waxayna joogaan 30 illaa 90 daqiiqo dhalashada kadib. [22] Ka dib markii ay haweeney dhaleyso, waxay guud ahaan soo dhaweyneysaa mar labaad kaddib markii laba toddobaad ah. Crias waxaa laga yaabaa in laga dhigo dhexgalka dadka oo dhan ilaa lix bilood iyo 60 rodol, laakiin dad badan ayaa doorbidaya in haweenku ay go'aan ka gaaraan goorta ay carmayaan farcankiisa; waa laga wareegi karaa goor hore ama wakhti kuxiran iyadoo ku xiran baaxadda iyo qaangaarka dareenka. Isku celceliska nolosha ee Alpaca waa inta u dhaxaysa 15-20 sano, iyo ugu dheer- Lama. Lama (laamuus) /; Isbaanish: [Laamiya] ama [ʒama] (Lama glama) waa geela reer koonfureed ee Maraykan ah, oo loo isticmaalo hilibka iyo xayawaanka xayawaanka dhaqameedyada Andean tan iyo wakhtigii hore ee Columbus. Heerka sare ee buuxa ee buuxa, waa dherer buuxda, 1.7 ilaa 1.8 m (5.6 ilaa 5.9 ft) oo sare ee sare ee madaxa, waxana uu miisaan u dhexeeyaa 130 ilaa 200 kg (290 iyo 440 lb). Dhalashada, ilmaha yar (loona yaqaan cria) waxay miisaan u dhexeysaa 9 ilaa 14 kg (20 iyo 31 lb). Llamas waxay caadi ahaan ku nooshahay 15 illaa 25 sano, qaar ka mid ah shaqsiyaadka ka badbaaday 30 sano ama ka badan. [2] [4] [4] Waa xayawaan aad u tiro badan oo ku nool llamas kale sida lo'da. Suufka uu soo saaro llama waa mid jilicsan oo aan lanolin lahayn. Llamas waa kuwo caqli badan oo baran kara hawlaha fudud kadib dhowr marxaladood. Marka la isticmaalayo xirmo, waxay qaadan karaan 25 ilaa 30% miisaankooda jirka 8 ilaa 13 km (5-8 mayl). [5] Magaca llama (horey loogu soo qoray 'lama' ama 'glama') waxaa laga aqbaley dadka reer Yurub ee ka soo jeeda degaanka Peruvians peru [6] Llamas waxay u muuqataa inay ka soo bilaabmeen bannaanka dhexe ee North America ilaa 40 milyan oo sano ka hor. Waxay u haajireen Koonfurta Ameerika saddex malyan sanno ka hor inta lagu guda jiro Iskuduwaha Great American. Dhamaadka da'da ugu danbaysa (10,000 ilaa 12,000 sanno ka hor), geelu waxay ku sugnaayeen Waqooyiga Ameerika. [5] Laga soo bilaabo 2007, waxaa jiray in ka badan toddobo milyan oo llamas iyo alpakas oo ku yaalla Koonfurta Ameerika, iyo iyadoo laga soo dejiyey Koonfurta Ameerika ee qarnigii 20aad, waxaa hadda jira 158,000 llamas iyo 100,000 alpacas oo ku yaala Maraykanka iyo Kanada. Lamoids, ama llamas (sida guud ahaan loo yaqaano koox ahaan), waxay ka kooban yihiin vicuña (Vicugna Vicugna, Lama Vicugna), guanaco (Lama guanicoe), Suri alpaca, iyo Huacaya alpaca (Vicugna Pacemak, Lama guanicoe Pacemaker), iyo leynka gudaha (Lama glama). Guanacos iyo vicuñas waxay ku nool yihiin duurjoogta, halka alpacas - iyo sidoo kale llamas - waxay ku jiraan kaliya xayawaan guri leh. [8] Inkasta oo qorayaashii hore ay barbar dhigeen llamas ido, waxay la mid yihiin geela markiiba loo aqoonsaday. Waxaa lagu daray circa Camelus iyo alpaca ee Systema Naturae (1758) ee Carl Linnaeus. [9] Waxay ahaayeen, si kastaba ha ahaatee, waxay kala sooceen Georges Cuvier 1800 iyagoo ku hoos jira magac aan la joogin guaanaco. [10] Alpacas iyo vicuñas waxay ku jiraan muuqaalka Vicugna. Lama iyo Vicugna waxay yihiin, labada nooc ee geela runta ah, wakiillada hadda jira ee qaybta aadka u kala duwan ee Artiodactyla ama caleemaha xitaa qallafsan, oo la yiraahdo Tylopoda, ama "busted footed", oo ka soo jeeda qulqulaha ee cagahooda. Tilopoda waxay ka kooban tahay hal qoys, Camelidae, waxayna wadaagaan amarka Artiodactyla leh Suina (doofaarro), Tragulina (chevrotains), Pecora (rinjiyeyaasha), iyo Whippomorpha (boodhka iyo cetaceans, oo ka tirsan Artiodactyla, haddii aanad ahayn dhaqameed, aragtida). Tilopoda waxay leedahay cidhiidhi gaaban ama ka yar mid kasta oo ka mid ah canshuurta walaasheed, oo ka soo horjeeda meelo dhexda u dhexeeya, iyaga oo la wadaago qaar ka mid ah astaamaha, laakiin kuwa kale waxay muujinayaan isbeddel gaar ah oo aan laga helin canshuurta kale. lama /Llamas waxay leeyihiin xayawaan aan caadi aheyn xayawaan weyn. Llamas dumar ah ayaa loo yaqaan 'ovulators'. [16] Iyada oo loo marayo ficil-celinta, haweenku waxay sii deyneysaa ukun waxaana inta badan la isku marsiiyaa isku dayga koowaad. Llamas-ka dumarku ma tagaan "estrus" ("kuleyl"). [17] Sida aadanuhu, llama ragga iyo dumarka jinsi ahaan qaangaar ahaan heerar kala duwan. Dumarku waxay gaaraan qaangaadhka da'doodu tahay 12 bilood; ragga ma noqdaan kuwo galmo noqda ilaa saddex sano jir. [18] Dagaalkii Kashmir. Khilaafka Kashmir waa khilaaf dhuleed ah oo u dhexeeya Hindiya iyo Bakistaan, oo bilaabay uun ka dib markii uu ka soo jeedo Hindiya 1947. Shiinaha ayaa mar hore door ka ciyaaray kaalin yar. [2] Hindiya iyo Pakistan ayaa saddex dagaal yahan ku dagaalamay Kashmir, oo ay ku jiraan Dagaalyahanka Indo-Pakistani ee 1947 iyo 1965, iyo sidoo kale Dagaalkii Kargil ee 1999kii. Labada dal ayaa sidoo kale ku lug yeeshay dhowr iskudhaf ah oo lagu xakameynayay gudniinka Glacier Siachen. Hindiya ayaa sheegtay in dhammaan gobolka Jammu iyo Kashmir, iyo, ilaa 2010, ay maamusho qiyaastii 43% gobolka. Waxay xakameysaa Jammu, Dooxada Kashmir, Ladakh, iyo Glaxerka Siachen. Hindisaha Hindiya ayaa ku tartamaya Pakistan, oo maamula qiyaastii 37% gobolka, sida Azad Kashmir iyo Gilgit-Baltistan. [5] Shiinaha ayaa hadda maamula 20% harayasha haray ee aan badneyn, Dooxada Shaxgam, iyo gobolka Aksai Chin. Sheegashada Shiinaha ee kuyaala dhulkaas waxaa lagu muransanaa Hindiya tan iyo markii China ay qaadatay Aksai Chin intii lagu jiray dagaalkii Sino-Indian ee 1962. Khilaafka hadda taagan wuxuu ku yaal dooxada Kashmir [7] Khilaafka u dhaxeeya kacdoonsanayaasha Kashmiri iyo dowladda Hindiya ayaa ku xiran muran ku saabsan madax-bannaanida maxaliga ah [8] oo ku saleysan baahida loo qabo is-xukunka. [9] [10] [11] Horumarinta dimuqraadiyaddu waxay ku kooban tahay Kashmir illaa dabayaaqadii 1970-yadii, iyo 1988-dii, qaar badan oo ka mid ah dib-u-habeeynta dimoqraadiyadda ee Hindisaha Hindiya lagu soo rogay. Waddooyin aan rabshad lahayn oo muujinaya dareen diidmo ah ayaa markaa ka dib ay xaddidan tahay waxayna sababtay kor u kaca taageerada taageerayaasha mucaaradka ah ee u ololeeynaya in ay gacan ka geystaan ​​Hindisaha. Sanadkii 1987, doorasho dawladeed oo lagu muransan yahay [12] waxay abuurtay xujo loogu talagalay kooxaha kacdoonka ah marka ay dhalisay qaar ka mid ah xubnaha golaha sharci-dejinta ee dowladdu ka samaysteen kooxo hubeysan oo hubaysan. [14] [15] Bishii Luulyo 1988-kii ayaa dibad-baxyo isdabajoog ah, weeraro iyo weerarro lagu qaaday Hindida Hindiya ay bilaabeen Kashmir Ciraaq. Inkasta oo kumanaan qof ay dhinteen sababtoo ah kacdoonada Jammu iyo Kashmir, [16] iskahorimaadku waxa uu noqday mid aad u dhimanaya sannadihii la soo dhaafay. [17] [18] Dhaqdhaqaaqyo isdabajoog ah ayaa lagu soo bandhigay khilaafka iyo cabashooyinka Kashmir ee xukuumadda Hindida, gaar ahaan Hindisaha Hindiya, waxay si firfircoon uga hawlgaleen Jammu iyo Kashmir ilaa 1989 Doorashooyinka la qabtay 2008 ayaa guud ahaan loo arkaa inay si caddaalad ah u qiimeeyaan Hay'adda Qaxootiga ee Qaramada Midoobay ee Qaxootiga waxayna haysatay codbixin ballaaran oo codbixiyayaasha ah inkastoo ay wicitaanno u direen xagjirnimada kala go'a. Doorashadu waxay keentay in la abuuro Shirwaynaha Hindiya ee Jammu iyo Kashmir, oo markaas ka dib sameeyay Dawlad goboleed. [19] [20] Sida laga soo xigtay Voice of a>, falanqeeyayaal badan ayaa u fasiray codbixiyayaasha sare ee doorashadan iyagoo calaamad u ah in dadka Kashmir ay taageeraan xukunka Hindiya ee gobolka. [21] Hase yeeshee 2010-kii dagdag ah ayaa qarxay ka dib markii lagu eedeeyay inuu been abuur ku sheegay dhalinyarada maxaliga ah ee haysta ciidamada ammaanka. [22] Kumanaan dhalinyaro ah ayaa xakameeyay xoogaggii nabadgelyada ee dhagaxyada, gubay xafiisyadii dawladda iyo inay weerareen saldhigyada tareenka iyo gawaarida rasmiga ah ee si joogto ah u xoojiyay rabshadaha. [23] Xukuumadda Hindiya waxay ku eedeeyeen kala-guurka iyo Lashkar-e-Taiba, oo ka tirsan kooxda xagjirka ah ee Bakistaan ku xiran tahay in ay xiraan dibad-baxyada 2010-kii. Doorashooyinka la qabtay 2014 ayaa u codeeyay codbixiyeyaasha ugu sareeya 26-kii sanno ee taariikhda Jammu iyo Kashmir. [25] [26] [27] [28] Si kastaba ha ahaatee, falanqeeyayaasha ayaa sharaxaya in codbixiyeyaasha sare ee Kashmir aysan aheyn qadarinta xukunka India ee dadka Kashmiri, halkii ugu badnaan dadku u codeeyaan arrimaha maalin kasta sida cuntada iyo korontada. [29] Ra'yi ururin ay sameeyeen hayada caalamiga ah ee Chatham House ayaa lagu ogaaday in dooxada Kashmir - degaanka Muslimka ah ee Hindida Kashmir ee bartamaha fallaagada - taageerada madaxbanaani ay u dhaxeyso 74% illaa 95% degmo walba.] [32] Hase yeeshee, taageerada loo heysto Hindiya waxay ahayd mid aad u sarreeya sida Hindu Jammu iyo Buddhist Ladakh. Sida laga soo xigtay culimada, ciidamada Hindiya waxay geysteen xad-gudubyo badan oo bini'aadannimo iyo falal argagixiso oo ka dhan ah shacabka rayidka ah ee Kashmiir sida dilal aan sharciga waafaqsaneyn, kufsi, jirdil iyo dhaqan-xumo. Dembiyada ay geysteen maleeshiyadu sidoo kale way dhaceen balse aan la barbardhigi karin dembiyada ciidamada Hindiya [10] [33] [34] Sida laga soo xigtay Amnesty International, bishii Juun 2015, xubin ka mid ah ciidamada Hindiya ee ku sugan Jammu iyo Kashmir ayaa la isku dayay in lagu maxkamadeeyo xadgudubyada xuquuqda aadanaha ee maxkamad rayid ah, inkasta oo ay jireen maxkamad millatari oo la qabtay. Hay'adda Amnesty International ayaa soo dhaweysay tallaabadan laakiin waxay ka digtay in caddaaladda si joogta ah loo gaarsiiyo iyo maxkamadaynta shaqaalaha ciidamada ee lagu hayo maxkamad rayid ah. Amnesty International ayaa sidoo kale ku eedeysay dawladda Hindiya in ay diiddo in ay maxakamayso xadgudubyada ka dhanka ah gobolka. [36] Dagaalkii Afgaanistaan ​​(2001-taako). Dagaalkii Afgaanistaan ​​(ama Dagaalkii Mareykanka ee Afgaanistan, waxaa loo yaqaan 'Operation Enduring Freedom' - Afgaanistan ​​(2001-2014) iyo Sentinel 'Operation Freedom's (2015-hadda)) [50] [51] waxay raaceen duullaanka Mareykanka ee Afgaanistaan ​​[52] Bishii Oktoobar 7, 2001. Maraykanku markii hore waxaa taageeray Boqortooyada Ingiriiska iyo Kanada [53] iyo kaddib markii ay ku biireen 40 dal, oo ay ku jiraan dhammaan xubnaha NATO. Hadafyada dagaal ee ujeeddooyinka dadweynaha waxay ahayd in ay burburiyaan al-Qaacida iyo in ay diidaan saldhig nabadeed ee howlgallada Afgaanistaan ​​iyagoo ka saaraya Taalibaanka awoodda. [54] Dagaalkii Afqaanistaan ​​waa dagaalka labaad ee ugu dheer taariikhda Maraykanka, oo ka dambeeyey Dagaalkii Vietnam. Kadib weerarkii 11-kii Sebtembar ee 2001-kii Mareykanka, oo madaxweyne George W. Bush uu ku eedeeyay Osama bin Laden oo ku noolaa ama ku dhuumanayey Afgaanistaan, Madaxweyne Bush ayaa dalbaday in Taalibaanka gacanta loo soo dhigo Osama bin Laden iyo in al-Qaacida laga saaro; bin Laden horeyba waxaa loo doonayay in laga soo qaado Maraykanka ilaa 1998. [60] Daalibaanku waxa uu diiday in uu isa soo dhiibo isaga oo aan la siinin caddayn ah inuu ku lug lahaa weerarkii 11-kii Sebtembar iyo sidoo kale hoos u dhigay dalabaadka ah in dadka kale loo dhiibo sababo la mid ah. Maraykanku wuxuu diiday codsiga caddayn ahaan sidii dib u dhigis xeelad ah, [61] iyo Oktoobar 7, 2001 waxay bilowday Hawlgalkii Xornimada Joogtada ah ee Boqortooyada Ingiriiska. Labadaas ayaa markii dambe ay ku biireen ciidamada kale, oo ay ka mid yihiin Waqooyiga Alliance oo la dagaallamay Dagaalkii dagaalka sokeeye tan iyo 1996-kii. [62] Bishii Disembar 2001dii, Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa aasaasay Ciidamada Difaaca Caalamiga ah (ISAF), si ay gacan uga gaystaan ​​hay'adaha ku-meel-gaarka ah ee Afganistan iyagoo hubinaya in Kabul. Shirkii Bonn ee isla bishaas, Hamid Karzai ayaa loo doortay inuu noqdo madaxa Maamulka Kumeel-gaarka ah ee Afganistaan, kadib markii 2002-dii lagu magacaabo Loya-da (oo ah xildhibaan weyn) oo ka tirsanaa Kabul. Doorashadii caanka ahaa ee sanadkii 2004-kii, Karzai waxaa loo doortay madaxweynaha dalka, oo hadda lagu magacaabo Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Afghanistan. NATO waxay ku lug lahayd ISAF Bishii Agoosto 2003, kadibna sanadkaas ayaa la wareegtay hoggaanka. Marxaladdan, ISAF waxaa ka mid ah ciidamo ka kala socda 43 waddan oo ka tirsan NATO oo bixinaya inta badan awoodda. [65] Hal qayb oo ka mid ah ciidamada Maraykanka ee Afgaanistaan ​​ku shaqeeya amarka NATO; inta soo hartay waxay ku hoos jireen amarka tooska ah ee Mareykanka. Dhiirrigelinta Crimean by Ruushka. Xuduudaha Crimean-ka ayaa waxaa laga soo dhoofiyey Ukraine by Federaalka ee February February-March 2014. Tan iyo markaas, waxaa loo maamulay laba maadi ah Federaalka-Jamhuuriyadda Crimean iyo magaalada federaalka ee Sevastopol. [33] Dhiirigelinta waxaa la socday faragelin milateri oo Ruush ah oo ka dhacay Crimea kaas oo ka dhacay kaddib markii uu ka dhacay kacdoonkii Ukrayna 2014 wuxuuna qayb ka ahaa kacdoon ballaaran oo ka dhan ah koonfurta iyo bariga Ukraine. 22-23 bishii February 2014, madaxwaynaha Ruushka Vladimir Putin ayaa kulan isugu yimid habeenkii oo dhan la yeeshay madax sare oo ka tirsan hay'adaha amniga si uu ugala xaajoodo madaxweynaha Ukraine, Viktor Yanukovych. Dhammaadkii kulanka Putin ayaa sheegay in "waa in aan bilowno inaan ka shaqeyno dib u soo celinta Crimea ee Russia". [36] 23kii Febraayo, dibadbaxyo taageera Ruushka ayaa lagu qabtay magaalada Crimean ee magaalada Sevastopol. 27-kii Febraayo, ayaa ciidamada Ruushku waxay qabsadeen askar Ruush ah [2] waxay la wareegeen golaha sare ee [Crime], [37] [38] waxayna qabsadeen goobo istaraatiijiyadeed oo ku yaalla Crimea, taas oo horseeday in lagu dhejiyo dawladda Ruushka ee Aksyonov ee Crimea, qabanqaabinta aftida xoriyada ee Crimean iyo ku dhawaaqidda madax-banaanida madax-furashada Crimean 16-kii Maarso 2014. [39] [40] Ruushka ayaa si rasmiya ugu biiray Crimea maaddaama laba maadooyin federaali ah oo ka tirsan Ruushka ay saameyn ku yeesheen 18kii Maarso 2014. Ukraine iyo hoggaamiyeyaasheeda adduunka oo dhaleeceeyay cambaareynta iyo in ay tixgeliyaan in ay xadgudub ku yihiin sharciga caalamiga ah iyo heshiisyada Ruushka ah oo la ilaalinayo sharafta dhulalka ee Ukraine, oo ay ku jiraan Heshiisyada Belavezha ee aasaasaya Dawlada Dhexe ee Madaxbanaan 1991, Heshiisyada Helsinki, Heshiiska Budapest Nabadgalyada Nabadgelyada ee 1994 iyo Heshiiska ku saabsan saaxiibtinimada, iskaashiga iyo iskaashiga u dhexeeya Ruushka iyo Ukraine. [41] Waxay u horseeday xubnaha kale ee G8 ka joojiyay Ruushka kooxdan, [43] ka dibna soo bandhigay wareeggii koowaad ee cunaqabateynta dalka. Golaha Guud ee Qaramada Midoobay ayaa sidoo kale diidey codka iyo dib-u-dhigista, isagoo ansixiyay qaraar aan ku-xidhneyn oo xaqiijinaya "xuduudda dhuleed ee Ukraine ku dhex jirta xudduudaha caalamiga ah ee aqoonsan". [45] Qaraarka QM ayaa sidoo kale "hoosta ka xarriiqaya in aftidu aysan haysan wax sharci ah, aysan samayn karin saldhig u ah xaaladda [Crimea], waxayna ku baaqeysaa dhammaan dalalka iyo hay'adaha caalamiga ah in aysan aqoonsan ama loo aqoonsan aqoonsiga Ruushka ee dhexdhexaadinta [45].] Sanadkii 2016-ka, Golaha Guud ee Qaramada Midoobay waxa ay xaqiijiyeen in aan la aqoonsanayn dib-u-dhiska iyo cambaareyn "ku-meel-gaadhka ku-meel-gaadhka ah ee qayb ka mid ah dhulka Ukrain-Jamhuuriyadda Miyiga iyo magaalada Sevastopol" Dhibaatada Maskaxda ee Cuba. Qalalaasaha Cuba, oo sidoo kale loo yaqaano Dhibaatada Bishii Oktoobar 1962 (Isbanishka: Crisis de Octubre), Dhibaatada Caribbean (Ruushka: Karibsky Krizis, Karibski Krizis, IPA: [Kɐrʲipskʲɪj krʲizʲɪs]), ama Scare Terrile, wuxuu ahaa 13-ta maalmood (Oktoobar 16-28, 1962) iskudhacyadii u dhexeeyay Maraykanka iyo Midowga Soofiyeetka ee ku saabsan gantaalaha ballaarinta ee Maraykanka ee Talyaaniga iyo Turkiga iyada oo ay ka soo baxday gantaalaha ballaadhan ee ballaadhan ee Cuba. Khilaafka ayaa inta badan loo tixgeliyaa kuwa ugu dhow Dagaalkii Qaboobaa in uu sii kordho Dagaalkii Nukliyeerka oo buuxa. [2] Markuu ka jawaabayay baqdintii Baashii Dambiyada Dagaalkii 1961 iyo joogitaanka maraakiibta ballaaran ee Maraykanku ku leeyahay Talyaaniga iyo Turkiga, hogaamiyaha Soofiyeetka Nikita Khrushchev ayaa ku heshiiyay codsiga Cuba ee ah in lagu rakibo gantaal nukliyeer ah oo jasiiradda ah si looga hortago duullaankii mustaqbalka. Heshiis ayaa la gaarey intii lagu jiray kulan qarsoodi ah oo dhexmaray Khrushchev iyo Fidel Castro bishii July 1962-kii, waxaana dhismaha dhowr xarumood oo laga furfuray gantaalaha dambe ee xagaaga. Doorashadii 1962-kii ee Maraykanku way socotay, aqalka cadna wuxuu bilihii la soo dhaafay beeniyay eedaymo ah in ay iska indha-tireen khataraha khatarta ah ee hubka ee Sovyaal 90 miles (140 km) oo ka yimid Florida. Diyaar garowga gantaalada ayaa la xaqiijiyay markii diyaarad duulimaad ah oo Air Force U-2 ay soo saartay caddayn muuqaal ah oo dhexdhexaad ah oo dhexdhexaad ah (SS-4) iyo xarumaha gantaalaha dhexe ee R-14. Maraykanka ayaa sameeyay xayiraad dhinaca badda ah 22 Oktoobar si looga hortago in gantaalaha kale ee la gaarsiiyo Cuba; Bandhigyada Xafiisyada Oval-ka ee inta lagu jiro xiisadda ayaa shaaca ka qaaday in Kennedy uu sidoo kale xakameeyey meel kale oo isku day ah inuu isku dayey in uu ku dhibaateeyo xoogagga taageera ee ku yaala Berlin sidoo kale [3] [5] [5] Waxa ay ku dhawaaqday in aysan oggolaan doonin in hubka loo geysto hubka loo soo gudbiyo Cuba waxana uu dalbaday in hubka hore ee Cuba lagu burburiyo oo lagu celiyo Midowga Soofiyeeti. Louisiana Purchase. Lacagta Louisiana (Faransiiska: Vente de la Louisiane "Sale of Louisiana") waxay ahayd iibsashada dhulka Louisiana (828,000 oo mayl laba jibaaran ama 2.14 milyan oo km²) ee Mareykanka 1803 ee Maraykanka. lacag dhan konton milyan oo Faransiis ah ($ 11,250,000) iyo in la joojiyo deyn dhan 18 milyan oo faransiis ah ($ 3,750,000) oo wadarta guud ahaan lixdan iyo siddeed milyan oo faran ($ 15 milyan, oo u dhiganta $ 300 milyan sannadka 2016). Deegaanka Louisiana waxaa ku jira dhul ka yimid shan iyo toban dal oo Mareykanka ah iyo labo gobol oo Kanadiyaan ah. Dhulku wuxuu ka kooban yahay dhul ka yimid Arkansas, Missouri, Iowa, Oklahoma, Kansas, iyo Nebraska; galbeedka Wabiga Mississippi; qayb weyn oo ka mid ah waqooyiga Dakota; qayb weyn oo ka mid ah Koonfurta Dakota; qaybta waqooyi bari ee New Mexico; qaybta waqooyi ee Texas; degaanka Montana, Wyoming, iyo bariiska Colorado ee Bariga Koonfureed; Louisiana galbeedka Wabiga Mississippi (iyo New Orleans); iyo qaybo yaryar oo dhul ah oo ku yaal gobollada Canada ee Alberta iyo Saskatchewan. Dadkoodii aan ku dhalan ahayn waxay ahaayeen qiyaastii 60,000 oo qof, kuwaas oo kala badh ay ahaayeen addoono Afrikaan ah. Boqortooyada Faransiiska waxay xukuntay dhulka Louisiana laga soo bilaabo 1699 ilaa iyo markii loo dhoofiyay Spain 1762. Sanadkii 1800, Napoleon, markaas Aqalka Koowaad ee Jamhuuriyadda Faransiiska, oo rajeynaya in dib loo dhiso boqortooyo Waqooyiga Ameerika, wuxuu helay hantida Louisiana. Si kastaba ha ahaatee, Faransiiska ayaa ku fashilantay in ay hoos u dhigto kacdoonkii Saint-Domingue, oo ay weheliso rajada dagaal cusub oo la galey Boqortooyada Ingiriiska, waxay keentay Napoleon inay Louisiana u iibiso maal-galintiisa millatari. Maraykanku waxay markii hore doonayeen in ay ka iibsadaan magaalada dekedda ah ee New Orleans iyo dhulalka xeebaha ku dhow, laakiin si deg deg ah ayey u aqbalaan gorgortanka. Iibsiga Louisiana wuxuu dhacay intii lagu jiray muddada madaxweynaha saddexaad ee Maraykanka, Thomas Jefferson. Intaan la iibin ka hor, go'aanku wuxuu la kulmay Xisbigii Federaalka; Waxay ku doodeen in ay ahayd mid aan dastuuri ahayn si ay u hesho dhulal kasta. Jefferson wuxuu isku raacay in Dastuurka Mareykanka uusan ku jirin qodobbo cad oo lagu doonayo in lagu helo dhul, laakiin wuxuu ku adkeeyay in awooddiisa dastuuriga ah inuu ka gorgortamayo heshiisyada ku filan. Congo Arab war. Dagaalkii Carabta ee Congo (sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Carabta, Dagaalkii Beluga iyo Carabta) waxa uu ka dhacay waddanka Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo ee u dhexeeya ciidammada King Leopold II ee Congo Free State iyo Zanzibar "Arab" "Ganacsatada addoonta ah ee ay hoggaaminayaan Sefu bin Hamid, ina Tippu Tip. Dagaalku wuxuu ka dhacay bariga Congo intii u dhaxaysay 1892 ilaa 1894. Waxay ahayd dagaal sokeeye, iyadoo dagaaladii ugu dambeeyay ee ay qabsadeen Congolese, kuwaas oo isweydaarsanaya labada dhinac iyo mararka qaarkoodna ay isbedelaan. Sababaha dagaalku waxay ahaayeen kuwo dhaqaale ahaan, tan iyo markii Leopold iyo Carabta ay ku fashilmeen inay kantaroolaan hantida Congo. [2] Dagaalku wuxuu ku dhammaaday January 1894dii guusha ay gaartay ciidamada difaaca ee Leopold Force Publique. Ugu horreyntii King Leopold II ayaa iskaashi la yeeshay Carabta laakiinse tartan ka dhan ah ilaalinta fool-maroodiga iyo ballan-qaadkii Leopold II ee Shirka Berlin si uu u dhammeeyo addoonsiga, wuxuu u jeestay in uu iska caabbiyo. Dagaalka ka dhanka ah dhaqaalaha dhaqaalaha iyo siyaasadda ee Swahili iyo Carabta ayaa loo soo bandhigay sidii Masiixi ah xagjirnimada ka soo horjeeda. Tartanka Mediterranean. Tartanka Mediterraneanka (sidoo kale tartanka Mediterranid) waa mid ka mid ah jinsiyadaha kala duwan ee tartanka Caucasian waxaa lagu kala soocay cilmi-nafsiyaadka badankooda dabayaaqadii 19-aad ilaa qarniyadii 20-aad. Sida laga soo xigtay qeexitaano kala duwan, waxaa la sheegay in ay ku badan yihiin Yurubta Koonfureed, qaybo ka mid ah Western Asia, galbeedka Aasiya iyo qaybo ka mid ah Koonfurta Aasiya, Waqooyiga Afrika iyo Geeska Afrika. Si aad u yar, dadka qaarkood ee ku nool qaybo ka mid ah Ingiriiska, Irland iyo Jarmalka, inkasta oo ay ka fogyihiin Badda Mediterranean, ayaa loo arkey inay suuragal tahay in ay leeyihiin qaar ka mid ah qaar ka mid ah Reer Mediterranean ah sida dadkooda, sida Bavaria, Wales iyo qeybo ka mid ah England.] [3] [4] [5] [6] [7] [8] Waxaa lagu gartaa dherer dhexe ama gaaban, dheer (dolichocephalic) ama qulqulo dhexdhexaad ah (mesocephalic), sanka dhaadheer iyo inta badan aquiline, faafitaanka timo madow iyo indhaha, [9] iyo casaan si ay u guduudan yihiin iftiinka maqaarka ama madow; cagaarshowga waa mid caadi ah. [10] West Africa Time. Wakhtiga Galbeedka Afrika, ama WAT, waa aag waqti oo lagu isticmaalo galbeedka bartamah Africa; oo leh wadamada galbeedka ee Benin halkii ay isticmaali lahaayeen Greenwich Average Time (GMT; u dhiganta UTC oo aan lahayn wax lacag ah). Waqooyiga Afrika Waqtiga waa saacad ka hor Iskuduwaha Universal Time (UTC + 01), taas oo ka dhigaysa iskuulka Bartamaha Yurub (CET) inta lagu jiro jiilaalka, ama Waqooyiga Galbeedka Yurub (WEST) iyo Time Summer Time (BST) xilliga xagaaga. Maaddaama badi waqtigan xaadirka ah ee gobolka iyo dhulalka kulaylaha, waxaa jira isbeddel yar oo dhererka maalinlaha ah ee sanadka oo dhan, sidaas darteed wakhtiga badbaadinta wakhtiga dayactirka looma arko. Western European Summer Time. Waqtiga Xagaaga ee Jiilaalka Europe (WEST) Portugal (oo ay ku jirto Madeira laakiin ma ahan Azores) British Summer Time (BST) ee Boqortooyada Ingiriiska. Irish Standard Time (IST) [1] (Amighteánach na hÉireann (ACÉ) [2]) ee Ireland. Xitaa mararka qaarkood si khalad ah ayaa loo yaqaan "Irish Summer Time" (Am Samhraidh na hÉireann). [3] [4] Nidaamku wuxuu ka dhacaa Axaddii ugu dambaysay bishii Maarso ilaa Axaddii ugu dambaysay bishii Oktoobar sannad kasta. Labada bilowga iyo dhammaadka barnaamijyada, isbedelka saacadu wuxuu dhacayaa 01:00 UTC. Inta lagu jiro jiilaalka, Waqti Galbeedka Yurub (WET, UTC + 0) ayaa loo isticmaalaa. Taariikhda bilawga iyo dhammaadka ee qorshaha waa asimmetrical marka la eego saacadaha iftiinka maalinlaha: waqtiga wakhti-sannadeedka ee sanadka oo la mid ah iftiinka qoraxda ilaa dhammaadka Oktoobar waa bartamihii Febraayo, ka hor inta aan la bilaabin xilliga xagaaga. Isku-dhafiddu waxay ka tarjumaysaa heerkul ka badan dherarka iftiinka. Ireland waxay ilaalinaysaa Waqtiga caadiga ah inta lagu jiro bilaha xagaaga iyo isbedelada UTC + 0 xilliyada jiilaalka. Waqtiga qaboobaha xilliga qaboobaha ee Irland wuxuu bilaabmaa Axadda ugu dambeysa bisha Oktoobar wuxuuna ku dhamaadaa Axadda ugu dambeysa Maarso, natiijadu waxay la mid tahay sidii ay u aragto xilliga xagaaga. Eastern European Time. Waqtiga Bariga Yurub (EET) waa mid ka mid ah magacyada UTC + 02: 00 aagagga saacadaha, 2 saacadood ka hor Iskudhafka Universal Time. Aagga wuxuu isticmaalaa waqtiga badbaadinta maalintii, si uu u isticmaalo UTC + 03: 00 inta lagu jiro xagaaga. Dalal badan oo Afrikaan ah ayaa adeegsanaya UTC + 02: 00 oo sanadka oo dhan, oo loo yaqaan "Central Africa Time" (CAT), inkastoo Masar iyo Liibiya ay sidoo kale isticmaalaan ereyga Eastern European [citation needed]. Western European Time. Waqooyiga Galbeedka Yurub (WET, UTC + 00: 00) Islands Canary, tan iyo 1946 (inta kale ee Spain waa CET, UTC + 1) Waqooyiga Bari ee Greenland (Danmarkshavn iyo agagaarka agagaarka ah) Iceland, taniyo 1968-kii, iyada oo aan wax isbeddel ah lagu sameyn xilliga xagaaga Portugal, tan iyo sanadkii 1912 oo istaagay (marka laga reebo Azores, UTC-1) [1] Jasiiradaha Madeira, tan iyo 1912-kii oo istaagay [2] Ireland, tan iyo 1916 (sharci ahaan loo yaqaan Greenwich Average Time) marka laga reebo inta u dhaxaysa 1968 iyo 1971 Boqortooyada Ingriiska iyo Kaniisadaha ku xiran, tan iyo 1847 England, Iskotland, Wales, Channel Islands iyo Isle of Man, iyo tan 1916 Waqooyiga Irland (sharci ahaan loo yaqaan Greenwich Average Time Time), oo istaagay [3] [5] [5]] Dhammaan dalalka kor ku xusan marka laga reebo Iceland waxay hirgelinayaan xilliga dayrka ee xilliga xagaaga (laga bilaabo Axada hore ee Maarso ilaa Axadkii ugu dambeeyay ee Oktoobar sannadkiiba), oo u beddelaya Waqtiga Xagaaga ee Galbeedka Yurub (WEST, UTC + 1), oo ah saacad ka hor WET. WEST waxaa loo yaqaan 'British Summer Time' ee UK waxaana si rasmi ah loo yaqaan Irish Standard Time ee Ireland. Qaybta waqtiga ee magaciisu waa 7.5 ° E ilaa 7.5 ° W (0 ° ± 7.5 °), laakiin aagga WET kuma jiraan Netherlands, Belgium, Luxembourg, France, Gibraltar ama Spain oo isticmaala Waqtiga Dhexe ee Yurub (CET), inkasta oo kuwani badanaa (Faransiis) ama gebi ahaanba (inta kale ee galbeedka) ee 7.5 ° E. Taa bedelkeeda, Iceland iyo bariga Greenland ayaa lagu darayaa inkastoo labaduba yihiin galbeedka of 7.5 ° W. Bishii Sebtembar 2013, guddi baarlamaan oo Isbaanish ah ayaa soo jeediyay in ay u wareegaan WET. [6] [8] Greenwich Mean Time. Greenwich Time Time (GMT) waa waqtiga ugu saraysa ee qoraxda Royal Observatory ee Greenwich, London. GMT waxaa horay loo isticmaalay heerka caalamiga ah ee madaniga ah, hadda wuxuu ka shaqeeyaa shaqadan by Isku-xiran Universal Time (UTC). Maanta GMT waxaa loo tixgeliyaa UT ee ujeedooyinka madaniga ah ee UK (laakiin tani ma aha mid rasmi ah) oo loogu talagalay gawaarida waxaa loo tixgeliyaa u dhigma UT1 (qaabka casriga ah ee celceliska qorraxda 0 ° dhererka); labadan macnohood waxay kala duwanaan karaan ilaa 0.9 s. Sidaa awgeed, wakhtiga GMT waa inaan loo isticmaalin ujeedooyin qeexan. [1] Sababtoo ah xawaaraha qotada dheer ee aduunka ee ku yaala xudduuda yaryar iyo istiraatiijiga ah, duhurka (12:00:00) GMT waa marar dhif ah xilliga saxda ah ee qorraxdu ka soo wareegto Meridian Meridian waxayna gaadho meesha ugu sarreysa ee cirka. Dhacdadani waxay dhici kartaa illaa 16 daqiiqo ka hor ama ka dib saacadda GMT, kala duwanaansho lagu xisaabiyo waqtiga isla'egta. Noon GMT waa celceliska sannadlaha ah ("macneheed") munaasabaddan, taas oo ku taal erayga "macnaha" ee "Greenwich Average Time". Asal ahaan, astronomers waxay tixgeliyeen maalintii GMT si ay u bilawdaan duhurkii iyada oo dadka intiisa badani ay bilaabantay saqda dhexe. Si looga fogaado jahawareerka, magaca Universal Time waxaa loo soo bandhigay si ay u muujiso GMT sida laga soo xigtay badhkii. Astronomers ayaa doorbiday shirweynihii hore si loo fududeeyo xogta muuqaalka, sidaas darteed habeen kasta waa la diiwaan geliyay taariikhda kalendarka. Maanta Universal Time waxay inta badani tilmaamaysaa UTC ama UT1. [3] Ereyga "GMT" waxaa si gaar ah loogu adeegsadaa miisaaniyado ku xiran Boqortooyada Ingiriiska, sida BBC World Service, Ciidanka Ciidanka, Xafiiska Metela iyo kuwa kale gaar ahaan dalalka Carabta, sida Xarunta Warbaahinta ee Bariga Dhexe iyo OSN. Waa erey caadi ah oo loo isticmaalo Boqortooyada Ingiriiska iyo wadamada Commonwealth, oo ay ku jiraan Australia, New Zealand, South Africa, India, Pakistan, Bangladesh iyo Malaysia; iyo wadamo kale oo badan oo ka tirsan bariga dhexe. Dalalka qaar (Boqortooyada Ingiriiska tusaale ahaan) Greenwich Time Time waa waqtiga sharciga ah ee xilliga qaboobaha, dadkuna waxay isticmaalaan ereyga. U fiirso GMT si sharci ah, hoosta, sharaxaad dheeraad ah. Central European Time. Waqtiga Dhexe ee Bartamaha (CET), oo loo isticmaalo qaybo badan oo Europe ah iyo qaar ka mid ah wadamada Waqooyiga Afrika, waa wakhti caadi ah kaas oo ah 1 saac ka hor Iskuduwida Universal Time (UTC). Waqtiga ka baxsan UTC waxaa loo qori karaa +0: 00. Waqti isku mid ah, UTC + 01: 00, ayaa sidoo kale loo yaqaanaa waqtiga Yurubta dhexe (MET, Jarmal: MEZ) iyo magacyo kale sida Berlin Time, Romance Standard Time (RST), Paris Time ama Rome Time [1] Qeybta 15-aad ee bari-galbeed waa bartamaha dhexe ee UTC + 01: 00 ee nidaamyada adduunka ee waqtiga aagagga. Laga soo bilaabo 2011, dhammaan wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub waxay fiiriyaan waqtiga xagaaga; kuwa isticmaala inta lagu jiro xilliga jiilaalka CET waxay isticmaashaa waqtiga dhexe ee xagaaga ee CEST (CEST) (ama: UTC + 02: 00, wakhtiga badbaadinta wakhtiga dayrta) xagaaga (laga bilaabo Axada hore ee Maarso ilaa Axadda hore ee Oktoobar). Dalal badan oo Afrikaan ah ayaa isticmaala UTC + 01: 00 oo dhan sanadka oo dhan, halkaasoo loogu yeero West Africa Time (WAT), inkastoo Algeria iyo Tunisia ay sidoo kale isticmaalaan ereyga Central European time. Central Africa Time. Waqtiga Afrika Waqtiga, ama CAT, waa aag waqti oo lagu isticmaalo bartamaha iyo koonfurta Afrika. Bartamaha Afrika Waqti waa laba saacadood ka hor Iskudhafka Universal Time (UTC + 02: 00), oo la mid ah Koonfur Afrika Waqtiga caadiga ah iyo Waqtiga Bariga Yurub (in kasta oo aagga dambe uu isticmaalo Waqtiga Xagaaga ee Bariga Yurub (UTC + 3) ee sanadka) Maadaama aaggani uu ku yaal gobollada iyo kuwa kuleyliya, waxaa jira isbeddel yar oo dhererka maalinlaha ah ee sanadka oo dhan, isla markaasna wakhtiga badbaadinta wakhtiga dayactirka looma arko. Dunida aag saacad. Aagga wakhtigu waa gobol ka mid ah caalamka oo eegaya wakhti u gaar ah oo ujeeddooyin sharci, ganacsi iyo bulsho. Aagagga wakhtigu waxay u muuqdaan inay raacaan xuduudaha wadamada iyo qayb-hoosaadkooda sababtoo ah waxay ku habboon tahay aagagga ku yaal ganacsiyada xariirka ah ama isgaadhsiin kale si loo ilaaliyo isla wakhtigaas. Inta badan waqtiga aagagga dhulka ayaa ka baxsan Iskudhafan Universal Time (UTC) saacadaha oo dhan (UTC-12 ilaa UTC + 14), laakiin aagagga dhowr ah ayaa lagu baxshaa 30 ama 45 daqiiqo (tusaale ahaan Newfoundland Standard Time waa UTC -03: 30, Nepal Waqtiga caadiga ah waa UTC + 05: 45, iyo Waqtiga Hindida Waqtiga UTC + 05: 30). Qaar ka mid ah dalal badan oo roon iyo heer kulul ayaa isticmaala wakhtiga kaydka qoraxda ee qayb ka mid ah sanadka, sida caadiga ah adigoo saacadaha saacadaha xaadirka saacadaha saacadaha saacadaha. Goobo badan oo xilliga dhulalka dhulka la dhigo waxaa laga xannibmaa dhinaca galbeedka oo ka mid ah aagagga xilliga badda. Tani waxay sidoo kale abuureysaa wakhti wax-ku-ool ah oo ku-meel-gaar ah oo lagu badbaadinayo qoraxda. Sacuudi Carabiya Aag saacad. Sacuudi Carabiya Waqtiga caadiga ah (SAST) Sacuudi Carabiya Waqtiga caadiga ah (SAST) waa aagaga waqtiga loogu isticmaalo Saudi Arabia. Sacuudi Carabiya waxay isticmaashaa xarun UTC + 03: 00. SAST waxaa lagu qeexay bari 45-aad Meridian. Ilaa iyo 1968kii waddanku wuxuu isticmaalay waqti carab ah, kaas oo saacadaha habeenkii la dhigo fiidkii. Sababtoo ah jahwareerka u dhexeeya nidaamyo kala duwan oo loo adeegsaday Boqortooyada, isticmaalka habaysan ee aagaga waqtiga ayaa la aasaasay. [1] Sido kale fiiri. East Africa Time Imaaraatka Aag saacad. Imaaraatka Heerka Waqtiga ama Waqtiga UAE Waqtiga Aagga waa aagga waqtiga ee Imaaraadka Imaaraadka Carabta. Waxaa la bixiyaa Gulf Standard Time, isagoo 4 saacadood ka horeya GMT / UTC (UTC + 04: 00) waana isku xiran yahay wadada deriska ah ee Cumaan. Koobka Dunida 2022. Koobka adduunka 2022-ka ayaa la qorsheynayaa inuu noqdo Koobka 22-aad ee Koobka Adduunka ee FIFA, oo ah tartanka kubada cagta ee heerka caalami ee tartanka kubadda cagta adduunka ee FIFA ee kubada cagta. Waxaa la qorsheynayaa in lagu qabto Qatar 2022. Tani waxay noqon doontaa markii ugu horeysay ee Koobka Adduunka ee lagu qabto Carabta Carabta iyo kan ugu horreeya ee waddanka Muslimka ah. Tani waxay noqon doontaa markii ugu horeysay ee Koobka Aduunka lagu qabto Asia tan iyo 2002 tartanka South Korea iyo Japan. Intaa waxaa dheer, tartanku wuxuu noqon doonaa kii ugu dambeeyay ee ku lug leh 32 kooxood, iyada oo la kordhinayo 48 kooxood oo loo qorsheeyay tartanka 2026. Tani waxay sidoo kale calaamadeyn doontaa Koobka Adduunka ee ugu horeeya ee aan la qaban Maya, Juun ama Julaay; tartanka waxaa loo dooran doonaa dhammaadka Nofeembar ilaa bartamihii December. [1] Waa in lagu ciyaaro waqti yar oo qiyaastii ah 28 maalmood, iyadoo finalka la qaban doono 18ka Diseembar 2022, oo ah Maalinta Qaranka Qaran. [2] Dacwadaha musuq-maasuqa ayaa la sameeyey sida Qatar ay ugu guulaysatay xaqa ay marti-geliso munaasabadda. FIFA ayaa dhamaystirtay baaritaan gudaha ah oo ku aadan eedeymahaas, warbixintana waxa ay xaqiijisay in Qatar uu sameeyay wax qalad ah, laakiin gudoomiyaha baarayaasha Michael J. Garcia ayaa tan iyo markii uu ku dhawaaqay warbixinta FIFA ee baaritaankiisa isagoo ah "waxyaabo aan dhameystirneyn oo qaldan". 27-ka May 2015, xeer-ilaaliyeyaasha federaalka Swiss ayaa furay baaritaan ku saabsan musuq-maasuqa iyo lacagta la dhaqay ee la xidhiidha abaal-marinta Koobka Adduunka ee 2018 iyo 2022. [5] 7-da Juun 2015, waxaa lagu dhawaaqay in Qatar ay dhici karto in aysan xaq u laheyn inay marti galiso dhacdada, haddii caddaynta laaluushka la xaqiijiyay. "Waa in ay jiraan caddayn ah in abaalmarinta Qatar... ay timid kaliya sababtoo ah codadka la iibsaday, markaa abaalmarinta waa la joojin karaa". Daawo Sawirada: Qatar ayaa la kulantay dhaleeceyn xooggan sababtoo ah daaweynta shaqaalaha ajnabiga ah ee ku lug leh diyaarinta Koobka Adduunka, iyada oo Amnesty International ay ku tiirsan tahay "shaqo khasab ah" iyo tilmaamaya in shaqaaluhu ay la kulmeen xadgudubyada xuquuqda aadanaha, inkasta oo heerarka barwaaqosooranka la qoro 2014-ka. 8] Liiska dalalka afrikaanka ah marka la eego GDP. liiska dalalka afrikaanka ah marka la eego GDP Liiska dhaqaalaha kubada carabta. Tani waa " 'liiska' Jaamacada Carabta waddooyinka guud ahaan gudaha gudaha [Real Reality value (dhaqaalaha) | qiimaha magac ee] " '. Waxyaabaha guud ee gudaha ah waa qiimaha dhammaan badeecadaha ugu dambeeya iyo adeegyada la soo saaro gudaha waddanka sannadkiiba. Cray supercomputer. Cray Inc. waa shirkad sare oo tiknoolaji ah oo Maraykan ah oo xarunteedu tahay Seattle, Washington. [1] Waxay sidoo kale soo saartaa nidaamyada kaydinta macluumaadka iyo falanqaynta. [4] Nidaamyo badan oo Cray supercomputer ayaa ku qoran TOP500, oo ah mid ka mid ah supercomputers ugu awoodda badan adduunka. Tirada Nidaamyada Cray ee liiska ku jira waxay ku kala duwan yihiin sanadka ilaa sanadka. Cray waxay soo saartaa alaabteeda Chippewa Falls, Wisconsin, halkaas oo uu aasaasay, Seymour Cray, wuxuu ku dhashay kuna koray. Shirkadda waxaa kale oo ay xafiisyo ku leedahay Bloomington, Minnesota (oo ah goobta xarunteeda asaasiga ah ee Seymour Cray) iyo adeegyo kale oo badan, adeeg, injineernimo, iyo R & D meelo badan oo adduunka ah. [7] Shirkadda hore ee Cray Research, Inc. (CRI), ayaa la aasaasay sannadkii 1972-kii oo ahaa naqshadeeye computerka Seymour Cray. [8] Seymour Cray waxa uu udub dhexaad u ahaa shirkad Cray Computer Corporation (CCC), sannadkii 1989-kii, kaas oo ka baxay bankiga 1995, halka Cray Research ay iibsatay SGI sanadka soo socda. Cray Inc. waxaa la aasaasay sannadkii 2000 markii shirkadda Tera Computer ka iibsatay shirkadda Cray Research Inc. oo ka timid SGI waxayna qaadatay magaca iibsiga. [9] Vestel. Vestel waa shirkad Turkiga ah iyo qalabka wax soosaarka qalabeynta oo ka kooban 18 shirkadood oo ku takhasustay qalabka elektarooniga, qalabka waaweyn iyo tignoolajiyada macluumaadka. Xarunta Vestel iyo warshad wax-soosaarku waxay ku taala Manisa, iyada oo shirkad-hawleedka waalidkuna yahay Istanbul oo saldhig u ah Zorlu Holding. Vestel, oo ay la socoto magaciisa astaamaha ah, ayaa qayb weyn ka qaata suuqyada yurub ee qalabka elektarooniga iyo qalabka guryaha, gaar ahaan telefishinnada. [1] Laga soo bilaabo 2006, Vestel wuxuu ahaa kan ugu weyn ee TV-yada ee Yurub oo lagu iibiyo in ka badan 8 milyan oo xarun, oo lagu xisaabtamo rubuc ka mid ah suuqa Yurub. Vestel waxa kale oo uu leeyahay shirkad Vestfrost, oo loo isticmaalo alaab cad oo lagu iibiyo wadamada Waqooyiga Yurub. Sanadkii 2014-ka, Vestel wuxuu galay suuqa casriga ah. Calalin qori ka ciyaaraha aloshka. (Carabta: رقص شرقي, turjubaan, macnaha ereyga "qoob-ka-ciyaarka oriental") waa qoob-ka-cayaar cad ah 6 taas oo ka timid Masar [7] taasina waxay xoogga saartay dhaqdhaqaaqa adag ee jirdhiska. [8] Waxaa loo qoondeeyay inuu qaato qaabab badan oo kala duwan oo ku xiran waddanka iyo gobolka, labadaba qaabka dharka iyo qoob-ka-cayaarka. Ereyga "cally dance" waa tarjumaadda ereyga Faransiiska "danse du ventre", kaas oo lagu daboolay qoob ka ciyaarka xilligii Fiktooriya, waxaana loo gudbiyay qoob ka ciyaarka dhedigga ah ee dumarka ah. Carabiga, qoob-ka-ciyaarka waxaa loo yaqaan 'Raqs Sharqi' ('Dance Eastern') ama Raqs Baladi ee Carabiga Carabta ("Qoob-cayaareedka" ama "Dance Folk"). Daliilah filimka Keyf Ansak ee Qaahira, Masar 1957. Qoob ka ciyaarka ayaa ah qoob ka ciyaarka qoob-ka-cayaarka, iyadoo xoogga la saarayo qalafsanaanta miskaha [9] Si ka duwan noocyo badan oo qoob-ka-cayaaraha reer galbeedka ah, diiradda qoob-ka-cayaarka waxay ku xirantahay ka-goynta muruqyada taayirrada, halkii ay ka dhici lahaayeen dhaq-dhaqaaqyada addimada ilaa meel bannaan. Inkastoo qaar ka mid ah go'doomintaasi ay u muuqdaan kuwo la mid ah iskudhafyada loo isticmaalo balletka jazz, waxaa mararka qaarkood loo adeegsadaa si kala duwan oo leh dareen ama kalsooni kala duwan. Caadi ahaan qoob-ka-cayaarka dadweynaha, ma jiro nidaam magacaabid caalami ah oo loogu talagalay dhaqdhaqaaqa qoob-ka-cayaarka. Qaar ka mid ah qoob-ka-cayaaraha iyo qoob-ka-cayaaraha ayaa kobciyay nidaamyadooda magacooda, laakiin Qaar badan oo ka mid ah caloosha-hayayaasha waxay ka shaqeeyaan Qaahira. Habka casriga ah ee masraxa ee Masaarida (iyo kharashka casriga ah) ayaa la sheegay inay ka soo jeedaan quraacda habeenkii Qaahira kadibna waxaa loo isticmaalay filimka Masaarida. Qaar badan oo ka mid ah qoob-ka-cayaaraha maxalliga ah ayaa ka soo muuqday Filimaanta Masaarida waxayna saameyn weyn ku yeelatay horumarinta qaabka Masaarida, waxayna noqotay caan sida Samia Gamal iyo Taheyya Kariokka oo labaduba ka caawiyay inay indhahooda ku muujiyaan indho shareerka Masar ee adduunka. [19] Dhaqdhaqaaqa Masaarida ee Masaarida waxaa lagu qeexay dhaqdhaqaaqa saxda ah. [20] Kalmada caruureedka Turkiga waxaa loogu yeeraa Turkiga sida Oryantal Dans, ama 'Oryantal'. Qaabka Turkiga ee calooshaadku waa mid firfircoon oo cayaaraya, iyada oo xooga saari karta tamarta ka baxsan habka Masraxa ee Masar. Qoob-ka-cayaaraha Turkiga waxaa loo yaqaan jilicsanaantooda, ciyaaraha fudud (xitaa jimicsiga), iyo isticmaalka wanaagsan ee suxufiyiinta farsamooyinka, oo loo yaqaanno zils. Cilmi-baaristii qoob-ka-cayaarka ee Turkiga waxay inta badan dheheen qoob-ka-cayaar oo aan ciyaari karin maskaxdu maahan cayaar qancis ah. Shaqada dhulka, oo laga mamnuucay Masar ilaa qarnigii 20-aad, weli waa qayb muhiim ah oo ka mid ah calooshada Turkiga. Qaabka kale ee kala duwan ee tarjumada Turkiga waa isticmaalka 9/8 qoob ka ciyaarka, waxaa lagu tiriyaa 12-34-56-789, oo badanaa loo yaqaanno Karsilama. Goobta dharka ah ee Turkiga, ma ahan qoob ka ciyaara, laakiin waa nooc ka mid ah sheekooyinka ficil ahaan lagu sameeyey, halkaas oo ah 9/8 (dokuz octis) qiyaasta qeexaysa tirada tirakoobka waxaana loo isticmaalaa labada diyaaradood iyo gawaarida Romanka. Dumar badan oo xirfadlayaal ah iyo muyuusiyaal ku sugan Turkiga waxay sii wadaan hiddaha Romani, dadka reer Roma ee Turkigu waxay saamayn xoog leh ku yeesheen qaabka Turkiga [21] Korontada Xarun. Xarunta korontada, oo sidoo kale loo yaqaano warshad korontada ah ama tamarta iyo mararka qaarkood soo saarida saldhiga ama abuurka warshad, waa goob shaqo oo loogu talagalay dhalashada korontada. Saldhigyada tamarta badankood waxay ku jiraan hal ama dhowr koronto-yaqaano, mishiinka isbeddelaya kaas oo awoodda farsamooyinka u beddela awood koronto. Dhaqdhaqaaqa udhaxeeya maaddada magnetic iyo kormeeruhu wuxuu abuuraa tamar koronto. Ilaha tamarta ayaa loo rogaa si loo jeexo koronto-dhaliyaha si ballaaran. Inta badan xarumaha tamarta ee adduunka waxay gubaan foosto foormaatka sida dhuxusha, saliida, iyo gaaska dabiiciga ah si loo dhaliyo koronto. Kuwa kale waxay isticmaalaan awoodda nukliyeerka, laakiin waxaa jira isticmaalka sii kordhaya ee ilaha dib loo cusbooneysiin karo sida qoraxda, dabaysha, ruxrka iyo biyaha. Bamka nukliyeerka. Hubka nukliyeerka waa qalab qarxa oo xooga burburiya ka soo horjeeda nukliyeerka, midkasto ama balaayiin fedheer ah ama ka yimaadda falcelinta fedraalka iyo fiyuusyada (bam-gamboole). Labada nooc ee bamka waxay sii daayaan tiro badan oo tamar ah oo ka soo jeeda qadar yar. Baadhitaanka kowaad ee bumbada ("atomic") bamka wuxuu sii daayay qiyaasta tamarta qiyaas ahaan 20,000 tan oo TNT ah (84 TJ). Baaritaanka bamka ee kowaad ("hydrogen") bamka baaxadda leh wuxuu u dhigmaa qiyaas ahaan 10 malyan oo tan oo TNT ah (42 PJ). [1] Qalab kulul oo culeyskiisu ka yar yahay 2,400 rodon (1,100 kg) ayaa sii deyn kara tamarta oo u dhiganta in ka badan 1.2 milyan tan oo TNT ah (5.0 PJ). [2] Qalab nukliyeer ah oo aan ka weyneyn bambooyin dhaqameedku wuxuu ku dhufan karaa magaalada oo dhan, qarax, dab, iyo shucaac. Maadaama ay yihiin hubka burbur weyn, kordhinta hubka nukliyeerka waa diiradda siyaasadda xiriirka caalamiga ah. Hubka nukliyarka ayaa loo isticmaalay laba jeer dagaal, labadaba mareykanka oo ka soo horjeeda Japan oo u dhow dhammaadkii dagaalkii labaad ee aduunka. Bishii Agoosto 1945, Ciidamadda Mareykanka ee Air Force ayaa qarxiyay bam-gacmeed oo loo yaqaan 'Little Boy' oo ku yaal magaalada Japan ee Hiroshima; Saddex maalmood ka dib, 9kii Agoosto, Ciidamada Bada ee Maraykanku waxay qarxiyeen bam gacmeed lagu magacaabo "Fat Man" oo ku yaal magaalada Japan ee Nagasaki. Qaraxyadaan ayaa sababay dhaawacyo sababay geerida qiyaastii 200,000 oo rayid ah iyo shaqaale militari. [3] Anshaxa qaraxyadan iyo doorka ay ka leeyihiin jasiiradda Japan waa mawduucyo dood ah. Tan iyo markii qaraxyada atomiiga ah ee Hiroshima iyo Nagasaki, hubka nukliyarka ayaa lagu qarxiyay in ka badan laba kun jeer imtixaanka iyo bandhigga. Qaar ka mid ah dowlado yar ayaa haysta hubka noocaas ah ama laga shakisan yahay in ay raadinayaan. Waddamada kaliya ee loo yaqaano hubka nukliyeerka ah-iyo aqoonsadeen inay haystaan ​​- waxay yihiin (taariikh ahaan taariikhda imtixaanka ugu horeeya) Maraykanka, Midowga Soofiyeeti (wuxuu ku guulaystay awoodda nukliyeerka ee Ruushka), Boqortooyada Ingiriiska, Faransiiska, Shiinaha, Hindiya, Pakistan, iyo Waqooyiga Kuuriya. Israel ayaa la aaminsan yahay in ay leedahay hubka nukliyeerka ah, inkasta oo, siyaasad aan caddayn karin, ma qirayo in ay iyaga haystaan. Jarmalka, Talyaaniga, Turkiga, Belgium iyo Holland waa wadamada wadaaga hubka nukliyeerka. [4] [5] [6] Koonfur Afrika waa waddanka kaliya ee si madaxbannaan u kobciya ka dibna wuu cayriyaa oo burburiyaa hubkeeda nukliyeerka. [7] Heshiiska aan ku sii darin ee Hubka Nukliyarka ayaa looga golleeyahay in uu yareeyo faafidda hubka nukliyeerka, laakiin waxtarkeeda ayaa la is waydiiyay, xiisad siyaasadeedna way saraysay 1970 iyo 1980kii. Casriyeynta hubka ayaa sii socota ilaa maanta. [8] ASIMO. ASIMO waa robot bani'aadanimo oo ay abuurtay Honda sannadkii 2000. Waxa hadda lagu soo bandhigaa matxafka Miraikan ee caasimadda Japan ee Tokyo. Honda waxay bilowday horumarinta robotyada bani-aadmiga 1980-tii, oo ay ku jiraan dhowr prototypes oo ka horeeyay ASIMO. Waxay ahayd hadafka shirkada si loo abuuro robot socda. E0 wuxuu ahaa midka ugu horreeya ee laba-lugood oo lagu soo saaro qayb ka mid ah Honda E, kaas oo ahaa khariidad tijaabo ah oo isdabajoog ah, robot ku socda socodsiinta dhaqdhaqaaqa wireless-ka ee u dhexeeya 1986 ilaa 1993. [2] Tani waxaa soo raaca Honda P taxane robot oo laga soo bilaabo 1993 illaa 1997. Daraasada laga sameeyey E-iyo P-taxane waxay abuurtay ASIMO. Horumarinta waxay ka bilowday Xarunta Cilmi-baarista Farsamada ee Wako ee Japan ee 1999-kii, ASIMO waxa la soo bandhigay Oktoobar 2000. Ciyaar Horumarin Xirmo. Qalabka horumarinta cayaaraha (GDK) waa qalab khaas ah oo loo isticmaalo in lagu abuuro cayaaraha ganacsiga. Waxaa laga yaabaa inay ka qaybqaataan qalabka horumarinta ciyaarta, ruqsadaha mashiinka gaarka ah, iyo qalabka kale ee dhexe si loo caawiyo horumarinta cayaaraha video. GDKs sida caadiga ah ma heli karaan dadweynaha, waxayna ubaahan yihiin horumarinta cayaaraha si ay u galaan heshiis, iskaashi, ama barnaamijka qalabka wax soo saarka qalabka si ay u helaan qalabka. Maaddaama ay qarniyaal ciyaartoy qarameed ah, xirmooyinka horumarka ayaa badanaa lagu iibiyaa bogagga sida eBay iyada oo aan wax laga qaban. Tani badanaa waa sababta oo ah ganacsatada konsole waxay joojiyaan barnaamijyada horumarinta qaar sida waqtigu ka gudbo. Qeyb weyn oo ka mid ah nolosha NES, ma jirin xirmo rasmi ah oo rasmi ah. Horumarinta cayaaraha cayaaraha oo abuuraya cayaaro loogu talagalay NES inay sameeyaan xirmooyinkooda horumarineed ee gaarka ah, sida Rugta Sayniska Sayniska iyo nidaamka horumarka NES Mission Control. Ugu yaraan laba barnaamij ayaa loo isticmaalay iyada oo lala kaashaday NES Mission Control Control; NESTEST.EXE kaas oo loo adeegsan lahaa in lagu tijaabiyo lana debciyo qalabka horumarinta, iyo HST.EXE kaas oo loo adeegsan lahaa isgaarsiinta u dhexeeya kombuyuutarka iyo qalabka horumarka NES. [4] Nidaamka horumarinta ee PlayStation; qunsulka buluugga ah. Nidaamka horumarinta ee PlayStation; qunsulka buluugga ah. Kuwani waa kala duwanaansho dhowr ah oo ka mid ah xirmooyinka cayaaraha ee PlayStation loo isticmaalo abuurista ciyaarta. Hal nooc oo ka mid ah xirmooyinka horumarinta waxay lahaayeen saddex qaybood oo kaliya, [8] halka Jadwalka Horumarinta Dhalashada ee PlayStation uu ka kooban yahay 26 qaybood, oo ay ku jiraan xirmo horumarinta Net Yaroze dhamaystiran [9] Naqshadda Net Yaroze ee kobcinta kobcinta waxay ahayd mid u gaar ah in ay leedahay sifooyin gaar ah oo la soo saaray oo lagu daray marka la barbar dhigo qalabka rasmiga ah ee PlayStation. Qalabka Net Yaroze waxaa loogu talagalay hiwaayadaha, halka kuwa horumarinta rasmiga ahi ay heli karaan xirmooyinka rasmiga ah ee PlayStation. [10] Waxaa sidoo kale jiray versionka buluugga ah ee PlayStation loogu sameeyey kuwa soo saarey oo akhrin lahaa cajalado guban si loo oggolaado in imtixaan deg-deg ah lagu sameeyo sawiradooda. Inkastoo ay jireen ciyaaro rasmi ah oo PlayStation ah oo CD-R ah oo lagu isticmaali karo PlayStation-ka, (PlayStation 4PS4) CD-R-ga caadiga ah ayaa sidoo kale ku habboon nidaamka. Barnaamijka horumarinta cayaaraha ee PlayStation wuxuu u ogolaanayaa dadka diiwaangashan inay diiwaan geliyaan cayaaraha PlayStation Network, ciyaaraha ay ka heli karaan PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation Vita, iyo TV-ga PlayStation-ka oo dhan hal barnaamij. Qalabka cayaaraha ee PlayStation 4 waxaa loo yaqaan "Orbis", inkastoo tani ay ahayd magac codsi. Machadyada tacliinta waxay diiwaangelin karaan si ay u helaan xirmooyinka horumarineed ee PS4 si ay u isticmaalaan waxbarashada, aynaan ahayn kuwo gobolka xadidan oo ka duwan xubnaha caadiga ee barnaamijka PlayStation Developer Program Sidi kale fiiri. PlayStation 4 Luqadda Himiaria. Himyariitiga [1] ama Al-Himyariah (Carabi: لغة حمير luġat Ḥimyar, Luqadda Himyar) waa luqad Semitic ah oo laga hadlo Yemen, sida laga soo xigtay qaar ka mid ah Himiliyayaasha. Qaar kale waxay tixgeliyaan inay dhaceen ka dib dhimashadii xilligii Himilada. Waxay ahayd luqad Semitic ah, laakiin kama mid ahayn luqadaha Koonfurta Carabiga (Sayhadic). Goobta saxda ah ee Semiticku waa mid aan la aqoon sababtoo ah aqoonta xadidan ee luqadda. Inkasta oo boqortooyada Himyar ay ahayd awood muhiim ah oo ka jirta Koonfurta Carabta tan iyo qarnigii 1aad ee B.C., aqoonta luuqada Himiariiga waa mid aad u xadidan, sababtoo ah dhammaan qoraallada Himyarite ayaa lagu qoray Sabaean, oo ah luqad Koofurta Carabiga ah. Saddexda qoraallada Himyaritic ayaa u muuqda mid la isku qurxiyo (sigla ZI 11, Ja 2353 iyo Hymn of Qaniya). Khudbadda Himilooyinka waxa keliya oo lagu yaqaanaa bayaannada culimada Carabta laga soo bilaabo qarniyadii ugu horreeyay kaddib markii ay kor u kacday Islaamka. Sida laga soo xigtay sharaxaadiisa, waxay ahayd mid aan la garanayn oo ku hadla afka Carabiga. Amxaariga, luuqada Amhara iyo luqadda rasmiga ah ee Itoobiya waxay u badan tahay in la bedelay qaab-dhismeedkiisa, isaga oo raaciyay "Penny Cyclopaedia ee Farqiga Aqoonta Faa'iido leh" (p.1451). Dr Steven L. Danver waxa uu sidoo kale ku qoray "Dadka Asaliga ah ee Aduunka: Ansixinta Ururada, Dhaqamada, iyo Arrimaha Casriga ah" (bogga 15), magaca magaca "Amxaaro" (dadka ku dhaqan Aasiyaanka ku hadla afka Itoobiya waxaa la rumeeysan yahay in laga soo saaro Himyarites. Makassar. Makassar (Luqadda Bugzer-Makassar: mararka qaar wax laga qoray Macassar - waa caasimadda gobolka ee South Sulawesi, Indonesia. Waa magaalo weyn oo ku taal jasiiradda Sulawesi marka loo eego dadka, iyo magaalada shanaad ee ugu weyn ee Indonesia ka dib Jakarta, Surabaya, Bandung iyo Medan. [1] [2] Laga soo bilaabo 1971 illaa 1999-kii, magaalada waxaa loo magacaabay Ujung Pandang, ka dib markii xayndaab qarsoodi ah magaalada, labada magacyada ayaa badanaaba loo isticmaalaa. Magaaladu waxay ku taallaa xeebta koonfur-galbeed ee jasiiradda Sulawesi, oo ku taalla Makassar Strait. Meelaha magaalada waa 199.3 km oo kiilomitir (77.0 sq) waxaana ku nool dad tiradoodu tahay 1.6 milyan sannadkii 2013. [3] [3] Aaggan dhismaha (ama tareenka) wuxuu leeyahay 1,976,168 degaan oo ka kooban Makassar City iyo 15 degmo. Mashruucan rasmiga ah ee magaalo-weynta, oo loo yaqaan Mamminasata, oo leh 17 degmo oo dheeraad ah, waxay ka kooban tahay 2,548 kilomitir kilomitir (984 sq mi) iyo dad tiradoodu ku dhowdahay 2,4 milyan marka loo eego tirakoobka 2010. [5] Dab-bakhtiiye. Dab-bakhtiiye waa aalad firfircoon oo dab damis ah oo loo isticmaalo in la demiyo ama la xakameeyo dabka yaryar, inta badan xaaladaha degdegta ah. Loogama jeedo in loo isticmaalo dabka ka baxsan, sida kan saameeya saqafka, khatar gelinaya isticmaalaha (ie, jidka aan baxsan, sigaarka, halista qarxa, iwm), ama haddii kale waxay u baahan tahay khibradda dab-demiska. Caadi ahaan, dab-bakhtiiye wuxuu ka kooban yahay weel gacan-qabsi leh oo lagu rakibo weel dabacsan oo dabka ka baxa. Dab-bakhtiiyeyaasha oo la soo saaray maraakiibta cadaadiska aan cylindrical ahayn ayaa sidoo kale jira, laakiin way yar yihiin. Dab-bakhtiiye-cadaadis lagu keydiyay oo uu sameeyay Oval Brand Products Products Waddanka Maraykanka, dab-bakhtiiyeyaasha dhammaan dhismayaasha aan ahayn guryaha waxaa guud ahaan looga baahan yahay in la adeego oo kormeero shirkadda adeegga dab-demiska ugu yaraan sanadkiiba. Awoodaha qaarkood waxay u baahan yihiin adeegyo isdaba joog ah oo loogu talagalay dabdemiyeyaasha. Bixiyuhu wuxuu dhigayaa baqshadda dab-bakhtiiyaha si uu u muujiyo nooca adeegga ee la qabtay (kormeerka sanadlaha ah, dib u soo celinta, dab-bakhtiiye cusub). Dab-bakhtiiye British ah oo leh calaamad aqoonsi, dhibic call iyo calaamad fal-dambeedka Waxaa jira laba nooc oo dab-demineed oo waaweyn: cadaadis la keydiyay iyo kartid-ku-shaqeyn. Qaybaha cadaadiska ee la keydiyay, qulqulatada ayaa lagu kaydiyaa qol isku mid ah sida wakiilka dab-demiska laftiisa. Iyada oo ku xiran wakiilka la adeegsanayo, isbarbar dhiga kala duwan ayaa loo isticmaalaa. Qalabka kiimikaad ee qallalan, nitrogen waxaa caadi ahaan loo isticmaalaa; Biyaha iyo dab-bakhtiiyeyaasha dabiiciga ah waxay caadi ahaan isticmaalaan hawada. Dab-bakhtiiyeyaasha dab-bakhtiiyeyaasha ah ayaa ah nooca ugu caansan. Dab-bakhtiiyeyaasha mashiin-gareeya waxay ku jiraan gaasta qaloocsan ee ku jirta baakad gaar ah oo la calaamadeeyay ka hor inta aan laga saarin, oo u soo bandhigaysa qoryaha si loogu diro wakiilka dab-demiska. Noocani ma aha mid caadi ah, waxaa loo isticmaalaa sida meelaha sida goobaha warshadaha, halkaas oo ay helaan isticmaalka ka sarreeya celcelis ahaan. Waxay leeyihiin faa'iido sahlan oo degdeg ah, oo u oggolaanaya shaqaale si uu u demiyo dab-demiska, dib u dhejiyo, kuna soo noqo dabka waqti macquul ah. Si ka duwan noocyada cadaadiska lagu keydiyay, dab-bakhtiiyayaashu waxay isticmaalaan dioxide karbondo dioxide halkii nitrogen, inkasta oo kartoonada nitrogen loo isticmaalo heerkulka hoose (-16 rated). Dab-bakhtiiyeyaasha badeecada ee mashiinka ku shaqeeya waxaa laga heli karaa noocyada budada kiimikada qallalan iyo kuwa qallalan ee gudaha Maraykanka iyo biyaha, wakiilka qashinka, xumbada, kiimikada qallalan (fasalka ABC iyo B.C.), iyo walxaha budada ah (fasalka D) ee adduunka intiisa kale. Awoodda qorraxda. Awoodda qorraxda waa is-beddelidda tamarta laga soo bilaabo iftiinka qoraxda korontada, si toos ah u isticmaalida photovoltaics (PV), si aan toos aheyn adigoo isticmaalaya awood xoog leh oo cadceedda ah, ama isku darka. Nidaamyada tamarta qoraxda leh ee kuleylka leh waxay isticmaalaan muraayadaha ama muraayadaha iyo nidaamka raadraaca si ay u gaaraan aag weyn oo qorraxdu ku jirto oo ah shaabad yar. Unugyada sawir-qaadeyaasha waxay u beddelaan iftiinka korontada iyadoo la adeegsanayo saamaynta sawir-qaadista. [1] Photovoltaics waxaa markii hore loo isticmaalay ilka korontada ee loogu talagalay codsiyada yaryar iyo kuwa dhexdhexaadka ah, oo ay ku shaqeeyeen hal unug oo solar ah oo ku yaalla meel fog oo guriga ah oo ay ku shaqeyneyso hannaanka shidaalka ee ka baxsan nidaamka PV. Dhirta korontada ku shaqeysata ee tamarta qorraxda ayaa markii ugu horreysay lagu horumariyay 1980-maadkii. 392 MW Isku-xidhka Ivanpah waa mashruuca tamarta qorraxda ee ugu weyn aduunka, Mojave Desert ee California. Iyadoo kharashka tamarta qorraxdu uu hoos u dhacay, tirada nidaamyada korontada ku shaqeeya ee fiilooyinka korontada ayaa kor u kacay malaayiin malyan oo megawatt oo malaayiin doolar ah iyo saldhigyada tamarta korontada dhaliya. Solar PV waxay si degdeg ah u noqoneysaa tiknooloji hooseeya, tiknooloji hooseeya si loogu isticmaalo tamarta dib loo cusboonaysiin karo ee laga bilaabo qoraxda. Saldhigga ugu weyn ee korantada ee adduunka ayaa ah 850 MW Longyangxia Dam Solar Park, ee Qinghai, Shiinaha. Wakaaladda Wakaalada Caalamiga ah ayaa la rajeynayaa in ay ahaato 2014-ka taariikhdeeda taariikhiga ah ee la cusbooneysiin karo, 2050, fotovoltaics qorraxda iyo tamarta qoraxda, oo ah qiyaastii 16% iyo 11%, qorraxdu waxay noqon doontaa tamarta ugu weyn ee adduunka. koronto. Inta badan qalabyada qoraxda waxay ku jiri doonaan Shiinaha iyo Hindiya. [2] Ilaa 2016, awoodda qorraxda waxaa la siiyaa kaliya 1% wadarta guud ee korantada korantada ee dunida, hase yeeshee waxay kor u kacday 33% sanadkiiba. Jabaan Open (Tennis). Jabaan Open (oo hadda ay maalgeliso Rakuten [1]) ayaa ah tartan isboorti oo lagu qabtay Ariake Tennis Forest Park iyadoo maxkamadeeda dhexe Ariake Coliseum, oo ku yaalla Koto, Tokyo, Jabaan. Laga soo bilaabo 1972-kii, horyaalku wuxuu ka kooban yahay ragga ragga ah iyo tartamada tartanka. Ilaa 2008dii waxay ahayd tartan wadajir ah oo loogu talagalay rag iyo dumarba, laakiin tan iyo 2008 Ariake Coliseum ayaa martigelisay tartan kale oo haween ah, Toray Pan Pacific Open. Naadiga haweenka waxaa lagu qabtay tan iyo 1979-kii waxaana ay heysteen koobab caan ah sida Kimiko Taariikhda (4 guul ah 1992 ilaa 1996), Ai Sugiyama, Monica Seles iyo Maria Sharapova (laba jeer). Ka hor inta uusan soo bandhigin ATP Tour, Japan Open waxaa loo yaqaan 'Tokyo Outdoor Grand Prix' waxaana uu ka mid ahaa Bandhigga Tikidhada Grand Prix intii u dhexeysay 1972 iyo 1989. Sannadkii 2009 tartanka haweenka ayaa hoos loogu dhigay munaasabadda $ 100,000 + H ee ITF Women's Circuit. Sanadkii 2010, dhacdadii haweenka ayaa la joojiyay. Madrid Open (tennis). Madrid Open, oo ay maal galisay Mutua Madrileña iyo sidoo kale Mutua (Madrileña) Madrid Open ayaa ah wada shaqeyn dhex marta Madrid iyo Madrid. Dhacdada dhoobada ee dhoobada waxaa lagu magacaabaa ATP World Tour Masters 1000 oo ku yaala Ururka Xirfadlayaasha Tennis-ka ee Xirfadlayaasha iyo Munaasabad Masuuliyadeed oo Wareeg ah oo ku saabsan booqashada Haweenka Tennis Association. Waagii hore waxaa sidoo kale loo yaqaanay Masters Madrid. Tartanka waxaa si caadi ah loogu ciyaaray dusha gaduudka cas. Munaasabadda waxaa lagu ciyaaray maxkamada buluugga ah ee 2012-ka, iyadoo ATP ay go'aan ka gaartey buluuga kadib. [1] Chirac ayaa sheegay in uu heysto faa'idada saafiga ah ee 35 milyan oo euros, waxaana uu soo bandhigayaa wadar ahaan 200 milyan euro oo u dhiganta Chipacac, oo ah xiddigii hore ee Romanian ah ee ATP iyo haatan ganacsade baayacmushtariya. mushaarka Real Madrid. 2013 [Mutua Madrid Open Rafael Nadal 6-2, 6-4 2014 Mutua Madrid Open Rafael Nadal 2-6, 6-4, 3-0. 2015 Mutua Madrid Open Rafael Nadal 6-3, 6-2 2016 Mutua Madrid Open Novak Djokovic 6-2, 3-6, 6-3 2017 Mutua Madrid Open Rafael Nadal 7-6 (10-8), 6-4 2018 Mutua Madrid Open Alexander Zverev 6-4, 6-4 "2014 Mutua Madrid Open Maria Sharapova 1-6, 6-2, 6-3 2015 Mutua Madrid Open Petra Kvitová 6-1, 6-2 2016 Mutua Madrid Open Simona Halep 6-2, 6-4 2017 Mutu Madrid Open Simona Halep 7-5, 6-7 (5-7), 6-2 2018 Mutu Madrid Open Petra Kvitová 7-6 8-6, 6-3 2026 FIFA World Cup. 2026 Koobka adduunka ee FIFA ayaa noqon doona xiriirka kubadda cagta FIFA ee xulashada qaramada adduunka, isagoo ku tartamaya tartanka kubadda cagta adduunka 23-aad, tartanka kubadda cagta ee heerka caalami ee heerka afaraad. Tartanka waxaa martigelin doona 16 magaalo saddex wadan oo Waqooyiga Ameerika ah; 60 kulan, oo ay ku jiraan quarterfinals, semi-finals iyo finalka, waxaa martigelin doona Mareykanka, halka darisyada Canada iyo Mexico ay martigelin doonaan marti walba 10 kulan. Tartanku wuxuu noqon doonaa kii ugu horeeyay oo ay marti galiso saddex wadan. [1] [2] United 2026 ayaa dalab rasmi ah u dirtay Morocco intii lagu gudajiray codka kama dambeysta ah ee 68-ta sano ee FIFA. Waxay noqon doontaa markii ugu horeysay ee Koobka Aduunka tan iyo South Korea / Japan 2002, taas oo martigelin doonta in ka badan hal wadan. Iyadoo martigelinteeda Koobkii Adduunka ee 1970 iyo 1986, Mexico ayaa sidoo kale noqon doonta dalkii ugu horeeyay ee martigeliya dhammaan ama qayb ka mid ah saddexda Koobka Adduunka. Koobka adduunka ee 2026 ayaa sidoo kale ku arki doona tartanka oo laga dhigay 32 ilaa 48 kooxood. Istanbul Open. Istanbul Open (oo sidoo kale loo yaqaan 'TEB BNP Paribas Istanbul Open' oo ah ujeedooyin madax-bannaan) ayaa ah riwaayad ragga oo ka timid ATP Tour oo lagu qabtay magaalada Istanbul ee Turkiga. Laga bilaabo 2015, waa qayb ka mid ah ATP 250 Series. Tartanka waxaa lagu ciyaaraa maxkamad dhoobo dibadda ah. [1] Tani waa tartankii ugu horeeyay ee ATP World Tour ee Turkiga. Tartanka bilawga ah waxaa lagu qabtay 27 Abriil ilaa 3 Maajo 2015 xarunta kubada cagta ee "Koza World of Sports", taas oo kor u qaadeysa akadeemiyada kubadda teniska ee adduunka. Maxkamadda dhexe waxay leedahay sariir la soo celin karo waxayna ku siisaa 7,500 qof. Labo bandhigyo dhoobo oo kale ayaa maxkamad soo taagaya 9,500. Ramsey (company). Ramsey wuxuu ahaa ganacsade dharka Turkiga ah iyo ganacsi tafaariiq ah, oo ay leedahay Remzi Gür, oo uu aasaasay isaga oo ku yaala London 1970-yadii, haddana 155 dukaamo tafaariiqeed oo ku yaal 26 dal. Ramsey waxaa iska leh Remzi Gür, [1] waxana la aasaasay London 1970-yadii, waxaana uu heystaa warshado badan oo Turkiga ah oo dukaamo ka soo qaada Dublin ilaa Alle. Sannadkii 2012, Ramsey wuxuu saxiixay heshiis saddex sano ah oo uu kula saxiixday Liverpool FC. [3] Laga bilaabo December 2015, Ramsey wuxuu leeyahay in ka badan 155 dukaamo tafaariiqeed oo ku yaal 26 dal Adeegga-guriga. Guryaha la karsado (oo sidoo kale loo yaqaan aqal adeeg ah ama aqal dheereyn leh) waa guri dabaq ah oo buuxa [1] oo la heli karo mudo gaaban ama waqti dheer, oo bixiya siyaabaha hoteelka sida adeeg qolka, haynta guriga, jirdhis xarunta, qolka dhar-dhaqashada, iyo qolka dib-u-soo-kabashada. Badankood waxay ku yaallaan jiko buuxda, Wi-Fi iyo saabuunta guryaha iyo qalajiyaha. Shirkadaha had iyo jeer waxay isticmaalaan guryaha la adeegay si ay u martigeliyaan xirfadlayaasha kuwaas oo laga yaabo in ay ku jiraan meelaynta gudaha ama caalamiga ah. Waa caan u ah madaxda sare inay si ku meel gaar ah u degaan guryaha la qabadsiiyo iyagoo raadinaya degenaansho rasmi ah ama meel kale. Inkasta oo guryaha la adeegay ay inta badan ku jiraan madaxda ganacsatada, waxay sidoo kale heli karaan dadweynaha guud. Guryaha la adeegay waxay bixiyaan tas-hiilaad sida guri hudheelladeed laakiin waxay bixisaa meelo dheeraad ah, sahlan iyo qarsoodi. Waxay leeyihiin goobo cunto karis ah oo gaar ah, mararka qaarkood jikada, laakiin mararka qaarkood jikad buuxda leh mashiinka dharka lagu dhaqo iyo mashiinka dharka, goobaha jiifka iyo jiifka ee ka weyn qolalka caadiga ah, iyo badanaaba helitaanka jimicsiyada, makhaayadaha, goobaha shirarka, shirarka iyo hoteelada kale - sida adeega. Adeegyadooda badanaa waxaa ka mid ah beddelida musqusha, is-beddelka nadaafadda, sameynta sariirta, iyo nadiifinta. Adeega qolka. Adeega qolka ama qolka qadada qolka waa adeeg hudheelladeed oo marti gelinaya martida inay doortaan alaabta cuntada ee alaabadooda u geynaya qolkooda hoygooda si ay u isticmaalaan, halkaas oo ay u adeegaan shaqaalaha. Adeegga qolka waxaa loo abaabulaa sida qayb ka mid ah Waaxda Cuntada & Biyaha ee hoteelka sare iyo dhismayaasha damaashaadka. Waa wax aan caadi ahayn in adeega qolka lagu bixiyo hoteelada aan aheyn mid sare, ama motels. Adeegga qolka la midka ah waxaa laga yaabaa in la siiyo martida maraakiibta socdaalka ah. [1] Adeega qolka waxaa la siin karaa 24 saacadood ama adeega habeenkii ah. Hammamka-Turkiga. Baraarig Turki ah (Turki: Hammam, Carabiga:, translation) Xammaam waa nooc ka mid ah qubaysiga dadweynaha ee Boqortooyada Ottoman iyo in ka badan adduunka Islaamka. Qeyb ka mid ah waxay ahayd habka ugu caansan ee nadiifinta iyo nasashada waxay noqotay mid caan ah xilligii Fiktooriya, kadibna wuxuu ku faafay Boqortooyada Ingiriiska iyo Galbeedka Yurub. Dhismayaashu waxay la mid yihiin daaweynta (Bistoolooyinka Roomaanka). Si ka duwan Ruushka Ruushka, diiradda ayaa saaran biyaha, maadaama ay ka duwan tahay kaamirada goobaha. Baraariga Turki wuxuu la mid yahay sauna, laakiin wuxuu si aad ah ula xiriiraa dhaqanka hore ee Giriigga iyo qubayska qubeyska. Sababtoo ah Waxay ku bilaabataa nasasho qol qol leh oo joogto ah oo hawada kulul, hawada qalalan, u oggolaanaya inay si xor ah u noqoto mid xor ah. Qoob-ka-dib waxay u guuri karaan qol qabow ka hor inta aanay ku dhaqin biyo qabow. Kadib markaad dhamaystirto maqaarka, dabaasha waxay ugu dambeyntii ka fadhiistaan ​​qolka qaboojinta muddada nasashada. [1] Farqiga u dhexeeya jamaca Islaamka iyo barkadda Turkiga ee Turkiga waa hawada. Hawada kulul ee ku jirta qubeyska Fiktooriya ee Turkiga waa qalalan; Xajmiga Islaamka ayaa hawada inta badan uumi ah. Qubeysiga dharka Viktoria ah ee Turkiga wuxuu inta badan ku dhufanayaa meel qabow qabow ka dib qolalka kulul; Xamaamka Islaamku ma laha barkad haddii aysan biyuhu ka imanayaan guga. Meelaha diinta Islaamka ayaa dharka lagu qubeysto iyaga oo biyo qabow leh. Codsiga hawada kulul ee jidhka bani'aadamka waa ereyga ugu macquulsan. Ma aha hawo qoyan, hawo qoyan, ama hawada uumiga ah; ma aha mid uumi ah qaab kasta ama qaab kasta. Waa jiritaanka jidhka oo dhan hawada kulul ee kulul. Burger King (company). Burger King (BK) waa silsilad caalami ah oo caalami ah oo ku taal maqaayadaha cuntada lagu cuno ee hamburger. Xaruntu waxay ku taallaa aagga aan la magacaabin ee Gobolka Miami-Dade County, Florida, waxaa la aasaasay sannadkii 1953 iyadoo loo yaqaan Insta-Burger King, oo ah silsilad makhaayad Jacksonville, Florida ku taal. Ka dib markii King's Insta-Burger uu dhibaatooyin xagga dhaqaalaha ah ku haystay 1954, labada shirkadood ee Miami ee David Edgerton iyo James McLamore waxay iibsadeen shirkad waxayna ku magacawday "Burger King". Qeybta soo socota ee sanadka soo socda, shirkadu waxay beddeli doontaa afar jeer, oo leh saddexda mulkiilayaasha saddexaad, iskaashiga shirkadda TPG Capital, Bain Capital iyo Goldman Sachs Capital Partners, marka la eego sannadkii 2002. Dhamaadkii 2010, 3G Capital Brazil ayaa heshay saamiga aqlabiyad ee shirkadda, heshiis lagu qiimeeyay $ 3.26 bilyan. Milkiilayaasha cusub waxay isla markiiba bilaabeen dib-u-dhiska shirkadda si ay u dhisto hantidooda. 3G, oo ay weheliso lamaane Berkshire Hathaway, ayaa ugu dambeyntii isku darsatay shirkadda oo ay la wadaagto silsilada qalabka ah ee Canadian-ka ah ee Tim Hortons, oo ka hooseysa shirkad cusub oo Kanada ku salaysan oo ku taal Canadian Brands International. Sanadkii 1970-yadii waxaay ahaayeen "Da'da Dahabka" ee xayaysiinta shirkadda, laakiin bilowgii hore ee 1980-meeyadii, barkerka King Burger wuxuu bilaabay inuu diiradda saaro. Taxane ah ololeyaal xayeysiin ah oo guuleystay oo ay abuurtay wakaalado xayeysiis ah ayaa sii socday labaatankii sano ee xigtay. Sanadkii 2003, Barker King wuxuu shaqaaleysiiyay hay'adda advertising ee Crispin Porter + Bogusky (CP + B), oo gabi ahaanba dib u habeeyay xayeeysiisyada iyadoo la socotay ololeyaal cusub oo ku salaysan dabeecad cusub oo Burger King ah oo loo yaqaan 'King', oo ay weheliyaan cusub joogitaanka internetka. Inkasta oo ay aad u guuleysatay, qaar ka mid ah komuyuunatiyada CP + B ayaa lagu jahwareeray jinsi ahaan ama dhaqan-xumo. Mulkiilaha cusub ee Burger King, 3G Capital, kadibna wuxuu joojiyay xidhiidhka lala yeeshay CP + B sanadka 2011 wuxuuna xayaysiisay McGarryBowen, si uu u bilaabo olole cusub oo waxsoosaarka waxsoosaarka leh oo lala beegsado bartilmaameedyada dadweynaha. Cuntada Burger King ayaa ka ballaarisey bixinta aasaasiga ah ee burgers, Fries fries, sodas, iyo milkshakes si badeecado waaweyn oo kala duwan. Sanadkii 1957, "Whopper" wuxuu noqday kii ugu horreeyey ee uu ku soo koobo menu, waxaana uu noqday badeecada saxiixa Burger King taniyo. Taa beddelkeeda, BK waxay soo saartey alaabooyin badan, oo ku fashilmay in ay qabsadaan suuqa. Qaar ka mid ah guul darrooyinkaas oo ka dhacay Maraykanka ayaa ku guuleystay in ay ku guulaystaan ​​suuqyada dibadda, halkaas oo BK ay sidoo kale diyaarsan tahay cuntadeeda dhadhanka gobolka. Sidi kale fiiri. Mc Donalds Resturant HokBen. Hoka Hoka Bento (mararka qaarkood waa la soo gaabiyey, laakiin hadda waxa lagu soo daray Hokben) waa jasiirado dukaamaysan oo Japan ah oo ku yaala Jakarta, Indonesia. Maqaaradaha maqaayada maanta waxay ku baahsan yihiin Java iyo Bali. Magaca Hoka Hoka Bento waxaa laga soo qaatay luqadda Japanese taas oo macneheedu yahay "uumiga bento" (cuntada Japan ee baakadka). Oromia International Banka. Bankiga Oromia Bank (OIB) waa bangi gaar ah oo fadhigiisu yahay Addis Ababa, Itoobiya. Waxaa la aasaasay bishii Sebtembar 18, 2008. [1] Bankiga Oromia Bank S.C wuxuu bilaabay howlgal bishii Oktoobar 25-keedii, 2008 oo ah caasimadda oo ah 110 milyan oo biro (Br), oo ka sarreysa shuruudaha raasumaalka ugu yar 35 milyan Br. Iyada oo xarunteeda ku taal gudaha Dembel City Centre, wadada Avenue (Bole Road). Waxaa aasaas u ah ujeedooyinka ganacsiga bangiyada ganacsi, OIB waxa uu samaynayaa adeegyo bangiyeed oo caalami ah sida lacag-gelinta lacag-bixinta, bixinta lacagta, adeegga xawilaadda, iyo adeegyada bangiyada caalamiga ah iyo bangiga lacag la'aanta ah. Baanka ayaa hadda bilaabay baqshiimiinta elektroonikada sida Card Card oo loo yaqaano Oro-Card (ATM iyo POS), Bangiga Dhaqaalaha ee loo yaqaan Oro-Cash, Agent Banking-Oro Agent iyo Bangiga Internetka oo ah Oro-Click. Tirada qaybaha OIB ayaa hadda la gaarey 225 oo ku baahsan Itoobiya oo dhan oo ku xiran nidaamka bangiga dhexe. Oromia Int'l Bank waxay leedahay 13 xarun dhisme oo ku yaala magaalada Addis Ababa ee ku taalla waddada Bole oo ku taal Xarunta Ganacsiga ee Getu. Baanku hadda waa mid ka mid ah bangiyada gaarka loo leeyahay ee ugu saameynta badan Itoobiya oo sidoo kale loo yaqaanno hormarinta adeegyo lacag la'aan ah oo lacag la'aan ah. Ambo biyo. Ambo Mineral Water waa caan ka mid ah biyaha macdanta leh ee dhalooyinka laga dhaliyo, oo laga heley ilaha Ambo Senkele, [1] meel u dhow magaalada Ambo [2] [3] ee bartamaha Itoobiya. Waa cabitaan caan ah oo ka jira Itoobiya, [1] [4] [5] waxaana lagu qeexay "biyaha macaan ee ugu da'da casriga casriga ah" [1] iyo Itoobiya oo ah "dhalada ugu da'da yar macdanta biyaha." [6] Waa la dhalaalay ilaa 1930 Shirkadda waxaa iska leh SABMiller PLC iyo SouthWest Development, waxaana loo isticmaalaa inay noqoto shirkad dowladeed. [1] [3] Radisson Blu. " 'Radisson Blu' " (" Radisson SAS ") waa muraayad caalami ah oo adeegsanaya [adeega hotelka] iyo meelaha caanka ah ee Radisson Hotels inta badan ka baxsan Maraykanka, oo ay ku jiraan kuwa Europe, Afrika, iyo Aasiya. Kuwani waxaa maamula Carlson Residor Hotel Group. Laga bilaabo December 2014, Radisson Blu wuxuu leeyahay 287 hotel oo ku yaalla adduunka oo dhan 68,270 qol, iyo 102 hoteel oo ka hooseeya horumarinta iyada oo dheeraad ah 23,489 qol. 1960-kii, ayaa hotelka Royal Copenhagen ku furay Danmark. Waxaa diyaariyay SAS International Hotels (SIH) - qaybta hotelka ee Scandinavian Airlines. Kadib, 1994-kii, Radisson SAS waxaa la abuuray SAS International Hotel SIH) waxay ku biirtay xoogga Radisson ee Yurub, Bariga Dhexe iyo Afrika (EMEA) ee qorshaha wadajirka ah. Sannadkii 2000, Radisson SAS wuxuu furay hotelkii boqolaad. Sanadkii 2002, degidor wuxuu soo bandhigay nooca SAS Hospitality. Radisson SAS waxay ku shaqeyn jirtay in ka badan 150 guryaha wakhtigan in ka badan 40 dal oo ku baahsan EMEA. Dhammaadkii 2006, Degidor SAS waxaa loo magacabay Guriyeynta Residor Hotel, waxayna sameysay xaraashka suuqa Stockholm Stock Exchange 2008, kooxda huteelka Residor waxa ay ka kooban tahay 360 shirkadood oo ka mid ah 360 dal oo ku yaalla 55 dal. Markii magaca la bedelay 2009kii, Gordon McKinnon, oo ah madaxweyne kuxigeenka Residor ee Brands, ayaa sharxay in magaca Blu-ka laga soo xulay baaritaanka Rezidor si uu u baro SAS 'buluug buluug'. "Magaca Blues waa noloshii maadada mashruuca. "Waa wax fudud, waa mid gaaban, waa mid gaaban, waa arrin khuseeya, waxaana u adeegsanay hab ku habboon casriga khaas ah ee lagu aqoonsanayo iyada oo aan laga fogeyn," ayuu yiri. Mövenpick Hotelka. Mövenpick Hotels & Resorts (Jarmal: [muxvənˌpɪk]; Ingiriis: / muːvənˌpɪk /) waa shirkad maareynta huteel oo ku taal Baar, Switzerland. Waxaa iska leh Mövenpick Holding (66.7%) iyo Boqortooyada Boqortooyada Sucuudiga (33.3%). Waxay ka shaqeysaa in ka badan 80 guri, oo ay ku jiraan hudheelada, safaradaha iyo Nil-doonka, iyada oo 30 kale oo kale lagu dabaqo Bariga Dhexe iyo Aasiya. Silsiladda hotelka waxay u adeegtaa 5.8 milyan qof sanadkii, 2003-dii waxaa loo yaqaan "silsilada hudheelka ee ugu wayn ee Bariga Dhexe" by World Market Market [2] Olivier Chavy wuxuu xilka kala wareegay jagada CEO ee September 2016. [3] Ibis hotelka. Ibis (shakhsi ahaan qaabeeya, Ibis) waa shirkad caalami ah oo caalami ah oo leh shirkadda AccorHotels, shirkad heysata hoteel. AccorHotels wuxuu ku qoran yahay Paris Stock Exchange waxaana la aasaasay sanadkii 1967. Ibis wuxuu furay hotelkiisii ​​koowaad ee 1974. Hoteeladu guud ahaan waxay udhow yihiin xarumaha magaalooyinka, garoomada, xeebaha ama xarumaha tareenka, waxayna bixiyaan heerar hoose marka la barbar dhigo kooxo badan oo hudheel oo caalami ah oo la barbar dhigi karo cabbirka. Barkadda dabaasha. Barkad dabaasha, barkadda dabaasha, barkad dabaasha, ama barkad jimicsi waa barkad dabaasha loogu talagalay dabaasha ama waxqabadyada waqtiga firaaqada ah. Barkadaha waxaa lagu dhisi karaa barkadaha dhulka ama waxaa lagu dhisay dhisme ama qaab kale oo weyn, sidoo kale waxay sidoo kale ku yaalaan maraakiibta badda iyo maraakiibta safarka. Barkadaha dhulka ku yaalo waxaa inta badan laga dhisaa qalabka, sida dhagxaanta, dhagaxa dabiiciga ah, birta, balaastigga ama fiberglasska, waxaana loogu talagalay inay ahaato cabbir qiyaas leh, kan ugu weynna waa barkadda dabbaasha Olympic-ga. Naadiyo badan oo caafimaad, xarumo fayadhowr iyo naadiyo gaar ah, sida YMCA, waxay leeyihiin barkado badanaa loo isticmaalo jimicsi ama madadaalo. Magaalooyin iyo magaalooyin badan ayaa bixiya barkadaha dadweynaha. Hudheelo badan ayaa leh barkado loo heli karo martidooda waqtiyada firaaqada. Goobaha waxbarasho ee sida jaamacadaha ayaa sida caadiga ah leh barkado fasallada waxbarashada jirdhiska, hawlaha madadaalada, cayaaraha ama ciyaaraha tartanka sida kooxaha dabaasha. Boorsooyinka kulul iyo suxuunta ayaa ah barkado ay ka buuxsameeyeen biyo kulul, oo loo isticmaalo nasashada ama farsamaynta daweynta, waxayna ku badan yihiin guryaha, hoteelada iyo naadiyada caafimaadka. Barkadaha dabaasha ee gaarka ah waxaa sidoo kale loo isticmaalaa dheelista, isboortiska biyaha ee gaarka ah, daaweynta jireed iyo sidoo kale tababar loogu talagalay waardiyeyaasha iyo astronauts. Barkadaha dabaasha waa la kululeyn karaa ama aan kululayn. Casio. Casio Computer Co., Ltd. (Kashio Keisanki Kabushiki-gaisha) waa shirkad Japan ah oo qalabka macaamiisha iyo shirkadda qalabka elektarooniga ah ee xarunteedu tahay Shibuya, Tokyo, Japan. Waxyaabaha ay ka midka yihiin xisaabiyaha, telefoonada gacanta, kamaradaha dijitaalka ah, qalabka elektarooniga ah, iyo saacadaha digital. Waxaa la aasaasay sannadkii 1946-dii, 1957-kii ayaa sii daayay xisaabiyihii ugu horreeyay ee korontada ku shaqeeya aduunka. Casio wuxuu ahaa kamarad hore oo dijital ah, sannadkii 1980-yadii iyo 1990-meeyadii, shirkadu waxay kobcisay qalab badan oo loo isticmaalo guryaha kumbuyuutarrada. Samsung Electronics. Samsung Electronics Co., Ltd. Haneda: 三星 電子 (Literally "tristar electronics") is a South Korean multinational electronics company headquartered in Suwon, South Korea. [1] With a very complicated ownership structure with some circular ownership, [3] it is the flagship company of the Samsung Group, accounting for 70% of the group's revenue in 2012. [4] Samsung Electronics has more than 808 countries and employs around 308,745 people in assembly plants and sales networks. It is the world's largest information technology company, consumer electronics maker and chipmaker revenue. [5] As of October 2017, Samsung Electronics's market cap was at US $ 372.0 billion. Samsung has long been a major manufacturer of electronic components such as lithium-ion batteries, semiconductors, chips, flash memory and hard drive devices for Apple, Sony, HTC and Nokia. [7] It's the world's largest cellphone and smartphones manufacturer, the original Samsung Solstice [9], and later Samsung Galaxy line cihazlarının popülerliğinden kaynaklanan [10] The company is also a major vendor of tablet computers, especially its Android-powered Samsung Galaxy Tab collection, and is generally regarded as the phablet market by the Samsung Galaxy Note family of devices. Samsung has been the world's largest TV manufacturer since 2006, [12] and the world's largest manufacturer of mobile phones since 2011. [13] It is also the world's largest memory chips manufacturer. [14] In July 2017, Samsung Electronics overtook Intel as the world's largest semiconductor chip maker. Like many other South Korean family-run chaebols, such as the ordinary payrollers, the majority of the shareholders are controlling the shareholders. In 2012, Kwon Oh-hyun was appointed by the company's CEO, but announced in October 2017 that he would resign in March 2018, a "unprecedented crisis". [17] Sanduuqa sawirka. Boorsada sawirku waa mashiinka vending ama kioskada casriga ah oo ay ka kooban tahay aalado isdaba-joog ah, badanaaba loo shaqeeyo, kamarad iyo farsamo filim. Maanta, aqallada ugu badan ee sawirrada sawiradu waa digital. Crane. Crane waa nooca mashiinka ah, sida caadiga ah waxaa lagu qalabeeyaa xadhigga hoostiisa, xadhkaha siligga ama silsiladaha, iyo xidhmooyinka, kuwaas oo loo isticmaali karo labadaba si loo koro oo loo yareeyo walxaha iyo in loo wareejiyo masaafada. Waxaa badanaa loo isticmaalaa in la qaado walxaha culus iyo u qaadida meelo kale. Qalabku wuxuu isticmaalaa hal ama ka badan mashiinno fudud si uu u abuuro farsamayn farsamaysan, sidaas awgeedna culeyska awoodda caadiga ah ee bini'aadamka. Cranes waxaa badanaa loo isticmaalaa warshadaha gaadiidka qalabka qalabka, iyo warshadaha wax soo saarka ee loogu talagalay shirarka qalabka culus. Kiniisiyeyaasha ugu horreeya ee la yaqaan waa la been abuuray Giriigga Giriigga waxaana loo adeegsadey ragga ama xayawaanka culus, sida dameeraha. Kaneecooyinkaas waxaa loo isticmaalay dhisidda dhismayaal dhaadheer. Wareegyada waawayn ayaa la sameeyay kaddib, iyaga oo adeegsanaya isticmaalka boodhadhka bini-aadanka, oo u oggolaanaya in culeyska culus la saaro. Dhamaadkii Dhexe, gawaarida dekedaha ah ayaa la raray oo la rakibay laguna dhisay munaarado si xoog ah iyo xasillooni dheeraad ah. Kiriimka ugu horreeya waxaa laga sameeyay dhir, laakiin waxa lagu dhajiyaa birta, birta iyo birta la wareegto soo noqoshada Revolution Industrial. Qarniyo badan, awood ayaa waxaa bixiyay ragga ama xayawaanka, inkasta oo ay ku jiraan cabsida biyaha iyo dabaylaha dabiiciga ah ee dabiiciga ah. Awooddii ugu horreysay ee 'farsamada' waxaa bixiyay mashiinnada tamarta, tan ugu horraysa ee lagu soo bandhigo qarnigii 18aad ama 19aad, iyadoo dad badani isticmaalaan si fiican ilaa qarnigii 20aad. Kiriimyada casriga ah waxay sida caadiga ah isticmaalaan mishiinada biriijka ee gudaha ama koronto-korontada iyo nidaamyada hiddaha si ay u bixiyaan awooda waxtarka kor u kaca intii hore ee suurtogalka ah, inkastoo kaneecada wali laga faa'iideysanayo halka korontadu ay tahay mid aan dhaqaale ahayn. Cranes waxay ka jirtaa qaabab kala duwan oo kala duwan - mid kasta oo loo adeegsado isticmaalka gaarka ah. Cabbiradu waxay kala duwan yihiin minjeerada ugu yar yar ee loo yaqaan "cranes", oo loo adeegsado seminaaro, looxyada ugu dheer ee looxaanta, oo loo isticmaalo dhisidda dhismayaal waaweyn. Gaadiidka yaryar waxaa sidoo kale loo isticmaalaa dhisidda dhismayaal sare, si loo fududeeyo dhismayaasha adigoo gaaraya meelaha adag. Ugu dambeyntii, waxaan ka heli karnaa wadiiqooyinka waawayn, oo badanaa loo isticmaalo in lagu dhiso saliidaha saliidda iyo maraakiibta saaran maraakiibta. Qaar ka mid ah mashiinnada wax qaadista ma aha mid ku habboon qeexida korantada, laakiin guud ahaan waxaa loo yaqaanaa "cranes", sida kiriimyada feeraha iyo kareemiyeyaasha baastada. Haul baabuur. Gawaarida xamuulka ah waa jid weyn, gawaarida qashinka ah oo si khaas ah loo maareyn u ah isticmaalka macdanta wax soo saarka sare iyo goobaha dhismaha culus. Starbucks. Starbucks Corporation waa shirkad kafeega American ah iyo silsilad kafeega. Starbucks waxaa laga asaasay Seattle, Washington 1971-dii. Ilaa 2018, shirkadu waxay ka shaqeysaa 28,218 meelood oo dunida ah. Starbucks waxaa loo tixgeliyaa inuu yahay wakiilka ugu weyn ee "mawjada labaad ee qaxwaha", ugu horreyntii isaga kala soocaya goobaha kale ee kafeega ee dalka Maraykanka iyadoo la dhadhanayo tayada, tayada, iyo khibrada macaamiisha halka ay ku caan baxayaan qaxwaha madow. Tan iyo sannadkii 2000-kii, dadka ku shaqeeya sadexda wiiglaha ah waxay bartilmaameedsanayeen cabitaannada qaxwada leh ee qamri-gacmeed lagu sameeyey oo ku salaysan dabaylaha fudud, halka Starbucks ay isticmaalaan mishiinnada espresso automated si waxtar leh iyo sababo nabadgelyo leh [6] [7] Goobaha Starbucks waxay u adeegaan cabitaan kulul iyo qabow, qaxwaha tamar-buuxa ah, kafeega macaan ee VIA, espresso, caffe latte, shaah buuxa iyo dabacsan oo ay ku jiraan shaah Teavana ah, [8] Cunnooyin casiir ah, cabitaanada Frappuccino, Laamoon la yiraahdo, iyo cunto fudud oo ay ku jiraan waxyaabaha sida boogaha iyo qashinka; Qaar ka mid ah bixinnada (oo ay ka mid yihiin bilowga dayrta ee Pumpkin Spice Latte) ayaa ah xilli ama si gaar ah goobta xaafadda. Dukaamo badan ayaa iibiya alaabooyinka cuntada ka hor la xirxiray, kuleylka kulul iyo qabowga, iyo cabitaanada ay ku jiraan dharka iyo tuubada; dooro "Meelaha Starbucks" meelo ay ku bixiyaan biirka, khamriga, iyo cuntada. [9] Starbucks-kaafi, kareem, iyo cabitaan cabitaanno qabow oo qabow ah ayaa sidoo kale laga iibiyaa dukaamada raashinka. Starbucks waxay markii ugu horeysay ka faa'iideysatay Seattle bilowgii 1980s. [10] Inkasta oo uu hoos u dhacay dhaqaale horey u ballanqaaday inay sii ballaadhiyaan Midwest iyo British Columbia dhammaadkii 1980madii, [11] shirkaddu waxay soo martay barwaaqo soo jiidasho leh oo ay la timid galitaanka California 1990-kii. Goobtii ugu horeysay ee Starbucks ee ka baxsan Waqooyiga America waxay Tokyo ku lahayd 1996; Guryaha dibadda hadda waxay ka dhigan yihiin saddex meelood meel meel ka mid ah dukaamada. [13] Shirkadda ayaa celcelis ahaan laba goobood oo cusub maalin walba u furneyd intii u dhexeysay 1987 iyo 2007. [14] Bishii Disember 1, 2016, Howard Schultz ayaa ku dhawaaqay inuu iska casilayo xilkiisa abaabulaya April 2017 waxaana bedeli doona Kevin Johnson. Johnson wuxuu doorbiday doorka CEO ah April 3, 2017 [15], iyo Howard Schultz wuxuu ka fariistay inuu noqdo Gudoomiye Emeritus oo waxtar u leh Juun 26, 2018. [16] Sido kale fiiri. Liska kafeega Migros Turkiga. Migros Ticaret A.Ş. (badanaa la gaabiyey Migros) waa mid ka mid ah silsiladaha ugu waawayn dukaamada waawayn ee Turkiga. Iyadoo ay weheliyaan dukaamada Migros, dukaamada dhimista shoogga, xarumaha dukaamaysiga ee Ramstore ee caalamka, dukaamada onlineka iyo dukaamada iibiya, Migros Turkiga ayaa lagu qiyaasay 160 milyan oo macaamiil. Laga soo bilaabo Noofembar 2014, shirkadku waxay ka shaqaysaa 1,156 dukaamo: 852 dukaamo Migros, 212 Tansas dukaamo, 24 5M macaamiisha iyo 27 Xarumood Macro oo ku yaala Turkiga, 41 Ramstores oo ku yaalla Kazakhstan iyo Macedonia, sida laga soo xigtay boggeeda. Warbixinnada warbxinta ee bishii Febraayo 2008 ayaa tilmaamaya in Iskaashatada BC ay oggolaadeen in ay iibsadaan Migros Turkiga oo ah iibsashada ugu weyn ee abid ugu weyn Turkiga. Shirkadda fadhigeedu yahay London waxay noqon doontaa Migros Turk 51% saamiga shirkadda Koc Holding 1.98 bilyan. Ka dib BC waxay kordhisay saamiga boqolkiiba 98. Sannadkii 2011, kooxdu waxay ku iibiyeen qiyaastii 20% maalgashiga suuqyada dadweynaha. [3] [4] BC Partners ayaa bishii Juun 2015 ku dhawaaqday in ay iibin doonto 40.25 boqolkiiba saamiga migros ee dukaamada waawayn ee Migros oo ku biiray shirkadda Turkiga ee Anadolu Endustri Holding AS ee qiyaastii $ 2.74 bilyan. Lulu Dukaamada. Lulu Hypermarket (stylized as LuLu Hypermarket) waa ganacsade Hindi ah oo leh shirkad silsilad ah iyo shirkad tafaariiq ah oo xarunteedu tahay Abu Dhabi. Waxaa la aasaasay sannadkii 2000-kii Yusuff Ali M.A. oo ka soo jeeda degmada Nattika, Thrissur ee India. Lulu Hypermarket waa mid ka mid ah qaybaha shirkadaha caalamiga ah ee caalamiga ah ee "Lulu Group International". LuLu waxaa ku jira in ka badan 40,000 oo shaqaale ah oo jinsiyado kala duwan ah. [1] [2] Waa mid ka mid ah silsiladaha tafaariiqda ee ugu weyn Asia oo ah kan ugu weyn ee Bariga Dhexe oo leh 128 goobood oo ku yaalla wadamada Golaha Iskaashiga Gacanka (GCC). Lulu Hypermarket waxaa maamula LuLu Group International, oo sidoo kale ay leedahay 13 xarumood oo ku yaala wadamada GCC, LuLu International Shopping Mall oo ku yaala Hindiya iyada oo ay ku jiraan Marriott Hotels & Resorts, Kochi oo ku yaala isla goobta Lulu iyo xarunta ugu weyn ee Malaysia. Shirkadda cilmi-baarista Deloitte, ayaa dhowaan soo saartay mid ka mid ah 50-tii dukaammo ee ugu dhaqso badan adduunka. [3] [4]. Lulu ayaa sidoo kale bilaabay Xarunta Shirarka Lulu ee Thrissur kaas oo ku baahsan wareegga 18 hektar (73,000 m2) oo leh aag dhisme oo ah 160,000 feet (15,000 m2). Mashruuca Lulu ee Lulu Bolgatty International Convention Centre ee Bolghatty Island waa mid ka mid ah Xarunta Shirarka ugu weyn ee Koonfurta Aasiya [5] oo ay weheliso saddexda ugu wayn ee Grand Hyatt ee ku yaala hoteelka. Sanadka 2016-ka, Yusuff Cali M. Aaska aasaasiga ah ee Lulu wuxuu ku iibsaday Iskotland Yard Building in London. [7] Sida laga soo xigtay 2013, Yusuff Ali wuxuu haystaa 9.37 boqolkiiba qaybta Maddaarka Caalamiga ah ee Cochin [8]. Lulu Group International waxay iibsatay 10% saamiga shirkad ganacsi oo UK ah, Shirkadda East India, iyo 40% saamiga saamiga cuntadeeda wanaagsan ee ku dhow $ 85 million guud ahaan. Smit. Simit, Carabi: Seynid, turjubaan. (Giriig: κουλούρι) waa riwaayad wareeg ah, oo sida caadiga ah lagu soo koobay abuurka sisinta ama, inta badan sida caadiga ah, boobka, boogaha, caanaha, kiriimyada ama gabbaldayaha, laga helaa cuntooyinka quraan ee Ottomankii hore, iyo cabirka Bariga Dhexe ee Simit, qadarin, ladnaan, iyo dabeecadaha kale way kala duwan yihiin gobollada. Waxaa loo yaqaan 'Bagel' ee Turkiga. Iiraan, simit waxaa loo yaqaana nacas ("giigsan"), inkastoo ay aad ugu egtahay noocyada kala duwan ee Istanbul. Simit in Ankara way ka yaryihiin oo ka jilicsan yihiin magaalooyinka kale. Simit in Istanbul waxaa lagu sameeyey buro. Ebay. eBay Inc. (/ iːˌbeɪ / EE-bay) waa shirkad caalami ah oo ganacsi oo saldhiggeedu yahay San Jose, California taas oo u sahlaysa iibsadaha macaamiilka iyo iibsashada macaamiilka iyada oo loo marayo websaydheeda. eBay waxaa la aasaasay Pierre Omidyar sanadkii 1995, waxayna noqotay sheeko guuleysi leh oo ku saabsan xumbada dhibcaha. eBay waa ganacsi lacageed oo malaayiin doolar ah oo hawlgalay qiyaastii 30 waddan, laga bilaabo 2011. [2] Shirkaddu waxay maamushaa eBay.com, xaraash furan oo internetka ah iyo barta dukaanka ee dadka iyo ganacsiyada iibsanaya oo iibiya alaabo iyo adeegyo kala duwan oo adduunka ah. Websaydhku waa bilaash inuu u isticmaalo iibsadaha, laakiin iibiyayaashu waxa lagu soo dallacayaa kharashyada liiska alaabooyinka ka dib markii tiro kooban oo liisaska bilaash ah, iyo mar kale marka alaabooyinka la iibiyo. Marka laga soo tago iibsashada asalka ah ee xaraashka ah, website-ka ayaa tan iyo markii loo kobciyey oo la ballaariyay si uu u ku daro "Buy Now Now" dukaanka; dukaameysiga UPC, ISBN, ama nooca kale ee SKU (via Half.com); xayaysiinta internetka ee internetka (iyada oo loo marayo Kijiji ama eBay Classifieds); Ganacsiga tikidhada dukaanka internetka (via StubHub); iyo adeegyo kale. Waxay horey u soo bandhigtay xawaalad lacag oo internet ah (iyada oo loo marayo PayPal, [4] taas oo ahayd shirkad iska leh eBay laga soo bilaabo 2002 ilaa 2015). Irizar. Irizar Group waa macmiil ku salaysan isboorti ku salaysan rukumo raaxo ah, oo la aasaasay 1889. Waxay ku taalaa Ormaiztegi ee Basque Country,Isbania. Iyadoo joogitaan ganacsi ah oo ka badan 90 waddan ayaa canshuurta 2017-ka waxa ay dhaaftay 550 milyan oo euros. Waa macaladda hogaaminaysa macalimiinta baabuurta ee dalka Isbania (oo leh saamiga suuqa oo ka sarreeya 40%), waana kan labaad ee Yurub, macalimiintiisana waxaa laga heli karaa qaybo badan oo adduunka ah. Irisar waxa kale oo ay ku leedahay warshado ku yaal dalalka kale: Skhirat (Morocco), Tianjin (China), Botucatu (Brazil), Querétaro (México), Centurion (Koonfurta) Africa) iyo Tamil Nadu (Hindiya) (iyadoo la kaashanaysa Ashok Leyland iyo TVS Motors). Waxay wadajir u haystaan ​​wax ka badan 3,000 oo xabo sannadkii. Kooxda Irisar waxay sidoo kale leedahay Hispacold, taas oo nidaamyada qaboojinta hawada u qabta tababarayaasha, iyo miisaska, kuwa ka shaqeeya baska otomaatikada ah iyo albaabada tareenka iyo rampiyada [1] Irizar wuxuu si gaar ah ula shaqeeyaa Scania, isagoo si wadajir ah u qaabeeyey jidhka i4. Si kastaba ha noqotee, Jidhka Irizar ayaa sidoo kale laga heli karaa goobaha kale ee wax soosaarayaasha, sida Man, Irisbus, Volvo, Mercedes-Benz, iwm. Acerinox-birta. Acerinox, S.A. (Spanish: [aθeɾinoks]) is a Spanish-based steel unit. The company was established in 1970, and was acquired technical support from Japanese company Nisshin Steel. Nisshin will continue to hold about 15% Acerinox until April 2010. [2] The center is located in Madrid. The chairman is Rafael Naranjo. Since 2008, the company has been the world's largest producer of iron. [3] Abengoa. Abengoa S.A Isbania [aβeŋɡoa] waa shirkad isbaanish ah oo Isbaanish ah, oo ay ka mid yihiin shirkadaha ku jira meelaha tamarta, isgaarsiinta, gaadiidka, iyo deegaanka. Shirkadda waxaa aasaasay 1941 Javier Benjumea Puigcerver iyo José Manuel Abaurre Fernández-Pasalagua, [3] waxayna ku taallaa Sevilla, Spain oo xarunteedu tahay St. Louis, Missouri. Waa shirkad biyotechnology oo caalami ah oo ku takhasustay horumarinta tiknoolajiyada cusub ee biofuels iyo waxsoosaarka biyobojhiga iyo walxo cayriin ah. Abengoa waxay ku tababbartaa cilmi-baaris ku saabsan tiknoolijiyada joogtada ah, waxayna fulineysaa tiknoolajiyadan Spain iyo waliba dhoofinta caalamka. Farsamooyinkani waxaa ku jira awood xoog leh oo cadceedda, jiilka labaad ee biofuels, iyo quficinta. Sanadkii 2014, Abengoa iyo kabiitiyayaashu waxay shaqeynayeen qiyaastii 20,250 qof, oo ka shaqeynaya in ka badan 80 dal. [2] Meliá Hotelka. Meliá Hotels International, S.A. (markii hore Sol Meliá) waa silsilad hoteel oo Isbaanish ah oo uu aasaasay Gabriel Escarrer Juliá 1956-dii Palma de Mallorca. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa oo loogu gudbiyaa magaca hore ee Sol Meliá. Shirkaddu waa mid ka mid ah shaqaalaheeda ugu weyn dalka Spain ee fasaxyada fasaxyada ah [2] iyo safka 17aad ee ugu weyn caalamka oo dhan. [3] Domestically gudaha Spain shirkadu waa hogaamiyaha suuqyada labadaba macaamiisha iyo hudheelada magaalooyinka. [4] Haatan silsilad hudheel ah waxay ku taalaa 374 dal oo ku yaal 40 dal oo ku yaala 4 dal oo hoos imanaya magaca Meliá, Gran Meliá, ME by Meliá, Paradisus, Innside by Meliá, TRYP by Wyndham, Sol Hotels iyo Club Meliá. 3M. Shirkadda 3M, oo hore loogu yaqaanay Shirkadda Mining and Manufacturing Company, waa shirkad Maraykan ah oo ka shaqeysa shirkadaha caalamiga ah oo ku salaysan Maplewood, Minnesota, oo ku taal xaafada St. Paul. 3M waxay ka shaqeysaa 90,000 oo qof oo adduunka ku shaqeeya waxayna soo saartaa in ka badan 55,000 oo badeecadood, oo ay ka mid yihiin: waxyaabaha la isku qurxiyo, abrasives, laminates, difaaca dabka, qalabka ilaalinta shakhsi ahaaneed, alaabooyinka ilkaha iyo kuwa korontada, qalabka elektarooniga, alaabta caafimaadka, (shimbiraha qorraxda, ciriiriga, mira, shaambo baabuur, daaweynta dibedda, gudaha iyo ilaalinta xayndaada ilkaha), [3] wareegyada elektarooniga ah, software-ka daryeelka caafimaadka iyo filimada la yiraahdo [4] 3M waxay leedahay hawlo in ka badan 65 dal oo ay ka mid yihiin 29 shirkadood oo caalami ah oo leh hawlaha wax soosaarka iyo 35 shirkadood oo leh shaybaarro. Waxyaabaha 3M ah ayaa diyaar u ah inay iibsadaan iyada oo loo marayo iibiyeyaasha iyo tafaariiqlayda, oo si toos ah uga soo iibsada shirkadda. Koobka labaad. Second Cup Coffee Co waa dukaanka qaxwaha Kanada ee kafeega ee ku shaqeeya in ka badan 300 oo makhaayad oo ku baahsan waddanka. [2] Xarunteeda waxaa ku yaal Mississauga, Ontario. [3] Dukaammadu waxay iibiyaan cabitaanada kuleylka ah, qaboojiyaha, cunto fudud, cuntada la kariyo, kuleylka kulul iyo qabowga, iyo cabitaanada ay ku jiraan kijooyinka iyo tumblers. Seddexda jeer ee tartanka koobka adduunka waxay sii wadaan inay la tartamaan Starbucks, Tim Hortons iyo McDonald's, oo sidoo kale ka mid ah cabitaanada takhasuska leh ee espresso ku salaysan. Tan iyo markii la aasaasay, Koobka labaad wuxuu ku ballaariyay macaamiisheeda Mareykanka, Morocco, Sacuudi Carabiya, Bahrain, Kuwait, Oman, Qadar, Lubnaan, Jordan, Masar, Imaaraadka Carabta, Ciraaq, Suuriya, Yemen, Cyprus, Azerbaijan, Angola, Ghana, Lithuania, [4] Romania, Pakistan, Boqortooyada Ingiriiska, Filibiin, Bangladesh iyo Poland. Cabitaanada Tassimo Second Cup ayaa la bilaabay September 2012. [5] Tassimo T65 ayaa hadda lagu iibiyaa meel kasta oo ah Second Cup. Aztecs. The Aztecs (/ æztɛks /) waxay ahaayeen dhaqankii Mesoamerican ee ku dhexjiray bartamaha Mexico xilligii caadiga ahaa ee laga soo bilaabo 1300 ilaa 1521. Dadka Aztec waxay ku jireen kooxo qowmiyadeed oo kala duwan oo ku yaala bartamaha Mexico, gaar ahaan kooxaha ay ku hadlaan luqadda Nahuatl iyo kuwa waaweyn qaybo ka mid ah Mesoamerica laga bilaabo 14aad ilaa qarniyo 16aad. Dhaqanka Aztec waxaa loo abaabulay gobollada magaalooyinka (altepetl), qaar ka mid ah kuwan oo ku biiray inay sameeyaan isbahaysi, siyaasad siyaasadeed, ama boqortooyo. Awoodda Aztecu waxay ahayd isku xidhnaan saddexda dawlad-goboleed ee aasaasay 1427-kii, Tenochtitlan, magaalada-gobolka Mexica ama Tenochka; Texcoco; iyo Tlacopan, oo horey uga tirsanaa boqortooyada Tepanec, oo awooda xoogga leh Azcapotzalco. Inkasta oo ereyga Aztecs uu badanaa xaddidayo Mexica ee Tenochtitlan, waxa kale oo sidoo kale loo adeegsadaa in lagu tilmaamo Nahua polities ama dadyowga Mexico ku yaala xilligii hore, [1] iyo sidoo kale xilligii gumeysiga Isbaanishka (1521-1821). [2] Qeexitaanada Aztec iyo Aztecs ayaa muddo dheer mawduuc ka ahaa dood cilmiyeed, tan iyo intii aqoonyahanka jarmalka Alexander von Humboldt uu aasaasay adeegsiga guud ee qarnigii sagaalaad. Maya. Dhaqanka Maya wuxuu ahaa mabaadi 'Mesoamerican ah oo ay soo saareen dadyowga Maya, waxayna xuseen qoraaga hieroglyphic-nidaamka qoraalka keliya ee si buuxda loo yaqaan ee Columbus-America horay - iyo sidoo kale farsamada, dhismaha, xisaabta, jadwalka, iyo qiyaasta asaasiga ah. Dhaqanka Maya waxaa lagu sameeyey aag ku yaala koonfur-bari Mexico, dhammaan Guatemala iyo Belize, iyo qaybaha galbeedka ee Honduras iyo El Salvador. Gobolkaasi wuxuu ka kooban yahay waqooyiga hoose ee ku yaalla Yucatán Peninsula, iyo dhulgariirka Sierra Madre, oo ka soo jeeda gobolka Mexico ee Chiapas, oo ku taal daafaha Guatemala oo ka sii gudubta El Salvador, iyo dhulka hoostiisa ee ku yaala bariga Pacific. Xilligii Arbacada, ka hor 2000kii BC, wuxuu arkay horumarkii hore ee beeraha iyo tuulooyinka ugu horreeya. Muddadii Dugsi-horaadkii (2000-BC ilaa 250 AD) waxay aragtay aasaaskii ugu horeeyay ee miyiga ee gobolka Maya, iyo beerashada dalagyada kala duwan ee cuntada Maya, oo ay ku jiraan galleyda, digirta, boodhka, iyo basbaaska yar. Magaalooyinkii ugu horeeyay ee Maya waxay sameysmeen qiyaastii 750 BC, iyo 500 BC BC magaalooyinkaasi waxay lahaayeen dhismo muraayad ah, oo ay ku jiraan macbudyo waawayn oo leh faallooyin fara badan. Qoraalka Hieroglyphic waxaa lagu isticmaalay gobolka Maya qarnigii 3aad ee qarnigii koobaad. Qeybaha kala duwan ee loo yaqaan 'Preclassic' ayaa waxaa ka mid ah magaalooyin waaweyn oo ku yaala Petén Basin, iyo Kaminaljuyu oo kor u kacay si ay ugu dheelitiraan Gobollada Guatemala. Gladiator. Gaadiye (Laatiin, Gawracane, "Swords", "sword") wuxuu ahaa muwaadin hubaysan oo ka soo qaybgalay dhagaystayaashii Roomaanka Roomaanka iyo Roomaankii Boqortooyada ee iskudhacyo rabshado leh oo lala yeeshay dagaalyahanno kale, xayawaan duurjoog ah, oo dhalleeceeyay denbiilayaasha. Waxyaalaha farxad geliyey waxay ahaayeen mutadawiciin naftooda halis gelinaya noloshooda iyo sharciyadooda iyo bulshadooda oo ka muuqda arena. Intooda badani waa la quudhiyay sida addoonada, iyaga oo ku jira xaalado adag, bulsho ahaan la mamnuucay, iyo kala qaybsan xitaa dhimasho. Iyadoo aan loo eegin asal ahaan, farxadlayaashu waxay soo bandhigeen daawadayaasha tusaale u ah anshaxyada marti-gelinta Rome, iyo in ay la dagaallamaan ama si fiican u dhintaan, waxay ku dhiiri galin karaan inay jecel yihiin iyo inay dadku jecel yihiin. Waxaa lagu dabaaldegay farshaxan aad u sareeya oo qiimo jaban, qiimaha ay ku dhiganayeen waxaay ku yaalaan meelo qaali ah oo caadi ah oo dunida oo dhan ah. Asalka astaamiha dagaalyahanka guusha ayaa u furan doodda. Waxaa jira caddayn ku saabsan aaska jilidda intii lagu jiray dagaalkii Punic ee qarnigii 3aad ee qarnigii koobaad, ka dibna waxaa si dhakhso ah u noqday sifo muhiim ah oo siyaasadeed iyo nolol bulsheed ee adduunka Roomaanka. Muuqaalkeeda waxay keentay in la isticmaalo had iyo jeer si aad u fiican oo qaali ah. Kulamadii gladiators ayaa soconayay ku dhowaad kun sano, iyagoo gaadhay heerka ugu sarreeya ee qarnigii koobaad ee qarnigii 2aad iyo qarnigii 2aad. Kulamadii ugu dambeeyay hoos u dhacay inta lagu jiray qarnigii 5-aad ee ka dib markii la aqbalo Masiixiyaddu waa kaniisada qaranka ee Roomaankii 380, inkastoo falalka bahalka (xayawaanka) ay sii wataan qarnigii 6aad. Titanic Marcabka. RMS Titanic (/ taɪtænɪk /) waxay ahayd markab xamuul oo ingiriisi ah oo ku dhuumaaleysnaa Badweynta Waqooyiga Atlantic saacadaha hore ee 15 Abriil 1912, ka dib markii ay ku soo dhaceen qaboojiye intii lagu jiray safarkiisa gaaban ee Southampton ilaa New York City. Waxaa jiray 2,242 rakaab ah iyo shaqaalihii saarnaa, waxaana in ka badan 1,500 oo qof ay dhinteen, taasoo ka dhigan mid ka mid ah musiibooyinka baddan ee ganacsiga ee taariikhda casriga ah. RMS Titanic wuxuu ahaa markabkii ugu weynaa ee markabkii markii uu galay adeegga waxaana uu ahaa mid labaad oo ah seddex ka mid ah maraakiibta Olympic-da ee ka shaqeeya White Star Line. Waxaa dhisey gawaarida Harland iyo Wolff ee Belfast. Thomas Andrews, naqshadeeda, ayaa ku dhintay musiibada. [2] Titanic wuxuu ku hoos jiray amarka Capt. Edward Smith, oo sidoo kale hoos u raacay doonnida. Biyaha badweynta ayaa u qaaday qaar ka mid ah dadka ugu qanisan caalamka, iyo sidoo kale boqolaal muhaajiriin ah oo ka kala yimid Great Britain iyo Ireland, Scandinavia iyo meelo kale oo Yurub oo dhan ah oo raadsaday nolol cusub Maraykanka. Guryaha koowaad ee loogu talagalay waxaa loogu talagalay in ay noqoto mid xiiso leh oo raaxo leh, oo leh qolka jimicsiga, dabaasha, maktabadaha, makhaayadaha heerka sare iyo qolalka foosha xun leh. Badeeco qalabaysan oo xoogan ayaa la heli karaa si loogu diro "rakaabka" maraakiibta iyo maraakiibta isticmaalkooda isticmaalka. Inkasta oo Titanic ay leedahay sifooyin ammaan ah oo heer sare ah sida qaybaha ciriiriga ah iyo albaabbada firfircoon ee dhaqdhaqaaqa, Titanic oo keliya ayaa lagu daboolay 1,178 qof - qiyaastii kala badh tirada kuraasta, iyo seddex meelood oo ka mid ah awooddeeda guud-sababtoo ah xeerarka badaha badda. Markabku wuxuu qaaday 16 raaxo oo loo yaqaan 'lifeboat lifts' kaas oo hoos u dhigi kara sadaxda dabcood ee kasta, oo wadarta 48 doomood. Si kastaba ha ahaatee, Titanic waxay qaadeen oo keliya wadar ahaan 20 cunto, afar ka mid ah ayaa la isku qarxiyey waxaana ay cadeeyeen in ay si adag u bilaabi karaan inta lagu jiro biyo qaboojinta [4] Ka dib markii uu ka tagay Southampton 10kii Abriil 1912, Titanic wuxuu ugu yeeray Cherbourg ee Faransiiska iyo Queenstown (hadda Cobh) ee Irland ka hor intii aanu u ambabixin Galbeedka New York. 14kii Abriil, afar maalmood oo isgoyska ah iyo ku dhawaad ​​375 mayl (600 km) koonfur ka xigta Newfoundland, waxay ku dhufatay jareer 11:40 subaxnimo. markabka markabka. Burburka ayaa sababay in taargooyinka rasaasta lagu riixo gudaha gadaasheeda (dhinaca midigta) oo furay shan ka mid ah lixda lixdan gunteeda ee badda; waxay kaliya ka badbaadin kartaa afar daad. Dhanka kale, rakaab iyo qaar ka mid ah shaqaalihii saarnaa ayaa loo daadgureeyay nolol-maalmeedkooda, kuwaas oo intooda badan la soo bandhigay oo qayb ahaan lagu soo rogay. Ray-Ban. Ray-Ban waa calaamada muraayadaha indhaha iyo muraayadaha muraayadaha oo la aasaasay 1937 shirkadda American Bausch & Lomb. Nooca ugu fiican ayaa loo yaqaano jidadkooda Wayfarer iyo Aviator ee muraayadaha indhaha. Sanadkii 1999-kii, Bausch & Lomb ayaa markasta u iibiyey kooxda Talyaaniga ee Luxottica Group oo ah $ 640 milyan oo doolar. F1. Formula One (sidoo kale Formula 1 ama F1) waa fasalka ugu sarreeya ee tartanka gawaarida ee teknoolajiyada oo ay ka mid yihiin Fédération Internationale de l'Automobile (FIA) oo ay leedahay milkiilaha 1aad ee Formula One. FIA Formula One World Championship wuxuu ahaa mid ka mid ah qaababka ugu wanaagsan ee tartanka adduunka tan iyo xilli-ciyaareedkii 1950-kii. "Caanoboor" oo magaciisa la yidhaahdo wuxuu loola jeedaa qawaaniinta loo qoondeeyay dhammaanba qaybaha ka-qaybgalayaasha ay waafaqsan yihiin [2] Xilliga A Formula One wuxuu ka kooban yahay tartamo isdabajoog ah, oo loo yaqaana Grands Prix (Faransiis ah "abaalmarin weyn" ama "abaalmarin weyn"), oo lagu qabto caalamka oo dhan si loo dhiso goobo loogu talagalay iyo jidadka dadweynaha. Natiijooyinka tartan kasta waxaa lagu qiimeeyaa iyada oo la adeegsanayo nidaam dhibcood si loo go'aamiyo laba sano oo Koobka Adduunka ah: Mid ka mid ah darawalada, kan kale ee dhismayaasha. Darawaliintu waa inay haystaan ​​Liisalooyin Lacageed oo sharci ah, fasalka ugu sareeya ee rukhsadda tartanno ee ay bixiso FIA. [3] Jinsiyadaha waxaa looga baahan yahay in lagu qabtaa wadooyinka lagu qiimeeyay "1" (horay "A"), heerka qiimeynta ugu sarreeya ee FIA. [3] Munaasabadaha intooda badan waxaa lagu qabtaa goobo miyiga ah oo ku yaalla waddooyinka loogu talagalay, laakiin waxaa jira dhacdooyin dhowr ah oo ka dhaca xarumaha magaalooyinka adduunka oo dhan, iyadoo Monaco Grand Prix ay tahay tan ugu caansan. Gawaarida Formula One waa kuwa ugu dhaqsaha badan baabuurta tartanka waddada ee ugu dhaqsaha badan aduunka, iyada oo ay ugu wacan tahay xawaaro aad u sarreeya oo lagu gaarey jiilka xaddiga badan ee aerodynamic downforce. Baabuurtu waxay baddaleen isbeddel weyn oo ah 2017, [4] waxay u oggolaanayaan garabyo hore iyo gadaal ballaaran, iyo taayirada balaadhan, taas oo keentay in ciidamo gaaban oo xiran 8g iyo xawaare sarreeya ilaa qiyaastii 375 km / h (230 mph) [5] Mashiinka dharka. Mashiinka dhejisku waa mashiinka loo isticmaalo in lagu dhajiyo dhar iyo qalab kale oo wadajir ah. Mashiinnada dharka ayaa la abuuray inta lagu guda jiray kacaankii hore ee warshadaha. Tan iyo markii uu abuuray mashiin dhar-dhaqameedka ugu horreeya, waxaa guud ahaan loo tixgeliyey inuu ahaa shaqadii Ingriisiga Thomas Saint ee 1790, [1] Mashiinka dhar-gabbaadku wuxuu ahaa wax-qabadka wax-soosaarka dhirta iyo wax soo saarka. Qalabka wax lagu toogto ee guriga waxaa loogu talagalay nooc hal qalab. Mashiinka dharka casriga casriga ah dharka ayaa si sahlan u dhalaalaya mashiinka iyo ka baxsan mashiinka iyada oo aan wax dhib ah ee cirbadaha iyo tuubbooyinka iyo qalabyada kale ee loo isticmaalo dharka wax lagu tolayo, in la gooyo geedi socodka dharka iyo wakhtiga badbaadinta. Mashiinnada dhar-dhaqashada warshadaha, oo ka soo horjeeda mishiinada gudaha, way ka weyn yihiin, dhaqso, iyo kala duwanaanshahooda kala duwan, qiimaha, muuqaalka, iyo shaqada. Dharka qalajiyaha. Qalajiyaha, qalajiyaha qalajinta, mashiinka qalajinta ama qallajiye waa qalab guri ku shaqeeya oo loo isticmaalo in laga saaro qoyaanka dharka, dharka iyo dhar kale, inta badan marka la dhaqo mashiinka dharka. Haddii kale, haddii aad heli kartid, iftiinka qorraxda, khadka dharka gudaha ama gudaha ama dharka dharka. Kumbiyuutar badan ayaa laga sameeyaa dabo wareeg ah oo la yiraahdo xargaha oo loo maro hawo loo rogo si loo nadiifiyo qoyaanka, halka xadhigga loo rogay si loo ilaaliyo meelaha hawada u dhexeysa maqaallada. Isticmaalidda mashiinnadani waxay sababi kartaa in maqaarka uu yareeyo ama uu noqdo mid yar oo jilicsan (sababtoo ah luminta jilicsanaanta / lafaha). Mashiinka aan fududeyn ee loo yaqaan "armaajo qalajinta" waxaa loo isticmaali karaa unugyo jilicsan iyo walxo kale oo aan ku habboonayn qallajiye qalafsan. Mashiinka Dharka nadiifiya. Mashiinka dharka (mishiinka dharka, dharka dharka, ama geela) waa qalab loo isticmaalo dhaqidda dharka. Ereyga waxaa inta badan lagu dabaqaa mishiinka biyaha isticmaala sida nadiifinta nadiifinta (taas oo isticmaalaysa dheecaannada kale ee nadiifinta, oo ay sameeyaan ganacsiyada takhasuska leh) ama nadiifiyeyaasha ultrasonic. Isticmaaluhu wuxuu ku daraa dharka dhaqada lagu dhaqo ee lagu iibiyo dareeraha ama boodhka si biyaha loo dhaqo. Mo'men. Mo'men (Carabi: مؤمن pronto mo istamen waa silsilado maqaayado cunto oo degdeg ah oo ku yaal Qaahira, Masar, oo ku takhasusay saanwijyada. Mo'men waa qayb madaxbannaan oo ka tirsan Mo'men Group. Mo'men ayaa dhawaan ka furay goobo ka mid ah Liibiya, Suudaan, Dubai, Kuwait, Bahrain, Saudi Arabia, iyo Malaysia. Mr Lee (makhaayadda). Mr. Lee (Shiine: 李先生; Pinyin: Lǐ Xiānsheng) waa silsilad caan ah oo caan ah oo ku taalla dalka Shiinaha, oo ku takhasusay maraqa lo'da iyo cuntooyinka kale ee shiineeska ah ee Shiinaha. Waxay xarunteedu tahay Beijing. [1] Silsiladihii hore waxaa loo yaqaan 'California Beef Noodle King' ee USA. (Shiine: 美国 加州 牛肉 面 大王; pinyin: Měiguó Jiāzhōu Niúròumiàn Dàwáng). Hantida ugu horreysa waxaa laga furay magaalada Beijing sannadkii 1988-kii oo ay ka soo baxday Kaliforniya Shiinaha-Mareykan, Li Beiji (Shiine: 李 北 祺; Pinyin: Lǐ Běiqí), oo sidoo kale loo yaqaan Mr. Lee. Wejiga Li ayaa loo arki karaa inuu yahay qayb ka mid ah calaamadda shirkadda, qaab muuqaal ah oo la mid ah Kantarka Sanduuqa Sanduuqa Sanduuqa KfC. Maanta, waxaa jira dhowr boqol oo magan-gelyo ah oo ku yaal magaalooyinka waaweyn ee waqooyiga-bari ee Shiinaha. Meelaha la xusi karo waxaa ka mid ah Shanghai, Nanjing, Tianjin, Harbin, Changchun, Qingdao iyo Shenyang. [2] Mudane Lee wuxuu la tartamayaa shirkadaha ajnabiga ah sida KFC iyo McDonald's oo qiimo jaban iyo rafcaan dheeraad ah oo loogu talagalay dhadhanka Shiinaha. Noocyada Kaluunka Kaluunka ee California waa dhammaantood gudaha Shiinaha mana hayaan wax California ah. Marrybrown. Marrybrown Sdn Bhd (ganacsiga Marrybrown) waa shirkad saliideed oo saliideed ah oo Malaysia lagu aaso oo la aasaasay sannadkii 1981. Waxay ahayd dukaankii ugu horreeyay ee degaanka maxaliga ah ee ganacsigeeda ganacsi ee Malaysia iyada oo in ka badan 130 maqaayado ah gudaha. Marrybrown waxay leedahay in ka badan 350 shirkadood oo caalami ah oo u adeegaya digaag, burger, cunto farta, macmacaan, iyo cabitaanada ka baxsan cunista cuntooyinka maxaliga ah ee Malaysia sida badeecadaha badda, badeecooyinka ku salaysan bariiska, noodles iyo boorash. Nidaamka bariiska ee dalka Malaysiya, nasi lemak waa liiska muraayadda ee liiska "Nasi Marrybrown". Dooxada Boqortooyada. Dooxada Boqortooyada (Arabic: وادي الملوك Wādī al Mulūk; Coptic: ϫ ⲏ фуруд [1], oo sidoo kale loo yaqaan Dooxada Boqortooyada Boqortooyada (Carabi: وادي ابواب الملوك Wādī Abwāb al Mulūk), [2] waa dooxad Masar ah oo muddo 500 sano ah laga soo bilaabo qarnigii 16aad ilaa qarnigii 9aad, xabaal dhagax la gooyey oo loo xayuubiyay Fircooniyiin iyo rag xoogan oo ka mid ah Boqortooyada New Siddeed (Siddeed iyo Tobankii Siddeedaad ee Burburkii Masar) 3] [4] Dooxada waxay ku taallaa dhinaca galbeed ee Niil, oo ka soo horjeeda Thebes (casriga casriga ah), oo ku dhex taal bartamaha Theban Necropolis. [5] Waddada waxay ka kooban tahay laba dooxo, Dooxada Dooxada (inta badan badhidii xabsiyada boqortooyada ah) iyo West Valley. The Theban Hills are dominated by the peak of al-Qurn Iyada oo la helay 2005tii meel qormo cusub ah iyo baaritaankii 2008 ee laba meelood oo xero kale ah, [6] dooxada waxaa la yiraahdaa inay ku jiraan 63 xabo iyo qollado (oo u dhexeeysa cabbirka KV54, ceelka sahlan, KV5, xabaash adag 120 aqalka) [7] Waxay ahayd aasaaska aasaasiga ah ee aasaaskii boqortooyadii boqortooyadii boqortooyada ee Boqortooyada Midowday, iyo sidoo kale tiro badan oo ka mid ah dadka asaasiga ah. Xabaalaha Boqortooyada waxaa lagu qurxiyey muuqaalada Mitolojiyada Masaarida ah, waxayna tilmaamayaan fikradaha iyo caadooyinka jimicsiga ee xilligaas. Ku dhowaad dhammaan xabaalaha ayaa u muuqda in la furay lana dhacay dhacdadii hore, laakiin waxay weli siinayaan fikradda ah caqliga iyo awoodda Fircooniga. Yom Kippur War. Yin Kippur War, Ramadaan Dagaal, ama Oktoobar Dagaal (Ciraaq: Mucjisada: Mujaahidiinta Yom HaKipurim, ama Mashruuca Mujaahidiinta, Milinemet Yom Kipur, Carabi: Jihad: Arbaco, ama ', oo loo yaqaanay 1973 dagaalkii Carabta iyo Israa'iil, wuxuu ahaa dagaal dagaal intii u dhaxaysay October 6 iyo 25, 1973, oo ay wadaagaan dalalka Carabta oo ay hoggaaminayeen Masar iyo Suuriya oo ka soo horjeeda Israel, Sinai iyo Golanacees waxay qabsadeen Israaiil ilaa dhammaadkii dagaalkii 1967- Madaxweynaha Masar Maxamed C / llaahi Farmaajo oo la hadlayay wargeyska The Daily Nation ee ka soo baxa dalka Masar ayaa sheegay in dowladdiisa ay ku laaban doonto dalka Jasiiradda Carabta. Dagaalka ayaa bilowday markii wada xaajoodka Carabta uu bilowday weerar lama filaan ah oo ka dhacay dhulka Falastiin ee Falastiiniyiinta ee Yom Kippur, oo ahaa maalinta diinta Yuhuudda, oo sidoo kale ka dhacay bilihii u dambeeyey ee sanadkan Ramadaanka. Masar iyo Suuriya waxay ka gudbeen soohdinta Siini Peninsula iyo Golan Heights, siday u kala horreeyaan. Labada Maraykanku iyo Ururka Midawga Soofiyeedku waxay bilaabeen dadaal xoogan oo ay u geysteen xulafadooda intii ay socdeen dagaalkii, taas oo keentay muran ka dhexeeyo kooxaha shucaac nukliyeerka [60] Dagaalku wuxuu ku billowday dhul ballaaran oo ka mid ah Suez Canal ee Masar. Ciidanka Masar ayaa soo dhex marey weerarka dabka, kadibna si lama filaan ah uguna dhawaaqay jasiiradda Sinai. Dagaalku wuxuu qayb ka ahaa iskahorimaadka Carabta iyo Israaiil, khilaaf socda oo ku jiray dagaalo badan iyo dagaallo tan iyo 1948-dii, markii la aasaasay dalka Israel. Intii lagu jiray dagaalkii lixda maalmood ahaa, Israel waxay qabatay jasiiradda Sinai ee Masar, qiyaastii kala badhkii Suuriya ee Golan Heights, iyo dhulalka Baanka Galbeed ee laga qabsaday Jordan tan iyo 1948. [63] Bishii Juun 19, 1967, wax yar ka dib Dagaalkii Lixda Maalmood, xukuumadda Israel waxay u codeeyeen inay ku soo celiso Sinai si Masar iyo Golan Xeebaha Suuriya si ay u beddesho degenaansho nabadgelyo oo joogto ah iyo xasilooni darro dhulalka soo noqda.] [66] Waxay diiday dib u soo noqoshada xudduudaha iyo xaalada ka hor dagaalkii [67] iyo sidoo kale ku adkaystay wadahadal toos ah oo lala galo xukuumadaha Carabta iyaga oo ka hor imaanaya gorgortanka iyada oo loo marayo dhinac saddexaad. Egyptian President Anwar Sadat's objectives were "to recover all Arab territory occupied by Israel following the 1967 war and to achieve a just, peaceful solution to the Arab-Israeli conflict".[81] Other than a flurry of Syrian missile attacks on Ramat David airbase and surrounding civilian settlements during the first days of the war,[82] the fighting took place in Sinai and the Golan Heights, territories that had been occupied by Israel since the end of the Six-Day War of 1967, and in the later stages, on the west side of the Suez canal in Egypt and in areas of the Golan beyond those held by Israel prior to the outbreak of war.[83][84][85] Pacific Alliance. Isbaheysiga Pacific (Isbanishka: Alianza del Pacífico) waa ganacsi Latin America ah, oo ay abuureen - Chile, Colombia, Mexico iyo Peru, kuwaas oo dhamaantood ku xeeran Badweynta Baasifigga. Wadamadani waxay isu yimaadeen si ay u sameeyaan xoriyad buuxda oo ah dhaqdhaqaaqa alaabada, adeegyada, caasimadda iyo dadka. Wadajir ahaan, afartan dalal waxay leeyihiin dad isku dhafan oo ah 210 milyan oo qof iyo qiyaastii 35% GDP. Bsec. Iskaashiga Iskaashiga Dhaqaalaha Biyaha(BSEC) waa urur caalami ah oo caalami ah oo diiradda saaraya dadaallada siyaasadeed ee dhinacyada siyaasadda iyo dhaqaalaha ee loogu talagalay in lagu hormariyo iskaashiga gobolka Badda ee dhinacyada iskaashiga, nabadda, xasilloonida iyo barwaaqada. Waxay raadinaysaa asal ahaan 25-Juun 1992, markaasoo madaxweynaha Turkiga Turgut Özal iyo 10-ka hoggaamiye kale ay ka soo qaybgaleen Istanbul iyo shir-jaraa'id iyo "Boororus Statement". Xarunta Guud ee BSEC - Xoghaynta Caalamiga ah ee Iskaashiga Dhaqaalaha BSEC (BSEC PERMIS) ayaa la aasaasey bishii Maarso 1994, sidoo kale Istanbul. Iyadoo Charter-ka Axdigii 1-aad, 1999-kii, BSEC waxay heleen aqoonsi caalami ah oo caalami ah waxaana loo beddelay hay'ad dhaqaale oo heer gobol ah: Ururka Iskaashiga Dhaqaalaha Badda. Marka la galo Serbia (ka dib Serbia iyo Montenegro) bishii Abriil 2004, Dawladaha xubnaha ka ah Ururka ayaa kordhay laba iyo toban. [1] Muuqaal muhiim ah oo ka mid ah hawlaha BSEC waa horumarinta SME iyo ganacsi ee wadamada xubnaha ka ah. Dhibaatooyinkaas oo kale, taxane taxane ah ayaa lagu abaabulay Hay'adda Konrad Adenauer Foundation iyo ERENET. [2 BRICS. BRICS waa mid ka mid ah ururada shan urur weyn oo dhaqaalaha qaran ee soo koraya: Brazil, Russia, India, China iyo South Africa. Asal ahaan afartii ugu horeysay waxay ahaayeen kooxo "BRIC" (ama "BRICs"), ka hor intaan la soo saarin Koonfur Afrika sannadkii 2010. [4] Xubnaha BRICS waxaa lagu yaqaanaa saameyntooda weyn ee ku aaddan arrimaha gobolka; dhammaantood waa xubnaha G20. [5] Laga soo bilaabo 2009, dalalka BRICS waxay la kulmeen sanadle ah shirar rasmi ah. Shiinaha waxay martigelisay Shirkii 9aad ee BRICS ee Xiamen bishii Sebtembar 2017, halka Koonfur Afrika ay sidaas u sameyn doonto shirkii 10aad ee BRICS ee July 2018. Ereyga kuma jiraan wadamada sida South Korea, Mexico iyo Turkiga, kaas oo loo yaqaan 'acronyms and group Ururada ayaa dib loo abuuray. Sanadka 2015, shanta dal ee BRICS waxay matalaan 3.1 bilyan oo qof, ama 41% dadka adduunka; dhamaan shanta xubnood (marka laga reebo South Africa # 24) waxay ku jiraan 10ka adduunka ee ugu sareeya dunida. Ilaa 2018, shanta dal ee ka mid ah shanta sano ee soo socda waxaa lagu qiyaasaa US $ 18.6 trillion, oo ku dhowaad 23.2% waxsoosaarka guud ee adduunka, Is-dhex-galinta (PPP) ee ku dhow US $ 40.55 trillion (32% kaydka shisheeye ee la isku daro. [7] [8] Guud ahaan BRICS ayaa la saadaaliyay inay sii ballaarinayso 4.6% sannadka 2016, laga bilaabo korodhka lagu qiyaasay 3.9% ee sannadka 2015. Bangiga Adduunku wuxuu filayaa kobaca BRICS in ay qaadaan 5.3% marka la gaaro 2017. [9] BRICS waxay heleen mahadnaq iyo dhaleeceyn ay ka sameeyeen faallooyin badan. [10] [11] [12] Xidhiidhka labada dhinac ee ka dhaxeeya dalalka BRICS ayaa inta badan lagu qabtey iyada oo aan sal iyo raad lahayn, sinnaan, iyo faa'iido isku mid ah. [13] Afrika, Caribbean iyo Pacific Pacific States. Kooxaha Afrika, Caribbean iyo Pacific Pacific States (ACP) waa kooxo ka mid ah wadamada Afrika, Caribbean iyo Pacific oo abuuray Heshiiska Georgetown ee 1975. Ujeedooyinka ugu muhiimsan ee kooxdu waa horumar waara iyo saboolnimada sababa dalalkooda, iyo sidoo kale isdhexgalka weyn ee dhaqaalaha adduunka. Dhammaan wadamada xubnaha ka ah, marka laga reebo Cuba, waa saxiixyo Heshiiska Cotonou ee Midowga Yurub. Heshiiska Cotonou (wuxuu ku saxiixay Cotonou, Benin bishii Juun 2000) waa guusha heshiiska Lomé. Mid ka mid ah farqiga u dhaxeeya Heshiiska Lomé waa in wada-xaajoodka lala galo jilayaasha cusub sida bulshada rayidka ah, waaxda gaarka loo leeyahay, ururada shaqaalaha iyo maamulka degaanka. Kuwani waxay ku lug yeelanayaan wadatashiyada iyo qorsheynta istiraatiijiyada horumarinta qaranka, oo ay bixiso khayraadka maaliyadeed iyo ku lug leh fulinta barnaamijyada. Jasiirado badan oo kobcaya yar ayaa leh ACP-ga; Heshiiskii afraad ee Lomé waxaa dib loo eegay sanadkii 1995kii Mauritius waxana uu si gaar ah u siinayaa wadamada jasiiradaha heshiiskaan. Indeed. Dhab ahaantii waa mashruuc shaqo raadin ah oo caalami ah oo Maraykanku leeyahay oo la xidhiidha liiska shaqooyinka la soo saaray bishii Nofembar 2004 iyo wuxuu isku xiraa Austin, Texas iyo Stamford, Connecticut oo leh xafiisyo dheeraad ah oo adduunka ah. Mashiinka raadinta hal-qudha, sidoo kale waa tusaale u ah raadinta toosan. Xaqiiqdii waxaa laga helaa in ka badan 60 dal iyo 28 luuqadood. Bishii Oktoobar 2010, Indeed.com Indeed.com waxay soo saartay Monster.com si ay ugu noqoto website-ka ugu sareeya ee shaqada taraafikada ee Maraykanka. Goobta waxay ku qoran tahay liiska shaqooyinka kumanaan website ah, oo ay ka mid yihiin guddiyada shaqada, shirkadaha shaqaalaha, ururada, iyo boggaga xirfadaha shirkadaha. Sannadkii 2011, Run ahaantii, waxay bilawday inay u oggolaadaan dadka shaqo doonka ah inay si toos ah ugu shaqeeyaan shaqooyinka goobta Xaqiiqada dhabta ah [4] iyo bixinta dib u soo celinta iyo kaydinta. Dagaal Bahrain iyo Qatar. Dagaalkii Qatari-Bahraini oo sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Qadar ee Xornimada wuxuu ahaa isku dhac hubaysan oo dhacay intii u dhexeysay 1867 iyo 1868 oo ku yaalla Gacanka Carabta. Dagaalka ayaa bashiray Bahrain iyo Abu Dhabi oo ka dhan ah dadka Qadar. Khilaafku wuxuu ahaa xadgudubkii ugu xumaa ee ka dhacay 1835 marxuumka badda, isagoo u baahday faragalinta Ingiriiska. [2] Labada dal ayaa isku raacay xabbad joojin ah oo dhexdhexaadin ah Boqortooyada Ingiriiska, taas oo horseeday in Britain aqoonsato Qoyska boqortooyada Qadar ee Al Thani oo ah hoggaamiyaha semi-madax-bannaan ee Qatar. Khilaafku wuxuu sababay burbur balaaran oo labada dal. Holocaust. Holocaust, oo sidoo kale loo yaqaano Shoah, [b] wuxuu ahaa xasuuq intii lagu jiray dagaalkii labaad ee adduunka oo ay Nazi Jarmalku gacan ka geysatay wadashaqaynteeda, si nidaam ahaan loo dilay ugu yaraan 6 milyan oo Yuhuudi ah, oo ah saddex meelood laba meel Yuhuudda Yurubta ah 1941 iyo 1945. Waxay Yuhuuddu ku beegsadeen in la dilo iyada oo qayb ka ah dhacdooyin ballaaran oo ku lug leh cadaadis iyo dilal kooxo kale ah oo ay ku kaceen xukunka, oo ay ka mid yihiin Roma, iyo "si xun u xanuunsan", iyo sidoo kale khaniisiinta, kuwa ka soo horjeeda siyaasadda, Markhaatiyaasha Yehowah, kuwa maxaabiista ah ee Soofiyeeti, iyo Slavs [6] Jarmalku wuxuu dhaqan geliyey cadaadiska marxaladaha. Adolf Hitler 1933-dii wuxuu awood u siiyey in uu Yuhuudda ka saaro bulshada rayidka ah ee ugu sarreeya Nuuriyadii Sharciga ee 1935-kii. Bilawgii 1933, Nazis waxay ka samaysay shabakad isku xiran oo ku yaala Jarmalka loogu talagalay dadka ka soo horjeeda siyaasadda iyo dadka loo arko "aan loo baahnayn ". Ka dib markii uu duullaankii ka dhacay Poland 1939-kii, xukuumaddu waxay dejisay ghettos si ay u kala qaybiso Yuhuudda. In ka badan 42,000 xero, ghettos, iyo goobo kale oo lagu hayo ayaa la aasaasay. Sii-wadida dilka dadweynuhu wuxuu u keenay waddanka waxa uu yahay Michael Berenbaum oo loo yaqaan 'state genocidal'. Xafiisyada loo yaqaan 'Bureaucrats' ayaa loo aqoonsaday qofkii Yuhuudi ahaa, hantidii la wareegay, iyo tareeno qorshaysan oo Yuhuudda lagu soo tarxiilay. Shirkaduhu waxay xiri jireen Yuhuudda dabadeedna waxay u shaqeeyeen sida addoon ahaan. Jaamacadaha ayaa iska fogeeyay macalimiinta Yuhuudda iyo ardayda. Shirkadaha dawooyinka Jarmalka ayaa tijaabiyay mukhadaraadka maxaabiista xeryaha; Shirkadaha kale waxay dhisteen crematoria. [30] Iyadoo maxaabiistu ay galeen xeryaha dhimashada, waxaa lagu amray in ay is dhiibaan dhammaan hantida shakhsiyadeed, oo la duubay oo la soo xiray ka hor inta aan loo dirin Jarmalka si dib loogu isticmaalo ama dib loo isticmaalo. Iyadoo loo marayo xisaab qarin ah, Bankiga Qaranka Jarmalka wuxuu gacan ka geystay gacan ku dhiiglayaasha laga xaday dhibbaneyaasha. [32] Warshadaynta iyo miisaanka dilka ayaa ahaa mid aan horay loo arag. Dilalka ayaa si nidaamsan loo fuliyay dhammaanba goobaha Yurubta ah ee daggan - in ka badan 20 waddan oo la deggan yahay. [33] Ku dhowaad saddex milyan oo Yuhuudi ah oo ku nool Poland iyo intii u dhexeeysa 700,000 iyo 2.5 milyan oo Yuhuudi ah oo ku yaal Midowga Soofiyeeti ayaa la dilay. Boqollaal kun oo kalena way ku dhinteen Yurub inteeda kale. [34] Dhibbanayaasha waxaa lagu soo wareejiyay tareenada xamuulka qaada ee laga soo qaado Yurub oo dhan xeryaha qashin-qubka lagu qalabeeyay qolalka gaaska. Mareykanka 1920s. Harry Houdini (wuxuu dhashay Erik Weisz, kadibna Ehrich Weiss ama Harry Weiss, March 24, 1874 - Oktoobar 31, 1926) wuxuu ahaa nin u dhashay dalka hangariga ah oo u dhalatay dalka Mareykanka, waxaana uu xusay inuu baxsaday. Wuxuu horay u soo jiiday ogeysiiska vaudeville ee Maraykanka iyo ka dibna "Harry Handcuff Houdini" oo ku sugnaa safar Yurub ah, halkaas oo uu ku adkeeyay ciidamada bilayska in ay sii wadaan. Isla markaasna wuxuu sii waday riwaayadkiisii ​​si uu ugu daro silsilado, xadhkaha ka soo baxo muraayadaha, boodhadhka biyaha ka hooseeya, iyo in uu ka baxsado oo uu neefta ku hayo caanaha la shaabadeeyey biyo ayaa ku jira. Charles Augustus Lindbergh (Febraayo 4, 1902 - Agoosto 26, 1974), waxaa lagu naaneesaa Lucky Lindy, The Lone Eagle, iyo Slim [1] wuxuu ahaa aashitaal Maraykan ah, sarkaal milatari, qoraay, mufiris, raadiye, iyo dhaqdhaqaaqa deegaanka. Markii uu da'diisu ahayd 25 sanno 1927, wuxuu ka soo kicitimay darawalnimad ahaan Maraykanku Boostada Maraykanku si uu ugu guulaysto abaalmarinta caalamiga ah adoo ku guuleystay Orteig Prize: diyaarinta duulimaad aan ka iman Roosevelt Field, Long Island, New York, Paris, France. Lindbergh waxay dabooli jirtay 33 1/2 saacadood, 3,600 milix oo milix ah (5,800 km) kali ah oo kaliya hal-ujeedo dhisme Ryan monoplane, Spirit of St. Louis. Tani ma ahayn duulimaadkii koowaad ee u dhexeeya Waqooyiga Ameerika iyo Yurub, laakiin waxa uu ku guuleystey duulimaadkii ugu horreeyay ee solat transatlantic iyo duulimaadkii ugu horreeyey ee aan joogsi ahayn ee u dhexeeya Waqooyiga Ameerika iyo Yurubta dhexe. Lindbergh wuxuu ahaa sarkaal ka tirsan Ciidanka Mareykanka ee Air Corps Reserve, wuxuuna helay munaasabadda milateri ee ugu sareysa Mareykanka, Abaalmarinta Abaalmarinta, Abaalmarinta [2] Ciidanka Terracotta. Ciidanka Terracotta ayaa ah ururinta sawirada sawirada ee sawirada Qin Shi Huang, oo ah halyeeyga kowaad ee Shiinaha. Waa nooc ka mid ah farshaxanimada aaska oo lagu aasay boqorada 210-209 BCE oo ujeedkiisu ahaa inuu ilaaliyo Boqortooyada noloshiisa kadib. Tirooyinkan, oo ku saabsan qiyaastii qarnigii saddexaad ee BCE, [1] waxaa laga helay 1974 beeralayda maxaliga ah ee degmada Lintong, Xi'an, Jamhuuriyadda Dadka Shiinaha, Shaanxi. Tirooyinka waxay ku kala duwan yihiin dhererkooda marka loo eego kaalintooda, iyadoo ugu sarreeya ahaanshaha guud. Tirooyinka waxaa ka mid ah dagaalyahanada, gaadhiga iyo fardaha. Qiyaaso ka soo jeeda 2007 ayaa ah in saddexda dab damiyadood oo ay ku jiraan ciidan Terracotta ah ay qabteen in ka badan 8,000 oo askari, 130 gaadhigood oo leh 520 faras iyo 150 fardoolaal oo fardooley ah, intooda intiisa badanna lagu aasay godadka ku dhow xadka Qin Shi Huang ee xuddunta. Tirooyinka kale ee aan saldhig u lahayn xayawaanka ayaa laga helay qolal kale, oo ay ku jiraan saraakiisha, akrobat, kuwa xoogga leh iyo muusikada. Beeraha Suzhou. Jardiinooyinka Classical ee Suzhou waa kooxo beero ah oo ku yaal gobolka Suzhou, gobolka Jiangsu, kaas oo lagu daray liiska UNESCO ee liiska dhaxalka. Muddadii ku dhawaad ​​hal kun oo sano, laga bilaabo waqooyiga Song ilaa dabayaaqadii Qing ee (qarnigii 11-aad), jardiinooyinkan, badankoodu waxaa dhisay culimo, waxay la jaanqaadka naqshadaynta dhismaha ee muuqaalka dabiiciga ah ee dhagaxyada, buuraha iyo webiyada xarumo istaraatiijiyadeed oo ku yaal meelo iyo pagodas. [1] Qalabka saliimka ah iyo dabeecadaha culimadan 'jardiinooyinka' iyo qaabkooda jilicsan iyo qaababka ayaa badanaa lagu dayactiraa beeraha kala duwan ee qaybaha kale ee Shiinaha, oo ay ku jiraan noocyada kala duwan ee Imperial Gardens, sida Chengde Mountain Resort. Sida laga soo xigtay UNESCO, beeraha Suzhou "waxay matalaan horumarinta naqshad beerta muuqaalka beerta Shiinaha in ka badan laba kun oo sano," [3] waxayna yihiin qaabka ugu fiican ee beerta beerta. Jardiinooyinka dhulka la duubay ayaa ku dhexjiray bartamaha Ming ilaa Qing ee hore ee Qing, taas oo keentay in ka badan 200 jardiinooyin gaar ah. [1] Maanta, waxaa jira 69 jardiinooyin la ilaaliyay oo ku yaal Suzhou, [4] dhammaantoodna waxaa loo qoondeeyey "ilaalin goobaha qaran." Sanadkii 1997 iyo 2000, Suzhou waa siddeedkii ugu qurxoonaa ee quruxda badana, oo ku dhow magaalada hore ee Tongli ayaa waxaa soo xushay UNESCO oo ah Xarunta Dhaxalka ee Dunida si ay u matalaan farshaxanka Suzhou-style gardens. [4] Noocyada beerta caanka ah ee Suzhou waxaa ka mid ah Zhang Liang, Ji Cheng, Ge Yuliang, iyo Chenzhou. Poker. Poker waa qoys ka mid ah ciyaaraha kaararka oo isku daraya khamaarka, istiraatiijiga, iyo xirfad. Dhammaan garsoorayaasha ciyaarta waxay ku lugleeyeen sharraxa qayb ka mid ah cayaarta, waxayna go'aamiyaan guuleystayaasha gacan kasta oo ay ku xiran tahay isku-dhafka kaararka ciyaartoyda, ugu yaraan qaar ka mid ah oo weli qarsoon ilaa dhamaadka gacanta. Ciyaartoyda Poker waxay ku kala duwan yihiin tirada kaararka la qabtay, tirada kaarka la wadaago ama "kaarka bulshada", tirada kaararka harsan, iyo hababka tartanka. Inta badan ciyaaraha khamaarka casriga ah, wareegga koowaad ee tartanka waxa uu ku bilaabmayaa mid ama in ka badan oo ka mid ah ciyaartoyda sameeya nooc ka mid ah shuruudaha lagu qasbay (indhoolaha ama ante). Ciyaartii caadiga ahayd, ciyaaryahan kasta ayaa ku sharfay sida ay u kala horeeyaan, waxay aaminsanyihiin in ay gacantoodu ku haboon tahay marka la barbardhigo ciyaartoyda kale. Ficilku wuxuu markaa sii wataa saacad ahaan iyada oo ciyaaryahan kasta uu ubaahan yahay mid isku mid ah (ama "wac") ugu dambeyntii hore, ama laab, luminta khidmadda ilaa iyo fog oo dhan. Ciyaaryahan kale oo isku dheelitiran ayaa sidoo kale laga yaabaa inuu "kor u qaado" (koror) khadka. Xilliga tartanka ayaa ku dhamaanaya marka ciyaartoyda oo dhan loo yaqaan 'bet-ka ugu dambeeyay' ama la duubay. Haddii dhamaan hal ciyaaryahan oo isku dhejinaya wareega, qofka soo hadhay wuxuu soo qaadayaa dheriga isagoo aan looga baahnayn inuu muujiyo gacantooda. Haddii wax ka badan hal ciyaaryahan ayaa weli ku jira tartanka ka dib markii wareega ugu danbeeya ee tartanka, dhacdadu waxay dhacdaa meesha gacmaheeda la soo bandhigo, iyo ciyaaryahanka gacanta ku guuleysta wuxuu qaadanayaa dheriga. Marka laga reebo shuruudaha ugu horreeya ee lagu qasbay, lacagta waxaa kaliya lagu dhejinayaa dheriga si ikhtiyaari ah oo ka mid ah ciyaaryahan aaminsan in qaan-sheegaha uu leeyahay qiime wanaagsan oo la filayo ama cida isku deyeysa inay ciyaarto ciyaartoy kale sababo istiraatiiji ah oo kala duwan. Sidaa darteed, iyadoo natiijada gacan gaar ah ay si aad ah ugu lug leedahay fursadaha, rajada mustaqbalka dheer ee ciyaartoyda waxaa go'aaminaya ficiladooda ay doorteen iyadoo loo eegayo astaamaha, cilmi-nafsiga, iyo aragtida ciyaarta. Poker ayaa kor u kacday tan iyo bilowgii qarnigii 20aad waxayna ka soo baxday asal ahaan waxqabadyo madadaalo ah oo ay ku jiraan kooxo yaryar oo xiiso u leh hawlaha caanka ah, labadaba ka qaybgalayaasha iyo daawadayaasha, oo ay ka mid yihiin online, ciyaartoy badan oo xirfad leh iyo malaayiin dollar abaalmarinta tartanka. Baasaboor. [Baasaboor] waa buug-yare laga soo saaray waddamada muwaadiniinta, u oggolaanaya in uu u safro waddamo kale. Xaaladaha qaarkood dalalka ayaa bixiya dukumiintiga safarka ee la mid ah kuwa baasaboorka deganayaasha. Ururada caalamiga ahi waxay sidoo kale bixiyaan dukumeentiyada safarka, badanaa loo yaqaan 'laissez-passer', shaqaalahooda. Maqaalkani wuxuu muujinayaa sawirrada baasaboorada kala duwan ee hadda jira. Koobka Adduunka ee Cricket. ICC Cricket World Cup waa tartanka caalamiga ah ee Day One International International (ODI) Cricket. Munaasabadda waxaa soo qabanqaabiyay guddiga maamulka isboortiga, Guddiga Caalamiga ah ee Cricket (ICC), afartii sanoba hal mar, iyada oo leh wareega isreebreebka horudhaca ah ee horseedaya tartanka kama dambaysta ah. Koobka waa mid ka mid ah munaasabadaha ugu caansan aduunka ee lagu daawan karo, waxaana loo tixgeliyaa "dhacdo calaamad u ah taariikhda caalamiga ah ee loo yaqaan cricket calendar" by ICC. Koobkii aduunka ee ugu horeeyay waxaa lagu qabtay England bishii Juun 1975, iyada oo markii ugu horeysay ee ODI Cricket-ka lagu ciyaaray afar sano oo kaliya. Si kastaba ha ahaatee, Koobka Adduunka ee Haweenka Adduunka ee Cricket World ayaa la qabtay laba sano ka hor tartankii ragga ee ugu horeeyay, waxaana tartanka ku jira kooxo badan oo caalami ah la qabtay 1912-kii, markii seddexleey tartamadii tijaabada ahaa lagu ciyaaray Australia, England iyo South Africa. Saddexda koob ee ugu horeeya Koobka Adduunka waxaa lagu qabtay England. Laga soo bilaabo tartankii 1987-ka, martigelinta waxaa loo wadaagay wadamada aduunka qaabka wareegga rasmiga ah, iyada oo afar iyo tobankii xubnood ee ICC ay marti galiyeen ugu yaraan hal kulan tartankan. Sido kale fiiri. Koobka Adduunka ee Cricket Nagada Koobka Adduunka ee Cricket Nagada. Koobka Adduunka ee Cricket - Nagada Haweenka ICC ee Koobka Adduunka ee Cricket ayaa ah kuwa ugu da'da weyn uguna heer sareysa tartanka haweenka caalamiga ah ee tartanka ciraaq. Koobka Aduunka ee hadda waxaa qabanqaabiya Golaha Caalamiga ee Cricket (ICC). Ilaa 2005, markii labada urur ay isku darsameen, waxaa maamula guddi gaar ah, Golaha Haweenka Caalamiga ah ee Cricket (IWCC). Koobkii aduunka ee ugu horeeyay waxaa lagu qabtay England sanadkii 1973-dii, laba sano ka hor intii aan la bilaabin tartankan. Sannadihii ugu horreeyay ayaa waxaa lagu tilmaamay dhibaatooyin maaliyadeed, taasoo micnaheedu yahay in kooxo badani ay yareeyeen martiqaadyada tartanka si ay u tartamaan oo ay sababaan khiyaamo ilaa lix sano ah inta u dhaxaysa tartamada. Si kastaba ha noqotee, tan iyo 2005-kii Koobka Adduunka ayaa lagu martiqaaday mudo afar sano ah. Koobka aduunka ee Koobka Adduunka ayaa la ciyaari doonaa shan dal, iyadoo India iyo England ay marti galiyeen seddex jeer. Tirada kooxaha ayaa loo taagay siddeed jeer taniyo 2000, iyadoo tartankan ka horeysay 1997-kii oo tartan kula jiray 11 kooxood, ugu dambeyntii. Australia waa kooxda ugu guulaha badan, iyagoo ku guuleystay lix horyaal waxayna ku guuldareysteen inay finalka ku soo baxaan kaliya seddex jeer. England (afar horyaal) iyo New Zealand (hal horyaal) ayaa ah kooxaha kaliya ee ku guuleystay tartanka, halka India (laba jeer) iyo West Indies (hal mar) ay mid kasta gaareen finalka iyaga oo aan ku guuleysan. Sido kale fiiri. Koobka Adduunka ee Cricket Af-Kurdish. Kurdid (Kurdî, کوردی; sounds [kuɾdiː]) waa luqadda reer galbeedka ah ee ku hadasha afka galbeedka ee ku hadasha afka reer galbeedka. Kurdida waxaa sameeya saddex kooxood oo kala duwan oo loo yaqaano Kurmanji, Central Kurdish (Sorani), iyo Kurdi (Palevani). Zazaani-Gorani, oo ah koox gaar ah oo ka mid ah kuwa aan ku hadlin waqooyiga galbeedka Iran, ayaa sidoo kale ku hadlaya dhowr milyan oo luqadood. [5] [8] Daraasadaha laga bilaabo 2009 qiyaasta inta u dhaxaysa 8 iyo 20 milyan oo ku hadla af Turkiga. [9] Inta badan Kurdida waxay ku hadlaan Northern Kurdish ("Kurmanji"). [10] [11] Cuntada suugaanta suugaaneedku badanaa waa qeyb ka mid ah gabayada illaa qarniga 20-aad, marka filinka fiidiyowga bilaashka ah la bilaabay. Maanta, waxaa jira laba Kurdi Kurdid ah, waqooyiga gurmadka waqooyiga ee gobolka Kurdistan iyo bartamaha Cuban, bariga iyo koonfurta. Ciraaq waxay ku taal bartamaha Carabiga, mid ka mid ah luqadaha rasmiga ah ee rasmiga ah ee Ciraaq, oo ay ku jiraan dukumiintiyada siyaasadeed oo loo yaqaan "Kurdish". [12] [13] Turkish lira. Lire Turkish (Turkish: Turkish lirası; calaamad: ₺; Koodh: DAWLO, sida caadiga loo soo gaabiyo TL) [2] waa lacagta Turkiga iyo Jamhuuriyadda Turkiga ee is-kaashatey ee waqooyiga Cyprus. Lacagta Turkiga waxaa loo qaybiyaa 100 kuruş. God Save the Queen. Home of the brave and free Of many a race and birth Home of the brave and free, We pray that still on thee Ilaahay ha naga badbaadiyo quruxda gaboobay! Waqti dheer ayuu ku nool yahay boqoradda sharaf leh! Wakhti dheer inaga boqor noo ah Mid ka mid ah mawaadiicda jinsiyada afar Blast aad iyo aad u badan Guriga geesiga ah oo bilaash ah Oo waxaad ku taagnaan doontaa badda bil cusub Qolo badan oo tartan iyo dhalasho Laga soo bilaabo ugu sareeya ee dhulka Rajada iyo farxadda qandaraaska ayaa kordha Noqo sharci iyo qawaaniin xaq ah Waxaan ka baryaynaa in weli kuugu Kind Heav'n ayaa dhoola cadeyn kara. Laakiinse ha naxariisto Ilaaha naxariista leh Vande Mataram. Adigu waxaad tahay taliyaha Masriga oo dhan Magacaagu wuxuu wadaa wadnaha Punjab, Sindh, Gujarat iyo Bengal; Waxay caan ku tahay buuraha Vindhya iyo Himalayas, iyo isku duubnaanta muusikada Ganga iyo Yamuna waxaana ku dhawaaqay hirarka badda Hindiya. Haddaba baryadaada barakee, Oo farxad ku heesa. Badbaadada oo dhan dadku waxay sugayaan gacantaada, Guul, Dhibaato, Dhibaato kugu ah. [9] The Star-Spangled Banner. O say can you see, by the dawn's early light, What so proudly we hailed at the twilight's last gleaming, Whose broad stripes and bright stars through the perilous fight, O'er the ramparts we watched, were so gallantly streaming? And the rockets' red glare, the bombs bursting in air, Gave proof through the night that our flag was still there; O say does that star-spangled banner yet wave O'er the land of the free and the home of the brave? On the shore dimly seen through the mists of the deep, Where the foe's haughty host in dread silence reposes, What is that which the breeze, o'er the towering steep, As it fitfully blows, half conceals, half discloses? Now it catches the gleam of the morning's first beam, 'Tis the star-spangled banner, O long may it wave O'er the land of the free and the home of the brave. And where is that band who so vauntingly swore That the havoc of war and the battle's confusion, A home and a country, should leave us no more? Their blood has washed out their foul footsteps' pollution. No refuge could save the hireling and slave And the star-spangled banner in triumph doth wave, O'er the land of the free and the home of the brave. O thus be it ever, when freemen shall stand Between their loved homes and the war's desolation. Blest with vict'ry and peace, may the Heav'n rescued land Praise the Power that hath made and preserved us a nation! Then conquer we must, when our cause it is just, And this be our motto: 'In God is our trust.' And the star-spangled banner in triumph shall wave O'er the land of the free and the home of the brave![42 Oya dheh, waad arki kartaa, iftiinka hore, Maxay ugu faraxsanahay inaan ku soo dhawaynay gaabiska ugu dambeeya ee tartanka, Kaasoo xajinaya ballaadhka qorraxda iyo taranka qorraxda, O'er ramparts oo aan daawanay, waxay ahaayeen kuwo aad u xiiso badan! Iyo gantaalaha casaanka ee cas, bambooyinka ay ku qarxaan hawada, Caddayntu waxay caddaynaysaa habeenkii in calanka aannu weli joognay; Oya dheh ma sameeyaan banner-tarjunka wali wali O'er dhulkii xorta ahaa iyo gurigii geesiga? On xeebta oo si qunyar ah loo arkay iyada oo macaamiisha of qoto dheer, Halka ay martigeliyeyaasha kibirsan ee dantoodu ku jirto aamusnaanta cabsida, Maaddaama ay ku habboon tahay in la garaaco, qarsoodi kala badh, iyo kala badh? Hadda waxay soo qabataa gilam ee barafka ugu horeeya ee subixii, 'Fiiri banner-spangled banner, Wakhti dheer ayaa laga yaabaa O'er dhulkii xorta ahaa iyo gurigii geesiga. Iyo halka ay tahay koox kooxeed oo si aad ah u dhaarteen Taasoo ah duufaanta dagaalka iyo dagaalka jahwareerka, Guri iyo waddan, waa inaysan mar dambe naga tegin? Dhiigkoodu wuu ka maydhay hawadooda qaladka ah ee 'pollutioneps'. Ma jiro magangal badbaadin kara shaqaale iyo addoon Oo ka cabsashadaada riyadiisa iyo maskaxa sii socda, Oo calankiisii ​​oo dhanna wuu wada xidhay, oo raggii xoogga badnaa, O'er dhulkii xorta ahaa iyo gurigii geesiga. Sidaas oo kale weligeedba markaan xorriyad ugu dhawaaqo Inta u dhaxaysa guryahooda jecel iyo burburka dagaalka. Nabadgalyada iyo nabada, ha ka badbaadiyo dhulka Mahad leh xoog leh oo naga dhigtay oo qurxiyey quruun! Dabadeedna waannu ku guulaysannay, waana in aynnu ku guulaysanno, Tani waxay noqoneysaa: "Ilaahay waa ku kalsoonahay". Oo calankiina waa caydii uu ku sarraysiiyey O'er dhulkii xorta ahaa iyo gurigii geesiga! [42] Cibri. Ama [ʕivɾit] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa reer galbeedka Semitic ah ee reer Ismaaciil, oo ku hadla in ka badan 9 milyan oo qof oo adduunka ah. [10] Taariikh ahaan, waxaa loo arkaa inay yihiin luqadda reer binu Israa'iil iyo awowayaashood, inkastoo luqadda aan loo gudbin magaca Cibraaniga ah ee Tanakh. [Note 1] Tusaalooyinka ugu horreeyay ee taariikhda Paleo-Ciraaq oo laga soo bilaabo qarnigii 10aad ee BCE. [11] Cibraaniga ayaa iska leh qaybta galbeedka Semitic ee qoyska af-afrikaanka. Cibraaniga waa luuqadda keli ah ee keli ah oo ka hadhay, iyo tusaalaha kaliya ee lagu guulaystay ee luuqad dhintay. [13] [13] Cibraaniga ayaa joojiyay in luuqad maalinle ah lagu hadlo meelo u dhaxaysa 200 ilaa 400 CE, hoos udhacay tan iyo markii la afduubay Bar Kokhba. [2] [note 2] Ariiga iyo heerkoodu yar yahay Giriiggu horeba wuxuu u adeegsan jiray luqadaha caalamiga ah, gaar ahaan kuwa reer guuraaga iyo muhaajiriinta. [16] Waxa ay ka badbaaday muddadii dhexe oo dhexdhexaad ah sida luuqadda Yuhuudda, suugaanta rabbaaniga ah, ganacsiga galmada Yuhuudda, iyo gabayada. Kadib, qarnigii 19aad, waxa loo soo noolaaday sidii luqad lagu hadlo iyo suugaan. Waxay noqotay lingua franca of Falastiin ee Yuhuudda, iyo ka dib ee dalka Israa'iil. Sida laga soo xigtay Ethnologue, 1998, waxay ahayd luqadda 5 milyan oo qof oo adduunka ah. [5] Kadib markii Israa'iil, Maraykanku wuxuu leeyahay tirada labaad ee afka Cibraaniga ku hadla, oo leh 220,000 oo ku hadla afka iswidhishka, [17] inta badan reer binu Israa'iil. Af-Aramaic. Af-Aramaic -SuuriyaTurkiga Israaiil Aramaic [2] (Xarunta Soomaliga: ܐܪܡܝܐ, Carabi: آرامية) waa luuqad ama koox luqado ah oo ka tirsan qowmiyadda Semitic ee qoyska af-afrikaanka. Si gaar ah, waxa ay qayb ka tahay kooxda Semitic ee Waqooyi Galbeed, oo ay ku jiraan luqadaha Kaanaaniga ah sida Cibraaniga iyo Fiktooriya. Alfabeetada Aramaatiga ayaa si ballaaran loo adeegsaday luuqado kale waxaana lagu aamisan yahay Cibraaniga, Syriac iyo Carab. Waqtigiisii, qiyaastii 3,000 oo sano oo taariikhda qoraayo ah, [3] Aramaiyadu waxay u adeegaysay boqortooyo iyo luqad lagu hadlo oo ka soo jeeda Bariga Dhexe. Taariikh ahaan, Aramaylku wuxuu ahaa luqadda qabiilooyinka Aramean, dadka reer Semitic ah ee degaanka udhaxeeya Levant iyo waqooyiga Euphrates. Qiyaastii 1000 BC, reer Suuriya waxay lahaayeen boqortooyo boqortooyo ah oo hadda ka mid ah galbeedka Suuriya. Buugga Aramaatiga wuxuu u kicitimay xagga Neo-Assyrians (911-605 BC), oo saameyn ku yeeshay Aramaatiga wuxuu noqday luuqad sharafeed oo adeegsigiisuna ku faafay inta badan Mesopotamiya iyo Levant. Markii ay dhererkeedu kala duwantahay, Ariiciga waxaa laga hadlay dhamaanba waxa maanta Ciraaq, Suuriya, Lubnaan, Israa'iil, Jordan, Falastiiniyiinta, Kuwait, Bariga Carabta, Waqooyiga Carabta, iyo qaybo yar oo ka mid ah koonfurta iyo koonfurta dhexe ee Turkiga, iyo qaybo Galbeedka Iran. [4]. Aramaatiga wuxuu ahaa luqada Ciise, [5] [6] [7] kuwaas oo ku hadalay lahjadiisa Galilean intii lagu jiray adeeggiisii ​​guud, iyo sidoo kale qaybo badan oo buugaagta kitaabiga ah ee Daniel iyo Cesr, iyo sidoo kale luqadaha Talmud "Ancient Aramaic" waxa loola jeedaa xilliga ugu caansan ee luuqadda, laga bilaabo asalkiisa ilaa uu ka noqdo lingua franca of Fertile Crescent. Waxay ahayd luuqadda magaalada Arame ee Damascus, Xamat iyo Arpad. Baruud Rakib, son of Panammuwa II, [20] King of Sam'al. Waxa jira qoraalo caddaynaya isticmaalka ugu horeeya ee luqadda, oo laga soo bilaabo qarnigii 10aad ee BC. Qoraalladaasi waxay badanaa yihiin dokumentiyo diblomaasiyadeed oo u dhaxeeya magaalooyinka gobolka. Alfabeetka Aramaatiga ee xilligaan hore wuxuu u muuqdaa inuu ku saleysan yahay alifbeeriyada Fiktooriya, waxaana jira mid midaysan oo ku qoran luqada qoran. Waxay u muuqataa, in waqtigaa, oo ah alfabeeto dheellitiran, oo ku habboon baahida luqadda, waxay bilaabeen inay ka soo baxaan gobollada bariga ee Aram. Sababtoo ah sii kordhinta socdaalka Arameenka bari, galbeedka reer galbeedku waxay noqotey laba luuqadood oo Akkadian iyo Aramean ugu yaraan bilawgii qarnigii 9aad ee BC. Boqortooyada Neo-Asuriya waxay qabsatay Aramean oo ku taal galbeedka Euphrates, Tiglath-Pileser III waxa uu sameeyey Arbacaddii labaad ee Boqortooyada Midowday, waxaana ugu dambeyntii si buuxda Akadiyaanka u buuxsamay. Laga bilaabo 700 BC, luqaddu waxay bilowday inay ku faafto dhammaan jihooyinka, laakiin waxay lumisay midnimadeedii badnayd. Sifooyinka kala duwan ayaa ka soo baxay Axeeriya, Babylonia, Levant iyo Masar. Qiyaastii 600 BC, Adon, oo ahaa boqorkii reer Kancaan, ayaa adeegsaday Aramaatiga si uu ugu qoro Fircoon Masaarida. "Chaldee" ama "Chaldean Aramaic" ayaa loo adeegsaday inay noqdaan shuruudo caadi ah oo loogu talagalay Aramaiciga reer Chaldean ee reer Babylonia. Waxa loo adeegsaday in lagu sharaxo Aragtida Kitaabka Qudduuska ah, taas oo ahayd, si kastaba ha ahaatee, waxay ku qoran tahay qaab dambe. Ma aha in lagu jahwareeriyo luqadda casriga ah ee Chaldean Neo-Aramaic. Ruble. Lacagta Ruushka ah ama Ruble Ruush (Ruush: RUBB RUB, RUB): RUB) waa lacagta Ruushka, labada jimce ee la aqoonsan yahay ee Abkhazia iyo Koonfur Galbeed iyo labada gobol oo aan la aqoonsan Donetsk iyo Luhansk. Kombiyuutarka waxaa loo qaybiyaa 100 kopeks (mararka qaarkood waxaa loo qoraa kopecks ama shaybaar: Ruush: kopeyka kopeyka, plural: kopeyki kopeyki). Ruushku wuxuu ahaa lacagta Boqortooyada Ruushka iyo Midowgii Soofiyeeti (sida Ruble Sowka). Maanta, marka laga reebo Ruushka, Belarus iyo Transnistria waxay isticmaalaan lacagaha isku magaca leh. Ruble waxa uu ahaa adduunka ugu horeeyay ee jajab tobanle: waxaa la dhisay sanadkii 1704 marka roonjadu ay noqoto mid sharci ahaan u dhiganta 100 kopeks. Sannadkii 1992 ruble Soviet (code: SUR) ayaa lagu beddelay ruble Ruush (code: RUR) marka la eego heerka 1 SUR = 1 RUR. Sanadkii 1998-kii ka horeysey xiisadda dhaqaale, rubuca Ruushka waxaa dib loo cusbooneysiiyay xeerka cusub "RUB" waxaana lagu bedelay heerka 1 RUB = 1,000 RUR. Kimigayo 君が代. Sii kun, siddeed kun oo jiil, Kumanaan sanadood oo farxad leh ayaa leh; Xaqiiji, [Akihito | sayidkaygiow], illaa hadda waxa taallaaba waa Markii ay gaboobaan dhagaxyada xoogan waa inay koraan Yaa ka soo horjeeda dhinacyada dareenka leh ee xayawaanka. March of the Volunteers. Iyada oo jidhka iyo dhiiggeena, aan dhisno Wall Street cusub! Maadaama ay Shiinuhu wajahayaan dhibaatada ugu weyn Mid kasta oo ka mid ah wicitaanka degdegga ah ee ficilka ayaa soo baxaya. Iska ilaali dabka! Maarso on March! Iska ilaali dabka! Maarso on March! !ٿِلَىْ! بُيُوًا ظْ نُلِ دْ ژٍمٌ !بَا وَعمٌ دْ سُؤژِوْ، جُچعْ وَعمٌ سٍ دْ چْاچعْ .جوْخُوَ مٍظُ دَوْ لْ ظِوُ وِسِيًا دْ شِخِوْ .مِؤقْ ژٍ بُوٍپْجْ فَاچُ ظِوُخِوْ دْ خِوْشٍْ Cocos (Keeling) Islands. Jasiiradaha Cocos (Keeling Islands) Australia Jasiiradaha Cocos (Keeling Islands) waa dhul Australiya ah oo ka baxsan Badweynta Hindiya, oo ka kooban jasiirado yaryar oo ku dhow inta u dhaxaysa Australia iyo Sri Lanka. Waa qayb ka mid ah Koofur-bari Asia oo ku yaalla Khamiisyada Koonfureed. Magaca laba-geesoodka ah ee rasmiga ah (tan rasmiga ah ee jasiiradaha Australia ee 1955) waxay ka tarjumaysaa in jasiiradaha taariikh ahaan loo yaqaano Cocos Islands iyo Keeling Islands. Dhulku wuxuu ka kooban yahay labo careysiis oo ka kooban 27 jasiiradood oo jasiirado ah, kuwaas oo kaliya labo - Island Island iyo Island Island - ayaa degan. Dadweynaha ku nool qiyaastii 600 oo qof ayaa ka kooban Cocos Malaysiya, kuwaas oo ku dhaqma Sunniga Islaamka waxayna ku hadlaan luqad luuqad ah sida luuqadooda koowaad. Goobta waxaa maamula Waaxda Hawlaha Awoodda iyo Horumarinta ee Dawlada Australiya ee Australiya, oo wadajir u ah Jasiiradda Kirismaska ​​waxay ka kooban tahay qaybta maamulka Australiya ee Hindiya. Si kastaba ha noqotee, dadka jasiiradda waxay haystaan ​​shahaadooyin isdabajoog ah iyada oo loo marayo golaha xaafadda. Adeegyo dadweyne oo badan - oo ay ku jiraan caafimaadka, waxbarashada, iyo booliska - waxaa bixiya gobolka Western Australia, iyo sharciga Western Australia waxay khuseeyaan marka laga reebo meesha dawladda federaalku ay go'aaminayso. Taiwan. Taiwan (/ ˌtaɪwɑːn / (ku saabsan dhawaaqa maqalka)), si rasmi ah Jamhuuriyadda China (ROC), waa gobolka Bariga Aasiya [15] [16] [17] Deriska waxaa ka mid ah Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha (PRC) galbeedka, Japan ilaa waqooyi-bari, iyo Filibiin koonfurta. Waa gobolka ugu badan iyo dhaqaalaha ugu weyn ee aan ahayn xubin ka mid ah Qaramada Midoobay. Jasiiradda Taiwan, oo horay loo yaqaano Formosa, ayaa ku noolayd aborigines ka hor qarnigii 17aad, markii kolonyadii Holland iyo Isbaanishku ay jasiiradda u fureen muwaadiniinta Hanjabaad. Ka dib markii xukunka gaaban ee Boqortooyada Tungning, jasiiradda waxaa lagu lifaaqay Qismaha Qing, oo ah dhul-galkii ugu dambeeyey ee Shiinaha. Qing ayaa u dallacday Taiwan ilaa 1895kii ka dib dagaalkii Sino-Japan. Inkasta oo Taiwan ay xukunka Jasiiradda ku jirtay, Jamhuuriyadda China (ROC) ayaa la aasaasay dhulbeereedkii 1912 ka dib markii ay dhacdey rabshadaha Qing. Ka dib markii isir-jebinta Jarmalka loo dhiibay Allies ee 1945, ROC waxay la wareegtay maamulka Taiwan. Si kastaba ha ahaatee, dib-u-soo-ceshiga Dagaalkii sokeeye ee Shiinuhu waxay keentay in ROC-da khasaaro ka geysto dhul-beereedka Kacaanka, iyo duulimaadkii dawladda ROC-da ee dalka Taiwan 1949-kii. Inkasta oo ROC-du sii wadi jirtay inay noqoto dawlad sharci ah ee Shiinaha, lahaa, tan iyo markii lumay Hainan 1950, waxay ku kooban tahay Taiwan iyo jasiiradaha ku hareeraysan, iyada oo jasiiradda waaweyn ay samaysay 99% dhulkeeda. Iyadoo xubin ka mid ah xubinimada Qaramada Midoobay, ROC waxay Shiinaha ka joogtay Qaramada Midoobay illaa 1971, markii ay lumisay kursigeeda PRC. South Korean won. Korean: 원, Korean waa: [wʌn]; calaamad:;; code: KRW) ama Korea Republic Won waa lacagta Kuuriyada Koonfureed. Kaliya hal guul ayaa loo qaybiyaa 100 jeoon, midda lacagta ah. Dabeecada mar dambe looma isticmaalo dhaqdhaqaaqyada maalinlaha ah, waxayna u muuqataa in sicirka sarrifka oo keliya. Guusha ayaa waxaa soo saaray Bangiga Kuuriya, oo ku salaysan caasimadda Seoul. La Marseillaise. Le jour de gloire est arrivé! Ils viennent jusque dans vos bras Dabadeed wax badan ayaa ku jira? (bis) Français, ku shub nous, ah! jah wareersan Gaadiidka gaadiidka waa in ay sameeyaan xad-dhaaf! Grand Dieu! Halkaan waxaad ka heli kartaa Tremblez! Mashruucyada kala duwan ee shidaalka Soo dhaweyntii dib u soo celinta! (bis) Tout este soldat pour vous combattre, La terre en produit de nouveaux, Dhexdhexaadinta Tout prêts à se battre! Wixii khilaaf ah ee ku saabsan! Tous ka dibna qosol badan, sans pitié, Déchirent le sein de leur mère! Sous nos drapeaux que la victoire Voient ton tuma triomphe et notre gloire! Wixii macluumaad dheeraad ah oo ku saabsan, Al la trace de leurs vertus (bis) Bien moins jaloux de leur badbaado De les venger ou de les suivre Le jour de gloire est arrivé! Ils viennent jusque dans vos bras Ces fers dès longtemps préparés? (bis) Français, pour nous, ah! quel outrage Feraient la loi dans nos foyers! Grand Dieu! Par des mains enchaînées Nos fronts sous le joug se ploieraient Vont enfin recevoir leurs prix! (bis) Tout est soldat pour vous combattre, La terre en produit de nouveaux, Contre vous tout prêts à se battre! À regret s'armant contre nous. (bis) Tous ces tigres qui, sans pitié, Déchirent le sein de leur mère! Sous nos drapeaux que la victoire Voient ton triomphe et notre gloire! Quand nos aînés n'y seront plus, Et la trace de leurs vertus (bis) Bien moins jaloux de leur survivre De les venger ou de les suivre The day of glory has arrived! Do you hear, in the countryside, The roar of those ferocious soldiers? They're coming right into your arms To cut the throats of your sons, your women! What does this horde of slaves, Of traitors and conspiring kings want? For whom have these vile chains, Frenchmen, for us, ah! What outrage What furious action it must arouse! It is to us they dare plan A return to the old slavery! Would make the law in our homes! Would strike down our proud warriors! (repeat) Our brows would yield under the yoke! Vile despots would have themselves become Will finally receive their prize! (repeat) Everyone is a soldier to combat you, If they fall, our young heroes, Will be produced anew from the ground, Bear or hold back your blows! For regretfully arming against us. (repeat) See thy triumph and our glory! We shall enter the (military) career When our elders are no longer there, There we shall find their dust And the trace of their virtues (repeat) Much less keen to survive them We shall have the sublime pride Amarka qaranka ee abaalmarinta (Faransiiska). Amarka Qaranka ee Faransiiska (Faransiiska: Ordre national du Mérite) waa amar Faransiis ah oo abaalmarin ah oo abaalmarin ah oo uu siiyey madaxweynaha Jamhuuriyadda Faransiiska, oo la aasaasay 3 December 1963 oo uu madaxweyne Charles de Gaulle. Sababta loo dejiyey amar bixinta waxay ahayd laba-laab: in lagu badalo tiro badan oo amarro wasaaradeed ah oo hore loo-siiyey wasaaradaha; iyo in la abuuro abaalmarin la siiyay heer ka hooseeya Legion of Honor, oo inta badan loo hayo muwaadiniin Faransiis ah. [1] Waxay ka kooban tahay qiyaastii 187,000 oo adduunka oo dhan ah. Amarka Dowladda Turkiga. Order of the Merit Amarka Dawladda Jamhuuriyadda Turkiga (Turkish: Cumhuriyet State Nişanı) waa amarka dawladeed ee ugu sarreeya ee la siiyay muwaadiniin ajnabi ah oo madaxweynaha Turkiga. Amarka Dawladda waxaa bixinaya Madaxweynaha, iyada oo go'aanka Golaha Wasiirada, Madaxda Dowladaha iyo Madaxweynayaasha lagu aqoonsanayo waxqabadkooda ku aaddan sidii loo xoojin lahaa xiriirka u dhaxeeya dalalka iyo Turkiga. Amarka Jamhuuriga (Turkish: Cumhuriyet Nişanı) waa amarka labaad ee ugu sareeya ee amarka dawlad-goboleedka. Amarka ayaa waxaa bixinaya Madaxweynaha Turkiga, go'aanka golaha wasiirrada, ra'iisul wasaaraha, wasiirrada iyo xubno ka socda safaaradaha dibadda si ay u aqoonsadaan kaalmooyinkooda ku aaddan in la keeno qaramada midnimada iyo kor u qaadista xiriirka udhexeeya ee u dhaxeeya wadamadooda iyo Jamhuuriyadda Turkiga. Amarka Merit (Malaysia). Dalbashada Merit (Darjah Bakti) waa abaalmarinta xukuumadda federaalka ee soo jeedisay dadka aadka u saameeyey farshaxanka, sayniska ama aadanaha, waa heer qaran iyo heer caalami. Abaalmarintan waxaa la sameeyey 26 June 1975. Amarada, qurxinta, iyo biladaha iswiidhishka. Amarrada, qurxinta, iyo biladaha iswiidhishka waxay leeyihiin taariikh asal ah, iyagoo ku soo celinaya 1606 aasaasiga ah ee Amarka Yehova. Amarka royal Royal of Knights ee Sweden ayaa si dhab ah loo cayimay qarnigii 18aad, iyada oo aasaaskooda rasmiga ah ee 1748 by Frederick I ee Sweden. Dib-u-habeyn muhiim ah oo lagu sameeyay 1974 ayaa isbeddelay shuruudaha iyo shuruudaha ayadoo amarro badan iyo qurxinba la siin karo Amarka Kanada. Amarka Canada (Faransiiska: Ordre du Canada) waa amar qaran oo Kanadiyaanka ah iyo sharafta labaad ee ugu sareysa Kanada, amarro, qurxiyo, iyo nidaamka biladaha. Waxay ku imanaysaa labaad oo keliya Amarka Merit, taas oo ah hadiyad shakhsi ahaaneed ee Boqortooyada Kanada. Si loola macaamilo Confederation of the Centennial, amarka saddexda heer sare ah ayaa la aasaasay sannadkii 1967 isagoo ah daacadnimo ama adeegyo kala duwan oo Canada ah iyada oo loo marayo tabarucaadyo nololeed oo ku salaysan dhinacyo kasta oo dadaal ah, iyo sidoo kale dadaalka kuwa aan reer Canadianka ah ee dunida sameeyay iyadoona ay ka wanaagsan yihiin falalkooda. Xubnaha waxaa la siiyaa kuwa muujinaya amarka Ameerikaanka Latin ah, oo ah masaafurinta Mormonka, oo macneheedu yahay "waxay doonayaan dal wanaagsan", weedho laga soo qaatay Cibraaniyada 11:16. Saddexda xarriiq ee amarka waa Companion, Sarkaalka, iyo Xubinta; Shakhsiyaadka waxaa la siin karaa xubin aan caadi aheyn oo u qalma kuwa aan Kanada ahayn waxay heli karaan ballamo sharaf leh fasal kasta. Boqortooyada, hadda, Elizabeth II, waa Garsooraha Amarka iyo Ku-xigeenka Guddoomiye Guud, hadda Julie Payette, ku-xigeenkiisa iyo Xiriiriyaha Maamuleed, oo maamula amar adigoo ka wakiil ah Boqorka boqornimadiisa ama boqoradda. [3] Booqashada amarku waxay kugula talinayaan guddida latalinta iyo aan si aan rasmi ahayn u dhicin guddoomiyaha guud ama madaxweynaha. Laga bilaabo Ogosto 2017, 6,898 qof ayaa loo qoondeeyay amarka Canada, [1] oo ay ka mid yihiin saynisyahannada, muusikada, siyaasiyiinta, farshaxanka, ciyaartoyda, ciyaartoyda, ganacsatada, xiddigaha filimka, deeqaha, iyo kuwa kale. Qaarkood ayaa is casilay ama lagaa saaray amarka, halka ballamo kale ay ahaayeen muran. Tilmaamayaasha waxaa la siiyaa cinwaanka waxayna xaq u leeyihiin inay qaataan qalabka gacanta. Amarka Australia. Nidaamka Sharciga ee Australiya wuxuu ka kooban yahay dhowr amarro, qurxin, iyo bilooyin kaas oo waddanku uu u ogolaanayo muwaadiniintiisa waxqabadyo ama hawlo ka faa'iidaysta qaranka. Abaabulkii 1975 la abuuray Amarka Australia, hannaanka nidaamku wuu koray tan iyo markaas kadibna wuxuu bedelay nidaamkii Imperial / British sharafeed ee hore u codsaday dadka Australiyaanka ah. Nidaamka waxaa ka mid ah abaalmarino abaalmarin ah, labadaba madaniga iyo milatari, labadaba, xajmiga, geesinimada, adeegga kala duwan, adeegga abaalmarin, iyo adeeg dheer. Ololaha kala duwan iyo madadaalada xusuusta ayaa sidoo kale la dhuftay. Sharciyada cusub ayaa la siin karaa wakhti kasta, laakin sida caadiga ah shahaadooyinka cusub ee ugu badan waxaa la siiyaa Maalinta Australiya iyo Maalinta Dhalashada Dhalashada (sida lagu arkay gobolka bariga, taas oo ah, Isniinta labaad ee Juun) sannad kasta, marka liisaska sharaf cusub ayaa la daabacay. Abaalmarinta Nobel. Abaalmarinta Nobel Prize (/ noʊbɛl /, Swedishka: [nʊbɛl]; qaab iswiidhish ah oo loo yaqaan 'Nobelpriset; Norwegian: Nobelprisen) ayaa ah lix leyliska caalamiga ah ee sannadlaha ah ee loo yaqaan' Swedish 'iyo' Norwegian Norwegian ', ama horumarinta sayniska. Doorashada aqoonyahanka Iswiidhan Alfred Nobel ayaa aasaasay abaalmarinnadii 1895. Abaalmarinta Kimistaanta, suugaanta, nabadda, fisigiska, jimicsiga iyo daaweynta ayaa markii ugu horraysay la siiyay 1901. [5] [5] Sanadkii 1968, Sveriges Riksbank (Baanka dhexe ee Iswidhan) wuxuu aasaasay abaalmarinta Sveriges Riksbank ee dhaqaalaha dhaqaalaha ee Alfred Nobel, oo loo yaqaan 'Nobel Prize in Economics' [6] [8] Abaalmarinta Nobel ayaa si weyn loo tixgeliyaa abaalmarinta ugu qiimaha badan ee suugaanta, daawada, fisikiska, kiimikada, dhaqaalaha iyo firfircoonida nabadda. Abaalmarinta Nobel Prize ee Physics, Nobel Prize for Chemistry, iyo Sveriges Riksbank abaalmarinta dhaqaalaha dhaqaalaha ee xasuusta Alfred Nobel; Golaha Nobel ee Karolinska Institutet wuxuu abaalmarinta Nobel Prize ee Physiology ama Daawada; Akadamiyadda Iswiidhen waxay bixisaa abaalmarinta Nobel Prize ee suugaanta; iyo abaalmarinta Nobel Peace Prize ah oo aan abaalmarin haysan hay'ad iswiidhish ah laakiin Guddiga Nobel ee Nobel. Amarka King Abdulaziz. Amarka King Abdulaziz waa Amar Sacuudi Carab ah. Amarka ayaa loo magacaabay Cabdulcasiis Al Saud, oo aasaasay gobolka casriga ah ee Sacuudiga. Sanadkii 1971-kii, soo saaridda amarro ayaa lagu dhawaaqay amar ah Waxa soo saaray King Faisal 20-kii Maarso 1971. Si kastaba ha noqotee, amarka ayaa la siiyay taariikhdaas ka hor taariikhdaas. [5] Qoraalladii ugu horreeyay waxa soo saaray Bichay oo ku taal Qaahira, Masar. Nidaamka ugu horreeya ee amarka waxaa la yiraahdaa Weyn ee Badr. Boqorka Sacuudiinka, Fons ayaa sharaf u ah amarrada, wuxuu xaqiijiyay amar ka yimid Amar diimeed. Abaalmarin Peru. Amarka Qorraxda Peru (Isbanishka: Orden El Sol del Perú), oo horey loogu yaqaanay Amarka Waddanka, waa abaalmarinta ugu sareysa ee waddanka Peru ay ku amaantay mudnaanta madaniga iyo milatariga. Abaalmarintu waa abaalmarinta ugu wayn ee dadka rayidka ah ee Ameerika, oo markii hore la aasaasay 1821. Albaalmarinta Indonesia. Xiddiga Jamhuuriyadda Indonesia (Indonesian: Bintang Republik Indonesia) waa amarka ugu sareeya Indonesia ee loo siiyay dadka rayidka ah iyo milatari ahaanba mudnaanta ay siinayaan Jamhuuriyadda iyo dadka. Waxaa si rasmi ah loo asaasay sanadkii 1959. Waxaa la siiyaa qofka bixiyay adeeg aan caadi aheyn oo ku salaysan sharafnimada, waxqabadka, iyo weynaanta Indonesia. Sida ugu sareeya ee Jamhuuriyaddu, Master master waa madaxweynaha Indonesia, ka dib markii uu isdaba-marinta la siiyo koodh iyo abaalmarin "Bintang Republik Indonesia Adipurna". Albaalmarinta Nigeria. Amarka Jamhuuriyadda Federaalka (OFR) ayaa ah mid ka mid ah labada amar ee u qalmida, oo ay aasaaseen Jamhuuriyadda Federaalka ee dalka Nigeria 1963-dii. Waxay udambeyneysaa Amarka Niger. [1] [2] Heerarka ugu sarreeya ee Goboleedka Guud ee Amarka Jamhuuriyadda Federaalka iyo Amarka Guud ee Amarka Waddanka ah waxaa la siiyaa Madaxweynaha iyo Madaxweyne-ku-xigeenkiisa. Garsooraha Hogaamiyaha ee Maxkamadda Sare iyo Gudoomiyaha Senatku waa sifo sharci ah oo ku-xigeenka Taliyaha Nederland. Nigerianku waxay raaceen Tusaalaha Ingiriiska ee foomka iyo qaabeynta Amarka. Waxaa sidoo kale jira waraaqo rasmi ah oo loogu talagalay xubnayaasha Amarka Niger. Waxaa jira Qaybta Muwaadiniinta iyo Waaxda Milatariga. Saldhigga qaybta dambe ayaa leh khad yar oo casaan ah bartamaha. Albaalmarinta Palestine. Qurxinta, Madadaalada iyo calaamadaha Falastiin waa labadaba ciidan iyo dad rayid ah oo u adeega adeegyo iyo tabarucaad shakhsi ahaaneed oo ku wajahan Dawladda Falastiin, Albaalmarinta Shiinaha. Xeerka Jamhuuriyadda (Shiinaha: Qalbigaa: Qodobka 5aad: Gònghéguó Xūnzhāng) Waa Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha ee ugu sarreeya sharafta. 27-kii Diseembar, 2015, Golaha Qaranka ee Qaranka ayaa ansixiyey sharci sharci oo dejinaya amarro qaran, Amarka Jamhuuriyadda iyo Amarka Saaxiibtinimada, oo la aasaasay 1-dii Jannaayo, 2016-kii. Waxaa la ogyahay in Amarka Jamhuuriyadda loo siin karo ajnabiya ama aan, laakiin Amarka Saaxiibtinimada waxaa si gaar ah loogu talagalay dadka ajnabiga ah Eebe. Magaca Soomaalida ee cibaadada Geeska Afrika iyo magaca asalkiisu Soomaali iyo Geeska Afrika. Cibaadada Diinta ee ka soo jeeda qabiilka Tala ee hore waxay ahaayeen dhacdooyin muhiim ah oo ay marti galisay wadaad wadaad ah. Heshiiska Paris. Heshiiska Paris (Faransiiska: Accord de Paris) [3] waa heshiis ku jira Heshiiskii Qaramada Midoobay ee Isbeddelka Cimilada (UNFCCC) ee la xariira dhimirka gaaska aqalka dhirta lagu koriyo, iswaafajinta, iyo maaliyadda laga bilaabo sanadka 2020. Luqada heshiiska waxaa ka wada xaajooday wakiillo ka socda 196 xisbi qaran oo ka socday Shirweynihii 21aad ee Qaybaha UNFCCC ee Le Bourget, oo u dhow Paris, Faransiiska, waxaana lagu ansaxiyey 12-kii December 2015. [5] Laga soo bilaabo Juun 2018, 195 xubnood oo UNFCCC ah ayaa saxiixay heshiiska, 178na waxay u noqdeen kuwo ka soo horjeeda [1] Heshiiska Paris wuxuu ujeedkiisu yahay himilada muddada fog ee lagu hayo korodhka celceliska celceliska heerkulka caalamiga ah si aad uga hooseeya 2 ° C oo ka sarreysa heerarka hore ee warshadaha; iyo ujeedadeedu tahay in la xaddido kororka ilaa 1.5 ° C, maaddaama tani ay si weyn u yareeyn doonto khatarta iyo saameynta isbedelka cimilada. Heshiiska Paris, waddan kasta wuxuu go'aamiyaa, qorsheyaashana si joogta ah u soo sheegaa waxqabadkiisa ay tahay inuu sameeyo si loo yareeyo kululaynta caalamiga ah [6] Ma jiro wax farsamo ah oo lagu khasbayo [7] dal in uu dejiyo bartilmaameed gaar ah taariikh gaar ah, [8] laakiin bartilmaameed kasta waa inuu ka baxsan yahay bartilmaameedyada hore. Bishii Juun ee 2017, Madaxweynaha Maraykanka Donald Trump ayaa ku dhawaaqay inuu doonayo inuu dalka ka baxo heshiiska. Heshiiskaan, taariikhda ugu waxtarka badan ee dib u soo noqoshada Mareykanka waa Nofeembar 2020, wax yar ka hor dhammaadka xilliga xilka Madaxweynaha Trump. 2006 Dagaalkii Lubnaan. 2006-dii Dagaalkii Lubnaan, oo sidoo kale loo yaqaan 2006-dii Israel-Hezbollah Dagaalkii [52] waxaana loo yaqaannaa Lubnaan sida Dagaalkii Julaay [2] (Carabi: حرب تموز, Ḥarb Tammūz) iyo Israa'iil oo ah Dagaalkii labaad ee Lubnaan (Cibraaniga: מלחמת לבנון (Holandet Levanon HaShniya), [53] waxay ahayd 34 maalmood oo colaado ah oo ka dhacay Lebanon, Northern Israel iyo Golan Heights. Xisbiyadu waxay ahaayeen ciidamadii Hezbollah iyo Ciidamada Difaaca Israel (IDF). Dagaalka ayaa bilowday 12kii Julaay 2006, waxana uu sii waday ilaa laga soo afduubay ilaa 14kii bishii Agoosto 2006, inkasta oo ay si rasmi ah u dhammaatay 8dii Sebtembar 2006 markii Israel ay qaadday xayiraadda badda ee Lubnaan. Hase yeeshee, taageerada militariga Iran ee aan horay loo arag ee Hezbollah ka hor iyo intii lagu jiray dagaalka, ayaa qaar ka fekeraya wareeggii koowaad ee khilaafka u dhexeeya Iran iyo Israel, halkii uu sii socon lahaa iskahorimaadka Carabta iyo Israa'iil. Dagaalka ayaa ahaa mid ciriiri ku ah weerarkii xudduudaha xudduudaha 2006 ee Hezbollah. 12kii July 2006, dagaalyahannada Hezbollah ayaa rasaas ku riday magaalooyinka xudduudaha ee Israel iyaga oo loola cararay weeraro ka dhan ah taangiyada taangiyada oo lagu soo qaaday laba xabbadood oo hubaysan oo loo soo geliyay xudduudda xudduudaha ee Israel. Weerarka ayaa ka tagay saddex askari oo dhintay. Laba askari oo Israeli ah ayaa la afduubay waxaana qabsaday Hezbollah ilaa Lubnaan. [54] Shan wax ka badan ayaa lagu dilay Lubnaan, iyagoo isku dayay samatabbixinta badbaadinta. Hezbollah ayaa dalbaday in la sii daayo maxaabiista Lubnaan ee ay qabteen Israaiil iyagoo badalaya askar la afduubay. [56] Israel ayaa diiday in ay jawaab ka bixiso duqeymaha iyo dablayda hubaysan ee bartilmaameedyada Lubnaan. Israel ayaa weerartay xarumaha militariga Hezbollah iyo kaabayaasha shacabka ee Lubnaan, oo ay ku jiraan Garoonka Caalamiga ah ee Beirut Rafic Hariri. [57] IDF ayaa bilaabay weerar duulaan ah oo ka dhacay Koonfurta Lubnaan. Israel ayaa sidoo kale ku soo rogtay xayiraadda hawada iyo xayiraadda badda. [58] Hezbollah ayaa markaas bilaabay gantaallo badan oo waqooyiga Israel ah oo ku biiray IDF dagaalka dagaalka ka yimaada mawqif adag. [59] Intifada labaad. Al-Aqtzah, oo ahaa maskaxdii labaad ee Falastiiniyiinta ee ka soo horjeeda Israel - oo ahaa mudo is afgaran waayey, Falalka Falastiiniyiinta. Waxay bilowday bishii Sebtembar 2000, markii Ariel Sharon uu booqdey Buuraleyda Macbadka, oo ay aragto Falastiin oo ah mid aad u kacsan; iyo dibad-baxayaasha Falastiiniyiinta, oo dhagxaan ku tuuray bilayska, ayaa lagu kala eryay ciidamada Israel, iyaga oo isticmaalaya gaasta ilmada iyo xabbado caag ah. [12] Labada dhinacba waxay sababeen tiro aad u badan oo ku dhaawacmeen dad rayid ah iyo sidoo kale dagaalyahanno: Falastiiniyiinta ay soo weerareen qaraxyo badan iyo rasaas. Israaiil oo ay ka mid yihiin taangiyada iyo rasaasta iyo weerarrada hawada, dilal badan oo la beegsaday, iyo falcelinta dibad baxyada. Tirada dhimashada, oo ay ku jiraan labadaba ciidan iyo rayidba, ayaa lagu qiyaasay in ku dhowaad 3,000 oo Falastiin ah iyo 1,000 Israel ah, iyo sidoo kale 64 ajnabi. [14] Dad badan ayaa ka fikiraya Sharm el-Sheikh shirkii 8da Febraayo 2005 si ay u noqdaan dhammaadkii labaad ee Intifada, markii Madaxweyne Mahmoud Abbas iyo Raiisul wasaaraha Ariel Sharon ay isku raaceen in dhamaan Falastiiniyiinta ay joojinayaan dhammaan falalka rabshadaha ka dhanka ah dadka Israa'iil oo dhan meel kasta, iyo marka la barbardhigo Israa'iil waxay joojin lahayd dhammaan hawlihiisa milatari ee ka dhan ah Falastiiniyiinta meel kasta. Waxay mar kale xaqiijiyeen sida ay uga go'an tahay Roadmap for Peace taas oo ka bilaabatay Madrid [caddayn loo baahan yahay]. Si kastaba ha noqotee, rabshadku ma aysan joojin sanadaha soo socda, inkasta oo qaraxyadii ismiidaamintu ay aad u yaraayeen. [15] [16] Hala'ib Saddexleey. wuxuu ahaa Hala'ib Triangle (sidoo kale Halayeb, Carabi: مثلث حلىب Mosallas Ḥalāyeb wuxuu u yahay aag dhul lagu qiyaasay 20,580 kilomitir oo kiiloomitir ah (7,950 sq m) oo ku yaal xeebta Afrika ee Badda Cas. Aagga, oo magaceeda ka qaata magaalada Hali'ib, waxaa abuuray farqiga u dhexeeya xudduudka Masar iyo Suudaan ee ka dhexeeya "xudduud siyaasadeed" oo la dejiyay 1899 oo ku yaala Anglo-Egyptian Masjidka, kaas oo soconaya 22 woqooyi, iyo "xuduudaha maamulka" ee ay Ingiriiska u dejiyeen 1902, [1] taas oo mas'uuliyad maamul ah ka bixisay aag dhul woqooyi ah oo ku taala Suudaan, taas oo ahayd macmiilkii Anglo-Egyptian wakhtigaas. Iyadoo madax-bannaanida Sudan ee 1956-kii, labada Masar iyo Sudan waxay sheegteen madax-bannaanida aagga. Tan iyo bartamihii 1990-meeyadii, Masar waxay maamushay maamulka runta ah ee maamulka aagga qayb ka ah Gobalka Badda Cas, ka dib markii la geeyay qaybo millatari oo Masar ah 1990-yadii, waxaana si firfircoon loogu maal-galiyay [2] Masar ayaa dhowaan lagu soo rogay in ay diidaan heshiisiin caalami ah ama xitaa wadahadal siyaasadeed oo la xidhiidha aagga. Qeexitaanka aagga sida "saddexagalka" waa qiyaas qiyaas ah. Kaliya koonfurta 290-kiiloomitir (180m), oo raacaysa ciqaabta 22 °, waa xariiq toosan. Inkasta oo dhammaan agagaarku ay waqooyi ka yihiin 22-dhibcood, haddana dhul yar oo koonfur ah 22 °, oo loo yaqaan 'Bir Tawil', ayaa ku biiray Halaashibta Gobollada Waqooyi-galbeed ee dhinaca galbeed ee ugu dheerayd dhinaca dhulka.. [4] Aagga waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa Masar sida "Aagga Maamulka Khaaska ah" ama SGAA. [5] Meelaha lagu muransan yahay ee waqooyiga Ciraaq. Meelaha lagu muransan yahay ee waqooyiga Ciraaq Goobaha lagu muransan yahay ee Waqooyiga Ciraaq waa gobollo lagu qeexay qodobka 140aad ee Dastuurka Ciraaq sida Carabiga ah inta lagu jiro xukunka Xisbiyada Ciraaq ee Ciraaq. Inta badan gobolladani waxay hore u degganaayeen carabyo aan badnayn, oo ay ugu badnaayeen Kurdida iyo Asxaabiyiin, ka dibna waxaa jiray Carabiyiin iyagoo dhexdhexaadiyay qabyaaladda Carabta ee degaamada. Meelaha lagu muransan yahay waxay ahayd arrin muhiim u ah Carabta iyo Kurdida, gaar ahaan tan iyo weerarkii Maraykanka iyo dib-u-dhiska siyaasadeed ee 2003-dii. Kurdidu waxay ka faa'iidaysteen dhulka koonfurta ee Ciraaq-Kuurdiya ka dib markii ay weerarradii Maraykanku hoggaamiyeen sannadkii 2003 si ay dib ugu helaan dhulkii ay u arkeen taariikh ahaan. [1] Waqtigan xaadirka ah, afar ka mid ah guddoomiyayaashii hore ee Ciraaqi (Erbil, Dahuk, Halabja iyo Sulaymaniyah), qaybaha koonfureed ee gobollada Nineveh, Gobollada Kirkuk, Salah ad Din Governorate iyo Diyala Governorate; Dhanka kale, dawladda Ciraaq waxay maamushaa qaybo kale oo ka mid ah afarta gobollo, [qaybta loo baahan yahay] qaybo ka mid ah kuwaas oo sidoo kale sheeganaya Kurdida. Si kastaba ha ahaatee, intii lagu jiray weerarkii ISIL ee sanadkii 2014, ciidamada Ciraaq ee Kurdistan ayaa sidoo kale qabsaday dhul badan oo la isku haysto. Intii lagu guda jirey dagaalkii Ciraaq sannadkii 2017kii, Dawlada Ciraaq waxay dib u soo celisay badi degaankan kadib markii aftida dib loogu soo celiyay ciidamadii KRG ee ku soo laabtay xudduudihii 2003-dii. Ilemi Saddexagal. Ilemi Triangle waa aag dhul ah oo lagu muransan yahay Bariga Afrika. Xaqiiqo ahaan ayaa lagu qeexay, tallaabooyinka u dhexeeya 10,320 iyo 14,000 kilomitir oo isku wareeg ah (3,985 iyo 5,405 sq mi). Magacaabid ka dib Anuak oo ah madaxa Ilemi Akwon, dhulkaas waxaa ka codsaday Koonfurta Suudaan iyo Kenya iyo xuduudaha Itoobiya. Dawladda Itobiya waxay marnaba sheegasho rasmi ah ka bixisay Ilami, xaqiiqna waxay ku heshiisay in dalka Sudan uu ahaa 1902, 1907, iyo 1972 heshiisyada [2] [3] Kenya hadda waxay leedahay xakamaynta xaqiiqda ah ee aagga. Khilaafku wuxuu ka soo baxay caddaynta heshiiskii 1914 ee dhexdhexaadinta tooska ah ee loo siman yahay in la isticmaalo keliya illaa khad cusub (oo aan la dhammayn ilaa 1930-kii) ayaa u oggolaan lahaa dhaqdhaqaaqyada reer guuraaga reer guuraaga ah ee dhaqan ahaan degay aagga. Aragtida dhaqaale ee laga dareemay dhulka iyo sidoo kale tobaneeyo sano oo colaadaha Suudaan ah ayaa ah laba arrimood oo dib u dhigay xalinta khilaafka. Abu Musa. Abu Musa (af iranka: ابوموسی Ku saabsan sirta maqalka (gargaarka · info), carabi: أبو موسى) jasiiradu waa 12.8 oo kiilomitir oo kiilomitir ah (4.9 sq m) jasiiradda bari Persian Gulf meel u dhow galbeedka Hormuz. 3] Maqaalka badda, maraakiibta shidaalka iyo maraakiibta waawayn waa inay ka gudbaan inta u dhaxaysa Abu Musa iyo Baaxad-darrooyin Ba'an; Tani waxay ka dhigaysaa jasiiradaha qaar ka mid ah qodobbada ugu muhiimsan ee ka jira Gacanka Ciraaq. [4] Jasiiradda waxaa maamula Iran iyada oo qayb ka ah gobolka Hormozgan, laakiin waxaa sidoo kale sheeganaya Imaaraadka Imaaraadka Carabta inay tahay dhul ka mid ah amar diin ah oo Sharjah ah. [ Qit'at Jaradah. Qitat Jaradah waa caymis ku yaal Khaliijka Faarax ee ku yaala Bariga Jasiiradda Bahrain, oo ku yaal 32 km (20 mi) bari ee Manama, oo ah caasimadda Bahrain. Taariikh ahaan, muuqaalkani wuxuu ka sarreeyaa biyaha oo keliya inta lagu jiro xilliga guga hooseeya; [1] waxay ku dhowyihiin inta u dhaxaysa Baxreyn iyo Qatar, [2] gudaha 12-mile (19 km) oo biyo ah labada dhulba. Waxay ahayd mid ka mid ah sifooyin dhowr ah oo baddan oo ku lug leh khilaaf muddo dheer socday oo u dhexeeyay Bahrain iyo Qatar. Muhuri webiga. Muhuri waa webi ka baxsan India iyo Bangladesh. Kacsanaanta Tripura, waxay u egtahay Bangladesh halkaasoo ay la mid tahay Feni oo u dhow afkii Bengal. Muhuri waxaa kale oo loo yaqaan 'Little Feni' [1] Ukatny Jasiiradda. Ukatnyy ama Ukatny waa jasiirad ku taal badda woqooyiga Caspian. Waxay ku taallaa dhinaca bari ee afka afka Volga. [1] [2] Ukatnyy Island waa dabayl. Waxay leedahay dherer ahaan 6.2 km iyo ugu badnaantii 4.3 km. Waxay ku taal aagga saliidda soo saara. Hans Jasiiradda. Hans Island (Greenlandic: Tartupaluk; Inqtitut: onltitut: waa foorno yar yar oo aan xabbad lahayn oo qiyaasta 1.3 km2 (0.5 sq mi), 1,290 m (4,230 ft) dheer iyo 1,199 m (3,934 ft) oo ballaaran, oo ku yaal bartamaha Kennedy Channel ee Nares Strait - cidhiidhi ah oo kala jeeda Ellesmere Island laga bilaabo waqooyiga Greenland waxayna isku xirtaa Baffin Bay oo leh badda Lincoln. Hans Island waa kan ugu yar ee saddex jasiiradood oo ku yaala Kennedy Channel; kuwa kale waa Franklin Island iyo Crozier Island. Dhibaatada ka jirta halkan waa 35 kiiloomitir (22 mi) ballaaran, adigoo ku dhex jira jasiiradda biyaha badda ee Canada iyo Greenland. Khadad maskaxeed oo dhexda u ah cidhiidhiga ayaa dhex maraya jasiiradda. Jasiiradda waxay u badan tahay inay qayb ka tahay aagga udubdhexaadka ah ee Inuit ilaa qarnigii 14aad. [2] Deenishka ayaa ka codsaday dawladda Greenland iyo sidoo kale Canada. Sida ku xusan heshiiskii xeerka aqalka ee Greenland, Danmark waxay qabataa arrimaha ajinebiga ah, sida khilaafaadka xuduudaha, oo ku hadlaya magaca guud ee guud. Goobaha ugu dhow ee dadku ku yaallaan waa Alert, Canada (198 km ama 123 miles, pop 62), Siorapaluk, Greenland (349 km ama masaafo 217-miles, pop 68) iyo Qaanak, Greenland (379 km ama 235 mayl miyir, pop 656). Jasiiradda Perejil. Jasiiradda Perejil (Isbaanish: Isla de Perejil, Berber: Tura, Carabi: Jazīrat Tūra) waa dhul yar oo aan hoy lahayn, oo ku yaal xeebta Morocco oo kaliya 200 mitir oo xeebta ah. Xoriyaddiisa waxaa lagu muransan yahay Spain iyo Morocco. Waxay ahayd mawduuca dhacdooyin hubaysan oo u dhexeeya labada dal sannadkii 2002. Badme. Badme waa magaalo oo diiradda saaraya muran dhuleed oo dhex maraya Eritrea iyo Itoobiya. Eritrea waxay ka codsatay Badme inay ka mid noqoto Gash-Barka Zone, iyo Itoobiya, oo ka fikiraya Badme qayb ka mid ah Semien Mi'irabawi ee gobolka Tigray. Khilaafkan wuxuu ahaa saldhigga dagaalkii Eritrean-da, oo bilowday 1998-kii. Hadda magaaladu waxaa degay Itoobiya, inkastoo xukun maxkamad caalami ah lagu qaaday sannadkii 2002-dii, magaaladu waxay ku dhacday dhulka Eritrea. Genel Energy. General Energy plc waa shirkad shidaal ah oo leh xafiiska diiwaan gashan ee Jersey iyo xafiiska goobta ee Turkiga. Shirkaddu waxay ku qoran tahay liiska London Stock Exchange. Waxay leedahay hawlgalkeeda sahaminta iyo wax soosaarka ee Ciraaq oo leh dhaqdhaqaaqa Kurdistan ee hawlaha ay ka wadaan wadamada kale ee Bariga Dhexe iyo waqooyiga Afrika. Shirkaddu waxay leedahay lix qandaraasyo wadaag ah, oo ay ka mid yihiin xiisaha Taq Taq, Tawke iyo Chia Surkh. [3] General Energy waxaa la aasaasay 2011 by shirkadda maalgashiga Tony Hayward ee Valses [2] Valses ayaa waxaa sameeyay Tony Hayward, maalgeliyaha Nat Rothschild iyo bangiga Julian Metherell. [2] General Energy waxaa xukuma Mehmet Emin Karamehmet iyada oo loo marayo Kooxda Cukurova (56%) iyo qoyska Mehmet Sepil (44%). Sannadkii 2009, General Energy ayaa qorshaynaysay inay la midoobto Heritage Oil; Heshiiska ayaa markaa burburay. [4] o Onshore Somaliland, helitaanka xogta 2D seismic ee SL-10B / 13 (Guud ahaan 75%, hawlwadeen) iyo Odewayne (guud 50%, hawlwadeenada) ayaa hadda dhameeyay - markii ugu horreysay seismic ayaa laga helay aaggan suurtogalka ah in ka badan 25 sano. The Mashruucan wuxuu helay c.3,150 km wadar ahaan, oo ay ku jiraan baqashada 2D seismic acquisition of kordhinta la beegsaday meelaha. Hirgelinta xogta ayaa bilowday, waxayna fududeyn doontaa seismic fasiraadda iyo horumarka la xidhiidha dammaanadda rajo-gelinta, iyada oo la raacayo istaraatejiyaddii ugu fiicnayd si loo xoojiyo qiimaha mustaqbalka Range Resources. Shirkadda Range Resources waa shirkad shidaal iyo saliid dabiici ah oo lagu abaabulo Delaware oo xarunteedu tahay Fort Worth, Texas. Waa mid ka mid ah shirkadaha sahaminta ugu weyn ee ka shaqeeya qaabaynta Marcellus. Saliid Warshadaynta. Warshadaynta saliidda ama warshadaynta batroolka waa saldhig warshadeed oo saliideed saliideed lagu beddelo oo loo nadiifiyo alaabada waxtar leh sida batroolka batroolka, gaaska, saliidda naaftada, saldhiga asfaltarka, saliidda kulul, saliidda, gaasta batroolka, shidaalka jetka iyo saliida shidaalka. 1] [2] [3] Petrochemicals waxay u diyaarsanaan kartaa sida etylene iyo propylene sidoo kale waxaa si toos ah loo soo saari karaa iyadoo la jajabiyo saliida caanaha ah iyada oo aan loo baahnayn in la isticmaalo badeecada la kariyay ee saliidda caanaha sida naphtha. [5] [5] Rakibta saliidda ayaa ah mid aad u ballaaran, oo leh mashaariic warshadeed oo leh dhuumo dhaadheer oo qulqulaya oo dhan, iyada oo qaadaysa dheecaannada dareerayaasha ah ee u dhexeeya unugyada wax soo saarka kiimikada waaweyn, sida colontranslate. Siyaabo badan, warshadaha saliidda waxay isticmaalaan farsamooyin badan, waxaana loo maleyn karaa, sida noocyada kiimikada kiimikada. Saldhigga saliideedka saliida ee saliideedka ayaa sida caadiga ah lagu baari jiray warshad saliideed. Badanaa waxaa jira kaydinta saliida ah ama meel u dhow saliida saliidda ee kaydinta qalabka saliida ee saliida ee soo galaya iyo sidoo kale alaabada dareeraha ah. Warshadaynta batroolka waa dhisme warshad aad u ballaadhan oo ku lug leh qaybo badan oo shaqeynaya iyo tas-hiilaadyo gargaar oo ay ka mid yihiin unugyada biyaha iyo taangiyada kaydka. Rug-ururin kasta wuxuu leeyahay nidaam u gaar ah oo isku dhafan hababka wax lagu kariyo ee inta badan lagu go'aamiyo goobta wax lagu nadiifiyo, waxyaabaha la rabo iyo tixgelinta dhaqaalaha. Shidaalka saliidda ayaa loo tixgeliyaa qayb muhiim ah oo ka mid ah dhinaca hoose ee warshadaha batroolka. Qaar ka mid ah hannaanka casriga batroolka casriga ah ilaa 800,000 ilaa 900,000 oo foosto ah (127,000 ilaa 143,000 cubic meter) maalin kasta saliida caanaha ah. Sida laga soo xigtay wargeyska Oil and Gas ee adduunka oo dhan, 636 rashin ayaa lagu shaqeynayay 31-kii Diseembar 2014-ka oo ah wadarta guud ee 87.75 milyan oo foosto ah (13,951,000 m3). Jamnagar Refinery waa saliida weyn ee saliidda. Waxaa ku yaal Gujarat, India, waxaa iska leh Reliance Industries. Xeebta. Xeebta waa dhul la siman yahay oo ka mid ah jirka biyaha oo ka kooban qaybo dabacsan. Qeybaha wax lagu qoro xeebta ayaa sida caadiga ah laga sameeyaa dhagaxa, sida cammaanka, dhagaxyada, shingle, dhagaxyada, ama cawska. Qaybaha ayaa sidoo kale noqon kara bayoolaji asal ahaan ka soo jeeda, sida kabaha mollusc ama algae coralline. Xeebaha qaarkood waxay leeyihiin kaabayaal manaafacaad ah, sida farriimaha nolosha, bedelida qolalka, iyo qubeyska. Waxa kale oo laga yaabaa inay qabtaan goobaha martigelinta (sida hudheellada, xeryaha, hudheelada, iyo makhaayadaha). Xeebaha duurjoogta, oo sidoo kale loo yaqaanno xeebaha aan hagaagsanayn ama aan la helin, ayaa aan loo sameyn habkan. Xeebaha duurjoogta ah waxaa lagu qiimeeyn karaa quruxooda aan la taaban karin iyo dabiiciga ah. Xeebuhu caadi ahaan waxay ku dhacaan meelaha ku yaal xeebta halkaas oo mowjada ama tallaabooyinka hadda la dhigo ee la dhigo iyo dib-u-dhiska. Sanduuqa ciidda ayaa laga yaabaa inuu si fiican u ballaariyo gudaha dhul-beereedka, halkaas oo laga yaabo inay jirto caddayn ku saabsan mid ama kabadan duug ah (xeebta duufaanka) taasoo keentay hirar duufaan aad u ballaadhan oo ka baxsan hannaanka caadiga ah. Mararka qaarkood saamaynta mowjadaha (xataa mawjadaha duufaanka) ee ku jira maaddada ka kooban xeebaha, iyo haddii qaybta yar tahay (qiyaasta ciidda ama ka yar), dabaylaha ayaa qaabeeya muuqaalka. Halka ay dabeylku tahay xoog xoog ah oo ka soo baxa gudaha dhulgariirka, deebada ka dambeysa xeebta ayaa noqonaysa dune. Tilmaamayaashaasi waxay ka kooban yihiin waxa loogu yeero magaca xeebaha. Xogta xeebaha ayaa isbeddelaya xilliyada oo isbeddelaya isbeddelka tamarta mawjada ee la kulmay bilaha xagaaga iyo jiilaalka. Meelaha xasaasiga ah ee xilliga kuleylaha ay yihiin calaamado badan oo ay ka mid yihiin seeraha kuleylka ah iyo muddooyinka dheer ee u dhexeeya dabeylaha jilicsan, dabeecada xeebta ayaa sarreeya xagaaga. Hawlgalkan mawjada ah ee xilligan xaadirka ah waxay u egtahay in ay soo saaraan qulqulka ilaa xeebta uuna ku jiro balaashka oo la dhigo isla markaana weli halka biyuhu soo noqdaan. Dabaylaha dhulka ku dhasha waxay ku qaadaan qaabab kale oo gudaha ah oo kor u qaadaya dunyada. Taa bedelkeeda, muuqaalka xeebaha ayaa hoos u dhacaya xilliga deyrta (jiilaalka meelaha xasaasiga ah) sababtoo ah tamarta kordhay ee tamarta, iyo xilliyada gaaban inta u dhaxaysa qabsashada mawjada. Mowjadaha tamarta sare ee jajaban waxay u muuqdaan inay kicinayaan qashin ka soo deyn ah, iyagoo ku haynaya ganaax halka ay u jilicsan tahay in xeebta la mariyo xeebaha, ama lagu qaado badda si loo sameeyo baararka dheeriga ah, gaar ahaan haddii wakhtiga dheeriga ahi la kulmo socodka biyaha webiga ama daadadka. Ka saarista faleebada ka soo baxda xeebta iyo dune ayaa sidaas hoos u dhigta profile xeebaha. Dusit Thani hotelka. Kooxda Dusit Thani ee shirkadaha, oo sidoo kale loo yaqaan Dusit International waa shirkad tafatiran oo caalami ah oo Thai ah oo ku taal Bangkok, Thailand. Dusit International waxay leedahay 29 hudheel oo ku yaala 18 dal. [2] Waxaa aasaasay Thanpuying Chanut Piyaoui sannadkii 1948, shirkadda waxaa hogaaminaya Suphajee Suthumpun. Kooxda asalkeedu wuxuu maraa 1948 markii Thanpuying Chanut Piyaoui, furay hotelkeeda ugu horeeyay, "Princess" ee Bangkok. [5] Waxay lahayd 30 qol oo keliya, laakiin waxay ahayd mid ka mid ah inay ahaato hudheelka casriga ee ugu horeeyay ee Bangkok ku yaal barkadda dabaasha. Shirkadda ayaa magaceeda iyo inta badanba ka soo jeeda fikradaha King Rama VI, oo fikirkooda ku saabsan gobolka casriga ah ee saamayn ku yeelatay galbeedka iyo Thai. Sannadkii 1918, wuxuu abuuray magaalo yar oo dherer ah oo u dhaw Lumpini Park waxayna magacawday Dusit Thani macnaheedu "magaalada jannada". Daaritka, Dusit waa magac dabiiciga ah ee afarta meelood ee toddobada heer ee jannada. [7] Sanadkii 1970-kii, Dusit Thani Bangkok waxay noqotay shirkadda ugu horeysa ee shirkadda. Hotel 510-qol ah ayaa ahaa hudheelkii ugu horeeyay iyo dhismaha ugu dheer magaalada Bangkok dhowr sano. [6] Sanadkii 2017 waxaa lagu dhawaaqay in hotelka la burburin doono Abriil 2018. [4] Taariikhdaas ayaa dib loo dhigay siddeed bilood: Baadhitaan kama dambays ah Dusit Thani wuxuu noqonayaa 14:00, 5 Janaayo 2019. Hotelka dib u dhiska ayaa furi doona iyada oo qayb ka ah 36.7 bilyan oo ah mashruuc isku dhafan oo loogu talagalay in la dhiso wada-shaqayn la leh Central Pattana PLC [8] Marka Dusit Thani ay dib u fureyso albaabadeeda ka dib muddo saddex sano ah oo dhismo ah, way dheeraan doontaa laakiin qolal ka yar - qiyaastii 300 marka la barbardhigo hadda 510. Oberoi Hotelka. Kooxda Oberoi Group waa shirkad huteel ah oo ay la leedahay xafiiskeeda magaalada Delhi. [2] Waxa la aasaasay sannadkii 1934-kii, shirkaddu waxay leedahay iyo / ama waxay qabataa 30+ hudheel oo raaxo ah iyo laba maraakiib-doon oo marin-biyood ah oo lix dal ku leh, ugu horrayn waxay hoos timaadaa Oberoi Hotels & Resorts iyo Trident Hotels. Shirkadda ayaa hadda maamusha qurxinta qurxinta quruxda badan ee Oberoi Hotels & Resorts, iyada oo in ka badan 10 waxyaabood oo dheeraad ah oo ay ku jiraan Trident Hotels. Kooxda ayaa sidoo kale ka shaqeyneysa Clarke's Shimla iyo Hotel Maidens, Delhi. Si kastaba ha noqotee, midkoodna maahan runta shilka ama Oberoi. Clarke's, ka dib markii si ku meel-gaar ah loo xiray ka dib markii dabka lagu dhuftay dhismo u dhow xaafada degaanka, dib loo furay 16-kii September, 2012. Rixos Hotelka. Rixos Hotelka waa xirmo hudheel ah oo Turkiga ah. Waxaa aasaasay shirkad Fettah Taminna oo Turkiga ah 2000. Shirkadda waxay ka shaqaysaa 27 hudheel iyo hudheello guud ee Yurub iyo Bariga Dhexe, [1] oo ay ku jiraan guryaha Azerbaijan, Masar, Kazakhstan, Ruushka, Switzerland, Turkiga, Ukraine iyo Imaaraatka Carabta.] Shirkadu waxay shaqaaleysaa ilaa 10,000 oo qof. Rixos Hotels waxaa aasaasay Fettah Tamince oo ku taala Antalya, Turki 2000. Bilawga 1999-kii, Tamim waxa uu la shaqeynayay Tevfik Arif oo ku yaala Hotelka Labada ee ku yaala Antalya. [2] Qaar ka mid ah mashaariicda Rixos Hotels ayaa ahaa badeecadaha aan rasmiga ahayn ee maalgashiga Ruushka. [4] Bartamihii 2000-yadii, ganacsade Ruushka ah Felix Sater ayaa loo magacaabay lataliye sare oo shirkadda ah. [2] Sanadkii 2009, duqa magaalada Antalya Menderes Turel wuxuu ahaa taliye kuxigeenka Rixos [5] Sannadkii 2010-kii, silsiladda hotelka ayaa koray si ay ugu jiraan 14 hanti oo ay heleen aqoonsi ah martigelinta Madaxweynaha Turkiga iyo Raysal wasaaraha muddada safarkooda. [6] Xilli ciyaareedkii 2009-10, Rixos wuxuu ahaa koobkii maaliyada ee kooxda Turkiga ee Antalyaspor. Sannadkii 2012, Rixos ayaa saxiixay heshiis qandaraasle ah oo uu la leeyahay Atlético Madrid oo ah kubadda cagta Isbaanishka, iyadoo calaamadahooda ay ka muuqdaan maaliyada kubada cagta. Sanadkii 2013-kii, shirkad Sembol-Ekopark Inşaat-Fine Hotelcilik oo ah shirkado Rixos ah oo saamigoodu leeyahay, waxay xaq u leeyihiin inay sameystaan ​​dekedda dahabiga ah ee Istanbul. Rixos wuxuu ku biiray Global Hotel Alliance 2013 [9] Rixos wuxuu u wareegay xaruntiisa Dubai ilaa 2014-kii. [10] Hotelka Sofitel Palace. Hotelka Sofitel Palace - Masar Hotel Sofitel Winter Palace, oo sidoo kale loo yaqaan 'Old Winter Palace Hotel', ayaa ah hudheel taariikhda gaaban oo 5-sano jir ah oo ku yaala magaalada Nile ee ku taal Luxor, Masar, koonfurta tuulada Luxor, oo leh 86 qol iyo 6 suuli. Hotel ayaa waxaa dhisey Upper Egypt Hotels Co, oo ah shirkad aasaasay 1905 oo ay ka sameysteen hotelada Qaahira Charles Baehler iyo George Nungovich oo kaashanaya Thomas Cook & Son (Masar). Waxaa la furay Sabtida 19 Janaayo 1907, iyada oo la adeegsanayo Dooxada Boqorada oo ay ku cuna qabato hoteelka iyo hadalka. Dhismuhu wuxuu ahaa Leon Stienon, shirkadda dhismaha Talyaaniga G.GAROZZO & Figli Costruzioni ee Cemento Armato, Sistema SIACCI brevettato. Intii lagu jiray Dagaalkii Dunida I hotel ayaa si ku-meel-gaar ah loo xiray si loogu bixiyo marti-geliyeyaasha waxaana loo shaqeeyaa sidii isbitaallada loogu talagalay inay ciidamo ku soo celiyaan. Marti caadi ah oo ka mida hotelka 1907 ayaa ahaa George Herbert, Earl of Carnarvon 5aad, oo si fiican loo yaqaan 'Lord Carnarvon'. Carnarvon wuxuu ahaa hoggaamiyaha cilmiga reer Masar Howard Carter, oo 1922 ogaaday xabsi ku yaala Tutankhamun. Ka dib markii la helay faahfaahin ka soo baxday jiilalka qaboobaha ayaa martigeliyay munaasabadda saxaafadda caalamiga ah iyo martida ajnabiga ahba inay raacaan sheekada. Carter wuxuu isticmaalay wargeyska hotel-ka si uu u bixiyo wararka marmar iyo macluumaad ku saabsan helitaanka. Sanadkii 1975 kakooban ayaa la ballaariyay dhismaha Palace Palace New. Isku darka, oo lagu magacaabay hudheel 3-jir ah, ayaa ku biiray asal ahaan asalka. Waxaa la burburiyey 2008-dii. Sanadkii 1996dii, Pavillon, oo ah 4-dabeecadood oo leh 116 qol, ayaa lagu dhisay beerta danbe ee Palace Winter, oo ku dhow barkadda dabaasha. Pavillon waxeey lee dahay waxyaabo badan oo leh jiilaalka jiilaalka, oo ay ka mid yihiin beeraha, barkadaha, maxkamadaha teniska, gawaarida iyo makhaayadaha. Hoteelka waxaa iska leh shirkadda Masaarida guud ee Dalxiiska & Guryaha ("EGOTH") ee Masar waxaana maamula Accor, oo ah shirkad Faransiis ah, halkaas oo qayb ka ah qaybta rasmiga Sofitel. Hoteelka waxaa lagu soo bandhigay Palace Hotel ee aduunka. Palace Winter waxay leedahay 5 maqaayado. 1886 Rugtaas, oo u adeegta quraacda Faransiiska, ayaa lagu magacaabaa taariikhda hotelka si aan sax ahayn u sheegin in la aasaasay. Munaasabadaas Cornell Restaurant (Cunnooyinka caalamiga ah) ayaa labadaba ku yaala Garoonka Garoonka Garoowe. Bougainvilliers (Cunnooyinka caalamiga ah) waxay ku taal garabka Pavilion, halka Palmetto (Talyaaniga iyo cuntooyinka fudud) iyo El Tarboush (Cunnadda Masaarida) ay ku jiraan beerta meel u dhow barkadda dabaasha. Miss Universe. Miss Universe waa gogoldhig qurux badan oo caalami ah oo ay maamusho hay'adda Miss Universe ee fadhigeedu yahay Maraykanka. [1] Waxaa lagu qabtaa in ka badan 190 dal oo adduunka ah oo ay arkeen in ka badan nus bilyan qof sannadkiiba. [2] Iyadoo la socota Miss World, Miss International, iyo Miss Earth, Miss Universe waa mid ka mid ah Afarta Weyn ee Caalamiga ah ee quruxda badan. Hay'adda Miss Universe Organization iyo calaamadeynta ayaa hadda leh, oo ay ku jiraan Miss USA iyo Miss Teen USA, oo ay bixiso wakaaladda WME / IMG. Miss Universe oo hadda ah Demi-Leigh Nel-Peters oo ka socda Koonfur Afrika, ayaa lagu abaalmariyay November 26, 2017 magaalada Las Vegas, Nevada, Maraykanka. Concorde. Aérospatiale / BAC Concorde (/ kɒnkɔːrd /) waa diyaarad baaskiil ah oo baaskiil-baddel ah oo Ingiriis-Faransiis ah oo ka shaqeeya 1976 ilaa 2003. Waa xawaaraha ugu sareeya 2 jeer ka dhakhso badan Mach 2.04 (1,354 mph ama 2,180 km / h ee kor u dhaafitaanka sare), oo leh fadhiga 92 ilaa 128 rakaab ah. Markii ugu horreysay ee la duulay 1969, Concorde waxay adeegsatay sannadkii 1976 waxayna sii waday duulimaadkeeda 27-ka sano ee soo socota. Waa mid ka mid ah laba gaadiid oo fudud oo loo adeegsado ganacsi; Midda kale waa taakulaynta Tupolev Tu-144, oo ka shaqeyn jirtay adeegga rakaabka laga bilaabo 1977 [6] ilaa 1978. [7] Concorde waxaa si wadajir ah u soo saaray oo ay soo saareen shirkadda Sud Aviation (Aérospatiale kadib) iyo shirkadda British Aircraft Corporation (BAC) ee hoos imaanaya heshiiska Anglo-French. Laba diyaaradood ayaa la dhisay, oo ay ku jiraan lix diyaaradood iyo diyaarado horumarineed. Air France (AF) iyo British Airways (BA) waxay ahaayeen diyaaradaha keliya ee iibsanaya oo duulaya Concorde. Duulimaadyada waxaa inta badan loo isticmaalaa rakaab badan oo awood u leh in ay bixiyaan qiimo sarreeya si ay u bedelaan xawaaraha Concorde ee adeegga raaxada leh. Tusaale ahaan, 1997-kii, qiimaha tikidhada socdaalka ee New York ilaa London waa $ 7,995, in ka badan 30 jeer kharashka ugu jaban ee duulimaadkan. Heshiiska Bulshada Bariga Afrika. Heshiiska lagu dhisayo Bulshada Bariga Afrika ayaa la saxiixay bishii November 30, 1999 waxana uu dhaqan galey 7 July 2000 kadib markii ay ansaxiyeen sedexda wadan ee asal ahaan ka ah - Kenya, Uganda iyo Tanzania. Jamhuuriyadda Rwanda iyo Jamhuuriyadda Burundi ayaa ku biiray Heshiiskii 18kii Juun 2007 waxayna noqdeen xubin buuxda oo ka tirsan Bulshada oo laga soo bilaabo 1 Luulyo 2007 [1]. Heshiiska Bulshada Bariga Afrika oo dhammaan waddamada ka qaybgalaya ay isku raaceen in ay abuuraan ganacsi iyo is-kaashi ganacsi oo dheeraad ah 133 milyan oo muwaadiniin ah. Heshiiska ayaa dhaqan galay 7-da July, 2000. Nabadda Westfalia. Nabadda Westfalia (Jarmal: Westfälischer Friede) waxay saxiixeen heshiisyo nabdoonaan ah oo dhexmaray Maajo iyo Oktoobar 1648 ee magaalooyinka Westphalian ee Osnabrück iyo Münster, taas oo gebi ahaanba tirtirtay dagaalkii Europe ee dagaalka. Heshiisyadani waxay ku dhamaysteen Soddon Sannadkii Dagaalkii (1618-1648) ee Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada, iyo Habsburg iyo xulafadooda Katooliga ah ee hal dhinac, iyo awoodda Protestant (Sweden, Denmark, Dutch, iyo Roman Roman) iyo Faransiis anti-Habsburg) ee dhinaca kale. Heshiisyada ayaa sidoo kale soo afjaray Soddii Siddeedii Sano (1568-1648) oo u dhexeeya Spain iyo Jamhuuriyadda Holland, iyadoo Spain ay si rasmi ah u aqoonsatay madax-bannaanida Jamhuuriyadda Nederland. Heshiisyadii Westfalia waxay soo dhaweeyeen mudo gaaban oo taariikhda Yurub ah oo arkay ilaa siddeed milyan oo qof oo dhintay. Nabadda Camp David. Heshiiska Camp David ayaa waxaa saxiixay madaxweynihii Masar Anwar Sadat iyo ra'iisal wasaaraha Israel Menachem Begin 17 September 1978, kadib markii laba maalmood oo wadahadal qarsoodi ah la galay Camp David. Labada heshiis ee qaab-dhismeedka ayaa lagu saxiixay Aqalka Cad, waxaana goob joog ka ahaa Madaxweynaha Maraykanka Jimmy Carter. Qaabka labaad ee qaabkan (Qaabka guud ee Heshiiskii Nabadda ee u dhexeeya Masar iyo Israa'iil) wuxuu si toos ah u hoggaamiyay Heshiiskii 1979 ee Masar iyo Israel. Heshiiskaas darted, Sadat iyo Begin ayaa helay 1978 Nobel Peace Peace Prize. Qaabka ugu horeeya (Qaab-dhismeedka Nabadgelyada ee Bariga Dhexe), oo ku saabsanaa dhulalka Falastiiniyiinta, ayaa la qoray iyada oo aan ka qaybgalin Falastiiniyiinta waxaana cambaareeyey Qaramada Midoobay. Arcelik. Arçelik A.Ş. waa qalab soo saaraha qalabka guryaha ee Turkiga. Shirkadda waxay ku hawlan tahay soo saarida iyo suuqgeynta alaabta raagta, qaybaha, qalabka korontada macaamiisha iyo adeegyada iibka kadib. Waxyaabaha ay ka midka yihiin alaab cad, qalabka elektarooniga ah, qalabka guriga iyo qalabka jikada, sida qaboojiyaha, qaboojiyaha, makiinadaha dharka lagu dhaqo, makiinada wax lagu dhaqo, kuwa wax lagu nadiifiyo, kuwa wax lagu nadiifiyo, qaxwada. Arçelik A.Ş. wuxuu ku hawlan yahay in ka badan 100 waddan oo ay ka mid yihiin Shiinaha iyo Maraykanka iyada oo loo marayo 13-ka xariir ee caalamiga ah iyo in ka badan 4,500 oo laamood oo Turkiga ah. Shirkadda waxaa ka hawl gasha 15 mashruuc oo ku yaalla Turkiga, Romania, Ruushka, Shiinaha, Koonfur Afrika iyo Tayland oo ay ku jiraan qaboojiyaha, mashiinka dharka, makiinadda dhaqidda, qalabka wax lagu kariyo iyo dhirta dhirta. Waxay bixisaa alaab ka hoosaysa magaceeda oo ay ka mid tahay Eleven brand names, oo ay ku jiraan Arçelik, Beko, Grundig, Dawlance, Altus, Blomberg, Arctic, Defy, Leisure, Arstil, Elektra Bregenz iyo Flavel [4] Beko. Beko / bɛkoʊ / (mararka qaarkood qaabeynta sugo) waa qalabka guryaha ee Turkiga iyo astaanta qalabka macaamiisha ee Arçelik AS [1] ay maamulaan Koç Holding. Beko Elektronik A.Ş. waxaa aasaasay Vehbi Koç, oo ah aasaasaha Koç Holding (oo sidoo kale aasaasay Arçelik A.Ş., shirkada waalidka ee Beko, 1955), iyo Leon Bejerano oo ku yaalla Istanbul, Turkey, 1967. Sanadkii 2004, Beko Elektronik wuxuu soo iibsaday shirkadda Jarmalka ee Grundig iyo January 2005, Beko iyo shirkadeeda tartanka Turkiga ah iyo nooca caanka ah ee Vestel ayaa ka faa'iideystay in ka badan kalabar dhammaan TV-yada laga sameeyay Europe. Bishii Abriil 2008, qaybta qalabka elektarooniga ah ee Beko waxay isu beddeshay Grundig Elektronik Inc. [3] Shirkii Guddiga Guud ee aan caadiga ahayn ee Arçelik A.Ş. 29kii Juun 2009, waxaa la go'aamiyay in la isku daro Arçelik A.Ş. oo leh shirkadda shirkadda, Grundig Elektronik A.Ş. (si toos ah ay u maamulaan Arçelik Inc. ee Koç Holding) iyada oo la wadaagayo dhamaan hantida iyo deymaha ee Grundig. [4] Beko waa magac calaamadeyn ah oo ku yaal dalalka qaar waxaana sii wadi doona in loo isticmaalo tiro ka mid ah Arçelik A.Ş. alaabta sida telefishannada, [5] qaboojiyaha, mashiinka dharka lagu dhaqo iyo dharka dhaqaha, dhowr waddan. [6] Beko wuxuu baddalkiisii ​​hore u beddelay mid cusub June 2014. Syrian pound. Lacagta Suuriya - Syrian pound Lacagta Siiriya ama Siiriyaanka Suuriya (Carabiga: الليرة السورية al-līra as-sūriyya; Faransiiska: syrienne; sign: LS ama £ S; code: SYP) waa lacagta Syria iyo waxaa soo saaray Bangiga Dhexe ee Suuriya. Lacagtan waxaa loo kala qaybiyaa 100 qaddar (Carabi: Qashqashaad: xuduudaha, qurxinta, bastooladaha Ingiriis ama Faransiis), inkastoo lacagta qadaadiicda aan la sii bixinin. Ka hor 1947, erayga qirsh waxaa lagu qoray xarafka hore ee carabiga ah, ka dib markii ereyga uu bilaabmay. Ilaa 1958, warqado lacag ah ayaa la soo saaray Carabiga ku yaalla geesaha iyo Faransiiska ee dhinaca dambe. Ka dib 1958, Ingiriis ayaa loo isticmaalay dib u celinta, sidaa darteed saddexda magacyo kala duwan ee lacagtaas. Qadaadi waxay u adeegsadeen Carabi iyo Faransiis ilaa laga xoroobo, ka dibna kaliya Carabi. Yemeni rial. Riyal ama riyaal waa lacagta Yaman. Waxaa farsamo ahaan loo kala qaybiyay 100 fuud, inkastoo lacagta lagu shubo fiilooyinka aan la soo saarin tan iyo markii ay midoobeen Yemen. Eritrean nakfa. Nakifa (ISO 4217 code: ERN) waa lacagta Eritrea, waxaana la soo bandhigay 8-dii November 1997 si loogu badalo Itoobiya. Lacagta ayaa magaceeda ka qaata magaalada Eritrea ee Nakfa, oo ah guushii ugu horreysay ee ay ka gaarto dagaalkii Eriteriya ee madax-bannaanida. Nakfa wuxuu u qaybsan yahay 100 senti. Nakfa waxaa lagu qadaray USD Dollar oo ah USD $ 1 = ERN15. Ka hor inta aan si rasmi ah loo shaacin USD $ 1 = ERN13.50, hase yeeshee sicirka suuqa madow ee laga helo waddooyinka wuxuu bixiyaa qiyaas ah 22 doolar oo doolar ah. Intii u dhaxaysay 18kii Nufeembar iyo 31kii Diseembar 2015, Bank of Eritrea waxay bilawday beddelaad dhammaan bangiyada. Qorshaha beddelka bangiga ayaa loogu talagalay in lala dagaallamo been-abuurka, dhaqaalaha aan rasmiga ahayn laakiin ugu horreyntii tahriibayaasha suxufiyiinta Suudaan ee aqbalay bixinta lacagaha bangiga nakfa si loogu beddelo in ay u guuraan asal ahaan Yurub. Natiijada tani waxay ahayd mid aad u tiro badan oo ah lacagta dalka ee ku taala xayiraad aad u ballaadhan oo ka baxsan Eritrea. Qorshaha beddelidda lacagta waddanku wuxuu ahaa qarsoodi sir ah oo loogu talagalay in looga hortago tahriibiyeyaasha bani'aadamnimada inay soo celiyaan lacagtoodii dib loogu soo celiyo si ay u bedelaan lacagta cusub. 1-da Jannaayo 2016-ka lacagta baananka ah ee kaadhadhka hore ayaa joojisay in loo aqoonsado hindis sharciyeed, oo soo bandhigay kaydka dibadda ee lacag la'aan. [4] Taxanaha lacagta ee hadda jira ayaa ah farshaxan casri ah oo ah naqshadeeye Af-American ah, Clarence Holbert, [5] oo daabacay sawirqaadaha Jarmalka Giesecke & Devrient [6] Ertra, Ertra, Ertra. Lyrics. على الأهداف عضت من عهود ، Boosniya. Bosniak iyo Herzegovina (/ bɒzniə... ˌhɛərtsəɡoʊviːnə, -ˌhɜːrt-, -ɡə- / (ku saabsan codkan maqal) ama / ˌhɜːrtsəɡɒɒrɪnə /; [10] [11] oo la soo gaabiyey B & H; Bosnian iyo Serbian: Bosna i Hercegovina (BH) / Bosnia & Herzegovina (BiH), Croatia: Bosna i Hercegovina (BiH) ayaa lagu magacaabaa [bôsna i xěrtseɡoʋina], oo mararka qaar lagu magacaabo Bosnia-Herzegovina, waxaana badanaa loo yaqaanaa si aan rasmi aheyn sida Bosnia, waa waddan ku yaala Koonfur-galbeed ee ku yaala jasiiradda Balkan. Sarajevo waa magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn. Waxaa xuduud la leh Croatia dhanka woqooyiga iyo galbeedka; Serbia ilaa bari; Montenegro ilaa koonfur; iyo Badda Adriatic oo ku taal koonfurta, iyada oo xeebta qiyaastii 20 kiiloomitir (12 mayl) ay ku wareegsan tahay magaalada Neum. Gobollada dhexe iyo bariga ee dalka ayaa joqraafiyadu waa buuro, gobollada waqooyi-galbeed waa mid dhexdhexaad ah, waqooyi-barina inta badan waa degaan. Bakhaarka, Boosniya, waa deegaan juquraafi ahaan ka weyn oo leh cimilad dhexe oo qumman, oo leh kulayl kulul iyo qaboobaha qaboobaha iyo barafka. Islofeeniya. Slovenia (sloʊviːniə, slə- / (Ku dhawaad ​​codka dhegaysta) [14] Sloh-VEE-nee-ə; Slovene: Slovenija [slɔʋèːnija]), [15] si rasmi ah Jamhuuriyadda Slovenia (Slovene: [Rep.] [Hordhac], [16] abbr: RS [17]), waa waddanka koonfurta dhexe ee Yurub, oo ku yaala isgoysyada dhaqamada iyo dhaqamada Yurub ee ugu muhiimsan [18] [19] Waxaa xuduud u leh Talyaaniga galbeedka, Awstriiska woqooyiga, Hungary ee waqooyi bari, Croatia koonfur-bari, iyo Badda Adriatic ee koonfur-galbeed [20] Waxay daboolaysaa 20,273 kilomitir oo isku wareeg ah (7,827 sq m) iyo waxay leedahay dad gaaraya 2.06 milyan. [21] Waa jamhuuriyad baarlamaan ah [22] iyo xubin ka tirsan Qaramada Midoobay, Midowga Yurub iyo NATO. [23] Caasimadda iyo magaalo weynta waa Ljubljana. [24] Slovenia badiyaa waa buuro [25] oo leh jawi ka mid ah qaaradda koonfureed, [26] marka laga reebo Slovene Littoral, oo leh dabeecad dhexdhexaad ah oo Mediterranean ah, iyo waqooyi-galbeed, oo leh jawi Alpine ah [27] Intaa waxaa dheer, Dinaric Alps iyo Plain Pannonian waxay ku kulmaan dhulka Slovenia. Waddanka, oo ku calaamadeynaya kala duwanaanshaha bayoolojiga ah, [28] [29] waa mid ka mid ah kuwa ugu qanacsan Yurub, oo leh shabakad cufan oo cufan, nidaam biyaha qotodheer ah, iyo soodhawrka dhulka hoostiisa. In kabadan nus ka mid ah dhulka waxaa ku daboolan kaynta. [32] Dejinta aadanaha ee Slovenia waa la kala firdhiyey oo aan cidhiidhi ahayn Hungari. Hungary (Magangalyo: Magyarország [mɒɟɒrorsaːɡ] (ku saabsan codkan maqalka)) waa waddanka Central Europe [2] kaas oo daboolaya aagaga 93,030 kiilomitir oo kiiloomitir ah (35,920 sq m) ee xayiraadda Carpathian, oo xuduud u leh Slovakia ilaa waqooyiga, Ukraine ilaa waqooyi-bari, Awstaria ilaa galbeed, Romania ilaa bari, Serbia koonfur, Croatia koonfur-galbeed, iyo Slovenia ilaa galbeed. [12] Iyadoo ku dhowaad 10 milyan oo qof, Hungary waa mid dhexdhexaad ah oo ka tirsan Midowga Yurub. Luuqadda rasmiga ah waa Hungarian, oo ah luqadda Uraliga ee ugu ballaaran dunida oo dhan. [14] Magaalada caasimadda Hungary iyo magaaladeeda ugu weyn iyo magaalooyinka waawayn waa Budapest, waa xarun dhaqaale oo weyn, oo loo aqoonsado inay tahay magaalada ugu weyn caalamka. Meelaha waaweyn ee magaalooyinka waxaa ka mid ah Debrecen, Szeged, Miskolc, Pécs iyo Győr. Ka dib qarniyadii hoyga guusha ee Celts, Romans, dadka reer Jarmalka, West Slavs, iyo Avars, aasaaskii Hungary waxaa la dhigay qarnigii 9aad ee Prince Árpád oo ah guusha Basket Carpathian. [17] Isticmaalkeedii weynaa ee Stephen waxaan ku koray carshigii 1000, isaga oo u beddelay boqortooyada Masiixiga. Qarnigii 12aad, Hungary waxay noqotay awood dhexe oo ka dhexjeeda dunida galbeedka, gaarey da 'dahab qarnigii 15aad. [18] Ka dib Dagaalkii Maanta ee 1526 iyo 150 sano oo ka mid ah shaqooyinkii Iiraan (1541-1699), Hungary waxay ku hoos jirtay xukunkii Habsburg, kadibna waxay Awoodda Awoodda Australiyaanka ah ee Australiya iyo Australiya la wadaagtay Austria. Albaniya. Albania (/ ælbeɪniə, ɔːl- / (Ku dhawaad ​​codka dhageysataa) (a) l-BAY-nee-a; Albanian: Shqipëri / Shqipëria; Gheg Albanian: Shqipni / Shqipnia ama Shqypni / Shqypnia), [6] si rasmi ah Jamhuuriyadda Albania (Albanian: Republika e Shqipërisë, ayaa lagu dhawaaqay [ɾɛpublika ɛ ʃcipəɾiːsə]), waa dal koonfur-galbeed Yurub ah. Wadanku waxa uu ku nool yahay 28,748 kilomitir oo isku wareeg ah (11,100 oo mayl laba jibaaran) waxaana ku nool dad tiradoodu dhan tahay 3 malyan oo qof ilaa 2016-ka. Waa Jamhuuriyad dastuuri ah oo madax-bannaan oo leh caasimadda Tanaada, magaalooyinka ugu tirada badan ee dalka iyo xarunta dhaqaalaha iyo ganacsiga. Magaalooyinka kale ee waaweyn ee dalka waxaa ka mid ah Durris, Vlora, Sarande, Shkodar, Berat, Korki, Gjirokastar iyo Fier. Albania waxay ku taal qaybta koonfur galbeed ee jasiiradda Balkan ee xuduuda u dhaxeysa Montenegro ilaa waqooyi-galbeed, Kosovo oo waqooyi-bari, Jamhuuriyadda Makedoniya bari, iyo Giriigga koonfurta iyo koonfur-bari. Dalka intiisa badani waa buur, oo ay ku jiraan Albaniyan Alps oo waqooyiga, buuraha Korab ee bari, Buuraha Ceraunia ee koonfurta iyo buuraha Skanderbeg ee bartamaha. Xeebta dalka waxay taabataa Badda Adriatic ee galbeedka iyo Badda Ionian oo ku taal koonfur-galbeed kaas oo ka dhigaya Riviera Albanian. Waxay ka yaryihiin 72 km (45 mi) oo ka yimi Talyaaniga oo ka soo jeeda Booska Otranto, kaas oo isku xira Adriatic Ionian. Romaniya. Romaan (Romaania Listeni [Romuusia Listeni [romɨni.a]) waa gobol madax bannaan oo ku yaal bartamaha bartamaha, bariga, iyo koonfur-galbeed ee Yurub. Waxay xuduud u tahay badda madow, Bulgaria, Ukraine, Hungary, Serbia, iyo Moldova. Waxay leedahay aag 238,397 square kilomitir (92,046 sq mi), taas oo ka dhigeysa kii labaatanaad ee ugu weynaa Yurub. Waxay leedahay cimilo badan oo dabiiciga ah oo cimilada ah oo leh qaar ka mid ah Oceanic, Mediterranean, iyo xitaa saameynta xilliyada Scaninavian-Baltic. Ku dhowaad 20 milyan oo qof, waddanku waa gobolka toddobaad ee ugu badan ee ka mid ah Midowga Yurub iyo tobankii guud ee Yurub. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn, Bucharest, waa magaala lixaad ee ugu weyn Midowga Yurub iyo tobanka tobnaad ee ku yaala qaarada yurub, iyadoo 2,106,144 degganaa laga soo bilaabo 2016; [8] magaalooyinka kale ee waaweeyn waxaa ka mid ah Iaşi, Timishoara, Cluj-Napoca, Constanţa, Craiova, iyo Galaţi. Webiga River Danube, oo ah webiga labaad ee ugu dheer Yurub, wuxuu kordhay jarmalka, wuxuuna u dhexeeyaa jihada koonfur bari ee 2,857 km (1,775 mi), isagoo ku weheliya toban waddan kahor inta uusan faaruqin Danube Delta. Buuraleyda Carpathian, oo ka soo jeeda waqooyiga galbeedka ilaa koonfur galbeed, waxaa ka mid ah Moldowanu oo ah 2,544 m (8,346 ft). [9] Modern-ka Romania waxaa la aasaasay 1859 iyada oo loo marayo urur shaqsi ah oo ka mid ah Maamullada Danubiyaanka ee Moldavia iyo Wallachia. Gobolka cusub, oo si rasmi ah loogu magacaabay Romania tan iyo 1866-kii, ayaa xor ka ah Boqortooyadii Boqortooyada ee 1877. Dhamaadkii Dagaalkii Dunida I, Transylvania, Bukovina iyo Bessarabiya waxay ku midoobeen boqortooyada Boqortooyada Roomaaniya. Intii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida, Romania waxay ahayd xulafada Nazi Jarmalka ee ka soo horjeeda Midowgii Soofiyeetka, iyagoo la dagaallamaya dhinaca Wehrmacht ilaa 1944-kii, markii ay ku biireen awoodda Allied iyo inay la qabsadeen xoogagga Ciidanka Xoogga. Romania waxaa laga badiyay dhulal badan, oo waqooyiga Transylvania dib loo soo celiyay dagaalka. Dagaalka ka dib, Romania waxay noqotay Jamhuuriyad bulshadeed oo xubin ka ah Warsaw Saxiixa. Ka dib Kacaanka 1989, Romania waxay bilowday in ay u gudubto dimuquraaddiyadda iyo dhaqaalaha suuqa dhaqaalaha. Finlan. Finland (/ fɪnlənd) (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); Finnish: Suomi [suo̯mi] (ku saabsan codkan maqalka); Iswiidhin: Finland [fɪnland]), si rasmi ah u ah waddanka Finland (Finnish: Suomen tasavalta, Swedish: Republiken Finland) [7] waa wadan madaxbannaan ee Waqooyiga Yurub. Waddanku wuxuu leeyahay xuduudaha dhulka ee Iswiidhan oo waqooyi-galbeed, Norway ilaa waqooyiga, iyo Ruushka. Koonfureed waa Gacanka Finland ee Estonia dhinaca soo horjeeda. Finland waa wadamada Waqooyiga Yurub, iyo wadajirka Scandinavia, waxay ku taallaa gobolka juqraafi ee Fennoscandia. Dadweynaha Finland waa 5.5 milyan (2017) [8], dadka badankooduna waxay ku badan yihiin gobollada koonfureed [9] 88.7% dadku waa af Finnish waxayna ku hadlaan luuqada Finnishka, luqad Uralki ah oo aan la xiriirin luqadaha iswidishka; gelinka dambe ee Finland-Iswiidhishka (5.3%). Finland waa waddanka siddeedaad ee ugu weyn Yurub iyo kan ugu badan ee ku nool dalalka Midowga Yurub. Waa Jamhuuriyad baarlamaan oo leh dowlad dhexe oo saldhiggeedu yahay magaalada caasimadda ah ee Helsinki, dawladaha hoose ee 311 degmo, 10 gobol iyo hal gobol, Åland Islands. In ka badan 1,4 milyan oo qof ayaa ku nool magaalo weyn oo ku taalla Magaalooyinka Greater Helsinki, taas oo soo saartey saddex daloolow daloolka GDP. Finland waxay degganayd markii uu barafeeyihii ugu dambeeyey dhammaaday, qiyaastii 9000 BCE. [11] Dadka degaanka ugu horreeya waxay ka tageen farshaxanno kuwaas oo soo bandhigaya sifooyinka ay la wadaagaan dadka ka yimid Estonia, Ruushka, iyo Noorway [12] Dadka ugu horreeya waxay ahaayeen ciidan yaryar, iyagoo isticmaalaya qalab dhagxan. [13] Dhererka ugu horeeyay wuxuu u muuqday 5200 BISHK, marka dhaqan dhaqameedka Combo loo soo bandhigay [14] Imaanshaha dhaqanka Corded Ware ee koonfurta xeebta Finland inta u dhaxaysa 3000 iyo 2500 BCE waxaa laga yaabaa inay ku habboontahay bilawga beeraha. [15] Da'da Bronze Age iyo Iron Age waxaa lagu gartaa xiriiro aad u fara badan oo ay la leeyihiin dhaqamada kale ee gobollada Fennoscandian iyo Baltic iyo degganaanta beeraha ee kordhay ilaa dhamaadka Iron Age. Waqtigaas Finland waxaa ku yaal saddex meelood oo dhaqameed, Koonfur-galbeed Finland, Tavastia iyo Karelia, sida lagu muujiyay maadada casriga ah. Bulgariya. Bulgaariya: / bʌlɡɛəriə, bʊl- / (ku dhawaad ​​codka dhageysato); Bulgarian: Baalgariya, tr Bihlgariya), si rasmi ah Jamhuuriyadda Bulgaariya (Bulgarian: Repubblica Búlgariya, IPA: [rɛpublikɐ bɐɫɡarijɐ]), waa a waddanka koonfur bari ee Yurub. Waxaa xuduud u leh dalalka Romania, waqooyiga, Serbia iyo Macedonia, galbeedka, Giriigga iyo Turkiga ee koonfurta, iyo Badda Badda ee Bariga. Iyada oo leh dhul-dhan 110,994 kilomitir oo isku-wareeg ah (42,855 sq mi), Bulgaariya waa waddanka 16aad ee Europe ugu weyn. Ururada dhaqameed ee taariikhiga ah waxay bilaabeen inay ka soo baxaan dhulalka hadda jira ee Bulgaariya muddada Neolithic. Taariikhdeedii hore waxay arkeen joogitaanka Thracians, Giriigga Giriigga ah, Faaris, Celts, Romans, Goths, Alans iyo Huns. Soo ifbaxa mid ka mid ah dowlad-goboleed mideysan oo reer galbeedka ah ayaa taariikhda dib u bilaabaya aasaasida Boqortooyada Midowgii Boqortooyada ee 681-dii AD, taas oo ay ku badnayd Balkans oo ka shaqeynaysay xarun dhaqameed ee Slavs inta lagu guda jiro qarniyadii dhexe. Iyada oo hoos u dhacday Boqortooyada Badbaadada Badnaanta ee 1396, dhulalkeedii waxay ku hoos jirtay xukumadii Ottoman mudo shan sano ah. Dagaalkii Russo-Turkish ee 1877-78 waxay keeneen dhisitaanka Dowlad Goboleedka Bulgaariya. Sannadaha soo socda waxay arkeen colaado dhowr ah oo ay la galaan deriskooda, taasoo keentay in Bulgaria ay la jaanqaado Jarmalka labada dagaal. Sannadkii 1946-kii waxay noqotay mid ka mid ah xisbiyada siyaasiga ah ee qaybta ka ah ee ka soo jeeda Eastern Bloc ee Soviet-led. Bishii Disember 1989, Xisbiga talada haya ee Xisbiga ayaa u oggolaaday doorashooyin dhinacyo badan, kaas oo markii dambe u horseeday barashada Bulgaariya ee dimuqraaddiyadda iyo dhaqaalaha suuqa. Delaware. Delaware (oo ku saabsan codkan dhegaysanaya)) [10] waa mid ka mid ah 50 dawladood oo Maraykan ah, Mid-Atlantik ama Waqooyi-bari. [A] Waxaa xuddun u ah koonfurta iyo galbeed by Maryland, waqooyiga by Pennsylvania, iyo bari ee by New Jersey iyo Badweynta Atlantic. Gobolka wuxuu ka qaadaa magaca Thomas West, 3aad ee Baron De La Warr, oo ah nin Ingiriis ah iyo gudoomiyaha gumeysiga ugu horreeya Virginia. Delaware wuxuu qabsadaa qaybta waqooyi-bari ee Delmarta Peninsula. Waa gobolka labaad ee ugu yar iyo lixaad ee ugu yar, laakiin lixaadkii ugu badnaa dadka degan. Delaware wuxuu u qaybsan yahay saddex gobol, tirada ugu yar ee gobol kasta. Waqooyi ilaa koonfur, waxay yihiin New Castle County, Kent County, iyo gobolka Sussex. Inkasta oo koonfurta laba gobol oo taariikh ahaan ay ku badan yihiin beeraha, New Castle County waa warshado badan. Ka hor inta aan xeebaha xeebta laga hirgelinin Yurubta qarnigii 16aad, Delaware wuxuu degenaa dhowr kooxood oo Mareykan ah, oo ay ku jiraan Lenape oo waqooyiga iyo Nanticoke koonfurta. Waxaa markii hore laga soo qabtay ganacsatada Holland oo ku yaala Ziganendael, oo u dhow magaalada hadda ee Lewes, 1631. [12] Delaware wuxuu ahaa mid ka mid ah 13 deegaan oo ka qayb qaatay Kacaanka Mareykanka. Diisambar 7, 1787, Delaware wuxuu noqday dalkii ugu horreeyay ee lagu ansixiyo Dastuurka Mareykanka, tan iyo markii loo yaqaan "State First". Indiana. Indiana / ˌɪndiænə / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobol Maraykan ah oo ku yaal gobollada Waqooyi Galbeed iyo Weyn ee Waqooyiga Ameerika. Indiana waa wadanka 38aad ee ugu ballaaran iyo 17ka ugu badan ee ka mid ah 50-ka Mareykanka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Indianapolis. Indiana waxaa la dhigey Mareykanka 19-kii December, 1816. Indiana waxay xuduud u tahay Lake Michigan ilaa waqooyi-galbeed, Michigan oo waqooyi, Ohio, bari, koonfur iyo koonfur, iyo Illinois galbeed. Ka hor inta aanad dhul ahaan noqon, dhaqamada kala duwan ee dadka asaliga ah iyo kuwa taariikhiga ah ee Maraykanku waxay ku noolyihiin Indiana muddo kumanaan sano ah. Tan iyo markii uu asal ahaan ka soo jeedo dhul ahaan, qaababka dejinta ee Indiana waxay ka muuqatay qaybo dhaqameed goboleed oo ku yaala Bariga Maraykanka; Qeybta waqooyi ee gobolka ayaa waxaa ugu horreyntii deggenaa dad ka kala yimid New England iyo New York, Central Indiana oo ka yimid waddamada Mid-Atlantic iyo Ohio ku yaalla, iyo Koonfurta Indiana oo degan degaannada Koonfurta, gaar ahaan Kentucky iyo Tennessee. Indiana waxay leedahay dhaqaale kala duwan oo leh wax soo saarka guud ee gobolka oo ah $ 341.9 biloowgii 2016. [7] Indiana waxay leedahay meelo badan oo magaalo weyn leh oo leh dad ka badan 100,000 iyo tiro magaalooyin iyo magaalooyin yar yar. Indiana waxay hoy u tahay kooxo isboorti xirfad leh, oo ay ku jiraan NFL Indianapolis Colts iyo NBA Indiana Pacers, waxayna martigaliyaan dhowr dhacdooyin ciyaaraha fudud, sida Indianapolis 500 iyo Brickyard 400 tartamada cayaaraha Pennsylvania. Pennsylvania (/ ˌpɛnsɪlveɪniə / (Sannadkani wuxuu maqlaa codka); PEN-sil-VAY-nee-uh; Pennsylvania Jarmalka: Pennsylvaani ama Pennsilfaani), si rasmi ah Dawlada dhexe ee Pennsylvania, waa gobol ku yaal waqooyi-bari iyo gobollada Mid-Atlantic Mareykanka. Buuraha Appalachian waxay dhex maraan bartamaheeda. Dawlada dhexe waxay kuxirantahay Delaware ilaa koonfur, Maryland koonfureed, galbeedka Virginia, koonfur galbeed, Ohio oo galbeed, Lake Erie iyo gobolka Ontario ee waqooyi galbeed, New York ilaa waqooyiga, iyo New Jersey xagga bariga. Pennsylvania waa gobolka 33-aad ee ugu weyn gobolka, iyo gobolka ugu tirakoobka 6-aad sida ay tirakoobkii ugu dambeeyay ee rasmiga ah ee sanadka 2010-ka. Waa kan ugu caansan 9-ka dadweynaha 50-ka gobol. Labada magaalo ee ugu badnaa ee Pennsylvania waa Philadelphia (1,567,872), iyo Pittsburgh (303,625). Magaalada caasimadda, iyo magaalada sagaalaad ee ugu weyn, waa Harrisburg. Pennsylvania waxay leedahay 140 mayl (225 km) oo ku taal xeebta Erie iyo Delaware Estuary. [8] Gobolka ayaa ka mid ah 13 gobol oo asal ah oo asal ah oo Mareykan ah; waxay noqotay in 1681 ay sabab u tahay deeq lacageed oo Boqortooyada Midowday ah William Penn, oo ahaa wiilkii gobolka ee magacyadooda. Qayb ka mid ah Pennsylvania (oo ku taalla Delaware River), oo ay la wadaagaan Gobolka hadda ee Delaware, ayaa horay loogu soo abaabulay Iskuulada New Sweden. Waxay ahayd gobolka labaad ee lagu ansixiyay Dastuurka Mareykanka, 12kii Diseembar, 1787. Xafiiska Madax-bannaanida, halkaas oo Baaqa Madax-bannaanida Mareykanka iyo Dastuurka Mareykanka loo diyaariyay, waxay ku taalaa magaalada ugu weyn ee Philadelphia. Intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Maraykanku, Battle of Gettysburg waxaa lagu dagaalamay gobolka bartamaha dhexe ee gobolka. Dooxada Daarood ee u dhow Philadelphia wuxuu ahaa xarunta guud ee Washington intii lagu jiray xilliga qaboobaha ee 1777-78. Tintin. Sooyaalka Tintin (Faransiiska: Les Aventures de Tintin; [lez‿avɑtyʁ də tɛtɛ]) ayaa ka kooban 24 cajalad oo muusiko ah oo ay samaysay Georges Remi oo u dhashay Belgian, oo ku qoray magaca Hergé. Taxane wuxuu ahaa mid ka mid ah joornaalada ugu caansan Yurub ee qarnigii 20aad. Sanadkii 2007, qarnigii ka dambeeyay dhalashada Hergé ee 1907, [1] Tintin waxaa lagu daabacay in ka badan 70 luuqadood oo la iibiyay in ka badan 200 milyan oo nuqul ah, [2] waxaana loogu talagalay raadiyaha, telefishanka, masraxa iyo filimada. Taxanaha ugu horreeya wuxuu u muuqday Faransiis 10kii Janaayo 1929 ee Le Petit Vingtième (The Little Twentieth), oo ah kabtanka dhalinyarada ee Le Vingtième Siècle (The Twentieth Century). Guushii taxanaha waxay ku aragtay xarigyo la soo saaray oo lagu daabacay wargeyska ugu sareeya ee Belgium Le Soir (The Evening) waxayna ku faafeen majaladda Tintin ee guulaystay. Sanadkii 1950-kii, Hergé waxa uu abuuray Studios Hergé, kaas oo soo saaray qoraallada kumbiyuutarrada ah ee toban Tintin albums. Taxanaha ayaa la dejiyaa inta lagu jiro taariikhda ugu weyn [3] qarnigii 20aad. Halyeeygiisa waa Tintin, oo ah wariye geesinimo leh oo reer Belgium ah iyo soo-jeediye. Waxa uu ku taageeray eygiisa aaminka ah ee Snowy (Milou oo ku qoran daabacaadda Faransiiska asalka ah). Qormooyinka kale ee la yiraahdo "Captain Haddock" iyo kuwa caqli-nacaybka ah, laakiin khibrad-u-dhejisid "Professorur Tournesol", iyo sidoo kale baadhayaasha aan dhammeystirnayn Thomson iyo Thompson (Faransiis: Dupont et Dupond) iyo Bianca Castafiore. Taxanaha ayaa lagu soo dhaweeyay sawirada nadiifka ah ee muuqaalka ah ee Hergé saxeexa claire ("line line"). Muuqaalkiisa wanaagsan ee la baadhay [5] dabagal ayaa ka soo jeeda noocyo kala duwan: jibbaaro ficil ah oo leh waxyaabo khiyaali ah, qarsoodi, siyaasad dhiirrigeliya, iyo sheekooyinka sayniska. Sheekadu waxay ka muuqataa jilicsanaanta jilicsan, oo ka soo horjeeda gebogebada dabeecadaha casriga ah iyo faallo siyaasadeed ama dhaqameed. Hilton Hotelka. Hilton Worldwide Holdings Inc., oo horey u ahaan jirtay Hilton Hotels Corporation, waa shirkad martigalineed oo caalami ah oo maamullada oo maamula oo lafdhabar u ah hudheelada hudheelada iyo hudheellada. Waxaa aasaasay Conrad Hilton sannadkii 1919-kii, shirkaddan waxaa hogaaminaya Christopher J. Nassetta. Hilton waa xarun ku taal Tysons Corner, Virginia. Laga soo bilaabo December 2017, miisaaniyaddiisu waxay ka kooban tahay in ka badan 5,200 oo guri (oo ay ku jiraan guryaha waqtiga loo yaqaan 'clockeshare') oo leh 856,000 qol oo ah 105 dal iyo dhulal [3] Ka hor inta ay December 2012 IPO, Hilton waxaa loo aqoonsaday inuu yahay shirkadda 36-aad ee shirkadda gaarka loo leeyahay ee Maraykanka ku taal ee Forbes. [4] Hilton waxay leedahay 14 magacood oo kala duwan oo kala duwan oo ay ka mid yihiin Conrad Hotels & Resorts, Canopy by Hilton, Curio - Isku duuban Hilton, Hilton Hotels & Resorts, DoubleTree by Hilton, Embassy Suites Hotels, Hilton Garden Inn, Hampton by Hilton, Homewood Suites Hilton, Home2 Suites by Hilton, Hilton Grand Vacations, Waldorf Astoria Hotels & Resorts, Tru by Hilton, iyo Mushroom Tapestry by Hilton. 12-kii Diseembar 2013-kii, ayaa mar kale noqday shirkad dadweyne, iyada oo kor u qaadaysa qiyaastii $ 2.35 bilyan oo ah IPO-da labaad. Waqtigaas, Kooxda Blackstone waxay qabteen saamiga 45.8% ee shirkadda. [5] Bishii Oktoobar 2016, Kooxda HNA waxay ogolaatay in ay heshay 25% dulsaarada Hilton oo ka timid Blackstone. Macaamilka ayaa la filayaa inuu xiro wareegga koowaad ee 2017. [6] [7] [8] Hanti-waynaha ugu wayn ee Hilton waxaa ka mid ah HNA Group, Blackstone, iyo Wellington Management Group, kuwaas oo leh 25%, 15.2%, iyo 6.7% 2001, Hilton waxay ogolaatay inay iibiso Red Lion ilaa Galbeedka Cawilaadda [52] Shirkadda Hilton Hotel ayaa oggolaatay inay dib u iibsato dukaamada caalamiga ah ee Hilton ka ah milkiilaha British-ka, Hilton Group plc, oo ah 3.3 bilyan oo doolar ($ 5.71 bilyan). Sidoo kale sidii shirkadaha Hilton oo dib loogu soo celin lahaa hal shirkad, heshiiskaan waxaa sidoo kale ka mid ahaa guryaha Hilton plc oo ku shaqeeya sida Conrad Hotel, Scandic Hotels iyo Naadiga Caafimaadka ee LivingWell. 23-kii Febraayo, 2006, heshiiska ayaa la xidhay, taasoo ka dhigtay Hilton Hotel adeegga shanaad ee ugu wayn hotelka ee qolalka qolalka. [54] Hilton Group PLC (oo xarunteedu tahay UK) ka dibna laftiisa ayaa magaceeda loo beddelay Ladbrokes plc. Scandic Hotels ayaa la iibiyey sanadka soo socda 1-dii Maarso ilaa EQT Partners [55] Bishii Luulyo 3, 2007, Hilton Hotel Corp. waxay ogolaatay iibinta lacag caddaan ah oo ka timid Blackstone Group LP oo ah $ 26 bilyan (oo ay ku jirto deynta) heshiis kaas oo ka dhigi lahaa Blackstone mulkiilaha hotel ee ugu wayn. $ 47.50 halkii qayboodba, sicirka iibsigu wuxuu ahaa boqolkiiba 32 ka sarreeya qiimaha xiritaanka ee qayb ka mid ah stock stocks July 3. [57] Heshiiska ayaa ahaa midkii ugu dambeeyay ee sanad iyo wadahadal lala yeesho Blackstone. [58] Bishii Oktoobar 2007, Christopher J. Nassetta ayaa loo magacaabay Madaxwayne iyo Madaxa Sare ee Hagidda ee Hilton. [59] Bishii Febraayo 2009, Hilton Hotel Corp. ayaa ku dhawaaqday in xarumaheeda ay ka soo guureen Beverly Hills ilaa Gobolka Fairfax, Virginia. Tramka. Taraamid (sidoo kale tareenka, iyo woqooyiga Ameerika, baabuurta tareenka ama baabuurta gawaarida) waa gawaarida tareenka ah oo ku socda wadooyinka tareenka ee wadooyinka magaalada, iyo sidoo kale marmarka qaarkood si sax ah u jeeda. [1] [2] Khadadka ama shabakadaha ay isticmaalaan taraafikada waxaa loo yaqaan 'tramways'. Tramways powered by korontada, nooca ugu caansan, ayaa mar la yidhaahdo tareennada waddooyinka tareenka (badi ahaan Maraykanka) sababtoo ah si weyn ayaa loo isticmaalaa magaalooyinka ka hor inta aan la aqbalin qaadashada guud ee korontada. Waddanka Maraykanka, waxaa loo adeegsanayaa taraamka tirtirka tareenada aan la socon, oo aan la xiriirin baabuurta kale ee ku jirta qodobkan. Gawaarida tareenku badanaa way ka fudud yihiin waxayna ka gaaban yihiin tareenada caadiga ah iyo tareenada deg dega ah. Maanta, taraamooyinka intooda badani waxay isticmaalaan awooda korantada, sida caadiga ah adoo quudinaya farshaxan hoose oo lagu riixayo xarigga sare; mararka qaarkood kabaha boodboodka ah ee tareenka seddexaad, santuuqa gawaarida ama qaan-soo-qaadaha xadhigga sare. Haddii ay lagama maarmaan noqoto, waxaa laga yaabaa in ay leeyihiin laba nidaam awood-koronto oo waddooyinka magaalada ah, iyo naaftada meelo badan oo miyiga ah. Tareenada hadda waxaa inta badan lagu daraa ereyga guud ee "tareenka fudud", [3] [qoondeyn buuxa loo baahan yahay] taas oo ay ku jiraan nidaamyada kala-saarista. Porsche. Dr.-Ing. h.c. F. Porsche AG, sida caadiga ah waxaa loo soo gaabiyey Porsche AG (Jarmal: [pɔʁʃə] (ku dhawaad ​​dhageysigaan dhagaysta)), waa shirkad Jarmal ah oo ku takhasustay gawaarida ciyaaraha, SUVs iyo sedansi. Porsche AG waxay xarunteedu tahay Stuttgart, waxaana leh shirkadda Volkswagen AG, oo ah laf ahaanteeda ay leedahay shirkadda Porsche Automobil Holding SE. Qaybta hadda ee Porsche waxaa ka mid ah 718 Boxster / Cayman, 911, Panamera, Macan iyo Cayenne. Baarlamaanka Carabta. Shirkii Jaamacadda Carabta ee 2001-kii Amman, dawladaha Carabta ayaa isku raacay in la abuuro Baarlamaanka Carabta, waxayna la yimaadeen go'aan ay Amr Moussa siinayso Xoghayaha Guud ee Ururka Jaamacadda awood u leh in uu bilaabo oo abuuro Baarlamaanka. Sanadkii 2004, shirkii Jaamacada Carabta ee Algiers wuxuu ahaa taariikhda rasmiga ah ee dhamaan xubnaha Carbeed ay ku heshiiyeen inay u diraan wakiiladooda fadhiyada Baarlamaanka ku meel gaarka ah ee ka dhacay xarunta dhexe ee Jaamacadda Carabta ee Qaahira, Masar, afar xubnood, ilaa iyo inta Baarlamaanku si rasmi ah loogu meelmarin doono dhismaheeda dhismaha ee Dimishiq. Xarunta wuxuu ku sugnaa magaalada Dimishaq ilaa 22-kii May, 2012-kii ayaa la joojiyay laguna wareejiyay Qaahira. Jaamacadda Carabta ayaa hadda isku diyaarineysa inay u wareegto xarunta baarlamaanka ee Ciraaq. Mishaal bin Fahm Al-Salami (oo ah Sacuudi Carabiya) ayaa ah Afhayeenka Baarlamaanka. Kaadhadhka Orange. Nidaamka kaararka Orange waxaa loo asaasay inta u dhaxaysa inta badan xubnaha Jaamacadda Carabta waana midka ugu muhimsan Bariga Dhexe iyo Waqooyiga Afrika. Ka qaybgalayaashu waa: Algeria, Bahrain, Masar, Ciraaq, Jordan, Kuwait, Lubnaan, Liibiya, Mauritania, Morocco (xubin kaar cagaaran), Oman, Qatar, Sacuudi Carabiya, Soomaaliya, Sudan, Suuriya, Tunisia (xubin kaar cagaaran) Emirates iyo Yemen. Xubnaha aan ka qeyb qaadan AL waxay yihiin: Comoros, Jabuuti iyo Falastiin. Nidaamka Kaarka Caymiska Caalamiga ah waa nidaam u dhexeeya hay'adaha iyo ururada caymiska ee gobolada kala duwan si loo hubiyo in dhibanayaasha shilalka waddooyinka aaney ka dhicin xaqiiqda ah in dhaawacyada ama waxyeelada ay soo gaareen ay sababeen baabuur booqasho halkii uu ka deganaan lahaa isla dalka. Intaa waxaa dheer in la kordhiyo caymiska caymisyada xuduudaha sida nidaamyada ay leeyihiin faa'iidooyinka baabuurta si looga fogaado baahida loo qabo in lagu helo caymiska mid kasta oo ka mid ah xudduudaha dalalka ay booqdaan. Waxaa jira nidaamyo badan oo caymis gaas oo ku baahsan aduunka oo dhan, oo ku saleysan saldhigga gobolka. Ugu horrayntii waxay ahayd nidaamka kaadhadhka cagaaran oo la aasaasay 1949kii ee Yurub, laakiin markii danbe gobollada kale way raaceen. DP Dunida. DP Dunida - DP WORLD -Dubay DP World waxaa la aasaasey sanadkii 2005 iyadoo ay ku biirtay Dubai Ports Authority iyo Dubai Ports International. Shirkadda hadda ma shaqeynayso Maraykanka halkaa oo ay ku iibinayso tiro ka mid ah dekedaha Maraykanka oo horseeday muran aad u sarreeya Wadada Ndjamena-Jabuuti. Wadada Ndjamena iyo Jabuuti waa Wadada Wadada Afrikada Bari ee 6-aad ee Shabakadda Wadada Dhexe ee Iskudhafka ah oo ay diyaariso Guddiga Dhaqaalaha ee Qaramada Midoobay ee Qaramada Midoobay (UNECA), Bangiga Horumarinta Afrika (ADB), iyo Midowga Afrika, oo isku xiraya gobolka Saaxil iyo Hindiya Dekedda Jabuuti ee dalka Jabuuti. Wadada Darfur ee ku taal galbeedka Sudan iyo magaalada Al-Fashir, oo ah goob ka mid ah dagaallada Darfur. Sidaas daraadeed, u safrida aaggaas iyo degaanka xudduudaha ah ee Sudan iyo Chad waa ammaan iyo horumarinta qaybtaas jidku waa mid taagan. Wadada waxay leedahay dherer ahaan 4,219 km (2,622 mi) oo ka gudbeysa Chad, bartamaha Sudan iyo waqooyiga Itoobiya. In kabadan nus ka mid ah waa la ruxay, saamigiisuna waa mid aad u liidata. Xeebta dagan ee Itoobiya waxay caqabad ku tahay injineerada wadooyinka. Inta u dhaxaysa Wad Madani ee Suudaan iyo Werota ee Itoobiya wadada weyn waxay wadaagaan waddo isku mid ah sida Wadada Trans-Africa Highway 4, Wadada Qaahira iyo Cape Town. Waddada weyn waxay ku dhowdahay wadada Dakar-Ndjamena wadadaas oo ay ka dhigi doonto wadada galbeedka galbeedka oo dhan oo dhan 8,715 km (5,415 mi). Qaddarka qiyaas ahaan labada waddo wuxuu raacayaa marinka asal ahaan soo jeediyay Boqortooyada Faransiiska ee qarnigii 19aad iyo horraantii 20aad, iyo horaantii Faransiisku isku dayay in la xakameeyo isgoysyada isdaba-joogga ah waxay keentay Fashoda Dhacdo. Wadada Lagos-Mombasa. Wadada Lagos-Mombasa (oo sidoo kale loo yaqaano Mombasa-Lagos Highway) waa Wadada Wadooyinka ee Trans-African 8 oo waa wadada weyn ee wadada u dhaxeysa Galbeedka iyo Bariga Afrika. Waxay leedahay dherer dhan 6,259 km (3,889 mi) waxayna ku xiran tahay wadada Dakar-Lagos ee ay ka kooban tahay (marka la dhammeeyo) wadada ugu dheer ee galbeedka galbeed ee wadamada qaaradda oo dhan 10.269 km (6,381 mi) Maansoor. Maansoor Hotkelka Hudheel waa aasaaska bixiya meel lacag ah oo ku meel gaar ah. Xarumaha la bixiyay waxay ka koobnaan karaan joodarin tayo leh oo leh qol yar oo leh qolal ballaadhan oo leh sariiro waaweyn, tayo sarre leh, qaboojiyaha, qaboojiyaha iyo tas-hiilaadyada kale ee jikada, kuraasta dusha sare leh, telefishinka furan iyo musqulaha suunka ah. Hudheelada yaryar, qiimo jaban ayaa laga yaabaa inay bixiyaan adeegyo iyo adeegyo marti oo keliya. Guryaha waaweyn ee waawayn, ayaa laga yaabaa inay bixiyaan goobo dheeraad ah oo ay ka mid yihiin hoolka dabaasha, xarumaha ganacsiga (oo leh kombiyuutaro, waraaqo iyo qalab kale oo xafiiska), xannaanada carruurta, goobaha shirarka iyo goobaha dhacdooyinka, tennis ama kubada kolayga, jimicsiga, makhaayadaha, adeegyada howlaha. Goobaha hoteelka waxaa badanaa la tiriyaa (ama lagu magacaabaa hoteelada yaryar iyo B & Bs) si loogu oggolaado martida inay aqoonsadaan qolkooda. Qaar ka mid ah boutique, hoteelada dhamaadka ah waxay leeyihiin qolal qurxoon. Qaar ka mid ah hoteellada waxay bixiyaan cunto sida qayb ka mid ah qolka iyo qorshaynta guddiga. Boqortooyada Ingiriiska, hudheel ayaa waxaa looga baahan yahay sharcigu inuu u adeego cunto iyo cabbitaannada dhammaan martida saacadaha qaarkood. Dalka Japan, hoteelada qarashka ah waxay bixiyaan qol yar oo ku habboon oo kaliya hurdada iyo tas-hiilaadka musqusha. Erigavo. Erigavo (Somali: Ceerigaabo), oo sidoo kale loo yaqaan 'Erigabo, waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee gobolka Sanaag ee Somaliland.Qalabka Erigavo waa dhowr sano jir. Deegaanka ku hareeraysan iyo magaalada ayaa lagu soo warramey in ay dhistay Madigan Dir. [2] Waxay ku dhowaad 180km u jirta Badhan oo ah magaalada saddexaad ee ugu weyn gobolka oo ah bariga, Goobta guud waxaa lagu xusay xabsiyadii taariikhiga ah ee tiro badan, oo ah aabayaashii Soomaaliga ee kala duwanaa lagu aasay. Ilaa 2013, Erigavo waa caasimadda maamulka ee waqooyiga Sanaag. Sidoo kale waa xarunta bartamaha degmada Erigavo. Erigavo wuxuu ahaa magaalo ku taal waddada Isaaq ee ganacsiga inta lagu guda jiro qarniyadii dhexe. Sidoo kale waa meesha qabiilka Musseeel ee qabiilka Habar Yoonis lagu aasay. Koronto-dhaliye. Koronto-dhaliyaha waa isku-darka mashiinka naaftada oo leh koronto-dhaliye (koronto-dhaliye). Kani waa kiis gaar ah oo ah matoor-koronto. Qalabka naafanimada-mashiinka dabka ayaa badanaa loogu talagalay in lagu ordo shidaalka naaftada, laakiin noocyada qaar ayaa loo habeeyay qoryaha dareeraha kale ama gaaska dabiiciga ah. Noocyada abuurka dhejiska ayaa loo adeegsadaa meelahaas oo kale sida qabsashadu ay ku dhacdo, iyo sidoo kale codsiyada adag ee adag sida taakulaynta, korriinada iyo dhoofinta nidaamka tamarta. Cabbirka saxda ah ee koronto-dhaliyaha ayaa muhiim ah si looga fogaado in yar-yar ama awood yaraanta. Cabbiraadda waa mid aad u adag oo ku saabsan sifooyinka elektaroonikada casriga ah, gaar ahaan culeysyo aan toos ahayn. Cabbirku wuxuu kudhowaad yahay 50 MW iyo wixii ka sareeya, gaaska furan ee gaaska gaaska wuxuu ka fiican yahay muraayadaha matoorka naaftada, iyo kharashaadka raasumaalka ee la barbar dhigo; laakiin si joogto ah qayb-qaadashada, xitaa heerka heerarka korontada, arrimo naaftada ah ayaa mararka qaar doorbida inay furaan gaaska gaasta wareega, sababtoo ah waxtarka ka sarreeya. Timur. Timir [2]; 9 April 1336 - 18 Febraayo 1405), taariikh ahaan waxaa loo yaqaan Amir Timur iyo Tamerlane [3] (Persian: تيمور لنگ Temūr (-i) Lang, "Timur Lame "), wuxuu ahaa Turki-Mugol. Maaddaama uu aasaasay Boqortooyada Timirid ee Faaris iyo Bartamaha Aasiya, wuxuu noqday taliyihii ugu horreeyay ee ka soo jeeda Boqortooyada Timurid [4] Sida laga soo xigtay John Joseph Saunders, taariikhda Timur waa la naqdiyay oo aan ahayn reer-guuraalayaal ah. Wuxuu ku dhashay waddanka Transoxiana ee kuyaala Transoxiana (9-kii Abriil 1336, Timur wuxuu xakameynayay galbeedka Chagatai Khanat 1370. Wuxuu ka soo jeeday ololaha militariga ee galbeedka, koonfurta iyo bartamaha Aasiya, Caucasus iyo koonfurta Ruushka, oo u muuqday in uu yahay hoggaamiyaha ugu awoodda badan adduunka muslinka ah ka dib markii uu jabiyay mishiillada Masar iyo Suuriya, ee soo ifbaxaya Boqortooyada Ciraaq, iyo hoos u dhaca Delhi Sultanate [6] Laga soo bilaabo qabqablayaashaasi wuxuu aasaasay Boqortooyada Timirayd, laakiin Boqortooyadaasi way kala gooyay wax yar ka dib dhimashadiisa. Timur waxaa loo tixgeliyaa inuu yahay hufnaan milatari, iyo sidii qof takhasus leh oo awood leh oo awood u leh in uu ka shaqeeyo nidaam siyaasadeed oo dheellitiran si uu u guuleysto loona ilaaliyo daacadnimo daacad ah oo reer guuraa ah inta lagu jiro xukunkiisa Central Asia. Waxaa sidoo kale loo tixgeliyey inuu yahay mid caqligal ah oo aan caqligal ahayn, laakiin sidoo kale xitaa maskax ahaan. [8]: 16 Samarkand iyo safarradiisa badan, Timur, oo hogaamiyay aqoonyahano kala duwan, waxay awoodeen inay bartaan luqadaha Faaris, Mongolian, iyo Turkiga.]: 9 (sida uu qoray Axmed Iimaan Carshax, Timur ma uusan aqoonin Carabi) [31] Taasina waa muhiim, Timur waxa lagu tilmaamaa fursad ah fursad. Isagoo ka faa'iideysanaya hidaha Turco-Mongolian, Timur wuxuu si joogta ah u isticmaalay diinta Islaamka ama sharciga iyo dhaqanka Boqortooyada Mongol si uu u gaaro himiladiisa milatari ama himilooyinka siyaasadeed ee gudaha. Timur, inta badan loo tixgeliyo barbariyiin, dhab ahaantii waxay ahayd boqor wanaagsan oo wax bartay, oo ku raaxeystay shirkadda culimada - waxay ahayd dulqaad iyo naxariis leh iyaga dabiicaddiisa. Ciidamada Ammaanka Timir ayaa weerara kuwa ka badbaaday magaalada Nerges ee gobolka Georgia, guga 1396. Ka dib dhimashadii Abu Sa'id, oo ahaa hoggaamiyaha Ilkhanatiga, 1335, waxaa jiray awood fara badan oo ku timid Faaris. Dhamaadkii Persia waxaa lagu kala qaybiyey Muzaffarids, Kartids, Eretnids, Chobanids, Injuids, Jalayirids, iyo Sarbadars. Sanadkii 1383, Timur wuxuu bilaabay inuu guulaysto ciidankii Faaris ee dheeriga ahaa, inkasta oo uu horay u xukumay in badan oo ka mida Khorasan 1381, ka dib markii Khwaja Mas'ud, oo ka tirsan qabiilka Sarbadar. Timur wuxuu bilaabay ololihiisa Faarax ee Herat, oo ah caasimad ka mid ah hoyga kartid. Marka Herat uusan is dhiibin, wuxuu magaalo ahaan ku dhuftey burburinta iyo xasuuqay inta badan muwaadiniinteeda; waxay ku jirtey burburka ilaa Shahrukh Mirza uu amrey dib u dhiska. [39] Timur ayaa markaa u diray Xog-hayaha si ay u qabtaan Kandahar caasimadiisa. Iyada oo qabashada Herat boqortooyada Kartid ayaa isdifaacay waxayna noqdeen nuucyo Timur; waxaa dib loo dhisi doonaa si toos ah oo ka yar toban sano ka dib ee 1389 by ina Timur ina Miran Shah. Timur wuxuu markaas u socday dhinaca galbeed si uu u qabsado Buuraha Zagros, oo ka sii gudba Mazandaran. Intii uu safarka ku marayay waqooyiga Faaris, wuxuu qabsaday magaalada kadibna magaalada Tehran, oo isdifaacay, sidaas darteedna naxariis buu u qabay. Wuxuu qabsaday Siyaad Barre sannadkii 1384. Delhi ka dib markii la ceyriyay Timur Lang, 1398 Dagaalku wuxuu dhacay 17kii Diseembar 1398. Sultan Nasir-ud-Din Mahmud Shah Tughqaq iyo ciidamada Mallu Iqbal [47] waxay maroodiyaal dagaalyahanno hubeeysan u direen waraaqo silsilad ah oo sumaysan oo faya-qabadkooda ah. [10]: 267 isaga oo ka cabsanaya maroodiga, Timur wuxuu amar ku bixiyay raggiisa inay qodaan godad hor leh oo ka mid ah jagadooda. Timur ayaa markaa geel uu geela ku raray alwaax qoryo iyo caano sida ay u qaadi lahaayeen. Marka maroodiga la soo weeraro, Timur wuxuu dab qabadsiiyay dabka oo wuxuu kufsaday geela ulaha birta, iyaga oo u horseeday in ay maroodiga ku xayiraan xanuunka: Timur wuxuu fahmay in maroodiga si sahlan loo argagaxay. Waxay la kulantay muuqaal qurux badan oo geel ah oo u duulaya si toos ah iyaga oo ololka ka soo boodaya dhabarkooda, maroodiyaashu waxay ku soo jeesteen oo ku dhajiyeen xadhigooda. Timur ayaa ku soo booday burburkii dambe ee ciidamadii Nasir-ud-Din Mahmud Shah Tughaq, isagoo ku guuleystay guusha sahlan. Nasir-ud-Din Mahmud Shah Tughluq ayaa ka cararay haraadiga ciidamada. Daarood ayaa la ceyriyay isla markaana ka tagay burbur. Intii uu dagaalku u socday Delhi, Timur wuxuu fuliyay 100,000 maxbuus. Dagaalkii Ciraaq ee Baqdaad (1258). Dagaalka Ciraaq ee Baqdaad, kaas oo socday muddadii u dhaxaysay Janawari 29 ilaa February 10, 1258, ayaa ku biiray maal-galinta, qabashada, iyo cirib-yaraanta Ciraaq, caasimadda Abbasid Khaliif, Ilkhanate iyo ciidamada isbahaysiga. Mucjisooyinka ayaa ku hoos jiray Hulagu Khan (ama Hulegu Khan), walaalkiis Khagan Khan, oo xukuntay Mesopotamia mudo dheer, laakiin Khali Khan ayaa si toos ah u maamula. Möngke, si kastaba ha ahaatee, wuxuu ku amray Hulagu in uu weeraro Ciraaq haddii uu Khaliif Al-Mustazi diiday dalabaadkii Mongol dalabkii sii socday ee Khagan iyo bixinta abaalmarinta qaabka taageerada militariga ee ciidamada Mongol ee Iran. Hulagu wuxuu bilaabay ololahiisa ku yaala Iran iyada oo dhowr weerar ah lagu qaaday kooxo Nizari ah, oo ay ku jiraan Assassins, oo lumiyay alaabtoodii ay ku xoog badnayd Alamut. Kadib wuxuu ku wareegay Ciraaq, isaga oo dalbaday in Al-Musta'il uu ku biiro shuruudaha lagu soo rogay Möngke on Abbasids. Inkasta oo Abbaasiddu ay ku fashilmeen inay u diyaar garoobaan duullaanka, Khaliifku waxa uu rumaysan yahay in Ciraaq aysan ku dhicin ciidamo soo weerara oo diiday in ay is dhiibaan. Hulagu kadib markii ay hareereeyeen magaalada, oo isdifaacay 12 maalmood kadib. Toddobaadka soo socda, Mucaaradka ayaa cirib tiray Baqdaad, waxay sameeyeen tacadiyo badan iyo burburinta maktabadaha ballaaran ee Abbasids, oo ay ku jiraan Golaha Wisdom. Mucaaradka ayaa toogtay Al-Mustaqim oo ay ku xasuuqeen dad badan oo ku yaalla magaalada, taas oo laga tagay in lagu xakameeyo. Go'doominta waxaa loo tixgelinayaa inuu yahay dhamaadka Da'da Islaamka ee Islaamka, inta lagu jiro khariidaduhu waxay kordhiyeen xukunkooda jasiiradda Iberian ilaa Sindh, oo sidoo kale lagu calaamadiyey guulo badan oo dhaqameed. Cudurka Madow. Dhimashada Black, oo sidoo kale loo yaqaan Plague Great, Plague Black, ama Dhibaatada Ba'an, waxay ka mid ahayd cudurrada faafa ee ugu ba'an taariikhda bani-aadmiga, taasoo keentay geerida qiyaastii 75 illaa 200 milyan oo qof oo ku noolaa Eurasia oo ka soo jeeda Yurub 1347 ilaa 1351. [1] [2] [3] Bakteeriyada Yersinia Pestis, oo keenta noocyo badan oo cudurka ah, ayaa la aaminsan yahay inay sababtu ahayd. [4] Dhibaatadu waxay abuurtay taxadarro diimeed, bulsho iyo dhaqaale, taas oo saameyn weyn ku yeelatay taariikhda Yurub. Dhimashada Madow waxaa loo maleynayaa in ay ka soo baxeen bannaankii qallalan ee gobollada Aasiya, halkaas oo markii hore ay ku socotay wadada Waddan, iyadoo la gaarey Crimean 1343. [5] Laga soo bilaabo halkaas, waxay u badan tahay in ay qaadeen jasiiradda Oriental ee ku nool jiirka madow oo ahaa rakaab joogta ah oo ku yaalla maraakiibta ganacsiga, oo ku faafaya dhammaan Mediterranean iyo Europe. Dhimashada Madow waxaa lagu qiyaasay in ay dileen 30-60% guud ahaan dadweynaha Yurub. [6] Wadar ahaan, cudurka waxaa laga yareeyaa tirada dadka adduunka laga qiyaasay qiyaastii 450 malyan ilaa 350-375 milyan oo qarnigii 14aad. [7] Waxay qaadatay 200 sano dadka adduunka si ay ugu soo kabtaan heerkoodii hore. [8] [9] Cudurka ayaa soo noqnoqday sida jeermiska Yurubta ah ilaa qarnigii 19aad. Maqaalka ugu muhiimsan: Soogalootiga Goobta dhimashada Cudurka daacuunka, oo uu sababay Yersinia Pestis, waa enzootic (caadi ahaan joogta) oo ka mid ah boodada ay qaadeen jiirka, kuwaas oo ay ka mid yihiin marmots, meelo kala duwan oo ay ka mid yihiin Central Asia, Kurdistan, Galbeed Aasiya, Northern India iyo Uganda. Sababtoo ah isbedelka cimilada ee Aasiya, jiirka ayaa bilaabay in uu ka cararo dabiiciga la qalajiyey aagag badan oo ku yaalla meelo badan, oo faafaya cudurka. [11] Meelaha Nestoriyaanka ah ee ku yaala 1338-1339 meel u dhow Lake Issyk Kul ee ku yaala Kyrgyzstan ayaa leh qoraallo ku saabsan cudurka daacuunka waxaana ay u maleynayaan fayras badan oo epidemist si loo calaamadiyo faafitaanka cudurka epidemic, oo ay si fudud ugu faafi karto Shiinaha iyo Hindiya. Bishii Oktoobar 2010, genetikistayaasha caafimaadka ayaa soo jeediyay in dhammaan saddexda mawjadaha weyn ee cudurka uu ka yimid China. [13] Dalka Shiinaha, boqolladii qarnigii 13-aad ee Mongol ayaa sababay hoos u dhaca beeraha iyo ganacsiga. Si kastaba ha noqotee, dib u soo kabashada dhaqaalaha ayaa la arkay bilawgii qarnigii 14aad. 1330kii, tiro badan oo masiibooyin dabiici ah iyo bakhaarro ah ayaa sababay macluul baahsan, laga bilaabo 1331, iyada oo cudur ba'an uu imanayo isla markaan. Cudurada faafa ee ka mid noqon kara cudurka daacuunka ayaa lagu dilay 25 milyan oo Shiine ah iyo qaar kale oo Asiya ah intii lagu jiray 15 sano ka hor intaanay gaadhin Constantinople 1347. Cudurka ayaa laga yaabaa in uu ku safray Waddada Aasiyada ah ee ay la socdaan ciidammada Mongol iyo ganacsatada ama waxay ka iman kartaa markab. [17] Dhammaadkii 1346, warbixinnada cudurka daacuunka ayaa gaaray xeebaha Yurub: "Hindiya ayaa la burburiyay, Tartar, Mesopotamia, Syria, Armenia waxaa lagu daboolay meydad meyd ah" [18] Dhacdadan waxaa lagu soo warramay in markii ugu horreysay lagu soo bandhigay Yurub iyada oo loo marayo ganacsatada Genoese ee ku yaal magaalada dekadda magaalada Kaffa ee koonfurta Crimea 1347. Kadib markii ciidamadii Mongol ee Jani Beg u xanuunsanayay cudurka, ciidanka ayaa bakhaarro ku dhuftay derbiyada magaalada ee Caffa si ay u qaadsiiyaan dadka deggan. Ganacsatada Genoa ayaa ka qaxay, iyada oo ay markabka ku soo qaadeen Sicily iyo koonfurta Yurub, halkaas oo ay ku faafto waqooyiga. [19] Haddii ay tahay mid sax ah ama haddii aan lagu qiyaaseynin, waa cadahay in dhowr xaaladood oo jira sida dagaalka, macaluushu, iyo cimiladu ay ka qayb qaadatay darnaanta dhimashada Madow. Orida. Orodyahani waa calaamad muuqata oo ku taalla aagagga sarraysa iyo muuqaalka adduunka oo idil. Waa mid ka mid ah kuwa ugu caansan [1] iyo qaababka la aqoonsan yahay ee samada habeenkii. [2] Waxaa loo magacaabay Orion, oo ah nin ugaadhsi ah oo ku dhexjiray ereyga Giriigga. Xiddigihiisa ugu quruxda badan waa Rigel (Beta Orionis) iyo Betelgeuse (Alpha Orionis), buluug-caddaan ah iyo midab casaan ah, siday u kala horreeyaan. Marka la barbardhigo taariikhda Muslimiinta, Orion waxaa loo yaqaan al-jabbar, "wayn". [13] Orion waa xiddiga lixaad ee ugu quruxda badan, Saiph, waxaa lagu magacaabaa Carabiga, saif al-Jabbar, oo micnaheedu yahay "seefta weyn". Dalka Shiinaha, Orion wuxuu ka mid ahaa 28-ta qaboobaha Sieu (Xiu) (宿). Waxaa loo yaqaan 'Shen', macnaheedu waa "saddex", xiddigaha Orion's Belt. (Fiiri shibbada Shiinaha) Muujinta Shiinaha ((pinyin shēn) asal ahaan waxa loola jeedaa Orodyahanka Orion (Shiine:; p; pinyin: shēnxiù); oo ah seddex kun oo sanno jir ah, wuxuu ka kooban yahay sarjirta saddexda xiddigood ee suunka Orion ee madaxa nin (qaybta ugu hooseysa ee matxafka ereyga ayaa lagu daray ka dib). [15] Rig Veda waxaa loola jeedaa Isbahaysiga Orodka sida Mriga (The Deer). [16] Waxaa la yiraahdaa laba xiddigood oo iftiin ah oo horay iyo laba xiddigood oo iftiin ah ee ku yaala waa eeyaha ugaadhsiga, mid ka mid ah xiddigaha yar yar ee iftiinka ah ee dhexda ku yaal iyo ka horeeya laba eey oo horay loo yaqaan 'The hunter iyo saddex xiddig oo iftiin leh ayaa ku jira bartamaha Dhammaan afartan eygu waa Goobjoogaha (The Mriga) iyo saddex xiddigood oo yaryar oo aan habooneyn, hase yeeshee xiddigo yaryar leh waa Goobta Ilmaha. Mriga waxaa loola jeedaa Deer, oo loo yaqaan 'Harnu' oo ah xeeldheer dadweyne. Waxaa jira heeso badan oo dad ah oo ku hadlaya Harnu. Malaaqa waxaa loogu yeeray Orion 'Belt Bintang Tiga Beradik (' Saddex Brother Star '). Xiddig-Sirus. Sirius (/ sɪriəs /, riwaayad Giriig ah, Seirios, iftiin "iftiin" ama "cambaareyn") waa nidaam xiddig iyo xiddiga ugu quruxda badan samada habeenkii ee Earth. Iyadoo baaxad muuqata oo muuqata oo ah -1.46, waxay ku dhawaad ​​laba jeer u iftiimaysaa sida Canopus, xiddiga xiga ee ugu quruxda badan. Nidaamka wuxuu leeyahay magac tilmaamaya Alpha Canis Majoris (α CMa). Waxa indhaha qaawan ay u aragto xiddig kaliya ayaa ah nidaam xiddid ikhtiyaar ah, oo ka kooban xiddig caddaan ah oo muujinaya nooca A0 ama A1, oo lagu magacaabo Sirius A, iyo saaxiibka cirifka cad ee DA2, oo loo yaqaan Sirius B. fogaanta kala goynta Sirius A ee saaxiibkaa way kala duwan yihiin inta u dhexeysa 8.2 iyo 31.5 AU. [24] Xiddiga ugu quruxda badan samada habeenkii, Sirius waxaa lagu diiwaan geliyaa rikoodhka ugu horeeya ee xiddigaha. Hoos-u-dhaca ka yimid qulqulatooyinka ayaa sabab u ah qaabkan si caadi ah marka loo barbardhigo xiddigaha kale, iyada oo ku dhawaad ​​si buuxda 365.25 cisho ku haysa inta udhaxeysa sannadka qoraxda. Tani waxay ka dhici doontaa magaalada Qaahira 19 Julio (Julian), iyada oo la dhigey ka hor inta aan la gaarin xilliga xagaaga iyo bilawga daadadka sanadlaha ah ee Niilka. [28] Iyadoo la tiirsanaan la'aanta daadadkeedii, [28] oo lagu caabuday sida ilaahyada Sopdet (Baaskiilka Masar: Spdt, "Triangle"; Giriig: Σῶθις, Sōthis) Taariikhda muwaadiniinta Masaaridu waxay sida muuqata u bilaabatay inay sannadka cusub "Mesori "waxay ku haboontahay muuqaalka Sirius, inkasta oo ay la'dahay sanooyin badan oo kufilmaamid ah macneheedu waxa weeye in isku xirnaantaas kaliya lagu hayo muddo afar sano ah. ilaa laga gaaro taariikhda ay bilaabeen inay dib ugu laabtaan bilaha dambe. Masriyiintu waxay sii wadeen in ay ogaadaan in Sirius soo laabashada sannadkii, taasoo horseed u noqon lahayd helitaanka wareegga 1460-kii Sothic oo saameyn ku yeeshay horumarinta Julian iyo Alexandrian jagooyinka. Giriiggii qadiimka ahaa ayaa arkay in muuqaalka Sirius uu ahaa xagaaga kulaylka ah oo qallafsan, wuxuuna ka baqay in uu dhirta u abuuro, ragga si ay u jilciyaan, iyo inay noqdaan haweenka uur-ku-kacay. [30] Sababtoo ah iftiinkeeda, Sirius ayaa lagu ogaan lahaa in badan oo ka mid ah xaaladaha cimilada ee aan fiicnayn ee xagaaga hore. Goobaha Giriigga ah, waxay tilmaamayaan qaar ka mid ah weedhiyadaha qaarkood oo sababay saameyn xun. Qof kasta oo la dhibtoonaya waxaa la sheegay inuu yahay "xiddig-dhufasho" (calaamadda, astroból'tos). Suugaanta "gubida" ama "dabka" sida lagu sharaxay. [31] Xilliga soo socota waxa ay soo socotaa muuqaalkii xiddiga xiddigga ahaa isagoo ah maalmaha eyda. [32] Dadka ku nool jasiiradda Ceos ee ku yaal Badda Aegean waxay Sirius iyo Zeus u keeni karaan in laga dhigo meelo qaboojis ah, iyo xiddigaha xagaaga ee sugaya. Haddii ay caddahay, waxay kufadhigaysaa nasiib wacan; haddii uu ahaa qalad ama suuxdin kadibna waa cudur daar ah (ama xayawaan). Coins oo laga soo qaaday jasiiradda qarnigii 3aad ee qarnigii Eeyada ama xiddigaha oo leh sawirro dabaysha, oo muujinaya muhiimadda Sirius. [31] Roomaaniyiintu waxay u dabaaldegeen heeganka Sirius oo ku wareegsan 25-kii Abriil, oo eey ku bixiyeen eey, oo ay la socdaan foox, khamri, iyo ido, ilaaheeyda Robigo si ay u noqoto mid ka soo baxaysa xiddigaha qorraxda sano. [33] Andromeda-xiddig-degaanka. Andromeda Galaxy (/ ændrɒmɪdə /), oo sidoo kale loo yaqaan Messier 31, M31, ama NGC 224, waa galax galax ku dhawaad ​​780 kiilo koron (2.5 malyuun oo iftiin) oo ka yimid Dunida, iyo galaxyadda ugu dhow ee Milky Way.] Magaciisa wuxuu ka yimaadaa aagga cirka ee uu ka muuqanayo, kooxda isku xirta Andromeda. Sanadkii 2006 sawirada Spitzer Space Telescope ayaa shaaca ka qaaday in Andromeda Galaxy ay ka kooban tahay hal xiddig oo trillion ah, [10] in ka badan laba jeer tirada tirakoobka Milky Way ee qiyaastii 200-400 bilyan. Andromeda Galaxy, oo qiyaastii ku dhowaad 220,000 sanadood oo iftiin ah, waa galaxda ugu weyn ee kooxdayada Degaanka, kaas oo sidoo kale ku jira Goobta Saddexda Geeska ah iyo Galaxyada kale. Galaxy-ga ayaa lagu qiyaasay inuu yahay qiyaastii 1.76 jeer oo ka mid ah Sooshiyaalka Galaxy-ga (0.8-1.5 × 1012 oo ah qoraxda qorraxda ah [9] [10] vs milky Way 8.5 × 1011 qorraxda). Milkiilaha Milkyiga iyo Andromeda waxaa la rajeynayaa in ay ku dhacaan ~ 4,5 bilyan sanno, sameynta galax weyn oo weyn [14] ama galax weyn. Iyada oo muuqaal balaadhan oo ah 3.4, Andromeda Galaxy waa qaybta ugu quruxda badan ee walxaha Messier [16] - taas oo u muuqata in isha lagu arko habeenkii biloowday, [17] xitaa marka laga eego meelaha leh ifilada dhexdhexaadka ah Iyada oo ku saleysan muuqaalka iftiinka muuqaalka ah, Andromeda Galaxy waxa loo aqoonsaday sida SA (s) b galaxiga ah ee nidaamka kala soocista ee Vaucouleurs-Sandage ee galaxies. Si kastaba ha ahaatee, xogta laga helay sahanka 2MASS waxay muujisay in Andromeda dhab ahaantii tahay galax galbeed, sida Milky Way, oo leh barxadda Andromeda ee ujeeda xagiisa dheer. [56] Sannadkii 2005, astronomers waxay isticmaaleen teleskoberka Keck si ay u muujiyaan in rucubka dufanka leh ee xiddigaha ka soo baxaya galaxu ay dhab ahaantii qayb ka tahay diskka laftiisa laftiisa. Tani waxay ka dhigan tahay in xiddigaha xiddigaha ee Galaxy ee ku yaala Andromeda Galaxy ay saddex jeer ka badan yihiin dhexroor sidii hore loogu qiyaasay. Tani waxay ka dhigan tahay caddayn in ay jirto qulqulo fara badan oo fara badan oo galbeedka ka dhigaya in ka badan 220,000 iftiin-sano (67,000 pc) dhexroor. Markii hore, qiyaastii cabbirka Galaxy Andromeda Galaxy wuxuu u dhexeeyay 70,000 ilaa 120,000 iftiin sano (21,000 ilaa 37,000 pc). BBC News. BBC News waa qayb ka mid ah ganacsiga hawlgalka [1] ee warbaahinta Britishka (BBC) ee ka mas'uulka ah ururinta iyo warbaahinta wararka iyo arrimaha hadda jira. Waaxdu waa hay'adda ugu wayn ee warbaahinta caalamka ugu weyn, waxayna soo saartaa ilaa 120 saacadood oo ah raadiyaha iyo teleefishinka maalin kasta, iyo sidoo kale warar internetka ah. [2] [3] Adeeggu wuxuu hayaa 50 bangi oo wargeysyo shisheeye ah oo leh in ka badan 250 wariye oo adduunka ah. [4] James Harding wuxuu ahaa Agaasimaha Warfaafinta iyo Arrimaha hadda jira tan iyo Abriil 2013. [5] Miisaaniyadda sanadlaha ee wasaaraddu waxay ka badan tahay £ 350 milyan; waxay leedahay 3,500 oo shaqaale ah, 2,000 oo ka mid ah ay yihiin saxafiyiin. [2] BBC News 'qaybaha wararka gudaha, caalamiga ah iyo kan internetka ayaa ku jira qolka wararka ee ugu weyn ee yurub, Xarunta Warbaahinta ee bartamaha London. Caymiska Baarlamaanka waxaa la soo saaray oo laga soo rogaa studios ee Millbank ee London. Iyada oo loo marayo BBC English Regions, BBC waxay sidoo kale leedahay xarumo goboleed oo ku yaalla England, iyo sidoo kale xarumaha wararka qaran ee Northern Ireland, Scotland iyo Wales. Dhammaan dalalka iyo Ingiriisku waxay soo saaraan barnaamijyadooda wararka deegaanka iyo barnaamijyada kale ee ciyaaraha iyo cayaaraha. BBC-da waa shirkad madax-bannaan oo ay ansixisay Axdiga Qaranka, taasoo ka dhigaysa mid si madax-bannaan u maamusha xukuumadda, oo aan awood u lahayn in ay magacowdo ama tirtirto agaasinteeda guud, waxayna u baahan tahay inay si daacadnimo ah u soo sheegto. Inkastoo dhammaan warbaahinnada waaweyn ee warbaahinta, haddana, waxaa lagu eedeeyay in ay siyaasad ahaan ka soo horjeedaan dhinacyada siyaasadda, labadaba UK gudaheeda iyo dibadda. Faransiiska 24. Faransiiska 24 (waxaa lagu magacaabaa "France vingt-quatre") waa wargeys caalami ah oo 24-saacadood oo caalami ah iyo shabakadda telefishanka ee waqtigaan ku saleysan Paris. Wareegyadeeda waxaa lagu faafiyaa Faransiis, Ingiriis, Carabi, iyo Isbaanish. Iyadoo ku saleysan xaafada Paris ee Issy-les-Moulineaux, adeegu wuxuu bilaabmay 6 December 2006. Waxaa loogu talagalay suuq caalamiya oo guud ahaan laga sii daayo adeegayaasha satellite-ka iyo telefoonnada adduunka oo dhan, laakiin intaa waxaa dheer, sannadkii 2010, Faransiiska 24 ayaa bilaabay inay u duubaan barnaamijka iPhone iyo barnaamijyada Android. Ujeeddada la sheegay ee saddexda jidka ayaa ah "in la bixiyo adeeg bulsho caalami ah iyo midda guud ee tifaftirka". [2] Laga soo bilaabo 2008, kanaalka ayaa waxaa iska leh Dawladda Faransiiska, iyada oo loo marayo shirkadeeda haysa France Médias Monde, iyagoo iibsaday saamiga tirada yar ee lamaanayaashii hore: Groupe TF1 iyo France Télévisions. Miisaaniyadu waa qiyaastii € 100 million sanadkii. TRT Dunida. TRT World waa kanaal caalami ah oo 24-saacadood oo Ingiriis ah oo ku yaalla Istanbul, Turkey. Wuxuu ku siinayaa warar iyo warar ku saabsan talefishinka iyo onlineka (oo ay ku jirto mobile). Waxaa loogu talagalay dhagaystayaasha adduunka oo dhan waxaana laga soo duubay iyadoo la adeegsanayo satellite-ka, operator-yada iyo shabakadaha dijitalka [1]. Marka laga soo tago xarunteeda Istanbul, TRT World waxay leedahay saldhigyo warbaahin oo ku yaalla Washington D.C., London, iyo Singapore. TRT World waa qayb ka mid ah telefishanka dadweynaha Turkiga, Raadiyaha Turkiga iyo Telefishinka, waana xubin ka mid ah Ururka Warbaahinta Caalamiga ah. TRT World waa adeeg dadweyne oo maaliyadeed oo saldhiggiisu yahay Turkiga. TRT World ayaa hadafkeedu yahay in la siiyo aragtiyo cusub oo ku saabsan munaasabadaha adduunka ee loogu talagalay dhageystayaasha caalamiga ah. Inkastoo qaar ka mid ah dadka reer galbeedka ah ay ku doodeen in ay tahay dacaayad dacaayad ah sababta oo ah channelku wuxuu ku yaalaa dal aan galbeedka ahayn. [2] TRT World ayaa ku adkeysaneysa in dadka Turkigu aysan awoodin inay daawadaan channel-ka ayna go'aansadaan naftooda. [1] TRT World waxa maalgeliya dadweynaha, oo la mid ah BBC iyo kuwa kale ee dadweynaha Yurubta ah. Koronto - xadhig. Xadhkaha korontada waa qalab koronto ku xiran iyo qalab la xidhiidha sida furayaasha, kuraasta qaybinta, saldhigyada iyo xirmooyinka iftiinka ee qaab dhismeedka. Xiridda waxay ku xiran tahay heerarka amniga ee naqshadeynta iyo rakibidda. Nidaamka loo ogol yahay iyo qiyaasta cabirka iyo qiyaasta waxaa lagu qeexay sida ay u socoto xawaaraha socodka wareegga iyo awooda koronto ee hadda jira, iyadoo la xaddidayo xaaladaha degaanka, sida heerkulka heerkulka, heerarka qoyaanka, iyo soo-gaadhista qoraxda iyo kiimikooyinka. Qalabka ilaalinta wareegga wareegga ah, qalabka xakamaynta iyo qaybinta nidaamka dhismaha ee dhismaha waxay ku xiran yihiin farsamooyinka tamarta, hadda iyo shaqeynta. Xeerarka amniga ee kabaabinta waxay ku kala duwan yihiin deegaan, waddan ama gobol. Guddiga Caalamiga ah ee Farsamada Electrotechnical (IEC) ayaa isku dayaya in uu isuduwo heerarka xawaaraha ee wadamada xubnaha ka ah, laakiin isbeddellada weyn ee shuruudaha naqshadeynta iyo rakibida ayaa weli jira. Isticmaalka isticmaalka iyo xaddiga baahida korontada ee wareegga Xeerarka qaranka iyo kuwa maxaliga ah Deegaanka oo uu ku xiran yahay xargaha. Nidaamyada xarkaha ee hal guri oo qoys ama labo dabaq ah, tusaale ahaan, waa mid fudud, oo leh shuruudo hoose oo awood ah, isbeddel ku yimaada qaabdhismeedka dhismaha iyo qaabeynta, sida caadiga ah oo leh qallal qallalan, heer dhexdhexaad ah iyo xaalado deegaan aan qoonsad lahayn. Deegaanka ganacsiga fudud, isbedelka xiritaanka badanaa ayaa la filayaa, qalabka waaweyn waxaa lagu rakibayaa xaaladaha gaarka ah ee kuleylka ama qoyaanka. Warshadaha culus waxay leeyihiin shuruudo dheeraad ah oo ku xiran kabka, sida tamar gaaban iyo isbeddel sare, isbeddelada isbeddelka qalabka dhismaha, qalajinta, ama qoyaanka ama qulqulka qarxa. Meelaha ku shaqeeya gaasaska guban kara ama dareeraha, shuruuc gaar ah ayaa laga yaabaa in lagu maareeyo rakibidda iyo fiilooyinka qalabka korantada ee aagagga halista ah. Fiilooyinka iyo cabirrada ayaa lagu qiimeeyaa awoodda wareegga, heerkulka heerkulka iyo xaaladaha deegaanka (qoyaanka, iftiinka qorraxda, saliidda, kiimikooyinka) kuwaas oo loo isticmaali karo. Xadhig ama cable waxay leeyihiin fiilo (dhexdhexaad) iyo qiimeyn heerkulka ugu sarreeya ee korantada. Qadarka hadda xadhig ama xarig si ammaan ah u qaadi karaa waxay ku xiran tahay xaaladaha rakibida. Qiyaasaha caalamiga ah ee tikidhada heerarka caalamiga ah waxaa lagu bixiyaa IEC Berenice II ee Masar. Berenice II (267 ama 266 BC - 221 BC) waxay ahayd boqoradda boqoradda Cyrene markii ay dhalatay, boqoraduna waxay isku duubnayd Masar iyadoo guursanaysa ilmo adeerkiis Ptolemy III Euergetes, oo ahaa taliyihii saddexaad ee dhulkii Ptolemaic ee Masar.Waxay ahayd gabadhii Magas ee Cyrene iyo Queen Apama II. Waxay ahayd gabadha bikran ah ee Berenice I. Qiyaastii 249 CH, aabaheed ayaa geeriyooday, taasoo quudisa Beritero quudhsigii quudinta ee Cyrene. Wax yar ka dib markii aabbaheed dhintay, Berenice wuxuu guursaday Demetrius Fair, oo ah amiirkii Makedoniya. Berenice ma lahayn caruur leh Demetrius. [1] Markii Deemeetriyus yimid Qorniinka, ayuu u tegey iyadii oo uu hooyadiis ahayd, Aabraam. Dhacdo naxdin leh, Bernice ayaa lagu dilay qolka jiifka Apama. Berenice ayaa albaabadda albaabka u xiray, waana in lagu dilo hooyada hooyada. Apama wuxuu ku noolyahay kadib. Inkasta oo ay jiraan waxyaabo badan oo ay ka mid yihiin, dilalka la kireysto oo dhan ayaa ka cabsi qaba "dhiirigelin aan caadi ahayn." Ka dib dhimashadii Demetrius, Berenice wuxuu guursaday Ptolemy III. Berenice ayaa la sheegay in uu ka qaybqaatay ciyaaraha Nemean (inta u dhaxaysa 245 illaa 241 BC) iyo in uu ku tartamo ciyaaraha Olombikada taariikhda aan la garanayn. Berenice wuxuu lahaa asal jilicsan oo dabiiciga ah waxaana uu caadaystay inuu ka dagaalamo faraskii. Marka loo eego Hyginus Astronomica, waxa uu ka hadlayaa markii uu aabbihii Berenice Aabihii Cyrene oo ahaa Boqor Cyrene oo ahaa maalintii casriga ahaa ee Liibiya, oo ciidamadiisuna ay ku dagaalameen dagaal, Berenice wuxuu fuulay faras, isaga oo dallacsiiyay ciidankii soo haray, wuxuu dilay qaar badan oo cadowga ah, Soo noqoshada [5] Wax yar ka dib geeridii ninkeeda labaad ee 221kii BC, waxaa lagu dilay dilalka wiilkeeda, Ptolemy IV, oo laga yaabo in ay xiriir la leedahay dawladda. Si kastaba ha noqotee, amar "ayaa soo saaray qodobka dhaqanka loogu talagalay boqoradda cusub ee Berenike II... waxay caddeeyeen in raga iyo dumarka haweenku ay ahaayeen inay ku heesaan maalinta oo dhan inay ku heesaan astaanta Berenike." Süper Lig. Xiriirka kubadda cagta (Turkiga): [Sypæɾ liɟ], Super League) waa horyal xirfadeed naadiyada kubada cagta. Waa horyaalka ugu sareeya kubadda cagta ee Turkiga, waxaana maamula xiriirka kubada cagta Turkiga. Siddeed iyo toban kooxood ayaa ku tartamaya sanad walba, halkaasoo ay ku tartamayaan horyaalka, sedaxda kooxoodna waa la hormarin doonaa oo ay hoos u dhigi doonaan, iyo kan 1aad. Xilligaan wuxuu soconayaa laga bilaabo Agoosto ilaa Maajo, koox kasta oo ciyaareysa 34 kulan. Kulamada waxaa la ciyaari doonaa Jimcaha ilaa Isniinta. Tartanka waxaa markii hore loo asaasay Ururka Qaranka ee 1959 - tartankii horyaalkii ugu horeeyay ee dalka oo lagu qabtay Turkiga. Horyaalka ayaa ku guuleystay tartanka kubadda cagta ee Turkiga iyo qeybta qaranka, labadaba tartamada heer qaran ee ugu sarreeya. Super League ayaa hada ku jirta kaalinta 10-aad ee isku-aadka kooxaha UEFA ee ku saleysan tartamada Yurub shantii sano ee la soo dhaafay. Guud ahaan 67 kooxood ayaa ku tartamaya Super Lig, laakiin shan kaliya ayaa ku guuleystay horyaalka ilaa haatan: Galatasaray (21), Fenerbahçe (19), Besiktas (15), Trabzonspor (6) iyo Bursaspor (1). Premier Leagueka. Premier League waa heerka ugu sarreeya ee horyaalka Ingariiska. Waxaa ku tartamaya 20 kooxood, waxa ay ka shaqeysaa nidaamka dhiirigelinta iyo ka tagista England Football League (EFL). Horyaalka Premier League waa shirkad xubneed oo xubno ka ah kooxda. Xilliyadaha laga bilaabo Agoosto ilaa Maajo iyadoo koox kasta oo ciyaareysa 38 kulan (u ciyaaraan guri walba iyo meel kale). [1] Kulamada intooda badan waxaa la ciyaaraa sabtida iyo Axada. Waxaa badanaa loo yaqaanaa England meel ka baxsan England Premier League (EPL). Tartankan waxaa lagu sameeyay FA Premier League 20kii Febraayo 1992 kadib markii kooxo ka tirsan horyaalka heerka koowaad ee kubada cagta ay ka jabeen kubada cagta ee kubada cagta, oo la aasaasay 1888, waxayna ka faa'iideysteen heshiiska xuquuqda TV-ga ee faa'iido badan. Heshiiskaasi wuxuu ahaa 1 bilyan oo ginni sannadkii 2013-14, iyada oo kooxda BSKB iyo BT Group ay xaqiijinayaan xuquuqda gudaha inay ku baahiyaan 116 iyo 38 kulan. Hadafku wuxuu bixiyaa € 2.2 bilyan sannadkiiba xuquuqda teleefishinka gudaha iyo kan caalamiga ah. Sanadkii 2014-15, kooxaha ayaa loo qeybiyay dakhliyada £ 1.6bn, [5] kor u kac weyn oo gaarsiiyay 2.4 bilyan oo doolar 2016-17. [6] Premier League waa horyaalka adduunka ugu daawashada badan, oo leh 212 dhul oo 643 malyan oo guryo ah iyo 4.7 bilyan oo qof oo ah daawadayaasha tv-ga. Xilli ciyaareedka 2014-15, celceliska celceliska ciyaaraha Premier League waxa uu ka badiyay 36,000, 8-aad ee kubada cagta ee ugu sareeya kubadda cagta ee ka dambeeya Bundesliga 43,500. Guryaha badankooda waxay ku dhow yihiin awoodda. [10] Premier League ayaa ku jirta kaalinta 3aad ee horyaalada UEFA oo ku saleysan qaab ciyaareedka tartamada Yurub shantii xilli ee la soo dhaafay, laga bilaabo 2016. UEFA Yuruba Leagueka. UEFA Europa League waa tartan kubadda cagta ah oo ay qabanqaabisay UEFA tan iyo 1971-kii oo loogu talagalay naadiyada kubadda cagta Yurub. Naadiyadu waxay uqalmayaan ku saleysan qaab ciyaareedkooda kubbada cagta iyo koobabka tartanka. Markii hore loo yaqaan UEFA Cup, tartanka waxaa loo yaqaano UEFA Europa League tan iyo xilli ciyaareedkii 2009-10, [2] [3] ka dib isbedelka qaabka. UEFA ujeedooyinka kubadda cagta, UEFA Cup iyo UEFA Europa League waa tartame la mid ah, iyadoo isbeddelka magacu uu yahay mid la mid ah. Sanadkii 1999, koobka UEFA Cup Winners 'Cup ayaa la joojiyey isla markaana ay ku biireen UEFA Cup. Tartanka 2004-05 ayaa marxaladda group-ka lagu daray wareegga knockout. Dib u soo noqoshada 2009kii waxaa ku jiray isku-darsigii UEFA Intertoto Cup, kaas oo soo saarey qaab tartiib tartiib tartiib ah, iyada oo la kordhiyay marxaladda kooxeed iyo bedelida shuruudaha u qalmidda. Guuleystayaasha UEFA Europa League ayaa uqalmaa Koobka UEFA Super Cup, iyo xilli ciyaareedka 2014-15, UEFA Europa League sidoo kale waxay uqalantay UEFA Champions League. Guuleystuhu wuxuu galayaa marxal kooxeed. Magaca ayaa lagu guuleystay 28 kooxood oo kala duwan, kuwaas oo 12 ka mid ah ay ku guuleysteen horyaalka hal ka badan hal mar. Kooxda ugu guulaha badan tartankan waa Sevilla, oo leh shan horyaal. Kooxda heysata horyaalkan ayaa ah Atlético Madrid, ka dib markii ay ka badisay Marseille finalkii koobkaan ee UEFA Europa League. Unionka Mediterraneanka. Unionka Mediterraneanka Ururka Midawga Yurub (UfM; Faransiiska: Midowga Kuuriya La Méditerranée, Arabic: الاتحاد من أجل المتوسط) waa hay'ad dawladeed oo ka kooban 43 xubnood oo ka socda Yurub iyo Basin Mediterranean: 28 dal oo EU ah iyo 15 deriska Mediterranean, Galbeedka Aasiya iyo Yurubta Koonfureed. Waxaa la aasaasay 13 July 2008 shirkii Paris ee loogu talagalay Mediterranean, iyada oo ujeedadu tahay sidii loo xoojin lahaa Iskaashiga Euro-Mediterranean (Euromed), 1995-kii oo ah geedi socodkii Barcelona. Xoghaynta guud wuxuu ku yaalaa Barcelona, ​​Spain. Ururku wuxuu higsanayaa inuu kor u qaado xasilloonida iyo isdhexgalka gobolka Mediterranean. UfM Ujeedkeedu waa UfM-ka oo ka hadlaya arrimaha muhiimka ah ee istiraatijiyadeed iyo dhisidda mabaadii'da lahaanshaha, wada-go'aan qaadashada iyo wadaagista masuuliyada labada dhinac ee badda Mediterranean. Ujeedadeeda ugu weyn waa in la kordhiyo isdhexgalka North-South iyo South-South ee gobolka Mediterranean si loo taageero horumarinta dhaqaale-bulshadeed ee wadamada iyo si loo hubiyo xasilloonida gobolka. Ujeeddadeeda, UfM waxay diiradda saartaa laba tiir oo aasaasi ah: kobcinta horumarinta aadanaha iyo kor u qaadida horumar waara. UFM waxay qeexaysaa mashaariicda danta goboleed waxayna ka qaybqaadaneysaa go'aanka wadaxaajoodka ee dhammaan 43 xubnood oo xubnaha ka ah. Mashaariicdan iyo dadaaladani waxay diirada saarayaan lixda qaybood ee ganacsiga ee ay u xilsaarantahay dawlad-goboleedka UFM: Horumarinta Ganacsiga iyo Shaqada, Tacliinta Sare iyo Cilmi-baarista, Wax-qabadka Tamarta iyo Cimilada, Gaadiidka iyo Horumarinta Magaalada iyo Biyaha, Deegaanka iyo Dhaqaalaha Xoolaha. Wadamada xubnaha ka ah Albania, Algeria, Bosniya, Masar, Israaiil, Urdun|Jordan, Lubnaan, Mauritania, Monako, Montenegro, Morocco, Dawlad Falastiin ah (Falastiiniyiinta ilaa 4 January 2013), Syria June 2011), [2] Tuniisiya iyo Turkiga. Yosemite. Yosemite National Park (/ joʊsɛmɪtɪ /, yoh-SEM-i-tee) [4] waa jardiinada qaran ee Mareykanka oo ku yaal galbeedka Sierra Nevada ee California. [5] Beerta, oo ay maamusho Adeegga Qaranka ee Qaranka ee Qaranka, wuxuu daboolayaa aagagga 747,956 hektar (1,168.681 sq m, 302,687 ha, 3,026.87 km2) [2] Mashruuca Dhaxalka Dunida ee loo yaqaan 'World Heritage Site' ee 1984, ayaa Yosemite waxaa loo aqoonsaday caalamkoo loo aqoonsan yahay dhagaxyo dhooban, biyo-qabad, ceelal nadiif ah, geedo xayawaan badan, harooyin, buuro, baradho, buundooyin, iyo kala duwanaanta bayoolojiga. Ku dhawaad ​​95% beerta ayaa loo qoondeeyey cidlada. Celcelis ahaan, qiyaastii 4 milyan oo qof ayaa booqda Yosemite sannad kasta, [3] inta badanna waxay ku qaataan inta badan waqtigooda 5.9 mayl wareeg ah (15 km2) ee dooxada Yosemite [7] Beerta ayaa dhigtay rikoodhkii booqashada ee sannadka 2016, oo ka badiyay 5 milyan oo booqdayaashii ugu horeysay taariikhdeeda. [9] Yosemite wuxuu udub dhexaad u ahaa horumarinta fikrada qaranka ee qaranka. Ugu horreyn, Galen Clark iyo kuwo kale ayaa u ololeeyay in ay ilaaliyaan Dooxada Yosemite horumarinta, ugu dambeyntii waxay keentay in madaxweyne Ibraahim Lincoln uu saxiixay deeqda Yosemite ee 1864-kii. Dabadeed, John Muir wuxuu hoggaamiyay dhaqdhaqaaq guuleysi ah oo lagu dhisayo buundo weyn oo qaran oo ku yaal dooxada kaliya, laakiin buuraha ku hareereysan iyo kaymaha si fiican u jaanqaada habka loo yaqaan "National Park Park". [10] Yosemite waa mid ka mid ah goobaha ugu weyn ee ugu yar yar ee Sierra Nevada, beerta waxay taageertaa kala duwanaanta dhirta iyo xayawaanka. Jardiinadu waxay leedahay heer sareeya oo ah 2,127 illaa 13,114 cagood (648 ilaa 3,997 m) waxayna ka kooban tahay shan qaybood oo dhir ah oo waaweyn: dhirta yaryar iyo geedo foosto, geedo hoosteed oo hooseeya, kaynta sare ee subalane, aagga subalpine, iyo alpine. Noocyada dhirta 7,000 ee California, qiyaastii 50% waxay ka dhacaan Sierra Nevada iyo in ka badan 20% gudaha Yosemite. Waxaa jira deegaan ku haboon in ka badan 160 dhirta dhirta yaryar ee jardiinada, oo leh qaabab yaryar dhulka jilicsan iyo carrada gaarka ah ee u dhigma kala duwanaanta xaddidan ee badan oo ka mid ah dhirtaas. Jeermiska aagga Yosemite waxaa lagu gartaa dhagaxyo granit ah iyo haraadiga dhagax weyn. Qiyaastii 10 milyan oo sanno ka hor, Sierra Nevada ayaa kor u kacday, kadibna waxay ku soo baxday inay sameysey heerkeedii qummanayd ee reer galbeedka iyo barafka qulqulka badan. Kacsanaantu waxay kordhay xajmiga qulqulka iyo sariiraha, taas oo keentay in la sameeyo canyons qoto dheer oo cidhiidhi ah. Qiyaastii hal milyan oo sano ka hor, barafka iyo barafka ayaa isku uruuray, ka dibna waxa uu ka samaysan yahay miyirlayda cawska sare ee alpine oo hoos u soo dejiyey dooxooyinka webiga. Maqnaanshaha barafka ee Dooxada Yosemite ayaa gaari kara 4,000 feet (1,200 m) inta lagu jiro xilliga barafka hore. Dhaqdhaqaaqa hoos-u-dhaca ee barafka ayaa jaray oo duujiyay dooxadii U-qaabeeysan oo soo jiidata dad badan oo soo booqda goobaha ay ka muuqdaan muuqaalka noocan ah. [7] Geedka Cedar. Cedrus libani, oo loo yaqaano Cedar ee Lubnaan ama Lubnaan, waa nooc ka mid ah geedo kedar ah oo buuro ah ee Badda Mediterraneanka. Waa 40 mitir (130 ft) dhererka xashiishada cannabis. Waa astaanta qaranka ee Lubnaan oo si weyn loogu isticmaalo beeraha iyo beeraha geedo qurxoon. Cedrus waa magaca Laatiinka ah ee geedaha kediska ah. [8] Epitet gaar ah waxaa loola jeedaa kala duwan ee buurta Lebanon halka noocyada kala duwan ay ku sharraxeen botanist Achille Richard; geedku waxaa badanaa lagu yaqaanaa kedarka kedarka ah ee Lubnaan ama Sedar ee Lubnaan. [9] Waxaa jira laba nooc oo kala duwan oo loo aqoonsado noocyo kala duwan: C. libani var. libani iyo C. libani var. brevifolia. [3] C. libani var. Libani: Lubnaan kedar, geedo kedar ah oo Lubnaan ah - waxay ku koraan Lubnaan, galbeedka Suuriya, iyo koonfurta bartamaha Turkiga. C. libani var. Isticmaalka stenocoma (kedibna Taurus) ayaa loo tixgeliyey qaybaha hoose ee suugaanta hore, waxaa hadda loo aqoonsan yahay sida cytopype C. libani var. libani. Waxay caadi ahaan leedahay taaj saarid aan faafin. Muuqaalkani waa mid caado ah oo loo maleynayo in uu la qabsado jawiga tartan tartiib tartiib ah illaa uu geedku ku dhaco caleenta cufan oo isku dhafan oo leh qoryaha sare ee Abies cilicica, ama xariijimo saafi ah oo geedo kedar ah. C. libani var. Brevifolia: Kedarka Qubrus wuxuu ka dhacaa buuraha Troodos ee jasiiradda. [7] Taxon Tani waxaa loo tixgeliyaa noocyo kala duwan oo ka yimid C.libani sababtoo ah kala duwanaanshaha xagga murginka iyo fayoobaanta. [10] [11] Waxaa lagu gartaa kobaca gaaban, irbadaha gaaban iyo dulqaadka dheeraadka ah ee abaarta iyo aphids. [11] [12] Daraasadaha xiriirka hiddaha oo aan loo aqoonsanaynin laakiin aan aqoonsanayn C. brevifolia sida noocyada kala duwan, calaamadaha oo aan laga daboolin kuwa ka mid ah C. Libani. [14] Uber- Tagsika. Uber Technologies Inc. waa shirkad rersaring, taksi taxi, raashin, iyo shirkad shabakadeed oo isku xiran oo ku taal San Francisco, California, oo leh hawlo 633 magaalo oo caalami ah. Mashaaradaheeda waxaa laga heli karaa iyada oo la adeegsanayo website-yada iyo barnaamijyadooda mobile. Uber wuxuu ahaa mid caan ku ah dhaqaalaha wadaagga ah, sidaa daraadeed isbeddelka is-weydaarsiyada ee natiijada loo soo gudbiyay Uberisation [4] [5] [6] Uber sidoo kale wuxuu ahaa mawduucyo dibad-baxyo iyo tallaabooyin sharci ah iyo mawduuca baaritaan dambi ah oo loogu talagalay isticmaalka Greyball. Magaca "Uber" wuxuu tixraacayaa ereyga caadiga ah (iyo mid kooban) "uber", oo macnihiisu yahay "ugu sareeya" ama "super", iyo asalkiisa asalka jarmalka über, macnaha "korka". I-telefoonka. iPhone (/ aɪfoʊn / EYE-fone) waa khadad casriga ah oo loo qoondeeyey oo laga iibsanayo Apple Inc. Khadka iPhone ee alaabada isticmaala nidaamyada software-ka ee kumbuyuutarka ee Apple-ga. Jiilka kowaad ee iPhone ayaa la sii daayey 29-kii Juunyo, 2007-dii, iyo qalab cusub oo qalab cusub oo cusub oo la sii daayay oo la sii daayay tan iyo markii la sii daayay. Interface-ka waxaa lagu dhisay agagaarka shaashadda badan ee taabashada, oo ay ku jiraan kumbiyuutar wicitaan ah. IPhone wuxuu leeyahay Wi-Fi wuxuuna isku xiri karaa shabakadaha gacanta. Cunto Iphone ah ayaa laga yaabaa inuu ku duubo fiidiyowga (inkastoo tani aysan ahayn qaabka caadiga ah illaa iPhone 3GS), sawirro qaadasho, muusikada, diro oo la helo email, shabakadda internetka, diraan oo helaan farriimaha qoraalka, raacaan GPS navigation, xusuus qorka, xisaabinta xisaabaadka, oo helikaraan muuqaal ah. Waxqabadka kale, sida ciyaaraha fiidiyowga, shaqada tixraaca, iyo shabakada bulshada, ayaa suuragal ah in ay awood u yeeshaan soo dejinta barnaamijyada moobiilka. Laga bilaabo Janaayo 2017, Apple App Store waxaa ku jira in ka badan 2.2 milyan codsiyada la heli karo ee iPhone ah. Horumarinta waxa la samayn lahaa iPhone wuxuu bilaabmay 2004, markii Apple uu bilaabay inuu soo ururiyo koox shaqaale ah oo 1,000 shaqaale ah (oo ay ku jirto Jonathan Ive, naqshadeeyaha ka danbeeya iMac iyo iPod) [15] si ay uga shaqeeyaan muraayadda "Project Purple" Shirkadda Apple Steve Jobs ayaa diiradda saaraysay kiniiniga ugu horreeya ee kiniiniga ah (taas oo Apple ugu dambeyntii dib loo eegayo iPad-ka) telefoonka. [17] Apple wuxuu abuuray qalabka inta lagu jiro iskaashiga qarsoodiga ah ee lala yeesho Cingular Wireless (taas oo noqotey AT & T Mobility) waqtiga-qiimihiisu korodhka horumarinta US $ 150 milyan soddon bilood. Sida laga soo xigtay Steve Jobs, ereyga "i" ee "iMac" (oo markaa "iPod", "iPhone" iyo "iPad") waxay u taagan yihiin internet, shakhsi, barbaarin, wargalin, iyo dhiirigelin. [20] Apple wuxuu diidey "habka qaabeynta guddiga" kaas oo u keenay Motorola ROKR E1, oo ah iskaashiga ugu weynaa ee aan lagu guulaysanin ee leh Motorola. Maqnaanshaha kale, calaamadaha ROKR E1 ayaa xaddidan kaydka oo keliya 100 heeso iTunes ah si looga fogaado in ay ku tartamaan Apple iPod nano. [22] Helicopterka. Helikopter waa nooc ka mid ah dareenka oo kor u kici karo iyo xoojin ayaa laga helaa raajiyayaal. Tani waxay u oggolaaneysaa helikabtarrada in ay ka soo baxdo oo ay dhulka u rogto, si ay u soo jiidato, iyo inay duulaan, horey iyo gadaalba. Qodobadan waxay u oggolaanayaan helikabtarrada in loo isticmaalo aagagga cidhiidhiga ah ama kuwa la go'doomiyo ee diyaaradaha garabka ah iyo noocyo badan oo VTOL ah (diyaaradaha tooska ah iyo dhulalka) diyaar ma noqon karaan. Helicopter-yada Kelmadaha Af-Ingiriisiga waxaa laga soo qaatay erayada Faransiiska "hélicoptère", oo ay ku qoran tahay Gustave Ponton d'Amécourt 1861, kaas oo ka yimid Giriigga Giriigga (Hirsi) "Helix, Spiral, Xakameyn", iyo "Pteron (πτερόν)" Luqadaha Ingiriisiga ah ee helikabtarka loogu talagalay helikabtarrada waxaa ka mid ah "chopper", "copter", "hel", "hel", iyo "xaglaha". Helikopter ayaa la sameeyay isla markaana la dhisay qarnigii ugu horreeyay ee duulimaadkii, iyadoo Focke-Wulf Fw 61 ay ahayd helicopterkii ugu horreeyay ee hawl-galka 1936-kii. Diyaarad helicopter ah ayaa gaartay wax soo saarka xadidan, laakiin ma aysan aheyn ilaa 1942-kii in helicopter uu qorsheeyay Igor Sikorsky Wax soo saarka miisaanka, oo leh 131 diyaaradood oo la dhisay. In kasta oo naqshadihii ugu horeeyay ay adeegsadeen wax ka badan hal raajo oo waaweyn, waa hal raajo oo weyn oo leh qaabka lafa-daboolka lafdhabarta ee lafa-daboolka kaas oo noqdey qaabka ugu wanaagsan ee helikabtarta helikabtarta. Diyaaradaha Tandem rotor ayaa sidoo kale isticmaala adeegsiga iyada oo ay ugu wacan tahay awooddooda mushaharka culus. Diyaaradaha helicopters, diyaaradaha tiltrotor, iyo helicopters-ka ayaa dhamaantood duulaya maanta. Helicopter-yada Quadcopter waxay bilowday 1907-kii Faransiiska, iyo noocyo kale oo ka mid ah shidaal-baariseed ayaa loo sameeyay habab gaar ah sida diyaaradaha aan duuliyaha lahayn. Ardencroft, Delaware. Ardencroft waa tuulo ku taal New Castle County, Delaware, Maraykanka. Sida ku xusan Tirakoobka 2010, tirada dadka tuulada waa 231. [4] Ardencroft waxaa la aasaasay sannadkii 1950-kii iyada oo kor u kaca Arden iyo Ardentown oo leh qaab nololeed oo ku salaysan habka loo yaqaan 'George George's Canshuurta Keli' iyo William Morris 'Farshaxanka iyo Farshaxanka. Ardencroft wuxuu ahaa kii ugu dambeeyey ee toddobaadkii tobnaad ee dalxiis ee la aasaasay intii u dhaxaysay 1894 ilaa 1950, qaabka canshuurta Ardencroft wuxuu ku salaysan yahay falsafadda dhaqaalaha ee Canshuurta dhaqaalaha ee Henry George. Natiijo ahaan, guriga qofka laguma canshuuro, kaliya dhulka uu ku fadhiyo, kaas oo leh hanti amaan ah oo uu maamulo saddex agaasime. Dhulka badhkana waa alwaax iyo meel banaan. Wadooyinka lugaha oo qulqulaya-tuulada. Markii uu aasaasay 1950-kii, Ardencroft si rasmi ah ayaa ugu dhiirri-galisay beelaha laga tirada badan yahay inay degto, iyagoo raadinaya qoysaska doonaya inay ku noolaadaan goob isku dhafan. Dugsiga Arden ee hore, hadda (Xarunta Buzz Ware Village Center) ayaa sidoo kale u oggolaatay isdhexgalka waqtigan, ka hor inta badan isbeddellada badan ee ay sameeyeen dhaqdhaqaaqa Xuquuqda Madaniga. Xuquuqda madaniga ah iyo dhaqdhaqaaqa jilicsan, qoraa qibrad leh, tijaabo, maktabad, macallin, iyo barbaariye Pauline A. Young (1900 illaa 1991) waxay u guureen Ardencroft waqtigan. Gabdhaha dhallinyarada ah ayaa caan ku ahaa inay ku biiraan NAACP sannadkii 1912 markay da'doodu ahayd 12 jir, casharro iyo shirar ay la yeesheen W. E. Du Bois 1930-kii, iyo 1965-kii oo ay la galeen Martin Luther King ee Alabama. The Count of Monte Cristo-Buug. The Count of Monte Cristo-Buug Tirada Monte Cristo (Faransiiska: Le Comte de Monte-Cristo) waa sheeko xiiso leh oo uu qoray qoraaga faransiiska ah Alexandre Dumas (père) sannadkii 1844. Waa mid ka mid ah qoraallada ugu caansan ee qoraaga, oo ay la socdaan Saddexda Muscete. Sida qaar badan oo ka mid ah ra'yigiisa, waxaa laga sii ballaadhiyay tusmada muuqaalka ee uu soo jeediyay ghostwriter Auguste Maquet. Shaqada kale ee muhiimka ah ee Dumas, oo uu qoray ka hor shaqadiisa Maquet, wuxuu ahaa rikoodhkii gaaban "Georges"; Riwaayadani waxay danta gaarka ah u leedahay aqoonyahanka sababta oo ah Dumas ayaa dib u isticmaalay qaar badan oo ka mid ah fikradaha iyo qulqulka mustaqbalka dambe ee Count of Monte Cristo. [2] Sheekadu waxay ka dhacdaa Faransiiska, Talyaaniga, iyo jasiiradaha Mediterranean ee dhacdooyinka taariikhiga ah ee 1815-1839: Faransiiska Louis-Philippe ayaa xukunka maraya Bourbon Burburintii. Waxay bilaabantaa ka hor inta aan la gaarin Maalinta Maalinta Maalinta (markii Napoleon uu ku soo laabtay awoodda kadib markii uu ku maqnaa). Goobta taariikhiga ah waa qaybta aasaasiga ah ee buugga, sheekada murugada waxay ka welwelsan tahay mawduuca rajada, caddaaladda, aargoosiga, naxariista, iyo cafiska. Waxay ku salaysan tahay nin si khalad ah loo xiro, xabsiga ka baxsado, wuxuu helaa nasiib, iyo xabsi uu u geystay cabsi-galinta dilka. Qorshayaashiisuna waxay saameyn xun ku yeesheen labada nin aan waxba galabsan iyo dembiilayaasha. Buuggan waxaa loo tixgeliyaa qibrad suugaaneed maanta. Sida laga soo xigtay Luc Sante, "Tirada Monte Cristo waxa ay noqotey wax ka soo horjeeda suugaanta galbeedka Galbeedka, sida muuqata iyo isla markiiba la aqoonsan karo sida Mickey Mouse, Nuux daadka, iyo sheekada Little Hood Hood." [3] The Three Musketeers-Buug. Saddexda Mushaqeeyayaasha (Faransiiska: Les Trois Mousquetaires [le tʁwa muskətɛʁ]) waa sheeko taariikheed taariikheed oo 1844 ku qoray qoraaga reer Faransiiska Alexandre Dumas. Sannadkii 1625-1628, wuxuu ka hadlayaa ninkii dhalinyarada ahaa ee loo yaqaan Arteman (oo ku salaysan Charles de Batz-Castelmore d'Artagnan) ka dib markii uu ka tagay guriga Faransiiska si uu ugu biiro Musketeers Guard. Inkastoo d'Artagnan aysan awood u laheyn inay ku biirto bur-burkan isla markiiba, wuxuu saaxiibo u yahay seddexda musharax ee ugu caansan ee da'da Athos, Porthos iyo Aramis-wuxuu ku lug leeyahay arrimaha gobolka iyo maxkamadda. Sannadka, Saddexda Musharritiyeyaashu waa ugu horrayn taariikhda taariikheed iyo taariikheed. Si kastaba ha noqotee, Dumas waxa kale oo ay inta badan ku lug leedahay qorshe-xumada, xadgudubyada, iyo caqabadaha nidaamkii hore, oo siinaya sheeko siyaasadeed oo dheeri ah xilligii doodda ee Faransiiska iyo boqortooyadeenadu ay weli qabeen. Sheekadu waxay ahayd markii ugu horreysay laga bilaabo Maarso ilaa Julaay 1844, intii lagu jiray Boqortooyada Luuliyo, afartan sano ka horraysay Qodobka Faransiiska ee 1848-kii si xoogan u dhisay Jamhuuriyadda Labaad. Aabaha dhalay Thomas, Alexandre Dumas, wuxuu ahaa Agaasimihii Guud ee Faransiiska ee Jamhuuriyadda Faransiiska intii lagu jiray Dagaalkii Ruushka ee Faransiiska. Sheekada d'Artagnan waxay sii socotaa labaatan sanadood ka dib iyo Vicomte of Bragelonne: Toban Sano Later. Yahweh. Wuxuu ahaa ilaah qarnigii boqortooyooyinka reer binu Israa'iil (Samaariya) iyo dadka Yahuudah. ​​[3] Asalkiisa dhabta ah ayaa la isku haystaa, inkasta oo ay ku soo laabtaan horeyba Iraaqda iyo xitaa Wareegga dambe: [4] [5] Magaciisa waxaa laga yaabaa in uu ka bilowdo cirfiidka El, oo ah madaxa cirifka reer Kaaraan ah, 6 Qoraalkii ugu horreeyay ee la oran karo waa qoraalladii Masaarida ee u dhigma reer guuraaga koonfurta ee Transjordan. Erayada kitaabiga ah ee ugu da'da weyn, Yehowah waa qowmiyaddii hore ee "Eastern Wargeys" oo ah "dagaalyahan ilaahi ah", oo hoggaamiya ciidanka cirka ee reer Falastiin;] iyo in muddo ka dib maxkamadda boqortooyada iyo macbudka ayaa kor u qaadaya Rabbiga oo ah ilaahii oo dhan, oo leh dhammaan sifooyinka wanaagsan ee hore u goostay ilaahyada kale iyo ilaahyada. [10] Dhamaadka dhammaadka Baxniintii Bilihii (qarnigii 6aad ee BCE), jiritaanka jiritaanka ilaahyada shisheeye waa la diiday, oo Rabbigana waxaa lagu dhawaaqay inuu yahay abuuraha bani'aadamka iyo ilaahii runta ahaa ee dunida oo dhan. Dushara. Dushara (Carabi: ذو الشرى, "Tusaha Buurta"), ayaa sidoo kale loo tarjumay Dusares, ilaahnimada Bariga Dhexe ee qadiimka ah ee Nabadiyaanka ee Petra iyo Madain Saleh (oo ka mid ah magaalada uu ahaa ilaaliyaha). Waqtiyada Giriigga, waxa uu xidhiidh la lahaa Zeus sababtoo ah wuxuu ahaa madaxa Nabataean iyo sidoo kale Dionysus. Dooxada Dushara ayaa laga helay hudheelkii Puteoli ee Talyaaniga. Magaaladu waxay ahayd mid muhiim u ah ganacsiga Bariga Dhexe, waxaana la ogsoon yahay in uu haystay Nabaatiimo intii lagu jiray qarnigii 1aad ee Bisha Cas. [1] Dhaqanku wuxu sii wadi doonaa qaabka ugu wanaagsan ee muddada Roomaanka iyo suurtogalnimada waqtiga dambe ee xilliga Islaamka. [2] Tani waa calaamad muujinaysa taariikhyahanka qarnigii 9aad ee taariikhiga ah ee taariikhda muslimiinta ee Hisham Ibn Al-Kalbi, oo ku qoray buugga "The Idols" (Kitab al-Asnām): "Banū al-Hrrith ibn-Yashkur ibn-Mubashshir oo ahaa 'Aza' oo loo yaqaan Dū Sharā. Aglibol. Aglibôl wuxuu ahaa ilaahdii qorraxda ee magaalada Suuriya ee Palmyra. Magaciisa macnihiisu waxa weeye "Kubka Beerta" ("Kubka Sayidka"). Aglibôl waxaa lagu sawiraa iyadoo la jarjarayo madaxiisa iyo mararka qaarkood garbihiisa, iyo mid ka mid ah sifooyinka uu yahay dayaxu-socodka. Aglibôl waxaa lala xiriirinayaa qorraxda god yar Yarefaakle oo ah sadax caan ah. Waxa kale oo uu la xidhiidha noocyada Suuriya ee Astarte "Venus" iyo Arṣu "Habeenkii Habeenkii". Aglibôl ayaa sii waday jahannamada Hellenic kadibna waxaa loo sii gudbiyay Rome. Malakbel. Malakbêl, مالاکبل, wuxuu ahaa ilaah qoraxda ah ee magaalada Palmyra ee ka hor Islaamka Suuriya. Ereyga, ee Aramaatiga, waa Rasuulka Bacal ama "Rasuul, ama malaa'ig, Rabbiga". Giriiggu waxa lagu magacaabay Malakbeel oo la yiraahdo Hermes, iyo Roomaaniyadii Luukos. Waxa uu sidoo kale la mid yahay qoraxda Baabuloon ee Shamash. Malakbel waxaa badanaa la socdaa Moon god god Aglibol, mararka qaarkood Alle idman. Petra-Nabataean. Petra (Carabiga: البتراء, Al-Batrā; Giriigga hore: Πέτρα), oo markii hore loo yaqaanay dadka deggan Raqmu, waa magaalo taariikheed iyo arkale oo ku yaal koonfurta Jordan. Petra ayaa ku taala jasiiradda Jabal Al-Madbah oo ku taala xeebta dhexdeeda kaas oo abuuray dooxada bariga ee dooxada Arabah oo ka socota Badda Dhimashada ee Gacanka Cadaba. [3] Petra waxa la rumeeysan yahay in la dejiyey horaantii 9,000 BC, waxaana laga yaabaa in la aasaasay qarnigii 4aad ee BC oo ah magaalada caasimadda ah ee Nabataean. Nabataeans waxay ahaayeen caruur reer miyi ah oo maal gashaday Petra u dhowaanshaha waddooyinka ganacsiga iyada oo loo asaasay xarun ganacsi oo waaweyn oo ganacsi. Ganacsiga Ganacsiga Ganacsiga Ganacsatada Ganacsiyada ee Nabadgalyo ayaa helay dakhliyo badan, Petra wuxuu noqday diiradda dhaqaalaheeda, isagoo sawiray jilitaanka deriskooda. Markii ugu horreysay ee taariikhda taariikheed ee taariikhda la diiwaangeliyay ee Petra waxay ahayd markii ay Antigonids Giriig ku weerareen magaalada 312-dii BC. Nabadgalyada waxay ahaayeen, ka duwanaa cadaawayaashoodii, waxay ku caanbaxeen inay ku noolyihiin lamadegaanka qulqulaya, waxayna awood u yeesheen inay weerarrada joojiyaan iyaga oo isticmaalaya dhulalka buuraha ee degaanka. Waxay si gaar ah ugu fiicnaadeen biyaha roobka, beeraha iyo dhagxaanta dhagxaanta. Petra waxa uu ku soo barbaaray qarnigii 1aad ee AD markii dhismaheeda caanka ah ee Khazneh la rumeeysan yahay inuu yahay masaajidka Nabata ee Boqor Aretas IV, oo dadkiisu ay ku qiyaaseen qiyaastii 20,000 oo qof. Inkasta oo Boqortooyada Naataatiga ay noqoto dawlad macaamiil ah Boqortooyada Roomaanka ee qarnigii koobaad ee qarnigii koobaad, waxay ahayd kaliya 106 AD taas oo ay waayeen madaxbannaanidooda. Petra wuxuu ku dhacay Roomaankii oo ku dhuftay Named Nabataea oo u dhashay dalka Carabta. Muhiimadda Petra ayaa hoos u dhacday iyada oo waddooyinka ganacsiga badda ay soo baxeen, kadib markii dhulgariirkii 363 uu burburay dhismayaal badan. Era Byzantine ayaa goobjoog ka ahaa dhismaha dhowr kaniisado Masiixiyiin ah, laakiin magaaladu waxay sii waday in ay hoos u dhacdo, iyo xilligii Islaamka ee hore waxay noqotay meel laga tago oo keliya mugdi badan oo reer miyiga ku noolaa. Waxaa weli aan la aqoon tan dunida ilaa laga soo celiyo 1812 Johann Ludwig Burckhardt. Af-Giriiga. Af-Giriiga. Ellinikí glóssa, luqad Giriig ah waa laanta madaxbannaanida qoysaska Indo-Yurub ee luuqadaha kala ah, ellinikí glóssa, luqad Giriig ah, ellinikí glóssa, luqad Giriig ah: ελληνικά [elinika], elliniká, "Giriig", ελληνική γλώσσα hooyo u ah Giriig iyo qaybo kale oo ka mid ah Mediterranean Mediterranean iyo Badda Badiga. Waxay leedahay taariikhda ugu dheer ee taariikhda luuqada Indo-Yurub, oo ku jirta 34 qarniyaal (3,400 oo sano) oo ah qoraallo qoran. Nidaamka qorista wuxuu ahaa xarafka Giriigga ee qaybta weyn ee taariikhdiisa; Nidaamyada kale, sida Tababarka B iyo Qalabka Waxbarashada Qubrus, ayaa hore loo isticmaalay. Alfabeetadu waxay ka kacday qoraalka Phoenician waxayna ahayd saldhigga Latin, Cyrillic, Ermeni, Coptic, Gothic iyo nidaamyo kale oo badan. The Law of Success-buug. Sharciga Guusha waa buug 1925 - oo dhab ahaan ah qaab ah 15 buug oo kala duwan - by Napoleon Hill. Waxaa la sii daayey sida daabacaadda oo kooban oo ah 118 nuqul, waxaana la siiyay qaar badan oo ka mid ah Ameerika ee ugu guulaystay, kuwaas oo dhammaantood ka qaybqaatay content-ka buugga. Mid ka mid ah nuqullooyinkan waxaa isticmaalay Orne Publishing si ay u daabacaan 2010. Sharciga Guusha 16 Dufcaddood waa nuqul qoraal ah oo ku qoran nuqullada ugu horeysay ee Napoleon Hill ah oo la shaqeynayay iyada oo la adeegsanayo qaar ka mid ah dadka wax soo qorey iyo markii ugu horreysay ee la daabacay 1928. Noocaan waxaa markii hore lagu daabacay koorso badan oo mug leh. Qaybaha dambe ayaa isku darsaday maaddada hal buug oo adag. Nooca ugu dambeeya ee la heli karo waa iyada oo loo marayo Daabacaadda Wilder. Shaqada waxaa markii hore loo doortay Andrew Carnegie dhamaadkii wareysiga maalinlaha ah ee Hill, waxaana lagu saleeyay wareysiyo ka badan 100 malyan oo Mareykan ah oo ku dhawaad ​​20 sano, oo ay ka mid yihiin shirkadaha sida gaarka ah loo sameeyey ee Henry Ford, JP Morgan, John D. Rockefeller, Alexander Graham Bell, iyo Thomas Edison. Sharciga Guusha ayaa markii ugu horreysay loo soo bandhigay sidii loola kulmi jiray, waxaana loo soo gudbiyey qoraaga oo ah farsamo kasta oo magaalo weyn iyo meelo badan oo yaryar oo kuyaal Maraykanka oo dhan muddo ka badan toddoba sano. Qoraaga ayaa had iyo jeer u jeedaa 'Temple of Success' oo wuxuu qeexayaa shuruucda iyo fahamkooda wadajirka ah si uu u noqdo albaabka Mashruuca Guusha. Waa fikirkiisa uu yahay fikirka ugu xoogan ee tamarta. Qorshahan soo socda wuxuu ka soo baxa daabacaadda asalka ah 1925. Jet Ski. Jet Ski waa magaca caanka ah ee farsamada biyaha (PWC) [1] oo ay soo saartay Kawasaki, [2] shirkad Japanese ah. [3] Ereygan waxaa badanaa la isticmaalaa si loo tixraaco nooc kasta oo ka mid ah boodhka shakhsi ahaaneed ee loo isticmaalo ugu horreyn ee madadaalada, waxaana sidoo kale loo isticmaalaa ficil ah isticmaalka nooc kasta oo PWC ah. [4] Nidaamka isboortiga PWC wuxuu sida caadiga ah ka kooban yahay 1-3 qof oo ku fadhiya qaab ahaan sida baaskiil ama mootada caadiga ah. Af-Jabaaniis. [日本語] Nihongo, [ɲihoŋɡo] (ku saabsan codka dhagaysta) ama [ɲihoŋŋo] waa luqadda Bariga Asia oo ay ku hadlaan ilaa 128 milyan oo qof, ugu horrayn ee Japan, halkaas oo ah luqad qaran. Waa xubin ka mid ah qoyska luqada Japanese (ama Japanese-Ryukyuan), iyo xiriirka luuqadaha kale, sida Kuuriya, ayaa laga doodayaa. Jabaanku waxaa loo kala soocay qoysaska luqadaha sida Ainu, Austroasiatic, iyo hadda Altaic la mamnuucay, laakiin midkoodna soo jeedinnadaasi ma helin aqbalaad ballaaran. Wax yar ayaa la yaqaanaa taariikhda luqada, ama markii ugu horeysay ee Japan lagu arko. Dukumiintiga Shiinaha ee qarnigii 3aad waxa lagu qoray erayo yar oo Japanese, laakiin qoraallo badan oo aan muuqan ilaa qarnigii 8aad. Intii lagu jiray xilligii Heian (794-1185), Shiineysku waxay saameyn ballaaran ku yeesheen erayada iyo codkii Old Japanese. Jabinta Dhexe ee Dhexe (1185-1600) waxaa ku jiray isbeddelka kudhaca muuqaalada u soo dhawaaday luqadda casriga ah, iyo muuqaalka kowaad ee deymaha yurub. Luqadda caadiga ah waxay ka soo wareegtay gobolka Kansai ilaa gobolka Edo (modern Tokyo) xilligii hore ee juunyarka Japan (horraantii qarnigii 17aad-qarnigii 19aad). Kadib dhammaadkii 1853kii go'doomintii Japan, go'doomintii amaahda laga helay luuqadaha Yurub si weyn ayuu u kordhay. Astaamaha Ingiriisiga, gaar ahaan, waxay noqdeen kuwo soo noqnoqonaya, iyo erayada Japanese ee ka soo jeeda Ingiriisku way fidiyeen. Badda Jabaan. Badda Japan (fiiri hoose ee magacyada kale) waa baddaha badda ee u dhexeeya jasiiradaha Japan, Sakhalin, Peninsula iyo Ruushka. Jasiiradaha Jasiiradaha ayaa badda kala soocaya badda Pacific. Waxaa xuddey Japan, Korea (waqooyi iyo koonfur) iyo Ruushka. Sida Badda Mediterranean, waxay ku dhowdahay wax yar oo ay sabab u tahay xaddiga buuxa ee Biyaha Pacific. [1] Kalasoociddani waxay sidoo kale ka tarjumaysaa noocyada faunada iyo salinity biyaha, taas oo ka hooseysa baddaha. Baddana ma leh jasiirado waawayn, xadhig ama koofiyado. Isku dheelitirnaanta biyaha ayaa inta badan lagu go'aamiyaa soohaxa iyo dibad-baxa iyada oo la marayo baqdinta ku xiraysa badaha badda iyo badda Pacific. Webbiyo yar oo badda ku jira iyo waxtarka guud ee is dhaafsiga biyaha waa 1%. Honshu. Honshu (Japanese: translit. Honshū, lit. "Jasiirada ugu muhiimsan / gobolka muhiimka ah", oo loogu dhawaaqay [hoꜜɴɕɯː] (ku saabsan codkan maqalka)) waa jasiiradda ugu weyn ee ugu badan ee Japan, [1] ku taal koofurta Hokkaido ee Tsugaru Xeebta, Waqooyiga Shikoku oo ku taala Badweynta Inland, iyo waqooyi-bari ee Kyushu ee kuyaala Kanmon Straubing, Jasiiradda waxay kala qaybisaa Badda Japan, oo ku taal waqooyiga iyo galbeedka, laga bilaabo Woqooyiga Badda Pacific ilaa koonfur iyo bari. - jasiiradaha adduunka, iyo kan labaad ee ugu badan ka dib jasiiradda Indonesia ee Java. British Indian Ocean Territory. Badweynta Hindiya (BIOT) waa UK oo ka baxsan Badweynta Hindiya inta u dhexeysa Tansaaniya iyo Indonesia. Dunida waxay ka kooban tahay 7 wareysi oo ku saabsan Chagos Archipelago oo leh 1,000 jasiiradood oo ku yaal jasiiradda - dad aad u tiro yar - oo ku saabsan 60 kilomitir (23 kiiloomitir). Jasiiradda ugu weyn iyo tan ugu muhiimsan waa Diego Garcia, 27 km2 (10 kiiloomitir u jirta M), goobta goobta milatari ee wadajirka ah ee Boqortooyada Ingiriiska iyo Mareykanka. Kaliya dadka degan waa qandaraaslayaasha milatariga ee Maraykanka iyo Ingiriiska iyo qandaraaslayaal isku mid ah, oo leh 2.500 (tirooyinka 2012). Chavez Archipelago Chavez wuxuu u dhexeeyay 1968 ilaa 1973. Chagossians, ka dibna ku dhawaad ​​2,000 qof, dawladda Ingiriisku waxay Mauritius iyo Seychelles ugu dirtay Mareykanka si ay u oggolaadaan in Maraykanku uu dhiso saldhig milatari oo Maraykan ah. Maanta, Chagosians ayaa la isku dayay in ay soo noqdaan, iyagoo sheeganaya in afduubka ama afduubku yahay sharci daro. Jasiiradaha waa ka fog yihiin xudduudaha Chagosiyanka, dalxiisayaasha casriga ah, iyo warbaahinta. Akrotiri and Dhekelia. Akrotiri iyo Dhekelia, waxay si rasmi ah u maamulaan aagga Akrotiri iyo Dhekelia [2] (Giriigta SBA; Giriigga: Giriigta Kiriinka Akhotaríu ka Dekélias; Dhoofinta dibadda ee jasiiradda Cyprus. Meelaha, oo ay ku jiraan saldhigyada millatariga Ingiriiska iyo qalabyada, iyo sidoo kale dhul kale, waxaa lagu haystay British ka yar 1960 heshiis madax-bannaan, oo ay saxiixeen Boqortooyada Ingiriiska, Giriigga, Turkiga iyo wakiilo ka socda beelaha Giriiga iyo Turkiga madax-bannaanida xayiraadda Crown ee Cyprus. Mawqifku wuxuu u adeegaa kaalin muhiim ah sida saldhigga calaamadaha sirdoonka waxayna bixisaa qayb muhiim ah oo muhiim ah oo ka mid ah kulammada Isgaadhsiinta ee Boqortooyada Ingiriiska iyo kormeerida shabakadda Bariga Dhexe iyo Bariga Dhexe. Kyoto. Kyoto (京 都市 Kyōto-shi, oo lagu magacaabo [kʲoːꜜto] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaysanayaa), wuxuu u yaqaan [kʲoːtoꜜɕi] (ku saabsan codkan maqal); UK: / kɪoʊtoʊ /, US: / kioʊ- /, ama / kjoʊ - / [4], macnaha macneheedu waa "Capital City", waa caasimadda caasimadda ee Kyoto, oo ku taal gobolka Kansai ee Japan. Waa taariikhda ugu fiican taariikhda Japan, oo ah caasimaddii hore ee Imperial ee Japan muddo ka badan hal kun oo sano, iyo sidoo kale qeyb weyn oo ka mid ah aagga Kyoto-Osaka-Kobe. Dubay Metro. Dubai Metro (Carabi: مترو دبي) waa shabakad isku xirta tareemada degdega ah ee Dubai, Imaaraadka Carabta. Khadka Cas iyo Khadka Cagaaran ayaa shaqeynaya, iyada oo afar layn oo dheeraad ah la qorsheeyay (Blue, Purple, Pink iyo Gold Lines). Labadan xariiq ee ugu horeeya ayaa ka shaqeynaya dhulka hoostiisa ee ku yaalla bartamaha magaalada iyo viaducts sareeya meelo kale (tareenka sareeya). Dhammaan tareenada ayaa si buuxda u shaqeynaya oo aan wali lahayn, iyo, la socoshada idaacadaha, waa hawo qaboojiye leh albaabbada albaabka si ay suurtogal u noqoto. Shirkadda dhismaha ee Aedas ayaa dejisay 45 xarumood oo metro, laba rugo iyo xarumo xakameyn hawlgal. [4] Kooxda Al Gharair Investment Investments waxay ahaayeen dhismayaasha metro. Qaybta koowaad ee Khadka Cas, oo ka kooban 10 saldhig, ayaa waxaa si rasmi ah loo furay 9:09:09 pm 9kii Sebtembar 2009, waxaa qoray Mohammed bin Rashid Al Maktoum oo ah Ruler of Dubai, [6] oo xarig u furan dadweynaha 6 (UTC 04:00) 10kii Sebtember. [7] Dubai Metro waa tikidhka ugu horreeya ee tareenada ee Jasiiradda Carabta [8] iyo midka labaad ee caalamka Carabta (ka dib markii Qadiidka Qaahira) ama saddexaad (haddii heerka sare, adeegga xadidan ee Baghdad Metro loo tiriyo). Ballaarinta ballaaran ee Khadka Cas (Red Line) si loogu daro 15 kiiloomitir oo wadada ka mid ah oo laga sii daayo Ibn Battuta ilaa goobta 2020-ka Expo 2020 waxaa lagu dhawaaqay Abriil 2015. [9] Istanbuul Metro. Istanbul Metro (Turkish: Istanbul Metrosu) waa shabakad isgaadhsiineed oo deg deg ah oo u adeegta magaalada Istanbuul, Turkiga. Waxaa ka shaqeeya Metro Istanbul (oo loo yaqaan 'Istanbul Ulaşım Co.' ka hor inta aan la gaarin 2016 [3]), oo ah shirkad dadweyne, oo ay gacanta ku hayaan Dawladda Hoose ee Istanbul. Qaybta ugu weyn waa metro waa M1 line, oo la furay 1989; waxaa hadda ka mid ah 82 xarumood oo adeega, [1] oo leh 62 dheeraad ah oo dhismaha ah. Nidaamka wuxuu ka kooban yahay lix xariiq oo lagu magacaabo M1, M2, M3, M4, M5 iyo M6 Mini-Metro. M8 (Bostan-Dudullu) ayaa ku sugnaan doona dhinaca Aasiya, halka M7 (Kabatas-Mahmutbey), M9 (Atakoy-Ikitelli) ay ku jiri doonaan Yurub. [4] Istanbul Metro wuxuu ku xiran yahay Marmaray iyo F1 Funicular nidaamyada dhulka hoostiisa iyo nidaamka taraamulka T1 casriga ah. London Metro. London Underground (oo sidoo kale loo yaqaan 'Underground' ama 'nickname' Tube) waa nidaam gaadiidka dadweynaha oo degdeg ah oo u adeegaya London iyo qeybo ka mid ah gobollada Buckinghamshire, Essex iyo Hertfordshire ee Boqortooyada Ingiriiska. Underground waxay asal ahaan ka soo jeeddaa Tareenka Metropolitan, waa tareenka ugu horreeya ee dhulka hoostiisa. Markii la furay 1863, hadda waa qayb ka mid ah wareegyada gawaarida, Hammersmith & City iyo Metropolitan; tareenka ugu horeeya ee ku shaqeeya tareenada korontada ee korontada ku shaqeeya, Tareenka Magaalada iyo Koonfurta London 1890, hadda waa qayb ka mid ah woqooyiga. [7] Shabakadda ayaa la ballaariyey ilaa 11 khadadood, iyo sannadkii 2016-17 waxay qaadeen 1,379 bilyan oo rakaab ah, [3] waxay samaysay nidaamkii 11-aad ee ugu hooseeya ee mitirka. 11 khadka ayaa si wadajir ah ula shaqeeya qiyaastii 4,8 milyan oo rakaab ah maalintii. [2] Gaadiidka koowaad ee nidaamka waxaa lagu dhisay meel ka hooseysa dusha sare, iyadoo la adeegsanayo habka gaaban iyo kuwa daboolaya; ka dib, tareeno yar yar, qumman oo qumman - taas oo u keentay naaneeynteeda, Tube-waxaa lagu dhex qoday heer qoto dheer. [8] Nidaamka wuxuu leeyahay 270 saldhig iyo 250 mayl (400 km) oo jidka ah. [9] Inkasta oo magaciisu yahay, 45% kaliya ee nidaamka ayaa dhab ahaantii dhulka hoostiisa ku yaal, iyada oo intaa ka badan oo shabakad ah oo ku yaalla degaanka banaankeeda ah ee London ku yaala dusha sare. [9] Intaas waxaa sii dheer, degaanku ma daboolayo qeybaha koonfurta ee Greater London, wax ka yar 10% ee saldhigyada ku yaalla koonfurta ee Thames. [9] Khadadka hore ee tubaakada, asal ahaan waxaa leh shirkado badan oo khaas ah, ayaa lagu soo ururiyey astaanta "UndergrounD" horraantii qarnigii 20aad waxayna ugu dambeyntii isku xireen xarumaha hoose iyo adeega basaska sannadkii 1933 si ay u sameeyaan gaadiidka London iyagoo hoos imanaya kantaroolka Guddiga Gaadiidka Rakaabka ee London (LPTB). Hawlwadeenada hadda jira, London Underground Limited (LUL), waa shirkad wadaag ah oo ka mid ah Gaadiidka London (TfL), shirkad sharci ah oo mas'uul ka ah shabakadda gaadiidka ee Greater London. Laga bilaabo 2015, 92% kharashka hawlgalka ayaa daboolaya qiimaha rakaabka. [10] Tikidhka safarka waxaa la soo saaray 1983 iyo Odster, nidaam aan la xirxireynin, 2003. [11] Lacagaha kaashka ah ee aan la soo xiriirin ayaa la soo saaray 2014, [12] nidaamka gaadiidka dadweynaha ee ugu horeeya ee adduunka ah si uu sidaa u sameeyo. LPTB wuxuu ahaa hiddaha ugu caansan farshaxanka iyo naqshadeynta, samaynta dhismooyin badan oo xarumo cusub oo cusub, farshaxanno iyo farshaxan dadweyne oo qaabdhismeed casri ah. [14] [15] [16] Khariidada Tube-ka, oo uu u qaabeeyey Harry Beck 1931, ayaa loo doortay naqshad heer qaran oo 2006-ka ah waxaana hadda ka mid ah hababka kale ee gaadiidka TfL sida Docklands Light Railway, London Goobta, Crossrail (oo rasmi ah loo yaqaan Elizabeth Line) iyo Tramlink. Meelaha kale ee caanka ah ee London Undertround waxaa ka mid ah wareega iyo Johnston xarfaha, oo uu abuuray Edward Johnston 1916. Lines. The London Underground was used by 1.379 billion passengers in 2016/2017. Al-wafd. Al-Wafd (Arabic: الوفد macnaha Ereyga Ingiriisiga) [1] waa wargeys maalinle ah oo daabacay xisbigii Wafd ee gabdhaha Masar. Al-Wafd waxaa la bilaabay 1984. Maaddaama ay tahay aqalka aqalka ee xisbiyada dimuqraadiga ah ee neo-Wafd, xaashida waxaa loo tixgeliyaa warqad mucaarad ah, [4] inkastoo labada xisbi iyo waraaqo ay ku dhex jiraan taageerada iyo mucaaradka xukuumadda. Waa mid ka mida waraaqaha ugu sarreeya ee ka mid ah kuwa dillaaliga ah ee ay leeyihiin xisbi siyaasadeed oo dalka ka mid ah. Wareegga maalinlaha ee sannadkii 2000 wuxuu ahaa 600,000 nuqul. [6] Sannad-guuradii 2005-tii waxay ahayd 180,000 nuqul. Maxamed Cali Ibraahim waxaa loo magacaabay inuu yahay tifaftiraha wargeyska ee 2005. [7] Ka dib Abbas Al Taribi wuxuu ahaa tifaftiraha ugu sarreeya ilaa Febraayo 2009. [8] Intii lagu guda jiray kacdoonka Masaarida ee 2011 Osama Heikal wuxuu ahaa tafaftiraha tifaftiraha. [9] Waxaa loo magacaabay wasiirka warfaafinta July 2011. [9] Warqadda ayaa sidoo kale leh version online, oo lagu magacaabo Al Wafd Gate. Harrat Khaybar. Harrat Khaybar waa beer la yidhaa waqooyiga Medina ee Sacuudi Carabiya. Wuxuu daboolaa qiyaastii 12,000 km2. Dhibaatadii ugu dambaysay waxay dhacday intii u dhexaysay 600 iyo 700 CE. Cilmi-baadhayaasha isticmaalaya sawirada dayax-gacmeedka waxay ogaadeen caddaynta qaab dhismeedka dadka (tusaale ahaan, 25 ° 40'38 "N 39 ° 57'52" E) oo laga yaabo in laga yaabo in laga bilaabo 7,000 oo sanno ka hor ama ka hor beeraha lafaha [1] Borale Ale. Borale Ale waa stratovolcano ku yaala Weyn Rift Valley, Itoobiya. Hayli Gubbi. Hayli Gubbi waa Volcano gaashaan ah oo ku yaalla gobolka Afar ee Itoobiya. Waa volcano koonfureed oo ka mid ah Erta Ale Range. Parle. Waxyaabaha Parle Products waa shirkad khaas ah Hindiya. Waxay leedahay lahjadaha caanka ah ee caanka ah Parle-G. Laga soo bilaabo 2012, wuxuu lahaa 35% qaybta ugu badan ee suuqa Booska India. [1] Laga soo bilaabo 2011, sida Nielsen, waxa uu ahaa nooca ugu weyn ee iibinta biskada adduunka. [2] Shirkadda Parle Products ayaa la aasaasay sannadkii 1929-kii ee British-ka Hindiya ee reer Chauhan ee Vile Parle, Mumbai. Bishii 1947-kii, markii India ay noqotey madax-bannaan, shirkaddu waxay billowday olole xayeysi ah, oo muujinaysa buskudka Gluco ee ah Hindisaha Hindiya ee buskudka Ingiriisiga ah. [3] Nooca Parle ayaa si wacan loogu yaqaanay Hindiya ka dib guusha alaabooyinka sida buskudka Parle-G iyo cabitaanka jilicsan ee Frooti. Liska gdp waddanka koritaanka 2018. Tani waa liiska qiyaasta koritaanka gdp 2018 Adag lacag. Lacag caddaan ah ayaa loo adeegsadaa lacag bixinta kooxda dhabta ah iyada oo loo marayo lacag caddaan ah oo loogu talagalay heshiis ama lacag bixinta habka ama iibsiga Macaamil ganacsi waa heshiis, ama isgaadhsiin, ka dhexeeya iibsadaha iyo iibiyaha si loo beddelo hantida lacagta. Waxay ku lug leedahay isbedelka xaaladda dhaqaalaha ee laba ama ka badan ganacsiyada ama shakhsiyaadka. Alaab iibiyaha iyo iibiyeyaashu waa kuwo gaar ah ama walxo, inta badan ku lug leh is-weydaarsiga alaabada qiimaha, sida macluumaadka, badeecada, adeegyada, iyo lacagta. Wali waa macaamil ganacsi haddii alaabta la beddelo hal mar, iyo lacagta kale. Tani waxaa loo yaqaana dhaqdhaqaaq laba-qaybood ah: Qeyb ka mid ah ayaa bixisa lacagta, qaybta labaad waxay helaysaa alaabta. Nintendo 64. Nintendo 64 (Jasiiradda: Jarmal: Nintendō Rokujūyon), oo lagu naqshadeeyey NINTENDO64 oo loo soo gaabiyo N64, ayaa ah Nintendo oo ah saddexda kombuyuutar ee loo yaqaan video video console for the international market. Waxaa lagu magacaabaa cutubka qaybta 64-ka ah, waxaa la sii daayey bishii Juun 1996-kii Juun, 1996-kii ee Waqooyiga Ameerika iyo Brazil, March 1997 ee Europe iyo Australia, Sebtember 1997 ee Faransiiska. Waxa ay aheyd munaasabaddii ugu dambeysay ee aqalka aqalka si loogu isticmaalo kartridda oo ah qaabka kaydka aasaasiga ah ilaa inta uu Nintendo ku jiro qandaraaska toddobaad ee Nintendo, oo la sii daayay 2017. [6] Inkastoo ay ku guuleysteen Nintendo's MiniCVD-based GameCube bishii Sebtembar 2001, Nintendo 64 ayaa la iibiyey ilaa nidaamka la dhammeeyey dhammaadkii 2003. Naqshadeynta "Project Reality", Nintendo 64 ayaa badanaaba dhamaystirtay bartamihii 1995-kii, laakin waxay bilaabatay inay dib u dhigto illaa 1996-kii, xilligaa Magaca loo yaqaano Machine of the Year. Waxaa la bilaabay seddex kulan: Super Mario 64 iyo Pilotwings 64, oo laga sii daayey adduunka, iyo Saikyō Habu Shōgi, oo kaliya lagu sii daayay Japan. Iyada oo qayb ka ah jiilka shanaad ee ciyaaraha, nidaamka ayaa ugu horeyntii kula tartamayay Sony PlayStation iyo Sega Saturn. Qiimaha tafaariiqda lagu soo bandhigay Maraykanka ayaa ahayd $ 199.99, waxaana 32.93 milyan oo doolar lagu iibiyey adduunka. Masruufka waxaa lagu sii daayay midabyo kala duwan iyo naqshadihii noloshooda. Sanadkii 2015-ka, IGN waxay magacawday guushii ugu weynayd ee ciyaaraha fiidiyoowga 9-aad oo dhan. PSP. (PSP) waa qalab lagu ciyaaro oo lagu diyaariyo Sony Computer Entertainment. [6] Horumarinta gacanhaynta ayaa lagu dhawaaqay intii lagu jiray E3 2003, [7] waxaana la soo bandhigay May 11, 2004, shir jaraa'id oo saxaafadeed ah oo ka soo baxday Sony ka hor E3 2004. [8] Nidaamka waxaa laga sii daayay Japan bishii December 12, 2004,] Waqooyiga Ameerika 24-kii Maarso, 2005, [10] iyo gobolka PAL 1-dii Sebtembar, 2005. [11] Waxay ugu horeysay la tartamaysay Nintendo DS, iyada oo qayb ka ah qarniga todobaad ee ciyaarta ciyaaraha fiidiyoowga. Nidaamka 'PlayStation Portable' wuxuu noqday qaabka ugu awoodda badan ee la qaadi karo markii la bilaabay, ka dib markii Nintendo DS uu ahaa 2004. Waa nasiibkii ugu horeeyay ee dhabta ah ee Nintendo gacanta ku heysata, halkaas oo dad badan oo tartamaya, sida SNK Neo Geo Pocket iyo Nokia's N-Gage. 12] Gacan ahaan GPU wuxuu ku sawiray garaafyo heer sare ah oo ku saabsan gacanta, halka ay kudhacday 4.3 inch (110 mm) oo sawir-qaad ah [13] iyo karti badan oo warbaahin ah, [14] sida cayaaraha fiidiyowga iyo TV-ga, waxay sameeyeen PlayStation Portable madadaalo weyn qalabka wakhtigaas. [15] Waxa kale oo ay leedahay muuqaal isku xirnaanta PlayStation 3, Windows, Mac, PSP iyo internetka. [16] [17] Waa qalabka keliya ee gacanta lagu isticmaalo si loo isticmaalo habka sawir-yar ee halbeegga ah, Universal Media Disc (UMD), oo ah dhexdhexaadinta kaydka aasaasiga ah Kalluunka Tuna. Tuna waa kalluun biyo ah oo ka tirsan qabiilka Thunnini, oo ah koox ka kooban qooyska mackerel (Scombridae). Thunnini wuxuu ka kooban yahay shan nooc shan dabeecadood oo kala duwan, [1] xajmiga oo aad u kala duwan, oo ka bilaabma tuna xajmiga xajmiga (dhererka ugu sarreeya: 50 cm (1.6 ft), miisaanka: 1.8 kg (4 lb)) ilaa bacda Atlantic bluefin (dhererka ugu badan: 4.6 m (15 ft), miisaanka: 684 kg (1,508 lb)). Bluefin ayaa celcelis ahaan 2 m (6.6 ft), waxaana la rumaysan yahay in ay ku nool yihiin ilaa 50 sano. Tuna, Opah, nuucyada mareerka ayaa ah noocyada kalluunka oo keliya oo dabooli kara heerkulka jirka oo ka sarreeya biyaha ku wareegsan. Tusaalaha firfircoon ee farsamada, tuna waxaay leedahay jilicsanaan, jirkeeduna dhajiyo, oo ka mid ah kalluunka foosto ee ugu dhaqsaha badan - tusaale ahaan, tuna oo ah huruudka, tusaale ahaan, wuxuu awoodaa inuu kor u kaco ilaa 75 km / h (47 mph).] Waxaa laga helaa badweynta diirran, waxaa si aad ah loogu qallajiyey ganacsi, waxaana caan ku ah kalluunka ciyaarta. Natiijada ka soo baxdey, saamiyada noocyada tuunnaanta qaarkood, sida tuna koonfureed bluefin, waxay ku dhowdahay in la baabi'iyo. Kalluunka-Tilapia. Tilapia (/ tɪlɑːpiə / tih-LAH-pee-ə) waa magaca caamka ah ee ku dhawaad ​​boqol nooc oo kalluun yaryar ah oo ka soo jeeda qabiilka tilapiine. Tilapia badi ahaan waa kalluunka suugada ah ee deggan hareeraha webiga qotodheer, balliyada, webiyada iyo harooyinka iyo in yaraa laga helo biyo ku daadanaya. Taariikh ahaan, waxay ahaayeen muhiima muhiim u ah kalluumeysiga farshaxanka ee Afrika, waxayna ka mid yihiin muhimmadda sii kordheysa ee barkadaha iyo aquaponics. Tilapia waxay noqon kartaa noocyada dhibaatooyinka soo noqnoqda ee ku yaal deegaannada cusub ee diirran sida Australia, [2] ha ahaato si ula-kac ah ama si khalad ah loo soo saaro, laakiin guud ahaan maaha cimilo diirran sababtoo ah awooda ay ku noolaan karaan biyo qabow. Tilapia waa kalluunka afraad ee ugu badan Maraykanka oo la soo koobay 2002. Calaamadaha tilapia ayaa ku yimid sababtoo ah qiimaha hoose, diyaarinta fudud, iyo dhadhanka fudud. Zamalek SC. Zamalek Sporting Club (Carabiga Carabiga: نادى الزمالك للألعاب الرياضية) waa koox isboorti oo Masar ku yaala oo ku taala Togo, Jabaan, Masar. Waxa ay si fiican u yaqaanaan kooxdooda kubada cagta, kuwaas oo ka ciyaara horyaalka Premier League, oo ah heerka ugu sareeya ee horyaalka kubada cagta ee Masar. Naadiga waxaa la aasaasay 5tii Janaayo 1911 sida Qasr El-Neel Club waxaana markii ugu horeysey uu madax ka ahaa George Marzbach. Magaca waxaa loo badalay El-Mokhtalat Club [3] 1913 iyo 1941 waxaa mar kale loo badalay Naadiga King Farouk, oo loo yaqaan King Farouk. Magaca ugu dambeyntii wuxuu degay sidii Zamalek SC ka dib kacaankii 1952 ee Masar. Zamalek Sporting Club waxay leedahay isboorti badan. Zamalek wuxuu ku guuleystey ciyaaro badan oo Olympic iyo non-Olympic ciyaaraha ah, sida kubbadda gacanta, ciyaaraha fudud, kubadda laliska iyo kubbadda kolayga. Waxay ku guuleysteen tartamada maxalliga ah ee Carabta iyo Afrika, ka qeybgalay tartamada caalamiga ah waxayna ku guuleysteen boosas heer sare ah. Zamalek marna looma laabin qaybta labaad. On the continent, Zamalek wuxuu ku guuleystay koobab badan CAF marka loo eego kooxaha kale ee Afrika ee qarnigii labaatanaad. Kooxda waxa ay leedahay 5 koob oo ah CAF Champions League, 3 koob oo ah CAF Super Cup iyo 1 koob oo ah Award Winners Cup. Caalamku, Zamalek wuxuu sidoo kale ku guuleystay 2 horyaal oo African Cup ah. Eey-Dobermann. Dobermann (/ doʊbərmən /; German: Doːbɐman), ama Doberman Pinscher oo ku yaal Maraykanka iyo Kanada, waa nooc weyn oo ey ehel ah oo asal ahaan asal ahaan ka soo jeeda 1890 by Karl Friedrich Louis Dobermann, oo ah cashuurqaade ka socda Jarmalka. [2] Dobermann wuxuu leeyahay santuuq dheer oo istaagsan suufkiisa iyo sida caadiga ah ma aha mid culus. Fikrad ahaan, waxay heystaan ​​gaari xitaa iyo jilicsan. Dhaqan ahaan, dhegaha waa la jarjaray oo la dhajiyay, dabadeedna dabada ayaa la jarjaray. Si kastaba ha noqotee, wadamada qaarkood waa sharci daro in sidaas la sameeyo. Dobermanns waxay leeyihiin calaamado ku saabsan laabta, laab / lugaha, qoorta, indhaha hoostooda, iyo hoosta hoose. Dobermanns waxaa loo yaqaan caqli, feejignaan iyo saaxiibbo daacadnimo leh oo daacad ah. Shakhsiyaddu way kala duwan tahay shakhsi kasta, laakiin haddii si fiican loo daryeelo oo loo tababaray, waxay u muuqdaan inay jecel yihiin oo ay saaxiibbada u yihiin. Dobermann waa la kiciyay, xoog badan iyo mararka qaarkood madax adag. Qofka haysta wuxuu u baahan yahay ballanqaad iyo daryeel, laakiin hadduu si wacan u tababaranayo, waxay noqon karaan eeyaha qoyska oo cajiib ah. Iyada oo hab joogto ah ay u noqon karaan kuwo si fudud loo tababaro oo si dhaqso ah u barto. Haddii si fiican loo tababaray, waxay noqon karaan kuwo aad u fiican carruurta. Eey-Armant. Armant (oo sidoo kale loo yaqaan 'Sheepdog') waa tareyn dhexdhexaad ah oo ey eyding ah. Armants wuxuu ka yimid Masar waxaana markii hore loo adeegsaday sida eeyaha ilaaliya. Waxaa la aaminsan yahay in uu yahay farac ka mid ah eyda yurubiyaanka ah, kuwaas oo ay soo bandhigeen by ciidamada Napoleon, ka goosatay Griards. Waxay ku magacaaban yihiin magaaladii Armantan ee Masar. Noocyada cabsida leh ee marka la barbar dhigo geela iyo sidoo kale daacadnimadooda waxay u arkaan in ay isticmaalaan Masar sida eeyaha ilaaliya. [2] [3] Eyga caadiga ah waa 21 iyo 23 inch (53 iyo 58 cm) oo miyir beelay oo miisaankoodu yahay 50 ilaa 65 rodol (23 iyo 29 kg). Waxay leedahay madax weyn, indhaha yaryar iyo laabta oo ballaaran. Dheguhu wuu ku kala duwan yahay mid kasta, mana jiraan heerar ku saabsan dhegaha (waxay noqon karaan kuwo ciriiri ah). Armants wuxuu noqon karaa midabyo kala duwan, oo ah kuwa ugu caansan kuwaas oo ah madow, madow iyo tan, cawl iyo jajabyo kala duwan. Armants waa nooc jilicsan. Wareegtu waa mid aad u adeecsan oo ilaalineysa dhulkeeda, taas oo aysan ka cabsanaynin difaac. Liiska Dalalka leh Deynta. Tani waa liiska wadamada ay ku qoran yihiin CIA Factbook Factory iyo IMF. Deynta deynta ah waa deynta wadarta guud ee deynta guriga waddanka. Liiska hantida dhaqaale ee dalka. Sanduuqa Hantida Xoolaha (SWF) waa maaliyad ay leedahay dawlad goboleed (ama qayb ka mid ah siyaasad federaal ah) oo ka kooban hantida dhaqaalaha sida kaydka, bonds, hantida ama qalabka kale ee maaliyadeed. Miisaaniyadda maal-gashiga waa hay'ado maamula kaydka qaran ee ujeedooyinka maalgashiga. Miisaaniyadda la ururiyey waxaa laga yaabaa in ay asal ahaan ka soo jeedaan, ama laga yaabo inay matalaan, lacagaha ajnabiga ah, dahabka, xuquuqda sawirada gaarka ah (SDRs) iyo miisaaniyadda kaydka caalamiga (IMF) ee ay qabtaan bangiyada dhexe iyo mas'uuliyiinta lacagta, iyo waliba hantida kale ee qaranka sida hawlgabka maalgelin, miisaaniyad shidaal, ama meelo kale oo warshadeed iyo maaliyadeed. Kuwani waa hantida dowlad-madax-bannaan kuwaas oo sida caadiga ah lagu qabtaa lacagaha gudaha iyo kuwa kala-guurka ah sida Dollar, Euro iyo Yen. Magacyadani waxay u dhigantaa hay'adaha maareynta waxaa laga yaabaa inay ku jiraan bangiyada dhexe, shirkadaha maalgashiga rasmiga ah, miisaaniyada hawlgabka qaranka, miisaaniyada saliidda madaxbanaan, iyo kuwo kale Dalalka qaar waxay yeelan karaan in ka badan hal SWF (eeg sidoo kale liiska hantida hantida ee ugu weyn [1]). Sidoo kale, iyada oo Maraykanku uusan haysan lacag fedaraal ah oo miisaaniyadeed oo federaal ah, dhowr ka mid ah dawladaha xubinta ka ah waxay leeyihiin shakhsiyaadka SWF-ga ah, iyo hal gobol, Texas, ayaa leh laba. Liska-Dalalka Kaydka dahabka. Dahabiga dahabiga ahi wuxuu ahaa dahab bangi oo qaran oo heysta bangi qaran, oo loogu talagalay in badanaa loo ballanqaaday inuu ballanqaaday ballanqaadka bixinta dulsaar bixiyeyaasha, xisaabiyayaashu (tusaale ahaan lacagta waraaqaha), ama asxaabta ganacsiga, inta lagu jiro xilliga qiyaasta dahabka, iyo sidoo kale dukaanka qiimaha, ama taageerida qiimaha lacagta qaranka. Golaha Wakiilada Adduunka ayaa ku qiyaasaya in dhammaan dahabkii la qodo oo dhan lagu qiyaasay 187,200 metrik ton oo ah 2017 [1] laakiin qiyaasaha kale ee madaxbannaan waxay ku kala duwan yihiin 20%. Qiimaha US $ 1,250 doolar bil kasta, oo la gaaro 16 August 2017, hal ton oo dahab ah ayaa qiimihiisu yahay qiyaastii US $ 40.2 milyan. Qiimaha guud ee dahabiga ah ee la gubay wuxuu ka badan yahay US $ 7.5 trillion marka la qiimeeyo iyo isticmaalka qiyaasaha WGC 2017 Dagaalkii Magdala. Dagaalkii Magdala wuxuu la dagaalamay bishii April 1868 oo u dhexeeyay ciidamada Ingiriiska iyo Abyssiniga ee Magdala, 390 mayl (630 km) oo ka soo jeeda Badda Cas. Waqtigaas magaalada caasimadda ah ee Abyssinia (hadda loo yaqaanno Itoobiya waxa uu ahaa Gondar (660 mile oo u jirta dekedda Maqdalaon ee badda cas, Ingiriiska waxaa hogaaminayey Robert Napier, halka Abyssinians waxaa hoggaamiyay Emperor Tewodros II. Bishii Maarso 1866 ayaa Ergay Ingiriis ah loo diray amniga si loo sugo sii deynta kooxdii adeegayaashu markii hore la qabtay kadib markii warqad Tewodros II ah u dirtay Queen Victoria oo ka codsatay xulafada iyo khubarada milatari ee Ingiriiska, oo uu soo diray wasiir, kabtan Cameron, ayaa aan laga jawaabin. Waa la sii daayay; hase yeeshee Tewodros II wuxuu beddelay maskaxdiisa wuxuuna u diray ciidan iyaga ka dib, waxaana lagu soo celiyay qalcaddii iyo mar kale xidhay, oo uu weheliyo Kabtan Cameron. Ingiriiska ayaa ku guuleystay dagaalka, Tevodros wuxuu is dilay isagoo qalqal galiyay. Ingiriisku ma fileynin in dagaalyahanada Abyssiniyadu ay ka baxayaan difaacooda si ay u weeraraan ayna u bixiyaan wax yar oo ku saabsan booskooda difaaca marka ay aasaaseen si ay u soo saaraan. Hase yeeshee, Emperor ayaa amar ku bixiyay weerar, iyadoo kumanaan askar ah oo hubaysan wax yar ka badan kuwa waran ah. Qodobka 4aad ee Cagta ayaa si deg deg ah loogu soo celiyay si ay u daboolaan tirada xaddidan ee dagaalyahanada waxayna ku shubeen dabka ba'an ee ay ku jiraan. Marka laba ilbidhiqsiyo oo Hindiya ah ayaa gacan ka gaystay firfircoonidoodii, tani waxay sii xumaatay. Sikastaba ha ahaatee, Askariga Abyssinian ayaa sii waday weerarkooda, iyada oo in ka badan 500 oo kumanaan kalena ay ku dhaawacmeen intii lagu jiray sagaalkii daqiiqo ee dagaal, badidoodu waxay ka yartahay in yar oo ka yaryar 30 jardiin oo ka soo jeeda Ingiriiska. Intii lagu guda jiray dagaalladii burburay, qaybta ilaalinta ee horudhaca 33aad ayaa ka badisay qaar ka mid ah askariyayaashii Abyssiniyiinta waxayna qabsadeen gantaalahooda. Askarigii badbaadada ahaa ee badbaadiyay Abyssinian ayaa markale dib ugu laabtay Magdala. Weriyihii hore ee magaalada London, ayaa la sheegay in uu ka yimid magaalada London ee caasimadda Soomaaliya, iyo saddex kun iyo shan boqol oo qof oo ka mid ah ciidamadu waxay sameeyeen noocyo kala duwan oo loo yaqaan 'gangs' kuwaasi oo loola cararay khasaaro aad u culus iyo cadawga loo riday Magdala. Dagaalkii labaad ee Talyaaniga iyo Itoobiya. Dagaalkii labaad ee Talyaaniga iyo Itoobiya» Dagaalkii labaad ee Talyaaniga, ee loo yaqaan 'Second Italo-Abyssinian War', wuxuu ahaa dagaal gumeysi ah oo ka yimid 3 Oktoobar 1935 ilaa 1939, inkastoo sheegashada Talyaaniga ay ku adkaatay Itoobiya 5-May 1936, taariikhda qabashada Addis Ababa. Dagaalkani wuxuu u dhaxeeyay ciidamada qalabka sida ee Boqortooyada Talyaaniga iyo kuwa Itoobiyaanka ah (sidoo kale loo yaqaan Abyssinia). Itoobiya waxaa laga adkaaday, lashaqay, lagana qabsaday hawlgal milatari. Boqortooyada Itoobiya waxay noqotay qayb ka mid ah Gobollada Talyaaniga ee Bariga Afrika Talyaaniga. Dagaalku wuxuu sii socday ilaa laga gaadhay guuldaradii Talyaaniga ee Bariga Afrika sannadkii 1941, xilligii Ololaha Bariga Afrika ee Dagaalkii Labaad ee Adduunka. Talyaaniga iyo Itoobiya waxay ahaayeen xubno ka mid ah League of Nations, lakiin League aysan awoodin in ay xukumaan Talyaaniga ama in ay ilaaliyaan Itoobiya markii Talyaanigu ku xad gudbay Qodobka X ee Heshiiska Midawga Umadda. Dhibaatada Abyssinia ee 1935 ayaa badanaa loo arkaa muujin cad oo ah waxtarnimada ururka. Guushii Talyaanigu waxay la jaanqaaday midnimadii caan ka ahayd kali taliyihii Benito Mussolini iyo nidaamkii Faarist ee guriga iyo dibaddaba. Itoobiya waxay ku xirnayd Eritrea iyo Talyaaniga oo ku biiray Africa Orientale Italiana (Talyaaniga Bariga Afrika). Koh-i-Noor. Koh-i-Noor (UK: / ˌkoʊɪnʊər /; [8] US: / koʊɪnʊər /; [9] Faarax: کوه نور), ayaa sidoo kale ku qoray Kohinoor iyo Koh-i-Nur, waa mid ka mid ah dheemanka ugu weyn ee aduunkoo dhan, miisaankoodu yahay 105.6 carats (21.12 g), iyo qayb kamid ah Jewels Crown Crown. Dheemanka ayaa markii hore ahaa milkiilaha Kakatiya. [10] Dhab ahaan waxaa laga helaa Golconda, Hindiya, ma jirto wax rikoodh ah miisaanka asalka ah, laakiin miisaankii ugu horeeyay ee lagu caddeeyey waa 186 jir oo xannaaneynaya (191 metr kiilo ama 38.2 g). Koh-i-Noor waa faransiis "Mountain of Light"; waxaa loo yaqaan magacan illaa qarnigii 18aad. Waxay gacan ka gashay gacan-ku-dhexaadka kooxaha kala duwan ee Hindiya, Pakistan, Iran, iyo Afgaanistaan, tan iyo markii loo wareejiyay Queen Victoria ka dib markii ay ku guuleysteen Ingiriiska ee Punjab 1849. Asal ahaan, dhagaxu wuxuu la mid yahay geedka kale ee Mughal oo hadda ku jira Jewel Crown Crown. Sanadkii 1851, waxaa lagu soo bandhigay Bandhiga Weyn ee London, laakiin gaabis la'aanta ayaa ku fashilantay inay soo dhaweeyeen daawadayaasha. Prince Albert, oo ah ninkeeda Victoria Victoria, ayaa amar ku bixisay in dib loo jaro sida oval-ka quruxda badan ee loo yaqaan 'Coster Diamonds'. Heerarka casriga ah, culimku si aan caadi ahayn u ballaaran, isagoo siinaya aragtida godka madow marka dhagax la eego madaxa; waxaa si kastaba ha ahaatee ay u arkaan maraakiibta macaamiisha sida "buuxa nolosha". [11] Sababtoo ah taariikhdeedu waxay ku lug leedahay dagaal weyn oo u dhexeeya ragga, Koh-i-Noor waxa uu ku helay sumcad gudaha boqortooyadda Boqortooyada Ingiriiska, sababtoo ah nasiib wacan ayuu u keenaa qof kasta oo dharka leh. Tan iyo markii uu yimid UK, waxa kaliya oo ay xiranyihiin xubnaha haweenka ee qoyska. [12] Fiktooriya waxay dhagxisay dhagax dhoobo iyo wareeg. Ka dib markay dhimatay 1901, waxaa la dhigay Boqorka boqoradda Alexandra, xaaskiisa Edward VII. Waxaa loo wareejiyey Crown of Crown Mary ee 1911, iyo ugu dambeyntii Crown Crown of Queen Elizabeth Boqortooyada Hooyada ee 1937. Maanta, dheemanku wuxuu ku yaalaa bandhig dadweyne oo ku yaala Guriga Jewel ee Tower of London, halkaas oo ay ku aragtay malaayiin qof oo booqdey sanad kasta. Dawlada Hindiya, Pakistan, Iran, iyo Afqaanistaan ​​waxay wada leeyihiin dhamaan xuquuqda lahaanshaha Koh-i-Noor oo dalbaday in ay soo noqoto tan iyo markii India ay xornimadeeda ka heshay Boqortooyada Ingiriiska sanadkii 1947-kii. Dawladda Ingiriiska ayaa ku adkaysanaysa in maraakiibta ay si sharci ah u heleen shuruudaha ee Heshiiskii ugu danbeeyay ee Lahore oo diiday codsiyada. Patiala Necklace. Patiala Necklace waxay ahayd silsilad ay abuureen guriga Cartier 1928. [1] Waxaa loo sameeyay Bhupinder Singh of Patiala, oo ahaa Maharaja ee gobolka Patiala. Dhuxusha waxay ka kooban tahay 2,930 alabama, oo ay ku jiraan miisaankiisu waa dheemanka todobaad ee ugu weyn dunida, "De Beers". Dheemankaasi wuxuu lahaa 428 carat pre-cut miisaanka, wuxuuna miisaankeedu ahaa 234.65 carat oo ah goobta ugu dambeysa. [3] Ciraaq ayaa sidoo kale ku jirta toddobo kale oo dheeman oo waaweyn oo ka kooban min 18 illaa 73 carar, iyo tiro ka mid ah burooyinka Burmese [4] Dhaqanka ayaa ka lumay Treasury of Patiala qiyaastii 1948. [5] Sannadkii 1982, xaraashka Sotheby's ee Geneva, ayaa dhistay "De Beers" diamond. Halkaas, tartanka wuxuu ku kacay $ 3.16 million, laakiin ma cadda in ay la kulantay qiimaha kaydka. [6] [7] Goobta-Cristóvão da Gama-Somalia. Goobta xitaa lama yaqaan maanta,Cristóvão da Gama (c. 1516 - 29 August 1542), anglicised as Christopher da Gama, a Portuguese military commander who led a Portuguese army of 400 musketeers on a crusade in Ethiopia and Somalia (1541-1543) against the far larger Adal Muslim Army of Imam Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi (also known as Ahmad Gragn) aided by the Ottoman Empire. He (along with the allied Ethiopian army) was victorious against the increased forces in four battles, but he was seriously injured in his last battle, after which he was captured and eventually executed. Sir Richard Burton, in his first Footsteps in East Africa, referred to as "the most chivalrous soldier of a chivalrous age. Diyaarad Gripen. Saab JAS 39 Gripen (IPA: [²griːp.ɛn]; Ingiriisi: "griffin") [NB 3] [7] waa diyaarad fudud oo istiraatiijiyadeed oo isdaba-marin ah oo soo saarey shirkadda isboortiga ee shirkadda Saab. Waxaa loogu talagalay in lagu bedelo Saab 35 Draken iyo 37 Viggen oo ka tirsan Ciidanka Cirka ee Iswiidhan (Flygvapnet). Gripen wuxuu leeyahay garab diyaarsan iyo qaabeynta cankar oo leh naqshad xasilooni oo degan iyo xakameyn duulimaad duulimaad. Waxaa ku shaqeeya Volvo RM12, waxaana uu leeyahay xawaare sarreeya oo Mach ah. Diyaaradihii hore waxaa loo badaley heerarka isdhexgalka ee NATO iyo in hawada laga qaado duulimaadka. 1979-kii, dawladda Iswiidhen waxay bilowday daraasad horumarineed oo loogu talagalay diyaarad, weeraro iyo hawlo baaritaan oo lagu badalayo Saab 35 Draken iyo 37 Viggen. Naqshad cusub oo ka timid Saab ayaa loo doortay isla markaana horumarisay JAS 39, markii ugu horeysay ee duulimaad ah 1988-kii. Ka dib markii labo shil oo ka dhashay diyaaradaha duulimaadka iyo isbeddelka dambe ee duulimaadyada duulimaadka ee duullimaadka, Gripen wuxuu adeegsaday adeegga ciidamada Ciraaq sannadkii 1997. Noocyo kala duwan, oo ka mid ah baaxad aad u sarreeya iyo qalabixin mudo dheer oo ujeedo ah, bilaabay adeegga sanadka 2003. Argentina (E / F oo ka timid Brazil, oo ku xiran Veto UK), [318] Austria (C / D ama E / F), [320] [267] Ecuador [240] (C / D, ama E / F [267] oo ka yimid Brazil), Kenya [322] (C / D), [267] Malaysia [321] (C / D), [267] Mexico [241] (C / D, ama E / F [267] oo ka yimid Brazil), Namibia [219] (C / D), [267] Peru [321] (C / D, ama E / F [267] oo ka yimid Brazil), Portugal [321] (C / D), [267] Uruguay (C / D, ama E / F [267] laga soo bilaabo Brazil) Liska xayiraadda hubka. si loo yareeyo diidmada dabeecadda by actor gaar ah, si ay u sii wadaan dhexdhexaadinta colaado socda, ama si loo yareeyo kartida qof kale oo jilicsan. Iskahorimaadka ireland. The Iskahorimaadka ireland wuxuu ahaa qowmiyado isir qaran ah isku dhaca Waqooyiga Irland intii lagu jiray qarnigii 20aad. Sidoo kale caalam ahaan loo yaqaano sida isku dhaca Northern Ireland, [16] [18] [18] [20] [20] waxaa mararka qaarkood lagu qeexaa "dagaal argagax" ama "dagaal hooseeya". [21] [22] [23] [24] Dagaalku wuxuu bilowday dhamaadkii 1960-maadkii, waxaana loo arkaa in uu ku dhammaaday Heshiiska Jimcaha Wanaagsan ee 1998. [3] [25] [26] [27] [27] Inkasta oo dhibaatooyinka ugu horreeya ay ka dhaceen Waqooyiga Irland, mararka qaar rabshaduhu waxay ku dhufteen qeybo ka mid ah Jamhuuriyadda Ireland, England, iyo dhulalka Europe. Khilaafku wuxuu ahaa mid siyaasadeed iyo mid qaran ahaanba, oo uu ku kaco dhacdooyin taariikheed. [29] Waxa kale oo uu lahaa qiyaas ahaan qowmiyad ama qowmiyado, [30] inkastoo aysan ahayn khilaaf diineed [12] [31] Arrin muhiim ah ayaa ahayd xaaladda dastuuriga ah ee waqooyiga Ireland. Ururka shaqaalaha / daacadnimo, oo ahaa badiba Protestant, waxay doonayeen Northern Ireland in ay ku sii jiraan Boqortooyada Ingiriiska. Jinsiyaanka Irish / Jamhuuriyeyaashu, kuwaas oo ahaa inta badan Catholics, waxay doonayeen Northern Ireland inay ka baxaan Boqortooyada Ingiriiska oo ku biiraan Irland oo mideysan. Dagaalka ayaa bilowday intii lagu guda jiray olole lagu joojinayo takoorka lagaga soo horjeedo qowmiyadaha qowmiyadaha / kaniisad-yaraha ee ay leedahay xukuumadda Protestant / unionist iyo ciidanka bilayska. [32] [33] Masuuliyiintu waxay isku dayeen in ay kiciyaan Beeraha Caanaha. Caanuhu waa dheecaan cad oo soo saara qanjidhada naasaha ee naasaha. Waa ilaha ugu muhiimsan ee nafaqada ee naas-nuujinta carruurta (oo ay ku jiraan dadka naaska nuujinaya), intaanay cuni karin noocyada kale ee cuntada. Caanaha hore ee nuujinaya waxay ka kooban yihiin dambarka, taas oo ka dhigta unugyada difaaca jirka yar yar waxayna yareyn kartaa halista cuduro badan. Waxaa ku jira nafaqooyin kale oo badan [1] oo ay ku jiraan borotiinka iyo lactose. Isticmaalka quudinta caanaha ayaa ah wax aan caadi ahayn, gaar ahaan dadka, qaar badan oo ka mid ah caanaha naaska kale. [2] [3] Weyn Badda Kac-2004. Dhul-gariirkii 2004 ee Badweynta Hindiya wuxuu dhacay dhacdadii 00:58:53 UTC 26kii Disembar iyada oo lala beegsaday xeebta galbeed ee Sumatra, Indonesia. Shooggu wuxuu lahaa daqiiqad weyn oo ah 9.1-9.3 iyo ugu sareeya Mercalli xoogganaanta IX (Rabshad). Dhulgariirka dhul-badeedka ee batroolka ayaa ka yimid markii ay Hindisaha Hindiya ka qaadeen Burma Plate oo ay kiciyeen xayiraad aad u ba'an oo ay la socdeen xeebaha badweynta Hindiya, oo ay ku dhinteen 230,000-280,000 oo ka mid ah 14 waddan, oo ay ku dileen bulshooyinka xeebaha leh hirarka ilaa 30 mitir (100 ft) oo sare. Waxay ahayd mid ka mid ah masiibooyinka dabiiciga ah ee dabiiciga ah ee taariikhda diiwaangashan, kii ugu dhimashada badnaa ee qarnigii 21aad illaa iyo hadda. Indonesia ayaa ah dalka ugu dhibaatada badan, waxaana ku xiga Sri Lanka, a>, iyo Thailand Iyo Somalia. Waa dhul-gariirkii saddexaad ee ugu weynaa abid lagu diiwaangeliyo seismograph oo uu lahaa muddada ugu dheer ee ficil-celinta weligeed la arkay, inta u dhaxaysa 8.3 iyo 10 daqiiqo. [10] Waxay sababtay in dunida oo dhan ay gariiriso ilaa 1 sentimitir (0.4 inji) [11] waxayna kicisay dhulgariiryo kale sida Alaska. Xarunta xuduudaha ee Simeulue iyo dhulalka Sumatra [13] Dhibaatada dadka ay saameeyeen iyo wadamadu waxay keeneen jawaab-celin caalami ah oo caalami ah. Dhammaan, beesha caalamka waxay ku deeqday in ka badan US $ 14 bilyan (2004) gargaarka baniaadanimo. [14] Munaasabadda waxaa lagu yaqaanaa bulshada cilmiga ah sida dhulgariirka Sumatra-Andaman. [15] [16] Sababta keentay tsunami waxaa loo bixiyay magacyo kala duwan, oo ay ka mid yihiin Sunaamiintii Hindiya ee 2004, Tsunami Koonfurta Aasiya, Sunaamiinta Indonesia, Sunaamiinta Kirismaska ​​iyo Sunamika Maalinta Bambada. Liiska gaaska dabiiciga ah. Tani waa liiska wadamada gaas dabiiciga ah ee la xaqiijiyay oo ku saleysan kaydka xaashida adduunka (marka aan la bixin wax calaamad ah) [1] ama ilo kale oo hufan oo saddexda dhinac ah (sida lagu sharxay). Sida ku cad xogta ka soo baxday BP, dhamaadkii sannadkii 2009, hantida gaasku waxay ku egtahay saddex dal: Iran, Ruushka iyo Qatar, kuwaas oo wadajir ah ay ku dhawaad ​​kala badh ka heleen kaydka caalamka. Waxaa jira khilaafyo badan oo waddanku haysto kaydka gaas ee ugu caansan. Meelaha la tixgeliyo in Ruushku haysto kaydka ugu weyn ee la cadeeyay waxaa ka mid ah US CIA (47.6 trillion cubic meters), [3] Maamulka Warfaafinta Maraykanka (49 tcm), [4] iyo OPEC (48.81 tcm) [5] Si kastaba ha ahaatee, BP ayaa rukunka Ruushka leh oo kaliya 32.9 tcm, [6] taas oo meel u dhigaysa meel labaad, wax yar ka danbeeya Iran (33.1 ilaa 33.8 tcm, iyadoo ku xiran ilaha). Sabah–Sarawak Gaas tuubo. Sabah-Sarawak Gas Pipeline (SSGP) waa 500 kilomitir dhuumo gaas dabiici ah oo Malaysiya ah oo la xiriirta Kimanis ee Sabah ilaa Bintulu ee Sarawak. Dhuumaha ayaa qayb ka ah mashruuca horumarinta Petronas ee mashruuca "Sabah-Sarawak Integrated Oil and Gas Project", [1] waxana uu bilawday ilaa bilowgii 2014-ka. Maghreb–Europe Gaas tubbo. Gaaska Maghreb-Europe Gas Pipeline (MEG waxaa sidoo kale loo yaqaan dhuunta Pedro Duran Fareel) waa dhuun dabiici ah oo dabiiciga ah, oo xiriir la leh alaabta Hassi R'mel ee Algeria iyada oo loo marayo Morocco oo leh Cordoba ee Andalusia, Spain, halkaas oo ku xiran Isbaanishka iyo gaaska Portugueseka ah. Waxay bixisaa inta badan Spain iyo Portugal, iyo sidoo kale Morocco oo leh gaas dabiici ah Buluug Stream tubbo. Blue Stream waa gaas weyn oo gaas ah oo gaas ah oo gaaska dabiiciga ah ka qaadaya Ruushka oo u socda Turkey. Duufaanta ayaa waxaa dhisey Pip Pipeline Pipeline B.V., oo ah saldhigga Holland ee Ruushka iyo Eni Talyaani. Berberanews Pipeline Pipeline B.V. Beregovaya station, halka Gazprom ay leedahay oo ay maamusho qaybta dhulka Turkiga ee dhuumaha iyo qaybta dhulka Turkiga waxaa iska leh oo ay maamusho shirkadda tamarta ee Turkiga BOTAŞ. Sida laga soo xigtay dhuumaha Gazprom, dhuumaha gaaska ayaa loo dhoofiyey Turkiga waxaana laga fogeynayaa wadamada saddexaad. KFC. KFC, illaa 1991 oo loo yaqaan 'Kentucky Fried Chicken', waa [4] waa silsilad makhaayad ah oo ku taal Maraykanka oo ku takhasusay digaag la shiilay. Xaruntu waxay ku taallaa Louisville, Kentucky, waa miisaankii labaad ee ugu wayn ee makhaayadaha ee caalamka (sida lagu qiyaaso iibka) ka dib McDonald's, iyada oo ku dhowaad 20,000 goobo caalami ah oo ku yaal 123 dal iyo dhulal ah ilaa December 2015. Silsiladku waa wax kabadan Yum! Shirkadaha, shirkad makhaayad ah oo sidoo kale leh Pizza Pizza, Taco Bell, iyo silsiladaha WingStreet [5] Kantarka kubada ee KFC iyo fries KFC waxaa aasaasay Kornayl Harland Sanders, oo ah ganacsade bilaabay iibinta digaagga la kariyey ee maqaayaddiisa wadada ee Corbin, Kentucky intii lagu jiray Duufiska weyn. Sanders ayaa cadeeyey suurtogalnimada fikradda makhaayadda fasiraadda, iyo ugu horeysay ee la yidhaahdo "Kentucky Fried Chicken" oo la furay Utah 1952-dii. KFC ayaa ku mashquulsanaa digaagada ganacsiga soodhaweynta cuntada, kala duwanaanta suuqa kala soocidda awoodda hamburgerka ah. Isagoo magaciisa ku muujiyay "Colonel Sanders", Harland wuxuu noqday qof caan ah taariikhda dhaqanka taariikhda Maraykan, muuqaalkiisana waxaa si weyn loogu isticmaalay xayeesiinta KFC. Si kastaba ha ahaatee, ballaarinta degdega ah ee shirkadda ayaa ka dhalatay da'yarta Sanders wuxuuna u iibiyay koox ka mid ah maalgashadayaasha ay hoggaaminayaan John Y. Brown Jr. iyo Jack C. Massey 1964. Weerar lagu qaaday Tokyo. Weerarka subaxdii subaxnimadii Tokyo (Subway Sarin Incident Chikatetsu Sarin Jiken) wuxuu ahaa fal argagixisanimo gudaha 20-tii Bishii Maarso, 1995-kii ee Tokyo, Japan, xubno ka tirsan dhaqdhaqaaqa dhaqanka Aum Shinrikyo. Aum Shinrikyo wuxuu ahaa dhaqdhaqaaq diimeed iyo dhaqameed oo ay hoggaaminayeen Shoko Asahara. Kooxdu waxay rumaysatay in caqiido ku soo rogeen isku-dhafan isku-dhafan oo Budhis ah oo Hindi ah iyo Tibetan, iyo sidoo kale Christian iyo Hindu, gaar ahaan la xidhiidha ilaah Hindu Hindiya. Waxay aaminsan yihiin in Armageddoon ay noqotey mid lama huraan ah qaab dagaal oo caalami ah oo ku lug leh Maraykanka iyo Japan; Xubno aan xubin ka aheyn ayaa lagu ciqaabay cadaabta daa'imka ah, laakiin waxay ahayd in la badbaadiyey haddii ay ku dileen xubno kooxeed; iyo in xubnaha kaliya ee ka mid ah cibaadada lahaa ka badbaadi rukunka, oo markaas ka dib ay ku gaari lahaa boqortooyada Shambhala. Kooxdu waxay horey u qaadeen dilal dhowr ah iyo weeraro argaggixiso oo ay isticmaalaan sarin, oo ay ku jiraan weerarka Matsumoto sarin sagaal bilood ka hor. Waxay sidoo kale soo saareen dhawr waxyaalood oo kale oo dareemeyaasha dareemayaasha ah, oo ay ku jiraan VX. Dhaqanku wuxuu isku dayay inuu soo saaro botulinum toxin oo uu sameeyay falal fara badan oo fashilmay bioterrorism. Asahara ayaa la ogaaday in weerarkii bilaysku dhacay ee la qorsheeyey in la qabto 22-kii Maarso, waxaana loo qorsheeyay in uu tago Tareenka Tokyo si uu uga hortago baaritaanka bileyska ee loo yaqaan 'cult' oo laga yaabo in uu horseed u noqdo kacdoon caalami ah. Shan ka mid ah weerarrada isku-dabaridan, kuwa soo maleegay ayaa sii daayay saacad degdeg ah seddex-tii seddexaad ee subaxnimadii Tokyo, halkaas oo ay ku dhinteen 12 qof, oo ay si xun u dhaawacmeen 50, ayna u geysteen dhibaatooyin aragti ku-meel-gaadh ah ku dhowaad 1,000 qof. Weerarka ayaa lagu beegay tareennada ka sii gudbaya Kasumigaseki iyo Nagatachō, Tokyo, oo ah guriga dowladda Japan. Snooker. Snooker (UK: waa ciyaaraha cue oo ka soo jeeda askariga Britishka ee saldhiggiisu yahay Hindiya qeybtii hore ee qarnigii 19aad. Waxaa lagu ciyaarayaa miiska laymanka lagu daboolay maro cagaaran, ama furan, mid kasta oo ka mid ah afarta geesood ee jeebka iyo dhinac kasta oo dheer ee dhexe. Isticmaalaan cuwa iyo 22 xabbo midab leh, ciyaartooydu waa inay garaacaan kubada cad (ama "cue cue") si ay u dhajiyaan kubadaha haray ee isku xigta, isku darka dhibco kasta. Ciyaar gaar ah, ama qaab, waa ciyaaryahan ku dhibciya dhibcaha ugu badan. Ciyaartu waa guulaysata marka ciyaaryahan uu ku guuleysto tiro la saadaaliyay. Snooker wuxuu ku guuleystey aqoonsigiisa 1884-kii markii sarkaal millatari Sir Neville Chamberlain (maaha ra'iisul-wasaaraha magacaas), markii uu joogay Ooty, wuxuu dejiyey xeerar dhowr ah oo isku-duba-riday jabhada iyo barkada nolosha. Ereyga "snooker" wuxuu ahaa erey milateri muddo dheer oo loo isticmaalay inuu ku sharraxo shaqaale aan shaqeyn oo bilaa shaqeyn ah. Cayaartu waxay ku korodhay caan ku taala England, waxaana loo yaqaan 'Clubs Clubs' iyo 'Club Control' oo la aasaasay 1919kii. Waxaa hadda maamula Barta Caalamka ee Xirfadaha iyo Snooker Association (WPBSA). Jir Dunida. Ereyga "Old World" waxaa loo adeegsadaa galbeedka si loo tixraaco Afrika, Aasiya iyo Yurub (Afro-Eurasia ama Jasiiradda Aduunka), taas oo loo tixgeliyo inay tahay qayb ka mid ah adduunka oo loo yaqaano dadkiisa kahor intaan la xiriirin Ameerika iyo Okyaniya ("New Dunida "). [1] Waxaa loo isticmaalaa qaabka, oo ka soo horjeeda, Dunida Cusub (Ameerika iyo Oceania). Ereyga "Archeology" iyo taariikhda adduunka, ereyga "Old World" waxa ka mid ah qaybaha adduunka ee xidhiidhka dhaqameed ee ka soo jeeda Dhuxusha Da 'yarta, taas oo keentay koritaanka barbar-dhigga ee ilbaxnimooyinka hore, inta badana ah goobaha xasaasiga ah inta u dhaxaysa qiyaastii 45aad iyo 25aad, oo ku yaalla aagga Mediterranean, Mesopotamia, dhulka Eeshiyaan, Hindiya iyo Hindiya. Gobolladaasi waxay ku xirnaayeen wadada Waddada Waddada Silk Road, waxayna haystaan ​​Muddo Dheeri ah oo ah Dhirta Da'da ah ka dib Da ' Marka la eego dhaqanka, Da'da Daaha waxaa la socday Axial Da'da, taas oo ka hadlaysa horumarinta dhaqanka, falsafada iyo diinta oo ugu dambeyntii keentay soo ifbaxa taariikhda reer galbeedka (Hellenism, "classical"), Eastern (Abrahamic) Bariga (Confucianism, Taoism). Afrika-Yurub-Aasiya. Afro-Eurasia [1] (ama Afroeurasia, [2] ama Eurafrasia, [3] ama loo calaamadiyay jasiiradda aduunka) waa miino dhuleed oo loo kala qaybin karo Afrika iyo Eurasia (kuwaas oo si dheeraad ah loogu qaybin karo Aasiya iyo Yurub). Saddexdaas kiniisadood waxay ka samaystaan ​​dhul-beereedka ugu wayn ee Dunida. Shuruudaha waa xarriijimo ah magacyada qaybaha ay ka kooban yihiin. [3] Afro-Eurasia wuxuu ku kooban yahay 84,980,532 kilomitir square (32,811,167 sq mi), in yar oo ka mida dhulalka adduunka, waxaana ku nool dad tiradoodu dhan tahay 6 bilyan oo qof, qiyaastii 86% dadka adduunka. Inkastoo Afro-Eurasia waxaa caadi ahaan loo tixgeliyaa inay ka kooban tahay laba ama saddex qaaradood oo kala duwan, maaha mid ku haboon. Taa bedelkeeda, waa qaybta ugu weyn ee iminka ku jirta wareegga labaad ee supercontinent. Qaybta ugu weyn ee Afro-Eurasia waxay u badan tahay Kaapvaal Craton, oo ay la wadaagaan Madagascar iyo qaybo ka mid ah Hindiya iyo galbeedka Australia oo qayb ka ahaa suugaanta ugu horeeysa ee Vaalbara ama Ur ku dhawaad ​​3 bilyan oo sanno ka hor. Waxay ka samaysay qaybo ka mid ah supercontinent kasta tan tan. Dhimashada Pangea qiyaastii 200 milyan oo sano ka hor, Talyaaniga Waqooyiga Ameerika iyo Eurasian ayaa wadajir u sameeyay Laurasia halka Goobta Afrika ee ku taal Gondwana, oo laga soo qaaday Hindisaha Indian-ka. Tani waxay saameyn ku yeelatay Koonfurta Aasiya ilaa 50 milyan oo sano ka hor waxayna bilowday dhismaha Himilooyinka. (Wakhti isku mid ah, waxa kale oo lagu dhajiyay qoraalka Australiya.) Qeybta Carbeed ayaa burburisay Afrika ilaa 30 milyan oo sano ka hor waxaanay saameyn ku yeelatay Qorshaha Iran intii u dhexaysay 19 iyo 12 milyan oo sanno ka hor, ugu dambeyntii sameynta silsiladaha Alborz iyo Zagros ee Xajka Iiraan. Ka dib markii xiriirka ugu horreeya ee Afro-Eurasia, waddada Bent-ka ee kuyaal Gibraltar Arc ayaa xidhay in yar oo ka yar 6 milyan oo sanno ka hor, oo la isku haysto Waqooyi-galbeed Afrika iyo Iberia. Tani waxay horseeday hoos u dhigid dhamaystiran ee Basin Baaskiil ah, dhibaatada salinity ee Messag. Eurasia iyo Afrika ayaa markale kala go'ay: Duufaantii Zanclean ee ku dhowaad 5.33 milyan oo sano ka hor waxay dib u soo celisay badda Mediterranean iyada oo loo marey Baxreyn Geberdarar iyo Badda Cas iyo Gulf of Suez Rifts oo Afrika ka soo jeeda wadamada Carabta. Maanta, Afrika waxay hadda ku biirtay Aasiya oo keliya buundada cidhiidhiga ah ee cidhiidhiga ah (taas oo ay kala qaybisay Suez Canal ee Isthmus of Suez) waxayna ka soocatay Yurub iyadoo ay ka soo jeedaan Baabuurta Gibraltar iyo Sicily. Paleogeologist Ronald Blakey ayaa ku tilmaamay 15 illaa 100 milyan oo sano oo ah horumarinta tectone sida ugu habboon oo loo saadaalin karo. [7] Waqtigaas, Afrika waxaa laga filayaa inay sii wado woqooyiga. Waxay xireysaa Gobaltaltaraha Gobalka Dhexe ilaa 600,000 oo sanno, [8] xidhitaanka oo si deg deg ah u soo saara badda Mediterranean. [9] Hase yeeshee, dukumiintiga jimicsiga ayaa ka buuxsamaya isbeddel aan la filayn oo ah waxqabadka tectonic ee samaynaya saadaalin dheeraad ah "aad iyo aad u macquul ah". [7] Saddex fursadood ayaa loo yaqaan 'Novopangaea, Amasia,' iyo Pangea Ultima. [10] Labada kowaad, Pacific-ka ayaa xidhay, Afrikana waxay ku sii socotaa Eurasia, laakiin Eurasia lafteeda ayaa u kala qaybsantay Afrika iyo Europe Yurubta galbeed; ugu dambeyntiina, seddexdaasi waxay isu rogeen bariga sida Atlantic oo xiran. Hanjin Marcabka. Hanjin Shipping Co., Ltd. wuxuu ahaa shirkad isgaarsiineed oo Koonfurta Kuuriya ah iyo shirkadda xamuulka. Ka hor intii aanu dhiman dhaqaalihiisii, Hanjin Shipping wuxuu ahaa koofurta kore ee ugu wayn koonfurta Kuuriya iyo mid ka mid ah tobanka ugu sarreeya ee kontaynarrada caalamka ah marka la eego awoodda. Maraakiibta Hanjin waxay horey u adeegsan jireen adeegyo 60 xarig ah iyo adeegyo taraamid ah oo ku baahsan adduunka oo qaadaya in ka badan 100 milyan oo ton oo shantii sano ah. Doonteeda waxay ka koobnayd maraakiibta weelasha badan, bulk iyo LNG sidayaal. Hanjin Shipping waxay haysatay barnaamijyadeeda u gaarka ah oo loogu talagalay gaadiidka badweynta iyo hawlgallada terminalka waxaana ku yaal xafiisyo badan oo ku yaal dalalka kala duwan. Febraayo 17, 2017, Hanjin Shipping Co. ayaa waxaa lagu dhawaaqay kalluumeysi maxkamadeed koonfurta Kuuriya. Giesecke & Devrient. Giesecke + Gacanta (G + D) waa shirkad jarmal oo xarunteedu tahay magaalada Munich oo bixisa bangiga iyo daabacaadda daabacaadda, kaadhadhka smart, iyo nidaamyada lacagta caddaanka ah. Waxaa la aasaasay sannadkii 1852 by Hermann Giesecke iyo Alphonse Devrient, shirkad hore oo ku takhasusay daabacaad tayo sare leh, Laga soo bilaabo 1850s ilaa 1870s shirkadda ayaa daabacday qaar ka mid ah qoraalada muhiimka ah ee kitaabiga ah ee Constantin von Tischendorf. Muuqaalka shirkadda ee tayada shaqada tayada waxaa lagu xaqiijiyay bandhigga caalamiga ah ee 1867 ee Paris. [2] Giesecke + Bixiye lacag bixiyay intii lagu jiray sicirbararka Jamhuuriyadda Weimar ee 1920-kii, mid ka mid ah kiisaska ugu caansan ee sicir bararka. Waxay sidoo kale tikidhada ku daabacday 1936 cayaaraha Olimbikada ee Jarmalka waxayna ganacsi la sameysay Spain oo hoos timaada Franco. [3] Doorka ay ku leedahay fududeynta burburinta dhaqaalaha Zimbabwe iyada oo loo marayo daabacayaasha kale ee 'taranta sicir bararka sare ee hoos yimaada Mugabe ayaa si fiican loo yaqaan'. Wakhtiga casriga ah, G + D wuxuu ballaariyay howlgalo ay ku jiraan kaadhadhka bangiyada, kaararka smart, nidaamka aqoonsiga, iyo e-lacagaha. Shirkadda ayaa ah iibiyaha labaad ee ugu weyn dunida ee lacagta lagu bixiyo, [4] dakhliga sanadlaha ah ee $ 2.45 bilyan. Waxay haystaan ​​in ka badan 8,000 oo shaqaale ah, iyo qaar ka mid ah 50 shirkadood oo ka mid ah shirkadaha iyo shirkadaha wadajirka ah ee dunida ku yaalla. Shirkaddu waxay ka shaqeysaa xarumaha daabacaadda ee Jarmalka (Munich iyo Leipzig), iyo sidoo kale Ottawa, Ontario, Canada, iyo Kuala Lumpur, Malaysia. G + D ayaa hadda bixiya liiska euro ee Jarmalka Jarmalka; iyo shirkadku waxay u keenaysaa warqado lacag ah oo loogu talagalay quruumo kale oo badan. [6] Sannadkii 1989, tiknoolijiyada Komori ee daabacaadda waraaqaha lacagta waxaa lagu soo bandhigay Yurub marka G + D amartay mashiinka yar yar. [7] Sanadkii 2000, Giesecke + wuxuu ku dhistay xarunteedii waqooyiga Ameerika ee Dulles, Virginia, xaafada Washington, D.C. Shirkaddu waxay soo saartaa waraaqo khaas ah oo loogu talagalay isticmaalka qalabka sida baqshadda, jeegaga, curaarta, shahaadooyinka, baasaboorka iyo aqoonsiga kale, iyo tikidhada. Ka sokow Jarmalka, Giesecke + Devrient waxay daabacday waraaqo lacag ah oo loogu talagalay wadamo kale oo kala duwan illaa sanado, sida Cambodia, Croatia, Itoobiya, Guatemala, Jamaica, Lithuania, Peru, Zaire iyo Zimbabwe. Dalka Japan, G + D waa mid firfircoon ee kaararka kaararka iyo waraaqaha lacagta lagu duubo. Bishii Oktoobar 2002dii, Giesecke + oo ay weheliso Kooxda Ammaanka Warfaafinta, Royal Holloway, Jaamacadda London iyo Vodafone ayaa Xarunta Kaarka Akhriska u samaysay Xarunta Isgaadhsiinta ee Smart, kaas oo qayb ka ah ISG ee Royal Holloway. Drill - Daloolin. Dhaqdhaqaaqa waa qalab lagu xiro qalabka wax lagu gooyo ama qalabka baabuur wadidda, badanaa marin yar ama darawal wadata, oo loo isticmaalo daloolada cirifka ah ee maaddooyinka kala duwan ama isku xirxirida walxo kala duwan. Xiriirinta waxaa lagu jajabiyey foori ah hal dhinac oo ka mid ah matoorka oo loo rogay markii loo cadaadiyey alaabta bartilmaameedka. Caarada, iyo mararka qaarkood geesaha, ee qalabka jarida ayaa shaqeynaya jarista qalabka bartilmaameedka. Tani waxay ka dhigi kartaa shinbiraha khafiifka ah (mashiinka dhoobada ama qashin-qubaha), ka gooyaan qaybo yaryar (qodidda saliidda), burburinta iyo ka saara qaybo ka mid ah shaqada (SDS-ta sameyska), saldhigga, ka hortagga, ama hawlaha kale. Maareynta waxaa badanaa loo isticmaalaa dhirta, shaqada birta, dhismaha iyo mashaariicda sameeya. Layli khaas ah oo loo qaabeeyey ayaa sidoo kale loo isticmaalaa daawada, xafiisyada boosta iyo codsiyada kale. Mashiinnada waxaa lagu heli karaa sifooyin badan oo kala duwan, sida awooda iyo awooda. Mashiinka mashiinka weyn ee mashiinka waa mishiinka mashiinka lagu rarayo oo loogu talagalay qodidda qodobbo culus oo culus oo culus kuwaas oo ay adagtahay in la guuro ama la keeno mishiinka qumman ee caadiga ah. Waxay leedahay saldhig mammuumad ah oo la marsiiyo godad iyada oo la adeegsanayo qalabka jarista sida qalabka xayawaanka ah (jaranjarada) ama qashinka bareebka. Waxaa jira noocyo kala duwan oo ku xiran hawlgalladooda iyo takhasusyada sida mashiinnada moobjirta qashinka, qashin-qubka, pneumatic, xajmiga hareeraha, quudinta tooska ah, saldhigga xakamaynta iwm. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa mashiinka mashiinnada mashiinka culus, mashiinka mashiinnada mashiinka saldhigga mashiinka, mashiinka mashiinka saldhigga mooska, saldhig magaalo, mashiinka gawaarida mashiinka, mashiinka dhoobada culus ama dhoobada. Cabbiraadda mashiinka (oo sidoo kale loo yaqaanno mashiinka lugta, mashiinka dharka, ama kursiga keydinta) waa qaab go'an oo la marsiiyo oo laga yaabo in lagu rakibo kursi ama daboolan karo dhulka ama goobta shaqada. Moodooyinka la qaadan karo ee leh saldhig mammuriga ah ayaa qabsanaya waxyaallaha birta ee ay mari karaan. Tikroolajiga miisaankiisu wuxuu ka kooban yahay salka, tiir (ama tiir), miis, xargo (ama buste), iyo madaxa dharka, sida caadiga ah oo ay ku kacdo mashiinka induction. Madaxa waxaa ku jira qaybo gacan qabasho ah (sida caadiga ah 3) oo ka soo baxaya xarun dhexe oo, marka la jeesto, u wareegto xargaha oo si qoto dheer u xoqdo, si la mid ah calaamadda tiirarka. Tilmaamaha matoorka ayaa sida caadiga ah lagu qiyaasaa marka loo eego gawaarida. Gawaarida waxaa lagu qeexaa laba jeer oo ah masaafada dhuunta, taas oo ah masaafada u dhexeysa bartamaha xargaha ilaa dhinac ugu dhow tiirarka. Tusaale ahaan, saxaafadda 16-inch (410 mm) ee mashiinka matoorka ayaa leh 8-inch (200 mm) oo masaafada u dhexeysa. Dadaqad yar ayaa looga baahan yahay si aad u dalbato dharka shaqada. Dhaqdhaqaaqa xayawaanka iyo xargaha ayaa waxaa ka mid ah kabaal ka shaqeynaya rack iyo bootin, taas oo siinaysa adeegbixiyaha faa'iido farsameed leh Miisku wuxuu u oggolaanayaa dalxiis ama xarig si loo isticmaalo si loo jiheeyo oo loo xakameeyo shaqada, iyada oo hawlgalku sii wanaajinayo Qodobka xargaha waxaa loo dhigaa qiyaasta miisaska, taas oo u ogolaanaysa godadka in si sax ah loo daadiyo si joogto ah Cabbiraadda mashiinka ayaa mar walba la qalabeeysan yahay mishiinno awood leh oo badan marka la barbar dhigo tijaabooyinka gacanta lagu qaato. Tani waxay u suurtageli kartaa maro weyn oo loo isticmaalo in la isticmaalo sidoo kale waxay kordhisaa ilaa qodista yar yar. Gaariga Beeraha. Gawaarida waa mashiinka injineernimada oo si gaar ah loogu talagalay in lagu keeno dadaal firfircoon oo xooggan (ama tareemo) xawaaraha qunyar socodka ah, ujeedada ah in la mariyo tareen ama qalab loo isticmaalo beeraha ama dhismaha. Inta badan, ereyga waxaa loo isticmaalaa in lagu sharaxo baabuur beer oo bixiya awooda iyo cidhiidhiga si loo dhexgalo hawlaha beeraha, gaar ahaan (iyo asal ahaan) beeraha, laakiin hadda hawlo badan oo kala duwan. Qalabka beeraha waxaa laga yaabaa in lagu jiido gadaashiisa ama lagu rakibo gawaarida, cagafuhuna sidoo kale waxaa laga yaabaa inuu bixiyo il awood ah haddii hirgelinta mashruuca. Tarjumaha ereyga waxaa laga soo qaatay Latka, isagoo ah magaca wakiil ee trahere "inuu jiido". [1] [2] Isticmaalka ugu horraysa ee ereyga macnaha "macnaheedu yahay mishiinka ama baabuurta jiidista baabuurta ama jeexjeexyada" wuxuu dhacay 1896, laga bilaabo xilligii hore "engine of traction" (1859). Gaariga Culus-Backhoe loader. Gawaarida xamuulka ah, oo loo yaqaan 'loader backer', oo loo yaqaan 'loader backhoe', waxay ku dhejisaa shuruudaha shaqeeyaha, ama googoynka gaabis ah ee gawaarida dhexdeeda dhexdeeda, waa baabuur qalab culus oo ka kooban tilmajir ahaan sida cutubka ku xiran mashiinka shaashadda / baaldiyaha ee hore iyo dhabarka dambe ee dhabarka. Iyadoo loo eegayo xajmigeeda iyo qaabkeedu yar yahay, gawaarida xamuulka ahi waxay aad ugu badan yihiin mashaariicda magaalooyinka iyo mashaariicda dhismayaasha yar yar (sida dhisidda guri yar, hagaajinta waddooyinka magaalooyinka, iwm) iyo dalalka soo koraya. Mashiinka noocan oo kale ah wuxuu la mid yahay oo laga soo qaatay waxa hadda loo yaqaan "TLB" (Tractor-Loader-Backhoe), taas oo ah in la yidhaahdo, cagaf beereedka oo lagu rakibay gawaarida hore iyo fiilo gadaal ah. Horumarka dhabta ah ee dhabarka ayaa dhab ahaantii bilaabay 1947 by mufikiriinta bilaabay Wain-Roy Corporation of Hubbardston, Massachusetts. Sanadkii 1947 Wain-Roy Corporation wuxuu soo saaray oo tijaabiyay dhabarka dhabta ah ee dhabta ah. Bishii Abriil 1948 Wain-Roy Corporation ayaa markii ugu horeysay iibisay dhammaan gaaska dabiiciga ah, oo lagu rakibay Ford Model 8N, shirkadda Connecticut Light iyo Shirkadda Tamarta $ 705. Liska filimka hindi Weyn. Tani waa darajada ugu sarreysa filimada Hindiya oo ay ku jiraan filimado ka soo jeeda luqado kala duwan oo ku saleysan qiyaasaha xafiiska caalamiga ah ee qunsuliyadaha caalamiga ah sida lagu sheegay ilo macquul ah. Ma jirto baaritaan rasmi ah oo ku saabsan sawirrada gudaha ee gudaha gudaha Hindiya, iyo xogta daabacaadda boggaga Indianka ayaa inta badan lagu cadaadiyaa inay kordhiyaan qiyaasaha xafiiska gudaha ee gudaha. [1] Filimada Hindiya ayaa lagu tijaabiyay suuqyada dunida oo dhan tan iyo horraantii qarnigii 20aad. [2] Laga soo bilaabo 2003, waxaa jira suuqyo in ka badan 90 waddan oo filim laga soo qaaday Hindiya. [3] Tobankii sano ee ugu horreeyay qarnigii 21aad, waxaa jiray kor u kaca qiimaha tikidhada, seddex qeybood oo tiyaatooyin ah iyo korodhka tirada sawirada filimka la sii daayay, taas oo keentay koror ballaaran oo xafiiska ururinta. Joornaalada Dunida Ganacsiga. Jariidadda Daraasaadka Ganacsiga Caalamiga ah waa laba sawir oo indho la'a oo dib u eegis ah oo lagu falanqeynayo tacliinta iyo daabacaadda rasmiga ah ee Ganacsiga Ganacsiga Caalamiga ah. Waxaa soo daabacay Palgrave Macmillan wuxuuna daboolayaa cilmi baarista ganacsiga caalamiga ah. Joorka ayaa la aasaasey 1970-kii, waxaa sameeya Alain Verbeke (University of Calgary). Sida laga soo xigtay Warbixinta Xogta Wargalinta ee saameeynta saameynta 2016 waa 5.869. Carrefour. Carrefour S.A. (Fransiiska: [kataqfuʁ]) oo ah xarunta ganacsiga ee Faransiiska ah oo xarunteedu tahay Boulogne Billancourt, Faransiiska, waaxda Hauts-de-Seine ee u dhow Paris. [2] Waa mid ka mid ah silsiladaha waawayn ee waawayn ee adduunka oo leh 12,300 oo ah dukaamada isgaadhsiinta (oo ay ka mid yihiin 1,528 tuulada) dhammaadka sannadka 2016. Carrefour waxay ka shaqeysaa in ka badan 30 dal oo Yurub, Ameerika, Aasiya iyo Afrika. Carrefour waxaa loola jeedaa "iskutallaabta" Faransiis. Shirkaddu waa qayb ka mid ah Heerka Suuqa Sto 50x ee saamiyada suuqa. Oman, Carrefour wuxuu dukaanka ka furay 2001-dii oo ku yaal duleedka magaalada Muscat. Sanadkii 2008, laan kale ayaa laga furay Quraanka. Bishii Maajo 2011 Carrefour wuxuu dukaanka Sohar ka furay. Carrefour afaraad ayaa la furay bishii Maarso 2012 at Muscat Grand Mall. Qeybta shanaad ayaa Salalah laga furay 24-kii Maajo 2013. Si rasmi ah ayaa loo xaqiijiyay tan ugu weyn ee Carrefour ee Oman. Carrefour waxay dukaankeedii ugu horreysay ka furatay Lahore, Pakistan oo ay wadaagaan MAF sanadkii 2009 iyadoo lagu magacaabo Hyperstar, iyo dukaamo kale oo ku yaal magaalada Karachi ee 2011. Ilaa 2017, Hyperstar waxay leedahay 6 dukaamays oo ku jirta 3 oo ku jirta Lahore, 2 Karachi iyo 1 ku yaala Islamabad. Dukaanka kale ee Faisalabad waa diyaar waana furmi doonaa 2018. Carrefour waxay leedahay 12 shirkadood oo macaamiishu ku leedahay Sucuudi Carabiya, iyada oo 5 ka mid ah ay ku jiraan caasimadda Riyadh lafteeda. Taiwanese Mandarin. Heerka Shiinaha, oo sidoo kale loo yaqaan 'Standard Standard Mandarin, Standard Mandarin', ama Mandarin, ayaa ah noocyo kala duwan oo Shiinees ah, oo ah luqada rasmiga ah ee Shiinaha iyo Taiwan (de facto), iyo mid ka mid ah afarta af rasmi ee Singapore. Its dhawaaqu wuxuu ku salaysan yahay lahjadda Beijing, erayadeeda ku jirta luuqadaha Mandarin, iyo naxwaha wuxuu ku saleysan yahay shiinada qoran ee Shiinaha. Sida noocyo kaladuwan oo Shiinees ah, Heerka Shiineesku waa luuqad tonan oo leh mawduuc mawduuc leh oo mawduuc leh iyo mawduuc mawduuc ah. Waxay leedahay qandaraasleeyaal biloow ah, hase yeeshee, shaqaalihii yaraa, qandaraaska kama dambaysta ah iyo dhawaaqyada ayaa ka badan noocyada koonfurta. Heerka shiineesku waa luuqada falanqaynta, inkasta oo erayo badan oo isku dhafan. Waxaa jira laba nooc oo qaabeysan oo luuqadda ah, oo ah Putonghua oo ku yaala Mainland Shiinaha iyo Guoa ee Taiwan. Marka laga soo tago tiro farqi ah oo ku hadla luqada iyo erayada, Putonghua waxaa lagu qoray iyadoo la adeegsanayo jilayaasha fudud ee Shiinaha (oo lagu daray hanyu Pinyin romanization for teaching), halka Guoyu lagu qoro isticmaalka jilayaasha dhaqameed ee Shiinaha (oo lagu daro Zhuyin xagga waxbarida). Waxaa jira jilayaal badan oo isku mid ah labada ujeedka. Taipei. Taipei (/ ˌtaɪpeɪ /), [5] si rasmi ah loo yaqaano Taipei City, waa caasimad [a] iyo degmo gaar ah oo Taiwan ah (oo si rasmi ah loogu yaqaano Jamhuuriyadda China, "ROC"). Ku fadhiisashada jasiiradda waqooyiga ee jasiiradda, Taipei City waa degmo ka tirsan degmada New Taipei City. Qiyaastii 25 km (16 mi) koonfur galbeed oo ka tirsan magaalada dekedda waqooyi ee Keelung. Inta badan magaaladu waxay ku taallaa Taipei Basin, oo ah qulqul hore oo xuduud u ah labada dooxadood ee cidhiidhiga ah ee webiyada Keelung iyo Xindian, kuwaas oo ku biiray inay sameeyaan Webiga Tamsui oo ku yaal xudduudaha galbeedka magaalada. Taipeh-fu horay loo yaqaan 'Taipeh-fu' inta lagu guda jiro xilligii Qing iyo Taihoku ee hoos yimaada xukunka Japan, Taipei wuxuu noqday caasimadda Gobolka Taiwan oo qayb ka ah Jamhuuriyadda China 1945-kii, wuxuu ahaa caasimadda [R] tan iyo 1949, markii Kuomintang lumay Dhul-gaduudka Xisbiga Shiinaha ee Shiinaha ee ku jira Dagaalkii Sokeeye ee Shiinaha. Magaaladu si habboon u socotaa waa gurigeeda dad lagu qiyaasay 2,704,810 (2015), [7] oo ka kooban qaybta ugu muhiimsan ee magaalo weynta Taipei-Keelung oo ay ku jiraan magaalooyinka dhow ee New Taipei iyo Keelung oo leh dad ka kooban 7,047,559, [8] [8]] 40-ka degmo ee ugu caansan adduunka - qiyaas ahaan saddex meelood meel dadka muwaadiniinta ah ee reer Taiwan waxay ku nool yihiin degmada metro. Magaca "Taipei" wuxuu u gudbin karaa dhammaan magaalooyinka waaweyn ama magaalada si sax ah. Taipei waa xarunta siyaasadeed, dhaqaale, waxbarasho, iyo dhaqanka ee jasiiradda Taiwan, iyo mid ka mid ah xarumaha waaweyn ee Bariga Aasiya. Tani waxay u muuqataa inay tahay magaalo caalami ah, [9] Taipei waxay qayb ka tahay aagga warshadaha waawayn ee sare. Railways, tareenada xawaaraha sare, wadooyinka waaweyn, garoomada diyaaradaha, iyo khadadka basaska waxay ku xiraan Taipei dhamaan qaybaha jasiiradda. Magaalada waxaa u adeega laba garoon diyaaradeed - Taipei Songshan iyo Taiwan Taoyuan. Taipei waxay ku taallaa dhismooyin kala duwan oo caalami ah ama caan ah oo ay ku jiraan Taipei 101, Chiang Kai-shek Memorial Hall, Dalongdong Baoan Temple, Hsing Tian Kong, Lungshan Temple of Manka, National Palace Museum, Xafiiska Madaxtooyada, Taipei Guest House, Ximeyn, iyo dhowr suuq oo habeeno ah oo ku kala yaalla magaalada. Tilmaamaha dabiiciga ah sida Maokong, Yangmingshan, iyo ilo kulul ayaa sidoo kale si fiican loogu yaqaan dadka soo booqda ee caalamiga ah. Papua New Guinea. Papua New Guinea (UK): / Pæp (j) uə... ɡɪni, pɑː- /, US: / pæpjuə, pɑːpuːə /; [9] Tok Pisin: Papua Niugini; Hiri Motu: Papua Niu Gini) Gobolka Independent ee Papua New Guinea, waa waddan badweynta ah oo ku yaal qeybta bariga ee jasiiradda New Guinea iyo jasiiradaha xeebta ee Melanesia, oo ah gobalka koonfur galbeed ee waqooyiga woqooyiga Australia. Caasimadeeda, oo ku taalla xeebta koonfureed, waa Port Moresby. Qeybta galbeed ee New Guinea waxay sameysey gobolada Indonesia ee Papua iyo West Papua. Marka la eego heer qaran, ka dib markii ay xukunto saddex awood oo dibadda ah tan iyo 1884-kii, Papua New Guinea waxay xustay hannaankeeda 1975-kii. Tani waxay ku xigtay 60 sano oo ah maamulkii Australiya, oo bilaabay intii lagu jiray Dagaalkii Dunida I. Waxay noqotay dawlad madaxbannaan oo madax banaan 1975-kii Elizabeth II oo ah madaxa madaxtinnimada wuxuuna noqday xubin ka mid ah Dawlada Dhexe ee Midawga Afrika. Papua New Guinea waa mid ka mid ah dalal dhaqameedyada kala duwan ee adduunka. Sidoo kale waa mid ka mid ah kuwa ugu miyiga ah, iyada oo 18% kaliya ay dadku ku nool yihiin xarumaha magaalooyinka. [10] Waxaa jira 852 luqadood oo loo yaqaanno waddanka, kuwaas oo 12 ka mid ah aan hadda laheyn kuwa ku hadla luuqada la yaqaan. [11] Inta badan dadweynaha in ka badan 7 milyan oo qof ayaa ku nool bulshooyinka caan ah, kuwaas oo ah luuqadaha kala duwan. [12] Wadanku waa mid ka mid ah adduunka ugu yaraan sahaminta, dhaqanka iyo juquraafi ahaan. Waxaa la ogyahay in ay leeyihiin kooxo badan oo dad aan la diideyn, cilmi-baarayaashuna waxay rumeysan yihiin inay jiraan noocyo badan oo aan la ogeyn oo dhirta iyo xayawaanka gudaha ku jira. Ottoman-Turks. Turki Ottoman (Turks Turks, Turki: Ottoman Turkleri) waxay ahaayeen dadweynaha Turkiga ku hadla ee Boqortooyada Ottoman, oo aasaasay saldhigyo milatari oo dawladeed iyo xukun dawladeed. Xogta la isku hallayn karo oo ku saabsan taariikhda hore ee Turkiga ee Ottoman waa mid aad u yar, laakiin waxay qaateen magaca Turkiga, Ottoman ("Cismaan") oo lagu khaarajiyey luuqadaha Yurubta ah "Ottoman"), oo ka yimid guriga Cusmaan I (oo idil 1299-1326), aasaasihii boqornimadii oo xukumayay Boqortooyada Osman mudo 624 sano ah. Ka dib ballaarinta gurigeeda Bithynia, mabaadiida reer Ottoman wuxuu bilaabay inuu dhexgalo Muslimiinta kale ee Turkiga ah iyo Masiixiyiinta aan Turkiga ahayn, oo noqda Turjumaanka Turkiga iyo ugu danbeyntii Turki ee hadda. Turkiga Ottoman ayaa xannibay waddooyinka waddooyinka oo dhan Yurub iyadoo lagu guuleystey magaalada Constantinople, caasimadda caasimadda Byzantine-Bari ee Boqortooyada Midowday, iyo yurubiyanku waa inay helaan siyaabo kale oo ay ula macaamilaan wadamada Bariga. "Ottomans" ayaa markii ugu horreysay loo yaqaanay Galbeedka qarnigii 14aad markii ay galbeedka u soo guureen boqortooyadii Seljuk, ee ku yaala Anatolia. Turki Ottoman wuxuu abuuray dawlad ku taal Galbeedka Anatolia oo hoos timaada Ertugrul, oo ah caasimadda Sögüt ee galbeedka Anatolia. Ertugrul waxa uu aasaasay mabaadii'da oo qayb ka ah xagjirnimada Seljuk. Wiilkiisa Cusmaan wuxuu balaariyay mabaadi'da; Boqortooyada iyo dadkaba waxaa loo yaqaan "Ottomans" by dadka reer Yurub ka dib ("Ottoman" oo ah musuqmaasuq "Cusman"). Wiilka Cismaanku wuxuu ballaariyay Boqortooyada Boqortooyada, oo la yiraahdo Nicaea (hadda jimcaha Iznik) oo ka tallaabay Daarellielladii 1362. Boqortooyada Carmalku waxay isu soo baxday markii Mehmed II uu qabsaday caasimada Boqortooyada Byzantine, Constantinople (Istanbul), 1453.] Boqortooyada Ottoman waxay u timid inay maamusho badmaaxyada Balkans, Cawadheer, Bariga Dhexe (oo laga reebo Iran), iyo Waqooyiga Afrika intii ay socdeen qarniyo dhawr ah, oo leh ciidan aad u fara badan iyo ciidan. Boqortooyada waxay sii jirtey ilaa dhammaadkii dagaalkii koowaad ee aduunka, markii ay ka adkaadeen malleeyshiyadii oo ay qaybsadeen. Ka dib dagaalkii Turkiga ee guulaystay ee ku dhamaaday dhaqdhaqaaqii qaran ee Turkiga oo la hakiyay inta badan dhulkii lumay Allies, dhaqdhaqaaqiina wuxuu joojiyay sultan sultanatkii November 1, 1922 wuxuuna ku dhawaaqay Jamhuuriyadda Turkiga 29-kii October, 1923-kii. Heshiiskii Sèvres oo ka wada xaajooday heshiiska weyn ee Lausanne, isagoo aqoonsaday aqoonsiga casriga ee Turkiga casriga ah, oo lagu magacaabo Misak-y Milli (Heshiis Qaran). Dhammaan dadka reer Ottoman ma ahan Muslimiin, mana ahan Muslimiintii Muslimiinta oo dhan oo Turki ah, laakiin ilaa 1923, inta badan dadka ku nool xudduudaha Turkiga cusub waxay aqoonsadeen Turki. (Meelo badan oo la xusi karo waxay ahaayeen kurdida iy Nestlé. Nestlé S.A. waa shirkad isweydaarsiga raashinka iyo cabitaanka khamriga Swiss ee Vevey, Vaud, Switzerland. Waa shirkadda ugu weyn ee cuntada ee aduunka, lagu qiyaaso dakhliga iyo cabbiraadaha kale, tan 2014. [3] [5] [5] [6] [7] Waxay ka dhigtay Lambar 64 oo ka mid ah Fortune Global 500 oo ah 2017 [8] iyo Tirada 33-da sannadka 2016 ee Forbes Global 2000 liiska shirkadaha waaweyn ee dadweynaha. Cuntada Nestlé waxaa ka mid ah cuntada ilmaha, cunto caafimaad, biyo nadiif ah, quraacda quraacda, qaxwaha iyo shaaha, macmacaanka, waxyaabaha caanaha laga sameeyo, jalaatada, cuntada la barafeeyey, cuntooyinka xayawaanka, iyo cunto fudud. Nestlé, Nescafé, Kit Kat, Smarties, Nesquik, Stouffer's, Vittel, iyo Maggi. Labaatan iyo sagaal Nestlé ayaa sanad walba iibsanaya lacag ka badan $ 1.1 bilyan oo doolar. Nestlé waxay leedahay 447 warshad, waxay ka shaqeysaa 194 dal, waxayna shaqaaleysiisaa ku dhawaad ​​339,000 qof. [11] Waa mid ka mid ah saamileyda ugu weyn ee L'Oreal, oo ah shirkadda ugu weyn ee lagu qurxiyo dunida. [12] Nestlé waxaa la aasaasay sannadkii 1905 isaga oo ku biiray shirkadda Anglo-Swiss Milk Company, oo lagu aasaasay 1866-kii walaalihii George iyo Charles Page, iyo Farine Lactée Henri Nestlé, oo lagu aasaasay 1866-kii Henri Nestlé. Shirkadda ayaa si weyn u korodhay intii lagu jiray dagaalkii koowaad ee aduunka iyo mar kale ka dib dagaalkii labaad ee aduunka, sii ballaarinta waxyaabaha ka baxsan caanaha hore ee caanaha iyo caanaha caanaha. Shirkadda ayaa sameysay tiro iibsiyo shirkado ah, oo ay ku jiraan Crosse & Blackwell 1950, Findus oo 1963, Libby's 1971, Rowntree Mackintosh 1988, Klim 1998, iyo Gerber 2007. Nestlé waxay leedahay liiska hoose ee ku yaala Shirkadda SIX ee Iskaashatada Swiss waxayna ka kooban tahay Heerka Iskaashatada Iibsiga. Waxay leedahay liiska labaad ee Euronext. Al Baik. Al Baik (Carabiga: البيك, macnaheedu waa Bey, oo qaabeeya ALBAiK) waa saldhig cunto oo bilaash ah oo laga helo Sacuudi Carabiya taas oo inta badan iibisa digaaga iyo hilibka doofaarka kala duwan. Waa mid ka mid ah macaamiisha waaweyn ee digaaga ee Sacuudi Carabiya [1] Jeelka wuxuu ka kooban yahay in ka badan 40 laamood oo ku yaala Jeddah halkaasi oo ay ku yaalaan siddeed Mecca, lixna Madina, mid ka mid ah Taif, mid ka mid ah Yacoub, mid ka mid ah Al Qunfudhah, mid ka mid ah Al-Li, hal Al-Kharj, iyo mid Riyadh. [2] Albaik wuxuu bilaabay inuu sii ballaariyo gobalka dhexe ee Sucuudiga oo leh laba laamood oo laga furay Buraidah, waxaana uu qorsheynayaa inuu furo Abha iyo laamo kale oo loogu talagalay magaalada, iyada oo intaa dheer magaalooyinka kale ee muhiimka ah ee gobolka. 3] Tani waxay calaamad u tahay markii ugu horeysay ee silsilad ay sii ballaariso meel ka baxsan adeeggeeda ugu weyn ee gobollada galbeedka Sacuudi Carabiya. Al Baik ayaa sidoo kale lagu soo bandhigay gobolka Koonfurta gobolka Sacuudi Carabiya ee magaalada Jizan sannadkii 2016-ka. Dhawaan, Al Baik waxay go'aansatay inay bilawdo adeegyadeeda caalamiga ah. In kasta oo Al Baik laga iibsado oo keliya Sacuudi Carabiya waxaa weli loo tixgeliyaa mid ka mid ah makhaayadaha iibka ee ugu badan dunida. Waa mid ka mid ah kuwa ugu caansan ee ku nool Sacuudi Carabiya. Waxa kale oo uu furay qaar ka mid ah laamiyada dalalka Carabta, waxayna heleen wax badan oo faa'iido badan leh Al marai. Al Marai, Sacuudi Carabiya, waa caanaha ugu weyn iyo cabitaanka khamriga iyo iibiyaha ee carabida aroosyada. Waxay shaqaaleysiisaa in ka badan 4,000 oo qof, Waxay leedahay xafiisyo waaweyn alaabadeeda waxaa lagu iibiyaa badmaaxo Bariga iyo Carabta badan Waxay bixisaa qiyaastii boqolkiiba 60 caanaha suugada iyo cabbitaanka khamriga. Fanaaniinta. Before you do, please read Wikipedia: Your first article. You also have the ability to search for an article that you can handle the address. To test it, please use the bag. To utilize the editing of an article, look up the article. When making an article, references to trusted and reliable information. Non-referenced articles, especially in a person's livelihood, may be deleted. You can also start your new article while Special: Mypage / Artist. Then, you can develop a hazard message that comes from wiping, ask other developers to help you with the task, and the article "article" when ready. Af-Kurdi. Kurdid (Kurdî, کوردی; dhawaaqa [kuɾdiː]) waa luuqad woqooyi galbeed ah oo ku hadasha luqadda Iiraan oo ay ku hadlaan Kurdida ee reer galbeedka Aasiya. Kurdida waxay samaysaa saddex kooxood oo kala duwan oo loo yaqaano Northern Kurdishji (Kurmanji), Central Kurdish (Sorani), iyo Koonfurta Kurdish (Palewani). Luuqadaha Zazaani-Gorani, oo ah koox gooni ah oo ka mid ah luuqadaha non-Kurdida Waqooyi-galbeed ee Iran, ayaa sidoo kale ku hadla dhawr milyan oo kurdi ah. [5] [6] [7] [8] Daraasadaha laga soo qaatay 2009kii ayaa qiyaasaya inta u dhaxaysa 8 iyo 20 malyuun oo ku hadla afka Kurdishka ee ku yaalla Turkiga. [9] Inta badan kurdida waxay ku hadlaan Northern Kurdish ("Kurmanji"). [10] [11] Cuntada suugaanta ee Kuurtiga ah ayaa inta badan ku kooban gabayada illaa qarnigii 20-aad, markii suugaan badan oo bilaash ah la bilaabay. Maanta, waxaa jira laba maamul oo ah qoraallada kurdi ah, oo ah waqooyiga Kurdida ee waqooyiga gobollada juqraafi ee Kurdistan iyo bartamaha Kuurland oo sii dheer bari iyo koonfur. Ciraaq waxay bartamaheeda ka dhigtaa carabi, mid ka mid ah labada luuqadood ee rasmiga ah ee Ciraaq, waxaana ku jira dukumiintiyada siyaasadeed oo loo yaqaan "Kurdish". Jakarta. Jakarta (dʒəkɑːrtə /; Indonesian waa: [dʒakarta], oo si rasmi ah u maamusho gobolka caasimadda ee Jakarta (Indonesia: Daerah Khusus Ibu Kota Jakarta), waa magaalo weyn oo ku taal Indonesia. Waxay ku taallaa xeebta waqooyi-galbeed ee jasiiradaha ugu badan dunida ee Java, waa xarunta dhaqaalaha, dhaqanka iyo siyaasadda Indonesia, oo leh dad ka kooban 10,075,310 sida 2014. [8] Jabuutetabek (oo magaciisu yahay isku xirka hindisaha bilowga ah ee Jakarta, Bogor, Depok, Tangerang iyo Bekasi), waa agabka labaad ee ugu weyn magaalooyinka iyo goobaha labaad ee ugu wayn magaalooyinka ka dib Tokyo, oo leh dadweynaha oo ah 30,214,303 tan oo ah tirakoobkii 2010. [9] Fursadaha ganacsi ee Jakarta, iyo sidoo kale suurtogalnimada in ay bixiso heerka sare ee nolosha, waxay soo jiidataa soogalootiga ka yimaada dhammaan jasiiradaha Indonesia, taas oo ka dhigaysa dherer dherer ah bulshooyin iyo dhaqamo badan. [10] Jakarta ayaa si rasmi ah u ah gobol goboleed oo leh awood dhaqaale oo gaar ah, laakiin waxaa sida badan loo yaqaan magaalo. Dawladda Jakarta waxay ka kooban tahay shan magaalo iyo hal maamul. Af-Indunisi. Javanese / dʒɑːvəniːz / [3] (ꦧꦱꦗꦮ, basa Jawa; Javanese: [bɔsɔ dʒɔwɔ]) (luuqadaha loo yaqaan "ꦕꦫꦗꦮ, cara Jawa; Javanese: [tjɔrɔ dʒɔwɔ] waa luuqadda dadka Javanese ee ka soo jeeda bartamaha iyo bariga qaybo ka mid ah jasiiradda Java, Indonesia. Waxaa sidoo kale jira meelo ka mid ah kuwa ku hadla Javanese ee waqooyiga galbeedka Java. Waa afka hooyo ee in ka badan 98 milyan oo qof [4] (in ka badan 42% dadweynaha Indonesia). Javanese waa mid ka mid ah luqadaha Australiyaanka ah, laakiin maahan mid si gaar ah ugu dhow luuqadaha kale waana adag tahay in la kala saaro. Qoyska ugu dhow waa luuqadaha dariska ah sida Sundaese, Madurese iyo Balinese. Inta badan dadka ku hadla Javanese waxay sidoo kale ku hadlaan Indoneesiya, qaabka caadiga ah ee looga hadlayo Malay oo ku hadlaya Indonesia, ujeedooyin rasmi ah iyo ganacsi iyo sidoo kale hab ay kuula xiriiraan dadka Indooniyaanka ah ee non-Javanese. Waxaa ku hadla afafka Javanese ee Malaysia (oo ku yaal gobollada Selangor iyo Johor) iyo Singapore. Qaar ka mid ah dadka reer Javanese ee ku nool Suriname (Gumeysiga Holland ee Suriname illaa 1975) waxay ku hadlaan afafka luuqadda. Malaysian language. Malay (/ məleɪ /; [5] Malay: Bahasa Melayu بهاس ملايو) waa luqad weyn oo ka mid ah qoysaska Australiyaanka ah ee ku hadlaya Brunei, Indonesia, Malaysia iyo Singapore. Luqadda Malaysiya, waxaa ku hadla 290 malyan qof [6] oo ka soo jeeda xeebaha Malacca, oo ay ku jiraan xeebta Malasiya ee Malaysia iyo xeebta bari ee Sumatra ee Indonesia, waxaana loo asaasay luuqad hooyo xeebaha galbeedka Sarawak iyo West Kalimantan ee Borneo. Waxaa sidoo kale loo isticmaalaa luqadda ganacsi ee koonfurta Filibiin, oo ay ku jiraan qaybo koonfureed oo ka mid ah jasiiradaha Zamboanga, Sulu Archipelago iyo degmooyinka ugu badan ee koonfurta Muslimka ah ee Bataraza iyo Balabac ee Palawan. Sida ay ku hadlaan Bahasa Kebangsaan, ama Bahasa Nasional ("Luqadda Qaranka"), ee dhowr gobol, Standard Malay waxay leeyihiin magacyo rasmi ah oo kala duwan. Dalka Malaysia, waxaa lagu magacaabaa Bahasa Malaysia ("Luqadda Malaysiya"). Waxaa sidoo kale la yiraahdaa Bahasa Melayu ("luqadda Malay"). Singapore iyo Brunei, waxaa lagu magacaabaa Bahasa Melayu ("luqadda Malay"); iyo Indonesia, Bahasa Indonesia ("luuqada Indonesian") waxaana loogu talagalay Bahasa Persatuan / Pemersatu ("luuqad isku mid ah / lingua franca"). Si kastaba ha noqotee, meelaha bartamaha ku yaalla ee Sumatra koonfurta halkaas oo luuqaddu ay tahay asal ahaan, Indooniyaanka waxay u tixgeliyaan sida Bahasa Melayu oo tixgelinaysa mid ka mid ah luuqadooda goboleed. Thai language. Thai, [3] Central Thai, [4] ama Siamese, [5] waa luqada qaranka iyo tan rasmiga ah ee Thailand iyo luqadda koobaad ee badi dadka Thai, oo ay ku jiraan Thai Shiine. Waa xubin ka mid ah kooxda Tai Tai ee qoyska luqadda Kra-Dai. In kabadan kalabadh erayadeeda waxaa laga soo qaatay Pali, Sanskrit, Mon, iyo Old Khmer. Waa luuqad tonal iyo lafaguris. Thai waxay sidoo kale leedahay habdhismeed adag oo nidaam ah oo calaamado isku dhafan. [Citations needed] Hadalka Thai ayaa si isku mid ah u fahmi kara Lao, luuqada Laos; Labada luuqadood waxaa lagu qoraa qoraallo wax yar oo kala duwan laakiin luuqad ahaan waxay la mid yihiin. [6] Tibiliisi. Tbilisi (Soomaliya: / təbɪliːsi, təbɪliːsi, təbɪliːsi / təb-bih-LEE-see, tə-BIL-ih-see; [3] Georgian: თბილისი [tʰbilisi] Tiflis [4] (/ tɪflɪs / TIF-li), [3] waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Georgia, oo ku taal bangiyada Kura Rivera oo leh qiyaastii 1.5 milyan oo qof. Waxaa la aasaasay qarnigii 5aad ee AD iyadoo Vagnang I of Iberia, tan iyo markaas Tbilisi wuxuu u adeegay caasimadda boqortooyooyinka kala duwan ee Jarmalka iyo jamhuuriyada. Intii u dhaxaysay 1801 iyo 1917, markaas qeyb ka mid ah Boqortooyada Ruushka, Tiflis waxay ahayd kursigii Imperial Viceroy, oo xukumay labada Koonfurta iyo Waqooyiga Kawaanka. Sababtoo ah meesha uu ku yaalo wadada u dhexeysa Yurub iyo Aasiya, iyo meel u dhowaanshaha wadada wanagsan ee Silk Road, taariikhda oo dhan taariikhda Tbilisi waxay ahayd arrin muran ah oo u dhexeeya awoodaha caalamiga ah ee kala duwan. Goobta magaaladu ilaa maanta waxay hubisaa inay tahay jidka muhiimka ah ee mashaariicda tamarta iyo ganacsiga kala duwan. Taariikhda kala duwan ee Tiflis waxa ay ka muuqataa dhismaheeda, taas oo ah isku dhafid dhexdhexaad ah, neoclassical, Beaux Arts, Art Nouveau, Stalinist iyo qaababka casriga ah. Tel Aviv. Tel Aviv (Caanjooga: תֵּל אָבִיב, [ar aviv], Carabi: تل أبيب) waa magaalada labaad ee ugu weyn ee reer binu Israa'iil - ka dib Yeruusaalem - iyo magaalooyinka ugu badan ee degaanka Gush Dan, oo ah meesha ugu weyn magaalooyinka reer binu Israa'iil. Waxay ku taallaa xeebta badda Mediterranean ee waddanka iyo dadweynaha 438,818, waa xarunta dhaqaalaha iyo tiknoolajiyadda dalka. Silicon Wadi waa magac kale oo loogu talagalay Gush Dan, marka la barbardhigo Silicon Valley ee Maraykanka ee California. Tel Aviv waxaa maamula Degmada Tel Aviv-Yafo, oo uu hoggaamiyo Ron Huldai, waxaana uu ku nool yahay safaarado badan oo ajnabi ah. [6] Waa magaalo caalami ah waxaana kaalinta 34-aad kaga jirtaa Indexing Financial Financial Centers Index. [7] Tel Aviv waxay leedahay dhaqaalaha saddexaad ee ugu weyn Bariga Dhexe kadib markii Abu Dhabi iyo Kuwait City. [8] [kuma jiraan cinwaanka] Magaaladu waxay leedahay qiimaha ugu sarreeya ee nolosha adduunka oo dhan [9] Tel Aviv wuxuu ka helaa in ka badan 2.5 milyan oo caalami ah oo caalami ah sanadkiiba. [10] [11] A "raasamaal xisbi" ee Bariga Dhexe, waxay leedahay nolol firfircoon habeen iyo dhaqan 24-saac ah. [12] [13] Tel Aviv waxaa ku yaala Jaamacadda Tel Aviv University, oo ah Jaamacadda ugu weyn dalka oo leh in ka badan 30,000 oo arday. Af-Hebraw. Hebrew,afyahudi(Ivrit [ivʁit] (ku saabsan codkan dhegeysanaya) ama [ʕivɾit] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa reer galbeedka Semitic ah ee reer Israil, oo ku hadla in ka badan 9 milyan oo qof oo adduunka ah. Taariikh ahaan, waxaa loo arkaa inay yihiin luqadda reer binu Israa'iil iyo awowayaashood, inkastoo luqadda aan loo gudbin magaca Cibraaniga ah ee Tanakh. [Note 1] Tusaalooyinka ugu horreeyay ee taariikhda Paleo-Ciraaq oo laga soo bilaabo qarnigii 10aad ee BCE. [11] Cibraaniga ayaa iska leh qaybta galbeedka Semitic ee qoyska af-afrikaanka. Cibraaniga waa luuqadda keli ah ee keli ah oo ka hadhay, iyo tusaalaha kaliya ee lagu guulaystay ee luuqad dhintay. [13] [13] Cibraaniga ayaa joojiyay in luuqad maalinle ah lagu hadlo meelo u dhaxaysa 200 ilaa 400 CE, hoos udhacay tan iyo markii la afduubay Bar Kokhba. [2] [note 2] Ariiga iyo heerkoodu yar yahay Giriiggu horeba wuxuu u adeegsan jiray luqadaha caalamiga ah, gaar ahaan kuwa reer guuraaga iyo muhaajiriinta. [16] Waxa ay ka badbaaday muddadii dhexe oo dhexdhexaad ah sida luuqadda Yuhuudda, suugaanta rabbaaniga ah, ganacsiga galmada Yuhuudda, iyo gabayada. Kadib, qarnigii 19aad, waxa loo soo noolaaday sidii luqad lagu hadlo iyo suugaan. Waxay noqotay lingua franca of Falastiin ee Yuhuudda, iyo ka dib ee dalka Israa'iil. Sida laga soo xigtay Ethnologue, 1998, waxay ahayd luqadda 5 milyan oo qof oo adduunka ah. [5] Kadib markii Israa'iil, Maraykanku wuxuu leeyahay tirada labaad ee afka Cibraaniga ku hadla, oo leh 220,000 oo ku hadla afka iswidhishka, [17] inta badan reer binu Israa'iil. Modern Cibraaniga ah waa mid ka mid ah labada luuqadood ee rasmiga ah Ashdod. Ashdud ama إسدد Isdud) waa magaalada lixaad ee ugu weeyn iyo dekedda ugu weyn ee Israel ee ka dhigan 60% alaabtii dibedda laga keeno. Ashdod wuxuu ku yaallaa Koonfurta Degaanka ee dalka, xeebta Mediterranean-ka ee u dhaxaysa Tel Aviv ilaa Waqooyiga (32 Kiiloomitir 20 Km) iyo Ashkelon Koonfur (20 KM). Yeruusaalem waa 53 km (33 mi) xagga bariga. Magaaladu sidoo kale waa xarun warshadeed oo muhiim ah. Casriga casriga ahi wuxuu daboolayaa dhulka labo magaalo oo qadiimi ah, hal dhul gudaha ah iyo mid ka mid ah xeebta, kuwaas oo intooda badan taariikhda taariikheed ee laba kooxood oo kala duwan, oo ku xiran xidhiidhka dhow. Maqaalkani wuxuu ka hadlayaa magaalooyinka taariikhi ah, oo ay ku jiraan meelaha kale ee agagaarka ah, iyo casriga casriga ah. Degmadii ugu horeysay ee la diiwaangeliyey ee Ashdod waxay taariikh u tahay dhaqanka Kancaankii qarnigii 17aad ee BCE, [2] magaaladu waa mid ka mid ah kuwa ugu da'da weyn adduunka. Ashdod ayaa 13 jeer ku xusan Kitaabka Quduuska ah. Intii lagu jiray taariikhdeedii hore 1956, magaalada waxaa degay Falastiin, reer binu Israa'iil, gumeysiga Giriigga ee soo galaya soohdimooyinka Aleksandarada, Roomaanka iyo Byzantine, Carabta, Crusaders, iyo Turki Ottoman [3] Nazareth. Nazareth (næzərəθ /; Cibraaniga: נָצְרַת, Natzrat; Carabiga: الناصرة, a-Nāṣira; Aramaati: ܢܨܪܬ, Naagtrath) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee degmada Northern Israel. Naasereet waxaa loo yaqaan "caasimadda Carabta ee Israa'iil". [2] Sannadka 2016-ka dadkiisu waxay ahaayeen 75,922. [1] Muwaadiniinta ayaa ah muwaadiniin Carabta ah oo reer binu Israa'iil ah, kuwaas oo 69% ay yihiin Muslim iyo 30.9% Christian. Nazareth Illit (oo ah "Upper Nazareth"), wuxuu ku dhawaaqay magaalo gaar ah Juun 1974, waxaa la dhisay qorraxdii Naaseret, waxaana jiray dad Yuhuud ah oo ah 40,312 sanadka 2014. [6] Beersheba. Beerheba, ayaa sidoo kale ku dhajiyey Beer-Sheva (/ bɪərʃiːbə /; Hebrew: בְּאֵר שֶׁבַע ku saabsan codkan Be'er Sheva [be.eʁʃeva]; Carabi: بئر السبع Ku saabsan codkan Bi'ir as-Sab [biːr essabeʕ]), waa magaalada ugu weyn ee lamadegaanka Negev ee koonfurta Israel. Inta badan waxaa loo yaqaan "caasimadda Negev", waa bartamaha afaraad ee ugu weyn magaalooyinka Israel, oo ah siddeed magaalo oo reer Israeel ah oo leh tiro dad ah 205,810, [1] iyo magaalada labaad ee ugu weyn oo leh aag guud of 117,500 dunam (ka dib markii Yeruusaalem). Iyadoo taariikhda qadiimka ah, oo muddo dheer loo isticmaalay xerada bedouin, taariikhda casriga ah ee Beersheva waxay bilowday bilowgii qarnigii 20aad markii ay degenaansho joogta ah ay sameeyeen Turki Osman. [2] Dagaalkii Beersheba wuxuu ka mid ahaa weeraro Ingiriis ah oo ka dhacay Dagaalkii Dunida I ee loogu talagalay in uu jabiyo khadka difaaca Turkiga ee Gaza iyo Beersheba. Sannadkii 1947, Bir Seb'a (Carabiga: بئر السبع), sida la og yahay, waxaa loo maleynayaa inay qayb ka tahay gobolka Carabta ee Qorshaha Iskujirka ee Qaramada Midoobay ee Falastiin. Ka dib markii lagu dhawaaqay madaxbannaanida reer binu Israa'iil, ciidanka Masar ayaa hubsaday ciidamadooda Beersheba oo ah saldhig istaraatiijiyadeed iyo mid sahayba. Dagaalkii Beersheba wuxuu dhacay bishii Oktoobar 1948, waxaa lagu guuleystay ciidamada difaaca Israel. British. Dadka Ingiriiska, ama Britishka, waa muwaadiniinta Boqortooyada Ingiriiska ee Great Britain iyo Waqooyiga Ayrland, Xuduudaha Boqortooyada Ingiriisiga, iyo Xirfadaha Crown-ka. [29] [31] Sharciga dhalashadda Britishka wuxuu maamulaa muwaadinimada jinsiyada iyo jinsiyada casriga ah, taas oo laga yaabo in la soo iibsado, tusaale ahaan, ka soo jeeda muwaadiniinta Britishka. Marka loo adeegsado xaalad taariikheed, "British" ama "Britons" waxay tixraaci karaan Celtic Britons, dadka ku nool Boqortooyada Ingiriiska iyo Brittany, kuwaas oo ay ku jiraan xubno ka mid ah badbaadayaasha, waa dadka casriga ah ee reer galbeedka, dadka reer Cornish iyo Bretons. Inkasta oo horay loo yiraahdo taariikhda Ingiriisiga laga soo bilaabo taariikhda Dhexe dhexe, abuurista Boqortooyada Midowday ee Boqortooyada Midowday [32] [34] [35] [36] 1707 waxay kicisay dareen ah aqoonsi qaran oo British ah. Fikradda Ingiriisnimadu waxay ahayd mid ku dhacday dagaalkii Napoleon ee u dhexeeya Ingiriiska iyo Boqortooyada Faransiiska ee First, waxayna sii kordhisay xilligii Fiktooriya. [37] [38] Taariikhda adag ee abuuritaanka Boqortooyada Ingiriiska waxay abuurtay "dareen gaar ah oo qarannimo iyo lahaansho" oo ku yaal Great Britain iyo Ireland; [37] Ingiriisku wuxuu noqday "ku sifoobay aqoonsiyo badan oo waaweyn", Ingiriis, Scots, Welsh iyo Irish dhaqameed, Kala duwanaansho wali waxay iska hortaagantahay fikradaha aqoonsiga British-ka ah. [39] Sababtoo ah muddo dheer qowmiyadaha qowmiyadeed, khibradda Britishka ee waqooyiga Ireland waa muran, laakiin waxaa lagu haystaa dembi xoog leh oo ay leeyihiin Ururka Shaqaalaha. [40] Pizza. Pizza waa saxan Talyaani ah oo ka kooban qadar dufan ah sida caadiga ah oo la isku daro maraqa yaanyo iyo farmaajo oo lagu dubo foorno. Waxa kale oo lagu dari karaa khudaarta dheeraadka ah, hilibka, iyo noocyada wax lagu kariyo, waxaana lagu samayn karaa aan farmaajo lahayn. Ereyga "pizza" ayaa markii ugu horreysay lagu diiwaan geliyay qarnigii 10aad, oo ah qoraallo Latin ah oo ka yimid magaalada Koonfurta Talyaaniga ee Gaeta ee ku taala Lazio, xuduudda Campania. [1] Bari casri ah ayaa lagu soo bandhigay Naples, saxanka iyo noocyada kala duwan waxay tan iyo markii ay noqdeen kuwo caan ah oo caadi ah meelo badan oo adduunka ah. Sanadkii 2009kii, codsiga Talyaaniga, pizza Napole ayaa ka diiwaangashan Midowga Yurub oo ah saxar dammaanad qaad ah oo dammaanad qaadaya. [3] [4] Beerta loo yaqaan 'Associazione Verace Pizza Pizza Napoletana', oo ah hay'ad aan faa'iido doon ahayn oo aasaasay sannadkii 1984, oo ku taala Naples, ayaa ujeeddadeedu tahay "kor u qaadista iyo ilaalinta... pizza Neapolitan" [5] Pizza waa mid ka mid ah cuntooyinka ugu caansan adduunka iyo cuntooyinka caadiga ah ee ugu badan Europe iyo Waqooyiga Ameerika. Makhaayado badan oo madax bannaan ama silsilado ah, makhaayado, iyo makhaayado cunto fudud waxay bixiyaan pizza. Makhaayadaha ama silsiladaha ku takhasusay pizza waa pizzerias. Bixinta Pizza waxay ku badan tahay qaybo ka mid ah adduunka. NHK. NHK (Japan: Hepburn: Nippon Hōsō Kyōkai, magaca rasmiga ah ee Ingiriisiga: Japan Broadcasting Corporation) waa hay'adda idaacadda dadweynaha ee Japan. NHK, oo had iyo jeer lagu yaqaan buuggan soo-galeetiga ah ee ku qoran jarmalka, [3] waa shirkad dadweyne oo ay maal-galiso lacag bixiyeyaasha daawashada telifishinka ee telefishanka. NHK waxay ka shaqeysaa labo adeegyo telefishan oo caadi ah (NHK General TV iyo NHK Educational TV), laba adeegyo telefishan oo dayax-gacmeed (NHK BS-1 iyo NHK BS Premium, labadaba adeegyada telefishinada sare ee labadaba), iyo saddexda raadiyaha raadiyaha (NHK Radio 1, NHK Radio 2, iyo NHK FM). NHK waxay sidoo kale bixisaa adeegga caalamiga ah ee warbaahinta, oo loo yaqaan NHK World-Japan. NHK World wuxuu ka kooban yahay NHK World TV, NHK World Premium, iyo adeegga raadiyaha gaaban ee Radio Japan (RJ). World Radio Japan ayaa sidoo kale ka dhigaysa qaar ka mid ah barnaamijyadeeda oo laga heli karo internetka. G77. Kooxda 77-da (G77) ee Qaramada Midoobay ayaa ah isbahaysiga horumarinta dalalka, oo loogu talagalay in lagu dhiirrigeliyo xubnaheeda 'danaha dhaqaale ee wadajirka ah iyo abuurista karti wadajir ah oo wadajir ah oo ka socda Qaramada Midoobay. Waxaa jiray 77 xubnood oo ka mid ah ururka, laakiin November 2013 ururka ayaa tan iyo markii la ballaariyay 134 waddan (oo ay ku jiraan Shiinaha). [2] Tan iyo markii uu Shiinuhu ka qaybqaatay G77 laakiin uusan isu tixgelinin inuu xubin ka noqdo, dhammaan qoraalada rasmiga ah waxaa lagu soo saaraa magaca Kooxda 77-da iyo Shiinaha. Masar waxay qabataa guddoomiye kuxigeenka 2018. Kooxda waxaa la aasaasay 15kii Juun 1964, "Baaqa Joint ee Toddoba Jirro Todobaad" oo laga soo saaray Shirka Qaramada Midoobay ee Ganacsiga iyo Horumarinta (UNCTAD) [3] Kulankii ugu horreeyey ee weynaa wuxuu ahaa Aljeeriya 1967, halkaas oo Axdiga Aljeeriya la aqbalay waxaana aasaas u ah dhismayaal joogto ah oo dhismeed ah. Waxaa jira cutubyo ka kooban 77 kooxood oo ku yaalla Geneva (UN), Rome (FAO), Vienna (UNIDO), Paris (UNESCO), Nairobi (UNEP) iyo Kooxda 24 ee Washington, DC (Bangiga Adduunka iyo Bangiga Adduunka). Hokkaido. Hokkaido (北海道 Hokkaidō, macneheedu waa "Northern Sea Circuit") (Japanese: [hokkaꜜidoː] (ku saabsan codkan maqalka)), oo hore loo yaqaano Ezo, Yezo, Yeso, ama Yesso, waa jasiiradda labaad ee ugu weyn Japan, waqooyiga ugu sarreeya. Biyaha Tsugaru waxay kala soocaan Hokkaido oo ka yimid Honshu. [1] Labada jasiiradood waxay ku xiran yihiin gawaarida tareenka ee Seikan. Magaalada ugu weyn ee Hokkaido waa caasimadeeda, Sapporo, oo sidoo kale ah magaalo-ku-meel gaar ah. Qiyaastii 43 kiiloomitir waqooyiga Hokkaido waxaa ku yaala Sakhalin Island, Ruushka, halka dhinaca bariga iyo woqooyi-bari ay yihiin caqabadaha Kuril. Seerbiyaan. Serbian (Srpski / srpski, oo loo yaqaan [sr̩pskiː] waa noocyada kala duwan ee noocyada Serbo-Croatian oo badanaa ay isticmaasho Serbs. [8] [9] [10] Waa luqadda rasmiga ah ee Serbia, dhulka Kosovo, iyo mid ka mid ah saddexda luqadood ee rasmiga ah ee Bosnia iyo Herzegovina. Intaas waxaa sii dheer, waa luqadda laga tirada badan yahay ee Montenegro halkaas oo ay ku hadlaan inta badan dadweynaha, [11] iyo sidoo kale Croatia, Macedonia, Romania, Hungary, Slovakia, iyo Czech Republic. Serbian Serbian wuxuu ku salaysan yahay lahjadda ugu caansan ee Serbo-Croatian, Shtokavian (gaar ahaan Sumadija-Vojvodina iyo Eastern Herzegovinianin Arise, O Compatriots. Ingilizcey lyrics . Oo caddaaladna goonsii way ahaan doontaa Ingilizcey lyrics. Oo caddaaladna goonsii way ahaan doontaa Maltiis. af Maltese (Maltese: Malti) waa luuqad qaran oo ah Malta iyo luuqad rasmi ah ee dalka oo ay weheliso Ingiriisiga, [3] oo sidoo kale u adeega luqadda rasmiga ah ee Midowga Yurub, luqadda keliya ee Semitic ah ayaa si kala duwan u kala duwan. Maltese waxaa laga soocaa Siculo-Carabiga, noocyada kala duwan ee carabta ee Sicily ah oo lagu soo bandhigay Malta, inta u dhaxaysa dhamaadkii qarnigii sagaalaad iyo dhamaadkii qarnigii laba iyo tobnaad. Maltese waxay si madax-bannaani ah ugu kicitimeen Carabi Suugaanta iyo noocyada kala duwan ee luuqad heer-dhexaad ah 800-kii sanno ee ugu dambeeyey ee habka tartiib-tartameedka ah ee Latinisation [5] [6] Maltese sidaas darteed waxaa loo tixgeliyaa faracadan carbeed oo aan laheyn xiriir xiriir la leh Carabiga Carabiga ah ama Carabiga Carbeed, [7] waxaana si gooni ah looga soocaa macmiilka Carabiga. Maltese sidoo kale waa mid u gaar ah luuqadaha Semitic maaddaama ay morfooloojintu si weyn u saameeysay luuqadaha Romance, oo ah Talyaani iyo Sicilian. [9] Kungssången. Kungssången [1] (King's Song) waa heesta heesta Royal Swedish. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa xariiqda koowaad, Ur svenska hjärtans djup en gång (Ingiriisi: Marka laga soo bilaabo qoto dheer ee quluubta iswiidhishka). Inkastoo heeso ku saabsan dhacdooyinka noocaas ah sida Boqorka dhalashadiisa, furitaanka sannadlaha ah ee Riksdag iyo xafladda abaalmarinta Nobel, gabaygani maaha xaqiiqda heesta qaranka ee iswidhishka: waa Du Gamla, Du Fria. Sheekooyinka waxaa qoray Carl Vilhelm August Strandberg iyo muusigga oo ka kooban afar qaybood oo ragga ah oo ay ka mid yihiin Otto Lindblad. Kungssången wuxuu badalay mabaadii hore ee boqortooyada, Bevare Gud vår kung, oo loo heesto heesaha heesta Royal King, God Save the King. Waxaa markii ugu horreysay lagu soo bandhigay Lund 5 December 1844 xaflad jaamicadeed oo ay Jaamacada ku qabanqaabisay si ay u dabaaldagto galka King Oscar I, waxaana si rasmi ah loo ansixiyay 1893. Gaariga koowaad iyo shanaad caadi ahaan waa la heesaa (oo kaliya marka ugu horeysa haddii Boqorku joogo). Saddexda qofba marwalba way maqlaan. Norwegian Bokmål. Noorway (norsk) waa luqad Waqooyiga Jarmalka ah oo badanaa looga hadlo Norway, halkaas oo ah luqada rasmiga ah. Af-iswidish iyo af-deenish, af-noorwiijiga waxay sameeyaan wadahadal joogta ah oo isku-dhafan oo kala gedisan oo kala-duwan oo gudaha iyo goboleedba. Luqadaha Af-isweydaarsiga ah, oo ay weheliyaan Faroisyo iyo Icelandic iyo sidoo kale luqado badan oo ba'an, waxay ka kooban yihiin luuqadaha Waqooyiga Jarmalka. Faroese iyo Icelandic way adag yihiin si isku mid ah luuqada noorwiijiga oo ku hadlaya afkooda sababtoo ah qaaradda Scandinavian ayaa ka soocday. Waxaa jira laba qaab oo rasmi ah oo ku qoran luqada norwiijiga, Bokmål (macnaha "luqadda buugta") iyo Nynorsk ("cusub Norwegian"), mid kasta oo leh kala duwanaanshahiisa. Norwejiyaanka waa mid ka mid ah labada luuqadood ee rasmiga ah ee Noorway. Midka kale Sami, oo ay ku hadlaan qaar ka mid ah dadka Sami, inta badan qeybta waqooyiga ee Norway. Noorwey iyo Sami ma aha mid caqligal ah, sida Sami ay u leedahay luqadaha Finno-Ugric. Sami waxaa ku hadla in ka yar boqolkiiba hal qof oo Noorway ah. Norwejiyaanka waa mid ka mid ah luuqadaha shaqada ee Nordic Council. Sida ku cad Heshiiska Luuqadaha Waqooyiga Yurub, muwaadiniinta Waqooyiga Yurub ee ku hadla luqada noorwiijiga ayaa fursad u leh inay isticmaalaan luqadooda hooyo marka ay la macaamilayaan hay'adaha rasmiga ah ee wadamada Waqooyiga Yurub iyagoon lagugu ciqaabin qiimaha fasiraadda ama tarjumaadda Northern Sami language. Waqooyiga ama Waqooyiga Sami (Laanta Xuuqda Lissish ama Lapp aan la diidin), mararka qaarkood waxaa sidoo kale loogu yeeraa Sami, waa midka ugu weyn ee luuqadaha Sami. Aagga waqooyiga Sami lagaga hadlo wuxuu daboolayaa qaybaha waqooyiga ee Norway, Sweden iyo Finland. Tirada dadka ku hadla waqooyiga Sami waxaa lagu qiyaasay in ay u dhexeeyso 15,000 ilaa 25,000. Ku dhowaad 2,000 oo ka mid ah kuwan waxay ku nool yihiin Finland [6] iyo inta u dhaxaysa 5,000 iyo 6,000 oo Iswiidhan ah. Giraanta cabbirka. Heerka ISO-ga ee qiyaasaha giraanta ayaa ah ISO 8653: 2016, oo qeexaya heerka xajmiga caadiga ah marka la eego wareegga gudaha ee giraanta lagu qiyaaso millimitir. [1] Wadamada Maraykanka iyo Kanada, qiyaasta giraanta ayaa lagu qeexay iyada oo la isticmaalayo qiyaasta tirada, oo leh rubuc iyo badh. Kororka cabbir buuxa waa kororka 0.032 inji (0.8128 mm) dhexroor, ama qiyaastii 1/10 inji (oo si ka badan, 0.1005 ama 2.55 mm) gudaha wareegga gudaha. Ireland, Boqortooyada Ingiriiska iyo Australia, qiyaasta korantada ayaa lagu qeexay iyadoo la isticmaalayo cabirada xarfaha ah, oo kala badh kala duwan. Hindiya, Japan iyo Shiinaha, qiyaasta giraanta ayaa lagu qeexay iyada oo la isticmaalayo qiyaasta tirada, oo keliya oo leh qiyaasta oo dhan, oo aan lahayn xidhiidh toos ah oo leh dhexroor ama wareeg. Awstaria, Faransiiska, Jarmalka, Belgium iyo Scandinavia, qiyaasta giraanta ayaa lagu qeexay iyada oo la adeegsanayo wareega dhabta ah ee gudaha mm (oo la mid ah sida caadiga ah ISO). Dalalka qaar, qiyaasta nus ayaa loo isticmaali karaa. Dalka Talyaaniga, Isbaanishka, Nederland, iyo Iswiserland, tirada xaddiga giraanta ayaa lagu qeexay sida wareega 40mm. 50 ka mid ah Jarmalka wuxuu noqon doonaa 10 qof Switzerland. Ka hor inta aan la aqbalin isla'egyada iyo qiimaha qodobka, tixgeli fikradaha badan ee diidan ee ku qoran bogga wada hadalka iyo goobaha kale. [2] [3] Nidaamka nidaamka waddanka Maraykanku, Xuduudaha Xafiiska Istaandarada [4] wuxuu soo koobayaa xaaladda: "Inkasta oo ay muuqato mid halbeeg ah oo keliya isticmaalka Maraykanka, dhab ahaantii, sababtoo ah la'aanta cabbiro gaar ah iyo sababtoo ah oo ka mid ah khaladaadka lagu soo bandhigay ansixinta maqaal ganacsi oo caadi ah oo qaab ah, waxaa jira dad badan, inkastoo ay isku mid yihiin heerarka. " Ma jiro wax horumar ah oo ku yimid heerka caadiga ah tan iyo markaas. Bir-Shambadda. Astaamaha waa calaamad rasmi ah ama calaamado taxane ah oo lagu dhejiyay alaabada ka samaysan biraha, inta badan si loo caddeeyo waxyaabaha maadada sharafta leh - sida platinum, dahab, lacag iyo quruumaha qaar, palladium. Dareenka guud, macnaha ereyga waxaa sidoo kale loo isticmaali karaa in lagu tilmaamo wax kasta oo kala duwan. Hindiya-shambadda. Hindiya waxay leedahay nidaam dhammaystiran oo shahaadooyin wax soo saar oo ay xukuntay sharciyo ay sameeyeen Baarlamaanka India waqtiyo kala duwan. Shahaadooyinkan waxaa maamula hay'ado kala duwan, waxayna qabtaan xaalado kala duwan kahor sharciga. Qaar ka mid ah calaamadahan waa qasab in alaabooyinkaas la soo saaro ama la dhigo suuqa Hindiya halka qaar ka mid ah calaamaduhu ay haystaan ​​kaliya talobixin. Dhammaan shahaadooyinka warshadaha iyo warshadaha warshadaha waxaa maamula Xafiiska Heerarka Hindiya, hay'adda heerarka qaran ee Hindiya, iyada oo heerarka meelaha kale (sida beeraha beeraleyda) ay sameeyeen ayna maamulaan hay'adaha kale ee dawladda. Isku-darka dhamaan beeraha oo dhan. [1] [2] -BISKA MACLUUMAADKA (Qalabka BIS) wuxuu cadeeyaa nadiifinta dahabka dahabka. -Cammuurta waa wax loo yaqaan 'ecolabel' oo loogu talagalay alaabooyin kala duwan oo ay bixiso Xafiiska Heerarka Hindida. Iskudhigi iyo dhiirigelinta. FPO calaamadee. Calaamad qasab ah oo loogu talagalay dhammaan walxo miro la warshadeeyay ee Hindiya. Shahaadada ah in sheyga lagu soo saaro jawi cunto 'nadiif ah' oo nadiif ah. - Calaamadaha Jaalliyadaha, oo lagu qeexay heshiiska Heshiiska WTO ee Qodobada Ganacsiga Ku Xeeladaha Ganacsiga ee Xuquuqda Caqli-galada (TRIPS), ayaa la hirgaliyay 2003. Tusaale ahaan, waxaa ka mid ah shaah Darjeeling iyo calaamadda Basmati [3] Calaamadaha shahaadiga ah ee hijradda ah ee bayaanka ah ee alaabta raashinka ah ee beeraleyda ah. [4] Shahaadooyinkaas waxaa lagu soo saarey xarumo tijaabo ah oo la aqoonsan yahay oo ay aqoonsatay Hay'adda Horumarinta Cuntada ee Beeraha iyo Wax-soosaarka ee Horumarinta Cuntada (APEDA) ee hoos yimaada Barnaamijka Qaranka ee loogu talagalay Dabiiciga ah Wax soosaarka Dowladda Hindiya. - WAA calaamade. Wax soo saarka warshadaha. Waxay xaqiijisaa in sheyga uu waafaqsan yahay heerarka ay bixiyaan Xafiiska Heerka Hindida. [6] - Gawaarida Gawaadhida ah ayaa calaamadda gawaarida ku calaamadeynaya gawaarida maraakiibta caddaynaysa u hoggaansanaanta heerarka safarka Bharat Stage. Suudaan pound. Suugaanta Suudaan (Carabiga: Jannada Suudaan Junaih Sudani) waa lacagta Sudan. Waxaa sidoo kale loo isticmaalaa lacag ahaan Koonfurta Suudaan ilaa laga gaaro hirgelinta Koonfurta Suudaan. Magacyada carabiga iyo ingiriiska labadaba waxay u muuqdaan caddaynta lacagta iyo lacagta. Omdurman. Omdurman (Caadiga Carbeed: أم درمان Umm Durmān) waa magaalada labaad ee ugu weyn Sudan iyo Khartoum, iyagoo jiifa duleedka galbeedka ee Nile River, oo ka soo horjeeda caasimadda, Khartoum. Omdurman wuxuu leeyahay 2,395,159 (2008) waana xarunta qaran ee ganacsiga. Dinaarka libiya. Dinar (Carabi: دينار dīnār) waa lacagta Liibiya. ISO 4217 waa code "LYD". Dinar waxaa loo kala qaybiyay 1000 dirham (درهم). Waxaa la soo bandhigay Sebtembar 1971-kii, waxaana lagu bedelay pound [par] Waxaa soo saaray Bangiga Dhexe ee Liibiya, kaas oo sidoo kale kormeeraya nidaamka bangiga waxaana uu nidaamiyaa deynta. Sanadkii 1972, Bangiga Carbeed ee Bangiga Carbeed ayaa la aasaasay si wax looga qabto maalgashiga dibada. Cali Maxamed Salem, oo ah guddoomiye kuxigeenka Bangiga Dhexe ee Libya ayaa sheegay in lacagaha sarrifka ah ee loo yaqaan 'Dinar' lagu xoojin doono xuquuqda sawirada hal sano ilaa saddex sano, sida lagu sheegay wareysi uu siiyay Reuters 27 Aash Al Maleek. Heesta Qaranka ee Boqortooyada Sucuudiga (Carabi: النشيد الوطني السعودي An-Našīd al-Waṭanī as-Sa'ūdī) markii ugu horeysay ee rasmi ah loo ansixiyay 1950 iyadoon lahayn ereyada. Waxay ahayd markii ugu horeysay ee la ansixiyo 1984 iyadoo ay ku qoran yihiin qoraaga uu qoray Ibrahim Khafaji (إبراهيم خفاجي). Qaybta asalka ah waxaa ka mid ahaa Abdul-Rahman al-Khatib (عبد الرحمن الخطيب) sanadkii 1947-kii, kadibna waxaa la sameeyey Seraj Omar (Sراج عمر). Waxaa loogu yeeraa sida Asxaabta Qaranka (النشيد الوطني An-Našīd al-Waṭanī), inkasta oo si caadi ah loo yaqaan 'incipit', Sār'ī (Saarith, "Hasten"). Sheekooyinka ayaa ugu baaqaya waddanka in ay ku degdegaan oo ay kor u qaadaan calanka, ammaanaan Ilaah, oo isaga weyddiistaan ​​inuu siiyo Boqorka Sacuudi Carab. Riyadh. Riyadh (ryujɑːd /; Arabic: الرياض ar-Riyāḍ Najdi waa: caasimada iyo magaalooyinka ugu badan ee Sacuudi Carabiya. Sidoo kale waa caasimadda gobolka Riyadh waxaana ka mid ah gobollada taariikhiga ah ee Najd iyo Al Yamama. Waxay ku taallaa bartamaha Jasiiradda Carabta oo ku taal dhul balaadhan oo guryo iyo in ka badan lix milyan oo qof. Magaaladu waxay u qaybsantaa 15 degmo degmo oo ay maamusho degmada Riyadh oo uu hoggaamiyo duqa magaalada Riyadh, iyo Hay'adda Horumarinta Riyadh oo uu hogaamiyo guddoomiyaha gobolka, Faisal bin Bandar Al Saud. Duqa magaalada hadda waa Ibrahim Mohammed Al-Sultan. Riyadh waxaa loo aqoonsaday magaalo caalami ah. [3] Sacuudi riyaal (SAR). Riyaale Sacuudi (Carabi: Raa'i Riyala); waa lacagta Saudi Arabia. Waxaa loo soo gaabiyaa sida r.is ama SR (riyaal Sucuudiga). Waxaa loo qaybiyaa 100 halalas (carabi: هللة Halalah). Hay'adda lacagta caddaanka ah ee Sacuudi Carabiya ayaa soo bandhigtay qoys cusub oo ah lacag caddaan ah oo la yiraahdo King Salman oo ku yaala Bangladesh 5 illaa 100 riyaal, iyada oo sawirro ah King Abdulaziz Al Saud oo ku yaala 500 oo riyaale ah. Series 6 (2016 series). The newly renamed Saudi Arabian Monetary Authority unveiled a new family of banknotes with the portrait of King Salman on banknotes from 5 to 100 riyals, with a portrait of King Abdulaziz Al Saud on the 500 riyals banknote. Yurub Heeska 2018. Bandhiga Eurovision Song Contest 2018 wuxuu ahaa daabacaadda 63aad ee Koobka Eurovision Song Contest. Waxay noqotay markii ugu horeysay ee Portugal ka dib guushii ugu horreysay ee waddanka Ukraine, Ukraine, Salvador Sobral, "Amar pelos dois" oo lagu magacaabo sheeko iyo Ukraine. Tartanka waxaa lagu qabtay magaalada Altis Arena ee magaalada Lisbon, wuxuuna ka koobnaa labo semi-finalka 8 iyo 10 bisha May, iyo finalka 12 May 2018. Saddexda bandhigood ee ugu xiisaha badnaa waxaa martigeliyay Filomena Cautela, Sílvia Alberto, Daniela Ruah iyo Catarina Furtado. Afartan iyo afartan dal ayaa ka qaybqaatay tartanka, iyada oo la barbardhigay diiwaanka sannadihii 2008 iyo 2011. Ruushka ayaa dib u soo noqday kadib markii hore, iyo markii ugu horeysay tan iyo 2011, ma jirin dal ka yimid tartanka. Guulaystaha wuxuu ahaa Netta adigoo u heesaya "heesaha" heesaha reer binu Israa'iil. Tani waxay aheyd guushii afaraad ee Israel ee tartanka, waxaana ku xigay guulahoodii 1978, 1979, iyo 1998, iyo kaalinta kowaad ee ugu sareysa muddo toban sano ah. Daabacaaddani waxay sidoo kale ku aragtay Qubrus iyo Jamhuuriyadda Czech inay ku guuleystaan ​​taariikhda ugu wanaagsan ee taariikhda Eurovision, ee soo galay kaalinta labaad iyo lixaad. Portugal ayaa ku jirta booska ugu dambeeya, taasoo markii saddexaad ku guulaysatay inay martigeliso horyaalka shanaad tan iyo 2015. Markii ugu horeysay tan iyo markii la soo gabagabeeyay semi-finalka 2004, Azerbaijan, Romania, iyo Russia ayaa ku guuldareystay inay u qalmaan ciyaarta kama dambaysta Sidoo kale, ma jirin wadamadii Caucasus markii ugu dambeysay ee ugu horeysay ee laga soo bilaabo 2005tii. EBU waxay soo tebisay in tartanku uu ahaa daawadeyaal caalami ah oo ku dhow 186 milyan oo daawadayaasha ah, oo ka sarreeya daabacaadda 2017 iyada oo ka badan 4 milyan. [3] Yurub Heeska 2019. Heerka Eurovision Song Contest 2019 wuxuu noqon doonaa daabacaadda 64-aad ee Eurovision Song Contest. Tartanka ayaa la qorsheeyay in uu ka dhaco dalka Israel, ka dib guushii ay ka gaareen tartanka 2018 ee magaalada Lisbon, Portugal oo leh hees "Toy", oo uu sameeyey Netta. Laga bilaabo 29 Juunyo 2018, siddeed iyo toban waddan oo u qalma ayaa xaqiijiyay ujeedooyinkooda inay ka qaybqaataan tartanka. West African CFA franc. Benin, Burkina Faso, Guinea-Bissau, Ivory Coast, Mali, franco CFA ama franco fudud, ISO 4217 code: XOF) Niger, Senegal iyo Togo. Siddeed waddan ayaa isugu jira dad isugu jira 105.7 milyan oo qof 2014, [1] iyo wax-soo-saarka guud ee US $ 78.4 bilyan (sida 2012). [2] Qaybta Casriga ah ee CFA waxay u taagan tahay Communauté Financière d'Afrique ("Community Financial Africa") ama Africa Communité Financière Africa ("Community Financial Community"). Lacagta waxaa soo saara BCEAO (Banque Centrale Des États de l'Afrique de l'Ouest, "Central Bank of West African States"), oo ku yaala Dakar, Senegal, xubno ka tirsan UEMOA (Union Économique et Monétaire Ouest Afrika, "Midowga Dhaqaalaha Afrika iyo Midawga Yurub"). Faransiisku waxaa loo kala soocaa 100 santuuq laakiin waxaa loo bixiyay nambarada boqolkiiba. Faransiiska Dhexe ee Faransiiska ah ee Faransiiska ah waa mid u dhigma qiimaha u dhaxeeya Faransiiska Galbeedka Afrika ee Faransiiska, wuxuuna ku dhex wareegayaa dhowr gobol oo bartamaha Afrika ah. Waxay labaduba yihiin fransa CFA. Astaanta Calanka Australia. Horumarinta Australia Fair "waa heesta qaranka ee Australiya waxaana sameeyay abwaan Peter Dodds McCormick, gabayadii ugu horreysey waxaa lagu qabtay 1878 waxaana lagu heesay Australia oo ah hees wadaniyad ah, wuxuu bedelay" God Save the Queen " heesta 1984, ka dib codsi lagu doorto heesaha qaran ee 1977. Heesooyin iyo marxalado kale ayaa saameeyey "Advance Australia Fair", sida salaan xigeenka Australiya Heeska. Waxaan dahab iyo dahab dahab ah ku leenahay shaqada; Dhulkeennu wuxuu u badiyaa hadiyadaha dabiiciga ah Qurux badan oo hodan ah iyo naadir ah; Bogga taariikhda, marxalad kasta ha ahaato Markaan ku faraxsanahay murugo farxad leh kadib markaa aynu heeso, Wareegtada [radical] Southern Cross Waxaan ku shaqeyn doonaa qalbiga iyo gacmaha; Si aad u dhisto Commonwealth of ours Oo waddammada oo dhanna waa la jebiyey. Waayo, kuwa badaha badnaa ee badaha badaha la yimid Waxaanu leenahay bannaanka si aan u wadaagno; Si aad u sii wado Australia Fair. Markaan ku faraxsanahay murugo farxad leh kadib markaa aynu heeso, For we are young and free; We've golden soil and wealth for toil; Our home is girt by sea; Our land abounds in nature's gifts In history's page, let every stage In joyful strains then let us sing, Beneath our radiant Southern Cross We'll toil with hearts and hands; To make this Commonwealth of ours For those who've come across the seas With courage let us all combine In joyful strains then let us sing, Australia Dollar. Dakhliga Australia (calaamad: $; code: AUD) waa lacagta Commonwealth of Australia, oo ay ku jirto dhulalka dibadda ee Jasiiradda Kirismiska, Cocos (Islands of Islands), iyo Norfolk Island, iyo sidoo kale jasiiradaha madaxa banaan ee Pacific Island ee Kiribati, Nauru, Papua New Guinea, Tonga, Tuvalu, iyo Vanuatu. Australiya gudaheeda, waxaa had iyo jeer loo soo gaabiyaa calaamadda doolarka ($), iyadoo A $ ama AU $ mararka qaarkood loo isticmaalo in lagu kala sooco lacagaha kale ee doolarka doolarka ah. [2] [3] Waxaa loo qaybiyaa 100 senti. Sannadkii 2016, dollarka Australia wuxuu ahaa lacagta shanaad ee ugu caamsan adduunka, taasoo ka dhigan 6.9% saamiga maalinlaha adduunka (hoos uga soo dhacay 8.6% 2013). [4] Waa suuqyada adduunka ee suuqyada sarrifka lacagaha sarrifka ah ee ka dambeeya doolarka doolarka Mareykanka, euro, yen iyo pound sterling. [5] Doolarka Australiya wuxuu caan ku yahay ganacsatada lacagta ah, sababtoo ah heerka dulsaarka sarreeya ee Australia, xoriyada u dhaxaysa suuqa sarrifka lacagaha qalaad ee ka dhexgalka dowladaha, xasiloonida guud ee dhaqaalaha Australia iyo nidaamka siyaasadeed, iyo aragtida dheeraadka ah ee dakhliga Australia faa'iidooyinka kala-duwanaanta ee taxane ah oo ay ku jirto lacagaha adduunka ugu weyn, gaar ahaan sababtoo ah soo-saarka ugu weyn ee dhaqaalaha Asiyaasha iyo wareegga badeecada. [6] Lacagta waxaa inta badan lagu magacaabaa ganacsatada sarrifka ajnabiga ah sida "Aussie dollar". Gobolka-Booqasho. thumb Booqashada dawladu waa booqasho rasmi ah oo uu madax u yahay waddan shisheeye, martiqaadka madaxwaynaha dalka, iyada oo kan dambe uu sidoo kale u matalayo marti-geliyaha rasmiga ah ee muddada booqasho ee gobolka. Marka laga hadlayo martida, waxaa badanaa la yiraahdaa soo dhaweynta gobolka. Booqashooyinka dawlad-goboleedyada waxaa loo tixgelinayaa in ay yihiin muujinta ugu sareysa ee xiriirka saaxiibtinimo ee labada dal ee u dhaxeeya labada dal, guud ahaanna waxaa lagu tilmaamaa inay xooga saarayaan xafladaha rasmiga ah ee dadweynaha. Booqashooyinka aan rasmiga aheyn ee aan ka ahayn booqasho dawladeed oo waddanka kale ah oo xooga saaraya munaasabadaha xafladaha, oo ah madaxa dawladda ama madaxa dawladda, ayaa lagu kala saari karaa (sida hoos udhaca miisaanka) sida booqasho rasmi ah, booqasho shaqo, booqasho khaas ah, ama booqasho marti ah Dawlada 相册. Madaxa booqashada ee gobolka ayaa isla markiiba la salaamay markii ay soo gaareen martigeliyaha (ama wakiil rasmi ah, haddii labada hoggaamiye ee dawladu ay la kulmaan meel kale meel kale) iyo safiirkiisa (ama madax kale oo madax ka ah) oo la aqoonsado dalka martida loo yahay. Safaarad 21-gunaan ah ayaa loo raraa si sharaf leh madax madaxeedka gobolka. Diyaarinta laba geesood oo qaran oo ay sameeyeen koox ciidan. Heesta dalka martigelinta waxaa badanaa la ciyaaraa marka hore. Dib-u-eegis ku saabsan ilaaliye ciidan ee sharaf. Madaxa booqashada gobolka waxaa si rasmi ah loogu soo bandhigay mas'uuliyiin sarsare / wakiillo ka socda waddanka martida loo yahay iyo madaxweynaha martigelinta gobolka waxaa loo soo bandhigay wafdiga la socda madaxweynaha booqashada ee gobolka. Isbeddel hadiyado ah oo u dhaxeeya labada hoggaamiye ee gobolka. Casho-goboleedka, caagad cad ama khaanad madow, ayaa waxaa ku yaal madaxweynaha martigelinta ee gobolka, iyada oo madaxweynaha booqashada uu yahay marti sharaf. Booqashada baarlamaanka dalka martida loo yahay, oo badanaa lala yeeshay madaxweynaha booqashada gobolka oo lagu martiqaaday in uu cinwaan rasmi ah u gudbiyo xubnaha golaha sharci dejinta. Booqashooyin heer sare ah oo ay hoggaamiyeyaashu booqdaan dawladaha martida loo yahay ee martigelinaya sida caleemo saarista qabriga milatariga ama xabaalaha. Munaasabadda xafladaha dhaqanka oo u dabbaal dagaya xiriirka labada wadan. Agaasin madaxweyne ah oo madaxweyne Gerald Ford ka soo jeeda boqoradda Margrethe II ee Denmark iyo Henrik, Prince Consort of Denmark, 1976 Madaxa booqashada dawlad-goboleedka waxaa inta badan ku wehliya wasiir ka tirsan xukuumadda, badanaaba wasaarada arrimaha dibadda. Wakiilkii diblomaasiyadeed, wafuud ka kala yimid ururada ganacsiga ayaa sidoo kale la socda madaxweynaha booqashada ee dalka, wuxuu ku yaboohay fursad ah inuu isku xiro oo horumariyo xiriiro dhaqaale, dhaqan, iyo xiriir bulsho oo lala yeesho hoggaamiyeyaasha warshadaha ee dalka lagu soo booqdo. Dhamaadka booqashada gobolka, madaxa shisheeye ee waddanka ayaa si caadi ah u soo jeediya martiqaad rasmi ah oo loo diro madaxa qaran ee qaranka oo booqanaya kuwa kale mustaqbalka, bixin doona booqasho dawladeed oo isdhaafsan. Jamhuuriyadda Dominika. Jamhuuriyadda Dominican (Spanish: República Dominicana [repuβliˌka ğoˌminikana] waa waddan madax bannaan oo ku yaal jasiiradda Hispaniola, oo ka mid ah jasiiradaha Greater Antilles ee gobolka Caribbean, waxay ku nool yihiin jasiiradda shan iyo siddeedaadood, taas oo ah waddanka Haiti Dominican Republic waa wadanka labaad ee ugu wayn Caribbean ee degaanka ka dib (kadib Cuba) 48,445 kilomitir kilomitir (18,705 sq mi), saddexaadna waa kan saddexaad. dadweynaha ku nool qiyaastii 10 milyan oo qof, taas oo ku dhowaad saddex milyan oo ku nool degaanka weyn ee magaalada Santo Domingo, caasimadda. [18] Saint Kitts iyo Nevis. Saint Kitts iyo Nevis (/ niːvɪs / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)), oo sidoo kale loo yaqaano Xiriirka Saint Christopher iyo Nevis, [4] waa waddan jasiirad ah oo ku yaal Galbeedka Hindiya. Waxaa ku yaala silsiladaha jeelka Leeward ee Lesser Antilles, waa gobolka ugu yar ee madaxbannaan ee reer galbeedka galbeedka, labadaba iyo dadka. Waddanku waa hanti qaran, oo leh Queen Elizabeth II oo ah madaxa dawladda. Magaalada caasimaddu waa Basseterre jasiiradda wayn ee Saint Kitts. Jasiiradda yaryar ee Nevis ayaa ku dhowaad 3 km (2 mi) koonfur-galbeed ee Saint Kitts oo ku yaala kanaal yar oo la yiraahdo "Narrows". Ku tiirsanaanshaha Ingiriiska ee Anguilla waxay ahayd taariikh ahaan sidoo kale qayb ka mid ah ururkan, ka dib markii loo yaqaano wada jirka sida Saint Christopher-Nevis-Anguilla. Woqooyi-galbeed waxay ku taal jasiiradaha Sint Eustatius, iyo Saba (Holland), Saint Barthélemy, Saint-Martin / Sint Maarten iyo Anguilla. Bariga iyo woqooyi waa Antigua iyo Barbuda, iyo koonfur-bari waa jasiiradda yar yar ee Redonda, iyo jasiirada Montserrat, oo hadda ku jirta volcano firfircoon (eeg Sou Rodez Hills). Saint Finkent iyo Grenadines. Saint Vincent iyo Grenadines (/ ˌɡrɛnədiːnz / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa dawlad madaxbannaan oo ku taal jasiiradda Lesser Antilles, ee qaybta koonfureed ee Windward Islands, kaas oo ku yaal Galbeedka Hindiya dhinaca koonfureed ee xudduudda bari Badda Caribbean halkaas oo ugu dambeyntii la kulmaan Badda Atlantic. Dalka ayaa sidoo kale loo yaqaanaa sida Saint Vincent. Its 389 km2 (150 sq mi) wuxuu ka kooban yahay jasiiradda ugu weyn ee Saint Vincent iyo waqooyiga laba-saddexaad ee Grenadines, kuwaas oo ah silsilad jasiirado yaryar oo ka soo jeeda koonfurta Saint Vincent Island ilaa Grenada. Inta badan Saint Vincent iyo Grenadiin waxay ku dhexyaalaan Buufiska Dabka. Waqooyiga Saint Vincent waxaa ku yaala Saint Lucia, Barbados Bariga. Saint Vincent iyo Grenadines waa waddan qadiyad ah (in ka badan 300 oo deggan / km2) iyada oo ku dhowaad 109,643 deggan. [1] Kingstown waa caasimadda iyo dekedda guud. Saint Vincent waxay leedahay taariikhda gumeysiga Faransiiska iyo Ingiriisiga oo hadda ka mid ah Ururka Waddamada Bariga Caribbean, CARICOM, Commonwealth Nations, Alliance (CELAC). Grenada. Grenada (oo ku saabsan dhawaaqa maqalka) Grih-NAY-də) waa gobol madax bannaan oo ku yaala badda koonfur bari ee koonfurta Caribbean oo ka kooban jasiiradda Grenada iyo lix jasiiradood oo yaryar oo ku yaala dhamaadka koonfureed ee silsiladda jasiiradaha Grenadines. Waxay ku taal waqooyi galbeed ee Trinidad iyo Tobago, waqooyi galbeed ee Venezuela iyo koonfur galbeed ee Saint Vincent iyo Grenadines. Cabbirkiisu waa 348,5 kilomitir oo isku wareeg ah (134,6 sq mi), waxaana lagu qiyaasay tirada dadweynaha 107,317 [4] sannadka 2016. Xarunteeda waa St. George. Grenada waxaa sidoo kale loo yaqaan "Island of Spice" sababtoo ah wax soo saarka dhirta iyo malaasyada, taas oo ah mid ka mid ah kuwa ugu dhoofaya dunida. Shimbirta qaran ee Grenada waa kareemka Grenada oo culus oo halis ah. Ka hor intaanay iman Yurubiyaanka Ameerika, Grenada waxay ku noolayd Arawaxada asaliga ah iyo kaddibna Island Caribs. Christopher Columbus wuxuu u arkay Grenada 1498 intii lagu jiray safarkiisii ​​saddexaad ee Ameerika. Inkasta oo loo arko hantida boqorka King, haddana ma jiraan diiwaanno lagu soo jeedinayo in Isbaanish uu soo degay ama uu degay jasiiradda. Ka dib dhawr jeer oo isku day ah oo aan lagu guulaysanin Yurubiyaanka si ay u xoojiyaan jasiiradda sababtoo ah caabbinta ka timid Island Caribs, dejinta Faransiiska iyo gumeysiga wuxuu bilaabmay 1650 wuxuuna sii socday qarniga soo socda. 10kii Febraayo 1763, Grenada waxaa lagu wareejiyay Ingiriis sida ku cad Heshiiska Paris. Xukunka Ingiriisku wuu sii socday, marka laga reebo muddada xukunka Faransiiska intii u dhaxaysay 1779 iyo 1783, ilaa 1974-kii. Laga soo bilaabo 1958 ilaa 1962, Grenada waxay ka mid ahayd Xiriirka Isku-dhafka Galbeedka, oo ah xiriir muddo gaaban ah oo British ah oo galbeedka Hindis ah. 3dii Maarso 1967, Grenada waxaa la siiyay madax-bannaani buuxda oo ku salaysan arrimaha gudaha ee loo yaqaan 'Associated State'. Herbert Blaise wuxuu ahaa hogaamiyaha ugu horreeyay ee Grenada laga soo bilaabo bishii Maarso ilaa 1967-dii. Eric Gairy wuxuu ka mid ahaa ra'iisul wasaaraha bishii August 1967 ilaa Febraayo 1974. East Caribbean dollar. Doolarka Bariga Caribbean (calaamad: $; code: XCD) waa lacagta dhammaan toddoba xubnood oo buuxa iyo hal xubin oo ka tirsan Ururka Dawladaha Bariga Caribbean (OECS). Hantidhawrka Ingiriisiga Galbeedka Hindiya, waxa uu jiray ilaa 1965, waxaana caadi ahaan loo soo gaabiyey Doolarka Dollar $ ama, haddii kale, EC $ si loo kala sooco lacagaha kale ee doolarka doolarka. EC $ waxaa loo qaybiyaa 100 senti. Lacagta Mareykanka ah ayaa loo qoondeeyey dollar tan iyo 7dii July 1976, sicirka sarrifku waa US $ 1 = EC $ 2.70. [1] Saint Lukia. Faransiiska: Sainte-Lucie) waa dalal jasiirad ah oo ku yaala Galbeedka Hindiya ee ku yaal Badda Caribbean ee xeebta xudduudaha Atlantic Ocean. [6] Qayb ka mid ah Antilleska yar, waxay ku taal waqooyiga / waqooyi ee jasiiradda Saint Vincent, waqooyi galbeed ee Barbados iyo koonfurta Martinique. Waxay ka kooban tahay aag dhul ah 617 km2 (238.23 sq mi) waxaana lagu soo warramey dad tiradoodu ahayd 165,595 sanadka 2010 [7] Caasimaddu waa Castries. Faransiisku waxay ahaayeen kuwa ugu horreeya ee jasiiradaha Yurub ah. Waxay la saxiixdeen Heshiis ay la galeen Carb Indiyaan 1660. England waxay gacanta ku dhigtay jasiiradda laga soo bilaabo 1663 ilaa 1667. Sanadihii la soo dhaafay, waxay la dagaalantay France afar iyo toban jeer, waxaana xukunka jasiiradda badiyaa isbedelay (waxaa la xukumay toddoba jeer by Faransiiska iyo British). Sannadkii 1814, Ingiriiska ayaa xukunka ka qaaday jasiiradda. Sababtoo ah waxay badi ahaan u bedeshay xakamaynta Ingiriiska iyo Faransiiska, Saint Lucia ayaa sidoo kale loo yaqaan "Helen of Indies West". Xukuumadda Wakiiladu waxay kudhawaaqday 1840 (oo leh xuquuqda caalamiga ah laga soo bilaabo 1953). Laga soo bilaabo 1958 ilaa 1962, jasiiradda wuxuu xubin ka ahaa Isutagga reer Galbeedka. 22kii Febraayo 1979, Saint Lucia waxay noqotay waddan madaxbannaan oo xubin ka ah Commonwealth Nations. [6] Saint Lucia waa xukun awood isku dhafan, [8] taasoo macnaheedu yahay nidaam sharciyeed oo ku saleysan sharciga labadaba sharciga iyo xeerka guud ee Ingiriiska. Sharciga madaniga ah ee St. Lucia ee 1867 wuxuu ku saleysnaa Xeerka Qodobka Sharciga ee Quebec ee 1866, iyada oo lagu kordhiyay sharciyada sharciga ah ee Ingiriisku. Sidoo kale waa xubin ka mid ah La Francophonie. [9] Nicaraguan córdoba. Córdoba (Isbanishka: [kordoβa], saxiix: C $; code: NIO) waa lacagta Nicaragua. Waxaa loo qaybiyaa 100 centavos. Marcha Real. Dios, Patria, Rey Biyaha waxaa lagu soo qaataa el español taas oo ay ogaatay sida loo xukumo sababtoo ah waxay ku jiri doontaa kooxda Isbaanishka Si tartiib ah ayuu u soo jiito la história de la seva glòria; Category lyrics. Dios, Patria, Rey The water is packed with el español which she knew how to judge because it will be in the Spanish team la história de la seva glòria; Gibraltar pound. Pound Gibraltar (Calaamadda lacagta: £; Koodhka Bangiga: GIP) waa lacagta Gibraltar. Waa la jarjaray - lana kala bedeli karaa - ingiriisiga ingiriisiga ah ee qiimaha bada. Qadaadiicda Gibraltar waxay ku qoran yihiin qoraalo ay daabacayaan Dawladda Gibraltar. Namibian dollar. Waddanka Namibiyaanka (calaamad: $; code: NAD; Afrikaan: Namibiese Dollar) waxay ahayd lacagta Namibia tan iyo 1993. Sida caadiga ah waxaa loo soo gaabiyaa dollarka saxiixa $, ama beddelka N $ si ay u kala soocaan lacagta kale ee doolarka. Waxaa loo qaybiyaa 100 senti. IKEA. IKEA (/ aɪkiːə /, iswiidhishka: [ɪ²keːa]) waa koox iswiidhish ah oo isku-dubarid ah, kaas oo naqshadeynaya oo iibiya qalabka guryaha lagu diyaariyo, qalabka jikada iyo qalabka guryaha. Waxa uu ahaa iibsadaha ugu weyn dunida ee ugu weyn tan iyo ugu yaraan 2008. [7] [8] [9] [10] [11] Waxaa la aasaasay Iswiidhen sanadkii 1943-kii, ka dibna Ingvar Kamprad, oo ah 17-sano jir ah, kaas oo ku xusan Forbes sanadka 2015-ka mid ka mid ah 10-kii qof ee ugu qanisan caalamka, qiimo ka badan $ 40 bilyan [12] [14] [14]] Magaca shirkadu waa mid kooban oo ka kooban qoraallada Ingvar Kamprad (magaca aasaasaha), Elmtaryd (beerta uu ku koray), iyo Agunnaryd (xaafadda uu ku yaalo Småland, koonfurta Sweden). [15] Shirkadda waxaa loo yaqaanaa naqshadaynta casriga ah ee noocyada kala duwan ee qalabka iyo alaabta guriga, iyo shaqadooda naqshadaynta gudaha waxaa inta badan lala xiriiriyaa fududeyn sahlan. Intaa ka sokow, shirkadku waxaa loo yaqaan inay fiiro gaar ah u leedahay kantaroolka kharashka, faahfaahinta hawlaha, iyo horumarinta wax soo saarka joogtada ah, sifooyinka shirkadda ee u oggolaanaya IKEA in ay hoos u dhigto qiimaha celcelis ahaan laba illaa saddex boqolkiiba tobankii sano ilaa 2010 inta lagu jiro muddada fidinta adduunka. Kooxda IKEA waxay leedahay qaab dhismeed adag, oo xubno ka ah Baarlamaanka Yurub ayaa lagu eedeeyey in loogu talagalay inay ka fogaadaan in ka badan 1 bilyan oo canshuur ah canshuurta muddada 2009-2014. [17] [18] Waxaa koontaroolaya dhowr aasaas oo ku saleysan Netherlands, iyo Liechtenstein. Laga soo bilaabo Noofembar 2017, IKEA waxay leedahay oo waxay leedahay 415 dukaamo oo laga helo 49 waddan. [21] Sannad-maaliyadeedka 2016, € 36.4 bilyan (US $ 42.4 bilyan oo doolar) ayaa la iibiyay, qiimahaas oo ka dhigan kor u kac 7.6 boqolkiiba sannadka 2015. [22] Websaytka IKEA wuxuu ka kooban yahay qiyaastii 12,000 oo shey oo ah matalaad ugu dhow ee kala duwan ee IKEA. Waxaa jiray in ka badan 2,1 bilyan oo booqasho ah boggeeda internetka ee IKEA sanadka laga soo bilaabo Sebtembar 2015 ilaa Agoosto 2016. [22] Shirkadda ayaa masuul ka ah qiyaastii 1% isticmaalka qoryaha ganacsiga aduunka ee ganacsiga, taas oo ka dhigaysa mid ka mid ah dadka isticmaala ugu weyn ee qoryaha ee qaybta tafaariiqda. [23] Dagaalka Kousséri 1899-1900. Dagaalkii Kousseri wuxuu ka bilaabmay qorshooyin Faransiis ah si uu u barto gobolka Chari-Baguirmi. 1899-1900, Faransiisku wuxuu abaabulay saddex saldhig oo hubaysan, mid ka mid ah waqooyiga waqooyiga Congo, hal bari oo ka yimid Niger iyo koonfur oo ka yimid Algeria. Ujeedada ayaa ahayd in la isku xiro dhammaan hantida Faransiiska ee galbeedka Afrika, tanina waxa lagu gaadhay Abriil 21, 1900 oo ku taal bangiga midig ee Chari ee hadda ku yaala Chad ee ka soo horjeeda Kousséri, waxa maanta uu yahay waqooyiga Cameroon. Farriintii ugu dambeysay ee Rabih iyo Faransiisku waxay dhaceen Abriil 22, 1900. Ciidamada Faransiiska waxay ka kooban yihiin 700 oo askari, oo ay weheliso 600 iyo 200 oo xabbad-joojin ah oo ay bixiyeen Baguirmiistayaasha la socda. Kousséri oo Faransiis ah oo ka soo jeeda saddex xabbadood ayaa weeraray xerada Rabih, iyo dagaalkii ka dambeeyay, taliyaha Faransiiska Major Amédée-François Lamy ayaa la dilay. Si kastaba ha noqotee, Rabih xoogaggii ayaa la qariyey, isla markaana isku dayay inuu ka cararro Webiga Chari, Rabih ayaa la dilay. Lalla Fatma N'Soumer. Lalla Fadhma n'Soumer (Berber: Lalla Faḍma en Sumer, C.1830 - c. 1863) wuxuu ahaa mid muhiim u ahaa dhaqdhaqaaqa Aljeeriya intii lagu jiray sannadihii ugu horreeyay ee dagaalkii gumeysiga Faransiiska ee Algeria. Waxay u muuqatay sida qaabka loola tacaalayo. Lalla, haweeney u dhiganta ereyga Berber (ama carabiga sidi), waa sharaf leh oo loogu talagalay dumarka darajo sare leh, ama kuwa lagu sharfay sida quduusiinta. Fadhma / Faultma waa Berber oo ka mid ah Magaca Carabi Fatima / Fatma. Laga soo bilaabo 1854 illaa Luulyo 1857, waxay gacan ka gaysatay hoggaankii diidmada Faransiiska. Markii ay qabsadeen ciidamada Faransiiska, waxaa la xiray illaa ay dhimatay lix sano ka dib. Xertu waxay rumaysan tahay in ay awoodo awooda hibo by Ilaah, oo ay ku jiraan awoodaha lagu arko mustaqbalka iyo daaweyn jirro [1]. Dambigeeda waxaa loo wareejiyay sanadkii 1994-dii laga soo celiyay xabsiga Sidi Abdellah, 100 mitir oo ka timid Zawiya Boumali ee Tourtatine oo ku taala Square ee shuftada El Alia Qabuuraha. Lalla Fadhma noloshiisa ayaa lagu qoray filimka Fadhma N'Soumer oo uu hogaaminayey Belkacem Hadjadj oo la sii daayay 2014 [2]. Dhawr sawir oo ah Lalla Fatma ayaa ku jirta Algeria. Qaar ka mid ah iskuulada iyo jidadka ayaa magaceeda ku leh Algeria. Dagaalka Smala 1843. Battle of Smala waxaa la dagaalay 1843 inta u dhaxaysa Faransiiska iyo dagaalyahanada Algerian intii lagu jiray dagaalkii Faransiiska ee Algeria. Faransiiska, oo uu hogaaminayey Henri d'Orleans, oo ah Aukale, ayaa weeraray xerada (oo lagu magacaabo smala ama zmelah) oo ahaa hoggaamiye ka soo horjeeda al-Qaacida Abd al-Qadir 16-kii May 1843-kii, halka al-Qadir uu ka maqnaa daba-wareeg ah. 500 oo fardooley ah oo Faransiis ah ayaa la yaabay difaacayaashii xerada, kuwaas oo rasaaseeyay hal tuugo ka hor inta aanay kala firdhin. In ka badan 3,000 oo ka mida taageerayaasha al-Qaadir (oo ka baxsan xeryaha qaxootiga ah ee 30,000) ayaa la qabsaday, sida badan oo ka mid ah hantidooda, oo ay ku jiraan dagaalkiisii ​​iyo maktabadi qiimihiisu yahay £ 5,000. Saddex maalmood kadib, 2500 oo kale oo kale ayaa la qabtay. Al-Qadir wuxuu u baxsaday Morocco sanadki dambe, wuxuu ku dhuftey cadaadiska Faransiiska ee Morocco iyo soo-noqoshadii Dagaalkii Koowaad ee Franco-Morocco ee 1844. Ugu dambeyntii waxaa la qabsaday 1847, isaga oo soo afjaraya diidmadii Algeria ee ka soo horjeeda qabaa'ilka Faransiiska. Dagaalka Opium. Opium Wars wuxuu ahaa laba dagaallo qarnigii 19aad ee ku lug lahaa khilaafaadkii Anglo-Shiinaha ee Ganacsiga Britishka ee Shiinaha (oo si cad u ah ganacsiga ganacsiga opium) iyo madax-bannaanida Shiinaha. Khilaafaadka waxaa ka mid ahaa dagaalkii ugu horreeyey ee nabiga (1839-1842) iyo dagaalkii labaad ee nabiga (1856-1860). Dagaalada iyo dhacdooyinka u dhexeeya iyaga ayaa wiiqay Qadaafinta Qing iyo waxay ku qasbeen Shiinaha in ay la ganacsadaan qaybaha kale ee adduunka. [1] [2] Sanadkii 1820, dhaqaalaha Shiinaha wuxuu ahaa kan ugu weyn adduunka, sida uu sheegay dhaqaaleyahanka Ingiriiska ee Angus Maddison. [3] Toban sano ka dib dhammaadkii Dagaalkii Labaad ee Adduunka, saamiga Shiinaha ee adduunka ayaa hoos u dhacay. [4] Warqad kale oo cilmi baaris ah oo lagu daabacay Michael Cemblast oo ka tirsan JP Morgan iyo dib u cusboonaysiinta Forum Dhaqaalaha Adduunka, gabagabadii la midka ahaa ayaa la gaaray - sida Shiinuhu wuxuu ahaa dhaqaalaha ugu weyn dunida ee qarniyo badan illaa Warsaxaafadeedka. [5] Shiinaha, mudada u dhexeeya 1839-1939 waxaa loo yaqaan 'Century of Humiliation'. VOX shineemooyinka. Vox Cinemas (si rasmi ah loogu dhajiyay cinwaanka VOX) waa silsiladda masraxa movie oo ka hawl gala Bariga Dhexe oo ay maamusho kooxda Imaatinka ah ee Majid Al Futtaim ee UAE. Majid Al Futtaim waxay leedahay 129 sawirro shineemo ah oo ku yaala Imaaraadka, Qatar, Lubnaan, Masar iyo Oman oo ka hooseysa astaanta Cinwaanka VOX. Cinwaanada VOX ee Mall of Emirates waxaa loo tixgeliyaa inay tahay hannaanka calaamadaynta oo leh 24 bandhig - oo ay ku jiraan IMAX leh Laser, VOX 4DX auditorium, waayo-aragnimo heersare ah oo lagu magacaabo "THEATER by Rhodes" iyo VOX Kids. Meelaha 100,000qq ft waxaa loo tixgeliyaa dhismaha ugu weyn ee Bariga Dhexe ka dib markii dib loo bilaabi doono Sebtembar 28, 2015. Waxay ku taallaa qaybta ballaarinta cusub ee Mall ee heerarka 2aad ee Emirates iyo waxay ka kooban tahay 24-screens. VOX wuxuu leeyahay afar meelood oo ku yaala Imaaraadka Mall iyo Yas Mall - Abu Dhabi, Mall oo ka tirsan Emirates, Deira, Mirdif, Me'aisem, Ajman iyo Fujairah, Mercato Mall, Burjuman, Shindagha, Cineplex ee Hyatt, Al Hamra Mall iyo VOX Outdoor ee Galleria Mall. VOX ayaa sidoo kale waxa ay leedahay 44 goobood oo ku yaala Oman, 15 bandhig oo ku yaal Xaruunta Lubnaan ee Beirut iyo 21 shaashadood oo ku yaal Mall of Egypt. Banka-Dahabka. Bangiyada aduunka ugu ammaansan ee liiska sanadlaha ah (top 50) oo ay sameeyeen majaladda Global Finance. Tobanka dayn ee ugu sarreeya ee liiska ku jira liiska 2017 waxay ahaayeen: [1] Telsur. Telesur (qaabka loo yaqaan teleSUR) waa shirkad goboleed oo badan oo maalgeliya, Latin America ah iyo shabakadda telefishinka satellite-ka ee xaruntoodu tahay Caracas, Venezuela. Waxaa ugu horeyntii maalgashiga dawlada Venezuela, [1] laakiin sidoo kale waxaa ku jira Cuba, Nicaragua, Uruguay, iyo Bolivia. [2] Tv peru. Telefishinka Qaranka ee Peru ama Telefishanka Qaranka ee shirkadda Peru (Isbanishka: Televisión Nacional del Perú ama shirkadda Teliaisa Nacional del Perú, S.A.) (TV Perú) (adeega TV Perú) waa adeegga shabakada telifishanka ee dadwaynaha ah oo leh 22 telefishin oo xubin ka ah Peru. In Lima, frequency VHF waa Channel 7 iyo inta jeer ee DTV ay tahay kanal 16. wuxuu saldhig u ahaa 17kii Janaayo 1958 isaga oo la kaashaday UNESCO oo uu ku lahaa wax soo saarka wadajirka ah ee Peruvian Government, oo lagu magacaabo Radio y Televisión Peruana (RTP). Dr. Jorge Basadre Grohmann, Peru ee dhammaadkii 1950kii wasiirka waxbarashada ayaa qabtay munaasabadda furitaanka. Saldhigga ayaa la furay isla maalintaas, waana telefishanka ugu horreeya ee Peru. Saldhigga ayaa bilawday geeddi-socodkii ka soo wareegay barnaamijyada monochrome illaa 1974-kii. Ugu dambeyntii 1978-kii RTP ayaa si rasmi ah u casriyey barnaamijyada midabka. Sanadkii 1980-yadii ayaa saldhigga bilaysku ka bilowday Peru. Sanadkii 1985, waxaa hoos taga TV-yada Alan García, TV-ga waxaa loo bixiyey TV-ga caanka ah ee Perú (laakiin magaca sharciga wuxuu ahaa RTP). Sannadkii 1996, RTP waxa loo bedelay magaciisa shirkadeed ee Telia Nacional del Perú intii lagu jiray nidaamka Alberto Fujimori. Sanadkii 2006-da ayaa dib loogu magacabay TV Perú. Maanta TV Perú waxaa si wacan loogu yaqaan barnaamijka caadiga ah ee loo baahanyahay in lagu faafiyo dhaqanka Peruvian, isagoo tusaya dokumentiyada sida Reportaje al Perú iyo Costumbres. Muddadii u dhexeysay bartamihii 2000-kii (tobaneeyo sano) ayaa rerunsiyadii loo duubay filimka 'korean' oo lagu magacaabo 'All About Eve', oo rabitaanka xiddig ka mid ah kuwa kale. 30-kii Maarso 2010, Perú TV wuxuu bilaabay cilad tilmaanta sare leh (isagoo isticmaalaya ISDB-TB) iyada oo lala kaashanayo dowladda Japan oo bixisay qalabka saxda ah. TV Perú waa loo yaqaan caqabadda sababtoo ah maaraynta xun ee warbaahinteeda, sababtoo ah madaxweynaha aan xirfad laheyn iyo qaar ka mid ah maamulayaasheeda oo hogaaminaya kanaalka iyo raadiyaha. Laga bilaabo maalinteeda ugu horreysa, kan wuxuu ku yaalaa meesha ugu hooseysa ee liiska kanaalka ee Perú. TV-ga Perú waxaa ku yaal Lima, Peru. P-TV. Panamericana Televisión (mararka qaar waa la soo gaabiyaa Pantel) waa shabakadda teleweerka Peruvian, oo la asaasay 21 July, 1957 kadibna bilaabay warkiisa rasmiga ah 16-kii Oktoobar, 1959.Qoyska Genaro Delgado Brandt waxaa ku yaal Peru tan iyo 1937-dii. 1953, Delgado Brandt ayaa aasaasay Empresa Radiodifusora Panamericana S.A. ("Panamerican Radio Broadcasting Company"), oo xaruntiisuna ahayd Radio Panamericana. Saddex ka mid ah carruurta Delgado Brandt ee-Genaro, Héctor iyo Manuel-wuxuu ka mid noqday ganacsiga qoyska. Sanadkii 1956, Genaro Delgado Parker wuxuu bilaabay inuu barto suurtogalnimada in uu bilawdo teleefishinka si uu u daboolo Lima, u safrayo Mareykanka, Mexico iyo Cuba si uu u arko ugu dambeyntii tiknoolajiyada telefishanka, iyo inuu u keeno waddankiisa, Delgado Parker waxa uu caawinta Don Isaac Lindley, oo ah milkiilaha warshadda Inca Kola iyo taageeraha dhaqaalaha ee saldhigga cusub, iyo Cuban telefishanka Goar Mestre, oo u soo bandhigay khibrad farsamo iyo sidoo kale xiriirka CBS ee Maraykanka. Sanadkii 1997-dii, waxay aasaaseen xarun telefishan oo la yiraahdo Panamericana Televisión, S.A., iyo shirkad wax soo saartay oo lagu magacaabo Producciones Panamericana S.A., Raadiyaha ayaa markii ugu horreysay bilaabay tijaabadii tijaabada ahaa July 21, 1959, ka dibna laba sano kadib, waxay billaabeen barnaamijyadooda rasmiga ah Oktoobar 16, 1959, markii kanaalka OBXY-TV 13 markii ugu horeysay hawada qaada. Barnaamijka bilowga ah waxaa martigeliyay actress Carmen Sevilla, halka telefishanka cusubi uu ku soo bandhigay barnaamijka Radio Panamericana isagoo isticmaalaya muusikada aqoonsiga oo isku mid ah. CDN 37-TV. CDN Channel 37 (Cadena de Noticias TV S.A.) waa shirkad tiknoolajiyadeed oo Dominican ah oo la aasaasay 1996, oo lagu daabacay lambarka 37. Kuwayt TV. Telefishanka Kuwait waa xarun telefishan dowlad goboleed oo Kuwait ah iyo qayb ka mid ah Wasaaradda Macluumaadka Kuwait. Telefishanka Kuwait wuxuu leeyahay 4 kanaal iyo kanal-satay: KTV1, KTV2, KTV Sport, Al Cary Channel iyo Ethra's Channel. Telefishanka Kuwait ayaa bilaabay barnaamijka nofeembar 15-keedii 1961, laga bilaabo bariga magaalada Kuwait City. [1] Waxay ahayd telifishinka labaad ee TV-ga Carabta (ka dib Ciraaq TV-ga), oo markii hore ku baahday madow iyo caddaan afar saacadood maalintii. wuxuu bilaabay telefishanka midabka adoo isticmaalaya nidaamka PAL bishii March 1974, [2] markii ugu horeysay ee wareega Koobka Ciyaaraha Khaliijka, oo ka yimid Bahrain. Warbaahinta hore waxaa ka mid ahaa Salem Al-Fahd, Reza Faili iyo Jassim Al-Shehab. Tag Heuer. TAG Heuer SA waa shirkad rikoodh ah oo rikoodh ah oo Swiss ah kaas oo naqshadeynaya, soo saaraya, iyo soo iibsasho iyo bandhigyo suuqyo iyo qalab casri ah, iyo sidoo kale indhacadaha iyo taleefannada gacanta oo laga sameeyay shatiyado shirkado kale ah iyo qaada Tag Heuer magaca caanka ah. TAG Heuer wuxuu bilaabay inuu noqdo Uhrenmanufaktur Heuer AG, oo la aasaasay 1860 Edouard Heuer ee St-Imier, Switzerland. 1985-kii TAG-da wuxuu iibsaday saamiyo badan oo ka mid ah shirkadda, isaga oo sameeya TAG Heuer. [1] Sanadkii 1999-kii, shirkadda Faransiiska ee LVMH waxay iibsatay ku dhawaad ​​100% shirkadda Swiss. [1] Magaca TAG Heuer wuxuu isku daraa xarfaha "Techniques d'Avant Garde" iyo magaca aasaasiga ah. Pakistani rupee. Rupee ee Pakistan (Urdu: Rabbiga / ALA-LC: Rūpiyah; saxiix: Nambarka: PKR) waa lacagta Pakistan. Bixinta lacagta ayaa waxaa maamula Bankiga Gobolka Pakistan, Bangiga Dhexe ee dalka. Calaamadda ugu badan ee loo isticmaalo rupee waa Rs, oo loo isticmaalo risiidhada markii la iibsanayo badeecadaha iyo adeegyada. Pakistan, rupee ayaa sidoo kale lagu qeexay "rupees", "rupaya" ama "rupaye". Sida caadiga ah ee Ingiriisiga Pakistan, qiimaha ballaadhan ee rupees waxaa lagu tiriyaa kumanaan, lakh (100,000) iyo aduun (10 milyan), 1 Arab (1 bilyan), 1 Kharab (100 bilyan). Īmān, Ittihād, Nazam. "Iman, Ittihad, Nazm" (Urduu: ایمان, اتحاد, نظم; Luqad: Īmān, Ittiḥād, Naẓm; lit. "Diinta, Midnimada, Edbinta") waa sheeko qaran ee Pakistan. Waxaa loo arkaa mabda'a hogaaminaya ee qaranka ee Pakistan. [1] Markii ay madax banaanideen Pakistan, waxaa la soo saaray oo la ansaxiyey iyadoo ah hannaanka qaran ee uu aasaasay aasaasaha dalka Muhammad Ali Jinnah. [2] Waxaa lagu qoray Urdaanka oo ah saldhigga astaanta gobolka. Calaamaduhu laftigoodu waa qalabaynta afar qaybood: ubax, bareeso, xiddig iyo isxukun, oo leh dhammaan qaybaha gaashaanku ku xiran yahay ubaxyada Jasmine ubaxa ah, iyo bam-gacmeedyada iyo xiddigaha cirifka lagu sifeeyo sare. Qaumi Taranah. Lyrics . The Urdu lyrics, written by the Pakistani Urdu-language poet, Hafeez Jullundhri in 1952, have commonality with Persian, making them understandable in both languages. No verse in the three stanza lyrics is repeated. ! colspan="2" style="padding-right: 2em" | Urdu lyrics British India. Intii lagu jiray 1612-1757, Shirkadda East Hindiya waxay samaysay "warshado" (xarumo ganacsi) meelo badan, oo badi ahaan ku yaal xeebta Hindiya, iyada oo ogolaansho ka haystay mughalayaal Mughal ah ama taliyayaal maxali ah. Iskudhacyadu waxay ahaayeen shirkadaha ganacsiga ganacsiga ee Holland iyo Faransiiska. Dhamaadkii qarnigii 18aad, saddex "magaalooyin madax-bannaan": Madras, Bombay, iyo Calcutta ayaa koray koray. Intii lagu jiray xilligii shirkadda Hindiya, 1757-1858, shirkaddu waxay si tartiib tartiib ah u heshay xoriyad ahaan qaybo badan oo Hindiya ah, oo hadda loo yaqaan "Madaxtooyo". Si kastaba ha ahaatee, waxa kale oo ay sii kordhisay hoosta kormeerka xukuumadda Ingiriiska, iyada oo la adeegsanaayo madax-bannaanida boqortooyada. Isla mar ahaantaana waxay si tartiib tartiib ah u lumisay mudnaanteeda. Kadib Hindiskii Hindiya ee 1857, awoodaha haray ee shirkadda waxaa loo wareejiyay Crownka. Rajada cusub ee British Raj (1858-1947), madaxbannaanidu waxay ku kordhisay dhowr gobol oo cusub, sida Upper Burma. Si kastaba ha ahaatee, si kastaba ha ahaatee, madax-bannaanida madax-bannaan ayaa la jebiyey "Gobollada". [1] Masyaf Dhismaha. Masyaf Castle (Carabi: قلعة مصياف) waxay ku taallaa magaalada Masyaf ee Hama Governorate, Suuriya, oo ku taal Dooxada Orontes, oo qiyaastii 40 kiiloomitir u jirta galbeedka Hama. Waxay u adeegtay si loo ilaaliyo jidadka ganacsiga magaalooyinka kale ee gudaha sida Banyas. Qalabka laftiisu wuxuu ku yaalaa barxad qiyaastii 20 mitir ka sarreysa bannaanka ku hareeraysan. Ciraaq wuxuu caan ku noqday cirifka rashiid ad-Din Sinan, oo loo yaqaano Old Man of Mountains. Wuxuu ahaa hogaamiyaha garabka Suuriya ee Nizari Hashshashin, oo sidoo kale loo yaqaanno Assassins, iyo sawirka taariikhda Kirismaska. Rishon LeZion. Rishon LeZion (Cibraaniga: רִאשׁוֹן לְצִיּוֹן Ku saabsan codkani (gargaar · macluumaad), iftiimay First First to Zion) waa magaalada afraad ee ugu weyn ee Israa'iil, oo ku taalla bartamaha xeebta dhexe ee dhexe 8 km (5 mi) koonfureed Tel Aviv. Waa qayb ka mid ah degaanka Gush Dan. Laga soo bilaabo 1882 oo ay soo galootiga Yuhuudda ka soo jeeda Boqortooyada Ruushka, waxay ahayd degsiimadii labaad ee beeralaydii Yuhuudda ee lagu aasaasay dalka Israa'iil qarnigii 19aad, kadib markii Petah Tikva. Sannadkii 2016, waxay ahayd dad tiradoodu ahayd 247,323. [1] Israeli new shekel. Shekel-yada cusub ee Israel (Cibraaniga: שֶׁקֶל חָדָשׁ) Ku saabsan codkani Sheqel Hadash, Carabi: شيقل جديد شهک جدīد; saxiix: ₪; code: ILS), oo sidoo kale loo yaqaano shekel Israel ah oo hore loo yaqaan "New Israeli Sheqel" (NIS), waa lacagta Israel iyo sidoo kale loo isticmaalo hindise sharciyeed ee dhulka Falastiiniyiinta ee Bankiga Galbeedka iyo Qoryaha Gaza. Shekel cusub wuxuu u qaybsan yahay 100 agora. Shekel cusub ayaa la isticmaalay tan iyo 1dii Janaayo 1986, markii uu beddelay shekel-da hore ee hyperinflated at ratio 1000: 1. Calaamadda lacagta ee shahaqada cusub ee ⟨₪⟩ waa isku dhafka ugu horeeya ee afafka Cibraaniga ah ee shekel (ש) iyo ẖadash (ח) (cusub). Iyada oo ay la socoto calaamadda shekel, hoos u-soo-baxyada soo socda ee NIS, ש"ח iyo sh.j ayaa sidoo kale loo isticmaalaa inta badan sicirka qiimaha. Egyptian pound. Masaarida Masaarida: Cunto Masaarida: Jinsiga Carabiga Gowraca Maqriqa [ɡeneː (h) mɑsˤɾi]; Saxiix: E £, L.E. J.m; Code: EGP) waa lacagta Masar. Waxaa loo kala qaybiyaa 100 bastoolado, ama ersh (Masaarid Carabi: قرش [ʔeɾʃ], tiro jibbaar ah [ʔʊɾuːʃ]), [1] ama 1,000 magaalo (Arabic carabi: مليم [mælliːm]; Fransiiska: millième). Miisaanka Masaarida waxaa badanaa loo soo gaabiyaa LE ama L.E., taas oo u taagan noolaha égyptienne (Faransiis for Egyptian pounds). E £ iyo £ E inta badan ayaa loo isticmaalaa internetka. Magaca Genēh [ɡeneː (h)] waxaa laga soo qaatay shinniga Guinea, kaas oo ku dhowaad isla qiimahii 100 boodhka dhamaadkii qarnigii 19aad. Jordanian dinar. Dinarka Jordan (Carabiga: magacayga; code: JOD, oo si rasmi ah loo soo gaabiyey JD) wuxuu ahaa lacagta Jordan tan iyo 1950kii. Dibedda Jordan ayaa sidoo kale loo adeegsaday shekel Israeli ah ee Bankiga Galbeedka. Dinarku wuxuu u qaybsan yahay 10 dirham, 100 qadar (sidoo kale loo yaqaan 'piastres') ama 1000 fulus. Bembos. Bembos waa khariidad cunto ah oo Peruvian ah oo bixisa hamburgers, badanaa leh kala duwanaansho saameyn ku leh Peruvian. Bembos waxaa la aasaasay sanadkii 1988-kii, oo leh makhaayadkiisii ​​ugu horeeyay ee ku yaala degmada Miraflores ee Lima. Bembos wuxuu isku daraa dhir udgoonkooda, isagoo siinaya dhadhan iyo muuqaal kala duwan. Sida makhaayadaha kale ee Peru (kuwa xitaa kuwa ajnabiga ah), waxay ujoogaan aji (maraqa-ku-saliid ku salaysan) dhinaca. Cuntooyinka Bembos waxay ugu horeyn ku yimaadaan jajab kulul ama yaaqitas (oo laga sameeyey rootiga yuca). Iyadoo website-yadooda ay sheeganayaan, waxaa laga heli karaa dhammaan agagaarka Lima, oo ay ku jiraan labo-sheeko oo ku saabsan Caminos del Inca. Waxay sidoo kale bixiyaan keenista guriga. Habibs. Habib waa shirkad cunto ah oo Brazili ah oo dhakhso leh oo ku takhasusay cuntooyinka bariga dhexe iyo saanwijyo reer Brazil ah. Waxay leedahay in ka badan 475 goobood [1] (kuwo badan oo iyaga ka mid ah oo iska leh) dalka oo dhan iyo dhowaanahan waxay bilaabeen fidinta suuqyada dibadda. Waxaa loo yaqaan qiimaha aadka u hooseeya iyo saxarada qalaad. Cuntooyinka Bariga Dhexe ayaa aad ugu caanbaxay Brazil tan iyo markii ay ka soo guureen dadka ka soo jeeda degaankaas (gaar ahaan Lubnaan iyo Suuriya) oo ku soo galay Brazil, inkastoo tiradoodu ka yar tahay 0.48% guud ahaan tirada guud. Café Coffee Malin. Café Coffee Day (oo loo soo gaabshay CCD) waa silsilad kafeega Indian ah oo ay leedahay Khariidadda Maalinta Caalamiga ah ee Qasnadda, oo ah kormeer ku-meelgaar ah Khasnadda Maal-Cuntada. Maalinta Kaafiga waxay u adeegtaa 1.8 billion koob oo kafee ah, sanad walba, lix wadan. Ciqaab Dunida. Taariikh ahaan, ciqaabta caasimadda waxaa loo adeegsaday meel kasta oo adduunka ah. Waqtigan xaadirka ah, inta badan wadamadaba ayaa joojisay ama joojisay dhaqanka. Mareykanka waa waddanka ugu horumarsan ee isticmaalaya ciqaabta dilka. Isticmaalka ciqaabta ra'yiga waxaa badanaa loo qaybiyaa afar qaybood oo hoos ku qoran. Laga soo bilaabo Noofeembar 2017, ee 195 dal oo madaxbannaan oo xubno ka ah Qaramada Midoobay ama haysta xaaladda kormeerayaasha QM: [8] 54 waxay ku hayaan sharciga iyo dhaqanka labadaba. 29 waxay tirtireen xaqiiqda, sida, sida ku cad heerka caalamiga ah ee Amnesty International, inaysan cidna fulin tobankii sano ee la soo dhaafay ama in ka badan, waxaana la aaminsan yahay in ay leeyihiin siyaasad ama hirgelin waxqabad aan la fulin dilalka. 7 waxay tirtireen xaqiiqda dhabta ah, taas oo ah inayan qofna ku dilin 14-kii sano ee la soo dhaafay ama in ka badan oo la tirtiray, laakiin waxay ku hayaan xaalado gaar ah ama xaalado gaar ah (sida dambiyada lagu galay dagaalka). Madagascar (2015), Fiji (2015), Jamhuuriyada Congo (2015), Suriname (2015), Nauru (2016), Benin (2016), Mongolia (2017), Guinea (2017), Burkina Faso (2018). Hotelka Sheraton. Sheraton Hotels iyo Dalxyada waa xarun caalami ah oo ay leedahay shirkadda Marriott International. Shirkadda Sheraton ayaa hadda ka shaqeysa in ka badan 500 oo goobo caalami ah, oo ay ku jiraan goobaha Waqooyiga Ameerika, Afrika, Aasiya Pacific, Bartamaha iyo Koonfurta Ameerika, Yurub, Bariga Dhexe iyo Kariibiyaanka. Asalka asalka Sheraton Hotel ilaa 1933, markii Harvard ay isku fasal yihiin Ernest Henderson iyo Robert Moore waxay iibsadeen Hotel Continental Hotel ee Cambridge, Massachusetts. Sanadkii 1937-kii, Henderson iyo Moore waxay soo iibsadeen Shirkadda Standard Investing Company oo waxay ka dhigeen shirkadda iyaga oo hudheelka haysanaya. Sidoo kale sanadii 1937, waxay soo iibsadeen hotel labaad, iyo ugu horreyntii qayb ka mid ah shirkad cusub, Hotel Stonehaven ee Springfield, Massachusetts, dhisme guri oo loo beddelay. Silsiladda ayaa magaceeda ka soo gashay hotelka saddexaad ee ay soo iibsadeen Boston, kuwaas oo horey u lahaa calaamad weyn oo ku taala saqafka oo leh "Sheraton Hotel," oo aad u qaali ah inuu wax ka bedelo. Hase ahaatee, Henderson iyo Moore waxay go'aansadeen in ay ku soo wacaan dhammaan hoteeladooda magacaas. Henderson iyo Moore waxay soo iibsadeen Boston's caan ka ah Copley Plaza Hotel 1944, [4] waxayna sii waday ballaarin, iyagoo iibsanaya guryaha hadda jira ee ku yaala xeebta Bariga ee Maine illaa Florida. Sannadkii 1947, Sheraton wuxuu ahaa silsiladdii hotel ee ugu horeysay ee lagu qoro New York Stock Exchange. Sheraton Hotels waxay ku biireen Hay'adda Hanti-dhowrka iyo Hagaajinta ee Mareykanka sannadkii 1948, oo sameysey shirkad Sheraton ah oo Maraykan ah. Rashaida people. Rashaida, Rashaayo ama Bani Rashid waa qabiil ka mid ah qowmiyadaha Baadiyaha Carabta oo ka soo degay Banu Abs oo ah degaanka Hejaz ee Sacuudi Carabiya. Waxay hadda ku nool yihiin Sacuudi Carabiya, Kuwait, Imaaraadka Carabta, Bahrain, Oman, Yemen, Falastiin, Jordan, Eritrea, Suudaan, Liibiya iyo Tunisia. Sannadkii 1846-kii, Rashaida badan oo ka soo jeeda gobolka Hejaz ee dalka Sacuudi Carabiya waxay ku biireen Suudaan, Kuwait, Ras Al Khaimah iyo Umm Al-Quwain, Isbaheysiga Midoobey kadib markii ay qabsadeen dagaal qabiil. Waxay joogaan dalalka kale ee Carabta, sida Masar, Liibiya, Falastiin. Tirada badan ee Bani Rasheed ayaa sidoo kale laga helaa Jasiiradda Carabta. Bani Rasheed waa farcankii reer Banu Abs. Dadka Tiroka. Tirakoobyada, dadweynaha adduunka ayaa ah tirada guud ee aadanaha hadda ku nool, waxaana lagu qiyaasey in ay gaareen 7.6 bilyan oo qof laga soo bilaabo May 2018. [1] Dadweynaha adduunka ayaa la kulmay koritaanka joogtada ah tan iyo dhamaadka abaarta weyn ee 1315-17 iyo dhimashada Madow ee 1350, markii ay ku dhowdahay 370 milyan. [2] Tirada kobaca ugu sarreeya ee dadweynaha - tirada guud ee adduunka waxay kor u kacday 1.8% sanadkiiba - waxay dhacday intii u dhexeysay 1955 ilaa 1975, iyaga oo gaaraya 2.06% intii u dhexeysay 1965 iyo 1970. [3] Heerka koritaanka ayaa hoos u dhacay 1.18% intii u dhexaysay 2010 iyo 2015, waxaana lagu qiyaasayaa in uu hoos u dhac ku yimaado qarniga 21-aad. File:World population v3.svg|thumb|upright=1.2|World population estimates from 1800 to 2100, based on "high", "medium" and "low" and File:Population Growth by World Bank continental division.png|thumb|upright=1.2|Population growth graph Tirada guud ee dhalashadeeda ayaa ugu sarreeysay dabayaaqadii 1980-meeyadii ee ku dhawaad 139 milyan oo qof, waxaana la filayaa in 2011-ka la rajeynayo in ay si joogto ah u joogteeyaan heerka 135 milyan, [5] halka dhimashadu ay tahay 56 milyan sanadkiiba waxaana la filayaa inay korodho 80 milyan sannadkii 2040. Da'da dhexdhexaadka dadka adduunka ayaa lagu qiyaasay inay noqdaan 30.4 sanno ee sannadka 2018. Musqusha. Musqusha [n1] waa qayb ka mid ah qalabka loo isticmaalo ururinta ama lagu tirtiro kaadida dadka iyo saxarada. Si kale loo dhigo: "Musqulaha waa xarumo fayadhowrka oo ku xiran interface-ka kaas oo u oggolaanaya kaadinta iyo ku-habboonaanta kaadida iyo saxarada" [1] Musqulayaashu waxay noqon karaan ama aan lahayn biyo biyo ah (musqusha gogosha ama musqusha qalalan). Waxaa loo samayn karaa booska fadhiga ama booska jimicsiga (musqusha). Musqulaha la riixo ayaa badanaa ku xiran nidaamka tuubada bulaacadaha ee magaalooyinka iyo taangiyada feerikada ee meelaha aan dhicin. Musqulaha qalalan waxay ku xiran yihiin godka, weelka la tuuri karo, qolka wax lagu kariyo, ama qalab kale oo lagu kaydiyo iyo daaweynta. Musqulaha waxaa badanaa laga sameeyaa dhoobada (foornada), birta, balaastigga, ama qoryaha. Guryaha gaarka loo leeyahay, musqusha, suuliga, qubeyska, ama qubeyska waxay ku jiri karaan qol isku mid ah. Doorasho kale ayaa ah in la helo hal qol loogu talagalay dhaqidda jidhka (musqusha) iyo qol gaar ah oo musqusha iyo musqul gacmeedka (qolka musqusha). Musqulaha dadweynaha waxay ka kooban yihiin hal ama dhowr musqulo (iyo sida caadiga ah kaadida) kuwaas oo loo heli karo isticmaalka dadweynaha guud. Musqulaha la qaadan karo ama musqulaha kiimikada ayaa laga yaabaa in loo keeno kulamo waaweyn oo ku-meel-gaar ah. Qoysas badan oo sabool ah oo ku nool dalalka soo koraya waxay isticmaalaan wax aad u muhiim ah, iyo inta badan musqulaha aan nadiifka ahayn, tusaale ahaan musqulaha ceelasha fudud iyo musqulaha baaldiyada kuwaas oo inta badan lagu dhejiyo xeryaha. Guud ahaan, ku dhowaad hal bilyan oo qof xitaa ma laha suuli musqusha oo dhan, waxaana lagu qasbay in ay sameeyaan qulqulo furan (gaar ahaan Hindiya). [2] Cudurada lagu gudbiyo marin-ka-saxaraha ama biyaha, sida daacuunka iyo shubanka, waxay ku faafi karaan xabsiyada furan. Waxay sidoo kale ku faafi karaan musqulo aan nabadgelyo ahayn oo sababa qashinka biyaha dushiisa ama biyaha dhulka hoostiisa. Taariikh ahaan, fayadhowrku wuxuu ka walaacsan yahay marxaladaha ugu horreeya ee degsiimooyinka aadanaha. Nambarka 6aad ee Horumarinta Horumarinta joogtada ah wuxuu ku baaqayaa "nadaafadda iyo nadaafadda oo ku filan oo loo siman yahay dhammaantiisna soo afjaro qulqulka 2030" Qubeyska-Shower. Biyo ayaa ah meel uu qofku ku maydho daawo ama biyo kulul oo caadi ah. Hore, waxaa jira godka dhulka hoostiisa. Duufaanta intooda badani waxay leeyihiin heerkul, cadaadiska buufinta iyo maqlaha qubeyska lagu hagaajin karo. Duufaannada ugu fudud waxay leeyihiin mishiinka wax lagu riixo ee ujeedada u ah isticmaalaha, halka roobab badan oo adag ay leeyihiin boorsada madaxa ku xiran ee tuubada leh qalab ballaaran. Tani waxay u oggolaanaysaa in mashiinka lagu qubeysto si uu gacanta ugu qabsado gacanta si uu ugu buufiyo biyaha qaybaha kala duwan ee jirkooda. Boorsada waxaa lagu rakibi karaa daboolka yar yar ee qubayska ama musqusha oo leh caag dusheed ama albaab. Qubeysigu wuxuu ku badan yahay dhaqanka reer galbeedka sababtoo ah waxtarka isticmaalka marka la barbar dhigo musqusha. Wareegtada ayaa ah, sidaa daraaddeed, waxqabadka caadiga ah. [1] [bogga loo baahan yahay] Boorsadu waxay isticmaashaa biyo ka yar celcelis ahaan marka la qubeysto: 80 litir (18 xabo, 21 galabnimo) oo lagu qubeysto marka la barbardhigo 150 litir gal; 40 galbeed Maraykan ah) ee qubeyska. Miiska Shaqada. Miisaanka (Meelaha kale ee laysku xiri karo, miiska xakamaynta, kursiga jikada (ingiriiska Ingiriisiga), ama kursiga jikada (Ingiriisida Ingiriisiga ah) kursiga jikada) waa dusha sare ee jikada ama goobaha kale ee diyaarinta raashinka, musqulaha ama matoorada, iyo qolalka guud ahaan. Waxaa badanaa lagu rakibaa oo taageeraa xayndaabyada. Dusha sare wuxuu u taagan yahay dhererka ergonomi ee loogu talagalay isticmaalaha iyo shaqada gaarka ah ee loogu talagalay. Miisaanka ayaa laga yaabaa in lagu dhiso qalab kala duwan oo leh sifooyin kala duwan oo shaqeynaya, kalsooni, iyo esteem. Dibad-baxku wuxuu yeelan karaa codsiyada la dhisay, ama alaabta wax lagu xirto ee ku xiran codsiga loogu talagalay. Af Ingiriisi Australian ah, ereyga gawaarida waxaa guud ahaan loogu talagalay nooc ka mid ah noocan ah oo sameeya xuduud u dhexeeya meel loogu talagalay isticmaalka dadweynaha iyo meel bannaan oo loogu talagalay shaqaalaha si ay u fuliyaan hawlaha adeegga. Meelaha kale, kursiga ama kursiga kursiga waxaa loo isticmaalaa. Qalabka-Cuntada. Cutlery waxaa ka mid ah wax kasta oo gacanta lagu hayo oo loo isticmaalo diyaarinta, u adeega, iyo gaar ahaan cunidda cuntada ee reer galbeedka. Qofka keena ama iibiya qashinka waxaa lagu magacaabaa cutler. Magaalada Sheffield ee dalka England ayaa caan ku ahayd soo saarista qashinka tan iyo qarnigii 17aad iyo tareenka - Master Cutler - oo ka socdey Sheffield ilaa London ayaa loo magacaabay warshadaha. Cutlery waxaa badanaa loo yaqaan 'silverware or flatware' ee Maraykanka, halkaasoo qashinka sida caadiga ah macnaheedu yahay mindiyaha iyo qalabka wax lagu jaro. Inkasta oo ereyga 'silverware' loo isticmaalo iyada oo aan loo eegin habka wax lagu qoro ee maacuunta, mulkiilaha ayaa isticmaalaya si looga fogaado micnaha ay u leeyihiin in laga sameeyo lacag. Qalabka ugu muhiimsan ee caleemaha reer galbeedka waa mindida, fargeetada iyo qaadada. Xilliyadii ugu dambeeyay, noocyada isbaanishka ee cutlery ayaa la isku darey waxqabadyada cunnooyinka kala duwan, oo ay ku jiraan baayacmushtarka (qaadada / fargeetada), isbaarada (spoon / mindi), iyo knory (mindi / fargeeto) ama istiraatiijiga oo isku daraya dhammaan saddexda. Diyaarada Warqad. Diyaarad waraaq ah, diyaarad warqad ah (UK), diyaarad waraaqo ah (US), waraaqaha waraaqaha ah, gantaalka ama daroogada waa diyaarad qalab, inta badana laga sameeyo warqad duuban ama warqad. UAV. UAV, oo sidoo kale loo yaqaano drone ama duuliyaha fudud, waa baabuur aan ciriiri ahayn (UAV) oo inta badan qaada duullimaadyada diyaaradaha sida gantaalada oo loo adeegsado weerarrada diyaaradaha drones. [1] Duulimaadka noocaan ah ma laha tijaabo bani'aadanimo ah. [2] Diyaaradahaasi waxay badanaa ku jiraan xakamaynta dhabta ah ee bani'aadamnimada, oo leh heerar kala duwan oo madaxbanaan. [3] Waxaa loo isticmaalaa weerarrada diyaaradaha drones. [4] Qalabka lagama maarmaanka u ah tijaabada bini'aadamka (sida boorsada, armaajada, kursiga korontada, kontoroolka duulimaadka, iyo kontaroolada degaanka ee cadaadiska iyo oksijiinka) looma baahna, maadaama loo shaqeeyaha ka shaqeynayo gaariga kumbuyuutar fog, cabbir yar oo ka yar diyaarad dad ah. Inkasta oo dhowr waddan ay haystaan ayna soo saaraan diyaaradaha aan duuliyaha lahayn, keliya Maraykanka, Israel, Shiinaha, Iran, Talyaaniga, Hindiya, Pakistan, Ruushka iyo Turkiga [5] ayaa hadda la ogaaday inay soo saareen UCAV-ka hawlgalka tan iyo December 2013. Caag ah Qarxa. Napalm waa isku dhaf ah wakiil jeeb ah iyo gaasiin (shidaal) ama shidaal isku mid ah. Waxaa markii hore loo isticmaalay qalab dabiici ah oo ka soo horjeeda dhismayaasha kadibna ugu horreyntii sida hubka ka soo horjeeda shaqaale, maadaama uu maqaarka maqaarka iyo sababa gubasho daran. Napalm waxaa lagu sameeyay 1942 shaybaar qarsoodi ah oo ka socota Jaamacadda Harvard, oo koox uu hogaaminayey farmashiye Louis Fieser oo hoos imaanaya Adeegga Dagaalka Kiimikada ee Maraykanka. Isticmaalkii ugu horreeyay ee diiwaangashanaa wuxuu ahaa masraxa Yurub ee dagaalka intii lagu jiray dagaalkii labaad ee aduunka. Waxaa si weyn loogu isticmaalay Maraykanka weerarrada dabiiciga ah ee lagu qaaday magaalooyinka Japan ee dagaalkii labaad ee dunida iyo sidoo kale intii lagu jiray dagaalkii Kuuriya iyo Dagaalkii Vietnam. "Napalm" waa liisto magacyo ka kooban laba ka mid ah dadka ka midka ah wakiilada dhumucdheerka iyo qulqulka: macmacaanka aluminium ee isku dhafan ee macdanta naphthenic iyo palmitic. Napalm B waa nooca casriga casriga ah ee napalm iyo, inkasta oo ay si kala duwan u kala duwan yihiin ka kooban kiimikada, waxaa inta badan loo yaqaan "napalm". Badarka,Kellogg's. Kellogg waa DBA ee shirkadda Kellogg, oo ah shirkad Maraykan ah oo ka kooban shirkad cunno cunno-gacmeed oo xarunteedu tahay Battle Creek, Michigan, Maraykanka. Kellogg waxeey soo saartaa raashinka iyo raashinka fudud, oo ay ku jiraan buskudka, qashinka, boodhadhka qamriga, liinta baakadaha, baraha borotiinka, cuntooyinka macmacaanka leh, wafflooyinka barafaysan, iyo cuntooyinka khudradda. Noocyada shirkadda waxaa ka mid ah Kashi, Rxbar, Apple Jacks, Dufanka Corn, Dufanka Daqiiqada ah, Dufanka Frosted, Rice Krispies, K, Kookaha Krispies, Keebler, Pringles, Pop-Tarts, Cheez-It, Eggo, Nutri-Grain, Ay qaawan, Farmashiyeyaasha Morningstar, iyo kuwo kale oo badan. Ujeeddada la sheegay ee Kellogg ayaa ah "Qoysaska nafaqo si ay u kobcaan oo ay u roonaadaan." [4] Waxyaabaha Kellogg waxeey soo saaraan 18 dal iyo in ka badan 180 dal. Warshadda ugu wayn ee Kellogg waxay ku taala Trafford Park ee ku taala Trafford, Greater Manchester, United Kingdom, taas oo ah meesha ay xarunteedu tahay Yurub. Meelaha kale ee xafiisyada shirkadaha ee ka baxsan Battle Creek waxaa ka mid ah Chicago, Dublin, Shanghai, Querétaro City, iyo in ka badan. CAD. Doolarka Kanada (calaamad: $; code: CAD; Faransiiska: dollar canadien) waa lacagta Kanada. Waxaa loo soo gaabiyaa dollarka saxiixa $, ama mararka qaarkood Can $ [1] ama C $ si ay u kala soocaan lacagta kale ee doolarka doolarka ah. [2] Waxaa loo qaybiyaa 100 senti (¢). Iyadoo lagu saleeyay muuqaal ku yaal halbowlaha hal-doolar, lacagta waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa sida ganacsadaha sarrifka lacagaha iyo falanqeeyayaasha, [3] sida ay tahay Kanadiyaanka guud ahaan, ama huardiga Faransiis. Xisaabtanka qiyaastii 2% ee kaydka caalamiga ah, lacagta doolarka ee Canada waa shanta lacagta ugu badan ee adduunka ku yaal, oo ka danbeeya dollarka Mareykanka, euro, yen iyo pound sterling [4] Doolarka Kanada waa mid caan ku ah bangiyada dhexe sababtoo ah heerka dhaqaale ee Kanada ee ku saleysan dhaqaalaha Kanada, awoodda madaxbanaan ee dowladda Kanada, iyo xasilloonida nidaamka sharciga iyo siyaasadda ee waddanka. Halalka Yuhuda. Kashrut (sidoo kale kashruth ama kashrus, כַּשְׁרוּת) waa xeerar diimeed oo diineed diineed oo Yuhuud ah. Cuntada laga yaabo in la cuno sida waafaqsan Halakha (Sharciga Yuhuudda) waxaa loogu yeeraa kosher (/ koʊʃər / Ingiriisi, Yiddish: כּשר), laga bilaabo Ciraaqiyaanka Afka Cibraaniga ah ee Kashér (כָּשֵׁר), macneheedu "taam", ku habboon isticmaalka). Waxaa ka mid ah sharciyo badan oo ka kooban qayb ka mid ah kashrut waa mamnuucida isticmaalka xayawaanka qaarkood (sida hilibka doofaarka, shellfishka [Mollusca iyo Crustacea labadaba], cayayaanka badankood, marka laga reebo noocyada qaar ee xayawaanka dhuxusha), isku dhafka hilibka iyo caanaha, iyo amarka in la gowraco nuujiyada iyo shimbiraha sida ay u socoto geeddi-socod loo yaqaan shechita. Waxa kale oo jira sharciyo ku saabsan wax soo saarka beeraha oo saameyn ku yeelan kara suurtogalnimada cuntada cuntada. Inta badan sharciyada aasaasiga ah ee kashrut waxaa laga soo qaatay buuga Tawreed ee Laawiyiintii iyo Sharciga Kunoqoshadiisa. Si kastaba ha ahaatee, faahfaahintooda iyo codsigooda la taaban karo, si kastaba ha ahaatee, waxaa lagu dejiyey sharciga afka (ugu dambayntii lagu qeexay Mishnah iyo Talmuud), waxaana lagu faahfaahiyay suugaanta rabbaaniga ah ee dambe. In kastoo Tawreer uusan sheegin sababaha ugu badan ee sharciyada kashrutta, qaarkood waxay soo jeedinayaan in ay kaliya imtixaannada u hoggaansamayaan ninka, [1] halka kuwa kale ay soo jeediyeen sababo falsafada, waxqabadka iyo nadaafadda. Isbania-Cortes Generales. Cortes Generales (Isbanishka: Cortes xeneɾales; Ingiriisi: Maxkamadaha Guud waa sharci dejinta boqortooyada Spain, oo ka kooban laba aqal: Golaha Congress-ka (aqalka hoose) iyo golaha sare (aqalka sare). Xubnaha Cortes waa wakiilada dadka Isbaanishka ah. Xildhibaanada Golaha Wakiiladu waxay ku kulmaan Palacio de las Cortes, iyo Senatadu waxay ku kulmaan Palacio del Senado, oo ku yaalla Madrid. Cortes waxaa loo doortaa iyada oo loo marayo doorashada guud, bilaashka ah, sinnaanta, qarsoodiga ah iyo sirta ah, [1] marka laga reebo qaar ka mid ah kuraasta senatariga, kuwaas oo si toos ah loo doorto sharci dejinta bulshada madaxbanaan. Cortes Generales wuxuu ka kooban yahay 616 xubnood: 350 Xildhibaan iyo 266 Senator. Xubnaha Cortes Generales waxay u adeegaan afar sano, waxayna yihiin wakiilada dadka Isbaanishka ah. [2] Labada qolalba, kuraasta waxaa loo qaybiyaa degaannada u dhigma kontonka gobol ee Spain, iyo Ceuta iyo Melilla. Si kastaba ha noqotee, jasiiradaha Canary iyo Balearic waxay sameeyaan qaybo kala duwan oo ku yaal Senatka. Turkiga Büyük Millet Meclisi. Golaha Guud ee Turkiga (Turki: Turkiga Qaran ee Turkiga), badanaa waxaa loo yaqaan 'TBMM' ama Baarlamaanka (Turki: Baarlamaan ama Baarlamaan), waa Baarlamaanka Turkiga ee keli ah. Waa hay'ad kelidii ah oo ay bixiso sharciyada dastuuriga ah ee Dastuurka Turkiga. Waxaa la aasaasay magaalada Ankara 23kii Abriil 1920 ee kuyaala ololaha qaranka. Baarlamanku wuxuu aasaas u ahaa dadaalka Mareeshal Mustafa Kemal Ataturk, oo ahaa madaxweynaha 1aad ee Jamhuuriyadda Turkiga, iyo asxaabtiisii si ay u helaan dawlad cusub oo ka soo baxday Boqortooyada Ciraaq. Biyaha Dhismaha. Biyaha Dhismaha Pierka ayaa ah qaab dhisme oo biyo ah, oo sida caadiga ah lagu taageerayo tuulo ama tiirar wanaagsan. Buundooyinka, dhismayaasha, iyo socodka lugaha ayaa dhammaantood lagu caawin karaa bareegyada. Qaabkoodu u furan yahay wuxuu u oggolaanayaa in xayawaanka iyo jaangooyooyinka ay u socdaan si aan loo daboolin, halka aasaasiga adag ee miriinka ama qulqulka udubdhexaadka ah ee cirifku ay u dhaqmi karaan sidii bur bur, oo sidaas awgeedna ay tahay mid aad u adag in la tirtiro. Piers waxay ku kala duwanaan kartaa miisaanka iyo culuska ka yimaada dhismaha dhirta fudud ee dhaadheer illaa dhismayaasha waaweyn oo la kordhiyay in ka badan 1600 mitir. Ingiriisi Maraykan ah, pier waxaa laga yaabaa inay isku mid yihiin calaamad. Piers waxaa loo dhisay dhowr ujjeedadood, sababtoo ah ujeeddooyinkan kala duwan waxay leeyihiin kala duwanaansho duwan oo goboleed, ereyga 'pier' waxay u egtahay in ay leedahay macnaha kala duwan ee qaybaha kala duwan ee adduunka. Sidaa darteed Waqooyiga Ameerika iyo Australia, oo ah meelo badan oo ka mid ah, illaa dhow, waxay ku dhisteen qaabab kala duwan, ereygan wuxuu u eg yahay in uu yahay macnihiisii ​​hore ama kii hore ee xamuulka ahaa. Marka laga eego Yurub, marka ay dekeduhu marar badan isticmaalaan berkedaha iyo quudinta webiyada oo ka badan bareerooyinka, ereyga waxaa loola jeedaa sawirka maskax faylkooga birta ah ee Victor ah. Si kastaba ha noqotee, calaamadaha ugu horreeya ee taariikhda hore ee taariikhda reer Fiktooriya. South Sudanese pound. Koonfurta Suudaan waa lacagta rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Koonfurta Suudaan. Waxaa loo qaybiyaa 100 bacrimin. Waxaa ansixiyay golaha sharci dejinta koonfurta Suudaan ka hor inta aan la gaarin 9-kii Julaay 2011 oo ka yimid Sudan. [5] Waxaa la soo saaray 18kii Luuliyo 2011, waxaana lagu bedelay suufkii Suudaan ee kuxiga [6] La Brabançonne. Aan ku faraxsanahay, Belgium, dhul quduus ah oo awowayaashiin ah - Saxons. Saxones (Latino: Saxones, Jarmal: Sachsen, Old English: Seaxe, Old Saxon: Sahson, Low German: Sassen, Dutch: Saksen) waxay ahaayeen dad Jarmal ah oo magacooda la siiyay bilowgii qarniyadii hore ee dal weyn, Laati: Saxonia) oo u dhow xeebta badda woqooyi ee ku taal jarmalka. [1] Horaantii, Boqortooyada Roomaanku, magaca magaciisa waxaa loo isticmaalay in lagu tilmaamo dadka reer Jarmalka ah ee hadda jira ee England, iyo sidoo kale erey la mid ah "Viking", oo ah xilli loogu talagalay burcad badeeda iyo budhcadbadeedda. Waqtiyada Merovingian, qaar ka mid ah Saxons-ka qaar ayaa la xiriiray xeebta wixii dambe ee Normandy noqday. In kastoo mararka qaarkood lagu sharraxo sidoo kale la dagaallanka gudaha, ee soo galaya iskahorimaadka Franks iyo Thuringians, ma jiro dalal cad oo la qeexi karo. Waxaa suurtogal ah in hal tixraac ah oo la xidhiidha degaan yar yar oo ka tirsan qabiilka hore ee Saxon, laakiin waa lagu muransan yahay. Sida laga soo xigtay soo jeedinta, Saxonska ugu horreeya ee dejinta waxaa la aaminsan yahay in uu ahaa Albabiya. Aaggan guud wuxuu kudhow yahay waddanka la yiraahdo Angle. Alberto-Culver. Alberto-Culver wuxuu ahaa shirkad Maraykan ah oo iibisa caalami ah oo ganacsigiisu uu ahaa midka timaha iyo alaabooyinka daryeelka maqaarka oo ay ka mid yihiin alberto VO5, Andrew Collinge, St. Ives (alaabta daryeelka maqaarka), TRESemmé, FDS, Consort, Nexxus, iyo White Roob Waxay aheyd soo saaraha suuqa dhaqanka qurxinta dhaqamada kala duwan oo leh noocyada noocan oo kale ah sida Sophia & Beautiful, Just For Me, Motions, iyo TCB. [2] DAX. DAX (Index of German Index) ayaa ah muujinta suuq geynta buluuga ah oo ka kooban 30 shirkadood oo jarmal oo ganacsi ku leh Frankfurt Stock Exchange. Qiimayaasha waxaa laga qaadaa goobta ganacsiga Xetra. Sida laga soo xigtay Deutsche Börse, operator of Xetra, DAX waxay cabirtaa waxqabadka Shirkadda Prime Standard ee 30 shirkadood oo Jarmal ah marka la eego hannaanka dalbashada buugta iyo suuqgaynta suuqa. [2] Waxay u dhigantaa FT 30 iyo Dowladaha Dow Jones Industrial Average, iyo sababtoo ah xulashadeeda yaryar ma aha mid ka turjumaysa dhaqaalaha guud ahaan. L-DAX Index waa muujiye muujinaya qaabka jimicsiga Jarmalka qiimeynta DAX ka dib markii xaraashka ganacsiga Xetra uu xiran yahay iyada oo saldhig u ah ganacsiga Börse Frankfurt dhexdeeda. Saldhigga L-DAX waa saldhigga "dabaqa" (Parketthandel) ee isweydaarsiga Frankfurt Stock exchange; waxaa lagu xisaabiyaa maalin kasta inta u dhaxaysa 09:00 iyo 17:45 Saacadaha CET. Heerka L / E-DAX (Late / Early DAX) waxaa laga xisaabiyaa 17:45 ilaa 20:00 CET iyo min 08:00 ilaa 09:00 CET. Eurex, mustaqbalka elektaroonigga ah ee Yurub iyo isdhaafsashada ikhtiyaariga ah ee ku yaal Zürich, Switzerland oo leh shirkad hoos timaadda Frankfurt, Jarmalka, waxay bixisaa fursado (ODAX) iyo Futures (FDAX) ee DAX laga bilaabo 08:00 ilaa 22:00 CET. Taariikhda aasaasiga ah ee DAX waa 30 Diseembar 1987 waxana lagu bilaabay qiime hoose oo ah 1,000. Tiknoolojiga Xetra wuxuu xisaabinayaa index kadib 1-dii subax kasta laga soo bilaabo 1dii Janaayo 2006. LISKA DAXKA JARMAL. A list of the current DAX companies, as of the quarterly review effective on 20 March 2017. Tadawul. Sarrifka Sucuudiga (Carabiga: السوق المالية السعودية) ama Tadawul (Carabi: Taddaan) waa isweydaarsiga suuq ee Sacuudi Carabiya. Waxaa kormeera Maamulka Suuqa Capital. Tadawul All-Share Index (TASI) wuxuu gaarey heerkiisa ugu sarreeya 20,634.86 25 Febraayo 2006. Waxa ay liisaska 171 shirkadood oo si firfircoon uga shaqeynaya (sida laga soo xigtay Agoosto 20, 2017). Laga bilaabo Agoosto 20, 2017, saacadaheeda ganacsi waa 10:00 AM ilaa 3:00 galabnimo, Axad ilaa Khamiista. FTSE100. The Financial Times Stock Exchange Index Index, oo sidoo kale loo yaqaan 'FTSE 100 Index', FTSE 100, FTSE, ama, si aan rasmi ahayn, "Footsie" / faintbe /, waa qayb ka mid ah 100 shirkadood oo ku qoran liiska suuqyada London badinta. Waxaa loo arkaa inay tahay miisaaniyad barwaaqo oo ganacsiyada ay maamusho Sharciga shirkadaha UK. Tirakoobka waxaa haya kooxda FTSE, oo ah koox hoosaad ka ah Kooxda Stock Exchange Group. Eastern Time Zone. Bariga Waqooyi Bari (ET) waa degmo xilliyeed oo ku yaalla 17 dawladood oo Maraykan ah oo ku yaal qaybta bari ee Maraykanka, qaybo ka mid ah bariga Kanada, gobolka Quintana Roo ee Mexico, Panama ee Bartamaha Aasiya, iyo Caribbean Islands. Meelaha isticmaala Waqtiga Waqtiga Bari (EST) marka la eegayo waqtiga caadiga ah (dayrta / jiilaalka) waa 5 saacadood oo ka dambeeya Isku-xirka Universal Time (UTC-05: 00). Imārāt Diyaaradka. Al-Imārāt (Carabi: طيران الإمارات DMG: Ṭayarān Al-Imārāt) waa shirkad diyaaradeed oo fadhigeedu yahay Dubai, Imaaraadka Carabta. Duulimaadyadu waa shirkad hoos timaada Emirates Group, oo ah shirkad ay leedahay shirkadda Dubai Investment Corporation ee Dubai. [3] Waa diyaaradda ugu weyn ee Bariga Dhexe, [4] oo ka shaqeyneysa 3,600 duulimaad toddobaadkii ka yimaada madaarka Dubai ee Caalamiga ah, in ka badan 140 magaalo oo 81 dal ku leh lix qaaradood. Hawlaha gaadiidka waxaa fuliya Emirates SkyCargo. Emirates waa shirkadda afaraad ee adduunka ugu weyn iyada oo ay soo jiidatay dakhligii rakaabka ee duulimaadkii la socday, [7] kii afaraad ee ugu badnaa rakaabka caalamiga ah ee la geeyay, [8] iyo tan labaad ee ugu weyn marka la eego tareenka xamuulka tareenka. Laga soo bilaabo Maarso 2016 ilaa Febraayo 2017 Emirates ayaa ahayd duulimaad aan duulimaad lahayn oo aan dheereyn oo ka timid Dubai ilaa Auckland. Intii lagu jiray bartamihii 1980-yadii, Gulf Air waxay bilaabeen inay adeegyadooda dib u gooyaan Dubai. Sidaas awgeed, Emirates waxaa la dhisay bishii Maarso 1985 iyada oo taageero ka heshay qoyskiisa boqortooyada reer Dubai, iyada oo Pakistan International Airlines ay bixisay laba ka mid ah diyaaradaha diyaaradaha ee ugu horreeya ee ku saabsan dayuuradaha qoyan. Iyada oo $ 10 milyan oo lagu maal-galiyo raasumaalka waxaa loo baahan yahay in ay si madax-bannaan u shaqeyso dawladda. Pakistan International Airlines waxay diyaarisay xarumo tababar ah oo loogu talagalay shaqaalaha duullimaadka ee Emirates. Duulimaadyada ayaa waxaa hoggaaminayay Axmed bin Saeed al Maktoum, oo ah guddoomiyaha shirkadda dayuuradaha. Sanado ka dib markii la aasaasay, duulimaadka ayaa balaariyay labadaba filimkeeda iyo meelaheeda. Bishii Oktoobar 2008, Emirates waxay dhammaan hawlgalladii ka soo qaaday Garoonka Caalamiga ah ee Duulimaadyada Duulimaadyada ee Dubai 3 Malaysian ringgit. Rigta reer Malaysian (/ rɪŋɡɪt /; jamac: raajito; calaamad: rm, lambarka lacagta: MYR; horey u ahaa dalka Malaysia) waa lacagta Malaysia. Waxaa loo qaybiyaa 100 cisho (cents). Bandhiga waxaa bixiya Bangiga Negara Malaysia. Ereyga "Ringgit" waa erey aan horay loo arag "jugged" oo ku yaala Malay islamarkaana waxaa markii hore loo isticmaalay in lagu tilmaamo cirifka loo yaqaan "silver Spanish Dollar" kaas oo si ballaaran u wareegay aagga intii lagu jiray qarnigii 16aad iyo 17aad ee gumeysiga Portuguese. Isticmaalka casriga casriga ah waxaa loo adeegsadaa qiyaas ahaan lacagta. Dhamaan hantida caanka ah ee seddexda casriga ah, lacagta doolarka ee Singapore iyo brunei ayaa sidoo kale loo yaqaan 'ringgit in Malay' (lacagaha sida Maraykanka iyo Australian dollars ayaa loo turjumay sida dollar), inkasta oo hadda maalgashiga Singabuur waxaa badanaa lagu magacaabaa dollar Malay. Si loo kala saaro saddaxda lacagood, lacagta lacagta Malaysia waxaa loo tixraacaa sida Malaysgit Malaysia, markaa waa calaamadda rasmiga ah ee rasmiga ah ee RM. Waddanka caalamiga ah, ISO 4217 oo ah sanduuqa lacageed ee ragga reer Malaysiya waa MYR. Magaca reer Malaa'igta ayaa magacyada rasmiga ah iyo magaca rasmiga ah ee rasmiga ah ee la aqoonsaday bishii Agoosto 1975kii. Waxaa hore loo aqoonsaday sida rasmiga ah ee loo yaqaan 'Dollar' iyo 'ringgit' oo aad ku nooshahay Malay, iyo qaybo ka mid ah waddanka ayaa sii soconaya. Gobolka waqooyi ee Malaysia Peninsular, calaamadaha 10aad waxaa lagu magacaabaa kupang ee Malay ("poat8" ee Hokkien, "Jiao" 角 in Mandarin), tusaale ahaan. 50 waxaad tahay 5 kupang ("5 poat8" ee Hokkien, "wujiao" 五角 ee Mandarin). Negaraku. Heeska. Negaraku (Ingiriisi: My Country) waa heesta qaranka ee Malaysia. Waxaa loo doortay sharrax qarameed xilligii Federaalka ee madax-bannaanida boqortooyadii Ingiriiska ee 1957-kii. Mowduucaa waxaa markii hore loo isticmaalay astaanta gobolka Perak, [1] kaas oo laga soo qaatay caan ah caan ah oo Faransiis ah oo lagu magacaabo "La Rosalie" oo uu u yaqaan 'Pierre-Jean de Béranger'. Malaysian Chinese. Shiineeska Malaysiya wuxuu ka kooban yahay dadka buuxa ama qayb ahaan Shiine-gaar ah ee reer Shiinaha kuwaas oo ku dhashay ama u soo guureen Malaysia. Inta badan dadka intiisa badani waa dad farabadan oo u dhexeeyay qarniyadii 19aad iyo qarnigii 20aad. [5] [6] Dadka reer Shiinaha ee reer Shiinaha ayaa ah kuwa ugu badan magaalooyinka; Dhaqaale ahaan, waxay badi ahaan yihiin koox qowmiyadeed oo heer sare ah oo si caadi ah u maamula qaybaha ganacsiga iyo ganacsiga ee dhaqaalaha Malaysia. Shiinaha oo ah Shiinaha ayaa ah kan labaad ee ugu weyn ee Shiinaha ee Shiinaha ee adduunka, ka dib markii Thailand. Dalka Malaysiya, waxay matalayaan qowmiyadaha labaad ee ugu weyn ee ka soo jeeda qowmiyadda reer galbeedka. Waxaa badanaa loo yaqaan "Shiinaha" ee Malaysia, Orang Cina ee Malay, Sina-karan ee Tamil iyo Huaren (Dadka Shiinaha) ama Huaqiao (Shiinaha Shisheeye) Inta badan Shiinaha ee Malaysia waxay ka mid yihiin Min (tusaale, Hokkien), Yue (Cantonese) iyo Hooyga Aasiya, iyo magaalooyinka iyo magaalooyinka kale ee Malaysia waxay ku badan yihiin lahjadaha kala duwan ee Shiinaha, tusaale ahaan Cantonese ee Kuala Lumpur iyo Hokkien Penang; Mandarin si kastaba ha ahaatee waxaa sidoo kale loo isticmaalaa sidoo kale. Dhaqan ahaan, badi Shiineyska Malaysia waxay haysan lahaayeen hidaha Shiinaha, oo ay ku jiraan lahjadoodyo kala duwan, inkasta oo ay ka soo farcameeyeen muhaajiriinta ugu dhaqsaha badan Shiinaha ee ka soo jeeda qarniyadii 15aad ilaa iyo 17aad waxay leeyihiin waxyaabo ay ka mid yihiin dhaqanka reer galbeedka, waxayna sameeyaan koox qowmiyadeed oo kala duwan oo loo yaqaano Peranakan, ama Baba-Nyonya. Malaysian English. Ingiriisi Malaysiya (MyE), oo si rasmi ah loo yaqaan 'Malaysian Standard English' (MySE), waa nooc Ingiriis ah oo lagu isticmaalo lagana hadlo Malaysia. Waxay ka duwan tahay Ingiriisiga Isku-xidhka Ingiriisiga, oo sidoo kale loo yaqaan Manglish. Marka loo eego Heerka Xirfadaha Ingiriisiga, celceliska heerka Ingiriisi ee Malaysia waxa weeye B1 miisaanka CEFR. Sababtoo ah la'aanta isticmaalka Ingiriisiga iyo la'aanta dugsiyada dhexe ee Ingiriisiga ah (oo laga soo afduubay dibadbaxyada jinsiyadda ee 1969) si ay u dejiyaan dadka ku hadla luqadda Ingriiska, luqadda ayaa si deg deg ah hoos ugu dhacday taniyo 1970-yadii.Luqadda Ingiriisiga ee Malaysia waxaa loo kala saari karaa sadex heer oo kala ah: aqalka, qasaarada iyo basilalka [1] [2] Aqoonsiga waxaa isticmaala kuwa haysta aqoon heer Ingiriisi ah oo heer sare ah, kaliya boqolkiiba inta yar ee reer Malaysiya ayaa ku fiican. Aqoonsigu waa mid caalami ahaan caqligal ah, waxaana loo isticmaalaa ujeedooyin rasmi ah ama dhacdooyin rasmi ah iyo isgaarsiin qoraal ah. [3] Mashruucan waa nooc Ingiriisi ah oo ay isticmaalaan kuwa ku hadla luqada ingiriisiga, waxaana loo adeegsan karaa dhexdhexaadin aan rasmi ahayn ee u dhaxeeya kooxaha qowmiyadaha kala duwan ee Malaysia. Waxay isticmaali kartaa shuruudaha jumlada ah, naxwaha iyo qoraallada waxay muujin karaan qaar ka mid ah isdhaafsiga ingiriiska caadiga ah. Basilektka waxaa loo isticmaalaa si aan rasmi ahayn kuwa leh aqoon iyo karti-yaqaan xadidan oo Ingiriisi ah, waxayna leedahay muuqaallo kala duwan oo loo yaqaan 'pidgin extended or creole with syntax taas oo ka tarjumeysa Ingiriisi caadi ah. [5] Baselect waxaa laga yaabaa inay adagtahay in la fahmo caalamka, waxaana badanaa loo yaqaanaa Manglish. [6] Sida xaaladaha kale ee la midka ah, joogitaanku wuxuu u dhexeeyaa sadexda nooc ee noocyadaas kala duwan, hadalkuna waa inuu codeeyaa-u bedelaa inta udhaxeysa iyadoo ku xiran xaalad. Dadka xirfadlayaasha ah iyo kuwa kale ee ingiriisiga ah ee ingiriisiga ah ee ku hadla afka ingiriisiga ah waxay ku hadlaan afka iswadaarsiga, laakiin sidoo kale waxay isticmaali karaan basbeck iyadoo ku xiran duruufaha. Si kastaba ha ahaatee dhammaan noocyada waxaa laga yaabaa in loo arko inay qayb ka yihiin Ingiriisi Malaysiya, [7], qaarkood waxay jecel yihiin inay arkaan Malaysiya Ingiriisi oo ah qaab ka duwan Manglish basiliga ah oo isweydiinaya naxwaha Ingiriisiga ah, [8] halka kuwa kale ay arkeen "basilect" "Ingiriisi Malaysiya. [9] Sidoo kale ma jiro fikrad la isku raacsan yahay oo ku saabsan waxa laga yaabo in heerka Ingiriisida Ingiriisiga ahi ay tahay. Qaarkood waxay tixgelinayaan dhageysiga maxaliga ah iyo lahjadda xaafadda. [3] Dewan Negara. Dewan Negara (Malay oo ah Senatate, macneheedu waa State Hall) waa aqalka sare ee Baarlamaanka ee Malaysia, oo ka kooban 70 xubnood oo 26 ka mid ah ay doortaan golaha sharci dejinta ee gobolka, iyada oo laba xildhibaan leh gobol kasta, halka 44 kale la magacaabay by Yang Di-Pertuan Agong (King), oo ay ku jiraan afar qof oo loo magacaabay inay matalaan dhulalka federaalka. Dewan Negara badanaa waxay dib u eegtaa sharciyada ay soo martay guriga hoose, Dewan Rakyat. Dhamaan biilasha waa in sida caadiga ah ay soo gudbiyaan labada Dewan Rakyat iyo Dewan Negara (Golaha Guurtida), ka hor intaan loo dirin Boqorka Boqortooyada Boqortooyada. Si kastaba ha noqotee, haddii Dewan Negara diido biilka, waxa kaliya oo uu dib u dhigi karaa baasaboorkiisa ugu badnaan sanad ka hor inta aan loo dirin Boqorka, xayiraad la mid ah tan lagu ridey Golaha Shacabka ee Boqortooyada Ingiriiska. Sida Dewan Cajiib ah, Dewan Negara waxay ku kulmaan Guryaha Malaysiya ee Kuala Lumpur. Asal ahaan, Dewan Negara waxaa loola jeeday in ay u dhaqmaan sida jeeg Dewan Rakyat oo matala danaha dawladaha kala duwan, iyada oo ku saleysan doorka ay ka ciyaaraan dhiggiisa ay ku leeyihiin Mareykanka. Si kastaba ha ahaatee, dastuurkii asaasiga ahaa, oo bixiyay aqlabiyad badan oo ka tirsan golaha guurtida ee gobolka, ayaa tan iyo markii la bedelay si ay u noqoto inta badan xubnaha golaha guurtida, halkaasoo ay u doorteen Boqorka, wax badan oo la mid ah doorka Aqalka Ingiriiska ee Ingiriiska. Indonesian rupiah. Rupiah (Rp) waa lacagta rasmiga ah ee Indonesia. La soo saaray oo ay gacanta ku hayaan Bangiga Indonesia, ISO 4217 ee lacagta codeeynta ee rupiah Indonesia waa IDR. Magaca "Rupiah" waxaa laga soo qaatay ereyga Hindida rupiya (रुपीया), ugu dambeyntii Rupyakam Sanskrit (Sumida). Si aan rasmi ahayn, Indooniyaanka ayaa sidoo kale isticmaala ereyga "perak" ("lacag" oo ku taala Indonesian) iyaga oo tilmaamaya rupiah. Rupiah waxaa loo qaybiyaa 100 doolar, inkasta oo sicir bararku uu soo bandhigay dhammaan lacagta lacagta lagu shubo iyo balaayiin lacag ah oo loogu talagalay adiga oo aan dhicin. Jasiiradaha Riau iyo qeybtii Indonesian ee New Guinea (Irian Barat) waxay lahaayeen noocyo kala duwan oo ka mid ah rupiah, laakiin kuwan waxay ku xirnaayeen rupiah qaran 1964 iyo 1971 siday u kala horreeyaan (eeg Riau rupiah iyo West Irian Rupiah). Javanese people. Jaanceanese (Ngoko Javanese:[19] Madya Javanese:[20] Krama Javanese:, [20] Ngoko Gêdrìk: wòng Jåwå, Madya Gêdrìk: tiyang Jawi, Krama Gêdrìk: Priyantun Jawi, Indonesia: Suku Jawa) [21] waa qowmiyad koox ahaan ah jasiiradda Indonesia ee Java. Iyadoo qiyaastii 100 milyan oo qof (laga soo bilaabo 2011), waxay ka kooban yihiin qowmiyadda ugu weyn ee Indonesia. Waxay inta badan ku yaalaan bartamaha iyo bariga jasiiradda. Waxaa sidoo kale jira dad aad u tiro badan oo ka soo jeeda Javanese inta badan gobollada Indonesia, Malaysia, Singapore, Suriname, Sacuudi Carabiya iyo Nederland. Qowmiyadda Javan waxay leeyihiin kooxo badan, sida Mataram, Cirebonese, Osing, Tenggerese, Samin, Naanaan, Banyumasan, iwm. [22] Inta badan dadka Javanese waxay isu aqoonsadaan inay noqdaan muslimiin, oo leh aqoonsi tiro yar oo masiixiyiin ah iyo Hindiya. Si kastaba ha ahaatee, ilbaxnimada Javanese waxaa saameyn ku yeeshay in ka badan kun sano oo isdhexgal ah oo ka dhaxeeya dhaqanka Kejawen iyo dhaqanka Indian Hindu-Buddhist, iyo saameyntan ayaa weli muuqata taariikhda Javanese, dhaqanka, caadooyinka iyo farshaxanka. Javanese waxaa loo tixgeliyaa inay yihiin muwaadiniin afaraad ah oo ka mid ah Muslimiinta, adduunka, ka dib Carabta, [23] Bengalis [24] iyo Punjabis Pound £. Pound sterling (calaamad: £; ISO code: GBP), oo loo yaqaan 'pound' oo aan badnayn loo yaqaan 'Sterling', waa lacagta rasmiga ah ee Boqortooyada Ingiriiska, Jersey, Guernsey, Isle of Man, South Georgia iyo Koonfurta Sandwich Islands, British Antarctic Territory, [8] [9] iyo Tristan da Cunha [10] Waxaa loo kala qaybiyay 100 pins (keliyaal: daanyar, oo la soo gaabiyey: p). Qaar ka mid ah quruumaha aan isticmaalin sterling sidoo kale waxay leeyihiin lacagaha loo yaqaan called pound. Waqtiyada kala duwan, nadiifinta pound waxay ahayd badeecad lacageed ama warqadaha bangiga oo lagu taageeray lacag ama dahab, laakiin hadda waa lacag fiat ah, oo ay taageeraan oo keliya dhaqaalaha meelaha lagu aqbalo. Pound sterling waa lacagta adduunka ugu da'da weyn ee wali la isticmaalo, kaas oo si joogto ah u isticmaalay tan iyo markii la aasaasay. [11] Sterling waa lacagta afraad ee ugu sarraysa suuqa sarrifka lacagaha, ka dib markii dollarka Maraykanka, euro, iyo jasiiradaha Japan. [12] Iyadoo wadajirta sedexdaas lacagtoodi waxay sameysaan dambiilaha lacagaha ee xisaabiya qiimaha IMF xuquuqda sawirada, iyadoo leh 11.3% miisaanka sanadka 2011 (USD 41.9%, Euro 37.4%, Yen 9.4%). lacagta saddexaad ee ugu kaydka badan ee kaydka caalamiga ah (qiyaastii 4%). [13] Qaybta Ingiriisiga ah ee Crown-ka ee Guernsey, Jersey iyo Isle of Man ayaa soo saara arrimahooda maxaliga ah ee lafdhabarka ah: "Guernsey pound", "pound pound" iyo Manx pound), [14] Gibraltar (oo ay weheliso Gibraltar Pound) Jasiiradaha Falkland (oo ay wehliyaan Falkland Islands pounds), Saint Helena iyo Ascension Island ee Saint Helena, Ascension iyo Tristan da Cunha (oo ay weheliyaan Peel Helena). Bankiga Ingriiska waa bangiga dhexe ee lafdhabarta, wuxuu soo saaraa balaayadkiisa iyo lacagta caddaynta, iyo sharciyeynta bangiyada gaarka loo leeyahay ee Scotland iyo Northern Ireland. Miisaaniyado ay bixiyaan hay'ado kale oo aan sharciyeyn Bankiga England; dawladaha hoose ee isticmaala Bank of England ayaa qoraya taageerada maxaliga ah iyada oo u oggolaanaysa in lagu badalo 1: 1 qiimaha wajiga. Euro coins. Waxaa jira sideed euro oo lacagta ah, oo ka bilaabma hal boqol illaa laba euro [1] (euro wuxuu u qaybsan yahay boqol boqir). Kharashka ugu horreeya wuxuu u adeegsaday 2002-dii. Waxay leeyihiin jimicsi caadi ah, oo muujinaya khariidadda Europe, laakiin waddan kasta oo ka mid ah lacagta yurubiyanku wuxuu leeyahay qaabka u gaarka ah, taas oo macnaheedu yahay in kharash kasta uu leeyahay noocyo kala duwan oo wareega wareegga ah. Afar yurub oo macaamiisha yurub ah oo isticmaalaya euro, lacagtooda sidoo kale waxay xaq u leeyihiin in lagu jaro jaangooyooyin iyaga oo leh nashqadahooda gaarka ah. Qadaadiicda, iyo lacagaha kala duwan ee xusuusta ah, ayaa lagu daraa tiro badan oo qaran ah oo ku yaalla Midowga Yurub si qoondo adag loo siiyo. Naqshadaynta ayaa loo doortaa qaran ahaan, halka dib u celinta iyo lacagta guud ahaan ay maamusho Bankiga Dhexe ee Yurub (ECB). Giza Pyramids. Dhismaha Masraxa ee Giza (Carabiga: أهرامات الجيزة, IPA: [ʔɑhɾɑmɑːt elɡiːzæ], "Piramids of Giza") waa meel qarsoodi ah oo ku taal xeebta Giza, oo ku taal duleedka Cairo, Masar. Qalabkani wuxuu ka kooban yahay seddexda weelood ee lagu magacaabo "Pyramids Great", farshaxan weyn oo loo yaqaano Sphinx Great, xabaalo badan, tuulo shaqaale iyo dhismo warshadeed. Waxay ku taala xeebta galbeedka, qiyaastii 9 km (galbeed) galbeed ee webiga Niil ee magaalada Old Madad, iyo qiyaastii 13 km (galbeed) koonfur galbeed ee magaalada Qaahira. Halyeeyada, kuwaas oo taariikh ahaan u ahaa calaamadihii hore ee Masar ee riyadii reer galbeedka, [1] [2] waxaa lagu caan baxay waqtiyadii Hellenistic, markii Pyramid Great uu ku qoran yahay Antipater ee Sidon oo ah mid ka mid ah toddobada Wonders of the World. Waa midda ugu weyn ee Wonders qadiimka ah iyo kan keliya ee weli jira. CFA Franc. Franka CFA [fʁɑ seɛfɑ], ama laba nooc oo lacag ah ayaa loo isticmaalaa qaybo ka mid ah wadamada galbeedka iyo Bartamaha Afrika kuwaas oo damaanad qaadaya khasnadda Faransiiska. Lacagta Faransiiska ah ee Faransiiska ah ee Faransiiska ah waa Faransiiska Galbeedka CFA iyo Faransiiska Dhexe ee CFA. Inkastoo aragti ahaan kala gooni ah, labadaba CFA lacagaha faransiiska ahi waa kuwo isbedel leh. Xeerarka lacagta ISO-ga waa XAF-ga Faransiiska Dhexe ee Faransiiska ee Faransiiska, halka XOF-ga Faransiiska Galbeedka Afrika ee Faransiiska ah. Labadaba CFA-du waxay leeyihiin lacag qiimo go'an oo euro: 100 Faransiis Faransiis = 1 Faransiis (nouveau) french = 0.152449 euro; ama 1 euro = 655.957 CFA francs sida saxda ah. In kasta oo Faransiiska Faransiiska Faransiiska iyo Faransiiska CFA ee Faransiiska Galbeed ay had iyo jeer isku mid yihiin, isla markaana had iyo jeer waxay lahaayeen qiimo lacageed oo ka dhan ah lacagaha kale, waxay ku salaysan yihiin lacagaha kala duwan. Waxay ku doodi karaan inay qiimo kala duwan yihiin waqti kasta haddii mid ka mid ah labada hay'adood ee lacagta CFA, ama Faransiiska, ay go'aansadeen. Sidaa daraadeed, lacagta ladagaalanka CFA ee West Africa iyo lacagta kaashka ah ayaa ah kuwo aan laga aqbalin waddamada isticmaalaya francs Central African, iyo waliba. Si kastaba ha noqotee, dhab ahaantii, sinaanta joogtada ah ee labada lacag ee jimicsiga Faransiiska ah ayaa si wayn loo aaminsan yahay. DZD. Dinar (Af-Carabi: Af-Deen, Af-Berber: Dinar ama Menkuc, Faransiiska 'Dinar'; calaamad: DA; code: DZD) waa lacagta lacageed ee Aljeeriya waxaana loo kala qaybiyaa 100 santuuq oo hadda ka baxsan qiime hooseeya ee unugga lacagta hal mar ee "hal dinar".Sanadkii 1964, lacagta gaaska 1, 2, 5, 10, 20, 50 iyo santeem, iyo 1 dinar ayaa la soo bandhigay, iyadoo 1, 2 iyo 5 kariimadu ay ku dhufteen aluminium, 10, 20 iyo 50 santeem ee aluminium aluminium iyo 1 dinar ee cupro-nickel. Calaamaduhu waxay muujiyeen calaamad muujinaysa Algeria, halka dib-u-celinta ay ku qaadatay qiimaha tirooyinka bariga carabta. Sannadihii tobnaad, lacagta qadaadiicda ah ayaa la siiyay si kala gooni ah maadooyinka xusuusta ah. Si kastaba ha noqotee, 1 iyo 2 santeem ma aysan marin mar kale, halka 5, 10 iyo 20 hoos ugu dhufteen sannadkii 1980-kii. Sanadkii 1992, waxaa la soo bandhigay taxane cusub oo ka kooban 1/4, 1/2, 1, 2, 5, 10, 20, 50 iyo 100 dinar. Sannadkii 2012 waxa la soo saaray 200 oo dinar ah oo khudradeed ah oo loo yaqaan 'bi-metallic coin' oo lagu xusayay sannad-guuradii 50aad ee Algeria ee madax-bannaanida [2] 10, 20, 50, 100, iyo 200 oo dinar ah ayaa ah bimetallic. Lacagta shiidan ee wareegga guud waa 5 dinar iyo ka sare. Ka dib sicir-barar aad u ballaaran oo la socday tartiib tartiib tartiib tartiib tartiib tartiib ah oo dhaqaale badan intii lagu jiray dhamaadkii 1990-meeyadii, lacagta qadaadiicda ah iyo qadaadiicda qadaarka ayaa hoos u dhacay wareegga guud, halka lacagta 1 iyo 2 dinar loo isticmaalo marar dhif ah, maaddaama qiimaha lagu soo koobay ugu dhow 5 dinar. [2] Si kastaba ha ahaatee, qiimaha waxaa inta badan laga soo xigaa santeem ee hadalka maalin kasta; Sidaa daraadeed qiimaha 100 dinar ayaa loo akhriyaa sida "عشر الاف" ("toban kun"). Garoonka Mohammed bin Zayed. Al-Jazira Stadium Mohammed bin Zayed Stadium (Arabic: ستاد محمد بن زايد) waa garoon ujeedo badan oo ku yaal Abu Dhabi, Imaaraadka Carabta. Waxaa haatan loo isticmaalaa inta badan kubadda cagta iyo kubadda cagtu waxaana ay ku taal dhulka Al Jazira Club. Waxaa loo magacaabay ka dib markii uu Sheekh Shiikh Maxamed bin Zayed Al Nahyan. Yen. Jaanis (Japanese: Heshiis Hepburn: en, calaamad:; JPY, loo soo gaabiyey JP ¥) waa lacagta rasmiga ah ee Japan. Waa doolarka doolarka Maraykanka iyo euro kadib markii suuqa sarrifka lacagaha sarrifka ah ee saddaxaad ee ugu lacag badan. Waxaa sidoo kale loo adeegsadaa lacagta kaydka ah ka dib markii Dollarka Mareykanka, Euro, iyo Pound sterling. 100 yen ayaa si aan rasmi ahayn loo calaamadeeyay $, sidaas shey 980-jaan ah ayaa loo qori karaa $ 9.8. Fikradda jaangooyada waxay ahayd qayb ka mid ah Barnaamijka casri ah ee xukuumadda Meiji ee dhaqaalaha Japan; taas oo ahayd qaabka Midowga Yurub, ka dib markii nidaamka lacagta euro-ga ah. Ka hor inta aan Dib-u-soo-celinta Meiji, Jabhada Fudud-ka ee Japan oo dhan waxay soo saartaa lacagtooda gaarka ah, hansatsu, oo ay ku jiraan mabaadi'yo aan la isku halleyn karin. Sharciga cusub ee lacagaha ee 1871 ayaa ka baxay tan iyo aaskii cusbada, kaas oo loo qoondeeyay 1.5 g (0.048 troy) oo dahab ah, ama 24.26 g (0.780 troy oo ounces) oo lacag ah, sida lacagta cusub ee jajabka. Hore hore (fiefs) wuxuu noqday gobollo iyo bangiyada gaarka loo leeyahay ee bangiyada gaarka loo leeyahay, oo markii horeba hartay xuquuqda daabacaadda lacagta. Si loo dhammeeyo xaaladdan, Bank of Japan waxaa la aasaasay 1882 oo lagu siiyey monopoly xakamaynta lacag bixinta. Shikoku. four former provinces that made up the island: Awa, Tosa, Sanuki, and Iyo.[2] Boostada. Boostada ama boostada waa nidaam loogu talagalay jir ahaan sidashada gaadiidka boostada, waraaqaha, iyo warqadaha. Adeegga boostada wuxuu noqon karaa mid gaar ah ama dadweynaha, inkastoo dawlado badani ay xakameynayaan nidaamyada khaaska ah. Tan iyo qarnigii 19-aad, nidaamyada boostada qaranka guud ahaan waxaa loo asaasay sidii xarun dawladeed, iyada oo khidmaddan lagu daabaco maqaalkii hore. Caddeynta lacag bixinta badanaaba waxay ku jirtaa noocyada boosteejooyinka boostada, laakiin miisaska boostada ayaa sidoo kale loo isticmaalaa boosteejada waaweyn. Nidaamyada casriga ee casriga ah waxaa sida caadiga ah laga soocaa wakaaladaha boostada ee magacyada "magaalo" ama "adeegga gudbinta". Mas'uuliyiinta boostada badanaa waxay leeyihiin shaqooyin aan ahayn inay qaadaan waraaqo. Dalalka qaar, boostada, telegrafada iyo telefoonka (PTT) waxay kormeeraan nidaamka boostada, marka lagu daro nidaamka telefanka iyo telegraafada. Qaar ka mid ah nidaamyada boostada ee waddammada qaarkood waxay u oggolaadaan xisaabinta kaydka iyo inay la socdaan codsiyada baasaboorka. Union universal Postal Union (UPU), oo la aasaasay 1874, waxaa ku jira 192 xubnood oo xubin ka ah kana dhigaya xeerarka is-dhaafsiga caalamiga ah. Faranka Jabuuti. Faransiiska Jabuuti (Carabi: فرنك) waa lacagta Jabuuti. Nidaamka ISO 4217 waa DJF. Taariikh ahaan, waxaa loo qaybiyay 100 santuuq.Laga soo bilaabo 1884-dii, markii markii la aasaasay hannaanka Faransiiska ee Faransiiska, Faransiiska Faransiisku waxay ku wareegeen dhinaca Rupee ee Hindiya iyo Maria Theresa. Kuwani waxay isku xiran yihiin 2 francs = 1 rupee iyo 4.2 francs = 1 Maria Theresa thaler. Laga bilaabo 1908, francs ku wareegsan Jabuuti si sharci ah ayay u taagnaayeen qiimaha Faransiiska Faransiiska. Laga bilaabo 1910, baqshado ayaa la soo saaray ka dib markii ay bangiga Indochina. Rugta Ganacsiga Ganacsiga iyo Ganacsiga Ganacsiga ayaa la soo saaray intii u dhaxaysay 1919 iyo 1922. Sanadkii 1948, kharashaadka ugu horreeya ayaa loo soo saaray si khaas ah loogu isticmaalo Jabuuti, magaca Côte Française waa Soomaali. Sanadkii 1949, francisyo madax-bannaan oo Jabuutiyaan ah ayaa yimid markii lacagtii la soo gaabiyey US Dollar lagu qiyaasay 214.392 francs = 1 dollar. Tani waxay ahayd qiimaha uu Faransiiska Faransiisku ku jiray nidaamka Bretton Woods illaa dhowr bilood ka hor. Sidaa awgeed, dhaqaalaha Jabuuti wax saameyn ah kuma yeelanin dib u dhiska Faransiiska Faransiiska. Sannadkii 1952, Khasnadda Guud waxay qaadatay wax soo saarka warqadda. Faransiis Faransiis ah oo magaciisa la yiraahdo 1967-dii Faransiiska Faransiiska ee Afarsadii iyo Issas ayaa ka muuqday labadaba lacagta iyo qoraallada dhulka. Sanadii 1971 iyo 1973, francis waxaa lagu soo rogay dakhliga Mareykanka, marka ugu horeysa 197.466 doolarka Maraykanka, ka dibna 177.721, qiyaasta ah tan lagu hayo tan iyo tan. Isbeddel dheeraad ah oo lagu sameeyay qaabka lacagta lagu shubo iyo baanka dukumintiga ayaa sannadkii 1977-kii xoroobay. Af-Bortuqiis. Portuqiistaha ama, gabi ahaanba, língua portuguesa waa luqad Galbeed ah oo ka soo jeeda gobollada Galicia iyo waqooyiga Portugal qarnigii 9aad. Waa luqada rasmiga ah ee Portugal, Brazil, Cape Verde, Guinea-Bissau, Mozambique, Angola, iyo São Tomé iyo Princeton. Waxa kale oo uu leeyahay barashada luqadaha rasmiga ah ee East Timor, Equatorial Guinea iyo Macau ee Shiinaha. Natiijada ballaarinta xilliyada gumeysiga, joogitaanka dhaqanka ee Portuguese iyo Portuguese-ka ee ku hadla afafka ayaa sidoo kale laga helaa Goa, Daman iyo Diu ee India; [9] Batticaloa on xeebaha bari ee Sri Lanka; ee jasiiradda Indonesian ee Flores; ee gobolka Malacca ee Malaysia; iyo jasiiradaha ABC ee Kariibiyaanka halkaasoo Papiamento lagu hadlo, halka Cape Verdean Creole ay tahay kan ugu caansan Curyaanka Portuguese-ku salaysan. Qofka ku hadla afka Portugal ama qurba-joogta ah waxaa loo yaqaan "Lusofhone" labada Ingiriis iyo Portuguese. Bortuqiis waa qayb ka mid ah kooxda Ibero-Romance oo ka soo baxday dhawr faallood oo kala duwan oo Vulgar Latin ah oo ku yaal Boqortooyada Midowgii Galbiya, waxayna qabteen qaar ka mid ah Celtic codonka iyo ereyada [11] [11] Ku dhowaad 215 ilaa 220 milyan oo ku hadla afkooda hooyo iyo 260 malyan oo wadahadal ah, Portugal ayaa inta badan ku qoran luuqadda lixaad ee ugu caansan adduunka, luuqada saddexaad ee ugu badan ee lagu hadlo luqada yurub ee caalamka marka la eego kuwa ku hadla afkooda, [12] iyo afafka ugu badan ee lagu hadlo Koofurta Koonfureed. Sidoo kale waa luqadda ugu badan ee lagu hadlo Koonfurta Ameerika iyo kan labaad ee ugu caansan Latin America kadib Isbanish, waana luuqad rasmi ah ee Midowga Yurub, Mercosur, OAS, ECOWAS iyo Midowga Afrika. Coorsica. Coorsica ee Korsikiska iyo Talyaaniga, waxay u dhigantaa [korsiga] iyo [kɔrsika] siday u kala horreeyaan) jasiiradda badda Mediterranean iyo mid ka mid ah 18 gobol oo Faransiis ah. Waxay ku taallaa koonfurta xeebta Faransiiska iyo galbeedka xeebta Talyaaniga, iyada oo dhulka ugu dhow uu yahay jasiiradda Talyaaniga ee Sardinia oo koonfurta ku dhow. Hal silig oo buur ah ayaa ka kooban saddex daloolow laba jasiiradood. Inkastoo ay ka mid tahay Metropolitan France, Corsica waxaa sidoo kale loo qoondeeyey sida urur wadajir ah (ururada jagada ah) sharciga. Sida wada-xuduudaha dhulka, Corsica waxay ku raaxeeysataa heer madax-bannaan oo ka badan gobollada kale ee Faransiiska; tusaale ahaan, Golaha Corsican wuxuu awood u leeyahay in uu fuliyo awooda maamul ee xaddidan. Jasiiradu waxay sameysey hal mar ilaa intay 1975 kala qaybisay laba qaybood oo taariikheed ah: Haute-Corse (Upper Corsica) iyo Corse-du-Sud (Southern Corsica), oo leh caasimad goboleedka Ajaccio, oo ah magaalada ku taal magaalada Corse-du- Sud. Bastia, magaalada hareeraha ee Haute-Corse, waa heshiiska labaad ee ugu weyn ee Corsica. Af-soomaliga. Af-Soomaali [æf sɔːmɑːlì]) [6] waa luqad Af-afrikaan ah oo ka tirsan laanta Kushitiga. Waxaa lagu hadla luqad hooyo ah oo Soomaali ah oo ku taal Greater Somalia iyo qurba-joogta Soomaaliyeed. Soomaalidu waa luqad rasmi ah oo Soomaaliya, Soomaaliland, [7] luqad qaran oo Jabuuti ah, iyo luqad shaqo oo ku taal gobolka Soomaalida ee Itoobiya. Waxaa loo isticmaalaa sidii luqad korsasho ah oo ay ka mid yihiin kooxo tiro yar oo jaalliyadaha laga tirada badan yahay iyo shakhsiyaad. Afka Soomaaliga waxaa si rasmi ah loogu qoraa xarfaha latka. Ottoman Empire. Boqortooyada Ottoman (/ ɒtəmən /; orthtəmən / ɒtəmən / ɒtəmən / ɒtəmən / ɒtəmən / Ottoman Turkish: Dolb عليهم عثمانیه, State-i'Alīye-i'Osmānīye, Boqortooyada Boqortooyada Awoodda: Ottoman Empire, Ottoman State) [8] ama kaliya Turkey, [9] waxay ahayd dowlad maamusho badi Koofurta Yurub, Galbeedka Aasiya iyo waqooyiga Afrika intii u dhaxaysay 14-kii iyo qarnigii 20-aad. Waxaa la aasaasay dhamaadkii qarnigii 13aad ee waqooyiga galbeed ee magaalada Söğüt (gobolka casriga ah ee Bilecik) by hoggaamiyaha qabaa'ilka qabiilka Oghuz Cismaan I. [10] 1354tii ka dib, Ottomans ayaa u gudbay Yurub, iyo qabsashada Balkanka, Beylikkii Ottoman waxaa loo beddelay boqortooyadii transcontinental. Ottomans waxay soo afjartay Boqortooyada Byzantine oo ahayd 1453 mabaadi 'Constantinople' by Mehmed Conqueror. [11] Xilligii qarnigii 16aad iyo 17aad, markii uu kor u kiciyay awooda xukunkiisa Suleiman ee weyn, [12] Boqortooyada Ciraaq waxay ahayd boqortooyo badan oo kala duwan, xukumid badan oo koonfur-galbeed Yurub ah, qaybo ka mid ah Bartamaha Yurub, Galbeed Aasiya, qaybo ka mid ah Bariga Yurub iyo Caucasus, Waqooyiga Afrika iyo Geeska Afrika. [13] Bilowgii qarnigii 17aad, boqortooyadu waxay ka kooban tahay 32 gobol iyo gobollo badan. Qaar ka mid ah kuwan ayaa markii dambe u soo galay Boqortooyadii Boqortooyada, halka kuwo kale loo siiyey noocyo kala duwan oo madaxbannaan intii lagu jiray qarniyo qarniyo. Iyada oo Constantinople ay tahay caasimadeeda iyo xakamaynta dhulalka ku xeeran basaska Mediterranean, Boqortooyada Ottoman waxay ku taallaa dhexgalka isdhexgalka ee u dhexeeya dalalka Bariga iyo Galbeedka muddo lix qarni ah. Inkasta oo boqortooyadii loo maleynayay in ay soo gashay mudo dhiman ka dib dhimashadii Suleiman oo ahaa Mu'asannimada, aragtidan ayaan taageereynin inta badan taariikhyahannadii tacliinta. [14] Boqortooyada Ingiriiska waxay sii waday inay sii wado dhaqaalaha jilicsan ee xooggan, bulshada iyo millatariga 17-kii illaa iyo inta badan qarnigii 18-aad. Si kastaba ha ahaatee, intii lagu jiray mudo dheer oo nabad ah laga soo bilaabo 1740 ilaa 1768, nidaamka millatari ee Ottoman ayaa ka danbeeyay kuwii ka soo horjeeda Yurub, Habsburg iyo Boqortooyada Ruushka. Ottomans waxay si ba'an u soo gaartay guuldarooyin millatari oo dhacay dhammaadkii 18aad iyo horraantii qarnigii 19aad, taasoo keentay inay bilaabaan geedi socod dhamaystiran oo dib u habeyn iyo casriyeyn loo yaqaanno Tanzimat. Sidaa darteed, intii lagu jiray qarnigii 19aad, gobolka Ottoman wuxuu noqday mid aad u xoog badan oo abaabulay, inkastoo ay jiraan dhibaatooyin dhuleed oo dheeraad ah, gaar ahaan Balkans, halkaas oo tiro ka mid ah dawlado cusubi soo baxeen. Ugandan shilling. Shilinka (calaamad: USh, code: UGX) waa lacagta Uganda. Si rasmi ah ayaa loo qaybiyay cents ilaa 2013, shilku hadda ma laha qayb hoosaad. Shilkii ugu horreeyay ee Ugandha (UGS) wuxuu beddelay shilinka bariga Afrika sannadkii 1966-kii. Ka dib sicir barar sare, shilin cusub (UGX) ayaa la soo saaray 1987 qiime ahaan 100 shilin oo hore. Shilinka ayaa inta badan ah lacag suuq ah, wuxuuna sare u qaadaa macaamilka maaliyadeed ee ugu badan ee Uganda, oo leh suuq sarrifka ajnabiga oo aad u sarreeya oo leh faafitaan hooseeya. Doolarka Maraykanka ayaa sidoo kale loo aqbalay. Lacagta lafdhabarta ah iyo sii kordheysa lacagta euro ayaa sidoo kale loo isticmaalaa. Bank of Uganda ayaa jaray sicirka siyaasaddiisa 22% 1 Febraayo 2012 kadib markii sicir bararku hoos u dhacay 3 bilood oo isku xiga. Dhoobada Karinta. Dhaqamada kala duwan waxay leeyihiin farsamooyin kala duwan oo lagu kariyo cuntada dheryaha dhoobada ah. Qaar waxay isticmaalaan dheriyo si dhamaystiran u dhammaystiraan gubanaya sidaa darteed uma baahna dheriga in lagu qooyo mar kasta inta aan la isticmaalin. Qaar waa la dhammeeyaa oo waa in lagu qooyaa biyo 30-45 daqiiqo kahor intaan la isticmaalin si looga fogaado dillaac. Naqshadeynta iyo qaabka dheriga ayaa waxoogaa ka duwan mid ka mid ah dhaqanka si kale si ay ugu haboonaadaan qaabka ay u karinayaan. Xannuunku wuxuu muhiim u yahay sidii looga hortagi lahaa burburinta markabka marka loo eego kuleylka sarreeya. Xirmooyinka dhoobada ayaa marka hore laga dhoofiyaa saliid iyo biyo kulul laakiin waxaa laga yaabaa inay si buuxda u darsadaan kadib marka ugu horreysa isticmaalka dhowrka koowaad, inta ay cuntadu qaadan karto waqti dheer si loo kariyo. Sidoo kale waa lagama maarmaan in la iska ilaaliyo isbeddelka heerkulka isbeddelka, taasoo keeni karta dheriga inuu jabiyo. Kuleylka waa in la bilaabo inuu hoos u dhaco oo si tartiib tartiib ah u korodho labadaba dhuxusha iyo foornada. Cuntada gudaha ku jirta dherigu wax yar uma lihin qoyaan sababtoo ah waxay ku hareereysan tahay haraam, abuurista hindis, saxan dhadhan leh. Biyaha ka soo baxa derbiyada dheriga ayaa ka hortagaya gubashada ilaa inta dheriga aan loo oggolayn in si buuxda u qalajiso. Maadaama aysan jirin wax saliid ah oo loo baahan yahay in lagu daro farsamada wax lagu kariyo, cuntada la kariyey ee dhoobada ayaa inta badan ka hooseysa dufanka cuntada marka loo diyaariyo habab kale. Shiil karinta. Foosto qoto dheer (oo sidoo kale loo yaqaano duxda dufan ee qoto dheer) waa hab karinta cuntada lagu kariyo ee ku jirta dufanka kulul, saliida badanaaba, halkii saliideedka loo isticmaalo shimbiraha caadiga ah, ee lagu sameeyo digsi qabow. Caadi ahaan, fryer qoto dheer ama digsi digsi ayaa loo isticmaalaa tan; industrially, fryer cadaadis ah ama faaruus firfircoon ayaa la isticmaali karaa. Foosto qoto dheer ayaa sidoo kale laga yaabaa in lagu sameeyo iyada oo la adeegsanayo saliidda kuleylka leh. Foosto qoto dheer ayaa lagu sifeeyay habka karinta karbuunta. [1] [2] Caadi ahaan, cuntooyinka qoto dheer leh waxay u kariyaan si dhakhso ah: dhammaan dhinacyada cuntada waa la kariyaa isla mar ahaanteed, saliidu waxay leedahay heer kulka sareeya ee kuleylka. Ereyga "qashin qoto dheer leh" iyo cuntooyin badan oo casri ah oo la dubay oo aan la shaacin illaa qarnigii 19-aad, laakiin dhaqanku wuxuu ahaa mid ku dhowaad millennia. Diiwaanka hore iyo buug-gacmeedka hore waxay soo jeedinayaan in dhaqanka uu ka bilaabmay dalal Yurub iyo Carab ah ka hor intaanay waddan kale fulin dhaqanka. Qatar Diyaaradka. Shirkadda Qatar Airways Q.C.S.C. (Carabi: القطرية, Al Qatariyah), [4] oo ka shaqeyneysa Qatar Airways, waa shariikadda dowladdu leedahay ee Qatar. [5] [6] Diyaarad ka socota Qatar Airways Tower ee Doha, [7] duullimaadyadu waxay ka shaqeeyaan shabakad isku xiran oo isku xiran, iyada oo isku xiraysa in ka badan 150 dal oo caalami ah oo ku yaal Afrika, Bartamaha Aasiya, Yurub, Farshaxan, Koonfur Asiya, Bariga Dhexe, Waqooyiga Ameerika, Koonfurta Ameerika iyo Oceania oo ka soo jeeda saldhigeeda Hamad International Airport, iyada oo la adeegsanayo diyaarad ka badan 200 diyaarad. Qatar Airways Group waxaa ka shaqeeya in ka badan 43,000 oo qof. Baabuurkan wuxuu xubin ka ahaa isbahaysiga Oneworld tan iyo bishii Oktoobar 2013, oo ahaa markabkii ugu horreeyay ee Gacanka ee la saxiixay mid ka mid ah saddexda xulafada dayuuradaha. Diyaaradka Gulf. Gulf Air (Arabic: طيران الخليج‎ Ṭayarān al-Khalīj) is the flag carrier of Bahrain. Headquartered in Muharraq,[3] adjacent to Bahrain International Airport,[4] the airline operates scheduled services to 50 destinations in 27 countries across Africa, Asia and Europe. Its main base is Bahrain International Airport.[5] It was formerly a multinational airline owned by Bahrain, Imaaraatka Carabta, Oman, and Qatar. Comac. Shirkadda Diyaaradaha Ganacsiga ee China, Ltd. (Comac) waa shirkad shiineys ah oo dawlad-goboleedka Shiinaha ah oo la aasaasay 11-kii Maajo 2008 magaalada Shanghai, China. [1] Xaruntu waxay ku taalaa Pudong, Shanghai. [2] Shirkaddu waxay leedahay magaalo diiwaan gashan oo ah 19 bilyan oo doollar (US $ 2.7 bilyan bishii Maajo 2008). Shirkadda ay dowladdu leedahay waa naqshadeeye iyo dhisme diyaaradeed oo waaweyn oo rakaab ah oo awood u leh in ka badan 150 rakaab ah, iyada oo loo marayo dadaal loogu talagalay hoos u dhigidda ku tiirsanaanta shiinaha ee Boeing iyo Airbus. Duulimaadkii ugu horreeyay ee lagu iibiyo waa ARJ21 oo ay diyaarisay shirkadda Shirkadda China Aviation Corp I, oo ay raaci doonto C919, taas oo ka dhigtay duulimadeeda gabdhaha ah 2017 [4] waxayna soo jiidatay xiisaha shirkadaha Shiinaha. C919, oo rakibaya 168 rakaab ah, ayaa loola jeedaa in lagu tartamo suuqa diyaarka ah ee garbaha laga riixo Airbus Industries 'A320 iyo Boeing Inc. 737. Giriigga Diinta-Elysium. Elysium ama Elysian Fields (Giriigga hore: Ἠλύσιον πεδίον, pedigree) waa aragti ah nolosha dambe oo soo korodhay wakhti ka dibna waxaa dayactiray qaar ka mid ah diimaha Giriigga iyo falsafada. Marka hore si gaar ah u kala soocaan Hades, gelitaanka waxaa loogu talagalay dadka ku xiran ilaahyada iyo geesiyaal kale. Later, waxa la ballaariyay in lagu daro kuwa ay doorteen ilaahyada, kuwa xaqa ah, iyo geesinimada, halkaas oo ay sii wadi doonaan geerida, si ay ugu noolaadaan nolol barake oo farxad leh, oo ay ku fashilmeen wax kasta oo shaqo ay ku riyaaqayeen nolosha.] [3] [4] [5] [6] Eeysian Fields waxay ahaayeen, sida Homer, oo ku taalla galbeedka Dunida adoo ka soo jeeda webiga Okeanos [1] Xilligii Giriigga ee Hesiod, Elysium ayaa sidoo kale loo yaqaannaa Isfahamka Fortunate ama Isles (ama Xuduudaha) ee Blessed, oo ku yaalla galbeedka galbeed dhamaadka dhulka [1] [8] [8]] Isbedelada la yaabka leh waxaa lagu dhimi doonaa jasiirad hal mar ah oo gabayada Pindar ah, taas oo ku tilmaameysa in ay leedahay jardiinooyin shimbir ah, dadka degan oo ku raaxeysta ciyaaraha jimicsiga iyo miyuusikada. [1] [2] Maamulaha Elysium wuxuu ka duwan yahay qoraaga qoraaga: Pindar iyo Hesiod magac Cronus oo ah taliyaha, [9] halka gabaygii Homer ee Odyssey uu qeexayo Roogta xayawaanka Rhadamanthus halkaas [6] [10] [10] [11] Xadka Xadka. Xudduudaha xuduuduhu waa caqabad kala-bax ah oo ka dhex socda xuduud caalami ah. Caqabadaha noocan oo kale ah ayaa sida caadiga ah loo dhisay ujeedooyinka xakamaynta xuduudaha sida xakamaynta soogalootiga sharci-darrada ah, tahriibinta dadka, iyo tahriibinta. [2] Xaaladaha xuduudaha la isku haysto ama aan la caddayn Karin, qaabaynta rasmiga ah waxaa laga saari karaa isku-kalsoonida hal dhinac ah ee dalab dhuleed. Tusaalooyinka darbiyada xuduudaha ah waxaa ka mid ah Qolalka Great Wall of China, Boqortooyada Midowgeyga ee waqooyiga, kala-soocida taxane taxane ah. Dhismaha xuduudaha xuduudaha ayaa kordhay horraantii 2000m; badh ka mid ah dhammaan xuduudaha xuduudaha laga dhisay tan iyo dagaalkii labaad ee dunida 2-dii dhamaaday 1945 ayaa la dhisay ka dib 2000. Xadka Xadka. "Note: The table can be sorted alphabetically or chronologically using the icon." Dalalka Xadka xuduudda. Dhibaatada kala go'ida ama derbiga kala soocida waa caqabad, derbi ama xayndaab, oo loo dhisay si loo yareeyo dhaqdhaqaaqa dadka ku kala yaalla xuduud ama xuduud, ama kala saar dadka ama dhaqamada. Caqabadda kala soocida ee ka socda xuduudaha caalamiga ah ayaa loo yaqaanaa xuduudaha xuduudaha. David Henley wuxuu ka furan yahay The Guardian in caqabadaha kala go'ida la dhisi doono rikoodhka xawaaraha adduunka oo dhan xuduudaha iyo ma aha oo kaliya hareeraha kali-taliska ama dawladaha pariah. Sannadka 2014, Washington Post ayaa darbiyada deriska ah ee 14-ka ah ee la xusay 2011-ka, taasoo muujinaysa in tirada guud ee darbiyada iyo caqabadaha kala duwan dalalka iyo dhulalka kala duwan 45. [2] Ereyga "xayndaabka kala-guurka" ayaa lagu dabaqayaa qaababka dhismaha ee Belfast, Homs, Bankiga Galbeedka, São Paulo, Cyprus, iyo xudduudaha Giriigta iyo Turkiga iyo xudduudaha Mexico iyo Maraykanka. Sannadkii 2016, Julia Sonnenvend waxay ku liis-gashay buugagteeda Sheekooyinka Aan Xuduudda Ahayn: Bukaanka Berlin iyo Samaynta dhacdo caalami ah oo la xidhiidha caqabadaha kala-guurka ee Sharm el-Sheikh (Masar), xadka Limbang (Brunei), xayiraadda xudduudaha leh ee Bangladesh, Maraykanka oo xayiraad la leh Mexico, xayiraadda xudduudda Sacuudi Carabiya ee Ciraaq iyo Hungary ee ka soo horjeeda qaxarka lidka ku ah Serbia. Qaar ka mid ah caqabadaha kala soocaya ayaa ah kuwo aan firfircooneyn ama meelna ku jirin, oo ay ku jiraan Berlin Wall, Maginot Khadka iyo qeybo ka mid ah barxadda Yeruusaalem. Kinokuniya. Buugaagta Kinokuniya (Kinokuniya Shoten) waa xarun jasiirad ah oo Japanese ah oo ay maamusho Kinokuniya Company Ltd (Kabushiki-gaisha Kinokuniya Shoten), oo la aasaasay 1927, iyada oo dukaankeedii ugu horeeyay ee ku yaal Shinjuku, Tokyo. Waxay micnaheedu tahay "Buug-gacmeedka Gobolka Kii". Shirkadu waxay leedahay xarunkeeda Meguro, Tokyo. Kinokuniya waa sanduuqa weyn ee buugaagta ee Japan, iyada oo 56 dukaan oo ku yaal dalka, magaalooyinka sida Osaka, Kyoto iyo Sapporo. Guud ahaan, waxay leedahay in ka badan 80 dukaamada Japan iyo dibada. Dukaankii ugu horeeyay ee dibada laga furay San Francisco 1969. Dukumintiyado kale oo badan ayaa tan iyo markii laga furay Maraykanka, magaalooyinka ay ku jiraan Los Angeles iyo New York. Ka dibna waxa uu ku howlanaa suuqyadda Asia-Pacific, dukaankiisii ​​ugu horeeyay ee Singapore (Liang Court Store) 1983. Dalxiisayaal ku yaalla Taiwan, Indonesia, Malaysia iyo Thailand ayaa raacay. Sannadkii 1996, Kinokuniya waxay soo saartay barta ugu horreysa ee Australia, oo ku taal Sydney Neutral Bay. Kadibna waxay u guurtay goobteedii hadda ee George Street ee Xarunta Ganacsiga Dhexe. Laga soo bilaabo 2000, Kinokuniya ee Maraykanka ayaa ku soo bartay sumcaddii sii kordhaysa ee TV-yada Japanese / anime iyada oo la soo saarey buugaag Ingiriisi-iyo buugaag iyo manga, iyo sidoo kale qalabyada TV-yada / anime ku xiran ee kale. Qaybta New York ee Xarunta Rockefeller Center waxay ahayd midka ugu caansan, ee ku yaalla, dherer ahaan, dhammaan xaafadaha magaalada. Makhaayad cusub ayaa dhawaan la furay Avenue of America, oo u dhow Bryant Park, oo badashay dukaankii hore, oo la xidhay dhammaadkii 2007. Buugaagta Kinokuniya waxaa loo yaqaanaa xajmiga weyn ee buug-gacmeedyada. Mudo 10 sano ah oo ay dukaankeeda ku lahayd Ngee Ann City, Singapore, waxay ahayd buug-gacmeedka ugu weyn ee Koofurta Aasiya, ilaa laga furo dukaanka cusub ee Gramedia ee Jakarta sannadkii 2007. Shan silsilad duuban oo caalami ah oo ka mid ah Bogga 1 (oo xarunteedu tahay Singapore) waxay noqotay wakiil magazine ah oo loogu talagalay Kinokuniya, laakiin markii dambe ayaa madaxbannaanaa. Bishii Sebtembar 22, 2017, Kinokuniya waxay laanta koowaad ee Vietnam ku furtay Hanoi. [ Dagaalka Libiya. Dagaalkii ugu horreeyay ee Liibiya, oo sidoo kale loo yaqaan 'Revolution Revolution' [31] ama 17kii Febraayo ee Kacaanka, ayaa ahaa iska horimaad hubaysan sanadkii 2011 oo ka dhacay waddanka Waqooyiga Afrika ee Liibiya oo u dagaalamayey xoogagga daacadda u ah Col. Muammar Gaddafi iyo kuwa doonaya in ay ka baxaan xukuumaddiisa. [33] [34] Dagaalku wuxuu ka soo hor jeeday dibad baxyo ka dhacay Zawiya 8-dii Agoosto 2009-kii, waxaana ugu dambeyntii ku dhuftey banaanbaxyo ka dhacay Benghazi bilowgii Talaadadii, 15 Febraayo 2011, kaas oo horseeday iskudhacyo ciidamo nabadgelyo ah oo ka soo horjeeda dadka. Dibad-baxyada ayaa sii kordhay kacdoonkii ku baahnaa waddanka oo dhan, [36] iyadoo xoogagga ka soo horjeeda Gaddafi ay dhisto hay'ad kumeel-gaar ah, Golaha Ku-meel-gaarka ah ee Qaranka. Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ayaa ansixiyay hannaankii ugu horreeyay 26-kii Febraayo, isaga oo xakamaynaya hantida Qadaafi iyo goobtiisa gudaha iyo xaddidaadda safarkooda, waxayna arrinta u gudbisay Maxkamadda Caalamiga ah ee Dembiyada si loo baadho. [37] Bilowgii Maarso, ciidamada Qadaafi ayaa soo raray, waxay u riixeen dhinaca bariga, waxayna dib u qabsadeen dhowr magaalo oo xeebeed ah inta aysan gaarin Benghazi. Dowladaha xubnaha ka ah Qaramada midoobay ee awood u leh in ay xoreeyaan xayiraadda hubka Liibiya, iyo inay isticmaalaan dhammaan tallaabooyinka lagama maarmaanka ah si looga hortago weerarrada dadka rayidka ah, [38] kuwaas oo ku noqday olole qarax barta NATO. Dawladda Gaddafi ayaa markaa ku dhawaaqday xabbad joojin, laakiin dagaalka ayaa socday. [39] [40] Dhamaan khilaafyada, mucaaradku waxay diideen in xukuumaddu soo bandhigto xabbad joojin iyo dadaal ay soo saareen Midowga Afrika si ay u soo afjaraan dagaalka sababtoo ah qorshaha la soo saaray ma uusan ka mid ahayn ka saarista Qaddaafi. Waddanka Republic. Jamhuuriyad (Laatiin): waa nooc ka mid ah dawladaha dalka loo aqoonsan yahay "arrin guud", ma aha walwal gaar ah ama hantida taliyeyaasha. Hawlaha ugu muhiimsan ee awooda jagada Jamhuuriyadda laguma dhaxlo. Waa qaab dawladeed oo madaxiisu yahay maamul aan dowlad ahayn. [1] [2] [3] Ingiriisi Maraykan ah, qeexidda jamhuuri waxay si gaar ah u eegaysaa qaab dawladeed oo qofkii la doortay uu wakiil ka yahay hay'adda muwaadiniinta [2] iyo awooda jimicsiga sida waafaqsan xeerka sharciga ee dastuurku leeyahay, oo ay ka mid tahay kala-takooridda awoodaha madaxweyne la soo doortay, oo loo yaqaano Jamhuuriyadda dastuuriga ah [4] [5] [6] [7] ama matalaad dimoqraadi ah [8] Ilaa 2017, 159 oo ka mid ah 206 dawlad-goboleed ee adduunka ah ayaa isticmaala ereyga "jumlada" iyaga oo qayb ka ah magacyadooda rasmiga ah - maahan dhammaan kuwani waa jumlado dareen ah in ay yeeshaan dowlado la doortay, mana aha erayga "jumlada" oo loo adeegsado magacyada dhammaan quruumaha leh xukuumadaha la doortay. Inkasta oo madax-hogaamiyeyaashu ay inta badan ku tilmaameen in ay xukumaan kaliya "oggolaanshaha xukunka", doorashooyinka waddamada qaarkood ayaa la ogaaday in la qabto wax badan oo loogu talagalay ujeedada "muujinta" marka loo eego ujeedada dhabta ah ee bixinta muwaadiniinta awood u leh inay doortaan madaxdooda. Ereyga Jamhuuriyadda ayaa markii ugu horaysay c. 500 BC ee Rome, laakiin waqti ka dib ayaa ereyga loo beddelay isbeddello dhowr ah oo macnaha ah. Ugu horreyntii, ereyga Latin-ka ah ee dib-u-soo-noqoshada ayaa muujinaya "nooc ka mid ah dimuqraadiyadda" sida laga helay Rooma c. 500 BC illaa c. 27 BC. Xilligii hore ee Roomaaniga, awoodda qolka aristocratic ama patrician ee ku fadhiya dhammaan kuraasta rasmiga ah ee Roomaanku, waxaa hubiyey hay'adda qunsuliyadda, oo laba ka mid ah qunsuliyiin / madaxweyne ku doortay sannad walba muwaadiniinta xorta ah ama codsiyada Roomaanka. Erayga qadiimka ah ee Roomaanku wuxuu ka duwan yahay isticmaalka casriga ah ee ereyga, oo aan jirin jago hoggaaneed oo lagu xakameeyo kaliya "fasalka xukunka". [10] [11] Inta badan jamhuuri waa waddan madax bannaan, laakiin sidoo kale waxaa jira hay'ado dawlad hoose oo madax-bannaan oo loo yaqaan jamhuuriyada, ama leh dowladaha lagu sharaxay "Jamhuuriga" dabeecadda. Tusaale ahaan, Qodobka IV ee Dastuurka Mareykanka wuxuu "damaanad qaadayaa Dowlad kasta oo ku taala Ururka Midnimada Jamhuuriga ah". [12] Marka la barbardhigo, Midowgii hore ee Soofiyeetiga, oo naftiisa ku tilmaamay inuu yahay koox "Jamhuuriyiin" iyo sidoo kale "dowlad-goboleed federaal ah oo ka kooban 15 Jamhuuri", ayaa loo arkaa inuu yahay qaab dawladeed oo awood leh oo aan dowlad ahaan ahayn dawlad Waxaa loo arkaa in uu yahay madax-wayne, iyada oo nidaamkeeda doorashooyinka loo qaabeeyey si loo hubiyo in si toos ah loo damaanad-qaado doorashooyinka musharixiinta xukuumadda u xilsaartay. [13] Boqorro Itoobiya. Lij Iyasu, ama Iyasu V [nb 1] (Geese: ኢያሱ፭ኛ, version daabacaadda Itoobiya), oo sidoo kale loo yaqaan Lij Iyasu (Ge'ez: ልጅ ኢያሱ; 4 February 1895 [25] November 1935), waxa uu ahaa Emperor ee loo magacaabay, laakiin aan loo aqoonsanayn (1913-16). Magaciisu wuxuu ahaa Kifle Yaqob. Itoobiya waxay u doorteen magacooda canshuuraha maalintaas oo ay ku caan baxeen boqortooyadii, iyo tan iyo markii uusan marnaba loo caleemo saarin, waxaa badanaa loogu yeeraa Lij Iyasu, "Lij" micnaheedu waa ilmaha, gaar ahaan kan ku dhashay dhiigga boqortooyada. Imperor Menelik II GCB, GCMG (Ge'ez: ዳግማዊ ምኒልክ, Dagmäwi Menelik [nb 1], oo lagu baabtiisay Sahle Maryam (17kii Agoosto 1844 - 12 Diseembar 1913), wuxuu ahaa Negus [nb 2] ee Shewa (1866-89), ka dibna Emperor of Ethiopia [nb 3] laga soo bilaabo 1889 ilaa geeridiisii ​​1913kii. Dhererka sare ee awoodiisa gudaha iyo dibaddaba, geeddi-socodka xuduudaha dhuleed iyo abuuritaanka boqortooyadii casriga ahaa ee la soo dhisay ayaa la dhammaystiray 1898, kaas oo ballaadhiyay Itoobiya ilaa iyo inta uu ka kooban yahay Boqortooyada Aasaasiga ah ee Aksumite [1] Menelik ayaa sidoo kale xusuusiyay hoggaamiyeyaasha Itoobiyaanka ah ee ka soo horjeeda Boqortooyada Talyaaniga ee Dagaalkii Talyaaniga ahaa ee ugu horeeyay, halkaas oo Menelik uu ku guuleystay guushii ay ka gaareen Battle of Adwa. Itoobiya waxaa lagu bedelay Imperor Menelik: calaamadaha ugu weyn ee casriyeynta, iyada oo gacan ka helaysa la-taliyayaal wasaaradeed oo muhiim ah, sida Gäbre-Heywät Baykädañ, ayaa la dhigay. Dhanka kale, guulaha uu ka gaaray weeraryahannada Talyaaniga ayaa si weyn u cambaareeyay fekerkiisa: ka dib markii uu dagaalkii Adwa, aqoonsiga madaxbanaanida madaxbanaanideeda ee Itoobiya ayadoo la tixraacayo wakiillada diblomaasiyadeed ee maxkamadiisa iyo xuduudaha xudduudaha Itoobiya ay la leedahay gumeysiyada ku dhow. Menelik wuxuu boqortooyadiisa u ballaariyay koonfurta iyo bariga, waxaana loo yaqaan 'Kaffa, Sidama, Wolayta iyo boqortooyooyin kale' [4] Waxa loo yaqaan 'Emiye Menelik [nb 4] ee Itoobiya oo ku saabsan dabiiciga cafiska iyo camalkiisa aan caadiga ahayn ee saboolka. Haile Selassie I (Ge'ez: ኃይለ ሥላሴ, qädamawi haylä səllasé, [nb 1] Amharic ku hadlaya: [haɪlə sɨllase] (ku saabsan codkan maqal); [nb 2] 23 Julaay 1892 - 27 Ogost 1975), wuxuu dhashay Ras Tafari Makonnen, [4] wuxuu ahaa taliyihii Itoobiya ee 1916 ilaa 1930kii iyo Boqortooyadii 1930 illaa 1974-kii. Waxa uu sidoo kale ka mid ahaa Guddoomiyaha Ururka Midnimada Afrika 25-kii Maajo 1963 ilaa 17 July 1964 iyo 5 Noofembar 1966 ilaa 11 September 1967. Wuxuu xubin ka ahaa oo ka tirsanaa Solomonic Dynasty oo raadsaday jilitaankiisii ​​Emperor Lebna Dengel isaga oo u adeegsanaya boqorada Shewan Amhara oo ah aabihii Boqorad Shahle Selassie. Hawlgalkii Midowga Yurub ee 1936-kii, ayaa cambaareeyay cambaareeyay isticmaalka hubka kiimikada ee reer Talyaani ah dadkiisa intii lagu jiray Dagaalkii labaad ee Talyaaniga iyo Talyaaniga. Aragtida caalamiga ah waxay keentay in Itoobiya noqoto xubinimada Axdiga Qaramada Midoobay, fikraddiisa siyaasadeed iyo waayo-aragnimadiisa lagu hormarinayo hirgelinta multilateralism iyo nabadgelyada wadajirka ah ayaa caddaalad daro iyo dulqaba. Uu xakamaynta of fallaagonimo dhex aristocracy ka soo degay (mesafint ah), kuwaas oo si joogto ah u soo horjeeda dib u habaynta, uu sidoo kale waxa ay dhaleecayn qaar ka mid ah arko in Itoobiya ay ku fashilmeen in la casriyeeyo si degdeg ah oo ku filan, [7] isaga kasbadeen dhaleeceyn ka mid ah saffarro iyo taariikhyahanadu qaar ka mid ah. [8] Intii lagu jiray xukunkiisa, dadka reer Harari waxa ay ahaayeen kuwo nadiif ah laga soo saaray gobolka Harari. [9] [10] Xukunka ayaa sidoo kale lagu dhaleeceeyay kooxaha xuquuqda aadanaha, sida Human Rights Watch, sida autocratic iyo maskax ahaan. [8] [11] Ka mid ah dhaqdhaqaaqa Rastafari ah, kuwaas oo taabacsan ayaa lagu qiyaasey in tiro u dhaxaysa 700,000 iyo hal milyan, Haile Selassie waxaa qadarin sida messiah soo noqday oo ka mid ah jidh Bible, Ilaah. [12], [13] Laga bilaabo Jamaica ee 1930, dhaqdhaqaaqa Rastafari u arkaa Haile Selassie sida tiradaasi Masiixa, kuwaas oo keeni doona da'da ah mustaqbalka dahab ah oo nabad weligeed ah, xaqnimada, iyo barwaaqo. [14] Haile Selassie wuxuu ahaa nin reer Oromodo ah oo reer galbeedka ah oo noloshiisa oo dhan ah. Waxa uu yahay tiro qeexan taariikhda Itoobiya. [15] [16] Diyarradka Jabaan. Shirkadda Japan Air Co., Ltd. (JAL) (Jitali), oo ah shirkadda Nikkō (日 航), waa dayuurad xamuul ah oo Japan ah. Waxay xarunteedu tahay Shinagawa, Tokyo, Japan; iyo xarumaheedii ugu weynaa waa Tokyo Airport ee Narita iyo Tokyo International Airport (Haneda Airport), iyo sidoo kale Osaka Airport International Airport Osaka iyo Osaka International Airport. Shirkadaha JAL Group waxaa ka mid ah Japan Airlines, J-Air, JAL Express, Japan Air Commuter, Japan Transocean Air iyo Ryukyu Air Commuter ee adeega quudinta guriga; iyo Jal Cargo oo loogu talagalay gawaarida iyo adeegga boostada. Hawlgallada kooxda JAL waxaa ka mid ah qorshaha rakaabka iyo kuwa xamuulka ah ee caalamiga ah iyo kuwa xamuulka ah oo loo adeegsado 220 dal oo ku yaalla 35 dal oo dunida ah, oo ay ku jiraan codaaqyada. Kooxdu waxay leedahay diyaarad 279 diyaarad ah. Sannad-maaliyadeedkii dhammaaday 31-kii Maarso 2009-kii, ayaa shirkadda diyaaradeed waxay qaadatay 52 milyan oo rakaab ah iyo in ka badan 1,1 milyan oo ton oo ah shixnado iyo waraaqo. Japan Airlines, J-Air, JAL Express, iyo Japan Transocean Air waa xubno ka tirsan shabakadda istiraatiijiyada Oneworld. JALA waxaa la aasaasay 1951 wuxuuna noqday waddanka Japan ee 1953. [5] [Citations needed] Ka dib muddo soddon sano ah oo adeeg iyo ballaadhin ah, duulimaadkii si buuxda ayaa loo hirgeliyey 1987dii. Sanadkii 2002, duullimaadyadii ayaa ku biiray Japan Air System, Shirkadda saddexaad ee ugu weyn Japan oo noqotay shirkadda lixaad ee ugu weyn caalamka ee rakaabka qaada. Japan Airways waxay haatan tahay shirkad rasmi ah oo ka socota Japan Football Association, Japan National Team, Shimizu S-Pulse iyo Consadole Sapporo. Dhammaan shirkadaha Nippon Airways, oo ah shirkadda ugu weyn ee Japan, waa JAL ee tartanka ugu wayn. LATAM Perú. LATAM Perú, oo horey u ahaan jirtay LAN Perú S.A. waa shirkad diyaaradeed oo ku salaysan Lima, Peru. [1] Waa shirkad hoos timaada LATAM Air Group (NYSE: LFL), oo leh 49% hawada shirkadda. Waxay qabataa adeegyo gudaha ah oo caalami ah iyo kuwo caalami ah. Xarunteeda ugu weyn waa Jorge Chavez Airport International. [2] LATAM Perú waa shirkadda diyaaradaha ee Peru, taasoo maamusha 73.4% suuqyada gudaha. Diyaarada Shiinaha. China Airlines (CAL) (Shiinaha: 中華 航空; Pinyin: Zhōnghuá Hángkōng) (TWSE: 2610) waa shirkadda ugu weyn ee Taiwan. Waxay xarunteedu tahay Garoonka Caalamiga ah ee Taoyuan waxaana uu ka shaqeeyaa in ka badan 1400 duulimaad todobaadle ah oo ay ku jiraan 91 duulimaad oo xamuul oo saf ah) ilaa 102 magaalo oo ku yaalla Aasiya, Yurub, Waqooyiga Ameerika iyo Okyaniya.. [5] [5] In ka badan 19 milyan oo rakaab ah iyo 5700 ton oo shixnado ah sannadka 2017, siddeedkani wuxuu ahaa 33-aad iyo 10-kii duulimaad ee ugu weyn caalamka marka la eego dakhliyada rakaabka ee halkii kilomitir (RPK) iyo RPK, siday u kala horreeyaan. Shirkadda China Airlines waxay leedahay saddex shirkadood oo shirkad ah: Shirkadda China Air Cargo, oo xubin ka ah Skyteam Cargo, waxay ka hawl gashaa diyaarad hawada duulimaadka ah waxayna maamushaa awoodda hawada ee hawada; Mandarin Airlines waxay u hawlgalaan duulimaadyo dalxiisyo gudaha iyo kuwa hoose oo dalbanaya; Tigerair Taiwan waa shirkad qiime jaban oo ay diyaarisay shirkadda China Airlines iyo Singapore airline Tigerair Holdings waana shirkad ay leedahay shirkadda China Airlines. Xayir Dhaga-qaal. Magaciisa oo dhameystiran waa Abdirahman Hayir Hassan waxaa uu ku dhashay magaalada mogadisho, sanad ku markuu ahaa 15 june 1995. waxaa uu waxbarashada Dugsiga Hoose iyo DHexe Dugsiga Hoyga Hamar ee magaalada Mogadisho... Het Wilhehvjvjhvjvjlmus. af somali. Waxaan ahay ig van Duytschen Bloet " " " " " " ' Waan qurux badiyaa, ma ahan wax faa'iido leh, " " " " " " 'Niamau, Naadiga, ' Waxaan ka mahadcelinayaa waxa aan ka hadlayo Laakiin Butange, aad baad u cabsanaysaa, Si aad u hesho boqorka Spain waxaan helay blijf ik tot in den dood. Of a German and ancient line, Faith to this land of mine. To the king of Spain I've granted am I, of native blood. I will remain until I die. A prince of Orange The king of Spain I've ever tried to live in But God, I trust, will rate me To live in fear of God Because of this I was ousted bereft of my land and my people. Dat hy my cracht wil gheven dat Hij mij kracht zal geven, The Lord will surely stay you Must pray God day and night To throw His power about me even though you now are in despair. He who tries to live piously, must pray to God day and night, that He will give me strength Lyf en goet al te samen Lijf en goed al te samen zijn ziel in 't eeuwig leven Life and my all for others Count Adolf died in battle in Frisia With my life's blood the peerless of imperial descent, Chosen a prince of the empire, for the honoured word of God, Sijt ghy, o Godt mijn Heer, Op u soo wil ick bouwen Dat ick doch vroom mach blijven zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, Dat ik doch vroom mag blijven, That I may stay a pious And drive the plagues that try us are you, o God my Lord. It is you on whom I want to rely, [Grant] that I may remain brave, My God, I pray thee, save me Don't let them wash their hands in From all those that burden me That they may not surprise me Even so I fled this welter And many a lord with me. But God the Lord did save him And, in His mercy, gave him Like David, who was forced to flee as did many other nobles. and gave him a kingdom Van Godt mijn Heer dat soet, Dat is dat ick mach sterven Na 't zuur zal ik ontvangen van God mijn Heer het zoet, dat is, dat ik mag sterven Fear not 't will rain sans ceasing The clouds are bound to part. I bide that sight so pleasing Which is that I with honor And meet in heaven my Donor, After this sourness I will receive from God my Lord the sweetness which is that I may die and gain an eternal realm O that the Spaniards rape thee, The thought of that does grip me Nothing makes me pity so much then that are seen to be impoverishing the good lands of the King That you are molested by the Spaniards, O Noble Netherlands sweet, Who durst not do his boast. He feared the force I wield. My horsemen saw one bounce it Seated [on horseback] like a prince, Those dug in at Maastricht Soo het den wille des Heeren Maer de Heer van hier boven Zo het de wil des Heren Surely, if God had willed it, My power would have stilled it, Or turned its blast from you But He who dwells in heaven, For which aye praise be given, If it had been the Lord's will, He who we should always praise, Dat hy mijn saeck wil reden, dat Hij mijn zaak wil redden, All nerves to live and be. I've prayed the Lord my Master By a Christian mood was driven from the bottom of my heart, that He may save my cause, 't zal hier haast zijn gedaan. Pray God that He may ease you. Walk in the steps of Jesus even though you are now dispersed. soon, it will be finished here. Dan dat ick Godt den Heere dan dat ik God de Here, Ill of the King I spake. I want to confess to God, except that to God the Lord, Liska kafeega. Caffè Americano ama magaca fudud ee loo yaqaan 'Americano' (magaca ayaa sidoo kale lagu qoraa kala duwanaansho kala duwan iyo isticmaalka diakritics: sida Café Americano, Cafe Americano, iwm.) Waa nooc ka mid ah qaxwada diyaarsan diyaarinta biyaha kulul espresso, siinaya awood isku mid ah laakiin dhadhan kala duwan laga bilaabo qaxwaha brewed. Cabitaanku wuxuu ka kooban yahay hal ama laba jeer oo loo yaqaan 'espresso' oo ay weheliso 1 ilaa 16 wiqiyadood (30-470 ml) oo biyo kulul ah. Awoodda Americano waxay ku kala duwan tahay tirada xargaha ee espresso ku daray. Maraykanka gudihiisa, "Americano" waxaa loo isticmaalaa si ballaadhan si loo dhigo biyaha kulul iyo espresso labadaba. Iskudhiciryada waxaa ka mid ah madow iyo sambabada dheer. Espresso waxaa lagu soo saaraa mashiinka espresso si xoog ah qiyaas yar oo biyo iyo karkarin ah - qiyaastii 86 illaa 95 ° C (187 illaa 203 ° F) - cadaadis adoo isticmaalaya dhul aan fiicneyn oo qaxwada leh. [18] Mashiinka espresso waxaa lagu aasaasay 1901 laga bilaabo mashiin 1884kii hore, [19] [20] waxaana lagu horumariyay Italy; oo ay la socoto mishiinka Gaggia, espresso ayaa ku faafay Boqortooyada Ingiriiska sannadkii 1950-kii, halkaas oo ay badanaa ku cabtay caano sida cappuccino sababtoo ah saameynta cirifka caanaha Britishka, [21] [22] kadibna America 1980-kii oo mar labaad la cunay caanaha, [24] kadibna silsiladaha qaxwada waxay ku baahsan yihiin adduunka. [3] Espresso guud ahaan way ka badan tahay qaxwaha marka loo eego qaxwada siyaabo kale, oo leh xoojin sare oo adag oo la kala gooyey; Waxay guud ahaan leedahay xumbo leh shoolan oo ku taal "koban". Espresso waa saldhig u ah cabitaano kale oo kafeega ah, sida latte, cappuccino, macchiato, mocha, iyo Americano [26] Daxso - Qaxwada koowaad waa cabitaan ka soo baxa digirta qaxwaha. Iyada oo loo marayo hababka kala duwan ee warshadeynta kafeega ayaa la fuuqbaxay qaabka budada ama granules. Kuwani waxay noqon karaan fuuq-baxa biyo kulul si ay u bixiyaan cabitaan isku mid ah (inkastoo aysan isku mid ahayn) qaxwaha caadiga ah. Ugu yaraan hal nooc oo kafeega ah, "Camp Coffee," ayaa sidoo kale laga helaa qaab diyaarsan. Noocyada qaxwaha ee degdegga ah waxaa ka mid ah Giriiga frappé (Café frappé) (Giriig: φραπές) waa cabitaan kafeega oo daboolan oo ka samaysan kareemka la isku buufiyo ee karsan. Waa mid aad u caan ah Greece, gaar ahaan xilliga xagaaga, laakiin hadda waxay ku faaftay dalalka kale. Waxaa jira siyaabo fara badan oo caanahan loo diyaarin karo dhadhanka shakhsi ahaaneed sida: dhammaan caanaha biyaha-aan lahayn; kala badh; dhammaan caanaha iyo; heerarka kala duwan ee macaan. Frappe sidoo kale waa mid aad u caan ah ee dalka Qubrus halkaas oo caanaha cusub loo isticmaalo sida ka soo horjeeda kediska ah. Faransiis, markaad sharaxayso cabitaanka, eray macnaha ah macnaheedu waa la ruxay ama la qaboojiyey; Si kastaba ha ahaatee, dhaqanka Giriigga ee caanka ah, erayga "frappé" waxaa badanaa la qaadaa si loo tixgeliyo gariirinta la xidhiidha diyaargarowga kafateeriyada. Cunto Waffle. Waffle waa saxan ka samaysan bakeeriye ama cajiinka la kariyey inta u dhexeysa laba saxan oo loo qaabeeyey si loo siiyo cabbir dabeecadeed, qaab, iyo dareen arag. Waxaa jira kala duwanaansho badan oo ku salaysan nooca birta iyo qashinka loo isticmaalo. Waffles waxaa lagu cunaa adduunka oo dhan, gaar ahaan Belgium, oo leh dhowr nooc oo ah noocyo goboleed. [1] Waffles waxaa laga yaabaa in la sameeyo cusub ama si fudud loo ciribtiro ka dib markii ganacsi la duubay oo la qaboojiyey. Waffles Bruselka [61] waxaa lagu diyaariyay ukun cadaan ah ama caleemo aan khamiir lahayn ama caleemo khamiir leh, caadiyan sida khamiir aan khamiir lahayn; [62] marmarka qaarkood labada nooc ee isdhaafka ayaa loo isticmaalaa. Waxay yihiin kuwa fudud, qallafsan oo leh meelo waaweyn marka la barbar dhigo noocyada kale ee yurubiyanka ah ee yurub, waana sahlan tahay in laga gooyo Liège Waffles by dhinacyada ay ku hareeraysan yihiin. Beljamka, badi waffle waxaa lagu siiyaa diiriyaasha iibiyaasha waddooyinka waxayna ku boodaan sonkorta macmacaanka, inkasta oo goobaha dalxiiska laga yaabo in lagu daro kareemo, miro jilicsan ama shukulaato. Noocyada kala duwan ee loo yaqaan 'waffles-Bruxelles-Brunswick' - oo leh xayawaan la isku qalajiyey oo la isku daboolay oo la dubay qaabab kala duwan - taariikhda qarnigii 18aad. [63] Si kastaba ha ahaatee, tan ugu caansan ee loo yaqaan "Gaufres de Bruxelles" (Bruce Waffles) magaciisa waxaa loogu yeeraa 1842/43 ilaa Florian Dacher, oo ah bakeyle Swiss ah oo ku yaala Ghent, Belgium, oo horey uga shaqeyn jiray hilibka kareemada ee bartamaha Brussels. Philippe Cauderlier ayaa ka dibna daabici doona macmacaanka Dacher ee sannadkii 1874 ee buugiisa "La Pâtisserie et la Confiture". Maximilien Consael, oo ah gaf kale oo kale, ayaa sheegatay in uu soo dhigay wafaysyada 1839, inkastoo aysan jirin wax rikoodh ah oo qoran isaga oo magacaabaya ama iibinaya waffle ilaa uu ka qaybqaatay 1856 Brussels Fair. [65] Ninna ma abuurin dhadhanka; waxay si fudud u caan baxeen oo ay rasmi u sameeyeen qashinka jira sida Braff Bruxelle. [67] Cunto-Biscud. Biscuit waa erey loo isticmaalo noocyo kala duwan oo ah cuntada caanaha lagu dubo oo laga sameeyo burka. Ereygan waxaa lagu dabaqayaa laba nooc oo kala duwan oo ku yaal Waqooyiga Ameerika iyo Commonwealth of Nations iyo Europe. Buskudka Waqooyiga Ameerika badiyaa waa mid jilicsan, oo la karkariyey rooti degdeg ah, waxaana lagu daboolay maqaalkan (Biscuit). Maqaalkani wuxuu daboolayaa nooca kale ee buskutka, taas oo ah mid adag, mid caadi ah oo aan khamiir lahayn. Baahida loo qabo nafaqada, nafaqada sahlan, duudduubka fudud, iyo cuntooyinka mudada dheer socda safar dheer, gaar ahaan badda, ayaa markii hore lagu xalliyay iyada oo raashin nololeed ay la socoto tuubo / kariye. Si kastaba ha ahaatee, tani waxay soo qaadatay meel dheeraad ah oo ku saabsan miisaska farsamada gacanta ama maraakiibta yaryar, yaraynta waqtiga safarka ka hor inta aan loo baahnayn cunto dheeraad ah. Tani waxay keentay in ciidamadii hore 'ay qaataan qaab-beegsiga ugaadhsiga. Hirgelinta roodhida firileyda la warshadeeyey oo ay ka mid yihiin abuurka burka la siiyay ilo wax ku ool ah oo la isku halleyn karo. Badweynta Masaarida waxay qaateen kibis hareeraysan oo kibis ah oo kibis ah oo la yiraahdo macaan dhourra halka rimistu ay buskud ah la yiraahdo buccellum [9] Cuntada loo yaqaan Roman Roman Apicius ayaa qeexday: "Cunto adag oo cajiinka ah oo bur ah oo la isku qurxiyo ayaa la karkariyey oo ku faafay saxan, markii la qalajiyey oo la adegsaday, waa la jaray ka dibna la shiilay illaa gogol, dabadeedna wuxuu u adeegay malab iyo basbaas." Dhakhaatiiryo goor hore ah ayaa rumaystay in dhibaatooyinka badan ee daawooyinka la xidhiidha dheefshiidka. Sidaa darteed, labadaba raashin iyo ka fogaansho jirro, isticmaalka maalin kasta ee buskudka ayaa loo tixgeliyey caafimaad wanaagsan. Kareemka adag wuxuu jilciyaa markuu da 'yahay. Si loo xalliyo dhibaatadan, makhaayadihii hore waxay isku dayeen inay abuuraan biskada ugu adag ee suurtogalka ah. Sababtoo ah way adag tahay oo qallalan tahay, haddii si habboon loo kaydiyo oo loo dhoofiyo, berkadaha maraakiibtu waxay ka badbaadi doonaan xakamaynta iyo heerkulka sare. Cajiibka la dubay, waxaa lagu hayn karaa iyada oo aan hayn muddo sanado ah ilaa iyo inta lagu hayo qalalan. Wixii safaro dheer ah, dharbaaxo ayaa la dubay afar jeer, halkii ay ka badnaayeen labada caanood. [10] Si aad u jilciso dhibaatada cunnada, waxaa badanaa lagu riday brine, qaxwaha, ama dareeraha kale ama la kariyey cunnooyinka skillet. Xilligii Armada Spanish ee 1588, gunnada maalinlaha ah ee saaran markabka Ciidamada Bada ee Royal wuxuu ahaa hal rodol oo biskool ah iyo hal gallon oo biir ah. Samuel Pepys ee 1667 markii ugu horeysay ee badda la mariyo oo lagu cuno raashin kala duwan iyo nafaqo leh. Royal Navy Hardtack inta lagu guda jiray boqoradda Victoria ayaa waxaa sameeyay mishiinka Royal Clarence Victory Ball ee Gosport, Hampshire, oo lagu shaabadeeyey calaamadda boqorada iyo tirada foornada lagu dubay. Kalluunku wuxuu ahaa qayb muhiim ah oo ka mid ah raashinka roodhiga ah ee ciidamada badda ilaa laga soo saaro cuntooyinka qasacadaysan. Hilib qasacadaysan ayaa markii ugu horeysay lagu iibiyey 1814; hilibka lo'da ee ku jira daasadaha waxaa si rasmi ah loogu soo daray raashinka Royal Navy 1847. [9] Uzbekistani soʻm. Sidaa daraadeed (isweydaarsi: sidaas ayaan ku qoraa luuqada Laatiinka, suuqyada Cyrillic) waa lacagta Uzbekistan ee Central Asia. ISO 4217 lambarka lacagta waa UZS. Kazakhstani tenge. The tenge (Kazakh: Ten'ge; Ruush: tenge) waa lacagta Kazakhstan. Waxaa loo qeybiyaa 100 ti'yn (dukaanka, sidoo kale waxaa loo tarjumay tiyin ama tijin). ISO-4217 waa code-ka. Hooska Badka Eeg. Dhufista daloolka waa nooc ka mid ah quusitaanka biyaha hoostiisa halka qallajiye uu isticmaalo qalabka neefsashada ee jirka ku jira (scuba) kaas oo gebi ahaanba ka madaxbannaan dusha sare, si loo neefsado biyaha. [1] Daraasaduhu waxay qaadaan dabeecadahooda gaarka ah ee gaasta neefta, badiyaa hawada oo hawada lagu faafiyo, [2] waxay u oggolaatay xoriyad weyn iyo xorriyad dhaqdhaqaaqa marka loo eego duleelka dufan ee dheellitirka ah, Nidaamyada furayaasha wareegsan ee wareegga ah ayaa gaaska neefta ku sii deynaya bay'ada marka la nuugo, oo ka kooban hal ama in ka badan dhululubada qulqulaya ee ku jira gaasta neefsashada ee cadaadiska sare kaas oo la keenayo qashin-qaadaha iyada oo loo marayo hannaanka. Waxaa laga yaabaa inay ku jiraan silsilado dheeraad ah oo loogu talagalay kordhinta kala duwan, gaasta gaaska ama gaaska neefta oo degdeg ah. [3] Nidaamyada dhejinta wareegga wareegga wareegga ah ama wareegsan oo xiran ayaa u oggolaanaya dib u warshadaynta gaasaska la ruxay. Miisaanka gaaska la isticmaalo waa la yareeyey marka loo eego kan wareegga furan, sidaas darteed silsilad yaryar ama silsilado yaryar ayaa loo isticmaali karaa mudo dheeri ah. Dib-u-hagaajiyayaashu waxay kordhinayaan waqtiga biyaha lagu qaato marka la barbar dhigo wareegga furan ee isla isticmaalka gaaska; waxay soo saaraan xumbo yar yar iyo buuq yar marka loo eego shaashadda wareegga furan taas oo ka dhigi doonta inay soo jiidato kala duwanaanta ciidammada difaaca si looga fogaado ogaanshaha, kala duwanaanta cilmiga ah si looga fogaado xayawaanka badda badda, iyo warbaahinta kala duwan si looga fogaado faragelinta faraha. Dhufista daloolka waxaa laga yaabaa in la sameeyo waqtiyo firfircooni ama xirfad ahaan codsiyo badan, oo ay ka mid yihiin doorka nabdoonaanta sayniska, milatariga iyo amniga guud, laakiin inta badan dalxiiska ganacsiga wuxuu isticmaalaa qalabka lagu quudiyo dusha sare marka tani macquul tahay. Qeybaha kala duwan ee ku lugta leh howlgalada ciidamada qalabka sida waxaa laga yaabaa in loo gudbiyo sida roogga, dagaalka kala duwan ama kuwa dabaasha. Hawada kulul Safar. Boone hawo kulul ayaa ah diyaarad khafiif ah oo ka kooban bac ah, oo loo yaqaan baqshad, oo leh hawo kulul. Ka-joojinta waa gondola ama septi khariidad ah (oo ah masaafo dherer dheer ama sare oo sare, kab ah), kaas oo qaada rakaabka iyo ilaha kuleylka, inta badan kaneecada furan ee ay keento gubida propane. Hawada kulul ee gudaha baqshadku waxay ka dhigeysaa mid xajineysa maaddaama uu leeyahay cufnaan hoose oo ka hooseysa hawada qaboobaha ee banaanka ka baxsan. Sida diyaaradaha oo dhan, dabaylaha hawada kulul ma duuli karaan hawada ka baxsan jawiga. Si ka duwan shaandhada gaasta, bashqadku maaha in la daboolo hoosta, sababtoo ah hawada ku dhow bacda ku jirta baqshaddu waa cadaadis isku mid ah hawada ku hareereysan. Baqshadaha casriga casriga ah bokhsharka waxaa guud ahaan laga sameeyaa lakabka ciddiyaha iyo boodhka qashinka laga sameeyay alaabta iska caabisa dabka sida Nomex. Boostooyinka casriga ah waxaa lagu sameeyay noocyo nooc kasta ah, sida maraakiibta maraakiibta iyo qaababka kala duwan ee ganacsiga, inkastoo habka dhaqameedka loo isticmaalo badi ganacsiga, iyo ganacsiyo badan, codsiyo badan. Boostada hawada kulul ayaa ah tii ugu horeysay oo tiknoolaji ah oo bani'aadam ah oo bani'aadam ah. Markii ugu horeysay ee duulimaad ballaaran ee hawada kulul ee hawada kulul ayaa waxaa fuliyay walaalihii Montgolfier ee Paris, France 21-kii November, 1783, Paris, France [1] oo ay ka heleen Jean-François Pilatte de Rozier iyo François Laurent d'Arlandes. Gaariga ugu horreeya ee hawada kulul ee Ameerika waxaa laga bilaabay Jannadii Walnut Street ee Philadelphia 9-kii Janaayo, 1793-kii Jean Pierre Blanchard. [3] Balloonada hawada kuleylka ah ee laga soo qaadi karo hawada halkii ay ka boodi lahayd dabaysha waxaa loo yaqaanaa diyaaradaha hawada kulul. Badbaado. Amaan (oo sidoo kale loo yaqaan sanduuqa adag ama coffer) waa sanduuq ammaan ah oo la isticmaali karo si loo helo waxyaabo qiimo leh oo ka dhan ah tuugada iyo / ama waxyeellada dabka. Badbaadada badiyaa waxay tahay dhuxul qulqulaya ama siludyo, iyada oo wejigana la geyn karo ama la xidhan karo si albaab loo sameeyo. Jidhka iyo albaabka waxaa laga yaabaa in laga soo saaro biraha (sida birta) ama ka sameysan caag ah adoo ku dhejinaya qashin. Bangiga ammaanka ee bangiga ayaa sida caadiga ah loo xaqiijiyaa miiska, u fur furfuris si aad ugu daadiso alaabada muhiimka ah iyada oo aan la furin, iyo wakhti go'an oo isku dhafan oo lagu xiro kuwa wax lagu dhufto / ama tuugada. Mid ka mid ah farqiga u dhexeeya noocyada safka waa inay nabdoon tahay in la hubiyo derbi ama qaab dhismeed ama haddii loo guuri karo. Nidaam yar oo amaan ah (oo ku habboon lacagtii yarayd) ayaa badanaa loo yaqaannaa sanduuqa sanduuqa. Qalin Pilot. Shirkadda Pilot (Shirkadda Isgaadhsiinta Gaarka ah), Jabuutiya Gaisha Pairotto Kōporēshon, TYO: 7846) waa qalab Jabis Japanese ah oo fadhigeedu yahay Tokyo, Japan. Waxay soo saartaa qalabka wax lagu qoro, qalabka wax lagu qurxiyo iyo dahabka, laakiin waxaa ugu wanaagsan ee loo yaqaan qalimaanta. Waa shirkadda ugu weyn ee qalinjebinta ee Jabaan, waxaana ku yaala tiro badan oo ka mid ah qeybaha adduunka oo dhan, oo ay ka mid yihiin Filibiin, Boqortooyada Ingiriiska, Indonesia, Malaysia, India, Brazil, Koonfur Afrika, Jarmalka iyo Faransiiska. Qalabka Pilot intooda badan waxaa laga sameeyaa Japan, Faransiiska iyo Maraykanka. Namiki, Boorsada ilbiriqda ee Pilot oo leh naqshadaha maki-e qariya, ayaa lagu sameeyey warshadda Hiratsuka. 1MBD. 1Maalaysia Horumarinta Berhad (1MDB) waa shirkad istiraatiiji ah oo horumarineed oo Malaysiya ah, oo ay leedahay Wasaarada Maaliyadda (Incorporated). [1] [2] 1MDB waxaa loo aasaasey in ay dejiso qorshayaal istiraatiiji ah oo loogu talagalay horumarinta dhaqaale ee muddada dheer ee dalka ah iyada oo la wadaagayo iskaashiga caalamiga ah iyo horumarinta maalgashiga tooska ah ee shisheeye. [3] 1MDB waxay diiradda saareysaa mashaariic horumarineed oo istiraatiijiyadeed oo kuyaal ah aagga tamarta, hantida, dalxiiska iyo ganacsiga beeraha. 1MDB ayaa hadda ku lug leh mashaariic dhowr ah oo heer sare ah sida Tunnar Razak, mashruuca walaashii Tun Razak ee Bandar Malaysia, iyo helitaanka saddex wax soo saarayaal madaxbanaan. Tan iyo sannadkii 2015, shirkaddu waxay ku jirtay baadhis culus oo ay ku sameeyeen dhaqdhaqaaqa shakiga ah iyo caddaynta tilmaamaya dhaqdhaqaaqa lacagta la dhaqay. Dacwad oogaha Maxkamada Dastuurka ee Mareykanka (US Department of Justice) ayaa lagu sheegay in ugu yaraan $ 3.5 bilyan laga xaday lacagtii dowladu leedahay ee Malaysia 1MDB [4]. 1Maalaysia Horumarinta Berhad (1MDB) ayaa bilowday sida Hay'adda Maalgashiga Terengganu (TIA) oo ay bilowday Menteri Besar of Terengganu, Ahmad Said 2008-kii. TIA waxay ahayd sanduuq hanti dawladeed oo leh maalgelin bilow ah oo ah RM11 bilyan oo loogu talagalay xaqiijinta horumarinta dhaqaalaha ee gobolka Terengganu. Ujeedada maaliyaddu waxay ahayd in la xaqiijiyo horumar waara oo joogto ah iyada oo la ilaalinayo fiicnaanta dhaqaale ee dadka deggan Terengganu. Sanduuqa TIA waxaa laga soo qaatay dakhliga ku soo gala hantida magaalo ee RM6 bilyan iyo maalgelinta laga soo saaro suuqyada lacageed ee gudaha iyo dibadaba. Intaa ka sokow, Dowladda Federaalka waxay soo jeedisay in ay bixiso dammaanad ah RM5 bilyan oo ku salaysan dakhliga mustaqbalka saliidda ee Terengganu. [2] [5] 27-kii Maajo 2009, Ismee Ismail iyo Shahrol Azral Ibrahim Halmi ayaa heshiis la saxiixday Baanka AmInvest Bhd si loo kordhiyo 5 bilyan oo doolar iyada oo loo marayo soo saarista qoraallada Islaamiga ah ee xilliga dhexe (IMTNs), inkastoo loo sheegay in aysan sidaas samaynin dawlada gobolka Terengganu. Layligan waxaa kula taliyay lataliyaha gaarka ah ee TIA, Jho Low. 29kii Maajo 2009, TIA waxay heshay RM4.385 bilyan oo ah faa'iidada laga helay IMTN oo ka timid qiimo dhan RM5 bilyan. [6] 31kii Luuliyo 2009, Wasiirka Maaliyadda (Incorporated) ayaa la wareegay TIA oo wax ka bedelay magaciisa 1Maalaysia Development Bhd (1MDB). Mucaawinadan waxaa sameeyay MOFI afar bilood ka dib markii Dato Sri Najib Razak uu noqday Raiisul Wasaaraha Malaysia. [6] Isaga oo ku dhawaaqay 22 July 2009, Najib wuxuu sheegay in go'aanka lagu kordhinayo hay'adda TIA ay tahay mid federaali ah si loo suurtogeliyo faa'iidooyinkeeda in ay gaarto heer balaadhan oo ah dadka reer Malaysiya halkii ay deggan yihiin hal degmo kaliya. [7] Guud ahaan, maalgashiga 1MDB waxaa lagu soo koobi karaa waxyaabahan soo socda: - [2] Maalgashiga Shirkadda Warfaafinta ee Segregated (SPC) Avatar. Filimka 'James Cameron's Avatar', waa A 2009 Ameeriko, waa Ameerika 2009 [7] [8] Filimka qiyaaliga ah ee sayniska lagu maamulo, oo la qoray, soo saaray, iyo wadaagay James Cameron, iyo xiddigaha Sam Worthington, Zoe Saldana, Stephen Lang, Michelle Rodriguez, iyo Sigourney Weaver. Filimku wuxuu ku jiraa qarnigii 22-aad, markii ay bini'aadanku ku fashilmeen Pandora, oo ah dayax bilaash ah oo ka mida gaaska gaas ee nidaamka xiddigaha Alpha Centauri, si ay u noqoto macdanta aan macdanta lahayn, [9] [10] qol heerkul superconductor. [11] Ballaarinta kolonyada macdanta ayaa halis ku ah jiritaanka joogtada ah ee qabiilka degaanka ee Na'vi - noocyada bani-aadminnimada ah ee Pandora ah. Magaca filimka waxaa loola jeedaa jidhka naaska ee jirka la naqshadeeyey ee maskaxda ku leh maskaxda bani'aadamka ah oo loo isticmaalo in lagu dhexgalo asal ahaan Pandora. [12] Horumarka Avatar wuxuu bilaabay 1994, markii Cameron uu qoray bogga 80-bog oo filimka ah. [14] Filimka ayaa la filayay in uu dhaco ka dib markii uu dhamaystiray filimkii Titanic ee 1997, ka dib markii la sii daayay filimkii 1999, [15] laakiin, sida laga soo xigtay Cameron, tiknoolajiyadda lagama maarmaanka ah weli lama hanan karo si uu u gaaro himiladiisa filimka. Ka shaqeynta luuqada filimka filimka ee filimka ah wuxuu bilaabmay 2005, Cameron wuxuu bilaabay inuu kobciyo sawirka iyo qiyamka qiyaaliga ah horraantii 2006. [18] Avatar ayaa si rasmi ah u miisaan-saday $ 237 milyan. Qiyaaso kale ayaa qiimaha u dhexeeyay $ 280 milyan iyo $ 310 milyan oo wax soo saarka iyo $ 150 milyan oo loogu talagalay dhiirigelinta. [19] [20] [21] Filimku wuxuu sameeyay farsamooyin cusub oo farsamooyin fiidiyoow ah, waxaana loo sii daayay sawirro dhaqameedka, 3D-ka daawashada (isticmaalida RealD 3D, Dolby 3D, XpanD 3D, iyo IMAX 3D formats), iyo waayo-aragnimada "4D" ee xulashooyinka South Korea. [22] Filimka stereoscopic-ka waxaa lagu dhajiyay qalab tiknoolaji ah. [23] Titanic. Titanic waa 1997 filim asal ah oo lagu magacaabo "American epic romance-a-poem directed", oo qoraal ah, la sameeyay iyo isku-dubariday by James Cameron. Waxyaabaha aan la qiyaasi Karin ee ka hadlaya RMS Titanic, xiddigaheeda Leonardo DiCaprio iyo Kate Winslet oo xubno ka ah fasalo bulsheed oo kala duwan oo ku jiidanaya markabka markasta inta ay socdaan safarkeeda gaaban. Filimada Cameron ee filimka ayaa ka yimid jaceylkiisa uu la socdo markabka; waxa uu dareemay sheeko jacayl ah oo ay la socoto luminta bani'aadamku waxay muhiim u tahay in la gudbiyo saameynta dareenka ee masiibada. Wax soo saarku wuxuu bilaabmay 1995, markii Cameron lagu toogtay filimkii Titanic ee dhabta ahaa. Muuqaalada casriga ah ee maraakiibta cilmi baarista ayaa lagu toogtay gudoomiyaha Akademik Mstislav Keldysh, kaas oo Cameron u isticmaalay saldhig markii la duubay burburka. Moodooyinka kala duwan, sawirada kombiyuuterka, iyo dib u dhiska Titanic ee lagu dhisay Baja Studios, Playas de Rosarito ee Baja California ayaa loo isticmaalay in dib loo abuuro. Filimka ayaa qayb ahaan lagu maalgeliyay Sawirada Paramount iyo Fox 20th Century. Waxay ahayd filimka qaaliga ah ee ugu qaalisan wakhtigaas, iyada oo miisaaniyad wax soo saarkeedu yahay $ 200 milyan. Marka la sii daayo 19-kii Diseembar, 1997, Titanic waxay gaartay guulo muhiim ah iyo ganacsi. Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta 14 Abaalmarinta Akadeemiyada, waxay ku xidhnayd All About Eve (1950) oo loogu magac daray Oscar (1950), waxaana ku guuleystay 11, oo ay ku jirto abaalmarinta sawirada ugu fiican iyo Agaasime Best, oo ku xiran Ben-Hur (1959) ee Oscars ugu badiyay hal filim. Titanic wuxuu ahaa filimkii koowaad ee lagu gaaro sumcada billaha ah ee billaha ah. Sawirada 3D-ga Titanic, oo la sii daayay April 4, 2012 si ay u xusuusato qarashka sannadkii hore, ayaa ku guuleystay $ 343.6 milyan oo adduunka oo dhan ah, isaga oo riixaya filimka adduunka ee adduunka wadar ahaan $ 2.18 bilyan iyo filim labaad oo ah in ka badan $ 2 bilyan oo adduunka oo dhan (ka dib markii Avatar). Sanadkii 2017, filimka ayaa dib loo sii daayay sanadkiisii ​​20aad waxaana loo doortay inuu ilaaliyo diiwaangelinta filimka Mareykanka. Missouri. Missouri waa dawlad ku taalla Waddamada Midawga Yurub. [5] In ka badan lix milyan oo qof oo degan, waa gobolka 18-aad ee ugu badan ee ku yaala Ururka. Magaalooyinka ugu waaweyn magaalooyinka waa Magaalada Kansas, St. Louis, Springfield, iyo Columbia; caasimaddu waa Jefferson City, oo u dhow xarunta dhexe ee gobolka Missouri. Gobolka ayaa ah midka 21-aad ee ugu ballaaran. Koonfurta waxaa ah Oscar, dhul daaqsin ah, oo bixiya alwaax, macdan, iyo madadaalo. Wabiga Mississippi wuxuu ka kooban yahay xuduudda bari ee gobolka. Dadku waxay degen yihiin dhulka hadda loo yaqaan Missouri ugu yaraan 12,000 oo sano. Dhaqanka Mississippi wuxuu dhisay magaalooyin iyo tuulo, ka hor inta uusan hoos udhicin 1300s. Markii ay baadhayaashu Yurub yimaadeen 1600kii waxay la kulmeen waddamada Osage iyo Missouria. French Faransiisku waxay dejiyeen Louisiana, oo ah qayb ka mid ah New France, oo la aasaasay Ste. Ka dib 1735 iyo St. Louis 1764. Ka dib muddo kooban oo ah xeerka Isbaanishka, Maraykanku waxay soo iibsadeen Louisiana Purchase 1803dii. Dadka reer Maraykan ee ka soo jeeda Upland koonfur, oo ay ka mid yihiin afrikaanka afrikaanka ah, ayaa ku soo galay xeebta cusub ee Missouri. Missouri waxaa loo aqoonsaday in ay tahay wadan addoon ah iyada oo qayb ka ah Maqalka Missouri. Dad badan oo ka yimid Virginia, Kentucky, iyo Tennessee waxay degeen aagga Boonslick ee Mid-Missouri. Wax yar ka dib, soogalootin culus oo Jarmal ah ayaa sameeyay Missouri Rhineland. Kentucky. Kentucky (oo ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa kən-TUK-ee), si rasmi ah u ah Commonwealth of Kentucky, waa gobol ku yaal bartamaha koonfur-bartamaha ee Maraykanka. Inkasta oo ay ku dheehan tahay "State of Kentucky" ee sharciga u abuuray, [5] Kentucky waa mid ka mid ah afar dawladood oo Mareykan ah oo loo yaqaan 'Commonwealth' (kuwa kale ee Virginia, Pennsylvania, iyo Massachusetts). Asal ahaan qayb ka mid ah Virginia, 1792 Kentucky wuxuu noqday gobolka 15aad ee ku biiray Ururka. Kentucky waa kan 37aad ee ugu ballaaran iyo kan 26-aad ee ugu tirada badan 50-ka Mareykanka. Kentucky waxaa loo yaqaan "Bluegrass State", naaneysi oo ku salaysan bluegrass oo laga heley badiba daaqsinka sababtoo ah ciidda bacrin ah. Mid ka mid ah gobollada waaweyn ee Kentucky waa gobolka Bluegrass ee bartamaha Kentucky, kuwaas oo ku yaal laba ka mid ah magaalooyinkooda waaweyn, Louisville iyo Lexington. Waa dhul ay leeyihiin deegaan kala duwan iyo khayraad farabadan, oo ay ku jiraan nidaamka godadka ugu dheer dunida, Mammoth Cave National Park, dhererka ballaadhan ee biyaha la marin karo iyo durdurrada ku yaalla Maraykanka, iyo labada badda ee ugu ballaadhan ee bariga Mississippi. Kentucky sidoo kale waxaa loo yaqaanaa tartanka fardaha, waxyaallaha bourbon, sunshine, dhuxul, goobta taariikhiga ah ee My Old Kentucky Home, waxsoosaarka baabuurta, tubaakada, muusikada bluegrass, kubbadda koleyga, iyo Kentucky Fried Chicken Kolorado. [8] [9] waa xaalad Maraykan ah oo ku yaalla inta badan koonfurta Rocky Mountains iyo sidoo kale qaybta waqooyi bari ee Colorado Plateau iyo geeska galbeed ee Dhulka Great Plains. Waa gobolka 8aad ee ugu ballaaran iyo juquraafka 21aad ee Maraykanka. Qiyaasta dadweynaha Colorado waxay ahayd 5,540,545 bishii Luulyo 1, 2016, korodhka 10.17% taniyo 2010 Tirakoobka Maraykanka. Gobolka ayaa loo magacaabay Wabiga Colorado, kuwaas oo safarro Isbaanish ah loogu magac daray Río Colorado oo ah geedka jilicsan ee webiga laga soo qaado. Dhulka Colorado waxaa la qabtey Febraayo 28, 1861, iyo Agoosto 1, 1876, Madaxweynaha Maraykanka Ulysses S. Grant oo saxiixay Bayaanka 230aad ee Aqoonsiga Colorado ee Midowga Asistan oo ah 38-da gobol. Colorado waxaa lagu naaneesaa "qarnigii qarniga" sababtoo ah waxay noqotay dawlad qarnigii ka dambaysay markii la saxiixay Baaqa Maraykanka ee Xoriyada. Colorado waxaa xuduud u leh Wyoming waqooyiga, Nebraska ilaa waqooyi-bari, Kansasta bari, Oklahoma oo ku taal koonfur-bari, New Mexico oo ku taal koonfurta, Utah oo galbeedka ah, waxayna taabataa Arizona dhinaca koonfur-galbeed ee Afarta geesood. Colorado waxaa lagu qeexay muuqaalkeeda muuqaalka buuraha, kaymaha, bannaanka sare, mesas, jiingooyinka, dhagaxyada, webiyada iyo dhulalka lamadegaanka. Colorado waa qayb ka mid ah galbeedka ama galbeedka maraykanka, iyo mid ka mid ah Dalalka Dagmada. Denver waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee Colorado. Dadka degan gobolka waxaa loo yaqaana Coloradans, inkastoo ereyga "Coloradoan" loo isticmaalay qaldan. [ Maktabadda Shiinaha. Maktabadda Qaranka ee Shiinaha (Shiineyska fudud ee Shiinaha: 中国 国家 图书馆; Shiineeys: Shiinaha: Jiuqu: Guōngguó Guójiā Túshūguǎn) ama NLC in Beijing waa maktabadda qaranka ee Jamhuuriyadda Dadka Shiinaha. Iyadoo ay ka kooban tahay 35 milyan oo alaab, [1] [3] waa maktabad ugu weyn Asia iyo kan ugu weyn adduunka. Waxay haysataa ururinta ugu weyn ee suugaanta shiineeska iyo dukumiintiyada taariikhiga ah ee adduunka. [4] Maktabadda Qaranka ee Shiinaha, Maktabada Imperial ee Peking (Jaamacada Toushshu), waxaa la aasaasay 9kii September 1909 ee dawladdii Qinge. Waxaa markii ugu horreysay la furay ka dib markii Xinhai Revolution, 1912-kii. Sanadkii 1916, maktabadda waxay heshay maktabadda maktabada kaydka. [4] Bishii Luulyo 1928, magaceeda waxaa loo beddelay Maktabadda Qaran ee Maktabadda, kadibna waxaa loo beddelay Maktabadda Qaranka. Shirkad Addidas. Adidas AG (Jarmal: [adiˌdas] (qaabka loo yaqaan "ɑdidɑs" ilaa 1949) waa shirkad caalami ah, oo aasaasay oo xarunteedu tahay Herzogenaurach, Jarmalka, oo samaysa iyo soo saaro kabo, dhar iyo qalabyo waa shirkadda ugu weyn ee isboortiga ee Yurub, Nike ka dib [5] [6] Waa shirkad heysata shirkadda Adidas, oo ka kooban shirkad Reebok oo isboorti ah, shirkadda TaylorMade golf (oo ay ku jiraan Ashworth), Runtastic, shirkad tiknoolijiyada farsamada Austria, iyo 8.33% Bayern Naadiga Adidas ee dakhliga sanadka 2016 wuxuu ku qoran yahay € 19.29 bilyan. Shirkadda waxaa bilaabay Adolf Dassler guriga hooyadiis; waxaa ku biiray walaalkiis oday Rudolf 1924-kii oo magaciisa la yidhaahdo Dassler Brothers Factory Shoe. Dassler waxay ka caawisay horumarinta qoob ka ciyaarka munaasabadaha ciyaaraha fudud. Si kor loogu qaado tayada dharka ciyaaraha fudud, wuxuu ka soo wareegay qaab horay ah oo dhuxul culus ah si uu u isticmaalo canjiga iyo caagga. Dassler waxay ku qancisay Jesse Owens inuu u isticmaali lahaa gacmihiisii ​​lagu sameeyey ciyaaraha Olimbikada xagaaga 1936. 1949-kii, kadib markii uu burburay xiriirka ka dhexeeya walaalaha, Adolf wuxuu abuuray Adidas, Rudolf wuxuu aasaasay Puma, taas oo noqotay ganacsade Adidas. Calaamadda Adidas waa saddex xargo oo loo isticmaalo dharka shirkada dharka iyo kabaha sida kaalmada suuq-geynta. Shirkadda Adidas iibsatay 1952 shirkad isboorti oo lagu magacaabo Karhu Sports, ayaa noqotay mid ku guulaysatay in Dassler ku sharraxdo Adidas "Shirkadda Saddex Sarrifka". [7] [9] Magaca calaamaduhu waa mid aan la qoondeeynin waxaana lagu dhejiyaa kiis yar "a". [10] Iibsato Alaska. Alaska iibsiga (Ruushka: Predjan Aliaki, Prodazha Alyaski) waxay ahayd Mareykanka oo ka soo qaatay Boqortooyada Ruushka ee Boqortooyada Ruushka 30-kii Maarso, 1867, oo ay saxiixday Senate-ka Mareykanka, waxaana saxiixay Andrew Johnson. Ruushku wuxuu rabay in uu iibiyo dhulkiisa Alaskan, sababtoo ah dhibaatada ay ku noolyihiin, la'aanta khayraadka dabiiciga ah, iyo ka baqaya in si fudud loo qabsado Boqortooyada Ingiriiska haddii dagaalku u dhexeeya labada dal. Hawlaha ugu muhiimsan ee Ruushka ee ka socda dhulkaas ayaa ahaa ganacsi dhoobo ah iyo shaqooyin adeegayaal ah oo ka mid ahaa Native Alaskanans. Dhulka waxaa lagu daray 586,412 mayl oo isku wareeg ah (1,518,800 km2) ee dhulka cusub ee Maraykanka. Diidmada iibsashada ee Maraykanka ayaa inta badan ku fiicnayd; Qaar ka mid ah dadka ka soo horjeeda ayaa ugu yeeray "Seward's Folly" ka dib markii Xoghayaha Arimaha Dibada William H. Seward, halka kuwo kale ay ammaaneen heshiiska u socda UK iyo Ruushka iyada oo la jaanqaadeysa ganacsiga Mareykanka ee ballaarinta ganacsiga Maraykanka ee gobolka Pacific. Asal ahaan waxaa loo abaabulay Waaxda Alaska, aagga waxaa loo badalay Degmadda Alaska iyo Alaska Territory ka hor inta uusan noqonin gobolka casriga ah ee Alaska markii loo aqoonsaday Midowga Yurub 1959. Mishiigan. Michigan (/ mɪʃɪɡən / (Ku dhowaad liiska liiska codadka)) waa gobol ka mid ah harooyinka Woqooyi iyo gobollada dhexe ee Maraykanka. Magaca gobolka, Michigan, wuxuu ka yimid ereyga Ojibwe, macnaheedu yahay "biyo ballaaran" ama "haro ballaaran". [7] Michigan waa tobanka tobnaad ee ugu badan 50-ka Mareykanka, oo leh 11-aad ee ugu weyn guud ahaan, iyo gobolka ugu weyn ee wadarta guud ee bariga Wabiga Mississippi. Michigan waxay leedahay dad ku dhow 10 milyan. Caasimaddu waa Lansing. Metro Detroit wuxuu ka mid yahay dhaqaalaha ugu badan ee dadweynaha ee caasimada. Michigan waa gobolka kaliya ee ka kooban laba x-roodh. Jasiiradda hoose, oo magaca Michigan lagu asal ahaan jiray, ayaa inta badan lagu tilmaamaa inuu yahay boodh. Jasiiradda Upper (badanaa loo yaqaan "U.P.") waa Jasiirada hoose oo ay ku dhufteen Baqaarada Mackinac, oo ah shan mile (8 km) oo ku taal Lake Lake Lake Lake Michigan. Buundada Mackinac waxay isku xirtaa badmaaxiinta. Dawladu waxay leedahay xeebaha ugu dheer ee xeebaha ah ee qaybta siyaasadeed ee adduunka, iyada oo ay ku xiran tahay afar ka mid ah shan waweyn oo waaweyn, iyo Lake Saint Clair. [8] Natiijo ahaan, waa mid ka mid ah waddamada ugu horumarka Maraykanka ee loogu talagalay gawaarida madadaalada. [9] Michigan sidoo kale waxay leedahay in ka badan 64,980 harooyinka gudaha iyo balliyada. [10] Qofka gobolka jooga marna kama socon karo lix mayl (9.7 km) laga bilaabo ilo dabiici ah ama in ka badan 85 mayl (137 kiiloomitir) oo ka soo baxa xeebaha Great Lakes. Mississippi. Mississippi (/ ˌmɪsɪsɪpi / (Codkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobol ku yaalla Koonfurta Maraykanka, iyadoo qayb ka ah xudduudeeda koonfureed ee ay sameeyeen Gacanka Mexico. Xuduudkeeda galbeed waxaa sameeya Wabiga Mississippi. Gobolka wuxuu leeyahay dad ku dhow 3 milyan. Waa 32-aad ee ugu ballaaran iyo kan ugu tirada badan 32-aad ee ugu badan 50-ka Mareykanka. Ku yaal bartamaha gobolka, Jackson waa caasimadda gobolka iyo magaalo weyn, oo leh qiyaastii qiyaastii 175,000 oo qof. Gobolka ayaa si weyn u kaydi bannaanka aagga Mississippi Delta, inta u dhexeysa wabiyada Mississippi iyo Yazoo. Ka hor Intii Dagaalkii Sokeeye ee Maraykanku, horumarka gobolka badankood wuxuu ahaa wabiyada wabiga, halkaas oo addoommadii ay ka shaqeeyeen warshado suuf ah. Dagaalkii ka dib, dhulka hoose ee gudaha ayaa la nadiifiyey, inta badanna ay xoreeyeen. Dhamaadkii qarnigii 19aad, Afrikanka Afrika waxay ka sameysteen saddex meelood labo meel oo ah milkiilayaasha hantida ee Delta, laakiin shirkadaha qoryaha iyo tareenada ayaa helay dhul badan oo ka mid ah dhibaatooyinka dhaqaale. Dhamaynta dhulku waxay bedeshay bay'ada Delta, oo kordhisay khatarta daadadka ee Mississippi. Dhowr dhul ayaa hadda haya ganacsatada. Gobollada miyiga ah ee leh miyiga beeraha ee ay ku badan yihiin beeraha warshadaha, Mississippi ayaa hooseysa ama ka hooseeya dawlad-goboleedyada tallaabooyinka sida caafimaadka, heerka waxbarashada, iyo dakhliga reerka dhexdhexaadka ah [6] [8] Beeraha loo yaqaan 'Buckfish Farmers' 'bacaha beeraha' waxay soo saartaa inta badan kalluumeysiga beeraha ee ku nool Maraykanka. [9] Tennessee. Tennessee), maxaliga / tɛnəsi /; [8] Cherokee: igta, turjumi. Tanasi) waa gobol ku yaal gobolka koonfur bari ee Maraykanka. Tennessee waa kan 36aad ee ugu weyn iyo kan 16-aad ee ugu badan 50-ka Mareykanka. Tennessee waxaa xuduud u leh Kentucky iyo Virginia ilaa waqooyiga, Waqooyiga Carolina ilaa bari, Georgia, Alabama, iyo Mississippi koonfurta, iyo Arkansas iyo Missouri xagga galbeedka. Buuraha Appalachian waxay ku badan yihiin qaybta bariga ee gobolka, halka Wabiga Mississippi uu ka kooban yahay xuduudda galbeed ee gobolka. Nashville waa caasimadda gobolka iyo magaalo weyn, oo leh dad gaaraya 660,388. Magaalada labaad ee ugu weyn ee Tennessee waa Memphis, oo leh qiyaastii 652,717. [9] Gobolka Tennessee wuxuu ku salaysan yahay Ururka Watauga, oo ah heshiis 1772 ah oo guud ahaan loo arko inuu yahay dawlad dastuuri ah oo ku taal galbeedka Appalachians. [10] Maxay Tennesee waxay markii hore ahayd qayb ka mid ah Waqooyiga Carolina, ka dibna qayb ka mid ah Southwest Territory. Tennessee waxaa loo aqoonsaday midowga 16aad ee June 1, 1796. Tennessee wuxuu ahaa kii ugu dambeeyay ee ka tagay Midowga Yurub wuxuuna ku biiray Confederacy markii uu ka soo baxay dagaalkii sokeeye ee Maraykanku 1861-kii. Ku biiray ciidammadii Ururka 1862, dawlad-goboleedka ugu horreeya ee dib loogu soo celiyo Ururka Shaqaalaha dhammaadka dagaalka. [11] Wyoming. Wyoming (/ waɪoʊmɪŋ / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobolka gobolka buuraha ee galbeedka Maraykanka. Gobolka ayaa ah kan ugu ballaaran 10-ta degmo, ugu yaraan dadka ugu tirada yar iyo kuwa ugu hooseeya ee ku nool dalka. Wyoming ayaa xuddun u ah waqooyiga Montana, oo ku taal bariga South Dakota iyo Nebraska, koonfurta Colorado, koonfur-galbeed by Utah, iyo galbeed by Idaho iyo Montana. Dadweynaha gobolka ayaa lagu qiyaasey 586,107 sanadka 2015, taas oo ka yar 31 ka mid ah magaalooyinka Mareykanka ee ugu badan oo ay ku jiraan Denver deriska ah. [8] Cheyenne waa caasimadda gobolka iyo magaalada ugu badan, oo dadweynaha lagu qiyaasay 63,335 sanadka 2015. [9] Galbeedka saddex-meelood ee gobolka ayaa inta badan lagu daboolaa kala duwanaanta buuraha iyo gawaarida buuraha Rocky Mountains, halka saddexda bari ee gobolka uu yahay heer sare oo sarreeya oo loo yaqaan 'High Plains'. Ku dhawaad ​​kalabar dhulalka Wyoming waxaa iska leh Dawlada Mareykanka, taasoo u hogaamineysa Wyoming si ay u darajo lixaad degaan iyo shanaad marka la barbardhigo dhul dawladeed oo ay leedahay dawladda federaalka. [10] Goobaha Federaalka waxaa ka mid ah laba beerood oo qaran ah - Grand Teton iyo Yellowstone-labo goobaha madadaalada qaranka, laba dhismayaal qaran, dhowr kaymo qaran, goobaha taariikhiga ah, haraaga kalluunka, iyo xayawaanka duurjoogta. Dadka degan gobolka waxaa ka mid ah Crow, Arapaho, Lakota, iyo Shoshone. Koonfur Wyoming waxay ku jirtay boqortooyadii Isbaanishka iyo ka dibna dhulkii Meksika illaa iyo markii loo dhoofiyay Maraykanka sannadkii 1848 dhamaadkii Dagaalkii Mexico-Amerika. Gobalka Wyoming waxay soo iibsadeen magaca Wyoming markii biil loo soo bandhigay Congress-ka Mareykanka sanadkii 1865-kii si loo siiyo "dawlad ku meel-gaar ah dhulka Wyoming". Magaca ayaa horay loogu isticmaalay Dooxada Wyoming ee Pennsylvania, waxaana laga soo qaatay ereyga Munsee xwé: wamnnk, macnaheedu "wabiga wabiga weyn" [11] [12] Maine. Maine (/ meɪn /) waa gobol Maraykan ah oo ku yaal gobolka New England ee waqooyi bari ee Maraykanka. Maine waa meesha 12aad ee ugu yar ee degaanka, tirada ugu yar ee 9aad, iyo 38ka ugu badan ee dadku ku badan yihiin 50 dawladood. Waxaa xuduud la leh New Hampshire xagga galbeedka, Badweynta Atlantic ee koonfur-bari, iyo gobollada Canadian ee New Brunswick iyo Quebec oo kuyaal waqooyi-bari iyo waqooyi-galbeed. Maine waa gobolka ugu sarraysa bariga Maraykanka, iyo waqooyiga bari ee Barafka Weyn. Waxaa loo yaqaanaa geeldeeda, xeebta dhagaxda; buuraha daaqaya; gudaha dhismaha oo aad u culus; iyo marinnada quruxda badan, iyo sidoo kale cunnooyinka badda, gaar ahaan clams and lobster. Waxaa jira jawi cimilada qoyan ee gobolka oo idil, xitaa meelaha xeebaha sida magaalada ugu badan ee Portland. [16] Caasimaddu waa Augusta. Kumanaan sano, dadka asaliga ah waxay ahaayeen dadka deggan degaanka hadda ee Maine. Waqtiga Europe ee soo galaya ee iminka Maine, dad badan oo Algonquian-ku hadla ayaa ku nool degaanka. Degmadda Yurub ee ugu horraysa ee aagga waxay ahayd Faransiiska oo ku yaala 1604 Saint Jroix Island, Pierre Dugua, Sieur de Mons. Heshiiska Ingiriisiga ee ugu horreeyey wuxuu ahaa Popham Colony, oo uu aasaasay Shirkadda Plymouth ee 1607. Qaar badan oo ka mid ah degaannada Ingiriisiga ayaa la aasaasay xeebta Maine ee 1620aad, inkastoo jawiga cakiran, lumay, iyo khilaafka dadweynaha maxalliga ah dad badan ayaa ku fashilmay sanado badan. Waqooyi Karolina. Waqooyiga Carolina (/ ˌkærəlaɪnə / (Sannadkan codka dhegeysanaya)) waa gobol Maraykan ah oo ku yaal gobolka koonfur bari ee Maraykanka. Waxay xuduud u leedahay South Carolina iyo Georgia xagga koonfureed, Tennessee galbeed, Virginia ilaa waqooyiga, iyo Badweynta Atlantic ee bari. Waqooyiga Carolina waa kan ugu weyn 28th iyo 9ka ugu badan ee ka mid ah dawladaha Mareykanka. Gobolka ayaa u qaybsan 100 gobol. Caasimaddu waa Raleigh, oo ay wehliyaan Durham iyo Chapel Hill oo ku yaala xarunta ugu weyn ee cilmi baarista ee Maraykanka (Cilmi baarista Triangle Park). Degmada ugu badan waa Charlotte, oo ah xarunta saddexaad ee bangiga ugu weyn ee Maraykanka ka dib markii New York City iyo San Francisco. [8] Gobolka ayaa leh heerar sare oo heer sare ah oo laga soo bilaabo xeebta xeebta ilaa 6,684 feet (2,037 m) Mount Mitchell, oo ah meesha ugu sarraysa ee Waqooyiga Ameerika ee bariga Mississippi. [9] Cimilada xeebaha xeebta waxaa si weyn u saameeya bada Atlantic. Inta badan gobolku wuxuu ku dhacaa aagga cimilada cimilada. In ka badan 300 mayl (500 km) oo ka soo jeeda xeebta, galbeedka, qaybta buuraha ee gobolka ayaa leh cimilad aad u sarreeya. Idaho. File:Public-Lands-Western-US.png|thumb|right|Sixty percent of Idaho's land is held by the National Forest Idaho (/ aɪdəhoʊ / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysan)) waa gobolka gobolka waqooyi galbeed ee Maraykanka. Waxay xuduud u tahay gobolka Montana oo ah bariga iyo woqooyi, Wyoming oo bari, Nevada iyo Utah xagga koonfureed, iyo Washington iyo Oregon xagga galbeedka. Waqooyiga, waxa ay qayb ka tahay xudduudda Kanadiyaanka ah ee gobolka British Columbia. Dad tiradoodu tahay qiyaastii 1.7 malyan iyo aag 83,569 mayl laba jibaaran (216,440 km2), Idaho waa kii 14aad ee ugu weynaa, tirada ugu yar ee 12aad iyo kan 7aad ee ugu hooseeya ee ka mid ah 50ka waddan ee Maraykanka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Boise. Idaho ka hor intaan Yurub degeneyn waxaa degen dadwaynaha Asal ahaan, kuwaas oo qaarkood ay weli ku nool yihiin aagga. Qarnigii 19aad, Idaho waxaa loo tixgeliyey qayb ka mid ah Oregon Country, oo ah degaan ka soo horjeedda Maraykanka iyo Boqortooyada Ingiriiska. Waxay si rasmi ah u noqotay waddanka Maraykanka iyadoo la saxiixday Heshiiskii Oregon ee 1846, laakiin meel gooni ah oo Idaho ah lama abaabulin illaa iyo 1863, halkii lagu darey mudaharaadyada Oregon iyo Washington Territory. Idaho ayaa ugu danbeyntii la soo gebogebeeyay Midowga Maxaakiinta 3-da Luulyo, 1890-kii, isagoo noqday 43-jir. Abaabulka qayb ka mid ah Woqooyi Galbeedka Waqooyi Galbeed (iyo isku xirka Cascadia), Idaho waxay u qaybsan tahay gobollo kala duwan iyo cimilada. Woqooyiga gobolka, tirada yar ee ka baxsan Idaho Panhandle waxay si dhow ula xiriirtaa Bariga Washington, oo ay la wadaagto Booska Waqooyiga Bari ee - inta kale gobolka ayaa isticmaala Mountain Time Zone. Koonfurta gobolka waxaa ka mid ah Wabiga Snake River (oo badiba dadweynaha iyo dhulka beeraha), halka koonfur-bari ay ku jirto qayb ka mid ah Basin weyn. Idaho waa meel aad u buuran, waxaana ka kooban dhowr xabbadood oo buuraha Rocky ah. Adeegga Maraykanka ee Forest Forest wuxuu heystaa 38% dhulka Idaho, inta badan gobol kasta. Meksiko Cusub. New Mexico (Isbaanish: Nuevo México ayaa u dhawaaqday [nweβo mexiko], Navajo: Yootó Hahoodzo wuxuu ku dhawaaqay [jòːtxó xɑxʷòːtsò]) gobolka gobolka Koonfur Galbeed ee Maraykanka. Dadweynaha ku nool qiyaastii laba milyan, New Mexico waa gobolka 36-aad ee ugu tirada badan. Iyada oo wadarta guud ee ah 121,590 sq m (314,900 km2), waa shanaad ugu weyn iyo shanaad ugu yar ee dadku ku badan yahay konton gobol. Waa mid ka mid ah Dawladaha Mountain View oo ay la wadaagaan Afarta Goolood ee ku yaalla Utah, Colorado, iyo Arizona. Xarunta dhaqanka iyo dhaqanka waa Santa Fe, halka magaalada ugu weyn ay tahay Albuquerque. Sababtoo ah goobta juqraafi ah, Waqooyiga iyo Bariga Cusub ee New Mexico ayaa soo bandhigay jawi, jawi alpine halka galbeedka iyo koonfurta New Mexico ay soo bandhigeen jawi cagaaran. Dhaqaalaha New Mexico wuxuu ku tiirsan yahay saliida shidaalka, soo saaridda macdanta, beeraha qallalan, caanaha lo'da, qoryaha dhagxaanta, iyo ganacsiga tafaariiqda. Laga soo bilaabo 2016-2017, guud ahaan wadarta guud ee gudaha (GDP) wuxuu ahaa $ 95 bilyan iyadoo lagu saleynayo qofkiiba $ 45,465. Xaaladda New Mexico ee canshuurta canshuurta waxay soo saartaa cashuuraha dakhliga shakhsiyadeed ee hooseeya ee dadka deegaanka iyo shaqaalaha milatariga, oo siinaya canshuur celin iyo ka-dhaafitaanyo warshado wanaagsan. Sidaa daraadeed, warshadaheeda filimku waxay kor u qaadeen $ 1.23 bilyan oo dhaqaale guud. Maaddaama ay tahay aag wayn iyo cimilada dhaqaalaha, New Mexico waxay leedahay joogitaan ciidan oo Maraykan ah oo calaamad u leh calaamada White Sands Missile Range. Wakaaladaha amniga ee Mareykanka oo kala duwan ayaa saldhig baaritaan iyo baaritaan ku sameeya New Mexico sida Sandia iyo Los Alamos Shaybaarada Qaranka. Sanadkii 1940-yadii, Project Y ee Manhattan wuxuu soo saaray oo dhistay bamkii ugu horreeyay ee dalka iyo tijaabada nukliyarka, Trinity. Nevada. Nevada (/ nɪvædə /; eeg sawirka) waa gobol ku yaal galbeedka, buuraha galbeedka, iyo koonfur galbeed ee Maraykanka. Waxay xuddun u tahay Oregon xagga waqooyi-galbeed, Idaho ilaa waqooyi-bari, Kaliforniya galbeed, Arizona ilaa koonfur, iyo Utah ilaa bari. Nevada waa kan 7-aad ee ugu ballaaran, 34-aad ee ugu tirada badan, laakiin 9-kii ugu yaraa ee ugu qanacsan 50-ka Mareykanka. Ku dhawaad ​​afar meelood saddex meelood oo dadka Nevada ku nool waxay ku nool yihiin gobolka Clark County, oo ku yaalla magaalooyinka Las Vegas-Paradise ee magaalada [6] saddexda magaalo ee afar magaalo ee ugu waaweyn oo ku yaala. Hase yeeshee caasimada Nevada, waa Carson City. Nevada ayaa si rasmi ah loo yaqaan "Silver State" sababtoo ah muhiimada lacagta ee taariikhda iyo dhaqaalaha. Waxaa sidoo kale loo yaqaan 'Battle Born State State', sababtoo ah waxay gaadhay dowladnimo intii lagu jiray Dagaalkii Sokeeye (ereyada "Battle Born" ayaa sidoo kale ka muuqda calanka gobolka); sida "Sagebrush State", ee warshadda dalka hooyo ee isla magaca; iyo sida "Dawlad Goboleedka". [8] Nevada waa dhul-beereedka iyo semi-yar-yar, inta badan waxa ku jira Baska Weyn. Meelaha koonfurta ee Basin Weyn ayaa ku dhex yaal degaanka Mojave, halka Lake Tahoe iyo Sierra Nevada ay ku yaallaan galbeedka. Qiyaastii 86% dhulkii gobolka waxaa maamula maamulada kala duwan ee dawladda federaalka ah ee Maraykanka, labadaba rayid iyo ciidanba. [9] Ka hor intaan Yurub la soo xiriirin, dadka Asaliga ah ee reer Paiute, Shoshone, iyo Wakae waxay degen yihiin dhulka haatan Nevada. Gaariyayaashii ugu horreeyay ee si ay u sahamiyaan gobolka ayaa ah Spanish. Waxay u yeedheen gobolka Nevada (baraf) sababtoo ah barafka oo daboolay buuraha xilliga qaboobaha. Meelahaasi waxay qayb ka ahaayeen Viceroyalty of New Spain, waxayna noqotay qayb ka mid ah Mexico markii ay xorowday 1821. Maraykanku wuxuu ku biiray aagga 1848 ka dib guushii uu ka gaaray Dagaalkii Meksiko iyo Maraykanka, waxaana lagu darey qayb ka mid ah Utah Territory 1850. Helitaanka lacagta lacageed ee "Comstock Lode" ee sannadkii 1859 waxay keentay kor u kicinta dadwaynaha oo abuuray Nevada Territory meel ka baxsan gobolka Utah ee 1861. Nevada waxay noqotay dalkii 36aad Oktoobar 31, 1864, oo ah kan labaad laba dawladood ayaa lagu darey Midowga Yurub intii lagu jiray Dagaalkii Sokeeye (markii ugu horeysay ee West Virginia). [10] Louisiana. Louisiana (/ luˌiːziænə / (Sannadkan maqlaa), / ˌluːzi- / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysta)) [a] waa gobol ku yaal koonfurta bari ee Maraykanka. Waa 31-jir iyo 25-aad ee ugu badan 50-ka Mareykanka. Caasimada Louisiana waa Baton Rouge iyo magaaladeeda ugu weyn waa New Orleans. Waa gobolka kaliya ee Maraykanka oo leh qaybo siyaasadeed oo lagu magacaabo kaniisadaha, kuwaas oo ah dawladda hoose ee u dhigma gobollada. Kaniisadda ugu weyn ee ay dadku ka kooban yihiin waa Batroolka Caddaanka Bariga, ugu weynna qaybta guud ee wadarta guud waa Plaquemines. Louisiana ayaa xuddun u ah Arkansas oo waqooyiga, Mississippi oo ku taal bariga, Texas ilaa galbeedka, iyo Gacanka Mexico ee koonfurta. Inta badan dhulalka dawlad-goboleedku waxay ka sameysteen dhul-daadsan oo ku dhuftay Webiga Mississippi, oo ka tagay duufaan waaweyn iyo meelo ballaadhan oo ah xeebta xeebta iyo dhaamka. [10] [source source] Tusaalooyinka caadiga ah waxaa ka mid ah shimbiraha sida Ibis iyo egrets. Waxaa sidoo kale jira noocyo badan oo rahyo geedka, iyo kalluunka sida sturgeon iyo paddlefish. Meelaha aad u sarreeya, dabku waa geedi socod dabiici ah oo ku yaal dhulka, waxana uu soo saarey aagag ballaaran oo ah geed-geedo qoryo dheer iyo qoyan oo qoyan. Kuwani waxay taageertaa noocyo badan oo noocyada dhirta ah, oo ay ku jiraan noocyo badan oo ah orchids iyo dhirta walxaha leh. [10] Louisiana waxay leedahay qabiilooyin asal ah oo Mareykan ah oo ka badan gobollada kale ee koonfureed, oo ay ku jiraan afar gobol oo la aqoonsan yahay, tobanka dowladu aqoonsan yihiin, iyo afar aan weli aqoonsi helin. [11] Qaar ka mid ah deegaannada magaalada Louisiana waxay leeyihiin dhaqamo kala duwan, dhaqamo kala duwan, iyagoo si aad ah u saameynaya isku dhafka qarnigii 18aad ee Faransiiska, Haitian, Isbaanish, Dhaladka Asaliga ah, iyo Afrikaanka Afrikaanka ah ee loo maleynayo inay yihiin kuwo ka baxsan Maraykanka. Ka hor intaan Maraykanku iibsanayn dhulkii 1803, gobolka hadda ee gobolka Louisiana wuxuu ahaa labada degmo oo Faransiis ah iyo muddo kooban, mid ah Isbaanish. Intaa waxaa dheer, colonists waxay soo qaadeen dad badan oo Afrikan ah oo ah addoonro qarnigii 18aad. Dad badan ayaa ka yimid dad ka mid ah gobolkaas oo ku yaala Galbeedka Afrika, sidaas darteed waxay xooga saarayaan dhaqankooda. Dhinaca Dagaalkii Sokeeye ka dib, Anglo-Americans waxay kordhiyeen cadaadiska Anglican, iyo 1921, Ingiriisku wuxuu ahaa waqti loogu talagalay luqadda kaliya ee wax lagu dhigto dugsiyada Louisiana ka hor intaanay siyaasad aheyn luqado badan oo la soo nooleeyey 1974-kii.] Marna ma jirin luqad rasmi ah oo ku taala Louisiana, dastuurkana dawladuna waxay ku tiri "xuquuqda dadka si ay u ilaaliyaan, koriyaan, una hormariyaan asalka taariikheed, luqad iyo dhaqameed." [12] Maryland. Maryland (US:,] waa gobolka gobolka Mid-Atlantik ee Maraykanka, oo xuduud la leh Virginia, West Virginia, iyo Degmada Columbia ilaa koonfurta iyo galbeedka, Pennsylvania oo waqooyi ah, iyo Delaware ilaa bari. Magaaladda ugu weyn waa Baltimore, oo caasimadeeda waa Annapolis: Noocyada naanaysta ee joogtada ah waxaa ka mid ah Old Line State, State Free, iyo Chesapeake Bay State, Gobolka waxaa lagu magacaabaa boqoradda Ingiriiska Henrietta Maria oo Faransiis ah [10] [11] Mid ka mid ah 13-kii subaxnimo ee ugu dambeeyay, Maryland waxaa loo tixgeliyaa meesha uu ku dhashay ee xoriyadda diinta ee Maraykanka. Dawlada waxaa aasaasay George Calvert, wasiirka arrimaha dibadda iyo saaxiibkiisa gaarka ah ee King James I. Markii Calvert loo beddelay Galbeedka 1625 waxaa loola jeeday inuu ka fadhiisto xafiis dawladeed, laakiin saaxiibtinimadiisa King James ayaa weli joogtay. [13] Calvert waxa uu lahaa xiiso hore oo ku saabsan maamulka gumeysiga iyo codsigiisi James James si ay u bixiyaan diin diimeed oo loogu talagalay Catholics oo lagu dhibaateeyay England iyo sidoo kale in la kordhiyo dhulalka Boqortooyada Ingiriiska. Sidaa darteed, 1632-kii James, wiilkiisa, Charles, ayaa u ogolaaday Calvert inuu raaco dhulalka Mareykanka ee ay heystaan ​​Crownka, si uu u wacyigeliyo: "gaadiidka... Colony of the English Nation" si uu halkaas ugu dego. Si ka duwan Xajka iyo Pititans, oo bilaabay dhaqan-gelinta sida ay u aaminsan yihiin sida ugu dhakhsaha badan markay degaan Maraykanka, Calvert waxa uu u maleynayaa in colaadeed ay dadkani diimaha kala duwan ay wadaagaan mabda'a dulqaad. [14] Qaar ka mid ah taariikhyahanadu waxay aaminsanyihiin in Kalvert uu rabitaankiisa u hayo bulshadan oo laga yaabo in uu soo diray waxyaabihii uu Thomas Thomas ka ahaa, ugu badnaa gaar ahaan buugga Utopia. Sidaa darteed, 1649-kii Golaha Guud ee Maryland wuxuu ansixiyay Sharciga Diiniga ah, kaas oo sharraxay mabda'a dulqaad leh isagoo ciqaabaya qof kasta oo "ku caydhiyay" Marylander oo ah "cagajugle, Scismatick, Idolator, nadiifiye, madax-bannaani, madaxbannaanida caanaha, Jesuite, Jesuited Papist, Lutheran, Calvenist, Anabaptist, Brownist, Antinomiyan, Barrowist, Roundhead [ama] Separatist. "[16] Lix iyo toban ilbiriqsi oo Maryland ah saddexda gobol ee xudduudaha ah ee ku yaalla biyaha bada ee Chesapeake Bay iyo qaybo badan, oo isku darsaday in ka badan 4,000 mayl u jirta xeebaha. Dadku waxay ku dhow yihiin lix milyan oo qof. Laga bilaabo 2015, Maryland waxay lahayd dakhliga reeraha ugu sareeya ee dawlad goboleed kasta, iyada oo qayb weyn ay u leedahay inay u dhowdahay caasimadda qaranka iyo dhaqaalaha kala duwan ee wax soo saarka, adeegyada, iyo biyotekoolajiyadda. Ohio. Ohio /oʊhaɪ.oʊ/ (Ku dhawaad ​​dhegeysigaan maqalkiisa) waa gobolka Dhexe ee Gobalka Weyn ee Waddanka Maraykanka. Ohio waa meesha 34aad ee ugu weyn ee degaanka, 7-aad ee ugu tirada badan, iyo 10-aad ee ugu baahsan 50-ka Mareykanka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Columbus. Gobolka wuxuu ka qaadaa magaca Wabiga Ohio. Magaca oo ka soo jeeda luqadda Seneca ohiːyo ', taasoo macneheedu yahay' webiga weyn 'ama' waynaha '. [16] [17] [18] Isaga oo ka soo jeeda Waqooyi-galbeed, dawlad-goboleedka waxaa loo aqoonsaday midowga 17-aad (iyo kan ugu horreeya ee hoos-yimaada Sharciga Waqooyi-Galbeed) Maarso 1, 1803. [10] [19] Ohio waxay taariikh ahaan la yiraahdaa "Buckeye State" ka dib markii ay dhirtu ka baxdo Ohio, iyo reer Ohio oo sidoo kale loo yaqaan "Buckeyes". [2] Dawlada Ohio waxay ka kooban tahay laanta fulinta, oo uu hogaamiyo Guddoomiyaha; Laanta sharci-dejinta, oo ka kooban Golaha Guud ee Ohio; iyo qaybta garsoorka, oo uu hoggaamiyo Maxkamadda Sare ee gobolka. Ohio waxay leedahay 16 xildhibaan Golaha Wakiilada ee Maraykanka. [20] Ohio waxaa lagu yaqaanaa xaaladdeeda iyadoo ah labada dowladood ee isboorti [21] iyo doodda [21] doorashooyinka qaranka. Lix madaxweyne ah oo Maraykan ah ayaa la soo doortay kuwaas oo haystey Ohio oo ah gobolka ay ku nool yihiin. Kansas. Kansas / kænzəs / (Sannadkan dhegeysanaya) waa gobol Maraykan ah oo ku yaala Midawga Yurub. Caasimaddeedu waa Topeka iyo magaaladeeda ugu weyn waa Wichita. Kansas waxaa lagu magacaabaa ka dib markii qabiilka reer Kansa ee Asal ah, oo degan xaafadda. [11] Magaca qabiilka (natively kką: ze) waxaa badanaa la yiraahdaa "dadka dabaysha (koonfureed)" inkastoo ay taasi macnaheedu ahayn macnaha asalka ah ee asalka ah [12] [13] Kumanaan sanadood, maxaa hadda ah Kansas wuxuu ku noolaa qabiilo badan oo kala duwan oo Maraykan ah. Qabaa'ilka qaybta bari ee gobolka guud ahaan waxay degganaayeen tuulooyinka dooxooyinka webiyada. Qabaa'ilka qaybta galbeed ee gobolka waxay ahaayeen xoolo dhaqameed iyo xoolo fara badan oo lafdhabarta ah. Kansas waxaa markii ugu horreysay degenaa dadka yurubiyanka ah ee 1812, waxa hadda ah Bonner Springs, [14], laakiin xuduudda degitaanka ayaa kordhay 1850-maadkii, oo ku dhex jiray dagaallo siyaasadeed oo ku saabsan arrimaha addoonsiga. Markii si rasmi ah loo furay dawlad-goboleedka Maraykanka 1854-kii, sharcigii Kansas-Nebraska, abtirsiistayaasha lacag-la'aanta ah ee ka soo jeeda New England iyo dadka degan xeryaha qoxootiga ee Missouri ayaa loo duuliyay dhulka si loo go'aamiyo in Kansas uu noqon lahaa dawlad lacag la'aan ah ama gobolka addoonta. Sidaa daraadeed, aaggu wuxuu ahaa khafiif ah rabshad iyo fowdo maalmihii hore markii ciidamadani ay isku dhaceen, waxaana loo yaqaanay Dumar Kansas ah. Xayiraadii waa laga adkaaday, bishii Janaayo 29, 1861, [15] [16] Kansas waxay ku biirtay Midowga Yurub si xor ah. Kadib Dagaalkii Sokeeye, dadweynaha Kansas ayaa si dhaqso ah u koray markii mowjadaha dadka ajnebiga ah ay u soo jeesteen dhul-beereed. Sannadkii 2015, Kansas wuxuu ka mid ahaa gobolada beeraha ugu waxsoosaarsan, soo saarista wax soosaarka sarreeya ee sarreenka, hadhuudhka, masaggada, iyo digirta. [17] Kansas, oo leh aag 82,278 mayl laba jibaaran (213,100 square kilometers) waa gobolka 15aad ee ugu weyn gobolka waxana uu yahay 34-aad ee ugu tirada badan 50-ka gobol ee dadweynaha ah 2,911,641. Dadka deggan Kansas waxaa loogu yeeraa Kansansiya. Mount Mountflower waa Kansas ee ugu sareysa ee ku yaal 4,041 feet (1,232 mitir). Fermont. Vermont (/ vərmɒnt, vɜːr- / (Ku dhawaad ​​codka dhegaysiga)) [8] waa gobol gobolka New England ee woqooyi bari ee Maraykanka. Waxay xuduud ka dhigeysaa dawladaha Mareykanka ee Massachusetts koonfurta, New Hampshire ilaa bari iyo New York iyo galbeedka, iyo gobolka Canadian ee Quebec oo waqooyiga ah. Vermont waa kan labaad ee ugu yar ee dadwaynaha iyo kan lixaad ee ugu yar oo ka mid ah 50ka waddan ee Maraykanka. Caasimadda gobolka waa Montpelier, oo ah caasimadda ugu yar ee ku taala Maraykanka. Magaalooyinka ugu badan, Burlington, waa magaalada ugu tiro yar si ay u noqoto magaalada ugu badan ee gobolka. Laga bilaabo 2015, Vermont wuxuu ahaa soo saaraha wax soo saarka ee sharoobada maple ee Maraykanka. [9] Waxaa loo magacaabay gobolka ugu ammaansan waddanka sannadka 2016. [10] Kumanaan sanadood oo dad ah oo asal ah, oo ay ku jiraan Mohawk iyo Algonquian-speaking Abenaki, waxay qabsadeen inta badan gobolka hadda Vermont waxaana markii dambe ku dhawaaqay guutada Fransiiska ee New France. Faransiiska ayaa dhulgariirka u qaybiyay Great Britain ka dib markii lagu jabsaday 1763 ee Dagaalkii Sannadkii Sannadkii. Intaas ka dib, gumeysiyada u dhow, gaar ahaan gobollada New Hampshire iyo New York, waxay ku murmeen xaddiga aagga loo yaqaan "New Hampshire Grants" ee galbeedka Waddanka Connecticut, oo ku yaalla Vermont. Labada dowlad goboleed ee labada gobol ayaa siiyay dhul ay degganaayeen gobolka. Maleeshiyaadka Cagaarka Cagaaran waxay ilaalinayaan danaha dadka degan New Hampshire deeq bixiyayaasha ee ka soo horjeeda degsiimooyinka dhowaan yimid oo leh moodooyinka ay bixiyaan New York. Ugu dambeyntiina, koox ka mid ah dadka deggan degaanka New Hampshire ee kuyaala deeqda deeqda ayaa aasaasay Jamhuuriyadda Vermont sannadkii 1777-kii taasoo ah dawlad madaxbannaan intii lagu jiray Dagaalkii Revolutionary American. Jamhuuriyadda Vermont waxay qayb ahaan ka tirtirtay adoonsiga ka hor intaan gobolada kale [11] [12] Vermont waxay noqotay waddankii afaraad ee dalka Maraykanka ee la dejiyo sannadkii 1791kii. Vermont waa mid ka mid ah kaliya afar dawladood oo Maraykan ah oo horey u lahaa dowlad madaxbannaan (oo ay la jiraan California, Hawaii, iyo Texas) deegaanada. Bartamihii qarnigii 19aad, Vermont wuxuu ahaa ilo xooggan oo ka soo jeeda beelaha ka soo goosta, waxaanay u direen askar badan oo askar ah si ay uga qayb qaataan dagaalka sokeeye ee Mareykanka. Hawaii. Haweeni [həvɐjʔi]) waa gobolka 50-aad ee ugu dambeeyay ee ku biiray Maraykanka, isagoo helay dowladnimada 21-kii Agoosto, 1959. [10] Hawaii waa gobolka keliya ee Maraykanka ku yaala Oia Galbeed iyo kan keliya oo ka kooban jasiiradaha oo dhan. Waa jasiiradda waqooyiga ee ku taala Polynesia, oo ku taal inta badan jasiiradaha ku yaal bartamaha bartamaha badda. Hawaii waa gobolka keliya ee Maraykanka ku yaal dibedda Waqooyiga Ameerika. Gobolka wuxuu ku dhowyahay dhammaan jasiiradaha jasiiradaha Hawaii, oo ka kooban boqolaal jasiirado ah oo ku faafaya 1,500 mayl (2,400 km). Xagga koonfureed ee jasiiradaha jilicsan, siddeed jasiiradood oo waaweyn waxay u kala baxaan waqooyi-galbeed ilaa koonfur: Ni'ihau, Kaua'i, O'ahu, Moloka'i, Lāna'i, Kaho'olawe, Maui, iyo Island of Hawai'i. Ugu dambeyntii waa jasiiradda ugu weyn ee kooxda; waxaa badanaa la yiraahdaa "Big Island" ama "Hawai'i Island" si looga fogaado jahawareerka gobolka ama jasiiradaha. Goobaha jilicsan waa jimicsi ahaan iyo qowmiyadeed ahaan qayb ka mid ah jinsiyadaha Polynesian ee gobolka Oceania. Dabiicadda dabiiciga ah ee Hawaii, cimilada kulaylaha, kulaylka dadwaynaha, hareeraha xeebta, iyo volcanoes firfircoon waxay ka dhigtaa meel caan ah oo loogu talagalay dalxiisayaasha, foorjoogayaal, bayoolaji yaqaanno, iyo faytopoolayaal. Sababtoo ah xaafadeeda bartamaha Pacific iyo qarniga 19-aad ee hijradda shaqada, dhaqanka Hawaii waxaa si aad ah u saameynaya dhaqamada Waqooyiga Ameerika iyo Asian, marka laga reebo dhaqanka dhaqameed ee Hawaiian. Hawaii waxay haysataa in ka badan hal milyan oo deggan oo joogto ah, oo ay la socdaan martida badan iyo shaqaale milatari oo Mareykan ah. Caasimaddu waa Honolulu jasiiradda O'ahu. Hawaii waa dalkii ugu yaraa ee 8aad iyo kan ugu yar ee 11-aad, laakiin 13-aad ee ugu baahsan dadweynaha 50-ka gobol ee Maraykanka. Waa waddanka kaliya ee leh jamacad Asia. Xeebta gobolka ee ku taala xeebta waa qiyaastii 750 mayl (1,210 km), oo ah kii ugu dheeraa afaraad ee Maraykanka ka dib markii xeebaha Alaska, Florida, iyo California. Jersey Cusub. New Jersey waa gobolka gobolka Mid-Atlantic ee Waqooyi-bari Maraykanka. Waa jasiiradda, xuduudaha waqooyi iyo bari ee gobolka New York; dhinaca bari, koonfur-bari, koonfur-galbeed ee Atlantic Ocean; Galbeedka by Delaware River iyo Pennsylvania; iyo koonfur galbeed by Delaware Bay iyo Delaware. New Jersey waa gobolka afaraad ee ugu yar oo ay degaan, laakiin 11-aad ee ugu tirada badan, oo leh 9 milyan oo qof deggan ilaa 2017, [20] iyo dadka ugu qarsoodi 50-ka gobol ee Mareykanka ah. New Jersey gebi ahaanba waxaa ku yaala meelaha lagu wadaago magaalooyinka New York City iyo Philadelphia, waana gobolka saddexaad ee ugu taajirsan ee dakhliga soo gala qoysaska ee sannadka 2016. [21] New Jersey waxay ku nooshahay Native Americans in ka badan 2,800 oo sanno, iyada oo qabiilooyinka taariikhiga ah sida Lenape ee xeebta. Horraantii qarnigii 17aad, Holland iyo Iswiidhishku waxay sameeyeen degaannada ugu horreeya Yurub ee gobolka. [22] Ingiriisku markii danbe wuxuu qabsaday gobalka, [23] oo magaciisu yahay Gobolka New Jersey ka dib markii ugu ballaadhnaa ee Jasiiradaha Channel, Jersey, [24] oo u fasaxaya sida George Geertey iyo John Berkeley, 1st Baron Berkeley Stratton New Jersey waxay ahayd goob dagaal oo dhowr ah oo lagu xasuuqay intii lagu jiray dagaalkii kacaanka maraykanku qarnigii 18aad. Qarnigii 19aad, warshadaha magaalooyinka (oo loo yaqaan 'Six Six Big' [25]), Camden, Paterson, Newark, Trenton, Jersey City, iyo Elizabeth waxay gacan ka geysteen sidii loo wadi lahaa Revolution Industrial. Goobta jarmalka ee New Jersey ee ku taal bartamaha Waqooyi-galbeed ee Megalopolis, oo u dhexeeya Boston iyo New York City ilaa waqooyi-bari, iyo Philadelphia, Baltimore, iyo Washington, DC, koonfur-galbeed, waxay sii kobcisay koboc dhaqso ah iyada oo loo marayo geeddi-socodka bannaan-baxa qaybta labaad qarnigii 20aad. Tobankii sano ee ugu horreeyay qarniga 21-aad, magaaladan ayaa bilaabay in ay dib u soo noqoto iyada oo la xoojiyay dadka New Jersey ee dhaqan ahaan kala duwan oo ku yaala magaalooyinka intooda badan ee ku yaala gobolka, [26] [27] magaalooyinka oo ku yaala xarumaha tareennada ee ka soo horjeeda koritaanka dadweynaha xaafadaha laga soo bilaabo 2008. Oregon. Oregon (/ ɒrɪɡən / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysta) [7]) waa gobol gobolka Pacific Pacific Northwest ee Xeebta galbeed ee Maraykanka. Wabiga Columbia wuxuu ka dhigayaa inta badan xuduuda waqooyiga ee Oregon ee gobolka Washington, iyada oo Webiga Snake uu ka dhigayo inta badan xadka bariga ee Idaho. Isbarbar dhiga 42 ° waqooyi waxay tilmaamaysaa xadka koonfureed ee California iyo Nevada. Oregon waa mid ka mid ah saddexda gobol ee kaliya ee ku yaal Maraykanka si ay u helaan xeebta badda Pacific. Oregon waxaa ku noolaa qabiillooyin badan oo asaliga ah ka hor ganacsatada reer galbeedka, sahamiyeyaashu, iyo dadka degan. Dawlad madax-bannaan ayaa laga sameeyay dalka Oregon 1843-dii ka hor inta aan Oregon la abuurin 1848-kii. Oregon wuxuu noqday gobolka 33-aad ee Febraayo 14, 1859. Maanta, 98,000 oo mayl laba jibaaran (250,000 km2), Oregon waa sagaalaadkii ugu weynaa, dad ah 4 milyan oo qof, 27-ka gobol ee ugu tirada badan Mareykanka. Suuqa, Salem, waa magaalada labaad ee ugu badan magaalada Oregon, iyada oo dadwaynaha ku nool 164,549. Portland, oo leh 632,309 deganayaasha, waa dadka ugu tirada badan iyo kuwa ugu darajada ah magaalada 26-aad ee ugu badan magaalada Mareykanka. Meelaha Portland, oo sidoo kale ay ku jirto magaalada Vancouver, Washington, waqooyiga, ayaa ku taala 23-ka weyn ee metro ee dalka, iyada oo dadweynaha ku nool yihiin 2,389,228. Oregon waa mid ka mid ah gobolada ugu kala duwan ee ku yaalla U.S., [8] oo calaamad u ah volcanoes, miisaanyo baaxad leh, cufnaanta cufan iyo kaymaha isku dhafan, iyo sidoo kale meelaha lamadegaanka ah iyo geedo yar yar. At 11,249 feet (3,429 m), Mount Hood, stratovolcano, waa barta ugu sareysa gobolka. Beerta Qaranka Oregon oo kaliya, Crater Lake National Park, waxay ka kooban tahay caldera ku hareereysan Crater Lake, haraha ugu dheer ee Maraykanka. Gobolka sidoo kale wuxuu ku nool yahay hal unug ee ugu weyn dunida oo dhan, Armillaria ostoyae, fungus oo ka hoosaysa 8.9 km2 (2,200 acres) of Forest Forest National [9] Iyada oo ay sabab u tahay dhulalka kala duwan iyo biyaha, dhaqaalaha Oregon waxaa inta badan ku shaqeeya noocyo kala duwan oo ah beeraha, kalluumeysiga, iyo korontada. Oregon sidoo kale waa soo saaraha ugu sarreeya ee Maraykanka ah, iyo warshadaha khudradda waxay ku fiday dhaqaalaha gobolka qarnigii 20-aad. Tiknoolajiyadda ayaa ah mid ka mid ah xoogagga dhaqaalaha ee weyn ee Oregon, laga bilaabo 1970-yadii la abuuray Silicon Forest iyo ballaarinta Tektronix iyo Intel. Shirkadda ciyaaraha isboortiga Nike, Inc., oo xarunteedu tahay Beaverton, waa shirkadda ugu weyn ee dawlad-goboleedka ee dakhliga sannadka oo dhan $ 30.6 bilyan. Konektikat. ənɛtɪkət / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) [12] waa gobolka ugu koonfureed ee gobolka New England ee waqooyiga bari ee Maraykanka. Marka loo eego tirakoobka 2010, wuxuu leeyahay dakhliga ugu sarreya qofka, Heerka Horumarka Aadanaha (0.962), iyo dakhliga reerka ee reerka Mareykanka ah. [13] [14] [15] Waxaa xuduud la leh Rhode Island bari, Massachusetts ilaa waqooyiga, New York ilaa galbeedka, iyo Long Island Sound oo koonfur ah. Waa caasimadeeda waa Hartford iyo magaaladeeda ugu weyn waa Bridgeport. Waa qayb ka mid ah New England, inkastoo qaybo ka mid ah waxaa badanaa la isugu keenaa New York iyo New Jersey sida aagga Tri-state. Gobolka ayaa loogu magac daray "River Connecticut", oo ah webiga weyn ee Maraykanka kaas oo qiyaastii u dhigma gobolka. Ereyga "Connecticut" waxaa laga soo xigtay ereyo kala duwan oo ku saabsan ereyada Algonquian oo ah "webiga wakhti dheer". [16] Dadka ugu horreeya ee Connecticut waxay ahaayeen Dutchmen kuwaas oo dejiyey degmo yar oo la yiraahdo Fort Hoop oo Hartford ah oo ku yaala isku xirka Park iyo Connecticut rivers. Half of Connecticut waxay bilowgii qayb ka ahayd gumeysiga Holland ee New Netherland, oo ay ku jiraan dhul badan oo u dhaxeeya Connecticut iyo Delaware Rivers. Degmooyinka ugu horreeya ee aasaasiga ah ayaa la aasaasay 1630kii by Ingiriisi. Thomas Hooker wuxuu hogaaminayay koox raacsan oo ka soo jeeda magaalada Massachusetts Bay ee gobolka oo ay aasaaseen Connecticut Colony; dadka degan degaanka Massachusetts waxay aasaaseen Saybrook Colony iyo Colonel New Haven. Qeybaha Connecticut iyo New Haven waxay aasaaseen dukumeentiyooyinka aasaasiga ah ee aasaasiga ah, oo loo tixgeliyey dastuurkii kowaad ee Waqooyiga Ameerika. Sannadkii 1662, saddexda gumeysi ayaa lagu darsaday hannaankii boqortooyada, isaga oo samaystay isku xidhnaansho iskudhaf ah oo Connecticut ah. Tani waxa ay ahayd mid ka mid ah Goobaha Saddex iyo Tobanka ah ee diidey xukunka Ingiriiska ee Kacaanka Mareykanka. Connecticut waa gobolka saddexaad ee ugu hooseeya ee degaanka, [17] 29-aad ee ugu tirada badan, [18] iyo kan afraad ee ugu dad badan [17] ee 50 gobol. Waxaa loo yaqaan 'Dastuurka Dastuurka', 'State Delta State', 'State Provisions', iyo "Dhaqdhaqaaqa Deganaanshaha". [1] Waxay ahayd mid saameyn ku leh horumarinta dawladda federaalka ah ee Mareykanka. Koonfur Karolina. South Carolina (/ ˌkærəlaɪnə / (Sannadkani wuxuu dhagaystaa maqaalkan)) waa gobol Maraykan ah oo ku yaal gobolka koonfur bari ee Maraykanka. Gobolka ayaa xuduud u leh waqooyiga North Carolina, koonfurta iyo galbeed ee Georgia, oo ku taala Webiga Savannah, iyo bariga Atlantic Ocean. South Carolina waxay noqotay dalkii sideedaad si ay u ansixiso Dastuurka Mareykanka bishii May 23, 1788. South Carolina wuxuu noqday gobolka ugu horeeyay ee codka ka dhiibanaya xulashada midowga yurub 20 December 1860. Ka dib Dagaalkii Sokeeye ee Maraykanku, waxaa dib loo aqriyay United Dawladaha Juun 25, 1868. South Carolina waa midka ugu ballaaran adduunka 40aad iyo kan 23aad ee ugu caansan Maraykanka. Miisaaniyad-sanadeedka 2013-ka wuxuu ahaa $ 183.6 bilyan, iyadoo heerka sanadlaha ah 3.13%. [6] South Carolina wuxuu ka kooban yahay 46 gobol. Caasimaddu waa Columbia illaa 2016 dadka 134,309; halka magaaladeeda ugu weyn ay tahay Charleston oo leh 2016 dad ah 134,385. Goobaha Magaalooyinka ee Greenville-Anderson-Mauldin waa kan ugu weyn gobolka, iyada oo qiyaas ahaan tirakoobka dadweynaha 2016 ee 884,975. South Carolina waxaa lagu magacaabaa sharafta Boqor Charles I ee England, oo markii hore aasaasay gumaystihii Ingiriisiga, Carolusna wuxuu u ahaa Latin 'Charles'. [7] South Carolina waxaa loo yaqaanaa 187 mile oo xeebta xeebta, beeraha qurxinta qurxoon, goobaha taariikhiga ah iyo geedaha koonfureed, gumeysiga, dhaqamada Afrika iyo kuwa yaryar, iyo horumarinta dhaqaalaha sii kordha Massachusetts. Massachusetts (/ ˌmæsətʃuːsɪts / (Sannadkani wuxuu maqlaa codka), / -zɪts /), oo si rasmi ah loo yaqaan 'Commonwealth of Massachusetts', waa gobolka ugu badan ee gobolka New England ee waqooyiga bari ee Maraykanka. Waxaa xuduud u leh baddaha Atlantic ee bari, gobollada Connecticut iyo Rhode Island ee koonfurta,New Hampshire iyo Vermont waqooyiga, iyo New York ilaa galbeed. Gobolka waxaa lagu magacaabaa qabiilka Massachusett, kaasoo markii hore degganaa dhinaca bariga ee degaanka. Caasimada Massachusetts iyo magaalada ugu badan ee ku taal New England waa Boston. In ka badan 80% dadweynaha Massachusetts waxay ku nool yihiin Magaalooyinka Greater Boston, gobolka ay saameyn ku leeyihiin taariikhda Maraykanka, akadeemiyadda iyo warshadaha. [44] Asal ahaan waxay ku tiirsan tahay beeraha, kalluumeysiga iyo ganacsiga, [45] Massachusetts waxaa loo badalay xarun wax soo saareed inta lagu guda jiro Revolution Industrial. [46] Qarnigii 20-aad, dhaqaalaha Massachusetts wuxuu ka soo wareegay wax soosaarka ilaa adeegyada. [47] Massakusetts casriga ah waa hogaamiye caalami ah oo ku yaal biyotechnology, injineernimo, tacliin sare, maaliyad, iyo ganacsiga badda. [48] Plymouth wuxuu ahaa goobta ugu horeysay ee degaanka New England, oo la aasaasay 1620 by Pilgrims, rakaabkii Mayflower. Sannadkii 1692, magaalada Salem iyo meelaha ku hareeraysan waxay la kulmeen mid ka mid ah xaaladaha ugu caansan ee Maraykanku ku badan yahay, Sanadkii 1777-kii, General Henry Knox wuxuu aasaasay Springfield Armory, kaas oo intii lagu guda jiray Revolution Industries-kiisa lagu hormariyay horumarin farsamo oo muhiim ah, oo ay ku jiraan qaybo kala duwan. [50] Sanadkii 1786, Shaydaan 'Rebellion, kacdoon dad ah oo ay hogaaminayeen ciidamada cirfiidka ee kacaaniga ah ee Maraykanka, oo saameeyay Heshiiskii Dastuurka Mareykanka. Qarnigii 18aad, Bareecada Weyn ee Awood-Burburinta Badani, oo ku dhufatay Dunida Atlantic, oo ka timid minbarka Waqtiga Northampton wacdiye Jonathan Edwards [52] Dabayaaqadii qarnigii 18aad, Boston waxa loo yaqaan "Cradle of Liberty" [53] oo ay uga careysiisay kacdoonkii Maraykanku. Montana. Montana / mɒntænə / (Ku dhawaad ​​codka maqalka) waa gobol ka tirsan Woqooyi Galbeed ee Maraykanka. Montana waxay leedahay naannooyin badan, inkastoo midna aysan jirin saraakiil, [6] oo ay ku jiraan "Big Sky Country" iyo "Treasure State", iyo iskutallaabin ay ku jiraan "Dhulka Buuraha Shingaha" iyo dhowaan "Ugu dambayntii Ugu Fiican". Montana waa meesha 4aad ee ugu weyn ee degaanka, tirada ugu yar ee 8aad, iyo tan ugu yar 3aad ee dadku ku badan yihiin 50 dal oo Mareykanka ah. Qeybta galbeed ee Montana waxaa ku jira noocyo badan oo buuro ah. Jadwalka yar ee jasiiradda waxaa laga helaa gobolka oo idil. Wadar ahaan, 77 qayaxan oo la magacaabay waxay qayb ka yihiin Mountains Rocky. Qeybta bariga ee Montana waxaa lagu gartaa dhul galbeedka prairie iyo badaha. Montana waxaa xuduud u leh Idaho galbeedka, Wyoming koonfurta, waqooyiga iyo koonfurta Dakota ilaa bariga, iyo gobollada Kanada ee British Columbia, Alberta, iyo Saskatchewan waqooyiga. Dhaqaalaha ayaa ugu horreyn ku salaysan beeraha, oo ay ka mid yihiin beerashada miraha iyo firida dalagga. Khayraad kale oo dhaqaale oo muhiim ah waxaa ka mid ah saliid, gaas, dhuxul, dhagax dhagax adag, iyo qoryo. Daryeelka caafimaadka, adeegga, iyo qaybaha dowladda ayaa sidoo kale muhiim u ah dhaqaalaha gobolka. Qeybaha ugu dhaqsaha badan gobolka ayaa ah dalxiis. Ku dhawaad ​​13 milyan oo dalxiisayaal ah ayaa sannad walba booqda Glacier National Park, Park Park National Park, Roadtooth Highway, Flathead Lake, Big Sky Resort, iyo meelo kale oo soo jiidasho leh. Oklahoma. Oklahoma (/ ˌoʊkləhoʊmə / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya); [26] Pawnee: Uukuhuúwa, [27] Cayuga: Gahnawiyoigeh) [28] waa gobol ku yaalla gobollada Koonfurta Bartamaha ee Maraykanka. Waa kan ugu ballaaran 20-aad iyo kan ugu-badan ee 28-aad ee ugu badan kontonka Mareykanka. Magaca gobolka waxaa laga soo qaatay erayada Choctaw Okla iyo humma, taasoo macnaheedu yahay "dadka casaanka". [30] Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa si aan rasmi aheyn naaneeynteeda, "Soonerland State", oo tixraacaya dadka degan kuwa aan nooleyn ee ka soo horjeeda dalabkooda dhulka ka hor taariikhda rasmiga ee rasmiga ah ee dhulalka Galbeedka Oklahoma ama ka hor Hindiya Sharciga Hindiya ee 1889, taas oo si weyn u kordhay dejinta Yurub iyo Maraykanka ee Bariga Dhexe. Oklahoma Territory iyo Indian Territory waxay ku biireen gobolka Oklahoma markii ay noqotay gobolka 46-aad ee soo galo ururka 16-kii Nofembar 1907. Deganayaasheeda waxaa loo yaqaan Oklahoma, caasimaddeeda iyo magaala weynaana waa Oklahoma City. Waxyaabaha ugu weyn ee soo saaraha gaaska dabiiciga ah, saliidda, iyo alaabta beeraha, Oklahoma waxay ku tiirsan tahay saldhigga dhaqaalaha ee duulimaadka, tamarta, isgaarsiinta, iyo biyotechnology. [31] Oklahoma City iyo Tulsa labadaba waxa ay u adeegaan sida dhaqaalaha hoose ee Oklahoma, iyada oo ku dhawaad ​​saddex meelood labo meel Oklahoma oo ku nool degaanadooda magaalooyinkooda. Goobaha qadiimiga ah ee buuraha ah, tiirarka, buuraha, iyo kaymaha bariga, badankooda Oklahoma waxay ku yaalaan Great Plains, Cross Timbers, iyo Maraykanka Highlands, oo ah gobol ku badan inta badan cimilada daran. In ka badan 25 luqadood oo Mareykan ah ayaa lagu hadlaa Oklahoma, [34] kaalinta saddexaad ee ka dambeeya Alaska iyo California. Oklahoma waxay ku taallaa saddex meelood oo muhiim ah oo ka mid ah gobolada dhaqameed ee Mareykanka, taariikh ahaanna waxay u adeegsadeen waddada lo'daha lo'da, meel loogu talagalay dadka reer koonfureed, iyo dawlad-dawlad-dawladeed oo lagu mamnuucay Native Americans. Utah. Utah (/ juːtɔː / YOO-taw, / -tɑː / -tah Ku saabsan dhawaaqa maqalka) waa gobol ka mid ah galbeedka Maraykanka. Waxay noqotay waddankii 45aad ee Maraykanka la dhigo bishii Janaayo 4, 1896. Utah waa meesha 13aad ee ugu weyn, ugu badnaan 31-jir, iyo 10aad-ugu yaraa dadweynaha 50-ka Mareykanka. Utah waxay leedahay dad ka badan 3 milyan (Qiyaasta Tirakoobka ee July 1, 2016). Horumarinta magaaladu waxay badanaaba ka kooban tahay labo qaybood: Wasatch Front oo ku taal qaybta waqooyiga-dhexe ee gobolka, taas oo ku dhowaad 2.5 milyan oo qof; iyo Gobolka Washington ee Koonfurta Utah, iyada oo in ka badan 160,000 oo qof deggan. [8] Utah waxaa xuduud u leh Colorado ilaa bari, Wyoming oo waqooyi-bari, Idaho waqooyiga, Arizona koonfurta, iyo Nevada xagga galbeed. Waxay kaloo taabataa geeska New Mexico ee koonfur-bari. Ku dhawaad ​​62% Utahns waxaa lagu soo waramayaa in ay yihiin xubno ka tirsan Kaniisada Ciise Masiix ee Hooyooyinka Da'da Yar ama LDS (Mormons), taas oo si weyn u saameynaysa dhaqanka Utahn iyo nolol maalmeedka. Xarunta caalamiga ah ee kaniisadda ee LDS waxay ku taal Salt Lake City [10] [11] Utah waa dawlad keliya oo leh aqlabiyad badan oo ka tirsan kaniisad keliya. [12] Gobolka ayaa ah xarun gaadiidka, waxbarashada, tignoolajiyada macluumaadka iyo cilmi baarista, adeegyada dawladda, macdanta, iyo meel dalxiis weyn oo loogu talagalay madadaalada dibadda. Sanadka 2013, Xafiiska Tirakoobka Mareykanka wuxuu ku qiyaasay in Utah ay ahayd tirada labaad ee sii kordheysa ee sii kordhaysa ee gobol kasta. St. George wuxuu ahaa meesha ugu dhow ee magaalooyinka waawayn ee Maraykanka laga bilaabo 2000 ilaa 2005. [14] Utah ayaa sidoo kale leh dakhli dhexdhexaad ah oo dhexdhexaad ah oo dhexdhexaad ah iyo sinnaan la'aanta dakhliga ugu yar ee dowlad goboleed kasta. Sahankii qaranka ee Gallup 2012 wuxuu helay Utah guud ahaan inuu yahay "gobolka ugu fiican ee lagu noolaan karo" oo ku salaysan 13 cabbiraad oo hore loo eegayo oo ay ku jiraan habab dhaqaale, hab nololeed, iyo heerarka caafimaadka ee la xiriira caafimaadka. Koonfur Dakota. Koonfurta Dakota (/ - dəkoʊtə / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) waa dawlad Maraykan ah oo ku taal gobolka Midwest ee Mareykanka. Waxaa lagu magacaabaa Lakota iyo Dakota Sioux Qabiilka Asaliga ah ee Maraykanka, kuwaas oo ka kooban qayb weyn oo dadwaynaha ah iyo taariikh ahaan waxay ku sifoobeen dhulka. Koonfurta Dakota waa tan toddoba iyo tobnaad ee ugu ballaaran, laakiin shanaad ee ugu yar ee dadwaynaha iyo shanaad ee ugu yar ee dadka ku nool 50 ka mid ah Maraykanka. Sida qaybta koonfureed ee hore ee Dakota, Koonfurta Dakota waxay noqotay gobolka 2-dii November, 1889, isla mar ahaantaana North Dakota. Pierre waa caasimadda gobolka iyo Sioux Falls, oo leh qiyaastii 183,200, waa magaalada ugu wayn ee South Dakota. Koonfurta Dakota waxaa xuduud la leh gobollada Waqooyiga Dakota (waqooyiga), Minnesota (bari), Iowa (koonfur), Nebraska (koonfurta), Wyoming (galbeed), iyo Montana (waqooyi-galbeed). Gobolka waxaa loo barbardhigayaa Wabiga Missouri, oo u kala qaybiya Koonfurta Dakota laba juqraafi ahaan iyo bulsho ahaanba kala duwan, oo loo yaqaan dadka deggan sida "River River" iyo "West River". [8] Bariga Dakota ee Bariga Dakota waxay ku nool yihiin inta badan dadweynaha gobolka, iyo carrada beerta bacrin ah waxaa loo isticmaalaa in lagu koro dalagyo kala duwan. Galbeedka Missouri, Iskuduwidu waa hawlaha beeraha ee ugu sarreeya, dhaqaaluhuna wuxuu ku tiirsan yahay dalxiiska iyo kharashka difaaca. Badankooda boosaska Maraykanku waxay ku yaalaan Wabiga West. The Black Hills, koox ka mid ah buuraha yaryar ee yaryar oo daboolan Sioux, waxay ku yaallaan qaybta koonfur-galbeed ee gobolka. Mount Rushmore, waa meel aad u weyn oo dalxiis ah, waxaa jira. Koonfurta Dakota waxay leedahay cimilada cimilada ee cimilada ah, iyada oo leh afar xilli oo kala duwan iyo roobab ka da'aya dhexdhexaad ah dhinaca bariga iyo baraf-yarida galbeedka. Eegista gobolka waxay ka kooban tahay noocyada nooca qoryaha waqooyiga Ameerika. Nebraska. Nebraska / nəbræskə / (Sannadkan maqlaa) waa gobol ku yaala Great Plains iyo Maraykanka Midwest. Waxaa xuduud u leh Koonfurta Dakota oo waqooyiga, Iowa dhinaca bariga iyo Missouri ee koonfur-bari, labadaba wabiga Missouri, Kansasta koonfureed, Colorado ilaa koonfur galbeed iyo Wyoming galbeed. Waa waddanka kaliya ee ugu caansan Maraykanka. Aagga Nebraska waa qiyaastii 77,220 mayl laba jibaaran (200,000 km2) iyada oo ku dhowaad 1,9 milyan oo qof. Waa caasimad goboleedka Lincoln, magaaladeeda ugu weyn waa Omaha, oo ku taal Webiga Missouri. Dadka asaliga ah oo ay ku jiraan Omaha, Missouria, Ponca, Pawnee, Otoe, iyo qeybo kala duwan oo ka tirsan qabiilooyinka Lakota (Sioux) ayaa ku noolaa gobolka kumaankun sanadood ka hor baadhitaanka Yurub. Gobolka waxaa ka soo jeeda wadooyin badan oo taariikhi ah, waxaana sahamiyay Lewis iyo Clark Expedition. Nebraska waxaa loo aqoonsaday in ay tahay gobolka 37aad ee Maraykanka 1867. Waa gobolka kaliya ee Maraykanka, kaas oo baarlamaanku uu yahay mid aan rasmi ahayn oo aan rasmi ahayn. Nebraska wuxuu ka kooban yahay laba gobol oo waaweyn oo dhul ah: Goobaha Dillaacsan ee Dillaacsan iyo Goobaha Great Great. Till Plain Till Plains waa degmo si tartiib ah u dillaacaya, waxayna ka kooban yihiin magaalooyinka waaweyn ee gobolka, Omaha iyo Lincoln. The Great Plains waxay degaan galbeedka Nebraska intooda badan, oo ay kudhaqaaqaan geedo khiyaano leh, oo ku habboon lo'da. Dawladu waxay leedahay qayb weyn oo beeraha ah, waana wax soo saarka beeraha, hilibka doofaarka, galley iyo digirta. Waxaa jira laba qaybood oo cimilo qulqulaya: qaybta bari ee gobolka waxay leedahay jawi cimilada qoyan ee cimilada ah (Dpp), oo leh nooc diirran oo dabiiciga ah oo loo yaqaan "diirran diirran" oo u dhow meelo koonfureed ah sida Kansas iyo Oklahoma taas oo ay ku badan yihiin qoyaan cimilada hoose. Qeybta galbeedku waxay leedahay jawi caadi ah (Koppen BSk). Dawladu waxay leedahay kala duwanaansho ballaadhan inta u dhexeysa jiilaalka iyo kuleylaha kulaylka, hoos u dhaca koonfurta illaa gobolka. Duufaan xoog leh iyo duufaanno ayaa inta badan dhaca inta lagu jiro guga iyo xagaaga, laakiin mararka qaarkood xilliga dayrta. Dabaylaha Chinook waxay u muuqdaan inay diirimaad siiyaan gobolka si aad ah xilliga jiilaalka iyo horraanta gu'ga. Hampshire Cusub. New Hampshire waa gobolka gobolka New England ee waqooyiga bari ee Maraykanka. Waxaa xuddun u ah Massachusetts koonfurta, Vermont galbeedka, Maine iyo badweynta Atlantic ee bari, iyo gobolka Canadian ee Quebec xagga waqooyiga. New Hampshire waa dalkii 5aad ee ugu yaraa dhulka iyo tirada 10aad ee ugu yar 50ka gobol Bishii Janaayo 1776, waxay noqotay waddankii ugu horreeyay ee waqooyiga Amerika ee waqooyiga maraykanka si loo dhiso dawlad madaxbannaan oo ka talisa boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska, waana markii ugu horreysay ee lagu dhidibo dastuur dawladeed. Lix bilood ka dib, waxay noqotay mid ka mid ah 13-kii gobol ee asaasiga ahaa ee aasaasay Maraykanka, iyo June 1788-kii waxay ahayd dowlad sagaalaad oo lagu aqoonsanayo Dastuurka, taas oo keeneysa in dokumentigan dhaqan galo. Concord waa caasimadda gobolka, halka Manchester ay tahay magaalada ugu weyn ee gobolka. Ma laha canshuur guud guud ahaan, ama dakhliga shakhsiyeed (oo aan ahayn dulsaar iyo saamilaadyo) laga canshuuray heer gobol ama heer degmo. Dugsiga Hoose New Hampshire waa kan koowaad ee koowaad ee wareegga doorashada madaxweynaha Mareykanka. Taarikada liisankooda waxay ku qaadaan shuruucda gobolka, "Live Free or Die". Magaca naaneyska ee gobolka, "Granite State", waxaa loola jeedaa qaababka dhuxusha iyo karintiisa. [14] Shakhsiyaadka caanka ah ee New Hampshire waxaa ka mid ah Aabaha Nicholas Gilman, Senator Daniel Webster, Heroic Warlalaha John Stark, Tifaftiraha Horace Greeley, oo ah aasaasaha diinta Christian Science Mary Baker Eddy, gabayada Robert Frost, astronaut Alan Shepard, muusikada Rocknie James Dio, qoraa Dan Brown, actor Adam Sandler, oo ah muwaadiniinta Dean Kamen, majaajileystayaal Sarah Silverman iyo Seth Meyers, oo ah makhaayadaha Richard iyo Maurice McDonald, iyo madaxweynaha Mareykanka Franklin Pierce. Gasiirada Rhode. Rode Island (/ ˌroʊd - / (ku saabsan dhawaaqa dhagaysta)), [7] [8] si rasmi ah u ah Gobolka Rhode Island iyo Providence Plantations, [9] waa gobolka gobolka New England ee Maraykanka. Waa meesha ugu yar ee degaanka, tirada ugu yar ee 7aad, iyo kan ugu caansan ee ka mid ah 50 dawladood-laakiin magaciisu waa kan ugu dheer. Rhode Island waxaa xuddun u ah Connecticut dhanka galbeedka, Massachusetts ilaa waqooyiga iyo bari, iyo Badweynta Atlantic ee koonfurta iyadoo la marayo Rhode Island Sound iyo Block Island Sound. Waxa kale oo ay wadaagaan xudduud yar oo xuduud la leh New York. [10] Providence waa caasimadda gobolka iyo inta badan magaalooyinka ku yaala Rhode Island. Maajo 4, 1776, Colony of Rhode Island wuxuu noqday kii ugu horreeyay ee Thirteen Gobollada si ay uga noqdaan sharafkooda British Crown, [11] waxayna ahayd kaalinta afaraad ee dawladaha cusub ee madaxbannaan si ay u ansixiyaan Qodobada Confederation Febraayo 9, 1778. [12] Dawladdu waxay qaadatay shirkii 1787 ee dastuurka maraykanku soo saaray [13] waxayna markii hore diideen in ay ansixiyaan; [14] waxay ahayd markii ugu dambaysay ee shuruudaha ugu horreeya ee lagu sameeyo May 29, 1790. [15] Nike waaxda rasmiga ah ee Rhode Island waa "The Ocean State", oo tixraac ku ah khariidadaha waaweyn iyo xudduudaha qiyaastoodu tahay 14 boqolkiiba guud ahaan aagaggeeda. [2] Waqooyi Dakota. Waqooyiga Dakota (/ - dəkoʊtə / (ku dhawaad ​​sanqadhanka dhagaysan)) waa wadan Maraykan ah oo ku yaal gobollada dhexe iyo waqooyiga ee Maraykanka. Waa midka sagaalaad ee ugu weyn ee degaanka, kan ugu yar ee ay ku nool yihiin dadweynaha, iyo tan afraad ee ugu hooseysa 50-ka gobol. Waqooyiga Dakota waxaa loo aqoonsaday in ay tahay gobolka 39aad ee Midowga Yurub ee Noofambar 2, 1889. caasimaddeedu waa Bismarck, iyo magaaladeeda ugu weyn waa Fargo. Qarnigii 21aad, khayraadka dabiiciga ah ee waqooyiga Dakota ayaa kaalin weyn ka ciyaaray waxqabadka dhaqaalaha, gaar ahaan saliidda laga soo saaro dhismaha Bakken, oo ku taal qaybta waqooyi-galbeed ee gobolka. Kobcinta noocan oo kale ah waxay keentay koritaanka dadweynaha iyo shaqo la'aanta hoos u dhacday [5] [6] [7] Waqooyiga Dakota waxa ku jira qaab dhismeedka ugu dheer ee aadanaha ee kuyeelka reer galbeedka, oo ah dheriga KVLY-TV. Hotelka Intercontinental. InterContinental Hotels Group plc, si aan rasmi ahayn InterContinental Hotels ama IHG, waa shirkad fadhigeedu yahay British Multinational Hospital oo ku yaal Denham, Buckinghamshire. [2] IHG waxay leedahay ku dhawaad ​​799923 qolal marti iyo in ka badan 5,367 huteel oo ku dhow 100 dal. [3] IHG waxay leedahay bakhaarro balaadhan oo waaweyn, oo ay ku jiraan Candlewood Suites, Crowne Plaza, Xitaa Hotels, Holiday Inn Express, Hotel Indigo, Hualuxe, InterContinental, Kimpton Hotels iyo Goobaha iyo Staybridge Suites [4] Intaa waxaa dheer, bishii March 2018, IHG waxay ku dhawaaqday in ay ogolaatay in ay iibsato 51% saamiga shirkadda Regent Hotels $ 39 milyan oo doolar oo rajeyneysa in ay sii ballaariso astaanta calaamadaha ee 40 hudheel ee lixda huteel ee hadda jira. Laga soo bilaabo 2012, IHG ayaa ka badan 5,300 oo hudheel ah, 4,433 waxaa lagu shaqeeyaa heshiisyo rasmi ah, 907 waxaa maamula shirkad, laakiin si gooni ah ayay leedahay, siddeedna waxaa si toos ah loo leeyahay. Hotelka Holiday Inn. Holiday Inn waa hudheel Ingiriis ah oo leh Ingiriis oo hudheel ah, iyo shirkad hoos timaada InterContinental Hotels Group. Waxaa la aasaasay sida silsilad macaamiisha Maraykanka ah, waxay koray mid ka mid ah silsiladaha hudheelka ee ugu weyn dunida, iyada oo 1,145 hoteelo firfircoon ah laga bilaabo Sebtembar 30, 2016. [4] Silsiladda Hotelka waxay ku taallaa Denham, Buckinghamshire. Kemmons Wilson, oo ah deggan magaalada Memphis, Tennessee, ayaa lagu dhiirigeliyey inuu dhisto qolkiisa gaarka ah ka dib markii uu ku niyad-jabay tayada liidashada tayada liidata ee aan ku haboonayn jidadka wadada ee Washington, DC. Magaca "Holiday Inn" ayaa waxaa sameeyay jaamacada Wilson's Eddie Bluestein sida a kaftan intii lagu jiray dhismaha hudheelkii ugu horreeyay, oo la tiigsanaa 1942 Christmas-moodhiyadeed, filim muusig ah Holiday Inn, oo sameeyay Bing Crosby iyo Fred Astaire. Hudheelkii ugu horreeyey / motel ayaa la furay bishii Agoosto 1952-deedii "Holiday Inn Hotel Courts" ee 4925 Summer Avenue ee magaalada Memphis, wadada ugu weyn ee Nashville. Horraantii 1990aadkii waxaa la burburiyay, isagoo ka tegay huurigii xusuusta goobta. Wilson waxay la wadaagtay Wallace E. Johnson si ay u dhisaan mootooyin dheeraad ah oo ku saabsan wadooyinka galaya Memphis. [5] Xilliga xafiisku wuxuu ku yaala xaruntii shirkadda Holiday Inn ee ku yaala tuubo lagu beddelay tuubo loo yaqaan Johnson. Sanadkii 1953, shirkadu waxay dhistay saddexda hudheel ee soo socota, oo ay weheliso hoteelkooda ugu horeeyay, waxay dabooleen waddooyinka u horseeday Memphis. Imaatinka labaad ayaa lagu dhisay Maraykanka 51 Koonfurta. Waxaa soo raacay laba kale 1953, hal waddo Wadada 51 North North, iyo mid kale oo US 61 jir ah. Markii Johnson uu geeriyooday 1988, Wilson waxa uu soo xigtay isagoo leh, "Ninka ugu weyn ee aan ogaa maanta wuu dhintay, wuxuu ahaa ninka ugu wayn ee nin waligiis ma lahaan karo. " Waxa ay wada shaqeeyaan, iyada oo Wilson markii dambe uu mashruucaas helayo, wuxuu noqday shirkadda Dammaanadda, mid ka mid ah kooxaha ugu wayn ee hudheelka adduunka. Laga bilaabo bilowgii 1956, waxaa jiray 23 Holiday Inns oo ku shaqeynaya todoba kale sababtoo ah furitaanka dhamaadka sanadka. Sanadkii 1957, Wilson wuxuu bilaabay suuq-galka "Holiday Inn of America", isaga oo ku qasabaya hantidiisa in ay noqdaan kuwo la qoondeeyey, nadiif ah, la saadaalin karo, qoys-saaxiibtinimo, iyo si sahlan loogu heli karo dadka safarka ah. Silsiladda ayaa si aad ah u korodhay natiijada, iyada oo 50 goobood oo ku yaalla waddanka 1958, 100 laga soo bilaabo 1959, 500 sannadkii 1964, iyo Dayaxa Holiday Inn (San Antonio, Texas) oo la furay 1968. Sannadkii 1965, silsiladda ayaa bilaabay Holidex, nidaam boos celin ah halkaas oo booqde kasta oo ka mid ah Holiday Inn ka heli karto boos celin, teleprinter, meel kasta oo kale ee Holiday Inn. Nidaamyada kaliya ee la barbardhigi karo wakhtigaas waxaa ka hawlgalay shirkadaha dayuuradaha (Saber ayaa markii ugu horraysay sameeyey 1963-kii). Dhiirrigelinta "Your hosting from the coast to the coast", Holiday Inn wuxuu ku daray xarun wicitaan ah ka dib markii ay AT & T soo bandhigtay adeegga lambarka taleefanka ee 1- 1-800-kii taleefanka bilaashka ah 1967-dii, iyo nidaamyadoodii oo cusbooneysiiyay macaamiishii loo yaqaan 'microcomputers desktop' waxay u socdaan hay'adaha safarka. [6] Dagaalki Vietnam. Dagaalkii Vietnam (Vietnam: Chiến tranh Việt Nam), oo loo yaqaan 'Second Indochina War,' iyo Vietnam oo ah Dagaal Cadaadis ah oo ka soo Horjeeda Maraykanka (Vietnam: Kháng chiến chống Mỹ) ama si fudud Dagaal Maraykan ah, waxaa ka dhacay Vietnam, Laos, iyo Cambodia laga bilaabo 1 Nofembar 1955 [A 1] ilaa dayrkii Saigon 30 Abriil 1975. Waxay ahayd labaad ee Indochina Wars waxaana si rasmi ah u dagaalamayey waqooyiga Vietnam iyo xukuumadda Koonfurta Vietnam. Ciidammada Waqooyiga Vietnam waxaa taageeray Midawga Soofiyeedka, Shiinaha [31] iyo xulufo kale oo ka soo jeeda gobolka Koonfur Vietnam iyo taageerada South Korea, Australia, Thailand iyo xulafada kale ee ka soo horjeeda siyaasadda. Dagaalka waxaa loo tixgeliyaa dagaal sokeeye marxalad kuleylaha ah ee Maraykanku leeyahay. [78] Inta badan dadka Maraykanku waxay aaminsan yihiin in dagaalka uu ahaa mid aan caddaalad ahayn. Dagaalku wuxuu socon doonaa qiyaastii 19 sano wuxuuna sidoo kale ka dhigi doonaa Dagaalka Dagaalka Laotian iyo sidoo kale Dagaalkii Soomaliya ee Cambodia, kaas oo sidoo kale arkay dhammaan saddexda waddan oo noqda waddan wadaag ah 1975. gaar ahaan nalka shantii sanno ee 1954 ee ku guul-darraystay Geneva ayaa ku baaqay doorashooyin. Tarjumaadaha kale ee waqooyiga wietiga waqooyiga waxaa ka mid ah in ay u fiirsadaan sidii dagaal sokeeye gaar ahaan marxaladaha hore iyo kan dambe ee ka dambeeya U.S isku duubnaanta inta u dhaxaysa 1965 iyo 1970 [81] iyo sidoo kale dagaal xor ah [80] Aragtida Dowladda Federaalka Ku-meel-gaarka ah ee Jamhuuriyadda Koonfureed ee Vietnam, guushii Việt Cộng ayaa qayb ka ahayd isbeddel bulsho oo isbeddel ah oo ka dhacay WW2 Post-ka, waxayna markii hore u aragtay dagaal dagaal oo ay taageerto Hanoi.] [83] Kooxda taageera ee Koonfurta ee Vietnam waxay u aragtay inay tahay dagaal sokeeye, dagaal difaac ah oo ka dhan ah wada-xaajoodka [81] [84] ama waxay dhiirrigeliyeen in ay u dagaallamaan si ay u difaacaan guryahooda iyo qoysaskooda. Dawladda Maraykanku waxay ku tiirsaneyd sida ay uga qayb qaadatay dagaalka si ay uga hortagto qaadhaan-dhaqameedka Koonfurta Vietnam. Tani waxay qayb ka ahayd aragtida domino ee siyaasad xoojin ah, iyada oo ujeedada la sheegay in la joojiyo faafitaanka wada-xaajoodka. [86] Laga bilaabo 1950, la-taliyayaal milatari oo Mareykan ah ayaa yimid wixii ka dambeeyay Faransiis Indochina. Dagaalki Russka-Jabaan. Boqortooyada Ruushka iyo Boqortooyada Japan waxay ku dagaalameen diinta boqortooyada ee Manchuria iyo Kuuriyada Koonfureed (Japanese-Japanese War). Tiyaatarka ugu waawayn ee howlgalada ayaa ahaa Liaodong Peninsula iyo Mukden oo ku yaalla koonfurta Manchuria iyo xeebaha kuyaala Korea, Japan iyo Bada Badda. Ruushku wuxuu doortay deked biyo-diiran oo ku taala Badweynta Baasifigga ee badda iyo xeebaha. Vladivostok wuxuu shaqeynayay kaliya xagaaga, halka Port Arthur, oo ah saldhig milatari oo kuyaal gobolka Liaodong ay u kiraysatay Ruushka ee Shiinaha, waxay shaqeynaysay sanadka oo dhan. Tan iyo dhammaadkii dhammaadkii dagaalkii koowaad ee Sino-Japanese ee 1895, Japan wuxuu ka cabsi qabay Ruushka qorshaha ay ku doonayso in uu abuuro saameyn ku yeelashada Korea iyo Manchuria. Ruushku wuxuu soo bandhigay siyaasad balaadhin ah oo ku saabsan bariga fog ee Siberian laga bilaabo xukunkii Ivan ee ahaa Argagaxii qarnigii 16aad. [4] Japan oo ka soo horjeesatay ra'iisul wasaare ku-xigeenka Japan, wuxuu u yaboohay inuu aqoonsado xukunka Ruushka ee Manchuria isaga oo beddelaya aqoonsiga Kuuriyada Kuuriya oo ku dhex jira saamaynta Japan. Ruushku wuu diiday oo dalbaday Kuuriyada Waqooyi ee u dhigma 39-ka mid ah inuu yahay meel dhexdhexaad ah oo u dhexeeya Ruushka iyo Japan. Dawladda Japan ayaa u aragtay hanjabaado Ruush ah qorshayaasheeda ku ballaarinta Aasiya oo waxay doorteen inay dagaal galaan. Ka dib markii wadahadaladii burburay 1904, Jabaanku wuxuu furay colaadaha isaga oo weeraray Ruushka Bari ee Ruushka ee Port Arthur, Shiinaha, weerar weerar ah. Ruushku waxa uu ku guuldareysatay dhowr jeer Japan, laakiin Tsar Nicholas II ayaa ku qanacsanaa in Ruushku uu ku guuleysan lahaa oo uu doortay inuu ku sii jiro dagaalka; markii ugu horreysay, si ay u sugaan natiijada dagaallada badda ee qaarkood, iyo ka dib si loo ilaaliyo sharafta Ruushka iyadoo ay ka hortagayso "nabadda xun". Ruushka wuxuu iska indha-tiray Japan horayba si ay u ogolaato gacan-ku-dhiiglaha waxayna diiday fikradda ah in khilaafka u keeno Maxkamadda Xalinta Khilaafaadka ee Hague. Dagaalku wuxuu ku dhammaaday heshiiskii Portsmouth, oo dhexmaray Madaxweynaha Maraykanka Theodore Roosevelt. Guuldaradii dhamaystiran ee ka soo baxday Jabhadii Jabuuti ee ku-meel-gaadhka ahaa ee la yaabay Cadaadisku wuxuu bedelay dheellitirka awoodda Bariga Aasiya, taasoo keentay in dib loo qiimeeyo soo galitaanka dhowaan Japan ee marxaladda adduunka. Waxay ahayd guushii ugu horreysey ee millatariga ahayd ee taariikhda casriga ah ee Awoodda Aasiya ee ku wajahan Yurub. Culimada waxay sii wadaan inay ka doodaan muhiimadda taariikhiga ah ee dagaalka. Dagaallki Bazar valley. Ololaha Dooxada Baasuuda ee 1908 [1] wuxuu ahaa xayiraad ciqaab ah oo ka soo horjeedda qabiilka Zakka Khel ee Afridi, oo ah qabiilka Pakhtuun oo deggan buuraha ku yaal xadka Peshawar ee waqooyiga West Frontierier ee British India. Waxaa lagu qabtay Dooxada Dooxada Bazar Valley, oo hoos imaanaya taliyaha guud ee Sir James Willcocks. Ololaha wuxuu bilaabmay 14kii Febraayo 1908, waxaana soo gabagabeeyay jirga iyo nabadda 1 Maarso 1908. Maqaalkii Suuqa, Punch, wuxuu kudhaqaaqay ololaha Isbahaysiga 'Weekend Warfond'. Qaybaha Ciidamadda Ingiriiska ee ugu muhiimsani waxay ahaayeen Heathorth Highlanders iyo 37 Lancers. Burcad-badeedda British-ka ah ee British-ka ah ayaa ka mid ah qaybaha 45-aad iyo 53-aad ee Sikhs, Madras Sappers iyo 5 Gorkha Rifles. Archibald Percival, 1st Earl Wavell ayaa ka qeybqaatay ololahan iyadoo ah sarkaal hoose. [4] Dagaalki Kuwayt Najd. Dagaalkii Kuwait-Najd waxa uu ka qarxay Dagaalkii Dunida ee 1aad. Dagaalku wuxuu dhacay sababtoo ah Ibn Saud wuxuu rabay inuu ku daro Kuwait. [3] [4] Khilaafka u dhexeeya Kuwait iyo Najd ayaa keenay dhimashada boqollaal reer Kuwait ah. Dagaalku wuxuu sababay iskudhacyo xudduud ah oo dhexmaray 1919-1920. Ka dib markii uu ku biiray Kuwait-Najd War, Ibn Saud wuxuu xayiraad ganacsi ka soo horjeesey Kuwait mudo 14 sano ah laga bilaabo 1923 ilaa 1937. [5] Hadafka weerarrada dhaqaalaha iyo milatariga ee ku aaddan Kuwait ayaa ahaa in la kordhiyo inta badan dhulalka Kuwait sida ugu macquulsan. [3] Shirkii Uqair ee 1922, xuduudaha Kuwait iyo Najd ayaa la dhigay. [3] Kuwait wax wakiil kama laha shirkii Uqair. [3] Ibn Saud waxa uu ku qanciyay Sir Percy Cox inuu siiyo laba meelood laba meel oo ka mid ah dhulwaynaha Kuwait. In kabadan nus ka mid ah Kuwait ayaa lumay sababtoo ah Uqair. [3] Ka dib Shirwaynaha Uqair, Kuwait ayaa wali ku jirtey xannibaad dhaqaale oo Sucuudi ah iyo weerarrada Sacuudiga kuxirnaa. Dagaalki Kargil. Dagaalkii Kargil (Hindi: Karaawili,urdu), oo sidoo kale loo yaqaan Kargil, [note (I)] wuxuu ahaa khilaaf hubaysan oo u dhexeeyay Hindiya iyo Pakistan oo dhacay intii u dhexeysay May iyo July 1999 oo ku yaalla degmada Kargil ee Kashmir iyo meelo kale oo ku yaala Xadka Kantaroolka (LOC). Hindiya, iskahorimaadka waxaa sidoo kale loo yaqaan Operation Vijay (Hindi: विजय, macno ahaan "Victory") kaas oo ahaa magaca howlgalka Hindiya si loo tirtiro qaybta Kargil [22] Sababta Dagaalku wuxuu ahaa soo dhex-galidda askar Pakistani ah oo lagu magacaabo Kashmiri xagjiriin ah oo ka tirsan dhinaca India ee LOC, [23] taas oo u adeegta xuduudaha labada gobol. Mucaaradka Pakistan ayaa ku hanjabay in ay gabi ahaanba joojinayaan dagaalka ay kula jiraan mucaaradka madaxweyne Kashmiri, laakiin dokumantiyada ka dambeysay burburkii iyo hadaladii dambe ee Ra'iisul Wasaaraha Pakistan iyo Taliyaha Ciidamada Milatarigu waxay muujiyeen in ay ka qeyb qaadanayaan ciidamada xoogga dalka Pakistan, [24] [26] oo uu hoggaamiyay General Ashraf Rashid [27] Ciidamada Hindiya, oo markii dambe ay taageereen Ciidamada Cirka ee Hindiya, ayaa waxay qabsadeen aqlabiyad ku yaala dhinaca Hindiya ee LOC oo ay ku duubnaayeen ciidamada Pakistan iyo xagjiriinta. Iyaga oo ku wajahan mucaaradka caalamiga ah ee diblomaasiyadeed, ciidamada Pakistan waxay ka baxeen mawqifkii India ee ku yaal LOC. Dagaalku waa mid ka mid ah tusaalooyinka ugu dambeeyay ee dagaallada sokeeye ee ka socda dhulka buuraha, taas oo keentay dhibaatooyin xagga saadka ah ee dhinacyada dagaalamaya. Waa mid ka mid ah dhacdooyinka aadka u yaryar ee dagaalka tooska ah ee ka dhexeeya dawladaha nukliyeerka (sida, kuwa haysta hubka nukliyeerka). Hindiya waxay sameysay tijaabadii ugu horreysay ee 1974-kii; Pakistan, oo horey u soo saartay awoodda nukliyeerka ee qarsoodiga ah tan iyo markii la isku marey, waxay sameysay tijaabooyinkii ugu horeeyay ee 1998-kii, laba todobaad kadib markii tijaabooyin kale oo Hindiya ah. Liska Dalka Ciidan Saldhig. Imaaraadka Carabta USB. USB (gaabinta Baska Universal Serial) waa heer caadi ah oo ku xiran kombuyuutarka iyo aaladaha dhejiska. VHS. Nidaamka VIDEO ee [1] [2] (VHS) [3] waa heer loogu talagalay duubista video analogga ee heerarka macaamiisha ee cajalado cajalad. Shirkadda Victoriya ee Japan (JVC) horaantii 1970-yadii, waxaa lagu sii daayay Japan dhamaadkii 1976 iyo Maraykanka horaantii 1977. Laga soo bilaabo 1950-yadii, duubista cajaladaha muusikada moobiilka ayaa noqotay qayb wayn oo ka mid ah warshadaha telefishinka, iyada oo loo marayo diiwaannada ugu horeysay ee fiidiyoowlayaasha ah (VTRs). Waqtigaas, qalabka waxaa lagu isticmaalay oo kaliya goobo qaali ah sida goobaha telefishinka iyo daaweynta sawirka (fluoroscopy). Sanadkii 1970-yadii, cajalad fiidiyoow ayaa soo galay isticmaalka guriga, abuurista warshadaha guriga iyo isbeddelka dhaqaalaha telefishanka iyo ganacsiyada filimada. Weriyeyaasha telefishinka waxay soo bandhigeen rikoodhada codbixiyayaasha (VCRs) iyagoo awood u leh inay carqaladeeyaan ganacsigooda, iyadoo dadka isticmaala taleefishanku ay u fiirsadeen VCR sidii macneheedu ay tahay in la xakameeyo hiwaayaddooda. Sanadkii 1970-yadii iyo bilowgii 1980-meeyadii, waxaa jiray dagaalo muuqaal ah oo ka dhacay warshadaha guriga. Laba ka mid ah jaangooyooyinka, VHS iyo Betamax, ayaa soo gaadhay warbaahinta ugu badan. VHS ugu danbeyntii way ku guulaysatay dagaalkii, 60 boqolkiiba suuqyada Waqooyiga Ameerika ee 1980-kii [5] [6] waxayna soo baxday qaab muuqaal ah oo ay ku duuban tahay inta lagu jiro warbaahinta cajaladda Betamax. Betamax (oo sidoo kale loo yaqaan Beta, sida calaamaddeeda) waa habka duubista macaamiisha iyo duubista cajaladda muusikada loogu talagalay video. Waxaa soo saaray SONY waxaana lagu sii daayay Japan bishii May 10, 1975. [1] Qalabkii ugu horreeyey ee Betamax ee lagu soo bandhigay Maraykanka wuxuu ahaa LV-1901 konsole, kaas oo ku jiray 19-inch (48 cm) oo muraayad midab ah, wuxuuna u dhexeeyaa dukaamada horraantii Bishii Nofembar 1975. Dukaamada waxaa ku jira 0.50-inch-wide (12.7 mm) fiidiyowga sawir la mid ah tan hore, xirfad-yaqaan 0.75-inch-wide (19 mm), qaabka U-macmiilka. Betamax waa mid aan dhicin, oo ka lumay qaabka fiidiyoowga muuqaalka [2] ee VHS. Soo-saarayaasha Betamax ayaa joojiyay sanadii 2002; muusikada Betamax cusub ayaa la heli karaa ilaa March 2016, markii Sony joojiyay samaynta iyo iibinta. [3] Sida habka fiidiyowga ee VHS (oo lagu soo bandhigay Japan JVC bishii Oktoobar 1976 [4] iyo waddanka Mareykanka ee RCA bishii Agoosto 1977), [5] Betamax ma haysto koox ilaalisa oo adeegsanaysa dukaamada azimuth si loo yareeyo xatooyada. Sida laga soo xigtay website-yada taariikhda Sony, magacu wuxuu lahaa labo macne: beta waa erayga Japan oo lagu sharaxay habka calaamadaha lagu duubo cajalad; iyo qaabka gaaban ee warqadda Giriigga ah ee Beta (β) waxay u egtahay kooraska cajalad ku duugida gaadiidka. Suufiska -max, ereyga "ugu badnaan", ayaa lagu daray in uu soo jeediyay weynaan. [6] Sannadkii 1977, Sony waxay soo saartey ciyaaryahankii ugu horeeyay ee Betamax VCR, SL-8200. VCR-ka wuxuu leeyahay laba xawli oo rikoodh ah: caadi, iyo xawaaraha nuska cusub. Tani waxay bixisay laba saacadood 'duubis ah oo lagu duubay L-500 Video Beta. SL-8200 waxay ahayd inay la tartanto VHS VCRs, taas oo u ogolaatay ilaa 4, iyo 6 iyo 8, saacadood oo lagu duubo hal cajas. Arag Gabal. Muraayadaha xidhiidhka, ama si fudud u la xiriiraan, waa lensin khafiif ah oo si toos ah loogu dhejiyo isha. Xiriirrada muraayadaha loola jeedo waxaa loo tixgeliyaa aalado caafimaad oo waa la gashan karaa si loo saxo aragtida, ama sababo qurxoon ama sababo daaweyneed [1] Sanadkii 2004, waxaa lagu qiyaasey in 125 milyan oo qof oo dunida ah ay isticmaalaan indhoolayaasha xiriirka, oo ay ku jiraan 28 illaa 38 milyan oo Mareykan ah. [2] Sannadkii 2010, suuqyada adduunka ee laysku xiro ayaa lagu qiyaasay $ 6.1 bilyan, halka suuqa galmeedyada jilicsan ee Maraykanka lagu qiyaasay $ 2.1 bilyan. Falanqeeyayaasha kala duwan ayaa lagu qiyaasey in suuqa caalamiga ah ee lindhexaadka la xiriiri doono $ 11.7 bilyan illaa 2015. [3] Ilaa 2010, celcelis ahaan da'da dadka xiran ee lens-ka xiran adduunka oo dhan waa 31 jir, saddex-meelood laba dadka dharkoodana waxay ahaayeen haween. [4] Dadku waxay doortaan inay xiraan muraayadaha indhawareerka sababo badan. [5] Aragtida iyo sayniska ayaa ah waxyaabaha ugu muhiimsan ee loogu talagalay dadka raba in ay iska ilaaliyaan xidhashada muraayadaha ama isbedelka muuqaalka indhahooda. [6] Kuwa kale waxay xiran yihiin indho-xirmooyinka laxiriirta sababo shaqeyn ama muuqaal leh. Marka la barbardhigo muraayadaha, muraayadaha indhuhu waxay si caadi ah u bixiyaan aragti dareen leh, hana ka qaadin qoyaanka (laga bilaabo roobka, barafka, gogolka iwm) ama dhididka. Tani waxay ka dhigi kartaa mid lagu doorbido isboortiga Meel Atlantis. Atlantis (Giriigga Giriigga ah: Ἀτλαντὶς νῆσος, "Jasiirada Atlaanta") waa jasiirad khiyaali ah oo lagu xusay shucuur ku saabsan quruumaha ku yaala shaqooyinka Plato ee shaqooyinka Timaeus iyo Critias, halkaas oo ay u taagan tahay awoodda gantaalaha gabbaadka ah ee ku hareeraysan "Ancient Athens", -sheegadka shahaadiga ah ee gobolka Plato ee ku yaala Jamhuuriyadda. Sheekada, Athens waxa ay weerartay weerarkii Atlanta oo ka duwanaa wadan kale oo caalamka loo yaqaan, [1] oo loo malaynayo in ay caddayn u tahay feejignaanta Plato ee fikradda dawlad. [2] [3] Sheekadu waxay ku soo gabagabeeysa Atlantis oo ka faaiidaysanaysa ilaahyada oo u soo jiidanaysa bada Atlantic. Inkasta oo ay muhiim u tahay shaqada Plato, sheekada Atlantis waxay saameyn weyn ku yeelatay suugaanta. Nidaamka maskaxeed ee Atlantis waxaa loo qaaday shaqooyinka qoraalka ah ee dhowr qorayaal Renaissance, sida Francis Bacon's New Atlantis iyo Thomas More's Utopia. [5] Dhinaca kale, aqoonyahanka hiitka qarnigii sagaal iyo tobanaad ayaa si qaldan u fahmay sheekooyinka Plato ee taariikhda taariikheed, gaar ahaan Ignatius L. Donnelly's Atlantis: The World of Anteniluvian. Plato waa tilmaamaha caddaynaya waqtiga dhacdooyinka - in ka badan 9,000 oo sanno ka hor wakhtigiisa [6] - iyo meeshii lagu eedeeyey Atlantis- "ka baxsan tiirarka" Hercules "-da waxay keentay waxyaabo badan oo xeeldheer. Sidaa darteed, Atlantis waxay noqotay hal dhinac oo dhan iyo dhamaan awaamiirta horay loo soo mariyay taariikhda dhaqanka oo ay sii wadaan inay dhiirrigeliyaan sheekooyinka casriga ah, buugaagta munaasabadaha si filimo ah. Hubka Masaafada Dheer. A sniper rifle is a high-precision rifle designed for sniper missions. It serves to fulfil the tactical need for long range surveillance, effective anti-personnel and anti-materiel operations with high hit efficiency, and can be used by both military and law enforcement. The modern sniper rifle is a portable shoulder-fired weapon system with a choice between bolt-action or semi-automatic action, fitted with a telescopic sight for extreme accuracy and chambered for a high-performance military centerfire cartridge. Ganata Wada jir. Caqabado (Laatiinka Laatiinka ah, si aad u garaacdo, xoqdo) ayaa ugu horreyn ah nooc ka mid ah jahawareerka by ficilka dharka, ama xoqaya calaacalaha gacmaha si wadajir ah, si loo abuuro buuq. Maqaalyahanadu waxay badanaa ku faraxsan yihiin ka dib marka waxqabadka, sida riwaayadda muusikada, hadalka, ama ciyaarta, sida calaamada farxad iyo oggolaansho. Xilligan xaadirka ah waa mid aad u caan ah waxaana laga yaabaa in wadamada badan ee dhagaystayaasha ahi ay gacmahooda ku xirtaan si aan kala sooc lahayn si ay u soo saaraan buuq joogto ah. Waxay u egtahay in ay si dabiici ah u sinayso shahaad jilicsan; dalka Ruushka, Norway iyo wadamo badan oo waqooyiga iyo bariga yurubta ah ee isku dhafan ayaa soo jiidanaya dad badan oo caan ah. OK. Ujeedada gacmaha ee lagu sameeyay xiriirinta suulka iyo farta calaamadaynta wareega (O), iyo faraha kale ee toosan ama nasashada hawada, waa nooc caadi ah oo loo isticmaalo isgaadhsiinta aan laheyn. Qaybo badan oo aduunka ah, waxay u dhigantaa erayga "OK", oo loo yeedhayo oggolaansho, heshiis, ama dhammaantoodba way wanaagsan yihiin. Mawduucyada kale ama dhaqamada kale, habdhaqan la mid ah ayaa yeelan kara macnaha kalmadaha kala duwan, oo ay ka mid yihiin kuwa taban ama kuwa xun. Calaamadda Unicode U + 1F44C (👌) waxay u taagan tahay tilmaamahan. Ciyaarta Knucklebones. Knucklebones, Tali, Fivestones, ama Jacks, waa ciyaar ka soo jeeda qowmiyadaha, sida caadiga ah waxay ku ciyaaraan shan shay oo yaryar, ama toban ka mid ah kiisaska. Asal ahaan "rucklebones" (dhab ahaantii astragalus, lafaha canqowga, ama xiirta [1]) waxay ahaayeen kuwa idaha ah, oo la tuuray oo lagu qabtay dhowr dabeecadood. Qalabka casriga ee casriga ah wuxuu ka kooban yahay lix dhibcood, ama jilbaha, wuxuu ka socdaa saldhig caadi ah, waxaana badanaa laga sameeyaa bir ah ama caag ah. Guuleystuhu waa ciyaaryahankii ugu horeeyay ee si guul leh u dhamaystiray taxadar taxane ah, kaas oo, inkasta oo la mid ah, uu si faahfaahsan u faahfaahsan yahay. Burburka ugu fudud wuxuu ka kooban yahay hal dhagxin, marinka, ama garaaca kubbadda, iyo qaadashada hal dhagax ama kabadan ama mashiinka lafaha miiska marka uu ku jiro hawada. Tani waxay sii socotaa ilaa laga gaaro dhammaan dhagaxyada ama dhagaxleyda laftirka. Isku tuur kale ayaa ka mid ah dhagxaanta ugu horeysa, ka dibna laba, ka dibna saddex iyo wixii kale, oo ku qabsado dhinaca dambe ee gacanta. Noocyada kala duwan waxay leeyihiin magacyo kala duwan, sida "rukumada maroodiga", "digirta", "fardaha degan", [2] iyo "rahyaha ceelka".Asalka dhirta lafaarta ayaa si aad ah ugu xiran lafta laadhuuga, kuwaas oo ah kalluumeysiga laga yaabo inuu yahay qaab horudhac ah. Sophocles, oo qayb ka mid ah shaqooyinka uu ka kooban yahay, waxay ku doodeen abuurista meydka muraayadaha loo yaqaan 'Palamedes', kaas oo u barayay dadka reer Giriigga intii uu socday dagaalkii Trojan. Labada Iliad iyo Odyssey labaduba waxay ku jiraan waxyaabo ay ka mid yihiin cayaaraha la midka ah ee loo yaqaan 'knucklebones'. Pausanius wuxuu ku sharraxay Giriigga (2.20.3) wuxuu ka hadlayaa macbudkii Fortune ee Korintos, oo Palamedes uu ku sameeyay dalabkii uu ku sameeyay cayaartiisii ​​cusub. Kulammada carruurtu waxay ahaayeen macbadyo caadi ah oo macbudyo ah. Sida laga soo xigtay dhaqanka qadiimiga ah, Zeus, wuxuu u maleynayaa in Ganymede uu ku dheeraaday saaxiibadiisa Mount Ida, isaga u siiyey Eros si uu u la socdo saaxiibadiis iyo dahab dahabi ah oo la ciyaaro. Wuxuu xitaa ku faraxsan yahay inuu mararka qaar ku biiro ciyaarta (Apollonius). Waa muhiim, si kastaba ha ahaatee, in Herodotus iyo Plato labadaba asal ahaan ka soo jeedaan ciyaaraha. Plato, Phaedrus, magacyada Masraxa Masraxa ee Masaarida, oo Herodotus la xidhiidhay dadka reer Liibiya, muddadii ay jirtay macaluushii xilligii macaluushii King, waxay asal ahaan ka soo baxeen ciyaarahan iyo runtii dhammaanba cayaaraha kale, [2] marka laga reebo qoraallada. [3] Magaalo Afar Dhinacyada. Muuqaalka magaalada waa meel bannaan oo dadweynaha furan [1] badiyaa laga helaa wadnaha magaalada magaalada loo isticmaalo ururinta beesha. Magacyo kale oo loogu talagalay dukaanka magaalada waa xarun bulsho, duqoobi magaalo, duqeyn magaalo, garaan suuq ah, jimicsi dadweyne, fariin, bam, iyo cagaar magaalada. Goobaha badankood ee magaaladu waa hardscapes ku haboon suuqyada furan, riwaayadaha muusikada, dibad baxyada siyaasadeed, iyo dhacdooyinka kale ee u baahan jawi adag. Isku duubnida bartamaha magaalada, badankood waxay ku wareegsan yihiin dukaamo yaryar sida roodhida, suuqyada hilibka, dukaamada jaalaha, iyo dukaamada dharka. Xaruntooda badiyaa badanaa waa ilo, ceel, taallo, ama muqaal. Qaar badan oo ka mid ah kuwa ilo ku jira ayaa waxaa loogu yeeraa afar geesood. Qorsheynta magaalada, xarumo magaalo ama duqeyn magaalo waa degmo banaan oo qorshaysan oo magaalada ah. Zedekiah's Godka. Sedekiah's Cave - ayaa sidoo kale loo yaqaan 'Quarries Suleymaan' - waa 5-acre (20,000 m2) dhagax hoosaadka dhulka hoostiisa ah ee macdanta ah oo dhererka dhererka shan magaalo oo hoos yimaada Qaybta Muslimiinta ee magaalada Old City ee Yeruusaalem. Waxaa la jarjaray mudo dhowr kun oo sano ah waxayna ka hadhsan tahay xayawaanka ugu weyn ee Yeruusaalem, oo ka soo jeeda Jeremy Grotto iyo Beerta Xadiiqada derbiyada Old City [1] Alwaaxdu waxay leedahay muhiimada weyn ee taariikhiga ah ee xabsiyada. 'Cave' wuxuu u furan yahay dadweynaha Axadda illaa khamiista illaa kharash yar oo laguu ogol yahay iyo waxaa jira safaro la Makhaayad Sedekiah oo keliya ayaa leh dabiici ah. Gudaha dhismaha waxaa lagu dhageeyey addoonro iyo shaqaale muddo dhowr kun oo sano ah. Herodos Weyn ayaa u adeegsaday dhagax weyn oo ka mida Cedekiah ee Cave si loogu dhiso dhismaha dayactirka ee Macbadka iyo derbiyada xajiya, oo ay ku jiraan waxa maanta loo yaqaan 'Wall' (Wailing) Wall. Dhagaxa dhagaxyada ayaa sidoo kale loo isticmaali karaa mashaariicda dhismaha ee Herod Agrippa I. Khudaarta dhulka hoostiisa ah ayaa la isticmaali lahaa xilli kasta iyo cimilada. Oo waxaa ku xigay jeebbta ku tiil macbudkii Samaariya Taariikhyahanka Yuhuudiga ah ee Flavius ​​Josephus ayaa qoray oo ku saabsan "Deegaanka Royal" ee magaalada Old City, [3] taas oo laga yaabo inay u adeegsanaysay Cedekiah Cave. Muuqaalka Numbers Rabbah wuxuu sheegayaa godka: "Qofkii sabtida ku arkay godka, xitaa haddii uu u egyahay godka Sedekiiya, oo ahaa siddeed iyo toban mayl, wuxuu ku socon karaa dhamaantiis..." [4] Suleiman oo ahaa Magnificent (1494-1566), Suldaankii Ottoman oo dhisey derbiyada haatan ku yaalla Old City, ayaa sidoo kale muuqaalkana laga soo qoday xayawaanka, ugu dambeyntii wuxuu xidhay ilaa 1540 sababo ammaan dartood. Sanadkii 1854, adeegayaashii Maraykanku James Turner Barclay ayaa raacay xadhig ka yimid duleedka dhulka hoostiisa ee Dimishiq, iyo, sida muuqata caawimada eeyga, ayaa soo gashay albaabka. [5] Barclay iyo labadiisa wiil ayaa si qarsoodi ah u soo noqdey habeenkii waxayna sahamiyeen godka. Ciyaarta Senet. Senet (ama Senat [1]) waa kulan guddi oo ka yimid Masar hore, oo sharciyadiisa asalka ah ay yihiin mawduuca la maleynayo. Hieroglyph da'da ugu da'da yar oo u dhiganta taariikhda ciyaaraha jaalaha ah ilaa 3100 BC. [2] Magaca buuxa ee ciyaaraha Masaarida waxaa loo maleynayaa in uu ahaa zn.t n.t ḥˁb, taasoo macnaheedu yahay "ciyaaraha lagu gudbo". Senet waa mid ka mid ah kulamada ugu caansan ee la yaqaan. Guddoomiyaal kala duwan oo laga yaabo in laga yaabo inay xubin ka yihiin Halyeeygii Hore ee Masar, [2] c. 3100 BC. Hieroglyph oo isku mid ah xayndaab xayawaan ah ayaa ka muuqda xabaasha Merknera (3300-2700 BC). [4] Rinjiga ugu horreeya ee farshaxanka qadiimka ah wuxuu ka soo jeedaa xabaashii Hanoodhka Saddexaad ee Hesy (c. 2686-2613 BC). Dadku waxay muujinayaan xayeysiin ku saabsan sawir gacmeedka ku yaala xabaashii Rashepes, iyo sidoo kale xabaalo kale oo ah Fifth iyo Sixth Dynasties (oo ah 2500 BC). Qoraallada da'da ah ee ugu da'da weyn ee taariikhiga ah ee taariikhda Boqortooyada Dhexe, laakiin qoraallada Fifth iyo Sixth Dynasty waxay taariikh ahaan ka dhigan karaan sidii hore ee Rinjiyeynta xabaashii Masraxa Nefertari ee Masaarida (1295-1255 BC) Ugu yaraan wakhtigii Boqortooyada Cusub ee Masar (1550-1077 BC), senet ayaa uuraysatay inay matalaaddo safarka cagaaran (muhiimka ah) ee nolosha dambe. Xiriirintaan waxaa lagu sameeyey qoraalka weyn ee cayaarta, taas oo ka muuqata dhowr papyri, iyo sidoo kale muuqaalka calaamadaha diiniga ah ee dareenka shahaadooyinka. Ciyaarta waxaa sidoo kale loo soo gudbiyaa Cutubka XVII ee Buuga Dhimashada. [6] Shenzen. Shenzhen (oo ku saabsan codkan dhegeysanaya)), oo sidoo kale loo yaqaan Sham Chun, waa magaalo weyn oo ku taal Gobolka Guangdong, China. Waxay ka kooban tahay qayb ka mid ah Pearl River Delta megalopolis. Magaaladu waxay isla markiiba waqooyi ka xigtaa Gobolka Hong Kong Maareynta Maamul Goboleedka, waxayna haysataa maamul maamul goboleed, oo leh awood yar oo ka yar gobolka. Shenzhen waxay ahayd marin suuqa oo ah 30,000 [ilaha hore ee loo baahan yahay] dadka ku nool wadada Kowloon-Canton Railway. Taasi waxay isbeddeshay 1979-kii markii Shenzhen lagu hormariyay xaalada magaalooyinka, 1980-kiina waxay magacawday Gobalka dhaqaalaha ee ugu horeeyay ee China (SEZ). [7] Tirakoobka 2010 wuxuu ku qeexay tirada guud ee dadweynaha 10,357,938, tiradaas oo ay ka mid yihiin muhaajiriinta joogaya ugu yaraan lix bilood. [8] Shenzhen waxay ka mid ahayd magaalooyinka ugu dhaqsiyaha badan adduunka intii lagu jiray 1990-meeyadii iyo 2000-kii. [9] Daraasad isdhexgalka oo caalami ah oo bilawga ah ee sannadka 2015-ka (tirakoobka yar-yar ee lagu sameeyey tirakoobka rasmiga ah tobankii sano ee la soo dhaafay) ayaa lagu diiwaan-geliyey magaalo kasta oo dalka ka mid ah oo ku diiwaangashan 11.389 milyan oo deggan (9.186 million oo haysta degenaansho degenaansho (hukou), inta soo hartay waxa loo tixgeliyaa dib-u-dajin ugu yaraan lix bilood sanadka), halka cabbirka qoyska uu kordhay 2.49 qof oo ka yimid 2.11 sanadka 2010. [10]Shirkadda casriga casriga ah ee Shenzhen waxay ka dhalatay dhaqaalaheeda dhaqdhaqaaqa leh oo suurtagal ah inay suurtagal noqoto maalgashi degdeg ah oo dibadda ah tan iyo markii la dhisay siyaasadda "dib-u-habeyn iyo furitaan" dhammaadka dabayaaqadii 1979-kii markii la aasaasay SEZ. Shenzhen waa xarun dhaqaale oo weyn oo ku yaal koonfurta shiinaha. Magaaladu waxay ku taallaa Shirkadda Shenzhen Stock Exchange iyo sidoo kale xarun badan oo ka mid ah shirkado badan oo caalami ah oo loo yaqaanno Vanke, JXD, Hytera, CIMC, Shenzhen Airlines, Nepstar, Hasee, Ping An Bank, Ping An Insurance, China Merchants Bank, Tencent, ZTE, Huawei iyo BYD. [12] Shirkadda Shenzhen ayaa ku jirta kaalinta 22-aad ee sannadka 2017-ka ee Hay'adda Maaliyadeed ee Caalamiga ah oo ay daabacday Z / Yen Group iyo Hay'adda Maaliyadda ee Qatar. [13] Waxa kale oo uu leeyahay mid ka mid ah dekadaha ugu weeyn ee adduunka ah. [14] SEA-ME-WE 5. South East Asia-Middle East-Galbeedka Yurub 5 (SEA-ME-WE 5) waa fiilo faleebo farsamo oo la yiraahdo submarine oo isku xirta isgaarsiinta Singapore iyo Singapore. Xarku wuxuu qiyaas ahaan qiyaastii 20,000 kilomitir u yahay wuxuuna bixiyaa isgaadhsiin ballaadhan oo ballaaran oo leh qaabka qaabaynta qaabka dayactirka 24 saacadood oo u dhexeeya koonfurta bari Asia, Hindiya, Bariga Dhexe iyo Yurub. Wareegtadaani waxay ku xirantahay Singapore, Malaysia, Indonesia, Thailand, Myanmar, Bangladesh, Hindiya, Sri Lanka, Pakistan, Imaaraadka Carabta, Oman, Qatar, Jabuti, Yemen, Saudi Arabia, Masar, Talyaaniga, Turkiga iyo Faransiiska 19 dhibcood. 5] Qeyb ka mid ah Faransiiska ilaa Sri Lanka waxaa dhisay Alcatel-Lucent iyo qaybta ka timid Sri Lanka ilaa Singapore by NEC [5] Dhismuhu wuxuu bilaabmay 6 June 2014 waxana la dhameeyey December 2016. [1] [2] [3] Munaasabad rasmi ah oo lagu furfuray ayaa lagu qabtay Honolulu, Hawaii 16 Jannaayo Juun 2017. [6] ALPAL-2. ALPAL-2 waa nidaam farsamo ee dekedda badda ee badda Mediterranean ee ku xiran Algeria iyo jasiiradda Isbaanishka ee Majorca. Voice Covets, Palma de Mallorca, Majorca, Spain Waxay leedahay hannaan farsamo oo gudbin ah oo ah 160 Gbit / s, bilawga hawlgalka 5 Gbit / s iyo wadarta dhererka cabirka 312 km. Waxay bilowday qaliinka July 2002. AC1. Atlantic Crossing 1 (AC-1) waa nidaam farsamo oo la isku halayn karo oo isku xira Maraykanka iyo saddex dal oo Yurub ah. Waxay gaarsiisaa hadalka iyo macluumaadka taraafikada u dhaxeysa Maraykanka, U.K., Holland iyo Jarmalka. Waa mid ka mid ah dhowr fiilooyin isgaarsiin oo loo yaqaan transatlantic. EASSy. Nidaamka Isku-xirka Bariga Afrika ee Bariga Afrika (EASSy) waa nidaam isku-xiran oo farsamoyaqaan ah ee fiber optic ah oo isku xira wadamada Bariga Afrika ilaa inta adduunka ka hartay. EASSy waxay ka socotaa Mtunzini oo ku taala Koonfur Afrika iyo Port Sudan ee Suudaan, iyadoo leh sagxad waddan ah oo ku yaala sagaal dal oo ku xiran ugu yaraan toban dal oo dhul ah oo aan dhicin - taas oo aan mar dambe ku xirnaan doonin isticmaalka internetka satellite-ka si ay u qaadaan adeegyada codka iyo macluumaadka. EASSy wuxuu ahaa nidaamka ugu sarreeya ee adeega u adeega Afrika subhanka Sahra ilaa illaa guddiga WACS. Waxay leedahay 2 qaab-farsamo laba-farsamo leh oo leh awood dhisme oo ka badan 10 terabit halkii labaad (Tbit / s) [1] Waa markii ugu horaysay ee lagu xiro isku xirka tooska ah ee u dhaxeeya Bariga Afrika iyo Yurub / Waqooyiga Ameerika. Waa nidaam keliya oo leh dhidibada loo dhisay-dhammaadka. EASSy waxay isku xiran yihiin shabakado badan oo caalami ah oo marin-biyood oo caalami ah si loogu xiro Yurub, Ameerika, Bariga Dhexe iyo Aasiya. Mashruuca, oo qayb ahaan laga maalgeliyo Baanka Adduunka, ayaa la bilaabay bishii Janaayo 2003, markii shirkado badani ay baari jireen waxqabadkooda. Telefoonku wuxuu adeegay 16kii julay 2010, [2] adeega ganacsiga wuxuu bilaabmaa 30 July 2010. [3] MAYA-1. MAYA-1 waa xariijin taleefan oo muuqaal ah. Waxay bilowday adeegga sannadkii 2000, iyada oo la isticmaalayo tiknoolajiyada SDH iyo EDFA waxayna leedahay awood u ah 82.5 Gbit / s. Adigaa iska leh oo dayactirey AT & T, Telmex, Hondutel, waa 4,323 km (2,686 mi) dherer ahaanna waxaa soo saaray ASN (Alcatel Submarine Networks). BARSAV. BARSAV waa nidaam farsamo oo farsamoyaqaan ah oo farsamoyaqaan ah oo isku xira Barcelona (Spain) iyo Savona (Italy). Waxay qiyaastii tahay 760 km oo dherer ah waxaana la dhisay 1996. Waxaa lahadlay Telefónica iyo Telecom Italia. Xarigga waxaa la dhigay Alcatel Submarine Networks. [1] Xadhiggu wuxuu ka kooban yahay labo qaybood. Qeybta ugu horeysa ee Barcelona (Cabrera de Mar) waa 260 km dheer, qaybta labaad ee 500 km oo dherer ah waxayna ku dhammaaneysaa Savona. Seacom. SEACOM waa hawlwadeen kumbuyuutar oo kumbuyuutarro leh oo leh shabakad ku taalla batroolka iyo xawaaraha sare ee fiber-fiber optic oo u adeegta xeebaha bariga iyo galbeedka Afrika. Baadhitaanka SEACOM wuxuu ku fidaa Yurub iyo Asia-Pacific via India. Shabakadda Pan-African waxay isticmaashaa gadaal loo xirxiray, furfuran oo ah furfurnaan joogta ah iyo iskaashi caalami ah si loo soo afjaro dhamaystirka iyo isgaadhsiinta shirkadaha adduunka iyo shabakadaha Afrika iyo kuwa caalamiga ah. Adeegga gudaha laga soo bilaabo Julaay 2009, SEACOM waxay kordhisay helitaanka xawaaraha caalamiga ah ee toban-laabka ah, iyo in badan oo ka mid ah qaar badan oo ka mid ah dalalka ugu hooseysa ee Afrika. SEACOM waxay sidoo kale bixisaa suurtogalnimo buuxda oo ah IP / MPLS (Internet Protokol & Iskudhafidaha Saxeexa Iskudhafidka) iyo adeegyad cadcad ee qaybaha jumlada iyo qaybaha ganacsiga. Qaybta Jarmal. Iyadoo ay sababtay guuldaradii Jasiiradda Jarmalka ee Dagaalkii Dunida II, Jarmalka ayaa laga jaray labada qaybood ee caalamka ee Bariga iyo Galbeedka, muddadii loo yaqaanay qaybta Jarmalka. Jarmalka ayaa laga jaray guulihii dagaalka iyo dhulalkii lumay ee bariga Poland iyo Midowga Soofiyeeti. Dhamaadkii dagaalka, waxaa ku jiray Jarmalka siddeed milyan oo qof oo barakacayaal ah; [1] inta badan shaqaale iyo maxaabiistii khasaaray; oo ay ku jiraan qiyaastii 400,000 oo ka mid ah nidaamka xerada qoob-ka-taxanaanta, [2] dadkii ka badbaaday tiro ka badan kuwii ku dhintay dhimashada, xaaladaha adag, dilka, ama lagu dilo dhimasho. In ka badan 10 milyan oo qaxooti ah oo Jarmal ah ayaa yimid Jarmalka kana yimid waddamo kale oo ku yaalla Bartamaha iyo Bariga Yurub. Qaar ka mid ah 9 milyan oo reer Jarmal ah ayaa ahaa POWs, [4] kuwaas oo intooda badan lagu hayay shaqaale khasab ah muddo dhowr sano ah si ay u bixiyaan dib u celinta dalalka Jarmalka ay ku burburiyeen dagaalka, qaar qalab warshadeed ayaa laga saaray sidii jabis. Diyaraadka hoos u dhac Flight 9525. Germanwings Flight 9525 (4U9525 / GWI18G) [2] [a] duulimaad caalami ah oo la qorsheeyay ayaa ka soo duulay garoonka diyaaradaha ee Barcelona-El Prat ee Spain oo ku yaala garoonka Dusseldorf ee Jarmalka. Duulimaadkan waxaa ku shaqeyn jirey Germanwings, oo ah iibiye hoose oo qiimo jaban oo ay leedahay shirkadda Jarmalka Lufthansa. 24-kii Maarso 2015, diyaarad, Airbus A320-211, ayaa ku burburtay 100 kiiloomitir (62 mi) woqooyi galbeed ee Nice ee Faransiiska Alps. Dhamaan 144 rakaab ah iyo lix qof oo shaqaale ah ayaa la dilay. [4] [4] Waxay ahayd Germanwings oo markii ugu horreysay geeriyootay taariikhda 18-sano ee shirkadda. Crew and passengers. Shilkan ayaa si ula kac ah u geystay gacan-ku-dhiigle, Andreas Lubitz, oo horey loogu daaweyn jirey is-daba-galid wuxuuna ku dhawaaqay "inuu ku haboon yahay shaqada" dhakhtarkiisa. Iskuduwaha ayaa xogtan ka helay shaqaalihiisii ​​isaga oo loo wargaliyay waajibaad. Wax yar ka dib markii uu gaadhay meel sare oo kumbuyuutar ah, halka kabtana uu ka baxay bakhaarada, wuxuu xiray albaabka qolka cockpit wuxuuna bilaabay in uu soo dego meeshii la socday oo soconayay illaa iyo markii uu duuliyuhu saameyn ku yeeshay buuraleyda. Ka jawaabidda dhacdada iyo duruufaha ku lug lahaanshaha wadajirta, hay'adaha duulista ee waddamada qaarkood waxay hirgeliyeen sharciyo cusub oo ubaahan in ay joogaan laba shaqaale oo awood u leh in ay joogaan marinka qatarta mar walba. [5] [8] Saddex maalmood ka dib dhacdada, Hey'adda Badbaadada Duulimaadyada ee Yurub ayaa soo saartay talo ku meel gaar ah oo loogu talagalay shirkadaha diyaaradaha si loo hubiyo in ugu yaraan laba qof oo shaqaale ah - oo ay ku jiraan ugu yaraan hal tijaabo - ay ku jireen qadashadii inta lagu jiro muddada dhamaan diyaaradda. Diyaarado dhowr ah ayaa ku dhawaaqay in ay horey u ansaxiyeen siyaasado isku mid ah oo iskaa ah. [10] [11] [12] Diyaraadka hoos u dhac Pacific Southwest Airlines Flight 1771. Flight Flight 1771 Duulimaad Duulimaad Duulimaad 1771 wuxuu ahaa duulimaad qorshaysan oo laga soo qaaday Los Angeles, California, oo ku yaalla San Francisco. Diisambar 7, 1987, British Aerospace 146-200A, Diiwaangelinta N350PS, ayaa ku burburtay Cayucos, California, ka dib markii ay ka dileen mid ka mid ah rakaabka. Dhammaan 43 qof oo rakaab ah iyo shaqaalihii saarnaa diyaarad ayaa ku dhintay, shan ka mid ah, oo ay ku jiraan labada duuliye, ayaa loo maleynayaa inay dhinteen ka hor inta aanay diyaaraddu burburin. Ninka sameeyay shilka, David A. Burke, wuxuu ahaa shaqaale hore ee USAir, oo ah shirkadda waalidka ee Pacific Airlines. Madow Sebtembar. Black September (Arabic: أيلول الأسود‎; Aylūl Al-Aswad) was the conflict fought in Jordan between the Jordanian Armed Forces (JAF), under the leadership of King Hussein, and the Palestine Liberation Organisation (PLO), under the leadership of Yasser Arafat, primarily between 16 and 27 September 1970, with certain actions continuing until 17 July 1971. After Jordan lost control of the West Bank to Israel in 1967, Palestinian fighters known as fedayeen moved their bases to Jordan and stepped up their attacks on Israel and Israeli-occupied territories. One Israeli retaliation on a PLO camp based in Karameh, a Jordanian town along the border with the West Bank, developed into a full-scale battle. The perceived joint Jordanian-Palestinian victory in the 1968 Battle of Karameh led to an upsurge in Arab support for the Palestinian fighters in Jordan. The PLO's strength in Jordan grew, and by the beginning of 1970, groups within the PLO had started to openly call for the overthrow of the Hashemite monarchy. Acting as a state within a state, the fedayeen disregarded local laws and regulations, and even attempted to assassinate King Hussein twice—leading to violent confrontations between them and the Jordanian army in June 1970. Hussein wanted to oust the fedayeen from the country, but hesitated to strike because he did not want his enemies to use it against him by equating Palestinian fighters with civilians. PLO actions in Jordan culminated in the Dawson's Field hijackings incident of 10 September, in which the fedayeen hijacked three civilian aircraft and forced their landing in Zarqa, taking foreign nationals as hostages, and later blowing up the planes in front of international press. Hussein saw this as the last straw, and ordered the army to move.[9] Hind Qaybi. Iskudhufka Hindiya wuxuu ahaa qaybta Hindiya Hindiya sanadkii 1947, oo ay weheliyeen abuuritaanka laba dowladood madaxbannaan, India iyo Pakistan. [1] Dominion ee India waa maanta Jamhuuriyadda India, iyo Dominion ee Pakistan maanta waa Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Pakistan iyo Jamhuuriyadda Dadka ee Bangladesh. Qaybta ayaa ku lug leh kala qaybinta saddexda gobol ee Assam, Bengal iyo Punjab, oo ku salaysan degmooyinka dhan ee Hindu ama Muslimiinta. Xudduudaha kala geddisan ee India iyo Pakistan ayaa loo yaqaan 'Radcliffe Line'. Waxay sidoo kale ku lug leedahay kala qaybinta ciidamada India Indian Army, Ciidanka Hindida Royal, Adeegga Shaqada ee Hindida, Tareenka, iyo hantida dhexe, inta u dhaxaysa labada dowladood ee cusub. Qeybinta waxaa lagu soo saaray Hindisaha Madax-bannaanida ee Hindiya 1947-kii, taasoo keentay in kala-guurka qasriga Britishka ah, sida xukuumadda ingiriiska loo soo diray. Labada dawladood ee is-xakamaynta ee Pakistan iyo Hindiya waxay si sharci ah u soo galeen habeenka khamiista 14-15 August 1947. [2] Qaybta ayaa ka qaxday 14 milyan oo qof oo ay ku noolyihiin xag diimeed, oo abuuray dhibaatooyin qaxooti oo aad u adag oo ku yimid xukunada cusub ee la soo saaray; waxaa jiray xad-gudub ballaadhan, oo lagu qiyaaso in lumay noloshii la socotay ama ka horaysay qaybta lagu muransanaa oo kala duwanaa inta u dhaxaysay dhowr boqol iyo laba milyan. [b] Dabeecadda rabshadaha ah ee qaybta ayaa abuuray jawi khilaaf iyo shakiyo u dhexeeya Hindiya iyo Pakistan oo wata balaayaddooda xidhiidhka hadda. Fiktoriya. Victoria (Viktɔʁja) waa magaalo ku taal magaalada Seychelles waxayna ku taal dhinaca waqooyi-bari ee jasiiradda Mahé, jasiiradda jasiiradaha waaweyn. Magaalada ayaa markii ugu horreysay lagu aasaasay xarunta gumeysiga Ingiriiska. Sanadkii 2010, dadweynaha reer Greater Victoria (oo ay ku jiraan xaafadaha) waxay ahaayeen 26,450 oo ka mid ah wadarta guud ee waddanka ee 90,945 [2] Dhoofinta asaasiga ah ee Fiktooriya waa ba'naan, qumbaha, saliidda qumbaha, kalluunka iyo guano. [3] Soojiidashada magaalada waxaa ka mid ah saacad taariiq ah oo lagu sawiray Tower of Vauxhall ee London, England, [3] [4] Courthouse, Gardens Botanical Victoria, Matxafka Qaranka ee Victoria History Museum, Matxafka taariikhda dabiiciga ah ee Victoria iyo Sir Selwyn Selwyn -Carike Market [3] Suuqyada Fiktooriya iyo kalluunka quruxda leh ee mira-dhalada ah iyo suuqyada miro-dhalinta ayaa ah kuwa ugu muhiimsan ee dadka reer Seychellois. Sidoo kale waa agagaaraha isboortiga deegaanka Georges Camille. Magaaladu waxay hoy u tahay garoonnada qaranka, Iskuulka Caalamiga ah ee Seychelles iyo kuwa farsamada yaryar. Fiktooriya waxaa u adeega Madaarka Caalamiga ah ee Seychelles, oo la dhameeyay 1971. [3] Xuduudda gudaha ku dhow waa bariga magaalada, halkaas oo kalluumeysiga iyo caanaha lagu qurxiyo dukumiintiyada waaweyn ee gudaha. [3] Mid ka mid ah buundooyinka ugu weyn ee Fiktooriya waxaa burburiyay mawjado sunaami ah oo laga soo qaaday dhulgariirkii Hindiya ee 2004. [4] Cafari. Afaraad afaraad (afaraad: Quartz) (oo sidoo kale loo yaqaan 'Afar Faransiis, Afarafs, Anger') waa Afka Afrika ee laanta Kushiti. Waxay la hadlaan dadka Afar ee Jabuuti, Eritrea iyo Itoobiya. Itoobiya, Afar waxaa lagu qoray warqad Geese (Waraaqda Itoobiya). Laga soo bilaabo qiyaastii 1849, qoraalka latin ayaa loo isticmaalay meelo kale si loo qoro luqadda. [4] Intaa waxaa dheer, Afar waxa kale oo lagu turjumaa qoraalka Carabiga. [8] Bilowgii 1970-yadii, laba Afar Aqoonyahanno iyo Millatariyiin, Dimis iyo Redo, waxay ku qoran yihiin xarfaha Afar. Kafar Feera, oo loo yaqaan 'Qafar Feera,' ayaa ku salaysan qoraalka latin. [9] Wasaaradda Waxbarashada ee Eritrea, iyo Xarunta Daraasaadka Luqadda ee Afar Afrikan ah ayaa tan iyo intii ay ka shaqeynaysay afafka afar, qorayaasha iyo wakiillada beesha si ay u doortaan qaab-dhismeedka caadiga ah ee Afar ka mid ah nidaamyada qoraallada jira ee hadda jira si loo qeexo luqadda. [8] Waddanka Masar kubada. Xiriirka kubadda cagta Masar (Egypt Caritas: منتخب مصر, Montakhab Masr), oo loo yaqaan 'Pharaohs', ayaa matalaya Masar ee kubada cagta ee caalamiga ah waxaana maamula xiriirka kubada cagta Masar (EFA) oo la aasaasay 1921, Masar. Garoomada taariikhiga ah ee kooxda waa Qaahira Stadium, lakiin tan iyo 2012-kii kooxda ayaa ciyaartay kulamo badan oo ay ku ciyaareen garoonka Stad El Geish ee Alexandria. Egypt waa xulkii ugu guulaha badanaa Afrika ee Afrika, iyagoo ku guuleystey Koobka Qaramada Afrika oo todobo jeer ku guuleystay Koobka Qaramada Afrika: 1957-dii iyo 1959-kii, iyo sidoo kale 1986, Burkina Faso 1998, 2006, Ghana 2008 iyo Angola sanadkii 2010. Masar ayaa sidoo kale ku jirta kaalinta sagaalaad ee qiimeynta FIFA World Rankings, taasoo ka dhigeysa mid ka mid ah seddexda xul ee qaramada Afrika inay galaan 10ka xul ee adduunka ugu sareeya. Iyadoo ay jirto rikoodhkii ugu qaalisanaa ee tartanka k / cagta, Masar ayaa haatan seddex kulan u saftay Koobka Aduunka (1934, 1990 iyo 2018), kuma guuldareysteen in ay ku guuleystaan ​​ciyaar dhamaan seddex jeer. Masar ayaa ahayd xulkii ugu horeeyay ee African ah iyo Bariga dhexe si ay ugu soo baxaan Koobka Adduunka. Masar ayaa uqalantay finalka Koobka Qaramada Qaaradda Afrika ee 2017 waxaana ugu dambeyntii ku dhameysatay kaalinta labaad ee kaalinta labaad ka dib markii ay guul darreysatay Cameroon. Tartanku wuxuu ka caawiyay Masar in ay kor u kacaan 60-ka bisha December 2016-ka ilaa 19-ka bisha May 2017 ee FIFA World Rankings. 8dii Oktoobar 2017, Masar waxay uqalantay Koobka Aduunka 2018, markii ugu horeysay ee ay soo muuqato 28 sano iyo guud ahaanba muuqaalka saddexaad Buugaag McGraw-Hill Education. McGraw-Hill Education (MHE) waa shirkad barashada sayniska iyo mid ka mid ah "weyn saddex" daabacayaasha waxbarasho [2] [3] Si bixiyaan habka waxbarasho ee content, software, iyo adeegyada loogu talagalay pre-K ilaa waxbarashada postgraduate. Shirkaddu waxay sidoo kale bixisaa tixraacyada iyo daabacaadaha ganacsiga ee xirfadaha caafimaadka, ganacsiga iyo injineernimada. Waxbarashada McGraw-Hill Currently Loo 28 wadan, Miyuu in ka badan 5,000 oo shaqaale caalami ah, oo waxay bixisaa adeegyada iyo alaabta in ka badan 135 dal oo 60 luuqado badan. Hore oo qeyb ka ah The Shirkadaha McGraw-Hill, hadda S & P Global, Waxbarashada McGraw-Hill Waxaa ka goosteen ka McGraw Hill Financial iyo Acquired by Apollo Management Global ee March 2013 $ 2.4 trillion oo lacag caddaan ah. [4] [5] [6] [7] [8] Iyada oo ku saleysan baahida sii kordhaysa ee technology-fasalka, Waxbarashada McGraw-Hill ayaa uga gudbay model ganacsi print ku salaysan mid ka mid halkaas ku salaysan Gudbinta content digital iyo xal waxbarasho technology-karti. [9] Tallaabadan waxaa ayaa la dedejiyey in sannadihii ugu danbeeyay la Focus ah la kordhiyo waxaa Sameynta nidaamyo waxbarasho qabsiga Taasi awood baridda fasalka inay u yimaadaan oo u dhaw in a dhexgalka mid-ka-mid ah ardayda iyo macalinka. Nidaamyadani si aad ah ayey u kobciyaan arday kasta. McGraw-Hill Waxbarashadu waxay bixisaa adeegyo iyo adeegyo dhijitaal ah oo ka badan 11 milyan oo qof. In 2013, shirkadda Acquired ALEKS Corporation ah [10] iyo saami-boqolkiiba ka dib In qofka 20 ee Area9 Aps waxaa tegey si ay u bartaan shirkadda, lammaane horumarinta ICT on Advantage LearnSmart ku saabsan. [11] Sannadka 2015 MHE wuxuu furay xafiis cusub oo R & D ah oo ku yaal degmada innovation ee degmada Boston. [13] [13] Bishii Sebtembar 2016 shirkadu waxay heshay tiknoolajiyada waxbarasho ee la qabsiga iyo bixiyaha barnaamijka Redbird Learning. [14] Shirkadda waxay bixisaa Currently ka badan 1,500 oo waxyaabaha qaabab qabsiga iyo digital Tacliinta Sare for Shaqaalaha ICT K-12 barnaamijyada. Timaha-Barrette. Barrette (Ingiriisi Maraykan ah), oo loo yaqaano timo timo, timo xargo ama xiirto (Ingriis Ingiriisi), waa xargo aad ku haysato timo meel. Waxaa badanaa laga sameeyaa biraha iyo / ama caag iyo mararka qaarkood qurxinta qurxinta. Hal nooc oo bar ah, qallajin ayaa loo isticmaalaa si loo hubiyo barashada meesha; qoobkani wuxuu furaa marka laba qaybood oo bir ah [1] Xirmooyinka timaha waxaa inta badan loo adeegsadaa siyaabo kala duwan, kuwa yar yarna inta badan lagu isticmaalo timaha. Waxaa loo isticmaalaa in ay timo ka ilaaliyaan indhaha, ama ay u helaan bac, foori Faransiis ah ama ponytail. Qalabka gaaban "klip" "barrettes" mararka qaarkood waxaa loo isticmaalaa in lagu jiido gogosha hore ee timaha. Barrettes waxaa sidoo kale mararka qaar loo isticmaalaa ujeedooyin qurxinta. Qaar ka mid ah timaha waaweyn (qaar waxay noqon karaan ilaa 3-4 (8-10 cm)) inta badan waxaa loogu talagalay in ay dib u jiidaan timaha, waxaana inta badan lagu xiraa dhabarka madaxa, inta badan "daboolka". [1] Haddii ujeedadu tahay in timaha dib loo soo celiyo, dhererka barigu ma aha tixgelinta keliya; ballanka bararka ayaa sidoo kale tilmaamaya inta ay ku xiran tahay. Noocyo farabadan oo kala duwan ayaa timaadda qarnigii 20aad. Kuwa caan ku ah, cidhifka timaha dheeraadka ah (kaas oo la sameeyay 1972 by Marnie Bjornson (eeg "Marnie Scrunch", hoos) iyo "Clips" ka fudud, oo ka shaqeeya adigoo jajabinaya qaylada ka soo jiidanaya jihada jimicsiga, u geynaya meel quful leh, ama furan. Dhowr ka mid ah kuwan waxaa lagu arkay sawirka. [3] Dhis. Cosmetics yihiin alaabta dahabka loo isticmaalaa in kor loo qaado walxaha dahab bedeli muuqaalka kore ee wajiga ama udgoonka iyo texture ee jirka. Waxyaabaha la isku qurxiyo oo badan ayaa loogu talagalay isticmaalka wajiga, timaha, iyo jirka. Waxay isku dhafan yihiin kiimikada kiimikada; cad Qaar ka mid ah isagoo ka soo jeeda ilaha dabiiciga ah (noocan oo kale ah sida saliidda qumbaha), isagoo cad iyo synthetics Qaar ka mid ah ama aan dabiici ahayn. [1] isku qurxiyo Common waxaa ka mid ah lipstick, concept, hooskii indhaha, aasaaska, nadiifaha maqaarka iyo labeen jirka, shaambo iyo conditioner, waxyaabaha timojarka (gel, kan timaha lagu buufiyo, iwm), cadar iyo barafuun. Maaddada kiimikada ayaa lagu daboolay wajiga si kor loogu qaado muuqaalka badanaa loogu yeero dharka ama qurxinta. Qeexitaannada qurxinta alaabada, "qurxinta, kor u qaadida wax soo jiidashada, ama isbedelka qaabka muuqaalka dhismaha ama hawlaha". Qeexitaankan ballaadhan waxaa ka mid ah wax kasta oo loogu talagalay isticmaalka sida qayb ka mid ah alaabta qurxinta. FDA waxaa si gaar ah looga reebay saabuunta qaybtan. [3] Cadarka Creed. Creed waa gurigii qurxinta badan ee Faransiiska, oo ku salaysan Paris, waxaa markii hore aasaasay oo lagu aasaasay London iyadoo lagu soo bandhigay hannaanka Faransiis ee Britishka ah Charles Creed, oo loo yaqaano jajabyo laga soo bilaabo 1980 Wadada Signalka. Nalalka gaadiidka, sidoo kale loo yaqaan calaamadaha taraafikada, nalalka taraafikada, semaphore taraafikada, nalalka iftiinka, nalalka joogsiga, robots (Koonfurta Afrika iyo inta badan Afrika), iyo calaamadaha la socoshada taraafigga (ee farsamada farsamada), [1] isgoysyada jidadka, marinada wadooyinka, iyo meelo kale si ay u xakameeyaan socodka gaadiidka. Naadiga ugu horeeya ee gaadiidku wuxuu ahaa mid gaaban. Waxa ay ahayd signal isdabamarin ah oo lagu rakibay London bishii December 1868-kii. Waxa uu qarxay wax ka yar bil kadib markii la fuliyay, dhaawacmay [2] shaqaalaheeda bilayska. Kantaroolka gaadiidka wuxuu bilaabay inuu u muuqdo mid muhiim ah 1890kii iyo Earnest Sirrine oo ka socda Chicago wuxuu soo saaray nidaamka kumbiyuutarrada ee ugu horreeya ee la socodka baabuurta 1910. Wuxuu isticmaalay ereyada "JOOJI" iyo "HADDII", inkasta oo ayan jirin hadal. File:Public traffic signal.jpg|thumb|right|Swedish traffic light (left) for use by public transport Kuuriyada Waqooyi. Waqooyiga Kuuriya (Chosŏn'gŭl: 조선; Hanja: 朝鮮; Chosŏn), si rasmi ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Korea (oo loo soo gaabiyo DPRK, PRK, DPR Korea, ama Korea DPR), waa waddan Bariga Aasiya oo ka kooban waqooyiga Peninsula Korean. Pyongyang waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn. Woqooyi iyo waqooyi-galbeed, waddanka waxaa xuduud u leh Shiinaha iyo Ruushka oo ku yaal Amnok (oo loo yaqaan Yalu ee Shiinaha) iyo Wabiyaal Tumen; [14] waxaa xuddun u ah Koonfurta Kuuriya, oo leh Xeebta Dabiiciga ah ee xoogga leh (DMZ) oo kala tagay labadaas. Si kastaba ha ahaatee, Waqooyiga Kuuriya, sida kiniisadda koonfureed, ayaa sheeganeysa inay tahay dawlad sharci ah oo ku taal jasiiradda oo dhan iyo jasiirado ku dhow. [15] Labada North Korea iyo South Korea waxay xubno ka ahaayeen Qaramada Midoobay sannadkii 1991-kii. [16] Sanadkii 1910, Korea waxaa lagu daray Imperial Japan. Ka dib markii isa soo dhiibay Jabaankii dhamaadkii dagaalkii labaad ee dunida ee 1945, Korea ayaa loo qaybiyay laba goobo, iyadoo waqooyiga ay qabsadeen Midawga Soofiyeeti iyo Koonfurta Kuuriyada Maraykanka. Wadaxaajoodyada dib-u-heshiisiinta ayaa ku fashilmay, iyo 1948-dii, dawlado kala duwan ayaa la sameeyey: Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Dimoqraadiga ee waqooyiga, iyo Jamhuuriyadda caasimadda ah ee Kuuriyada Koonfureed. Weerar ay bilowday North Korea waxay keentay Dagaalkii Kuuriya (1950-1953). Heshiiska Kuuriyada Koban ee Kuuriyada Koonfureed waxa uu keenay xabbad joojin, laakiin lama saxiixin heshiis nabadeed. [17] Waqooyiga Kuuriya si rasmi ah ayuu u sharaxayaa isagoo ah isbahaysi bulsho oo isku kalsoon, oo si rasmi ah u haysta doorashooyin. [18] Warbaahin kala duwan oo warbaahin ah ayaa ugu yeeray Stalinist, [27] oo si gaar ah u muujinaysa shakhsiyaadka shakhsiga ah ee ku xeeran Kim Il-sung iyo qoyskiisa. Xisbiga Shaqaalaha ee Kuuriya (WPK), oo uu hoggaamiyo xubin ka mid ah qoyska hanti-awaalka, [28] waxay awoodda ku leedahay gobolka waxayna hoggaamisaa Dib-u-xoreynta Dimuqraadiga ee Dib-u-Celinta Waddanka kaas oo dhammaan saraakiisha siyaasadda looga baahan yahay xubin. 29] Juche, oo ah fikrad ku salaysan is-aaminaad qaran, ayaa lagu soo rogay dastuurkii 1972. [31] Habka wax soo saarka waxaa iska leh dowladda gobolka iyada oo loo marayo ganacsiyada gobolka iyo beeraha la uruuriyey. Adeegyada badankood sida daryeelka caafimaadka, waxbarashada, guryaha iyo wax soo saarka cuntada ayaa la kabay ama dawlad-goboleed lagu maalgeliyay [32] Laga soo bilaabo 1994 ilaa 1998, Waqooyiga Kuuriya waxay la kulantay macaluul taas oo keentay geerida udhaxeysa 240,000 iyo 420,000 oo qof, [33] iyo dadku waxay weli ku jiraan nafaqo daro. Waqooyiga Kuuriya waxay raacdaa Songun, ama "siyaasad-milatari" Somali Degaanka. Qorshaha Soomaliga ah, ama Qorshaha Soomaliga ah, waa saxan yar oo dhaadheer ah, taas oo xoojineysa qulqulka bariga dhexe. Waxay ku dhowdahay jasiiradda Madagascar waxaana ka mid ah badhkii xeebta Bariga Afrika, laga bilaabo Gacanka Cadmeed ee waqooyiga meel u dhow Durban ee Koonfurta. Turkish Degaanka tectonic. Qeybta Anatolian ama Plate Turk [1] waa saxan koonfureed oo ka kooban qaybo ka mid ah Anadolu (badhtamaha Asia) (iyo dalka Turkiga). Marka loo eego bariga, Fududeynta Bariga Anatoliya, isbeddel dhinaca isbeddelka bidix ah, waxay xuduud u tahay Xeebta Carbeed. [2] Koonfureed iyo koonfur-galbeed waa xuddun u dhow xuddunta Afrika. Isku-dhafkan waxa uu muujinayaa sifooyinka qallafsan ee ku yaal baddii badda oogada ah ee badda Mediterranean iyo sidoo kale qaybta koonfur-ka ah ee Anatolia lafteeda, iyo sidoo kale waxa guud ahaan loo tixgelinayo in ay noqdaan goobo gabbasho oo ku yaalla Hellenic iyo Cyprus. Qeybta waqooyi waa xuduudda isbeddelka ah ee Pledaha Eurasian, oo sameysma Xeebta Waqooyiga Anatoliyaanka ah (NAFZ). Giriiga Degaanka tectonic. Xeebta Aegean (oo sidoo kale loo yaqaan Plate Hellenic Plate ama Aegean) waa saxan yar oo tareen oo ku yaal Badda Mediterranean Mediterranean ee ku taal koonfurta Giriiga iyo galbeedka Turkiga. Qaybta koonfureed ee koonfureed waa xakamaynta koofurta koonfur ee Crete, halkaas oo Xeebta Afrika lagu dhufto meel ka hooseysa Eegiyada badda ee Aegean [1] Woqooyi waa riwaayadda Eurasian, taas oo ah xuduud kala duwan oo mas'uul ka ah samaynta Gacanka Korintos. Arabian Degaanka tectonic. Qeybta Carbeed waa saxan tiktaro ah oo ku yaal waqooyiga iyo bariga dhexe. Waa mid ka mid ah saddexda saxaaradood ee qaaradda (Afrikaanka, Carabta, iyo Hindida Hindida) oo woqooyi u soo guuray taariikhda jiilaalka ee dhowaan la soo degay Eurasian Plate. Tani waxay keeneysaa isku-xoqan oo kala duwan iyo buuraha galbeedka laga soo galo Pyrenees, oo ka gudbaysa Koonfurta Yurub si Iran, oo u sameysma Buuraha Alborz iyo Zagros, Ximaaliya iyo inta u dhaxaysa koonfur bari Asia. Yurub-Aasiya Degaanka tectonic. Xajka Eurasian Plate waa saxan tiyaatar ah oo ay ku jiraan qaar badan oo ka mid ah qaaradda yurubiyanku (dhul-beereed oo ka kooban qaaradaha dhaqanka ee Europe iyo Aasiya), iyada oo laga soo reebayo maskaxda Hindiya, Jasiiradda carbeed, iyo bariga bari ee Chersky Range ee Bariga Siberia. Waxa kale oo ka mid ah qolofka oceanic ah ee ku wata galbeedka dhinaca Mid-Atlantic Ridge iyo woqooyi ilaa Gakkel Ridge. Dhinaca bari ayaa ah xuduud u dhexeeya Xeebta Waqooyiga Ameerika ee waqooyiga iyo xuduudaha u dhexeeya Filinka Badda ee Filibiin ee koonfurta iyo suurtagalka ah Xaytiska Okhotsk iyo Plut Amurian. Dhinaca soodhadhku waa xuduud u dhexeeya Qeybta Afrika ee galbeedka, Qeybta Carbeed ee bartamaha iyo Hindiga Indo-Australian ee Bariga. Kooxda westerly waa xuduud kala duwan oo leh Xeebta Waqooyiga Ameerika ee ka samaysan qaybta waqooyi ee Ridge Mid-Atlantic, kaas oo ay ku dhufatay Iceland. Dhammaan khasaarihii qarxa ee Iceland, sida qarxintii 1973, Eldfell, 1783 qaraxii Laki, iyo dilkii 2010 ee Eyjafjallajökull, waxaa sababay Waqooyiga Ameerika iyo Taarikhda Eurasian tareenka oo kala go'a, taas oo ka dhalatay kala duwanaansho ciidamada. Sunda Degaanka tectonic. Sunda Plate waa saxan yar oo tareen yaryar ah oo udhiganta qulqulka qeeybta bariga ee ay ku yaalaan badi Koonfur Bari Asia. [1] Sunda Plate waxaa horey loogu qadaray qeyb ka mid ah Pledaha Eurasian, laakiin cabbirada GPS waxay xaqiijisay dhaqdhaqaaqa madaxbannaan 10 mm / yr bari ilaa bariga Eurasia. Lima. Lima (/ liːmə /, Spanish: [lima], Quechua: [lɪma], Aymara: [lima] waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Peru. Waxay ku taallaa dooxooyinka Chillón, Rímac iyo Lurín, oo ku yaal qaybta badhtamaha xeebta ee dalka, iyagoo ku wareegaya badda Pacific. Iyadoo ay weheliyaan dekedda Callao, waxay ka dhigan tahay aag magaalo oo la yiraahdo Lima Magaalo weyn. Iyadoo dad ka badan 10 milyan, Lima waa degaanka ugu weyn caasimadda Peru iyo magaalada labaad ee ugu weyn ee Ameerika (sida lagu qeexay "magaalada saxda ah"), oo ka dambeysa São Paulo. Lima waxaa aasaasay xidiga Isbaanishka Francisco Pizarro bishii Janaayo 18, 1535, sida Ciudad de los Reyes. Waxay noqotay caasimadda iyo magaalada ugu muhiimsan ee Viceroyalty Spanish ee Peru. Ka dib Dagaalkii Peruvian ee Xorriyadda, waxay noqotay caasimadda Jamhuuriyadda Peru. Qiyaas ahaan saddex meelood meel dadka wadanka ku nool waxay ku nool yihiin agagaarka caasimadda. Lima wuxuu ku yaalaa mid ka mid ah jaamicadaha ugu da'da weyn xagga waxbarashada adduunka. Jaamacadda Qaranka ee San Marcos, oo la aasaasay May 12, 1551, inta lagu guda jiray nidaamka gumeysiga Isbaanishka, waa jaamacada ugu da'da badan ee jaamacadda ku shaqeysa. Bishii Oktoobar 2013, Lima ayaa loo doortay inuu martigeliyo ciyaaraha 2019 ee Banaanaha Maraykanka. Waxa kale oo martigelisay Shirkii Caalamiga ahaa ee Isbeddelka Cimilada ee Qaramada Midoobay iyo Miss Universe 1982. Bishii Oktoobar 2015, Lima ayaa martigelisay Shirarka Annual 2015 ee Kooxda Bangiga Aduunka iyo Sanduuqa Caalamiga ah ee Lacagta Adduunka [3] Hab qoraalka. Beesha Saruur waxay ka tirsan tahay beelweynta Habargidir, ee laga helo deegaano badan oo ka tirsan Geeska Afrika. Intaas waxaa dheer, beesha Habargidir waxay si rasmi ah u degaan SARUUR WAA BEESHA UGU DARISKA BADAN HABAR GIDIR.. Waa dad aad u xushmeeya martida iyo dariska.. beesha saruur waxey caan ku yihiin nabadgelyada dhexdooda deriska iyo dhamaan cid walba waxa eydegaan toos ah ku leeyihiin somalia iyo ithopia hadan kala saaro ithopia waxey degaan magaalada baabil waxaa dega sedax laf oo lakala yiraa reer xalane iyo reer jimcaale iyo reer cali somalia dhaman inta kale aya degta gaar ahaan gobolka mudug iyo nawaxigisa waxey ukala baxaan sidan ugu horeyn wacdaan iyo nabadwaa nabadwaa ayaa usii kala baxa cali iyo birkaale kadib birkaale ayaa noqda cumar iyo maxamuud hadaba qeyb walba ilaa wacdaan weysii kala baxaan waxey leeyihiin nabadono culimo sarakil aqonyahan iyo inta bulsha kastahi ledahay lkn firo gaar ah waxi kahoreyey 1974 waxey ahaayeen meesha keliya oo loosoo safro marka loo baahdo cuntada daruuriga ah iyado laga imanayo gobolada ku xeran mudug sida galgadud ilaa bari ilaa gobolada woqooyi waana beesha keliya ee aan cidna weydin haybtiisa marka uu yahay qofku musaafir. beesha saruur waxa ay ka kooban tahay afar Jufo oo siman kuwaas oo wax kasta oo beesha dhex yimaad u qeybsada si isla’eg islamarkaasna aysan jirin Jufo-Jufo kale ku tiirsan. aqoonyahanka, siyaasiyiinta, dhalinyarada, odoyaasha dhaqanka iyo culuma’udiinka Beesha Saruur waxaana kamid ah:- Dunida Finance Corporation. Hay'adda Maalgelinta Caalamiga ah (IFC) waa hay'ad maaliyadeed oo caalami ah oo bixisa adeegyo maalgashi, talo bixin iyo adeegyo hanti maareeyn ah si loogu dhiiri geliyo horumarinta qaybaha gaarka ah ee dalalka soo koraya. IFC waa xubin ka mid ah Kooxda Bangiga Adduunka oo xarunteedu tahay Washington, DC. Waxaa la aasaasay sannadkii 1956, iyada oo qaybta gaarka loo leeyahay ee Bangiga Adduunka, si loo hormariyo horumarka dhaqaale iyada oo la maalgelinayo mashaariicda faa'iidada iyo ganacsiga yareynta saboolnimada iyo kor u qaadida horumarinta. [2] [3] [4] Ujeeddada la sheegay ee IFC ayaa ah in la abuuro fursado dadka ka baxsan faqriga iyo in ay gaaraan heerar nololeed oo wanaagsan si ay u abaabulaan khayraadka maaliyadeed ee ganacsiga gaarka loo leeyahay, kor u qaadida suuqyada la heli karo iyo kuwa tartanka, taageerida ganacsiyada iyo hay'adaha kale ee gaarka loo leeyahay, iyo abuurista shaqooyin iyo bixinta adeegyada lagama maarmaanka u kuwaas oo saboolnimo ku dhuftey ama mid kale oo nugul ah. [5] Laga soo bilaabo 2009, IFC waxay diiradda saareysaa ujeedooyinka horumarineed ee mashaariicdeeda laga filayo in ay bartilmaameed. Hadafkeedu wuxuu yahay in la kordhiyo fursadaha beeraha oo wanaajiya, hagaajiya daryeelka caafimaadka iyo waxbarashada, kordhinta helitaanka maalgelinta macaamiisha iyo macaamiisha ganacsiga, horumarinta kaabayaasha, ka caawinta ganacsiyada yaryar inay koraan dakhliga, iyo maalgashadaan caafimaadka cimilada [6] IFC waxay leedahay oo ay maamusho waddamadeeda laakiin waxay leedahay hoggaan madax-dhaqameed iyo shaqaale u shaqeeya hawlaha ganacsiga caadiga ah. Waa shirkad saamileyda saamileyda ah u leh dowladaha xubinta ka ah kuwaas oo bixiya caasimaad lacag-bixin ah waxayna xaq u leeyihiin inay codkooda dhiibtaan. Asal ahaan, waxay ahayd mid dhaqaale ahaan ka mid ah Baanka Adduunka, laakiin dambe, IFC-da waxaa loo sameeyey si gooni gooni ah waxaana ugu dambeyntii loo oggolaaday in uu u shaqeeyo sidii shirkad dhaqaale oo madaxbannaan oo sameysa go'aano maalgashi oo madaxbannaan. Waxay bixisaa adeegyo badan oo deynta iyo maalgelinta sinnaanta waxayna ka caawisaa shirkadaha inay la kulmaan khatarta khatarta ah iyagoo xajinaya kaqaybgalka awoodda maamulka. Shirkaduhu waxay sidoo kale bixiyaan talooyin ku saabsan shirkadaha ku saabsan samaynta go'aamada, qiimaynta saameynta ay ku leeyihiin deegaanka iyo bulshada, iyo inay mas'uul ka noqdaan. Waxay ku talinaysaa dawladaha dhismaha kaabayaasha iyo iskaashiga si ay u sii taageeraan horumarinta qaybaha gaarka loo leeyahay. Shirkad Boston Dynamics. Boston Dynamics waa shirkad Maraykan ah oo lagu magacaabo 'engineering engineering and robotics' oo la aasaasay sannadkii 1992 oo xarunteedu tahay Waltham, Massachusetts, waana shirkad ay leedahay shirkadda SoftBank oo ah shirkad shisheeye. Boston Dynamics waxaa si weyn loogu yaqaanaa horumarka BigDog, oo ah robot quadrup loogu talagalay ciidamada Mareykanka oo maalgalin ka helaya Hay'adda Horumarinta Cilmi Baadhista ee Hormarinta (DARPA), [2] [3] iyo DI Guy, software for simulation humanity dhab ah. Waqtiga hore ee taariikhda shirkada, waxay la shaqaysay shirkadda American Systems Corporation ee heshiiska qandaraaska ee Nidaaminta Qalabka Nidaamka Tababarka ee Naval Air Warfare (NAWCTSD) si loogu badalo fiidiyoowga tabobarka bilayska ee hawlgallada diyaaradaha ee diyaaradaha siman ee kombuyuutarka oo ku dhexjiraya jilayaasha DI-Guy.] Shirkaddu waa hogaamiye baayacmushtarka robotics waana mid ka mid ah kuwa ugu caansan ee ku jira mawduuciisa. [5] [6] [7] [8] Marc Raibert waa madaxweynaha shirkadda iyo maamulaha mashruuca. Waxa uu ka faafiyay shirkadda Machadka Teknolojiyada Massachusetts ee 1992. [9] 13-kii Diseembar 2013, shirkadu waxaa soo iibiyay Google X (ka dib X, oo ah xayiraad ka tirsan Alphabet Inc.) qiime aan la garanayn, [10] halkaasoo ay maamusho Andy Rubin ilaa uu ka tagay Google 2014-kii. Isla markiiba ka hor intaan la iibsan, Boston Dynamics waxay u soo wareejisay line-ka qalabka barnaamijka DI-Guy ee VT MÄK, oo ah iibiye iibiyaha oo ku salaysan Cambridge, Massachusetts [12] 8kii Juunyo 2017, Alphabet Inc. ayaa ku dhawaaqday iibinta shirkadda ee shirkadda SoftBank ee Japan lacag aan la shaacin. [13] Shirkad SoftBank Group. SoftBank Group Corp. (Sofutobanku Gurūpu Kabushiki-gaisha) [4] waa shirkad Japan ah oo xarunteedu tahay caasimadda Tokyo, Japan. Shirkadda Softbank Corp., Sanduuqa Aragga ee Softbank (ee Japan), Arm Holdings, Kooxda Maalgashiga Fortress, Boston Dynamics, iyo sidoo kale waxay leedahay macaamiishii ugu saraysay (ca.85%), Alibaba (28.2%), Yahoo Japan (42%), Bright Star (87.1%), Uber (15%), Didi Chuxing (ca.20%), Ola (ca 30%), Goob, Renren (42.9%), InMobi (45%), Hike (25.8%), Qalbi jimicsi (ca.30%), Maskaxda, Fanatics (ca.22%), Flipkart (ca.20%), Badbaadada Caafimaadka, Dhaqannada Horumarinta (ca.50%), Mapbox, Nauto, Nvidia (ca.5%), Isku-xidhka One97 (boqolkiiba 20%), Orange Stays (42%), OSIoft, PingAn Heath Cloud (7.41%), Plenty United, Sayniska Roviant, Tiknoolajiyada Casriga (ca.5%), Vir Biotechnology, WeWork (ca. 22%), Caymiska Shahaadada P & C ee Shirkadda 5%, Compass (ca.22%), Auto1 (ca.20%), Wag (45%), Katerra (ca.28%), Packet [5] Waxay maamushaa sanduuqa tiknoolajiyada adduunka ee ugu weyn, Sanduuqa Vision [6] Shirkadda waxaa loo yaqaan 'Masayoshi Son' oo aasaas u ah aragtida iyo hoggaanka. Hadda waxay leedahay hawgallo ku baahsan taraafikada; Isgaadhsiin-toos ah; e-ganacsiga; internet; adeegyada tiknoolajiyadda; maaliyadda; warbaahinta iyo suuqgeynta; naqshad semisonductor; iyo ganacsiyada kale. Shirkadda SoftBank ayaa ku jirta liiska Forbes Global 2000 oo ah shirkadda 38aad ee ugu wayn dunida, [8] iyo shirkadda 4-aad ee ugu wayn ee ganacsiga ee Japan ka dib Toyota, MUFG, NTT. L-Bank. Landesbank Baden-Württemberg (LBBW) waa shirkad waalid ah oo ka kooban saddex bangi ganacsi iyo Landesbank ee qaar ka mid ah Dawladaha Federaalka ee Jarmalka. Laga soo bilaabo 2017, waa jarmalka ugu balaadhan bixiyaha bangiga qaranka. NRW.BANK. NRW.Bank (oo lagu daro NRW.BANK) waa bangiga horumarinta gobolka [3] ee Waqooyiga Rhine-Westfalia ee ku yaal Düsseldorf iyo Münster. Xaaladdiisu waa tan hay'ad dawladeed. Waxaa iska leh Dawladda Waqooyiga Rhine-Westfalia [4] waxayna taageertaa siyaasadda qaabdhismeedka. Aerobatics. Xirfad aerobatics waa cayaar hawo ah oo garsooruhu ku qiimeeyo xirfadlayaasha duulimaadka fuliya duulimaadka hawada. Waxaa loola dhaqmaa labada diyaaradood ee teknoolajiyada teknoolajiyada ah iyo diyaaradaha duugoobay. Tartanka jimicsiga waxaa ka mamnuucaya naadiga qaran ee qaranka, wakiilkiisa, ama tartanka caalamiga ah ee Fédération Aéronautique Internationale (FAI). [1] Hey'adda mamnuucida waxay dejineysaa shuruucda ku lug leh tartanka, oo ay ka mid tahay shahaadooyinka gelitaanka ee dhammaan kaqeybgalayaasha, habka socodsiinta iyo garsoorka shuruudaha. Duuliye ayaa galaya tartan qayb ka mid ah doorashadiisa, kaas oo qeexaya heerka adag ee taxanaha aerobatic ah. Qayb kasta oo ka mid ah, duuliye ayaa u duulaya hal ama ka badan barnaamijyo duulimaad. Duulimaad kastaa wuxuu helayaa dhibcaha guud ee garsoorayaasha; darajo dhibcaha wadarta wadajirka ee wadajirka ah ee dhammaan barnaamijyada duulimaadka ee qayb kasta oo kasta ayaa go'aamiya guusha qaybta qaybta. [2] Aikido. Aikido (Japanese: 合 気 道 Hepburn: aikidō) [aikiidoː] waa casriga casriga ah ee Japan oo ay soo saareen Morihei Ueshiba oo loo yaqaan 'daraasaddiisa', falsafada, iyo diintiisa. Aikido waxaa badanaa loo tarjumaa "habka loo xoojiyo tamarta nolosha" [1] ama sida "habka ruuxa isdhaafka ah" [2] Hadafka Ueshiba wuxuu ahaa inuu abuuro farshaxan oo ay xirfadlayaashu u isticmaali karaan inay difaacaan naftooda iyagoo ilaalinaya weerarkooda dhaawaca. [4] Farsamooyinka Aikido waxaa ka mid ah: irimi (soo galo), iyo tenkan (rogaya) dhaqdhaqaaqyada (in la yareeyo kacaanka weerarka ka soo horjeeda), noocyada kala duwan ee gawaarida iyo qufulka wadajirka ah [5] Aikido ayaa badiyaa ka soo jeeda farshaxanimada Daitō-ryū Aiki-jūjutsu, laakiin waxay bilaabeen inay ka boodaan taniyo dabayaaqadii 1920-maadkii, qayb ahaan waxaa sababay Ueshiba ku lug lahayd diinta Ōmoto-kyō. Waraaqaha ardayga ee hore ee Ueshiba waxay ku hadlaan ereyga aiki-jūjutsu [6] Ardayda sare ee Ueshiba waxay leeyihiin habab kala duwan oo loo yaqaan 'aikido', taas oo ku xiran qayb ahaan marka ay baranayaan isaga. Maanta aikido waxaa laga helaa adduunka oo idil, dhowr nooc, oo leh kala duwanaansho fasiraad iyo xoojin. Si kastaba ha ahaatee, dhammaantood waxay wadaagaan farsamooyinka ay soo saareen Ueshiba, intooda ugu badanna waxay ka welwelsan yihiin roonaanta qofka weerarka qaaday. OECD. Ururka OECD ayaa ah hay'ad dhaqaale oo ka kooban 36 xubnood oo xubnood ka ah, [1] oo la aasaasay 1961 si loo kobciyo horumarka dhaqaalaha iyo ganacsiga aduunka. Waa shir wadatashi ah oo wadamada ku tilmaamaya dimoqraadiyad iyo dhaqaalaha suuqyada, siinta barxad lagu barbardhigo waayo-aragnimada siyaasadda, raadinta jawaabaha dhibaatooyinka caadiga ah, aqoonsashada habdhaqanka wanaagsan iyo isuduwidda siyaasadaha gudaha iyo kuwa caalamiga ah ee xubnaha. Inta badan xubnaha OECD ayaa ah dhaqaaleyaal dakhligoodu sarreeyo oo leh Horumarka Horumarinta Aadanaha oo aad u sarreeya (HDI) waxaana loo tixgeliyaa wadamada horumaray. Ilaa 2017, dalalka xubnaha ka ah OECD waxay si wadajir ah uga kooban yihiin 62.2% celcelis ahaan Global GDP (US $ 49.6 trillion) [3] iyo 42.8% oo ka mid ah GDP-ga (Int $ 54.2 trillion) ee iibsiga awoodda wax iibsiga [4] OECD waa kormeere rasmi ah oo Qaramada Midoobay ah. Sannadkii 1948, OECD waxay asal ahaan ka timid Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha ee Midowga Yurub (OEEC), oo ay hogaaminaysay Robert Marjolin oo Faransiis ah, si ay gacan uga geysato sidii loo maamuli lahaa Qorshaha Marshal (taas oo ay diiday Midowga Soofiyeeti iyo dawladaha satellite-ka). [7] Tani waxay gaari doontaa iyada oo loo qoondeeyey kaalmada maaliyadda Mareykanka iyo fulinta barnaamijyada dhaqaale ee dib u dhiska Europe ka dib Dagaalkii Dunida II. (Dib u dhiska dib-u-soo-kabashada waxaa loo direy Jamhuuriyadda Dagaalka ee China iyo dagaalka ka dib Korea, laakiin aan hoos iman magaca "Marshall Plan".) [8] 1961, OEEC waxay dib-u-habayn ku sameysey Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta Heshiiska Ururka Iskaashatada Dhaqaalaha iyo Horumarinta iyo xubinnimada waxaa lagu kordhiyey waddamada aan Yurub ahayn. [9] Xarunta OECD waxay ku taallaa Chateau de la Muette ee Paris, Faransiiska. [11] OECD waxaa lagu maalgeliyaa lacagaha laga helo wadamada xubnaha ka ah heerarka kala duwan oo ay miisaaniyad ahaan wadaan 374 million € 2017. Ayuub moalim ali. ayuub moalim known as "naddy jr" he was born in mogadishu in the town of yaqshiid district  in 16/may1999/sunady His father's name is ali Ahmed, "known as sheikh ali sinay he is a web designer also founder at deenmoalim.ml website EARLY LIFE. ayuub moalim known as naddy jr was born in mogadishu in the town of yaqshiid district in 16/may1999/sunady His father's name is ali Ahmed, a "known as sheikh ali sinay" education level. he completed his secondary school education at ablal secondary school in mogadishu he is joined university of somalia in 2017 professional skills. he is a web designer also founder at deenmoalim.ml website __FORCETOC__ __INDEX__ __NEWSECTIONLINK__ OSCE. Hay'adda Nabadgelyada iyo Iskaashatada Yurub (OSCE) ayaa ah hay'adda ugu weyn ee amniga ee hay'adaha amniga ee caalamiga ah, Mas'uuliyaddeeda waxaa ka mid ah arrimaha sida hubka xakamaynta, kor u qaadista xuquuqda aadanaha, xorriyadda saxaafadda iyo doorashooyin cadaalad ah, waxay shaqaaleysiisaa qiyaastii 3,460 qof, inta badan hawlgallada goobta, laakiin sidoo kale xoghaynteeda Viyana, Awstaria iyo hay'adaheeda, waxay asal ahaan ka soo jeedaa shirkii 1975 ee sugnaanta amniga iyo iskaashiga ee Yurub (CSCE) ee lagu qabtay Helsinki, Finland. OSCE waxay ka welwelsan tahay digniinta ugu horayso, ka-hortagga iskahorimaadka, maareynta dhibaatooyinka, iyo baxnaaninta dib-u-dhiska ka dib. 57 waddan ee ka qaybgalaya waxay ku yaalaan Yurub, waqooyiga iyo bartamaha Asia, iyo Waqooyiga Ameerika. Dawladaha ka qaybgalaya waxay daboolaan inta badan dhulka dhul woqooyiga ah. Waxaa la abuuray xilligii dagaalkii Qaboobaa oo ahaa barxadii East-West. [2] Dunida Boostada Ururka (UN). Ururka Caalamiga ah ee Boostada (UPU, Faransiiska: Ururka Caalamiga ah ee boostada), oo uu aasaasay Heshiiska Bern ee 1874, [1] waa hay'ad khaas ah oo Qaramada Midoobey (UN) kaas oo isku duwaya siyaasadaha boosta ee dalalka xubnaha ka ah, marka lagu daro adduunka nidaamka boostada. UPU waxay ka kooban tahay afar xubnood oo ka kooban Golaha Congress, Golaha Maamulka (CA), Golaha Hawlaha Boostada iyo Xafiiska Caalamiga (IB). Waxa kale oo ay kormeeraan Isku-xirka Telefooniga iyo Adeegyada E-mailka (EMS). Xubin kastaa waxay ogolaatay isla shuruudaha lagu sameeyo hawlaha boostada caalamiga ah. Xarunta UPU waxay ku taallaa Bern, Switzerland. [2] Faransiisku waa luqadda rasmiga ah ee UPU. Ingiriis waxaa lagu daray luqad shaqeed 1994. Inta badan qoraallada iyo daabacaadda UPU-da oo ay ku jiraan majaladda flagship, Union Postale - waxay ku jiraan lixda luqadood ee rasmiga ah ee Qaramada Midoobay (Faransiis, Ingiriis, Carabi, Shiine, Ruush, iyo Isbaanish). [3] OPCW (UN). Ururka ka hortagga hubka kiimikada ah (OPCW) waa hay'ad dawladeed ah iyo hay'ad fulineysa Heshiiska Hubka Kiimikada, oo dhaqan galay 29 April 1997. OPCW, oo leh 193 xubnood oo xubnaha ka ah, ayaa kursigeeda ku leh Hague, Holland, oo kormeeraya dadaalka caalamiga ah ee si joogta ah loona xaqiijin karo tirtiridda hubka kiimikada. Ururku wuxuu kor u qaadayaa oo caddeeynayaa xakamaynta Heshiiska Hubka Kiimikada, kaas oo mamnuucaya isticmaalka hubka kiimikada wuxuuna u baahan yahay burbur. Xaqiijintu waxay ka koobantahay qiimeynta cadeynta dalalka xubnaha ka ah iyo kormeerida goobta. Ururkan waxaa la siiyay abaalmarinta Nobel Peace Prize 2013 [4] "dadaalkeeda ballaaran ee lagu tirtirayo hubka kiimikada" [5] Guddoomiyaha Guddiga Nobel Thorbjørn Jagland ayaa sheegay, "Heshiisyada iyo shaqada OPCW waxay qeexeen isticmaalka hubka kiimikada sida sharciga caalamiga ah". [6] (UNOOSA). Xafiiska Qaramada Midoobay ee Arrimaha Dibadda (UNOOSA) ayaa qayb ka ah Xoghaynta Qaramada Midoobay, oo ku taalla Xafiiska Qaramada Midoobay ee Weyn. Waxaa loo xilsaaray fulinta go'aamada Golaha Guud ee Qaramada Midoobay iyo Guddiga Qaramada Midoobay ee Nabadgelyada Isticmaalka Barxadda Dibadda. Jir Magaalada Qart-ḥadašt, Carthage. Carthage (/ kɑːrθɪdʒ /; laga bilaabo Laatiin: Carthago; Punic: 𐤒𐤓𐤕 • 𐤇𐤃𐤔𐤕, Qart-yahadašt, "New City") waxay ahayd xarun ama caasimad ka mid ah ilbaxnimadii hore ee Carthagiin, dhinaca bari ee Lake Tunis hadda waa Tuniisiya Tunisia. Magaaladu waxay ka sameysey gumeysiga Fookikiska ee caasimadda Boqortooyada Reer Miyiga ah intii lagu jiray billowgii kowaad ee BC. Boqorada Dido waxa loo arkaa inuu yahay aasaasaha magaalada, inkastoo taariikhdeeda taariikheed la weydiiyay. Sida laga soo xigtay xisaabtanka Timaeus ee Tauromenium, waxay ka soo iibsatay qowmiyad maxalli ah oo ah dhul ay ku dabooli karaan qiiqa. Waxay maqashay maqaarkii, waxay sheegatay sheegashadeedii waxayna aasaasay boqortooyadii oo noqon lahayd, iyada oo loo marayo dagaalkii Punic, khatarta dhabta ah ee Boqortooyada Roomaanka illaa imaatinka Vandals ee qarniyo badan. Magaaladii qadiimiga ahaa waxaa burburiyay Jamhuuriyadda Roomaankii saddexaad ee Dagaalkii Saddexaad ee 146 BC kadibna waxaa dib loo soo cusboonaysiiyay Roman Carthage, taas oo noqotay magaalo weyn oo ka mid ah Boqortooyada Roomaanka ee gobolka Afrika. Magaaladii Roomaanka waxaa mar kale qabsaday Magaaladda Maghreb ee Magaaladda 698. Goobtaasi waxay ahayd mid aan la degganeyn, awoodda gobolka ayaa u wareegtay Madiina Tunis ee xilligii dhexe, illaa qarnigii 20aad, markii ay bilowday inay ku sii socoto xaafad xeebeed Tunis, oo lagu daray degmada Carthage 1919. Goobta qadiimka ah ayaa markii ugu horraysay la baadhay 1830-kii, oo ahaa qunsulka deenishka Christian Tuxen Falbe. Maqnaanshaha ayaa lagu sameeyey qeybtii labaad ee qarnigii 19aad by Charles Ernest Beulé iyo Alfred Louis Delattre. Matxafka Qaranka Carthage waxaa la asaasay sanadkii 1875-dii, iyadoo la yidhaa Cardinal Charles Lavigerie. Maqnaanshaha ay sameeyeen Faadumo-dhaqameedyada Faransiiska ee 1920-kii ayaa soo jiidatay qaddar aan caadi aheyn sababtoo ah caddaynta ay soo saareen ficilada carruurta, Greco-Roman iyo dhaqanka Kitaabka Qudduuska ah ee la xidhiidha godka Kaankan ee Baal Hammam. Matxafka Carthage Paleo-Christian Museum wuxuu soo bandhigay qodobo ay ka mid yihiin xafiisyada UNESCO laga bilaabo 1975 ilaa 1984. "Aeneas waxaa laga helay, halkaa oo markii dambe la gubay, dhismayaasha cajiibka ah, gawaarida, siyaabo qallafsan, iyo cibaadada baabuurta. Waxaa jira Turin, Lubnaan Tyrians way ku adag tahay shaqada: in la dhigo koorasyo ​​derbi, dhagxaan dhagxaan si loo dhiso deriska, halka kuwa kale ay soo galaan goobaha dhismaha oo la riixay xadhig xuduud ah. Sharciyada ayaa la sameeyay, magistrates iyo xildhibaan xildhibaan ah oo la doortay. Halkan ragga way soo daadiyeen xuduudaha, halkaa waxay dhigeen Holandays. Luqadda Nederland (ku caawinta · faahfaahin)) waa luqada galbeedka Jarmalka, oo ku hadasha ilaa 23 milyan oo qof oo ah luqad koowaad (oo ay ku jiraan dadweynaha Netherlands oo ah luqada rasmiga ah, iyo qiyaastii boqolkiiba sagaal Belgium halkaas oo ay ka mid tahay saddexda luqadood ee rasmiga ah) iyo 5 milyan oo kale oo luqad labaad ah. [2] [3] [5] [6] Waa luuqadda saddexaad ee ugu ballaadhan ee Jarmalka ah, kadib Ingiriis iyo Jarmal. Dhanka Dalalka Dibedda, waa afka hooyo ee ugu badnaan dadweynaha Suriname halkaasoo ay sidoo kale haysato xaalada rasmiga ah, sida ay ku leedahay Aruba, Curaçao iyo Sint Maarten, kuwaas oo ah waddamo ka mid ah Boqortooyada Holland Karibiyaanka. Luqadaha laga tirada badan yahay ee ku saabsan qowmiyadaha yaryar ee qaan-gaadhka ah ayaa weli ku sugan qaybo ka mid ah Faransiis [7] iyo Jarmalka, iyo Indonesia, [n 1] halka ilaa nus milyan oo ku hadla afkooda hooyo ay ku noolaan karaan Maraykanka, Kanada iyo Australia.] Xirfadaha Cape Holland ee Koonfurta Afrika waxay u kobciyeen Afrikanka, luuqad gabad ah oo isku micno leh [n 3] oo lagu qeexay ugu yaraan 16 milyan oo qof, oo badiba Koonfurta Afrika iyo Namibiya. Nederlaanku waa mid ka mid ah qaraabada ugu dhow ee Jarmalka iyo Ingiriisi [n 5], waxaana la yiraahdaa "qiyaastii u dhaxaysa" iyaga. [6] Dutch, sida Ingiriisi, ma hoos marin jarmalka jarmalka sare, ma isticmaali Jarmaliga umlaqo ahaan astaan ​​naxwe ahaaneed, wuxuu inta badan ka tagay isticmaalka suurtagal ah, wuxuuna soo koobay inta badan habdhaqankiisa, oo ay ku jiraan inta badan nidaamka kiiskiisa. [N 7] Noocyada la wadaago jarmalka waxaa ka mid ah badbaadada labo illaa saddex naxwe ahaaneed-inkastoo [8] Calaamadaha Nederlaha ah badanaa waa Jarmal waxaana lagu daraa amaah gaaban lacag ka badan Jarmal, laakiin waxaa loola jeedaa waxyaabo badan oo naxwe ahaan leh [8] Wax yar ka yar yahay Ingiriisiga. Shirkad Tchibo. Tchibo waa jarmalka Jarmalka ee dukaamada qaxwaha iyo kafateeriyada loo yaqaano isbeddelka isbeddelka toddobaadlaha ah ee alaabta kale. [1] Dhamaadka dambe waxaa ka mid ah: dharka, alaabada guriga, qalabka korontada iyo qalabka korontada. Jarmalka, jadwalka Tchibo waa "Toddobaad walba adduunka cusub" (Jarmal: Jede Woche eine neue Welt) [2] Tchibo ayaa ballaarisay wax soo saarkeeda waxaana ay hadda iibineysaa adeegyada sida safarka, caymiska iyo qandaraaska telefoonada gacanta. Iyadoo in ka badan 1,000 dukaamo, Tchibo waa mid ka mid ah silsiladaha tafaariiqda ee Jarmalka ugu weyn. Shirkaddu waxay xarunteedu tahay Hamburg. Qaxwaha Tchibo waxaa lagu iibiyaa dukaamada waawayn ee Maraykanka, Canada, Czech Republic, Sacuudi Carabiya, Slovakia, Bulgaria, Romania, Turkey, Hungary, Ukraine, Syria, Israel, Jordan, Ruushka, Imaaraadka Carabta, Poland, Ingiriiska, iyo Lubnaan. Motto of the European Union. Heshiiska isweydaarsiga (Ingiriisi: United ee kala duwan) waa shey rasmi ah oo ka mid ah Midowga Yurub (EU), oo la ansixiyay sannadkii 2000. [1] Tarjumaadaheeda 24ka luqadood ee rasmiga ah ee Midowga Yurub waxay leeyihiin siman siman. Waxaa lagu dhiirigalinayaa qaabka luuqada Laatiinka ah ee uu ku guuleystey abaalmarinta abaalmarinta Nobel Prize-ka ee Ernesto Teodoro Moneta: Isku-dhexaadin kala duwan ama qaybaha kala duwan, oo sidoo kale loo isticmaalo sidii heshiis. Waa mid ka mid ah calaamadaha cusub ee Midowga Yurub, oo ay la socdaan calanka Yurub iyo heesta, laakiin, si ka duwan inta badan, waxa ay gaar u tahay Midowga Yurub halkii laga soo xigan lahaa Golaha Yurub. Sida laga soo xigtay Komishanka Yurub, "Shacabka waxaa loola jeedaa, iyadoo la marayo Midowga Yurub, Yurubiyiin waxay ku midoobeen wadashaqeynta nabadda iyo barwaaqada, iyo in dhaqamada kala duwan, caadooyinka iyo luqadaha yurub ay yihiin hantida wanaagsan ee qaaradda."] Tani waxay ku saleysan tahay soo dhawaynta dhaqamada kala duwan sida himilada isdhexgalka ee Yurub, iyada oo laga soo horjeedo hadafka aqoonsiga cusub ee yurub ee loo yaqaanay 1990-yadii Boqorradii Reer Masar Thutmose III. Thutmose III (mararka qaarkood waxaa loo akhriyaa sida Thutmosis ama Tuthmosis III, Thothmes taariikhda qadiimiga ah, oo macneheedu yahay "Thoth waa dhalan") waxay ahayd aaladda lixaad ee Dynasty Siddeedaad. Sida rasmiga ah, Thutmose III ayaa Masar ku xukuntay ku dhowaad 54 sano waxaana xukunkiisa inta badan laga soo billaabo 24 Abriil 1479 BC ilaa 11 Maarso 1425 BC, laga bilaabo da'da labada sano iyo ilaa uu geeriyooday da'da lix iyo konton; Si kastaba ha ahaatee, intii lagu guda jiray 22-kii sano ee ugu horreeyay ee uu boqor ka ahaa, wuxuu ahaa mid isku-dhaleen hooyadeed iyo eedo, Hatshepsut, oo loo magacaabay Fircoon. Inkasta oo markii hore loo soo bandhigay dhismayaasha xasiloonida, labadaba waxa loo xilsaaray magacyada boqorada caadiga ah iyo tilmaamahiisa, mana la siinaayo wax shaqo ah oo ka sarreeya dhinaca kale. Thutmose wuxuu u adeegsaday hogaamiyihii Hatshepsut. [Faahfaahin - dood] Inta lagu jiro labadii sano ee ugu dambeysay ee uu xukunka hayey, wuxuu u magacaabay wiilkiisii ​​iyo badhasaabe, Amenhotep II, isaga oo ah asxaabtiisa da 'yar. Wiilkiisa curadka ah iyo dhaxalka carshiga, Amenemhat, horay Thutmose III. Ka dib dhimashadii Hatshepsut iyo Thutmosis noqoshada xukunka kaliya ee boqortooyada boqortooyada, waxa uu abuuray boqortooyadii ugu weynayd ee Masar weligeed arkeen; wax yar oo ka yar 17-dii ololood ayaa la qabtay waxaana laga qabsaday dhul ka yimid Niya waqooyiga Suuriya ilaa afaraad Cataract of Nile ee Nubia. Markii Thutmose III uu dhintay, waxaa lagu aasay dooxadii Boqorrada, sidii boqorada intiisa kale laga soo bilaabo wakhtigan dalka Masar. Sido Kale fiiri Yurub-kaarka. Eurocard waxay ahayd kaararka deynta, oo la soo bandhigay sannadkii 1964 bangi bangi oo Swedish ah oo ku yaala Wallenberg oo qoyskiisa u badalay American Express. Sannadkii 1968 ayaa heshiis la saxiixday Ururka Kaarka Interc Card (MasterCard maanta) si ay kaararkooda ugu aqbalaan shabakadaha kale; Tani waxay ugu dambeyntii keentay shirkad wadaag ah oo lagu magacaabo Maestro International 1992dii iyo midoobey 2002. Hawlgalkoodii waxaa loo wareejiyey Belgium dhamaadkii 1960-yadii, kaadhkuna wuxuu noqday midka ugu muhiimsan ee Waqooyiga iyo Bartamaha Yurub intii u dhaxeysay 1970-kii iyo 2002-dii. Waxaa ugu dambeyntii lagu beddelay nooca Mastercard meelo badanaa, laakiin calaamaddiisa ayaa wali lagu isticmaalaa dalalka qaar. Mir-kaarka. Mir (Ruush: Mir, IPA: [mumyir], laydhka nabadda ama adduunka) waa nidaam lacag bixineed oo ay sameeyeen Bangiga Dhexe ee Ruushka. Waxaa hadda la aqbalay inta badan shirkadaha Ruushka ku salaysan, sida Aeroflot ama Ruushka Ruushka, inkasta oo ay si tartiib tartiib ah u kasbatay shirkadaha shisheeye ee hawlaha Ruushka [1] Nidaamka waxaa maamula Nidaamka Qaranka ee Lacagta Qaranka ee Qaranka, oo ah shirkad wadaag ah oo ka tirsan Bankiga Dhexe ee Ruushka. Nidaamka waxaa la sameeyay sannadka 2014 si uu uga guulaysto qaybaha khatarta ah ee lacagaha elektarooniga ah, ka dib markii dhowr bangi oo Ruush ah laga diiday adeegyadii Visa iyo MasterCard ee Maraykanka ku salaysan sababtoo ah xukunka cunsuriyada ee iyaga ka dhanka ah. Kaararka ugu horreeya ee ka shaqeeya nidaamka Mir ayaa la bilaabay December 2013. [4] Sberbank, oo ah bangiga hogaaminaya Ruushka, ayaa bilaabay inay soo saaraan Oktoobar 2016. [5] Dhamaadka 2016, 1,76 milyan oo kaarar mitir ah ayaa laga soo saaray 64 bangi, [6] oo kor u kacay illaa 19 milyan ilaa Sebtembar 2017. [7] Mir ayaa si weyn ugu dhiirrigeliyay xukuumadda Ruushka, iyada oo la raacayo sharciyada loo xilsaaray in dhammaan lacagaha cayrta oo idil laga dhigo nidaamka ilaa January 2018. [8] Bangiyadu way diidan yihiin inay soo saaraan, maaddaama ay qarashkoodu yahay 35% -45% ka badan marka loo eego kaararka ka tirsan nidaamyada lacag-bixinta oo dheeraad ah. [ BCA kaarka. PT Bank Central Asia Tbk, ama loo yaqaano Bank Central Asia (BCA) waa bangiyada Indonesia oo la aasaasay Febraayo 21, 1957. Sanadkii 2016, BCA waxay ka kacday Bangiga DBS Bank oo ah shirkadda ugu weyn ee Southeast Asia ee qiimaha, $ 24.5 bilyan ($ 34.2 bilyan). [2] Dhibaatada dhaqaale ee Asiya ee 1997 ayaa saameyn weyn ku leh nidaamka bangiga oo dhan ee Indonesia. Gaar ahaan, waxay saameysey socodka cashuuraha ee BCA iyo xitaa halis ku noqotay badbaadinteeda. Duufaanta argagixisada ayaa bangiga ku khasbey inuu gargaar ka raadsado dawladda Indonesia. Hay'adda Dib u Qaabilsan Baanka ee Indonesia ayaa la wareegtay bangiga sannadkii 1998-kii. Dib u soo kabashada buuxda ayaa la dhammaystiray isla sanadkaas. Bishii Diseembar 1998, miisaaniyadda saddexaad ayaa dib ugu soo laabtay heerka qalalaasaha ka hor. Hantidhowrka BCA wuxuu ka dhigan yahay 67.93 trillion RP, marka loo eego Rp 53.36 trillion bishii Diseembar 1997. Kalsoonida shacabka ee BCA waxaa si buuxda loo soo celiyay, waxaana BCA la sii daayay IBRA ilaa BI 2001 Key BCA: Keypad keypad sida ay isticmaasho Bank Central Asia. Kadibna, BCA waxay qaadday tallaabo weyn iyada oo dadweynaha u socotay. IPO ayaa dhacday 2000, oo iibisay 22.55% saamiyada BCA ee laga soo saaray IBRA. Ka dib IPO, hay'adda ayaa weli xukuntay 70.3% saamiyada guud ee BCA. Deeq-bixinta labaad ee Dawlad-goboleedku waxay dhacday bishii Juun iyo Julaay 2001, iyada oo IBRA ay ka qaadday 10% oo dheeraad ah oo daneyneysa BCA. Sanadkii 2002, IBRA waxay ka soocday 51% saamiyada BCA iyada oo loo marayo hindise meeleyn ah oo istaraatiijiyadeed. Farindo Investment oo ku salaysan Mauritius ayaa ku guuleystay hindisada. Waxaa jira xafiis matalaya xafiiska BCA ee Singapore. [3] Israkaarka. Isracard (Hebrew: ישראכרט) waa shirkad Israel ah oo ka kooban saddex shirkadood oo kala duwan: Isracard LTD, Europay LTD, Aminit LTD iyo American Express Israel, oo bixiya adeegyo lacageed - oo ay ku jiraan kaararka deyn bixinta, amaahda, xalinta credit, iyo dabacsan doorashooyinka bixinta. CarteBleue kaarka. Carte Bleue (Ingiriisi: Kaadhka Blue) wuxuu ahaa nidaam lacag bixineed oo kaash ah oo ka shaqeeya Faransiiska. Si ka duwan Visa Electron ama Maestro kaararka debit, Carte Bleue waxay u oggolaatay macaamilooyin iyaga oo aan u baahnayn oggolaansho bangiga kaarka. Xaalado badan, kaarku wuxuu u shaqeeyay sida kaararka deynta laakiin aan lahayn kharashka kaarka. Nidaamka ayaa hadda lagu daray nidaam ballaaran oo la yiraahdo CB ama carte bancaire ("bangiga"). Dhammaan kaararka Carte Bleue waxay qayb ka ahaayeen CB, laakiin ma aha dhammaan kaadhadhka CB inay yihiin "Carte Bleue". Nadaamku wuxuu ahaa mid qaran, kaararka safka Carte Bleue ma shaqeynin dibadda Faransiiska. Si kastaba ha noqotee, waa suurtogal iyo meel caadi ah si aad u hesho kaarka Visa Visa oo ka shaqeeya meel ka baxsan Faransiiska. Carte Bleue wuxuu ahaa, farsamo ahaan hadalka, xiriirka Visa ee degaanka. Carte Bleue wuxuu bilowdey sanadkii 1967, isaga oo xiriirinaya lix bangi Faransiis ah: BNP, CCF, Crédit du Nord, CIC, Crédit Lyonnais, iyo Société Générale. Kaararka Visa-ka ee Kombuyuutarada ah ayaa jirey tan iyo 1973-dii oo ku hoos jiray magaca "Carte Bleue Internationale", oo u beddelay Visa Visa Visa 1976. [1] Laga soo bilaabo 1992, dhammaan Cartes Bleues / CB waxay ahaayeen kaarar sahlan. Markaad isticmaasho Carte Bleue ee ganacsade Faransiis ah, PIN kaarka waa in la isticmaalo, iyo microchip kaarka kaararka hubiyaa iyo xaqiijiyaa macaamilka. Qaar ka mid ah macaamilo aad u xaddidan, sida lacagta la dhigo ama lacagta la dhigto, waxaa lagu bixiyaa PIN la'aan. Maadaama mashiinnada qalabka casriga ah ay sidoo kale eegaan PIN, cabbirkani wuxuu si xoog leh u yareeyaa dhiirigelinta si uu u xado Fareeraha Gawaarida, maaddaama kaararku uu yahay mid aan fiicnayn iyada oo aan loo baahneyn PIN (inkastoo mid midka kale isku dayi karo isticmaalka lambarka kaararka ee boosteejada ama e-tafaariiqda). Kaararka shisheeye ee aan lahayn microchips weli waxaa loo isticmaali karaa ganacsatada Faransiiska haddii ay aqbalaan, iyada oo nidaamka caadiga ah ee lagu dhufto qulqulka magnetic iyo saxiixa rasiidka. Sannadkii 2000, Serge Humpich, ka dib markii uu ku guuldareystay inuu ku qanciyo kuwa sameeya khibrad culus oo uu helay laba sano ka hor, ayaa iibsaday tikidhada mitrooga si loo caddeeyo. Wuxuu u direy caddaynta shirkada Group-ka "Cartances Cartes". Waxay markaa bilaabeen tallaabo ciqaabeed oo ka dhan ah isaga, waxaana lagu xukumay oo lagu xukumay toban bilood oo xarig ah oo xabsi ah. Sanadkii 2003, Cartes Bleues / CB waxay bilaabeen in ay u guuraan heerarka caalamiga ah ee EMV loogu talagalay jajabyo caqli leh, oo u oggolaanaya inay isticmaalaan dibadda. Sannadkii 2010, sumcaddii Carte Bleue waxaa laga sii daayay Visa; Si kastaba ha ahaatee, ereyga "carte" ayaa weli loo isticmaalaa erey guud oo loogu talagalay kaararka lacag bixinta ee EFT, oo ay ku jiraan kaararka iyo kaararka deynta. Shirkad Eni. Eni S.p.A. (Talyaani: [ɛːni]) waa saldhig talyaani oo saldhigeedu yahay saliid iyo saliideed oo ku yaal Rome. Waxaa lagu qiimeeyaa mid ka mid ah macaamiisha caalamiga ah, waxa uu leeyahay hawlgalo 79 waddan, waxana uu hadda yahay shirkadda 11aad ee ugu weyn shirkadaha warshadaha ee leh iibsiga 68 bilyan oo euro ($ 90 bilyan oo doolar), laga bilaabo Ogoosto 14, 2013. [3] Dawladda Talyaanigu waxay leedahay 30.303% saamiga dahabiga ah ee shirkadda, 3.934% oo lagu haysto Hantidhowrka Dawladda iyo 26.369% oo lagu haysto Cassa Depositi e Prestiti. Sidoo kale 2.012% saamiyada saamiyada waxaa qabta Bangiga Dadweynaha ee China. [4] Shirkaddu waa qayb ka mid ah Heerka Suuqa Sto 50x ee saamiyada suuqa. [5] Magaca "ENI" wuxuu ahaa markii ugu horeysay ee "Ente Nazionale Idrocarburi" (Hay'adda Hydrocarbons Authority). Sannado ka dib markii ay saldhig u samaysay, waxay ku shaqaysay tiro badan oo beeraha ah oo ay ka mid yihiin qandaraas, tamar nukliyeer, tamar, macdan, kiimikooyin iyo balaastiko, miisaamid / soo saarida iyo qaybinta mishiinnada, warshadaynta martida iyo xitaa warshadaha dharka iyo warfaafinta. Eni had iyo jeer wuxuu ka mid yahay 100-ka ugu sareeya liiska Fortune Global 500 ee shirkadaha ugu waaweyn ee dakhliga. Sanadka 2016, shirkadu waxay haysaa kaalinta 65-aad, hoos-u-dhac 40 goobood oo ka mid ah darajada 25-aad ee sannadkii hore. [6] Shirkadda Shirkadda Shell, Shevron, Wadarta, BP, ConocoPhillips, Statoil, Anadarko, Apache iyo Marathon Oil. [7] Bishii Juun 2017, shirkadda batroolka waxay aqbashay mas'uuliyadda shidaalka shidaalka ee saamaynaya xeebta Fylde ee Blackpool ee Boqortooyada Ingiriiska. [8] Shirkad Enel. Enel waa shirkad talyaani ah oo ka shaqeysa tiknoolajiyada iyo gaaska. Enel, oo asal ahaan ka soo jeeday Guddiga Qaranka ee Korontada (Ente nazionale per l'energia elettrica), ayaa markii ugu horreysay loo dhisay hay'ad dadweyne dhammaadkii 1962, ka dibna loo beddelay shirkad kooban oo 1992-kii. Sanadkii 1999-kii, ka dib markii la sii daayay suuqyadda korontada ee dalka Talyaaniga, Enel waxaa loo qoondeeyey privatized. Laga bilaabo Febraayo 2015, dawladda Talyaanigu waa milkiilaha 25.5% saamiyada shirkadda. [4] [5] [6] [7] Sanadkii 2014, Enel wuxuu shaqaaleysnaa qiyaastii 70,000 qof, [8] [9] [10] [11] [12] [13] waxay ka shaqeysaa qiyaastii 30 waddan [14] [15] iyo dhamaadka sanadka 2013 - iyada oo 80.5 bilyan euro dakhliga iyo suuqgeynta suuqa ee 31 bilyan euro - waa shirkadda 56aad ee dunida oo dhan. [16] [17] [18] Shirkaddu waa qayb ka mid ah suuqa Sto 50x ee suuqa saamiyada. Shirkad Mavi Jeans. Mavi waa nooc halis ah oo jimicsi ah oo la aasaasay sanadkii 1991, oo ku salaysan Istanbul, Turkey. Shirkaddu waxay soo saartaa jimicsiga haweenka iyo ragga labadaba, oo lagu beegsanayo koox da 'yar. Hawlgallada caalamiga ah ayaa xarunteedu tahay Turkiga, iyada oo ay ku jiraan kuwa Maraykanka, Kanada, Jarmalka, Netherlands, Ruushka iyo Australia. Mavi waxay leedahay dukaamada amaanka ee New York City, Vancouver, Montreal, Istanbul, Berlin, Frankfurt, Frankfurt, Dusseldorf, Hamburg iyo Moscow. Celebrities kuwaas oo xiran calaamad this of jeans waxaa ka mid ah Kate Winslet iyo Chelsea Clinton. [2] Sanadkii 2012-kii, Adriana Lima waxay heshiis la saxiixatay Mavi si ay ololaha suuq-gareenta, u diiwaan geliso xayeysiisyo taxane ah. [3] Ololaha ayaa ahaa mid aad u guulaystay, in iibku kordho 50%. [4] Magaca shirkada ayaa ka soo jeeda xaqiiqda ah in 'Mavi' uu yahay erayga Turkiga ee buluugga ah. Warshadeeda weyni waxay ku taallaa gobolka Tekirdağ, Shirkad Travelex. Group Travelex waa shirkad sarrifka ajnabiga ah oo uu aasaasay Lloyd Dorfman oo xarunteedu tahay London. Ganacsiyada waaweyni waa lacagaha caalamiga ah, bureauxka isbeddelka, iyo bixinta kaararka deynta ee loogu talagalay dadka safarka ah iyo sidoo kale xawaaladaha adduunka. Waa xafiiska ugu wayn ee sarrifka ajinebiga ee caalamiga ah, waana deeq-bixiye weyn oo kafaala-qaadaya Tiyaatarka Qaranka ee Qaranka. [2] Sannadkii 2007 waxay soo jeedisay 'lacag meel bannaan' oo la yiraahdo Quasi Universal Intergalactic Negomination, oo qayb ka ah ololaha suuqgeynta suuqgeynta. Shirkad UAE Exchange. Imaaradka Imaaraadka (Arabic: مركز الإمارات العربية المتحدة للصرافة) waa shirkad fadhigeedu yahay Imaaraadka Carabta oo saldhig u ah xawaaladaha, sarrifka lacagaha iyo bixinta biilka bixinta. Shirkadda ayaa xarunteedu tahay Abu Dhabi, Imaaraadka Carabta, waxayna u shaqaysaa illaa 800 xafiisyo [1] oo ku yaalla 31 waddan. Imaatinka Imaatinka Imaaraadku wuxuu leeyahay in ka badan 9,000 [2] shaqaale in ka badan 40 waddan. [3] Waa mid ka mid ah shirkadaha xawaaladaha ee ugu weyn, oo leh shabakad ballaadhan oo ku yaalla bartamaha bari iyo Asia, iyada oo si gaar ah diiradda loo saarayo Hindiya halkaas oo ka badan 40% xafiisyadeeda iyo shaqaalaheeda. Shirkad World Remit. WorldRemit waa adeeg xawilaad lacageed oo internetka ah kaas oo bixiya adeegyada caalamiga ah ee xawilaadaha ee dadka ajnabiga ah iyo shaqaalaha soogalootiga ah. Shirkadda waxaa la aasaasay sanadkii 2010 Ismaciil Axmed, Catherine Wines iyo Richard Igoe, waxaana taageeray shirkadaha maalgashiga ee Accel Partners [1] iyo Teknolojiyada Hantidhowrka Technology (TCV). [2] Laga soo bilaabo December 2017, shirkadu waxay haysay ilaa 2 milyan oo qof. WorldRemit waxaa la aasaasay sannadkii 2010 Ismaciil Axmed, oo ah lataliye hore u hogaaminayay Barnaamijka Horumarinta ee Qaramada Midoobay. [4] Mr Ahmed wuxuu bilaabay inuu horumariyo WorldRemit inta uu ka baranayo MBA ee Dugsiga Ganacsiga London. Waxa uu sheegay in fekerka adeegga xawilaadda lacagaha internetka uu qayb ahaan saameyn ku yeeshay waayo-aragnimada jahwareerka ah ee u diraya lacagta qaraabada ee Somaliland iyada oo adeegsanaysa goobo aan rasmi ahayn, adeegyo ku saleysan wakiilada. Bishii Maarso 2014, waxaa lagu dhawaaqay in WorldRemit ay hubisay maalgashiga Serif A $ 40m laga bilaabo Accel Partners, oo ah taageeraha hore ee Facebook iyo Spotify. Ka dib maalgashiga, Accel's Harry Nelis wuxuu ku biiray guddiga WorldRemit. [6] Bishii Febraayo 2015 WorldRemit ayaa ku dhawaaqday wareegga maalgelinta $ 100m ee B-da oo ay hoggaamineyso TCV. [7] Waxaa sidoo kale lagu dhawaaqay in Jaaliyada Guud ee TCV John Rosenberg ay ku biiri doonaan guddiga WorldRemit. [8] Sanadkii 2017, shirkadu waxay heshay $ 40 malyan oo maal-galin ah wareegteeda Xisaab-xidhkooda. Maalgashiga LeapFrog wuxuu ahaa maal-galiyaha hogaaminaya wareegtada maaliyadeed. [3] Shirkad KAAH Electric. Shirkadda Kaah Electric Electric and Lighting Company (KEPLC) waa shirkadda ugu weyn ee korontada ka jirta Soomaaliya. Wuxuu leeyahay oo wuxuu ka shaqeeyaa dhammaan nidaamka qaybinta korontada magaalooyinka caanka ah ee ugu caansan dalka, waxayna bixiyaan koronto macaamiisha. KEPLC waxaa la aasaasay 1997-kii magaalada Hargeisa oo ah Shirkadda City Light Electric Company (CLEC). Magaciisa wuxuu u beddelay shirkadda Kaah Electric Power and Lighting Company Ltd sanadkii 2006. Ka hor intii aan dib loo dhisin qaybta awoodda korontada ee 2009, KEPLC waxay sidoo kale maamushay dhammaan saldhigyada tamarta ee horay u sii jiray, kuwaas oo ay lahaayeen alaab-bixiyeyaal gaar ah oo ku yaal gobolka Somaliland. Dadka saamileyda ah ee KEPLC waa shirkadaha korontada ee horay u jiray ee Hargeysa, halka saamiyada haray ee shirkadu ay leeyihiin hantida gaarka ah. Shirkad Raho City Taxi. Raho Taxi waa shirkad taksi oo saldhiggeedu yahay magaalada Hargaysa, caasimadda gobolka waqooyi galbeed ee Somaliland. Waxaa la aasaasay sannadkii 2012-kii, waa mid ka mid ah dhowr shirkadood oo cusub oo cabsi-galin ah si ay u bilaabaan hawlgallada gobolka. Laga bilaabo 2012, Raho City Taxi waxay leedahay gaari 40 gaari ah, oo ay ku jiraan seddex mitir iyo gaas oo awood u leh in ay la socdaan ilaa toddoba qof oo rakaab ah. [1] Canshuur kastoo kasta waxaa lagu kala saaraa naqshadeynta jaalaha ah iyo nambarada tirooyinka. Shirkad Puntavia. Puntland oo ah shirkad diyaarad ah oo ku taala Jabuuti oo ku taala Jabuuti. Waxaa la aasaasay sannadkii 1991, waxaana markii hore ka hawlgalay Let L410 Turbolets, oo ah adeegyo aan joogto ahayn oo Jabuuti ah ilaa Addis Ababa, Jeddah, Dawladaha carabta ee Gacanka Carabta iyo Soomaaliya. Duulimaadyadu waxay mar dambe sameeyeen isku dhaf ah diyaarado farsamo oo la dhisay, iyo sidoo kale Boeing 727 oo la kiraystey. Puntavia wuxuu joojiyay dhammaan hawlgalladii 1996-kii. [2] [3] Shirkad Fugro. Fugro N.V. waa shirkad heer caalami ah oo ka shaqeysa wadanka Holland oo xarunteedu tahay Leidschendam, Nederland, oo bixisa adeegyada geotechnical, sahanka, subsea iyo adeegyada geoscience ee macaamiisha, sida caadiga ah saliidda iyo gaasta, kabka isgaarsiinta, iyo shirkadaha kaabayaasha. Dakhliga 2014 ee Fugro wuxuu gaarayaa 2.6 bilyan oo euro; waxay ku qoran tahay NYSE, Euronext Amsterdam, waxaana ku jira astaanta AMX. [2] Waxay leedahay qiyaastii 13,500 shaqaale in ka badan 70 dal. Paul van Riel waa agaasimaha iyo Guddoomiyaha Guddiga Maamulka iyo Harrie L.J. Noy ​​waa Guddoomiyaha Guddiga Kormeerka [3] Shirkad FrieslandCampina. Royal FrieslandCampina N.V. waa ganacsade caan ah oo reer Dutch ah oo saldhiggiisu yahay Amersfoort, Netherlands. Waa natiijada isku-biirinta u dhaxeysa Friesland Foods iyo Campina Diisambar 31, 2008. Waa shirkadda ugu wayn ee isweydaarsiga ugu weyn dunida iyo mid ka mid ah shanta shirkadood ee caanaha ah ee adduunka ku leh dakhliga sannadka 11 bilyan euro (2016). FrieslandCampina waxay leedahay xafiisyo ku yaalla 33 dal oo shaqaaleysiisay 21,927 qof. Noocyada ugu weyn waa Friesche Vlag (ama Calanka Frisian ee Indonesia), Chocomel, Fristi, Dutch Lady, Appelsientje, Milner, Campina, Landliebe, Optimel, Mona iyo "Mix'it". Badeecooyinka FrieslandCampina waxay u arkaan waddadooda in ka badan 100 dal. Shirkad VDL Nedcar. VDL Nedcar waa shirkad farsamo ee baabuurta ee Born, Netherlands. Laga soo bilaabo December 2012 waxaa iska leh shirkadda VDL Groep ee shirkadaha warshadaha ee Holland. Markii hore waxaa iska leh Mitsubishi Motors iyo Volvo, waxaana asal ahaan ka soo jeeda astaamaha DAF, oo si rasmi ah loo furay Juun 1968. Waa mida kaliya ee ballaarinta baabuurta ee Holland, oo leh 927,000 oo mitir laba jibbaaran, iyo wax soo saarka ku dhowaad 200,000 baabuur sanadkii. [1] Nedcar wuxuu soo saaray mulkiilaheeda badhkiis, Mitsubishi Space Star, bishii Oktoobar 4, 2000. Shirkadda lafteeda waxay soo saartay in ka badan 4.5 milyan oo gaadhi tan iyo 1967. Warshad waxaa la aasaasay sannadkii 1967-kii hore ee Van Doorne Automobiel Fabriek (DAF), waxaana sii waday ka dib markii uu waalidkeed ka qaaday Volvo 1972-1975. Markii dhibaatooyin dhaqaale ay ku hanjabeen in ay xiraan horraantii 1990-meeyadii ayaa xukuumaddu waxay sii ballaarisay si ay u xaqiijiso badbaadinteeda. [4] Wadashaqayn dhexmartay Dawlada Holland, Volvo iyo Mitsubishi Motors ayaa bilaabmay August 1995, inkastoo ay ahayd 1996dii kahor magaca magaca rasmiga ah ee laga soo bedelay Volvo Car BV ilaa Holland Car BV February 15, 1999 dawladda Dutch ayaa iibisay saamiyadeeda labadii lamaane, oo markaa lahaa boqolkiiba 50 midkiiba. Later, 30-kii Maarso, 2001-dii, Volvo waxay iibisay saamiyadeeda Mitsubishi, ka dibna boqolkiiba boqolna lahaa. [5] Dhismaha dhirta muddada dheer ee dhirta ayaa la is waydiiyay laga soo bilaabo 2001-dii, markaa markaa Madaxa hawlgalka Mitsubishi Motors Rolf Eckrodt ayaa sheegay in hannaanka sanadlaha ah ee wax-soo-saarka gaadiidku uu kordhi doono 280,000 haddii ay ku rajo wayntahay inay dhaqaale ahaanba sii socoto. Gawaarida ugu dambeeyay ee Volvo ayaa la dhisay 2004. Shirkad OCE. Océ, shirkad Canon ah, waa shirkad Holland oo saldhiggeedu yahay, kaas oo soo saaraaya, soo saaraya oo iibinaya qalabka daabacaadda iyo nuqul dhiska iyo software-ka la xiriira. Deeqda waxaa ka mid ah daabacaadda xafiiska iyo daabacaadda; daabacayaasha wax soo saarka iyo nidaamyada daabacaadda ee qaababka farsamada ee labada waraaqo farsamo iyo bandhigyo midabaysan. Shirkadda waxaa la asaasay 1877-dii. Iyadoo xaruntu tahay Venlo, Holland, Océ waxay ka hawl-gashaa in ka badan 100 dal oo shaqaale ka badan 20,000 oo qof oo dunida ah. Shirkadu waxay leedahay cilmi-baaris, horumarin iyo xarumo wax-soo-saarka Holland, Canada, Belgium, Jarmalka, Faransiiska, Japan, Czech Republic, Romania, Hungary iyo Mareykanka. 2010 Océ waxaa soo iibsaday Canon Inc. oo Japan ah. Shirkad VDL Bus & Coach. VDL Buska & Coachka waa xarun basaska ku salaysan oo Netherlands oo ka yimid ganacsiga baska ee DAF. Markii ugu horreysay ee la magacaabo DAF Bus International ka dib markii uu ka soocaday ganacsiga gawaarida ee DAF, waxa uu ku biiray Unigta 1990-kii. Waxa uu ku biiray VDL Groep ka dib markii Bus Bus uu burburay 1993. DAF Bus International waxa loo beddelay VDL Bus International bishii Sebtembar 2003. Laga soo bilaabo 2005, VDL Groep waxay haysay 81% qaybta baska VDL iyo PACCAR waxay qabteen 19% kale. VDL Groep waxay soo iibsatay shirkad kale oo ah shirkadda basaska ee Berkhof Jonckheere Groep, 1998, oo ay weheliso VDL Bus International waxay sameeyaan VDL Bus Groep, oo ah qayb ka mid ah VDL Groep. Sanadkii 2008, VDL Bus International waxaa loo badalay VDL Bus Chassis, waxaana uu hadda ku shaqeynayaa Shirkad AkzoNobel. Akzo Nobel N.V., oo ah ganacsiga AkzoNobel, waa shirkad caalami ah oo reer Holland ah kaas oo abuuraya rinjiyeynta iyo waxqabadka waxqabadka waxayna soo saartaa kiimikooyinka khaaska ah ee warshadaha iyo adeegatada adduunka oo dhan. Xarunta dhexe ee Amsterdam, shirkadu waxay leedahay waxqabadyo in ka badan 80 waddan, waxayna shaqaaleysiisaa qiyaastii 46,000 oo qof. Sannadka 2016 wuxuu ahaa 14.2 bilyan oo euro. [3] Ka dib markii la helo iibsiga ICI, shirkadda dib loo dhisay 2dii Janaayo 2008, isla markaana waxay isu beddeshay 25kii Abriil isla sannadkaas. Rand. Koonfur Afrika Rand (calaamad: R; code: ZAR) waa lacagta Koonfur Afrika. Rand waxaa loo qaybiyaa 100 senti (calaamad: "c"). ISO 4217 waa code ZAR, oo ka yimid Holland Zuid-Afrikaanse Rand (Koonfur Africa Rand). Rand waa hanti qaanuuneed oo ku yaalla Aagga Lacagta Lahaanshaha ee Koonfur Afrika, Swaziland, Lesotho, iyo Namibiya, inkasta oo saddexdii dal ee ugu dambeeyay ay leeyihiin lacagtooda u gaarka ah oo ay la socdaan rand. Ka hor 1976, randiga wuxuu ahaa sharci sharci-darro ah oo ka socday Botswana. Himno Nacional Argentino. Modern version. The following is the modern version, adopted in 1924, omitting the long anti-Spanish middle section. Saskatchewan. Saskatchewan (/ səskætʃəwən, sæ-, -wɒn / (Ku dhawaad ​​codka dhegaysta)) waa dhul ciriiri ah oo ciriiri galbeedka Kanada, gobolka keliya ee aan xuduuda dabiiciga ahayn. Waxay leedahay 651,900 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (251,700 sq mi), ku dhawaad ​​10 boqolkiiba (59,366 kilomitir (22,900 sq mi)) waa biyo cusub, oo ka kooban inta badan webiyada, kaydka, iyo dhulalka 100,000 ee harooyinka. Saskatchewan waxaa laga dhoofiyaa galbeedka Alberta, waqooyiga xudduudaha Waqooyi Galbeed, bari ee Manitoba, waqooyi bari waqooyiga Nunavut, iyo koonfurta waddamada Maraykanka ee Montana iyo Waqooyiga Dakota. Laga soo bilaabo dabayaaqadii 2017, dadka Saskatchewan waxaa lagu qiyaasey 1,163,925. [7] Dadka degaanka ayaa inta badan ku nool gobollada koonfureed ee gobollada, halka badhkii waqooyi ee badhtamaha waqooyi ay badanaa la beero iyo si aan caadi aheyn. Wadarta dadka, qiyaas ahaan nus ayaa ku nool magaalada ugu weyn Saskatoon, ama caasimada gobolka Regina. Magaalooyinka kale ee la arki karo waxaa ka mid ah Prince Albert, Moose Jaw, Yorkton, Swift Current, North Battleford, Melfort, iyo magaalada xadka Lloydminster (qayb ahaan Alberta). Saskatchewan waa dhul wabax leh oo leh masaafo balaadhan oo ah biyaha miyiga ah. Natiijo ahaan, cimiladeeda waa mid aad u xaddidan, oo soo jiidasho leh dhammaan gobolada oo dhan. Meelaha koonfureed waxay leeyihiin kulayl aad u kulul ama kulul. Midale iyo Yellow Grass meel u dhow xuduudka Maraykanka ayaa ku xiran heerkulka ugu sareeya ee laga diiwaan geliyey Kanada oo leh 45 ° C (113 ° F) oo lagu arkay labadii goobood ee July 5, 1937. [9] Xilliga jiilaalka, heerkulka ka hooseeya -45 ° C (-49 ° F) waa suurtogal xitaa koonfurta inta lagu jiro muddooyinka qabowga daran. Northwest Territories. Xuduudaha Waqooyi Galbeed (NT ama NWT; Faransiiska: les Territoires du Nord-Ouest, TNO; luuqadaha Athabaskan: Denendeh; Inuinnaqtun: Nunatsiaq; Ingaltitut: ᓄᓇᓯᓯᐊᖅ) waa dhul federal ah oo Kanada ah. Dhulka dhul ku dhowaad 1,144,000 km2 (442,000 sq mi) iyo sanadka 2011 ee 41,462, waa kan labaad ee ugu weyn oo ugu badnaa saddexda dhul ee Waqooyiga Canada. [7] Dadka lagu qiyaasay sanadka 2016 waa 44,291. [4] Yellowknife waxay noqotay caasimadda dhuleed ee 1967, ka dib talooyin Guddiga Carruurta. Xuduudaha Waqooyi Galbeed, qayb ka mid ah Waqooyi-Galbeed, wuxuu soo galay Konfurta Kanada 15-kii July, 1870, laakiin xuduudaha hadda waxaa la aasaasay bishii Abriil 1, 1999-kii, markii dhulku u kala qaybiyey Nunavut ilaa bari Sharciga Nunavut iyo Heshiiska Nunavut Land Claims Agreement [8] [9] Inkastoo Nunavut badanaa Arctic tundra, dhulalka Waqooyi Galbeed waxay leeyihiin cimilada wax yar oo kulul leh oo ah labada xuduudaha taiga (taiga), iyo tundra, iyo gobollada waqooyi ee waqooyi waxay ka mid yihiin qaybta Canadian Arctic Archipelago. Gobollada Waqooyi Galbeed waxay xuduud ka yihiin labada gobol ee Canada, Nunavut oo ku yaalla bariga iyo Yukon ilaa galbeed, iyo gobolada British Columbia, Alberta, iyo Saskatchewan Manitoba. Manitoba (/ ˌmænɪtoʊbə / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) waa gobol ku yaal bartamaha durugsan ee Kanada. Waxaa inta badan loo tixraacaa mid ka mid ah saddexda gobolladood oo kala ah (Alberta iyo Saskatchewan) iyo gobolka shanaad ee ugu badan ee gobolka Canada iyada oo lagu qiyaasay 1.3 milyan oo qof. Manitoba wuxuu daboolayaa 649,950 oo kiilomitir oo laba jibbaaran (250,900 sq m) oo leh dhul balaadhan oo kala duwan, oo ka soo jeeda xeebaha waqooyiga badhtamaha badda illaa xuduudda koonfureed la leh Maraykanka. Gobolka waxaa xuduudaha gobolada Ontaariyo iyo Saskatchewan ku yaalla galbeedka, dhulalka Nunavut ee waqooyiga, iyo Waqooyi Galbeed ee waqooyi-galbeed, iyo wadamada Waqooyiga Dakota iyo Minnesota ee koonfurta. Dadka reer Aborijiniska ah waxay ku noolyihiin waxa haatan Manitoba ee kumanaan sanadood ah. Dabayaaqadii 17-aad, ganacsatada dhogorta ah waxay yimaadeen aagga markii ay qayb ka ahayd Rupert's Land oo ay leedahay shirkadda Hudson's Bay. 1869-kii, wada-xaajoodka gobolka Manitoba wuxuu u horseeday kacdoon hubaysan oo ka dhan ah dadka reer Métis ee ka soo horjeeda dawladda Kanada, oo ah isku dhac loo yaqaan "Red River Rebellion". Go'aanka dib-u-soo-nooleynta wuxuu u horseeday Baarlamaanka Kanada oo ka gudbay Sharciga Manitoba 1870-kii kaas oo abuuray gobolka. Nunavut. Nunavut (/ nuːnəˌvuːt /; [8] Faransiis: [nynavy (t)]; Waxbarashada Inuktitut ᓄᓇᕗᑦ [nunavut] waa dhul cusub, kan ugu weyn, iyo kan waqooyiga ugu badnaa ee Kanada. Waxaa si rasmi ah looga soocay dhulalka Waqooyi Galbeed bishii Abriil 1, 1999, iyada oo la adeegsanayo Sharciga Nunavut [9] iyo Sharciga Heshiiska Nunavut Land Claims Agreement, [10] inkasta oo xuduudaha loo maleynayay in la soo qaatay 1993-kii. Abuuritaanka Nunavut waxay keentay kowaad Isbeddel weyn oo ku yimid khariidadda siyaasadeed ee Canada tan iyo markii la dhisay gobolka Newfoundland 1949. Nunavut waxay ka kooban tahay qeyb weyn oo ka mid ah Waqooyiga Kanada, iyo badiba Jasiiradda Arctic Archipelago. Qaybaheeda ballaadhan waxay ka dhigeysaa qaybta shanaad ee ugu weyn dalka adduunka, iyo sidoo kale waqooyiga America ee ugu weyn (ka dib Greenland). Caasimadda Iqaluit (oo hore loo yaqaan "Frobisher Bay"), oo ku taal Baffin Island oo ku taal bariga, ayaa la doortay sannadkii 1995-kii. Jaaliyadaha kale ee waaweyn waxaa ka mid ah xarumaha gobolka ee Rankin Inlet iyo Cambridge Bay. Nunavut waxa kale oo ka mid ah Jasiiradda Ellesmere oo ku taal waqooyiga fog, iyo sidoo kale qaybaha bariga iyo koonfurta ee Island Island ee galbeedka iyo Akimiski ee ku yaala James Bay illaa koonfur galbeed ee ka baxsan dhulka. Waa gobolka kaliya ee gobolka jasiiradda ee Canada oo aan ku xirnayn waqooyiga Ameerika inteeda kale. [11] Nunavut waa meesha ugu weyn ee degaanka iyo kan ugu yar ee ugu tirada badan gobollada Kanada iyo dhulalka. Mid ka mid ah gobollada ugu fog dunida, meelaha aan degenayn, waxa uu leeyahay dad ku nool 35,944, [1] inta badan Inuit, ayaa ku faafay meel ka badan 1,750,000 km2 (680,000 sq mi), ama wax yar ka yar Mexico. Nunavut sidoo kale wuxuu ku nool yahay waqooyiga ugu woqooyiga ee ugu degan dunida, Feejignaan [12] Goobta cimiladu waxay ka fogaanaysaa Ellesmere Island, Eureka, waxay leedahay heerkulka ugu hooseeya celceliska heerarka cimilada ee Kanada ee kasta. [13 Sacramento, California. Sacramento (ˌsækrəmɛntoʊ / SAK-r-MEN-toh; Isbaanish: [sakgatamento]) waa caasimadda Maraykanka ee California iyo kursiga Sacramento County. Waa isku xirka Wabiga Sacramento iyo Wabiga Ameerika ee qaybta waqooyiga ee Dooxada Dhexe ee California, oo loo yaqaan Dooxada Sacramento. Qiyaasta 2018 ee dadweynaha ee 501,334 waxay ka dhigeysaa magaalada lixaad ee ugu weyn magaalada California, magaala weyn ee ugu wayn ee gobolka ku yaal, [11] iyo magaalada 35aad ee ugu weyn Mareykanka. Sacramento waa astaan ​​dhaqameed iyo mid dhaqaale oo ka mid ah Metropolitan Sacramento, oo ay ka mid yihiin toddoba gobol oo kala ah dadweynaha sannadkii 2010 2,414,783. Meelaha weyn ee magaalada ayaa ah midka shanaad ee ugu weyn California ka dib markii magaalooyinka Los Angeles, Aagga San Francisco Bay, Boqortooyada Inland, iyo Magaalooyinka San Diego, waana 27-ka weyn ee Maraykanka. Sanadkii 2002dii, Mashruuca Xuquuqda Madaniga ah ee Jaamacadda Harvard waxaa lagu qabtay Magazine Time (Magazine Time) oo loo yaqaan 'Sacramento' Magaalooyinka Badweynta Mareykanka '. Sacramento wuxuu noqday magaalo iyada oo loo marayo dadaalka haajiriinta Swiss ee John Sutter, Sr., wiilkiisa John Augustus Sutter, Jr., iyo James W. Marshall. Sacramento si dhakhso ah ayuu u koray iyada oo loo marayo ilaalinta Sutter's Fort, oo ay sameeyeen Sutter. Intii lagu guda jiray California Gold Rush, Sacramento wuxuu ahaa qayb wayn oo qaybinta, xarun ganacsi iyo beeraha, iyo ujuuro tareenada woqooyiga, qulqulka, biyaha wabiga, telegraph, Pony Express, iyo Tareenka kowaad ee jidka tareenka. 2018 Dagaalkii Ganacsiga ee Shiinaha iyo Maraykanka. Sannadkii 1958, dagaalkii ganacsiga ee Shiinaha iyo Maraykanku wuxuu bilaabmay ka dib markii madaxweynaha maraykanka Donald Trump uu ku dhawaaqay, 22-kii Maarso 2018, ujeedadiisu ahayd in lagu soo rogo canshuurta 50 bilyan oo doollar oo China ah sida ku cad qodobka 301 ee Sharciga Ganacsiga ee 1974, isagoo xusay taariikhda " dhaqanka "iyo" xatooyada hantida maguurtada ah. "[1] [2] Inay ka aar gudubto, xukuumadda Shiinaha waxay ku soo rogtay canshuur ay ku leedahay in ka badan 128 shey oo Maraykan ah, oo ay ku jiraan suuqyada ugu caansan, oo ah dhoofinta ugu weyn ee Maraykanka ee Shiinaha. U.S. President Donald Trump signed a memorandum on 22 March 2018 under Section 301 of the Trade Act of 1974, instructing the United States Trade Representative (USTR) to apply tariffs of US$50 billion on Chinese goods. In a formal statement, as required by the section, Trump said that the proposed tariffs were "a response to the unfair trade practices of China over the years", including theft of U.S. intellectual property.[1][2] On 2 April, the Chinese Ministry of Commerce imposed tariffs on 128 U.S. products including aluminium scraps, airplanes, automobiles, pork products, and soybeans (which have a 25% tariff), as well as fruits, nuts, and steel piping (15%).[3][4] The next day, the USTR published a list of over 1,300 categories of Chinese imports worth $50 billion on which it planned to impose levies, including aircraft parts, batteries, flat-panel televisions, medical devices, satellites, and weapons.[5][6][7] In retaliation for that announcement, China imposed an additional 25% tariffs on airplanes, automobiles, and soybeans, which are the top U.S. agricultural export to China.[4][8] On 5 April, Trump directed the USTR to consider $100 billion in additional tariffs.[9][10] Telefishanka Arjantiina. Televisión Pública Argentina (Televishinka Dadweynaha Argentine) waa shabakad telefishan oo Argentine ah. Waxay bilowday in la sii daayo 1951-dii, markii LR3 Radio Television Channel 7 ee Buenos Aires, saldhigeeda muhiimka ah iyo telefishanka ugu horreeya ee dalka ku yaala, ay saxiixeen hawada. Dagaal qabow. Dagaalkii qaboobaa wuxuu ahaa xaalad kacsanaan juquraafiyadeed ka dib dagaalkii labaad ee adduunka u dhexeeya awoodaha Bariga Blocka (Midowga Soofiyeeti iyo dawladaha dayax-gacmeedka) iyo awoodaha Galbeedka (Mareykanka, NATO iyo xulafadeeda iyo kuwo kale). Taariikhyahanadu si buuxda uma aqbalaan taariikhda, laakiin wakhtiga u dhaxeeya 1947, sannadka Truman Doctrine, siyaasad ajanabi ah oo Maraykanku u ballan qaaday in ay caawiyeen waddamada ku hanjabay fidinta farsamaynta, iyo 1989, marka ay is-dhexgelaan bariga Europe, ama 1991, markii Midowga Soofiyeeti uu burburay. Ereyga "qabow" ayaa loo adeegsadaa sababtoo ah ma jirin dagaal ballaaran oo toos ah oo dhex mara labada dhinac, laakiin mid waliba wuxuu taageersan yahay dagaalladii ugu weynaa ee loo yaqaano dagaallo sokeeye. Dagaalkii qaboobaa wuxuu ku biiray isbahaysiga ku-meel-gaadhka ah ee ku-meel-gaadhka ah ee Nazi-Jarmalka, isaga oo ka tagay Midowga Soofiyeeti iyo Maraykanku inuu yahay laba kooxood oo kala duwan oo leh kala duwanaansho dhaqaale iyo mid siyaasadeed. USSR waxay ahayd dawlad-goboleedka Marxist-Leninist oo uu hogaamiyo Xisbiga Xisbigga, kaas oo markii horeba hogaamiyay hogaamiye kala duwan waqtigiisii, guddi yar oo loo yaqaan 'Politburo'. Xisbiga wuxuu xakameeyay saxaafadda, ciidanka, dhaqaalaha iyo ururo badan. Waxay sidoo kale xukuntay dawladaha kale ee Bariga Bloc, waxayna maal galiyeen xisbiyada badan ee ku yaal adduunka, mararka qaarkood tartan la leh Shiinaha Communist, gaar ahaan marka la eego qaybta Sino-Sovet ee 1960-meeyadii. Mucaaradka ayaa istaagay galbeedka caasimadda, oo uu hogaaminayey Mareykanka, Jamhuuriyad Federaal ah oo leh nidaam madaxweyne oo laba dhinac ah. Dalalka Reer Galbeedka ee ugu horreeya ee Bariga Galbeedku guud ahaan waa dimuquraadiyad dimuqraadi ah oo leh saxaafad bilaash ah iyo ururo madaxbannaan, laakiin dhaqaale ahaan iyo siyaasad ahaan waxay ku salaysnayd shabakad jarmal ah muusig iyo dawlado kale oo madax-bannaan oo dunida oo dhan ah, kuwaas oo intooda badani ahaa Western Bloc's hore. [1] [2] Qaar ka mid ah xarumaha waaweyn ee dagaalka qabow oo ay ka mid yihiin Vietnam, Indonesia, iyo Congo waxay ahaayeen kuwo weli ah qowmiyadaha galbeedka 1947. Anna Linde Aasaaska. Anna Lindh Aasaasiga Euro-Mediterranean ee Wadahadalka Dhexdhexaadiyeyaashu waa shabakad ah ururada bulshada rayidka ah ee loogu talagalay in lagu hormariyo wadahadalka dhaqamada kala duwan ee gobolka Mediterranean. Heshiiska siyaasadeed ee la sameeyay sannadkii 2005 ayaa waxaa la sameeyey sannadkii 2005, waxaana ka mid ahaa wadamada Midowga Yurub iyo Algeria, Morocco, Tunisia, Masar, Jordan, Lubnaan, Falastiin, Israel, Syria iyo Turkey. Anna Lindh, wasiirka wasaaradda arrimaha dibedda ee la dilay sanadkii 2003. Magaca ayaa waxaa lagu soo bandhigay Masar shir 25 September 2003. [1] Xarunta dhexe ee xaruntu waxay ku taalaa Alexandria ee Masar. Sanadkii 2008-dii André Azoulay waxaa loo doortay madaxweynaha ururka. TRACECA. Barnaamijka gaadiidka caalamiga ah ee ku lug leh Midowga Yurub iyo 14 xubnood oo ka mid ah wadamada Bariga Yurub, Cafiska iyo Dhexe ee Aasiya [1] [TRACECA] Ujeedada barnaamijka waa in la xoojiyo xiriirka dhaqaale, ganacsiga iyo gaadiidka gobollada Baabuurta Badda Madow, Koonfurta Cafiska iyo Bartamaha Aasiya. Waxay leedahay Xoghayn joogta ah, oo markii hore laga maalgeliyay Guddiga Yurub, Baku, Azerbaijan, iyo xafiiska gobolka ee Odessa, Ukraine. Laga soo bilaabo 2009 ururku wuxuu si buuxda u maalgeliyay wadamada xubnaha ka ah. Shirkad BYD. BYD Auto Co., Ltd. waa shirkad shiineys oo Shiinaha oo saldhiggeedu yahay Xi'an, Shaanxi, [2] iyo shirkad hoosaad shirkad BYD ah. Waxaa la aasaasay bishii Janaayo 2003, ka dib markii shirkadda BYD ee iibsatay shirkadda Tsinchuan Automobile Company 2002-dii. [4] Hawlgalkeeda aasaasiga ah waa naqshadaynta, horumarinta, soo saarida iyo qaybinta baabuurta, basaska, forklift, batteriyada dib loo iibsado iyo baabuurta lagu iibiyo hoosta astaanta BYD. BYD wuxuu ku guuleystay qiimeynta ugu sareysa ee Daraasadda Tayada J.D Power. [5] BYD waxaa la siiyay Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta ee sannadka 2013. [6] Waxa kale oo ay leedahay 50:50 wadajir ah oo ay wadaagaan Daimler AG, Shenzhen BYD Daimler New Technology Co., Ltd., kaas oo soo saaraya iyo soo saaraya koronto-dhiska gawaarida lagu iibiyo hoosta magaca Denza. BYD Auto ayaa iibisay wadar ahaan 506,189 gaari oo ku yaal Shiinaha sannadkii 2013, taas oo ka dhigtay nooca tobnaad ee ugu badan iibinta iyo nooca ugu iibinta Shiinaha [7] Sannadka 2015, BYD Auto wuxuu ahaa midka ugu qiimaha badan caalamka iibiya korontada, ka hor Luxgen. Sanadkii labaad ee sannadka 2016-ka, BYD wuxuu ahaa midka ugu sarreeya ee iibka korontada ee korontada ku shaqeeya oo kor u dhaafaya 100,000 oo qaybood oo la gaarsiiyey 2016ka. Bishii Oktoobar 2016, BYD AutoCenter wuxuu noqday midka labaad ee ugu weyn ee shirkadda baabuurta lagu xiro ee Luxgen. Meddterinainka Dunida GDP 1900. File:Population Growth by World Bank continental division.png|thumb|upright=1.2|Population growth graph Malaysian Open. Furan Malaysian (horay loogu yaqaanay Tennis Classic) ayaa ah tartan bilicda ah oo lagu ciyaaro si adag. Munaasabadani waxay xiriir la leedahay Ururka Haweenka Tennis Association (WTA), waana tartan heer caalami ah oo ku saabsan WTA Tour. Munaasabadan waxaa lagu qabtaa Bukit Kiara Isboortiga & Xarunta Dalxiiska iyo Club Selangor Golf Club. Daabacaadii koowaad ee dhacdadani dhacdo Febraayo 22-28, 2010. Sanadkii 2011 waxaa dhacey in ay maalgeliso BMW. [1] Ugu dambeyntiina, markii dambe waxaa la saxiixay heshiiskii WTA Palermo ee dhammaadkii 2013. Dhammaadkii furitaanka Malaysia ayaa la qaban doonaa 2018, ka dib, WTA Palermo waxay noqoneysaa jadwalka socdaalka ee 2019. China Open (tennis). China Open waa tartanka sanadlaha ah ee ragga iyo dumarka ee lagu qabtay magaalada Beijing ee dalka China. Munaasabadda dumarka ayaa ah midka saddexaad ee ugu sarreeya ee Premier League ee safarka WTA, halka ragga ay ku jiraan kaalinta afaraad ee ATP World Tour 500. Tartanka waxaa markii ugu horeysay lagu qabtey sanadkii 2004tii oo ah dhacdo gadaal ah oo loogu talagalay 4 sano. Sanadkii 2008, waxay noqotay dhacdo isku dhafan markii ugu horeysay. Sanadkii 2006-dii, China Open ayaa noqotay xulkii ugu horeeyay ee ka baxsan Maraykanka si loo isticmaalo nidaamka Hawk-Eye ciyaartii ciyaarta. [3] Novak Djokovic waa ciyaaryahanka kaliya ee ku guuleystay horyaalka lix jeer waxaana uu heystaa kala qeybsanaan la'aan marnaba lumin ciyaartii China Open. Djokovic ayaa heysta rikoorka guulaha isku xigxiga ee afar horyaal. Labo jeer, Bryan Brothers waa labada lamaane ee kaliya ee ku guuleystay koobab isku xigta. Svetlana Kuznetsova, Serena Williams iyo Agnieszka Radwańska ayaa heysta rikoodhka ugu badan ee ku guuleysta tartanka dumarka, iyadoo laba waliba mid waliba. Swiss Open (tennis). Swiss Open (oo hadda maalgeliya J. Safra Sarasin oo ku magacawday J. Safra Sarasin Swiss Open Gstaad) oo markii hore loo yaqaanay Swiss Championships ayaa ah tartanka teniska ee lagu qabtay Gstaad, Switzerland. Laga soo bilaabo 1898 [1], tartanka waxaa lagu ciyaaray maxkamad dhoobo dibadeed. Intii u dhaxaysay 1970 iyo 1989 waxa ay ahayd dhacdo ka mid ah wareegga tiknoolajiyada Grand Prix oo hadda ah qayb ka mid ah jadwalka ATP Tour sida barnaamijka ATP World Tour 250. Koobkii ugu horeeyay ee tartankan waxaa la ciyaaray 1915-dii Gstaad Palace Hotel, kaas oo markii hore loo yaqaanay Royal Hotel, Winter & Gstaad Palace, waxaana la isku dubaridayey Iskaashatada Lawn Tennis Club (LTC) Gstaad. Dhacdadan waxaa lagu ciyaaray maxkamad dhoobo ah waxaana ku guuleystay Victor de Coubasch. [2] Gstaad wuxuu ku yaal 1,050 mitir (3,450 feet) oo ka sarreysa heerka badda. Waa goobta ugu ballaaran ee dhacdooyinka ATP World Tour ee Yurub, inkastoo ay ka yar tahay Ecuador Open iyo hore Colombia Open, labaduba waxay ku qabteen Andes. [2] 2017 Swiss Open Gstaad – Singles|2017 Fabio Fognini 6–4, 7–5 2016 Swiss Open Gstaad – Singles|2016 Feliciano López 6–4, 7–5 2015 Swiss Open Gstaad – Singles|2015 Dominic Thiem 7–5, 6–2 2018 Phuket marcab dejinta. 5 tii julaay 2018, laba doomood oo dalxiis ah ayaa kufaraxay kuna dhuftay meel u dhow Phuket, Thailand, markii duufaan deg deg ah. Ugu yaraan 41 qof ayaa geeriyoodey, 15 kalena waa ay ku dhaawacmeen, kuwaas oo dhamaantood ku jiray markabkii double-diper Phoenix PC Diving, oo qaadatay 105 qof, oo ay ku jiraan 93 dalxiisayaal Chinese ah. Doonta labaad, Serenita, waxay qaadatay 42 rakaab ah, dhammaantoodna waa la badbaadiyey. Shalimar Beeraha, Lahore. Beerta Shalimar (Punjabi, Urdu: Shaliyaal Cayara), mararka qaarkood waxa lagu qoray Buulo Shalamar, waa xerada beerta Mughal oo ku taala Lahore, caasimadda gobolka Pakistan ee Punjab. Jardiinooyinka taariikhda laga soo bilaabo xilligii Mughalka Boqortooyadu ku dhex jireen fanka iyo farshaxanka qurxinta, [1] waana mid ka mid ah meelaha ugu caansan dalxiisayaasha ee Pakistan. Beerta Shalimar waxaa loo dhigay sidii Janno Bari Persian oo loogu talagalay in la abuuro matalaad ah aaladda dunida oo ay dadku si wada jir ah ula wadaagaan si isku dheelitiran oo udhisan dhammaan waxyaabaha dabiiciga ah [2] Dhismaha beeraha wuxuu bilaabmay 1641 xilligii xukunka Emperor Shah Jahan, [2] waxana la dhameeyey 1642. [3] Sanadii 1981-kii, Beerta Shalimar waxaa lagu qoray bogga UNESCO World Heritage Site iyaga oo ku sawiray naqshad beerta Mughal ah ee dareenka horumarka. Beeraha Iskander Russka. Alexander Gardens (Ruush: Aleksandrovsky boqol) waxay ka mid ahayd beerihii ugu horreeyay magaalooyinka magaalada Moscow, Russia. Jardiinadu waxay ka kooban tahay saddex beerood oo kala duwan, kuwaas oo dhererka dhererka dheer ee galbeedka Kremlin ee 865 mitir (2,838 ft) inta udhaxeysa dhismaha mareegta Moscow Manege iyo Kremlin. Beeraha Pavlovsk Russka. Pavlovsk Palace (Ruush: Pavovsky дворец) waa deganaanshaha Ruushka ee qarnigii 18aad ee lagu dhisay amar ku saabsan Catherine oo Great u ah wiilkeeda, Grand Duke Paul, ee Pavlovsk, gudaha Saint Petersburg. Ka dib dhimashadiisii, waxay noqotay guriga caruurnimadiisa, Maria Feodorovna. Hoolka iyo beerta Ingiriisiga ah ee ku hareeraysan waxay hadda tahay matxafka qaranka Ruushka iyo goobaha caamka ah. Sanadkii 1777, Empress Catherine II ee Ruushka ayaa siiyay dhul ah kun oo hektar oo kayn ah oo ku yaal xuduudda Slavyanka River, oo afar kiiloomitir u jirta xayiraadda Tsarskoye Selo, wiilkeeda iyo waliba Paul I iyo xaaskiisa Maria Feodorovna, inay u dabaaldegaan dhalashada ee wiilkooda kowaad, mustaqbalka Alexander I ee Russia. Waqtigaas waxaa la siiyay Bawlos iyo Maria Feodorovna, waxaa jiray labo magaalo oo loo yaqaan 'Krik iyo Krak. Bawlos iyo xaaskiisa ayaa ku qarash gareeyey 1777 ilaa 1780 Krik, halka guryahooda cusub iyo beerta la dhisay. Waxay bilaabeen iyagoo dhisay laba dhisme alwaax ah, hal kilomitir kala duwan. Guriga Bawlos, oo ah guri laba dabaq ah oo ku yaal qaabka Nederlandka, oo leh jardiinooyin yaryar, waxaa loo yaqaan "Marienthal", ama "Dooxada Maria". Guriga Maria wuxuu ahaa guri yar oo alwaax ah oo leh koobab, sariiraha ubaxa, oo loo yaqaan "Paullust", ama "Paul's Joy". Paul iyo Maria Feodorovna waxay bilaabeen inay abuuraan sawirro "ruins", shiino shiineys ah, buundooyin shiineys ah iyo macbadyo heer sare ah oo ku yaala qaabka beerta Ingiriisiga ee ku yaala oo si dhaqso ah ugu fiday Europe guud ahaan qeybta labaad ee qarnigii 18aad. From a Crooked Rib. Laga soo bilaabo Laabashada Crooked waa qoraaga ugu horeeyay ee daabacan qoraaga Soomaaliyeed Nuuruddin Faarax. Laga soo bilaabo 1970, riwaayad waa bildungsroman waxaana uu ahaa sheekadii 80-aad ee Heineman African Writers Series. Riwaayadii asal ahaan asal ahaan ka soo jeeday markii Farah uu arday ku ahaa Hindiya intii lagu jiray 1968-kii. [1] Wargeyska Ingiriiska oo markii hore qoraay riyadii ayaa la yaabay qoraaga uu ahaa nin, sababtoo ah riwaayad si dhow ula socota aragtida dumarka agoonta ah iyo da'da soo socota. Sheekada New York Times waxay dhaleecaysay Elsa Dixler oo ku magacawday sheeko qoraaga dhalin yaro ah, oo leh aragtiyo kala duwan oo loola jeedo iyo luqad u muuqan karta, laakiin waxay muujinaysaa awoodda Faarax ee aan caadiga ahayn ee lagu galo miyir la'aanta haween aan qalafsanayn "[1] Memed, My Hawk. Memed, My Hawk (Turkiga: Ince Memed, macnaha "Memed, Slim") waa sheeko 1955 oo uu qoray Yasar Kemal. Waxa uu ahaa sheekadii ugu horeysay ee Kemal waana riwaayadii ugu horreysey ee uu ku magacaabo Ince Memed tetralogy. Sheekha ayaa ku guuleystay abaalmarinta "Varlik" ee sanadkaas (Abaalmarinta suugaanta ugu sarreeya ee Turkiga) waxaana uu kasbaday sumcad qarameed. 1961, buuggan waxaa loo turjumay Ingiriisi Edouard Roditi, sidaas awgeed Kemal wuxuu u soo bandhigay akhristaha ugu horeeya ee Ingiriisiga ku hadla. The Black Book (Pamuk novel). Buugga Black (Kara Book ee Turkiga) waa qoraaga qoraaga Turki Orhan Pamuk. Waxaa lagu daabacay Turki 1990-kii, waxaana markii hore turjumay Maaleli Day oo lagu daabacay Ingiriis 1994-kii. Sanadkii 2006, waxaa mar kale loo tarjumay luqadda Ingiriisiga ee Maureen Freely.Goobjooge, qareen uqaabilsan Galbeedka oo la yiraahdo Galip, ayaa maalin maalmaha ka xigta xaaskiisa Rüya (magaceedu yahay "riyadiisa" ee Turkiga) ayaa si qarsoodi ah isaga uga tashaday sharaxaad yar. Waxa uu ku wareegsan yahay magaalada oo raadinaya naqshadihiisa halka ay ku taal. Waxa uu tuhunsan yahay in xaaskiisa ay la wareegtay walaalkeed badhkeed, qoraaga Milliyet magaciisa Celal la yiraahdo Celal, waxana dhacaya in uu sidoo kale maqan yahay. Sheekada Galip's search ayaa waxaa lagu daabacay daabacaadaha sarbeebta Celal ee, kuwaas oo ah dherer, madadaalo aad u faahfaahsan oo ku saabsan magaalada iyo taariikhdeeda. Galip waxa uu aaminsan yahay in uu nool yahay sida Celal uu ku ogaan karo sida uu Celal u maleynayo iyo u helayo isaga iyo xaaskiisa, sidaas darteed wuxuu ku qaataa guriga Celal aqalka, isaga oo xiran dharkiisa oo ugu dambeyntii qoraashiisa. Galip wuxuu bilaabanayaa inuu soo waco wicitaano aan dahsoonayn oo ka yimid mid ka mid ah taageerayaasha Celal ee taageerayaasha ah, kuwaas oo soo bandhigaya sheeko la yaab leh qoraallada qoraaga. Ka dib markii ay gumaysiga Galipka hoos yimaad Celal magaciisa ku bilaabaan si ay u qaataan foomka raali-galin aan loo baahnayn Rüya, haweeney ka timid Celal's marar badan ayaa ku dhejisaa qoraallada waxayna ku baaqeysaa Galip, iyagoo ka fikiraya inay dhab ahaantii Celal isku dayayaan inay ku guuleystaan ​​dhabarkeeda. Waxaa soo baxday in Celal iyo haweeney ay wax ka qabteen, iyo taageeraha u yeedhay Galip waa ninkeeda masayrka ah. Dhanka kale, waxa ay soo baxday in ninku uu Galip ku hareeraysan yahay Istanbul oo isku dayey in uu ka soo helo Celal isaga, isaga oo ka warramay Galip si aad u xaddidan oo lagu daawanayo. Galip ugu dambeyntii waxay ogolaatay in ay la kulanto labadaba goobaha dadweynaha, dukaanka lagu magacaabo Aladdin ee tirooyinka badan ee sheekada. Wax yar ka dib, Celal waxaa lagu toogtay jidka dhexdiisa. Rüya ayaa sidoo kale laga helay dukaanka Aladdin. Aqoonsiga qofka dilaaga ah weligiis lama ogaado. Sheekadu waxay ku dhamaanaysaa nuqulkii postmodern ee qoraaga oo muujinaya joogitaanka joogtada ah. Sheekadu waxay aad uga walaacsan tahay inay sahamiso dabeecada sheekada sheeko ahaaneed oo ah qaab lagu dhisayo aqoonsiga marka loo eego si toos ah. Sidaa oo kale, waxa ay ka buuxsameysaa sheekooyinka sheekada ugu muhiimsan, oo la xidhiidha Turkiga Ottoman ah ee hore iyo casriga ah ee Istanbul. My Name Is Red. Magacayga waa Red (Turki: Benim Adim Kırmızı) waa qoraaga 1998 ee qoraaga Orhan Pamuk oo loo turjumay Ingiriisi Erdağ Göknar 2001. Pamuk ayaa markaas qaadan doonta abaalmarinta 2006 Nobel Prize ee suugaanta. Riwaayadda, oo ku saabsan masiixiyiinta Boqortooyada Ottoman ee 1591, ayaa aasaasay sumcadda caalamiga ah ee Pamuk wuxuuna ku biiray Nobel Prize. Saameynaha Joyce, Kafka, Mann, Nabokov iyo Proust iyo in ka badan dhammaan Eco waxaa laga arki karaa shaqada Pamuk. Tarjumaadda Faransiisku waxay ku guulaysatay Faransiiska Prix du Meilleur Livre Étranger iyo version Talyaaniga Premio Grinzane Cavour 2002. Tarjumadda Ingiriisiga, Magacaygu waa Red, wuxuu ku guuleystay abaalmarinta Caalamiga ah ee IMPAC Dublin ee 2003. [1] Aqoonsiga xayiraada ee Pamuk's oeuvre, sheekada waxaa lagu daabacay turjumaad Erdağ Göknar ah oo qayb ka ah taxanaha Herman ee casriga ah ee sannadka 2010. BBC Radio 4 ayaa baahinaysa suugaantii sanadka 2008. Waxaa lagu turjumay in ka badan 60 luqadood tan iyo daabacaadda. [2] Kawan Bergeloet. Kawan Bergeloet (Kawan Bergelut; Indoneesiga "Playmate") waa sheekooyin gaaban oo ay soo saareen Soeman Hs iyo markii ugu horreysay ee ay daabacday Balai Pustaka 1941. Waxay ka kooban tahay laba iyo toban sheekadood, kuwaas oo todoba ka mid ah oo hore loogu daabacay wargeyska Pandji Poestaka, iyo sidoo kale hordhac by Sutan Takdir Alisjahbana. Sheekooyinkaasi waxay guud ahaan dabacsan yihiin dabeecadda, waxaana lagu soo bandhigay digrii oo muujinaya saameynta xooggan ee bariiska Sumatran. Ka bixitaanka jawaabta guusha ganacsiga ee Mohammad Kasim (id) ururinta Teman Doedoek, Kawan Bergeloet ayaa la daabacay dhowr jeer waxaana la siiyay qiimeyn wanaagsan oo wanaagsan. Soeman, oo ay weheliso Kasim, tan iyo markii loo arkay inuu yahay hogaamiye ka sheekaynaya sheekada gaaban ee Indonesia. Aqoonyahanka reer Holland ee suugaanta jinsiyadaha A. Teeuw ayaa qoray in ururinta ay tahay Soeman sida ugu xiisaha badan ee suugaanta Indonesian ah. Danish language. Dansk, dansk sprog [danˀsɡ sbʁɔwˀ]) [4] is a North Germanic language spoken by about six million people, principally in Denmark and in the region of Southern Schleswig in northern Germany, where it has minority language status. [5] Also, minor Danish-speaking communities are found in Norway, Sweden, Spain, the United States, Canada, Brazil, and Argentina. Due to immigration and language shift in urban areas, around 15-20% of the population of Greenland speak as their home language. Along with the other North Germanic languages, Danish is a descendant of Old Norse, the common language of the Germanic people who lived in Scandinavia during the Viking Era. Danish, together with Swedish, derives from the East Norse dialect group, while the Norwegian and Norwegian Bokmål are classified as West Norse along with Faroese and Icelandic. A more recent classification based on mutual intelligibility separates modern spoken Danish, Norwegian, and Swedish as "mainland Scandinavian", while Icelandic and Faroese are classified as "insular Scandinavian". Visby. Visby [viːsbʏ] waa xaafad iyo kursi Gotland oo kuyaal gobolka Gotland, jasiiradda Gotland, Iswiidhan oo leh 24,330 oo qof, ilaa 2017. [2] Visby sidoo kale waa falkan loo yaqaan 'Revocio' ee Visby. Magaalada Hanseatic ee Visby ayaa si la yaab leh u ah magaalada ugu wanaagsan ee magaalada dhexe ee Scandinavia tan iyo 1995tii, waxay ku jirtay liiska UNESCO ee liiska dhaxalka adduunka. Waxaa ka mid ah taariikhda ugu muhiimsan ee taariikhiga ah waa 3,4km (2.1 mi) derbiga magaalada oo ku taalla bartamaha magaalada, iyo tiro badan oo kaniisad ah. Visby waa meel loogu tala galay fasaxa xagaaga ee Scandinavians inta lagu jiro xagaaga waxaana la siiyaa kumanaan dalxiisayaal sanad walba. Waa meel aad u deggan oo ka baxsan iswidhishka. Jaamacadda Gotland waxay ku taala Visby, tan iyo 1dii Julaay 2013, waa Waaxda Jaamacadda Uppsala ee ku taal magaca jaamacadda Uppsala-Campus Gotland. Visby sidoo kale waa kursiga kaliya ee dalka Iswiidan ku yaal kaliya oo lagu heli karo doon iyo hawo. Isbannia Mahab Marcabka. Farsamada Spanishka, ama West Indies Fleet ee Spanish Flota de Indias, oo sidoo kale loo yaqaan "Flexo" ama "Flex" (Macdanta Spanishka) macnaheedu yahay "silver", wuxuu ahaa nidaam kolonyo ah oo uu ansixiyay Boqortooyada Isbaanishka 1566 ilaa 1790, isaga oo xiriirinaya Spain xuduudaheeda ku yaalla Ameerika. Shixnadaha ayaa ahaa gaadiidka guud ee loo isticmaalo gaadiidka alaabooyinka kala duwan, oo ay ku jiraan alaabada beeraha, qoryaha, khayraadyada kala duwan ee birta, raaxada, lacagta, dahabka, gems, luul, dhir, sonkorta, tubaakada, dharka, iyo waxyaabaha kale ee qalaad Boqortooyada Isbaanishka oo ku taal dhul barta Isbaanish. Rakaabka iyo alaabooyinka sida textile, buugaagta iyo qalabka ayaa lagu qaaday gaadiidka soo horjeeda. [1] [2] Gawaarida West Indies waxay ahayd waddada ganacsiga ugu horeeysa ee joogtada ah ee waddooyinka. Sidoo kale, galleons Manila waxay ahaayeen wadadii ugu horaysay ee wadada ganacsiga ee Pacific. Al Shamal. Al Shamal (Carabi: الشمال) waa degmo ka tirsan gobolka Qatar. Kursigeeda waxaa lagu magacaabaa Madinat ash Shamal waxaana loo arkaa mid ka mid ah magaalooyinka waaweyn ee Qatar. [2] Magaca kursiga wuxuu u tarjumayaa "magaalada woqooyi" [3] - inkastoo dadku ay ka yar yihiin 5,000. Ras Rakan, jasiiradda Qatari ee waqooyiga ugu wayn, waxay ku jirtaa degmada, sidaas darteedna waxay ku hareereysan yihiin Gacanka Faarax ee dhammaan waddooyinka oo dhan marka laga reebo koonfurta. Waxay xuduud u tahay degmada Al Khor. Degmadu waxay u qaybsan tahay saddex qaybood oo muhiim ah. Al Khor (municipality). Al Khor (Carabi: الخور), ayaa sidoo kale qortay Al Khawr, waa degmo ka tirsan gobolka Qatar. Al Khor City, oo ah kursiga dowladda, waxay ku taal xeebta waqooyi ee Qatar, oo ku dhawaad ​​60 kilomitir (37 miles) caasimadda Doha, waxaana loo arkaa inay tahay magaalooyinka waaweyn ee Qatar. Al Thakhira waa degitaanka labaad ee ugu weyn degmada oo ka dambeysa Al Khor City. Gobolka waxaa xukuma qabiilka Al Muhannadi, oo ka kooban toddoba qoys ee Bedweyn, ka hor intii aanu Qatar helin xorniyaddiisa sannadkii 1971. Dalxiisku wuxuu kordhay sanadihii ugu dambeeyay sababo la xiriira degaannada kala duwan ee degmada, goobaha dabiiciga ah iyo soo jiidashada dhaqanka. Kalluumaysigu wuxuu ahaa taariikhda ugu muhiimsan ee dadka degan degmada. Umm Salal. Umm Salal () is a municipality in the State of Qatar. Umm Salal (Carabiga: أم صلال) waa degmo ku taal gobolka Qatar. Waxaa ku jira meelo badan oo taariikheed, sida Barzan Tower. Xarunta dhexe ee degmada Umm Salal waxay ku taalaa Umm Salal Cali, oo ku dhowaad 10 km u jirta xeebta iyo 15 km waqooyiga Doha, caasimadda Qatari. Al Daayen. Al Daayen (Carabi: الضعاين) waa degmo ku taal gobolka Qatar. Inta badan magaalooyinka magaalada waxaa laga heli karaa degaanka koonfurta ee degmada, gaar ahaan magaalada Lusail, halka qaybaha waqooyiga iyo bartamaha ay yihiin kuwa ugu muhiimsan miyiga. Waa mid ka mid ah degmooyinka ugu kobcaya ee Qatar sababtoo ah waxay u dhowdahay magaalada caasimadda Doha. Umm Qarn waxay marti u tahay xafiiska degmada, waxayna u adeegtaa koorasyada maamulka degmada. [2] Al Rayyan. Al Rayyan (Carabi: Af-Carabi; sidoo kale waxaa lagu qoray Ar Rayyan) oo ah degmada saddexaad ee ugu wayn gobolka Qatar. Heshiiska aasaasiga ah waa magaalo magac isku mid ah, oo leh qaybta bari oo dhan, waxaana ku hareereysan Metropolitan Doha waxayna u shaqaysaa xaafad, iyada oo si ballaaran u ah dhulalka aan horumarineed ee ay maamulaan degmadu. Al Wakrah. Al-Wakrah (sidoo kale waxaa lagu qoray Al Wakra) (Carabi: الوكرة) waa caasimadda magaalada Al Wakrah ee Qatar. Al Wakrah ee bariga bari waa xeebaha Gacanka Carabta. Sheekh Cabdiraxmaan bin Jassim Al-Thani, wuxuu ahaa maamul ahaan kalluumeysi yar iyo tuulo yar yar. Sanadihii la soo dhaafay, waxa ay noqotey magaalo weyn oo leh dad ka badan 80,000 waxaana loo tixgelinayaa in ay ka mid tahay magaalooyinka waawayn ee Qatar. Al-Shahaniya. Al Shahaniya (Carabiga: الشحانية; sidoo kale Ash Shahaniya) waa degmo (3299 km2) oo ku yaala Qadar, iyada oo ay ka dhigan tahay kursigeeda hoose ee magaalo oo isku mid ah (287 km2). Hore ee degmada Al Rayyan, laakiin hadda waa dowlad madaxbannaan, [2] kursiga dowladeed waxaa la soo saaray sanadkii 1988 iyadoo Sharciga Noqday 22. Sanadkii 2014, golaha wasiirku wuxuu ansixiyay qoraal qabyo ah oo wax ka beddelaya qodobbada xeerka 1988-ka, taas oo si rasmi ah u shaacisay Al Shahaniya sida degmada 8aad ee Qatar. Ras al-khayma. Ras al-khayma (Carabta: رأس الخيمة; IPA: [raʔs alxajma]), taariikhda loo yaqaano Julfar, waa mid ka mid ah toddobada xaasaasood ee ka dhigta Imaaraadka Imaaraadka (UAE). oo ka mid ah hutska yaryar ", taasoo loo aaneyn karo dhismayaasha asaliga ah ee ku yaal xeebta. Emirate wuxuu ku yaallaa waqooyiga UAE, isaga oo xuddun u ah Oman ee qodobka Musandam. Waxay ka kooban tahay aag ah 2,486 km2 (960 sq m). Magaalada caasimadda ah iyo aqalka dadka badankooda waxaa sidoo kale loo yaqaan "Ras Al Khaimah". Emirate wuxuu ku noolaa dad tiradoodu ahayd 210,063 sanadkii 2005, tiradaas oo 41.82% ama 87,848 ay ahaayeen muwaadiniinta Emirati. Qiyaastii ugu dambaysay ayaa guud ahaan dadweynaha ku dhajisay 250,000 iyo 300,000. Magaalooyinka waxaa lagu qiyaasey 97,529 qiyaasta dadweynaha qiyaasta 2010. [1] Magaaladu waxay leedahay laba qaybood oo waaweyn, Old Ras Al Khaimah iyo Nakheel, labada dhinacba. Waxaa bixiya Garoonka Caalamiga ah ee Ras Al Khaimah. Waxay ka kooban tahay qayb waqooyi ah (oo ah magaalada Ras al-Khaimah oo ku taalla), iyo meelo badan oo gudaha ka baxsan oo koonfurta ah (meel u dhow Hatta), iyo jasiirado yaryar oo ku yaal Gacanka Carabta [2] Ras al-Khaimah wuxuu leeyahay ciidda ugu badan ee bacrin ah dalka, sababtoo ah qayb weyn oo ka mid ah roobabka iyo biyaha hoose ee biyaha ka yimaada buuraha Omani. [3] Cajmaan. Ajman (Carabi: إمارة عجمان; luuqda [ɪmararara Waxay leedahay aag 260 kilomitir oo kiilomitir (100 sq mi), taas oo ka dhigaysa kan ugu yar ee emirates marka laga eego aagga. Waxaa lagu magacaabaa magaalada Ajman, oo ah xarunta dowladda. Waxaa ku xayiran waqooyiga, bari, koonfureed ee Emirates of Sharjah. [5] Waxay leedahay dad ka kooban 240,000. [6] Ayadoo ku taal xeebta Gacanka Ciraaq, Ajman waxay sidoo kale xakameysaa labo qodaa oo gudaha ah: Manama iyo Masfut, kuwaas oo labaduba ah beeraha. Qiyaastii 95% dadweynaha emiratadu waxay ku nool yihiin magaalada Ajman, oo ka kooban qayb ka mid ah caasimadda Dubai-Sharjah-Ajman. Ajman waxaa xukuma Sheekh Humaid bin Rashid Al Nuaimi oo ka tirsan qabiilka Al Nuaimi. Amiirka ammaanta ee Emirate waa Sheekh Ammar bin Humaid Al Nuaimi. Al-shaariqa. Emirates of Sharjah (/ ʃɑːrdʒə /; Carabi: الشارقة Aš Šāriqah) waa mid ka mid ah amarrada Emirates ee Imaaraadka. Emirate wuxuu daboolayaa 2,590 kilomitir oo isku wareeg ah (1,000 sq mi) wuxuuna leeyahay dad ka badan 1,400,000 (2015). Shirkadda Sharjah waxay ka kooban tahay magaalada caasimadda ah ee Sharjah, ka dibna waxaa loo magacaabay, iyo magaalooyinka kale ee yaryar iyo kuwa ka baxsan sida Kalba, Dibba Al-Hisn iyo Khor Fakkan. Emirate waa boqortooyo dastuuri ah. [3] Waxaa xukuma Sultan bin Muhammad Al-Qasimi tan iyo 1972. Al-fujayra. Fujairah (Arabic: الفجيرة Al Fumaanaira IPA: [al fuʤajra]) waa mid ka mid ah toddoba emirat oo ka kooban Imaaraadka Imaaraadka Carabta, oo kaliya mid ka mid ah toddobada ka mid ah xeebta ku yaala xeebta keliya ee Gacanka Umman iyo midna Gacanka Ciraaq. Um al-qeween. Umm al-Quwain (Carabiga: أم القيوين; ictumus alqajwajn) waa tirada ugu yar ee toddoba xayiraad ee awooda ah ee Imaaraadka Carabta, oo ku yaal waqooyiga dalka. Emirate waxaa xukuma Saciid bin Rashid Al Mu'alla. Emirate wuxuu lahaa 72,000 qof 2007-dii wuxuuna leeyahay degaan ah 750 km2 (290 sq mi). Ururka Caalamiga ah ee La Francophonie. Ururka Caalamiga ah ee La Francophonie, Francophonie Francophonie, [3] [4] laakiin sidoo kale loo yaqaan Ururka Caalamiga ah ee La Francophonie en français halkaas oo ah luqad Faransiis ah, halkaas oo qayb weyn oo dadku ay yihiin ku hadlaan Faransiis, ama meesha ay ku xirantahay dhaqanka Faransiiska. Ururku wuxuu ka kooban yahay 57 dawladood iyo dowlado, saddex xubnood oo ka mid ah xubnaha iyo labaatan kormeerayaal. Ereyga Francophonie (with a kuwa yaryarba ah "f"), dahab francosphere (Inta xuruufo in English) aussi jeedaa beesha caalamka dadyowga Faransiis ku hadla, [6] network comprenant of noolaha gaarka loo leeyahay iyo dadweynaha u qaadista xiriirka siman ka mid ah wadamada Faransiiska ama wuxuu ciyaaray door muhiim ah taariikhda, dhaqanka, militariga, ama siyaasad ahaan. geographer Faransiis Onésime Reclus, walaalkiis Eliishaa Reclus asal ahan eray ee 1880 si ay u Francophonie U dir bulshada dadka iyo dalalka la isticmaalayo luqadda Faransiiska. Francophonie ahaa Markaasaa mar labaad waxaa asal Leopold Senghor Sedar, aasaasaha dhaqdhaqaaqa Negritude, in dib u eegis ugu ambixi 1962 Yaa hayeyna Dhexdeedana Humanism. [7] [8] Ururka casriga ah waxaa la abuuray 1970. Its dhiga waa sinnaanta, complementarity, midnimo ("sinnaanta, complementarity, iyo midnimo"), [1] maldahan ula kac ah in France ee xorriyad dhiga, sinnaanta, bahda. Wadamada Faransiiska ku hadla, Francophonie, ayaa tan iyo markii ay noqdeen urur caalami ah, kuwaas oo xubno badan oo xubno ka ah ay wadashaqeyn ku yeeshaan dhinacyada dhaqanka, sayniska, dhaqaalaha, cadaaladda iyo nabadda. Yunus Emre Machadka. Yunus Emre Institute waa urur caalami ah oo aan faa'iido doon ahayn oo ay abuurtay xukuumadda Turkiga sanadkii 2007. Magaca ka dib dabaaldagiisii ​​qarnigii 14aad ee Yunus Emre, wuxuu ujeedkiisu yahay inuu dhiiri galiyo dhaqanka Turkiga aduunka oo dhan. Waxaa loo tixgeliyey hay'ad qalab jilicsan oo Turkish ah [2] [2] iyo Recep Tayyip Erdogan ayaa go'aansaday Machadka Confucius. Machadka Confucius (Shiinaha: 孔子 学院; Pinyin: Kǒngzǐ Xuéyuàn) waa hay'ad waxbarasho oo dadwaynaha ah oo ku xiran Wasaaradda Waxbarashada ee Shiinaha, [1] Ujeedadeedu waa in lagu hormariyo luuqada Shiinaha iyo dhaqanka, barashada caalamka, iyo fududeynta is-weydaarsiga dhaqameed [2] [3] Barnaamijka Confucius Institute wuxuu bilaabmay 2004 waxaana kormeera Hanann (si rasmi ah Xafiiska Golaha Shuurada Shiinaha). Machadyadu waxay wadashaqeyn la yeeshaan kulliyadaha iyo jaamacadaha caalamiga ah ee ku yaal adduunka oo dhan, maalgelinta waxaa lagu wadaagaa Hanaan iyo hay'adaha martida loo yahay. Barnaamijka "Confucius Classroom Class" ee barnaamijka la wadaago dugsiyada sare ee degmada ama dugsiyada degmada si ay u siiyaan macalimiinta iyo agabka wax lagu dhigo. [4] [5] Shiinaha ayaa la barbar dhigtay Machadka Confucius ee Ururada Luuqadaha iyo dhaqanka sida Portugal ee Instituto Camões, Brazil's Centro Cultural Brasileiro, Golaha Britain ee Britain, Faransiiska Isbaheysiga Faransiiska, Talyaaniga Società Dante Alighieri, Spain Instituto Cervantes iyo Goethe-Institut ee Spain. Si kastaba ha ahaatee, sida ka duwan ururadan, Machadyo badan oo Confucius ah ayaa si toos ah uga shaqeeya xarumaha jaamacadaha, taas oo keeneysa in ay keenaan walaac gaar ah oo la xiriira xoriyadda tacliinta iyo saameynta siyaasadeed. [1] O Cameroon, Cradle of our Forefathers. Af somali. Waa inaad ahaataa sharaf leh, ee xaqnimadaada, Econstats. Mashruuca barnaamijka stat stat database oo saldhigiisu yahay Mareykanka oo ku saabsan miisaaniyadda caalamiga ah iyo dabeecadaha taagan. Dear Land of Guyana, of Rivers and Plains. (Dhamaan) Dhexdeeda Wabiyaal oyna ku Dheehin Dhexdeeda Wabiyaal, Liska Waddanka Mobileka. 3: North America and the Caribbean 4: Asia and the Middle East 9: Worldwide (Satellite, Air—aboard aircraft, Maritime—aboard ships, Antarctica). Ascension Island - AC. See Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Bonaire, Saba, Sint Eustatius (Kingdom of the Netherlands) - BQ. See Former Netherlands Antilles Curaçao (Kingdom of the Netherlands) - CW. See Former Netherlands Antilles French Guiana (France) - GF. See French Antilles, the assigned MCC 742 is not used. Guadeloupe (France) - GP. See French Antilles Martinique (France) - MQ. See French Antilles Mayotte (France) - YT. See French Indian Ocean Territories. Réunion (France) - RE. See French Indian Ocean Territories. Saint Barthélemy (France) - BL. See French Antilles Saint Martin (France) - MF. See French Antilles Sint Maarten (Kingdom of the Netherlands) - SX. See Former Netherlands Antilles Tristan da Cunha - TA. See Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha Östersund. Degmada Östersund (Swedish: Östersunds kommun) waa degmada degmada Jämtland ee waqooyiga Iswiidhan. Kursigu wuxuu ku yaalaa Östersund, oo sidoo kale ah xaafadaha gobolka ee gobolka Jämtland. Degmada hada waxaa la aasaasay sanadkii 1971-kii markii la isku daro degmada Östersund iyo shan degmo oo ku hareeraysan. Kiruna. Kiruna (Waqooyiga Sami: Giron, Finnish: Kiiruna) waa magaalada waqooyi ee dalka Iswiidan, oo ku taal gobolka Lapland. Waxay degganayd 17,002 oo degganayd sannadka 2016 [2] waana kursiga degmada Kiruna (dadka: 23,167 sanadka 2016 [3]) ee gobolka Norrbotten. Xarunta Xirfadda Esrange waxaa laga aasaasay Kiruna 1960-meeyadii. [4] Sidoo kale Kiruna waa Machadka Farsamada Xirfadaha [5] iyo Jaamacadda Luleå ee Farsamada Sayniska. Secret Superstar. Taageerada qarsoodiga ah waa filimka filimka Hindiya ee sannadka 2017, oo ay ku qoran tahay lana taliyay Advait Chandan, waxaana soo saaray Aamir Khan iyo Kiran Rao. [11] [13] Xiddigaha filimada Zaira Wasim, Meher Vij, Raj Arjun iyo Aamir Khan. [14] Filimku wuxuu u sheegay sheekada soo socota ee gabar dhalinyaro ah oo jecel inay noqoto heesaha, fiidiyoowga fiidiyowga ee YouTube iyaga oo isbarbar dhigaya aqoonsigeeda niqaab, iyo xiriirkeeda ay la leedahay hooyadeed, aabaha iyo mentor. Filimku wuxuu ka hadlaa arrimaha bulshada sida feminism, sinaanta jinsiga iyo rabshadaha qoyska. [16] [17] Filimka ayaa helay dib-u-eegis wanaagsan oo ka yimid naceyb. [18] Wasim wuxuu ku guuleystay Abaalmarinta Caruurta Qaranka ee Guusha Gaarka ah. Taageerada qarsoodiga ah ayaa heshay toban ka mid ah abaalmarinta abaalmarinta 63aad ee Filmfare Awards, oo ay ku jiraan Best Film, Agaasime Best for Chandan, Actress for Wasim, iyo Actarka Taageerada ugu Fiican ee Khan. Waxay ku guulaysatay saddex abaalmarin abaalmarin ah, oo ay ka mid tahay Actress-ka (Critics) ee Wasim, Caawiyaha Taageerada Wij, iyo Singer Best Actor (Female) ee Meghna Mishra. Bajrangi Bhaijaan. Bajrangi Bhaijaan (tarjumaad Ingiriisi ah: Brother Bajrangi) waa filin riwaayadeed oo Hindi ah, oo lagu magacaabo Kabir Khan. Written by K. V. Vijayendra Prasad, filimka waxaa soo saaray Salman Khan iyo Rockline Venkatesh. Salman Khan iyo Harshaali Malhotra, waxaa ku jira Nawazuddin Siddiqui iyo Kareena Kapoor Khan oo taageeraya kaalmooyinka. Salman Khan ayaa u ciyaara Bajrangi, oo ah gabadha Hindu ee Hanuman, oo ku tilmaantay in ay gabadh yar oo lix jir ah (Malhotra) ay ka tagtay India, iyada oo ka tagtay Hindiya, oo dib ugu laabatay waddankeeda Pakistan. Sawirka miisaaniyadeed oo ah 90 kr (US $ 13 milyan), sawir-qaadaha aasaasiga ah ee bilawga Noofembar 2014. Xog-ururinta waxaa sameeyay Aseem Mishra oo waxaa sameeysay Rameshwar S. Bhagat. Julius Packiam ayaa sameeyay dhibcaha filimka halka heesaha lagu soo bandhigay filimka ay ka kooban yihiin Pritam. Waxa uu noqday filimkii ugu da'da weynaa ee India marwalba. [6] Bishii Oktoobar 2015, filimka ayaa laga sii daayay Star Gold waxana uu noqday filimka filimka ugu badan Bollywoodka ee taariikhda telefishanka. Waxa ay lahayd 15.5 TRP oo ah tii hore ee tv-ga caalamiga ah, oo garaacday rikoodhkii hore ee ay qabteen 3 xuduudood. [7] Filimku wuxuu ku guuleystay abaalmarinta Filimka Qaranka ee loogu talagalay Filimka Ugu Fiican ee Filimadu siinayso Raadinada Fursadaha leh ee Heerka 63-aad ee Heerka Qaranka. [8] Filimka waxaa loo magacaabay Filimka Ugu Fiican iyo Actarka ugu Fiican Abaalmarinta 61aad ee Filmfare, iyo sidoo kale qaybo kale, waxaana ku guuleystay abaalmarinta Filmfare for Best Story. Waxaa sidoo kale loo sharaxay filimka ugu wanaagsan ee shisheeye ee Shiinaha ee Abaalmarinta 6aad ee Douban Film ee 2015. [9] Dilwale (2015 film). Dilwale (tarjubaan: The Big Hearted) waa filim ficil ah oo romaanik ah oo Hindi ah oo 2015 ah, oo ay maamusho Rohit Shetty, oo ay soo qoreen Yunus Sajawal iyo Sajid-Farhad, oo ay soo saareen Gauri Khan iyo Rohit Shetty, iyaga oo hoos imaanaya Red Chillies Entertainment iyo Rohit Shetty Productions, siday u kala horreeyaan. [3] [4] Shahrukh Khan, Kajol, Varun Dhawan iyo Kriti Sanon oo kaalin hoggaamineed leh, Johnny Lever iyo Varun Sharma oo taageeraya kaalmooyinka [5] [7] [8] Dilwale wuxuu kufaraxay 408.15 crore (US $ 61 million) caalamka oo dhan, isagoo noqday filimka labaad ee filimka ugu weyn ee Shahrukh Khan ka dib markii Chennai Express, oo uu ku tilmaamay Shetty. Dilwale sidoo kale waa filinka ugu sareeya filimka Shah Rukh Khan ee suuqyada kale. Heesta "Gerua" ayaa sidoo kale si fiican u soo bandhigtay jadwalka [9] Inkastoo filimka gudaha ee filimka gudaha ee Hindiya uu niyad jabay, [10] waxa ay ahayd guusha dibada, filimka lixaad ee ugu weyn India ee dibedda ah. [11] Jurassic Park. Jurassic Park waa filim dimoqraadi ah oo Maraykan ah oo 1993 ah oo uu hogaaminayey Steven Spielberg oo soo saaray Kathleen Kennedy iyo Gerald R. Molen. Qaybta koowaad ee xayeysiinta Jurassic Park, waxay ku saleysan tahay sheekadii 1990-kii magaca Michael Crichton iyo sawir-gacmeed uu qoray Crichton iyo David Koepp. Filimku wuxuu ku yaal jasiiradda Islaamka ee Islaamka, oo ku yaalla bartamaha Pacific ee xeebta Pacific Coast oo u dhow Costa Rica, halkaas oo bilyaneeriga Faransiis John Hammond iyo koox yar oo ah cilmi-nafleedayaasha ayaa abuuray xadiiqad duurjoogta ah ee dinosaurs. Marka khalkhalka warshadaha uu keeno joojinta ba'an ee xarumaha korontada iyo taxaddarrada amniga, koox yar oo booqasho ah, oo ay wehliyaan Hammond gabadheeda, waxay ku adagtahay inay ku noolaadaan kana baxsadaan jasiiradda halista ah. Ka hor inta aan la daabacin ereyga Crichton, afar studio ayaa dalbaday codsiyada xuquuqda filimka. Iyadoo taageereysa Universal Studios, Spielberg waxay heshay xuquuqda $ 1.5 milyan ka hor intaan la daabicin 1990; Crichton waxaa loo shaqaaleeyey $ 500,000 oo dheeri ah si loo kormeero sheekada shaashadda. Koepp ayaa qoray qoraagii ugu dambeeyay, kaas oo ka tagay waxyaabo badan oo ka mid ah bandhigyada iyo rabshadaha oo uu sameeyay isbedello badan oo jilayaasha. Filimidu waxay ka dhacday California iyo Hawaii intii u dhaxaysay Ogoosto iyo November 1992-kii, iyo soo-saarka danbe ee la duubay ilaa May 1993-kii, kormeerka Spielberg ee Poland sida filimka Schindler's Liste. Lotte Hotelka. Lotte Hotels and Resorts waa shirkad South Korea ah oo raaxo leh oo ay maamusho Lotte Hotel Co., Ltd., oo martiqaad u ah Lotte Group. Shirkadda waxaa la aasaasay bishii May 1973-kii. Laga bilaabo furitaanka Lotte Hotel Seoul 1979-kii, ayaa xarumo qurux badan lagu furay Jamsil, Busan, Jeju, iyo Ulsan. Hotelkii ugu horeeyay ee Lotte City Hotel Mapo, oo la furay bishii Abriil 2009, oo ahaa kii ugu horreeyay ee dibadda, Lotte Hotel Moscow, oo la furay bishii Juun 2010. Diisambar 8, 2011, hotel labaad ee ganacsiga, Airport Lotte City Hotel Gimpo ayaa ka furmay Lotte Garoonka Garoonka Mall Gimpo. [1] [2] [3] Hotelka Raffles. Raffles Hotels & Resorts waa silsilado hudheelo raaxo leh oo ay leedahay shirkadda AccorHotels tan iyo sannadka 2016-ka. Waxa la asaasay 1887 iyadoo la furayo asal ahaan Raffles Hotel ee Singapore, shirkaddu waxay bilowday inay horumariso caalamka dhammaadkii 1990-meeyadii. Waxay heshay Swissôtel 2001-dii. Laga bilaabo November 2017, Raffles Hotels & Resorts waxay ku shaqaysaa 11 hudheel oo raaxo ah. Hotelka Sofitel. Sofitel Hotels & Resorts waa silsilado hudheelo raaxo ah oo ku yaal Paris, Faransiiska, waxaana lahadey AccorHotels tan iyo 1980kii. Sannadkii 1964-kii waxaa lagu aasaasay Faransiiska, Sofitel si dhakhso ah ayaa loo horumariyey adduunka si ay u gaarto in ka badan 200 oo guri. Sannadkii 2008, Sofitel wuxuu caan ku noqday hudheelada hudheelka ah, wuxuu hoos u dhigay tirada hantidiisa 89, waxana uu abuuray magac cusub. ! Photo of properties !! Name !! City !! Country !! Managed by Sofitel since Inno Nazionale della Repubblica. Unofficial lyrics. Halkaa waxaad ka heli kartaa erayga Hoos ku dhig. " (ku celcelin istaandar) " sharaf ayay kuu tahay. " (ku celcelin istaandar) " Dawlada Darwiish. Dawlada Darwiish ("Dawlāt ad-Darāwīsh",) waxay ahayd maamul nooc boqotooyo ah oo jiray horaantii qarnigii 20aad deegaano ka mid ah meelaha dadka Soomaaliyeed ku dhaqan yihiin. Ismaamulkan waxaa aasaaskiisa lahaa Sayid Maxamed Cabdulle Xassan, oo ahaa hogaamiye diineed, abaanduulihii ciidamada Daraawiishta, hogaamiye bulsho iyo gabayaa caan ka ahaa geyiga Soomaaliyeed oo dhan. Dowladii boqortooyada ee Daraawiishtu waxay halgan xornimo doon ah la galeen dhamaan gumeystihii dhulka joogay wakhtigaasi oo ugu horeeyay Ingiriis oo heystay gobolada Waqooyiga iyo Talyaaniga oo ka ariminayay gobolada koonfureed. After a quarter of a century of holding the British at bay, the Dervishes were finally defeated in 1920. Wadada Beyoğlu Turkiga. Beyoglu (Turkiga): [bejoːɫu]) waa degmo ku taala Yurub ee Istanbul, Turkey, oo ka soocday magaalada hore (isweydaarsiga taariikhiga ah ee Constantinople) by Horn Horn. Waxaa loo yaqaan Pera ("orth," oo macneheedu yahay "Giriig" oo Giriig ah) inta lagu guda jiro qarniyadii dhexe, magaciisuna wuxuu ku jiray isticmaalka guud illaa qarnigii 20aad iyo jinsiyadii nadiifinta dadkiisa Giriigga ah. Sida laga soo xigtay aragtida guud, magaca Turkiga ee Pera, Beyoglu, waa isbeddel lagu sameeyo ficilka dadweynaha ee jamhuuriyada Venetian ee Bailo, oo palazzo uu yahay qaabka ugu weyn ee rubucdan. Magaca Turkiga ee White Oğlu (macno ahaan wiilka Bey) wuxuu asal ahaan u isticmaali jiray Turki Ottoman si uu u sharaxo Lodovico Gritti, oo ah wiilkii Istanbul ee ku dhashay Andrea Gritti, oo ahaa Venetian Bailo ee Istanbul intii lagu jiray xukunkii Sultan Bayezid II (1481-1512) waxaana markii dambe loo doortay Doge of Venice 1523. [3] Beyogoglu ayaa sidoo kale loo gudbiyay Lodovico Gritti, oo xiriir dhow la leh Dekedda Sublime, oo gurigiisuna ku dhowyahay Xerada Taksim ee hadda. Waxay ku taallaa dhinaca koonfureed ee Beyoggo iyo asal ahaan asaasay qarnigii 16aad, "Waddanka Venetian" wuxuu ahaa kursiga Bailo. Dhismaha hore ee dhismaha waxaa la bedelay 1781, oo markii danbe noqday "Safaaradda Talyaaniga" ka dib markii Midawga Talyaanigu uu 1861-kii, iyo "Talyaaniga" 1923, markii uu noqday caasimadda Jamhuuriyadda Turkiga. Degmadu waxay ka kooban tahay xaafado kale oo ku yaalla Woqooyiga Geeska Afrika, oo ay ku jiraan Galata (Ciraaqkii ugu da'da yaraa ee Genoese oo ka soo jeeda Beyogga laftiisa, oo maanta loo yaqaan Karakoy), Tophane, Cihangir, Shiikhane, Tepebaşı, Tarlabaşı, Dolapdere iyo Kasımpaşa, ilaa magaalada dhexe ee hareeraha dahabiga ah iyada oo loo marayo Galata Bridge, Ataturk Bridge iyo Golden Horn Metro. Beyoglu waa farshaxanka ugu firfircoon, madadaalada iyo xarunta habeenkii ee Istanbul. Wadada Rd Number 1 Somaliland. Wadada Rd Number 1 Somaliland Wadada dhexe ee hargeisa jamhuuriyada somaliland oo leh adeegyo wax-is-dhaafsi iyo adeegyo lacag-beddel Ibnu supermarket Wadada Champs Elysees Faransiiska. Avenue des Champs-Élysées (Faransiiska: [av (ə).ny de jiê‿.li.ze] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa jidka 8-aad ee Paris, Fransiiska, 1.9 kilomitir (1.2 mi) dheer iyo 70 mitir (230 ft) oo ballaaran, oo u dhaxeeya Place de la Concorde iyo Place Charles de Gaulle, halkaas oo Arc de Triomphe uu ku yaal. Waxaa loo yaqaanaa tiyaataradeeda, makhaayadaha, iyo dukaamada raaxada, ee sannadlaha howlgal milatari oo Bastille ah, iyo dhammaadka tartanka wareegga Tour de France. Magaca waa Faransiis ah Elysian Fields, Janno loogu talagalay geesiyaal dhintay dhintay ee mitiriga Giriigta. Champs-Élysées waxaa loo arkaa mid ka mid ah waddooyinka ugu caansan dunida. Wadada Route de L aeroport Djabuti. Wadada Route de L aeroport Djabuti Hindi rubee. Rupee Hindiya (calaamad: ₹; code: INR) waa lacagta rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Hindiya. Rupee waxaa loo kala qaybiyaa 100 xawaare (shaybaarka), inkasta oo laga soo bilaabo 2018, shilalka aamusnaanta 25 xajmiga iyo ka yaraanta maaha kuwo sharciga ah. Bixinta lacagta waxaa gacanta ku haya Bangiga Dhexe ee India. [3] Bankiga Bankiga Dhexe wuxuu maamula lacagta Hindiya, wuxuuna kaalin ka qaadanayaa doorka ay ku leedahay maareynta lacagaha iyadoo loo eegayo Bankiga Dhexe ee Hindiya Hindiya Hindiya, 1934. Rupee waxaa loo magacaabay lacagta lacagta ah, Rupiya, markii ugu horreysay ay soo saartey Sultan Sher Shah Suri qarnigii 16aad iyo ka dibna uu sii waday Boqortooyada Mughal. Sanadkii 2010, calaamadda cusub ee rupee '₹', ayaa si rasmi ah loo ansixiyay. Waxaa laga soo qaatay iskudhafkii Devanagari ee "र" (ra) iyo xarafka caasimadda Latinka ee "R" iyada oo aan lahayn barxad qotoma (oo la mid ah R rotunda). Khadadka isku midka ah ee ugu sarreeya (oo leh caddaan cad oo u dhexeeya iyaga) ayaa la sheegay in ay ka dhigi doonaan calanka Hindiya calanka, [4] iyo sidoo kale muujinaya calaamad siman oo calaamad u ah rabitaanka qaran ee ah in la yareeyo farqiga dhaqaale. Taxanaha ugu horeeya ee khafiifka ah ee calaamada cusub ee dukumiintiga ayaa bilaabay wareegga 8da Luulyo 2011. Saliid Degaanka. "Shidaal saliid" ama "saliid" waa dhul leh ceelal saliideed oo badan oo laga soo saaro batrool Sababtoo ah kaydadka saliiddu waxay si caadi ah u kordhinayaan aag ballaaran, oo laga yaabo inay dhowr boqol oo kilomitir u socoto guud ahaan, dhiig-miirashada oo dhammaystiran waxay calaamad u tahay ceelal badan oo ku wareegsan aagga. Waxaa intaa dheer, waxaa laga yaabaa in ay jiraan ceelal raadinta qulqulaya geesaha, dhuumaha si loo geeyo saliida meelo kale, iyo xarumaha taageerada. Sababtoo ah saliida laga yaabo inay ka fogaato midnimada, abuurista barta ayaa inta badan ah jimicsi aad u adag oo ku jira sahayda. Tani waxay ka baxsan tahay shuruudaha qodidda, si loogu daro kaabayaasha la xiriira. Tusaale ahaan, shaqaaluhu waxay u baahan yihiin guryo si ay ugu oggolaadaan inay shaqeeyaan goobo bilo ama bilo ah. Markaa, guryaha iyo qalabka waxay u baahan yihiin koronto iyo biyo. Gobollada qaboobaha, dhuumaha ayaa laga yaabaa inay u baahdaan in la kululeeyo. Sidoo kale, gaasta dabiiciga ah waxaa laga yaabaa in la gubo haddii aysan jirin habka loo isticmaalo - taas oo u baahan foorno, shoolad iyo tuubooyin si ay uga qaadaan ceelka foornada. Sidaa daraadeed, goobta shidaalka ee caadiga ah waxay u egtahay magaalo yar, oo isku-dhafan oo ku dhex yaal dhulbarro leh saldhigyo qulqulaya ama boorsooyinka bamka, kuwaas oo loo yaqaan "dameerka dameerka" sababtoo ah gacankooda xargaha. Shirkadaha kala duwan, sida Hill International, Bechtel, Esso, Weatherford International, Schlumberger Limited, Baker Hughes iyo Halliburton, waxay leeyihiin ururo ku takhasusay dhisme ballaaran oo kaabayaal ah iyo bixinta adeegyo khaas ah oo looga baahan yahay inay ku shaqeeyaan goob faa'iido leh. In ka badan 40,000 oo shidaal saliid ah ayaa ku kala firirsan adduunka, dhulka iyo badda. Kuwa ugu weyn waa Ghawar Field ee Sacuudi Carabiya iyo Burgan oo ku yaal Kuwait, iyada oo ka badan 60 bilyan oo foosto (9.5 x 109 m3) ayaa lagu qiyaasay mid kasta. Inta badan suuqyada saliida ayaa aad u yar. Sida laga soo xigtay Wasaaradda Tamarta ee Maraykanka (Waaxda Warfaafinta Tamarta), tan iyo sannadkii 2003, Maraykanka oo kali ah wuxuu lahaa in ka badan 30,000 oo shidaal saliid ah. Dirham Imaaraati (AED). Imaaraadka Carabta Dirham (Carabiga: درهم, Saxeex: Code: AED), oo sidoo kale loo yaqaan 'Emirati Dirham', waa lacagta Imaaraadka Carabta. Ereyga dirham waxaa si rasmi ah loo soo gaabiyaa "AED", halka gaabis aan rasmi ahayn ay ku jiraan "DH" ama "DHs". Dirham waxaa loo qaybiyaa 100 fuud (fiilo). New Brunswick. Brunswick cusub (Faransiis: Nouveau-Brunswick; Canadian Faransiis: [nuvobʁɔnzwɪk] (ku saabsan codkan maqal)) waa mid ka mid ah saddexda gobol ee badda ee xeebta bari ee Kanada. Dadka degaankii hore ee dalka ayaa ahaa Miqmac, Maliseet, iyo dadka Passamquoddy iyo qaar badan oo ka mid ah carruurtooda ay wali deggen yihiin. New Brunswick waxay ka mid tahay meelaha ugu horreeya ee Waqooyiga Ameerika ah oo laga dhigo mid sahlan oo la dejiyo, laga bilaabo Faransiiska horraantii 1600-kii, oo ugu dambeyntii xayiray inta badan Maritimes iyo qaar ka mid ah Maine oo ah Gobalka Acadia. Meelahaas waxaa lagu qabtay khilaafka caalamiga ah ee u dhexeeya boqortooyooyinka Ingiriisiga iyo Faransiiska, 1755-kiina wuxuu qayb ka ahaa Nova Scotia, si loogu qaybiyo 1784 ka dib markii qoxooti ka soo qaxeen Dagaalkii Revolutionary American. Kooxo badan oo Ingiriis, Scottish, iyo Faransiis ah ayaa degay degaanka. Sanadkii 1785-kii, Saint John wuxuu noqday magaaladii ugu horeysay ee Canada ku taal. Isla sannadkaas, Jaamacadda New Brunswick waxay noqotay mid ka mid ah jaamacadaha ugu horreeya ee Waqooyiga Ameerika. Gobolka ayaa ku barwaaqoobey horraantii 1800aad sababtoo ah gawaarida, samaynta maraakiibta, iyo hawlaha la xiriira. Dadku waxay si dhaqso ah u korodheen sababo la xiriira mawjadaha Irish ee u socdaalaya jasiiradaha Saint John iyo Miramichi, iyaga oo gaadhaya rubuc milyan illaa qarnigii qarniga. 1867-kii New Brunswick wuxuu ahaa mid ka mid ah afar gobol oo dalka Kanada ka tirsan, oo ay la socdaan Nova Scotia, Quebec, iyo Ontario. Ka dib markii la isku xiro, maraakiibta iyo alwaaxda dhuxusha ayaa hoos u dhacay, iyada oo siyaasadda ilaalinta ay carqaladeeyeen nidaam dhaqameed dhaqameed oo la leh New England. Bartamihii 1900aadkii wuxuu helay New Brunswick inuu noqdo mid ka mid ah gobollada ugu saboolsan Kanada, laakiin taasi waxay hoos u dhigtay bixinta lacagaha federaalka iyo taageerada hagaajinta meelaha miyiga ah. Prince Edward Island. Prince Edward Island (PEI ama P.E.I. Faransiiska: Île-du-Prince-Édouard) waa gobolka Canada oo ka kooban jasiirada isla magaca, iyo dhowr jasiiradood oo yaryar. Prince Edward Island waa mid ka mid ah saddexda Gobollada Maritime waana gobolka ugu yar ee labada dhul iyo dad. Waa qayb ka mid ah dhulalka dhaqanka ee Miqkac, waxaana uu noqday gumeysi British ah 1700-yadii waxaana uu ku biiray Canada sida gobolka 1873-dii. Caasimadiisa waa Charlottetown. Sida laga soo xigtay tirakoobka 2016, gobolka Edward Island wuxuu leeyahay 142,907 deganayaasha [6]. Laf-dhabarka dhaqaalaha waa beerashada; waxay soo saartaa 25% baradhada Canada. Jasiiradu waxay leedahay dhowr magacyo aan rasmi ahayn: "Beerta Gacanka", iyada oo la tixraacayo haya'daha xoola-dhaqatada iyo beeraleyda beeraha ee gobolka oo dhan; iyo "Dhalasho Confederation" ama "Cradle of Confederation", oo la xidhiidha Shirka Charlottetown 1864, inkastoo PEI aanay ku biirin Confederation ilaa 1873, markii ay noqotay gobolka 7aad ee Kanada. Taariikh ahaan, PEI waa mid ka mid ah degsiimooyinka ugu da'da weyn ee Kanada, dadkuna waxay ka soo horjeedaan socdaalkoodii hore ee dalka, Celtic, Anglo-Saxon iyo Faransiisku waxay xukumi jireen maanta. Yukon. Yukon ayaa ah kan ugu yar iyo galbeed ee saddexda dhul ee federaalka ah ee Canada (labada kalena waa dhul woqooyi Galbeed iyo Nunavut). Dhulku wuxuu leeyahay dadka ugu yar ee gobol kasta ama Territory Kanada, oo leh 35,874 qof. [8] Whitehorse waa caasimadda dhuleed iyo magaalada Yukon oo keliya. Dhulku wuxuu ka soo jeeda dhulalka Waqooyi-Galbeed 1898-kii, waxaana loo yaqaan 'Yukon Territory'. Xeerka Dawlada Federaalka ee Yukon Xayawaanka lagu helay, 27-kii Maarso, 2002, wuxuu aasaasay Yukon magaciisa rasmiga ah ee dhulka, [7] inkasta oo Yukon Territory uu wali yahay mid caan ah, iyo Boosteejada Canada waxay sii wadaan isticmaalka joornaalka caalamiga ah ee la aqoonsaday ee YT. [9] Inkasta oo si rasmi ah luuqadaha rasmiga ah (Ingiriisi iyo Faransiis), Dawlada Yukon waxay sidoo kale aqoonsataa luqadaha First Nations. Yukon Mountain Mount Logan, oo ku taala Kluane National Park iyo Reserve, ayaa ah kan ugu sareeya ee Canada iyo kan labaad ee ugu sareeya qaaradda waqooyiga Ameerika (ka dib Denali oo ah gobolka Alaska ee Maraykanka). Inta badan Yukon wuxuu leeyahay cimilada subarctic, oo lagu gartaa qaboobaha qaboobaha dheer iyo qorax diiran yar. Xeebta badda ee Arctic waxay leedahay cimilo tundra ah. Wabiyaal la qiyaasi karo waxaa ka mid ah Yukon River, ka dib markii loo yaqaan magaciisa, iyo sidoo kale Pelly, Stewart, Peel, White iyo Tatshenshini. Nova Scotia. Nova Scotia (/ ˌnoʊvə skoʊʃə /; Latin loogu talagalay "New Scotland"; Faransiiska: Nouvelle-Écosse; Scottish Gaelic: Alba Nuadh) waa mid ka mid ah saddexda gobol ee badda Canada, mid ka mid ah afarta gobol ee Atlantic Canada. Waa caasimad goboleed waa Halifax. Nova Scotia waa kan labaad ee ugu yar ee toban gobol ee Canada, oo leh aag 55,284 kilomitir (21,300 sq mi), oo ay ku jiraan Cape Breton iyo 3,800 oo jasiiradood oo kale ah. Ilaa 2016, dadku waxay ahaayeen 923,598. Nova Scotia waa gobolka labaad ee ugu caansan gobolka Canada, ka dib markii Prince Edward Island, oo leh 17.4 qof oo halkii kilomitir oo labajibbaaran (45 / sq mi). Madaxbanaanida. Madaxbanaanida (af-ingiriis: self-determination) waa fikrada in dalalka xaq ugu leyihiin doorashada xukunka. Qoyska bilyaneer. Contemporary rankings. "Note: The list includes families who, according to reliable sources, have a combined net worth of 1 billion US Dollars and above." Shirkad Peugeot. Faransiis: [pøʒo]) waa shirkad baabuur faransiis ah, qayb ka mid ah kooxda PSA. [6] Ganacsiga qoyskii hore ee shirkadda Peugeot ayaa la aasaasay 1810, [7] iyo kalluumaystayaasha iyo baaskiiladaha. 20kii Nofembar 1858, Émile Peugeot ayaa dalbatay calaamad. Armand Peugeot waxay dhistay shirkaddii ugu horreysay ee baabuur, oo aan ku-xidhnayn saddex-saddex kiiloomitir, iyadoo lala kaashanayo Léon Serpollet 1889; Tani waxaa soo raaca 1890 iyada oo la raacayo mashiinka Panhard-Daimler. [8] Sababtoo ah khilaafka qoyska, Armand Peugeot waxay aasaaseen Peugeot Automobiles Peugeot, 1896. Peugeot iyo qoysku waxay asal ahaan ka soo jeedaan Sochaux, France. Peugeot waxay leedahay warshad wax soo saar badan iyo madxafka Peugeot halkaas. Bishii Febraayo 2014, daneeyayaashu waxay ku heshiiyeen qorshe dib loo eegay, taas oo Dongfeng Motors iyo dawladda Faransiiska iibsatay 14% saamiyada. [9] [10] [11] Peugeot waxay ku guulaysatay abaalmarino badan oo caalami ah oo ay ka mid yihiin baabuurtooda, oo ay ku jiraan shan baabuur oo Yurub ah. Sanadkii 2013 iyo 2014, Peugeot ayaa kaalinta labaad galay heerka CO2 oo ah wadarta guud ee wadamada reer Yurub, halka Renault baabuur-sameyaha uu ahaa kii ugu horeeyay ee lagu ciyaaro 114.9g CO2 / km. Peugeot ayaa loo yaqaano sida lagu kalsoon yahay, sida laga soo xigtay 1950kii iyo 1960-kii oo wali ku jira Afrika iyo Cuba sannadkii 2010, halkaas oo Peugeot loo yaqaan "libaax". [13] Iskandrun kabir. Alexander III of Macedon (Greek: Αλέξανδρος Γ ὁ Μακεδών; 20/21 July 356 BC - 10/11 June 323 BC), commonly known as Alexander the Great (Ancient Greek: Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας, translit Aléxandros Ho Mégas, Koine Greek: [a.lék.san.dros ho mé.gas]), was a king (basileus) of the ancient Greek kingdom of Macedonian and a member of the Argead dynasty. He was born in Pella in 356 BC and succeeded in his father Philip II in the age of twenty. He spent most of his reign years on an unprecedented military campaign through Asia and northeast Africa, and he created one of the largest empires of the ancient world by the age of thirty, stretching from Greece to the southwestern Indian. [2] He was undefeated in battle and is considered one of the most successful military commanders. [3] During his youth, Alexander was trained by Aristotle until age 16. After Philip's assassination in 336 BC, he succeeded his father to the throne and became a powerful king and experienced army. Alexander was awarded the generality of Greece and was used by his father's pan-Hellenic project to lead the Greeks in the conquest of Persia. [5] In 334 BC, he invaded the Achaemenid Empire (Persian Empire) and began a series of campaigns that lasted ten years. Following the conquest of Anatolia, Alexander broke the power of Persia in a series of decisive battles, most notably the battles of Issus and Gaugamela. He subsequently overthrew Persian King Darius III and conquered the Achaemenid Empire in its entirety. [B] At that point, his empire stretched from the Adriatic Sea to the Indus River. He endeavored to reach the end of the world and the Great Outer Sea and invaded India in 326 BC, winning a major victory over the Pauravas at the Battle of the Hydaspes. He eventually turned back to the demand of his homesickers. Alexander died in Babylon in 323 BC, the city that he planned to establish as his capital, without executing a series of planned campaigns that would have started with an invasion of Arabia. In the years following his death, a series of civil wars separated from his empire apart, resulting in the creation of several states by Diadochi, Alexander's surviving generals and heirs. Alexander's legacy includes the cultural diffusion and syncretism of which he conquests engendered, such as Greco-Buddhism. He founded some twenty cities that bore his name, most notably Alexandria in Egypt. The Hellenistic civilization, which was still evident in the ancient traditions of the Byzantine Empire in the mid-15th century AD and presence of Greek speakers in the central part of the Greek culture. and far east Anatolia until the 1920s. Alexander becomes legendar Af-Fiyetnaamiis. Vietnamese (Tiếng Việt) waa luqad Australiya ah oo ka timid Vietnam, halkaas oo ah luqada qaranka iyo tan rasmiga ah. Waa luqadda hooyo ee dadka reer Vietnam (Kinh), iyo sidoo kale luqada koowaad ama labaad ee qowmiyadaha tirada yar ee Vietnam. Natiijada falanqeynta fiisaha iyo figrada ee Vietnam, dadka ku hadla luqada Vietnamese waxaa laga helaa adduunka oo dhan, gaar ahaan Bariga iyo Koonfur Bari Asiya, Waqooyiga Ameerika, Australia iyo Galbeedka Yurub. Vietnam wuxuu sidoo kale si rasmi ah loogu aqoonsaday inuu yahay luqad qowmiyadeed oo ku yaalla Jamhuuriyadda Czech. Vietnam waa luuqada Australiga ah oo ay ku hadlaan inta badan kuwa ugu hadlaa, dhowr jeer inta badan inta ka hartay qoyska intiisa kale. [6] Qaamuuskani wuxuu leeyahay deymaha ka yimid Shiinaha, waxana horay loo isticmaalay baddal loogu talagalay oo loogu talagalay shakhsiyadaha Shiinaha loo yaqaan 'shih nôm la siiyay' vernacular. Qoraallada saladiga ah ee la yirahdo "Vietnamese" (hijis ngữ) ee maanta loo isticmaalo waa alifbeerad Laati ah oo leh diuritir dheeraad ah oo loogu talagalay tones iyo waraaqo gaar ah. Astronomical Almanac. Astaamaha Astronomical [1] waa almanac ay daabacday Waaxda Badda Mareykanka (USNO) iyo Xafiiska Nautical Almanac (HMNAO); Waxaa sidoo kale ku jira xogta ay bixiyaan saynisyahanno badan oo adduunka ka yimid. Waxaa loo tixgeliyaa inay tahay khayraadka adduunka oo dhan xogta aasaasiga ah ee astaamaha ah, inta badan waa qoraallada ugu horeeya ee lagu daro qaraarada New Astronomical Union. Almanac badanaa waxaa ku jira nidaamka qoraxda qoraxda iyo qoraallada habka loo yaqaan "stellar" iyo walxaha qalafsan. Waxyaalaha ay ka muuqdaan qaybaha, qayb kasta oo wax ka qabta qaybo khaas ah. Buuggani waxa kale oo ku jira tixraacyada maaddooyinka, sharaxaadda, iyo tusaalooyinka. Waxaa la heli karaa hal sano ka hor taariikhdiisa. The Almanac Astronomical Astraksiga waa saaxiib u ah mugga printed. Waxaa loogu talagalay in la sii wanaajiyo baaxadda daabacaadda, maaha in la duubo xogta. Intaa waxaa dheer in macluumaadka la xidhiidha, Astronomical Almanac Online waxay ku baahineysaa nuqul daabacan adoo siinaya xogta ugu fiican ee lagu soo bandhigay foomka mashiinka lagu akhrisan karo. Dheeraadka Faahfaahinta ee Almanaka Astrakic, oo hadda ku jira nambarkiisa saddexaad (2013), wuxuu bixiyaa faahfaahin faahfaahsan ee isticmaalka iyo hababka yareynta xogta loo isticmaalo Almanac. [2] Waxay daboolaysaa taariikhdeeda, muhiimada, ilaha, hababka xisaabinta, iyo isticmaalka macluumaadka. Sababtoo ah Almanr Astronomical ah ayaa daabacday xogta aasaasiga ah, buugani wuxuu si faahfaahsan u faahfaahinayaa farsamooyinka si loo helo jagooyin qumman. Horaantii hore ee faahfaahinta dheeraadka ah waxaa lagu daabacay 1961 [3] iyo 1992. [4] Shin Meikai kokugo jiten. Shin meikai kokugo jiten ("New clear-understanding dictionary dictionary Japanese"), oo inta badan loo yaqaan Shinmeikai ama si kalgacal ah Shinkai San (Mr / Ms Shinkai)), waa qaamuus caan ah oo caan ah oo lagu daabacay Sanseido. Waxay sidoo kale daabacaan ereyada Sanseido Kokugo Jiten, oo ah wicin sheeko ah oo la wadaagaya dhowr ka mid ah tafaftireyaasha. Shaqadan tixraaca ah ee luqada Japanese-ka ayaa inta badan lagu sameeyay dib-u-habeyn iyo jimciyado. Labadii koob ee ugu horeysay waxaa loo yaqaan 'Meikai kokugo jiten', "Sixirlaha fahamka macnaha ereyga"), iyo lixda xiga ee soo socda waxaa lagu daabacay magaca Shin "New" ee hadda. Petit Larousse. Le Petit Larousse Illustré, oo si caadi ah loo yaqaan Le Petit Larousse (Luqad Faransiis ah: [lə pə.ti laʁus]), waa luuqad Faransiis ah oo luuqad Faransiis ah oo lagu daabacay Éditions Larousse. Waxay markii ugu horreysay u muuqatay 1905 waxaana lagu sameeyay Claude Augé, ka dib markii Augé's Dictionnaire tusay sawirada (1889). Shaqada hal-cabireed waxay leedahay laba qaybood oo waaweyn: ereyga oo ku hadlaya ereyada caadiga ah iyo farta looxaanta ee magacyada saxda ah. Le Petit Larousse 2007 (lagu daabacay 2006) waxaa ka mid ah 150,000 qeexitaan iyo 5,000 sawirro. Qaybta Isbaanishka ee El Pequeño Larousse Ilustrado iyo nooc Talyaani ah Il Piccolo Rizzoli Larousse ayaa sidoo kale la daabacay. Qoraalka Pierre Larousse, oo ah magacyada Les Editions Larousse, oo ku sii jirey daabacaadda Larousse ayaa ah "Je sème à tout vent" ("Waxaan ku beeranayaa dhammaan dabaylaha"). Tani waxay dhiirrigelinaysaa farshaxanka dabka ee Le Petit Larousse kaas oo sida caadiga ah ka muuqda sawir dumar ah oo udubdhigaya abuurka løvetann. Marka la gaaro sannad-guuradii 100-aad, taariikhda Le Petit Larousse waxaa la daabacay La Denton-de-Lion, oo la yiraahdo Petit Larousse oo uu qoray Jean Pruvost (fr). Bibliography of Hindi cinema. Bibliography oo ah buugaag cajiib ah oo ku saabsan filimka Hindi. Saab. Saab Automobile AB [1] [2] (/ sɑːb /) wuxuu ahaa shirkad baabuur ah oo laga aasaasay dalka Iswiidan sanadkii 1945 markii shirkad waalid, SAAB AB, bilaabay mashruuc lagu qorsheynayo gawaarida yaryar. Saab 92, waxaa la bilaabay 1949-dii. 1968-kii shirkadda waalidku waxay ku biirtay Scania-Vabis, toban sano kadibna Saab 900 ayaa la bilaabay, marki ay noqotay shirkadda Saab. Bartamihii 1980-meeyadii ayaa Saab 9000 cusub u muuqday. Sanadkii 1989-kii, qaybta gawaarida ee Saab-Scania waxaa dib loogu qaabeeyey shirkad madax banaan, Saab Automobiles AB. Shirkadda Maraykanku General Motors (GM) waxay laheyd 50 boqolkiiba hantida iyada oo la maalgelinayo US $ 600 milyan. Saab 9-3 iyo Saab 9-5 oo labadaba ah. Ka dib 2000, GM waxay ku dhaqantay doorashadeeda si ay u hesho 50 boqolkiiba haray $ 125 milyan oo dheeraad ah; sidaas darteed gawaarida Saab Automobile u gogol-galka shirkadda GM-ga ee gabi ahaanba. Sannadkii 2010 GM ayaa iibisay Saab Automobile AB ga iibka gawaarida ee Dutch-ga Spyker Cars N.V. [3] Gallery. Ka dib markii ay ka soo horjeedo in laga hortago khasaarihii sanadka 2011, shirkadda ayaa codsatay in ay burburiso kaddib markii ay ku fashilmeen shirkad shiineeys ah si ay u dhamaystirto iibsiga shirkadda; iibinta waxaa hor istaagay milkiilihii hore ee GM, oo ka soo horjeeda kala iibsiga tiknoolajiyada iyo xuquuqda wax-soo-saarka shirkadda Shiinaha. [4] 13kii Juun 2012, waxaa lagu dhawaaqay in shirkad cusub oo la magac baxay "Electric Electric Vehicle Sweden" (NEVS) ay iibsadeen hantida Saab Automobile ee burburtay [5] Sida laga soo xigtay shirkadda "Saab United", NEVS Saab 9-3 oo kowaad waxay soo jiidatay khadkeeda wax soo saarka 19-kii September 2013. [6] Saab-furkan cusub ayaa dib loo bilaabay 2-dii Disembar 2013, [7] markii hore isla saliideedkii 9-3 Aero ee la dhisay ka hor intii aan la dhicin Saab, oo loogu talagalay in la helo silsiladda sahayda ee dib loo dhisay iyadoo la isku dayey horumarinta qadka cusub ee NEVS- Saab alaabooyinka [8] [9] Nabadgelyada Nevs ee Nabadgelyada Nabadgelyada ee Saab 9-3 ayaa lumiyay shuruudihii shirkada Saab 9-3, laakiin waxay hoos timaadaa magaca baabuurka cusub ee "NEVS" [10].] [11] Shirkad Nike. Nike, Inc. (note 1) waa shirkad caalami ah oo Maraykan ah oo ku hawlan samaynta naqshadeynta, horumarinta, wax soo saarka, iyo suuqgeynta adduunka iyo iibinta dharka, dharka, qalabka, qalabka, iyo adeegyada. Shirkaddu waa xarun ku taal Beaverton, Oregon, oo ku taala bartamaha magaalada Portland. Waa iibiyaha ugu weyn ee adduunka ee kabaha ciyaaraha iyo dharka [4] iyo shirkad weyn oo qalab isboorti ah, oo dakhli ka badan $ 24.1 bilyan oo doolarka Maraykanka sannadka 2012 (dhammaadka May 31, 2012). Laga soo bilaabo 2012, waxay ku shaqaysay in ka badan 44,000 oo qof oo dunida ah. Sanadkii 2014-kii oo kaliya ayaa lagu qiimeeyay $ 19 bilyan, taas oo ka dhigtay tayada ugu qiimaha badan ee ganacsiyada isboortiga [5] Marka la gaaro 2017, magaca Nike waxaa lagu qiimeeyaa $ 29.6 bilyan. Shirkad Panasonic. Shirkadda Panasonic Corporation (Panasonicku Kabushiki-gaisha), oo horay loo yiqiin Matsushita Electric Industrial Co., Ltd. (Matsushita Denki Sangyō Kabushiki-gaisha), waa shirkad Japan oo caalami ah oo qalabka elektarooniga ah oo xarunteedu tahay Kadoma, Osaka, Japan. [1] Shirkadda waxaa la aasaasay sannadkii 1918 iyada oo soo saarey saldhigyo saldhigyo shidaal ah waxayna kor u qaadeen inay noqdaan mid ka mid ah soo saarayaasha ugu waawayn Japan ee ku shaqeeya Sony, Hitachi, Toshiba iyo Canon Inc. Marka lagu daro qalabka elektarooniga ah, waxay bixisaa alaab aan elektaroonik ahayn iyo adeegyo sida guriga adeegyada dayactirka. Panasonic waa shirkadda afaraad ee dunida ugu weyn dunida oo dhan iyadoo la adeegsanayo qaybta suuqyada ee 2012. [2] Panasonic wuxuu leeyahay liiska hoose ee shirkadda Tokyo Stock Exchange wuxuuna ka kooban yahay Nikkei 225 iyo TOPIX indices. Waxay leedahay liis heer sare ah ee Nagoya Stock Exchange. Transnistria. Transnistria (Romaan: Romanian: transnistria), Isbaheysiga Pridnestrovian Republican Moldavian (PMR; Ruushka: Pridnestovska Moldova, RMN, Romaaniya: Republica Moldovenească Nistreană, RMN; Ruushka: Pridnisstrovnik Moldova), oo sidoo kale loo yaqaan Transdniester, Trans-Dniestr, Transdniestria, ama Pridnestrovie, waa dawlad aan la aqoonsan oo ka talisa qayb ka mid ah juquraafi ahaan gobolka Transnistria (aagga u dhexeeya webiga Dniester iyo Ukraine) iyo sidoo kale magaalada Bender iyo meelaha ku hareeraysan bangiga galbeedka. Meelahan waxay ka mid ahayd kuwii hore ee Moldavian SSR, tan iyo markii ay ka baxday SSCR ayaa sheegatay Jamhuuriyadda Moldova sida Unugyada Maamulka-Dhulka ee Baanka Laydhka ee Dnestester. Transnistria waxaa loo aqoonsaday oo kaliya saddexda gobol ee kale ee aan aqoonsanayn: Abhazia, Artsakh, iyo Koonfur Galbeed. [6] Gobalka waxaa lagu qiimeeyaa QM in ay ka mid noqoto Moldova. Saudia Diyaaradka. Saudi Arabia (Carabiya: السعودية as-Su'ūdiyyah), oo sidoo kale loo yaqaano Saudi Arabia Airlines (الخطوط الجوية العربية السعودية), waa diyaariye qaran oo [2] diyaaradaha Saudi Arabia, oo fadhigeedu yahay Jeddah. Xarunta ugu weyn ee hawada ayaa ah garoonka diyaaradaha King Abdulaziz ee Jeddah. King Khalid International Airport ee Riyadh iyo King Fahd International Airport ee Dammam waa xarun labaad. Madaarka Dammam ee cusub ayaa loo furay isticmaalka ganacsiga 28-kii Nofembar 1999-kii. Madaarka Caalamiga ah ee Dhahran ee la isticmaalo illaa iyo xilligaas, ayaa loo rogay in loo isticmaalo saldhig milatari. Diyaaradda ayaa ah midka saddexaad ee ugu weyn Bariga Dhexe marka laga eego dakhliga, oo ka dambeysa Emirates iyo Qatar Airways. [4] Waxay ka shaqeysaa duulimaadyo gudaha iyo caalami ah oo loogu talagalay in ka badan 85 dal oo ku yaal Bariga Dhexe, Afrika, Aasiya, Yurub iyo Waqooyiga Ameerika. Duulimaadyada gudaha iyo kan caalamiga ah ayaa la hawlgalaa, inta badan inta lagu jiro bisha Ramadaan iyo Xajka. Saudia waa xubin ka mid ah Ururka Ciyaaraha Carabta Carabta oo ku biiray isbahaysiga SkyTeam ee 29-kii Maajo 2012. Diraarada Hindi. Hindisaha Hindiya waa shukri-galinta khatarta Hindiya. [8] Waxaa iska leh shirkadda Air India Limited, oo ah shirkad dowladeed ah, waxayna ka hawl gashaa diyaarad Airbus iyo Boeing ah oo u adeegta 94 meelo gudaha iyo caalami ah. Duulimaadyadu waxay leeyihiin xarumaheeda Indira Gandhi International Airport, New Delhi, oo ay la socdaan dhawr magaalo oo muhiim ah oo ku yaal Hindiya. Air India ayaa ah kan ugu weyn ee caalamka ka soo baxa India oo leh 18.6% saamiga suuqa. [9] In ka badan 60 goobood oo caalami ah ayaa waxaa bixiya Air India dhamaan afarta dal. Intaa waxaa dheer, sidaan oo kale waa shirkadda saddexaad ee ugu weyn ee Hindiya gudaha Hindiya marka la eego rakaabka qaada (IndiGo iyo Jet Airways) oo leh saamiga suuqa 13.5% ilaa July 2017. [10] Duulimaadyadu waxay noqotay 27-ka xubnood ee Isbahaysiga Star Alliance 11-kii July 2014. Diyaaradahaan waxaa aasaasay J. R. D. Tata sida Tata Airlines 1932; Tata qudhiisu wuxuu duulimaadkii ugu horeeyay ee Havilland Puss Moth, u soo direy boosteejo hawada ah oo ka timid Karachi oo u socday Bombay's Juhu aerodrome iyo kadibna sii waday Madras (hadda Chennai). Kadib Dagaalkii Adduunka II, waxay noqotay shirkad dadweyne oo kooban waxaana loo badalay Air India. 21kii Febraayo 1960, waxay qaadatay markeedii ugu horreysay ee Boeing 707 oo magaceedu ahaa Gauri Shankar oo noqday kii ugu horreeyay ee diyaaradaha Asia ee duulimaadyadoodii diyaaradeed ee duullimaadyadooda. Sanadkii 2000-01, ayaa isku dayey in lagu gaar-gaaro Hindiya oo laga soo bilaabo 2006-dii, iyada oo ay la kulmeen khasaarooyin ka dib markii ay isku biireen Hindisaha Hindiya. Air India ayaa sidoo kale duulimaadyo ku duuleysa dalka Imaaraadka iyo Aasiya iyada oo la marayo Alliance Air iyo Air India Express. Hindisaha hawada Hindiya ayaa ah Maharajah (Emperor) iyo calaamadgu waxay ka kooban tahay haadka duulimaadka ah ee maraakiibta Konark ee gudaha. Gross domestic product. Wax soosaarka guud ee gudaha (GDP) waa mudo sadex bilood ama sanadle ah. Qiyaasaha GDP-ka ayaa inta badan loo isticmaalaa si loo ogaado waxqabadka dhaqaale ee wadanka oo dhan ama gobol, iyo in la sameeyo isbarbardhig caalami ah. Hase yeeshe, shaxda rasmiga ah ee qof kasta oo ka mid ah dadkaasi maaha, si kastaba ha ahaatee, waxay ka tarjumaysaa qiimaha noolaha iyo heerarka wadamada; Sidaa daraadeed, iyadoo la adeegsanayo saldhigga GDP-ga qofkiiba marka la isku daro awoodda wax iibsiga (PPP) waa mid aad u adag marka la barbardhigo farqiga u dhexeeya heerarka nolosha ee ka dhexeeya quruumaha kala duwan. Tuas. Tuas waa aag qorsheyn ah oo ku yaal gobolka Galbeedka Singapore. Waxaa xiran Western Catchment ee waqooyiga, Pioneer ilaa bari iyo Dabaqadaha Johor iyo galbeed. Tuas waxay sidoo kale la wadaagtaa xudduudaha badda oo ay la wadaagto aagga qorshaha galbeedka ee galbeedka. Malaysia-Singapore Second Link oo xiriiriya Singapore ee Malaysia ayaa ku taala Tuas. Malacca. Malacca (Malay: Melaka; Tamil: மலாக்கா, Samed fudud oo Shiineys ah: 马六甲; Shiineyska dhaqanka: 馬六甲) oo lagu magacaabo "The Historic State", [3] waa gobolka Maleysiga ku yaal gobolka koonfureed ee reer galbeedka, Malacca. Gobolka waxaa xuduud la leh Negeri Sembilan waqooyiga iyo galbeedka iyo Johor koonfurta. Dhul-gariirka Cape Rachado ayaa sidoo kale xuduudaha Negeri Sembilan xuduudaha u jeedda waqooyiga. Caasimaddeedu waa Malacca City, oo ah 148 kilomitir koonfur bari ee magaalada caasimadda Malaysia ee Kuala Lumpur, 235 kilomitir (146 mayl) woqooyi galbeedka Johor Bahru, iyo 95 km (waqooyi galbeed) magaalada ugu weyn, Batu Pahat. Xaruntan taariikhiga ah ee magaaladan ayaa lagu diiwaangeliyey UNESCO Mashruuca Dhaxalka Dunida tan iyo 7dii July 2008. Inkasta oo ay ahayd meel ka mid ah midkii ugu sarreeyey ee Sultanates, boqortooyadii maxalliga ah ayaa la baabiiyay markii uu balaastiggu ku guulaystay 1511. Madaxa gobolka waa Yang Di-Pertua Negeri ama Guddoomiyaha, halkii Sultan. Kalba. Kalba (Carabi: كلباء Kalbā') waa magaalo ku taal Imaaraadka Carabta. Waa qodob ka kooban shariikada Sharjah oo ku tiirsan xeebaha Gacanka Cuman ee waqooyiga Oman iyo koonfurta of emirate of Fujairah. Khor Kalba (Kalba Creek), kaydka dabiiciga ah ee dabiiciga ah iyo mangrove, waxay ku taal koonfurta magaalada xuduudka Omani. Magaaladan waxaa qabsaday Boqortooyada Boqortooyada ee Boqortooyada 16aad, waxaana loo yaqaan 'Ghallah'. [1] Waxaa la weeraray oo laga eryay ciidankii Sultan ee Muslimiinta bishii Maarso 1811 iyada oo qayb ka ah ololayaasha British / Omani ee ka dhanka ah ciidamada badda ee Al Qassimi [2] Waxay ahayd Dawlad Gobol ah oo laga soo bilaabo 1936 ilaa 1951 ka hor inta aan dib loogu soo celin Sharjah. Khor Kalba ayaa hadda la xidhay dadweynaha, waxaana lagu hormarinayaa munaasabadda goobaha dalxiiska ee shirkadda Sharjah Investment and Authority Development Authority (Shurooq). Dhowr ka mid ah ilaaliyayaasha iyo dhaqaatiirta caynka ayaa muujiyay walaac ku saabsan mashruuca. [3] Dumai. Dumai (Jawi: Dumay, Shiine: 苏迈), waa magaalada Riau ee jasiiradda Sumatra, Indonesia. Magaaladu waxay leedahay dhul ah 2,039.35 km² waxayna leedahay 316,668 qof deggan 2014. [2] Dumai waxay leedahay madaarka gudaha, taas oo ah Pangang Kampai Airport. Dumai waa xarun muhiim ah oo gaadiid iyo ganacsi, labadaba gobolka iyo caalamkaba, gaar ahaan Malaysia. Dumai waa hodan ku salaysan saliid (shidaalka iyo saliidda timirta). [3] Wadada Calle Mayor Isbania. Wadada Calle Mayor Isbania - madrid Christmas Island. Goobta jasiiradda Kirismaska ​​waa dhul ka baxsan Australia oo ka kooban jasiirada isla magaca. Jasiiradda Kirismasku waxay ku taallaa Badweynta Hindiya, oo ku dhowaad 350 kilomitir (220 mi) koonfurta Java iyo Sumatra iyo qiyaastii 1,550 kilomitir (960 mi) woqooyi-galbeed ee ugu dhow ee ku yaal dhul baaxada Australia. Waxay leedahay aag 135 kilomitir kilomitir ah (52 sq mi). Jasiiradda Kirismaska ​​waxaa ku nool dad ka kooban 1.843 qof ilaa 2016, [1] aqlabiyadda intooda badani waxay ku nool yihiin degsiimooyinka waqooyiga jasiiradda. Heshiiska ugu muhiimsan waa Kalluumeysiga Kalluumeysiga. Qiyaastii laba meelood laba meel oo ka mid ah dadka jasiiradda ayaa lagu qiyaasay inuu haysto asal ahaan reer Shiinaha ah (inkasta oo 21.2% dadku ay ku dhawaaqeen abtirsiin Shiinaha ah sannadka 2016), iyada oo tiro badan oo reer Malaysiya ah iyo caddaan ah oo Australiyaanka ah iyo sidoo kale tiro yar oo Hindi ah iyo Eurasian. Luqado badan ayaa la isticmaalayaa, oo ay ku jiraan Ingiriisi, Malay, iyo lahjado kala duwan oo Shiinees ah. Islaamka iyo Budhiismku waa diimaha waaweyn ee jasiiradda, inkasta oo dad badan oo ka mid ah dadku aysan ku dhawaaqin diin toos ah oo ay ku lug leeyihiin diinta qowmiyadaha Shiinaha. Yurubta ugu horreysa ee jasiiradda la yiraahdo Richard Rowe oo ka tirsanayd Thomas 1615. [2] Jasiiradda ayaa markii dambe lagu magacaabay Maalinta Jimcaha (25 Diisambar) 1643 oo uu soo saaray Captain William Mynors, laakiin wuxuu degay qarnigii 19aad. Qeyb ka mid ah go'doominta juqraafiyeed iyo taariikhda ugu ba'an ee bani'aadamnimada ayaa keentay heer aad u sarreeya oo ka mid ah jahawareerka iyo fauna, taas oo danaynaysa saynisyahanno iyo dabiiciyayaal. [3] Inta badan tirada 63% ee jasiiradda waxaa lagu soo daraa Park Island National Park, oo leh waxyaabo badan oo ka mid ah kaynta koowaad. Phosphate, asal ahaan asal ahaan sida guano, ayaa laga qoday jasiiradda tan iyo 1899. Qarxinta Mustang Bakistaan 2018. 13kii July 2018, ka hor doorashadii baarlamanka ee 2018, laba qarax ayaa ka dhacay munaasabadaha doorashada ee Bannu iyo Mastung. Weerarkii ugu horreeyay ayaa ka dhacay magaalada Haved Bazaar ee Bannu ku dhawaad ​​baabuurkii hore ee wasiirka KPK Akram Khan Durrani isaga oo ka tagay 5 qof oo 37 qofna ay ku dhaawacmeen. Waxay ahayd isku day aan lagu guulaysan oo lagu dilo Durrani iyada oo la adeegsanayo qarxin qarxa oo bam lagu qarxiyey mootada. Ittehad-ul-Mujahideen, urur xagjir ah, ayaa sheegatay mas'uuliyadda weerarka. Later, ismiidaamiye ismiidaamin ah ayaa isku dhacay isaga oo ku dhex jira tartan doorasho ah oo ka tirsan musharaxa xisbiga Balochistan Awami ee Siraj Raisani. Walaalkii hore ee wasiirkii hore ee Balochistan Aslam Raisani, Siraj ayaa loo qaaday isbitaal xaalad halis ah halkaasoo uu ku dhacay dhaawaciisa. Qaraxii labaad ayaa waxaa ku dhintay 149 qof waxaana ku dhaawacmay 186 qof, waana mid kamid ah weerarrada argagixisada ee ugu da'da weyn taariikhda Pakistan. Dawladda Islaamiga ah ee Ciraaq iyo Levant (ISIL) ayaa sheegatay mas'uuliyadda munaasabadda, waxaana loo magacaabay ismiidaamiye sida Abu Bakar al-Pakistani. Telugu. Telugu (Ingiriis: / tɛlʊɡuː /; [4] తెలుగు [t̪el̪uɡu]) waa luqadda Koonfurta-bartamaha waddanka ee Hindida. Waxay u dhigantaa Hindi, Ingiriis iyo Bengali sida mid ka mid ah luuqadaha yar yar ee leh heerka rasmiga ah ee luuqada koowaad ee rasmiga ah ee ku yaala in ka badan hal Hindi ah. [5] Telugu waa luqadda koowaad ee dowladaha Andhra Pradesh, Telangana, iyo dhulalka ururka shaqaalaha ee Puducherry. Waxaa sidoo kale jira luuqado tiro yar oo luuqado ah oo ku yaal dalalka deriska ah. Waa mid ka mid ah lix luuqadood oo loo qoondeeyey luqad rasmi ah oo Hindiya ka timid xukuumadda waddanka. [7] [8] Telugu wuxuu ka kooban yahay afraad afafka ugu badan ee ku hadla afkooda hooyo ee Hindiya, iyada oo 6.93 boqolkiiba tirakoobka 2011, 9-kii iyo shan iyo tobnaad ee liiska asaliga ah ee luuqadaha ugu ballaaran dunida oo dhan. Waa mid ka mid ah labaatan iyo laba luqadood oo jadwalka jadwalka ah ee Jamhuuriyadda India. [12] Qiyaas ahaan 10,000 qoraallo hor leh oo gumeysi ah ayaa ka jira luqadda Telugu. [13] Gugarati. Gujarati (/ ɡʊdʒərɑːti /; [5] ગુજરાતી gujarātī [ɡudʒəɾɑːt̪i] waa luqad Indo-Aryan ah oo ku nool gobolka Hindiya ee Gujarat. Waa qayb ka mid ah qoyska luqadda Indo-Yurub. Gujarati wuxuu ka soo degay Old Gujarati (circa 1100-1500 AD). Hindiya, waa luqadda rasmiga ah ee gobolka Gujarat, iyo sidoo kale luqad rasmi ah oo ku taala dhulka damaasha iyo Diu, Dadra iyo Nagar Haveli. Laga soo bilaabo 2011, Gujarati waa luuqadda lixaad ee ugu caansan India ee tirada dadka ku hadla afkooda hooyo, oo ay ku hadlaan 55.5 malyan oo ku hadlaaya qiyaastii 4.5% dadka Hindida ah. Waa luqadda 26-aad ee ugu ballaadhan dunida oo dhan iyadoo loo eegayo tirada dadka ku hadla afkooda hooyo sanadka 2007. [6] Luqadda Gujarati waa in ka badan 700 sano waxaana ku hadla in ka badan 55 milyan oo qof oo adduunka ah. [7] Gujaratada Gujarati waxaa looga hadlaa qaybo badan oo ka mid ah Koonfurta Aasiya oo ay soo galootiga Gujarati, gaar ahaan Mumbai iyo Pakistan (oo badankoodu ku yaala Karachi). Gujarati waxaa sidoo kale si ballaaran looga hadlay wadamo badan oo ka baxsan Koonfurta Aasiya oo ay ka mid yihiin qurbajoogta Gujarati. Waqooyiga Ameerika, Gujarati wuxuu ka mid yahay luqadaha ugu caansan uguna badan ee ku hadasha Kanada iyo Mareykanka. [9] Gobalka Gujaratisku wuxuu noqonayaa kii labaad ee ugu weynaa beelaha Ingiriisiga Koonfurta Aasiya, Gujarati waa afraadkii ugu badnaa ee lagu hadlo caasimadda London. Gujarati ayaa sidoo kale laga hadlaa Koonfur-bari Afrika, gaar ahaan Kenya, Uganda, Tanzania, Zambia iyo Koonfur Afrika. [14] [14] Dhanka kale, Gujarati waxaa looga hadlaa si ka yar sida Shiinaha (gaar ahaan Hong Kong), Singapore, Australia iyo dalalka Bariga Dhexe sida Baxreyn. [12] [15] [16] Gujarati wuxuu ahaa luqada hooyo ee Mahatma Gandhi iyo Muhammad Ali Jinnah. [17] [18] Hindi. Hindi (Devanagari: Hindi, Hindī), ama Modern Standard Hindi (Devanagari: Makhnak Hindī) waa diiwaangelin heer sare ah oo Sanskrit ka diiwaangashan [7] luqadda Hindustani. Luqada Ingiriisiga, Hindi ku qoran qoraalka Devanagari waa luqadda rasmiga ah ee India. [8] 14kii Sebtembar 1949, Golaha Deegaanka Hindiya wuxuu qaatay Hindisaha qoraalka Devanagari oo ah luqadda rasmiga ah ee Jamhuuriyadda India. Dhinaca kale, dhowr hindise ah ayaa ku soo biiray Hindiya Hindiya, gaar ahaan Beohar Rajendra Simha, iyo Hazari Prasad Dwivedi, Kaka Kalelkar, Maithili Sharan Gupt iyo Seth Govind Das, oo xitaa laga dooday Baarlamaanka arrintan. Sidan oo kale, dhalashadii 50aad ee Beohar Rajendra Simha 14kii Sebtembar 1949, dadaalada waxay soo baxeen miraayad kadib markii ay Hindisnayd luqadda rasmiga ah. [9] Waa mid ka mid ah 22 luqadood oo jadwal ah oo Jamhuuriyada India ah. [10] Si kastaba ha ahaatee, ma ahan luqada qaran ee Hindiya sababtoo ah luuqad lama siinayo sida dastuurka Hindida ah [11] [12] Hindi waa lingua franca ee suunka Hindi, iyo in ka yar oo dhan Hindiya (sida caadiga ah ee kala duwan oo fudud ama pidginized kala duwan sida Bazaar Hindustani ama Haflong Hindi). Hindisaha Hindiya, dhowr luqadood oo kale ayaa si rasmi ah loogu aqoonsan yahay "Hindi" laakiin ma tixraacaan luqadda Hindi Hindi ee lagu sharaxay halkan iyo halkii ay ka soo degi lahaayeen lahjadaha kale Hindustani, sida Awadhi iyo Bhojpuri. Luuqadahaas waxaa ka mid ah Fiji Hindi, oo ah sarkaal Fiji ah, iyo Caribbean Hindustani, oo ah luqad loo aqoonsan yahay Trinidad iyo Tobago, Guyana, iyo Suriname. [14] [15] [15] Marka laga reebo erayada khaaska ah, Hindi waa isku fahmi kartaa Standard Urdu, diiwaanka kale ee aqoonsiga Hindustani. Sanskrit. Sanskrit (sænskrɪt /; IAST: Saṃskṛtam [səskr̩t̪əm] [note 1], Sanskrit: संस्कृतम्) waa luqad taariikhiyan ah Hindida oo taariikh ahaan la diiwaangeliyey ilaa 3,500 sano. [6] [8] Waa luqadda ugu horreysa ee Hinduuga ah; luuqada ugu badan ee shaqooyinka ugu badan ee falsafada Hinduka iyo sidoo kale qaar ka mid ah qoraallada aasaasiga ah ee Buddhism iyo Jainism. Sanskrit, oo ah noocyo kala duwan iyo lahjado, wuxuu ahaa lingua franca oo ah Hindida hore iyo dhexe ee Hindiya. [9] [10] [11] Bilihii 1-aad ee billowgii hore, oo ay wehliyaan Budhiism iyo Hinduuga, Sanskrit waxay u guureen Koonfurta Aasiya, [12] qaybo ka mid ah Bariga Aasiya [13] iyo Bartamaha Aasiya, [14] soo baxaya sidii luqad sare oo dhaqan ee gobolladan. [15] [16] Sanskrit waa luqad Old Indo-Aryan ah. [6] Sida mid ka mid ah qoysaska ugu da'da weyn ee ku qoran luqadaha Indo-Yurub ee luqadaha, [17] [note 2] [note 3] Sanskrit waxay leedahay jagada caanka ah ee daraasadaha Indo-Yurub [20] Waxay ku xiran tahay Giriiga iyo Laatiin, [6] iyo sidoo kale Hittite, Luwian, Old Avestan iyo luuqado kale oo badan oo ku hadla luqadaha yurub, Galbeed Aasiya iyo Bartamaha Aasiya. Wuxuu raadiyaa afkiisa hooyo afafka Proto-Indo-Aryan, Proto-Indo-Iran iyo luqadaha Proto-Indo-Yurub. Sanskrit waxaa la ogaan karaa Bilihii 2aad ee BCE ee loo yaqaan 'Vedic Sanskrit', iyadoo Rigveda uu yahay qoraalka ugu horreeya ee badbaadada. Foom badan oo la isku qurxiyo iyo qaab naxwe ahaan loo yaqaan 'Classical Sanskrit' waxay soo baxday bartamihii 1-aad ee BCE Bari ee Aargṭādhyāyī ee Pāṇini [6] Sanskrit waa luqadda aasaasiga ah ee luqadaha Prakrit iyo gabdho badan oo casri ah sida luqadaha Hindiya, Nepali, Bengali, Punjabi iyo Marathi. [23] [23] Bengali. Bengali (/ bɛnɡɔːli /), [6] oo sidoo kale loo yaqaano Bangla (UK: / bʌŋlɜːr /; বাংলা), waa luqad Indo-Aryan ku hadasha Koonfurta Aasiya. Waa luqadda rasmiga ah ee ugu ballaaran ee Bangladesh, halka kan labaadna looga hadlo 22 luqadood oo ah jadwalka Hindiya, oo ka dambeeya Hindi. Luuqada rasmiga ah ee rasmiga ah ee Bangladesh waa bangiga casriga ah ee Bengali (Bariishal). [7] [8] [9] [10] Waxay u adeegtaa sida lingua franca ee qaranka, iyadoo 98% Bangladeshis ay si fiican ugu hadli jireen Bengali (oo ay ku jiraan lahjadaha) sida luqadooda koowaad. [11] [12] Gudaha India, Bengali waa luqadda rasmiga ah ee gobolada West Bengal, Tripura iyo dooxada Barak ee gobolka Assam. Waxaa sidoo kale laga hadlay qeybo kala duwan oo ka mid ah dooxada Brahmaputra ee Assam. Sidoo kale waa luqada ugu badan ee lagu hadlo ee ku yaalla xuduudaha Andaman iyo Nicobar ee Bay of Bengal, [13] waxayna ku hadlaan beelaha laga tirada badan yahay ee gobollada kale oo ay ka mid yihiin Jharkhand, Bihar, Mizoram, Meghalaya, iyo Odisha. Qiyaastii 250-300 milyan wadarta guud ee ku hadla adduunka oo dhan, [14] Bengali waxaa badanaa lagu tiriyaa sida ugu badan ee lagu hadlo afafka hooyo ee dunida ugu weyn. [15] [3] Qaamuusyada laga soo bilaabo qarnigii 20aad waxay u dhigantaa in ka badan kala badh erayada Bengaliga erayada afka hooyo (sida, ereyada Sanskrit oo isbeddel ah, ereyo Sanskrit ereyo ah, iyo ereyada luuqadaha non-Indo-Yurub), boqolkiiba 30 waxay ahaayeen ereyada aan lagu qorin Sanskrit, iyo inta ka hartay erayada shisheeye [16] Dominant ee ugu dambeysay ee Faarax, kaas oo sidoo kale ahaa ilaha naxwaha qaar ka mid ah. Daraasadihii ugu dambeeyey waxay soo jeediyeen in isticmaalka erayada ajaanibta iyo ajnabiga ay sii kordhayaan, badanaa sababta oo ah waxay doorbidaan kuwa ku hadla afafka Bengaaliga ee qaabka isdhaafka. Assamese. Asaliya (/ ˌæsəmiːz /) [8] ama Asamiya [9] [10] [11] অসমীয়া waa luqad bariga-Indo-Aryan oo badanaa looga hadlo dalka Hindiya ee Assam, halkaas oo ah luqad rasmi ah. Waa luqadda barbaarinta ee hoyga ah ee Indo-Yurub; waxaa looga hadlaa in ka badan 15 milyan oo ku hadla afka hooyo, [12] waxayna u adeegtaa sida lingua franca ee gobolka. [13] Waxaa sidoo kale laga hadlay qeybo ka mid ah Arunachal Pradesh iyo dawladaha kale ee waqooyiga waqooyi bari. Nagamese, oo ah luqada Assamese ku salaysan ee Creole ayaa si ballaaran loo isticmaalaa Nagaland iyo qaybo ka mid ah Assam. Nefamese waa pamwal ku saleysan asal-ku-saleysan Arunachal Pradesh. Goobo yar oo ka mid ah kuwa ku hadla Afka Asaliga ah ayaa laga heli karaa Bangladesh. Kala duwanaanta luqadaha aan ahayn luqadaha Bengali ee Waqooyiga Bengaal iyo waqooyiga galbeed ee waqooyiga galbeed waxay yihiin luqad ahaan u dhow Assamese. [14] Waagii hore, waxay ahayd luqadda maxkamadda Boqortooyada Ahom ee qarnigii 17aad. Waxaa la rumeysan yahay in la barbar dhigo luqadaha kale ee Bariga Indo-Aryan, Assamese wuxuu kobciyay ugu yaraan ka hor qarnigii 7-aad ee CE-da dhexe ee dhexe ee Indo-Aryan Magadhi Prakrit, oo ka sameysmay lahjadaha la midka ah, laakiin siyaabo dhowr ah ayaa loo yaqaan 'Vedic Sanskrit'. [16] Afafka walaasheed waxaa ka mid ah Koch Rajbongsi, Mymensinghiya, Sylheti, Hajong (inkastoo ay tahay luqad isku dhafan oo ka timid asal ahaan Sino-Tibetan), Bishnupriya Manipuri, Nokhailla, Chittagonian, Rohingya, Chakma, Bengali, Oriya, Maithili iyo Angika. Waxaa lagu qoray qoraalka Assamese, nidaamka abugida, laga bilaabo dhanka bidix ilaa midig, oo leh tiro badan oo ka mid ah xirmooyinka noocyada kala duwan. Rangpuri. Kamtapuri, Rangpuri ama Rajbangshi waa luqad Bengali-Assamese oo ay ku hadlaan dadka Rajbongshi ee Bangladesh iyo Hindiya, Rajbanshi iyo Tajpuria ee Nepal. Badankood waa laba luuqadood oo kala ah Bengali ama Assamese. Oriya. Odia (ଓଡ଼ିଆ Ku saabsan codkan ohmi (caawimaad · info)) (oo horey loo oran jiray Oriya) [5] waa luqad lagu hadlo 4.2% dadweynaha Hindiya. [6] Waa luqad qowmeed oo Indo-Aryan ah oo lagu hadlo inta badan bariga Hindiya, iyada oo ku dhawaad ​​40 milyan oo wadamo ku hadla afkooda hooyo. Waa luqadda ugu sarraysa ee gobolka Hindiya ee Oissa (Orissa) [7] halka dadka ku hadla afka hooyo ay ka dhigtaan 75% dadweynaha, [8] waxaana sidoo kale laga hadlay qeybo ka mid ah West Bengal, [9] Jharkhand, Chhattisgarh, [10]] iyo Andhra Pradesh [11] Odia waa mid ka mid ah luqadaha badan ee rasmiga ah ee India; waa luqadda rasmiga ah ee Odisha iyo luqadda kale ee rasmiga ah ee Jharkhand. [12] [14] [14] Luqada ayaa sidoo kale ku hadashaa dad aad u tiro badan oo ah ugu yaraan 1 milyan oo qof oo jooga Chhattisgarh. Odia waa luqadda lixaad ee Hindiga ah ee loogu talagalay Luqad Kumbuyuutar ah oo ku taala Hindiya iyada oo ku saleysan taariikhda suugaanta qoraalka ah oo aan ka laynin luuqadaha kale. [15] [16] [18] Qoraalka ugu horreeya ee lagu yaqaanay Odia waxay dib udhacdaa qarnigii 10aad AD. [19] Kannada. Kannada: ಕನ್ನಡ [kʌnːəɖɑː]) waa luqad Dravidian ah oo ku hadasha inta badan dadka Kannada ku nool ee Hindiya, oo badiba ku yaal gobolka Karnataka, iyo luuqado tiro yar oo ku hadla afafka Andhra Pradesh, Telangana, Tamil Nadu, Maharashtra, Kerala, Goa iyo dibedda. Luqadda ayaa qiyaastii 43.7 milyan oo ku hadla afkooda hooyo, [8] kuwaas oo lagu magacaabo Kannadigas (Kannadigaru). Kannada ayaa sidoo kale ku hadasha luqada labaad iyo saddexaad, iyada oo ka badan 12.9 milyan oo non-Kannada ku hadla oo ku nool Karnataka, taas oo ku kordhisay ilaa 56.6 milyan oo ku hadlaayo [9] Waa mid ka mid ah luuqadaha jadwalka ah ee Hindiya iyo luqadda rasmiga ah ee maamulka gobolka Karnataka. [10] Luqadda Kannada waxaa lagu qoray iyadoo la adeegsanayo qoraallada Kannada, kaas oo ka soo baxay qoraaga 5aad ee Cadamba. Kannada ayaa si qarsoodi ah u qirtay qiyaastii hal sano iyo badhkeedii, iyo qoraaga Old Kannada oo ku soo barwaaqay qarnigii 6aad ee Ganga [11] iyo inta lagu guda jiray qarnigii 9aad ee Rashtrakuta Dynasty [12] [13] Kannada waxay leedahay taariikh asal ah oo aan la caddayn Karin kun sano. Suugaanta Kannada ayaa la soo bandhigay sida ugu badan 8 Jnanapeeth abaalmarin [15] [16] [17]. Heerka ugu sarreeya ee luuqada dravidian iyo kan labaad ee ugu sareeya luqad kasta oo Hindi ah. Dhaqalaha Somalia. 26.3% 20.8% 9.1% 8.3% 6% 4.3% 4.2% Gambia0.5% 1% Gross external debt = $4.042 billion ( 37% 33.4% 15.5% || Sacuudi Carabiya 10 % 5% Kuwait 4% Oman 5 % 4 % Talyaaniga 1% Jamhuuriyadda Tashik 1% Ruushka 1% Luqadaha Isbania-Carabka. Toponyms (place names) in Spain of Arabic origin. Waxaa jira boqolaal haddii aan kumanaan magacyo ah oo laga keenay Carabiga ku dhex yaala jasiiradda Iberian oo ay ku jiraan gobollada iyo gobollada, magaalooyinka, tuulooyinka, xaafadaha iyo xaafadaha iyo waddooyinka. Waxa kale oo ku jira waxyaabo juquraafi ah sida buuraha, kala duwanaanta buuraha, dooxooyinka iyo wabiyada. Isku-dhafka laga keenay Carabiga ayaa ku badan dhammaanba Spain (oo ay ku jiraan inta badan waqooyiga waddanka) marka laga reebo gobollada aan waligood hoos iman xukunka madaniga ah ama meel gaar ah oo ku dhow. Goboladan waxaa ka mid ah [Galicia (Spain) Galicia] iyo xeebta Waqooyiga ([Asturias], Cantabria iyo Basque Country Basque Country] iyo weliba inta badan Catalonia, Navarre iyo waqooyiga Aragon. Gobollada meelaha magacyada asal ahaan ka soo jeeda Carabiga ay aad u yartahay waa Coast Coast ([Valencia Valencia iyo Murcia iyo gobolka Andalusia. Dalka Portugal, tirada guud ee carbuunta carbeed waxay kordhieysaa mid ka mid ah safarka koonfurta ee dalka. Kuwaas oo ah kuwa ugu sareeya ee magaca Islaamka ka hor inta lagu jiro xilliga Muslimiinta, guud ahaan Carabiga, iyo calaamadihii hore Carabiga Carabiga ama caan u ah caan ka soo jeeda waa mid la ogaan karo magacyadooda casriga ah: Hispalis - Ishbiliya - Sevilla. Luqadaha Turkiga Ereyada. Loanwords of Persian origin. The list gives the Ottoman Turkish word, the modern spelling of the word in Turkish (as suggested by TDK), the modern Turkish equivalent, and its meaning in English. Most of the original Persian words are still widely used in modern Turkish. In fact, there are over 1,500 Persian words in Turkish. However, for many of the Persian words (unlike Arabic words), there is no TDK-prescribed equivalent. TDK did not put as much effort into replacing Persian words as it did for Arabic words, largely because the Persian words were better assimilated into the language. Arabic language and culture is general perceived by Turks to be more "foreign" than Persian language and culture, which had a native presence in Anatolia since the time of the Achaemenids, and was patronised for millennia afterwards by other dynasties with a presence in Anatolia such as the Sasanians, Seleucids, Seljuks, Sultanate of Rum, and lastly, the Ottomans, amongst others. Loanwords of other origin. "*" Words that are still used in modern Turkish together with their new Turkish counterparts. Don Quixote. Suxufi Ingriis ah Sir Quixote oo La Mancha ah (El Ingenioso Hidalgo Don Quijote de la Mancha, ayaa loogu dhawaaqay [el iŋxenjoso iðalɣo ðoŋ kixote ðe la mantʃa]), ama kaliya Don Quixote (/ ˌdɒn kiːhoʊti /, US: / -teɪ /;] Isbaanish: [don kixote] (ku saabsan codkan maqal)), waa sheeko Isbaanish ah Miguel de Cervantes. Lagu soo daabacay laba jumladood, 1605 iyo 1615, Don Quixote waxaa loo tixgeliyaa shaqada ugu saameysa suugaanta Isbaanishka Golden Age iyo dhamaan suugaanta suugaanta ee Isbaanishka. Shaqada aasaasiga ah ee suugaanta casriga ah iyo mid ka mid ah romaaniyadii ugu horeysay, waxa ay si joogto ah u muuqataa liistooyinka ugu waaweyn ee sheekooyinka taariikhda waligaa la daabacay, sida Bokklubben Library Library oo qortay Don Quixote sida doorashada qoraaga ee " Shaqada suugaaneed ee ugu wanaagsani weligiis qorin ". [2] Sheekadu waxay ka danbeysaa dhacdooyinka sharaf leh ee lagu magacaabo Alonso Quixano oo aqriyay riwaayado farabadan oo badan oo uu ku lumiyo jilicsanaantiisa, wuxuuna go'aansadey in uu dib u soo nooleeyo chivalry, qaladkiisa, iyo caddaaladda adduunka, oo hoos timaad magaca Don Quixote de la Mancha. Wuxuu qoraa beeraley sahlan, Sancho Panza, oo ah gumeysi, kaasoo inta badan u shaqeeya si gaar ah, caqli ahaaneed oo wax ku ool ah oo la xidhiidha oraahda Don Quixote ee jilicsanihii hore. Don Quixote, qaybta kowaad ee buugga, ma arko adduunku waxa uu yahay iyo waxa uu jecel yahay in uu qiyaaso in uu ku nool yahay sheeko sheeko ah. A Tale of Two Cities. Sheeko Laba Magaalo ah (1859) waa taariikh taariikheed ah Charles Dickens, oo dhigay London iyo Paris ka hor iyo intii lagu jiray kacaanka Faransiiska. Sheekada ayaa sheegaysa sheekada Faransiiska Doctor Manette, 18-sano oo xabsi ah oo ku xirnaa Bastille ee Paris iyo sii daayo noloshiisa London iyadoo gabadhiisii ​​Lucie, oo aan waligeed la kulmin; Guurka Lucie iyo isku dhacii u dhexeeyay ninkeeda jeclaa iyo dadka oo xabsiga ka dhigay; iyo Monsieur iyo Madame Defar, iibiyeyaasha khamriga ee xaafad xumo ee Paris. Sheekadu waxay ka soo horjeedaa shuruudaha horseeday kacaanka Faransiiska iyo Reer Falastiin. 20,000 Leagues under the Sea. Labaatan kun oo Lakab oo Badda u Dhaxeysa: Dusiga Dunida Caalamiga ah (Faransiiska: Calaamadaha Dunida): Faransiiska: Dumarka Faransiiska: Dumarka Twenty Thousand Leaks Under Seas: Booqashada Worldwater Underwater) taariikhda qiyaaliga ah ee qoraaga Faransiiska Jules Verne ee lagu daabacay 1870. Riwaayadii waxaa markii hore loo soo dhajiyay laga bilaabo Maarso 1869 ilaa June 1870 oo ku yaala Pierre-Jules Hetzel marxuumka, Magasin d'Éducation et de Récréation. Daabacaadda muuqaalka ah ee lagu daabacay Hetzel bishii Nofeembar 1871, waxaa ku jiray 111 sawirada by Alphonse de Neuville iyo Édouard Riou. [1] Buuggu wuxuu ahaa mid aad u caan ah markii la sii daayay oo weli waa; waxaa loo tixgeliyaa mid ka mid ah joornaalada safka hore iyo mid ka mid ah shaqooyinka ugu weyn ee Verne, oo ay weheliso Dunida ku jirta Wakhtiga Siddeedaad iyo Socdaalka Xarunta Dhulka. Sharaxaadda markabka Nemo, Nautilus, ayaa la tixgeliyey ka hor wakhtigiisa, maadaama ay si sax ah u sharaxday sifooyinka ku saabsan badmaaxiinta, kuwaas oo wakhtigoodu ahaa maraakiibta hore. Santa Evita. Santa Evita waa qoraaga 1995-tii qoraaga Argentine Tomás Eloy Martínez. Muuqaalka dhabta ah iyo sheekooyinka, sheekadu waxay diiradda saari doontaa gabadha ugu horeeysa ee reer Argentina ee Eva Perón, waxayna raadineysaa meydka meydka meydka ka dib dhimashadeeda kansarka markay da 'ahaan tahay da'da 33 jir. Buuggu wuxuu noqday mid ku habboon Argentina dhexdeeda waxaana si ballaadhan loo turjumay. Worldwide, waxaa lagu qiyaasey in ay iibisay 10 milyan oo nuqul, [2] taas oo ka dhigaysa mid ka mid ah buugaagta ugu-iibinta ee waqtiga oo dhan. Liska GDP waddanka Aasiya 2018. List. List of countries in Asia-Pacific by GDP (nominal), International Monetary Fund (Estimates for April 2018). Malayalam. Malayalam (Malawi) [Malayalam] [maləjaːɭəm]) waa luuqad Dravidian ah oo laga wada hadlay gobolka Indian of Kerala by dadka reer Malayali waana mid ka mid ah 22 luqadood oo loo qorsheeyay Hindiya. Loo magacaabo "Language Classical in India" sannadka 2013, waxa loo sameeyay qaabka ugu badan ee saamaynta gabayada Thunchaththu Ezhuthachan qarnigii 16aad. Malayalam waxay leedahay luqad rasmi ah oo ku taal gobolka Kerala iyo dhulalka midowga ee Lakshadweep iyo Puducherry. [7] [9] Waxay ka tirsan tahay qoyska Dravidian ee luuqadaha waxaana lagu hadleyaa 38 milyan oo qof. Malayalam waxaa sidoo kale ku hadla luqada laga tiro badan yahay ee dalalka deriska ah; iyada oo tiro badan oo ku hadla af-isweydaarsiga Nilgiris, Kanyakumari iyo Coimbatore ee Tamil Nadu, iyo degmada Dakshina Kannada ee Karnataka. Malayalam waxay u adeegtaa luqad isku xiran jasiiradaha qaarkood, oo ay ku jiraan Maxl-ku-taliyay Island Island. [10] [11] [12] Asal ahaan reer Malayalam ayaa ah arrin khilaaf ah oo ka dhex jirta culimada. Hal aragtiyeed ayaa sheegaya in Malayalam iyo Tamiilka casriga ah ee ka baxsan Tamil Dhexe oo laga soocay wakhtigii c. Qarnigii 7aad ee CE. Aragtida labaad waxay ku doodaysaa horumarinta labada luuqadood ee "Proto-Tamil-Dravidian" xilligii hore. [13] [14] Odia. Odia (ଓଡ଼ିଆ Ku saabsan codkan ohmi (caawimaad · info)) (oo horey loo oran jiray Oriya) [5] waa luqad lagu hadlo 4.2% dadweynaha Hindiya. [6] Waa luqad qowmeed oo Indo-Aryan ah oo lagu hadlo inta badan bariga Hindiya, iyada oo ku dhawaad ​​40 milyan oo wadamo ku hadla afkooda hooyo. Waa luqadda ugu sarraysa ee gobolka Hindiya ee Oissa (Orissa) [7] halka dadka ku hadla afka hooyo ay ka dhigtaan 75% dadweynaha, [8] waxaana sidoo kale laga hadlay qeybo ka mid ah West Bengal, [9] Jharkhand, Chhattisgarh, [10]] iyo Andhra Pradesh [11] Odia waa mid ka mid ah luqadaha badan ee rasmiga ah ee India; waa luqadda rasmiga ah ee Odisha iyo luqadda kale ee rasmiga ah ee Jharkhand. [12] [14] [14] Luqada ayaa sidoo kale ku hadashaa dad aad u tiro badan oo ah ugu yaraan 1 milyan oo qof oo jooga Chhattisgarh. Odia waa luqadda lixaad ee Hindiga ah ee loogu talagalay Luqad Kumbuyuutar ah oo ku taala Hindiya iyada oo ku saleysan taariikhda suugaanta qoraalka ah oo aan ka laynin luuqadaha kale. [15] [16] [18] Qoraalka ugu horreeya ee lagu yaqaanay Odia waxay dib udhacdaa qarnigii 10aad AD. [19] Maithili. Maithil (waa maithilī) waa luqad Indo-Aryan ku hadasha oo ku taal gobolka Bihar iyo Jharkhand ee Hindiya waana mid ka mid ah 22 luqadood oo Hindi ah oo la aqoonsan yahay [11] [2] Waxaa sidoo kale laga hadlaa bariga Terai ee Nepal oo ah luqada labaad ee ugu badan Nepal. Sidoo kale waa mid ka mid ah 122 luqadood oo Nepal ah oo la aqoonsan yahay. [12] [13] Tirhuta wuxuu hore u ahaa qoraalka aasaasiga ah ee qoraaga Maithili. In yaraa caadi ahaan, waxaa sidoo kale lagu qoray qoraalka kala duwan ee Kaithi. [14] Maanta waxaa lagu qoray qoraalka Devanagari. [15] Bishnupriya. Bishnupuriya [1] ama Bishnupriya Manipuri (BPM) waa luqad Indo-Aryan [2] looga hadlay qeybo ka mid ah dalalka Hindiya ee Assam, Tripura iyo kuwo kale, iyo sidoo kale gobolka Sylhet ee Bangladesh, Burma, iyo waddamo kale. Waxay isticmaashaa habka bengali sida habka qorista. Chakma. Luqadda Chakma (/ tʃɑːkmə / magac-is-waafajin: 𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦 𑄞𑄌𑄴, Changma Vai) waa luqad Indo-Yurub ah oo ay ku hadlaan dadka Chakma iyo Daingnet. Qoyska ugu dhow ee la yaqaan waa Assamese, Hajong, Bengali, Chittagonian iyo Rohingya ee Arakan, Bishnupriya Manipuri ee Manipur, Tanchangya, iyo Sylheti. Waxaa ku dhowaad 310,000 qof oo jooga bariga Bangladesh ee Tritagong Hill Tract, 300,000 oo kale oo Hindiya ah oo ku yaal Assam iyo Tripura iyo 40,265 oo ku yaal Mizoram. Waxaa lagu qoray iyadoo la adeegsanayo warqad Chakma ah, oo sidoo kale loo yaqaan Ajhā pāṭh, mararka qaarkood Ojhopath lagu cibaadaysto. Qoritaanka Akhrinta Chakma waa mid hooseeya. Waxaa si rasmi ah u aqoonsan xukuumadda Bangladesh iyo xukuumada Hindiya, labada dal ee kaliya ee dadka reer Chakma degen yihiin. Angika. Angika (अंगिका) ama Chhika-Chhiki waa luqad lagu hadlo inta badan gobollada Bihar iyo Jharkhand ee Hindiya iyo gobolka Terai ee Nepal [1] Waxaa iska leh qoyska luqadda Indo-Aryan. Waxay si dhow ula xiriirtaa luqadaha sida Bengali, Assamese, Oriya, Maithili iyo Magahi. Angika laguma qorin jadwalka 8aad ee dastuurka India. Si kastaba ha ahaatee, dhaqdhaqaaqa luuqada Angika ayaa ku dooday in la isku daro, codsi la soo gudbiyey ayaa haatan la sugaya Dowladda. [5] Angika waxaa lagu qoray qoraalka Devanagari; inkastoo Anga Lipi iyo qoraallada Kaithi ayaa loo isticmaalay taariikh ahaan. [Anityka loo baahan yahay] Angika waxay muujinaysaa isbeddel joogto ah ee animates. [6] Manipuri. Meitei (sidoo kale Manipuri [5] / mənɪpʊri /, Meithei, Meetei, Meeʁteilon) waa luqada ugu muhiimsan iyo lingua franca ee waqooyiga bari ee Himibaan Manipur, waqooyi galbeed Hindiya. Waa luqadda rasmiga ah ee xafiisyada dowladda. Meitei ayaa sidoo kale laga hadlay dalalka Waqooyi-bari ee Assam iyo Tripura, iyo Bangladesh iyo Burma (hadda Myanmar). Waxaa hadda lagu sifeeyay luqad khaas ah UNESCO. [6] Meitei waa luuqada Tibeto-Burman oo qeexida dhabta ah aan wali caddayn. Waxay u egtahay ereyada caanka ah ee Kuki iyo Tangkhul Naga. [7] Waxaa la aqoonsaday (magaca Manipuri oo hoos yimaada) oo ah Ururka Hindida waxaana lagu daray liiska luuqadaha jadwalka ah (oo ay ku jiraan jadwalka 8aad ee isbeddelka 71aad ee dastuurka 1992). Meitei waxaa loo dhigaa maaddo ilaa heer jaamacadeed (Ph.D.) ee jaamacadaha qaarkood ee Hindiya, marka laga reebo in ay bartaan heerarka tacliinta sare ee Manipur. Waxbarashada dugsiyada dawlada waxaa lagu bixiyaa Meitei iyada oo loo marayo heerka fasalka siddeedaad. [8] Chittagonian. Chittagonian ama Chittagong Bangla, sidoo kale Chatgaya (চাঁটগাঁইয়া) waa luqad Indo-Aryan oo ay ku hadlaan dadka reer Chittagong ee Bangladesh iyo inta badan koonfur bari ee dalka. Waxay si aad ah ula xiriirtaa Bengali waxaana badanaa loo tixgeliyaa inuu yahay lahjad aan rasmi ahayn ee Bengali, laakiin labaduba ma aha kuwo is fahmi kara. [4] Waxaa lagu qiyaasay (2009) in Chittagonian uu leeyahay 13-16 milyan oo ku hadla, gaar ahaan Bangladesh. [5] Yeheb project. Aragtidayada mashruuca Yeheb wuxuu yahay in la hagaajiyo nolosha bulshooyinka ku yaal daaha qalalan ee Geeska Afrika adoo dib u soo cusbooneysiinaya Yeheb sidii ilo lagu kalsoonaan karo oo ah cunto iyo cunno.dhisaan karti degaanka ah si uu u maareeyo Yeheb si joogta ah u faa'iidada dhammaan gargaarka dib u soo celinta dhul daaqsimeed oo la isticmaalo iyadoo la adeegsanayo noocyada dareenka bixinta kheyraadka loogu talagalay deyrinta markii loo baahdo si loo ilaaliyo dhirta dhalinyarada waxay gacan ka geystaan sidii loo dhisi lahaa nabadgelyada cuntada ee beelaha ku nool goobaha ay abaartu saameysay ku xiraan shakhsiyaadka iyo bulshooyinka ku nool xuduudaha qabiilka iyo qaranka Shuraako. Shuraako, oo ah barnaamij ka mid ah hal-abuur mustaqbalka (OEF), ayaa ka hawlgalay gobolka Soomaalida tan iyo sannadkii 2013-kii oo xafiisyo ku leh Hargeysa, Garoowe, iyo Muqdisho. Shuraako, oo macneheedu yahay "iskaashiga" ee Soomaaliya, waxay ka shaqeeyaan meelaha ay colaaduhu saameeyeen iyo suuqyada yaryar iyo kuwa dhexdhexaadka ah ee ganacsiga yar yar (SME) si loo horumariyo qaybo badan oo awood leh oo masuuliyad gaar ah leh. Waxaan ku xirannahay ganacsatada leh saameyn saameyn leh si loo kobciyo koboca dhaqaalaha, abuurista shaqooyin, iyo kor u qaadida xasiloonida iyo nabadda. Sida. Sida waa hay'ad dawladeed oo ka shaqeyneysa baarlamaanka iyo xukuumadda, iyada oo hawshu tahay in la yareeyo faqriga adduunka. Iyadoo loo marayo shaqadeena iyo wadashaqeyn lala sameeyo dadka kale, waxanu gacan ka geysanaa hirgelinta Siyaasadda Horumarinta Caalamiga ah (PGU). Waxaan hirgelineynaa siyaasadda horumarinta iswidhishka ee ujeedadeedu tahay in ay dadka awood ugu yeesho inay ku noolaadaan saboolnimo si ay u hagaajiyaan noloshooda Qayb kale oo ka mid ah hawlgalkeenna ayaa ah iskaashi dib-u-habeyn ah oo lala yeesho Bariga Yurub Qeybta saddexaad ee hawsheenna ayaa ah in la qaybiyo gargaarka bani'aadamnimo ee dadka u baahan gargaar. Xiriirka dibadda Masar. Xiriirka dibadda ee Jamhuuriyada Carabta ee Masar waa xidhiidhka dibadda ee Masar ee dibadda ka ah dunida. Siyaasadda dibadeed ee Masar waxay ku shaqaysaa heer aan ku habboonayn. Caqabadaha ay ka mid yihiin qiyaasta tirada, dhacdooyinka taariikhiga ah, xoogga milatari, khibrad diplomaasiyadeed iyo juqraafi juqraafi ah ayaa siinaya saameyn siyaasadeed oo ballaadhan oo Masar ka taagan Bariga Dhexe, Afrika, iyo Dhaqdhaqaaqa Aan Iskuxulsanayn guud ahaan. Qaahira waxay ahayd gundhig ka mid ah ganacsiga iyo dhaqanka adduunka ee Carabta qarniyo badan, iyo hay'addeeda cilmiga iyo diinta Islaamku waxay ku taallaa bartamaha dhulalka bulshada iyo dhaqanka. Xarunta Jaamacadda Carabta waxay ku taala Qaahira, Xoghayaha Guud ee Ururka waa dhaqan ahaan Masaarid. Wasiirka Arrimaha Dibedda Masar Nabil Arabi ayaa ah Xoghayaha Guud ee Jaamacadda Carabta. Ra'iisul-wasaare Ku-xigeenka Masar Masuulka Boutros Boutros-Ghali wuxuu ka tirsanaa Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay laga soo bilaabo 1991 ilaa 1996. Masar waxay ku jirtaa shuruudo wanaagsan oo leh Liibiya, asalkeeda galbeedka. Masar ayaa xiriir wanaagsan la leh Sudan, oo ah jaarkeeda koonfureed, inkastoo ay khilaaf dhul ah ka dhaxayso Sudan dhanka Hala'ib Triangle, dhul yar oo ku yaal xudduudda Masar iyo Sudan ee ku taal xeebta Badda Cas. Suudaan ayaa sheegtay in aaggaasi yahay. Siyaasadda Masar ee Suudaan waa in ay u heellan tahay Sudan midaysan. Maqaalkani ma uusan si toos ah ugu lug laheyn geeddi socodka nabadda Sudan ee lagu qabtay Kenya iyada oo la raacayo IGAD, taas oo siinaysay dadka koonfurta Sudan xaqqa ah in ay ka baxaan oo ay dhistaan ​​dawlad madaxbannaan 2011 ka dib dagaalkii sokeeye ee dheeraa Isku soo wada duubay wax ka badan 40 sano waxayna sheegteen in ka badan 2 milyan oo qof. Qi Card. Kaarka Qi waa kaar cirid ah oo Ciraaq ah waana kaadhka deynta qaranka ee Ciraaq. Waxaa loogu dhawaaqaa 'furaha', waana qaabka iq, ISO 3166 ee Ciraaq. Baanka bankiga dhexe ee ugu weyn dalka, Rafidain Bank iyo Rasheed Bank, oo ay weheliyaan Nidaamka Lacag bixinta Electronic Electronic (IEPS) ayaa abuuray shirkad lagu magacaabo "International Smart Card", kaas oo sameeyay kaararka deynta qaran ee loo yaqaan 'Qi Card'. Kaarka ayaa la soo saaray tan iyo 2008-dii. Sida laga soo xigtay shabakadda shirkadda: 'kadib markii ka yar laba sano oo bilawga bilawga ah ee kaadhka kaararka ee Qi, waxaan ku dhuftay 1,6 milyan oo karti leh oo karti u leh inay bixiyaan 2 milyan oo kaar ah dhammaadka sannadka 2010, qiyaastii 100,000 bishiiba waa bilawga guusha weyn ee xalinta Qi. Tani waxay la mid tahay balaarinta dukaamada tafaariiqda iyada oo loo marayo shabakad ka mid ah iibinta qiyaastii 30,000 cutubka 2015. EFTPOS. Xawilaadda macaamilka elektaroonigga ah ee iibka (EFTPOS / ɛftpɒs /) waa nidaam lacag bixin elektaroonik ah oo ku lug leh xawilaadaha elektaroonigga ah ee ku salaysan isticmaalka kaararka bixinta, sida kaararka ama kaararka deynta, oo ah terminaalka lacag bixinta ee ku yaala dhibcaha iibka. Farsamada EFTPOS waxay ka timid waddanka Maraykanka sannadkii 1981 waxaana lagu ansixiyey dalalka kale. Australia iyo New Zealand, sidoo kale waa magaca calaamadda nidaam gaar ah oo loo isticmaalo lacagahaas; Nidaamyadani waxay inta badan yihiin waddan gaar ah oo aan isku xirneyn. Kaarka amaahda iyo kaararka deynta waa bokisyo caag ah oo u hoggaansan ISO / IEC 7810 ID-1. Kaararku waxay haystaan ​​lambarka kaararka bangiga oo ku xiran heerka ISO / IEC 7812 lambarka. Kaarka Ganaaxa. Kaararka ganaaxa waxaa loo isticmaalaa ciyaaraha isboortiga sida habka digniinta, curinta ama ciqaabta ciyaartoy, tababaraha ama sarkaalka kooxda. Kaararka ganaaxa waxaa inta badan loo adeegsadaa garsoorayaasha ama sharraxaadda si ay u muujiyaan in ciyaaryahan uu geystay fal dembi. Sarkaalka ayaa kaarka ku heyn doona madaxiisa ama madaxa inta uu eegayo ama tilmaamayo qofka geystay dembiga. Tallaabadani waxay go'aan ka gaartay dhammaan ciyaartoyda, iyo sidoo kale daawadayaasha iyo saraakiisha kale qaab haboon oo dhexdhexaad ah. Midabka ama qaabka kaararka uu isticmaalo sarkaalka ayaa muujinaya nooca ama halista dembiga iyo heerka ciqaabta ee la isticmaalayo. Kaararka huruudka ah iyo casaanka ayaa ah kuwa ugu caansan, sida caadiga ah ee tilmaamaya, siday u kala horreeyaan, taxaddar iyo shaqo joojin. 1931 China floods. Daadadka China 1931 ama daadadka webiga Yangtze-Huai ee 1931 ayaa ahaa daadad ba'an oo ka dhacda Jamhuuriyadda Shiinaha. Waxay ahaayeen qaar ka mid ah daadadkii ugu da 'weynaa ee taariikhda soo maray, waxaana wadajir loo sameeyey mid ka mid ah masiibooyinka dabiiciga ah ee qarniga 20-aad, [4] marka laga reebo faafka iyo macluusha. Qiyaastii tirada dhimashada guud ee dhimashada ayaa ah inta u dhaxaysa 422,499 [5] ilaa inta u dhaxaysa 3.7 milyan iyo 4 milyan. [2] [3] [6] 1887 Yellow River flood. Daadkii Yellow River ee 1887 wuxuu daadad ba'an ku dhacay webiga Yellow (Huang He) ee Shiinaha. Webkani wuxuu u nugul daadadka sababtoo ah dabeecadda sare ee webiga, oo u dhexeysa wareegyada dushooda ka sarreeya baaxada ballaaran ee ku hareereysan. Daadku, oo bilaabmay Sebtembar 1887, ayaa dilay 900,000 qof. [1] Waxay ahayd mid ka mid ah musiibooyinka dabiiciga ah ee abid abid abid soo mara. [2] 1556 Shaanxi earthquake. Dhulgariirkii Shaanxi ama dhulgariirkii Huaxiiga ahaa ee loo yaqaan 'Shinxi': Shiineed: Shiineed: Huáxiàn Dàdìzhèn) ama Dhulgariirkii Jiajing (Shiinaha: 嘉靖 大 地震; Pinyin: Jiājìng Dàdìzhèn) wuxuu ahaa dhulgariir dhul ah sidoo kale dhulgariirka ugu dhimashada badnaa ee rikoodhka, dila qiyaastii 830,000 qof. [1] Waxay dhacdey subaxdii 23 January 1556 ee Shaanxi, inta lagu guda jiray Ming Dynasty. In ka badan 97 degmo oo ku yaal gobollada Shaanxi, Shanxi, Henan, Gansu, Hebei, Shandong, Hubei, Hunan, Jiangsu iyo Anhui ayaa saameeyey. Dhismayaasha ayaa waxyeello gaarsiiyay magaalooyinka Beijing, Chengdu iyo Shanghai. [2] Goobta 840 kilomitir oo dhan (520 mi) ayaa la burburiyay, [3] iyo degmooyinka qaar sida ugu badan ee 60% dadweynaha loo dilay. [4] Inta badan dadka ku nool agagaarka ayaa ku noolaa yaodongs, godad macmacaan ah oo qulqulaya, oo intooda badani ay burburiyeen luminta khasaaraha nolosha. Pre-1980 North Indian Ocean cyclone seasons. 25kii Nofembar 1839, duufaan ballaadhan ayaa keenay duufaan 40-korodh ah oo ku dhuftay Coringa, Andhra Pradesh, oo burburtay magaalada dekedda, burburisay maraakiibta qoryahooda, waxayna ku dishay 300,000 qof. [6] Badbaadiyayaashu marnaba gebi ahaan ma dhicin magaalada. Pre-1975 North Indian Ocean cyclone seasons. 7dii Oktoobar 1737, masiibo dabiiciga ah waxay ku dhufatay magaalada Calcutta (casriga casriga ah ee casriga) ee Hindiya. Muddo dheerba, waxaa la rumaysan yahay in Europe ay ahayd natiijada dhulgariir, laakiin hadda waxaa la aaminsan yahay in uu ahaa duufaan kulayleed. [1] [2] Thomas Joshua Moore, oo ah wakiilka shirkadda British East India ee Calcutta, ayaa ku qoray warbixintiisa rasmiga ah in duufaan iyo daadadku ay burburiyeen dhamaan dhismooyinkii burburay oo ay ku dileen 3,000 oo qof oo deggan magaalada. Warbixinno kale oo laga helay maraakiib ganacsato ah ayaa muujiyay dhulgariir iyo qulqulo ballaaran oo lagu eedeeyay, in lagu burburiyo 20,000 oo maraakiib ah isla markaana ay ku dhinteen 300,000 oo qof. Waa in la ogaadaa in dadka Calcutta ah waqtigaa ay ahaayeen qiyaas ahaan 3,000-20,000. [2] [3] Inkasta oo ay u muuqato in ay caddeyn u tahay cufnaanta 300,000 ee dhimashada [4] ama jiritaanka dhulgariirka oo dhan, waa lambarka muujinaya suugaanta caanka ah. [3] Isla markaa, tirada 3000 waa qiyaasta tirada dhimashada ee magaalada dhexdeeda lafteeda. [5] Tilmaamahaas muuqda ee xogta waxay soo jeedinayaan isku-darka suurtogalka ah ee la daabacay 1839 Coringa duufaan lagu xusay maqaalkan, oo sidoo kale soo jeediyay 20,000 maraakiib qallafsan iyo 300,000 oo ah dhimasho. Labada ka mid ah tirooyinkan ayaa laga yaabaa in ay ka yiraahdaan 300,000 oo ka mid ah duufaankii 1737 ee gobolka West Bengal iyada oo aan midna lahayn lambaro isku mid ah sida ku xusan Mashruuca Mitigation Risk Cycle Risk site. 1920 Haiyuan earthquake. 1920 Dhulgariirkii Haiyuan (Shiine: 海原 大 地震; Pinyin: Hǎiyuán dà dìzhèn) waxa dhacay 16kii December, ee gobolka Haiyuan, Gobolka Ningxia, Jamhuuriyadda Shiinaha. Waxaa sidoo kale loo yaqaanay dhulgariirkii Gansu ee 1920 [1] sababtoo ah Ningxia waxay qayb ka ahayd Gobolka Gansu markii uu dhulgariirku dhacay. 1970 Bhola cyclone. Duufkii 1970 ee Bhoma wuxuu ahaa duufaan aad u kulul oo ku dhuftey bariga Pakistan (hadda Bangladesh) iyo Hindiya West Bengal 12-kii November, 1970-kii. Waxay ku jirtaa duufaantii ugu xumayd ee abid soo martay iyo mid ka mid ah musiibooyinka dabiiciga ah. Ilaa 500,000 oo qof ayaa naftooda ku waayay duufaanka, ugu horrayntii duufaankii oo ka dillaacay badi jasiiradaha hoose ee Ganges Delta. [1] Duufaankani wuxuu ahaa duufkii lixaad ee cyclonic ee 1970-kii xilliga deyrta ee Waqooyiga Hindiya, sidoo kale xilli-ciyaareedka ugu xoogan. [2] Duufaantu waxay ka sameysey badhtamaha Bay ee Bengal bishii Nofeembar 8, waxayna u safreen dhanka woqooyiga, xoojinta sidii ay sidaas u yeelatay. Waxay gaadhay heerkeedii ugu sarreeyay dabaysha 185 km / h (115 mph) 11kii Nofembar, waxaanay degganaayeen xeebta bariga Pakistan (hadda Bangladesh) galabtii soo socota. Duufaankii ayaa kor u kacay badi jasiiradaha xeebta, tuulooyinka tuulada iyo burburinta dalagyada gobolka oo idil. Tazumuddin, ugu badnaan 45% dadweynaha 167,000 ayaa lagu dilay duufaanka. 526 Antioch earthquake. Dhulgariirkii 526 Antioch ayaa ku dhuftey Suuriya (gobolka) iyo Antioch oo ka tirsan boqortooyadii Byzantine ee 526. Waxay ku dhufatay dabayaaqadii May, laga yaabo inta u dhaxaysa 20-29 May, subaxnimadii, dilka qiyaastii 250,000 qof. Dhulgariirka ayaa waxaa soo raacay dab ka kacay burburkii dhismayaasha badnaa ee dhulgariirka. Xoojinta ugu sareysa ee Antioch waxaa lagu qiyaasaa inta u dhaxeysa VIII (Darane) iyo IX (Rabshad) oo ku saabsan miisaanka Mercalli. 1976 Tangshan earthquake. Dhulgariirkii Tangshan ee 1976-kii, oo sidoo kale loo yaqaanay dhulgariirkii weynaa ee Tangshan, [5] wuxuu ahaa masiibo dabiici ah oo ka dhalatay dhulgariir 7.6 oo ku dhuftay gobolka Tangshan (ee Hebei, Jasiiradda Dadka Shiinaha) July 28, 1976, 3: 42 subaxdii. Daqiiqado ka dib magaalada Tangshen, oo ah magaalo warshad leh oo ku dhawaad ​​hal milyan oo qof, ayaa si la taaban karo loo burburiyey, iyada oo in ka badan 240,000 oo qof ay dhinteen. Tirada dhimashada markii hore ay soo sheegtey xukuumadda Shiinaha waxay ahayd 655,000, laakiin lambarkan ayaa tan iyo markii loo sheegay in uu yahay 240,000 ilaa 255,000. Warbixin kale oo muujinaysa in tirada dhimashada dhabta ahi ay ka sarreyso qiyaastii 650,000, waxayna sharraxeysaa in qiyaasaha hoose ee ku xaddidan yahay Tangshan iyo ka saari doonaan dhimashada dadka degaanka ku wareegsan. [7] 164,000 oo qof oo kale ayaa loo diiwaan geliyay inay si xun u dhaawacmeen. [8] Dhulgariirku waxa uu ka dhacay wakhtiyo aad u adag oo taariikhda Shiinaha, intii lagu guda jiray dhacdooyin siyaasadeed oo la xidhiidha Xisbiga Shiinaha ee Shiinaha, oo ay ku jiraan burcad-badeedda afaraad ee xukuma Mao Zedong, oo lagu bedelay Hua Guofeng. Fikradda dhaqameed ee Shiinaha, masiibooyinka dabiiciga ah ayaa mararka qaarkood loo arkaa inay yihiin kuwo hor leh oo isbeddel ah. 2005 bangladesh bamka. 17kii Agoosto 2005, qiyaastii 500 oo qarax ah ayaa ka dhacay 300 goobood oo 63 ka mid ah 64 degmo oo ka tirsan Bangladesh. Bamamka ayaa qarxay mudo nus-saac ah laga bilaabo 11:30 subaxnimo. Hay'ad argagixiso, Jamaacul Mujaahidiinta Bangladesh (JMB) ayaa sheegatay mas'uuliyadda qaraxyada. Kooxdan, oo ay hoggaaminayaan Shaykh Abdur Rahman iyo Siddiqur Rahman (oo sidoo kale loo yaqaan Bangla Bhai), ayaa lagu eedeeyay inay xiriir la leeyihiin Al-Qaacida, inkastoo aan la xaqiijin. Koox kale oo argagaxiso ah, oo magaceeda lagu magacaabo Harkat-ul-Jihad al-Islami, ayaa lala xiriiriyay JMB sidii ay u fulin lahayd weerarka iskuduuban. Qaraxyadii ka dib, labada kooxoodba waxaa mamnuucay Dowladda Bangladesh. 2005 Jhalakathi bamka. Qaraxii Jhalakathi wuxuu ahaa bambo gacmeed lagu qaado Garsoorayaasha maxkamada degmada Jhalakathi. [1] Jama'atul Mujahideen Bangladesh (JMB) ayaa sheegatay mas'uuliyadda qaraxyada. Kooxda, oo hoggaamiya Shaykh Abdur Rahman iyo Siddiqur Rahman (oo sidoo kale loo yaqaan Bangla Bhai). [2] [3] 2017 South Surma Upazila bamka. Qaraxyadii ka dhacay Koonfurta Surma Upazila ee 2017 ayaa ahaa weerarro xiriir ah oo ka dhacay Koonfurta Surma Upazila, Sylhet, Bangladesh 25-kii Maarso 2017. Weerarka ayaa lala beegsaday Ciidamada Badda ee Bangladesh oo isugu soo ururay xarun ay xagjiriin ku leeyihiin Sylhet, Bangladesh. Waxaa jiray laba qarax oo ismiidaamin ah oo ay ku dhinteen afar qof oo rayid ah iyo laba askari oo bilays ah oo ay ku dhaawacmeen in ka badan 40, dhowr ah; gabar askari oo ka tirsan bilayska ayaa geeriyooday dhaawaciisa. [2] Later, bambooyin kale ayaa qarxay rasaas iyo rasaas la sheegay. [3] [5] [5] [6] Dawladda Islaamiga ayaa sheegatay mas'uuliyadda weerarkan argagixisanimada. Wasiirka Arrimaha Dibadda Asadustan Khan Kamal ayaa beeniyay sheegashada Dastuurka Islaamka, wuxuuna ku eedeeyay weerarrada Jamaaculul Mujaahidiinta ee Bangladesh ee maxalliga ah. [7] Ciidamada Bangladesh ayaa markii dambe arkey maydka maydka afar mintidiinta ah ee lagu tuhunsan yahay in lagu tuhunsan yahay. [1] [8] Khonsu. Khonsu (sidoo kale Chonsu, Khensu, Khons, Chons ama Khonshu) waa ilaahii waagii hore ee reer Masar ee dayaxa. Magaciisa macnihiisu waa "Socotaal", tani waxay la xiriiri kartaa safarka habeenkii ee dayaxa ee cirka. Intaas oo kale Thoth wuxuu ku calaamadeystay marxaladda waqtiga. Khonsu wuxuu ahaa qalab lagu abuurayo nolol cusub noloshii oo dhan. At Thebes wuxuu sameeyay qayb ka mid ah saddexda qoyska ("Theban Triad") oo leh Mut sida hooyadiis iyo aabihiis Amun. Baal. Bacal (/ beɪəl, bɑːəl /), habboon Ba'al, [b] wuxuu ahaa magac iyo macne sharaf leh "sayid" oo ku qoran luqadaha waqooyi-galbeed ee reer waqooyi-galbeed ee lagu hadlo Levant xilligii hore. Laga soo bilaabo isticmaalka dadka dhexdooda, waxay u timid in lagu dabaqo ilaahyada. [7] Culimada waxay horey u soo qaadeen qorraxda leh qoraallada qorraxda iyo kala duwanaansho kala duwan oo ilaalo ah, laakiin qoraallada ayaa muujiyay in magaca Bacal uu si gaar ah ula xiriiray duufaanka iyo ilaahaanta bacriminta Hadad iyo muuqaalkiisa degaanka. Kitaabka Quduuska ah ee Cibraaniga ah, ayaa lagu soo ururiyey oo kiciyay qarniyo qarniyo badan, oo ay ku jiraan ereyga hore ee ereyga ah ee loo adeegsanayo Ilaah (iyaga oo loo yaqaano Rabbiga), isticmaalka guud ee ku saabsan ilaahyada kala duwan ee Levantine, ugu danbeynna tilmaameen codsiga Hadad, oo ahaa sida ilaah been ah. Isticmaalkaas waxaa loo qaaday Masiixiyadda iyo Islaamka, mararka qaar hoos yimaada foomka aan caqliga lahayn ee Beelzebub ee jinni. Hotelka Venetian Macao. Macao Venetian (Chinese: 澳門 威尼斯人) waa hudheel raaxo iyo casino ah oo ku yaal Macau oo ay leedahay shirkadda American Las Vegas Sands. Vetetian waa 39-sheeko, [1] hotel casino ah oo ku yaal Cotai Strip ee Macau. The 10,500,000-square-foot (980,000 m2) Venetian Macao ayaa lagu barbaariyey xarunteeda cas cas ee wabiga Las Vegas Venetian. Macao Venetian waa casino ugu weyn adduunka, dhismaha ugu weyn ee dhismaha hotel ee Aasiya, iyo sidoo kale dhismaha toddobaad ee ugu weyn adduunka adduunka. Muuqaalka hotelka ugu weyn wuxuu dhammeeyaa Luulyo 2007-ta waxaana si rasmi ah loo furay 28kii Agoosto 2007. [2] Mashruucani wuxuu leeyahay 3,000 suits, 1,200,000 sq ft (110,000 m2) goobaha shirarka, 1,600,000 sq ft (150,000 m2) oo tafaariiqda ah, 550,000 oo cag ah (51,000 m2) oo gawaarid lacag ah - oo leh 3,400 mishiinka mashiinka iyo 800 oo khariidadood oo khamaaraya iyo 15,000- kursiga Cotai Arena ee madadaalada iyo ciyaaraha isboortiga. Qorshaha hogaaminta ee Wagoilada Macao waxay ahaayeen Aedas iyo HKS, Inc. oo wada jir ah, kuwaas oo mas'uul ka ahaa naqshadaynta, isku-dubaridka iyo hirgelinta mashruuca goobta. [3] Polisario. Fikradda Polisario, Frente Polisario, FRELISARIO ama si fudud POLISARIO, laga soo gaabiyo Isbaanishka ee Frente Popular de Liberación de Saguía el Hamra y Río de Oro ("Popular Front for the Liberation of Saguia El-Hamra iyo Río de Oro" Carabi: الجبهة الشعبية Al-Jabhat Al-Sha'abiyah Li-Tahrir Saqiya Al-Hamra'a wa Wadi Al-Dhahab, Faransiis: Hoggaamiyihii hore ee Libaraalka oo la yiraahdo Hamra et Rivière d'or, waa Sahraawi wuxuu cambaareeyay dhaqdhaqaaqa xoreynta qaranka ee ujeedkiisu yahay inuu joojiyo joogitaanka Moroccan ee Galbeedka Galbeedka. Waa xubin kormeere oo ka tirsan Socialist International [1] Qaramada Midoobay waxay tixgelinaysaa Booliiska Polisario inay noqdaan wakiilka sharci ee dadka reer Srrawi wuxuuna ku adkeeyaa in Sahrawisku xaq u leeyahay inuu iskiis u go'aansado. [2] Booliiska Polisario waa la mamnuucay qaybaha ka mid ah Galbeedka Sahara ee ku yaala xuduudaha Morocco, waana sharci darro in kor loo qaado calanka xafladaha (badanaa loogu yeero calanka Sahraawi). Dagaalki Ifni. Dagaalkii Ifni, oo mararka qaar loogu yeedhay Dagaalkii la ilaaway ee Spain (la Guerra Olvidada), wuxuu ahaa xidhxiryo hub ah oo loo adeegsaday galbeedka Isbaanishka ee ay qabsadeen dagaalyahanada Moroccan oo bilaabay Oktoobar 1957 kuna dhammaaday go'doomintii dib u soo celinta Sidi Ifni. Dagaalka, oo laga yaabo in loo arko inuu yahay qayb ka mid ah dhaqdhaqaaqa guud ee gumaysiga ee Afrika ee ku dhuftey qeybtii dambe ee qarnigii 20aad, ayaa waxaa ugu horreyntii lagu qaaday qaybo ka mid ah Ciidanka Morocco ee xoraynta, taas oo aan lagu xirin khilaafka Faransiiska, waxay geysteen qayb weyn oo ka mid ah khayraadkeeda iyo shaqadeeda si loo qabsado alaabooyinka Isbaanishka. Dagaalki Western sahara. Dagaalka Galbeedka Galbeed (Arabic: حرب الصحراء الغربية, Faransiis: Guerre du Sahara, Af Isbaanish: Guerra del Sahara Occidental) wuxuu ahaa halgan hubaysan oo u dhexeeyay Sahrawi oo ka soo jeeda Polisario Front iyo Morocco intii u dhaxaysay 1975 iyo 1991, oo ahaa wajiga ugu muhiimsan Galbeedka Reer Galbeedka. Khilaafka ayaa ka soo baxay ka dib markii Spain laga saaray Sahara Isbaanish ah iyada oo la raacayo Heshiisyada Madrid (oo la saxeexay cadaadiska Green March), taas oo u wareejisay maamulka maamulka xuduuda Morocco iyo Mauritania, laakiin ma aha madaxbannaanida. Sanadkii 1975kii, xukuumada Morocco waxay abaabushey Green March oo ahayd 350,000 oo muwaadiniin reer Morocco ah, oo ay ku jireen ilaa 20,000 oo askari, kuwaas oo galay Galbeedka Sahara, iyagoo isku dayaya in ay sameeyaan joogitaanka Moroccan. Inkasta oo markii ugu horeysay ay la kulantay cadaadis yar oo ay geysteen POLISARIO, Morocco waxay mar dambe ku hawlaneyd dagaal muddo gaaban ah oo ay la galeen muwaadiniinta Sahraawi. Dabayaaqadii 1970-yadii, Booliiska Polisario, oo doonaya in ay dhisaan dowlad madaxbannaan, waxay isku dayeen inay la dagaallamaan Mauritania iyo Morocco. Sanadkii 1979-kii, Mauritania waxay ka baxday colaadaha ka dib markii ay heshiis nabadeed la saxiixatay POLISARIO. Dagaalku wuxuu sii waday xaddidaad xooggan intii lagu jiray sanadihii 1980-meeyadii, inkastoo Morocco ay dhowr jeer isku dayday in ay gacanta sare u qaadaan 1989-1991. Heshiiska joojinta ayaa la gaarsiiyay intii u dhaxeysay bilayska Polisario iyo Morocco bishii Sebtembar 1991-kii. Qaar ka mid ah ilaha waxay ku dhufteen dhimashada ugu dambeysa ee u dhaxeysa 10,000 iyo 20,000 oo qof. [20] Iskuduwaha ayaa tan iyo markii uu ka soo wareegay militariga isaga caabbinta rayidka. Geedi socodka nabadda, isku dayga lagu xalliyo khilaafka ayaa wali soo saaray xalal rasmi ah oo loogu talagalay qaxootiga Sahrawi iyo heshiiska territori ee dhexmaray Morocco iyo Jamhuuriyadda Sahraawi. Maanta inta badan dhulka Sahar Galbeed waxay ka hooseysaa xukunka Moroccan, halka qaybaha gudaha waxaa maamula Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Sahrawi, oo ay maamusho Polisario Front. Zoho mail. Zoho Corporation waa shirkad horumarineed oo software ah oo Hindiya. Shirkadaha Zoho Corp waxay diiradda saaraan qalabyada ganacsiga ee internetka iyo xalal farsamooyinka macluumaadka, oo ay ku jiraan suuli qalab xafiiseed, shabakadda maareynta maareynta, iyo qalabka software ee maareynta IT. Shirkadda waxaa aasaasay Sridhar Vembu iyo Tony Thomas oo ku yaala Pleasanton, California, waxaana ay hadda xafiisyo ku leedahay todobo waddan oo xarunteedu tahay magaalada Chennai. Odisha. Odisha (/ ədɪsə / (ku dhawaad ​​codka dhageysataa); [6] hore Orissa, [7] [8] / ɒrɪsə, ɔː-, oʊ - /) [9] waa mid ka mid ah 29 dawladood oo Hindiya, oo ku yaal bariga Hindiya. Waxay ku hareeraysan yihiin gobollada West Bengal ilaa waqooyi-bari, Jharkhand waqooyiga, Chhattisgarh xagga galbeedka iyo woqooyi-galbeed, iyo Andhra Pradesh koonfurta. Odisha waxay leedahay 485 kilomitir (301 mi) oo xeebta xeebta ah oo ku taalla Bay of Bengal oo ku taal bariga, laga bilaabo Balasoor ilaa Gacanka. [10] Waa gobolka 9aad ee ugu ballaaran gobolka, iyo 11ka ugu wayn ee dadweynaha. Sidoo kale waa 3-da gobol ee ugu tirada badan Hindiya marka loo eego dadka qabaa'ilka. [11] Odia (oo hore loo yaqaan Oriya) [12] waa luqadda rasmiga ah ee ugu ballaaran, oo ay ku hadlaan 33.2 malyan oo u dhiganta tirakoobka 2001. [13] Boqortooyada Qaddaafi ee Kalinga, oo ay ku soo duushay Boqortooyada Mauryan Ashoka ee 261 BCE, taasoo keentay Dagaalkii Kalinga, ayaa ku dhuftay Xuduudaha Maanta Odisha. Gobolka casriga ah ee Orissa waxaa la aasaasay 1 Abriil 1936, oo ah gobol gobolka British ah ee Hindiya, waxana uu ka koobnaa gobollada Odiyaanka. Bishii Abriil 1 waxaa loo dabbaaldegaa maalinta Odisha (Utkala Dibasa). [15] Gobolka ayaa sidoo kale loo yaqaan Utkala oo lagu xusay Heesta Qaranka ee Hindiya, "Jana Gana Mana" [16] Cuttack waxaa loo sameeyay caasimadda gobolka Anantavarman Chodaganga ee c. 1135, [17] kadib markii magaalada loo isticmaalay caasimad by taliyeyaashii kala duwan, iyada oo loo marayo marxaladda Ingiriiska ilaa 1948. Intaas kadib, Bhubaneswar wuxuu noqday caasimadda Odisha. [18] Bixinta abaalmarinta. Niyad ahaan waa lacag ay bixiso hal xisbi, ruqsad haysta ama shirkad kale oo leh hanti gaar ah, shati bixiye ama lammaaneeye xaq u lahaanshaha isticmaalka hantidaas. Royalties waxaa caadi ahaan lagu heshiiyaa sida boqolkiiba dakhliga guud ama saafiga ah ee laga soo qaatay isticmaalka hantida ama qiimaha go'an ee qayb kasta oo lagu iibiyo shey sida, laakiin waxaa jira habab kale iyo jaangooyooyin kale oo magdhow ah [1] [2] [3] [5] [5] [6] [7] Danta 'royalty-ka' waxay xaq u leedahay inay soo ururiso dakhliga mustaqbalka ee Boqortooyada Midowday [8] Heshiiska shatiga wuxuu qeexayaa shuruudaha hantida ama hantida ay shatiga u siiyeen hal dhinac dhinac kale, ha ahaado xaddidaad ama xaddidaad xaddiga muddada, ganacsiga ama dhulka juqraafi, nooca sheyga, iwm. Heshiisyada liisanka ayaa la goyn karaa, gaar ahaan meesha dowladu waa mulkiilaha khayraadka, ama waxay noqon kartaa qandaraasyo gaar ah oo raacaya qaab guud. Si kastaba ha noqotee, noocyada qaar ka mid ah heshiisyada mamnuucidda waxay leeyihiin hanti la barbar dhigi karo [caddaynta loo baahan yahay] Gaaska Somalia. Soomaali badan oo u dhow xeebaha xeebaha ayaa u diyaarsan saliida iyo gaasta waaweyn oo ka badan 50 jeer xajmiga xeebta xeebaha oo muujinaya awoodda gaasta gaasta ee ku jirta gawracayaasha Maaddaama Soomaaliya ay ku dhawaaqdey qorshe ay ku furto rukhsaddii kowaad ee sahaminta badda ee 1Q 2017, sahamiyeyaasha ayaa falanqeeyay xogta cusub ee seismic waxay aqoonsadeen awoodda helitaanka kaydka si ay ula socdaan kuwa deriska ah ee Bariga Afrika. Intaas ka dib, waxay u muuqdaan, inay ogaadaan in awoodda Soomaaliya aysan ahayn gaas kaliya: Halkaan waxaa ku yaal maraakiibta shidaal ee aan sal iyo raad lahayn. 2003 Yurub heat wave. Xilliga xagaaga ee 2003da wuxuu u horseeday xagaaga ugu kulul xaga rikoorka Yurub tan iyo ugu yaraan 1540. [1] Faransiiska ayaa si gaar ah u dhibsaday. Duufaan kuleylka ah ayaa keentay dhibaatooyinka caafimaadka ee wadamo badan iyo abaarta si ay u abuurto dalagyo dalagyo ah qaybo ka mid ah Koonfurta Yurub. Falanqaynta dib-u-eegis lagu sameeyo ayaa muujinaysa dhimashada dhimashada Yurub in ka badan 70,000. [2] Kuleylka ugu sarreeya waxaa lagu diiwaan geliyey bilaha Luulyo iyo Agoosto, qayb ahaan natiijada galbeedka Yurub ee xilligaas ka soo jeeda saameynta badaha ee biyaha kuleylka ah ee Atlantic ee isku xira hawada qaaliga ah ee dabeed iyo dabayl xoog leh oo dabayl ah. 2010 Russian wildfires. Duufaannada Ruushka ee 2010ka waxay ahaayeen dhowr boqol oo dabiici ah oo ku burburay Ruushkii, badi galbeedka xagaaga 2010. Waxay bilaabeen inay gubaan dhammaadkii Luulyo waxayna socdeen illaa horraantii Sebtembar 2010. Dabka ayaa la xidhiidhay heerarka rikoodhka sareeya, oo loo aanaynayo cimilada Isbeddel [4] -Xilliga xagaaga ayaa ahaa midka ugu qatarsan taariikhda Ruushka [5] iyo abaaro [6] Madaxwaynaha Ruushka Dmitry Medvedev ayaa ku dhawaaqay xaalad deg-deg ah oo ka jirta toddobo gobol, 28 gobol oo kale ayaa ku sugnaa xaalad degdeg ah sababtoo ah dalagga beeraha oo ay sababeen abaarta. [7] Dabka ayaa ku kacaya qiyaastii $ 15 bilyan oo dhaawac ah. Qeyb ka mid ah qiiqa dabka ka soo baxa, oo soo saara suuq gaaban oo gaaban gobollada magaalooyinka waaweyn iyo rikoodhka kuleylka rikoodhka ah ayaa culays saaraya nidaamka daryeelka caafimaadka ee Ruushka. Munich Re ayaa ku qiyaastay in dhammaantood, 56,000 oo qof ay u dhinteen saameynta qiiqa iyo ruxa kuleylka [8] Diiwaannada dabeed ee 2010 ayaa ahaa kii ugu xumaa ee rikoodhka wakhtigaas. 1988 United States heat wave. Abaaraha Waqooyiga Ameerika ee 1988 ayaa ku jira abaartii ugu xumeyd ee ka jirta Maraykanka. Abaartaan badan oo sanadkan ah ayaa bilowday inta badan goobaha 1988 iyo waxay sii socdeen 1989 iyo 1990 (meelaha qaarkood). Abaarta ayaa $ 60 bilyan oo lacag ah ku burburtay ($ 120 bilyan oo doolar oo doolarka Maraykanka ah, oo lagu hagaajinayo sicir-bararka). Abaartu waxay dhacdey qaar ka mid ah dhacdooyinkii ugu xumaa ee boodhka tan iyo 1977 ama 1930-meeyadii meelo badan oo ku yaalla meelo badan oo ku yaalla gobollada Midwest, oo ay ku jirto duufaan joogto ah, kaas oo xiray dugsiyada Koonfurta Dakota dhammaadkii bishii 1988. diiwaannada bilaha ugu hooseeya ee bilaha ugu hooseeya iyo muddada ugu dheer ee u dhaxaysa roobabka qiyaasta ah, tusaale ahaan, 55 maalmood oo isku xiga oo aan roobab ku jirin Milwaukee. Xilliga xagaaga, laba mowjadood oo rikoodh oo kulul ayaa la sameeyay, oo la mid ah kuwa 1934 iyo 1936. Mowjadaha kulaylka ee kulaylka ah waxay ku dhinteen 4,800 illaa 17,000 oo qof oo ku nool Mareykanka. Xilligii xagaaga 1988, abaartu waxay keentay dabiicado badan oo ku yaala galbeedka Waqooyiga Ameerika, oo ay ku jiraan gubashooyinka huruudka ah ee 1988-kii. Marka ugu sarraysa, abaartu waxay daboolaysaa 45% Maraykanka. Inkastoo ay ka soo jeeda meel aan ka badneyn Duuf Bowl, oo daboolay 70% Mareykanka, abaartii 1988 ayaa ah mid aan ahayn kaliya abaaraha ugu qaalisan taariikhda Maraykanka, laakiin sidoo kale mid ka mid ah masiibooyinka dabiiciga ah ee taariikhda Maraykanka. Kanada gudaheeda, khasaarooyin la xiriira abaarta ayaa lagu darey $ 1.8 bilyan (1988 Dollar Canadian Dollar). 2006 Yurub heat wave. Soodhada kuleylka ee 2006-da ee Yurub waxay ahayd xilligii cimilada kulul ee soo gaadhay dhammaadkii Juun 2006 qaar ka mid ah dalalka Yurub. Boqortooyada Ingiriiska, Faransiiska, Belgium, Holland, Luxembourg, Talyaaniga, Booland, Czech Republic, Hungary, Jarmalka iyo qaybo galbeed ee Ruushka ayaa aad u saamaysay. Diiwaano dhowr ah ayaa la jebiyey. Wadamada Netherlands, Belgium, Germany, Irland iyo Boqortooyada Ingiriiska, bishii July 2006 waxay ahayd bilawga munaasabadda tan iyo markii ay billaabeen heerarka rasmiga ah. 2015 Bakistaan heat wave. Duufaan aad u kulul oo leh heerkul aad u sarreeya oo ah 49 ° C (120 ° F) ayaa ku dhufatay koonfurta Pakistan bishii Juun 2015. Waxay sababtay dhimashada ilaa 2,000 oo qof oo ka yimid fuuq-baxa iyo kulaylka kuleylka, inta badan gobolka Sindh iyo caasimadeeda, Karachi. 1] [2] [3] Roobka kuleylka ayaa sidoo kale sheegey nolosha xoolaha xayawaanka ah [4] iyo xoolo badan oo xoolo dhaqato ah [5] Munaasabadan ayaa waxaa lagu soo waramey in ay ka dhaceen dabayl kuleyl ah oo ku yaala gobolka deriska ah ee Hindiya kuwaasoo dilay 2,500 qof bishii May 2015. [6] 1980 United States Kuleylka. 1980-kii Heat Wave United wuxuu ahaa wakhti ah kuleyl aad u xoog badan iyo abaaro ba'an ka soo gaadhay inta badan gobollada dhexe ee Maraykanka iyo Southern Plains xagaaga 1980-kii. Waxay ka mid tahay masiibooyinka dabiiciga ah ee dabiiciga ah marka la eego dhimashada iyo burburinta taariikhda Maraykanka, oo ku doodaya ugu yaraan 1,700 oo nool [1] iyo abaartii ba'an, waxyeellada beeraha waxay gaadhay US $ 20.0 bilyan (oo u dhiganta $ 59 bilyan oo ah $ 2017) [3] Waxaa ka mid ah musiibooyinka cimilada ee bilyan oo dollar ah oo ay ku qoran tahay Maamulka Qaranka ee Oceanic and Atmospheric Administration. Maxamed cabdullahi maxamed farmaajo. ahmed hassan ahmed u ku nol south Africa kaar ahaan Johannesburg waxan rabaa dhor rale inaan u sheeko qaran ka somalia yet se loonabadeeyo somaalia kaar ahaan muqdisho ane waxan a wood u leeyahay inaan muqdisho 30 maalin kala tan been ku sooretilahaa Diyaraadka Asiana. Asiana Airlines Inc. (Hangul: 아시아나 항공; Asiana Hanggong KRX: 020560; hore Seoul Airlines) waa mid ka mid ah labada shirkadood ee South Korea oo ay wehliyaan Korean Air. Asiana waxay leedahay xarun ay ku leedahay dhismaha Asiana Town ee Seoul. [3] Diyaaradan ayaa ku taala gudaha Gimpo International Airport iyo xarunteeda caalamiga ah ee Garoonka Caalamiga ah ee Incheon (70 KM) oo ka soo duushay bartamaha Seoul. Sida xubin ka ah Isbahaysiga Star, wuxuu ka shaqeeyaa 14 dariiq oo gudaha iyo 90 caalamiga ah ee rakaabka, iyo 27 dariiq oo xamuul oo dhan Aasiya, Yurub, Waqooyiga Ameerika, iyo Okyaniya. Laga bilaabo bisha Diseembar 2014, shirkaddu waxay shaqaaleysaa 10,183 qof. Inta badan duuliyeyaasha Asiana, shaqaalaha dhulka, iyo duuliyeyaasha hawsha ayaa ku yaal Seoul. Asiana Airlines waa shirkadda ugu weyn ee shirkadda Air Busan, oo ah shirkad hoose oo qiimo jaban oo wadajir ah oo ay wadaagaan magaalada Busan caasimadda. Duulimaadyada ayaa sidoo kale leh boqolkiiba 100 qaybta hawada ee Seoul, oo ah shirkad hoosaysa iyo qiimaha hooseeya. Asiana ayaa sidoo kale waa shirkad rasmi ah oo ka timi kooxda kubada cagta ee South Korea iyo koobka madaxweynaha 2015. Liska Wadada Somaliland. Sido kale fiiri. Liska wadada Somalia Calanka Mangooliya. Heesaha Qaranka ee Mucaaradka (Mongolian: Mongol Ulugīn törín dúlal, IPA: [mɔŋɢɔɮ ʊɮsiŋ tʰөrʲiːŋ tʊːɮaɮ]) waxaa la abuuray 1950. Miyuusigu wuxuu ka kooban yahay Bilegiin Damdinsüren (1919-1991) iyo Luvsanjambyn Mördorj (1919-1996). Sheekooyinka waxaa qoray Tsendin Damdinsüren (1908-1988). National Anthem of the Republic of China. = English translations =. The official translation by Du Tingxiu (Theodore B. Tu) appears in English-language guides to the ROC published by the government. Lyon. Lyon / liːɒ /, (Faransiiska: [ljɔ] (ku saabsan codkan maqal), degaanka [lijɔ]; Arpitan: Liyon [ʎjɔ]) waa magaalo saddexaad ee ugu weyn iyo labaad- ugu weyn magaalooyinka waaweyn ee Faransiiska. Waxay ku taallaa qaybta bari ee bartamaha ku taalla xaafadaha Rhône iyo Saône, [4] qiyaastii 470 km (292 mi) koonfur oo ka timid Paris, 320 km (199 mi) Waqooyiga Marseille iyo 55 km (34 mi) bari ee Saint-Étienne. Degmooyinka magaalada waxaa lagu magacaabaa Lyonnais. Lyon wuxuu lahaa dad ah 513,275 sanadka 2015. [1] Waa caasimadda Metropolis ee Lyon iyo gobolka Auvergne-Rône-Alpes. Aagga caasimadda Lyon waxaa ku nool dad 2,265,375 sanadka 2014, oo ah magaalo labaad oo ugu weyn magaalada France. [2] Magaaladu waxaa loo yaqaan cuisine iyo dhadhanka, iyo calaamadaha taariikhiga iyo dhismaha; Qayb ka mid ah waxay ku diiwaangashan tahay aduunka UNESCO. Lyon wuxuu ahaa taariikh ahaan meel muhiim ah oo wax soo saarka iyo dharka xariir. Lyon waxay door weyn ka ciyaartay taariikhda filimka: waa halka Auguste iyo Louis Lumière ay soo bandhigeen cinematografiska. Waxaa sidoo kale loo yaqaan festifaalka iftiinka, Fête des Lumières, oo bilaabmaysa 8da December, wuxuuna soconayaa muddo afar maalmood ah, oo uu ku kasbaday Lyon magaciisa Capital of Light. Dhaqaale ahaan, Lyon waa xarun weyn oo bangiyada, iyo sidoo kale warshadaha kiimikada, daawooyinka, iyo warshadaha biotech. Magaaladu waxay ka kooban tahay warshad muqaal ah oo muhiim ah oo diiradda lagu saarayo ciyaaraha fiidiyowga, sanadihii ugu dambeeyayna waxay kor u qaadeen qaybta kobcinta degaanka. Lyon waxay martigelisaa xarunta caalamiga ee Interpol, Hay'adda Caalamiga ah ee Cilmi-baarista Kansarka iyo Euronews. Waxaa kaalinta 19-aad galay kaalinta labaad ee France iyo labaad ee Faransiiska loogu talagalay casriyeynta sanadka 2014-ka. [6] Waxay kaalinta labaad ku jirtay kaalinta labaad ee Faransiiska iyo guud ahaan 39-aad ee ku jira liiska qiimeynta ee Mercer 2015. Montpellier. Montpellier (Faransiis: [mɔpəlje, -pɛ-] (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya); [1] [2] Occitan: Montpelhièr [mumpeʎɛ]) waa magaalo ku taal koonfurta France. Waa caasimadda qaybta Hérault. Montpellier waa magaalada 7aad ee ugu weyn Faransiiska, sidoo kale waa magaalada ugu dhaqsaha badan dalka oo dhan 25-kii sano ee la soo dhaafay. Sanadka 2014, 589,610 qof ayaa ku nool magaalooyinka iyo 275,318 magaalada dhexdeeda. Ku dhawaad ​​saddex meelood meel dadka ayaa ah arday ka socota saddex jaamacadood iyo sadex ka mid ah hay'adaha tacliinta sare ee ka baxsan nidaamka jaamacadda magaalada. [3] [4] Waxay ku taallaa xeebta koonfureed ee Faransiiska ee badda Mediterranean, waa magaalada saddexaad ee ugu weyn Faransiiska xeebta Mediterranean ka dib Marseille iyo Nice. Karoonka Iswiidhan. The krona (Swedish: [²kruːna]; plural: kronor; sign: kr; code: SEK) has been the currency of Sweden since 1873. Both the ISO code "SEK" and currency sign "kr" are in common use; the former precedes or follows the value, the latter usually follows it but, especially in the past, it sometimes preceded the value. In English, the currency is sometimes referred to as the Swedish crown, as krona literally means crown in Swedish. The Swedish krona was the ninth-most traded currency in the world by value in April 2016.[3] One krona is subdivided into 100 öre (singular and plural; when referring to the currency unit itself, however, the de facto plural form is ören). However, all öre coins have been discontinued as of 30 September 2010.[4] Goods can still be priced in öre, but all sums are rounded to the nearest krona when paying with cash. Corsican. Corsican (corsu [korsu] ama lingua corsa Corsican waa: [liŋɡu.a korsa]) Luqad jacayl ah oo ku taala Italo-Dalmatian subfamily. Waxay si aad ah ula xiriirto Tuscan, sidaas awgeedna Tuscan ku salaysan Talyaaniga. In ay noocyada waqooyiga gaar ahaan, caqliga labada dhinac ee Corsican iyo Talyaaniga iyo Tuscan labaduba waa sare. Noocyada Corsanka ah ayaa lagu hadlay, iyo ilaa xad, qoraal ahaan, jasiiradaha Corsica (Faransiis) iyo waqooyiga Sardiniya (Talyaaniga). Corsican waxay u adeegsan jirtay doorka doorka vernacular, halka Talyaani ahaa luqadda rasmiga ee Corsica ilaa 1859; ka dib markii Talyaaniga lagu badalay Faransiis, sababtoo ah soo iibsiga jasiiradda oo ka timid Jamhuuriyada Genoa 1768. Labadii qarniyadood ee soo socda, isticmaalka Faransiisku wuu koray illaa xadkeedii, Liberation 1945, jasiiradaha oo idil aqoonta shaqo ee Faransiiska. Qarnigii 20aad waxay arkeen isbeddelka isweydaarsiga jumlada ah, iyadoo jasiiraduhu ay badalayaan dhaqankooda luqadda ilaa illaa aanay jirin af-celin Corsaaniyiin ah oo ku hadhay 1960-kii. Sannadkii 1995, qiyaastii 65% dadka jasiiradda waxay haystaan ​​heerar aqooneed oo ku yaal Corsican, [5] iyo tiro yar oo laga yaabo inay yihiin 10%, waxay u adeegsadeen Corsican sida luqad kowaad. Nice. Niche Occitan: Niça, caadada caadiga ah, ama Nissa, oo aan la joogin, loo yaqaan 'nisa'; Talyaani: Nizza [nittsa; Greek: Νίκαια; Latin: Nicaea) waa kan shanaad Magaalada ugu badan ee Faransiiska iyo caasimadda Alpes-Maritimes dardar. Aagga caasimadda ee Nice wuxuu ku fidaa meel ka baxsan xuduudaha maamulka magaalada, oo dadweynaha ku nool yihiin 1 milyan [1] [2] degaanka 721 km2 (278 sq mi) [1] Waxay ku taallaa Riviera Faransiiska, xeebta koonfur bari ee Faransiiska oo ku taal Badda Mediterranean, oo ah cagaha Alps, Nice waa magaalada labaad ee ugu weyn Faransiiska ee xeebta Mediterranean iyo magaalada labaad ee ugu weyn ee Provence-Alpes-Côte d'Azur gobolka Marseille. Nice wuxuu ku saabsan yahay 13 kiiloomitir (8 mayl) oo ka soo jeeda maareynta Monaco, iyo garoonkeedu waa albaab udubdhexaad ah sidoo kale. Magaalada waxaa lagu naaneesaa Nice la Belle (Nissa La Bella ee Nichard), taas oo macnaheedu yahay Nice Nice, oo sidoo kale ah magaca heesta aan rasmiga ahayn ee Nice, oo uu qoray Menica Rondelly sanadkii 1912. Meelaha Nice ee maanta waxaa ku jira Terra Amata, oo ah goob qadiim ah oo muujiya caddaynta isticmaalka hore ee dabka. Qiyaastii 350 BC BC, Giriigyada Marseille waxay dejiyeen degenaansho rasmi ah waxayna ugu yeerteen Nikaia, ka dib Nike, oo ah ilaahii guusha. [3] Dhamaan da ', magaaladu way isbedeshay gacmo badan. Goobta istaraatiijiga ah iyo dekeddu si weyn ayaa loogu qaybiyay awoodda badda. Qarniyadii waxay ahayd xukunka Savoy, ka dibna wuxuu ahaa qayb ka mid ah Faransiis intii u dhaxaysay 1792 ilaa 1815, markii loo soo celiyay Piedmont-Sardiniya illaa iyo markii dib loo soo celiyay Faransiis 1860. Strasbourg. Jarmalka: Straßburg [ʃtʁaːsbʊɐ̯k]) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee gobolka Grand Est ee Faransiiska, waana xarunta rasmiga ah ee Yurubta. Baarlamaanka. Waxay ku taal meel u dhow jarmalka oo ku yaal gobolka taariikhiga ah ee Alsace, waa caasimadda Bas-Rhin. Sanadkii 2014-kii, magaalada ayaa ku habsatay 276,170 qof oo labadaba Eurométropole de Strasbourg (Greater Strasbourg) iyo Xarunta Arrimaha Strasbourg waxay lahaayeen 484,157 qof. Meelaha magaalooyinka Strasbourg ayaa ku nool dad tiradoodu ahayd 773,347 sannadkii 2013 (ma tirin qaybta xudduudaha ee Jarmalka), taas oo ka dhigtay sagaal mitir oo ugu weyn Faransiiska iyo gurigeeda ilaa 13% dadka deggan gobolka Est ee deggan. Eurodistrot Strasbourg-Ortenau wuxuu ku noolaa dad gaaraya 915,000 oo qof sannadka 2014. [5] Strasbourg waa mid ka mid ah caasimadaha deenishka ee Midowga Yurub (oo ay weheliyaan Brussels iyo Luxembourg), iyadoo ah xarun badan oo ka mid ah hay'adaha yurub, sida Golaha Yurub (oo leh Maxkamadda Yurub ee Xuquuqda Aadanaha, Agaasimaha Yurub ee Qiimaynta Daawooyinka iyo Maqalka Dhaqanka ee Audiovisual European) iyo Eurocorps, iyo sidoo kale Baarlamaanka Yurub iyo wakiilka Yurub ee Midowga Yurub. Magaaladu sidoo kale waa kursi ka mid ah Komishanka Dhexe ee Nidaamka Isgaadhsiinta ee Rhine iyo Machadka Caalamiga ah ee Xuquuqda Aadanaha [6] Kyushu. Kyushu (九州 Kyūshū, Ereyga "Sagaal Dawladaha"; Japanese: [kʲɯːꜜɕɯː]) waa jasiiradda saddexaad ee ugu weyn Japan iyo inta ugu badan koonfur-bari ee afarta jasiiradood ee waaweyn. Magaalooyinka kale ee hore waxay ka mid yihiin Kyūkoku (九 国, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西, 西 西). Magaca gobolka ee taariikhiga ah Saikaidō (西海 道, lanbarka Gawaarida Galbeed) wuxuu u gudbiyay Kyushu iyo jasiiradaha ku xeeran. Dib-u-habaynta Qodobka Taihō ee qarnigii 8aad, Dazaifu waxaa loo dhisay erey maamul oo gaar ah gobolka. [3] Ilaa 2016-ka, Kyushu waxaa ku nool dad ah 12,970,479 waxana ay daboolayaan 36,782 kilomitir kilomitir (14,202 sq m). Lille. Lille (Afka Faransiiska: [lil] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); Af-Holandees: "Rijsel" oo magaciisa la yidhaahdo [rɛi̯səl]; West Flemish: "Rysel") waa magaalo ku taal waqooyiga Faransiiska, Faransiiska Flanders. Wabiga Deulle, oo u dhow xuduuda Faransiiska ee Beljim, waa caasimadda gobolka "Hauts-de-France" iyo hareeraha qaybta "Nord". Sanadkii 2009, Lille waxay ku nooleyd dadweynaha gudaha xudduudaha maamulka, iyo magaalooyinka deggan, taas oo ka dhigeysa magaalada shanaad ee ugu weyn Faransiiska ka dib markii Paris, Lyon, Marseille iyo Toulouse. Rennes. Rennes (Faransiis): [Rooton], Breton: Roazhon, Breton waa: [rwaːzən]; Gallon: Resnn; Laatiin: Qaboojiye Cusub) waa magaalo ku taal bariga Brittany ee waqooyi-galbeed ee Faransiiska oo ku xiran Ille iyo Vilaine. Rennes waa caasimadda gobolka Brittany, iyo sidoo kale waaxda Ille-et-Vilaine. Taariikhda Rennes waxay ku soo noqotaa in ka badan 2,000 oo sanno, markii ay ahayd tuulo yar oo lagu magacaabo Condate. Wadajir ahaan Vannes iyo Nantes, waxay ka mid ahayd magaalooyinka waawayn ee Duchy of Brittany. Laga soo bilaabo bilawgii qarnigii lixaad illaa Faraca Faransiiska, Rennes wuxuu ahaa magaalo baarlamaan, maamul iyo garsoor oo ka tirsan gobolka taariikhiga ah ee Brittany ee Boqortooyada Faransiiska. Tan iyo 1950kii, Rennes waxa ay kor u qaadday duulimaadyada miyiga iyo horumarinta warshadaha casriga ah, gaar ahaan baabuurta. Magaaladu waxay soo saartey qorshooyin dhisme oo ballaaran si loogu daboolo kor u kaca 200,000 oo qof. 1980-dii, Rennes waxay noqotay mid ka mid ah xarumaha ugu muhiimsan ee isgaarsiinta iyo farsamada casriga. Hadda waa xarun cusub oo casri ah oo Faransiis ah. Sannadkii 2015, magaalada ayaa ahayd tobnaad ugu weyn Faransiiska, oo leh degaan weyn oo ku dhow 720,000 oo qof. Iyadoo in ka badan 66,000 oo arday ah sannadka 2016, sidoo kale waa jaamacadda siddeedaad ee ugu weyn Faransiiska. [2] Dadka deggan Rennes waxaa lagu magacaabaa Rennais (e) (es) Faransiis. Sanadka 2018, L'Express ayaa Rennes u magacawday "magaalada ugu nool ee lagu noolaan karo Faransiiska" [3] Glasgow. Glasgow: Glesga Gaelic: Glaschu [kl̪ˠas̪ yimxu]) waa magaalo weyn oo ku yaala Scotland, iyo seddexaad ee ugu weyn magaalada Xaaladda Boqortooyada Ingiriiska. Taariikh ahaan qayb ka mid ah Lanarkshire, magaaladu waxay hadda ka dhigan tahay golaha magaalada Glasgow, oo ah mid ka mid ah 32 degmo ee Scotland; maamulka degmada waa Golaha Magaalada Glasgow. Glasgow waxay ku taallaa Webiga Clyde ee ku yaalla bartamaha West Central Lowlands. Dadka degan magaalada waxaa loo yaqaan 'Glaswegians' ama 'Weegies'. Waa magaalada afraad ee booqashada ugu badan UK. Glasgow waxay ka korodhay degaan yar oo miyiga ah oo ku taal Webiga Clyde si ay ugu noqoto badaha ugu wayn Ingiriiska. Kordhinta laga soo qaaday hoggaamiyaha hoggaamiyaha kiniisadda dhexe iyo royal, iyo aasaaska dambe ee Jaamacadda Glasgow ee qarnigii shan iyo tobnaad, waxa uu noqday xarun weyn oo ah isuduwidda Iskotishka ee qarnigii siddeed iyo tobnaad. Laga soo bilaabo qarnigii siddeedaad iyo wixii ka dambeeyay, magaaladu waxay sidoo kale kortay mid ka mid ah xarumaha waawayn ee ganacsiga transatlantic ee waqooyiga Ameerika iyo reer galbeedka. Iyadoo bilawday Abaabulida Warshadaha, dadweynaha iyo dhaqaalaha Glasgow iyo degaanka ku hareeraysan ayaa si deg deg ah u ballaariyay si ay u noqdaan mid ka mid ah xarumaha hore ee quruxda badan ee kiimikada, dharka iyo injineernimada; badiyaa gaar ahaan warshadaha samaynta maraakiibta iyo maraakiibta badda, oo soo saaray maraakiib badan oo caan ah iyo kuwo caan ah. Glasgow waxay ahayd "Magaalada labaad ee Boqortooyada Ingiriiska" inta badan xilligii Fikradaha Fikradaha iyo Edwardian, inkastoo magaalooyin badani ay ku doodeen inay yihiin mawduucoodii. [8] [9] [10] [11] Catania. Gobolka Catania (Talyaaniga: Provincia di Catania; Sicilian: Pruvincia di Catania) waxay ahayd gobol ku yaal gobolka jasiiradda ee Sicily ee koonfurta talyaaniga. Caasimaddu waxay ahayd magaalada Catania. Waxaa lagu badalay magaalada caasimadda ah ee Catania laga bilaabo 4tii Agoosto 2015. Toulouse. Faransiiska: [tuluz] (ku saabsan codkan maqal), maxaliga ah [tuluzə] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); Oktoobar: Tolosa [tuluzɔ], Laatiin: Tolosa) waa caasimadda Faransiiska ee Haute-Garonne iyo gobolka Occitanie. Magaaladu waxay ku taal bangiyada Wabiga Garonne, 150 Kiiloomitir 93 miles oo u jirta Badda Mediterranean, 230 Km (143 mi) oo ka timid Badda Atlantic iyo 680 Km (420 mile) oo ka timid Paris. Waa magaalada afaraad ee ugu weyn dalka Faransiiska, iyada oo 466,297 dadka deggan laga bilaabo Janawari 2014. Faransiiska, Toulouse waxaa loo yaqaan "Pink City" (La Ville Rose). Deegaanka Toulouse Metro, oo 1,312,304 degganaa sanadka 2014, waa magaalada afaraad ee ugu weyn Faransiiska, ka dib markii Paris, Lyon iyo Marseille, oo ka horreeya Lille iyo Bordeaux. Toulouse waa xarun ka mid ah warshadaha gawaarida yurub ee yurub, xarun ka mid ah Airbus (horay EADS), nidaamka dejinta Galileo, nidaamka gawaarida SPOT, ATR iyo dooxada Aerospace. Waxay sidoo kale martigelisaa xarunta Yurub ee Intel iyo Xarunta Xarunta Xiriirka Toulouse (CST), Xarunta ugu weyn ee Maqalka Europe. Thales Alenia Space, iyo Astrium Satellites waxay sidoo kale joogaan Toulouse. Jaamacadda Toulouse waa mid ka mid ah kuwa ugu da 'weyn Yurub (oo la aasaasay 1229), iyada oo in ka badan 103,000 arday, waa jaamacadda afaraad ee ugu weyn Faransiiska, ka dib jaamacadaha Paris, Lyon iyo Lille. Jeeg. Czech (/ tʃɛk /; čeština Czech waa: [tʃɛʃcɪna]), taariikh ahaan Bohemiyan [6] (boazhiːmiən, bə - /; [7] lingua Bohemica ee Laatiinka), waa luqada galbeedka Slavic ee kooxda Czech-Slovak. [6] In ka badan 10 milyan oo qof ayaa ku hadla, waxay u adeegtaa luqadda rasmiga ah ee Jamhuuriyadda Czech. Czech wuxuu si dhow ula xiriiraa Slovakka, ilaa heerka caqli-galnimada si aad u heer sareeya. [8] Sida luqadaha kale ee Slavic, Czech waa luuqad fool-ka-fool ah oo leh nidaam hodan ah oo miro-dhalineed iyo amar erey oo rogrogmi kara. Erayada waxaa si weyn u saameeyay Latin [9] iyo Jarmal. [10] Bloomberg Warka. Bloomberg News waa wakaalad warbaahineed oo caalami ah oo fadhigeedu yahay New York, Maraykanka iyo qaybta Bloomberg LP Content oo ay soo saartay Bloomberg News ayaa waxaa lagu faafiyaa Bloomberg Terminals, Bloomberg Television, Bloomberg Radio, Bloomberg Businessweek, Bloomberg Suuqyada, Bloomberg.com iyo platformada Bloomberg. Tan iyo sannadkii 2015, John Micklethwait wuxuu ahaa kan tifaftiraha ah. [2] Haitian Creole. Haitian Creole (Haitian Creole); Haitian Creole: kreyòl ayisyen, [5] [5] Haitian Creole: [kristejɔl]; Faransiis: Créole haïtien) waa luuqad Faransiis ku saleysan oo ay ku hadlaan 9.6-12 milyan oo qof oo adduunka ah, iyo luqadda kaliya ee ugu badan Haitians. [6] [7] Waa luqad faneed oo ku saleysan qarnigii 18aad ee Faransiiska oo saameyn ku yeeshay afafka Portuguese, Isbaanishka, Ingiriiska, Taíno, iyo luqadaha Galbeedka Afrika. [8] Haitian Creole ayaa ka soo baxday xidhiidhka u dhexeeyay degaannada Faransiiska iyo addoomaha Afrika intii lagu jiray ganacsiga addoonta Atlantic ee ku yaala gobolka Faransiiska ee Saint-Domingue (hadda Haiti). Haitians waa beesha ugu weyn ee kobcinta lahaanshaha adduunka. [9] Isticmaalka iyo waxbarashada Haitian Creole-oo aan si isku mid ah u fahmi karin Faransiis-waxay ku muransanayd tan iyo ugu yaraan qarnigii 19aad: halkaasoo Haiti ay u aragtay Faransiis inay calaamad u tahay colonialism, Creole ayaa ka careysiisay fannaanka francophone sida falsafada ama farsamada qofka faqiirka ah. [10] [11] Ilaa dhamaadkii qarnigii 20aad, madaxweynayaasha Haiti waxay ku hadlaan Faransiis kaliya muwaadiniinta muwaadiniinta ah, illaa iyo sannadkii 2000, waxbarashadii dugsiyada hoose ee Haitian waxay ku lahayd Faransiis, luqad shisheeye badi ardayda. [6] Dagaalkii Bangladesh. Dagaalka Jabhadda Bangladesh (Bengali: মুক্তিযুদ্ধ Mukhtijuddho), oo sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Bangladesh ee Madax-bannaanida, ama Dagaalka Jirdilka ah ee Bangladesh, wuxuu ahaa kacaan iyo iskahorimaadyo hubaal ah oo ay keentay kor u kaca dhaqdhaqaaqa qaranka ee bengaliya ka dibna waxa uu ahaa bariga Pakistan intii lagu jiray xasuuqii Bangladesh ee 1971. Waxay keentay xornimada Jamhuuriyadda Dadka Bangladesh. Dagaalku wuxuu bilaabmay ka dib markii ciidamada Pakistaanku ay saldhig ka dhigteen galbeedka Pakistan oo ay saldhig ku leeyihiin hawlgalada "Operation Searchlight" ee ka dhanka ah dadka reer Pakistan maalintii habeenkii 25 Maarso 1971. Waxay raacdey nidaamkii nidaaminta nidaamka diiniga ah ee muwaadiniinta Bengali, arday, aqoonyahanno, beelaha laga tirada badan yahay iyo shaqaalaha hubaysan. Junta ayaa natiijadii ka soo baxday doorashadii 1970-kii waxaana qabatay Ra'iisul-wasaare Sh. Sheikh Mujibur Rahman. Dagaalka ayaa dhacay dhammaadkii 16kii Diseembar 1971 ka dib markii West Pakistan ay isdhiibtay. Dhulalka iyo magaalooyinka ku yaal bariga Pakistan ayaa waxay arkeen howlgallo milatari oo ballaaran iyo weeraro cirka ah oo ay ku xakamaynayaan ficil la'aanta madaniga ah ee la sameeyay ka dib markii ay dhacday doorashadii 1970-kii. Ciidanka Pakistan oo taageersanaa Islaamiyiinta, ayaa abuuray maleeshiyooyin xagjirnimo ah - Razakar, Al-Badr iyo Al-Shams - si ay u caawiyaan inta lagu jiro weerarrada dadka maxalliga ah. [14] [15] [16] [17] Urdu-ku hadla Biharis ee Bangladesh (Qowmiyadaha tirada yar) ayaa sidoo kale lagu taageerayay ciidamada Pakistan. Xubno ka tirsan millatariga Pakistan iyo taageerada maliishiyada ee ku lugta leh dilal ballaaran, tarxiil iyo kufsi-cololeed. Caasimadda Dhaka waxay ahayd goobo xasaasi ah oo ay ka mid yihiin xasuuqii Jaamacadda Dhaka iyo Dhaka. Qiyaastii 10 milyan oo qaxooti Bengaal ah ayaa u qaxay dalalka deriska ah, halka 30 milyan oo qofna ay gudaha ku barokaceen. [18] Dagaalyahanka madaniga ahi wuxuu u dhexeeyaa dadka ajnebiga ah ee ku nool Bengalis iyo Urdun. Aqoon isweydaarsi tacliineed ayaa ka soo horjeeda in xasuuqyada ay geysteen millatariga Pakistan ay yihiin xasuuq. Comesa. Suuqa Suuqyada ee Bariga iyo Koonfurta Afrika (COMESA) waa goob ganacsi bilaash ah oo leh labaatan xubnood oo ka kala socda Tunisia ilaa Swaziland. COMESA waxaa la aasaasay Bishii Disember 1994-kii, oo badashay Aagagga Ganacsiga Ganacsiga ee laga soo bilaabo 1981-kii. Sagaal dalalka xubnaha ka ah waxay abuureen goob ganacsi bilaash ah 2000 (Jabuuti,Somalia Masar, Kenya, Madagascar, Malawi, Mauritius, Suudaan, Zambia iyo Zimbabwe) Rwanda iyo Burundi oo ku biiray FTA 2004, Comoros iyo Liibiya 2006, iyo Seychelles 2009. COMESA waa mid ka mid ah tiirarka Bulshada Dhaqaalaha Afrika. Sanadkii 2008, COMESA waxay ogolaatay in la kordhiyo aagagga ganacsiga bilaashka ah oo ay ka mid yihiin laba xubnood oo kale oo ganacsi oo Afrikaan ah, Bulshada Bariga Afrika (EAC) iyo Bulshada Horumarinta Koonfurta Afrika (SADC). COMESA waxay sidoo kale tixgelineysaa nidaamka fiisada caadiga ah si kor loogu qaado dalxiiska. [2] SADC. Bulshada Horumarinta Koonfurta Afrika (SADC) waa hay'ad dawlad-goboleed oo xarunteedu tahay Gaborone, Botswana. Ujeeddadiisu waxay tahay in la sii wado wada shaqeyn bulsho-dhaqaale iyo is-dhex-galka iyo sidoo kale iskaashiga siyaasadeed iyo ammaanka ee 16ka koonfur Afrika Ecowas. 2015 |GDP_nominal_rank = 21st |GDP_nominal_year = |GDP_nominal_per_capita =$1,985|GDP_nominal_per_capita_rank = Bulshada Dhaqaalaha ee Gobolada Waqooyiga Afrika, oo loo yaqaano ECOWAS, waa urur goboleed ee shan iyo toban dal oo ku yaal Galbeedka Afrika. Wadar ahaan, wadamadani waxay ka kooban yihiin dhul gaaraya 5,114,162 km2 (1,974,589 sq mi), sannadka 2015 wuxuu lahaa dad lagu qiyaasay in ka badan 349 milyan. Ururka ayaa la aasaasay 28-kii Maajo 1975, iyadoo la saxiixay Heshiiska Lagos, iyada oo la raacayo tilmaamaheedii lagu xoojin lahaa isdhexgalka dhaqaalaha ee gobolka. Qaybta dib loo eegay ee heshiiskii ayaa la isku raacay oo la saxiixday 24 kii July 1993 Cotonou. Waxaa loo tixgeliyaa mid ka mid ah tiirarka gobolka ee tiirarka dhaqaalaha Afrika (AEC), ujeeddada dawladaha ECOWAS waa in ay "isku kalsooni isku qabaan" wadamada xubnaha ka ah iyada oo abuuraysa hal mashruuc ganacsi oo weyn oo lagu dhisayo dhaqaale buuxa iyo ururka ganacsiga. ECOWAS waxay sidoo kale u adeegtaa ciidan nabad ilaalin ah gobolka, iyadoo waddamada xubnaha ka ah ay marmarka qaarkood u diraan ciidamo isku dhaf ah si ay u farageliyaan wadamada xubnaha ka ah ururka waqtiyada xasiloonida siyaasadeed iyo xasilloonida. Sanadihii ugu dambeeyay waxaa ka mid ahaa faragalinta Ivory Coast sanadkii 2003, Liberia sannadkii 2003, Guinea-Bissau 2012, Mali ee 2013, iyo Gambia sanadkii 2017. [5] EAC. Bulshada Bariga Afrika (EAC) waa hay'ad dawladeed oo ka kooban lix dal oo ku yaala Afrika ee harooyinka Great East ee Bariga Afrika: Burundi, Kenya, Rwanda, Koonfurta Suudaan, Tanzania, iyo Uganda. John Magufuli, Madaxweynaha Tansaaniya, waa guddoomiyaha EAC. Ururka waxaa la aasaasay 1967, burburay 1977, waxaana la soo nooleeyey 7 July 2000. [6] Sannadkii 2008, ka dib wadaxaajoodyo lala yeeshay Bulshada Horumarinta Koonfurta (SADC) iyo Suuqa Caadiga ah ee Bariga iyo Koonfurta Afrika (COMESA), EAC waxay ogolaatay degaan ganacsi oo balaaran oo ay ka mid yihiin waddamada xubnaha ka ah saddexda urur. EAC waa qayb muhiim u ah Bulshada Dhaqaalaha Afrika. EAC waa hal-abuur hor leh oo lagu dhisayo Ururka Iskaashiga Bariga Afrika, oo ah xubin ka mid ah xubnihiisa oo ku biiray dowlad madaxbanaan. Sanadkii 2010-kii, EAC waxay soo saartay suuqeeda guud ee alaabooyinka, shaqada, iyo caasimadda gobolka dhexdeeda, iyada oo ujeedadu tahay in la abuuro lacag caadi ah iyo ugu dambeyntiina federaal buuxda. Sannadkii 2013, waxaa la saxiixay qandaraasyo ay ku muujinayaan qorshayaashooda si ay u bilaabaan midowga lacagta 10 sano gudahood. [8] Wadada Gardiner Expressway. Frederick G. Gardiner Expressway, oo loo yaqaan 'Gardiner Expressway' ama kaliya Gardiner, waa macaamiisha degmada Toronto, Ontario, Canada. Ku dhowaad xeebta hoosteeda Lake Ontario, waxay ka kooban tahay cagta cagta ee Don Valley Parkway (DVP) oo ku taal bariga, oo ka soo gudubta afka webiga Don River, wadada Highway 427 iyo Queen Elizabeth Way (QEW) galbeed. Bariga Dufferin Street, waddada ayaa sare u kacday. Waxay ka sii gudubtaa Lake Shore Boulevard bari ee Bathurst Street. Moon Jae-in. Moon Jae-in (Korean waa: [mun dмәкɛ̝.in]; wuxuu dhashay 24 Janaayo 1953) wuxuu ahaa siyasi Kuuriyaanka ah oo u shaqeeya madaxweynaha 19aad iyo haatan ee koonfurta Kuuriya tan iyo sannadkii 2017. [2] [4] Waxa loo doortay kaddib markii loo doortay Park Geun-hye oo ah musharaxa Xisbiga Dimuqraadiga. [5] [6] Dhaqdhaqaaqii hore ee ardayga, qareenka xuquuqda aadanaha iyo madaxa shaqaalaha ee xilligaa - Madaxwaynaha Roh Moo-hyun, [7] Moon wuxuu hoggaamiyay hogaamiyaha xisbiga Dimuqraadiga (2015-2016) iyo xubin ka tirsan Golaha Qaranka 19-aad (2012-2016). Waxa kale oo uu ahaa musharaxa xisbiga hore ee Democratic Party ee doorashadii madaxweynenimo ee 2012-ka kaas oo uu ku dhuftay dhuuntii Park Geun-hye. Lee Nak-yeon. Lee Nak-yeon (Kuuriya: 이낙연, dhashay 20 Disember 1951), [1] [2] [3] sidoo kale loo yaqaan Lee Nak-yon, waa siyaasi South Korea ah oo ah 45-jir iyo ra'iisul-wasaaraha hadda ee South Korea. [4] [5] Wuxuu hore u ahaan jirey guddoomiyaha gobolka Jeollanam. Ka hor inta uusan u shaqeynin guddoomiye, wuxuu u shaqeeyay saxafiyad Dong-a Ilbo wuxuuna u adeegay xubin ka mid ah Golaha Qaranka afar heer. Saad Hariri. Saad El-Din Rafik Al-Hariri [5] (Carabi: سعد الدين رفيق الحريري; 18-kii April 1970) waa siyaasad Lubnaan ah oo ahayd Ra'iisal Wasaaraha Lubnaan tan iyo Bishii December 2016. [6] Waxa uu sidoo kale ahaa Ra'iisul Wasaaraha bishii November 2009 ilaa June 2011. Wuxuu ahaa wiilkii labaad ee Ra'iisul Wasaarihii hore ee Lubnaan Rafal Hariri, oo la dilay sanadkii 2005-kii. Hariri ayaa sidoo kale ahaa hoggaamiyaha Xisbiga Dhaqdhaqaaqa Mucaaradka tan iyo 2005tii. "Qeybta ugu xoogan" ee Isbahaysiga Maarso 14. [7] Ka dib saddex sano oo uu ku noolaa dibadda, wuxuu ku soo noqday Lubnaan 8-August 2014 [6] [8] [9] waxaana loo magacaabay ra'iisul-wasaaraha 3-dii November 2016. Xeerarka Hariri ayaa ku dhawaaqday inay doonayso in ay is casisho, oo la daabaco 4-ta bisha November 2017 oo ku saabsan gobolka Sacuudi TV-ga, ayaa si weyn loo soo arkay iyada oo qayb ka ah khilaafka u dhexeeya Iran iyo Sacuudi Carabiya ee Lubnaan, [10] waxayna kiciyeen khilaaf u dhexeeya Lubnaan iyo Sacuudi Carabiya. Is-casilaadda ayaa mar dambe la joojiyay, ka dib markii madaxweyne Michel Aoun uu codsaday "in la joojiyo talobixin dheeraad ah". Hariri ayaa iska casilay istiqaaladii 5kii diisanbar. Fuad Masum. Muhammad Fu'ad Masum (Carabi: محمد فؤاد معصوم, translation) Muhamad Fū'ād Ma'ṣūm; Kurdun: محمد فوئاد تعسووم, 1 Jannaayo 1938) [1] waa siyaasi ciraaqi ah oo madaxweyne Ciraaq laga soo bilaabo 24 Luulyo 2014 Waxa uu yahay siyaasi caan ah oo ciraaqi ah oo ciraaqi ah [2] [3] waxaana loo doortay madaxweyne ka dib doorashada 2014-ka. Masum waa madaxweynaha labaad ee non-Carabta ee Ciraaq, oo ku guuleysatay Jalal Talabani, sidoo kale Kurdid, wuxuuna ahaa kalsooni talabani. Abdel Fattah el-Sisi. Abdel Fattah Saeed Hussein Khalil El-Sisi (Carabi: عبد الفتاح سعيد حسين خليل السيسى'Abdel-Fattāḥ Sa'īd Ḥesēn Khalīl es-Sīsi Carabi: [ʕæbdel.fættæːħ sæʕiːd ħeseːn xæliːl ɪssiːsi]: wuxuu dhashay 19-kii November 1954) waa madaxwaynaha lixaad ee Masar, xafiis tan iyo 2014. Field Marshal Sisi wuxuu ku dhashay Qaahira kadib markii uu ku biiray milatariga, waxa uu ku dhajiyay Sucuudi Carabiya ka hor intii aanu qorin Taliska Ciidanka Xoogga ee Masar iyo shaqaalaha. Sanadkii 1992-kii, Sisi waxa ay ku tababartay Taliska Midawga Adeegyada Iskaashiga iyo Shaqaalaha Qaybta ee Watchfield, Oxfordshire, Boqortooyada Midowday, ka dibna 2006 waxaa lagu tababarey Xarunta Ciidanka Ciidanka Midawga Afrika ee Carlisle, Pennsylvania. Sisi wuxuu u shaqeeyay sidii taliyihii hoggaanka ahaa ee mihnadlaha ahaa kadibna wuxuu ahaa agaasimaha sirdoonka milatariga. Ka dib kacaankii Masar ee 2011 iyo doorashadii Maxamed Mursi ee madaxweynihii Masar, Sisi waxaa loo magacaabay wasiirka difaaca Morsi 12-kii Agoosto 2012-kii, isaga oo beddelay Mubaarak xiligii Xuseen Tantawi. Mohammed bin Rashid Al Maktoum. Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum (Carabi: محمد بن راشد آل مكتوم; Muḥammad bin Rashid al Maktūm; 15 July 1949), waa madaxweyne ku xigeenka iyo ra'iisul wasaaraha Imaaraadka Carabta (UAE), iyo Rule of the Emirate of Dubai. [4] Tan iyo markii uu ku biiray 2006-dii, ka dib geeridiisii ​​walaalkiis Sheikh Maktoum, wuxuu dib-u-habeeyn ka sameeyay Dawladda Imaaraadka Carabta, laga bilaabo Istaraatijiyadda Dawladda Federaalka ee Dawladda Iiraan bishii Abriil 2007. Sanadkii 2010 wuxuu bilaabay aragtida UAE 2021 iyada oo ujeedadu ahayd samaynta Imaaraadka mid ka mid ah waddamada ugu fiican adduunka 2021. [5] Wuxuu mas'uul ka yahay koritaanka Dubai ee magaalada adduunka, [6] iyo sidoo kale bilaabista shirkado waaweyn oo ay ka mid yihiin Emirates Airline, DP World, iyo Jumeirah Group. Qaar badan oo ka mid ah kuwan waxaa haysta Dubai Holding, shirkad leh ganacsiyo badan oo kala duwan iyo maalgashi. Sheikh Mohammed wuxuu kormeeray mashaariic badan oo ka socda Dubai oo ay ka mid yihiin abuuritaanka beerta tiknoolajiyada iyo aagga dhaqaalaha, Dubai Internet City, Dubai Media City, Xarunta Maaliyadda Maalinta ee Dubai, Palm Islands iyo Burj Al Jaamac. Waxa kale oo uu sii waday dhismaha Burj Khalifa, dhismaha ugu dheer dunida. [7] Khalifa bin Zayed Al Nahyan. Khaliifa bin Zayed bin Sultan Al Nahyan (Carabi: 7-September 1948, oo lagu magacaabay Sheikh Khalifa) waa madaxweynaha Imaaraadka Carabta, Amiirka Abu Dhabi iyo Agaasimaha Sare ee Ciidamada Difaaca Midoobey [2] Sheikh Khalifa ayaa aabihiis Zayed Bin Suldaan Al Nahyan uu ku guuleystay inuu noqdo Abu Emir Dhamaan 2dii Nofember 2004 wuxuuna noqday madaxweyne ku xigeenka Federaalka maalinta xigta. Sheekh Khan wuxuu horey u ahaan jirey madaxweyne tan iyo dabayaaqadii 1990-maadkii isaga oo aabihiis la kulmay dhibaatooyin caafimaad. "Sheekh Khalifa sidoo kale waa guddoomiyaha Abu Dhabi Investment Authority, oo maamula $ 875 bilyan oo hantida ah, lacagta ugu badan ee ay maamusho waa madaxa qaran ee caalamka. [3] Wadar ahaan, qoyska Al Nahyan ayaa la aaminsan yahay inay haystaan ​​nasiib ah $ 150 bilyan. [4] Bishii Janaayo 2010, qaab dhismeedka ugu dheer dunida, oo markii hore loo yaqaanay Burj Dubai, waxa loo bedelay Burj Khalifa oo sharaf leh Sheekh. Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah. Sheikh Sabah IV Ahmad Al-Jaber Al-Sabah GCB (Honor) (Carabi: الشيخ صباح الأحمد الجابر الصباح; dhashay 16 June 1929) [1] waa Amiirka 15aad iyo Amiirka 5aad ee Kuwait iyo Taliyaha Ciidanka Ciidamada Kuwait. Wuxuu ku dhaartay 29kii Janaayo 2006 kadib markii uu xaqiijiyay Golaha Qaranka. Wuxuu yahay wiilka afaraad ee Sheikh Ahmad Al-Jaber Al-Sabah. Amiirka Kuwait Sheekh Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah ayaa sharaf u sameeyey Hay'adda Qaramada Midoobay ee 9-kii September, 2014-kii waxaana loo magacaabay hogaamiyaha howlaha bani'aadamnimada [2] Bishii Maarso 2017, waxaa la siiyay Doctorate Honorary University oo ka socda Jaamacadda Kuwait ee doorkiisa bani'aadamnimada iyo adduunka. [3] Mohammad bin Salman. Mohammad bin Salman bin Abdulaziz Al Saud (Arabic: محمد بن سلمان بن عبدالعزيز آل سعود Muhammad bin Salmān bin 'Abd al-'Azīz Āl Sa'ūd; 31 August 1985 [1] [2] [3] sida MbS, [1] [4] [5] waa amiirka amniga ee Sacuudi Carabiya, oo sidoo kale u shaqeeya Ra'iisul Wasaare kuxigeenka koowaad, [6] Madaxweynaha Golaha Arrimaha Dhaqaalaha iyo Horumarinta iyo Wasiirka Gaashaandhiga wakhtigaas. [7] Waxa lagu sharaxay awoodda ka dambaysa carshiga aabbihiis, King Salman. [8] Waxaa loo magacaabay Amiirka Crown Prince [9] bishii Juun 2017 kadib markii uu aabbihiis go'aansaday in uu ka saaro Muhammad bin Nayef dhammaan boosaska, iyadoo Mohammad bin Salman uu carabaabay carshiga. [10] [12] Waxa uu hoggaaminayay dhowr isbeddel oo guuleysi ah, oo ay ka mid yihiin sharciyada xakameynaya awoodaha booliska diinta, [13] iyo ka saarista xayiraadda gawaarida dumarka [14] Dhaqanka dheeraadka ah ee dhaqdhaqaaqa ee uu ku jiro xukunkiisa waxaa ka mid ah riwaayadaha ugu horreeya ee Sucuudiga oo ah fanaanad haween ah, garoonkii ugu horeeyay ee isboortiga Sucuudiga ah oo haweenka uqorsho, [15] iyo joogitaanka haweenka xoogga shaqaalaha [16] Tamim bin Hamad Al Thani. Sheekh Tamim bin Hamad Al Thani (Carabi: تميم بن حمد آل ثاني, 3 June 1980) waa Amiir ee Qatar. Wuxuu yahay wiilkii afraad ee Amir hore, Hamad bin Khalifa Al Thani. Wuxuu noqday Amiirkii 8-aad ee Qadar 25-kii Juun 2013 ka dib markii uu aabbihii u dhaariyay. Tamim waxa ay qabatay xarumo kala duwan oo dowladda ka tirsan oo ku yaala Qadar waxayna sidoo kale ka shaqeysey inay kor u qaaddo dhacdooyinka isboortiga ee gudaha dalka gudihiisa. Ilaa 2018, Tamim waa boqortooyada ugu da'da yar ee ka mid ah wadamada GCC [1] [2] iyo kan ugu da'da yar adduunka. Wadanama Baasaboorka Tirooyin. Andorra, Austria, Azerbaijan,Burma, Bahrain, Botswana, Japan, China,Czech Republic, Fiji,India,Indonesia, Ecuador, Estonia, Iran, Papua New Guinea, Brunei, Japan, Peru, Kuwait, Kazakhstan, Chile, Kiribati, Korea, Kuwait, Latvia,Singapore, Slovakia, Ecuador, Lithuania, Solomon Islands,Fiji,Malaysia, Mauritius, Netherlands, United Arab Emirates (UAE), Romania, Mexico, Nepal, Venezuela, Norway, Zimbabwe, Mauritius, Myanmar, Nepal Australia, Barbados,Belgium, Bangladesh, Canada, Cyprus, Denmark, United States, United Kingdom, Switzerland, South Korea, South Africa (requires permission), Masar(requires prior permission), Greece, France, Finland, Germany (requires prior permission), Iraq, Italy, Israel, Ireland, Poland, Hungary, Iceland, Kenya, Sweden, Slovenia, Syria, Serbia Somalia, Armenia, Thailand, Lebanon, Malta, Spain (allows only with certain Latin American countries), Tonga, Philippines, Sierra Leone, Sri Lanka (by retention), Pakistan (accepts only with 16 countries), Portugal, Turkey (requires permission) Kooxaha Dhiigga. 1. Assumes absence of atypical antibodies that would cause an incompatibility between donor and recipient blood, as is usual for blood selected by cross matching. Shirkad Halliburton. Shirkadda Halliburton waa shirkad caalami ah oo Maraykan ah. Mid ka mid ah shirkadaha adeegga shidaalka ee ugu weyn caalamka, wuxuu leeyahay hawlo in ka badan 70 dal. [6] Waxay leedahay boqolaal ka mid ah xayawaanada, shirkadaha, laanta, shaandhaynta, iyo qaybaha dunida oo dhan waxaana shaqaaleysiisaa qiyaastii 50,000 oo qof. [7] Shirkaddu waxay leedahay laba xarun oo ku yaala Houston iyo Dubai, waxayna ku sii jirtaa Maraykanka. [8] [9] [10] Qeybta ganacsiga ee Halliburton waa Kooxda Adeega Tamarta (ESG). Waxay bixisaa badeecooyin badan iyo adeegyo macaamiisha saliidda iyo saliidda gaas ee adduunka oo dhan ilaa afar iyo tobanka tobnaad ee khidadaha adeegga alaabada: Qalabka dabiiciga ah, Hirgelinta, Qalabka dhamaystirka, Multi-Chem, Kumbiyuutarka & Adeegyada Hawlaha, Hagaajinta Wax soosaarka, Xalka Wax-soosaarka, Baroid, & Adeegyada, Adeegyada Adeegyada & Adeegyada, Meelaha Shidaalka, Tijaabada iyo Subsea, Wireline & Isticmaalka, iyo La-tashiga & Maareynta Mashruuca. Kaaliyaha hore ee Halliburton, KBR, waa shirkad weyn oo dhismaha ah ee warshadaha, saliidda, dhuumaha, iyo dhirta kiimikada. Halliburton wuxuu ku dhawaaqay 5-tii Bishii 5-aad ee 2007-da inay iibisay kala qaybinta oo xiriirkii shirkadeed ee KBR, oo ahaa heshiiskii, injineerka iyo dhismaha qayb ahaan shirkadda. [11] Shirkadda ayaa ku lug lahayd khilaafyo badan, oo ay ku jirto Qaraxa Deepwater Horizon, kaas oo ay ku heshiiyeen in ay dejiyaan sheegashooyin sharci ah oo ka dhan ah iyada oo bixinaysa dacwad dhan $ 1.1 bilyan. Heshiiskaas oo la gaarsiiyay Wasaaradda Caddaaladda Mareykanka, Halliburton ayaa ogolaaday inuu bixiyo $ 382 milyan si uu u xallilo kiisaska laaluushka. [12] Ciraaq, oo ah mid ka mid ah xayawaanada Halliburton waqtigaa, laalu lacag siinayay madaxda sare ee Nigerian intii u dhaxaysay 1994 iyo 2004. Jeff Miller ayaa loo dallacsiiyay madaxweyne Halliburton bishii Agoosto 2014, iyo agaasimaha Juun 1, 2017, isaga oo beddelaya Dave Lesar. Shirkad Schlumberger. Schlumberger Limited (Faransiis: [ʃlœ.bɛʁʒe]) waa shirkadda adeegga shidaalka ee ugu weyn dunida. [2] [3] Schlumberger waxaa ku shaqeeya qiyaastii 100,000 oo qof [4] oo ka wakiil ah in ka badan 140 waddan oo ka shaqeeya in ka badan 85 dal. Schlumberger waxa ay leedahay afar xafiis oo maamul ah oo ku yaal Paris, Houston, London, iyo Hague. [6] Schlumberger waxaa lagu daraa Willemstad, Curaçao sida Schlumberger N.V. [7] iyo ganacsiyada on New York Stock Exchange, Euronext Paris, London Stock Exchange, iyo SIX Swiss Exchange. [8] Schlumberger waa shirkad Fortune Global 500 ah, oo ku jirta kaalinta 287 ee 2016, [9] iyo sidoo kale ku qoran liiska Forbes Global 2000, oo ku jirta kaalinta 176 ee 2016. [10] Shirkad DOF Subsea. DOF Subsea waa shirkad shisheeye oo caalami ah. Shirkaddu waxay bixisaa mashruuc isku dhafan oo maareynaya lana maareynayo xalalka subsea ee warshadaha saliidda iyo gaaska ee caalamiga ah. Shirkaddu waxay bixisaa adeegyo saliidda iyo gaasta soo saarta dunida oo dhan. Hantida waxaa ka mid ah 26 maraakiib dibadeed, 52 baabuur oo ka shaqeynaya, 1 gaadhi oo dhexdhexaadin ah iyo 11 kufsi. Shirkadda ayaa shaqaynaysay illaa iyo 1980-yadii. Bixinta adeegyada adeegyada subsea waxaa ka mid ah maaraynta xeebaha, sahaminta, dayactirka iyo dayactirka dhismayaasha hoosta, taageerida dhismaha iyo injineernimada. Sanadkii 2008, DOF ASA iyo First Reserve Corporation, shirkad istiraatiijiyadeed oo khaas ah oo awood leh, ayaa heshiis la gashay DOF ASA, iyada oo ku xiran xaaladaha qaarkood ay ku qanacsan yihiin, waxay soo gudbin doonaan dalab si ay u helaan dhammaan saamiyada ay DOF Subsea ku leeyihiin NOK 39.00 halkii qaybood ee lacagta. Qeyb ka mid ah heshiiska, DOF iyo First Reserve ayaa sidoo kale isku raacay in ay galaan macaamilo dhowr ah oo soo socdo ah haddii dalabku uu guulaystay oo xaaladaha qaarkood ay ku qanacsan yihiin. Haddii dalabku uu guuleysto, DOF waxay sii wadi doontaa iibinta khasabka ah ee saamiyada ku soo haray ee DOF Subsea oo ay dib u dhigto DOF Subsea. Ka dib markii la helo saamiga haray ee DOF Subsea (oo ay ku jirto iibsashada qasabka ah), DOF waxay ku wareejin doontaa 100% saamiyada saamiyada DOF Subsea in shirkad gaar ah oo HoldCo ah, kaas oo markaa lahaa 51% DOF 49 % by First Reserve. Shirkad Acteon Group (company). Acteon waa shirkad gaar ah oo adeega subsea. Acteon Group Ltd waxaa laga diiwaan geliyaa England, [1] xaruntiisuna waxay ku leedahay Norwich. The Acteon Group waa mid ka mid ah shirkadaha ugu waaweyn ee East Anglia, [2] oo ka kooban 17 shirkadood oo bixiya adeegyo hoosaad oo dhexdhexaad ah, badiyaa saliidda, gaaska iyo dib u cusbooneysiinta, iyada oo si gaar ah diiradda loo saarayo aasaaska iyo isdhexgalka; risaaqayaasha, kiciyeyaasha iyo goobaha socda; Qalabka elektarooniga, qalabka iyo baaritaanada; iyo maareynta hawlaha iyo bixinta shaqada. Acteon wuxuu bixiyaa qalab ballaaran, qalabka teknoolajiyada iyo adeegyada waxaana uu matalaa marxalad kasta oo ku jirta nolosha shidaalka. sido kale fiiri. Saliidka shirkad Shirkad FairfieldNodal. FairfieldNodal waa shirkad qaas ah oo adeega geophysical ah oo leh hawlaha adduunka. Sanadkii 2010, Fairfield Industries waxaa loo magacabay FairfieldNodal, oo ah magaca ka muuqda khibradda shirkadda ee tiknoolojiyada nodal [1] Fairfield ayaa xarunteedu tahay Sugar Land, Texas oo ka baxsan Houston xafiisyo gudaha Denver, New Orleans, iyo Lafayette iyo xafiisyo caalami ah oo ku yaal London, Beijing, Ho Chi Minh City iyo Jakarta. Ganacsiga aasaasiga ah ee Fairfield wuxuu ahaa ruqsadda 3-D, xogta aan macaamiisha ahayn ee laga helo xogta qarsoodiga ah ee ka badan 48,000 oo mitir kilomitir 3D ah oo ka timid Gacanka Mexico. Shirkaddu waa lammaane u ah adeega Fairfield-Maxwell, Ltd. [2] Shirkad Kobe Steel. Shirkadda Kobe Steel, Ltd. (Shirkadda Isboortiga ee Cooperative), ayaa ku shaqeeya adduunka oo idil Kobelco, waa shirkad wayn oo Jabuutiyaan ah oo saldhigeedu yahay Chūō-ku, Kobe. Kobe Steel waxay sidoo kale leedahay saamiga Osaka Titanium Technologies. [3] Shirkaddu waxay bixisaa qiyaastii kala badh suuqyada caalamka ee fiilooyinka loo isticmaalo mootooyinka mashiinnada baabuurta. [4] Waxaa la aasaasay bishii Sebtembar 1, 1905. Goobta dekedda weyn ee magaaladu waxay faa'iido u leedahay soo dejinta iyo dhoofinta macdanta birta iyo dhuxusha. Waa mid ka mid ah shirkadaha warshadaha ee ugu da'da weyn Kobe. [5] Kobe Steel waa milkiilaha kooxda rugby Kobelco Steelers. Shirkaddu waxay ku qoran tahay Tokyo iyo Nagoya Stock Exchange, oo ku yaalla Osaka Securities Exchange oo ay ka mid tahay shirkadda Nikkei 225 stock index. [6] Laga soo bilaabo Maarso 31, 2014, shirkaddu waxay lahayd 208 shaqaale ah iyo 62 shirkadood oo ku baahsan Japan, Asia, Europe, Bariga Dhexe iyo Maraykanka. Kobe Steel waa xubin ka mid ah Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFJ) keiretsu. Liisaska dalalka leh credit rating. Liisaska dalalka leh credit rating 2017 - Tani waa liiska wadamada leh credit rating, oo muujinaya darajada dulsaar la'aanta lacagta ajnabiga ee muddada dheer ee ku xirnaanta xayiraadaha sida ay soo sheegeen saddexda hay'adood ee qiimeynta deynta: Standard & Poor's, Fitch, iyo Moody's. Qiimeynta DBRS, China Chengxin, Dagong iyo JCR ayaa sidoo kale lagu daray. Liiska waxaa sidoo kale ka mid ah dhammaan qaybaha kala duwan ee dalka soo saaraya xuduudaha madaxbannaan, laakiin waxa ka reeban gobollada, gobollada iyo degmooyinka bixiya curaarta madax-hoosaadka. Kabtanka Kidd. William Kidd, sidoo kale Captain William Kidd ama kabtan Captain Kidd (c.1654 - 23 Maajo 1701), [1] wuxuu ahaa markab shisheeye oo Scottish ah oo la isku dayey lana fuliyay burcad badeed ka dib markii uu ka soo laabtay safar uu u socday Badweynta Hindiya. Qaar ka mid ah taariikhyahanada casriga ah, tusaale ahaan Sir Cornelius Neale Dalton (eeg Buugaagta), oo ka dhigo mid aan caddaalad darro sharaf leh. Kidd wuxuu ku dhashay Dundee, [2] Scotland, c. 1654, aabihiis, Captain John Kyd, oo laga badiyay badda. Kidd wuxuu siiyey Greenock booskiisa dhalashadiisa iyo da'diisa 41-jir oo marwalba ku dhaariyey Maxkamadda Sare ee Admiralty Oktoobar 1694 ama 1695. Bulsho degaan ah ayaa taageertay qoys Kyd oo dhaqaale ahaan ka dib dhimashada aabaha. Kidd ayaa asal ahaan ka soo jeeda Greenock waxaana shaqada ka eryey David Dobson, kuwaas oo aan helin magaca Kidd ama Kyd ee diiwaanka rikoodhka; Khuraafaad ah in uu "aabihiis loo maleynayay in uu ahaa kaniisada wasiirka Scotland" ayaa la dhimay, maaddaama aysan jirin wax xusuus ah oo ku qoran magaca kaniisada dhamaystiran ee diiwaanka Scotland muddadaas. Kuwa kale waxay weli qabtaan aragtida lidka ku ah. [3] [4] 11-kii Diseembar 1695, Bellomont wuxuu ku xukumay New York, Massachusetts, iyo New Hampshire, wuxuuna weydiistay "Cajal iyo kalsooni aad u jecel Captain Kidd" [13] si uu u weeraro Thomas Tew, John Ireland, Thomas Wake, William Maze iyo dhammaan dadka kale waxay la xiriiraan burcad-badeedda, iyo weliba maraakiibta dagaalka Faransiiska. Waxaa loo arki lahaa inay tahay niyad xumo u taalla taajka si ay u diiddo codsigan, in ay qaaddo faquuq bulsheed oo badan oo ay ku adkaato Kidd inay tiraahdo maya. Codsigan ayaa ka soo horjeeday socdaalka kaas oo abuuray sumcadda Kidd ee burcad-badeed, wuxuuna ku calaamadiyey muuqaalkiisa taariikhda iyo dhaqanka. Bishii Sebtembar 1696, Kidd ayaa miisaankeedu ahaa miisaan keli ah oo loogu talagalay Hope of Good Cape. Saddex dal oo ka mid ah shaqaalihiisa ayaa ku geeriyooday Comoros sababtoo ah dillaaca daacuunka, markabka cusub wuxuu kobcay qulqulatooyin badan, waxana uu ku guuldareystay inuu helo burcad-badeedkii uu filayay inuu la kulmo Madagascar. Sida muuqata in shirkadiisu ay ku guuldareysatay, Kidd ayaa ku rajo weyn inuu daboolo kharashaadka. Laakiin, mar kale, wuxuu ku fashilmay inuu weerarro maraakiib dhowr ah markii la siiyay fursad, oo ay ku jiraan nin u dhashay Holland iyo qof naafo ah oo New York ah. Qaar ka mid ah shaqaalaha shirkada Kidd ayaa markii danbe ku dhuftay Adventure Galley oo ku taal xeebta, iyo kuwa go'aansaday in ay sii joogaan khatarta joogtada ah ee khatarta ah. Ka hor inta uusan ku laaban New York City, Kidd waxa uu bartey in uu ahaa burcad badeed la doonayay, iyo in dhowr nin oo ingiriis ah ay raadinayeen isaga. Isagoo ogaaday in abaalmarinta jimicsiga uu ahaa markab calaamadeeyay, wuxuu ku dhuftay Badda Caribbean, isaga oo iibiyey alaabtii uu ku haray burcad-badeedda iyo qoob ka ciyaarka William Burke, [24] waxayna sii waday dhinaca New York oo ku taal xero. Wuxuu ka mid ahaa waxyaabihii uu ka soo iibsaday Gardiners Island, isagoo rajeynaya inuu isticmaalo aqoontiisa goobta uu ku nool yahay sida gorgortanka. [Kurt wuxuu u baahan yahay] Kidd waxa uu naftiisa ku helay Iskotka Bay, si uu uga fogaado shaqaalihiisa mutadawiciinta ah ee ku soo biiray New York. Si looga fogaado, Kidd ayaa 120 nautical miles (220 km, 140 mi) ku wareegsan hareeraha bari ee Long Island, ka dibna wuxuu laba laabmay 90 nautical mile (170 km, 100 mi) oo ku yaallay Sound to Oyster Bay. Waxa uu dareensan yahay in tani ay ka dhigtay meel ka badbaado badan marka loo eego daroogooyinka aadka u sarreeya ee u dhexeeya Staten Island iyo Brooklyn. [25] Marcabka Quedagh Merchant. Qedahyan Waćařakan), oo sidoo kale loo yaqaano Cara Merchant iyo Prestige Prize, [1] waxa uu ahaa markab ganacsi oo Hindiya, oo leh nin lagu magacaabo Coirgi. Markabka ayaa waxaa qabsaday Scottish private, William "Captain" Kidd 30kii Janaayo 1698. Ka dib markii markabkan la qabtay, Kidd wuxuu isku dayay in uu ku laabto New York si uu ula wadaago kharashka uu la leeyahay Guddoomiyaha gobolkaas, ka dibna England si uu isaga bixiyo taageerayaasha. Qabashada Quedagh Merchant, iyo sidoo kale Rouparelle, waxay sababtay fadeexad caalami ah oo Ingiriis ah, taas oo ku yeelatay xaaladda ganacsiga amniga ah ee Britain ee xeebaha Afrika iyo Hindiya. Inkasta oo Kidd dareemay in labadan maxaabiis ay ahaayeen sharci, oo uu raacay amarkiisii ​​uu Rabbigiisii, ereyga si dhakhso ah ayuu u faafinayaa in Captain Kidd uu ahaa burcad-badeed. Kidd ayaa markii dambe la xiray waxaana ugu dambeyntii lagu toogtay falalka lagu eedeynayo burcad-badeednimada, iyo sidoo kale dil. Qaadkii Quedagh Merchant wuxuu ku nasanayey gacmihii ganacsatada ah ee shaqaaleysiiyay Captain Kidd si uu u ilaaliyo markabka una sugo inuu dib ugu soo laabto Kariibiyaanka muddo saddex bilood ah. Inta lagu jiro xabsiga Kidd ee xabsiga dheer ee New York iyo ka dib ee England, Guddoomiyaha New York Lord Richard Bellomont ayaa isku dayay in uu soo saaro qirasho meel u dhow goobta markabka, kaas oo laga soo tuuray tuulada Santa Catalina. Markuu keligii soo gaadhay New York, ganacsatada badankood iibiyeen, markabkii gubtay, oo u soo socday Holland, Lord Bellomont ayaa markab u diray si ay u xaqiijiyaan in runtii la gubay. Goobta dhabta ah ee weli ku taal Quedagh Merchant waxay ahayd wax qarsoodi ah, ilaa laga helay xeebta Catalina Island, Dominican Republic, bishii December 2007. Shirkad Caffe Bene. Caffè Bene waa silsilad kafeega oo ku salaysan Seoul, South Korea. Waxaa la aasaasay bishii May 2008 by Sun-Kwon Kim. Caffè Bene waa silsiladda ugu weyn ee kafeega ee Kuuriyada Kuuriya by tirada dukaamada. Laga soo bilaabo Abriil 24, 2012, Caffe Bene waxay leedahay 760 goobood oo ku yaalla Koonfurta Kuuriya. [1] Caffè Bene ayaa kulankiisii ​​ugu horeysay ee caalamiga ah ee New York City bishii Febraayo 2012 waxa uu furay dukaankii labaad ee caalamiga ah ee magaalada Beijing, China bishii bil kadib. Caffe Bene ayaa hadda haysa 3 goobo oo Shiinaha ah, waxayna ku saxiixday 7 wadan si ay u furto dukaamo dheeraad ah. Ilaa 4 Abril, 2014, Caffè Bene wuxuu ka shaqeynayaa 945 dukaan oo ku yaala Kuuriya, 86 Mareykanka, Shiinaha, 1 dukaan oo ku yaal Canada, 5 ku yaal Filibiin, 5 ku yaal Indonesia, 4 Sucuudi Carbeed, Malaysia, mid walbana waa Brunei, Cambodia, Singapore, Japan iyo Vietnam. Tirada dukaamada ayaa sii koraya. [2] Bishii Nofembar 2014, Caffe Bene ayaa ku dhawaaqday qorshe ah in ay furto boodhkeeda ugu horreysa ee loo maro kafeega ee Little Falls, New Jersey. [3] Waxaa la furay December 2014. [4] Shirkad Dunkin' Donuts. Dunkin 'Donuts waa shirkad samafal ah oo caalami ah oo Maraykan ah iyo kafeega ku salaysan Canton, Massachusetts. Waxaa la aasaasay 1950kii by William Rosenberg oo ku yaala Quincy, Massachusetts [3] waxayna noqotay mid ka mid ah kafeega ugu weyn ee la isku qurxiyo dunida oo dhan, iyada oo in ka badan 12,000 oo maqaayado ku nool 36 waddan. Alaabooyinka silsiladuhu waxaay ka mid yihiin donut, bagels, alaabta kale ee la dubay, iyo cabitaano kala duwan oo kulul iyo qabow. Dunkin 'Donuts' tartame hore ayaa hore u ahaa Mister Donut, laakiin Mulkiilaha Dunkin 'Donuts' Allied-Lyons wuxuu soo iibsaday Mister Donut Febraayo 1990. [8] Dhammaan Mister Donut dukaamada North America ayaa la siiyay fursad ay ku beddelaan magacooda Dunkin 'Donuts'. [8] Jabaan–Somalia xiriirka. Xiriirada diblomaasiyadeed ee u dhexeeya Japan iyo Soomaaliya ayaa markii ugu horraysay la aasaasay 1960-kii, oo la socday madax-bannaanida Jamhuuriyadda Soomaaliya. Sanadkii 1982, xukuumadda Soomaaliya waxay dhistay safaarada Tokyo. Waxaa markaa la xidhay 1990-kii. [1] Ka dib markii ay bilowday dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya sanadkii 1991, hay'adaha Japan ayaa ku yaboohay lacago horumarineed iyada oo loo marayo ururo caalami ah oo kala duwan. [2] Dhismaha dowladda Federaalka Soomaaliya ee bishii Agoosto 2012 ayaa waxaa soo dhaweeyay masuuliyiinta Japan, kuwaas oo dib u xaqiijiyay taageerada Japan ee dowladda Soomaaliya, xuduudkeeda dhuleed iyo madaxbanaanideeda. [3] Ra'iisul Wasaaraha Japan Shinzo Abe ayaa sidoo kale ku dhawaaqay in Japan ay dib u bilaabi doonto gargaarka tooska ah ee Soomaaliya, gaar ahaan dhinacyada ammaanka, horumarinta warshadaha, ganacsiga iyo maalgashiga labada dhinac. Japan ayaa xafiisyo diblomaasiyadeed ku heysa Soomaaliya iyada oo loo marayo safaaradeeda aan deegaanka ahayn ee Nairobi, Kenya. [8] Bishii Janaayo 2014, Japan waxay u magacawday Tatsushi Terada oo ah Safiirka cusub ee Japan ee Soomaaliya, [9] bedelaya Atoshisa Takata. [10] Danjire Terada ayaa si rasmi ah u soo bandhigay aqoonsigiisa madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud xaflad ka dhacday Muqdisho. [ Somalia–USA Xiriirka. Soomaaliya-Xiriirada Mareykanka (Somali: Xiriirka Mareykanka-Somalia; Carabi: علاقات صومالية أمريكية) waa xiriiro laba geesood ah oo ka dhaxeeya Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya iyo Mareykanka. Soomaaliya waxay leedahay safaarad ku taala Washington, D.C. halka Maraykanka ay wakiil ka tahay safaaradeeda Nairobi, Kenya, iyada oo ay ugu wacan tahay xaaladda ammaanka ee Soomaaliya. Sannadkii 1970-yadii iyo horraantii 1980-meeyadii, dawladda Soomaaaliyeed ee Soomaliya waxay iska fogeeyeen isbahaysigii hore ee saaxiibkii hore ee Midowga Soofiyeetka sababo la xiriira dagaalkii Ogaden. Sababtoo ah Midowga Soofiyeeti ayaa xiriir dhow la yeeshay xukuumadda Soomaaliya iyo xukuumadda cusub ee Distoorka cusub, waxay ku khasbanaadeen inay doortaan hal dhinac si ay u gutaan. Siyaasadda iswidishka ee taageerada u ah Itoobiya waxay dhiirigelisay dawladda Siyaad Barre inay raadinayso xulafadooda meelo kale. Waxay ugu dambeyntii degganaayeen dagaalkii qaboobaha qaboobaa ee Midowga Soofiyeeti, Maraykanka. Maraykanku wuxuu marwalba ka dalbaday xukuumadda Soomaaliya muddo ayadoo la tixgelinayo jagada istaraatiijiga ah ee Soomaaliya ee afka Afka Bab el Mandeb ee Badda Cas iyo Kanaalka Suez. Saaxiibkii ugu horeeyay ee Soomaaliya ee Midowga Soofiyeeti iyo taageerada millatari ee Maraykanku waxay awood u yeelatay in ay dhisto ciidanka ugu weyn ee qaaradda. [1] [2] Maraykanku wuxuu sii waday inuu noqdo mid ka mid ah alaab-qeybiyeyaasha ugu muhiimsan ee hubka ah ee u adeega Ciidamada Qaranka Soomaaliya (SNA). Bishii Juun 2009, SNA la soo furay wuxuu helay 40 tan oo hub ah iyo rasaas ka timid dawladda Mareykanka si uu uga caawiyo la dagaallanka kacdoonka Islaamiga ah ee koonfurta Soomaaliya. [15] Maamulka Maraykanka ayaa sidoo kale ballan-qaaday qalab milatari oo dheeraad ah iyo ilo dhaqaale si looga caawiyo mas'uuliyiinta Soomaaliya in ay sugaan amniga guud. [16] Intaa waxaa dheer, labada dal waxay ku lug leeyihiin ganacsiga yaryar iyo maalgashi. Maraykanku wuxuu dhoofiyaa bakteeriyada, badeecooyinka la isku duboarsanayo, badeecada iyo mashiinnada Soomaaliya. Soomaliya waxay soo dhoofisaa dhagaxyo qaali ah iyo qiimo-jaban Mareykanka. Soomaaliya waxay haysataa safaarad ku taala Washington, D.C.. [18] Intii u dhaxaysey July iyo December 2014, waxaa dib u soo noqday Cumar Cabdirashiid Cali Sharmarke, oo ahaa safiirkii ugu horreeyay ee Soomaaliya tan iyo sanadkii 1991-kii. Bishii Abriil 2015, Fatuma Cabdullaahi Iimaaniya waa Safiirka Soomaaliya u fadhiya Mareykanka. [20] Gobolka Somaliland sidoo kale wuxuu leeyahay Xafiiska Isku-xirka ee Washington, D.C. [21] Maraykanku wuxuu furay Aqalka Guud ee magaalada Muqdisho 1957, caasimada Jamhuuriyadda Trustee ee Somaliland, oo ah wakiilka QM ee maamulka Talyaaniga. Qunsuliyada ayaa dib loogu soo celiyay xaaladda safaarada July 1960-kii, markii Maraykanku uu aqoonsaday madax-bannaanida Soomaaliya wuxuuna magacaabay danjire. Waxaa kadib la xidhay Janaayo 1991, kadib markii uu bilowday dagaalka sokeeye. [22] Maraykanku waxa uu sidoo kale qunsul-qadi ka sameeyay Hargeisa waqooyi-galbeed Soomaaliya sanadkii 1960-kii. Bishii Juun 2014-ka, waxa ay ku tilmaamtay in ay ka mid tahay xiriirka sii xoogaysanaya ee ka dhaxeeya Washington iyo Muqdisho iyo iimaanka dadaalka xasilinta Soomaaliya, Mareegaha Mareykanka ee Wendy Sherman ayaa ku dhawaaqay in Maraykanku uu dib u furi doono howlgalkeeda diblomaasiyadeed ee Muqdisho xilliga mustaqbalka ee aan la cayimin. [24] Febraayo 2015, Madaxweynaha Maraykanka Barack Obama ayaa magacaabay Katherine Simonds Dhanani si uu u noqdo Safiirka cusub ee Maraykanka u fadhiya Soomaaliya. [25] Dhanani kadib markii ay soo saartay magacaabiddeeda May ee sanadka, iyada oo la soo xigtay sababo shakhsi ah. [26] Bishii May ee sannadkii 2015, aqoonsiga horumarka dhaqaale ee Soomaaliya iyo dib ugu soo noqoshada dowlad waxtar leh, Xoghayaha Arrimaha Dibadda ee Maraykanka John Kerry ayaa ku dhawaaqay qorshe horudhac ah oo lagu dhisayo safaaradda Mareykanka ee Muqdisho. Waxa uu tilmaamay in inkastoo aysan jirin jadwal loogu talagalay dib-u-dajinta dhismaha, xukuumadda Mareykanku waxay isla markiiba bilaabeen dib-u-soo-celinta wakiilnimadooda diblomaasiyadeed ee waddanka. [27] Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo ra'iisul-wasaaraha Cumar Cabdirashiid Cali Sharmaarke ayaa sidoo kale Kerry u soo bandhigay liiska hantida maguurtada ah ee loogu talagalay dhismaha safaarada cusub ee Maraykanka. Bishii Nofembar 2015, Soomaaliya waxay dib u furay safaaradeeda Washington, DC. Faransiiska Somalia xiriirka. Xiriirka labada dhinac ee u dhexeeya Faransiiska iyo Soomaaliya ayaa la sameeyey muddo yar ka dib markii madax-bannaanida Soomaaliya. Dawladda Faransiiska ayaa furay safaarad ka furatay magaalada Muqdisho, iyada oo hawsheeda Soomaaliya ay sidoo kale ilaalisay safaarada Paris. Safaarada Faransiiska ayaa mar dambe xirtay howlgalkii June 1993-kii, wax yar kadib markii ay bilaabantay dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya. Sanadihii la soo dhaafay, Faransiiska ayaa xiriir wanaagsan la leh xiriirka diblomaasiyadeed ee Dawladda Ku-meel-gaarka ah ee Soomaaliya iyo hannaankeeda Dawladda Ku Meel Gaarka ah. Waxa kale oo ay taageertey dadaallada nabada ee degaanka ee Midowga Yurub iyo beesha caalamka. Dowladda Federaalka Soomaaliya ayaa bishii August 2012 soo dhaweysay mas'uuliyiinta Faransiiska, kuwaasoo dib u soo cusboonaysiiyay taageerada joogtada ah ee ay u fidiyeen dowladda Soomaaliya, xuduudaheeda iyo madaxbanaanideeda. [2] Tirakoobka 2006 ee Faransiiska ayaa sheegay in ay jiraan 1,373 qof oo Soomaali ah oo ku dhashay dalka Faransiiska. Ka dib markii xaaladda ammaanku aad u fiicnayd, Dawladda Faransiiska ee January 2014 ayaa magacaabay Remi Marechaux oo ah danjiraha cusub ee Faransiiska u fadhiya Soomaaliya. Danjiraha haatan ee Faransiiska u fadhiya Soomaaliya waa Antoine Sivan, oo la aqoonsan yahay tan iyo July 2017 [4]. Dilkii Archduke Franz Ferdinand. Dilkii Archduke Franz Ferdinand ee Awstaria, wuxuu ku kalsoon yahay calanka Australiya iyo Macalinka, iyo xaaskiisa Sophie, Duchess of Hohenberg, wuxuu dhacay 28kii Juun 1914 magaalada Sarajevo markii ay si xun u dhaawacmeen Gavrilo Princip. Mabaadi'du waxay ka mid ahayd lix kooxood oo ka mid ah lix askari (shan Serbeeb iyo mid Bosniak) oo ay isku duubnaayeen Danilo Ilić, oo ah sarkaal Bosnian ah iyo xubin ka tirsan bulshada qarsoodiga ah ee gacanta. Ujeedada siyaasadeed ee dilka ayaa ahayd in la jebiyo gobollada Kuuriyada Koonfureed ee Austria-Hungary, si ay ugu biiraan Yugoslavia. Ujeeddooyinka dilalka ayaa la jaanqaaday dhaqdhaqaaqa oo markii dambe loo yaqaan "Young Bosnia. Dilka ayaa si toos ah u horseeday Dagaalkii koowaad ee aduunka markii Austria-Hungary ay markii dambe soo saartay boqortooyada Serbia, taas oo qayb ahaan loo diiday. Austria-Hungary waxay markaa ku dhawaaqday dagaal, tallaabooyin isdabajoog ah oo u horseedaya dagaal u dhaxeeya inta badan dalalka yurub. Mas'uuliyiin ka tirsan qabaa'ilada Serbian ah ayaa ahaa madaxa sirdoonka milatariga Serbian Dragutin Dimitrijević, ninkiisa midig ee Major Vojislav Tankosić, iyo jeelka Rade Malobabić. Tankosić waxay dileen asluubta bamamka iyo bistoolado waxayna tababareen. Dilalkaas ayaa waxaa la siiyay shabakad isku mid ah oo ku yaalla guryaha nabadgelyada iyo wakiilada in Malobabiga loo isticmaalo in lagu soo dhex galo hubka iyo hawlgalada Austria-Hungary. Dilalka, xubno muhiim ah oo ka tirsan shabakada saxda ah, iyo taliyayaasha militariga ee muhiimka ah ee weli noolaa ayaa la xiray, la isku dayay, la xukumay oo ciqaabay. Kuwa lagu qabtay Bosnia waxaa lagu tijaabiyay Sarajevo bishii Oktoobar 1914-kii. Sidoo kale taliyayaashii kale ayaa la xidhay lana isku dayay ka hor maxkamad Serbian ah oo ku taal saldhigga Faransiiska ee Salonika-ka ee 1916-1917 iyaga oo aan la xidhiidhin eedaymo been abuur ah; Serbia waxay dishay saddex ka mid ah shir-beeleedka ugu sareeya ee militariga. Inta badan waxa laga ogaado dilalka dilalka waxay ka yimaaddaan labadan tijaabadood iyo diiwaanada la xiriira. Jareerta. jareer ama dadka timaha adag ama afrikan wadadka gaar ahan jareerta kaso jeeydo soomaali siida qabaa ilada shiile. shabeele hiintire iyo qoolow kudhaxnol makane biyamalka waa qabiilo aaad u badan waa dad jareer ah biiyamaal waxey ahayen qoolo jareer ah asal ahaan waxey sodhaweyten qoolo layardo dir aye iska dhalen wana la inkiray dadka jarerta ah adunka waxa jiray dad jareer madow ah iyo dad cadan ah biilaal eek lakin somalia waa dad asal ahan jareer ah lakin kafaanan in ay yihin dad jareer ah hadan dhahno waxan nahay dad carab ah waxan nahay dad adoon ah oo dadka dhunsan tariiqa dib u raaca koorka waa madowyahay tiimaha waka jilacsanyahay Saxaax. Saxaaxda (af-ingiriis: "genitalia" ama "private parts") waa xubnaha jidhka oo loo isticmaalo kaadi iyo galmo. Saxaaxda dumarka iyo gabdhaha waa siil. Saxaaxda ragga iyo wiilasha waa gus iyo xiniinyaha. Sunniyo. Sunniyo (af-ingiriis: eyebrow) waa timaha indhaha korkeeda. 2017 Weerarka Barcelona. Galabtii 17 Ogosto 2017, 22-jir Younes Abouhaye oo 22-sano jir ah ayaa u kaxeeyay baabuurta lugta ah ee La Rambla ee Barcelona, ​​Spain, halkaas oo ay ku dishay 13 qof kuna dhaawacmeen ugu yaraan 130 qof, mid ka mid ah ayaa dhintey 10 maalmood ka dib 27kii Agoosto. Abouyakoub wuxuu ka cararay weerarka lugta, ka dibna wuxuu ku dilay qof kale si uu u xadido baabuurka dhibbanaha si uu u baxsado. [5] [5] [6] Sagaal saacadood ka dib weerarkii Barcelona, ​​shan nin ayaa la aaminsan yahay inay yihiin xubno ka tirsan isla argaggixisada argagixisada ah oo ku waday dadka lugeynaya ee ku dhow xayawaanka ku dhow, oo dilay hal haween ah iyo lix qof oo kale. Dhammaan shantii qof ee weerarka qaaday ayaa toogtay oo dilay bilayska. [7] Habeenkii ka hor weerarkii Barcelona, ​​qarax ayaa ka dhacay guri ku yaal magaalada Spanish ee Alcanar, burburinta dhismaha iyo dilka laba xubnood oo ka tirsan kooxda argagixisada; oo ay ka mid yihiin imaamka 40-jirka ah ee loo maleynayo in uu yahay maskaxda. [8] Guryaha ayaa ku jiray in ka badan 120 gaas oo gaas ah, taas oo bilaysku rumaysan yahay in unugta ay isku dayayso inay samayso hal bambo waaweyn ama seddex bambadood oo yaryar ah oo lagu dhejiyo seddex saldhig oo ay kiraysteen; laakiin ay si khalad ah qarxiyeen. [9] [6] Ra'iisul Wasaaraha Spain, Mariano Rajoy, ayaa ugu yeeray weerarka Barcelona ee weerarka jihaadiga ah. [10] Hay'adda Amaq News ayaa ku dhaleecaysay masuuliyadda aan tooska ahayn ee weerarka loo geystay Gobolka Islaamiga ah ee Ciraaq iyo Levant (ISIL). Weerarradu waxay ahaayeen kuwii ugu dhimashada badnaa ee Spain tan iyo March 2004-kii oo lagu weeraray tareenada Madrid iyo kan ugu dhimashada badan tan iyo 1987-kii markii la weeraray Hipercor. Younes Abouyakoub, darawalka baabuurta ee weerarka Barcelona, ​​ayaa bilaysku ku dilay magaalada 30 miles galbeedka Barcelona 21kii Agoosto. [6] 2016 Nice Weerarka. Fiidnimadii 14-kii July 2016, gaari 19-tikid oo xamuul ah ayaa si ula kac ah loogu riixay dad badan oo dad ah oo u dabaaldegaya Maalinta Bastille ee Nice, Faransiiska ee Promenade des Anglais, taasoo keentay 86 qof [2] iyo 458 kale oo dhaawacmay [4] Mohamed Lahouaiej-Bouhlel, oo ah Tunisia deggan Faransiiska. Weerarku wuxuu dhacay dhammaadkii isniintii, kadib markii Lahouaiej-Bouhlel lagu toogtay oo dilay bilayska. ISIL ayaa sheegatay mas'uuliyadda weerarka, iyada oo sheegtay in Lahouaiej-Bouhlel uu ka jawaabayey bartilmaameedyada dalalka isbahaysiga ah ee la dagaallamaya Islaamka. Bishii Luulyo 15-keedii, François Molins, oo ah Xeer-ilaaliyaha Wasaaradda Arrimaha Bulshada, baaritaanka weerarka, ayaa sheegay in weerarka uu muujiyay calaamadaha argagixisada ee jihaadiyiinta [7] 15kii Luulyo, Madaxweynaha Faransiiska François Hollande ayaa ugu yeeray weerarka ficil argaggixisanimo islaamiyiin ah, isagoo ku dhawaaqay in la kordhin doono xaalad degdeg ah (oo la sheegay bishii November 2015-ka Paris Paris) muddo saddex bilood ah iyo duulimaadyada Faransiisku ay sii ballaariyeen Syria iyo Ciraaq. [8] Dawladda Faransiiska ayaa ku dhawaaqday saddex maalmood oo barooranimo qaran ah 16kii Luuliyo. Kumanaan askari oo dheeri ah iyo askari ayaa la geeyay halka ay dawladdu ugu baaqday muwaadiniinta in ay ku biiraan ciidamada difaaca. 21-kii July, xeer-ilaaliyaha François Molins ayaa sheegay in Lahouaiej-Bouhlel uu qorsheynayay bil gudaheed oo uu caawiyay caawiye [11] Laga soo bilaabo 1-dii Agoosto, lix tuhmane ayaa lagu soo oogay "argagaxisan argagixiso" iyo saddex qof oo la dilay ururka argagixisada. 16kii Diseembar, saddex tuhmane oo kale, oo lagu eedeeyay inay ku lug lahaayeen hubka sharci darrada ah ee Lahouaiej-Bouhlel, ayaa lagu soo eedeeyay. [14] [15] Weerarka waxaa loo aqoonsaday inuu yahay argagixiso jihaadi ah oo ka tirsan Europol. [17] Indonesian/Malay. Indonesian (Bahasa Indonesia [bahasa indonesia]) waa luqadda rasmiga ah ee Indonesia. Waa dukumiinti habaysan oo luuqada ah, oo ah luqad Australian ah oo loo isticmaalo lingua franca ee jasiirado badan oo Indonesia ah muddo qarniyo ah. Indonesia waa wadanka afaraad ee ugu badan adduunka. Dadka badankiis, dadka intooda badani waxay ku hadlaan af-Indooni, waxay ka dhigaan mid ka mid ah luqadaha ugu caansan adduunka. Inta badan dadka Indooniyaanka ah, oo aan ka hadlin luqadda qaran, waxay si fiican u yaqaanaan wax ka badan 700 luqadood oo asal ah oo asal ah; Tusaalooyinka waxaa ka mid ah Javanese, Sunaese iyo Balinese, kuwaas oo inta badan lagu isticmaalo guriga iyo bulshada dhexdeeda. [5] Si kastaba ha ahaatee, waxbarashadda rasmiga ah, iyo ku dhowaad dhammaan warbaahinta guud, maamulka, maamulka, garsoorka, iyo qaababka kale ee isgaadhsiinta, waxaa lagu qabtaa Indonesia. [7] Indonesian waa mid aan lahayn pidgin ama creole maadaama dabeecadaha muuqaalku aysan buuxin shuruudaha midkood. Waxaa la aaminsan yahay in luqadda Indonesian ay ahayd mid ka mid ah habka loo helo xornimo, laakiin waxaa la furay in lagu helo ereyada afafka kale ee ajnebiga ah ee ka soo jeeda Malaa'igta in la sameeyey xidhiidhkii tan iyo wakhtigii gumeysiga, sida Nederland, Ingiriis iyo Carabi oo ka mid ah kuwa kale, sida ereyada amaahdu sii socdaan sannad kasta. [8] Javanese. Javanese / dʒɑːvəniːz / [3] (ꦧꦱꦗꦮ, basa Jawa; Javanese: [bɔsɔ dʒɔwɔ]) (luuqadaha loo yaqaan "ꦕꦫꦗꦮ, cara Jawa; Javanese: [tjɔrɔ dʒɔwɔ] waa luuqadda dadka Javanese ee ka soo jeeda bartamaha iyo bariga qaybo ka mid ah jasiiradda Java, Indonesia. Waxaa sidoo kale jira meelo ka mid ah kuwa ku hadla Javanese ee waqooyiga galbeedka Java. Waa afka hooyo ee in ka badan 98 milyan oo qof [4] (in ka badan 42% dadweynaha Indonesia). Javanese waa mid ka mid ah luqadaha Australiyaanka ah, laakiin maahan mid si gaar ah ugu dhow luuqadaha kale waana adag tahay in la kala saaro. Qoyska ugu dhow waa luuqadaha dariska ah sida Sundaese, Madurese iyo Balinese. Inta badan dadka ku hadla Javanese waxay sidoo kale ku hadlaan Indoneesiya, qaabka caadiga ah ee looga hadlayo Malay oo ku hadlaya Indonesia, ujeedooyin rasmi ah iyo ganacsi iyo sidoo kale hab ay kuula xiriiraan dadka Indooniyaanka ah ee non-Javanese. Waxaa ku hadla afafka Javanese ee Malaysia (oo ku yaal gobollada Selangor iyo Johor) iyo Singapore. Qaar ka mid ah dadka reer Javanese ee ku nool Suriname (Gumeysiga Holland ee Suriname illaa 1975) waxay ku hadlaan afafka luuqadda. Sundanese. Sundaese / sʌndəniːz / [4] (Basa Sunda / basa sʊnda /, qoraalka Sundaese ᮘᮞ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ, macnaha "luqadda Sunda") waa luqad Malayo-Polynesian oo ay ku hadlaan Sundaese. Waxay leedahay qiyaastii 39 milyan oo ku hadla afkooda hooyo ee galbeedka saddexaad ee Java; waxay u taagan yihiin ku dhawaad ​​15% dadweynaha Indonesia. Madurese. Maduraa waa luuqad Maduraca ah ee Madura Island iyo bariga Java, Indonesia; Waxaa sidoo kale laga hadlaa dalalka yar yar ee Kangean Islands iyo Sapudi Islands, iyo sidoo kale muhaajiriinta qaybaha kale ee Indonesia, kuwaas oo ah barafka soo jiidashada Java (oo ka kooban Pasuruan, Surabaya, Malang ilaa Banyuwangi), Masalembu Islands, iyo xataa qaar Kalimantan. Luuqadda Kangean waxay noqon kartaa luqad gooni ah. Waxaa asal ahaan lagu qoray qoraalka Javanese, laakiin qoraalka luuqada iyo qoraalka Pegon (oo ku salaysan qoraalka Carabiga) ayaa hadda la isticmaalaa. Tirada dadka ku hadla, inkastoo ay sii yaraanayaan, ayaa lagu qiyaasay inay yihiin 8-13 milyan, taasoo ka dhigan mid ka mid ah luqadda ugu ballaaran ee lagu hadlo dalka. Kala duwanaanta Madurese oo ah Bawean waxa kale oo ay ku hadlaan Baweanese (ama Boyan) faracooda ku sugan Malaysia iyo Singapore. Madurese waa luqadda Malayo-Sumbawan ee qoyska luqadda Malayo-Polynesian, oo ah laan ka mid ah qoyska luqada Australiyaaniga ee waaweyn. Sidaa darteed, inkastoo uu ku faafay juqraafi muuqata, Madurese waxay la xiriirtaa Balinese, Malay, Sasak, iyo Sundaese, marka loo eego Javanese, luuqada ku xigta albaabka xiga. Xidhiidhada udhexeeya luqadaha Bali-Sasak iyo Madurese waxay muujinayaan qaabka "hooseeya" (foomka guud). Waxaa jira kalmado caam ah oo u dhaxeeya luuqadaha Maduraca iyo Filipino iyo sidoo kale inta u dhexeysa Maduraca iyo Banjar (luqadda Malayic). Minangkabau. Minangkabau (oo ah magangalyo: Baso Minang (kabau); Indonesian: Bahasa Minangkabau) waa luqad Australian ah oo ay ku hadlaan Minangkabau oo ka tirsan West Sumatra, galbeedka Riau, Koonfurta Aceh Regency, qaybta waqooyiga Bengkulu iyo Jambi, sidoo kale magaalooyinka dhowr ah Indonesia oo u soo guuray Minangkabau. [5] Luqada sidoo kale waa lingua franca oo ku taal gobolka xeebta galbeed ee gobolka Waqooyiga Sumatra, waxaana xitaa loo isticmaalaa qeybo ka mid ah Aceh, halkaas oo luuqada lagu magacaabo Aneuk Jamee. Waxaa sidoo kale laga hadlay qeybo ka mid ah Malaysia, gaar ahaan Negeri Sembilan. Sababtoo ah isweydaarsiyada naxwe ahaaneed ee udhexeeya luqadda Minangkabau iyo Malay, waxaa jira muran ku saabsan xidhiidhka ka dhexeeya labada. Qaar waxay arkeen Minangkabau oo ah lahjad ah Malay (maaddaama ay tahay mid ka mid ah noocyada ugu muhiimsan ee luqada Malaysiya ee ku qoran gobolka Negeri Sembilan), halka qaar kalena ay ka fakaraan Minangkabau oo ah luuqad habboon (Malay). Palembang Malay. Musi, oo sidoo kale loo yaqaanno Palembang Malay, Basa Pelembang Sari-sari iyo Sekayu, waa luqad Malayan oo ku hadasha qiyaastii 3 milyan oo qof oo ku nool caasimadda Palembang (caasimadda Koonfurta Sumatra, Indonesia) iyo agagaarka agagaarka ah. Waqtiyada dhowaan, luqada Palembang Malay waxay noqotay lingua franca gobolka South Sumatra, inkastoo South Sumatra ay sidoo kale leedahay luqado iyo lahjado kale oo gobolka ah. Palembang waxaa si aad ah u saameeyay Javanese, sababta oo ah dadka ugu horeeyay waxay ka yimaadeen Demak, Central Java qarnigii 18aad. Minahasa. Luqadaha Minahasan waa koox luqado ah oo ay ku hadlaan dadka reer Minahasa ee waqooyiga Sulawesi. Luqadahani waxay ka duwan yihiin Manado Malay. Banjarese. Banjar (Banjar: Bahasa / Basa Banjar, Indonesian: Bahasa Banjar, Jawi: بهاس بنجر) waa luqad Australian ah oo ay ku hadlaan dadka Banjar ee gobolka Kalimantan ee Indonesia. Tan iyo markii ay Banjarani ahaayeen ganacsato reer miyiga ah, Banjarese ayaa looga hadlay dhamaan Indonesia oo casri ah iyo dunida caalamka. Cehnese. Luqadda Acehnese (Achinese) waa luqad Malayo-Polynesian ah oo ay ku hadlaan dadka Acehnese oo ku nool Aceh, Sumatra, Indonesia. Luqaddan waxaa sidoo kale ku hadasha faracyada Acehnese ee qaybo ka mid ah Malaysia sida Yan, ee Kedah. Balinese. Balinese, ama Bali, waa luqad Malayo-Polynesian ah oo ku hadla 3.3 milyan qof (ilaa 2000) jasiiradda Indonesia ee Bali iyo sidoo kale waqooyiga Nusa Penida, galbeedka Lombok iyo bariga Java. Inta badan dadka ku hadla afafka Baloteliya ayaa sidoo kale yaqaan afka Indonesia. Baloteli laftiisu ma aha mid caqli leh oo la xiriirta Indonesia, laakiin waxaa laga yaabaa inuu fahamsan yahay dadka ku hadla afka Javanese ka dib markii la soo bandhigay. Sanadkii 2011, Hay'adda Dhaqanka ee Bali ayaa ku qiyaastay in tirada dadka ay weli isticmaalayaan luqadda Balinese ee noloshooda maalinlaha ah ee Jasiiradda Bali aysan ka badneyn 1 milyan, sida magaalooyinka ay waalidiintoodu kaliya ku soo bandhigaan luqadda Indonesian ama xitaa Ingiriis, halka wadahadal maalinle ah ee hay'adaha iyo warbaahinta baahsan ayaa la waayay. Nooca qoraalka ah ee luqadda Balinese way sii socotaa, dadka Badani badankoodna waxay isticmaalaan luqadda Balinese oo kaliya sida macallin afka ah, oo inta badan isku barbar dhiga afka Ingriiska. Hase yeeshee, wareegyada isgaadhsiinta ee ka baxsan Jasiiradda Bali, luqadda Balinese waxa loo adeegsadaa oo la aaminsan yahay inay kaalin muhiim ah ka qaadato badbaadinta luqadda. [4] Diiwaanada sare ee luuqadda ayaa si weyn uga soo jeeda Javanese: waa nooc ka mid ah Javanese, Kawi, oo loo isticmaalo Bali sida luuqad diimeed iyo munaasabado. Betawi. Betawi Malay, oo loo yaqaan 'Jakarta Malai' ama 'Batavian Malay', waa luuqada lagu hadlo dadka Betawi ee Jakarta, Indonesia. Waa afka hooyo ee laga yaabo in 5 milyan oo qof; tiro sax ah waa adag tahay in la go'aamiyo sababtoo ah isticmaalka aan caddayn ee magaca. Betawi waa muwaadin ku salaysan luuqada, oo si dhow ula xiriirta luqadda Malay. Luqadda Betawi waxay leedahay xaddi badan oo Hokkien ah oo Shiinees ah, Carabi, Portuqal, iyo Loibal Dammaani ah. Waxay bedeshay mashiinka hore ee Bortuqiis ee Batavia, Mardijker. Qofka ugu horeeya ee loo yaqaan 'I ama Me' iyo qofka labaad iyo lambarka labaad iyo lambarrada sida kufsiga (boqolkiiba), gopek (shan boqol), iyo seceng (kun) ayaa ka yimid Hokkien, halka erayada (adiga) iyo hooyo (aniga) ayaa laga soo qaatay carabi. Cocos Malay, oo ah muwaadin reer Malay ah ayaa ka hadlay Cocos (Keeling) Islands, Australia iyo Sabah, Malaysia waxaa laga soo qaatay nooc ka mid ah Betawi Malay. Maanta Betawi Malay waa luuqad aan rasmi ahayn ee Indonesia waxaana loo isticmaalaa saldhigga indhaha ee Indonesian iyo sida caadiga ah lagaga hadlo dhaqdhaqaaqyada saabuun Jakarta TV. Magaca Betawi wuxuu ka yimaadaa Batavia, magaca rasmiga ah ee Jakarta inta lagu jiro xilligii bariga ee Dutch-ka. Sasak. Luqadda Sasak waxaa ku hadlaya koox qowmiyadeed oo Sasak ah, kuwaas oo ka kooban inta badan dadweynaha Lombok ee Indonesia. Waxay si aad ah ula xiriirtaa luqadaha Balinese iyo Sumbawa oo lagu hadlo jasiiradaha ku xeeran, waxayna qayb ka yihiin qoyska luqada Australiyaaniga ah. Sasak ma laha xaalad rasmi ah; luqada qaran, Indonesian, waa luqadda rasmiga ah iyo suugaanta ee meelaha Sasak la hadlay. Qaar ka mid ah lahjadaha, kuwaas oo u dhigma gobollada Lombok, waxay leeyihiin wadaag hoose oo wadaag ah. Sasak wuxuu leeyahay nidaam hadal heer sare ah oo ereyada kala duwan loo isticmaalo iyada oo ku xiran heerka bulshadeed ee qofka cidda ka masuulka ah ee khusaysa afhayeenka, oo la mid ah Javanese iyo Balinese. Si aan caadi ah u akhrin ama qorin maanta, Sasak waxaa loo isticmaalaa qoraallada dhaqameed ee lagu qoro caleemaha la qalajiyey iyo akhriyo munaasabadaha xafladaha. Caadiyan, nidaamka qorista Sasak wuxuu ku dhawaadaa mid la mid ah qoraalka Balinese. Batak Toba. Batak Toba / tordbə bætək / [3] waa luqad Australiyaan ah oo lagu hadlo gobolka Waqooyiga Sumatra ee Indonesia. Waxay qayb ka tahay koox luqad ah oo loo yaqaan "Batak". Waxaa jira qiyaastii 2,000,000 oo ku hadlaya Batak Toba, oo ku nool bariga, galbeedka iyo koonfurta ee Lake Toba. Taariikh ahaan waxaa la qoray iyada oo la adeegsanayo qoraalka Batak, laakiin qoraalka Latin ayaa hadda loo isticmaalaa qoraalka ugu badan. Herman Neubronner van der Tuuk wuxuu ku lug lahaa turjumidda Kitaabka Qudduuska ah ee Batak Toba. Ambonese Malay. Ambonese Malay ama si fudud Ambonese waa luuqada Malay-ku saleysan oo ku hadlaya Ambon Island oo ku yaala jasiiradaha Maluku ee Indonesia. Waxaa markii hore ka keenay ganacsatada ka soo jeeda Western Indonesia, ka dibna waxaa la soo saaray markii Boqortooyada Holandku ay xirtey jasiiradaha Maluku. Tani waxay ahayd tusaalihii ugu horreeyay ee tarjumaadda luqada Malaa'igta ee loo adeegsaday qoraallada Laatiinka waxaana loo adeegsaday sidii adeegayaashu u joogaan Indonesia. Malay waxa lagu bartaa iskuulada iyo kaniisadaha ee kuyaal Ambon, sidaas awgeedna waxay noqotay lingua franca ee Ambon iyo hareeraheeda. Afkaarta Masiixiga ah waxay isticmaalaan Ambabbaaniya afkooda hooyo, halka Muslimiintu ay ku hadlaan luqad labaad sida ay leeyihiin luuqadooda. Muslimiinta ku yaala Coonbaan waxay si gaar ah ugu nool yihiin meelo badan oo ku yaal magaalada Ambon, oo ku yaal Salahutu iyo Leihitu Peninsulas. Iyadoo ku jirta Kiraysiga (leɪ-a-seɪ /) jasiiradaha, Christian Ambonese-ku hadla waxay ku hadlaan qaybo ka mid ah jasiiradaha Haruku, Saparua iyo Nusa Laut. Ambonese Malay sidoo kale waxay noqotey lingua franca ee Buru, Seram, Geser-Gorom iyo galbeedka galbeedka Maluku, inkastoo ay ku jiraan maqaalado kala duwan. Inkastoo markii hore ku salaysan Malay, Ambonese Malay waxaa si weyn u saameeyey luuqadaha Yurub (Dutch iyo Portuguese) iyo sidoo kale erayada ama qaababka naxwe ahaaneed ee luuqadaha asalka ah. Waxay caan ku tahay odhaahda qayaxan. Muslimiinta iyo dadka Masiixiyiinta ahi waxay u muuqdaan kuwo doorasho kala duwan ku sameeya erayada. Papuan Malay, oo ah muwaadin reer miyi ah ayaa ka hadlay qaybta Indonesia ee New Guinea, ayaa lagu sheegay in laga soo qaatay Caamir Madoobe ama Manado Malay ama labadaba. Wadamada dhaqaalaha trillion. Wadamada dhaqaalaha trillion dollar ka badan 2018 Midabka indhaha. Midabka indhaha waa dabeecad maskaxeed (polygenic phenotypic) oo lagu go'aamiyo laba arrimood oo kala duwan: midabka ileyska indhaha [1] [2] iyo inta badan ku tiirsanaanta iftiinka iftiinka ee dhexdhexaadinta dhexdhexaadka ah ee cirridka irid. 9 Bini'aadamka, dhirta iriddu way kala duwanyihiin midabkoodu waa buluug illaa madow, taas oo ku xidhan feejignaanta melanin ee epithelium ee irbiska (oo ku yaalla dhabarka iris), macdanta melanin ee ku jirta xuubka irid (oo ku yaal dhinaca hore ee iris), iyo cufnaanta gacanta ee strom [4] Muuqaalka muuqaalka buluuga iyo cagaarka, iyo sidoo kale indhaha muraayadaha, natiijooyinka ka soo baxa qoryaha Tyndall ee iftiinka ciriiriga ah, waa arrin la mid ah tan kaas oo xisaabiya boodheerka cirka ee Rayleigh kala firidhsan. [5] Midabada buluugta ah ama cagaarka ah weligeed ma joogo iridka bani-aadamka ama dheecaanka xuubka. [6] [6] Midabka indhaha waa tusaale ahaan midabka qaab-dhismeedka wuxuuna ku xiran yahay xaaladaha iftiiminta, gaar ahaan indhaha midabka leh. Indhaha midabada leh ee noocyada kala duwan ee shimbiraha ayaa ka yimid jiritaanka pigment kale, sida pteridines, nadiifin, iyo carotenoids. [7] Aadanaha iyo xayawaanka kale waxay leeyihiin kala duwanaansho muuqaal ah oo ku yimaada midabka indhaha. [8] Geneetiyada midabka indhaha way adagtahay, midabkana waxaa lagu go'aamiyaa gen genes. Ilaa hadda, inta badan 15 gen ayaa la xiriirta dhaxalka midabka indhaha. Qaar ka mid ah unugyada indhaha indhaha waxaa ka mid ah OCA2 iyo HERC2. [9] Aaminsanaanta hore ee midabka buluuga ah ee indhaha waa qaab fudud oo sahlan in lagu muujiyo inuu khaldan yahay. Geedka isha ee indhaha waa mid aad u adag oo ku dhowaadba mid kasta oo ka mid ah waalidiinta iyo caruurta isku dhafan ee midabada indhaha ah ayaa dhici kara. [10] [11] Si kastaba ha noqotee, hiddaha 'OCA2' polymorphism, oo ku dhow jinsiga 5 " xeerarka ', wuxuu sharxayaa isbeddelka isbeddelka indhaha ee dadka. Carleton Coon waxay sameysey jaantus ay sameysay miisaanka asalka Martin. Tirinta ayaa dib loogu celiyay miisaanka hoose ee Martin-Schultz, oo ah (wali) loo isticmaalo anthropology jir ahaaneed. Indhaha nalka iyo iftiinka leh (16-12 ee miisaanka Martin) Nalka nadiifka ah (16-15 ee miisaanka Martin) 16: buluug cad oo iftiin leh 14: Aad u fudud oo isku-dhafan (buluug leh cawl ama cagaar ama cagaar leh cawl) 13-12: Iftiin-qafiif ah (iftiin ama iftiin aad u qasan oo leh qoyaan yar oo bunni ah) Indhaha isku dhafan (11-7 miisaanka Martin) Isku dar ah indhaha iftiinka (buluug, cawl ama cagaaran) leh bunal leh marka muuqaalka iftiinka iyo madowgu uu yahay heer isku mid ah. Indhaha madow iyo mugdi-isku-dhafan (6-1 miisaanka Martin) Miis-isku dhafan: 6 ilaa 5 miisaanka Martin. Brown oo leh jahwareer yar oo yar Mugdi: 4-1 miisaanka Martin. Brown (midab madow iyo midab madow) iyo midab madow (ku dhowaad madow) Qiimaha saliidda. Qiimaha saliidda, ama qiimaha saliidda [1], guud ahaan waxa loola jeedaa qiimaha qiimaha saliidda shidaalka ah - qiimaha tixraaca ee iibsadaha iyo iibiyeyaasha saliida caanaha sida West Texas Intermediate (WTI), Brent ICE, Khariidadda OPEC, Basket Crude, Bonny Light, Saliidda Cunnada, Isthmus iyo Xuduudaha Canadian Western Select (WCS). [2] [3] Waxaa jira kala duwanaansho qiimaha saliidda saliidda oo ku salaysan heerkiisa-lagu go'aamiyey astaamaha sida culeyska gaarka ah ama API iyo soodhuumka uu ka kooban yahay - iyo meesha ay ku taal - tusaale ahaan, udhow udubdhaanta iyo / ama rijeetooyinka. Saliid culus, saliid caano ah oo aan ku jirin helitaanka gaabinta-sida Western Camel Select- ayaa ka jaban kuwa fudud, saliida dhadhanka-sida WTI. Luqadaha Afrika. Afrika. Below is a list of the major languages of Africa by region, family and total number of primary language speakers in millions. Luo dialect. Nidaamkii Luo, Dholuo (oo loo yaqaan [d̪ólúô] [3]) ama Nilotic Kavirondo (ereyga gumeysiga ee xuduudaha), waa lahjadda qarsoodiga ah ee kooxda Luo ee luuqadaha Nilotic, oo ku hadla qiyaastii 6 milyan Luo dadka Kenya iyo Tansaaniya, [4] kuwaas oo ku leh qaybo ka mid ah xeebta bari ee Lake Victoria iyo meelaha koonfurta. Waxaa loo adeegsadaa daabacaadyada KBC (Kenya Broadcasting Corporation, oo horey u ahayd Voice of Kenya), Radio Ramogi, Radio Lake Victoria, Radio Lolwe, Dala FM, Raadiyaha Osienala iyo wargeysyada sida Otit Mach, Nam Dar iyo Dholuo. waxaa loo isticmaalaa internetka goobo gaar ah oo u gaar ah iyo sidoo kale warbaahinta bulshada. Dholuo waa isku mid caqli-gal ah Alur, Lango, Acholi iyo Adhola oo Uganda ah. Dhulo iyo afafka afrikaanka ah ee Afgooye ayaa dhamaantood luuqad ahaan loola jeedaa Luwo, Nuer, Bari, Jur chol ee Suudaan iyo Anuak ee Itoobiya sababtoo ah qowmiyadaha asal ahaan ka soo jeeda dadweynaha Luo ee ku hadla luqadaha Luo. Waxaa lagu qiyaasay in Dholuo ay leedahay 90% isku mid ah calaamadaha la mid ah Lep Alur (Alur), 83% Lep Achol (Acholi), 81% Lango, iyo 93% Dhopadhola (Adhola). Si kastaba ha noqotee, kuwan waxaa badanaa lagu tiriyaa luuqado kala duwan inkastoo ay asal ahaan ka soo jeedaan asal ahaan jinsiyado kala duwan sababtoo ah isbeddelka luuqada ee ay ku dhacdo dhaqdhaqaaqa juqraafiyeed Afrikaans. / ˌæfrɪkɑːns, -kɑːnz /, US: / ˌɑːf - /) [5] [6] waa luqad Geesiga Jarmalka ah oo laga hadlo Koonfurta Afrika, Namibiya iyo, ilaa xad, Botswana iyo Zimbabwe. Waxay ka soo baxday Kirishtaanka Nederland [7] [8] ee Koonfurta Holland (lahjada Hollandka) [9] [10] oo ay ku hadlaan dadka reer Holland ee badanaa waxa hadda Koonfur Afrika, halkaas oo ay si tartiib tartiib ah u bilaabeen inay horumariyaan astaamaha kala duwan ee koorsada qarnigii 18aad [11] Sidaa daraadeed, waa luqad gabar ah oo Dutch ah, waxaana horay loogu yeeraa "Cape Dutch" (ereyga oo loo isticmaalay in loo soo gudbiyo si wadajir ah dadka degan Cape) ama "jikada Dutch" (erey macquul ah oo loo adeegsan karo Afrikaanka maalmo hore). Si kastaba ha noqotee, waxaa sidoo kale lagu sifeeyey inuu yahay nooc keli ah ama luqad ahaan luuqad ahaaneed. [N 1] Ereyga waxaa ugu dambeyn laga soo qaatay Holland Afrikanka-Hollands oo micnihiisu yahay "Afrikanka Dutch". Waa luqadda ugu horreysa ee Afrikaniyaanka iyo Midabada Koonfurta Afrika. Inkasta oo Afrikaaniyadu ay ka qaadatay ereyo luqado kale ah, oo ay ku jiraan luuqadaha Jarmalka iyo ta Taitiisiya, qiyaastii 90 illaa 95% ereyada afrikaanka ah waxay asal ahaan ka soo jeedaa Dutch. [2] Sidaa darteed, farqiga u dhexeeya Dutch wuxuu inta badan ku dhexjiraa habdhaqanka falanqaynta iyo naxwaha Af-soomaaliga, iyo hingaad muujinaysa Af-Ingiriisiga halkii ay ka heli lahaayeen heerka caadiga ah ee Dutch. [n 3] Waxaa jira isbeddel ballaadhan oo u dhaxeeya labada luuqadood-gaar ahaan qaab qoraal ah. Ku dhawaad ​​7 malyan oo ku hadla luqadaha Koonfurta Afrika, ama 13.5% dadweynaha, waa luqadda saddexaad ee ugu badan dalka. Waxay leedahay juquraafi juqraafi ah iyo jinsi ah dhammaan qaybaha 11 luqadaha rasmiga ah ee Koonfurta Afrika, waxaana si ballaaran loogu hadlaa loona fahmaa luuqad labaad ama saddexaad. [5] Waa luqadda badankeeda qaybta galbeed ee Koonfur Afrika-gobolada ee Waqooyiga Cape iyo Western Cape-iyo luqadda ugu horreysa ee 75.8% ee Koofurta Afrikaanka ah (4.8 milyan oo qof), 60.8% dadka Koonfurta Koonfur Afrika (2,7 milyan); 4.6% of Asian South African (58,000 oo qof), iyo 1.5% dadka reer Koonfur Afrika ah (600,000 oo qof). [13] Akan. Akan / ækæn / [2] waa luqadda Central Tano oo ah luuqada hooyo ee dadka reer Akan ee Ghana, oo ku hadasha inta badan qeybta koonfureed ee dalkaas, iyada oo ku dhawaad ​​58% dadweynaha, iyo 30% dadweynaha Ivory Coast. Asal, Akuapem (oo loo yaqaan 'Twi'), iyo Fante, taas oo ah, inkastoo ay wadaagaan wadajir ujeedo leh, aan la helin qaab qoraal ah oo loogu talagalay dadka hadlaya heerarka kale. Sanadkii 1978, guddiga Akan ee Akan ee Akan ah ayaa aasaasay Aentrikada guud ee Akan oo dhan, taas oo loo adeegsanayo bartamaha wax-barashada dugsiga hoose oo ay ku hadlaan afafka kale ee luqadaha kale ee Central Tano sida Anyi, Sehwi, Ahanta, iyo luqadaha Guang-yada. Guddiga Akan ee Akan ee Abwaanku wuxuu soo uruuriyay halbeeg isku mid ah 20,000 oo eray. Sidoo kale lama garan karo calaamadaha adinka, kuwaas oo ah fikrado hore. Luqadda waxay u timid Caribbean iyo Koonfurta Ameerika, gaar ahaan Suriname oo ay kaga hadleen Ndyuka iyo Jamaica oo ay Jamaican Maroon loo yaqaano Coromantee, oo ay dadka adduunka ka soo qabteen. Dhalinyarada ka soo baxsaday addoonsiga gudaha gudaha Suriname iyo Maroonyada Jamaaca ayaa wali isticmaalaya qaabkan luuqaddan, oo ay ku jiraan magacyada Akan: Carruurta waxaa lagu magacaabaa maalinta toddobaad ee ay ku dhashaan, sida. Akwasi / Kwasi (wiil) ama Akosua (gabar) ku dhashay Axaddii. Jamaica iyo Suriname sheekooyinka caanka ah Anansi ayaa si fiican loo yaqaan Hausa. Hausa (/ haʊsə /) [3] (Yaren Hausa ama Harshen Hausa) waa luqada Chadic (oo ah laanta af-luuqadeed Afroasiatic) oo leh tirada ugu badan ee ku hadla, loona yaqaan luqadda koowaad 27 milyan oo qof, iyo luuqad labaad 20 milyan oo kale. Tirada wadarta guud ee dadka ku hadla luqada Hausa ilaa 2018, waxay isu jiraan ilaa 150 milyan oo qof. [4] Luqada laga soo xigtay dadka reer Hausa, mid ka mid ah kooxaha qowmiyadaha ugu weyn ee Bartamaha Afrika, ayaa la yiraahdaa Hausa waxaa ku badan koonfurta Niger iyo waqooyiga Nigeria. Waxay ku dhalatay lingua franca inta badan ee galbeedka Afrika ujeedooyinka ganacsiga. Igbo. Igbo [ásʊsʊ ɪɡitalsbòː] (ku saabsan codkan maqal); Ingiriisi: / ɪɡboʊ /; [5]), waa afka hooyo ee dadka Igbo, oo ah koox qowmiyadeed oo koonfur bari Nigeria. Luqadda waxay leedahay qiyaastii 24 milyan oo ku hadla, kuwaas oo inta badan ku nool Nayjeeriya waana kuwa ugu muhiimsan Igbo ka soo jeeda. Igbo waxaa lagu qoray qoraallada latin, kaas oo lagu soo bandhigay gumeysi British ah. Igbo waxaay leedahay in ka badan 20 lahjadood, inkastoo laysku daro lahjada u muuqda inay dhacayso. Luqad suugaaneed oo caadi ah ayaa la sameeyey 1972 iyadoo lagu saleynayo Owerri (Isuama) iyo Umuahiya (sida Oohuhu) lahjadaha, inkasta oo ay ka tagtay sanka iyo rabitaanka noocyadaas. Luqadaha Igboid sida Ika, Ikwerre iyo Ogba ayaa mararka qaar loo tixgeliyaa lahjadaha Igbo; [6] ugu kala duwanaanta kuwan waa Ekpeye. Igbo sidoo kale waa luuqad tiro yar oo loo yaqaan 'Equatorial Guinea'. Northern Sotho. Waqooyiga Sotho (Sesotho sa Leboa), oo sidoo kale loo yaqaan magaca nooca lahjadda caadiga ah ee Sepedi (ama Pedi) waa luqad Bantu ah oo lagu hadlo Koonfurta Afrika, halkaas oo ay ka mid tahay 11 luqadood oo rasmi ah. Sida ku cad tirakoobkii 2011, waxay ahayd luqaddii ugu horreysey ee 4,618,576 qof oo ku nool Koonfur Afrika, gaar ahaan gobollada Limpopo, Gauteng iyo Mpumalanga [5] Umbundu. Umbundu, or South Mbundu (autonym úmbúndú), one of two Bantu languages of Angola called Mbundu (see Kimbundu), is the most widely spoken language of Angola. Its speakers are known as Ovimbundu and are an ethnic group constituting a third of Angola's population. Their homeland is the Central Highlands of Angola and the coastal region west of these highlands, including the cities of Benguela and Lobito. Because of recent internal migration there are now also large communities in the capital Luanda and its surrounding province, as well as in Lubango. Yoruba. Yoruba (Ingiriis: / jɒrʊbə /; [3] Yor. Èdè Yorùbá) waa luqad lagu hadlo Galbeedka Afrika. Tirada dadka ku hadla Yoruba waxay ku dhowyihiin 30 milyan. [1] [4] Waa luqad fara badan oo ku hadasha afka Benin iyo Nigeria, oo leh bulshooyin ku yaal qaybo kale oo ka mid ah Afrika, Ameerika, iyo Yurub. Luqadaha aan ku hadlin luqadda, Lucumi, waa luuqada luuqada ah diinta Santería ee Kariibiyaanka. Afaf badan oo Yoruba ah ayaa loo adeegsadaa diinta Afro-Brazil ee loo yaqaan 'Candomblé'. Yoruba waxaa sidoo kale loo isticmaalaa diimo kale oo Afro-American ah oo ku yaal Ameerika iyo Kariibiyaanka. Yoruba waxay aad ugu dhowdahay luuqadda Sheekiri (oo lagu hadlo Niger Delta) iyo Iaga (lagaga hadlo bartamaha Nigeria) [5 Tigrinya. Tigrinya (sida badanaa loo qoraa sida Tigrigna; / tɪɡriːnjə /; [3] [4] ትግርኛ: təgrəñña, IPA: [tɨgrɨɲːa] (ku saabsan codkan maqal)) waa luuqad Afroasiya ah oo ka tirsan laanta Semitic. Waxaa inta badan ku hadla Tigrayyaasha ku yaala jasiiradaha Eritrea iyo gobolka Tigray ee waqooyiga Itoobiya ee Geeska Afrika. Tigrinya wuxuu leeyahay qiyaastii 6,915,000 wadarta wadahadalka. Tigrinya oo ku hadasha Itoobiya (oo loo yaqaan Tigrawot, Haweeney Tigrāweyti, Male Tigraway, Tegaru) oo tiradoodu tahay 4,320,000 oo qof, waxayna ku yaallaan waqooyiga Tigray. Dadka ku hadla Tigrinya ee ku yaala Eritrea ayaa qiyaastii 2,540,000, waxay ku badan yihiin gobollada koonfureed iyo kuwa dhexe. Tigrinya waxaa sidoo kale ku hadla qaxooti ka timid gobolladan, oo ay ku jiraan qaar ka mid ah Beta Israel. Tigrinya waa in aan lagu jahwareerin luqada Tigre ee la xidhiidha. Luqada dambe waxaa ka hadlay Tigre, oo ku nool gobollada hoose ee Eritrea. Amharic. Amharic: አማርኛ, Amarəñña, IPA: [amarɨɲːa] (ku saabsan codkan maqalka)) waa mid ka mid ah luqadaha Itoobiyaanku, kuwaas oo ah Qayb ka mid ah qaybta hoose ee laanta Semitic ee luuqadaha Afroasiya. Waxaa lagu hadlaa afafka ugu horeeya ee Amhariska iyo lingua franca dad kale oo ku nool magaalooyinka iyo magaalooyinka waaweyn ee Itoobiya. Luuqaddu waxay u adeegtaa luqadda rasmiga ah ee shaqada ee Itoobiya, sidoo kale waa luuqada rasmiga ah ama luuqadaha shaqada ee dhowr waddan oo ka tirsan nidaamka federaalka. [9] Iyadoo 21,811,600 wadarta wadaxaajoodka laga soo bilaabo 2007, oo ay ku jiraan ku dhowaad 4,000,000 L2 ku hadla, Amxaariyadu waa luqadda labaad ee ugu badan ee lagu hadlo af-Soomaaliga, ka dib Carabi. [10] Amharic waxaa loo isticmaalaa habka bidix-ku-xigga adoo isticmaalaya nidaam ka soo baxay qoraallada Geese, oo loogu yeero luqadaha Itoobiyaanka ah, Fidäl, "nidaamka qoraalka", "warqad", ama "dabeecad" ama abugida (አቡataanዳ), laga soo bilaabo afartii calaamadood ee ugu horraysay, taas oo keentay ereyga casriga ah ee abugida. [11] Ma jiro qaab la isku raacay oo loo yaqaan 'Amharic' oo loo yaqaan 'script'. Tusaalayaasha Amharic ee qaybaha hoose waxay isticmaalaan hal nidaam oo caadi ah, inkasta oo aysan ahayn mid caalami ah, oo ka mid ah luqadaha ku hadla luqadaha Semitic ee Itoobiya. [12] Xhosa. Xhosa (/ kɔːsə, koʊsə /) [8] [8] ama isiXhosa (Xhosa: isiXhosa [isikmmʰɔːsa]) waa luqad Nguni Bantu ah oo leh riix batoonka ("Xhosa" waxay ku bilaabantaa guji) iyo mid ka mid ah luuqadaha rasmiga ah ee Koonfur Afrika. [9] Inkasta oo aan si ballaaran loo hadlin, sidoo kale waa luqad rasmi ah oo Zimbabwe ah. [10] "Xhosa waxaa lagu hadlaa luqad ahaan 8.2 malyan oo dad ah iyo 11 malyan oo luqad labaad ah oo ku nool Koonfur Afrika, inta badan gobollada Bari ee Cape Town, tirada guud ee isticmaalayaasha dalalka oo idil waa 19.2 malyan oo isku-dhafan (Ethnologue)" [11] Sida luqadaha kale ee Bantu, Xhosa waa luqad taarik ah; [12] isku xigga shibannimada iyo shaqaaluhu waxay yeelan karaan macnooyin kala duwan, taas oo ku xidhan istiraatijiyada. Xhosa waxay leedahay labo tone: sare iyo hooseeya. [13] Xhosa waxaa lagu qoraa xarfaha latka. Saddex xaraf ayaa loo adeegsadaa si ay u muujiyaan calaamadaha asaasiga ah: c loogu talagalay guushyada ilkaha, x ee bogagga dambe iyo q qoollada post-alveolar (Wixii faahfaahin faahfaahsan, eeg jadwalka shahaadooyinka khaanadaha hoose). Tones caadi ahaan kuma muujin qoraal ahaan. [14] Gumuz. Gumuz (ayaa sidoo kale loo yaqaan Gumaz) waa koox xariif ah oo ku hadasha xudduudaha Itoobiya iyo Suudaan. Waxaa si gaabis ah loogu sifeeyey qoyska Nilo-Saharan. Inta badan dadka Itoobiyaanka ah waxay ku nool yihiin degaanka Kamashi Zone iyo Metekel Zone ee gobolka Benishangul-Gumuz, inkasta oo koox ka kooban 1,000 qof ay ku nool yihiin meel ka baxsan magaalada Welchite (Unseth 1989). Kuwa ku hadla afka Suudaan waxay ku nool yihiin bariga Eber Roseires, oo ku yaalla Famaka iyo Fazoglo oo ku taal Blue Nile, oo woqooyi xudduuda ku sii fidaya. [2] Diiwaanka hore ee luqaddaani waa liiska erayada ka yimid buuraleyda Mount Guba oo lagu soo ururiyey Febraayo 1883 by Juan Maria Schuver. [4] Anuak. Anuak ama Anywa waa luqad Nilotic ah oo ka mid ah qoyska luqadda Nilo-Saharan. Waxaa looga hadli karaa qaybta galbeed ee Itoobiya by Anuak. Magacyada kale ee luqaddan waxaa ka mid ah: Anyuak, Anywa, Yambo, Jambo, Yembo, Bar, Burjin, Miroy, Moojanga, Nuro [3] Anuak, Päri, iyo Jur-Luwo waxay ka kooban yihiin koox xirmo ah [4] Qeexitaanka ugu muhiimsan ee luuqada Anuak waa Reh (1996) Luqada Anywa: Qeexidda iyo dib u soo noqoshada Gudaha, oo sidoo kale ku jira qoraallada lafdhabarta ah. Kunama. Luqada Kunama waxaa lagu soo daray qoyska luqadda Nilo-Saharan, inkastoo ay si aad ah ugu xiran tahay luuqadaha kale, haddiiba. Kunama waxaa ku hadlaya dadka reer Kunama ee galbeedka Eritrea iyo xuduudda Itoobiya. Luqadda waxay leedahay lahjado badan oo ay ku jiraan: Barka, Marda, Aimara, Odasa, Tika, Lakatakura, Sokodasa, Takazze-Selit iyo Tigray. Ilit iyo Bitama ma aha kuwo is fahmi kara, sidaas darteed waxaa loo qaadan karaa luuqado kala duwan. Liistada gawaadhida hawada ayaa laga mamnuucay Midowga Yurub. Liiska dadka ka shaqeeya diyaaradaha ayaa ka mamnuucay Midowga Yurub liistada shirkadaha dayuuradaha ee ku guuldareystey in ay buuxiyaan shuruucda kormeerka ee EU-da, oo laga mamnuucay inay soo galaan hawada dal kasta. Qeybta koowaad ee liiska waxaa la daabacay 2006, iyada oo ku saleysan sharciga aasaasiga ah ee qodobka 474/2006 ee Guddiga Yurub, oo la soo saaray 22kii Maarso ee sanadkaas. Qaybta hadda ee liiska ayaa la daabacay 30 November 2017. 1926. 1925 - - 1927 __TOC__ 1925. 1924 - - 1926 __TOC__ Swahili. Swahili, oo sidoo kale loo yaqaano Kiswahili (tarjumaad: luqadda dadka Swahili), waa luqad Bantu ah iyo luqadda koowaad ee dadka Swahili. Waa dhul lingua franca oo ka mid ah gobolka harada wabiyada Afrika iyo qaybaha kale ee bariga iyo koonfur bari ee Africa, oo ay ku jiraan Tansaaniya, Kenya, Uganda, Rwanda, Burundi, Mozambique iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Congo (DRC) [7] Comorian, oo laga hadlo jasiiradaha Comoros waxaa mararka qaar loo arkaa inay yihiin lahjad ah Swahili, inkastoo mas'uuliyiin kale ay tixgeliyaan luuqad kala duwan. [8] Tirada dhabta ah ee ku hadla afafka Swahili, waxay noqdaan kuwa ku hadla afka hooyo ama afka labaad, aan la aqoon, iyo arrin dood ah. Qiyaaso kala duwan ayaa la soo saaray waxaana ay aad u kala duwan yihiin, laga bilaabo 50 milyan ilaa in ka badan 100 milyan. [2] Swahili waxay u adeegtaa luqad qaran oo afarta waddan ah: Tansaaniya, Kenya, Uganda iyo DRC. Shikomor, luqadda rasmiga ah ee Comoros iyo sidoo kale in Mayotte (Shimaore), waxay la xidhiidhaa Swahili [9] Swahili sidoo kale waa mid ka mid ah luuqadaha shaqada ee Midowga Afrika waxaana si rasmi ah loo aqoonsan yahay lingua franca oo ah Bulshada Bariga Afrika. Qaybo muhiim ah oo ka mid ah erayada Swahili ayaa ka soo jeeda Carabiga [11] iyaga oo la xiriiraya dadka muslimiinta ah ee ku hadla afka reerka. Tusaale ahaan, erayga Swahili ee "buugga" waa kitabu, oo lagu celiyo erayga carabiga ah ee koban-ka (laga bilaabo rootka k.t.b. "qor"). Si kastaba ha noqotee, qaabka jamacada ee Swahili ("buugaagta") waa vitabu, ka dibna naxwaha Bantu kaas oo loo kala qaybiyay horgeyn heer fasal oo magaciisa la yiraahdo, jamacaddiisu waa vi - [12] Gikuyu. Kikuyu ama Gikuyu (Gikuyu: Gĩkũyũ [ɣēkōjó]) waa luqad qoys Bantu ku hadla asal ahaan dadka reer Kikuyu (Agukũyũ) ee Kenya. Tirada ku dhawaad ​​7 milyan (22% dadka Kenya), [4] waa kooxda ugu weyn ee Kenya. [5] Kikuyu ayaa looga hadlaa aagga u dhaxeeya Nyeri iyo Nairobi. Kikuyu waa mid ka mid ah shan luuqadood oo ah koox hoosaad Thagichu ah oo luqadaha Bantu ah, oo ka soo jeeda Kenya si Tansaaniya. Dadka Kikuyu waxay badanaa u aqoonsadaan dhulalkooda xuduudaha ku hareereysan ee ku yaala bartamaha Kenya taas oo ay ugu yeeraan Kμrĩnyaga. Ganda. Luganda, ama Ganda [1] (/ luːɡændə /, [4] Oluganda [oluɡâːndá] [5]), waa mid ka mid ah luqadaha waaweyn ee Uganda waxaana ku hadla in ka badan shan milyan oo Baganda iyo dadka kale ee ku yaala bartamaha Uganda, oo ay ku jiraan Kampala, Uganda. Waxay ka tirsan tahay Bantu oo ka tirsan qoyska luqadda Niger-Congo. Caadi ahaan, waa luuqad aad u sarreeya oo leh mawduuca mawduuca, ficilka ereyga iyo isku dhafashada qaabdhismeedka morphosyntactic. Ku dhawaad ​​afar malyan oo qof oo ku hadla afkooda hooyo ee gobolka Buganda iyo malaayiin kale oo qumman oo meel kale ah, waa afka ugu badan ee lagu hadlo Ugandha. Luqad labaad ahaan, waxay ku dhalataa Ingiriis waxayna horey u dhistay Swahili. Luganda waxaa loo isticmaalaa dugsiyada hoose ee Buanda sida ardaydu ay bilaabaan inay bartaan Ingiriisi, oo ah luqadda rasmiga ah ee rasmiga ah ee Uganda. Ilaa iyo 1960-kii, Luganda sidoo kale wuxuu ahaa luqada rasmiga ah ee waxbarashada ee dugsiyada hoose ee bariga Uganda. Malagasy. Malagasy (/ mæləɡæsi /; [3] Malagasy: [ˌmalaɡasʲ]) waa luqad Australiyaan ah iyo luqad qaran ee Madagascar. Inta badan dadka ku nool Madagascar waxay u hadlaan sidii luuqad koowaad sida dadka qaar ee Malagasy ka soo jeeda meelo kale. Singapore dollar. Doolarka Singapore (calaamad: S $; code: SGD) waa lacagta rasmiga ah ee Singapore. Waxaa loo qaybiyaa 100 senti. Sida caadiga ah waxaa loo soo gaabiyaa Doolarka Dollar $, ama S $ si uu u kala sooco lacagaha kale ee doolarka. Awooda Hay'adda Lacagta ee Singapore waxay soo saartaa warqadaha lacagta iyo lacagta doolarka ee Singapore. Ilaa 2016-ka, doolka doolarka ee Singapore ayaa ah qiimaha ugu sarreeya ee adduunka ugu qiimaha badan. [1] Marka laga reebo isticmaalka Singapur, doolarka Singapore ayaa sidoo kale loo aqbalay hindise caan ah oo ku yaal Brunei iyadoo la raacayo Heshiiska Is-beddelashada Sarrifka ee u dhaxeeya Hay'adda Lacagta ee Singapore iyo Autoriti Monetari Brunei Darussalam (Hay'adda Lacagta ee Brunei Darussalam) [2] Sidoo kale, dollarka Brunei waxaa sidoo kale si caadi ah looga aqbalaa Singapore. Magaalada mataano. Cameroon. Dordrecht, Netherlands Zimbabwe. Masvingo and Kernen, Germany, since 1990. Donghai Bridge. Donghai Bridge (Shiinaha: Tongan 大橋, S 东海 大桥, Dōnghǎi Dàqiáo, Wu Tonhe Dujiau lit. "Badda Shiinaha ee Shiinaha") waa buundada Shiinaha oo ka mid ah buundooyinka ugu dheer dunida ee adduunka. Waxaa la dhameeyay December 10, 2005. Waxay leedahay dherer dhan 32.5 kilomitir (20.2 mi) waxayna isku xirtaa agagaaraha Shiinaha ee Pudong New Area oo leh dekedda Yangshan Deep-Water ee gobolka Shejsi ee Zhejiang. Buundada inteeda badani waa jahwareer hoose. Waxaa sidoo kale jira qaybo ku xiran kabaan si loo oggolaado marinada maraakiibta waaweyn, ugu weyn oo leh 420 mitir (1,380 ft). Donghai Bridge waa qayb ka mid ah S2 Hulu Expressway. Buundada ayaa leh xawaare dheer oo dhaadheer oo aan u oggolaaneynin baabuurta aan buuxin shuruudaha miisaanka. Duge Bridge. Duge Bridge waa biriijka cable ee ku dhow dhow Liupanshui ee Shiinaha. Ilaa 2016-ka, buundada ayaa ah kan ugu sareeya adduunka oo leh waddada waddada fadhisa 565 mitir (1,850 fuudh) oo ka sarraysa Webiga Beipan. [1] [2] Buundadu waxay ka gudbaysaa wabiga xudduudaha u dhexeeya Yunnan iyo gobollada Guizhou. [3] [4] Buundada waa qayb ka mid ah Shirkadda Shukaanta G56 ee leh magac magac.xngG56 Hangzhou-Ruili Expressway u dhaxaysa Qujing iyo Liupanshui. Buuraleyda bari waxay qiyaastay 269 m (883 ft) oo ka dhigaysa mid ka mid ah meelaha ugu dheer dunida. Buundada ayaa ku jirta 1,34 km (0.83 mayl) inta u dhexeysa magaalada Xuanwei ee gobolka Yunnan iyo gobolka Shuicheng ee gobolka Guizhou. Waxay yareyneysaa safarka labada meelba wax ka badan afar saacadood 'wadid illaa saacad sida ay sheegayso CCTV-ga dowladda ee loo baahanyahay. Lupu Bridge. Shirkadda Lupu Bridge (Suna fududaynta Shiinaha: 卢 浦 大桥; Shiinaha dhaqanka: Lúpǔ Dàqiáo), oo magacawday Degmada Luwan, waa buundada dusha sare ee webiga Huangpu ee Shiinaha, Shiinaha, oo isku xiraya degmooyinka Huangpu iyo Pudong. Waa buundada labaad ee dayuuradda ugu dheer caalamka, ka dib markii Chaotianmen Bridge ee Chongqing. Buundada waxay leedahay dherer guud oo ay ku jirto miisaankiisu yahay 3,900 m (12,795 ft) oo la furay Juun 28, 2003. Qaabka weyn ee buundada waa 750m oo dherer ah oo ay ku jiraan labada dhinac ee 100 mitir kasta, [8] iyo ugu weyn ee 550 mitir (1,804 ft) [2] Wabiga Huangpu waa 32 mitir (105 ft) oo ka dheer kii hore ee rikoodhka buundada ugu dheer, Buundada New River Gorge ee Fayetteville, West Virginia. [5] Waxay ku kacaysaa 2.5 bilyan oo doollar (US $ 302 milyan), [5] [2] oo ay ku jirto US $ 78,04 oo ah qaab dhismeedka birta oo kaliya. [8] Waxay ku taallaa agagaarkeedii hore ee Expo 2010 oo waxay u adeegtay inay ahaato xarunta dhexe ee Shiinaha. Shanghai Yangtze. Shabeelka Yangtze River River Tunnel iyo Bridge waa dhismo-tareen isku dhaf ah oo ku yaalla qowlaha koonfureed ee webiga Yangtze oo u dhow agagaarka webiga ee magaalada Shanghai. Tunnelku wuxuu isku xiraa Degmada Pudong of Shanghai oo ku taal bangiga koonfureed ee webiga oo leh Changxing Island, halka buundada isku xirta Changxing Island iyo Chongming Island. Marka la isku daro Chongqi Bridge (oo la furay December 2011), kaas oo isku xira Chongming Island oo ku yaalla banka waqooyiga ee Yangtze, dhismaha buundada-tunnel wuxuu ka dhigan yahay dhammaadkii ugu dambeeyay ee Yangtze ka hor inta aanay u soo gelin Badda Badda Shiinaha. Buundada iyo tunnel ayaa laga dhisay 2005 ilaa 2009 qiimaha 12.6 bilyan oo doolar (US $ 1.84 bilyan), [1] waxaana la furay 31kii Oktobar 2009. [2] Dhererkooda oo dhan waa 25.5 km (15.8 mi), oo ka kooban qayb ka mid ah G40 Shanghai-Xi'an Expressway. Tongling Bridge. Tongling River River Bridge waa buundada wadiiqada u dhow Tongling, Anhui, China. [1] Buundada waxaa ku yaal 432 meter (1,417 ft) oo ka baxsan Webiga Yangtze. Buundadu waxay qaadataa afar wado oo ah G3-Beijing-Taipei Expressway. Barelang Bridge. Barelang Bridge (Jawi: Jemal Bareyl; Shiinaha: Indiya: Jiman Barelang) waa silsilad ah 6 buundo oo noocyo kala duwan ah oo isku xira jasiiradaha Batam, Rempang, iyo Galang, Riau Islands oo la dhisay 1997. Barelang ayaa sidoo kale ka hadlaya jasiiradaha, kuwaas oo dhammaantood maamula qayb ka mid ah degmada Batam. Jasiiradaha yaryar ee Tonton, Nipah, iyo Setotok (oo la tixgeliyo qaybo ka mid ah jasiiradda Batam) waxay ku xidhantahay Batam iyo Rempang. Gobolka Barelang oo dhan wuxuu daboolaa 715 km². [1] Qaar ka mid ah dadka deegaanka wac buundada Jembatan Habibie ka dib markii Dr. Jusuf Habibie, kuwaas oo dusha kala mashruuca dhismaha, dooneysa inay u beddesho Rempang iyo Galang jasiiradaha galay goobaha warshadaha (u eg joogo-maalin Batam). [yeerida loo baahan yahay] design Ra'yiga ee 6 buundooyinka waxaa soo jeediyay Bruce Ramsay oo ka tirsan VSL. Dr. Habibie ayaa ka codsaday in naqshaduhu ay ku saleysnaadaan kala duwanaansho noocyada kala duwan ee biriijka, si loo soo saaro & loo horumariyo gawaarida cusub iyo tiknoolajiyada cusub ee suuqa Indonesia. Muddo ka dib, buundooyinka gawaarida way sii kordheen soo jiidasho dalxiis halkii ay ka soo raaci lahaayeen safarka gaadiidka. Ampera Bridge. Ampera Bridge waa buundada taxane ah oo ku yaal magaalada Palembang, South Sumatra, Indonesia, oo ah bartamaha magaalada. Waxay isku xirtaa Seberang Ulu iyo Seberang Ilir, laba gobol oo Palembang ah. Mar dambe lama furmi karo si ay u oggolaadaan maraakiibta in ay dhaafaan. Buundada ayaa la qorsheeyay intii lagu jiray xilligii madaxweynihii ugu horreeyay ee Indonesia, kaas oo doonayay buundo oo furi karta oo u noqon karta London Tower Bridge. Dhaqaalaha dhismaha wuxuu ka yimid jariidada Japan, iyada oo shirkadda Fuji Car Manufacturing Co. Ltd la siinayo mas'uuliyadda naqshadeynta iyo dhismaha. Si kastaba ha noqotee, waqtigaas, Japan ma lahayn buundooyin noocan ah, Fuji Car ayaana haysan khibrad dhisme-wadiiqo. Furitaanka rasmiga ah waxaa fuliyay wasiirka / Taliyaha Guud ee Ciidamada Qaranka Guud Axmed Yani 30-kii September 1965, saacado uun ka hor markii uu dilay askar ka tirsan 30-kii Sebtembar. Marka hore, buundada waxaa loo yaqaan Bung Karno Bridge, ka dib markii madaxweynuhu, laakiin ka dib markii uu dhicid, waxa loo magacaabay xerada Ampera Bridge [1] Suramadu Bridge. Shabakada Suramadu (Hindiya: Jembatan Suramadu), oo sidoo kale loo yaqaano Surabaya-Madura Bridge, waa buundada wadiiqada ee Surabaya ee jasiiradda Java iyo magaalada Bangkalan ee jasiiradda Madura ee Indonesia. Furitaanka Juun 2009, [2] buundada 5.4-km waa tan ugu dheer Indonesia iyo buundada ugu horreysa ee ka soo gudubta Jasiiradda Madura. Qaybta cable-ku hadhay waxay leedahay seddex koob oo dhererkoodu yahay 192 m, 434 m iyo 192 m. Biriijku wuxuu leeyahay laba haad oo dhinac walba ah oo lagu daray laynka xaaladaha deg-degga ah iyo jidka loo maro mootooyinka oo dhinac walba ah. Advanzia Bank. Advanzia Bank S.A ayaa la aasaasay Luulyo 2005-kii oo ku xiran kormeerka CSSF, oo ku takhasusay kaadhadhka deynta ee lacag la'aanta ah iyo xisaabta kaydka euro. Bankiga waxaa la aasaasay iyadoo ay sababtay maareynta aasaasihii hore ee Banki Bankiya oo doonaya in ay sameeyaan bangi ku saleysan EU-da. Tani waxay la qabatay xisaabiyihii hore ee ugu weynaa ee Bankia Bank, Kistefos, oo noqonaya saamigii ugu sareeyay ee Bankiga Advanzia. Tor Erland Fyksen, Jan Grenth iyo Eirik Holtedahl ayaa la wadaagay Dr Thomas Schlieper oo bangiga sameeyey, kaasoo si dhaqso ah u noqday badeecada ugu ballaadhan ee kaararka caalamiga ah ee Jarmalka. Under dalladda ee Yurub ee xeerarka bangiga xuduudaha, Advanzia ugu horrayn ugu horeysay si ay u luuqadaha Luxembourgish, German, Austrian iyo Faransiis. Sannadkii ugu horreeyay ee hawlgalku, bangigu wuxuu noqday kii ugu ballaadhnaa ee Luxembourgish ah ee kaararka deynta. Laba sano oo ka mid ah hawlaha (2008), Advanzia waxay noqotay shirkadda ugu ballaadhan ee kaararka ah ee Jarmalka marka loo eego qiimaha iibka alaabada ee Gebührenfrei MasterCard Gold, inkastoo hoos u dhac ku yimid suuqgeynta kaararka deynta. [1] [2] Baanka ayaa ka dhigtay faa'idadii ugu horreysay sanadkii 2009, iyada oo dhibaatada dhaqaale ee 2008 ay ahmiyad weyn u leedahay hoos u dhigidda kharashka maalgelinta. [3] Maamulaha hadda jira waa Marc Hentgen, oo horay u ahaan jiray agaasimaha Fortis Consumer Finance Deutschland, isagoo hogaaminaya himilooyinka koritaanka Germany iyada oo loo marayo Credit4me. Bangiga wuxuu haystaa 997,000 oo haysta kaarar haysta iyo faa'iido canshuur ka dib oo ah 40 milyan oo Euro sannadkii 2016. [5] Tani waxay dhigtay bangiga ugu sarreeya 3% bangiga Luxembourg, marka loo eego dakhliga (45% ayuu ku soo laabtay maaliyadda). [6] 94% macaamiisha kaararka deynta ayaa ku yaal Jarmalka ilaa March 2017 [7]. Wadada Colorado Blv,USA. Wadada Colorado Blv Denver,USA Dagaalki Bakistaan iyo Hindika 1947. Dagaalka, oo sidoo kale loo yaqaan 'First Kashmir War', ayaa bilowday Oktoobar 1947 markii Pakistan ay ka cabsanaysay in Maharaja oo ka mid ah dawladihii hore ee Kashmir iyo Jammu ay ku biiri lahaayeen Hindiya. Ka dib qaybtii, dawladaha ayaa looga tagay inay doortaan in ay ku biiraan India ama Pakistan ama in ay madax bannaanaadaan. Jammu iyo Kashmir, oo ah ugu weyn ee dawladaha caanka ah, waxay lahaayeen dad badan oo Muslim ah oo ay xukumaan Hindu Maharaja Hari Singh. Ciidamada qabaa'ilka oo taageero ka helaya ciidamada Pakistaan ​​ayaa weeraray kuna biiray qaybo ka mid ah gobolka awooda leh ee ku qasbay Maharaja inuu saxiixo qalabka loo yaqaan 'Dominion of India' si uu u helo gargaar milatari oo Hindiya. Golaha Ammaanka ee QM ayaa ansixiyay Qodobka 47aad 22 Abriil 1948. Geedi socodka ayaa si tartiib ah u adkeeyay waxa loo yaqaan "Line of Control". Gacan-joojin rasmi ah ayaa lagu dhawaaqay 23:59 habeenkii 1dii Janaayo 1949. Hindiya waxay gacanta ku haysay saddex meelood laba meel oo ay ku jiraan (Dooxada Kashmir, Jammu iyo Ladakh), halka Pakistan ay heshay qiyaastii saddexaad Kashmir (Azad Kashmir iyo Gilgit-Baltistan), [7] [8] [9] [10] Dagaalki Bakistaan iyo Hindika 1965. Dagaalkan ayaa bilaabmay ka dib markii howlgalkii Gibraltar ee Pakistan, oo loogu talagalay in uu ku biiro ciidamada Jammu iyo Kashmir si loo yareeyo kacdoonnada ka dhanka ah xukunka India. Hindiya ayaa ka soo horjeesatay weerarkii militariga oo buuxa oo lagu qaaday West Pakistan. Dagaalkii toddoba iyo tobnaad wuxuu sababay kumanaan khasaare ah oo labada dhinac ku dhexmaray, waxayna goob joog u ahaayeen hawlgalkii ugu weynaa ee gawaarida gaashaaman iyo dagaalka ugu weyn tan iyo dagaalkii labaad ee dunida. [11] [12] Dagaalyahannada u dhaxeeya labada dal ayaa soo af-jaray ka dib markii xabbad-joojin lagu dhawaaqay ka dib markii uu dib-u-heshiisiintii diblomaasiyadeed ka dhex abuuray Midowgii Soofiyeeti iyo Maraykanku iyo dib-u-soo-saarkii Baaqii Tashkent. Hindiya waxay lahayd gacanta sarre ee ka jirta Pakistan markii xabbad joojinta la dhawaaqay. [14] [16] [18] [19] [20] [21] [22] Dagaalki Bakistaan iyo Hindika 1971. Dagaalkani wuxuu ahaa mid gaar ah oo aan ku lug laheyn arrinka Kashmir, laakiin wuxuu ahaa mid aad u cakiran dhibaatadii ay abuurtay dagaalkii sokeeye ee ka dhexeeyey East East Pakistan oo u dhexeeyay Sheekh Mujibur Rahman, Hogaamiyaha Bariga Pakistan, iyo Yahya Khan iyo Zulfikar Ali Bhutto, hogaamiyaasha Pakistan. Tani waxay ku dhawdahay caddaynta Xorriyadda Bangladesh ee ka timid nidaamka gobolka ee Pakistan. Ka dib baadhitaankii howlgalinta iyo xasuuqii Bangladesh ee 1971-kii, ku dhawaad ​​10 milyan oo Bengalis ah oo ku yaalla Bariga Pakistan ayaa magangelyo ku helay Hindiya deriska ah. [24] Hindiya ayaa soo faragalisay dhaqdhaqaaqa xoraynta ee Bangladesh. [25] [26] Ka dib markii weerar ballaadhan oo horey loogu qaaday weerarkii Pakistan, colaad buuxda u dhaxeysa labada dal. Pakistan ayaa weerar ku qaaday meelo badan oo ku yaalla xudduudaha galbeedka Hindiya ee Pakistan, laakiin ciidamada Hindiya ayaa si guul leh u haystay boosaskooda. Ciidamada Hindiya ayaa si deg deg ah uga jawaabaya dhaqdhaqaaqa ciidamada Pakistaan ​​ee galbeedka waxaana ay sameeyeen guulo hor leh, oo ay ka mid yihiin qabashada 5,795 mayl oo isku wareeg ah (15,010 km2) [27] [29] dalka Pakistan (dhulkii ay ka heleen India ee Pakistani Kashmir, Pakistani Punjab iyo Sindh, laakiin waxay dib ugu soo celisay Pakistan Heshiiska Simla ee 1972, oo ah sida loola dhaqmay). Labo todobaad gudahood ah dagaal xooggan, ciidamada Pakistaan ​​ee Bariga Pakistan ayaa isku dhiibay taliska wadajirka ah ee India iyo Bangladeshi kadib markii ay abuurtay Jamhuuriyadda Dadka Bangladesh. Dagaalkaani wuxuu arkay tirada ugu badan ee ku dhaawacmeen dagaalladii India iyo Pakistan, iyo sidoo kale tirada ugu badan ee maxaabiista dagaalka tan iyo dagaalkii labaad ee adduunka ka dib markii la isku dhiibay in ka badan 90,000 oo ah millatariga Pakistan iyo rayidka. Afhayeen u hadlay Pakistan ayaa yiri "Pakistan waxa ay lumisay kala badhkii ciidankeeda, rubuc ka mid ah ciidamadeeda iyo saddex meelood oo ciidankeeda ah". Khilaafka nukliyeerka ee u dhaxeeya labada wadan waa dabeecad istiraatiiji ah oo leh caqiido nukliyeer ah oo Pakistan ah oo tilmaamaya siyaasad weerar ah, inkastoo weerarka kaliya la bilaabi doono haddii kaliya, haddii ciidamada Pakistan aysan awoodin inay joojiyaan duullaan (tusaale ahaan 1971 dagaalka) ama weerarka nukliyeerka ah ayaa la bilaabi doonaa ka hor imaadyada Pakistan, [citation needed] halka Hindiya ay leedahay siyaasad cadeynaysa inaysan adeegsaneyn wax bilaash ah. Pokhran-I (Smiling Buddha): 18-kii Maajo 1974-kii ayaa Hindiya ku burburtay 8-kilo [76] qalabka nukliyeerka ee Pokhran Test Range, noqoshada waddanka ugu horreeya ee noqda nukliyeer awood leh oo ka baxsan shan xubnood oo joogta ah Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyo sidoo kale jiidaya Ra'iisul wasaaraha dalka Pakistan Zulfikar Ali Bhutto ayaa ku dhaariyay Hindiya "Mujaahidiinta waxay jeclaan lahaayeen in ay haystaan ​​bamka nukliyeerka xitaa haddii ay tahay inay cunaan cawska" [78]. Guddoomiyaha Guddiga Tamarta ee Pakistan Atomic Energy (MIEC) Munir Ahmed Khan ayaa sheegay in imtixaanku uu qasbi doono Pakistan inay tijaabiso bamka naasiga ah. [79] Kirana-I: Sannadkii 1980-yada waxaa jira baaritaanno baaritaan oo kala duwan oo ay sameeyeen PAEC, oo uu hoggaamiyo guddoomiyaha Munir Axmed Khan oo qarsoodi ah oo sir ah. [80] Guryaha Kirana Hills, Sargodha, ayaa la sheegay inay caajisey ka dib markii goobaha baadhitaanka nukliyarka ee Chagai, ay si weyn u rumaysantahay in tunel loo dhisay inta u dhaxaysay 1979 ilaa 1983. Sida Chagai, tunnelada Kirana Hills ayaa la caajisey kadibna shaabadeeyey iyo hawshaan waxaa sidoo kale lagu sameeyey DDB-da DTD. [80] Later ka dib sicirka sir-doonka Maraykanka iyo dayax-gacmeedka diiradda saarnaa bogga Kirana Hills, waxa loo baahday in laga tago, tijaabada hubka nukliyaddana waxaa loo beddelay Kala Chitta Range. Pokhran-II (Operation Shakti): 11kii Maajo 1998-kii Hindiya ayaa shan farsamo oo nukliyeer ah ku dhufatay Pokhran Test Range. Iyadoo lagu qancinayo iyo oggolaansho ballaadhan oo ka timid bulshada Hindida ayaa timid ciqaab caalami ah oo ah fal-celin ay ku sameeyeen imtixaankan, waxyeellada ugu weyn ee ka imanaysa Pakistan oo dhan. Kacaan wayn ayaa lagu soo qaaday dalka Pakistan, kaas oo soo saaray qoraal cad oo sheeganaya in Hindiya ay ku dhiirigelisay tartanka nukliyarka nukliyarka ee gobolka. Pakistan ayaa wacad ku martay in ay la xiriirto awoodda nukliyeerka Hindiya ee Hindisaha sida: "Waxaan ku jirnaa tartan rasaas ah oo dhexmara jihaadka hoose" [81] [82] Shaksi-I: (Youm-e-Takbir) Bisha Janaayo ee Pokhran-II, 28-kii Maajo 1998-ba Pakistan waxay ku qarxisay shan qalabka nukliyeerka ah si ay ugudbiyaan Hindiya tartanka hubka nukliyarka. Pakistani dadwaynaha, sida Hindiya, waxay ka jawaabtay dabaaldeg iyo dareen sare u leh umadda si ay uga jawaabaan Hindiya oo noocan oo kale ah oo noqonaya awoodda kaliya ee nukliyeerka nukliyeerka ah. Maalinta dambe waxaa la siiyay magaca Youm-e-Takbir si aad u sii sheegto sida kale. [83] [84] J 1 Leagueka. J1 League (J1 League) waa qeybta ugu sareysa ee horyaalka ee Xirfadaha Kubadda Cagta ee Japan (Nippon Puro Sakkā Rīgu) iyo Xiriirka Kubadda Cagta J.League ee Japan. [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] Waa mid ka mid ah horyaalada ugu guulaha badan kubada cagta Asia. Xilligan, J1 League waa heerka koowaad ee nidaamka horyaalka Isboortiga Japan. Qeybta labaad waxaa matalaya J2 League. Hada waxaa maal gashan Meiji Yasuda Life oo sida rasmiga ah loo yaqaan 'Meiji Yasuda J1 League'. Ilaa 2014 xilligaas waxaa loo magacaabay Qeybta 1aad J.League. Albirex Niigata. Albirex Niigata (Arubirekkusu Nīgata) waa koox kubadda Japan J2 League oo fadhigeedu yahay Niigata. Sanadkii 2003dii, markii uu weli ku ciyaarayay heerka labaad ee kubadda cagta ee J2, Albirex wuxuu soo jiitay dadka ugu tirada badan 30,000. Tan iyo markii ay kor u qaadeen J1 sannadkii 2004 waxay diiwaangashaday celcelis ahaan dad ka badan 38,000, sannadkii 2005-kii Albirex waxay ahaayeen kooxdii ugu horreysay ee Japan joogta si ay u diiwaan geliso albaabka celcelis ahaan 40,000. FC Tokyo. F.C. Tokyo (FC 東京 Efushī Tōkyō) waa koox kubadda cagta Japan ah oo ciyaaraya J1 League. Goobta ay ku nooshahay waa degaanka Tokyo. Kooxdu waa mid ka mid ah afar ka mid ah J. League si fudud loogu magacaabo Club Football iyada oo aan la magacaabin magac dheer. Liska wadada Somalia. sido kale fiiri. Liska Wadada Somaliland Ari.farm. Ari.farm waxaa aasaasay Mohamed M Jimcaale, oo ku soo kordhay mowqif guur oo ku yaala Soomaaliya halkaas oo uu qoyskiisa u ahaa beeraley xoolo ah qarniyo. Sannadkii 2010 ayuu Iswiidhen u soo guuray qaxooti halkaas oo uu bilaabay mashaariic kale oo uu u shaqeeyay Qaramada Midoobay. Ka hor intii aanu u guurin Iswiidhen, wuxuu bartay IT. Xoolaha Soomaaliya ayaa 40% ka ah dhaqaalaha dalka. Maalgashiga iyo hagaajinta waxqabadka qaybtan ayaa saameyn weyn ku leh nolosha dadka iyo dhaqaalaha degaanka. The Camel Milk Co.. shirkadka Geela Caano waxaa la aasaasay Ryan iyo Lauren sannadkii 2015 KFAI- Somali Public Radio, USA. Somali Public Radio 90.3 - 106.7 Ka Joog. Ka Joog waa hay'ad qaran oo la aqoonsan yahay, oo ah hay'ad aan dawli ahayn oo loogu talagalay in lagu kobciyo nolosha dhalinyarada Soomaalida ah ee Soomaalida ah iyada oo la adeegsanayo qaybaha wanaagsan ee waxbarashada, latalinta, shaqada, iyo farshaxanka. Ujeedada Kaawoogga waa in lagu dhiirigeliyo dhalinyarada in ay sii wataan waxbarashada sare, iyada oo kor u qaadaysa lana dhiso xiriirka bulshada ee dhacdooyinka Minnesota. Waxaa la aasaasay sannadkii 2007 koox yar oo dhalinyaro Soomaali ah, Ka Joog waxa ay diiradda saareysaa dadaalka ay ku dhiirri galinayso dhalinyarada Soomaaliyeed in ay "joogaan" ama "ka fogaadaan" saameyn xun sida daroogada, rabshadaha, xagjirnimada, iyo dabeecadaha kale ee dhibka u geysan kara horumarka iyo mustaqbalka. Taa baddalkeeda, Ka Joog ayaa dhallinta ku hagaya tacliinta sare, ka qayb qaadashada bulshada, iyo ka go'naanta iskaa wax u qabso bulshada. Ka Joog wuxuu dhalinyarada Soomaaliyeed ka caawiyaa inay fahmaan doorashadooda oo ay sameeyaan doorashooyinka saxda ah, iyada oo loo marayo barnaamijyada bixiya hagitaan, umeerin, iyo tababarka diyaarinta shaqada. Ka Joog waxay sidoo kale bixisaa warar wanaagsan oo farshaxanka ah, waxayna ku dhiirri-galisaa dhalinyarada in ay la wadaagaan awooda ay la leeyihiin dadka kale. TV Somaliland Yurub - Europe. Telefishin Somaliland Yurub cableka. Hargeysa International Book Fair. Bandhiga Caalamiga ah ee Buugaagta ee magaalada Hargeysa ayaa lagu qabtay Dalalka martida ah sannad kasta oo ay ka mid yihiin buugaag kala duwan oo ka kala yimid Aqoonyahanno Caalami ah Shirkad Du. Shirkadda Emirates Integrated Telecommunications Company (Carabi: Shirkadda Shirkadda Isgaadhsiinta ee Soomaliya), oo ganacsi ahaan dib loo soo dhigey bishii Febraayo 2007, ayaa ka mid ah labada shirkadood ee isgaarsiinta ee Imaaraadka Carabta (kan kale oo ah Etisalat). du waxay bixisaa khad toosan, telefoonka gacanta, internetka iyo telefishinka digital-ka ee Imaaraadka Carabta. Abdrabbuh Mansur Hadi. Abdrabbuh Mansour Hadi ('Abdrabbuh Manarchūr Hādī; Carabi: عبدربه منصور هادي Yemeni: [1] 1999) waa siyaasi reer Yaman ah iyo hore Marshal oo ka tirsan Ciidanka Qadaafi. Wuxuu ahaa madaxweynaha Yemen tan iyo 27kii Febraayo 2012, waxaana uu ahaa Madaxweyne kuxigeen laga soo bilaabo 1994 ilaa 2012. [2] Intii u dhaxaysey 4tii Juun ilaa 23kii Sebtembar 2011, Hadi wuxuu ahaa Ku-simaha Madaxwenaha Yaman halka Cali Cabdalla Saalax uu ku jiray daaweyn caafimaad oo ku yaalla Sacuudi Carabiya ka dib weerarkii lagu qaaday madaxtooyada intii lagu jiray mudaharaadkii 2011 Yemen. 23-kii Nofembar, wuxuu mar kale noqday madaxwaynaha, ka dib markii Saleh uu u dhaqaaqay kaalin aan firfircooneyn oo sugaya doorashadii madaxweynenimada "dib loogu soo celiyo difaacidda xukunka". Hadi "waxaa la filayaa in uu sameysto dowlad midnimo qaran ah, sidoo kale wuxuu ugu yeeraa doorashooyinka madaxweynenimada mudo 90 maalmood ah" halka Saleh uu sii waday inuu noqdo madaxweyne magaciisa kaliya. Mansour Hadi waxaa loo doortay madaxweyne muddo labo sano ah oo ku meel gaar ah Febraayo 21, 2012, doorasho oo uu ahaa musharaxii keli ah. Mas'uuliyaddiisa waxaa la kordhiyay sanad kale Janaayo 2014. [5] Si kastaba ha ahaatee, wuxuu ku sugnaa awood kadib markii uu dhamaaday xilkiisa. [6] Ali Abdullah Saleh. Cali Cabdalla Saalax (Carabi: Codkiisa wuxuu ku saabsan yahay codka 'علي عبدالله صالح', 'Alī'Abdullāh Ṣāliḥ; 21 March 1947 [1] [note 1] - 4 Diseembar 2017) wuxuu ahaa siyaasi caan ah oo u adeegay madaxweynihii kowaad ee Yemen, oo ka soo jeeda Ismaaciil 22-kii May 1990-kii wuxuu is casilay 25kii Febraayo 2012, ka dib markii uu ku kacay kacdoonka Yaman. Horaantii, wuxuu u adeegay madaxweyne Yahuuda Carabta (Waqooyiga Yaman) laga bilaabo July 1978 illaa 22kii May 1990, ka dib dilkii Madaxweyne Ahmad al-Ghashmi [2] Inta badan waxaa lagu tilmaamaa inuu yahay kaligii taliye, waxaa lagu eedeeyay in uu balaayiin doolar ku qarxiyay waddanka Carabta ee saboolka ah muddadii labaatankii sano ee la soo dhaafay awoodda. [4] Saleh wuxuu kormeeray xiriirka uu la leeyahay xiriirka qotoda dheer ee awoodaha reer Galbeedka, gaar ahaan Maraykanka, "Dagaalka Argagixisada". Sannadkii 2011-kii, ka dib "Arab Spring" oo ku baahsan Bariga Dhexe, oo ay ka mid yihiin Yaman, wakhtiga Saalax ee xafiisku wuxuu noqday mid aad u badan oo aan la qabin illaa iyo markii ugu dambeyntii laga xayiray madaxweyne sannadkii 2012. Waxa uu ku guulaystay Abdrabbah Mansuur Hadi. Somalia GDP qiyaaso 2018 - 2028. Somalia GDP qiyaaso 2018 - 2028 Koranta- 3 % - 7 % Yiddish language. Yiddish (יידיש, יידיש, אידיש, yidish / אידיש, yidish / idish, lit. "Yuhuud", ayaa lagu qeexay [jɪdɪʃ] [ɪdɪʃ]; ilaha qaangaarka ah Younish-Taitsh, luuqada Judaeo-Jarmal [3]) Yuhuudda Ashkenazi. Wuxuu asal ahaan ka soo jeeday qarnigii 9aad [4] ee Bartamaha Yurub, isaga oo siinaya jaaliyadda Ashkenazi oo leh jiheeye sare oo jarmal ku salaysan oo la xidhiidha walxaha laga soo qaado Cibraaniga iyo Aramaic iyo sidoo kale luqadaha Slavic iyo raadinta luuqadaha Luqadda.] [7] Yidishku wuxuu ku qoran yahay nuqul dhammaystiran oo ah ereyada Cibraaniga ah. Tixraacii ugu horreeyay ee ka badbaaday waxa uu ka soo jeedaa qarnigii 12aad, waxaanad wacdaa luqadda af-ruushka (luuqadda Ashkenaz) ama iswidhajh (taytsh), oo ah nooc ka mid ah tija, magaca casriga ah ee Jarmalka Jarmalka. Luqad ahaan, luuqad waxaa mararka qaarkood loogu yeedhaa "macmacaanka" (mame-dahn, luuqada "afka hooyo"), taas oo kala soocaysa af-lardin (kuhadhesh) (luuqad carabi ah), oo macneheedu yahay Cibraaniga iyo Aramaatiga. Ereyga "Yiddish", gaaban Yidish Taitsh "Jarmal Jarmal", ma noqonin tan ugu badan ee loo adeegsado suugaanta ilaa qarnigii 18aad. Dhammaadkii 19aad iyo qarnigii 20aad luqadda ayaa loo yaqaan 'Yuhuud', ​​gaar ahaan kuwa aan Yuhuudda ahayn, [caddaynta loo baahan yahay] laakiin 'Yiddish' ayaa mar kale ah calaamad aad u ballaadhan maanta. Adyghe. Adyghe (/ ædɪɡeɪ / or / ˌɑːdɪɡeɪ /; / ˌɑːdɪɡeɪ /; [3] Adyghe: Adhisabzeer, Adygabzæ IPA: [aːdəɣaːbza] [oo aan lahayn diiqad], oo sidoo kale loo yaqaano West Circassian (Kuusahыbze, K'axybæe), waa mid ka mid ah labada luuqadood ee rasmiga ah Jamhuuriyadda Adygea ee Ruushka, kan kalena waa Ruush. Waxaa ku hadlaya qabiilooyinka kala duwan ee dadka reer Adiyaanka ah: Abzek, [4] Adamey, Bzhedug, [5] Hatuqwai, Temirgoy, Mamkhegh, Natekuay, Shapsug, [6] Zhaney iyo Yegerikuay, mid kasta oo leh lahjad u gaar ah. Luqadda waxaa loogu yeeraa sheekeysiyeyaashooda sida Adygebze ama Adeeb, oo waxaa kale oo lagu tarjumay Ingiriisi sida Adygean, Adygeyan ama Adygei. Luqadda suugaantu waxay ku salaysan tahay lahjadda Temirgoy. Sida muuqata [caddaynta loo baahan yahay] qiyaastii 128,000 oo ku hadlaayo Adyghe ee Ruushka, ku dhowaad dhammaantood ku hadla afka hooyo. Wadar ahaan, qiyaastii 300,000 waxay ku wada hadlaan adduunka. Kaniisada ugu weyn Adiyaanka ayaa ku jirta Turkiga, oo ay ku hadlaan Ruushka-Dagaalkii Jasiiradda (circa 1763-1864) diaspora; Intaa waxaa dheer, luqadda Adyghe waxaa ku hadlaya Cherkesogai ee Krasnodar Krai. Albanian. Albanian (shqip [ʃcip], ama gjuha shqipe [ɟuha ʃcipɛ]) waa luqad ka mid ah qoysaska Indo-Yurub, oo ay ku dhex jirto laanta madaxbannaan. Waa luqad rasmi ah oo Albania iyo Kosovo ah oo leh asal tiro yar oo rasmi ah ee Talyaaniga, Romania, Montenegro, Serbia, Macedonia iyo kuwo kale. Luuqaddu waxay leedahay heer rasmi ah Ulcinj, koonfurta Montenegro. Albanian waxa kale oo ay ku hadlaan bulshooyinka waaweyn ee Albaniyan meelo ka mid ah Yurub, Ameerika iyo Australia. Labada luuqadood ee Albanian waa Gheg iyo Tosk. Gheg waxaa sida caadiga ah looga hadlaa waqooyiga, halka Tosk laga hadlayo koonfurta. Heerka Albaniyan wuxuu ku saleysan yahay lahjadda Tosk. Tirada dadka ku hadla afka Albaniga ee Balkaanku waxaa lagu qiyaasay in ay yihiin qiyaastii 5 milyan. Bulshooyinka qarniyaadka ah ee ku hadla afafka Albaaniyaanka ayaa laga heli karaa Croatia (Arbanasi), Giriiga (Arvanites iyo qaar ka mid ah bulshooyinka Epirus, Galbeedka Makedoniya iyo Western Thrace), [4] Talyaaniga (Arbëreshë muhaajiriinta Talyaaniga) [5] sidoo kale sida Romania iyo Ukraine. [6] Waxaa sidoo kale jira qurba joog badan oo Albaniyan ah. [7] Aragonese. Aragonese [aɾaɣones] ee Aragonese waa luqad ku hadasha luuqadaha kala duwan 10,000 illaa 30,000 oo qof oo ku yaal dooxooyinka Pyrenees ee Aragon, Spain, gaar ahaan munaasabada Somontano de Barbastro, Jacetania, Alto Gállego, Sobrarbe, iyo Ribagorza / Ribagorça. Waa luuqada casriga ah ee casriga ah ee ka soo dhex baxday Navarro-Aragonese dhexdhexaad ah qaab muuqda oo ka duwan Isbaanish. Aragonese sidoo kale waxaa lagu magacaabaa magacyada luuqadaha maxaliga ah sida cheso (Valle de Hecho) ama patués (laga bilaabo Dooxada Benasque). Arbëresh. Arbëresh (oo sidoo kale loo yaqaan Arbërisht, Arbërishtja ama Taarbrisht) waa afka luuqadda Arbëreshë ee ku taala Talyaaniga. Waxay ku xirantahay luqadda Albanian. Itoobiya Damka. Wabiga Bariiska ee Itoobiya (GERD ama Taehige, Amharic: ታላቁ የኢትዮጵያ ሕዳሴ ግድብ Tālāqu ye-Īyōppyā Hidāsē Gidib), oo horay loo yiqiin Biyaha Millennium iyo mararka qaarkood loo yaqaan "Damase Damas", waa xabbad culus oo ku taal Webiga Niilka Blue Nile ee Itoobiya ayaa dhismaha laga dhisay tan iyo 2011-kii. Waxay ku taallaa Gobolka Benishangul-Gumuz ee Itoobiya, oo ku dhawaad ​​15 km (9m) bari u jirta xadka Sudan. Marka loo eego 6.45 gigawatt, barafku wuxuu noqon doonaa warshadda korontada ugu weyn ee korontada Afrika marka la dhammeeyo, iyo sidoo kale 7aad ee ugu weyn dunida. [5] [5] Laga soo bilaabo Ogosto 2017, shaqadu waxay istaagtay 60% dhammeystiran. [7] Marka la dhameeyo, kaydadka waxay qaadan doontaa 5 ilaa 15 sano si ay biyo u buuxiso. Qaybtani waxay dabooli doontaa faa'iidooyinka Ethiopia, laakiin waxaa jira sidoo kale faa'iidooyinka dheeraadka ah ee la filayo. Faa'iidada ugu weyn ee biyaha ayaa noqon doonta wax soo saarka tamarta. Dhammaan tamarta ay GEDD samaysay waxay u socotaa waddanka Itoobiya ee si buuxda u taageera horumarka dalka oo dhan, labadaba miyiga iyo magaalooyinka. Doorka GERD wuxuu noqon doonaa laf-dhabarka xasilinta dalka Itoobiya. Waxaa jiri doona dhoofinta, laakiin kaliya haddii ay jirto isugeyn dheeri ah oo tamar laga soo saaro Itoobiya. Tani waxaa badanaa la filayaa inay dhacdo xilliyada roobaadka, marka ay jiraan biyo badan oo loogu talogalay jiilka korontada. [1] Korontada korantada ee GERD ee aan ku haboonayn baahida gudaha gudaha Itoobiya, ayaa markaa la iibiyaa laguna dhoofiyaa waddamada deriska ah oo ay ku jiraan Suudaan iyo suurta galnimada Masar, laakiin sidoo kale Jabuuti. Dakhliga ku soo gala US ama $ waa in la filaa. Korontada laga dhoofiyo dekedda waxay u baahantahay dhismaha xarumo waaweyn oo la isugu gudbiyo xarumo waaweyn sida isticmaalka caasimadda Khartoum, oo ku yaala wax ka badan 400 kiiloo mitir. Iibsadahaas dhoofka ah ayaa kor u kici doona korka sare ee laga filayo in laga iibiyo dhirta kale ee korontada ku shaqeeya. Awoodaha laga dhisay ama lagu dhisay Itoobiya, sida Gilgel Gibe III ama Koysha, oo dhoofinta (haddii la siiyo tamar dheeri ah) inta badan waxay Kenya u sii maraysaa khadka HVDC 500 kV. Miisaanka kaydka wuxuu noqon doonaa inta u dhaxeysa 2-3 jeer oo ah Lake Tana taas oo u ogolaaneysa in ay filto kalluunka badan. Waxaa la filayaa in ilaa 7,000 oo tan oo kalluun ah sanadkiiba iyo sidoo kale kaydka noqoshada hotspot ee dalxiiska. [39] Indus biyoka Treaty. Heshiiska Hindiya ee Hindiya waa heshiis biyo-qaybin oo u dhexeeya Hindiya iyo Pakistan, oo ay burcad-badeeddu ku weheliyaan Bangiga Aduunka, Nidaamka Indus-ka ee ku yaalla Hindiya. [1] [2] Heshiiska Hindiya ee loo yaqaan 'Indus Water Treaty' (IWT) ayaa lagu saxiixay magaalada Karachi 19-kii September 1960-kii, ra'iisul-wasaaraha ugu horreeyay ee India Pandit Jawaharlal Nehru iyo kadibna Madaxweynaha Pakistan ee Ayub Khan. [4] Sida ku cad heshiiskan, kantaroolka biyaha ee ku yaalla saddexda wabi ee India - Beas, Ravi iyo Sutlej, oo leh celcelis ahaan 33 malyan oo caano ah (oo la siiyey Hindiya, halka ay gacanta ku hayaan biyaha socota saddexda " galbeedka "Hindiya Hindiya - Indus, Chenab iyo Jhelum oo leh 80 MAF - ayaa la siiyay Pakistaan, laakiin khilaaf badan ayaa ahaa, hadana waxa ay ahaayeen qodobbo ka mid ah sida biyaha loo wadaago. oo laga yaabo inay ka soo qulqulaan Hindiya, heshiiskan ayaa u oggolaaday Hindiya in ay u safraan, u diyaargaroobaan, hantida badda, dhaqanka kalluunka iyo wixii la mid ah, koronto dhalinta, isticmaalka gudaha, warshadaynta iyo isticmaalka aan isticmaalka ahayn ee loogu talagalay waraabka kooban iyo galbeedka wabiyada. Hindisaha Hindiya ayaa ku dhawaaqay in Hindiya ay awood u leedahay inay xakameyso cabsida Pakistan ee ka soo horjeeda wanaagga, saaxiibtinimada iyo iskaashiga Nidaamka Nidaamyada Nidaamka ee Indus ee dejinta biyaha ee dal kasta. Abaarta iyo abaarta ka jirta dalka Pakistan, gaar ahaan xilliga dagaalka ka dib markii biyaha waaweyn ee biyaha wabiyada ee wabiyada Indus ay ka yimaadeen Hindiya. Xasuuqa Rwanda. Xasuuqa Rwanda, oo sidoo kale loo yaqaano xasuuqii ka dhacay Tutsi, [2] wuxuu ahaa qafis colaadeed oo ah Tutsi oo ku taal Rwanda oo xubno ka ah hutu. Qiyaastii 500,000 ilaa 1,000,000 Rwandansan ayaa la dilay intii lagu jiray muddadii 100 cisho laga bilaabo 7 Abriil ilaa bartamihii July 1994, [1] oo ka kooban 70% dadka Tutsi. Intaa waxaa dheer, 30% Pygmy Batwa ayaa la dilay. [3] [4] Xasilinta iyo dilkii loo geystay Rwandansan ayaa soo afjaray markii Paul Kagame uu hoggaamin jiray Ciidanka Rwanda ee taageersan Rwanda (RPF) si loo xakameeyo dalka. Qiyaastii 2,000,000 Rwandans, inta badan Hutus, ayaa ku barokacay oo noqday qaxooti. [5] Xasilinta waxaa qorsheeyay xubno ka mid ah kuwa ugu muhiimsan ee siyaasadeed, kuwaas oo intooda badani ay qabsadeen heerarka sare ee dawladda qaran. Dembiileyaasha ayaa ka yimid ciidamada Rwanda, Gendarmerie, maleeshiyooyinka taageersan dawladda, oo ay ku jiraan Interahamwe iyo Impuzamugambi. 1959-kii Hutu waxa ay ka baxsadeen ka dib markii ay qaxoontiga Ugandha u soo carareen Uganda si ay uga baxsadaan dawladda Hutu hogaamisay iyo RwF-ga Qaranka (RPF), oo inta badan ka kooban Qaxootiga Tutsi ee ku jira Xasaradda Sokeeye ee Rwanda, oo ka soo horjeeda xukunka gumeysiga. Hirgelinta rabshadaha Hutu ee ka dhanka ah RPF iyo Tutsi oo ay ku xigto madaxbannaanida Rwanda 1962. Dadaalka caalamiga ah ee xukuumadda Hutu ee Juvenal Habyarimana waxay sababtay xabbad joojin 1993, iyada oo Arusha Akhristayaashu hirgelisay khariidad waddo leh awood qeybsiga awood qeybsiga RPF. Heshiiskaasi lama aqbalin tiro badan oo ka mid ah Xildhibaannada Xuutiyiinta, oo ay ka mid yihiin xubnaha Akazu, kuwaas oo u arkay inay ka dhigan tahay cadowga dalabaadka. Ololaha millatari ee RPF wuxuu xooga saaray taageerada loogu magac daray "Hutu Power" fikradda, oo ahayd mid aan Christian ahayn, aan ahayn Masiixi ah, Boqortooyada Midaysan iyo xornimada Hutus, si loo xoojiyo RPF. Hutus badan ayaa diidey rajadaas iyada oo ay ka soo horjeedeen mucaaradka. In hogaaminta xasuuqa ay tirada dadka iibsadaha ah u kordhisay Rwanda. [6] Holodomor. "Holodomor" (Ukrayna: Goolodomor); [a] [2] (oo laga soo qaatay moori gool, "si loo dilo gaajo") [3] [5] [5] [5] waxay ahayd abaarta macluusha ee ka dhacday Ukraine Sovieto sannadkii 1932 iyo 1933 malaayiin dad ah oo reer Ukrain ah. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa "Terror-famine iyo famine-genocide" ee Ukraine, [6] [7] [8] iyo mararka qaarkood loo yaqaan "Famine Greatness" [9] ama xasuuqa Ukraine ee 1932-33. Waxay ahayd qayb ka mid ah macaluushii ballaadhnayd ee Soofiyeed ee 1932-33, taas oo saameeysay qaybaha waaweyn ee soo saarka beeraha ee dalka. Intii lagu guda jiray Holodomor, malaayiin dad ah oo ku nool Ukraine, intooda badani waxay ahaayeen jinsiyado reer yurub ah, waxay u dhinteen gaajo si aad u liidata nabada waqtigii nabadgelyo la'aanta taariikhda Ukraine. Laga soo bilaabo 2006, Holodomor waxaa loo aqoonsaday Ukraine [12] iyo 15 dal oo kale oo xasilin ah oo ka mid ah dadka reer Ukraan ee ay qabatay xukuumadda Soofiyeeti [13] Dilal badan Cambodian. Cambodian xasuuqa (Khmer: Qalbiil: របបប្រល័យពូជសាសន៍) waxaa fuliyey nidaamkii Khmer Rouge ee hoggaanka Pol Pot, oo udhintay qiyaastii 1.5 illaa 3 milyan oo dadka reer Kamboodiyaanka ah laga bilaabo 1975 ilaa 1979. [2] Khmer Rouge waxa uu rabay inuu dalka u soo celiyo Jamhuuriyad bulshadeedka bulshada, isaga oo ku dhisan siyaasadaha Maoism. [5] [5] Sanadkii 1976, Khmer Rouge wuxuu bedelay magaca waddanka Democratic Kampuchea. Si loo gaaro himilooyinkooda, Khmer Rouge ayaa magaalooyinka ka furtay, waxayna ku khasbeen Cambodians in ay u guuraan xeryaha shaqada ee baadiyaha, halkaas oo dilal ballaaran, shaqo khasab ah, tacaddi jidheed, nafaqo-xumo iyo cudurku uu ahaa mid aad u baahsan. Tani waxay sababtay geerida qiyaastii 25 boqolkiiba dadweynaha Cambodia. [6] [7] Qiyaastii 20,000 oo qof ayaa soo marey Xarunta Tuol Sleng Centre (oo sidoo kale loo yaqaano Xabsiga Amniga S-21), mid ka mid ah 196 xabsiyood oo ay maamusho Khmer Rouge, [8] [9] oo keliya 7 qof ayaa badbaaday. Dadka loo arko inay yihiin mucaaradka waxaa loo qaaday dilalka loo yaqaan "Killing Fields", halkaas oo lagu fuliyay (badanaa oo ay la socdaan pickaxes si ay u badbaadiyaan xabbado) oo lagu aasay xabaalo wadareed. Afduubka iyo farogelinta carruurta ayaa ahaa mid baahsan, qaar badan ayaana lagu qanciyay ama lagu qasbay in ay sameeyaan xasuuq. [11] Jabhadii Vietnamese ee Cambodia waxay ku dhamaatay xasuuqii ay ku dhufatay Khmer Rouge 1979-kii. [12] 2dii Janaayo 2001, dawladda Cambodia ayaa dhistay Khmer Rouge Maxkamad, si ay u tijaabiso xubnaha Khmer Rouge ee mas'uulka ka ah xasuuqa Cambodian. Dacwado ayaa bilaabmay 17 Febraayo 2009. [13] 7-dii Agoosto 2014, Nuon Chea iyo Khieu Samphan ayaa lagu helay dambi ah waxaana lagu xukumay xabsi daa'im ah oo loogu talagalay dambiyada ka dhanka ah aadanaha inta lagu jiro xasuuqa. Laga soo bilaabo 2009, Xarunta Dukumiintiga ee Cambodia ee Cambodian ayaa isku duubay 23,745 xabaalo wadareed oo ay ku jiraan qiyaastii 1.3 milyan oo loo tuhunsan yahay inay fuliyeen dil. Xaqiijin toos ah ayaa la aaminsan yahay in ay ku dhowdahay qiyaastii 60% tirada dhimashada buuxda inta lagu guda jiro xasuuqa, [14] dhibbanayaasha kale ee keenaya gaajo ama cudur. All Progressives Congress. Dhammaan Xisbiyada Horumarinta (APC) waa xisbi siyaasadeed oo ka socda Nigeria, oo la sameeyay 6-dii Febraayo 2013-ka oo rajeynaya doorashooyinka 2015. [5] [6] Musharaxa APC Muhammadu Buhari ayaa ku guuleystay doorashadii madaxweynanimo ee ku dhawaad ​​2.6 milyan oo cod. [7] Madaxwaynaha hufan Goodluck Jonathan ayaa helay guuldaradii 31 March. [8] Tani waxay ahayd markii ugu horeysay taariikhda siyaasadeed ee Nigeria oo ah xisbi siyaasadeed oo mucaarad ah oo ka soo horjeeda xisbi doorasho guud ah iyo mid ka mid ah awoodda uu si nabadgelyo ah ugu wareejiyay mid ka mid ah xisbiyada kale. Intaas waxaa dheer, APC waxay badisay kuraasta aqalka guurtida iyo Golaha Wakiilada doorashooyinkii 2015-ka, inkastoo ay kufaraxday in ay ku guulaysatay aqlabiyad sare si ay u dhaafto awoodda mucaaradka ee Xisbiga Demoqraadiga ee Xuquuqda Aadanaha si loo joojiyo sharciga. [10] [11] Justice and Development Party (Morocco). Xisbiga Cadaaladda iyo Horumarinta (JP) (Carabi: حزب العدالة والتنمية; Berber: Akadam Tnezzarfut ed Tneflit, KNN; Faransiiska: Xisbigii hogaaminayey laanta fulinta ee dawladda Morocco tan iyo 29kii Nofembar 2011. JDP (ama PJD) wuxuu u doodaa diinta Islaamka iyo dimuqraadiyadda Islaamka. National Liberation Front (Algeria). Jabhadda Wadaniga Xoreynta Ogaadeeniya (Carabiga: Jabbe ارتحرير الوطني Jabhatu l-Taḥrīru l-Waṭanī; Faransiiska: Front de libération nation, FLN) waa xisbi siyaasi ah oo Algeria ah. Waxay ahayd dhaqdhaqaaqa qaran ee ugu muhiimsan intii lagu jiray dagaalkii Aljeeriya iyo kan sharciga ah iyo xisbigii talada haya ee Aljeeraanka illaa iyo dhinacyadii kale laga mamnuucay 1989. [1] Peruvians for Change (Peru). Peruvians for Change (Isbanishka: Peruanos Por el Kambio, PPK) waa midka saxda ah [1] [2] ee Peru. Waxaa la diiwaan geliyey Oktoobar 2014. [3] Aasaasuhu waa dhaqaaleyahan, Ra'iisal-wasaarihii hore Pedro Pablo Kuczynski, Madaxweynaha Peru laga bilaabo sannadka 2016 ilaa uu is casilayo sannadka 2018. Waxa lagu tilmaami karaa inuu yahay muhaajir [4] iyo xoriyad. [5] Midabada ololaha xisbigu waa casaan, buluug cagaaran, iyo jaalle ah, oo la mid ah Isbahaysiga horay u ahaa ee Isbedelka weyn. Qoraalka khaldan ee "Kambio" halkii Cambio ("isbedel" ee Isbaanishka) waxaa loogu talagalay in uu xisbigu helo xarfo la mid ah asaaskiisa. Doorashadii baarlamaanka ee 2016-ka, ayaa xisbigu helay 16.5% codadka iyo 18 ka mid ah 130 kursi. Hogaamiyahooda Kuczynski ayaa loo doortay madaxweyne, isagoo ku guuleystay 21.05% kowaad iyo 50.12% wareeggii labaad. North Yemen. Waqooyiga Yaman waa aag juqraafi ah oo lagu magacaabo Jamhuuriyadda Carabta (1962-1990), oo ah madaxweynihii hore ee Mutawakkilite ee dalka Yemen (1918-1962), iyo kuwii horay u jiray ee u dhaqmay dhul-xuduudaha waqooyiga-galbeed ee gobolka Yaman ee koonfurta Carabta. Ma ahan dowlad waligeed nafteeda u magacawday "Waqooyiga Yaman" iyo ereyga oo keliya ayaa u adeegsaday guud ahaan marka Federaalka South Arabia ay xorowday sida Jamhuuriyadda Dadka ee Koonfurta Yemen sanadkii 1967 taas oo loo baahday. Ka hor 1967, Waqooyiga waxaa loo yaqaan qaab gaaban sida "Yemen." Sannadkii 1970-kii, Koonfurta Yemen waxay magaceeda u beddeshay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Yemen, taas oo tirtirtay wax kasta oo la xidhiidha magaca rasmiga ah ee Yemens, laakiin jiritaanka laba Yemen ayaa ilaalinayay woqooyiga Yaman iyo jasiiradaha Yaman ee ku yaala caanaha. Foomamka kale ayaa ahaa "Yemen (Sanaa)" oo loogu talagalay Waqooyiga Yaman iyo "Yemen (Aden)" oo loogu talagalay Koonfurta Yemen ka dib magaalooyinkooda magaalooyinka waaweyn. Hadhramaut. Hadramaut, Hadhramaut, Hadramout, Hadramawt ama Ḥaḍḍūt (Carabi: حضرموت ناش: a Mus: 𐩢𐩳𐩧𐩣𐩩) waa gobol ku yaal koonfurta dhammaadkii jasiiradda Carabta. Magaca ayaa si rasmi ah loo sii hayay Guddoomiye ku xigeenka Hadhramaut ee Jamhuuriyadda Yaman. Dadka Hadhramaut waxaa loogu yeeraa Hadhrami iyo Hadhrami Carabi. Azerbaijani. Azeri (/ ˌæzərbaɪdʒɑːni, ˌɑː-, -ʒɑːni /) ama Azeri (/ æːɛəri, ɑː-, ə- /), oo loo yaqaan 'Azeri Turkic [4] ama Azeri Turki, [5] [6] waxaa ugu horreeya by Azerbaijan, kuwaas oo badanaa ku badan ee Transcaucasia iyo Iran Azerbaijan (taariikhiga ah Azerbaijan). Luqadda waxay leedahay heer rasmi ah Jamhuuriyadda Azerbaijan iyo Dagestan (maadama federaalka ah ee Ruushka), laakiin ma lahaan rasmi rasmi ah oo ku xiran dalka Azerbaijan, halkaas oo inta badan dadka reer Azerbaijan ay ku nool yihiin. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa heerar kala duwan oo ka mid ah bulshooyinka reer Azerbeed ee Georgia iyo Turkiga iyo beelaha qurba-joogta ah, ugu horrayn Yurub iyo Waqooyiga Ameerika. Azerbaijan waa xubin ka mid ah laanta Oghuz ee luuqadaha Turkiga. Waxay leedahay laba qaybood oo aasaasi ah, waqooyiga Azerbaijan (lagaga hadlo Jamhuuriyadda Azerbaijan iyo Ruushka, oo ku salaysan lahjadda Shirvani) iyo Koonfurta Azerbaijan (oo lagu hadlo Iran, oo ku salaysan luuqadda Tabriz), oo si dhow ula xiriirta Turkiga, Qashqai, Gagauz, Turkiga iyo Ruushka, oo la wadaagaya heerar kala duwan oo isku dhafan oo loola jeedo mid kasta oo ka mid ah luqadahaas. [7] 2018 Lombok Dhulgariir. Dhulgariirkii 2018-kii ee Lombok ayaa dhacay subaxii 29 July 2018, markii ay dhulgariir xoog leh 6.4 dhulgariir ah ku dhufteen jasiiradda Lombok, Indonesia, qoto dheer oo qiyaastii 6.4 km (4.0 mi). Xarunta degaanka ayaa ku taal degmada Sembalun, Regency East Lombok. Waxyeellada baahsan ayaa laga soo sheegay goobta. Mas'uuliyiinta ayaa xaqiijiyay in 16 qof ay ku dhinteen dhulgariir halka boqolaal qof ay ku dhaawacmeen. [4] Padmaavat. Padmaavat waa filim majaladda episodes oo ah 2018 ee Hindiya oo uu hogaamiyo Sanjay Leela Bhansali. Dumarka Maharawal Ratan Singh, oo ay wada ciyaareen Shahid Kapoor, ayaa waxaa ka mid ah Rani Padmavati, oo ah Rani Padmavati, oo ah gabadh Rajput ah. Sultan Alauddin Khilji, oo ay ciyaaraan Ranveer Singh, waxay maqlaysaa quruxdeeda waxayna weerari doontaa boqortooyadeeda si ay u codsato. Aditi Rao Hydari, Jim Sarbh, Raza Murad, iyo Anupriya Goenka ayaa kaalin ku leh doorka taageerada. [6] Miisaaniyad soo saarid oo ah 2.15 bilyan oo doolar (US $ 31 milyan), Padmaavat waa mid ka mid ah filimada ugu qaalisan ee Hindiga ah ee abid sameeyay. [7] [9] [9] Markii hore la qorsheeyey in la sii daayo 1 Disembar 2017, Padmavat ayaa soo wajahday khilaafyo badan. Iyadoo mudaharaadyo rabshado wata, ay sii daayeen ayaa si aan wali loo daahin. Bishii Disembar, Guddiga Hantidhowrka Naadiga Filimka ayaa filimka ku ansixiyay isbeddel yar, oo ay ku jiraan iskudhacyadii kala duwanaa iyo isbedelka cinwaanka. [10] Padmaavat ayaa loo qorsheeyay in la sii daayo 25ka Janaayo 2018 ee qaababka 2D, 3D iyo IMAX 3D, taasoo ka dhigaysa filimkii ugu horreeyay ee India ee lagu sii daayo IMAX 3D. [12] Padmaavat waxay heshay dib u eegis isku dhafan. Dhaleeceyntu waxa ay amaaneen aragtiyada, shaxanka iyo Singh ee sawirka Khilji, laakiin waxay dhaleeceeyeen sheekadeeda, dilka, dhererka iyo u hoggaansamida dareenka xagjirnimada. Dhaleeceyntu sidoo kale waxay necbayd qaabka loo yaqaan 'Khilji' oo ah Boqorka muslimka ah ee sharafta leh iyo Ratan Singh oo ahaa Boqorka xaqa ah ee Hindu. [14] [16] [18] [18] [19] [20] Inkasta oo aan laga sii daayay gobollada Hindiya, waxay heshay 5.85 bilyan oo doolar (US $ 85 million) xafiiskii sanduuqa, oo noqday guulo ganacsi iyo mid ka mid ah filimadii ugu sarreysay Hindiya mar walba. [21] Dagaalkii Soofiyeeti ee ka dhacay Afghanistan. Dagaalkii Soviet-ka ee Afgaanistaan ​​wuxuu socday sagaal sano, laga bilaabo Diisambar 1979-kii illaa Bisha Bishii 1989-kii. Kooxaha qarsoodiga ah ee loo yaqaano sida jihaadka, iyo sidoo kale kooxaha yar ee Maoistiga, waxay la dagaallameen dagaalka argagixisada ah ee ka dhanka ah ciidammada Sovietistaan ​​iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee dawladda Afghanistan, inta badanna baadiyaha baadiyaha. Kooxaha mujaahidiinta ayaa ugu horeyntii taageeray Maraykanka, Sacuudi Carabiya, iyo Pakistan, taas oo ka dhigaysa dagaal sokeeye dagaal. Inta u dhaxaysa 562,000 [29] iyo 2,000,000 oo rayid ah ayaa la dilay, malaayiin dad ah ayaa ka qaxay waddanka iyagoo qaxooti ah, [30] [33] [34] inta badan waxay u tagaan Pakistan iyo Iran. Ka hor intii aanu imaanin ciidammada Soviet, Afqanistaan ​​xisbiga musuqmaasuqa ayaa qaatay xukunkii ka dib markii 1978 lagu afduubay, isaga oo sitay Nuur Maxamed Taraki oo ahaa madaxweyne. Xisbigu wuxuu bilaabay dib-u-habeyn casri ah oo xeeldheer ah oo ku baahsan dalka oo dhan, kuwaas oo si qotodheer la'aan ah, gaar ahaan kuwa ka soo jeeda dadka reer miyiga ah iyo qaababka awooda dhaqameed. Dabeecadda xukuumadda ee Stalinist-like [36] oo si adag u xakameynaya mucaaradka, oo kiciyay kumanaan maxaabiis oo siyaasadeed iyo amar ku saabsan xasuuqii ka dhacay dad rayid ah oo aan hubaysnayn, ayaa horseeday kor u kaca kooxaha hubaysan ee dawladda, iyo Abriil 1979-kii qaybo badan oo dalka ka mid ah ayaa ku jiray kacdoon furan. [37] Xukuumadda ayaa lafteedu ay la soo kulantay tartan dhinaca xisbiyada ah, iyo Sebtembar 1979kii ayaa lagu dilay isagoo amar ku bixiyay saaxiibkiisa iyo Wasiirka Arrimaha Dibedda, Hafizullah Amin, oo xiriirkii sii xumeeyay xiriirka Midowga Soofiyeeti. Ugu dambeyntii xukuumadda Soofiyeeti, hogaamiyaha Leonid Brezhnev, ayaa go'aansaday in uu geeyo ciidan 40aad 24 December, 1979. [38] Markii ay yimaadeen caasimadda Kabul, waxay ku abaabuleen afgambi, [39] waxay ku dishay madaxweynaha Amin oo ku rakibay hoggaamiye daacad ah oo ka mid ah Babrak Karmal oo ka soo jeeda koox ka soo horjeeda. Diyaaradan ayaa waxaa loo yaqaan "weerar" (warbaahinta reer galbeedka iyo mucaaradka) ama fara-galin sharci ah oo taageera (Midowga Soofiyeeti iyo dawladda Afqaanistaan) [40] [41] iyadoo lagu saleynayo habka Brezhnev Doctrine. Barisan Nasional. Xuduudda Qaranka (Malay: Barisan Nasional, abbrev: BN) waa isbahaysiga siyaasadeed ee Malaysia kaas oo la aasaasay sannadkii 1973-kii oo ah isbahaysi dhinacyada garabka iyo garabka midig. Waxay haatan yihiin isbahaysiga ugu weyn ee mucaaradka ee Dewan Rakyat ee dalka. Isbahaysiga Barisan Nasional wuxuu ka shaqeeyaa qaab isku mid ah oo loo wada dhan yahay ee isbahaysiga Isbahaysiga laakiin wuxuu si ballaadhan u jiraa, ilaa 14 xisbi siyaasadeed oo ka dhexeeya isbahaysiga hal dhinac. Waxay noqotay siyaasadda Malaysiya in ka badan soddon sanno ka dib markii la aasaasay, laakiin tan iyo 2008dii waxay la kulantay caqabado adag oo ka imanaya xisbiyada mucaaradka, gaar ahaan Pakatan Rakyat (PR) iyo ka dib Pakatan Harapan (PH). Isku-duwanaashaha isbahaysiga (Alliance), waxay ahayd xilligii isku-dhafka ahaa ee laga soo qaatay 1957-kii illaa 2018-ka, waxaana loo tixgeliyey inuu yahay xisbiga ugu da'da yar ee xisbiyada siyaasadda ee adduunka. Ka dib doorashadii guud ee 2018, ururka Barisan Nasionalship ayaa ku guuldareystay in ay baarlamaanku ku ansixiyaan PH-ga markii ugu horeysay taariikhda Malaysiya. Sidoo kale waxay ahayd markii ugu horeysay ee Barisan Nasional ay noqoto isbahaysiga mucaaradka kadib markii uu ku dhawaad ​​61 sano oo awood ah, iyada oo ra'iisul wasaarihi hore iyo guddoomiyaha Barisan Nasional Mahathir Mohamad uu noqday hoggaamiyaha PH. Indonesian Democratic Party of Struggle. Xisbiga Dimoqraadiga ah ee Indiya (Indiya: Partai Demokrasi Indonesia Perjuangan, PDI-P) waa xisbiga siyaasadeed ee Indonesia, iyo xisbiga madaxweynaha hadda ee Indonesia, Joko Widodo. PDI-P ayaa la aasaasay oo hadda waxaa hogaaminaya Megawati Sukarnoputri, madaxweynaha Indonesia laga bilaabo 2001 ilaa 2004, iyo gabadha Sukarno, madaxweynihii koowaad ee Indonesia. Megawati waxaa lagu qasbay in uu hoggaamiyo hoggaanka Xisbiga Democratic Endowment (PDI) ee dowladdii Indonesia ee ku taala Suharto 1996-kii. Megawati wuxuu sameeyay PDI-P 1999-kii, ka dib markii uu is-casilay Suharto, xannibaadaha lagu soo rogay xisbiyada siyaasadeed ayaa la qaaday. Fikradda dhexe ee xisbigu wuxuu ku salaysan yahay falsafadda qaranka ee Indonesia, Pancasila. [2] Waa xubin ka mid ah Golaha Xisbiyada Dhalinyarada iyo Dimuqraadiyada iyo Isbahaysiga Horumarinta. Tayo. Xisbiga Tayo ee Tayo (TPP), oo loo soo gaabiyo Tayo, waa xisbi siyaasadeed oo ka tirsan Soomaaliya. Xisbiga Tayo ee Siyaasadda waxaa la aasaasay horraantii 2012-kii Ra'iisul Wasaarihii hore ee Soomaaliya iyo Madaxweynaha Soomaaliya, Maxamed Cabdullaahi Maxamed (Farmaajo), iyo xubno ka tirsan Golaha Wasiirada. Ururku waxaa loo yaqaan "Tayo" ("Tayada") oo ka hadlaya sumcadda guud ee wanaagsan ee uu maamulku ku kasbaday muddada kooban. [1] Sida laga soo xigtay Maxamed, ajandaha aasaasiga ah ee xisbigu wuxuu ka turjumayaa u adeegidda dadweynaha guud ahaan bulshada Soomaaliyeed oo dhiirigelinaya dib u celinta Soomaalida qurba-joogta si loo caawiyo dib-u-dhiska dib-u-dhiska dib-u-dhiska. Tan iyo markii uu xilka ka dagay, wuxuu sheegay in uu ololaynayay meelo caalami ah oo kala duwan si uu u taageero taageerada xisbiga cusub, oo ay ku jiraan Mareykanka, Ingiriiska, Netherlands iyo Sweden. Bishii Abriil 2, 2012, Maryam Qaasim, oo ah Wasiirkii hore ee Haweenka ee Maxkamadda Maxamed, ayaa loo doortay Guddoomiyaha TPP. Maxamed wuxuu u adeegayaa Xoghayaha Guud ee Xisbiga [2] Doorashadii madaxweynaha ee 2017, Maxamed waxaa loo doortay madaxweynaha Soomaaliya. Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarka (Turkiga). Xisbiga Caddaaladda iyo Horumarinta (Turki: Adalet iyo Kalkınma Party), ayaa si rasmi ah loo soo gaabiyey AK Parti ee Turkiga, waa xisbi siyaasadeed oo rasmi ah dalka Turkiga. Laga soo bilaabo dhaqan-dhaqameedkii Ottoman-ka ee Turkiga iyo aqoonsigiisa islaamka, [12] xisbigu waa kan ugu weyn Turkiga. Waxaa la aasaasay sannadkii 2001 oo ay xubno ka ahaayeen qaar ka mid ah xisbiyada garabka midig, xisbigu wuxuu ku guuleystay doorashadii ugu dambaysay ee doorashadii ugu dambeysey ee sharci-dejinta, 2002, 2007, 2011, Juun 2015, Nofeembar 2015, iyo 2018. Xisbiga ayaa badiyay kuraasta 13 sano, laakiin waxaa laga waayay bishii Juun 2015, oo kaliya in dib loo soo doorto doorashadii ugu dambaysay ee Bishii Nofeembar 2015, lakiin ka dibna waxaa luminayaa mar kale sanadka 2018. Guusha Doorashadeeda waxaa lagu calaamadiyay seddexda doorasho ee maxaliga ah tan iyo markii la aasaasay xafladdii 2004, 2009 iyo 2014 siday u kala horreeyaan. Hogaamiyaha Xisbiga hadda jira waa Recep Tayyip Erdogan, oo ah madaxweynaha xilka haya ee Turkiga. People's New Party. Xisbiga cusub ee dadwaynaha (Kikwete Kiniyiin Shintō, PNP) wuxuu ahaa Xisbi siyaasadeed oo Japan ah oo la aasaasay August 17, 2005 ka dib markii lagu guuldareystay ra'iisal wasaare Junichiro Koizumi's Japan Post privatization bartay taas oo keentay doorasho adag. Bishii Maarso 21-keedii 2013, hoggaamiyaha xisbiga Shozaburo Jimi ayaa ku dhawaaqay inuu ka tirtiray xisbiga. Ururka Oromo Peoples Democraticka. Ururka Dimoqraadiga ee Oromo (OPDO) waa xisbiga siyaasadeed ee Itoobiya, qayb ka mid ah isbahaysiga Dhaqdhaqaaqa Dimuqraadiyadda Qaranka ee Amhara, Jabhadda Dimuqraadiyadda ee Koonfurta Itoobiya iyo Jabhadda Tigreega Jabhadaha Tigreega ee ka kooban Jabhadda Dib-u-kicinta Dimuqraadiyada ee Itoobiya (EPRDF). Doorashadii ugu danbaysay ee sharci-dejinta, 15-kii Maajo 2005, xisbigu wuxuu qayb ka ahaa Jabhadda Dib-u-kicinta Dimuqraadiga Dadweynaha, oo ku guuleystay 327 527 kursi. [2] Doorashadii Golaha Wakiilada ee August 2005, xisbigu wuxuu ku guuleystay 387 kursi 537 kursi oo ku yaal gobolka Oromia, iyo 14 ka mid ah 36 kursi oo ka tirsan Gobolka Harari. ANDP. Xisbiga 4aad ee Dimuqraadiga Qaranka (Amharic: አአፋር ብሔራዊ ዴሞክራmy ፓርቲ; ANDP) waa xisbiga siyaasadeed ee Itoobiya. Doorashadii ugu danbaysay ee sharci-dejinta, 15-kii Maajo 2005, xisbigu wuxuu ku guuleystay 8 xildhibaan, oo dhammaantood ka yimid gobolka Afar. Wasiirkii hadda ee arrimaha bulshada iyo Guddoomiye kuxigeenka Arrimaha Dhaqatada ayaa ah xubno ka mid ah xisbiga. [1] Waxaa lagu soo waramey in IYO loo abuuray qeybtii labaad ee 1999-ka oo isku darka ah Afar Jabinta Jabhadda (ALF) iyo Ururka Afar-dad ee Dimuqraadiga ah, saddex urur oo yaryar - Jabhadda Qaranka ee Afar Xubinta, Afar Kacaanka Dimuqraadiga Afar (ARDUF)) iyo Dhaqdhaqaaqa Dimuqraadiga Qaran ee Afraad. Si kastaba ha ahaatee, waxaa jiray warar dhowaan soo baxay oo tilmaamaya in ALF iyo ARDUF ay wali ka shaqeeyaan ururo madaxbannaan. Doorashooyinka Golaha Degaanka ee August 2005, xisbigu wuxuu ku guuleystay afar ka mid ah 87 kursi oo ku yaal gobolka Afar. [3] New Democracy (Greece). New Democracy (Giriig: Νέα Δημοκρατία, Nea Dimokratia, IPA: [nea ðimokratia], oo sidoo kale loo yaqaan ND (ΝΔ) ee xarafadeeda, waa mid xoriyad-xor ah [2] [3] [4] xisbiga siyaasadeed ee Greece. Siyaasadda casriga ah ee Giriigga ah, Dimuqraadiga cusubi wuxuu ahaa xisbiga ugu weyn dhinaca midig ee [7] iyo mid ka mid ah labada xisbi ee waawayn oo ay wehliyaan kooxdooda taariikhiga ah, dhaqdhaqaaqa xagjirnimada ee Panhellenic (PASOK). Iyadoo laba sano iyo badh ay ku qaadatay dowladdii madaxweynenimada Antonis Samaras, Dimuqraadiyada cusub ee New Democracy waxay lumisay aqlabiyadeeda baarlamaanka Hellenica, waxayna noqotay xisbiga ugu weyn ee mucaaradka ka dib doorashadii baarlamaanka ee January 2015. Xisbiga waxaa aasaasay sannadkii 1974kii isaga oo kaashanaya Konstantinos Karamanlis isla sannadkaasna wuxuu sameeyay aasaaskii golaha koowaad ee Jamhuuriyadda Saddexaad ee Hellenic. Dimoqraadiga cusub wuxuu xubin ka yahay Xisbiga Dadwaynaha Yurub, Centrist Democrat International iyo Ururka Caalamiga ah ee Dimuqraadiga. Nation's Future Party. Nation's Future Party (oo sidoo kale loo yaqaano mustaqbalka Xisbiga Qaranka) waa xisbi siyaasadeed ee Masar. Waxaa la aasaasay sannadkii 2014 waxaana uu koray mid ka mid ah xisbiyada siyaasadeed ee ugu weyn Masar. Guddoomiyaha Xisbiga waa Ashraf Rashad. Aaska jir Somalia. Saldhiga waqooyiga Soomaaliya waxaa ku jira baaxad aad u ballaaran oo qalabka isgaadhsiinta ah, kaas oo u fidiya masaafo dhan 8 km. [7] Xagashadii ka timid mid ka mid ah burcadkaas by Georges Révoil ee 1881 xayiray xabaashii, taas oo ka mid ah kuwaas oo ahaayeen madadaalo tilmaamaya ilbaxnimo qadiimiga hore, sare. Noocyada isku dhafan waxa ka mid ah shaatiinka dharka laga bilaabo Samos, qaar ka mid ah finan fiican, iyo maaskaro naqshadda Giriigga ah. [8] Bulawayo. Bulawayo waa magaalada labaad ee ugu weyn magaalada Zimbabwe ka dib caasimadda Harare, iyada oo la tixraacayo tirakoobka 2012, tirada guud ee 653,337 halka diiwaanka Bulawayo ay muujinayso dad ka kooban 1,200,750. Tani waxa ay ka dhigan tahay in dadweynaha ay dawladdu ku kalifeyso in ay ka soo horjeedo gobolka Matabeleland tan iyo 1980-kii, iyada oo dalabkeedu yahay in ay faa'iido badan ka helaan. [Citations needed] Dad tiradoodu tahay 620,000 sannadkii 1992 Bulawayo ma heli karto dad ka kooban 653 337 20 sano marka dambe marka ay dhammaato dhulkeeda [citation needed] sababtuna tahay ballaarinta guryaha. [2] Waxay ku taal Matabeleland, 439 km (273 mi) koonfur-galbeed Harare, waxaana hadda lagu daweynayaa degmo ka duwan Matabeleland. Caasimada Matabeleland Waqooyiga hadda waa Lupane, sida Bulawayo waa magaalo weyn. Isku xirka Bulawayo waxaa loo yaqaanaa magacyo kale: "City of Kings", "Skies", "Bluez", ama "Ntuthu ziyathunqa" - oo ah weedha Ndebele ee "qiiqa soo baxaya". Magacani waxa uu ka soo kacayay warshad casri ah oo magaalada ku yaalla oo si gaar ah uga soo baxday mashaariicda tamar-qabsashada ballaaran ee tamarta korontada ku shaqeysa ee ku taalla bartamaha magaalada taas oo mar horeba loo isticmaalo in lagu bilaabo bakeeriga iyo qiiqa magaalada. Inta badan dadka Bulawaaniya waxaa iska leh qabiilka Ndebele iyo koox luqadeed. Manicaland. Manicaland waa gobol ku yaal bariga Zimbabwe. Ka dib markii gobolka Harare, waa gobolka labaad ee ugu badan dalka, oo ay ku nool yihiin 1,75 milyan, sida tirakoobka 2012. Ka dib markii gobollada Harare iyo Bulawayo, waa Zimbabwe saddexaad ee ugu caansan dadweynaha. Manicaland wuxuu ka mid ahaa shan gobol oo asal ah oo laga sameeyay Koonfurta Rhodesia xilligii gumeysiga hore. [2] Gobolka waxaa loo qaybiyaa toban qaybood oo kala ah toddoba degmo oo miyiga ah iyo saddex magaalo / golayaal, oo ay ku jiraan caasimadda, Mutare. Magaca Manicaland waxaa ka soo jeeda qowmiyadda ugu weyn ee gobolka, Maganika, Shona subgroup oo ku hadlaya luqad kala duwan Shona, Manyika. Manicaland waxaa xuduud u leh Mashonaland East East oo ku taal waqooyi-galbeed, Gobolka Midlands ee galbeedka, Gobolka Masvingo ilaa koonfur galbeed, iyo Mozambique oo u sii jeedda bari. Waxay leedahay aag 36,459 kilomitir oo isku wareeg ah (14,077 sq mi), [3] waxay la mid tahay 9.28% guud ahaan guud ahaan Zimbabwe. Waa gobolka lixaad ee ugu ballaaran gobolka tobanda gobol ee Zimbabwe. Dhaqaalaheeda waxaa inta badan ku wareegsan warshadaha iyo beeraha, gaar ahaan wax soo saarka, dhirta iyo macdanta dahabka, dhirta, shaaha iyo qaxwaha, iyo dalxiiska. [4] Sannadihii ugu danbeeyay, dhaqaalaha Manicaland ayaa hoos u dhigay sidii shirkadaha wax soo saarka iyo miinooyinka ay sii wadaan isku dhafka, [4] gobolkana waxaa hadda ka dambeeya gobolada kale ee Zimbabwean dhaqaale ahaan iyo horumar ahaanba [5] Masvingo Province. Masvingo (kahor 1982 loo yaqaano Fort Victoria) waa magaalo ku taal koonfurta bari ee Zimbabwe iyo caasimadda Gobolka Masvingo. Magaaladu waxay udhowantahay Zimbabwe Great, oo ah nooca qaran ee uu waddanku magaciisa ku qaato [1] 2018 Gardez Afgan bombka. Qof isa soo miidaamiyay ayaa toogtay masaajid Shiite ah oo ku yaal bariga Afqanistaan ​​intii lagu jiray salaadda Jimcaha, dilayna 25 qofna ku dhaawacmeen 40, 2017 Luzon H5N6 Cudur. Laga bilaabo Abriil ilaa Sebtembar 2017 ee Filibiin, dillaaca hargabka avian H5N6 ama hargabka shimbiraha ee saameeya digaagga ugu yaraan saddex magaalo oo ku yaala bartamaha Luzon; San Luis ee Pampanga iyo Jaen iyo San Isidro ee Nueva Ecija. Dhacdadan ayaa ah kii ugu horreeyay ee laga keeno ifilada ifilada ee avian ah oo lagu duubay Filibiin. In kasta oo dhacdadan cudurka la soo sheegey horaantii bishii Abriil 2017, waxay ahayd kaliya Agoosto 11, 2017 in hargabkii beeraha la xaqiijiyay. Daacuunku wuxuu si rasmi ah ugu dhawaaqay bishii Sebtembar 2017. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Congo oo ka dillaacay Ebola. Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo ee Cudurka Ebola ayaa ka dhacday waqooyi-galbeed Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo (DRC) laga bilaabo Maajo ilaa Luuliyo 2018. Waxay ahayd cudurka ugu badan ee cudurka Ebola ee ka dillaacay cudurka Ebola tan iyo markii uu ka dilaacay cudurka Ebola 2013-16, [6] laakiin marnaba kuma faafin meel ka baxsan gobolka Équateur. Sidoo kale waxay ahayd markii ugu horreysay ee tallaalka RVSV-ZEBOV Ebola loo isticmaalo in uu joojiyo dillaaca, iyada oo wadarta guud ahaan 3,481 qof ay is-tallaaleen [7] [9] [9] [9] Waxa uu ahaa kii 9aad ee Ebola uu ka dillaacay DRC. Daacuunku wuxuu bilaabmay markii 8 May 2018, markii la soo sheegey in 17 qof lagu tuhunsan yahay in ay u dhinteen EVD meel u dhow magaalada Bikoro ee gobolka Équateur. [10] Hay'adda Caafimaadka Adduunka ayaa ku dhawaaqday inay dillaacday ka dib markii laba qof loo xaqiijiyey inuu cudurka qabay. [1] [11] 17-kii Maajo, waxaa la xaqiijiyay in fayruusku uu ku faafay gudaha dekedda Mbandaka, taasoo sababtay WHO in ay kor u qaaddo heerka qiimaynta heer qaran ah ee "aad u sarreeysa", [12] [13] laakiin aan weli ahayn caalami xaaladda degdegga ah ee bulshada. [14] WHO ayaa ku dhawaaqday inuu dillaacay 24-kii July. [15] [16] [3] Daraasad kale oo ka dillaacday fayruska cudurka Ebola ee Kivu Ebola ayaa lagu xaqiijiyay gobolka kale, gobolka bari ee dalka, bishii Agoosto 1. [17] Jabuuti Faransiiska Xiriirka. Xiriirka Jabuuti iyo Faransiiska ayaa tilmaamaya xidhiidhka hadda iyo taariikhiga ah ee u dhexeeya Jabuuti iyo Faransiiska. Jabuuti waxaa loo aqoonsaday in ay tahay xeelad ka timid Faransiiska sannadkii 1862 waxaana si rasmi ah u maamulay Jabuuti ilaa ay ka heshay xornimo 1977-dii. Jabuuti waxay ku haysaa heshiisyo milatari iyo mid dhaqaale oo ay la leedahay Faransiiska kuwaas oo bixiya amniga iyo gargaarka dhaqaalaha. Xarunta ugu weyn ee milatariga Faransiiska ee Afrika waxay ku taala xeebta Jabuuti ee ku taal Badda Cas. [1] Jabuuti USA Xiriirka. Bishii Abriil 1977, Maraykanku wuxuu qunsuliyadda guud ka dhisay Jabuuti, kadib markii madax-bannaanidii Juun 1977-kii, ay kor u qaaddey xaaladda ay ku hayaan safaaradooda. Safiirka Maraykanka u fadhiya Jamhuuriyadda Jabuuti wuxuu soo gaadhay Oktobar 1980-kii. Tobankii sano ee la soo dhaafey, Mareykanka wuxuu ahaa hay'ad aasaasi ah oo gargaar bani'aadanimo ah oo gargaar bini'aadannimo ah waxaana uu maalgaliyey daryeelka caafimaadka, waxbarashada, maamul wanaagga iyo barnaamijyada gargaarka ammaanka. Jabuuti waxay u oggolaatay ciidan Maraykan ah, iyo sidoo kale ciidamo kale oo caalami ah, in ay helaan dekedda iyo xarumaha maddaarka. Xukuumadda Jabuuti waxay aad u taageertay danaha Maraykanka iyo reer galbeedka gaar ahaan xilligii khilaafkii Gacanka ee 1990-91 [citation needed] iyo kadib weerarradii argagixisannimo ee Sebtembar 11, 2001. [Codsi loo baahan yahay] Sanadkii 2002, Jabuuti waxay ogolaatay in ay marti-galiso ciidan Mareykan ah joogitaanka Camp Lemonnier, oo ah xarun hore ee French Legion Legion dibadda caasimadda oo haatan ku dhowaad afar kun oo shaqaale ah. Xubnaha Adeegga Maraykanka ayaa bixiya taageero bini'aadanimo iyo horumarin iyo sidoo kale gargaarka iyo taakuleynta argagixisada ee dadka iyo xukuumadaha Geeska Afrika iyo Yemen. Iyaga oo ah dhibbanaha weerarradii argagixisada ee caalamiga ahaa ee hore, Madaxweyne Geelle wuxuu sii wadaa inuu qaato boos aad u firfircoon oo ka dhan ah argagixisanimada. "Xaqiiqada ah inaan ku soo dhaweyno ciidamada Mareykanka ee waddankeena ayaa muujinaya taageeradayada nabadda caalamiga ah iyo nabadda gobolka," ayuu yiri Geelle. "Waxan sidaas u sameeynaa nabadda adduunka iyo nabadda Afrika." Sanadkii 2014, Mareykanka wuxuu gaaray heshiis muddo dheer ah oo lala galay dawladda Jabuuti si uu uga sii socdo isticmaalka Camp Lemonnier. Milatariga Maraykanku wuxuu sidoo kale u adeegsaa meelaha duulimaadyada meelaha fog fog ee waddanka loogu talagalay hawlgallada diyaaradaha aan cidina wadin. Madaxwaynaha Barack Obama ayaa sidoo kale ballan-qaaday in uu kordhinayo gargaarka dhaqaale ee Jabuuti, oo ay ku jirto gacan ka geysiga inuu sii wanaajiyo tababarka xirfadaha iyo gargaarka dibadda. [1] [2] Shiinaha Jabuuti Xiriirka. Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha iyo Jabuuti ayaa waxay tilmaamayaan xidhiidhka hadda iyo taariikhiga ah ee u dhaxeeya Jamhuuriyadda Shiinaha iyo Jabuuti. Shiinaha iyo Jabuuti ayaa aasaasay xiriirka Janaayo 8, 1979-kii. Shiinaha waxay maalgelisay mashaariic dhowr ah oo ka shaqeeya Jabuuti, oo ay ku jiraan garoon, xafiisyada Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Dadweynaha. Bishii Sebtembar 2010, Nooca 920 Gooba Isbitaalka, oo loo yaqaan 'Ark Arkite', ayaa booqday Jabuuti [2] $ 8.2 milyan oo lagu maal-galinayo dhismaha isbitaal ku yaala Carta [3] $ 2.41 milyan oo deeq ah oo loogu talagalay dhisidda xarun cusub oo loo dhisayo Wasiirka Arrimaha Dibadda Jabuuti [3] $ 1.75 milyan oo cunto gargaar ah intii lagu jiray abaarihii Jabuuti 2005-kii [ Sanadkii 2017, Shiinaha ayaa ku dhawaaqday in ay bilaabayso mashruuc biyo ah oo la cabbi karo oo u dhexeeya Itoobiya iyo Jabuuti. Mashruucan waxaa ku jiri doona dhuumo dherer ah oo ah 102 kilomitir oo dhuumo dherer ah oo ka yimaada magaalada Itoobiya ee Hadagalla si loo siiyo magaalooyinka Ali-Sabieh, Dikhil, Carta iyo magaalada Jabuuti [5] Imaaraatka Carabta Hindiya Xiriirka. Xidhiidhka Isgaadhsiinta Hindiya iyo Isbahaysiga Midoobey waxa loola jeedaa xiriirka labada dhinac ee u dhexeeya Jamhuuriyadda India iyo Imaaraadka Carabta. Inkasta oo ay taariikhdu markay saameeyeen taageerada Imaaraadka Carabta ee ku wajahan khilaafka Kashmir, haddana xiriirka ayaa dhawaanahan sii xoogeystay sababtoo ah waxa uu ka walaacsan yahay xidhiidhka Imaaraadka Carabta ee sii kordhaya ee xiriirka Pakistan iyo Qadar iyo in ka badan munaasabadaha guud ee mucaaradka ee mashruuca dekedda Gwadar ee dalka Shiinaha. UAE iyo Hindiya waxay ku raaxaystaan ​​taariikhda taariikhi ah iyada oo inta badan 2.5 milyan oo muhaajiriin dhaqaale ah oo asal ah oo asal ah oo asal ahaan ka soo jeeda dalka Hindiya ay ku nool yihiin gobolka khatarta ah. Hindida ayaa sidoo kale ka dhigan koox qowmiyadeed ee ugu weyn dalka Imaaraadka oo qiyaastii qiyaastii 27% ka mid ah dadka deggan Imaaraadka. Muhaajiriinta dhaqaale ee sanadahan dambe waxay sidoo kale ka dhigeen lacag dhaqaale oo muhiim ah oo ku wajahan Hindida qaabka xawilaadaha ee u dhiganta balaayiin doolar. [3] Turkiga Sacuudi Carabiya Xiriirka. Xidhiidhada Suudaan iyo Turkiga waxay tixraacayaan xidhiidhka hadda iyo taariikhiga ah ee u dhexeeya Sacuudi Carabiya iyo Turkiga. Wadamada ayaa ku raaxeysta xiriir dhaqaale saaxiibtinimo, [1] laakiin waxay ku adkeyd xiriirka siyaasadeed. Hore wuxuu safaarada ku leeyahay Ankara iyo qunsuliyad guud oo ku yaala Istanbul; halka dambe ee uu safaarad ku leeyahay Riyadh iyo qunsuliyad guud oo ka tirsan Jeddah. Labada waddan ayaa xubno buuxa ka ah Ururka Ganacsiga Adduunka (WTO) iyo Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC). Sida laga soo xigtay sanadka 2013, riwaayadaha Turki waxay ka haystaan ​​aragtida ugu liidata ee Sucuudi Carabiya oo ka timid waddan kasta oo la daraaseeyay, iyadoo 26% ay muujinayaan aragti fiican iyo 53% oo muujinaya aragti aan wanaagsaneyn. Xidhiidhka ka dhexeeya Turkiga iyo Sacuudi Carab ayaa bilaabmay 1932, ka dib markii la abuuray Boqortooyada cusub ee Sacuudi Carabiya. Dhibaatada diblomaasiyadeed ee Qaddaafi 2017, xidhiidhka u dhexeeya Turkiga iyo Sacuudi Carabiya ayaa soo foodsaartay dhibaatooyin, iyada oo Turkiga ay taageerto Qatar oo ka dhan ah Sacuudi Carabiya ee khilaafka diblomaasiga ah ee socda. "Turkiga iyo Iran dib u soo noqoshadooda ayaa si qaldan u isticmaalaya dhibaatooyinka khalkhalka leh si ay u horumariyaan qorshe kala duwan: dib-u-dhiska ciidammo iyo dhaqaale ee xeebaha 'barqiga bari' ee Jasiiradda Carabta ee Oman ilaa Koonfurta Ciraaq, oo ah qayb ka mid ah adduunka waxaa lagu qasbay ciidamada Badda ee Boqortooyada 1917, si sax ah boqol sano ka hor. Guddiga farsamada maxaliga ah ayaa ku soo biiraya ciyaartoy aad u fara badan, marar badan oo siyaasiyiin badan oo ingiriiska iyo maraykanku u muuqdaan in ay ka lumeen xiisaha qaybta adduunka: Tani ma fiicnaayeen degenaanshaha muddada fog ee MENA "[3] Sacuudi Carabiya, ayaa ku hanjabtay in ay ciqaabi doonto cunaqabtada ka dhanka ah Turkiga, waxayna wadahadal la sameysay UAE mowduuca xakamaynta "siyaasadda fidinta Turkiga". Erdogan wuxuu ku eedeeyay Sacuudi Carabiya in uu yahay mid aan Islaamka ahayn. Sidoo kale, Turkiga ayaa ku eedeeyay labadaba Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka Carabta in ay isku dayayaan in ay afgembiyaan Erdogan iyo xukuumadda Turkiga. [4] Somalia UK Xiriirka. 1-kii Juun 1960-kii, kii hore ee Somaliland iyo Hay'adda Trustan ee Somaliland (tan hore ee Talyaaniga) waxay u midoobeen sidii loo qorsheeyay in ay samaystaan ​​Jamhuuriyadda Soomaaliya (Somaliya). [10] Intii u dhaxaysey 1963 iyo 1968, xukuumadda Soomaaliya waxay xiriirkii diblomaasiyadeed kala xayirtay mas'uuliyiinta UK oo ku saabsan qodobka Degmada Waqooyi-Galbeed. [11] Waxay markaa dib u soo celisay xiriirka kadib markii ay kor u qaadday awoodda Golaha Kacaanka ee Sare 1969. Kadib burburkii dawladdii dhexe ee Soomaaliya iyo bilowgii dagaalka sokeeye 1991-kii, safaaraddii Ingiriiska ee Muqdisho ayaa la xidhay. [12] Muddadii ku xigtay, dawladda Ingiriisku waxay xiriir dhow la lahayd dib-u-heshiisiinta Dawladda Federaalka Ku-meel-gaadhka ah ee dhawaan la sameeyay iyo hannaankeeda Dawladda Ku Meel Gaarka ah. Waxay sidoo kale ku hawlan tahay maamul goboleedyada yar yar ee Soomaaliya, sida Puntland iyo Somaliland, si loo hubiyo in si ballaaran loo dhexgeliyo geeddi-socodka nabadda. Sanadkii 2012, masuuliyiinta Britishka waxaa kale oo ay abaabuleen Shirka London ee Soomaaliya si ay isugu duwaan taageerada beesha caalamka ee taageerada u leh dowladda kumeel gaarka ah ee Soomaaliya. Ka dib markii la aasaasay Dowladda Federaalka Soomaaliya bishii Agoosto 2012, mas'uuliyiinta Britishka ayaa dib u xaqiijiyay taageerada joogtada ah ee UK ee ku aaddan xukuumadda Soomaaliya, xuduudkeeda dhuleed iyo madaxbanaanideeda. [13] Following the establishment of the Federal Government of Somalia in August 2012, the British authorities re-affirmed the UK's continued support for Somalia's government, its territorial integrity and sovereignty.[13] On the 23rd of March 2017 UK Foreign Minister Boris Johnson chaired a council meeting on the humanitarian and political situation in the Horn of Africa nation in the face of upcoming famine concerns. A week before this Johnson visited Mogadishu to Salk with Somali President Mohamed Abdullahi Mohamed about a strategy to avert any crisis.[ Soomaaliya waxay ilaalineysaa safaarada London. Hawlgalka diblomaasiyadeed waxaa hoggaaminaya danjire Cabdilaahi Maxamed Cali. [15] Intaa waxaa dheer, gobolka Somaliland waxa uu leeyahay xafiis diblomaasiyadeed oo magaalada ah. 25kii Abriil 2013, UK waxay noqotay dalkii ugu horreeyay ee galbeedka dib loogu furo safaaradeeda Soomaaliya, iyada oo Xoghayaha Koowaad ee Ingiriiska William Hague uu ka qaybgalay xafladdii furitaanka ee Muqdisho. [12] Bishii 6-da Juun 2013, dawladda Ingiriiska ayaa magacawday Neil Wigan oo ah Safiirka cusub ee Ingiriiska ee Soomaaliya. Wuxuu ku guuleystay Matt Baugh. [16] 16kii Maarso 2015, Harriet Mathews waxaa loo magacaabay inuu yahay Wakiilka Safiirka. Waxaa loo dhaadhicinayaa in loo wareejiyo xafiiska Wakiilka Adeega Diblooga ee Juun 2015. [17] Somalia Imaaraatka Carabta Xiriirka. Xidhiidhka ka dhexeeya deegaannada maanta ee Soomaaliya iyo Imaaraadka Carabta ayaa dib ugu soo laabanaya qadiimka. Qarnigii 1aad ee Tartanka Periplus ee Badda Erythraean, oo ka mid ah dukumiintiyada kale, ayaa sheegay in is-weydaarsigii hore ee ganacsiga ee ganacsatada degan magaalooyinka waqooyiga Soomaaliya ay la wadaagaan ganacsatada Himyarite iyo Sabaean, kuwaas oo xukuntay inta badan Carabta Carabta [1] Intii lagu guda jiray qarniyadii dhexe iyo xilligii hore ee xilliga casriga ahaa, Sultanates kala duwan oo Soomaali ah ayaa sidoo kale xiriir dhow la yeeshay boqortooyooyinka kale ee ku yaalla Badda Cas. Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle oo la kulmay safiirka UAE ee Soomaaliya Maxamed Al-Cismaan oo Muqdisho jooga. 1969-kii, Soomaaliya iyo Imaaraadka Carabta ayaa ka mid ahaa xubnaha aasaasiga ah ee Ururka Iskaashiga Islaamka (OIC). Labada waddanba waxay sidoo kale yihiin xubno ka mid ah Jaamacadda Carabta. Ka dib markii uu bilowday dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya sanadkii 1991, xiriirka diblomaasiyadeed ee Soomaaliya wuxuu xiriir wanaagsan la lahaa xiriirka diblomaasiyadeed ee Dawladda Federaalka Ku-meel-gaarka ah ee Soomaaliya iyo ku-xigeenkiisa Dawladda Federaalka Ku-meel-gaarka ah, waxayna taageertey dadaalladooda xukuumadeed. UAE ayaa sidoo kale si rasmi ah u taageertay Ciidamada Bilayska Badda ee Puntland tan iyo markii dhismaha hay'adda milatari ee 2010-kii. [3] Greco-Persian Wars. Dagaalada Greco-Persian (oo inta badan loo yaqaan "Wars of the Persian") ayaa ahaa is-khilaafyo taxane ah oo dhexmaray Boqortooyada Achaemenid iyo magaalooyinka Giriigga ee bilaabay 499 BCi oo socday ilaa 449 BC. Dhibaatada u dhaxaysa dunida siyaasadeed ee jabhada ah ee Giriigta iyo boqortooyadii weynaa ee Faaris waxay bilaabeen markii Cyrus The Great guulaysteen gobolka Giriigga deggan ee Ionia 547 BC. Ku mashquulsan si ay u maamusho magaalooyinka madaxa-banaan ee Ionia, Faaris ayaa u magacaabay inay ku taliyaan in ay xukumaan mid kasta oo iyaga ka mid ah. Tani waxay caddaynaysaa inay tahay meesha ay dhibaatadu ka haysato Giriigta iyo Faarisba. 499 BC, oo ahayd tii reer Miletus, Aristagoras, wuxuu bilaabay inuu soo jiido jasiiradda Naxos, taageerada Faarax; [3], si kastaba ha ahaatee, dardargelintu waxay ahayd ciribtir, oo ka hor istaagtay in shaqada laga eryo, Aristagoras waxay ku dhiiri galisay dhammaan Hellenic Asia Minor kacdoonkii Faaris. Tani waxay ahayd bilowga Ionian Revolt, oo sii socon doonta illaa 493 CH, oo si tartiib tartiib ah u sawiraysa gobollo badan oo Asia Aasiyiin ah. Aristagoras waxay taageertay taageeradii milatari ee Athens iyo Eretria, iyo 498 BC waxay ciidammadoodu gacan ka geysteen inay qabsadaan oo ay gubaan caasimadda caasimadda ee Sardis. Boqorka Faaris Boqor Darius oo ahaa Mu'miniinta ayaa wacad ku maray inuu aargoosi u geystay Athens iyo Eretra. Iskudhin ayaa sii socday, iyadoo labada dhinac si hagaagsan loo hirgeliyey ilaa 497-495 BC. Sanadkii 494 BC, Faaris waxay isku abaabuleen, waxayna weerareen xaruntii kacdoonka ee Miletus. Battle of Lade, Ionians waxaa la siiyay guuldaro weyn, iyo isbahaysiguna wuu burburay, iyadoo xubnaha ugu dambeeya lagu shaabadeeyey sanadka soo socda. Inuu raadsado ilaalinta boqortooyadiisa ka soo horjeeda sii socoshada iyo faragelinta Giriigga dhulalka, Darius wuxuu bilaabay qorshe ah inuu ku guulaysto Giriigga iyo inuu ciqaabayo Sardis iyo Athens iyo Ereerriya. Markii ugu horreysay ee gumeysiga Giriigga ah ee Giriigga wuxuu bilaabmay 492 BC, iyadoo Faarax guud ahaan Mardonius uu ku guulaystay inuu dib u dhigo Thrace iyo Macedon ka hor inta aan la isku dhicin dhowr marxaladoodii oo dhammaatay dhamaadkii ololaha. Bilihii 490-kii BC ciidan labaad ayaa loo diray Giriigga, waqtigan oo dhan Badda Aegean, oo hoos yimaada Datis iyo Artaphernes. Duulimaadkan ayaa hoos u dhigay Cyclades, ka hor intaan la haynin, qabashada iyo dufinta Eretria. Si kastaba ha noqotee, intii ay wadada u socotay Athens, ciidamada Faaris waxa ay si adag uga adkaadeen kuwii reer Athenis ee Battle of Marathon, iyagoo ku dhameeyay dadaalada Faaris ee wakhtigaas. Darius ayaa markaas bilaabay inuu qorsheeyo inuu gabi ahaanba ka adkaado Giriigga, laakiin wuxuu ku dhintay 486 CH oo masuuliyaddii ka soo horjeeda u gudbisay wiilkiisa Xerxes. 480 BC, Xerxes shaqsi ahaaneed ayaa hogaaminayey gumaadkii labaad ee Faaris ee Giriigga iyada oo mid ka mid ah ciidamadii hore ee ugu weynaa abid soo abaabulay. Dhibaatada ka jirta dalalka Giriigga ah ee isbahaysiga ah ee Battle of Thermopylae ayaa u ogolaatay Faaris in ay qaxaan Athens oo laga saaro inta badan Giriigga. Si kastaba ha noqotee, markii ay doonayeen inay burburiyaan gawaarida isku dhafka ah ee reer Giriigga, Faaris ayaa ka soo gaaray guuldaradii weynaa ee dagaalkii Salamis. Sannadkii soo socda, Giriigga qirashada ah wuxuu ku socday weerarka, si xushmad leh u dhaleeceynaya ciidanka Faaris ee Battle of Plataea, iyo soo afjaridda weerarka Giriigga ee Boqortooyada Achaemenid. Giriigyada raacsani waxay raaceen guushoodii ayagoo burburiyey inta kale ee Faaris ee reer Bari ee Battle of Mycale, ka hor intaysan dhicin gardarrada Faaris ee Sestos (479 CH) iyo Byzantium (478 BC). Ka dib markii ay ka soo baxday Faransiiska iyo guusha Giriigga ee Mycale, Macedon iyo dawladaha magaalada Ionia waxay soo celiyeen xorriyadooda. Ficilada Pausanias guud ahaan ee ku saabsan hareeraha Byzantium ayaa ka aamusay qaar badan oo Giriig ah oo ka yimid Spartans, iyo isbahaysiga ka soo horjeeda ee reer Faaris, sidaas awgeed ayaa loo dhisay hoggaanka Athenian, oo loo yaqaan 'Delian League'. Delian League ayaa sii waday in ay ololaha ka soo horjeedaan Persia 30-ka sano ee soo socota, laga bilaabo cayrinta gumeysiga soo hadhay ee reer Yurub. Battle of Eurymedon ee 466 BC, League waxay ku guuleysteen guushii labaad ee ugu dambeyntii xor u ah xoriyada magaalooyinka Ionia. Si kastaba ha ahaatee, ka qayb qaadashada horyaalka ee kacdoonka Masaarida (laga soo bilaabo 460-454 CH) wuxuu dhaliyey guuldaradii foosha, waxaana ololaha sii wadi waayay. Giriigga Giriigga waxaa loo direy Qubrus 451 BC, laakiin wuxuu heley wax yar, iyo markii ay ka baxday Greco-Persian Warsidku waxay u soo baxday si degan oo xasilloon. Qaar ka mid ah ilaha taariikhiga ah waxay soo jeedinayaan dhamaadka colaadaha oo lagu calaamadiyay heshiis nabadeed oo udhexeeya Athens iyo Persia, Nabadda ee Callia. Ku dhowaad dhammaan ilaha ugu muhiimsan ee Greco-Persian Wars waa Giriig; ma jiraan xisaabo taariikh nololeed oo ka soo jeeda reer Faaris. Meel fog, ilaha ugu muhiimsan ee Greco-Persian Wars waa taariikhyahanka reer Giriigga ah ee Herodotus. Herodotusus, oo loo yaqaan "Aabe Taariikhda", [5] waxa uu ku dhashay 484 CH Halicarnusus, Aasiyada Yar (ka dibna qayb ka mid ah Boqortooyada Faaris). Waxa uu ku qoray qoraalladiisa 'History of History' (Historios Giriigga, Ingiriisi (The Histories) oo ku yaal 440-430 BC, isagoo isku dayaya inuu raadsado asalka udubyada Greco-Persian, oo wali ah taariikhda dhow. Habka Herodotus wuxuu ahaa mid cusub, ugu yaraan, bulshada reer galbeedka, waxa uu abuuray 'taariikh' sida anshax. [6] Iyadoo taariikhyahan Tom Holland leeyahay, "Markii ugu horreysay, jihaadiyuhu wuxuu isku dayey inuu raadsado asalka khilaafka ee aan horay u fogayn si uu u noqdo mid aad u fiican, ama aan jeclayn ilaahyo kale, ama a dadku waxay sheeganayaan inay caddaynayaan, laakiin waxay sharaxaad ka bixinayaan inuu shakhsi ahaan u xaqiijin karo. "[6] Meerayaasha difaaca. Ka-hortagga saameynta "Asteroid" waxaa ka mid ah dhowr habab oo ay ku yaalaan meelo u dhow Earth (NEO), oo looga hortagi karo dhacdooyinka waxyeellada burburay. Saameyn ku filan oo weyn oo ay sameeyaan astero-yare ama NEOs kale ayaa keena, iyada oo hadba ku xiran tahay saameynta ay ku leedahay, saunamis weyn, dabeylo fara badan iyo jiilaal saameeya saameeynta iftiinka iftiinka qoraxda ee saameeya badeecooyin badan oo dhagax weyn oo dhagax ah, iyo qashin kale, stratosphere. Iskuduwaha udhaxeeya Dunida iyo qiyaastii 10 kilomitir oo ballaadhan 66 milyan oo sanno ka hor ayaa loo maleynayaa inay soo saartay Qodobka Chicxulub Crater iyo Cretaceous-Paleogene dhacdada, oo si ballaaran loo xilsaaray in la baabi'iyo inta badan dinosaurs. Near-Earth Asteroid Tracking. Dhismaha Asteroid Monitoring (NEAT) wuxuu ahaa barnaamij ay maamusho NASA iyo Shaybaarka Jet Propulsion, sameynta baaritaanka cirka ee dhulalka ku dhow Earth. NEAT waxaa laga sameeyey Diisambar 1995 ilaa Abriil 2007, GEODSS on Hawaii (Haleakala-NEAT; 566), iyo sidoo kale Palomar Observatory ee California (Palomar-NEAT; 644). NEAT waxay ka mid ahayd barnaamijyada ugu guulaha badnaa ee ka jira goobtan, oo la barbardhigay Survey Sky Sky Survey, LONEOS iyo Survey Lemmon [1] [2] [3] NEAT waxay ahayd badhasaabkii loo yaqaan 'Palomar Planet-Crossing Asteroid Survey (PCAS). Near-Earth Object Camera. Nidaamka Dhismaha Dhulka ee Dhulka Leh (NEOCam) waa taleefanka loo yaqaan "infrared infrared telescope" oo loogu talagalay in lagu baaro Nidaamka Maalinta Qodobka loogu talagalay astaamaha halista ah ee asteroids [1] [2] NEOCam waxay ka baaraandegi doontaa dhulka Sun-Earth L1 Lagrange, taas oo u oggolaanaysa in ay u dhowaato Qorraxda oo ay aragto walxaha gudaha hareeraha Earth. [3] [4] NEOCam waxay noqon doontaa guusha hawsha NEOWISE; baaraha maamulaha waa NEOWISE ee baadhaha maamulaha, Amy Mainzer oo ah shaybaadhka Jet Propulsion ee NASA [5] Hindisaha NEOCam waxaa lagu soo gudbiyey barnaamijka NASA Discovery Program ee 2006, 2010, iyo 2015. Sanadkii 2010, NEOCam waxaa loo doortay inuu helo maalgelin horumarineed oo tiknoolaji ah si loo dhiso loona tijaabiyo qalabka cusub ee loo yaqaan 'deterrent' oo loogu talagalay garoomada 'asteroid iyo cometoid' iyo helitaanka 'discovery' [6] [7] 30-kii Sebtembar 2015, Barnaamijka Discovery Program wuxuu horumariyey NEOCam oo ay wehliyaan afar xafiis oo kale oo loogu talagalay in lagu hormariyo sanadka soo socda, iyada oo hawl kastana ay qaadanayso $ 3 milyan oo doolar oo daraasad hal sano ah. [9] [10] Inkastoo aysan ku guulaysan 4-Jannaayo Juun 2017 xulashada labada isku-xirkood ee Discovery, waxaa la siiyay sanadka dheeraadka ah ee maalgelinta. Orbit@home. Orbit @ home waa mashruuc xisaabeed oo loo yaqaan 'BOINC' oo ku salaysan mashruuca injineernimada. Waxay isticmaashaa "Dib-u-dhiska Qodobbada, Jaantuska iyo Falanqaynta" [1] qaab-dhismeed si loo hagaajiyo xeeladaha raadinta ee loo isticmaalo in la helo waxyaabaha ku dhow Earth-ka. 4tii Maarso, 2008, Orbit @ home ayaa dhammaystiray rakibay adeeggeeda cusub oo si rasmi ah loogu furay xubno cusub. Bishii Abriil 11, Orbit @ Home wuxuu ku bilaabay version Windows ee macmiilkooda. Febraayo 16, 2013, mashruuca ayaa la hakiyay sababtoo ah maalgelin la'aanta deeqaha. [2] Si kastaba ha noqotee, Julaay 23, 2013, mashruuca Orbit @ home ayaa loo xushay inuu maalgeliyo barnaamijka NASA ee Nidaamka Kombiyuutarrada ee Dhulka. Waxaa lagu dhawaaqay in Orbit @ home tahay in dib loo bilaabo hawlaha mararka qaarkood 2014 ama 2015. [3] Laga bilaabo July 7, 2018, Orbit @ home waa offline sida ay website-keeda, iyo ogeysiiska casriyeynta ayaa laga saaray. Pan-STARRS. Nidaamka Teleskoonka iyo Jawaabta degdega ah ee Panoramic (Pan-STARRS 1; Code: F51 iyo Pan-STARRS 2 koodh: F52) oo ku yaal Haleakala Observatory, Hawaii, USA, waxay ka kooban tahay kaamirooyinka astronomer, teleskopes iyo xarun kombiyuutar waxay sameysay baaritaanka samada si ay u socoto walxo joogto ah, iyo sidoo kale sameynta astaamaha saxda ah iyo sawir-qaade ee horey loo ogaaday. B612 Foundation. B612 Foundation waa xarun gaar ah oo aan dawli ahayn oo xarunteedu tahay Mill Valley, Kaliforniya, Mareykanka, oo loogu talagalay difaaca qorshaha ee asteroids iyo waxyaabo kale oo ku dhow Earth (NEO). Waxaa inta badan hogaaminaya saynisyahanno, astronauts hore iyo injineeriyaal ka socda Machadka Daraasada Sare, Machadka Cilmi-baarista ee Southwest, Jaamacadda Stanford, NASA iyo warshadaha banaan. Urur aan dowli ahayn oo kaashanayay hay'addaha samafalka ah waxay sameysay laba qaybood oo cilmi baadhis la xidhiidha si ay u caawiso inay ogaadaan NEOs oo hal maalin maalinti ku dhufta Dunida, oo ay ka heli karaan habka teknoolajiyada si ay u leexiyaan jidkooda si looga fogaado isku dhacyadaas. Ururku waxa uu soo bandhigay saamiga dhabta ah ee "saameynta magaalada magaalada" saamiga isku midka ah ee dhacdada 1908 Tunguska, oo ah heer ka sareeya saddex illaa toban jeer ka weyn tan hore loo rumeeyey, ama qiyaastii qarniba boqolkiiba. Waxay sidoo kale gacan ka geysatey Ururka Xirfiriyeyaasha Xirfadaha si ay uga caawiyaan Qaramada Midoobay in ay abuuraan Shabakadda Digniinta Caalamiga ah ee Asteroid, iyo sidoo kale Koox Maareyn ah Qorsheynta Qorsheynta Meelaynta Qorsheynta si ay u bixiyaan kormeer ku saabsan howlgallada lagu soo bandhigay calaamadaha istiraatiijiga ah. Sanadkii 2012, aasaaska ayaa ku dhawaaqay in ay qorsheyneyso ayna dhisi doonto goob qarsoodi ah oo la aqoonsan yahay oo ah khibrad raadin, oo ah Sentinel Space Telescope, oo la bilaabi doono 2017-2018. Marka la dhigo meel xannibaad ah oo ku yaala Sun ka mid ah Venus, Sentinel ee qalabka korontada ku shaqeeya ee korontada ku shaqeeya ayaa kaa caawin doona in la aqoonsado astaamaha khatarta ah iyo NEO-yada kale ee halis u ah isku dhaca dhulka. Maqnaanshaha difaaca qorshe ee muhiimka ah oo ay bixiso dawladaha adduunka oo dhan, B612 ayaa sameeynaya olole lacag-ururin si loo daboolo Sentinel Mission, oo lagu qiyaasay $ 450 milyan muddo 10 sano ah. Kobcinta dhaqaaluhu wuxuu ahaa mid aad u yar oo kor u kacay US $ 3 milyan sannadkii 2012 iyo 2013-kii, illaa June 2015, NASA waxay dib u eegis ku samayneysaa sida ay ugu tiirsan tahay habka qaybta ganacsiga gaarka loo leeyahay maraakiibta sahanka ee NEO. Japan Spaceguard Association. Ururka Japan Spaceguard Association (Ururka Jaamacadda Japan) ayaa ah urur aan faa'iido doon ahayn oo fadhigeedu yahay Tokyo, Japan. Xaaladeeda rasmiga ah ee Sharciga Jabaanku waa Shirkadda Gaarka ah ee aan Dowliga ahayn (Shahaadada Sharciga ah). Dhibaatada deynta deynta ee Europe. Dhibaatada deynta ee Yurub (badanaa waxaa sidoo kale loo yaqaanaa dhibaatooyinka yurub ama deymaha yurubta ah ee deymiska) waa dhibaatooyin badan oo deynta daba-joogta ah oo ka dhacayey Midowga Yurub tan iyo dhamaadkii 2009. Dowladaha xubnaha ka ah wadamada lacagta euro-ga (Greece, Portugal, Ireland, Spain iyo Cyprus) ayan awoodin inay dib u bixiyaan ama dib u bixiyaan deynta dawladooda ama in ay dammaanad qaadaan bangiyada dulsaar la'aanta ah iyagoo kormeeraya qarankooda iyaga oo aan ka helin kaalmada saddexaad sida dalalka kale ee euroda, Bankiga Dhexe ee Yurub (ECB), ama International Sanduuqa Lacagta (IMF). Sababaha faahfaahsan ee dhibaatooyinka deynta ayaa kala duwan. Dalal badan, deymaha gaarka loo leeyahay oo ka soo baxay xayawaanka hantida ayaa loo wareejiyay deynta qaranka iyadoo ay sabab u tahay nidaamka bangiyada iyo jawaabaha dowladdaha si loo yareeyo dhaqaalaha dib-u-dhiska. Dhismaha lacagta euro-da oo ah mid lacag ah (sida lacag, hal lacag) iyada oo aan lahayn urur maaliyadeed (tusaale ahaan, canshuurta kala duwan iyo xeerarka hawlgabka dadweynaha) waxay gacan ka geysteen dhibaatada waxayna xadidaysaa awoodda hoggaamiyayaasha yurub inay ka jawaabaan [3] [4] Baananka yurubiyanku waxay leeyihiin deyn madax-banaan, sida walaaca ku saabsan deyn-bixinta nidaamka bangiyada ama madax-dhaqameedyada ayaa si xun u xoojinaya. Iyadoo laga walaacsan yahay bilowgii sanadka 2010 iyo wixii ka dambeeyey, [6] [7] dalal badan oo Yurub ah ayaa hirgeliyey tallaabooyin taageero dhaqaale oo isdabajoog ah sida Xarunta Dakhliga Dhaqaalaha ee Yurub (EFSF) iyo Habdhismaha Xasilinta Yurub (ESM). ECB ayaa sidoo kale gacan ka geysatay xallinta dhibaatooyinka iyada oo hoos u dhigtay heerka dulsaarka iyo bixinta amaahda raqliga ah ee ka badan hal bilyan euro si loo ilaaliyo socodka lacagta ee u dhexeeya bangiyada Yurubiyanka. 6-dii Sebtembar 2012, ECB waxay suuqyada maaliyadeed ku xayeysiisay iyada oo ku dhawaaqday taageerada aan xadidnayn ee bilaashka ah ee dhammaan wadamada yurubiyaanka ee ku lug leh barnaamijka madax-dhaqameed ee gobolka / ECHSF / ESM, iyada oo loo marayo hoos u dhigidda Hawlgallada Lacageed ee Dheeriga ah (OMT) [8] Dhibaatada yurub ayaa ka timid dhibaatada dhismaha ee lacagta euro-ga iyo isku-darka arrimo adag, oo ay ka midyihiin dhaqaalaha dunida; xaaladaha deymanka fudud ee xilligii sanadii 2002-2008 taas oo ku dhiirri-gelisay dhaqdhaqaaqa deyn-bixinta iyo deyn-bixinta; dhibaatooyinka dhaqaale ee 2007-08; isu dheelitir la'aanta ganacsiga caalamiga ah; xayawaanka guryaha hantida ah ee tan iyo markii ay qarxeen; Dhibaatada weyn ee 2008-2012; doorashooyinka siyaasadeed ee maaliyadeed ee la xiriira dakhliga dowladda iyo kharashyada; iyo hababka loo isticmaalo dawlad-goboleedyada si ay u dammaanad-qaadaan ganacsiga bangiyada adag iyo kuwa deynta gaarka loo leeyahay, iyagoo ka fakaraya culeysyada khaaska ah ee khaaska ah ama la-dagaalanka khilaafaadka. Sanadkii 1992, xubnaha Midowga Yurub waxay saxiixeen Heshiiska Maastricht, oo ay ku ballanqaadeen in ay xaddidaan kharashkooda lacagtooda iyo deynta. Si kastaba ha noqotee, horaantii sanadii 2000, qaar ka mid ah wadamada xubnaha ka ah Midowga Yurub waxay ku fashilmeen in ay ku sii jiraan shuruudaha Maastricht, waxayna u jeesteen in ay hubiyaan dakhliga dowladda mustaqbalka si loo yareeyo deymaha iyo / ama khalkhalka, ka hortagga dhaqanka ugu fiican iyo iska indha-tiridda heerarka caalamiga ah [10] Tani waxay u ogolaatay madax-dhaqameedyada in ay maskaxdooda iyo deynta ka dhigaan heerar farsamo, oo ay ka mid yihiin xisaabinta khilaafka, macaamilada lacagaha dulsaar la'aanta, iyo isticmaalka qaababka adag iyo qaab dhismeedka deriska. Laga soo bilaabo dabayaaqadii 2009, ka dib markii dhowaan la doortay Giriigga, PASOK ayaa joojisay maaskaro deymintii dhabta ahayd iyo miisaaniyadda miisaaniyadda, cabsida dalal madaxbanaan ee qaar ka mid ah dawladaha yurub ee loo dejiyay dadweynaha, deynta dawladaha kala duwan ayaa hoos u dhacay. Dhibaatada ka dib waxay ku faaftay Ireland iyo Portugal, iyada oo kor u qaadaysa dareenka ku saabsan Talyaaniga, Spain, iyo nidaamka bangiga Yurub, iyo iskudhafka aasaasiga ah ee ka jira euro-da. Warbixinta hoosta ka xariiqday ayaa soo baxday iyada oo dib loo eegayo saadaashii saadaashii loogu talagalay hoos u dhaca miisaaniyadda 2009 ee "6-8%" ee miisaaniyadda (oo aan ka badneyn 3% miisaaniyadda wuxuu ahaa xukunka Maastricht) ilaa 12.7%, isla markiiba kadib PASOK wuxuu ku guuleystay doorashadii qaranka ee Giriigga ee 2009kii. Qodobo badan oo ka mid ah dib u eegista miisaaniyada miisaaniyada ee miisaaniyadda oo ay sabab u tahay dhibaatooyinka caalamiga ah ee aaney ku koobnayn Giriigga: tusaale ahaan, Maraykanka ayaa saadaaliyay in hoos u dhaca miisaaniyadda 2009ka laga soo saaray $ 407 bilyan oo la saadaalinayo miisaaniyadda sanadka 2009, $ 1.4 trillion, halka Boqortooyada Ingiriiska waxaa jiray saadaal kama dambeys ah oo ka badan 4 jeer oo ka sarreeya asalka. [12] Giriigga, hooseeya ("6-8%") saadaasha ayaa la soo wariyay illaa dhammaadka sanadka (Sebtembar 2009), si cad uma dhigma xaaladda dhabta ah. Xaqiiqada ah in deynta Giriiga ay dhaaftay $ 400 bilyan (in ka badan 120% GDP), Faransiisku waxa uu lahaa 10% deyntaas, maalgashadayaashu waxay ka cabsadeen ereyga "default". Inkasta oo falcelinta suuqyadu ay ahayd mid gaabis ah - Giriigga 10-sano ee soo iibinta dowladdu wuxuu ka sarreeyaa 7% bishii Abriil 2010-waxay ku habsadeen tiro badan oo maqaalo xun, taasoo keentay in doodo ku saabsan doorka warbaahinta caalamiga ah iyo Haifa. Haifa (Cibraaniga: חייפָה Hefa [χei̯fa, χai̯fa]; Carabi: حيفا ḥayfa) [2] waa magaalada saddexaad ee ugu weyn dalka Israa'iil - ka dib markii Yeruusaalem iyo Tel Aviv- oo ah dad ku nool 279,591 sanadka 2016. Magaalada Haifa Qayb ka mid ah caasimadda Haifa, oo ah magalada labaad ama saddexaad ee ugu badan magaalooyinka reer binu Israa'iil. [4] Waxay ku taalaa Xarunta Dunida Bahira, UNESCO Mashruuca Dhaxalka Dunida iyo meel loogu talagalay Xajka Bahaa'iyiinta [5] Dhismaha dooxooyinka Mount Carmel, degelku wuxuu leeyahay taariikh soo dhexmara in ka badan 3,000 oo sano. Goobtii ugu horeysay ee degaanka ku dhow waa Tell Tell Hawam, oo ah magaalo yar oo dekedda ah oo lagu aasaasay daaha qadiimka ah ee qarniga (qarnigii 14aad ee BCE). [6] Sanadkii 3aad ee CE, Haifa waxaa loo yaqaanaa xarun dheeheed. Dhamaan millenniya, magaaladu way isbedeshay: waxaa lagu guulaystay oo xukumay reer Kancaan, reer binu Israa'iil, Fenerbahis, Faaris, Ismaciil, Roomaan, Byzantiin, Carab, Crusaders, Ottomans, iyo Ingiriiska. Tan iyo markii la aasaasay dowladii Israel ee 1948, degmada Haifa ayaa xukumay magaalada. Ilaa 2016-ka, magaaladu waa dekad weyn oo ku taal xeebaha xeebta ee Mediterranean ee Bay ee Haifa oo ka kooban 63.7 kilomitir kilomitir (24.6 sq mi). Waxay ku dhowaad 90 kilomitir (56 mi) waqooyiga Tel Aviv waana xarun ugu weyn ee waqooyiga Israel. Sida laga soo xigtay cilmi-baaraha Jonathan Kis-Lev, Haifa waxaa loo tixgeliyaa inay tahay hoy qaraabo ah oo u dhaxaysa Yuhuudda iyo Carabta. Labo hay'adood oo tacliimeed oo ixtiraam leh, Jaamacadda Haifa iyo Technion, waxay ku yaalaan Haifa, marka lagu daro iskuulka ugu wayn ee k-12 ee Israel, Iskuulka Realtiiska Reali. Magaalada ayaa kaalin muhiim ah ka ciyaara dhaqaalaha reer Israa'iil. Waxay u tahay Matam, mid ka mid ah jardiinooyinka ugu da'da weyn iyo tan ugu weyn ee dalka; Haifa sidoo kale waxay leedahay nidaamka kaliya ee gaadiidka dadku degganyahay ee degaanka ee ku yaala Israel, oo loo yaqaan 'The Carmelit' [8] [9] Haifa Bay waa xarun warshad culus, dayactir batroolka iyo wax-soosaarista kiimikada. Haifa horey waxay u shaqeyneysay sida galbeedka maroodiga ah ee dhuumaha saliida ee Ciraaq ka soo maraan Jordan. [10] Nazareth Illit. Nazareth (næzərəθ /; Cibraaniga: נָצְרַת, Natzrat; Carabiga: الناصرة, a-Nāṣira; Aramaati: ܢܨܪܬ, Naagtrath) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee degmada Northern Israel. Naasereet waxaa loo yaqaan "caasimadda Carabta ee Israa'iil". [2] Sannadka 2016-ka dadkiisu waxay ahaayeen 75,922. [1] Muwaadiniinta ayaa ah muwaadiniin Carabta ah oo reer binu Israa'iil ah, kuwaas oo 69% ay yihiin Muslim iyo 30.9% Christian. Nazareth Illit (oo ah "Upper Nazareth"), wuxuu ku dhawaaqay magaalo gaar ah Juun 1974, waxaa la dhisay qorraxdii Naaseret, waxaana jiray dad Yuhuud ah oo ah 40,312 sanadka 2014. [6] Axdiga Cusub dhexdiisa, magaaladu waxa lagu sharraxayaa sida guriga caruurnimadiisa ah ee Ciise, [7] iyo sidaas oo kale waa xarun masiixiyiin ah, oo leh meelo badan oo xusuusta dhacdooyinka kitaabiga ah. Modi'in Illit. Ari Carabiga: موديعين عيليت, lit. "Upper Modi'in") waa degsiin reer Haredi ah iyo magaalo ku taal Bankiga Galbeed, oo ku yaalla bartamaha magaalada Jerusalem iyo Tel Aviv. Modi's Illit waxaa loo aqoonsadey dowlad magaalo-madaxda Israel 2008-dii. Waxa ay ku taal lix kilomitir (3.7 miles) waqooyi ee Modi's-Maccabim-Re'ut waxayna badanaa loo yaqaan "Kiryat Sefer"), magaca xaafada ugu horreysa, oo la aasaasay 1994. Waxaa lagu dhisay dhulka shan degmo Falastiin: Ni'lin, Kharbata, Saffa, Bil'in iyo Dir Qadis. Modi's Illit wuxuu ka koobanyahay xaafadaha Kiryat Sefer iyo Achuzat Brachfeld (Brachfeld Estates). Sannadka 2016 waxay ahayd dad tiradoodu dhan tahay 66,847, taasoo ka dhigeysa degsiimada ugu weyn ee Yuhuudda ee degaanka. [4] Bulshada caalamku waxay tixgelinayaan degsiimooyinka Israel ee sharci-darrada ah ee sharciga caalamiga ah, laakiin xukuumadda Israel ayaa tan khilaafsan. [5] Dhismaha Ascension. The Chapel of the Ascension (Cibraaniga: Galbeedka Haarsiiyo, Greek: Εκκλησάκι της Αναλήψεως, Ekklisáki tis Analípseos) waa masaajid ku yaal Buur Saytuun, oo ku yaal degmada Ath-Tur ee Yeruusaalem. Qayb ka mid ah kakan weyn oo ka kooban kaniisada ugu horeysay ee kaniisada iyo macbudka, ka dib masjid Islaami ah, waxa uu ku yaallaa goobta aaminka ah ee cirka u ah meeshii uu Ciise kor ugu kacay sarakiciddiisii ​​dabadeed. Waxay ku taallaa dhagax dhagax ah oo la rumeeysan yahay inuu ku jiro mid ka mid ah cagihiisa. Xaaladda Quo, oo 250 sano jir ah oo u dhexeeya bulshooyinka diimuhu, waxay khuseeyaan goobta Qeybta koowaad ee dhismaha goobta dhismaha xaadirka ah waxaa loo yaqaan 'Imbomon' (Giriig ah "buurta"). Waxay ahayd firfircoon, oo u furan cirka, hareereheeda wareega wareegsan iyo godad. Waqtiga u dhexeeya AD 384-390, Poimenia, haweeney qurux badan oo caan ah oo reer Roman ah oo reer boqortooyada ah ayaa maalgelisay dhismaha kaniisadda Byzantine-style hareeraheeda "agagaarka Masiixii ee ugu dambeeyey. Imbomon, iyo sidoo kale Eleona Basilica iyo meelaha kale ee kaniisadaha iyo kaniisadaha Buurta Olives, waxaa burburiyay ciidamadii Faarax Shah Khosrau II intii lagu jiray wajigii ugu dambeeyay ee Byzantine-Sassanid Wars 614. Waxaa dib loo dhisay qarnigii 7aad. Kiniisadda Fikradda iyo xajka ah ee Arculf, oo ku saabsan xajka uu ku yimi Yeruusaalem sannadkii 680, ayaa kaniisaddan ku tilmaamay "dhisme wareegsan oo u furan samada, saddexda dekedoodna waxay ka soo galeen koonfurta, siddeed nalalka ayaa habeenkii dhalaalaya habeenkii iyagoo daaqado u jeeday Yeruusaalem Inside waxa uu ahaa xarun muhiim ah oo ay ku jirto rukunka Masiixa, si cad oo si qoto dheer loogu riyooday boodhka, oo ku dhexjiray tareenka. Qaab-dhismeedka ugu muhiimsan ee kaniisaddu waa laga bilaabo xilligii Crusader; Daboolka octagonal iyo kubad dhagax ah waa ku darida Muslimiinta. Darxumada dibedda waxaa lagu qurxiyaa daaqado iyo tiirarka marble. Goobta laga soo galo galbeedka, gudaha dhismaha wuxuu ka kooban yahay mihrab isagoo tilmaamaya jihada Mecca ee derbiga koonfureed. Dhulka, gudaha dhismo dhagax ah, waa dhagax dhagax oo loo yaqaan "Ascension Rock". [12] Daaqada octagonal ee ku wareegsan dhagaxa Ascension, ayaa sheegay in ay ku jiraan xakamaynta saxda ah ee Masiixa. Qeybta ku taala dhinaca bidixda ayaa loo qaaday Masjidka Al-Aqsa ee qarniyadii dhexe. Kuwa aaminka ahi waxay aaminsan yihiin in ra'yiga la sameeyay sida Ciise u kiciyey Jannada, oo lagu faani karo sida ugu danbaysa dunida oo ay taabatay Masiixa jidhka ku jirta. Masaajidka ku yaal koonfur-galbeed ee kiniisadda hore ee Ascension, oo loo yaqaano Zawiya ee Rabi'a al-Adawiyya, wuxuu ka kooban yahay labo dhisme: midka sare, ama masjidka habboon; iyo dhammaadka hoose ee jaranjarada isku xiraya labada dhismood, qolka dhulka hoostiisa ah ama godka aaska, oo ay ku jiraan 2 m qoto dheer, 1.2 m ballaaran iyo 1.8 mitir sare oo dhinaca dhinaca bari ah. [13] Archaelogists Jon Seligman iyo Rafa Abu Raya, kuwaas oo ka shaqeynayay dib-u-dhoofinta gaaban ee ka baxsan derbiga koonfureed ee masaajidka 1995, waxay taariikh ahaan u qoreen qolka dhulka hoostiisa ee Byzantine, iyaga oo u aqoonsaday inuu yahay muraayad jibaaran oo ka mid ah dhismaha ee kaniisadda Ascension. [14] Dhagaxa koonfureed iyo xabaashii, qoraaga Giriigga ah ee qoraaga Byzantine ee ku saabsan magaca Domitilla ayaa laga yaabaa inuu sheego ciddii xabaasha ahayd, inkastoo ay aaminsan tahay in ay haysay kalkaalisada Saint Pelagia ayaa sidoo kale laga soo qaatay xilligii Byzantine. [14] Seligman iyo Abu Raya taariikhda dhismaha sare ilaa muddada dhexe, oo ay haystaan ​​taariikhda Ayyubid si ay u noqoto mid ugu badan, oo aan laga reebin taariikhda Crusader ilaa baaritaan dheeraad ah la sameeyo. [14] Si kastaba ha ahaatee, Denys Pringle wuxuu soo jeedinayaa taariikhda Crusader, oo ku salaysan sifooyinka sida galinka galbeed oo tilmaamaya jihada bariga-galbeedka ee dhismaha, iyo xaqiiqda ah in mihrab la dhigo daaqad hore. Wajiga aaska ayaa lagu qadariyaa saddex diimood oo kala duwan, inkastoo ra'yigu ka duwan yahay qofka deggan. [16] Yuhuuddu waxay aaminsanyihiin in ay ku jiraan nebiga Huldah ee 7-aad ee BCE, Masiixiyiintu waxay rumaysanyihiin inuu yahay xabsi ah 5-qarnigii ugu dambeeyay ee Pelagia dhilleysi ah, ama kaniisadda, mid ka mid ah saddex qudbood oo dhan loo yaqaan Pelagia ee Antiyokh; halka Muslimiintu ay sii wadi doonaan in qarnigii 8aad ee qarnigii Sufi iyo wali, Rabi'a al-Adawiyya lagu aasay halkaas. [17] [17] Markhaati qarnigii 19aad, Rabbi Yehosef Schwartz, wuxuu qeexayaa sida caabudayaasha saddexda diimood ee loo adeegsaday inay ku tukadaan midba midka kale xabaashii. [14] Waa maxay xaqiiqada ah in dhaqanka Masiixiga ee Saint Pelagia uu yahay kan ugu da'da weyn [14] Waa maxay caadooyinka kala duwan ee caadiga ah waa in dhammaan seddexda jilayaal ee dumarka ah ay yihiin dumar, labadiinaba Masiixiyiin iyo Yuhuuddu labaduba waxay leeyihiin caadooyin ah inay ku socdaan meel bannaan oo u dhexaysa xabaasha iyo derbiga; Masiixiyiintu waxay rumaysnayeen in dembilayaashu aysan fulin karin hawsha, loona aqoonsan karaa habkan, iyo Yuhuuddii u suurtagashay inay ku wareegaan xabaasha toddoba jeer waxay filaysay cafiskii dembiyada oo dhan iyo barwaaqada. "Nolosha Saint Pelagia ee Harlot", oo ah hindisaha halyeeyga 4aad ama 5aad ee Masiixi ah iyo Saint Penagia ee Antiyokh, ayaa iyadu "buil" ka ah unugta Buurta Olives " waxay ku nooleyd nolol quduus ah oo lagu qoslo sida jilicsan iyo "u shaqeysiiyey... waxyaalo badan oo cajaa'ib ah". Dhowr sano kadib, "iyo awowayaashii Quduuska ahaa waxay u dhashay jidhkeeda si ay u aasaastaan." [18] Dhaqanka Masiixiyaddu wuxuu geeyaa unugeeda iyo xabaashii goobta Zawiya, oo ku ag taal koonfur galbeed ilaa kaniisadii hore ee Kordhinta [19] Qaar ka mid ah dadka reer galbeedka ee Masiixiga ah ee qarnigii 14aad ayaa xabaashii xabaashii sida St Mary ee Masaarida, inkastoo dhaqanka Pelagia uu sidoo kale ku noolaa. Dhaqanka Yuhuudda ee ku xayirnaa xabaashii nabi Huldah waxaa laga diiwaan geliyay 1322, oo ka bilaabata Estori Ha-Parhi [14], oo la rumaysan yahay illaa maanta, inkastoo qarnigii 2aad ee Tosefta xabaashii Huldaah dhexdeeda magaalada Yeruusaalem derbiyada [14] iyo aqoonsiga Buur Aasiyaanka ah ayaa lagu murmay waqtiyo casri ah. [16] Dumarka duufaantii 14-kii sanno ee udambeeyay ayaa waxay ka shaqeeyaan Muthir al-Gharam fiiyiyarat al-Quds wa-sham ("Jacaylka loo qabo booqashada Yeruusaalem iyo Suuriya"; c. 1350-51) [22] [23] sannadka dhimashada ee Rabi'a al-Adawiyya oo ku wareegsan 781/82 oo ay ku aastay godkan. [14] Taariikhyahanada kale, sida al-Harawi (d. 1215) iyo Yaqut (1179-1229) waxay qabaan qabriga Rabi'a ee kuyaaldey gobolka Basra, waxayna u dhigantaa Buur Xeedhaye xabaashii kale Rabi'a, naag reer Sufi ah xilligii Crusader iyo xilligii hore ee Ayyubid oo la yiraahdo Ahmad Ibn Abu al-Huari. [14] Hase yeeshee dhaqanka kale ee muslinka ahi wuxuu qabaa qabriga Rahiba bint Hasn, haween aan waxba laga aqoon. [14] Qorraxdu waxay ku taallaa bariga masaajidka, waxayna ku xiran tahay jaranjarooyinka, qolkuna wuxuu ka soo horjeedaa albaabka. [24] Iyada oo dhinaca midigta laga soo galo, dhanka koonfureed, cenotaph ama sarcophagus waxay u taagan tahay meel dhexdhexaad ah. [25] Gethsemane. Gethsemane (Giriigga: Gethsemane, Ciraaq: גת שמנים, Gat Shmanim; Syriac Syriac: ܓܕܣܡܢ, Gaid Šmānê, lit. "saliida saliid") waa beer yar oo ku taal buurta Buur Saytuun ee magaalada Jerusalem sida meeshii Ciise ku tukaday iyo xertiisu waxay habeenkii hurday ka hor intaan iskutallaabta lagu qodnayn; i.e. goobta ayaa lagu duubay meesha uu ku dhacay meeshii uu ku dhacay beerta. Daraasad ay sameeyeen Guddiga Qaranka ee Cilmi baarista ee Talyaaniga sannadkii 2012 ayaa muujiyay in geedo badan oo saytuun ah oo beerta ku yaal ay ka mid yihiin kuwa ugu da'da weyn ee loo yaqaan cilmiga. Taariikhda 1092, 1166 iyo 1198 AD waxay heleen kaarboon oo ka sameysan qaybo badan oo ka mid ah gooyooyinka saddexda geedood. [11] Tijaabooyinka DNA-da waxay muujinayaan in geedihii hore loo beeray isla geedaha waalidka. [11] Tani waxay muujin kartaa isku day ah in la ilaaliyo noocyada hore ee noocyada hore. [12] [13] Mar labaad saddexda geedood ee la tijaabiyay ayaa laga yaabaa inay noqdaan sprouts soo kabashada xididdada ka weyn. "Natiijooyinka baadhitaannada ku saabsan geedaha beerta Gethsemane ma aysan dejin su'aasha ah in geedaha gnarled uu yahay mid isku mid ah oo ku keydiyay Ciise sababta oo ah geedo saytuun ah ayaa ka soo laaban kara xididdada ka dib markii la gooyey", cilmi-baare ayaa yiri. Hase yeeshee, Bernabei wuxuu qoray, "Dhammaan iskutallaabta geedka ayaa gudaha u galaya si ay u ahaato qoryaha dhexe, qoryaha waaweyn waa la waayay... Ugu danbeyntii, kaliya seddex ka mid ah wadarta siddeed geed oo olive-ga ah ayaa si guul leh loo soo dhigi karaa. Si kastaba ha ahaatee, geedaha saytuunka qoryaha qadiimiga ah, si kastaba ha ahaatee, ha u oggolaanin wax shaki ah in la sameeyo marka la eego da'da shimbirta dhirta weyn ee shanqarta ah. "[14] Babcox ayaa sheegay in xididdada geedaha ugu da'da weyn ay suuragal tahay in ay da 'weynaadaan, sheegashada dhaqanka ah ee dhirta ay yihiin laba kun oo sano. [15] Democratic Party of Korea. Xisbiga Dimuqraadiga [7] ayaa sidoo kale loo yaqaan 'The Minjoo Party of Korea [N3] (Hangul: Cawil Xareed; RR: Deobureominjudang;, "Deominjoo"), [8] horey u ahaa Isbahaysiga Siyaasadda Cusub ee Xisbiga Dimuqraadiyada (NPAD), [9] waa xisbi siyaasadeed oo xor ah oo ka socda South Korea. Xisbiga ayaa la aasaasay 26-kii Maarso 2014-kii, isaga oo kaashanaya xisbiga Dimuqraadiga iyo guddiga diyaarinta ee Xisbiga cusub ee Xisbiga Vision (NPVP). Xisbigii hore ee Dimuqraadiga ayaa si sharci ah loogu soo rogay NPAD ka dib markii la abuuray abuurista, halka guddiga diyaargarowga ee NPVP la tirtiray, xubnihii taageersanaa mideynta mideynta NPAD si gooni ah. Union for Peru. Isbahaysiga Peru (Isbanish: Unión por el Perú) waa xisbi siyaasadeed Peruvian. UPP waxaa aasaasay Javier Pérez de Cuillar, oo ka tirsanaa Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay, 1994-kii. UPP wuxuu asal ahaan ka ahaa xisbi siyaasadeed oo xor ah ama murtiyeed. Doorashadii lagu qabtay 8-dii Abriil 2001, xisbigu wuxuu ku guuleystay 4.1% codadkii caanka ahaa iyo lix ka mid ah 120 kursi oo ka tirsan Golaha Congress-ka. Doorashadii 2006, Ururka Peru wuxuu isku raacay xisbiga Peruvian Nationalist Party, wuxuuna ansixiyey Ollanta Humala, oo la kulmay Alan García doorashadii madaxweynenimada. Isbahaysigu wuxuu ku guuleystay 21.2% codadka caanka ah, 45 ka mid ah 120 xubnood oo ka tirsan Congress. Xoghayaha Guud ee hadda waa José Vega Antonio. Somaliland Informer. somaliland news-ka cusub oo ku saleysan wargeyska somaliland ee mowduucyada kala duwan Liiska dalal Beeraha biyoka dhulka. This is a list of countries by irrigated land area based on The World Factbook. Henry Havelock. Sarreeye Guuto Sir Henry Havelock KCB (5 Abriil 1795 - 24-kii Nofeembar 1857) wuxuu ahaa British ah oo si gaar ah ula xidhiidhay Hindiya iyo dib u soo celinta Cawnpore ee ka soo horjeeda kacdoonkii Hindiya ee 1857 Henry Havelock wuxuu ku dhashay Ford Hall, Bishopwearmouth (hadda ku jirta Sunderland), wiilkii William Havelock, oo ah badmaaxe sumcad badan, iyo Jane, gabadha John Carter, oo ah qareen, Stockton-on-Tees. Waxa uu ahaa kan labaad ee afar walaalo ah, oo dhamaantood soo galay ciidanka. Qoyska waxay u guureen Ingress Park, Greenhithe, Kent, markii Henry weli ilmo ahaa, halka hooyadiis ay ku dhimatay 1811. Laga bilaabo Jannaayo 1800 ilaa Agoosto 1804 Henry wuxuu ku biiray Dugsiga Dartford Grammar School [1] Bradley, [2] kadibna waxaa la geeyaa walaalkiis oo weyn oo ku yaala guriga Raine-da, oo ah maamulaha Dugsiga Charterhouse illaa uu ahaa 17 jir. [3] Isagoo ka hadlayay isaga oo ka tirsan Charterhouse waxay ahaayeen Connop Thirlwall, George Grote, William Hale, Julius Hare, iyo William Norris (Recorder of Penang), labadii sano ee ugu dambeeyay waxay ahaayeen saaxiibo gaar ah. Muddo yar ka dib markii uu ka tagay Charterhouse aabihii aabihiis ayaa lumiyay hantidiisa, isagoo iibinaya Ingress Hall, oo laga saaray Clifton. Waqtigaas Havelock wuxuu ka qayb qaatay dagaalkii Afqaanistaan ​​ee ugu horreeyay ee 1839-kii, waxa loo dallacsiiyay kabtanka. Waxa uu ku sugnaa xerada Willoughby Cotton marka la qabtey Ghazni, 23kii May 1839, iyo qabqabashada Kabul. Ka dib muddo yar oo Bengal ah si loo xaqiijiyo daabacaadda Xusuusta uu u leeyahay Ololaha Afqaanistaan, wuxuu ku soo laabtay Kabul oo mas'uul ka ahaa qorista, wuxuuna noqday turjubaan u ah General William George Keith Elphinstone. Sanadkii 1841-dii, isagoo ku biiray xoogga Sir Robert Sale Sale, wuxuu ka qaybqaatay marinka dabaaldega ah ee naga soocaya ee Ghilzais iyo dagaalka ka yimid Tezeen ilaa Jalalabad. Halkaan ka dib, biloowgii bilood ee la soo dhaafay, waxa uu ka soo horjeeday Akbar Khan 7dii Abriil 1842-kii. Waxaa haatan loo magacaabay Ku-xigeenka Taliyaha Guud ee Qabaa'ilka ee Kabul, bishii Sebtembarna wuxuu ka caawiyay Jagdalak, Tezeen, iyo sii daayay maxaabiista British-ka ee Kabul, ka sokow qaybta caanka ah ee Istalif. Waxa uu ku soo biiray ololihii Gwaliori ahaana tarjumaadaha Faransiiska ee Sir Hugh Gough, isaga oo ka soocay Maharajpur 1843, iyo sidoo kale Sikh Wars ee dagaaladii Mudki, Ferozeshah iyo Sobraon 1845. Kirkuk–Baniyas Tuubooyinka. Duufaanta Kirkuk-Baniyas waa dhuun saliideed oo saliideed ka ah saliida saliidda ee Kirkuk ee Ciraaq si ay u noqoto dekedda Suuriya. Duufaantu waxay ku dhowdahay 800 kiilomitir (500 ml), awoodna waa 300,000 foosto maalintii (48 × 103 m3 / d). [1] Duufaantii waxaa la furay 23kii Abriil 1952dii. Intii lagu guda jiray weerarkii 2003 ee Ciraaq, dhuumaha ayaa waxyeeleeyay weerarrada Maraykanku ka fuliyay, tan iyo markaasna way sii wadi waayeen. 17kii Disembar 2007dii, Suuriya iyo Ciraaq ayaa isku raacay in ay dayactiraan dhuumaha. Duufaantu waxay ahayd in dib loo dhiso Stroytransgaz, oo ah shirkad hoos timaada Gazprom [3] Hase yeeshee, Stroytransgaz ayaa ku guuldareysatay in uu bilaabo dayactirka waxaana heshiiska la buriyay bishii Abriil 2009. [4] Dib u dhiska tareenka hadda jira ayaa ka qaalib noqday dhismaha dhuumo cusub, bishii Sebtembar 2010kii Ciraaq iyo Suuriya waxay isku raaceen in ay dhistaan ​​laba dhejiye cusub oo Kirkuk-Baniga ah. [5] [6] Hal diyaari oo awood u leh 1.5 milyan oo foosto maalintii (240 × 103 m3 / d) ayaa qaadi doona saliid culus halka hannaan kale oo dhererkeedu yahay 1.25 milyan oo foosto maalintii (199 × 103 m3 / d) waxay qaadi lahayd saliid khafiif ah. Cunaqabataynta Iran. Kadib dibad-baxa Iran ee 1979-kii iyo dhibaatadii la soo gudboonaatay, ayaa Mareykanka wuxuu ku soo rogay xayiraadda hantida iyo xayiraadda ganacsiga ee Iran. Iyadoo cunaqabtadii la qaaday, Maraykanka ayaa ku soo rogay ciqaab cusub 1987 ka dib markii ay Iran falalkeeda ka soo horjeedo maraakiibta reer galbeedka iyo argagixisada caalamiga ah. [1] Sanadkii 1987, Mareykanka ayaa ciqaab adag ku soo rogay Iran. Xayiraadda ayaa la ballaariyay sannadkii 1995-kii si loogu daro shirkadaha ka shaqeeya dowladda Iran. Sanadkii 2006, Golaha Ammaanka ee QM ayaa ansixiyay qaraarka 1696 [3] waxaana lagu soo rogay cunaqabateyn kadib markii Iran diiday in ay joojiso barnaamijkeeda kobcinimada uranium. Cunaqabateynta Mareykanka ayaa markii hore lala beegsaday saliidda, gaasta iyo fiyrokoolajiyada, dhoofinta shidaalka batroolka, iyo ganacsigu waxay la tacaalayaan Islamic Revolutionary Corps (IRGC). Tani waxay ka kooban tahay macaamilada bangiyada iyo caymiska (oo ay ku jiraan Bankiga Dhexe ee Iran), maraakiibta, adeega web-hosting ee ganacsiga, iyo adeega diiwaangelinta magac domain. Sanadihii la soo dhaafay, ciqaabtu waxay qaadday khasaare culus oo ku yimid dhaqaalaha Iran iyo dadka. Tan iyo sanadkii 1979-kii, Mareykanka ayaa cunaqabatayn caalami ah u horseeday in uu isticmaalo ciqaab ka dhan ah siyaasadaha Iran, [5] oo ay ku jirto barnaamijka kobcinta ururrada yurubiyaanka ee Iran, kuwaas oo dowladaha reer galbeedku ka baqayaan wax soo saarka hubka nukliyeerka. Iran waxay u aragtaa in barnaamijkeeda nukliyarka uu yahay ujeedo madani ah, oo ay ka mid tahay soo saarista koronto iyo ujeedooyin caafimaad. Markii wada xaajoodka nukliyeerka Iran iyo xukuumadaha reer galbeedka ayaa la joojiyay oo loo arkey inay yihiin fashil, [marka?] Waxaa loo sheegay inay yihiin sabab loo dhaqan galiyo cunaqabateyn dhaqaale oo xoog leh oo Iran ku saabsan. [7] [ilaha ugu wanaagsan ee loo baahan yahay] Abriil 2015, P5 + 1 iyo Iran, oo kulan kula yeeshay Lausanne, Switzerland, ayaa heshiis ku meel gaar ah oo ku saabsan qaabka loo dejiyey, markii la dhameeyay oo la hirgaliyo, in ay qaadaan cunaqabatayntii badali lahayd xaddiga barnaamijyada nukliyeerka Iran ee ugu yaraan toban sano.] [10] [11] Natiijo ahaan, cunaqabataynta QM ayaa la qaaday 16kii Janaayo 2016. Golaha Ammaanka ee QM ayaa soo saaray dhowr qodob oo qaraar ah oo lagu mamnuucayo cunaqabataynta Iran, ka dib warbixinta Hay'adda Wakaalada Caalamiga ah ee Awoodaha Atomic ee Gobollada ku saabsan ee ku saabsan Iran ee aan u hoggaansameynin heshiisyadeeda ilaalinta iyo guddiga baaritaanka ah ee hawlaha nukliyeerka Iran ay ka dhigeen su'aalo ku saabsan awoodda Golaha Amniga. Xayiraadaha ayaa markii hore lagu soo rogay markii Iran ay diidday codsiga Golaha Ammaanka ee Iran in ay hakiso dhammaan hawlaha kobcinta iyo shaqo-gelinta. Xayiraadda ayaa la qaadi doonaa marka Iran ay la kulanto dalabaadkaas oo ay fuliso shuruudaha Guddiga Maamulka ee IAEA. Ilaa hadda, cunaqabataynta Iran waa tan ugu adag bulshada adduunka ayaa ku soo rogay dal kasta. [12] Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee 1696 - ayaa ansixiyay 31-kii Luuliyo 2006. Waxa loo baahday in Iran ay joojiso dhammaan hawlaha kobcinta iyo dib-u-dhiska oo ay ku hanjabtay cunaqabateyn. Golaha Ammaanka ee QM ee 1737 - wuxuu ku ansixiyay 23kii Diseembar 2006 isaga oo ka jawaabaya khataraha sii kordhaya ee ay soo bandhigtay barnaamijka nukliyarka Iran iyo, marka la eego, iyadoo Iran ay sii wado guul darradii ahayd inay fuliso shuruudaha Guddiga Wakaalada Wakaalada Caalamiga ah ee Gudoomiyayaasha Gobollada iyo in ay u hoggaansamaan iyada oo la raacayo qodobada Golaha Ammaanka Golaha Ammaanka 1696 (2006). [13] Made qasabka ah ee Iran si loo hakiyo waxqabadka kobcinta iyo dib u dhiska iyo la shaqeynta IAEA, xayiraadyada la soo rogay oo mamnuucaya bixinta qalabka la xiriira nukliyeerka iyo tiknoolajiyada, laguna mamnuucay hantida dadka muhiimka ah iyo shirkadaha la xiriira barnaamijka. Golaha Ammaanka ee QM ee 1747 - wuxuu ansixiyay 24-kii Maarso 2007. Waxaa lagu soo rogay xayiraadda hubka waxana uu balaariyay xayiraadda Iran. Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee Xaqiijinta Ammaanka 1803 - ayaa la ansixiyay 3-dii Maarso 2008. Waxaa la ballaariyay hannaanka hantida oo loogu baaqay dawladaha si ay ula socdaan dhaqdhaqaaqyada bangiga Iran, kormeerka maraakiibta Iran iyo diyaaradaha, iyo in la kormeero dhaqdhaqaaqyada shakhsiyaadka ku lug leh barnaamijka iyaga oo u socda dhulkooda. Qaraarkii Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay ee 1835 - Wuxuu Gudbiyey 2008. Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee 1929-kii ayaa la ansaxiyay 9-kii Juun 2010-kii. Waxaa laga mamnuucay Iran in ay ka qaybqaataan waxqabadyo la xidhiidha maraakiibta baaluqa, xoojinta cunaqabateynta hubka, xayiraadda safarka ee ku lug leh shakhsiyaadka ku lugta leh barnaamijka, xayiray dhaqaalaha iyo hantida Iiraan Kacaanka Revolutionary Guard iyo Jamhuuriyadda Islaamiga ah ee Iran, waxay ku talisay in wadamadu baaraan maraakiibta Iran, in ay mamnuucaan adeegsiga maraakiibta Iran ee hawlaha mamnuucaya, ka hortagaya bixinta adeegyada maaliyadeed ee loo isticmaalo dhaqdhaqaaqyada nukliyeerka nukliyeerka, si dhow ula socdaan shakhsiyaadka iyo shirkadaha Iiraan marka ay la macaamilaan, furitaanka bangiyada Iiraan ee ku yaal xudduudooda iyo in ay ka hortagaan bangiyada Iiraan in ay xiriir la yeeshaan bangiyada ay u leeyihiin in ay gacan ka geystaan ​​barnaamijka nukliyeerka, iyo in ay ka hortagaan hay'adaha maaliyadeed ee ka shaqeeya xafiisyada furitaanka iyo xisaabaadka Iran. Qaraarkii Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay ee 1984 - ayaa ansixiyay 9-kii Juun 2011. Qaraarkani wuxuu kordhiyay waajibaadka guddi khubaro ah oo taageera Guddiga Xayiraadda Iran muddo hal sano ah. Qaraarka Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay 2049 - wuxuu ansixiyay 7da Juun 2012. Wuxuu cusbooneysiiyay waajibaadka Guddiga Guddiga Xayiraadaha ee Khabiirada 13 bilood. Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay ee Xeerka Ciqaabta 2231 - ayaa soo baxay 20kii Luuliyo ee sannadkii 2015-kii. Waxay soo saartaa jadwalka joojinta iyo ugu dambeyntii qaadista cunaqabateynta Qaramada Midoobay, iyada oo la siinayo shuruudo lagu soo celinayo cunaqabateynta Qaramada Midoobay haddii ay dhacdo in aan waxqabadka Iran la raacin, sida ku cad qorshaha isku dhafan ee Wadajirka Tallaabada. USA Cunaqabataynta Iran. Heshiiska cunaqabateynta Mareykanka ee ku aaddan Iran waxa ay tixraacayaan cunaqabateyn dhaqaale, ganacsi, cilmi iyo milatari oo ka dhan ah Iran, kuwaas oo ay soo rogeen Xafiiska Maraykanka ee Hanti Dhowrka Dibadda, ama beesha caalamka oo hoos imanaysa cadaadiska Maraykanka iyada oo loo marayo Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. Xilligan, cunaqabateen ayaa waxaa ka mid ah xayiraad lagula kacaayo Iran, waxaana mamnuucaya iibinta diyaaradaha iyo qaybaha dayactirka shirkadaha duulimaadka Iran. [1] 17-kii Maajo 2018 Guddiga Yurub wuxuu ku dhawaaqay inuu doonayo inuu dhaqan-galiyo xeerka xannibaadda ee 1996-kii si uu u sheego cunsuriyadda Mareykanka ee ka dhanka ah Iiraan iyo in laga mamnuuco Yurub iyo mamnuucida muwaadiniinta yurub iyo shirkadaha ka soo horjeeda. Guddiga ayaa sidoo kale ku amray Bankiga Maalgashiga Yurub in uu fududeeyo maal-galinta shirkadaha Yurub ee Iran. [2] [3] [4] Sannadkii 1979, ka dib markii Maraykanku u oggolaaday Shah Rukh Khan oo Iran ah inuu u soo galo Maraykanka si uu u daweeyo daweyn, koox arday oo xagjir ah ayaa tallaabo ka qaaday Tehran iyaga oo qabsaday Safaarada Mareykanka iyo in ay dadka afduubaan. Maraykanku wuu ka jawaabay iyo madaxweyne Carter wuxuu soo saaray Amar Fulin 12170 bishii Nofeembar 1979 oo ku saabsan $ 12 bilyan oo doollar oo Iran ah, oo ay ka mid yihiin kaydka bangiyada, dahabka iyo hantida kale. Saraakiil ka tirsan dowladda Iran ayaa sheegay in $ 10 bilyan oo doolar ah, saraakiisha Mareykanka ay sheegayaan in yar oo wali ah, weli waa la xakameynayaa go'aanada sharciga ah ee ka soo horjeeda kacaanka. Kadib weerarkii Iran ee Ciraaq, Maraykanku wuxuu kordhiyay cunaqabateynta Iran. Sanadkii 1984, ciqaab ayaa la ansixiyey in ay mamnuucayso iibka hubka iyo dhammaan caawimada Mareykanka ee Iran. Xeerka Ciqaabta Iiraan (ISA) oo ah saldhigga ciqaabta hadda ee ku wajahan Iran ayaa ah qaabkii dib loo cusbooneysiiyay ee Xeerka Xayiraadaha Iran iyo Liibiya (ILSA) ee la saxiixay 5 Ogost 1996 (HR 3107, PL 104-172).] Sharciga ayaa la beddelay sanadkii 2006 markii cunaqabateyntii la qaaday Liibiya. [6] 31kii Luuliyo 2013, xubnaha Golaha Wakiillada Mareykanka waxay u codeeyeen 400 illaa 20 oo ah kufsiga cunaqabataynta adag. Mudaharaadkii Madaxweynaha Akbar Hashemi Rafsanjani waxaa lagu tilmaamay qaar ka mid ah cunaqabateynta ugu adag ee Iran. Bishii Maarso 1995, Madaxweynaha Bill Clinton ayaa soo saaray Xeerka Fulinta 12957 oo mamnuucaya ganacsiga Maraykanka ee warshadaha saliida ee Iran. Bishii May 1995, madaxweyne Clinton ayaa soo saartay Amar Sare 12959 oo mamnuucaya ganacsiga Mareykanka ee Iran. Ganacsiga Mareykanka, kaas oo sii kordhay kadib markii uu dhammaaday dagaalkii Ciraaq iyo Ciraaq, ayaa si lama filaan ah u dhamaaday. Sannadkii 1995, Congress-ka Maraykanka ayaa ogolaaday sharciga Xayiraadda Iran-Liibiya (ILSA). Under ILSA, dhammaan shirkadaha shisheeye ee bixiya maalgashi ka badan $ 20 milyan oo loogu talagalay horumarinta khayraadka batroolka ee Iran ayaa ku soo rogay laba ka mid ah todoba toddobo oo rigood ah oo ay Maraykanku u dhistay] Diidmada Caawinta Bangiga Soo Bixinta iyo Soo Bixinta; diidmada ruqsadaha dhoofinta ee dhoofinta shirkadda xadgudubka; ka mamnuucidda amaahda ama amaahda laga helo hay'adaha maaliyadeed ee Maraykanka in ka badan $ 10 milyan 12kii biloodba mar; mamnuucidda astaamaha ganacsadaha asaasiga ah ee qalabka deynta dawladda Mareykanka; ka mamnuucida adeegga wakiilka Mareykanka ama kaydka miisaaniyadda dawladda Mareykanka; diidista fursadaha soo iibsiga dowladda Mareykanka (waafaqsan waajibaadka WTO); iyo mamnuucida dhammaan ama qaar ka mid ah soo dejinta shirkadda xadgudubka. Iyadoo laga jawaabayo doorashadii Madaxweynaha Iran Mohammad Khatami, madaxweyne Clinton ayaa cunaqabatayntii ciqaabay Iran. Dood-wadaag ee Congresska Maraykanka ah oo ku saabsan in loo oggolaado in la ansaxiyo ILSA, kuwaas oo sharci-dajiyayaashu ku doodeen inay caqabad ku noqdeen xiriirka laba-geesoodka ah, iyo kuwa kale ee lagu muransanaa ayaa loo arkaa inay ka soo baxayaan barnaamij wax-ku-ool ah, dhammaadkii 5-August 2001, Madaxwaynaha George W. Bush wuxuu saxiixay sharci [9] Sanadkii 2000 ayaa dawladda Khaadka waxa ay ku guuleysatey in ay hoos u dhigto cunaqabateynta qaar ka mid ah alaabooyinka sida daawooyinka, qalabka caafimaadka, rashka ama khudradaha caanka ah. Bishii Febraayo 2004, intii lagu jiray sannadkii ugu danbeeyay ee madaxweynaha Khatami, Wasaarada Maaliyadda ee Maraykanka ayaa go'aamisay in la hagaajiyo ama lagu daabaco qoraallada sayniska ee Iran, waxayna sheegeen in Saynisyahanno Maraykan ah oo la shaqeynaya Iiraaniyiinta lagu xukumi karo. Jawaabta, Machadka Abaabulayaasha Korontada iyo Itaaliya (IEEE) ayaa si ku-meel-gaar ah u joojiyay qoraallada sahaminta cilmi-baarayaasha Iran waxayna qaadeen tallaabooyin lagu xaqiijinayo xeerarka OFAC ee ku saabsan hawlaha daabacaadda iyo edebinta. Bishii Abriil 2004 IEEE waxay heshay jawaab ka timid OFAC oo si buuxda u xallisay in aan loo baahneyn ruqsad loo baahnaa in daabacaadda laga sameeyo Iran iyo in dhammaan habka daabacaadda IEEE ay ka mid yihiin dib-u-eegis iyo edebin ay ka reeban yihiin xayiraadaha. Dhinaca kale, Machadka Aasaaska Physics ee Maraykanka (AIP), Ururka Cimilada Ameerikaanka iyo Ururka Mareykanka ee Horumarinta Sayniska, oo daabacaya Sayniska, ayaa diidey in uu u hoggaansamo, isagoo sheegay in mamnuucidda daabacaadda ay ka hor imaanayso xoriyadda hadalka.] Hay'adaha maaliyadeed ee Iran ayaa laga mamnuucay inay si toos ah u galaan nidaamka maaliyadeed ee Maraykanku, laakiin waxaa loo oggol yahay in ay si aan toos ahayn u sameeyaan bangiyada dalalka kale. Bishii Sebtembar 2006, Dawladda Maraykanku waxay ku soo rogtay cunaqabateyn laga soo saaro Bankiga Saderat Iran, taas oo joojisay in ay la shaqeyso hay'adaha maaliyadeed ee Maraykanka, xitaa si dadban. Heshiiska ayaa waxaa ku dhawaaqay Stuart Levey, oo ah wasiir kuxigeenka maaliyadda, kaas oo ku eedeeyay bangiga ugu weyn dalka Iran in uu lacag u diro kooxo gaar ah, oo ay ku jiraan Hezbollah. Levey waxa uu sheegay in tan iyo 2001-dii ururka Hizbollah ay xakamaysay 50 milyan oo doolar si toos ah oo Iran looga soo mariyey Bank Saderat. Waxa uu sheegay in dawladda Maraykanku ay sidoo kale ka dhaadhicin doonto bangiyada yurub iyo hay'adaha maaliyadeed in aysan la macaamilin Iran. [15] Laga soo bilaabo Noofembar 2007dii, bangiyada soo socda ee Iran ayaa la mamnuucay inay lacagaha u soo gudbiyaan ama ka soo qaataan bangiyada Maraykanka: [16] Xayiraadda ka dhanka ah dhinacyada saddexaad [edit] Sannadkii 2014, xukuumadda Maraykanku waxay $ 5 milyan oo doolar ah ku bixisay ganacsade Shiinaha Li Fangwei, oo lagu eedeeyay in ay caqabad ku yihiin cunaqabataynta ka dhanka ah barnaamijyada cirka Iran. [25] Ka dib markii Heshiiska Nukliyarka Iran (JCPOA), Maraykanka ayaa ku soo rogay cunaqabateyn aan cusubeyn oo Iran ka dhan ah, qaar ka mid ah kuwaa oo lagu eedeynayo Iran in ay jabiyeen heshiiska. Maraykanka ayaa ka fikiraya rigoorooyinka cusub, oo la sheegay inay raadinayaan in ay ciqaabaan shirkado badan iyo shakhsiyaad ka yimaada Iran. [27] Hantidhowrka iyo hubka kale ee dawlada, labadaba hoos yimaada Obama iyo Trump, ayaa dhab ahaantii wiiqay JCPOA si wayn, taas oo dhawr jeer oo hore lagu soo rogay nidaamkii cunaqabataynta. [28] Inta badan barnaamijyada ciqaabta Iran ayaa waxaa maamula Xafiiska Hantidhawrka Hantidhawrka Dibadda ee Maraykanka (OFAC). [29] Sida laga soo xigtay suxufiyiinta Iiraan, saameynta cunaqabataynta Iran waxaa ka mid ah alaabo muhiim ah oo la duubay iyo duuliyaadka duulaya oo sii kordhaya. "Sida ay sheegayaan wararka ka imaanaya wakaaladaha wararka ee Iran, 17 duulimaad ayaa burburay 25-kii sano ee la soo dhaafay, halkaas oo ay ku dhinteen qiyaastii 1,500 qof." Maraykanku wuxuu mamnuucay shirkadda diyaaradaha ee Boeing in ay iibiso diyaaradaha shirkadaha duulimaadka ee Iran. [31] Si kastaba ha ahaatee, waxaa jira ruqsadaha qaarkood ee dhoofinta duulimaadyada duullimaadka rayidka ee Iran marka alaabooyinka looga baahan yahay amniga diyaaradaha ganacsiga. Falanqayn ay soo saartey Post Jerusalem Post waxay ogaatay in saddex meelood oo ka mid ah 117 duulimaad oo Iran ah oo Maraykanku u aqoonsaday shilalka ama shilalka. Warbixin 2005 ah, oo lagu soo bandhigay fadhigii 36aad ee Hay'adda Caalamiga ah ee Duulimaadka Rayidka, ayaa sheegtay in cunaqabateynta Maraykanku ay halis gelisay amniga duulimaadyada madaniga ah ee Iran sababtoo ah waxay ka hor istaagtay in Iran ay hesho qaybo iyo taageerid lagama maarmaan u ah badbaadada duulista. Waxa kale oo uu sheegay in ciqaabtu ay ka soo horjeedaan qodobka 44-aad ee shirkii Chicago (oo Maraykanku yahay xubin). Warbixinta ICAO ayaa sheegtay in ammaanka duulimaadku uu saameynayo nolosha bini'aadamka iyo xuquuqda aadanaha, oo ka hadlaya kala duwanaanta siyaasadeed, iyo in goluhu uu cadaadis dadweyne ku qabo Maraykanka si uu u qaado cunaqabateynta Iran. Iran iyo Ruushka Xiriirka. Xidhiidhka ka dhexeeya Grand Duchy ee Moscow iyo Boqortooyada Faaris (Iran), waxay si rasmi ah u bilaabantay 1521, Safavids ee awoodda. [1] Xidhiidhkii hore iyo hadda ee u dhexeeya Ruushka iyo Iran ayaa muddo dheer la kulmay dhibaatooyin badan; inta badan waxay isku dhexjiraan iskaashiga iyo isdhexgalka. Labada wadan waxay leeyihiin taariikh dheer oo juqraafi ah, dhaqaale, iyo isdhexgal siyaasadeed. Tan iyo markaas, xiriirka is-kaashiga badanaa wuxuu ahaa mid buuq badan, oo marar kale maraya. Haatan Ruushku wuxuu u dhaqmaa labada shirkadood ee dhaqaale iyo deeq-bixiyaal milateri ah oo Iran u dhashay, oo ah waddan hoos yimaada ciqaab adag oo badan oo ka mid ah adduunka galbeedka. [2] Tan iyo markii ay dhacdey fallaagada Midawga Soofiyeeti, labada waddan ee deriska ah waxay guud ahaan kufsadeen xiriir aad u wacan. Iran iyo Ruushku waa isbahaysiyo istaraatiijiyadeed [3] [5] [5] [5] [5] iyo ka samee xagasha Caucasus oo ay weheliyaan Armenia. Sababtoo ah cunaqabateyn dhaqaale oo reer Galbeedka ah oo Iran ku saabsan, ayaa Ruushku waxa uu noqday ganacsigii ugu muhiimsanaa ganacsiga, gaar ahaan marka la eego kaydkii kaydka ahaa ee hore. Milatariga Iran, ayaa ah waddanka kaliya ee ku yaalla galbeedka Aasiya oo lagu martiqaaday in uu ku biiro Ururka Caalamiga ah ee Heshiiska Amniga, oo ah hay'ad caalami ah oo Ruush ah oo ka jawaabeysa NATO, halka ciidamadaani badani isticmaalaan hubka Ruushka. Iran waxay safaaraddeeda ku leedahay magaalada Moscow iyo qunsuliyadaha ku yaal magaalooyinka Astrakhan iyo Kazan. Ruushku wuxuu safaaraddiisa ku leeyahay Tehran, waxana qunsuliyadaha Rasht iyo Isfahan. Bareunmirae Party. Xisbiga Bareunmirae iyo Bareun Future Party [9] [10]] waa xisbiga siyaasadeed ee Koonfur Kuuriya oo la aasaasay sannadkii 2018 isagoo isku duba riday xisbigii Xisbiga dadweynaha iyo xisbiga Barta ee midigta dhexe. [9] Liberal Democrats (UK). Xisbiga Liberal Democrats (badanaa loo yaqaan Lib Dems) ayaa ah xisbi siyaasadeed oo xor ah oo British ah, oo la aasaasay sannadkii 1988 oo isu keenay midka Xisbiga Liberal iyo Xisbiga Dimuqraadiga ee Xisbiga (SDP), koox ka soo jeeda Xisbiga Labour, oo sameeyay aasaaska SDP-Liberal Alliance laga soo bilaabo 1981. Doorashadii guud ee 2010, oo uu hoggaaminayey Nick Clegg, ayaa xisbiga Liberal Democrats ku guuleystay 57 kursi, taasoo ka dhigtay xisbiga saddexaad ee ugu wayn Golaha Shacabka, oo ka danbeeya Konserfatifka 306 iyo Shaqada 258. Xisbiyada Libaraalka iyo Xisbiyada Mucaaridka ah ee KULMIYE, ayaa si weyn uga soo horjeestay, Doorashadii guud ee 2015-ka, xisbiyada ayaa la yareeyay siddeed xildhibaan, Clegg wuxuu iska casilay hoggaamiye xisbiga. [19] [20] Doorashadii guud ee 2017, xisbigu wuxuu ku soo noqday 12 xildhibaan, [21] Sir Vince Cable wuxuu ku guuleystay Tim Farron hoggaamiyaha xisbiga. Green Party of the United States. Xisbiga Dhexe ee Maraykanka (GPUS) waa urur siyaasadeed oo cagaaran oo ka socda xisbiyada siyaasadda ee Maraykanka. [7] Xisbigu wuxuu kor u qaadayaa siyaasadda cagaaran, gaar ahaan bay'ada, dimoqraadiyadda, caddaaladda bulshada, ka qaybqaadashada, dimuqraadiyadda asaasiga ah, sinnaanta jinsiga, xuquuqda LGBT, dagaalka lagaga hortago iyo midabtakoorka. Dhinaca siyaasadda, xisbigu wuxuu guud ahaan u muuqdaa mid garabka bidix ah. [1] GPUS waxaa la aasaasay sannadkii 2001-dii oo ah horumarinta Ururka Cagaaran ee Gobolka (ASGP), oo la aasaasay 1996. [8] Ka dib markii la aasaasay, dhakhaatiirta dhakhsaha badani waxay ku noqotay ururkii ugu horreeyey ee cagaaran ee waddanka, isaga oo xakameynaya Greens / Green Party USA (G / GPUSA), kaas oo ka soo baxay 1991kii Guddiga Cagaaran ee Waraaqaha (CoC) kooxo firfircoon ilaa 1984. [9] ASGP waxay sii kordhisay laftigeeda G / GPUSA dhammaadkii 1990-meeyadii. Greens ayaa helay feejignaan dadweyne badan intii lagu jiray doorashadii madaxweynenimada 2000, markii tikidhka ka soo baxay Ralph Nader iyo Winona LaDuke ay ku guuleysteen 2.7% codadka caanka ah. Nader ayaa waxaa caqabad ku noqday Demoqraadiyiin badan iyo xitaa qaar ka mid ah Greens, oo ku eedeeyay inuu ku dhuftey doorashadii Al Gore, Musharaxa Dimuqraadiga. Saamaynta saamaynta Nader ee doorashadii 2000 ayaa weli muran ka taagan. [12] [13] GPUS waxay leedahay xubno badan oo loo doorto baarlamaan dawladeed, oo ay ku jiraan California, Maine iyo Arkansas. Bishii Sibtambar 2017, madax banaan Ralph Chapman, xubin ka tirsan Aqalka Maine ee Wakiilada, wuxuu u beddelay xiriirka Xisbiga Dhalinyarada [14] Qaar ka mid ah Greens oo ku yaalla Mareykanka ayaa leh mawaadiic heer degmo ah, oo ay ka mid yihiin guddiyada iskuulada, golayaasha magaalada iyo magaalooyinka. 2018 Bangladesh weerarka USA Diblomaasiyiin. Danjire Marcia Bernicat iyo kooxdeeda amnid waxay awood u lee-dahay in ay baxsadaan, laakiin laba baabuur ayaa dhaawacmay. Waxay timaaddaa kumanaan arday ah iyo caruur iskuulku sii wadaan mudo todobaad ah oo ay ku baaqayaan in ay waddo nabadgelyo. Bilayska ayaa riday gaaska dadka ilmada ka soo baxa si ay u kala diraan dadwaynaha. Ugu yaraan 50 qof oo dibadbaxayaal ah ayaa sidoo kale dhaawacmay. 2016 Turkiga Presidential booqasho ilaa Somalia. Madaxweynaha Turkiga Recep Tayyip Erdogan ayaa Jimcihii yimid Soomaaliya markii uu socday safar saddexaad iyo labba ah oo uu ku tagay Bariga Afrika intii lagu jiray isaga oo la filayo inuu furo safaaradda Turkiga ee caasimadda Soomaaliya, Muqdisho. Erdogan iyo wafdi uu hogaaminayay ayaa waxaa si diiran u soo dhaweeyay mas'uuliyiin ka tirsan dowladda Soomaaliya garoonka diyaaradaha caalamiga ah ee Muqdisho, sida laga soo xigtay wakaaladda wararka ee SONNA. Booqashada madaxweynaha Turkiga ayaa imaanaya kadib markii uu booqasho ku tagay Ugandha iyo Kenya halkaas oo uu ballan-qaaday in uu kor u qaadi doono ammaanka iyo xiriirka dhaqaale ee u dhaxeeya Bariga Afrika iyo Turkiga, iyo in ay gacan ka geystaan ​​nabadda gobolka. Ra'iisul Wasaaraha Turkiga Emine Erdogan, Ra'iisul-wasaare Ku-Xigeenka Veysi Kaynak, Wasiirka Arrimaha Dibadda Mevlut Cavusoglu iyo Wasiirka Dhaqaalaha Nihat Zeybekci ayaa sidoo kale qayb ka ah wafdiga Turkiga. Africa Maanta. Afrika Maanta waa joornaal tacliineed oo daabacaya sawirada dib-u-eegista, maqaayada cilmi-baarista iyo dib-u-eegista buugaag ee kala duwan ee tacliimeed ee mawduucyada la xiriira Afrika wakhtigan casriga ah. Waxay dhiirigelisaa cilmi-baarisyo isku dhafan waxayna raadineysaa inay noqoto meel loogu talagalay fikrado kala duwan oo ku saabsan mawduucyo kala duwan. Afrika Maanta waxay ku jirtaa hormarinta cilmi baarista Afrikaanka in ka badan 45 sano. Tifatirayaashu waxay aqbalaan soo gudbinta iyada oo ku saleysan cilmi-baaris asaasi ah oo ku saabsan bani-aadamnimada iyo anshaxa sayniska ee bulshada Arrimaha ugu dambeeyay waxaa ka mid ah shaqooyinka diirada saaraya arrimaha bulshada, dhaqanka, siyaasadda, taariikhda iyo dhaqaalaha, iyo sidoo kale arrimaha gaarka ah ee diiradda saara mawduucyo culus oo ka yimaada aragtiyo kala duwan. Waxaa hadda la daabacay Jaamacadda Indiana Press. [1] Sida laga soo xigtay mashruuca Muse, waa "mid ka mid ah joornaalada ugu muhiimsan ee daraasadda Afrika, waxana uu ku jiraa hormarinta daabacaadda Afrikaanka ah, cilmi-baaris lagu sameeyo dib-u-habeeyn-cilmiyeedka, wuxuu siinayaa shaqo-helidda ugu fiican caalamka oo dhan aduunka oo dhan, dhaqaalaha, iyo arrimaha bulshada. "[2] Somalia Xubin. Liiska magangalyo buuxda oo ka soo jeeda qowmiyada afrika ilaa adduunka Unionka Mediterraneanka ufm Xubinimada baarlamaanka ee horyaalka Carabta Jaamacada Carabta Soomaaliya waxay xubin buuxda ka tahay horyaalka Carabta oo ku yaala magaalada Cario ee xarunta dhexe ee xarunta Carabta. Qeybta Carabta ee Qaranka waa waddan Jamhuuri ah oo ku haboon sababo la xariirta Soomaaliya iyo waddaninimada Afrika. Qaramada Midoobay Dhawaaqa cusub ee Wadamada Afrika ee Comesa Ganacsiga oo hoosta ka xariiqaya yoolalka ganacsiga afrika iyo isdhexgalka siyaasadda dhaqaalaha ee dhinaca midnimada afrika ee dhaqaalaha Soomaaliya waa ganacsiga ugu muhiimsan ee ganacsiga iyo dhaqaalaha ganacsiga ee dhinaca siyaasadda ganacsiga iyo dhaqaalaha Bariga Afrika. iyada oo Midowga Afrika iyo Midowga Afrika ay taageersan yihiin ganacsiga iyo dhexdhexaadinta ujeeddooyinka Somaliya ujeedada weyn ee ganacsiga leh Dhaqdhaqaaq aan la xoojin Soomaaliya waa xubin ka mid ah ururkan 1961 Midowga Afrika Soomaaliya waxay xubin ka tahay Midowga Afrika Jabuuti Xubin. Liiska magangalyo buuxda oo ka soo jeeda qowmiyada afrika ilaa adduunka Unionka Mediterraneanka Jabuuti waa xubin ka mid ah Carabta oo ah xubin buuxda oo ka mid ah dhaqaalaha iyo xasilloonida gobolka xeebta ee Soomaaliya oo leh xubin ka mid ah barwaaqosooranka iyo waqooyiga carabta xubinimada gogol-xaarnimada ayaa ah mid waxtar u leh hadafka umadda somaliyeed. Jaamacada Carabta Jabuuti waxay xubin buuxda ka tahay horyaalka Carabta oo ku yaala magaalada Cario ee xarunta dhexe ee xarunta Carabta. Qeybta Carabta ee Qaranka waa waddan Jamhuuri ah oo ku haboon sababo la xariirta Soomaaliya iyo waddaninimada Afrika. Dhawaaqa cusub ee Wadamada Afrika ee Comesa Ganacsiga oo hoosta ka xariiqaya yoolalka ganacsiga afrika iyo isdhexgalka siyaasadda dhaqaalaha ee dhinaca midnimada afrika ee dhaqaalaha Organisation internationale de la Francophonie Jabuuti waa ganacsiga ugu muhiimsan ee ganacsiga iyo dhaqaalaha ganacsiga ee dhinaca siyaasadda ganacsiga iyo dhaqaalaha Bariga Afrika. iyada oo Midowga Afrika iyo Midowga Afrika ay taageersan yihiin ganacsiga iyo dhexdhexaadinta ujeeddooyinka Jabuuti ujeedada weyn ee ganacsiga leh Midowga Afrika Jabuuti waxay xubin ka tahay Midowga Afrika Non-Aligned Movement / Dhaqdhaqaaq aan la xoojin. Dhaqdhaqaaq la'aanta (NAM) waa koox ka mid ah dawladaha aan si rasmi ah ula jaan qaadin ama looga soo horjeedo awood kasta oo awood leh. Laga soo bilaabo 2012, dhaqdhaqaaqa wuxuu leeyahay 120 xubnood. [1] Waxaa la aasaasay 1961 magaalada Belgrade, Yugoslavia. Qorshaha madaxweynaha Yugoslav Josip Broz Tito wuxuu u hoggaansamay Shirweynihii ugu horeeyay ee Madaxda Dowladaha ama Dowladaha aan Dowlad la'aanta lahayn. [3] Ereyga aan ku habboonayn dhaqdhaqaaqa wuxuu u muuqanayaa kii ugu horreeyay shirkii shanaad ee 1976, halkaas oo wadamada ka qaybgalaya lagu tilmaamay "xubno dhaqdhaqaaq". Ujeedada ururku waxaa lagu tiriyaa sidii loo hubin lahaa "madax-bannaanida qaranka, madax-bannaanida dhuleed iyo nabadgelyada waddamada aan la isku-dhejin" ee ku wajahan "halganka ka dhan ah imparishmanimada, gumeysiga, gumeysiga, gumeysiga, cunsuriyada, iyo noocyada kala duwan ee gardarrada shisheeye, shaqeynta, faragelinta, faragelinta ama xagjirnimada, iyo sidoo kale ka soo horjeeda xoog weyn iyo siyaasad ba'an, "ayuu yiri Fidel Castro oo ku jira Baaqii Havana ee 1979-kii. [4] Wadamadda Dhaqdhaqaaqa Aan Sharciga ahayn waxay u taagan yihiin ku dhowaad saddex daloolow laba xubnood oo ka mid ah xubnaha Qaramada Midoobay waxayna ku jiraan 55% dadka adduunka. Xubinnimadu waxay si gaar ah u dhignayd waddamada loo tixgelinayo in ay horumarinayaan ama qayb ka mid ah Dunida Saddexaad, inkasta oo Dhaqdhaqaaqa Aan Sharciga ahayn sidoo kale uu leeyahay tiro ka mid ah dalalka horumaray. Inkasta oo xubno badan oo ka mid ah Xubnaha Dhaqdhaqaaqa aan toosnayn ay dhab ahaantii si aad ah ula xiriiraan mid ama mid ka mid ah kuwa awoodda weyn leh, haddana dhaqdhaqaaqa ayaa wali sii wadaa wada noolaanshaha inta lagu guda jiro Dagaalkii Qaboobaa, xitaa inkastoo ay jiraan colaado badan oo u dhaxeeya xubnaha oo u hanjabay dhaqdhaqaaqa. Sanadihii u dambeeyay dhammaadkii Dagaalkii qaboobaa, wuxuu diiradda saarey horumarinta xiriiro iyo xiriiro badan oo dhinacyo badan leh iyo waliba midnimada mid ka mid ah dalalka soo koraya ee adduunka, gaar ahaan kuwa ku yaalla Caalamka Koonfureed. Wadada King st, Melbourne Australia. Wadada King st, Melbourne Australia Masar Xubin. Liiska magangalyo buuxda oo ka soo jeeda qowmiyada afrika ilaa adduunka Unionka Mediterraneanka Masar waa xubin ka mid ah Carabta oo ah xubin buuxda oo ka mid ah dhaqaalaha iyo xasilloonida gobolka xeebta ee Masar oo leh xubin ka mid ah barwaaqosooranka iyo waqooyiga carabta xubinimada gogol-xaarnimada ayaa ah mid waxtar u leh hadafka umadda somaliyeed.xubin buuxda ufm Jaamacada Carabta Masar waxay xubin buuxda ka tahay horyaalka Carabta oo ku yaala magaalada Cario ee xarunta dhexe ee xarunta Carabta. Qeybta Carabta ee Qaranka waa waddan Jamhuuri ah oo ku haboon sababo la xariirta Masar iyo waddaninimada Afrika. Dhawaaqa cusub ee Wadamada Afrika ee Comesa Ganacsiga oo hoosta ka xariiqaya yoolalka ganacsiga afrika iyo isdhexgalka siyaasadda dhaqaalaha ee dhinaca midnimada afrika ee dhaqaalaha Dhaqdhaqaaq aan la xoojin Midowga Afrika Masar waxay xubin ka tahay Midowga Afrika Turkiga Xubin. Liiska magangalyo buuxda oo ka soo jeeda qowmiyada afrika ilaa adduunka Unionka Mediterraneanka Turkiga waa xubin ka mid ah Carabta oo ah xubin buuxda oo ka mid ah dhaqaalaha iyo xasilloonida gobolka xeebta ee Turkiga oo leh xubin ka mid ah barwaaqosooranka iyo waqooyiga carabta xubinimada gogol-xaarnimada ayaa ah mid waxtar u leh hadafka umadda somaliyeed. Heshiiska North Atlantic Organization (NATO / neɪtoʊ /; Faransiiska: Organization du Traité de l'Atlantique Nord; OTAN), oo sidoo kale loo yaqaan Alliance Alliance, waa isbahaysiga ciidammada ka dhexeeya 29 dal ee Waqooyiga Ameerika iyo Yurub. Ururku wuxuu fuliyaa Heshiiskii North Atlantic ee la saxiixay 4tii Abriil 1949. [3] [4] Iskaashiga Iskaashiga Dhaqaalaha Biyaha (BSEC) waa urur caalami ah oo caalami ah oo diiradda saaraya dadaallada siyaasadeed ee dhinacyada siyaasadda iyo dhaqaalaha ee loogu talagalay in lagu hormariyo iskaashiga gobolka Badda ee dhinacyada iskaashiga, nabadda, xasilloonida iyo barwaaqada. Waxay raadinaysaa asal ahaan 25-Juun 1992, markaasoo madaxweynaha Turkiga Turgut Özal iyo 10-ka hoggaamiye kale ay ka soo qaybgaleen Istanbul iyo shir-jaraa'id iyo "Boororus Statement". Xarunta Guud ee BSEC - Xoghaynta Caalamiga ah ee Iskaashiga Dhaqaalaha BSEC (BSEC PERMIS) ayaa la aasaasey bishii Maarso 1994, sidoo kale Istanbul. USA Xubin. Gaashaanbuurta NATO Heshiiska North Atlantic Organization (NATO / neɪtoʊ /; Faransiiska: Organization du Traité de l'Atlantique Nord; OTAN), oo sidoo kale loo yaqaan Alliance Alliance, waa isbahaysiga ciidammada ka dhexeeya 29 dal ee Waqooyiga Ameerika iyo Yurub. Ururku wuxuu fuliyaa Heshiiskii North Atlantic ee la saxiixay 4tii Abriil 1949. [3] [4] NATO waxay ka dhigtaa nidaam difaac wadajir ah iyada oo xubnaheeda madax-bannaan ee madax-bannaan ay ogolaato in is-difaaca labada dhinac ay ka jawaabaan weerar ay soo galaan cid kasta oo dibadda ah. Xarumaha NATO ayaa ku yaal Haren, Brussels, Belgium, halka xarunta dhexe ee Howl-galnimada Taliskaani ay ku dhowyihiin Mons, Belgium. Ururka Dawladaha Mareykanka Ururada Mareykanka ah (Isbanishka: Ururada Aasaasiga ah, Portugal: Qorshe-yaasha Estados Americanos, Faransiiska: Ururka Beesha Caalamka), ama OAS ama OEA, waa urur waddan oo aasaasay 30 April 1948, ujeeddooyinka ee iskaashiga goboleed iyo wadashaqeyn dhexmarta wadamada xubnaha ka ah. Xaruntu waxay ku taal caasimadda Mareykanka ee Washington, D.C., [1] xubnaha OAS waa 35-ta gobol ee madax-bannaan ee Ameerika. Laga bilaabo 26 May 2015, Xoghayaha Guud ee OAS waa Luis Almagro. Qaramada Midoobay 2018 habsika Jarmalka iyo Faransiiska. 2018 habsika Jarmalka iyo Faransiiska Maxkamad ciraaqi ah ayaa ku xukuntay nin Faransiis ah iyo gabadh Jarmal ah xabsi daa'in kadib markii ay ka heleen dambiyo ay ka tirsan yihiin Dawladda Islaamiga ah terroiska (iraq). Forumka Iskaashatada Somalia. The Somali Partnership Forum, shir weyn oo ku saabsan Geeska Afrika, ayaa ka furmay Brussels, Belgium. Kulanka Brussels wuxuu diiradda saarayaa xasilinta nabadgelyada dalka, horumarka siyaasadeed, soo kabashada dhaqaalaha iyo arrimaha bani'aadamnimada. Xukuumadda Soomaaliya ayaa la filayaa in ay ka soo waramto caqabadaha horumarineed ee laga sameeyey tan iyo shirkii London. Warbixinnada ayaa sidoo kale tilmaamaya in ay jiri doonaan saddex shirar oo ku saabsan maalgashiga, dadka gudaha ku barokacay iyo doorka haweenka ee dhisidda Liska iran ciqaab economika. Dowladaha caalamka oo dhan ayaa cuna qabateyn ku leh Iraan koonfurta Kuuriya iyo japan waxay u egtahay noocyo dhaqaale oo dhaqaale ah oo ku saabsan iran oo ay ku xakameynayaan duullimaadyada ka yimaada Iraan ilaa waddamada eu Michael Keating (UN). Michael Keating (wuxuu dhashay 1959-kii Kampala, Uganda) [1] waa Ergeyga Gaarka ah ee Xog-hayaha Guud ee Soomaaliya iyo Madaxa Howlaha Gargaarka ee Qaramada Midoobay ee Soomaaliya (UNSOM), oo uu ku soo qoray bishii January 2016-ka. UNSOM wuxuu taageerayaa nabadda- iyo dhismaha dawlad-goboleed ee Soomaaliya, iyada oo la adeegsanayo xafiisyada iyo awoodda farsamo ee UN-ka oo leh meelo ballaaran oo ay ka mid yihiin geeddi-socodka dastuurka iyo doorashooyinka, dib-u-habeynta qaybaha amniga, xuquuqda aadanaha, horumarinta dhaqaalaha iyo gargaarka bani'aadamnimada. Xirfadiisa waxaa loo kala qaybiyay qaybaha gaarka loo leeyahay iyo kuwa guud. Ka hor inta aan la qaadin doorkiisa hadda, wuxuu ahaa Agaasimaha Agaasimaha Chatham House ee London, halkaas oo uu bilaabay lana soo jeediyay mashaariic dhowr ah oo ku saabsan mowduucyada ay ka mid yihiin Afghanistan, kheyraadka dabiiciga ah iyo iskahorimaadka, Hawlgalka Tamarta ee Moving, iyo ka qaybgalka bani'aadamnimada ee kooxaha hubaysan ee aan dowliga ahayn. Intii u dhaxeysay 2012-15, wuxuu u shaqeeyay lataliye dhowr ah oo ka mid ah hay'adaha dhexdhexaadinta iskahorimaadka, oo ay ku jiraan Dhexdhexaadinta iyo Raadinta Goob Joogta ah. Laga soo bilaabo 2008 ilaa 10, Mr. Keating wuxuu ahaa Agaasimaha Fulinta ee Guddiga Horumarinta Afrika, koox siyaasadeed oo uu hayay Xoghayihii hore ee Qaramada Midoobay Kofi Annan. Xirfadiisa UN-ka ayaa waxaa ka mid ahaa Lataliyaha Sare ee Ergeyga Gaarka ah ee Ergeyga Gaarka ah ee Suuriya (2014 - 15); oo ah madaxa kooxda horumariyay qorshaha 'Horumarinta Xuquuqda Aadanaha' (2012/13); oo ah Ku-xigeenka Wakiilka Gaarka ah ee Xoghayaha Guud iyo Isuduwaha Hawlaha Bani'aadamnimada ee Qaramada Midoobay ee Afqanistaan ​​(2010-12), Isuduwaha Degganaha ee Malawi (2004 - 08) iyo hawlaha Gaza / Jerusalem, New York City, Afghanistan iyo Pakistan. Qibradiisa khaaska ah ee khaaska ah waxaa ka mid ah shan sano oo daabacaadda maaliyadeed ee Magaalada London; oo ka shaqeynaya telefishanka sida Iskaashaha Aasaasiga ah ee dukumiintiyada BBC iyo Channel Four; iyo socodka Media Natura, oo ah la talin dhinaca maaraynta iyo isgaadhsiinta kuwaas oo macaamiishooda ay ku jiraan shirkado iyo hay'ado dowladeed oo ku hawlan arrimaha deegaanka, xuquuqda aadanaha iyo arrimaha horumarinta. Waxa uu bilaabay xirfaddiisa caalamiga ah kaaliye gaar ah: Sadruddin Aga Khan oo ka shaqeeya Geneva, wuxuu ka shaqeynayaa arrimo kala duwan oo ay ka mid yihiin fara-gelinta nukliyeerka, Qaramada Midoobay, dib-u-habeeynta, ilaalinta deegaanka iyo dulqaadashada diimeed. Keating waa isqabaan waxayna leedahay afar carruur ah. Wuxuu leeyahay Master of Arts taariikhda ka timid Jaamacada Cambridge. Liska ASEAN GDP Dalalka. 2018 estimates. GDP and GDP per capita data are according to International Monetary Fund's April 2018 estimates. Koonfur Afrika Somalia Xiriirka. Koonfur afrika waa mid buuxda oo ka mid ah Midowga Afrika Xarumaha Midowga Afrika waxay ku salaysan yihiin Koonfur Afrika Fox Warka. Fox News Channel, oo sida caadiga ah loo soo gaabiyo FNC) waa xarun asaasiga ah ee Maraykan ah iyo kanaalada telefishinka dayax-gacmeedka ee ay leeyihiin Fox Entertainment Group, oo ah kabi-haye 21-Sano Fox. Kanaalka ayaa waxaa laga soo duubay ugu horreyntii laga soo qaaday studios at 1211 Avenue of America, New York City. Fox News ayaa laga bixiyaa 86 waddan ama dhulal ka baxsan adduunka oo dhan, [1] iyadoo la adeegsanayo falanqeyn caalami ah oo ka kooban qaybaha Fox Extra inta lagu jiro fasaxyada fasaxa. Kanaalka waxaa abuuray saaxiibkiisa saxaafada ee Australian-American Rupert Murdoch, oo shaqaaleysiiyay lataliyihii hore ee wargeyska Xisbiga Jamhuuriga Jamhuuriga iyo madaxa shirkadda CNBC ee Roger Ailes. Waxay bilowday Oktoobar 7, 1996, ilaa 17 milyan oo macaamiisheed. [3] Fox News ayaa kor u kacday dhammaadkii 1990aadkii iyo 2000-yadii si ay u noqoto shabakad warbaahineed oo madaxbannaan ee Maraykanka. [4] Laga soo bilaabo February 2015, qiyaastii 94,700,000 qoysaska Maraykanka (81.4% kabaha, macaamiisha satellite-ka iyo telefoonnada) waxay helayaan Fox News Channel. Murdoch waa guddoomiyaha fulinta hadda iyo Suzanne Scott waa agaasimaha. [6] Sannadihii ugu dambeeyay, Fox News Channel ayaa si weyn loogu sharraxay in ay soo gudbiso warbixinta dhinaceeda ah ee Xisbiga Jamhuuriga, Donald Trump iyo sababaha xagjirnimada. [9] [10] Shaqaalaha Fox News ayaa ka jawaabey barnaamijyada wararka iyo faallooyinka, waxayna diideen in ay ka fogaadaan warbixinta wararka. [12] Medusa. Mucjisada Giriigga, Medusa (/ mɪdjuːzə, -su /; Μέδουσα "ilaaliye, ilaaliye") [1] wuxuu ahaa xayawaan, Gorgon, oo guud ahaan lagu sharaxay haweeney bini'aadin ah oo leh dabaylo nool oo ku nool xayawaanka. Gacmeedna wejigeeda ayay u jeedaan dhagax. Ilaha intooda badani waxay u sharraxayaan gabadhii Phorcys iyo Ceto, [2] inkastoo qoraaga Hyginus ka dhigey gabadhii Gorgon iyo Ceto. [3] Sida laga soo xigtay Hesiod iyo Aeschylus, waxay ku nooshahay oo ku dhimatay jasiiradda Sarpedon, meel u dhow Cisthene. Daqiiqadii 2aad BCE-da Dionysios Skytobrachion waxay meel u dhigtaa meel ku taal Liibiya, halkaas oo Herodotus uu sheegay in Berber-ka ay asal ahaan ka soo jeedo khudbadeeda, oo ah qayb ka mid ah diintooda. Medusa waxaa gooyay gabadha Perseus, ka dibna waxay isticmaashay madaxeeda, taas oo xajisay awooddeedii ay u jeedisay in ay dhagaystayaashu dhagxiyaan, sida hubka oo kale [4] ilaa uu u dhiibay Athena ilaaha cibaadada si uu u dhigo gaashaankeeda. Dhaqanka hore ee muuqaalka sawirkii madaxa Medusa wuxuu u muuqday qalab-xun oo loo yaqaan 'Gorgoneion'. Izanami. Jihaadiga Japanese, Izanami no mikoto (Japanese: 伊 弉 冉 尊 ama 伊 邪 那 美 命, macnihiisu "kii u yeedhaya") waa ilaah u ah abuurista iyo dhimashada, iyo sidoo kale naagta hore ee ilaah Izanagi-no-mikoto. Waxaa sidoo kale loo yaqaan Izanami no kami. Kunitokotachi iyo Aminominakanushi ilaahyadii ugu horreeyay waxay u yeedheen labo ilaahi oo ilaah ah, ninka Izanagi iyo gabadha Izanami, oo ku amray inay abuuraan dhulkii ugu horeeyay. Si ay taasi u caawiso, Izanagi iyo Izanami waxaa la siiyay waran lagu qurxiyo jewel, oo lagu magacaabo Ame-no-nuboko (waran jannada ah). Labada ilaahoodba waxay u raaceen buundada u dhaxaysa samada iyo dhulka, Ame-no-ukihashi ("buundada caleenta ee samada"), oo badda ku daadisay waran. Marka dhibcaha biyaha cusbada laga soo qaado waran, Onogoroshima ("jasiirad is-sameysey") ayaa la abuuray. Waxay ka soo degeen buundada samada, waxayna gurigooda ka dhigeen jasiiradda. Izanagi. Izanagi (い ざ な ぎ, waxaa lagu qoray shabakada Youriki sida 伊 邪 那 岐 iyo Nihon Shoki sida 伊 弉 諾) waa ilaahii dhashay toddobada jiiliyiin ilaahi ah ee sheekolojiga Jabaan iyo Shinto, iyo magaciisa ku yaala Tusiki si qumman loo tarjumay " yaa soo casuumaya "ama Izanagi-no-mikoto. Waxa kale oo loo yaqaan Izanagi-no-Okami. Faransiiska Shanka Republica. Jamhuuriyadda shanaad, Nidaamka Dawladda ee Jamhuuriga ee Faransiiska, ayaa waxaa aasaasay Charles de Gaulle oo hoos imanaya Dastuurka Jamhuuriyadda shanaad 4 October 1958. [1] Jamhuuriyadda shanaad waxay ka soo ifbaxday jabkii Jamhuuriyada afraad, oo beddelay jimcihii hore ee baarlamaaniga ah oo leh semi-madaxweyne, ama laba maamul, nidaam [2] kala qaybiya awoodaha ra'iisul wasaaraha madaxweyne iyo madaxweyne oo ah madax. [3] [4] De Gaulle, oo ahaa madaxweynihii ugu horreeyay ee Faransiisku ku soo doorto Jamhuuriyadda shanaad ee Diseembar 1958, wuxuu aaminsan yahay in uu yahay madaxa xoogga ah ee dawladda, kaas oo uu ku tilmaamay inuu yahay mid ku habboon qaranka ("ruuxa qaranka"). Jamhuuriyadda shanaad waa Jamhuuriyadda saddexaad ee ugu sarraysa Faransiiska, ka dib markii boqortooyadii dhaxaltooyada ahaa ee Ancien Régime (qarniyadii dhexe ee qarniyadii 1792) iyo Jamhuuriyadda Saddexaad ee Jamhuuriyadda (1870-1940). Farogelinta burburkii Jamhuuriga afaraad ee Faransiiska ayaa ahaa dhibaatada Aljeeriya ee 1958. Faransiisku wali waa awood gumeysi, inkastoo iskahorimaadka iyo kacdoonku ay bilaabeen geeddi-socodkii xukunka. Faransiiska Galbeedka Afrika, Indochina Faransiis, iyo Faransiiska Algeria ayaa wali u dirtay wakiilada baarlamaanka Faransiiska iyadoo lagu jiro nidaamyo xaddidan oo ku yaal midowga Faransiiska. Algeria gaar ahaan, inkasta oo uu ahaa xagjirnimada dadweynaha Faransiis ee ugu weyn, waxay arkeen cadaadiska sii kordhaya ee kala go 'Metropole. Xaaladdu way ka sii xumaatay kuwa Algeria, sida dadka degaanka cad, oo raba inay joogaan qayb ka mid ah Faransiiska. Dagaalkii Aljeeriga ahaa kaliya ma ahan dhaqdhaqaaq xagjir ah laakiin wuxuu lahaa lahjado dagaal sokeeye. Dhibaatooyin dheeraad ah ayaa yimid markii qeybta ciidamada Faransiiska ay foorarsadaan oo ay si cad u taageeraan dhaqdhaqaaqa "Algérie française" si looga adkaado kala soocida [6] Charles de Gaulle, oo toban sano ka hor ka fariistay siyaasadda, ayaa isku soo taagay xiisadda, isaga oo ugu baaqay qaranka in uu joojiyo dawladda oo uu abuuro nidaam cusub oo dastuuri ah. De Gaulle waxaa awood loo siiyey in ay awood u yeeshaan baarlamaanku in uu doorto dawlad, mudaaharaadyo caan ah, iyo baarlamaankii ugu dambeeyay ee doorashadii Jamhuuriyada afraad ee ku saabsanaa kala-noqoshadooda iyo shirarka dastuurka. [7] Jamhuuriyadda Afraad ee Afrikada Bari waxa ay la kulmeen heshiis aan lahayn siyaasad, hoggaan awood leh, iyo dowlado samafal ah oo isku dhafan oo si deg deg ah u dhacaya tan iyo 1946-kii. Iyadoo aan jirin xisbi ama mid siyaasadeed oo awood u leh in ay sii wataan aqlabiyadda barlamaanka, Dibuhabaynta. [8] De Gaulle iyo taageerayaashiisa ayaa soo jeediyay nidaam madaxweyne awood leh oo la doorto muddo toddobo sano ah. Madaxweynaha, oo hoos imanaya dastuurka la soo jeediyay, wuxuu yeelan doonaa awood fulin ah oo uu ku maamulo dalka iyada oo lala tashanayo ra'iisal wasar uu magacaabayo. 1-dii Juun 1958, Charles de Gaulle waxaa loo magacaabay madaxa dawladda; [9] 3dii Juun 1958, sharci dastuuri ah ayaa awood u siiyey xukuumadda cusub inay diyaariso dastuurka cusub ee Faransiiska, [1] iyo sharci kale oo loo ogolaaday Charles de Gaulle iyo golaha wasiirku wuxuu awood u leeyahay inuu xukumo ilaa lix bilood, marka laga reebo arrimaha qaarkood ee la xiriira xuquuqda aasaasiga ah ee muwaadiniinta (sharciga dembiyada, iwm. [cadde]). [10] Qorshayaashan waxaa ansixiyay in ka badan 80% kuwa ka codeeyay aftida 28 September 1958. [11] Dastuurka cusub waxaa saxiixay sharciga 4 October 1958. [12] Maaddaama dastuur cusub oo cusub uu sameeyay Jamhuuri cusub, France waxay ka guurtay Afaraad illaa Jamhuuriyadda shanaad. Dastuurka cusubi wuxuu ka kooban yahay qodobbo ku-meel-gaar ah (qodobbada 90-92) oo wakhti xaddidaya xukunka illaa iyo inta hay'adaha cusubi ay shaqaynayaan. René Coty wuxuu ahaan jiray madaxweynaha Jamhuuriyadda ilaa uu madaxweynaha cusub lagu dhawaaqo. 21-kii Diisambar 1958, Charles de Gaulle waxaa loo doortay madaxweyne Faransiis ah oo ka tirsan kulliyadda doorashada. [13] Komishanka dastuuriga ah ee ku meel gaarka ah, oo ka shaqeynaya dastuurka Golaha Dastuurka, wuxuu ku dhawaaqay natiijooyinka doorashadii 9 Jannaayo 1959. Madaxweynaha cusub wuxuu bilaabay xafiiskiisa taariikhda, isaga oo magacaabay Michel Debré oo ah Ra'iisul Wasaare. International Brigades. Gobollada Caalamiga ah (Isbaanish: Brigadas Internacionales) waxay ahaayeen xarumo millatari oo ay dejisay Ururka Caalamiga ah ee Communist si ay u caawiyaan Dawladda Hoose ee Caanka ah ee Jamhuuriyadda Labaad ee Isbaanishka intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Isbaanishka. Ururku wuxuu jiray labo sano, laga soo bilaabo 1936 ilaa 1938. Waxaa lagu qiyaasay in dagaalkii oo dhan, intii u dhexeysay 32,000 iyo 35,000 xubnood ay ka shaqeeyeen Beelaha Caalamiga ah, oo ay ku jiraan 15,000 oo ku dhimatay dagaal; Si kastaba ha ahaatee, waxaa jiray marnaba in ka badan 20,000 oo xubnood oo ka tirsan kooxa askariga ah ee ku jira khadka hore. [1] Xarunta badmaaxada waxay ku taalaa Gran Hotel, [2] Albacete, Castilla-La Mancha. Waxay ka qaybgaleen Battle of Madrid, Jarama, Guadalajara, Brunete, Belchite, Teruel, Aragon iyo Ebro. Badankood ayaa ku dhammaaday guuldaradii. Sannadkii ugu danbeeyay ee jiritaankiisa, Beelaha Caalamiga ah waxaa lagu daray Isbahaysiga Jamhuuriyadda Isbaanishka iyada oo qayb ka ah Laanta Socdaalka Isbaanishka. Ururkan waxaa lagu tirtiray 23 September 1938 ra'iisul wasaaraha Spain, Juan Negrín, oo isku dayey in uu taageero dheeraad ah ka helo dimuqraadiyadda xoriyadda ee Guddiga aan-ka-qabashada. The International Brigades represented Comintern and Joseph Stalin's commitment to provide assistance to the Spanish Republican cause (with arms, logistics, military advisers and the NKVD), just as Italy, Portugal and Germany were providing assistance to the opposing Nationalist insurgency.[3] The largest number of volunteers came from France (where the French Communist Party had many members) and communist exiles from Italy and Germany. A large number of Jews from the English-speaking world and Eastern Europe also participated.[4] Republican volunteers who were opposed to "Stalinism" did not join the Brigades but formed the separate popular front, the POUM, formed from Trotskyist, Bukharinist and other anti-Stalinist groups, which was composed of a mix of Spaniards and foreign volunteers (such as George Orwell)[5] or anarcho-syndicalist groups such as the Durruti Column, the IWA and the CNT. XIddiga Internationalist. International BrigadesXiddiga Akhlaaq. Akhlaaq (ingiriis principle) waxa weeyaan dhaqan, iyo adaab fiican. Qaanuun ahaan waxaa loo arka hagto la raaco. Akhlaaqda waa dhaqan hagaagsan oo haga sida ay tahay in qofku u dhaqmo amaba ula dhaqmo dadka iyo deegaanka. Sidaa si la mid ah, Akhlaaqdu waa ay noocyo badan tahay. Waxaa jirta Akhlaaq dhanka labiska ah. Akhlaaq, anshax ama damiir (=morals) waxaa si fudud loogu qeexaa in ay tahay kala garashada saxa iyo khaladka, samaha iyo xumaha, in la kala sooco waxa ay tahay in la sameeyo iyo waxa ay tahay in laga fogaado, …iwm. Akhlaaqdu waa arrin lamahuraan u ah jiritaanka bulshada. Suurogalna ma ah in bulsho jirto haddii aysan lahayn xeerar nidaamiya xiriirka xubnaha bulshada midba inta kale la wadaago, oo u noqda halbeeg ay ku qiimayso habdhaqanka xubnaha bulshada, laguna ogaado waxa ruuxu hagaajiyey iyo waxa uu halleeyey. Akhlaaqdu dhankaas waxay kala mid tahay ciyaaraha la dheelo. Si loo kala garto in ciyaartooydu gafey iyo in kale, waa in marka hore ciyaartu xeerar leedahay. Haddii ciyaartu aysan xeerar lahayn, waxaa adkaanaya in la kala garto waxa ciyaartooydu uu saxay si looga abaalmariyo ama waxa uu khalday si loogu ganaaxo. Jaamacada sohdi. sohdi university its lucated in mogadishu'specialy near dufle hospital it's one of the universities working in mogadishu olso it's specialized for management science and coputer science and olso have a partenars such international NGOs amd some privet sections sohdi have quality aducation Beesha Maxamed Case. WAA BEEL DEGTA GEESKA Afrika (sidoo waxaa kale loo yaqaano Samaroon) waa Qabiilada ka ka arimin jiray GEESKA Afrika hadana uu ka arrimiyo Dawlada Somaliland Jabuuti.[1] Beesha waxay si rasmi ah u dagaan ooy aad ugu badan yihiin isla markaana iska leeyihiin gobolka Awdal iyo ee magaalo-madaxda u tahay caasimada Borama iyo gobalka salal ee dhacda waqooyiga dhulka Soomaaliland degto.[2] Intaasi waxaa dheer, beeshu waxay degaan Deegaanka Itoobiya. Sunni Islam, Suufi, Salafiya, Jama'atul Muslimin Samaroonku waxa ay ka tafiirmeen Sheekh Samaroon oo magaciisa saxda ahi uu ahaa Maxamed.[5] Beesha Samaroon waxa ay ka soo jeedaan asal ahaan ka soo jeedaan ahlu bayt. Waxay beertaan midho iyo khudaar badan oo ilaa maanta laga helo deegaanadaasi.[6] Degaanka ku wareegsan magaalada Baki, deegaanada Camuud ee dhow magaalada Borama, iyo kuwo kale oo badan ayaa tusaale fiican u ah horumarka xaga wax-beerashada ee beesha samaroon siciid.[7] Dhinaca kale, waxa iyadna jirta tiro badan oo ka mid ah shacabka Samaroon, kuwaasi oo ah reer guuraa dhaqda xoolaha ay ka midka yihiin geela, lo'da, adhiga, fardaha, dameeraha IWM. Dadka reer guuraaga ahi waxay si joogto ah u daba socdaan roobka ayagoo kolba u guura meesha roob fiican, biyo iyo daaqsiimo wanaagsan u leh xoolaha.[8] Dadkani reer guuraaga ahi ma lahan wax xad ah, waxaanay ayaga iyo xoolohoodu iskaga talaabaan xuduudaha wadanka Soomaaliya, Itoobiya, Jabuuti iyo Somaliland.[9] Magaalada saylac xarunta kowaad ee beesha samaroon. Si kastaba ha ahaatee, beesha Samaroon waxay tan iyo qarniyo badan ahaayeen dad aad u horumarsan oo leh ilbaxnimo ka sareeysan bulshooyinkii ay isku wakhtiga ahaayeen. Waxaanay lahaayeen maamulo boqortooyo, saldanad iyo dowlado kala. Kuwaasi waxaa ka mid ah Boqortooyadii Adal, sidoo kale loo yaqaano Saldanadii Cadal, Boqortooyadii ifat.[10] Guud ahaan dadka Samaroonku waa bulshooyin xadaarad horey u soo lahaa, isla markaana shacabka Soomaaliyeed dhexdooda looga yaqaano Dadka Nabada iyo Hooyga Aqoonta. Beeshu waxay aad ugu wanaagsan tahay waxbarashada, aqoonta maadiga iyo cilmiga diiniga ah.[11] Magaalada Borama waxaa ku yaala tiro badan oo jaamacado ah, dugsiyo iyo goobo waxbarasho, kuwasi waxaa ka mid ah jaamacadii kowaad ee laga furo cariga Soomaaliyeed ka dib dagaaladii sokeeye, waa Jaamacada Camuud; iyo Jaamacada Eelo American; tiro ka badan 20 Dugsi Sare; iyo boqolaal dugsiyo hoose iyo dhexe iskugu jira. Muslimin Beesha Maxamed Case: beesha Maxamed Case waa beel-weynta Samaroon kuwaasi oo deegaan ku ah dhulka iyo deegaanada xeebta Bada Cas ee gobolka Awdal. Beesha Maxamed Case waxaa loo kala saaraa lix jilib ama reerood. Reer Maxamed Bahabar Celi Bahabar Aadan Bahabar Abokor Bahabar Muuse Abrayn Beesha Samaroon ama waxay caan ku yihiin waxbarashada, ayagoo loo yaqaano Dadkii Aqoonta, isla markaana deegaanadooda iyo dhulka ay ku nool yihiin lagu magaaco Hoygii Waxbarashada. Sababta magacyadaasi iyo naanaysahaasi loogu bixiyay waa mid qoto dheer, salkana ku heeysa heerka aqoont, cilmiga iyo waxbarashoda beesha samaroon. Isku soo wada duuboo, Magaalada Borama oo kali ah waxaa ku yaala tiro badan oo jaamacado ah, uguna horeeyso jaamacadii kowaad ee laga furo cariga Soomaaliyeed ka dib dagaaladii sokeeye, waa Jaamacada Camuud; sidoo kale waxaa ku taala Jaamacada Eelo American; tiro ka badan 20 Dugsi Sare; iyo boqolaal dugsiyo hoose iyo dhexe iskugu jira. Intaasi waxaa dheer, beeshu aad ayay ugu wanaagsan tahay barashada diinta Islaamka.[25] Deeganada sida gaarka ah ay u leeyihiin beesha Samaroonku ee wadanka Somaliland iyo Itoobiya waxaa ku yaala dugsiyo waxbarsho oo taariikhi ah. Dugsiyadaas oo ay ka soo qalin jabiyeen aqoonyahano badan, hogaamiyayaal badan, indheergarad badan oo maanta ku kala faafsan dunida hareeraheda iyagoo qabiil kasta leh. Sida ku xusan taariikhda, beesha Samaroonka waxaa ka dhashay tiro badan oo geesiyo, dagaalyahano, siyaasiyiin, hogaamiyayaal, aqoonyahano, indheergarad, culimo diin, gabayaa, fanaaniin heesaa iyo madax kale oo caan ka dhex ah shacabka Soomaaliyeed iyo dhamaan dunida oo dhan. Dadkaasi aan soo sheegnay waxa ka mida Boqor Al Imaam Axmed Guray dagaalyahan iyo suldaankii Saldanadii Cadal Muuse rabiile good hogaamiyii xisbigii dalka soomaliya Cabdiraxmaan Saylici, madaxweyne ku-xigeenka dawladda Somaliland Jaamac Saylici, hogaamiye xisbi mucaaradka iyo siyaasi Jabuuti Professor Axmed Ismaciil Samatar oo lagu tiriyo dadka ugu aqoonta sareeya ee Soomaalida. This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit). Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply. Images, videos and audio are available under their respective licenses. Cover photo is available under CC BY 3.0 license. Credit: Jolle (see original file). Home About Press Site Map Terms Of Service Privacy Policy Faroxumayn. Faroxumayn (ingiriis: abuse) waa qof ama wax markaad isticmaashiid sii aan caadi ahayn, sii aad ka faa'ideysatid. Caan. Caan (ingiriis: famous ama celebrity) waa qof oo la wada garanaayo oo heer weyn gaadhey, markaas na digtooni dadka ka hela. Digtooni-la'aanta. Digtooni-la'aanta (ingiriis: attention deficit) waa xaalad oo ku saabsan cudur ama dhibaatooyin madaxda oo qofka ka dhiga iney dhib u noqoto inuu wax u jeedo, eego ama dhageysto. 2018 6.9 Lombok Indunisiya Earthquake. 5tii Agoosto 2018, dhulgariir iyo burburin qiyaaso ah oo lagu qiyaasay Mw 6.9 (7.0 dhibcood) ayaa ku dhuftay jasiiradda Lombok, Indonesia. Waxay ahayd naxdinta ugu weyn ka dib markii ay kor u dhaaftay, oo u dhow Mw 6.4 29 July. Xarunta xuddunta ayaa ku taal gudaha gudaha, agagaarka agagaarka Loloan ee Waqooyiga Lombok Regency. Maadaama ay booguhu ay ku faafto waqooyiga oo ay gaartay badda, waxaa la abuuray tsunamis. Gariir aad u daran ayaa laga soo sheegay jasiiradda oo dhan halka ruxashada xooggan ay ka dhacday jasiiradaha deriska ah ee Bali iyo Sumbawa. Waxyeello baahsan ayaa laga soo sheegay Lombok iyo Bali. Saraakiisha ayaa sheegay in ugu yaraan 80% dhismayaasha ku yaala Waqooyiga Lombok in ay dhaawaceen ama la burburiyay. Dhulkii dhulgariirka ka dib, 164 qof ayaa la xaqiijiyay in ay dhinteen halka in ka badan 1,400 lagu xaqiijiyay dhaawac. In kabadan 165,000 oo qof ayaa ku barokacay. [2] Glacier Republicka. Glacier Republic waa miisaaniyad qiyaali ah oo abuuray olole wacyigelinta xayiraadda Greenpeace ee Chile 5-tii Maarso, 2014-ka oo ka soo horjeeda shirkadaha macdanta dhirta oo ku dul dhisaya ama u dhow mulkiilaha oo keenaya dhaawac. Sida laga soo xigtay dhaqdhaqaaqayaasha, cillado sharciyaysan oo u dhexeeya xudduudaha Chile iyo Argentina iyo sharciyo fara badan oo ku saabsan madax banaanaanta miisaaniyadu waxay u oggolaadeen inay si sharci ah u abuuraan Jamhuuriyadda [1] Chile waxay ka kooban tahay 82% qaboobaha koonfurta Ameerika, laakiin hadda wax sharci ah ma hayn si ay u ilaaliyaan. Dhaqdhaqaaqayaasha ayaa sheegaya in markii Chile ay soo saartay sharciyo ku habboon oo aqoonsanaya isla markaana dammaanad qaadaya sharafta iyo ilaalinta bukaannadeeda, "Jamhuuriyada Glacier iyo muwaadiniinteeda waxay ku soo celin doonaan jewiinka gobolka Chile," iyo Glacier Republic ayaa joojinaysa jiritaanka. Sidaa darteed, ujeedada rasmiga ah ee Jamhuurigu maaha in la abuuro waddan muddo dheer soconaysa, laakiin waa in lagu qasbo xukuumadda Chile inay ilaaliso maaddooyinkaas. [2] Tobankii maalmood ee ugu horreeyay ee "madax-banaanida", in ka badan 40,000 oo qof ayaa saxiixay si ay u noqdaan "muwaadiniinta" taageerada Jamhuuriyadda, oo horay u furay safaaradaha 40 dal oo adduunka ah (asal ahaan waa uun dalalka ay Greenpeace International horay u lahayd xafiisyo). [3] Farqiga (cilmi). Farqiga (ingiriis: difference) xagga cilmiga, waa kala duwansho u dhaxeeya wax iyo wax kale. Nugaal valley. Dooxada Nugaal, Af-Carabiga: وادي نوجال), oo loo yaqaan 'Nogal Valley', waa dooxo dheer oo ballaaran oo ku yaalla waqooyiga Soomaaliya [1] Dooxada Nugaal waa xayawaan muhiim ah oo ka kooban afar gobol, Nugaal, Sool, Sanaag iyo Togdheer. [2] Miyiga xoola-dhaqatadu waa habka aasaasiga ah ee nolosha inta badan dadka ku nool dooxada. Riyaha iyo geela waxay kobciyaan saldhigga dhaqaalaha, fankana iyo malmalaha ayaa laga soo ururiyaa geedo duurjoog ah. Sariiraha biyahaba waxay leeyihiin ceelal joogta ah, kuwaas oo inta badan dadka reer miyiga ah ee soo noqda xilliga cimilada. Roob yar oo qumman (qiyaastii 5 inji 125 mm sannadkii) iyo saliida sare ee ciidda xayirista beeraha xaddidan. [3] Wareegga 250 km oo udhiganta Wadi Nugaal, dooxada Nugaal waxay kuxirantahay si tartiib tartiib ah oo kor u kacda tikidhada sare taasoo guud ahaan gaadhsiineysa 1,650 ilaa 3,300 feet (500 ilaa 1,000 m) oo ka sarraysa heerka badda, waqooyiga, galbeedka iyo koonfurta. Qaybta galbeed ee ka mid ah dhulka la midka ah waxaa ka soo jeeda dooxooyin badan iyo biya diirran. Isla dabaqa kale ee koonfureed ee koonfur galbeed ayaa isku darsamaya Hawd, oo si cad u yaqaan cawska. Xagga bari ayaa ah cirif dhuuban oo ah booyado badda hoose oo hooseeya. Dooxooyinka muhiimka ah ee dooxada, Nugaal iyo kuwa Dareeraha ah, si kooban u buuxi inta lagu jiro iyo kadib dabaylaha roobabka (Abriil ilaa Juun) iyo daadgureeyana Badweynta Hindiya. Qaybta sare ee Nugaalaal waxaa buuxiyey webiga xilliga la yaqaan ee Togdheer. Dhirta ugu muhiimsan ee dooxada Nugaal waxay ka kooban tahay dabiicado furan, geedo (xashiishad), geedaha Acacia iyo cowska yaryar (indigofera spp). Dooxada waxay ku taallaa dhirta saafiga ah waxayna si gaar ah ugu tiirsan tahay xaalada degaanka. Buuraha Gypsum oo ku yaalla agagaarka Laas Caanood ayaa taageera flora sida Aloe inermis, Dorstenia, Adenia, Raphanocarpus, Euphorbia, Pterodiscus, iyo Caralluma. Laascaanood National Park waxaa lagu soo jeediyay in lagu ilaaliyo muuqaalka quruxda badan, dhirta hodanka ah iyo kuwa kala duwan, iyo Wild Ass. Xeebta gawaarida ee waqooyiga Eyl ayaa sidoo kale loo soo jeediyay inay noqoto xadiiqo qaran iyada oo ay sabab u tahay dhirta hodanka ah. [4] Sababtoo ah wuxuu u dhowyahay dalalka Gacanka Carabta ee Gacanka Carabta sida Sacuudi Carabiya iyo Yemen, waddankana waxaa sidoo kale la rumaysan yahay in uu jiro kayd ballaaran oo aan la shaacin oo saliid ah. Nugaal Valley Block waxaa loo aqoonsaday in uu haysto kaydadka, dhagaxa iyo dabacsanaanta. Shirkadaha shidaalka iyo gaasta ee caalamiga ah ayaa sameeyay sahaminta dhammaadkii 1980-meeyadii gobolka. Intii lagu jiray marxaladan sahaminta ah, gundhiga 2D waxaa lagu toogtay qulqul-darrida nidaamka riftka ee basaska Nugaal. Iyadoo ku saleysan khariidadaha la turjumay xogtan ayaa muujinaysa tiro ka mid ah xarumo waawayn, xiran, iyo qaabab khalad ah. Inta u dhaxeysa labadaba, dooxada Nugaal iyo Dharoor waxay haysteen 5 ceel oo la qoday oo kaliya, taas oo ka dhigaysa mid ka mid ah goobaha ugu hooseeya ee Waqooyiga Afrika. Federationka. Federaal (oo loo yaqaano dowlad-goboleed) ayaa ah mid siyaasadeed oo lagu gartey urur gobollo dawlad-goboleed, dawlad-goboleedyo, ama gobollo kale oo hoos yimaada dawladda dhexe (federaalka). In federaalku, xaaladda is-xukunka ee qaybta ayaa tilmaamaya, iyo sidoo kale kala qaybinta awoodda u dhaxaysa iyaga iyo dowladda dhexe, sida caadiga ah dastuur ahaan isdhexgalaan oo aan laga beddeli karin go'aan mid ah labada dhinac, dawlad-goboleedyada ama federaalka siyaasadeed. Haddii kale, federaalku waa qaab dawladeed oo awoodda madaxbannaan si rasmi ah u kala qaybsantay hay'ad dhexe iyo tiro gobol oo ka mid ah gobollada, si gobol kastaa ay u xakameyso waxoogaa xakameyn ah oo ku saabsan arrimaha gudaha. Waxaa badanaa lagu doodaa in dawladaha federaalka ah ee dawladda dhexe ay leedahay awoodda dastuuriga ah in ay joojiso dawlad dowladeed oo ku dhisan xakamaynta miisaaniyadda guud ama rabshadaha madaniga ah, ama in ay qaadato sharciyo qaran oo ka soo horjeeda ama ku xad gudba awoodaha dowladaha xubinta ka ah ee lagu soo rogayo dastuurka dowladda dhexe awoodda si loo xaqiijiyo "nabadda iyo dowlad wanaagga" ama fulinta waajibaadka qandaraaska ku jira heshiis caalami ah, maaha dawlad federaali ah. Qaab dhismeedka dowladeed ama dastuuriga ah ee lagu helo federaalku waxaa loo tixgeliyaa inuu yahay federaaliiste, ama inuu noqdo tusaale ahaan federaalnimada. Waxaa loo qaadan karaa in laga soo horjeedo nidaamka kale, gobolka qaranka. Tusaale ahaan, Faransiis, waxay ahayd mid aasaasi ah qarniyo badan. Awstaria iyo Bundesländer waxay ahayd dowlad dhexe oo leh qaybo maamul oo la isku raacay fulinta Dastuurka Australiya ka dib burburkii Awstaria-Hungary ee 1918. Jarmalka, oo leh 16 gobol ama Bundesländer, waa tusaale ku saabsan federaalka. Diraarada Itoobiya. Ethiopian Airways (Amharic: የያመንገድ (Yäitəyia äyärə mänəgädə); (YAITYYOP̣əya) gaaban, horey u ahaan jirtay Itoobiya Air Lines (EAL) oo badanaa loo yaqaano Itoobiya, ayaa ah tahriibta calanka Itoobiya [6] waana mid ay leedahay xukuumadda waddanka. EAL waxaa la aasaasey 21kii Disembar 1945kii, waxana uu bilaabay hawlgallo 8 April 1946, oo lagu ballaariyay duullimaadyadii caalamiga ahaa 1951-kii. Shirkaddu waxay noqotay shirkad wadaag ah 1965, waxayna magaceeda ka bedeshay Itoobiya Air Lines ilaa Addis Ababa. Duulimaadyadu wuxuu xubin ka ahaa Xiriirka Caalamiga ah ee Gaadiidka Caalamiga ah tan iyo 1959 iyo African Airlines Association (AFRAA) tan iyo 1968-kii. Itoobiya waa xubin ka tirsan Isbahaysiga Wadaxaajoodka, oo ku biiray Diisambar 2011. Xarunkeeda [8] iyo xarunta dhexe waxay ku taallaa Maddaarka Caalamiga ah ee Bole ee Addis Ababa, halkaas oo u adeega shabakad 125 naadi oo rakaab ah - 20 ka mid ah kuwa gudaha iyo 44 duulimaad. Duulimaadyadu waxay leeyihiin xaruumaha labaad ee Togo iyo Malawi. [9] Itoobiya waxay u duushay meelo badan oo Africa ah marka loo eego wax kasta oo kale. Waa mid ka mid ah shirkadaha ugu kobcaya ee warshadaha [10] [11] waana kan ugu weyn ee qaarada Afrika ah [12] Indho yar. Indho yar (ingiriis: mongoloid) waa dadka oo ku nool Aasiya barigeyda iyo dhexdeeda oo maqaarka indhaha korkeeda isku laabto. Waxay ku nool yihiin Shiinaha, Japan iyo dalal kale. Timojilic. Timojilic waa dadka ku nool Aasiya koonfuur oo ka mid ah India, Pakistan, Nepal, Bangladesh, Sri Lanka ama Bhutan. Gas Meterka. Mitirka gaasku waa mitir gaar ah, oo lagu cabbiro mugga gaaska shidaalka sida gaaska dabiiciga ah iyo gaasta batroolka. Mitirka gaasta waxaa loo isticmaalaa dhismayaasha, ganacsiga, iyo dhismooyinka warshadaha ee isticmaala gaaska shidaalka ee ay bixiso adeegga gaasta. Gaasiyadu waa ay adagtahay in lagu cabbiro dareeraha, sababtoo ah miisaanka la qiyaasay ayaa aad u saameeya heerkulka iyo cadaadiska. Mitirka gaasku wuxuu cabbiraa mugga la qeexay, iyadoon loo eegin tirada xadiidka ama tayada gaas ee socota mitirka. Heerkulka, cadaadiska, iyo kululaynta qiimaha kululaynta waa in la sameeyaa si loo cabbiro qiyaasta dhabta ah iyo qiimaha gaas ee ku socota mitir. Qaar ka mid ah naqshadaha kala duwan ee gaasta gaaska ayaa loo isticmaalaa isticmaalka caadiga ah, iyadoo ku xiran heerka qiyaasta gaas ee qiyaasta gaaska si loo qiyaaso, qiyaasta qulqulaha la filayo, nooca gaas lagu cabbiro, iyo waxyaabo kale. Mitirka gaas ee ku jira cimilada qaboobaha ee dhismayaasha la dhisay ka hor 1970-yadii ayaa caadi ahaan ku yaal gudaha guriga, sida caadiga ah dhulka hoose ama garaashka. Tan iyo markaas, badi aqlabiyadda ayaa hadda la dhigayaa meelo ka baxsan inkastoo ay jiraan dhawr ka reeban gaar ahaan magaalooyinka waaweyn. Miisaanka gaasta ee ay bixiso mitirka gaasku waa uun, akhrinta mugga. Mugga gaasku ma tixgelinayo tayada gaaska ama qiyaasta kuleylka la heli karo marka la gubo. Macaamiisha Utility waxaa lagu soo dallacayaa sida kulaylka gaaska loo heli karo. Tayada gaasku waa la qiyaasi karaa oo lagu hagaajin karaa wareegga biil kasta. Tan waxaa loo yaqaan dhowr magacyo sida qiimaha korantada, qiimaha kuleylka, ama qiimaha kuleylka. Intaa waxaa dheer, in lagu beddelo mugga ilaa tamarta kulul, cadaadiska iyo heerkulka gaasta waa in la tixgeliyaa. Cadaadiska guud ahaan maaha dhibaato; mitir waxaa si fudud loogu rakibay isla markiiba hoos-u-dhac ku yimaada hagaajiyaha cadaadiska waxaana lagu qalabeeyey in si sax ah loo akhriyo cadaadiskaas. Magdhowga cadaadiska ayaa markaa ka dhaca nidaamka biilasha. Xaraarada heerkulku ma aha mid si fudud loo maareyn karo, laakiin mitiryada qaar ayaa loogu talagalay bixinta heer kulul oo la dhisay si ay si macquul ah ugu hayso heerkooda heerkulka la qorsheeyey. Kuwa kale waxaa loo saxay heerkulka elektarooniga ah. Nooc kasta oo mitir gaas ah waxaa laga heli karaa noocyo kala duwan oo tilmaamaya. Kuwa ugu caansan waa tilmaamayaasha isticmaala saacadaha badan ee saacadaha (akhriska muuqaalka) ama akhristayaasha digitalka ah ee la mid ah odometer, laakiin akhrinta fog ee noocyo kala duwan ayaa sidoo kale noqda caan - fiiri mitirka akhriska iyo mitirka Smart. (Koronto) Electricityka meterka. Mitirka korantada, mitirka korantada, mitirka korantada, ama mitirka tamarta waa qalab lagu cabbiro qadarka tamarta korontada ku shaqeysa deganaansho, ganacsi, ama qalab koronto ku shaqeeya. Adeegyada korontada ee korontada waxay isticmaalaan mitirka korontada ee lagu rakibay goobaha macaamiisha ee loogu talagalay ujrada. Sida caadiga ah waxay ku yaalaan cutubyada biilka, kuwa ugu caansan saacadda kowda saacadood (kWh). Waxay badanaa akhriyaan marxalad kasta oo bilaash ah. Marka kaydka tamarta ee muddooyinka qaarkood la doonayo, mitirrada qaarkood waxay cabbiri karaan baahida, isticmaalka ugu sarreeya ee awoodda wakhti yar. "Waqtiga Maalinta" Qiyaasta waxay u oggolaaneysaa qiimaha korantada in la beddelo inta lagu jiro hal maalin, si loo diiwaan geliyo isticmaalka inta lagu jiro muddooyinka kharashka badan iyo qiima-sarre, qiimaha hoose, muddooyinka. Sidoo kale, meelaha qaarkood metelaadu waxay u gudbinayaan dalabka culeyska culus ee daadinta xiliga lagu jiro xilliga culeyska culus. [1] Qaybta ugu caansan ee cabbirka mitirka korontada waa saacad kowda [kWh], taas oo la mid ah qadarka tamarta loo isticmaalo kiilo hal kiilo hal saac gudaheed, ama 3,600,000 joules. Qaar ka mid ah shirkadaha korontada waxay isticmaalaan halkii malyuun ee SI Megajoule. Badanaa waxaa lagu qiyaasi karaa watts, laakiin celcelis ahaan mudo ah, inta badan afar jeer ama nus saac. Awoodda jawaab celinta waxaa lagu qiyaasaa "kumanaan wakhti firfircoon" -waxbarasho (kvarh). Marka la gaaro shirarka, "gundhig" ama gaabis ah, sida mootada, waxay yeelan doontaa awood wanaagsan oo firfircoon. "Hogaamiye", ama culays awood leh, waxay lahaan doontaa awood aan fiicnayn. [13] Volt-amperes waxay cabiraan dhammaan awoodda ay ku maraan shabakad qaybinta, oo ay ka mid yihiin waxqabadka iyo dhabta ah. Tani waxay u dhigantaa badeecada xididada caanka ah iyo cirifka. Badbaadinta tamarta korontada ku jirta waxaa loo qiyaasaa siyaabo badan. Qodobka awoodda ayaa ah saamiga awoodda adkeysiga ah (ama dhabta ah) ilaa volt-amperes. Awoodda awoodda korontada ayaa leh astaamo kor u kaca, iyo culeyska isxobay ayaa leh saameyn awood leh. Gacan si xaraarad leh (sida laydhka filimka, kuleyliyaha ama qaboojiyaha) waxay muujineysaa isugeyn awoodeed 1. Meel-hawleedka hadda jira waa cabiraadda qaabka dalbashada. Tusaale ahaan, culeysyada elektarooniga ah sida qalabka kombiyuuterka ayaa soo jiidan kara tikidhada ugu sarreeya si ay u buuxiyaan walxaha kaydinta gudaha. Tani waxay horseedi kartaa hoos u dhac xoog leh oo udhaxeeya meesha ugu sarreysa ee korontada taas oo muujinaysa sida loo siman yahay dalabka dalxiiska. Tani waxay xoojineysaa isdhexgalka oo aan la aqbalin haddii ay dhaafaan xadka xadidan, maadaama aysan aheyn wax lumis ah, laakiin waxaa laga yaabaa inay farageliyaan howlaha qalab kale. Qalabka Harmonka waxaa sharciyeynaya sharciga EU iyo wadamada kale si ay u dhacaan xuduudaha cayiman. Marka lagu daro cabbiraadda ku saleysan xaddiga tamarta loo isticmaalo, noocyada kale ee cabbiraadda ayaa la heli karaa. Mitirka oo qiyaasay xaddiga kharashka (loona yaqaan 'coulombs') loo isticmaalo, oo loo yaqaan mitirada saacadaha ampere, ayaa loo isticmaalay maalmaha hore ee korontada. Kuwani waxay ku tiirsanaan jireen tamarta joogtada ah ee joogtada ah ee loogu talagalay qiyaasta saxda ah ee isticmaalka tamarta, taas oo aan ku dhicin xaalad ahaan inta badan sahayda. Arjiga ugu caansan wuxuu la xiriiraa mitir gaar ah si loo kormeero xaalada / dheecaanka bateriga waaweyn. Mitirka qaar ayaa qiyaastay dhererka wakhtigaas oo shidaalku dillaacay, iyada oo aan la cabbirin baaxadda culeyska ama hadda la sameeyay. Kuwani waxay ku habboon yihiin codsiyada joogtada ah oo aan marar dhif ah loo adeegsan. Mareykanka farmaajoka. Caanaha la kariyey (sidoo kale loo yaqaan jadeecada diyaarsan, jiiska, ama farmaajo) waa cuntooyin laga sameeyey farmaajo (iyo marmarka qaarkood, maaddooyinka caanaha loo isticmaalo), waxaa kale oo lagu daraa emulsifiers, saliidda dufanka badan, cusbo dheeraad ah, malayga ama sonkorta. Caanaha la shaqeeyaa waxay leeyihiin faa'iidooyin farsamo oo ka yimaada jiiska dabiiciga ah, [1] oo ay ka mid tahay nolol-nololeed oo dheer, iska caabin kala gooni goorta la kariyey (ciriirin), iyo muuqaalka lebiska iyo dabeecadda jirka. Dabeecaddeeda soo saarka badanaa waxay siisaa dood ka weyn faa'iidada ugu weyn ee laga helo jiiska dabiiciga ah: kharash yar oo qiimo jaban - u-keenayaasha iyo macaamiisha oo u dhigma - marka loo eego cheesemaking caadiga ah. Tani, si kastaba ha ahaatee, waxay u suurtagelisaa saadaasha wax soosaarka warshadaha, qiimaha hoose ee qaybinta, kor u qaadida, iyo waqtiga waxsoosaarka oo aad u dhaqso badan marka la barbar dhigo caanaha dhaqameed. Isticmaalka emulsifiers ee jajabka la warshadeeyay waxay soo saartaa badeecada dhalaalaysa iyada oo aan la kala saarin marka la kariyey; oo leh kuleylka dheeriga ah, caanaha dabiiciga ah (gaar ahaan cheddar iyo mozzarella) oo kala gedisan jelis baraf ah, jel iyo borofiinka dareeraha ah. Emulsifiers (sida caadiga ah sodium phosphate, phosphate potassium, tartrate, ama citrate) waxay yareeyaan jilicsanaanta globules ee yaryar ee jiiska ah si ay isugu duubnaadaan iyo barkada dusha sare. Sababtoo ah jiis la warshadeeyey ma kala soocayo marka la dhalaalayo, waxaa loo isticmaalaa sida qayb ka mid ah suxuunta. Si ka duwan noocyada cayayaanka aan la isticmaalin, kuleylka ma beddelayo dhadhanka ama dhadhanka. Jooniska la kariyay ayaa badanaa lagu iibiyaa xayawaanka, gasacadaha la riixo, iyo xirmooyinka shakhsiyaadka shakhsiyeed, oo inta badan ay kala tagaan warqad wax lagu duubo, ama jeex kasta oo si gaar ah loogu duubo mashiinka. Boqortooyada Ingriiska, farmaajo la warshadeeyey ayaa sida caadiga ah lagu iibiyaa maraqa shakhsi ahaan loo duuduubay, oo badanaa loo yaqaan "singles", ama qaybo daboolan. Dairylea iyo Cowlaha Laughing ayaa ah kuwa ugu caansan. Caanaha Maraykanka waa jajab geedi socod ah. Sawirka halkan ku yaal hal mar keliya oo la duubay. Sanadkii 1916, James L. Kraft wuxuu dalbaday patentkii ugu horreeyay ee Maraykanku u isticmaalo habka samaynta farmaajo la warshadeeyay. [2] [3] Kraft Cuntooyinka ayaa soo saaray ganacsiga ugu horreeya ee la heli karo, shelf-deggan, la jarjaray, jiis la warshadeeyey; waxaa la soo saaray 1950-kii. Foomkan oo ah jiis la jarjaray (iyo noocyada kale ee laga helo) waxay noqdeen kuwo ku haboon qoysaska Maraykanka taniyo, tan ugu caansan ee loo isticmaalo for cheeseburgers iyo farmaajo farmaajo, sababtoo ah awooddeeda si ay u karsato si siman, u qaybiso / u fidiso si habboon, iyo iska caabin, oo ka duwan lafaha cawska. Tababarayaashu waxay ku fashilmeen inay guul daraystaan ​​inay u baahdaan farmaajo la warshadeeyey oo la calaamadiyey "jiiska". [4] Markii ugu horeysay oo la iibiyo, shakhsi ahaan loo duubo, duubista shimbiraha ayaa lagu soo daabacay Maraykanka oo ay soo saartay Clearfield Cheese Co. 1956. Aragtidayda Maraykanka ee 2759308 ee Arnold Nawrocki waxa loo doortay Clearfield Cheese Co. 1956. Cuntada ugu haboon ee la yiraahdo farmashiyaha Maraykanka waxaa lagu suuq geynaa farmaajo American ah by Kraft Foods, Borden, iyo shirkado kale. Waa orange, jaalle, ama cad-cad; khafiif ah, oo leh dhexdhexaad dhexdhexaad ah; iyo si fudud u dhinta. Waxaa caadi ahaan laga sameeyaa lafaha jiiska, inta badan Colby iyo cheddar. Nooc kale oo farmaajo la sameeyey oo laga sameeyey Maraykanka ayaa ah farmaajo laga sameeyey farmaajo pizza ah, kaas oo isticmaala cheddar, Swiss, iyo lafdhabarta kalluunka sida dhadhanka [5] Cuntada jilicsan waxaa badanaa loo isticmaalaa pizza-style pizza-style. Noocyada seddaxaad ee jiiska pizza ee la baaraandhigayaa waa maadada 'mozzarella' sida caanaha loo yaqaan 'mozzarella-like-like processed pie,' kuwaas oo mararka qaarkood loo isticmaalo pizzas la qaboojiyey. [6] Gulf News Dirhams and Dollars podcast,. Pod cast ayaa ka yimid wargeysyada Gulf oo leh mowduucyo kala duwan mawduucyada gulf iyo dhaqaalaha Sesotho. Sotho (ama Sotho (/ suːtuː /); oo sidoo kale loo yaqaan Southern Sotho ama Southern Sesotho [5]) waa luqad Southern Bantu ah oo ka tirsan kooxda Sotho-Tswana (S.30), oo badanaa looga hadlaa Koonfurta Afrika, halkaas oo ay ka mid tahay 11ka luuqadood ee rasmiga ah, iyo Lesotho, halkaas oo ah luqad qaran. Sida luqadaha Bantu oo dhan, Sesotho waa luqad agglutinative ah, kaas oo isticmaalaya jajabyo kala duwan iyo sharciyo ku saleysan iyo shuruudaha si loo dhiso ereyo dhamaystiran. Masalit. Masalit (magaceeda Masala / Masara) (Carabi: hanaan) waa afka Mabaan oo ay ku hadlaan dadka Masalitiga ah ee galbeedka, Sudan. Luuqada Masalitku waxay leedahay laba dabeecadood: "culus" Masalit, oo ay ku hadlaan dadka sarreeya iyo kuwa baadiyaha ah, oo leh naxwaha adag ee adag, iyo "iftiin", oo si gaar ah loogu hadlo guriga iyo suuqa, oo leh naxwe ahaan fudud qaab-dhismeed iyo lacago badan oo ka yimid Suudaan Carabi, lingua franca iyo luqadda waxbarashada. Koox ka mid ah Masalit oo loo yaqaano Massaq ayaa galbeedka galbeedka bartamihii galbeed ee galbeed waxay u guureen Carabta. Qowmiyaddooda Chad waxay ahaayeen 30,000 oo ka mid ah tirakoobkii 1993, laakiin 10 qof oo ku hadla afkooda ayaa la soo sheegay 1991-kii. Kordofanian languages. Luqadaha Kordofaniyan waxaa looga hadlaa Buuraha Nuba ee Kunddufan, Suudaan: luqadaha Talodi-Heiban, Lafafa luqadaha, luqadaha Rashad, luqadaha Katla iyo Kadu luqadaha. Afarta kooxood ee ugu horreeya waxay yihiin waaxda qoyska ee Niger-Congo, halka Kadu ay tahay mid guud ahaan loo arko inay tahay laanta qoys ee Nilo-Saharan. Zaghawa. Zaghawa waa luqad Saharan ah oo ay ku hadlaan dadka Zaghawa ee bariga dhexe ee Chad (Sahel) iyo waqooyi-galbeed Sudan (Darfur). Dadka ku hadla luqaddaan waxay ku magacaabaan Beria, laga soo bilaabo Beri, sumcadda dadka Zaghawa, iyo a, Zaghawa "afka". Waxaa lagu qiyaasay in ay jiraan inta u dhaxaysa 75,000 iyo 350,000 oo ah kuwa ku hadla afafka Zaghawa, kuwaas oo inta badan ku nool yihiin Chad iyo gobolka Darfur ee Suudaan. Fur. Carabiga: فوراوي Fûrâwî; mararka qaar waxaa loogu yeeraa Konjara by afqaanistaan, ka dib qabiil qabiil hore oo hore) waa luqad Nilo-Saharan ah oo ay ku hadlaan furaha Darfur ee galbeedka Suudaan. Waa qayb ka mid ah qoysaska ballaaran ee luqadaha loo yaqaan Fur langua Zenaga. Zenaga (macneheedu waa Tułḍungungya) waa aflagaaddo Berber laga hadlo magaalada Mederdra ee ku taala galbeedka Mauritania ilaa xeebta Atlantic iyo Senegal. Luqadda waxaa lagu aqoonsan yahay dawladda Mauritania. [3] Waxay la wadaagtaa qaabka aasaasiga ah ee luuqadda iyadoo la adeegsanayo ereyada kale ee Berber, laakiin sifooyinka gaarka ahi way ka duwan yihiin. Xaqiiq ahaan, Zenaga waxaa laga yaabaa in luuqada Berber ee ugu kala duwan oo kala duwan, iyada oo nidaamyo aad u kala duwan oo dheellitiran ay ka fogaadaan isbeddelka dhawaaqa sida / l /> / dj / iyo / x /> / k / waliba -Ururo falanqeyn oo la joojiyo glottal. Magaca "Zenaga" waxa uu ka yimaadaa qabiilka hore ee qabiilka Berber, Iznagen, oo lagu yaqaan Carabi sida Sanhaja. Qaybaha Afrikada Afrik ee Roomaanku [4] wuxuu siinayaa deriska Zenaga meelo magacyo ah oo ku yaal Mauritania. Kirundi. Kirundi, oo sidoo kale loo yaqaano Rundi, [2] [7] [8] [9] waa luqad Bantu ah oo ay ku hadlaan 9 milyan oo qof oo ku sugan Burundi iyo qaybo ku dhow Tansaaniya iyo Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo, sida sidoo kale sida Uganda. Waa luqadda rasmiga ah ee Burundi. Kirundi waa mid caqli leh oo leh Kinyarwanda, luqad rasmi ah oo Rwanda ah, iyo labada qaybood ee qeyb ka mid ah lahjadaha kala duwan ee loo yaqaan 'Rwanda-Rundi' [10] Dadka deggan Rwanda iyo Burundi waxay ka tirsan yihiin dhowr kooxood oo kala duwan: Hutu, oo ay ku jiraan Bakiga iyo jinsiyado kale (84%), Tutsi, oo ay ku jiraan Hima (15%) iyo Twa (1%). Kirundi waxaa ku hadlaya Hutu, inkasta oo kooxaha jinsiyadaha kale ee wadanka ka yimid sida Tutsi, Twa iyo Hima iyo kuwa kale ay qaateen luqada. Luqadaha deriska ah ee Kirundi ayaa si wadajir ah ula fahmi kara Ha, oo ah luqad lagu hadlo galbeedka Tansaaniya. Kirundi waxaa badanaa lagu tilmaamaa luqad ah Meeussen ee qaanuunka, qawaaniinta sharaxaysa qaabab isbedel ah oo tafatiran oo ku saabsan luqadaha Bantu, waa mid firfircoon. Tshiluba. Luba-Kasai, oo sidoo kale loo yaqaano Western Luba, Bena-Lulua, Ciluba / Tshiluba, [5] Luba-Lulua [6] ama Luva, waa luqadda Bantu (Zone L) ee Bartamaha Afrika iyo luqad qaran ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah Congo, oo ay wehliyaan Lingala, Swahili, iyo Kikongo. Hadalka bariga ayaa waxaa ku hadlaya dadka Luba ee gobolka Bariga Kacaan iyo lahjad galbeed ah dadka reer Lulua ee gobolka West Kasai. Wadarta wadahadalka waxaa lagu qiyaasey 6.3 milyan sanadkii 1991. Luba-Kasai wuxuu ka mid yahay kooxo luqadood oo ka kooban "Luba", oo ay la wadaagaan Kaonde (L40), Kete (L20), Kanyok, Luba-Katanga (KiLuba), Sanga, Zela iyo Bangubangu. Luqadaha L20, L30 iyo L60 waxaa sidoo kale loo qaybiyaa luqadaha Luban ee Zone L Bantu. Kongo. Kongo ama Kikongo waa mid ka mid ah luuqadaha Bantu ee ay ku hadlaan dadka Kongo iyo Ndundu ee ku nool kaymaha kulaylaha ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo, Jamhuuriyadda Congo iyo Angola. Waa luqad talyaani ah. Waxaa ku hadashey qaar badan oo ka mid ah kuwa laga soo qaatay gobalka waxayna iibiyeen addoonro ah Ameerika. Sababtan awgeed, halka Kongo wali lagu hadlo waddamada kor ku xusan, qaababka kala duwan ee luuqada waxaa laga helaa hadal quman oo ah diimaha Afrikanka ah, gaar ahaan Brazil, Cuba, iyo Haiti. Sidoo kale waa mid ka mid ah ilaha luuqada Gullah [6] iyo Palenquero kore ee Colombia. Inta badan dadka ugu hadal heynta badanaa waxay ku noolyihiin Afrika. Waxaa jira qiyaastii todoba milyan oo ku hadla afkooda hooyo ee Congo, iyada oo laga yaabo in laban malyan oo kale oo isticmaala luqad labaad. Khariidadda aagagga Kongo iyo Kituba oo loo yaqaan lingua franca ayaa la hadlay Kikongo waa saldhigga loo isticmaalo gobolka oo idil: Kituba, oo loo yaqaan Kikongo de L'état ama Kikongo ya Leta ("Kongo State" ee Faransiiska ama Kongo), Kituba iyo Monokituba (sidoo kale Munukituba). Dastuurka Jamhuuriyadda Congo wuxuu isticmaalaa magaca Kitubà, mid ka mid ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo wuxuu isticmaalaa erayga Kikongo, xitaa haddii Kituba loo isticmaalo maamulka. Kwa. Luqadaha Kwa, oo inta badan loo yaqaan "New Kwa", ayaa la soo jeediyey, laakiin qoys aan lagu hadlin luqadaha ku hadla luqadaha koonfur bari ee Ivory Coast, oo ku yaalla koonfurta Ghana, iyo bartamaha Togo. Magaca waxaa la soo bandhigay 1895 Gottlob Krause wuxuuna ka soo qaatay ereyga "dadka" (Kwa) luqadaha badan, sida uu muujiyay magacyada Akan. Volta–Niger. Qoyska Volta-Niger ee luuqadaha, oo sidoo kale loo yaqaan West Benue-Congo ama East Kwa, waa mid ka mid ah laamaha qoyska ee afrikaanka ah ee Congo, iyada oo laga yaabo in 50 milyan oo wadahadal ah. Kuwaas waxaa ka mid ah luqadaha ugu muhiimsan ee koonfurta Nigeria, Benin, Togo, iyo bariga Ghana: Yoruba, Igbo, Bini, Fon, iyo Ewe. Luqadahan waxaa lagu meeleeyay qoysaska Kwa ama Benue-Congo, laakiin Williamson & Blench (2000) ayaa kala soocaya labadaba. Xuduudaha ka dhexeeya jaangooyooyinka kala duwan ee Volta-Niger waa kuwo aan caddayn, oo soo jeedinaya kala-duwanaanta lahjada joogtada ah halkii ay ka heli lahaayeen kala-duwanaansho qoys, oo soo jeedinaya asal Benue–Congo. Benue-Congo (mararka qaar loogu yeero East Benue-Congo) waa qeyb ka mid ah qooyska reerka Niger-Congo ee ka kooban Afrika inteeda badan Saharan. Waxay ka kooban tahay laba qaybood oo waaweyn: luqadaha Central Nigerian (ama Platoid), oo inta badan lagu hadlo af-ingiriisiga, iyo luqadaha Bantoid-Cross, oo looga hadlayo Nigeria, Cameroon iyo inta badan Afrikaanka hoose ee Saharan, maaddaama ay ku jiraan luqadaha Bantu Laanta koonfureed ee koonfureed). Central Nigerian (ama Platoid) waxaa ku jira qoysaska Plateau, Jukunoid iyo Kainji, Bantoid-Cross waxay isku daraan kooxaha Bantoid iyo Cross River. Bantoid waa erey guud oo loogu talagalay subfamily kasta oo Bantoid-Cross ka baxsan marka laga reebo Cross Cross, taasina mar dambe lama arki karo sida sameynta laanta saxda ah, hase yeeshee mid ka mid ah subfamilies, Southern Bantoid, weli waa la tixgeliyaa. Waa Kantan Bantoid oo ka kooban luqadaha Bantu, oo looga hadlayo inta badan Afrika. Tani waxay ka dhigeysaa Benue-Congo mid ka mid ah qaybta ugu weyn ee qoyska reer Niger-Congo, labadaba luuqadaha, kuwaas oo Ethnologu ku tiraahda 976 (2017), iyo kuwa ku hadla, tirinta malaha 350 milyan. Benue-Congo ayaa sidoo kale waxaa ku jira xoogaa yar oo qaylo-dhaan ah oo ku yaal gobolka Nigeria-Cameroon, laakiin xiriirkooda dhabta ah lama hubo. Waddamada deriska ah ee waqooyiga Nigeria iyo Benin ayaa mararka qaarkood loo yaqaan "West Benue-Congo", laakiin ma ahan mid la mid ah laanta midnimada ee Benue-Congo. Markii Benue-Congo markii ugu horreysay soo jeediyay Joseph Greenberg (1963), waxa ku jiray Volta-Niger (sida Benayga-Congo); xadka u dhexeeya Volta-Niger iyo Kwa ayaa si joogta ah looga dooday. Blench (2012) ayaa sheegaya in haddii Benue-Congo loo qaato "luuqadaha heerka fasalka bari iyo waqooyiga Niger, waxay u badan tahay inay noqdaan koox sax ah, inkasta oo aan la soo bandhigin tani oo la daabacay.] Zarma. Zarma ayaa sidoo kale ku caan baxday Djerma, Dyabarma, Dyarma, Dyerma, Adzerma, Zabarma, Zarbarma, Zarma, Zarmaci ama Zerma) oo ka mid ah luqadaha Songhay. Waa luuqadda asaliga ah ee luuqada koofur galbeed ee reer galbeedka Afrika ee Niger, halkaasoo webiga Niger iyo kan magaalada caasimadda, Niamey, uu ku yaal. Zarma waa luqada labaad ee ugu caansan wadanka, ka dib markii uu Hausa, oo laga hadlayo koonfurta-bartamaha Niger. In ka badan 2 milyan oo qof oo ku hadla, Zarma waa si fudud ugu hadasha luqada Songhay. Tobankii sano ee lasoo dhaafay, Zarma waxaa loo yaqaanaa Djerma, waxaana mararka qaar loo yaqaan Zerma, gaar ahaan kuwa Faransiiska ku hadla, laakiin waxaa badanaa la yiraahdaa Zarma, magaca ay ku hadlaan afkooda hooyo. Songhai. Luqadaha Songhay ama Songhai ([soŋaj] ama [soŋoj]) ayaa ah kooxo luuqado isku dheelitiran oo ku xiran wabiga dhexe ee reer Niger ee wadamada galbeedka Afrika ee Mali, Niger, Benin, Burkina Faso iyo Nigeria. Gaar ahaan, waxay ku hadlaan magaalooyinka Timbuktu iyo Gao. Waxaa si weyn loo adeegsaday lingua franca gobolkaas tan iyo xilligii guusha ee Boqortooyada Songhai. Dalka Mali, ayaa dawladdu si rasmi ah u ansixisay lahjadda Gao (bariga Timbuktu) iyada oo lahjadda loo adeegsanayo mid dhexdhexaad ah. Luqadaha Songhay wax yar ma ahan in la fahmo midba midka kale; Koyraboro Senni, oo ku hadasha Gao, ayaa ah mid aan la fahmi karin oo ku hadla afafka Zarma ee Niger, sida ay qortay Ethnologue [4] Luuqadaha Songhay, ayaa ah qodobka ugu weyn ee xiisaha leh ee luqadaha Songhay ay ku adagtahay in la go'aamiyo xiriirka hidaha; waxaa caadi ahaan loo qaataa Nil-Saharan, sida lagu qeexay Greenberg 1963, laakiin qeexitaankani waa mid muran leh. Luuqada Gerrit Dimmendaal (2008) waxay rumaysantahay in hadda ay tahay tan ugu haboon ee loo tixgeliyo qoys madax banaan. [5] Taariikh ahaan, magaca Songhay ma ahaa qowmiyad ama magacaabid luqadeed, laakiin magac loogu talagalay xakameeynta xukunka ee Songhai Empire. Hadalka saameynta ku leh isticmaalka luqadda Faransiiska, dadka ku hadla af-carabiga ah ee reer Mali ayaa sii kordhaya iyada oo loo adeegsanayo qowmiyad isir ah; [6] si kastaba ha ahaatee, kooxo kale oo ku hadla af-soomaaliga waxay isu muujinayaan qowmiyado kale, sida Zarma (Djerma) ama Isawaghen. Gabayo iyo qoraalo kooban oo ka kooban Songhay oo ku qoran qoraalka Carabiga ayaa ku jira Timbuktu. [7] Si kastaba ha ahaatee, Songhay ayaa hadda ku qoran qoraalka latin. Wolof. Wolof (/ woʊlɒf /) waa luqadda Senegal, Gambia iyo Mauritania, iyo afka hooyo ee dadka Wolof. Sida luuqadaha deriska ah ee Serer iyo Fula, waxay ka tirsan tahay laanta Senegambanka ee qoyska luqadda Niger-Congo. Si ka duwan luuqadaha kale ee qoysaska Niger iyo Congo, Wolof maaha luqad talyaani ah. Wolof wuxuu asalkiisu yahay luqadda dadka reer Lebu [3] [4] Waa luqadda ugu badan ee lagu hadlo ee Senegal, oo lagu hadlo dadka reer Wolof (40% dadweynaha), sidoo kalena waxaa kalo badan oo kale Senegalis luqad labaad ahaan ah. [5] Xirfadaha Wolof waxay ku kala duwan yihiin juquraafi ahaan iyo inta u dhaxeysa miyiga iyo magaalooyinka. Tusaale ahaan, "Dakar-Wolof", waa isku dar mideed magaalooyinka Wolof, Faransiis, iyo Carabi. "Wolof" waa hingaadka caadiga ah waxayna u gudbin karaan dadka Wolof ama dhaqanka Wolof. Variants waxaa ka mid ah Faransiiska Ouolof iyo waayeelka Gambia Wollof, Jolof, jollof, iwm, kuwaas oo hadda ka hadlaya midka Jolof Empire ama bariis jollof ah, oo ah nooca bariiska bariiska ee caadiga ah. Foomamka hadda ee xarfaha ah waxaa ka mid ah Volof iyo Olof. Afka Ingriiska waxaa la rumeysan yahay in ay aqbaleen ereyada Wolof, sida muuska, iyadoo la adeegsanayo Isbanish ama Bortuqiis, [6] yum / yummy, laga bilaabo Wolof nyam "dhadhan"; [7] "(Is barbar dhig Seychellois Creole nyanmnyanm, oo macneheedu yahay" wax cuno "). [8] Gur. Luqadaha Guru, oo sidoo kale loo yaqaano Central Gur, waxay ka tirsan yihiin luqadaha Niger-Congo. Waxaa jira qiyaastii 70 luqadood oo ka mid ah kooxdan. Waxay ka hadlaan dalalka sahan iyo Savanna ee gobollada Galbeedka Africa, kuwaas oo ah: Burkina Faso, koonfurta Mali, waqooyi bari Ivory Coast, waqooyiga waqooyiga Ghana iyo Togo, waqooyi-bari ee Benin, iyo waqooyiga galbeed ee Niger; iyada oo luuqada Gurmadka Guriga Guriga Baatonun, lagaga hadlo waqooyiga galbeed ee Nigeria. Sida luqadaha Niger-Congo, awoowaha luuqadaha Guru waxa laga yaabaa in ay qabaan nidaamka fasalka ee fasalka; in badan oo ka mid ah luuqadahan maanta waxay hoos u dhigeen nidaamyada gawaarida magaca ama jahawareerka ama aan lahayn nidaam fasal. [2] Luqadaha Guriyaha Guriyadu waa calaamad muujin ah. Luqado badan oo Guriyadu waa tonal. Nidaamka tonan ee luuqadaha Guriyadu waa mid kala duwan. Inta badan luqadaha Guruubyada ayaa lagu sharraxay sida soo socota qaabka laba hab oo hoos loo dhigo. Koelle ayaa markii ugu horeysay ku hadlaya luqadaha Guriga ee 1854 Polyglotta Africana, kaas oo u taagan toban luuqadood oo qeexaya casriga casriga ah. Si khaas ah, wuxuu si sax ah u aqoonsaday luuqadahaan sida xiriir la leh midba midka kale; 'Suudaan Waqooyi-Bari' oo u dhiganta Guru ee Qaybta casriga ah. Qoyska Guru waxay horey loogu yeeri jirey Voltaic ka dib magacii Faransiiska (joornaalada) Voltaïques (oo lagu magacaabay Waddada Volta). Waxaa mar horeba loo tixgeliyey inay ka badan tahay inta badan waxaa loo arkaa maanta, oo ay ku jiraan luqadaha Senufo iyo tiro yar oo ah go'doomin yar yar. Xubinimada Senufo waxaa diiday tusaale ahaan Tony Naden. [3] Williamson iyo Blench [4] waxay kudhacdaa Senufo oo ah qayb ka mid ah Atlantic-Congo iyo luuqadaha kale ee aan ahayn Xarumaha Guruubka ah sida ugu dhow ee laanta luuqadaha ee Savanna. Qoyska ugu dhow ee Gurguurta waxay u muuqdaan inay yihiin dhowr laamood oo ka mid ah qoyskii hore ee Adamawa. Makua. Makhuwa (Emakhuwa, sidoo kale Makua iyo Macua) ayaa ah luqadda koowaad ee Bantu ee waqooyiga Mozambique. Waxaa lagu hadlaa 4 Milyan Makua, oo ku nool waqooyiga wabiga Zambezi, gaar ahaan gobolka Nampula, oo ah muqdisho guud ahaanba Makua. Waa luuqada ugu caansan ee Mozambique. Marka laga reebo luuqadaha isla hal koox ah, eMakhuwa waxaa laga soocaa luuqadaha kale ee Bantu by luminta qaansiirka + horgalayaasha hawsha ee faa iidada; isbarbardhigaan epula, "roob", oo leh astaantan Tswana. Magacyada kala duwan ee Somaliya ee luuqadaha kala duwan. magacyada kala duwan ee Somaliya ee luuqadaha kala duwan Diraarada Air Arabia. Air Arabia (Carabi: العربية للطيران) waa diyaarad kharashkiisu hooseeyo oo ay la socdaan xafiiska madaxtooyada ee A1 Building Sharjah Freight Center, Garoonka Caalamiga ah ee Sharjah, Sharjah, Imaaraadka Carabta. Shirkadda duulimaadka ah ayaa ka hawl gasha 151 dal oo ku yaalla Bariga Dhexe, Waqooyiga Afrika, Hindiya, Aasiya iyo Yurub, oo ka kala yimid 22 waddan oo ka kala yimid Sharjah, 28 dal oo 9 dal ka kala socda Casablanca, Fez, Nador iyo Tangier, 11 dal oo ka kala yimid 8 dal Ras Al Khaimah, iyo 6 dal oo ku yaal 4 dal oo ka yimid Alexandria. Saldhiga weyn ee Air Arabia waa Garoonka Caalamiga ah ee Sharjah. Waxaa sidoo kale jira xarun Ras Al Khaimah ah oo magaalooyinka diirada saaraya Alexandria iyo Casablanca. [4] Air Arabia waa xubin ka mid ah Ururka Ciyaaraha Carabta. Diraarada Fly Dubai. (Arabic: مؤسسة دبي للطيران [2]), waa shirkad ay leedahay dawlad hoose oo leh qiimo jaban oo ay leedahay shirkad madaxeed iyo hawlo dayuuradeed oo ku yaalla Terminal 2 ee Madaarka Caalamiga ah ee Dubai. [3] Duulimaadyadu waxay ka shaqeeyaan wadarta 95 goobood, oo u adeegta Bariga Dhexe, Afrika, Aasiya iyo Yurub oo ka yimid Dubai. Laga bilaabo May 2017, flydubai waxay u adeegtaa wadarta 104 dal. [18] Duulimaadyadu ma isku dayi doonaan in ay macaamiishu uga soo jiidaan Emirates-da walaasheed ee walaasheed waxayna ujeedadoodu tahay in ay u adeegaan meelaha loogu talagalay waddooyinka cusub ee aan hore u jirin, iyada oo la xidhiidha Dubai oo ay la shaqeeyaan shaqaalaha martida iyo qiimaha jaban ee safarka. Duulimaadyadu hadda waxay leeyihiin hal hub waxaana ka shaqeeya Terminal 2 ee Madaarka Caalamiga ah ee Dubai. [11] Si kastaba ha ahaatee, si ay u sii wadaan diyaaradaha duulimaadka sii kordhaya iyo ballaarinta duullimaadyadii qaranka ee DXB, flydubai waxay bilaabeen inay duulimaadyo ka sameystaan ​​Al-Maktoum International (DWC) laga bilaabo 25 Oktoobar 2015. Duulimaadyadu waxay bilaabeen 70 duulimaad toddobaadkii si Amman, Beirut, Chittagong, Doha, Kathmandu, Kuwait iyo Muscat oo ka socda DWC. [19] Diraarada Lion Air. PT Lion Mentari Airlines, oo ka shaqeyneysa Lion Air, waa shirkad kharash yar oo Indonesia ah. Iyadoo saldhigeedu yahay Jakarta, Indonesia, Lion Air waa shirkadda ugu weyn ee duulimaadka ugu weyn ee dalka, oo ah tikidhada labaad ee ugu kharashka yar ee Koonfurta Aasiya ka dib markii AirAsia iyo diyaaradaha labaad ee Indonesia. Duulimaadyadan ayaa ka hawl gala waddooyinka iyo waddooyinka kale ee caalamiga ah, kuwaas oo isku xira meelo kala duwan oo Indonesia ku yaala Singapore, Philippines, Malaysia, Thailand, Australia, Hindiya iyo Sacuudi Carabiya, [2] iyo sidoo kale jidka loo maro Shiinaha, Hong Kong, Kuuriya iyo Macau, iyada oo in ka badan 630 duulimaad maalintiiba. [3] [4] Laakin waxaa la aasaasay sanadkii 1999-kii, Lion Air wuxuu arkay kor u kaca sanadaha soo socda, isagoo helay 100 diyaaradood oo ku dhawaad ​​500 oo dalab ah. 234 Airbus A320 diyaaradaha, iyo sidoo kale $ 22.4 billion oo amar ah oo loogu talagalay 230 diyaaradood oo ka imanaya Boeing. [2] Diyaaradan ayaa la saxiixday shirkadda diyaaradaha ee Boeing-ka ee Boeing-ka ee 50 737 Max 10 rakaab ah oo u dhiganta $ 6.24 bilyan bishii June, 2017. Duulimaadkani waa macaamilka labaad ee ugu weyn ee Boeing. Waxaa marar badan lagu eedeeyay maamul xumada maamul ee meelaha sida jadwalka iyo amniga, inkasta oo tallaabooyin loo qaaday si loo hagaajiyo amnigooda: June 16, 2016, Midowga Yurub ayaa kor u qaaday xayiraadii ay ku dhufatay Lion Air inuu u duulo garoonka diyaaradaha ee Yurub. [6] Sannadkii 2018 waxa ay heshay rikoodhka ugu sarreeya ee nabadgelyada ka dib markii baadhitaan caalami ah ay samaysay ICAO. Lion Air waxay ka shaqeysaa 100 diyaaradood oo Boeing 737-800 / 900ER ah. Duulimaadyada ayaa lagu gartey ballaarinta degdegga ah iyo guusha qiimaheeda qiimaha hooseeya. Duulimaadyadu waxay leeyihiin hantida dadka laga tirada badan yahay ee shirkadaha iskaashiga ee Thailand (Thai Lion Air) iyo Malaysia (Malindo Air). Artificial Cawska. Cawska cagaarka ah waa dusha sare ee loo yaqaan 'synthetic fibers' si loo eego cawska dabiiciga ah. Waxaa badanaa loo isticmaalaa ciyaaraha isboortiga ee asal ahaan ama caadi ahaan lagu ciyaaro cawska. Si kastaba ha noqotee, waxaa hadda loo adeegsadaa qulqulka degaanka iyo codsiyada ganacsiga. Sababta ugu muhiimsan waa caarada dayactirka-farsameedka waxay u taagan tahay isticmaalka culus, sida cayaaraha, loomana baahna waraabin ama jarjar. Guryaha la daboolay, daboolan, iyo qayb ahaan la daboolay ayaa laga yaabaa inay u baahdaan qoryo dabiiciga ah sababtoo ah dhibaatada helitaanka cagaarka qorraxda si ay caafimaad u helaan. Si kastaba ha ahaatee, cowska dabiiciga ah ayaa hoos u dhacaya, si kastaba ha ahaatee: nolol xaddidan, shuruudaha nadiifinta xilliga, isticmaalka batroolka, kiimikada sunta ah ee ka timaadda shilalka, iyo walaacyada caafimaadka iyo ammaanka. Cows suuf ah ayaa marka hore soo jiidatay dareenka muuqda 1960-kii, markii loo isticmaalay qorraxda cusub ee la dhisay. Waxyaabaha gaarka ah ee loo isticmaalo waxaa sameeyay Monsanto oo loo yaqaan AstroTurf; marxaladdan tan iyo markaas waxay noqotay sumcad guud oo loogu talagalay cawska cagaaran ee dabiiciga ah dhamaadkii qarnigii 20aad. AstroTurf waa calaamad diiwaan gashan balse aan dambe laheyn Monsanto. Nidaamka cirifka ee jiilka kowaad (ie, fiilooyinka gaaban oo aan lahayn bac) ee 1960-kii ayaa badiyaa bedelay jiilka labaad iyo habka seddexaad ee jiilka. Noocyada cagaarshowga curdunka ah ee dabiiciga ah ayaa ka muuqda fiilooyinka dhaadheer iyo cayayaanka, iyo nidaamyada saddexaad ee jiilka, kuwaas oo ah kuwa ugu ballaadhan ee loo isticmaalo maanta, waxay bixiyaan khasaare ah isku dhafka ciid iyo granules ee caagagga dib loo rogay aka "crumb rubber". Cagaaran Agalka. Guryaha aqalka lagu koriyo (sidoo kale loo yaqaan glasshouse) waa qaab dhismo leh derbi iyo saqafyada badanaa laga sameeyay alaab cad, sida galaas, taas oo dhirta u baahan shuruudaha cimilada ee la kobciyo. Qeexidda cilmi-baariseed oo dheeraad ah waa "qaab-dhismeed daboolaya oo ka ilaaliya dhirta ka soo jeeda xaaladaha cimilada iyo cudurrada banii'aadan ee ballaaran, waxay abuuraan kobcin wanaagsan oo kobciya, waxayna bixisaa xal rogrogmi kara beerista sanadka oo joogto ah iyo waxtar leh." [2] nidaamka, sidaa daraadeed waxaa sidoo kale loo yaqaanaa beeraha deegaanka ee la xakameeyey (CEA), habka wax soo saarka beeraha ee la xakameeyey (CEPPS), ama nidaamka phytomation. Qaar ka mid ah miraayadaha muraayadaha ganacsiga ama hothouses ayaa ah xarumo wax soo saarka tiknoolajiyada sare ee khudaarta ama ubaxa. Guryaha dhalooyinka waxaa ka buuxsamaya qalab ay ku jiraan qalabka baaritaanka, kuleylinta, qaboojinta, iftiinka, waxaana laga yaabaa in kumbiyuutar lagu xakameeyo xaaladaha koritaanka dhirta. Farsamooyinka kala duwan ayaa markaa loo isticmaalaa si loo qiimeeyo heerka ugu sarreeya [3] iyo saamiga raaxada ee cimilo-dhirta lagu koriyo (ie, heerkulka hawada, qoyaanka qoyaanka iyo hoos u dhicii biyaha) si loo yareeyo halista wax soo saarka ka hor beerashada dalag gaar ah.] Nederland waxay leedahay qaar ka mid ah kuleylka ugu weyn adduunka. Kani waa miisaanka waxsoosaarka cuntada ee waddanka in 2000, lagu beero 10,526 hektar, ama 0.25% wadarta guud ee dhulka. Guryaha lagu beero ayaa bilaabay in la dhiso gobolka Westland ee Netherlands bartamihii badhtamihii 19-aad. Qodobka dheeraadka ah ee cammaanka iyo ciidda dhoobada waxay abuurtay ciidda bacrin ah beeraha, iyo qiyaastii 1850, canab ayaa ku koray geedaha ugu horreeya, dhajinta quraaradaha fudud oo leh mid ka mid ah dhinacyada ka kooban derbi adag. Horraantii qarnigii 20aad, ayaa lagu koriyo oo lagu dhisay dhinacyada oo dhan iyadoo la isticmaalayo muraayad, waxayna bilaabeen inay kululaadaan. Tani waxay sidoo kale u oggolaatay soosaarka miraha iyo khudaarta ee aan si caadi ah u korin aagga. Maanta, Westland iyo agagaarka Aalsmeer waxay leeyihiin qulqulka ugu badan ee beeraha aqalka dhirta lagu koriyo ee adduunka. [Westgate] waxay u soo saartaa khudradda, ka dib dhirta iyo ubaxa; Murno Gladst waxaa lagu xusay inta badan soo saarista ubaxyada iyo dhirta dufanka leh. Tan iyo qarnigii 20-aad, degaanka ku hareeraysan Venlo iyo qaybo ka mid ah Drenthe ayaa sidoo kale ku noqday gobollo muhiim ah beeraha beeraha. Tan iyo sannadkii 2000, wax-soo-saarka farsamooyinka waxaa ka mid ah "koronto-xiran", nidaam gabi ahaanba xiran, kaas oo u oggolaanaya in korriinka si buuxda loo xakameeyo geeddi-socodka sii kordhaya marka la isticmaalo tamar yar Guryaha lagu dhejiyo [faahfaahin loo baahan yahay] ayaa loo isticmaalaa meelaha miyiga ah ee dalka. Nederland waxaa ku yaal 4,000 oo koron oo koronto ah oo ka shaqeeya 9,000 hektar [51] oo lagu shaqeynayo 150,000 oo shaqaale, iyaga oo soo saaraya € 7.2 bilyan [52] qiimaha khudradda, miraha, dhirta, iyo ubaxa, boqolkiiba 80% taas oo la dhoofiyo. qoondo loo baahan yahay] Norfund. Norfund waa maalgaliye firfircoon oo istiraatiiji ah. Waxaanu bixinaa raasumaal khatar iyo khibrad si loo caawiyo dhismaha ganacsiyada waara ee waddamada saboolka ah. Norfund wuxuu ujeedkiisu yahay in uu maalgashado wadamada aan saameyn weyn ku yeelan karno. Wadamada ay ka mid yihiin qaybaha gaarka loo leeyahay iyo helitaanka raasumaalka waa yar yahay. Tani waxay ugu horreyn ku leedahay Afrikada Saxaraha hoose, laakiin sidoo kale dalalka qaar ee Koonfur Bari Asia iyo Bartamaha Aasiya.iyo Somalia Arsenault Foundation, Inc.. waa Sanduuqa Dhaqan-galinta gudaha waddanka ee ganacsiga iyo ganacsiga Aasiyada iyo afriga Horntrades. Khayraadka Suuqa Suuq-geynta ee Somaliland ee xayeysiisyada xayeysiinta ah, guryaha hantida maguurtada ah, guryaha iyo guryaha kirada iyo iibinta, hudheelada, mishiinnada, shaqooyinka, badeecadaha maxaliga ah iyo adeegyada. Toyota Mark II Blit. Toyota Mark II Blit waxay ahayd bedelka Toyota Mark II Qualis, waxaana la wadaagay meeldhexaad ah oo la socday dariiqa gawaarida ee Mark II. Mark II-II Qualis wuxuu ahaa gawaaridii (SXV20) ee baabuurta xayawaanka ee Camry Gracia, oo leh wadada hore ee gawaarida. The Blit waxaa la soo saaray Janaayo 2002. Wax soo saarku wuxuu dhammaaday Juun 2007 sababtoo ah dedaallada isku dhafan. Markabka Xagaaga ee Toyota wuxuu ahaa mishiinka hore ee gaariga, Mark X Zio, laga soo bilaabo Sebtembar, 2007. Blit wuxuu ku soo laabtay mashiinka Mark II oo leh wadada gawaarida wadada oo leh xulasho AWD oo aan doorasho laheyn oo aan woqooyiga hore ee wadada gawaarida ee Camry. Blit wuxuu adeegsaday mashiinno toos ah 6 oo leh tube optional ah oo la joojiyey May 2006. Mashiinnada loo adeegsaday ayaa ahaa 2.0 L 1G-FE, 2.5 L 1JZ-FSE, 2.5 L 1JZ-GE, iyo 2.5 L oo la isku dhejiyey 1JZ-GTE. Somaliland Macdanta. Wadanku waxa uu leeyahay laba goobood oo soo saara firileyda, mid ka mid ah Alihiley iyo mid kale oo ka tirsan Simodi ee galbeedka Somaliland. Maydhayaasha emerald waxay ka dhacaan xiriirka laba nooc oo dhagax ah: meesha weyn ee pegmatite granit-ga ah oo la xidhiidha jilicsan madow. Laba nooc oo dhagax ah ayaa lagama maarmaan u ah inay sameeyaan emerald. Si aad u siisid midabka cagaarka cagaaran, berylku wuxuu u baahan yahay inuu la xiriiro dhagax chromium-ku dhaca ama, xaaladaha qaarkood, vanadium, iyo wakiil midabkuna ka yimaado foori maxaa yeelay pegmatite ma laha chromium. Si kastaba ha noqotee, waxaa suurtagal ah in la soo saaro midab wanaagsan oo wanaagsan oo ka imanaya dhibcooyinkan, ayay tiri. Waxaa jira warbixino sheegaya beryaha huruudka ah ama helitaanka xayawaanka oo sidoo kale laga qodo aagga. Aaran Enterprise. Aaran Enterprises waa mid ka mid ah shirkadaha maalgashiga iyo horumarinta ee ka shaqeeya Soomaaliya tan iyo 1960-kii. Bilaabidda shirkadda AS Tahlil Trading Company, Aaran Enterprises waxay ka bilaabantay soo dejinta iyo dhoofinta alaabta. The East African Warka. Warqad internetka ah oo warbaahin ah oo loogu talagalay warar ku saleysan Kenya Encyclopædia Britannica. The Encyclopædia Britannica (Latin ah "British Encyclopaedia"), oo ay daabacday Encyclopædia Britannica, Inc., waa aqoon guud oo ku saabsan luqada ingiriisiga ee luuqada Ingiriisiga. Waxaa ku qoran 100 tifaftire oo waqti buuxa ah iyo in ka badan 4,000 oo katirsan, kuwaas oo ku daray 110 ku guuleystey Nobel Prize iyo shan madaxweyne Maraykan ah. Qaybta 2010-ka ee daabacaadda 15-aad, oo ka kooban 32 qiyaasood [1] iyo 32,640 bog, waa daabacadii ugu dambeeyey; nuqulo dhijitaal ah iyo qaybinta ayaa sii waday tan iyo markaas. Britannica waa kan ugu da'da weyn ee ingiriisiga ku hadla / sheeko xitaa wali wax soo saar. Waxaa markii hore la daabacay intii u dhaxaysay 1768 iyo 1771 caasimadda Iskotishka ee Edinburgh, iyada oo loo eegay saddex qiyaasood. Cabbirka qoraallada ayaa kor u kacay: daabacaaddii labaad waxay ahayd 10 buundo, iyo daabacaddeedii afaraad (1801-1810) waxay kordhisay ilaa 20 qiyaasood. Aqoonyahanku waxa uu ka caawiyay qorista ardayda, iyo 9-ka (1875-1889) iyo 11-aad (1911) waa farta kudhowaad aqoon-is-weydaarsiga iyo qaabka suugaanta. Laga bilaabo daabacaadda 11aad iyo ka dib markii ay soo iibsatay by shirkad Maraykan ah, Britannica ayaa gaabisay iyo articles si fudud loo kordhiyo rafcaankeeda suuqa North American. Sanadkii 1933, Britannica waxay noqotay qaybta koowaad ee koowaad si ay u korto "dib u eegis joogto ah", kaas oo ay kuxiran tahay farta isku-xidhnaanta, iyada oo shay kasta la cusbooneysiiyay jadwalka. Bishii Maarso 2012, Encyclopædia Britannica, Inc. ayaa ku dhawaaqday in aysan sii wadi doonin daabacaadaha daabacan, waxaanay diiradda saaraysaa faafinta Britycon Online. Encarta. Microsoft Encarta wuxuu ahaa codeeyaal badan oo farshaxan casri ah oo ay daabacday Microsoft Corporation laga soo bilaabo 1993 illaa 2009. Asal ahaan lagu iibiyay CD-ROM ama DVD, waxaa sidoo kale laga helay bogga World Wide Webka iyada oo loo marayo qandaraaska sanadlaha ah - inkasta oo maqaallo badan oo weliba lagu arki karo bilaash bilaash ah iyada oo xayaysiinayo. [1] Sannadkii 2008, koobiga Ingiriisiga oo buuxa, Encarta Premium, wuxuu ka koobnaa in ka badan 62,000 maqaallo, [2] sawiro iyo sawirro badan, cajaladaha muusikada, fiidiyowyada, maadooyinka interactive, waqtiyada, khariidadaha, atlases iyo qalabka shaqada guriga. Microsoft ayaa daabacday shuruudaha isku midka ah ee ku qoran shaxanka Encarta oo ku qoran luqadaha kala duwan, oo ay ka mid yihiin Jarmal, Faransiis, Isbaanish, Dutch, Italian, Portuguese iyo Japanese. Noocyada degaanka ah ee ku jira shatiyada laga haysto ilaha qaranka iyo waxoogaa ka yar ama ka yar marka loo eego qaybta Ingiriisiga oo buuxa. Tusaale ahaan, nooca Dutchku wuxuu ka kooban yahay farta 'Vinkler Prins' 'encyclopedia. Markabka laba jeer dhinaca. Booyad laba-ciriiri ah waxaa loola jeedaa booyad saliida leh oo leh godad laba ah. Waxay yareeyaan suurtagalnimada in cayayaanka ay soo dhacaan marka loo eego maraakiibta hal-ta galmoodka ah, iyo awooddooda inay ka hortagaan ama yareeyaan shidaalka saliidda waxay keentay in laba jibbaar loo qoondeeyo maraakiib shidaal ah iyo noocyo kale oo maraakiib ah oo ay ku jiraan Heshiiska Caalamiga ah ee Ka-hortagga Khashinka ee Goobaha ama Heshiiska MARPOL. [1] Ka dib markii saliidda Exxon Valdez ay burbur ku dhacday Alaska sannadkii 1989, Dawladda Maraykanku waxay ubaahan tahay dhammaan maraakiib shidaal oo saliid ah oo loogu talogalay in loo isticmaalo inta u dhaxaysa dekadaha Maraykanka si ay u qalabeeyaan gebi ahaanba laba laab. F.S.K. (band). F.S.K. (Freiwillige Selbstkontrolle, macnaha Jarmalka "iskaa wax u qabso iskaa wax u qabso") waa koox Jarmal ah oo ka sameysay Munich 1980-kii. [2] Bandhigu wuxuu la xiriiray farsamooyinka avant-garde ee Neue Deutsche Welle (German New Wave) ee horraantii 1980-maadkii iyo tiknoolajiyada iyo farsamada guriga tan iyo bartamihii 1990-yadii. Ganacsatada Banyan. Banyan merchants is an expression used widely in the Indian Ocean trade to refer to Indian merchants who are clearly distinguished from others, by their religious, cultural and religious dietary choices, and by the way they conduct trade. InfoWorld. InfoWorld (Wariyihii hore ee Intelligent Machine Journal) waa warbaahin warbaahineed oo tiknoolajiyadeed. La aasaasay sannadkii 1978, waxay bilawday joornaal bil ah. Sanadkii 2007, waxaa loo wareejiyay daabacaad internet oo keliya. Shirkadda waalidku waa Group Data, oo daabacadaheeda walaaca waxaa ka mid ah Macworld iyo PC World. InfoWorld waxay ku saleysan tahay San Francisco, iyada oo lala kaashanayo shaqaalaha iyo taageerada ku saleysan Mareykanka. [1] Tan iyo markii la aasaasay, akhristaha InfoWorld wuxuu inta badan ka kooban yahay IT-ga iyo xirfadlayaasha ganacsiga. InfoWorld wuxuu diiradda saarayaa sida loo falanqeynayo, lafaguridda, iyo tafaftirka tifaftirka saxafiyiinta tiknoolajiyadeed ee khibradda leh iyo farsamooyinka farsameysan ee shaqada. Goobta celcelis ahaan celcelis ahaan 4.6 malyan oo bog ah iyo 1.1 bilyan oo booqasho oo gaar ah DAF YP-408. DAF YP-408 waa gawaarida 6x 8 gaari oo gaashaan ah, oo leh seddex ka mid ah afar qadar oo ay ku xiran tahay nooca DAF H-gaari. Waxay leedahay 6-litir, 6-silsilo mashiinka naaftada leh leh 5 gawaarida xawaaraha ah iyo kiis u wareejin 2-xawli ah. Prototypes ayaa la sameeyay dhamaadkii 1950, iyada oo la soo saarey 750 baabuur oo ka dhacaya 1960meeyadii. Adeegga YP-408 wuxuu adeegsaday sanadkii 1964-kii, wuxuuna adeegsaday ciidamada Dutch ilaa 1987-kii. Gaadiido badan oo u adeega ciidamada Dutch-ka ee Suriname ayaa lagu wareejiyay ciidan cusub oo Surinamiya ah markii waddanka uu madaxbannaanaa 1975-kii. Qaar ka mid ah tusaalooyinka ayaa wali isticmaalay ciidanka Booliska ee Moynat Shirkad. Moynat waa shirkad Faransiis ah oo raaxo leh. Qalabkooda ugu horreeyay waxaa laga furay Paris sannadkii 1849, waxaana soo saaray jilbaha Octavie iyo François Coulembier. Waxay ku biireen ciidamada Pauline Moynat, oo ku takhasusay alaabada safarka, si ay u furto dukaanka ugu horreeya ee avenue de l'Opera. Moynat wuxuu ahaa mid ka mid ah guryaha ugu horreeya ee maqaarka ee maalintii. Aqoonsiga asaasiga ah ee xirfad-dhaqameedka iyo xirfadaha aasaasiga ah ee alaab-gacmeedka loo sameeyay qalabka iyo alaabada safarka, guriga wuxuu caan ku noqday naqshadeynta baabuurta, iyo sidoo kale farsamooyinkeeda farsamada sida samaynta dhoobada iyo khariidadda, iyo si ay uga qaybgalaan tartamada caalamiga ah ee kala duwan. Botany Bay. Botany Bay, oo ah hannaan furan oceanic ah, [2] waxay ku taallaa Sydney, New South Wales, Australia, 13 km (8 mi) koonfur oo ka mid ah degmada ganacsiga dhexe ee Sydney. Meesheeda waa isku xirka webiga Georges ee Taren Point iyo Cooks River ee Kyeemagh, kaas oo 10 km (6 mi) u socdaalay bariga ka hor inta aan la gaadhin afkiisa badda Tasman, dhexda udhexeeya La Perouse iyo Kurnell. Goobta qashinka ah ee geedka waa qiyaastii 55 km2 (21 sq mi). Inkasta oo ay tahay qoyskeeda qoyskeeda, waxay u adeegtaa sida weyn ee magaalo weyn oo Sydney ah oo ku yaal Port Botany, oo leh tasiilaadyo ay maamusho Sydney Ports Corporation. Laba jidka tareenka ee Sydney Airport ayaa ku wareegaya. Botany Bay National Park waxay ku taala waqooyiga iyo koonfurta ee bayka. Goobta ku hareereysan bayaanka waxaa guud ahaan maamula Mashruucyada Waddooyinka iyo Badda. Dhulkii beeraha ku yaal Botany Bay wuxuu degay kumanaan sanadood oo dadka reer Tharawal iyo Eora Aborijiniska iyo qabaa'illadooda la xidhiidha. 29kii Abriil 1770, Botany Bay wuxuu ahaa goobta ugu horeeysa ee James Cook ee ka soo degtay HMS Endeavoy oo ku yaala dalka Australia, ka dib markii uu si ballaaran u socdaalayay New Zealand. Ka dib markii uu Ingiriisku qorsheeyey Botany Bay oo ah goobta loogu talagalay xero gardarro. Qorshayaashan ayaa ka yimid xaruntii hore ee Yurub ee Australia ee Sydney Cove. Inkasta oo heshiiskii ciqaabtu ahaa mid si dhakhso ah loogu beddelay Sydney Cove, wakhti yar oo Ingiriis ah oo gaadiid ah "Botany Bay" waxay ahayd calaamad u ahayd gaadiidka mid ka mid ah degsiimooyinka ku yaal Australiya. Rossomalai. Ras malai ama rossomalai waa macaan oo ka soo jeeda Hindiya. Magaca ras malai waa caynka Hindi oo ka yimid labo eray Bengali: rosh, macnaheedu yahay "casiir", iyo molai, macnaha "kareem". Waxaa lagu sharraxay sida "cagaarsho qani ah oo aan lahayn xayawaan". [2] Macmacaanku wuxuu ka soo jeedaa asal ahaan Bengali; sida laga soo xigtay K.C. Das Grandsons, waxaa soo jeediyay by K.C. Das. [1] Roman Catholic Diocese, Djibouti. Quduuska ah Roman Catholic Diocese ee Jabuuti (Laatiin: Gibuten (sis)) ayaa ah qadarka xuduudaha Latin ah ee dalka Jabuuti ee Geeska Afrika. Waa lagama maarmaanka, sida tooska ah ee loogu talagalay Kuteelka Quduuska ah iyo kaniisaddiisa Rooma ee loogu talagalay Evangelization of Nations. Waxay leedahay Ceelka Cathedral ee ah, Our Lady of the Shepherd Cathedral, Djibouti (Faransiiska Marian Cathédrale de Notre-Dame du Bon-Pasteur; oo loogu talagalay Our Lady of Good Sheperd), ee caasimadda qaranka ee Jabuuti. Bocksten Ninka. Boksten Man (Swedish: Bockstensmannen) waa maydka jirka nin dhexdhexaad ah oo laga helo bogga degmada Varberg, Iswiidhan. Waa mid ka mid ah waxyaabihii ugu wanaagsanaa ee laga helo Yurubta laga soo bilaabo xilligaas oo lagu soo bandhigay Matxafka Degmada Varberg. Ninka ayaa la dilay waxaana lagu qallajiyey dhinaca hoose ee wabiga oo markii danbe noqday bog. Bogga meesha laga helay Rolfstorp oo ku taal 24km (15 mi) bariga magaalada Varberg oo ku taal xeebta galbeedka dalka Iswiidan, oo ku dhow jidka ugu muhiimsan ee aagga: Via Regia. Waxa dhawaanahan dib loo dhisay si uu u muujiyo waxa uu u ekaa sidii uu u noolaa. [1] Grauballe Ninka. Goobta Grauballe waa bog oo laga helay 1952 laga soo qaaday bogga peat ee u dhow tuulada Grauballe ee Jylland, Denmark. Jidhku waa mid ka mid ah nin ka soo horjeeda qarnigii 3aad ee qarnigii koobaad, xilligii hore ee Jarmalka Iron Age. Iyadoo lagu saleynayo caddaynta nabrahiisa, wuxuu u badan tahay inuu dilo isagoo yeeshay muruqa cunaha. Meydkiisa ayaa markii dambe lagu dhajiyey bogga, halkaas oo jirkiisa uu si dabiici ah u ilaaliyay in ka badan laba sano oo miyi ah. Ma ahayn xubintii bogga oo kaliya ee laga heli karo bogagga Jylland: oo leh tusaalooyin kale oo muhiim ah Tollund Man iyo Haweenka Elling, Grauballe Man wuxuu matalaa caadada aasaasiga ah; waxaa caadi ahaan loo maleeyaa in dilalkan, oo ay ku jiraan kuwa Grauballe Man, ay ahaayeen tusaalooyin ka mid ah allabaryada aadanaha, waxaa suurtagal ah in ay caan ku yihiin mu'aamarka Jarmalka Jarmal. Grauballe Man ayaa lagu sharraxay "mid ka mid ah rikoodhkii ugu fiicnaa ee laga helay taariikhda Danmark" [1] sababtoo ah waa mid ka mid ah bogagga ugu caansan ee caalamka. Markii laga soo bilaabo 1952, waxaa loo wareejiyay Matxafka Prehistoric ee magaalada Aarhus, halkaas oo lagu sameeyay cilmi baaris iyo ilaalin. Sannadkii 1955 ayaa jidhku ku soo bandhigay matxafka Mørgaard oo u dhow Aarhus, halkaas oo weli laga arki karo maanta. Sababtoo ah ilaalinta cagaha iyo gacmihiisa, farahiisa si fiican ayaa loo qaaday. [2] Yde Gabadh. Yde Girl (Ingiriis: / ɪdə / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) waa bog ay ka heleen bogga Stijfveen peat u dhow tuulada Yde, Netherlands. Waxaa laga helay 12kii Maajo 1897, waxaana loo aqoonsaday in si wanaagsan loo ilaaliyo marka la ogaado (gaar ahaan timaheeda), laakiin wakhtiga jirka loo dhiibay mas'uuliyiinta laba asbuuc ka dib waxaa si xun u waxyeeleeyay oo xumaaday. Inta badan ilkaheeda ayaa laga soo saarey dhakada dadka tuulada iyo sidoo kale tiro badan oo timo ah. [3] Qalabyada peat ah ayaa sidoo kale loo soo sheegay in ay si xun u waxyeeleen jirka. [2] Caravaggio. Michelangelo Merisi (Michele Angelo Merigi ama Amerighi) oo ah Caravaggio / ee Rome, Naples, Malta, iyo Sicily laga billaabo horraantii 1590-kii ilaa 1610-kii. Rinjiyeyaashiisa ayaa isku-dhafka ku ah ilbaxnimada dhabta ah ee bini-aadannimada, labadaba jireed iyo shucuureed, iyaga oo adeegsanaya adeegsiga iftiinka, waxayna leeyihiin saamayn muuqaal ah oo ku saabsan rinjiyeynta Baroque. 3] [4] [5] Caravaggio waxay u adeegsiisaa indho-indheyn jireed oo la xidhiidha isticmaalka xoogga ah ee chiaroscuro oo loo yaqaanno "tenebrism". Waxa uu farsamooyinka u sameeyay qaab xeelad leh, mugdi madow iyo maaddooyinka is-weydaarsiga ee dhalaalaya iftiinka. Caravaggio ayaa si cad u muujiyay daqiiqado iyo jawaabo muhiim ah, oo inta badan soo bandhigay dhibaatooyin dagaal, jirdil iyo geeri. Waxa uu si dhakhso ah u shaqeeyay, moodooyinka nololeed, oo doorbidaya sawirada sawirada iyo si toos ah uga shaqeynaya dusha sare. Saamaynta uu ku yeeshay qaabka cusub Baroque ee ka soo baxay Mannerism ayaa ahaa mid qoto dheer. Shaxda. Shahda, waa Degma kamid ah Degmooyinka Gobalka Karkaar. Shaxdu waxay dhacdaa meesha ay isaga darsamaan Goballada Bari (Karkaar) iyo Sool. Degmada Shaxda waxaa hoos yimaada Tuulooyin badan oo ay kamid yihiin, Dhaxan, Farjeerin, Yaka Yaka iyo Faluuja. Newfoundland and Labrador. Newfoundland iyo Labrador (/ ˌnjuːfənlænd... læbrənlænd..., Faransiis: Terre-Neuve-et-Labrador; Montagnais: Akamassiss; Newfoundland Irish: Talamh a Éisc agus Labradar) waa gobolka ugu caansan Canada. Waxaa ku yaal gobolka Atlantic ee dalka, waxay ka kooban tahay jasiiradda Newfoundland iyo dhulbeereedka Labrador ee waqooyi-galbeed, oo leh aag isku xiran oo 405,212 kilomitir (156,500 sq mi). Sanadkii 2013, dadweynaha gobolka ayaa lagu qiyaasey 526,702. [7] Qiyaastii 92% dadweynaha gobolka ayaa ku nool jasiiradda Newfoundland (iyo jasiiradaha yar yar ee jasiiradaha ah), kuwaas oo in ka badan kala badh ay ku nool yihiin Avalon Peninsula. Gobolka ayaa ah luqada ugu caansan Kanada, iyadoo 97.6% dadka degan ee ka warbixinaya Ingiriisi (Newfoundland Ingiriisi) oo ah luqadooda hooyo ee tirakoobka 2006. Taariikh ahaan, Newfoundland wuxuu sidoo kale ku noolaa noocyo u gaar ah Faransiis iyo Irish, iyo sidoo kale luqadda Beothuk ee ba'an. Labrador dhexdiisa, lahjadaha gudaha ee Innu-aimun iyo Inuktitut ayaa sidoo kale la hadlay. Magaalada caasimadda Newfoundland iyo Labrador iyo magaalada ugu weyn, St. John's, waa magaalada 20-aad ee tirakoobka tirakoobka ee Canada waxaana ku nool 40% dadka gobolka. St. John waa kursiga dawladda, gurigiisana Golaha Shacabka ee Newfoundland iyo Labrador iyo maxkamadda ugu sareysa ee xukunka, maxkamada Newfoundland iyo Labrador. Newfoundland oo madaxbannaani ka ahayd boqortooyadii Ingiriiska, Newfoundland ayaa madaxbannaanidey 1933, ka dib markii ay jirtay dhibaatooyin dhaqaale oo weyn oo ay sababeen Diiqadda Weyn iyo ka dib markii uu Newfoundland ka qayb galay dagaalkii koowaad I. Wuxuu noqday gobolka tobnaad inuu galo Confederation of Canada March 31, 1949, "Newfoundland." Bishii Disember 6, 2001, waxaa wax laga beddelay Dastuurka Kanada si uu u bedelo magaca rasmiga ah ee gobolka ee Newfoundland iyo Labrador. [9] Salidka Seepka. Goobta shidaalka ee batroolku waa meel dabiici ah ama qashinka dabiiciga ah uu aado jawiga dhulka iyo dusha sare, badiyaa cadaadis hoose ama socod. Carbarka carbuunku wuxuu ka baxsan karaa lakabyada jiilaalka, ama iyaga oo dhex maraya dhagxaanta ama dhagxaanta dhagaxa, ama si toos ah uga soo baxa dhagaxa saliida. Beelaha batroolku waxay ku badan yihiin meelo badan oo adduunka ah, waxaana loo istcimaali jiray aadanaha tan iyo wakhtigii paleolithic. Waxyaabaha dabiiciga ah ee la xidhiidha suntan waxaa ka mid ah bitumen, pitch, asfalt iyo tar. Meelaha laga helo dabeecada dabiiciga ah ee dabiiciga ah, dabeecadda "dabka weligeed ah" ayaa inta badan sii jiraya. Xaaladda saliidda dusha sare ayaa inta badan lagu soo daray magacyada meelaha laga soo saaro; Goobahaasi waxay sidoo kale la xiriiraan saliidda iyo gaaska hore iyo sidoo kale horumarinta sayniska iyo farsamada, kuwaas oo koray warshadaha batroolka. Tarka. Tar waa dareer khafiif ah oo madow ama khafiif ah oo khafiif ah oo ka mid ah hydrocarbons iyo kaarboonka bilaashka ah, laga helo noocyo kala duwan oo ka mid ah walxaha dabiiciga ah iyada oo loo marayo damiinka burburka. Tar waxaa laga soo saari karaa dhuxul, qoryo, batrool, ama peat. [1] Wax soo saarka iyo ganacsiga ee taranka geedi-socodka ayaa ahaa mid muhiim u ah dhaqaalaha Waqooyiga Yurub [2] iyo Colonial America. Isticmaalka ugu weyn wuxuu ahaa ilaalinta maraakiibta saaran ee qoryaha ka soo horjeeda. Isticmaalkii ugu ballaadhnaa wuxuu ahaa Ciidanka Royal. Baahida loo qabo taranka ayaa hoos u dhacay maadooyinka maraakiibta birta iyo birta. Waxyaabaha Tar-sida oo kale ayaa laga soo saari karaa noocyo kale oo ka mid ah arimaha organic, sida peat. Waxsoosaarka macdanaha oo kale oo la mid ah waxa laga soo saari karaa qashin-saarka fosilka, sida batroolka. Beeraha dhuxusha waxaa laga soo saaraa dhuxul sida wax soo saarka coca. Asphaltka. Asphalt, oo sidoo kale loo yaqaan 'bitumen' (UK: / bɪtjʊmɪn /, US: / bɪtjuːmən, baɪ - /), [1] waa dareere adag, madow, iyo dareeraha sare ee muuqaalka ah ama qaab semiamid ah oo batrool. Waxa laga yaabaa in laga helo kaydka dabiiciga ah ama laga yaabo inay soo saarto wax soo saar leh, waxaana lagu qiyaasaa inay tahay garoon. Ka hor qarnigii 20aad, ereyga asphaltum ayaa sidoo kale loo isticmaalay. [2] Ereyga waxaa laga soo qaatay Giriigga Giriigga ah ee ἄσφαλτος ásphaltos. Isticmaalka asaasiga ah (70%) ee asfaltu wuxuu ku jiraa dhismo waddo, halkaas oo loo isticmaalo sida dhoobada ama qalajiyaha isku dhafan qaybo wadajir ah si loo abuuro asfalt la taaban karo. Isticmaalka kale ee muhiimka ah waxaa loogu talagalay badeecada qashin biyoodka ah, oo ay ku jiraan soo saarida saqafka dareemey iyo in la xiro saqafyada dhulka. [3] Ereyada "asfalt" iyo "bitumen" ayaa badanaaba loo adeegsadaa si macnaheedu yahay noocyada dabiiciga ah iyo kuwa la soo saaray ee walaxda. In Ingriisiga Ameerika, "asfalt" (ama "cement asfalt") ayaa inta badan loo adeegsadaa haraaga la cadeeyay ee ka soo baxa geedi socodka xasaasiga ah ee saliidda cayriin. Ka baxsan Maraykanka, badeecada waxaa badanaa la yiraahdaa "bitumen", iyo cilmi yaqaanka jeermisyada adduunka ayaa doorbidaya ereyga noocyada dabiiciga ah ee dabiiciga ah. Isticmaalka isugeyntii caadiga ah badanaaba waxay tilmaamaysaa noocyo kala duwan oo asfalt ah sida "tar", sida magaca La Brea Tar Pits. Xaaladaha asfaltinka ah ee dabiiciga ah ayaa mararka qaarkood lagu tilmaamaa ereyga "bitumen". Qoyaanku wuxuu la mid yahay maadiga qabow [5] [5] halka maaddada laga helay barta sheyga ee saliidda cayriin ee 525 ° C (977 ° F) waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa "bitumen salad". Gobolka Canadian of Alberta wuxuu leeyahay inta badan kaydka aduunka ee dabiiciga ah ee dabiiciga ah ee saliida Athabasca, kaas oo daboolaya 142,000 kiilomitir oo isku wareeg ah (55,000 sq m), aag ka weyn England. Pitch - Resinka Salidka. Pitch waa magac loogu talagalay mid ka mid ah tiro badan oo ah polymers. Pitch wuxuu noqon karaa mid dabiici ah ama la soo saaro, laga soo saaro batroolka, dhuxusha [1] ama dhirta. Noocyo kala duwan ayaa sidoo kale laga yaabaa in lagu magacaabo tar, bitumen ama asfalt. Pitch oo laga soo saaro dhirta ayaa sidoo kale loo yaqaan reinhin. Qaar ka mid ah alaabooyinka laga sameeyay reiniinta dhirta ayaa sidoo kale loo yaqaanaa rosin. Pitch waxaa si caadi ah loo adeegsaday si uu u caawiyo xajka dhererka maraakiibta qulqulka leh (eeg sanduuqa dhismaha). Pitch waxaa sidoo kale loo isticmaali karaa weelasha alwaaxda biyaha lagu dhejiyo iyo samaynta shuclada. Shidaalka batroolku waa madow midabkiisu, ka dibna weedha ciriiriga ah, "qaylo madow". Octopus Kardka. Kaadhka Oktoobar (Shiine: 八达 通) waa qadar qiimo leh oo aan la isticmaalin oo loogu talagalay in lagu bixiyo lacago elektaroonig ah oo ku jirta nidaamyada internetka ama goobaha internetka ee Hong Kong. Nidaamka kaadhka canshuuraha ee loo yaqaan 'Octopus' waa nidaamkii labaad ee qalabka 'smart card smart' ee adduunka, ka dib Kuuriya Upass, oo tan iyo markii uu koray nidaamka lacag bixinta ee guud ee dhammaan gaadiidka dadweynaha ee Hong Kong, taasoo keentay horumarinta kaararka Oyster ee London iyo Opal Card ee New South Wales. Kaarka loo yaqaan 'Octopus card' ayaa sidoo kale koray si loogu isticmaalo dukaamada tafaariiqda badan ee Hong Kong, oo ay ku jiraan dukaamada ugu fudud, dukaamada, iyo makhaayadaha cuntada degdega ah. Dalabyada lacag bixinta ee caadiga ah ee Octopus waxaa ka mid ah mitiradda gawaarida, meelaha baabuurta la dhigto, saldhigyada shidaalka, makiinadaha cuntada lagu iibiyo, lacag bixinta maktabadaha dadweynaha iyo barkadaha dabbaasha, iyo waxyaabo kale oo badan. Kaararka waxaa sidoo kale loo isticmaalaa ujeedooyinka aan lacagaha ahayn, sida xaadiritaanka dugsiga iyo xakamaynta kumbuyuutarrada iyo guryaha guryaha. Kaadhka Octopus wuxuu ku guuleystay Abaalmarinta Gudoomiyeyaasha Abaalmarinta Kooban ee Tiknoolajiyada Warfaafinta Adduunka iyo Adeegyada 2006 ee Abaalmarinta Caalamiga ah ee IT-ga ah, oo ay ka mid yihiin, aduunka oo ah hoggaanka ururinta lacag-bixinta iyo nidaamka bixinta khadka tooska ah. Sida laga soo xigtay wargayska 'Octopus Cards Limited', shaqaale kaadhka kaadhka 'Octopus', waxaa jira in ka badan 33 milyan oo kaar ah wareegga wareegga, qiyaastii shan jeer dadweynaha Hong Kong. Kaararka waxaa isticmaala 99% dadweynaha Hong Kong ee da'doodu u dhaxayso 16 ilaa 65 jir. [1] Nidaamka ayaa wax ka qabta in ka badan 14 milyan oo macaamil ah, oo qiimaheedu yahay $ 180 milyan oo doolar, maalin kasta. [2] MPeso. MPeso waa xawaalad lacag oo mobile ah iyo shirkad bixinta oo ku saleysan Nicaragua. Waxay ku shaqeysaa nidaamka kharashka leh ee aan la xariiri karin ee loogu talagalay dhammaan mashiinnada macaamiisha ee magaalada Managua. [1] MPeso waxay bilowday hawlgallo ka dhacay Nicaragua 2011-kii markii ugu horaysay ee xawaaladda lacagaha iyo shirkadda lacag-bixinta ee dalka. Sannadkii 2013, shirkaddu waxay hirgelisay nidaamka cusub ee farsamooyinka dhijitaalka ah ee loogu talagalay macaamiisha magaalooyinka ee magaalada Managua iyada oo la adeegsanayo kaararka akhyaari ee aan la xariiri karin. [2] Nidaamka cusub waxaa dejiyey LECIP Arcontia AB, oo ah soo saaraha Iswiidhishka ah ee qalabka akhbaarta ah ee akhbaarta ah iyo xalalka loogu talagalay uruurinta lacag la'aanta ah. Dhammaan 834 magaalooyinka magaalada Managua ayaa lagu qalabeyn doonaa nidaamyada lacag ururinta oo la adeegsanayo isticmaalayaasha MIF-PLUS smart cards iyo tigidhada ARC3300T5 oo ka socda LECIP Arcontia AB [3] Wadarta 600,000 oo kaarar oo smart cards ah ayaa loo qaybin doonaa. [4 Waon. Waard (ワ オ ン) waa nidaam lacageed oo Japanese ah oo ay soo saareen ÆON bishii Abriil 2007. Waa naqshad farsamo oo aan la xariiri karin. Sida nidaamyo kale oo badan oo smart card ah ee Japan, waxa ay isticmaalaan technology RFID oo ay sameeyeen Sony oo loo yaqaan FeliCa. Magaciisu wuxuu ka yimaadaa waardiye (和 音), taasoo micnaheedu yahay jacayl. Kartoonka rasmiga ee kaararka ayaa ah eey cad. Akhristaha kaararka wuxuu sameeyaa dhawaaq "waard" ah marka lagu guuleysto macaamil ganacsi, Japanese onomatopoeia oo ah xayawaanka eyda. Si ka duwan kaarka nanaco oo ay bixiso Seven & I Holdings, Kaarka Waon aasaasi ah ayaa la iibsan karaa iyada oo aan diiwaan galin. Sida nidaamyada kale ee FeliCa-ku salaysan, Waon waxay leedahay nidaam lacag bixin ah, oo loogu yeero Mobile Waon. Kooxda kubadda cagta ee xeebaha Soomaaliya. Kooxda kubada cagta ee xeebaha Soomaaliya waxay mataleysaa Soomaaliya tartamada caalamiga ah ee xeebaha iyo waxaa maamula xiriirka Soomaaliyeed ee kubada cagta, guddiga maamulka ee kubada cagta Soomaaliya. Giovanni Battista Belzoni. Giovanni Battista Belzoni (Talyaaniga: [dʒovanni battista beltsoːni]; 5 Nofembar 1778 - 3 Diseembar 1823), mararka qaarkood loo yaqaano Great Belzoni, wuxuu ahaa baadhitaan talyaani ah oo hore u ahaa taariikhdii hore ee talyaaniga iyo taariikhdii hore ee Masar. Waxaa loo yaqaanaa in laga saaro England oo ka mid ah todobo ton oo buste ah oo Ramesses II ah, ka soo cidhib tirka ciidda ka soo galaya macbadka weyn ee Abu Simbel, helitaanka iyo dukumintiga xabadka of Seti I (mararka qaarkoodna loo yaqaan "Gobalka Belzoni "), iyo kan ugu horreeya ee galka galay Giraankii labaad ee Giza. Belzoni wuxuu ku dhashay Padua. Aabihiis wuxuu ahaa xannibaad afar sano jir ah. Qoyskiisa wuxuu ka yimid Rome iyo markii Belzoni uu ahaa 16 jir inuu halkaas ka shaqeeyo, isaga oo sheegay in uu wax ka bartay hydraulics. Wuxuu ujeedkiisu ahaa inuu qaato naqshado fara badan, laakiin sannadkii 1798-kii magaalada oo ay qabsadeen ciidamada Faransiiska ayaa ka riday magaalada Rome oo badalay xirfadiisii ​​la soo jeediyay. Sanadkii 1800 wuxuu u soo guuray wadanka Holland halkaas oo uu ku noolaa sidii barbaro. Sannadkii 1803 ayuu u cararay England si looga fogaado in xabsiga la dhigo. [2] Halkaasi wuxuu guursaday qof Ingiriis ah, Sarah Bane. Belzoni wuxuu ahaa nin dheer oo dhererkiisu yahay 6 feet 7 inches (2.01 m) (ilo ayaa sheegay in xaaskiisa ay ka timid dhismo isku mid ah, laakiin xisaabteeda kale ee iyada ku sharraxaysa iyada oo ah mid caadi ah) waxayna labadooduba ku biireen wareegga socdaalka. [3] Waxay ahaayeen waqti ay qasab ku noqotay in ay raadsadaan hibo ayagoo bandhigaya bandhigyo muuqaal ah oo xoog leh iyo dhaqdhaqaaq ahaan sida xoogga ah ee madadaalada iyo waddooyinka London. Sannadkii 1804 waxa uu u muuqday inuu ku dhexjiray wareegga Astley's amphitheatre waxqabadyo kala duwan. [4] Belzoni wuxuu xiiso u qabay phantasmagoria wuxuuna tijaabiyey isticmaalka faan-celin caan ah bandhigiisa. Maqaal ka mid ah sawirada Belzoni oo uu sameeyay William Brockedon ayaa waxaa lagu magacaabay Sir Edward Thomason 1821. Saaxiibkii Belzoni Sir Francis Ronalds wuxuu soo bandhigay farshaxan iyo mawduuc. Sannado ka dib, sannadkii 1859kii Padua, Ronalds wuxuu kula taliyay sawirqaade Rinaldo Rinaldi inuu ka qeyb galo tartankii weynaa ee uu u sameynaayay xusuusin Belzoni oo ka tirsanaa dhulkiisa. [10] Belzoni waxaa lagu sawiray Matthew Kelly sanadkii 2005 ee BBC. Alberto Siliotti wuxuu sameeyey qoraalka aqooneed ee gaarka ah ee safarkiisa waxaana uu ahaa mawduuca Horus dijitalka 1988. Horace Smith, gabay ku jirta wareegga Percy Bysshe Shelley, ayaa qoray "Cinwaanka Mammuuriga ee Belzoni 'Exhibition. Luban. Frankincense (oo sidoo kale loo yaqaan 'olibanum', af Cibraani ah: liniinka [levona], carabiga: al-lubān) waa cambaleedka loo isticmaalo foornada iyo cadaraha, laga helo geedaha Boswellia ee qoyska Burseraceae, gaar ahaan Boswellia sacra (syn: B Bhaw-dajiana), B. carterii33, B. frereana, B. serrata (B. thurifera, laangarta Hindiya), iyo B. papyrifera. Eraygu wuxuu ka yimid Faransiis Faransiis Faransiis Faransiis ("Fiirsi Fiican"). [1] Waxaa jira afar nooc oo waaweyn oo ah Boswellia oo soo saara fanka dhabta ah. Resin kasta oo ka mid ah afartaas ayaa la heli karaa fasalada kala duwan, taas oo ku xidhan wakhtiga goosashada. Reerka ayaa markaa loo kala soocayaa tayada. Boswellia sacra (caadi ahaan loo yaqaano lakabka ama oliban-geed) [5] waa geed ku yaal qoyska Burseraceae. Waa geedkii ugu muhiimsanaa ee Boswellia oo ah nooca lakabka, oo ah suuf la qalajiyey, waa la goostay. Waxay u dhalatay Jasiiradda Carabta (Oman, Yemen), iyo Waqooyiga Ameerika (somalilandSoomaaliya). [5] Doorashada kormeerka. Kormeerka doorashadu guud ahaan waxaa loo tixgeliyaa inuu yahay nidaam doorasho mid ama dhowr xisbi oo madaxbannaan, sida caadiga ah dal kale ama hay'ad aan dowli ahayn (NGO), ugu horrayn si loo qiimeeyo habdhaqanka habka doorashada oo ku saleysan sharciyada qaranka iyo heerarka doorashooyinka caalamiga ah. Waxaa jira kormeerayaasha doorashada qaranka iyo kuwa caalamiga ah. Kormeerayaashu si toos ah ugama hortagi karaan been-abuurka doorashooyinka, laakiin rikoodhada iyo u sheeg warbixinnadaas. Kormeerka doorashadu wuxuu ka badan yahay kaliya habsocodyada maalinta doorashada. Sharciga doorashada ayaa saameyn kara cambaareynta kormeerayaasha, iyada oo loo eegayo in iyaga laftooda loo arko inay yihiin kuwo aan caddaalad ahayn. Qofka la garan karo waxaa badanaa loo magacaabaa hoggaamiye sharci ah. Ururada caalamiga ah sida Ururka Dawladaha Mareykanka, Ururada Badbaadinta iyo Iskaashiga Yurub, Midowga Yurub, Xoghaynta Dawlada, Golaha Yurub iyo Midowga Afrika si joogta ah ayaa loo siiyaa kooxaha kormeerka. Qaramada Midoobay hadda ma bixiso adeegyo kormeer ah, halkii ay diiradda saarayso kaalmada doorashada. Dawladaha shakhsiyaadka ayaa sidoo kale ka qayb qaata kormeerka dadaallada, guud ahaan hoosta dalladda ururrada caalamiga ah. Dadaallada qaranka waxaa sida caadiga ah maamula guddiga doorashada deegaanka. Qaar badan oo ka mid ah NGO-yada ayaa sidoo kale ka qaybqaataan kormeerka dadaallada. Tusaale ahaan, Xarunta Carter, waxay kaalin muhiim ah ka qaadatay - Qeybta Kaalmaynta Doorashooyinka ee Qaramada Midoobay iyo Machadka Qaranka ee Dimuqraadiga Qaranka - si loo helo dhisme isku dhafan oo ku saabsan mabaadi'da caalamiga ah ee ilaalinta doorashada. Indha-indhaynta caalamiga ah waxaa lagu dhammeystiraa wadamo badan oo ka tirsan kooxaha kormeerayaasha gudaha. Banco BPM. Banco BPM S.p.A. waa bangi talyaani ah oo bilaabay inuu shaqeeyo 1da Janaayo 2017, iyadoo la isku darayo Banco Popolare iyo Banca Popolare di Milano (BPM) (oo ay ansixiyeen guddiga maamulka 24-kii May 2016). Bangiga waa shirkadda saddexaad ee ugu weyn tafaariiqda iyo shirkadaha bangiyada ee Talyaaniga (marka la eego hantida guud ee sannadka 2016), oo ka dambeeya Intesa Sanpaolo iyo UniCredit. Baanku wuxuu lahaa laba xarumood oo kala ah Verona iyo Milan siday u kala horreeyaan. Saamiyada bangigu waa qayb ka mid ah index of chip talyaani ah FTSE MIB; sanadka 2018 Forbes Global 2000, Banco BPM ayaa kaalinta 831st kaga jirta. [2] UBI Banca. Unione di Banche Italiane SpA, oo sida badan loo yaqaan magaca ganacsiga UBI Banca, [2] waa Bangiga Talyaaniga ee Talyaaniga, waa kan shanaad ee ugu weyn Talyaaniga iyadoo loo eegayo tiro laamood ah, waxaa la sameeyay 1dii Abriil 2007 kaas oo ka mid ahaa isku duubnaanta Banche Popolari Unite (ganacsiga sida BPU Banca) iyo kooxaha Bangiga Banca Lombarda e Piemontese. Xubnaha UBI Banca waxay ku qoran yihiin Borsa Italiana waxaana lagu soo daray index of FTSE MIB (index of chip index). Crediop. Dexia Crediop S.p.A. waa Bangi Talyaani ah oo ku takhasusay maalgalinta kaabayaasha dadweynaha. Waxay qayb ka ahayd Dexia Group, mulkiilaha boqolkiiba 70 saamiyada. Banco Popolare, Banca Popolare di Milano iyo Banca Popolare dell'Emilia Romagna waxay leedahay 10% mid kasta oo ka mid ah saamileyda laga tirada badan yahay. Banco di Desio e della Brianza. Banco di Desio e Brianza SpA waa bangi talyaani [2] oo leh xarunta dhexe ee Desio (MB). Waxay ka shaqeysaa waqooyiga Talyaaniga laakiin sidoo kale gobollada kale sida Lazio, Veneto iyo Tuscany. Waxaa laga helaa adeegyo internet ah marka lagu daro helitaanka goobta jireed. [3] Agaasimihii Egalio Gavazzi oo la aasaasay sannadkii 1909 ayaa magaciisa la yidhaa Banco Desio sanadkii 1926-kii. Isku-xidhka Bangiga Brianza 1967-kii wuxuu ku kordhiyay joogitaanka Suuqyada Talyaaniga, isaga oo u keenay 21 laamood. Sannadkii 1995 waxa lagu qoray liiska Milkiilayaasha Milkiilayaasha Milan. Laga soo bilaabo bishii Abriil 12, 2012 waxay ahayd tan iyo toddobaadkii ugu weynaa ee bangiga Talyaaniga ah ee loo yaqaan "talyaaniga" marka loo eego suuq-geynta suuqa. Laga bilaabo Sebtembar 2015 waxa lagu daray FTSE Italia Mid Cap Index. Matxafka Qaranka ee Brazil. Matxafka Qaranka (Bortuqiis: Museu Nacional) waa machadka ugu da'da weyn ee Brazil iyo mid ka mid ah matxafyada ugu weyn taariikhda dabiiciga ah iyo anthropology ee Ameerika. Matxafku wuxuu ku yaalaa gudaha Quinta da Boa Vista park, magaalada Rio de Janeiro, wuxuuna ku yaalaa Pacho de São Cristóvão (St Christopher's palace). Royal Family intii u dhaxeysay 1808 iyo 1821, waxaa ku noolaa qoyska reer Brazil ee Imperial Family intii u dhaxeysay 1822 iyo 1889, sidoo kale waxay martigelisay Golaha Deegaanka Jamhuuriga tan iyo 1889-kii illaa 1891, ka hor inta aan loo wareejin matxafkii 1892-kii. Dhismaha wuxuu ku yaal liistada Qaranka ee Brazil tan iyo 1938-kii. [1] Waxaa aasaasay King Jorge VI ee Portugal 6-dii June, 1818, oo ku hoos qoran Magaca Makhaayadda Boqortooyada, xaruntu waxay markii hore degtay xadiiqada Campo de Santana, halkaas oo ay soo bandhigtay ururinta Gurigii hore ee taariikhda dabiiciga ah, oo loo yaqaan 'Casa Casa dos Pássaros ("Guriga Shimbiraha"), oo la aasaasay 1784 Viceroy ee Brazil Luís de Vasconcelos e Sousa, iyo sidoo kale uruurinta macdanta iyo jaadka. Madxafka waxaa loogu talagalay inuu wax ka qabano danaha dhaqaalaha dhaqaalaha ee dalka oo lagu kala saaro waxbarashada, dhaqanka, iyo sayniska. Inkastoo qarnigii 19aad, machadka ayaa horey loo asaasay madxafka ugu muhiimsan ee Koonfurta Ameerika oo ku yaala noocyadiisa. Waxaa lagu daray Jaamacadda Federaalka ee Rio de Janeiro 1946. [2] [1] [3] Liska Ugu Sareeya 20 Wadamada Internetka. Liska Ugu Sareeya 20 Wadamada Internetka Dylan Dog. Dylan Dog waa taxanaha Tiknooloojiyada Talyaaniga oo soo bandhigay dabeecad qarsoodi ah (baaritaan ficil ah) oo ay sameeyeen Tiziano Sclavi. Taxane badanaa ayaa laga dhigaa London, halkaasoo uu qofku deggan yahay, inkasta oo uu mar mar u socdo meelo kale. Dark Horse Comics ayaa daabacday qaybta Ingiriisiga ee Dylan Dog ee Maraykanka. Taxanaha ayaa sidoo kale waxaa lagu daabacay Croatia by Ludens, Serbia oo ay Veseli Četvrtak iyo faafaahin faahfaahin ah, Macedonia by M-Comics, Denmark by Shadow Zone Media, Holland by Silvester, Poland by Egmont Polska, Spain by Aleta Ediciones, Iswiidhan waxaa soo saaray Ades Media iyo Turkiga by Rodeo iyo Hoz Comics. Taxanahani waa buugii labaad ee ugu ballaadhan iibsanaya Talyaaniga ka dib markii taxanaha Tex, oo kale oo la yiraahdo Sergio Bonelli Editore, oo iibisa in ka badan 120,000 nuqul bishiiba [1] Filimada Manta (cinwaanka asalka ah: Dellamorte Dellamore, 1994) oo asalkiisu yahay Rupert Everett, ayaa si dabiici ah ugu salaysan joornaalada. Filimka tooska ah ee Filimka, Dylan Dog: Dhimashada Habeenkii, oo ku dhalatay Brandon Routh, ayaa la sii daayay 2011 2018 Kerala Daadka. Bishii Agoosto 2018, daadad ba'an ayaa saamaysay gobolka Kerala ee Koonfurta Hindiya sababtoo ah roobab aan caadi aheyn xilligii xagaaga. Duufaantii ugu xumeyd ee qarniga ku dhawaad ​​hal sano, [2] in ka badan 330 qof ayaa geeriyooday halka 320,400 [3] ay ku barokaceen 14ka degmo ayaa loo wareejiyay digniinta sare. [4] [5] 35 ka mid ah 42 boodhadhka gobolka ayaa la furay markii ugu horeysay ee taariikhda, dhammaanba 5 albaab oo ka mid ah Boosteejkii Cheruthoni ayaa la furay isla wakhtigaas ka dib 26 sano. Roobab culus oo ka da'ay waddada Wayanad ayaa ka baxday degmada qaxoontiga ah. Sarkaal ka tirsan dowladda ayaa AFP u sheegay in 167 qof ay dhinteen, halka dhaqaalaha Times ee Hindiya ay sheegeen in 114 lagu dilay. [11] [12] [12] Hay'adda Maamulka Maareynta Musiibooyinka ee Gobolka Kerala ayaa gobolka ku wareejisay digniin casri ah sababtoo ah fatahaad aad u daran. [13] Qaar ka mid ah dhirta biyaha lagu daweeyo ayaa lagu qasbay inay joojiyaan biyaha barkadaha, taas oo keentay helitaanka biyo nadiif ah, gaar ahaan gobollada waqooyiga ee gobolka. [14] Ugu yaraan 350 xarumo xeryo ayaa laga furay goobo kala duwan si ay u dejiyaan dhibbanayaasha daadka. [15] Qolka koontaroolka 24/7 ayaa bilowday inay ka shaqeyso Aluva, isku dubbarididda hawlaha Hay'adda Kerala Water. [16] Daadadka ayaa saameeyey boqolaal tuulo, burburiyey qiyaastii 10,000km oo waddooyin ah, kumanaan guri ayaa la burburiyay ama la burburiyay. [13] 12kii Agoosto, markii 30,000 oo qof ay horeba joogeen xerooyinka samafalka, 13,000 oo kamid ah waxay ku jireen degmada Wayanad, ugu xumaa in la garaaco. [17] Bishii Agoosto 15-keedii, Garoonka Caalamiga ah ee Cochin, Hindiya afaraad ee ugu mashquulsan gaadiidka caalamiga ah, iyo kuwa ugu mashquulsan gobolka, ayaa hakad galay dhammaan howlgallada ilaa 26-ka Agoosto, ka dib markii ay daadad ku socdaan [4] Iskuulo badan oo gobolka oo dhan ah ayaa la xidhay, dalxiisayaasha ayaa la diiday ama laga mamnuucay degmooyinka qaarkood sababo ammaan dartood. [11] Mashruuca Kochi Metro ayaa si kooban u xirmay 16-kii Agoosto, tan iyo markii uu bilaabay inuu bixiyo adeeg bilaash ah si uu u caawiyo kuwa ay saameeyeen daadadka. [10] In ka badan 80% gobolka ayaa laga jaray korontada. [18] Iyadoo ay sabab u tahay roobab culus iyo kor u kaca heerarka biyaha, tareenka koonfureed wuxuu joojiyay adeegga tareen ee Thiruvananthapuram-Kottayam-Ernakulam iyo qaybaha Ernakulam-Shoranur-Palakkad [19] Trekking oo ka tirsan xarunta xajinta ee Hindu ee Sabrimala ayaa la joojiyay sababtoo ah xayiraadda webiga Pamba ee u dhow. [20] Xukuumaddu waxa ay joojisay dabaaldegyada Onam (xafladaha maxalliga ah), oo dhaqaalahooda loo qoondeeyey dib loogu dhigay dadaallada gargaarka. [21] Dagaalka Ghazni. Dagaalka Ghazni wuxuu bilaabmay 10kii Agoosto 2018, markii dagaalyahanada Taalibaan ay weerar ku qaadeen magaalada Ghazni, oo ah magaalada lixaad ee ugu weyn Afghanistan, kaas oo dhaqan ahaan iyo istaraatiijiyad ahaan muhiim u ahaa taariikhda dalka. Weerarku wuxuu keenay dhimashada boqolaal dagaalyahaniin ah, askar, bilays iyo dad rayid ah. Magaaladu sidoo kale waxay sii jirtey burbur hantiyeed oo ballaaran. Dagaalka, oo dhacay todobaadyo ka hor doorashadii baarlamaaniga ee 2018-ka ee Afganistaan, ayaa ahaa tan ugu weyn tan iyo markii saddexaad oo xabbad-joojin ah bishii June ay kor u qaadday rajada wadahadalka nabadda. Dagaalku wuxuu qayb ka ahaa weeraro isdaba joog ah oo ay fuliyeen Talibanka oo dilay boqollaal askari oo ka tirsan ciidamada Afqaanistaan ​​iyo bilays waxaana ay u oggolaadeen Taliban in ay qabtaan saldhigyo dhowr ah oo ka tirsan dowladda iyo degmooyinka. Amin al-Hindi. Amiin al-Hindi (1940-kii 17-kii Agoosto 2010) wuxuu ahaa madaxa sirdoonka ee maamulka Falastiiniyiinta. Hindi wuxuu ahaa hogaamiyaha dhaqdhaqaaqa Black September waxaana lagu tuhunsan yahay in uu ku lug lahaa xasuuqii Munich ee 1972 ciyaaraha Olombikada oo sababay geerida 11 ciyaaryahan oo reer binu Israa'iil ah iyo tababarayaal. Plaque oo ku caanbaxay kumanaan ciyaaryahan oo reer binu Israa'iil ah oo lagu diley xasuuqii Olombikada ee 1972. Hindi wuxuu ku dhashay Gaza sanadkii 1940-kii, wuxuu si firfircoon uga qayb galay Yasir Arafat oo ku yaal dhaqdhaqaaqa Fatah, in Arafat uu abuuray 1950-kii. Nidaamka New York Times ayaa ku tilmaamay Hindiga inay tahay "si weyn looga shakisan yahay in ay door weyn ka qaadatay doorka" ee weerarkii Black September ee magaalada Munich taasoo keentay dhimashada 11 ciyaartoy iyo macalimiin matalayey kooxda Olympic-yada Olimbikada 1972-kii ayaa lagu qabtay barxadda Olombiga subaxnimadii Sebtembar 5, 1972. Ciidamada amniga Israel ayaa fuliyay dilal taxane ah oo shakhsiyaadka la rumaysan yahay in ay ku lug lahaayeen xasuuqii. Hintaan marnaba ma qirsanin inuu ku lug leeyahay weerarka oo laga yaabo in uu ahaa qofka ugu dambeeya ee ku lugta leh ee ku lug lahaa weerarka weerarka kadib dhimashadii Abu Daoud, argagixisada Falastiiniyiinta loo yaqaan qorsheeye, naqshadeeyaha iyo xajmiga xasuuqii Munich. [1] [2] [3] Israa'iil ayaa u ogolaatay inuu ka soo laabto qarnigii 1990-yadii ka dib markii uu Oslo Accords. Wuxuu noqday sarkaal sare oo ka tirsan Hay'adda Falastiiniyiinta, wuxuuna u adeegay taliyaha guud ee Amniga Guud ee Amniga iyo Adeegga Sirdoonka Falastiiniyiinta ilaa 2005. Doorkaas oo uu si joogta ah xiriir ula lahaa ciidammada Israel iyo ciidamada ammaanka [1] Hay'adda Wafa ee Falastiiniyiinta ayaa sheegtay in al-Hindi uu geeriyooday 70-kii Agoosto 2010-kii, Amman, Jordan, sababtoo ah kansarka beerka iyo kansarka mandheerta. Maydkiisa ayaa laga soo dejiyey Jordan laga keenay Barta West Bank halkaas oo xafladaha lagu maamuusayay lagu qabtay xarunta madaxtooyada ee Maxamuud Abbas. Meydkiisa ayaa markii dambe loo wareejiyay Israa'iil si loogu aaso Gaza. [4] Dhismaha Gaza waxaa ka soo qayb galay xubno ka tirsan Guddiga Dhexe ee Fatah iyo Golaha Fataha ee Kacaanka. Safar ayaa ka socda gurigiisa oo ku yaal xaafadda Al-Rimal ee Masaajidka Katiba. [2] Tutte 12 qafis. Gallery. Maaddada xisaabta ee aragtida garaafka, Tutte 12-cage ama Benson graph [1] waa garaafka 3-joogto ah oo leh 126 qaybood iyo 189 geesood oo lagu magacaabo W. Tutte [2] Tutte 12-kursi waa mid gaar ah (3-12) -cage (taxanaha A052453 ee OEIS). Waxaa la ogaaday CT Benson 1966-kii. Waxa ay leedahay lambar nambar 2 (bipartite), jaangoynta jilicsanaanta 3, guntiga 12 (sida 12-kaamaji) iyo dhexroorka 6. Lambarka taleefanku waa 170 iyo lambarkan isgoyska ugu yar miisaanka culus ee la isku daro. 5] Ghabbour Group. Kooxda Ghabbour waa firfircoonida reer Masar ee baabuurta, basaska, gawaarida iyo mootooyinka ku yaalla Qaahira. [1] [2] Shirkadda waxaa la aasaasay sannadkii 1960-kii walaalihii Kamal iyo Sadek Ghabbour sababtoo ah waxay fahmeen in qaybta baabuurta ee suuqa ay sii kordhaysay. Maalmihii ugu horreeyay shirkadda waxaa loo magacaabay Ghabbour Brothers Maanta Kooxdu waxay soo saartaa baabuurta tiro badan sida: Bajaj Auto, Hyundai iyo Volvo. Iyada oo sannadkii la soo saarey 150,000 oo xarig ah, kooxda Ghabbour Group ayaa ah shirkadda ugu weyn ee baabuurta ee dalka Masar. Egy-Tech Engineering. Egy-Tech Engineering (ig-Tik) waa shirkad baabuur oo ku yaal Qaahira, Masar. Shirkadu waxay ku takhasustay soo saarida gawaarida seddexda gawaarida ee fasallada baabuurta magaalada iyo autorikshaws. Shirkadda waxaa la aasaasay sannadkii 1997. Gaadhi waa Micro iyo Maestro. Kooxda Seoudi. The Seoudi Group waa shirkad Masaarida Masaarida ah oo la aasaasay sannadkii 1975 iyada oo xafiiskiisu hadda yahay Qaahira. Shirkaddu waxay bilaabatay shaqadooda Modern Motors S.A.E. kaas oo ku takhasusay baabuurta Nissan baabuurta. Laga soo bilaabo 1997 ilaa 1999 shirkadda casriga ah ee casriga ah waxay ahayd shirkaddii ugu horreysay ee soo saaraha tiknoolajiyadda ee Masar oo ay raacdo shirkadda ACVA. Sanadkii 1981, shirkadda ayaa aasaasey shirkad labaad oo loo yaqaan 'El-Mashreq Company' waxaana hadda loo yaqaano koox. Shirkadda El-Mashreq waa baabuur iibiyaha baabuurta ee Talyaaniga ee Fiat iyo Alfa Romeo. Saddexda warshad ee saddexaad ayaa la furay 1988-kii. Warshadu waxay ku taallaa 6-da Bishii Oktoobar waxayna ku takhasustay soo saarida baabuurta Suzuki iyo Lada. Shona. Shona / ʃoʊnə / [6] (chiShona) waa luqadda Bantu ee ugu ballaadhan oo ah luqad koowaad waxayna ku dhalataa Shona dadka Zimbabwe. Ereyga waxaa sidoo kale loo isticmaalaa in lagu garto dadka ka hadlaya mid ka mid ah noocyada Central Shona: Zezuru, Karanga, Manyika iyo Korekore. Marka la eego warbixinta Clement Doke ee 1931, Ururka Shona ama Standard Shona ayaa laga soo saaray noocyada Central Shona. Sababtoo ah joogitaanka magaalada caasimadda ee gobolka Zezuru, noocyo kala duwan ayaa ku yimid inay ku taliyaan Standard Shona. Qeybta ugu weyn ee luuqadaha la xidhiidha (oo loo yaqaan luqadaha Shona ee luuqadaha) sidoo kale waxaa ka mid ah Ndau (Eastern Shona) iyo Kalanga (Western Shona), laakiin kuwa ku hadla luqadahaas waxay door bidaan aqoonsigooda gaarka ah waxayna badiyaa diidaan wixii xiriir ah ee ereyada Shona. Sotho. Sesotho (ama Sotho (/ suːtuː /); oo sidoo kale loo yaqaan Southern Sotho ama Southern Sesotho [5]) waa luqad Southern Bantu ah oo ka mid ah kooxda Sotho-Tswana (S.30), ugu horreyntii ku hadashey Koonfurta Afrika, halkaas oo ay ka mid tahay 11ka luuqadood ee rasmiga ah, iyo Lesotho, halkaas oo ah luqad qaran. Sida luqadaha Bantu oo dhan, Sesotho waa luuqada agglutinative, kaas oo isticmaalaya jajabyo badan iyo sharciyo ku salaysan iyo shuruudaha si loo dhiso ereyo dhamaystiran. Tswana. Luqadda Tswana ama Setswana ayaa laga hadlaa Koonfurta Afrika qiyaas ahaan shan milyan oo qof. [1] Waa luqad Bantu oo ka tirsan qoyska luqadda Niger-Congo ee ka tirsan laanta Sotho-Tswana ee Zone S (S.30), waxay si dhow ula xiriirtaa luqadaha Waqooyiga iyo Koonfurta Sotho, iyo sidoo kale luqadda Kgalagadi iyo luqadda Lozi. Tswana waa luqad rasmi ah iyo lingua franca ee Botswana. Inta badan wadayaasha wadamada Tswana waxaa laga helaa waqooyiga Koonfur Afrika, halkaas oo afar malyan oo qof ay ku hadlaan luuqada iyo noocyo kala duwan oo magaalo ah oo qayb ka mid ah oo aan ka mid ahayn Setswana, oo loo yaqaan Pretoria Tswana, waa luuqadda koowaad ee magaaladaas. Saddexda gobol ee Koonfur Afrika ee leh kuwa ugu hadlaa waa Gauteng (circa 11%) iyo Northern Cape iyo North West (in ka badan 70%). Ilaa 1994kii, dadka reer South Africa ee Tswana waxay ahaayeen dad muwaadiniin ah oo ka tirsan Bophuthatswana, oo ka mid ah xayiraadii nidaamka midab-takoorka. Luqadda Setswana ee Gobolka Waqooyi-galbeed waxay leedahay kala duwanaansho kala duwan oo ay ku hadlaan sida qabiilooyinka laga helo dhaqanka Tswana [Bakgatla, Barolong, Bakwena, Batlhaping, Bahurutshe, Bafokeng si loogu magacaabo qaar] luqadda qoran waa isku mid. Inkasta oo Tswana laga hadlo inta badan Koonfurta Afrika iyo Botswana, tiro kooban oo ku hadla ayaa sidoo kale laga helaa Zimbabwe iyo Namibiya; siday u kala horreeyaan, tiro aan la garaneyn oo dad ah iyo qiyaastii 10,000 oo qof ayaa ku hadla luqadda halkaas. [1] Chichewa. Chewa (/ tʃɛwə /), oo sidoo kale loo yaqaan Nyanja (/ njændʒə /), waa luqad qoys qoys Bantu. Heerka hore ee fasalka waxaa loo isticmaalaa luqadaha, [4] sidaas darteed luqadda waxaa badanaa la yiraahdaa Chichewa iyo Chinyanja (Cinwaanka Cinwaanka Mozambique). Malawi, magaca rasmiga ah waxaa laga bedelay Chinyanja ilaa Chichewa sanadii 1968-kii, isagoo ku adkaystay madaxweynaha Cusbitaalka Hastings Kamuzu Banda (oo ah qabiilka Chewa), tanina waa magaca ugu badan ee loo isticmaalo Malawi maanta. Zambia, luqadda guud ahaan waxaa loo yaqaan Nyanja ama Cinyanja / Chinyanja '(luqadda) ee badda' (iyadoo la tixraacayo Lake Malawi) [6] Chewa waxay leedahay luuqad la mid ah (Guthrie Zone N) sida Tumbuka, Sena, [7] iyo Nsenga. Zande. Zande waa kan ugu weyn ee luuqadaha Zande. Waxay ku hadashaa Azande, gaar ahaan waqooyiga bari ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo iyo galbeedka Koonfurta Suudaan, laakiin sidoo kale qaybta bari ee Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika. Waxaa loogu yeeraa Pazande oo ah luqadda Zande iyo Kizande ee Lingala. Saddex Bolierka. Saddexda dufan ee kululeeyaha ah ayaa ah dabaq biyo-tuubo oo loo isticmaalo in lagu dhaliyo qas-dhaliye, sida caadiga ah maraakiibta awoodda leh. Waxay ujeedadiisu tahay awoodda korantada iyo koritaanka sare, waxyaabo dhiirigeliya isticmaalka. Noocyada kale ee kululeeyaha ayaa laga yaabaa inay noqdaan mid wax-tar u fiican, inkastoo baaskiil, iyo sidoo kale qaabka seddex-daboolka ah uu naadir u yahay dhul-dabiici ah oo ku salaysan dhul-dhuleed. Dabeecadda aasaasiga ah ee naqshadaynta "saddex-dabool" waa qorsheynta dusha ka-baxa ah ee kor ku xajisan laba boodh biyood, oo ah qaab-qaabeyn saddex-gees ah. Tuubbooyinka biyaha waxay buuxiyaan labada dhinac ee saddexagalkaan u dhexeeya duufaanka, foornadu waxay ku taal bartamaha. Kulankan oo dhan ayaa markaa lagu xirxiray qashin, taasoo keentay dabeysha qiiqa. Dab-demintu waxay noqon kartaa dhuxul ama saliid. Qaar badan oo dab-qabad leh oo dhuxul-dhagax leh ayaa isticmaalay kootaroolayaal badan iyo kooxo ka mid ah liiska, inta badan labada dhinacba. Liiska Safiirada dadka ku Iraq. Liiska Safiirada dadka ku Iraq Ciraaq Rastapopoulos. Roberto Rastapopoulos waa dabeecad qiyaal ah ee Adventures of Tintin, taxanaha majaajilada by Cartoonist Hergé. Wuxuu markii ugu horeysey ku soo arkay albaabka Cigars ee Fircooniga (1934) wuxuuna ahaa nin maskax ahaan dambiile ah oo leh aqoonsiyo iyo hawlo kala duwan. Canon Ixus. Digital IXUS (IXY Digital ee Japan iyo PowerShot Digital ELPH ee Maraykanka iyo Kanada) waa dhowr kamaradood oo digital ah oo sii daaya Canon. Waa khariidado kamaradaha ultracompact, oo asal ahaan ku salaysan naqshadeynta khadka IXUS / IXY / ELPH ee kaamirooyinka APS. KfW. KfW, oo horey u ahaan jirtay KfW Bankengruppe (Bangiga), waa bangi horumarineed oo dawlada Jarmalka ah, oo fadhigeedu yahay Frankfurt. Magaca asal ahaan waxa uu ka yimaadaa Kreditanstalt für Wiederaufbau ("Dib-u-dhiska Machadka"). Waxaa la aasaasay sannadkii 1948 kadib Dagaalkii Dunida II ee qayb ka mid ah Qorshaha Marshall. Laga bilaabo 2018, waa joornaalka saddexaad ee jarmalka ugu weyn ee Jarmalka. Zürcher Kantonalbank. Bangiga ugu weyn ee Zurich (Jarmalka: Zürcher Kantonalbank, ama ZKB) waa bangiga ugu wayn ee kantaroolka ah iyo afaraad bangiga ugu weyn ee Switzerland, iyo sidoo kale bixiyaha adeegga maaliyadeed ee Greater Zurich, oo leh hantida guud ee CHF 150 bilyan. ZKB, oo ah hay'ad madax-bannaan oo madaxbannaan, oo gebi ahaanba leh shirkadda Canton of Zurich. Kormeerka ugu dambeeya ee ZKB ayaa ah mas'uuliyadda Golaha Shacabka ee Zurich, oo waajibaadkooda ku qoran Sharciga Bankiga Ganacsiga ee Zurich. [3] Sharci ahaan, magaalada Canton ee gobolka Zurich waxay masuuliyad ka saaran tahay dhamaan waajibaadka ZKB ee ay tahay in khayraadka bangigu uu ku filnaado. Dammaanadkan dawlad-goboleedku wuxuu u dhaqmaa sida xooga adkaynta suuqa dhaqaalaha guud ahaan, gaar ahaan marxaladaha dhaqaale ee hubaal la'aanta. Bishii Oktoobar 2009, Magazine Global World wuxuu ku qiimeeyay ZKB mid ka mid ah shantii bangi ee ugu wanaagsan dunida, [4] iyada oo ay ugu wacan tahay mid ka mida shan hay'adood oo maaliyadeed oo ku riyaaqsan Standard & Poor's, Fitch iyo Moody's AAA / Aaa rating caalamka. Landwirtschaftliche Rentenbank. Landwirtschaftliche Rentenbank waa bangi dowli ah oo ka shaqeeya sidii hay'ad maaliyadeed ee beeraha iyo warshadaha cuntada ee Jarmalka. [1] Waxaa la aasaasay qaanuunka 1949 wuxuuna ku yaal Frankfurt Frankfurt. Waa guushii Rentenbank Creditstalt (RKA), oo ah deyn bixiye ugu weyn dhinaca beeraha oo la aasaasay sannadkii 1925 isaga oo la midoobey Deutschen Rentenbank, oo lagu aasaasay lacag bixiyaha kirada ee 1923-kii. Bank Nederlandse Gemeenten. Bangiga Nederlandse Gemeenten (Bangiga Dhexe ee Netherlands, BNG) waa bangiga Dutchka iyo Hay'adda Maalgelinta Dawladda Hoose, oo ku takhasusay bixinta maalgelinta ururada dadweynaha ee (semi-). Hantida hantida oo kali ah, waxay ku jirtaa bangiga 4aad ee Nederland. Dawladda Nederland waxay leedahay 50% shirkadda, inta soo hartay waxaa leh degmooyinka iyo gobollada. Shirkadda waxaa la aasaasay sannadkii 1914-kii magaalada Hague ee Gemeentelijke Credietbank (Magaaladda Xaafiiska Dawladda Hoose), waxay magaceeda u beddeshay Bangiga Nederlandche Gemeenten sannadkii 1922, ka hor inta aaney ugu badalayn Bangiga Nederlandse Gemeenten 1990-yadii. BNG ma bixiso maalgelin macaamiisha gaarka loo leeyahay, laakiin gaar ahaan ururada bulshada, sida degmooyinka, gobollada, adeegyada dadweynaha iyo guryaha dadweynaha. Nederlandse Waterschapsbank. Nederlandse Waterschapsbank (Bangiga NWB) (Ingiriis: Bangiyada Boostada ee Boosteejiga) waa hey'ad maaliyadeed oo Dutch ah oo bixisa maalgelinta guddiyada biyaha iyo hay'adaha dawladda hoose ee Nederland. Waa hay'ad maaliyadeed ee Dawladda Hoose ee ay leeyihiin Golayaasha Biyaha ee Holland iyo gobollada. Waxay adeegsanaysay magaca ganacsiga ee Bankiga NWB tan iyo 2009kii. Inkasta oo bangiga diiwaangashan, ay kaliya ku wareejinayso hay'adaha dowladda ee Holland mana siinayo adeegyo shakhsi ama shirkado. Ariel (city). Ariel (Cibraaniga: אֲרִיאֵל: Ciraaq: اريئل) waa degsiimo iyo magaalo Israel, oo ka tirsan degaanka maamulka Judea iyo Samaria ee bartamaha galbeedka Galbeed, qayb ka mid ah dhulka Falastiin ee degan, oo qiyaastii 20 kiiloomitir u jirta bari ee Green Line iyo 34 mayl dhinaca galbeed ee xuduudda Jordan. Ariel waxaa markii hore la aasaasay sanadkii 1978, dadkuna waxay ahayd 19,220 sanadka 2016-ka, oo ka kooban hoogaamiyeyaal iyo dhalinyaro reer yurub ah, muhaajiriin ingiriis ku hadla iyo kuwii hore ee Midowga Soofiyeedka, kuwaas oo leh in ka badan 10,000 oo arday. Waa afarta degmo ee ugu weyn ee Yuhuudda ee Bankiga Galbeedka, [4] waxaa ku xigay Modi's Illit, Beitar Illit, iyo Ma'ale Adumim. Bulshada caalamku waxay tixgelinayaan degsiimooyinka Israel ee Bankiga Galbeed si sharci darro ah sharciga caalamiga ah, laakiin xukuumadda Israel ayaa ku khilaafsan arrintan. [5] Ariel oo ah 14777 miles (14.677 km2, 5,667 sq mi), [6] iyo xuduudaha magaalooyinka Falastiiniyiinta iyo tuulooyinka Salfit, Marda iyo Iskaka. Sida laga soo xigtay B'el, degaanka degmada Ariel wuxuu ku yaalaa dhowr degaan oo gaar loo leeyahay oo Falastiiniyiin ah, kuwaas oo milkiilayaasha aan loo oggolaan karin inay helaan. Liisaska xarumaha nadaafadda. Sawirada loo adeegsaday shaxankan ayaa ku saleysan xogta la ururiyay oo ay soo daabacday Baanka Adduunku bishii Maajo 2013 iyada oo loo marayo barnaamijkooda Horumarinta Caalamka. [1] Macluumaadka waxaa bixiyay dawladaha kala duwan ee dalalka ku qoran. Maadaama tirooyinka la isku ururiyay aan la qaadin habka isku midka ah iyo heerarka kala duwan ee adag, waxaa jira xaddidaad ku jirta kalsoonidooda marka la sameynayo isbarbardhigga. "Fayadhowrka guud ahaan waxa loola jeedaa bixinta adeegyo iyo adeegyo loogu talagalay in si ammaan ah loo tuuro kaadida iyo saxarada dadka. Fayadhowrka oo aan fiicnayn ayaa sabab u ah cudurada adduunka oo dhan iyo horumarinta fayadhowrka ayaa loo yaqaanaa inay saameyn weyn ku leedahay caafimaadka labadaba qoysaska iyo guud ahaanba ereyga 'fayadhowr' sidoo kale waxa loola jeedaa dayactirka xaaladaha nadiifinta, iyada oo loo marayo adeegyada sida ururinta qashinka iyo qashin-qubka. Ku daadi / ku shub musqusha musqusha [7] Musqusha kor loo qaaday (VIP) musqusha (8) Maskaxda musqusha oo leh weel [9] Qaar ka mid ah kiisaska gaarka ah [11] Beeraha - Winnowingka. Dabayshu waa habka beeraha ee ay sameeyeen dhaqamada qadiimiga ah si ay u kala soocaan hadhuudh. Waxaa sidoo kale loo isticmaalaa in laga saaro cawska iyo cayayaanka ama cayayaanka kale ee laga helo xabuub lagu kaydiyo. Taarajinta, xakamaynta hadhuudhka ama miraha laga soo jarayo dhir iyo caws, waa tallaabada habka xoqidda ee soo baxa ka hor inta aanad hilmaamin. Nidaamka ugu fudud wuxuu ku lugleeyaa isku darka isku darka hawada si dabayshu u daadiso qashinka khafiifka ah, halka dufanka culus uu hoos u dhaco si loo kabo. Tijaabooyinka waxaa ka mid ah isticmaalka mashiinka winnowing (kaabe qaabaysan oo loo ruxay si kor loogu qaado buunshaha) ama isticmaalka qalab (fargeeto ama majarafad) foosto ah hadhuudh la goostay. 2018 koobka adduunka iija hockeyka. Koobka Adduunka ee Horyaalka ee 2019 IIHF waxaa lagu wadaa inuu martigeliyo Slovakia, sida ay ku dhawaaqday IIHF 15 May 2015. [1] Waxay noqoneysaa markii labaad ee Slovakia ay martigeliso munaasabadda dal madaxbannaan. Sida kiiskii 2011, magaalooyinka marti loo yahay waxaa lagu dhawaaqay in ay yihiin Bratislava iyo Košice. Dhego cas. Dhego cas waa caytin oo loo isticmaalo dadka carab ah. Bali,. Bali (Balinese: ᬩᬮᬶ, Indonesian: Pulau Bali, Provinsi Bali) waa jasiirad iyo gobolka Indonesia oo leh dadka ugu weyn Hindu. Gobolka waxaa ka mid ah jasiiradda Bali iyo dhowr jasiiradood oo yar yar, gaar ahaan Nusa Penida, Nusa Lembongan iyo Nusa Ceningan. Waxay ku taallaa dhinaca galbeedka oo ka mid ah jasiiradaha Lesser Sunda, oo leh Java xagga galbeedka iyo Lombok ilaa bari. Caasimada, Denpasar, waxay ku taala qaybta koonfureed ee jasiiradda. Tirada dadka 3,890,757 ee tirakoobka 2010, [5] iyo 4,225,000 oo ka mid ah Janaayo 2014, [6] jasiiraddu waxay ku nooshahay inta badan Hindiya Hindiya. Marka loo eego tirakoobka 2010, 83.5% dadka Bali waxay ku dhaqmaan Balinese Hinduism, [13] waxaa ku xigay 13.4% Muslimiinta, Kiristaanka 2.5% iyo Buddhism 0.5%. Bali waa meel caan ah oo dalxiis, taas oo u muuqatay inay kor u kacday dalxiisayaasha tan iyo 1980-maadkii. Ganacsiga la xiriira dalxiiska wuxuu ka dhigayaa 80% dhaqaalihiisa. [9] Waxaa caan ku ah farsamada casriga ah, oo ay ku jiraan qoob-ka-cayaaraha casriga ah, casriga, rinjiyeynta, maqaarinta, birta iyo muusikada. Bandhiga Caalamiga ah ee Isboortiga ee Indonesia waxaa la qabtaa sannad kasta Bali. Bishii March ee sannadkii 2017, ayaa Calaamad u magacawday Bali oo ah meesha ugu sareysa ee adduunka ugu sarreeya ee ku jirta abaalmarinta Doorashooyinka Safarka. [10] Banten, Bengkulu,. Bengkulu, oo taariikh ahaan loo yaqaan Bencoolen ama Bencoolen British ah, [5] [6] waa mid ka mid ah gobollada Indonesia waxayna ku taal xeebta koonfur galbeed ee Sumatra. Waxaa la aasaasay 18kii Nofembar 1968 iyada oo la kala soocay degaankii hore ee Bengkulu oo ka yimid gobolka Sumatra (Sumatra Selatan) sida ku cad Sharciga No. 9 ee 1967 waxaana lagu aqoonsaday Xeerka Dawladda Tirada 20-aad ee 1968. Faafin 19,813 km2, waxaa la xannibay Gobollada Waqooyiga Sumatra (Sumatra Barat) ee waqooyiga, Jambi ilaa waqooyi-bari, Lampung ilaa koonfur-bari, Koonfurta Sumatra (Sumatra Selatan), iyo Badweynta Hindiya xagga waqooyi-galbeed, koonfur, koonfur-galbeed, iyo galbeed. Bengkulu waa gobolka 25aad ee ugu ballaaran gobolka; waxaa loo qaybiyaa sagaal xaflado iyo magaalooyinka kala duwan ee magaalada Bengkulu, caasimadda iyo magaalada ugu weyn. Bengkulu sidoo kale waa gobolka 26aad ee ugu weyn ee dadweynaha ku nool Indonesia. Sida laga soo xigtay sii-deynta Badan Pusat Statistik, waxay leedahay kow iyo toban heerka sare ee Horumarka Aadanaha ee gobollada, oo leh dhibco qiyaastii 0.744 sanadka 2013. Ilaa 2014, gobolku wuxuu ku jiraa 28th ugu sarreeya wax soo saarka gudaha iyo 20aad ee ugu sareeya nolol-maalmeedka, 70.35 sano. Gobolka Bengkulu wuxuu ka kooban yahay oo keliya dhulka koonfur galbeed Sumatra, laakiin sidoo kale waxaa ka mid ah Mega Island iyo Island of Enggano ee Badweynta Hindiya. Bengkulu waxay leedahay 525 kiiloomitir oo xeebta xeebta ah oo ku taalla Badweynta Hindiya dhinaca galbeed, oo ka timid Dusun Baru Pelokan oo ku yaala Muko-Muko Regency ilaa Budhcinta Nasal ee Kaur Regency. Bengkulu waxay hoy u tahay ilo badan oo dabiici ah sida dhuxul iyo dahab, waxayna leedahay ilo badan oo laga yaabo inay ka yimaadaan jeermiska. Intaa waxaa dheer, in aan ka yarayn gobolada kale ee Sumatra. Jawa Timur,. Bengkulu, oo taariikh ahaan loo yaqaan Bencoolen ama Bencoolen British ah, [5] [6] waa mid ka mid ah gobollada Indonesia waxayna ku taal xeebta koonfur galbeed ee Sumatra. Waxaa la aasaasay 18kii Nofembar 1968 iyada oo la kala soocay degaankii hore ee Bengkulu oo ka yimid gobolka Sumatra (Sumatra Selatan) sida ku cad Sharciga No. 9 ee 1967 waxaana lagu aqoonsaday Xeerka Dawladda Tirada 20-aad ee 1968. Faafin 19,813 km2, waxaa la xannibay Gobollada Waqooyiga Sumatra (Sumatra Barat) ee waqooyiga, Jambi ilaa waqooyi-bari, Lampung ilaa koonfur-bari, Koonfurta Sumatra (Sumatra Selatan), iyo Badweynta Hindiya xagga waqooyi-galbeed, koonfur, koonfur-galbeed, iyo galbeed. Bengkulu waa gobolka 25aad ee ugu ballaaran gobolka; waxaa loo qaybiyaa sagaal xaflado iyo magaalooyinka kala duwan ee magaalada Bengkulu, caasimadda iyo magaalada ugu weyn. Bengkulu sidoo kale waa gobolka 26aad ee ugu weyn ee dadweynaha ku nool Indonesia. Sida laga soo xigtay sii-deynta Badan Pusat Statistik, waxay leedahay kow iyo toban heerka sare ee Horumarka Aadanaha ee gobollada, oo leh dhibco qiyaastii 0.744 sanadka 2013. Ilaa 2014, gobolku wuxuu ku jiraa 28th ugu sarreeya wax soo saarka gudaha iyo 20aad ee ugu sareeya nolol-maalmeedka, 70.35 sano. Gobolka Bengkulu wuxuu ka kooban yahay oo keliya dhulka koonfur galbeed Sumatra, laakiin sidoo kale waxaa ka mid ah Mega Island iyo Island of Enggano ee Badweynta Hindiya. Bengkulu waxay leedahay 525 kiiloomitir oo xeebta xeebta ah oo ku taalla Badweynta Hindiya dhinaca galbeed, oo ka timid Dusun Baru Pelokan oo ku yaala Muko-Muko Regency ilaa Budhcinta Nasal ee Kaur Regency. Bengkulu waxay hoy u tahay ilo badan oo dabiici ah sida dhuxul iyo dahab, waxayna leedahay ilo badan oo laga yaabo inay ka yimaadaan jeermiska. Intaa waxaa dheer, in aan ka yarayn gobolada kale ee Sumatra. Jawa Barat,. West Java (Indonesia: Jawa Barat, oo loo soo gaabiyo Jabar; Sunaese: ᮏᮝ ᮊᮥᮜᮧᮔ᮪ Jawa Kulon) waa gobolka Indonesia. Waxay ku taala galbeedka jasiiradda Java iyo caasimadeeda iyo magaalooyinka ugu weyn magaalooyinka waa Bandung, inkastoo inta badan dadka ku nool gobollada waqooyi-galbeed ee gobolka ay ku nool yihiin meelo ka baxsan magaalooyinka waaweyn ee magaalada Jakarta, inkastoo Magaalada lafteedu waxay ku taal meel ka baxsan gobolka maamulka. Dadweynaha gobolka ayaa ah 46.3 milyan (sannadka 2014), waana gobolka ugu badan ee gobolka Indonesia. Meelaha dhexe ee Bogor, oo ah magaalo ku taalla West Java, ayaa leh mid ka mid ah cufnaanta dadka ee adduunka ugu badan, halka Bekasi iyo Depok ay yihiin kuwa ugu caansan 7-aad iyo 10-aad ee ugu badan dadka ku nool adduunka (Tangerang oo ku yaal gobolka Banten ee ku dhow 9-da); 2014 Bekasi wuxuu lahaa 2,510,951 iyo Depok 1,869,681 oo deggan. Dhamaan magaalooyinkan waxay ku yaalaan jasiiradda Jakarta. Jawa tengah,. Central Java (Javanese: ꦗꦮꦠꦼꦔꦃ; Indonesian: Jawa Tengah, oo loo soo gaabiyo Jateng) waa gobolka Indonesia. Gobolka ayaa ku yaala bartamaha jasiiradda Java. Waa caasimaddiisa maamulka waa Semarang. Gobolka waa 32,800.69 km2 aagagga, qiyaastii rubuc ka mid ah wadarta guud ee dhulka Java. Dadkeeda waxay ahayd 33,753,023 sanadka 2015; waa gobolka saddexaad ee ugu badan ee ku yaalla Java iyo Indonesia ka dib West Java iyo East Java. Central Java sidoo kale waa fikrad dhaqameed oo ay ku jiraan Gobolka Gaarka ah iyo magaalada of Yogaakarta iyo sidoo kale Gobolka Central Java. Si kastaba ha noqotee, maamul ahaan magaaladii iyo hareeraheeda ku hareeraysan waxay sameysteen gobol gaar ah oo u dhigma (gobolka u dhigma) tan iyo madax-bannaanida Indonesia, si gooni ah loo maamulo. Kalimantan Selatan,. Koonfurta Kalimantan (Indonesia: Kalimantan Selatan) waa gobolka Indonesia. Waxay ku taallaa Kalimantan, degaanka Indonesia ee Borneo. Magaalada caasimadda waa Banjarmasin. Dadweynaha Koonfurta Kalimantan waxaa lagu diiwaangeliyay in ka badan 3.625 milyan oo qof oo ah tirakoobkii 2010; [1] qiyaasta rasmiga ah ee rasmiga ah (bishii Janaayo 2014) waa 3,913,908. Mid ka mid ah shan gobol oo Indonesia ah oo ku yaal Kalimantan, waxaa xuduud u leh Makassar Strait bari, Kalimantan galbeed iyo waqooyiga, Badda Java ee koonfurta, iyo Bariga Kalimantan ee waqooyiga. Kalimantan Timur,. East Kalimantan (Indoneesiya: Ku saabsan sanqadha Kalimantan Timur) waa gobolka Indonesia. Dhulkaasi wuxuu ka kooban yahay qaybta bari ee Borneo. Waxay leedahay qiyaastii 3,5 milyan oo qof, [1] iyo caasimadeeda waa Samarinda. Bariga Kalimantan wuxuu leeyahay wadarta guud ee 129,066.64 kilomitir oo isku wareeg ah (49,832.91 sq mi) [3] waana gobolka labaad ee ugu caansan ee Kalimantan [4] Inta badan gobolku waxay la wadaagaan xudduudda badda si ay u barbar dhigto West Sulawesi iyo Waqooyiga Sulawesi; xeebaheeda waxaa ku yaalla Makassar Strait iyo Badda Cas. Waqtigeedii hore ee waqooyiga ugu badnaa waa Waqooyiga Kalimantan; koonfurta, Bariga Kalimantan xuduudaha gobolka Kalimantan. Gobolka ayaa xayiray Sabah ka hor inta aan la kala tagin, laakiin weli xuduudaha Sarawak. East Kalimantan waxaa hadda loo qaybiyaa lix registrations iyo saddex magaalo. Awang Faroek Ishak oo ah guddoomiyaha Bariga Kalimantan iyo Mukmin Faisal waa guddoomiye ku xigeenkiisa [5] Kalimantan tengah. Kalimantan Central (Indonesia: Kalimantan Tengah), waa gobolka Indonesia. Waa mid ka mid ah shan gobol oo ku yaal Kalimantan, qaybta Indonesian ee Borneo. Magaalada caasimadda waa Palangkaraya, 2010-kii dadkeeda waxay ka badnaayeen 2,2 milyan, [1] halka qiyaasta rasmiga ee ugu dambeysay (bishii Janaayo 2014) 2,368,654. Heerka kobaca dadweynaha wuxuu ku dhowaad 3.0% sannadkiiba intii u dhaxaysay 1990 iyo 2000, mid ka mid ah heerarka ugu sarreeya ee gobollada Indonesia xilligaas; tobankii sano ee xigta 2010kii celceliska heerka korodhka sanadlaha ayaa hoos u dhacay illaa 1.8%. In ka badan waa kiiska gobolka kale ee gobolka, Central Kalimantan waxaa degaya Dayax, dadka degaanka ee Borneo. Kalimantan Barat,. West Kalimantan (Indoneesiya: Kalimantan Barat, Malay: كليمنتان بارت, Chinese: 西 加里曼丹; Hakka: Sî-Kâ-lí-màn-tân; Teochew: Sai-Gia-li-man-dang) waa gobolka Indonesia. Waa mid ka mid ah shan gobol oo Indonesia ah oo ku yaal Kalimantan, qaybta Indonesian ee jasiirada Borneo. Magaalada caasimadda waa Pontianak. Gobolka ayaa leh aag 147,307 km² oo leh tirakoobkii diiwaangashanaa 2010 ee 4,395,983. [2] Qowmiyadaha kooxaha waxaa ka mid ah Dayak, Malay, Chinese, Javanese, Bugis iyo Madurese. Qiyaasta ugu dambeysay ee rasmiga ah ee rasmiga ah (laga bilaabo Janaayo 2014) waa 4,546,439. Xuduudaha Galbeedka Kalimantan waxay si ba'an u dabagalayaan buuraha ku wareegsan biyaha wabiga ee Kapuas, kaas oo badiya gobolka. Gobolka ayaa la wadaagaa xudduudaha Kalimantan bartamaha koonfureed, East Kalimantan ilaa bari, iyo dhulka xeebta ee Sarawak xagga woqooyiga. Kalimantan Galbeed waa degaan lagu magacaabo "Gobolka Xeebaha Roobka". Naanaysta ayaa la jaanqaaday xaaladaha juqraafi ee leh boqolaal wabiyo ballaaran iyo wabi yar kuwaas oo noqon kara oo inta badan la socda. Dhowr wabiyo waaweyn ayaa weli ah waddada ugu weyn ee maraakiibta gawaarida ah, inkastoo ay kaabayaasha wadooyinka hadda gaadhaan degmooyinka intooda badan. Inkasta oo qayb yar oo ka mid ah gobolka Kalimantan ay tahay biyaha badda, West Kalimantan waxay leedahay daraasado jasiirado waawayn iyo kuwo yaryar ah (inta badan aan la degganeyn) oo ku fidsan badda Karimata iyo badda Natuna oo xuduudda gobolka Riau Islands. Wadarta guud ee dadweynaha gobolka, sida ku cad tirakoobkii 2000-ka ayaa lagu qiyaasay 4.07343 milyan oo qof (1.85% dadka Indonesia) Sulawesi Utara,. Waqooyiga Sulawesi (Indiya: Sulawesi Utara) waa gobolka Indonesia. Waxay ku taala jasiiradda waqooyiga ee jasiiradda Sulawesi, oo ku taalla Min Pena-yada, waxay ku taala koonfurta Filibiin iyo koonfur bari ee Malaysia. Waxay xuduud u tahay Philippines xagga waqooyiga, Badda Maluku ee bari, Gorontalo galbeedka iyo Gacanka Tomini ee koonfurta. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Manado, dadkuna waxay ahayd 4,135,526 marka loo eego tirakoobkii 2010; [2] qiyaasta rasmiga ee ugu dambeysay (bishii Janaayo 2014) waa 4,353,540. Manado sidoo kale waa albaabka ugu muhiimsan iyo xarunta dhaqaalaha ee gobolka. Magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah Tomohon iyo Bitung. Sida tirakoobka 2016 ee Indonesia, tirada guud ee dadka waqooyiga ee Sulawesi waa 2.771.159. Waxaa jira 41 buuro leh meel sare oo u dhaxaysa 1,112 - 1,995 asl. Inta badan xaaladaha geologiska waa degaanka yar-yar ee volcanka, tiro badan oo qarxin ah iyo qaab-dhismeedka firfircoon ee firfircoonaanta firfircoon ee qurxinta bartamaha Minahasa, Bolaang Mongondow iyo Sangihe Islands. Sulawesi dan tengah,. Central Sulawesi (Indonesia: Sulawesi Tengah) waa gobolka Indonesia oo ku yaal bartamaha jasiiradda Sulawesi. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Palu. Tirakoobkii 2010-kii ayaa dadweynaha ku soo celiyay tirokoob gaar ah oo ah tirsigas oo gaar ah oo loo yaqaan '2,633,420', halka qiyaasta rasmiga ee ugu dambeysay (bishii Janaayo 2014) 2,839,290. Waxa la aasaasay sannadkii 1964, Sulawesi Central wuxuu leeyahay aag 61,841.29 km2 (23,877 sq mi). [1] Waxaa xuduud u ah gobollada Gorontalo oo woqooyi, West Sulawesi, South Sulawesi iyo South Sulawesi koonfurta, Maluku ilaa bari, iyo xuddunta Makassar ee galbeedka. Sulawesi Barat,. West Sulawesi (Indonesia: Sulawesi Barat) waa gobolka Indonesia. Waxay ku taallaa galbeedka jasiiradda Sulawesi. Caasimadeeda waa Mamuju, tirakoobkii 2010 wuxuu ku qornay dad tiradoodu ahayd 1,158,651; qiyaasta rasmiga ah ee rasmiga ah (bisha Janaayo 2014) waa 1,284,620. Gobolka ayaa la aasaasay 2004-tii, isaga oo ka soo jeeda koonfurta Sulawesi. Sulawesi Tenggara,. South Sulawesi (Indonesia: Sulawesi Tenggara, oo loo yaqaan: Sultra) waa gobolka Sulawesi, oo ka kooban jasiiradda koonfur-galbeed ee jasiiraddaas, iyada oo ay weheliyaan tiro jasiirado waaweyn ah sida Buton, Muna, Kabaena iyo Wawonii, oo leh jasiirado yaryar. Caasimaddu waa Kendari, oo ku taal xeebta bariga ee badhtamaha. Gobolka ma laha waddo isku xirta jasiiradda inteeda kale, iyo isku xirka gaadiidka asaasiga ah waa wafdi ka socda Wabiga Bone ee Watampone (Lafaha) ee Koonfurta Sulawesi iyo dekedda Kolaka ee Southeast Sulawesi. Sulawesi Selatan, Nusa. South Sulawesi (Indonesia: Sulawesi Selatan; Bineseina: ᨔᨘᨒᨓᨙᨔᨗ ᨒᨕᨘᨈ) waa gobol ku yaal koonfurta galbeedka ee Sulawesi. Qaybaha jasiiradaha Selayar ayaa sidoo kale qayb ka ah gobolka. Caasimaddu waa Makassar. Gobolka waxaa xuduud u leh Central Sulawesi iyo Galbeedka Sulawesi oo waqooyiga, Gacanka Lafaha iyo koonfurta bari Sulawesi xagga bari, Makassar Strait galbeedka, iyo Badda Flores ee koonfurta. Tirakoobka 2010 ayaa lagu qiyaasay tirada dadka ku nool 8,032,551 taas oo ka dhigaysa South Sulawesi gobolka ugu badan ee ku yaal jasiiradda (46% dadweynaha Sulawesi waxay ku taal Koonfurta Sulawesi), gobolka lixaad ee ugu tirada badan Indonesia. Kooxaha qowmiyadeed ee ugu waaweyn ee South Sulawesi waa Bali, Makassarese, Toraja, iyo Mandar. Dhaqaalaha Gobolka ayaa ku salaysan beeraha, kalluumeysiga, iyo macdanta dahabka, magnesium, birta iyo birta kale. Burcad-badeedda, oo ah jasiirad indho-indhayn ah oo Indonesian ah oo laba-dhadhan ah, ayaa wali waxaa loo adeegsadaa Bali-yada iyo Makassarese, badanaaba ujeedooyinka isku-xirka, xamuulka, iyo kalluumeysiga ee ku yaala jasiiradaha Indonesia. Intii lagu jiray xilligii dahabiga ahaa ee ganacsiga xayawaanka, laga bilaabo qarniyadii 15aad ilaa 19aad, South Sulawesi waxay u adeegtey sida albaabka waddooyinka Maluku. Waxaa jiray tiro ka mid ah boqortooyo yar, oo ay ku jiraan laba caan ah, Boqortooyada Gowa meel u dhow Makassar iyo boqortooyadii Baalis ee ku taal Bone. Shirkadda Dutch East India (VOC) waxay bilowday inay ka shaqeyso gobolka qarnigii 15aad. VOC kadib markii ay isbahaysi la qaadatay amiirka Boliska, Arung Palakka, waxayna ku dhufteen Boqortooyada Gowa. Boqor Gowa, Sultan Hasanuddin ayaa lagu qasbay inuu saxiixo heshiis kaas oo si weyn u yareeyey awooda Bungaya Gowa. Tenggara Timur,. East Nusa Tenggara (Indonesia: Nusa Tenggara Timur - NTT) waa gobollada koonfureed ee Indonesia. Waxay ku taallaa qaybta bari ee Jasiiradda Lesser Sunda waxaana ku jira West Timor. Waxay leedahay aag guud oo ah 47,245.82 km2, tirada guud ee Tirakoobka 2010 waa 4,683,827; qiyaasta rasmiga ee ugu dambeysay bishii Janaayo 2014 waxay ahayd 5,070,746. Caasimadda gobolka waa Kupang on West Timor. Gobolka wuxuu ka kooban yahay in ka badan 500 jasiiradood, saddexda ugu weynna waa Flores, Sumba, iyo galbeedka galbeedka Timor (West Timor). Qaybta bariga Timor waa waddan madaxbannaan oo ka timaadda East Timor. Bariga Nusa Tenggara waa gobolka kaliya ee Indonesia halkaas oo Roomaanku u yahay diinta ugu weyn. Nusa Tenggara Timur, oo ku taal Indonesia, macnaheedu waa "jasiiradaha koonfur bari ee bari"; marka la barbardhigo Nusa Tenggara Barat, oo macnaheedu yahay "jasiiradaha galbeed ee koonfur bari" halkaas oo Lombok iyo Sumbawa ay ku yaalaan. Nusa Tenggara Barat. West Nusa Tenggara (Indonesia: Nusa Tenggara Barat - NTB) waa gobolka Indonesia. Waxay ka kooban tahay qaybta galbeedka ee Lesser Sunda Islands, marka laga reebo Bali oo ah gobolkeeda. Mataram, oo ku taal Lombok, waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee gobolka. Tirakoobkii 2010 ayaa dadweynaha ku qortay 4,496,855; qiyaasta ugu dambeysa (bishii Janaayo 2014) waa 4,702,389. [3] Goobta gobolka waa 19,708.79 km2. Labada jasiiradood ee ugu weyn gobolka ayaa ah Lombok oo galbeedka ah iyo jasiiradda Sumbawa ee kuyaal bari. Jasiiradaha Flores iyo Sumba waxay ka mid yihiin East Nusa Tenggara. Sumatera Utara,. Waqooyiga Sumatra (Indonesia: Sumatera Utara) waa gobolka Indonesia. Waxay ku taallaa waqooyi-galbeed ee jasiiradda Sumatra, caasimaddana waa Medan. Waqooyiga Sumatra waa gobolka afaraad ee ugu badan ee Indonesia ka dib West West, East Java iyo Central Java iyo gobolka ugu caansan Indonesia ee ka baxsan Java, iyada oo in ka badan 13.5 milyan oo qof deggan 2014. [2] Jambi. Jambi waa gobolka Indonesia. Waxay ku taallaa xeebta bari ee Sumatra bartamaha waxayna kuxirantahay Buuraha Barisan ee galbeedka. Caasimaddu waa Jambi. Gobolka ayaa leh aag dhul ah 50,058.16 km2, waxaana ku nool dad gaaraya 3,092,265 marka loo eego tirakoobka 2010; [3] bisha Janaayo 2014 tanina waxay kor u kacday 3,412,459. Gorontalo,. Gorontalo (Hulontalo) waa gobolka Indonesia oo ku taal jasiiradda Sulawesi. Waxaa la abuuray December 5, 2000. [4] Taariikh ahaan, waxa uu ahaa xarun faafinta Islaamka ee Indonesia. Intaa ka sokow, farshaxanka qurxinta iyo fanka qurxinta ee caadiga ah waa mid gaar ah sida Karawo, Upiya Karanji (Songkok Gorontalo) ama naanayste "Peci Gusdur" (Gusdur oo ah madaxweynaha 4aad ee Indonesia), iyo gabayada [5] (Gorontalo City waxaa kale oo loo yaqaan "Dhulka Laga Dhoofiyo Madina".) Gobolka Gorontalo wuxuu ku yaalaa xuduudaha (Gorontalo Peninsula) oo ku taal waqooyiga Sulawesi, oo ku yaalla galbeedka gobolka Waqooyiga Sulawesi. Goobta guud ee gobolku waa 12,435 kilomitir kilomitir (4,801 sq mi) oo leh dad 1,133,237 (2016), oo leh tiro dad ah 88 qof oo deggan km2. [6] Gorontalo waxaa inta badan ku noolyahay dhowr kooxood oo ka kooban Pohala'a kala duwan, oo ka mid ah Pohala'a Gorontalo (Ethnic Hulontalo), Pohala'a Suwawa (Ethnic Suwawa / Tuwawa), Pohala'a Limboto (Ethnic Limutu). Pohala'a Bolango (Ethnic Bulango / Bolango) iyo Pohala'a Atinggola (Ethnic Atinggola) ayaa sidoo kale lagu soocay qabiilooyinka Gorontalo (oo sidoo kale loo yaqaano Hulontalo, Gorontalese ama Gorontaloan). Waxaa la aaminsan yahay in fiditaanka qurba-joogta ee Gobolladaasi ay gaareen shan jeer dadka hadda ku sugan magaalada Gorontalo waxaana hadda lagu kala firiraa Indonesia iyo wadamo kale. Lampung,. Lampung waa gobolka Indonesia. Waxay ku taallaa dhinaca koonfureed ee jasiiradda Sumatra waxayna xuduud u tahay gobollada Bengkulu iyo Koonfurta Sumatra ilaa woqooyiga. Waa guriga asalka ah ee dadka Lampung, oo ku hadlaya luqadooda oo ay haystaan ​​warqad qoran. Caasimaddu waa Bandar Lampung. Gobolka waxaa ku nool dad tiradoodu ahayd 7,596,115 oo ka soo jeeda tirakoobkii 2010; [2] laga soo bilaabo Janaayo 2014, waxaa ku nool dad tiradoodu ahayd 7,972,246. Saddex rubuc ah dadka hadda ku nool Lampung ayaa ka soo degay Javanese, Madurese, iyo muhaajiriinta Balinese. Muhaajiriintaas ayaa labadoodaba u soo jeediyay dadaalkooda, iyaga oo raadinaya dhul intaa ka badan oo laga heli karo jasiiradaha dadku ku badan yihiin, iyo qayb ka mid ah barnaamijka isgaarsiinta ee dawlada dhexe, kaas oo Lampung uu ka mid ahaa meelaha ugu muhiimsan uguna muhimsan. Lampung waxaa badanaa loo yaqaanaa xasillooni darradeed. 10kii Maajo 2005, dhulgariirka 6.4 ayaa ku dhuftey gobolka. Duufaantii taariikhiga ah ee taariikhiga ah ee Krakatau, sannadkii 1883, ayaa waxyeelo ba'an ka soo gaadhay aagga. Maluku,. Maluku (Ingiriis: Moluccas) waa gobolka Indonesia. Waxay ka kooban tahay gobollada bartamaha iyo koonfurta ee jasiiradaha Maluku. Magaalo weyn iyo caasimadda gobolka Malaku waa Ambon oo ku taala xuduudda Ambon yar. Gobolka ayaa ku noolaa 1.533,506 Tirakoobkii 2010, qiyaasta ugu dambeysa (bishii Janaayo 2014) waa 1,708,190. Dhammaan jasiiradaha Maluku waxay qayb ka ahaayeen hal gobol laga bilaabo 1950 ilaa 1999. Sanadkii 1999 qaybta waqooyiga ee Maluku (kadibna waxaa ka kooban Malaku Utara Regency, Xeerarka Halmahera Tengah iyo Magaalada Ternate) ayaa u kala qaybiyay gobol gobol oo waqooyiga Maluku (Indonesia: Maluku Utara) Maluku Utara,. North Maluku (Indonesia: Maluku Utara) waa gobolka Indonesia. Waxay daboolaysaa qaybta waqooyiga ee jasiiradaha Maluku. Caasimadda gobolka waa Sofifi, Halmahera, iyo xarunta ugu weyn waa jasiiradda Ternate. Si kastaba ha ahaatee, jasiiradaha Maluku waxaa horay loo maamulay gobolka keliya, si kastaba ha ahaatee, sannadkii 1999 waxa loo kala qaybiyay laba gobol, iyada oo Waqooyiga Maluku laga abuuray qaybta waqooyiga ee gobolka Maluku. Papua (Irian Jaya). West Papua (Indonesia: Papua Barat) waa gobolka Indonesia. Waxay daboolaysaa labada galbeed galbeed ee jasiiradda New Guinea iyo jasiiradaha u dhow. Caasimada magaaladu waa Manokwari, inkastoo magaalda ugu wayni ay tahay Sorong, tirakoobkii 2010 wuxuu ku qornay dad tiradoodu tahay 760,855; [1] qiyaasta rasmiga ah ee rasmiga ah (sida Janaayo 2014) waa 877,437. Qaybta gobolka inteeda badani waxay joogtaa koonfurta Yaraanta, oo leh jasiirado yaryar oo yar yar sida jasiiradda Sajang ee waqooyiga dhexe. West Papua sidoo kale waa magaca loo isticmaalo Melanesians iyo Ururada NGO-yada si ay u cadeeyaan dhul ay sheegteen madax-bannaanidii 1961-kii, kadibna waxaa dib-u-dhigtay Indonesia waxaana lagu darey ka dib markii la isku af-gareeyey isku-kalsoonidii 1969. [3] Laga soo bilaabo 2014, magaca rasmiga ah ee kooxda siyaasadda ee matalaya dadweynaha Melanesian ee galbeedka New Guinea ee Melanesian Spearhead Group waa Dhaqdhaqaaqa Xoreynta ee Maraykanka ee West Papua (ULMWP). Si kooban, saraakiisha Indonesia iyo maamulayaasha waxay tixraacayaan gobolka marka ay yiraahdaan "West Papua"; halka dadka reer Melanesiiska ah, dhaqdhaqaaqa madaxbannaan iyo ururrada aan dowliga ahayn ay ka dhigan yihiin galbeedka New Guinea oo dhan. [4] West Papua (halkan waxaa lagu fahamsan yahay sida gobolka Indonesia) waxaa laga sameeyay qaybta galbeedka ee Papua bishii Febraayo 2003, markii hore oo lagu magacaabo West Irian Jaya (Indonesian: Irian Jaya Barat); waxay heshay magaceeda hadda sanadka 2007. Gobolka ayaa daboolaya Bird's Head (Doberai) iyo Bomberai peninsulas iyo jasiiradaha ku hareeraysan ee Raja Ampat. Iyadoo ay dadku yihiin 877,437 sanadka 2014, waxaa loo baahan yahay gobolka ugu tirada yar ee Indonesia marka laga reebo gobolka cusub ee Waqooyiga Kalimantan. Banteay Meanchey Province. Banteay Meanchey (Khmer: ครับ ของ เพื่อน, "IPA:" Fortress of Victory ") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia oo ku yaal waqooyi galbeed. Waxay xuduud u tahay gobollada Oddar Meanchey iyo Siem Reap oo ku yaal bari, Battambang koonfurta, waxayna xuduudaha caalamiga ah la wadaagaan Thailand dhinaca galbeed. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Serei Saophoan. Banteay Meanchey waa gobolka 13aad ee ugu wayn Cambodia. Iyadoo ay dadku yihiin 678,033, waxay u dhigantaa tobanka tobnaad ee ugu badan dadka. Magaalada Poipet ee galbeedka gobolka waa xuduud caalami ah oo u gudubtay Thailand. Banteay Meanchey waa mid ka mid ah sagaal gobol oo ka tirsan qaybta Tonle Sap Biosphere Reserve. [2] Sisophon. Serei Saophoan (Khmer: សិរីសភ័ណ, Khmer: [sehurria saopentyoə̯n], "Beautiful Freedom", waa magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn ee Banteay Meanchey iyo magaalooyinka afaraad ee ugu badan ee Cambodia, magaaladu waxay ka soocdaa Wadada Wadooyinka Cambodia 5 iyo Qaran Wadada 6 Magaca maamulku waa "Serei Sophon" sida ay dawladdu isticmaasho Magaca "Sisophon" oo badanaa loo isticmaalo waxaa laga soo qaatay "Thai" Si Si Sophon ah markii uu ku sugnaa xukunka Thai. darawaliinta tareenka iyo shaqaalahii gaadiidka badeecadaha ka soo qaada.Qodobka "Svay" lama garanayo, dadkeedu waa 61,482 tirakoobkii 1998-kii, wax yar ka badanaayeen 61,631 tirakoobkii 2008-dii, Qiyaastii afartan daqiiqo ka soo Sisophoon waxaa jira burbur macdan Khmer oo loo yaqaan Banteay Chmar. Battambang Province. Battambang (Khmer: Somali, IPA: [ˌyuat ɗɑm ɓɑːŋ], "Loss of Stick") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia oo ku yaala waqooyi galbeed. Gobollada xuduudaha waa Banteay Meanchey oo waqooyiga, Pursat xagga bari iyo koonfurta, Siem Reap oo waqooyi-bari, iyo Pailin oo galbeed ah. Woqooyiga iyo koonfuurta koonfureed ee xudduudaha galbeedka ee u dhexeeya galbeedka waxay qayb ka yihiin xuduudaha caalamiga ah ee Thailand. Intaa waxa dheer, Tonle Sap waxay qayb ka tahay xuddunta waqooyi-bari ee u dhexeeya Siem Reap iyo Pursat. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Battambang. Iyadoo ay dadku yihiin 1,036,523, waxay u dhigantaa gobolka saddexaad ee ugu badan. Dhulka dhulka, Battambang waa gobolka shanaad ee ugu weyn Cambodia. Battambang waa mid ka mid ah gobollada ka mid ah Kaydka Tonle Sap Biosphere Reserve. [1] Goobaha bariiska ee gobollada ayaa sababay dhaqaalaha beeraha oo kor u qaadaya "Rice Bowl of Cambodia". Gobolka waxaa ku yaal dhaqamo kala duwan iyo khayraadka dabiiciga ah. Qiyaastii boqolkiiba shan ee aagga waa jungle iyo buuro. Aaggu wuxuu leeyahay jawi kuleyl ah. Battambang. Battambang (Khmer): Batdâmbâng ama Krong Battambang (Magaalada Battambang) waa caasimadda gobolka Battambang ee waqooyiga galbeedka Cambodia. Waxaa aasaasay qarnigii 11-aad ee Khmer Empire, Battambang waa waddanka ugu horreeya ee bariiska soo saaraya ee dalka. Ku dhawaad ​​100 sano waxay ahayd xarun weyn oo ganacsi iyo caasimad gobolka Siamese ee gudaha Inner Cambodia (1795-1907), inkastoo had iyo jeer ay degeen Khmer, oo leh qowmiyado Vietnam, Lao, Thai iyo Chinese. Battambang ayaa weli ah xarun ka mid ah waqooyi-galbeed ee Cambodia, iyada oo gobolka la xidhiidha Phnom Penh iyo Thailand. Magaaladu waxay ku taallaa Wabiga Sangkae, oo ah aamusnaan, jidh yar oo biyo ah oo dabiici ah si toos ah ugu maraya Gobolka Battambang. Sida badan oo ka mid ah Cambodia, dhismaha Gumeysiga Faransiiska waa muuqaal muhiim ah oo magaalada ka mid ah, oo leh qaar ka mid ah tusaalooyinka ugu wanaagsan ee lagu ilaaliyo dalka. Xeerka saliida ee Iraq (2007). Sharciga Ciraaq ee Ciraaq, ayaa sidoo kale loo yaqaan sharciga Ciraaqiga Casriga ee Ciraaq wuxuu ahaa qayb sharci ah oo loo gudbiyey Golaha Wakiillada ee Ciraaq bishii Maajo 2007dii, kaas oo dhigay qaab nidaamsan oo loogu talagalay hannaanka saliidda ee Ciraaq. Sharcigu wuxuu bilaabmayaa markii golaha wasiirada Ciraaq ee Maraykanku taageereen sharciga cusub ee batroolka kaas oo loo qoondeeyay in uu siiyo shirkado shisheeye qandaraasyo muddo dheer ah iyo qaab-dhismeed sharciyeed oo ammaan ah oo ay sugayeen. Sharcigu wuxuu ku biiray ururrada shaqaalaha iyo ololaha caalamiga ah, oo sheegaya in soo saaridda saliiddu ay tahay inay ku sii jirto gacanta Ciraaqiyiinta. [2] Baarlamaanka Ciraaq, siyaasiyiin, wasiiradii hore iyo baarlamanka shidaalka ayaa ugu baaqay barlamaanka Ciraaq inay diidaan sharciyada shidaal baarista ee Ciraaq, ka baqaya in sharciga cusubi sii kala qaybiyo waddanka mar horeba goobjoog ka ahaato dagaalada sokeeye. Bishii Abriil 28, 2007, wadatashiyo ayaa isku dayay in ay dhexdhexaad ka noqdaan in ka badan 60 mas'uul oo saliideed ah oo saliida ah oo dib u eegis ku sameeynaya biilka qaanuunka ee Ciraaq qoraalka ah ee ku yaalla Imaaraadka Carabta. Laakiin khilaafku wuxuu caddeeyay baahida loo qabo wadahadal dheeraad ah oo ku saabsan sharciga la soo jeediyay ee wadahadal ku jiray muddo ku dhowaad siddeed bilood, ka dibna riixay xukuumadda Ciraaq iyada oo aan ka ahayn qodobbo muhiim ah. [4] Bishii Disember 2, 2007, maamulka Bush ayaa ka walaacsan in guulaha ammaan ee dhawaan laga gaaray Ciraaq laga yaabo inay wiiqi karto sii wadista siyaasadeed, waxayna bilowday inay cadaadiso xukuumadda Ciraaq si ay u dhameeyaan sharciga dib u habeynta muddo lix bilood ah 30kii Juun 2008, koox ka socota la taliyayaal Maraykan ah oo ay hogaaminayeen koox yar oo ka tirsan Wasaaradda Arrimaha Dibadda ayaa qayb muhiim ah ka qaatay samaynta qandaraasyo ka dhexeeya dawladda Ciraaq iyo shan shirkadood oo waaweyn oo saliideed ah si ay u horumariyaan qaar ka mid ah goobaha ugu ballaaran ee Ciraaq. 6] Bishii Juun 2008, Wasaaradda Batroolka Ciraaq waxay ku dhawaaqday qorshayaal ah in ay sii wadaan qandaraasyada yar-yar ama laba-sano ee qandaraasyada aan la bixin shirkadaha Exxon Mobil, Shell, Total iyo BP - mar ay wada-hawlgalayaasha shirkadda Ciraaq u furtay - iyo Chevron iyo shirkado yaryar Adeegyada Ciraaq ee ugu ballaaran. [7] Qaar ka mid ah golaha Senate-ka Mareykanka ayaa ku dhaleeceeyay heshiiska, isaga oo ku dooday in ay caqabad ku noqotay dadaalada lagu soo afjarayo sharciyada qashinka. Ilaa July 1, 2008, xukuumadda Ciraaq waxay martiqaad rasmi ah u dirtay shirkadaha shisheeye Isniinta si ay gacan uga gaystaan ​​kor u qaadista wax soo saarka saliidaha waaweyn ee dalka, laga bilaabo tartan caalami ah oo lagu heli karo kaydka saddexaad ee adduunka ugu weyn. Laga soo bilaabo bishii Febraayo 2009, Ciraaq waxay "macaansatay" shuruudaha ay bixiyeen shirkadaha shidaalka ee caalamiga ah oo doonaya in ay kobciyaan kaydka dalka ee tusaalaha ugu horreeya ee isbedelka caalamiga ah ee awoodda oo bilowda in lagu mariyo warshadaha saliidda. Ciraaq, oo horay uqalantay 45 shirkadood oo ku saabsan mashaariicda shidaalka, ayaa qorshaynaya in ay ku bixiso qandaraasyo lix qaybood oo horumarineed ah iyo afar aan horumarineed oo lagu bixiyo shatiyaddiisa labaad ee wareega Diseembar. Nidaamka maaliyadeed ee batroolka. Nidaamka maaliyadeed ee batroolka ee waddanka waa shuruuc sharciyeed, qawaaniin iyo heshiisyo lagu maareeyo faa'iidooyinka dhaqaale ee ka yimaada sahaminta batroolka iyo wax soo saarka. Nidaamku wuxuu nidaamiyaa macaamilada u dhexeeya hay'adda siyaasadeed iyo hay'adaha sharciga ah. [1] Shirkad ganacsi ama sharci ah oo ku jirta shaxdani badiyaa waa shidaal saliideed ah, laba ama in ka badan oo shirkado ah ayaa abuuri kara iskaashiyo si loogu wadaago khatarta dhaqaale iyo caasimada maalgashiga. Inkasta oo batroolka, saliida iyo gaasta, iyo hydrocarbons ma aha khayraadka macdanta farsamada, ereyga xuquuqda macdanta waxaa loo isticmaalaa in lagu tilmaamo xuquuqda ka faa'iidaysiga shidaalka iyo gaaska ee dhulka hoostiisa. Onshore, ee dalka Mareykanka, mulkiiluhu wuxuu leeyahay xuquuq gaar ah oo ku saabsan xuquuqda macdanta, meelo kale guud ahaan dawladu waxay leedahay. [1] Sababtan awgeed, habka maaliyadeed ee Maraykanku wuu ka duwan yahay dalalka kale. Nidaamka ruqsadaha batroolka ee waddanka waxaa laga yaabaa in loo tixgeliyo in la dhexgalo nidaamka maaliyadeed, si kastaba ha ahaatee, nidaamka shati-baarista wuxuu leeyahay shaqadiisa gaarka ah: in la siiyo xuquuqda batrool baaris iyo wax soo saarka ganacsiga. Sababtoo ah waddan kasta wuxuu leeyahay sharciyo kala duwan, waxaa jira aragtiyo kala duwan oo ah nidaamyo maaliyadeed oo kala duwan sida waddamo adduunka ah oo leh kheyraad shidaal ah, laakiin nidaamyada ayaa weli loo kala qaybin karaa sifooyinka caadiga ah. Dhiirigelinta bixinta canshuur khaas ah oo ku saabsan waxsoosaarka batroolka ayaa ku salaysan aragtida kirada [2] iyo u malaynaya in khayraadka saliidda iyo gaaska ay bixiyaan kiro khayraad kiro ah (kiro dhaqaale) [3] Ereyga "kiro khayraad" wuxuu muujinayaa farqiga u dhaxeeya qiimaha hydrocarbons laga soo saaro deebaajiga iyo kharashyada guud ee sahaminta iyo soo saarista shinnirada, oo la mid ah faa'iido badan. Ijaarada khayraadka waxaa lagu qaybin doonaa gobolka iyo shirkadaha shidaalka ee ku hawlan soo saaridda shidaal-baarista shidaalka. Kirooyinka waa in ay soo celiyaan kharashyada ay sameeyaan shirkadaha, waxay siiyaan shirkad faa'iido ah waxayna bixiyaan dakhliga dowladda (US mulkiilaha) si loogu magdhabo khayraadka dabiiciga ah. Canshuurta dakhliga iyo canshuurta gaarka ah ee batroolka ee gobolka ayaa laga yaabaa inay sidoo kale dalbadaan oo ay qaadaan kireeyaalka kheyraadka. Waddamada intooda badan, xulashada walxaha khidmadaha iyo canshuuraha hoos ku taxan ayaa quseya, dalal aad u yar, haddii ay jiraan, waxay fuliyeen dhammaan qodobada. Waxaa jira dhadhan kala duwan: gunno saxeexan, gunno helitaan, iibinta saliidda koowaad, gunnada wax soo saarka [4] Lacagta saxeexa waa lacag ujro ah oo waqtigeedu ku eg yahay meeleynta iyo helitaanka liisan, iyadoo loo eegin guulaha dhaqaale ee qandaraaslaha ama liisanka. Dhammaan dawladaha oo idil ma isticmaalaan gunno, laakiin dawladu waxay ka qaadi kartaa lacag yar oo lagu hirgelinayo codsiyada liisanka. Canshuuraha shirkadu waa canshuurta dakhliga ee shirkadda loo isticmaalo wadamo badan, sidoo kale waxay sidoo kale khuseeyaan shirkadaha shidaalka. Royalties waa qaybo ka mid ah hydrokarbons soo saara xaq u leh gobolka martigelinta. Gobolku wuxuu ku heshiin karaa shatiyada si uu u qaato nooc ama lacag caddaan ah. Nidaamkani wuxuu khuseeyaa labada saliifeed iyo gaaska dabiiciga ah, labadaba nidaamyada shatiga iyo heshiisyada shuruudaha. Qaybta heshiiska shuruudaha wax-soo-saarka ayaa dejiya qaybta wax-soo-saarka ee u dhaxeeya qandaraaslaha (yada) iyo gobolka ama shidaalka shidaalka ee gobolka. Caadi ahaan, badi wax soo saarka hore ayaa loo qoondeeyn doonaa dib u soo celinta kharashyada ku baxaya horumarinta qandaraaslaha (saliidda), halka gobolka uu helo qaybta kordhaysa ee wax soosaarka ka dib marka kharashka la soo celiyo (saliid faa'iido). Kani waa heshiis gaar ah oo qandaraasle ah. Kani waa canshuurta nidaamka ruqsadda bixinta, si loo canshuuro saamiga sare ee kirada khayraadka. Boqortooyada Midowday (UK), waxaa loo yaqaan 'Canshuurta Dakhliga Batroolka' (PRT), halka boqolkiiba 50% canshuur laga jarayo saliid walba. Noorway, canshuurta gaarka ah waxay noqon kartaa ilaa 50% korodhka 28% canshuurta shirkadaha, hase yeeshee, dakhliga iyo canshuuraha waxaa lagu xisaabiyaa dhammaan qaybaha shirkadaha ay shirkadu ka qaybqaadato, iyo khasaarooyinka waxaa loo gudbin karaa sanadihii hore. Sidan oo kale, faa'iidada ka imanaysa hal shidaal ayaa laga dhigi karaa luminta khasaare kale oo baaxad leh, kaas oo hoos u dhigaya culayska canshuurta ugu sarreeya. [8] Tani waa waddanka gaarka ah ee UK, waa canshuur 30%. Danta 'ring-ka' ayaa ka hortagtaa faa'iidada cashuurta laga yaabo in la yareeyo khasaaraha shirkadda shidaalku ay ka heysato hawlaha kale. [9] Marka la eego nidaamka maaliyadeed ee Norwey, canshuurta CO2 ayaa la bixiyaa cabitaan kasta miisaanka gaaska iyo gaaska la gubay ama si toos ah loogu siiyay hawada qadka shanta ah. Waxaa loo qoondeeyey kharashka howl-gabka, taas oo hoos u dhigeysa canshuurta kale ee gobolka la siinayo. [8] Dakhliga Dakhliga Tooska ah ee Gobolka Tusaale ahaan, hirgalinta gaarka ah ee dawladu qaadato waa Dakhliga Dhaqaale ee Dakhliga Tooska ah ee Gobolka (SDFI), Dawlada Noorwiijiga oo si toos ah leh saamiyada sahaminta iyo wax soo saarka shidaalka ee ku yaalla shinniga [Inkasta oo SDFI ay bixiso saameyn la mid ah royalties, looma xisaabinaynin sida dawladdu leedahay, oo ay sababtay in qorshahan uu sidoo kale gobolka u hayo in uu gacan ka geysto maalgashiga isla maal-gashiga marka ay qaataan saamigooda dakhliga. 8] Qiimaha dhulka ayaa ah khidmaad sanadle ah, oo la bixiyo per kilomitir ama laba jibbaaran oo ay ku jirto shatiga ama degaanka. Nooca lacagta noocan ah waxaa loo adeegsadaa Brazil [5] marxaladda sahaminta, [6] iyo tirooyinka wax soosaarka ee waaweyn, oo loo yaqaan 'Occupation or Retention Fees' [7] Nidaamka maaliyadeed ee Norwey, waxaa loo yaqaanaa lacagta kirada dhulka oo kaliya ayaa lagu bixiyaa "ruqsadaha baasaboorka", iyo goobaha sahaminta ka hor Qorshaha Horumarinta iyo Hawlgabka ee loo gudbiyo xukuumadda. Haddii shirkad shidaal ay heshay dhamaan ama qeybo ka mid ah goobaha sahaminta ee danta yar, degaanka waxaa laga dhigi karaa gobolka, si loo badbaadiyo khidmadaha. Wadamada kale ee ku riyaaqaya qarashka duleedka waxaa ka mid ah Algeria, Angola, Benin, Cameroon, Mauritania. [7] Dawladaha maaliyadeed ee dawlad goboleedku u leeyihiin xuquuqda macdanta, dawladaha ayaa guud ahaan soo xushay mid ka mid ah laba nooc oo nidaamka ruqsadda ah: nidaam dhimman ama nidaam qandaraas. Mabda'a nidaamka liisanka shahaadiga ah ayaa ah in dawladu ay ku wareejinayso lahaanshaha ilaha khayraadka ku yaala shirkad ganacsi, inta badan iskaashatada shirkadaha. Shirkadaha ayaa hela xuquuqda gaarka ah ee soo saaridda saliidda iyo gaasta dabiiciga ah meel qeexan muddo kooban. Haddii in ka badan hal shirkad ah lagu meeleeyo liisan, dawladdu waxay bixin doontaa heshiis wadajir ah oo wada shaqeynaya kaas oo sheegaya in wada-hawlgal kasta oo wadaag ah. Shirkadaha mid ka mid ah ayaa inta badan loo xilsaaray doorka shirkadda, kuwaas oo qabanaya shaqada dhabta ah iyaga oo matalaya kooxda. [11] Qandaraasyada wada-shaqeynta - Qandaraaslaha wuxuu magdhowgiisa ku helaa marka la eego walxo cayriin laga soo qaado dhulka, saliida iyo / ama gaaska. Qandaraasyada Adeegyada - Guud ahaan, qandaraaslayaasha waxaa lagu bixiyaa lacag caddaan ah oo adeegyadooda ah, xiriirada adeegga saafiga ah waxaa lagu heshiiyey magdhow go'an, iyadoo adeegga khatarta qandaraasyadu qandaraaslaha qandaraaslayaashu oggol yihiin in ay wadaagaan khatarta iyada oo la xiriirinaysa magdhow si loo helo guusha mashruuca. Qandaraasyada iibsashada - Qandaraasyadu waxay leeyihiin ikhtiyaarka qandaraaslaha si ay u iibsadaan batroolka uu soo saaro mashruuca shuruudaha qaarkood. Noocani wuxuu qandaraas ku leeyahay Iran. [12] Qandaraasyada taageerada farsamada - Tani waa nooca qandaraaska loo isticmaalo mashaariic horumarineed oo ku saabsan mashaariicda horumarinta ee saliidaha horeba wax soo saarka, ujeeddada mashruuc waxaa laga yaabaa in ay kor u qaaddo qalabka wax soo saarka, si loogu daro kaabayaal dheeraad ah iwm. Christine Lagarde. Christine Madeleine Odette Lagarde (French: [kʁistin madlɛn ɔdɛt laɡaʁd]; née Lallouette, IPA: [laluɛt]; dhashay 1 Janaayo 1956) waa garyaqaan Faransiis ah iyo siyaasi ah oo ahaa Agaasimaha Guud ee Hay'adda Lacagta Adduunka) laga soo bilaabo 5 Luulyo 2011. Markii hore, waxay kala wareegtay wasaaradaha kala duwan ee wasaaradda Faransiiska: waxay ahayd Wasaaradda Dhaqaalaha, Maaliyadda iyo Shaqada, Wasiirka Beeraha iyo Kalluumaysiga iyo Wasaaradda Ganacsiga ee Dawladda Dominique de Villepin. Lagarde waxay ahayd haweeneydii ugu horreysey ee noqota Wasiirka Maaliyadda ee dhaqaalaha G8 waana haweeneydii ugu horreysay ee hoggaamisa IMF. Laanta La-Dagaalanka iyo La-shaqaynta Shaqaalaha, Lagarde waxay ahayd guddoomiyihii ugu horreeyay ee dumarka shirkadda weyn ee sharciga ah ee Baker & McKenzie, intii u dhaxaysay 1999 iyo 2004. 16kii Nofembar 2009, Maaliyadda Maaliyaddu waxay kaalinta ugu sarreysa u tahay Wasiirka Maaliyadda ee ugu qiimaha badan Yurub. 28-kii Juun 2011, waxaa loo magacaabay MDF soo socota ee IMF muddo shan sano ah, laga bilaabo 5-Julaay 2011, [2] [3] [4] bedelashada Dominique Strauss-Kahn. Ballankeeduna waa 11-aad oo isku xigta ee Yurub ah oo loogu talagalay IMF. Sanadkii 2014, Lagarde ayaa kaalinta 5-aad ee adduunka ugu awoodda badan aduunka ugu gashay joornaalka Forbes. Waxaa dib loo doortay shan sanno oo shanta sano ah, laga bilaabo 5 July 2016, oo ah musharaxa keli ah oo loo magacaabay Agaasimaha Guud. Sanadkii 2017, Forbes waxay ku soo xigtey Lambarka 8-aad ee ay ku leedahay liiska 100-ka ee Aduunka ugu xoogan. Dhal Xasan. Dhal Xasan waa Laf kamid ah beel weenta Eelaay. Dhal Xasan Asal ahaan waxa ay ku abtirsadaan Beesha JIjeele. Hase ahaatee waxa ay kamid yihiin beel weenta Sharafta iyo ciziga badan ee Eelaay. Dhal Xasan Waxa ey degaan gobolka bay Ee koofurgalbeed Soomaliya. Dad badan ayaa is weydiinayo Dhal xasan Maxaa Eelaay kadhigay iyaga oo Asal ahaan ku abtirsada Beesha Jijeele. Asalka Beeshu waa JIjeele Xarmage Reer Wabar Makaraan Cilmi. Wabar makaraan Cilmi wuxuu ahaa wabarka guud ee Beesha Jijeele. Makaraan cilmi Waxa uu qabay Xasano oo Ahayd naag u dhalatay Beel weenta Eelaay. Naasiye. Xasano waa hooyada Shirmooge Makaraan, Cumar Makaraan iyo Cabdalle Makaraan. Waxaa dhacday Maalin maalmaha kamid ah ayaa waxa Dhacday in shir weyn eey yeeshan beesha Jijeele shirkaas oo lagaga xayuubiyay Xilkii wabarnimo uu uhayay Beesha Jijeele. Xilka waxaa Lagu wareejiyay Walaakiisi kayaraa Oola oran jiray Xalane Cilmi. waxaa La soo weeraray gurigiisi waxaana ladhacay dhamaan Hantidiisi. Wabarka Ayaa Isaga Sootagay Xaruntiisi Oo ku tiilay Deegaanka Quracjoome ee Gobolka Bakool. waxa uu Soo aaday Dhankaa iyo Gabolka Bay. Halkaasi oo Wiilkiisi Shirmooge Oo xiligaasi Xoolo ula soo guuray. Kadib Markuu Yimid gobolka bay waxaa halkaas Kusoo Dhobeeyay Malaaqa Beel weenta Eelaay aha gobka Raxween/Reewun. Malaaqaas oo Katalinjiray waa gaas Bay,Bakool, Gedo, Jubada Hoose, Jubada Dhexe, iyo Shabeelada Hoose. Wabarka waxaa loo Sameeyay Dib u dajin waxaana Waxaa lasiiyay Dhul. Dhulaas oo Kakooban Dhul beereed iyo keyn Xooluhu daaqaan. Dhal xasan waxa ey degtaa dulka ugu barwaaqada badan lehna bohol dheer taas oo biyaheedu marnaba gurin iyo waro aad u fara badan. Dhul beereedka dhalxasan waxa waxaa lagu magacaabaa uurka iyo adable Dhal Xasan Waxa eey Kakooban Labo OO kala ah Dhal Xasan waxa ey degtaa deegaanada kala ah Kampong Cham Province. Kampong Cham (Khmer: ครับ ดาวน์โหลด, IPA: [kɑmpɔːŋ caːm], "Port of the Chams") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia oo ku yaal bartamaha hoose ee biyaha wabiga ee reer Mexico. Waxay xuduud u tahay gobollada Kampong Chhnang ee galbeedka, Kampong Thom iyo Kratié waqooyiga, Tbong Khmum oo ku taal bariga, iyo Prey Veng iyo Kandal oo koonfur ah. Kampong Cham waxaa si rasmi ah loogu kala qaybiyay laba gobol oo ku yaalla 31-kii Disembar 2013-kii taas oo ay dad badani u arkeen inay yihiin dhaqdhaqaaq siyaasadeed oo ay ka soo horjeedaan xisbiga talada haya. [2] [3] Dhammaan dhulka galbeed ee reer Mekongi waxay ku sugnaayeen Kampong Cham halka bariga wabiga uu noqday gobolka Tbong Khmum. Ka hor inta aan la gaarin, Kampong Cham waxay u sii dheerayd dhinaca bari ee xuduuda caalamiga ah ee Vietnam, waxay ahayd gobolka 11aad ee ugu ballaadhan Cambodia, waxaana ku nool dad 1,680,694, oo ah gobolka labaad ee ugu dad badan dalka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Kampong Cham. Kampong Cham (city). Kampong Cham (Khmer: ក្រុង កំពង់ចាម) waa caasimadda caasimadda Kampong Cham ee bariga Cambodia. Waa magaalada 12aad ee ugu weyn Cambodia oo leh dad ka kooban 41,468 qof (2010) waxayna ku yaalaan Webiga Mekong. Kampong Cham waa 124 kilomitir waqooyi galbeed oo ka timi Phnom Penh waxaana lagu gaari karaa markab ama asphalt road. Waxay qiyaastii 2.5 saacadood gaari ama 2.5 saacadood ka qaadan doonta doonta laga soo bilaabo Phnom Penh ilaa magaalada Kampong Cham. Goobta juqraafi waa 12.00 ° N, 105.46 ° E. Magaaladu waxay ku xiran tahay degmada Tbong khmum oo ah buundada Kizuna, oo ah kii ugu horreeyey ee Cambodia si ay u soo saaraan Mekong. Kampong Chhnang Province. Kampong Chhnang (Khmer: ครับ ไม่ เหลื่อน, A [: [kɑmpɔːŋ cʰnaːŋ], "Port of Pottery") waa mid ka mid ah gobollada dhexe (Khaag) ee Cambodia. Gobollada deriska ah (oo woqooyi gaaban yihiin) Kampong Thom, Kampong Cham, Kandal, Kampong Speu iyo Pursat. Magaalada caasimadda ah ee Kampong Chhnang waa Kampong Chhnang. [1] [2] Kampong Speu Province. Kampong Speu (Khmer: ความ ความ ครับ, [Kɑmpɔːŋ spɨː], "Starfruit Port") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay xuduud u tahay gobollada Pursat iyo Kompong Chhnang ee waqooyiga, Kandal ilaa bari, Takeo ilaa koonfur bari, Kampot koonfurta iyo Koh Kong xagga galbeedka. Caasimadiisa waa magaalada Kompong Speu. Kampong Thom Province. Kampong Thom (Khmer: កំពង់ធំ, IPA: [kɑmpɔːŋ tgytom], "Great Port") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay xuduud u tahay gobollada Siem Reap ee waqooyi-galbeed, Preah Vihear oo waqooyiga, Stung Treng ilaa waqooyi-bari, Kratie oo ku taal bariga, Kampong Cham, Kampong Chhnang koonfurta, iyo Tonle Sap galbeed. Caasimadda gobolka waa Stung Saen, oo ah magaalo ku dhowaad 30,000 oo qof oo jooga bangiyada Stung River. Kampong Thom waa gobolka labaad ee ugu weyn gobolka Cambodia. Waxaa jira tiro ka mid ah goobaha muhiimka ah ee Angkorian ee aagga, oo ay ku jiraan Prasat Sambor Prei Kuk iyo Prasat Andet. Mid ka mid ah sagaal gobol oo xuduud la leh Tonle Sap Lake, Kampong Thom wuxuu ka mid yahay Tonlé Sap Biosphere Reserve. Kampot Province. Kampot (Khmer: Fikradaha IPA: [kɑmpɔːt]) waa gobol (koonfur galbeed) gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay xuduud u tahay gobollada Koh Kong iyo Kampong Speu xagga waqooyiga, Takeo iyo Kep iyo Vietnam oo ku yaal bari iyo Sihanoukville xagga galbeedka. Koonfureed waxay leedahay xeebta qiyaastii 45 km oo ku taal Gacanka Thailand. [2] Waa hodan ku yaal dhulalka dhulka la beero oo hooseeya oo leh kheyraad dabiici ah oo badan. Caasimaddu waa magaalada Kampot. Gobolka Kampot waxaa ku nool dad tiradoodu ahayd 627,884 [3] 2010 waxaana ka kooban siddeed degmo oo u qaybsan 92 bulsho oo leh 477 tuulo. [4] Touk meas City wuxuu ku yaalaa Gobolka Kampot. Kandal Province. Kandal (Khmer: កណ្ដាល, "Central") is a province (khaet) of Cambodia located in the southeast portion of the country. It borders the provinces of Kampong Speu and Takeo to the west, Kampong Chhnang and Kampong Cham to the north, Prey Veng to the east, and shares an international border with Vietnam to the south. Its capital and largest city is Ta Khmao, which is 20 km south of Phnom Penh. Kandal is one of the wealthier provinces in the country. Kep Province. Kep (Liban) ayaa sidoo kale loo yaqaanaa Kaeb (Khmer: רני, "Saddle") oo si rasmi ah loo yaqaan "Gobolka Kep" (Gobolka Kunet) waa gobolka ugu yar (khaak) ee Cambodia [2] oo daboolaya 336 km2 (130 sq mi) oo ah 40,280. [1] Waa mid ka mid ah gobollada ugu caansan Cambodian, oo ay weheliso Pailin, Sihanoukville iyo Tboung Khmum, oo ay abuureen Decree 22-keedii 2008-dii, taas oo kala soocday degmada Kep oo ka tirsan gobolka Kampot, iyo sidoo kale samaynta xudduudaha gobollada.] Waa labada gobol ee ugu yar uguna hooseeya ee Cambodia. Caasimada gobolka waa Degmada Kep oo gobolka waxaa ku jira Park Kep National Park. Koh Kong Province. Koh Kong (Khmer: Kalluumeysatada; [kɑh koŋ], "Kong Island") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Magaca waxaa loola jeedaa "Gobolka Kumung Island". Caasimadiisa waa Khemarak Phoumin. Gobolka ayaa loo yaqaan Patchanta Khiri Khet (Thai: ปัจจันต คิรี เขต ร; Thai: [pàt.tɕan.tàʔ kʰi.riː.kʰèːt]) laga bilaabo 1795 ilaa 1904. Kratié Province. Kratié ama Kraches (Khmer: Mashruuca IPA: [krɑceh], "Powder Cosmetic") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia oo ku yaal waqooyi-bari. Waxay xuddun u tahay Stung Treng ilaa waqooyiga, Mondulkiri bari, Kampong Thom iyo Kampong Cham galbeedka, iyo Tbong Khmum iyo Vietnam dhinaca koonfureed. Caasimadda gobolka waa magaalada Kratié oo ku taal degmada Kratié. Mondulkiri Province. Mondulkiri, oo si rasmi ah u furta Mondul Kiri (Khmer: មណ្ឌលគិរី, IPA: "Mountain of Mandala"), waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Xeebta gobalka Kratié ee galbeedka, Stung Treng ilaa waqooyi-galbeed, Ratanakiri oo waqooyi iyo waddanka Vietnam oo ah bariga iyo koonfuurta, waa gobolka ugu caansan ee ku nool waddanka inkasta oo ay ugu weyntahay dhulka. Gobolka waxaa la abuuray 1961 laga bilaabo qaybta bariga ee gobolka Kratié. Caasimaddu waa magaalada Senmonorom. Oddar Meanchey Province. Oddar Meanchey (Khmer: Waxay xuduud u tahay gobollada Banteay Meanchey xagga galbeedka, Siem Reap koonfurta iyo Preah Vihear xagga bariga. Xuduuda waqooyiga ee waqooyiga ayaa ka dhigan tahay qayb ka mid ah xuduudaha caalamiga ah ee Cambodia la leh Thailand. Caasimaddu waa magaalada Samraong. Tbong Khmum Province. Tboung Khmum (Khmer: កេត្ត ត្បូងឃ្មុំ, IPA: "Amber") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia oo ku yaal bartamaha hoose ee biyaha wabiga ee reer Mexico. Waxay xuduud u tahay gobollada Kampong Cham ee galbeedka, Kratié ee waqooyiga, Prey Veng koonfurta, waxayna wadaagaan xuddun caalami ah oo ay la wadaagto Vietnam. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Suong. Magaca gobolka wuxuu ka kooban yahay labo eray Khmer, tboung (mira, jewel qaali ah) iyo khmum (shinni), taas oo wadajir ah macnaheedu yahay "booge". Degmada Tboung Khmum ayaa la sameeyey kadib markii Gobolka Kampong Cham lagu kala qaybiyay labo decree oo amar ah oo ku yaala dekedda King Norodom Sihamoni oo lagu soo bandhigay ra'iisal wasaare Hun Sen. Codsi ka timid xukuumadda Hun Sissa ayaa kala qaybisay gobolka, taas oo ujeedkeedu ahaa Ujeedada hagaajinta waxtarka maamulka ee gobolka weyn, ayaa la sameeyay kadib markii Xisbigii UDUB ee Xisbiga Khartoum (CPP) uu gobolka ka lumay mucaaradka doorashadii July 2013. CPP waxay ku guuleysatay sideed ka mid ah kuraasta 18-aad ee Golaha dadwaynaha ee gobolka Hunix ee guriga. 10 degmo oo ku sugnaa gobolka Khambong Cham ayaa si weyn ugu codeeyay xisbiga Cambodia National Rescue Party, oo uu hogaamiyo Sam Rainsy, halka shan ka mid ah lixda degmo ee Kampong Cham ay ka dhisteen si loo dhiso gobolka Tboung Khmum ayaa si adag ugu guuleystay CPP. Attapeu Province. Attapeu (Lao: ອັດ ຕະ ປື) waa gobolka Liibiya ee koonfur bari ee dalka. Waqooyiga waxaa ku xiga Sekong, oo galbeed ka ah gobollada Champassak. Dhanka bariga, Roobka Annamite ee kala Duwan ayaa kala soocaya Attapeu oo ka socda Vietnam. Waxay xuduud u tahay Cambodia koonfurta. Waxay leedahay shan degmo (Samakkixay, Xaysetha, Sanamxay, Sanxay, iyo Phouvong) oo ka kooban qiyaastii 1,032 kilomitir kilomitir (398 sq mi) oo leh dad tiradoodu tahay 139,628 ilaa 2015. Magaalada caasimaddu waxay ku taalaa Attapeu (Muang Samakkixay). Waxaa loo yaqaan 'dhul gogoldhig'. Waxaa jira laba qaybood oo kala duwan: Biyaha Dong Ampham Forest (200,000 ha) iyo Xepaine Forest [1] Qeyb weyn oo gobolka ka mid ah ayaa maamula Dong Ampham National Conservation Area. Bokeo Province. Hua Khong, oo macnihiisu yahay "Madaxa Mekong") [1] waa gobolka waqooyiga ee dalka Liibiya. Waa gobolka ugu yar iyo kuwa ugu yar ee dalka ku nool. [2] Gobolka Bokeo wuxuu daboolayaa aagagga 6,196 square kilomitir (2,392 sq mi). Gobolka Boko Xuduudka Luang Namtha ee waqooyi-bari, Gobolka Oudomxai ee bari, Gobolka Xeebignabli ee koonfurta, iyo Thailand ilaa koonfur galbeed iyo Burma oo galbeed iyo waqooyi-galbeed. Gobolka ayaa leh shan degmo (Houay Xay, Tonfeung, Meung, Phaodom iyo Paktha) waxayna hodan ku yihiin dhagaxyo qaali ah iyo mid yar. Caasimadda gobolka Bokeo waa Houayxay on webiga Mekonga. Gobolka ayaa qayb ka ah "Saddex-xagalka Golden", marka la maro Myanmar iyo Thailand. [3] Waxaa jira 34 kooxo qowmiyadeed. Houay Xay waa magaalo xuduud la leh Thailand iyo xarun dhaqaale ee gobolka. Bolikhamxai Province. Bolikhamsay (sidoo kale Borikhamxay, Lao) waa gobol ka mid ah Laos, oo ku yaalla bartamaha dalka. Pakxanh, Thaphabath, Pakkading, Borikhan, Viengthong iyo Khamkheu waa degaannadooda, Pakdana waa caasimadeeda. [1] Gobolka sidoo kale wuxuu ku nool yahay Namuun 2 Dam, mashruuca korontada ugu weyn ee dalka. [2] Gobolka Bolikhamsai, oo ka mid ah gobollada Laos, [3] waxay daboolayaan aag 14,863 kilomitir oo karoon (5,739 sq mi). Gobolka Woqooyi-galbeed waxay xuduudda xuduudaha Xiangkhuang ku dhufatay waqooyi-galbeed, woqooyiga Vietnam, gobolka Khammouan ee koonfurta, iyo tii reer galbeed. Gobolka waxaa ka mid ah Rugta Annamite, oo u fidisa bari ilaa Vietnam, halka galbeedku ay yihiin Webiga Mekong iyo Thailand. 3,700 kilomitir oo kiilomitir (1,400 sq mi), Goobta Ilaalinta Dhaqan-beelka Qaranka ee Nakai-Nam ee Qaranka ee Badbaadinta Biyaha ee Bolikamsai iyo Khammouane waa tan saddexaad ee ugu weyn ee la ilaaliyo ee kuyaala Liibiya. Alexandria Governorate. Alexandria Governorate (Carabi Carabi: محافظة الإسكندرية Muḥāfẓet El Eskenderiya) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha Masar. Magaalada Alexandria wuxuu ahaa taariikh ahaan caasimadda Masar tan iyo aasaaskii Fustat, oo markii dambe ka soo degtay Qaahira, maanta gudoomiyaha gobolka ayaa loo tixgeliyaa kaalinta labaad ee muhiimka ah ka dib markii uu Qaahira guddoomiye u ahaa. Waxay ku taallaa waqooyiga dalka, si toos ah badda, taas oo ka dhigaysa mid ka mid ah meelaha ugu muhiimsan ee Masar. Qaahira, Port Said iyo Suez, Alexandria waa mid ka mid ah afar ka mid ah guddoomiyayaasha gobollada ee degmooyinka sidoo kale. Caasimadda caasimadda waa magaalada Alexandria, oo ah magaalada labaad ee ugu weyn Masar. Maamul goboleedka Alexandria ayaa ku yaala xeebta Dhexe ee xeebta waxayna u fidsan tahay illaa 70 km waqooyi-galbeed ee Nile Delta. Guddoomiyuhu wuxuu ku xiran yahay Badda Mediterranean ee waqooyiga, Gobollada Ceel Beerta ee koonfurta iyo bari iyo Matrouh guddoomiye galbeed. Wadarta cabbirka guud ee wareega Alexandria waa ku dhawaad ​​2818 km2. Waxa uu leeyahay dekedda ugu muhiimsan ee Masar, waana gobolka labaad ee ugu wayn ee magaalooyinka ee ku nool dadweynaha in ka badan afar milyan iyo badh (4,799,740 bishii March 2015) iyo tirada dadweynaha oo dhan 1700 oo kiilomitir oo kiilomitiga ah sida ay qabto Hay'adda Dhexe ee Iskaashatada Dadweynaha iyo Tirakoobka (CAPMAS). Alexandria wuxuu leeyahay juquraafi juqraafi ah iyo jawi khafiif ah. Waxaa sidoo kale loo arkaa guddoomiyihin warshadeed kaas oo 40% ka mid ah warshadaha Masaarida ay ku badan yihiin, gaar ahaan kiimikooyinka, cuntada, rinjiga iyo walxaha iyo sidoo kale warshadaha batroolka iyo Bacriminta Aswan Governorate. Aswan Governorate (Egyptian Carabi: محافظة أسوان Muḥāfẓet Aswān) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha Masar. Gudaha gobollada koonfureed ee Upper Egypt, caasimaddiisu waa Aswan. Gobollada Aswan waxay xuduud ka dhigeysaa Qena waqooyiga, Gobalka Badda Cas ee bari, Gobalka New Valley Governorate ee galbeedka, iyo Suudaan Waqooyiga Koonfureed. Waxay leedahay dad ka kooban 1,394,687 qof (2014), waxayna ku nool yihiin aag 62,726 km². Champasak Province. Champasak (ama Champassak, Champasack - Lao: ຈໍາ ປາ ສັກ [càmpàːsák]) waa gobol ku yaal galbeedka galbeed, oo u dhow xudduudaha Thailand iyo Cambodia. Waa mid ka mid ah saddexda maamul ee ku guuleystay boqortooyada Lao Lan Xang. Sida tirakoobka 2015, waxaa ku nool dad tiradoodu tahay 694,023. Caasimaddu waa Pakse, laakiin waxay magaceeda ka qaadataa Champasak, caasimadii hore ee boqortooyada Champasak. Champasak waxaa xuddun u ah gobolka Salavan waqooyiga, Gobolka Sekong oo waqooyi-bari, gobolka Attapeu oo ku yaal bari, Kamboodiya koonfur, iyo Thailand galbeedka. Webiga Mekong ayaa ka kooban qayb ka mid ah xudduuda u dhaxeysa Thailand iyo waxa uu ka kooban yahay Si Phan Don (Afar Kunna) oo ku yaalla koonfurta gobolka, xuduudda la leh Cambodia. Champasak ayaa door muhiim ah ka ciyaartay taariikhda Siam iyo Laos, iyadoo dagaalo isdaba joog ah ay ka dhacaan gudaha iyo hareeraha Champasak [1] Dhaxalka dhaqanka ee hodanka ah waxaa ka mid ah dhismayaasha qadiimka ah iyo dhismaha gumeysiga Faransiiska. Champasak wuxuu leeyahay 20 wat (temples), sida Wat Phou, Wat Luang, iyo Wat Tham Fai. Dolphins Freshwater iyo biyaha wabiyada badan ee gobolka waa dalxiisyada dalxiiska. [1] Afar.. Gobolka Afar (Afar: Qafar, Amharic: አፋር ክልል) waa mid ka mid ah sagaal gobo gobol (kililoch) oo Itoobiyaan ah, waana dhulkii dadka reer Afar. Markii hore waxaa loo yaqaanaa Gobolka 2, caasimadeeda cusub ee 2007-dii waa magaaladii dhawaan la dhisay ee Semera, oo ku taal wadada Awash-Assab. Saddexda Afar ee Afar, oo ah dhinaca waqooyiga taas oo ah Depression Depression, waa qayb ka mid ah Dooxada Great Rift ee Itoobiya, oo ku taal waqooyiga gobolka. Waxay leedahay dhibka ugu hooseeya ee Itoobiya iyo mid ka mid ah kuwa ugu hooseeya Afrika. Qaybta koonfureed ee gobolka waxay ka kooban tahay dooxada webiga Awash, taas oo ku foorarsatay xaafado kala duwan oo ku yaal xudduudaha Jabuuti iyo Jabuuti. Meelaha kale ee la arki karo waxaa ka mid ah Beerta Qaranka ee Awash iyo Yangudi Rassa. Gambela. Gambela ama Gambella, (Amharic: ጋምቤላ) oo sidoo kale loo yaqaano gobolka Gambela, waa mid ka mid ah sagaal qol oo kala ah (kililoch) ee Itoobiya. Markii hore loo yaqaan "Region 12", caasimaddeedu waa Gambela. Gobolka wuxuu ku yaalaa inta u dhexeysa Baro iyo Akobo Rivers, iyadoo qaybta galbeed ay ka mid tahay Baro. Gambela waa Gambela National Park, oo ku dhowaad 5,061 kilomitir oo kiiloomitir ah ama 17% dhulka Territory. Southern Nations, Nationalities, and Peoples' Region. Gobollada Koonfureed, Muwaadiniinta, iyo Dadkaba (oo inta badan loo soo gaabiyo SNNPR; Amharic: የደቡብ ብሔር ብሔረሰቦችና ህዝቦች ክልል) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo ku salaysan gobollo (kililoch) ee Itoobiya. Waxaa la sameeyay iskudhaf 5 kililoch, oo lagu magacaabo Gobollada 7 ilaa 11, ka dib doorashooyinka gobollada ee 21kii Juun 1992. [4] Caasimaddu waa Awaas. SNNPR waxay xuddun u tahay Kenya koonfurta (oo ay ku jirto qayb yar oo ka mid ah Lake Turkana), Ilemi Triangle (gobol ay sheeganayaan Kenya iyo Koonfurta Suudaan) xagga koonfur galbeed, Koonfurta Suudaan galbeedka, gobolka Gambela ee waqooyi galbeed, iyo Itoobiyaanka Oromo ee waqooyi iyo bari. Ka sokow Awaas, magaalooyinka iyo magaalooyinka waaweyn ee gobolka waxaa ka mid ah Sodo, Arba Minch, Bonga, Chencha, Dila, Irgalem, Mizan Teferi, Wendo, Welkite, Durame, Hosaena iyo Worabe. Harari. Harari (Amharic: ሓкр;;; reer Harari ah. Hore ee la magac baxay Gobolka 13, caasimaddeedu waa Harar. Waxay leedahay dhul yar oo ka mid ah dawladaha Itoobiya. Iyadoo ku saleysan Tirakoobka 2007 oo ay samaysay Wakaaladda Dhexe ee Haya'da Dhexe (CSA), Harari waxay leedahay dad tiradoodu tahay 183,415, kuwaas oo 92,316 ay ahaayeen rag iyo 91,099 haween. Gobolkaan waa kan kaliya ee Itoobiya oo dadka badidoodu ay ku nool yihiin magaalooyinka: 99,368 ama 54.18% dadweynaha waa dad deggan magaalada. Iyada oo qiyaastii 311,25 kilomitir oo laba jibaaran ah, gobolkani wuxuu leeyahay qiyaastii qiyaastii 589,05 qof oo halkii kilomitir laba jibaaran. Gobollada oo idil 46,169 qoys ayaa la tiriyey, taas oo keentay celcelis ahaan gobolka 3.9 qof qoys, qoysaska magaalooyinka oo leh celcelis 3.4 iyo qoysaska miyiga ah 4.6 qof. Ururada qowmiyadeed ee gobolka waxaa ka mid ah Oromo (56.41%), Amxaarada (22.77%), Harari (8.65%), Guryaha (4.34%), Soomaaliga (3.87%), Tigray (1.53%), iyo Argobba (1.26%). Luuqadaha laga hadlo waxaa ka mid ah Oromiffa (56.84%), Amxaar (27.53%), Harari (7.33%), Soomaali (3.70%), iyo Guruure (2.91%). Diinta Muwaadiniinta Mudaaharaadayaasha ah ee Muslimiintu waa 68.99%, 27.1% waa Orthodox Ethiopian, 3.4% Protestant, 0.3% Catholic, iyo 0.2% raacayaasha diimaha kale. Dadweynaha ayaa loo qoondeeyey inay noqdaan 246,000 oo ka mid ah 2017. [2] Tirakoobkii hore, oo lagu qabtay 1994, ayaa dadweynaha gobolka waxaa la sheegay inay yihiin 131,139, kuwaas oo 65,550 ay ahaayeen rag iyo 65,589 haween ah. Waqtiga tirakoobkaas, 76,378 ama 58.24% dadku waxay ku noolyihiin magaalooyinka. Ururada qowmiyadeed ee gobolka oo lagu diiwaan-geliyey tirakoobkii hore waxaa ka mid ahaa Oromo (52.3%), Amxaarada (32.6%), Harari (7.1%), Gaajada (3.2%), Tigray (1.71%), iyo Soomaali (1.68%). Afqanistaan ​​(49.79%), Amxaar (36.97%), Harari (7.61%), Guruka (1.13%) iyo Tigrinya (1.13%) Qaybta diineed ee dadweynaha gobolka ayaa tilmaamey in 60.28% ay yihiin Muslim, 38.09% Itoobiya Orthodox, 0.94% Protestant, iyo 0.46% Catholic. [4] Sida laga soo xigtay CSA, illaa iyo 2004, 73.28% dadweynaha ayaa heley biyo ammaan ah oo ammaan ah, kuwaas oo 39.83% ay ahaayeen dadka miyiga ah iyo 95.28% magaalooyinka. Qiimaha astaamaha kale ee lagu soo warramey ee ku saabsan heerka nolosha ee gobolka Afar 2005 waxaa ka mid ah kuwan soo socda: 5.7% dadku waxay ku dhacaan maalka ugu hooseeya; ragga wax akhriska ee ragga waa 78.4% iyo dumarka 54.9%; iyo heerarka dhimashada carruurta ee gobolku waa 66 dhimasho dhallaan 1,000 qof oo dhalasho ah, oo ka yar celceliska heer qaran ee 77; ugu yaraan badh ka mid ah dhimashooyinkan waxay ka dhaceen bilaha ugu horreeya nolosha dhallaanka. Oromia. Oromiya (Oromiya oo ku qoran luqada Oromo, Amharic: ኦሮሚያ) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo ku yaalla gobollada Itoobiya, oo ku yaalla 284,538 kilomitir square. [3] Waxaa xuddun u ah gobolka Soomaalida ee bari; gobolka Amhara, gobolka Afar iyo gobolka Benishangul-Gahay ee waqooyiga; Koonfurta Suudaan, Gobolka Gambela, iyo Koonfureedka, Dhalooyinka, iyo Gobollada Jubbooyinka; iyo Kenya koonfurta. Tirakoobka 2011-ka ayaa sheegay in tirada dadka Oromia ay tahay 32,993,933; taasoo ka dhigaysa gobolka ugu weyn ee dadweynaha. Oromiya waxaa ku jira Gobolka Arsi hore oo ay weheliyaan qaybo ka mid ah Bale, Hararghe, Ilubaabor, Kaffa, Shewa, Sidamo, iyo Welgo. Magaalooyinka iyo magaalooyinka muhiimka ah ee Oromo waa: Adama, Ambo, Asella, Bishoftu, Chiro, Dembidolo, Begi, Fiche, Gimbi, Robe, Goba, Dello Buna, Jimma, Metu, Negel Boran, Moyale, Nekemte, Shashamane, Haramaaya iyo Waliso, Shambuu, Nedjo, Burayyuu, Sabbata, Gutin, Gida Ayana, Haro, Batu Benishangul-Gumuz. Benishangul-Gumuz (Amharic: Վንሻንጉል ጉሙዝ), oo sidoo kale loo yaqaano Benshangul / Gumuz, waa mid ka mid ah sagaal qabiil oo kala ah (kililoch) ee Itoobiya. Waxaa hore loo yaqaanaa Gobolka 6. Gobolka caasimadda waa Assosa. Ka dib markii la ansixiyay dastuurkii 1995, gobolka waxaa laga sameeyay qaybta galbeed ee gobolka Gojjam (qaybta waqooyiga ee Abay River), iyo qaybta waqooyi-galbeed ee Gobolka Welgo (qaybta koonfureed ee Abay). Magaca gobolka wuxuu ka yimid laba kooxood oo asal ah - Berta (oo sidoo kale loo yaqaan Benishangul) iyo Gumuza. Gobolka ayaa la kulantay caqabado waaweyn xagga horumarka dhaqaale, sababtoo ah la'aanta gaadiidka iyo isgaarsiinta isgaarsiinta. Wabiga Abay (Blue Nile) wuxuu u qaybiyaa Benishangul-Gumuz, mana jirin buundo u dhexeysa ilaa 2012. Wadada weyn ee isku xirta Metekel Zone iyo Asosa Zone waxaa dhisey Shirkadda Shirkadda Shiinaha ee 2012-kii. Wadadu waxay leedahay 365- buundada mitir ee ka gudubta Abay. Maalmahan waa fududahay in la safo caasimada gobalka ee Assosa iyo Gilgil Beles, oo ah caasimadda Metekel Zone. Markii hore waa inuu u safraa Wollega iyo Gojjam ee gobollada deriska ah ee Oromiya iyo Amhara, oo u jirta masaafo dhan 1,250 kilomitir, laakiin hadda waxay ku dhowaad 378 kiiloomitir waddada iyo buundada cusub. Xaaladaha safarka ee aagagga dhexdiisa way kala duwanyihiin, hase yeeshee inta badan waa kuwo sabool ah oo khalkhalsanaaya xilli roobaadka. [3] 28kii Luuliyo 2009, Hay'adda Gaadiidka Rakaabka ee Gobollada ayaa la soo wariyay in ka badan 600 oo ka mid ah 800 oo kilomitir waddooyinka guud ee cimilada lagu hagaajiyay kharashka 11.5 milyan oo birr ah, iyo 447 kiilo waddo oo dheeraad ah oo la dhisay. Somali. Dowladda Itoobiya waxay sheegtay in ay ka mid tahay wadamada Itoobiya, Ethiopia iyo Eritrea. Gobolka ayaa xuduud ka dhigaya waddamada Itoobiya ee Afar, magaalada Dire Dawa (Diridhawa), Oromiya galbeedka, iyo sidoo kale Jabuuti oo waqooyiga, Soomaaliya oo ku taal waqooyiga, bari, koonfurta, iyo Kenya ilaa koonfur galbeed. Jigjiga wuxuu ahaa caasimadda Gobolka Geeska Afrika. Caasimadu waxay ahayd Godeeshiyo tan iyo 1994-dii. Bishii Abriil 1994, caasimadda waxaa loo wareejiyay Jigjiga iyadoo loo eegayo tixgelin siyaasadeed. [2] Magaalooyinka waaweyn iyo magaalooyinka waaweyn waxaa ka mid ah Degehabur, Kebri Beyah, Kebri Dahar, Godey, Shilavo, Tuli Guleed, Feer-Feer, Kelafo, Werder, Filtu, Moyale, iyo Shinile. Amhara. Amxaar (Amharic: አማራ) waa mid ka mid ah sagaal qabiil oo kala ah (kililoch) ee Itoobiya, oo ay ku jiraan dadka reer Amxaarada. Horaantii loo yaqaan Gobolka 3, caasimaddeedu waa Bahir Dar. Itoobiya oo ah biyaha ugu weyn gudaha biyaha, Lake Tana, oo ah isha biyaha webiga Blue Nile, waxay ku taallaa gudaha magaalada Amhara. Gobolka sidoo kale waxaa ku jira Beerta Qaranka ee Semien Mountains, oo ay ku jiraan Ras Dashan, meesha ugu sarraysa ee Itoobiya. Amhara waxa ay xuddun u tahay gobolka Sudaan galbeed iyo waqooyi-galbeed, iyo dhinaca kale ee gobollada kale ee Ethiopia: Tigray waqooyiga, Afar ilaa bari, Benishangul-Gumuz oo galbeedka iyo koonfur galbeed, iyo Oromo oo koonfurta ah. Dawladda Amxaaradu waxay ka kooban tahay laanta fulinta, oo uu hoggaaminayo Madaxweynaha; laanta sharci-dejinta, oo ka kooban Guddiga Gobolka; iyo qaybta garsoorka, oo uu hoggaamiyo Maxkamadda Sare ee gobolka. Tigray. Gobolka Tigray (Geez: Magaalo rasmi ah): Magaca rasmiga ah: Garsoore: Garsoore: Duqa Magaalada Tigray, "Tigray National Regional") waa waqooyiga ugu wayn ee sagaal gobol (kililat) ee Itoobiya. Tigray waa dhulkii Tigrayanka, Irob iyo Kunama. Tigray waxaa kale oo loo yaqaanaa Gobolka 1 sida ku cad dastuurka federaalka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Mekelle. Tigray waa meesha 5aad ee ugu weyn ee degaanka, 5-aad ee ugu tirada badan, iyo 6-aad ee ugu baahsan 9-ka gobol ee gobolka. Luqadda rasmiga ee Tigray waa Tigrinya. Tigray wuxuu ku yaalaa inta u dhaxeysa 12 ° -15 ° N iyo 36 ° 30 '- 40 ° 30' E waxayna ka kooban tahay 53,638 kilomitir kilomitir (20,710 sq m) [3]; Waqooyiga, waxa ay xuduud u tahay gobolka Eritrea, oo galbeed kaga dhufatey Sudan (Kassala iyo Qadarif gobollada), dhinaca koonfureed ilaa koonfureed Amhara, iyo dhinaca bari ilaa Afar Kiilaan. Tigray waxay leedahay ca. 4.3 milyan oo qof. Qaybta ugu weyn ee dadweynaha (80%) waa beeraley, taasoo ka dhigan 46% wax soo saarka guud ee gudaha dalka (2002/03). Dhulalka (11.5% dəgʷəa, 40.5% wäyna däga) waxay leeyihiin cufnaanta dadka ugu badan, gaar ahaan bariga iyo bartamaha Tigray. Dhulka hoose ee Tigray (Qiälla) wuxuu ka kooban yahay 48% Tigray. Tigray waxaa xuddun u ah Eritrea dhanka waqooyiga, Suudaan galbeed, gobolka Afar iyo bariga, iyo gobolka Amhara koonfur iyo koonfur-galbeed [4] Magaalooyinka waaweyn waxaa ka mid ah Adigrat, Aksum, Shire, Humera, Adwa, Alamata, Wukro, Maychew, Sheraro, Abiy Adi, Korem, Qwiha, Hawzen, Mekoni iyo Zalambessa. Waxaa sidoo kale jira magaaladii taariikhiga ah ee Yeha. Xukuumadda Tigray waxay ka kooban tahay laanta fulinta, oo uu hoggaaminayo Madaxweynaha; laanta sharci-dejinta, oo ka kooban Guddiga Gobolka; iyo qaybta garsoorka, oo uu hoggaamiyo Maxkamadda Sare ee gobolka. Dhibaatooyinka Venezuela (2012). Dhibaato dhaqaale iyo siyaasadeed ayaa ka jirey Venezuela tan iyo sanadkii 2010 iyada oo madaxweynihii Hugo Chavez uu sii waday madaxtinimada hadda ee Nicolás Maduro. Xaaladda hadda jirta ayaa ah dhibaatada dhaqaale ee ugu xun ee taariikhda Venezuela [21] iyo mid ka mid ah dhibaatooyinka ugu xun ee ku dhacay Ameerika. [22] [23] Dhibaatadu waxay ahayd natiijadii ka dhalatay siyaasadaha Bolivarian Revolution's policies [24] oo ka bilaabmay maamulka Chavez. 2-dii Juun 2010, ayuu Madaxweyne Chavez ku dhawaaqay "dagaal dhaqaale" sababo la xiriira sii kordhaya ee ka jirta Venezuela. [1] Dhibaatada ka jirta gobolka Maduro ayaa sii xumaatay, iyadoo sii kordheysa sababtoo ah sicirka hoos u dhaca sicirka hoos u dhaca horraantii 2015. [25] [25] [26] Dhibaatada dhaqaale ee qaran iyo qarameedka intii u dhexaysay 2013 iyo 2017 waxay ka daran yihiin kuwa Maraykanka intii lagu jiray Duufaan Ba'an, ama Ruush, Cuba, iyo Albania ka dib burburkii wada-xaajoodka [27] [28] Sannadihii ugu danbeeyay, sicir-bararka sicirka sicirka sicirka ee sicirka ayaa kacay kumanaan iyo kumanaan dhibcood, halka dhaqaalaha uu ku dhacay qiyaastii 20% sanadkiiba. [29] Gaajada ayaa kor u kacday markii la ogaaday in baadhitaanka nolosha Venezuela (ENCOVI) ay ku dhowaad 75% dadweynaha ay lumiyeen celcelis ahaan ugu yaraan 8.7 kg (19.4 lb) oo miisaankoodu yahay sabab la'aan la'aanta nafaqo haboon. [30] Sida laga soo xigtay daraasaddan oo lagu daabacay 2018, saddex jaamacadood oo Venezuela, ku dhawaad ​​90% dadka reer Venezuela waxay hadda ku nool yihiin faqri. [31] Dhibaatada ayaa saamaysay nolosha celceliska Venezuela heerar kala duwan. Musuqmaasuq siyaasadeed, gaabin Venezuela, xidhitaanka shirkadaha, shaqa la'aanta, sii xumaanta wax soo saarka iyo ku tiirsanaanta sare ee saliidu waa dhibaatooyin kale oo ka qayb qaatay dhibaatada ka sii dareysa. Marka laga hadlayo dembiga, Venezuela waa mid ka mid ah dalalka adduunka ugu qalqa badan, iyadoo dilka dilka ah ee 2015 ee 90 qofkiiba 100,000 qof sida lagu sheegay Rabshadaha Rabshadaha Venezuela (marka loo eego 5 qofkiiba 100,000 ee Maraykanka) Houaphanh Province. Gobolka Houaphanh (Laotian: Goobta [kʰwɛ̌ːŋ hwǎː pʰán]) waa gobolka Bariga Dhexe. Laga soo bilaabo 2015 waxay lahayd dad ah 289,393 qof. Caasimaddu waxay ku taalaa Sam Neua. Gobolka Houaphanh wuxuu daboolayaa aag 16,500 oo kiilomitir oo isku wareeg ah (6,400 sq mi). Gobolka waxaa xuduud u leh Vietnam oo woqooyi, bari iyo koonfur, Gobolka Xiangkhuang koonfur iyo koonfur galbeed, iyo Gobolka Luang Prabang galbeed. Dhulku waa mid adag, oo leh kayn cidhiidhi ah oo badan oo ka mid ah gobolka, gaar ahaan dhanka galbeedka. Waddada ugu weyn ee waddanku ka socdo waa Route 6. Wabiyadaha ugu muhiimsan waa Song Ma, oo ka soo baxaya Vietnam, oo ka gudbaya tuulada Ban Muang-Et, iyo Nam Sam, oo magaalooyinka Sam Neua iyo Sam Tai been on. Gobolka waa hoyga Viengxay godadka, shabakad ballaaran oo moobiil ah oo loo isticmaalo Pathet Lao, iyo Park Hintang Archaeological Park, mid ka mid ah goobaha ugu muhiimsan ee taariikhda taariikha waqooyiga ee Laos, oo lagu magacaabo megaliths. Houaphanh waa mid ka mid ah meelaha ugu saboolsan ee Laos laakiin wuxuu leeyahay muuqaal muuqaal iyo caadooyin qurux badan. Khammouane Province. Khammouane ama Khammouan (Lao: ຄໍາ ມ່ວນ) waa gobolka Liibiya, oo ku yaal bartamaha dalka. Caasimaddeedu waxay ku taal Thakhek. Gobolka Khammouane wuxuu daboolayaa aag 16.315 kilomitir oo isku wareeg ah (6,299 sq m) iyo badiyaa dhul dhul ah. Gobolka waxaa xuduud u leh Gobolka Bolikhamsai ilaa waqooyiga iyo waqooyi-galbeed, Vietnam oo ku yaal bariga, gobolka Savannakhet koonfurta, iyo barta galbeed ee Thailand. Wareegyo badan ayaa dhex maraya gobolka si ay ugu biiraan Webiga Mekong. Meelaha ugu badan ee ku yaalla Nakai-Nam Theunun ee Ilaalinta Biyuufaha Badbaadinta Biyaha waa mid muhiim ah oo quudiya bakhaaro badan oo ka mid ah meheradaha iyo sidoo kale sameynta aagga qaboojinta ee Nam Theun 2, oo ah mashruuca tamarta ugu wayn ee kuyaala Liibiya. Xe Bangfay, Nam Hinboun iyo Nam Theunun waa wabiyada ugu waaweyn ee gobolka. Qayb ka mid ah gawaarida Thakhek - Tan Ap ayaa ka gudbi lahaa gobolka si ay ula xariirtaan Tareenka Waqooyi-Koonfureed ee Tansaani Railway, Quote Bngniga, Vietnam iyadoo loo marayo MUP Giạ Pass. Luang Namtha Province. Luang Namtha (Lao Lao, macno ahaan "Royal Sugar Palm" ama "Green River River") waa gobolka Liibiya oo ku yaal waqooyiga dalka. Laga soo bilaabo 1966 ilaa 1976 waxaa la sameeyay Bokeo, gobolka Houakhong. Gobolka Luang Namtha wuxuu daboolayaa aag 9,325 kilomitir oo isku wareeg ah (3,600 sq mi). Magaalada caasimadda waa Luang Namtha. Gobolka ayaa xuduud la leh Yunnan, Shiinaha waqooyiga, gobolka Oudomxai bari iyo koonfur, gobolka Bokeo ilaa koonfur galbeed, iyo Shan State, Burma ilaa galbeed. Gobolka waxaa ku jira Aagga Xayawaanka Ilaalinta Beeraha ee Nam Ha Qaran oo waa mid ka mid ah sonkorta ugu weyn ee la soo saaro iyo xargaha badeecadaha la soo saaro ee la yiraahdo Laos oo leh warshado badan. Waxaa jira 20 tuulo oo Muang Sing, oo ay ku jiraan Wat Sing Jai iyo Wat Namkeo. Matxafka Luang Namtha Museum wuxuu ku yaalaa Luang Namtha. Luang Prabang Province. Luang Prabang (sidoo kale Louangphabang, Lao Lopez) waa gobolka Liibiya, oo ku yaal waqooyiga dalka. Magaaladda caasimadda oo magaceedu yahay Luang Prabang, waxay ahayd caasimadda Lane Xang Boqortooyada intii lagu jiray qarniyadii 13aad iyo 16aad. Tan iyo 1995-dii UNESCO oo loo yaqaan 'World Heritage Site' oo loogu talagalay mashaariicda gaarka ah ee dhismaha, diinta iyo dhaqanka, isweydaarsiga miyiga iyo magaalooyinka horumariya qarniyo badan, oo ay ku jiraan saamaynta gumeysiga faransiiska intii lagu jiray qarniyadii 19aad iyo 20aad. Gobolka waxaa ku yaal 12 degmo, Luang Prabang, Xieng Ngeun, Nan, Pak Ou, Nambak, Ngoi, Pakseng, Phonxay, Chomphet, Viengkham iyo Phoukhouny. Madxafka Boqortooyada, matxafka qaran ee caasimadda, iyo Kaydka Dabiiciga ah ee Phou Loei ayaa ah goobo muhiim ah. Meelaha laga arki karo ee gobolka waa Wat Xieng Thong, Wat Wisunarat, Wat Sen, Wat Xieng Muan, iyo Wat Manorom. Sannadka Cusub ee loo yaqaan "Lao New Year" waxaa lagu dabaaldegaa Abriil sida Bun Bun Pi Mai. Oudomxay Province. Oudomxay (beddelaad: Oudômxai ama Moung Xai; [1] Lao: Wadani waa gobolka Liibiya, oo ku yaal waqooyi-galbeed ee dalka. Caasimada gobolka waa Muang Xai. Gobolka Oudomseay wuxuu daboolayaa aagga 15,370 kilomitir oo isku wareeg ah (5,930 sq m). Gobolka waqooyi, Gobolka Phongsali ee waqooyi-bari, Gobolka Luang Prabang ee bari iyo koonfur-bari, gobolka Xingignabli ee koonfurta iyo koonfur-galbeed, gobolka Bokeo ee galbeedka, iyo Gobolka Luang Namtha ee waqooyi-galbeed. Muuqaalka sawirada ee Oudomxay waa buur, inta u dhaxaysa 300-1,800 mitir (980-5,910 ft) oo ka sarraysa heerka badda. Oudomxay waxay leedahay saliid, cusbo, zinc, antimony, dhuxul madow, kaolin iyo kaydka birta. Isku dayga lagu xakameynayo beerashada digirta ee gobalka gobolka waxaa lagu sameeyey mashruuca Xakamaynta Xoolaha ee Narcotics, oo loo sameeyay 1990-yadii. Ka sokow bariiska, dalagyada muhiimka ah waa dalag, galley, miro, khudaar, cassava (maniok), sonkorta, tubaakada, suufka, shaaha iyo lawska. Sannadkii 2004, qiyaastii 10,000 oo tan oo ah sonkor ah iyo 45,000 tan oo galley ah ayaa la soo saaray. Phongsaly Province. Phôngsali (Lao Lao) waa gobolka Liibiya, oo ku yaalla waqooyiga xudduuda badan ee dalka. Caasimadda gobolka waa magaalada Phoenix. Phôngsali waxay ku taalaa inta udhaxeysa Yunnan (Shiinaha), iyo Gobolka Benti ee Gobolka Vietnam. Dhaqankeeda ayaa sidaas awgeed taariikh ahaan si weyn u saameeyay Shiinaha. [1] Gobolka Phongsali wuxuu daboolayaa aag 16,270 kilomitir oo isku wareeg ah (6,280 sq m), kaas oo 77% uu leeyahay daboolka kaynta. Gobolka ayaa xuduud u ah Shiinaha ilaa woqooyiga iyo galbeedka, Vietnam oo ah bari, gobolka Luang Prabang ee koonfurta, iyo gobolka Oudomxai koonfur galbeed. Buuraha ugu sareeya ee gobolka Phou Doychy oo kor u qaadaya 1,842 mitir (6,043 ft) Meelaha la ilaaliyo ee gobolka waxaa ka mid ah Phou Dene Din Aagga Qaranka ee Badbaadada Biyolojiga iyo Aagga Ilaalinta Nam Lan [2] Beeraha waa meesha ugu weyn ee dadka gobolka. Phôngsali waa saldhigga ganacsiga asaasiga ah ee u dhexeeya Laos iyo Shiinaha, dhoofinta qoryaha iyo soo dejinta dhowr nooc oo alaab ah. Sainyabuli Province. Xayabuli (Faransiiska: Xaignabouli; Faralnimo kale: Xaignabouri, Xayaboury, Sayabouli, Sayabouri) [1] waa gobolka Liibiya, oo ku yaal waqooyi-galbeed ee dalka. Gobolka Xayabuli wuxuu daboolayaa aag 16.389 kilomitir oo isku wareeg ah (6,328 sq mi). Gobolka ayaa xuduud ka ah gobolka Bokeo iyo gobolka Oudomxai ee waqooyiga, gobolka Luang Prabang iyo gobolka Vientiane oo bari ah, iyo (oo koofurta saacadda ah) ee gobolka Thai ee Loei, Phitsanulok, Uttaradit, Nan iyo Phayao. Xayabuli waa gobolka keliya ee Laotian ah oo gabi ahaanba galbeedka wabiga Irong. (Gobolka Champasak waxaa kale oo ku yaala galbeedka Woqooyiga Mekong oo ay ka mid yihiin Mounlapamok, Soukama iyo Phontong.) Gobolka waa dhul aad u buuran oo leh Luang Prabang Range si qoto dheer u socda jidka waqooyi-koonfur iyo xuduudaha dabiiciga ah ee xeebaha Thailand. Magaalada Sainyabuli waa caasimadda gobolka. Xayabuli waxay leedahay xaddiga ugu weyn ee maroodiga ee ku yaala Laos. Gobolka ayaa hodan ku ah alwaax iyo lignite, waxaana loo tixgeliyaa dambiilaha bariiska ee waqooyiga Laos, tan iyo inta badan gobollada woqooyiga ay aad u buuran yihiin si ay u koraan bariiska ku filan. Dalagyada kale ee muhiimka ah waxaa ka mid ah galleyda, liinta, suufka, lawska, sisinta, sonkorta iyo khudaarta sida qajaarka, kaabajka, iyo digirta. Salavan Province. Salavan (sidoo kale Saravane, Lao: ສາ ລະ ວັນ) waa gobolka Liibiya, oo ku yaal koonfurta dalka. Magaciisa hore waxa uu ahaa Saravan oo lagu beddelay Thais for Salavan 1828. Waxay ka mid ahayd Boqortooyada Champasak ee aag la yiraah Muang Mang oo ku noolaa beelaha laga tirada badan yahay ee Mon-Khimer. Salavan wuxuu daboolayaa aag 16.389 kilomitir oo isku wareeg ah (6,328 sq m). Gobolka xuduudka gobolka Savannakhet ee waqooyiga, woqooyiga Vietnam, gobolka Xekong ee koonfur bari, gobolka Champasak koonfurta iyo Thailand galbeed. Qeybta dhexe ee gobolka waxay ku taala Bolter Plateau, taas oo ah beer muhiim ah beeraha Carabiya sida qoob ka sarreeya. Qeybta galbeed ee gobolka Salavan waxaa laga soo dejiyey Webiga Mekong halka qaybta bariga ahna ay xadidan tahay xuduudda Lao-Vietnamese. Savannakhet Province. Laos. Magaca ayaa ka soo jeeda Savanh Nakhone ("xaafadda jannada" ama "dhulka bacriminta ku haboon beeraha") magaca rasmiga ah ee gobolka. Waxay u dhigtaa macnaha isku midka ah Nakhon Sawan, oo ah magaalo ku taal Thailand. Gobolka wuxuu ku yaalaa qaybta koonfureed ee dalka waana gobolka ugu weyn ee ku yaala Liibiya. Waxay xuduud la leedahay gobolka Khammouane ee waqooyiga, Quảng Trị iyo Thiixa Thiên-Huế gobalka Vietnam oo ku yaal bari, gobolka salavan ee koonfurta, iyo Nakhon Phanom iyo gobollada Mukhtahan ee reer galbeedka. Tuugada labaad ee Thai-Lao Friendship Bridge ee ku yaala Mekong waxay isku xiraan Gobolka Mukdahan ee Thailand iyadoo Savannakhet ee Laos. Caasimadeeda, Savannakhet, oo sidoo kale loo yaqaan Kaysone Phomvihane ama Muang Khanthabouly waa magaalada labaad ee ugu muhiimsan magaalada Lao Vientiane. Waxay ka dhigtaa boosteejo muhiim ah oo u dhaxaysa Thailand iyo Vietnam. Gobolka Bolhamama iyo Khammouane, Gobolka Savannakhet waa mid ka mid ah meelaha ugu badan ee tubaakada ee dalka Liibiya. Waxay leedahay ilo badan oo dabiici ah. Sepon waa meeyadii ugu weynayd ee ku taal dalka Liibiya, iyadoo leh kaydka dahabka iyo dahabka. Sekong Province. Sekong (sidoo kale mararka qaarkood Xekong, Lao ເຊ ກອງ) waa gobolka Liibiya, oo ku yaalla koonfurta bari ee dalka. Gobolka Sekong waa gobolka labaad ee ugu yar dalka Liibiya iyo sidoo kale mid ka mid ah dadka ugu faqiirsan, oo ka kooban aag ah 7,665 kilomitir kilomitir (2,959 sq mi). Waxaa xuduud la leh Woqooyiga Vietnam, Gobolka Attapeu ee koonfurta, Gobolka Salavan waqooyiga, iyo Gobolka Champasak galbeedka. Sekong ayaa sidoo kale leh dadka ugu yar (113,048 sida 2015) iyo tirada ugu hooseeysa ee gobol kasta. Waxaa la aasaasay sannadkii 1984 iyadoo kala qaybisay gobolka Salavan, waana gobolka ugu badan ee ku nool gobolka oo leh 14 qowmiyadood. Wabiga Sekong, oo gobolka u kala qaybiya, wuxuu u dhexeeyaa dhinaca koonfureed ee Cambodia wuxuuna u socdaa doomo. Dooxada webiga waxay leedahay bacriminta bacriminta ah ee ku wareegsan beertayda iyo beeraha miraha. Kalluumeysatada taajirta ee hodanka ah waxay leeyihiin noocyo badan oo dhirta iyo fauna. Dakchung Plateau iyo Xe Xap Aagga Ilaalinta Deegaanka ee Qaranka ayaa ka mid ah meelaha laga ilaaliyo. Si ka duwan sida badan ee Laos, dad badan oo jarmal ah laguma arko gobolka oo ah nidaamka caqiidada ugu wayni waa mid ka mid ah diinta iyo cibaadada. Gobolka Sekong waa mid ka mid ah meelaha ugu caansan ee kafeega ee dalka Liibiya. Vientiane Capital. Vientiane ama Viengchan (oo sidoo kale loo yaqaano Urban Vientiane, Vieng Chan ama Viang Chan) (Lao: Waxaa jira Nakhonnouang ViangChan) oo ah aagga Liyuuuta oo ku yaal waqooyi-galbeed dalka. Caasimadda qaranka, Vientiane, waxay ku taalaa agagaarka deegaanka. Deegaankii waxaa la aasaasay sannadkii 1989-kii, markii laga soocay Gobolka Vientiane. [1] Waxay ku taallaa cidhifka biyaha wabiga ah ee Irong, iyo xuduudaha Thailand, degaanka wuxuu daboolayaa aag ah 3,920 km2 (1,510 sq m). Magaalada Vientiane waxaa la dhisay qarnigii 16aad intii lagu jiray boqornimadii King Saysatiriir. Qaybta weyn ee magaalada ayaa waxay leedahay macbadyo, matxafyo, dabaqyo iyo jardiinooyin. [1] Meelaha la ilaaliyo ee ku yaal agagaaraha waxaa ka mid ah Xaafada Phou Khao Khouay, Ilaalinta Phou Phanang Qaranka Ilaalinta iyo Houay Ngang Forest Reserve, meel wanaagsan oo shimbir iyo balastar daawashada. Vientiane Province. Gobolka Vientiane (oo sidoo kale loo yaqaano Vientiane) (Lao Lao) ayaa ka mid ah gobolka Liibiya, oo ku yaal waqooyi-galbeed ee dalka. Ilaa 2015, gobolku wuxuu lahaa dad tiradoodu dhan tahay 419,090. Gobolka Vientiane waa gobol weyn, oo ka kooban aag ka kooban 15,927 kilomitir oo isku wareeg ah (6,149 sq mi) oo leh 10 degmo oo ka mid ah bartamaha waqooyi galbeed ee Laos. Gobolka ayaa xuduud u ah Gobolka Luang Prabang ee waqooyiga, Gobolka Xiangkhuang ee waqooyi bari, gobolka Bolikhamxai bari, Vientiane oo u dhaxaysa Thailand iyo koonfurta, iyo gobolka Xeebignaan ee galbeedka. Magaalooyinka magaalooyinka waa Vang Vieng iyo Muang Phonn-Hông. Dhowr kiilomitir oo koonfurta ka xigta Vang Vieng ayaa ka mid ah harada ugu badan ee Laos, Nam Ngum. Inta badan aaggan, gaar ahaan kaymaha qaybta koonfureed, waxay ku hoos yaalaan Xuduudka Ilaalinta Biiyaha-Baaxadda ee Phou Khao Khouay. Wabiyadaha Wabiyaal ee dhex maraya gobolka waa Nam Nam River, Nam Ngum River iyo Nam Lik River. Qarniga qarniga 16-aad, Vientiane oo hoos yimaada xukunka King Setthathirat ayaa noqday barwaaqo. Waxay noqotay xarunta ugu weyn ee barista diinta islaamka iyo dhismayaal badan ayaa la dhisay. [1] Sanadkii 1989, gobolku wuxuu u kala qaybsamay laba qeybood - Vientiane oo ku yaal magaalada Vientiane lafteeda, iyo gobolka intiisa kale. Laga soo bilaabo 2000, dalxiiska gobalka ayaa la ruxay, iyadoo kumanaan badan ay booqdaan Vientiane iyo Vang Vieng sannad kasta. Sannadihii ugu danbeeyay, maalgashi cusub ayaa galay meelo ka tirsan degmada Vientiane. Xiangkhouang Province. Xiangkhouang (Lao: ຊຽງ ຂວາງ, macnihiisu "Horizontal City") waa gobolka Liibiya, oo ku yaala Xiangkhouang Plateau, woqooyi bari ee dalka. Asal ahaan waxa loo yaqaanaa Mu'asinka Muang Phuan (Muang Phouan / Xieng Khouang), caasimadda hadda ee gobolka waa Phonsavan. Dadweynaha gobolka sida tirakoobka 2015 waa 244,684. [2] Gobolka Xiangkhouang wuxuu daboolayaa aag ka mid ah 15,880 kilomitir oo isku wareeg ah (6,130 sq m) iyo waxaa ku yaal dhul ballaadhan oo buuran. Gobolka ayaa xuduud u ah Gobolka Luang Prabang ee waqooyi-galbeed, gobolka Houaphan oo waqooyi-bari, Vietnam woqooyi, Gobolka Bolikhamsai ilaa koonfur, iyo gobolka Vientiane ee koonfur galbeed. Marka laga reebo duufaannada, aagga ugu weyn ee dhulka dalka ayaa ku yaala Xiangkhouang Plateau ee gobolka. Meelahan waxaa lagu gartaa dhagaxyada iyo dabiiciga, oo dhererkiisu sarreeyo 4,250 feet (1,300 m). Dhanka ugu sareeya ee wadanka, Phou Bia (9,252 feet (2,820 m)), waxay ka kacdaa dhinaca koonfureed ee xeebta. Nam Et-Phou Louey waa Degaan Ilaalinta Biyuufaha Qaranka ee Gobolka (NBCA) ee ku yaala guud ahaan guud ahaan 5,959 km2, oo ku yaala gobollada Houaphan iyo Luang Prabang. Gobolka Xiangkhuang waa mid ka mid ah meelaha ugu muhiimsan ee galleyda soo saarta ee Laos. Waxaa si aad ah loo qarxiyay intii lagu jiray dagaalkii Vietnam. Goobta Meelaha Jarsoorka ayaa loo soo jeediyay in lagu soo qoro Taariikhda Dhaqanka ee UNESCO. [3] Mike Pence. Michael Richard Pence (wuxuu dhashay Juun 7, 1959) wuxuu ahaa siyaasi Maraykan ah iyo qareen u shaqeynaya madaxwayne ku xigeenka 48-aad iyo haatan ee Maraykanka, tan iyo bishii Janaayo 20, 2017. Wuxuu hore u ahaa guddoomiyaha 50aad ee Indiana laga soo bilaabo 2013 illaa 2017 iyo xubin ka tirsan Aqalka Wakiilada Maraykanka 2001 ilaa 2013. Columbus, Indiana, Pence waxay ka qalinjabisay Jaamacadda Hanover waxayna ka heshay shahaadada sharciga Jaamacadda Indiana ee Robert H. McKinney ee Sharciga Kahor inta aysan soo gelin xirfad gaar ah. Ka dib markii uu lumiyay laba dalab oo loogu talagalay kursiga Maraykanka ee 1988 iyo 1990, wuxuu noqday ra'iisul-wasxideed oo laga soo bilaabo 1994-kii illaa 1999-kii. Pence waxaa loo doortey Congress-ka Maraykanka 2000-kii wuxuuna matalayay degmada 2-aad ee Indiana's congressional district iyo Indiana's 6th congressional district Waddanka Maraykanka ee Wakiilada laga soo bilaabo 2001 ilaa 2013. Wuxuu ka noqday guddoomiyaha Golaha Shacabka Jamhuuriyadda 2009 ilaa 2011. [2] Pence wuxuu naftiisa ku tilmaamay inuu yahay "mabda'a mabda'a ah" iyo taageeraha dhaqdhaqaaqa Tea Party, [3] isagoo tilmaamaya in uu ahaa "Masiixi, muxaafid, iyo Jamhuuriyiin, sidan oo kale." [4] Markii uu noqday guddoomiyaha gobolka Indiana bishii Janaayo 2013, Pence ayaa bilaabay canshuurta ugu weyn ee taariikhda Indiana iyo waxay riixday lacag dheeraad ah oo loogu talagalay dadaallada waxbarashada. Pane waxay saxiixeen biilasha loogu talagalay inay xakameeyaan ilmo soo rididda, oo ay ku jiraan mid ka mid ah xayawaanka la mamnuucay haddii sababta habsami u socotaa ay tahay jinsiga, jinsiga, ama curyaanka. Ka dib markii uu Pence saxiixay Sharciga Dib u Dhiska Xorriyadda Diinta, waxa uu la kulmay iska caabin adag oo ka imanaya xubnaha dhexdhexaadka ah ee xisbigiisa, bulshada ganacsiga, iyo u doodayaasha LGBT. Dhibaatada ka dhanka ah RFRA waxay keentay Pence in ay wax ka beddesho sharciga si loo mamnuuco takoorka ku salaysan jihada galmada, aqoonsiga jinsiga iyo shuruudo kale. Pursat Province. Pursat (Khmer: ความ คิดเห็น ดาวน์โหลด, "Drifting Bodhi") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay ku taalaa galbeedka dalka iyo xuduudaha saacadaha waqooyiga oo leh gobolka Battambang, Tonlé Sap, Gobolka Kampong Chhnang, Gobolka Kampong Speu, Gobolka Kohoku, iyo Thailand. Waxay ku taala inta u dhaxaysa Tonle Sap iyo dhammaadka waqooyiga ee Mountainsom Mountains. Webiga Pursat ayaa ku kalifay gobolka, oo ka soo jeeda Cardamomada galbeed ilaa Tonle Sap ee bari. Gobolka afaraad ee ugu weyn Cambodia ee degaanka, Pursat ayaa ku jira kaalinta 14-aad ee dadka. Goobta waxaa laga heli karaa waddada Wadada 5, iyada oo la raacayo doonta, tareen iyo jidad badan oo yaryar. Magaalada caasimadda ah ee Pursat, waxay ku taalaa 174 kiiloomitir waqooyi galbeedka Phnom Penh waddada iyo 106 kiiloomitir koonfur bari ee Battambang. [2] Pursat wuxuu guriga u yahay Wat Bakan, oo loo tixgelinayo in uu ka mid yahay pagodas-da firfircoon ee ugu caansan Cambodia waxaana lagu qiimeeyaa mid ka mid ah goobaha ugu caansan ee Budhismiga Kamboodiya [3] Gobolka ayaa sidoo kale martigeliya River Run Race, oo ah dhacdo ay ka mid yihiin 5 km iyo 10 km oo iskuulo ah oo guud ahaan raacaya jidka Pursat River ee ragga iyo dumarka, oo ay ku jiraan kuwa u baahan kursiga curyaanka. Tan iyo markii tartankeedii ugu dambeeyay ee 2007, munaasabadaasi waxay kor u qaadday kaalinta labaad ee ugu weyn nooca Cambodia [4] Prey Veng Province. Prey Veng (Khmer: Baasaboorka, IPA: "Long Forest") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Caasimaddu waa magaalada Prey Veng. Sannadkii 2008 waxay ahayd dad tiradoodu tahay 947,357 qof. Gobolkan beeraha ku qulqulaya wuxuu ku yaalaa bangiga reer Mekong. Magaca macnihiisu waxa weeye "kaynta dheer" ee khmer, laakiin kaymaha ugu dambeeyay ayaa si tartiib ah u lumay muddo 30 sano ah si ay u siiso beeraha. Ratanakiri Province. Ratanakiri (Lao: ຣ ັ ຕ ນ ຄ _ _ ິ ຣ ີ), ayaa si rasmi ah Ratanak Kiri [2] (Khmer: រតនគិរី [3] IPA: [ˌreə̯̆ʔ taʔ naʔ ki ri]), waa gobol ka mid ah waqooyi-bari Cambodia. Waxay xuddun u tahay gobollada Mondulkiri iyo koonfurta iyo Stung Treng galbeedka iyo wadamada Liibiya iyo Vietnam woqooyi iyo bari, siday u kala horreeyaan. gobolka kordhiyay ka yimid xagga buuraha Range Annamite ee xagga woqooyi, ee guud ahaan banka a buur ah oo u dhexeeya Tonle San iyo Tonle Srepok Wabiyaal, in kaymaha kaymo kulaylaha ee koonfurta. Sannadihii ugu danbeeyay, guntinta iyo macdanta ayaa ka soo jeeda deegaanka Ratanakiri, oo muddo dheer loo yaqaanay quruxdeeda. Muddo ka badan hal sano, Ratanakiri waxaa degay dadka reer Khmer Loeu, kuwaas oo ah qowmiyado kale oo ku yaal Cambodia. Intii lagu guda jiray taariikhda hore ee gobolka, Khmer Loeu degganaa ayaa loo adeegsadey inay yihiin addoono derisyo deris ah. Dhaqaalaha ka ganacsiga addoonta dhamaaday xilligii Faransiiska gumeysiga, laakiin a olole adag Khmerization ka dib markii xornimada Cambodia ayaa mar kale ku hanjabtay siyaabo Khmer Loeu nolosha. Khmer Rouge ayaa xarunteeda ku dhistay gobolka 1960-meeyadii, waxaana qarxay intii uu socday dagaalkii Vietnam intii uu socday dagaalka. Maanta, horumarka deg dega gobolka ayaa wax ka bedelaya hababka dhaqameed ee nolosha. Siem Reap Province. Siem Reap, si rasmi ah Siemreap [2] (Khmer: សៀមរាប, "Defeat of Siam"), waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay xuduud u tahay gobollada Oddar Meanchey waqooyiga, Preah Vihear iyo Kampong Thom bari, Battambang koonfurta, iyo Banteay Meanchey galbeedka. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Siem Reap. Siem Reap waa gobolka 10aad ee ugu wayn Cambodia. Iyadoo ay dadku yihiin 896,309, waxay ku jirtaa kaalinta lixaad ee ugu weyn dalka. Qayb weyn oo ka mid ah xudduudda Siem Reap ee xuduudaha koonfureed ayaa la gooyaa by Tonle Sap iyo sidan oo kale, waa mid ka mid ah sagaal gobol oo sameeya Tonle Sap Biosphere Reserve. Waqtiyada casriga ah ee gobolka ayaa si fiican loo yaqaan sida goobta Angkor iyo ruushka macdanta Angkor Wat. Takéo Province. Takéo (Khmer: ความ คิดเห็น ดาวน์โหลด, IPA: [taː kaeːw], "Crystal Grandfather") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Ku taalla koonfur galbeed ee Cambodia, Takeo xuduudaha gobolada Kampot ee galbeedka, Kampong Speu ilaa waqooyi-galbeed iyo Kandal oo waqooyi iyo bari. Xuduuda koonfureed waa xuddun caalami ah oo ay la leedahay Vietnam. Magaalada caasimadda, oo dhawaan loo yaqaan Doun Kaev (oo horay loo yaqaan Takéo), waa magaalo yar oo leh dad gaaraya 39,186. Takéo waxaa badanaa lagu magacaabaa "islaanta dhaqanka Khmer" sababtoo ah boqortooydii hore ee Faanaan oo ah hoogeeye, Water Chenla, oo ku yaala gobolka. Svay Rieng Province. Svay Rieng (Khmer: ស្វាយរៀង, IPA: [Sʋaːj riəŋ], "Mangoes oo isku xiran") waa gobolka (Khaag) ee Cambodia. Waxay ku taallaa koonfur-bari, gobolku wuxuu ku dhuftaa Vietnam, kaas oo ku wareegsan waqooyiga, bari iyo koonfur. Gobolka kale ee Kamboodiya ee xuduudaha Svay Rieng waa Prey Veng. Caasimaddu waa Svay Rieng, halka magaalada ugu weyn ay tahay Bavet, oo ah xuduudaha caalamiga ah ee ka dhexeeya Cambodia iyo Vietnam Northumberland. Northumberland (/ nɔːrθʌmbərlənd /; [2] oo la soo gaabiyey Northd) waa gobolka waqooyi bari ee England. Gobolka waqooyiga ee waqooyiga England, waxay xuduud u tahay Cumbria dhinaca galbeedka, Gobolka Durham iyo Tyne iyo Wear koonfurta iyo xuduudaha Scottish-ga waqooyiga. Xagga bari waa xeebta waqooyi ee xuduudaha leh 64-mile-dheer-fogaan (103 km). [3] Degmadu waa Alnwick, [4] inkastoo goleha gobolka uu ku yaal Morpeth [5] Gobolka Northumberland waxaa ka mid ahaa Newcastle oo ku taalla Tyne illaa 1400, markii uu magaalada noqday mid ka mid ah laftiisa. Northumberland wuxuu si ballaaran u ballaariyay xilligii Tudor, oo ku biiray Berwick-ta-Tweed 1482, Tynedale oo 1495, Tynemouth ee 1536, Redesdale oo 1542 iyo Hexhamshire 1572. [7] Islandshire, Bedlingtonshire iyo Normanshire ayaa lagu daray Northumberland 1844. [8] Tynemouth iyo degsiimooyinka kale ee Waqooyiga Tyneside waxaa loo wareejiyay Tyne iyo Wear 1974 sharciga Sharciga Dawladda Hoose 1972. Dhimashada xudduudaha Anglo-Scottish, Northumberland ayaa ahayd goob dagaal oo dhowr ah. Gobolka waxaa lagu qeexay muuqaalkiisa horumarineed ee moorlandka sare, hadda waxaa sida badan loo ilaaliyey Park Northland National Park. Northumberland waa gobolka ugu caansan ee degaanka ku nool ee England, iyada oo keliya 62 qof halkii kilomitir oo isku wareeg ah. Hai Phong. Haiphong (Vietnamese: Hải Phòng, IPA: [ha᷉ːj fâwŋ͡m] (ku saabsan codkan maqal)) waa magaalo weyn oo warshad leh, magaalada labaad ee ugu weyn ee waqooyiga Vietnam, iyo guud ahaan magaalooyinka saddexaad ee ugu weyn Vietnam. Hai Phong ayaa sidoo kale ah xarunta tiknoolajiyada, dhaqaalaha, dhaqanka, caafimaadka, waxbarashada, sayniska iyo ganacsiga ee waqooyiga waqooyiga ee Vietnam. Magaalada Hai Phong waxay asal ahaan ka soo jeeda asal ahaan 1887 oo lagu aasaasay gobolka waqooyi-galbeed ee gumeysiga Faransiiska Colonial Empire. Sanadkii 1888, madaxweynaha Jamhuuriyadda Saddexaad ee Faransiiska Sadi Carnot ayaa amar ku bixiyay in la dhiso magaalada Hai Phong. Laga soo bilaabo 1954 ilaa 1975, Hai Phong ayaa ka ahayd magaaladii ugu muhiimsaneyd ee badda waqooyiga Vietnam, waxayna noqotay mid ka mid ah dawladaha tooska ah ee lagu soo celiyay Vietnam iyadoo Ha Noi iyo Ho Chi Minh sanadkii 1976. Qarnigii 21aad, Hai Phong waxay ku biirtay sidii albaabka ganacsiga, magaalada casriga ah ee caanka ah ee Viet Nam, loogu talagalay inay noqoto magaalada saddexaad ee heerka khaaska ah ee Viet Nam ee 2030 ama 2050 ugu dambayntii. Da Nang. Da Nang (Vietnamese: Đà Nẵng, [ɗâː nǎˀŋ] (Ku dhawaad ​​codka dhagaysan)) waa magaalada afaraad ee ugu weyn ee Vietnam ka dib markii Ho Chi Minh City (Saigon), Hanoi iyo Haiphong marka la eego magaaleynta iyo dhaqaalaha. Waxay ku taallaa xeebta Koonfureed ee Koonfurta Shiinaha oo ku taal afka webiga River Han, waana mid ka mid ah magaalooyinka ugu muhiimsan ee Vietnam. Maaddaama mid ka mid ah shanda degmo ee tooska ah ee dowladu maamusho, waxay ku hoos jirto maamulka tooska ah ee dawladda dhexe. Da Nang waa xarun ganacsi iyo waxbarasho oo ku taala bartamaha Vietnam, iyo sidoo kale inuu yahay magaalada ugu weyn gobolka. Marka lagu daro dekedeeda, si fudud loo heli karo, dekedda Da Nang ee waddada Wadada Qaranka ee 1A iyo Tareenka Waqooyi-Koonfureedka ayaa ka dhigaya gaadiidka gaadiidka. Waxay ku taalaa 100 km (62 mi) oo ka mid ah Meelaha Dhaxalka Dunida ee UNESCO, oo ay ku jiraan Imperial City of Hue, magaalada Old Hoi An, iyo My Son ruins. Magaaladan waxaa markii hore loo yaqaan Cửa Hàn inta lagu guda jiray degitaanka Đại Việt, iyo Turki (ama Turon) intii lagu jiray xukunka gumeysiga Faransiiska. Ka hor 1997, magaalada ayaa qayb ka ahayd Gobolka Quang Nam-Da Nang. 1-dii Janaayo 1997, Da Nang waxaa laga soocay Gobolka Quảng Nam si uu u noqdo mid ka mid ah afar degmo oo madax-bannaan oo ku yaala Vietnam. Da Nang wuxuu ku qoran yahay magaalo heerka koowaad, [4] wuxuuna leeyahay saamiyo ka sii badan magaalooyinka marka loo eego mid kasta oo ka mid ah gobollada kale ee Vietnam ama magaalooyinka ku-meelgaarka ah. Can Tho. Af-soomaali ku hadla soomaaliga Mekong Delta. [3] [4] Waxaa loo arkaa suuqa suuqiga ah, tuulada bariiska ka samaysan, iyo kanalka miyiga ah. Waxaa ku nool dad tiradoodu dhan tahay 1.2 malyuun oo qof sanadkii 2011, waxaana ku nool dad tiradoodu dhan tahay 1,520,000 ilaa juun 2018 [oo loo baahan yahay], waxayna ku taal barta koonfureed ee Wabiga Wabiga ah, oo ah qayb ka mid ah Irong River. Sanadkii 2007-dii, qiyaastii 50 qof ayaa dhintey markii ay tuulada Caann Thuux burburisay, taasoo keentay musiibo shidaal ah oo ugu weyn Vietnam. [5] Sanadkii 2011-kii, Madaarka caalamiga Can Tho ayaa furay. [6] Magaaladu waxaa lagu naaneesaa "caasimadda galbeedka" (Tây), waxayna ku taal magaalada Ho Chi Minh City oo ku taal 169 kilomitir (105 miles). Binh Duong. Bình Dương (Ku dhawaad ​​codka maqalka) waa gobolka Vietnam. Waxay ku taallaa gobolka Koonfur bari ee dalka, isla markiiba waqooyiga Ho Chi Minh City. Gobolka waxaa laga abuuray gobolka Sông Bé 1-dii Janaayo 1997. Jujube. Ziziphus Jujuba (Giriigga Jarmalka), oo loo yaqaan 'jujube [3] (/ dʒuːdʒuːb /; mararka jujuba), taariikhda gaduudan, taariikhda Shiinaha, [taariikhda loo baahan yahay] ama Waa geed qallalan oo yar ama dherer ah oo gaaraayo dhererka 5-12 mitir (16-39 ft), sida caadiga ah laamo laamo ah. Caleemaha waa cagaaran-cagaar, qoyan, ciriiri, 2-7 sentimitir (0.79-2.76 in) dheer iyo 1-3 sentimitir (0.39-1.18 gudaha) ballaaran, oo leh saddex xidid oo qummaati ah oo saldhig u ah, iyo marin caarad leh. Ubaxku waa yar yahay, 5 mm (0.20 in) ballaaran, shan shimbirood oo jilicsan-cagaaran. Midhaha ayaa ah mid la cuni karo oo dhererkeedu yahay 1.5-3 centimeters (0.59-1.18 gudaha); marka qaangaadhkeedu yahay mid si sahlan-cagaaran, oo leh cufnaanta iyo dhadhanka tufaaxa, kobcinta brown si ay u dhajiso madow-madow, iyo ugu dambeyntii la duubo, oo eegaya taariikh yar. Waxaa jira hal shinni oo isku mid ah oo la mid ah ceelkii olive. [4] 11-kii September weerar. Weerarradii 11-kii Sebtembar (oo sidoo kale loo yaqaan 9/11) [a] waxay ahaayeen afar weerar oo xiriir la leh kooxaha argagixisada ee al-Qaacida ee ka soo horjeeda Maraykanka subaxnimadii Talaadada, Sebtember 11, 2001. Weerarradii ayaa la dilay 2,996 qof, oo ku dhaawacmey in ka badan 6,000 oo qof, waxayna ugu yaraan ku kaceen $ 10 bilyan oo kaabayaasha iyo waxyeellada hantida. [2] [3] Dad dheeraad ah ayaa ku dhintay 9/11-xaaladood ee kansarka iyo cudurada neefsashada bilaha iyo sanadaha ka dambeeya weerarrada. Afar diyaaradood oo rakaab ah oo ay ka shaqeynayeen laba diyaaradood oo duulimaad ah oo Maraykanku leeyahay (United Airlines iyo American Airlines) oo ay ka baxeen garoomada diyaaradaha ee waqooyi bari ee Maraykanka ku yaal California, ayaa afduubay 19 argagixiso oo al-Qaacida ah. Labo ka mid ah diyaaradaha, diyaaradaha American Air Flight 11 iyo diyaaradaha United Air 175, ayaa ku burburtay waqooyiga iyo koonfur-kariimka, siday u kala horreeyaan, xaruntii Xarunta Ganacsiga Dunida ee Lower Manhattan. Saacad iyo 42 daqiiqo gudahood, labada dhagoole ee 110-da ah ayaa ku dhacay. Qashin iyo dabka dhaliyey sababay burburkii dhismayaasha kale ee dhismaha Xarunta Ganacsiga Dunida, oo ay ku jiraan 47-da sheeko 7 Minaaradda Xarunta Ganacsiga Dunida, iyo sidoo kale waxyeelo weyn oo loo geysto toban dhisme oo kale oo agagaarkiisa ah. Diyaarad saddexaad ah, Airways Flight 77, ayaa burburtay Pentagon (xarunta dhexe ee Waaxda Difaaca Maraykanka) ee Arlington County, Virginia, taas oo keentay burbur dhismeed dhinaca galbeedka. Diyaaraddii afaraad ee duulimaadkii United Air Flight 93, ayaa markii hore loo duulay Washington, D.C., laakiin waxaa ku burburtay garoonka Stonycreek Township oo ku dhow Shanksville, Pennsylvania, ka dib markii rakaabkii ay joojiyeen afduubayaashii. 9/11 waa kan keliya ee ugu dhimashada badan ee dab-demiyeyaasha iyo saraakiisha fulinta sharciga [4] taariikhda Mareykanka, iyada oo ay udhinteen 343 iyo 72, siday u kala horreeyaan. Taageero Maraykan ah oo reer binu Israa'iil ah [42] [43] taageerada "weerarrada ka dhanka ah Muslimiinta" ee Soomaaliya Taageerada Filibiin ee ka dhanka ah Muslimiinta ee ka jirta isku dhacyada Moro taageerada Israel "gardarrada" ka dhanka ah Muslimiinta ee Lubnaan Taageerida Ruushka "Culimada Muslimiinta" ee ku nool Chechnya dawladaha taageersan Mareykanka ee Bariga Dhexe (oo ah "u dhaqma sida wakiiladaada") ee ka soo horjeedda danaha Muslimiinta taageerada Hindiya "dulmiga ka dhanka ah Muslimiinta" ee ku yaalla Kashmir joogitaanka ciidamada Maraykanka ee Sacuudi Carabiya [44] Weerarradii ka dib, bin Laden iyo al-Zawahiri ayaa sii daayay cajaladaha dheeriga ah iyo cajalado maqal ah, qaar ka mid ah kuwaa oo soo noqnoqday sababaha weerarrada. Laba daabacaad oo khaas ah oo muhiim ah ayaa ahaa bin Laden 2002-dii "Warqad Maraykan ah", [45] iyo cajaladda TV-ga ee 2004-kii ee bin Laden [46] Bin Laden wuxuu u fasiray Muhammad sidii isagoo mamnuucay "joogitaanka joogtada ah ee gaalada Carabta". [47] Sanadkii 1996-kii, bin Laden ayaa soo saaray fatwia baaqa askarta Maraykanku uga baxayaan Sacuudi Carabiya. Sanadkii 1998-dii, al-Qaacida waxay tiri, "in ka badan toddobo sano ayay Mareykanka ku qabatay dhulalka Islaamka ee ugu sarreeya meelaha ay ka mid yihiin, Jasiiradda Carabta, inay maal-gashadaan hantidooda, waxay u xilsaaraan hoggaamiyeyaashooda, inay ku ceebeeyaan dadka, argagixiso deriskooda, oo saldhigyadeeda ku soo jiidaya jasiiradda si ay u xeeldheeraadaan si ay ula dagaallamaan dadka xagjirka ah ee deriska ah. "[48] Bishii December 1999-kii, bin Laden wuxuu sheegay in uu dareensan yahay in Maraykanku ay aad ugu dhowdahay magaalada Makka, oo ay u tixgelisay in ay kakooban tahay dunida oo dhan Muslimka. Hal falanqeyn oo ku saabsan argagixisanimada is-miidaaminta ayaa soo jeediyay in aan laga helin ciidamada Mareykanka ee Sacuudi Carabiya, al-Qaacida uuna suurogal ahayn in ay dadku ku khasbaan in ay geystaan ​​hawlgallo ismiidaamin ah. [50] Al-Qaacida 1998-kii, al-Qaacida waxay cadeeyeen cunaqabataynta Ciraaq sababo la xiriira in la dilo dadka Mareykanka, ayagoo cambaareynaya "xannibaadda joogtada ah" [48] falalka kale ee ka dhigan caddayn dagaal oo ka dhan ah "Allah, Rasuulkiisa iyo Muslimiinta."] Fatxi ayaa ku dhawaaqday in "xukunka lagu dilayo dadka Mareykanka iyo asxaabteeda - rayidka iyo millatariga - waa waajib saaran qof kasta oo Muslim ah oo sameeya waddan kasta oo ay suurtagal tahay in la sameeyo, si loo xoreeyo al- Masjidka Aqsa iyo Masaajidka quduuska ah ee Makka oo ka soo horjeeda, iyo si ay ciidamadoodu Americans uga baxaan dhamaanba dhulalka Islaamka, oo laga adkaaday oo aan awoodin inay ku hanjabaan Muslim kasta. "[10] Liska Somaliland FDI. Somalia Economika - 8.000 - Billion Dollar Liska Somalia FDI. Somalia Economika - 8.000 - Billion Dollar Liska Waddanka Afrika FDI. Liska Waddanka investor Economika Afrika FDI 2015 - Mumbai. Mumbai (/ mʊmbaɪ /; sidoo kale loo yaqaan Bombay, magaca rasmiga ah ilaa 1995) waa caasimadda gobolka Hindiya ee Maharashtra. Magaalooyinka ugu badan ee ku yaala Hindiya waxaa lagu qiyaasay in ay ku nool yihiin dad tiradoodu gaareyso 12.4 million oo ka mid ah 2011. Gobollada deriska ah ee gobolka Mumbai, waa magaalada labaad ee ugu weyn magaalooyinka Hindiya, oo ay ku nool yihiin dad gaaraya 21.3 milyan ee sannadka 2016. [16] [17] [18] Mumbai ayaa ku taala xeebta Konkan ee xeebta galbeed ee Hindiya waxayna leedahay degaan dabiici ah oo qoto dheer. Sanadkii 2008, Mumbai waxaa loo magcaabay magaalo caalami ah. Sidoo kale waa magaalada ugu qanisan ee Hindiya, [20] [21] waxaana ku jira tirada ugu badan ee millionaires iyo billionaires oo ka mid ah dhammaan magaalooyinka Hindiya. [22] Mumbai waxay hoy u tahay saddex meelood oo ah UNESCO Meelaha Dhaxalka ah: Mowjadaha Elephanta, Chhatrapati Shivaji Terminus, iyo magaalada ugu weyn ee dhismayaasha Victorian iyo Art Deco. Toddobada jasiiradood ee ka kooban Mumbai waxay markii hore deganayeen beelaha Koli dadka, kuwaas oo ka soo jeeda Gujarat wakhtiyadii hore. 25 [25] [26] Boqollaal jinsiyadood ayaa jasiiradaha hoos yimaada xukumada boqortooyooyinka asaliga ah ka hor inta aan loo wareejin Boqortooyada Bortuqiiska, kadibna shirkadda East India Company ee 1661 Charles II ee England waxay guursadeen Catherine of Braganza iyo qayb ka mid ah gabadheeda Charles waxay heshay dekedda Tangier iyo Toddoba Jasiiradaha Bombay. [27] Muddadii qarnigii 18-aad, Bombay waxaa dib-u-soo-saaray mashruuca Hornby Vellard, [28] taas oo ka dhigtay dib u soo celinta aagga udhexeeya todobada jasiiradood ee badda. [29] Iyadoo la dhisay wadooyin waaweyn iyo jidadka tareenada, mashruuca dib udhaca, oo la dhameeyay 1845, ayaa Bombay u beddeshay deked weyn oo ku taal Badda Carabta. Bombay qarnigii 19aad waxaa lagu gartey horumar dhaqaale iyo waxbarasho. Horraantii qarnigii 20aad waxay noqotay saldhig xooggan oo dhaqdhaqaaqa xoriyadda Hindiya. Markii madax-bannaanida India ee 1947 magaalada waxaa lagu daray Bombay State. Sanadkii 1960-kii, ka dib Samyukta Maharashtra Movement, gobolka cusub ee Maharashtra waxaa la abuuray Bombay oo ah caasimadda. Mumbai waa dhaqaale, ganacsi [31] iyo caasimadda madadaallada ee Hindiya. Sidoo kale waa mid ka mid ah tobanka ugu sareeya ee ganacsiyada ganacsiga marka loo eego dhaqaalaha caalamiga ah, [32] soo saareey 6.16% Hindiya (GDP) 33% oo xisaabtana 25% ee wax soosaarka warshadaha, 70% ganacsiga badda ee Hindiya (Mumbai Port Trust iyo JNPT), [34] iyo 70% dhaqdhaqaaqa raasumaalka dhaqaalaha India. [35] [36] Magaaladu waxay ku taallaa hay'adaha maaliyadeed ee muhiimka ah sida Bangiga Dhexe ee Hindiya, Bombay Stock Stock, Bangiga Dhexe ee Hindiya, SEBI iyo Xarunta shirkadaha shirkadaha badan ee India iyo shirkado caalami ah. Waxa kale oo ay ku sugantahay qaar ka mid ah machadyada cilmi-baarista ee Hindiya ee sida cilmi-baarista ah ee Bhabha Atomic, Shirkadda Nukliyeerka Awoodda Hindiya, India Rare Earth, Machadka Tartanka Asaasiga ah, Machadka Tamarta ee Atomic, Guddiga Tamarta Atomiya ee Hindiya, iyo Waaxda Atomic Energy. Magaaladu waxay sidoo kale ku taal Hindiya Hindiya (Bollywood) iyo majaladaha filimada Marathi. Mumbai fursadaha ganacsiga, iyo sidoo kale suurogalnimada in ay bixiso heer sare oo nololeed, [37] waxay soo jiitaan dadka soogalootiga ah ee ka yimid dhammaan Hindiya, taas oo magaaladu ka dhigi doonta dhar dhaqaal oo ah bulshooyin iyo dhaqamo badan. Chennai. Chennai (oo ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa); sidoo kale waxaa loo yaqaan Madras / mədrɑːs / (ku saabsan dhawaaqa dhagaysta) ama / -dræs / [13]) waa caasimadda gobolka Tamil Nadu. Waxaa ku yaala xeebta Coromandel oo ka baxda Bay of Bengal, waa mid ka mid ah xarumaha ugu weyn dhaqanka, dhaqaalaha iyo waxbarashada ee South India. Sida laga soo xigtay tirakoobkii 2011 ee Hindiya, waa magaalada lixaad ee ugu wayn magaalada iyo magaalooyinka afaraad ee ugu badan ee magaalooyinka Hindiya. Magaaladu waxay la socotaa gobollada isku xiran waxay ka kooban yihiin degaanka Chennai Caasimadda, oo ah magaalda ugu weyn magaalooyinka dunida oo dhan. [14] Chennai wuxuu ka mid yahay magaalooyinka ugu booqashada badan ee dalxiisayaasha ajnabiga ah. Waxaa kaalinta 43-aad ee ugu booqday magaalada adduunka sanadka 2015-ka. [15] Tayada Nolosha Nolosha ayaa ku qiimeeysay Chennai oo ah magaalada ugu amaanka badan India. [16] Chennai ayaa soo jiidata 45 boqolkiiba dalxiisayaasha caafimaadka ee booqanaya Hindiya, iyo 30 illaa 40 boqolkiiba dalxiisayaasha caafimaadka gudaha. [17] Sidaa daraadeed, waxaa loo yaqaan "caasimadda caafimaadka ee India". Magaalooyinka waawayn ee magaalooyinka waaweyn ee ku yaala waddan soo koraya, Chennai wuxuu isku xiraa wasakheynta iyo waxyaallaha kale ee saadka iyo dhaqaalaha iyo arrimaha dhaqaalaha. Chennai waxa uu ku noolaa Hindiya saddexaad oo ugu badan oo ku nool dalka Hindiya 35,000 sanadkii 2009, 82,790 sanadka 2011 waxaana lagu qiyaasay in ka badan 100,000 sannadka 2016. [19] [20] Hagaha dalxiiska ee daabacaadda Lonely Planet oo magaciisu yahay Chennai oo ka mid ah 10ka magaalo ee ugu caansan adduunka si ay u soo booqdaan sannadka 2015. [21] Chennai waxaa loo aqoonsaday magaalo heer sare ah oo ku taal Magaalooyinka Caalamka ee Caalamiga ah, [22] waxaana loo kala qaaday magaaladii ugu fiicneyd Hindiya India Hindisaha sanadkan 2014 ee sahanka magaalada India. [23] [24] Sannadkii 2015-ka Chennai waxaa loogu yeeray "magaalada ugu qosolka badan" (booqashada booqashada, iyo mudanaanshaha muddada dheer) BBC, isaga oo xusay qiimaha casriga iyo dhaqanka labadaba. National Geographic ku xusan Chennai oo ah magaalada kaliya ee Koonfurta Aasiya si ay u muujiso sanadka 2015 "Top 10 raashin magaalooyin". [26] Chennai ayaa sidoo kale loo magacaabay magaalo-magaalo weyn oo caalami ah oo caalami ah oo loo yaqaan 'Lonely Planet' [27]. Bishii Oktoobar 2017, Chennai waxaa lagu daray liiska UNESCO Nidaamyada Muusikada Shabakada (UCCN) ee dhaqankeeda quruxda badan. [28] Deegaanka Chennai waa mid ka mid ah dhaqaalaha hoose ee ugu weyn India. Chennai ayaa lagu naaneesaa "The Detroit of India", oo ah in ka badan saddex-meelood hal meel ganacsiga baabuurta India ee ku salaysan magaalada. Hoyga filimka fanka ee Tamil, Chennai ayaa sidoo kale loo yaqaanaa xarun wax soo saarka filimka weyn. Bishii Janaayo 2015, waxay ahayd kaalinta saddexaad marka la eego dakhliga qofkiiba. [29] Chennai ayaa loo doortay mid ka mid ah 100-ka magaalooyinka India si loo horumariyo magaalo caqli-gal ah sida hoos timaada Maqaaladaha Muuqaalka Smart. [30] Chicago Cubs. Chicago Cubs waa koox Maraykan ah oo ah baseball xirfad leh kuna salaysan Chicago, Illinois. Cubs waxay ku tartamayaan Major League Baseball (MLB) oo ah xubin ka tirsan Naadiga Qaranka ee NL. Kooxdu waxay cayaareysaa gurigeeda oo ku yaala Wrigley Field, oo ku taala dhinaca waqooyi ee magaalada. Cubs waa mid ka mid ah labo kooxood oo waaweyn oo Chicago ah; kan kale, Chicago White Sox, waa xubin ka mid ah qeybta dhexe ee Mareykanka (AL). The Cubs, oo markii hore loo yaqaan "White Stockings", ayaa xubin ka ahaa NL sanadkii 1876, isagoo noqday Chicago Cubs 1903. [3] Cubs ayaa u muuqday isugeyn ah Kow iyo Toban Koob Adduun. The 1906 Cubs waxay ku guuleysteen 116 kulan, waxeyna ku dhameysteen 116-36 waxayna soo dhajiyeen rikoodh cusub oo rikoodh ah oo rikoodhka casriga ah ah.763, ka hor inta aan laga adkaan Koobka Adduunka ee Chicago White Sox ("Hitless Wonders") afar ciyaarood laba. Cubs wuxuu ku guuleystay horyaalkii Koobka Adduunka ee 1907 iyo 1908, isagoo noqda kooxdii ugu horeysay ee horyaalka ah ee ku guuleysata seddex koob oo isku xigta oo caalami ah, iyo kan ugu horreeya ee lagu guuleysto laba jeer. Dhawaanahan, Cubs waxay ku guuleysteen Koobka Horyaalka Qaranka 2016 iyo Koobka Aduunka 2016, oo soo afjartay Abaarta 71aad ee abaaraha Qaranka iyo Abaarta Guud ee Koobka Aduunka oo 108-sano jir ah, [4] kuwaas oo labadaba ah abaaro rikoodh ah. [5] [6] Abaarta 108-sano ah ayaa sidoo kale ahayd dhacdadii ugu dheerayd ee dhammaan cayaaraha ugu muhiimsan ee waqooyiga Amerika. Tan iyo bilowgii cayaarta kala qaybinta ee 1969, Cubs ayaa u muuqday sagaal jeer xilli ciyaareedkii 2017. [7] Cubs waxaa loo yaqaana "Waqooyi Siders", oo tixraac ah meesha uu ku yaalo goobta Wrigley Field ee magaalada Chicago, iyo marka loo eego White Sox, oo ah guriga beerta (Deganaanshaha Dakhliga) oo ku yaala dhinaca Koonfureed. Cubsadu waxay leeyihiin muran badan. Waxaa jira xaflado kala duwan oo ay la leeyihiin St. Louis Cardinals, oo ah tartan cusub oo lala galo Milkiilayaasha Milwaukee iyo tartan isdaba joog ah oo la leh Chicago White Sox. Blackberry. Blackberry Mobile waa magac ganacsi oo adeegsanaya TCL Isgaarsiinta si loo iibiyo qalabka calaamadaysan ee BlackBerry ee suuqyada adduunka oo dhan, laga reebo Indonesia, Hindiya, Bangladesh, Sri Lanka iyo Nepal. [1] [3] [4] BlackBerry Limited, oo ah abuuraha nooca BlackBerry, ayaa go'aamiyay 2016-ka in ay si toos ah u joojiyaan suuqa tartanka suuqa xorta ah, si ay diiradda u saaraan sameynta barnaamijka ammaanka. Tani waxaa loola jeedaa, in TCL isgaarsiintu hadda masuul ka tahay wax soo saarka, qaybinta, iyo sameynta qalabka BlackBerry-yada ah ee suuqyada adduunka. Blackberry KEYone waa qalabkii ugu horreeyay ee lagu sameeyey magaca shirkadda BlackBerry Mobile, inkastoo ay qayb ahaan qorsheeysay BlackBerry Limited. Warshadaha saliidda iyo gaaska ee Myanmar. Myanmar, waa waddan soo koraya iyo gaas dabiici ah oo soo saara saliida iyo batroolka ee Asia. Waa guri mid ka mid ah warshadaha batroolka adduunka ee ugu da'da weyn, iyada oo saliideedii hore ee saliida ah ee la soo dhoofiyay laga soo bilaabo 1853. [1] Maanta, waddanku waa mid ka mid ah soo saarayaasha waaweyn ee gaaska dabiiciga ah ee qaarada Aasiya. [2] Sanado ka dib go'doominta, ciqaab la'aanta, awood la'aanta farsamo, siyaasadaha dawladeed ee opaque iyo maalgashiga aan ku filnayn ayaa hor istaagay dedaallada waddanka ee lagu horumarinayo qayb ka mid ah hydrocarbon. Dibuhabaynta siyaasadeed ee dhowaanahaani aad u liidaa waxay keentay in beesha caalamku ay joojiso cunaqabateynta Burma, taasoo ka dhigaysa rajo ka dhalata maalgashiga iyo koboca dhaqaalaha. Burcad-badeedkii hore ee British-ka ahaa ee Burma ayaa soo helay warshad soo saara saliida shiidaalka ee magaalada Newyangga ee 1795. [4] Meelahaasi waxay lahaayeen boqolaal ka mid ah ceelasha saliidda ee gacmaha lagu qodayo oo hoos yimaada xakamaynta hantida ee 24 qoys oo reer Burmese ah. Ingiriiska Burma ayaa dhoofiyay shidaalkii ugu horreeyay ee batroolka 1853. [5] Shirkadda Burmah Petroleum-ka ee fadhigeedu yahay London (BOC) ayaa la dhisay 1871-kii, waxaana bilaabay wax-soo-saarka beeraha cusub 1876-kii iyo beerta Chauk ee 1902-ka. BOC wuxuu ku raaxaysan jiray qaybta illaa 1901, markii Shirkad Maraykan ah. [2] Sahayda batroolka waxay badanaaba la kulmeen baahida Hindisaha Hindiya. Intii Dagaalkii IIaad ee Adduunka iyo Jabkii duulaanka ahaa ee Burma, waxsoosaarka saliideedku wuxuu ahaa 6.5 milyan oo fuusto sanadkiiba. Ka dib markii madax-bannaanidii 1948-kii, Burma waxay sii waday mid ka mid ah dalalka barwaaqo badan ee Aasiya sababtoo ah warshadeeda batroolka iyo dhoofinta beeraha. Sanadkii 1963, dawladda militariga ah ee hogaaminaysay Ne Win ayaa ku takhasusay qaybta, taasoo dhalisay tobanaan sano oo dhaqaale xumo ah. [1] Ka dib 1989, junta militariga ayaa bilaabay inuu dalka u furo maalgashi shisheeye oo dheeraad ah. Shell waxay ogaatay gaaska dabiiciga ah Apyauk 50 kiiloomitir waqooyi-galbeed ee gobolka Yangon sanadkii 1991. Myanmar maanta waa aasaas ahaan soo saaraha gaaska dabiiciga ah. Laga soo bilaabo 2015, Myanmar waxay dhoofisaa gaaska Thailand iyo Shiinaha. [3] Myanmar ayaa xaqiijiyay kaydka gaaska 10 trillion cubic feet sannadkii 2012, iyada oo sanadkiiba waxtarkeedu yahay 416 BcF. [8] Kaydka kaydka saliidda ee sannadka 2013 lagu qadaray 50 milyan oo foosto, oo leh wax soo saarka 21,000 bbl / d. [8] Hantida batroolka cusub ee Yenangyaung ayaa sii socota. Wadanku wuxuu ku caanbaxay 51 dhisme oo ku yaala barxado iyo 53 qulqulo dabiici ah, oo ay ku jiraan 26 qulqulo qoto dheer oo biyo ah, sahaminta batroolka iyo gaaska [6] Guddiga Maamulka Maareynta Tamarta Qaranka ayaa nidaaminta qaybta hoos yimaada Wasaaradda Tamarta. Warshadu waxay ka kooban tahay saddex ciyaaryahan oo muhiim ah: [2] Myanma Oil and Gas Enterprise, oo la sameeyay 1963; oo mas'uul ka ah sahaminta, soo saarida iyo soo saaridda gaasta gudaha iyada oo loo marayo shabakadda 1,200-mile ee qashin qubka. Myanma Petrochemicals Enterprise, waxay maamushaa warshadaha yar yar iyo dhirta bacriminta Myanmar Petroleum Products Enterprise, oo mas'uul ka ah qaybinta tafaariiqda iyo iibinta ee shidaalka batroolka Shirkadaha waaweyn ee shidaalka ee caalamiga ah (IOCs) oo ku hawlan Myanmar waxaa ka mid ah Total S.A., Kooxda Essar, CNOOC, Petronas iyo Sinopec. [9] Shirkadaha maxaliga ah sida Parami Energy Group iyo MPRL waa qaar ka mid ah ciyaartoyda hogaanka u haya arimahan. Sida laga soo xigtay Kwong Weng Yap, Madaxa Hawlaha Howlaha ee Parami, waxa uu ku sheegay hadal uu u jeediyay beesha ASEAN in Shirkadda saliidda iyo gaasta ee Myanmar ay u baahan tahay dawlad nadiif ah iyo isku-darka maxaliga ah si ay u noqoto mid sii jiri karta xilliga dhow. Shabakadda qaybinta qaybinta ee Myanmar weli aad ayuu u hooseeyaa. Kachin State. Kachin State (Kachin: Jingphaw Mungdaw; Burmese: ကခ် င ္ ျ ပည္ နယ္) waa gobolka ugu waqooyiga ee Myanmar. Waxaa xuduud la leh shiinaha waqooyiga iyo bari (Tibet iyo Yunnan, gaar ahaan iyo siday u kala horreeyaan); Shan State ee koonfurta; iyo Sagaing iyo Hindiya galbeedka. Waxay u dhexeysaa waqooyiga woqooyiga 23 ° 27 'iyo 28 ° 25' ee dhererka 96 ° 0 'iyo 98 ° 44'. Meesha gobolka Kachin waa 89,041 km2 (34,379 sq mi). Caasimadda gobolka waa Myitkyina. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waxaa ka mid ah Bhamo, Mohnyin iyo Putao. Kachin State wuxuu leeyahay buurta ugu weyn Myanmar, Hkakabo Razi (5,889 mitir (19,321 ft)), kaas oo abuuraya dhinaca koonfureed ee Himilooyinka, iyo wabiga weyn ee Indawgyi Lake. Kayah State. Kachin State (Kachin: Jingphaw Mungdaw; Burmese: ကခ် င ္ ျ ပည္ နယ္) waa gobolka ugu waqooyiga ee Myanmar. Waxaa xuduud la leh shiinaha waqooyiga iyo bari (Tibet iyo Yunnan, gaar ahaan iyo siday u kala horreeyaan); Shan State ee koonfurta; iyo Sagaing iyo Hindiya galbeedka. Waxay u dhexeysaa waqooyiga woqooyiga 23 ° 27 'iyo 28 ° 25' ee dhererka 96 ° 0 'iyo 98 ° 44'. Meesha gobolka Kachin waa 89,041 km2 (34,379 sq mi). Caasimadda gobolka waa Myitkyina. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waxaa ka mid ah Bhamo, Mohnyin iyo Putao. Kachin State wuxuu leeyahay buurta ugu weyn Myanmar, Hkakabo Razi (5,889 mitir (19,321 ft)), kaas oo abuuraya dhinaca koonfureed ee Himilooyinka, iyo wabiga weyn ee Indawgyi Lake. Kayin State. Kayin State (Phlone: ​​Søgaw Karen: சுட்டியை முன்னிருந்து, Burmese: ကရင်ပြည်နယ်, caan ah [kəjɪɴ pjìnɛ]; kii hore Karen) waa gobolka Myanmar. Magaalada caasimada ah waa Hpa-An, oo sidoo kale lagu dhejiyay Pa-An. Roobka Kayin State waa degan yihiin Dawna Range oo ka shaqeynaya gobolka oo ku yaal jihada NNW - SSE iyo dhammaadka koonfureed ee Karen Hills ee waqooyi galbeed. [2] Waxaa xuduud la leh Mae Hong Son, Tak, iyo Kanchanaburi ee Thailand ee bari; Gobolka iyo Bago ee galbeedka iyo koonfur; Gobolka Mandala, Shan State iyo Kayah State waqooyiga. Chin State. Chin State (Burmese: ချင်းပြည်နယ်; hkyang: pranynai, ayaa lagu qeexay [tɕʰɪɴ pjìnɛ]) waa gobol galbeedka Myanmar. Qaybta 36,019-kiilomitir (13,907 sq mm) oo ah waddanka Chin ayaa xuduud la leh Sagaing Division iyo Magway Division ilaa bari, Rakhine State oo koonfurta, Bangladesh ilaa koonfur galbeed, iyo dawladaha Hindiya ee Mizoram xagga galbeedka iyo Manipur waqooyiga. Dadweynaha gobolka Chin waa qiyaastii 478,801 sanadka 2014. Caasimadda gobolka waa Hakha. Gobolka waa dhul buuraley ah oo leh dhowr xiriiriye oo gaadiid ah. Gobolka Chin ayaa si aan caadi aheyn u degan, waana mid ka mid ah meelaha ugu hooseeya ee dalka ka jira. Chin State ayaa ah heerka ugu sarreeya ee saboolnimada ee 73% marka loo eego tirooyinka la sii daayay ee sahanka rasmiga ah ee rasmiga ah. [3] Telefishinka rasmiga ah ee rikoodhada ee Chin waa Falam. Waxaa jira 53 farqiyo oo kala duwan oo ku qoran gobolka Chin. Sagaing Region. Gobolka Burco (Burmese: waxaa lagu magacaabaa [zəɡáiɴ táiɴ dèθa̰ d دولí], oo hore loo yaqaan 'Sagaing Division') waa gobolka maamul ee Myanmar, oo ku yaalla waqooyi galbeed ee dalka oo udhaxaysa dhinaca waqooyi bari iyo waqooyiga bariiska 94 ° 97 bari. Waxaa xuduud la leh Hindiya Nagaland, Manipur, iyo Arunachal Pradesh States oo waqooyiga, Kachin State, Shan State iyo Mandalay oo ku yaala bariga, Mandalay iyo gobolka Magway ee koonfurta, iyadoo webiga Ayeyarwady ay sameysey qayb ka mid ah bariga iyo sidoo kale xadka koonfureed, iyo Chin State iyo Hindida galbeedka. Gobolka wuxuu leeyahay aag ah 93,527 km². Sanadkii 1996-dii, waxaa ku noolaa dad ka badan 5,300,000 iyada oo tirada dadka 2012-kii ay ahayd 6,600,000. Tirada dadka magaalooyinka ee 2012 waxay ahaayeen 1,230,000 oo dadweynaha miyiga waxay ahaayeen 5,360,000. [2] Caasimaddu waa mid aad u wanaagsan. Tanintharyi Region. Tanah Sari, oo horey u ahaan jirtay Tenasserim Division iyo qaybta dambe ee Tansaaniya) waa maamul goboleedka Myanmar, oo daboolaya qaybta koonfureed ee waddanka oo dhererkeedu ka yaryahay. Tan: Salaatiya: Kra Isthmus. Waxay xuduud u dhistaa Badda Andaman xagga galbeedka iyo Tenasserim Hills, oo ka baxsan Thailand, bari. Woqooyi waa Woqooyi. Waxaa jira jasiirado badan oo ka baxsan xeebta, Mergui Archipelago ee koonfurta iyo bartamaha xeebaha iyo jasiiradaha yaryar ee ka baxsan waqooyiga waqooyiga. Caasimadda qaybta waa Dawei (Tavoy). Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waa Myeik (Mergui) iyo Kawthaung. Qeybta hoose waxay ku xirantahay aag ah 43,344.9 km², waxayna tiradu ahayd 1,406,434 Tirakoobka 2014. Bago Region. Gobolka Burago (Burmese: ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး, ayaa lagu qiyaasay [bəɡó táɪɴ dèθa̰ d دولí]; hore ee Pegu Division iyo Bago Division) waa maamul goboleedka Myanmar, oo ku yaal bartamaha bartamaha koonfurta dalka. Waxaa xuduud la leh gobolka Magway iyo gobolka Mandalay; Kayin State, Mon State iyo Gacanka Martaban dhanka bari; Gobolka Yangon ee gobolka koonfurta iyo gobolka Ayeyarwady iyo Rakhine State galbeedka. Waxay ku taalaa inta u dhaxeysa 46 ° 45'N iyo 19 ° 20'N iyo 94 ° 35'E iyo 97 ° 10'E. Waxay leedahay dad ah 4,867,373 (201 Magway Region. Gobolka Burway (Burmese: မကွေးတိုင်းဒေသကြီး, oo lagu magacaabo [məɡwé táiɴ dèθa̰ d دولí], oo horay u ahaan jiray Magway Division) waa qaybta maamulka ee bartamaha Myanmar. Gobolka Magway waa kan labaad ee ugu weyn ee Myanmar ee toddobada qaybood, oo leh degaan ah 44,820 kilomitir kilomitir (17,306 sq mi). Pa Del Dam (ပ ဒဲ ဆည်) waa mid ka mid ah Dam ee Aung Lan Township, Magway Division. Mandalay Region. Gobolka Mandalay (Burmese: မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး, oo lagu magacaabo [máɴdəlé táiɴ dèθa̰ d دولí], oo hore u ahayd Mandalay Division) waa qaybta maamulka ee Myanmar. Waxay ku taalaa bartamaha dalka, oo xuduud la leh Sagaing iyo gobolka Magway ee galbeedka, Shan State ee bari, gobolka Bago iyo Kayin State ee koonfurta. Caasimada gobolka waa Mandalay. Qeybta koonfureed waxay ku taal caasimadda Qaranka ee Nay Pyi Taw. Kala qeybinta waxay ka kooban tahay toddoba degmo, kuwaas oo u kala qaybsan 30 magaalo iyo 2,320 qaybood iyo tuulooyin. Gobolka Mandalay ayaa muhiim u ah dhaqaalaha Myanmar, oo ah 15% dhaqaalaha qaranka. Waxay ku hoos jirtaa maamulka Gobolka Mandera. Mon State. Mon (Burmese: ayaa lagu qiyaasay [mʊɴ pjìnɛ]; Mon: ဵ Waxay u dhaxeysaa Gobolka Kayin ilaa bari, Badda Andaman ilaa galbeedka, Gobolka Bago ee waqooyiga iyo gobolka Tansaaniya ee koonfurta, sidoo kale xudduudda gaaban oo ay la leedahay xaafad Kanchanaburi ah oo ku taalla koonfurta-bariga. Dhulka dhulku waa 12,155 km2. Dawna Range, oo u orda dhinaca bariga ee gobolka ee jihada NNW-SSE, waxay xuduud u tahay gobolka Kayin. Iskoolka Mon waxaa ka mid ah jasiiradaha yar yar, sida Kalegauk, Wa Kyun iyo Kyungyi Island, oo leh 566 km oo xeebta xeebta ah. Caasimadda gobolka waa Mawlamyin. Rakhine State. Rakhine State (rykaɪn /; Burmese: MLCTS: ra.hkuing pranynay, Rakhine [ɹəkʰàiɴ pɹènè]; Burmese: [jəkʰàiɴ pjìnɛ]; hore ahaantii Arakan waa gobolka Myanmar (Burma). Waxaa ku yaala xeebta galbeed, waxaa ku xayiran waqooyiga Chin, waqooyiga, gobolka Magago, gobolka Bago iyo degmada Ayeyarwady ee bariga, Bay of Bengal iyo galbeedka, iyo qaybta Chittagong ee Bangladesh ilaa galbeed. Waxay ku taalaa qiyaastii u dhaxaysa waddada u dhaxaysa 17 ° 30 'waqooyiga iyo 21 ° 30' waqooyi iyo qiyaasta dheer ee 92 ° 10 'bari iyo 94 ° 50' bari. Buuraha Arakan, oo kor u kacay ilaa 3,063 mitir (10,049 ft) ee Victoria Peak, oo kala ah Rakhine kala duwan oo ka yimid bartamaha Burma. Xeebta Rakhine State waxaa ka jira jasiirado caan ah sida Cheduba iyo Island of Myingun. Rakhine State waxay leedahay aag 36.762 kilomitir oo isku wareeg ah (14,194 sq m) iyo caasimadeeda waa Sittwe. [2] Yangon Region. Gobolka Yangon (Burmese: ஜெயிக்ஸ்: ஜெருந்து மொழிகள் மொழிப்புகள் முன்னோட்டும்; Waxaa ku yaala bartamaha Myanmar, qaybta waxaa xuduud la leh gobolka Bago ee waqooyiga iyo bariga, Gacanka Martaban ee koonfurta, iyo gobolka Ayeyarwady oo galbeed ah. Gobolka Yangon waxaa hareereeya caasimada caasimadda ee Yangon, caasimadii hore ee caasimada iyo magaalada ugu wayn ee dalka. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waa Thanlyin iyo Twante. Qaybinta waa gobolka ugu horumarsan ee dalka iyo kan ugu muhiimsan albaabka waddanka. Qaybta ayaa qiyaastay 10,170 km2 (3,930 sq m). [3] Binh Phuoc. Bình Phước (ku saabsan codkan maqalka) waa gobolka Vietnam. Waxay ku taallaa gobolka Koonfur bari ee waddanka, waqooyiga Hoog Chih Minh City. Waxay la wadaagtaa xuduud la leh Cambodia. Ca Mau. Cà Mau (Sannadkani wuxuu maqlaa codka) waa magaalo ku taal koonfurta Vietnam. Waa caasimad ku taal Cay Mau, oo ah gobol ku yaala gobolka Mekong Delta, qaybta ugu koonfureed ee gudaha dalka Vietnam. Ra'iisul-wasaarihii hore ee Vietnam, Nguyễn Tấn Dũng (2006-2016) ayaa ku dhashay kuna koray halkan. Magaaladu waxa ay calaamad u tahay nidaamka kanalka gaadiidka iyo badi badeecada ayaa halkan ku qaadaan doomaha iyo maraakiibta. Dadweynaha magaaladu waa qiyaastii 204,895 (tan 2010). [1] Inta badan dadka degan waa qowmiyad reer Vietnam ah, oo leh 300 qoys Khmer Krom iyo 400 qoys Hoa. Magaalada Cà Mau waxaa laga heli karaa wadada (360 km koonfur galbeed ee Ho Chi Minh City) iyada oo loo marayo Wadada Qaranka 1A ama hawada (Garoonka Cà Mau). Cà Mau waxaa loo maamulaa 8 qaybood oo magaalo ah iyo 7 miyiga ah. Kien Giang. Kiên Giang (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobolka Vietnam, oo ku yaalla gobolka Mekong Delta ee koonfurta dalka Vietnam. Waxaa loo yaqaan kalluumeysiga iyo bariiska. Caasimadda gobolka waa Rėch Giá, 250 km u jirta Ho Chi Minh City. Kiên Giang waa qiyaastii 6,299 km², dadkuna waa qiyaastii 1,634,043, kuwaas oo 22 boqolkiiba ay ku nool yihiin magaalooyinka. Kiên Giang ayaa xuduud la leh gobolka Giang ee waqooyi-bari, Caann Thơ iyo Hậu Giang oo ku yaalla bariga, Bạc Liêu ee koonfur-bari iyo Cà Mau ee koonfurta, iyo Kampot Cambodia (oo leh 54-kiilomitir xuduudda) galbeedka, Gulf ee Thailand ee koonfur galbeed (oo leh xeebta 200 km). Sida laga soo xigtay natiijooyinka sahaminta bishii Abriil 1, 2009, tirada dadka gobolka Kiên Giang waa 1,683,149 qof. Ba Ria-Vung Tau. Bà Rịa-Vũng Tàu (Odhaahda Hanoi: [ɓa˨˩ ziə˨˧ vuŋ˧ˀ˥ taːw˨˩] (ku saabsan codkan maqal), Faalladda Saigon: [ɓa˨˩ ʐiə˨˧ juŋ˧˩˧ taːw˨˩] (Ku saabsan dhawaaqa maqalka)) waa gobolka Vietnam. Waxay ku taal xeebta gobolka Koonfur bari ee dalka. Waxaa sidoo kale ku jira jasiiradaha Côn ñoo, oo ku yaalla meel fog oo ka baxsan xeebaha koonfur bari ee Vietnam. Laga soo bilaabo 1954 illaa 1975, gobolkani waxa uu ka tirsanaa Koonfurta Vietnam isagoo magaca Phước Tuy. Dong Nai. Đồng Nai (Vietnamese: [ɗə̂wŋm naːj] (About this sound listen)) is a province in the Southeast region of Vietnam, located east and northeast of Ho Chi Minh City (Saigon). The largest city in Đồng Nai is Biên Hòa. Prior to Vietnamese colonization, the area was dominated by the Funan, Chenla, Khmer empire and subsequent influences until 1627. The area was known as Kâmpéâp Srâkatrey (កំពាប់ [កំពប់] ស្រកាត្រី) in Khmer. Binh Thuan. Bình Thuận (Vietnamese: [ɓɨn tʰwəˀŋ] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobolka Vietnam. Waxay ku taala gobolka Koonfur-dhexe ee dalka. Mararka qaarkood waxaa loo arkaa inay qayb ka tahay gobolka Koonfur-bari. Gobolka waxaa loo yaqaanaa muuqaalka iyo xeebaha. Waxaa sidoo kale jira dhowr goobood oo muhiim ah oo qadiimiga ah. Binh Dinh. Bình Định (ku saabsan codka maqalka) waa gobolka Vietnam. Waxay ku taallaa gobolka waqooyiga galbeed ee Vietnam. Quang Ngai. Quảng Ngãi (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa magaalo ku taalla bartamaha Vietnam. Waa tuulada gobolka Quing Ngãi. Quảng Ngãi Xuduudaha Magaalada Tư Nghĩa ee ku yaalla koonfurta, galbeed iyo bari iyo xuduudaha Sơn Tịnh District ee waqooyiga. Waxay leedahay aag 37.12 km² iyo tirada dadka deggan 119,251. Quang Nam. Quảng Nam (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobol ku yaal gobolka Xeebta Koonfureed ee Vietnam. Waxaa xuddun u ah gobolka Thiixa Thiên-Hueby oo ku taal woqooyiga, waddanka reer galbeedka ee galbeedka, Kon Tum Gobolka ee koonfur galbeed, Công Ngãi Gobolka bari, koonfurta Shiinaha ee bari, iyo magaalada Da Nang waqooyi-bari. Thua Thien-Hue. Thua Thien-Hue (Ku dhawaad ​​dhageysigan codka ah) waa gobolka waqooyiga dhexe ee gobolka xeebta ee Vietnam, qiyaastii bartamaha dalka. Waxay xuduud u tahay Gobolka Quảng Trị waqooyi iyo Da Nang koonfurta, Laos ilaa bari. Gobolka waxaa ku yaal 128 km oo xeebta xeebta, 22,000 ha laguna dhajiyo 200,000 oo doolar oo kayn ah. Waxaa jira qulqulo ballaaran oo ah xabsiyada boqortooyada iyo macbadyada Hue. Quang Tri. Quang Tri (ku saabsan liiskan liiska codka) waa magaalo ku taal Gobolka Quang Tri ee waqooyiga bartamaha Waqooyiga Xeebta ee Vietnam. Digniintan ayaa ku soo beegantay. Magaca Sino-Vietnam ee Quang Tri (廣 治) waxaa bixiyay maamulayaasha Confucian ee Vietnamese. Muuqaalka ugu weyn ee magaalada waa Citadel Citadel, oo lagu dhisay 1824, oo ah xeelad millatari intii lagu jiray sannad-guuradii 4aad ee xukunka Minhang. Waa tusaale tusaale ah ee dhismaha Vauban waxaana ka danbeeyay xafiis maamuleed ee Nguyen Dynasty ee Gobolka Quang Tri (1809-1945). Ninh Thuan. Ninh Thuận (Vietnamese: [nɨn tʰwə̂ˀŋ] (About this sound listen)) is a province in the South Central Coast region of Vietnam (sometimes seen as part of the Southeast region) Sheekh abdulaziz bin abdullah. "Codsiga sayniska ee sayniska iyo ma aha". Hay ' adda sheekh ee gobolka hiiraan ayaa sheegay in uu yahay mid ka mid ah diinta islaamka, sida uu u sheegay in uu yahay mid ka mid ah diinta islaamka... Muqdisho al-qura al-mukarramah, in la bareeyo xarunta sare ee riyadh, membership iyo ka qaybgalayaasha jaamacadda saynisic. "Dowladda sacuudiga oo ku sugan". Waxaa kale oo uu raaco.Macalinka aad u badan oo ku saabsan machadka saynisiinta ah ee 1/7/1384 e. In ka badan 1389, wuxuu ka qaatay asaga iyo hadalka sheikh mohammed La jooga professor sharia oo ku jira 7/5/1399 e. Waxaan la joogaa professor ee sharia college ee 13/11/1400 e. 1402 wuxuu ka yeelay imam iyo orator oo aan ogahay in aan ogahay Bishii shawwal ee 1407 wuxuu ka dhigay xubin ka mid ah maamulka sare. Waxaa uu sheegay in uu yahay mid ka mid ah oo ku saabsan 15/7/1412 sano oo ka mid ah 15/7/1412-ka (1999 may 14). 1/76 iyo 15/7/1412 e. Bishii ramadan 1412, 1412, 1412, 1412, 1412, ah, ah, ah, ah, ah, ah, ah, ah, ah, ah, Dalabka boqortooyada. 838 iyo taariikhda 25/8/1416 e waxaa loo soo saaray ku xigeenka dadweynaha oo kala duwan. Sidoo kale, waxa uu sheegay in uu yahay mid qiimo gaar ah oo ku saabsan in uu yahay mid ka mid ah dadka deegaanka, waxana uu sheegay in uu yahay mid qiimo gaar ah ugu badan. Waxa uu sheegay in uu yahay mid qiimo gaar ah ugu fadhiya, isaga oo sheegay in uu yahay mid qiimo gaar ah ugu fadhiya, isaga oo sheegay in aysan jirin qayb ka mid ah. "Wiilkisa". Abdullah ayaa la sheegay in ay ku jiraan xubno ka tirsan al - shabaab oo ka tirsan al - shabaab. Waxa uu sheegay in al - shabaab ay ku jiraan dad badan oo ka mid ah oo ka mid ah al - shabaab, kaasi oo ku nool in uu yahay mid ka mid ah. Mohammed bin abdul aziz bin abdullah al sheikh Omar bin abdulaziz al-sheikh waa xubin ka mid ah xogaha bulshada ee khaliijka. Abdul rahman bin abdulaziz al-sheikh waa injineer guud ee loogu talagalay dalxiis iyo hidaha qaran. Waa nabi kulayl dayax. "Waa naar kulayl daran" . Sidoo kale waxa uu sheegay in uu yahay mid qiimo gaar ah ugu badan, in badan oo ka mid ah mid ka mid ah dadka deegaanka, iyo in badan oo ka mid ah dadka deegaanka. Tani waa la ' aanta, iyo inta badan oo ku dhaawacday. Dadka waxaa ka mid ah mid la yaab leh oo ka mid ah kuwa aan la taaban karin, waxaa laga helaa in dadka hiv la ' aan ah, oo ay ku jiraan dad badan oo ku saabsan hiv / Oo noqday... Sida amen. Sida amen . Sidoo kale waxa uu sheegay in uu yahay mid ka mid ah oo ku saabsan 0.5 % oo ku saabsan 0.5 % oo ku saabsan 0.5 % Habka loo soo daray, waxa uu ku daray in uu yahay mid ka mid ah biyaha, waxa uu ku daray in uu ku jiro biyo la ' aan. Waa kan ugu weyn ee xoghayaha golaha shacabka oo ay u adeegsato sida ay u baahan tahay in aad ka badan tahay sida ay u baahan tahay in aad u baahan tahay in aad ka badan tahay in aad u baahan tahay in aad ka badan tahay. Waxaan ka soo baxay scratches oo la xiray, la xidhay ama la rarayo pimples iyo acne dimples. Somalia china friendhsip association. Somalia-China Friendship Association Waa Hay'ad ka hawl gasha Soomaaliya. Hay'addaan waa mid saaxiibtinimo ah oo ka shaqeysa isdhex-gal shacab waynahaSoomaaliya iyo Shiinaha. Guudmarka. Ururka Saaxiibtinimada Soomaliya iyo Shiina waa hay'ad wada shaqeyn ah oo xooga saarta wax isdhaafisiga labada bulsho ee Soomaaliya iyo Shiinaha. Hay'addaan waxey muhiimad siisaa xiriirka qotada dheer ee u dhaxeeya Soomaaliya iyo Shiinaha kaas oo ka horeeyay da’di dhexe iyo muhiimadda laba dhinac laha ah ay u leedahay labada dowladood. Maadama Soomaliya ay aheyd wadanki ugu horeeyay ee Bariga Afrika ee Shiinaha la wadaagay xiriir diblomaasi ah. Dowladda Shiinaha waxey si walaalnima ah u garab taagneyd dalka Soomaliya. Ururka Saaxibtinimada Shiinaha iyo Soomaaliya waxaa lagu bixiyaa aragtiyo cusub oo ku aadan dhaqamada gaarka ah iyo kuwa kala duwan ee labada bulsho iyo baahida loo qabo iskaashiga u dhexeeya labada dal. Maadaama dalka Shiinaha ay joogaan in kabadan 2,000 kun oo arday Soomaaliyeed oo wax ka barta gudaha Wadanka Shiinaha. Ururkaan wuxuu sidoo kale diiradda saarayaa wax is-weydaarsi shacbi ah oo dhexmara Soomaaliya iyo Shiinaha si loo xoojiyo iskaashiga iyo saaxiibtinimada. Ujeedooyinka Ururka Saaxiibtinimada Soomaaliya iyo Shiinaha waxaa ka mid ah in la lafa guro siyaabaha suurtagal ah ee xoojin kara iskaashiga dhaqaalaha iyo xiriirka ganacsiga kaas oo sii wanaagin doona dhaqaalaha Soomaaliya maxaa yeelay waxaa jira Ganacsato Soomaalyeed oo ku nool wadanka Shiinaha kuwaas oo si wax kuool ah uga qeyb qaata Dhaqaalaha wadankeena. Liiska teleskoobo ee sawir-celinta ugu weyn. Liistada tikidhada ugu weyn ee muuqaalka sawirro leh oo leh dhexdhexaad ah oo ah 3.0 mitir (120 inji) ama ka weyn waa furfurnaan, taas oo ah awooda hal-cabbir iyo kulankan quruxda badan ee telescope. Muraayadaha waxay ka weynaan karaan furfurnaanta, iyo telescopes waxay isticmaali karaan qalab loo yaqaan 'aperture syntesis' oo ay gaareen interferometry. Keck I iyo II waxay u adeegsadeen sida Keck Interferometer (illaa 85 m) ay gaari karaan qaraarrooyin aad u sarreeya, inkasta oo ay jiraan tiro yar oo kormeer ah. Marka labada muraayadu ay ku yaalaan hal buur, muraayad isku dhafan oo la mid ah dukaanka Telefoonada waaweyn (22.8 m) ayaa u oggolaanaya in si buuxda loo isticmaalo qalabka loo yaqaan "aperture". Badiyaa maahan had iyo jeer farsamoyaqaannada teleskop ee ugu fiican, iyo wax soo saarka iftiinka guud ee qaabka muraayadda ayaa noqon kara cabir liidata ee waxqabadka telescope. Telescope-ka ku-salaysan, sida Telefoonka Hubble Space, ayaa ka faa'iideysanaya in uu ka sarreeyo xalka iyo wakhtiga soo-saarka weyn ee soo-saarka maraya waqti dheer. Goobta woqooyi ama koonfurta ee dhulka ayaa sidoo kale xaddidi kara qaybta cirka ee la arki karo. Xiriirka Jabaan iyo Shiinaha. Xiriirka Shiinaha-Japan ama Xiriirka Sino-Nippon (Soomulida fudud ee Shiinaha: 中 日 关系; Shiineyska dhaqanka: 中国 本 通; xiriirka ka dhaxeeya Jamhuuriyada Dadweynaha ee Shiinaha iyo Dawladda Japan. Waddamada ayaa juqraafi ahaan u kala go'ay Badda Bariga Shiinaha. Japan ayaa si aad ah saameyn ugu yeeshay taariikhda dunida oo dhan iyada oo luuqada, dhaqanka, diinta, falsafada, iyo sharciga. Markii ay furay xidhiidhkii ganacsiga ee Galbeedka qarnigii 19-aad, Japan ayaa is-filiqsanayd iyada oo loo marayo nidaam firfircoon ee reer Galbeedka intii lagu jiray Dib-u-soo-celinta Meiji 1868-kii oo la qabsaday saamaynta dhaqamada galbeedka Yurub, waxayna bilaabeen inay daawadaan Shiinaha oo ah ilbaxnimo qaran, Ciidamada reer galbeedka waxay qayb ka yihiin dagaaladii ugu horreeyay ee labaad iyo kii labaad ee foosha xumaha iyo Anglo-french oo laga soo billaabo 1860-kii ilaa 1880-kii. Sida laga soo xigtay xukuumadda Shiinaha, xidhiidhka ka dhexeeya Shiinaha iyo Japan ayaa marar badan ku dhuftay diidmadii Japan ee ahayd in ay u aqoonsato taariikhda wakhti hore ee ay ku qanacsan tahay Shiinaha. Si kastaba ha noqotee, sida laga soo xigtay xukuumadda Japan, ballaarinta Ciidanka Xoraynta Dadka iyo ficilladeeda ku salaysan waxay khatar ku yihiin xiriirka labada dhinac. Faallooyinka ra'yiga ah ee ay sameeyeen saraakiisha caanka ah ee Japan iyo qaar ka mid ah buugaagta taariikhda Japan ee ku saabsan 1937 Nanking Massacre ayaa diiradda saarayay muran khaas ah. Shiinaha-Japan ayaa si weyn u kululeynaya kadib markii Shinzo Abe uu noqday Raiisul Wasaaraha Japan bishii Sebtembar 2006, iyo daraasad taariikheed oo ay sameeyeen Shiinaha iyo Japan ayaa soo saartay warbixin sannadkii 2010 kaas oo tilmaamayay is waafaqid cusub oo la xidhiidha arrimaha dagaal ee dunida 2-da jeer. [1] Si kastaba ha noqotee, horaantii 2010, xiriirka ayaa sii xumeeyay, iyada oo Japan ay ku eedeysay Shiinaha in ay xayirtay kaydka alaabada qiimaha qiimaha leh. Khilaafka Senkaku Islands [3] ayaa sidoo kale keentay in ay la kulmaan dhowr dagaalyahan oo ka tirsan Badda Shiinaha ee Bariga Shiinaha, rikoodhada kulul, iyo rabshado ka socda Jamhuuriyadda Dadka Shiinaha (PRC). Xiriirka Shiinaha iyo Myanmar. Shinaha-Myanmar (Shiinaha: 中缅 关系; Burmese: waxaa loola jeedaa xiriirka caalamiga ah ee Jaalliyadda China iyo Myanmar. Shiinaha iyo Myanmar waxay leeyihiin xidhiidh firfircoon oo labada dhinac ah. Si kastaba ha ahaatee, dhowaan, xiriirka ka dhexeeya Shiinaha iyo Myanmar ayaa soo wajahday dhibaatooyin dhowr ah sababtoo ah colaadaha dhowaan la gashay Shiinaha iyo Tatmadaw ee ku dhow dhow, iyo sidoo kale Burmese dagaalyahanada dhowaan soo horjeeda Shiinaha. Xidhiidhka u dhaxeeya Shiinaha iyo Myanmar, oo aad u xoog badan oo ka sii kordhaaya koonfurta bari ee Asia, Vietnam; sidoo kale waxay wajahayaan dhibaatooyin. Burma waxay ahayd dalkii ugu horreeyay ee aan ka soo jeedin Komishanka si loo aqoonsado Jamhuuriyadda Dadweynaha ee uu hoggaaminayo Shiinaha ka dib markii la aasaasay 1949-kii. Burma iyo Jamhuuriyadda China waxay si rasmi ah u aasaaseen xiriirka diblomaasiyadeed ee Juun 8, 1950. Shiinaha iyo Burma waxay saxiixeen heshiis saxiibtinimo iyo is-afgarad la'aan aan loo dulqaadan Karin, waxayna soo saareen Qorshaha Wadajir ee Juun 29, 1954, iyagoo si rasmi ah u bilaabay xiriirkooda shanta Bannaan ee Nabadgelyo-wada-noolaanshaha. [3] [4] Si kastaba ha noqotee, Burma waxay ku dhaqantay siyaasad dibadeed ee qarnigii 1950 iyo 1960. Dagaalkii Shiinaha ee 1967-dii iyo ka-eryidda Shiinaha Shiinaha oo ka yimid Burma oo si naxariis darro ah u abuuray labada dal. Xidhiidhku wuxuu bilaabay inuu si fiican u horumariyo 1970meeyadii. Sida ku cad xeerka Deng Xiaoping, Shiinaha ayaa hoos u dhigtay taageerada Xisbiga Midnimada ee Burma ("CPB") iyo Bishii Agoosto 5, 1988 Shiinaha waxay saxiixday heshiis ganacsi oo weyn, oo sharciyeynaya ganacsiga xudduudaha xudduudaha ah isla markaana bilaabay inuu bixiyo kaalmo milateri oo aad u saraysa. Ka dib cadaadiskii rabshadaha ahaa ee dimoqraadiyada dimuquraadiga ah ee 1988-kii, golaha cusub ee Nabadgelyada iyo Horumarinta ee Gobolka, oo la kulmay cadaadis caalami ah iyo cadaadis caalami ah, waxay ku dadaashay sidii loo xoojin lahaa xidhiidh adag oo lala yeelanayo Shiinaha si loola dagaalamo; Dhinaca kale, saamaynta Shiinaha ayaa si dhaqsi ah u korodhay kadib markii beesha caalamku ay ka tageen Burma. [5] Si kastaba ha noqotee, kadib dib u habeyntii 2011, Myanmar waxay bilowday in ay ka fogaato Shiinaha, iyada oo Shiinaha ka welwelsan tahay saamaynta ay ku leedahay saamaynta Shiinaha ee Myanmar. Ka dib markii ay la socdeen mucaaradka Shiinaha iyo iskahorimaadka Tatmadaw ee qaybta waqooyiga ee Myanmar, Shiinaha waa inay ku dhaartaan in ay sii joogaan Myanmar iyo Shiinaha inay yihiin xero dhow ilaa xal laga helo. Ganacsiga laba-geesoodka ah ee u dhexeeya Shiinaha iyo Burma ayaa ka badan $ 1.4 bilyan. [6] Soo-dejinta Shiinaha ee Myanmar ayaa xooga saaraya saliidda, birta iyo dharka tufaaxa, halka Myanmar laga soo dhoofiyo qiyaasta dabiiciga ah ee qoryaha qoyan. [6] Shiinaha ayaa siinaya gargaar ballaaran iyo gacan ka geysta horumarinta warshadaha iyo kaabayaasha Burma iyo ujeeddooyinka ah in uu noqdo madaxa ka-faa'iideystaha ah ee ka soo kobcinta Burma ee kaydka saliidda iyo gaaska dabiiciga ah [7] Waa mid ka mid ah shariicda ugu wayn ee burcad-badeedda ee mashruuca si loo dayac-tiriyo loona ballaadhiyo dekedda Sittwe waxana uu heley xuquuqda horumarinta iyo ka faa'iideysiga kaydka gaaska dabiiciga ah ee gobolka Arakan [4] Shiinaha wuxuu ku deeqay amaahda iyo deynka militariga, iyo sidoo kale gargaarka dhaqaalaha iyo maalgashiga dhismaha biyo-xireennada, buundooyinka, waddooyinka iyo dekadaha iyo mashaariicda warshadaha. [4] Shiinaha ayaa si ballaaran u taageeray dhismaha waddooyinka istaraatiijiga ah ee ku yaal waddada Irrawaddy River ee ku xiran waddada Yunnan ee ku taal Bay of Bengal. Shirkadaha Shiinaha ayaa ku lug lahaa dhismaha dhuumaha saliidda iyo gaasta oo isku fidiyay 2,380 km (1,480 mi) oo ka yimid xeebta Burma ee Arakan ilaa gobolka Yunnan ee China. [7] Shirkadda Shidaalka ee Shidaalka Qaranka Shiinaha iyo China National Petroleum Corporation ayaa qandaraasyo muhiim ah ku haysta hagaajinta shidaalka saliida ee Burmese iyo warshadaynta iyo wadaagida wax soo saarka [4] PetroChina waxay ku hawlan tahay dhisidda dhuumaha gaaska weyn ee saliida A-1 Shwe ee xeebta gobolka Rakhine ee u horseeday Yunnan, helitaanka iyo ka faa'iideysiga qiyaastii 2.88 ilaa 3.56 trillion cubic feet oo gaas dabiici ah [4] [8] Burcad-badeedda la soo jeediyay ee Sino-Burmese ee ka baxsan xeebaha galbeedka ee Burma ayaa u oggolaanaya Shiinaha in ay saliid ka keenaan Bariga Dhexe, iyagoo ka gudbaya Xuduudaha Malacca. [7] Waxaa jira dibad baxyo looga soo horjeedo mashaariicda Shidaalka Shiinaha. [9] Maalgashiga China Power Investment Corporation oo ah $ 3.6 bilyan oo mitir Myitsone ah oo ku taala Irrawaddy River ayaa ku dhufatay horaantii October 2011 iyada oo dawlada Burmese ay hakisay dhismaha sababtoo ah dadka degaanka ah ee walaaca ku haya saamaynta aadanaha, saameynta deegaanka iyo faa'iidooyinka la arko.] Inta badan awoodaha loo abuuray waxaa loo dhoofin doonaa gobolka Yunnan ee dalka Shiinaha iyo dadka degaanka maxalliga ahi waxay sheegteen inaysan jirin jawaab celin bulsho ee geedi socodka qorshaynta. [11] Xukuumadda Shiinaha ayaa sheegtay in Burma ay heli doonto $ 54 bilyan oo doollar oo dakhli canshuureed ah, faa'iido la wadaago, koronto bilaash ah. [11] Shirkaddu waxay saameyn weyn ku leedahay dhaqaalaha Shiinaha ee mashruuca iyo sidoo kale halis ugu jira mashaariicda kale ee waaweyn ee dalka Shiinaha. Shirkadda Power Investment Corporation ayaa sheegtay kaliya shan tuulo oo leh 2,146 oo loo baahan yahay in dib loo dejiyo. Shirkadda ayaa siisay dadka ay abaartu saameysey oo leh laba guri dabaq ah, 21 tv-teleefishin iyo 100,000 oo ah magdhow macaamiisha Burmese ah oo kaliya qiyaastii $ 140 doolar [11] Ganacsiga laba-geesoodka ah ee u dhexeeya Shiinaha iyo Burma ayaa ka badan $ 1.4 bilyan. [6] Soo-dejinta Shiinaha ee Myanmar ayaa xooga saaraya saliidda, birta iyo dharka tufaaxa, halka Myanmar laga soo dhoofiyo qiyaasta dabiiciga ah ee qoryaha qoyan. [6] Shiinaha ayaa siinaya gargaar ballaaran iyo gacan ka geysta horumarinta warshadaha iyo kaabayaasha Burma iyo ujeeddooyinka ah in uu noqdo madaxa ka-faa'iideystaha ah ee ka soo kobcinta Burma ee kaydka saliidda iyo gaaska dabiiciga ah [7] Waa mid ka mid ah shariicda ugu wayn ee burcad-badeedda ee mashruuca si loo dayac-tiriyo loona ballaadhiyo dekedda Sittwe waxana uu heley xuquuqda horumarinta iyo ka faa'iideysiga kaydka gaaska dabiiciga ah ee gobolka Arakan [4] Shiinaha wuxuu ku deeqay amaahda iyo deynka militariga, iyo sidoo kale gargaarka dhaqaalaha iyo maalgashiga dhismaha biyo-xireennada, buundooyinka, waddooyinka iyo dekadaha iyo mashaariicda warshadaha. [4] Shiinaha ayaa si ballaaran u taageeray dhismaha waddooyinka istaraatiijiga ah ee ku yaal waddada Irrawaddy River ee ku xiran waddada Yunnan ee ku taal Bay of Bengal. Shirkadaha Shiinaha ayaa ku lug lahaa dhismaha dhuumaha saliidda iyo gaasta oo isku fidiyay 2,380 km (1,480 mi) oo ka yimid xeebta Burma ee Arakan ilaa gobolka Yunnan ee China. [7] Shirkadda Shidaalka ee Shidaalka Qaranka Shiinaha iyo China National Petroleum Corporation ayaa qandaraasyo muhiim ah ku haysta hagaajinta shidaalka saliida ee Burmese iyo warshadaynta iyo wadaagida wax soo saarka [4] PetroChina waxay ku hawlan tahay dhisidda dhuumaha gaaska weyn ee saliida A-1 Shwe ee xeebta gobolka Rakhine ee u horseeday Yunnan, helitaanka iyo ka faa'iideysiga qiyaastii 2.88 ilaa 3.56 trillion cubic feet oo gaas dabiici ah [4] [8] Burcad-badeedda la soo jeediyay ee Sino-Burmese ee ka baxsan xeebaha galbeedka ee Burma ayaa u oggolaanaya Shiinaha in ay saliid ka keenaan Bariga Dhexe, iyagoo ka gudbaya Xuduudaha Malacca. [7] Waxaa jira dibad baxyo looga soo horjeedo mashaariicda Shidaalka Shiinaha. [9] Ka dib markii ay dhacdey Kokang bishii Agoosto 2009kii oo ay heshay daneyn caalami ah oo caalami ah, [15] khubaro qaarkood ayaa su'aal ka keenay saamaynta Burma-Shiinaha, kuwaas oo loo tixgeliyey inay xoog yeeshaan. [16] Bertil Lintner wuxuu sheegay in Burma ay ahayd muhiimadda ugu weyn ee khilaafka gudaha ee xiriirka ay la leedahay Shiinaha, [17] si kastaba ha ahaatee, falanqeeyayaasha Shiinaha, sida Shi Yinhong, ayaa hoosta ka xariiqay xiriirka u dhexeeya Burma iyo Shiinaha, isaga oo yidhi, "Maahan saaxiibo weyn. dhagaysta waxa Shiinaha uu leeyahay. "[17] Shiinuhu wuxuu ku booriyay Burma in ay hubiyaan xasilloonida xuduudda iyo ilaalinta danaha muwaadiniinta Burma. [18] [19] Wasaarada Arimaha Dibada ee Burmese ayaa sidoo kale raali galin ka bixisay dhacdadii Shiinaha, balse waxay sidoo kale sheeko ku saabsanayd Dalai Lama ee wargeyska dawlada ee Myanmar Times, markii ugu horreysay ee uu ka hadlo warbaahinta Burmese 20 sano jir. Saraakiisha Shiinaha ayaa la sheegay in ay yihiin "cadho" iyo "aad u xanaaq badan" iyada oo aan loo eegin weerarka xadka. Bishii Juun ee sannadkii 2015, mucaaradka Kokang ayaa ku dhawaaqay xabbad joojin hal dhinac ah oo ay ku tiri "baaqyada xooggan ee xukuumadda Shiinaha ee dib u soo celinta nabadgelyada gobolka Xuduudaha Shiinaha-Myanmar" oo ka mid ah danaha kale. Digniintan ayaa ku dhacday shirkii Aung San Suu Kyi oo uu kula yeeshay Xog-haynta Xoghayaha Guud ee Xisbiga Shiinaha ee Beijing. Tatmadaw. The Tatmadaw (Burmese: တပ်မတော်; MLCTS: Tilmaame gaaban, IPA: [taʔmədɔ]) waa magaca rasmiga ah ee ciidamada qalabka sida ee Myanmar (Burma). Waxaa maamula Wasaaradda Difaaca oo ka kooban Ciidanka, Badda iyo Ciidamada Cirka. Adeegyada gargaarka waxaa ka mid ah Ciidamada Booliska ee Myanmar, Qeybta Dadweynaha ee Militariga iyo illaa 2013 2013 Ciidamada Xoogga Dalka, oo loo yaqaan Na Sa Kha. [3] Sida ku cad Dastuurka Myanmar, Tatmadaw waxay si toos ah u wargalisay Golaha Difaaca Qaranka iyo Amniga (NDSC) [4] NDSC waa kow iyo toban xubnood oo ka tirsan Golaha Amniga Qaranka ee mas'uulka ka ah amniga iyo arrimaha difaaca ee Myanmar. NDSC waxay u adeegtaa sida ugu sarreysa Dawlada Myanmar. Waqtigaan, ma jiraan wax sharci qabyo ah oo ku yaal Myanmar. Sidaa darteed, dhammaan adeegayaasha adeegga waa kuwa tabarucaya, laakiin Sharciga Dadka ee Militari wuxuu u oggol yahay askar haddii uu Madaxweynuhu u arko inay lagama maarmaan tahay difaaca Myanmar in shuruudaha sharciga ahi yahay mid firfircoon. Tartanku wuxuu ku hawlanaa dagaal qallafsan oo ka soo horjeeda mucaaradka iyo qafaalashada mukhaadaraadka [5] tan iyo markii uu dalku helay xorniyaddiisii ​​Boqortooyada Ingiriiska 1948-kii. Si kastaba ha ahaatee, sahan ay sameeyeen Machadka Caalamiga ah ee Jamhuuriga ee dhammaan meeshana Milatarigu waa hay'adda ugu fiican ee leh 84% jawaab bixiyayaasha iyaga oo sheegaya "mid aad u wanaagsan" ama "fiican" ka hor hay'adaha kale sida warbaahinta, dawladda iyo mucaaradka Burmese [6] Milatarigu wuxuu soo jeediyay miisaaniyad difaac ah oo ah 2.36 trillion (USD 2.39 bilyan) sannadka 2014-15, waxaana ansixiyay Baarlamaanka. [7] Wasiirka Difaaca Wai Lwin ayaa shaaca ka qaaday qaybta Baarlamaanka 28-kii Oktoobar 2014-ka in 46.2% miisaaniyaddan lagu kharashgareeyo kharashka shaqaalaha, 32.89% howlgallada iyo wax soo iibsiga, 14.49% mashaariicda dhismaha iyo 2.76% caafimaadka iyo waxbarashada. Ciidamada Difaaca Japan ee Ground. Ciidamada Difaaca Japan (Rikujō Jieitai), JGSDF, oo sidoo kale loo yaqaano Ciidammada Japan, [2] Ciidanka Difaaca Japan ayaa ah waa ciidan dagaal iyo ciidamo Japan ah. La abuuray July 1, 1954, waa tan ugu weyn saddexda adeegyadood ee Ciidanka Difaaca Japan. Talooyin cusub oo millatari, oo la soo saaray Diseembar 2010-kii, waxay u hoggaansamaan Ciidamada Difaaca Japan si ay uga baxaan Dagaalka Qaboobaha ee Midowga Soofiyeeti ee cusub ee diiradda saaraya Shiinaha, gaar ahaan khilaafka ka dhexeeya jasiiradaha Senkaku. JGSDF waxaa ugu muhiimsan ilaalinta amniga gudaha ee Japan. JGSDF wuxuu ku hoos shaqeeyaa taliska guud ee shaqaalaha goobta, oo ku salaysan magaalada Ichigo, Shinjuku, Tokyo. Taliyaha hadda ee shaqaalaha waa Koji Yamazaki (Japan: man 崎 幸 二). JGSDF wuxuu tiriyay qiyaastii 150,000 oo askari sannadkii 2008. [3] Sanadkii 2010, tiradaasi waxay isku mid ahaayeen qiyaastii 150,000 oo shaqaale ah. Ciidanka Ruushka. Ciidanka Dagaalka ee Ruushka (Ruushka: Ruushka Sukoputniko Rossiyskaya Federatsii, Sukhoputnye vikki Rossiyskoy Federatsii) waa ciidammada dhulka Ruushka, oo ka kooban qaybo ka mid ah ciidankii burburay ee 1992kii. caqabadaha ka dib dib u dhac ku yimid Midawga Soofiyeeti, waxaana loo baahan yahay isbedel lagu sameeyo xirfad-yaqaanimo inta lagu jiro kala-guurka. Tan iyo 1992-kii, Ciidammadu waxay ka baxeen kumanaan ciidan oo ka soo jeeda waqooyiga Galbeed ee dibadda, iyagoo intaa ku sii badanaya dagaalkii Chechen, nabad-ilaalinta, [citation needed] iyo howlgallada kale ee ku-meel-gaadhka ah ee loo yaqaan " meel u dhow dibadda "). Masuuliyaadka ugu muhiimsan ee Goobaha Goobta waa ilaalinta xuduudaha dawlad-goboleedyada, dagaalka lagula jiro dhulalka, ammaanka dhulalka la qabsaday, iyo jabinta ciidamada cadowga. Xoogagga Ground waa inay awoodaan inay gaaraan ujeedooyinkan labada dagaal ee nukliyeerka iyo dagaalka aan nukliyaanka ahayn, gaar ahaan iyada oo aan la isticmaalin hubka burbur weyn. Waxaa intaa dheer, waa inay awood u yeeshaan ilaalinta danaha qaranka ee Ruushka iyada oo loo eegayo waajibaadka caalamiga ah. Taliska guud ee Ciidamada Goobta si rasmi ah ayaa loo xilsaaray ujeedooyinka soo socda: [4] Tababarka ciidamada ee dagaalka, oo ku saleysan hawlaha ay go'aamiyeen Shaqaalaha Guud. Hagaajinta qaab-dhismeedka iyo qaab-dhismeedka ciidamada, iyo sida loo hagaajin lahaa tiradooda, oo ay ku jiraan ciidamo gaar ah. Horumarinta iyo hordhaca tababarrada tababarka tababarka tababarka, habdhaqanka, iyo habdhaqanka. Hagaajinta tababarka iyo tababarka dagaalka ee Ciidanka Dagaalka. Iraan iyo Argagixiso. Tan iyo markii kacdoonka Iran ee 1979, xukuumadda Iran waxay xubin ka tahay beesha caalamka ee maalgelinta, qalabka, hubka, tababarka iyo argagixisada. Sida laga soo xigtay Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Mareykanka, Iran waxay taageertaa kooxaha argagixisada ah sida Hezbollah oo ay qabato hawlaha argaggixisannimada, oo ay ku jiraan khariidad-xatooyo, iyada oo hawlgalladooda argagixisanimo ee shisheeye ay inta badan yihiin Quds Force. Iran waxay taageertaa maleeshiyo Shiicada ah iyo kooxaha xagjirka ah iyo qaar ka mid ah kooxaha xagjirka ah ee Sunni ah ee ku lugta leh kacdoonnada iyo falalka argagixisada, oo ay ka mid yihiin Ciraaq Shiicada Ciraaq, Hezbollah ee Lubnaan, Islamic Jihad (PIJ), Taliska Taliska Bilayska ee Falastiiniyiinta (PFLP-GC) iyo, heerka shahaadada hoose, Hamas ee Gaza iyo Houthis ee Yemen, iyo kuwo kale. [4] Qaadashada la haystayaal American ah [edit] Qodobbada ugu muhiimsan: Iran Cillad La'aan Bishii Nofeembar 4, 1979, 500 oo Iiraaniyiin ah ayaa weeraray Safaarada Mareykanka waxayna qaadeen 90 shaqaale iyo marti-galiyayaal. Waxay markii dambe sii daayeen dadka aan Mareykanka aheyn, haweenka iyo African-Americans, waxayna qabteen 52 qof oo Maraykan ah oo haysta 444 maalmood. Maraykanku wuxuu qabtay xayiraad ka dhan ah Iran wuxuuna dalbaday in la sii daayo dadka la haysto. Iran ayaa dalbatay in la furo maalgashiyada Iran ee hantida la xaday ee Maraykanka ($ 24 bilyan) si loo sii daayo la haystayaasha. Iran ayaa sidoo kale dalbatay Maraykanka oo lagu magacaabo Shah oo Iran ah oo la xiray laguna soo celiyay Iran. Waxay mar dambe ku heshiin doonaan inay aqbalaan $ 8 bilyan oo hantida la qaboojiyey iyagoo bedelaya sii deynta la haystayaasha. Waxay sii daayeen kuwii la haystay kadib markii la furay Ronald Reagan. Sannadkii 2000, ayaa la haystayaashii hore waxay dammaanad-qaadeen xukuumadda Iiraan ee loogu talagalay argagixisannimada maaliyadeed ee dawladda iyadoo la raacayo Sharciga Argagixiska ee 1996. Waxay ku guuleysan lahaayeen rafcaan laakiin looma ogolaan doono magdhow sababtoo ah xukunkii 2002-dii in shuruudaha lagu sii daayo ee la siiyay waxyeello kasta. [8] Bishii Luulyo 2012, The Times of India ayaa soo wariyay in ciidamada booliska ee New Delhi ay soo afjareen argagixisada ay ka tirsan yihiin ciidamada Iran, Guutada Horseedka Iiraan, ay mas'uul ka ahaayeen weerarkii dhacay 13 February 2012, intii lagu jiray qarax bambo lagu bartilmaameedsaday diblomaasiyiin Israeli ah New Delhi, India, waxaa dhaawacay hal shaqaale ajanib, shaqaale maxalli, iyo laba qof oo baaskiil ah. Sida laga soo xigtay warbixinta, ilaalo Xoogaga Iran ayaa laga yaabaa in ay qorsheynayaan weerar kale oo ku saabsan Israa'iil oo lagu magacaabo ee ku saabsan dunida. [14] [14] Iran ma aqoonsana Israel sida dowlad ahaan, [15] waxay taageertaa Xamaas, Hezbollah iyo Jihaadiyiinta Falastiiniyiinta. [16] [18] Iran waxay taageertaa taageerada siyaasadeed iyo hubka Hamas, [19] waa urur ay aqoonsadeen Israel, Maraykanka, Canada, Midowga Yurub, Masar, Australia iyo Japan sida argagixisada. Mahmoud Abbas oo ah madaxa Hay'adda Qaran ee Falastiiniyiinta ayaa sheegay in Hamas ay maalgelisay Iran, waxayna sheegtay in ay maalgeliso deeqo, laakiin deeqdaasi maaha sida laga helo Iran. Laga soo bilaabo 2000 ilaa 2004, Hamas ayaa ka mas'uul ah dilkii 400 oo ka mid ah dhaawacyada ka badan 2,000 oo ah 425 weerar, sida lagu sheegay Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Israel. Laga soo bilaabo 2001 ilaa Maajo 2008, Hamas waxay ku fashilantay in ka badan 3,000 oo kudhawaad ​​ah Qassam ah iyo 2,500 oo qolal ah oo lagu soo weeraray Israel. [21] Anti-Americanism. Anti-Americanism (sidoo kale loo yaqaan 'Anti-American', iyo Americanophobia) [1] waa caqli-gal ah in mas'uulka ka ah dawladda ama siyaasadeeda, gaar ahaan siyaasadeeda ajnabiga ah, ama guud ahaan Maraykanka. 2] Aqoonyahan Siyaasadeed Brendon O'Connor oo ka tirsan Xarunta Baarista Maraykanka ayaa soo jeedisay in "la-dagaallanka American-ka" aan loo arki karin xaalad joogto ah tan iyo markii ereygu uu ka yimid asal ahaan adag oo fikrado ah, nacaybka iyo naqdiyaadka udubdhexaadinta siyaasado ku saleysan siyaasad ku salaysan. Farshaxan Faransiis Marie-France Toinet ayaa sheegaysa in "anti-Americanism" waa fal-celin xasaasiyadeed oo dhamaystiran - inkasta oo Maraykanku guud ahaan. "[3] Wadahadal ku saabsan anti-Americanism ayaa lagu tilmaamay mid ka soo horjeeda waxa laga soo xigtay (tusaale ahaan niyad jab guud), taasoo keentay ereyga loo isticmaalo si ballaadhan iyo habdhaqan aragti ah, taas oo keentay aragtiyihii aan soo sheegnay ee sharaxaad badan oo lagu tilmaamay -American. Qoraal iyo soo jiidasho leh William Russell Melton ayaa sharxay in dhaleeceynta Mareykanka ay si weyn uga soo horjeedo aragtida ah in Maraykanku uu doonayo inuu u dhaqmo sidii "bilayska adduunka." [5] Aragtida xun ama aragtida ah ee saamaynta Mareykanka ayaa kor u kacay sannadihii u danbeeyay ee Ruushka, Bariga Dhexe, Latin America, Waqooyiga Kuuriya, Iran, Turkiga, iyo sidoo kale Boqortooyada Ingiriiska, Kanada iyo Australia, [7] 7] laakiin weli hoos ayuu u yahay Israa'iil, Afrikada Saxaraha, iyo qaybo badan oo ka mid ah Koonfurta Aasiya [6] Sasanian Dagaalki Yeruusaalem. Boqortooyada Sasniyaanka waxay ku guuldareysatay Yeruusaalem ka dib markii 614 ku dhufatay qowmiyad kooban, intii lagu jiray dagaalkii Byzantine-Sasanian ee 602-628, ka dib markii Faarax Shah Khosrau II uu u magacaabay Shahrbaraz guud ahaan inuu ku guulaysto aagga Byzantine ee Bariga Dhow. Ka dib guushii Antioch, Shahrbaraz waxay ku guulaysatay Caesarea Maritima, caasimadda maamulka gobolka. [4]: ​​206 Waqtigan xaadirka weyn ee dekedda ayaa la joojiyay oo aan faa'iido lahayn, hase yeeshee Boqortooyada Anastasius waxay dib u dhistay dekedda bannaanka ah iyo Caesarea Magaaladda muhiimka ah ee badda, oo siinaysa Boqortooyada Faarax ee leh Badda Mediterraneanka. [5] Faarisada Sasniyaanka ah waxay ku biireen Nexemyaahii Husielii iyo Benjamin oo ka tirsan Tiberias (oo ah nin weyn oo hanti ah), oo ka tiriyay askartii Yuhuudda ee Tiberiya, Naaseer iyo magaalooyinka buuraha Galiil, oo ay la socdeen koox carab ah Yuhuuddu waxay ka yimaadeen qaybo ka mid ah koonfurta waddanka ay ku soo galeen Yeruusaalem. Qaar ka mid ah 20,000 oo muwaadiniin Yuhuud ah ayaa ku biiray dagaalkii Masiixiyiinta Byzantine. Iyada oo ku xiran tirooyinka dabaasha ee 20,000 ama 26,000 ayaa la siiyaa. [1] Ciidammada Faaris waxay xoojiyeen ciidan Yuhuudi ah oo ay hoggaaminayeen Nehemiah Ben Husheel iyo Benjamin oo reer Tiberias ah ay ku qabsan lahaayeen Yeruusaalem iyagoo aan iska caabin aheyn [4]: ​​207 [4]: lxiii, 195 [9]: 81-83, 790-791 [10] Xaalado badan oo Yuhuudi ah waxay isku dayeen inay gacan ka geystaan ​​taageerada Sasania. Miisaaniyadda Antiyokh ee 608 waxay u horseedi lahayd kacdoon Yuhuud oo 610 oo lagu burburiyay. Yuhuuddu waxay sidoo kale iscafiyeen labada Turin iyo Acre labadoodaba 610. Yuhuudda Turki waxaa lagu xasuuqay ciqaab. Si ka duwan waqtiyadii hore markii Yuhuuddu ay taageereen Masiixiyiinta ee dagaalka ka dhanka ah Shapur I, Byzantines hadda waxay noqdeen kuwo loo arko inay yihiin kuwa dulmiya. Ka dib markii kacdoonka Bar Kokhba ee ku dhex noolaa 135 CE Yuhuudda ayaa loo mamnuucay in ay soo galaan magaalada. Constantine ayaa ogolaatay Yuhuudda in ay galaan hal maalin sannad kasta, inta lagu jiro fasaxa Tisha B'Av. [12] [14] [14] 438 CE CE Empress Eudocia ayaa ka saaray xayiraadda Yuhuudda ee soo gashay magaalada. Hase yeeshee, ka dib markii mucaaradka mucaaradka ah ee mucaaradka ah mamnuucay mamnuucida. [15] Mamnuucidda degitaanka ayaa la sii haynayaa illaa iyo inta laga gaadhayo qabsashadii Carabta, marka laga reebo Boqortooyada Yahuudi ee Julian iyo 614-617 oo ka hoosaysa Faaris. [16] Sababtoo ah duruufahan awgood Yeruusaalem ayaa loo maleynayaa inay ahayd ilmo yar oo Yuhuud ah ka hor dhacdooyinka 614. Ka dib markii ay qabsadeen Yeruusaalem, [4]: ​​207 magaaladii ayaa gacanta loo geliyey Nexemyaahii Husnan iyo Benyaamiin oo ahaa Tiberias. Markaasaa Nexemyaah waxaa loo doortay taliyaha Yeremyaah. [6] [17] Waxa uu bilaabay in uu diyaariyo dhismaha Macbadka Saddexaad, oo wuxuu abaabulay abtirisyadii si uu u dhiso wadaad sare oo cusub. Dhowr bilood ka dib kacdoonka Masiixiga ayaa ka dhacay. Nexemyaah iyo Xuseen iyo Golihii uu ka mid ahaa lix iyo toban xaqood ayaa la dilay dhowr Yuhuudi oo kale ah, qaar baa ka soo tuuray derbiyadii magaalada [4]: ​​69-71 [6] [19]: 169 Ka dib markii rabshado ka dhacay Yeruusaalem, Yuhuuddii badbaaday waxay u carareen degaankii Shahrbaraz ee Caesarea. Masiixiyiintu waxa ay awood u leeyihiin inay si gaabis ah dib ugu qabtaan magaalada ka hor inta aysan derbiyadu ku xadgudbin ciidamada xoogga Shahrbaraz ee magaalada ku hareeraysan. [4]: ​​207 Sida ku cad Istaraatiijiyada Antiochus, Modestos abbot wuxuu u soo diray Jericho halkaas oo uu ka soo qulqulay ciidamada Byzantine taas oo halkaas ayaa lagu qabqabtay. Si kastaba ha noqotee, markii ciidamadii Byzantine ay arkeen ciidankii reer Faaris ee ku yaala meel ka baxsan derbiyada magaalada, waxay ka carareen, iyagoo ka cabsanayay in dagaal loo geysto. Ilaha waxay ku kala duwanyihiin mudada dheer ee ay socotay. Iyada oo ku xiran tahay ilaha waxay ahayd 19, 20 ama 21 maalmood. Sida laga soo xigtay Sebeos, go'doomintii waxay keentay tirade dhimashada guud ee Masiixiyiinta 17,000, [4]: ​​207 4,518 maxaabiis ah ayaa lagu soo tuuray meel u dhaw hareeraha Mamilla ee Antiyokhus. [2] Ilaha dhaqdhaqaaqa masiixiyiinta ka dib ayaa ka badbadiyey xaddiga dilka, oo sheeganaya tirada dhimashada ilaa 90,000. [4]: ​​207-208 Intaa waxaa dheer 35,000 ama 37,000 oo qof oo ay ku jiraan jihaadiga Zakariya ayaa la sheegay in lagu masaafuriyay Mesopotamiya. -71 [11]: 123 [20] Magaalada ayaa la sheegay in la gubay. Si kastaba ha noqotee, kama faafin gubasho ama burburinta kaniisadaha ayaa laga helay rikoodhada qadiimiga ah. [17] [17] Raadinta Xaqiiqada runta ah ayaa la sheegay in ay ku lug leedahay jir dilka wadaadada. [4]: ​​207 Markii la helay, Xaqiiqada dhabta ah waxaa loo qaaday Cuntipoon. [21] Waxay mar dambe u adeegi laheyd calaamad ka timid guushii ay ka gaartay Persia waxayna rajeyneysaa guushii Carabta. Wegagen Banka. Wegagen Bank waa bangi ku yaal Itoobiya oo la aasaasay sannadkii 1997. Sida laga soo xigtay shabakaddiisa, caasimadda bangiga ayaa gaartay 1.8 bilyan Birr sannadkii 2016. Dakhligeedii ahaa 2013/14 ayaa dhaaftay 16 bilyan. Bangiga Wegagen waa bangiga dhexe ee dhexdhexaadka ah oo leh 98 laamood. Xarunteeda, dhisme casri ah oo dhawaan la dhameeyey, waxay ku taala xarunta dhexe ee dhaqaalaha Addis Ababa [1] Waa mid ka mid ah 8 bangi oo ku yaal Itoobiya oo bilaabay nidaam bankiga wakiilka. [2] Ecobank Kenya. Ecobank Kenya waa bangiyada ganacsiga ee Kenya. Waa mid ka mid ah bangiyada ganacsiga ee ruqsad u haysta Bangiga Dhexe ee Kenya, bangiga dhexe iyo hannaanka bankiyada qaranka 16kii Juun 2008, Ecobank Transnational Incorporated (ETI) waxay heshay 75% EABS Bank, oo la siiyay ruqsadda 2005. Bangigu wuxuu magaciisa ku beddelay Ecobank Kenya Limited si uu u muujiyo hanti cusub. Ka dib, ETI waxay kordhisay saamiga ay ku leedahay bangiga, ilaa 95.67% marka la gaaro 3 Luulyo 2013. Laga soo bilaabo December 2013, Ecobank Kenya waxay hantidhowday hantida guud ee KES: 36.9 bilyan oo doolar (US $ 427.6 million), oo leh saamile saamileyda ah oo ku saabsan KES: 3.39 bilyan (US $ 39.3 milyan). [5] [6] Ecobank Kenya waa xubin ka mid ah Ecobank Transnational, oo ah hoggaan madax-bannaan oo madax-bannaan oo Afrikaan ah, oo xaruntiisu tahay Lomé, Togo oo la shaqeeya kooxda Galbeedka Afrika, Bartamaha Afrika, Bariga Afrika iyo Koonfurta Afrika. Ecobank, oo la aasaasay sannadkii 1985, ayaa kor u kacday 600 shirkadood, oo shaqaaleysiisay in ka badan 10,000 oo qof, oo xafiisyo ku leh 33 dal oo ay ku jiraan Benin, Burkina Faso, Burundi, Cameroon, Cape Verde, Jamhuuriyadda Bartamaha Afrika, Chad, Jamhuuriyada Congo, Nigeria, Liberia, Malawi, Mali, Nigeria, Rwanda, Sao Tome, Senegal, Sierra Leone, Koonfurta Suudaan, Tansaaniya, Jamhuuriyada Dimuqraadiga Congo, Equatorial Guinea, Faransiiska, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea Bissau, Ivory Coast, Gambia, Togo, Uganda, Zambia iyo Zimbabwe. [7] Ecobank Transnational waxay sidoo kale xafiisyo ku leedahay waddamada soo socda: 1. Angola 2. Shiinaha 3. Itoobiya 4. Koonfur Afrika iyo 5. Imaaraadka Carabta. SBM Banka Kenya. Bankiga SBM (Kenya) Limited, oo hore loogu yaqaano Fidelity Commercial Bank Limited, waa bangiyada ganacsiga ee Kenya, oo ah dhaqaalaha ugu wayn ee Bulshada Bariga Afrika. Waa rukhsadda Bangiga Dhexe ee Kenya, Bangiga Dhexe ee Bangiga iyo Baan-bixiyaha qaranka. Bangiga waa bangiga tafaariiqda dhexdhexaadka ah, oo u adeegta badi magaalooyinka Nairobi iyo Mombasa. Laga soo bilaabo Oktoobar 2017, Bankiga SBM Bank wuxuu leeyahay saldhig hantida ah oo ku saabsan US $ 70 milyan oo doollar, oo kaydka guud ee qiyaastii US $ 50 milyan. Kadib ka dib iibsiga Chase Bank ee 2018, SBM Kenya waxa ay ka dhigtay 2.4 boqolkiiba dhammaan hantida bangiga ee dalka. [4] Machadka waxaa lagu daray 1988-kii oo ahaa Shirkadda Maaliyadda Afrika. Sanadkii 1992, shirkadda maaliyadda ayaa dib loo calaamadiyay sida Fidelity Finance Limited. Sanadkii 1996-kii, hay'adda ayaa markale dib u calaamadisay sida Fidelity Commercial Bank Limited, oo la siiyay liisan bangi oo ay bixiso Bangiga Dhexe ee Kenya, hannaanka qaranka ee bangiyada [5] Bishii Nofeembar 2016, SEM waxay ku qoran tahay SBM Group oo ku dhawaaqday in ay gaartay heshiis ah in ay hesho saamiga saamiga bangiga. [6] Nidaamkan waxaa la soo gabagabeeyay bishii May 2017 magaca bangigana waxaa loo badalay Bangiga SBM ee Kenya (Limited). [7] [8] Bishii Abriil 2018, shirkadaha SBM ee Mauritius waxay soo gabagabeynayeen helitaanka badi hantida iyo deymaha ee Chase Bank Kenya Limited, oo laga hoos mariyay lacag laga soo bilaabo Abriil 2016. Waxaa la filayaa in hantida iyo deymankaba, oo ay weheliyaan shaqaalaha 1,300 shaqaalaha Bankiga Chase, qiyaastii 62 waaxood, waxaa lagu dhajin doonaa Bangiga SBM ee Kenya. [9] Bangladesh–Myanamr Dagaalki 2015. 28-kii Maajo 2014-kii, inta lagu guda jiray roondada caadiga ah ee BGB ee degmada Bandarban, xudduudda Bangladesh-Myanmar, Bilayska Myanmar ayaa furay kala-soocis aan kala sooc lahayn oo ka dhacay BGB. Dhacdadu waxay qaadatay nolosha ilaaliyaha xuduudaha Mizanur Rahman 43. Meydka askari la dilay ayaa ka dambeeyay xudduudka Booliska Myanmar. 30kii bishii May markii codsi ka yimid Safiirka Myanmar ee Bangladesh, koox BGB ah ayaa sugayay xuduudda xudduudda ah. 52 si loo ogaado jirkii dhintay oo la soo jeediyay kooxda Myanmar. Si kastaba ha ahaatee, si lama filaan ah ee BGB, ciidamada xudduudka Myanmar ayaa si lama filaan ah u bilaabay in ay joojiyaan kooxda sugaya ee kooxda BGB iyada oo aan wax kicin ah oo sababay in kooxda BGB ay soo noqoto dabka. Labada dhinacba waxa ay ku heshiiyeen in ay joojiyaan dabka iyo maalinta xigta ee Myanmar dib u soo celinta jidhka dhintay ee BGB Guri Mizanur Rahman. Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Bangladesh ayaa si xoogan u beenisay Safiirka Burmese ee ku saabsan weerarka aan rasmiga ahayn ee rasmiga ah ee xuduudaha Burmese. [34] Bangladesh–Arakan Dagaalki 2015. 26kii Agoosto 2015 Arakan Army, koox koox ah oo ka tirsan Myanmar, ayaa weerar ku qaadaya BGB oo ku yaal Boro Modak, Thanchi, Bandarban. Laba ilaaliye xuduud ah ayaa ku dhaawacmay weerarka. 11-kii Maajo 2015-kii ayaa xerada BGB ee Thanki ka soo baxday dab-bakhtiiye, BGB waxay ka aargoosatay laba wareeg oo xudduud ah. Hindiya BSF waxay ogolaatay in BGB ay u isticmaasho waddooyinka BSF ee Hindiya si ay u ilaaliyaan xuduudda laga bilaabo 1 Ogosto 2016. [37] 15kii Nofeembar 2016 Kontoroolayaasha Xudduudaha Bangladesh ayaa joojiyay 86 Rohingyas oo ka yimid Bangladesh laba doonyood. [38] 6dii Febraayo ee sannadkii 2017 ayaa BGB ay ka soo horjeedeen dhiggooda Booliska Myanmar, ka dib markii ay toogteen oo ay ku dileen Kalluumaysiga Bangladeshi ee Naf River. [39] BGB waxay gashay ilaalada xuduudaha haweeneydii ugu horeysay 24 Febraayo 2017 xudduudda Dinajpur [40] Booliska BGB iyo Myanmar waxay heshiis ku gaareen 6-da Abriil 2017 si ay uga qaadaan miinooyinka laga soo aagaayo xadka. [41] Myanmar Salidka and Gasska Shirkad. Myanma Oil and Gas Enterprise (Burmese: မြန်မာ့ရေနံ နှင့် သဘာဝဓါတ်ငွေ့ လုပ်ငန်း; oo la soo gaabiyey MOGE) waa shidaal saliid iyo gaas ah oo ka mid ah Myanmar. Waxaa la aasaasay 1963 Shirkadda Myanma Oil iyo Gas ayaa la aasaasay sannadkii 1963 ka dib markii dawladdu soo saartay warshadda batroolka. Shirkadda Shirkadda Shidaalka ee Burmah Shirkadda Isgaadhsiinta waxaa loo qaybiyay MOGE. [1] [2] Shirkaddu waa shirkad kaliya oo ah sahaminta batroolka iyo gaaska, iyo weliba gudbinta gaasta gudaha iyada oo loo marayo 1,200 mile (1,900 Km) oo ah shabakadaha dhuumaha qashinka ah. [1] [3] Shirkadda Myanma Oil iyo Gas: 15% Burmah Salidka Shirkad. Shirkadda Shidaalka ee Burmah waxay hormuud u ahayd ganacsiga saliida ee Britishka kaas oo markii hore ahaa xubin ka mid ah FTSE 100 Index. Sanadkii 1966, Castrol waxaa helay Burmah, oo loo magacabay Burmah-Castrol. BP Amoco (hadda BP) ayaa iibsatay shirkadda sannadkii 2000. Shirkadda waxaa la aasaasay shirkad Rangoon Oil oo ku taalla magaalada Glasgow sannadkii 1886-kii, David Sime Cargill si ay u horumariyaan maraakiibta shidaalka ee ku yaalla Hindiya. Dhammaadkii 1890-kii, waxay ku soo wareegtay lahaanshaha Sir Campbell Kirkman Finlay, oo qoysaskoodii horeba u haysteen danaha gumeysiga ee weyn iyada oo loo marayo baabuur ganacsi James Finlay iyo Co. Tobankii sano ee hore ee qarnigii 20aad, Burmah Oil wuxuu noqday shirkad hore oo weyn oo shirkadda Anglo-Persian Oil Company (APOC) - kadib markii shirkadda Anglo-Iran Oil, ka dibna British Petroleum iyo ugu dambayntii BP. Waxay xaddidday danaha hoose ee ay ku leedahay jasiiradda Hindiya, halkaasoo aanay BP lahayn wax dan ah ganacsi. Sanadkii 1923-kii, shirkaddu waxay bixisay £ 5,000 (£ 236,000 sannadkii 2011-kii) [2] ra'iisul-wasaaraha cusub ee Winston Churchill si uu ugu ololeeyo dawladda Ingiriiska in ay u oggolaato inay kaliya kantaroolaan kheyraadka shidaalka ee dalka Faaris [1] Waxay door weyn ka qaadatay warshadaha shidaalka ee kuyaala Hindiya ilaa qarniyo iyada oo la adeegsanayo shidaalkeeda, iyo helitaanka saliidda Bariga Dhexe iyada oo loo marayo saameyn weyn oo ku wajahan British Petroleum. [2] Shirkadda BOC oo ku taala Burma, Bangladesh (horay u ahaanshaha Bariga Pakistan) iyo Assam (Hindiya) iyo iyada oo loo marayo Burmah-Shell Shell ee Hindiya inteeda kale. Ilaa 1901, markii shirkadda Standard Oil Company ay bilowday hawlgalada Burma, Burmah Oil waxay ku raaxeysanaysay mid ka mid ah gobolka. Shirkadda ayaa ku shaqeyn jirtay Burma illaa 1963-dii, markii Ne Win uu ku soo rogay dhammaan warshadaha dalka. [2] Iyada oo ku saleysan hantida qaranka ee Burmah Oil, waxaa la abuuray shirkadda Myanma Oil iyo Gas. Shirkadda ayaa ku lug lahayd kiis sharci oo sharci ah 1965, Burmah Oil Co. v Lord Promotion, oo ku saabsan burburinta beeraha saliida ee Burma by ciidamada Ingiriiska. Shimbirka - Parrot. Parrots, oo loo yaqaanno psittacines / sɪtəsaɪnz /, [1] [2] waa shimbiraha qiyaastii 393 nooc oo 92 ah oo ka samaysan qalliinka Psittaciformes, oo laga helo gobollada inteeda badan iyo kulaylaha. Amarka waxaa loo kala qaybiyaa saddexda superfamilies: Seddexaad (Psitacoidea), "Cacatuoidea" (cockatoos), iyo Strigopoidea (Pearson New Zealand). Buundada ayaa leh guud ahaan qaybo kala duwan oo leh noocyo kala duwan oo ku nool gobollada xasaasiga ah ee kuyaal yaraanta koonfureed, sidoo kale. Kala duwanaanta ugu weyn ee xannibaadaha ayaa ah Koonfurta Ameerika iyo Australasia. Tilmaamaha dabeecada ee xuubka waxaa ka mid ah biil adag oo giigsan, qummanaan toosan, lugaha xooggan, iyo lugaha zygodactyl. Xirmooyinka badankood waa kuwo midab leh, qaarna waa midabyo badan. Inta badan xayawaanku waxay muujiyaan yar yahiin ama aan lahayn jinni galmo ee muuqaalka muuqaalka ah. Waxay sameeyaan amarkii ugu badnaa ee shimbirta ah ee la isku daro marka loo eego dhererka. Qaybaha ugu muhiimsan ee 'cadka' ee cuntada 'parrots' waa cuntada, lowska, miro, burooyinkeeda, iyo waxyaabo kale oo dhir ah. Noocyo dhowr ah ayaa mararka qaarkood cunaan xayawaanka iyo dhirta, halka naqshadaha iyo lorikeets ay ku takhasusaan quudinta dhirta ubaxa iyo miraha jilicsan. Ku dhawaad ​​dhammaan xayawaanka oo dhan waxay ku dhex yaallaan godadka geedaha (ama sanduuqyada cufan ee maxaabiista ah), oo qoorta cad ka soo jeeda oo ka soo jeeda qallafsan (dhalmo yar). Jarotaro badani waxay ku baran karaan hadalka dadka ama dhawaaqyada kale. Daraasad uu soo saaray Irene Pepperberg ayaa soo jeediyay karti waxbarasho oo sarre leh oo lagu magacaabo Alex. Alex ayaa loo tababaray inuu isticmaalo ereyo si uu u aqoonsado walxaha, u sharaxo, xisaabiyo, iyo xitaa ka jawaabaan su'aalaha adag sida "Imisa imisa gaduud ah?" oo leh 80% sax ah. [74] N'kisi, caan kale, ayaa lagu muujiyay in uu eray ku hadlaayo kun oo eray, wuxuuna soo bandhigay karti u leh inuu abuuro, iyo sidoo kale isticmaalka ereyada macnaha guud iyo habka saxda ah. [75] Maqasyada ma laha xariijimo codka, sidaa daraadeed dhawaaqa waxaa lagu dhammeeyaa adigoo hawada ka soo saaraya trachea, oo ah xubin lagu magacaabo "Syyrinx". Dhawaaqyo kala duwan ayaa la soo saaraa iyagoo bedelaya qoto dheer iyo qaabka trachea. [76] Qodobada cawliga ee dhammaan noocyada hoose ayaa loo yaqaanaa awoodooda ka sarreeya inay ku daydaan dhawaaqyada iyo hadalka aadanaha. Awooddani waxa ay ka dhigtay kuwo lagu qiimeeyo xayawaan rabaayadii hore ee ilaa hadda. [77] Masnavi, oo uu qoray qoraaga Reer Faaris 1250, qoraagu wuxuu qeexayaa hab qadiimi ah oo loogu talagalay tababbarro si loo hadlo. [78] Inkasta oo noocyada ugu caansan ay awoodaan inay ku daydaan, qaar ka mid ah amazon parrots ayaa guud ahaan loo tixgeliyaa sida kuwa ugu fiican-kuwa ugu fiican iyo kuwa ku hadla ee adduunka calaamadeysan. Su'aasha ah sababta shimbiruhu ay ufilan yihiin weli way furan yihiin, laakiin kuwa badanaa waxay keenaan heer aad u sareeya imtixaannada loogu talagalay inay cabbiraan awoodda xalinta dhibaatada. Wajiyada cagaarka ah ee xayawaanka ah ayaa la arkay iyada oo la moodayo shimbiraha kale. Shimbirka Red-bellied Parrot. Gaariga gaduudan ee loo yaqaan 'Poicephalus rufiventris' waa xabbad yar oo Afrikan ah oo qiyaas ahaan 23 cm (9 inji) dheer oo ah jooniska 'Poicephalus'. Waa mid aad u cagaaran oo caleenta cagaaran. Dumarka waxay leeyihiin caloosh orange leh dhalaalaya oo dheddiguna waxay leeyihiin caloosha cagaaran. Gaariga cas ee gaduudan waa jajab yar oo ku saabsan 23 & nbsp; cm (9 & nbsp; in) dheer iyo miisaan 140 & nbsp; g (5 & nbsp; oz). Waa badi cagaaran iyo shimbirta cagaaran oo leh cagaarnta caan ka dhalata cufka hoose iyo muraayadda caanaha ka sareysa meelaha sare. Shimbiraha qaangaarka ah waxay leeyihiin bucad cagaaran oo daboolaya qaybaha sare ee lugahooda, iris cas iyo cantoobo madow. Noocyada waa Galmo-dhuubasho-galmo-jinni-galmo; Caadi ahaan, ragga waxay leeyihiin laabta hoose ee caanaha iyo caloosha, halka dumarka qaangaarka ah ay cagaaran yihiin meelahaas hoose. Dimorfismka wuxuu ka dhacaa da 'yar yar waxaana lagu arkaa xitaa qashinka yar yar ee buulka. Inkasta oo magaca calaamadda gaduudan uu tilmaamayo in calaamadgu ay leedahay talooyin casaan ah, erayga oranji ah looma soo bandhigin luqadda Ingiriisiga illaa ka dib markii uu orange u helay oo la magacaabay. Sidaa daraadeed, xayawaanno qaar ka mid ah oo qeexaya orange, ayaa loo magacaabay casaan sababtoo ah erayga aan jirin. Harbin Hotelka Dabka. 25kii Agoosto 2018, dab ayaa ka kacay Hotel Beilong Hot Spring (Shiine: 北 龙 温泉 酒店) [1] ee Harbin. Meel ku yaalla aagga Taiyang Island (太阳岛) aagga lagu nasto, hotelka afar-geesoodka ah ee hudheelka-qoryaha badanaa wuxuu heystaa dalxiisayaasha dalxiisayaasha waxayna marti-galiyeen in ka badan 100 qof, kuwaas oo intooda badan ay magaalada ku jireen marathon sanadkiiba.] Ugu dambeyn, dabku wuxuu keenay 20 dhimasho iyo 23 dhaawacyo. [3] [4] Phu Yen. Phú Yên (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobol xeebeed oo ku yaalla Koonfurta dhexe ee Vietnam. Waa gobolka ugu caansan gobolka woqooyiga Vietnam. Amnat Charoen Province. Amnat Charoen (Thai: อำนาจเจัง เพื่อน ออนาจเจิง), waa magaalo ku taal Thailand, caasimadda gobolka Amnat Charoen. Waxay qabataa qaybo ka mid ah degmada Bung ee degmada Mueang Amnat Charoen. Magaaladu waa 590 km east-northeast of Bangkok Ang Thong Province. Ang Thong (Thai: อ่างทอง, àŋ à à à à ɔ ɔ is) waa mid ka mid ah gobollada dhexe (changwat) ee Thailand. Magaca "Ang Thong" waxaa loola jeedaa "basin dahab ah", oo loo maleynayo in laga soo qaatay juquraafi ahaan juquraafi ahaan aagga, iyo midabka dahabka ee bariiska ee koray gobolka. Gobollada deriska ah (laga bilaabo woqooyiga markaad u socotaan) Sing Buri, Lopburi, Ayutthaya, iyo Suphanburi. Waxyaabaha farshaxanka ah ee Ang Thong waxaa ka mid ah caruusadaha maxaliga ah, dab-qabad, iyo shaqo-wicitaan. Ang Thong waxaa ka jira in ka badan 200 oo temples. Bueng Kan Province. Bueng Kan (Thai: บึงกา saxiix) waa tuulo (Thesaban Tambon) oo ku yaal Degmada Mueang Bueng Kan, ee ku taal Bueng Kan, oo waqooyiga bari ee Thailand. Waa caasimadda degmada oo ku taal Webiga Mekong, [1] oo ka soo horjeeda magaalada Laotian of Pakxan ee gobolka Bolikhamsai. Ilaa sannadkii 2010, waxaa ku nool dad gaaraya 9,712 qof waxaana uu leeyahay 11 tuulo. [2] Waxay ku taalaa wadada Wadooyinka 212 iyo 222, 136 km waqooyi-bari ee Nong Khai iyo 750 kilomitir waqooyi-bari ee Bangkok. [3] [4] Dhaqaaluhu wuxuu ku salaysan yahay beeraha, loona yaqaan 'para rubber' sida dalagga ugu muhiimsan, iyo dalxiiska. Buriram Province. Buriram (Thai: บุรีรัมย์, RTGS: Buri Ram, oo loo yaqaan [bū.rīː rām]; Waqooyiga Khmer: มืฺ ง แปะ, wuxuu ku hadlaa [mɤːŋ.pɛʔ]) waa mid ka mid ah gobollada woqooyi bari (changwat) ee Thailand. Gobollada deriska ahi waxay ka imanayaan (dhanka koonfureed saacadda) Sa Kao, Nakhon Ratchasima, Khon Kaen, Maha Sarakham, iyo Surin. Koonfureed waxay xudud u tahay Oddar Meancheay oo ka mid ah Cambodia. Magaca Buriram macnaheedu waa magaalo farxad leh Chachoengsao Province. Chachoengsao (Thai: ฉะเชิงเทรา, kaga hadlay [t͡ɕʰàʔ.t͡ɕʰɤ̄ːŋ.sāw]) waa magaalo (mueang thesaban) ee bartamaha Thailand, ee xarunta Gobolka Chachoengsao. Waxay ku taal bangiyada Bang Bang Pakong. Waxaa ka mid ah tambon Na Mueang iyo qaybo ka mid ah Ban Mai, Bang Tin Butros, Wang Takhian, iyo Sothon Degmada Chachoengsao Mueang. Laga soo bilaabo 2006 waxay lahayd dad ah 60,893. Magaalada ayaa waxaa loo aasaasay in 1549 inta lagu guda jiro boqortooyada King Maha Chakkrapat of Ayutthaya iyo asal ahaan waxay ahayd xarun loogu talagalay qorista ciidamada. Boqortooyada King Maha Thammaracha, Boqortooyada boqortooyadu waxay ku jirtay xaalad daciif ah sababo la xariira Burmese. Phraya Lawaek, Khmer Boqorka, ayaa Thais ka qaata magaalooyin dhowr ah, oo ay ku jiraan Chachoengsao in uu ku jiro shaqadiisa. Chachoengsao waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa "Paet Riu", oo ah magac ka soo kalluumeyaal badan oo la soo dhaafay. Paet Riu macno ahaan waxaa loola jeedaa "sideed jeexan" ama xaleef kaasi oo tilmaamaya jidka kalluun la kariyey oo waxay u adeegeen sidii saxan maxaliga ah ee Chachoengsao. [Yeerida loo baahan yahay] Magaaladu waa qiyaastii 50 kiilomitir bar bari ee Bangkok waxaana la heli Chainat Province. Chai Nat (Thai: ชัยนาท, ayaa lagu qeexay [t͡ɕʰāj nâːt]) mid ka mid ah gobolada dhexe (changwat) ee Thailand. [1] Gobollada deriska ah (oo waqooyi saacad ahaanba) Nakhon Sawan, Sing Buri, Suphan Buri, iyo Uthai Thani. Magaalada Chai Nat waa 188 km waqooyiga magaalada Bangkok. [2] Chaiyaphum Province. Chaiyaphum (Thai: ชัยภูมิ, ayaa lagu qeexay [t͡ɕʰāj.jā.pʰūːm]) waa magaalo (thesaban meang) waqooyi bari ee Thailand, caasimadda gobolka Chaiyaphum. Laga soo bilaabo 2015 waxay lahayd dad tiradoodu tahay 58,350, [1] waxaana ay daboolaysaa Nai Mueang oo ka tirsan degmada Mueang Chaiyaphum. Chaiyaphum waa 337 wadada waqooyi bari ee magaalada Bangkok. Shinzo Abe. Shinzo Abe (安 倍 晋 三 Abe Shinzo, IPA: [Abe ɕin (d) zoe], ku dhashay 21 September 1954) waa siyaasi Japanese adeegaya sida 57aad iyo Ra'iisul Wasaaraha haatan ee Jabaan iyo Hogaamiyaha Xisbiga Dimuqraadiga Liberal (LDP) tan iyo 2012, oo horey u ahaan jiray 57-ka xildhibaan laga soo bilaabo 2006 ilaa 2007. Wuxuu yahay ra'iisul-wasaaraha saddexaad ee ugu mudada dheer Jabaan ee dagaalka ka dib. [1] Abe ka yimaado qoyska siyaasad caan ah oo markii ugu horaysay Ra'iisul Wasaaraha doortay by kalfadhi gaar ah Cuntada Qaranka ee September 2006. 52 da'doodu tahay, isna wuxuu u noqday Japan ee Ra'iisul Wasaaraha iyo yaraa post-dagaal ugu horeeyay ee u dhashay ka dib dagaalkii labaad ee dunida. Abe ayaa iska casilay 12kii Sebtembar 2007 sababo caafimaad awgood. Waxa uu bedelay Yasuo Fukuda, ugu horeeyay ee taxane ah oo shan Ra'iisul Wasaaraha kaasoo ku guuldareystay inuu xajisto xafiiska muddo ka badan lix iyo toban bilood. Abe martigeliso laabto siyaasadda, iyo 26 September 2012 uu jabiyay Wasiirkii hore ee Difaaca Shigeru Ishiba madaxwaynanimada LDP ah. Ka dib guushii xasuuqday Schalke ee LDP ee doorashada guud ee 2012, wuxuu noqday Ra'iisul wasaarihii hore ee ugu horeeyay ee u soo celisaa xafiiska tan iyo Shigeru Yoshida ee 1948. Waxa uu dib loo doortay in doorashooyinka guud ee 2014, xafidaada uu saddex-meelood laba intooda badan la Wadaage isbahaysiga Komeito, iyo mar kale doorashada guud ee 2017. Xanaanada Xayawaanaadka. Badbaadada xayawaanku waa fayoobaanta xayawaanka. Heerarka "daryeelka wanaagsan" ee xayawaanka xooluhu aad ayay u kala duwan yihiin. Heerarkani waa dib-u-eegis waxaana lagu doodayaa, abuuray oo dib u eegayaa kooxaha xayawaanka xoolaha, sharci dejiyeyaasha iyo tacliinta adduunka oo idil. [2] Sayniska sayniska ee xayawaanku wuxuu isticmaalaa tallaabooyin kala duwan, sida muddada dheer, cudurada, difaaca jirka, dabeecadda, jir-dhiska iyo dhalmo, [3] inkastoo doodda ku saabsan calaamadahaasi ay bixiyaan macluumaadka ugu fiican. Xushmadda xayawaanka xayawaanka badanaa waxay ku saleysan tahay rumaysnaanta in xayawaan aan bani'aadam ahi ahayn kuwa loo diray, taasina waa in la siiyaa fayoobaankooda ama dhibaatadooda, gaar ahaan marka ay ku jiraan daryeelka dadka. [4] Arrimahaas waxaa ka mid noqon kara sida xayawaannada loo dilo cuntada, sida lagu hayo cilmi baarista, sida loo hayo (sida xayawaanka, beeraha, beeraha, wareegyada, iwm.) Iyo sida hawlaha bani'aadamku u saameeyaan daryeelka iyo badbaadada xayawaanka duurka. Waxaa jira laba nooc oo dhaleeceyn ah oo ku saabsan fikradda daryeelka caafimaadka xayawaanka, taas oo ka timaada jumlado ka soo horjeeda diidmada. Hal aragtiyeed, oo ay hayaan qaar ka mid ah fikradaha taariikhda, ayaa sheegaya in wax kasta oo bani'aadam ahi yahay xayawaan. Aragtida kale waxay ku saleysan tahay xuquuqda xayawaanka iyo xayawaanka aan la aqbali karin. Sidaa awgeed, qaar ka mid ah taageerayaasha xuquuqda xoolaha ayaa ku doodaya in aragtida badbaadada xayawaanku ay sii wadi karto sii socoshada iyo kordhinta dhiig-miirashada xoolaha. [5] [8] [8] [8] [9] Waa maskaxiyeyaasha casriga casriga ah ee aragtida ugu wayn, xitaa dhibaatooyinka falsafada leh ee qeexida xitaa aadanaha, in aadanuhu uusan ahayn aadane. [10] Si kastaba ha noqotee, qaar ayaa weli ku adkeysanaya in miyirku uu yahay suaal falsafadeed oo aan waligeed noqon mid cilmi ahaan loo xalliyo Yellowstone. Jardiinada Qaranka ee Yellowstone waa aag qaran oo Maraykan ah oo ku yaal Wyoming, Montana, iyo Idaho. Waxaa la aasaasay Congresska Mareykanka waxaana saxiixay sharci uu soo saaray Madaxweynaha Ulysses S. Grant bishii Maarso 1, 1872. [5] Yellowstone wuxuu ahaa midkii ugu horreeyay ee dalka Mareykanka ah, waxaana sidoo kale loo yaqaan 'park of the first national park'. Beerta waxaa loo yaqaanaa duurjoogta iyo waxyaalaheeda badan ee biyaha, gaar ahaan Gaariga Hore ee Baadiyaha ah, mid ka mid ah waxyaabaha ugu caansan. [7] Waxay leedahay noocyo badan oo ah habka deegaanka, laakiin keynta subalpine waa kan ugu badan. Waxay qayb ka tahay kaymaha kaymaha ee Central Central Rockies. Dadka Maraykanka ah ayaa ku noolaa gobolka Yellowstone ugu yaraan 11,000 oo sano. [8] Marka laga soo tago booqashooyinka nimanka buuraha ah inta lagu jiro qarniga hore ilaa qarniga 19aad, sahaminta abaabulan ayaa bilawday ilaa laga gaaro dhammaadkii 1860yadii. Maaraynta iyo xakamaynta beerta ayaa markii hore hoos u dhacday guddi-hoosaadka Xog-hayaha Arrimaha Gudaha, ugu horreyntii waxay ahayd Columbus Delano. Si kastaba ha ahaatee, Ciidanka Maraykanku waxa loo xilsaaray inuu kormeero maamulka Jaamacadda ee mudo 30 sano ah intii u dhexeysay 1886 iyo 1916. [9] Sanadkii 1917, maamulka beerta waxaa loo wareejiyay Adeegga Qaranka ee Qaranka, kaas oo la sameeyay sanadkii hore. Boqollaal guryo ayaa la dhisay waxaana lagu ilaaliyaa muhiimada dhismaha iyo taariikhda, iyo cilmi-baarayaashu waxay eegeen in ka badan kun oo ah goobaha qadiimiga ah. Jardiinooyinka Qaranka ee Yellowstone ayaa leh meel 3,468.4 mayl laba jibaaran (8,983 km2), [1] ka kooban harooyinka, canyons, webiyada iyo buuraha. [7] Lake Yellow Lake waa mid ka mid ah harooyinka sare ee ugu sarreeya ee Waqooyiga Ameerika oo ku yaala Yellowstone Caldera oo ah kormeeraha ugu weyn qaaradda. Caldera waxaa loo tixgeliyaa volcano firfircoon. Waxay kufaraxday xoogaa xoog badan dhowr jeer labadii sano ee la soo dhaafay. [10] Qeyb ka mid ah gawaarida adduunka [11] [12] iyo sifooyinka hydrothermal [13] waxay ku jiraan Yellowstone, oo ay ku kiciyaan volcanism socda. Qulqulka lava iyo dhagaxyada ka yimaada qarxinta volcanic ayaa daboolaya badi degaanka ee Yellowstone. Beerta waa xaruntii ugu weynayd ee Xerada Yellowstone Ecosystem, oo ah meesha ugu sarraysa ee ku habboon deegaanka dabiiciga ah ee ku yaal aagagga waqooyiga ee heer kulka. Sanadkii 1978, Yellowstone waxaa lagu magacaabay bogga dhaxalka ee UNESCO. Cape Town. Cape Town (Afrikaanka: Kaapstad [kɑːpstat]; Xhosa: iKapa; Dutch: Kaapstad) waa magaalo xeebeed oo ku yaalla Koonfur Afrika. Waa caasimadda iyo magaalo weynta gobolka Western Cape. [6] Waxay ka kooban tahay qeyb ka mid ah magaalada caasimadda ee magaalada Cape Town. Goobta Baarlamaanka Koonfur Afrika laga helay, Cape Town waa caasimada sharci-dejinta ee Koonfur Afrika. [7] Labada madax ee kale waxay ku yaalaan Pretoria (caasimada maamulka [8] halkaasoo madaxweynaha iyo golaha wasiirada) iyo Bloemfontein (garsoorka maxkamada ee Maxkamadda Qaranka ee Rafcaanka [9]). Magaaladu waxaa loo yaqaanaa dekedda, si ay dabiiciga ah uga soo baxdo gobolka Cape Floristic, iyo calaamadaha sida Table Mountain iyo Cape Point. Laga bilaabo 2014, waa magaalada 10-aad ee ugu badan [caddaynta loo baahan yahay] ee Afrika iyo gurigaba 64% dadka reer galbeedka ah. [10] Waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu dhaqamada badan adduunka, taas oo ka tarjumaysa kaalinteeda ugu weyn ee loogu talagalay muhaajiriinta iyo dadka u safraya Koonfur Afrika. [11] Magaaladu waxaa loogu magac-daray "Capital Design World" oo loogu talagalay 2014 by Golaha Caalamiga ah ee Nashaqada Warshadaha. [12] Sanadkii 2014, Cape Town waxaa loo doortay booska ugu fiican adduunka si uu u soo booqdo labadaba New York Times [13] iyo The Daily Telegraph [14] Waxay ku taallaa xeebta Gobalka Bay, Cape Town, oo ah meesha ugu da'da weyn ee magaalooyinka Koonfur Afrika, waxaa soo saaray shirkadda Dutch East India Company (VOC) oo ah saldhigga saldhigga maraakiibta maraakiibta ee u dhoofaya Bariga Afrika, Hindiya, iyo Bariga Fog. Jan van Riebeeck ayaa yimid 6-dii Abriil 1652-kii oo uu aas aasay Dutch Cape Colony, oo ah degsiimadii ugu horreeysay ee Yurubta ee joogtada ah ee Koonfur Afrika. Cape Town waxay ujeedadeedii ugu horreysay u ahayd inay noqoto midkii ugu horreeyay ee Yurub ah ee ku taala Castle of Good Hop, oo noqoshada xarun dhaqaale iyo dhaqameed oo ka mid ah Cape Colony. Ilaa Witwatersrand Gold Rush iyo horumarinta Johannesburg, Bloemfontein. "Bloemfontein" (bluːmfɒnteɪn /; [3] [4] Afrikaan: [blumfɔntəi̯n]; Afrikaans iyo Dutch "ilo ubax" ama "ilo-xayiraad", oo sidoo kale loo yaqaan Bloem) waa caasimadda gobolka ee gobolka Free of South Africa; iyo, sida caasimadda garsoorka ee qaranka, [mid ka mid ah saddexda caasimadood ee Koonfur Afrika ee saddexda ah ee qaranka (labada kale waxay yihiin Cape Town, caasimada sharci-dejinta, iyo Pretoria, caasimada maamulka) oo ah magaalada toddobaad ee ugu weyn ee Koonfur Afrika. [5] Ku dhowaad 1,395 m (4,577 ft) oo ka sarreeya heerka badda, magaaladu waxay u jirtaa qiyaastii 520,000 [5] deganayaasha waxayna ka kooban tahay qayb ka mid ah degmada Mangaung caasimadda oo leh dad tiradoodu tahay 747,431 [6] Magaalada Bloemfontein waxay martigelisaa Maxkamadda Sare ee Racfaanka Koonfur Afrika, Franklin Game Reserve, [loo baahan yahay] Naval Hill, Resort Masellpoort iyo Sand du Plessis Theater. Magaaladu waxay ku taallaa matxafyo badan, oo ay ku jiraan Taageerada Qaranka ee Qaranka, Matxafka Dagaalka Anglo-Boer, Matxafka Qaranka, iyo Matxafka Farshaxanka Oliewenhuis Bloemfontein ayaa sidoo kale martigelineysa qorshaha ugu horreeya ee sahaminta Afrika ee sahaminta kowaad, Naval Hill Planetarium iyo Boyden Observatory, oo ah kormeer cilmi baaris oo cilmi baaris ah oo ay dhistay Jaamacadda Harvard. Bloemfontein waa dad caan ah oo gabay ahaan loo yaqaan "magaalada ubax", iyada oo ay u badan tahay ubaxyada iyo xafladaha sanadlaha ah ee Rose. Magaca Setswana ee magaalada waa Mangaung, oo macnaheedu yahay "meesha qoob ka Kimberley. Kimberley waa magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn ee Gobolka Waqooyiga Cape ee Koonfur Afrika. Waxay ku taalaa qiyaastii 110 km bari ka xigta isku-dhafka Vaal iyo Orange Rivers. Magaaladu waxay leedahay muhiima muhiim ah oo taariikhiga ah sababtoo ah macdanta dhoobada dhaadheer iyo hareeraheeda inta lagu jiro Dagaalkii Labaad ee Dhulka. Ganacsatada Ingiriiska Cecil Rhodes iyo Barney Barnato ayaa nasiibkooda ku sameeyay Kimberley, sidoo kale xididdada shirkadda De Beers ayaa sidoo kale la raadin karaa maalmaha hore ee magaalada macdanta. Kimberley wuxuu ahaa magaaladii ugu horreysey ee kuyaal yar yar ee koonfureed iyo tan labaad ee adduunka ka dib markii Philadelphia ay isku xirnayd nalalka korontada ku shaqeeya ee ku yaala dhismaheeda 2 September 1882. Markii ugu horeysay ee Stock Exchange ee Afrika waxaa sidoo kale lagu dhisay Kimberley, 1881-kii.] Port Elizabeth. Port Elizabeth ama The Bay [2] (Xhosa: iBhayi; Afrikaan: Die Baai [di bɑːi]) waa mid ka mid ah magaalooyinka waaweyn ee Koonfur Afrika; waxay ku taala Gobolka Cape Cape, 770 km (478 mi) bari ee Cape Town. Magaaladda, inta badan waa la gaabiyaa PE waxaana lagu naaneesaa "The Friendly City" ama "The Windy City", wuxuu ku fidaa 16 km oo ku yaal Algoa Bay, waana mid ka mid ah badaha ugu weyn ee Koonfur Afrika. Port Elizabeth waa magaalo weyn oo koonfureed ah oo ku taal qaaradda Afrika, oo ka sii xigta koonfurta Cape Town. Port Elizabeth waxaa loo asaasay magaalo 1820-kii si ay ugu noolaato dadka reer Britishka ah sidii ay u xoojin lahaayeen xuduudda u dhexeysa Cape Colony iyo Xhosa. Waxay hadda ka kooban tahay qayb ka mid ah Nelson Mandela Bay Metropolitan, oo leh dad ka badan 1.3 milyan. Soweto. Soweto (/ səwɛtoʊ, -weɪt-, -wiːt - / [2] [3]) waa degmo ka tirsan Magaalada Johannesburg ee magaalada caasimadda ee Gauteng, Koonfur Afrika, oo xuduud la leh madxafka magaalada ee koonfurta. Magaciisu waa kumbuyutarka Ingiriisiga ee loogu talagalay magaalooyinka Koonfur Galbeed. [4] Hore oo ah degmo gooni ah, waxaa hadda lagu daray magaalada City of Johannesburg Magaalo weyn, Suburbs of Johannesburg. Johhansberg. Johannesburg [/ dʒoʊhænɪsbɜːr=; af-soomaaliga: johyähranehsbsrb]; sidoo kale loo yaqaano Jozi, Joburg, iyo eGoli) [1] waa magaalo weyn oo ku yaalla Koonfur Afrika iyo mid ka mid ah 50ka magaalo ee ugu weyn magaalooyinka adduunka [9] Waa caasimad goboleed iyo magaalo weyn oo ah Gauteng, oo ah gobolka ugu qanisan gobolka Koonfur Afrika. [10] Inkasta oo Johannesburg aysan ka mid ahayn saddexda magaalo ee koonfur Afrika, waa fadhiga Maxkamadda Dastuuriga ah. Magaaladu waxay ku taallaa Witwatersrand macdanta qaniga ah, waana xaruntii ganacsiga dahabka iyo alwaaxda. Metropolis waa magaalo caalami ah oo caalami ah sida liistada Globalization iyo Network Cities Research Centers. Sannadkii 2011, dadweynaha magaalada Johannesburg waxay ahaayeen 4,434,827, taasoo ka dhigan magaalada ugu badan ee ku yaalla Koonfur Afrika. [11] Isla sannadkaas, dadka ku nool agagaarka magaalooyinka Johannesburg ayaa la dhigay 7,860,781. [5] Dhulka dhulka ee magaalada (1,645 km2 (635 sq mi)) ayaa aad u weyn marka la barbardhigo kuwa kale ee magaalooyinka waawayn, taas oo keentay in tiro dad ah oo dhexdhexaad ah 2,364 / km2 (6,120 / sq mi). Magaalada waxaa la aasaasay 1886-dii kadib markii helitaan dahab ah oo ku saabsan waxa beeraha ahaa. Magaaladu waxaa badanaa loo tarjumayaa sida casriga El Dorado [ookee?] Sababtoo ah kaydka dahabka ee aadka u weyn ee laga helay Witwatersrand. [12] Magaca waxaa loo aaneynayaa hal ama sadexda nin ee ku lug leh dhismaha magaalada. Mudo toban sano ah, dadku waxay ku koraan 100,000 oo qof. Magaalo gaar ah oo laga soo bilaabo 1970tii ilaa 1994, Soweto hadda waa qayb ka mid ah Johannesburg. Asal ahaan asal ahaan "Gobollada Koonfur-Galbeed", Soweto waxay ka soo jeedeen degsiimooyin ku yaalla duleedka magaalada Johannesburg, oo badiba ay ka shaqeeyaan shaqaalaha Afrikaanka ah ee ka soo jeeda warshadaha dahabka. Soweto, inkasta oo ay ugu dambeyntii ku biirtay Johannesburg, ayaa loo kala geeyay aag deegaan ah oo loogu talagalay Blacks, kuwaas oo aan loo oggolaan inay ku noolaadaan Johannesburg haboon. Lenasia waxaa inta badan ku nool dad ku hadla Af-Ingiriisi ku hadla Hindiya. Meelahaas waxaa loo qoondeeyey meelo aan caddaan ahayn marka la eego siyaasadaha kala qaybsan ee dawladda Koonfur Afrika loo yaqaan Apartheid. 2022 Aasiya Ciyaaraha. 2022 Cayaaraha Asia, oo sidoo kale loo yaqaan XIX Asiad (Shiine: Dhi Shiji Jiè Yàzhōu Yùndònghuì), ayaa noqon doona dhacdo isboortis ah oo lagu dabaaldego Hangzhou, Zhejiang, Shiinaha laga soo bilaabo Sibtambar 10 ilaa 25, 2022. [1] Hangzhou wuxuu noqon doonaa magaalada saddexaad ee Shiinaha oo marti galinaysa Cayaaraha Asia, ka dib Beijing 1990 iyo Guangzhou 2010 "2026 Aasiya Ciyaaraha Nagoya. (2026-nen Ajia kyōgi taikai) (Japanese: 20-ka ah Ajia kyōgi taikai), oo sidoo kale loo yaqaan XX Asiad, wuxuu noqon doonaa dhacdo isboorti oo lagu dabaaldego Nagoya, Japan laga bilaabo Sebtembar 18 ilaa October 3, 2026. [2] Nagoya waxay noqon doontaa magaalada saddexaad ee Japan si ay martigeliso Ciyaaraha, ka dib markii Tokyo ay 1958 iyo Hiroshima 1994. Guddiga Olambikada Aasiya (OCA) ayaa Nagoya u xushay in ay martigeliyaan ciyaaraha kulankooda sanadlaha ah ee Danang, Vietnam, 25-ka September, 2016. [3] Dalabkani wuxuu markii hore ku hanjabay in uu dhacayo ka dib muran miisaaniyadeed oo dhex maray Aichi Prefecture iyo caasimadda Nagoya, laakiin waa la xaliyay, oo oggolaaday codsigii in la aqbalo [4] OCA waxay markii hore qorsheyneysay in ay doorato magaalada 2026 ee magaalada martigelisay ee 2018, laakiin waxay soo bandhigtay taariikhda qorsheynta hore iyadoo ay ugu wacan tahay xoojinta jadwalka cayaaraha gobolka, oo ay ku jiraan saddexda cayaar ee Olombikada ee u dhexeeya 2018 iyo 2022. [5] Magaalada Nagoya waxay heshay qiyaastii qiyaastii 85 bilyan oo doollar oo ka mid ah kharashka ka soo baxa dawladda Aichi ee dhacdada, 30% oo la filayo in lagu daboolo maalgalin iyo dakhliyo kale, inta soo hartay waxa la qorsheeyay in lagu kala qeybiyo 70- 30 saldhig u dhexeeya Nagoya iyo Aichi Prefecture. [4] Ciyaaraha waxaa loo qorsheeyay in ay isticmaalaan goobaha jira. Paloma Mizuho Stadium ayaa martigelin doonta xafladaha iyo ciyaaraha fudud, Nippon Gaishi Hall Complex waa loo isticmaali doonaa labadaba jimicsiga iyo biyaha, Nagoya Dome waa in loo isticmaalaa baseball, Toyota Toyota waxaa loo isticmaalaa kubadda cagta. Magen David Adom. Magnus David Adom, oo ah Makhaayada MAH-dahabiga ah ee ku hadasha afka iswiidhishka, מד"א) waa isbitaal gurmadka deg deg ah ee Israel, caafimaadka, ambalaaska iyo adeegga bangiga. Tan iyo bishii Juun 2006, Magen David Adom waxaa si rasmi ah u aqoonsaday Guddiga Caalamiga ah ee Ururka Laanqeyrta Cas (ICRC) oo ah Bulshada Baahan ee Qaranka ee Israel oo ku hoos qoran Heshiisyada Geneva iyo xubin ka mid ah Xiriirka Caalamiga ah Laanqeyrta Cas iyo Laanqeyrta Cas. MDA waxay leedahay lambar telefoon oo degdeg ah oo ku yaal Israel, 101. [4] Qalajiyaha gacmaha. Qalabka gacmaha lagu qalajiyo waa qalab koronto oo laga helo musqulaha dadweynaha. Waxaa laga yaabaa inay sidoo kale ku shaqeeyaan adigoo riixaya batoonka ama si toos ah adigoo isticmaalaya dareeraha. Gacmo-dhaqashada waa qayb muhiim ah oo nadaafadda ah, sidaa daraadeed hab wax ku ool ah oo qalajinaya gacmaha waa lagama maarmaan. Qallaleyaha gacanta ayaa caan ku ahaa ganacsiyada dhaqaalahooda muuqda. Sida laga soo xigtay warshadleyda, qalajiyeyaasha gacmaha ayaa yarayn kara qiimaha ilaa 99.5% (tusaale ahaan shirkadu waxay kharashka ku baxaysaa $ 2340.00 sannadkii oo ay ku qoran tahay tuwaal waraaqo ah, halka kharashka qalajiyaha gacantu uu noqon doono ugu yaraan $ 14.00 sanadkiiba - tani way kala duwanaaneysaa kharashka xaashida shukumaanka iyo korontada). Waxay u baahan yihiin dayactir aad u yar marka la barbar dhigo tuwaal waraaqo ah, oo la beddelayo. Faa'iido dheeraad ah ayaa ah ka saarista qashinka. Qalabka gacmaha ee gacmaha ayaa matalaya maalgashi hore, sidaas darteed kuwa mas'uulka ka ah maareynta dhismuhu waa inay sameeyaan falanqeyn qiimo leh oo taxadar ah si loo go'aamiyo bal inay qiimo u leeyihiin dhismadooda. Kharashyada ayaa had iyo jeer ku xiran qiimaha kWh ee xarunta ay bixiso adeeg bixiyaha. UK gudaheeda, tani waxay ahaanaysaa qiyaastii 10-12p, habka kaliya ee lagu barbardhigo kharashka saxda ah waa in la xisaabiyo isticmaalka tamarta qiyaasta ee loo qoondeeyo tirada qallalan ee qalajiyaha ayaa awood u leh inuu dib u soo celiyo 1 saac gudahood, Tani waxay ku siin doontaa tamarta isticmaalka qallalan. Qalabka tamarta ee ugu hooseeya aduunka ayaa isticmaala kaliya 1 wat-saac oo qallalan oo lagu qiyaaso 0.24 kW. Qaabka cusub ee qalajiyaha gacmaha - Dyson Airblade Iyadoo loo eegayo hoos u dhaca qashinka iyo qashinka marka la barbar dhigo tuwaal waraaqo ah, oo aan dib loo isticmaali karin, [1] qalajiyo gacmeedyada ayaa lagu sheegaa in ay u fiicnaanayaan jawiga. [By who?] Daraasad kale ayaa muujinaysa in inta badan saamaynta deegaanka qalajiyaha gacmeedku wuxuu dhacaa inta lagu jiro isticmaalka, saameynta deegaanka ee tuwaal waraaqaha ayaa sida badan ku jira wax soo saarka wax soo saarka iyo marxaladaha wax soo saarka. [2] Waxaa lagu qiyaasaa in qalajiyeyaasha gacmaha ay isticmaalaan tamar ka yar 5% marka loo eego tuwaal waraaqo ah sanadka kowaad, iyo 20% ka yar shan sano. Daraasad Dunida ah oo ah 102 qalab gacmeed oo lagu rakibay iskuullada dadweynaha ee Topeka, Kansas, waxay sheegteen sanadkiiba 34.5 ton oo qashin adag ah, 690,000 gallon oo biyo ah iyo 587 geedo; Daraasad kale oo qallajiye duni ah oo ka kooban 153 qalajiye gacmeed oo ku yaala gobolka Iowa ayaa muujiyey kayd sanadle ah oo ah 10.5 tan oo qashin adag ah iyo 176 dhir. [3] Si kastaba ha ahaatee, daraasad Dutch ah oo la daabacay Bishii Maarso 1995 ayaa muujisay in ay jirto isku xirnaanta deegaanka oo u dhexeeya qalajiyaha gacmaha iyo waraaqaha waraaqaha qaababka qalajinta gacmaha marka Habar Jeclo. Qabiil oo ka mid ah qabiilka issaq Wadanama Econmika Ganacsiga iyada oo loo marayo Koonfurta Badda Cas. Badda Cas waxay u tahay safar gaaban oo loogu talagalay maraakiib caalami ah iyada oo in ka badan 50000 oo maraakiib sanadkiiba Abaalmarinta Caalamiga ah ee Soomaaliyeed. Abaalmarinta Caalamiga ah ee Soomaaliya "ISA" waa dhacdo lagu sharfoayo guulaha ugu weyn ee bulshada Soomaaliyeed ee adduunka ku nool iyo ballanqaadyada ah in ay noqdaan mid ka mid ah dhacdooyinka ugu muhiimsan ee noociisa ah ee abidkeed. Munaasabaddan cusub, mid gaar ah iyo qadarin leh, ISA wuxuu ku boorinayaa inuu dhiiri galiyo sheekooyinka guulaha Soomaaliyeed ee ka socda dhammaan qaybaha nolosha, wuxuuna aqoonsadaa tusaalooyinka dhiirigelinta ee ka imanaya ganacsiga, shaqada bulshada, ciyaaraha, waxbarashada iyo madadaalada. Isboortiga Qofka Sanadka ah Abaalmarintan waxaa loo soo bandhigi doonaa xiddig isboorti oo si fiican u muujinaya fikradda isboortiga iyo go'aamadooda ay ku dhiirigelisay inay guuleystaan. Waxaan ku dhiiri galinaynaa codbixiyeyaashu in ay doortaan shaqsiyaadka guulo isboorti ah ay yihiin heer caalami ah, oo ah danjir la ixtiraamo anshaxooda cayaaraha, kuwaas oo ahaa kuwo xushmad leh oo aad u fiican oo ay ku qabtaan shaqadooda intii lagu jiray xirfadooda. Abaalmarinta Waxbarashada ugu Sarreysa Abaalmarintan waa in lagu aqoonsado guulaha tacliinta sare ee dugsiga sare, kuleejka iyo jaamacadda. Tani waa fursad kuu ah inaad u magacawdo qof aqoon fiican u leh, iyo inuu qirto iyo abaal-mariyo shaqsiyaadka sareeya. Ganacsiga Sanadka Abaalmarintan waxay aqoonsan doontaa ganacsigii muujiyey ganacsigii aan caadiga ahayn ee ganacsiga waxaana uu ku soo maray waddada guusha guulaha waqtiyada adag. Waxaan raadineynaa ganacsi qiyamkiisu uu ka kooban yahay hal-abuurnimo, hal-abuur iyo mas'uuliyad bulshadeed. Ku guuleystaha abaalmarintan waxay noqon doontaa ganacsi la xushay oo la ixtiraamo kaas oo ku guuleystay guusha weyn ee ganacsiga. Abaalmarinta Munaasabadda ugu Fiican Abaalmarinta ugu wanaagsan ee madadaalada ayaa ah in lagu sharfo shakhsiyaadka ka jira filimka, muusikada, telefishanka, isboortiga, warbaahinta bulshada, tiyaatarka iyo qoob ka ciyaarka. Sanadka ugu Habboon ee Hirgalinta Abaalmarinta Abaabulka Sanadka Ugu Hufan ee Abaalmarinta Sanadka waxaa uu aqoonsanayaa Saameynta Shakhsiyaadka ama Kooxaha Meel gaar ah, ha ahaado TV Show, barnaamijka, barnaamijka, ganacsadaha bulshada ama guulo kale oo muhiim ah ayaa ka dhex abuuray beesha. Codbixiyeyaashu waxay u baahan yihiin inay hubiyaan in dadka la magacaabay ay haystaan ​​rikoodh la xaqiijiyay oo ku saabsan bixinta waxqabadyo muhiim ah bulshada. Khanh Hoa. Khánh Hòa (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobolka Vietnam oo ku yaala koonfurta dhexe. Waxay leedahay tiro dad ah oo ah 1,066,300 oo ka kooban aag ah 5,197 km². Waa caasimadeeda Nha Trang. Khánh Hòa waa goobta dhismaha xagaaga ee Baoo Đại, Machadka Pasteur ee Nha Trang, Machadka Bannaanka, Machadka Tallaalada iyo Waxyaabaha Bayalka, iyo Xarunta Gaarka ah ee Ciidamada Maraykanka ("Green Berets") intii lagu jiray Vietnam Dagaalkii 1950kii iyo 1960kii. Dekedda Cam Ranh Bay waxay ku taalaa dhulka ugu dhow ee hoos u dhac ku yimaada badda Vietnam - meesha ugu fiican ee saldhigyada submarine ee Vietnam. Macbadyo qadiimi ah oo ka mid ah Champa waxay ku taal dhinaca woqooyi ee Nha Trang. Alisha Boe. Alisha Ilhaan Bø (oo dhashay bishii Maarso 6, 1997), oo loo yaqaan 'Alisha Boe', waa actoriyaanka Norway. [2] Waxaa loo yaqaanaa in lagu ciyaaro Jessica Davis taxanaha taxanaha ah ee Netflix 13 Sababaha Sababta. Bøn ayaa ku dhashay Oslo, Norway, aabe Soomaali ah iyo hooyo Norway ah (oo ka timid Trondheim). [1] [3] Waxay iyada iyo hooyadeed u soo guuray Los Angeles markii Alisha ay ahayd toddoba sano maxaa yeelay hooyadeed waxay ku guursatay nin Maraykan ah. Boe ayaa ka qaybgalay laba dugsi dhexe: George Ellery Hale Middle School iyo Ivy Academia. Waxay dhamaysay dugsiga dhexe ee Hale. Waxay markii dambe ka qaybgashay El Camino Real High School [Citation needed], oo ay ku lug lahayd barnaamijka riwaayadaha. Waxay markii dambe ka noqotay dugsi sare si ay u daba-galiso shaqadeeda, iyada oo aheyd jilaa haweeneydii ugu horreysay ee asal ahaan ka soo jeeda Soomaalida si ay u qabato kaalin hormaris ah oo ka jirta filim Maraykan ah ilaa Iman. [4] Boe ayaa markii ugu horeysay ku soo bandhigtay 2008-dii, markii ay soo gashay kaalin ay ka qaadatay Lisa Swan oo ah filimka naxdinta leh. [5] Sannad ka dib, waxay u muuqatay filimkiisa "On My Mind" sida Laci, iyo Filimka Paranormal Film ee 2012 sida Tara. Sanadkii 2014-kii, waxaa marti-galisay laba taxane ah, sida Tracy McCoy ee reerka casriga ah, [6] [7] iyo sida Brynn Hendry laba dhacdo oo ficil ah [8] Bishii Nofembar 2014, waxay ku biirtay xayiraadda NBC-da Soomalida Maalmahayaga Qalbigeena ee doorka soo noqnoqda ee Daphne. [9] Sannadkii 2017, waxay bilawday inay muujineyso kaalinta Jessica Davis ee taxanaha dhabta ah ee Netflix 13 Sababta Sababta. Jawahir Ahmed. Jawahir Axmed (Jawaabi Axmed: Jawaahir Axmed; Carabi: جواهر احمد) waa nooc Soomaali ah Ahmed wuxuu ku dhashay magaalada Logan, Utah ilaa waalidiinta Soomaalida ah. Qoyskeeda waxay u guurtay Maraykanka bilowgii sannadkan, iyada oo dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya bilowday. [1] Waxbarashadeeda dugsiga sare ka dib, Axmed wuxuu wax ka barta Jaamacadda Utah State University ee deeq waxbarasho. Iskuulada Waxbarashada Caafimaadka oo khibrad u leh Sayniska Caafimaadka, waxay rajaynaysaa inay ugu dambayntii noqoto la-taliye caafimaad oo loogu talagalay Engineers-ka aan Xudduudaha lahayn [1] [2] Axmed wuxuu si isku mid ah uga shaqeynayaa AmeriCorps iyo barnaamijka diyaarinta kuliyada CPASS. [2] Muna Khalif. Muna Khalif (Muna Khalif Sheekh Abuu, Carabi: منى خليف), oo loo yaqaan Muna Kay, [1] waa ganacsade Soomaali ah oo Mareykan ah, naqshadeeye dharka iyo sharci dajiye. Waa aasaasaha iyo Agaasimaha Muna Kay. Khaliif wuxuu sidoo kale u adeegayaa xildhibaan Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya. Khaliif wuxuu ku dhashay Muna Khalif Sheekh Abuu ee Soomaaliya. [2] [3] Qoyskeeda waxay ka socotaa qabiilka Tuni. [3] Ka dib markii dagaalkii sokeeye uu ka bilowday meeshiisii dhalashadiisa, iyada iyo waalidkeed waxay u haajireen Mareykanka. [1] Khaliif wuxuu wax ka bartaa kulliyadda. Kadibna waxay sidoo kale qaadatay koorsooyin ku habboon fashion. [2] Khalif waa Muslim. [2] Khaliif waa aasaasaha iyo Agaasimaha Muna Kay, oo ah khariidad qarsoodi ah oo u adeegta suuqa Islaamka. Waxay aasaasay astaanta si ay u siiso gabdhaha Muslimka ah ee leh dharka casriga ah ee u hoggaansamaya heerarka loo yaqaan 'humesty'. Khaliif kadib markii uu billaabay Baby Norah, oo ah dhar-xidhka dhallaanka ee lagu magacaabo gabadheeda. [2] Ilaa 2016-ka, shirkadda Muna Kay waxay u shaqaysaa caalam ahaan, iyada oo tafaariiqda tafaariiqda ah ee Waqooyiga Ameerika, Bariga Afrika iyo Dubai. Waxa kale oo uu leeyahay xarun wax soo saar oo Shiinaha ah. [2] Intaa waxaa dheer, Khaliif waa madaxweynaha Muna Kay Foundation. Hay'adda samafalka ah waxay caawimaad siineysaa kuwa aan faa'iido doonka ahayn, waxaanay bixisaa tababar farsamo iyo talo siinta haweenka iyo gabdhaha [2] Sharci-dajiye Federaali ah Muna Khalif oo hogaaminaya aqoon isweydaarsi siyaasadeed. Bishii Nofeembar 2016, Khaliif wuxuu isu soo sharaxay musharaxa kursi sharci-dejineed oo ka tirsan Aqalka Hoose ee Baarlamaanka Federaalka Soomaaliya. Waxaa loo doortay wakiil gobolka Koonfur Galbeed, oo helay 41 codad. Hay'adda kormeerka doorashooyinka ayaa mar dambe ku baaqday in dib loo doorto sababo la xiriira Khaliif iyo toddoba xildhibaan oo kale oo aan la kulmin xuduudda codbixinta. Maxkamadda Sare waxay qiratay xukunkan. Si kastaba ha noqotee, go'aanka ayaa ugu dambeyntii ka soo horjeestay Baarlamaanka Federaalka, iyada oo Golaha Wakiilku uu oggolaan lahaa khilaafka Khaliif iyo sharci-dajiyayaasha kale. Hodan Nalayeh. Hodan Nalayeh (Somali: Hodan Naalaye; Carabi: Ha'yay Nabilaa; dhashay 1976) waa madaxa warbaahinta Soomaaliyeed, lataliyaha suuq-geynta, dhaqdhaqaaqa bulshada iyo ganacsade. Waxay tahay Madaxa Wakaaladda Isdhexgalka Dhaqanka iyo Madaxwayne Ku-Xigeenka Suuq-geynta & Barnaamijka Kobcinta Waxyaallaha Ganacsiga Caalamka Nalayeh wuxuu dhashay 1976kii Soomaaliya. [1] [2] Waxay ku soo korisay qoys ballaaran, afar walaalo ah iyo todobo walaashood. [3] [3] Iyadoo la socota waalidkeed iyo walaalaheed, lixda sano ee Nalayeh waxay markii dambe u haajireen Canada sanadkii 1984. Waxay markii hore degeen Edmonton, Alberta ka hor inta aysan ugu dambeyntii u guurin Toronto 1992. Nalayeh waxay ka soo qaybgashay Machadka Iskoolada ee West Humber, oo ah dugsiga sare ee Etobicoke. Waxbarashadeeda dugsiga sare ka dib, waxay ka bartay Jaamacadda Windsor, halkaas oo ay ka heshay Bachelor of Arts in Communications. Intaas waxaa sii dheer, waxay heshay shahaadada jaamacadeed ee wargeyska ka baxa Kolejka Seneca. [4] Hodan waa hooyo laba wiil. [4] Walaasheeda Dega Nalayeh waa madax sare oo ah madaxweyne ku xigeenka madaxa latalinta macmiilka gaarka ah ee Mareykanka. [2] [3] Ka sokow soomaali, Hodan waxay sidoo kale si fiican u yaqaan afka Ingiriisiga. Nalayeh has over thirteen years of experience in client management, sales and production in radio and television. She has served as a producer on a number of TV shows, including American Idol and So You Think You Can Dance.[6] Hodan Nalayeh and Hassan Abdillahi of Ogaal Radio honoring Somali artist Saado Ali Warsame at an SRAP event in Toronto (2011). Additionally, Nalayeh has provided marketing and writing consultancy to burgeoning companies. Her work in this area is centered on video marketing combined with online branding.[6] In September 2013, Nalayeh was appointed Vice President of Sales & Programming Development of Cameraworks Productions International's Canadian operation based in Vaughan, Ontario. The company is a global, full-service and comprehensively-equipped video and television production facility focusing on pre- to post-production of business-to-business video assets.[6] Nalayeh also serves as the President of the Cultural Integration Agency, a full-service media firm specializing in the development, production, marketing and distribution of multicultural programs. In February 2014, the company partnered with Cameraworks Productions International to produce a new television format for cultural community programming. To this end, Nalayeh on March 1 began hosting the half-hour Somali community show Integration: Building A New Cultural Identity, which airs Saturday nights on CityTV. She also serves as an Executive Producer on the weekly Toronto program. Nasra Agil. Nasra Agil (Somali: Nasra Cagil; Carabi: نصرة العقيل) waa injineer soomaali iyo kan ganacsade ah. Waxay ku lug lahayd barnaamijyo iyo barnaamijyo adeeg bulsho oo kala duwan, oo la guddoonsiiyey abaalmarinta Caalamiga ah ee Duke of Edinburgh's International Award - Canada. Agil wuxuu ku dhashay Soomaaliya. Waxay iyada iyo qoyskeeda mar dambe u soo guureen Canada. [1] Dhalinyaradu, Agil waxay gacan ka geysatay bilaabista hawlo kala duwan oo adeeg bulsho ah. Waxay qabanqaabisay barnaamijyo dhallinyaro ah, aqoon isweydaarsi xirfadeed, cayaaro waxbarasheed iyo hawlo cayaareed. [1] Waxbarashadeeda jaamacadeed, Agil ayaa wax ka bartay injineerka madaniga ah ee Jaamacadda Ryerson ee Toronto. Waxay ka qalinjabisay machad la yiraahdo Honors in 2005, oo ka heshay Bachelor of Engineering degree. [1] Nasra wuxuu ka qalinjabiyey heerka ugu sareeya ee jaamacada Ryerson waxaana lagu diiwaangeliyaa mid ka mid ah haweenka ugu caansan ee Soomaalida ah si ay u helaan shahaadada injineernimada Kanada. Waxay sidoo kale heshay Abaalmarinta Abaalmarinta Abaalmarinta Caalamiga ah ee Dahabiga ah ee Abaalmarinta Caalamiga ah ee Abaalmarinta Heerka tacliinta sare. [2] Agil wuxuu bilaabay xirfaddiisa mihnadeed ee madaniga ah sida kormeeraha wadada Adeegyada Gaadiidka ee Degmada Toronto. [1] Kadib labo sano kadib, waxay u guurtay Dubai, Imaaraadka Carabta, kaas oo u kiciyay mid ka mid ah xarumaha ugu muhiimsan ee horumarinta hantida guryaha ee ugu weyn. Sannadkii 2007, Agil waxay ku biirtay Cansult, oo ah xarunta shirkadda Canadian engineering ee xarunteedu tahay Dubai iyo mid ka mid ah ganacsatada ugu waawayn ee ka shaqeeya Bariga Dhexe. Waxay mar dambe u adeegtay lataliye Nakheele, oo ah horumarinta hantida ugu weyn ee Imaaraadka. Waxay sidoo kale ahayd Engineer Wadajir ah oo Wadajir ah oo loo yaqaan 'Traffic Engineer' oo loogu talagalay Maamulka Dumarka ee Dawladda Dubu [1] Sannadkii 2012, Agil ayaa ku soo laabtay Soomaaliya si ay uga qaybqaataan hannaanka dib-u-dhiska dib-u-dhiska ka dib. Waxay markaa furay dukaankii ugu horreeyay ee dalka. [3] Nàpols. Naples (Napoleon) [nɑːpələ] ama [nɑːpulə]; Laati: Neapolis; Giriigga hore: Giriigga: 'Napoleon', oo ah magaalo cusub) waa caasimadda gobolka ee Campania iyo degmada saddexaad ee ugu weyn Italy ka dib Rome iyo Milan. Sanadkii 2017, qiyaastii 967,069 qof ayaa ku noolaa xudduudaha maamulka magaalada iyada oo heerkeeda goboleed ee heer qaran ay leedahay dad ku nool dad gaaraya 3,115,320. Meelaha joogtada ah ee dhismaha weyn (oo ka sii gudubta xudduudaha caasimadda Naples) waa degaanka labaad ama sedexaad ee kuyaal Talyaaniga. Markii ugu horeysay ee ay Giriigta ku dhexjiraan Bilihii Labaad ee BC, Naples waa mid ka mid ah meelaha ugu da'da weyn ee magaalo ahaan ku nool adduunka. Qarnigii sagaalaad ee qarnigii koobaad ee loo yaqaan 'Parthenope' ama 'Παρθενόπη' waxaa laga asaasay jasiiradda Megaride, [4] markii dambe waxa loo asteeyey Neapolis min qarnigii lixaad. Magaaladu waxay qayb muhiim ah ka ahayd Magna Graecia, waxay door weyn ka qaadatay isku-biiridda bulshada Giriigta iyo Roomaanka iyo xarun dhaqameed oo ka hooseysa Roomaanka. Waxay ahayd caasimadda Duchy of Naples (661-1139), ka dibna Boqortooyada Naples (1282 iyo 1816) iyo ugu dambeyntii Labo Sicilo ilaa ay ka midoobeen Talyaaniga 1861. Intii u dhaxaysay 1925 iyo 1936, Naples waxaa la ballaariyay oo kiciyey xukuumadda Benito Mussolini laakiin waxay si xun u waxyeeleeyeen qarxintii Allied-ka ee dagaalka intii lagu jiray dagaalkii labaad ee adduunka, taasoo keentay shaqo dib-u-dhiska ka dib 1945-kii. Naples ayaa soo martay koboc dhaqaale sannadihii la soo dhaafay, waxay gacan ka geysteen dhismaha Xarunta Ganacsiga ee Centro Direzionale iyo shabakad gaadiid oo heer sare ah, oo ay ka mid yihiin Alta Velocità xawaaraha sare ee xawaaraha sare ee Rome iyo Salerno iyo shabakad ballaaran oo tareeno ah. Naples waa dhaqaalaha magaalooyinka saddexaad ee ugu weyn Italy, ka dib Milan iyo Rome [8]. Dekedda Naples waa mid ka mid ah kuwa ugu muhiimsan ee Yurubta ah iyo aqalka milatari ee Allied Command Forces Naples, oo ah hay'adda NATO ee ka talisa Waqooyiga Afrika, Sahel iyo Bariga Dhexe. [9] Magaalada Naples 'waa xarunta ugu weyn ee Europe iyo UNESCO World Heritage Site, oo leh meelo badan oo dhaqan iyo taariikh ahaanba muhiim ah oo ku dhow, oo ay ku jiraan Palace of Caserta iyo burburkii Roman ee Pompeii iyo Herculaneum. Naples waxaa sidoo kale loo yaqaanaa quruxda dabiiciga ah sida Posillipo, Phlegraean Fields, Nisida, iyo Vesuvius. [10] Cuntada Neapolitan wuxuu la mid yahay pizza, oo ka soo jeedda magaalada, laakiin waxaa ku jira suxuuno kale oo aan ka yareynin, waana magaalada Talyaaniga oo leh tirada ugu badan ee xiddigaha la aqoonsan yahay ee ka yimid Michelin Guide. Kooxdii ugu fiicnaa ee isboortiga ee Naples waa kooxda Serie A S.S.C. Napoli, labo jeer oo horyaalka Talyaani ah oo ka ciyaara garoonka San Paolo Stadium ee ku yaal koofur galbeed magaalada. EUTM-S Mission Force. Tababarka Midowga Yurub ee ciidamada Soomaaliya Tababarayaashu waxay tababaraan maadooyinka militariga, tababarka iyo tabaha xeeladaha, iyo kuwa kale sida macaamilka, hoggaaminta, xuquuqda aadanaha iyo sharciyada dagaalka hubaysan. Tani waxay muhiim u tahay in ay siiso Ciidanka Qaranka Soomaaliya khayraadka ugu wanaagsan. Liibiya weerarka 2018. Dagaalyahanada Liibiya ee ka soo horjeeda ayaa weerar ku qaaday magaalooyinka Liibiya ee ciidamada xoogga dalka. Labo carruur ah ayaa la dilay ka dib markii biriile ay ku tuureen guri ku yaal magaalada Tripoli, Khamiistii intii lagu jiray iska horimaad socday oo u dhexeeya kooxaha iska soo horjeeda ee Liibiya. Dilka Giulio Regeni. Regeni ayaa la waayay 25-kii Janaayo, 2016-kii, iyada oo qaadatay cilmi-baaristii jaamacadeed ee ururka shaqaalaha ee Masar. Meydkiisa ayaa la helay 9 maalmood ka dib iyo baarayaashii Masar waxay heleen calaamado jirdil adag. Exim Banka. Maarso 1, 2011; 7 sano ka hor [1] Deynta, Kaydinta, Hubinta, Maalgashiga, Kaararka Lacagta, Kaararka Lacagta Kordhinta Kadib: US $ 2 million DJF: 368,769,313 (2016) US $ 102 million (DJF: 18.2 bilyan) (2016) Bankiga Exim (Jabuuti) (EBD), oo sidoo kale Exim Bank Jabuuti SA ama Bankiga Exim ee Jabuuti, waa bangiga ganacsiga ee Jabuuti. Bangiga waa mid ka mid ah bangiyada ganacsiga ee ruqsad u haysta Bangiga Dhexe ee Jabuuti, taas oo ah bangiga dhexe ee qaranka iyo hannaanka bankiyada qaranka. [2] EBD waa boqolkiiba boqol taageerayaal ah oo ka tirsan Bankiga Exim (Tansaaniya), oo xubin ka ah Kooxda Bangiga Exim ee Bariga Afrika (East African), oo ah shirkad maaliyadeed oo ku xiran Comoros, Jabuuti, Tansaaniya iyo Uganda, kuwaas oo hantidooda in ka badan US $ 3.3 bilyan, laga bilaabo June 2016. [3] Jabuuti, waxay ahayd mid labaad oo la aasaasay, ka dib markii mid ka mid ah Comoros, oo la aasaasay sannadkii 2007-dii. Sanadka 2016-ka, shirwaynaha waddanka Ugandha oo aasaasay Bankiga Exim Uganda [5] [5] Baanka Exim (Jabuuti) waxaa laga aasaasay Jabuuti Oktoobar 2010-kii waxaana loo diiwaangeliyey shirkad saamiley ah sida waafaqsan shatiyeynta iyo kormeerka Warbixinta Bankiga Ganacsiga N ° Loi 119 / AN / 11 / 6ème L. iyo Shirkadda Ganacsi ee Jabuuti de Commerce. Cinwaanka diiwaangelinta ee bangiga waa Avenue Maxamed Farar Dirir. Hawlaha ugu muhiimsan ee Baanka waa bangiga ganacsiga. Shaqaalaha Baanka shaqaalaha sida Diseembar 2016 waxay ahaayeen 42. Baanka ayaa helay liisanka bangiga bishii Maarso 2011. [1] Shirkada Exim Bank (Jabuuti) waxaa iska leh Bangiga Exim Bank Tansaaniya. Hanti-dhawrka hadda ee bangiga waxaa lagu soo koobay jadwalka hoose: [1] Banka Afrika. Kaadhadhka amaahda, bangiga macmiilka, bangiga shirkadaha, maalgelinta iyo caymiska, bangiga maalgashiga, deynta guryaha, bangiyada gaarka ah, sinaanta hantida gaarka ah, keydinta hantida, maamulka hantida, maareynta hantida, maareynta hantida Bank of Africa Group (BOA), oo sidoo kale loo yaqaano Bank of Africa, ayaa ah shirkad bangi ah oo madaxbannaan-Afrikaan ah, oo leh hawlgallo bangiyeed 18 dal oo Afrikaan ah, iyo xafiiska wakiilka Paris, France. Bank of Africa waxay xarunteedu tahay magaalada Bamako, caasimadda Mali. 3 Shirkadaha Xubinta 3.1 Kantaroolka Bangiga BOA waa bixiye adeeg maaliyadeed oo weyn oo ka jira 18 dal oo ka hooseeya Saharan. Laga soo bilaabo bishii December 2016, hantida guud ee kooxdu waxaa lagu qiimeeyaa € 7.8 bilyan (US $ 7,9 bilyan) [1] Marka laga reebo 14 bangi oo ganacsi, kooxdu waxay sidoo kale ka mid tahay shirkad maaliyadeed, bangiga guryaha, shirkad kiro ah, hal shirkad brokerage iyo laba shirkadood oo maalgashi, iyo sidoo kale shirkad maamula iyo xafiiska wakiilka Paris [1] Bangiga gabadha ee BOA Group, BOA Mali, ayaa la aasaasay dhammaadkii 1982, Bamako, Mali, ganacsatada maxaliga ah. Waxaa loo sameeyay si loo wajaho yaraanta adeegyada bangiyada ee ganacsiyada maxaliga ah iyo shakhsiyaadka, kuwaas oo aan ka mid ahayn kaliya ee Mali wakhtigaas, laakiin inta badan Francophhone West Africa. Dadaalkan bilowga wuxuu ahaa iyada oo aan wax taageero dhaqaale oo dibadeed ah. Guusha Boa Mali, waxay keentay in la dhiso Hanti Dhaqaale Afrikaan ah (AFH), oo ah shirkad heysata Boa Mali sanadkii 1988-kii. Ujeedada AFH waxay ahayd (a) in lagu dhiirrigeliyo aasaasidda xaruumaha maaliyadeed ee guud ahaan Afrika, oo ah qayb muhiim ah iyo (b) BOA waxay bixin doontaa maamulka, taageerada farsamada iyo sidoo kale ka qaybgalka sinnaanta ee kuwan cusub ee bangiyada. Bilowgii 1990-kii, Boeing Benin, waxay bilaabeen inay furfuraan shirkado badan oo ka kala yimid qaarada Afrika, markii ugu horreysay ee dalalka Anglophone Afrika, laga bilaabo BOA Kenya sanadkii 2004. Si kor loogu qaado saldhigooda caasimadda, AFH waxay ku qaadatay maalgashi cusub oo ay ka mid yihiin PROPARCO, ee Hay'adda Horumarinta Faransiiska, Shirkadda Maalgelinta Horumarinta Holland (FMO) iyo Natexis (hadda Natixis) ee Faransiiska. Sanadkii 2008, Banque Marocaine du Commerce Exterieur (BMCE) ayaa 35% saamiyo saamileyda ah ku leh AFH, taas oo dib loogu soo celiyay Bank of Africa Group, oo keentay caasimada dhaqaale ee loo baahnaa Kofi Annan. Kofi Atta Annan (8 April 1938 - 18 Ogosto 2018) wuxuu ahaa diblomaaskii Ghana oo ahaa kaaliyaha toddobaad ee Qaramada Midoobay, laga bilaabo Jannaayo 1997 ilaa Disember 2006. Annan iyo UN waxay ahaayeen wada-shaqeeyayaasha abaalmarinta Nobel Prize-2001-ka. [2] Waxa uu ahaa aasaasaha iyo guddoomiyaha Ururka Kofi Annan, iyo sidoo kale guddoomiyaha Golaha Guurtida, oo ah urur caalami ah oo uu aasaasay Nelson Mandela. [3] Annagoo ku dhashay Kumasi, kadibna British Gold Coast, Annan wuxuu bartey dhaqaalaha Macalester College, xiriirka caalamiga ah ee Machadka Graduate Geneva iyo maamulka MIT. Annan ayaa ku biiray QM 1962-dii, isaga oo u shaqeynaya xafiiska Hay'adda Caafimaadka Adduunka ee Geneva. Waxa uu ka shaqeynayay awoodo badan oo ka tirsan Xarunta Qaramada Midoobay oo ay ka mid tahay u adeegidda Xoghayaha Guud ee nabad-ilaalinta intii u dhaxaysay March 1992-kii iyo 1996-kii. Waxa loo magacaabay Xoghayaha Guud 13kii Disembar 1996-kii Golaha Amniga, kadibna la xaqiijiyay by Golaha Guud, isaga oo ka dhigaya xubinta ugu horeysa ee xafiiska loo doorto shaqaalaha UN ka mid ah. Waxa dib loo doortay mar labaad sannadkii 2001-dii, waxaana ku guuleystay Xoghayaha Guud ee Ban Ki-moon 1da Janaayo 2007. Annaga oo ah Xoghayaha Guud, Annan ayaa dib-u-habeeyn ka sameeyay xafiiska Qaramada Midoobay; waxay ka shaqeynayeen sidii loola dagaallami lahaa HIV, gaar ahaan Afrika; waxayna bilaabeen Heshiiska Caalamiga ah ee QM. Waxaa lagu dhaleeceeyay in aysan sii wadi doonin Golaha Ammaanka ayna soo wajahday baaqyada ku aadan iscasilaadda ka dib markii baaritaan lagu sameeyey Barnaamijka Saliida ee Saliida, lakiin waxaa si weyn looga xumeynayay musuqmaasuq shaqsiyeed. Kadib dhammaadkii xiligiisii ​​Xoghayaha Guud ee QM, wuxuu aasaasay Ururka Kofi Annan Foundation 2007 si uu uga shaqeeyo horumarinta caalamiga ah. Sannadkii 2012, Annan wuxuu ahaa Wakiilka Gaarka ah ee Joint-ka ah ee Qaramada Midoobey ee Suuriya, si uu gacan uga geysto helitaanka xallinta khilaafaadka hadda socda. [5] Annan ayaa joojiyay ka dib markii uu ka careysnaa UN-ka oo aan lahayn horumar la xiriirta xalinta khilaafaadka. [7] Bishii Sebtembar 2016, Annan ayaa loo magacaabay Warka 18 Odia. Panorama TV Kooxda Xayeysiiska Khaaska ah News18 Odia waa kanaalka Odia news channel oo ka socda shabakada ETV iyo wuxuu leeyahay Shabakadda 18, kaas oo la bilaabay 4tii Maajo 2015. Qeyb ka mid ah kanaalkan waa 'News Life'. [1] ETV News Odia waa qayb ka mid ah Shabakadda Wararka ee ETV taas oo ka mid ah shabakadaha ugu wayn ee telefishannada satellite-ka ee Hindiya. [2] ETV News Odia waa kanaalka 10-aad ee warbaahinta ee ETV News Network ee India. [3] Mr Nilambar Rath wuxuu ahaa kan ugu horreeyay ee Channel-ka. Kadib wariyihii telifishanka Mr Bhakta Tripathy wuxuu hogaaminayaa kanaalka tifaftirka. Kadibna Satyaprakash Nayak ayaa masuul ka ah arrimahaas. Mr.Dayanidhi Dash waa Editor ee ETV News Odia. [4] [5] [6] [7] [8]] [9] [10] [11] Focus Odisha. Focus Odisha [1] waa 24-ka saac ee Oriya News Channel ee Kooxda Focus TV. Kanaalkaan waxaa la bilaabay 13 June 2014 by wasiirka Odisha ee Naveen Patnaik isagoo joogaya hogaamiyaha kooxda Niraj Sanan. [2] Kooxda Focus Group waxay qabataa tiro ka mid ah wargeysyada kale ee luqadaha kala duwan sida Hindi iyo Bengali. [3] Kanaalka waxaa laga heli karaa Qiyaasta 3 ee MPEG-4. Waxay bixisaa warar ay la socdaan barnaamijyo kale duwan oo la xiriira xaaladda bulshada, dhaqaalaha iyo waxbarashada ee Odisha. Xaruntu waxay ku taal Bhubaneswar, Focus Odisha waxay leedahay 9 bureos oo ku yaal Cuttack iyo Puri, mid kasta oo haysta wariye, suxufi fiidiyoow iyo shaqaale farsamo oo yar. Marka laga reebo tan, 65 qof ayaa loo shaqeeyaa meelo kala duwan oo ku yaalla Odisha si ay u daboolaan gobolka oo dhan, taasoo ka dhigaysa ku dhawaad ​​150 koox oo xoogan. Ku dhowaad Rs 10 ayaa lagu maalgeliyey inay dejiyaan kanaalka Odisha TV. TV-ga Odisha ama OTV waa xarun Odiya Indian Cable Television. Waa kanalka calaamadeynta ee Shabakadda Telefishinka ee Odisha ku salaysan ee Bhubaneswar. Waxaa la bilaabay oo kor u qaadey Jagi Mangat Panda. Telefishanka Odisha (OTV) waa macaamiisha ugu khatarsan Electronic Media ee gobolka Odisha. Waxaa la bilaabay 1988-dii magaalooyinka mataanaha ah ee Bhubaneshwar iyo Cuttack, channelku si tartiib ah ayuu ugu faafay dhammaan magaalooyinka waawayn ee gobolka. Kadibna waxay noqotay ilaha warfaafinta, Arrimaha hadda jira iyo madadaalada dadka reer Odisha. Waxaa loo beddelay cable ka soo baxa telefishinka bishii December 2006. Marka laga reebo indha-indheynta Odisha, OTV waxaa ku yaala gobollada kale ee Hindiya oo leh Odiya badan oo ku hadla, oo ay ku jiraan Bangalore, Vizag, Sawir, New Delhi, Mumbai, Chennai iyo Hyderabad. Dadka muhiimka ah waa Jagi Mangat Panda [1] iyo ninkeeda iyo Ex BJD MP Baijayant Panda. Ugu horreyntii afar arday oo saxafiyiin ah oo ka socda machadka Hindida ee Isgaadhsiinta Bulshada, Dhenkanal ayaa laga soo xulay xerada si ay u bilaabaan OTV. Waxay yihiin Jajati Karan, Sarada Lahangir, Sriparna Nayak iyo Sonali Rath. Hadda OTV waxay leedahay in ka badan 300 oo shaqaale ahna shirkadu waxay ka qiimo badan tahay Rs 200 crore. Telefishanka Odisha, oo si fiican loogu yaqaanay OTV, ayaa bilawday guuritaankii Abriil 1997-kii markii uu wargeysku dhammaaday oo ku saabsan Doordarshan. Maanta, waxa ay dhammaystirtay 21 sanadood oo ku saabsan saxafiyiinta xorta ah, oo caddaalad ku dhisan. Waxay u safartay waddo fara badan oo laga soo galiyay satellite-ka ilaa dijitalka iyada oo taageero iyo jacayl u ah dadka reer Odisha. Waqtigaas oo ay wariyeyaashu ka koobnaayeen warar ku saabsan kamaradaha filimada oo kaliya iyo Odia news on Doordarshan ayaan wali gaadhin dhammaan dhinacyada dawladaha, OTV waxay bilowday warkeeda wararka iyaga oo adeegsanaya cable. Eegayaasha magaalooyinka horay loo isticmaalay telefishanka telefishanka, si sahlan ayaa loo aqbalay kanaalka kaas oo u istaagay tayo wanaagsan iyo waxyaabo gaar ah. Weriyeyaasha OTV waxay ahaayeen kuwa ugu horreeya ee ku soo galaya garoonka iyagoo sawiradooda iyo boomsiyada, taas oo isbeddel ku samaysay dhaqanka wargeysyada ee telefishinnada gobolka. Tani ma ahan dhammaan - OTV waxay ahayd tii ugu horreysey ee lagu soo bandhigo wakhti dhab ah oo lagu daboolayo wararka. Daawadayaashu waxay awoodaan inay daawadaan xayiraadyo nololeed oo ku saabsan arrimaha kala duwan oo ka yimaada dhismaha Golaha Odisha iyo Xoghaynta. Maalintii la bilaabay bishii April 18, 1997, OTV ayaa soo bandhigtay aaska hoggaamiyaha halyeeyga Biju Patnaik. Laba sanno ka dib, sannadkii 1999, OTV waxay soo bandhigtay kiiskii baandada ee baandada sare ee Anjana Mishra. Isla sannadkaas, waxa kale oo uu ka hadlayay dilka naxdinta leh ee Graham Staines, oo la gubay isaga iyo labadiisa wiil oo ku dhexjiray baabuur Baripada ah. Noqo war-is-dhaaf ah ama falanqeyn qoto dheer, OTV waxay ahayd awood ay ku xisaabtamaan warbaahinta elektaroonigga ah labadii sano ee lasoo dhaafay ee Odisha. OTV's wareysi uu siiyay war baahin ah oo muujinaya xawaaraha shidaalka ee dadka daawadayaasha ah adduunka oo dhan markii ay dawladu la kulantay masiibada dabiiciga ah ee ugu xumayd qaabka 'Cyclone Super' ee 1999. OTV wuxuu ahaa gurigii warbaahinta kaliya ee ka dambeeyay masuuliyadda soo bandhigidda dhibaatada ay keentay duufaantii super-yada ee aan ahayn dadka reer Odisha oo dhan ama adduunka oo dhan. Labo sanno ka dib, Odisha mar kale waxay arkeen masiibo dabiici ah oo ah qaab daadad ah oo burburiyey 24 degmo oo ku yaalla Galbeedka, Xeebaha iyo Woqooyi ee Gobolka 2001-dii kaas oo si ballaaran loogu daboolay OTV. OTV ma aha oo kaliya dabeecadaha dabiiciga ah, OTV waxay ku saleysneyd in ay soo bandhigtay dhowr falal naxaas ah oo ay ka mid tahay qodobo dhawr ah oo macdan qodaya 2009. Baaritaankii hore loo qaaday si loo daboolo cilad-darrida by miinada yaryar ee aagga Joda, ayaa u muuqda in ay tahay wax wayn Naxatra warka. Naxatra News, [1] kanaalka iyo wararka kaniisadda ee Odisha, waa kan ugu horreeya 24-ka saac ee wararka ee NK Media Ventures. Waxaa la aasaasay sannadkii 2009-kii [2] ee kuyaala Bhubaneswar oo ah kii ugu horreeyay 24-ka saacadood ee Oriya oo hadda socda iyo kan warbaahinta ee Odisha. Horumarinta Prabhat Ranjan Mallick, Naxatranews waa kooxda gabdhaha ee loogu talagalay warbaahinta. Dagaalkii veracruz. The Blockade of Veracruz wuxuu ahaa colaad intii lagu jiray dagaalkii Mexico-American. Xayiraadda Veracruz waxay aad muhiim ugu ahayd Dagaalkii Meksiko iyo Maraykanka ee ahaa joojinta ganacsiga ee ka hortagga. [1]: 107 Xoghayaha ciidamada badda George Bancroft ayaa ku amray tababarka kooxda Comodonet ee Commodore Conner inuu "ku dhaqmo dhammaan xuquuqaha aad adigu u leedahay taliyaha sarre ee askari." 1 May 14, 1846, Conner wuxuu ku dhawaaqay Veracruz, Alvarado, Tampico iyo Matamoros ee xannibaadda. [1]: 109 Conner wuxuu u diray jeelka St. Mary's to Tampico, shixnadda kalluunka ee Mississippi ee Veracruz, iyo Falmouth ee dagaalka Alvarado [1]: 109 The Blockade of Veracruz wuxuu ahaa colaad intii lagu jiray dagaalkii Mexico-American. Xayiraadda Veracruz waxay aad muhiim ugu ahayd Dagaalkii Meksiko iyo Maraykanka ee ahaa joojinta ganacsiga ee ka hortagga. Xoghayaha ciidamada badda George Bancroft ayaa ku amray tababarka kooxda Comodonet ee Commodore Conner inuu "ku dhaqmo dhammaan xuquuqaha aad adigu u leedahay taliyaha sarre ee askari." 1 May 14, 1846, Conner wuxuu ku dhawaaqay Veracruz, Alvarado, Tampico iyo Matamoros ee xannibaadda. [1]: 109 Conner wuxuu u diray jeelka St. Mary's to Tampico, shixnadda kalluunka ee Mississippi ee Veracruz, iyo Falmouth ee dagaalka Alvarado [1]: 109 Federica Mogherini. Federica Maria Mogherini (Talyaaniga: [federiːka moɡeriːni]; wuxuu dhashay 16 Juun 1973) wuxuu ahaa siyaasi reer Talyaani ah oo u shaqeeyay Wakiil sare oo ka tirsan Midowga Yurub ee Arimaha Dibadda iyo Nabadgalyada tan iyo Noofembar 2014. Waxay horey u ahaan jirtay Wasiirka Arrimaha Dibadda Talyaaniga iyo Iskaashiga Caalamiga ah laga bilaabo Febraayo 2014 illaa Oktoobar 2014, oo ku yaala xarunta dhexe ee Renzi. Waxay ahayd xubin ka tirsan Golaha Wakiilada (MP) laga soo bilaabo 2008 ilaa 2014. Federica Mogherini wuxuu ku dhashay 16-kii Juun 1973-kii Rome, Talyaaniga, wuxuu u ahaa qoyskiisa agaasimaha filimka, wuxuuna sameeyay designer Flavio Mogherini (1922-1994). Mogherini waxa uu ka soo qaybgalay Jaamacadda Sapienza ee magaalada Rome halkaas oo ay ku baratay Siyaasadda Sayniska oo ka qalin-jabisay falsafadda siyaasadeed iyada oo gabogabadii ugu dambaysay ee diinta Islaamka iyo siyaasadda, [2] [3] ay ku qortay intii ay ku jirtay barnaamijka Erasmus ee Aix-en-Provence, Faransiis. [3] Federica Mogherini oo wakiil ka ahaa Talyaaniga ee Golaha Baarlamaanka NATO sannadkii 2013. Qaybtan oo ah taariikh nololeed ee qofka nool wuxuu ku darin tixraacyo ama ilo. Fadlan caawinaad adoo ku daraya ilo lagu kalsoon yahay Qodobbada munaasibka ah ee ku saabsan dadka ku nool amaba aan fiicnayn waa in laga saaraa isla markiiba. Raadi ilaha: "Federica Mogherini" - wararka · jaraa'idyada · buugaag · aqoonyahanno · JSTOR (Julaay 2018) (Baro sida iyo goorta looga saari karo farriintan bogga ah) Xubin ka tirsan Ururka Iskaashiga Dhallinyarada ee Talyaaniga, markii uu ku biiray 1988. Sanadkii 1996, Mogherini wuxuu ku biiray Dhalinyarada Baxnaaninta ka dib markii uu burburay Xisbiga Talyaaniga iyo isbeddelka xisbigii Social Democratic. oo ka mid ah Golaha Qaranka ee Dimuqraadiga ee Socdaalka (DS), ka dib markii uu u shaqeynayay Guddiga Qaranka ee Guddiga Qaranka iyo Guddiga Siyaasadda [Citation needed] 2003, waxay bilowday inay ka shaqayso Qaybta Arrimaha Dibadda ee DS, halkaas oo la siiyey mas'uuliyad xiriir la leh dhaqdhaqaaqa caalamiga ah iyo dhinacyada, ka dibna noqdaan isuduwaha kooxda; ka dib markii la siiyay mas'uuliyadda arrimaha ajnabiga iyo xiriirka caalamiga ah ee ku saabsan gudoomiyaha xisbiga DS ee Piero Fassino. [doorashooyinka loo baahan yahay] Doorarkan, waxay kormeeraysay siyaasadaha ku saabsan Afqaanistaan ​​iyo Ciraaq, iyo sidoo kale habka nabadda ee Bariga Dhexe. loo baahan yahay] Mogherini wuxuu mas'uul ka ahaa ilaalinta xidhiidhka Xisbiga Sooshalka Yurub, Socialist International iyo xisbiyada kale ee garabka bidix, oo ay ku jirto Xisbiga Dimuqraadiga ee Maraykanka. Ka dib markii la aasaasay Xisbiga Tigreega ee Xisbiga Tigreega (PD), 4-dii November 2007, Mogherini waxaa loo doortay shaqaale u ah guddoomiyaha aasaasiga ah ee Walter Veltroni. Sanadkii 2008, Mogherini waxaa loo doortay Golaha Wakiilada, oo matalaya doorashada Veneto. Ku-xigeenka xog-hayaha 16-aad, wuxuu noqday xoghayaha Guddiga Difaaca, xubin ka tirsan wafdiga baarlamaanka Talyaaniga ee Golaha Yurub, iyo wafdi ka socda baarlamaanka Talyaaniga oo ka socda Midowga Yurub. 24-kii Febraayo 2009, waxaa loo doortay shaqaale ka mid ah guddoomiyaha soo galaya PD Dario Franceschini, iyadoo mas'uul ka ah fursadaha loo siman yahay. Ka dib markii ay ahayd mid xusid mudan xubin ka tirsan Franceschini's (Degaanka Dimuquraadiga). [4] Waxay sidoo kale u adeegtay madaxweyne ku-xigeenka Ururka Talyaaniga-USA. [5] Bishii Febraayo 2013, Mogherini ayaa lagu soo laabtay Thomas Eardley Bromley. Sir Thomas Bromley KCMG (14 Diisambar 1911 - 18 Juun 1987) wuxuu ahaa diplomaasiyiin Ingiriis ah oo safiir u ah Soomaaliya, Siiriya, Algeria iyo Itoobiya. Thomas Eardley Bromley wuxuu wax ka bartaa Rugby School iyo College Magdalen, Oxford. Wuxuu ku biiray Adeegga Qunsuliyadaha Ingiriiska 1935-kii, wuxuuna ahaa ku-xigeenkii ku-xigeenka ahaa ee Japan intii u dhaxeysay 1938 [1] ilaa 1941 markii Japan ay soo gashay Dagaalkii IIaad ee Adduunka. Waxa uu dib ugu soo laabtay London kadib markii uu dagaalku ka socday Washington, D.C., iyo Ciraaq. Bromley wuxuu ahaa safiirkii ugu horreeyay ee Jamhuuriyadda Soomaaliya kadib markii uu xoroobay 1dii Julaay 1960, kadibna Safiirkii Siiriya 1962-64 [3] kadib markii uu ka soo degay Jamhuuriyadda Carabta, kadibna Safiirka Algeria laga soo bilaabo 1964 [ilaa] Algeria, iyo xubno kale oo ka tirsan OAU, ayaa burburiyay xidhiidhkii diblomaasiyadeed ee December 1965 ka dhacay Rhodesia. Danjirihii ugu dambeeyay ee Bromley wuxuu ahaa Itoobiya 1966-69. [5] Sanadkii 1968-dii, markii uu ka hadlayey kulamo gaaraya 2,000 oo arday oo ku yaala Addis Ababa, waxaa dhagax dhigay dhagaystayaal ka soo horjeeda xukunka Smith ee Rhodesia. 1944 Bromley waxay guursadeen Diana Pratt, gabadha Sir John Pratt, oo sidoo kale diblomaasiyiin ah, iyo gabadha la yiraahdo Boris Karloff, oo magiciisuna yahay William Henry Pratt. Sanadkii 1958 waxay dishay labadoodii wiil waxayna isku dayday in ay is dilaan; Waxa uu furay iyada oo kadibna guursaday Alison Toulmin (née Coutts), xaaskii ugu horeeyay ee professor Stephen Toulmin. Tom Bromley wuxuu ahaa nin xag-jir ah, oo xasaasi ah, oo aad u xiisa badan. Nasiib darro, xaaskiisa ayaa ku khasabtay inay hayso, laakiin waxa ay ka baxday bulshada, laakiin waxay awood u yeelatay in ay sii socoto safaarado badan oo badan waxaa la siiyaa diblomaasiyiinta intooda badan. "[8] Costa Coffee. Costa Coffee waa shirkad Ingiriis ah oo lagu magacaabo "coffeehouse" oo ku taala Dunstable, Bedfordshire, iyo shirkadda Whitbread oo dhan. Waa weelka labaad ee kafeega weyn ee adduunka, iyo kan ugu weyn UK. 31-kii Agoosto 2018, waxaa lagu dhawaaqay in Coca-Cola ay dooneyso in ay iibsato silsiladda £ 3.9bn, heshiiska la filayo in uu dhex maro qeybta hore ee 2019. [2] [3] Costa Coffee waxaa lagu aasaasay magaalada London sanadkii 1971-kii, iyadoo qoysaska reer Costa ay ka shaqeynayeen qaxwada kalluunka lagu dubo siiyay cateriga iyo khabiirada talyaaniga ee khaaska ah. Qaadashadii Whitbread ee 1995, waxay tan iyo markii ay korartay 3,401 dukaamo oo ku yaalla 31 wadan. Ganacsigu wuxuu leeyahay 2,121 maqaayado UK ah, in ka badan 6,000 oo xarumo lagu iibiyo Costa Express iyo xarumo kale oo 1,280 oo dibadda ah (oo ay ku jiraan 395 Shiinaha). [4] Dhibaatada dhaqaale ee Cameroon. Dhibaatada dhaqaale ee Cameroon ayaa hoos u dhacday dhaqaalaha Cameroon laga soo bilaabo bartamihii 1980-yadii ilaa horraantii 2000-maadkii. Dhibaatadu waxay keentay sicirrada kororka ee Cameroon, hoos u dhaca ganacsiga, iyo luminta dakhliga dawladda. [1] Dawladda Cameroon waxay garowsatay dhibaatada ka jirta 1987-kii. Kormeerayaal iyo kuwa naqdiyaasha ayaa ku eedeeyay maamul xumo dhaqaale oo liita. Dawladdu waxay u dhigtay eedeymaha kororka qiimaha badeecadaha dhoofinta, gaar ahaan hoos u dhaca qiimaha batroolka. [2] [3] Madaxwaynaha Paul Biya ayaa ku dhawaaqay in "dhammaan badeecadeennada dhoofinta ay isla dhaceen." [4] Xiriiriyaha ganacsiga Cameroon, gaar ahaan Faransiiska, Jarmalka, iyo Mareykanka, ayaa lagu bixiyay in ay ka caawiyaan dalka, laakiin Cameroon waxay u xushay xaaladdooda ah in waddanku uu raaco talooyin qiima dhimis ah oo ay soo bandhigtay Sanduuqa Caalamiga ah ee Lacagta (IMF). Taa bedelkeeda, Cameroon ayaa qorsheysatay qorshaheeda. Shaqaalaha rayidka ah ayaa lumiyay helitaanka korontada, guryaha iyo telefoonnada; qaybo ka mid ah gaadiidka dawladda ayaa la iibiyey; shaqaale waayeel ah oo waayeel ah ayaa lagu khasbay hawlgab; jadwalka shaqada rasmiga ah ayaa la beddelay; hawlaha dhaqaale ee safaaradaha ajnabiga ah ee Cameroon ayaa la xidhay; iyo shirkadaha dawlad-goboleedyada iyo kuwa qamriga ayaa loo qoondeeyey. [2] Miisaaniyadda 1987-1988 waxay hoos u dhigtay kharashka dawladda 18%, markii ugu horreysay taariikhda waddanka ee miisaaniyadda hoos u dhacday. [5] Tallaabooyinka ayaa la kulmay ansixinta caalamiga ah, laakiin dembiyada rabshadaha ayaa kacay. Qorshaha Cameroon ayaa sidoo kale ku fashilmay inuu xakameeyo musuqmaasuqa. [2] Bishii Oktoobar 1988, saameynta loogu talagalay ayaa ahayd mid ka yar intii la rajeynayay, Cameroon waxay ogolaatay deeq lacageed oo ay ku kacday $ 150 milyan oo doolar iyo in ay aqbashay bangiga adduunka ee amaahda qorshaha qaabaynta (SAP). Bangiga Horumarinta Afrika, Faransiiska, Jarmalka, iyo Boqortooyada Ingiriiska ayaa amaahiyay xukuumadda lacag dheeraad ah. Cameroon ayaa tan iyo markii ay diiradda saarey inay bixiso deynta caalamiga ah ayna sii xaddiddo mushaarka dadweynaha iyo bixinta mushaharka shaqaalaha rayidka ah. Si kastaba ha ahaatee, wadaxaajoodka reer Cameroon ee labadaba gudaha iyo dibada ayaa ah in dhibaatada dhaqaale ay ka dhalato khasaare lacageed oo ay dawladdu ka geysato maamulka Biya. Xubno ka mid ah nidaamkiisu wuxuu si joogta ah u maalgeliyaa dhaqaalaha dadweynaha iyo dhisidda qaab dhismeedka qaababka waddamada kale sida Faransiiska iyadoon wax tallaabo sharci ah qaadin maamulka Biya. Biya qudheeda ayaa la ogyahay in uu leeyahay dalxiis oo Yurub ah halkaas oo uu waqti badan ku raaxaysto wakhti uu ku raaxaysto kharashkii uu ka galay xatooyada intii uu ku sugnaa dalkiisa. 1997 Dhibaatada dhaqaale ee Asia. Dhibaatada dhaqaale ee Aasiya waxay ahayd xilligii dhibaatooyin dhaqaale oo ka dhacay Bariga Aasiya intii u dhaxaysay July 1997-kii waxayna sii kordhisay cabsida dhaqaale ee adduunka oo dhan sababtoo ah fiyuusta dhaqaale. Dhibaatadu waxay ka bilaabantay Thailand (oo loo yaqaan Tayland sida Tom Yum Goong); Thai: วิกฤต ต้มยำ กุ้ง) oo ay ku burburiyeen dhaqaalaha Thai kadib markii xukuumaddii Thai lagu qasbay inay ku dabaalato bahta sababtoo ah la'aanta lacag qalaad si ay u taageerto lacagteeda xawaaraha US dollar. Waqtigaas, Tayland waxay heshay culeys ah deyn dibadeed oo waddanku si dhaqso ah u burburiyay xitaa ka hor inta uusan burburin lacagtiisa. [1] Markay dhibaatadu sii fiday, badi Koonfur Bari Asia iyo Japan waxay arkeen lacago baddan, [2] suuqyada stock stocks and qiimaha kale ee hantida, iyo kor u kaca ee deynta gaarka loo leeyahay. Indonesia, Koonfurta Kuuriya, iyo Thailand waxay ahaayeen kuwa ay saameeyeen dhibaatooyinka. Hong Kong, Laos, Malaysia iyo Filibiin ayaa sidoo kale ku dhaawacmay qulqulka. Brunei, Shiinaha, Singapore, Taiwan, iyo Vietnam wax yar ma aysan dhicin, inkasta oo dhammaantood ay ka careysiiyeen baahida iyo kalsoonida gobolka oo dhan. Japan sidoo kale ayaa saameeyay, inkasta oo aan si weyn loo yareeyn. Tirada Deynta Deynta ee Deynka ah ee Boqolkiiba 100 waxay ka kacday boqolkiiba 100% ilaa 167% oo ka mid ah afar urur oo waaweyn oo ah Ururka dhaqaalaha ee Koonfur-Aasiya (1993-kii), kadibna wuxuu ka soo baxay 180% intii lagu jiray xiisaddii ugu xumayd. Koonfurta Kuuriya, celcelis ahaan waxay ka kacday min 13% ilaa 21% kadibna wuxuu ahaa 40%, halka wadamada kale ee waqooyiga woqooyiga warshaduhu ay aad u fiicnaadeen. Kaliya Thailand iyo Koonfurta Kuuriya waxay sameeyeen saamiyada adeegga deyn-soo-saarka deynta. [4] Inkasta oo dowladaha badankood ee Asia ay u muuqdaan siyaasado maaliyadeed oo muuqda, Hay'adda Caalamiga ah ee Lacagta (IMF) ayaa bilowday in ay bilowdo barnaamij $ 40 bilyan oo lagu dejinayo lacagaha Kuuriyada Koonfureed, Tayland, iyo Indonesia, dhaqaalahana si gaar ah ayay u dhibsadeen dhibaatada. Si kastaba ha noqotee, dadaalada lagu xallinayo dhibaatooyinka dhaqaale ee caalamka ayaa wax yar ka dhigay sidii loo xasilin lahaa xaaladda gudaha dalka Indonesia. Ka dib 30 sano oo xukun ah, Madaxweyne Suharto waxaa lagu qasbay inuu ka soo dago 21-kii Maajo 1998-kii ka dib markii uu ku kacay rabshad ballaaran oo raacday qiimihii isbeddelka ahaa ee keenay hoos u dhaca qiimaha rupiah. Dhibaatooyinka dhibaatadu waxay hoos u dhigtay 1998. Sanadkii 1998 ayaa kor u kacday Filibiin oo hoos u dhac ku yimid. Kaliya Singapore iyo Taiwan ayaa si adag u daboolay shoogga, lakiin labaduba waxa ay la kulmeen khasaare halis ah oo soo gudbaya, tan hore waxay u sabab tahay qiyaasta iyo juquraafi ahaanta u dhaxaysa Malaysia iyo Indonesia. Sikastaba, 1999, si kastaba ha ahaatee, falanqeeyayaasha waxay arkeen calaamado ah in dhaqaalaha Asia ay bilaabeen in ay ka soo kabtaan. [5] Kadib markii uu dhacay Dhibaatada Dhibaatada Dhaqaalaha ee 1997, dhaqaalaha gobolku wuxuu ka shaqeeyay dhinaca xasiloonida dhaqaalaha iyo kormeer dhaqaale oo wanaagsan. [6] Dhibaatada peso ee Mexico. Dhibaatada ba'an ee ba'an ee Meksiko wuxuu ahaa dhibaato dhaqaale oo ay keentay burburkii deg dega ah ee xukuumaddii Meksico ee ka dhacday Doolarka Maraykanka bishii December 1994, taas oo noqotay mid ka mid ah dhibaatooyinka dhaqaale ee caalamiga ah ee ay ku dhufteen duullimaad caasimadda ah [1]: 50-52 Intii lagu guda jiray doorashadii madaxweynenimada ee 1994-kii, maamulka fulinta ayaa bilaabay siyaasad maaliyadeed iyo mid dhaqaale. Maaliyadda Mexico waxay billaabatay inay bixiso qalabka deynta muddada gaaban ah ee loogu talagalay lacagta gudaha iyada oo bixinteeda loo ballanqaaday deynta Mareykanka, oo soo jiidatay maalgashadayaasha shisheeye. Mexico waxay ku riyaaqday kalsooni maalgashi iyo helitaan cusub oo caasimadda caalamiga ah ka dib markii ay saxiixday Heshiiska Ganacsiga Bilaashka ah ee Waqooyiga Maraykanka (NAFTA). Si kastaba ha ahaatee, kacdoon dagaal oo ka dhacay gobolka Chiapas, iyo sidoo kale dilkii musharaxa madaxweynenimada Luis Donaldo Colosio, ayaa sababay xasillooni siyaasadeed, taas oo keentay in maalgashadayaasha ay sii kordhiyaan qiimaha khatarta ah ee hantida Mexico. Jawaabta, Bangiga dhexe ee Mexico ayaa soo dhexgalay suuqyada sarrifka lacagaha ajnabiga ah si uu u ilaaliyo sicirka Mexican ee dollarka maraykanku isagoo soo saara deyn qaran oo loogu talagalay inuu iibsado pesos. Awoodda badhtamaha ayaa sababtay baahida loo qabo in kor loogu qaado soo saarista Mexico, taasoo keentay hoos u dhaca ganacsiga. Sumeeyayaashu waxay aqoonsadeen badmaaxin iyo caasimadda oo bilaabay inay ka soo baxaan Mexico si ay u noqoto Maraykanka, taasoo sii kordhisay cadaadiska suuqyada ee hoos-u-kaca qiimaha. Cadaadiska doorashada, Mexico waxay soo iibsatay kaydadeeda hantida gaarka ah si ay u sii wado dhaqaalaheeda iyo kor u qaadista dulsaarka dulsaarkeeda, inay hoos u dhigto kaydadka bangiga kaydka. Taageeridda lacagta lagu bixiyo adoo iibsanaya deyn qaran oo deyn ah, isla mar ahaantaana sharfidda deyntaas ayaa hoos u dhigtay hantida bangiga dhammaadka 1994. Bangiga Dhexe ayaa dallacsiiyay badaha 20-kii Disember 1994-kii, cabsida maal-gashadayaasha shisheeye waxay keentay khidmadda khatarta sare leh. Si looga hortago duulimaadka caasimadda, bangigu wuxuu kordhiyay dulsaarka dulsaarka, laakiin kharashka dheeraadka ah ee amaahashada wuxuu kaliya ku dhaawacayaa kobaca dhaqaalaha. Ma awoodo in ay iibiso arimo cusub oo deynta dadweynaha ah ama si wacan u iibsada doolar oo leh lasocodka suuqyada, Mexico waxay la kulantay aragti ah. Laba maalmood ka dib, bangigu wuxuu u oggolaaday kiristaanka inuu si daacad ah u daboolo, ka dib markii uu sii waday inuu qiimeeyo. Dhaqaalaha Mexico ayaa la kulmay sicir barar sare oo qiyaastii 52% iyo dhaqaalahaba la wadaago ayaa bilaabay hantida hantida Mexico iyo hantida suuqa ee guud ahaan guud ahaan. Saameyntu waxay ku faaftaa dhaqaalaha Asia iyo inta kale ee Latin America. Maraykanku wuxuu $ 50 bilyan oo doollarka ah ugu deeqay Mexico bishii Janaayo 1995, oo ay maamusho IMF iyada oo taageero ka heleysa G7 iyo Bank for International Settlements. Dhibaatada ka dib, dhowr bangi oo bangiyada Mexico ah ayaa ku burburtay iyada oo ay ugu wacan tahay lacag deyn ah oo ballaadhan. Dhaqaalaha Mexico ayaa la kulmay dhaqaale xumo iyo saboolnimo iyo shaqo la'aan. Ovid. Ovied (/ ɒvɪd /) [1] ee ingiriisiga ah ee loo yaqaan 'Ovid' (Nasnus Ovidius Naso) (Fasalka Laatiinka: [BLUE:.blame.n] dunida oo dhan, wuxuu ahaa gabayaaga Roomaaniga ah ee ku noolaa intii uu joogay Augustus. Waxa uu ahaa casrigii ugu da'da weynaa ee Virgil iyo Horace, oo uu inta badan ku jirey mid ka mid ah saddexda gabayaaga suugaanta ah ee suugaanta latin. Aqoonyahan Imperial ah Quintilian wuxuu tixgeliyey ugu dambeyntii jacaylka jacaylka Laatiin ah. [2] Waxa uu ku riyaaqsan yahay sumcad weyn, laakiin, mid ka mida qorraxda taariikhda suugaaneed, waxaa loo diray Augustus isagoo ku sii daayay gobol fog oo ku yaal Badda Badda, halkaas oo uu ku sugnaa ilaa dhimashadiisa. Awid wuxuu uqalaxaa in uu masaafurin doono carmen iyo qaladka, "gabay iyo qalad", laakiin go'aankiisa uu kaga hadlayay sababaha ayaa keenay natiijo badan oo ka dhexjirta culimada. Maqaalkii ugu horreeyay ee Roomaanku wuxuu bilaabay xilkiisa inta lagu jiro xukunka Augustus, [3] Ovid waa maanta ugu caansan Metamorphoses, oo ah 15-buug oo sheeko xeeldheer ah oo ku qoran mitirka cirifka, iyo shaqooyinka dhejiska elegiac sida Ars Amatoria ("Art of Love") iyo Fasti. Gabaykiisii ​​wuxuu ahaa mid aad u mucjiso intii lagu jiray taariikhda Casriga ah iyo qarniyadii dhexe, oo si weyn u saameeyey farshaxanka reer galbeedka iyo suugaanta. Metamorphoses ayaa weli ah mid ka mid ah ilaha ugu muhiimsan ee dabiiciga ah ee caadiga ah. [4] Empireka ee Brazil. Empireka Brazil waxay ahayd wadan qarnigii 19aad ee ka koobnaa dhulalka ka soo jeeda Brazil oo casri ah (ilaa 1828) Uruguay. Xukuumaddeedu waxay ahayd boqortooyo dastuuri ah oo dastuuri ah iyada oo hoos imanaysa xukunka Emperors Dom Pedro I iyo wiilkiisa Dom Pedro II. Xuduudaha Boqortooyada Portugal, Brazil waxay noqotay xarunta boqortooyadii Portuguese-ga ee 1808, markii uu ahaa boqorka boqortooyada Portuguese, kadibna King Dom João VI, oo ka soo cararay weerarkii Napoleon ee Portugal iyo naftiisa iyo xukuumaddiisa ee magaalada Brazil ee Rio de Janeiro. João VI ayaa dib ugu soo laabtay Portugal, isaga oo ka tegay wiilkiisa ugu weyn iyo dhaxalka, Pedro, si uu u xukumo boqortooyada Brazil. 7-dii Sebtembar ee 1822, Pedro waxa uu ku dhawaaqay xoriyadda Brazil, ka dib markii uu dagaal ku guuleystay boqortooyadii aabaheed, waxaa lagu dhawaaqay 12kii Oktoobar iyada oo Pedro I, oo ah halyeeygii ugu horeeyay ee Brazil. Dalka cusub wuxuu ahaa mid aad u badan, laakiin si aan caadi aheyn iyo qowmiyado kala duwan. Si ka duwan inta badan jamhuuriyada Hispanic-ka ah, Brazil waxay laheyd deganaansho siyaasadeed, koboc dhaqaale, dimoqraadi dammaanad-xor ah oo hadalka, iyo xushmeynta xuquuqda madaniga ah ee maadooyinkeeda, iyada oo ayadoo la tixraayo xayiraadaha sharciga ah ee dumarka iyo addoommada. Xildhibaannada baarlamaanka ee xagjirka ah waxaa loo doortay qaabab dimoqraadi ah oo dimoqraadi ah xilliyadii hore, sida kuwa sharci-dejinta gobolka iyo kuwa maxaliga ah. Tani waxay keentay khilaaf dhexdhexaad ah oo udhaxeeya Pedro I iyo garab weyn oo baarlamaani ah oo ku saabsan doorka Boqortooyada ee xukuumadda. Wuxuu wajahay caqabado kale. Dagaalkii Cisplatine ee aan guulaysnayn ee ka soo horjeeda Dawladaha deriska ah ee ku yaala Río de la Plata ee 1828-kii ayaa keenay in la sii daayo gobolka Cisplatina (kadibna uu noqdo Uruguay). Sanadkii 1826, inkastoo doorkiisa uu ku leeyahay madaxbanaanida reer Brazil, wuxuu noqday boqorka Portugal; wuxuu si deg deg ah u carbuunay carshigii reer Portugal isagoo u rajeeyay gabadhiisa weyn. Laba sanno ka dib, waxaa ka mid ahaa Pedro I walaalkiis ka yar Miguel. Inkastoo uusan awoodin inuu wax ka qabto arrimaha labada Brazil iyo Portugal, Pedro waan carooday carshigii Brazil ee 7 April 1831 isla markiiba wuxuu u baxsaday Europe si uu gabadhiisa ugu soo celiyo cariga Portugal. Pedro I ku guuleystey Brazil wuxuu ahaa wiilkiisa shan jirka ah, Pedro II. Sida dambe ee uu ahaa ilmo yar, waxaa la abuuray liis daro. Awoodda xoogga leh ee ka timaadda maqnaanshaha xukunka xukunka ah ee arbacada ugu dambeeyay ee khilaafka siyaasadeed ayaa keentay dagaallo sokeeye oo u dhaxeeya kooxo maxali ah. Ka dib markii uu ku dhawaaqay in boqortooyadiisu ay ku guuldaraysatay in ay burburiso, Pedro II, markii uu ku dhawaaqay da'diisa, wuxuu u suurtageliyay inuu nabadda iyo xasilloonida u keeno waddanka, ugu dambeyntiina wuxuu noqday awooda caalamiga ah ee soo baxaya. Brazil ayaa ku guuleysatey saddex colaad oo caalami ah (Dagaalkii Platine, Dagaalka Uruguay iyo Dagaalkii Paraguay) ee ku hoos jiray xukunka Pedro II, iyo Boqortooyada Midowday waxay ka adkaatay dhowr muran oo caalami ah iyo dacaayado rabshado wata. Iyadoo barwaaqada iyo kobcinta dhaqaalaha ayaa soo galey socdaalka Yurubta Yurub, oo ay ku jiraan Markabka Cusub 2018. __NOTOC__ Bourlon. Bourlon waa wada-xaajood oo ka tirsan Waaxda Pas-de-Calais ee gobolka Hauts-de-France ee waqooyiga Faransiiska. Tay Ninh. Tây Ninh, Vietnam (Ku dhawaad dhagaysigaan maqlo) waa magaalo ku taal koonfurta-galbeedka Vietnam. Waa caasimadda gobolka Tây Ninh, oo ku taalla magaalada iyo inta badan dhulalka ku hareeraysan. Tây Ninh waa qiyaastii 90 kiiloomitir waqooyi-galbeed ee Ho Chi Minh City, magaalada ugu weyn ee Vietnam. Laga soo bilaabo 2013, magaalada waxaa ku nool dad ka kooban 153,537, iyo aag guud oo ah 140 km². [1] Magaaladu waa tan ugu caansan ee ah in ay noqoto aqalka diinta Cao Đài, rumaysiga wadaniga ah ee wadaniga ah kuwaas oo ay ku jiraan barashada diimaha waaweyn ee adduunka. Diinta Cao Đài's Holy See, oo dhistay inta u dhaxaysa 1933 ilaa 1955, waxay ku taallaa agagaarka 5 km u jirta bariga magaalada Tây Ninh ee bartamaha magaalada. Ka sokow Cao Đài Holy See, dalxiisyada kale ee dalxiiska waxaa ka mid ah Núi Bà Đen ("Black Virgin Mountain") iyo Dầu Tiếng Lake, oo ka mid ah harada ugu ballaaran ee dadku sameeyay ee Vietnam iyo Southeast Asia. Maraykanka oo ku nool Graham Greene, Tây Ninh waxaa loo yaqaan "Tanyin." Gia Lai. Gia Lai (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobol ku yaala Dhexe Dhexe ee Vietnam. Waa gobolka labaad ee ugu weyn Vietnam Kon Tum. Kon Tum waa caasimadda gobolka Kon Tum ee Vietnam. Waxay ku taala gudaha gudaha gobolka Central Highlands ee Vietnam, oo u dhow xuduudaha la leh Laos iyo Cambodia Dak Lak. Đắk Lắk (Vietnamese: [ɗák lák] (ku saabsan codkani waa dhagaysanayaa)) waa gobolka Vietnam. Magaca ayaa sidoo kale lagu qeexay Đắc Lắc, oo ah mid sii xoojinaya hingaadka Vietnam, iyo mararka qaarkood Darlac, laakiin qoraalka rasmiga ahi waa Đắk Lắk. Waxay ku taallaa Woqooyi-Galbeed Dhexe, waxayna ku taalaa dad badan oo dadka asaliga ah oo aan ahayn qowmiyadaha Vietnam (Việt). Dak Nong. Đắk Nông (Codkani wuxuu dhagaystaa), sidoo kale darawal Nông, waa gobolka Vietnam. Waxay ku taala bartamaha Central Highlands. Caasimada gobolka waa Gia Nghuuta Lam Dong. Lâm Đồng (Vietnamese: [ləm ɗôŋ] (ku saabsan codkan maqalka)) waa gobol ku yaala bartamaha Central Highlands (Tây Nguyên) ee Vietnam. Caasimaddu waa Da Lat. Xamda Xinhua waa xuduudaha Khánh Hòa iyo Ninh Thuin ee gobolka bari, Gobolka ồ fanng ee koonfur galbeed, Bình Thuin Gobolka koonfureed, Đắk Līk Gobolka waqooyiga, iyo Gobolka ắắk Nông ee waqooyi galbeed. Waa gobolka kaliya ee Central Highlands oo aan la wadaagin xudduudkeeda galbeedka Cambodia. Long An. Long An (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobol ku yaala gobolka Mekong Delta ee koonfurta dalka Vietnam. Magaalada caasimadda waa Tans An, iyo magaalooyin kale oo waaweyn waxaa ka mid ah: Bougn Lức, Caann Giacco, Iliji Hyo iyo Moy Hóa. Waxaa jira 13 degmo oo gobolka dhexdiisa ah. [2] Ben Tre. Baann Tre ([ˀɒən˦ˀ˥ ʈʂɛ˧˥] Ku saabsan codkan maqalka) waa caasimadda gobolka Bugun Tre, aagga Mekong Delta ee koonfurta dalka Vietnam. Magaaladu waxay ka kooban tahay aag 65.75 km2 (25.39 sq mi) waxaana ku nool dad gaaraya 143,639 ilaa 2009. [1] Boogn Tre waa 85 kiiloomitir (53 mi) koonfur bari ee Ho Chi Minh City waxayna ku xiran tahay gobollada ku hareereysan Rạch Miễu Bridge. Ku dhawaad burburay qarxintii Allied, waxay door weyn ka qaadatay Dagaalkii Vietnam. Warbixinnada weerarka iyo sababaha keenay dhimashada dadka rayidka ah ayaa loogu yeeraa su'aasha ujeeddooyinka dagaalka ee Mareykanka. Tra Vinh. Trà Vinh (Ku dhawaad maqalkan dhagayso, Khmer: Preah Trapeang, ព្រះត្រពាំង) waa magaalo ku taala Vietnam. Waa caasimadda gobolka Trà Vinh Soc Trang. Sóc Trăng (ku saabsan codka maqalka) waa magaalo ku taala Vietnam. Waa caasimadda gobolka Sóc Trăng. Waxaa dib loo cusbooneysiiyay magaalada (thị xã) magaalada ilaa xukunka 22/2007 / NI-CP 8 Febraayo 2007. Nghe An. Nghệ An (Vietnamese: [ŋêˀ ʔaːn] (ku saabsan codkan maqalka)) waa gobol ku yaal gobolka waqooyi galbeed ee Vietnam. Waa gobolka ugu weyn gobolka Vietnam. Nghệ An wuxuu ku yaalaa boos dhexe oo ku yaal Waqooyiga Dhexe. Xagga bari waxay ku taal Gacanka Tonkin; galbeedka gobolka waxaa xuduud la leh Laos; ilaa koonfurta gobolka Hànnh; iyo waqooyiga waa gobolka Thanh Hóa. Waxay ku taallaa wadada dhaqaale ee bariga-galbeed ee ku xiran Myanmar, Thailand, Laos iyo Vietnam iyadoo la raacayo Route 7 oo loo marayo dekedda Cửa Lò. Nghệ An wuxuu leeyahay hal magaalo, saddex magaalo iyo 17 degmo. Vinh waa magaalo hal magaalo ah, waana xarun dhaqaale iyo dhaqameed ee gobolka, iyo dhammaan gobollada waqooyiga dhexe Ha Tinh. Hà Tĩnh (Vietnamese: [hâː tǐŋradaˀ] (ku saabsan codkan maqalka)) waa gobol ku yaal Waqooyiga Dhexe ee Woqooyi ee Vietnam. Labada gobol ee wadajirka ah ee Nghệ An Gobolka ayaa wada jira oo la yiraahdo "Nghệ Tĩnh", dadkana waxaa lagu yaqaanaa in lagu hadlo luqada Vietnamese oo leh khudbad aad u muuqata. [2] [3] Thanh Hoa. Thanh Hóa (Vietnam: [tʰajŋонем hwǎː] (ku saabsan codkan maqal)) waa gobol gobolka waqooyi galbeed ee Vietnam. Tani waa gobol aad u ballaaran, oo ah kaalinta shanaad ee gudaha iyo tan saddexaad ee tirada dadka ka mid ah 63 qeybood oo dhexe. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Thanh Hóa City. Gobolka waxaa loo yaqaan Xaajane Thanh taas oo macnaheedu yahay Thanh Hóa land in Vietnamese. Dhaqanka bini-aadannimada wuxuu ku noolaa Thanh Hóa ilaa 6,000 oo sano, oo ah mid ka mid ah meelaha ugu horreeya ee laga soo xigto Vietnamese. Maqnaanshaha qadiimiga ah ayaa muujiyay in dhaqanka ugu horeeya ee la soo bandhigay uu ahaa Dhaqanka Đa Bút, dhaqanka ku yaala Woqooyi Bari iyo Wabiga Wabiga. Thanh Hóa waxay ku taallaa bartamaha Waqooyiga Vietnam iyo Waqooyiga Dhexe ee Waqooyiga si ay u kala wareegaan dhinacyo badan: geology, cimilada, qaybta maamulka iyo dhaqanka deegaanka. Sidaa darteed, arrimahan waxay muujinayaan in Xứ Thanh ay tahay gobol leh caadooyin gaar ah oo gaar ah iyo caadooyinka iyo dhaqamada. Thanh Hóa waxay leedahay hal degmo gobol, laba magaalo iyo 24 degmo oo leh 11,133.4 km2 iyo dadweynaha qiyaas ahaan 3.5 milyan. Degmada Sylm Sơn waa calaamad caan ah oo caan ah oo ku taala 16 kiiloomitir u jirta bartamaha magaalada Thanh Hóa. Iyadoo, Bagrac Sơn magaaladu waa xarun warshadeed oo waaweyn oo gaar ahaan cement. Gobolka sidoo kale waa guryo qowmiyadeed oo badan, kuwaas oo ugu badan toddobada qowmiyadeed waa Kinh, Mường, Thái, H'Mông, Dao, Thổ, Khơ-mú. Thai Binh. Thái Bình (ku saabsan codkan maqalka ah) waa gobolka xeebta bari ee gobolka Red River Delta ee waqooyiga Vietnam. Magaciisu waa Sino-Vietnamese ah "nabad weyn." Waxay qiyaastii 18 km u jirta Nam Định, 70 km u jirta Haiphong, iyo 110 km oo u jirta Hanoi. Ninh Binh. Ninh Bình (Vietnamese: [niŋrada ɓiŋ̟] (ku saabsan codkan dhegaysanaya) waa gobolka Vietnam, ee ku taal gobolka Red River Delta ee waqooyiga dalka. Gobolka ayaa caan ku ah cufnaanta sare ee dabiiciga ah iyo dhaqanka dhaqanka, oo ay ku jiraan jardiinooyinka la dhigay ee ku yaala Cúc Phương National Park iyo Van Long, godadka geedka iyo webiyada ee Tràng An, Tam Cukc-Bích oo ah Mines iyo Mua Maves, taariikhda taariikhiga ah ee Hoa Liva caasimadda, oo ah xaafad weyn oo ku taalla Vietnam (Bái Đính Temple), iyo Phát Diœm Cathedral oo leh "qaabdhismeedka qaabdhismeedka dabiiciga ah". Thanks to hoygeeda ah Hanoi, safaro maalinle ah oo caasimadda ah si fudud ayaa loo maamuli karaa. Vinh Phuc. Vĩnh Phúc (Fiyetnaam: [vǐŋradaˀ fǔkp] (ku saabsan codkan maqalka)) waa gobolka ku yaal Red River Delta ee waqooyiga woqooyiga Vietnam Bac Ninh. Bắc Ninh (ku saabsan codkan maqalka) waa gobolka Vietnam, oo ku yaala Red River Delta ee waqooyiga dalka. Waxay ku taal bariga caasimadda Vietnam, Hanoi, iyo xuduudaha Bidhic Giang Gobolka, Hưng Yên, Hải Dương Gobolka, Thái Nguyên Gobolka iyo Hanoi. Magaca gobolka ayaa ka soo jeeda Sino-Vietnamese-ka 北 寧 iyo macnaha macnaheedu waa "nabada waqooyiga". Gobolka ayaa hodan ku leh dhaqanka oo waxaa loo yaqaanaa qaran ahaan Quan himo folklorka. Quan họ waxaa loo aqoonsaday inay tahay dhaxaltooyo dhaqameed oo aan laga helin UNESCO 2009. [3] Lang Son. Lạng Sơn (ku saabsan codkan maqalka) waa gobol ku yaalla woqooyiga Vietnam, oo xuduud la leh gobolka Guangxi ee dalka Shiinaha. Caasimadda ayaa sidoo kale loo yaqaan Lạng Sơn, oo ah magaalo muhiim ah oo muhiim ah oo ku taala xuduuda China iyo waa 137 kiiloomitir (85 mi) waqooyi bari ee Hanoi oo ku xiran tareemada iyo wadada. [2] Gobolka Linhng Sơn ayaa ku xiran Shiinaha waqooyiga, Gobolka Cao Bằng xudduudaha waqooyi-galbeed, Ha Bac ee gobolka koonfureed, Quing Ninh waxay ka bilaabmaysaa koonfurta waxayna ku sii fidaysaa xudduudda bariga iyo Thái Nguyen gobolka galbeed. Gobolka ayaa daboolaya aag 8,327.6 km oo isku wareeg ah iyo illaa 2008da waxaa ku nool dad tiradoodu gaareyso 759,000. [4] Dhammaan degmooyinku waa qaybo ka mid ah 59 gobol oo ka tirsan gobollada Waqooyi Bari, kuwaas oo ay ka mid yihiin gobollada Waqooyi Bari, Bari, iyo shan degmo oo ku yaalla Vietnam. [5] Taariikhda taariikhiga ah ee gobolka waxay ku xiran tahay Da'da Bronze marka waddada ganacsiga ee u dhaxaysay Shiinaha iyo Hindiya ka soo gudubta Red River Delta iyada oo loo marayo Nanning ilaa Guangzhou. Gobolka wuxuu ahaa mid ka mid ah 13 gobol oo asal ahaan ka soo jeeda waqooyiga Vietnam oo ka kooban boqortooyadii Emperor Minh Mạng ee 1831. Goobta saaxiibtinimada, xidhiidhka taariikhiga ah ee dhulka ee u dhexeeya Shiinaha iyo Vietnam, wuxuu isku xiraa Lạng Sơn iyo Guangxi, Shiinaha. Inaad noqoto gobol xuduud ah, waxay muhiim u tahay ganacsiga ka dhexeeya labada dal. [6] Waxaa laga helaa wadada iyo tareenka Hanoi, caasimada Vietnam, waana meesha ugu sareysa ee waddada Qaranka 1A. Dhaqaalaha Lạng Sơn waa boqolkiiba 80% oo ku salaysan beeraha iyo dhirta. Si kastaba ha noqotee, sanadihii dhawaa horumarinta dhaqaalaha ayaa si buuxda u heshay inay ka faa'iideystaan ​​kheyraadka macdanta leh ee qani ah. Geedkii ugu muhiimsanaa ee gobolka laga soo saaro waa xiddigta xiddigta (akaamumum verum, Hooker), dhirta muhiimka ah; geed caleemo leh oo leh caleemo qulub leh. Meelaha taariikhiga ah ee xiisaha ee gobolka ayaa ah magaala xuduudaha la dagaallamaya, taas oo taariikhda soo galootiga ah oo soo jiidata dadka soo booqda, laba mug oo waaweyn oo mugdi ku jira oo ka fog magaalada magaalada Laung Sơn, iyo qararka 16aad ee Ming Hantidhowrka. Quang Ninh. Quảng Ninh (Vietnamese: [kwa᷉ːŋ niŋ̟] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobol ku yaal woqooyi bari ee Vietnam. Gobolka ayaa hoy u ah Hakh Long Bay, Xarunta Dhaxalka Aduunka. Caasimada gobolka waa Hakh Long. Ku dhawaad 80% gobolka waa dhul buuraley ah oo leh dhul ballaaran, biyo iyo kalluunka. Ku dhawaad 90% dhoofinta dhuxusha ee dalka ayaa laga soo saaray gobolkaas. Hakh Long Bay waxay leedahay jasiiradaha 1,969, kuwaas oo 989 la siiyey magacyo. [2] [4] [4] Gobolka ayaa daboolaya aag gaaraya 6,102.4 oo kiilomitir oo isku-wareeg ah iyo tan 2014-ka wuxuu lahaa dad gaaraya 1,185,200 oo qof. [5] Hoa Binh. Hòa Bình (Vietnamese: [hwâː ɓîŋ̟] (ku saabsan codkan dhegeysanaya)) waa gobolka buuran ee Vietnam, oo ku yaal gobolka waqooyi-galbeed ee waddanka. Xuduudaha Phú Thọ iyo Sơn La Gobolka waqooyi-galbeed, Hanoi oo waqooyi-bari, gobolka Hà ee bari, gobolka Ninh Bình ee koonfur-bari iyo Thanh Hóa ee koonfurta. Sanadkii 2004, GDP-ga qofkiiba ee gobolka waxaa lagu qiyaasey $ 228 (oo u dhiganta 3.6 milyan oo Vietnamese ah.). Hai Duong. Hải Dương (ku saabsan codkan maqalka) waa magaalo ku taala Vietnam. Waa caasimadda Hải Dương, oo ah gobol sare oo horumarineed oo warshad leh oo ku yaal agagaarka caasimadda Hanoi, iyo sidoo kale Red River Delta ee Waqooyiga Vietnam. Magaciisa waa Sino-Fiyetnaam oo loogu talagalay "qorraxda qorraxda" (海陽). Magaaladu waxay ku taal bartamihii dhexe ee caasimadda Hà Nội iyo dekedda weyn ee Hải Phòng, waxayna qayb ka tahay Wareega Dhaqaalaha Waqooyiga. Ilaa 2016-ka, magaaladu waxay leedahay dad gaaraya 403,893. [1] Hung Yen. Hưng Yên (Ku dhawaad dhageysiga codka) waa gobolka ku yaal Red River Delta ee waqooyiga Vietnam. Son La. Sơn La (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) waa gobolka gobolka Waqooyi-galbeed ee Vietnam. Waxay xuduud u tahay Laos ilaa koonfurta. Dadweynaha waxaa ka mid ah Black and White Thai. Sơn La Dam, waa korontada ugu weyn ee korontada ku shaqeysa ee ku taalla Koonfur Asiya. [1] wuxuu ku yaalaa gobolkaas. Lai Chau. Lai Châu (Sannadkani wuxuu dhagaysanayaa) waa gobolka gobolka Waqooyi-galbeed ee Vietnam. Gobolka Lai Châu waa xuduudaha ugu badan ee ku yaal Vietnam, waxana ay la wadaagaan xudduudda ay la leedahay Shiinaha. Waxay ahayd marxad madax-bannaan oo madax-bannaan oo White Thai ah oo loo yaqaan Sip Song Chau Tai, laakiin waxaa Faransiis u soo galay Faransiis Indochina 1880-kii, kadibna wuxuu noqday qayb ka mid ah Vietnam kadib xornimadii Vietnamese 1954. Waxay noqotay qayb ka mid ah degaanka Waqooyi-Galbeed ee Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Vietnam intii u dhaxaysay 1955 ilaa 1975, markii la aasaasay Gobolka Lai Châu. Điện Biên Gobolka waxaa laga jaray Lai Châu 2004. Ha Giang. Hà Giang (Ku dhawaad dhageysigan maqalka ah) waa gobolka Waqooyi-bari ee Vietnam. [1] Waxay ku taallaa waqooyiga woqooyiga dalka, waxaana ku jira darajada waqooyiga ee Vietnam. Waxay wadaagaan xuduud dhan 270 km oo leh gobolka Yunnan ee koonfurta shiinaha, sidaas darteed waxaa loo yaqaanaa xuduudda ugu dambeysa ee Vietnam. Gobolka ayaa daboolaya aag gaaraya 7,945,8 kilomitir oo kiiloomitir ah illaa iyo 2008-dii wuxuu lahaa tiro dad ah 705,100 qof. [2] Caasimada gobolka, oo sidoo kale loo yaqaan Hà Giang, ayaa ku xiran wadada 2-aad iyo 320 km u jirta Hanoi. Xudduudaha xuduudda waa Thanh Thủy, oo 25 km u jirta caasimadda, Hà Giang. Waa mid ka mid ah gobollada ugu saboolsan Vietnam sababtoo ah waxaa ku jira buuraleyda buuran oo leh awoodda ugu yar ee horumarinta beeraha. [3] [5] [5] [6] [7] Gobolka ayaa xuduudaha China ku leh dherer dhan 270 kilomitir (170 mi); albaabka xadka waxaa loo yaqaan Thanh Thủy. Waxaa intaa dheer, waxaa jira saddex irdood oo yaryar kuwaas oo ah, Phó Bảng, Xiin Mnn iyo Săm Pun. [8] Bac Lieu. Gobolka Bohn Liêu (Fiyetnaam: [ɓàːk liəw] (ku saabsan codkan maqal)) waa gobolka Vietnam. Waa gobolka xeebta, oo ku yaala gobolka Mekong Delta ee qaybta koonfureed ee dalka Hanoi. Hanoi (UK: / hænɔɪ /, [3] Ciraaq: Hà Nội [hàː nôjˀ] (ku saabsan codkan maqalka)) [5] waa caasimadda Vietnam iyo magaalada labaad ee ugu weyn sida dadweynaha. Dadweynaha sannadka 2015 ayaa lagu qiyaasay 7.7 milyan oo qof. Magaaladu waxay ku taal bangiga saxda ah ee River River. Hanoi waa 1,760 km (1,090 mi) waqooyiga Ho Chi Minh iyo 120 km (galbeed) galbeed ee Haiphong. Laga soo bilaabo 1010 ilaa 1802, waxay ahayd xarunta siyaasadeed ee ugu muhiimsan ee Vietnam. Waxaa lagu xardhay by Huế, caasimada boqortooyada ee Vietnam intii lagu jiray Nguyễn Dynasty (1802-1945). Sanadkii 1873-kii, Hanoi waxaa lagu guuleystay Faransiiska. Laga soo bilaabo 1883 ilaa 1945, magaaladu waxay ahayd xarunta maamulka ee kolonyada Faransiiska Indochina. Faransiisku waxay dhiseen magaalo cusub oo koonfureed ah oo ka mid ah Old Hanoi, oo abuuray wadiiqo gaaban, geedo, dhismooyin dadweyne, iyo hudheello raaxo leh, laakiin sidoo kale waxay burburiyeen qaybo badan oo magaalada ah, daadinta ama yaraynta baaxadda harooyinka iyo kanaalka, halka sidoo kale lagu nadiifiyo meelo kala duwan oo xasilooni iyo citadels. Laga soo bilaabo 1940 ilaa 1945 Hanoi, iyo sidoo kale qaybta ugu weyn ee Faransiiska Indochina iyo Koonfur-bari Asia, waxaa degay Japan. 2-dii September, 1945, Ho Chi Minh wuxuu ku dhawaaqay Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Vietnam (Waqooyiga Vietnam). Golaha Qaranka Vietnam ee hoostaga Ho Chi Minh ayaa go'aansaday bishii Janaayo 6, 1946, si uu uga dhigo Hanoi caasimadda Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Vietnam. Laga soo bilaabo 1954 ilaa 1976, waxa uu ahaa caasimadda Waqooyiga Vietnam, waxana uu noqday caasimadda Vietnam sannadkii 1976-kii, ka dib guushii North Korea ee dagaalkii Vietnam. Oktoobar 2010 ayaa si rasmi ah u calaamadeeyay 1,000 sano laga soo bilaabo aasaaskii magaalada. [6] Muraayada Hanoi Mosaic Mural waa 6.5 km (4.0 mi) oo ah dharka muraayada dhirta loo yaqaan 'mosaic ceramic mosaic' kaasoo loo sameeyey munaasabadda. Hanoi waxay lahayd magacyo badan oo rasmi ah iyo rasmi ah taariikhda oo dhan. Intii lagu guda jiray qabashada Shiinaha, waxaa markii hore loo yaqaan 'Long Biên' (龍 邊, 'jinka'), ka dibna Tuwng Bình (平平 し, 'Song Peace') iyo Long Đỗ (龍 肚, 'Dragon Calag'). Long Biên ayaa markii dambe magaceeda ku dhajisay fannaankii Long Biên Bridge, oo la dhisay xilligii gumeysiga Faransiiska, iyo in ka badanna degmo cusub oo ku taal bariga Red River. Magacyo badan oo Hanoi ah ayaa waxay mudan yihiin muddo dheer (ion, "dragon"), oo ku xiran dhismaha curvy ee River River oo ku wareegsan magaalada, taas oo calaamad u ahayd masduulaagii. 866, waxa loo beddelay citadel waxaana lagu magacaabaa Đại La (大 羅, "net net"). Tani waxay siisay naaneyska La Thành (羅城, "citadel net"). Labada Laam iyo La Thành waa magacyada jidadka waaweyn ee Hanoi casriga ah. Markii Lý Thái Tổ ay aasaaseen caasimadda degaanka ee 1010, waxaa loo magacaabay Thin Long Long ("昇 龍," masduulo "). Thin Long Long wuxuu noqday magaca buundada weyn ee wadada weyn ee isku xirta bartamaha magaalada ee Noi Bai Airport, iyo Thinng Long Boulevard oo ku taal koofur galbeed ee bartamaha magaalada. Waqtiga casriga ah, magaaladu waxaa badanaa loo yaqaan Thngng Long - Hà Nội, markii taariikhda dheer laga wada hadlay. Intii lagu jiray hudheelka Hoofa, waxaa loo yaqaan 'Đông Đô (東 都,' metropolis bariga '). Intii lagu guda jiray shaqadii Shiinaha ee Shiinaha, waxaa loo yaqaan 'Đngng Quan (東 關,' iridda bari '). Intii lagu guda jiray hareeraha Leh, Hanoi waxaa loo yaqaan 'ông Kinh (東京,' caasimadda bariga '). Tani waxay siisay Tonkin iyo Gulf of Tonkin. Dhismaha xaafadda Hoàn Kiếm ayaa loo magacaabay Đông Kinh Nghĩa Thục kaddib markii dib loo habeynayo iskuulada Tonkin Free School ee ku yaal gumeysiga Faransiiska. Ka dib dhammaadkii Tây Sơn ayaa kordhay koonfurta, magaalada waxaa loo magacaabay Bắc Thành (北 城, "waqooyiga waqooyiga"). Minh Mạng wuxuu magcaabay magaalada Hà Nội (河內, "gudaha wabiga") 1831-kii. Tani waxay sii ahaanteed magaceeda rasmiga ah ilaa wakhtiyada casriga ah. Magacyo badan oo aan rasmi ahayn ee Hanoi waxaa ka mid ah: Kaynak Chaal (suuqyada), Tràng An (nabad dheer), Hà Thành (gaaban Thàn phu Hà Nội, "magaalada Hanoi"), iyo Thiíi (caasimadda). Hanoi waxay ku taallaa gobolka waqooyiga ee Vietnam, oo ku taalla Wabiga Red River delta, ku dhawaad ​​90 km (56 mi) meel ka baxsan xeebta. Hanoi waxay ka kooban tahay saddex nooc oo ah dhulal asaasi ah, kuwaas oo ah degaanka, berriga dhexe iyo aagagga buuran. Guud ahaan, dhulku si tartiib tartiib ah ayuu uga hooseeyaa waqooyiga ilaa koonfurta iyo galbeed ilaa bari, iyadoo celceliska qiyaasta 5 ilaa 20 mitir ka sarreysa heerka badda. Buuraha iyo dhulalka buuruhu waxay ku yaallaan waqooyiga iyo galbeedka magaalada. Ugu sarreysa ugu sarreeya waa Ba Vi oo leh 1281 m, oo ku taal galbeedka magaalada. Hanoi wuxuu leeyahay cimilo qoyan oo qoyan oo kuleyl ah (Köppen Cwa) oo leh roobab ballaaran. [14] Magaaladu waxay la kulantaa cimilada caadiga ah ee waqooyiga Vietnam, iyadoo leh 4 xilli oo kala duwan. [15] Xagaaga, laga billaabo Maajo ilaa Agoosto, waxaa lagu gartaa cimilada kulul iyo qoyan roobab badan. [15] Sebtembar ilaa Oktoobar waa dayrta, oo lagu garto hoos u dhac heerkulka iyo roobabka. [15] Jiilaalka, laga bilaabo Nofeembar ilaa Jeenawari, waa qalalan oo qaboow heerarka qaranka. [15] Magaaladu badi waa mid qumman oo qoyan xilliga qaboobaha, celcelis ahaan 1.5 saacadood oo qorrax leh maalin kasta Febraayo iyo Maarso. Hanoi celcelis ahaan 1,680 millimitir (66.1 in) oo ah roobab sanadkiiba, badi badanaa waxay ka dhacaan May illaa September. Waxaa jira celcelis ahaan 114 maalmood oo roob leh. [15] Heerkulka celceliska sanadlaha waa 23.6 ° C (74 ° F) oo leh qiyaasta qiyaasta qiyaasta ah ee 79%. [15] Heerkulka ugu sarreeya ayaa ahaa 42.8 ° C (109 ° F) bishii Maajo 1926 halka heerkulka ugu hooseeya ee diiwaangashan uu ahaa 2.7 ° C (37 ° F) Janaayo 1955. [15] Hanoi waxay leedahay Heerka Horumarinta Horumarinta Aadanaha ee magaalooyinka Wadanka Vietnam. Marka loo eego rikoodhkii ugu dambeeyay ee PricewaterhouseCoopers, Hanoi wuxuu noqon doonaa magaalada ugu dhaqsaha badan adduunka ee koritaanka dhaqaalaha laga bilaabo 2008 ilaa 2025. [23] Sanadkii 2013, Hanoi wuxuu ku daray 12.6% macaamiisha, oo dhoofiyay 7.5% wadarta dhoofinta, ayaa 17% ka dhigtay miisaaniyadda qaranka waxayna soo jiidatay caasimadda maalgashiga 22% ee Vietnam. Qiimaynta Magaalooyinka ee magaaladu qiimaheedu wuxuu ahaa 451,213 bilyan oo VND ah (21.48 bilyan doolar) sannadkii 2013, taas oo ka dhigtey $ 63.3 malyan oo dollarka Maraykanka ah (3,000 USD). Wax soosaarka warshadaha ee magaalada ayaa soo martay xawaare dhaqso tan iyo 1990-kii, koritaanka sanadlaha ah ee 19.1% laga bilaabo 1991-95, 15.9% laga bilaabo 1996-2000, iyo 20.9% inta lagu jiray 2001-2003. beeraha warshadaha, Hanoi waxay dhistaa shan goobo cusub oo waawayn oo warshadaha ah iyo 16 kooxood oo yaryar iyo kuwo dhexdhexaad ah. Qeybta dhaqaalaha ee aan dawlada ahayn ayaa si dhaqso ah u ballaarisa, iyada oo in ka badan 48,000 oo ganacsi oo hadda ku shaqeeya Sharciga Ganacsiga (sida 3/2007). [25] Ganacsi waa qayb kale oo ka mid ah magaalada. Sanadkii 2003, Hanoi waxay lahayd 2,000 oo ganacsi oo ku hawlan ganacsiga ajnabiga ah, iyagoo xiriir la leh 161 dal iyo dhulal. Qiimaha dhoofinta ee magaaladu wuxuu kor u kacay celcelis 11.6% sannad kasta laga bilaabo 1996-2000 iyo 9.1 boqolkiiba intii u dhaxaysay 2001-2003. Qaab-dhismeedka dhaqaalaha ayaa sidoo kale hoos u dhigay isbeddellada muhiimka ah, dalxiiska, maaliyadda, iyo bangiga hadda ka ciyaaraya door muhiim ah. Hanoi ganacsiyada dhaqanka ee dhaqanka waa Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng iyo Haa; iyo dhawaanahan cusub ee Cầu Giấy iyo Nam Từ Liêm ee galbeedka. Sidii la mid ah Ho Chi Minh City, Hanoi waxay ku raaxeeyso suuq ganacsi oo deg deg ah. [26] Meelaha ugu dhow ee magaalooyinka cusub waa bartamaha Trung Hòa Nhân Chính, MỹInh, aagagga raaxada ah ee Manor, Ciputra, Boqortooyada Magaalada Nguyen Tra Street (Degmada Thanh Xuân) iyo Times City ee Hai Bà Trưng District. Beeraha, horay u tiirsanaa dhaqaalaha Hanoi, ayaa ku adkaatay dib u habeynta, soo bandhigida noocyo cusub oo dhir udgoon iyo xoolo, iyo in la isticmaalo farsamooyinka beeraha casriga ah [27] Kadib dibuhabaynta dhaqaalaha ee bilaabay kobaca dhaqaalaha, muuqaalka Hanoi ayaa sidoo kale isbedelay, gaar ahaan sanadihii ugu dambeeyay. Kaabayaasha waxaa si joogta ah loo hagaajiyaa, iyadoo la marayo waddooyin cusub iyo habka gaadiidka dadweynaha oo kor u kacay. Hanoi waxay u ogolaatay silsilado badan oo caan ah oo magaalada ku yaal, sida Jolibey, Lotteria, Pizza Hut, KFC, iyo kuwo kale. Dadka degaanka Hanoi waxay dareemayaan awoodda ay ku iibsan karaan "dhaqso" cuntada sida calaamad muujinaysa raaxo iyo qalab joogto ah. In ka badan saddex meelood saddex meelood oo shaqooyinka Hanoi ah ayaa leh dawladda. 9% shaqooyinka waxaa bixiya ururrada wadajirka ah. 13.3% shaqooyinka ayaa ku jira qaybaha gaarka loo leeyahay. [30] Asyut Governorate. Asyut Governorate (Masar Carabi: محافظة أسيوط Muḥāfẓet Asyut) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha Masar. Waxay ku fidsan tahay dhammaan Niilka. Caasimadda gobollada ayaa ah magaalada Asyut Beheira Governorate. Beheira Governorate (Carabiga Carabiga: محافظة البحيرة Muḥāfẓet El Beaaxa, IPA: [elbeħeːɾæ], "Lake") waa degaan xeebeed oo ku yaal Masar. Waxay ku taallaa waqooyiga dalka ee Nile Delta, caasimaddeedu waa Damanhur Beni Suef Governorate. Beni Suef (Carabi Carabi: محافظة بنى سويف Muḥāfẓet Beni Suef) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha gobollada Masar. Waxay ku taal bartamaha dalka. Dakahlia Governorate. Dakahlia Governorate (Masaarida Carabta: محافظة الدقهلية Muḥāfẓet El Dakahlia, ayaa lagu dhawaaqay [ed.dæʔæhlejjæ]) waa gudoomiye Masaarida waqooyi ee waqooyiga Qaahira. Goobtiisu waa qiyaastii 3,500 km² waxayna leedahay dad ku dhow 6,000,000. Caasimaddu waa Mansoura. Suez Governorate. Suez Governorate (Masar Carabi: محافظة السويس Muḥāfẓet El Suweis) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha gobollada Masar. Waxay ku taallaa waqooyiga-bari ee waddanka, waana mid culus oo leh magaalada Suez. Waxay ku taal waqooyiga Gacanka Suez. Damietta Governorate. Damiirta Gobollada (Carabta Carabiga: محافظة دمياط Muḥāfẓet Dumyat) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha gobollada Masar. Waxay ku taallaa waqooyiga bari ee dalka, waxayna leedahay dad ka badan 1 milyan. Caasimaddu waa magaalada Damietta. Damietta (magaalada) waxay caan ku tahay beeraheeda guava, iyo sidoo kale geedo timir ah oo daboolaya xeebta Rasm Bar ee bariiska ilaa Gamasa ee galbeedka. Guddoomiyuhu wuxuu malaayiin geedo ah u dhoofiyaa dalal badan sanad walba, oo ay ku jiraan Greece iyo Shiinaha. Damietta ayaa sidoo kale soo saara sarreen, galley, suuf, bariis, baradhada, liinta, canab iyo yaanyada. Waxa kale oo caan ku ah ganacsigeeda macaan, sardine-ka, iyo farmaajada Domiati. Ras Al Bar, mid ka mid ah xeryaha ugu da'da weyn xagaaga ee Masar, wuxuu ku yaalaa meeshii uu Niilku la kulmay Badda Mediterranean. Bishii Agoosto 2018, Manal Awad Mikhail wuxuu ahaa haweenkii ugu horreeyay ee Christian Coptic oo loo magacaabay guddoomiye ku xigeenka Masar. [1] [2] Mauricio Macri. Mauricio Macri [1] [Spanish]: [mauctisjo makografi]; dhashay 8 Febraayo 1959) waa madaxweynaha haatan ee Argentina waxaana uu ku sugnaa tan iyo sannadkii 2015. Macalinkii hore ee madaniga ah, Macri ayaa ku guuleystay codadkii ugu horeeyay ee madaxweynaha ee Argentina taariikhda (nidaamka isdaba-marinta waxaa la soo saaray 1994-kii) waana madaxweynihii ugu horeeyay ee dimoqraadi ah oo la doorto oo madaxweyne ku-meel-gaar ah laga soo doorto tan iyo 1916-kii. [3] Waxa uu ahaa madaxa dawladda Buenos Aires laga soo bilaabo 2007 ilaa 2015, wuxuuna matalayay magaalada oo ku yaala aqalka hoose ee Congress-ka Argentina laga bilaabo 2005 ilaa 2007. Dib-u-soo noqoshada Argentina ee beesha caalamku waxay udub dhexaad u tahay ajandaha Macraanka. Wuxuu ku dhashay Tandil, Buenos Aires Gobolka, Macri waa wiilkii Francesco Macri, ganacsade caan ah oo Talyaani ah oo ku yaala warshadaha iyo dhismaha, waxaana lagu kiciyay guri dabaq ah. Wuxuu shahaadada koowaad ee shahaadada bachelorka ah ka qaatay jaamacadda Pontifical Catholic ee Argentina wuxuuna ka bartay Columbia Business School ee New York City. Macruu wuxuu noqday madaxweynaha Boca Juniors, mid ka mid ah labada kooxood ee ugu caansan kubada cagta Argentina, sanadkii 1995-kii. 2005, wuxuu abuuray xisbigii talada haya ee Jamhuuriga ah (Propuesta Republicana, oo loo yaqaan PRO). Inkasta oo Macri uu ahaa musharaxa madaxweynenimo ee doorashadii guud ee sannadkii 2011, haddana wuxuu u orday inuu u doorto duqa magaalada. Wuxuu helay 47 boqolkiiba codka doorashadii mooshinka, taas oo horseedday doorashadii ugu dambaysay 31 July 2011 oo ka dhan ah Daniel Filmus oo Makri loo doortay xilli labaad oo xiriir ah. 22kii Nofeembar 2015, ka dib wareegii koowaad ee doorashadii madaxweynenimo ee 25kii Oktoobar, wuxuu helay 51.34 boqolkiiba codadka lagu guuleystey musharaxa musharaxa musharaxnimada Daniel Scioli [8] waxaana loo dhaariyay 10ka diisanbar ee sannadka 2015ka ee Golaha Senegal ee Argentine. [9] Sanadkii 2016, Macri waxaa loo magacaabay mid ka mid ah 100ka qof ee ugu saameynta badan caalamka iyo madaxweynaha ugu awoodda badan Latin America by wargeyska Wargeyska Maraykanka. [10] [11] Stefan Persson (magnate). Carl Stefan Erling Persson (Swedish: [steːfan pæːʂɔn]; dhashay 4 Oktoobar 1947) waa ganacsade Iswiidhan ah. Bishii Maarso 2013, Forbes waxay sheegtay in Persson lacag dhan $ 28 bilyan oo doolar ah, taas oo ka dhigeysa ninka ugu taajirsan 12-ka reer boqor ee dalkaan Iswiidhan [2] iyo kan 17-aad ee ugu taajirsan caalamka, [3] tan iyo markii uu hoos u dhacay tirada 80. [4] Persson waa guddoomiyaha iyo saamilaha ugu weyn ee shirkadda fashion H & M, oo uu aasaasay aabihii Erling Persson 1947. [5] Persson ayaa shirkadda ka qaaday aabihii 1982-kii wuxuuna u shaqeeyey maamulkiisa illaa 1998. Persson waxa kale oo uu leeyahay saamiga macaamiisha shirkadda tiknoolajiyada ee Hexagon AB. Iyadoo shirkadda gaarka loo leeyahay ee Ramsbury Invest, Persson leedahay hanti aad u badan oo ku yaal London, Paris iyo Stockholm. Persson waxa uu hantidiisu ahayd $ 31.9 bilyan oo doolarka Maraykanka ah, taasoo aheyd qofka ugu da'da weyn 17-ka adduunka. Frederik Paulsen Jr. Frederik Paulsen (oo dhashay 1950) waa ganacsade, guddoomiyaha Ferring Pharmaceuticals. Frederik Dag Arfst Paulsen wuxuu dhashay 30 oktoobar 1950 Stockholm, Sweden. Aabihiis wuxuu ahaa Dr Frederik Paulsen Sr, oo aasaasey Ferrer Pharmaceuticals. Frederik Paulsen wuxuu ku koray Iswiidhan, iyada oo aabihiis iyo aabihiis oo kale naagtiisii ​​labaad ee Eva Wolf Frandsen - mid ka mid ah cilmibaareyaasha aasaasiga ah ee Ferring. Wuxuu wax ka baranayey iskuulka Iswiidhan, ka dibna wuxuu ku soo bartay cilmiga kimistaanka ee Jaamacadda Christian Albrecht ee Kiel, Jarmalka iyo maamulka ganacsiga ee Jaamacadda Lund ee Sweden. Hadda oo ku salaysan Switzerland, danaha ganacsiga Paulsen ayaa badanaaba ahmiyad weyn ku leh Kooxda Pharmaceutical Group halkaas oo uu ahaa Guddoomiye tan iyo 1988 iyo wuxuu ka shaqeeyay tan iyo 1976. Muddadaa waxa uu shirkadda aabihiisa aasaastay Malmö, Sweden oo ah hawlgal caalami ah. Maanta, Ferring waxay leedahay hawlo in ka badan 50 dal oo iibiya alaabteeda in ka badan 100 dal oo dunida dacalladiisa ka mid ah. Farsameynta khaaska ah ee bilowga ah ee daawooyinka peptide iyo sii waday ballanqaadkooda horumarinta. Richard Burton. Sir Richard Francis Burton KCMG FRGS (19 martii 1821 - 20kii Oktoobar 1890) wuxuu ahaa baadhi Ingiriis ah, gabadh, tarjumaad, qoraa, askari, orientalist, kartoonada, ethnologist, jilid, luuqada, gabay, fencer, iyo diblomaasiyadeed. Waxa uu ku caan baxay safarkiisa iyo baadhitaankiisa Aasiya, Afrika iyo Ameerika, iyo sidoo kale aqoontiisa aan caadiga ahayn ee luuqadaha iyo dhaqamada. Sida laga soo xigtay hal tiri, wuxuu la hadlay 29 luqadood oo Yurub, Aasiya iyo Afrikaan ah. [1] Burton guulihii ugu caansanaa waxaa ka mid ah: safar si fiican loo xayeysiiyay Mecca oo ku dhexjiray, markii ay reer yurub ah la mamnuucay helitaanka xanuun dhimasho ah; turjumaad aan rasmi ahayn oo ah hal munaar iyo hal habeen (oo loo yaqaan 'Arabian Nights in English' ka dib tarjumaadaha hore ee Antoine Galland 'version French'); daabacaadda Kama Sutra ee Ingiriisiga; iyo safarka John Hanning Speke oo ah dadka ugu horreeya ee Yurubta ah ee booqda harooyinka Great Lakes ee Afrika iyagoo raadinaya ilaha Niil. Burton wuxuu ka soo horjeestay waxyaabo badan oo ka mid ah qowmiyadaha ajinebiga ah ee maalinlaha ah ee British-ka ah, isaga oo la xiriiraya xiriirka shakhsi ahaaneed ee dadyowga kala duwan ee kala duwan. Shaqadiisii ​​iyo waraaqihiisii ​​si weyn ayaa loo dhaleeceeyay siyaasadaha gumeysiga ee Boqortooyada Ingiriiska, xitaa waxyeelladii xirfaddiisa. Inkasta oo uu ka soo degay daraasaddiisa jaamacadeed, wuxuu noqday qoraa qotodheer iyo erudite ah, wuxuuna qoray buugaag badan iyo maktabado cilmi ah oo ku saabsan maadooyinka ay ka mid yihiin dabeecada aadanaha, safarka, fal-galinta, qoob ka ciyaarka, dhaqanka jinsiga iyo dhaqanka dadka. Muujin muuqaal ah oo buugaagtiisa ah waa faahfaahin badan oo la xidhiidha kormeerida iyo macluumaadka. William Henry Wilkins ayaa qoray: "Ilaa inta aan ka soo ururi karo wax kasta oo aan ka bartay, qiimaha ugu weyn ee Burton's version of The Scented Garden wax badan kuma jiro tarjumaadda qoraalka, inkasta oo dabcan la yaabay, sida qoraallo kooban iyo sharaxaad uu u soo ururiyey ujeedada buug-tilmaameedka: Wuxuu mawduucan cilmi-baaris ku sameeyay sanadihii ugu dambeeyay, waayo qoraallada buuggu keligood wuxuu soo ururin jiray muddo soddon sano ah, inkastoo uu turjumaad rasmi ah wuxuu qaatay siddeed iyo toban bilood. "[2] Burton wuxuu ahaa kabtanka ciidanka ee shirkadda East Indian Company, oo ka shaqeynayey Hindiya (iyo ka dibna, muddo kooban, Dagaalkii Crimean). Tani waxay ka dambeysay, waxaay ku hawlaneyd Hay'adda Royal Geographical Society inay sahamiso xeebaha bari ee Afrika waxayna hoggaamisay dijitaal ay hoggaamiso dadka maxalliga ah waxayna ahayd Yurubtii ugu horeysay ee loo yaqaan Lake Tanganyika. Noloshii danbe, wuxuu u adeegay qunsulka ingiriiska ee Fernando Pó, Santos, Damascus iyo ugu dambeyntii, Trieste. Wuxuu ahaa xubin ka mid ah Bulshada Royal Geographical Society waxaana la siiyay jilbaha 1886. [3] Benjamin Netanyahu. Benjamin "Bibi" Netanyahu (Cibraani ah: Ku dhawaad ​​sanadkaan oo ah codka "Caawinta · info"); dhashay 21 Oktoobar 1949) waa siyaasi reer Falastiin ah oo u shaqeynaya ra'iisal wasaaraha 9aad iyo kan reer Israa'iil tan iyo 2009kii, 1996 ilaa 1999. Netanyahu ayaa sidoo kale xubin ka ah Knesset iyo Guddoomiyaha xisbiga Likud. Netanyahu waa ra'iisal wasaarihii ugu horreeyay ee Israel ku dhashay dalka Israa'iil kadib markii la aasaasay gobolka. Netanyahu ayaa ku biiray ciidamada difaaca Israel muddo yar ka dib Dagaalkii Lixda-Day ee 1967-dii, wuxuuna noqday hoggaamiye koox ka tirsan qeybta xoogagga gaarka ah ee Sayeret Matkal. Netanyahu wuxuu ka qeyb galay howlgallo badan, oo ay ka mid yihiin Operation Inferno (1968), Amarka Amniga (1968) iyo Hawlgalka Isotope (1972), oo lagu mudeeyay garabka. Netanyahu wuxuu ku dagaalamayay weerarradii hore ee dagaalkii iyo dagaalkii Yom Kippur ee 1973-kii, isaga oo ka qayb qaatay weerarro isdaba joog ah oo ay ku qaadeen Suez Canal, ka dibna wuxuu weerar ku soo qaaday saldhigga Suuriya. [4] Netanyahu wuxuu ku guuleystay koobkii kabtanka ka hor inta aan laga saarin. Ka dib markii uu ka qalin-jabiyay Mit ee Bachelor of Science (SB) iyo shahaadada Master of Science (SM), Netanyahu waxaa loo qoondeeyey inuu noqdo la taliye dhaqaale ee kooxda Boston Consulting Group. Netanyahu ayaa Israel ku soo noqday 1978-dii si uu u helo Yonatan Netanyahu Anti-Terror Institute, oo lagu magacaabay walaalkiis Yonatan Netanyahu, oo geeriyoodey hawlgalka Entebbe. Netanyahu wuxuu ahaa safiirkii Israel ee Qaramada Midoobay laga soo bilaabo 1984 illaa 1988. Waxa uu noqday hogaamiyaha Likud 1993-kii, wuxuu ku guuleystay doorashadii 1996-kii, isagoo noqday ra'iisul-wasaarihii ugu da'da yaraa ee abid abril laga bilaabo Juun 1996 ilaa July 1999-kii. Netanyahu wuxuu ka soo jeeda siyaasadda gaarka loo leeyahay ka dib markii laga adkaaday doorashadii 1999-kii ra'iisal wasaaraha Ehud Barak. Netanyahu wuxuu dib ugu soo laabtay siyaasadda sannadkii 2002 markii Wasiirka Arrimaha Dibadda (2002-2003) iyo Wasiirka Maaliyadda (2003-2005) ee Dawladaha Ariel Sharon, laakiin wuxuu ka baxay xukuumadda khilaafka ku saabsan qorshaha ka-saarista Gaza. Wasiirka Wasaaradda Maaliyadda, Netanyahu wuxuu ku hawlanaa dib-u-habayn ballaaran oo ku saabsan dhaqaalaha Falastiiniyiinta, kaas oo lagu qiimeeyay mufasiriinta iyadoo si weyn u hagaajiyay waxqabadka dhaqaalaha ee Israel. Netanyahu wuxuu ku biiray hoggaaminta Likud bishii December 2005, ka dib markii Sharon uu ka tagay inuu abuuro xisbi cusub, Kadima. [6] Bishii December 2006, Netanyahu wuxuu noqday hoggaamiyaha rasmiga ah ee mucaaradka ee Knesset iyo Guddoomiyaha Likud. Ka dib doorashadii baarlamaaniga ee sannadkii 2009, kaas oo Likud uu dhigayay xisbiyadii labaad iyo midigta ee aqlabiyadda aqlabiyadda, [7] Netanyahu waxay samaysteen dowlad wadaag ah. [9] Ka dib guushii doorashadii 2013, wuxuu noqday qofka labaad ee loo doorto booska ra'iisul-wasaaraha muddo saddexaad, kadib markii uu aasaasay David Ben-Gurion. Bishii March ee sannadkii 2015, Netanyahu waxaa loo doortay inuu ku noqdo fasalka afaraad Diyaarada Kunming. Kunming Airlines (昆明 航空公司) waa diyaarad saldhiggeedu yahay Kunming, Yunnan, Shiinaha oo la aasaasay 2005. [1] Bishii Nofembar 2005 waxaa lagu soo warramey in Sichuan Airlines Group ay 4 milyan oo doolar ku maalgashan doonto si ay u hesho 40% saamiga shirkadda Kunming Airlines, oo ku shaqeyn doonta adeega rakaabka iyo xamuulka. Diyaaradaha ayaa waxaa bixin doona Sichuan Airlines iyo maalgashadayaasha gaarka loo leeyahay Wang Qingmin iyo Wang Hui lahaa maalgashiga 40% iyo 20% oo kala duwan. [2] Bishii Diseembar 2005, Maamulka Duulimaadyada Madaniga ah ee China (CAAC) ayaa sheegay in ay dhawaan oggolaan doonto howlgalka shirkadda Kunming Airlines ee xarunteedu tahay RMB80 million, ayna qorshaynayso in ay saldhigto Garoonka Caalamiga ah ee Kunming Wujiaba [3] Ilaa Janaayo 2009, Kunming Airlines waa boqolkiiba 80 oo ay leedahay shirkadda Shenzhen Airlines iyada oo 20% ka hartay ganacsade maxalli ah, oo leh caasimad diiwaan gashan oo ah 80 Milyan RMB. Shirkadda diyaaradaha ee cusub waxay helaysaa labo B737-700 iyo hal B737-800 iyo sidoo kale 30 duuliye iyo 26 duulimaad oo ka socda Shenzhen Airlines. Duulimaadyadii ayaa bilowday hawlgallo 15 Febraayo 2009 laga bilaabo Kunming ilaa Changsha iyo Harbin [5] Diyaarada Sichuan. Sichuan Airlines Co., Ltd. () is a regional airline headquartered on the grounds of Chengdu Shuangliu International Airport in Chengdu, Sichuan, operating mainly scheduled domestic and international flights out of Chengdu Shuangliu Airport and Chongqing Jiangbei International Airport. Shirkadda Sichuan Airlines Airbus A330 oo ku xardhan "Wuliangye" ayaa lagu soo degay Madaarka Lhasa Gonggar (diyaaradda ayaa sidoo kale duulimaadkii ugu horeeyay u duulisay Vancouver, Melbourne). [2] [3] Diyaarad ayaa la aasaasay 19 Sebtembar 1986, iyada oo hawlgalladii laga bilaabo 14kii Julaay 1988 u dhexeeya Chengdu iyo Wanzhou. Bishii Agoosto 2002 waxaa dib loo habeeyay, Kooxda Sichuan Airlines Group, oo ay leedahay Dawladda Gobolka, waxay noqotay badhasaabka (40%). Shirkadaha kale ee Shiinaha waa China Southern Airlines (39%), Shiinaha Shiinaha (10%), Shirkadda Shandong (10%) iyo Chengdu Gingko Restaurant Co. (1%). Maqaalka ugu muhiimsan: Meelaha Sichuan Airlines Sichuan Airlines waxay ka hawl gasho inta badan East Asia. (Hong Kong, Tokyo, Beijing, Osaka, Seoul, Shanghai, Taipei, Guangzhou, Lhasa, Kunming, iwm) Goobaha kale waxaa ka mid ah Australia (Sydney, Melbourne), New Zealand (Auckland), Galbeedka Aasiya (Dubai), Southeast Asia (Singapore, Bangkok), Europe (Prague, Zurich) iyo Waqooyiga Ameerika (Vancouver, Los Angeles). Duulimaadku wuxuu billaabay jidka koowaad ee ugu dheeraa waddada dibedda ee Juun 2012 iyada oo duulimaad ka socota hubkeeda Chengdu ilaa Vancouver, Canada. Duulimaadkeeda labaad ee dheer-dheer, laga bilaabo Chengdu ilaa Melbourne, Australia, waxaa la bilaabey Febraayo 2013 iyadoo la adeegsanayo saddex toddobaad oo ah adeegyo. 17kii Oktoobar 2016 ayaa duulimaadku bilaabay adeegga laba jeer-usbuuc ka yimid Chengdu iyada oo loo marayo Hangzhou ilaa Los Angeles (LAX). [4] Sannadkii 2016, duulimaadyada Sichuan waxay bilaabeen duulimaad laba toddobaad ah usbuucii ugu horreeyay ee Yurub, Prague. [5] Juun 23, 2018, Sichuan Airlines ayaa adeegyo ka bilaabay Chengdu ilaa Zurich oo ku yaal Prague. Waxay ahayd shanta koob ee xorta ah ee diyaaradda. Waxa kale oo ay ahayd diyaaradda keliya ee ku shaqeynaysa waddadan Dalian Diyaarada. Dalian Airlines Co Ltd waa diyaarad ku salaysan Maddaarka Dalian Zhoushuizi ee Dalian, Liaoning, China. Shirkadda Air China ayaa si wadajir ah u maal-galisay 800 milyan oo doolarka lacag ah si ay u qabato 80% saamiga shirkadda cusub, iyo Dalian Baoshui Zhengtong Co, oo maalgelinaysa 200 milyan oo RMB ah 20%. Dalian Airlines waxay bixisaa adeegyo rakaab iyo maraakiib labadaba. [2] Duulimaadyadii shirkadda ayaa bilaabay 31 December 2011. 5 July 2011, CAAC, oo ah xeer ilaaliyaha duulimaadyada ee China, ayaa bixiya Air China iyo Dalian Baoshui Zhengtong Co si ay u dhisto Dalian Airlines Co Ltd. Tan waxay daba socotaa heshiis ay gaareen shirkadda Air China iyo dawladda Daliji 2010. Xukuumadda Dalian ayaa xidhay heshiis la mid ah HNA Group, oo ah waalidkii Hainan Airlines, ka hor. Si kastaba ha noqotee, khilaafka u dhexeeya labada dhinac, heshiiska ayaa la joojiyay kadib, furitaanka albaabka Air China. [3] Duulimaadyadu waxay bilaabeen howlgallo ganacsi oo waxtar leh 31-kii December 2011; duulimaadkii koowaad wuxuu ka yimid Dalian ilaa Shenzhen. [4] Diyaarada Suparna. Shirkadda Suparna, oo lagu yaqaano Shiinaha sida Jinpeng (Chinese: 金鹏 航空; pinyin: Jīnpéng Hángkōng), waa shirkad saldhiggeedu yahay Shiinaha. Waxay ahayd markii hore loo yaqaano Yangtze River Express iyo kadibna Yangtze River Airlines kadib markii la bilaabay adeegga rakaabka. Shirkadda shirkaddu waxay ku taala "Tower Pudong Bank Tower Development" (Shiinaha: Shirkadda Pinyin: Phi Fā dà shà) ee Pudong, Shanghai. Marduk. Marduk (cuno-ga cunsuriyadeed: 𒀭𒀫𒌓 dAMAR.UTU; Sumerian: amar utu.k "kubka qorraxda, duufaanka qorraxda; Giriigga Μαρδοχαῖος, [2] Mardokayos, Cibraaniga: מְרֹדַךְ, Modern Mərōdaḵ, Tiberian Merodid) wuxuu ahaa ilaah faras u ahaa laga soo bilaabo Mesopotamiya qadiimiga ah iyo ilaahii magaalada Baabil. Markii Baabilku noqday xarunta siyaasadeed ee dooxada Euphrates xilligii Hammurabi (18-aad qarnigii 18aad), wuxuu si tartiib tartiib ah u bilaabay inuu sare u kiciyo booska madaxa banaan ee Baabiloon, oo ah meel uu si buuxda u bartilmaameedsaday qeybtii labaad ee sannadka labaad BC. Magaalada Baabuloon, Marduuka ayaa lagu caabuday macbudka Esagila. Marduk waxa uu la xidhiidhaa hubka muqaddaska ah ee Imhullu. "Marduk" waa qaabka Baabuloon ee magiciisa. [3] Magaca Marduk waxaa loo yaqaan 'Marutuk'. Cilmi-baarista magaca Marduk waxaa lagu dhuftey sida laga soo xigtay Amar-Utu ("Diblooma cawska qoraxda Utu"). [3] Asal ahaan magaca Marduk ayaa laga yaabaa inuu ka tarjumayo abtirsiimadii hore, ama xiriiro dhaqameed la yeeshay magaaladii hore ee Sippar (oo ilaahiisu ahayd Utu, godka qorraxda), oo la barbar dhigi jiray millennigii saddexaad ee BC. Xilligii Hammurabi, Marduk wuxuu noqday asal ahaan xidhiidh la leh meeraha Jupiter. [6] Gad. Gad wuxuu ahaa magaca ilaah-naceyb-ilaahnimadiisa, waxaana lagu qaddariyaa diiwaanadii hore ee Aram iyo Carabta. Gaad waxaa sidoo kale lagu sheegay kitaabka Ishacyaah (Ishacyaah 65:11 - tarjumaadaha qaarkood waxay si fudud ugu yeedhaan (ilaahii) Fortune), sidii lagu caabuday tiro ka mid ah Cibraaniyada intii lagu jiray maxaabiiskii babylaaliyaanka. Gad si muuqaal ah ayuu uga duwanyahay Ilaaha ilaahnimada, oo loo yaqaan 'Meni'. Fikradda asalka ah ee Gad micnaheedu waa gooyo ama kala qaybsanaan, tanina waxay ka timaadaa fikradda qaddarinta la qeexayo. [2] Waxa suurtagal ah in wiilka Yacquub magaciisa la yidhaahdo Gad lagu magacaabo Gad, inkastoo qoraalka uu soo bandhigayo sabab kale, Ketub oo ah erayga Zilpa (hooyada Gad) oo sabab u ah magaca Gaad ayaa loo fahmi karaa habkaas. Sidee bay u faafin jireen Gaad, ilaahnimada, wakhtiyadii Kancaanku waxa laga yaabaa in lagu magacaabo Bacalgad, magaalo ku taal buurta Buur Xermoon, iyo Migdal-gad oo ku taal dalka Yahuudah. Oo garabka iyo geynkaas oo ah qabiilooyinka reer Manaseh iyo Sebulun siday ugu tiri qaybta labka ah (Tirintii 13:10, 11). Isla mar ahaantaana waa inaan loo maleyn in Gaad mar walba loo arko ilaah madaxbannaan. Magaca ayaa ahaa shaki la'aan markii hore asal ahaan, oo macneheedu yahay awooda isdhaafka. Sidaa awgeed mid ka mid ah ilaahyada waaweyn ee ragga loogu talagalay inay ragga ku raaxaystaan ​​waxaa laga yaabaa inay u maleynayaan inay yihiin nasiib wacan oo lagu cibaadaysto iyadoo loo marayo magacaas; waxaa suurtagal ah in Jupiter, meeraha, laga yaabo in uu Gad sidaas u sharfay - oo ka mid ah Carabyada meeraha Jupiter waxaa loogu yeeray Fortune weyn (Venus waxaa lagu dhajiyay hoosta Fortune). Gad waa masruufka degaanka, buurta (Codashim, nadiifin Hullin 40a), oo ah sanam ah (Genesis Rabbah, lxiv), guri, ama adduunka (Genesis Genesis, lxxi). Sidaa darteed "nasiib" waxaa sidoo kale laga yaabaa inay noqoto mid xun (Wacdiyadii Rabbaah, aayadda 26). Sariir ama sariir oo loogu talagalay ilaahaan shisheeye waxaa lagu tilmaamaa Mishnaic Najarim 56a). Seleucus I Nicator. Seleucus I Nicator [A] (səljuːkəs naɪkeɪtər); 358 BC - Sebtembar 281 Bili: Giriigga hore: Seleucusos Α Nikátōr; "Seleucus the Victor") wuxuu ahaa mid ka mid ah Diadochi. wuxuu u shaqeeyay sidii hal-abuure ah oo ka yar Isgoyska Great, wuxuu ugu dambeyntii uqaatay inuu yahay magaca Basileus [C] waxaana uu aasaasay Boqortooyada Seleucid ee ku taala badaha Bariga Heerka ah ee Alexander uu ku guulaystay. Ka dib dhimashadii Alexander ee bishii Juun 323, Seleucus waxay markii hore taageertey Perdiccas, oo ah taliyihii boqortooyada Alexander, waxaana loo magacaabay Taliyaha Saaxiibada iyo hoggaamiyaha kala qaybinta Baabil ee 323 BC. Si kastaba ha ahaatee, ka dib markii uu ka soo baxay Dagaalkii Diadochi ee 322, Perdiccas 'guuldaradii milatari ee ka dhanka ah Ptolemy ee Masar waxay keentay in gardarrada askartiisa ee Pelusium. Perdiccas ayaa la qiyaasay oo lagu dilay shirqool ay sameeyeen Seleucus, Peiton iyo Antigenes oo ku yaala Pelusium mararka qaarkood 321 ama 320 BC. Marka laga tago kala qaybinta Triparadisus ee ku jirta 321 BC, Seleucus waxaa loo magacaabay Satrab ee Baabil iyadoo la raacayo nabdoonaanta cusub. Laakiin isla markiiba, dagaallada u dhexeeya Diadochi waxay dib u bilaabeen iyo Antigon [D] waxay ku qasbeen Seleucus in ay ka cararaan Baabuloon. Seleucus waxay awoodday inay Baabuloon ku laabato oo keliya 312-dii BC oo ay taageerto Ptolemy. Laga soo bilaabo 312-dii BC, Seleucus ayaa si naxariis darri ah u ballaarisay xukunkiisa waxaana ugu dambeyntii ku guulaystay dhulalka Faaris iyo Madiiga. Seleucus ma xukumi jirin oo keliya Babylonia, laakiin qaybta weyn ee bariga ee boqortooyada Alexander. Dagaalada Seleucus waxay ku qaadeen ilaa Hindiya, halkaas oo, kadib laba sano oo dagaal ah (305-303 BC), waxaa lagu jabiyay ciidamadii Maurya Empire oo nabad ka dhigtay gabadhiisa boqorka Chandragupta, oo korkeeda lagu abaal mariyay xooga badan oo ah 500 maroodi oo maroodi ah, oo ka ciyaari lahaa door muhiim ah oo ka dhan ah Antigonus ee Battle of Ipsus 301 BC iyo Lysimachus [E] ee Battle of Corupedium ee 281 BC. Seleucus 'guulaha Antigonus iyo Lysimachus waxay ka tageen dhulalka Seleucid oo aan si rasmi ah looga saari jirin Asia iyo Aasiya. Si kastaba ha noqotee, Seleucus ayaa sidoo kale rajeyneysay in ay gacanta ku hayso Lysimachus 'dhulalka Yurub, gaar ahaan Thrace iyo Macedon laftiisa. Laakiin markii uu yimid Thrace 281 BC, Seleucus waxaa lagu dilay Ptolemy Ceraunus, oo ka badbaaday maxkamada Seleucid iyo walaashiis Lysandra. Dilkii Seleucus wuxuu burburiyey rajada Seleucid ee Thrace iyo Macedon, waxayna u furtay qaabka loogu talagalay Ptolemy Ceraunus si uu u nuugo badanaa Lysimachus 'awooda hore ee Makedon. Seleucus waxaa ku guuleystay wiilkiisa Antiochus I oo ahaa taliyihii boqortooyada Seleucid. Seleucus wuxuu aasaasay dhowr magaalo cusub intii uu xukunka hayay, oo ay ku jiraan Antiyokh (300 BC) iyo gaar ahaan Seleucia oo ku yaala Tigris (305 BC), caasimadda cusub ee Boqortooyada Seleucid, oo ah aasaaskii ugu dambeeyey ee Baabuloon. Oneworld. Oneworld (oo ah suuq-geynta aseworld; CRS: * O) waa isbahaysiga hawada ee la aasaasay 1-dii Febraayo 1999-kii. Ujeedada la sheegay in la isku raacay ayaa ah inay noqoto isbahaysiga koowaad ee doorashooyinka diyaaradaha caalamiga ah. Xafiiskiisa dhexe ee dhexe wuxuu ku yaalaa Manhattan, New York, Maraykanka. Shirkadaha diyaaradaha ayaa ka mid ah diyaaradaha American Airways, British Airways, Cathay Pacific, Finnair, Iberia, Japan Airlines, LATAM Airlines, Malaysia Airlines, Qantas, Qatar Airways, Royal Jordanian, S7 Airlines, iyo SriLankan Airlines, oo ay ku jiraan 30 shirkadood oo shirkad ah. Oktoobar 2017, Oneworld waa xulashada saddexaad ee ugu weyn caalamka marka la eego rakaab ka badan 527.9 milyan oo rakaab ah oo ka baxsan SkyTeam (730M) [2] iyo Star Alliance (727.67M) [3] Jabhadiisu waa "Isbahaysiga Duulimaadyada Hoggaanka Caalamiga ah ee ka shaqeeya Midawga Yurub." Laga soo bilaabo Oktoobar 2017, shirkadaheeda hawada ayaa si wadajir ah u shaqeynaya gawaarida 3,447 diyaaradood, waxay u adeegaan ilaa 1,000 diyaarado ah in ka badan 158 waddan, iyada oo qaadaysa 527,9 milyan oo rakaab ah sannadkiiba 12,738 maalin kasta, taasoo soo saarta dakhliyada sanadlaha ah ee ka badan $ 130 bilyan. Massawa. Arabic: مصوع, turjumi, Maatkarawa, Tigrinya: ምጽዋዕ, translation Mitsiwa), oo sidoo kale loo yaqaan 'Miṣṣiwa' (Carabi: مصوع) iyo Baannu (Carabi: باضع), [2] waa magaalo ku taal Red Xeebta badda ee Eritrea oo ku taalla dhammaadka waqooyiga Gacanka Zula ee ku taalla Daaro Archipelago. Boqortooyada Sacuudi Carabiya, Boqortooyada Midowday, Boqortooyada Midoobey, Dhaqaatiirta Isku-xidhka ah ee Iskaashatooyinka, Boqortooyada Ciraaq, Boqortooyada Ciraaq, Masar, Talyaaniga, Ingiriiska iyo Itoobiya Xoriyadii Eritrea ee 1991-kii. Massawa wuxuu ahaa caasimada Talyaaniga ee Eritrea tan iyo markii loo wareejiyay Asmara 1897 [3] Iyadoo Eritrea ay si xor ah u xorowday (xoraynta ciidamadeeda) 1991, Itoobiya waxay ku laabatay in ay noqoto dhulkeedii oo ciidankeeda la burburiyey (qayb ahaan waxaa la wareegay ciidan qaran oo Eritrea ah). Dhanka Dagaalka Eritrea-Ethiopia, dekeddu waxay ahayd mid aan firfircooneyn, iyadoo ugu horreyntii ay xirtay xuduudda Eritrea-Itoobiya oo ka go'day Massawa oo ka timid goobaheedii dhaqameed. Markab weyn oo ay ku deeqday Maraykanka, oo ay ku jirto 15,000 oo tan oo raashin gargaar ah, oo laga soo dajiyay dekedda dabayaaqadii 2001, ayaa ahayd markii ugu horreysay ee duullimaadkii ugu dambeeyay ee dekadda tan iyo bilowgii dagaalka. [12] Massawa waxay hoy u tahay saldhig milatari iyo meelo waawayn. Waxay kaloo leedahay xarun tareen oo ku taala Asmara. Ferries waxay u dhoofaan jasiiradaha Dahlaet iyo jasiirada Saeed Island, aka Green Island. Intaa waxaa dheer, baahida gaadiidka hawada ee magaalada waxaa bixiya Madaarka Caalamiga ah ee Massawa. Qolalka dhismooyinka casriga ah ee ka jira magaalada Massawa Dhismayaasha muuqda ee magaalada waxaa ka mid ah alaabta Sahaba, [13] iyo sidoo kale qarnigii 15aad ee Sheekh Xajafi iyo guryo kala duwan oo ah rucubaal. Dhismayaal badan oo reer Ottoman ah ayaa ka badbaaday, sida suuqa ganacsiga. Dhismayaasha dambe waxaa ka mid ah Palace Imperial, oo lagu dhisay 1872 ilaa 1874 Werner Munzinger; St. Mary's Cathedral; iyo 1920s Banco d'Italia. Dagaalka Eritrea ee Xornimada waxaa lagu xusayaa xusuusta saddexda taangiyada ee bartamaha magaalada Massawa. Massawa waxay leedahay cimilada cagaaran ee kulaylka (Boosaska cimilada ee Köppen BWh). Magaaladu waxay heshaa celcelis ahaan roobabkii da'ay sannadkii 185 millimitir ama 7.28 inji waxayna si joogta ah u dareemeysaa heerkul aad u sareeya inta lagu jiro maalintii iyo habeenba. Heerka celceliska celceliska celceliska celceliska sannadku waa 30 ° C ama 86 ° F, kaas oo ka mid ah kuwa ugu sareeya dunida oo dhan. Massawa waxaa lagu qeexay qoyaankiisu aad u sarreeya inkastoo uu ahaa magaalo cidlo ah. Isku-darka kulaylka iyo huurka badan wuxuu ka dhigayaa heerkulka muuqda inuu u muuqdo mid aad u daran. Cirku wuxuu caadi ahaan cad yahay oo iftiin leh sanadka oo dhan. Maputo. Maputo (Portuguese waa: [mɐputu], oo hore loo magacaabay Lourenço Marques ilaa 1976) waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee Mozambique. Waxay ku taallaa meel u dhow dhammaadka koonfurta ee dalka, gudaha 120 kiiloomitir ee xuduudaha Swaziland iyo Koonfur Afrika. Magaaladu waxay leedahay tiro dad ah 1,101,170 (tirakoobka 2017 [1]) oo ku baahsan dhul ka kooban 347 km2 (134 sq mi). Meelaha Magaalooyinka Maputo waxaa ku jira magaalada deriska ah ee Matola, waxayna leedahay dad tiradoodu dhan tahay 2,717,437. Maputo waa magaalo deked ah, iyada oo dhaqaaleha kudhisan ganacsiga. Waxaa sidoo kale lagu qeexay muuqaal dhaqameed oo firfircoon iyo qaabdhismeedyo kala duwan, qaab dhismeedka xagjirnimada. [2] [3] [4] Maputo waxay ku taalaa xeebta weyn ee badda Hindiya, meel u dhow halka ay ku yaalliin webiyada Tembe, Mbuluzi, Matola iyo Infulene. Magaaladu waxay ka kooban tahay toddobo maamul oo isku xiran, kuwaas oo mid waliba qayb ahaan loo kala qaybiyo ama loo yaqaan 'bairros'. Magaaladu waxay ku wareegsan tahay Gobolka Maputo, laakiin waxaa loo maamulaa gobollo gaar ah tan iyo sannadkii 1998. Maputo City waa degaanka ugu yar yar ee gobolka ugu caansan Mozambique. [3] Maputo waa magaalo weyn, oo leh Bantu, Bortuqiis, iyo in yar, Carabiga, Hindida, iyo Shiinaha, luqadaha iyo dhaqamada. Meelaha ay Mauruto u taagan tahay ayaa markii ugu horraysay ay degganaayeen tuulo kalluumeysi ah 1500kii. [4] Magaaladan casriga ah waxay astaan ​​u tahay aagga Bortuqiis ee lagu aasaasay goobta 1781. Waxaana loo magacaabay Lourenço Marques, ka dib markii loo yaqaan magaca magaca hore u soo bandhigay aagga 1544. Magaaladu waxay ku wareegday qulqulkii bilowgii 1850, iyo 1877-kii, waxay ahayd mid sare u kacday xaaladda magaalada. Sanadkii 1898, Gobalka Mozambique ee Gobalka Mozambique ayaa u raray caasimadeeda halkaas. Dhammaadkii 19aad iyo qarnigii 20-aad, Lourenço Marques waxay ku kortay dadweynaha iyo horumarka dhaqaale oo ah magaalada dekadda leh. Markii madax-bannaanida Mozambik ee 1975-kii, magaaladu waxay noqotay caasimad heer qaran ah waxaana loo beddelay Maputo. Intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Mozambique, dhaqaalaha magaaladu wuu burburay. Markii dagaalku dhammaaday, xukuumadda FRELIMO waxay soo saartay barnaamij lagu kobcinayo dhaqaalaha magaalada, iyo in la nadiifiyo magaalada iyadoo si khasab ah uga takhalusi doonta denbiilayaasha, tuugada, iyo dadka aan sharciyeysnayn. [5] Tan iyo markaas, dhaqaalaha Maputo waxay leedahay tiro ka mid ah calaamadaha, oo ay ka mid yihiin Xoriyadaha Xoriyada, Hoolka Magaalada, Maputo Fortress, suuqa dhexe, Tunduru Gardens iyo Stationut Railway Station. Maputo waxaa loo yaqaanaa jimicsi muuqaal ah, haddii la xoqdo, magaalada. Iyada oo leh waddooyin balaadhan oo ay ku yaalaan jacaranda iyo geedo geedo ah, waxay kasbadeen naanaystayaasha magaalada Acacias [8] iyo Pearl ee Badwaynta Hindiya [9] Magaaladu waxaa loo yaqaanaa dhismaheeda kala duwan, qaabka quruxda leh, oo leh qaabka gawaarida Isbanishka ee Manoklassical iyo Manueline oo ay la socdaan dhismayaasha casriga ah Art Deco, Bauhaus, iyo dhismayaasha carqaladaynta. [10] [11] Degmadda Baixa de Maputo ee taariikhiga ah waa bartamaha magaalada. Maputo waxay leedahay muuqaal dhaqameed leh, makhaayado badan Mtunzini. Mtunzini / mtunzini / waa magaalo yar oo xeebta ah oo ku taala badhtamaheeda iyadoo ku taalla xeebta KwaZulu-Natal xeebta Koonfur Afrika qiyaastii 140 kiiloomitir waqooyiga Durban. Sanadkii 2011, dadka magaalada ayaa ahaa 2,199. Kadib burburkii Boqortooyada Zulu ka dib Dagaalkii Anglo-Zulu, Sir Garnet Wolseley wuxuu abuuray 13 'boqorro' - oo leh laba istiraatiji ah oo ku yaal aagagga loo yaqaan 'Port Natal' iyo Zululand. Mid ka mid ah boqoradan waxay ahaayeen John Dunn oo Mtunzini u isticmaalay caasimadiisa. Sanadkii 1948, 9 kiiloomitir kilomitir kaymo dune ah, haraha iyo dhererka Mtunzini ayaa lagu soo bandhigay kaydka dabiiciga ah ee loo yaqaan 'Reserve Nature Reserve'. Goobtaasi waxay hoos timaadaa ilaalinta cimilada Canem Wildo (oo hore loo yaqaanay Natal Park Park Board). Umlalazi Lagoon waa dalxiis caan ah oo loogu talagalay dhiirigelinta biyaha iyo kalluumeysiga. Kalluumeysatada xilliga firaaqada iyo kalluumeysiga ayaa sidoo kale kalluumaystayaashooda ku daadinaya xeebta si ay u qabsadaan Badweynta Hindiya iyaga oo u maraya afka Wabiga Umlalazi. Sanadkii 2002dii, Mtunzini wuxuu noqday xarun muhiim u ah gobolka nabadgelyada farsamada fiilada farsamada farsamada ee farsamada gacanta Submarine, oo isku xiraya Melkbosstrand ilaa Galbeedka, Saint Paul (Réunion), Baie Jacotet (Mauritius), Cochin (Hindiya) iyo Penang (Malaysia). Sanadkii 2009kii, Mtunzini wuxuu noqday xarun muhiim u ah cabitaanka SEACOM, 2010-kii Mtunzini wuxuu noqday meesha ugu hooseysa ee loo yaqaan "EASSY". Mtunzini waa janno-ilaaliyaha shimbiraha, waxaana lagu magacaabaa mid ka mid ah goobaha yar ee mid ka mid ah shimbiraha rarestaha ah ee koofurta Afrika, caleemaha timirta ah, waa la helaa. Shimbirahan waxay ku quudiyaan midhaha timirta rafiyada kaas oo soo saara midhihiisa markasta labaatan sano ka hor intaan dhiman. Booqashadu waxay ku raaxaysan kartaa socodka iyada oo loo marayo dhirta caleenta ee Rafia Palm Monument, taas oo ku taala boorso kor loo qaaday oo cagaha ku haya cagaarka quruxda leh. Mtunzini waxa uu ku faanaa, meelo kale oo soo jiidasho ah, xeebo caan ah, 9-hole golf ah oo ka socda Mtunzini Country Club, AA-Event iyo Guriga martida, [3] dhismooyin badan oo sariiro iyo sariir ah, iyo sidoo kale meelo badan oo xero, caravanning iyo waxyaabo kale dejinta fasaxa iskiis ah. Bada xeebta aan la ilaalinaynin shabakadaha duufaanka sababtoo ah Mtunzini ayaa u dhaw dahay dhul beereed oo ay ku badan yihiin Zambezi iyo sidoo kale kuwo kale oo badan. Xaqiiqdaas, mawjadaha Mtunzini waxaa lagu sharaxay surfers sida qaar ka mid ah kuwa ugu wanaagsan ee ay u fidinayaan waqooyiga Xeebta. Toliary. Toliara (oo sidoo kale loo yaqaano Toliary, [tuliar]; hore ahaan Tuléar) waa magaalo ku taal Madagascar. Waa caasimadda gobolka Atsimo-Andrefana, oo ku taal 936 km koonfur galbeed caasimadda Qaranka Antananarivo. Hirgelinta hadda ee magacu waa la dhaqan geliyay 1970-yadii, taas oo ka tarjumaysa faalladii luuqadda Malagasy. Magacyo badan oo juquraafi ah, ayaa lagu magacaabay Faransiiska inta lagu jiro muddada gumeysiga, ayaa la beddelay ka dib markii madax-bannaanida Malagasy ee 1960-kii. Magaaladu waxay leedahay tiro dad ah 156,710 sanadka 2013. [1] Goobta dekedda waxay u dhaqantaa xarun weyn oo dhoofinta / dhoofinta badeecadaha sida tuubada, saabuunta, dabaylaha, suufka, bariiska iyo lawska. Kuakata. Kuakata (Bengali: কুয়াকাটা) waa magaalo lagu magacaabo xeebta baddeeda oo dhan. [1] [2] Waxay ku taal koonfur-bari Bangladesh, waana tirada 2 dalxiis ee dalxiiska. Xeebta Kuakata waa dhul ballaaran oo qiyaastii 18 kilomitir (11 mi) dheer iyo 3 kilomitir (1.9 mi) ballaaran. [3] Laga soo bilaabo xeebta mid ayaa laga yaabaa inay aragto aragti aan la ogeyn oo ah qorraxda iyo qorraxda ka jirta Bay of Bengal. [1] Pathein. Pathein (Burmese): Mashruuca Burco: Burmese waa: [pəθèiɴ mjo̰]; Isbaanish oo la yidhaahdo Bassein, waa magaalo weyn iyo caasimadda gobolka Ayeyarwady, Myanmar (Burma). Waxay ku taalaa 190 km (120 mi) galbeedka Yangon oo ku taal barta Pathein River (Bassein), oo ah qaybta galbeedka Irrawaddy River. [2], magaaladu waxay leedahay dad tiradoodu tahay 237,089 (tirakoobka 2017). Inkasta oo qeyb ka mid ah Boqortooyada Mon, Pathein wax yar oo ka mida dadka deggan Mon. Inta badan waxaa ka mid ah Bam, Hindida Burmese iyo qowmiyadda Karen. Waxaa jira, si kastaba ha ahaatee, dadka laga tirada badan yahay Rakhine. Pathein(Burmese): Mashruuca Burco: Burmese waa: [pəθèiɴ mjo̰]; Isbaanish oo la yidhaahdo Bassein, waa magaalo weyn iyo caasimadda gobolka Ayeyarwady, Myanmar (Burma). Waxay ku taalaa 190 km (120 mi) galbeedka Yangon oo ku taal barta Pathein River (Bassein), oo ah qaybta galbeedka Irrawaddy River. [2], magaaladu waxay leedahay dad tiradoodu tahay 237,089 (tirakoobka 2017). Inkasta oo qeyb ka mid ah Boqortooyada Mon, Pathein wax yar oo ka mida dadka deggan Mon. Inta badan waxaa ka mid ah Bam, Hindida Burmese iyo qowmiyadda Karen. Waxaa jira, si kastaba ha ahaatee, dadka laga tirada badan yahay Rakhine. Nagoya. Nagoya (名古屋) waa magaalada ugu weyn ee gobolka Chūbu ee Japan. Waa magaalada saddexaad ee ugu weyn Japan iyo midka afaraad ee ugu badan magaalada. Waxay ku taala xeebta Pacific ee ku taal bartamaha Honshu. Waa caasimadda Aichi oo ay ka mid tahay dekadaha waaweyn ee Japan iyo kuwa Tokyo, Osaka, Kobe, Yokohama, Chiba, iyo Kitakyushu. Sidoo kale waa xarunta dhexe ee saddexaad ee ugu weyn caasimadda Japan, oo loo yaqaano degaanka Chūkyō. Laga soo bilaabo 2015, 2,28 milyan oo qof ayaa ku noolaa magaalada, qayb ka mid ah Chūkyō Caasimadda 10.11 milyan qof. [3] Sidoo kale waa mid ka mid ah 50ka degmo ee ugu weyn magaalooyinka adduunka. Akita City. Akita Prefecture (秋田 県 Akita-ken) waa degmo ku taalla gobolka Tōhoku ee Japan. [2] Caasimaddu waa magaalada Akita. [3] Aomori, Aomori. Aomori Prefecture (青森 県 Aomori-ken) waa hareeraha Japan ee ku yaal gobolka Tōhoku. [2] Caasimaddu waa magaalada Aomori. [3] Chiba, Chiba. Chiba (千葉 市 Chiba-shi, Japanese: [tɕiꜜba]), macnaheedu waa "Thousand (Leaves Leaves)", waa magaalada caasimadda ee Chiba Prefecture, Japan. Waxay ku fadhidaa qiyaastii 40 kiiloomitir (25 mi) koonfur bari ee Tokyo oo ku taal Tokyo Bay. [1] Chiba City waxay noqotay magaaladii loo qoondeeyey sanadkii 1992. Bishii Febraayo 2016, dadkeedu waxay ahaayeen 972,861, oo leh tiro dad ah oo ah 3,580 qof oo halkii kilomitir oo isku wareeg ah. Magaaladu waxay leedahay aag 271.76 square kilometers (104.93 sq mi). Chiba City waa mid ka mid ah dekedaha ugu muhiimsan ee gobolka Kantō, waxaana uu ku yaala dekedda Chiba Port, kaas oo ka dhigaya mid ka mid ah mugga ugu sarreeya ee shixnadaha qaranka. Inta badan magaalada waa degan yahay, inkastoo ay jiraan warshado iyo bakhaaro badan oo ku yaal xeebta. Waxaa jira magaalooyin badan oo magaalada ku yaal, oo ay ku jiraan Makuhari, oo ah degmo ganacsi oo ku yaala Makuhari Messe, iyo Central Chiba, oo ay ku yaalaan xafiiska dawladda hoose iyo hoolka magaalada. Chiba wuxuu caan ku yahay Chiba Urban Monorail, oo ah kan ugu dheer aduunka oo dhan. Qaar ka mid ah meelaha caanka ah ee magaalada waxaa ka mid ah: Kasori Shell Midden, waa xayiraadda ugu weyn dunida oo dhan 134,000 m2 (160,000 sqd), Inage Beach, xeebta caanka ah ee ugu horreysa ee waddanka oo ka kooban qayb ka mid ah xeebta ugu dhaadheer ee Japan, iyo Chiba City Park Zoological, oo caan ku ah xisaabtanka casriiga panda ee taagan. Matsuyama, Ehime. Matsuyama Matsuyama-shi, Japanese: [matsɯꜜjama] waa caasimadda Ehime ee jasiiradda Shikoku ee Japan iyo sidoo kale magaalo Shikoku ugu weyn, oo leh dad ka kooban 516,459 sida Diisambar 1, 2014. [1] Waxay ku taallaa dhinaca waqooyi bari ee Dōgo Plain. Magaciisa macnaheedu waa "buur geed". Magaalada waxaa la aasaasay 15kii Disember 1889. Magaaladu waxaa loo yaqaanaa ilaha kuleylka (onsen), oo ka mid ah kuwa ugu da'da wayn ee Japan, waxaana ku yaala Dōgo Onsen Honkan, oo ah makhaayad alwaax ah oo lagu magacaabo "Meiji Period". Goobta labaad ee dalxiiska jecel waa Matsuyama Castle. Siddeed ka mid ah siddeed iyo siddeed macbud oo ku yaal Xajka Shikoku ayaa ku jira Matsuyama. Fukui, Fukui. Fukui (福井 市 Fukui-shi) waa caasimadda Fukui ee Japan, Japan. Laga soo bilaabo 1 Luulyo 2018, magaaladu waxay ku qiyaastay dad lagu qiyaasay 264,217, iyo tirada dadweynaha ee 69.2 qofkiiba km, 102,935 qoys. [1] Dhulka guud waa 536,41 kilomitir oo isku wareeg ah (207.11 sq mi). Inta badan dadku waxay ku nool yihiin aag yar oo dhexe; xuduudaha magaalada waxaa ka mid ah bannaanka baadiyaha, goobaha buuraha, iyo magaalooyinka banaanbaxa ah oo ku dul socda Route 8. Fukuoka. Fukuoka (福岡 市 Fukuoka-shi, Japan: [ɸɯ̥kɯꜜoka] waa caasimadda Fukuoka ee ku taal waqooyiga xeebta ee Kyushu. Waa magaalada ugu badan ee ku taal jasiiradda, oo ay ku xigto Kitakyushu. Waa magaalo weyn iyo magaalooyinka waaweyn ee galbeedka ee Keihanshin. Magaaladu waxaa loo qoondeeyey bishii Abriil 1, 1972, iyada oo loo marayo qawaaniinta dawladda. Weyne Fukuoka, oo ay ku nool yihiin dad tiradoodu gaarayso 2.5 malyan oo dad ah (2005 tirada guud), ayaa qayb ka ah aagga Fukuoka-Kitakyushu. Laga bilaabo 2015, Fukuoka waa magaalada lixaad ee ugu weyn Japan, oo soo martay dadweynaha Kobe. [1] Laga soo bilaabo July 2011, Fukuoka ayaa dadka reer Kyoto ka gudubtay. Tan iyo markii la aasaasay Kyoto ee 794, tani waxay markii ugu horeysay ee magaalada galbeedka ee gobolka Kinki leedahay dad ka badan Kyoto. Waqtiyadii hore, si kastaba ha ahaatee, degaanka u dhow Fukuoka, gobolka Chikushi, ayaa loo malaynayay in taariikhyahanada qaarkood ay suurta gal tahay inay ka sii xoog badan yihiin gobolka Yamato. Fukushima, Fukushima. Fukushima (福島 市 Fukushima-shi, [ɸɯ̥kɯꜜɕima] waa caasimadda Fukushima, Japan. Waxay ku taala waqooyiga Nakadōri, oo ah bartamaha bartamaha degmada. Laga bilaabo 1 Abriil 2017, magaaladu waxay leedahay qiyaastii dad lagu qiyaasay 280,002 oo ah 122,130 qoys oo [2], iyo tirada dadweynaha ee 390 qof halkii km². Wadarta guud ee magaalada ayaa ahayd 767.72 kilomitir oo kiilomitir (296.42 sq mi). [3] Magaalada haatan ee Fukushima qayb ahaan waxay ka kooban tahay inta badan Shinobu iyo Taariikhda Degmooyinka hore iyo qayb ka mid ah Degmada Adaghi hore. Magaaladu waxay ku taallaa degaanka koonfur-galbeed ee Fukushima Basin iyo buuraha u dhow. Waxaa jira onsen badan oo ku yaal daafaha magaalada, oo ay ku jiraan aagagga cisbitaallada Iizaka Onsen, Takayu Onsen, iyo Tsuchiyu Onsen. Fukushima ayaa sidoo kale ah meesha ay ka socoto Koorsada Fukushima Race, kaliya tartanka tartanka orodka Japan Racing Association ee gobolka Tōhoku ee Japan. Gifu, Gifu. Gifu (岐阜 市 Gifu-shi) waa magaalo ku taalla qaybta koonfureed ee Gifu, Japan, waxayna u adeegtaa caasimadda. Magaalada ayaa door muhiim ah ka ciyaartay taariikhda Japan sababtoo ah waxay ku taal bartamaha dalka. Intii lagu guda jiray xilligii Sengoku, dagaal oogayaasha kala duwan, oo ay ku jiraan Room Nobunaga, waxay u adeegsadeen aagga saldhig si ay u midoobaan una xakameeyaan Japan. [6] Gifu waxa uu sii waday xitaa ka dib markii midawga Japan uu yahay shukuba muhiim u ah xilliga Edo ee Nakasendō [7] iyo, ka dibna, mid ka mid ah xarumaha xaafadaha Japan. Waxaa loo qoondeeyey magaalo muhiim ah oo ay leedahay dawladda dhexe. Gifu waxa uu ka faa'iidaystay ilaha dabiiciga ah ee ku hareeraysan si loo abuuro labadaba warshad dhaqameed [8] (oo ay ku jiraan Mino washi iyo beeraha) iyo fursadaha dalxiiska sida kalluumeysiga ba'an. [9] Mount Kinka, mid ka mid ah calaamadaha ugu waaweyn ee magaalada, wuxuu ku yaalaa kayn qoowlaha qaranka ah iyo Gifu Castle, oo ah nuqul ka mid ah qalcaddii hore ee Nobunaga. Gifu waxay kaloo martigalisaa xaflado iyo dhacdooyin badan oo sanadka oo dhan ah. Laba jidad oo tareen oo waawayn ah ayaa isku xiraya Gifu oo ku yaal waddanka Japan ee kaabayaasha gaadiidka qaranka iyo caalamka. Xarunta JR ee Tōkaidō ayaa ku dhex marta magaalada, iyada oo ku xiraysa Nagoya, mid ka mid ah magaalooyinka waaweyn ee Japan iyo degaanka ku hareereysan. [10] Magaaladu waxay leedahay jidka gawaarida tooska ah ee Maddaarka Caalamiga ah ee Chubu Centrair [11] iyo tas-hiilaadyada awood u leh inay martigeliyaan dhacdooyinka caalamiga ah [12] Gifu waxay leedahay xiriir firfircoon oo leh lix magaalo walaasheed. Laga bilaabo 1 Disembar 2017, magaaladu waxay leedahay qiyaastii 411,722 oo ku nool 178,246 qoys, [3] iyo tiro dad ah oo qiyaastii ah 2,000 qofkiiba km2. Meelaha guud ee magaalada ayaa ahaa 203.60 square kilomitir (78.61 sq mi). Maebashi, Gunma. Maebashi (前 橋 市 Maebashi-shi) waa magaalo ku taalla Gunma oo ku taal waqooyiga Kantō ee dalka Japan. Waa caasimadda caasimadda ee Gunma. [1] Magaalooyinka ku hareereysan waxay ka kooban yihiin degaan magaalooyinka ah oo ka badan 1 milyan oo qof, oo ay kala soocaan beeraha koonfureed oo ka soo jeeda degaannada la dhisay ee Greater Tokyo. Laga bilaabo May 2015, magaaladu waxay qiyaastay qiyaastii 339,701 iyo tiro dad ah oo tiradoodu tahay 1081 qof halkii km2. Dhulka guud waa 311.59 km2 [2] Waxay ahayd magaalada ugu badan ee ku yaala Gunma ilaa illaa Takasaki ay la wadaagto magaalooyinka u dhow inta u dhaxaysa 2006 ilaa 2009. [3] Maebashi waxaa loo yaqaanaa "Magaalada Biyaha, Cagaarsho iyo Gabayo" sababtoo ah biyo saafi ah, dabeecadeeda hodanka ah iyo sababtoo ah waxay dhalatay dhowr jinni oo casri ah, sida Sakutarō Hagiwara [4] Hiroshima. Hiroshima waxaa si deg deg ah loo dhisay, 1593 Mōri wuxuu u guurtay. Terumoto wuxuu ku sugnaa dhinaca guuldarada Battle of Sekigahara. Ku guuleystaha dagaalka, Tokugawa Ieyasu, wuxuu ka xoroobay Mōri Terumoto badi fiyuukiisa, oo ay ku jiraan Hiroshima wuxuuna ku siiyey Gobolka Aki in Masanori Fukushima, a copy of Taish oo taageeray Tokugawa [7] Laga soo bilaabo 1619 ilaa 1871, Hiroshima waxaa xukuma qabiilka Asano. Khariidadda magaalada Hiroshima 1930s (daabacaadda Japanese) Ka dib markii la sii daayay 1871, magaalada ayaa noqotay caasimadda Hiroshima. Hiroshima waxay noqotay xarun weyn magaalooyinka inta lagu jiro xilligii boqortooyada, iyada oo dhaqaalaha Japan uu ka soo kordhay miyiga miyiga iyo warshadaha magaalooyinka. Intii lagu jiray 1870-kii, mid ka mid ah todoba dugsiyaal oo Ingiriis ah oo maal-galiyay luuqadaha Ingiriisiga ayaa lagu dhisay Hiroshima. [8] Ujina Harbor waxaa lagu dhisay dadaalka Hiroshima Guddoomiyaha Gobolka Sadaaki ee 1880-kii, taasoo u oggolaatay Hiroshima inay noqoto magaalo muhiim ah oo dekedda leh. Tareenka San'yō waxaa loo fidiyey Hiroshima 1894-kii, xarun tareemo ah oo laga soo qaaday saldhigga weyn ee dekedda waxaa loo dhisay gaadiid militari intii lagu jiray dagaalkii koowaad ee Japan-Sino. Intii uu dagaalku socday, xukuumadda Japan waxay si ku-meelgaar ah u guurtay Hiroshima, waxaana Emperor Meiji ay xarunteedu ahayd Xarunta Hiroshima ka dhacday Sebtembar 15, 1894, ilaa 27-kii Abriil 1895. [9] Muhiimadda Hiroshima ee dowladda Japan ayaa la ogaan karaa xaqiiqda ah in wareegga koowaad ee wadahadalada u dhaxeeya wakiilada Shiinaha iyo Japan in ay joojiyaan dagaalka Sino-Japan ee lagu qabtay Hiroshima, laga bilaabo Febraayo 1 illaa Febraayo 4, 1895. [10] Dhirta warshadaha cusub, oo ay ku jiraan mishiinka suufka, ayaa lagu dhisay Hiroshima dhamaadkii qarnigii 19aad. [11] Warshadaynta dheeraadka ah ee Hiroshima waxaa lagu dhiirrigeliyay intii lagu jiray dagaalkii Russo-Japanese ee 1904, kaas oo looga baahan yahay horumarinta iyo soo saaridda sahay ciidan. Saldhigga Hiroshima Rugta Ganacsiga ee Hiroshima waxaa la dhisay 1915 kaas oo ah xarun loogu talagalay ganacsiga iyo bandhigyada alaabta cusub. Later, magaceeda waxaa lagu beddelay Hallowya Xaafadaha Madxafka Qaranka, mar labaadna Hiroshima Horumarinta Dhismaha Warshadaha. [12] Intii lagu jiray Dagaalkii Dunida I, Hiroshima waxay noqotay qayb ka mid ah hawlaha milatari, iyada oo xukuumaddii Japan ay soo gashay dagaalkii dhinaca Allied. Qiyaastii 500 oo maxaabiis ah oo Jarmal ah ayaa lagu qabtay Jasiiradda Ninoshima ee Hiroshima Bay. [13] Koritaanka Hiroshima oo ah magaalo ayaa sii waday ka dib dagaalkii koowaad ee aduunka, iyada oo magaaladu hadda soo jiidatay dareenka kaniisadda Katooliga, iyo May 4, 1923, waxaa loo magacaabay Apostolic Vicar magaaladaas Sapporo. Sapporo (Dharoorka Sapporo-shi) waa magaalada shanaad ee ugu weyn ee Japan ee dadweynaha, iyo magaalada ugu weyn ee jasiiradda Japan ee Hokkaido. Waa caasimadda caasimadda ee Hokkaido, waana magaalo lagu magacaabo. Sapporo waxay martigelisay 1972 Winter Olympics (markii ugu horeysay ee lagu qabtay Asia). Fadhiga sannadlaha ah ee Sapporo Snow Deeqo ayaa ka badan 2 milyan oo dalxiisayaal ah oo dibadda ka yimid Yamaguchi, Yamaguchi. Yamaguchi (山口 市 Yamaguchi-shi, macno ahaan "albaabka laga galo buurta") waa caasimada caasimadda ee Yamaguchi, Japan. Magaalada waxaa la aasaasay 10kii Abriil, 1929. Laga soo bilaabo 1-dii Febraayo, 2010, magaaladu waxay ku qiyaastay dad tiradoodu ahayd 198,971 iyo tirada dadweynaha ee 194.44 qof oo km2. Aagga guud waa 1,023.31 km². Yamaguchi waxay sheegatay labo goobood oo caan ah: macbudka Buddhist, Rurikō-ji (Rashir-jiuur), oo leh shan-dabeecadood oo shan-dabaq ah, iyo kaniisadda Katooliga Katooliga ah ee la xidhiidha Saint Francis Xavier oo shaqadiisa ka masuul ahaa hirgelinta Masiixiyadda Japan ilaa 1550. Yamaguchi waxaa u adeega garoonka Yamaguchi Ube ee ku dhow Ube. Ōtsu, Shiga. Ōtsu (大 津市 Ōtsu-shi) waa caasimadda Shiga ee Japan, [1] Ōtsu waxaa loo yaqaanaa dekedda weyn ee Lake Biwa, wabiga ugu weyn ee Japan. Waxa muddo kooban loo adeegsaday caasimadda Japan laga bilaabo 667 ilaa 672 AD intii lagu jiray xilligii Asuka (538 - 710). Magaaladu waxay ku taallaa goobo badan oo muhiim ah oo taariikh ahaaneed, gaar ahaan macbadyada Mii-dera, Ishiyama-dera, iyo Enryaku-ji iyo dhismaha Hiyoshi Taisha. Enryaku-ji waa qayb ka mid ah UNESCO "World Heritage Site" "Taariikhda Taariikhda Kyoto Ancient (Kyoto, Uji iyo Otsu Cities)" [3] Ōtsu waxaa lagu soo daray magaaladii April 1, 1889. Bishii Oktoobar 1, 1898, magaalada Ōtsu waxaa si rasmi ah loogu badalay magaalada Ōtsu. Ilaa Oktoobar 1, 2017, magaaladu waxay leedahay qiyaastii dad lagu qiyaasay 341,187 iyo tiro dad ah oo tiradoodu tahay 730 qof halkii km2. Meelaha guud waa 464,51 km2 (179 sq mi). [4] [5] Naha. Naha (那覇 市 Naha-shi, Japan: [nayaha], Okinawan: Naafa) waa magaalada caasimadda ah ee Okinawa, oo ah jasiiradaha ugu koonfureed ee Japan. Laga soo bilaabo December 2012, magaaladu waxay leedahay dad lagu qiyaasay 321,467 [1] iyo tirada dadweynaha 8,244.46 qof oo km². Meelaha guud waa 38.99 km². Naha waa magaalo ku taal xeebta bari ee Badda China ee qaybta koonfureed ee Okinawa Island, oo ah kan ugu weyn ee Okinawa. Magaaladan casriga ah waxaa si rasmi ah loo aasaasay May 20, 1921. Kahor intii Naha lagu jiray qarniyo badan oo ah mid ka mid ah goobaha ugu muhiimsan oo ku yaalla Okinawa. Naha waa xarunta siyaasadeed, dhaqaale iyo xarun waxbarasho ee Okinawa. Dhexdhexaadiyayaashii dhexe iyo kuwii hore ee xilliga casriga ah, [2] waxay ahayd xarunta ganacsiga ee Ryimika Kingdom. Mito, Ibaraki. is the capital city of Ibaraki Prefecture, in the northern Kantō region of Japan. As of September 2015, the city has an estimated population of 270,953, and a population density of 1,250 persons per km2. Its total area is 217.32 km2. Mito (Mulu-shi) waa caasimadda gobolka Ibaraki, waqooyiga Kantō ee Japan. Laga bilaabo Sebtembar 2015, magaaladu waxay leedahay qiyaastii dad lagu qiyaasay 270,953, iyo tirada dadweynaha tirada 1,250 qofkiiba km2. Meelaha guud waa 217.32 km2. Orbis International. Orbis International waa hay'ad caalami ah oo aan faa'iido doon ahayn oo aan dowli ahayn (NGO) oo loogu talagalay in lagu badbaadiyo aragti caalami ah. Barnaamijyadiisu waxay diiradda saareysaa ka hortagga indhoolayaasha iyo daaweynta indha-indheynta cudurrada indhaha ee dalalka soo koraya iyada oo loo marayo tababbar gacmeed, waxbarashada caafimaadka dadweynaha, u doodista iyo iskaashiga degaanka. Tan iyo 1982dii, barnaamijyada kartida Orbis waxay kor u qaadeen xirfadaha 325,000 oo shaqaale ah oo indho-indhayn ah waxayna bixiyeen daaweyn iyo daaweyn aragti in ka badan 23.3 milyan oo qof oo ku nool 92 waddan. [2] Orbis waa diiwaan gashan 501 (c) (3) canshuurta laga qaado canshuurta faa'idada aan faa'iido doonka ahayn ee Mareykanka. [3] Waxaa lagu qiimeeyaa afar xiddigood oo ku saabsan Hawlaha Samafalka [3] waxaana uu yahay Ka Qayb Qaadashada Goldestor. [4] Waxay xarunteedu tahay New York, xafiisyo ku yaalla Toronto, London, Dublin, Hong Kong, Macau, Shanghai, Singapore iyo Cape Town. Barnaamijyada Orbis waxay xoojinayaan xirfadaha, tababarka iyo isku filnaanta. Ururku wuxuu ku bixiyaa qiyaastii qorshe sannadeed iyo isku-dubarid isbitaalada wada-hawlgalayaasha ah iyo ururrada maxaliga ah, sameynta booqashooyin horudhac ah oo lagu ilaalinayo kooxaha caafimaadka ee deegaanka. Isbitaalka Flying Eye ma aha oo kaliya tababar, laakiin sidoo kale qalab iyo qalab qalliin si loo hubiyo in kooxaha caafimaadka ee degaanka ay ku qalabeeyeen xirfado iyo sahay dheer ka dib markii isbitaal indhaha oo isha lagu hayo ay ka tagtay goobta barnaamijka. Waxay xaqiijineysaa in bukaanno kale oo u baahan daaweyn ay awoodaan in ay helaan daaweynta xitaa marka ay isbitaalka tagaan. Cybersight, barnaamijka telemedicine ee Orbis, ayaa sii wadaya tababbarka iyo xiriirinta hanuuninta xitaa ka dib markii Isbitaalka Flying Eye uu ka tagay goobta barnaamijka. [7] Waxqabadka orbis waxaa loo qaabeeyey baahida degaanka; Orbis ayaa tabobaraya dhakhaatiirta maxaliga ah ee hababka hoose ee tiknoolajiyada, hababka qiimaha hooseeya ee wax ku oolka ah si loo saxo cudurrada indhaha. [8] Marka laga soo tago Isbitaalka Flying Eye, Orbis waxay ka shaqeysaa barnaamijyo ku salaysan isbitaal ku yaal dhowr waddan waxaana la shaqeeya cilmi baaris caafimaad iyo ururo daryeel caafimaad oo ku saabsan ka hortagga indho la'aanta iyo daaweynta cudurka indhaha. Orbis waa hindise la aasaasay, oo ay la socoto Ururka Caafimaadka Adduunka, ee VISION 2020: Xuquuqda Ilaalinta, "dadaal dhan oo caalami ah oo loogu talagalay in laga tirtiro indho-la'aanta sanadka 2020-ka." Wokai. Wokai wuxuu ahaa urur u oggolaanaya dadka in ay si toos ah ugu biiraan hay'adaha macaamiisha ee Shiinaha, taas oo markaa lacag siinaysa ganacsatada jooga dhulka miyiga ah ee China. [1] [2] Waxay ahayd 501 (c) (3) hay'ad aan faa'iido doon ahayn oo fadhigeedu yahay Oakland, California, oo leh hawlo aasaasi ah oo ku yaal Beijing, oo ay taageerayaan deeq-bixiyaal shakhsiyadeed, kafaalad-qaadayaal shirkadeed, munaasabado lacageed iyo deeqo. Laga soo bilaabo May 2012, Wokai ayaa soo gabagabeeysa hawlgallada lacageed ee wadooyinka iyo baahida loo qabo agaasin cusub. [4] CONAIE. Isbahaysiga Muwaadiniinta asaliga ah ee Ecuador (Isbaanish: La Confederación de Nacionalidades Indígenas del Ecuador) ama inta badan, CONAIE, waa ururka ugu weyn ee dalka Ecuador. Markii la dhisay 1986, CONAIE waxay dabagal ku samaysay isbeddel bulsheed iyaga oo ka wakiil ah dadweynaha gobolka ee muhiimka u ah dalka iyaga oo isticmaalaya xeelado badan oo kala duwan, oo ay ku jiraan ficil toos ah. CONAIE ayaa si fiican u caanbaxaysa ururkeeda kacdoonnada caanka ah ("levantamientos popular") oo inta badan ka mid ah xannibaadda halbowlaha ganacsiga iyo qaadista dhismayaasha dawlada. Barkada cali xirsi. Barkadda Cali Xirsi waxa loogu magacdaray Cheif Caaqil Cali Xirsi oo xilli hore isagu degay. Sida ay taariikhdu xusayso waxa Saraar xilligaa ka jiray Mashruuc uu hirgalinayey Cismaan Maxamuud Jaamac " Dawiil" oo ahaa siyaasi ruug caddaa ah oday dhaqameed ah curadkii Maxamuud Daallinna ah. Dawiil wuxuu aasaasay magaalooyin badan oo ay ka mid tahay " Dhudhubka" Dhudhubka waagii hore waxa looyiqiinnay " Xorfadda Dawiil" Haddase waxa loo yaqaan Dhudhubka waa magaalo qurxoon. Hadda waxa dega Cali Maxamed Reer Xagaa oo aasaaskeeda leh. Waxaana la dega reer Khayr oo ay waligood Jeegaan isku ahaayeen. Warta Dawiil, Iyo Mashruuca oo ku yaal Saraar. Halka 1984-kii uu u tagey Maxamed Siyaad Barre isagoo ay la socdaan Suldaan Cali, Xasan Cabdi Khaye. Dawiil Maxamed Siyaad Barre wuxuu weydiistay inuu Degmo uga dhigo Caynaba. Sannadkaas ayaa la magacaabay Degmada Caynaba. Barkadda Cali Xirsi oo Cali Xirsi aasaasay Dawiil wuxuu ka caawiyey qoddidda Barkadda. Cali Xirsi iyo Dawiil waxay ahaayeen odayaashii Habarjeclo kuwii ugu mudnaa xilligoodii. Basshunter. Basshunter, Jonas Erik Altberg (Halmstad, 22 diseembar 1984), waa fanaan Iswiidhan ah B.S., BS, B.Sc., BSc, B.Sc;. Bachelor of Science (Latin Baccalaureus Scientiae, BS, BS, B.Sc., BSc, ama B.Sc, ama, si aan caadi ahayn, SB, SB, ama Sc.B., oo ka yimid Latin Scientiae Baccalaureus) [1] waa shahaadada tacliinta sare ee shahaadada ee lagu qaato koorsooyinka dhammeystiran ee guud ahaan sadex ilaa shan sano, ama qof haysta shahaadadan. [2] Haddii ardayga maaddo gaar ah la siinayo shahaadada Bachelor of Science ama shahaadada Bachelor of Arts waxeey ku kala duwanaan kartaa jaamacadaha. Tusaale ahaan, shahaadada dhaqaalaha waxaa laga yaabaa in lagu siiyo bachelor of Arts (BA) oo ah hal jaamacad laakiin sida BS kale, iyo qaar ka mid ah Jaamacadaha ayaa bixiya ikhtiyaarka midkood. Qaar ka mid ah kulliyadaha farshaxanka ee Maraykanka ayaa bixiya keliya BA, xitaa cilmiga dabiiciga ah, [4] halka jaamacadaha qaar ay bixiyaan BS kaliya xitaa meelaha aan sayniska ahayn [5] Dugsiyada Dhaqaalaha ee London waxay bixiyaan shahaadada BSc ee dhammaan maadooyinka maadooyinka, xitaa kuwa sida caadiga ah la xiriirta shahaadooyinka farshaxanka, halka jaamacadaha Oxbridge ay ku dhow yihiin shahaadooyinka farshaxanka. Mararka qaarkood, waxaa jira sababo taariikheed iyo mid dhaqameed. Jaamacadda Waqooyi Galbeed ee Iskuulka Isgaadhsiintu waxay bixisaa shahaadada BSc ee dhammaan barnaamijyadeeda waxbarasho, oo ay ku jiraan tiyaatarka, qoob ka ciyaarka, iyo raadiyaha / telefishanka / filimada. Jaamacadda California, Berkeley waxay bixisay shahaadada BS ee Dhaqaalaha Deegaanka iyo Siyaasadda Kulliyadda Khayraadka Dabeeciga ah (CNR), shahaadada BS ee Maamulka Ganacsiga ee Haas Iskuulka Ganacsiga iyo BA Degree ee Dhaqaalaha Deegaanka iyo Siyaasadda Kuleejooyinka Waraaqaha iyo Sayniska (L & S). Jaamacadda Cornell waxay bixisaa shahaadada BS ee Sayniska Kumbuyuutarka ee Kulliyadda Iskuulada iyo shahaadada BA ee Sayniska Kumbiyuutarka ee Kulliyadda Farshaxanka iyo Sayniska. Jaamacadda ugu horraysa ee ardaygu ku qanciso heerka shahaadada Bachelor of Science waxay ahayd Jaamacadda London 1860. [6] Ka hor intaanay maadooyinka sayniska la dhigin baakidhka BA, gaar ahaan kiisaska xisaabta, fiisikiska, physiology iyo botaniska Gudaha Chile, dhamaystirka barnaamijka jaamacadda wuxuu keenaa shahaadada tacliinta iyo sidoo kale mihnad xirfadeed. Darajada tacliinta ee u dhiganta Bachelor of Science waa "Licenciado en Ciencias", taas oo la heli karo markay tahay dhamaystirka barnaamijka 4-6 sano. [8] Si kastaba ha noqotee, xaaladaha badankood, barnaamijyada 4 sano ah waxay siin doonaan shahaadada Bachelor of Science Applied Science (Isbanishka "Licenciatura en Ciencias Aplicadas"), halka barnaamijyada kale ee 4 sano aysan siin doonin shahaadada tacliinta. Dalka Argentina badankooda shahaadooyinka jaamacadeed waxaa lagu siiyaa shahaadada maadooyinka ama anshaxa. Heerarka waxay gaar u yihiin berrinka waxayna badanaa yihiin barnaamijyo 3-5 sano ah. Australia, BSc waa guud ahaan shahaado saddex-sano ah. Sannad sharaf ah ama Master of Science (MSc) ayaa laga rabaa inay u gudubto Dhakhtar Phosphophy (PhD). Niyuusiilaan, xaaladaha qaarkood, shahaadada sharafeed waxay ka kooban tahay shahaadada qalinjabinta dheeraadka ah. Xaaladaha kale, ardayda haysta waxqabadka xooggan ee sanadka labaad ama sadexaad, waxaa lagu martiqaaday in ay kordhiyaan darajadooda sanad kale, iyada oo diiradda saareysa cilmi-baarista, siinta barnaamijyada dhakhtarka. Koonfurta Afrika, BSc-da waxaa la qaadaa seddex sano, halka BSc (Hons) oo sannadka dheeriga ah ee sannadka dheeriga ah la kordhinayo. Qaadashada shahaadada sharafeed waxay ku saleysan tahay celcelis ahaan heerka sare ee BSc ee weyn; shahaadada shahaadada waxaa looga baahan yahay daraasadda heer-jaamacadeed, iyo gelitaanka dhakhtar waxay ku jirtaa MSc. Caadi ahaan dalalka British Commonwealth-ka iyo ardayda ka qalin-jabisay Ireland ayaa la dhigey shahaadada Bachelor of Science ka dib markii ay ka soo baxday barnaamij ama mid ka mid ah cilmiga. Barnaamijyadani waxay qaadan karaan waqti dheer si ay u dhammaystiraan. Bachelor of Science waxay heshaa magacayga BSc ama BS ee shahaadada waaweyn / baasaska iyo BSc (Hons) ama BS (Hons) shahaado sharafeed. Ingriiska, Wales iyo Waqooyiga Ireland waa shahaadada shahaadiga ah waxaa la dhammaystiraa mudo sadex sano ah, inkastoo ay jiraan koorasyo ​​laba sano ah oo xooggan (oo leh fasax yar). Darajada Bachelor-ka (iyadoon sharaf la'aan aheyn) ayaa sida caadiga ah la dhammaystiray laba sano markii ugu horreysay qarnigii labaatanaad. Iskoolada Scotland, halkaas oo laga heli karo jaamacadda ayaa suurtogal ah ka dib hal sano oo ka mid ah waxbarashada dugsiga sare, koorsooyinka shahaadada waxay haystaan ​​sannadka aasaasiga ah (oo loo yaqaan "Sannadka Koowaad") oo dhererka guud ee afar sano ah. Irland, hore BS. waxaa loo badalay BSc (Hons) kaas oo la siiyay afar sano kadib. BSc (Ord) waxaa la siiyaa saddex sano kadib. [9] Waagii hore ee Jaamacadda Oxford, heerka BSc wuxuu ahaa shahaadada jaamacadeed; shahaadadan hore, weli si firfircoon loo siiyo, tan iyo markii loo magacaabay MSc. Masterka. Shahaadada mastarka [fn 1] (oo ka soo jeeda qowmiyadaha Latin) waa shahaadada tacliinta ee jaamacadaha ama kulliyadaha marka la dhammeeyo koorso daraasad muujinaysa maqnaansho ama sharraxaad sare oo ku saabsan mawduuc gaar ah ee daraasadda ama qaybta xirfad-xirfadeedka.] Shahaadada mastaradu waxay inta badan u baahan tahay daraasad hore oo ah heerarka bachelorka, ama mid ahaanshaha qaaska ah ama qayb ka mid ah kooras isku dhafan. Meelaha lagu barto, qalinjebiyayaasha macallimiinta ayaa la filayaa inay haystaan aqoon sare oo ku saabsan mihnad gaar ah oo ku saabsan mawduucyada asaasiga ah iyo kuwa la adeegsanayo; xirfadaha sare ee falanqaynta falanqaynta, qiimeynta muhiimka ah, ama codsiga xirfadlaha; iyo awoodda lagu xallin karo dhibaatooyinka culus oo ay ka fikiraan si adag oo madaxbannaan. Bilowga qarnigii labaatanaad waxaa sidaas darteed afar nooc oo kala duwan oo shahaadada Masterka ah ee UK: Scottish MA, oo loo siiyay heerka koowaad; Master of Arts (Oxbridge iyo Dublin), oo la siiyay dhammaan ardayda ka qalinjabiya Jaamacadda mudo cayiman ka dib markii ayan sii wadan waxbarashada; shahaadada sayniska ee laga yaabo in lagu qaato waxbarasho dheeraad ah ama lagu helo shahaado shahaadooyin ah (taas oo ah waqtiga Ingiriisku ku lug leeyahay waxbarashada dheeraadka ah ee ka baxsan shahaadada caadiga ah, maaddaama ay weli ku leedahay Scotland iyo qaar ka mid ah waddamada Commonwealth); iyo shahaadada masterka oo kaliya oo laga heli karo daraasad dheeraad ah (oo ay ku jiraan dhammaan shahaadooyinka mastarka London). Sannadkii 1903, London Daily News waxay naqdiyeen dhaqanka Oxford iyo Cambridge, iyaga oo ugu yeeray MAs "khibradihii ugu fiicnaa ee tacliinta" iyo "degrees bogus". [30] Isku-xirka waraaqaha ayaa tilmaamaya in "A Scotch M.A., ugu badnaan, waa mid u dhigma Ingiriisi B.A." difaacayaasha jaamacadaha qadiimiga ah waxay sheegeen in "Cambridge MA ma u maleeynayo inuu yahay abaalmarin waxbarasho" iyo "waa wax aan macquul ahayn in lagu tilmaamo mid ka mid ah darajooyinkooda sida bogsi mid kale maxaa yeelay casriga kale Jaamacadaha waxay siiyaan isku mid ah sababo kala duwan ". [31] [32] Sanadkii 1900, Dartmouth College wuxuu soo bandhigay Master of Science Science (MCS), markii ugu horeysay ee la gudoonsiiyo 1902. Tani waxay ahayd shahaadada koowaad ee Master ee ganacsiga, horey u marinta MBA casri ah. Fikradda ayaa si dhakhso ah u dhaaftay Atlantic, iyada oo Manchester ay aasaastay Farsamada Ganacsiga, oo ku abaalmarisay Bachelor iyo Master of Commerce, 1903. [34] Qeybta hore ee qarnigii ugu dambaysay ee shahaadada Master-ka ee qalinjebinta sharafta leh ayaa laga baqay in shahaado sharaf ah ay noqotey shahaadada shahaadada jaamacadeed ee UK. 1960-kii, jaamacadaha cusub ee Iskotishka (marka laga reebo Dundee, oo ka dhaxaysa Machadka Machadka MA ee St Andrews) waxay dib u bilaabeen BA in ay dhigtaan shahaadada shahaadada Sare ee Farshaxanka, dib u soo celinta MA si ay u noqoto shahaadada jaamacadeed. Oxford iyo Cambridge waxay haysteen MAs, laakiin waxay badasheen badankooda shahaadada bachelor-ka ee kulliyadaha sare ee kulliyadaha sare sida maadada masterka, sida. Cambridge LLB wuxuu noqday LLM 1982, [35] iyo Oxford BLitt, BPhil (marka laga reebo falsafada) iyo BSc waxay noqotay MLitt, MPhil iyo MSc [36] Sanadkii 1983, Guddiga injineerku wuxuu soo saaray " Qoraal ku saabsan koorasyada shahaadada mihnadeed ee la kordhiyey oo la fidiyay ', oo soo jeediyay aasaasida shahaadada koowaad ee 4 sano ah (Master of Engineering). [37] [38] Kuwani waxay kor u kaceen oo ay socdeen bartamihii 1980-meeyadii, waxaana la raacay bilawga 1990-maadkii MPhys ee farsamoyaqaannada tan iyo markaas ka-dhex-gashay shahaadada sayniska ee sayniska kale sida MChem, MMath, MGeol, iyo machadyo qaas ah ama guud ahaan MSci Sayniska) iyo MArts (Master of Arts). Horumarintan waxaa lagu qeexay Warbixinta Qaaliga ah ee loo gudbiyey Boqortooyada Midowday (UK) ee 1997, kaas oo ku baaqay in la aasaaso qaab shahaadooyin qaran oo shahaadooyin ah iyo id Shahaadada mastaradka shahaadada jaamacadeed (MA / MA / AM, MSc / MS / SM, MBA / MBA, MSt, LLM / LL.M., Iwm) waa shahaadada rasmiga ah ee shahaadada masterka, halkaasoo ardaygu horey u haystay shahaadada (shahaadada bachelor) ee imaanshaha. Koorasyadu waxay caadi ahaan hal sanno ku siman yihiin Boqortooyada Midowday (UK) iyo laba sano oo Maraykan ah. [47] [48] Darajooyinka Master's (MChem, Mngem, MMath, MPharm, MPhys, MPys, MPs, iwm.) Waa heer Ingiriis ah oo isku darsaday koorso shahaadada jaamacadeed ee sannadka dheeriga ah ee heerka masterka (tusaale wadar ahaan afartan sanno ee England, Wales iyo Waqooyiga Ireland, iyo shan sano ee Scotland). Sahanka A 2011 ee Dugsiyada Sare ee UK wuxuu helay in 64% ay bixiyaan koorsada mihnadeed ee isudiyaarineed, inta badana waafaqsan nidaamyada STEM, oo leh shahaadooyinka ugu caansan ee MINUT, MSci iyo MChem. 82% ka mid ah jawaab bixiyayaashu waxay bixiyeen shahaadada masterka ee koorsada, halka 9% ay shahaadada bachelor-ka u bixisay dhammaadka heer-xirfadeedka heerka koorsada iyo shahaadada mastarka dhammaadka koorsada iyo 9% oo dheeraad ah ayaa bixiyay shahaadada bachelor iyo shahaadada master dhamaadka koorsada. [56] [57] Heerarka Master-ka ee heerka tacliinta sare ee jaamacadda Jaamacadaha qadiimka ah ee UK iyo Ireland waxay si caadi ah u siiyeen MAs hab kale oo caadi ah maanta. Scottish MA waa shahaadada heerka shahaadada ah ee ay bixiso jaamacadaha hore ee Scotland. Oxbridge MA maaha aqoon waxbarasho; waxaa la bixiyaa iyada oo aan imtixaan dheeraad ah loo qaadin kuwa ka soo qaatay Oxford ama Jaamacadaha Cambridge ee ku yaala England, [56] MA oo ka tirsan Dublin ee Dublin Trinity College ee Ireland waxaa la siiyaa ardayda qalin jabisa [58] Hay'adda Tacliinta Tayada Ingiriisku waxay qeexaysaa saddex qaybood ee shahaadada Masterka: [59] Maaddooyinka cilmibaarista maaddooyinka cilmibaarista ayaa ugu horreyntii cilmi-baaris ku salaysan, inkastoo ay ku jiri karaan waxyaabo wax lagu baro, gaar ahaan hababka cilmi-baarista Tusaalooyinka waa MPhil (had iyo jeer shahaadada cilmi-baarista, oo inta badan lala xiriiriyo barnaamijka dhakhtarka), MLitt (badanaa, laakiin had iyo jeer ma ahan shahaadada cilmibaarista) iyo Master's Research. Waxay bartilmaameedsanayaan inay u diyaariyaan ardayda xirfadaha cilmi baarista. Daryeelka waa in laga dhigaa mid aan ku dhajin karin Master-ka Cilmi-baarista (MbyRes, ResM ama MPhil), taas oo ah shahaadada cilmi-baarista ee la xiriirta Master of Philosophy (MPhil) maaddo gaar ah, oo leh Master of Research (MRes), taas oo ah darajo tacliin ah oo xoogga saara hababka cilmi baarista. [60] Maadooyinka Master ama shahaadada sare ee shahaadada ayaa ugu horreyntii baraan darajooyinka, in kastoo sida caadiga ah ugu yaraan saddex meelood oo ka mid ah koorsada ay udhigantahay mashruuc cilmi baaris ah oo lagu qiimeeyay daraasadda. Kuwani waxay noqon karaan koorsooyin mihnadeed oo kali ah, taas oo horseedda, tusaale ahaan, MSc, MA ama MRe degrees, ama maadooyinka sayniska isku dhafan. Xirfadle mihnad ama tababar shahaadada mastaradka (fiiri shahaadada mihnadeed) ayaa loogu talagalay inay ardayda u diyaariso xirfad gaar ah oo ugu horeyn la baro, inkastoo ay ku jiri karaan meelaynta shaqada iyo mashaariicda waxbarasho ee madaxa bannaan. Qaarkood waxay u baahan karaan waayo-aragnimo xirfadeed oo soo galo Tusaalooyinka waxaa ka mid ah MBA, MDiv, LLM iyo MSW iyo weliba qaar ka mid ah macalimiinta isku dhafan ' Hong Kong M.Arch., M.L.A., M.U.D., M.A., M.Sc., M.Soc.Sc., M.S.W., M.Eng., LL.M. Hong Kong waxay u baahan tahay hal ama laba sanno oo shaqooyin ah oo waqti buuxa ah si ay u gaaraan shahaadada masterka. Daraasad waqti-dhiman ah, laba ama saddex sano oo daraasad ayaa caadi ahaan looga baahan yahay si ay u gaaraan shahaadada jaamacadeed. Sida Boqortooyada Ingiriiska, M.Phil. ama Master of Philosophy waa shahaadada cilmi-baarista ah ee lagu gudajiro dhamaystirka qoraalka, waana mid gaaban oo ah Ph.D. M.A., M.Sc., M.Soc.Sc., M.S.W., M.Eng., LL.M. Jaamacadda Qaranka ee Tacliinta Jaamacadeed - Global M.B.A. (M.B.A. ee Maaliyadda, Xisaabinta, Maareynta, Ganacsiga Ganacsiga Caalamiga ah iyo Maareynta Macluumaadka) Jaamacadda Cheng Chi University - I.M.B.A. Barnaamijyadu waa gebi ahaan ingiriisiga, waxbashashaduna way ka yar tahay lacagta lagu bixinayo Waqooyiga Ameerika, iyada oo in yar oo ah $ 5000 oo loogu talagalay MBA [citation needed] Iyadoo dhiirigelinaysa kordhinta tirada ardayda ajnabiga ah, xukuumadda Taiwan iyo jaamacadaha ayaa sameeyay lacag dheeraad ah dadaalada lagu bixinayo deeqo badan oo tayo leh oo la heli karo. Kuwani waa jaangooyooyin gaar ah oo jaamicadeed kuwaas oo ka bilaabma mudnaanta waxbarashada, illaa NT $ 20,000 bishiiba. Dawladdu waxay bixisaa Deeqda Taageerada Tayada ee u dhiganta NT $ 20,000-30,000 bishiiba laba sano. (US $ 18,000-24,000 barnaamijka laba sano ah) Vijithapura. Vijithapura (Sinhala: විජිතපුර, Tamil: விஜித நகரம்), oo sidoo kale loo yaqaano Vijitha Nagara ama Vijithagama, wuxuu ahaa qalcad-magaaladii Sri Lanka. Markii Vijaya, taliyihii ugu horreeyay ee dalkaas ka yimid Hindiya ka yimid, waxa uu soo qaaday faraq weyn oo ka mida kuwii raacsanaa isaga. Dadka raacsan waxay ku faafayaan dalka oo dhan, waxayna sameeyeen degsiimooyin. Mid ka mid ah asxaabtiisa ugu sareeya ee loo yaqaan Vijitha ayaa aasaasay dhisme la odhan jiray Vijitha Nagara (magaalada Vijitha) ama Vijithagama (tuulada Vijitha). Magaaladda waxaa la aaminsan yahay in la aasaasay xilligii xukunka boqorka Panduvasudeva, saddexda taliye ee Sri Lanka, oo ahaa walaalka sharciga ee madaxa Vijitha [2] Magaaladan waxaa mar kale loo soo sheegay taariikhda Mahavamsa, Dipavamsa, Rajavaliya iyo Thupavamsa ku dhowaad 300 sano kadib markii boqornimadii Dutthagamani. Magaaladu waa goob xooggan oo awood leh oo awood leh oo Ellalan ah, oo ka soo horjeeda Dutthagamani ayaa bilaabay olole militari. Thupavamsa wuxuu sheegayaa in lagu difaacay saddex miro iyo derbi weyn. [3] Derbigu wuxuu lahaa afar irdood oo ka samaysan bir birta ku shaqaysa woqooyi, koonfur, bari iyo galbeed. Rajavaliya waxay qeexaysaa Vijithapura oo ah qalcadda labaad oo kaliya magaalada caasimadda ah ee Anuradhapura. Ciidanka Dutthagamani ayaa magaalada ku hareeraysan afar bilood ka hor inta aysan ugu dambeyn weerarro ku qaadin dhammaan afarta albaab. [4] Taas ka dib, ma jiraan wax dheeraad ah oo ku saabsan Vijithapura ee taariikhda qadiimiga ah. Si kastaba ha ahaatee, taariikhyahanadu waxay aamminsan yihiin in magaalada ay ahaan lahayd xarun ganacsi oo muhiim ah inta lagu jiro marxaladaha hore ee Boqortooyada Anuradhapura, oo isku xira dhowr waddoyin ganacsi. [1] Goobta saxda ah ee magaalada lama hubo. Si kastaba ha noqotee, tuulo casri ah oo leh magac isku mid ah ayaa u dhow agagaarka kaydka qadiimka ah ee Kalawewa, taas oo noqon karta goobta Vijithapura oo hore. Waxaa jira macbud qadiim ah oo dhagaxan iyo dhagax granite ah oo ay dadku aaminsan yihiin in ay adeegsadeen askarta Dutthagamani si ay u xirtaan geelahooda ka hor dagaalkooda. Taariikhyahanada kale iyo arkeologi waxay aaminsan yihiin in goobta ay ku dhowdahay Kaduruwela meel u dhaw Polonnaruwa, halkaas oo burburkii qalcaddii hore loo helay. [6] Anuradhapura. Anuradhapura (Sinhalese: අනුරාධපුරය; Tamil: அனுராதபுரம்) waa magaalo weyn oo Sri Lanka ah. Waa magaalada caasimadda ah ee Waqooyiga Dhexe, Sri Lanka iyo caasimadda Degmada Anuradhapura. Anuradhapura waa mid ka mid ah caasimadaha qadiimka ah ee Sri Lanka, oo caan ku ah burburintiisa si wanaagsan loo ilaaliyo ee ilbaxnimada Sri Lankan. Waxay ahayd caasimaddii saddexaad ee Boqortooyada Rajarata, ka dib boqortooyadii Tambapanni iyo Upatissa Nuwara. Magaaladan, hadda waa goobta Dhaxalka Dunida, waxay ahayd xarunta Buderismka ee Theravada qarniyo badan. Magaaladu waxay ku taalaa 205 km (127 mi) waqooyiga caasimadda hadda ee Colombo ee Gobolka Waqooyi Bari, oo ku yaal bangiyada taariikhiga ah ee Malvathu River. Waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu da 'weyn ee ku nool dunida oo dhan iyo mid ka mid ah siddeed xarumaha dhaxalka aduunka ee Sri Lanka. Waxa la rumaysan yahay in laga bilaabo qarnigii afraad ee BCE illaa bilawgii qarnigii 11aad waxa uu ahaa caasimada of Sinhalese. Muddadani waxay ku sugnayd mid ka mid ah xarumaha ugu xasiloon uguna adag ee awoodda siyaasadeed iyo nolosha magaalada Koonfurta Aasiya. Magaaladii qadiimka ahayd, oo loo arkayay inay tahay muqadasta adduunka Buddhistka, ayaa maanta ku wareegsan beelaha ka soo jeeda meel ka baxsan 16 mayl laba jibaaran (41 km2). Polonnaruwa. Poionnaruwa (Sinhalese: පොළොන්නරුව, Poḷonnaruwa ama Puitatura, Taamil: பொலன்னறுவை, Polaṉṉaṟuvai ama Puoatti nakaram) waa magaalada ugu weyn ee Degmada Polonnaruwa ee Waqooyiga Bartamaha Gobolka, Sri Lanka. Aagga Kaduruwela waa magaalada Newton Polonnaruwa iyo qaybta kale ee Polonnaruwa waxay ahaanaysaa magaaladii hore ee Boqortooyada Boqortooyada Polonnaruwa. Boqolkii ugu dambeeyay ee boqortooyadii Sri Lanka, Polonnaruwa ayaa markii ugu horeysay lagu dhawaaqay magaalada caasimadda ee King Vijayabahu I, kuwaas oo ka adkaaday dagaalyahannada Chola ee 1070 si dib loogu soo celiyo waddanka mar kale hoggaamiye maxalli ah. Magaaladii hore ee Polonnaruwa ayaa lagu dhawaaqay Xarunta Dhaxalka Aduunka. [1] Waqtigan xaadirka ah Polonnaruwa cusub wuxuu ku socdaa mashruuc horumarineed oo weyn oo loo yaqaan "Awakening of Polonnaruwa" oo hoos imaanaya fikrada Madaxweynaha Maithripala Sirisena. Waxay ku talinaysaa horumarinta dhammaan qaybaha ku yaala Polonnaruwa oo ay ku jiraan waddooyinka, korontada, beeraha, waxbarashada, caafimaadka iyo deegaanka si ballaaran loo soo saaro. Cholas waxay magaaladii caasimadda u wareegtay Polonnaruwa tan iyo markii ay ogaadeen in dhulalkii ugu wanaagsanaa ee Sri Lanka (nigaril valanadu) uu ahaa magaca degmada oo magaciisu yahay polonnaruwa-zananatha mangalam, oo ah webiga mahaweli ee soo ag maraya ayaa kaa qaadi kara Wajiga Vijayabahu guusha dhabta ah ee "Hero of Polonnaruwa" ee taariikhda taariikhda taariikhda dhabta ah waa dhab ahaan Parakramabahu I. Waxa uu ahaa boqortooyadii loo aqoonsaday dahab dahab ah oo ah Polonnaruwa, ganacsiga iyo beeraha ayaa ku soo kordhay hoos ilaalinta boqorka, kuwaas oo aad u adkaysanayey in no Dhibaatada biyaha ee ka timaadda samada waa la burburin lahaa mid kastana waa in loo adeegsadaa horumarinta dhulka, sidaas awgeed nidaamyada waraabka oo ka sareeya kuwa Anuradhapura Age ayaa la dhisay xilligii xukunka Parakramabahu ee wakhtigan xaadirka ah Biyaha waa lagama maarmaanka u ah beerista cayayaanka xilliga firaaqada ee bariga dalka, sida ugu badan ee nidaamyadani waa Parakrama Samudra ama Bada ee Parakram a. Boqortooyada Polonnaruwa waxay gebi ahaanba isku filnayd intii uu xukunka boqor Parakramabahu xukunka lahaa. Dhinaca kale, Nissankamalla I, dhammaan boqortooyooyinka kale ee Polonnaruwa waxay ahaayeen kuwo xoogaa daciif ah oo ay ujiraan inay ku dagaallamaan maxkamad iyaga u gaar ah. [Sidoo kale loo baahan yahay] Waxay sidoo kale sii wadeen inay sameeyaan isbahaysiyo isqaba oo isdaba-joog ah oo xooggan South Indian boqortooyooyinka illaa khadka bukaan-socodka ah ay ka baddalaan sirta boqortooyada ee deegaanka. Tani waxay keentay duullaan ka dhacay Boqortooyada Aryacakravarti King Kalinga Magha 1214, oo aasaasay Boqortooyada Jaffna (1215-1624 CE). Maanta magaalada qadiimka ah ee Polonnaruwa ayaa weli ah mid ka mid ah magaalooyinka waawayn ee qorshaysan ee qadiimiga ah ee dalka, oo markhaati u ah anshaxa iyo weynaanta Kin Sigiriya. Sigiriya ama Sinhagiri (Lion Rock Sinhalese: සීගිරිය, Tamil: சிகிரியா, oo loo yaqaan 'gi-ri-yə') waa dhagax weyn oo dhagax ah oo ku yaal waqooyiga Matale ee u dhow magaalada Dambulla ee gobolka Bartamaha, Sri Lanka. Magacu wuxuu loola jeedaa aaladda taariikhda iyo taariikhda qadiimiga ah ee ay ku badan tahay tiirar xoog leh oo dhagax weyn ku dhowaad 200 mitir (660 ft) sare. Sida laga soo xigtay taariikhda Sri Lanka ee Culavamsa, boggan waxaa soo xulay King Kasyapa (477 - 495 CE) caasimadiisa cusub. Oo wuxuu dhisay derbikiisa dhererkiisu ka soo dusiyey oo kala jejebiyey ubaxyadii iyo waxyaalihii laysugu wada xidhayba. Dhinac yar yar oo ku yaala bartamaha dhagaxan ayuu dhisay albaab udubdhexaad ah sida libaax weyn. Magaca meeshan waxaa laga soo qaatay qaab-dhismeedkan -Sīhāiri, The Lion Rock. Oo magaaladii boqortooyadana waxaa cusboonaysiiyey wadaaddadii boqorka. Waxa loo adeegsan jiray macbadyo Buddhist illaa qarnigii 14aad. [1] Sigiriya maanta waa UNESCO oo ku taala bogga Dhaxalka Aduunka. Waa mid ka mid ah tusaalayaasha ugu wanaagsan ee la ilaaliyo ee qorshaha magaalada ee hore. [2] Ruhuna. Mabaadi'da Ruhuna, oo sidoo kale loo yaqaano Boqortooyada Ruhuna, waa gobolka maanta ee koonfurta iyo bariga Sri Lanka. Waxay ahayd xaruntii ilbaxnimada iyo xarumaha dhaqanka iyo dhaqaalaha ee Sri Lanka. Magama, Tissamaharama iyo Mahanagakula (oo hadda loogu yeero Ambalantota), ayaa halkan lagu aasaasay. [1] [2] Ruhuna waxaa aasaasay qiyaastii 200 BC by Mahanaga, oo walaalkiis Devanampiya Tissa ee Anuradhapura, ka dib muran shakhsi ah. Gobalkan ayaa door muhiim ah ka qaatay dhismaha qaranka iyo sidoo kale sameynta dhaqanka Buddhist. Meelaha la ogaaday Ruhuna waqtiyadii hore waxay badanaa ku yaallaan Koonfurta Gobolka, qayb weyn oo ka mid ah gobolka Uva iyo qaybo yaryar, Sabaragamuwa iyo Gobollada Bariga. Dambadeniya. Dambadeniya waa magaalo qadiimi ah oo ku taalla Gobolka Waqooyi Galbeed ee (Wayamba), Sri Lanka oo ku taal wadada Kurunegala - Negombo. Waxay u adeegtay caasimadda Sri Lanka qarnigii 13aad. Inta badan Dambiyada ayaa weli lagu aasay dhagax weyn oo xoog leh. Dambadeniya waxay ku taalaa meel 31 kiiloomitir u jirta Kurunegala, oo ah caasimada maalinta casriga ee Gobolka Waqooyi Galbeed. Dambadeniya, qiyaastii 30 kiiloomitir koonfur galbeed ee Kurunegala, ayaa noqday mid caan ku ah qarnigii 13-aad. Waxaa loo doortay caasimadda Boqortooyada Sri Lanka by King Vijayabahu III (1232-36). Awoodda dalka ayaa khatar ku jirta, sababtoo ah weerarrada, oo ka dhigtay Polonnaruwa oo ah caasimadda. Vijayabahu, Boqorka Dambiyada ee Dambeyriya, wuxuu la dagaallameeyey dadkii soo weeraray, isla markaana wuxuu dhisay Dambaasiya. Shirkii Dambiyada ee Dambiyada wuxuu dhisey qalabyo iyo derbi adag iyo albaabado. Magaaladu waxa ay ka dhigtay meel qoyan, qoryo iyo meelo ku wareegsan hareeraha boqornimada. Intii lagu jiray Boqortooyada King Parakramabahu II (1236-70), Dambadeniya waxay gaadhay farriinta qurxoonaanta. Boqor Parakramabahu II " Abaalmarinta 'Poetryumina' iyo 'Visuddi Marga Sannasa' ayaa macallin u ah suxufiyiinta Sinhalese. Dambadeniya waxay ahayd sababta sababaha suugaanta Seycheles aysan ugu koobnayn rinjiyeynta iyo qoraallada. Dhibaatooyinka dhismaha haray ee ka soo hartey, aasaaska ayaa weli muuqata. Maqnaanshaha ayaa ka muuqday macbudka Iskuduwaha iliga Budhha, Boqortooyada Boqortooyada, beeraha, wiishka, iyo derbiyada magaalada. Macbadka labaliga ah ee Tooth Relic wuxuu leeyahay sawirrada Buddha, oo loo yaqaan 'Vijayasundararamaya'. Waxay sidoo kale leedahay sawirro derbi ah oo xiiso leh oo laga soo bilaabo qarnigii 18aad. Yapahuwa. Yapahuwa (Luuqada Seychelles: යාපහුව) wuxuu ahaa mid ka mid ah caasimadaha efemeral ee dhexe ee Sri Lanka. Goobta Kalawarewa ee dhexda u dhaxaysa Kurunagala iyo Anuradhapura waxaa lagu dhisay dhagax weyn oo dhagax ah oo kicinaysa qiyaastii boqol mitir kor ka sarreeya dhulka hoose. Sanadkii 1272, Boqor Bhuvenakabahu wuxuu caasimadda uga soo wareejiyay Polonnaruwa oo ku yaalla Yapahuwa isaga oo ku wajahan weerarrada Dravidian ee Koonfurta Hindiya, isaga oo keenaya iliga xayawaanka ee Sacuudiga. Ka dib dhimashada Boqorka Bhuvenakabahu ee 1284, Pandyans ee South India ayaa mar kale ku soo duulay Sri Lanka, waxayna ku guulaysteen in ay qabtaan Itaal Sacuudiga ah. Ka dib markii ay qabsadeen, Yapahuwa waxaa inta badan laga tanaasulay oo degganaa Boqortooyadii Buddhist iyo jihada Diinta. Kurunegala. Kurunegala (Sinhalese: කුරුණෑගල, Tamil: குருணாகல்) waa magaalo weyn oo Sri Lanka ah. Waa caasimadda gobolka Waqooyi Galbeed iyo Degmada Kurunegala. Kurunegala wuxuu ahaa caasimaddii hore ee caasimadda muddo 50 sano ah, laga bilaabo dhammaadkii qarnigii 13aad ilaa bilowgii qarnigii 14aad. Waa isku xirka wadooyinka waaweyn ee isku xiraya qaybaha kale ee muhiimka ah ee dalka. Waxay qiyaastii 94 km u jirta Colombo iyo 42 km u jirta Kandy. Waxay ku taallaa meel sare oo 116 mitir ka sarreysa heerka badda, Kurunegala waxaa hareereysan warshad qumbaha ah iyo xayawaan badan. Waxaa jira siddeed dhagax oo la ogaan karo oo daboolaya oo ku hareeraysan magaalada. Dhagaxyada Kurunegala waxay ka kici karaan bannaanka hoose oo waxay leeyihiin magacyo kala duwan, lix ka mid ah waxay ka yimaadaan xayawaanka ay u maleynayaan inay matalayaan. Kuwa ugu weyn waxa ka mid ah Ethagala ama "Rock Elephant" (inkastoo tarjumaadda dhab ahaantii ah), waxay gaartay 325 mitir. Nidaamka Ethagala wuxuu u egyahay maroodi. Gampola. Gambola (Sinhala: Magaaladda, Magaaladda) waa magaalo ku taalla Degmada Kandy, Gobolka Bartamaha, Sri Lanka, oo ay maamulaan Golaha Magaaladda. Gamboola waxaa loo dhisay caasimadda jasiiradda Buwanekabahu IV kaas oo afar sano lagu xukumay bartamihii afaraad. Boqorka ugu dambeeyey ee Gamboola wuxuu ahaa King Buwanekabahu V. Wuxuu jasiiradda u talinayay muddo 29 sano ah. Magaalad gaar ah ayaa lagu dhisay Kotte muddadaa iyada oo loo yaqaan 'Alagakkonara'. Dhaqdhaqaaqa ugu da'da badan ee Buddha ee Koonfurta Aasiya wuxuu ku yaalaa Gampola, Macbadka Saliyalapura. Kotte. Sri Jayawardenepura Kotte (oo loo yaqaan 'Kotte / koʊteɪ') waa caasimadda, maamulka caasimadda ee Sri Lanka. [1] Sri Jayawardenepura Kotte waa magaalo dayax-gacmeed iyo gudaha magaalada magaalo ee caasimadda Sri Lanka, Colombo. Sri Jayawardenapura Aagga Golaha Degmada Kotte waxaa lagu xiray Waqooyi oo ka tirsan degaanka Golaha Degmooyinka Kolonnawa, Waqooyi Bari ee Kotikawatta-Mulleriyawa Pradeshiya Sabha, Koonfur-Galbeed oo ay qabteen Golaha Degmada Dehiwala-Mount Lavinia iyo galbeedka by aagga Golaha Deegaanka Colombo, oo ah caasimada ganacsiga ee Sri Lanka. Tuulada Darugama waxay jiifsatay isku-duubnaanta labada darbi, Diyawanna Oya iyo Kolonnawa Oya. Sida Darugama ahaa meel dabiici ah oo ammaan ah, ma fududa in ay cadaato in ay soo galaan. Halkan, qarnigii 13aad, madaxweyne magaciisu yahay Nissanka Alagakkonara waxay dhistay Kotte (macneheedu waa qalcadda) Alagakkonara waxaa lagu sheegay Ibn Batuta sida xukunka Kurunegala, laakiin ilo kale ayaa tilmaamaya in uu ahaa Baraarama (Guardian) ee Raigama Korale (Gobollada) ee degmada Kalutara casriga ah. Ciidanka Arya Chakravarthy waxaa qabtay Alagakkonara oo ku taala Kotte, halka uu ku jabsaday duullaankii duullaanka ee Panadura ee koonfurta galbeed. [2] Kotte wuxuu ahaa jala durgha (galabta biyaha), qaabka saddexagal, oo leh Diyawanna Oya iyo Kolonnawa Oya marshes oo ka kooban laba dhinac oo dheer; dhinaca midka gaaban (dhulka) gaaban oo waaweyn (qoryaha gudaha) ayaa qoday. Qalabkuna wuxuu ku dhowaad 2.5 km2 (0.97 sq mi) aagagga, oo lagu xoojiyay qulqulo dhagax ama dhagax weyn, 2.5 mitir (8 ft 2 in) iyo 10.7 mitir (35 ft) oo ballaadhan. 1391-kii, ka dib markii uu ku guulaystay Boqortooyada Jaffna by Prince Sapumal (Sembahap Perumal), Kotte waxaa la siiyay 'Sri Jayawardhanapura' (" magaalo weyn oo ah guusha sii kordhaysa '). Waxay noqotay caasimadda Boqortooyada Qadiimka ah ee Kotte, oo ay ku jirtay ilaa qarnigii 16aad. Laga soo bilaabo ramparts si ay u dhisaan saddex qol oo qurux badan oo fadhiya King Palace, Laterite iyo dhoobka ayaa ahaa waxyaabaha ugu caansan ee loo isticmaalo dhismaha. Mid ka mid ah meelihii laga soo saari jiray xayawaankii dambe ayaa la arki karaa xitaa hadda gudaha dhismaha Ananda Sasthralaya (dugsi degaan). Waxyaabaha ugu muhiimsan ee caasimadda waxay ahaayeen [3] - Guryaha King, oo leh derbi quartz ah oo ku ciriirinaya dayaxa (candrakanta pasana) iyo dahab dahab ah, oo leh jardiinooyin qurux oo qurux badan iyo ilo biyo ah [4] Saddexda xarig ee Dalada Maligawa oo leh budhcad-badeedda Budhta waxay ku tiirsan tahay (Macbudka iliga) Qeybta shanaad ee raadinta "Search" oo lixdan Buddhist Bikkus degganaa, oo ay ku jiraan Sangha Raja (wadaadka sare) oo ah madax sare. 'Kotawhara' ee Baddagana, oo ah macbudka kaliya ee Budistaanka ee magaalada ka baxsan qoryaha iyo rampart. Qabuuraha boqortooyada ee Beddagana (Xusuusta Veerakanda) 'Angampitiya', goobtii milatariga iyo goobta tababarka oo kaliya gudaha gudaha miyiga gudaha. Portugal wuxuu yimid jasiiradda 1505 waxaana markii hore soo dhaweeyay boqorka. Hase yeeshee, waxay lahaayeen rabitaan mabaadi ah oo iskudhaf ah oo ay la wareegeen magaalada 1565-kii. Inay ka hortagaan weerarada soo noqnoqda by ciidamada boqortooyooyinka dariska ah ee Sitawaka, magaalada waxaa ka tagay Portuguese, kuwaas oo ka dhigay caasimadda cusub ee Colombo [5] Sida magaalooyinka isku midka ah ee xilligaa, Sri Jayawardhanapura waxaa la dhisayay amniga maskaxda. Rampart iyo moat waxay ilaalinayaan magaalada oo dhan. Raadinta qoyaankan iyo jadwalkan ayaa weli muuqata maanta meelaha qaarkood. Qeybo ka mid ah gawaarida, qashin-qubka ayaa hadda dhisay guryo, garaash iyo musqulo Kelaniya. Kelaniya (Sinhalese: කැලණිය Tamil: களனிப்) waa xaafad ka tirsan magaalada Colombo ee gobolka Galbeedka, Sri Lanka. Waxaa lagu yaqaanaa macbudka Buddhist oo lagu dhisay bangiyada Wabiga Kelani, kaas oo ka socda xaafad. Sidoo kale waa xarun diineed oo lagu muujinayo tirinta tirooyinka, Vibhishana iyo Guanyin. Kelaniya (Kalyani) waxaa lagu sheegay Ramayana iyo taariikhda Buddhist, Maxawansa oo sheegaysa in Gautama Buddha (5-aad qarnigii 5-aad ee BC) ay soo booqatay meeshii, ka dib markii la dhisay dhismaha macbudka. Caasimadda ayaa sidoo kale ahmiyad wayn u leh caasimadda gobolka King Kelani Tissa (1-dii qarnigii 1aad) gabadheeda, Viharamahadevi wuxuu ahaa hooyadii Boqor Dutugemunu oo ah muxuu yahay kii ugu mudanaa 186-kii boqorradii Sri Lanka ee u dhexeeyay Qarnigii 5aad ee qarnigii koobaad iyo 1815. Budhcad-badeedda waxay aaminsan yihiin in Buddha ay soo booqatay Kelaniya si ay uga adkaato dagaalladii u dhexeeya laba hoggaamiye Naato oo ka socda laba kooxood oo isdabajoog ah: Chulodara (macno ahaan "mid yar") iyo Mahodara (macno ahaan "mid weyn"). Waxay ka cararayaan carshiimo jilicsan. Ka dib markii Budhha ay u muujiyeen in ay ka careysiiyeen dagaalyahankooda waxay u beddeleen Buddhism waxayna isu keeneen carshiga Buudada. Waxaa la aaminsan yahay in dagalka Sabaaku (macbadka Sthupa ama Buddhist) ee maanta la arkey uu la dhisay carshi ahaan sidii dib loogu celin lahaa. Kelaniya Raja Maha Vihara ayaa caan ku noqotay sababtoo ah sawirrada quruxda badan iyo farshaxanka Solias Mendis oo muujinaya dhacdooyin kala duwan taariikhda Sri Lanka. Kumanaan Buddhist ahi waxay u arkaan inay ku soo arkaan Quduuska Buddhist ee Kelaniya, oo loo yaqaan 'Duruthu Maha Perahera ee Kelaniya bil kasta bisha January. Sida laga soo xigtay Ramayana, ka dib geeridii King Ravana, Vibeeshana wuxuu ahaa ninka loo yaqaan King of Lanka by Lakshmana at Kelaniya. Waxaa jira sawiro dharaar ah oo ka baxsan macbudka Buddhist oo sawiray mabda'a Vibeeshana. Wabiga Kelani waxaa lagu sheegay Valmiki Ramayana iyo Vibeeshana oo la sheegay in ay ku yaalaan bangiyada wabigaas. Sababta Lakshmana loo caleemo saaray Vibeeshana, waxay ahayd sababtoo ah Rama waa in uu ku laabto Hindiya isaga oo sii waday in uu sii wato isqarxinta 14 sano si uu u ixtiraamo ballanqaadkii aabbihiis, King Dasarath ee Ayodhya. Wadada A1 ee isku xirta Colombo oo leh Kandy ayaa ka shaqeyneysa xaafaddan. Saldhigga Tareenka ee Kelaniya wuxuu ku yaalaa meel u dhow waddada Colombo Kandy Road waxayna bixisaa xiriiro tareen oo la leh waddanka intiisa kale. Jaamacadda Kelaniya waxay ku taalaa Kelaniya meel u dhow waddada Colombo-Kandy Road Kandy. Kandy (Sinhalese: Somali, Maganuwara, oo lagu qiyaasay [mahanuʋərə]; Tamil: கண்டி Kandy, waa magac weyn [kaberiɖi]) waa magaalo wayn oo Sri Lanka ah oo ku yaala Gobolka Bartamaha. Waxay ahayd caasimadii u dambaysay ee wakhtiyadii hore ee boqradii Sri Lanka. [1] Magaaladu waxay ku dhex taal buuraha Kandy, taas oo ka gudubta aagagga gawaarida kulaylaha, badanaa shaah. Kandy waa magaalo maamul iyo diimeed sidoo kale waa caasimadda Gobolka Bartamaha. Kandy waa guriga of The Temple of iliga ah (Sri Dalada Maligawa), mid ka mid ah meelaha ugu caansan ee cibaadada ee dunida Buddhist. Waxaa lagu dhawaaqay bartayada hidaha ee adduunka ee UNESCO 1988. [2] Nallur (Jaffna). Nallur (Tamil: நல்லூர்; Sinhalese: නල්ලූර්) Waa xaafad ku taal Jaffna, Sri Lanka. Waxay ku taalaa 3 km koonfur oo ka soo jeeda bartamaha magaalada Jaffna. [1] Nallur wuxuu caan ku yahay macbudka Nallur Kandaswamy meel caan ah oo cibaadada ah iyo sida ugu caansan ee macbadka ugu wayn Saiva ee ku yaal jasiiradda [1] [2] Waxa kale oo caanka ku ah caasimada taariikhiga ah ee Boqortooyada Jaffna iyo goobta dhalashada ee falsafada iyo fiqiiga Arumuka Navalar. [4] Magaca Nallur waa Tamil; Nall wuxuu ka soo jeedaa ereyga "Nallathu" oo macneheedu yahay inuu wanaagsan yahay oo tilmaamaya inuu yahay meel hodon ah ama dhul bacrin ah, iyo 'Ur' oo macnaheedu yahay meel ama magaalo. Sidaas darteed Nallur ee Tamil wuxuu u tarjumaa gobolka, magaalada ama tuulada wanaagsan [5] Magaca Nallur ayaa la sheegay in uu soo iftiimay waqti ka dib markii uu dhacay boqortooyadii Jaffna qarnigii 17aad ee tuulada Tamil Nadu, isaga oo beddelay magaciisa hore ee 'Singai Nagar' markii uu u shaqeynayey caasimadda Jaffna Kingdom Nallur wuxuu ku dhawaaqay raasumaalka in la raadsan karo asal ahaantii hore ee Boqortooyada Jaffna by Boqor Aryacakravarti, Kalinga Magha. [9] Muddo sanadood ah waxay ahayd meesha ugu muhiimsan ee siyaasadda, diinta iyo dhaqanka muhiimadda la dhisay iyo saamilnimada hoggaamiyeyaasha xukunka ee boqortooyooyinka, wasiirrada iyo saraakiisha kale ee boqortooyada. Dhowr ka dib markii ay ku dhawaaqday in ay tahay caasimad, 948 AD ayaa macbudkii ugu horreeyay waxaa dhisay Puvenaya Vaku, oo ah wasiir ku-xigeenka boqor King Kalinga Magha oo loogu magac daray Lord Murugan meel loogu yeero Kurukkal Valavu ee Nallur. Qarniga qarniga 15-aad wuxuu goob joog u ahaa dagaalyahanada Isbaheysiga ah ee laga soo diray koonfurta si ay u qabtaan caasimadda Nallur oo ay keenaan Jaffna hoos yimaada Kotte. Hawlgalkani wuxuu ahaa Prince Sapumal Kumaraya - oo si guul ah uga soo horjeestay Boqorka Tamil Boqorka ee Jaffna Kanakasooriya Cinkaiariyan si uu u noqdo himiladiisii ​​taliyihii gobolka. Sanadihii hore ee xukunkiisa waxaa loo arkay in uu dulmiyay burburkii macbudka Nallur ee 1450 iyo dib u soo celinta Nallur oo leh magaca Sinhalese 'Srirangabodhi Bhuvanesubagu'. [13] Si kastaba ha ahaatee, ka dib markii uu ka qoomameeyay falkiisa Prince Sapumal Kumaraya ayaa bilaabay barnaamijyada dhismaha si loo kordhiyo quruxdii Nallur ee la soo dhaafay. Dhiirrigelintaan, 1457 dadaal ayaa bilaabay in ay dib u dhisto macbudka dhowr kiilomitir bar bari oo ka timid goobtii asalka ahayd ee loo yaqaan 'Muthirai Chanthai' taas oo markaas ahayd meel suuqa banaan. Dhimashada Prince Sapumal Kumarayas oo ah aabbaha Parakramabahu VI ee 1467 ayaa sidaas awgeed ka tagtay Prince Sapumal Kumarayas doorasho kale laakiin waxay ka baxday Nallur Kotte si ay u qaadato Boqorka boqortooyada Kotte. Iyadoo maqnaanshaha Prince Sapumal Kumarayas boqortooyada Tamiilka si dhaqso ah ayey dib ugu dhistay soo celinta Kanakasooriya Cinkaiariyan si Nallur. Sannadkii 1621 halis cusub oo ka soo horjeesatay xuruufta Bortuqiisku waxay soo afjartay afartii qarniyood ee dheeriga ahaa ee Aryacakravarti mar iyo dhammaanba. Taliyihii Philip de Oliverira ayaa laga mamnuucay macbudka Nallur oo mar labaad la dhisi doono aasaaskiisa iyo weliba dhismayaasha guryaha Boqortooyada iyo dhismooyinka kale ee quruxda badan ee hore ee caasimadda [12] [3] Dhammaan wixii hadhay waa wajiga waxa la rumeeysan yahay in mar hore albaabka u ahaa mid ka mid ah dhismayaasha daarta. Tan waxaa hadda loo yaqaan 'Sangali Thoppu'. [14] Dhibaatadaas oo ahayd meeshii qarnigii 15aad ee Nallur Kandaswamy uu ku yaallay ayaa hadda taagan St James kaniisadda, oo ay dhistay by Po Puttalam. Puttalam (Sinhalese: පුත්තලම; Tamil: Bukhaari) waa magaalo weyn oo ku taal Degmada Puttalam, Gobolka Waqooyi Galbeed, Sri Lanka. Puttalam waa caasimadda maamulka ee Degmada Puttalam oo ay maamulaan Golaha Magaalada. Waxaa ku yaal 130 km (81 mi) waqooyiga Colombo, caasimadda Sri Lanka iyo 95 kilomitir waqooyiga Negombo. Puttalam waxaa loo yaqaanaa wax soo saarka tamarta, milix, wax soo saarka qumbaha iyo kalluumeysiga. Waxay leedahay mid ka mid ah shirkadaha waaweyn ee dalka. Puttalam waxaa si caan ah loogu yaqaan dadka noocyadiisa kala duwan iyo martigelinta. Waxay leedahay meelo badan oo dalxiis ah oo ay ka mid yihiin Wilpattu National Park, Kalpitiya, xeebaha bikradaha ah, ilaha dabiiciga ah, daawada Dolphin, saacadda carol iyo moobaha ciidda iwm. Puttalam waa u dhow Anamaduwa oo ah magaalada ugu weyn magaalada Puttalam. Taariikhda Puttalam waxay dib ugu soo noqotaa imaatinka Prince Vijaya, ku dhawaad ​​2,500 oo sano ka hor, markii uu markabkana u dhaqay xeebta "Thambapani" oo ku taal waqooyiga ee Puttalam. Magaca "Puttalam" wuxuu noqon karaa isbeddel xagga erayada Tamil Uppuththalam, Uppu macnaheedu waa milix iyo Thalam macnaheedu waa aagga wax soo saarka cusbada, kaas oo loo beddelay magaca Puttalam. Sida ku xusan qaybta cimilada ee Köppen, Pattalam waxay leedahay cimilada duufaan kulaylaha oo leh xilli gaaban oo laga bilaabo Juun ilaa Sebtembar iyo xilli labaad oo qalalan laga bilaabo Jannaayo ilaa Maarso. Xilliga qoyan waxaa badanaa laga bilaabo Oktoobar ilaa Disembar. Heerkulku weli wuu joogi karaa sanadka oo dhan iyadoo kala duwanaansho u dhaxeysa. Central Province, Sri Lanka. Madihama Palata, Tamil: மத்திய மாகாணம் Madhiya Maakaanam) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo Sri Lanka ah, heerka heerka koowaad ee maamulka dalka. (Gobolladu waxay ku sugnaayeen taniyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan helin wax sharci ah illaa 1987 markii 13-kii Isbeddelka Dastuurka Sri Lanka ay sameeyeen goleyaal goboleed. [2] [3] Gobolka Bartamaha ayaa ugu horreyntii ku yaala bartamaha buurta Sirilaanka. Waa gobolka 6aad ee ugu ballaaran gobolka oo waxay ku nool yihiin 2.5 milyan oo qof. Waxaa xuddun u ah Gobolka Waqooyi Bari ee waqooyiga, gobolka Uva ee bari, gobolka Waqooyi Galbeed iyo galbeedka iyo gobolka Sabaragamuwa ilaa koonfurta iyo galbeed. Magaalada caasimadda waa Kandy. Magaalooyinka Matale iyo Nuwara Eliya waxay ku yaalaan Gobolka Bartamaha. Gobolka ayaa caanka ku ah wax soo saarka shaaha Ceylon, kaas oo beeray Britishka 1860kii ka dib markii cudur xuni uu ku dhuftay dhamaan warshadaha qaxwaha ee gobalka. Gobolka Central wuxuu soo jiitaa dalxiisayaal badan, oo leh magaalooyinka magaalooyinka sida Gampola, Hatton iyo Nuwara Eliya. Eastern Province, Sri Lanka. Gobolka Bari (Tamil: கிழக்கு மாகாணம் Kilelikakku Mākāṇam; Sinhalese: නැගෙනහිර පළාත Næ̆gĕnahira Paḷāta) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo Sri Lanka ah, heerka heerka koowaad ee maamulka dalka. Gobollada ayaa jirey tan iyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan helin wax sharci ah illaa 1987-kii markii 13-kii Isbeddelka Dastuurka Sri Lanka uu sameeyay golayaasha gobolka. [4] [5] Intii u dhaxaysay 1988 iyo 2006 gobolka waxaa si ku-meel-gaar ah loogu biiriyey Gobolka Waqooyi Bari si loo dhiso Gobolka Waqooyi Bari. Caasimadda gobolka waa Trincomalee. North Central Province, Sri Lanka. Gobolka Waqooyi Galbeed (Seychelles: උතුරු මැද පළාත Uturumeda Palata, Tamil: வட மத்திய மாகாணம் Wada Maththiya Maakaanam) waa gobolka Sri Lanka. Caasimaddu waa Anuradhapura. Gobolka ma aha dad aad u tiro yar, oo waxay leedahay dhaqaale daciif ah maaddaama dhulku uu duurjoogta dhulkuna qalalan yahay. Northern Province, Sri Lanka. Gobolka Waqooyi (Tamil: வட மாகாணம் Vaṭa Mākāṇam; Seychelles: උතුරු පළාත Uturu Paḷāta) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo Sri Lanka ah, heerka heerka koowaad ee maamulka dalka. Gobollada ayaa jirey tan iyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan helin wax sharci ah illaa 1987-kii markii 13-kii Isbeddelka Dastuurka Sri Lanka uu sameeyay golayaasha gobolka. [4] [5] Intii u dhexaysay 1988 iyo 2006 gobolka waxaa si ku-meel-gaar ah loogu biiriyey Gobolka Bariga Gobolka si loo dhiso Gobolka Waqooyi Bari. Caasimadda gobolka waa Jaffna. Inta badan dagaalkii sokeeye ee Sri Lankan waxaa lagu sameeyay gobolkaas. North Western Province, Sri Lanka. Gobolka Waqooyi Galbeed (Seychelles: Suuqa Lahaanshaha: Wayet Palata, Tamil: வட மேல் மாகாணம் Vada Mael Maakaanam) waa gobolka Sri Lanka. Degmooyinka Kurunegala iyo Puttalam ayaa sameeya Wayamba. Caasimadeeda waa Kurunegala, oo leh dad ah 28,571. Gobolka waxaa loo yaqaanaa inta badan warshadaha qumbaha badan. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah ee gobolkani waa Chilaw (24,712) iyo Puttalam (45,661), kuwaas oo ah labada kalluumeysi yaryar. Inta badan dadka ku nool gobolka Wayamba waxaa ka mid ah qowmiyadda Sinhaliga. Waxaa sidoo kale jira tiro dad badan oo Sri Lankan Moor ah oo ku yaal daafaha Puttalam iyo Sri Lankan Tamils ee Udappu iyo Munneswaram. Kalluumeysiga, beerashada ubaxyada iyo warshadaha geedka dhoobada ayaa ah kuwo kale oo muhiim u ah gobolka. Gobolka ayaa leh aag ah 7,888 km², iyo dad ah 2,370,075 (Tirakoob 2011). Sabaragamuwa Province. Gobolka Sabaragamuwa, (Sinhalese: Sumilagamuwa Palat, Tamil: சபரகமுவ மாகாணம் Sabaragamuwa Maakaanam) waa mid ka mid ah sagaal gobol oo Sri Lanka ah, heerka heerka ugu hooseeya ee maamulka dalka. Gobollada ayaa jirey tan iyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan haysan wax sharci ah illaa 1987-dii markii 13-kii Isbaddel ee Dastuurka Sri Lanka ay sameeyeen goleyaal goboleed. [2] [3] Gobolka Sabaragamuwa waxaa ku jira laba degmo: Ratnapura iyo Kegalle. Waxaa loo magacaabay dadkoodii hore ee asaliga ah, oo ah Sabara, oo ah erey cad oo loogu talagalay qabaa'ilada beero-wadaag ah, oo ah erey dhif ah oo loo adeegsado Sri Lanka. Jaamacadda Sabaragamuwa waxay ku taallaa Belihuloya. Southern Province, Sri Lanka. Gobolka Koonfureed (Sinhalese: Magaaladda Dakunu Palata, Tamil: தென் மாகாணம் Thaen Maakaanam) oo ka mid ah Sri Lanka waa mid ka mid ah sagaal gobol oo Sri Lanka ah, heerka heerka koowaad ee maamulka dalka. Gobollada ayaa jirey tan iyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan helin wax sharci ah illaa 1987 markii 13-kii Isbeddelka Dastuurka Sri Lanka ay sameeyeen goleyaal goboleed. [4] Waa gobolka 7aad ee ugu weyn ee aagagga u ah waxaana ku nool 2,5 milyan oo qof, oo ah gobolka 3-aad ee ugu badan. Gobolka waxaa xuduudaha Gobolka Sabaragamuwa iyo Gobolka Uva ku yaal Waqooyiga, Gobolka Bari ilaa Waqooyi Bari, Gobolka Galbeed iyo Waqooyi Galbeed iyo Badweynta Hindiya Koonfurta, Galbeedka iyo Bariga. Caasimadda Gobolka waa Galle. Gobolka Koonfureed waa degmo yar oo ka kooban degmooyinka Galle, Matara iyo Hambantota. Beeraha kalluumeysiga iyo kalluumeysiga ayaa ah ilaha ugu muhiimsan ee dakhliga ee dadka intiisa badan ee gobolkaas. Waxbarashada Dugsiyada Dawladda waxaa ugu horreyntii gacanta ku haya Waaxda Waxbarashada ee Koonfureed. Uva Province. Uva Palata, Tamil: ஊவா மாகாணம் Uva Maakaanam) waa gobolka labaad ee ugu yar gobolka Sri Lanka, iyadoo 1,259,880 qof oo la abuuray 1896. Waxay ka kooban tahay laba degmo: Badulla iyo Moneragala. Caasimadda gobolka waa Badulla. Uva waxaa xuduud la leh gobollada Bariga, Koonfurta iyo Bartamaha. Meelaha ugu muhiimsan ee dalxiisku waa Dunhinda, Diyaluma Falls, Rawana Falls, Park Yala (oo qayb ahaan ka soo jeeda gobollada Koonfureed iyo Bariga) iyo Park Oya National Park (oo qayb ahaan ku yaal Gobolka Geeska). Meelaha Galiya iyo buuraha Bartamaha ayaa ah xeryaha ugu muhiimsan, halka Mahaweli (Sinhalese: weyn-bacaadka) iyo Menik (Sinhalese: gemstone) iyo xeebaha Seniagake Samudraya iyo Maduru Oya Reservoirs waa jidka weyn ee biyaha. Western Province, Sri Lanka. Gobolka Galbeedka (Seychelles: බස්නාහිර පළාත Basnahira Palata; Tamil: ேல் Gobollada ayaa jirey tan iyo qarnigii 19-aad, laakiin ma aysan helin wax sharci ah illaa 1987-kii markii 13-kii Isbeddelka Dastuurka Sri Lanka uu sameeyay golayaasha gobolka. [4] [5] Gobolka ayaa ah gobolka ugu caansan dadweynaha ee dalka iyo waxa uu ku yaala caasimadda sharci-dejinta Sri Jayawardenepura Kotte iyo sidoo kale Colombo, xarunta maamulka iyo ganacsiga qaranka. Sardegna. Sardinia waa siyaasad ahaan gobolka gobolka Talyaaniga, oo magaciisuna yahay Gobolka Soomalida Gobolka Soomalida / Regione Autnnoma de Sardigna, 3-aadna wuxuu ku raaxeeyaa heerar kala duwan oo madax-bannaan oo ay bixiso Xeer gaar ah. Waxaa loo qaybiyay afar gobol iyo magaalo weyn, iyada oo Cagliari uu yahay caasimada gobolka iyo magaaladiisa ugu weyn. Sardiniya luqadda hooyo iyo luuqadaha kale ee laga tirada badan yahay (Sassarese, Corsican Gallurese, Algeria Catalan iyo Ligurian Tabarchino) ayaa looga hadlay jasiiradda waxaa lagu aqoonsanayaa sharciga gobolka waxayna ku raaxaystaan "sharaf siman" oo leh Talyaani Pusan. Busan (Kuuriyaanka Kuuriya: [pu.sɐn]), oo hore loogu yaqaanay Pusan oo haatan rasmi ah Busan Magaalooyinka Magaalada, waa magaalada labaad ee ugu weyn dalka South Korea ka dib Seoul, oo leh dad ka badan 3.5 milyan oo qof. Waa xarun dhaqaale, dhaqameed iyo waxbarasho oo kuyaal koonfur bari ee Korea, iyada oo la socota dekedda Kuuriyada Koonfureed ee ugu dhaqsaha badan caalamka [oo] ilaa 120 miles (190 km) oo ka soo jeeda jasiiradaha Kyushu iyo Honshu. Goobta ku xeeran "Koonfur Aagga Dhaqaalaha" (oo ay ku jiraan Ulsan iyo South Gyeongsang) hadda waa goobta ugu weyn ee warshadaha ee Koonfurta Kuuriya. Busan waxay u qaybsantaa 15 degmo oo waaweyn oo degmo ah iyo hal gobol, oo wada deggan guryaha dadka ku dhow qiyaastii 3.6 milyan. Meesha weyn ee magaalo weynta, oo ay ku jiraan magaalooyinka ku dhow Gimhae iyo Yangsan, ayaa leh qiyaastii 4.6 millio Origami. Origami (折 り 紙, laga bilaabo ori micnaha "xoqdo", iyo kami macnaha "war" (kami isbeddel ku yimaada gami sababtoo ah rendaku)) waa farshaxanka waraaqaha waraaqaha, taas oo inta badan la xidhiidha dhaqanka Japan. Isticmaalka casriga ah, erayga "origami" waxaa loo adeegsadaa erey la wadaago oo ku saabsan dhammaan hababka isku dhaca, iyadoon loo eegin dhaqankooda. Hadafku waa in la beddelo xaashida afargeeslaha ee ku wareegsan naqshad dhamaystiran iyada oo loo marayo farsamooyin isku dhafan iyo farsamo. Dhakhaatiirta casriga ah ee caadiga ah waxay guud ahaan ku tirtiraan isticmaalka jarista, xabagta, ama calaamadaha warqadda. Fikradaha Origami badanaa waxay isticmaalaan erayga Japan ee kirigami si ay u tixraacaan naqshadaha isticmaala jarista, inkasta oo jarida ay tahay mid caan ka ah waraaqaha Chinese ah. [1] Tirada yaryar ee lakabyada asaasiga ah ee aasaasiga ah waxaa lagu dari karaa siyaabo kala duwan si ay u sameeyaan naqshado adag. Nidaamka ugu wanaagsan ee la yaqaan "origami" waa jaaniska warqadda Japan. Guud ahaan, nashqadahani waxay ku bilaabmayaan xaashi afar geesle ah oo dhinacyadoodu ka mid yihiin midabyo kala duwan, daabacado, ama qaabab. Origami Japanese ah, kaas oo lagu dhaqmo illaa xilligii Edo (1603-1867), ayaa inta badan ku adkayd qawaaniintaas, mararka qaar jarida waraaqaha ama isticmaalaan muuqaalo aan habooneyn si ay u bilaabaan. Mabaadiida asaasiga waxaa sidoo kale loo isticmaalaa stents, baakadaha iyo codsiyada kale ee injineernimada. [2] Anhui. Anhui ([án.xwéi], Chinese, 安徽), oo hore Romanized sida Anhwei, waa Gobolka oo ka mid ah Dadka Republic of China oo ku yaalla gobolka bariga ee dalka. gobolka waxa uu ku yaalaa guud maddiibadood oo River Yangtze iyo River Huai ah, waa inay wacaan Jiangsu bari, Zhejiang KoonfurBari, Jiangxi xagga koonfureed, Hubei galbeed, Henan in waqooyi-galbeed, iyo Shandong qaybta gaaban ee North. Anhui waa gobolka ugu weyn 22 Chinese salaysan meesha, 8aad ugu daawashada, iyo gobolka 12aad odayaasha dhaqanka oo dhan 34 gobol gobolka Shiinaha. Hefei waa caasimadda gobolka iyo magaalada labaad ee ugu weyn. Magaca "Anhui" waxaa laga soo qaaday magacyada laba magaalo: Anqing iyo Huizhou (hadda magaalada Huangshan). soo gaabiyay ee Anhui waa "Chinese: 皖, pinyin: wǎn" Ka dib markii State ee taariikhiga ah ee Wan, Mount Wan, iyo River Wan ah. maamulka Anhui ka kooban oo ka mid ah nidaamka maamulka gobolka, dhibic by Guddoomiyaha, Congress gobolka, Shirka Wadatashiga Siyaasadda Dadka, iyo Gobolka Maxkamadda Sare Dadka ka. Anhui waxaa loo yaqaan gobolka oo leh dhaqanka siyaasadeed ee nidaamka dawladda Shiinaha. Ka sokow maareynta qaybaha dawladda gobolka, dawladda gobolka waxay maamushaa 16 magaalo, 62 degmo, 43 degmo heer gobol ah iyo 1,522 magaalo. Dhamaadka 2016, dadku waxay ku diiwaan gashan yihiin Anhui 70.27 milyan. Wadarta guud ee GDP-ga gobolka Anhui wuxuu ku qoran yahay 12-ka mid ah 31-gobol oo gobolada ah ee sannadka 2017. Fujian. Fujian (Chinese: 福建, pinyin Fujian, kaga hadlay [fǔtɕjɛn] (About bar sanqadhaas)), oo hore romanised sida Foken, Fouken, Fukien iyo Hokkien, waa gobol ku yaal xeebaha koonfur bari ee dhulweynaha China. Fujian xuduud la Zhejiang xagga woqooyi, Jiangxi galbeed, Guangdong xagga koonfureed, alongwith Taiwan 150 km (93 mi) bari, guud ahaan Strait Taiwan ah. [6] Magaca Fujian ka isku dhafan ee Fuzhou oo Jianzhou (hadiyad Nanping), laba magaalo oo Fujian Inta lagu jiro guri ammaan Tang u yimid. Inkasta oo ay dadka waa khusuusan asal Han, waa mid ka mid ah gobolladii ugu dhaqan ahaan iyo luqad ahaan kala duwan ee Shiinaha. Historical Fujian ayaa haatan la qaybiyey Shiinaha iyo Taiwan iyo dhulal dhibtaada ku magacaaban gobolka Fujian ee ay Jamhuuriyadaha kala. Aqlabiyadda ee dhulka taariikhiga ah Fujian (territory waynaha iyo jasiiradaha yar) Currently ka samaysan Gobolka Fujian ee Dadka Republic of China (PRC). The Archipelagos of Kinmen iyo Matsu ka samaysan gobolka Fujian ee Republic of China (ROC) oo saldhigeedu yahay Taiwan. Gansu. Gansu (Shiineys: Goobo, Tibetan: ཀན་ སུའ ུ་ Kan ah su'u [4]) waa gobolka Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha, oo ku yaal waqooyi-galbeed ee dalka. Waxay u dhaxeysaa Tibetan iyo Loess plateau, iyo xuduudaha Mongoliya, Inner Mongolia, iyo Ningxiya waqooyiga, Xinjiang iyo Qingheey dhanka galbeedka, Sichuan ilaa koonfur, iyo Shaanxi bari. Webiga Jiilaalka wuxuu dhex maraa qaybta koonfureed ee gobolka. Gansu waxay leedahay dad ka kooban 26 milyan (tan 2009) waxayna daboolayaan aag 453,700 oo kiilomitir oo isku xigta (175,200 sq mi). Caasimaddu waa Lanzhou, oo ku taalla qaybta koonfureed ee gobolka. Gobolka Qin wuxuu ka soo jeedaa waxa uu hadda yahay koonfur bari Gansu, waxana uu sii waday inuu noqdo qaabkii hore ee Imperial Shiinaha. Waddada Waddada Waddan ee Waqooyiga ayaa ku dhex maray Waddada Hexi, oo u gudubta Gansu Guangdong. Guangdong (Chinese: 廣東, 广东) waa Gobolka ku yaala South China, ee ku taalla Badda South China Coast. Dhaqan romanised sida Kwangtung, Guangdong dhaafay Henan iyo Shandong in Noqo gobolka ugu shacbiyada badan ee Shiinaha ee January 2005 Reg 79.1 milyan oo deganaanshaha rasmiga ah iyo 31 milyan oo muhaajiriin ah kuwaas oo ku noolaa gobolka ugu yaraan lix bilood ee sannadka, [5] [6] tirada guud ee ahayd 104.303.132 in tirakoobka 2010, xisaabiyenimo 7,79 boqolkiiba dadweynaha Dhul baaxadeedka Shiinaha ee. [7] Tani waxay sidoo kale waxa ay heerka koowaad ee hoosaadka maamulka ugu shacbiyada badan ee dalka wax ka baxsan South Asia ka dhigaysa, sida ay dadka waa dhaafay oo kaliya kuwa gobolka Pakistan ee Punjab [8] iyo dalalka Indian of Maharashtra iyo Uttar Pradesh. [9] Caasimadda gobolka Guangzhou iyo xarun dhaqaale ee magaalada Shenzhen ayaa ka mid ah magaalooyinka ugu tirada badan ee muhiimka ah ee Shiinaha. Tirada dadka oo kor u kacday tan iyo markii tirakoobku uu ahaa mid caan ah, gobolka ayaa diiwaangeliyay 108.5 milyan oo qof sannadka 2015. [10] Inta badan gobolka Guangdong waxaa maamula Jamhuuriyada Dadweynaha ee China (PRC). Si kastaba ha ahaatee, ka Archipelagos of Pratas ee South Badda China waxaa ay gacanta ku Jamhuuriyadda Shiinaha (ROC, a.k.a. Taiwan). Sidaas darteed, waxaa jira laba hay'adaha gobolka:. Gobolka Guangdong ee laga qaadi by ee PRC iyo Gobolka Guangdong ee ROC ah [11] [12] Tan iyo 1989, Guangdong ayaa kaalinta qiimeynta bilaha GDP guud oo dhan kooxihii heerka-gobol, la Jiangsu iyo Shandong labaad iyo saddexaad ee darajo. Sida laga soo xigtay Statistics Si State, GDP Guangdong ee 2017 gaadhay 1:42 trillion oo doolar (CNY 8,99 trillion), samaynta ay Qiyaastii size isla dhaqaalaha sida Mexico. Tan iyo 1989, Guangdong waxa uu lahaa heerka ugu sarreeya ee gobollada gobolka Hangeland oo dhan. gobolka ay gacan ka qiyaas ahaan 12% ka mid ah wax soo saarka dhaqaale ee qaranka ee PRC ee, iyo hoy u tahay goobaha wax soo saarka iyo xafiisyada go'an kala duwan ee shirkadaha Chinese ah iyo kuwa shisheeye. Guangdong Sidoo kale marti ugu qaabilsan dhoofinta iyo Fair ee Shiinaha, Fair Canton ah, marti caasimada gobolka Guangzhou. Guizhou. Guizhou, oo horay loo oran jiray Kweichow, waa gobolka Jamhuuriyadda Dadweynaha ee ku yaala qaybta koonfur galbeed ee dalka. Magaalada caasimadda waa Guiyang. Guizhou waa gobol sabool ah oo dhaqaale ahaan horumar leh, laakiin hodan ku ah khayraadka dabiiciga ah, dhaqanka iyo deegaanka. Gaar ahaan waa mid ka mid ah gobollada ugu kala duwan ee Shiinaha. Kooxaha laga tirada badan yahay sida Miao / Hmong iyo Yao oo ka badan 37% dadka. Duufaanta Pawn. Duufaan caws ah ayaa ah istaraatijiyad jaanis ah oo dhowr luuqadood ah lagu riixo isku-xigxad xawli ah oo ku wajahan difaacyada ka soo horjeeda. Duufaan gaaban wuxuu inta badan ku lugleeyaa jajabka hal dhinac ee guddiga, boqoradda (a-, b-, iyo c-faylasha) ama boqorrada (f-, g-, iyo h-faylasha). Jabaan typhoonka 2018. Nasiib darrada Japan ee2018 ayaa dilay lix dhaawac ah iyo 160 dhaawacyo. Typhoon Jebi ayaa ka dhigtay dhul xeebeed galbeed, oo keenay roobab xoog badan oo roobab ah Osaka Bay waxay booyad ku tuureen buundada oo qaybo ka mid ah Kyoto qayb ka ah saqafka tareenka ayaa hoos u dhacay. Saraakiisha ayaa amar ku bixiyay in ka badan hal milyan oo qof oo ku nool degaannada ay dhibaatadu saameysey si ay guryahooda uga baxaan iyadoo ay ka digayaan hirarka sare, daadadka iyo dhoobada. Waxay horay uga tageen tobanaan kun oo aan lahayn awood iyo maamulka ayaa ku boorriyay dadka in ay u guuraan amniga. Neolithicka Yurub. Bulshada reer Bari ee Yurubta kowaad waxay markii ugu horreysay ka muuqdaan 7-da sanno ee BC, oo ay ka mid tahay mid ka mid ah goobaha ugu horreeya ee Yurub, oo laga helay Vashtëmi, koonfur-bari Albania iyo dib u soo noqoshada 6500 CH. Waqooyi Galbeed Yurub waa wax aad u dheer, oo caadi ahaan soconaya 3000 oo sano ka dib c. 4500 BC-1700 BC. Sawirada Anthropomorphic ayaa laga helay Balkanka laga bilaabo 6000 BC, iyo bartamaha Yurub ilaa qiyaastii 5800 CH (La Hoguette). Dhismaha dhaqameed ee ugu muhiimsan ee aaggani waa Dhaqanka Sesklo ee Thessaly, oo markii dambe la ballaariyay Balkans oo kiciyay Starčevo-Körös (Cris), Linearbandkeramik, iyo Vinča. Iyada oo ay isku dhafan yihiin kala-duwanaansho dhaqameed iyo isu-socodka dadka, caadooyinka Neolithic waxay ku faafayaan galbeedka iyo woqooyi si ay u gaarto waqooyi-galbeed Yurub ilaa 4500 CH. Dhaqanka Vinča waxaa laga yaabaa inuu abuuray nidaamka ugu horreeya ee qorista, Vinča calaamadaha, in kasta oo uu arko farsamo yaqaan Shan Winn waxay aaminsan yihiin inay u badan tahay inay metelaan sawirro iyo fikrado halkii ay ka muuqan lahaayeen qaab qoraal ah oo kobcaya. Dhaqanka Cucuteni-Trypillian wuxuu dhisey degaanno badan oo ku yaal Romania, Moldova iyo Ukraine laga bilaabo 5300 ilaa 2300 BC. Qeybaha dhismaha ee Megalithik ee ku yaala jasiiradda Mediterranean ee Gozo (oo ah jasiiradaha Maltese) iyo Mnajdra (Malta) ayaa ah kuwa ugu muhiimsan dhismayaasha Neolithic, oo ugu da'da weyn taariikhda dib u celinta qiyaastii 3600 BC. Hypogeum ee Maar-Saflieni, Paola, Malta, waa qaab dhismeedka subterrane ee lagu soo gooyay qiyaastii 2500 BC; Markii ugu horreysay oo uu ahaa mukhaayadda, waxa uu noqday necropolis, macbudka kaliya ee ku yaal dhulka hoostiisa, oo muujinaya farshaxan farshaxan oo dhagax weyn oo dhagax weyn u leh taariikhda jasiiradaha Malta. Ka dib 2500 Buclaale, Islands Maltese ayaa loo dalliciyey dhowr sano ka hor ilaa imaanshaha cusub ee qaxoontiga ah ee soo galootiga da'da yar, dhaqanka dilaacay dhimashadiisii ​​oo wuxuu bilaabay dhismayaal ka kooban megalitik yar oo loo yaqaan 'Dolmens to Malta'. [27] Xaaladaha intooda badan waxaa ku yaalla qollado yar yar, iyadoo daboolka laga sameyay lakabka weyn ee dhagxaan qumman. Waxay sheeganayaan inay ka tirsan yihiin dadwaynaha oo ka duwan kuwa ka dhisay macbadyadii hore ee Megalithic. Waxaa la aaminsan yahay in dadku ay ka yimaadeen Sicily sababtoo ah isku midka ah ee kuxirnaa Maltese ilaa dhismooyin yar yar oo laga helo jasiiradda ugu wayn ee badda Mediterranean. [28] Mizoram. Mizoram (Ingiriisi: / mɪzɔːrəm / (ku saabsan dhawaaqa maqalka)) waa gobolka Waqooyi-bari Hindiya, oo leh Aysawl oo ah caasimadeeda. Magaca waxaa laga soo qaatay "Mizo", magaca dadka degan, iyo "Ram", oo macnihiisu yahay dhul, sidaas awgeed Mizoram macnaheedu waa "dhulka Mizos". [4] Gobolka waqooyi-bari, waa gobolka ugu qulqulaya dhul-gariirka, oo la wadaago xudduudaha saddexda Dawladood ee Seven Sister, sida Tripura, Assam iyo Manipur. Dawladdu waxay sidoo kale la wadaagtaa xuduudda 722 kiiloomitir ee dalalka deriska ah ee Bangladesh iyo Myanmar. [5] Sidii dhowr gobol oo waqooyi bari ee Hindiya, Mizoram wuxuu horey uga tirsanaa Assam ilaa 1972, markii la soo saaray midnimo urur. Waxay noqotay gobolka 23aad ee Hindiya, tallaabo ka saraysa midowga Midowga Territoriya, 20kii Febraayo 1987, oo la sameeyay Isbaddalka Konton iyo Sadexaad ee Dastuurka Hindiya, 1986. [6] Tirada dadka Mizoram waa 1,091,014, sida lagu sheegay tirakoobkii 2011. Waa dalka 2aad ee ugu yar dalka oo dhan. [7] Mizoram wuxuu daboolayaa aag ku dhowaad 21,087 kilomitir oo isku wareeg ah. [8] Qiyaastii 91% gobolku waa ka goostay. [9] Qiyaastii 95% dadweynaha hadda waa dad ka soo jeeda qabiilooyinka kala duwan kuwaas oo degay gobolka, inta badan laga bilaabo Koonfur Bari Asia, mawjadaha socdaalka ee laga soo bilaabo qarnigii 16aad laakiin badi qarnigii 18aad. Tani waa diiradda ugu sarreeysa ee qabaa'ilka ka dhexjirta dhammaan gobollada Hindiya, waana ay hadda ilaalinayaan dastuurka Hindida ah ee loo yaqaan 'Tribe Tribune'. [11] Mizoram waa mid ka mid ah saddexda dowladood ee India oo leh aqlabiyad Christian (87%). [12] Dadkani waxay ka tirsan yihiin beelaha kala duwan, inta badan Presbyterian ee waqooyiga iyo Baabtiistayaasha koonfurta. Mizoram waa falanqeeyn dhaqaale oo aad u sarreeya, laakiin waxa uu ka jiraa jeex-jeexan, ama isbeddel lagu beerayo, iyo soosaarka dalagga beeraha. Andhra Pradesh. Andhra Pradesh (/ ˌɑːndrə prədɛʃ /) (Ku dhawaad ​​sanqadhanka (gargaarka · info)) waa mid ka mid ah 29 dawladood oo Hindiya ah. Waxaa ku yaal koonfurta bari ee dalka, waa gobolka siddeedaad ee ugu weyn India, oo ka kooban aag 162,970 km2 (62,920 sq mi). [6] Marka loo eego tirakoobka 2011, waa gobolka tobnaad ee ugu badan, oo leh 49,386,799 oo deggan. Magaalada ugu weyn ee Andhra Pradesh waa Visakhapatnam. 2dii Juun 2014, qaybta waqooyi-galbeed ee Andhra Pradesh ayaa loo kala tagay si loo dhiso gobolka cusub ee Telangana; caasimadda ugu dheer ee Andhra Pradesh, Hyderabad, ayaa loo wareejiyay Telangana iyada oo qayb ka ah qaybta. Si kastaba ha ahaatee, sida waafaqsan Sharciga Dib-u-habeynta ee Andhra Pradesh, 2014, Haydarabad waxay ahayd in ay ku sii jirtey caasimadda labada Andhra Pradesh iyo Telangana labadaba muddo aan ka badneyn 10 sano. Dhaqdhaqaaqa cusub ee Riverfront de facto, Amaravati, wuxuu ku hoos jiraa awoodda maamulka Andhra Pradesh ee Horumarinta Gobolka ee Horumarinta (APCRDA). [8] Andhra Pradesh waxaa ku taala xeebta 974 km (605 mi) - xeebta labaad ee ugu dheer dalka Hindiya, ka dib Gujarat - oo leh awood ku dhawaad ​​15,000 km2 biyaha badda ah. [9] Gobolka ayaa xuduud u leh Telangana oo ku yaal woqooyi galbeed, Chhattisgarh iyo Odisha oo ku yaal woqooyi-bari, Karnataka oo galbeedka, Tamil Nadu oo koonfur ah, iyo bariga waxaa ku yaal Baay ee Bengal. Goobta yar ee degmada Janan, oo ah degmada Puducherry, waxay ku taala koonfurta Kakinada ee xeebta Godavari ee dhinaca bariga ee gobolka. Dawladdu waxay ka kooban tahay labada gobol ee waaweyn ee Rayalaseema, qaybta koonfur galbeed ee gobolka, iyo Xeebta Xeebta ee bariga iyo waqooyiga, oo xuduud la leh Bay of Bengal. [11] Gobolka wuxuu ka kooban yahay toban iyo toban degmo, sagaal ka mid ah oo ku yaala Xeebta Andhra iyo afar ka mid ah Rayalaseema. Xarunta ugu weyn ee magaalada iyo magaalada ganacsiga ee gobolka ayaa ah Visakhapatnam, oo ku yaalla Bay of Bengal, iyada oo la saadaalinayo US $ 43.5 bilyan; Magaalada labaad ee ugu weyn gobolka ayaa ah Vijayawada, oo ku taal bangiyada Krishna, oo leh wax-soo-saarka 3 bilyan oo doolar (ilaa 2010). [13] [13] Dhaqaalaha reer Andhra Pradesh ayaa ah dhaqaalaha gobolka 7aad ee ugu weyn India oo leh $ 8.70 oo ah $ 130 bilyan oo doollar ah oo soo saara alaab gudaha ah iyo wax-soo-saarka dadka oo dhan $ 142,000 (US $ 2,100). Andhra Pradesh waxay martigalisay 121.8 milyan oo booqasho sannadkii 2015, 30% korodhka dalxiisayaasha ee sannadkii hore, [15] waxay ka dhigtay gobolka saddexaad ee ugu booqashada ku ah India. Tirumala Venkateswara Temple in Tirupati waa mid ka mid ah goobaha ugu caansan dunida ee la booqdey, iyada oo 18.25 milyan oo marti ah sanadkiiba. [16] Xarumaha kale ee xarumaha xajinta waxaa ka mid ah Mallikarjuna Jyotirlinga oo ku taala Srisailam, Macbadka Srikalahasteeswara ee Srikalahasti, Ameen Peer Dargah ee Kadapa, Mahachaitya ee Amaravathi, Kanaka Durga Temple ee Vijayawada, iyo Prasanthi Nilayam ee Puttaparthi. Goobaha dabiiciga ah ee gobolka ee inc Arunachal Pradesh. Arunachal Pradesh ("ˌɑːrəˌnɑːtʃəl prədɛʃ", "dhulka buuraha uxiiso" [11]) waa mid ka mid ah 29 dawladood oo Hindiya ah waana gobolka waqooyi-bari ee gobolka ugu badan. Arunachal Pradesh waxay xuduudaheeda ku leedahay dalalka Assam iyo Nagaland koonfurta, waxayna wadaagaan xudduudaha caalamiga ah ee Bhutan ee galbeedka, Myanmar oo ku yaal bariga, waxaana ka soocaya Shiinaha waqooyiga khadka McMahon Line. Itanagar waa caasimadda gobolka. Qayb weyn oo ka mid ah dawlad-goboleedka waxaa lagu dhawaaqay Jamhuuriyadda China, iyo Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha oo ku tilmaamaya "South Tibet". Intii lagu jiray dagaalkii Sino-Indian-ka ee 1962, ciidamada Shiinaha ayaa si ku-meel-gaar ah uga gudbay xadka McMahon, xadka xuduudaha u dhexeeya dawladda iyo Shiinaha. Dhulka Mountains-Lit Mountains waa sobrequet gobolka ee Sanskrit; [13] waxaa sidoo kale loo yaqaan 'Orchid State of India ama Paradise of Botanists. Juquraafi ahaan, waa kan ugu weyn ee ka mid ah Waddammada Toddoba Sister Waqooyi-bari Hindiya. Assam. Assam (ingiriis: / əsæm /, / -sɑːm / ku saabsan codkan maqalka (caawimaad · akhbaarta)) waa gobol Waqooyi-bari Hindiya, oo ku taalla koonfurta bari ee Himalayas oo ku taalla dooxooyinka Brahmaputra iyo Barak River. Assam wuxuu daboolayaa aag 78,438 km2 (30,285 sq mi). Gobolka ayaa xuduud u leh Bhutan iyo gobolka Arunachal Pradesh xagga waqooyiga; Nagaland iyo Manipur xagga bari; Meghalaya, Tripura, Mizoram iyo Bangladesh koonfurta; iyo West Bengal oo galbeed ku maraan Waddada Siliguri, oo 22 kiilo mitir (14 mi) oo dhul ah oo isku xira gobolka inteeda kale Hindiya. Dadka asaliga ah waxaa asal ahaan ka mid ah dadka asaliga ah sida Assamese Brahmins (oo ay ku jiraan Ganaks), Koch Rajbongshi, Ahom, Bodo, Mishings, Sonowal Kacharis, Rabha, Xajong, Karbi, Meitei, Rengma Naga, Chutias, Kalitas, Keot (Kaibarta), Tiwa, Mech Kachari, Thengal-Kacharis, Sarania Kacharis, Dimasa, Tea Tribes, Tai Phake iyo kooxaha kale ee Tai, kooxaha qowmiyadaha ee dalalka deriska ah ee Waqooyi-Bari, Deoris, Doms / Nadiyaal, Muslimiinta Asaliga ah (gaar ahaan Goria, Moria, Deshi communities), Assamese Sikhs [10] iyo Masiixiyiinta Assamese oo ku hadlaya Assamese ama nooc kale oo ah qabiillada qabiil ee Assam oo ah afkooda hooyo. Assam waxaa loo yaqaanaa shaah Assam iyo Assam shandad. Gobolku wuxuu ilaaliyay naas-nuujinta Hindida ah ee laga soo bilaabo bakhaarka u dhow, oo ay la socdaan boodhka biyaha duurjoogta ah, lafdhabarta, shimbiraha iyo noocyada kala duwan ee shimbiraha Asiatic, oo wuxuu bixiyaa mid ka mid ah beeraha ugu dambeeyey ee maroodiga Asia. Dhaqaalaha Assamese waxaa caawiya duurjoogta duurjoogta ee loo yaqaan 'National Park Park' iyo 'National Park Manas', kuwaas oo ah Xarumaha Dunida. Xayawaanka geedaha waxaa laga helaa gobolka taas oo ay sabab u tahay roobab badan, u eeg cagaaran sanadka oo dhan. Assam ayaa helay roobab ka badan inta badan qaybaha Hindiya; Roobabkani wuxuu quudinayaa webiga Brahmaputra, kuwaas oo xaafadahooda iyo harooyinka qiiqa ay siinayaan gobolka oo leh deegaan hiddo-geomorphic ah. Bihar. Bustaan ​​(bɪhesaːr)) waa dawlad Hindi ah oo loo aqoonsan yahay in ay tahay qayb ka mid ah Bariga [12] [iyo] Waqooyiga Hindiya [14] [15] Waa gobolka 13-aad ee ugu weyn India, oo leh aag 94,163 km2 (36,357 sq mi). Hindiya saddexaad ee ugu weyn dalka Hindiya, waxay udhaxeysaa Uttar Pradesh galbeed, Nepal oo woqooyi ah, qaybta waqooyi ee galbeedka Bengaal, oo leh Jharkhand koonfurta. Bihar Bihar ayaa u kala qaybsan webiga Ganges kaas oo ka qulqulaya galbeedka ilaa bari. [12] Bihar waa isku dar saddex meelood oo kala duwan: Magadh, Mithila, iyo Bhojpur. [16] 15kii Nofembar 2000, koonfurta Bihar waxaa loo dhajiyay in ay sameeyaan gobolka cusub ee Jharkand. [17] Kaliya 11.3% dadweynaha Bihar ayaa ku nool magaalooyinka, taas oo ah ugu hooseeya Hindiya ka dib markii Himachal Pradesh. [18] Intaa waxaa dheer, in ku dhawaad ​​58% Biharis waxay ka hooseeyaan da'da 25, [19] waxay bixiyaan Bihar qaybta ugu badan ee dhalinyarada ee gobolka Hindiya. Hindida qadiimiga ah iyo tan caadiga ah ee Hindiya, aagga hadda Bihar waxaa loo tixgeliyaa xarun awood, waxbarasho iyo dhaqan. [20] Magaaladda waxaa ka kacday boqortooyadii ugu horreysay ee Hindiya, Maurya Empire, iyo sidoo kale mid ka mid ah diimaha ugu badan dunida oo dhan, Buddhism. [21] Magaalooyinka xagjirnimada, gaar ahaan hoos-hoosaadka Maurya iyo Gupta, qaybo ballaaran oo Koonfurta Aasiya ah oo hoos yimaada xukunka dhexe. [22] Gobollada kale ee Bihar waa Mithila oo ah xarun hore oo ah barashada Brahmanical iyo xarunta boqortooyadda Videha [23] Waxaa jira dhaqdhaqaaq socda oo ka socda gobolka Maithil oo ku yaala gobolka Bihar ee gobolka Hindiya ee Mithila. Maxay noqon lahayd caasimadda gobolka ee aan weli go'aan laga gaadhin, laakiin Darbhanga waa musharaxa ugu caansan. Awoodaha kale ee waaweyn waxaa ka mid ah Muzaffarpur, Purnia, Madhubani iyo Begusarai. [24] Tan iyo dhammaadkii 1970-yadii, Bihar ayaa ka fogaaday dawladaha kale ee Hindida marka loo eego horumarinta bulshada iyo dhaqaalaha. [25] [27] [27] Dhaqaale-yaqaan iyo saynisyahanno badani waxay ku andacoodaan in tani ay si toos ah uga dhalatay siyaasadaha dawlada dhexe, sida siyaasadda isu-dheellitirka lacag-bixinta, [28] [29] arxan-darrada dhinaca Bihar, [19] [31] [31] la'aanta Bihari [29] [32] [33] iyo Heshiiska Joogtada ah ee 1793 ee Shirkadda British East India Company [29] Hase yeeshee, xukuumadda gobolka ayaa, si kastaba ha ahaatee, waxa ay samaysay dadaallo muhiim ah oo lagu horumarinayo gobolka. [34] Horumarinta hufan waxay keentay dib u soo kabashada dhaqaalaha ee gobolka iyada oo loo marayo maalgashiga kordhinta ee kaabayaasha, [35] xarumo caafimaad oo tayo fiican, xooga saara waxbarashada, iyo hoos u dhigista dambiyada iyo musuqmaasuqa [36] [37] Chhattisgarh. Chhattisgarh (Chattīsgaṛh, tarjumaada: 30-dii subax) waa mid ka mid ah 29 dawladood oo Hindiya, oo ku yaal bartamaha bari. Waa gobolka tobnaad ee ugu weyn India, oo leh aag 135,191 km2 (52,198 sq m). Iyadoo dadka ku nool 25.5 Milyan, Chhattisgarh waa dalka 17-aad ee ugu badan dalka. Xaalad kheyraad badan oo hodon ah, waa ilka korontada iyo birta ee dalka, taasoo ka dhigan 15% wadarta guud ee birta soo saarta. [5] Chhattisgarh waa mid ka mid ah dalalka ugu dhaqsiyaha badan ee Hindiya. [6] Gobolka waxaa la dhisay 1dii Nofembar 2000 isaga oo qaybiyey 10 Chhattisgarhi iyo 6 Gondi oo ku yaalla degmooyinka koonfur bari ee Madxia Pradesh. [8] Magaalada caasimaddu waa Raipur. Chhattisgarh xuduudaha gobolka Madhya Pradesh ee waqooyi-galbeed, Uttar Pradesh waqooyiga, Jharkhand waqooyi-bari, Maharashtra ee koonfur-galbeed, Telangana iyo Andhra Pradesh ee koonfurta, [9] Odisha ee koonfur-bari. Waqtigan xaadirka ah gobolka ayaa ka kooban 27 degmo. Taegu. Daegu (Koonfureed): [tɛɡu]; 대구, 大邱, macno ahaan 'buur weyn'), oo horey loogu magac daray Taegu oo si rasmi ah loogu yaqaano Magaaladda Daegu Magaaladda, waa magaalo ku taala Koonfurta Kuuriya, oo ah afaraad ugu weyn Seoul, Busan, iyo Incheon, iyo saddexda magaalo weyn ee magaalo weyn oo ku yaala waddanka oo leh in ka badan 2.5 milyan oo qof. Daegu iyo ku hareeraysan Gobolka Waqooyiga Gyeongsang waxaa badanaa lagu magacaabaa Daegu-Gyeongbuk, iyada oo wadarta guud ka badan 5 milyan. Daegu wuxuu ku yaala koonfurta-bari ee Korea ilaa 80 km (50 mi) oo ka soo jeeda xeebta, meel u dhow Geumho River iyo guudkeeda, Waddada Nakdong ee Gyeongsang-do. Dooxada Daegu, oo magaalada ku taal, waa bartamaha dhexe ee gobolka Yongjin. Waqtiyadii hore, waxaa jiray waddamo loo yaqaan 'Jinhan,' taas oo ah degaankii Daegu ee hadda ka tirsanaa. Later, Daegu waxa uu qayb ka ahaa Boqortooyada Silla kaas oo midoobey Peninsula Korean. Intii lagu jiray xilligii Jasiiradda Joseon, magaaladu waxay ahayd caasimadda Gyeongsang-do, oo ka mid ahaa siddeed gobol oo dalka ka mid ah. Daegu wuxuu ahaa dhaqaale dhaqaale oo Korea ah muddadii u dhaxaysay 1960kii-1980-maadkii waxaana si gaar ah loogu yaqaan warshadihiisa elektaroonikada. Cimilada qoyaanka ee Daegu waa mid ku habboon soo saarida tufaax tayo sare leh, sidaas darteed naanaysta, "Apple City". [4] Daegu waxaa kale oo loo yaqaan "City Textiles". [5] Tijaabooyinka ayaa loo adeegsaday inay noqdaan saadka sirta ee magaalada. Iyada oo la abuurayo aagga Dhaqaale ee Dhaqaalaha ee Daegu-Gyeongbuk, Daegu wuxuu hadda diiradda saarayaa warshadaha farsamooyinka casriga ah iyo kuwa farsamada sare. Daegu wuxuu ahaa marti-gelinta martigelinta Shirweynaha Aduunka ee 22-aad ee World Energy 2013, 2011-kii Ciyaaraha Adduunka ee Ciyaaraha fudud iyo Xagaagii 2003-dii. Waxay sidoo kale marti gelisay afar kulan koobka adduunka 2002. Daegu wuxuu martigeliyay World Masters Indoor Championship oo la qabtay March 19-25, 2017. In ka badan 4600 ciyaartoy oo adduunka ah ayaa tartamaya. Incheon. Incheon (Hangar: 인천; Hanja: 仁川; Korean waa: [intɕepageʌn]; horey loogu naqshadeeyey Inchŏn, macno ahaan "webiga nooca"), si rasmi ah magaalada caasimadda ee Incheon, waa magaalo ku taal waqooyi galbeed ee Kuuriyada Koonfureed, xuduudaha Seoul iyo Gyeonggi bari. Tan iyo markii Neolithic, Incheon wuxuu ku noolaa 4,700 qof markii ay noqotay deked caalami ah 1883-kii. Maanta, qiyaastii 3 milyan oo qof ayaa ku nool magaalada, taasoo ka dhigaysa magaalada saddexaad ee ugu weyn magaalada Seoul iyo Busan. Kobaca magaalada ayaa loo xaqiijiyay waqtiyo casri ah iyada oo horumarinaysa dekeddeeda sababtoo ah faa'iidooyinka dabiiciga ah ee magaalada xeebta ah iyo u dhowaanshaha caasimadda Koonfurta Kuuriya. Waa qayb ka mid ah Seoul Capital Area, oo ay weheliso Seoul lafteeda iyo Gyeonggi, oo ka kooban afar meelood ee ugu weyn magaalo-weyn ee adduunka. Incheon ayaa tan iyo markii uu horseeday horumarka dhaqaale ee Kuuriya iyada oo uu furay dekedda adduunyada dibedda, isagoo maraya casriyeynta casriga ah ee Korea oo ah xarunta warshadaha. Sannadkii 2003, magaalada waxaa loo qoondeeyey degaan dhaqaale oo bilaash ah oo Korea ah. Tan iyo markaas, shirkadaha waaweyn ee maxaliga ah iyo shirkadaha caalamiga ah ayaa sii kordhiyay maalgashiga Goobta Dhaqaalaha ee Incheon Free Economic Zone, oo ay ku jiraan Samsung oo dooratay Songdo International City oo ah meesha ugu cusub ee maalgashiga ee ganacsigeeda bio. Magaaladan caalamiga ah, Incheon wuxuu qabtay shirar ballaadhan oo ballaadhan oo caalami ah, sida "Incheon Global Fair & Festival 2009". Cayaartii 17aad ee Asia ee Incheon 2014 ayaa sidoo kale lagu qabtay Incheon 19 Sebtembar 2014. Incheon waxa ay isku samaysay xarun weyn oo gaadiid ah oo ku yaal waqooyiga woqooyiga Aasiya oo leh madaarka caalamiga ee Incheon iyo Port Incheon. Magaaladu sidoo kale waxay ku jirtaa Sanduuqa Cimilada Cimilada, oo ah urur caalami ah oo wax ka qabta arrimaha deegaanka. Gwangju. Gwangju [a] (Korean waa: [kwaŋ.dʑu]) waa magaalada lixaad ee ugu weyn ee South Korea. Waa magaalo weyn oo loo qoondeeyey iyada oo si toos ah loo kontaroolayo wasiirka guriyeynta dawladda dhexe. Magaaladan ayaa sidoo kale ah caasimadda Gobolka Jeolla illaa xafiiska xafiiska gobolka u guuray tuulada koonfureed ee Namak ee gobolka Muan ee 2005. Magaciisa wuxuu ka kooban yahay erayada Gwang (Hangul: 광; Hanja: 光) macnaha "iftiin" iyo Ju (주; 州) macnaha "gobolka." Gwangju waxaa taariikh ahaan loo diiwaangeliyey Muju (무주; 武 州), kaas oo "Silla ay dhammaan iskutallaabinayaan dhulka si loo dhiso gobollada Gwangji, Ungju, Jeonju, Muju iyo gobollo kala duwan, iyo weliba xuduudda koonfureed ee Goguryeo iyo dhulalkii hore ee Silla "Samguk Sagi [4] Waxay ku taallaa wadnaha beerta gobolka Jeolla, magaaladu waxay sidoo kale caan ku tahay taajirada hodanka ah iyo kuwa kala duwan. Daejeon. Daejeon (Kuuriya: [tɛ̝.doodaʌn] (ku saabsan codkan maqalka)) waa magaalada shanaad ee ugu weyn koonfurta Kuuriya. Daejeon wuxuu lahaa dad ka badan 1.5 milyan sannadkii 2010. [2] Waxay ku taallaa bartamaha dhexe ee Koonfurta Kuuriya, Daejeon waxay u adeegtaa hubka gaadiidka waxayna ku taallaa wadooyinka waawayn ee gaadiidka. Magaaladda Seoul waa qiyaastii 50 daqiiqo oo ay ku jirto tareenka xawaaraha sare ee KTX. Daejeon waa mid ka mid ah hubka Koonfureed ee Kuuriyada Koonfureed ee Dhismaha Diyaaradaha Daejeon (Xarumaha kale ee maamulka: Seoul, Gwacheon iyo Sejong). Maamulka Kuuriyada ee sannadkii 1980-kii waxay go'aansadeen in qaar ka mid ah shaqooyinkooda laga soo dejiyo Seoul, caasimada qaranka, magaalooyinka kale. Xilligan, 12 xafiis dowlad dowladeed, oo ay ka mid yihiin Adeegga Ganacsiga ee Kuuriyada Koonfureed, Maamulka Ganacsiga yaryar iyo Dhexdhexaadinta, Adeegga Wax soo iibsiga Bulshada, Xafiiska Tirakoobka Qaranka, Maamulka Milatariga Manhajka, Adeegga Kuuriyada Waqooyi ee Korea, Maamulka Dhaqanka Dhaqanka, iyo Xafiiska Kantaroolka Caqliga ee Kuuriya, Korea, waxay ku yaallaan Daejeon. Korail, Korea Resources Resources Resources, iyo Korea Minting iyo Ammaanka Warshadaha ayaa sidoo kale xarun ku leh magaalada. Daejeon waxay leedahay 18 jaamacadood, oo ay ku jiraan Machadka Heerka Sare ee Sayniska iyo Tiknoolajiyada, Jaamacadda Chungnam, Jaamacadda Qaranka ee Hanbatada, Jaamacada Hannam, Jaamacada Woosong iyo Jaamacadda Kuuriyada Sayniska iyo Teknolojiyada. Daejeon wuxuu magaciisa ku kasbaday "Asalka Silicon Valley" iyo "magaalada tiknoolajiga sare". [3] Magaaladu waxay martigelisay Taejon Expo '93 iyo Olympiads Mathematics International sanadkii 2000. Machadyo badan oo cilmi-baaris oo muhiim ah ayaa ku yaalla magaalada. [3] Daedeok Innopolis (Daedeok Research & Zone Special Zone) waxay ka kooban tahay 28 hay'ado cilmi-baaris oo ay dawladdu maal-galiso, iyo sidoo kale 79 machad cilmi-baaris oo gaar ah oo leh ilaa 20,000 cilmi-baarayaal. Intaa waxaa dheer, Daejeon wuxuu aasaasay Ururka Teknoolajiyadda Adduunka (WTA) 1998-kii iyada oo la eegayo aragtida horumarka gobolka iyada oo loo marayo iskaashiga caalamiga ah ee leh magaalooyinka sayniska adduunka. WTA waxay korartay 67 xubnood oo ka timid 32 dal, waxayna si firfircoon ugaashadeeda ururo badan oo caalami ah oo ay ku jiraan UNESCO oo ah hay'ad wadatashi ah. Ulsan. Ulsan (Korjoogta Kuuriya: [ul.s͈an]), oo ah magaalada Ulsan Magaalooyinka, waa koonfurta Korea oo ah magaalo todobaad ee ugu weyn oo leh dad ka badan 1.1 milyan qof. Waxay ku taallaa koonfurta bari ee dalka, Busan oo ku taal dhinaca koonfureed ee Gyeongju woqooyiga. Ulsan waa awoodda warshadaha ee Koonfurta Kuuriya, oo sameysma wadnaha degmada Sansan ee Ulsan. Shirkadda Hyundai Motor Company oo ah shirkad Hyundai Motors, oo ah shirkad Hyundai Motors, oo ah shirkad Hyundai Heavy Industries oo ah shirkad Hyundai Heavy Industries ah; Sanadkii 2017, Ulsan wuxuu ahaa qof kasta $ 65,093 qof, ugu badnaan gobol kasta gobalka Kuuriya. Gangwon. Gangwon-do (Korean waa: [kaŋ.wʌn.do]) waa gobolka Koonfurta Kuuriya, oo leh caasimadeeda Chuncheon. Waxay ku xiran tahay dhinaca bariga ee Badda Bariga, iyo xuduudaha Gyeonggi ee galbeedka, iyo Gobolka Waqooyiga Gyeongsang iyo Waqooyiga Chungcheong Gobolka koonfureed. Wareegtada waqooyiga waa xariijinta millatariga, isaga oo ka soocaya Gobolka Kangwuunka ee Waqooyiga Kuuriya. Ka hor inta aan la qaybin Kuuriya 1945 Gangwon iyo Kangwŏn ayaa sameeyay hal gobol. Pyeongchang County waxay martigelisay ciyaaraha Olombikada ee 2018 iyo 2018 Paralympics Winter Winter 201 Chungcheong Settentrionale. Chungcheong (Chungcheong-do; Korean waa: [tɕʰuŋ.tɕʰʌŋ.do]) wuxuu ka mid ahaa siddeed gobol oo Korea ah intii lagu jiray Dynamos Joseon. Chungcheong wuxuu ku yaalaa koonfur galbeed ee Kuuriya. Caasimadda gobolka ayaa ku taal Gongju, oo caasimadda boqortooyada Baekje ka ahayd 475 ilaa 538. Gobolka Chungcheong waxaa la aasaasay intii lagu jiray 1356 -kii inta lagu guda jiray Boqortooyada Goryeo-oo ka timid qaybta koonfureed ee gobolka hore ee Yanggwang. Magaciisa waxaa laga soo qaatay magacyada magaalooyinka waaweyn ee Chungju (충주; 忠州) iyo Cheongju (청주 淸 州). Sannadkii 1895, gobolka waxaa lagu badalay Degmooyinka Chungju (Chungju-da; 충주 부; 忠 州府) oo ku yaal bari, Gongju (Gongju-this, 공주 부; 公 州府) ee bartamaha, iyo Hongju (Hongju- tani; 홍 주부; 洪 州 市; gobolka Maalin-bari ee Hongseong) galbeedka. 1896-kii, Degmooyinka Chungju iyo bariga Gongju ayaa dib loo habeeyay Gobolka Waqooyiga Chungcheong, iyo Hongju iyo galbeedka Gongju ayaa loo beddelay Gobolka Koonfureed. Waqooyiga iyo Koonfurta Chungcheong maanta waa qayb ka mid ah Koonfurta Kuuriya. Waqooyiga Chungcheong ayaa xuddun u ah waqooyiga gobolka Gyeonggi, waqooyi bari Gangwon, oo ah bariga Gyeongsang, oo ku yaalla koonfurta waqooyiga Jeolla, iyo galbeedka badda Badda. Gobollada waa buuro ku yaalla bariga (gobolka Waqooyi) iyo xoogaa yar oo sarreeya galbeedka (gobolka Koonfurta). Magaca gobolka ee Chungcheong waa Hoseo (Magaalooyinka), inkastoo magacan loo isticmaalo in ka yar magaca hadda maamulka. Marka laga reebo Cheongju, Chungju, iyo Gongju, magaalooyin kale oo waaweyn ama la yaab leh oo ku yaal gobolka casriga ah ee Chungcheong waxaa ka mid ah Daejeon, Cheonan iyo Janghang. Turin. Turin [tyriərɪn, tʊərɪn /; [2] Talyaani: Torino [toriːno] (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya; Piemontese: Turin [tyriŋ]) [3] waa magaalo iyo ganacsi iyo xarun dhaqameed waqooyiga talyaaniga. Waa caasimadda caasimadda ee magaalada Turin (waaxda maamulka Talyaaniga) iyo gobolka Piedmont, waxayna ahayd caasimaddii ugu horreysay ee Italy laga bilaabo 1861 illaa 1865. Magaaladu waxay ku taalaa badi barta galbeed ee webiga Po, oo ku taal hortiisa dooxada Susa, waxaana ku wareegsan galbeedka Alpine iyo Superga Hill. Tirada dadka magaalada ku habboon waa 883,281 (30 Noofembar 2017) [4] halka dadka ku nool magaalooyinka lagu qiyaasay Eurostat inay noqdaan 1.7 milyan oo qof. Meelaha Magaalooyinka Turin waxaa lagu qiyaasay OECD in ay haystaan ​​dad tiradoodu dhan tahay 2.2 milyan. [5] Magaaladu waxay leedahay dhaqamo iyo taariikh qani ah, oo loo yaqaano meelo badan oo farshaxaneed, makhaayado, kaniisado, garoono, garoonnada, piazzas, beeraha, beeraha, tiyaatarada, maktabadaha, matxafyada iyo goobaha kale. Turin waxaa si fiican loogu yaqaanay Renaissance, Baroque, Rococo, Neo-classic, iyo Art Nouveau. Qaar badan oo ka mida Turin ee dadweynaha, qalcado, jardiinooyin iyo palazzi sida Palazzo Madama, ayaa la dhisay ilaa qarniyadii 16aad iyo 18aad. Qeyb ka mid ah taariikhda taariikhiga ah ee Turin waxaa lagu qoray liiska Dhaxalka aduunka ee hoos yimaada Magaca Guriga Boqortooyada ee Savoy. Magaaladu waxay noqotay xarun siyaasadeed oo weyn oo Yurub ah. Laga soo bilaabo 1563, waxay ahayd caasimadda Duchy of Savoy, ka dib markii Boqortooyada Sardinia ay xukuntay Aqalka Qaranka ee Savoy, iyo caasimada ugu horreysa ee Talyaaniga (Boqortooyada Talyaaniga) laga bilaabo 1861 ilaa 1865. [7] Turin waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa "baqashada xoriyada Talyaaniga" ee loogu talagalay in ay ahaato goobta dhalashada iyo gurigaba ee shakhsiyaadka la yaabka leh ee ka qayb qaatay Risorgimento, sida Cavour. [8] Magaaladu waxay martigelineysaa qaar ka mid ah jaamacadaha ugu wanaagsan ee Talyaaniga, kulliyadaha, akadeemiyadaha, lycea iyo jimnastiyada, sida Jaamacadda Turin, oo aasaasay qarnigii 15aad, iyo Turin Polytechnic. Intaa waxaa dheer, magaaladu waxay hoy u tahay matxafyada sida Museo Egizio [9] iyo Mole Antonelliana. Turin's jimicsiga wuxuu ka dhigayaa mid ka mid ah adduunyada ugu sareeya 250 dalxiis ee ugu taajirsan iyo magaaladii tobnaad ee booqashada ee Talyaaniga ee 2008. [10] Inkastoo in badan oo ka mid ah muhiimada siyaasadeed iyo muhiimada ay ka luntay Dagaalkii IIaad ee Adduunka, Turin wuxuu noqday waddo waawayn oo Yurub ah oo warshad, ganacsi iyo ganacsi, wuxuuna qayb ka yahay "saddexagalka warshadaha" oo ay la socdaan Milan iyo Genoa. Turin ayaa kaalinta 3aad ku jirta Italy, ka dib Milan iyo Rome, awood dhaqaale. [11] Marka la eego miisaaniyadda $ 58 bilyan, Turin waa magaalada ugu qanisan adduunka 78-aad ee soo iibsiga awooda. [12] Ilaa sannadkii 2010, magaaladu waxaa lagu magacaabay GaWC oo ah magaalada Gamma World. [13] Turin wuxuu sidoo kale ku nool yahay inta badan suuqa baabuurta Talyaaniga. [14] [15] Turin waxaa loo yaqaanaa hoyga Turki ee Turin, Fo Florença. Florence (/ flɒrəns / FLORR-înss; Talyaaniga: Firenze [firɛntse] (ku saabsan codkan maqalka)) [2] waa caasimadda gobolka Talyaaniga ee Tuscany. Waa magaalada ugu badan ee ku taalla Tuscany, iyada oo 383,084 qofood ay degan yihiin 2013, iyo in ka badan 1,520,000 oo kuyaal magaaladooda. [3] Florence wuxuu ahaa xarun dhexdhexaad ah ee ganacsiga yurub iyo dhaqaale iyo mid ka mid ah magaalooyinka ugu qanisan ee xilligan. [4] Waxaa loo tixgelinayaa meesha uu ku dhashay ee Renaissance, waxaana loo yaqaan "Athens of the Middle Age". Taariikhda siyaasadeed oo xooggan ayaa waxaa ka mid ah waqtiyo xukun ah oo ay leeyihiin qoyska Medici oo xoog leh iyo kacdoono diineed oo badan iyo kan gobollada. [6] Laga soo bilaabo 1865 ilaa 1871 magaaladu waxay ahayd caasimadda Boqortooyada dhowaan la dhisay ee Italy. Xirfadlaha Florentine wuxuu ka dhigan yahay saldhigga Talyaaniga, wuxuuna noqday luuqadda dhaqanka ee Talyaaniga [7] sababtoo ah sharafta majaladaha Dante Alighieri, Petrarch, Giovanni Boccaccio, Niccolò Machiavelli iyo Francesco Guicciardini. Magaalada ayaa soo jiidata malaayiin dalxiisayaal sanad walba, Xarunta Taariikhda Fiktooriya waxaa lagu dhawaaqay Xarunta Dhaxalka Aduunka ee UNESCO 1982. Magaaladu waxaa lagu xusay dhaqankeeda, Farshaxanka Farshaxanka iyo dhismaha iyo dhismayaasha. Magaaladu waxay sidoo kale ku jirtaa matxafyo badan iyo meelo farshaxan ah, sida Uffizi Gallery iyo Palazzo Pitti, oo wali saamayn ku leh dhinacyada farshaxanka, dhaqanka iyo siyaasadda. Sababtoo ah hiddaha Farshaxanka iyo dhismaha Fiktooriya ee Florence, waxaa loo mideeyay Forbes mid ka mid ah magaalooyinka ugu quruxda badan adduunka. [10] Florence waa magaalo muhiim ah oo ku jirta qaabka talyaaniga ah, [9] oo ku jira 15ka xarumood ee ugu sarreeya adduunka; [11] Waxa intaa dheer, waa xarun dhaqaale oo heer qaran ah, [9] iyo sidoo kale xarun dalxiis iyo warshad. Sannadkii 2008, magaaladu waxay ahayd dakhli celcelis ahaan 17kii ugu sarreeyey ee Talyaaniga. [12] Gènoa. Genoa (dlc): Genova [dʒɛːnova] (ku saabsan codkan maqal) Ligurian: Zêna [zeːna]; Ingiriis, taariikhiyan, iyo Laatiin: Genua) waa caasimadda Talyaaniga ee Liguria iyo magaalada lixaad ee ugu weyn Italy. Sannadkii 2015, 594,733 qof ayaa ku noolaa xuduudaha maamulka magaalada. [1] Marka loo eego tirakoobkii 2011 ee Talyaaniga, Gobolka Genoa, oo 2015-kii noqday Metropolitan City of Genoa, [2] tirada 855,834 qof ayaa deggan. In ka badan 1,5 malyuun oo qof ayaa ku nool aagga weyn ee weyn ee ku yaala Riviera Talyaani [4] Waxaa ku yaal Gacanka Genoa ee Badda Liguria, Genoa waxay taariikh ahaan u ahayd mid ka mid ah dekadaha ugu muhiimsan ee ku yaala Mediterranean: hadda waa ugu dhaqsaha badan Talyaaniga iyo Badda Mediterranean iyo labaatanka-ugu-dhow ee Midowga Yurub [5] [6] Genoa waxaa lagu naaneesaa la Superba ("midka ugu faqiirsan") sababtoo ah taariikhda quruxda badan ee soo jiidashada leh iyo kuwa cajiibka ah. Qayb ka mid ah magaalada hore ee Genoa waxaa lagu qoray liiska magacyada dhaxalka aduunka (UNESCO) 2006 sida Genoa: Le Strade Nuove iyo nidaamka Palazzi dei Rolli. Taariikhda dhaqanka ee hiddaha magaalada ee farshaxanka, muusikada iyo cunnada waxay u ogolaatay inay noqoto caasimada 2004 ee dhaqanka dhaqanka. Waa goobta lagu magacaabo Christopher Columbus, Niccolò Paganini, Giuseppe Mazzini, Renzo Piano iyo Grimaldo Canella, oo ah aasaasaha Golaha Grimaldi, iyo kuwo kale. Genoa, oo ah qaabka koonfureed ee seddex geesoodka warshadaha Milan-Turin-Genoa ee waqooyiga galbeedka Talyaaniga, waa mid ka mid ah xarumaha dhaqaalaha ee ugu muhiimsan dalka. [9] Magaaladu waxay marti-galisay dayuuradaha waaweyn iyo dhuxusha laga soo bilaabo qarnigii 19-aad, iyada oo qaybteeda dhaqaalaha culus ay dib u soo celiso qarniyadii dhexe. Bank of Saint George, oo lagu aasaasay 1407, ayaa ka mid ah kuwa ugu da'da weyn adduunka waxaana uu door muhiim ah ka ciyaaray barwaaqada magaalada tan iyo bartamihii qarnigii 15-aad [10] [11] Maanta dhowr shirkadood oo Talyaani ah ayaa ku yaal magaalada, oo ay ku jiraan Fincantieri, Selex ES, Ansaldo Energia, [13] Ansaldo STS, Edoardo Raffinerie Garrone, Piaggio Aerospace, Shirkadda Mediterranean Shipping iyo Costa Cruises. Palèrme. Palermo (Talyaaniga: [palɛrmo] (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya), Sicilian: Palermu, Laatiin: Panormus, Giriigga: Πάνορμος, Pánormos) waa magaalada Koonfurta Talyaaniga, caasimadda labada gobol ee gobolka Sicily iyo magaalooyinka caasimadda Palermo. Magaaladu waxaa lagu xusay taariikhdeeda, dhaqankeeda, naqshadeynta iyo dhididka, iyagoo kaalin muhiim ah ka ciyaaraya inta badan jiritaankooda; waxay ka weyn tahay 2,700 sano. Palermo waxay ku taallaa waqooyi-galbeed ee jasiiradda Sicily, oo ku taal Gacanka Palermo ee Badda Tyrrhenia. Magaaladan waxaa la aasaasay 734 BC, iyadoo Fannaanka loo yaqaano Ziz ('ubax'). Palermo waxay markaas noqotay hanti carthage ah, ka hor intaanay ka mid noqon Jamhuuriyada Roomaanka, Boqortooyada Roomaanka iyo ugu dambeyntii qayb ka mid ah Boqortooyada Byzantine, in ka badan kun sano. Giriigtu waxay magacawday magaalada Panormus macnaheedu 'dekad dhamaystiran'. Laga soo bilaabo 831 ilaa 1072 magaaladu waxay ku hoos jirtay xukunka Carabta intii uu socday Emirate-ka Siciliya markii magaaladu markii ugu horreysay noqotay caasimadda. Carabtu waxay magaca Giriigga ku beddeleen Balsharm [1] [2] (Carabiga: بلرم), asalka magaca Palermo ee maanta. Kadib dib u soo celinta Norman, Palermo wuxuu noqday caasimadda boqortooyo cusub (laga bilaabo 1130 ilaa 1816), Boqortooyada Sicily iyo caasimadda Boqortooyada Quduuska ah ee Boqortooyada ku hoos jirta Emperor Frederick II iyo King Conrad IV. Dadka ku nool magaalada Palermo waxaa lagu qiyaasay Eurostat inay noqoto 855,285, halka aagga magaaladu uu yahay shanaad ee ugu badan dalka Talyaaniga iyadoo ku dhawaad ​​1.2 milyan oo qof. Meelaha dhexe, magaaladu waxay leedahay dad ku dhow 676,000 oo qof. Dadka deggan waxaa loo yaqaan Palermitani ama, gabayo, panormiti. Luuqadaha ay ku hadlaan dadka degan waa luuqada Talyaaniga iyo lahjadda Palermitano ee luqada Siciliga. Palermo waa Sicily dhaqanka, dhaqaalaha iyo dalxiiska. Waa magaalo taajir ah taariikhda, dhaqanka, farshaxanka, muusiga iyo cuntada. Dalxiisayaal badan ayaa magaalada soo jiidanaya cimilada caanka ah ee Baasifigga ah, cufriska caanka ah iyo makhaayadaha, kaniisadaha Giriigga, Gothic iyo Baroque, daaradaha iyo dhismooyinka, iyo habeenimadooda iyo muusikada. Palermo waa xarunta warshadaha ee Sicilian iyo ganacsiga: qeybaha warshadaha waaweyn waxaa ka mid ah dalxiiska, adeegyada, ganacsiga iyo beeraha. [4] Palermo waxay haatan leedahay hudheel caalami ah, iyo dhaqaale muhiim ah. Dhab ahaan, sababo dhaqameed, farshaxan iyo dhaqaale, Palermo waxay ka mid ahayd magaalooyinka ugu waaweyn ee Badda Mediterranean oo hadda ka mid ah meelaha dalxiisayaasha ugu sareeya ee Talyaaniga iyo Yurub. Waa kursiga ugu weyn ee UNESCO World Heritage Site Carabta-Norman Palermo iyo Kaniisadda Cathedral ee Cefalù iyo Monreale. Magaaladu sidoo kale waxay ku socotaa dib-u-horumarin taxaddar leh, oo isku diyaarinaysa inay noqoto mid ka mid ah magaalooyinka waawayn ee degaanka Mediterranean-ka. Roman Katoolikada ayaa aad muhiim ugu ah dhaqanka Palermitano. Badi Patron Saint Palermo waa Santa Rosalia maalintaa la dabaaldego 15-ka July. Aagga ayaa soo jiidanaya Bolonha. Bologna: (boloɲːa) (ku dhawaad ​​codka dhegeysiga); Emilian: Bulåggna [bulʌɲːa]; Laatiin: Bononia) waa magaalada caasimada ah ee ugu weyn gobolka Emilia-Romagna ee Waqooyiga Talyaaniga. Waa magaalada toddobaad ee ugu badan ee ku taalla Talyaaniga, oo ah wadnaha aagga caasimadda oo ku dhowaad hal milyan oo qof. Etruscan, asal ahaan magaaladu waxay ahayd magaalo wayn oo qarniyaal ah, marka loo eego Etruscans, marka loo eego Roomaanka (Bononia), markaa mar labaadna qarniyadii dhexe, sida degmo xor ah iyo signoria, markii ay ka mid ahayd magaalooyinka ugu waawayn Yurub sida dadweynaha. Munaasabaddan oo ah munaasabadaha, kaniisadaha iyo goobaha dhaadheer, Bologna waxay leedahay xarun taariikhi ah oo si fiican loo ilaaliyo, iyada oo ay ugu wacan tahay siyaasad dib u dhis iyo taxadar leh oo bilowday dhamaadkii 1970-yadii. Jaamacadda ugu da'da weyn adduunka, [4] [5] [6] [7] [8] Jaamacadda Bologna, oo laga aasaasay AD 1088, magaaladu waxay leedahay dad weyn oo arday ah oo siinaya dabeecad isbeddel ah. Sanadkii 2000 waxaa lagu dhawaaqay caasimadda Europe ee dhaqanka [9] iyo 2006, UNESCO "magaalo muusik". Bologna waa beer muhiim ah beeraha, warshadaha, maaliyadda iyo gaadiidka, halkaas oo shirkado farabadan, farsamada iyo shirkadaha cuntada ay leeyihiin xarumahooda iyo sidoo kale mid ka mid ah ganacsiga ugu badan ee joogtada ah ee Yurub. Sida laga soo xigtay xogta ugu dambeysay ee ay soo ururisay Hay'adda Horumarinta Dhaqaalaha ee Goboleedka Yurub (E-REGI) ee 2009, Bologna waa magaalada ugu horreysa ee Talyaaniga iyo magaalada 47aad ee Yurub marka la eego heerka dhaqaalaheeda dhaqaalaha. Sidaa darteed, Bologna sidoo kale waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu qanacsan Talyaaniga, inta badan waxay ka mid yihiin magaalooyinka ugu sarreeya tayada nolosha ee dalka: 2011-kii waxay ku jirtay kaalinta 1aad ee 107 magaalo Talyaani ah. Bari (vila). Bari (Baaskiil: Barium: Barium; Barium: Giriig; Giriig ah: Giriigga, Bárion) waa caasimadda caasimadda Bari ee gobolka Bari iyo gobolka Apulia, Badda Adriatic, koonfurta Talyaaniga. Waa xarunta labaad ee ugu muhiimsan ee dhaqaalaha ee gudaha dalka Koonfurta Talyaaniga ka dib Naples, dekadda iyo magaalada jaamacadda, iyo sidoo kale magaalada Saint Nicolas. Magaalada lafteedu waxay leedahay dad ah 326,799, ilaa 2015, oo ka badan 116-kiilomitir oo isku wareeg ah (45 sq m), halka magaaladu leedahay 700,000 oo qof. Aagga caasimadda waxaa ku yaal 1.3 milyan oo qof. Bari wuxuu ka kooban yahay afar qaybood oo kala duwan. Woqooyi waa magaalada ugu dhow ee ku taalla xeebta udhexeysa labada garoon ee casriga ah, oo leh Basilica Saint Saint Paul, Cathedral of San Sabino (1035-1171) iyo qalabkii Hohenstaufen oo loo dhisay Frederick II, oo hadda ah hudheello weyn degmo. Koonfurtu waa rubuca Murat (oo ay dhiseen Joachim Murat), wadnaha casriga ah ee magaalada, kaas oo la dhigo qorshe isku-hagaajin ah oo leh hareereheeda badda iyo degmada ugu weyn ee dukaamada (oo ku yaalla Sparano iyo via Argiro). Gobollada casriga ah ee ku wareegsan bartamaha Bari ayaa la dhisay sanadihii 1960-kii iyo 1970-kii oo badalay xaafadaha waayeelka ah kuwaas oo ka soo baxay wadooyinka iyagoo ka soo baxaya albaabbada magaalada. Intaa waxaa dheer, xaafadaha bannaanku waxay si degdeg ah u kobceen muddadii 1990-maadkii. Magaaladu waxay leedahay diyaarad dib loo casriyeeyay oo la yiraahdo Pope John Paul II, Garol Wojtyła Airport, oo xiriir la leh dhowr magaalo oo Yurub ah. Catània. Catania (Talyaaniga: [kataːnja] (ku saabsan codkan maqalka)) waa magaalada labaad ee ugu weyn Sicily ka dib markii Palermo ku taal xeebta bari ee soo jeeda badda Ionian. Waa caasimadda caasimadda Catania, mid ka mid ah tobanka magaalooyinka waaweyn ee Talyaaniga, iyo toddobaadkii ugu weynaa ee magaalooyinka waaweyn ee Talyaaniga. Dadweynaha magaaladu waa qiyaastii 320,000 halka dadka ku nool caasimadda magaalada, Metropolitan City of Catania, waxay joogeen 1,116,168 qof. Catania waxaa lagu burburiyay dhulgariir aad u liita 1169 [1] iyo 1693, iyo dhowr dabeylo oo ka yimid buurta Etna, oo ah kii ugu xumaa ee ka dhacay 1669. [1] Catania waxaa la asaasay qarnigii 8aad ee BC ee reer Kaldayiin. [1] Sanadkii 1434, jaamacada koowaad ee Sicily waxaa lagu aasaasay magaalada. [1] Qarnigii 14aad iyo xilligii Renaissance, Catania wuxuu ahaa mid ka mid ah talyaaniga ee ugu muhiimsan dhaqanka, farshaxanka iyo siyaasadda. [1] Magaaladu waxaa lagu xusay taariikhda, dhaqanka, naqshadeynta iyo dhirta. Magaaladii hore, oo ka mid ah tusaalooyinka ugu weyn ee dhismaha baroque ee Talyaaniga, waa Dhaxal Meele ah oo Caalami ah, oo ay ilaaliso UNESCO. Catania waxay aheyd dalkii hooyo ama hooyo u dhashay oo ka mid ah qaar ka mid ah farshaxanada farshaxanka ugu caansan iyo qorayaasha, oo ay ka mid yihiin muusikada Vincenzo Bellini iyo Giovanni Pacini, iyo qorayaasha Giovanni Verga, Luigi Capuana, Federico De Roberto iyo Nino Martoglio. Magaaladu waa xarunta warshadaha, saadka iyo ganacsiga ee Sicily. Waa Guriga Catania-Fontanarossa, oo ugu weyn Koonfurta Talyaaniga. Jeju-do. Jeju-do (Hangul: 제주도; Hanja: 濟州島, Kuuriya: [tɕe.dʑu.do] Jejudo; hore Cheju-do) waa jasiiradda ugu wayn ee xeebta Kuuriyada Koonfureed, iyo jasiiradda wayn ee gobolka Jeju ee koonfurta Kuuriya. Jasiiradda ayaa ku taala Jasiiradda Koonfureed, ee koonfurta gobolka Jeolla. Jasiiradda waxay ka kooban tahay dabiiciga dabiiciga ah ee jimcaha ee Jeju Volcanic iyo Lava Tube. [1] Jejudo waxay leedahay jawi dhexdhexaad ah; xitaa xilliga jiilaalka, heerkulka marar dhif wuxuu ka hooseeya 0 ° C (32 ° F). Jeju waa meel caan ah oo fasaxa caanka ah iyo qaybo badan oo ka mid ah dhaqaaluhu waxay ku tiirsan yihiin dalxiiska iyo dhaqdhaqaaqa dhaqaalaha oo ka yimid saldhigga madaniga / maraakiibta. Tabuk (province). Tabuk (Carabi: تبوك Tabūk), ayaa sidoo kale lagu qoray Tabouk, waa caasimadda gobolka Tabuk ee waqooyiga galbeed ee Sacuudi Carabiya. Waxay leedahay dad ka kooban 534,893 (tirakoobka 2010). Waxay ku dhowdahay xuduudda udhaxeysa Jordan iyo Sacuudi Carabiya, waxayna ku taallaa saldhigga ugu weyn ee saldhiga ciidamada Saudi Arabia. [1] Ptolemy xusay meel magaciisa 'Tabawa', oo ku taalla geeska waqooyi-galbeed ee Carabta. Magacani wuxuu noqon karaa tixraaca 'Tabuka' ama 'Tabuk'. Haddii tani run tahay, magaaladu waxay noqon kartaa mid la mid ah sida Ptolemy wakhtigeeda. Gabayaaga Carabiga ah ee Islaamka ah, sida Antra iyo Nabiqa, ayaa ku xusan buugiisa 'Hasmi' ee gabayadooda. Tabouk wuxuu caan ku noqday ururka ay la dagaalamayeen dagaalkii 8aad (630 ACE), inta lagu guda jiray xilligii Muhammad. Tan iyo markaas, waxay ku hadhay albaabbada Waqooyiga Carabta. Waxaa sidoo kale soo booqday tiro socdaalayaasha Yurub ah sida Doughty oo ah 1294 AH (1877 ACE) iyo Huber oo ah 1303 AH (1884 ACE). Tabuk wuxuu noqday xarunta dhaqdhaqaaqa militariga intii uu socday dagaalka Khaliijka ee dagaalka iyadoo magaalada ay la kulmeen hanjabaadyo ka imanaya ciraaq iyo weerarrada hawada. Goobaha taariikhiga ah ama taariikhiga ah ee aagga Gobolka ayaa ku taajirsan xafladaha asaasiga ah iyo goobaha qadiimiga ah sida batroolka, qoraallada, tuulooyinka, daaradaha, derbiyada, safarka xajiya ee syria-Masar, iyo inta ka hadhay xariiqa tareenka ee Hejaz, saldhigga ugu weyn ee ku yaala Tabuk. Sawirka dhagaxa iyo qoraallada 'Wadi Dam Boqolaal degmo oo leh dhagaxaan dhagax iyo qoraallo ku saabsan waqtiyo kala duwan oo taariikh ahaan ah oo ka soo jeeda Paleolithic ilaa xilliga Islaamka ayaa lagu qoray Wadi Dam iyo gobolka galbeed ee Tabuk. Daraasadda farshaxanka ayaa muujisay isbedbeddel heer sare ah oo lab ah iyo labadaba dadka iyo xoolaha labadaba. Tobaneeyo goobood oo ku yaal aagaas oo leh qoraallada Thamuud, Giriiga iyo Nabataean ayaa la helay. Waxaa sidoo kale loo yaqaanaa Aayadda A-Aayadda Al-Aykah (Carabi: أصحاب الأيكة, "Ehelka Aabaha"), kuwaas oo lagu xusay Quraanka. [2] [3] [5] [5] Qalabkani wuxuu dib ugu soo noqdaa ilaa 3500 BCE waxaana la soo celiyay waqtiyo badan; ugu dambeyntii wuxuu ahaa 1062 AH (1652 ACE). Waxay ka mid ahayd qalalaasihii iyo saldhigyo la dhisay waddada Suufiyaanka Suuriya si loogu soo dhaweeyo xajka. Dhowr beelood iyo saldhigyo ayaa la dhisay waddada xudduudaha Jordan ka soo horjeeda Al-Medinah si ay u soo dhaweeyaan xajka. Qolka wuxuu ka kooban yahay labo dabaq. Dabaqa koowaad wuxuu ka kooban yahay banaan furan iyo tiro qolal ah, masaajid, ceel, iyo jaranjaro u horseedaya munaaradaha dayactirka ee ay isticmaalaan ilaalada. Qalbigaa waxaa loo tixgeliyaa calaamadda qadiimiga ah ee regi Anglo Somaliland Resources Ltd. Horumarinta kalluumeysiga, Somaliland waxay leedahay khadad xeebeed oo u jirta ilaa 850km oo kalluun fiican leh waxayna ku andacoodey in dad badani haystaan mid ka mid ah kaydka kalluunka ugu badan ee adduunka. ASR waxay soo saartaa qandaraasyo qaanuuni ah oo lagu maamulayo maalgashadayaasha waxay siin doontaa maal-gashadeyaal iyo kuwa kale ee danaynaya dhaqaalaha Somaliland ee dhabta ah ee wax-qabadka ganacsiga Somaliland Maalgashiga / Ngos ee Soomaaliya / Somaliland. Maalgashiga / Ngos ee Soomaaliya / Somaliland Ganacsiga Misan. Afghanistan -6960.70 Dec/17 -5938 -1661 -8518 USD Million Yearly Albania -31125.00 Jul/18 -27396 -974 -39313 ALL Million Monthly Algeria -987.00 Sep/17 -940 34060 -2141 USD Million Monthly Angola 4962.29 Mar/17 4220 42932 958 USD Million Quarterly Argentina -789.00 Jul/18 -359 2543 -1510 USD Million Monthly Armenia -221.40 Jul/18 -195 -33.98 -365 USD Million Monthly Aruba -504.00 Mar/18 -579 -268 -590 AFI Million Quarterly Australia 1873.00 Jun/18 725 4534 -4210 AUD Million Monthly Austria -712.00 May/18 -324 581 -1256 EUR Million Monthly Azerbaijan 2512400.00 Mar/18 2291957 8201764 -306551 USD Thousand Quarterly Bahamas -592.80 Mar/18 -597 -251 -697 BSD Million Quarterly Bahrain -263.20 Dec/17 -302 3407 -302 BHD Million Yearly Bangladesh -209.80 May/18 -174 0 -210 BDT Billion Monthly Barbados -212306.00 Dec/17 -210427 32282 -287863 BDS Thousand Monthly Belarus -280.80 Jun/18 -248 467 -1415 USD Million Monthly Belgium 2004.00 Jun/18 1910 2958 -1027 EUR Million Monthly Belize -135.00 Jun/18 -108 -26.27 -160 BZ $ Million Monthly Benin -190.39 Mar/18 -408 -8.3 -680 CFA Franc Billion Quarterly Bhutan -9979.30 Mar/18 -8088 3470 -20835 BTN Million Quarterly Bolivia -59.84 Apr/18 -60.17 515 -356 USD Million Monthly Bosnia and Herzegovina -672484.22 Jul/18 -558931 -254262 -990986 BAM Thousand Monthly Botswana 2425.30 May/18 736 4102 -6683 BWP Million Monthly Brazil 3774.99 Aug/18 4227 7661 -4067 USD Million Monthly Brunei 240.60 May/18 190 2971 34.1 BND Million Monthly Bulgaria -541.90 Jun/18 -532 253 -1863 BGN Million Monthly Burkina Faso -86.40 Mar/16 -42.1 35.2 -119 CFA Franc Billion Monthly Burundi -81044.60 Apr/18 -120886 -31731 -402562 BIF Million Monthly Cambodia -1954.20 May/18 -2133 363 -3753 KHR Billion Monthly Cameroon -1089.50 Dec/17 -1128 304 -1775 CFA Franc Billion Yearly Canada -114.30 Jul/18 -743 8525 -4127 CAD Million Monthly Cape Verde -6257.00 Jun/18 -6281 -1865 -27693 CVE Million Monthly Cayman Islands -848.30 Dec/17 -810 -8.4 -934 KYD Million Yearly Central African Republic -29.80 Jun/14 -18.4 31.1 -29.8 CFA Franc Billion Quarterly Chad -291.70 Dec/16 -259 1077 -905 CFA Franc Billion Yearly Chile 380.00 Jul/18 480 2969 -1385 USD Million Monthly China 280.50 Jul/18 415 613 -320 USD HML Monthly Colombia -0.90 Jun/18 -0.83 0.81 -1.97 USD Billion Monthly Comoros -92569.00 Dec/17 -83864 -16776 -92569 KMF Million Yearly Congo -228.50 Dec/16 -290 891 -578 USD Million Yearly Costa Rica -491.30 Jul/18 -395 140 -661 USD Million Monthly Croatia -5924.79 Jun/18 -5777 503 -8379 HRK Million Monthly Cuba -7953.00 Dec/16 -8353 -536 -10570 CUC Million Yearly Cyprus -256710.00 Jun/18 -371397 155589 -925948 EUR Thousand Monthly Czech Republic 36089.44 Jun/18 29342 52259 -39868 CZK Million Monthly Denmark 7150.30 Jun/18 3823 10659 -6222 DKK Million Monthly Djibouti -111187.00 Dec/17 -100621 -25441 -130969 DJF Million Yearly Dominican Republic -651.60 Mar/18 -559 122 -867 USD Million Monthly East Timor -42383.74 Jul/18 -41277 75032 -248083 USD Thousand Monthly Ecuador -121047.00 Jun/18 -125942 619602 -729014 USD Thousand Monthly Egypt -3625.00 Jun/18 -3842 236 -5056 USD Million Monthly El Salvador -470.60 Jul/18 -498 -14.6 -547 USD Million Monthly Eritrea -702.00 Dec/16 -518 -160 -716 USD Million Yearly Estonia -153.05 Jun/18 -210 16.52 -410 EUR Million Monthly Ethiopia -3295.80 Dec/17 -3312 -957 -3737 USD Million Quarterly Euro Area 22509.60 Jun/18 16624 30075 -16510 EUR Million Monthly European Union 6883.10 Jun/18 142 20737 -34766 EUR Million Monthly Faroe Islands 41404.00 Jun/18 -25835 366617 -699736 DKK Thousand Monthly Fiji -325210.00 May/18 -269462 -75681 -456400 FJD Thousand Monthly Finland 15.00 Jun/18 -230 1749 -796 EUR Million Monthly France -6248.00 Jun/18 -6019 2674 -7670 EUR Million Monthly Gabon 1204.87 Dec/16 1669 3234 439 CFA Billion Yearly Gambia -72.00 Mar/18 -70.15 -34.7 -2051 USD Million Quarterly Georgia -504.00 Jul/18 -462 -6.34 -629 USD Million Monthly Germany 21792.00 Jun/18 19650 25456 -536 EUR Million Monthly Ghana 540.50 Jun/18 770 905 -1638 USD Million Quarterly Greece -1970.40 Jun/18 -1467 -717 -4329 EUR Million Monthly Guatemala -713.00 Jun/18 -948 68.2 -948 USD Million Monthly Guinea 180.68 Jun/17 29.82 196 -524 USD Million Quarterly Guinea Bissau -14.10 Dec/17 27.5 27.5 -45.9 CFA Franc Million Yearly Guyana 100.90 Mar/18 -51.7 101 -233 USD Million Quarterly Haiti -320.79 Mar/18 -286 -71.76 -321 USD Million Monthly Honduras -501.90 Jun/18 -539 40.1 -605 USD Million Monthly Hong Kong -47109.00 Jul/18 -54137 7228 -59898 HKD Million Monthly Hungary 346000.00 Jun/18 190417 361432 -246915 HUF Million Monthly Iceland -15500.00 Jul/18 -20494 24064 -26553 ISK Million Monthly India -18020.00 Jul/18 -16600 259 -20211 USD Million Monthly Indonesia -2030.30 Jul/18 1706 4642 -2329 USD Million Monthly Iran 6227.00 Mar/18 5643 20935 -6529 USD Million Quarterly Iraq 18793.00 Dec/17 7090 47550 -3492 USD Million Yearly Ireland 4989100.00 Jun/18 4910900 5566900 -280890 EUR Thousand Monthly Israel -3246.60 Jul/18 -2250 114 -3247 USD Million Monthly Italy 5071.00 Jun/18 3366 7903 -6389 EUR Million Monthly Ivory Coast -15.23 Jun/18 -14.48 2029 -1058 CFA Franc Million Monthly Jamaica -716957.17 Mar/18 -1288249 -121925 -1682375 USD Thousand Quarterly Japan -231.21 Jul/18 721 1609 -2795 JPY Billion Monthly Jordan -662994.00 Jun/18 -711550 -3400 -1034553 JOD Thousands Monthly Kazakhstan 2012.10 May/18 2375 6772 -22.1 USD Million Monthly Kenya -107676.10 Jun/18 -116274 -2175 -119463 Million KES Monthly Kosovo -280285.00 Jul/18 -268598 -46937 -280285 EUR Thousand Monthly Kuwait 2310.00 Mar/18 1938 7066 25.3 KWD Million Quarterly Kyrgyzstan -269.10 Jun/18 -268 31.4 -458 USD Million Monthly Laos -416.14 Dec/17 -399 41.5 -735 USD Million Quarterly Latvia -297.70 Jun/18 -230 40.1 -557 EUR Million Monthly Lebanon -1401.23 Jun/18 -1337 -183 -5575 USD Million Monthly Lesotho -2774.27 Dec/17 -2376 -747 -3385 LSL Million Quarterly Liberia -39.00 Apr/18 -22.1 15.1 -198 USD Million Monthly Libya 6712.00 Dec/17 -2645 51089 -14121 LYD Million Yearly Liechtenstein 448273.00 Mar/18 376809 448273 244857 Thousand CHF Quarterly Lithuania -140.50 Jun/18 -366 69.2 -598 EUR Million Monthly Luxembourg -0.48 Jun/18 -0.48 -0.01 -1.02 EUR Billion Monthly Macau -6626700.00 Jul/18 -6201540 634540 -8008622 Thousand MOP Monthly Macedonia -186141.00 Jul/18 -185786 -54372 -310800 USD Thousands Monthly Madagascar -84803.00 Dec/17 9529 83876 -772177 million MGA Monthly Malawi -101999.00 Nov/17 -96179 4926 -133669 MWK Million Monthly Malaysia 8297.09 Jul/18 6001 15767 -2881 MYR Million Monthly Maldives -216.70 Jun/18 -199 -43.3 -259 USD Million Monthly Mali -356.64 Dec/17 -351 34.36 -357 CFA Franc Billion Quarterly Malta -312088.00 Jun/18 -242644 157300 -556481 EUR Thousand Monthly Mauritania -145.66 Dec/17 -43.05 45.66 -317 MRO Billion Quarterly Mauritius -8741.00 Jun/18 -9901 560 -23045 MUR Million Monthly Mexico -2889.20 Jul/18 -897 1713 -4420 USD Million Monthly Moldova -244.80 Jun/18 -282 -40.4 -350 USD Million Monthly Monaco -194.80 Mar/18 -122 132 -237 EUR Million Quarterly Mongolia 28.76 Jul/18 116 362 -370 USD Million Monthly Montenegro -220259.00 Jul/18 -202424 -26293 -222421 EUR Thousand Monthly Morocco -18044.00 Jul/18 -15533 -1255 -23012 MAD Million Monthly Mozambique -261.00 Mar/18 -202 18.2 -1477 USD Million Quarterly Myanmar -309.90 Dec/17 -317 593 -948 USD Million Monthly Namibia -2011.00 Mar/18 -3843 578 -12978 NAD Million Quarterly Nepal -102619.00 Mar/18 -100332 -3913 -102619 Million NPR Monthly Netherlands 4813.00 Jun/18 4725 6243 -908 EUR Million Monthly New Caledonia -7869.00 Jun/18 -11475 811 -29322 XPF Million Monthly New Zealand -143.00 Jul/18 -288 1158 -1388 NZD Million Monthly Nicaragua -199.60 May/18 -202 -15.8 -370 USD Million Monthly Niger -178800.00 Dec/17 -157900 -23245 -429726 FCFA Million Quarterly Nigeria 837066.25 Mar/18 880926 2177553 -592201 NGN Millions Monthly North Korea -1688.00 Dec/17 -226 -217 -2062 USD Million Yearly Norway 25348.00 Jul/18 21489 48677 -6100 NOK Million Monthly Oman 469.50 Apr/18 526 2379 -118 OMR Million Monthly Pakistan -396898.00 Jul/18 -452668 6457 -452668 PKR Million Monthly Palestine -359.50 Jun/18 -399 -66.79 -429 USD Million Monthly Panama -973841.00 Jun/18 -1090526 -164179 -1274300 PAB Thousand Monthly Papua New Guinea 6699.00 Dec/17 5433 6699 75 PGK Million Quarterly Paraguay -317484.30 Jul/18 -172760 198293 -477425 USD Thousands Monthly Peru 1164.40 Jun/18 544 1290 -676 USD Million Monthly Philippines -3349820.00 Jun/18 -3690000 1144700 -3972222 USD Thousand Monthly Poland -413.00 Jun/18 119 783 -2263 EUR Million Monthly Portugal -1681.87 Jun/18 -1137 3.55 -2525 EUR Million Monthly Puerto Rico 892.00 May/18 885 5218 -188 USD Million Monthly Qatar 16888.00 Jul/18 17993 98671 4795 QAR Million Monthly Romania -1302.60 Jun/18 -1269 138 -2542 EUR Million Monthly Russia 15555.00 Jun/18 15151 20356 -203 USD Million Monthly Rwanda -108.44 May/18 -102 -20.58 -1268 USD Million Monthly Sao Tome and Principe -31.33 Jun/18 -31.12 -1.55 -40.65 USD Million Quarterly Saudi Arabia 120299.00 Mar/18 110329 454159 3898 Million SAR Quarterly Senegal -185.50 Jun/18 -187 -27.93 -237 CFA Franc Billion Monthly Serbia -522.60 Jul/18 -457 -161 -1364 USD Million Monthly Seychelles -31.10 Jul/18 -59.16 -14.99 -192 USD Million Monthly Sierra Leone -54.39 Oct/16 -58.25 81.83 -268 USD Million Monthly Singapore 2724.07 Jul/18 5285 7827 -1986 Million SGD Monthly Slovakia 432.00 Jun/18 394 609 -865 EUR Million Monthly Slovenia 154.48 Jun/18 -13.11 216 -325 EUR Million Monthly Somalia -2148.66 Dec/17 -2092 -102 -2149 USD Million Yearly South Africa -4657.00 Jul/18 11885 18731 -27100 ZAR Million Monthly South Korea 6900.00 Aug/18 6912 13419 -4043 USD Million Monthly South Sudan -2050.40 Dec/16 -1289 6981 -5843 SSP Million Yearly Spain -2448240.00 Jun/18 -2153628 634935 -9834766 EUR Thousand Monthly Sri Lanka -795.11 Jun/18 -933 -50.1 -1101 USD Million Monthly Sudan -360183.00 Mar/18 -406451 704214 -5102027 USD Thousand Monthly Suriname 12.70 Jun/18 155 297 -129 USD Million Quarterly Swaziland 1683.00 Dec/17 1468 2551 -1075 SZL Million Quarterly Sweden 0.00 Jul/18 -300 21800 -10500 SEK million Monthly Switzerland 1154.26 Jul/18 1218 3250 -1479 CHF million Monthly Syria -1909953.00 Dec/16 -1287276 82856 -1909953 SYP Million Yearly Taiwan 2240.00 Jul/18 5210 6663 -847 USD Million Monthly Tajikistan -94.60 May/18 -184 77.1 -477 USD Million Monthly Tanzania -132.80 May/17 -88.4 139 -768 USD Million Monthly Thailand -516.35 Jul/18 1578 4974 -5916 USD Million Monthly Togo -46.00 May/17 -17.9 21.55 -111 CFA Franc Billion Monthly Trinidad and Tobago 689.60 Dec/17 1272 3474 -396 USD Million Quarterly Tunisia -1781.60 Jul/18 -1540 -40.3 -1782 TNT Million Monthly Turkey -5980.00 Jul/18 -5500 24.51 -10453 USD Million Monthly Turkmenistan 2886.58 Dec/17 1970 4757 -3498 USD Million Yearly Uganda -274.20 Jul/18 -291 14.6 -431 USD Million Monthly Ukraine -598.50 Jun/18 -623 688 -2365 USD Million Monthly United Arab Emirates 315100.00 Dec/17 251400 520300 40840 AED Million Yearly United Kingdom -1861.00 Jun/18 -3141 2946 -5749 GBP Million Monthly United States -50082.00 Jul/18 -45739 1946 -67823 USD Million Monthly Uruguay -117604.00 Jul/18 121397 226092 -423671 USD Thousand Monthly Uzbekistan 945.50 Dec/17 48 2025 -394 USD Million Yearly Venezuela -782.00 Sep/15 3330 17732 -2015 USD Million Quarterly Vietnam -100.00 Aug/18 -100 2258 -3888 USD Million Monthly Yemen -6966.68 Dec/16 -9340 1755 -9340 USD Million Yearly Zambia -828.00 Jul/18 -1620 1484 -2678 ZMK Million Monthly Zimbabwe -265.20 May/18 -214 293 -3958 USD Million Monthly Degmada Lafoole. Dagaalkii Muqdisho, ama Maalintii Rangers (), was part of Operation Gothic Serpent. It was fought on 3–4 October 1993, in Mogadishu, Somalia, between forces of the United States—supported by UNOSOM II—and Somali militiamen loyal to the self-proclaimed president-to-be Mohamed Farrah Aidid, who had support from armed fighters. The battle is also referred to as the First Battle of Mogadishu, to distinguish it amongst the nine major Battles of Mogadishu during the decades-long Somali Civil War. The initial U.S. Joint Special Operations force, Task Force Ranger, was a collaboration of various elite special forces units from Army Special Operations Command, Air Force Special Operations Command and Navy Special Warfare Command; it consisted mostly of members from the 75th Ranger Regiment and Delta Force. Task Force Ranger was dispatched to seize two of Aidid's high-echelon lieutenants during a meeting in the city. The goal of the operation was achieved, though conditions spiraled into the deadly Battle of Mogadishu. The initial operation of 3 October 1993, intended to last an hour, became an overnight standoff and rescue operation extending into the daylight hours of 4 October. Iraqi Kurdistan. Ciraaq Kuddistan, oo si rasmi ah loogu magacaabo Gobolka Kunddistan ee Ciraaq (Kurdid: هشێمی کوردستان, translit Herêmî Kurdistan) Dastuurka Ciraaq, [6] [7] waa gobol madaxbannaan oo ku yaal waqooyiga Ciraaq. Waxa kale oo loo yaqaan Koonfurta Kuddistan (Kurdid: Maino, Kurdish), sida Kurdidu guud ahaan u tixgeliyaan inay tahay mid ka mid ah afarta qaybood ee Greater Kurdistan, oo ay ku jiraan qaybo ka mid ah koonfurta bari ee Turkiga (Northern Kurdistan), waqooyiga Suuriya (Rojava ama Western Kurdistan), iyo waqooyi galbeed Iran (bariga Kurdistan). [9] Gobolka waxaa si rasmi ah u maamula Dawladda Hoose ee Kurdistan (KRG), oo leh caasimada Erbil. Kurdistan waa dimuqraadiyad baarlamaani ah oo leh baarlamaan goboleed oo ka kooban 111 kursi. [10] Masoud Barzani, oo markii hore loo doortey madaxweyne 2005-kii, ayaa dib loo doortay 2009-kii. Bishii Agoosto 2013 ayaa baarlamaanku kordhiyay madaxweynenimada muddo laba sano ah. Madaxweynenimadiisa ayaa soo gabogaboobey 19kii Agoosto 2015 kadib markii xisbiyada siyaasaddu ay ku fashilmeen in ay gaaraan heshiis ku saabsan kordhinta xilkiisa. Dastuurka cusub ee Ciraaq wuxuu ku qeexayaa gobolka Kunddisku inuu yahay hannaan federaal ah oo Ciraaq ah, wuxuuna dejinayaa Kurdi iyo carabi sida luqadaha rasmiga ah ee Iraq. Afartii guddoomiye ee Duhok, Erbil, Silemani, iyo Halabja waxay ka kooban yihiin qiyaastii 46,861 kilomitir kiilomitir (18,093 sq m) waxayna leeyihiin dad tiradoodu tahay 5.8 milyan (qiyaasta 2017). Sanadkii 2014, intii lagu jiray xiisadda Ciraaq ee 2014, ciidamada ciraaqiyiinta Ciraaq ayaa sidoo kale la wareegay dhulalka badan ee argagixisada ah ee waqooyiga Ciraaq; Goobta guud ee ku hoos jirta xukunka Dawladda Hoose ee Kurdistan waxaa ku jira 8 milyan oo qof. Dhismaha gobolka Kurdistan wuxuu dib ugu noqday heshiiskii maareynta madaxbanaan ee March 1970kii u dhexeeyay mucaaradka Kurdiyiinta iyo xukuumadda Ciraaq kadib sannado badan oo dagaal culus. Hase yeeshee, heshiiskan ayaa ku fashilmay in la dhaqan geliyo, 1974-kii waqooyiga Ciraaq ayaa ku dhuftey dagaalkii labaad ee Ciraaq-Kurdid, qayb kale oo ka mid ah iskahorimaadka Ciraaq-Kuuriga ah ee u dhexeeya Kooriyaadka iyo xukuumadda Carabta ee ku-oolka ah ee Ciraaq. Intaa ka sokow, 1980-88 dagaalkii Ciraaq iyo Ciraaq, gaar ahaan Ciraaqkii Al-Anfal ee Ciraaq, ayaa burburiyay dadweynaha iyo degaanka Ciraaq. Ka dib markii uu kacdoonkii Kurds ee waqooyiga iyo Shiicada ee koonfurta ka soo horjeeda Saddam Hussein, ciidamadii Ciraaq ee Kurdistan, Peshmerga, ayaa ku guulaystay in ay ka saaraan ciidamada Ciraaq ee ugu muhiimsan waqooyiga. Inkasta oo ay jiraan khasaare weyn iyo dhibaatooyinka qaxoontiga Kurdida ee ka jira gobollada xariirka Iran iyo Turkiga, guulihii Peshmerga iyo dhismaha reer galbeedka ee Ciraaq aan duulimaad lahayn oo ka dambeeyey Dagaalkii Hore ee Khaliijka ee 1991-kii ayaa aasaas u noqday xukunka Kuurtiya isla markaana fududeeyey soo noqoshada qaxootiga. Maadaama ay Kurdidu sii waday in ay la dagaallamaan ciidamada dawladda, ciidamada Ciraaq ayaa ugu dambeyntii ka tagay Kurdistan bishii Oktoobar 1991-kii, iyada oo gobolka ka dhigtay mid madax-bannaan. Sanadkii 1992-kii, majo. Bajuni Jasiiradaha. Jasiiradaha Bajuni (oo sidoo kale loo yaqaano Jasiiradaha Bajun [1] ama Jasiiradaha Buguun) ayaa ah goobo ku yaalla Badweynta Hindiya, oo ku yaalla xeebta koonfureed ee Soomaaliya, laga soo bilaabo Kismaayo ilaa Ras Kiyamboni (oo aan la khilaafin Ras Kamboni). Waxay ku yaallaan dhinaca waqooyiga ee xayawaanka oo sii wadi doona koonfurta si Zanzibar iyo Pemba. Maamul ahaan, jasiiradaha waxay ku yaallaan gobolka Jubbada Hoose ee Soomaaliya. Chula oo leh tuulada Ndowa waa jasiiradda kaliya ee leh dad weyn. Jasiiradaha kale ee muhimadda yar yari waa: Kandha Iwu, Fuma, Ilisi iyo jasiiradda Kismaayo (dhab ahaantii Kismaayo Kismaayo), tan dambe oo ku xigtay xeebta 1961 muddadii dhismaha dekedda Kismaayo. Jasiiradaha, iyo sidoo kale aagga koonfurta ee maanta ee Soomaaliya, waxay ka mid ahaayeen Bariga Bariga Afrika ka hor Dagaalkii Aduunka I. Waxay markii dambe loo wareejiyay Talyaaniga ka dib dagaalkii. Sida laga soo xigtay C. Wightwick Haywood, ka dibna sarkaal British ah oo ku sugan Kismaayo, oo booqdey jasiiradaha 1913-kii, jasiiradaha kaliya ee ku yaal silsilada waxaa ka mid ahaa Tovai (ie, Chovaye - jasiiradda ugu weyn ee silsiladda) iyo Tula (ie Chula). Mid kasta oo ka mid ah labada jasiiradood ma ahayn wax ka badan 3 mayl dheer iyo hal mayl. Galley, masago, baradho macaan iyo qumbaha ayaa koray. Dadka deggan jasiiradaha wakhtigaas, Haywood wuxuu u maleynayaa in uu yahay Carab iyo / ama Faaris, dhisay dhar, kaas oo ah sarkaal British ah oo loo tixgeliyey "doomaha badda ee wanaagsan". Safarkiisa 1913, Haywood waxa uu arkay burburkii waxa uu ku tilmaamay "magaalo caan ah" oo ku yaala Island of Chovaye. Waxa uu ku riyooday dhagxaan dhagax ah, waxayna u maleeyeen in burburkii ay dadku ka tageen "dhaqanka ka sarreeya" dadka degan maalintiisa. Waxa uu ku andacooday in rukumo isku mid ah oo dhagax la mid ah laga arki karo guryaha ku yaala Lamu ee ku yaal Kenya maanta. Jasiiradaha Zeila. Sacad Ad-Din (Jasiirada Sacadadiin, Carabi: Jezir Sfd الدين), oo sidoo kale Romanian ah Sacad-din [2] oo loo yaqaano Zeila Archipelago, [3] waa koox ka mid ah jasiiradaha xeebta waqooyiga ee Soomaaliya. Waxay ku yaalaan meel u dhow magaalada hore ee Zeila. [4] Zeila Archipelago waxaa laga sameeyey lix jasiiradood oo yaryar kuwaas oo dhammaantood ay yihiin kuwo hooseeya waxayna leeyihiin xeebyo ciid ah. [5] Ugu weyn ee jasiiradahaas waa Sacadin iyo Aibat, [7] oo lix iyo sagaal mile u jirta xeebta Zeila, siday u kala horreeyaan. [8] Waxaa sidoo kale jira farshaxan ku yaal Aibat. Magaca geedka jasiiradaha wuxuu ka yimid Sultan Sa'ad ad-Din II oo lagu dilay Emperor Yeshaq I Abyssinia oo ku taal jasiiradda wayn 1415. [9] Magaciisa waxaa ku qoran jumlado badan oo kala duwan sida Sacad Ed Din, [4] Sa'ad-ed-din, [2] iyo Sa'ad-ad-Din [11] Archpeliogo waxaa sidoo kale loo yaqaanaa Zeila Archipelago [3] iyo kooxda Sacad ad-Din. [5] Suuqyada Sacad Ad-Din ayaa si wacan loogu yaqaan ceelasha quruxda badan ee la midka ah kuwaa laga helay xeebta koonfureed ee Oman. [4] Kalluumeysigaani waa noocyada kala duwan ee aadka u kala duwan ee ku yaala xeebta Gacanka Cadmeed [12] iyo suurto galka ugu weyn ee gobolka. [13] Marka laga eego tirooyinka gobolka, sagaal iyo sagaashan noocyo noocyo kala duwan ah oo ka kooban afartan iyo saddex kala duwan ayaa laga helay jasiiradaha. [4] Waxaa sidoo kale jira boqol iyo soddon iyo laba nooc oo kalluun shimbir ah oo laga heley agagaarka jasiiradaha. Noocyada noocaan ah waxaa ka mid ah kuwa laga helo Badda Cas, Gacanka Cadmeed, iyo Badweynta Hindiya [14] Jasiiradda Sa'ad ad-Din iyo Aibat (oo loo yaqaan Ceebaad ee Soomaaliga) ayaa labadaba ah labada goobood ee shimbiraha waaweyn ee shimbiraha ah [16] Jasiiradda Sa'ad ad-Din oo keli ah, waxaa jiray in ka badan 100,000 oo ah labada lammaanood ee la duubay. [7] Ka dib markii ay dhacday dhulgariirkii badda Hindiya ee 2004 iyo tsunami, Ururka Caalamiga ah ee Ilaalinta dabiiciga ah (IUCN) iyo hay'adaha kale ee NGO-yada waxay la shaqeyn jireen maxaliga si ay u abuuraan aagagga la ilaaliyo oo kormeereya kalluumeysiga jasiiradaha. Qaybaha jasiiradaha ee hadda aan lahayn deganaan joogto ah oo aan la degganeyn, inkastoo wali ay mar mar booqanayaan dalxiisayaal, kaluumeysato maxalli ah, iyo kuwa doonaya in ay u sharaxaan Sacad ad-Din II. Jasiirada Koyama. Koyama (sidoo kale Kwayama [1] iyo Coiama) waa jasiirad Soomaali ah oo ah jasiiradda labaad ee ugu weyn ee Jasiiradaha Bajuni ee Badweynta Hindiya, oo ku taal kaliya 1.5 km (0.9 mi) oo ka soo jeeda xeebaha Soomaaliya. Waa 5.3 km (3.3 mi) oo dheer iyo ilaa laba kiilomitir (1.2 mi) oo ballaaran, waxayna ku taallaa boodo ballaaran ama furan oo loo maro xeebta weynta. At 6.38 km2 (2.46 sq mi), waxay ku dhowaad le'eg tahay qiyaasta Chula, oo qiyaastii 6.40 km2 (2.47 sq mi). Jasiiradda Koyama waxay leedahay laba tuulo oo kala duwan, Koyama iyo Koyamani. Koyama waa hodan ku ah burbur taariikhi ah iyo aalado sida xabaalo tiirar. Edna Adan Hospital. Edna Adan Maternity Hospital waa isbitaal samafal ah oo aan faa'iido doon ahayn oo laga dhiso Hargaysa, Somaliland. Waxaa aasaasay wasiir ku-xigeenkii hore ee gobolka waqooyi-galbeed ee Somaliland iyo gabadhii hore ee Soomaaliya, Edna Aadan Ismaaciil. Isbitaalku wuxuu udub dhexaad u yahay inuu siiyo daryeel caafimaad oo wanaagsan dadka ay noloshoodu ku soo noqnoqotay dagaal, iyo sidoo kale inay tababar ku siiso kalkaaliyayaasha, umulisooyinka, iyo shaqaalaha kale ee caafimaadka. Marka laga soo tago adeegyada iyo xarumaha ku lug leh daryeelka caafimaadka hooyada iyo dhallaanka, cusbitaalku wuxuu leeyahay xarumo shaybaareed oo lagu ogaanayo iyo bangiga gargaarka degdegga ah, wuxuuna bixiyaa ogaanshaha iyo daaweynta cudurrada galmada lagu kala qaado. Isbitaalku waxa uu doonayaa in uu buuxiyo baahida degdegga ah ee daryeelka caafimaad laakiin sidoo kale waa inuu bixiyaa - iyada oo lala kaashanayo Wasaaradda Caafimaadka, UNICEF, iyo WHO - tababarka loogu talagalay jiil cusub oo kalkaaliyayaal iyo umulisooyin uqalma oo bixinaya daryeel caafimaad oo taranka oo dhan oo ku yaal gobolka Somaliland. Muuqaal kale oo ka mid ah hadafka isbitaalku waa inuu ka hortago dhaqanka gudniinka fircooniga ah, taas oo ujeeddadiisu tahay gobolka. Hooyooyinka gabdhaha curdinka ah waxaa lagala taliyaa khatarta ah in ilmahoodu gudanayaan gudniinka, laakiin dhaqanku si aad ah ayuu u dhexgalaa dhaqanka. Hema Books. HEMA waxay si weyn ugu lug leedahay hagaajinta barashada iyo tayada waxbarashada ee dugsiyadeena iyada oo loo marayo la-tashiga iyo macallimiinta tababarka iyadoo la adeegsanayo xoojinta tayada waxbarashada Somaliland iyo gobolka oo dhan. Ujeedada ugu weyn ee HEMA waa in kor loo qaado tayada waxbarashada ee Somaliland / Soomaaliya. HEMA waxay hufan tahay dhammaan hawlaheeda si ay u dheellitirto ujeedooyinkeena iyo xushmeynta naga faa'iideysiga horumarinta jawiga waxbarasho ee bulsho ahaan mas'uul ka ah nidaam waxbarasho oo aan qumanayn. Address: National Shopping Centre, Ex Ministry of Aviation Hargeisa, Somaliland Opposite Bar-Hargeisa, Street#1. Mobile: 00252-63-3866644 Email: info@hemabooks.com Africa Educational Trust. Sadaqo waxbarasho oo ku taal africa Edna Aadan Ismaaciil. Edna Adan Ismaaciil ama Adna Aadan Ismaaciil (oo dhashay 8-dii September, 1937) waxay ahayd Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Somaliland 1-dii illaa 2006-dii, waxaana hore u ahaan jiray Wasiirka Caafimaadka iyo Horumarinta Bulshada Somaliland. Waxay tahay agaasimaha iyo aasaasaha Isbitaalka Mataanaha ee Edna Adan ee Hargaysa iyo dhaqdhaqaaq iyo hormuudka halganka loogu talagalay tirtiridda gudniinka gabdhaha. Waxay sidoo kale tahay Madaxa Ururka Dhibanayaasha Jirdilka. [2] Waxa ay guursatay Maxamed Xaaji Ibraahim Cigaal, oo ahaa Madaxa Dawladda Ingiriis ah ee British Somaliland shan maalmood ka hor Madaxbanaanida Soomaaliya, kadibna Ra'iisal Wasaaraha Soomaaliya (1967-69) iyo Madaxweynaha Somaliland (1993-2002). Edna Adan wuxuu ku dhashay Hargaysa, British Somaliland 8-dii September, 1937, [3] gabadh dhakhtar caafimaad oo caan ah [4] waxaana loo tababaray kalkaalisada iyo umulisada Boqortooyada Ingiriiska ee Borough Polytechnic, hadda Bank South Bank London Jaamacadda, oo lagu sheegay inay tahay "gabadhii ugu horeysay ee Soomaali ah" si ay wax uga barato Ingiriiska. Sheegashooyinka kale ee Ismail waxaa ka mid ah inay ahayd kalkaalisada ugu horreysa ee umulisada umulisada ee Soomaaliyeed [5] [6] iyo haweeneydii ugu horreysay ee Soomaali ah ee gaari wadata [5] Kadibna waxay guursatay Muhammad Haji Ibrahim Egal, Siyaasad Soomaaliyeed oo loo doortay Ra'iisul Wasaaraha Soomaaliya 1967. Waxay ku soo noqotay Somaliland, waxayna ka dhistay xannibaad isbitaal umuliso, oo ay sii wado inay socoto. Isbitaalka Mataanaha ee Edna Adan si rasmi ah ayaa rasmi ah loo furay 9-kii Maarso, 2002-dii, iyada oo ay ugu deeqday dawlad goboleed oo ay ugu deeqday iyada oo horey loo isticmaalo qashinka qashinka. Gobolka waxaa ka maqan kalkaaliye caafimaad oo u shaqeeya isbitaalada [7] - inta ugu badan ee ka soo cararey dalka ama la dilay intii lagu jiray dagaalkii sokeeye - sidaas darteed Edna waxa ay shaqaaleysiisay in ka badan 30 musharax oo waxay bilaabeen inay tababarka qaataan sannadkii 2000 halka ay isbitaalku wali dhismaha ku jireen. Cusbitaalku hadda wuxuu leeyahay labo tiyaatar, shaybaar, maktabad, xarunta kombiyuutarka iyo garab dhammaystiran oo loo qoondeeyay tababarida kalkaaliyayaasha iyo umulisooyinka.. Hadafka Isbitaalka Edna Adan waa inuu gacan ka geysto wanaajinta caafimaadka dadka deegaanka, gaar ahaan heerka sare ee dhimashada hooyada iyo dhallaanka. Xaruntu waa hay'ad samafal ah oo aan faa'iido doon ahayn iyo isbitaal umeerin ah oo sidoo kale qaadata tababarada kalkaaliyayaasha ardayda iyo Tababareyaasha Kalkaaliyayaasha Kaaliyaha. Shaqada Edna Adan waxaa taageera hay'adaha samafalka ee Maraykanka iyo Al-Waleed bin Talal. Prince Al-Waleed bin Talal bin Abdulaziz al Saud (Carabi: الوليد بن طلال بن عبدالعزيز آل سعود, dhashay March 7, 1957) [1] waa ganacsade Sacuudi Carabiya, maalgashi, deeqaha, iyo xubin ka mid ah qoyska boqortooyada Sacuudiga. Wuxuu ku jirey joornaalka Time Time ee Time 100, liiska sannadlaha ah ee boqolka qof ee ugu saameynta badan adduunka, 2008. [2] Al-Waleed waa aabe u ah Ibn Saud, oo ah Boqorka ugu horreeya ee Sacuudiga, oo ah wiil yar oo dhan oo boqorada Sacuudiga ah, tan iyo aabihii Riad Al Solh (ra'iisul-wasaarihii Lubnaan). Waxa uu yahay aasaasaha, madaxa fulinta iyo 95% milkiilayaasha shirkadda Kingdom Holding, shirkad Forbes Global 2000 oo maalgelinaysa shirkadaha adeegyada maaliyadeed, dalxiiska iyo martigelinta, warbaahinta, madadaalada, tafaariiqda, beeraha, petrochemicals, duulimaadka, tiknoolajiyada iyo qaybaha hantida maguuraanka ah. [4] Sannadkii 2013, shirkaddu waxay lahayd suuq-galin suuqa ah oo ka badan $ 18 bilyan. [5] Al-Waleed waa Citigroup ee ugu weyn ee saamileyaha ah, oo ah saamile labaad ee ugu weyn codbixinta ee 21st Century Fox, oo leh saamileyaal yar oo ku yaal Zaveriwala Holdings LLC oo leh Paris 'Four Seasons Hotel George V iyo qayb ka mid ah Plaza Hotel [6] Waqtigaas ayaa ugu yeeray "Arabian Buffett Carabta". [8] [9] [10] Bishii Nofeembar 2017 Forbes ayaa ku qoran Al-Waleed oo ah ninka ugu taajirsan adduunka 45-aad, iyada oo lagu qiyaasay inuu yahay $ 18.7 bilyan. Sannadkii hore, waxa uu ku dhawaaqay in uu ku abaal marin doono maal-galinta sadaqada taariikhda aan la cayimin. Qaar ka mid ah sababaha uu uqaabilaa waxay ahayd inay kor u qaadaan fahamka dhaqanka iyo xoojinta haweenka. [13] 4 November 2017 isaga iyo Sacad oo kale oo caan ah (oo ay ku jiraan bilyanada walaalaha ah ee Waleed bin Ibrahim Ibrahim iyo Saleh Abdullah Kamel) ayaa lagu xiray Sucuudi Carabiya, iyada oo la nadiifiyay in xukuumadda Sacuudiintu ay ka dhigan tahay mid looga hortago musuqmaasuqa. [14] [15] Eedeeymaha ka dhanka ah Prince Al-Waleed waxaa ka mid ah lacagta la dhaqay, laaluushka, iyo masaafurinta saraakiisha. [16] Qaar ka mid ah maxaabiista ayaa ku jiray Ritz Carlton Riad tan iyo markaas. [17] Al-Waleed ayaa laga sii daayay xabsiga 27-kii Janaayo 2018, ka dib markii la isku af-gareeyay dhaqaale nooc ka mid ah, ka dib markii ku dhawaad ​​saddex bilood oo xabsi ah. [18] [19] Bishii Maarso 2018, wuxuu ka tirtiray liiska Dunida Billionaires. Al-Waleed wuxuu leeyahay hudheelka 65-aad ee ugu weyn dunida oo dhan, 85.9 meter (282-ft) Boqortooyada 5KR (asal ahaan waxaa loo dhisay Nabila oo ah ganacsadaha Sacuudiinka ah ee Adnan Khashoggi sannadkii 1979). Sanadkii 1983, oo ay leedahay Khashoggi, waxay u muuqatay sida Seddexlaha Casriga ah (xeebta James Bond, Largo) marna mar dambe ma dhihi. Waxaa loo iibiyey Donald Trump, oo magaceeda ku caanbaxday Princess. Al-Waleed wuxuu iibsaday xeebta kadib markii Trump uu dhibaatooyin xagga dhaqaalaha ah soo maray 1980-kii. Al-Waleed wuxuu amar ku siiyay boqortooyada New Zealand 5KR, qiyaastii 173 mitir (567 ft) oo qiyaastii lagu qiyaasay qiimo ka badan $ 500 milyan. Caamka waxaa loogu talagalay Lindsey Design, naqshadeeda waxaa la geeyaa dhamaadka 2010. [78] Si kastaba ha ahaatee, majiro wax war ah oo ku saabsan doonnida. Al-Waleed wuxuu ahaa qofkii ugu horeeyay ee iibsada Airbus A380, waxaana ujeedkiisu ahaa in la keeno gugii 2013-kii., laakiin waxaa lagu iibiyey ka hor intaan la bixinin. [36] Hantiiskiisa waxaa ka mid ah saamiga 95% ee shirkadda Boqortooyada Ingiriiska; 91% lahaanshaha Shirkadda Rotana Video iyo Audio Visual Company; 90% lahaanshaha shirkadda Warbaahinta Lubnaan; boqolkiiba toddoba lahaanshaha ee News Corporation; qiyaastii lix boqolkiiba hantida Citigroup, iyo hantida boqolkiiba 17 ee Al Nahar iyo lahaanshaha 25 boqolkiiba ee Ad-Diyar (laba wargeys oo maalinle ah lagu daabacay Lubnaan). Al-Waleed ayaa ugu sarreeya liiska ugu horeeya ee Sucuudiga ah 2009-kii, iyada oo hantidiisu tahay $ 16.3 bilyan. [80] Al-Waleed wuxuu leeyahay sedex daarood: laba ka mid ah oo hadda jira iyo saddex meelood oo dhismaha ah. Qeybta Boqortooyada 250,000-foot (23,000 m2) oo ku taal bartamaha Riyadh, waa gurigiisa koowaad. Al-Waleed wuxuu ku nool yahay Riyadh, Sacuudi Carabiya oo ku nool 130 Malyan oo Dollar ah oo Dukuminti ah oo 317 qol ah lagu qurxiyo 1,500 tan oo marmar talyaani ah, haraaga roogga xiirta ah, qasabadaha dahabka ah iyo 250 TV. jikada, cunnada Carabta, Continental iyo Asian, iyo shanaad oo keliya oo loogu talagalay in lagu dubo macmacaanka, oo ay maamusho hilibyo yaryar oo 2,000 oo qof ku quudin kara ogeysiis saacad ah, sidoo kale waxaa jira barkad la isku qurxiyo iyo shaleemo dabaq ah oo 45 kursi ah. 81] Qaybta 500,000-foot-lugta (46,000 m2) ee Xarunta Boqortooyada, oo sidoo kale ku taala bartamaha Riyadh, ayaa leh saddex haro oo ku wareegsan beeraha. Boqolkiiba 4,000,000-foot (370,000 m2) Boqortooyada Midoobey, ee dhismaha, waxay yeelan doontaa qiyaastii 70,000 oo mitir laba jibbaar ah (17-acre) iyo hanti gaar ah. Al-Waleed waxay heshay amarkii ugu horreeyay [82] ee Amarka King Abdulaziz ee Sacuudi Carabiya [83] sannadkii 2002 waana mid ka mid ah Amarka Qaranka Lubnaan ee Cedar. [83] 2-dii Diseembar 2009, wuxuu amar ku siiyey Izzudin oo ka yimid madaxweynaha Maldives Maxamed Nasheed; [84] sannadkaas wuxuu sidoo kale helay Star of Palestine, sharafkii ugu sarreeyey ee uu bixiyay Dawladda Falastiin. [85] Sanadkii 2010, al-Waleed wuxuu helay Abaalmarinta Dwight D. Eisenhower ee Innovation. [86] Waxa uu ku guuleystay bilada Bahrain ee Amarka Koowaad, hig-ga qaranka Mohammed Hussein Al Amoudi. Mohammed Hussein Ali Al Amoudi (Amharic: ሞሐመድ አልዐሙዲ, Carabi: محمد حسين علي العمودي) waa ganacsade reer bilyan ah iyo Sacuudi Carabiya. Waxa uu ku dhashay Itoobiya sanadkii 1946 isagoo u dhashay aabe Sacuudi ah iyo hooyo Ethiopian ah. [2] Sannadkii 2016, qiimaha netka waxaa lagu qiyaasay Forbes qiyaastii $ 10.9 bilyan iyo hoos u dhac ku yimid qiimaha saafiga ah wuxuu ku xiran yahay dhacdooyinka caalamiga ah ee saliidda iyo qiimaha dahabka waqtiga qiyaasta. Waxaa sidoo kale loo aqoonsaday inuu yahay ninka ugu taajirsan Itoobiya, waana ninka labaad ee ugu taajirsan dalka Sacuudi Carabiga adduunka iyo kan labaad ee madow ee dunida ku nool. Al Amoudi wuxuu ka sameeyay dhismaha guryaha iyo dhismaha guryaha ka hor inta aan la iibin si uu u iibsado saliidda saliida ee Sweden iyo Morocco. Waxa uu yahay maal-gashiga shisheeye ee shisheeye ugu weyn Itoobiya iyo maalgashad wayn oo dalka Iswiidan ka tirsan. Al Amoudi wuxuu leeyahay lahjado ballaadhan oo ganacsiyada dhismaha, tamarta, beeraha, macdanta, hudheelada, daryeelka caafimaadka iyo wax soo saarka dadka kale. Ganacsigiisu inta badan waxaa laga helaa laba shirkadood oo shirkad ah oo shirkad ah, shirkadaha Corral Petroleum Holdings iyo MIDROC, oo labadaba uu leeyahay oo maamula. Waxa uu shaqaaleynayaa in ka badan 70,000 oo qof iyada oo loo marayo shirkadahan. [4] Shirkadda Al Amoudi oo ah shirkad dhisme iyo shirkado ururo, oo sidoo kale loo yaqaano MIDROC, ayaa ku guuleystay qandaraas lagu dhisayo qaddiyadda Sacudi Carabiya $ 30 bilyan oo lagu qarash gareeyo qashinka saliideedka ee 1988-kii. MIDROC waxay iibisay Yanbu Steel Saudi Arabia sanadkii 2000. Intaa waxaa dheer, danaha uu ganacsigiisa ku leeyahay Itoobiya, wuxuu sidoo kale leeyahay milkiilayaasha saliidda ee Morocco iyo Sweden (Svenska Petroleum Exploration AB) oo ku hawlan sahminta tamarta iyo waxsoosaarka galbeedka Afrika iyo meelo kale. Addis Ababa waxaa la sheegay in uu ka mid yahay hoteelada ugu wanaagsan Afrika. [7] Waxa uu dhawaanahan ballan-qaaday $ 275 milyan oo doolarka Maraykanka ah oo ay la socdaan maal-galiyeyaal kale oo Sacuudi iyo Kuuriya ah iyada oo loo marayo MIDROC si ay maal galiso warshad si loo dhiso baabuurkii ugu horreeyay ee Sacuudi Carabiya, lagu magacaabo "Gazal-1", mashruuc uu bilowday Jaamacadda King Saud University [9] bishii Sebtembar 2011, waxaa lagu dhawaaqay in uu qorsheynayo in uu maal-galiyo US $ 1.07bn (4bn Saudi Riyals) laba mashaariic waawayn oo warshadaha Sucuudiga ah (fosfat derivatives iyo sulfur) ee Ras Al Khair [Gobalka Bariga] iyo Jaamacadda Jubail ee siday u kala horreeyaan. Al Amoudi wuxuu maalgeliyay Itoobiya tan iyo bartamihii 1980-meeyadii. Hadda wuxuu leeyahay danaha ganacsiga, taas oo inta badan lagu maamulo MIDROC Itoobiya oo la aasaasay sanadkii 1994-kii. 2011-kii waxa uu sameeyay 1.4bn ($ 70m) oo faa'iido ah. Waxa uu leeyahay danaha dahabka ee dahabiga ah ee Itoobiya [12] [13] waxaana lagu soo warramayaa tha Rai. Rai Premium waa talefishinka talyaaniga ee Talyaaniga ah oo ay leedahay RAI waxaana lagu baahiyaa telefishanka digital-ka ah ee talyaaniga. Waxay daabacdaa rerunsiyada sawirada caanka ah iyo filimyada la soo saaro ama ay wadaagaan shabakadda telefishanka ee RAI Arawelo. Arawelo ama Arraweelo (Soomaali: Caraweelo) wuxuu ahaa boqor qadiimi ah oo ku dhaqan dhaqanka Soomaalida. Arawelo wuxuu ku noolyahay oo xukumi jiray inta badan, haddii aan ahayn dhammaan dhulka Soomaalidu. Qodobbada qiyamka-taariikhda ah ee bixiya faahfaahin shakhsiyeed oo ka mid ah boqoradan quruxda badan ayaa ka mid ah sheekooyinka Arawelo oo si fiican loo yaqaan. Tusaale ahaan, Arawelo hooyadii ayaa la sheegay in loo yaqaan "Haramaanyo"; laakiin wax xusuus ah laguma samayn sheekooyinka ku saabsan cidda aabaheed. Si kastaba ha ahaatee, dukumintiyadii hore ee laga helay Enrico Cerulli waxay sharaxday hal taliye haweeney ah oo reer Hararghe ah (Ogaden) xilligii Makhzumi, oo aabbihiisna Amir Maya. Waxay ahayd markii ugu horeysay ee seddex gabdhood iyo dhaxalka dabiiciga ah ee hoyga. Sida taliyayaal dumar badan, Arawelo waxay u dagaalameen haween awood leh; Waxay rumaysantahay in bulshada ay tahay in ay ku saleysnaato matal ahaan. Waxay ka mid tahay hoggaamiyeyaasha dumarka ah ee ugu caansan adduunka oo sidoo kale ahaa xoojinta awooda haweenka, [3] waxaana la ogsoon yahay in maxaabiista gabdhaha ah. Arawelo waxaa lagu yaqaanaa Afrika oo dhan, boqoradda Shebeelana waxaa loo sheegay inay u soo dirto hadiyado dahab ah oo loo yaqaan hanjabaad dahab ah (inkasta oo boqoradda Sheba caadi ahaan la dhigo qarnigii 10aad BC). Boqoradda ayaa si wacan loogu yaqaanay in ay ka hor istaagto doorka lamaanaha. Ka hor inta aysan boqorad ahaan ahayd, abaarihii Buraan, iyada iyo koox haween ah ayaa soo dejiyay biyo waxayna u cararayeen si ay magaalada uga hor istaagto in ay u guurto oo ay xakameeyaan gaajada. Inta lagu jiro xukunkan, Arawelo ee ninkeeda ayaa ka hor istaagay doorka ay is-qilaafsan tahay sida bulshada oo dhan, sida uu u malaynayo in haweenku ay xaddidan yihiin oo kaliya waajibaadka gudaha ee guriga iyo ka tago wax walba oo ragga ah. Jawaabta, Arawelo waxa uu dalbaday in haweenka dhammaantood ay ka tanaasulaan kaalintooda dumarka ah ee bulshada dhexdeeda, waxayna bilaabeen in ay ragga ku xiraan xiniinyahooda. [4] Weerarku wuxuu ku guulaystay, oo ku khasbey ragga in ay qaataan caruur badan oo caruur ah isla markaana abuuraya door ka ciyaarida bulshada. Arawelo wuxuu rumaysnaa in doorkaasi dib u noqoshadu ay ahayd lagama maarmaan tan iyo markii ay haweenayda u aragtay nabad ilaaliyeyaasha. Waxay kor u qaadday inay ogeyd in haweenku si fiican loola dhaqmin, raguna waxay ahaayeen kuwo badanaa dhiirigeliya, ka qaybqaatayaasha iyo hoggaamiyeyaasha dagaalka iyo siyaasadda. Waxay kaliya u dagaalamaysay xoreynta haweenka ku jira bulshada fuula laakiin waxay u talineysaa haweenka sida ay u aragtay iyaga oo ah hoggaamiyeyaal fiican oo hufan. [5] Goobta dhabta ah ee boqortooyadeeda lama hubo sababtoo ah dhismo kasta oo ka danbeeya boqortooyadeeda waxay ku dhowaan lahayd in la waayay iyada oo la tixgelinayo wakhtigii weynaa laakiin waxay u badan tahay in lagu aaso meel waqooyiga Soomaaliya, gaar ahaan gobolka Sanaag ee Soomaaliya, maadaama ay jiraan sheekooyin badan oo ragga oo ka soo jeeda gobolkaas dhagaxyada tuuraya ee qabriga ay u malaynayaan iyo haweenka ku ridaya ubax qabrigiisa. Carshigeeda waxaa loo gudbiyay dad aan la garaneynin, laakiin inkastoo qaar badan oo ka mid ah ay muujinayaan inay tahay gabadha, Araxsan. Arawelo wuxuu ahaa taliyaha ugu wayn taariikhda Soomaalida. Qeybo badan oo sheekadeeda ayaa la siiyay kumanaan sanno laakiin dhammaan sheekooyinkeeda waxay si buuxda u aqoonsaneysaa jiritaanka iyo awooda weyn ee ay ku lahayd dhammaan Soomaalida. Waxay dhab ahaantii ka tagtay mar Hassan Abdillahi. Hassan Abdillahi (Somali: Xasan Cabdullaahi, Carabi: حسن عبد الله) waa suxufi Somali ah iyo dhaqdhaqaaqa bulshada. Waa aasaasaha iyo madaxweynaha Raadiyaha Ogaal. Cabdi wuxuu ka soo jeeda qabiilka Ogaden Daarood [1] Magacaabay "Karate", waa aasaasaha iyo madaxweynaha Toronto-ka Ogaal Radio (88.9FM), oo ah idaacadda ugu weyn Soomaalida ee Kanada. [2] Cabdillaahi wuxuu sidoo kale kaalin firfircoon ka qaatay doorka maamul goboleedka Jubbaland ee koonfurta Soomaaliya, kaasoo la ansixiyay 2013. [3] Hassan Abdillahi "Karate" oo lagu soo bandhigay Abaalmarinta Saxaafadda NEPMCC ee Ra'iisal Wasaaraha Stephen Harper oo ka tirsan Dugsiga Seneca (2009). Bishii Nofembar 2009kii, Cabdillaahi waxaa lagu soo bandhigay Golaha Qaranka ee Saxaafadda iyo Warbaahinta ee Canada (NEPMCC) abaalmarinta Ra'iisal Wasaaraha Stephen Harper xaflad ka dhacday Kulliyadda Sineka. Sulekha Ali. Suleka Cali (Soomaali: Suleekha Cali, Carabi: زليخة علي) waa muusiko Somali-Canadian ah. Iyada oo ku saleysan Ottawa, waxay ka qayb gashay Jaamacadda Carleton, halkaasoo ay ka qalinjabisay Bachelor of Arts (BA Hons) ee Xuquuqda Aadanaha. Doorashadeeda jaamacadeed waxay si weyn u saameesay muusigeeda, taas oo lagu qeexay sheekooyinka fekerka ah ee bulshadeed. Labada gabdhood ee Cali ayaa waxaa ka mid ah "Hooyo" ("Hooyo" oo ku qoran afka Soomaaliga) iyo "Time and Time". [1] Abdirahman Duale Beyle. Cabdiraxmaan Ducaale Beyle (Carwadan: Abubakar Ducaale Beyle, Carabi: عبد الرحمن دعاله بايل), oo loo yaqaan Abdirahman D. Beileh, waa dhaqaaleyahan Soomaaliyeed, professor, siyaasi, ra'iisul wasaare, gabay, iyo qoraa heesaa heersare ah. Wuxuu u shaqeeyay Wasaaradda Arrimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga ah ee Soomaaliya laga bilaabo Jannaayo 2014 illaa Janaayo 2015. Aqoon xirfadeed, Beyle ayaa baray dhaqaalaha, tirakoobka iyo maaliyadda ee jaamacadaha Sacuudi Carabiya iyo Mareykanka. [3] Kadib wuxuu aqbalay booska Baanka Horumarinta Afrika (AfDB), halkaas oo uu u shaqeeyay sarkaal maaliyadeed. Beyle waxa kale oo ka shaqeeyay dhaqaaleyahan, maareeyaha iyo agaasimaha qaybaha kala duwan ee AfDB, oo ay ku jiraan beeraha iyo horumarinta miyiga, siyaasadaha iyo nidaamyada biyaha, iyo hawlaha. Ballankii ugu dambeeyay ee machadka wuxuu ahaa madaxa xafiiska AfDB ee Beeraha iyo Agro-Industry. Doorashadan cusub ee hoggaamineed, Beyle waxay maamushey 135 mashruuc iyo maalgelin lagu qiimeeyay $ 3.5 bilyan, iyo sidoo kale in la kormeero shaqaale ka badan 100 iyo miisaaniyad khaas ah. Marka laga reebo diblomaasiyadda, barashada iyo dhaqaalaha, Beyle waxa kale oo ay ku hawlanayd shaqooyin deeqo ah. Dhamaan arrimahan, wuxuu ka caawiyay maalgalinta iyo abuuritaanka dugsi ku yaalla gobolka Awdal. Wasiirka Arimaha Dibadda iyo Iskaashiga Caalamiga [edit] Wasiirka Arrimaha Dibadda ee Soomaaliya Cabdiraxmaan Ducaale Beyle oo la kulmay safiirka UAE ee Soomaaliya Maxamed Al-Cismaan oo Muqdisho jooga. 17 January 2014, Beyle waxaa loo magacaabay wasiirka cusub ee arrimaha dibadda iyo iskaashiga caalamiga ah ee Ra'iisul Wasaaraha Cabdiweli Sheekh Axmed. [4] Wuxuu ku guuleystay Fowsiya Yuusuf Xaaji Aadan oo booska. Bishii Febraayo 2014, Wasiirka Arrimaha Dibadda Beyle ayaa ku dhawaaqay in xukuumadda federaalka ah loo qoondeeyey dib u furidda Machadka Dibloomaasiyadeed ee Muqdisho, caasimadda Soomaaliya. Xaruntu waxay taariikh ahaan u adeegtay mid ka mid ah hay'adaha ugu muhiimsan ee dibloomaasiyadda iyo xiriirka caalamiga ah. Beyle ayaa sidoo kale ballanqaaday in ay dib udhigto waaxda diblooma ee machadka, waaxdeeda wararka iyo waaxda warfaafinta, iyo sidoo kale maktabadeeda. [5] Bishii Febraayo 2014, Beyle waxay qayb ka ahayd wafdi ka socda dowladda Soomaaliya oo uu hogaaminayey Ra'iisul Wasaare Cabdiweli Shiikh Axmed, halkaasi oo ay saraakiisha booqashada kula kulmeen Ra'iisul Wasaaraha Itoobiya Hailemariam Desalegn si looga wada xaajoodo xiriirka labada dal ee Soomaaliya iyo Ethiopia. Shirku wuxuu ku dhammaaday heshiis saddex geesood ah oo isku raacay in lagu hormariyo iskaashiga iyo iskaashiga, oo ay ku jiraan heshiis wadajir ah oo uu saxiixay Beyle iyo Wasiirka Arrimaha Federaalka ee Itoobiya Dr. Shiferaw Teklemariam si ay u horumariyaan ciidanka booliska, heshiiskii labaad ee wadaagga ah ee ku saabsan arrimaha macluumaadka, iyo Heshiiska saddexaad ee iskaashiga ee waaxda duulista [6] Heshiiska iskaashiga Soomaaliya iyo Qaramada Midoobay Bishii Febraayo 2014, Beyle iyo Ergeyga Gaarka ah ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya Nicholas Kay ayaa saxiixay heshiis laba geesood ah oo muujinaya shuruudaha iskaashiga mustaqbalka ee xukuumadda federaalka Soomaaliya iyo Qaramada Midoobay. Sida laga soo xigtay Beyle, heshiiska ayaa yimid kadib wada tashi ballaaran oo u dhaxeeya labada dhinac. Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud ayaa ka qaybgalay saxiixa heshiiska, kaas oo uu ku amaanay inuu gacan ka geysto xoojinta iskaashiga u dhexeeya mas'uuliyiinta Soomaalida iyo Qaramada Midoobay. University of Wisconsin–Madison. Jaamacadda Wisconsin-Madison (oo sidoo kale loo yaqaano Jaamacadda Wisconsin, Wisconsin, UW, ama gobol ahaan sida UW-Madison, ama Madison) waa jaamacad cilmi baaris ah oo ku taal Madison, Wisconsin, Mareykanka. Waxaa la aasaasay markii Wisconsin uu ku guuleystay 1848, UW-Madison waa Jaamacadda rasmiga ah ee Wisconsin, iyo xarunta jaamacadda ee Jaamacadda Wisconsin. Waxay ahayd jaamacaddii ugu horreysay ee laga aasaasay Wisconsin oo ah jaamacadda dadweynaha ee ugu da'da weyn iyo tan ugu weyn ee gobolka. Waxay noqotay xarun dhul-beereed 1866-kii. [6] Xerada 933-acre (378 ha) waxaa ku yaal afar goobood oo taariikhda taariikhiga ah ee Qaranka. [7] UW-Madison waxaa loo abaabulay 20 dugsi iyo kulliyado, kuwaas oo ku diiwaangashaday 29,536 oo ah shahaadada iyo 13,802 arday oo qalinjabiyey, waxaana la siiyay 6,902 bachelor's, 2,134 Master iyo 1,506 shahaadada dhakhaatiirta 2014-2015. Jaamacadu waxay shaqaaleysiisaa 21,600 macalin iyo shaqaale. [4] Barnaamijka tacliinta dhamaystiran wuxuu bixiyaa 136 shahaadada jaamacadeed, oo ay weheliso 148 barnaamijyada shahaadada masterka ah iyo 120 barnaamijyo takhasus ah. [3] UW waa mid ka mid ah jaamacadaha Public Ivy America, [8] taas oo loola jeedo jaamacadaha ugu sareysa ee Maraykanka oo awood u leh bixinta khibrad jaamacadeed oo la barbar dhigta Ivy League. UW-Madison waxaa sidoo kale loo aqoonsan yahay Jaamacadda Dhakhaatiirta ee Hawlaha Cilmi-baarista ugu Sarreysa Carnegie Classification of Institutions of Higher Education [9] Sannadkii 2012, waxay kharashka cilmi-baadhista ku bixisay in ka badan $ 1.1 bilyan, saddexaadna ugu sarreeya jaamacadaha dalka. [10] Wisconsin waa xubin muhiim u ah Ururka Jaamacadaha Mareykanka. [11] Laga soo bilaabo Ogoosto 2018, 24 abaal-marin oo Nobel ah iyo 2 Goobaha lagu guddoonsiiyay waxaa lala xiriiriyay UW-Madison maadooyinka, macalimiinta ama cilmi-baarayaasha. Wisconsin Badgers waxay ku tartamayaan 25 ciyaarood oo isboortis ah oo ka dhacaya Qaybta 1aad ee Sharciga ee Qaybta NCAA waxayna ku guuleysteen 28 horyaal oo heer qaran ah. Warsame Ali. Warsame Ali (Somali: Warsame Cali, Carabi: وارسام علي) (1955, Muqdisho) [1] waa aqoonyahan Soomaaliyeed oo ka shaqeeya macalimiin ka shaqeeya Jaamacadda Prairie View A & M, oo ku takhasusay farsamada casriga ah. Wuxuu hore u soo shaqeeyay NASA. Cali wuxuu ka qalinjabiyey Jaamacadda Ummadda Soomaaliyeed, 1986, wuxuu qaatay shahaadada Bachelor of Science in Engineering Engineering (BSEE) ee Jaamacadda King Saud ee Sacuudi Carabiya. Wuxuu helay Master Master of Engineering Engineering (MSEE) iyo shahaadada dhakhtarnimada ee Maraykanka, halkaas oo uu ku biiray Jaamacadda Prairie View A & M oo ah cilmi-baaris iyo ugu dambaynti professor. Cali waxa kale oo uu leeyahay barnaamij xagaaga oo loogu talagalay Dugsiga Dhexe iyo Dugsiga Sare ee Dugsiga Prairie VIew A & M University. [2] Warsame wuxuu aasaasay Hay'adda Horumarinta Soomaaliya, kaas oo Jaamacadda Gedo ka aasaasay Soomaaliya. Tijaabinta iyo qiimeeynta dareemayaasha kala duwan ee lagu ogaanayo barafka garoomada diyaaradaha (1997) Isticmaalka kombiyuutarka oo leh wareegga isdhexgalka DSP si loo aqoonsado amarrada cod-bixinta iyo soo saaro calaamadaha ku haboon ee ku habboon, oo ay maalgeliso NASA (1997) Horumarinta iyo muujinta gaari gaari ah oo si wax ku ool ah u shaqeeya oo ka fiican eberka oo loo yaqaan emission (2000) Poly Styrene. Marianne Joan Elliott-Said (3 Luulyo 1957 - 25 Abriil 2011), [1] [2] waxaa lagu yaqaanay magaca masraxa Poly Styrene, wuxuu ahaa muyuusig reer British ah, heesaa-heesaa-hees, iyo horjooge loogu talagalay kooxda roogga rigooraha X-Ray Spex Styrene wuxuu dhashay Marianne Joan Elliott-Said 1957-dii Bromley, Kent, England, wuxuuna ku soo barbaaray Brixton, London. Hooyadeed, oo keligeeda kicisay, waxay ahayd xoghaye qaanuunka Iskotishka iyo Irishka. [4] Aabaheed wuxuu ahaa aristocratic Somali ah. Styrene waxay ahayd hippie laakiin sidoo kale waxaa lagu tababarey ciyaaraha. Markay da'doodu ahayd 15, waxay guriga ka carartay £ 3 jeebkeeda, waxayna ka dhex baxday hal fannaan oo muusiko ah, iyada oo ay joogtay hippie crash pads. Fikraddaas oo ah caqabad ku filan si ay u noolaato, macalinkeediina wuu soo afjaray markii ay ku sii socotay qalab casri ah markii la maydhay biyo iyo in lagu daweeyo septicaemia. [4] Ka dib markii ay arkeen waxqabadka galmada Pistols ee Pier Pavilion Hastings oo ku taal xeebta koonfureed ee England 3 July 1976 [9] (dhalashadeeda 19-aad) waxay go'aansatay inay sameyso xarriiqda punk X-Ray Spex. Styrene waxay diiwaangashatay albaabkii ugu horeeyay ee sannadkii 1975, markay ahayd 18 jir. Maamulaheeda ayaa liis gareysey Tijaabinta Qaadista si loo soo saaro rikoodhada. [10] Sannadkii 1976, Styrene ayaa markii ugu horreysay ku soo saartay magaceeda dhabta ah Mari Elliott. Magaciisa "Silly Billy", waxa uu ahaa jaangooyo gaaban, iyada oo qaar ka mid ah taabashooyinka qaabka ska caanka ah. Waxay wada-qoreen B-dhinaca "What A Way" oo soo saaraha wax soo saarka, Falcon Stuart. Keli ayaa u yimid galka diiwaanka GTO. [11] Ka dib markii la daawaday giglyadii hore ee Bastoolada Jinsiga ee hoolka madhan ee Hastings Pier, oo ciyaaraya heeso gabay ah, [9] waxay u maleyneysay in qofku sameyn karo waxa ay sameynayaan, sidaas darteedna go'aansaday inuu galo waraaqda ' dhibic yar oo doonaya in ay isku dhejiyaan 'si ay u sameeyaan koox. [12] Sidaa darted, waxay u tagtay heesaha leh X-Ray Spex, Poly Styrene, [4] magacii ay ka dooratay 'Yellow Pages' marka ay 'raadineysay magaca waqtiga, wax caam ah'.] Waxaa lagu sharxay Billboard oo ah "guntiga aaladda loogu talagalay haweenka casriga ah ee casriga ah"; sababtoo ah waxay soo xirtey qalab ilko ah, oo ka soo horjeeday jinsiga caadiga ah ee gabdhaha ahaa ee 1970-kii xiddigta dhagaxa ah, oo dhar gashaday Dayglo gardarrada, oo ahaa jinsi isku dhafan. Waxay ahayd "mid ka mid ah dadka ugu horreeya ee caadiga ah ee taariikhda dhagaxa, lab ama dhedig" [14] Waxay bilaabeen inay hal mar u doortaan 1977-kii. [7] Sanadii 1978-dii, ka dib markii gig ee Doncaster, Koonfur Yorkshire, Styrene uu lahaa aragti ah iftiinka casaanka ee cirka iyo dareemay walxaha jabsan marka ay taabatay. Iyadoo ay u malaynayso in ay khaldan tahay, hooyadeed waxay ku qaadatay cusbitaal halkaasoo Marianne la baadho Rageh Omaar. Rageh Omaar (ræɡi oʊmɑːr /; Soomaali Raage Oomaar; carabi: راجح عمر, dhashay 19ka Juun 1967) waa suxufi British ah oo u dhalatay Ingiriiska iyo qoraa. Waxa uu ahaa wariye u shaqeynayey BBC-da, halkaas oo uu magaciisa ku qoray Ciraaq. Bishii Sebtembar 2006, wuxuu u guuray boosteeje cusub oo Al Jazeera ah oo Ingiriis ah, halkaas oo uu soo bandhigay shahaadada taxanaha ah ee habeenimadii Isniinta ee 2010 illaa iyo Janaayo 2010. Warbixinta Rageh Omaar, markii ugu horeysay ee la duubay Febraayo 2010, waa hal dokumenti oo bishiiba ah, warar ku saabsan arrimaha caalamiga ah ee hadda jira. Laga bilaabo Janaayo 2013, wuxuu noqday wariye gaar ah oo wariyeha ITV News, oo ka warbixinaya sheekooyin badan oo warar ah, iyo sidoo kale soo saarista warbixino qoto dheer oo ka kala yimid UK oo dhan iyo meelo kale. Sanad ka dib markii uu ballanqaaday, Omaar waxaa loo dallacsiiyay Warbaahinta Caalamiga ah ee ITV News. Tan iyo Bishii Oktoobar 2015, oo uu weheliyo shaqadiisa Wargeyska Caalamiga ah ee Arrimaha Dibadda, wuxuu ahaa Ku-xigeenka Wargeyska ITV News ee Tobanka. Tan iyo Sebtembar 2017 Omaar ayaa marmar soo bandhigay Warfaafinta ITV Lunch Time oo ay ka mid yihiin "ITV News London Lunch Time" iyo ITV Evening News. Omaar wuxuu dhashay 1967-kii oo ku taalla Hargaysa, oo u dhashay beesha Habr Awal Isaaq [1] Waa wiilka ganacsade maalqabeen ka ah Soomaaliya. Muslimiin, qoyskiisa asalkiisu wuxuu ka yimid Hargeisa. [2] Omaar wuxuu u guuray Boqortooyada Ingiriiska markii uu da'diisu ahayd laba sano. Waxa uu leeyahay dhowr walaalo: walaalkiis, Maxamed Cabdullaahi Omaar, wuxuu ahaa wasiirkii hore ee arrimaha dibadda ee Soomaaliya. [3] Omaar wuxuu ka qaybgalay laba dugsi oo madax banaan, Dugsiga Dragon ee Oxford iyo Cheltenham College ee Cheltenham, Gloucestershire. Wuxuu mar dambe bartay taariikhda casriga ee kulliyadda cusub ee Jaamacadda Oxford. [2] Omaar wuxuu bilaabay xirfaddiisa wargeyska inuu yahay tababare loogu talagalay wargeyska Voice. Sanadkii 1991, wuxuu u guuray Itoobiya halkaas oo uu xor u yahay wariye ajnabi ah oo u shaqeynayay BBC World Service. Sannad ka dib, Omaar wuxuu London ku soo noqday si uu u shaqeeyo wax soo saaraha iyo wariye BBC-da u shaqeeya. Waxa uu u guuray Koonfur Afrika ka dib markii loo doortay saxafiga Afrika ee BBC. Omaar iyo xaaskiisa waxay ku saleysnaayeen illaa iyo 2004-kii, iyo gaadiidka caadiga ahi wuxuu noloshiisa noloshiisa ka dhigey mid caqabad ku ah. [4] Hawlaha ugu muhiimsan ee mustaqbalka waxa ka mid ah in laga warbixiyo dagaalada Soomaaliya iyo Ciraaq. Omaar wuxuu daboolka ka qaaday duullaanka ciraaq ee BBC-da ee BBC-da. Qaar badan oo ka mid ah faafaahintiisa ayaa lagu soo bandhigay dalka Mareykanka, halkaas oo loo yaqaan "Scud Stud" [5] Omaar wuxuu qoray buug ku saabsan waqtigiisa sida wariyaha BBC-da ee Ciraaq ee loo yaqaan 'Revolution Day'. Buuggani wuxuu ka hadlayaa saameynta Saddam Hussein ee xukunka, ciqaabta UN, iyo dagaalka ka socda dadka rayidka ah ee Ciraaq. Isagoo sharraxaya sababta uu ugu dambeyntii uga tagay BBC, Omaar wuxuu soo jeediyay inuu doonayo inuu si madax-bannaan u shaqeeyo oo uu ku qaato shaqooyin loogu talagalay dadka uu u rajeeyay inuu la shaqeeyo. Waxa kale oo uu soo jeediyay in bay'ada shaqada ee BBC ay tahay mid si khaas ah u fasirtay fasalka, iyo in uu dambiile yahay tan iyo sidoo kale heer jaamacadeed oo ka dhalatay kororka dugsiga. Intaa waxaa dheer, Omaar wuxuu ka xumaaday sida uu uga soo horjeedo duullaanka Ciraaq muddadii uu joogay wariye BBC. Waxa uu soo jeediyay in isaga iyo saaxiibbadiis ay kala qaybiyeen Sadam Xuseen, nidaamkiisii ​​iyo kormeerayaashii hubka ahaa, iyaga oo siinaya wax yar oo dadka reer Ciraaq ah. Wareysiga John Hartger ee dokumenteriga ah ee dagaalka aanad arag (2010), Omaar wuxuu sidoo kale ku qayliyay "midna kuma riixin badhida ugu dhibka badan" oo uu ugu yeeray "dabaq adag". Bishii Sebtembar 2006, Omaar wuxuu ku biiray Al Jazeera Ingiriis. [8] Wuxuu u shaqeynayay wariye Bariga Dhexe oo u shaqeynayay qaybta London. [2] Wakhtigii uu waday ururka warfaafinta, Omaar wuxuu soo bandhigay taxanaha taxanaha ah ee habeenkii habeenkii. [8] Waxa kale oo uu marti-galiyay bil kasta Warbixinta Rageh Omaar, oo ah dokumentiyaal baadhitaan oo u gaar ah. [2] Bishii Janaayo 2013, waxaa lagu dhawaaqay in Omaar uu ku biiri lahaa ITV News si gaar ah Hanan Ibrahim. Hanan Ibrahim MBE (Soomaali: Xanan Ibraahim, Carabi: Jabnane ابراهيم) waa dhaqdhaqaaqa bulshada Soomaaliyeed. Waxay tahay Guddoomiyaha Nidaamka Haweenka Muslimka Barnet, oo ka mid ah ururada kale. Ibrahim ayaa ku koray Soomaaliya. Waa hooyo saddex carruur ah iyo Muslim ah. [1] Ka dib markii uu dagaalku sokeeye ka dhacay waddankeeda, waxay u guurtay Boqortooyada Ingiriiska sannadkii 1998. [2] Hanan Ibrahim oo wax ka qabta ISSAT (2013). Ibraahim waxa uu la shaqeynayey Shabakada Diinta Islaamka, Walaalaha ka soo horjeeda Xagjirka Rabshadaha, Afrika SANG iyo Ururka Haweenka ee Nabadgalyada Adduunka [1] Inkasta oo ay ku sugnaayeen London, waxay aasaaseen Kooxda Taageerada Qoyska ee Soomaaliyeed (SFSG), oo ah hay'ad aan dawli ahayn oo u adeegta bulshada Soomaalida ah ee Soomaalida iyo Ingiriiska. SFSG waxay dhiirrigelisaa wadahadal dhexdhexaadinta iyo fahamka, waxayna u doodaysaa haweenka ka qaybgelaya arrimaha kala duwan. Waxa kale oo ay bixisaa adeegyo bulsheed oo kala duwan, oo ay ku jiraan xarun talobixin qoys, tababbarro caafimaad oo wacyi galin caafimaad ah, caawimo shaqo raadin iyo siminaarro xirfad leh. Intaa waxaa dheer, Ibraahim wuxuu u adeegayaa Guddoomiyaha Ururka Haweenka Muslimka Barnet [1] Sannadkii 2008, waxay noqotay xubin ka mid ah Guddiga La-talinta ee SAVE UK, oo ah haween aan lahayn xuduudaha. [4] Ibraahim sidoo kale waa qayb ka mid ah ururrada kale iyo gudiyada kale. Ugu dambeyntii waxaa ka mid ah Kooxda La-talinta Haweenka Muslimiinta ee Dawlada Hoose iyo Golaha Bulshada Qaranka, oo ah hay'ad wadatashi ah oo ka tirsan Wasaaradda Bulshada. Ibraahim ayaa sidoo kale sanadkii 2011-kii u magacaabay Dowladda Federaalka Ku-meel-gaarka ah ee Soomaaliya (ICF) oo loo xilsaaray diyaarinta dastuurka cusub ee waddanka. Abaalmarinteeda ku aaddan bulshada, Ibraahim waxaa la soo bandhigay 2004 iyada oo la qaaday Abaalmarinta Boqortooyada ee Adeegga Iskaa-wax-u-qabsiga. Waxay markii dambe heshay Safaarada Nabadda ee 2009. [6] Sanadkii 2010kii, Ibraahim wuxuu sidoo kale sameeyey xubin ka mid ah Amarka Boqortooyada Ingiriisku (MBE) ee bulshadeeda ay la shaqayso SFSG. [1] Leyla Hussein. Leyla Xuseen (Soomaali: Leyla Xuseen) waa dhakhtarka cilmi-nafsiga iyo dhaqdhaqaaqa bulshada. Waxay tahay aasaasaha mashruuca Dahlia [1] [2], mid ka mid ah aasaasayaasha ururka Haweenka Hayadda ee aan faa'iido doonka ahayn iyo Agaasimaha Guud ee Haven Haven. Xuseen wuxuu ku dhashay Soomaaliya 1980-kii. [3] [4] Waalidkeed waxay soo mareen xirfadlayaal, waxayna ka timid qoys ay mudnaanta u lahayd. [4] Xuseen kadibna wuxuu u guurtay Boqortooyada Ingiriiska. Waxbarashadeeda dugsiga sare ka dib, waxay heshay shahaadada dibloomada ee talobixin daaweyneed oo ka timid Jaamacadda Thames Valley. [5] Xuseen wuxuu leeyahay tobaneeyo sano oo khibrad shaqo ah oo ku saabsan caafimaadka taranka, asal ahaan asal ahaan shaqaale shaqaale dhalinyaro ah. [7] Hussein ayaa ka shaqeynayey Isbitaalka Haweenka Wanaagsan ee Haweenka Waltham Forest halkaas oo ay si dhow ula shaqeysay gudniinka gabdhaha (FGM) ee ka soo jeeda Boqortooyada Midowday [8]. Leyla waxay ka shaqeynaysay mashruuca NAZ London sida lataliye caafimaad oo la shaqeynayay Soomaalida oo ay saameeyeen HIV iyo AIDS. Sannadkii 2010, iyada oo ay wehliyaan Nimco Ali iyo Sainab Abdi ayaa aasaasay gabdhihii Xaawa [9] [10] Hay'ad aan faa'iido doon ahayn ayaa la aasaasay si ay u caawiso haweenka iyo gabdhaha dhalinyarada, iyaga oo diirada saaraya bixinta waxbarashada iyo kor u qaadidda wacyiga gudniinka gabdhaha [11] Xuseen naftiisu waa qof ka badbaaday FGM. Ka dib markii ay uuraysatay, waxay rabtay inay caymiso ammaanka jireed ee gabadheeda iyada oo u waxyoonay inay bilawdo olole si ay isbeddel ugu sameeyaan sida gabdhaha caalamka looga ilaaliyo nooc kasta oo waxyeelo ah [12]. Intaa waxaa dheer, Xuseen waa Madaxa Fulinta ee Haven Haven, oo ah isbahaysiga ololaha haweenka Soomaaliyeed iyo dhaqdhaqaaqayaasha bulshada oo ujeedadoodu tahay inay kor u qaadaan wacyiga ku saabsan rabshadaha ku salaysan jinsiga. Sidoo kale waxay maamushaa mashruuca taageerada Dahlia ee mashruuca Dahlia, kaas oo lagu aasaasay mashruuca Manor Garden Advocacy Project halkaas oo ay u adeegto Talo-bixiye Madax-bannaan, iyo sidoo kale Fududeeyaha Bulshada [13]. Leyla waa danjiraha caalamiga ah ee loogu talagalay gabdhaha dhalashada [14], oo ah barnaamij isbeddel bulsheed oo istiraatijiyad ah oo loogu talagalay in la joojiyo gudniinka gabdhaha, oo hadda ka shaqeeya 10 dal oo Afrikaan ah. Xirfadlaha caafimaadka, Xuseen wuxuu si dhow ula shaqeeyaa Booliska Metropolitan iyada oo loo marayo Project Azure. Waxay horey u ahaan jirtay lataliye ah ololaha END FGM-Europe oo ay taageerto Amnesty International, ka hor inta aaney kicin Qunsuliyadda, Vienna iyo Baarlamaanka London. Intaas waxaa sii dheer, Xuseen wuxuu ku fadhiyaa guddiga wakiillada Kooxda Fiktooriya ee FGM Initiative [7] iyo Kooxda La-tashiga ee Flower Foundation Advisory Group, Sadaqo ay maalgeliso Waris Dirie, iyo Kormeeraha Guddiga La-talinta ee Xoghaynta Bulshada ee Rabshadaha Ku Xadgudbida Haweenka iyo Gabdhaha (VAWG) Qeybta Baaritaanka iyo Ka Qayb-qaadashada ee Maxkamada Dembiyada [15]. Waxay sidoo kale ku fariisatay Naz Project London Board of Trustees [7] Ka sokow shaqadeedeeda cilminafsiga iyo cilmi-nafsiga, Xuseen ayaa lagu martiqaaday inuu hadlo Maya Jama. Maya Indea Jaamac waxay bilowday xirfadeeda hore, sida dhalinyaro. Jama wuxuu soo bandhigay heesaha todobaadlaha ah ee heesaha heesaha ee JumpOff.TV ee London. Waxay markaas ka shaqeysay Sky on TRACE Sports, oo waxay ahayd wakhti wakhti ah DJ DJ on Rinse FM. Bishii Agoosto 2014, Jama waxay ku biirtay MTV inay noqoto hindisaha loogu talagalay Wajiista [1] Intaas waxaa sii dheer, waxay marti galisay Copa-ada Maya's World Cities Cup, [4] socdaal oo ka hadlaya Koobka Adduunka 2014 ee Brazil. Jama sidoo kale ayaa martigeliyay taxanaha sagaal qaybood ee taxanaha ah ee Koobka Adduunka ee taxanaha ah ee loogu talagalay dhacdada. [5] [6] Bishii Sibtambar 2017 iyo Febraayo 2018, Jama wuxuu ahaa xildhibaan ka mid ah haweenka Lafaha ee ITV. Waxa kale oo ay marti-galisay Abaalmarinta MOBO ee Channel 5 oo ay la socoto Marvin Humes bishii Nofembar ee sannadka. [8] Jama waxay soo bandhigtay ciyaaraha Cannonball ee habeenkii Sabtida ee ITV iyadoo Freddie Flintoff, Frankie Bridge, Radzi Chinyanganya iyo Ryan Hand sannadkii 2017. [9] Gugii 2018, waxay ku biirtay hawada sare ee BBC Radio 1, oo soo bandhigtay Raadiyaha 1-aad ee ugu xiisaha badnaa ee Sabtida iyo inay si wadajir ah u soo bandhigaan jimce kasta oo kala ah Scott Mills iyo Chris Stark. Ka sokow joornaalka, Jama waxay sidoo kale ku soo bandhigtay qaabka moodada iyo u dhaqanka kaalinta majaajilada [11] Mark Hendrick. Sir Mark Phillip Hendrick MP (wuxuu dhashay 2 Nofembar 1958) waa siyaasi siyaasadeed oo British ah. Tan iyo doorashadii Preston 2000, oo uu xilka sii haynayey xisbigiisa, Hendrick wuxuu xubin ka ahaa Baarlamaanka (MP) ee goobta doorashada. Wuxuu xubin ka yahay Ururka Hawlaha Amniga iyo Iskaashiga ee Baarlamaanka Yurub Baarlamaanka (OSCEPA). Hendrick wuxuu hore u matalay kursiga Central Lancashire isagoo xubin ka ah Baarlamaanka Yurub (MEP) laga bilaabo 1994-1999. Hendrick wuxuu dhashay 1958 Salford, Lancashire. wuxuu ka soo jeedaa isbedelka Anglo-Somali. Aabihiis wuxuu ka shaqeeyay warshadaha dhirta. [1] Hendrick wax ka bartay Salford Grammar School. [2] Kadib wuxuu ka qaybgalay Liverpool Polytechnic (hadda jaamacada John Moores University), halkaas oo uu ka qaatay shahaadada Bachelor of Science in Electrical Engineering iyo Electronic Engineering. Waxa kale oo uu helay shahaadada Master of Science ee Sayniska Computerka ee Jaamacadda Manchester. Intaa waxaa dheer, Hendrick wuxuu leeyahay Engineer Qarsoodi ah oo haysta Shahaadada Waxbarashada (Aqoonsiga Waxbarashada) isla machadka. Hendrick wuxuu u tababaray sidii injineer arday uu la lahaa Wasaaradda Gaashaandhigga 1979-kii markii uu joogay Royal Signals iyo Radar Establishment, Malvern, Worcestershire. Wuxuu markii dambe ka bartay Jarmalka ee Volkshochschule Hanau ee Jarmalka sanadkii 1981, halkaas oo uu ku tababaray injineer arday oo AEG Telefunken. Sanadkii 1982, waxa loo magacaabay injineer sare oo ah injineeriyadda tiknoolajiyadeed oo ay la socdaan Golaha Cilmi-baarista Sayniska iyo Engineering-ka (SERC), Shaybaadhka Daresbury, oo la joogay SERC lix sano. Sanadkii 1990-kii, Hendrick wuxuu ku biiray Stockport College of Further and Higher Education, halkaas oo uu ka shaqeynayay muddo afar sano ah isagoo macallin ka ah Dijital ah iyo Naqshadeeynta Barnaamijka. Laga soo bilaabo 1984 ilaa 1994, Hendrick wuxuu ahaa xoghayaha Xisbiga Salford. Waxa loo doortay xildhibaan Golaha Magaalada Salford 1987, waxaanay u adeegeen sidan siddeed sano. Waxa kale oo uu ahaa guddoomiyaha Eccles Deegaanka Shaqaalaha P Saba Anglana. Saba Anglana (dhashay Nofeembar 17, 1970) waa joornaal Soomaaliyeed oo talyaani ah iyo heesaha caalamiga ah Saba wuxuu ku dhashay magaalada Muqdisho, caasimadda Soomaaliya, intii uu socdey xilligii mujtamaca dalka. Hooyadeed waxay ahayd gabar Soomaali ah oo la degay oo ku nool Itoobiya. Aabaheed wuxuu ahaa taliye hore oo ka tirsan ciidamada Talyaaniga, kuwaas oo u soo guuray Soomaaliya oo ka yimid Talyaaniga ka dib Dagaalkii Labaad ee Adduunka. [2] Sababtoo ah Saba's jagada madax sare ee jinsiga ah oo ay la socotay maamulka gumeysiga isla markaana, waxaa loo tixgeliyey by xukunka militariga ee Soomaaliya ka dib markii suurta gal ah in la qabto. Anglanas ayaa markii dambe loo sii daayay Talyaaniga, markii ay wali ilmo ahayd. [2] Saba ayaa markii dambe lagu soo qaaday Talyaaniga, halkaas oo ay markii dambe ka bartay Jaamacadda Sapienza ee Rooma. Si kastaba ha noqotee, asalkeeda Soomaalidu, waxay aheyd mid muhiim ah. Waxay baratay luuqadda Soomaaliga hooyadeed, gaar ahaan lahjadda gobolka Xamar Weyn, oo xiriir la leh Soomaaliya iyada oo loo marayo muusikada. Saba waa Muslim. [2] Saba waxay bilawday xirfadeeda farshaxanka 1990-maadkii iyada oo ah actress ku hadasha telefishanka Talyaaniga. Taxanaha maxaliga ah ee maxaliga ah ee la yiraahdo La Squadra, waxay la ciyaaraysay nin bilays ah oo ah labada dhaqan ee soomaaliyeed ee talyaaniga ah. Sanadkii 2007-dii, Saba waxay sii daatay albaabkeeda koowaad ee studio ee cinwaankeedu yahay Jidka: Line, oo ay ku dhex qotonayso dhawaaqyada dhaqameed ee dalkeeda hooyo oo leh taariikhda casriga ah ee Talyaaniga. Cristina Cali Faarax. Cristina Cali Faarax (dhalashadii 1973-dii ee Verona, Italy) waa qoraa talyaani ah asal ahaan Soomaali iyo talyaaniga. Faarax wuxuu ku dhaley dalka Talyaaniga aabahiis Soomaali ah iyo hooyo Talyaani ah. Waxay ka qayb gashay iskuul Talyaani ah ilaa iyo intii dagaalkii sokeeye ee Soomaaliya uu dhacay 1991-kii. Farah iyo qoyskeeda ayaa si kedis ah u degay Pécs, Hungary, laakiin kadibna waxay dib ugu celisey goobta ay ku dhashay, Verona, Talyaaniga. Halkaas, waxay heshay shahaadada talyaaniga ee Lettere ee Jaamacadda La Sapienza ee magaalada Rome, halkaas oo ay hadda degan yihiin. Laga soo bilaabo 1999-kii, Farah wuxuu ku hawlan yahay waxbarashada dhaqamada-dhaqameed ee mashaariicda loogu talagalay ardayda, macallimiinta iyo haweenka soo-galootiga ah ee ka soo jeeda qowmiyada, suugaanta kaddib iyo mawduucyada socdaalka. Meelahaas, waxay la shaqaysay ururo kala duwan oo Talyaani ah iyo Ururrada aan dawliga ahayn sida Cies, Candelaria, Kel'lam, Forum of Caritas Intercultural Culture iyo l'Ass. Qalbig Muddo ka dib, Faarax wuxuu sidoo kale ka qaybqaatay barashada luuqada Soomaaliga ee qaybta luuqadda Jaamacadda Saddexaad ee Rome, ka qaybqaadashada "Soogalida Muhaajiriinta" ("Muhaajirinta Muhaajiriinta") oo la qabtay intii u dhaxaysay November-December 2004 ee Campidoglio ee Rome. Waxay ka qaybqaatay Seminar shanaad Migrant Talyaani Seminar oo ay qabanqaabisay Sagarana bishii July 2005. Bishii Disember 2005, waxay soo bandhigtay shaqadeeda Jaamacadda Brown (USA) intii lagu guda jiray "Migrations and Literature in Modern Contemporary", iyo Jaamacadda Columbia ee New York City intii lagu jiray "Koorsooyinka Talyaaniga" oo ay soo bandhigeen Paolo Valesio, oo ah madaxa Talyaaniga waaxda. Bishii Oktoobar ee sannadkaas, waxay sheeko ku saabsanayd qurba-joogta Soomaaliyeed ee "Kulankii Ugu Dambeeyay ee Geeska Afrika" ee kuyaala Milan. Farah waa madaxweynaha Migra news agency, iyo qoraa wargeyska Caffe. Waxay sidoo kale u qori kartaa majaladaha kale iyo majaladaha talyaaniga sida Repubblica, Malepeggio, l'Europeo, Carta, Magiordomus, Accattone iyo Liberazione. Talyaaniga, sheekooyinkeeda iyo gabayadeeda waxaa lagu daabacay wargeysyo kala duwan sida Nuovi Argomenti, Quaderni del 900, Pagine, Sagarana, El Ghibli, Caffè, Crocevia, iyo fiyuusyada Ai: "Poesia della migrazione in italiano" ee socdaalka ee Talyaaniga ") iyo Khariidad Cusub: Gabayada Qorayaasha Muhaajiriinta ee Talyaaniga, oo ay soo diyaarisay Mia Lecomte. Sanadkii 2006, Faarax wuxuu ku guuleystay tartanno suugaaneed ee qaranka, "Lingua Madre", oo ka soo baxday Xarunta Daraasada Haweenka ee Thoughts. Waxaa sidoo kale lagu sharfay magaalada Torino oo ka dhacday Carwada Caalamiga ah ee Torino. Sanadkii 2007, waxay daabacday sheeko kowaad, Madre piccola ("Hooyo Hooyo" [1]). Sanadka 2014-ka waxay daabacday sheekadeeda labaad, "Dood Cilmiyeed". ISBN 978-8896538-95-1 Waxay ka qaybgashay Jaamacadda Iowa ee Barnaamijka Qoritaanka Qorshaha Caalamiga ah ee Fall 2017 iyada iyo iyada Jonis Bascir. Jonis Bascir, oo sidoo kale loo yaqaano Jonis Bashir, waa jilaa Soomaaliyeed iyo talyaani. Jonis waa ina Mohammad Hagi Bascir, wuxuuna ku dhashay Rome, Italy 1960. [1] [2] Aabihiis waa Soomaali, hooyadiisuna waa Talyaani [1] Horumarinta, Jonis wuxuu ku noolaa lix ilaa toban sano oo Soomaaliya ah. [1] Waxa uu qaraabo u yahay Xaji Bashiir Ismaaciil Yuusuf, oo ah madaxii ugu horreeyay ee Golaha Qaranka Soomaaliya. Xirfad ahaan, Jonis ayaa ugu caansan kaalinta uu ka qaato Un medico ee famiglia (1998-2008), taxane telefishanka Rai 1 [1] Waxa kale oo uu u muuqday in uu ku yaryahay Il Meranthan di Pietre (it's) (The Stone Merchant, 2006), Anita Garibaldi (2012) iyo Regalo oo ah sorpresa (2013). [5] Intaa waxaa dheer, Jonis si joogto ah ayuu ula qabsadaa kooxiisa. [6] Waxa uu sidoo kale u adeegay afhayeenka kookaha kafeega ee Kosè. [1] Stupor Mundi, oo uu hoggaaminayo Pasquale Squitieri (1997) Simpatici e antipatici, oo ay maamusho Christian De Sica (1998) Comunque mia, oo uu hogaaminayey Sabrina Paravicini (2004) Ilaaro diimeed, oo uu maamulo Renzo Martinelli (2006) Ilaalinta di Stoffe, oo uu maamulo Antonio Baiocco (2009) Regalo oo ah wareysi, oo uu ku taliyay Fabrizio Casini (2013) Buongiorno papà, oo ay maamusho Edoardo Leo (2013) Una Diecimilalire, oo uu hoggaaminayo Luciano Luminellii (2013-2014) Tre tocchi, oo uu hogaaminayey Marco Risi (2013) Maqaalkani ma ahan, oo uu ku hogaamiyo Massimo Cappelli (2014) Ustica - Warqada maqan, oo uu hogaamiyo Renzo Martinelli (2015) Soo gal si aad u hesho, oo ay maamusho Loredana Cannata (2016/2017) Le 5 Forza di Dareeraha, oo ay maamusho Massimo Cappelli (1996) Ilo xayeysiis ah, oo ay maamusho Riccardo Acerbi (1997) Toilette, oo uu hogaamiyo Massimo Cappelli (1999) Il sinfamolle, oo uu hoggaamiyo Massimo Cappelli (2001) Amalia, oo uu hogaaminayey Biagio Fersini (2012) Di che vizio sei?, Oo uu ku taliyay Gigi Proietti (1988) Villa Arzilla, oo uu hogaamiyo Gigi Proietti (1990) Il caso Bebawi, oo ay maamusho Valerio Jalongo (1996) Ilmaayadii Montalbano: Il ladro di merendine, oo uu hogaamiyo Alberto Sironi (1998) Incantesimo - TV-ga, 1 marxalado (2001) Padri, oo uu hogaaminayey Riccardo Donna (2002) Soraya, oo uu hogaaminayey Lodovico Gasparini (2003) Boqortooyada - TV yaryar oo kooban, 1 episodio (2005) Un posto al sole - 1 episodio (2005) Cunto daawo ee famiglia - TV-ga (1998-2007) Deeqo mugdi ah... mezzo! 2 (2010) La ladra - TV-ga, 1 jeex ah (2010) Barnaamijka 'Rex' ee TV-ga, 1 marxumo (2011) Anita Garibaldi, oo uu hogaaminayey Claudio Bonivento (2012) Abdirizak Waberi. Waberi wuxuu ku dhashay Soomaaliya. Ka hor inta uusan soo galin siyaasadda, wuxuu u shaqeynayay maamulaha dugsiga Römosseskolan ee dugsiyada hoose ee gaarka loo leeyahay ee Göteborg. [2] Iskuulku wuxuu bartaa caqiidada Islaamka laba saacadood toddobaadkii, in ka badan iskuulo kale. Waxaa la baraa in nin uu noqon karo xaasas badan, taas oo ka soo horjeeda qiimaha nidaamka waxbarashada ee iswidhishka oo ka hadlaya sinaanta ragga iyo dumarka. [3] Hey'adda ayaa waxaa dhaleeceysay kormeerida iskuulada ee iswidhishka (Skolinspektionen) oo ku saabsan qaabka qiimeynta aan caadiga ahayn, taas oo dhammaan wiilasha fasalka sagaalaad ee nidaamka ka qalinjebiyay calaamado buuxa oo ay u qalmaan inay codsadaan kulliyad, halka 71% gabdhaha hoose calaamado buuxa. Tani waxay ka duwan tahay saamiga jinsiga ee sida caadiga ah lagu arko dugsiyada kale ee dalka Iswiidan, halkaas oo gabdhaha ay u fiicnaadeen in ay ka fiicnaadaan wiilasha [4] Doorashadii 2010, Waberi waxaa loo doortay baarlamaanka Sweden, oo matalaya degmada Göteborg. Wuxuu ahaa xubin ka tirsan Guddiga Garsoorka ee Difaaca. [1] Waberi wuxuu u shaqeeyay madaxweyne ku xigeenka Xiriirka Ururada Islaamka ee Yurub (FIOE), halkaas oo uu u hoggaamiyay jagada iyo waajibaadyada xiriirka dadweynaha. Intaa waxaa dheer, Waberi waxa uu u adeegay guddoomiyaha ururo dhowr ah, oo ay ka mid yihiin Ururka Islaamka ee Sweden, Golaha Siyaasadda Muslimiinta iyo Dugsiyada Islaamka ee Sweden. Waxa kale oo uu xubin ka yahay guddiga Golaha Muslimiinta ee Iswiidhan [6] Waberi waxay ku nooshahay Angered, Göteborg. Wuxuu guursaday, shan carruur ah. [7] Wareysi uu siiyay wargeyska Ottawa ee daabacday Ururka Isku-xirka Isku-xidhka Jinsiga (RFSU), wuxuu sheegay in sida ku qoran Quraanka, in nin laga yaabo inuu leeyahay afar xaas. Waxa uu sidoo kale sheegay in nin uu awood u leeyahay in uu jeclaado afar haween ah, laakiin haweenaydu ma jeclaan karto afar nin. Sida laga soo xigtay Waberi, Islaamku wuxuu baraa in nin Muslim ah uu guursan karo haween diin kale, laakiin haween Muslim ah waa inay guursadaan nin Muslim ah. Solar eclipse of June 3, 2114. Waxaa jiri doona wadarta qoraxda kulaylka ah ee Juun 3, 2114. Qorraxda qorraxda waxay dhacdaa marka Meedkuna u dhexeeyo Dhulka iyo Qorraxda, taas oo gebi ahaan ama qayb ahaan qarsoodi ah sawirada Qorraxda si aad u daawato Earth. Wadarta qoraxda qorraxda waxay dhacdaa marka qorraxda muuqata ee Moon ka weyn yahay Sun-ka, oo xannibaya dhammaan qorraxda tooska ah, dayanaashaa mugdiga. Isugeyntu waxay ku dhacdaa waddo cidhiidhi ah oo ku taal dhulka dushiisa, iyada oo qaybta qoraxda ah ee qoraxda ah ee la arki karo ay ka muuqato gobollada ku hareeraysan kumanaan kiilomitir oo ballaaran. Waa qeyb ka mid ah saros taxane 139, oo soo celineysa 18-kii sannadoodba, 11 maalmood, 8 saacadood, oo leh 71 dhacdo. Waxay taxanuhu ka bilaabmeen qorraxda qoraxda ah ee May 17, 1501. Waxay ka kooban tahay xayawaanka isku dhiska ee August 11, 1627 illaa Diisambar 9, 1825 iyo guud ahaan xayiraadaha laga bilaabo Diseembar 21, 1843 ilaa Maarso 26, 2601. Tilmaamuhu wuxuu ku dhammaanayaa xubinta 71 sida qayb ahaan xajin 3-da Luulyo, 2763. Xubnaha ku yaala hal tiir waa mid ka mid ah mawduucyada kala duwan, sidaa darteedna waxay ku dhacaan isla juqraafi. Kulanka qoraxda ee taariikhda 13-Juun, 2132 wuxuu noqon doonaa midda ugu dheer ee qoraxda kulaylaha tan iyo July 11, 1991 6 daqiiqo, 55 ilbidhiqsi. Mudada ugu dheer ee wadarta guud waxaa soo saari doona xubin 39 daqiiqo 7 daqiiqo, 29 ilbiriqsi July 16, 2186. [1] Tani waa qoraxda ugu dheer ee qoraxda lagu qiyaaso inta u dhexeysa 4000BC iyo 6000AD. [2] G4 Dalalka. Wadamada G4 oo ka kooban Brazil, Jarmalka, Hindiya, iyo Japan waa afar waddan oo taageera midba midka kale ee dalabaadka ee kuraasta joogtada ah ee Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay. Si ka duwan G7, oo ah hooseeyaha caadiga ah ee dhaqaalaha iyo ujeedooyinka siyaasadeed ee muddada dheer, ujeedada ugu muhiimsan ee G4 waa xubin joogto ah oo ka tirsan Golaha Ammaanka. Mid kasta oo ka mid ah afartan dal ayaa ka dhex muuqday xubnihii aan la dooran ee golaha degaanka tan iyo markii la aasaasay QM. Saameyntooda dhaqaale iyo siyaasadeed ayaa si aad ah u korodhay tobankii sano ee la soo dhaafay, iyaga oo gaadhay heer la barbardhigayo xubnaha joogtada ah (P5). Si kastaba ha ahaatee, dalabka G4 ayaa inta badan ka soo horjeeda dhaqdhaqaaqa Midawga Midawga, iyo gaar ahaan tartamayaasha dhaqaalaha ama iskaashiga siyaasadeed. Qaramada Midoobay waxa ay hadda haysataa shan xubnood oo joogtada ah oo awoodda diidmada ah ee Golaha Amniga: Shiinaha, Faransiiska, Ruushka, Boqortooyada Ingiriiska iyo Maraykanka- oo ka kooban kooxihii dagaalkii labaad ee dunida. Waddanka G4 waxaa si joogto ah loo soo doortaa Golaha Amniga oo ah xubin aan rasmi ahayn oo ay ka mid yihiin kooxahooda gobolladooda: muddo 24 sano ah laga soo bilaabo 1987 ilaa 2010, Brazil iyo Japan ayaa loo doortay shan shakhsi mid kasta, Germany afar shuruudaha (hal jadwal oo ah Jarmalka Jarmalka iyo sedex shuruud ah oo Jarmal ah) iyo Hindiya laba shuruudood. [2] Guud ahaan, G4 wuxuu 64 sano ku qaatay Golaha Ammaanka tan iyo markii uu UN-yada aasaasay, iyada oo waddan kasta uu u adeego ugu yaraan toban sano. Marka la barbardhigo, seddexda xubnood ee joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee haystay kuraasta tan iyo markii la aasaasay Qaramada Midoobay (Faransiis, Ingiriiska iyo Maraykanka) ayaa labadii sano ee la soo dhaafay ku biiray. Jamhuuriyadda Dadweynaha ee China waxay qabatay kursigeedii rasmiga ahaa muddo 46 sano ah, tan iyo markii uu beddelay Jamhuuriyadda China sannadkii 1971-kii, Ruushku wuxuu haystay kursigiisii ​​rasmiga ahaa 26 sano, tan iyo markii la beddelay Midowgii Soofiyeedka 1991-kii. Boqortooyada Ingiriiska iyo Faransiiska ayaa taageeray dalabkii G4 ee ahaa kuraasta rasmiga ah ee Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay. Japan waxay taageero ka heshaa Mareykanka 5 [5] iyo Boqortooyada Ingiriiska [6] Dhammaan xubnaha joogtada ah ee P5 ayaa taageeray Hindisaha Hindiya ee kursiga rasmiga ah ee Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay (UNSC) laakiin Shiinaha ayaa hore u sheegay in kaliya ay diyaar u tahay in ay taageeraan Hindisaha dalab rasmi ah oo ku saabsan Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay haddii aysan India ku biirin Dalabaadka ay la leeyihiin Japan. Waxaa jiray niyadjab ka dhex jira xubnaha joogtada ah ee joogtada ah ee ku saabsan ka mid noqoshada dalalka muranka badan leh ama waddamada aan taageereynin. Tusaale ahaan, Hindisaha Japan wuxuu si weyn uga soo horjeedaa Shiinaha [11], Waqooyiga Kuuriya iyo Koonfurta Kuuriya oo u maleynaya in Japan wali ay u baahan tahay in lagu sameeyo dambiyo dagaal dheeraad ah inta lagu jiro Dagaalkii Dunida II. Sida ku cad hoggaanka Talyaaniga, [12] dalal badan oo ka soo horjeeda dalabka G4 ee wadamadu waxay sameysteen Urur Dhaqameedka Iskudhafka ah, ama Naadiga Coffee Coffee, oo ka kooban awood badan oo goboleed ka soo horjeeda kor u kaca qaar ka mid ah waddanka u dhow xaalada xubinimada joogtada ah. Wadamada Afrika iyo Yurub,Bulgaariya, Czech Republic, Danmark, Talyaaniga, Namibiya, Holland, Norway, Poland, iyo Spain ayaa ka soo horjeeda kursiga Germany. Latin America, Argentina, Colombia, iyo Mexico ayaa ka soo horjeeda kursiga Brazil. Koonfurta Aasiya, Pakistan oo ka soo horjeesatay kursiga India. G4 waxa uu soo jeediyay in laba dal oo Afrikaan ah, oo intaa ka sii ah, lagu daro UNSC oo la ballaariyay. Shirar dhowr ah oo lagu qabtay xagaaga 2005, Midowga Afrika wuxuu awoodi waayay in uu isku raaco laba qof oo kala ah: Masar, Nigeria iyo Koonfur Afrika dhamaantood waxay codsadeen in la siiyo kursi joogta ah oo Afrikaan ah oo joogto ah. Golaha Guud ee Qaramada Midoobay bishii Sebtembar 2005 waxa ay calaamad u tahay sannad-guuradii 60-aad ee QM iyo xubnayaashu ay tahay inay go'aan ka gaaraan tiro ka mid ah dib-u-habeyn lagama maarmaanka ah-oo ay ku jirto Golaha Ammaanka ee ballaaran. Si kastaba ha ahaatee, rabitaan la'aanta si ay u hesho boos tartan ayaa joojiyay xitaa dib u habaynta degdegga ah; Golaha Guud ee bishii September 2005 wuxuu ahaa dib-u-dhac ku yimid Qaramada Midoobay. G4 waxay heystaan ​​hadafkooda ah xubin buuxda oo xubin ka ah UNSC dhammaan afarta waddan (oo lagu daray laba wadan oo Afrikaan ah). Bishii Janaayo 2006, Japan ayaa ku dhawaaqday inaysan taageersanayn qaddarka G4 ee dib u soo celinta miiska, ma ahan in ay faragaliso dadaal kasta oo Midowga Afrika ka mid ah oo lagu mideynayo qorshe hal. Dhanka kale, xidhiidhka joogtada ah ee sii kordhaya ee Japan ee G4 ma ahan mid isku mid ah. [15] [16] G4 wuxuu soo saaray qoraal wadajir ah oo ku saabsan 12 Febraayo 2011, kuwaas oo ay wasiiradooda arrimaha dibadda ay ku heshiiyeen in ay raadsadaan natiijo wax ku ool ah oo ku saabsan fadhiga maanta ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay. [17] 26-kii Sebtembar 2015, Narendra Modi ayaa ku martiqaaday hoggaamiyeyaasha G4 shirkii kadib markii la ansaxiyay Golaha Guud ee QM 69/560 iyadoo la isku raacsan yahay, kaas oo horey u soo gudbay markii ugu horeysay. [18] Sanadkii 2017, waxaa la soo tebiyey in dalalka G4 ay doonayaan in ay si ku meel gaar ah u diidaan awood diidmo ah haddii la siiyo si joogto ah Isbedelka Qaramada Midoobay (Security Council). Dib-u-habeeynta Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay (UNSC) ayaa ka kooban shan arrimood oo muhiim ah: qaybaha xubinnimada, su'aasha ah diidmada shan xubnood oo joogta ah, wakiil goboleed, xajmiga golaha ballaadhiga ah iyo hababka shaqada, iyo Golaha Amniga- Xiriirka Guud ee Golaha. Dawladaha xubinta ka ah, kooxaha gobollada iyo kooxaha kale ee xiisaha leh ee Gobolka ayaa soo saaray jagooyin kala duwan iyo soo jeedin ku saabsan sida loo sii wado arrintan murugsan. Dib-u-habeyn kasta oo ka mid ah Golaha Ammaanka wuxuu u baahan yahay heshiiska ugu yaraan saddex-meelood laba oo ka mid ah wadamada xubnaha ka ah Qaramada Midoobay ee codeynta Golaha Guud, waana in lagu ansaxiyo saddex daloolow laba dal oo ka tirsan Dowladaha Xubinta ka ah. Dhammaan xubnaha joogtada ah ee UNSC (kuwaas oo leh xuquuqda diidmada) waa inay sidoo kale ku heshiiyaan. Wax-ka-beddelka Axdigan xaadirka ah wuxuu dhaqan-gelayaa dhammaan xubnaha Golaha QM marka la ansaxiyo cod aqlabiyad ah saddex-meelood laba xubnood oo ka mid ah Golaha Guud oo lagu ansixiyey iyada oo la raacayo nidaamyadoodii dastuuriga ah ee saddexda saddexaad ee Xubnaha Qaramada Midoobay, oo ay ku jiraan dhammaan xubnaha joogtada ah ee Golaha Amaanka. [4] Iyadoo la ballaarinayo xubinimada Qaramada Midoobay iyo kalsoonida kalsoonida xubnaha cusub, ayaa gacan ka gaysanaya geeddi-socodka qabsashadda, dhismayaasha hore iyo habraacyada hore loo adkeeyay. Iskudhin la'aanta tirada kuraasta ee Golaha Amniga iyo wadarta wadarta xubnaha wadamada ayaa noqday mid cad, waxaana dib-u-habeyn muhiim ah oo ay sameeyeen Golaha Ammaanka ee 1965: [5] taas waxaa ka mid ah kordhinta xubin aan joogto ahayn laga bilaabo lix 10 xubnood. [6] Iyadoo Boutros Boutros-Ghali loo doortay Xoghayaha Guud ee 1992-dii, dib-u-habaynta dib-u-habeynta Golaha Ammaanka ee QM ayaa mar labaad la bilaabay markii uu bilowday ereygiisa cusub iyada oo la isku raacay shirkii ugu horreeyay ee Golaha Ammaanka ka dibna lagu daabacay "Agenda for Peace". Ujeeddadiisu waxay ahayd inuu dib-u-dhiska qaab-dhismeedyada iyo hababka kala-goyska ah ee hay'adda Qaramada Midoobay si loo aqoonsado caalamka isbedelay [6] Qarnigii labaatanaad, iska hor imaadka dhismaha Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyo xaqiiqada guud ee caalamka ayaa hore loo malaynayaa inay muujinayso xitaa midhadh cusub. Si aad u farabadan, waxaa loo baahan yahay in siyaasiyiin, diblomaasiyiin iyo aqoonyahanno badani ay sare u qaadaan kobcinta golaha markii ugu horreysay si ay u muujiso xaqiiqada waqtigan xaadirka ah ee maaha wakhtigii la aasaasay. Tusaale ahaan, Aqoonyahanka India ee diblomaasiyadeed Rejaul Karim Laskar ayaa ku dooday, "jiritaanka sii socoshada iyo midnimada QM, waa lagama maarmaan in la hubiyo in ay u dhiganto sida ugu macquulsan xaqiiqada awooda awoodda ee dunida qarnigii labaatanaad". [7] Ilaa sannadkii 1992, Japan iyo Jarmalku waxay noqdeen kuwa labaad iyo midka saddexaad ee maal-geliyaha dhaqaale ee Qaramada Midoobay, waxayna bilowday inay dalbato kursi joogta ah. Sidoo kale Brazil (dalka shanaad ee ugu waa weyn xagga dhulka) iyo Hindiya (oo ah dalka labaad ee ugu weyn ee dadweynaha ku nool) oo ah wadamada ugu awoodda badan ee ka jira gobolladooda iyo ciyaartoyda muhiimka ah ee ka jira gobolladooda waxay arkeen kursi joogta ah. Kooxdan afartan dal ayaa sameeyay koox xiiso leh oo loo yaqaano G4. Dhinaca kale, beelaha gobolka ay ka soo horjeedaan G4 noqdaan xubno joogta ah oo leh awood diidmo. Waxay jecelyihiin ballaarinta tIlaa sannadkii 1992, Japan iyo Jarmalku waxay noqdeen kuwa labaad iyo midka saddexaad ee maal-geliyaha dhaqaale ee Qaramada Midoobay, waxayna bilowday inay dalbato kursi joogta ah. Sidoo kale Brazil (dalka shanaad ee ugu waa weyn xagga dhulka) iyo Hindiya (oo ah dalka labaad ee ugu weyn ee dadweynaha ku nool) oo ah wadamada ugu awoodda badan ee ka jira gobolladooda iyo ciyaartoyda muhiimka ah ee ka jira gobolladooda waxay arkeen kursi joogta ah. Kooxdan afartan dal ayaa sameeyay koox xiiso leh oo loo yaqaano G4. Dhinaca kale, beelaha gobolka ay ka soo horjeedaan G4 noqdaan xubno joogta ah oo leh awood diidmo. Waxay jecelyihiin ballaarinta kuraasta aan rasmiga ahayn ee xubnuhu la yeelanayo xubnaha si loo soo doorto saldhig goboleed. Talyaaniga, Pakistan, Mexico iyo Masar ayaa bilaabay inay sameeyaan koox xiiso leh, oo loo yaqaano "Coffee Club" iyo kadib "Qaadashada Isfahamka". Isla mar ahaantaana, Kooxda Afrika waxay bilowday inay dalbato laba kuraas oo joogto ah, iyaga oo ku saleysnaya cadaalad daro taariikheed iyo sababtoo ah inta badan qorshaha goluhu wuxuu ku badan yahay qaaradda. Labada kursi waxay noqon doonaan kuraas joogta ah oo Afrikaan ah, kuwaas oo isku rogi doona dalalka Afrikaanka ah ee ay doorteen kooxda Afrikaanka ah [8] Xubnaha joogtada ah ee hadda jira, oo haysta xuquuqda diidmada ah ee dib-u-habeynta Golaha Amniga, ayaa ku dhawaaqday inay boosaskooda si xushmad leh u shaaciyeen. Maraykanku wuxuu taageeray xubinimada joogtada ah ee Japan iyo Hindiya, iyo tiro yar oo xubno aan joogto ahayn oo dheeraad ah. Boqortooyada Ingiriiska iyo Faransiisku waxay si weyn u taageertay G4, iyadoo la ballaariyay xubnaha joogtada ah iyo kuwa aan joogtada ahayn iyo ka mid noqoshada Jarmalka, Brazil, Hindiya, iyo Japan si ay u noqdaan xaalad rasmi ah, iyo waliba wadamo badan oo Afrikaan ah oo ku sugan Golaha. Shiinaha waxay taageertey matilaad xooggan oo wadamada soo koraya, iyagoo taageero ka helaya Hindiya. [9] Ruushka ayaa sidoo kale taageeray musharaxa Hindiya ee kursiga rasmiga ah ee Golaha Amaanka. [10] Bishii Sebtembar 2017, Wakiillada Mareykanka Ami Bera iyo Frank Pallone waxay soo saareen go'aan (H.Res.535) ee Golaha Wakiillada Maraykanka (115aad ee Kongareeto), iyagoo doonaya taageero Hindiya si joogto ah xubin uga noqda Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. 11] Golaha Guud ee Golaha Guud ee Dib-u-habeynta Golaha Ammaanka [12] waxay soo gudbiyeen Warbixin (su'aasha ah in ay matalaad toos ah iyo kor u qaadaan xubinnimada Golaha Ammaanka) oo ku talinaya xal waara oo lagu galo wada xaajoodka dawladaha dib-u-habaynta. Warbixinta waxay ku dhisan tahay hababka ku-meel-gaadhka ah / dhexdhexaadinta ah ee soo jeediya "aragti jadwalka". "Muuqaalka xilliga" ayaa tilmaamaya in Dawladaha Xubnaha ka ah ay bilaabaan inay aqoonsadaan xeeladaha si loogu daro wadahadalada ku meel gaarka ah. Qodobbo muhiim ah "aragtida jadwalka" waa jadwalka dib-u-eegida khasabka ah ee loo baahan yahay -waxbarasho looga doodo wixii isbeddel ah ee dib-u-habeyn kasta oo lagu gaaro muddadii dhowaan, iyo dib-u-soo-saarista saadaasha ee aan hadda la isku raaci karin. Brazil ayaa markii ugu horeysay sameysey saliideed saliideed, oo ay maamusho shirkadda batroolka ee Petrobras, oo ah mid ka mid ah shirkadaha caalamiga ah ee ugu weyn xagga dakhliga iyo suuqa. Maqaalka ugu muhiimsan: Brazil iyo Qaramada Midoobay Brazil waa waddanka ugu weyn ee Latin America marka loo fiiriyo dadweynaha, GDP iyo aagga dhulka. Waxay leedahay shanda ugu weyn ee dadweynaha, tobanka toddobaad ee ugu sarreeya, miisaankoodii kowaad ee ugu weyn ee difaaca, oo leh dhul shanaad oo ugu weyn dunida. Waa mid ka mid ah shan dal oo ka mid ah tobanka sare ee caalamka marka la eego tirada maskaxda, tirada dadweynaha iyo GDP (kuwa kale waxay yihiin xubin G4 xubin ka ah Hindiya, oo ay weheliso Shiinaha, Ruushka iyo Maraykanka). Intaas waxaa sii dheer, South America waa mid ka mid ah saddexda dal ee ku nool (labada kale ee Afrika iyo Oceania) iyada oo aan si rasmi ah u matalin Golaha Ammaanka. Brazil ayaa 10 jeer loo doortay Golaha Amniga. Waxay kaalin ka gaysatay dadaallada nabad-ilaalinta UN-ta ee Bariga Dhexe, horaantii Belgian ee la odhan jiray Congo, Cyprus, Mozambique, Angola, iyo dhowaanahan dhowaan Timor Timor iyo Haiti. Brazil waa mid ka mid ah dadka ugu muhiimsan ee miisaaniyadda joogtada ah ee Qaramada Midoobay [29] Ka hor intii aan la aasaasin Qaramada Midoobay 1945, Franklin D. Roosevelt wuxuu u ololeeyay Brazil si loogu daro Golaha Ammaanka, laakiin UK iyo Ururka Midawga Soofiyeeti ayaa diiday. Maraykanku wuxuu u direy calaamado xooggan oo ku wajahan Brazil oo ah inay diyaar u tahay taageerada xubinnimada; inkastoo aan diidmo la haynin [31] Bishii Juun 2011, Golaha Koowaad ee Xiriirka Dibadda ayaa ku taliyay in dawladda Maraykanku ay si buuxda u ansixiso ku daritaanka Brazil ee xubin joogto ah oo ka tirsan Golaha Ammaanka. Brazil ayaa taageero ka heshay 3 ka mid ah xubnaha joogtada ah ee hadda joogta, sida Faransiiska, [33] Ruush, [34], iyo Boqortooyada Ingiriiska [35]. Wareegtada reer Brazil ee xubinimada joogtada ah waxaa sidoo kale taageera Jaaliyada Beesha Portuguese-ka (CPLP), [36] iyo Brazil iyo wadamada kale ee G4 ayaa si wadajir ah u taageersan dalabkooda. Wadamada kale ee u doodaya xubinimada joogtada ah ee Brazil ee UNSC waxaa ka mid ah Australia, Chile, [39] Finland, [40] Guatemala, [41] Indonesia, Filibiin, [42] Slovenia, [43] Koonfur Afrika, [44] iyo Vietnam [45] Maqaalka muhiimka ah: Jarmalka iyo Qaramada Midoobay Jarmalka waa kan saddexaad ee ugu weyn ee miisaaniyaddiisa caadiga ah ee ku xigta Japan, sidaasi darteedna, waxay ku doodaan kursi joogto ah oo Golaha Ammaanka. Jarmalka waxaa loo doortay Golaha Ammaanka oo ah xubin aan joogtada ahayn oo saddex jeer ka mid ah dawlad mideysan, iyo sidoo kale saddex jeer markii la kala qaybiyay (laba jeer oo Galbeed ah, hal marna Bariga Frankfurt Stock Exchange, oo ay maamusho shirkadda Deutsche Börse, ayaa ka mid ah isbeddelka ugu wayn dunida. Faransiiska ayaa si cad ugu baaqay in si joogta ah loogu magacaabo UN-ka oo ah lataliyaha EU-da ee dhowaan: "Jarmalku, oo ah darajadiisu waa awood wayn, saameyn caalami ah-Faransiisku wuxuu jeclaan lahaa inuuarko iyaga lagu aqoonsado kursi joogta ah Golaha Ammaanka", Faransiiska ayuu madaxweyne Jacques Chirac ku yiri khudbadii Berlin ee sannadkii 2000. [46] Garsoorihii hore ee Jarmalka, Gerhard Schröder, ayaa sidoo kale aqoonsaday Ruushka, wadamada kale, sida dal kale oo taageeray dalabkii Jarmalka. Madaxweynihii hore Fidel V. Ramos oo ka tirsanaa Filibiin ayaa sidoo kale muujiyay taageerada uu u qabo dalka Jarmalka, oo ay weheliyaan Japan. [47] Talyaaniga iyo Netherlands lid ku ah, waxay soo jeedinayaan kursiga Midowga Yurub ee fadhigiisu yahay Yurub halkii uu ka noqon lahaa Jarmalka oo noqonaya xubin saddexaad oo Yurub ah oo ku xigta Faransiiska iyo Ingiriiska. Wasiirkii hore ee Jarmalka Joschka Fischer ayaa sheegay in Jarmalku uu aqbali doono kursiga guud ee yurub, laakiin ilaa iyo inta uu jiro calaamad muujinaysa in Faransiiska iyo UK ay ka saari doonaan kuraasta iyaga u gaar ah, Jarmalku waa inuu haystaa kursi. [25] Ololaha Jarmalka ee loogu talagalay kursi joogta ah ayaa la xoojiyay 2004. Schröder wuxuu si buuxda u caddeeyay bishii August 2004: "Jarmalku wuxuu xaq u leeyahay kursi." 48 Dalabkeeda waxaa taageeraya Japan, Hindiya, Brazil, Faransiiska, Ingiriiska iyo Ruushka, wadamada kale. Madaxa Jarmalka ee Jarmalka Angela Merkel, oo markii hore ku adkaysatay arrinka, ayaa dib u soo celiyay dalabkii jarmalka ee ku saabsanaa cinwaanka Golaha Guud ee Qaramada Midoobay bishii Sebtembar 2007-dii. Bishii July ee sanadka 2011, Merkel safarkeeda Kenya, Angola, iyo Nigeria ayaa loo maleynayaa inay dhiirigelinayaan, qayb ahaan, iyada oo ujeedadu tahay in laga taageero dalal Afrikaan ah oo dalbanaya Jarmalka si ay u noqdaan kursi joogta ah oo ku saabsan Golaha Amaanka. Maqaalka ugu muhiimsan: Hindiya iyo Qaramada Midoobay Dalalka si cad oo furfuran u taageeraya Hindiya si loogu helo UNSC kursi rasmi ah. Hindiya, oo ku biirtay U.N. 1945, laba sano ka hor madax-bannaanida 1947, waa midka labaad ee ugu weyn iyo mid ka mid ah kuwa ugu ballaadhan ee ciidamada ee hawlgallada nabad-ilaalinta ee Qaramada Midoobay. War saxaafadeedka ayaa lagu sheegay in "Hindisaha caalamiga ah ee Hindiya uu muddo dheer ka mid yahay doorka ay ka hayaan nabad-ilaalinta UN-ka, iyada oo in ka badan 100,000 oo askari oo Hindiya ah oo ka shaqeynayay howlgallada UN-ka intii lagu jiray 50-kii sano ee la soo dhaafay, Maanta, Hindiya waxaa ka jira 8,500 oo nabad ilaaliyayaal ah, in ka badan laba jeer oo ka mid ah UN-ka shanaad ee awoodaha waaweyn. "[51] Markii la taageerayay Hindisaha Hindisaha ee kursiga joogtada ah ee Golaha Ammaanka ee la soo dhaafay, Bishii Nofeembar, Madaxwaynaha Maraykanka Barack Obama ayaa ku tilmaamay" taariikhda dheer ee Hindiya ee hogaaminaysa Qaramada Midoobay hawlgalka nabad ilaalinta ". [51] Hindiya ayaa loo doortay toddoba jeer Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay, ugu dambayntii 2011 ilaa 2012, ka dib markii ay heshay 188 oo ka mid ah 190-codadka guud. [53] Wadankan ayaa hadda haysta adduunka labaad ee ugu weyn dunida, waana kan ugu weyn caalamka dimuqraadiyadda. Sidoo kale waa dhaqaalaha shanaad ee adduunka ugu weyn [54] magdhawga GDP iyo saddexaad ee ugu weyn iyada oo la iibsanayo awoodda awoodda. Waqtigan xaadirka ah, Hindiya waxay haysaa awoodda labaad ee ugu weyn caalamka ee hubeysan (ka dib Shiinaha) waana dawlad nukliyeer ah. Hay'adda Herald Tribune ayaa sheegtay: "Dhab ahaan, kursiga Hindiya wuxuu ka dhigi doonaa matalaad badan oo dimuqraadi ah, Hindiya xubin ahaan, Goluhu wuxuu noqonayaa mid sharci ah oo sidaas u ah jirka oo wax ku ool ah." Thomas Friedman oo ka tirsan New York Times ayaa yiri: "Mararka qaar waxaan rajeynayaa in shan xubnood oo joogta ah ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobey la dooran karo... codka ay u dirayaan taageerayaasha... Markaa shanta sano waxay noqon doontaa Ruushka, Shiinaha, Hindiya, Ingiriiska iyo Maraykanka... India waa demoqraadiyadda ugu weyn dunida. "[55] Hindisaha Hindiya ee xubin joogta ah oo ka tirsan UNSC ayaa hadda taageeray afar ka mid ah shanta xubnood ee joogtada ah, oo ah Faransiis, [56] [57] Ruush, [58] Boqortooyada Ingiriiska [59] iyo Maraykanka. 15kii Abriil 2011, Shiinuhu si rasmi ah ayuu u muujiyay taageeradiisii ​​ku aaddan kaalintii Hindiya ee Qaramada Midoobay, iyada oo aan si cad u taageersanayn himilooyinka Golaha Amaanka ee Hindiya. [62] [62] Dhowr bilood ka dib, Shiinaha waxay taageertay musharaxa Hindiya iyada oo xubin ka ah UNSC joogto ah oo bixisay in Hindiya ay dib uga noqoto taageerada Japan ee musharaxnimada. [63] Iyadoo qayb ka ah wadamada G4, Hindiya waxaa taageera Brazil, Jarmalka, iyo Japan ee kursiga rasmiga ah. Afgaanistaan, [65] Australia, [65] Bahamas, [79] Bahrain, [68] Bangladesh, [69] Belarus, [70] Belgium, [71] Belize, [72] Benin, [73] Bhutan, [74] Bolivia, [75] Brunei, [76] Bulgaariya, [77] Cambodia, [78] Chile, [79] Comoros, [80] Croatia, [81] Cuba, [82] Cyprus, [83] Czech Republic, Maqaalka ugu muhiimsan: Japan iyo Qaramada Midoobay Japan, oo ku soo biiray Qaramada Midoobay 1956, ayaa ah kaalinta labaad ee ugu weyn ee Qaramada Midoobay miisaaniyadda caadiga ah [150] Lacagta ay bixisay waxay ka sarreysay wadamadda Boqortooyada Ingiriiska, Faransiiska, Shiinaha iyo Ruushka oo isugu jira ku dhawaad ​​labaatan sano ka hor 2010. Japan ayaa ka mid ahayd wadamada ugu deeqaha badan ee kaalmada horumarinta rasmiga ah. Sidaa daraadeed, Japan, oo ay weheliso Hindiya, ayaa loo arkaa in ay yihiin musharaxiinta ugu badan ee u tartamaya laba ka mid ah kuraasta rasmiga ah ee cusub. Shiinaha ayaa sheegey in ay diyaar u tahay in ay taageerto Hindiya si ay u hesho kursi joogta ah oo ku fadhiya UNSC haddii aysan Hindiya ku biirin dalabkeedii Japan. [151] Tani waxay noqon kartaa mid ka soo horjeeda taakulaynta Hindiya tan iyo markii Japan iyo Hindiya ay labaduba ka mid yihiin G4 iyo taageeraan musharax kasta oo kale. Japan ayaa loo doortay Golaha Ammaanka kow iyo toban shuruud sida xubin aan joogto ahayn. Tokyo waa magaalo weyn oo adduunka ah oo sidoo kale waa wax soo saar badan, xisaabinta qiyaasta shanaad ee soo saarka Japan. Inkastoo Xoghayaha Arrimaha Dibedda ee Mareykanka, Condoleezza Rice, oo ka hadasha Jaamacadda Sophia ee Tokyo, ayaa sheegtay, "Japan waxay ka heshay booskeeda sharafta leh ee caalamka aduunkeed dadaalkeeda gaarka ah iyo dabeecadeeda gaarka ah, taasina waa sababta ay Maraykanku si cad u taageeraan kursi joogta ah Japan ee Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay. "[152] Haweenaydii hore, Colin Powell, waxay diiday inay xubin joogta ah u yeelato Japan sababtoo ah Qodobka 9aad ee Dastuurka Japan ayaa mamnuucaya dalka in uu dagaal galo haddii uusan is difaacin. [153] Qaybtani waxay u taagan tahay hal ama dhowr aragti oo ku saabsan arrin murugo leh waxay noqon kartaa mid aan ku habboonayn ama aan sax ahayn. Fadlan hagaaji maqaalka ama kala hadal arinta bogga wada hadalka. (Oktoobar 2013) Qaar ka mid ah qurba-joogta kale ee Aasiya waxay muujiyeen taageerada Japan, sida Mongolia, Thailand, Cambodia, Indonesia, Malaysia, Singapur, Bangladesh, Filibiin, [154] iyo Vietnam [loo baahan yahay] - kuwa ugu waaweyn ee qaata amaahda iyo / ama maalgashiga shisheeye Jarmalka. Sidoo kale dalalka G4, Jarmalka, Brazil, iyo Hindiya, kuwaas oo sidoo kale ku tartamaya kuraasta Golaha Ammaanka - oo ay wehliyaan Faransiis [155] iyo Boqortooyada Ingiriiska, [156] ayaa sidoo kale dib u soo celiyay dalabkii Japan. Australia, Cook Islands, Federalka Maraykanka ee Micronesia, Fiji, Kiribati, Jasiiradaha Marshall, Nauru, New Zealand, Niue, Palau, Papua New Guinea, Samoa, Solomon Islands, Tonga, Tuvalu iyo Vanuatu si loo kordhiyo gargaarka dhaqaale ee gobolka. [157] Tusaale ahaan, Katsuyuki Kawai, oo ah xoghayaha arrimaha dibadda, xubin ka tirsan baarlamaanka Japan, iyo Ergeyga gaarka ah ee Nepal, ayaa loo diray Kathmandu si ay ugu ololeeyaan taageerada dowladda Nepal ee taageerada Japan ee UNSC. Kawai ayaa la kulmay King Gyanendra wuxuuna u sheegay saxaafadda, "Haddii Japan ay ka tagto dalabkan, dadka Japan waxay u maleynayaan in Japan ay siisay adduunka 60-kii sano ee la soo dhaafay in aysan aheyn mid aan waxba tarayn." Japan ayaa ku deeqday muhiimada Waxaa sidoo kale la soo jeediyay in waddanka Afrika uu kursi ka saaran yahay Golaha Amniga, iyadoo Masar, Nigeria iyo Koonfur Afrika ay u badan tahay inay tartamayaan. Waqtigan xaadirka ah, ma jirto waddan Afrika ah oo kursi joogto ah ku leh Golaha Amniga. Inkasta oo mid ka mid ah waddamada Afrika aysan si rasmi ah loogu shaacin xubinimada Golaha Ammaanka, Aljeeriya, Masar, Itoobiya, [161] Koonfur Afrika, iyo Nigeria ayaa loo arkaa doorashooyin xooggan. Aljeeriya waxay heshay ixtiraam weyn oo ay ku hayso dhexdhexaadnimadii sanadihii iyo ballan-qaadkii weynaa ee horumarinta Afrika; Masar waxay leedahay dhaqaalaha labaad ee ugu weyn Afrika iyo ciidanka ugu weyn ee qaaradda, wuxuu ka mid ahaa xubnaha aasaasiga ah ee Qaramada Midoobay, wuxuu saameyn weyn ku yeeshay Afrika iyo caalamka Carabta, waxaana martigelinaya xarunta dhexe ee Jaamacadda Carabta; Itoobiya waxay sidoo kale ahayd mid ka mid ah xubnaha aasaasiga ah ee Qaramada Midoobay wuxuuna haystaa kursiga guddiga midowga Afrika; Koonfur Afrika waxay leedahay dhaqaalaha saddexaad ee ugu weyn qaaradda; iyo Nigeria waa waddanka ugu badan Afrika, wuxuu leeyahay dhaqaalaha ugu weyn ee qaaradda, [162] waana mid ka mid ah dadka ugu ballaaran ee ka tirsan ciidamada militariga iyo rayidka ee howlgalka nabad ilaalinta ee Qaramada Midoobay. [163] Goobaha guud ee dib-u-habaynta Golaha Ammaanka Maraykanku wuxuu u furan yahay dib-u-habeynta Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay iyo ballaarinta, iyada oo ah hal qodob oo ah ajandaha guud ee dibuhabaynta Qaramada Midoobay. Waxaan u doodnaa habka ku saleysan qaab-dhismeedka iyada oo xubnaha xubnahoodu ay tahay in ay si fiican ugu qalanaan, ayadoo lagu saleynayo arrimo ay ka mid yihiin: qiyaasta dhaqaalaha, tirada dadka, awoodda milatari, ka go'naanta dimoqraadiyada iyo xuquuqda aadanaha, waxtarka maaliyadeed ee Qaramada Midoobay, kaalmada nabad-ilaalinta UN-ka iyo diiwaan galinta dagaalka lagama maarmaanka ah. Waa in aan eegnaa, dabcan, guud ahaan isku dheelitirnaanta juqraafiga ee Golaha, laakiin waxtarka ayaa weli ah qiyaasta isbedel kasta. - Xafiiska Arimaha Bulshada, 20 June 2005 [166] Waxaan ku soo dhaweyneynaa taariikhda dheer ee India ee hogaamineysa howlaha nabad ilaalinta ee Qaramada Midoobay. Waxaana soo dhaweyneynaa Hindiya maadaama ay isku diyaarinayso inay kursigeeda ka qaadato Golaha Amniga ee Qaramada Midoobay. Iyadoo laba hoggaamiye oo caalami ah, Mareykanka iyo Hindiya ayaa wadaagaya ammaanka caalamka-gaar ahaan Hindiya oo u adeegta Golaha Ammaanka labadii sano ee soo socda. Xaqiiqdii, amarka caalamiga ah ee joogtada ah iyo joogtada ah ee ay Maraykanku raadinayaan waxaa ka mid ah Qaramada Midoobey oo ah mid hufan, wax ku ool ah, wax ku ool ah oo sharci ah. Taasi waa sababta aan maanta u sheegi karo, sannadaha soo socda, waxaan rajeynayaa in Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay oo dib-u-habeyn lagu sameeyo oo ay ku jiraan Hindiya xubin joogto ah. Qaramada Midoobay ayaa ka jirta inay fuliso hannaankeeda aasaasiga ah ee ilaalinta nabadda iyo amniga, kor u qaadida iskaashiga caalamiga ah, iyo horumarinta xuquuqda aadanaha. Kuwani waa masuuliyadaha quruumaha oo dhan, laakiin gaar ahaan kuwa doonaya inay hoggaamiyaan qarniga 21aad. Sidaa daraadeed waxaan rajeyneynaa in aan la shaqeyno Hindiya iyo dalalka kale ee doonaya in xubin ka noqda Golaha Amniga-si loo hubiyo in Golaha Ammaanka uu hirgalo; in tallaabooyinkaas la fuliyo, in cunaqabateyntu la dhaqan geliyo; in aan xoojino caadooyinka caalamiga ah ee aqoonsanaya xuquuqda iyo masuuliyadaha quruumaha oo dhan iyo dhammaan shakhsiyaadka. - Barack Obama, 9 Nofembar 2010 [167] Dib-u-habeynta UNSC, labadaba balaarinta iyo hagaajinta hababka shaqada, waa in ay guuleystaan. Waxaanu xaqiijineynaa taageerada labada dal ee u sharaxan dalalaka Jarmalka, Brazil, Hindiya iyo Japan ee xubin ka noqoshada joogtada ah, iyo sidoo kale wakiil rasmi ah ee Afrika ee Golaha. Waan ka qoomameyneynaa in wadahadalada ku wajahan hadafkani uu yahay mid isdaba joog ah oo sidaas darteed diyaar u ah in la tixgeliyo xal dhexdhexaad ah. Tani waxay ku jiri kartaa qayb cusub oo kuraas ah, oo leh waqti dheer oo ka mid ah kuwa hadda la doortay Sida ku xusan Madaxweynihii hore ee Ruushka Dmitry Medvedev oo ka hadlay Dood Guud ah ee Kalfadhiga 64aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay: [169] Qaramada Midoobay waa in ay si ku-meel-gaar ah ula qabsato xaqiiqooyinka cusub ee adduunka. Waxay sidoo kale xoojineysaa saameynteeda ayna ilaalineysaa dabeecadeeda caalamiga ah iyo kalsoonida shuruucda Qaramada Midoobay. Dib-u-habaynta Golaha Amniga ee Qaramada Midoobey waa qayb muhiim ah oo ku saabsan dib-u-soo-kabashada. Waqtiga ayaa u muuqda in la dedejinayo raadinta qaab-hawleed oo ku saabsan ballaarinta iyo kordhinta waxtarka shaqadeeda. - Dmitry Medvedev, 23 Sebtember 2009 Sida laga soo xigtay website-ka rasmiga ah ee Hawlgalka Joogtada ah ee Hindiya ee Qaramada Midoobay: [170] Waxqabadyada Golaha Ammaanka ayaa si ballaaran u ballaariyay sanadihii la soo dhaafay. Guusha Hawlgallada Golaha Amaanku waxay ku xiran yihiin taageerada siyaasadeed ee beesha caalamka. Khariidad kasta oo loogu talagalay dib-u-dhiska Golaha Ammaanka waa inay ahaataa mid ballaadhan. Gaar ahaan, joogitaanka ku filan ee dalalka soo koraya ayaa looga baahan yahay Golaha Ammaanka. Ummadaha caalamka waa in ay dareemaan in khalkhalka nabdoonaanta adduunka iyo barwaaqada ay yihiin kuwo ku lug leh go'aankii Qaramada Midoobay. Ballaarin kasta ee qaybta xubinimada joogtada ah waa inay ku saleysnaato shuruudaha la isku raacay, halkii ay noqon lahayd xulasho horey loo go'aamiyey. Waa inay noqotaa hab loo dhan yahay oo ku salaysan la-talin hufan. Hindiya waxay taageertaa ballaarinta qaybta xubnaha joogtada ah ee aan joogto ahayn. Ugu dambeyntii waa waddada keliya ee loogu talagalay inta badan dalalka xubnaha ka ah inay ka shaqeeyaan Golaha Ammaanka. Dib-u-habeyn iyo fidin waa inay noqdaan qayb ka mid ah xirmo caadi ah. - Hindisaha joogtada ah ee Hindiya ee UN Sida ku cad qoraal rasmi ah oo uu soo saaray Ra'iisul Wasaaraha 13-aad ee Hindiya Manmohan Singh oo ka hadlay Dood-wadaadka Guud ee Shirkii 59-aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay: [171] Waa aqoon guud oo ah in Qaramada Midoobay badiyaa awoodi waayaan inay wax ku ool raad ku yeeshaan arrimaha dhaqaalaha iyo siyaasadda caalamiga ah ee muhiimada muhiimka ah. Tani waxay sabab u tahay waxa loogu yeeri karo "demoqoritiyada", taas oo ka hortagaysa wax-tar u leh dhinacyo badan oo isku-dhafan, kaas oo ku salaysan aragtida guud ee dimuqraadiyadda ah. Sidaa daraadeed, dib-u-habeeynta iyo dib-u-habeynta nidaamka Qaramada Midoobey waxay kaligeed siin kartaa xiriir muhiim ah oo ku saabsan dadaal badan oo lagu xoojinayo dhismayaasha caalamiga ah, iyaga oo ku dhajinaya heer aad u sarreeya oo ah go'aan qaadashada ka qaybqaadashada, si ay u noqdaan kuwo wakiil ka ah xaqiiqada casriga ah. Ballaarinta Golaha Ammaanka, ee qaybta ka mid ah xubnaha joogtada ah iyo kuwa aan joogtada ahayn, iyo ka mid noqoshada dalalka sida India oo xubin joogta ah, waxay noqonaysaa tallaabada ugu horreysa ee geedi socodka sameynta Qaramada Midoobay si rasmi ah. - Manmohan Singh, 23 Sebtember 2004 Sida laga soo xigtay qoraal rasmi ah oo uu soo saaray Ra'iisul Wasaaraha 14-kii India ee Narendra Modi oo ka hadlayey Dood Guud ee Shirkii 69aad ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay: [172 Kerala. Kerala (kɛrələ /) waa gobol ku yaal koonfur galbeed, xeebta Malabar ee India. Waxaa la sameeyay 1dii Nofembar 1956 ka dib Sharciyadii Dib-u-habeynta Dib-u-dhiska ee Dawlada iyada oo la isku darayo gobollada ku hadla luqada Malayalam. Dheerey 38,863 km2 (15,005 sq mi), waxaa xuduud u leh Karnataka waqooyiga iyo waqooyi, Tamil Nadu oo ah bariga iyo koonfurta, iyo badda Lakshadweep ee galbeedka. Iyadoo 33,387,677 dadka deggan sida tirakoobka 2011, Kerala waa gobolka saddexaad ee ugu weyn India ee dadweynaha. Waxaa loo qaybiyaa 14 degmo oo leh caasimadda Thiruvananthapuram. Malayalam waa luuqada ugu ballaaran ee lagu hadlo iyo sidoo kale luqada rasmiga ah ee gobolka. The Chave Dynasty wuxuu ahaa boqortooyada ugu caansan ee saldhigeedu yahay Kerala. Boqortooyada Caasha ee koonfurta iyo boqortooyada Ezhimala ee woqooyiga waxay sameysmeen boqortooyooyinka kale sanadaha hore ee Era ee caadiga ah (CE ama AD). Gobolku wuxuu ahaa ganacsade daawo oo caan ah tan iyo 3000 Bisha. Horumarinta gobolka ee ganacsiga waxaa lagu xusay shaqooyinka Pliny iyo sidoo kale Periplus qiyaastii 100 CE. Qarnigii 15aad, Ganacsiga Beerta ayaa soo jiitay Ganacsatada reer Portugal ee Kerala, waxaanay u adeegsadeen qaabka loogu talagalay gumeysiga Yurub ee Hindiya. Waqtiga dhaqdhaqaaqa xorta ah ee Hindiya horaantii qarnigii 20aad, waxaa jiray laba dawladood oo muhiim ah oo ku yaala gobolka Kerala-Travancore iyo Boqortooyada Cochin. Waxay isku midoobeen in ay sameeyaan gobolka Thiru-Kochi 1949-dii. Gobolka Malabar, oo ku taal qaybta waqooyiga ee Kerala, waxay qayb ka ahayd gobolka Madras ee British India, oo markii dambe noqday qayb ka mid ah madax-bannaanida madax-bannaan ee Madras. Ka dib markii Xeerka Dib-u-habeynta Dowladaha Dib-u-dhiska, 1956, gobolka gobolka Kerala waxaa lagu sameeyay isku-duwidda degmada Malabar ee Madras State (marka laga reebo Gudalur taluk degmada Nilgiris, Topslip, Attappadi Woqooyi bari ee Anakatti), gobolka Thiru-Kochi (marka laga reebo afar talaal oo koonfurta ah ee degmada Kanyakumari, Shenkottai iyo Tenkasi taluks), iyo tuulada Kasaragod (hadda degmada Kasaragod) ee Koonfurta Tamil Nadu. Tamil Nadu (Tamil): [t̪amiɻ n̪aːᶑu] (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya) • Tamiḻ nāḍu 'macnaha' Dhulka Tamil 'ama' Tamil Country ') waa mid ka mid ah 29 dawladood oo India ah. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Chennai (oo hore loo yaqaan Madras). Tamil Nadu [11] waxay ku taal qaybta ugu koonfureed ee jasiiradda Hindiya, waxaana ku xayiray dhulalka ururka shaqaalaha ee Puducherry iyo waddamada Koonfurta Indian ee Kerala, Karnataka, iyo Andhra Pradesh. Waxaa ku xiran Gaariga Bariga Waqooyi, Nilgiri, Anamalai Hills, iyo Kerala Galbeedka, Baybalka Bengaal ee Bariga, Gacanka Mannar iyo Buufaanta Koonfureed ee Koonfur-bari, iyo Badweynta Hindiya Koonfurta. Dawladdu waxay la wadaagtaa xudduudda badda iyada oo la raacayo waddanka Sri Lanka. Tamil Nadu waa gobolka kow iyo toban ugu weyn ee India ee degaanka iyo kan lixaad ee ugu badan. Hindiya ayaa kaalinta saddexaad ka gashay dowladaha Hindiya sida ay muujisey Heerka Horumarinta Aadanaha sannadka 2015, waana dhaqaalaha labaad ee ugu wayn ee Hindiya iyada oo la yiraahdo ₹ 15.96 lakh ah (US $ 230 bilyan oo doolar) wax soo saarka guud ee gudaha ka dib Maharashtra.] [13] Tamil Nadu ayaa loo aqoonsaday inuu yahay mid ka mid ah 7da gobol ee ugu horumarsan Hindiya oo ku salaysan "Index Multidimensional Development Index" warbixintii 2013-ka ee ay soo saartay Bangiga Dhexe ee India. Luuqad rasmi ah waa Tamil, oo ah mid ka mid ah luuqadaha caadiga ah ee ugu dheer dunida. Dawladu waxay hoy u tahay dhowr dhismooyin taariikhi ah, goobo badan oo xajiya, xarumaha buuraha iyo siddeed goobood oo lagu magacaabo UNESCO Meelaha Dhaxalka. [15] [16] Dadka reer Tamil Nadu waxay sii wadeen inay horumariyaan hidaha dhaqankooda marka la eego muusikada, qoob ka ciyaarka, suugaanta, masraxa, cunnooyinka, Andaman and Nicobar Islands. The Andaman iyo Nicobar Islands, mid ka mid ah toddobada midawga midawga ee Hindiya, waa koox ka mid ah jasiiradaha at the Bay of Bengal iyo Badda Andaman. Dhulka waa 150 km (93 mi) Waqooyiga Aceh ee Indonesia waxaana ka soocay Thailand iyo Myanmar (Burma) oo udhaxeysa Badweynta Andaman. Waxay ka kooban tahay laba kooxood oo jasiiradaha ah, Islands Islands iyo jasiiradaha Nicobar, oo ay kala soocaan 10 ° N, oo leh Andamans woqooyiga hareerahaan, iyo Nikobar koonfur (ama 179 km). Bada Andaman waxay ku taala bariga iyo Bay ee Bengal xagga galbeedka. Caasimadda dhulku waa magaalada Port Blair. Wadarta guud ee dhulka jasiiradahani waa qiyaastii 8,249 km2 (3,185 sq mi). Caasimadda jasiiradaha Nicobar waa Car Nicobar. Jasiiradaha waxay martigeliyaan Andaman iyo Nicobar Amar, oo ah kaligii taliyaha adeegga sadexaad ee ciidamada Hindiya. Jasiiradaha Andaman waxay hoy u yihiin dadka Sentinelese, dad aan la diidin. Sentinelese waa dadka kaliya ee hadda la yaqaan in aysan gaarin heer ka badan Paleolithic heer teknoloji ah. [ Lakshadweep. Lakshadweep (/ ləkʃɑːdwiːp /, ku saabsan codkani Lakeemadvīp (caawin · info), Lakshadīb), oo horey loogu yaqaanay Laccadive, Minicoy, iyo Aminidivi Islands (/ ˌlækədaɪv ˌmɪnɪkɔɪ... ˌæmɪndiːki /), [2] waa koox jasiirado ah Badda Lacadive, 200 ilaa 440 km (120 ilaa 270 mi) oo ka baxsan xeebaha koonfur galbeed ee India. Qaybaha jasiiradaha waa mid ka mid ah Ururada Midawga (Union Territory) waxaana maamula Dawlada Midawga Hindiya. Waxay sidoo kale loo yaqaano Lacadive Islands, inkasta oo juqraafi ahaan tan ay tahay magaca kooxda hoose ee kooxda. Lakshadweep waxay ka timaaddaa Lakshadwipa, taas oo macnaheedu yahay "boqol kun oo jasiir" oo ku yaal Sanskrit. [3] [4] Jasiiradaha waxay ka kooban yihiin qaybta ugu yar ee Hindiya ee Hindiya: Dhulka guud ee dusha sare waa 32 km2 (12 sq mi). Meelaha lagaga hadlo waxay ku daboolan yihiin 4,200 km2 (1,600 sq mi), dhul biyeedyada 20,000 km2 (7,700 sq mi) iyo aagga dhaqaalaha gaarka ah ee 400,000 km2 (150,000 sq mi). Gobolku wuxuu ka kooban yahay hal Hindi ah oo leh 10 qaybood. Kavaratti waxay u adeegtaa caasimadda Midawga Midawga iyo gobolka iyada oo hoos timaad maamulka Maxkamadda Sare ee Kerala. Jasiiradaha ayaa ah waqooyiga ugu dheer ee Lakshadweep-Maldives-Chagos ee jasiiradaha, kuwaas oo ah dusha sare ee buurta ballaaran ee badaha, Chagos-Laccadive Ridge [5] Maaddaama jasiiradaha aysan haysan kooxo aborigin ah, aragtiyo kala duwan ayaa waxaa soo bandhigay aqoonyahanno ku saabsan taariikhda hoyga jasiiradahaas. Caddaynta qadiimiga ah waxay taageertaa jiritaanka degsiimada aadanaha ee gobolka 1500 CH. Jasiiradaha ayaa muddo dheer loo yaqaanay badmaaxiinta, sida lagu sheego tixraac aan qarsoodi ahayn laga soo bilaabo qarnigii koobaad ee AD ee gobolka Periplus ee Erythraean. Jasiiradaha ayaa sidoo kale lagu soo koobay sheekooyinka Buddhist Jataka ee qarnigii lixaad ee BC. Imaanshiyaha adeegayaasha muslimiinta ee qiyaastii qarnigii toddobaadba waxay u horseedeen soo-noqoshada Islaamka ee gobolka. Intii lagu jiray mudada dhexe, gobolka waxaa xukuma hudheelka Chola iyo Boqortooyada Cannanore. Portugal wuxuu yimid 1498, waxaana lagu soo dhaweeyay 1545. Gobalka ayaa waxaa xukumay aqalka muslimiinta ee Arakkal, waxaana ku xigay Tipu Sultan. Dhimashadii 1799-kii, badi gobolku waxay u gudbeen Ingiriiska iyo markay baxayaan, Midowga Territoriy ayaa la dhisay 1956-kii. Toban ka mid ah jasiiradaha ayaa degan. Tirakoobkii Hindiya ee sanadkii 2011, tirada dadweynaha ee Midowga Territoriyu waxay ahayd 64,473. Inta badan dadka asaliga ah waa Muslim, badankoodna waxay ka tirsan yihiin Shaafiga iskuulada Sunniga. Jasiiradaha ayaa u ekaa eel ehelka dadka reer Malayka ee gobolka ugu dhow ee gobolka Kerala. Inta badan dadku waxay ku hadlaan Malayalam oo leh Mahi (ama Mahl) oo ah luqadda ugu hadasha Jasiiradda Minicoy. Jasiiradaha waxaa u adeega madaarka jasiiradda Agatti. Shaqada ugu weyn ee dadku waa kalluumeysiga iyo qashinka qumbaha, iyadoo tuunnadu yihiin waxyaabaha ugu muhiimsan ee dhoofinta. Daman and Diu. Daman iyo Diu / dəmɑːn... diːuː / (Ku dhawaad dhawaqan gudaha (caawimaad · akhbaarta)) waa dhul ka mid ah ururada Western India. Iyada oo leh aag of 112 km2, waa qaybta ugu yar ee federaalka ah ee Hindiya ee ku yaal dhul-waynaha. Dhulku wuxuu ka kooban yahay laba qaybood oo kala duwan Daman iyo Diu, oo juquraafi ahaan u kala go'day Gacanka Khambhah. Xaaladda Gujarat iyo Badda Carabta ayaa xuduud ka dhigtay dhulka. Xayiraadda Boortaqiiska tan iyo 1500-meeyadii, dhulalkii waxaa lagu qaybiyay Hindiya 1961 iyada oo loo marayo qalab militeri. Dadra and Nagar Haveli. Dadra iyo Nagar Haveli (/ dɑːdrɑː... ˌnʌɡər həvɛli /; DNH ee xarfaha) waa dhul ay ka mid yihiin ururada reer galbeedka. Waxay ka kooban tahay laba qaybood oo juquraafi ah oo kala duwan: Nagar Haveli, oo u dhaxeeya Maharashtra iyo Gujarat, iyo, ilaa 1 km oo waqooyi-galbeed ah, xero yar oo Dadra ah, oo ku wareegsan Gujarat. Silvassa waa caasimadda Dadra iyo Nagar Haveli. Dagaalki Goa. Isku darka Goa ayaa ahaa geeddi-socodkii Jamhuuriyadda Hindiya ku darsatay dhulalkii hore ee Hindi ee Goa, Daman iyo Diu, oo ka bilaabmay "tallaabo hub ah" oo ay fulisay Ciidamada Qalabka Sida ee Hindiya December 1961. Waxay ku xiran tahay aragtida ficil waxaa loo yaqaan "Liberation of Goa" ama "Dagaalkii Goa". Kadib dhammaadkii xukunkii Bortuqiis ee 1961kii, Goa waxaa la geeyaa maamul milatari oo uu hoggaaminayo Kunhiraman Palat Candeth oo ah Guddoomiye kuxigeenka. 8kii Juun 1962kii, waxaa lagu bedelay xukunkii milatari ee dowladdii rayidka markii Goferaha Goluhu uu magacaabay Golaha Shacabka ee aan rasmiga ahayn ee 29 xubnood oo loo magacaabay inuu ka caawiyo maamulka maamulaha. "Falalka hubka ah" wuxuu ahaa code oo lagu magacaabo Operation Vijay (oo micnaheedu yahay "Victory") by ciidamada qalabka Hindiya. Waxay ku lug leedahay hawada, badda iyo dhulalka in ka badan 36 saacadood, waxaana ay ahayd guushii ugu weyneyd ee India, taasoo soo afjartay 451 sano oo xukun ah oo Portugal ah intii ay ka baxday Hindiya. Ka qaybqaadashadu waxay socotay laba maalmood, labaatan iyo labaatan Indiya iyo soddon bortuqiis ah ayaa lagu dilay dagaalka. [2] Dhibaatada gaaban waxay soo qaadatay isku-dhafid iyo ammaan ah caalamkoo dhan. Hindiya, tallaabadan ayaa loo arkayay in la xoreeyay dhulkii taariikh ahaaneed ee Hindiya, halka Portugal ay u aragtay inay tahay gardarro ka dhan ah ciidda qaranka iyo muwaadiniinteeda. Markii ay heleen tallaabo milatari oo ay ku doonayaan in ay qabtaan dhammaan dhulalka la qabsaday ee dowladda Hindiya, Xoghayaha Guud ee Chaudhari ee Koonfurta Koonfurta Hindiya ayaa ku biiray Qeybta 17-aad ee Faan-celinta iyo 50-ka Burcad-badeedda oo uu amar ku siiyay Major-General K. P. Candeth. Weerarkii lagu qaaday Dammiinka waxaa loo xilsaaray guutada 1aad ee Maratha Light Infantry halka howlgallada Diu loo xilsaaray gumeysiga 20aad ee Rajput-ka iyo shanaad oo ah Ciidanka Madras. [34] 1. Dhimashada garoonka diyaaradaha ee Goa ee Dabolim, iyada oo aan waxyeello u geysan dhismaha terminaalka iyo goobaha kale ee maddaarka. 2. Raadinta saldhigga raadiyaha ee Bambolim, Goa. 3. Doonyaha hawada ee Daman iyo Diu, si kastaba ha ahaatee, si kastaba ha ahaatee, waa in aan la weerarin iyada oo aan fasax laga haysan. Ciidamada badda ee Hindiya ayaa laba maraakiib u dirtay - INS Rajput, oo ah 'R' class destroyer, iyo INS Kirpan, oo ah Blackwood deriska dabiiciga ah ee dabiiciga ah ee xeebaha Goa. Weerarka dhabta ah ee Goa waxaa loo diray afar kooxood oo hawlgal ah: Kooxaha Surface Action oo ka kooban shan maraakiib: Mysore, Trishul, Betwa, Beas iyo Cauvery; Koox ka kooban Carrier Group oo ka kooban shan maraakiibta: Delhi, Kuthar, Kirpan, Khukri iyo Rajput oo ka shaqeynayay diyaarad fudud ee Vikrant; Koox Mine Sweeping oo ka kooban mashiinka miinada oo ay ka mid yihiin Karwar, Kakinada, Cannonore iyo Bimilipatan, iyo Koox Taageero oo ka kooban Dharini. Bishii Maarso 1960, Wasiirka Difaaca Bortuqiis General Júlio Botelho Moniz ayaa u sheegay Ra'iisal Wasaaraha Salazar in ololaha joogtada ah ee Portuguese-ka ee ka soo horjeeda xayiraadda ay u abuuri doonto ciidanka "ismiidaamin ismiidaamin ah oo aanan ku guuleysan karin". Fikradiisa waxa wadaagay Wasiirka Gaashaandhiga Afonso Magalhães de Almeida Fernandes, oo uu ka tirsanaa Xoghayaha Guud ee Gaashaanle Sare-Gaashaanle Sare Francis de Costa Gomes iyo saraakiil kale oo sare. [36] La-talin taladan, Salazar wuxuu fariin u diray Gudoomiyaha Guud ee Manuel António Vassalo e Silva oo ku sugan Goa 14-kii December, kaas oo uu amar ku siiyey ciidamada Bortuqiis ee Goa si ay ula dagaallamaan ninkii ugu danbeeyay: "Ha sugin suurtagalnimada xeeldheeraansho ama maxaabiista reer Bortuqiis, maxaa yeelay ma jiri doono isma dhiibin sababtoo ah waxaan dareensanahay in askarteenna iyo badmaaxayaashu ay noqon karaan kuwo guulaysta ama dhimanaya. "[37] Salazar wuxuu weydiiyay Vassalo e Silva in uu haysto ugu yaraan sideed maalmood, kaas oo uu rajeynayo inuu ururiyo taageerada caalamiga ah ka soo horjeeda duullaankii Hindiya. Vassalo e Silva wuxuu ku adkaaday Salazar inuu iska ilaaliyo dhimashada aan loo baahnayn ee nolosha dadka waxaana uu is dhiibay maalintii xigtay ka dib weerarkii Hindiya. Puducherry. Puducherry (/ pʊdʊtʃɛri /, macneheedu waa New Town ee Tamil), [7] oo hore loogu yaqaan Pondicherry (pɒndɪtʃɛri /; Faransiis: Pondichéry), waa dhul ka mid ah ururka midawga Hindiya. Waxaa la sameeyey afar ka mid ah qodobada hore ee Faransiiska Hindiya, oo ah Pondichéry (Pondicherry, hadda Puducherry), Karikal (Karaikal), Mahé iyo Yanaon (Yanam). Waxaa lagu magacaabaa magaca degmada ugu weyn, Puducherry. Taariikh ahaan loo yaqaan Pondicherry (Pāṇṭiccēri), dhulku wuxuu magaca rasmiga u beddelay Puducherry (Putuccēri) 20-kii September 2006. [8] Puducherry waxay ku taal qaybta koonfureed ee jasiiradaha Hindiya. Meelaha degmada Puducherry iyo degmada Karaikal ayaa ku xiran gobolka Tamil Nadu, halka degmada Janam iyo degmada Mahe ay ku yaalaan gobolada Andhra Pradesh iyo Kerala. Puducherry waa 29-ka qof ee ugu badan, saddexaadna ugu badnaa dadka ku nool gobollada iyo ururada shaqaalaha ee Hindiya. Waxa uu leeyahay wax soo saarka guud (GDP) ee ₹ 0.21 craq (US $ 3.1 bilyan) oo uu ku jiro 27-ka India. Haryana. Haryana (IPA: [Þərɪjaːɳaː]), oo laga soo gooyay gobolka Punjab ee 1dii Nofembar 1966, kuna salaysan luqad ahaan, waa mid ka mid ah 29 dawladood oo Hindiya ah. Waxaa ku yaal waqooyiga Hindiya wax ka yar 1.4% (44,212 km2 (17,070 sq mi)) ee dhulka Hindiya, waxa uu ku jiraa 21st marka loo eego aagga. [1] Chandigarh waa caasimadda, Faridabad ee gobolka caasimadda caasimadda waa magaalada ugu caansan gobolka iyo Gurugram waa xarun dhaqaale ee NCR oo leh shirkadaha ugu waaweyn Fortune 500 oo ku yaala. Haryana waxay leedahay 6 qaybood oo maamul ah, 22 degmo, 72 qeybood, 93 dakhliyada, 50 kumbuyuutar, 140 kobcinta horumarinta bulshada, 154 magaalo iyo tuulo, 6,841 tuulo iyo 6212 tuulo tuulo [9] [7] Sida ugu weyn ee maal gashiga maalgashiga qofkiiba tan iyo 2000 ee Hindiya, [10] iyo mid ka mid ah gobollada ugu hantida badan iyo kuwa ugu dhaqaalaha badan ee Koonfurta Aasiya, [11] Haryana waxay leedahay dakhli lixaadkii ugu sarreeyay ee dakhliga dadka u dhexeeya dawladaha Hindida iyo dhulalka midoobey ee at 180,174 (US $ 2,600) oo celcelis ahaan celceliska qaran ee ₹ 112,432 (US $ 1,600) sanadka 2016- 17. Haryana ee 2017-18 oo lagu qiyaasay gobolka GSDP ee US $ 95 bilyan (52% adeegyada, 30% suuqyada iyo 18% beeraha) ayaa kordhay 12.96% 2012-17 CAGR oo la dhigey kaalinta 14aad ee ka dambeysa waddamada kaliya ee weyn, ayaa sidoo kale kordhiya 30 SEZs (inta badan DMIC, ADKIC iyo DWPE ee NCR), 7% dhoofinta beeraha ee qaranka, 60% ee dhoofinta basmati ee dalka Basmati, 67% baabuurta, 60% mootooyinka, 50% tractors iyo 50% qaboojiyeyaasha laga soo saaro Hindiya. 7] [13] Faridabad ayaa lagu sharraxay siddeedaad magaalada ugu sareeysa ee adduunka iyo saddexaad oo ugu badan Hindiya oo ay samaysay Sahanka Maareynta Maareynta Magaalada City [14] Adeegyada, Gurugram wuxuu ku yaallaa lambarka 1 ee Hindiya ee koritaanka IT-ga iyo kaabayaasha tiknoolajiga hadda jira, iyo lambarka 2 ee hannaanka hirgelinta deegaanka, hal-abuurka iyo nolol-noolaanshaha (Noofembar 2016). [15] Ka mid ah taariikhda adduunka ugu da'da weyn iyo tan ugu weyn, goobaha Iskuulada ee Indus Valley ee tuulada Rakhigarhi ee degmada Hisar iyo Bhirrana ee degmada Fatehabad waa 9,000 oo sano. [16] Khayraadka taariikhda, dabeecadaha, hidaha iyo faunada, khayraadka bini'aadamka iyo dalxiiska, dhaqaalaha wanaagsan, waddooyinka waddooyinka iyo wadooyinka gobolka, waxaa xuduud u leh Himachal Pradesh dhinaca woqooyi-bari, wabiga Yamuna oo xudduudda bari ee Uttar Pradesh, iyadoo Rajasthan galbeed iyo koonfur, iyo webiga Ghaggar-Hakra oo u dhow xudduudda waqooyiga ee Punjab. Taniyo Haryana waxay ku hareereysan tahay caasimadda dalka ee Delhi sedex dhinac (woqooyi, galbeed iyo koonfur), taas oo ay sabab u tahay aag weyn oo Haryana ah oo lagu daro dhaqaale ahaan muhiim u ah gobolka caasimadda si loo qorsheeyo iyo horumarinta. Uttarakhand. Uttarakhand (Ingiriis: / ˌʊtərɑːkʌnd /), [6] si rasmi ah u ah gobolka Uttarakhand (Uttarākhaṇḍ Rājya), oo hore loo yaqaan Uttaranchal, [7] waa gobol waqooyi ee Hindiya. Waxaa badanaa lagu magacaabaa Devbhumi (macno ahaan "Land of the Gods") [8] sababtoo ah tiro badan oo ah masaajidada Hindu iyo xarumaha xajka ee laga helo gobolka oo dhan. Uttarakhand waxaa lagu yaqaanaa jawiga dabiiciga ah ee Himilooyinka, Bakhhar iyo Teray. 9kii Nofembar 2000, Uttarakhand wuxuu noqday gobolka 27aad ee Jamhuuriyadda Hindiya, oo laga abuuray Himilooyinka iyo xuduudaha waqooyi-galbeed ee Uttar Pradesh. [9] Waxay u gudubtaa Tibet xagga waqooyiga; Gobolka Tirada 7 ee Nepal ilaa bari; iyo dalalka Hindiya ee Uttar Pradesh koonfurta iyo Himachal Pradesh galbeed iyo woqooyi-galbeed iyo weliba Haryana oo ku yaal geeska koonfur-galbeed. Gobolka wuxuu u qaybsan yahay laba qaybood, Garhwal iyo Kumaon, oo leh 13 degmo. Caasimadda ku-meel-gaadhka ah ee Uttarakhand waa Dehradun, oo ah magaalo weyn oo gobolka ka mid ah, oo ah saldhig tareen ah. Maxkamadda Sare ee gobolka ayaa ku taal Nainital. Caddaynta qadiimiga ah waxay taageertaa jiritaanka bani-aadamka gobolka tan iyo wakhtiyadii hore. Gobolka ayaa sameeyay qayb ka mid ah Boqortooyada Sucuudiga iyo boqortooyooyinka Panchal (mahajanpads) inta lagu guda jiro da'da Vedic ee Hindiya. Kummuunta ugu muhiimsan ee Kumaon waxay ahaayeen Kunindas ee qarnigii 2aad ee BCE ee qabatimay qaabka hore ee Shiicismka. Ashokan oo ku takhasustay Kalsi ayaa muujinaya joogitaankii hore ee budh-beeleed ee gobolkaas. Intii lagu jiray muddadii dhexe, gobolku wuxuu isku halleyn jiray Boqortooyada Kumaon iyo Boqortooyada Garhwal. Sanadkii 1816-kii, inta badan Uttarakhand casriga ah waxaa lagu xidhay Ingiriiska iyadoo qayb ka ah Heshiiskii Sugauli. In kastoo boqortooyooyinka hareeraheeda ee Garhwal iyo Kumaon ay ahaayeen kuwo iska soo horjeeda dhaqanka, u dhowaanshaha kooxaha kala duwan ee deriska ah iyo dabeecadda kala duwan ee juquraafiyadeed, dhaqaalaha, dhaqanka, luqadda iyo dhaqanka waxay abuurtay xoojin xooggan oo ka dhexeeya labada gobol oo sii xoojiyay inta lagu jiro Dhaqdhaqaaqa Uttarakhand ee dawladnimada 1990-yadii. Gobolada dalka waxaa guud ahaan loo yaqaan 'Uttarakhandi', ama si gaar ah Garhwali ama Kumaoni oo ka soo jeeda gobolkooda. Sida laga soo xigtay Tirakoobkii Hindiya ee Hindiya, Uttarakhand waxaa ku nool dad tiradoodu dhan tahay 10,086,292, taasoo ka dhigaysa dalka 20-aad ee ugu tirada badan India. [10] Tripura. Tripura (/ trɪpʊrə, -ərə /) [6] waa gobol Waqooyi-bari Hindiya. Gobolka saddexaad ee yaryar ee dalka ka kooban, wuxuu daboolaa 10,491 km2 (4,051 sq mi) waxaana xuduud u leh Bangladesh dhanka waqooyiga, [7] koonfurta, iyo galbeedka, iyo dawladaha Hindida ee Assam iyo Mizoram bari. Sanadkii 2011, gobolka wuxuu lahaa 3,671,032 oo deggan, oo ka kooban 0.3% dadweynaha dalka. Meelaha casriga ah ee 'Tripura' waxaa lagu xukumay dhowr qarniyadood oo ka mid ah dhulalka Tripuri. Boqorku wuxuu ahaa sarkaal madax bannaan oo ka mid ah Boqortooyada Tripuri ee u dhaxeysay Boqortooyada Ingiriiska kaas oo loo yaqaano Hill Tippera [8] halka degaankana uu si toos ah u maamulay oo uu si toos ah u xukumay British Hindiya waxaa loo yaqaan Degmada Tippera (hadda Degmada Comilla) [9] Boqortooyada Tripuri ee (ama Hill Tippera) waxay ku biirtay Hindiya cusub oo madaxbannaan 1949kii. Dagaalka qowmiyadeed ee u dhaxeeya dadka Tripura iyo dadka soo galootiga ah ee reer Bengali sababtoo ah qulqulka weyn ee qaxootiga Bengali Hindu iyo dadka degan Bangladesh waxay keeneen xiisad iyo rabshado ilaa iyo markii la isku daro waddanka Hindiya, laakiin abuuritaanka hay'ad madax-bannaan oo madax-bannaan iyo xeelado kale ayaa horseeday nabadda. Tripura waxay ku taallaa meel juquraafi ah oo ku taala Hindiya, iyada oo kaliya hal waddo weyn oo weyn, National Roadway 8, waxay isku xireysaa inta kale ee dalka. Shan meelood oo buurood ah-Boromura, Atharamura, Longtharai, Shakhan iyo Jampui Hills-woqooyi ilaa koonfureed, iyadoo dooxooyinka soo dhexgalay; Agartala, caasimadda, waxay ku taallaa meel bannaan oo galbeed ah. Gobolka wuxuu leeyahay cimilada duufaan kulaylaha, waxana uu helaa roobab kulul oo cimilada koonfureed galbeed galbeed ah. Kaymaha wuxuu daboolaa in ka badan kala badh degaanka, kaas oo bamboo iyo baakadaha buste ay caadi yihiin. Tripura waxay leedahay tirada ugu badan ee noocyada asalka ah ee laga helay gobol kasta oo Hindi ah. Sababtoo ah go'doominta juquraafiyadeed, horumarka dhaqaale ee gobolka ayaa caqabad ku ah. Saboolnimada iyo shaqo la'aantu waxay sii wadi doontaa inay ku dhacdo Tripura, oo leh xadidaad kooban. Deganayaasha intooda badani waxay ku lug leeyihiin beeraha iyo hawlaha isbahaysiga, inkastoo qaybta adeegga ay tahay qaybta ugu weyn ee wax soo saarka qaranka ee gudaha. Marka loo eego tirakoobka 2011, Tripura waa mid ka mid ah qoraallada ugu waxtarka badan ee India oo leh qiyaasta akhriska 87.75%. Qaybaha asaasiga ah ee dhaqameed ee Hindi waxay wadaagaan dhaqamada dhaqanka kooxaha isirka, sida cayaaraha kala duwan ee lagu dabaaldego dhacdooyinka diinta, aroosyada iyo xafladaha; isticmaalka qalabka muusikada iyo dharka; iyo cibaadada ilaahyada gobolka. Farshaxanada goobaha qarsoodiga ah Unakoti, Pilak iyo Devtamura waxay bixiyaan caddayn taariikheed ee fiyuuska farshaxanka u dhexeeya diimaha abaabulan iyo qabiilka. The Great Chinmoy ee Agartala waxay ahayd boqoraddii hore ee boqortooyada Tripur. Semera. Semera ama Samera (Ge'ez: Raylamo) waa magaalo cusub oo ku taalla wadada Awash-Asseb ee woqooyi-bari Itoobiya, oo lagu qorsheeyay in lagu beddelo Asaita oo ah caasimadda gobolka Afar. Waxay ku taallaa Muuqaalka Aagga 1, Semera wuxuu leeyahay balqad iyo dherer 11 ° 47'32 "N 41 ° 0'31" Eryida: 11 ° 47'32 "N 41 ° 0'31" E. Mid ka mid ah dhismayaasha la dhameeyey waa Jaamacadda Samara College, oo bilowday inay haysato fasallada 2007-dii. [1] Iyada oo la isku dardar geli karo qalabka xayawaanka, dhismooyinka casriga casriga ah iyo dhismayaasha maskax la'aanta ah, waxay u egtahay qaabka microscopic ee Brasilia oo si aan caadi aheyn ugu soo dhexjirta bartamaha lamadegaanka - marka laga reebo in ay tahay isku day isku dhafan oo lagu abuurayo magaalada cusub. Tilmaamaha Lonely Planet ee 2009 ayaa laga saaray ereyada kama dambaysta ah ka dib markii la jeexjeexay. [3] Tilmaamaha safarka ee Bradt 2002 waxay tilmaameen "Semera" oo ka kooban "hal xarun oo firfircoon oo firfircoon (buuxsamo qaboojiye) iyo xarun xafiisyo casri ah iyo dhismooyin dheer oo dhismooyin kala duwan ah oo dhismayaal kala duwan ah - dhammaantood si xushmad leh uga soocaan deegaan kasta! "[4] Meelahaas waxaa bixiya Madaarka Semera, oo adeegyo jadwal u qabatay Addis Ababa. Bahir Dar. Bahir Dar (Amharic: ባሕር ዳር, Baḥər Dar, "xeebta badda") waa caasimadii hore ee Googjam iyo caasimadda hadda ee gobolka Amhara. Maamul ahaan, Bahr Dar waa Aag gaar ah. Bahir Dar waa mid ka mid ah meelaha ugu caansan dalxiisayaasha ee Itoobiya, iyada oo leh meelo badan oo soo jiidasho leh oo ku yaalla Lake Tana iyo webiga Blue Nile. Magaaladu waxaa loo yaqaanaa jidad ballaadhan oo lagu daboolo geedo timir ah iyo ubaxyo kala duwan. Sanadkii 2002 waxaa la siiyay Magaalooyinka UNESCO ee Abaalmarinta Nabadda si ay wax uga qabato caqabadaha magaaleynta degdega ah. Waqtigii qarnigii 20aad, Ingiriiska, oo doonaya in ay dhisaan baraf ka soo baxa Lake Tana, ayaa dirtay kooxo daraasad, sida Dupis (1902), Grabham iyo Black (1920-21) iyo Cheesman (1926-34). 1930kii ayay xukuumadda Itoobiya u dirtay Bahir Dar koox khubaro ah, kuwaas oo ku tilmaamay Bahir Dar oo ah tuulo leh hawlo ganacsi oo aad u ballaaran, oo leh dad ka yimid gudaha iyo sidoo kale dekadaha Lake Tana sida Zege. [8] Waqtigan xaadirka ah Bahir Dar waxaa lagu tilmaamey degaanno dhaqameedyo kala duwan, mid kasta oo ka mid ah waxaa lagu kala soocay jagada bulshada ee xubnahiisa. Taenat (wadaadada) iyo bulshooyinka balabbat ayaa ah kuwa ugu muhiimsan. Intaa waxaa dheer, saddex kooxood oo ka mid ah bulshooyinka kireystayaasha ah, kuwa farsamada, muslimiinta iyo walxaha dhagax-dhagax-dhagaxley, ayaa ku noolaa dhulalka balbaliga. Inkasta oo dhammaan ay ahaayeen kuwo dhaqaale ahaan isku xiran yihiin, ma jirin isqabitaan u dhexeeya bulshooyinka kireystayaasha ah ama iyaga u dhexeeya iyaga iyo kaniisadda iyo kaheda. [9] Sanadkii 1936, Bahir Dar waxaa degay talyaaniga, kuwaas oo siiyay qaab casri ah magaalooyinka. In la mamnuuco lahaanshaha aqal-qoyska ee dhulka, waxay abuureen lahaanshaha lahaanshaha gaarka ah. Kala fogaynta fawada ka soo horjeeda ristigooda, dhul loo qoondeeyey maamulka, ciidamada, xarumaha hawada iyo xarumaha dekadda. Guryaha cusub ee degaanka iyo ganacsiyada ayaa la go'aamiyey. Bahir Dar waxa uu ku xidhnaa dekedda madaarka ee Lake Tana iyo waddooyinka wadooyinka Gonder, Debre Marqos iyo Addis Ababa. [10] Bahir Dar ayaa muuqaal ahaan isbeddelay muuqaalka muuqaalka iyo muuqaalka bulshada. Nidaamka dejinta cusub ayaa soo baxay: xerada talyaaniga, jaaliyada muslimka ah iyo rubucii Weyto, halka rubuc-ciyaareedkii wax-soo-saarku aanu weli ku jirin. Bahir Dar waxa uu noqday dheriga dhoobada ee dadka iyo dhaqamada kala duwan. Aagga ganacsiga, dukaamo kala duwan, qolalka shaaha, dukaamada tafaariiqda, baararka iyo makhaayadaha ay maamulaan Talyaaniga, Carabta, Soomaalida iyo Suudaan waxay sameeyeen muuqaalkooda ugu horeeya. Ka qaybqaadashada Itoobiyaanka ah ee meheradani waxay ahayd mid aan muhiim ahayn. [11] Talyaaniga ayaa siiyey muhiimadda siyaasadeed ee Bahir-Dar oo ka dhigaysa xarunta maamulka ee Lake Deana ee koonfurta. Waxay sidoo kale muujiyeen xiisaha suurtagalka ah in la dhiso Lake Tana iyo Blue Nile oo ah agrooli ahaan aasaasiga ah iyo ka faa'iidaysiga biyahooda awoodda korontada. [11] 1941-kii, Dawladda Itoobiya ayaa dib loo soo celiyay. Waxay ka dhigtay magaalada Bahir Dar caasimadda, marka hore degmo hoose kadibna heer degmo. Xafiisyo kala duwan iyo adeegyo dadweyne ayaa la sameeyay. 1945-kii Bahir Dar waxaa loo kordhiyay xaalada degmo. Horraantii 1950-kii, waxaa loo tixgeliyey inay tahay meesha ugu fiican ee loo doortay dhismaha caasimadda kale ee Itoobiya. [10] Intii lagu jiray 1960kii iyo 1970-yadii, Bahir Dar ayaa si dhakhso ah u koray, isagoo ah caasimadda awrgaanka isla magaca gobolka Googjam. Dawladda dhexe waxay u diyaarisay sidii suuqa iyo gaadiidka dhaqaalaha ee koritaanka dhaqaale ee Lake Tana iyo xaafadda Blue Nile. Qorshe ballaadhan oo mihnadeed, oo leh wareegga cusub, waxaa diyaariyay khubaro jarmal ah. Awasa. Awasa (Amharic: አamayሳ, ayaa sidoo kale lagu qoray Awassa ama Hawassa) waa magaalo ku taala Itoobiya, xeebta Lake Awasa oo ku taal Waddanka Great Rift Valley. Waxay ku taallaa 273 kiiloomitir koonfur magaalada Addis Ababa oo ku yaal Bishoftu, 130 kiilomitir bariga Sodo, iyo 75 kiiloomitir waqooyiga Dilla. Magaaladu waxay u adeegtaa caasimadda Koonfureed, Muwaadiniinta, iyo Dadkaba, waana aag gaar ah oo ka mid ah gobolkaas. Waxay ku taallaa waddada Trans-African Highway 4 Qaahira-Cape Town, waxayna leedahay waxqabad iyo dherer 7 ° 3'N 38 ° 28'Ixumiinka: 7 ° 3'N 38 ° 28'E iyo sare u qaadka 1708 mitir Awasa waxay ahayd caasimadii hore ee Sidamo illaa 1978 ilaa gobolka laga tirtiray iyadoo la ansaxiyey dastuurkii 1995. Magaaladani waxay ku taallaa Jaamacadda Hawassa (oo ay ku jiraan Kuliyada Beeraha, Xarunta Main and College Science College), Awasa Adventist College, iyo suuq weyn. Magaalada waxaa u adeega Garoonka Awasa (ICAO code HALA, IATA AWA), oo la furay 1988. Adeegga boostada waxaa bixiya laanta koowaad; korontada iyo adeegga telefoonka ayaa sidoo kale la heli karaa. [1] Waxyaabaha muhiimka ah ee soo jiidashada ah waxaa ka mid ah kaniisada St. Gabriel iyo Garoonka Awaasta ee Awassa. Kalluumaysiga waa goob ganacsi oo waaweyn. Iyadoo ku saleysan Tirakoobka 2007 oo ay sameeyeen Hay'adda Dhexe ee Tirakoobka ee Itoobiya, aaggan ayaa guud ahaan dadweynaha ah 258,808, kuwaas oo 133,123 ay yihiin rag iyo 125,685 haween ah. Inkastoo 157,879 ama 61% ay ku nool yihiin magaalada Awaas, haddana inta kale ee dadku ku nool yihiin waxay ku nool yihiin tuulooyinka ku hareereysan. Wadarta guud ahaan 61,279 qoys ayaa lagu tiriyay aaggan, taasoo keentay celcelis ahaan 4.22 qof oo reerka ah, iyo 57,469 guri oo guryo ah. Sanadka 2016-ka, waxaa loo dhisay Xarunta Warshadaha cusub ee Hawassa si ay u qabato 60,000 oo shaqo oo ah (1.3 km²) ama 321 acre site. Qeybta shanaad ee ugu weyn ee laga soo sheegey waxaa ka mid ah Sidama (48.67%), Amxaarada (15.43%), Welsha (13.9%), Oromo (5.21%), iyo Geela (4.33%); dhammaan kooxaha qowmiyadeed ee kale ayaa ka kooban 12.46% dadweynaha. Sidamo waxaa lagu hadlaa luqad kowaad 47.97% dadka deggan, 31.01% ayaa ku hadla Amharic, 9.58% hadalada Welayta, iyo 2.07% Oromiffa; 9.37% ka hadhay ayaa ku hadashey luuqadaha kale ee kale ee la sheegay. Tirakoobkii 1994-dii ayaa sheegay in magaaladan ay tiradoodu gaareyso 69,169 oo ka mid ah 35,029 ay ahaayeen rag iyo 34,140 haween ah. Hawassa Industrial Park (HIP), oo ku taal meel ka baxsan magaalo oo ku taal woqooyi Rift Valley. Beerta 18-ka ah ee shirkadaha caalamiga ah iyo kuwa dharka tiknoolajiyada ah ee dhammaadka 2017 ayaa waxaa furay ra'iisul wasaare Hailemariam Desalegn on 20 June 2017. Dhismaha beerta waxaa hogaaminaya shirkadda horumarinta ee Park Industrial Parks (IPDC), oo uu guddoomiye u yahay Arkebe Oqubay. Beerta waa midka ugu horreeya ee nooceeda ah ee dalka, oo ku noolaa in ka badan 250 milyan oo doolar isla markaana lagu dhisay waqti ka yar hal sano. Beerta ayaa hirgelinaysa Zero Liquid Discharge (ZLD) taas oo u suura galineysa in dib loo warshadeeyo 90 boqolkiiba biyaha tuubada bulaacada waxayna fulisaa heerarka caalamiga ah. Meelaha ay ka kooban yihiin 1.3 mitir oo laba jibbaaran oo ka kooban 300,000 mitir square waa warshad lagu daadiyo aagga dhismaha, beerta ayaa leh meel dheeraad ah oo loo qoondeeyey goobaha la wadaago. Chungcheong Meridionale. Chungcheong (Chungcheong-do; Korean waa: [tɕʰuŋ.tɕʰʌŋ.do]) wuxuu ka mid ahaa siddeed gobol oo Korea ah intii lagu jiray Dynamos Joseon. Chungcheong wuxuu ku yaalaa koonfur galbeed ee Kuuriya. Caasimadda gobolka ayaa ku taal Gongju, oo caasimadda boqortooyada Baekje ka ahayd 475 ilaa 538. Gobolka Chungcheong waxaa la aasaasay intii lagu jiray 1356 -kii inta lagu guda jiray Boqortooyada Goryeo-oo ka timid qaybta koonfureed ee gobolka hore ee Yanggwang. Magaciisa waxaa laga soo qaatay magacyada magaalooyinka waaweyn ee Chungju (충주; 忠州) iyo Cheongju (청주 淸 州). Sannadkii 1895, gobolka waxaa lagu badalay Degmooyinka Chungju (Chungju-da; 충주 부; 忠 州府) oo ku yaal bari, Gongju (Gongju-this, 공주 부; 公 州府) ee bartamaha, iyo Hongju (Hongju- tani; 홍 주부; 洪 州 市; gobolka Maalin-bari ee Hongseong) galbeedka. 1896-kii, Degmooyinka Chungju iyo bariga Gongju ayaa dib loo habeeyay Gobolka Waqooyiga Chungcheong, iyo Hongju iyo galbeedka Gongju ayaa loo beddelay Gobolka Koonfureed. Waqooyiga iyo Koonfurta Chungcheong maanta waa qayb ka mid ah Koonfurta Kuuriya. Waqooyiga Chungcheong ayaa xuddun u ah waqooyiga gobolka Gyeonggi, waqooyi bari Gangwon, oo ah bariga Gyeongsang, oo ku yaalla koonfurta waqooyiga Jeolla, iyo galbeedka badda Badda. Gobollada waa buuro ku yaalla bariga (gobolka Waqooyi) iyo xoogaa yar oo sarreeya galbeedka (gobolka Koonfurta). Magaca gobolka ee Chungcheong waa Hoseo (Magaalooyinka), inkastoo magacan loo isticmaalo in ka yar magaca hadda maamulka. Marka laga reebo Cheongju, Chungju, iyo Gongju, magaalooyin kale oo waaweyn ama la yaab leh oo ku yaal gobolka casriga ah ee Chungcheong waxaa ka mid ah Daejeon, Cheonan iyo Janghang. Taariikh ahaan, dhammaanba dariiqyada gaadiidka iyo isgaarsiinta ee u dhexeeya Seoul iyo koonfurta Honam (Jeolla) iyo gobollada Yeongnam (Gyeongsang) ayaa soo marey gobolka Chungcheong, maanta Daejeon-magaalada ugu wayn ee gobolka - waa jidka tareenka iyo wadada weyn ee wadada. Rajasthan. Rajasthaan (rraːdʒəstæn / Hindustani): [raːdʒəstinnaʰaːn] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa), macno ahaan, "Land of Kings") [5] waa gobolka ugu weyn ee Hindiya (342,239 kilomitir oo isku xigta (132,139 sq mi) ama 10.4% wadarta India degaanka). Waxay ku taallaa dhinaca waqooyi-galbeed ee Hindiya, halkaas oo ay ka kooban tahay inta ugu badan ee degaanka Thar Desert (sidoo kale loo yaqaan "Rajasthan Desert" iyo "Great Indian Desert") waxayna wadaagaan xudduudaha gobollada Punjab ee waqooyi-galbeed iyo Sindh galbeed, oo ku taalla dooxada Sutlej-Indus. Meel kale waxaa ku xayiran shan gobol oo kale oo Hindi ah: Punjab xagga woqooyiga; Haryana iyo Uttar Pradesh oo waqooyi bari; Madxya Pradesh oo ku taal koonfur-bari; iyo Gujarat ilaa koonfur galbeed. Tilmaamyada waaweyn waxaa ka mid ah burburkii Iskuulka Dhaqanka ee Indus ee Kalibanga; Dooxooyinka Dilwara, oo ah goob jaanis ah oo ku yaalla rugta Rajasthan ee keliya ee buurta Mount Abu, oo ku taalla buurta hore ee Aravalli; iyo, bariga Rajasthan, Beerta Qaranka Keoladeo oo u dhow Bharatpur, oo ah goob dhaxalka dhaxalka [6] oo loo yaqaan nolosha shimbiraha. Rajasthan waxay sidoo kale ku jirtaa saddex hanti qaran oo qaran, Ranthambore National Park ee Sawai Madhopur, Sariska Tiger Reserve ee Alwar iyo Mukundra Hill Hill Tiger Reserve ee Kota. Gobolka ayaa la aasaasay 30-kii Maarso 1949 markii Rajputana - oo magaciisu yahay Rajo British ah oo ku tiirsan xudduudaha gobolka [7] - waxaa lagu biiriyey Dominion ee Hindiya. Magaalada caasimadda ah iyo magaalada ugu weyn waa Jaipur. Magaalooyinka kale ee muhiimka ah waa Jodhpur, Kota, Bikaner, Ajmer iyo Udaipur. Kiel. Kiel ([kiːl] (ku saabsan codkan maqalka)) waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee waqooyiga Jarmalka ee Schleswig-Holstein, oo leh dad ka kooban 249,023 (2016). Kiel waxaa ku yaal qiyaastii 90 kiiloomitir (56 mi) Waqooyiga Hamburg. Meelaha juquraafiyadeed ee waqooyiga Jarmalka, koonfur bari ee Jylland iyo xeebaha koonfur galbeed ee Badda Badda, Kiel wuxuu noqday mid ka mid ah xarumaha waawayn ee badda ee Jarmalka. Tusaale ahaan, magaalada waxaa loo yaqaanaa munaasabado kala duwan oo caalami ah, oo ay ka mid yihiin Kiel Week, taas oo ah dhacdadii ugu weynayd ee aduunka. Munaasabadaha Olombikada ee 1936 iyo ciyaaraha Olombiga xagaaga 1972 ayaa lagu qabtay Bay of Kiel. [4] Kiel sidoo kale waxay ka mid tahay guryaha dhaqanka ee Baabuurta Jarmalka Jarmalka, waxayna sii ahaanayaan xarun tiknoolajiyadeed oo tayo sare leh. Goobta Kiel waa GEOMAR - Helmholtz Xarunta Badbaadinta Badbaadada ee Kiel ee Jaamacada Kiel. Kiel waa xarun muhiim ah oo gaadiidka badda ah, iyada oo ay uga mahadcelineyso meesha uu ku yaal Kiel Fjord (Kieler Förde) iyo kan ugu dhaqsaha badan ee loo yaqaan 'Kiel Canal' (Nord-Ostsee-Kanal). Qaar badan oo ka mid ah gawaarida rakaabka ee Sweden, Norway, Lithuania iyo wadamo kale ayaa halkan ka socda. Intaa waxaa dheer, maanta Kiel Harbor waa deked muhiim ah oo loogu yeerayo maraakiibta safarka ah ee ku safraya Badda Badda. Taariikhda diiwaangelinta ee Kiel wuxuu bilaabmay qarnigii 13aad. Ilaa iyo 1864-kii waxaa maamula Danmark urur shaqaale. Sanadkii 1866 waxaa magaalada la keenay Prussia iyo 1871 waxay noqotay qayb ka mid ah Jarmalka. Kiel wuxuu ahaa mid ka mid ah magaalooyinka aasaasiga ah ee Abaalmarinta Cagaaran ee Yurub ee 2006. [5] Sanadkii 2005, Kiel wuxuu ahaa qofkiiba $ 35,618, taasoo ka sareysa celceliska qaran ee jarmalka, iyo 159% celcelis ahaan Midowga Yurub [6] Magaaladu waxay ku taalaa Jaamacadda Kiel (oo la aasaasay 1665). Mainz. Mainz (ma maaha) / Jarmal: [maɪ̯ntųs] (ku saabsan codkan maqalkiisa); Laati: Mogontiacum, Faransiiska: Mayence) waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Rhineland-Palatinate, Jarmalka. Magaaladu waxay ku taalaa webiga Rhine ee ku yaala webiga weyn, oo ka soo horjeeda Wiesbaden xudduudda Hesse. Mainz waa magaalo madaxbannaan oo leh dad ka kooban 206,628 (2015) waxayna sameeyaan qayb ka mid ah Frankfurt Rhine-Main caasimadda. Mainz waxaa aasaasay Roomaankii 1aad ee qarnigii 1aad ee qarnigii hore, oo u adeega sidii qalin milatari oo ku taal xuddunta waqooyiga ee Boqortooyada Roomaanka iyo sida caasimadda gobolka ee Germania Superior. Mainz wuxuu noqday magaalo muhiim u ah qarnigii 8aad ee AD taas oo qayb ka ah Boqortooyada Quduuska ah ee Quduuska ah, noqoshada caasimadda Doorashada Mainz iyo kursiga sare ee Mainz, Primate ee Jarmalka. Mainz wuxuu caan ku yahay guriga Johannes Gutenberg, oo ah muxaadaraadka daabacaadda wargeysyada guuritaanka, oo horaantii 1450-kii soo saaray buugiisa koowaad ee magaalada, oo ay ku jiraan Gutenberg Bible. Taariikh ahaan, ka hor qarnigii 20-aad, magaalada waxaa loo yaqaanay Ingiriisi ahaan Mentz iyo Faransiis iyo Mayees. [3] Mainz ayaa si weyn u dhaawacmay intii lagu jiray dagaalkii labaad ee aduunka, iyada oo in ka badan 30 haween ah ay burburiyeen qiyaastii boqolkiiba 80 xarumaha magaalada, oo ay ku jiraan inta badan dhismayaasha taariikhiga ah. Maanta, Mainz waa xarun gaadiid iyo xarun khamri ah. Musse Olol. Muuse Olool, Carabi: موسى العالول), oo sidoo kale loo yaqaan Muse A. Olol Diinle, [1] waa injineer iyo dhaqdhaqaaqa bulshada. Wuxuu yahay Guddoomiyaha Golaha Amaanka ee Mareykanka ee Oregon (SACOO). Olol wuxuu ku dhashay magaalada Muqdisho, caasimadda Soomaaliya [1] Kadib wuxuu markii dambe u guuray Oregon gudaha Maraykanka, halkaas oo uu ku noolaan lahaa 30-ka sano ee soo socda. Ugu dambeyntii wuxuu noqday muwaadin Mareykan ah. Waxbarashadiisii ​​dugsiga sare kadib, Olol wuxuu ka soo qayb galay Jaamacadda Portland State University. Halkaas, wuxuu ku qaatay shahaadada injineernimada farsamada. [2] Olol waa injineer ka shaqeeya xirfad. Wuxuu ku takhasusay injineeriyada biyaha iyo biyaha. Olol waxaa loo arkaa inuu shaqo bulshadeed la leeyahay Golaha Amaanka ee Mareykanka ee Oregon (SACOO), isaga oo u adeegaya Guddoomiyahooda iyo afhayeenka rasmiga ah. [2] Waajibaadkiisa hay'adda waxaa ka mid ah iskaa wax u qabso ahaan sida lataliye, fududeeye, turjubaan iyo wadaagayaal. SACOO waxay bixisaa talooyin loogu talagalay qoysaska cusub ee Soomaalida waxayna si dhow ula shaqeeyeen mas'uuliyiinta gobolka iyo federaalka si loo xoojiyo xiriirka bulshada. [2] [3] Olol waa arday ka qalinjabisay Aqoonyahanka FBI-da. Olol wuxuu helay Agaasimaha Agaasimaha Bulshada ee 2011 (DCLA) oo ka socda Agaasimaha FBI Robert Mueller Lacagta badan ee bulshada Soomaaliyeed ee loo soo maro SACOO, Olol waxaa lagu soo bandhigay Washington, D.C. iyadoo la socota Agaasimaha Guud ee Hogaaminta Bulshada ee FBI 2011 (DCLA). Abaalmarinta waxaa sanad walba la siiyaa shakhsiyaadka ama kooxo ay kasbatay farqiga adeegga bulshada. [2] Sanadkii 2014, Olol waxaa loo magacaabay mid ka mid ah 31-ka Mareykanka ee Carabta ah oo saameyn ku yeeshay Maraykanka oo uu ku lahaa Roomka Thrival. [4] Dearborn, Michigan. Dearborn waa magaalo ku taal Gobolka Michigan. Waxay ku taallaa Wayne County waxayna qayb ka tahay aagga magaalada Detroit. Dearborn waa magaalada siddeedaad ee ugu weyn gobolka Michigan. Sida tirakoobka 2010, waxaa ku noolaa dad ah 98,153 waxana ay ku nooshahay dadweynaha muslimiinta ugu badan ee ku nool Mareykanka. [5] Markii ugu horreysay oo ay degeneyd dabayaaqadii 18aad ee beeralayda Faransiiska ah ee beeralayda Faransiiska ah ee beeralayda xudduudaha ah ee Rouge River iyo Trolley Trail, bulshada ayaa ku koray dhismaha Detroit Arsenal oo ku taal Chicago Road oo ku xirnaa Detroit iyo Chicago. Waxaa mar dambe loo diyaariyey sidii xarun weyn oo warshad lagu iibiyo oo loogu talagalay warshadaha baabuurta, iyadoo Henry Ford uu dhisay dhismihiisa Rouge River Ford Complex halkan. Henry Ford wuxuu ku dhashay beerta halkan, kadibna wuxuu dhisey guryo ku yaal Dearborn, iyo sidoo kale River Rouge Complex, oo ah warshadda ugu weyn ee boqortooyadiisa Ford. Wuxuu horumariyay wax soo saarka ballaaran ee gawaarida, waxaana uu ku salaysan yahay xarun caalami ah ee shirkadda Ford Motor Company halkan. Magaaladu waxay leedahay degmo ka tirsan Jaamacadda Michigan iyo sidoo kale Henry Ford College. Henry Ford, oo ah xarunta ugu weyn ee matxafka dabiiciga ah ee indoor-dibadeed ee Maraykanka iyo Metro Detroit ee soo jiidashada dalxiiska, ayaa halkan ku yaal. [6] [7] Dadka degan Dearborn waa dadka asal ahaan ka soo jeeda asal ahaan Yurub ama Bariga Dhexe, faraca dadka soo galootiga 19aad iyo 20aad. Sababtoo ah hirarka cusub ee socdaalka ee Bariga Dhexe dhamaadkii qarnigii 20aad, qowmiyadaha ugu ballaadhan ayaa hadda ka kooban dad farabadan Hoda Kotb. Hoda Kotb (/ hoʊdə kɒtbiː / HOH-də Kot-shinnida, [1] Carabi: هدى dhawaaq قطب Huda Quṭb Masaarida Carabi: [hodæ ʔotˤb], ku dhashay August 9, 1964) [2] waa wariye warbaahinta, shakhsiyadda television American, iyo qoraaga. Mid ka mid ah Masaarida Masaarida, oo ah wadaad muhiim u ah subaxnimadii NBC News show Maanta, oo wada-marti-galiyay madadaalo afar-saacadood ah. Kotb waxay hore u ahaan jirtey wariye u shaqeynayay barnaamijka majaladda tv-ga ee Dateline NBC. Kotb wuxuu ku dhashay Norman, Oklahoma [2] wuxuuna ku koray Morgantown, West Virginia [3] iyo Alexandria, Virginia. Waxay ku nooshahay New Orleans, Louisiana 1990-kii oo dhan. [4] Waalidiinta Kotb waxay ka yimaadeen Masar. Kotb iyo qoyskeeda waxay ku noolaayeen Masar sannadkii, iyo sidoo kale Nigeria. Waxay leedahay walaalo, Adel iyo walaasheed, Hala. Hooyadeed, Sameha ("Sami"), waxay ka shaqaysaa Maktabada Golaha [5] Aabaheed Abdel Kader Kotb wuxuu ahaa khabiir ku takhasusay tamarta korontada wuxuuna ku liis garey Yoolka Teknoolajiyada. [6] [7] Wuxuu ku dhintay da'da 51 sannadkii 1986. [8] Waxaan la kulannay ilma adeer oo u ekaaday sidii oo kale. Qaar ka mid ah waxay lahaayeen madaxa daboolka. Weli waan xasuustaa, 'Oh, Ilaahayow. Sidaan oo kale ayaa ii noqon lahaa. Ma ogtahay hadiyadii aad waalidkaa ku siisay markaad baxdo. [9] Intii aan booqashadayda, waxaan fadhin lahaa sariirta waxaana jiri lahaa garaac albaabka ah. 'Hoda, qof baa albaabka u yoooooooouuuu...' Oh, Eebow. 'Tani waa Mohammed. Wuxuu ka yimid Qaahira. Wuxuu baranayaa injineeriyadda... wuxuuna leeyahay Mercedes. " Dhab ahaantii? Waxa kale oo uu leeyahay dhar dheer oo dhar cad. Haa, wac baaqan. [10] Kotb ma sheegin waxkasta oo ka mid ah nooc kasta oo ah Coptic-ga caruusadkeeda iyada oo mawduucyada internetka qaarkood ay si khalad ah sheegteen. [11] [12] Waxay ka Dugsiga Sare ee Fort Hunt qalin sanadkii 1982. Waxay waxaa loo doortay Boqorad Ahkhiro [13] oo la soo xulay in ay ku hadlaan adeega Baccalaureate iyada fasalada ka qalan jebiya ee. [14] Sanad dugsiyeedkeeda kulliyadda Virginia Tech, Kotb wuxuu xubin ka ahaa Delta Delta Delta haweenka dumarka, Beta Nu Cutubka. [15] 1986 Kotb wuxuu ka qalinjabiyey daraasadda Bachelor of Arts ee saxaafada. Kotb ahaa ayaa khudbad iyada Mater Alma ee qalin-jabinta 2008 Virginia Tech, [16] iyo in iyada hadalka, ciyaaray Metallica ee "gala Sandman" iyada iPod. [17] Sannadkii 2010 Kotb waxaa loo doortay guddi saddex sano ah oo loo soo doorto Guddiga Agaasimaha Xirfadaha Virginia Tech Nawal M. Nour. Nawal M. Nour waa dhakhtarka dhalmada / takhaatiirta haweenka ee maamula dhaqdhaqaaqa umulisada ambalaaska ee Brigham iyo Dumarka Haweenka. [1] Cilmi-baaristeeda iyo dhaqankeeda waxay diirada saaraan bixinta daryeelka saxda ah ee haweenka ku dhacay gudniinka gabdhaha / jarista (FGM / C), oo sidoo kale loo yaqaan gudniinka gabdhaha, waxayna aasaasay xarun cusbitaal ee ugu horreysa oo kaliya ee Maraykanka oo diiradda saareysa baahiyaha caafimaad ee Haweenka Afrika ee ku dhacay FGM / C. [2] Sannadkii 2017, waxay ku qoran tahay Forbes oo ka mid ah 40 haween ah si ay u daawadaan. [3] Nour wuxuu dhashay 1966-kii [4] ee Suudaan, wuxuuna kiciyey Masar iyo England. Waxay sheegtay in ay marwalba leedahay labo xiiso oo weyn sida gabadh yar oo ah: caafimaadka haweenka iyo caawinta adduunka. [2] Carruur ahaan, waxay ku hareereysan tahay FGC / M [5], laakiin waxaa loo waxyooday in hawsheeda ay diiradda saareyso buugga Nawal El Saadawi, oo Saadawi uu sharaxay gudniinka [2] Nour wuxuu ka soo qayb galay Jaamacadda Brown, wuxuuna tagay Dugsiga Harvard Medical School si ay u hesho shahaadada caafimaad. [2] Dhakhtar caafimaad, Nour ayaa soo ururiyay koox bukaanno ah oo dhammaan dumarka ka soo jeeda FGM / C. Waxay ka shaqeysay isbitaalka Brigham iyo Women's Hospital, 1999-kii waxay abuurtay Xarunta Caafimaadka Haweenka Afrikaanka, taas oo bixisa daryeel dhamaystiran haweenka la guday. [2] Waxay ka hadlaysaa daryeelka ay bixiyaan haweenka: "Nooca daryeelka aan bixino ma ahan wax ka fiican daryeel kasta... Waxaan nahay dhakhtarro... waxaanay fahansan tahay in ay jiraan haween ka mid ah kuwa la guday iyo qaar Siyaabaha aan udoonayno wax aan dooneyno in aan sameyno wax weyn oo ku saabsan. Waxaan dooneynaa inaanu kobcino bukaannadan, laakiin ma dooneyno inaan ka dhigno "[2] Waxay baareysaa caafimaadka iyo siyaasadda FGM / C. Nour wuxuu horumariyey oo baray kala-saaris, nidaam qalliin si loo yareeyo qaar ka mid ah saameynta taban ee FGM / C wuxuu ku leeyahay caafimaadka haweenka. [6] Hawsheeda waxay ujeeddadeeda tahay in ay wax ka barato dhakhaatiirta daryeelaya haweenka la guday, iyo in la tirtiro FGM / C Claire Messud. Wuxuu ku dhashay Greenwich, Connecticut, [1] Messud wuxuu ku koray Maraykanka, Australia, iyo Canada, isagoo ku soo laabtay Maraykanka isagoo dhalinyaro ah [2] Hooyadii hooyada waa Kanadiyaanka, aabaheeduna waa Faransiis Algeria Faransiis (Algeria wuxuu ahaa xayiraad Faransiis ilaa 1962). Waxay wax ka baratay Jaamacadda Toronto University, [3] iyo Milton Academy. Waxay bartay waxbarashadii qalin-jabinta iyo qalin-jabinta Jaamacadda Yale iyo Jaamicada Cambridge, halkaas oo ay la kulantay xaaskeeda James Wood. [4] Messud sidoo kale waxa uu si kooban uga qayb galay barnaamijka MFA ee Jaamacadda Syracuse. Markii ugu horeysay taariikhda Messud, markii uu ahaa World Steady (1995), waxaa loo magacaabay abaalmarinta PEN / Faulkner Award. Sanadkii 1999, waxay daabacday buugeeda labaad, The Last Life, oo ku saabsan seddex jiil oo ka mid ah qoyska Faransiis-Aljeeriya. Shaqadeeda 2001, Hunters, waxay ka kooban tahay laba rukun [1] Carruurtii Emperor's, kaas oo Messud u qoray isla markii uu ka soo shaqeeyay machadka Radcliffe ee Waxbarashada Sare ee 2004-2005, [5] ayaa si weyn loogu amaanay waxaana uu noqday New York Times ee ugu fiican, sidoo kale wuxuu noqday liiska ugu sareeya abaalmarinta 2006 Man Booker Prize. Bishii Abriil 2013, Messud ayaa daabacday sheekada lixaad ee Sheeko Weyn. Messud wuxuu wax ka baray qoraa hal-abuur ah oo ka socota Amherst College, Kenyon College, Jaamacadda Maryland, Jaamac Yale, Barnaamijka MFA ee Barnaamijka MFA ee Qorshaha MFA ee Qorayaasha Qorshaha ee Waqooyiga Carolina, barnaamijka Qorida Buuxda ee jaamacada Johns Hopkins, iyo Jaamacadda Harvard. Messud ayaa sidoo kale wax ka bartay Sewanee: Jaamacadda Koonfurta ee Sewanee, Tennessee. Waxay ku jirtaa guddiga tafaftirka majaladda suugaanta 'Common Common, oo ku salaysan Kolejka Amherst. [6] Waxay daabacday maqaal ku saabsan daabacaadaha sida New York Review Review of Books. [7] Iskuul kasta oo guga ah, laga bilaabo 2009, Marxuum wuxuu baraa koorsada dhaqanka suugaaneed sida qayb ka mid ah Barnaamijka MFA ee Barnaamijka MFA ee Qoraalka Furaha. [8] Waxay leedahay laba carruur ah, Livia iyo Lucian. Akadeemiyada Mareykanka ee Farshaxanka iyo Warqadaha Maraykanku waxay aqoonsadeen tayada Messud oo leh abaalmarinta Addison Metcalf iyo Abaalmarinta Lahaanshaha ee Strauss. Waxaa loo tixgeliyey liiska "Granta Best Young British British liiska", inkastoo midna saddexda baasaboor ee ay haystaan ​​ay tahay Ingiriiska. [9] Laga bilaabo 2010-2011, waxay ka shaqeysaa Wissenschaftskolleg zu Berlin / Machadka Daraasadda Horukacsan. Raphael of Brooklyn. Raphael Hawaweeny Carabi: رفائيل هواويني; November 20, 1860 - Febraayo 27, 1915) wuxuu ahaa hoggaamiyaha hoggaamiyaha kiniisadda Ruushka, hoggaamiyaha kiniisiga ah ee Brooklyn, vicar ee waqooyiga- Diocese Maraykan ah, iyo madaxa Antiochian Levantine Christian Greek Orthodox Mission. Waxa uu ahaa hoggaamiyaha kiniisadda Orthodox Christian ugu horreeyay ee ciidda Maraykanka ah. [1] Waxa uu ku dhashay Beyrut, maanta oo ah Lubnaan, oo u dhistay Damascene waalidiinta Suuriya oo rumaysnayd inay rumaysnayd in ay ka soo carareen Dimishiq. Waxa uu markii ugu horreysay wax ka bartay Dugsiga Sare ee Damascus kaas oo noqdey hoggaanka sare ee Giriigga Orthodox ee tacliinta sare ee Levant iyadoo raacaysa hoggaaminta Saint Joseph of Damascus. Waxa uu sii waday waxbarashadiisa diinta masiixiga ee "Patriarchical Halki" ee magaalada Constantinople, iyo Akadamiyadda Fiqi ee Kiev, Boqortooyada Ruushka (hadda Ukraine). Archimandrite Raphael markii uu imaadey America Aabaha Raphael waxaa loo diray New York City 1895kii iyadoo Tsar Nicholas II ee Ruushka uu maamulo bulshada deegaanka Orthodox Christian kaas oo ka dibna ku soo galay rusiis, Greek iyo Levantine muhaajiriinta. Sanadkii 1904 wuxuu noqday hoggaamiyaha koowaad ee hoggaamiyihii Ortodokska ee lagu magacaabo Waqooyiga Ameerika; Quduusnimada waxaa lagu sameeyey New York City by Saint Archbishop Tikhon (Bellavin) iyo Masaajidka Bishop (Pustynsky). Wuxuu u adeegsaday Bishop Brooklyn ilaa uu geeriyooday. Intii uu socday wasaaraddiisa oo ah hoggaamiyaha kiniisiga ah ee Ruushka ee Orthodox Church ee Maraykanka, St. Raphael wuxuu aasaasay kaniisadda maanta ee Antiochi Orthodox Archdiocese ee Waqooyiga Ameerika, wuxuu aasaasay kow iyo sagaal sagaal kaniisadaha oo ka caawiyay aasaaska dhismaha St. Tikhon Monastery ee Ortodoksiga. Aabaha Raphael wuxuu aasaasay majaladda rasmiga ah ee Antiochiyaanka Orthodox Archdiocese, Ereyga, 1905 ee Carabiga (الكلمة). Indra Nooyi. Indra Krishnamurthy Nooyi (wuxuu dhashay 28 Oktoobar, 1955) wuxuu ahaa hogaamiye ganacsi oo Hindiya ah oo ka shaqeynayay Sarkaalka Sare iyo Madaxa Sare ee PepsiCo, oo ah ganacsiga labaad ee ugu weyn ee raashinka iyo cabitaanka adduunka ee dunida oo dhan 12 sano laga bilaabo 2006-2018. [3] [4] Waxay si joogta ah uga mid noqotaa 100 haween ee ugu awoodda badan dunida [5] Sannadkii 2014, waxay ku jirtay kaalinta 13aad ee liiska Forbes ee 100ka Haweenka ugu awoodda badan, [6], waxaana kaalinta labaad ka gashay haweenka labaad ee ugu awoodda badan liiska Fortune ee 2015. [citation needed] Bishii Febraayo 2018, Golaha Caalamiga ee Cricket ayaa ku dhawaaqay in Nooyi uu ku biiri doono Guddiga Caalamiga ah ee Guddiga Caalamiga ah ee Haweenka Caalamiga ah ee ugu horreeya Juun. Forbes magazine ayaa ku xigtay Nooyi 2008 illaa iyo 2017 liiska 100-kii aduunka ee ugu xooganaa [6] [32] Jariidadda Fortune ayaa ku magacawday Nooyi lambar hal darajo ah oo ay ku jiraan dumarka ugu xoogga badan ganacsiga 2006, 2007, 2008, 2009 iyo 2010. [33] [34] [35] [36] Sanadkii 2008, Nooyi waxaa loo magacaabay mid ka mid ah Hogaamiyeyaasha ugu Fiican America oo ay soo saartey US News & World Report. [37] Sannadkii 2008, waxaa loo doortay inuu yahay shahaadada Aqoonyahanka Aasiyadaha Mareykanka iyo Sayniska. [38] Bishii Janaayo 2008, Nooyi waxaa loo doortay guddoomiyaha Golaha Ganacsiga ee Maraykanka iyo Hindiya (USIBC). Nooyi ayaa hogaaminaya Guddiga Maamulka ee USIBC, oo ah in ka badan 60 maamulayaal sare oo matalaya qaybaha kala duwan ee warshadaha Mareykanka. [40] Nooyi waxa loo magacaabay Agaasimaha Guud ee Sanadka 2009 ee Kooxda Hogaamineysa Hoggaanka Caalamiga ah. [41] Sannadkii 2009, Nooyi waxa loo tixgeliyey mid ka mid ah "CEOs-ka" ee Brentan Wood International, oo ah hay'ad la-talin. [43] Shan sano kaddib, PepsiCo oo ah guddoomiyaha India Indian iyo shirkadda Indra Nooyi ayaa loo riixay kaalinta labaad iyada oo haweeneyda ugu awooda badan ee ganacsiga Maraykanka ee shirkadda Kraft ee Irene Rosenfeld. [44] Sannadkii 2013, Nooyi waxa loo magacaabay mid ka mid ah 25-Naadiga Nolosha ee ugu Wanaagsan "NDTV. 14-kii Diseembar 2013 waxaa la siiyay madaxwaynaha Hindiya Pranab Mukherjee ee Rashtrapati Bhavan. Nooyi waxaa loo magacaabay liiska shirkadaha ugu wanaagsan ee maal-gashadayaasha shirkadaha maal-galinta ee 'All-America Executive Team' ee 2008 ilaa 2011. [45] Dugsiga Yale ee Maamulka wuxuu magaciisa ku magacaabi doonaa Noyi sida ay u heshay lacag aan la shaacin, noqoshada ugu weyn ee bixiyeyaasha dugsiyadu ugu dambayn iyo haweeneydii ugu horreysay ee ku dhiirrigelisa inay ka dhaadhiciso iskuul ganacsi oo sare. Kamala Harris. Kamala Devi Harris (/ kaka), wuxuu dhashay sanadkii Oktoobar 20, 1964) waa qareen Maraykan ah iyo Siyaasiyiin ka yimi Senator-ka Maraykanka ee California, oo ka shaqeynaya ilaa 2017. Xubin ka tirsan Xisbiga Dimuqraadiga, oo ah Xeer Ilaaliyaha Guud ee Qodobka 32 ee 2011 ilaa 2017. Wuxuu ku dhashay Oakland, California, Harris waxa uu ka qalin jabiyey Jaamacadda Howard iyo Jaamacada California, Hastings. Sanadkii 1990-yadii, Harris wuxuu ka shaqeeyay Xafiiska Qareenka Degmada San Francisco iyo Xafiiska Xeer Ilaaliyaha Magaalada. Sannadkii 2004, Harris waxa loo doortay Xeer Ilaaliyaha Degmada San Francisco. Harris ayaa loo doortay Xeer-ilaaliyaha Guud ee California sannadkii 2010-kii, waxana la doortay 2014-kii. Bishii Nofeembar 8, 2016, waxay ka adkaatay Loretta Sanchez doorashadii Senate-ka ee 2016-ka si loogu guulaysto Senator Barbara Boxer, oo noqonaya Kaligii seddexaad ee Senator Maraykanka ah iyo ugu horrayntii Jamaica ama Hindiya. [1] [2] Nina Davuluri. Nina Davuluri (oo dhashey Abriil 20, 1989) waa afhayeenka dadweynaha ee Mareykanka oo u dooday, kaasoo hadda ah marti-qaadka dhabta ah ee muujinaya Made In America on TV-ga Maraykanka ee Zee. [1] [2] Sida Miss America 2014, waxay sidoo kale ahayd tartankii ugu horeeyay ee Hindiya si ay ugu guuleysato tartanka Miss America (iyo sidoo kale Asian Aasiya labaad). [2] Muddo yar ka dib markii uu noqday Miss America, Davuluri wuxuu ahaa bartilmaameedka nacaybka iyo cunsuriyadda ee warbaahinta bulshada. Guulaheedii ayaa sidoo kale dhiirigelisay wadahadalka Hindiya iyo qurba-joogta Hindiya mawduucyada midabaynta. Davuluri ayaa soo jiitay waayo-aragnimadan si kor loogu qaado hannaanka "Kala duwanaanshaha Kala duwanaanshaha Dhaqan ahaan Dhaqameed" inta lagu jiro sannadkeedii Miss America. Tan iyo markii ay dhammaatay xukunkeeda Miss America bishii Sebtembar 2014, ayaa Davuluri sii waday inuu u safro Mareykanka iyo Hindiya oo ah af-hayeen iyo u doodo kala duwanaanshaha, sinnaanta jinsiga, iyo horumarinta waxbarashada STEM. Sanadkii 2018, Davuluri ayaa aasaasay aavrani, oo ah shirkad maqaarka ah. [3] Manjul Bhargava. Manjul Bhargava (wuxuu dhashay 8kii August 1974) [1] waa xisaabyahanka Canadian-American. Waxa uu yahay R. Brandon Fradd Professor of Mathematics ee Jaamacadda Princeton, Professor of Stieltjes ee Tirada Tirada [2] ee Jaamacadda Leiden, sidoo kale wuxuu qabaa Professor-ka Adjunct ee machadka Tata ee Machadka Aasaasiga ah, Machadka Teknoolajiyadda Hindiya ee Bombay, iyo Jaamacadda ee Hyderabad. Waxaa loo yaqaanaa ugu horreyntii wuxuu ku darsaday tiirarka tirada. Bhargava waxaa la siiyay abaalmarinta Fields Medal ee 2014. Sida laga soo xigtay qodobka Ururka Xisaabta ee Caalamiga, waxa la siiyay abaalmarinta "jaangooynta" cusub ee hababka cusub ee joometeriga ee tirooyinka, oo uu ku dalbaday in lagu tiriyo xargaha jaangooyo yar iyo in lagu xidho celceliska heerka irdhac eliptic ". [3] Sheetal Sheth. Shaxan Shet (/ ʃiːθəl ʃɛθ / (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)) waa actorka Maraykanka iyo soo saaraha. Waxa ay ka soo horjeedday Albert Brooks oo filimkiisa raadinaya Mustaqbalka Muslimiinta. Waxay ka faallootay dib u eegista filimka ABCD iyo Chai American, waxayna ka soo muuqatay filimyada aan fekerin Karin tooska ah iyo aduunka aan la ogayn. Sheth waxaa loo xushay in ay matalaan noocyadaas sida CHI timo [1] iyo Reebok. [2] Waxay sidoo kale ahayd Hindida Maraykanka ee ugu horeeyay ee ku soo baxa majaladda Maxim. [3] Wuxuu ku dhashay Camden, New Jersey, Shaleel Shet waa jiilka kowaad ee Hindiga ah. Waalidiinteeda waxay u timid wadanka Maraykanka Gujarat, Hindiya 1972. [4] Markay ahayd laba iyo toban, qoyskeedii waxay u guureen Beytlaxam, Pennsylvania, halkaasoo ay waalidkeed wali deggantahay. [5] Iyadoo dhalinyaro badan ay u safartay dalka India si joogto ah ula socota qoyskeeda, waxayna sii wadaa inay si joogto ah u booqato qoyska. Ingiriisku waa luuqadeeda koowaad, laakiin waxay ku fiicantahay Gujarati, waxayna baratay Hindi, Faransiis iyo Isbaanish. Ilmo ahaan, Sheth wuxuu jecel yahay bandhig iyo daawashada TV-yada iyo filimada, laakiin waxbarashadu waxay ahayd mudnaanta. Waxay sidoo kale baratay qoob ka ciyaarka dhaqamada badan [7] waxayna aad ugu lug leedahay ciyaaraha fudud, gaar ahaan kubbadda kolayga [8] Dugsiga sare, saaxiibada ayaa ku dhiirrigeliyay in ay dhagaystaan ​​cayaaraha dugsiga, waxaana loo soo bandhigay hogaanka soo saarista "Indulgences Slight". [9] Inkasta oo ay ku fiicnayd tacliinta, qoobkaciyaarada iyo isboortiska, waxay ku dhaqaaqday inay bixiso khibradeeda ugu horreysa. Waxay bilowday inay waxbarto, waxay go'aansatay inay bartaan oo ay sare u qaadaan waxqabadka. Iyadoo ay tababar u soo qaadatay dabeecadda farsamada, waxay markiiba ogaatay in ay rabto in ay u dhaqaaleyso hawsheeda nolosheeda. [10] Vinod Khosla. Vinod Khosla (wuxuu dhashay 28 Janaayo 1955) waa injineer Maraykan ah oo Mareykan ah oo ganacsade ah, ganacsade iyo maalgashi dhaqaale. Waxa uu aasaasay ururka Sun Microsystems, iyo aasaasihii shirkada Khosla Ventures. Sanadkii 2014, Forbes wuxuu ku magacaabay 400 oo adduunka ugu taajirsan. [2] Khosla aabihii wuxuu ahaa sarkaal ka tirsan ciidamada India waxaana lagu soo daabacay New Delhi, India. Waxa uu ku biiray Dugsiga Mount St Mary's. [3] Khosla wuxuu ka hadlayaa aasaaska Intel ee Machadyada Engineering Engineering Times isagoo ah qof dhalinyaro ah, taasina waxay ku dhiirrigelisay inuu raaco tiknoolijiyada mustaqbalka. Waxa uu BTech ka sameeyay machadka korontada ee Machadka Teknoolajiyada Hindiya ee Delhi, oo ah macalin mihnadlaha biomediga ah ee ka soo jeeda Carnegie Mellon University, iyo MBA oo ka timid Stanford Graduate School of Business. Qeybtan oo ah taariikh nololeed ee qofka nool wuxuu u baahan yahay tixraac dheeraad ah oo lagu xaqiijinayo. Fadlan caawinaad adoo ku daraya ilo lagu kalsoon yahay Qodobbada faahfaahsan ee ku saabsan dadka ku nool amaba aan fiicnayn waa in si dhaqso ah looga saaraa, gaar ahaan haddii ay dhici karto in la xurmeeyo ama waxyeello leh. (Maajo 2016) (Baro sida iyo goorta looga saari karo farriintan bogga ah) Sanadkii 1980, kadib markii uu dhamaystiray MBA ee Stanford, Khosla wuxuu ka shaqeeyey shirkadda Daisy Systems ee naqshadaynta elektarooniga. Sanadkii 1982-kii, Khosla wuxuu aasaasay shirkad Sun Microsystems (SUN waa xarafka Jaamacadda Stanford University), oo ay weheliyaan ardayda iskuulka Stanford, Scott McNealy, Andy Bechtolsheim iyo UC Berkeley arday ka qalinjabisay Computer Science Bill Joy. Khosla wuxuu ahaa guddoomiyihii ugu horreeyay iyo CEO, laga bilaabo 1982-1 1984, markii uu ka tagay shirkadda si uu u noqdo caasimad madax-bannaan. Sanadkii 1986, Khosla waxay ku biirtay shirkadda maal-gashiga ganacsiga ee Kleiner Perkins Caufield & Byers oo ah shuraako guud. [4] Kleiner, Khosla waxa uu noqday caasimad istiraatiiji ah oo la aqoonsan yahay, iyada oo dhowr maal-galin ah oo maal-galin ah la sameeyay. Khosla ayaa sidoo kale door muhiim ah ka ciyaartay qaar ka mid ah guulihii ugu fiicnaa ee dhinaca tiknoolajiyada, oo ay ku jiraan Asera, Dynabook, BroadBand Office, Excite @ Home, iyo kuwo kale oo badan. Waxa kale oo uu ku maalgeliyay Shirkadda Microfinance ee India, SKS Microfinance, taas oo u dhiganta amaahda yar ee haweenka saboolka ah ee baadiyaha Hindiya. Khosla sidoo kale waa mid ka mid ah aasaasayaasha TiE, The Indus Entrepreneurs, oo martiqaaday arrin gaar ah oo ka mid ah "Economic Times" (ET), oo ah wargeys ganacsi oo Hindiya ah. Sanadkii 2004, wuxuu aasaasay Khosla Ventures. Khosla wuxuu ka soo muuqday Dateline NBC bishii May 2006, halkaas oo uu ka wada hadalnay waxqabadka ethanol oo ah bedelka gaaska. [6] Waxa la ogyahay in uu si weyn ugu maal-galiyay shirkadaha ethanol, iyaga oo rajeynaya in ay kobcinayaan baahsanaanta. Khosla wuxuu ahaa muwaadin udubdhexaad ah "Yes" oo ah 87 "olole" si loo soo gudbiyo hindisaha California ee 87, Nidaamka Tamarta nadiifka ah, oo ku guuldareysatay in uu dhammaado Nofeembar 2006. Sannadkii 2006, xaaskii Khosla ee Neeru wuxuu aasaasay Ururka CK-12, kaas oo ujeedkiisu yahay in uu soo saaro buugaagta cashuurta ee furan iyo hoos u dhigida kharashka waxbarashada Maraykanka iyo adduunka intiisa kale. Khosla iyo xaaskiisa ayaa sidoo kale ku deeqay Wikimedia F Taner Akçam. Altuğ Taner Akçam (ku dhashay Ardahan, Turkey, Oktoobar 23, 1953) waa taariikhyahan u dhashay Turkiga iyo Jarmalka [1] iyo cilmi-nafsiga. Waxa uu ka mid yahay aqoonyahanada ugu horreeya ee Turkiga ah oo si qoto dheer uga sheekeynaya xasuuqa Ereyga, [2] waxaana loo aqoonsan yahay "hay'ad caalami ah oo caalami ah" mowduuca. Akcam waxa uu ku dooday in ay isku dayayaan in ay heshiiyaan qoraalada kala duwan ee Ereyga iyo Turkiga ee xasuuqa, iyo in laga fogaado dhaqanka isticmaala sheekooyinka si ay u taageeraan fikradaha qaran. "Waa inaan dib u fakarnaa dhibaatada oo aan meeleyno labada bulsho ee dhexdhexaadinta falanqaynteena: Isbeddelkan isbedelka waa inuu diirada saaraa abuurista meel cusub oo dhaqameed oo ay ku jiraan labada bulsho, meel ay labada dhinacba fursad u leeyihiin inay wax bartaan kale. "[4] [5] Akcam wuxuu ku dhashay tuulada Skaley oo udhow Ardahan, Turkiga ilaa Dursun iyo Perihan Akçam. [6] Waxa uu sheegay in uu ku sara kiciyay "qoys qarsoodi ah", oo uu aabihiis uu yahay aabe. [7] Wuxuu wax ka bartay dhaqaalaha Jaamicadda Dhexe ee Bariga Dhexe ee Ankara, waxana uu qalin jebiyey 1976-kii. 1974-kii, Akxam ayaa loo xiray ka qayb-qaadashada ardayga ee ka soo horjeeda kacdoonka ardayga ee ka soo horjeeda Turkiga ee Cyprus. [8] Sanadkii 1975 waxaa loo xiray inuu qaybiyo waraaqo iyo meelo lagu dhejiyo magaalada. (Akakiam wuxuu xusay in "mid ka mid ah uu lahaa ruqsad ka yimid waxa hadda la yidhaa Agaasimaha Guud ee Hay'adda Ilaalinta Guud ee Joogtada ah ee Ururada, iyo xitaa haddii uu haysto ogolaansho khaas ah, mid waa la xiri karaa lana xiri karaa xarunta dhexe ee booliiska 3- 9-kii Maarso, 1976-kii, isla markii uu ka qalin jebiyey jaamacad, halka ardayga qalinjabiyay ee isla cutubka ah, waxaa loo xiray inuu ka qaybqaato soo saarida suugaan arday ah oo diiradda saarey daaweynta qoxootiga Turkiga ee tirada yar. [10] [11] Machadka Dhallinyarada Kacaanka (Revolutionary Gençlik), [12] [13] [14] [15] [16] waxa ay ahayd joornal ka mid ah urur xagjir ah, [17] [19] [19] oo loo yaqaan 'Revolutionci Yol' ("Revolutionary Path"). [20] Akcam wuxuu sharaxay in uu aqbalay booska tifaftirka, oo da'diisu tahay 22 jir, tan iyo markii uu midkoodna kari waayay saxanka, isagoo og in laga yaabo inuu xabsi ku dhigo. [21] Cabsidiisa waxay ahayd mid la taaban karo markii uu helay xukun sagaal sano ah horraantii 1977-kii, taasoo keentay in Amnesty International ay qaadato 1976-kii oo ah maxbuus dami ah. [11] Wuxuu shaqeynayay sannad ka hor intii aanu ka baxsan xabsiga dhexe ee Ankara 12-kii Maarso, 1977, [10] [13] [21] isagoo isticmaalaya lugta birta ee birta ah si loo qodo godka. Wuxuu magangalyo siyaasadeed ka helay Jarmalka sannadkii 1978-kii, halkaas oo uu helay muwaadiniin oo uu deganaa ilaa uu ka soo qaatay shahaadada dhakhtarnimada 1995-kii. [10] [23] [24] Bishii Ogos 1988 Akçam wuxuu bilaabay shaqo sida cilmi-baare cilmi-baaris ah oo ka tirsan Machadka Hamburg ee cilmi-baarista bulshada. [25] [26] Wuxuu ka soo qaatay jaamacada Hanford University d Comtat de Durham. Durham (dʌrəm /, maxaliga / dhakhtarka degaanka /) waa magaalo taariikhi ah iyo gobolka gobolka Durham ee Waqooyi Bari England. Magaaladu waxay ku taala Webiga Wear, galbeedka Sunderland, koonfurta Newcastle oo ku taal Tyne iyo waqooyiga Darlington. Waxaa la aasaasay meeshii ugu dambaysay ee St Cuthbert, cirifkeeda Norman wuxuu noqday xarun xajka ah oo kuyaala dhexe ee England. Qeybta 1aad ee qalcadda iyo dhismaha qarniga 11aad waxaa lagu qoondeeyey UNESCO 1986-kii. Qalabkan wuxuu ahaa Jaamacadda Durham tan iyo 1832-kii. HM Prison Durham ayaa sidoo kale ku yaal meel u dhow magaalada. Magaalada Durham waa magaca kaniisadda rayidka ah [3] [4] Warwickshire. Warwickshire (/ wɒrɪkʃər, -ʃɪər / (ku saabsan dhawaaqa maqalka ah); Wareegyada la soo gaabiyo) waa degmo aan degenayn oo ku yaal gobolka West Midlands ee England. Magaaladu waa Warwick, inkastoo magaalada ugu weyn ay tahay Nuneaton. Gobolka ayaa caan ku ah inuu yahay goobta uu ku dhashay William Shakespeare. [2] Gobolka wuxuu u qaybsan yahay shan degmo oo ka tirsan Waqooyiga Warwickshire, Nuneaton iyo Bedworth, Rugby, Warwick iyo Stratford-on-Avon. Xuduudaha hadda ee gobollada waxaa la dejiyey 1974 Sharciga Dawladda Hoose 1972. Xudduudaha gobolka ee taariikhi ah waxaa ka mid ah Coventry iyo Solihull, iyo sidoo kale badanaa Birmingham Northamptonshire. Northamptonshire (/ nɔːrθæmptənʃər, -ʃɪər /; Qoqobiyaanka la soo gaabiyo.), Oo loo yaqaan 'County of Northampton', waa degmo ku taal Bariga Dhexe ee England. Sannadkii 2015 waxay lahayd dad tiradoodu tahay 723,000. Goobta waxaa maamula Golaha Deegaanka Northamptonshire iyo todoba degmo oo aan degmo ahayn. Waxaa loo yaqaan "Rose of the Shires". Northamptonshire oo ah meel udhaxeysa 2,364 square kilometers (913 sq mi), Northamptonshire ayaa ka dhexdhaxaadsa siddeed gobol oo kale: Warwickshire ilaa galbeedka, Leicestershire iyo Rutland ilaa waqooyiga, Cambridgeshire ilaa bari, Bedfordshire ilaa koonfur bari, Buckinghamshire koonfurta, Oxfordshire ilaa koonfur-galbeed iyo Lincolnshire ilaa waqooyi-bari - Ingiriiska ugu gaaban maamulka gobolka 19 mitir (20 yard). [4] Northamptonshire waa gobolka ugu dhow ee gobolka Bariga Dhexe. Marka laga reebo magaalada gobolka Northampton, xarumaha kale ee muhiimka ah waxaa ka mid ah Kettering, Corby, Wellingborough, Rushden iyo Daventry. Ubaxa gobolka Northamptonshire waa qaansarka. [5] Leicestershire. Leicestershire (/ lɛstərʃər, -ʃɪər / (ku saabsan dhawaaqa maqalka ah); Qormo Leicest.) Waa degmo aan debedda lahayn oo ku taala Midlands English. Xuduudaha gobolka Nottinghamshire ee waqooyiga, Lincolnshire ilaa waqooyi-bari, Rutland ilaa bari, Northamptonshire ilaa koonfur bari, Warwickshire ilaa koonfur galbeed, Staffordshire galbeedka, iyo Derbyshire ilaa waqooyi galbeed. Xuduudda badankeeda Warwickshire waa Watling Street (A5). Leicestershire waxay magaceeda ka qaadataa magaalada Leicester (hey'add dhexe) oo ku taal bartankeeda waxayna si gooni ah u maamusho gobolka inteeda kale. Gobollada Munaasabada (magaalooyinka aan magaalooyinka ahayn ee magaalada Leicester) waxay leeyihiin dad tiradoodu dhan tahay 1 malyan (2016 qiyaas), in ka badan kala bar (50% -65%) waxay ku nool yihiin 'Greater Leicester' (Leicester's aagga la dhisay). Heligoland. Heligoland [/ hɛlɪɡoʊlænd /; Jarmal: Helgoland [hɛlɡolant]; Heligolandic Frisian: deät Lun lit. "Dhulka", Gubashada Frisian: Hålilönj) waa jarmal yar oo Jarmal ah oo ku yaal Badda Waqooyiga [2] Jasiiradaha waxay joogeen hal mar af deenish iyo kuwo kale oo Ingiriis ah. Jasiiradaha waxay ku yaallaan Heligoland Bight (qayb ka mid ah Jarmalka Bight) ee geeska koonfur-bari ee Badda Waqooyiga, waxaana ku noolaa 1,127 dhammaadka sannadka 2016. Waxay yihiin jasiiradaha kaliya ee Jarmalka ee aan ahayn degaanka ugu dhow ee dhulwaynaha. Waxay qiyaastii qiyaastii 69 kiiloomitir u jirta xeebta Cuxhaven ee webiga Ceelbe. Inta lagu guda jiro mudada Britishka ah, sheekooyink a "Deutschlandlied", oo noqday heesta qaranka ee Jarmalka, ayaa lagu qoray mid ka mid ah jasiiradaha Agost Heinrich Hoffmann von Fallersleben 1841, halka uu halkaa ku maqnaa. Marka lagu daro Jarmalka, dadka degaanka ah, oo ah qowmiyadaha Faransiisku, waxay ku hadlaan luqadda Heligolandiga ee luqadda Frisian oo la yiraahdo Halunder. Heligoland waxaa loogu yeeray Heyligeland, ama "Land of the Holy Land", oo laga yaabo inay sabab u tahay Jasiiradda dheer ee Jasiiradda ee Forseti. Carte de Heligoland vers 1910 Gulf Koobka. Carabta: Carabta: Ciyaaraha Kubadda Cagta (Carabta: الكلم العربي, Kass Al-Khaleej Al-Arabi), [ayaa inta badan loo yaqaan 'Gulf Cup', [4] dowladaha Gacanka Ciraaq, marka lagu daro dalalka deriska ah ee Yemen, waxaana maamula xiriirka kubada cagta ee Gacanka Carabta. Taariikhda tartanku waxa kale oo ay u arkaan in la qabtay seddex ilaa afar sano sababo la xiriira dhibaatooyin siyaasadeed ama urureed. [5] Fikradda tartanka waxaa lagu aasaasay ciyaaraha Olombiga xagaaga 1968-kii, tartankii Carabta ee Carabta ee ugu horeeyay wuxuu dhacay 1970-yadii kaas oo ku guuleystay Kuwait. Kuwait ayaa noqotay kooxda ugu guulaha badan taariikhda Koobka Adduunka, waxaana ay ku guuleysteen 10 kulan oo dhan 23 ciyaarood, halka Sacuudi Carabiya, Qatar iyo Ciraaq ay leeyihiin seddex horyaal. Kooxda heysata horyaalnimada ayaa ah Oman, oo ka adkaaday Imaaraadka Imaaraadka Carabta rigoorayaal rigoorayaal ah sannadkii 2018 si ay ugu guuleystaan ​​horyaalkoodii labaad Pan Arab Games. Ciyaaraha Carabta (Carabiga: الألعاب العربية), oo sidoo kale loogu yeero Ciyaaraha Ciyaaraha Carabta, waa xaflad goboleed oo badan oo isboortis ah oo lagu qabto dalalka caalamka carabta. Waxay qabanqaabiyaan Ururka Guddiga Olombikada Qaranka Carabta. Cayaartii ugu horeysay waxay dhacday 1953 magaalada Alexandria, Masar. Loogu talo galay in la qabto afartii sanaba mar, tan iyo markii uu siyaasad-darrada siyaasadeed iyo sidoo kale dhibaatooyin dhaqaale ay dhaceen munaasabad mid deggan. Dumarka ayaa markii hore loo oggolaaday inay ku tartamaan 1985. [1] Ciyaaraha Carabtu waxa ay ahaayeen maskax furan oo ah Abdul Rahman Xasan Azzam, oo ah xog-hayaha guud ee Ururka Jaamacadda Carabta (1945-1952). Sanadkii 1947, Azzam waxa ay u soo gudbisey warqad ay u dirtey Ururka, iyaga oo udoonaya tartan isboorti oo badan oo ku lug leh ka qaybgalka dhamaan wadamada Carabta. Sida laga soo xigtay Azzam, isboortu waxay u adeegtaa habka ugu wanaagsan ee lagu xiro dhalinyarada dalalka Carabta, waxayna awood u siinayaan inay dhisaan mustaqbalka aqoonsiga Carabta. Sida rikoorka guud ee dadka dhalinyarada ah, tartamada cayaaraha waxay ku dhiirigeliyaan inay gaarsiiyaan xudduudaha, xiriirka lala yeesho Carabta, iyo in laga takhaluso kala duwanaanta iyaga dhexdooda. Dhinaca kale, Azzam ayaa ku dhawaaqday in dhalinyarada Carabta ee Carbeed ay aad u xiiseynayaan inay soo aruuriyaan dhammaan cayaaraha isboortiga Carabta ee tartanka sannadlaha ah kaas oo lagu qaban doono magaalooyinka Carabta. Si kastaba ha ahaatee, tartanka Ciyaaraha Carabta ma aysan helin ogolaansho rasmi ah ilaa 1953, markii Ahmed El Demerdash Touny, oo ah nin u dhashay dalka Masar iyo xubin ka tirsan Guddiga Olimbikada Caalamiga ah (IOC), wuxuu ku guuleystay inuu ku qanciyo dhinacyada ay khuseyso ee ka socda Jaamacadda Carabta ee tartanka Ciyaaraha Carabta waxay noqon laheyd qalab waxqabad guud ee aqoonsiga Carabta. Ka jawaabista qorshaha Touny, Ururka Carabtu wuxuu isku raacay in la aasaaso Ciyaaraha Carabta, Masar oo ah dalkii ugu horeeyay ee qabanqaabiya tartanka Ciyaaraha Carabta, oo lagu qabtay magaalada Alexandria laga soo bilaabo 26-kii July, - August 10, 1953. Safka 8aad ee Carabta iyo Indonesia ayaa ku tartamaysay tartankii ugu horeeyay ee Ciyaaraha Carabta. Ciyaartii 2011-ka ayaa ka bilowday Doha 9-kii Diseembar iyada oo Amiirka Hamad bin Khalifa Al Thani uu xaflad ka furay garoonka Khalifa International Stadium. [2] Sports. 36 sports were presented in the Pan Arab Games history. bid 2030 games and 2040 games All-time medal table. Below is the medal table of the Arab Games tournaments, up until the 12th tournament 2011. M. C. Escher. 17 June 1898 - 27 Maarso 1972) wuxuu ahaa fanaan faransiis ah oo reer Holland ah oo samaystay qori-geedo, lithographs, iyo mezzotints. Shaqadiisu waxay ka kooban tahay walxo xisaabeed iyo hawlgallo ay ku jiraan walxo aan macquul ahayn, sahaminta infinity, feker, isku-dheelitirn, muuqaal, gardarro iyo jilicsanaan, jimicsiyaal sare, iyo daraasado. Inkasta oo Escher uu rumaysan yahay inuusan laheyn karti xisaabeed, waxa uu la macaamilay xisaabyahannada George Pólya, Roger Penrose, Harold Coxeter iyo crystallographer Friedrich Haag, oo uu baadhitaankiisa u sameeyay inuu ku guulaysto. Bilowgii xirfaddiisa, waxa uu soo jiitay dabeecadda, samaynta daraasadaha cayayaanka, dhirta, iyo dhirta sida lichens, oo dhammaantood loo isticmaalo faahfaahin ka mid ah farshaxankiisa. Wuxuu u safray Talyaaniga iyo Spain, dhismaha dhismaha, qulqulka magaalooyinka, dhismaha iyo alxmbra Alhambra iyo Mezquita ee Cordoba, waxana uu noqday mid aad u xiiso badan oo ah qaabka xisaabeedkooda. Farshaxanka Escher ayaa noqday mid si wacan loogu yaqaan aqoonyahanka iyo xisaabyahanka, iyo dhaqanka caanka ah, gaar ahaan ka dib markii uu soo bandhigay Martin Gardner oo ka tirsanaa Abaalmarinta Ciyaaraha Xisaabaadka ee Abriil 1966. Marka laga reebo in loo adeegsado waraaqo farsamo oo kala duwan, shaqadiisa waxa ay ka muuqatay daboolka buugaag badan iyo albaabo. Wuxuu ahaa mid ka mid ah waxyaabihii ugu fiicnaa ee Douglas Hofstadter's Pulitzer Prize-ku guuleystay 1979 buugga Gödel, Escher, Bach. Inkasta oo ay xiiso weyn u leedahay, Escher ayaa muddo dheer la dayacay ee adduunka farshaxanka; xitaa uu ku dhashay dalka hooyo, wuxuu ahaa 70 sano kahor bandhigga dib-u-celinta. Qarnigii labaatanaad, waxa uu noqday mid si ballaaran loo soo dhaweeyay, iyada oo bandhigyo caalami ah. Heniz. Shirkadda H. J. Heinz, ama Heinz, waa shirkad qaabilsan cunnada Maraykanka oo xarun caalami ah ku leh Pittsburgh, Pennsylvania. Markii ugu horreysay, shirkadda waxaa aasaasay Henry John Heinz sannadkii 1869. Shirkadda H. J. Heinz waxay soo saartaa kumanaan raashin ah oo dhirta ku leh lix qaaradood, waxayna suuqyadaas ku iibiyaan in ka badan 200 dal iyo dhulal. Shirkaddu waxay sheeganeysaa in ay haysato 150 tiro-hal ama laba-magac oo dunida oo dhan ah. [3] Heinz ayaa kaalinta koowaad ka gashay ketchup ee Maraykanka oo leh wadaag suuqa oo ka badan 50%; [4] [5] Astaamaha Ore-Ida waxay qabatay 46% qaybta barafka la qaboojiyay sanadkii 2003. [6] Laga soo bilaabo 1896, shirkadu waxay isticmaashaa "57 nooc" nooc ah "; waxaa lagu dhiirigeliyay calaamadaha xayeysiiska 21 nooc ee kabaha, Henry Heinz wuxuu doortay lambarka 57 inkastoo shirkadu soo saartey wax ka badan 60 shey oo waqtigaas ah. Febraayo 14, 2013, Heinz ayaa isku raacay in ay iibsadaan Berkshire Hathaway iyo 3G Capital oo ah $ 23 bilyan. [7] Bishii Maarso 25, 2015, Kraft ayaa ku dhawaaqday midnimadeedii Heinz, oo ay qaban qaabisay Berkshire Hathaway iyo 3G Capital. [9] Shirkadda Kraft Heinz waa shirkadda shanaad ee ugu weyn dunida. [10] Berkshire Hathaway wuxuu noqday milkiilaha Heinz inta u dhaxeysa Juun 18, 2015. Ka dib markii jimicsi loo qabtay inuu helo 46,195,652 saamiyada saamiyada guud ee wadarta guud ee $ 461,956.52, Berkshire wuxuu kordhay saamiyadeeda 52.5%. Shirkadaha ayaa dhammaystiray isku-darka 2-da July, 2014. Moucha Jasiiradaha. Jasiiradda Moucha waa jasiirad yar oo ka baxsan xeebta Jabuuti. Waxay ku taal bartamaha Gacanka Tadjoura. Jasiiraddu waa qayb ka mid ah gobolka Jabuuti; Jasiiradu waxay leedahay dad tiradoodu dhan tahay 20 qof, taasoo kor u qaadeysa inta lagu jiro xagaaga. Jasiiradda waxaa degay Great Britain laga bilaabo 1840 ilaa 1887. Bishii Agoosto 1840, gabagabadii heshiiskii saaxiibtinimo iyo ganacsi ee u dhexeeya Sultan Mohammed bin Mohammed oo Tadjoura iyo Taliyihii Robert Moresby oo ka socday Baraawe Hindiya wuxuu ku qeexay iibinta Macka Island to Great Britain 10 cawl oo bariis ah. Si kastaba ha ahaatee, iibka waa, si kastaba ha noqotee, shaqeynaya shaqeyn. Sanadkii 1887, Britain waxay xayirtay jasiiradda jasiiradda ee Faransiiska iyada oo aqoonsatay saameynta Faransiiska ee saamaynta ku leh Gacanka Tadjoura, iyagoo bedelay Faransiiska mid kasta oo xaq u leh Zeila iyo jaarka Sacad ad-Din. Sannadkii 1900, xarun karantiil ayaa loo dhisay si loogu helo dadka karantiilada caafimaadka, laakiin ugu dambeyntii looguma isticmaalin shaqaale caafimaad oo haya. Jasiiradda waxaa loo isticmaalay Henry de Monfreid 1914 sidii hubka hubka ah ee isku dayey inuu iibiyo hubka sharci-darrada ah. Kadib ka dib markii la ogaadey, "xakamaynta ilaalada asaliga ah" ayaa lagu rakibay jasiiradda iyo deganaanshaha xaddidan. Xarunta kormeerka waxaa la saaray bishii May 1915. Moucha Island waa jasiiradda ugu wayn Jabuuti. In ka yar 3 km oo dheer, dhul-waynaha Moucha ee hareeraha waxaa ku wareegsan jasiiradaha Maskali-yar ee yar yar, xarumo yaryar iyo geel duug ah. Waxay qiyaastii 15 kiiloomitir (9 mayl) koonfur ka xigta dhul-beereedka Jabuuti Waxay ku raaxeeyso maalmo badan oo qorrax leh iyo heerkul sarreeya sanadka oo dhan. Cimilada cimilada (Köppen: BWh), heerkulku aad ayuu u kululaa bilaha December, January iyo Febraayo, si aad u kulul July. Waxaa jira laba xilli: xagaaga xilliga kulaylaha laga bilaabo Maajo ilaa Oktoobar iyo xilli xaraash ah laga bilaabo Nofeembar ilaa Abriil (Jiilaal). Henry de Monfreid. Henry de Monfreid oo ku yaal guriga Paris ee lagu daabacay New York Times, 1930s Henry de Monfreid (14-kii Nofeembar 1879 ee Leucate - 13kii Diseembar 1974) wuxuu ahaa Faransiis macalin ah iyo qoraaga. Wuxuu ku dhashay Leucate, Aude, Faransiiska, wuxuu ahaa wiilkii farshaxanka ahaa ee Georges-Daniel de Monfreid wuxuuna yaqaan Paul Gauguin ilmo. Monfreid wuxuu caan ku ahaa safarkiisii ​​Badda Cas iyo Geeska Africa ee ka yimid Tansaaniya ilaa Aden, Yaman, Jasiiradda Carabta iyo Suez, isaga oo ka soo degay safaaradihiisii ​​kala duwanaa ee loo yaqaan 'adventurer, smuggler and gunrunner' (oo uu ku sheegay inuu ka badan yahay markii ay ka baxsadeen xeebaha ciidamada badda ee ilaaliya xeebaha). Monfreid's Altair, isaga oo maraya biyaha Bab-el-Mandeb oo si toos ah u dayactiraya maalinta dabeecadda oo si qurux badan leh, ayaa laga yaabaa inuu u ekaaday sidan Sanadkii 1911, raacitaankii Arthur Rimbaud, Monfreid wuxuu u tagay Jabuuti, ka dibna Gole Faransiis ah, si uu uga ganacsado qaxwaha. Wuxuu u dhistay meel u dhow naftiisa wuxuuna u adeegsaday si uu u leexiyo Badda Cas. Waxa uu heystey waxyaabo badan oo soo jiidasho ah, ugu danbeyntii uu ku barwaaqoobey, wuxuu iibsaday guri ku dhow xeebta Obock, wuxuuna lahaa meel aad u dhow, Altair ("Dareerka gorgortan"), oo ay dhiseen markab shisheeye. Dhamaadkii dagaalkii, wuxuu degay qoyskiisa oo ku yaala Obock, oo ka fog indhaha iyo madaxyahannada kale ee Jabuuti. Gurigiisa wuxuu ku dhow yahay xeebta, taas oo u oggolaanaysa in xaaskiisa ay haystaan ​​iftiinka iftiinka xayawaanku haddii ay ilaalada xeebaha ku jiraan fiiro gaar ah. Monfreid si buuxda ayuu u niyadjabay mashaariiciisa, xitaa marwalba wuu maqan yahay, xaaskiisa ayaa ka maqnaata maqnaanshaha dheer iyo kulaylka kulul ee meesha. Iyaga iyo caruurtu waxay badanaaba ku qabtaan buuraha Mabla ee gobolka hareeraha gobolka Obock, kuwaas oo bixiya wax yar oo cusub. Sanadihii hore, wuxuu dhisey guri yaryar oo ku yaala meel u dhow Harar oo ku taala Ethiopia, waxaana uu xilliga kuleylka u jiraa qoyskiisa. Gaadiidka, gaar ahaan iibinta xashiishadda Masar, wuxuu ka helay faa'iido ku filan oo uu ku iibsan karo buruun iyo dhisto warshad koronto ah oo ku taal Dire Dawa, boomtown ayaa ka soo baxday Harar intii lagu jiray dhismaha qaybta koowaad ee waddada Jabuuti-Addis Addis Ababa. Intii u dhaxaysnayd 1912 ilaa 1940, wuxuu qoryaha u dhex maray aagga, oo lagu qallajiyay lakabyo iyo qajaarka badda, oo lagu xaday xashiish iyo morphine, kaas oo uu ka soo iibsaday shaybaar caan ah oo caan ah, oo Masar ku soo gashay, oo dhawr jeer xabsi ku jirey. Monfreid marwalba way diideen in ay ka qaybqaataan ganacsiga addoonta ee ka yimid Africa si Carabiya. Waxa loo beddelay Islaamka muddadan, oo ay ku jiraan gudniinka oo qaada magaca Muslimiinta: Abd-el-Haï ("Addoon ee Kan nool"). Intii lagu jiray 1930kii, Monfreid waxaa lagu dhaleeceeyey Joseph Kessel si uu wax uga qoro waxyaabaha uu soo bandhigay, iyo sheekooyinka waxay noqdeen kuwa ugu fiican. Dhowr dhow ayaa loo isticmaali jiray xeebta. Monfreid wuxuu qoray in uu ku faraxsan yahay marwalba in uu ku faraxsan yahay muslimiinta muslinka ah ee hajj oo ku yaala dekedda, ee Badda Cas ee u dhaxaysa Obock iyo Jeddah: askar ka tirsan gantaalka Aden Royal Royal, ma aysan dhicin inay wax ka qabtaan Haram, iyo imtixaan Sofia Samatar. Sofia Samatar (wuxuu dhashay October 24, 1971) waa baraha Soomaaliga-Maraykanka, gabayada iyo qoraaga. Waxay kalkaaliye ka tahay Ingiriisi Jaamacadda James Madison. Sannadkii 2013, waxay daabacday riwaayad abaalmarin ah oo lagu magacaabo "Stranger" ee Olondria. Samatar wuxuu dhashay 1971-kii magaalada yar ee waqooyiga Indiana, Maraykanka. [1] Aabaheed waa aqoonyahan Soomaaliyeed, taariikhyahan iyo qoraa Saciid Samatar. Hooyadeed waa Ruush-Jarmal Mennonite oo ka timid waqooyiga Dakota. [1] [2] Waalidiinta Sofia waxay kulmeen 1970-kii magaalada Muqdisho, Soomaaliya halka hooyadeedna baratay Ingiriisi. Koritaanka, Samatar wuxuu ku noolaa meelo kala duwan oo adduunka ah. Waxay tagtay dugsiga sare ee Mennonite, iyo waxbarashadeeda dugsiga sare ka dib, Samatar wax ka baratay Kuliyadda Goshen ee Goshen, Indiana [1] Waxay ka qalin-jabisay machadka sannadkii 1994-kii oo ah Bachelor of Arts oo ah Ingiriis. Sannadkii 1997, Samatar wuxuu shahaadada Master ka qaatay luuqadaha Afrikaanka iyo suugaanta ee Jaamacadda Wisconsin-Madison ee Madison, Wisconsin. Kadibna waxay dhamaystirtay Ph.D. 2013-kii oo ka dhacay machadka isla goobtaas, oo ay ku takhasustay suugaanta Carabiga ah. [4] Waxay sheekadeedii ku soo qoray qoraaga Suudaan Tayib Salih. [5] Samatar wuxuu guursaday qoraa Maraykan ah Keith Miller. [1] Waxay leeyihiin laba carruur ah, Isabel iyo Dominic. Samatar wuxuu ku hadlaa luqado badan, oo ay ku jiraan carabi iyo ingiriisi. [4] Intaa waxaa dheer, waxay baratay Swahili jaamacad, [5] waxayna qaadatay qaar ka mid ah Zande iyagoo baranaya Sudan. [7] Samatar wuxuu xirfadeeda ku bilaabay sidii macallin luqadeed. Iyadoo la socotay ninkeeda, waxay Ingiriisiga u baratay luqadda labaad ee Suudaan muddo saddex sano ah. Kadibna waxay u guureen Masar, halkaas oo ay macalimiin Ingiriis ah u adeegeen sagaal sano. [1] [4] Sannadkii 2013, Samatar wuxuu ku biiray Jaamacadda California State University ee Kaniisadda kaaliye ah oo ah kalkaaliye Ingiriisi ah. Waxay baratay qorista iyo suugaanta, waxayna sidoo kale aasaaseen fasalka koowaad ee carabiga. [4] Deyrtii 2016, waxay ku biirtay jaamacadda James Madison University ee Harrisonburg, Virginia. Samatar wuxuu bilaabay inuu daabaco sheekooyinka 2012. [1] Sheekooyinka gaaban iyo sheeko gaaban, sheekooyinkeeda gaaban waxa lagu soo bandhigay dhowr qoraalo oo suugaaneed kuwaas oo ay ka mid yihiin: Stone Telling, Clarkesworld, Strange Horizons, Apex Magazine, iyo Lightspeed [1] [8] Sheeko gaaban oo 2013 ah "Selkie Sheekooyinka waa lumiyayaal" ayaa si weyn loogu soo dhaweeyay. [9] Sheeko khiyaali ah, hooyadeed waa hooy caan ah. [10] Sidoo kale, sheekada sheekada gaaban ee 2012, "Nazir" (oo laga soo qaatay ereyga Carabiga ee "si loo eego"), ayaa si aan toos ahayn ugu saleysan dacaayad ku taalla fanaaniinta Soomaaliyeed ee Dhegdheer ("Long-Ear") [5] Sannadkii 2013, Samatar wuxuu daabacay sheekadii ugu horeysay, fantastic A Stranger ee Olondria. [1] Shaqada ayaa si wanaagsan u heshay naqshad suugaaneed waxayna ku guuleysatay abaalmarin caalami ah oo dhowr ah Manipur. Manipur (/ mʌnɪpʊər / (Maqaalkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobol Waqooyi-bari Hindiya, oo leh magaalada Imphal sida caasimadiisa. Oo waxaa soohdinta reer Naftaali dhankeeda bari iyo ilaa dhankeeda galbeed ku xigi doonta qaybta reer Maaday iyo xagga koonfureedba; Burma (Myanmar) waxay ku taalaa bariga. Dawladdu waxay daboolaysaa aag 22,327 kilomitir oo isku wareeg ah (8,621 sq mi) waxaana ku nool dad tiradoodu dhan tahay 3 milyan, oo ay ku jiraan Meitei, kuwaas oo ah kooxda ugu badan ee gobolka, Loi, Yaithibi, Kuki iyo Naga, kuwaas oo ku hadlaya noocyo kala duwan Luuqadaha Sino-Tibetan. Manipur wuxuu ku dhex jiray isgoyska dhaqaalaha Asia iyo dhaqanka muddo ka badan 2,500 sano. [7] Waxay muddo dheer ku xidhnayd Hindiya oo ku taal Koonfur-Aasiya iyo Shiinaha, taas oo awoodda u siinaysa dadka, dhaqamada iyo diinta. [9] Inta lagu guda jiro Raj, Boqortooyada Manipur waxay ahayd mid ka mid ah waddamada ugu sarraysa. [10] Intii u dhaxaysay 1917 iyo 1939, dadka reer Manipur waxay ku cadaadiyeen xuquuqdooda ka soo horjeeda xukunka Ingiriiska. Dhammaadkii 1930-kii, xukunkii Manipur ee gumeysiga ayaa la xoreeyey maamulka British-ka uu doorbiday inuu ka mid noqdo Hindiya, halkii Burma. Wadaxaajoodyadan ayaa la gooyey markii ay soo ifbaxeen dagaalkii labaad ee aduunka. 11kii Agoosto 1947, Maharaja Budhachandra waxa uu saxiixay qalabixin, isagoo ku biiraya Hindiya. [11] [12] Later 21-kii Sebtembar 1949, wuxuu saxiixay Heshiis Midoobey ah, oo boqortooyada ku biiray Hindiya. [13] Isku-biirintaan waxaa lagu kala-gooyey kooxo Manipur ah intii lagu dhameeyey iyada oo aan la isku raacsanayn iyo hoos-u-dhac. [14] Khilaafka iyo aragtida kala duwan ee mustaqbalka waxa uu sababay kacdoon muddo 50 sano ah oo gobolka ka jirtay oo madaxbannaan oo ka yimid Hindiya, iyo sidoo kale marxalado badan oo rabshado ah oo ka dhexjeeda kooxaha qowmiyadaha ee gobolka. Laga soo bilaabo 2009 illaa 2018, iskahorimaadka ayaa mas'uul ka ahaa dhimashada rabshadaha ee ka badan 1000 qof. Kooxda qowmiyadda Meitei [17] waxay ka dhigan tahay 53% dadweynaha gobolka Manipur. Luqada ugu muhiimsan ee gobolka waa Meitei (oo loo yaqaan Manipuri). Qabiilada kudhisan 20% ee dadweynaha gobolka waxay kala duwan yihiin lahjadaha iyo dhaqamada kuwaas oo inta badan tuulada ku salaysan. Kooxaha qowmiyadaha Manipur waxay ku dhaqmaan diimo kala duwan. [18] Marka loo eego tirakoobka 2011, Hinduistu waa diinta weyn ee gobolka, oo si dhow ula socota Masiixiyadda. Diimaha kale waxaa ka mid ah Diinta Islaamka, Sanamahism, Buddhism iwm. [18] Manipur waxay leedahay ugu horreyn dhaqaalaha beeraleyda, oo leh awooda tamarta tamarta korontada ah. Waxay ku xiran tahay meelaha kale ee duulimaadyada maalinlaha ah iyada oo loo marayo maddaarka Imphal, oo ah kan labaad ee ugu weyn waqooyiga Hindiya Hindiya [20] Manipur wuxuu ku nool yahay isboorti badan iyo asalka Manipuri qoobcaya, [21] waxaana lagu qaddariyaa soo bandhigida polo dadka Yurubta ah [22] Sikkim. Sikkim (/ sɪkɪm /) waa gobolka waqooyi-bari ee Hindiya. Waxay xuduudda Tibet ku leedahay waqooyiga iyo waqooyi-bari, Bhutan ee bariga, Nepal ee galbeedka, iyo Galbeedka Bengaal ee koonfurta. Sikkim sidoo kale waxay ku taal meel u dhow Hindiya ee Siliguri ee u dhow Bangladesh. Sikkim waa kan ugu yar ee ugu yar oo ka mid ah gobollada Hindiya. Qayb ka mid ah Himilaya bari, Sikkim ayaa u muuqata kala duwanaanta bayoolajiga, oo ay ku jiraan cimilo iyo cimilo-hoosaadyo, iyo sidoo kale martigelinta Kanchenjunga, ugu sarraysa Hindiya iyo saddexaad ee ugu sareeya Dunida. Sikkim iyo caasimada ugu weyn waa Gangtok. Ku dhowaad 35% gobolka waxaa daboolay Beerta Qaranka Khangchendzonga. [7] Boqortooyada Sikkim waxaa aasaasay Boqortooyada Namgyal qarnigii 17aad. Waxaa lagu xukumay wadaad ah Buddhist ah oo loo yaqaano Chogyal. Waxay noqotay dawlad madax banaan oo ah Hindiya Hindiya 1890kii. Ka dib 1947, Sikkim waxay sii waday xayiraadeeda ilaalinta iyada oo ay la socoto jamhuuriyada Hindiya. Waxay ku riyaaqday heerka ugu sarreeya ee akhriska iyo dakhliga qofkiiba ee ka dhexjirta dalalka Himilooyinka. Sanadii 1973-kii, rabshadihii liddi ku ahaa royalistka ayaa ka dhacay barxada Chogyal. Sanadkii 1975, Boqortooyada waxaa ka soo degay dadka. Aftida waxay ahayd 1975-kii waxay keentay in Sikkim ay ku biirto Hindiya oo ah 22-ka gobol. Sikkim casriga ah waa waddan Hindi ah oo badan iyo luqado badan. Sikkim waxay leedahay 11 luqadood oo rasmi ah: Nepali, Sikkimis, Lepcha, Tamang, Limbu, Newari, Rai, Gurung, Magar, Sunwar iyo Ingiriisi. [9] [9] Ingiriis waxaa lagu bartaa dugsiyada waxaana loo adeegsadaa dukumiintiyada dawladda. Diimaha ugu waawayn waa Hinduism iyo Budhiism. Dhaqaalaha Sikkim wuxuu inta badan ku tiirsan yahay beeraha iyo dalxiiska, tan iyo sannadkii 2014 dawlad-goboleedku wuxuu lahaa saddexda yar ee ugu hooseeya ee ka dhexeeya dalalka Hindiya, [10] inkastoo ay sidoo kale ka mid tahay koritaanka ugu dhaqsaha badan [10] [11] Sikkim waxa ay ka dhigan tahay qaybta ugu weyn ee soo saarka beeramida ee Hindiya, waana soo saaraha labaad ee adduunka ugu weyn ee lafaha ka dib Guatemala. Sikkim waxay higsanaysay hamigeeda si ay ugu badasho beeraheeda si ay u buuxiso dabiiciga ah muddada u dhexaysa 2003 ilaa 2016, gobolka ugu horeeyay ee Hindiya si uu u gaaro farqigaas. [12] [14] [15] Waxa kale oo ay ka mid tahay dalalka Hindiya ee ugu cimriga badan, oo mamnuucay dhalooyinka balaastigga ah iyo alaabta dhoobada dheeriga ah [16] [ Chandigarh. Chandigarh (Magaca maxalliga ah: [tʃəɖiːɡəɽʱ] (ku saabsan dhawaaqa dhagaysta)) waa magaalo iyo urur midoobey oo ku yaala Hindiya, oo ah caasimadda labada gobol ee gobolka deriska ah ee Haryana iyo Punjab. Magaaladu waa mid gaar ah maaha qayb ka mid ah labada dawladood, laakiin waxaa si toos ah u maamula Dawladda Midnimada, oo maamula dhammaan deegaannadaas. Chandigarh ayaa xuduud la leh gobolka Punjab ee waqooyiga, galbeedka iyo koonfurta, iyo gobolka Haryana ilaa bari. Waxaa loo arkaa inay qayb ka tahay gobolka caasimadda ee Chandigarh ama Greater Chandigarh, oo ay ku jiraan Chandigarh, iyo magaalada Panchkula (Haryana) iyo magaalooyinka Kharar, Kurali, Mohali, Zirakpur (Punjab). Waxay ku taal 260 km (162 mayl) waqooyiga New Delhi, 229 km (143 mayl) koonfur bari ee Amritsar. Waxay ahayd mid ka mid ah magaalooyinkii horay loo qorsheeyey ee Hindiya ka dib oo ay caalamku ku caanbaxday qaab dhismeedka iyo naqshadeynta magaalada. [7] Qorshaha Master-ka ee magaalada waxaa diyaariyay naqshadeeyaha Swiss-French Faroe-yare Le Corbusier, kaas oo isbeddelay qorshooyinkii hore ee uu sameeyay injineerkii reer Polish Maciej Nowicki iyo qorshe Maraykan ah Albert Mayer. Inta badan dhismayaasha dawladda iyo guriyeynta magaalada, waxaa qorsheeyey kooxda mashruuca Chandigarh Capital Project oo uu hoggaamiyo Le Corbusier, Jane Drew iyo Maxwell Fry. Sannadka 2015, maqaal daabacan oo BBC ah oo magaciisu yahay Chandigarh ayaa ah mid ka mid ah magaalooyinka ugu fiican dunida oo dhan marka la eego qaabdhismeedka, kobcinta dhaqanka iyo casriyeynta. [9] Dhismaha Capitol ee Chandigarh wuxuu ahaa July 2016 isagoo ku dhawaaqay UNESCO inuu yahay Dhaqanka Adduunka ee fadhiga 40aad ee Shirka Dhaxalka Aduunka ee lagu qabtay Istanbul. Qoraalka UNESCO wuxuu ku hoos jiray "Howlaha dhismaha ee Le Corbusier wuxuu ahaa qayb muhiim ah oo loo yaqaan" Movement Modern ". Xarumaha Dhismayaasha Capitol waxaa ka mid ah Maxkamadda Sare ee Punjab iyo Haryana, Xoghaynta Punjab iyo Haryana iyo Baarlamaanka Punjab iyo Haryana oo ay weheliyaan calaacalaha furan, Martyrs Memorial, Geometric Hill iyo Tower of Shadow. Magaaladu waxay leedahay mid ka mid ah dakhliga ugu badan ee qofku ku nool yahay dalka. Magaalada waxaa loo soo sheegay inay tahay mid ka mid ah kuwa ugu nadiifsan ee Hindiya oo ku salaysan daraasad dawladeed oo qaran. [10] [11] Xuduudaha ururada ayaa sidoo kale hogaaminaya liiska dalalka Hindiya iyo dhulalka sida ay tilmaamayso Horumarka Aadanaha. [12] Sannadka 2015, sahan ay sameeyeen LG Electronics, ayaa ka dhigay magaaladii ugu farxada badneyd ee Hindiya ka dib markii ay muujisay farxadda farxadda. [14] Meelaha magaalooyinka waaweyn ee Chandigarh-Mohali-Panchkula waxay si wadajir ah u sameeyaan magaalada Saddex-magaalo, oo ay ku nool yihiin dad ka badan 2 milyan. Uttar Pradesh. Uttar Pradesh (/ Istantər prədɛʃ /; IAST: Uttar Pradeś) waa gobol waqooyiga Hindiya. Waxa loo soo gaabiyaa UP, waa gobolka ugu badan ee ku yaala Jamhuuriyadda Hindiya iyo sidoo kale qaybta ugu badan ee dalka ku baahsan. Gobolka ku yaalla degaanka dadweynaha, oo ku yaal gobolka waqooyiga ee Hindiya, waxay leedahay in ka badan 200 milyan oo qof. Waxaa la abuuray 1dii Abriil 1937 markii ay dawladaha Midawga Yurub mudadii xukunka ingiriiska, waxaana lagu magacaabay Uttar Pradesh 1950. Dawladdu waxay u qaybsan tahay 18 qaybood iyo 75 degmo oo leh caasimadda Lucknow. Kooxda qowmiyadeed ee ugu muhiimsan waa dadka Hindiya, oo samaynaya kala duwanaanshaha dadweynaha. 9kii Nofembar 2000, dawlad cusub, Uttarakhand, ayaa laga soo xaday gobolka waqooyiga ee Himilada. Labada Wabiyadood ee ugu waaweyn gobolka, Ganges iyo Yamuna, waxay ku biiraan Allahabad waxayna ka dibna u socdaan sida Ganges oo kale bari. Hindi waa luuqada ugu ballaaran ee lagu hadlo, sidoo kale waa luqadda rasmiga ah ee gobolka. Gobolka ayaa xuduud u leh Rajasthan ilaa galbeedka, Haryana, Himachal Pradesh iyo Delhi oo waqooyi-galbeed, Uttarakhand iyo Nepal ilaa waqooyiga, Bihar ilaa bari, Madxya Pradesh oo koonfur ah, waxayna taabataa gobolada Jharkand iyo Chhattisgarh xagga koonfureed. Waxay ka kooban tahay 243,290 kilomitir oo isku wareeg ah (93,933 sq m), oo u dhiganta 7.33% dhulka guud ee Hindiya, waana gobolka afaraad ee ugu weyn ee Hindiya. Dhaqaalaha Uttar Pradesh ayaa ah dhaqaalaha afaraad ee ugu weyn India oo leh $ 14.89 oo ah $ 220 bilyan oo doollar oo ah sheybaarka gudaha iyo qofkiiba $ 55,000 (US $ 800). Beeraha iyo warshadaha adeegyadu waa qaybaha ugu waaweyn ee dhaqaalaha gobolka. Qeybta adeegga waxay ka kooban tahay safarka iyo dalxiiska, warshadaha hudheellada, hantida maguurtada, caymiska iyo la-talinta maaliyadeed. Xukunka madaxweynaha ayaa lagu soo rogay Uttar Pradesh toban jeer tan iyo 1968, sababo kala duwan iyo wadar ahaan 1,700 maalmood. [13] Goobaha gobolka ee guud ahaan waxaa loogu yeeraa Uttar Bhartiya, ama gaar ahaan Awadhi, Bageli, Bhojpuri, Braji, Bundeli, ama Rohilkhandi oo ka soo jeeda gobolkooda. Hinduistu waxa ay ku dhaqmaan in ka badan saddex-meelood meel dadka, iyada oo Islaamku yahay kooxda ugu weyn ee diinta. Uttar Pradesh wuxuu ahaa guri ku yaala awoodda ugu weyn ee Hindiya. Dawladu waxay leedahay dalxiisyo dhowr ah oo taariikheed, dabiiciga ah iyo diimeed, sida Agra, Varanasi, Allahabad, Gorakhpur, Lucknow, Jhansi, Bareilly, Meerut, Mathura iyo Faizabad. Goa. Goa /ɡoʊ.ə/ (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa) gobolka Hindiya gudaheeda gobolka xeebta ee loo yaqaan 'Konkan,' ee galbeedka Hindiya. Waxaa xuduud u leh Maharashtra dhanka woqooyiga iyo Karnataka ilaa bari iyo koonfureed, iyada oo badda Carbeed ay ka sameysaneyso xeebta galbeed. Waa gobolka Hindiya ugu yar oo ay degto iyo kan afaraad ee ugu yar ee dadweynaha. Goa wuxuu leeyahay tirada ugu sarreeya ee qof kasta oo ka mid ah dawladaha Hindiya, [5] waa laba jeer iyo badhkii dalka. [6] Waxaa loo taxaabay 'State Best Positioning' oo ay bixisay "Guddiga Dhaqaalaha ee Kow iyo Tobnaad" oo loogu talagalay kaabayaashiisa waxaana ay sare ugu qaadeen 'tayada nolosha ugu wanaagsan' ee Hindiya by Guddiga Qaran ee Dadweynaha oo ku salaysan 12 Meelood. Panaji waa caasimadda gobolka, iyada oo Vasco da Gama tahay magaalo wayn. Magaaladan taariikhiga ah ee Margao ayaa weli muujisa saameynta dhaqanka ee Bortuqiis, oo markii hore degay qarnigii 16-aad sida ganacsatada isla markiibana ay ku guuleysteen. Goa waa gobol hore oo reer Bortuqiis ah; Dhulka Portugueseka ee dibadda ah ee Portugiis Hindiya wuxuu jiray ilaa 450 sano illaa iyo intii uu Hindiya ku biiray 1961. [8] Goa waxaa soo booqday dad badan oo dalxiisayaal caalami ah iyo kuwo gudaha ah sanad walba si ay u helaan xeebaha caanka ah, habeenimada, goobaha cibaadada iyo dhismaha hidaha adduunka. Waxay leedahay qulqulo iyo fauno hodan ah, iyada oo ay ku xiran tahay meesha uu ku yaala Galbeedka Galbeed, Gobollada kala duwan. Várkerület. Várkerület (Degmada Castle) waa qayb taariikhi ah ee Buda ee Budapest oo ka kooban Buda Castle Hill iyo xaafado kale oo ku wareegsan, sida Tabán, Krisztinaváros iyo qaybo ka mid ah Gellért Hill. Degmadda Castle waxay ku taalaa bangiyada Danube, ee Buda ah. Degmada XI: Újbuda ("New Buda"), oo ah tan ugu caansan jaamacadaha iyo nolosha ardayga Újpest. Újpest (Hungarian waa: [uːjpɛʃt]; Jarmal: Neu-Pest, Ingiriisi: Cayayaanka Cusub) [3] [4] waa Degmada 4aad ee Budapest, Hungary. Waxay ku taalaa dhinaca bidix ee webiga Danube. Magaca Újpest macnaheedu waa "cayayaan cusub" sababtoo ah magaalada ayaa laga sameeyay xuduudda magaalada Pest, Hungary 1838. [4] Újpest wuxuu ahaa tuulo lix sano ah ilaa 1907 markii ay noqotay magaalo. Sanadkii 1950-kii, magaaladu waxay la mid ahayd Budapest iyada oo loo sameynayo Budapest. Tan iyo 1950, Újpest waa Degmada 4aad ee Budapest. Naadiga kubada cagta ee Újpest FC ayaa loo magacaabay xaafadda, tan iyo markii ay degmada ka sameysey 1885, waxaana halkaas ku ciyaaray tan iyo tan. Rizak Dirshe. Rizak Dirshe (ku dhashay 5 Jannaayo 1972 Soomaaliya) waa mareeg masaafo dhexdhexaad ah oo iswiidhish ah oo ku takhasusay 800 mitir iyo 1500 mitir. Wuxuu matalay naadiyada isboortiga Skellefteå AIK, Hälle IF iyo Malmö AI. Wuxuu ku dhameystay kaalinta 9aad ee 1500 m ee 2006 tartanka European Championships. Waxa kale oo uu ka qaybgalay tartankii European Championships 1998 iyo 2002, World Championships Championships 2001 iyo 2004 iyo ka dibna Koobka Adduunka ee 2003 iyo 2005 isagoo aan gaarin finalka. Wuxu noqday 800 meter oo mitir oo Swedish ah 1997, 1998, 2000, 2002 iyo 2004. [1] Waqtigiisii ugu fiicnaa wuxuu ahaa 1: 45.45 daqiiqo, laga gaaray July 2003 ee Cuxhaven. Tani waa diiwaanka iswiidhishka. [2] Heerka 1500 mitir ayuu heystaa 3: 38.47 daqiiqo laga soo bilaabo July 2006 magaalada Stockholm, isaga oo ku dhajiyay toddobaadkii iswiidhiska 1500 m. Mohammed Ahmed.. Mohammed Ahmed (dhashay 5-Janaayo, 1991) [5] waa orodyahanka fog-dheer ee Kanadiyaanka ah oo tartanka 10,000 mitir ku tartamay ciyaaraha Olombiga xagaaga 2012 iyo 2016 iyo tartanka aduunka ee 2013-ka. Mohammed Ahmed wuxuu ku dhashay Muqdisho, Soomaaliya wuxuu u sheegay Sici Yuusuf iyo Halimo Faarax, waxayna u guureen Canada markii ay da'doodu ahayd 11 jir. [6] Wuxuu bilaabay inuu ordo wadada 13 jir [6] Qoyska Maxamed Maxamed Axmed ayaa asal ahaan kasoo jeeda Hargaysa, Somaliland. [7] Hooyo, Halimo Farax, waxay ku wadaagtaa magaca Mo Farah, oo ku dhashay Somaliland, iyagoo labadooduba ka soo jeeda isla qabiil (sida Isaaq), inkasta oo labadoodu aan si dhow loola xiriirin. [7] Mohammed Ahmed ayaa horey u ahaan jirey 5000 m, waxaana laba jeer ku dhameystay 10-ka tartan ee tartanka aduunka ee da'yarta (4-aad ee 2010, 9-aad ee 2008), oo ay la socdaan 2 horyaal oo waaweyn oo Kanadiyaan ah. Resume Axmed wuxuu kaloo ku jiraa cinwaanka Pan Junior Junior. Axmed wuxuu ka qaybgalay St. Catharines Collegiate iyo Axmed wuxuu ka qaybgalay Jaamacadda Wisconsin-Madison ilaa uu ka qalin jabiyay xagaaga 2014-kii. Waqtiga uu ku jiray jaamacadda wuxuu ku guuleystay 11 abaal-marin oo dhan American NCAA ee waddada waddanka iyo waddanka iyo tartanka Olombiga 10,000 m ciyaaraha Olombikada London 2012. Munaasabadda Koobka Adduunka ee lagu qabtay magaalada Moscow ee dalka Ruushka, Mohammed wuxuu ahaa kan ugu fiicnaa 10,000 m taariikhda taariikhda Kanadiyaanka isagoo ku dhameystay kaalinta 9aad, wuxuu ku dhowaad ugu yaraan noloshiisii ​​ugu fiicnaa habka 27: 35.76. Maajo 28, 2016, Axmed wuxuu sameeyay shakhsi shakhsiyan ah iyo Diiwaanka Qaranka Canada ee 5000 m ee Prefontaine Classic, oo dhammaatey 13: 01.74 [9] Axmed wuxuu ku dhameystay kaalinta 4aad ee 5000m ee ciyaaraha Olombikada 2016-ka isagoo 13: 05.94, 1.5 ilbiriqsi gaaban ah. Bishii Agoosto 4, 2017, Axmed wuxuu sameeyay shakhsi shakhsiyan ah iyo Diiwaanka Qaranka Canada ee 10000 m, isagoo 8aad ku jirey 2017 IAAF World Championships oo leh waqti ah 27 Axmed waxaa loo magacaabay Qofka Isboortiga Sannadka ee Abaalmarinta Caalamiga ah ee Soomaliya 2018. [11] Jaipur. Jaipur (/ dʒaɪpʊər / (Maqaalkani wuxuu dhagaystaa)) [4] [5] [6] waa caasimadda iyo magaalada ugu weyn ee Hindida Rajasthan ee Waqooyiga Hindiya. Waxaa la aasaasay 18kii Nofembar 1727 Jai Singh II, [7] taliyihii Amer, iyo kadib markii magaalada loo magacaabo. [8] Laga soo bilaabo 2011, magaalada waxaa ku nool dad tiradoodu ahayd 3.1 malyan oo qof, taas oo ka dhigtay magaalada toban magaalo oo ku taalla dalka inteeda badan. Jaipur ayaa sidoo kale loo yaqaan 'Pink City', sababtoo ah nidaamka midabada badan ee dhismihiisa. [9] Waxay ku taal 280 km (174 mayl) laga bilaabo caasimadda Hindiya ee New Delhi. Jaipur waa dalxiis dalxiis oo caan ah oo ku yaala Hindiya waxana uu ka kooban yahay qeyb ka mid ah galbeedka Dalxiiska Golden Triangle oo ku yaala Delhi iyo Agra (240 km, 149 mi). [10] Sidoo kale waxay u adeegtaa xuduudaha dalxiisyada dalxiiska ee Rajasthan sida Jodhpur (348 km, 216 mi), Jaisalmer (571 km, 355 mi) Udaipur (421 km, 262 mi) iyo Mount Abu (520 km, 323 mi). Jaipur wuxuu ku yaallaa laba goobood oo ah goobaha dhaxalka ee UNESCO: Jantar Mantar iyo Amer Fort. (Waxaa sidoo kale ku yaala bartamaha Dehing rainforest, oo ah 2-dal ee ugu weyn dhul-beereedka kulaylaha aduunka ee ka kooban waqooyiga Hindiya ilaa galbeedka Malaysia iyo koonfur-bari. Jizan (province). Gobolka Jizan (Carabi: Jiicana Jizān) waa kan labaad ee ugu yar (ka dib Al Bahah) ee Sacuudi Carabiya. Waxay u kala baxaysaa 300 kilomitir oo ku taal xeebta Badda Cas ee Koonfurta, oo waqooyiga Yaman. Waxay ka kooban tahay aag 11,671 km² waxayna leedahay dad tiradoodu tahay 1,365,110 oo ah tirakoobkii 2010 (natiijada hordhaca ah). Gobolka wuxuu leeyahay cufnaanta tirada ugu badan ee Boqortooyada. Caasimaddu waa magaalada Jizan; Muhammad bin Nasser bin Abdulaziz waa gudoomiyaha hadda. Gobolka waxaa ku jira in ka badan 100 jasiiradood oo ku yaalla Badda Cas. Qiyaastii 34% qoysaska muwaadiniinta ee Jizaan waxay ku nool yihiin faqri. [1] Jasiiradaha Faransiiska, Sucuudi Carabiya ee ugu horraysa ee ilaalinta deegaanka, waxay ku nool yihiin ciriiriga Carbeed ee la soo dhaafay iyo, xilliga qaboobaha, shimbiraha ka soo jeeda Yurub. Gobolka wuxuu u qaybiyaa saddex qaybood. Buuraleyda Al-Sarawat, oo kordhay ilaa 3,000 mitir. Degmada Xerada Alhazoun wuxuu ka kooban yahay kalluun jajabay meelo daaqsin ah. Daaqadaha waxaa lagu xusay soosaarka digirta qaxwada, dalagyada miraha laga sameeyey (barad, masago iyo qamadi) iyo miro (tufaax, muus, canab, mangoes, papayas, plums iyo citrus). Inkasta oo cimilada ay ku taallaa buuruhu ay la mid tahay jawiga cakiran ee 'Asir, gobollada xeebta ee gobolka Jazan waa qayb ka mid ah Tihamah, laga yaabee meesha ugu kulul ee dalka, iyadoo leh heerkulka ugu sarreeya illaa 40 ° C (104 ° F) bishii Luulyo ilaa 31 ° C (88 ° F) Janaayo. Qoyaan badan oo ka imanaya xeebaha xeebta ayaa ka dhigaya cimilada xitaa ka yar intii ay noqon laheyd mid kale. Roobku aad ayuu u hooseeyaa wax ka yar 75 millimitir (3 inji) sanadkiiba. Sabya waxay ku taal bartamaha bartamaha iyo xeebta. Al Qasim. Qadimaad, Al-Qaseem, Al-Qasim, ama Gassim, waa mid ka mida 13-ka maamul ee gobolka Al-Qassim ee gobolka Al-Qasim. gobollada Sacuudi Carabiya. Waxay ku taallaa wadnaha dalka, oo ku dhawaad ​​xarunta dhexe ee Jasiiradda Carabta, waxay leedahay dad ku nool 1,370,727 iyo aag ah 58,046 km². Waxaa la ogyahay in ay tahay "gawaarida dusha sare ee" dalka, ee hantida beeraha. Al-Qassim waa gobolka ugu qadar badnaa kan reer Saudi Arabia. [1] Waa gobolka toddobaad ee ugu badan dalka oo dhan ka dib Jizan iyo shanaad ee ugu dad weyn. Waxay leedahay in ka badan 400 magaalo, magaalooyin, tuulooyin, iyo degsiimooyinka Baadiyow, kuwaas oo toban ka mid ah loo aqoonsado inay yihiin gobollo. Magaalada caasimadda ah waa Buraydah, oo ku nool qiyaastii 49% dadweynaha guud ee gobolka. Guddoomiyaha gobolka laga bilaabo 1992 ilaa 29 Janaayo 2015 ayaa ahaa Prince Faisal bin Bandar, oo uu ku guuleystay Prince Faisal bin Mishaal. Al Bahah. Al-Bahah (Carabi: الباحة, Al-Ba'ax) waa magaalo ku taal koonfur galbeed ee Sacuudi Carabiya. Waa caasimadda gobolka Al Bahah, waana mid ka mid ah riwaayadaha dalxiiska ee boqortooyada. Waxay ku raaxeeysataa jawi wanaagsan waxayna ku hareereysan yihiin in ka badan afartan kaymo, oo ay ku jiraan Raghdan, al Zaraeb iyo Baydaan. Al Baha waa xarunta dhexe ee guddoomiyaha, golayaasha degaanka iyo waaxyaha waaxda dawladda. Soo dhaweynta gobolka ee dareenka gaarka ah, magaalada Al Baha waxay ku badantahay meelaha waxbarashada, dalxiiska iyo xarumaha caafimaadka. Waxaa loo tixgeliyaa caasimadda qabiilka Ghamdi iyo Zahrani ee Sacuudi Carabiya, badankeedna waxay ka soo jeedaan qabaa'ilka. Magaca "Pearl of Resorts" waa magaca la siiyay Al-Baha oo kuwa la yaqaan magaalada. Magaca "Beerta Xijaabka" (Carabi: حديقة الحجاز, turjumaad. Xaalad qadar ah al-Ḥijāz) wuxuu ahaa magaca uu siiyay Sheekh Shariif ee Makka. Northern Region KSA. Gobolka Woqooyi Bari (Carabiga: منطقة الحدود الشمالية Al-Ḥudūd Aš-Šamāliyya) waa gobolka ugu hooseeya ee Sacuudi Carabiya. Waxay ku taallaa waqooyiga dalka, oo xuduud la leh Iraq iyo Jordan. Waxay leedahay degaan ah 111,797 km² iyo tirada dadweynaha 320,524 ee tirakoobkii 2010 (natiijada hordhaca ah). Gobolku wuxuu u kala qaybsamaa seddex guddoomiye: 'Arar, Rafha iyo Turayf. Caasimadiisa waa 'Arar. Al Jawf. Al-Jawf (Arabic: الجوف al-Yawf), ayaa sidoo kale lagu qoray Al-Jouf, waa gobolka Sacuudi Carabiya, oo ku yaalla waqooyiga dalka, oo ay ku jirto xudduudda caalamiga ah oo keliya oo leh Jordan dhinaca galbeed. Waxay leedahay aag of 100,212 km² iyo dadweynaha ah 440,009 ee Tirakoobka 2010. Magaaladu waa Sakakah. Gobolka waxaa ku yaal seddex guddoomiye: Sakakah, Qurayyat iyo Dumat Al-Jandal. Al Jawf waxay ku taalaa meelo kooban oo ay ka mid yihiin Az-Za'bel, Masjid Umar ibn Al-Khattaab, Kaf Village iyo Qadeer Palace, oo loo yaqaano qoraallada dhagxaanta. [1] Médine. Medina (/məˈdiːnə/; Arabic: المدينة المنورة‎, al-Madīnah al-Munawwarah, "the radiant city"; or المدينة, al-Madīnah (Hejazi pronunciation: [almaˈdiːna]), "the city"), also transliterated as Madīnah, is a city in the Hejaz region of the Arabian Peninsula and administrative headquarters of the Al-Madinah Region of Saudi Arabia. At the city's heart is al-Masjid an-Nabawi ("the Prophet's Mosque"), which is the burial place of the Islamic prophet Muhammad, and is the second-holiest city in Islam after Mecca. Medina was Muhammad's destination of his Hijrah (migration) from Mecca, and became the capital of a rapidly increasing Muslim Empire, under Muhammad's leadership. It served as the power base of Islam in its first century where the early Muslim community developed. Medina is home to the three oldest mosques, namely the Quba Mosque, al-Masjid an-Nabawi,[1] and Masjid al-Qiblatayn ("the mosque of the two qiblas"). Muslims believe that the chronologically final surahs of the Quran were revealed to Muhammad in Medina, and are called Medinan surahs in contrast to the earlier Meccan surahs.[2][3] Just like Mecca, the city center of Medina is closed to anyone who is considered a non-Muslim, including members of the Ahmadiyya movement, by the national government; however, other parts of the city are not closed.[4][5][6] Asir. Gobolka Asir (ama 'Aseer, Arabic: عسير'Asīr) waa gobol ka mid ah Sacuudi Carabiya oo ku yaalla koonfur galbeed ee dalka oo magaciisu yahay qabiilka' Asīrr. Waxay leedahay degaan ah 76,693 kilomitir oo isku wareeg ah (29,611 sq mi) iyo dad lagu qiyaasey 1,913,392. Waxay la wadaagtaa xudduud kooban oo leh Yemen. Caasimada Gobolka Asir waa Abha. Magaalooyinka kale waxaa ka mid ah Khamis Musait, Bisha iyo Bareq. Gudoomiyaha gobolka waa Faysal bin Khalid bin Cabdulcasiis Al Saud (oo loo magacaabay 16 May 2007), ina King Khalid oo ka tirsan Sacuudi Carabiya. Wuxuu bedelay adeerkiis, Khalid bin Faisal Al Saud, oo ahaa guddoomiyaha gobolka Makkah isla maalintaa. Haïl. Ha'il (Arabic: حائل‎ Ḥā'il), also spelled Hail, Ha'yel, or Hayil, is a city in north-western Saudi Arabia. It is the capital of Ha'il Region. The city has a population of 400,000. Ha'il is largely agricultural, with significant grain, date, and fruit production. A large percentage of the kingdom's wheat production comes from Ha'il Region, where the area to the northeast, 60 to 100 km (37 to 62 miles) away, consists of irrigated gardens. Historically Ha'il derived its wealth from being on the camel caravan route of the Hajj. Ha'il is well known by the generosity of its people in Saudi Arabia and the Arab world as it is the place where Hatim al-Tai lived. It is also the homeland of the Al Rashid family, historical rivals to the Al-Sauds.[1] Hainan. Haynaan (Ku dhawaad ​​dhawaaqa dhawaaqa) waa gobolka ugu yar iyo kan koonfureed ee Shiinaha ee Shiinaha (PRC), oo ka kooban jasiirado kala duwan oo ku yaalla Koonfurta Shiinaha. Haynaan Island, oo ka soo jeeda jasiiradda Leizhou Peninsula ee Qiongzhou Strait, waa jasiiradda ugu weyn ee shanaad ee hoos timaadda xukunka PRC (Taiwan, taas oo wax yar ka weyn, ayaa sidoo kale sheeganaysa, laakiin maaha kontoroolka PRC) oo ka dhigta inta badan gobolka. Gobolka ayaa leh aag 33,920 square kilometers (13,100 sq mi), iyada oo Hainan Island ay sameysey 32,900 oo kiilomitir oo kiilomitir ah (12,700 sq mi) (97%) halka kuwa kalena ay u kala qaybsanaayeen 200 jasiiradood oo ku kala firirsanaa saddex meelood oo yaryar. Waxaa loo maamulay qayb ka mid ah Guangdong ilaa 1988, markii ay noqotay gobol goboleed oo kala duwan; isla wakhtigaas, waxaa loo sameeyey Dooxada Dhexe ee Dhaqaalaha Gaarka ah ee Deng Xiaoping oo qayb ka ah dibuhabaynta dhaqaalaha Shiinaha. Waxaa jira wadarta toban magaalo oo waaweyn iyo toban gobol oo gobolka Hainan ah. Haikou oo ku taal xeebta waqooyiga ee Hainan Island waa caasimadda halka Sanya ay tahay meel aad u caan ah oo ku taala xeebta koonfureed. Magaalooyinka kale ee waaweyn waa Wenchang, Qionghai, Wanning, Wuzhishan, Dongfang, iyo Danzhou. Sida laga soo xiganayo dhulka Shiinaha ee dhul-beereedyo badan oo ku yaal Badda Shiinaha, oo ay ku jiraan Xeebaha Suuqyada (Nansha) iyo Jasiiradaha Paracel (Xisha), [5] waxaa laga qabaa qayb ka mid ah gobolka. Rajshahi. Rajshahi (Bengali: পাজশাহী, [radʒ.ʃaeegi]; taariikh ahaan Rampur Boalia; naaneys ah Silk City) waa magaalo weyn oo ku taal Bangladesh iyo xarun weyn oo magaalooyinka, ganacsiga iyo bartamaha Waqooyiga Bengaal. Waa kursiga maamulka [note 1] ee Rajshahi Division iyo Rajshahi District labadaba. Waxaa ku yaal bangiga waqooyiga Padma River, oo u dhow xudduudda Bangladesh-Hindiya, magaaladu waxay leedahay dad ka badan 763,952 degganayaasha. [3] Magaaladu waxay ku hareereysan tahay magaalada gawaarida ee Nowhata iyo Katakhali, kuwaas oo wadajir u dhisto qulqulka magaalooyinka ee qiyaastii 1 milyan oo qof. Modern Rajshahi wuxuu ku yaalaa gobolka hore ee Pundravardhana. Saldhigga magaaladu wuxuu taariikh ahaan u jiraa 1634, sida ku xusan diiwaanka murgacashada ee xeebta Sufi saint Shah Makhdum. Degaanku wuxuu martigeliyay heshiis dhexdhexaadin ah qarnigii 18aad. [4] Degmada Rajshahi waxaa la aasaasay inta lagu guda jiray Rajiskii Britishka ee 1876-kii. Waxay ahayd caasimad ah qaybta Bengal ee Madaxtooyada. Rajshahi waa xarun muhiim u ah maamulka, waxbarashada, dhaqanka & ganacsiga ee Bangladesh maanta. Waa xarun taariikhi ah ee wax soo saarka kabadhada. Matxafka cilmi baarista ee Varendra, oo ah nooca ugu wayn ee Bangladesh ayaa ku yaal magaalada. Magaaladu waxay hoy u tahay jaamacado badan oo caan ah oo Bangladesh ah. Xafiiska Rugta Rajshahi ee Horumarinta Beeraha iyo Hay'adda Horumarinta Horumarinta ee Barind (BMDA) waxay ku taalaa magaalada. Rajshahi waxaa u adeega Garoonka Shah Makhdum. Lewiston, Maine. Lewiston (/ luːɪstən /; [5] si rasmi ah magaalada Magaalada Lewiston, Maine) [6] waa magaalada labaad ee ugu weyn Magaaladda iyo magaala-weynta ee gobolka Androscoggland [7] Magaaladu waxay xuduudaha xeebta xeebta Gacanka Cadmeed iyo koonfurta Augusta, caasimadda gobolka, iyo waqooyiga Portland, xarun dhaqameedka Maine. Waa qeyb ka mid ah qeybta hoose ee Lewiston-Auburn, oo sida badan loo yaqaan "L.A." ama "L-A." [8] Lewiston waxay saameyn weyn ku yeelatay kala duwanaanshaha, kala duwanaanta diinta, ganacsiga, waxbarashada, iyo awoodda dhaqaale ee Maine. Waxaa loo yaqaanaa qiimo hooseeya ee nolosha, helitaanka daryeel caafimaad oo aad u qiimo badan, iyo heer aad u hooseeya oo fal-dembiyeedyo ah. [9] [10] Inkasta oo luqadda ugu weyn ee magaalada looga hadlayo ay tahay Ingiriisi, waxay ku taalaa dadka ugu badan ee Faransiiska ku hadla ee ku nool Mareykanka (dadweynaha) iyada oo ay labaad tahay St. Martin Parish, Louisiana, boqolkiiba dadka ku hadla. 12] [13] Deegaanka Lewiston wuxuu raadiyaa xuduudihiisa illaa 1669 iyadoo la joogitaanka qabiilka Androscoggin (magacyada magaaladu ay deggan tahay). Dhammaadkii qarnigii 18aad, degaanka ayaa si tartiib ah u noqday qoysaska Quebec waxaana lagu darey "Lewistown" 1795. [14] Joogitaanka Wabiga Androscoggin iyo Lewistown Falls ayaa magaaladii ka dhigtay meel soo jiidasho leh oo la xidhiidha wax soo saarka iyo ganacsiga hydro-power. Kororka tareenada Boston iyo tycoon Benjamin Bates waxay arkeen koboc dhaqaale oo deg deg ah oo ka soo horjeeda Cambridge Cabdilaahi Fadal Iman, General. Booliska Somaliland waa hay'ad mas'uul ka ah hirgelinta sharciga ee gobalka gobolada waqooyi-galbeed ee Somaliland. Laga soo bilaabo 2003-dii, waxa jiray siddeed saldhig boolis iyo 24 xarumo booliis ah oo ku yaal Hargaysa [9] Waaxda Bilayska Gaarka ah (SPU) iyo Waaxda Baarista Dambiyada (CID) [7] [10] Inkasta oo ay ka mid tahay Midawga Gaarka ah ee Bilayska (SPU), xukuumadda Somaliland waxay bilawday tababarka ku dhowaad 70 askari sida Cutubka Wax-qabadka degdega ah (RRU), [11] dhammeeyayna tababarka koox labaad, ku dhawaad 100 askari, 14-kii Maarso, 2013. Unugga Waxqabadka waxaa loo tababaray jawaab-celin deg-deg ah, oo ay ka mid tahay falalka argagixisannimo, dab-demiska, gargaarka degdegga ah, iyo ilaalinta. [12] Tan iyo ugu yaraan 2010, UNDP ayaa ka shaqaynaysay dib-u-habeeynta iyo tababarka ciidanka booliska Somaliland. Sanadkii 2010 waxay sidoo kale isku dayayeen in ay isku xirxiraan booliska badda ee bilayska. Somaliland Police. Booliska Somaliland waa hay'ad mas'uul ka ah hirgelinta sharciga ee gobalka gobolada waqooyi-galbeed ee Somaliland. Booliska Somaliland ayaa hoos yimaada Wasaaradda Arrimaha Gudaha. Waxay sidoo kale si dhow ula shaqaysaa Waaxda Baarista Dambiyada (CID) iyo Milatariga. Ciidamada ayaa la aasaasay sanadkii 1993-dii iyaga oo ka soo baxay ururo dhowr ah oo xagjir ah kuwaas oo gacan ka gaystay in ay afgembiyaan xukunkii Siyaad Barre 1991-kii; gaar ahaan dhaqdhaqaaqa qaranka ee SNM. [1] Waxaa loo kala qaybiyaa gobol kasta oo maamullada Somaliland: Gabiley, Maakhir, Ceyn, Salal, Sarar, Odweyne, iyo Hawd. Gobol kasta wuxuu leeyahay askar bilays ah iyo saraakiil u xilsaaran. Bileyska ayaa loo xilsaaray in ay sameeyaan baadhitaan dembi, ilaalin, iyo maareynta socodka gaadiidka. Waxaa sidoo kale jira tiro yar oo ka mid ah shaqaalaha ka hortagga rabshadaha. Waxaa intaa dheer, Qaybta Ilaalinta Gaarka ah ee British-ka ah (SPU) waxaa loo xilsaaray ilaalinta hoggaamiyeyaasha iyo digniinta shisheeye [2] Sannadkii 2005, ciidamada qalabka sida iyo bilayska ayaa helay 46 boqolkiiba miisaaniyadda Somaliland. Inta badan lacagtani waxay u baxday mushaarka iyo gunnooyinka. [3] Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Maraykanka 2010 ee Xogta Xuquuqda Aadanaha ee Soomaaliya ayaa arkay in bilayska Somaliland ay si ba'an gacanta ugu hayaan dadka rayidka ah, iyagoo aan wax dambi sharci darro ah sameeyn (oo ay ku jiraan dibad-baxayaashu), ma aysan sameynin xiritaan aan sharci aheyn ama siyaasad ahaan ujeedo leh, oo aan ku samaynayn jirdil ama kufsi (laakiin sidoo kale ma aysan qaadin tallaabo tallaabo ah oo ka dhan ah dadka kuwaas). Warbixinta ayaa lagu xusay in xabsiyada ay soo hagaagayaan, sababtoo ah kormeerka Qaramada Midoobay. Kala badh ka mid ah 765 maxbuus oo ku jira Xabsiga Mandheera ayaa la xiray amarradii guddiyada nabadgelyada ee gobolka ama degmada. Guddoomiyaha Booliska Somaliland waa General Cabbilaahi Fadal Iman [5] Waxa uu beddelay Mahamed Saqadhi Dubad. [6] Ku-xigeenka Taliyaha Ciidanka Booliska Somaliland waa Cabdi Rahman Liibaan. [8] Laga soo bilaabo 2003-dii, waxa jiray siddeed saldhig boolis iyo 24 xarumo booliis ah oo ku yaal Hargaysa [9] Waaxda Bilayska Gaarka ah (SPU) iyo Waaxda Baarista Dambiyada (CID) [7] [10] Inkasta oo ay ka mid tahay Midawga Gaarka ah ee Bilayska (SPU), xukuumadda Somaliland waxay bilawday tababarka ku dhowaad 70 askari sida Cutubka Wax-qabadka degdega ah (RRU), [11] dhammeeyayna tababarka koox labaad, ku dhawaad ​​100 askari, 14-kii Maarso, 2013. Unugga Waxqabadka waxaa loo tababaray jawaab-celin degdeg ah, oo ay ku jiraan terro Kanyavi. Kanyawi (Sinhalese: කන්යාවි) waa filimka filimka Sri Lankan ee Sinala 2009 oo uu hogaamiyo Siritunga Perera oo ay soo saartay Indika Wijeratne. [1] Sanat Gunathilakeake iyo Meena kumari oo ah hogaamiyeyaasha hogaaminta ee ay la wadaagaan Satischandra Edirisinghe iyo Pubudu Chathuranga. Muusikada ay sameeyeen Nadeeka Guruga. [2] [3] Filimku wuxuu bilaabay Dilani Madurasinghe markii ugu horeysay ee shineemo ah. [4] Waa filimka 1132-ka ee Sri Lankan ee filimka Sinhala. [ Arap - Isaaq. Isaaq (sidoo kale Isaaq, Ishaak, Isaac) (Soomaali: Reer Sheikh Isaxaaq, Carabi: إسحاق) waa qabiil Soomaaliyeed. Waa mid ka mid ah beelaha ugu waaweyn ee Soomaalida ah, oo leh dhul balaadhan oo ballaaran oo dadku ku badan yihiin. [2] Xubnuhu waxay ku nool yihiin Somaliland, gobolka Soomaalida ee Itoobiya iyo Jabuuti, iyo sidoo kale gobolka Soomaalida ee Kenya, halkaasoo loo yaqaano beesha Isaaqa. [3] Berbera, Erigavo iyo Gabiley - waa ku badan yihiin Isaaq [oo ah] magaalooyinka waaweyn ee Somaliland - Hargeysa, Burco, (magaalooyinka labaad iyo saddexaad ee ugu waaweyn Soomaaliya) Sawirka Sultan Abdillahi Sultan Deria, Sultan Isaaq oo Isaaq ah. Sida laga soo xigtay qaar ka mid ah buugaagta jinsiyadaha iyo dhaqanka Soomaalida, qabiilka Isaaq waxaa la asaasay qarnigii 13-aad ama 14aad markii uu yimid imaatinka Sheekh Isaaq Bin Ahmed Bin Mohammed Al Hashimi (Sheikh Isaaq) oo ka yimid Carabta, oo ka soo jeeda Cali ibn Abi Talib ee Maydh. 7] [8] Wuxuu degey magaalada xeebta Maydh ee casriga ah ee waqooyi-galbeed ee Somaliland, halkaas oo uu guursaday beesha Magaalle ee degaanka. [9] Waxa kale oo jira waxyaabo badan oo xag jir ah oo carabi ah oo carabi ah oo tilmaamaya safarada Isaaq, shaqo iyo guud ahaan guud ahaanba Somaliland ee casriga ah, iyo sidoo kale dhaqdhaqaaqiisa Arabia ka hor inta uusan imaan. [10] Intaa ka sokow ilaha taariikhiga ah, mid ka mid ah qoraalladii hore ee daabacaadda ee Sheekh Isaaq waa Amxaadkii Sheekh Xuseen bin Axmed Darwishish al-Isaaqi oo Soomaali ah, oo lagu daabacay Aden 1955. [11] Xabaashii Sheekh Isaaq waxay ku taallaa Maydh, waana goob ka mid ah xajka joogtada ah. [10] Mucjisada Sheekh Isaaq waxaa sidoo kale lagu dabaaldegaa Khamiis kasta iyada oo la akhriyayo dadweynaha akhriska ee manakib (oo ah ururo ficilada qurxinta leh). [9] Siyaara ama xajka ayaa sannadkiiba labadaba gudaha Somaliland iyo qurbaha gaar ahaan Bariga Dhexe oo ay ka mid yihiin dadka Isaaq ku nool. Isaaq waa meel aad u ballaadhan oo qarsoodi ah. Waxay ku nool yihiin dhammaan gobollada Somaliland sida Awdal, Woqooyi Galbeed, Togdheer, Sanaag iyo Sool. Waxay leeyihiin degaanno badan oo ku yaala gobolka Soomaalida ee Itoobiya, oo badiba dhinaca bari ee gobolka Soomaalida ee loo yaqaan Hawdka iyo Hore ee Degmadda Dhexe oo inta badan degganaan jirey qabiilka Isaaq. Waxay sidoo kale leeyihiin degsiimo ballaaran oo ku yaalla Kenya iyo Jabuuti, taasoo ka dhigan boqolkiiba tiro badan oo ka mid ah dadka Soomaaliyeed ee ku nool dalalkaas. Beesha Isaaq waxay ka kooban tahay qabiilka ugu wayn Soomaalida ee Somaliland. Dadka ku nool magaalooyinka waaweyn ee Somaliland - Hargeisa, Burco, Berbera, Erigavo iyo Gabilay - ayaa ah inta badan Isaaq. Waxay si gaar ah u xukumaan gobolka Woqooyi Galbeed, iyo gobolka Togdheer, waxayna sameeyaan inta badan dadka ku nool degaannada galbeedka iyo bartamaha gobolka Sanaag, oo ay ku jiraan Miirtaqwa. Faah Faahin . miirtaqwo waxay kamid tahay Deegaanada Laisku Yiraa Afarta Tuulo eee gobolka sh/dhexe gaar ahaan waxay hoos tagtaa degmada Mahadaayweyne oo kamid ah degmooyinka ugu cansan "gobolka" sh/dhexe ugu fac weyn waxay magaalada caasimada ah ee muqdisho ujirtaa qiyaastii 150km degmada waxay kamid tahay Deegaanada fara kutiriska ah wadanka somaaliya ee aan waligeed hoos imaan wax maamul ah ama uusan ka arrimin laakin dadka deegaanka ayaa aalaaba uguuntan horumarinta dadkooda iyo deegaankooda waxaa kuyaal degmada isguulaad uu ugu caansanyahay dugsiga hoosa dhexe ee miirtaqwa primary and intermidiate SCHOOL sidoo kale waxaa kuyaal isbitaallo iyo masaajid waa weeyn dadka degan degmada waxay caan kuyihiin dhaqashada xoolaha iyo beerashada dhulka degmada waxa ay ugu mashquul badantahay maalinta khamiista ah oo uu furanyahay suuq wayna layiyiraa KAXDA Degmada miirtaqwa waxa ey suuq u tahay deegano badan oo usoo badeeco iib geysta sida deeganada Iyo deegaano kale oo badan Dadka Caanka Ah Ee Kasoo Jeeda Miirtaqwa Waxaa Kamid Ah Madaxweynihii Hore Ee Somalia Mudane Sheikh Shariif Sheikh Axmed Salaad Cali Jeelle Ahaana Xildhibaan Hore Sidoo Kale Soo Noqday Wasiir Kuxigeenki Gaashaandhiga/Warfaafinta Xukuumadii Cali Maxamed Geedi Maxamuud Shiikh Axmed Shiikh Maxamuud Oo ku Magac Dheer Shariif Dhegaweyne Sidoo Kale Ganacsadaha Caanka Ah Mudane Ganacsadaha Caan Ka Ah Dalka Kenya Iyo Somalia Mudane C/raxmaan Shiiq Yuusuf Omar (C/raxman Xaante) Xildhibaan Cabdullahi Maxamed Nuur Ahaa Waziiru Dowlahi Hore Xukumadii PM C/weli Sheikh Iyo Cumar C/rashiid Ahna Milkiilaha Hotel City Plaza Iyo gudoomiyaha qurba joogta reer Miirtaqwo muddane Abuukar Shiikhow kuulow Wixii Talo Ah Amma Taariiq Ah Ood kahayso deegaanka Inooguso Gudbi Yarhibol. Yarhibol waa ilaahii Aramean oo la caabuday inta badan Palmyra, oo ah magaalo ku taal bartamaha Suuriya. Waxa lagu sawiray nimbus qorraxda oo loo yaqaan 'lord of the spring'. Wuxuu caadi ahaan ka muuqdaa garabkii Bel, oo ahaa ilaah ugu sarreeya Palmyra, iyo Aglibol, oo ka mid ah ilaahyada kale ee Palmyrene Al-Lat. Allatu, Alilat, Allāt, iyo al-Lāt (Carabi: Luqad, Luqad [al (i) laːt (u)]) waa magac iyo cinwaan loo adeegsan jiray in lagu tilmaamo ilaahyo badan oo caabudi jiray Bariga Dhexe, oo ay ka mid yihiin ilaahyada Semitic ee Asherah iyo Athirat. Muhiimad ahaan, waxaa loola jeedaa ilaahadii hore ee Islaamiyiinta ah ee Carabta ku cibaadeystey Manat iyo al-'Uzzá inta lagu gudajiro xuduudaha oo dhan, oo ay ku jiraan Makka. Sida laga soo xigtay diiwaanka Islaamka, qabiilka Banu Thaqif ee Ta'if ayaa si gaar ah u maamula. Marka la eego Saamaynta Greco-Roman, asturnimadeedu waxay bilawday inay muujiso sifooyinka Athena, godka Giriigga ah ee dagaalka, iyo sidoo kale iyada oo Roomaanku u dhigma Minerva. Dhaqanka Islaamka, cibaadadeeda waxay ku dhammaatay markii ay dhidibadeedkeeda Ta'if la burburiyay (dalool) screwdriverka. Qalabeeyaha waa qalab, buug gacmeed ama tabar-dareyn, si loo dhejiyo oo loo xoqo (gashiga iyo saarista) nalka. Tareenka fudud ee caadiga ah wuxuu leeyahay xargaha iyo mashiinka, isagoo soo afjaraya caarada qofka isticmaalaya madaxa madaxa ka hor inta aanad leexin. Mashiinka waxaa badanaa laga sameeyaa bir adag oo adag si looga hortago in uu isdifaaco ama buro. Caarada waxaa laga yaabaa in la adkeeyo si looga hortago xirashada, loola dhaqmo lakabyo madow ah oo loogu talagalay hagaajinta aragtida muuqaalka u dhexeeya caarada iyo qashinka - ama la faaruqiyo ama loo daweeyo 'qabasho' dheeraad ah. Gacmaha waa caadi ahaan qoryaha, birta, ama caag ah [1] iyo badanaaba laba-iyo-toban, laba jibbaaran, ama oval ah oo isku xiran si loo hagaajiyo xajinta iyo ka hortagida qalabka ka soo baxa marka la dejinayo. Qaar ka mid ah qalabka wax lagu shubo waxay leeyihiin talooyin wax ku ool ah oo ku habboon boorsada dhamaadka mishiinka waxaana lagu qabtaa mishiin ahaan ama magnet ahaan. Kuwani waxay inta badan leeyihiin haan adag oo leh noocyo kala duwan iyo xajmooyin kala duwan, iyo ficil ratchet oo dib loo rogi karo oo u oggolaanaya in badan oo buuxa oo aan lahayn dib u celi ama cidda gacanta isticmaaleysa. Qalabeeyaha waxaa lagu tilmaamayaa caaraddiisa, kaas oo loo qaabeeyey in uu ku haboon yahay dusha sare ee gawaarida, baaluqyada, qolalka, iwm. Isticmaalka saxda ah wuxuu u baahan yahay in caarada caarada wax lagu dhejiyo madaxa guntan ee cabbirka isku midka ah iyo nooca nooca loo yaqaan 'tip screwdriver'. Fikradaha sawir-qaadaha ayaa lagu heli karaa noocyo kala duwan iyo qiyaaso kala duwan (Liiska taxadiyada). Labada ugu caamsan ayaa ah nooca 'blade" ee loogu talagalay naqshad jilicsan, iyo Phillips, oo guud ahaan loogu yeero "iskutallaabta". Noocyo badan oo kala duwan oo ka mid ah awoodda qalabka wax lagu kala iibsado waxay ka koobanyihiin nooc 'fudud' ah oo leh batariyaal, mishiinka, iyo calaamad saaraha oo dhan, si xoog leh "bistoolada" nooca VSR. Tani waxay si gaar ah faa'iido u leedahay sida qoditaanka godka tijaabada ah ka hor inta aanad wadin baaritaanku waa hawlgal caadi ah. Xabbad dhejis gaar ah oo loo yaqaan 'drives-driver-driver' iyo 'adaptors' ayaa si deg deg ah u dhexdhexaadin doona labada dhinac. Kala duwanaanta waxaa ka mid ah darawaliinta saameynta, kuwaas oo bixiya laba nooc 'xooggan' awoodda si loo hagaajiyo waxqabadka xaaladaha qaarkood, iyo "dariiqa saxda ah" darawalada si loogu isticmaalo meelo adag. Xulashooyin badan iyo qalabyo badan, sida heerarka xajmiga, xulashada dhejiska / hoose, mishiinnada mishiinka, qalabka lagu hagaajin karo, boorka furaha, 'gyroscopic', iwm. Varsity Fair Somaliland. Varsity Fair Somaliland oo ku salaysan Burco jaamacadaha iyo kulliyadaha ku yaalla Somaliland waxay bixiyaan waxqabadka waxbarashada iyo waxqabadka ee NGOS oo ka kala yimid adduunka London Court of International Arbitration. Maxkamadda London ee Caalamiga ah ee Xalinta Khilaafaadka (oo hadda ay magaceeda ku qoran tahay LCIA) ayaa ah hay'ad fadhigeedu yahay London, Boqortooyada Ingiriiska oo bixisa adeegga heshiisiin caalami ah. Xarunta maamulka ee LCIA waxay ku saleysan tahay kaliya London. LCIA waa hay'ad caalami ah, waxaana guud ahaan loo tixgeliyaa inay tahay hogaaminta guud ee caalamiga ah ee xalinta khilaafaadka muranka dhinacyada oo dhan, iyadoon loo eegin meesha ay ku yaalaan ama nidaamka sharciga. Inkasta oo heshiisiin iyo ku-meelgaarka ah ee dhexdhexaadinta rasmiga ah ee hay'adaha xuddunka ah ay yihiin hay'adda ugu weyn ee diiradda saaran, LCIA wuxuu sidoo kale ka dhex shaqeeynayaa dhexdhexaadinta, qaabka xalinta khilaafaadka kale (ADR). 5tii Abriil 1883, Maxkamada Golaha Guud ee Magaalada London waxay dhisey guddi soo bandhigaysa soo jeedin ku saabsan samaynta guddi maxkamad ah oo ku saabsan heshiisiinta gudaha iyo, gaar ahaan, khilaafaadka ganacsiga dibadda ee ka soo baxa Magaalada. Qiimaynta Sharciga Bilowga ah ee Qodobka Sharciga ah ee Qodobka Sharciga ah ee Qodobka 30-aad ee Qodobka Sharciga ee Qodobka Sharciga ah wuxuu qoray " waa farsamo, nabad-ilaaliye halkii uu ka soo horjeesan lahaa dagaal. " Sanadkii 1884, guddiga waxay soo gudbiyeen qorshaheeda maxkamad taasoo ay maamuli doonto Shirkadda Magaalada London, iyada oo lala kaashanayo Rugta Ganacsiga iyo Warshadaha ee London. Si kastaba ha ahaatee, inkastoo qorshaha uu ka soo baxay baahi loo qoondeeyey oo deg-deg ah, waxaa loo baahnaa in la hirgeliyo iyadoo la sugayo hirgelinta Xeerka Xeerka Xeerka Xuquuqda Ingriiska 1889. Bishii Abriil 1891, qorshaha ayaa ugu dambeyntii la ansaxiyey, maxkamadda cusubna waxaa loo magacaabay Golaha Magaalada London ee Xalinta Khilaafaadka. Waxay ahayd in la fadhiisto Guildhall ee magaalada, iyada oo hoos imaanaysa maamulka maamul ee guddiga dhexdhexaadinta oo ka kooban xubnaha Golaha London iyo Shirkadda Magaalada. Rugta ayaa si rasmi ah loo furay 23kii Nofembar 1892, iyadoo ay joogeen kulan ballaaran oo aad u xiiso badan, oo ay ku jiraan Madaxa Guddiga Ganacsiga. Danta xiiso badan ayaa sidoo kale lagu muujiyey saxaafadda iyo wareegyada ganacsiga ee sharciga. Bishii Abriil 1903, maxkamad ayaa loo beddelay Maxkamadda London ee Xalinta Khilaafaadka, laba sano ka dib, Maxkamaddu waxay ka guureen Guildhall illaa dhismaha hareeraha Rugta Ganacsiga London. Qaab dhismeedka Maxkamadda Maxkamadda ayaa inta badan aan isbeddelin toddobaatan sano ee soo socota. Sanadkii 1975-dii, Machadka Xeer-ilaaliyeyaasha (dambe ee Machadka Chartered) wuxuu ku biiray laba kale oo guddi maamuleed ah iyo guddiga dhexdhexaadinta ee hore waxay noqdeen Guddiga Wadajirka ah ee Maareynta, oo laga yareeyay qiyaasta afar-geesoodka ah ilaa siddeed iyo toban, lix wakiil ka mid ah saddexda urur. Agaasimaha Machadka Dacwadaha ayaa noqday Diiwaanhayaha Maxkamadda London ee Xalinta Khilaafaadka. Sanadkii 1981, magaca Maxkamadda waxaa lagu bedelay Maxkamadda Caalamiga ah ee Xalinta Khilaafaadka, si ay u muujiso nooca shaqadeeda, oo ahayd, b Gaadiidka Tiroka Somaliland. Taargooyinka diiwaan-galinta gaadiidka Somaliland ayaa oggolaanaya aqoonsiga baabuurta laga diiwaan-geliyey Somaliland. Taarasyada hadda loo isticmaalo laga soo bilaabo 2005. Qoraalka madow ee asalka cad. Nambarka diwaangelinta ee saxanka iyo magaca gobolka ow ayaa ku qoran luqadaha Laatiinka iyo Carabiga. Magaca dawladda Ingiriisku hadda wuu ka gaabsan yahay sida "S.LAND". Malaayiin baabuur ayaa ka shaqeeya Somaliland, somalia oo ay la socoto wasaarada gaadiidka maamulka maamulka Somaliland waxay soo bandhigtay gawaaridooda diiwaangelinta gaariga 1996. Lambarka saxanka iyo magaca gobolka waxaa lagu qoray luqad Latin ah iyo carabi, laakiin magaca gobolka ee ingiriisida waxaa lagu qoray "SOMALILAND". Foomkan waxaa lagu bedelay taxane 2005. Waaxyaha dowladda iyo xafiisyada gobolka: qorista cad ee ku saabsan asalka cagaaran. Magaca gobolka Ingiriisku wuxuu ku qoran yahay "SOMALILAND" 1996 style style. Dibedda (gargaarka bani'aadamnimada): qorista caddaan ah asalka cas. Magaca gobolka ingiriisku wuxuu ku qoran yahay "S.LAND" qaabka 2005 Omar al-Bashir. Omar Hassan Ahmad al-Bashir (Carabi: عمر حسن أحمد البشير, oo lagu dhawaaqay [ba'ʃiːr]; [1] dhashay 1 Janaayo 1944) waa siyaasi Suudaan ah oo hadda ah madaxweynaha toddobaad ee Sudan iyo madaxa Xisbiga Qaranka. Waxa uu yimid Awood sanadkii 1989-kii, isagoo ahaa askari ka tirsan Ciidanka Suudaan, wuxuu hoggaamiyay koox askar ah oo ka tirsan dagaalyahan millatari oo ka baxsaday xukuumaddii dimuqraadiga ahayd ee la doortay ee Sadiq al-Mahdi kadib markii ay bilowday wadaxaajoodyo lala yeeshay mucaaradka koonfurta. [2] Tan iyo markaas, waxaa loo doortay saddex jeer doorashadii madaxweyne ee lagu sameeyay baaritaanka musuqmaasuqa. [3] Bishii Maarso 2009-kii, al-Bashir wuxuu noqday madaxweynihii ugu horeeyay ee maxkamada caalamiga ah ee dambiyada caalamiga ah (ICC), taas oo lagu eedeeyey in uu hoggaaminayo olole ballaaran oo dil ah, kufsi iyo dil loo geystey rayidka Darfur. Bishii Oktoobar 2005, xukuumadda al-Bashir ayaa ka wada xaajoodey dagaalkii sokeeye ee Suudaankii labaad, [5] taasoo keentay aftida Koonfurta, taas oo keentay kala-guurka koonfurta ee waddanka gooni-goosadka ah ee Koonfurta Suudaan. Dhanka gobolka Darfur, wuxuu kormeeray dagaalka Darfur, taas oo keentay dhimashada dhimashada qiyaastii 10,000 sida ku cad Dowladda Suudaan, [6] balse badi waxay sheegaysaa inta u dhexeysa 200,000 [7] iyo 400,000 [8] [9] [10]] Inta lagu guda jiro madaxweynenimo, waxaa jiray dhowr dhibaatooyin rabshado ah oo u dhaxeeyay maleeshiyaadka Janjaweed iyo kooxo kacdoon sida Ciidanka Xoraynta Suudaan (SLA) iyo Dhaqdhaqaaqa Sinnaanta iyo Sinaanta (JEM) oo ah qaab dagaal oo geesinimo ah oo ka socda gobolka Darfur. Dagaalkii sokeeye ayaa barakacay [11] in ka badan 2.5 milyan oo qof oo ka mid ah wadarta guud ee dadweynaha 6.2 milyan oo ku nool Darfur [12] waxayna dhibaatooyin ka abuureen xiriirka diblomaasiyadeed ee ka dhexeeya Suudaan iyo Chad [13] Dagaalyahanada Darfur ayaa lumiyay taageeradii ka timid Liibiya kadib dhimashadii Muammar Gaddafi iyo burburkii dowladdiisa 2011. [14] [15] Bishii July 2008, xeer ilaaliyaha Maxkamadda Caalamiga ah ee Dambiyada (ICC), Luis Moreno Ocampo, wuxuu ku eedeeyay al-Bashir xasuuq, dembiyo ka dhan ah bani'aadamnimada iyo dembiyada dagaal ee Darfur. Maxkamad ayaa soo saartay amar lagu soo xirayo Bashiir al-Bashir 4-tii Bishan Maarso 2009-kii oo lagu helay dambiyo dagaal iyo dembiyo ka dhan ah aadanaha, laakiin waxa uu go'aamiyay in aysan jirin caddayn ku filan oo lagu maxkamadeeyn karo xasuuq. [18] [19] Si kastaba ha noqotee, 12kii Luuliyo 2010, Maxkamaddu waxay soo saartay amar labaad oo ay ku jiraan sadex goor oo xasaasiyad ah. Amarka cusub, sida kan ugu horreeya, ayaa loo dhiibay dawladda Suudaan, taas oo aan aqoonsanin ICC-da. [19] Afgambigu ma sheegin in Bashiir shaqsiyan uu ka qayb qaatay hawlahaas; Taa bedelkeed, waxay yiraahdaan "waa lagu tuhunsan yahay inuu yahay dambi ahaan mas'uul ka ah, sida wada shaqeeye aan toos ahayn" [20] Qaar ka mid ah khubarada caalamiga ah waxay qabaan in aysan u badnayn in Ocampo ay leedahay caddayn ku filan oo lagu xaqiijinayo eedeymaha. [21] Go'aanka maxkamada waxaa ka soo horjeeda Midowga Afrika, League of Arab States, Movement of Non-Aligned, iyo dowladaha Ruushka iyo Shiinaha. [22] Halo kalsooni. Hay'ada HALO Trust (Ururka Badbaadada Nolol-Sameedka Nolosha) ayaa ah mid aan siyaasad ahayn oo aan diin diineed oo British ah iyo hay'ad aan faa'iido doon ahayn oo American ah oo qashinka burburiya haraaga dagaalka, gaar ahaan miinooyinka dhulka. Qiyaastii 6,000 oo qof oo dunida dacaladeeda ah, HALO waa howlgal weyn oo ugu weyn Afghanistan, halkaas oo ururku uu u hawlgalo si wada jir ah oo lagu fuliyo Barnaamijka Mine Action ee Afqaanistaan (MAPA). Xarunta caalamiga ah ee HALO waxay ku taallaa Thornhill, Dumfries iyo Galloway, Scotland. HALO waxay leedahay xafiisyada Maraykanka ee Washington, D.C. iyo San Francisco, California. Hawlgalkii miino saarista ee waqooyi-bari ee Hargeisa Somaliland waa dawlad madax banaan oo aan aqoonsi lahayn oo ku taal Waqooyi-galbeed Soomaaliya ee Geeska Afrika. [33] Minelaying waxay dhacdey 1964-kii iyo 1977-78 dagaalkii xuduuda Itoobiya, markii ay maraakiibtu ku dhajiyeen xudduudaha Itoobiya. Xuduudahaan iyo marinada muhiimka ah ee marin-u-helka ayaa si aad ah loo qodaa. [34] Intii u dhaxaysay 1981-kii iyo 1991-kii, dhaqdhaqaaqa Qaran ee Soomaaliya (SNM), oo ah ciidan fedaraal ah oo badanaa raacsan waqooyiga Soomaaliya, ayaa ku kacday kacaan hubaysan oo ka dhan ah xukuumaddii Maxamed Siyaad Barre, taas oo u aragtay isticmaalka miinooyinka dadka rayidka ah, guryahooda iyo beeraha. Dagaalkii sokeeye wuxuu sababay barakac ballaadhan oo ka yimid magaalooyinka waawayn ee Hargeisa, Burco iyo Berbera. Khilaafka, oo xididdadiisa ka soo horjeeda cabsida awood qeybsiga iyo dawlad-goboleedyada hantida dhaqaalaha, ayaa waxaa soo bandhigay xukuumadda iyada oo ah arrin argagixiso ka dhex jirta waddamada SNM (difaaca madax-bannaanida Somaliland) iyo fedaraal-dhaqameedyada u ololeeya xiriirka Soomaaliya. Markii ugu dambeysey ee miinooyinka dhulka Somaliland ka dhacay waxay dhaceen intii u dhaxaysay 1994 ilaa 1995, markii ay miliishiyadii ka soo horjeedeen nidaamka madaxweynaha Somaliland Maxamed Ibraahim Cigaal iyo ciidamada daacadnimada ay ku dagaalameen dagaallo xooggan oo u dhexeeya koonfurta iyo bariga magaalada Hargeisa (caasimada) [35] 2009kii Golaha Wakiilladu wuxuu ansixiyay sharci sharci ah oo mamnuucaya isticmaalka miinooyinka shaqaalaheeda (AP). [36] Barnaamijka HALO ee Somaliland waxa la dhisay 1999-kii wuxuuna shaqaaleysiiyay in ka badan 500 oo shaqaale qaran. HALO wuxuu ka shaqeeyaa 41 qaybood oo ka mid ah macaamiishu, laba qaybood oo lagu nadiifiyo aagga nabadda (BAC), afar kooxood oo baaritaan / qarxin ah oo loo yaqaan 'EOD', lix kooxood oo farsamo iyo hal khatar yar oo miino ah (MRE). Kuwani waxaa laga hawlgalaa gobollada Awdal oo ku yaalla waqooyi galbeed ilaa gobollada Sool iyo Sanaag bari. [35] Ka sokow sameynta nadiifinta gargaarka bani'aadamnimada, HALO waxay sidoo kale wax ka qabataa dhibaatada nabadgelyada qarxa. Barnaamijka Hubka iyo Hubka Qalabka ah (WAD) ayaa la aasaasay si uu ula shaqeeyo bilayska iyo millatariga arrintan. [35] Tan iyo bilowgii 2007, HALO waxay samaysay dib-u-qiimeyn si ay u aqoonsato dhibaatada miinada ee soo hartay iyo hantida loo baahan yahay si loo nadiifiyo miino-soo-hartay iyo dhibaatooyinka qarxa ee Dagaalka Dagaalka (ERW) waqti macquul ah. Hakor. Hakor ama Hagar, [3] oo sidoo kale loo yaqaan qaababka la xidhan yahay Achoris ama Hakoris, waxay ahayd Fircoonkii hore ee Masaarida ee ka tirsanaa Hindisaha 29aad. Boqorku wuxuu calaamad u yahay qulqulatadan xooggan oo muddo dheer ku noolaa, oo xukuntay 13 sano - in ka badan kala badh mudadii oo dhan. [4] Xaqiiqadii iyo xiriirkii Hakor ee uu la yeeshay ninkii reer Afeweriga ahaa ee aan horey u ahaa ayaan ka doodayay. Ka dib markii dhimashada Neereriyaanka ah, halgan adag ayaa u muuqday inay dhacday, [5] oo carshigu wuxuu ku dooday laba ama saddex sedood: Hakor, Psammuthes, iyo suurto galka shakhsigii la yiraahdo Muthis oo kaliya lagu sheegay Eusebius 'epithome of Manetho's Aegyptiaca. Natiijo ahaan, Hakor waxaa loo bedelay inuu noqdo ninka bedelka ah ee reer Neper ama qof aan xiriir la lahayn. Sanadkii 1986, John D. Ray wuxuu soo jeediyay in Hakor uu ahaa Naasiriyaanka 'dhaxalka', kaasoo xukmiyay illaa iyo sanadkiisii ​​2aad markii uu ka saaray Psammuthes. Sannadkii kale, Hakor waxa uu ku guulaystay inuu dib u soo celiyo carshigii sharci ahaaneed ee uu ku guuldareystay inuu usoo jiido, oo uu sii wato taariikhdiisa boqorrada tan iyo markii uu udubdhaxaadkiisii ​​ugu horreeyay, si fudud u dhigno in faraqadani aysan marnaba dhicin. Muthis, oo ah saddexda ilbiriqsi, ayaa lagu dari karaa halgankan, laakiin kaalintiisa - isaga oo ku fikiraya in uu dhab ahaantii jirey - lama yaqaan. [6] Muuqaalka Ray ayaa waxaa aqbalay dhakhaatiir kale oo Masar sida Alan B. Lloyd [7] iyo Toby Wilkinson [3] Muddo yar ka dib dhimashadeeda, Hakor waxaa loogu yeeray halyeeyga asaasiga ah ee ku xigeenkii Nectanebo I. Si kastaba ha ahaatee, waxaa la soo jeediyay in Hakor iyo Nectanebo laga yaabo in ay ahaayeen qaraabo mid uun, oo laga yaabo inay labaduba la xidhiidhaan Neperite. [5] Lugadaha Somali iyo Boqorrada dalka Masar (Jir). Lugadaha Somali iyo Boqorrada dalka Masar (Jir)» Gobolka Joorjiya. Georgia waa gobol ku yaalla Koofurta bari ee Maraykanka. Waxay bilowday inay tahay gumeysi British ah oo ku taal 1733, koonfurta ugu dambaysa ee koonfureed ee Thirteen Colonies. [5] Waxaa loo yaqaan 'George George II of Great Britain, [6] gobolka Giorgio ayaa ka soo jeeda degaanka Koonfurta Carolina ilaa Florida iyo New France oo ku yaalla Louisiana (New France), oo sidoo kale xuduud la leh galbeedka xeebta Mississippi. Georgia waxay ahayd dowladdii afaraad si ay u ansixiso Dastuurka Mareykanka, 2-dii January, 1788. [7] 1802-1804, galbeedka Georgia waxaa lagu kala qaybiyay dhulkii Mississippi, taas oo markii dambe ay u kala qaybisay Alabama oo ka mid ahayd dhulkii hore ee West Florida 1819. Georgia waxay ku dhawaaqday inay ka go'day Midowga Yurub 19-kii Janaayo, 1861, waxayna ahayd mid ka mid ah toddobadii asal ee Confederate. [7] Waxay ahayd dalkii ugu dambeeyay ee dib loogu soo celiyo Ururka, bishii July 15, 1870. [7] Georgia waa kan 24aad ee ugu weyn iyo kan 8aad ee ugu badan 50-ka Mareykanka. Laga soo bilaabo 2007 ilaa 2008, 14 gobol oo Gobollada Georgia ayaa ka mid ah 100-korodhka qaranka ee ugu dhaqsaha badan, oo kaliya marka laga reebo Texas. [8] Georgia waxaa loo yaqaan 'State Peach' iyo 'Empire State of the South'. [7] Atlanta, caasimadda gobolka iyo magaalada inteeda badan, ayaa loo magacaabay magaalo caalami ah. Georgia waa laga xannibay waqooyiga Tennessee iyo Waqooyiga Carolina, waqooyi-bari waqooyi-galbeed Carolina, koonfuurta by Atlantic Ocean, koonfurta by Florida, iyo galbeedka by Alabama. Qaybta waqooyi ee gobolka waxay ku taal Buundada Blue Ridge, qayb ka mid ah Nidaamka Caanaha Appalachian. Piedmont waxay ku baahsan tahay qaybta dhexe ee gobolka oo ka soo jeeda Xudduudaha Blue Ridge illaa Fall Line, halkaas oo webiyadu ay hoos u dhigaan heerarka sare ee xeebta ee qaybta koonfureed ee gobolka. Gorgortanka ugu sareeya ee Georgia waa Brasstown Bald oo ah 4,784 feet (1,458 m) oo ka sarraysa heerka badda; ugu hooseeya waa bada Atlantic. Gobollada guud ahaan bariga ah ee Wabiga Mississippi, Georgia waa meesha ugu weyn ee dhulka. [9] Ethiopia-Eritrea 2018 Peace Agreement. Maqaalka ugu muhiimsan: 2018 shirkii Ereteriya iyo Itoobiya Xukuumadda Itoobiya oo hoos timaada hoggaaminta ra'iisul wasaaraha cusub Abi Axmed ayaa si lama filaan ah ku dhawaaqday 5 Juun 2018 in ay si buuxda u aqbalayso shuruudaha Heshiiskii nabadda ee Algiers (2000). Itoobiya ayaa sidoo kale ku dhawaaqday in ay aqbali doonto natiijada ka soo baxday go'aanka Komishanka QM ee taageerada Eritrea ee Itoobiya (EEBC) ee 2002 oo lagu siiyey dhulal lagu muransan yahay oo ay ku jirto magaalada Badme ee Eritrea. Madaxweynaha Eritrea Isaias Afwerki wuxuu tilmaamay "calaamadaha wanaagsan". Wasiirka Arrimaha Dibadda Ereteriya Saleh Saleh wuxuu hoggaamiyihii koowaad ee Eritrea ugu biiray Itoobiya muddo ku dhow 20 sano markii uu booqday Addis Ababa dhammaadkii Juun 2018. [113] Shirkii July 2018 ee Asmara, Madaxweynaha Eritrea Isaias Afewerki iyo Ra'iisul Wasaaraha Itoobiya Abi Axmed ayaa saxiixay heshiis wadajir ah si rasmi ah u soo afjaraya dagaalada ka dhexeeya Itoobiya iyo Eritrea. [114] [115] Heshiiskii nabadda kadib, July 18, 2018, ka dib labaatan sano kadib Ethiopian Airlines waxay hawlaheeda dib u bilaabatay Eritrea. Diyaarad ET0312 ayaa ka baxday Garoonka Diyaaradaha Caalamiga ah ee Bole International Airport. [116] [117] Dhibaatooyinka socdaalka ee Yurub. Dhibaatada soogalootiga Yurub, [n 2] ama dhibaatada qaxootiga ee Yurub, [n 3] waa erey la siiyay muddo bilawdan ah laga bilaabo 2015 [10] markii tirada dadka ay ku timid Midowga Yurub (EU) Badda ama dhulka hoostiisa ee koonfur bari Yurub. Waa qayb ka mid ah hannaanka soogalootiga Yurub ee kordhay dalal kale oo ka bilowday qarnigii 20aad oo kaas oo ka soo horjeeda waddammo badan oo Yurub ah. Muhaajiriinta ka soo jeeda Yurub dibadda waxaa ka mid ah magangelyo-doonka iyo muhaajiriinta dhaqaalaha. [12] Xaaladaha qaarkood, soogalootigu wuxuu ahaa dabooli kara wakiillada colaadeed, [qiyaasta] oo ay ku jiraan xag-jiriinta Islaamiga ah oo lagu qaxayo qaxooti ama muhaajiriin. [14] Ereyga "muhaajiriinta" waxaa isticmaala Guddiga Yurub si uu u sharaxo qof ka socda waddan aan wadan Midowga Yurub oo asaasaya dhulkiisa caadiga ah ee ku yaala wadamada EU-da muddo mudo ah, ama la filayo inay noqoto, ugu yaraan laba iyo toban bilood. Inta badan muhaajiriinta ayaa ka yimid waddamada Muslimka ah ee ugu badan ee ku yaala gobollada koonfurta iyo bari ee Yurub, oo ay ku jiraan Bariga Dhexe iyo Afrika. [15] [16] [17] Iyadoo ay ku xiran tahay diin ahaan, badiba dadka soo galey waxay ahaayeen Muslim (badanaa Muslim Sunni ah), qayb ahaan yar oo ka mid ah dadka laga tirada badan yahay ee aan Muslimka ahayn (oo ay ku jiraan Yazidis, Assyrians iyo Mandhees). Sida laga soo xigtay Hay'adda Qaramada Midoobay u Qaabilsan Qaxootiga, saddexda wadan ee ugu sareeya ee ka mid ah dadka soo galaya in ka badan Hal Milyan oo Badda Mediterranean ah ee soo galaya inta u dhaxaysa Janaayo 2015 iyo Maarso 2016 waxay ahaayeen Suuriya (46.7%), Afqanistaan ​​(20.9%) iyo Ciraaq (9.4%). 18] Dadka soogalootiga ah ee ku yimaada Yurub iyaga oo maraya badda sannadka 2015, 58% waxay ahaayeen rag ka weyn 18 sano jir, 17% dumar 18 jir ah iyo 25% ka hartay ayaa ka yaraa 18. [19] Tirada dhimashada baddu waxay kor u kacday heerarka diiwaangelinta Abriil 2015, markii shan doomood oo ku dhowaad 2,000 oo muhaajiriin ah oo Yurub ah ku dhuftey Badda Mediterranean, iyadoo dhimasho isku dhaf ah la qiyaasey in ka badan 1,200 qof. [20] Markabka ayaa ka dhacay xaalad cakiran oo socota iyo qaxarka qaxootiga ee dhowr dalaladood oo Aasiya iyo Afrika ah, kuwaas oo kordhiyay tirada guud ee dadka barakacayaasha ah ee adduunka dhamaadkii 2014-kii ilaa 60 milyan, heerka ugu sareeya tan iyo dagaalkii labaad ee dunida.] [22] In kastoo dhibaatooyinka muhaajiriinta ee inta badan laga wada hadlo Yurub, tobanka waddan ee ugu badan ee qaxootiga badankoodu waa dalalka Asia iyo Afrika. Jordan, Turkiga, iyo Pakistan ayaa ah saddexda ugu sareysa ee safaaradaha ugu badan, halka Lubnaan, Iran, Ethiopia, Kenya, Uganda, Jamhuuriyadda Dimuqraadiga Congo, iyo Chad ay yihiin dalalka kale ee ka mid ah 10ka liis ee liiska. Lix ka mid ah tobankii dal ee ugu badnaa qaxootiga badankood waa waddamada Muslimka ah Talyanika-Turkiga Dagaalki 1911. Dagaalka Talyaaniga ama Turki-Talyaaniga (Turkish: Trablusgarp Savaşı, "Dagaalkii Tripoli", oo sidoo kale loo yaqaano Guerra di Libia, "Libyan War") wuxuu la dagaalamayey Boqortooyada Talyaaniga iyo Boqortooyada Ottoman laga bilaabo 29-kii Sebtembar, 1911, ilaa Oktoobar 18, 1912. Tani waxay sababtay colaadahan, Talyaanigu wuxuu qabsaday Tripolitania Vilayet (gobolka), oo ah gobollada waaweyn (sanjaks) waxay ahaayeen Fezzan, Cyrenaica, iyo Tripoli. Dhul-gariirkan ayaa isku dhafan waxa loo yaqaanno Liibiya Talyaani. Intii lagu jiray iskahorimaadka, ciidamada Talyaanigu waxay sidoo kale qabsadeen jasiiradaha Dodecanese ee Badda Aegean. Talyaanigu wuxuu ogolaaday inuu Dodecanese ku soo celiyo Boqortooyada Boqortooyada ee Heshiiskii Ouchy [8] ee 1912 (oo loo yaqaan 'Treaty of Lausanne (1912)). Si kastaba ha ahaatee, qodobbada qoraalka ah waxay u oggolaadeen maamulka Talyaaniga ee jasiiradaha, dabadeed Turkigu wuxuu ugu dambeyntii ka noqday dhammaan sheegashooyinka jasiiraddan ku yaala qodobka 15 ee Heshiiskii Lausanne ee 1923. Inkasta oo ay yar tahay, dagaalku wuxuu ahaa sumcad weyn oo ka mid ah dagaalkii koowaad ee aduunka, sababtoo ah waxay horseedday waddaninimada waddamada Balkan. Marka la eego sida ay u fududahay dadka Talyaaniga ah ee ka adkaaday Ottoman daciifay, xubno ka mid ah League-ga Balkan waxay weerareen Boqortooyada Ciraaq waxayna bilaabeen dagaalkii koowaad ee Balkan ka hor dagaalkii lala galay Talyaaniga. Dagaalka Italia-Turkish wuxuu arkay isbaddallo farsamo oo badan, gaar ahaan diyaaradda. Oktoobar 23, 1911, oo ahaa diyaarad Talyaani ah, Captain Carlo Piazza, ayaa u duulay xarumaha safka hore ee dunida ee caalamiga ah, [10] iyo November 1-deedii, markii ugu horreysay ee bam-gacmeed laga tuuro Sottotenente Giulio Gavotti, Liibiya, laga soo bilaabo qaabkii hore ee Etrich Taube diyaaradaha. [11] Turki, oo ka maqan hubka ka soo horjeeda diyaaradda, ayaa ahaa markii ugu horeysay ee toogtay diyaarad isagoo dabka qabsaday. [12] Koonfur Afrika iyo Hubka nukliyeerka. Koonfur Afrika iyo Hubka nukliyeerka Laga soo bilaabo 1960-kii illaa iyo 1980-yadii, Koonfur Afrika waxay raadineysaa baaritaan ku saabsan hubka burbur weyn, oo ay ku jiraan nukliye, [2] hubka kiimikada, iyo hubka kiimikada. Lix hub oo nukliyeer ah ayaa la isku duubay. [3] Ka hor inta aan la fileynin in isbedel lagu sameeyo golaha Qaranka ee loo yaqaan "African National Congress Congress", 1990-yadii, dowladda Koonfur Afrika ayaa burburisay dhamaan hubkeeda nukliyeerka, oo ah gobolka ugu horeeyay ee adduunka oo si ikhtiyaari ah uga baxay hubka nukliyeerka ah ee uu sameeyay. Wadanku wuxuu saxiixay Heshiiska Khatarta Cilmiyeed ee tan iyo 1975-kii, Heshiiskii ku-meel-gaadhka ahaa ee Hubka Nukliyeerka tan iyo 1991-kii, iyo Heshiiskii Hubka Kiimikada tan iyo 1995-kii. Faahfaahin dheeraad ah: Barnaamijka Nukliyerka ee Koonfur Afrika Qaraxyo bambaanooyin ah oo ka dhacay goobtii wax soo saarka bambaanooyinka gawaarida ee Koonfur Afrika oo u dhow Pretoria. Kuwani waxay u badan tahay inay qabsan lahaayeen naqshad nukliyeer ah oo loogu talagalay bixinta hawada Jamhuuriyadda Koonfur Afrika ee ah in ay hormariso hubka nukliyeerka ayaa bilowdey 1948 kaddib markii ay ku wareejisay shirkadda South African Energy Atomic Energy Company (SAAEC), oo ah shirkad horay u kormeeraysay kormeerka macdanta qaranka iyo ganacsiga warshadaha. Sanadkii 1957, koonfur Africa Ciidamada Koonfur Afrika ayaa ka cabsi qaba khatarta ah "saameynta domino" ee ku aaddan kombuyuutarrada, oo ka soo jeeda koonfurta Afrika ee ay ku leeyihiin ciidamada amaanka ee Cuban ee Angola waxayna ku hanjabeen Namibiya. Sannadkii 1988, Koonfur Afrika waxay saxiixday Heshiiskii Saddexaad ee Cuba iyo Angola, kaas oo horseeday in ay ka baxaan ciidamada Koonfur Afrika iyo kuwa Cuba oo ka yimid Angola iyo madax-bannaanida Namibia. Hantida horay loo tirtiray ee hubka nukliyarka ayaa la rajeynayaa in ay gacan ka gaysato xasiloonida gobolka iyo nabadda, iyo sidoo kale in ay gacan ka geystaan ​​dib u soo celinta kalsoonida South Africa ee siyaasadda gobolka iyo caalamiga. F.W. de Klerk waxay arkeen joogitaanka hubka nukliyeerka ee Koonfur Afrika dhibaato. Xoghayaha ayaa shaaca ka qaaday xogta ku saabsan hubkiisa uu u hayo Mareykanka si loo helo hubka laga saaro. [30] Koonfur Afrika waxay joojisay barnaamijkii hubka nukliyarka ee 1989-kii. Dhammaan bambooyinka (lix dhismo iyo mid dhismo ah) ayaa la burburiyey, Koonfur Afrika waxay ku biireen Heshiiskii ku-meel-gaadhka ahaa ee Hubka Nukliyeerka ah marka Safiirka Koonfur Afrika ee Maraykanka Harry Schwarz uu saxiixay 19kii Agoosto 1994, ka dib markii ay dhamaystirtay kormeerkeeda, Hay'adda Caalamiga ah ee Tamarta Atomic Energy (IAEA) ayaa xaqiijisay in hal qayb ahaan la dhameeyay iyo lix dhamaystiran oo hubka nukliyaanka ah la burburiyey. Natiijada, IAEA waxay ku qanacday in barnaamijka nukliyeerka ee Koonfur Afrika loo beddelay codsiyo nabad ah. Kaddib, Koonfur Afrika waxay ku biirtay Nuclear Suppli Group (NSG) oo ah xubin buuxda oo ah 5 Abriil 1995. Koonfur Afrika waxay kaalin hoggaamineed ka qaadatay sameynta Heshiiskii Nabadgalyada Nabadgalyada ee Afrikaanka ah ee Jabuuti (oo sidoo kale loo yaqaan 'Treaty of Pelindaba) 1996, oo noqday mid ka mid ah xubnihii ugu horreeyay ee 1997. Koonfur Afrika ayaa sidoo kale saxiixday Heshiiska Nuclear-Nuclear-Test Treatment 1996-kii waxaana ansixiyay 1999-kii. Heshiiska Pelindaba wuxuu dhaqan galey 15kii Luuliyo 2009 markii la ansixiyey 28 dal. [31] Heshiiskan wuxuu u baahan yahay in dhinacyadu aysan ka qeyb gali doonin cilmi baarista, horumarinta, soo saaridda, kaydinta iibinta, tijaabinta, haysashada, haysashada ama xakameynta qalabka nukliyeerka ee ka jira qaybaha dhinacyada heshiiskan iyo burburinta qashin-qaadista shidaalka Afrika ee heshiis xisbiyada. Komishanka Afrika ee Hawlaha Nukliyeerka, si loo xaqiijiyo ku dhaqanka heshiiskan, ayaa la aasaasay wuxuuna noqon doonaa Xarunta Koonfurta Afrika. [32] Abukar Mohamed. Taariikhda dhalashada Janaayo 1, 1999 (da'da 19) Tirakoobka kooxdu waxay dabooleysaa taxanaha qaranka, oo la cusbooneysiiyay Febraayo 9, 2017. Tirakoobka xulka qaranka ayaa la cusbooneysiiyay 10-kii Febraayo, 2017. Abukar Maxamed (oo dhashay Janaayo 1, 1999-kii ee Muqdisho, Soomaaliya) waa ciyaaryahan kubadda cagta ah oo matalayay Talyaaniga Lazio. Waa ciyaaryahan khadka dhexe ah oo booskiisa ciyaaraya. Maxamed wuxuu leeyahay dhalashada Finland iyo Soomaaliya. Maxamed wuxuu bilaabay mustaqbalkiisa Tampere Pallo-Veikko, halkaas oo uu u soo guuray Turku, kubada ayaa la socon doona horaanta 2016. Janaayo 2017, Maxamed waxaa loo wareejiyay Lazio talyaaniga afar sano iyo bar. [1] Wuxuu ka ciyaaraa koox ka yar da'da 19. Lion Cerealka. Lion Lion waa quraac qurux, oo ay soo saartay Nestlé. Lion Lion waa saldhigga Nestlé ee caanka ah Lion Bar. Lion Lion waa saldhigga Lion Bar, kaas oo ka kooban wafer buuxa, caramel, iyo siriyaal jilicsan, oo lagu daboolay shukulaatada caanaha. Dalaggu wuxuu ka kooban yahay badarka dhirta oo dhan, oo leh dhoobada caramel, iyo isku dhanba hadhuudhka oo leh kookaha. Lion Lion waa la xoojiyay fitamiino badan, sida Vitamin B12, Vitamin B6, Vitamin B2, Vitamin B1, iyo niacin. Tani ma hayso siriyaal qalafsan, maadaama Lionel Barsku sameeyo, laakiin halkii laga heli lahaa dalag isku-daboolan oo udub dhexaad ah oo noocyo cad iyo shukulaato ah. Lion Lion waa lagu iibiyaa sanduuqyada 400-gram ah. Lion Lion waa la heli karaa dhammaan Yurubta iyo Bariga Dhexe. Waxaa loo keenaa suuqyo kale sida Waqooyiga Ameerika, Latin & Koonfurta Ameerika, Aasiya, iyo Okyaniya iyada oo kooxo saddexaad aysan la xiriirin Nestlé. Lion Lion waa la soo saaraa warshad Nestlé ah oo Faransiis ah. Cannabis Balsi (2011-keedi) maadooyinka: Cunto miraha ah (Hilib doofaar ah, Kalluun, Hilib doofaar), Sonkor, Kaarbuk (Dufanka Dufanka Caanaha leh, Cannaan, Glucose Syrup, Saliida Butter, Pectin, Potassium Sorbate, Salt), Gacanta Shiidaalka, Vitamiin C, Niacin, Pantotenic Acid, Vitamin B6, Riboflavin (Noocyo, Caanaha, Cocoa, Daxtrose, Cocoa Mass, Salt, Macmacaan: Vanilla iyo Caramel, Emulsifier: Soya Lecithin, Color: Caramel, Vitamins iyo Macdan: B2, Thiamin (B1), Folic Acid (Folacin), Vitamin B12, Calcium Carbonate iyo Iron. Asal ahaan, Lion Cereal waxaa la bilaabay horraantii 2000naadkii. Horraantii 2000-dii Lion Cereal wuxuu lahaa waxoogaa ka duwan maaddooyinka kala duwan ee loo yaqaan Lion Lion. Lion Lion asal ahaan waa la iibiyay sanado badan ilaa laga joojiyo 2003. Waxaa la joojiyey sababo aan la aqoon oo aan caddayn. 8 sanno ka dib, Lion Lion ayaa hadda la bilaabay sanadkii 2011-kii. Lion Lion cusub ayaa si fiican u iibisay, waxaana uu ahaa guulo ganacsi Oswald Spengler. Oswald Arnold Gottfried Spengler (29 Maajo 1880 - 8 Maajo 1936) wuxuu ahaa taariikhyahan taariikhda Jarmalka ah iyo falsafo taariikheed kuwaas oo danaha ay ka mid yihiin xisaab, saynis, iyo farshaxanka. Wuxuu si fiican u yaqaan buugiisa "Decline of the West" (Der Untergang des Abendlandes), oo lagu daabacay 1918 iyo 1922, oo ka hadlayay taariikhda adduunka oo dhan. Taariikhda Spengler ee taariikhda soo saartay in dhaqanka kasta uu yahay mid aad u sarreeya oo leh qaab nololeed xaddidan oo la saadaalin karo. Spengler waxay saadaalisay in sannadkii 2000, in ilbaxnimada reer galbeedku ay geli doonto xaalada degdega ah ee ka horeysa dhimashada, kuwaas oo khilaafku u baahan yahay Caesarism (oo ka baxsan awoodda madaxbanaan ee laanta fulinta ee dawladda dhexe). Dhibaatada Agadir. Xiisadda Agadir iyo Dhibaatada Labaad ee Moroccan (oo sidoo kale loo yaqaano Panthersprung in German) waxay ahayd dhibaatada ba'an ee caalamiga ah oo ay keentay ciidan fara badan oo ka tirsan ciidamada Faransiiska ee ku yaal gudaha Morocco bishii Abriil 1911. Jarmalku ma diidin ballaarinta Faransiis laakiin la rabay magdhowga dhuleed. Berlin waxay ku hanjabtay dagaal, waxay u dirtay rasaasto, waxayna kiciyeen dagaalyahanada Jarmalka ah. Wadahadaladii u dhexeeyay Berlin iyo Paris ayaa xalliyay khilaafka: Faransiiska ayaa Morocco ka qaatay miisaaniyad si loogu beddelo heshiiskii dhuleed ee Jarmalka laga keenay Faransiiska, halka Spain ay ku qanacsanayd isbedelka xuduuda Morocco. Golaha wasiirrada Ingiriiska, si kastaba ha ahaatee, ayaa ka argagaxay dagaalkii Jarmalka ee u socday Faransiiska. David Lloyd George wuxuu ka hadlay hadalka "riwaayad" oo ku been abuurtay jahwareerka aan loo dulqaadan karin Jarmalka. Waxaa jiray hadal ah dagaalka, iyo Jarmalka ayaa hoos u dhacay. Xidhiidhka ka dhexeeya Berlin iyo London ayaa weli ah mid culus. [1] Faransiiska hor-u-marinimada Morocco ayaa lagu soo afjaray shirkii 1906 Algeciras, kadib markii uu ku dhacay Dhibaatadii Moroccan ee ugu horreysay ee 1905-06. Xiisadda Anglo-Jarmalku waxay sare u kacday waqtigaan, qayb ahaan sabab u ah tartan hub ah oo u dhexeeya Imperial Jarmalka iyo Great Britain, oo ay ku jiraan dadaalro Jarmal ah oo lagu dhisayo filim saddex-meelood laba ah oo ah cabbirka Ingiriiska. Hadafka Jarmalka waxaa loogu talagalay in lagu tijaabiyo xiriirka u dhexeeya Britain iyo Faransiiska, iyo suurta galnimada in Ingiriisku uu ku biiro xulafada Jarmalka. [2] Jarmalka ayaa sidoo kale dhaqan geliyay sheegashooyinka magdhawga ee aqbalaadda maamulka Faransiiska ee ku xiran Morocco. Sanadkii 1911, rebellion wuxuu ka dhex muuqday Morocco oo ka soo horjeeday Sultan Abdelhafid. Ilaa horraantii Abriil, Suldaanku wuxuu hareereeyay gurigiisa Fez. Faransiiska ayaa diyaar u ah inuu ciidamo u diro si ay gacan uga geysato hoos u dhigidda fallaagada, iyada oo la raacayo marawaxadda ilaalinta nolosha yurub iyo hantida yurub, oo u diraysa saanad duulimaad ah dhamaadka bisha Abriil. 8dii Juun, ciidamada Isbaanishku waxay degeen Larache, saddex maalmood kadib Alcazarquivir. 1dii Juulay, Qorshaha Jarmalka ee SMS Panther wuxuu yimid dekedda Agadir, iyadoo la raacayo marin-u-ilaalinta danaha ganacsiga Jarmalka. Bandhigga wayn ee Bremen-ka ee Berlin Berlin ayaa yimid maalmo kadib, bedelkii gunti. [3] Garsooraha Jarmalka Hermann Wilberg, oo 110 kiiloomitir u jirta waqooyiga, ayaa u socdaalay koonfurta si loogu soo badbaadiyo oo kaliya inuu yimaado saddex maalmood ka dib Panther. [4] Waxaa jiray jawaab celin degdeg ah oo ka timid Faransiiska iyo Ingiriiska. Xukuumadda Ingiriiska ayaa isku dayday inay xakameyso Faransiiska iyagoo qaadaya tallaabooyin deg-deg ah ayna joojiyaan inay ciidamadooda u diraan Fez, laakiin way ku fashilmeen. Bishii Abriil, Xoghayaha Arrimaha Dibedda ee Britain, Sir Edward Gray wuxuu qoray: "waxa Faransiisku u malaynayo in uu yahay mid caqli-gal ah, laakiin ma aqbali karno heshiiskeenna." [5] Waxa uu dareemay in gacmihiisa la xiray, iyo inuu lahaa taageerada Faransiiska. Ingiriiska ayaa ka welwelay imaanshaha Panther ee Morocco. Ciidamada Bada ee Royal waxay leeyihiin saldhig milatari oo ku yaal Gibraltar, koonfurta dalka Spain. Waxay rumaysanyihiin in Jarmalku uu u jeedsan lahaa inuu Agarre u noqdo Baraawe Koox Australia. Australian Group waa nidaam guud oo xakamaynta dhoofinta dalxiiska (MECR) iyo dalal aan rasmi ahayn (hadda ku biiray Komishanka Yurub) 1985 (ka dib isticmaalka hubka kiimikada ee Ciraaq sannadkii 1984) si uu uga caawiyo wadamada xubnaha ka ah inay aqoonsadaan dhoofinta waxay ubaahan tahay in la xakameeyo si aysan gacan uga geysan faafinta kiimikada iyo baayoolojiyada. Kooxda, oo markii hore ka kooban 15 xubnood, ayaa kulankiisii ​​ugu horeeyay ku qabtay Brussels, Belgium, bishii Sebtembar 1989. Iyadoo la isku daro Hindiya 19-kii Janaayo, 2018, waxay hadda leedahay 43 xubnood, oo ay ku jiraan Australia, Guddiga Yurub, dhammaan 28 dal oo ka mid ah Midowga Yurub, Ukraine, iyo Argentina. Magaca wuxuu ka yimaadaa Australia si uu u abuuro kooxda. Australia waxay maamushaa xoghaynta. Xubnaha bilawga ah ee kooxdu waxay leeyihiin qiimeyno kala duwan oo ah kuwa horey u soo-saarka kiimikada ah waa in lagu dhejiyaa xakamaynta dhoofinta. Marxaladaha dambe ayaa markii hore aan laheyn xakamayn noocaas ah. Maanta, xubnaha kooxdu waxay ilaaliyaan xakamaynta dhoofinta ee liiska dharka 54 xirmood, oo ay ka mid yihiin dhowr aan mamnuucin dhoofinta hoosta Heshiiska Kiimikada, laakiin waxaa loo isticmaali karaa soo saaridda hubka kiimikada. Sanadkii 2002, kooxdu waxay qaadday laba talaabo oo muhiim ah si loo xoojiyo xakamaynta dhoofinta. Ugu horreyntii waxa uu ahaa shuruudihii "shuruud la'aan", oo sheegay in xubin kasta oo kooxda ka mid ah ay ka fekerayaan in la dhoofiyo dawlad kale oo horay loo diidey in ay dhoofiso xubin kasta oo ka mid ah kooxda waa in ay marka hore la tashadaan dawlad xubin ka hor inta ansixin dhoofin Midda labaad waxay ahayd "wax qabad-dhan", taas oo u baahan waddamada xubnaha ka ah inay joojiyaan dhammaan dhoofinta loo isticmaali karo kuwa soo dejiya ee barnaamijyada hubka kiimikada ama baayoolojiyada, iyadoon loo eegin haddii dhoofintu ay ku jirto liiska koontooyinka kooxda. Wufuudda matala xubnaha waxay kulmaan sanad walba Paris, France. Shirarka Bariga Asia. Kulanka Bariga Dhexe (EAS) waa shir la qabto sanadkiiba by hoggaamiyeyaashii, markii hore, 16 dal oo ka tirsan Bariga Aasiya, Koonfur Bari Asia iyo Koonfur Aasiya. Xubinnimadu waxay ku ballaarantey 18 dal oo ay ku jiraan Mareykanka iyo Ruushka lixaad ee EAS ee sanadka 2011. Kulamada EAS waxaa la qabtaa kadib markii shirarka ASEAN ee sannadlaha ah. Shirkii ugu horreeyay waxaa lagu qabtay Kuala Lumpur, Malaysia 14kii Disembar 2005. Taariikhda ka horaysa shirkii ugu horreeyay ee Bariga Asia Fikradda Oriental Asia Grouping waxay taariikh u leedahay taariikhda soo socota fikradda ugu horreysa ee soo baxday 1991 kadib markii ra'iisal wasaaraha Malaysia Mahathir Mohamad. Warbixinta kama dambaysta ah ee 2002-da Kooxda Daraasaadka Bariga Aasiyada ee East Asia, oo ay aasaaseen ASEAN Plus Sadex waddan, waxay ku salaysnayd EAS oo ku lug leh ASEAN Plus Saddex, sidaas darteed kuma lug lahan Australia, New Zealand, ama India. EAS sida la soo jeediyey waxay ahayd in ay noqoto horumar horumarineed oo ASEAN ah, iyada oo shirwaynaha lala xidhiidhinayo shirarka kulamada ASEAN. Si kastaba ha ahaatee, arrintu waxay ahayd waddamada ka baxsan kuwa ASEAN ah in EAS la kordhiyo. Go'aanka ah in la qabto EAS ayaa la gaarey intii lagu jiray shirkii ASEAN Plus ee Saddexaad ee 2004 iyo 16 xubnood oo lagu go'aamiyay kulankii ASEAN Plus Saddex Wasaaradood ee lagu qabtay Liibiya dhamaadkii July 2005. Deeqaha loogu talagalay horumarinta barnaamijka inta lagu guda jiro shirkii ASEAN Plus ee Saddexaad ee 2004 waxaa loo aqoonsaday Malaysia. Koonfurta Atlantic Peace and Cooperation Area. Koonfurta Atlantic Peace and Cooperation Zone (soo gaabin: ZPCAS ama ZOPACAS; Isbaanish: Zona de Paz y Cooperación del Atlántico Sur; Portuguese: Zona de Paz e Cooperação do Atlântico Sul; sidoo kale loo yaqaan Aagga Nabada iyo Iskaashatada South Atlantic) urur iyo xulufo milatari oo la sameeyey sannadkii 1986 iyada oo loo marey qaraarka A / RES / 41/11 ee Golaha Guud ee Qaramada Midoobay ee ku aadan hawlgalka Brazil, iyada oo ujeedadu tahay horumarinta iskaashiga iyo ilaalinta nabadda iyo ammaanka gobolka Koonfurta Atlantik. Diirad gaar ah ayaa loo qoondeeyay su'aasha ah in laga hortago hubinta nukliyeerka hubka nukliyeerka iyo yareynta iyo ugu dambeyntii tirtiridda joogitaanka ciidan ee wadamada gobollada kale. Baaqa ku saabsan nacaybka loo yaqaan "South Atlantic" ayaa lagu ansixiyay shirkii wadamada xubnaha ka ah ee lagu qabtay magaalada Brasilia bishii Sebtembar 1994. Golaha Guud ee UN. ayaa ansixiyay qorshaha, inkastoo mucaaradka Mareykanka, Ingiriiska iyo Faransiiska. Koonfurta Atlantic ayaa hadda ah aag aan xor ah lahayn. Dhamaan dawladaha xubnaha ka ah ayaa iminka saxiixaya heshiisyo caalami ah oo mamnuucaya hubka nukliyeerka, oo ah Heshiiska Jabuuti ee Hubka Nidaamka Jabuuti iyo Heshiiskii Mamnuucista Hubka Nukliyarka ee Latin America iyo Kariibiyaanka. Si kastaba ha ahaatee, jasiiradaha Mid-Atlantic Ridge jasiiradaha, ingiriisiga dibadda ee Saint Helena iyo kuwa ku tiirsan ee Ascension Island iyo Tristan da Cunha, iyo Jasiiradda Bouvet ee Norway ma aysan daboolin heshiisyadaas. Ururka Ibero-Mareykanka. Ururka Isboortiga Mareykanka (sidoo kale wuxuu mararka qaar loo yaqaanaa Isbaheysiga Isbaanishka) (Bortuqiis: Ururada Isboortiga, Isbanishka: Estaos Iberarericanos, oo sida caadiga ah loo soo gaabiyo OEI), si rasmi ah Ururka Ururka Isboortiga Mareykanka ee Waxbarashada, Sayniska iyo Dhaqanka, waa hay'ad caalami ah oo xubnahoodu yihiin Portugal -ka iyo wadamada Isbaanishka ku hadla ee Ameerika iyo Yurub iyo Equatorial Guinea ee Afrika. Hadafkeedu wuxuu yahay in lagu hormariyo iskaashiga dowladaha ka dhexeeya wadamada xubnaha ka ah kuwaas oo caawin doona qorsheynta iyo horumarinta mashruucyada gobolka ee waxbarashada, sayniska, tignoolajiyada iyo farshaxanka. Xubnaha OEI waxaa ka mid ah Andorra, Argentina, Bolivia, Brazil, Colombia, Costa Rica, Cuba, Chile, Dominican Republic, Ecuador, El Salvador, Equatorial Guinea, Guatemala, Honduras, Mexico, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Portugal, Spain, Uruguay iyo Venezuela. Xoghaynta Guud waxay ku taallaa Madrid, xafiisyo goboleedyada Argentina, Brazil, Colombia, El Salvador, Spain, Mexico iyo Peru iyo xafiisyada gudaha ee Chile, Honduras, Nicaragua iyo Paraguay. Maalgelinta hawlaha OEI iyo barnaamijyada waxaa laga soo qaatay kootooyinka khasabka ah iyo tabarrucyaada iskaa wax u qabso ee dowladaha xubnaha ka ah iyo hay'adaha dhaqanka iyo waxbarashada gaarka ah iyo aasaaska. Madaxweynaha sharafeedka ee ururka waa King Felipe VI ee Spain. Xi Jinping. Xi Jinping wuxuu ahaa sarkaal Shiinaha oo hadda u shaqeeya Xoghayaha Guud ee Xisbiga Shuuciga ee China (CPC), [4] Madaxweynaha Jamhuuriyadda Shiinaha, [5] iyo Guddoomiyaha Komishanka Xarunta Dhexe. [6] Inta badan waxaa lagu sharraxay sida "hogaamiyaha ugu sarreeya ee Shiinaha", sannadka 2016-ka ayaa CPC si rasmi ah u siiyay magaca "hoggaamiyaha muhiimka ah". [7] Xoghaye Guud, Xi wuxuu heystey kursi hore oo ka tirsan Guddiga Joogtada ah ee Guddiga Sare ee Komishanka Xisbiga Shiinaha ee Shiinaha, oo ah hay'adda go'aaminta sare ee Shiinaha. Xi waa xog-hayaha guud ee ugu horreeyay ee ku dhashay adduunka kadib dagaalkii labaad ee aduunka. Wiil uu ahaa hogaamiyaha Shiinaha Xi Zhongxun, ayaa loo kaxeeyay xerada Yanchuan County maaddaama uu da 'yar yahay ka dib markii uu aabaheed qalalaasihii dhaqameedkii ku jiray, wuxuuna ku noolaa god ku yaal tuulada Liangjiahe, halkaas oo uu u qabanqaabiyay shaqaale wada shaqaynaya [9] Ka dib markii uu ka soo qaatay Jaamacadda Tsinghua oo ah "Student Worker-Peasant-Asker Soldier Student", [10] Xi ayaa ka dhex muuqday siyaasad ahaan gobollada xeebaha ee Shiinaha. Xi wuxuu ahaa guddoomiyihii gobolka Fujian laga soo bilaabo 1999 ilaa 2002, iyo guddoomiye, ka dibna xoghayaha xisbiga ee gobolka Zhejiang ee sannadkii 2002 ilaa 2007. Ka dib markii shaqada laga eryay Chen Liangyu, Xi ayaa loo wareejiyey Shanghai oo ahayd xoghaye xisaabeed muddo gaaban sanadkii 2007. Guddiga Joogtada ah ee Guddiga Joogtada ah iyo xoghaynta dhexe ee Oktoobar 2007, kharashka shanta sanno ee soo socda sida Hu Jintao loo badalay. Xi wuxuu ahaa madaxweyne ku-xigeenkii 2008 ilaa 2013 iyo Guddoomiye-ku-xigeenka Guddiga Dhexe ee Milliteriga laga soo bilaabo 2010 ilaa 2012. Tan iyo markii awoodda la wareegtay, Xi ayaa soo bandhigtay tallaabooyin kala duwan oo lagu hirgelinayo anshaxa xisbiyada iyo xaqiijinta midnimada gudaha. Saxiixiisa ololaha ladagaallanka musuqmaasuqa ayaa sababay hoos u dhac ku yimid mas'uuliyiin xisbiya oo madax-bannaan oo hawl-gab ah, oo ay ku jiraan xubno ka tirsan Guddiga Joogtada ah ee Guddiga Joogtada ah [11] Waxa lagu tilmaamaa inuu yahay muwaadin Chinese ah, [12] Xi ayaa adkeeyay xannibaadyada ku saabsan bulshada rayidka ah iyo fikradaha caqiidada, oo ku doodaya faafreebka internetka ee China sida fikradda ah "madax banaanida internetka". [14] Xi ayaa ku baaqay in dib loo habeeyo isbeddelka dhaqaalaha suuqa, si loogu hoggaansamo sharciyada iyo xoojinta hay'adaha sharciga ah, iyada oo xoogga la saarayo shakhsiyaadka iyo himilooyinka qaranka ee hoos imaanaya "Riyada Shiineeska". Xi ayaa sidoo kale kiciyay siyaasad dibad-bax badan oo khaas ah, gaar ahaan xiriirka Shiinaha-Japan, sheegashada Shiinaha ee Badda Shiinaha, iyo doorka uu ka yahay u doodaha ganacsiga xorta ah iyo caalamka. Waxa kale oo uu isku dayay in uu ballaadhiyo saameynta dhaqaalaha Shiinaha ee ku wajahan Mideynta Wadooyinka Hal Xulashada. Kulanka 2015 ee u dhaxeeya Xi iyo Madaxweynaha Taiwan Ma Ying-jeou ayaa markii ugu horeysay calaamadeeyay hoggaamiyeyaasha siyaasadeed ee labaduba ka dhoofay Taiwan tan iyo dhamaadkii Dagaalkii Sokeeye ee 1950-kii. [17] Waxaa loo tixgeliyey qeybta dhexe ee jiilka shanaad ee hoggaanka Jamhuuriyadda, [18] Xi ayaa si weyn u maareynay awoodda hay'adeed Abia. Abia waa gobol ku yaalla koonfurta bariga Nigeria. [4] Caasimaddu waa Umuahia, magaalada ugu weyn ee ganacsiga waa Aba. Xarunta Ganacsi ee Aba, waxay horay u ahaan jirtey dawladdii gumaysiga Ingiriiska ee gobolka. Abia waxaa la aasaasay sannadkii 1991-ka qayb ka mid ah Imo State [5] Waa mid ka mid ah dawladaha xubinta ka ah gobolka Delta ee gobolka. [4] Abia State, oo ku dhawaad ​​6,320 kilomitir oo isku wareeg ah, ayaa ku xiran waqooyiga iyo woqooyi waqooyiga Anambra, Enugu, iyo Ebonyi. Qeybta galbeed ee Abia waa Imo State, bari iyo koonfur-galbeed waa Cross Cross State iyo Akwa Ibom State siday u kala horreeyaan oo koonfurta ahna waa Rivers State. Qaybta koonfureed ee dalka ayaa ku taala qaybta webiga ee Nigeria, waa roobab kuleyl ah oo kuleyl ah oo qulqulaya dabiiciga saliidda leh [5], qaybta koonfureed waxay heleysaa roobab xooggan oo qiyaastii 2,400 millimitir (94 in) sanadkiiba waana gaar ahaan inta u dhexeysa bilaha Abriil ilaa Oktoobar. Inta ka hartay Gobolka ayaa ah mid dhexdhexaad ah oo qoryo iyo qoryo qoryo ah [5]. Wabiyadaha ugu muhiimsan ee Abia State waa Imo iyo Aba Rivers oo u soo gudubta Badweynta Atlantic iyada oo loo marayo Akwa Ibom State. Wax soo saarka saliidda iyo gaasta ayaa ah mid caan ah, iyada oo ay ka dhigeyso in ka badan 39% GDP GDP. [6] Si kastaba ha ahaatee, shirkadaha shidaalka ee dalka ku yaala - iyada oo loo marayo Barnaamijka Marginal Fields (MFP) - ma aysan helin wax fudud in la soo jiito maalgelinta iyo kartida dhismaha si loo sahamiyo qaar ka mid ah maraakiibta saliidda yar ee ku yaala Gobolka 50. Qaybta wax soo saarka waxay kaliya xisaabtaa 2% GDP. [6] Industri Adamawa. Adamawa waa gobol waqooyi-bari Nigeria, caasimaddeeda Yola. Sanadkii 1991-dii, markii Taraba State laga saaray Gobolka Gongola, Gobalka Gongola waxaa loo bedelay Adamawa State, iyada oo afar qaybood oo kala ah: Adamawa, Ganye, Mubi iyo Numan. Waa guriga Jaamicada Mareykanka ee Nigeria ee Yola iyo Jaamacadda Modibbo Adama ee Technology Yola. Waa mid ka mid ah soddon iyo lix gobol oo ka kooban Jamhuuriyadda Federaalka ee Nigeria. Bishii Maajo 14, 2013, Madaxweynaha Goodluck Jonathan ayaa ku dhawaaqay xaalad deg-deg ah oo ku aadan Gobolka Adamawa, oo ay weheliso deriska Borno State iyo Yobe State, oo ay ugu wacan tahay dhaqdhaqaaqa Boko Haram. [2] Adamawa waa mid ka mid ah dawladaha ugu waaweyn ee Nigeria wuxuuna ku nool yahay 36,917 kilomitir oo laba jibbaaran. Waxaa xuduud la leh gobollada Borno ilaa galbeed, Gombe xagga galbeedka iyo Taraba ilaa koonfur galbeed. Xudduuda bari ayaa ka kooban xudduudaha bari ee dalka Cameroon. Dhinaca kale, waa dhul buuraley ah oo ka gudbay dooxooyinka waaweyn ee wabiga - Benue, Gongola iyo Yedsarem. Dooxooyinka Buurta Cameroon, Buuraha Mandara iyo Xerada Adamawa waxay qayb ka tahay muuqaalka dhulka. Shaqada ugu weyn ee dadku waa beerashada sida ay ka muuqato laba qaybood oo caan ah, gobollada Suudaan iyo waqooyiga Guinea Savannah. Dalagyadooda kaashka ah ayaa ah suuf iyo dhulbeereedyo halka dalagyada cuntada ay ka mid yihiin galleyda, xayawaanka, digirta, geedka guinea, masago iyo bariis. Jaaliyadaha tuulada ee ku nool bangiyada wabiyada waxay ku lug leeyihiin kalluumaysiga halka Fulanis yihiin xoolo dhaqato ah. Gobolka wuxuu leeyahay shabakad waddooyin oo ku xiran dhammaan qaybaha dalka. Horumarinta bulshooyin badan oo gobolka ka mid ah ayaa la raadin karaa xilligii gumeysiga markii ay Jarmalku xukuntay dhul beereed oo loo yaqaan waqooyiga iyo koonfurta Kameruns oo ka yimid Dikwa ee waqooyiga ilaa Victoria (Limbe) xeebta Atlantic qarnigii 19aad. Kuwani waxay ahaayeen, si kastaba ha ahaatee, waxay ku wareejiyeen Hay'addaha Qaramada Midoobey ee Waddaniga ah ee Britishka dhamaadkii Dagaalkii Dunida iyada oo la saxiixday heshiiskii Versailles. Ka dib markii la soo gudbiyay taxane ah, waqooyiga Cameroon ayaa ku biiray Nigeria si ay u sameeyaan Gobolka Sardauna markaas, koonfurta Kamerunsna waxay sameysey Confederation oo ku hadla afka Faransiiska ee ku hadasha Cameroon. Adamawa State wuxuu ku yaalo xarunta dhexe ee labo kaniisadaha asaliga ah, Kaniisadda Walaalaha ee Nigeria (EYN Church) oo xarunteeda ku taal Mubi ee waqooyiga gobolka, iyo kaniisada Lutheran ee Masiixiga ee Nigeria (Church LCCN) Numan oo ku yaal aagagga koonfureed ee gobolka. Kaniisada Walaalaha ah ee Nigeria (EYN kaniisada) waxaa laga aasaasay Garkida Gombi Dawlada Hoose ee Dawlada Bishii Maarso 1923 by adeegayaashan Maraykanku. Kaniisadda Lutheran ee Masiixa ee Nigeria (Church LCCN) ayaa waxaa lagu aasaasay Numan oo ay u adeegsadeen dadka reer Holland Akwa Ibom. Akwa Ibom waa wadan ku yaala Nigeria. Waxay ku taallaa qaybta koonfureed ee dalka, oo u dhaxaysa waddooyinka u dhaxeeya 4 ° 32'N iyo 5 ° 33'N, iyo dhererka 7 ° 25'E iyo 8 ° 25'E. Dawladdu waxay ku taallaa gobollada koonfurta-koonfur ee koonfur-galbeed, waxayna kuxiran yihiin bariga ee Cross River State, galbeed by Rivers State iyo Abia State, iyo koonfurta by Atlantic Ocean iyo cirifka koonfureed ee Cross Cross State. Akwa Ibom waa mid ka mid ah 36 dal oo Nayjeeriya ah, oo leh dad ka badan shan milyan oo qof. Dawlada waxaa la aasaasay sanadkii 1987-dii hore ee gobolka River Cross State waxaana ay hadda tahay saldhigga ugu sareeya saliida iyo gaaska dalka. Caasimadda gobolka waa Uyo, iyada oo ku dhawaad ​​500,000 oo qof. Akwa Ibom waxa uu leeyahay garoon diyaaradeed iyo laba dekedood oo waaweyn oo ku yaala Badweynta Atlantic iyadoo dhisme la soo jeediyey oo lagu magacaabo Ibaka Seaport ee Oron. Gobolka ayaa sidoo kale ku faantaa 30,000 oo kursi isboorti oo leh ultramodern. Waxay u egtahay garoonkii garoonka Allianz arena waxaana ku yaal qalab casri ah oo heer caalami ah. [3] Akwa Ibom gobolka sidoo kale wuxuu ku yaalaa Isom E-Maktabadda, xarun macluumaad oo heer caalami ah. [4] Intaa waxaa dheer Ingiriisi, luqadaha ugu waaweyn ee lagu hadlo waa Ibibio, Annang, Eket iyo Oron. [5] Uyo, Eket, Ikot Ekpene, Etinan, Oron, Abak, Ikot Abasi, Onna, Itu, Ukanafun, Ibeno iyo Oruk Anam, Uru Wasaaradaha Wasaaradaha iyo Hay'adaha (MDAs) ee Akwa Ibom [edit] Waa kuwan liiska wasaaradaha ee Akwa Ibom [6] Wasaaradda Beeraha iyo Cuntada ee Akwa Ibom State Akwa Ibom Wasaaradda Gaadiidka & Kheyraadka Batroolka Akwa Ibom Wasaaradda Arrimaha Dibedda ee Dawlada Hoose iyo Wakiilada Akwa Ibom Wasaaradda Guryeynta & Guryeynta Magaalada Wasaaradda Warfaafinta iyo Istaraatiijiyadda Akwa Ibom State Akwa Ibom Wasaaradda Warfaafinta & Teknoolajiyada Akwa Ibom Wasaaradda Wasaaradda Haweenka iyo Daryeelka Bulshada Wasaaradda Dhalinyarada & Isboortiga ee Akwa Ibom Akwa Ibom Wasaaradda Guryeynta & Waajibaadka gaarka ah Akwa Ibom State Wasaaradda Horumarinta Dhaqaalaha Ganacsiga iyo Qorshaynta Shaqaalaha Akwa Ibom Wasaaradda Ganacsiga, Ganacsiga iyo Warshadaha Akwa Ibom Wasaaradda Dhaqanka iyo Dalxiiska Akwa Ibom Xafiiska Siyaasadda Arrimaha Siyaasadda iyo Sharciga iyo Khayraadka Biyaha Akwa Ibom State Bureau of Development Development & Cooperatives Akwa Ibom Waddooyinka Gobollada iyo Hay'adda Kobcinta Khayraadka Kale - AKROIMA Anambra. Anambra waa gobol ku yaal koonfur bari Nigeria. Magaciisu waa qayb ka mid ah Oma Mbala asal ah, magaca Igbo ee webiga Anambra. Caasimadda iyo kursiga dawladdu waa Awka. Onitsha, oo ah magaalo taariikhi ah oo ka soo jeeda wakhtiyadii hore ee gumeysiga, ayaa waxaa loo horumariyey sida ugu fog ee magaalooyinka waaweyn ee gobolka. Mawduuca gobolka ayaa ah "Iftiinka qaranka". Xuduudaha waxaa dhistay Delta State oo galbeedka, Imo State iyo Rivers State ilaa koonfurta, Enugu State ilaa bari, iyo Kogi State waqooyiga. Magaca waxaa laga soo qaatay webiga Anambra (Omambala), kaas oo u dhex socda agagaaraha, wuxuuna ku yaala webiga Nigerian. Kooxaha asaliga ah ee ku dhaqan gobolka Anambra waa Igbo (98% dadweynaha) iyo dad yar oo reer Igala ah (2% dadweynaha), kuwaas oo inta badan ku nool qaybta waqooyi galbeed ee gobolka. Anambra waa gobolka siddeedaad ee ugu badan ee ku yaala Jamhuuriyadda Federaalka ee Nigeria iyo gobolka labaad ee ugu baahsan gobolka Nigeria kadib markii Lagos State. Baaxadda fogaanta 45 km u dhaxeysa magaalooyinka Oba iyo Amorka waxaa ku jira xaafado badan oo ku yaalla tuulooyin yar yar iyo magaalooyinka yaryar, iyagoo siinaya aagga celcelis ahaan qiyaas ahaan 1500-2,000 qof halkii kilomitir labajibbaaran. Anambra waa hodan ku ah gaas dabiiciga ah, saliid cufan, bauxite, iyo dhoobada. Waxay leedahay ku dhawaad ​​100 boqolkiiba ciidda cagaaran. Anambra state waxay leedahay ilo kale oo badan oo ku saabsan dhaqdhaqaaqyada agro-dhaqameedka sida kalluumeysiga iyo beeraha, iyo sidoo kale dhulka beeraha lagu beero daaqa iyo xoolaha. Waxay leedahay heerka ugu hooseeya saboolnimada ee Nigeria. Sanadkii 2006-dii, xaflad aas-aasi ah oo loogu talagalay warshadaynta khaaska ah ee Nigerian ah, Orient Petroleum Oil Refinery (OPR), ayaa laga sameeyey agagaarka Aguleri. Milkiilayaasha shirkada OCERT, OCT, waxay haysteen ruqsaddan bishii Juun 2002, iyada oo Dawladda Federaalka ah ay dhistay warshad khaas ah oo leh awood dhan 55,000 foosto maalintii (~ 7,500 t / d). Sanadkii 2012, kadib dadaalka guddoomiyaha gobolka Peter Obi iyo daneeyayaasha kale ee Orient Petroleum, Anambra State waxay noqotay waddan soo saara saliida. Shirkadda asaliga ah waxay ku dhufatay saliideedka Wabiga Anambra. [5] Bishii Agoosto 2, 2015, maamulka shirkadda Orient Petroleum Resources Plc ayaa sheegay in shirkadda ay qorsheyneyso in ay kordhiso wax soo saarka saliidda ee 3,000 Foosto maalin kasta illaa Sebtembar 2015, maadaama ay kor u qaadday hawlaha wax soo saarka laba ceel saliideed cusub oo saliidda Aguleri ah. Shirkad wadani ah, Nails iyo Stanley Ltd, waxay ahayd inay abuuraan gaas gaas ah oo ku yaal Umueje oo ku yaal Aagga Ayamelum Aagga Dawladeed si ay u taageeraan waxqabadyada dhaqaale ee warshadaha saliidda iyo gaaska ee gobolka. Magaaleynta iyo qorshaynta qaab dhismeedka [edit] Tan iyo dhammaadkii 1990-meeyadii, waxaa ka soo guuray miyiga magaalooyinka ku yaala gobolka, taas oo sababtay in Anambra ay noqoto dawlad aad u heer sareeya: 62% dadkeeda waxay ku nool yihiin magaalooyinka. Bishii Oktoobar 2015, xukuumadda gobolka ee hoggaaminaysa APGA ee Willie Obiano ayaa saxiixay heshiis saxeexa habka Galway Bauchi. Bauchi, oo sida badan loo yaqaan Bauchi State si ay u kala soocdo magaalada Bauchi, waa gobol waqooyiga Nigeria. Caasimaddu waa magaalada Bauchi. Gobolka ayaa la aasaasay sannadkii 1976-kii, markii horay u ahaan jirey Waqooyi-Bari. Waxay asal ahaan ka mid ahayd aagga hadda ee gobolka Gombe, taas oo noqotay dawlad muuqata 1996. Jaamacadda Abubakar Tafawa Balewa waxay ku taallaa magaalada caasimadda ee Bauchi. Haya'adaha kale ee waxbarasho ee ku yaal gobolka waxaa ka mid ah Bauchi State University iyo Federal Polytechnic, Bauchi. Waxa hadda loo yaqaan Bauchi wuxuu ahaa illaa 1976 gobol gobolka Waqooyi-bari ee Nigeria. Marka loo eego tirakoobka 2006, gobolku wuxuu leeyahay dad gaaraya 4,653,066. Bauchi State waxay soo martay isbadal weyn sanadihii la soo dhaafay. Luqadda Ajawa ayaa lagu hadlayay Bauchi State, laakiin waxay noqotay mid u dhaxaysa 1920 ilaa 1940 iyaga oo ku hadla afkooda hooyo ee Hausa [5] Intii lagu jiray xilligii gumeysiga, xornimada, waxay sameysey qayb ka mid ah Bauchi Plateau ee gobolka Waqooyi-Bari ilaa illaa 1967-dii jir-dhiska gobolka, markii gobollada Bauchi, Borno, iyo Adamawa ay ka dhigeen gobolka Waqooyi Bari hore. Iyadoo la abuurayo Bauchi State sanadkii 1976-kii, ka dibna waxaa ka mid ah Bauchi iyo Gombe. Tirada degaannada dowladaha hoose ee Bauchi State waxaa lagu kordhiyey ilaa 20 iyo wixii ka danbeeya 23. Si kastaba ha noqotee, sanadkii 1997 markii Gombe State laga sameeyay Bauchi iyo dowladaha kale ee maxaliga ah ayaa lagu abuuray dalka, Bauchi State waxaay ka tagtay 20 degmo goobaha hoos ku qoran. Sharciyada Shareecada waxaa la ansixiyay bishii Juun 2001. [6] Bayelsa. Bayelsa waa gobol ku yaal koonfurta Nigeria ee kuyaala gobolka Niger Delta, oo udhaxeysa Delta State iyo Rivers State. Caasimaddu waa Yenagoa. Luuqada ugu weyn ee la hadlo waa Ijaw leh lahjadaha sida Kolukuma, Mein, Bomu, Nembe, Epie-Atisa, iyo Ogbia. Sida kale ee Nigeria, Ingiriisku waa luqadda rasmiga ah. Gobolka ayaa la aasaasay sannadkii 1996-kii oo ka mid ah qaybta Rivers State waxana uu ka mid yahay dalalka cusub ee federaalka ah ee Nigeria. Gobolka Bayalaa waxaa laga sameeyay gobolka Rivers bishii Oktoobar 1, 1996 oo ay samaysay dawlada millatariga ee General Sani Abacha. Magaciisa waxaa laga soo qaatay waraaqaha ugu horreeya ee magacyada maxalliga ah ee dawladaha hoose ee ay ka kooban tahay kuwaas oo la sameeyey - LG Brass (BALGA), Yenagoa (YELGA) iyo Sagbama (SALGA). Sidaa awgeed BAYELSA waxaa laga soo qaatay waraaqaha BA + YEL + SA. [3] Gobolka Bayelsa wuxuu leeyahay mid ka mid ah saliidda ugu weyn ee saliida iyo dabiiciga ah ee dabiiciga ah ee Nigeria. Natiijo ahaan, waxsoosaarka batroolku waa mid aad u ballaaran gobolka. Si kastaba ha noqotee, badi Bayeelada ayaa ku nool faqriga. Waxay u badan yihiin dadka reer miyiga ah sababo la xiriira dhulalka iyo la'aanta gaadiid ku filan, caafimaad, waxbarasho ama kaabayaal kale taas oo ka dhalatay tobanaan sano oo dayacaad ah oo ay sameeyeen dawlad-goboleedyada dhexe, dawlad-goboleedyada, iyo shirkadaha baadigoobka batroolka. Tani waxay ahayd dhibaato weyn oo ka jirta gobolka tan iyo markii la abuuray; dawladaha ku-meel-gaarka ah ee dawladaha aan awoodin in ay wax ka qabtaan oo ay dayactiraan arrinta. Gobolku, natiijo ahaan, wuxuu leeyahay ganacsi aan ganacsi lahayn. Dawladaha guuleysta waxay billaabeen mashaariic warshadeed (xitaa wacyi gelinta qaybaha saliidda iyo gaaska) iyo barnaamijyada saboolnimada-hagaajinta si ay u noqdaan xaaladdan. Qaar waxay ku doodaan in aysan jirin wax dhulka yaala si ay u muujiyaan lacago badan oo lacag ah oo loogu talagalay horumarinta dawladaha gobolka ee hadda socda iyo kuwa hadda taagan. Dadweynaha deegaanka waxay ku hawlan yihiin kalluumeysiga ku saleysan nolol iyo heer ganacsi. Dawlada gobolka Bayelsa waa haddii kale loo shaqeeyaha ugu muhiimsan ee gobolka. Bayelsa waxay leedahay degaannada jiinka webiga iyo dhirta. Jaaliyado badan ayaa ku dhawaad ​​(iyo mararka qaarkood) gebi ahaanba ku hareereysan biyo, taasoo ka dhigaysa mid aan la gaari karin jidka. Gobolka wuxuu ku jiraa Edumanom Forest Reserve, bishii Juun 2008-kii goobtii ugu dambaysay ee loogu talogalay dadka shidaalka ah ee Niger Delta. [4] Magaalooyinka kale ee muhiimka ah ee ka baxsan Yenagoa waxaa ka mid ah Akassa, Lobia, Amassoma (guriga Jaamicadda Delta University), Eniwari, Ekeremor, Aliebiri, Peretoru, Twon-Brass, Kaiama, Nembe, Odi, Ogbia, Okpoama Brass, Oporoma, Otuan, Sagbama, Olugbobiri, Peremabiri, iyo Swali. Benue. Benue State waa mid ka mid ah dawladaha Belt Dhexe ee Nigeria oo dadweynaha ku nool 4,253,641 tirakoobka 2006. Waxay ku noolyihiin inta badan dadka Tiv, Idoma iyo Igede, kuwaas oo ku hadla luqadaha Tiv, Idoma, iyo Igede. Tivs waxay ka kooban tahay Etulos halka Idomas ay ka kooban tahay Ufia (Utonkon) ilaa Orokam ee xuduudda galbeed ee gobolka. Waxaa jira kooxo kale oo qowmiyadeed ah, oo ay ku jiraan Etulo, Abakwa, [3] Jukun, Hausa, Igbo, theyIgala dadka, ② Akweya iyo Nyifon. Iyada oo caasimadeeda Makurdi, Benue waa dhul beeran oo qani ah; Dalagyada beeraha ee caanka ah waxaa ka mid ah; baradhada, digirta, digirta soya, dalagga guinea, kalluunka, dabeecada, sisinta, bariiska, iyo lowska, Palm Tree. Benue State waxaa loo magacaabay Boondheere waxaana la aasaasay dalkii hore Benue-Plateau 1976, oo ay wehliyaan Igala iyo qeyb ka mid ah Kwara State. Sannadkii 1991 meelo ka mid ah gobolka Benue (badi degaanka Igala), oo ay weheliso meelaha ku yaala Kwara State, ayaa loo xayiray inay noqdaan qayb ka mid ah gobolka cusub ee Kogi. Igbo dadka waxaa laga helaa aagagga xuduudaha ee Ebonyi State iyo Enugu ee degaannada dawladaha hoose sida Obi, Oju iwm. Samuel Ortom waa guddoomiye, Benson Abounu waa gudoomiye kuxigeenka. Labadaba waa kuwa Dhamaan Horumarinta Golaha (APC) xubnaha. [4] Gobolka Banaadir wuxuu leeyahay saddex jaamacadood: Jaamacadda Federaalka ee Federaalka, Makurdi, Jaamacadda Benue State, Makurdi, iyo Jaamacadda Mkar, Mkar, Gboko. Waxay leedahay laba saanal ah: Benue State Polytechnic, Ugbokolo iyo Fidei polytechnic, Gboko iyo sidoo kale Akperan Orshi college of Agriculture Yandev. Waxaa jira afar jaamacadood oo ay ka mid yihiin Dugsiga Dhexe ee Agasha, College of Education Oju, Kuliyada Waxbarashada Kastina Ala, oo ah Benue State maaddaama uu jiro maanta oo ah dhaxal badbaado leh oo maamul oo maamul ah oo laga soo saaray ilaalinta waqooyiga Nigeria bilowgii qarnigii labaatanaad. Dhulka waxaa markii hore loo yaqaanay Gobolka Munshi illaa 1918 markii magaciisu yahay joqraafi ahaan, qaybta 'Benue River'. Borno. Borno, oo sidoo kale loo yaqaano Borno State, waa gobolka waqooyi-bari Nigeria. Caasimaddu waa Maiduguri. Gobolka ayaa la aasaasay sanadkii 1976-kii oo ka soo jeeda Gobolka Waqooyi-Bari. Ilaa 1991 waxay ku jirtay waxa hadda Yobe State. Qoob-ka-cayaaraha ee ku yaala gobolka Borno Dawladu waxay ku badan tahay dadka Kanuri. Qaar kale oo qowmiyadeed sida Lamang, Babur / Bura iyo Marghi ayaa sidoo kale laga helaa qaybta koonfureed ee gobolka. Shuwa Carabtu waxay badanaa ka soo farcameen dadka Carabta [3] waxayna tusaale u yihiin adkaynta hay'adaha siyaasadeed ee dhaqanka ee aagagga qaar ka mid ah Afrika, halkaas oo emirihii hore ee Kanem-Bornu uu qayb ka ahaa siyaasadda degaankaa ku dhowaad 1,000 sano. [4] Saldhigga Kanemi ee hadda ah ayaa gacanta ku dhigay maaraynta Imaaraadka Borno bilowgii qarnigii 19aad kadib markii jihaadka Fulani Usman iyo Fodio. Rabih 1893-kii, ayaa Borno waxaa soo weerartay British, Faransiis iyo Jarmal horraantii qarnigii 20aad. Sanadkii 1902, Ingiriiska ayaa si rasmi ah ugu biiray Borno oo loo yaqaan 'Protectorate of Northern Nigeria [5] waxayna aasaaseen caasimad cusub Maiduguri ama Yerwa oo ah 1907, oo ah caasimaddan ilaa maanta. Ka dib markii madax-bannaanidii Nigerian ee 1960-kii, Borno ayaa si isdaba-joog ah u ahaan jirtay tan iyo markii la kordhiyay tirada dalalka ku nool Nigeria ilaa 12-kii 1967. Dib-u-habayntii dawladaha ee 1976 waxay hoos u dhigtay awoodda emirihii hore ee hore, wakhtigii Nigeria Sharciga rayidka ee 1979-kii, xukunka awoowayaasha ayaa la xaddiday oo kaliya waxqabadyada dhaqameed iyo dhaqameed. Amaradu weli way jiraan, waxayna u adeegaan sidii lataliyayaal dawladda hoose. Mala Kachallah waxaa loo doortay guddoomiyihii gobolka Borno sannadkii 1999-kii, ka dib markii uu ku guuleystay abaalmarinta APP (All People Party) ka dib markii ANPP. Ali Modu Sheriff waxaa loo doortay guddoomiyihii Gobolka Borno ee Nigeria bishii Abriil 2003. Wuxuu xubin ka yahay Xisbiga Dhamaan Dadka Reer Nigeria (ANPP). Cali Sheriff wuxuu ahaa guddoomiyihii ugu horreeyey ee gobolka Borno si uu ugu guuleysto kursiga laba jeer oo isku xiga. [7] May 14, 2013, Madaxweynaha Goodluck Jonathan ayaa ku dhawaaqay xaalad degdeg ah Waqooyi Bari Nigeria, [8] oo ay ku jiraan Borno State iyo dalalka jaarka ah ee Adamawa iyo Yobe. Tani waxay dhacday ka dib dagaalkii u dhaxeeyay Boko Haram iyo ciidamada qalabka sida ee dalka ayaa dilay ugu yaraan 200 qof oo ku yaalla magaalada Baga. Afhayeen u hadlay ciidamada Nigerian ayaa sheegay in weerarku sii wadi doono "ilaa iyo inta ay qaadanayso ujeedkeena ah in aan ka saarno kacdoonnada ka imaanaya qayb kasta oo ka mid ah Nigeria." [10] Bishii Luulyo 2014, guddoomiyaha gobalka Borno Kashim Shettima ayaa sheegay in "176 macalimiin ayaa la dilay iyo 900 dugsi la burburiyey ilaa 2011." Ka dib markii ay gabdhaha iskuulada ee Chibok afduubay bishii Abriil 2014, dugsiyada badankood ee Borno State ayaa xirnaa. Waxaa la qorsheeyay in ay dib u furaan November 2014. [12] Bishii Nofembar 2014, UNICEF waxay sheegtay in ay kordhisay Maareynta Bulshada ee Malnutritio Cross River. Cross River waa gobol ku yaalla Koonfurta Koonfurta Nigeria, [2]: 222 oo xuduud la leh Cameroon ilaa bari. Caasimadeeda waa Calabar, magaciisana waxaa laga soo qaatay Wabiga Wareegga (Oyono), kaas oo dhex maraya gobolka. Faransiis, Boki, Ejagham iyo Efik waa afafka ugu muhiimsan ee dawladaan. Cross River State ayaa magaceeda ka soo saarta Wabiga Wabiga ee soo maraya gobolka. Waa gobolka xeebta oo ku taal gobolka Niger Delta, oo leh 20,156 kilomitir oo laba jibbaaran. Waxay u dhaxaysaa xudduudaha Benue State ee waqooyiga, Ebonyi iyo Abia wadamada galbeed, bari ee Cameroon Republic iyo koonfurta ee Akwa-Ibom iyo Badweynta Atlantic. Koonfur-Koonfurta Gobolka waxaa la abuuray May 27, 1967 oo ka yimid gobolka Eastern Barre, Nigeria oo uu hogaamiyo General Yakubu Gowon. Magaciisa waxaa loo badalay Jasiiradda River State sanadkii 1976-kii markii uu socday xukunka guud ee Murtala Maxamed oo ka soo jeeda Koonfur Bari. [2]: 222 Maalinka hada Akwa Ibom State waa laga saarey jimicsiga dhismaha qaranka ee Sebtember 1987 markaa xukunka guud ee General Ibrahim Babangida. [4] Caasimaddu waa Calabar. Magaalooyinka waaweyn waa Akamkpa, Biase, Calabar South, Ikom, Igede, Obubra, Odukpani, Ogoja, Bekwarra, Ugep, Obudu, Obanliku, Akpabuyo, Ofutop, Iso-bendghe, Danare, Boki, Yala, Bendeghe Octem, Etomi, Ukpe iyo Ukelle. Dawlada waxaa horey u maamulay gudoomiyaal iyo maamulayaal badan oo ay ka mid yihiin Udoakaha J. Esuene, Paul Omu, Tunde Elegbede, Clement Isong, Donald Etiebet, Daniel Archibong, Ibim Princewill, Ernest Atta, Clement Ebri, Ibrahim Kefas, Gregory Agboneni, Umar Faoruk Ahmed, Christopher Osondu, Donald Duke, Liyel Imoke iyo Benedict Ayade. Guddoomiyaha Gobolka Benedict Ayade, oo loo dhaariyay xafiiskiisa 29-kii Maajo, 2015. Gobolka wuxuu ka kooban yahay kooxo qowmiyadeed oo kala duwan, oo ay ka mid yihiin Efik, Ejagham, Cirurr, Bette, Yala, Igede, Ukelle iyo Bekwarra. Luqadda Efikikada ayaa si ballaaran looga hadlaa qaybta koonfureed ee Cross River State, gaar ahaan magaalada Calabar, Calabar South iyo Odukpani. Luqadda Ejagham waa luqada ugu ballaaran ee lagu yaqaan Cross Cross State; Degmada Calabar, Akamkpa, Ikom, Obubura, Ogoja, Obudu, iyo Etung guddi dowladeed, koonfureed galbeedka gobolka Cameroon. Dadka Efikada ku hadla waxay inta badan ku nool yihiin gobollada koonfur-galbeed ee Wabiga Wabiga, ama sida caadiga ah loogu yeero degmada Calabar, oo ay ku jiraan Degmada Calabar, Calabar South, Bakassi, Biase, Akpabuyo, Odukpani, iyo Akamkpa LGAs. Waxaa sidoo kale jira beesha Qua oo ku taal Calabar, oo ku hadlaya Ejagham. Kooxda Ejagham ee ugu wayni waxay ku badan yihiin qaybaha Greater Calabar ee Degmada Calabar, Odukpani, Biase iyo Akampkpa qaybta Cross Riv Delta. Delta ama Delta State waa shidaal iyo wax soo saarka beeraha ee Nigeria, oo ku yaala gobolka oo loo yaqaan aagga koonfur-koonfureed-siyaasadeed oo leh dad ka kooban 4,112,445 (lab ah: lab ah: 2,069,309; dumarka: 2,043,136) [2] Magaaladu waa Asaba, oo ku taalla waqooyiga waqooyiga gobolka, oo lagu qiyaaso 762 kilomitir kilomitir (294 sq m), halka Warri ay tahay xarunta dhexe ee dhaqaalaha ee dhaqaalaha iyo sidoo kale kuwa ugu dad badan. Waxay ku taalaa dhammaadka koonfureed ee gobolka. Gobolka wuxuu leeyahay wadarta guud ee dhulka 16,842 kilomitir (6,503 sq m). Qaybtani ma qeexayso ilo kasta. Fadlan ka caawi hagaajinta qaybtan adigoo ku daraya tixraaca ilaha lagu kalsoon yahay. Waxyaabaha aan la ilaalin karin waxaa laga yaabaa in laga hortago oo laga saaro. (Abriil 2017) (Baro sida iyo goorta looga saari karo farriintan dirayska ah) Gobolka wuxuu daboolayaa mulkiilaha qiyaastii 18,050 km², oo ka badan 60% waa dhul. Gobolka wuxuu kudhaxmaa inta u dhaxaysa Heerarka 5 ° 00 iyo 6 °.45 'East and Latitude 5 ° 00 iyo 6 ° 30' Waqooyi. Waxaa ku xiran waqooyiga iyo galbeedka by Edo State, oo bari u ah Anambra, Imo, iyo Dawladaha Rivers, koonfur-bari ee gobolka Bayelsa, iyo geeska koonfureed waa Bight of Benin oo ka kooban 160 km oo xeebta gobolka ah. Delta State guud ahaan waa mid hooseeya oo aan lahayn buuro cajiib ah. Dawladu waxay leedahay xayndaab balaadhan oo leh xeebta xeebaha oo leh jilbaha iyo durdurrada, kuwaas oo ka kooban qayb ka mid ah Niger River Delta. Qaybtani ma qeexayso ilo kasta. Fadlan ka caawi hagaajinta qaybtan adigoo ku daraya tixraaca ilaha lagu kalsoon yahay. Waxyaabaha aan la ilaalin karin waxaa laga yaabaa in laga hortago oo laga saaro. (Abriil 2017) (Baro sida iyo goorta looga saari karo farriintan dirayska ah) Gobolka Delta State waxaa lagu soo rogay gobolka Bendel ee 27kii Agoosto 1991kii. Dawlad-goboleedku waxa la abuuray ka dib markii uu abuuray dawlad gooni ah oo ay kala soocaan dadyowga Gobolka Delta ee hore: Urhobos, Ijaw Izon, Isoko, Itsekiri iyo Ukwuani (kadibna ku biiray Anioma). Waxaa jiray dhaqdhaqaaqyo kale oo abuuraya dawlad-goboleed oo loo yaqaan "Niger State" oo ka kooban qowmiyadaha hore ee Igbo-ku hadla ee Asaba iyo Ukwuani-ku hadlo qaybta Aboh ee gobolka Midwest. Tani waxaa loo bedelay "Anioma" ka dib markii la abuuray Gobolka Niger oo ka soo jeeda Gobolka Waqooyi Galbeed by Murtala Mohammed ee 1976. Madaxweynihii Militariga, Gen. Ibrahim Babangida, wuxuu abuuray gobolka adoo isticmaalaya magaca "Delta" oo uu sii horumariyo gobolka Niger Delta iyo "Asaba" oo ah magaalo caan ah oo ku taala "Anioma" ee loo yaqaan 'capital'. Asaba waxaa loo qoondeeyey in uu noqdo caasimadda gobolka Anioma ee la soo jeediyey. Caasimadda la soo jeediyay waxay ahayd dhul bikrad ah ama "Anioma city" oo ku yaala qaybta labada qaybood ee qaybo ka mid ah kuwaas oo u soo baxay inay noqdaan aagga Anioma. Ebonyi. Ebonyi waa gobol ku yaal koonfur bari Nigeria. Waxaa lagu noolyahay oo dadku ku badan yihiin Igbo. Magaalada caasimada ah iyo magaalada ugu weyn waa Abakaliki. Magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah Afikpo, Onueke, Edda, Onicha, iwm. Waxa ay ahayd mid ka mid ah lix dawladood oo la aasaasay sannadkii 1996dii dawladdii militariga ee federaalka. Gobolka Ebonyi waxaa laga abuuray qaybo ka mid ah labada gobol ee Enugu State iyo Abia State, kuwaas oo markii hore ahaa kuwii ugu horreeyay ee ka mid ahaa dalalka Anambra iyo Imo. Waxay leedahay saddex aag oo Senatar ah (waqooyiga, koonfurta iyo bartamaha), toban iyo toban degmo oo maxalli ah iyo sidoo kale xarumo horumarineed oo ay sameeyeen dawlada gobolka. Waxay u jirtaa lix xarumood oo tacliin sare ah: Jaamacadda Ebonyi State, Abakaliki (EBSU); Jaamacadda Federaalka Ndufu Alike Ikwo (FUNAI); College of Education ee Ebonyi Ikwo (EBSCOEI); Akanu Ibiam Federal Polytechnic, Unwana; College of Science sciences, Ezzamgbo iyo Kuliyada Federaalka ee beeraha, Ishiagu. [3] Waxaa jira luuqado kala duwan oo Igbo looga hadlo Ebonyi State, ugu caansan waa kooxda Izi-Ezza-Mgbo-Ikwo, Ehugbo, Akpoha, Edda, Okposi, Onicha iyo Uburu. Sannadkii 1999, Dr. Sam Ominyi Egwu ayaa loo doortay guddoomiyihii ugu horreeyay ee dawlad-goboleedka ka tirsan Xisbiga Dimuqraadiga (PDP). Waxa uu ku guuleystay Martin Elechi, oo loo doortay 2007-dii, si guul ahna loogu tartamayay doorasho dib-u-eegid 2011-kii, oo hoos imaanaya PDP-da. Gov Martin Elechi waxaa ku guuleystay guddoomiyaha haatan, Dave Umahi, oo loo doortay doorashadii Maarso 2015. Ebonyi ayaa ugu horreyn ah gobolka beeraha. Waa wax soo saarka bariiska, sida, baradhada, galleyda, digirta, iyo kassebega ee Nigeria. [4] Bariiska iyo caanaha ayaa sida caadiga ah lagu beeray Edda, gobolka gobolka gudihiisa. [4] Ebonyi wuxuu leeyahay khayraadka macdanta leh ee adag, oo ay ka mid yihiin macdanta, saliida, iyo gaaska dabiiciga ah, laakiin wax yar oo miino-dhaan ganacsi ah. Dawladda gobolka ayaa si kastaba ha ahaatee, waxay dhiirigelisay dhowr hindiseyaal maalgashadayaasha qaybta beero-iyo-xoola-dhaqatada si loo dhiirri-galiyo wax soo saarka. [Ebola] waxaa loogu yeeraa "milixda qaranka" ee saliidda milixda ee weyn ee Okapsi iyo Uburu Saltooyinka [4] Edo. Edo waa gobolka Nigeria. Iyada oo Benin City ah caasimad, dadweynaha gobolka oo dhan waa qiyaastii 8 milyan oo qof. Waxay ka kooban tahay afar kooxood oo waaweyn; oo ah Edo (Binis), Esan, Owan iyo Etsako. Si kastaba ha noqotee Dowladdu waxay haysataa joogitaanka joogtada ah ee dadka degan daafaha dalka iyo adduunka oo dhan sababtoo ah dareen-celintooda. Benin City waa caasimad taariikhda ah oo ah mid ka mid ah meelaha ugu muhiimsan ee Yurubta ah inta lagu guda jiro sahaminta qaarada Afrika qarniyaal ka hor. Qaar ka mid ah dhibcooyinka shidaalka ayaa ku sugnaa dalxiisayaasha dalxiisayaasha ee jimicsiga gobolka. Gobolka Woqooyi Galbeed wuxuu ahaa qayb ka mid ah Nigeria laga bilaabo 1963 ilaa 1991, oo si rasmi ah loo yaqaan Bendel state laga soo bilaabo 1976. Waxaa la aasaasay bishii Juun 1963 ee gobollada Benin iyo Delta ee gobolka Galbeed, caasimadana waxaa ka ahaa Benin City. Waxaa loo bedelay gobol 1966-kii, iyo 1967-dii markii gobollada kale lagu kala qaybiyay dhowr dawlad-goboleedyo, waxay ku sii jirtey dhul ahaan, oo noqotay dawlad. Intii lagu guda jiray dagaalkii sokeeye ee Nigeria, ciidamada Biafran waxay soo galeen saldhigga cusub ee reer galbeedka, iyagoo ku sii jeeda magaalada Lagos, iyagoo isku dayaya in ay si deg-deg ah u joojiyaan dagaalka. Inkasta oo uu ku jiray shaqadii Biafran, gobolka ayaa lagu dhawaaqay inuu yahay "Jamhuuriyadda Benin" iyadoo ciidamada Nigeria ay dib u qabsadeen gobolka. Jamhuuriyaddu waxay burburtay maalin ka dib markii ay caddeeyeen markii ciidamada Nigeria ay dhaafeen Benin City. Edo State waxaa la sameeyay 27kii Agoosto, 1991 markii Bendel State loo kala qaybiyay Dawladaha Edo iyo Delta. Iyada oo Benin City ah caasimad, dadweynaha gobolka oo dhan waa qiyaastii 8 milyan. Waxay ka kooban tahay saddex kooxood oo waaweyn; oo ah Edo (Binis), Esan iyo Afemai (Owan / Etsako) oo leh Akoko Edo. Si kastaba ha noqotee Dowladdu waxay haysataa joogitaanka joogtada ah ee dadka degan daafaha dalka iyo adduunka oo dhan sababtoo ah dareen-celintooda. Magaalada Benin ee caasimadda ayaa taariikh u ah inay noqoto mid ka mid ah meelaha ugu muhiimsan ee Yurubta ah inta lagu guda jiro sahaminta qarniyaal Afrikaan ah ka hor. Qaar ka mid ah dhibcooyinka shidaalka ayaa ku sugnaa dalxiisayaasha dalxiiska ee gobolka. Qeybaha ugu muhiimsan ee Edo State waa: Edos, Afemais, Esans, Owans iyo Akoko Edos. Dhamaan kooxaha oo dhan waxay raadsadeen asal ahaan Benin City markaa lahjadaha kooxaha ayaa ku kala duwan fogaantooda Benin City. Bini-na waxay ku hadashaa 7 qof oo ka mid ah 18da degmo ee dawladda hoose waxay ka dhigan tahay 57.54%, halka dadka kale ee Esan (17.14%) Afemai ay ka mid yihiin Etsako (12.19%), Owan (7.43%), iyo Akoko Edo (5.70%). Si kastaba ha ahaatee, beelaha Igbada ku hadla ayaa ka jira Akoko Edo iyo sidoo kale Ijaw Izons, Urhobos, Onekiris ee kuyaala Waqooyi Bari ee Waqooyi iyo Koonfurta Galbeedka Hoose gaar ahaan xuduuda. Sidoo kale, ururrada Ika ayaa ku jira Igbanke gudaha Orhionmwon LGA. Ekiti. Ekiti waa gobol ka mid ah galbeedka Nigeria, wuxuu ku dhawaaqay dawlad 1dii bishii Oktoobar 1996 oo ay weheliso shan gobol oo kale oo dalka ka tirsan oo ay ka mid yihiin millatariga ku xeel-dheer gumeysiga General Sani Abaka. Mid ka mid ah gobolada ugu dhow ee xiriirka kubada cagta Nigeria, waxaa laga jaray dhulkii hore ee Ondo State, waxaana uu daboolayaa 12-kii degmo ee maxaliga ah ee ka koobnaa Ekiti Zone oo ka mid ah gobolka Ondo. Abuuridda, waxay lahayd 16 Meelo Dawladeed oo Hoose ah (LGAs), oo leh afar dheeraad ah oo laga soo saaro kuwa hore. Ekiti State waa mid ka mid ah 36 waddan (oo ku yaala waqooyiga caasimadda Federaalka (Nigeria) taas oo ka dhigaysa Nigeria waxaana loo aqoonsaday inay soo saartay tirada ugu badan ee professors dalka. Dugsiga Ekiti State, Okemesi, waxa uu ku qanacsan yahay in ka badan 30 professor, dhowr ka mid ah tacliinta pioneer sidoo kale waxay ka soo jeedaan gobolka, oo ay ku jiraan Adegoke Olubummo (mid ka mid ah professor-ka ugu horeeya ee xisaabta ee xisaabta) iyo Ekundayo Adeyinka Adeyemi (Dhismaha Afrika, koonfurta Sahara). Macallimiin kale oo gobolka ka mid ah J. F. Ade Ajayi, Niyi Osundare, Sam Aluko iyo Prof A. A. Agboola. Ka dib markii uu socday dhibaatooyin siyaasadeed oo dheeraaday, madaxweynaha Olusegun Obasanjo wuxuu ku soo rogay maamulka millatariga (General Tunji Olurin) ee gobolka Ekiti bishii Oktoobar 2006. 27kii Abriil 2007, Olurin waxaa lagu beddelay Tope Ademiluyi. Markii ugu horeysay ee PDP ee 2006, Yinka Akerele iyo kaalinta labaad ee ugu sareeya Prof. Adesegun Ojo ayaa la filayay in ay noqdaan kuwo ku tartamaya si loo ogaado cidda noqonaysa hogaamiyaha xisbiga talada haya ee Nigeria markii uu Madaxweyne Obasanjo ugu yeeray Abuja waxayna ku soo rogtay musharaxii soo galay saddexaad, Engineer Segun Oni. Waxaa markii dambe loo doortay doorashadii 2007 ka dib markii guddoomiyihii gobolka ee doorashadii ay ku dhacday doorasho ballaadhan, inkasta oo musharaxa APC, Dr. Kayode Fayemi uu ku dooday doorashadiisa oo uu ku khasbay in uu dib u celiyo Maajo 2009. Bishii Maajo 2009 waxaa lagu gartey qulqulo xitaa ka xun, doorashadiina mar kale ayaa lagu murmay. Ugu dambeyn, kadib saddex sano ka dib, doorashada Oni ayaa la tuuray, Dr. Dr. Kayode Fayemi waxaa loo magacaabay guddoomiye ku-xigeenka gobolka Ekiti. Jaamacadda Afka ee gaarka loo leeyahay ee Ekiti ayaa ah Jaamacadda Afe Babalola, Ado-Ekiti [3] (ABUAD), oo ay aasaaseen maamulaha sharciga, deeqaha, maamulka beerta, iyo beeraley Aare Afe Babalola, #SAN. [4] Waxay noqotay tiir u ah taageerada dawlad-goboleedka marka loo eego horumarinta raasamaalka aadanaha iyo xoojinta Gombe. Gombe, oo inta badan loo yaqaan Gombe State si ay u kala soocaan magaalada Gombe, waxay ku taallaa waqooyiga bari ee Nigeria, waa mid ka mid ah 36 waddan ee dalka; caasimadeeda waa Gombe. Xuduudaha dawlad-goboleedku waxay si siman u dhigmaan kuwa ka tirsan Madaxtooyada Tangale-Waja iyo Emirate-Gombe, oo ah dawlad-dhaqameed. Gobolka, oo loo naqshadeeyey Jewel of Excellence, waxaa la aasaasay bishii Oktoobar 1996-kii kaas oo qayb ka ahaa Gobolka Bauchi ee Dawlada Militariga ee Abaka. Goobta woqooyiga bari, waa mid ku taalla difannah ballaaran, waxay u ogolaataa dawladu in ay la wadaagto xuduudaha guud ee gobolada Borno, Yobe, Taraba, Adamawa iyo Bauchi. Gobolka wuxuu leeyahay aag 20,265 km² iyo dad ku dhawaad ​​2,365,000 oo qof laga soo bilaabo 2006. [1] Gombe waxay leedahay laba cimilo kala duwan, xiliga qalalan (Nofeembar ilaa Maarso) iyo xilliga roobabka (Abriil-Oktoobar) oo celcelis ahaan da'aya 850mm. Dawladda waxaa hoggaaminaya Guddoomiyaha Fulinta Ibrahim Hassan Dankwambo iyo sidoo kale inay leeyihiin 24 xubnood Golaha Aqalka Sare. Gombe waxay leedahay 11 Meelo Dawlad Goboleed iyo 14 Emirates / Madax-wayne. Waxay leedahay 3 Xildhibaan iyo 6 Xildhibaan Golaha Baarlamaanka. Haysimo. Haysimo (Somali: Xaysimo, Carabi: Bacan Ciraaq) waa gobol cusub oo loo magacaabay is-shahaadada Somaliland. Ka hor intii aan la gaarin bartamihii 2014, dhulka Xayawaani wuxuu ka mid ahaa gobolka Sool. [2] Caasimadda gobolka waa magaalada taariikhi ah ee Taleh. Gobolka wuxuu kaloo ka kooban yahay Sarmanyo, Godaalo, Halin, Arroley iyo Shahda. Gobolka waxaa inta badan ku noolyahay dadka ka soo jeeda qowmiyadda Soomaalida, iyada oo qaybta Dhulbahante iyo Kaskaqabe ee Harti Daarood ay si gaar ah u matalaan. Muuse Bixi Cabdi. Musa Biixi Abdi, Carabi: موسى بيحي عبدي) (1948-kii) ee Hargaysa, British Somaliland [1]) waa siyaasi siyaasi ah iyo sarkaal hore oo millatari ah oo madaxwaynaha Somaliland ahaa tan iyo December2017., wuxuu u shaqeeyay sidii pilot ah oo ka tirsan Ciidanka Cirka Soomaaliyeed oo hoos imaanaya maamulka Siyaad Barre. Sannadkii 2010, Bihi waxaa loo magacaabay Guddoomiyaha Xisbiga Dimuqraadiga, Midnimada iyo Horumarka (Kulmiye) ee Jamhuuriyadda Is-shaandhaynta Somaliland. Bishii Nofeembar 2015, Bihi waxaa loo doortay inuu yahay Musharax Madaxweynenimada ee fadhiga guddiga 5aad ee sanadlaha. [2] [3] 21-kii Nofeembar, 2017 Muse Biixi ayaa lagu dhawaaqay inuu ku guuleystay doorashadii madaxweynenimo ee 2017. Wuxuu si rasmi ah u noqday madaxweynaha Somaliland 13-kii December, 2017. [4 Duufaan Florence 2018. Hurricane Florence ayaa haatan ah duufaan xoog leh oo kulaalaya Atlantic Ocean, oo ku hanjabay dalalka Maraykanka iyo Maraykanka ee Mid-Atlantic. Duufaankii lixaad ee loo yaqaan 'duufaankii saddexaad', duufaankii ugu horreeyey ee ugu weynaa ee 2018-kii Atlantic hurricane, ayaa ka bilaabmay duufaan xoog leh oo ka soo baxday xeebta galbeedka Afrika 30-kii Agoosto. Urur xasaasi ah ayaa sababay abuuritaanka niyad jab kulul maalinta xigta ee u dhow Cape Verde. Horumarinta woqooyi-waqooyi-woqooyi-woqooyi-galbeed, ayaa nidaamku helay duufaan kuleyl ah 1-dii Sebtembar, waxana uu xoogaa maalmo badan ku soo booday bakhti furan. Xiisad lama filaan ah oo xooggan oo degdeg ah ayaa lagu soo rogay Sebtembar 4-5, oo ku dhammeysatay Florence oo noqotey Qaybta 4aad ee harikeyn weyn oo ku taal Saffir-Simpson-qiyaastii qiyaasta dabaysha ugu badnayd waxay ahayd 130 mph (215 km / h). Intaas ka dib, xaaladaha deegaanka ee colaadaha ah ayaa kala firirsanaa duufaanka, iyo Florence waxay ku burburisay duufaan kulaylka ah Sebtembar 7. Isbedelada isdabajoogga ayaa u horseeday galbeed si ay u noqdaan jawi aad u habboon; nidaamku wuxuu ku soo celiyay xoogagga harikeyn 9-kii Sebtembar iyo xaaladdaha harikada weyn ee maalinta xigta. Saacadda 16:00 UTC ee Sebtembar 10, Florence ayaa mar kale noqotay Hurricane Qaybta 4aad, ka dib markii ay gaadhay duufaan cusub oo leh dabaylaha 140 mph (220 km / h) iyo cadaadis dhexe oo ah 939 mbar (27.7 inHg). Dabadeed, Florence ayaa wiiqday wax yar intii ay socotay wareegga isbedelka hore, laakiin waxay bilowday inay dib u soo celiso dhammaadkii Sebtembar 11. Hase yeeshee, horraantii Sebtembar 13, duufaanku wuu daciifiyay Qeybta 2aad. Waqtiga hore ee duufaanka taariikhda, nidaamku wuxuu keenay xaalado isku dhafan oo ah jasiiradaha Cape Verde, taas oo sababtay dhul-gooyooyinka iyo daadadka; hase yeeshee, guud ahaan saamaynta ayeey aheyd mid aan loo dulqaadan karin. Iyadoo halista ugu weyn ee saameynta ugu weyn ka jirta Koonfur-galbeed iyo Mid-Atlantic Mareykanka ay caddaynayaan Sebtembar 7, gudoomiyeyaasha North Carolina, South Carolina, Virginia, iyo Maryland iyo duqa magaalada Washington, D.C. ayaa ku dhawaaqay xaalad degdeg ah. Sebtembar 10 iyo Sebtembar 11, gobolada North Carolina, South Carolina, iyo Virginia dhamaantood waxay soo saareen amarro khasab ah oo loogu talagalay qaar ka mid ah bulshooyinkooda xeebaha, iyada oo la filayo in shaqaalaha maamulka gurmadka ah aysan awoodi karin inay gaaraan dadka degaankaa marka duufaantu yimid. Asosa. Asosa waa magaalo galbeedka Itoobiya iyo caasimadda gobolka Benishangul-Gumuz (ama keli) ee Itoobiya. Waxay ku taallaa Asosa A Zone, magaaladan waxaa ku yaal dhul balaadhan 10 ° 04'N 34 ° 31'E, iyadoo kor u kacday 1570 mitir. Magaaladan waxaa u adeega garoon diyaaradeed oo leh 6398 × 152 ft (1950 × 46 m). Ciidamada Bada ee Congo waxay qabsadeen Asosa 11 Maarso 1941, burburinta Talyaaniga 10-aad ee Talyaaniga waxayna qaadeen 1,500 oo nin. [1] Intii lagu guda jiray dagaalkii sokeeye ee Itoobiya, iyada oo taageero ka heshay Jabhadda Xoreynta Dadka Eretria (EPLF), Oromo Liberation Front (OLF) waxay qabsadeen Asosa laga soo bilaabo Derg horaantii Janaayo 1990, waxayna magaalada ku qabteen wakhti kooban. Intii lagu guda jiray shaqadii, Jawaabtii ay ciidamada xoogga dalka ay ku qaadeen Asosa ilaa dhowr jeer bishii, dilka 19 qofna ku dhaawacmeen 20. [2] Ka hor inta aysan OLF ka baxin Asosa, waxay burburisay koronto-dhaliyaha kaliya ee magaalada, oo laga xaday 1,8 milyan Birr oo ka mida bangiyada, kuwaa oo intooda badan laga soo iibsaday iskaashatada beeraha ee maxaliga ah, waxayna qaadeen waxyaallo qiimo leh oo ay ciidanku qaadi karaan. Intii lagu jiray 1990-yadii Asosa waxaa lagu gartaa dhamaan dhismayaasha dowladda ee dhismayaasha qayb ahaan la dhameeyay, kaas oo John Young uu xusuusiyay inuu "markhaati u yahay in uu musuqmaasuqo xiriirka siyaasiyiinta iyo qandaraaslayaasha." Dhallinyaradu waxay sii wadi doonaan, "Muujinaysa miisaanka dhibaatada, intii lagu jiray shirkii nabadda iyo horumarinta ee lagu qabtay Assosa bishii Juun 1996-kii, kadib markii ra'iisul-wasaare Ku-xigeen Tamrat Layne, laga eryay dowlad-goboleedka oo dhan, xubina badan oo xubnihiisii ​​lagu xiray musuqmaasuq." [4] Guddoomiyaha magaalada Asosa, Axmed Khalifa, 7-dii July 2007 ayaa u cararay Ad-Damazin, caasimada gobolka Blue Nile ee Sudan. Khalifa ayaa lagu eedeeyay mas'uuliyiinta Itoobiyaanka ah inay bixiyaan heshiisyo ku aaddan Sudan oo ku saabsan arrimaha xuduudaha. Suudaan waxa ay diidday codsi ah in ay Khalifa u soo celiso Itoobiya, taas oo keentay xiisad sii kordheysa oo u dhaxeysa labada dal. Dire Dawa. Dire Dawa (Amharic: ድሬ ዳዋ, Oromo: Dirre Dhawaa, lit. "Place of Remedy", [4] Soomaali: Dir Dhabe, oo macneheedu yahay "meesha uu Dir u wareejiyay wariisa dhulka", Carabi: ديري داوا [5] [6]) waa mid ka mid ah laba magaalo oo loo cayimay (astedader akabibi) ee Itoobiya (kan kale ee caasimadda, Addis Ababa). Waxaa loo kala qaybiyaa laba kooxood oo xaafado ah, magaaladu ku habboon tahay iyo magaalooyinka aan degenayn ee Gurgura. Dire Dawa waxay ku taalaa bariga qaranku, oo ku taal Webiga Dechatu, oo ah cidhifka wareegga xagasha ee loo yaqaan "waxoogaa sida qoryaha shaaha-caleemo ah ee hoose ee wabiga dooxada."] Goobta galbeed ee magaalada ayaa ku taala webiga Gorro, oo ah xuduudda webiga Dechatu. Wareega iyo dhererka 9 ° 36'N 41 ° 52'Anniga: 9 ° 36'N 41 ° 52'E, Dire Dawa waa magaalada labaad ee ugu weyn Itoobiya. Magaaladu waa xarun warshadeed, guryo badan oo suuqyo ah iyo Garoonka Caalamiga ah ee Aba Tenna Dejazmach Yilma Gobolka Dire Dawa waxaa mar horeba dadku ku yaalliin waqtiyo Mesolitik, sida lagu muujiyay sawir gacmeedka iyo sawirada Dhexdhexaadinta Dhexdhexaadka ah ee godka Porc-Épic, oo kaliya dhowr kiiloomitir oo ka timid Dire Dawa. [9] Taariikh ahaan, magaalada Dire Dawa waxaa markii hore loogu yeeray Dir Dhabe waxaana loo isticmaali jiray qayb ka mid ah Adal Sultanate inta lagu guda jiro waqtiyadii dhexe ee dhexdhexaadinta, waxaana si gaar ah u degay qabiilka qabiilka qabiilka ee qabiilka Soomaaliga ka dib markii uu daciifay Adal Sultanate, Oromos wuxuu ka faa'iidaystay waxay awoodeen inay dhex galaan magaalada oo ay degaan meelihiias isla markaana waxay sidoo kale ka soo qaateen qaar ka mid ah qabiilka Gurgura degaanka. [10] Si kastaba ha noqotee, magaalada Dire Dawa oo (311 km u jirta tareemada Jabuuti), si kastaba ha ahaatee, waxay asal ahaan ka soo jeedaan asal ahaan, waxay ku leedahay aasaaska dhibaatada farsamada: markii ay noqotey mid aan suurtagal ahayn in la dhigo Tareenka Addis Ababa-Jabuuti iyada oo loo marayo Harar sababtoo ah oo ka mid ah meelihii ugu sarreeyey ee magaalada, ayaa la aqbalay (oo ah taariikhda dambe ee taariikhda 5 nofember 1896) in qaybta koowaad ee xaruntu ay ku dhameysato tuulo ku taal buurta buuraha, oo loo magacaabay Addis Harar ("New Harrar "[11] Tareenka wuxuu gaadhay halkan 24-kii Diseembar 1902, taariikhda laga yaabo in loo tixgeliyo maalinta aasaasiga ah ee Dire Dawa Foundation Magaca cusub, hase yeeshee, ma uusan aqoonsan aqoonsiga.In muddo dheer, magaca Dire Dawa Dire Dawa waxay u badan tahay in laga soo qaato Soomalida Soomo (xuduudaha Dir konfurka Soomalida), iyo dadwaynaha caan ku ah caanimada Amharic sida "buuraha aan la daboolin" Mek'ele. Mekelle (Tigrinya: መቐለ, mäqälle), oo horey u ah caasimadda Enderta awraja ee Tigray, waa maanta caasimadda gobolka ee gobolka Tigray. Waxay ku taalaa qiyaastii 780 kilomitir (480 mi) woqooyiga caasimadda Addis Ababa, iyadoo kor u kacday 2,254 mitir (7,395 ft) oo ka sarraysa heerka badda. Maamul ahaan, Mekelle waxaa loo tixgeliyaa Zone Special, oo u qaybsan toddobo magaalo oo hoose. Mekelle waa dhaqaalaha, dhaqanka, iyo siyaasadda ee waqooyiga Itoobiya. Sanadkii 1984, 61,583 qofood, 1994, 96,938 (96.5% waxay ahaayeen Tigrinya-Speakers), 2006-dii 169,200 (4% dadka Tigray). Mekelle waa 2.6 jeer ka weyn Adigrat, oo ah xarunta labaad ee ugu weyn gobolka, waa magaalada shanaad ee ugu weyn Itoobiya, ka dib Addis Ababa, Dire Dawa, Adama, iyo Gondar. Qaybta ugu weyn ee dadweynaha Mekelle waxay ku xiran tahay shaqaaleynta, ganacsiga iyo ganacsiyada yaryar. Mekelle waxay hadda leedahay injineernimo cusub, warshadaha sibidhka iyo dharka tufaaxa, oo soo saara suuqa iyo kuwa dibadda. Waxaa jira jaamacad sii kordhaysa oo ka soo baxday Kuliyadii hore ee Arid Agricultural 1991-dii, iyo ilaa daraasad kale oo ah kulliyado dawladeed iyo kuwo gaar loo leeyahay. [2] Aung San Suu Kyi. Aung San Suu Kyi (oo ah 19a Juun 1945) waa siyaasiga Burmese, diblomaasiyiin, iyo qoraaga, iyo abaalmarinta Nobel Peace Prize. Aung San Suu Kyi (/ oo u dhashay dalka Suu Kyi) / Burundi: ေŋ::: (1991). Waa hogaamiyaha Xisbiga Qaranka ee Dimuqraadiyadda iyo lataliyaha guud ee dawlad-goboleedka, oo ah kaalin ra'iisal wasaaradeed. [2] Waxay sidoo kale tahay haweeneydii ugu horreysey oo u adeegta wasaaradda arrimaha dibadda, xafiiska madaxtooyada, korontada iyo tamarta, iyo waxbarashada. Laga soo bilaabo 2012 ilaa 2016 waxay ahayd xildhibaan Golaha Degaanka ee Kawhmu Golaha Wakiilada. Gabadha ugu yar ee Aung San, aabaha qaranka ee maantana casriga Myanmar, iyo Khin Kyi, Aung San Suu Kyi wuxuu ku dhashay Rangoon, British Burma. Ka dib markay ka qalin jabisay Jaamacadda Delhi 1964 iyo Jaamacadda Oxford 1968, waxay ka shaqaysay Qaramada Midoobay muddo saddex sano ah. Waxay guursatay Michael Aris 1972-kii, oo ay la lahayd laba caruur ah. Aung San Suu Kyi ayaa ku guuleysatay horyaalkii 1988, waxayna noqotay xog-hayaha guud ee Ururka Qaran ee Dimoqraadiyadda (NLD), oo ay dhawaanahan la sameysay gacan-ku-haynta dhawr ka mid ah saraakiisha hawlgabka ah ee dhaleeceeyay junta militariga. Doorashadii 1990-kii, NLD waxay ku guuleysatay 81% kuraasta baarlamaanka, laakiin natiijooyinkii ayaa la tirtiray, maaddaama ciidanku diidan yahay in uu awood u dhiibo awoodda, taas oo keentay in caalamku maqlo. Si kastaba ha ahaatee, waxay horey u xirnayd xabsiga guriga ka hor doorashooyinka. Waxay ku jirtay xabsi guri ku dhawaad ​​15 sano oo ka mid ah 21 sano laga soo bilaabo 1989 ilaa 2010, waxay noqotay mid ka mid ah maxaabiista siyaasadeed ee ugu caansan caalamka. Xisbigeeda ayaa xoojiyay doorashadii 2010-kii, taasoo keentay guushii ugu weyneyd ee loogu talagalay Xisbigii Horumarinta Midawga iyo Horumarka ee Ciidanka. Aung San Suu Kyi wuxuu noqday xildhibaan Pyithu Hluttaw halka xisbiga uu ku guuleystay 43 ka mid ah 45 kursi oo bannaan oo doorashooyinka 2012 ah. Doorashadii 2015-ka, xisbigeeda ayaa ku guulaysatay guusha tartanka, iyagoo qaata 86% kuraasta golaha ururka - in ka badan 67 boqolkiiba macaamiisha loo baahan yahay si loo xaqiijiyo in musharaxiintooda la doorto loo doorto Madaxweyne iyo Madaxweyne Ku-xigeen doorashooyinka madaxweynenimada Kuleejka Inkasta oo ay ka mamnuucday inay noqoto madaxweynuhu sababtoo ah faqradda dastuurka - ninkeeda iyo carruurteedaba waa muwaadiniin ajnabi ah - waxay qabatay doorka cusub ee la-taliyaha dawlad-goboleedka, doorka ra'iisal wasaaraha ama madaxa dawladda. Abaalmarinta Aung San Suu Kyi waxaa ka mid ah Abaalmarinta Nabadda ee Nobel, oo ay ku guuleysatay Sanadkii 1991. Time Magazine waxay magaceeda ku magacawday "Carruurta Gandhi" iyo dhaxalkiisa ruuxiga ah ee aan rabshad lahayn. [3] Tan iyo markii loo wareejiyey xafiiska la taliyaha dawladeed, Aung San Suu Kyi ayaa dhaleeceyn ka soo jeedisay dalal badan, ururo iyo tirooyin ku saabsan iyada oo aan wax qabad lahayn cidhiidhiga dadka Rohingya ee Ra Joko Widodo. Joko Widodo (wuxuu dhashay Mulyono; [1] 21 Juun 1961), oo sidoo kale loo yaqaano Jokowi, waa siyaasi reer Indonesia ah oo ah madaxweynaha toddobaad ee hadda iyo hadda ee Indonesia. Bishii July ee sannadkii 2014-kii, madaxweynihii ugu horeeyay ee Indonesia ayaa ka soo jeeda siyaasad ama ciidan militari, wuxuu horey u ahaa Duqa Magaalada Surakarta laga soo bilaabo 2005 ilaa 2012, iyo Guddoomiyaha Jaaliyadda laga bilaabo 2012 ilaa 2014. Wuxu ku guulaystay koobkii qaranka sannadkii 2009-kii shaqada uu u hayay Duqa magaalada Surakarta. Xubin ka tirsan Xisbiga Dimoqraadiga Indonesia (PDI-P), wuxuu u codeeyay doorashadii Jakarta ee 2012, oo uu weheliyo Basuki Tjahaja Purnama (oo loo yaqaanno Ahok) [2] Isagoo ka soo horjeeda Fouzi Bowo oo xilka loo doortay, waxa uu qabtay xafiiska Oktoobar 2012 wuxuuna xoojiyay siyaasadda Jakarta, iyada oo booqashooyinka baarlamaanka Blusukan loo soo bandhigay (baadhitaan aan la sheegin) [5] iyo hagaajinta xakamaynta xafiisyada magaalada, yareynta musuqmaasuqa geedi socodka. Waxa uu sidoo kale soo bandhigay barnaamijyo sannado-dambe ah si loo hagaajiyo tayada nolosha ee magaalada, oo ay ku jirto daryeel caafimaad oo guud, isaga oo daadinaya wabiga ugu wayn ee magaalada si loo yareeyo fatahaada, iyo in la dhiso dhismaha miyiga magaalada. Martín Vizcarra. Martín Alberto Vizcarra Cornejo OSP (American Spanish: [maarettin alpeɾto βiskara koɾnexo]; [a] 22-kii Maarso 1963) waa injineer Peruvian iyo siyaasi ah madaxweynihii 67-aad iyo hadda ee Peru. Vizcarra wuxuu horay u ahaan jiray gudoomiye ku xigeenka wasaaradda ee Moquegua (2011-2014), Wasiirka Gaadiidka iyo Isgaadhsiinta Peru (2016-2017), iyo Safiirka Peru ee Canada (2017-2018). Doorashadii guud ee 2016-ka, Vizcarra wuxuu la tartamay Peruos Por el Kambio oo u tartamaya madaxweyne ku xigeenka koowaad iyo sidoo kale saaxiibkiisa Pedro Pablo Kuczynski. Vizcarra waxaa loo dhaariyay xilka madaxweynenimada 23 March 2018 kadib markii uu is casilay madaxweyne Kuczynski. Mashiinka lacagta. Mashiinka lacagta lagu tirtiro waa makiinad xisaabinaysa lacagta - midab-takoor ama warqado lacag la'aan ah. Saambalayaasha waxay noqon karaan kuwo farsamo ahaan ah ama waxay isticmaalaan qaybo elektaroonik ah. Mashiinadu waxay sida caadiga ah bixiyaan tira guud oo dhan lacag, ama tiriyaan qiyaasta qadar go'an oo loogu talagalay kaydinta iyo kaydinta. Xisaabiyeyaasha lacagaha waxaa badanaa loo isticmaalaa mashiinada iibinta si loo go'aamiyo qadarka lacagta ee macaamiisha. Qaar ka mid ah mashiinada qalabka casriga ee casriga ah, xisaabiyeyaasha lacagta ayaa u oggolaanaya lacag caddaan ah oo aan lahayn baqshado, maadaama ay aqoonsan karaan biilasha la geliyay halkii ay ka tiri lahaayeen. Isticmaalayaasha waxaa la siiyaa fursad ay dib u eegaan fikradda tooska ah ee fikradda ah ee tirada iyo noocyada kaararka lacagta lagu dhejiyo ka hor inta aan la dhoofin. Baqshadaha aasaasiga ah ee bangiga ayaa bixiya tirooyinka qoraalka ah ee ku jira rajo-bixiyaha. Xisaabiyayaal sarreysa oo dheeraad ah waxay qeexi karaan kala duwanaanshaha biilasha si ay u bixiyaan qiimaha guud ee lacagta dukaamada isku dhafan, oo ay ku jiraan kuwa soo koraya. Qaar ka mid ah xisaabiyeyaasha bangiga ayaa sidoo kale qeexi kara biilasha been abuurka ah ama iyaga oo isticmaalaya iftiin madow. Gawaarida (UV) saldhiggoodu wuxuu ka faa'iideystaa xaqiiqda ah in dalal badan oo ka mid ah, waraaqaha rasmiga ah ay leeyihiin calaamado dhaadheer iyaga oo kaliya ku muujiya iftiin madow. Sidoo kale, waraaqda loo isticmaalo daabicidda lacagku kuma jiraan wax ka mid ah wakiilada iftiimiya kuwaas oo ka dhigaya waraaqaha ganacsi ee laga helo fluoresce ee hoosta iftiin madow. Labada sifo midkoodna waxay sameeyaan qoraallada been abuurka ah ee labadaba si sahlan oo loo ogaado oo ay sii adkaan karaan si ay u soo saaraan Nidaamka biilasha waxaa lagu meeleeyaa qaybta mashiinka, ka dibna hal biilka waqtiga ayaa meherad ahaan laga dhex mari karaa mashiinka. Marka la tiriyo tirooyinka wakhtiyada iftiinka iftiinka ah, mashiinku wuxuu xisaabin karaa biilasha. Marka la barbardhigo sawir kasta oo biil kasta ah shuruudaha aqoonsiga qaababka, mashiinku wuxuu qeexi karaa biilasha biilasha iyo inta lacag ee dhabta ah lagu meeleeyay qaybta. Farsamada casriyaysan oo buuxa oo awood u leh inay xisaabiyaan qaybaha qoraallada ama kharashaadka iyada oo aan loo baahnayn in ay si gooni ah u fuliyaan, waxaa lagu soo bandhigay Great Britain sannadkii 1980, waxaana hadda loo isticmaalaa bangiyada, dukaamada iyo goobaha adeegga cuntada ee qaybo badan oo aduunka ah. Waxay ka dhaqso badan yihiin waxayna ka badan yihiin qoraallada dhaqanka-kaliya & qalabka kaliya, laakiin ma ogaan karaan been-abuurka. Kala soocaha suuqu waa qalab kaas oo u dhigaya ururin khaas ah oo qadaadiicda ah oo loo kala soocayo qashinka kala duwan ee loogu talagalay qaddiyadaha kala duwan. Kala soocisku waa mid si gaar ah loola jeedo lacagta dalal gaar ah, sababtoo ah lacagaha kala duwan oo badanaa bixiya kharashyada kala duwan ee qiimaha kala duwan. Kala saaraha badanaa iskuma dayayo xisaabinta, isagoo bixinaya oo kaliya lacagaha aan la shaacin ee si gooni ah loogu gudbiyo miiska. 13 September 2008 Qaraxyadii Delhi. Qaraxyadii 13 September 2008 ee ka dhacay magaalada Delhi ayaa waxaa ka dhacay qaraxyo isdaba joog ah oo bambooyin loo adeegsaday oo dhacay dhowr daqiiqo Sabtidii 13 September 2008 meelo kala duwan oo ka mida Delhi, Hindiya. Bambaanadii ugu horreysay ayaa qarxay 18:07 IST, iyo afar qarax kale oo lagu soo qaaday, [1] ugu yaraan 20 qof ayaa ku dhintay iyo in ka badan 90 qof oo dhaawacmay. [2] Saddex weerar oo bambooyin ah ayaa horeyba u dhacey isla sanadkaas Hindiya. Tan ugu horraysa waxay ahayd 13kii Maajo ee Jaipur. Dhawaaqyada sagaalaad ee qarxa 15 daqiiqo ayaa ku dhacay 63 qof, 216 dhaawacmay. [3] Qeybta labaad ee sagaal bam oo bambooyin ah ayaa dhacay 25-kii Julaay ee Bangalore, waxayna ku dhinteen 2 qof, iyaga oo dhaawacay 20. [4] Maalintii xigtay, 26-kii Juulaay ee magaalada Ahmedabad, 21-qof oo qarax ah ayaa dilay 56 qof waxaana ku dhaawacmay in ka badan 200. Mujaahidiinta Hindiya ayaa sheegatay masuuliyada qaraxyada Jaipur iyada oo loo marayo email u diray warbaahinta Hindiya [5] waxayna ku dhawaaqday "dagaal furan" oo ka dhan ah Hindiya si looga aargoosto waxa ay sheegtay in ay ahaayeen 60 sano oo cadaadis madani ah iyo taageerada waddanka ee siyaasadaha Mareykanka, gaar ahaan dagaalka ka socda Afqaanistaan ​​[6] Wargeyska The Times of India ayaa soo wariyay in ururkan mamnuucay Ururka Ardayda Islaamiga ah ee Hindiya ama ururka xagjirka ah ee Lashkar-e-Taiba laga yaabo inuu ka dambeeyo qaraxyada Bangalore. [7] Marka la eego kiiska Jaipur, ka dib markii Axmedabad uu qarxay, dhowr telefishin ayaa sheegay in ay heleen warqad e-mail ah oo ka timid Mujaahidiinta Hindiya oo sheeganaya mas'uuliyadda weerarrada argagixisada. [8] Booliska ayaa sheegay in Mujaahidiinta Hindiya ay yihiin meel ka baxsan Xayiraadda Ardayda Islaamiga ah ee Hindiya, laakiin waxa ay ku andacoonayaan in Muslimiinta maxalliga ah la siinayo tababar iyo taageero ka dhan kooxaha xagjirka ah ee ku sugan Pakistan iyo Bangladesh. Khariidadda Delhi oo muujinaysa goobaha qaraxu dhacay [10] Shan qarax ayaa ka dhacay gudaha muddo 31 daqiiqo ah laga bilaabo 18:07 ilaa 18:38 IST [11] (12:37 ilaa 13:08 UTC) suuqyada mashquulka ah ama goobaha ganacsiga. Afar bam ayaa la jabiyay. Qaraxii ugu horreeyay ayaa dhacay 18:07 saacadda suuqa Ghaffar (Suuqa Suuq-galka oo ku yaalla dariiqa Ajmal Khan Road, Karol Bagh) taas oo ugu yaraan 20 qof ay ku dhaawacmeen. Waxaa lagu ordi jiray isbitaalka RML. Qaraxa waxaa lagu hayaa meel u dhow gaari, waxana uu sababay qarxa bambo gacmeed baabuur, kaas oo markii dambe lagu tuuray dhowr fuud ah hawada. [12] Isla markiiba, laba qarax ayaa ka dhacay Connaught Place halkaas oo ugu yaraan 10 qof ay ku dhaawacmeen. Bilayska iyo markhaatiyaal ayaa sheegay in bambooyin lagu tuuray boodhadhka agagaarka iyo agagaarka Connaught Place, oo ah meel dukaamo iyo goobo casho leh oo caan ku ah dalxiisayaasha iyo dadka deegaanka ee bartamaha magaalada. Markii ugu horraysay qaraxyadaasi waxay ka dhaceen waddada Barakhamba, oo u dhow Nirmal Tower iyo Gopal Das Bhavan 18:34. Daqiiqad ka dib, bambo labaad ayaa qarxay dhismaha cusub ee Central Park Wadada Abdullah Al salem St, Kuwait. Wadada Abdullah Al salem St, Kuwait Shirkad Mahindra Group. Mahindra Group waa shirkad fadhigeedu yahay India oo ah shirkad shirkad oo caalami ah oo ku yaala Mahindra Towers ee Mumbai, iyada oo hawlo ka socota in ka badan 100 dal oo dunida ah. Kooxdu waxay haysataa joogitaanka aerospace, agabka ganacsiga, gawaarida, gawaarida, qaybaha, qalabka dhismaha, difaaca, tamarta, qalabka beeraha, maaliyadda iyo caymiska, qalabka warshadaha, tignoolajiyada macluumaadka, madadaalada iyo martigelinta, saadka, hantida guryaha, dukaamada. Waxaa loo tixgelinayaa inay tahay mid ka mid ah guryaha ugu caansan India warshadaha [1] oo leh hoggaaminta suuqyada ee baabuurta adeegsiga [2] iyo sidoo kale baabuurta tractors ee India. Mahindra & Muhammad waxaa lagu daray 1945 by walaalihii J.C. Mahindra iyo K.C. Mahindra iyo Malik Ghulam Muhammad ee Ludhiana, Punjab si loogu dhejiyo birta. Kadib kala qaybintii India ee 1947, Malik Ghulam Muhammad ayaa ka tagay shirkadda oo u haajiray dalka Pakistan halkaas oo uu noqday wasiirka maaliyadeed ee ugu horreeya ee dawlad goboleedka cusub (kadibna gudoomiyihii saddexaad ee Guud 1951). Sanadkii 1948, K.C. Mahindra wuxuu magaciisa ku beddelay Mahindra & Mahindra. Dhisida khibradahooda wershadaha birta, walaalaha Mahindra waxay billaabeen ganacsiga biraha alaabooyinka UK. Waxay sidoo kale ku guuleysteen heshiiska Willys Jeeps ee Hindiya isla markaana bilaabay inay soo saaraan 1947. Markii ay 1956, shirkaddu waxay ku qoran tahay Bombay Stock Exchange, 1969-kii shirkadu waxay soo gashay suuqa adduunka iyada oo ah ganacsade baabuur iyo qaybo dayactir ah. [3] Sida shirkado badan oo India ah, Mahindra wuxuu ka jawaabey xayiraadaha Rajada Shirkadda iyadoo la sii ballaarinayo warshadaha kale. Mahindra & Mahindra wuxuu abuuray qaybta tareenka ee sannadkii 1982 iyo qaybta tiknoolajiyadda (hadda Tech Tech) 1986. Waxa ay sii waday in ay kiciso hawlgalkeeda tan iyo labadii shirkadood oo wadaag ah iyo maalgashiga cagaaran. Dhammaadkii 1994, kooxdu waxay noqotay mid aad u kala duwan oo ah inay sameysey dib-u-habeyn aasaasi ah, oo u qaybisay lix qaybood oo Ganacsi Ganacsi ah: Gaadiidka; Qalabka Beeraha; Kaabayaasha; Adeegyada Ganacsiga iyo Ganacsiga; Teknolojiyada Macluumaadka; iyo Components Automobiles (oo loo yaqaan gudaha gudaha Systech). [5] Agaasimaha Cusub ee Anand Mahindra, waxa uu la socdey dib-u-habayntan oo lagu sameeyay calaamadda cusub ee 2000 iyo guusha ay gaartay Mahindra Scorpio (oo ah wadada guud ahaan loogu talagalay baabuurta) sannadkii 2002. Iyadoo si wada jir ah loo habeeyay hababka soo saarka iyo wax soo saarka, Shirkad badan tartan, [6] tan iyo markaas tan iyo sumcadda kooxda iyo dakhliga ayaa si muuqata u kordhay. Mahindra iyo Mahindra oo ka mid ah 20 shirkadood oo ugu weyn India [7] Sanadkii 2009, Forbes ayaa kaalinta koowaad ka gashay Maxindra oo ka mid ah 200 shirkadaha ugu caansan adduunka. Bishii Jannaayo 2011, Mahindra Group waxay soo saartay nooc cusub oo shirkad ah, Mahindra Rise, si ay u midoobaan sawirka Mahindra ee dhinacyada warshadaha iyo juqraafi. [9] Meelaha calaamadda ah ee Mahindra wax soo saarka iyo adeegyadaba UWC Mahindra. UWC Mahindra College waa Iskuulada Caalamiga ah ee Iskuulada Caalamiga ah, oo ku yaal 40 km galbeedka Pune ee Maharashtra, Hindiya. Waxay raacaysaa International Baccalaureate (IB). Waa mid ka mid ah 17 Koolejka Caalamiga ah ee Caalamiga ah. Waxaa aasaasay sannadkii 1997, oo uu hoggaamiyaha Mahindra Group, Harish Mahindra. Gudoomiyaha Mahindra Group, Anand Mahindra waa guddoomiyaha hadda dugsiga. Kulleejka waa barnaamij laba sano ah oo leh qiyaastii 250 jadwalka waqtiga buuxa. 28-kii Nofembar 1997-kii, Queen of Noor of Jordan iyo Nelson Mandela waxay ka furteen UWC College Mahindra College ee Hindiya iyada oo mid ka mid ah toddoba iyo toban Iskuul Jaamacadeed (UWC) iyo UWC saddexaad ee Asia. Dugsiga waxaa si weyn loogu maalgeliyay deeqda (ku dhowaad US $ 8m) qoyska Mahindra, gaar ahaan Harish Mahindra. Agaasimaha College of David, David Wilkinson, wuxuu hore u aasaasay Dugsiga Caalamiga ah ee Liech Chun United ee Hong Kong si wadajir ah ula wadaagtiisa Veronica Wilkinson. Sanadkii 2009, Jonathan Long wuxuu noqday Madaxa Kuleejka. Laga soo bilaabo 2011, Pelham Lindfield Roberts wuxuu ahaa madaxa jaamacadda. Kuleejka wuxuu ku yaal meel u dhow tuulada Pau ee gobolka Taluka Mulshi ee gobolka galbeed ee Maharashtra, Hindiya. Waxay ku dhawaad ​​40 kiiloomitir u jirta magaalada Pune (taasoo, markaa, waxay ku dhowaad 100 km koonfur-bari ee Mumbai). Xarunta MUWCI waxay ku taallaa buurta ku hareereysan beelaha miyiga ah waxayna daadinayaan dooxada Mula ee u dhow moolka Mulshi. Guryaha degaanka ee xerada waxaa loo qaybiyaa kooxo wadaag ah oo loo yaqaan "Wadas". Guriga Wadas u dhexeeya 40 ilaa 60 arday iyo 4-6 macallin iyo qoys. Ardayda waxay ku nool yihiin guryaha madaxbannaan ee 8 arday midkiiba, oo leh goobo wada-jir ah. Macallimiintu waxay sidoo kale u adeegaan 'Wada waalidiinta' iyo 'Waalidiinta Guriga', iyagoo bixiya jawi degenaansho waxbarasho oo taageero ah. Eeg mid ka mid ah jaranjarooyinka u horseedaya jadwalka ugu weyn ee tacliinta. Campus wuxuu u qaybsamaa degaan iyo goob waxbarasho. Xarunta dhismaha ee dugsiga ayaa waxaa qorsheeyey dhismaha Christopher Charles Benninger. Naqshadeynta waxay ku dhex jirtaa walxaha dhaqameed iyo qalabka dhismaha maxaliga ah [2] [3] UWC Mahindra College waxay bixisaa Shahaadada Caalamiga Baccalaureate. Ardaydu waxay kale oo dooran karaan inay sameeyaan UWC-da Mahindra College Project Based Diploma iyagoo dooranaya mashruuc cilmi baaris ah si ay u daba-galaan muddada labada sano ah ee daraasadda. [4] ah - Ingiriis B (HL / SL), Hindi B (HL / SL), Hindida Hore (Spanish), B B Shirkad Access Holding. Helitaanka Microfinance Holding AG, oo badanaa loo yaqaan AccessHolding, waa maalgelin ganacsi lacageed iyo shirkad heysata oo ku saleysan Jarmalka. AccessHolding waxay ku takhasustay bilawga iyo hay'adaha dakhliga ee macaamiisha (MFI). Waxay dhisi doontaa MFI cusub oo ay weheliso lamaanayaal kale, iyo in la baddalo hay'adaha bangiga aan lahayn ee bangiyada ee ku jira bangiyada microfinance oo buuxa. [1] AccessHolding waa maalgaliye iyo maareeyaal farsamo ee shabakadaha bangiga dhexe ee dhaqaalaha ee dalalka soo koraya iyo kuwa soo-kordhay. Bangiyadaasi waxay si gaar ah u bartilmaameedsanayaan amaahda shirkadaha yaryar, kuwa yaryar iyo kuwa dhexdhexaadka ah, ee dalalka ay u adeegaan. Laga soo bilaabo Juun 2014, shirkaddu waxay lahayd siddeed bangi oo macaamiisha ah oo ku yaala Afrika, Koofurta Aasiya, Cafaasiyaanka. Waqtigaas, hantida bangiga ee hantida bangiga ayaa lagu qiimeeyay qiyaastii 1 bilyan oo doolar, iyada oo hantida saamileyda ah ay ku dhawaad ​​€ 170 million. [2] Shirkadda waxaa la aasaasay bishii Agoosto 2006 ee LFS Financial Systems GmbH (LFS). LFS waa shirkad Jarmal ah oo la-talin maaliyadeed oo saldhiggeedu yahay Berlin. Waxay leedahay khabiir gaar ah oo ku saabsan suuqyada horumarinta iyo kuwa soo-baxa. Waxay u adeegtaa maareeyaha iyo lataliyaha farsamada ee shirkadda iyo sidoo kale bangiyada ay AccessHolding ku maalgeliso. Shirkadda waxaa loo diiwaangeliyaa "shirkad saamil ah" oo hoos imanaysa sharciga Jarmalka; iyadoo leh caasimaad lacag ah oo ah € 27.8 milyan. Laga soo bilaabo December 2013, AccessHolding wuxuu abuuray wadarta sideed bangiyada microfinance oo ku yaalla Azerbaijan, Madagascar, Tansaaniya, Nigeria, Liberia, Tajikistan, Zambia iyo Rwanda [4] Khaled Hadj Ibrahim. Khaled Hadj Ibraahim (Carab: Muhammad Khalid, oo dhashay 29kii Febraayo 1960), oo si fiican loo yaqaan 'Khaled' (Arabic:: [xaːled]), waa muusikada Aljeeriya, muusig iyo gabayada ku dhashay Oran, Algeria. Waxa uu bilaabay in uu qoro gabdhihiisii ​​hore ee lagu magacaabo Cheb Khaled (Carabiya "Young" Khaled, oo ka soo horjeeda odayaasha dhaqanka Sheekh Shariif), wuxuuna noqday kan ugu caansan caalamka caan ka ah caalamka Carabta iyo guud ahaan qaaradaha. Naxariistiisa wuxuu ku kasbaday magac aan rasmi ahayn "King of Raï". [1] Heesaha ugu caansan ayaa ah "Didi", "Aïcha" iyo "C'est la vie" iyo sidoo kale "Alech Taadi", oo si cad loogu soo bandhigay filimka "Element Fifth" [2] Khaled Hadj Brahim wuxuu ku dhashay 1960 xaafada Ecenuil ee xaafada Algeria. [4] Isagoo jira da'da 14, wuxuu aasaasay kooxda Qiimeecada (Five Stars) ee bandhiga waxayna bilaabeen inay ku qabtaan xafladaha habeenkii iyo aroosyada. 1980-kii, Khaled wuxuu bilaabay heeso iyo heeso heeso ah oo ku saabsan xayeysiiska. Wuxuu u guuray Faransiis 1986. 12kii Janaayo 1995, Khaled wuxuu guursaday Samira Diabi, oo 27 jir ah, kaasoo uu haysto afar gabdhood iyo hal wiil. Sannadkii 1998, dukumiiste Khaled: Derrière le sourire ayaa la soo saaray, oo la oran jiray noloshiisa. Waxa la siiyay muwaadin u dhashay Morocco bishii Agoosto 2013, kaas oo aan weydiistay balse loo ogolaaday sababtoo ah wuxuu dareemay inuusan diidi karin. [6] Cheb Khaled oo ka soo qeybgalay xafladdii sanadlaha ah ee loogu talagalay Agadir (2012). Khaled's song signature, 1993 wuxuu ku dhuftay "Didi", wuxuu noqday mid aad u caan ah wadamada Carabiga ah iyo sidoo kale dhowr qaaradood, oo ay ka mid yihiin Yurub, halkaas oo ay ku galeen jaantuska ugu sareeya Faransiiska, Belgium iyo Spain, iyo Asia, oo ay ku jiraan India iyo Pakistan. Sheekada waxaa sidoo kale loo isticmaali jiray filimada Bollywoodka Shreeman Aashiq iyo Airlift iyo filimka Mollywood oo cinwaankeedu yahay "Highway". Khaled iyo soo-saaraha soo-saarka Don wuxuu u muuqday on The Nightight Show 4tii Febraayo 1993. [7] Jidadka dambe, oo arkay muraayad aad u weyn oo ku yaal MTV Europe, ayaa kor u kacay kaalinta afaraad ee jaantuska Jarmalka. Khaled waa abaalmarin abaalmarino badan, waxaana ay iibisay 80.5 milyan oo albaab oo adduunka ah oo ay ka mid yihiin 10 dheeman, platinum, iyo albaabo dahab ah. Sanadkii 2010 ayuu Didi ka qabtay xafladdii furitaanka ee Koobka Adduunka ee 2010ka oo lagu qabtay Koonfur Afrika, isaga oo ka dhigaya mid ka mid ah kuwa ugu qiimaha badan ee farshaxanada Carabiga iibiya taariikhda. Khaled muusikada ayaa sidoo kale soo maray muuqaal weyn oo Brazil ah, 90kii iyo horaantii 00-kii, taasoo si weyn u ah isticmaalka qaar ka mid ah heesaha TV-ga. Sanadkii 2012-ka Khaled's album ayaa la iibiyay mor Dagaalki Hehe. Wahehe waxay sii waday dhinaca woqooyiga iyo bariga isla xilligaas Jarmalku waxay dhiseen saldhigyo ku yaalla bartamaha bartamaha safarka u dhexeeya xeebta iyo Tabora. Kooxahaas waxay aqoonsadeen oo ay aqbaleen jagada Jarmalka (oo muujinaya calanka Jarmalka) kadibna waxaa si naxariis daro ah loo weeraray, la bililiqaystay, iyo haddii kale la burburiyey. Ka dib markii uu Jarmalka isku dayay inuu la xaajoodo iyaga, deldelaad ayaa loo diray hoggaankii hogaamiyaha Taliyaha Zelewski. Tan iyo markii Von Soden wax dhib ah uusan arag, Zelewski ayaa la siiyay weerarka si uu u weeraro Wahehe. Maadaama Iliffe ay ku lug leedahay taariikhda casriga ah ee Tanganyika iyo Holger Doebold ee Emil Zelewski, oo ay la socdaan warbixinta rasmiga ah ee Lt. Tettenborn; (Schutztruppe Jarmalka, oo u baahan baahida loo qabo in la ilaaliyo degaanka gudaha ee ganacsigeeda iyo isgaadhsiinta, Zelewski, oo ah taliyihiisa cusub, ayaa xayiray xerada 6:30, 17-kii Agoosto 1891, isagoo dameer u ahaa madaxa madaxa. waxaana la sheegay in ay ku dhinteen 3 askari oo ka tirsanaa dagaalyahanada Al-Shabaab, waxaana la sheegay in ay ku dhaawacmeen 3 askari. Askari ayaa la sheegay in uu ka mid ahaa shaqaalihii saarnaa markabka oo la sheegay in uu ka mid ahaa shaqaalihii saarnaa. Lt. von Heydebreck wuxuu ku guuleystay in uu gaaro sarkaal madow oo la yiraahdo Morgan Effendi iyo Gaber Effendi iyo laba Askari. "A 16sano jir ayaa Zelewski ku wareejiyey dameerkiisa, toban daqiiqo ayaa inta badan ku dhuftay" si aad uga baxdo inkasta oo ay rabshad ka socoto dekedda, carwada Wahehe, dagaalyahanada dhimanaya, iyo dib u gurashada askariga dhaawaca ah. Dagaalyahano ka soo jeeda Kondoa (1906) Diidmada ayaa baxsatay, waxay qabsadeen buurta, waxay kor u qaadday calanka, waxayna ku dhawaaqday baaqyo ay ku baaqeen in la badbaadiyo rafaadka. Waxaan u diray ilaalada si uu u hoggaamiyo Lt. Heydebreck oo laba jeer ku dhaawacay waraaqda dambe ee dhegta midigta oo ku daboolay dhiig, illaa heerkeena. NCO Thiemann ayaa geeriyootay nabraheeda habeenkii 17kii ilaa 18kii Agoosto, waxaana ku aasay isaga oo jooga meel aan leexad lahayn oo aan arkaynin dagaalyahanada Wahehe. "Hehe wuxuu dab qabadsiiyay cawska, gubay qaar ka mid ah dadkii dhaawacmay, waxaana rajeyneynaa in uu ku agdhawaaqo Qaar ka mid ah 300-400 Hehe ayaa raacay, laakiin ma aysan weerarin, mar horena waa ay dhinteen 60 qof, 200 kalena way ku dhinteen dhaawacyada, Jarmalkuna waxay dib u qabsadeen jihada Kondoa. "Hase ahaatee nala socotaa waa Lt. von Heydebreck, Askari Kay, NCO Wutzer, Morgan Effendi, Gaber Effendi, 62 Askari (11 ka mid ah way ku dhaawacmeen), 74 askari (toddobo dhaawac ah), afar dameer, iyo qaybta ugu muhiimsan ee boorsooyinkeenna. " Lt. Tettenborn ayaa rumeysnaa in haddii aaney dhiman tiro badan oo madax ah Wahehe, Mkwawa si khalad ah loogu soo daray, cidina way ka badbaaday. Kaydinta qaybta 'qayb ka mid ah' boorsada 'ayaa sidoo kale khalad ah, maadaama aan la badbaadin. Zelewski wuxuu bilaabay 13 qof oo reer Yurub ah, 320 Askaris, 170 p Dagaalkii Samoan labaad. Dagaalkii labaad ee sokeeye ee Samoa wuxuu ahaa khilaaf soo dhex galay 1898 markii Jarmalku, Boqortooyada Midowday iyo Maraykanku ay khilaafeen muran ku saabsan cidda xukumi doonta silsiladda jasiiradda Samoa, ee ku yaalla Koonfurta Badda Pacific. Dhamaadkii dagaalkii 1899, Mareykanka waxaa la siiyay qaybta bariga ee jasiiradaha, Jarmalka waxaa la siiyey qaybta galbeed ee jasiiradaha, waxaana ingiriiska la siiyay jasiiradaha kale ee jasiiradaha jasiiradaha ee hore ee Jarmalka. Qaybta Jarmalka waa hadda madax banaan - Samoa. Qeybta Maraykanka ayaa si ikhtiyaari ah ugu sii jirtey xukunka Dawlada Mareykanka oo ah dhulka Maraykanka ee Samoa. Taageerayaashu waxay ahaayeen kuwa raacsan Samotiinta Malietoa Tanumafili I iyo taageeraya ciidamada badda ee ka socda Maraykanka iyo Boqortooyada Ingiriiska oo la dagaalamay mucaaradka Mata'afa Iosefo. [2] Natiijada dhimashada Malietoa Laupepa, Mata'afa Iosefo ayaa ka soo laabtay dibedda waxaana loo doortay guddi ka tirsan golaha Samoan. Jawaabta, Ciidamada Bada ee British-ka iyo Ciidamada Bada ee Maraykanka ayaa ku biiray ciidamada Apia si ay u taageeraan Wiilka Laupepa Malietoa Tanumafili oo ka soo horjeeda Mataafa Jarmalka. Markii ugu horreysay dagaalkii ka socday Ingiriiska iyo Maraykanku waxay ku dagaalameen Apia, markii ciidamada badda ay soo degeen ay ku qabsadeen magaalada inteeda badan, ciidamada Mataafaan ayaa weeraray, sidaa darteed maraakiibta Britishka ah iyo maraakiibta Mareykanka ee Apia Harbor waxay bilaabeen inay duqeeyaan goobaha cadowga ee magaalada. Ka dib markii ay isku dhaceen, ciidamada Mataafaite, sida mararka qaarkood loogu yeero, waxay dib u qabsadeen xarunta Vailele oo waxay bilaabeen in badan oo Maraykanka ah iyo Ingiriis ah oo u safraya musqulaha cufan si ay u helaan ragga ragga ah. Dhammaadkii Maarso, daraasad wadajir ah oo ka kooban British, Maraykanku, iyo Samoan ayaa ka soo gudbay xeebta oo ka yimid Apia ilaa Vailele. Baabuurtu waxay la dagaallameen laba tuulo oo la burburiyay iyadoo mucaaradka Samoa ay dib u gurteen. Bishii Abriil 1-deedii, 26 marin, 88 badmaaxiin iyo 136 Samaaniyiin ah ayaa ka soo baxay dhinaca xeebta si ay weerar ugu qaadaan dhinaca dhulka ee Vailele, iyaga oo ka tegaya ilaalinta xeebta. Shirkadaha USS Philadelphia, HMS Tauranga, HMS Porpoise iyo corvette HMS Royalist waxay soo fuuleen badmaaxiinta iyo badmaaxiinta, Royalist waxaa loo diray ka hor intaan la duulin si ay u qarxiyaan labada garab ee ilaaliya warshadda Vailele [4] Dagaalka Labaad ee Vailele 1-dii Abriil wuxuu ahaa guuldaradii ciidamadii foosha xumaa, waxay dib ugu soo laabteen Apia waxayna u sheegeen in ay khasaarooyinkooda u gudbiyeen taliyayaashooda kuwaas oo go'aansaday inay qorsheeyaan hawlaha mustaqbalka ee aagga. Bishii Abriil 13-keedii, safka hore ee British-ka waxaa la ballaariyay koonfurta Vailele iyo maalintaas Matafaans weeraray laakiin waa la ceyriyay. Dibad-bax kale ayaa mar dambe ku dagaalamay gudaha Vailele, waqtigaan mucaaradku mar kale ayuu ku guuleystay markii ay isku dayeen inay weeraraan Ingiriis ah labada weerar ee. Dhibaatooyinka ayaa ka dhacay meel u dhow goobta dagaalka ee ay ka socdeen caasimadda Samoa ee ku taallay ciidamada Jarmalka 1889-kii intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee ugu horreeyay ee jasiiradda. Boxer Dagaalki 1900. Argaggixisada Boxer, Xagjirnimada Boxer ama Dhaqdhaqaaqa Yihetuan (義和團 運動) wuxuu ahaa kacdoon ka dhan ah shisheeye, anti-colonial iyo anti-Christian kaas oo ka dhacay Shiinaha intii u dhaxaysay 1899 iyo 1901, dhammaadka Qismaha Qing. Waxay ahaayeen kuwo dhiiri galiyay dareenka umadda iyo dhalashada guurka iyo gumeysiga Galbeedka iyo hawlaha adeegga Masiixiyadeed ee la xidhiidha. Waxaa bilowday Militariga United ee xaqnimada (Yihetuan), oo loo yaqaan Ingiriisi sida Bacaha, qaar badan oo ka mid ah xubnahooda waxay ahaayeen kuwo ku shaqeeya fanka fanka, oo sidoo kale loo yaqaan galbeedka Shiinaha. Cadaadisku wuxuu ka dhacay meel asal ah oo ay ku jiraan abaaro ba'an iyo carqalad ay keentay koritaanka dalal shisheeye oo saameyn ku leh. Ka dib dhowr bilood oo ka mid ah rabshadaha sii kordhaya ee Shandong iyo waqooyiga Shiinaha oo ka soo horjeeda joogitaanka ajnabiga iyo Masiixiga ee Juun 1900, dagaalyahanada Boxer, waxay ku qanacsan yihiin inaysan u qalmin hubka shisheeye, waxay isku xirxireen ficil ahaanshaha Shiinaha oo ay taageerto dawladda Qeegta oo ay dib u dhigto shisheeyaha. Ajnabiga iyo Masiixiyiinta Shiinaha waxay magangelyo u raadsadeen Quarterly Legion. Iyada oo ka jawaabeysa warar sheegaya in gantaal hubaysan ay ku qaadeen go'doominta, markii ugu horeysay ee Empress Dowager Cixi ay taageerto Boxers iyo 21-kii June waxay soo saareen Amar Xasaasi ah oo ku dhawaaqay inay dagaal ku qaadaan awoodaha shisheeye. Diblomaasiyiinta, rayidka ajnabiga ah iyo askarta iyo sidoo kale Masiixiyiinta Shiinaha ee Quarter Legation ayaa la xiray 55 maalmood oo ay ku qaadeen Ciidanka Imperial ee China iyo Boxers. Sarkaal Shiineys ah ayaa kala qaybiyay kuwa taageera baaskiilayaasha iyo heshiisyadii lagu heshiiyey, oo uu hoggaaminayay Prince Qing. Taliyaha ugu sarreeya ciidamada Shiinaha, Manchu General Ronglu (Junglu), ayaa markii dambe sheegtey in uu u dhaqmey si uu u ilaaliyo ajaanibta shisheeye. Saraakiil badan ayaa diidey amarka amar ee la dagaallanka ajaanibta ee ku salaysan difaaca ikhtiyaarka ah ee Koonfur-bari dalka Shiinaha, maxaa yeelay Qing waxay lumisay shan sano ka hor dagaalkii Sino-Japanese First. Isbaheysiga Siddeedaad, ka dib markii markii hore la soo celiyay, ayaa 20,000 oo askari oo hub ah u soo direy dalka Shiinaha, waxay ku adkaatay Ciidanka Dimuqraadiga, waxayna tagtay Peking 14-kii Agoosto, iyaga oo xakamaynaya hirgelinta sharciyada. Dagaal aan la xakameynin ee caasimadda iyo baadiyaha ku hareeraysan, oo ay weheliyaan fulinta kooban ee kuwa lagu tuhunsan yahay in ay yihiin Baaskiilayaasha. Qorshaha Boxer Protocol ee 7 Sebtembar 1901 ayaa lagu bixiyay fulinta saraakiisha dawladda ee taageeray sanduuqa Baaskiilayaasha, shuruudaha ciidamada ajnabiga ah ee laga dhisi doono Beijing, iyo 450 malyuun oo lacag ah - qiyaas ahaan 10 bilyan oo doollar oo qiimihiisu yahay 2018 iyo in ka badan sanadkiiba dakhliga canshuurta - in la bixiyo lacag bixin ah muddada soddonka sagaalaad ee soo socota siddeed wadan oo ku lug leh. Empress Dowager ayaa markaa maal galisay isbeddel hay'adeed iyo maaliyadeed oo ku saabsan isku daygii fashilmay ee lagu badbaadin lahaa hantida. Abushiri Dagaalki. Abtesiiri waxay ahayd kacdoon 1888-1889 oo ka yimid dadweynaha Carabta iyo Sawaaxiliga ee degaanka xeebta Bariga Afrika kuwaas oo la siiyay (dibad-bax) si ay Jarmalka u qabtaan Sultan of Zanzibar 1888. Ugu dambeyntii waxaa lagu joojiyay Anglo-German xayiraadda xeebaha. Dhammaadkii 1884 dijitaalka Jarmalka ee Jeelka Jarmalka oo uu hogaaminayey Karl Peters ayaa Sansibaar u yimid Zanzibar isla markaana ay hoggaamiyeyaasha maxalliga ah ka sameeyeen calaamadda dhulgariirka ee ka soo horjeeda "qandaraasyo ilaalin" oo u ballanqaaday meelo ballaadhan oo ururkiisa ah. Markii ay heshay farsamo, Peters 'shirkadda cusub ee Jarmalka ee Bariga Afrika ayaa heshay dhulo dheeraad ah oo ku yaal Tanganyika ilaa buuraha Uluguru iyo Usambara. Tani waxa ay la kulantay mucaaradka Sultan Barghash bin Said oo ka tirsan Zanzibar, oo waliba ku qasbey, in Peters uu gaarsiiyay taageerada rasmiga ah ee Xafiiska Arimaha Dibadda ee Berlin iyo Fargal Kaiserliche Marine ka hooseeya Konteradmiral Eduard von Knorr oo ka soo muuqday xeebta Zanzibar. 28-kii Abriil 1888 Sultan Khaliifah bin Said oo Zanzibar ugu dambeyntii saxiixay heshiis isaga oo kaashanaya maamulka Tanganyika oo ku yaala Jarmalka Bariga Afrika. Laga soo bilaabo Ogosto 1888 ayaa ururku isku dayay inuu la wareego magaalooyinka xeebta ee Tanganyika oo ka soo horjeeda khilaafka xoogga leh ee reer Carabta ka cabsanaya ganacsiga addoonta iyo fool-maroodiga, laakiin sidoo kale dadweynaha asaliga ah. Iskudhufyada by hoogaanka Emil von Zelewski, maamulaha Jarmalka ee Pangani, si kor loogu qaado calanka shirkadda magaalada, ayaa dhaliyey kacaankii. Waxaa hogaaminayay abaabulka Abushirri ibn Salim al-Harthi, oo gacan ka heley labada carbeed ee degaanka iyo qabaa'ilka Swahili. Abushiri aabihiis wuxuu ahaa carabi carab iyo hooyadiis oo ah Galla [1] Dib u soo noqoshada ugu dhakhsaha badan ayaa ku baahsan dhammaan xeebaha ku yaalla magaalada Tanga ee waqooyiga ilaa Lindi iyo Mikindani oo ku yaal koonfurta. Wakiilo ka socda shirkadda Jarmalka ee Bariga Afrika ayaa laga eryey ama la diley marka laga reebo xarumaha ku yaalla Bagamoyo iyo Dar es Salaam. Bishii Febraayo 1889, Jagada Jarmalka Otto von Bismarck ayaa soo faragelisay isla markaana magacaabay taliyihii Hermann Wissmann oo ah Reichskommissar ee Bariga Afrika. Wissmann waxay ku nuuxnuuxsatay Schutztruppe ee askarta Jarmalka iyo Askariga Askariga ah, kuwaas oo taageero ka heley Marin iyo Ciidanka Boqortooyada, ka dibna xakameeyay kacdoonka. Ka dib markii Abushirir, markii uu u duulay Mombasa, ugu dambeyntii lagu gacan seyray Jarmalka bishii December 1889-kii, waxaa lagu xukumay dil toogasho ah oo maxkamad lagu soo taagay Pangani. Heshiiskii 20kii Nofembar 1890, Shirkadda Bariga Afrika waa inay gacanta ku dhigto maamulka Tanganyika ee dawladda Jarmalka. Hase yeeshee, illaa iyo horraantii 1891-kii, Wissmann ayaa dib ugu celin karta Berlin, in mucaaradku si buuxda loo xakameyn lahaa. Dagaalki Al-Wadiah 1969. Dagaalka al-Wadiah wuxuu ahaa dagaal colaadeed oo ka dhacay 27kii November 1969 intii u dhaxaysay Sacuudi Carabiya iyo Jamhuuriyadda Dadka Koonfurta Yemen kadib markii ciidamada PRSY ay qabsadeen magaalada al-Wadiah ee xuduudka PRSY iyo Sacuudiga. Dagaalku wuxuu ku dhammaaday 6-dii Diseembar markii Sacuudiintu ay dib u qabsadeen al-Wadiah. [1] Magaaladda waxaa la geeyaa xudduudaha u dhaxeeya Koonfurta Yemen iyo Sacuudi Carabiya, waxayna haysteen shan iyo toban sano ka hor, 1954/5, waxay ahayd goobta khilaafka xuduudaha u dhexeeya Suudaan iyo Ingiriiska. Al-Wadiah waxay horey u ahaan jirtey Quariiti Sultanate, oo qayb ka ahayd Ilaalinta Koonfurta Carabta, kaas oo lagu daray Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ee Yemen ka dib markii ay ciidammada Ingiriiska ka baxeen gobolka. Sidaas darteed PRSY waxay magaaladu u aragtay inay qayb ka tahay dhulkeeda. [1] Si kastaba ha ahaatee, xukuumadda Sacuudiintu waxay si toos ah u aragtay al-Wadiah oo qayb ka ah dhulkooda, iyo sidoo kale xudduud ay kula jiraan isku dhacyada la xiriira PRSY. Waxaa sidoo kale jiray warar ku saabsan shidaalka iyo biyaha oo ku wareegsan magaalada, taas oo sii xumaynaysa khilaafka. [2] Sidoo kale, xiriirka PRSY-Sucuudiga ayaa si aad ah u xoogan, Faysal Sacuudi Carabiya oo ku saabsan xukuumadda bidix ee colaadda sokeeye, taas oo ay u weecisay PRSY, oo taageertay burburinta boqortooyooyinka Gacanka. Dawladda Sacuudiga ayaa aad uga fogayd sidii ay u maal-galin lahayd ugana qayb-gali lahayd dib-u-heshiisiinta Koonfurta Yeman, waxayna ku boorisay inay ku soo wareejiyaan xudduudaha xudduuda Koonfurta Yemen. [3] PRSY wuxuu ku eedeeyay xukuumadda Sacuudiga in ay qorsheynayso weerarro dheeraad ah bishii November 1969-kii. [3] Bishii Nofembar 1969kii, Suudaan waxay wadiiqo u samaysay Al-Wadiah iyo ciidan shisheeye, halkaas oo ay ku biirtay boqortooyada. [4] Xukuumadda PRSY waxay sheegtay in Sacuudiga ay qabsadeen al-Wadiah si loo hubiyo in kaydka kaydka kaydka ah ee aagga. Xukuumadda Sucuudigu waxay sidoo kale ku eedeeyeen PDRY inay qabatay al-Wadiah. [3] 27-kii Nofembar 1969-kii, cutubyada ciidamada ee rasmiga ah ee PRSY ayaa sii kordhay, waxayna qabsadeen magaalada al-Wadiah. Ciidamada Sucuudiga ee la geeyay gobolka ayaa ku kooban xagjiriinta qabaa'ilka qaarkood, oo ay taageeraan diyaaradaha qaarkood iyo askariga. Qeyb yar oo ka mid ah ciidanka PRSY ayaa bilaabay horumarinta Sharurah, laakiin la joojiyay. Markii lagu wargeliyay horumarka PRSY, King Faisal wuxuu amar ku siiyay Sultan bin Abdulaziz, wasiirka difaaca iyo duulista, in uu ka saaro ciidamada PRSY. Sultan wuxuu u shaqeeyay dhamaan unugyada gobalka koonfureed hawshii uu isku dayay in uu al-Wadiah dib ugu laabto laba maalmood gudahood. Ming–Kotte Dagaalki 1410. Dagaalkii Ming-Kotte wuxuu ahaa dagaal colaadeed oo u dhexeeya ciidamadii sarsare ee mucaaradka Ming ee xuduudaha Seychelles Kotte, oo ku yaalla koonfurta koonfurta Sri Lanka. Khilaafkan ayaa dhacay markii Ming-ka oo ah dukaanku uu ku soo noqday Ceylon 1410 ama 1411-kii. Waxay keentay in ay burburiyaan aqalka madaxtooyada ee Seychelles. Ceylon, boqortooyada Kotte waxay la dagaallantay boqortooyada Jaffna. [3] Dagaalkan, Alakeshvara wuxuu heley sharaf militari. [3] Wuxuu si dhakhso ah u yimid awood iyo wuxuu Kotte ku xukuntay boqor caan ah oo ka soo jeeda boqortooyadii hore ee boqortooyadii, isagoo ugu dambeyntii carshigii boqortooyadii ahaa. Intii uu socdey safarrada ming ee minguuriya, gaari weyn oo uu hoggaaminayay Admiral Zheng wuxuu soo gaadhay biyaha maxaliga ah si uu u dejiyo xukunka shiineyska iyo xasiloonida waddooyinka badda ee ku yaalla biyaha agagaarka Ceylon iyo koonfurta India. Alakeshvara waxay khatar ku tahay ganacsiga Shiinaha adoo samaynaya burcad-badeednimada iyo colaadaha biyaha ee gudaha. [3] Alakeshvara wuxuu ka soo horjeeday joogitaanka Shiinaha ee Ceylon intii lagu jiray maraakiibta minguurinta ee ugu horreeya, sidaas Admiral Zheng wuxuu go'aansaday inuu ka tago Ceylon meelo kale. [4] Intii lagu jiray safarkii saddexaad ee Ming ee safarka, filimka Shiinaha ayaa ku soo laabtay boqortooyada Kotte. Waqtigan oo ah Shiinaha ayaa yimid iyagoo doonaya in ay Alakeshvara ku soo celiyaan ciidan milatari. [3] Dreyer (2007) ayaa sheegay in iska hor imaadka Alakeshvara ee Ceylon ay u badan tahay in uu dhaco inta lagu jiro safarka dibedda ah ee uu ka soo jeedo Shiinaha 1410 halkii uu ka sii socon lahaa safarka guriga ee 1411, [5] laakiin wuxuu sidoo kale qeexayaa in aqlabiyadda aqlabiyadda intiisa badani ay tahay isku dhacyada dhacay inta lagu guda jiray safarka guriga dhexdiisa 1411. [3] Dhaqdhaqaaqa, dhirtooda iyo dhumucdiisaba waa la burburiyay, Oo maxaabiis ahaan ayuu u kaxaystay dalka oo dhan, Dib ugu soo noqoshada caasimadeena miyiga, Haweenkooda, caruurtooda, qoysaska iyo kuwa heysta, oo aan midna ka tegin, Ku nadiifinta hal keli ah cayayaanka qashinka ah, sida hadhuudhka laga helo alwaax... Kuwani waa gooryaan aan muhiim ahayn, oo u qalma in ay dhintaan toban kun oo jeer ka badan, iyagoo gariiraya cabsi... Sidaa darteed Boqortooyada Boqortooyada Ingiriiska ayaa naftooda u huray, Oo waxay hoos ugu dhaadheceen inay simbiriirixdaan, oo waxay sameeyaan sanqadhood Ku-fajicinta cibaadada la midka ah ee macaamiisha Minger. Zheng He. Zheng He (Shiine: 鄭 和 1371-1433 ama 1435) wuxuu ahaa markab shiineys ah, shidaal, diblomaasiyiin, filim amir ah, iyo maxkamad maxkamad intii lagu jiray mudaharaadkii hore ee Shiinaha. Wuxuu asal ahaan u dhashay Ma wuxuu ahaa qoys Muslim ah, ka dibna wuxuu ku ansaxiyay magaca surname Jean Zheng from Emperor Yongle. [2] Zheng wuxuu ku amray safar-dhaqaajinta safarrada Koofur-bari Aasiya, Koonfurta Aasiya, Galbeedka Aasiya, iyo Bariga Afrika laga bilaabo 1405 ilaa 1433. Maraakihihiisii ​​waaweynaa waxay ku fidiyeen 120 mitir ama kabadan. Kuwani waxay boqollaal badmaaxayaal ah ku qaadeen afarta darajo ee marsooyinka. [3] Sida uu ugu jecel yahay Yongle Emperor, oo uu ku caawiyay, ayuu Zheng kor ugu kiciyay hogaanka sare ee boqortooyadii waxaana u adeegay taliyihii caasimadda Koonfurta Nanjing (caasimadda kadibna u soo guurtay Beijing). Safarkiisa ayaa muddo dheer la dayacay taariikhda rasmiga ah ee Shiinaha, laakiin waxa si wacan loogu yaqaanaa Shiinaha iyo dibedda tan iyo markii la daabacay Liang Qichao's Biography of Navigator's Great Navigator, Zheng He 1904. [5] Nooca trillual ee bidix ee socdaalka ayaa laga helay jasiiradda Ceylon wax yar ka dib. Paraguayan Dagaalki 1864. Dagaalka Paraguay, [A] oo sidoo kale loo yaqaano Dagaalkii Isbahaysiga Triple [B] iyo Dagaalkii Great ee Paraguay, [4] [C] wuxuu ahaa dagaal dagaal socday koonfurta maraykanka laga soo bilaabo 1864 ilaa 1870, u dhexeeyay Paraguay iyo Isbahaysiga Triple ee Argentina, Boqortooyada Brazil, iyo Uruguay. Waxay ahayd dagaalkii ugu da'da weynaa ee ugu da'da weynaa ee taariikhda Latin America taariikhda ah. [7] Waxay si gaar ah u burburisay Paraguay, taas oo ay soo gaartay khasaare fara badan oo dadweynaha ah: qiyaastii 70% tirada dadka qaangaarka ah ee dhintay waxay ku dhinteen, sida laga soo xigtay qaar ka mid ah, waxaana lagu qasbay inay ka soo horjeedaan dhulka Argentina iyo Brazil. Sida laga soo xigtay qaar ka mid ah qiyaasaha, tirada dadka ku nool Paraguay ee 525,000 ayaa la dhimay 221,000, kuwaas oo kaliya 28,000 ay ahaayeen ragga. [8] A death of over 60% of the Paraguayan population, if it occurred, makes this war proportionally one of the most destructive in modern times for a nation state. Dagaalku wuxuu bilowdey dhammaadkii 1864, taas oo sababtay khilaaf soo kala dhexgalay Paraguay iyo Brazil oo ay sababeen Dagaalkii Uruguay. Argentina iyo Uruguay waxay galeen dagaalkii ka dhanka ahaa Paraguay 1865kii, kadibna waxaa loo yaqaan "Dagaalkii Isbahaysiga Triple". Dagaalku wuxuu ku dhamaaday guuldaradii ka soo gaartay Paraguay. Ka dib markii ay ku waayeen dagaalkii caadiga ahaa, Paraguay waxay qabatay iska caabin adag oo lagu soo rogay, oo ah istaraatijiyad foosha xun oo keentay in la sii daayo militariga Paraguayan iyo inta badan dadka rayidka ah iyada oo loo marayo khasaare dagaal, gaajo iyo cudurro. Dagaalka guerrilla wuxuu socday 14 bilood ilaa Madaxweynihii hore ee dalka Brazil Francisco Solano López waxaa lagu dilay magaalada Battle of Cerro Corá 1-dii Maarso, 1870. Ciidamada Argentine iyo Brazil waxay ku jireen Paraguay illaa iyo 1876-kii. Qiyaastii tirada guud ee Paraguayan waxay ahayd 21,000 illaa 200,000 oo qof. Waxay qaadatay muddo tobanaan ah oo loogu talagalay Paraguay si ay uga soo kabato fowdo iyo dhimashada dadweynaha Uruguayan Dagaalki 1839. Dagaalkii sokeeye ee Uruguay, oo sidoo kale lagu yaqaanay Spanish-ka Guerra Grande ("Great War"), ayaa ahaa iska horimaadyo hubaysan oo u dhexeeya hoggaamiyeyaasha madax-bannaanida Uruguay. Intii rasmi ahayd dagaalku wuxuu socday 1839 ilaa 1851, wuxuu ahaa qayb ka mid ah colaadaha hubeysan ee bilaabay 1832-kii, waxana uu sii waday ilaa iyo intii uu socday guuldaradii milatari ee Blancos ee 1904-ka. Ka soo jeeda taageerayaasha madaxweynayaasha Rivera iyo Oribe waxay kor u qaadeen Xisbiga Dimuqraadiyada iyo Xisbiga Qaranka kuwaas oo ay ka heleen taageero iyo taageero laga helo ilaha dibadda, oo ay ka mid yihiin Boqortooyada Midowday ee Brazil, Isbahaysiga Argentine, Gobolka Buenos Aires iyo sidoo kale awoodaha Yurub, ugu horrayn Boqortooyada Ingiriiska iyo Boqortooyada Faransiiska, laakiin sidoo kale lataliye Talyaani ah oo ay ka mid yihiin Giuseppe Garibaldi. Maaddaama dadwaynaha Uruguay wakhtigaasi ahaa 60,000 oo ka mid ah 15,000 oo qof oo ku noolaa Montevideo, "ciidamadu" waxay marar dhif u kiciyeen in ka badan laba kun oo askari iyo fardooleyaal [1] Madaxweynaha kowaad ee Uruguay Fructuoso Rivera. Ka dib markii uu ku dhawaaqay xoriyadda Uruguay 1828-kii khilaafkii u dhaxeeyay isaga oo u dhaxeeya hogaamiyaha saddexda Orient Three-Three Orientals Juan Lavalleja iyo taliyihii millatariga ee Fructuoso Rivera oo 6-dii November, 1830 loo doortay madaxweynaha koowaad ee Uruguay. Bishii Juun 1832 Taageerayaasha Lavalleja waxay isku dayeen inay dilaan Rivera iyo 3-dii Luulyo ee Montevideo garabkoodii, waxay u yeedheen Lavalleja in loo noqdo Madax-ku-xigeen. Rivera, iyada oo gacan ka heleysa reer Argentine ee reer Argentina waxay ku dhufteen Lavalleja 18-kii Sebtembar 1832-kii Tupamba, iyagoo ku qasbay Lavalleja inay u cararaan gobolka Brazil ee Rio Grande do Sul. Waxaa jiray Lavalleja oo ku soo biiray ciidan cusub iyada oo taageerada Buenos Aires xoogga leh Juan Manuel de Rosas iyo Bishii Maarso 1834 ay ku soo weerareen Uruguay, oo kaliya mar kale Rivera ay kaga adkaatay. 1dii Maarso 1, 1835, Manuel Oribe, oo ka mid ah saddexda Orientals, ayaa loo doortay madaxwaynaha labaad ee Uruguay halka Rivera uu ahaa taliyaha ciidanka. Oribe wuxuu raacay siyaasadihiisa iyo bishii Janaayo 1836 markii uu ka baxay amarka amarka una siiyey cafis madaxweynihii hore Lavalleja. Kabaha taariikhiga ah ee Whites iyo Colorados Bishii Luulyo 16, 1836 Rivera wuxuu ka kacsaday Oribe. Si loo kala saaro askartiisa, Oribe waxay amar ku siisay inay xiraan kabo cad. Rivera ayaa markaa amar ku bixiyay taageerayaashiisa inay xirtaan buluug, laakiin sida ugu dhaqsiyaha badan ayuu u yaraaday, waxay bilaabeen inay isticmaalaan qalabka cas cas. Meelahaas oo ka mid ah milatariga ayaa si dhakhso ah u soo baxday Blancos ("Whites") iyo Dimuqraadiyada Liberalos ("Re Himachal Pradesh. Himachal Pradesh ([Þɪmaːtʃəl prəd̪eːʃ] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa), macnaha ereyga "snow-laden") waa gobolka waqooyiga Hindiya. Waxaa ku yaala Galbeedka Himilooyinka, waxaa xuduudaha kala ah Jammu iyo Kashmir oo ku yaal woqooyiga, Punjab oo ku yaal galbeedka, Haryana oo ku yaalla koonfur galbeed, Uttarakhand koonfur, iyo Tibet xagga bariga. Meelaha koonfureed ee ugu hooseeya, waxay sidoo kale taabataa gobolka Uttar Pradesh. Magaca gobolka ayaa ka soo duushay Sanskrit -Maas macnahiisu waa 'baraf' iyo aal ah waxaa loola jeedaa 'dhul' ama 'abode'-acharya Diwakar Datt Sharma, oo ka mid ah culimada caanka ah ee Sanskrit. Gobolka ayaa ku baahsan dooxooyinka. [9] Ku dhowaad 90% dadweynaha dadku waxay ku nool yihiin meelaha baadiyaha ah. [10] Wabiyado badan oo badan oo ku yaalla gobolka oo leh warshado koronto oo badan oo soo saaraya koronto dheeraad ah oo lagu iibiyo dowladaha kale, sida Delhi, Punjab iyo West Bengal. [11] Beeralayda iyo Beeraha ayaa sidoo kale ah qaybaha muhiimka ah ee dhaqaalaha gobolka. [11] Dawladdu waxay leedahay mid ka mid ah dakhliga ugu badan ee qof kasta oo ka mid ah dawladaha Hindida iyo dhulalka midoobay. [12] Degmada Shimla waxaa ku nool dadweynaha magaalooyinka ugu weyn ee gobolka 25%. Tuulooyinka waxay leeyihiin xiriir wanaagsan oo leh wadooyinka iyo xarumaha caafimaadka dadweynaha. Dhaqan ahaan guryaha oo dhan waxay leeyihiin musqul iyo boqolkiiba 100 nadaafad ayaa laga helay gobolka. [13] Ficilada la ogaan karo ee dawlad goboleedka waxaa ka mid ah mamnuucidda bacaha polyetylen [14] iyo waxyaabaha tubaakada ah [15] Sida laga soo xigtay baadhitaan ku saabsan CMS - Hindisaha Musuqmaasuqa ee India 2017, Primer Himachal Prades Jammu and Kashmir. Jammu iyo Kashmir (/ dʒæmuː, dʒʌmuː / iyo / kæʃmɪər, kæʃmɪər / (ku saabsan dhawaaqa maqalka) [6]) waa dawlad ku taal woqooyiga Hindiya, oo inta badan ku calaamadiyey jariidaddiisa, J & K. Waxay ku taalaa inta badan buuraha Himalayan, waxayna wadaagaan xudduudaha gobollada Himachal Pradesh iyo Punjab xagga koonfureed. Khadka kantaroolka ayaa ka soocaya dhulalka Pakistan ee maamula gobollada Azad Kashmir iyo Gilgit-Baltistan ee galbeedka iyo woqooyiga, iyo Qaybta Xakamaynta dhabta ah ayaa ka soocaysa dhulka Shiinaha ah ee ku yaala Aksai Chin ee bariga. Dawladdu waxay leedahay madax-bannaanid gaar ah sida ku cad qodobka 370 ee Dastuurka Hindida. [7] [8] Qeyb ka mid ah Gobolka Pretantly ee Kashmir iyo Jammu, gobolka ayaa ah mawduuca khilaafaadka dhulka ee Shiinaha, Hindiya iyo Pakistan. Gobolka Galbeed ee Gobolka Awdal waxaa loo yaqaan "Azad Kashmir" iyo dhulalka waqooyiga ee loo yaqaan Gilgit-Baltistan ayaa lagu xukumay xukunka Pakistan tan iyo 1947-dii. 1] Jammu iyo Kashmir waxay ka kooban yihiin saddex gobol: Jammu, Dooxada Kashmir iyo Ladakh. Srinagar waa caasimadda xagaaga, Jammu waa caasimadda jiilaalka. Jammu iyo Kashmir waa gobolka keliya ee Hindiya oo leh dadweynaha aqlabiyadda Muslimka ah. [15] Dooxada Kashmir waxay caan ku tahay dhulkeeda quruxda badan ee quruxda badan, iyo jamuuriyada badan ee Jammu soo jiidato tobanaan kumanaan oo Hindiyiin ah sanadkasta, halka Ladakh loo aqoonsan yahay quruxda buurta iyo dhaqanka Buddhist Jharkhand. Jharkhand ("Bushland" ama dhulka kaynta) waa gobol ku yaal bariga Hindiya, oo laga soo qoday qaybta koonfureed ee Bihar 15-kii November 2000. [3] Dawladdu waxay la wadaagtaa xudduudaha gobolka Bihar ee waqooyiga, Uttar Pradesh ilaa galbeed, Chhattisgarh galbeed, Odisha ilaa koonfurta iyo galbeedka bari. Waxay leedahay aag 79,710 km2 (30,778 sq m). Magaalada Ranchi waa caasimadeeda iyo Dumka caasimadeeda hoose. Jharkhand waxaa laga helaa khiyaano dhaqaale; [4] Waxay ka badan tahay 40% khayraadka macdanta ee Hindiya, [5] laakiin waxay ku jirtaa saboolnimo baahsan iyada oo 39.1% dadku ay ka hooseeyaan heerka saboolnimada iyo 19.6% carruurta ka yar shan sano jir ah ayaa haysa nafaqo-xumo. [6] Gobolka ayaa ah kan ugu muhiimsan miyiga, iyada oo kaliya 24% dadka ku nool magaalooyinka. [7] Karnataka. Karnataka waa gobol ku yaal koonfurta galbeed ee India. Waxaa la sameeyey 1dii Nofembar 1956, iyadoo la raacayo xeerka Dib-u-habeynta Dib-u-dhiska. Markii hore loo yaqaanay Gobolka Mysore, waxa loo magacaabay Karnataka sannadkii 1973. Dawladuna waxay u dhigantaa gobolka Carnatic. Magaalada iyo magaalooyinka waaweyn waa Bangalore (Bengaluru). Karnataka waxaa xuduud u leh Badda Carbeed oo ku taal galbeedka, Goa ilaa galbeed, Maharashtra oo waqooyiga, Telangana ilaa waqooyi-bari, Andhra Pradesh oo bari u jirta, Tamil Nadu oo ku taal koonfur-bari, iyo Kerala koonfurta. Gobolka wuxuu daboolayaa aag ka mid ah 191,976 kilomitir oo isku wareeg ah (74,122 sq m), ama 5.83 boqolkiiba wadarta juqraafi ee Hindiya. Waa gobolka toddobaad ee ugu weyn India ee degaanka. Iyadoo 61,130,704 qof oo ku nool tirakoobkii 2011, Karnataka ayaa ah siddeed gobol oo ugu weyn ee dadweynaha, oo ka kooban 30 degmo. Kannada, waa mid ka mid ah luqadaha caadiga ah ee Hindiya, waa luqada ugu caansan ee rasmiga ah ee gobolka oo ay wehliyaan Konkani, Marathi, Tulu, Tamil, Telugu, Kodava, Beary. Karnataka ayaa sidoo kale leh 3 degaan ah oo Sansurit ku hadla oo ku yaala Hindiya. Labada nidaamyada webiga ee ugu muhiimsan gobolka ayaa ah Krishna iyo xudduudaha, Bhima, Ghataprabha, Vedavathi, Malaprabha, iyo Tungabhadra, waqooyiga, iyo Kaveri iyo xuduudaheeda, Hemavati, Shimsha, Arkavati, Lakshmana Thirtha iyo Kabini, koonfurta. Inta badan webiyadan waxay ka soo baxaan Karnataka bari bari, iyagoo gaadhay xeebta Bay ee Bengal. Inkasta oo dhowr magacood loo soo bandhigay magaca Karnataka, guud ahaan la aqbalay waa in Karnataka laga soo qaado erayada Kannada iyo karaka, taasoo macnaheedu yahay "dhul sare". Karu nadu waxaa sidoo kale loo akhrisan karaa sida karu, oo micnaheedu yahay "madow", iyo nadu, oo macnaheedu yahay "gobolka", oo tixraac ah ciidda madow ee laga helay gobolka Bayalu Seeme ee gobolka. Ingiriiska ayaa isticmaalay Carnatic, mararka Karnatak, si uu u qeexo labada dhinac ee khadka Hindiya, koonfurta Krishna. [11] Dhaqaalaha Karnataka waa dhaqaalaha gobolka shanaad ee ugu weyn India oo leh $ 14.08 doolar ($ 200 bilyan oo doolar) oo ah wax soo saarka gudaha iyo qofkiiba $ 174,000 (US $ 2,500). Iyada oo taariikhda hore ee taariikhiga ah ee paleolithic, Karnataka ayaa ku sugnaa qaar ka mid ah awoodda ugu awoodda badan ee Hindiya horay iyo gaaban. Falsafadaha iyo muusikada muusikada ah ee ay maamusho awaamiirtaas waxay bilaabeen dhaqdhaqaaqyo dhaqan iyo suugaaneed kuwaas oo u adkeeyay ilaa maanta. Karnataka ayaa si weyn u saameeyay labada nooc ee muusikada casriga ah ee Hindida, dhaqanka Carnatic iyo Hindustani. Madhya Pradesh. Madxya Pradesh (MP; / mʌdjə prədɛʃ / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa, macnihiisu yahay Gobolka Central) waa gobol ku yaal bartamaha Hindiya. Caasimada magaaladu waa Bhopal, magaaladuna waa Indore, Jabalpur, Gwalior, iyo Ujjain waa magaalo kale oo waaweyn. Magacaabay "Wadnaha India" sababtoo ah goobta juqraafi ee Hindiya, Madxya Pradesh waa gobolka labaad ee ugu weyn dalka. In ka badan 75 malyuun oo dad ah, waa gobolka shanaad ee ugu weyn India ee dadweynaha. Waxay xuduud u tahay gobollada Uttar Pradesh ee waqooyi-bari, Chhattisgarh oo ku yaalla koonfur bari, Maharashtra xagga koonfureed, Gujarat dhanka galbeedka, iyo Rajasthan ilaa galbeed. Dhulka guud waa 308,252 km2. Ka hor 2000, markii Chhattisgarh uu ahaa qayb ka mid ah Madxya Pradesh, Madxya Pradesh waxay ahayd gobolka ugu weyn India iyo farqiga u dhaxeeya labada dhibcood ee ugu sarreeya gobolka, Singoli iyo Konta, wuxuu ahaa 1500 km. Konta ayaa hadda ku taal degmada Sukma ee gobolka Chattisgarh. Deegaanka Madhya Pradesh ayaa waxaa ka mid ah Avanti Mahajanapada, oo caasimadeeda Ujjain (oo sidoo kale loo yaqaan Avantika) oo ah magaalo weyn oo ku taalla magaalada labaad ee Hindida ah ee qarnigii lixaad ee BCE. Dhinaca kale, gobolka waxaa xukuma hantida ugu weyn ee India. Ilaa horraantii 18aad, gobolku wuxuu u qaybsanaa boqortooyo yar yar oo Ingiriis ah oo ay qabsadeen gobollada Bartamaha iyo Berar iyo Wakaaladda Dhexe ee India. Ka dib markii madax-bannaanida India, Madxya Pradesh waxaa la abuuray Nagpur oo ah caasimadeeda: dawlad-goboleedkan waxaa ka mid ah qaybaha koonfureed ee Madxya Pradesh iyo waqooyiga bari ee maanta ee Maharashtra. Sanadkii 1956, dowladdan waxaa la abaabulay qeybo ka mid ah gobollada Madxya Bharat, Vindhya Pradesh iyo Bhopal si loo dhiso dawlad cusub Madxya Pradesh, gobolka Marathi oo ku hadasha gobolka Vidarbha ayaa la soo saaray waxaana la midoobay Bombay State markaas. Dawladaani waxay ahayd meesha ugu weyn ee Hindiya laga soo bilaabo ilaa 2000, markii ay gobolka waqooyi-galbeed ee Chhattisgarh u sameysey gobol gaar ah. Hantida khayraadka macdanta leh, Xildhibaanku wuxuu leeyahay kaydka ugu weyn ee dheeman iyo naxaas ee Hindiya. In ka badan 30% degaankeeda waxay ka hooseysaa daboolka kaynta. Ganacsiga dalxiiska ayaa kor u kacay koboca dhaqaalaha, iyada oo gobolka uu kormeerayo Abaalmarinta Dalxiiska Qaranka 2010-11. [6] Sanadihii ugu dambeeyay, kororka dhaqaalaha ee gobolka ayaa ka sarreeyaa celceliska qaranka. [7] Nagaland. Nagaland / nɑːɡəlænd / waa gobol Waqooyi-bari Hindiya. Waxay xuduud u tahay gobolka Assam xagga galbeedka, Arunachal Pradesh iyo Assam xagga woqooyi, Myanmar dhinaca bariga, iyo Manipur koonfur. Caasimadda gobolka waa Kohima, magaalada ugu weyn waa Dimapur. Waxay leedahay aag 16,579 kilomitir (6,401 sq mi) oo ay ku nool yihiin 1,980,602 sanadkii 2011 Tirakoobkii Hindiya, taas oo ka dhigtay mid ka mid ah dawladaha yaryar ee India. Dawladdu waxay ku noolyihiin 16 qabiil - Angami, Ao, Chakhesang, Chang, Kachari, Khiamniungan, Konyak, Kuki, Lotha, Phom, Pochury, Rengma, Sangtam, Sumi, Yimchunger, iyo Zeme-Liangmai (Zeliang) [5] waa mid gaar ah oo astaamo leh caadooyinka gaarka ah, luuqada iyo dharka. [6] Labo qaybood oo caadi ah oo dhammaantood waa luuqad iyo diin. Ingiriisku waa luqadda rasmiga ah, luuqadda waxbarashada, iyo dadka degan badiba. Nagaland waa mid ka mid ah saddexda dowlad ee Hindiya halkaas oo dadku ay badanaa yihiin Christian. [7] [8] Nagaland wuxuu noqday gobolka 16aad ee Hindiya 1dii Disembar 1963. Beeraha ayaa ah hawlaha ugu muhiimsan dhaqaalaha iyo dalagyada dalagyada ah waxaa ka mid ah bariiska, hadhuudhka, masago, bakoriyada, tubaakada, saliidda, sonkorta, baradhada, iyo fiilooyinka. Hawlaha kale ee dhaqaalaha ee muhiimka ah waxaa ka mid ah keymaha dhirta, dalxiiska, caymiska, hantida maguurtada, iyo warshadaha kala duwan ee guryaha. Dawladu waxay la kulantay kacdoonimo, iyo sidoo kale isku dhac qowmiyadaha ka dhaxeeya tan iyo 1950-maadkii. Rabshad iyo nabadgelyo-darradu waxay leeyihiin muddo dheer xaddidan dhaqaalaha Nagaland, sababtoo ah waxay ku khasbaneyd in ay ka dhigto ilaha yar ee sharciga, amarka iyo amniga. [9] [10] Gobolka ayaa inta badan buuro ka baxsan marka laga reebo meelaha la xayiray dooxada Assam oo ka kooban 9% dhulka guud ee gobolka. Mount Saramati waa meesha ugu sarraysa ee ugu sarreeya 3,840 mitir iyo noocyada kala duwan waxay ka kooban yihiin caqabado dabiici ah oo u dhexeeya Nagaland iyo Burma. [11] Waxay udhaxeysaa wadooyinka u dhexeeya 98 iyo 96 darajada bariga bari iyo 26.6 iyo 27.4 darajo waqooyiga. Gobolka wuxuu ku yaallaa noocyo kala duwan oo flor iyo fauna ah. Telangana. Telangana (/ tɛlənɡɑːnə / (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa)) waa gobol koonfurta Hindiya. Waxay ku taalaa bartamaha iyo koofurta badhtamaha Hindiya ee xeebta sare ee Jasiiradda. Waa gobolka laba iyo tobnaad ee gobolka ugu weyn oo gobolka Hindida ah ee ku yaalla gobolka Hindiya oo leh degaan juquraafi ah 112,077 km2 (43,273 sq m) iyo 35,193,978 deganayaasha sida tirakoobka 2011 [6] 2-dii Juun 2014-ka, waxaa loo kala qaybiyay qaybta waqooyi-galbeed ee Andhra Pradesh oo ah meesha cusub ee 29-aad ee la sameeyay oo ay la leedahay Hyderabad oo ah caasimada joogtada ah ee taariikhiga ah. Magaalooyinka kale ee waaweyn waxaa ka mid ah Warangal, Nizamabad, Khammam iyo Karimnagar. Telangana waxaa xuddun u ah gobollada Maharashtra xagga waqooyiga, Chhattisgarh oo ku yaalla bariga, Karnataka oo galbeedka iyo Andhra Pradesh u galbeed iyo koonfur. [7] Goobta gobolka Telangana waxay inta badan ka kooban tahay buuraha, kala duwanaanta buuraha, iyo kaymaha qoyan oo qoyan 27,292 sq km. Ilaa 2018, gobolka Telangana wuxuu u qaybsan yahay 31 degmo. Dhammaanba waayadii hore iyo qarniyadii dhexe, gobolka hadda loo yaqaan Telangana waxaa xukumay awoodo badan oo waaweyn oo waaweyn sida Mauryans, Satavahanas, Chalukyas, Kakatiyas, Delhi Sultanate, Bahmani Sultanate, Golconda Sultanate. Qarnigii 16aad iyo 17aad, gobolka waxaa xukuma Mughals. [8] [9] Gobolka waxaa loo yaqaan Ganga-Jamuni Tehzeeb. Muddadii qarnigii 18aad iyo Rajadii Britishka, Telangana waxaa xukumay Nizam of Hyderabad. [10] Sanadkii 1823-kii, Nizams ayaa lumiyay xukunkii Waqooyi-galbeed (Coastal Andhra) iyo Degmooyinka Ceded (Rayalseema), oo loo wareejiyay Shirkadda Isku-dhafka ee India. Dhiirogelintii Ingiriiska ee Waqooyiga Circars ayaa ka lumay Haydarabad State, Xukunkii Nizam, ee xeebaha aadka loo yareeyey ee hore u ahaa, kaas oo ah dawlad madax-bannaan oo dhul-beereed ah oo ku yaala gobollada Bartamaha. Ka dib, Waqooyiga Circars waxaa lagu xukumay qayb ka mid ah Madaxweynihii Madras ilaa madax-bannaanida Hindiya 1947-dii, ka dib markii madaxweynuhu noqday gobolka Madras ee Hindiya. Dawlada Hyderabad waxay ku biirtay Ururka India sanadkii 1948 kadib markii ay duullaan millatari oo Hindiya ah. Sanadkii 1956, Gobolka Hyderabad waxaa lagu kala dirayaa qayb ka mid ah dib-u-dhiska luqadaha ee gobolka iyo Telangana waxaa la midoobey Telefishanka Telefishinka ee Andhra (qayb ka mid ah Madaxweynihii Madras xilligii British Raj) si loo sameeyo Andhra Pradesh. Dhaqdhaqaaqa dhaqaale ee dhaqaale ayaa bilaabay inuu u doodo kala soocista Andhra Pradesh bilowgii billaha 1950-kii, waxana uu sii waday ilaa Telangana la siiyay dawlad gaar ah 2dii Juun 2014. [12] Dhaqaalaha Telangana ayaa ah dhaqaalaha siddeedaad ee ugu weyn India oo leh $ 8.43 oo ah $ 120 bilyan oo doollar ah iyo wax-soo-saarka guud ee qofkiiba 175,000 (US $ 2,500). Gobolka ayaa soo ifbaxay sida ugu weyn ee diiradda loo saaro software-ka IT-da, Sayniska iyo Adeegyada. Gobolka ayaa sidoo kale ah xarunta ugu weyn ee xarumaha weyn ee difaaca aerasyada ee India iyo shaybaadhada cilmi baarista sida Bharat Dynamics Limited, Difaaca Gaarka ah Meghalaya. Meghalaya (UK: / meɪɡɑːləjə /, [3] US: / ˌmeɪɡəleɪə /) [4] waa gobol Waqooyi-bari Hindiya. Magaca waxaa loola jeedaa "joogitaanka daruuraha" ee Sanskrit. Dadka ku nool Meghalaya ilaa 2016 waxaa lagu qiyaasay inay yihiin 3,211,474. [5] Meghalaya wuxuu daboolayaa aag ah qiyaastii 22,430 oo kilomitir oo isku wareeg ah, oo dhererkiisu yahay cabbirka ballaaran ee ku saabsan 3: 1. Dawladdu waxay ku xiran tahay koonfurta qaybta Bangladeshi ee Mymensingh iyo Sylhet, oo galbeed ka ah qaybta Bangladeshi ee Rangpur, iyo waqooyiga iyo bariga Hindiya ee Assam. Caasimadda Meghalaya waa Shillong. Intii lagu guda jiray xukunka Britishka ee Hindiya, dawladda boqortooyadii Ingiriiska waxay u naqdisay "Scotland of the East". [7] Meghalaya wuxuu hore u ahaa Assam, laakiin 21kii Janaayo 1972, degaannada Khasi, Garo iyo Jiidaia ayaa noqday gobolka cusub ee Meghalaya. Ingiriisku waa luqadda rasmiga ee Meghalaya. Luqadaha kale ee luuqada ah waxaa ka mid ah Khasi, Garo, Pnar, Baatii Hajj iyo Bengali. Si ka duwan Dawladaha Hindida badan, Meghalaya waxay taariikh ahaan ku socotaa nidaam matrilineal ah halkaasoo soodhada iyo dhaxalka laga helayo haweenka; Gabadha ugu yar ayaa dhaxlaysa dhammaan hantida waxayna sidoo kale xannaaneysaa waalidkeed [7] Gobolka ayaa ah gobolka ugu nugul ee Hindiya, duubista celcelis ahaan 12,000 mm (470 oo miyir) oo ah roob sannadkiiba. [6] Qiyaastii 70% gobolka ayaa ka bexeen. [8] Qeybaha xayawaanka ee Meghalaya waxay ku yaallaan gobolka; kaymaha buurta ah waxay ka duwan yihiin kaymaha kulaylaha ee waqooyiga iyo koonfurta. Kalluumeydu waxay u muuqanaysaa kala duwanaanshaha bay'adood ee nuujiyada, shimbiraha, iyo dhirta. Meghalaya waxay leedahay inta badan dhaqaalaha beeraleyda oo leh warshado ganacsi oo muhiim ah. Dalagyada muhiimka ah waa baradho, bariis, galley, geedo yaryar, muuska, papayas, dhirta, iwm. Qaybta adeegga waxay ka kooban tahay shirkado hantida iyo shirkadaha caymiska. Shirkadda Meghalaya ee wax soo saarka gudaha sannadkii 2012 ayaa lagu qiyaasay 16,173 crore (US $ 2.4 bilyan) qiimaha hadda jira. [9] Dawladdu waa jiiraan ahaan hodan ku ah macdanta, laakiin ma laha warshado muhiim ah. [7] Gobolka wuxuu leeyahay qiyaastii 1,170 km (730 mi) waddooyinka waddooyinka. Sidoo kale waa xarun muhiim ah oo loogu talagalay ganacsiga Bangladesh. [6] Bishii July 2018, Guddiga Caalamiga ah ee Stratigraphy wuxuu u kala qaybiyey saddexdii sano ee Holocene, [10] [11] oo la soo dhaafay Holocene oo la yiraahdo marxaladda Meghalayan / da'da, [12] [13] tan iyo markii uu kudhacay mawqifka Mawmluh oo tilmaamaya adduunka oo dhan munaasabadda cimilada ee ku dhowaad 2250 BC ayaa loo doortay sida xuduudaha xuduudaha ah. [14] Sichuan. Sichuan (oo ku saabsan codkan dhawaaqa), oo horay loogu naqdiyay Szechuan ama Szechwan, waa gobolka koonfur galbeed ee China oo ku yaal inta badan Sichuan Basin iyo qaybta bariga ah ee xeebta Tibetan ee u dhaxaysa Wabiga Jinsha ee galbeedka, Daba-Dhaca Waqooyiga, iyo bartamaha Yungui ee koonfurta. Magaalada caasimadda Sichuan waa Chengdu. Dadweynaha Sichuan waxay u taagan yihiin 81 milyan. Waqtigii hore, Sichuan wuxuu ahaa gurigii hore ee Ba ​​iyo Shu. Xoogaggii ay Qinishku ku xoogeeyeen waxay ku adkeeyeen jidka koowaad ee gumeysiga shiinaha ee Shiinaha ee hoos yimaada Qinaalka Qin. Intii lagu guda jiray saddexda boqortooyo, Liu Bei Shu wuxuu ku salaysan yahay Sichuan. Aaggu wuxuu ahaa mid aad u liitay qarnigii 17aad ee uu sameeyay kacdoonkii Zhang Xianzhong iyo meelihii Manchu ee soo noqnoqday, laakiin waxa uu ka soo kabsaday mid ka mid ah meelaha ugu wax soo saarka Shiinaha qarnigii 19aad. Intii lagu guda jiray Dagaalkii Labaad ee Adduunka, Chongqing waxa uu ahaa caasimadda ku-meelgaarka ah ee Jamhuuriyadda Shiinaha, taas oo ka dhigtay diiradda qarxinta Jasiiradda. Waxay ahayd mid ka mid ah goobihii ugu dambeeyey ee dhul-beereedka lagu dhufto intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Shiinaha waxaana loo qaybiyay afar qaybood laga soo billaabo 1949-kii illaa 1952, iyadoo Chongqing dib loo soo celiyay labo sano ka dib. Waxay la dhibaatootay intii lagu jiray macaluulkii Shiinaha ee 1959-61, laakiin waxay ku sii jirtey gobolka ugu badan ee Shiinaha illaa iyo markii Degmada Chongqing ay dib uga go'day 1997-kii. Dadka reer Sichuan waxa ay ku hadlaan nooc ka mid ah Mandarin, taas oo qaabeysay intii lagu guda jiray dib-u-soo-kabashada degaanka ee Ming. Qoyska lahjadaha waxaa hadda ku hadla qiyaastii 120 milyan oo qof, taasoo ka dhigi lahayd 10ka luuqadood ee dunida ku hadla haddii loo kala saaro si gooni ah. Cimilada qoyaanka diirran ee muddada dheer waxay keentay daawada Shiinaha si ay u doodaan suxuunta basbaaska leh; basbaaska dalka Sichuan waxaa lagu daray caano yaryar oo Mexico ah inta lagu guda jiro Columbus Exchange si ay u sameeyaan casriga casriga ah ee Sichuan, kuwaas oo suxuunta ay ka mid yihiin digaaga Kung Pao iyo Mapo tofu-waxay noqdeen xargaha shimbiraha Shiinaha ee adduunka oo dhan. Nicholas Haysom. Nicholas Haysom (wuxuu dhashay 1952) waa Ergeyga Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Sudan iyo Koonfurta Suudaan [1] Markii hore, wuxuu ahaa Ku-xigeenka Wakiilka Gaarka ah iyo Wakiilka Gaarka ah ee Xog-hayaha Guud ee Hawlaha Gargaarka ee Qaramada Midoobay ee Afgaanistaan. [2] [3] Wuxuu qareen ka yahay Koonfur Afrika oo diiradda saaraya maamulka dimoqraadiga, dib u habeynta dastuurka iyo doorashooyinka iyo dib-u-heshiisiinta iyo geeddi-socodka nabadda. Haysom waxaa loo dhigey Michaelhouse oo ku yaal Natal, Koonfur Afrika, halkaas oo uu muujiyay balanqaad hore. Dabadeedna, wuxuu wax ka bartay Jaamacadda Natal iyo Jaamacadda Cape Town, wuxuuna haystaa shahaadada sharciga. Sannadkii 2012, wuxuu sidoo kale ka helay jaamacad ka koobnayd Jaamacadda Cape Town. Haysam waxa uu ku qabsaday heer sare heerarka gudaha Qaramada Midoobay iyo Dowladda Koonfur Afrika. Muddadii u dhaxaysay 1999 ilaa 2002, Haysom wuxuu ku lug lahaa wadahadalkii nabadeed ee Burundi waxana uu qabtay guddoomiyihii guddiga wadahadaladii arrimaha dastuurka. Ka hor intii uusan ku biirin Qaramada Midoobay sanadkii 2005, wuxuu qabtay kaalinta lataliyaha guud ee dhexdhexaadiyaha ah ee Hawlaha Nabadda ee Suudaan iyo lataliye sharci iyo dastuuri ah oo ka shaqeeya xafiiska madaxweynaha Koonfur Afrika Nelson Mandela. Laga soo bilaabo 2005 illaa 2007, Haysom wuxuu qabsaday hogaanka Madaxa Xafiiska Taageerada Dastuurka ee Hawlgalka Caawinta Qaramada Midoobay ee Ciraaq. Laga soo bilaabo 2007 illaa 2012-kii, wuxuu qabtay agaasimaha agaasimaha siyaasadda, nabadgelyada iyo arrimaha bani-aadminimada ee xafiiska Xafiiska Fulinta ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay [5] Sannadkii 2012, waxaa loo magacaabay Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay Ban Ki-Moon, oo ah Ku-xigeenka Wakiilka Gaarka ah ee Xog-hayaha Guud ee Hawlgalka Qaramada Midoobay ee Gargaarka ee Afqaanistaan ​​(UNAMA) iyo 2014-kii waxaa loo magacaabay Ergeyga Gaarka ah ee Hawlgalka. 7] Horumarinta Haile Menkerios, waxa loo magacaabay Ergeyga Gaarka ah ee Sudan iyo Koonfurta Suudaan bishii March 2016. [8] Xukunka Ciida: Warbixin ku saabsan Xadgudubyada Xuquuqda Aadanaha ee Ciskei (1983) Kala Qoqobka Dadweynaha iyo Sharciga: Isku-dhafka Bulshada ee Miisaanka weyn (1984), Amanda Armstrong [9] Ururada Shaqaalaha ee Homelands (1984), oo leh Modise Khoza. [10] Shaqaalaha beeraha iyo sharciga (1984), Clive Thompson. [11] Maxkamadda Dastuurka ee Koonfur Afrika (1991) Mabangalala: Kor u Qaadashada Xuquuqda Weyn ee Koonfur Afrika (1996) [12] Sharciga Dastuurka Koonfur Afrika: Sharciga Xuquuqda (2002) Hebei. Hebei (Shiinaha: 河北; Pinyin: Ku dhawaad ​​codkan Héběi; boostaha: Hopeh) waa gobolka Shiinaha ee waqooyiga Shiinaha. Qaab-dhismeedkani waa "冀" (Jì), oo lagu magacaabay gobolka Jiiga ah, oo ah ilaalo hanuunin ah (zhou) oo ay ku jiraan koonfurta Hebei. Magaca Hebei macnihiisu waa "waqooyiga wabiga", [5] isagoo tilmaamaya goobtiisa oo dhan gebi ahaan waqooyiga Wabiga Hore. [6] Hebei waxaa la aasaasay sanadkii 1928-dii ka dib markii dawladda dhexe ay kala dirtay gobolka Chihli (直隸), taas oo macneheedu yahay "si toos ah" [7] (by Maxkamadda Imperial) ". Magaalada [Beijing iyo Tianjin, oo xuduudda u dhaxeysa, ayaa laga soo saaray Hebei. Gobolka xudduudda Liaoning ee waqooyi-bari, gudaha Mongolia ee waqooyiga, Shanxi galbeedka, Henan koonfur, iyo Shandong ilaa koonfur. Bohai Bay ee Badda Caduud waa bari. Qeybo yar oo ka mid ah Hebei, Sanhe Exclave, oo ka kooban Sanhe, Dachang Hui Autonomous County, iyo Xianghe County, oo ka baxsan gobollada kale, ayaa ka dhexjiray degmooyinka Beijing iyo Tianjin. Magacaabid kale oo loogu talagalay Hebei waa Yânzhào (燕趙), ka dib gobolka gobolka Jubbada iyo gobolka Zhao kuwaas oo halkaa joogay intii lagu jiray xilligii Dawladihii Dagaalkii hore ee taariikhda Shiinaha. Heilongjiang. Heilongjiang (Chinese: 黑龙江; pinyin: Ku dhawaad ​​codkan Hēilóngjiāng, Wade-Giles: Hei-lung-kiang) waa gobolka Jamhuuriyadda Dadka Shiinaha. Waxaa ku yaala waqooyiga bari ee dalka, Heilongjiang waxaa xuduud la leh Jilin koonfurta iyo gudaha Mongolia oo galbeedka. Waxay sidoo kale la wadaagtaa xuduudka Ruushka ee waqooyiga iyo bari. Caasimada iyo magaalada ugu weyn ee gobolka waa Harbin. Heerjongjiang waa qaybta lixaad ee ugu weyn ee degaanka oo dhan iyo dadka ugu tirada badan 15-aad. Gobolka ayaa magaceeda ka qaada Wabiga Heilong (Magaca Shiine ah ee Amur), taas oo calaamad u ah xudduudaha u dhaxeeya Jasiiradda China iyo Ruushka. Heilongjiang waxaa ku jira qulqulka waqooyiga Shiinaha (gobolka Mohe ee kuyaal Amur) iyo bariga qorraxda (marka laga reebo webiyada Amur iyo Ussuri). Heilongjiang waa saldhigga ugu weyn ee beeraha ee China [caddaynta loo baahan yahay], iyo sidoo kale goobaha warshadaha muhiimka ah oo badanaa ku salaysan saliidda, geedaha, dhuxusha iyo qalabka mashiinka. Henan. Henan (Shiine: 河南) waa gobolka Jamhuuriyadda Dadweynaha ee ku yaala bartamaha dalka. Henan waxaa badanaa loo yaqaanaa sida Zhongyuan ama Zhongzhou (中州) oo macnihiisu yahay "dhulka dhexe ee dhexe" ama "midland", inkasta oo magacu sidoo kale lagu dabaqo dhammaan guud ahaan Shiinaha. Henan waa goobta lagu qurxiyo ee Shiinaha iyada oo ka badan 3,000 oo sanno oo taariikhda taariikhda la duubay, waxayna ku sii jirtay xarun dhaqameed, dhaqaale, iyo siyaasadeed oo China ah ilaa 1,000 sano ka hor. Dukumiinti [Owl's face.jpg | thumb | upright = 1.2 | A Yangshao oo isku mid ah wejiga] wajiga. Gobolka Henan waa guri ku yaalla meelo badan oo ah goobo dhaxalgal ah oo laga tegey oo ay ku jiraan burburkii caasimadda Shangaani ee Yin iyo Temple Shaolin. Afar ka mid ah Madaxda Sare ee Sare ee Shiinaha, Luoyang, Anyang, Kaifeng, iyo Zhengzhou waxay ku yaalaan Henan. Inkasta oo magaca gobolka (河南) macnihiisu yahay "koonfurta of Yellow River", [5] qiyaastii rubuc gobol ayaa ku taal waqooyiga wabiga jaalle, oo sidoo kale loo yaqaano Huang He. Iyada oo ay ka kooban tahay 167,000 km2 (64,479 sq mi), Henan wuxuu daboolayaa qayb ballaadhan oo ka mid ah dhul baaxadiisu sarayso oo degan Waqooyiga Shiinaha. Gobalada dariska ah waa Shaanxi, Shanxi, Hebei, Shandong, Anhui iyo Hubei. Henan waa gobolka saddexaad ee ugu tirada badan Shiinaha oo leh dad ka badan 94 milyan. Haddii ay ahayd wadan qudh ah, Henan wuxuu noqon lahaa dalka 14aad ee ugu badan dunida, ka hor Masar iyo Vietnam. Henan waa shanta sano ee ugu weyn dhaqaalaha gobollada Shiinaha oo ugu weyn gobollada gudaha. Si kastaba ha ahaatee, wax-soo-saarka GDP-ga ayaa hooseeya marka loo eego gobollada kale ee bariga iyo bartamaha. Henan waxaa loo tixgeliyaa [qofkee?] Inuu noqdo mid ka mid ah meelaha aan horumarsan ee Shiinaha. Dhaqaalaha ayaa sii wadi doona kobcinta aluminium iyo sicirka dhuxusha, sidoo kale beeraha, warshadaha culus, dalxiiska, iyo tafaariiqda, iyo warshadaha korontada iyo adeegga qulqulatadu waa mid aan qarsoonayn, waxana ay xoogga saarayaan agagaarka Zhengzhou iyo Luoyang. Hubei. Hubei (Shiine: Hoonan; Pinyin: Húběi) waa gobolka Jamhuuriyadda Dadka ee Shiinaha, oo ku yaalla gobalka Central China. Magaca gobolka waxaa loola jeedaa "waqooyiga hareeraha", isagoo tilmaamaya jihadiisa waqooyiga ee Dongting Lake. [6] Caasimadda gobolka waa Wuhan, oo ah xarun weyn oo gaadiid iyo gaadiidka, dhaqaalaha, iyo dhaqaalaha ee Central China. Hubei waxaa si rasmi ah loogu soo gaabiyaa "鄂" ()), magac hore oo la xidhiidha qaybta bari ee gobolka tan iyo Gobolka E ee Jasiiradda Zhou, halka magaca caanka ah ee Hubei yahay "楚" (Chǔ), ka dib Dowlad awood leh oo reer Chu ah oo ka jirey degaanka inta lagu guda jiro xeryaha Bariga Jou. Waxay xuduud u leedahay Henan waqooyi, Anhui ilaa bari, Jiangsi ilaa koonfur, Hunan koonfur, Chongqing galbeed, iyo Shaanxi ilaa galbeed. Sadexda Gawaarida Geeska Afrika ayaa ku yaala Yichang, galbeedka gobolka Al Hidd. Si aad u kala soocdo Ras al Hadd (Rأس الحد), oo leh degmo ku taal xeebta caanka ah ee caanka ku ah Oman Al Hidd (Carabiga: الحد; waxaa lagu turjumay: Al-Xiddida) waa magaalo ku taala Bahrain, oo ku taalla xayiraad ciid ah oo ku taal dhinaca koonfureed ee bariga Muharraq. Magaaladu waxay leedahay dad weyn oo reer Sunni ah, oo ah qabiilka reer barkhad, huwala, ama Afro-Carab. [1] Heerka sare ee Al Hidd waa 3m. [2] Ka hor inta aan la helin saliidda Bahrain, dadka deggan Hidd waxay inta badan ku lug lahaayeen kalluumeysiga ama kalluumeysiga quudinta. Qaar badan oo ka mid ah kooxaha waxqabadka fijiri ee Bahrain ayaa ku yaal Hidd. Al Hidd waa degaan aad u diineed oo dhaqameed leh oo ka mid ah Bahrain, oo leh qaar badan oo ka mid ah magaalada magaalada, ama xaafadaha, oo ka kooban dhismayaal jir ah. Waxay ka kooban tahay Muslimiin Sunniyiin ah. Haddu waxaa loo adeegsadey in lagu maamulo dowladiisa hoose, laakiin maanta waxay hoos timaadaa Gudoomiye ku xigeenka Muharraq. Koonfurta magaalada Xiddig waxaa ku yaal aagagga Hidd Industri, oo lagu dhisay dhulka dib loo soo celiyay. Marka laga soo tago warshado dhowr ah, Aagga Warshadaha ayaa ku dhajiyay warshad koronto oo waaweyn, warshad biyood biyo ah (taas oo 75% Biyaha Bakriyada ee nadiifta ah ee biyaha nadiifta ah), iyo qalajis (Gaadiidka Carabta iyo Jardiinka Carabta ama ASRY). Hadd ayaa ku taal koonfurta Bahrain International Airport iyo Arad. Shaikh Khalifa Causeway ayaa isku xiraya Hidd ilaa Juffair on Island Island. Central Region, Bahrain. Gobolka Bartamaha (Arabic: المنطقة الوسطى Al-Minṭaqat al-Wusṭā) wuxuu ahaa degmo ka tirsan Bahrain oo ku taala waqooyiga dalka. Dhulkeeduna wuxuu hadda ku yaal gobollada Bartamaha iyo Waqooyiga Isa Town. Isa Town (Carabiga: مدينة عيسى, Madīnat 'bartaa) waa magaalo dhexe oo ku taala Bahrain ee waqooyiga dhexe ee dalka. Magaca Isa ayaa ka hadlaya Isa Ibn Salman Al Khalifah, taliyaha Baxreyn laga soo billaabo 1961 ilaa 1999. Isa Magaaladu waxa ay ka kooban tahay xaafado cusub oo la dhisay, waxaana ay ku nool yihiin xubno badan oo ka tirsan fasalada dhexe ee Bahrain. Doorashadii 2002-dii waxay ahayd mid ka mid ah meelaha ugu yar ee Bahrain oo aan si buuxda u matalin xildhibaan Islaamiyiin ah ama mid garab leh, iyada oo Abdnabi Salman oo hore u ahaan jiray xisbiga Democratic Bloc oo kursiga ku guulaystay. Doorashadii 2006-dii, macalinkii hore ee Harvard, Dr Munira Fakhro oo ka tirsan Waad ayaa lumiyay xaalad muran ah oo ay ka qabaan Islaamiyiinta Sunniga ah Salah Ali oo ka tirsan ururka Al-Menba. Waxay ahayd mid ka mid ah laba iyo toban degmo oo ka tirsan Baxreyn ka dib markii ay kala qaybsadeen degmada Mintaqah al Wusta 1988, waxayna hadda ka tirsan tahay Maamul Goboleedka. Isa Town wuxuu caan ku yahay suuqa dhaqanka. [1] Isa Town waxay sidoo kale ku taalaa dugsiyo gaar ah oo ku yaala Bahrain, oo leh Iskuulka Hindida, Dugsiga Hindida Cusub, [2] Pakistan Urdu Dugsiga, Dugsiga Sacred Heart, Iskuulka Qaranka ee Ibn Khuldoon, Dugsiga Pakistan, Dugsiga Sare ee Bahrain, [3] Iskuulka Caalamiga ah ee Naseem [4] iyo Dugsiga St. Christopher's School, dhammaantood waxay ku sugnaayeen aag yar oo sidoo kale ay ku jiraan xerada Isa Town ee Jaamacadda Bahrain. [5] Dugsiga Gaarka ah ee Qaranka iyo Agaasinka Gaadiidka Waddooyinka ayaa leh xarun ay ku leeyihiin Isa Town. Xafiisyada kale waxaa ka mid ah Wasaaradda Waxbarashada iyo Wasaaradda Warfaafinta, oo ay ku jiraan Idaacadda Raadiyaha Raadiyaha iyo TV-ga ee Isa Town. Ka sokow suuqa, dhulbka ugu muhiimsan waa Bahrain National Stadium. Bahrain Polytechnic cusub ayaa sidoo kale furay bogga Jaamicada Jaamicada ee hore. Sitra. Sitra (Carabi: Sethera ama Sethera, [1] As-Sitra), [2] oo loo yaqaan Sitrah [3] (Carabi: Jazīrat Sitrah) [4] ama Sitra Island (Carabi: Jazīrat as-Sitra), [5]] waa jasiiradda Bahrain. Waxay leedahay fogaan 5 km (3.1 mi) koonfur caasimadda, Manama, oo ku taala Island Bahrain. Sanadkii 1782, colaad ayaa ka dhex dhacday dadweynaha iyo tiro ka mid ah Al Khalifa oo ka yimid Zubara si ay u iibsadaan sahayda. Iskudhacyadu waxay sababeen dhimasho labada dhinac. [6] Jasiiradu waxay ku taallaa bariga Jasiiradda Bahrain ee ku taal bariga Persian. Waxay ku taalaa koonfurta Manama iyo Nabih Saleh. Xeebta jasiiradda galbeed waxay ka kooban tahay xuduudda Tubli Bay. Jasiiradda ayaa loo adeegsaday in lagu daboolo taariikhda geedka cagaaran iyo beeraha, oo ay u waraabiyeen ilo biyo oo dhowr ah. Mangroves ayaa loo isticmaalay in ay ku dhisto xeebaha galbeedka, si kastaba ha ahaatee waxay ku dhowaadeen in la waayo iyada oo ay ugu wacan tahay horumarka. Halat Um al-Baidh (meesha uu ku yaalo naadiga qaliinka iyo Al Bandar damaashaadka) Waxaa jira mashruuc dib udhaca dhul ballaaran oo la yiraahdo East Sitra taas oo kordhisay tirada jasiiradda oo ah 50% waxayna leedahay magaalo cusub oo lagu dhisay. [7] [8] Dhaqaalaha jasiiradda ayaa loo isticmaalay in lagu saleeyo beeraha iyo kalluumeysiga. Qaybta waqooyiga ee jasiiradda ayaa loo beddelay meel warshadeed. Biyaha kaydka kaydka ee Bapco waxay ku yaalliin koonfurta. Sitra sidoo kale waa dhererka dhererka 42-km dhuunta dabiiciga ah ee Dhahran-Sitra, kaas oo ku xidhaya Dahran oo Sacuudi ah. [9] Qaar ka mid ah bandhigyada baabuurta iyo alaabta guriga ayaa sidoo kale ka dhigaya horumarinta cusub ee jasiiradda. Sitra Club waa naadiga dhaqanka iyo isboortiga jasiiradda. Maanta Seerra waxay wax ka qabataa soo saarista Baxreyn ee dhamaan batroolka. Waa meesha ku taala Port of Sitra. Sidoo kale waa xaruntii dhoofinta ee saliidaha waqooyi-bari ee Sacuudi Carabiya. [10] Sitra waa goobaha dugsiyo badan oo badan sida Al Noor International School iyo Iskuulka Hindida, Bahrain. Jaamacadda "Applied Science University" ayaa halkan ku taal. Sitra Causeway wuxuu ku xiraa waqooyiga jasiiradda Nabih Saleh iyo Umm al Hussam (Manama) oo ku yaala Island Bahrain. Labo yar oo yar oo ku yaal koonfurta galbeed ee Sitra ayaa sidoo kale ku biiray Bahrain Island, oo u dhow tuulooyinka Maameeyaha iyo Eker. Qaybta koonfureed ee jasiiradda waxaa ka mid ah Gobollada Koonfureed iyo qaybta waqooyiga ee Gobalka caasimadda. Muddadii u dhaxaysay 1990 ilaa 2013 waxay ka mid ahayd guddoomiyaha gobollada Bahrain, laakiin hadda waa la tirtiray. Intii u dhexeysay 1920 ilaa 1990 waxay qayb ka ahayd degmada Sitra. Tani waxay ahayd degmo ka tirsan Bahrain ka hor inta aan dib loo habeynin Rifa and Southern Region, Bahrain. Rifa iyo Koonfureed (Carabi: الرفاع والمنطقة الجنوبية Ar-Rifā' wal-Minṭaqat al-Janūbīyah) waxay ahayd degmo ka tirsan Bahrain oo ku taal qaybta koonfureed ee dalka. Meeshaasina waxay hadda ku taal gobollada Bartamaha iyo Koonfurta. Ar Rifa 'wa al Mintaqah al Janubiyah ee sanadkii 2001 waa 79,985. Port Blair. Port Blair (Ku dhawaad ​​codka dhawaaqa (gargaar · macluumaad)) waa caasimadda Ofaman iyo jasiiradaha Nicobar, oo ah dhul ka mid ah ururada India oo ku yaal Bay ee Bengal. Sidoo kale waa qeybta hoose ee maamulka hoose ee jasiiradaha, xarun ku taal degmada Koonfurta Andaman, waana magaalo kaliya oo la ogeysiiyey. Waxay ku taallaa xarunta dhexe ee Andaman iyo Nicobar, Amanda iyo Nicobar Command, oo ah tii ugu horreysay ee isku-duubnaanta ciidamada qalabka sida ee India iyo Indian Coast Guard. Waxa kale oo ay u adeegtaa sidii barta soo gelitaanka ee booqashada jasiiradaha Andaman iyo Nicobar. Port Blair wuxuu ku xiran yahay dalka Hindiya dhulalka iyo badda. Waa duulimaad laba saacadood ah oo ka yimid dalka Hindiya ilaa Port Blair, laakiin waxay qaadanaysaa 3-4 bari si ay u gaarto Chennai, Kolkata ama Vishakhapatnam. Xiriirka hawada ee Port Blair ayaa laga heli karaa Chennai, Kolkata, New Delhi, Hyderabad, Mumbai, Bhubaneshwar iyo Vishakhapatnam. Duulimaadyada oo dhan waxay ku xiran yihiin Andaman iyo Nicobar Islands oo ku yaala Garoonka Caalamiga ah ee Veer Savarkar. Isku xirnaanta badda ayaa laga helaa Chennai, Kolkata iyo Vishakhapatnam ayaa lagu bilaabay Haddo Wharf. Waxay ku taallaa matxafyo dhowr ah iyo saldhigga weyn ee maraakiibta INS Jarawa ee ciidamada badda Hindiya, oo ay weheliyaan saldhigyada badda iyo saldhigyada Indian Coast Guard iyo Ciidamada Cirka Hindiya. [2] Port Blair ayaa sidoo kale caanka ku ah Jeelka Jannada iyo taariikhda kale ee yaryar sida Corbyn's Cove, Wandoor, Ross Island, Viper Island iwm. [3] kuwaas oo marmar ku sugnaa Gobollada Ingiriiska. Laga soo bilaabo Oktoobar 2017, weli wali ma suurtageli karto in duulimaaddo Port Blair ka baxsan Hindiya. Inkastoo xiriirrada caalamiga ah laga wada hadlay sanado badan, gaar ahaan bangiyada ku dhow BKK iyo HKT Phuket, duulimaadyada tooska ah ee caalamiga ah lama heli karo. Dhammaan waaxyada waaweyn ee Dawladda Hoose iyo Dhexe waxay ka hawlgalaan halkaas. Port Blair ayaa loo doortay mid ka mid ah magaalooyinka si loo horumariyo magaalo caqli ah oo hoos yimaada Howlaha Muuqaalka ee Smart Dispur. Dispur / dɪspʊər / (Ku dhawaad ​​codka dhawaaqa (kaalmo · info)) waa caasimadda gobolka Assam ee India. Shilin, oo ah meel ku taal Guwahati, ayaa noqotay caasimadda Assam 1973-dii. Tani waxay ahayd kadib markii Shillong, caasimadda kale, uu noqday caasimadda gobolka Meghalaya oo laga soo saaray Assam. Dispur waa kursiga dowladda Assam. Dhismaha Xoghaynta Assam wuxuu ku yaalaa Dispur iyo Assam Assembly House, MLA Hoyga iyo Xarunta Hawlgabka Gurmadka ee Gobolka. Jidka Assam ee waddada iyo waddada G Sku waxay maraysaa Baxsiga. Koonfurta Koofurta Dispur waa meesha ugu weyn ee muhiimka ah ee Basistha Ashram iyo Shankardev Kalakshetra, oo ah xarun dhaqan oo la abuuray 1990-yadii. Ku dhowaad Dispur waa magaaladii hore ee Jatia. Inkasta oo ay si fiican u yaqaanaan caasimadda Assam, Dispur ayaa sidoo kale loo yaqaan Xarunta Idaacada Shaaha ee Guwahati. Qeybo badan oo shaah ah ayaa lagu xaraashaa halkan. Xaruntu waxay aragtay mugga ugu weyn ee xaraashka shaaha CTC ee adduunka. NEDFi House - Shirkadda Maalgelinta ee Waqooyi Baasida, Xafiiska Shirkadda Shirkadda Faransiiska Gaari ee Ganacsiga ah SBI - Xafiiska Madaxa ee Deegaanka, Waqooyi Bari Erbil Governorate. Erbil Gobollada (Kurdida: Parêzgeha Hewlêr - Bézégaga, Suuriya: طوریفه ایرانی کردند, Arabic: محافظة أربيل Muḥāfaẓat Arbīl), mararka qaarkood waxaa lagu magacaabaa qoraallada kale ee Arbil Gobalka, waa guddoomiye ku yaal Ciraaq. . [3] Waxay magaceeda ka soo qaadatay magaalada Erbil (Kurdi: Hewler), oo ah caasimadeeda. Erbil Governorat wuxuu daboolayaa aag ka mid ah 15,074 km2 waqooyiga Ciraaq, iyadoo dadweynaha ah 2,113,391 (2017). Waxaa badanaa ku nool Koorri, laakiin waxay leeyihiin dad tiro yar oo reer Turki ah, Carabta iyo Asuriyiinta 1924. 1923 - - 1925 __TOC__ 1923. 1922 - - 1924 __TOC__ 1922. 1921 - - 1923 __TOC__ 1921. 1920 - - 1922 __TOC__ 1920. 1919 - - 1921 __TOC__ 1919. 1918 - - 1920 __TOC__ 1918. 1917 - - 1919 __TOC__ 1917. 1916 - - 1918 __TOC__ 1916. 1915 - - 1917 __TOC__ 1915. 1914 - - 1916 __TOC__ 1914. 1913 - - 1915 __TOC__ 1913. 1912 - - 1914 __TOC__ 1912. 1911 - - 1913 __TOC__ 1911. 1910 - - 1912 __TOC__ 1910. 1909 - - 1911 __TOC__ 1909. 1908 - - 1910 __TOC__ 1908. 1907 - - 1909 __TOC__ 1907. 1906 - - 1908 __TOC__ 1906. 1905 - - 1907 __TOC__ 1905. 1904 - - 1906 __TOC__ 1904. 1903 - - 1905 __TOC__ 1903. 1902 - - 1904 __TOC__ 1902. 1901 - - 1903 __TOC__ 1901. 1900 - - 1902 __TOC__ 1900. 1899 - - 1901 __TOC__ 2022. 2021 - - 2023 __TOC__ 2023. 2022 - - 2024 __TOC__ 2024. 2023 - - 2025 __TOC__ 2025. 2024 - - 2026 __TOC__ 2026. 2025 - - 2027 __TOC__ 2027. 2026 - - 2028 __TOC__ 2028. 2027 - - 2029 __TOC__ 2029. 2028 - - 2030 __TOC__ 2030. 2029 - - 2031 __TOC__ 2031. 2030 - - 2032 __TOC__ 2032. 2031 - - 2033 __TOC__ 2033. 2032 - - 2034 __TOC__ Ururka Dawladaha Mareykanka. SpanishEnglish PortugueseFrench Ururada Mareykanka ah (Isbanishka: Ururada Aasaasiga ah, Portugal: Qorshe-yaasha Estados Americanos, Faransiiska: Ururka Beesha Caalamka), ama OAS ama OEA, waa urur waddan oo aasaasay 30 April 1948, ujeeddooyinka ee iskaashiga goboleed iyo wadashaqeyn dhexmarta wadamada xubnaha ka ah. Xaruntu waxay ku taal caasimadda Mareykanka ee Washington, D.C., [1] xubnaha OAS waa 35-ta gobol ee madax-bannaan ee Ameerika. Laga bilaabo 26 May 2015, Xoghayaha Guud ee OAS waa Luis Almagro. [2] Qaybtani waxay u baahan tahay tixraacyo dheeraad ah oo lagu xaqiijinayo. Fadlan ka caawi inaad sii wanaajiso maqaalkan adigoo ku daraya mudaharaadyo ilaha lagu kalsoon yahay Waxyaabaha aan la ilaalin karin waxaa laga yaabaa in laga hortago oo laga saaro. (Abriil 2018) (Baro sida iyo goorta looga saari karo farriintan bogga ah) Ururka Midawga yurub ayaa muddo yar ka dib dhismaha 1910-kii Fikradda ururka caalamiga ah ee adduunka ee New World waxaa markii ugu horeysay loo soo gudbiyey Simón Bolívar [3] kaas oo, 1826-kii Congress of Panama (oo weli ka mid ah Colombia), wuxuu soo jeediyay in la abuuro horyaal jarmal Maraykan ah, oo leh ciidan guud, heshiis wadajir ah oo labada dhinac ah, iyo golaha baarlamaanka ee heer qaran. Kulankan waxaa ka soo qaybgalay wakiilada Gran Colombia (oo ka kooban wadamada casriga ah ee Colombia, Ecuador, Panama iyo Venezuela), Peru, Bolivia, Gobollada Midoobey ee Bartamaha Ameerika, iyo Mexico, laakiin waxaa loo yaqaan "Heshiis Ururka, iyo Confederation Perpetual "waxaa ugu dambeyntii lagu ansixiyay oo kaliya Gran Colombia. Riyada Bolívar ayaa si dhakhso ah ugu duulay dagaal sokeeye oo ka dhacay Gran Colombia, burburinta Bartamaha Ameerika, iyo soo bixitaanka qaran ee halkii ay ka soo jeedaan New World-ka ee Jamhuuriyada Mareykanka ee madaxbannaan. Bolívar riyadii Midawga Ameerika waxaa loola jeeday in la midoobo waddamada Hispanic ah ee ka soo horjeeda awoodaha dibadda. Dedaallada wadajirka ah ee iskaashiga iyo iskaashiga gobolka ayaa mar hore yimid horaantii 1889-1890, Shirka Caalamiga ah ee Caalamiga ah ee Maraykanka. Wadajir ayaa isugu yimid Washington, D.C., 18 wadan oo lagu go'aamiyay in ay soo heleen Ururka Caalamiga ah ee Jamhuuriyadda Mareykanka, oo ay ku shaqeeyeen xoghayn joogta ah oo la yiraahdo Xafiiska Ganacsiga ee Jamhuuriyadda Jamhuuriyadda (oo loo beddelay Xafiiska Ganacsiga Caalamiga ah ee Shirka Caalamiga ah ee Caalamiga ah ee 1901-1902). Labadan hay'adood, ee jiritaanka 14-kii Abriil 1890, ayaa metelaya fikradda ah in OAS iyo Xogheyntisii Guud ay raadsadaan asalka. Shirka Afraad ee Caalamiga ah ee Maraykanku (Buenos Aires, 1910), magaca ururka ayaa loo beddelay Midawga Jamhuuriyadda Mareykanka Mahboub Maalim. Mahboub Maalim (Somali: Maxbuub Maalin, Carabi: محبوب معلم) waa diblomaasiyad Soomaaliyeed oo ka timid Kenya. Waxa uu yahay Xoghayaha Fulinta ee Hay'adda Dhexdeeda Arrimaha Horumarinta [1] [ Melbourne. Melbourne (/ mɛlbərn / (ku saabsan mowqifkani wuxuu dhagaystaa MEL-bərn) [8] [9] waa caasimadda iyo magaalooyinka ugu badan ee gobolka Australia ee Victoria, iyo magaalada labaad ee ugu badan Australia iyo Oceania [1] Magaciisa waxaa loola jeedaa qulqulka magaalooyinka 9,992.5 km2 (3,858.1 sq mi), [2] oo ka kooban aagag magaalo oo leh 31 degmo, [10] sidoo kale waa magac guud ee xarunteeda magaalada. Magaaladu waxay leedahay meelo badan oo xeebta Port Phillip ah waxayna ku faaftaa meelaha ku yaala dhinaca Dandenong iyo Macedon, Mornington Peninsula iyo Yarra Valley. Waxay leedahay qiyaastii 5,000,000 (19% dadka reer Australia), dadka degganna waxaa loo yaqaan "Melburnians". [11] [12] Magaaladan waxaa la aasaasay 30kii Agoosto 1835-kii, oo ahaa xeryaha British-ka ee New South Wales, oo ay deggenaashaha xorta ah ka heleen Gobalka Van Diemen. [13] Waxaa lagu daray hannaanka hoyga 1837 oo lagu magacaabay ra'iisal wasaaraha Ingiriiska, William Lamb, 2nd Viscount Melbourne. [13] Waxaa lagu dhawaaqay magaalada Victoria ee 1847, ka dibna waxa uu noqday caasimadda cusub ee Victoria ee 1851. Kadib daadkii dahabiga ah ee Victoria ee 1850naad, waxaa loo yaqaan "Weynaan Melbourne" waxaana loo badalay mid ka mid ah magaalooyinka ugu muhiimsan Boqortooyada Ingiriiska iyo kan ugu weyn ee ugu faqiirsan adduunka. Kadib markii ay ku dhasheen xiriirka Australia 1901, waxay u adeegtay kursi ku meel gaadh ah oo ka tirsan dawladda cusub ee qaranka ilaa 1927. [17] Maanta, waa xarun maaliyadeed oo hor leh oo ka jirta gobolka Aasiya iyo Pacific oo ka koobnayd 15ka magaalo ee ugu sareeya dunida oo ku yaala Global Financial Centers Index [18] Waxaa lagu soo wargeliyaa "caasimada dhaqanka" ee Australia, [19] magaaladu waxay ku taallaa meelo badan oo ka mid ah hay'adaha dhaqameed ee ugu weyn dalka oo dhan sida Melbourne Cricket Ground, Galbeedka Qaranka ee Victoria iyo Dhismaha Royal Exhibition Building. Sidoo kale waa goobta dhalashada Australiyaanka ah, kubada cagta Australiya, filimaanta Australiyaanka iyo warshadaha tv-ga iyo qoob-ka-cayaarka casriga ee Australia. Dhawaanahan, waxaa loo aqoonsaday inay tahay UNESCO City of Editions iyo xarun caalami ah ee farshaxanka waddooyinka, muusikada iyo masraxa. Waa magaalada martigalinta ee sannadlaha ah ee caalamiga ah sida Australian Grand Prix, Australian Open iyo Melbourne Cup, iyo sidoo kale martigelisay ciyaaraha Olombiga xagaaga 1956 iyo ciyaaraha Commonwealth ee 2006. Iyadoo ay ugu wacan tahay madadaalada, dalxiiska iyo isboortiga, [20] iyo sidoo kale waxbarashada, daryeelka caafimaadka, cilmi baarista iyo horumarinta, EIU waxay si joogto ah ugu tiirsan tahay magaalada ugu nool ee adduunka. Madaarka ugu weyn ee magaalada u adeega waa Madaarka Melbourne (oo loo yaqaan "Tullamarine Airport"), oo ah kan labaad ee ugu mashquulsan Australia, dekedda ugu muhiimsan waa Port of Melbourne. Canberra. Canberra (kænbərə / (Ku dhawaad ​​codka maqalka) KAN-bər-ə) [9] waa caasimadda Australia. Iyadoo dadweynaha ah 403,468, [1] waa magaalada ugu weyn ee gudaha ee Australia iyo guud ahaan siddeedaad magaalada ugu weyn. Magaaladu waxay ku taallaa dhanka waqooyiga caasimadda Australian Capital (ACT), 280 km (170 mi) koonfur-galbeedka Sydney, iyo 660 km (410 mi) woqooyi-bari ee Melbourne. Qof deggan Canberra waxaa loo yaqaan Canberran. Inkasta oo Canberra yahay caasimadda iyo kursiga dowladda, wasaaradaha xukuumada federaaliga ah waxay leeyihiin kuraas labaad oo ah magaalooyinka caasimadda, sida guddoomiyaha iyo ra'iisal wasaaraha. Goobta Canberra waxaa loo doortay meesha ay ku taal caasimadda qaranka ee 1908 iyadoo ay ka soo horjeedaan kooxaha ka soo horjeeda Sydney iyo Melbourne oo ah labada magaalo ee Australia. Waa wax aan caadi ahayn magaalooyinka Australia, oo ah magaalada oo dhan oo qorshaysan oo ka baxsan gobol kasta, oo la mid ah Washington, D.C. ee Maraykanka, ama Brasília ee Brazil. Ka dib tartankii caalamiga ahaa ee naqshadeynta magaalada, qorshe ay samaysay Walxel Burley Griffin iyo Marion Mahony Griffin ayaa la doortay waxaana dhismuhu bilaabmay 1913-kii. Qorshaha Griffins wuxuu uqaabilnaa qaabdhismeedka joomatari sida wareegyada, qodxaha iyo saddex xagalka, waxaana lagu dhajiyay axooyinka la jaanqaaday dhulalka waawayn ee Australian Capital. Naqshadeynta magaaladu waxay saameysay dhaqdhaqaaqa magaalada beerta waxayna ku dareysaa meelaha muhiimka ah ee dhirta dabiiciga ah. Kobaca iyo horumarinta Canberra ayaa caqabad ku noqotay Dhibaatooyinka Dunida iyo Duufaanta Weyn, taas oo sii kordhisay khilaafaadka qorshaynta ee taxadar ah iyo waxtar aan loo baahnayn oo ah soo bandhigid munaasib ah oo loo sameeyay si loo kormeero horumarinta magaalada. Caasimadda Qaranka ayaa noqotay magaalo horumar leh ka dib Dagaalkii Dagaalkii 2aad ee Adduunka, oo ahaa Ra'iisul Wasaare Sir Robert Menzies oo kiciyay horumarkiisa, Guddiga Horumarinta Qaranka ayaa la sameeyey awoodaha fulinta. Inkasta oo Gobollada Awoodda Australiya ay hadda is-maamulaan, Dowlad-goboleedka Commonwealth waxay haysaa saamaynta ayadoo loo marayo Hay'adda Qaranka ee Sare. Sida kursiga dowladda Australiya, Canberra waa goobta Golaha Aqalka Baarlamaanka, degaanka rasmiga ah ee wakiilka Monarch ee Goboleedka Guud, Maxkamadda Sare iyo waaxyo badan oo dowladda iyo hay'adaha. Sidoo kale waa meelo badan oo ka mid ah hay'adaha bulshada iyo dhaqanka ee muhiimadda muwaadiniinta ah, sida qoraallada dagaalka ee Australiya, Jaamacadda Qaranka ee Australia, Royal Australian Mint, Australian Machadka Isboortiga, Galbeedka Qaranka, Matxafka Qaranka iyo Maktabadda Qaranka. Qeybta milatari ee Ciidamada Australia waxaa loo tababaraa Royal College College, Duntroon iyo Akhriska Ciidamada Difaaca Australia ayaa sidoo kale ku yaal caasimadda. South Australia. Koonfur Australia (oo loo soo gaabiyo SA) waa gobol ku yaal koonfurta dhexe ee Australia. Waxay ka kooban tahay qaar ka mid ah qaybaha ugu khatarsan dalka. Iyada oo wadarta dhulka guud ee 983,482 kilomitir kilomitir (379,725 sq mi), waa tan afraad ee ugu ballaaran Australia iyo dhulalka degaanka, iyo shanaadna ugu weyn ee dadweynaha. Waxay leedahay wadarta 1.7 milyan qof, dadkuna waa kuwa ugu sareeya ee gobol kasta oo Australia ah, iyada oo in ka badan 75 boqolkiiba dadka Koonfurta Australiyaanka ah ee ku nool caasimadda, Adelaide, ama hareeraheeda. Xarumaha kale ee dadweynaha ee gobolka ayaa yar yar. South Australia waxay xuddun u dhaxaysaa dhammaan dalalka kale ee dhulwaynaha, iyo dhulka Northern Territory; waxaa loo dhoofiyaa galbeedka Western Australia, waqooyiga by Northern Territory, waqooyi-bari ee Queensland, bariga by New South Wales, koonfur-bari by Victoria, iyo koonfurta by Great Australian Bight. [4] Gobolka wuxuu ka kooban yahay wax ka yar 8 boqolkiiba dadweynaha Australiya waxayna ku jiraan kaalinta shanaad ee dadweynaha lixda gobol iyo laba dhulal. Dadka intiisa badani waxay ku noolyihiin Adelaide weyn oo weyn. Inta badan inta hartay waxa la dejiyaa meelo bacrin ah oo ku yaalla xeebta koonfur bari iyo River Murray. Goobaha asalka ee gobolku waa mid u gooni ah Australiya oo ah gobol si xor ah u degan oo qorsheysan, oo ah gobolka British, [5] halkii laga noqon lahaa dejinta xukunka. Dawladda Sokeeye waxay bilowday 28 December 1836, markii xubnihii golaha lagu dhaariyey meel u dhow Caadiga Qoryaha ah. Sida qaar kale oo ka mid ah qaaradda, gobolka ayaa muddo dheer ku mashquulsanaa dadyowga Aborijinaalka, kuwaas oo loo abaabulay qabiilooyin iyo luuqado badan. Shirkadda South Australia waxay dajisay heshiis ku meelgaar ah oo ka dhacay Kingscote, Island of Kangaroo, 26 July 1836, shan bilood kahor Adelaide ayaa la aasaasay. [6] Mabda 'hagaha ka dambeeya dejinta wuxuu ahaa mid ka mid ah gumeysi nidaamsan, aragti ay ku taageertay Edward Gibbon Wakefield oo markii dambe shaqeysay shirkadda New Zealand. [7] Hadafku wuxuu ahaa in la dhiso gobolka oo ah xarun dhexdhexaadin ah oo loogu talagalay muhaajiriinta bilaashka ah, oo u yaboohaya xorriyadaha madaniga ah iyo dulqaadashada diinta. Inkasta oo taariikhdeeda ay calaamad u tahay dhibaatada dhaqaale, Koonfurta Australia waxay ahaan jirtay siyaasad ahaan horumar iyo dhaqan ahaanba firfircoon. Maanta, waxaa loo yaqaan khamriga quruxda badan iyo xafladaha dhaqamada badan. Dhaqaalaha dawlad-goboleedku wuxuu ku badan yahay beeraha, warshadaha iyo warshadaha macdanta. Koonfurta Australia sidoo kale waxay leedahay qaybta tamarta dib-u-cusbooneysiinaysa ee korodhsan, iyada oo dhalinaysa 49% awoodda ay ka heshay qoraxda, dabaysha iyo gaaska, [8] kororka dhoofinta qaranka - isbeddel ballaadhan laga soo bilaabo dhamaadkii 1990-meeyadii iyo horraantii 2000-yey markii ku dhawaad ​​kala badh awoodda Koonfurta Australia waxaa laga soo qaatay gobollo iyo dhulal kale. [ Jervis Bay Territory. Jervis Bay Territory (/ dʒɑːrvɪs / ama / dʒɜːrvəs /) [5] [6] (oo loo soo gaabiyey JBT) waa dhul ka mid ah Commonwealth of Australia. Waxaa is-dhiibay gobolka New South Wales ee Dawlada Dhexe ee 1915 [7] [8] sidaas darteed caasimadda federaalka ee Canberra waxay lahaan lahayd badda. [9] Waxaa maamulay Wasaaradda Arrimaha Gudaha (iyo kaddibna Waaxda Gawaarida ee caasimada) sida haddii ay ka mid ahayd qaybta caasimadda Australiya (ACT), inkasta oo ay had iyo jeer ahayd dhul gooni ah. Fikradda ah in qayb ka mid ah ACT ay ka imanayso xaqiiqda ah in shuruudaha Xeerka Ogolaanshaha Sharciga ee Jervis Bay, shuruucda ACT waxay khuseeyaan degaanka Jervis Bay. [10] Sanadkii 1989-dii, markii ACT ay gaarsiisay ismaamul dawladeed, Waaxda Farshaxanka, Cayaaraha, Deegaanka, Dalxiiska iyo Goobaha ayaa mas'uul ka noqday maamulka JBT, waxaana tan iyo intii uu maamulay Wasaaradaha Gobollada kala duwan oo mas'uul ka ah Wasaarada Goobaha. Jervis Bay waxay leedahay taariikh dheer oo ah degsiimada Australiyaanka asaliga ah. [11] Booderee, magaca beerta qaran ee ku yaalla inta badan Jervis Bay Territory, waxaa loola jeedaa 'wax badan' ama 'badan oo kalluun' ah oo ku yaal luqadda Aborijiniska ee maxaliga ah [12] Dadka Yuin waxay leeyihiin xiriir xooggan oo joogto ah oo ku socda aagga Jervis Bay. Waxaa la go'aamiyey bishii Disembar 2016-ka in ay dalbato Magaca Native Title, si loo ogaado xiriirka dheer iyo joogtada ah. [13] Halyaygu wuxuu aragtay Isuduwaha James Cook oo ku jiray HMS Endeavour intii u dhaxeysay 25 Abriil 1770 (laba cisho ka dib maalinta Saint George) wuxuuna u magacaabay koonfurta madaxtooyada Cape St George. [14] Bishii Agoosto 1791 waxaa la geliyay oo lagu magacaabo Richard Bowen, oo lagu magacaabo Atlantic of the Fleet Third Party, oo lagu magacaabo Admiral John Jervis, oo uu ka shaqeynayay [14] [15] Bishii Nofembar 1791 Master Master Matthewhead ayaa Matilda gashay gaaska si loogu dayactiro. [15] Badbaadiyayaasha Sydney Corvette ee 1797 ayaa gaadhay goobta lugta, iyagoo u socdey Port Jackson. [15] Explorer George Bass wuxuu soo galay 10kii Diisambar 1797. Wuxuu magacaabay Island Bowen. [15] John Oxley, oo ah sahamiye Ingiriis ah iyo sahamiyaal, ayaa ka soo safray Sydney si ay u sahamiyaan galka 1819. [15] Waqtiga federaalka, in dhammaan dadka laga baqayo in ay saameyn weyn ku yeelan doonto xukuumadda federaalka, New South Wales waxay ogolaatay in ay soo dhiibaan dhulalka caasimadda federaalka iyo in ay u oggolaadaan in ay helaan badda. Jervis Bay waxaa loo doortay inuu noqdo dekedda federaalka. Dhulka taajka ah ee degaanka waxaa la siiyey New South Wales oo ku taal Commonwealth 1909 isla waqtigaas in ACT loo dhiibay Dawlada Dhexe. [17] Sannadkii 1915-kii ayaa xukunka ka qaaday gobolka Jervis Bay waxaa sidoo kale is-dhiibay Dawlada Dhexe. [18] NSW ayaa sidoo kale siisay ogolaanshaha Dawlada Dhexe si loo dhiso waddo tareen oo isku xirta labada gobol Darwin, Northern Territory. Darwin (/ dɑːrwɪn / (Ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya) DAR-guushu) [7] waa caasimadda of Northern Territory of Australia. Dhanka kale, Darwin waa magaalo weyn oo ku taal waqooyiga bariga, oo leh dad gaaraya 145,916. Waa midka ugu yar uguna dhow ee magaalooyinka caasimadda ah ee Australia, waxayna u dhaqmaan sida xarumaha gobolka ee ugu sareeya. Darwin ee u dhow Koonfur Bari Asia wuxuu ka dhigayaa xiriir dhex mara Australia iyo dalal sida Indonesia iyo East Timor. Dariiqa Stuart wuxuu ka bilaabmaa Darwin, wuxuu si joogta ah ugu sii gudbaa bartamaha Australia iyada oo loo marayo Tennant Creek iyo Alice Springs, oo ku soo gala Port Augusta ee Koonfurta Australia. Magaalada lafteeda ayaa lagu dhisay meel bannaan oo hooseeysa oo ku taala dekedda. Xaafadahaas waxay ku baahsan yihiin aagagga qaar ka mid ah, laga bilaabo Lee Point oo woqooyi ka xigta oo u fidsan Berrimah bari. Berrimah, Burburka wadada Stuart waxay u socotaa magaalada galbeedka magaalada, Palmerston, iyo xaafadeeda. Gobolka Darwin, sida badan oo ka mid ah Top End, waxay la kulmaan cimilada kulaylaha oo leh xilli qoyan iyo qallalan. Qiyaastii 6-8 usbuuc oo u horseedaysa xilliga qoyaanka Darwin, muddadii loo yaqaan "dhisida" waxay ogtahay heerkulka iyo qoyaanka labadaba. Xilliga Darwin ee xilliga qoyan wuxuu caadi ahaan soo galaa dhammaadka Nofeembar ilaa horraantii Diseembar wuxuuna keenaa duufaan xoog leh, qaababka iftiiminta iftiinka iyo firfircoonida socodka Cyclone. Inta lagu jiro xilliga qalalan, magaaladu waxay la kulantaa cirifka cad iyo baqado yar oo ka yimaada dekedda. Deegaanka Darwin ee ugu weyn waa aqalka qoyska ee dadka Larrakia. 9-kii Sebtembar 1839, HMS Beagle waxay u soo dhoofisay dekedda Darwin inta lagu guda-jiray baaritaanka. John Clements Wickham ayaa magacawday "Port Darwin" oo lagu sharfayo gawaaridii hore ee Charles Darwin, kuwaas oo la socday iyaga oo ku socday doonta markabkii horay u socday ee bishii Oktoobar 1836. Dhismuhu wuxuu noqday magaaladii Palmerston 1869, hase ahaatee wuxuu noqday magaca Darwin 1911. [9] Magaaladu waxay ku dhowdahay gebi ahaanba afar jeer dib loo dhisay, ka dib markii ay burburisay duufaankii 1897, duufaankii 1937, duulimaadkii Japan ee dagaalka intii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida, iyo Cyclone Tracy 1974-kii. Davis Station. Saldhigga Davis, oo loo yaqaan Davis, ayaa ah mid ka mid ah saddexda saldhig ee joogtada ah iyo cilmi-baarisyada gudaha Antarctica oo ay maamusho Qeybta Australian ee Antarctic (AAD). Davis wuxuu ku yaala xeebta Badda Iskaashiga ee Princess Elizabeth Land, Ingrid Christensen Coast ee Australian Antarctic, oo ah dal dhul ah oo ay sheeganayaan Australia. Davis wuxuu ku yaalaa jasiirada Antarctic, oo ah degaan xor ah oo la yiraahdo "Vestfold Hills". Davis waxaa loogu magac daray Kabtan John King Davis. [2] [3] Davis wuxuu ku liis-garay Diiwaanka Qaranka Qaranka 26-kii Oktoobar 1999-kii, waxaana lagu daray liiska Dhaqaalaha ee Dawlada Dhexe si uu u noqdo meel calaamad u ah, sababtoo ah xaaladda dhismayaasha iyo dhismayaasha taas oo isbedbedalaya / burburay xaaladdoodu liidato si aad u fiican. [4] Davis waa saldhig cilmi-baaris cilmi-baariseed oo ay ku jirto daraasaadka fayraska iyo bakteeriyada iyadoo la adeegsanayo farsamooyinka hiddaha ee jimicsiga jirka harooyinka, saameynta isbedelka cimilada iyo wasakheynta dabeecada badda ee Antarctic, cilmi-baarista atmospheric, qiyaasidda kobcinta algae sida ilo muhiim ah oo loogu talagalay geedaha yaryar badda sida wanaagsanplankton, saameynta isbeddelka cimilada, oo ay ku jirto xaddiga dioxide ee kaararka maadooyinka badda, iyo, oo ay weheliyaan cilmi-baarayaasha Casey, daraasadda Sharciga Sharciga ah, jeelka jiifka ah iyo dhismaha barafka Barafka Barafka Bariga. Markii ugu horreysay ee la duubay xeebta xeebta ee hadda fadhiyi jirtay Dekedda Davis waxay ahayd 9kii Febraayo 1931, intii lagu jiray baadhitaanka labaad ee Australiyaanka Britishka iyo New Zealand Nidaamka Cilmi baarista (BANZARE) ee Discovery. Sir Douglas Mawson iyo Iskuduwaha Duulimaadka Stuart Campbell waxay u aragtay qaaradda Antarctic ee ka soo jeeda xeebta waxayna magacawday dhul sare oo ku yaala koonfurta Princess Elizabeth Land. [2] Markii ugu horreysey ee la diiwaan geliyey gobolka waxaa la sameeyey 1935 by kabtanka Norway ee captain Captain Klarius Mikkelsen markabka Thorshavn. Mikkelsen ayaa ku dhawaaqay buuraha ka dib gobolka Vestfold ee dalka Norway, oo ku taal galbeedka Oslo Fjord, kaas oo uu u maleynayay inuu u eg yahay, iyo halka uu ku yaalo xarunta shirkadda Christensen ee ku taal magaalada Sandefjord. 20kii Febraayo 1935, isaga iyo xaaskiisa iyo toddobo qof oo shaqaale ah (oo ay ka mid yihiin dhakhtarka ilkaha, Lief Sørsdal), Mikkelsen waxay ku degtay meel yar oo ku taal jasiiradda aan la magacaabin ee dhammaadka waqooyiga ee Vestfold Hills. Mrs Caroline Mikkelsen ayaa ahayd haweeneydii ugu horreysay ee ku guuleysatey qaarada Afrika ee Antarctic, iyada oo xisbiguna kor u qaaday calanka Norway oo ku yaal calanka calaamadeysan oo dhistay dhagax dhuxul si loo calaamadeeyo goobta. Ciraaqi waxaa laga helay xubno ka tirsan Australiyaanka Qaran ee Cilmi-baadhista Cilmi-baarista ee 1960-kii, lakiin waxaa la waayay sanado badan illaa 1995-kii. (Sideedaba, Caroline Mikkelsen ayaa weli noolaa 1996-kii waxayna heshay ereyga dib-u-helidda calanka astaanta asalka ah.) Kingston, Norfolk Island. Kingston (Norf'k laengwij Daun Taun [1]) waa caasimadda Australian ee Koonfur Galbeed ee Jasiiradda Norfolk. Xafiisyada ku-xigeenka, xeer-dejinta, maamulka iyo garsoorka ayaa dhamaantood ku yaal Kingston. Magaaladu waa tan labaad ee ugu da'da weyn Australia, waana mid taariikhiyan iyo dhaqameed weyn u leh dhamaan dadka jasiiradaha Norfolk iyo Australiyaanka kale. Kingston waxay ku taala dhinaca bari iyo galbeed ee la yiraahdo Kingston Plain kaas oo ka soo kaca xeebta ilaa 20 m (66 ft) oo ka sarreysa heerka badda ee ku yaala barxadihii Kingston ee safarka. Caanku waa 1,5 km (0.9 mi) oo qiyaastii ah 500 m (1,640 ft) oo ballaaran, oo leh qoryo dabiici ah oo koonfureed ah oo koonfurta ka xigta xeebta iyo dhoobada hoose ee waqooyiga hareeraheeda. Dhamaadka galbeed ee bannaanka waxaa lagu calaamadeeyay 60 m (197 ft) oo sare loo yaqaan 'Flagstaff Hill Hill'. Watermill Creek waxa ay soo jiidanaysaa cad ka dib markii ay ka soo baxday Arthur Vale oo ku taal woqooyi galbeed, waxaana ku biiray Town Creek iyo dhawr kooxood oo yaryar si ay u sameeyaan sweepska Kingston ka hor intaysan lugayn Emily Bay. Inta badan xeebaha la heli karo ee jasiiradda waxay ku yaallaan agagaarka Kingston. Koonfur, Emily Bay iyo Slaughter Bay oo u furan Kingston laguna raaxaysto iyo ballaca ballaadhan ee Sydney Bay. Barafka, Mugdiga Bay wuxuu si toos ah u furayaa Koonfurta Badda Pacific. Magaalada waxaa la aasaasay 6 March 1788 by Philip Gidley King iyo 22 degsiiye (oo ay ku jiraan 9 rag ah iyo 6 haween ah oo dumar ah) kuwaas oo maalintaas ka yimid HMT. Waxay ka soo dhoofeen Port Jackson dhawr asbuuc ka dib markii la aasaasay isku xidhka Ingiriiska ee New South Wales. Heshiiska waxaa markii hore loo yaqaan Sidney ama Sydney Bay, 1796 waxaa lagu magacaabay Magaalada Sydney, [3] sharafta Viscount Sydney, Xoghayaha Arrimaha Gudaha ee Ingiriiska iyo ilaaliyaha Filimka Koowaad. Boqorka wuxuu dhisey guri ku yaal buurta magaalada, laakiin xajmiga dhulalka dhulka ayaa sababay inuu ugu yeero "buurta cariacda ah", [4] magaca dambe waxaa loo wareejiyay Rooty Hill, New South Wales markii King loo dhisay guriga halkaas ku yaal. Western Australia. Galbeedka Australiya [a] (oo loo soo gaabiyo WA) waa gobolka oo haysta dhamaan saddexda galbeed ee Australia. Waxaa xuduud u leh Badweynta Hindiya dhanka woqooyiga iyo galbeedka, iyo Badweynta Koonfureed ee koonfurta, [b] Woqooyiga Dhulka Woqooyi-bari iyo Koonfurta Australia ilaa koonfur-bari. Western Australia waa gobolka ugu weyn Australia, oo leh wadarta guud ee dhulalka 2,529,875 kilomitir oo isku wareeg ah (976,790 sq m), iyo qaybta labaad ee ugu weyn dalka adduunka, waxay ka sarraysaa Jamhuuriyadda Sakha ee Ruushka. Gobolku wuxuu leeyahay qiyaastii 2.6 milyan oo qof - qiyaastii 11% wadarta qaran - kuwaas oo intooda badan (92%) ku nool yihiin koonfur galbeed, 73% dadka ku nool aaga Perth, [3] ee gobalka aan degenayn. Booqashada ugu horeysa ee Yurub ee Western Australia waxay ahayd Dirk Hart, kaas oo booqday xeebta galbeedka Australiya 1616. Willis Island. Willis Island waa jasiiradda rasmiga ah ee xayawaanka ah ee ku taala Badweynta Carbeed, oo ah dhul ka baxsan Australia, oo ku yaal meel ka baxsan Bad Barrier Reef ee Badda Meral. Jasiiradu waxay ku taalaa qiyaastii 450 kiilomitir (280 mi) bari ka xigta Cairns, Queensland. Waa koofurta ugu sarreysa ee Willis Islets, koox ka kooban saddex jasiiradood oo ay la socdaan dabeecadahooda xayawaanka ee isku xira NNE ilaa SSW ilaa 12 kilomitir (7.5 mi). Willis Island lafteedu waxay u dhigantaa NW ilaa SE waxayna qiyaastii 500 meter (1,600 ft) oo dhererkeedu yahay 150 mitir (490 ft) oo ballaaran, 7.7 hektar (19 hektar), oo kor u kacda 9 mitir (30 ft) heerka badda West Island, Cocos (Keeling) Islands. West Island, oo leh madaarka Cocos (Keeling) West Island (Malay: Pulau Panjang, Cocos Malay: Pulu Panjang) waa caasimadda Cocos (Keeling). Dadku waa qiyaastii 120 waxayna ka kooban yihiin dadka yurubiyaanka ah. Waa dad ka yar labada jasiiradood ee la deggan yahay (kan kale waa Jasiiradda Guriga). Waxay ahayd qayb ka mid ah caleenta-geedka Ross-ka iyo xarig hawleed ayaa la dhisay halkan intii lagu jiray dagaalkii labaad ee aduunka. Sidoo kale dhammaan dhismayaasha dowladda, waxay ku jiraan madaarka, dukaanka guud iyo hoyga dalxiiska. Bishii Nofeembar 2013 waxaa shaaca ka qaaday in Agaasimaha Aaladaha Australiya (Australian Signals) Agaasimuhu uu ka shaqeeyo dhagaysi dhegeysiga West Island. [1] Wullenweber iyo nidaamyada analaha ee AdCock iyo sidoo kale labo saxan oo satelaydhka ah ee satellite-ka ah ayaa si cad u muuqda iyagoo muuqaal ahaan u muuqda muuqaalka Google. Flying Fish Cove. Flying Fish Cove (Shiine: 飞鱼 湾 (Fēiyú wān), Malay: kalluunka kalluun ee kalluumeysiga ah) waa caasimadda iyo dejinta ugu weyn ee Australia ee Christmas Island. Inkasta oo markii hore loo magacaabo ka dib marki laga soo qaaday kalluumeysiga British-doonka-Fall-Fish, khariidado badan ayaa ku calaamadiyay "Heshiiska". Waxay ahayd heshiiskii ugu horreeyay ee Ingiriiska ee jasiiradda, oo la aasaasay 1888. Ku dhawaad saddex meelood oo ka mid ah wadarta guud ee dadku ka kooban yahay 1,600 waxay ku nool yihiin Kalluumeysiga Kalluumeysiga, oo ku dhow meel u dhow jasiiradda waqooyi-bari ee jasiiradda. Waxaa jira dekadda yar oo u adeegta dalxiisayaasha leh xaansho. Waxaa suurtagal ah in la sameeyo meel lagu nasto madadaalada ee xeebta degaanka. [2] Australian Capital Territory. Goobta Australian Capital (ACT) oo loo yaqaan 'Territorial Capital Territory' ilaa 1938) waa degmo federaal ah oo Australiya, oo ku yaalla koonfurta bari ee waddanka, laguna xiray gobolka New South Wales. Waxaa ku jira Canberra, caasimadda Australia. Juquraafi ahaan, dhulku wuxuu ku xiran yahay qadka tareenka Goulburn-Cooma ee bari, biyaha Naas Creek ee koonfurta, biyaha wabiga Cotter ee galbeedka, iyo biyaha webiga ee Molonglo ee woqooyi bari. Xuduudahaan waxaa loo dhigay inay siiyaan ACT biyo nadiif ah. [6] Jervis Bay Territory, oo ku yaalla dhamaadka koonfureed ee Beecroft Peninsula, oo ah woqooyiga Jervis Bay, ayaa sidoo kale lagu maamulaa sidii ay ka mid ahayd ACT. Baahida loo qabo dhul qaran waxaa lagu calaamadeeyay wufuudda gumeysiga intii lagu jiray heshiiskii Federaalka ee qarnigii 19aad. Qeybta 125 ee Dastuurka Australiya waxay bixisay in, ka dib Federaalkii 1901, dhulku waxaa si xor ah ugu biiri doona Dowladda Federaalka cusub. Xuduuda waxaa loo wareejiyay Dawlada Dhexe ee Newy Wales sanadkii 1911, laba sano ka hor magaca Canberra oo ah caasimadda qarniga 1913. Astaanta ubaxa ee ACT waa hindhisada boqortooyada iyo shimbirta dabiiciga ah waa burcadda- gang cockatoo. [3] [4] Dhaqdhaqaaqa dhaqaale ee Dhismaha Hantida Australiya waxay si xoog leh u urursan yihiin agagaarka Canberra. Suuqa guryaha oo si deggan, shaqo joogto ah iyo kobaca dhaqaale ee dadweynaha ee qarniga 21-aad ayaa horseeday barwaaqo dhaqaale, 2011-kii CommSec ayaa kaalinta ACT u noqotay gobolka labaad ee dhaqaalaha ugu fiican dalka. Tani waxay sii socotay ilaa 2016-ka, markii dhulku ahaa midka saddexaad ee ugu fiican ee ka soo baxay dhamaan dawladaha Australia iyo territoriska. Waxaa jira qayb ka sareeya dhalinyarada qaangaarka ah ee gobolka marka loo barbar dhigo gobolada kale ama dhulalka Australiya. Ku dhawaad ​​hal-meelood hal meel oo ka mid ah dadka degan ACT waxay ku dhasheen dibadda Australia, badiba UK. Ku dhawaad ​​hal-meelood hal meel oo ku hadla luuqad aan Ingiriisi ahayn guriga, kuwa ugu caansan waxay noqonayaan Shiinaha. Northern Territory. Dhulka Northern Territory (oo loo soo gaabiyey sida NT) waa dhul federal ah oo ku yaal gobollada dhexe iyo dhexe ee waqooyiga Australia. Waxay wadaagaan xudduudaha Galbeedka Australiya galbeed (129th meridian bari), Koonfur Australia oo koonfur ah (26 kiiloo mid ah koonfurta), iyo Queensland oo bari u jirta (138th meridian bari). Waqooyiga, dhulku waxaa xuduud u leh badda Timor, Badda Arafura iyo Gacanka Carpentaria, oo ay ku jiraan Western New Guinea iyo jasiiradaha kale ee Indonesia. Inkasta oo ay ka weyn tahay 1,349,129 kilomitir square (520,902 sq mi), ayaa ka dhigay qaybta saddexaad ee ugu weyn Australia iyo qaybta 11aad ee ugu weyn dalka oo dhan - waa mid si aan caadi ahayn u degan. Tirada Waqooyiga Territoriga ee 244,000 (2016) waxay ka dhigeysaa tirada ugu yar ee ka mid ah siddeed gobol oo Australia iyo territori ah, oo ka yar kala bar dadka sida Tasmania [5] Taariikhda qadiimiga ah ee Waqooyiga Territory wuxuu bilaabmaa in ka badan 40,000 oo sano ka hor markii dadka asaliga ah ee Australiyaanka ahi degeen gobolka. Ganacsiga Makassan Coral Sea Islands. The Territorial Sea Islands Territory waa dhul ka baxsan Australiya kuwaas oo ka kooban kooxo yaryar iyo kuwo aan badneyn ee jasiiradaha iyo haraaga ee ku yaala badda Coral, waqooyi bari ee Queensland, Australia. Jasiiradda kaliya ee la deggan yahay waa Willis Island. Dhulku wuxuu daboolayaa 780,000 km2 (301,160 sq mi), kuwaa badankooduna waa baddaha badda, bari iyo koonfureed oo ka soo jeeda barxadda Weyn Barre Reef waxaana ka mid ah Heralds Beacon Island, Osprey Reef, Willis Group iyo shan iyo toban kooxo kale. Cato Island waa meesha ugu sarraysa ee Degaanka. [1] UK Colony of New South Wales 1803-1859 Colony of Queensland 1859-1901 Boqortooyada Midowday iyo Lesbiyaanka ee ka mid ah Jasiiradaha Coral Sea 2004-2017 Maraakiibta Badweynta ee Badweynta Hindiya ayaa markii ugu horreysay lagu tilmaamey 1803. 1870naadkii iyo 1880-kii jasiiradaha ayaa laga qoday hargab, laakiin maqnaanshaha biyo nadiif ah oo biyo nadiif ah ayaa hor istaagay hoyga muddada dheer. Jasiiradda Coral Islands waxay noqotay dalkii Australiya ee dibadda ka ah 1969-kii oo ay ka soo saareen xeerka badda ee Coral (ka hor intaanay, aagga waxaa loo tixgeliyaa qayb ka mid ah Queensland) waxaana la kordhiyay 1997-kii si loogu daro Elizabeth Reef iyo Middleton Reef ku dhawaad ​​800 kiiloomitir koonfureed, Badda Tasman. Labada geel ee dambe waxay u dhow yihiin Lord Howe Island, New South Wales, (qiyaastii 150 km (93 mi) marka loo eego jasiirada koonfurta ee inta kale ee dhulkeeda, Cato Island. Jasiiradaha, moodooyinka iyo haraaga ee Great Barrier Reef maaha qayb ka mid ah dhulka, oo ka tirsan Queensland. Xuddunta Weyn ee Great Barrier Reef waa xuduud u dhaxaysa Queensland iyo Beeraha Xuduudaha ee Coral. Dhulku waa hanti ama meel ka baxsan Australiya, oo ay maamusho Canberra Waaxda Qareenka Guud [2] (kahor 29kii Noofembar 2007 [3] maamulka waxaa fuliyay Waaxda Gaadiidka iyo Adeegyada Gobolka). Difaaca waa mas'uuliyadda Australia, dhulkuna si joogta ah ayaa si joogta ah u soo booqda Baabuurta Royal Australian Navy. Australia waxay ku haysaa saldhigyada cimilada ee gawaarida badan oo ka mid ah jasiiradaha iyo geela, waxayna sheeganayaan 200 kalluun oo badda ah (370 km) oo kali ah kalluumeysi. Ma jiro wax dhaqaale oo dhaqaale (marka laga reebo kuwa muhiimka ah laakiin keli keli keli keli kalluumeysiga iyo kaluumeysiga), shaqaalaha kaliya ee seddex ama afar qof ayaa ka shaqeynaya rugta saadaasha hawada ee Willis Island (South Islet), oo la aasaasay 1921. [4] Bishii Nofembar 2011, xukuumadda Australia waxay ku dhawaaqday in 989,842-kiilomititir (382,180 sq mi) aagga la ilaaliyo lagu qorsheeyay Badda Meral. [5] Ashmore and Cartier Islands. Goobta Ashmore iyo Cartier Islands [1] waa degaan aan xeryo lahayn oo ka baxsan Australiya oo ka kooban afar jasiiradood oo yaryar oo dabiiciga ah oo ku yaal laba hindise oo kala duwan, iyo xeebta xeebta ee xeebta oo ka kooban jasiiradda 12. Dhulka ayaa ku yaala badweynta Hindiya oo ku taal xeebta qarkood ee xeebta, qiyaastii 320 km (199 mi) oo ka baxsan xeebta waqooyi-galbeed ee Australia iyo 144 km (89 mi) koonfur jasiiradda Indonesia ee Rote. Ashmore Reef waxaa loogu yeeraa Pulau Pasir by Indonesians waxaana loogu yeeraa Nusa Solokaek ee luqadda Rotenese. Labada magacyada waxay leeyihiin macnaha "jasiirad". [4] Dhulka ayaa ka kooban Ashmore Reef, oo ay ku jiraan Galbeedka, Dhexe, iyo Bariga Galbeedka, iyo laba lagaran, iyo Cartier Reef, oo ay ku jiraan Jasiirada Cartier. Ashmore Reef waxay ku dabooleysaa qiyaastii 150 km2 (57.9 sq mi) iyo Cartier Reef 9 km2 (3 sq mi), labadaba xadka xayawaanka. [5] [loona baahan yahay] Waxay qabaan wadar ahaan 74.1 km (46 mi), oo lagu qiyaasay dhinaca bidix ee xayawaanka. [caddaynta loo baahan yahay] Australia waxay kaloo sheegaysaa 12 mile oo badda badda ah oo ka soo jeeda jasiiradaha. [3] Gobollada Galbeed, Dhexe, iyo Bariiska waxay leeyihiin dhul wadaag ah oo la wadaago oo si kala duwan loo soo wargeliyay sida 54 ha, 93 ha, iyo 112 ha (1 hektar waa 0.01 km2, ama 2.5 hektar). [8] [8] Jasiiradda Cartier waxay leedahay dhul lagu wargeliyay oo ah 0.4 oo haya. [7] Iyadoo laga soo xigtay Golaha Ammaanka ee Ingiriiska taariikhdii 23-kii Janaayo 1931, ayaa Ashmore iyo Cartier Islands la dhigay meel ka baxsan Dawlada Dhexe ee Australia, laakiin Australia waxay si rasmi ah u aqbashay dhulkii 10kii Maajo 1934 markii Sharciga Aqoonsiga Ashmore iyo Cartier Acceptance Act 1933. Sharcigu wuxuu oggolaaday Guddoomiyaha Gobolka Galbeedka Australia inuu u sameeyo Sharciyadaha loogu talagalay Dhulka. Bishii Luulyo 1938-deedii waxaa lagu dhajiyay Northern Territory, ka dibna ay maamulaan Dawlada Dhexe, kuwaas oo sharciyadoodu, xeerarkooda iyo sharciyadii laga codsaday Territory. Markii dawlada loo ogolaaday Northern Territory 1dii July 1978, maamulkii Territoriska waxaa hayn jiray Dawlada Dhexe. [5] Sanadkii 1983, dhulku wuxuu ku dhawaaqay dabeecadda dabiiciga ah ee Sharciga Ilaalinta Duurjoogta Qaranka iyo Duurjoogta Duurjoogta 1975, [3] hadda wuxuu badalay Sharciga Ilaalinta Bay'ada iyo Bannaanka Dabiiciga ee 1999. Norfolk Island. Norfolk: Norfolk: Norfuk Aylene waa jasiirad yar oo ku taala badweynta Pacific, oo u dhaxaysa Australia, New Zealand, iyo New Caledonia, 1,412 km (877 mi) oo toos ah dhinaca bari of the mainland ee Evans Head, iyo qiyaastii 900 kiilomitir (560 mi) oo ka yimid Lord Howe Island. Labada jasiiradood ee deriska ah ee Phillip Island iyo Nepean Island waxay ka kooban yihiin mid ka mid ah Commonwealth Australia ee dhulalka dibadda. Tirakoobkii Australiya ee 2016-ka, wuxuu lahaa 1748 qof oo ku nool aagga guud ahaan 35 km2 (14 sq mi). [8] Caasimadiisa waa Kingston. Jasiiradda Norfolk Island waa jasiiradda ugu weyn ee koox ka kooban wadada Australiya dibadda ee Norfolk Island, oo ku taal Badda Baasifiga ee u dhaxaysa Australia iyo New Zealand qiyaastii 692 km (430 mi) koonfur ee New Caledonia. Dadka degaanka ugu horeeya ee Jasiiradda Norfolk waxay ahaayeen East Polynesians, laakiin waxay ahaayeen kuwo aad u dheeraa markii Ingiriisku uu degay iyadoo qayb ka ah 1788 degitaanka Australia. Jasiiraddu waxay ahayd sidii loo sii deyn lahaa dambiga xukunka laga soo bilaabo 6 Maarso 1788 ilaa 5 Maajo 1855, marka laga reebo 11-sano jir dil u dhexeeya 15 Febraayo 1814 iyo 6 Juun 1825, [10] [11] markii ay ka baxday. 8kii Juunyo 1856, degenaanshaha rasmiga ah ee jasiiradda ayaa bilaabmay markii la dejiyey Pitcairn Island. Sannadkii 1914 UK waxay ku wareejisay Island of Norfolk Island Australia si ay u maamulaan sidii dhul dibadeed. [12]: p 133 Isbeddelka geedaha Norfolk Island Island waa calaamad muujinaysa jasiiradda waxaana lagu sawiray calanka. Goobta jasiiradda, geedku waa dhoofinta muhiimka ah ee Jasiiradda Norfolk, oo ah geed cagaaran oo caan ah oo ku yaal dhulwaynaha Australiya, (halkaas oo laba nooc oo kala duwan ay koraan), iyo sidoo kale adduunka oo dhan. Heard Island and McDonald Islands. Xuduudaha Jasiiradda Heard iyo Jasiiradaha McDonald [1] [2] (oo loo soo gaabiyo HIMI [3]) waa dhul ka baxsan Australiya oo ka kooban koox isweydaarsi ah oo ku yaal jasiiradaha Antarctic, oo ku saabsan seddex meelood laba meel jidka Madagascar ilaa Antarctica. Cabbirka guud ee guud ahaan waa 372 kilomitir oo isku wareeg ah (144 sq mi) oo ku yaala aagga waxana ku yaal 101.9 km (63 mi) xeebta. La daboolay qarnigii 19-aad, jasiiradaha waxay ahaayeen dhul Australian ah tan iyo 1947-dii, waxaana ku jira wadada kaliya ee laba volcano-firfircoon ee dalka. Kulanka mid ka mid ah, Mawson Peak, wuxuu ka sarreeyaa buur kasta oo ku yaal dhul baaxada Australia. Jasiiradaha waxay ku yaalaan xeebta Kerguelen ee Badweynta Hindiya. Jasiiradaha ayaa ka mid ah meelaha ugu fog Dunida: Waxay ku yaaliin ku dhowaad 4,099 km (2,547 mi) koonfur galbeed ee Perth, [4] 3,845 km (2,389 mi) koonfur-galbeed ee Cape Leeuwin, Australia, 4,200 km (2,600 mi) koonfur bari ee koonfurta Afrika, 3,830 km (2,380 mi) koonfur bari ee Madagascar, 1,630 km (1,010 mi) waqooyiga Antarctica, iyo 450 km (280 mi) koonfur ee jasiiradaha Kerguelen. Jasiiradaha hadda lama degaan. Heard Island, illaa kan ugu weyn ee kooxda, waa 368-kiiloomitir kilomitir (142 sq m mi) oo laga cabsado iyo jasiirad buuran oo ku taal 53 ° 06 73 ° 31'E. Jasiiradeeda waxaa ku daboolan 41 jasiirad (jasiiradda 80% waxaa lagu daboolay baraf [1]) waxayna ku sarreysaa Mawson Peak, oo ah 2,745 mitir sare (9,006 ft) oo ah volcano kakan oo ka kooban qayb ka mid ah Big Ben massif. Bishii Luulyo 2000 sawirka satalaytka ee Jaamacadda Hawaii ee Machadka Geophysics iyo Planetology (HIGP) Kooxda Isboortiga Cimilada ayaa muujisay firfircooni 2-kilomitir ah (1.2m) iyo 50- 90 mitir dhexdhexaad ah (164-295 ft) Koonfur-galbeed ka soo socota shirweynaha Big Ben [7] Jasiiradaha McDonald waxay ku yaalaan 44 kiiloomitir (27 mi) galbeed ee Heard Island 53 ° 02'20 "S 72 ° 36'04" E. Jasiiradaha yar yar iyo dhagaxa. Sanadkii 1980 waxay ka koobnaayeen Island of McDonald (186 mitir (610 ft) sare, Island Island (55 mitir (180 ft) sare iyo Meyer Rock (170 meter (560 ft) sare). Waxay kudhinteen qiyaastii 2.5 kilomitir kilomitir (1.0 sq mi) aagga, halkaas oo Jasiiradda McDonald ay ahayd 1.13 square kilomitir (0.4 sq mi). Waxaa jira koox yar oo kaarar ah iyo dhagaxyo qiyaastii 10 kiiloomitir waqooyi oo ka xigta Waddada Heard, oo ka kooban Shag Islet, Sail Rock, Morgan Island iyo Black Rock. Waxay kudhow yihiin 1,1 kilomitir kilomitir (0.4 sq mi) aagga. Mawson Peak iyo Jasiiradda McDonald waa labada kalidood ee firfircoon ee ka jira dhulka Australiya. Mawson Peak sidoo kale waa mid ka mid ah buuraha ugu sareeya Australiya (ka sareeya Mount Kosciuszko); waxaa ka sarreeyay oo keliya Meelka McClintock oo ku yaal dhul-guduudka Antarctic. [8] Mawson Peak ayaa dhowr jeer ku dhuftey tobankii sano ee la soo dhaafay; Burburkii ugu dambeeyay waxaa la duubay 2 February 2016. [9] Volcano on McDonald Island, ka dib markii uu ku seexday muddo 75,000 sano ah, wuxuu noqday mid firfircoon 1992 waxaana uu dhowr jeer ku dhuftey tan, ugu dambeyntii 2005. [10] Australian Antarctic Territory. Dhulalka Australian Antarctic (AAT) waa qayb ka mid ah Antarctica ay maamusho Qeybta Australian Antarctic, oo ah hay'ad ka tirsan Wasaaradda Deegaanka iyo Tamarta. Taariikhda dhulgariirku waxay taariikhda u tahay dalab Enderby Land oo ay samaysay Boqortooyada Ingiriiska sannadkii 1841, oo markii danbe la sii ballaadhiyay oo ugu dambeyntii loo wareejiyay Australia 1933-kii. Waa dhulkii ugu balaadhnaa ee Antarctica oo dalbaday waddan kasta. Sanadkii 1961, Heshiiskii Antarctic ayaa dhaqan galay. Qodobka 4-aad wuxuu ka hadlaa sheegashooyinka dhuleed, inkastoo aysan ka tirtirin ama yareeynin sheegashooyin hor leh oo madax bannaani ah, sidoo kale ma saameyn ku lahaanshaha booska Xisbiyada ku jira aqoonsigooda ama aan aqoonsaneyn madax-bannaanida dhuleed. Natiijo ahaan, kaliya afar dal oo kale; New Zealand, Boqortooyada Ingiriiska, Faransiiska iyo Norway waxay aqoonsadaan Australia sheegashadii madax-bannaanida ee Antarctica. [1] AAT wuxuu ka kooban yahay dhammaan jasiiradaha iyo taritoriyada koonfurta of 60 ° S iyo inta u dhaxaysa 45 ° E ilaa 160 ° E, marka laga reebo Adélie Land (136 ° E ilaa 142 ° E), taas oo u qaybinaysa Galbeedka AAT (qaybta weyn) iyo Eastern AAT. Waxaa xiran Queen Maud Land ee Galbeedka iyo Ross Dependency ee Bariga. Aagga waxaa lagu qiyaasay 5,896,500 km2 [2] Dhulka waxaa degan shaqaalihii saldhigyada cilmi-baarista. Qeybta Antarctic Australian Division waxay maamul ahaan u maamushaa degaanka ugu horeyn iyadoo la ilaalinayo saddex xarumood oo wareeg ah (Mawson, Davis iyo Casey), kuwaas oo taageera mashaariic kala duwan oo cilmi baaris ah. Dhulku wuxuu u qaybsan yahay sagaal degmo, kuwaas oo ka yimid Galbeed ilaa Bariga: [Citation needed] Gobolladaasi waxay u kala qaybsamaan laba meelood oo kala duwan, oo leh George V Land iyo Oates Land oo u dhaxaysa bariga Faransiiska Territorial of Adélie Land, iyo dhammaan degmooyinka kale ee galbeed. Australia waxay sheegtay in aagga dhaqaale ee gaarka ah (EEZ) laga soo galo Territory Australia Antarctic. Si kastaba ha ahaatee, Digniinta Australiyaanka ee Antarctic EEZ waa la tartamayaa. Atlas Cove. Iskuduwaha: 53.024348 ° S 73.386810 ° E Atlas Cove waa huuri ku taal xeebta waqooyiga ee Heard Island ee Koonfurta Badweynta Hindiya, waxaana loo dhexdhexaadiyaa saldhigga Laurens Peninsula iyo Rogers Head. Waxaa loo magacaabay Ammaanka Maraykanka ka dib markii ay soo furteen qalab rakhiis ah oo ka soo dagay Jasiiradda Heard ee 1855. [1] Magaca ayaa ka muuqda shaxda dukumiintiyada ingiriiska ee George Nares, kaas oo booqday jasiiradda HMS Challenger 1874 waxaana loo isticmaalay magacyada kadib marka ay isticmaalaan shaabadaha. Laga soo bilaabo 1947 ilaa 1955 Atlas Cove wuxuu ahaa goobta xeryaha ee aqoonyahanka soo booqday. [4] [4] Sannadkii 1969-kii, waxaa mar kale qabsaday cilmi-baarayaal Maraykan ah. Heshiiska waxaa lagu ballaariyay 1971 aqoonyahanka faransiiska ah. Mapping ayaa la cusbooneysiiyay sannadkii 2000 [5] Victoria (Australia). Victoria (oo loo soo gaabiyo Vic) waa gobol ku yaalla koonfur-bari Australia. Fiktooriya waa gobolka ugu baahsan Australia waxaana ku jira guud ahaan tirada guud ee dadka ku nool Australia. Dadweynaha intooda badani waxay ku noolyihiin aagagga ku hareeraysan Port Phillip Bay, oo ay ku jirto aagga magaalooyinka caasimadda iyo magaalo weyn, Melbourne, Australia oo ah magaalada labaad ee ugu weyn. Juquraafi ahaan gobolka ugu yaryar ee dhulwaynaha Australia, Fiktooriya waxaa xuduud u leh Bass Strait iyo Tasmania xagga koonfureed, [note 1] New South Wales oo waqooyiga, Badda Tasman ee bari, iyo Koonfur Galbeedka galbeed. Aagga hadda loo yaqaan Victoria waa guryo badan oo dadka Aborijiniska ah, oo ay ku jiraan Boon wurrung, Bratauolung, Djadjawurrung, Gunai, Gunditjmara, Taungurong, Wathaurong, Wurundjeri, iyo Yoor Yorta. Waxaa jiray in ka badan 30 luqadood oo ah Aborijiniska luuqada ku hadla ee degaanka kahor intaan lagu qancin Yurub ee Australia. Ummadda Kulin waa isbahaysi ah shan waddan oo Aborijiniya ah oo ka kooban qaybta ugu muhiimsan ee gobolka. [6] Iyadoo Britain ay sheegtay in dhammaan qaarada Australiya bariga bari ee 135-ta bari ee magaalada 1788, Victoria ay sameysey qayb ka mid ah gumaadka ballaaran ee New South Wales. Degmadda Yurub ee ugu horraysa ee degaanka waxay ka dhacday 1803 Sullivan Bay, wax badan oo ka mid ah hadda waxa Victoria lagu daray 1836 magaalada Port Phillip, waaxda maamulka ee New South Wales. Waxaa loo magacaabay sharaf leh Queen Victoria, oo kala saxiixday kala qaybsanaanta kala qaybsanaanta New South Wales, kolonyada waxaa si rasmi ah loo asaasay 1851-kii, isla markaana waxay gaareen 1855-kii. Dhaqdhaqaaqa dahabiga ah ee Fiktooriya sannadkii 1850 iyo 1860-kii ayaa si weyn u kordhiyay tirada dadka iyo hanti-dhawrka, iyo waqtiga Australia ee 1901-kii, Melbourne waxay noqotay magaaladii ugu weynayd ee dhaqaalaha ee magaalada Australasia. Melbourne waxay u adeegtay caasimadda federaalka ee Australiya ilaa dhismaha Canberra ee 1927, oo la yeeshay Kulanka Baarlamaanka Federaalka ee Baarlamaanka Melbourne iyo dhammaan xafiisyada dawladda dhexe ee ku saleysan Melbourne. Siyaasad ahaan, Fiktooriya waxay leedahay 37 xildhibaan Golaha Wakiilada ee Australiya iyo 12 xildhibaan oo ku yaal Senatarka Australiya. Heerka gobolka, Baarlamaanka Fiktooriya wuxuu ka kooban yahay Golaha Sharci-dejinta (aqalka hoose) iyo Golaha Sharci-sameynta (Aqalka sare). Xisbiga Shaqaalaha ayaa hogaaminayay Daniel Andrews madaama madaxweynuhu uu xukumay Victoria tan iyo 2014. Wakiilka Shakhsiga ee Queen of Australia ee gobolka waa Gudoomiyaha Fiktooriya, hadda Linda Dessau (xilka illaa 2015). Fiktooriya waxay u qaybsan tahay 79 degmo degmeed, oo ay ku jiraan 33 magaalo, inkasta oo tiro ka mid ah goobaha aan munaasibka aheyn ay weli jiraan, taas oo dawladu si toos ah u maamusho. Dhaqaalaha Fiktooriya aad ayuu u kala duwan yahay, qaybaha adeegga oo ay ka mid yihiin adeegyada maaliyadeed iyo hantida, caafimaadka, waxbarashada, jumlada, tafaariiqda, martigelinta iyo wax soo saarka ayaa ah inta badan shaqada. Dabayl Mangkhut (2018). Typhoon Mangkhut, oo loo yaqaan Philippines sida Typhoon Ompong, waa duufaan kulul oo xoog leh oo dhul baaxad leh ku sameeyay gobolka Filibiin ee Cagayan 14-kii Sebtembar, 2018. Diiqadda 31-aad ee kuleylka, duufaantii kuleylka 22, iyo 9-ta sano ee sanadlaha sannadlaha ah, Mangkhut waa duufaanta ugu xoogan caalamka oo dhan sannadka 2018. Sidoo kale waa duufaantii ugu horreysay ee xoogga leh ee duufaantiga ah si loo dhiso degaannada Filibiin taniyo biloowgii tobnaad ee sannadka 2016, iyo kan ugu xoog badan oo ka mid ah tan Tanhoon Haiyan ee Noofembar 2013. [1] Rwanda maxaabiista sii daayo 2018. Rwanda ayaa sii deysay maxaabiista 2000 oo ay ku jiraan tirooyinka mucaaradka Ahmed Osman Geele Arab. Ahmed Osman Geele Arab waa milyan (70 Milliyan oo doolar) Somaliland, Somaaliya maalgelin ku samaysay ganacsiyada ganacsiga iyo xarumo balaadhan oo ku yaala Africa iyo asia oo tixgelinaya tan qabiilka reer Isaaq ee ku nool Somaliland[. Axmed Cismaan, oo gacan ka helaya ilaaliyihiisii Khadra Haid, ayaa aasaasay shirkad dhab ah. Waxay leedahay waxqabadyo kala duwan oo aan kala duwaneyn. Shirkadda shirkadda GSK Group waxay ku taallaa goobaha sida dhismaha, maaliyadda, gaadiidka (badda, dhulka iyo hawada), sahaydinta, multimedia, amniga, warshadaha, dhammaan xirfadaha la xidhiidha dekadda, iwm. Khidmooyinka maraakiibta ee Jabuuti, adeegga markabka. Waa qayb faa'iido leh. Marka laga soo tago Jabuuti, shirkadan ayaa sidoo kale ka hawl gasha dekedda Berbera, Somaliland. Sida laga soo xigtey xogtayada, khariidooyinka hubka ee Jabut waxay leeyihiin saddex maraakiib oo xamuul ah. Sidee ayay u awoodday inay u hesho? Jaahilnimada! Guryaha Bariga Afrika, oo ah shirkad bixisa xalal logistics oo ay ka mid yihiin (kaydinta, maaraynta hawlaha kale ee sahayda. Macaamiisheeda waa saldhig militari oo laga sameeyay dalka, hay'adaha caalamiga ah ee caalamiga ah iyo dawladda Jabuuti. Adeegyada Kalluumeysiga Isdhexgalka ah, oo ah shirkad ku lug leh gaadiidka badda. Waxay tahay wakiilka gaarka ah ee shirkadda caanka ah ee Jabaan "Nippon Yusen Kaisha (NYK Line)", oo ah shirkad caalami ah oo caalami ah oo leh maraakiibta badda ee ugu weyn adduunka. Shirkad uu ka xaday qaar ka mid ah Richard William Michael Howes. Bal qiyaas, shirkad ka shaqeysa xafladaha iyo aduunka ee xayeesiinta. Isagu waa qofka kaliya ee wadaag ah. Shirkadda "Imagine" waxay ka shaqeysaa bandhigga iyo qaybinta xayeesiinta. MULTIVISION, shirkad multimedia ah. Waa shirkad DSTV ah (adeegga telefishinka dijital ah) oo wax ka qabta Jabuuti iyo Somaliland. Multivision waxay bixisaa xarumaha internetka ee xarumaha ciidamada shisheeye ee dalkeena, oo ah suuq gaar ah oo bixiya weyn. PLANET VOYAGE, hay'ad socdaal oo soo jeediya oo iibisa dalabyada safarka. Xpress Money, shirkad xawaalad lacag ah. Wakaaladda Gaadiidka Gaadiidka ah, wakiilka gaarka ah ee Maersk (dukumiinti caan ah oo ka hawl gala adduunka, shirkadda maraakiibta ee caalamiga ah iyo mulkiilaha markabka ugu wayn). Shirkadan waxay bixisaa adeegyo kala duwan sida gaadiidka isku dhafka ah, sahayda ama koontaroolka sahayda. Amina Moghe Hersi. Amina Hersi Moghe (Somali: Aamina Xirsi Mooge, Carabi: أمينة موجي هرسي) (1964) waa ganacsade Kenya ah. Kampala, Uganda ayaa billowday mashaariic dhowr ah oo malaayiin doolar ah. Maalgashadeeda waxaa ka mid ah Oasis Shopping Mall oo ku taal degmada ganacsiga bartamaha ee Kampala iyo Xarumaha Maxkamadaha Laburnam, oo ku yaal Nakasero Hill oo ku taala Aqalka Madaxtooyada Kampala. Waxay ku hawlan tahay sameynta warshad sonkor ah oo ku taal waqooyiga Uganda. Shirkada sonkorta Atiak ma aha oo kaliya inay soo gasho dakhliga iyo horumarka gobolka laakiin waxaa lagu guuleeystay mashruuca warshad ee ugu weyn ee woqooyiga Uganda. Waxay sidoo kale tahay mid ka mid ah kuwa ugu weyn ee magaalooyinka ee sibidhka iyo qalabka kale ee qalabka. Hawlaha ganacsiga ee guuleysta ee ka socda Uganda oo dhan waxay noqotay noqoshada rajo iyo dhiirigelin door ah oo loogu talagalay gabdhaha yaryar ee Afrika. [1] Aamina waxa uu ku dhashay Bungoma galbeedka Kenya, halkaas oo hooyadeed, Sarah Hersi Ali, waa ganacsade caan ah. Adeer Hersi Ali, adeerkiis, oo ahaa tiir kale oo lagu kalsoonaan karo ee Amina nolosheeda, waxay u adeegtay Xoghayaha Maaliyadda ee Wasaaradda Maaliyadda ee 1980-dii. Sida gabadh yar, Moghe iyo walaasheed ayaa si joogta ah ugu biiray qoysaskooda ganacsiga xudduudaha u dhexeeya Kenya iyo Uganda. Labada gabdhood ayaa loo diray dugsi xisaabeed oo ay hooyadeeda, halkaas oo ay ku dhisteen xirfadahooda ganacsi. Haysashada hooyad xoog leh oo ganacsi ah waxay u hoggansatay in ay noqoto shirkad ganacsi oo aan ka cabsanayn inay sameyso halis ganacsi oo weyn. Khatarteeda ugu wayn waxay xirtey dukaanka qalabka casriga ah ee Bungoma Kenya iyo ganacsiga bilaabista ganacsiga ee Uganda ka dib xasilinta wadanka 1996. Iyadoo aan lahayn aasaas aasaasiga ah iyada oo la adeegsanayo xirfadaha lagu baray si loo abuuro dukaanka qalabka dhismaha magaalada Kampala ee dalka Uganda. Tani waxay ku socotaa mid aan la garanayn waxay ahayd talaabada ugu horeysa ee haweenka ganacsadaha ah ee ay maanta tahay. [2] "Waxay ahayd wax cajiib ah waxaanan ku faraxsanahay aqoonsiga, Abaalmarinta ayaa ii riyaaqday inaan wax badan sameeyo sannadaha soo socda," - Amina Moghe Hersi. Moghe waxay si dhakhso ah u qabatay jawigeeda cusub waxaana ay u adeegsatay sida xiriirka fudud ee dhulka ee ganacsiga ganacsiga ee ganacsiga qoyska. Waxay bilowday inay sii ballaariso ganacsiga qoyska waxayna gashay qaybta ganacsiga. Moghe wuxuu ugu dambeyntii noqon lahaa mid ka mid ah dadka ugu qanisan ee ku nool Uganda oo uu u heysto xarunta Oasis Center, oo ah malaayiin doolar oo ganacsi ah oo macaamiisha ah iyo qolal fara badan oo tayo leh oo ku yaala Maxkamadaha Laburnam oo ku yaala bartamaha caasimadda. Waxay sidoo kale maamushaa mid ka mid ah kuwa ugu ballaadhan ee sibidhka iyo qalabka kale ee qalabka ah ee dalka. Sanadkii 2008, Amina waxa ay heshay abaalmarinta Haweeneyda Maal-gashiga ah ee mashaariicda waawayn ee isbeddelaysa masraxa Kampala. [4] [4] Mohamed Saeed Duale. waa malyaneer kuyaala Somaliland oo leh ganacsi iyo maalgashiyo badan oo asia iyo afrika. Key West, Florida. Key West (Isbanishka: Cayo Hueso) waa jasiirad iyo magaalo ku yaala Straits of Florida oo ku yaal qaaradda waqooyiga Ameerika. Magaaladu waxay ku taallaa dhinaca koonfureed ee US 1, waddada ugu dheer waqooyi-koonfurta ee Maraykanka, (2,369 mayl (3,813 km), laga bilaabo Fort Kent, Maine, xudduudda Kanada-Maraykanka ilaa Key West, Florida. Key West waa magaalada ugu qaalisan ee ku taalla Mareykanka. Jasiiradu waa qiyaastii 4 mayl (6.4 km) dheer iyo 1 mayl (1.6 km) oo ballaadhan, oo leh wadarta guud ee wareegga 4.2-kiilomitir (11 km2) iyo been abuur ah dhamaadka jasiiradda jasiiradaha ee Florida. Duval Street, waa jidka ugu weyn, waa 1,1 miles (1.8 km) oo dherer ah 14-block-dhaaf ah oo ka yimaada Gacanka Mexico oo ku yaala Biyaha Florida iyo Badda Atlantic. Key West waxay ku dhowaad 95 mile (153 km) waqooyiga Cuba ku dhejisay dhibcahooda ugu dhow. [7] [7] Magaaladu waa xaafiiska gobolka Monroe. [8] Xuduudaha magaalada waxaa ka mid ah jasiiradda Key West oo dhan ama qaybo ka mid ah jasiiradaha u dhaw: Sigsbee Park, Fleming Key, Keyset, iyo qaybta waqooyiga ee Stock Island. Wadarta guud ee dhulka ee magaalada waa 5,6 mayl laba jibaaran (14.5 km2). [1] Key West waa saldhigga koonfureed ee Route 1, Wadada Wadada A1A, East Coast Greenway iyo, ka hor 1935, Tareenka Xeebta East Coast. Key West waa 129 mayl (208 km) koonfur galbeed ee Miami, hawada [9] ilaa 160 mayl (260 km) baabuur, iyo 106 miles (171 km) Waqooyi-waqooyi ee Havana. [10] Key West waa deked wicitaan oo loogu talagalay maraakiibta rakaabka ee badan. [11] Madaarka Caalamiga ah ee Key West ayaa bixiya adeegga diyaaradaha. Gawaarida Naval Air Key West waa goob muhiim ah oo loogu talagalay goobaha maraakiibta ee duullimaadka badda sababo la xiriira cimilada kulaylaha, taas oo sidoo kale sababtay Key West oo loo doortay Aqalka Jiilaalka ee Madaxweynaha Harry S. Truman. Degmadda ganacsiga dhexe waxay ku taallaa Duval Street waxayna ka kooban tahay badi geeska waqooyi-galbeed ee jasiiradda. Magaca rasmiga ah ee magaalada waa "hal qof oo bini'aadam ah." Kailua, Hawaii County, Hawaii. Kailua waa magaalo aan la magacaabin (Census Designed Place) ee Hawai'i County, Hawaii, Mareykanka, ee Waqooyiga Kona District of Island of Hawai'i [1] Dadweynaha waxay ahaayeen 11,975 tirakoobkii 2010, [2] ilaa 9,870 tirada tirakoobkii 2000. Waa xarunta ganacsiga iyo warshadaha dalxiiska ee West Hawai'i. Kailua-Kona [3] ayaa loo magacaabay xafiiska Kailua oo ku yaala Kailua oo ku yaala dhinaca koonfureed ee jasiiradda O'ahu, waxaana mararka qaar loo yaqaan 'Kona' maalin kasta. Magaaladu waxaa bixiya Madaarka Caalamiga ah ee Kona, oo ku taala waqooyiga ee ku yaala Kalaoa CDP. Kailua-Kona waxay ahayd degsiimada ugu dhow ee degaanka ee dhulgariirkii Qiholo Bay ee 2006. Algeciras. Al Jazīra Al-Khadrā) waa magaalo deked ah oo ku yaal koonfurta dalka Spain, waana magaalo weyn oo ku taal Bay of Gibraltar (oo ah Isbaanish, Isbaanish, Aljazeera, Aljazeera, Bahia de Algeciras). Port of Algeciras waa mid ka mid ah dekadaha ugu weyn ee Yurub iyo adduunka saddexda qaybood: weelasha, xamuulka iyo ka gudubka. Waxay ku taalaa 20 km waqooyi-bari ee Tarifa oo ku taala Río de la Miel, taas oo ah webiga koonfureed ee jasiiradda Iberian iyo Yurubta koonfureed. Sannadka 2015, waxay lahayd dad ah 118,920. Waa magaalo weyn oo ka mid ah magaalooyinka waawayn oo ay ka mid yihiin degmooyinka Los Barrios, La Línea de la Concepción, Castellar de la Frontera, Jimena de la Frontera, San Roque iyo Tarifa, oo leh dad ah 263,739. Hala'ib. Halaayib, ama Halayeb (Carabi: Jabaan), waa dekedda Badda Cas iyo magaalada, oo ku taalla Haqiiqib-sadax, oo ah 20,580 km2 (7,950 sq mm) oo lagu muransan yahay inta u dhexeysa Sudan iyo Masar. Magaaladu waxay ku taala dhinaca koonfureed ee ay yihiin Masriyiintu waxay tixraacayaan sida Badda Cas ee Riviera iyo geeska waqooyi bari ee gobolka Badda Cas ee Suudaan waxayna kudhow yihiin burburkii Dhexe Dhexe. Deegaanka xaqiiqda ah ee degaanka waxaa qabta xukuumadda Masar. Gobollada Hale'ib, waxay ka kooban yihiin xudduudaha woqooyiga ee Gabal Elba, taas oo ka dhigaysa gobo gaar ah oo ka mid ah gobollada ku yaala hannaanka waqooyiga Afrika. Waxaa sidoo kale jira cufan cufan oo ah acacia, mangroves iyo geedo kale, marka lagu daro noocyada dakhliga ee dhirta sida Biscutella ebensis. Dhirta ugu sareysa ee ku taala Buuraha Elba (1,435 m ama 4,708 ft), Mount Shellal (1,409 m ama 4,623 ft), Mount Shendib (1,911 m ama 6,270 ft) iyo Mount Shendodai (1,526 m ama 5,007 ft La Paz, Baja California Sur. La Paz (oo lagu dhawaaqay [la pas] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa), Nabadgelyadu waa magaalada caasimadda ee gobolka Mexico ee Baja California Sur iyo xarun ganacsi oo muhiim ah. Magaaladu waxay lahayd tirakoobka 2015 oo ah dad tiradoodu tahay 244,219 oo qof, oo u dhiganta magaalada ugu badan ee gobolka. Dadweynaha caasimadu waa wax aad u weyn sababtoo ah magaalooyinka ku hareereysan, sida El Centenario, Chametla iyo San Pedro. Waxay ku taal degmada La Paz, oo ah degmada afaraad ee ugu weyn ee Mexico ku taala qiyaas ahaan juquraafi ahaaneed waxayna soo warisay dad tiradiisu tahay 290,286 oo ku nool dhulka dhul dhan 20,275 km2 (7,828 sq mi). [2] Dadweynaha La Paz ayaa aad u koray tan iyo sannadkii 2000. Kobaca ayaa badanaa sababtoo ah magaaladu waxay leedahay mid ka mid ah heerarka ugu sareeya nolosha iyo tayada nolosha ee Mexico. Shaqaale badan ayaa u haya La Paz iyo meelaha kale ee Baja California Sur. La Paz waxaa bixiya Garoonka Caalamiga ah ee Manuel Márquez de León oo leh duulimaadyo magaalooyinka ugu muhiimsan ee Mexico: Mexico City, Guadalajara, Monterrey. Diyaaradaha u duulaya La Paz waxaa ka mid ah Aeroméxico Connect, Volaris iyo VivaAerobus. Laba adeeg oo shidaal ah ayaa ka hawl gala dekedda Pichilingue oo ka baxsan magaalada, iyada oo isku xirta Baja Calasta California oo ku taala bartamaha Majatlán iyo Topolobampo, oo u dhow Los Mochis Pondicherry (city). Pondicherry (/ pɒndɪtʃɛri / ama / -ʃɛri /) waa caasimadda iyo magaalada ugu badan ee dhul-beereedka Hindiya ee Puducherry, oo leh dad ka kooban 745,600 iyo aag ah 492 sq km. Magaaladu waxay ku taallaa degmada Puducherry ee dhul-beereedka, waxayna ku hareeraysan tahay gobolka Tamil Nadu taas oo u dhiganta inta badan dhaqankeeda.. Waxaa loo yaqaan 'Pondy' iyo code gaaban sida 'Pdy', oo si rasmi ah loo yaqaan by magaca kale ee Puducherry ee Tamil (New Town) tan iyo 2006. [2] Magaalada Pondicherry waxay ka kooban tahay 42 qaybood. Qaybaha 1-10 waxay ku yaalaan woqooyiga magaalada. Goobjoogayaasha 11-19 waxay ku yaalaan Boulevard Town iyo qaybaha soo hadhay waxay ku yaalliin koonfurta galbeed ee magaalada hoose. Dresden. Dresden (Jarmalka): [dʁeːsdn̩] (ku saabsan dhawaaqa maqalka ah); Suuqa Upper and Lower Sorbian: Drježdźany; Czech: Drážďany; Polish: Drezno) waa caasimadda [2], ka dib markii Leipzig, magaalada labaad ee ugu weyn [3] ee Gobolka Free Saxifoon ee Jarmalka. Waxay ku taallaa dooxada webiga Elbe, oo u dhow xudduudka jamhuuriyada Czech. Dresden waxay leedahay taariikh dheer oo ah caasimadda iyo boqortooyada Boqortooyada ee Doorashooyinka iyo Boqortooyada Sacuudiga, kuwaas oo qarniyaal loo soo bandhigay magaalada oo leh qurux iyo farshaxan farshaxan, mar walbana wuxuu ahaa urur shakhsiyadeed oo loogu talagalay kursiga qoyska Boqortooyada Poland. Magaaladu waxaa loo yaqaanaa sanduuqa Jewel, sababtoo ah bartooda baroque iyo rococo. Burburkii Mareykanka iyo Ingiriiska ee Dresden ee dagaalkii 2aad ee Adduunka oo socday dhamaadkii dagaalku wuxuu kudhintey qiyaastii 25,000 oo qof, kuwaas oo intooda badan ay ahaayeen dad rayid ah, ayna burburiyeen dhammaan bartamaha magaalada. Ka dib markii dib loo soo celiyo dagaalka dagaalku waxay gacan ka geysteen dib u dhiska qaybo ka mid ah magaalda taariikhi ah, oo ay ku jiraan Katholische Hofkirche, Zwinger iyo Caamir Caamir caan ah. Sababtoo ah isugeynta Jarmalka 1990-kii Dresden mar kale waa dhaqanka, waxbarashada iyo siyaasadda ee Jarmalka iyo Yurub. Jaamacadda Dresden ee Tiknoolajiyadda ayaa ah mid ka mid ah 10ka jaamacadood ee ugu weyn Jarmalka iyo qayb ka mid ah Jaamacadda Jarmalka Excellence Initiative. Dhaqaalaha Dresden iyo agglombiaarku waa mid ka mid ah kuwa ugu dhaqsiyaha badan Jarmalka oo ugu horreeya Saxiya. [4] Waxay ku badan tahay laamaha ugu sareeya tiknoolajiyada, badanaa loo yaqaan "Silicon Saxony". Magaaladu sidoo kale waa mid ka mid ah kuwa ugu booqashada Jarmalka oo leh 4.3 milyan oo gaaban habeenkii sanadkiiba. [5] Dhismayaasha boqortooyadu waxay ka mid yihiin dhismayaasha ugu fiican Yurub. Meelaha ugu muhiimsan waa sidoo kale Beerta Qaranka ee Saxon Switzerland, Buuraha Ore iyo baadiyaha ku hareereysan ee Elbe Valley iyo Castle Moritzburg. Dhismaha ugu caansan ee magaalada Dresden waa Frauenkirche. Lagu dhisay qarnigii 18aad, kaniisad ayaa la burburiyay inta lagu guda jiray dagaalkii labaad ee aduunka. Dhismayaasha haray waxay ku jireen 50 sano oo ah xusuus-qor dagaal, kahor intaan dib loo dhicin intii u dhexaysay 1994 iyo 2005. Sida laga soo xigtay Hamburgische Weltwirtschaftsinstitut (HWWI) iyo Banking Berenberg ee sannadka 2017, Dresden wuxuu leeyahay rajada afaraad ee ugu fiican mustaqbalka dhammaan magaalooyinka Jarmalka. [8] Düsseldorf. Düsseldorf (dʊsə̩dɔɐ̯f), Jarmalka: [dʏsl̩dɔɐ̯f] (ku saabsan codkan maqalka); Faderaalka hoose iyo Ripuarian: Dusseldorf [dʏsl̩dœɐ̯p]), badanaa Dusseldorf oo ah Ingiriis, waa caasimadda, ka dib markii Cologne, Jarmalka federaalka Jarmalka ee waqooyiga Rhine-Westphalia, iyo sidoo kale magaalada toddobaad ee ugu badan ee Jarmalka. Dhamaan isku xirka Rhin iyo Düssel, magaaladu waxay ku taal bartamaha Rhine-Ruhr iyo Rinjiriyaanka Rineland iyo Cologne / Bonn oo ku taala koonfurta iyo Ruhr ilaa waqooyiga. Magaaladu waa tan ugu weyn ee Jarmalka Low Low Franconian (oo si dhow loola xidhiidha aagga luqadda ee Dutch). Magaalooyinka intooda badani waxay ku yaalaan bangiga saxda ah ee Rhine (oo ka soo horjeeda Cologne, oo xarunteeda magaaladu ku taal bangiga bidixda). "Dorf" macnaheedu yahay "tuulo", Dusseldorf waa heshiiska ugu ballaadhan ee dheeraadka ah ee ku yaalla aagga Jarmalka. Mercer's 2012 Tayada Sahanka Nololeed ee Düsseldorf ayaa ah magaalada lixaad ee ugu nool dunida oo dhan. [4] [4] Madaarka Dusseldorf waa garoonkii seddexaad ee Jarmalka ka dib markii Frankfurt iyo Munich, oo u adeega madaarka caalamiga ah ee muhiimka u ah dadka degaanka Ruhr, oo ah magaalo weyn oo Jarmal ah. Dusseldorf waa xarun ganacsi iyo xarun dhaqaale, oo loo yaqaano riwaayadaha iyo ganacsiyada, [5] [7] [7] [7] iyo xaruntu waxay tahay hal Fortune Global 500 iyo laba shirkadood oo DAX ah. Messe Dusseldorf wuxuu abaabulaa ku dhawaad ​​shan meelood oo ka mid ah bandhigyada ganacsiga ee ugu horreeya. [8] Dusseldorf waa magaalada labaad ee ugu wayn dalka Ruushka, Düsseldorf wuxuu qabtaa damaashaadka Renish Carnival sannad kasta Febraayo / Maarso, xafladaha Dusseldorf ayaa noqonaya kii saddexaad ee ugu caansan Germany ka dib markii lagu qabtay Cologne iyo Mainz. Waxaa jira 22 hay'adood oo tacliin sare ah oo magaalada ka mid ah, sida. jaamacadda ugu weyn ee Heinrich-Heine-Universität Dusseldorf, jaamacadda cilmiga dhaqaalaha (Hochschule Düsseldorf), akademiyada farshaxanka (Kunstakademie Düsseldorf) (Joseph Beuys, Emanuel Leutze, August Macke, Gerhard Richter, Sigmar Polke, iyo Andreas Gursky) iyo jaamacadda muusikada (Robert-Schumann-Musikhochschule Düsseldorf). Magaaladan waxaa sidoo kale lagu yaqaanaa saameyn ku leh muusikada / muusikada tijaabada ah (Kraftwerk) iyo jaaliyadeeda Japan Bremen. Magaalada Jarmalka ee Bremen (Jarmal: Stadtgemeinde Bremen, IPA: Ku dhawaad ​​dhageysigaan maqal) waa magaalada Hanseatic ee Jarmalka waqooyi-galbeed, oo ka mid ah magaalada Hanseatic City of Bremen (oo sidoo kale loo yaqaan "Bremen" gaaban), dawlad federal ah ee Jarmalka. Goobta ganacsiga iyo warshadaha leh deked weyn oo ku taalla Webiga Weser, Bremen waxay qayb ka tahay Gobolka Bremen / Oldenburg Caasimadda, oo leh 2.4 milyan oo qof. Bremen waa magaalada labaad ee ugu tirada badan waqooyiga Jarmalka iyo kow iyo tobnaad ee Germany. Bremen waa xarun weyn oo dhaqaale iyo dhaqaale oo ku yaalla gobollada waqooyiga ee Jarmalka. Bremen waxay hoy u tahay qoob ka mida qolladaha taariikhiga ah iyo matxafyada, oo ka soo jeeda sawirada taariikhiga ah ee matxafyada waawayn, sida Buugga Ubersee Museum Bremen. [4] Bremen waxay leedahay sumcad iyadoo ah magaalo shaqeeya. [5] Bremen waxay hoy u tahay tiro badan oo shirkado badan iyo xarumo wax soo saar. Shirkadaha waaweyn ee ku yaala Bremen waxaa ka mid ah shirkadda Hachez chocolate iyo Vector Foiltec. [6] Werder Bremen oo afar jeer heysata horyaalka Jarmalka ayaa sidoo kale ku saleysan magaalada. Bremen waa 60 km (37 mi) koonfur oo ka mid ah afka Weser ee badda woqooyi. Bremen iyo Bremerhaven (afka Weser) ayaa isku wada jira oo ka kooban Gobolka Hanseatic City of Bremen (magaca rasmiga ah ee Jarmalka: Freie Hansestadt Bremen). George Weah. George Tawlon Manneh Oppong Ousman Weah (/ wiːə /; dhashay 1 Oktoobar 1966) waa madaxweynanimada 25aad iyo hadda ee Liberia, tan iyo sannadkii 2018. Ka hor inta uusan soo galin siyaasadda, Weah wuxuu ahaa ciyaaryahan xirfadle ah oo weeraray weeraryahan. Xirfadiisii ​​xirfadeed ee 18-sano ee xirfadlaha ahaa wuxuu ku dhamaaday 2003. [2] Ka dib markii uu xirfadiisa ku soo qaatay dalka uu ku dhashay ee Liberia, Weah ayaa ku qaatay 14 sanadood oo u ciyaara kooxo Faransiis, Italy iyo England. Arsene Wenger ayaa markii ugu horeysay u keenay Europe, isaga oo u saxiixay Monaco sanadkii 1988-kii. Weah ayaa u wareegay Paris Saint-Germain sanadkii 1992, halkaas oo uu kula guuleystay Ligue 1 1994 wuxuuna noqday ciyaaryahanka ugu goolasha badan 1994-95 UEFA Champions League. Waxa uu u saxiixay Milan sannadkii 1995kii oo uu ku qaatay afar xilli ciyaareed oo guulo ah, isagoo labo jeer ku guuleystay Serie A. Goolkiisa ugu goolasha badan ee uu ka dhaliyay Italy wuxuu arkay dhererka garoonka oo ka dhan ah Verona. Waxa uu u wareegay Premier League dhamaadkii kubada cagta, waxaana uu u soo ciyaaray Chelsea iyo Manchester City, isagoo ku guuleystay FA Cup-kii hore, ka hor inta uusan ku laaban France si uu ugu ciyaaro Marseille sannadkii 2001, ka dibna wuxuu ku dhameystay xirfadiisa ciyaareed Al Jazira 2003. Heerka caalamiga ah, Weah wuxuu matalayey Liberia tartankii African Cup of Nations laba jeer, wuxuu ku guuleystay 60 kulan wuxuuna u dhaliyay 22 gool isaga oo wadankiisa. Waxaa loo arkaa mid ka mid ah ciyaartoyda ugu fiican ee aan waligeed ku ciyaarin Koobka Adduunka. [4] [5] [6] Xidigga ugu weyn ee loo yaqaano mid ka mid ah ciyaartoyda Afrika ee ugu weyn had iyo jeer, 1995, waxaa loo magacaabay ciyaaryahanka sannadka adduunka ee FIFA waxaana uu ku guuleystay Ballon d'Or Liberia lacag xatooyada 2018. Sannadkii 2018-ka lacagaha libiya oo laga helay ilaha liberian gudaha, sababtoo ah waqtigan xaadirka ah ee aan la hayn xukuumadaha dawladda liberian ee hirgelinaya safarka muwaadiniinta qaarkood. Sayid Mah. Sayid Maxamed Cabdule Xasan (Soomaaliya 1856 - Iimeey, Itoobiya 1920) Dhalashadii Sayid Maxamed Cabdulle Xasan Wax lala yaabo ma aha haddii nin wadaad ahi dadku ka dhashay ka tago ama ka guuro. oo degmo kale dhex dego ha yaqaano ama yuu aqoone, ha ka fogaadeen, ama ha u dhowaadeen, sidaa suna waa culimada, meel kastna ha joogeene maxaa yeelay ninka wadaadka ahi wuxuu yahay oo dadka meeshaa uu tegey deggan la walaal yahay, oo iyaguna diinka ka baranayaan, isna xoolo iyo xurmaba ka helaayo. Sayid Maxamed Cabdule Xasan (Soomaaliya 1856 - Iimeey, Itoobiya 1920) Dhalashadii Sayid Maxamed Cabdulle Xasan Wax lala yaabo ma aha haddii nin wadaad ahi dadku ka dhashay ka tago ama ka guuro. oo degmo kale dhex dego ha yaqaano ama yuu aqoone, ha ka fogaadeen, ama ha u dhowaadeen, sidaa suna waa culimada alabkeeka, meel kastna ha joogeene maxaa yeelay ninka wadaadka ahi wuxuu yahay oo dadka meeshaa uu tegey deggan la walaal yahay, oo iyaguna diinka ka baranayaan, isna xoolo iyo xurmaba ka helaayo. Taariikh Nololeed. Taariikhda aan la xasuusan, cidna sheegi karin ayaa Sheekh xasan nuur oo sayidka maxamed awoowgiis ahaa ka tegay magaalad Qallaafo ee dawlada deegaanka soomaalida ethiopia ah dhulka wabiga shabeelle ku magacaaban, halkaas oo beeshuu ka dhashay degganayd. Wuxuuna u nacay Mudug oo ahayd dal wanaagsan duunyadana hodan ka ah, si fiicanna loogu noolaan karey, culimaduna had iyo jeer u xoola doonan jireen. Shiikh Xasan markuu Nugaal mudda joogey oo uu dadkii iyo dalkii kala bartay, xoolo fiicanna ka helay waxa gashay hawo guur, dabadeedna. waxaa uu guursaday gabadh reer Nugaaleed ah oo magaceeda lagu tibaaxay khadiijo jaamac(1). Shiikhu Nugaal wuxuu ku guursaday afar dumar ah oo u dhalay carruur. badan, carruurtaa tiradooda waxa lagu sheegay 12 wiil iyo 11 gabdhood.Waxaa la weriyey in shiikh cabdille oo sayid maxamed aabihiis ahaa carruurta ugu weynaa. Shiikh cabdille xasan wuxuu ku dhashay, sida la weriyey dooxada "Casuura" oo magaalada Laascaanood dhinaca waqooyi galbeed ka xigta, una jirta hilaadda dhawr iyo sodon mayl. Wuxuu ku koray kuna barbaaray diintana ku bartey gobolka nugaaleed oo barwaaqo ahaa, dabadeedna reerkoodii wuxuu noqday dad Nugaal rasmi ahaan u deggan. Waxaa la weriyey shiikh cabdille isagoo 26 jir ah inuu guursaday gabadha la yidhaahdo Timiro Seed Magan, kuna caan baxdey "Caro Seed" waxaa la yidhi, waxay u dhashay 10 caruur ah, waxaana u weynaa sayid Maxamed, hase ahaatee shiikh cabdille carruurtii uu dhalay waxey tiradoodu gaadhaysay sodomeeyo. Shiikh Cabdille xasan Daraawiish dhiskeedii waa ka qayb galay, dagaallada badankoodiina waa ka tala galay, waxuuna ku dhintay xaruntii Daraawiishta "Baraawe" 1926, qabrigiisuna waxa. laga dhisay qudbad caan ah Maxamed cabdulle xasan waxuu ku dhashay dhulka loo yaqaan Ciid-mudug ma laaso oo ah Degmada Buhoodle balliga la yidhaahdo "Sacmadeeqo" oo magaalada buhoodle toddoba mayl u jirta kana xigta dhinaca waqooyi. Wuxuu dhashay guga la baxay "Gobaysane",Waxaana la sheegay inuu ahaa gu' barwaaqa ah oo dad iyo duunyo wixii dhashay ay hanaqaad noqdeen. Wuxuu dhashay odoros ahaan markay taariikhdu ahayd 1863. Daraawiish iyo dadkii wakhtigaa noolaa badankeedu waxay yidhaahdeen: sayidku maxamed saddex meelood ayuu ka la mid ahaa nabigii"scw" magaca da'da iyo jihaadka. Hase ahaatee, sheekadaasi inoo caddayn mayso guguu dhashay. wuxuu ku koray Nugaal, dadkooduna wuxuu ahaa xoolaley daaqsato ah. Guud ahaan xoolaha markaas la haystey waxa ugu badnaa geel iyo fardo, reer miyigana waxaa u taliya roobka dhaqankooduna wuxuu yahay inay gugii iyo dayrtii hadba dhinac u guuraan, mar haddaan dhulku magaalo iyo beero midna lahayn. Dabeecada ayaa qof walba waxay ku abuuraysaa inuu xoolaraac noqdo Sidaas daraaddeed, waxaan oran karnaa:Sayid Maxamed carruurnimadiisii wuxuu ahaa xoolraac, lamana sheegin carruurta kale wuxuu kaga duwanaa ama dheeraa. Sidii dhaqanka Soomalidu u badnaa ama raaskuu Sayidku maxamed ka dhashay hiddo u lahaa, toddoba jir baa baa quraanka loogu bilaabay.Macallinkii quraanka u dhigi jirey waxa lagu naanaysi jirey "Kud quraan". maxamed tobon jirkii buu Quraanka ku dhammeeye, taasina wax lala yaabo ma aha oo ardada ayaa sidaas u badnayd. Wiilnimadiisii waxa lagu sheegi jirey fahmo badnaan iyo firfircooni. waxa hubaal ah haddii wiilku quraanka dhammeeyo in calaamooyinkii macallimadu. ka muuqato,isla markaasna cilmiga barashadiisa lagu gargaaro. Sidaas daraaddeed, ayaa Maxamed aabbihiis kutubta cilmiga ah ugu bilaabay, taasina waxay dhalisay inuu cullimada xerta ah oo cimiga raacanaysa la fariisto, markay degmada dhex marayaanna raaco oo la socdo.Hase yeeshee, gadaalkii xertii buu ku mid noqday, taasina waxay dhaxalsiisay in lagu magacaabo Aw Maxamed Shiikh cabdille. Magacaasu wuxuu siiyey ama u kordhiyey xurmo iyo xushmo gaar ah oo uu ku helay diinta xaggeeda. Dhulka masaajid iyo madaaris midna ma lahayn, oo wuxuu ahaa miyi, waxaase jirey meela xeri deggan tahay iyo dugsiyo quraanka lagu barto iyo meela laysugu yimaado xilliyo aan go'nayn iyo meelo lagu shiro ama diinta lagu akhristo, ama lagu kala warqaato ama waxii dan ah la isku weydaarsado. waxa kaloo jirey waqtiyaal caan ah oo sharciga islaamku jideeyey in laysu yimaado sida labada iidood oo kale oo wacdi iyo waano la kala qaato. Daman, Daman and Diu. Daman (/ dəmɑːn /; Portuguese: Damão) waa magaalo iyo golo degmo oo ka tirsan degmada Daman ee ku yaala dhul beereedka Hindiya ee Daman iyo Diu. Daman waxaa u kala qaybiyay Daman Ganga River laba qaybood - Nani-daman (nani micnaheedu waa "yar") iyo Moti-daman (macnaha macnaha "weyn"). Inkastoo magaciisu yahay, Nani-daman waa kan ugu weyn labada qaybood, halka magaalada hore ay badanaa tahay Moti-Daman. Meelaha dhexe ee magaalada waxay heystaan ​​inta badan qeybaha muhiimka ah sida isbitaallada waaweyn, dukaamada iyo meelaha waaweyn ee degaanka. Diogo de Melo ayaa yimid booska 1523, markii uu u orday Orhan. Waxa lagu qabtay duufaan xoog leh oo doonnidii la afduubay xeebta Daman. [2] Wax yar ka dib, waxaa la dejiyey sida xuduudaha reer Bari ee mudo 400 sano ah. Dhagax weyn ayaa lagu dhisay Motidaman qarnigii 16aad si uu uga ilaaliyo Mughals oo xukumay aagga ilaa uu ka yimid Portugal. Waxay u taagan tahay maanta, badankeeda waxay ku jirtaa qaabkeeda asalka ah. Maanta xafiisyada dawlada hoose intooda badani waxay ku yaalaan fanka. Daman waxaa lagu daray Jamhuuriyadda Hindiya December 1961 kaddib dagaal ka dhexeeya Bortuqiis iyo Hindida. Dagaalka ayaa ka dhacay afar Hindi ah oo dhintey iyo 14 dhaawac ah; [3] Dhibaatooyinka Bortuqiisku waxay ahaayeen 10 qof oo dhintay iyo laba dhaawac ah. [4] Waxaa jira tuulooyin badan oo ku yaalla Daman, sida Bhenslore, Kunta, Bhimpore, Kadaiya, Devka Mangelad, Dunetha, Varkund iyo Khariwad. Waxay inta badan u shaqeeyaan sidii goobo degaan oo loogu talagalay qoysaska hoose dhexe. Sida laga soo xigtay tirakoobkii 2011 Daman District, Hindiya waxaa ku nool dad 191,173, [5] oo u dhigma waddanka Samoa. [6] Tani waxay siineysaa darajo ah 592nd oo Hindiya ah (oo ah wadar ahaan 640). [5] Degmadu waxay leedahay tiro dad ah oo ah 2,655 qof oo halkii kilomitir kilomitir (6,880 / sq mi). [5] Heerka kobaca dadweynaha sanadka 2001-2011 wuxuu ahaa 69.256%. Daman waxay leedahay saamiga galmada ee 533 gabdhood ee 1,000 kasta oo lab ah, [5] iyo heerka akhris-qorista ee 88.06%. Daman waxay leedahay cimilada kuleylka ah ee kuleylka ah (Köppen Aw) oo leh laba xilli oo kala duwan: xilli kulul iyo qallalan laga bilaabo bartamihii Oktoobar ilaa Maajo iyo kuleyl, kuleyl ah oo aad u qoyan oo dabiiciga ah laga bilaabo Juun ilaa bartamihii Oktoobar. Ku dhowaad roob kuma dhaco xilliga cimilada. Iyada oo subaxda sahlan iyo qoyaan hooseysa gaar ahaan illaa bartamaha Maarso, tanina waa tan ugu waqtiga fiican ee sanadka Imphal. Imphal (Ku saabsan dhawaaqan [ɪmfɑl] (help · info)) waa caasimadda gobolka Hindiya ee Manipur. Dhismaha Palace of Kangla, kursiga boqortooyada ee Boqortooyada Manipur, waxay ku yaalaan bartamaha magaalada, oo hareeraha qoyan. Dagaalkii Imphal wuxuu dhacay intii u dhaxaysay Maarso iyo Luulyo 1944, intii lagu jiray Dagaalkii Dunida II. [2] Laga soo bilaabo 2011, tirada dadka ku jira xadka magaalada Imphal waa 268,243, ama 277,196, oo ay ku jiraan kobaca. Celceliska qiyaasta akhris-qoraalka ee magaalada ayaa ka badnaa 90%, qorista ragga ee 95% waxay ka sarreysaa heerka qorista akhrinta haweenka 87%. Ku dhowaad 70% dadka deggan Hindu, 10% waxay yihiin Christian, 3.7% Muslimiin, 0.54% Buddhist, 0.45% Jain, 0.18% Sikh. Magaalooyinka waaweyn ee magaalada Imphal waxaa ku nool dad tiradoodu tahay 418,739, oo ay ku jiraan magaalooyinka iyo xaafadaha Bijoy Govinda, Chingangbam Leikai, Khongman, Khurai Sajor Leikai, Kiyamgei, Kongkham Leikai, qaybta Laipham Siphai, Lairikyengbam Leikai, Lamjaotongba, Lamshang, Langjing, Langthabal Kunja, Langthabal Mantrikhong (qaybta), Lilong (Imphal West), Lilong (Thibal), Naorem Leikai, Naoro Pakhanglakpa, Oinam Thingel, Porompat, Porompat Plan Area, Pangei, Sagolband (qaybta), Tanchel Mapal, Thongju iyo Torban (Khetri Leikai). [1] Jainism. Jainism (/ dʒeɪnɪzəm /), [1] sida caadiga ah loo yaqaan Jain Dharma, [2] waa diinta Hindida hore. [3] Jacaylka Jainism waxaa loogu yeeraa "Jains", erey ka timid Ereyga Sanskrit ee jina (guusha) iyo ku tilmaamaya waddada guusha ee ka soo baxda socodka nolosha ee dhalashada iyada oo loo marayo nolol anshax iyo ruuxi ah. Tijaabadu waxay raadinayaan taariikhdooda iyagoo raacaya isku-dabarid afar iyo labaatankii afaraad ee badbaadiyeyaal ah iyo macallimiin loo yaqaanno tirthankaras, markii ugu horraysay Rishabhanatha, oo la aaminsan yahay in ay ku noolayd malaayiin sano ka hor jaahilnimada Jain, iyo afar iyo labaatanaadna Mahlvīra qiyaastii 500 BCE. Jain waxay aamminsan yihiin in Jainism yahay dharma weligeed ah oo ay la socdaan khadadka ay ku hagaajinayaan wareega kasta ee jimicsiga Jain. Xarumaha diineed ee ugu weyn ee Jainism waa kuwa "rabshad" ("non-violence"), anekāntavāda ("badanaa"), "aparigraha" iyo "sifo". Jain Monstics, Afqaanistaan, iyo kuwa diiniga ah waxay qaataan shan naar oo waaweyn oo loo yaqaanno vratas, kuwaas oo ku qeexan qoraalladooda ugu caansan, Akaranga Sūtra: ku daris ", xaqiiqda", asteye ("aan xadin"), "brahmacharya" ("qarsoodi ama jaahilnimo"), iyo aparigraha ("aan ku xirneyn"). Mabaadiidaas waxay saameyn ku yeesheen dhaqanka Jain siyaabo badan, sida horseedka hab nololeedka khudradda badan oo ka hortagaya waxyeellada xayawaanka iyo wareegyada nolosha. Parasparopagraho Jīvānām ("shaqada nafsaddu waa in ay midba midka kale caawisaa") ayaa ah xoojinta Jainism. Ṇamōkāra mantra waa salaadda ugu caansan iyo aasaasiga ah ee Jainism. [5] Jainism waxay leedahay laba dhaqameed oo waaweyn, Digambaras iyo Śvētāmbaras; iyo dhaqanno yar yar oo ka soo muuqday sanaddii 2aad ee CE. Digambaras iyo Śvētāmbaras waxay leeyihiin aragtiyo kala duwan oo ku saabsan habdhaqanka asaasiga ah, jinsi ahaaneed iyo qoraallada Jain la tixgelin karo. Jain Mendicants waxaa laga helaa dhammaan jaaneerada Jain, oo leh layersons (śrāvakas) taageera danaha ruuxiga ah ee ilaha dhaqaalaha. Jainism waxay u dhexeeysa afar illaa shan malyan oo qof oo raacsan, oo leh jinsiyado badan oo ku nool Hindiya. [6] Qaar ka mid ah Hindiya, qaar ka mid ah jaaliyadaha ugu wayn Jain ayaa jooga Kanada, Yurub, Kenya, Boqortooyada Ingiriiska, Hong Kong, Suriname, Fiji, iyo Mareykanka. Madadaallada waaweyn ee Jain waxaa ka mid ah Paryushana iyo Daslakshana, Mahavir Jayanti iyo Diwali. Shinto. Shinto (Shirkada) ama kami-no-michi (oo magacyo kale ah) [note 1] waa diinta dhaqameed ee Japan oo diiradda saaraya dhaqamada qani ah si loo fuliyo si taxadar leh si loo dhiso xiriirka u dhaxeeya jamacada hadda iyo taariikhda hore. [2] Dhaqanka Shinto waxaa markii hore la diiwaan geliyey oo loo qoondeeyey qoraalada taariikheed ee taariikhda Kojiki iyo Nihon Shoki qarnigii 8aad. Hase yeeshee, qoraallada ugu horreeya ee Jabaanku ma tilmaamayaan diin mideysan, laakiin halkii ay ka heli lahaayeen ururada caqiidada aasaasiga ah iyo suugaanta. [3] Shinto maanta waa diinta masaajidyada dadweynaha ee loo taxaabay cibaadada 'jinniyo', 'essi' (kami), [4] ku habboon ujeedooyin kala duwan sida qoraallada dagaalka iyo xafladaha goosashada, iyo sidoo kale codsiyo iyo ururo kala duwan. Dhakhaatiirtu waxay muujinayaan fikradahooda kala duwan iyada oo la adeegsanayo luqad iyo farsamooyin caadi ah, ayagoo isticmaalaya qaab la mid ah dharka iyo dhaqanka, marka laga reebo wakhtiga Nara iyo Heian muddooyinka qarniga 8-aad. Ereyga Shinto (Way of Gods) ayaa la aqbalay, asal ahaan ahaana Jindō [5] ama Shindō, [6] laga soo xigtey Shendau oo qoran ([God], pinyin: shén dào), [7] [note 2] oo isku daraya laba kanji: shin (神), micnaha 'ruux' ama kami; iyo michi (道), 'waddo', taasoo macnaheedu yahay waddo falsafad ama daraasad (ereyga Shiinaha ah). [7] [7] Isticmaalka ereyga ugu da'da weyn ee erayga Shindo wuxuu ka soo jeedaa qeybtii labaad ee qarnigii 6aad. [6] Kami waxaa loo turjumay Ingiriis sida 'jinni', 'essences', ama 'ilaahyo', oo wuxuu loola jeedaa tamarta abuuraysa ifafaalaha. [8] Maaddaama luuqadda Jabaanku aysan kala saarin midka iyo jamacaba, kami waxa kale oo uu loola jeedaa ilaahnimada jilicsan, ama nuxurkiisa muqadas ah, taas oo muujinaysa qaabab kala duwan: dhagaxyada, geedaha, webiyada, xayawaanka, meelaha, iyo xitaa dadka ayaa la sheegi karaa inay lahaadaan dabeecada ee kamuunka. [8] Kami iyo dadku kalama kala duwanaan; waxay ku dhex jiraan isla dunida isla markaana waxay la wadaagaan kakanaanta isku xiran. In ka badan 80% dadweynaha ku nool Japan waxay ka qayb qaataan dhaqamada Shinto, laakiin kaliya boqolkiiba yaryar oo kuwan ka mid ah waxay isu muujinayaan "Shintoistayaasha" baaritaannada. [9] Tani waa sababta oo ah Shinto waxay leedahay macnaha kala duwan ee Japan. Inta badan Jasiiradaha waxay dhigtaan meelaha lagu magacaabo Shinto iyo biciech kami iyada oo aan laheyn diinta jimicsiga Shinto. [10] Ma jiraan caadooyin rasmi ah oo ay ku noqdaan dhakhtar "Shinto Folk". Sidaa darteed, "Xubinnimada Shinto" waxaa badanaa lagu qiimeeyaa tirooyinka kaliya ee ku biira kooxaha udubdhexaadka ah. [11] Shinto waxa uu leeyahay qiyaastii 81,000 oo ah hoy iyo 85,000 wadaaddo oo dalka ka mid ah. [9] Sida laga soo xigtay tirakoobyada lagu sameeyay 2006-kii [12] iyo 2008, [13] in ka yar 40% dadweynaha Japan ayaa tilmaamaya diin diineed: qiyaastii 35% waa Buddhist, 3% ilaa 4% waa xubnaha Shinto iyo diimaha la kala keenay. Sanadkii 2008, 26% ka mid ah kaqeybgalayaasha ayaa inta badan soo wariyay in ay booqdaan goobo Shinto, halka 16.2% kaliya ay muujiyeen in ay jiraan ilaah ama ilaahyo (神) Taoism. Taoism (/ daʊɪzəm /, / taʊ- /) ama Daoism (/ daʊ- /), waa dhaqan diimeed ama falsafad ah oo asal ahaan ka soo jeeda Shiinaha kaas oo xoogga saaraya ku-noolaanshaha Tao (Shiine: 道; pinyin: Dào; Way ", sidoo kale waxa lagu magacaabay Dao). Tao waa feker aasaasi ah oo ku saabsan iskuulada Fiktooriya ee badankood; laakiin Taoism, waxa ay tusinaysaa mabda'a ah ilaha, sifooyinka iyo walaxda wax kasta oo jira. [1] [2] Taoism waxay ka duwan tahay Confucianism iyadoo aan xooga saarin caadooyinka iyo nidaamka bulshada. Habdhaqanka Taoisti wuxuu ku xiran yahay iskuul gaar ah, laakiin guud ahaan waxay kufirtaa wu wei (ficil la'aan), "dabiiciga", fududaan, is-qabqabasho, iyo Sadexda Treasures: " naxariis ", iyo" niyad jab "天下 先 "hoosaysiin". Xagjirnimada Taoism waxay ugu yaraan ku laabtaan qarnigii 4aad ee BCE. Taoismka hore wuxuu soo jeediyay fikradaha nafsaaniga ah ee Dugsiga Yinyang (Naturalists), waxaanay si aad ah u saameeyeen mid ka mid ah qoraallada ugu da'da ah ee dhaqanka Shiinaha, I Ching, kaas oo soo bandhigay nidaam falsafadeed oo ku saabsan sida loo ilaaliyo dhaqanka aadanaha si waafaqsan wareegyada kale dabeecadda. "Bini'aadanimada" Shen Buhai (oo ah 400 - cisho 337 BCE) ayaa sidoo kale laga yaabaa inay saameyn weyn ku yeeshaan, oo faahfaahinayaan xaqiiqda dhabta ah ee wu wei. Tao Te Ching, buug iswada leh oo ka kooban macallimiin ku takhasusay Laozi (Chinese: 老子; pinyin: Lǎozǐ; Wade-Giles: Lao Tzu), ayaa si weyn loo tixgeliyaa shaqada muhiimka ah ee dhaqanka Taoiste, iyo qoraallada dambe ee Zhuangzi. By Hanadta Han ee (206 BISHA-220 CE), ilaha kala duwan ee Taoism ayaa ku biiray dhaqanka isku xiran ee ururada diinta iyo amarrada ritualists ee gobolka Shu (modern Sichuan). Taariikhdii hore ee Shiinaha, Taoistayaasha waxaa loo maleynayey inay yihiin hermits ama dib u soo laabasho aan ka qayb galin nolosha siyaasadeed. Zhuangzi wuxuu ahaa kii ugu caansanaa tan, waana muhiim in uu ku noolaa koonfurta, halkaas oo uu ka mid ahaa caadooyinka shiiniska ee dalka Shiinaha. Shammanka dumarka ayaa kaalin muhiim ah ka ciyaaray dhaqankan, kuwaas oo si gaar ah ugu xoogaystay koonfurta gobolka Chu. Dhaqdhaqaaqyada Taoistka ee hore waxay kobciyaan hay'adahooda iyaga oo ka soo horjeeda shamanimadda, laakiinse waxay soo qaateen waxyaabo shamaacad aasaasi ah. Shamansku waxay muujiyeen qoraallada aasaasiga ah ee Taoism wakhtiyada hore ee hoos ugu yaraan qarnigii 20aad. [5] Xukunaha hay'adda ee Taoism ayaa kobciyay noocyo kala duwan oo waqtiyadii dhowaa la isugu geeyay laba shirkadood oo waaweyn: Quanzhen Taoism iyo Zhengyi Taoism. [6] Ka dib markii Laozi iyo Zhuangzi, suugaanta Taoism ayaa si joogta ah u kordhay, waxaana loo sameeyay qaab diyaargarow ah - Daozang-oo lagu daabacay dabeecadda Boqortooyada. Dhammaan taariikhda Shiinaha, Taoism ayaa dhowr jeer loo magacaabay diinta gobolka. Ka dib qarnigii 17aad, si kastaba ha ahaatee, waxay ka dhacday fallaar. Taoism waxay saameyn weyn ku yeelatay dhaqanka Shiinaha intii lagu jiray qarniyo badan, Isis Nyong'o. Isis Nyong'o Madison waa warbaahinta Maraykanka iyo ganacsadaha tiknoolajiyada. Waxay maamul u tahay shirkad istiraatiijiyadeed oo istiraatiiji ah oo asphalt & Ink ah oo hore u jirtay InMobi, Google iyo MTV ee Afrika. Waxay lataliye sare ka aheyd Albright Stonebridge Group. [1] Marka la eego mid ka mid ah "Haweenka ugu sareeya 20 Gabdhood ee Haweenka Afrika" by Forbes, [2] Isis wuxuu sameeyey astaanta warbaahinta iyo ganacsiyada digital-ka ah ee qaaradda ee tobankii sano ee ina dhaafay. Maaddaama MD ee Afrika ee InMobi, Isis si dhaqso ah loo aqoonsaday hoggaamiye caalami ah oo ku saabsan xayeysiiska guuritaanka ee Afrika. Ka hor InMobi, Isis wuxuu ku takhasusay lamaanayaasha moobaylka iyo maxaliga ah ee Google oo ay hogaaminayeen ganacsiga MTV Network ee ku soo biiray Afrika isagoo xubin ka ah kooxdaas. Isis wuxuu haystaa shahaadada Jaamacadda Stanford iyo Harvard Business School. [4] [4] Isis ayaa loo magacaabay mid ka mid ah 40ka haween ee ugu sarreeya 40 sanno oo Kenya ah muddo sanado ah iyo sidoo kale liis gareysa liiska "Forbes Top 20 Haweenka Awoodda Afrika", sida ay ku warameyso Afrika 10ka Haweenka Afrika ee ugu Horeeya ee Afrika ee ugu awoodda badan xaga tiknoolajiyadda 2013. [5] Waxay u adeegtaa guddiga Mango Tree Orphan Trust ee Kenya. [6] Waxaa loo doortay Hogaamiyaha Guud ee Global by Forumka Dhaqaalaha Adduunka 2012. [7] Qoyskeeda waxaa ka mid ah siyaasiyiin Peter Anyang 'Nyong'o, Professor Tavia Nyong'o iyo abaalmarinta Academy Award Lupita Nyong'o. Mubarak Muyika. Mubaarak Muyika (wuxuu dhashay May 31, 1994, Gobolka Galbeed, Kenya), waa barnaamij barnaamijka kumbuyuutarka ee Kenyaanka ah, ganacsade internetka ah iyo maamulaha ganacsiga ee saldhiga Silicon Valley [1] Agoonta 10 jirka ah, da'da 16 jir Muyika ayaa aasaasay Hype Century, oo ah shirkad martigalisa oo lagu iibiyo labo sano ka dib lix tiradood. [2] Waxa uu yahay aasaasaha iyo agaasimaha shirkadda Zagace, oo ah shirkad maamusha dukaanka app ee ganacsiyada si loo galo barnaamijka xisaabinta, maareynta shaqaalaha, suuqgeynta, isticmaalka kale. [5] [5] Forbes wuxuu ku calaamadeystay inuu yahay mid ka mid ah Forbes Africa 30 sano oo ka yar 30 sannadka 2015 iyo 2017, wuxuu ahaa midkii ugu da'da yaraa ee liiska ganacsadaha yaryar ee dunida oo dhan. [8] Mubarak Muyika wuxuu ku dhashay Gobolka Galbeedka, Kenya, wuxuuna leeyahay walaalo walal ah. Aabihiis wuxuu ahaa guddoomiye degmada Siaya, oo ahaa shaqaale sare oo ka tirsanaa, markii uu dhintay Mubaarak wuxuu ahaa 2, hooyo macalin dugsi sare ah ayaa dhintay markii uu ahaa 11. [1] Muyika waxaa kiciyey walaashiisa hooyadeed iyo ninkeeda xaafadaha Nairobi. [1] Naadiga caanka ah ee 48-aad ee 2010-ka, wuxuu ku guuleystay farsamo casri ah oo lagu magacaabo "Sahard infra-photo-photographer", oo lagu soo bandhigay luuqad kombuyuutar ah, waxaana loo kala qaaday kaalinta koowaad ee qaybtaas. Muyika's whitepaper wuxuu ku salaysan yahay Java, MySQL iyo C ++ ku tiirsanaanta, raajada casaanka iyo laydhka, iyo baraha casriga ee loo qaabeeyey si loo aqoonsado walxaha qarinaya qashinka iyo qoryaha, iyo kuwa kale, iyadoo la adeegsanayo sawir iyo jahwareer. Muyika wuxuu helay abaalmarin qaran oo ka tirsan Golaha Ardayda Kenya ee Sayniska iyo Tiknoolajiyada 2011. Sanadkan soo socda, Muyika wuxuu ku guuleystay xog ururin si uu u maamulo socodka shidaalka iyo dhaqdhaqaaqa maraakiibta shidaalka. [1] Mashruuca asalka ah ee mashruuca ee 'Fairo Fiber System', [9] laakiin waxaa sidoo kale loo yaqaan 'Baasiino kor u kaco'. [1] Waxaa loo soo bandhigay barnaamijka kombiyuutarka ee qaybta ICT, inkastoo inkasta oo Muyika loo aqoonsaday inuu yahay ardayga ugu fiican ee category, [1] mashruucan wuxuu ahaa kaalinta saddexaad ee heer qaran ah. [9] Wuxuu ka qalin-jabiyey Iskuulka Iskuduwaha Dugsiga ee 2011-kii. [10] Waalidiinta korsanaya waxay qabsadeen shirkad daabacan oo yar iyo shirkadda qaybinta, Acrodile Publishers. Isticmaalka khayraadka internetka iyo waayo-aragnimada farsamo ee la helay sanadihii hore, Muyika wuxuu dhisey Shabakad wanaagsan oo loogu talagalay shirkadda. [11] Sanadkii 2011, Muyika wuxuu aasaasay Hype Century Technologies & Investments Limited, shirkad diirada saartay shabakadda internetka iyo shabakadda. Sannadka soo socda, wuxuu ku shaqeeyaa HypeCentury, wuxuu helay abaalmarinta Anzisha ee ganacsatada da'da yar, oo ka yimid Agaasimaha Hoggaanka Afrika. Thomas Kelati. Thomas Matt "Choo" Kaili Kelati (wuxuu dhashay 27-kii Sebtembar 1982) waa xiddiga kubadda kolayga ah ee kubadda cagta ee kubadda cagta ee reer Mareykan oo reer Eritrea ah. Sanadkii 2010kii, wuxuu helay jinsiyad Polish ah iyada oo xaaskiisa oo xaq u leh inuu ka ciyaaro kooxda kubbadda cagta ee kubadda cagta ee Poland tartan caalami ah. Waxa uu yahay 1.96 mitir (6 ft 5 in) oo dherer ah, isla markaana wuxuu ku ciyaaraa labada ilaalo ee ilaalo-korodhsi iyo kuwa yaryar. Thomas Kelati wuxuu xubin ka ahaa kooxda kubbadda cagta ee kubada cagta Poland intii lagu gudajiray EuroBasket 2011. Kelati wuxuu bilaabay xirfaddiisa xirfadeed 2005tii isagoo ka tirsan kooxda Belgium League ee Dexia Mons-Hainaut. Kadib wuxuu u dhaqaaqay kooxdiisii ​​Polish League ee Turów Zgorzelec 2006dii (laba kooxood oo horyaalka ku guuleysta horyaalka Polish, ayaa gaaray wareega ugu danbeeya ee ULEB Eurocup). Sanadkii 2008, wuxuu ku biiray kooxda Isbaanishka ee ACB League Unicaja Málaga. Bishii Juulay 2009, Kelati wuxuu saxiixay qandaraas laba sano ah oo uu kula joogay kooxda A1 League ee Olympiacos Piraeus. [1] [2] Si kastaba ha ahaatee, qandaraaskiisa ayaa mar dambe la joojiyay kooxda ka hor inta uusan Kelati ciyaarin xitaa hal daqiiqo oo loogu talagalay iyaga, sababtoo ah isaga oo aan gudbin imtixaankiisa jirka iyo caafimaadka. Olympiakos waxay ku bedeshay liis ay ku qoran yihiin Von Wafer. Wakiilka xorta ah, Kelati ayaa markaa la saxiixday Los Angeles Lakers oo ah martiqaadka xerada tababarka 30-kii Bishii Sebtembar 2009, [3] balse markii dambe laga dhaafey [4] Kadibna wuxuu u ciyaaray Power Electronics Valencia kaasoo uu saxiixay ka dib markii laga dhaafo Los Angeles Lakers. [4] Sannadkii 2010, wuxuu ku guuleystay ULEB Eurocup oo u ciyaara Power Electronics Valencia. 23-kii Luulyo 2010-kii, ayuu heshiis laba sano ah la saxiixday BC Khimki. Iyadoo BC Khimki uu ku guuleystay VTB United League 2011 iyo Eurocup 2012. May, 2012, wuxuu ka tagay BC Khimki sababtoo ah heshiiskii uu ku dhamaaday. Bishii Juun 2012 wuxuu saxiixay heshiis laba sano ah oo uu la qaaday Valencia Basket. Waxa uu ka tagay Valencia bishii June 2013. [7] 29-kii Sebtembar 2013, wuxuu saxiixay heshiis labo bilood ah oo ku saabsan Labour Kutxa. [8] Kadib markii uu heshiiska dhacay uu ka tagay kooxda. [9] Bishii Febraayo 2014, wuxuu u saxiixay UCAM Murcia inta ka dhiman xilli ciyaareedkan. [10] Bishii Luulyo 2014, wuxuu kordhiyay qandaraaskiisa Murcia muddo laba sano ah. [11 Bengo Province. Bengo waa gobolka Angola. Caasimadeeda waa Caxito. Sida laga soo xigtay tirakoobkii 1988, waxaa jiray 18,700 qof oo ku nool magaalooyinka oo leh 137,400 oo ku yaalla dhulka miyiga ah, oo leh tirade 156,100 oo deggan. Waxay leedahay aag 31,371 kilomitir, iyo tirada dadka tirakoobka 2014 wuxuu ahaa 351,579. Gobolka ayaa la aasaasay sannadkii 1980-kii, isaga oo u qaybiyay gobolkii Luanda ee Bengo iyo gobolka yar ee Luanda. Gobolka waxaa xuduud u leh gobollada Zaire ilaa Waqooyiga, Uige ilaa Waqooyi-bari, Cuanza Norte ilaa Bariga, iyo Cuanza Sul ilaa Koonfurta. Waxay leedahay laba xayiraad oo galbeedka xeebta Atlantic ah, waxayna ka samaysan tahay hareeraha gobolka caasimadda ee Luanda. Buuraleyda Qaranka ee Kissama iyo Kaydka Kibinda Forest waa halkan. Gobolka sidoo kale wuxuu leeyahay haro badan, badankoodu waxay ku yaalaan degmooyinka Dande iyo Icolo iyo Bengo. Waxaa ku yaala Panguila iyo Ibendoa, Cabiri iyo Ulua do Sungui. Benguela Province. Benguela waa gobolka Angola, oo ku yaal galbeedka dalka. Waxay ku taalaa Badweynta Atlantic, waxayna xuduudaha gobollada Cuanza Sul, Namibe, Huila, iyo Huambo. Gobolka ayaa leh aag gaaraya 39,826 kilomitir oo isku wareeg ah (15,377 sq m) iyo caasimadiisu waa Benguela. Sida laga soo xigtay 1988, tirakoobkii dawladda Maraykanku, dadku waxay ahaayeen 297,700 oo magaalo deggan iyo 308,800 oo reer miyi ah, iyada oo lagu qiyaasay tirada guud ee gobolka 606,500. Guddoomiyaha hadda ee Benguela waa Isaac dos Anjos. [2] Bié Province. Bié waa gobolka Angola oo ku yaala xeebta Bié ee qaybta dhexe ee dalka. [1] Waa caasimadeeda waa Kuito, oo loo yaqaan 'Silva Porto' ilaa laga xoroobo Portugal 1975. Gobolka ayaa leh aag 70.314 kilomitir oo kiilo (27,148 sq m) iyo dad ka mid ah 1,338,923. Degmooyinka gobolka waxaa ka mid ah Andulo, Camacupa, Catabola, Chinguar, Chitembo, Cuemba, Cunhinga, Kuito, iyo Nharea. Gudoomiyaha haatan ee Bié waa José Amaro Tati. Bié waxay leedahay xuduudaha gobolka Malanje, waqooyi-bari ee gobolka gobolka Lunda Sul, Moxico, koonfureedna Cuando Cubango iyo galbeedka iyo gobollada Huila, Huambo iyo Cuanza Sul. Cimilada Bié waa qosol badan oo roobab badani waxay suurtogal u tahay in ay beeraha galleyda, sonkorta sonkorta, bariiska, kafeega iyo lawska. Dhulku wuxuu ka mid yahay kuwa ugu caansan Angola [citation needed]. Gobolka ayaa markasta ahayd xiriir muhiim ah oo u dhexeeya ganacsatada reer Portugal ee ku yaala dekedda Benguela ee ku yaalla Badweynta Atlantic iyo Ovimbundu gudaha gudaha. Caasimadda iyo magaalooyinka kale ee gobolka ayaa weli ah xarumo muhiim ah oo ku yaala Angola. [1] Gobolka Bié waxaa laga yaabaa in loo yaqaano meeshii qoyskii hogaamiyaha siyaasadda Angolan Jonas Savimbi uu ka yimid. Savimbi, inkasta oo ku dhashay Moxico Gobolka Bié, wuxuu ahaa qowmiyadda Bieno, i.e ka mid ah koox hoosaadka ah ee Ovimbundu. Wuxuu hoggaaminayey dhaqdhaqaaqa UNITA marka hore ee dagaalka ka dhanka ah Bariga Bari ee ka dhanka ah Bortuqiiska, ka dibna Dagaalkii Sokeeye ee ka dhanka ahaa MPLA ka hor inta aan lagu dilin 2002-dii. Savimbi wuxuu caalamka u aqoonsaday inuu yahay saaxiibka Maraykanka intii lagu jiray dagaalkii qaboobaa. Bié waa mid ka mid ah gobollada si weyn u saameeyey Dagaalkii Sokeeye. Beer-beereedka ayaa u istaagey meelo badan, qaar ka mid ah dadka miyiga ah waxay u carareen magaalooyinka. Caasimadda gobolka Kuito ayaa qayb ka ahayd burburinta qarxinta, sida wadooyinka iyo kaabayaasha kale. Laga soo bilaabo 2002, dedaallada dib-u-dhiska waxay ahaayeen kuwo muhiim ah, laakiin horaantii sanadka 2011 wax badan ayaa weli la qabtay. Cabinda Province. Cabinda (ayaa sidoo kale ku dhajiyay Kabinda, oo horey loogu magac daray Portuguese Portuguese Congo, oo loo yaqaan 'Tchiowa') [citation needed] waa dal aan laga saarin iyo gobolka Angola, oo ah xaalad ka soo horjeeda hay'ado badan oo siyaasadeed oo ka socda dhulka. Magaalada caasimadda waxaa sidoo kale loo yaqaan Cabinda. Gobolka waxaa loo qaybiyaa afar degmo oo kala ah Belize, Buco Zau, Cabinda iyo Cacongo. Modern Cabinda waa natiijada ka dhalatay saddex boqortooyo: N'Goyo, Loango iyo Kakongo. Waxay leedahay aag ah 7,270 km2 (2,810 sq mi) iyo tirada dadweynaha 688,285 (Tirakoob 2014). Sida laga soo xigtay 1988 tirakoobka dowladda Mareykanka, tirade guud ee gobolka ayaa ahaa 147,200, iyada oo ay u dhowdahay xitaa kala qaybsanaanta udhexeeya dadka reer miyiga iyo magaalooyinka. Hal dhibic oo qiyaas ah saddex meelood oo Cabindans ah ayaa qaxooti ku nool Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Kongo; [3], ka dib markii heshiiskii nabadgelyo ee 2007, qaxootigu waxay billaabeen inay guryahooda ku noqdaan [4] Cabinda ayaa ka soo jeeda Angola inteeda kale iyada oo ciriiri cidhiidhi ah leh oo ka tirsan Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo, taas oo xuduudda koonfureed iyo bariga. Cabinda waxaa ku xiran waqooyiga Jamhuuriyada Congo, iyo galbeedka by Atlantic Ocean. Dhinaca xeebta ku yaala xeebaha ayaa ah qaar ka mid ah goobaha ugu badan ee saliidda badda ee adduunka. [5] Sahaminta Batroolka waxay bilowday 1954 shirkadda Shirkadda Cabinda Gulf Oil, markii dhulku uu ahaa xeerka Boortaqiiska. Cabinda sidoo kale waxay soo saartaa berkadaha, qaxwaha, kookaha, caaga, iyo saliidda timirta; Si kastaba ha ahaatee, soosaarka batroolku wuxuu ka dhigan yahay badi badeecooyinka gudaha Cabinda Cabinda. Cabinda waxay soo saartaa 700,000 foosto (110,000 m3) oo saliid ah oo saliid ah maalintii. [Cabinda Oil] waxay la xiriirtaa Sonangol, Agip Angola Lda (41%), Chevron (39.2%), Wadarta (10%) iyo Eni (9.8%). Sanadkii 1885-kii, Heshiiska Simulambuco wuxuu aasaasay Cabinda oo ahaa ilaaliyaha Boqortooyada Bortuqiiska, iyo dhaqdhaqaaqa xornimada madaxbanaan ee Cabindan wuxuu tixgelinayaa in howsha dhulka Angola ay sharci darro tahay. Inkasta oo dagaalkii sokeeye ee Angolan uu ku dhammaaday 2002-dii, haddana waxaa hubaal ah in hub halis ahi ay ku sii socdaan qalabkii Cabinda. Qaar ka mid ah dhinacyadu waxay ku dhawaaqeen Jamhuuriyadda madaxbannaan Cabinda, oo xafiisyo ku leh Paris. Cuando Cubango Province. Cuando Cubango waa gobolka Angola waxayna leedahay aag 199,049 km2 iyo dad ku dhow 510,000. Menongue waa caasimadda gobolka. Guddoomiyaha gobolka waa Pedro Mutindi. Sida laga soo xigtay 1988 tirakoobka dowladda Mareykanka, tirada dadka ku nool gobolka waxay ahayd 125,600, oo kaliya 3,600 oo ku nool magaalooyinka. Degmooyinka gobolka waxaa ka mid ah Calai, Cuangar, Cuchi, Cuito Cuanavale, Dirico, Longa, Mavinga, Menongue, Nancova, iyo Rivungo. Magaca gobolka ayaa ka soo jeeda ceelasha Cuando iyo Cubango, kaas oo dhex maraya geesaha bariga iyo galbeedka gobolka, siday u kala horreeyaan. Cuando Cubango waxaa la socda jidka waqooyi-galbeed ee raaxada iyo dhererka. Waxay ku taallaa xadka koonfur bari ee Angola. Waqooyiga iyo woqooyi-bari waxa la xayiray Gobolka Moxico, iyo galbeedka - gobollada Huila iyo Cunene. Xagga koonfureed ee Cuando Cubango waxay xuduudaha Namibia, iyo bari - Zambia. Deegaan dabiici ah oo hor leh oo horay u jirey gobolka dhexdiisa, inkasta oo inta badan goobahaasi la burburiyay muddadii 1965 illaa 1991-kii intii lagu jiray sannadihii faragalinta ajnabiga ee dagaalka sokeeye ee Angolan [1] [page] [page], aaggu wuxuu hore u ahaa meel ku haboon eeyaha loo yaqaan 'eyga ugxantay', Lycaon pictus, oo hadda loo arko in laga fogeeyo degaanka. Cuanza Norte Province. Gobolka Cuanza Norte waa gobolka Angola. N'dalatando waa caasimadda, gobolkuna wuxuu leeyahay aag 24,110 km² iyo dad ku dhow 428,000. [1] Sida laga soo xigtay 1988 tirakoobka dowladda Mareykanka, gobolka waxaa ku nool dad gaaraya 365,100, oo kaliya 18,000 oo qof oo ku nool magaalooyinka. Manuel Pedro Pacavira wuxuu ku dhashay halkaan waana guddoomiyihii hore ee gobalka. Darajada 1,400 mitir ee dhererka Capanda waxay ku taallaa gobolkaas. [2] Cuanza Norte waxay ku taala waqooyiga Cuanza River. Waxa ay ahayd dhulka Boqortooyada Ngola. Sanadkii 1914, Norton de Matos wuxuu abuuray Degmada Cuanza kaas oo loo qaybiyay Cuanza Norte iyo Cuanza Sul Provinces 1917. [3] Waxa si xun u saameeyey intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Angola. [3] Waxay leedahay tiro badan oo miinooyin ah oo ka soo haray Dagaalkii Sokeeye iyo qandaraasyadii ay ka gaabsadeen waxaa la siiyey dhowr urur. [4] Intii lagu jiray dagaallada sokeeye, muqaawamada ayaa ka dhigay qaybta gobolka bartamaha. [5] 5tii Abriil 2001, Midowga Qaranka ee Wadajirka Xorriyadda ee xubnaha Angola ayaa weeraray Samba Caju oo dilay 120 xubno FAA. Taliyaha militariga gobolka, General Recordacao ayaa sidoo kale lagu dilay weerarka. [6] Afafka ugu hadla waa Chokwe, Kikongo iyo Kimbundu. [7] Dadka degaanka Mbundu waxay ku nool yihiin gobolka. [8] Waxay yihiin kooxda labaad ee ugu weyn ee Angola ka dib dadka Ovimbundu. [9] Sugarcane iyo kafeega waa dalagyada beeraha ugu muhiimsan. Wax-soosaarkooda waxaa loogu talagalay jawiga qoyan ee kulaylka ee gobolka Cuanza Sul Province. Gobolka Cuanza Sul ama Kwanza-Sul waa gobolka Angola. Waxay leedahay aag 55,660 kilomitir oo isku wareeg ah (21,490 sq m) iyo dad ah 1,881,873. [1] Sumbe waa caasimadda gobolka. Gobolka ayaa si xun u saameeyey intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Angolan (1975-2002). Dad badan oo rayid ah ayaa lagu dilay dagaalladii u dhexeeyay Midowga Qaran ee Wadajirka Is-bahaysiga Angola (UNITA) iyo Ciidamada Qaranka Angola (FAA). Warshadaynta iyo beeraha ayaa la burburiyay. Weerarrada joogtada ah waxay ku qasbeen dadka inay ka baxaan degmooyinkooda. UNITA ayaa furay xarunteedii dhexe ee gobolka. [2] [3] Qiyaastii 116,000 oo qof oo barokacay ayaa ku noolaa xeryaha. Inta badan waxay ahaayeen kuwo ka yimid dhulka miyiga ah iyo meelaha ku yaalla meelo dadku ku badan yihiin. [4] 17kii Disembar 2000kii, dagaalyahaniinta UNITA waxay ku dileen 31 askari oo FAA ah waxayna garaaceen gawaarida, hubka iyo qiyaastii 20,000 litir oo naaftad ah oo ku yaala Quibala. [5] Bishii Abriil ee sannadkii 2001 ayay weerareen FAA waxayna qabsadeen qoryaha. [6] Miinooyinka la dhigay intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ayaa wali taagan halka qandaraasyada lagu cadaynaayo waxaa la siiyey ururo kala duwan. [7] Waxay weli joogaan meelo badan. [8] Gobolka waxaa ku jira cufnaanta sare ee miinada. [9] Sanadkii 2008-dii gobolka Marina Restino Manuel ayaa lagu dhawaaqay inuu ku guuleystey Internetka ee Miss Landmine 2008. Waxay heshay 29% codadka internetka. [10] Degmooyinka gobolka waxaa ka mid ah Amboim, Cassongue, Conda, Ebo, Libolo, Mussende, Porto Amboim, Quibala, Quilenda, Seles, Sumbe iyo Waku-Kungo. Don Francisco Inocêncio de Sousa Coutinho (pt) ayaa aasaasay gobolka 1769-kii oo ah Novo Redondo. Kibalas, Nogato, Musseles, Mussumbas iyo Bailundos waa kooxaha ugu weyn ee gobolka. Luqadda Kimbundu ayaa inta badan la isticmaalaa. [11] Umbundu ayaa sidoo kale la hadlay. [12] Gobolka Bengo iyo Cuanza Norte waxay ku taalaa waqooyigeeda. [13] Malanje iyo Bie Provinces waxay ku taala bariga, halka gobollada Huambo iyo Benguela ay xuduud u yihiin koonfurta. Xeebta gobolka ee xeebta Atlantic waa 180 kilomitir (110 ml). Magaalada Cuanza Sul waxay ku taal bangiga koonfureed ee Cuanza River. [13] Cunene Province. Cunene waa gobolka Angola. Waxay leedahay degaan ah 87,342 km² iyo dad ku dhow 965,000. Ondjiva waa caasimadda gobolka; waxaa hore loo yaqaan Vila Pereira d'Eça. Ondjiva waa magaalada kaliya ee gobolkan. Degmo-goboleedkan waxaa ka mid ah Cahama, Kuroka, Kuwael, Kwanhama, Namakunde, Ombadja, iyo Ondjiva. Masaafada udhaxeysa Ondjiva ilaa Luanda waa 1424 km, Lubango wuxuu leeyahay 415 km. Wabiga Cunene ayaa magaceeda u dhiibay gobolka. Cunene ayaa ku taal waqooyiga Cunene River, kaas oo ka kooban xuduud u dhexeeya Angola iyo Namibiya. Cunene waxaa la socda jidka waqooyi-galbeed ee raaxada iyo dhererka. Dadka deggan gobolka ayaa ah kuwo aad u badan oo reer guuraagu ah. Tan iyo 1960-kii, waxay markii hore cadaadis ku hayeen dadka degan cadaanka, iyo ka dib markii ay ka xorowday saraakiisha sare ee milatariga iyo siyaasiyiinta, kuwaas oo helay dhul ballaadhan oo ay Ovambo ugu baahan tahay dib u soo celinta lo'dooda. Faa'idada dhaqaalaha, dhaqaalaha iyo bulshada ee xoola-dhaqatada ee ka soo gala daadinta ayaa la yaqaan tan iyo 1970-yadii, laakiin aan si ku filan loogu tixgelin siyaasadda sameynta Huambo Province. Huambo waa gobolka Angola. Iyada oo ay ka kooban tahay 34,270 km2 waa mid ka mid ah gobollada juquraafi ahaan yar, oo ku yaal gobolka Bartamaha qiyaastii 450 kiiloomitir koonfur bari ee caasimadda, Luanda. Gobolka ayaa qiyaastii dad lagu qiyaasay 1.9 milyan qof, qiyaastii 15% wadarta qaranka ee 15.7 milyan. In ka badan kala badh, 55%, dadweynaha waa magaalo, waxay ku tageen magaalada Huambo (822,000 qof) iyo degmada Caada (239,000 oo qof). Saldhigga Goobta Dhexe ayaa ah xayawaan ballaaran oo dhagax weyn oo dhagaxa ah oo marar badan laga soo saaro dhagaxyada go'doomka ah ama dusha sare leh. Miisaanka ugu caansan ee gobolka waa Mt. Môco oo ku taal Londuimbali, oo leh 2,620 mitir. Heerka ugu sarreeya waa meesha ugu sarreysa ee Angola. Madaxda Wabiga Kunene waxay kicinayaan Bartamaha Bartamaha meel u dhow magaalada Huambo. [1] Inta badan ciidda gobolka Huambo waa tayadoodu liidato, waxaana ku liitay meelo badan oo ay ka mid yihiin boobka iyo nabaad-guurka. Hase yeeshee, guud ahaan waa tayad ka wanaagsan tan gobollada soohdinta ah ee bari, waqooyiga iyo koonfurta. Khilaafaadka xooggan ayaa la ogaan karaa inta u dhaxaysa dhirta dhulgariirka iyo aagga hoose ee xeebta. Mid ka mid ah astaamaha dabiiciga ah ee xeebta ayaa ah baobab (Adansonia Digitata, ama imbondeiro, ee Portuguese). Kalluumeysiga Tropical ayaa sidoo kale laga heli karaa meelaha laga helo roobab aad u culus. Ilaa dhowaan, xeebaha sare waxaa lagu daboolay geedo kala duwan; Maanta, si kastaba ha ahaatee, marka laga reebo aagagga go'doominta ah ee Bailundo iyo gobollada kale, cawska ayaa qaatay meelihii kaynta iyo duurka. Hababka dhaqameed ee beeraha, farsamooyinka laysku dhejiyo iyo qashin-ga (queimadas) iyo faragalinta ay sameeyaan dad badan oo ka soo barakacay guryahooda xilligii dagaalka (1975-2002) ayaa sababay dhirbaaxo waaweyn. Isticmaalka shidaalka shidaalka ee tareenka Benguela tareenka illaa iyo 1980-tii ayaa sidoo kale mas'uul ka ahaa xayiraadda. Kordhinta ballaaran ee kaymaha woqooyiga ayaa la gooyey waxaana lagu beddelay koritaan dhaqso leh oo kor u kaca iyo xayawaan ciid ah oo dhoobo ah iyo geedo geed. Goobta Bartamaha ayaa si fiican u gudubta aagga kulaylaha, laakiin sarreeya iyo saameeynta koonfur-galbeed ee koonfur-galbeed ee isu-geynta koonfur-galbeed si loo soo saaro jawi dhexdhexaad ah. Isbeddelka sanadlaha ah ee heerkulka waa yar yahay, heerkulka ugu sareeya wuxuu u dhexeeyaa 17 iyo 28 ° C inta lagu jiro sanadka intiisa badan. Celceliska ugu badnaan waa qiyaastii 22 ° C. Inta lagu jiro bilaha jiilaalka (Maajo-Juulaay), heerkulku wuxuu gaari karaa ugu yaraan 5 ilaa 8 ° C. Roob maalmeedka celceliska ayaa ku kala duwan min 800 ilaa 1600 mm, sida uu qabo gobolka. Meelaha Central, roobab xilliyeedka ah ayaa ka billaabanaya roobab yar intii lagu jiray Sebtembar, kordhay inta u dhaxaysa Oktoobar iyo Nofembar, waxay leeyihiin nasasho labo illaa afar usbuuc ah Diisambar, Janaayo ama Febraayo, waxayna sii wadaan illaa dhammaadka Abriil. Roobka ugu culus caadi ahaan waa Nofember ama December. Huíla Province. Huíla waa gobolka Angola. Waxay leedahay aag 79,023 kilomitir oo isku wareeg ah (30,511 sq m) iyo dad tiradoodu tahay 2,354,398 (tirakoob 2014). Lubango waa caasimadda gobolka. Basket-samaynta waa warshad muhiim u ah gobolka; Dad badan ayaa basbeel ka sameeyaa cawska. [2] Ka soo jeeda Dagaalkii Gacanka Bortuqiiska (1961-1975) ee madaxbannaanida Angola, iyo dagaalkii sokeeye ee ka dhacay Angola (1975-2002) Huíla ayaa si toos ah u saameeyey kaliya mudo gaaban. Cassinga waxaa ka tagay kormeerayaashii yurubiyaanka ahaa, maantana waxay hoos u dhacday dayacaad intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ee Angolan. Sannadka soo socda waxaa qabsaday Ciidanka Xoreynta Dadka ee Namibia (PLAN), garab milatari oo ka tirsan Ururka Dadka ee Koonfur Galbeedka Afrika [3] PLAN ayaa markaa kaddib ku ansaxisay Cassinga inay tahay goob lagu dhibaateeynayo fallaagada kacdoonka ee kuyaala Koonfur-Galbeed Afrika, qiyaastii 250 kiiloomitir koonfurta. Saldhigyadooda ayaa dhawaan waxay noqdeen meel macquul ah oo loogu talagalay qaxootiga maxaliga ah intii lagu jiray Dagaalkii Namibiyaanka ee Madax-bannaanida. Sanadkii 1978, joogitaanka PLAN ee Cassinga ayaa soo jiidatay dareenka Ciidamada Difaaca Koonfur Afrika. Hawlgalka Reindeer wuxuu arkay askar ka tirsan 44 qalab ciidan oo ay taageerto bomber iyo diyaaradaha duullimaadka ah oo weerar ku qaadey 4dii Maajo. Weerarka lix saacadood ah ayaa lagu qaaday qiyaastii 600 oo qof, oo ay ku jiraan afar askari oo SADF ah, lixdan askari oo reer Cuban ah [loo baahan yahay] iyo in ka badan shan boqol oo dagaalyahanada PLAN iyo kuwa reer Koonfur Galbeed. Cassinga wuxuu ahaa goob dagaal oo badan intii uu socday howlgal Askari, bishii December 1983. [4] Kobaca dib-u-dhiska ee Angola wuxuu arkay laba jaamacadood oo Lubango ah (oo ah Universidade Mandume, 5) oo lagu magacaabo hoggaamiyaha Ovambo ee dagaalka lagaga soo horjeedo shaqada Portugal, iyo sidoo kale xarun Universidade Dalxiisku wuxuu soo ifbaxayaa, oo inta badan ku lug leh ganacsadaha caddaanka ah ee Namibia, oo dawladda dawlad-goboleedku si firfircoon u raadinayso inay soo jiidato. Luanda Province. Luanda waa caasimadda gobolka iyo waddanka Angola. Sanadkii 2011, gobolka Luanda waxaa loo kala qaybiyey toddoba degmo, sida Luanda, Belas, Cacuaco, Cazenga, Icolo e Bengo, Quicama iyo Viana. [2] Ka hor inta aan la gaarin 2017, laba degmo oo kale ayaa lagu daray, Talatona iyo Kilamba-Kiaxi siday u kala horreeyaan, iyaga oo siinaya 9 degmo, 41 degmo, iyo 14 wada-tashi. Gobolka horaantiisii ​​hore Luanda ayaa kor u kacay qarnigii 20aad sababtoo ah magaaleynta Angola. Waxaa loo qaybiyay gobollada Luanda iyo Bengo 1980-kii. [5] [5] Dib-u-habeeynta cusub ee 2011-kii waxay degtay degmooyinka Icolo e Bengo iyo Quicama oo ka yimid Bengo ilaa Gobolka Luanda, si gobolku u heysto 3 jaalle ah halkii uu ku hareeraysan lahaa Bengo. Dib-u-habaynta maamulka ayaa si weyn u kordhiyay aagga gobolka Luanda. Waxaa hore u ahaan jirey 2,417 kilomitir kilomitir (933 sq mi) iyo dad tiradoodu tahay 6,542,942 sanadka 2014, kahor xisaabinta dib-u-habeynta [1] Inkastoo taas ay magaalada ku noolayd 113 square kilomiton (44 sq mi), ama in ka yar shan boqolkiiba ee wadarta guud ee gobolka hore. Lunda Norte Province. Lunda Norte waa gobolka Angola. Waxay leedahay aag of 103,760 km² iyo dad ah 862,566. [1] Madaxweynihii ugu horreeyay ee Angola, Agostino Neto, ayaa dhigay Lucapa caasimada gobolka ka dib markii madax-bannaanida, laakiin caasimada ayaa markii dambe loo wareejiyay Dundo. Gobolka ayaa xuduud u ah Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo ee waqooyi-bari iyo Lunda Sul ee koonfurta. [2] Degmooyinka gobolka waxaa ka mid ah Capemba-Camulemba, Caumbo, Caungula, Chitato, Cuango, Cuilo, Lubalo, Lucapa, iyo Shah-Muteba. Gobolka ayaa hodan ku leh dahab iyo dheemanimo, [3] laakiin weli waa mid aad u liidata oo aan sabool ahayn. UNITA waxay isticmaashay lacagtii laga soo iibiyay alaabaha si ay u maal galiso dadaalada dagaal. [4] Dooxada Cuango River, oo ah meesha ugu taajirsan ee Alkola ayaa ku yaal gobolka. [5] Macdanta waxaa sameeya shirkado la taaban karo sida DeBeers iyo Endiama. [6] [7] Gobolka Lunda oo caasimadiisu ahayd Saurimo [8] waxaa sameeyey by boqortooyadii gumeysiga Portuguese ee July 13, 1895. Waxaa loo qaybiyay qaybo Lunda-Sul iyo Lunda-Norte iyada oo loo marayo fal dastuuri ah 1978 by dhaqdhaqaaqa dadka ee xorreynta Angola (MPLA) dawladda. [9] Macdanta birta iyo manganiyada ayaa sidoo kale ah hawlo dhaqaale oo muhiim ah. [10] Waxaa lagu yaqaanaa sawirradiisa. Midka ugu muhiimsan waa The Thinker (O Pensador), oo ah naqshad qof haysta madaxiisa. [2] Waa mid hodan ah marka loo eego floraarka iyo fauna. [11] Lunda Norte waxaa ku yaal Chokwe, Lunda, iyo kooxo kale oo qowmiyadeed. Ernesto Muangala waa guddoomiyaha gobolka hadda. Lino dos Santos, Deolinda Odia Paulo Satula Vilarinho iyo Ângêlica Nené Curita Ihungo waa guddoomiye ku-xigeenka Adeegyada Farsamada iyo Kaabayaasha, Aagga Dhaqaalaha Ganacsiga iyo Siyaasadda iyo Bulshada Suuqa. Madxafka qowmiyadeed ee ku yaal gobolka ayaa soo jiidaya dalxiis badan oo dalxiisayaal ah. [13] Intii lagu guda jiray dagaalkii sokeeye ee Angolan (1975-2002) tiro badan oo rayid ah ayaa lagu dilay dagaalladii u dhaxeeyay Qaran ee Wadajirka Is-bahaysiga Angola (UNITA) iyo Ciidammada Angola (FAA). [14] Hawlgallada macdanta dhoobada ayaa sidoo kale saameeyay. [15] Dad badan oo miinooyinka ah oo la dhigay intii lagu jiray dagaalkii sokeeye ayaa weli ku sugan gobolka. [16] Leprosy iyo Elephantiasis waa cudur weyn oo saameynaya gobolka Lunda Sul Province. Lunda Sul waa gobolka Angola. Waxay leedahay degaan ah 77,637 km² iyo tirakoobka 2014 tiradoodu tahay 516,077. [1] Saurimo waa caasimadda gobolka. Gobolka Lunda Sul wuxuu ku yaalaa bariga fog ee Angola, oo ah caasimada Saurimo oo ku taala 946 kilomitir (588 mi) waddada bariga caasimadda Luanda. [2] Waxaa xuddun u ah waqooyiga by Gobolka Lunda Norte, oo bariga Jamhuuriyadda Dimoqraadiga ah ee Congo, koonfureed by Moxico Gobolka iyo koonfur galbeed by gobolka Bié, iyo galbeedka by Malanje. Degmooyinka waxaa ka mid ah Cacolo, Dala, Muconda, iyo Saurimo. Wadada weyn ee Luanda ee Lubumbashi waxay gobolka ka socotaa galbeedka ilaa bari. [2] Gobolka waxaa hareereeya dhul daaqsi ah oo ku yaala dhul-beereedka; kaliya dooxada Kasai River waxaa ku jira haraadi roobab kuleyl ah. Kasai waxay ka kooban tahay xudduudaha bariga iyo koonfurta ee Lunda Sul waana webiga ugu wayn ee gobolka. Wabiga Kwango sidoo kale waa webiga weyn ee gobolka. [3] Cimilada gobolka ayaa sida caadiga ah kulaylaha. Dhaqaale ahaan gobolku wuxuu ku badan yahay beerashada lawska, kaas oo lagu hirgeliyo agagaarka Saurimo. Koonfurta oo ka mid ah wax soo saarka dalagyada gobolka ayaa ah arrin wax ku ool ah. Waxyaabaha kale ee beeraha ah waxaa ka mid ah bariiska, kaluunka iyo badarka. Gobalkani wuxuu hodan ku yahay dheeman, [4] manganis iyo birta laga isticmaalo; Maqaarka cagaaran ee gobolka Lunda Sul waa tan labaad ee dunida ugu weyn. Sababtoo ah dagaalka ka socda gobolka, marar dhoobo ayaa waxaa halis galay weerarrada UNITA, gaar ahaan 1999-2000. [5] Bishii Janaayo 1999, UNITA waxay burburisay buundada tuulada Kasai River ee Biula, taasoo saamayn ku yeelanaysa isgaarsiinta gaadiidka ee gobolka Lunda Sul iyo Moxico. [6] Sida goobaha kale ee Angola, miinooyinka ayaa ah dhibaato halis ah, waxaana lagu qeexayaa inay tahay "si daran miino". Laga soo bilaabo 1995-tii, 30 qof oo waawayn ama istiraatiijiyado istiraatiiji ah iyo 58 buundo oo labaad ayaa lagu burburiyay gobolka sida ay sheegayso warbixinnada Oxfam. [7] "Dib-u-celin qasab ah iyo xannibaadyo xor ah dhaqdhaqaaq" dad ayaa lagu soo sheegay gobolka, iyo gobollada Huambo iyo Cuando Cubango. [8] Asalka dadweynaha gobolka waxaa iska leh kooxaha jinsiga ah ee Lunda iyo Chokwe, kuwaas oo si dhow ula xiriira taariikh ahaan. Waxay inta badan ku lug leeyihiin beeraha. Waxaa sidoo kale jira muhaajiriin badan oo ka yimaada qaybaha kale ee dalka, oo ka shaqeeya Endiama ama macdan dhoobo madax-bannaan. Halganka u dhexeeya Lunda iyo Chokwe si ay u helaan hanti ka timaadda warshadaha dhirta ayaa sii kordhiyay xiisadda gobolka. [ Malanje Province. waa gobolka Angola. Waxay leedahay meel ka mid ah 97,602 km² iyo tirada dadweynaha tirakoobka 2014 ee 968,135. [1] Malanje waa caasimadda gobolka. Gobolka Malanje wuxuu ku yaalaa waqooyiga Angola, caasimadda gobolka iyo magaalada ugu balaaran ee Malanje oo ku taala 383 kilomitir (238 mi) wadada bari ee magaalada caasimadda ee Luanda. [2] Waxaa loo dhoofiyaa waqooyi-galbeed by gobolka Uige, waqooyi-bari waqooyi-bari Jamhuuriyadda Dimuqraadiga ah ee Congo, oo bari u ah gobolka Lunda Norte iyo gobolka Lunda Sul, koonfurta gobolka Bié iyo gobolka Cuanza Sul, iyo galbeedka by Cuanza Gobolka Norte. Woqooyiga gobolka woqooyiga ee gobolka waxaa lagu daboolay savannah, halka qaybta koonfureedna ay tahay mid aad u qallafsan. Wabiyadaha ugu waaweyni waa Cuanza River oo ku taal koonfur-galbeed iyo Kwango River oo ku taal waqooyi-bari, waxaana jira barxad buuran oo loo yaqaan Malanje Plateau. Wabiga Cuije iyo Cuanza oo ku yaala agagaarka Cangandala National Park. [4] Meelo badan oo woqooyiga iyo koonfur-bari ee magaalada Malanje ayaa lagu dhawaaqay aagagga la ilaaliyo. Xusuusin waa Park Park ee Milando Reserve (Reserva Especial Milando) oo ku taal woqooyiga iyo Reserva Natural Integral Luando ee ku taal madaxyada Cuanza. [2] Gobolka Malanje wuxuu u qaybsamaa 14 dawladood oo u qaybsan 66 qaybood oo kala ah (comunas). Degmooyinka gobolka ku yaala waxaa ka mid ah Cacuso, kalandula, kambundi-katembo, Cangandala, Caombo, kiwaba Nzogi, kunda-dia-Bazi, Luquembo, Malanje, Marimba, Massango, Mucari, Quela, iyo Quirima. Gobolka badi waa beeraha. Meelaha ugu xooggan ee loo isticmaalo gobolka ee Malanje waa agagaarka caasimadda gobolka, halkaas oo suufka iyo sonkortu ay yihiin kuwa ugu muhiimsan. Warshadaha suuqyadu waxay ahayd mid muhiim u ah dhaqaalaha qaranka, laakiin sannadihii dagaalkii sokeeye ee Angola ayaa si xun u istaagay. Beeralayda Gobolka Malanje ayaa si tartiib tartiib ah dib u soo ceshaneysa, maalgashado badan oo caalami ah ayaa ku lug lahaa, oo ay ku jiraan $ 30 milyan oo doolar oo ka timid Brazil si ay u horumariso warshadaha galleyda iyo sonkorta leh ee degaanka Pungo Andongo [5] Gobolka Malanje sidoo kale waa soo saaraha kareemka, baradhada macaan, lawska, bariiska, digirta, qorraxda iyo khudaarta kala duwan. Gobolka ayaa sidoo kale leh kayd ballaaran oo dheeman, dhoobo, manganese (4,682 metrik ton oo dhoofisa 1973), [6] uranium iyo phosphate. Dalxiisku wuxuu noqday mid aad u muhiim ah, sababtoo ah waxa soo jiidashada dabiiciga ah ee kala duwan, oo ay ku jiraan Kalandula Falls, dhismaha madow ee Pungo Andongo, laba dabiiciga dabiiciga ah iyo Park Cangandala. Xarunta Qaranka Cangandala, oo ah beerta ugu yar ee dalka ku yaal, [4] waxaa markii hore lagu aasaasay xukunka Bortuqiis ee 1963 si loo ilaaliyo garoonta weyn ee loo yaqaan 'Big Sable Antelope', ka hor inta aan lagu dhawaaqin jardiino Qaran 25 June 1970 Moxico Province. Moxico (Isbarashada Portugal) ama Moshiko (Bantu hannaanka) waa gobolka ugu weyn Angola. Waxay leedahay aag 223,023 kilomitir oo isku-wareeg ah (86,110 sq m), wuxuuna daboolayaa 18% miisaanka Angola. [1] Gobolka waxaa ku nool dad tiradoodu tahay 727,594 (2014 tirakoobka 2014) iyo cufnaanta dadweynaha ee qiyaastii 2.8 deganaan km / m2 (7.2 / sq mi), taas oo ka dhigaysa mid ka mid ah meelaha ugu caansan ee Angola. Dadweynaha gobolka waxay ku jirtaa hargab; dadka degaanka ayaa si tartiib ah ugu soo laabtay Moxico tan iyo dhammaadkii dagaalkii sokeeye ee Angolan 2002-dii. Dagaalku wuxuu ka tagay Moxico mid ka mid ah meelaha ugu badan ee miinada dhulka la dhigo. Guddoomiyaha Gobolka Goncalves Manuel Muandumba. [4] Luena waa caasimadda gobolka Moxico, waxayna ku taal 1,314 kilomitir (816 mi) oo ka timid caasimadda Angola ee Luanda. [2] Namibe Province. Gobolka Namibe waa gobolka Angola. Qodobka hoos-u-dhigga Bortuqiisku wuxuu ahaa degmada Moqâmedes. Waxay leedahay aag ah 57,091 km² waxayna tiradii dadweynaha tirakoobka 2014 tiradoodu ahayd 471,613. [1] Dekedda iyo magaalada Moqadishu waa caasimadda gobolka oo leh dad tiradoodu tahay 132,900 sannadkii 2004. Iona National Park waxay ku taala gobolka. Laga soo bilaabo aasaaskii Portuguese ee 1840 iyo illaa 1985, degaanka waxaa loo yaqaan Moçâmedes (oo sidoo kale loo yaqaan 'Mossâmedes'). [2] Magaca hadda ee gobolka waxaa laga soo qaatay Namib de hudheey, oo ku badanaa magaca Namibiya; hase yeeshee, qaybta woqooyiga ugu sarraysa, waxay ku kordhisay gobolka Namibe. Daadad aad u ballaadhan oo ka dhacday gobolka ayaa dhacday bishii Abriil 5, 2001, iyada oo Bero iyo Girgal River ay si xun u saameeyeen waddooyinka iyo dadka ku nool gobollada Namibe, Huila iyo Benguela. [3] A ayaa lagu soo warramey in 20 qof oo ku nool Gobolka Namibe ay dhinteen naftooda inta lagu jiro daadkii. [4] Gobolka Namibe wuxuu daboolayaa aagagga 57,091 km², inta badan oo ah caws. Caasimadda gobolka waa magaalada Moisalmedes, oo ah magaalada labaad ee Tômbua ama Tómbwa (oo hore loogu soo qaatay Porto Alexandre). Meelaha Namib Desert waxaa laga arki karaa dheefta Welwitschia, "warshad cajiib leh oo leh xidid adag", iyo sidoo kale Iona National Park [5] Lake Arco, oo ah mashiinka biyaha ee cusub, waa muuqaal cajiib ah oo ku yaala bartamaha lamadegaanka. Dhawaqa xeebta Bentiaba iyo Beerta Qaranka ee Iona, ayaa laga helay xayawaannada dhaadheer ee xayawaanka, dhoobada, moasaurs, plesiosaurs iyo sauropods. [6] Gobolka waxaa loo qaybiyaa shan degmo, Bibala, Camacuio, Moçâmedes, Tômbua iyo Virei, [1] taas oo markaa loo qaybiyay 21 bulsho. Uíge Province. Uige (/ wiːdʒ /), mid ka mid ah 18ka gobol ee Angola, [1] wuxuu ku yaalaa qaybta waqooyi-galbeed ee dalka. [2] Magaalada caasimaddu waa isku mid. Degmooyinka gobolka gudahiisa waxaa ka mid ah Alto Cauale, Ambuila, Bembe, Buengas, Bungo, Damba, Macocola, Milunga, Mucaba, Negago, Puri, Quimbele, Quitexe, Sanza Pombo, Songo, Uige, iyo Zombo [4] Laga bilaabo bishii Oktoobar 2004 iyo sii socoshada 2005, gobolka Uige wuxuu ahaa xarun ka dillaacday qandhada dhiigbaxa ee Marburg, cudur aad ugu dhow Ebola. Sida laga soo xigtay Qaramada Midoobay, waxay ahayd, wakhtigaas, markii ugu xumayd dunida oo dhan ee xummad dhiig ah. Intii lagu guda jiray qarniyadii dhexe, gobolka Uige wuxuu ahaa qalbiga boqortooyada Congo. Woqooyiga Bakobo Waqooyiga iyo Koonfurta ee Waddanka Congo waxay dhammaantood qayb ka ahaayeen Boqortooyadan, Boqortooyada Midaysan [loo baahan yahay] taas oo muddadaa la siinayey qayb ka mid ah Ambundu oo sii dheer Koonfurta. [Citation needed] Boqorrada ku nool magaalada ee Mbanza-Kongo oo ku noolaa qiyaastii 50,000 qarnigii 16aad. [Citation needed] Aqoonta maaddada birta ee Bakongo ayaa caan ku ahayd; Boqorku wuxuu markii ugu horeysay ku xoogaystay wadaaddadii reer Portuqal ee ku noolaa barmaamijka boqorka oo baray diinta iyo akhris-qoraalka, [caddaynta loo baahan yahay] isdhexgalka xiriirka reer Portugal ee Luanda wuxuu ahaa mid aan caadi aheyn muddo dheer. Waxyaabaha isbeddelay markii uu Boosaaso bilaabay inuu guulaysto oo uu ku biiro hinterland qarnigii 19aad. Boqolkii qarnigii 20aad, Boqortooyada Congo waxay weli jirtaa warqad, maxkamadna ku taal Mbanza Kongo waa la ilaaliyay, laakiin way luntay awood kasta oo awood leh. Qaybtii hore ee qarnigii 20-aad gobolka ayaa hoos u dhacday sababtoo ah dhulka aan la wehelin iyo helitaanka liidata. [5] Xaaladda ayaa isbeddelay marka la barbardhigo barkada ayaa ogaatay in ciidda iyo cimiladu ay wanaagsan yihiin wax soo saarka kafeega. Gobolka Uíge (oo markaa loo yaqaan "degmo") wuxuu noqday xarun muhiim ah oo Angola ka mid ah ee wax-soo-saarka kafeega ee 1950-meeyadii. Inkasta oo qayb ka mid ah soo-saarka uu ka yimid Yurub (inta badan Bortuqiis) beeraha lahaanshaha, badi wax soo saarka ayaa ah kuwa yar yar ee Bakongo; labadaba, waxay ku tiirsanayeen shaqaale qasab ah "qandaraas" oo ka yimid Ovimbundu. Xaruntii suuq ee magaalada Uige, oo ah caasimadda degmada, ayaa ku soo barbaaray magaaladii 1956. Si loo dhiiri geliyo mabda'a isdhexgalka qaran ee Portugal, magaalooyin badan oo Angola ah ayaa lagu beddelay xukunka gumeysiga Portuguese, oo ay ku jiraan caasimadda gobolka ee magaalada Uri waxaa loo badalay Vila Marechal Carmona ("Marshal Carmona Town") kadib markii Marshal Óscar Carmona, [6] madaxweynihii hore ee Portugal, kadibna loo fududeeyay sida Carmona Dabka Salidka ee Kuwaiti 1991. Shidaal saliideed leh, koonfurta magaalada Kuwait. (Sawir laga qaado gudaha gudaha UH-60 Blackhawk; albaabka waa madow madow dhinaca midigta sawirka) Duufaannada shidaalka ee Kuwaiti ayaa waxaa sababay ciidamada milateriga Ciraaq oo dabka ku dhuftey 605 ilaa 732 ceelal saliideed ah oo ay la socdaan tiro aan la cayimin oo ka mid ah saldhigyada hoose ee hoos u dhaca, sida harooyinka saliidda iyo dabka, iyadoo qayb ka ah siyaasad dhuleed la gubay iyadoo dib u noqoshada Kuwait sannadkii 1991 sababtoo ah horumarinta ciidamada millatariga ee Isbahaysiga Khaliijka. Dababka ayaa la bilaabay Janaayo iyo Febraayo 1991, dabkii fiicnaa ee ugu horreeyay ayaa la bakhtiiyay horraantii Abriil 1991, iyadoo la soo dhaafay daboolay 6-dii November, 1991-kii. Khilaafka ka dhexeeya Ciraaq iyo Kuwait oo lagu eedeeyay in lagu eedeeyay in ay ku lug lahaayeen saliidda Rumaila ayaa ah mid ka mid ah sababihii uu Ciraaq u weeraray Kuwait 1990-kii. [5] Saliidda Kuwaiti ayaa dab la qabadsiiyay, koonfurta magaalada Kuwait, Maarso, 1991 Intaa waxaa dheer, Kuwait ayaa saliid ka sameysay xaddiga heshiisyada ay gashay OPEC. [6] Dhanka kale, Kuwait waxay qoondeeyay wax soo saarka ilaa 1,9 malyan oo foosto maalintii (300,000 m3 / d), taas oo ku habsatay hoos u dhac qiimaha saliidda. Xilligii xagaaga ee 1990kii, Qadaafi wuxuu kor u kacay kicinta caqabadda ciraaq. Qaar ka mid ah falanqeeyayaasha ayaa ku dooday in mid ka mid ah Saddam Hussein uu dhiirigeliyay dhiira gelinta Kuwait in uu ciqaabi lahaa reerka al-Sabah ee Kuwait uusan joojinayn siyaasaddiisa wax soo saarkiisa, iyo sidoo kale sababkiisa ka dambeeya burburinta ceelasha. Waxaa sidoo kale la cambaareeyay in Ciraaq ay go'aansatay in ay burburiso beeraha saliida si ay u gaarto faa'iidada milatari, iyada oo aaminsan in qiiqa duufaantu ay dhajiyoobaan adeega sida qiiqa saliidda ee abuuray ceelasha saliidda gubanaya ay xakamaynayaan duullaanka weerarrada weerarrada isbaheysiga ah, saxaraha lidka ku ah hubka, 8] waxaana laga yaabaa in ay kudhaqaaqaan dhaqdhaqaaqyada millatariga Ciraq. Intaa waxaa dheer, waxaa la rumaysan yahay in hoggaamiyeyaasha milatariga Ciraaq ay ka fiirsanayaan kulaylka, qiiqa, iyo qashinka ka soo baxa boqollaal ceelal saliid oo guban ah iyada oo soo bandhigaysa aag aad u adag oo caqabad ku ah ciidammada Coalition. Burburinta saliidda si wanaagsan ayaa u taageertaa dimuqraadiyaddan milatari ee ceelasha; Tusaale ahaan, inta lagu jiro marxaladda hore ee Ololaha Isbahaysiga Coalition, tirada ceelasha saliidda ayaa ka yara yaraa laakiin tirada ayaa si aad ah u soo kordhay dhammaadkii Febraayo iyadoo ay soo galayaan dagaalka dhulka. [9] Cilmi-baarayaasha dagaalka ee Ciraaq ayaa sidoo kale sii daayay saliida meelaha hoose ee jiifka ujeeddooyinka difaaca ee ka hortagga curyaaminta iyo qalabka mashiinka ah ee kuyaala xadka koonfurta ee Kuwait, iyaga oo dhisaya dhowr dab damis "qiyaastii 1 kilomitir dheer, 3 mitir ballaaran, iyo 3 mitir oo qoto dheer oo hor leh Isbaheysiga dhulka ee isbahaysiga [9] Isticmaalka milatari ee dhulka dabka ku salaysan waa in sidoo kale la eegaa iyadoo loo eegayo shidaalka Gulf War oo saldhig u ah badda, oo ah ujeedada istaraatiijiga ah ee muuqata taas oo ahayd inay ku dhufato dhulalka soo noqnoqda ee Maraykanku Qaramada Midoobay Maaliyadda (fundka). Qaramada Midoobay waxaa laga maalgeliyaa lacagaha la qiimeeyo iyo tabarucaadka iskaa wax u qabso ee dalalka xubnaha ka ah. Golaha Guud wuxuu ansixiyaa miisaaniyadda joogtada ah wuxuuna go'aamiyaa qiimeynta xubin kasta. Tani waxay si weyn ugu salaysan tahay awoodda qaran ee waddan kasta si ay u bixiso, sida lagu qiyaaso dakhliga guud ee qaranka (GNI), iyada oo lagu hagaajinayo deynta dibadda iyo dakhliga qofkasta oo hooseeya. [168] Miisaaniyad laba sano ah oo loogu talagalay 2012-13 ayaa ahaa $ 5.512 bilyan. [169] Golaha ayaa dajiyay mabda'a ah in UN-ku uusan ku tiirsanaan mid ka mid ah hal xubnood si uu u maal-galiyo hawlgalladiisa. Sidaa daraadeed, waxaa jira sicirka "saqafka", oo dejinaya qadarka ugu sarreeya ee xubin kasta oo lagu qiimeyn karo miisaaniyadda caadiga ah. Bishii Disembar 2000, Golaha ayaa dib u eegay qiyaasta qiimeynta iyadoo ka jawaabeysa cadaadiska Mareykanka. Iyadoo qayb ka ah dib-u-eegistaas, saqafka miisaaniyadeed ee caadiga ah ayaa laga jaray 25% ilaa 22%. [170] Waddamada ugu yar ee horumaray (LDCs), heerka saqafka ah ee 0.01% ayaa lagu dabaqayaa. [168] Marka lagu daro sicirrada sicirka, qiimaha ugu yar ee lagu qiimeeyo waddan kasta (ama "dabaqa") ayaa lagu qiyaasaa 0.001% miisaaniyadda QM ($ 55,120 oo ah miisaaniyadda labada sanno ee 2013-2014) [171] Qayb badan oo ka mid ah kharashka UN-ka ayaa wax ka qabta howlaha muhiimka ah ee nabadda iyo amniga, miisaaniyadana waxaa si gooni ah loo qiimeeynayaa miisaaniyadda ururka ee ugu weyn. [172] Miisaaniyadda nabad-ilaalinta ee sannad-maaliyadeedka 2015-16 ayaa ahaa $ 8.27 bilyan, iyada oo taageereysa 82,318 askari oo la geeyay 15 goobood oo caalamka ah. Hawlgallada nabada ee Qaramada Midoobay waxaa lagu maalgeliyaa qiimeyn, iyada oo la adeegsanayo naqshad ka timid miisaaniyadda joogtada ah ee maaliyadeed oo ay ka mid tahay shan mushahar oo ka mid ah xubnaha Golaha Ammaanka ee joogtada ah, kuwaas oo waa inay ansixiyaan dhammaan hawlaha nabad-ilaalinta. Qiimaha dheeraadka ah wuxuu u adeegayaa inuu ka baxo heerarka qiimeeynta nabad-ilaalinta qiime-dhimista ee dalalka horumaray. Sanadkii 2017, 8-kii kaalmood ee ugu sarreeyey ee lagu bixiyo hawlaha nabad-ilaalinta ee Qaramada Midoobay ayaa ahaa Maraykanka (28.47%), Shiinaha (10.25%), Japan (9.68%), Germany (6.39%), Faransiiska (6.28%), Boqortooyada Ingiriiska (5.77%), Ruushka (3.99%) iyo Talyaaniga (3.75%). [173] Barnaamijyada QM ee gaarka ah ee aan ku jirin miisaaniyadda caadiga ah, sida UNICEF iyo Barnaamijka Cunnada Adduunka, waxaa maalgeliya tabarruc iskaa ah oo ka yimaada dawladaha xubnaha ka ah, shirkadaha, iyo shakhsiyaad gaar ah. Theresa.May. Theresa.May (1-October 1956) wuxuu ahaa siyaasi Ingiriis ah oo noqonaya Raisalwasaaraha Boqortooyada Ingiriiska iyo Hogaamiyaha Xisbiga Konserfatifka tan iyo 2016-kii. Waxay ka shaqeyneysay Xoghayaha Guriga laga bilaabo 2010 ilaa 2016. May waxaa markii hore loo doortey Xubin Baarlamaan ah (MP) ee Maidenhead 1997. Fikrad ahaan, waxay u aqoonsatay in ay tahay shukaansi qaran. May wuxuu ku koray Oxfordshire wuxuuna ka soo qayb galay Kulliyadda St Hugh College, Oxford. Laga soo bilaabo 1977 ilaa 1983, waxay u shaqeysay Bank of England, iyo 1985 ilaa 1997 oo ka tirsan Adeegyada Lacagta bixinta Adeegyada, oo u adeegta xildhibaan Durnsford ee Merton. Ka dib markii aan la isku dayin in loo doorto Golaha Wakiillada 1992 iyo 1994, waxaa loo doortay Xildhibaan Maidenhead doorashadii guud ee 1997. Laga soo bilaabo 1999-kii ilaa 2010-ka, wuxuu qabay doorar dhowr ah oo ku yaala Xaafadaha hooska ee William Hague, Iain Duncan Smith, Michael Howard iyo David Cameron, oo ay ku jiraan Xoghayaha Gaadiidka Muuqda iyo Xoghayaha Hawlgabka iyo Hawlgabka. Waxay sidoo kale ahayd guddoomiyaha Xisbiga Konserfatifka laga soo bilaabo 2002 ilaa 2003. Ka dib markii la sameeyay xukuumad isbahaysi ah kadib doorashadii guud ee 2010, waxaa loo magacaabay Xoghayaha Hoyga iyo Wasiirka Haweenka iyo Sinaanta, ka dhiibo kaalinta dambe ee sanadka 2012-ka. Ka dib guushii Conservative ee doorashadii guud ee 2015, waxay sii waday inay noqoto Xoghayaha Guriga ee ugu mudada dheer 60 sano. Inta lagu guda jiro waqtigeeda waxa ay dabagal ku samaysay isbaheysiga Booliiska, waxay ku adkeeysatay siyaasad daroogo siyaasadeed oo ay ka mid tahay mamnuucista qaadka, kormeerka hordhaca ah ee la soo doorto guddiga la doortay iyo guddiga dembiilenimada, dib u celinta Abu Qatada, abuurista Hay'adda Dembiyada Qaranka xaddidaadyo dheeraad ah oo ku saabsan socdaalka. [3] Ka dib iscasilaaddii Cameron, May ayaa ku guuleysatay doorasho hoggaamineed July 2016, waxa uu noqday raisalwasaarihii labaad ee dumarka, ka dib Margaret Thatcher. Sida Ra'iisal Wasaaraha, May ayaa bilaabay habka looga baxayo UK oo ka socda Midowga Yurub, oo kicinaysa Qodobka 50 ee March March 2017, kadibna bisha soo socota, isaga oo ku dhawaaqaya doorasho guud oo biloow ah bisha June, iyada oo ujeedadu tahay in la xoojiyo gacmaheeda wadahadalka Brexit [4].] [5] Tani waxay dhalisay baarlamanka, taasoo tirada kuraasta Conservative ka dhacday min 330 illaa 317, in kasta oo ay xisbigu ku guuleysteen shareecada ugu sareeya tan iyo 1983-kii, taas oo keenaysa inay kalsooni ku qabato iyo inay la timaaddo xisbiga DUP-ta ee Democratic Union Party (DUP) dowlad hooseysa. Addis Ababa–Djibouti Railway (Tareenka). Tareenka Addis Ababa iyo Jabuuti waa tareen cusub oo tareen oo caalami ah oo u adeega laf-dhabarka cusub ee Tiknoolajiyada cusub ee Tiknoolajiyada Itoobiya. Raisal wasaaruhu wuxuu ka mid ahaa ra'iisal wasaaraha Hailemariam Desalegn 1-dii Janaayo, 2018. Wuxuu Itoobiya siinayaa badeecad badda ah oo la gasho badda, kaas oo isku xiraya caasimadda Addis Ababa ee Jabuuti iyo Dekedda Doraleh. [2] In ka badan 95% ka ganacsiga Itoobiya ayaa dhex maraya Jabuuti, iyada oo 70% hawsha ka socota dekedda Jabuuti. [4] Wadarta gaadiidka wadada waa 24.9 milyan oo tan oo sanadle ah, iyada oo 6 milyan tan oo sanadle ah laga filayo 2023. [6] Qorshayaashan waxaa weheliya shaqooyin dhisme oo ka socda Dekedda Doraleh si loo ballaariyo kartida maareynta xamuulka laga bilaabo 6 illaa 14 milyan tan oo sanadle ah iyada oo ujeedadu tahay in la gaarsiiyo 10 milyan oo tan oo xamuul ah 2022. [8] Khadka tareenka waxaa iska leh xukuumadda Jabuuti (Jabuuti) iyo dawladda Itoobiya (Itoobiya). Itoobiya, shirkadda ay leedahay waddada ee Tareenka ee Itoobiya waxay matalaysaa milkiilaha waddada tareenka. Sanadkii 2017, shirkad cusub ayaa loo sameeyay in ay maamusho, si ay u shaqeyso oo u adeegto qiyaasta cusub ee tiknoolajiyadda Addis Ababa-Jabuuti, gaadiidka shidaalka ee Ethio-Djibouti Railway S.C., oo ah shirkad dadweynaha ah oo xarunteedu tahay Addis Ababa. Waxaa iska leh xukuumadaha Ethiopia (75% wadaag) iyo Jabuuti (25% wadaag). Ethiopia waxay heshay jagada CEO, oo matalaya wasiirka gaadiidka Itoobiya. Shirkadda cusub waxaa la filayaa in ay la wareegto dhammaan hawlaha tareenada bilawgii sanadka 2024. Ka hor 2024, doorka shirkadu waa mid maamul ah. [9] Ilaa dhamaadka 2023, dhammaan hawlaha tareenka cusub ayaa si wadajir ah u fulin doona laba shirkadood oo Shiineeys ah, Shiinaha Shiinaha ee Shiinaha ah ee Shiinaha ah (CREC) iyo Shirkadda Shirkadda Shirkadda Minaatada Engineering Engineering Corp. (CCECC). Lix sano ilaa dhammaadka 2023 waxaa loo isticmaali doonaa oo kaliya in ay ka shaqeeyaan jidka tareenka ee labada wadateyaal wadaag ah (oo ay ku jiraan dayactirka iyo dayactirka), laakiin sidoo kale tababar loo sameeyo loo shaqeeyayaasha maxalliga ah si loo diyaariyo qaadashada dhammaan hawlaha tareenka ee kaabayaasha Ethio-Djibouti Si ay u taageeraan hawlaha iyo u diyaarinta shaqaalahooda, Shirkadda Tareenka Itoobiya waxay aasaasay Akadamiyadda Tareenada Afrika ee Bishopu si ay uga shaqeeyaan injineeriyada tareenka. Dhismuhu wuxuu bilowday 2011-kii, waxaana inta badan lagu dhameystiray 2016-kii, laakiin imtixaankii ugu dambeeyay wuxuu socday ilaa 2017. Khadka ayaa si rasmi ah loogu furay hawlgallada ganacsiga 1-da Janaayo 2018. [18] Tareenka Addis Ababa iyo Jabuuti wuxuu ka sarreeyaa Tareenka Ethio-Djibouti, oo ah tareen masaafo ah oo ay asal ahaan ka dhisteen Faransiis intii u dhaxaysay 1894 ilaa 1917 kaas oo muddo dheer qarnigii 20-aad ahaa habka kaliya ee lagu gaari karo Itoobiya oo ka baxsan dunida dibadda. 10] [19] Maaddaama Tareenka Ethio-Djibouti uu ka sii darey 1980-kii, iyada oo aan la helin qaybo dayactir iyo dayactir, Addis Ababa waxa ay jidka tareenka ka soo gaadhay badda sannadkii 2004. Adeegga gaadiidka ayaa u dhexeeyay Dire Dawa iyo Jabuuti ilaa 2010 iyo markale laga soo bilaabo 2013-2014. Laga soo bilaabo 2014, hawlgalku wuxuu suurtagal noqon karaa kaliya 213 km oo waddooyinka dib loo hagaajin karo ee u dhaxeeya Dire Dawa iyo xudduudda Jabuuti ee Guelile. Xiriirka ka dhaxeeya xarumaha ganacsiga ee Itoobiya (tusaale ahaan Addis Ababa) iyo dekedaha badda ee Jabuuti ayaa noqday lumay. Waqtigaas, Itoobiya waxay bilowday Qorshe Horumarin iyo Qorshaha Bedelka (GTP) si loo horumariyo dhaqaalaha dalka iyada oo loo marayo maal-galinta kaabayaasha. Tareenka cusub ee tareenka cusub ee la dhisay ayaa la filayay in uu hoos u dhigo waqtiyada safarka gawaarida saddex maalmood illaa laba iyo toban saacadood oo tareen ah, iyo kharashka gaadiidka xamuulka qaada saddex meelood meel ahaan kharashka gaadiidka. Shirkadda Tareenka ee Itoobiya (ERC) waxay heshiis la gashay shirkad ka dhisan Addis Ababa ilaa xudduudda Jabuuti ilaa laba shirkadood oo Shiinaha ah, Shiinaha Railway Group (CREC) iyo Shirkadda Shirkadda Ganacsiga ee China (CRCC).] 320 km (200 mi) oo ka soo jeeda Sebeta ilaa Mieso ayaa la siiyay CREC, [22] iyo qaybta 339 kiilo (211 mi) oo ka timid Mieso ilaa xudduudka Jabuuti ayaa la siiyey CRCC. Sannadkii 2012, Jabuuti wuxuu doortay CRCC inuu dhamaystiro 100 km ee ugu dambeysiga dekedda Jabuuti [24] Qiimaha wadada tareenka ayaa u dhiganta $ 1.873 bilyan oo doolarka Sebeta-Mieso, US $ 1.12 bilyan oo ah qaybta Mieso-Dewele iyo US $ 525 million oo ah qaybta Dewele-Port of Doraleh. Sannadkii 2013, deyn dhan $ 3 bilyan oo doolarka Mareykanka ah ayaa laga soo saaray Bangiga Exim ee Shiinaha, iyada oo US $ 2.4 bilyan oo u socotay qaybta Itoobiya ee waddada tareenka iyo dheelitirka loo isticmaalayo Jabuuti. Maalgalin dheeraad ah ayaa laga soo saaray Bangiga Horumarinta Shiinaha iyo Bangiga Warshadaha iyo Ganacsiga ee Shiinaha. [27] 20,000 oo Itoobiyaan ah iyo 5,000 oo Jabuutiyaan ah ayaa loo shaqaaleeyey dhismaha. [28] Kala-qabashada waxaa lagu dhameeyey qaybta Mieso-Jabuuti ee mashruuca Juun 2015. [29] 1898. 1898 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1897. 1897 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1896. 1896 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1895. 1895 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1894. 1894 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1893. 1893 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1892. 1892 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1891. 1891 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1890. 1890 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1889. 1889 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1888. 1888 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1887. 1887 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1886. 1886 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1885. 1885 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1884. 1884 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1883. 1883 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1882. 1882 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1881. 1881 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1880. 1880 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. Demadda Mandheera Ee Gobolka Saaxil. Halkan ka Akhriso taariikh kooban oo ku saabsan Degmadda mandheera ee gobolka saaxil. Degmadda mandheera waa degmo ka tirsan gobolka saaxil. Waxay u dhaxaysaa Magaalada berbera iyo Hargeisa Degmadda mandheera waxay masaafo ahaan u jirtaa caasimadda Somaliland Ee Hargeisa Magaalada berbera waxay u jirtaa 67km 1:- berbera To mandheera 67 km Degmadda mandheera waa degmo qadiimi ah waxay xoggo aanu helnay ay sheegayaan in la Aasaasay sannadihii 1900. Magaalda mandheera waxay leedahay beero biyoodyo iyo qaar kaleba dhul daaqsimeed fiican iyo Buuralay aad u quruxbadan waxaana intaasi u dheer Durduro aan Go'in marna. Waa magaalo ku fiican xaga deegaanka xoolaha waxayna ku taalaa goob aad u fiican taasi oo u dhaxaysa xeebta iyo Oogo oo qabow ah sidoo kale waxy isku bedesha haddaba cimilada jorta. Tusaale ahaan haddii kulayl jiro waxy noqotaa kulayl haddii Qabow jirona waxay noqotaa kulayl. Waxayna cimilada la wadaagtaa labada magaale ee berbera iyo Hargeisa.taasi oo ay ugu wacan tahay in ay ku taalo silsilada #Gollis, Degmadda mandheera waxay caan ku tahay Xabsiga Weyn ee jamhuuriyadda somaliland ugu weyn oo ku yaala.sidoo kale waxaa ku yaal koliyada ciidanka police-ka Dugsiga Ciidanka asluubta iyo dugsiga ciidanka Police -ka Taasi oo la odhan karo waa Xaruun Dawladda Somaliland u mihiim ah maadaama oo ay intaas oo goobood u mihiimi ku yaaliin. Waxaan halkan idinkaga codsanayaa in Cidda taariikh intaas ka faah-faahsan haysa ay la soo xidhiidho 1879. 1879 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1878. 1878 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1877. 1877 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1876. 1876 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1875. 1875 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1874. 1874 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1873. 1873 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1872. 1872 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1871. 1871 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1870. 1870 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1869. 1869 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1868. 1868 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1867. 1867 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1866. 1866 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1865. 1865 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1864. 1864 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1863. 1863 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1862. 1862 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1861. 1861 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1860. 1860 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1859. 1859 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1858. 1858 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1857. 1857 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1856. 1856 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1855. 1855 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1854. 1854 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1853. 1853 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. Sicir barar. xirmooyinka(denominations) shilin soomaaliaga waxaa kakoobnaayeen kuwaan soo socda Boqortooyadii Ajuuraan. Boqortooyadii ajuuraan waxaa la'aasaasay qarnigii 10 ee miilaadiga waxaana asaasay boqor Sheekh Maxamad Alam Baalacad oo loo yaqaano “Ajuuraan”. sababihii uu u aasasay boqortooyadaan waxay ahayd, Intuusan aas aasin Boqortooyadaan qarnigii tobanaad ee miilaadiga waxaa jiray maamul ay lahaayeen aabayaashiisa oo aan saas usii xoog badnayn, waxaana kusoo duuulay cadaw, kadib cadawgaasi waxaa la dagaalamay Boqor Maxamed Alam Baalcad, waxaana dhex maray dagaal aad u qaraaran ugu dambayntii waxaa ay guusha raacday Boqor Maxamed Alam Baalcad. Dagaalkaasi kadib maxamad alam baalcad waxuu bilaabay in uu asaasaaso boqortooyo oo lamagacbaxday Ajuuraaun kalimadaan ujuuraaun oo ah kalimad oo carabi ah micnihiisuna uu yahay “Dad ku shaqaynaya lacag” Dhulkana wxuu ku magacabay awoowihiisa oo loyaqanay Suumaal, Wuxuuna kadhisay magaalada xamar guri oo looga arimiyo boqotooyada gurgaas oo ilaa iyo hada kuyaala magaalada xamar, waxaa uuna magaalada Xamar gudaheedii uu ku wareejiyay darbi, waxaa uuna u sameeyay albaab laga galo iyo mid laga baxo, albaabahaasina waxaa ku qornaa magaciisii. Boqor Shekh maxamad alam baalcad sidoo kale wuxuu dhisay maxakamado maxkamadahaasi wxaajoogay qaadiyaal, Sidokale wuxuu dhisay boolis oo jooga wadooyinka waa waayn ee soomaaliya. Wuxuu ka loo dhisay ciidan oo military ah oo leh horjoogayaal, Wuxuu kalow dhisay ciidamada sirta oo jooga meelwaba, Wuxuu kaloo dhisay ciidamada bada kuwaasoo ilaalinaya bad waynta Hindiya iyo bada Cadan. Dhulmareenka Ibnu Batuuta Oo Ka Warbixiyay Heerka Uu Gaarsiisanyahay Maamulka Ajuuraan. Dhul mareenka Ibnu Batuuta oo ka waramayay heerka uu gaarsiisanyahay maamulka ciidamada badda ee boqortooyadii Ajuuraan, wuxuu ku qoray buugiisa sidan: “Maraakiibta kolkey Imadaan dekada Muqdisho waxaa u imaanaya naaquuda-yaasha maraakiibta wada askar waydiinaysa halka laga leeyahay markabka, meesha uu ka yimid, waxa uu sido iyo meesha uu u socdo” 4-Marakiita mara badwayta hindiya iyo bada cadan 5-Kuwa ka jalaabta badweynta Hindiya iyo bada Cadan. Awlaada Ka Farcantay Boqor Sheekh Maxamed Alam Baalcad. Boqor Sheekh maxamad alam balcad markuu dhintay waxaa dhaxlay wiilkiisii ugu waynaa ee boqor Walmage. Hormarkii Ay Sameeyeen Boqortooyadii Ajuuraan. Boqortooyada ajuuraan ayaa bilowday in ay homariso magaalooyinka iyo wadooyinka waawayn ee soomaaliya, waxayna ka dhistay magaalooyinka Muqdisho iyo Marka guryo kasamaysan dhagax. Sidoo kale waxay ceelal ka qodeen dhulalka oomanaha ah iyo shabeelooyinka iyo jubooyinka. Waxay kaloo sameeyeen taalooyiin oo ku yaala magaala kasta ilaa iyo hadana raad kooda ay muuqdaan qaar kqamid ah, taasina waxaa ay mar qaati u tahay hanaan wanaaga boqortooyadii Ajuuraan. Taalooyiinkaasi qaar kamid ah waxaa ay ahaayeen qubuuro loo dhiso madaxda sar sare sida boqrada, taalooyiinkaasi oo aad u shabaha ahraamta waxaa kamid ah, taalada Gasanuge oo u dhaxeysa magaalooyiinka Eyl iyo Beyla. Talooyiinka noocyadoodii kale ayaa inta badan ku yaala buuraha korkooda, waxaa la aaminsanyahay in loo isticmaali jiray qubuuro meelaha qaarkood, waxaana loo yaqaanaa Xabaalo tiiri ama Taalo tiiraad. Taalooyiinka nooca kale oo kamid ah oona aadka ugu baahsan meelo kamid ah soomaaliya waxaa lagu dooran jiray hogaamiyaasha. 2. Masjidka Jaamaca, oo ku yaala Xamar weyne. 4. Masjidka Axnaafta, oo ay dumiyeen gumeystihii Taleyaaniga markii ay wadanka qabsadeen, waxaa ayna ka dul dhiseen baar oo ay u bixiyeen baar Savoy. 1935. 1935 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1850. 1850 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1851. 1851 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1852. 1852 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1849. 1849 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1848. 1848 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1847. 1847 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1846. 1846 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1845. 1845 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1844. 1844 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1843. 1843 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1842. 1842 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1841. 1841 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1840. 1840 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1839. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1838. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1837. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1836. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1835. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1834. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1833. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1832. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1831. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1830. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1829. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1828. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1827. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1826. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1825. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1824. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1823. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1822. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1821. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1820. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1819. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1818. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1817. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1816. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1815. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1814. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1813. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1812. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1811. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1810. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1809. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1808. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1807. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1806. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1805. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1804. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1803. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1802. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1801. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1800. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1799. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1798. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1797. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1796. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1795. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1794. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1793. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1792. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1791. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1790. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1789. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1788. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1787. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1786. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1785. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1784. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1783. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1782. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1781. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1780. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1779. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1778. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1777. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1776. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1775. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1774. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1773. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1772. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1771. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1770. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1769. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1768. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1767. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1766. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1765. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1764. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1763. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1762. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1761. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1760. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1759. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1758. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1757. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1756. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1755. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1754. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1753. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1752. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1751. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1750. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1749. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1748. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1747. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1746. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1745. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1744. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1743. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1742. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1741. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1740. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1739. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1738. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1737. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1736. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1735. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1734. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1733. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1732. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1731. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1730. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1729. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1728. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1727. 1727 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1726. 1726 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1725. 1725 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1724. 1724 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1723. 1723 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1722. 1722 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1721. 1721 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1720. 1720 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1719. 1719 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1718. 1718 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1717. 1717 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1716. 1716 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1715. 1715 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1714. 1714 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1713. 1713 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1712. 1712 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1711. 1711 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1710. 1710 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1709. 1709 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1708. 1708 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1707. 1707 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1706. 1706 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1705. 1705 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1704. 1704 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1703. 1703 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1702. 1702 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1701. 1701 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1700. 1700 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1699. 1699 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1698. 1698 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1697. 1697 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1696. 1696 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1695. 1695 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1694. 1694 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1693. 1693 waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1692. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1691. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1690. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1689. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1688. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1687. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1686. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1685. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1684. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1683. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1682. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1681. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1680. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1679. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1678. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1677. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1676. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1675. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1674. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1673. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1672. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1671. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1670. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1669. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1668. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1667. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1666. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1665. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1664. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1663. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1662. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1661. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1660. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1659. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1658. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1657. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1656. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1655. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1654. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1653. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1652. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1651. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1650. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1649. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1648. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1647. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1646. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1645. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1644. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1643. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1642. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1641. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1640. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1639. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1638. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1637. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1636. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1635. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1634. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1633. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1632. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1631. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1630. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1629. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1628. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1627. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1626. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1625. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1624. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1623. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1622. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1621. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1620. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1619. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1618. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1617. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1616. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1615. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1614. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1613. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1612. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1611. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1610. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1609. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1608. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1607. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1606. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1605. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1604. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1603. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1602. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1601. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1600. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1599. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1598. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1597. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1596. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1595. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1594. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1593. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1592. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1591. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1590. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. Guska weyn. Guska weyn ama makropenis (ingiriis: macropenis) waa xaalad ama jirro oo guska weynaanta aan caadi ahayn. Wiilka ama ragga, hadduu guskiisa ka weyntahay 2.5cm dhexdhexaad, wuxuu haysta makropenis. Xaaladan waxaa keena Bannayan-Riley-Ruvalcaba syndrome, Progressive lipodystrophy, Roberts syndrome, Lenz syndrome, ama Beckwith-Wiedemann syndrome iyo sababaha kale. Bhopal. Bhopal: Busto waa: caasimada caasimada Hindiya ee Madxya Pradesh iyo xarunta maamul ee degmada Bhopal iyo qaybta Bhopal. Magaaladu waxay ahayd caasimadii hore ee Bhopal State. Bhopal waxaa loo yaqaan 'City of Lakes [3] dabiiciga ah iyo sidoo kale haraha dabiiciga ah iyo sidoo kale waa mid ka mid ah magaalooyinka cagaaran ee Hindiya [4] Waa magaalada 17aad ee ugu weyn dalka iyo 131st [5] adduunka. Magaaladda Y, oo ah Bhopal oo ku yaalla machadyo waxbarasho iyo cilmi baaris oo kala duwan iyo rakibaadyo muhimad qaran, oo ay ku jiraan Isku-xirka Master Control Facility ee ISRO, [7] BHEL, iyo AMPRI. Bhopal wuxuu ku nool yahay tirada ugu weyn ee machadyada qaranka ee Hindiya, oo ah IISER, MANIT, SPA, AIIMS, NLIU iyo IIIT (oo hadda ka shaqeynaya xerada ku meel gaarka ah gudaheeda MANIT). Magaaladu waxay soo jiidatay dareen caalami ah bishii December 1984 ka dib markii ay dhacdey Bhopal, markii shirkadda Union Carbide India Limited (UCIL) warshad cayayaanka ah (oo hadda ay leedahay shirkadda Dow Chemical Company) ay ka soo baxday isku dhaf ah gaasas dilaaga ah oo ka kooban methyl isocyanate, taasoo keentay mid ka mid ah masiibooyinka saboolka ah ee taariikhda adduunka. Dhibaatada Bhopal waxay sii ahaaneysaa qayb ka mid ah doodaha dimoqraadiga iyo siyaasadeed ee dadka reer Bhopal. [8] Bhopal waxaa loo doortay mid ka mid ah magaalooyinka ugu horreeya ee labaatanaad ee India (Wajiga koowaad) si loo horumariyo magaalo caqli ah sida hoos timaada PM Narendra Modi oo lagu magacaabo Smart Cities Mission. Lucknow. Lucknow (Luhnnū) (Luhna'ū) waa magaalo weyn oo magaalo weyn oo ah gobolka Hindiya ee Uttar Pradesh [5] [7] [8] iyo sidoo kale waa xarun maamul ee degmada iyo Qaybta. Waa magaalada kow iyo tobnaad ee ugu badan magaalada oo ah laba iyo tobankii ugu badnaa ee magaalooyinka Hindiya. Lucknow marwalba waxaa loo yaqaanaa magaalo dhaqameedyo badan oo ka soo jeeda waqooyiga Hindida dhaqanka iyo farshaxanka, iyo kursiga awoodda Nawabs ee qarniyadii 18aad iyo 19aad. Waxay sii ahaanaysaa xarun muhiim ah oo maamulka, maamulka, waxbarashada, ganacsiga, aerospace, maaliyadda, daawooyinka, farsamada, naqshadeynta, dhaqanka, dalxiiska, muusikada iyo gabayada [10] Magaaladu waxay u taagan tahay heer sare oo qiyaastii 123 mitir (404 ft) oo ka sarreysa heerka badda. Degmada Lucknow waxay ka kooban tahay aag gaaraya 2,528 kilomitir oo isku wareeg ah (976 sq m). [11] [12] Barafanki, oo galbeed ka xigta Barnabanki, oo galbeedka by Unnao, oo koonfur ka xigta Raebareli iyo waqooyiga by Sitapur, Lucknow wuxuu ku fadhiyaa xeebta waqooyi-galbeed ee Gomti River. Hindi waa luqadda ugu weyn ee magaalada iyo Urdu sidoo kale waa la wada hadlay. Lucknow waa saldhigga Shiiciga Islaamka ee Hindiya iyada oo dadka ugu badan ee Shia Muslim ah ee Hindiya ah. Taariikh ahaan, Lucknow wuxuu ahaa caasimadda gobolka Awadh, oo ay gacanta ku hayaan Sultanate-ka Sultanate-ka iyo marxuumkii Mughal. Waxaa loo wareejiyay Nawabs of Awadh. Sannadkii 1856, shirkadda British East India India waxay joojisay xukunka maxalliga ah, waxayna qabsadeen magaalada oo dhan, iyada oo inteeda kale Awadh iyo, 1857-kii, u wareejisay British Raj. Dhinaca kale India, Lucknow ayaa ka madax banaaneyd Britain 15kii Agoosto 1947. Waxaa lagu magacaabay magaalada 17aad ee ugu koraysa India oo adduunka 74aad. Lucknow, oo ay wehliyaan Agra iyo Varanasi, waxay ku jiraan Uttar Pradesh Heritage Arc, oo ah silsilado sawirro sahlan oo ay sameeyeen Xukuumadda Uttar Pradesh si kor loogu qaado dalxiiska gobolka Ranchi. Ranchi (rraːntʃi / Ku saabsan dhawaaqa codka (gargaarka · info)) waa caasimadda gobolka Hindiya ee Jharkhand. Ranchi waxa uu ahaa xarunta dhaqdhaqaaqa Jharkhand, [3] kaas oo ku baaqay in gobol goboleed oo koonfurta Bihar ah, waqooyiga Orissa, galbeedka galbeedka galbeedka iyo bariga bari ee waxa maanta jooga Chhattisgarh. Gobolka Jharkhand waxaa la sameeyay 15kii Nofembar 2000 iyada oo lagu soo tuuray qaybta Bihar ee Chota Nagpur iyo Santhal Parganas. Magaca Ranchi waxaa laga soo qaatay magaca hore ee tuulada Oraon ee isla goobta, Archi. [4] "Archi" wuxuu ka soocaa erayga Oraon for graven graven or stave. Sida laga soo xigtay halyeeyga, ka dib markii uu jahawareer ku dhacay, qof beeralay ah ayaa garaacaya ruuxii uu ku dhuftey bambo. Ruuxu wuxuu qaylinayay ari, ari, ari ah, oo la riday. Archi wuxuu noqday Rachi, oo noqday Ranchi. [5] Mid ka mid ah xaafadaha taariikhiga ah ee Rachi waa Doranda (durane "दुरङ" macnaheedu waa gabay iyo daahaan "दअः" macnaheedu waa biyaha Mundari). Doranda waxay u dhexeysaa Hinoo (Bhusur) iyo Harmoo Rivers, halkaas oo saldhigga rayidka, hantida, iyo kiniisada ay aasaaseen Rajada British-ka ah ay burburiyeen ciidamada mucaaradka intii lagu jiray Sepoy Mutiny. [6] Ranchi waxaa loo doortay mid ka mid ah boqolaal magaalooyinka India ah si loo horumariyo magaalo caqli ah sida hoos timaada PM Narendra Modi oo lagu magacaabo Smart Cities Mission. Ranchi waxaa si wacan loogu yaqaanaa in ay noqoto waddanka hore ee kabtanka hore ee Hindi ah ee loo yaqaan 'Dhab'. Magacyada Wadamada. Sida Afgaanistaan, Albania waa dal dhul ah. Waxay magaceeda ka qaadatay qabiilka Albanoi, taas oo markaa ka qaadatay "Indo-Europe" alb, macnaheedu waa 'buur'. Magaca waa la aaminsan yahay inuu ka soo jeedo qabiilka Vitali oo la xidhiidha fitamiinada Laatiinka ah, 'Dibi', ama Witaloi, 'carruurta dibiga'. Qormo kale waa magaca magaca diovi-telia, 'Land of the Day' ama 'Land of Light'. Algeria waa Ingiriisi ah magaca Carabiga Al Jazeer, 'jasiiradaha'. Shiinaha ayaa magaceeda oo Ingiriis ah ka qaata gobolka Quin, boqortooyi galbeedka ee Shiinaha intii lagu guda jiray dhulalka Jouf. Magaca waxaa laga yaabaa inuu ka yimaado erayga Afar, gabouri, 'saxan'. Waxaa laga yaabaa inay tixraacdo xaqiiqda ah in magaalada ay ku taalay xeebta xeebta oo ku hareereysan lamadeg joogta ah. Aiguptos iyo Ægyptus magacyadii hore ee Giriigta iyo Roomaanka waxaa laga soo qaatay Hood-kā-ptah, 'Temple of the Ptah', laga bilaabo hood, macbudka, iyo kā, 'naf', iyo godka Ptah. Magaca Laatiinka ee Ægyptus waxaa la yiraahdaa 'Dhulka Badda Aegean', laga bilaabo aigaiou hyptios. Eritrea waxaa loogu yeeray Talyaaniga, oo ka soo jeeda Talyaaniga oo lagu magacaabo Latin Mare Erythraeum, 'Red Sea', oo ka soo jeeda Giriigga hore, 'casaan'. Waddanku wuxuu ka qaadaa magaca isbahaysiga Jarmalka, Faransiiska, oo ka adkaaday Gaul (gobolka waayeelka ah ee Europe, oo u dhigma France casri ah, Belgium, Koonfurta Netherlands, SW Germany iyo waqooyiga Talyaaniga). Magaca Frank waxuu ka yimaadaa Faransiiska Jarmalka ee Faransiiska ah, taasoo micnaheedu yahay 'xoogan' ama 'geesinimo', ama magac shakhsi ah. Magaca Ingiriisi ee Jarmalka wuxuu ka yimaadaa German Germania. Asal ahaan lama yaqaan, laakiin waxaa la soo jeediyay in laga soo qaatay gariirka Jarmalka, 'Lance', iyo nin, 'dad'. Fikrad kale ayaa ku xiran gala Celtic, Hindiya waa erey Giriig iyo Laati ah oo ku saabsan 'dalka Wabiga Indus', iyadoo Indus laga yaabo inuu ka yimaado erayga Sanskrit Sindhu, 'badda'. Magaca waxaa loola jeedaa 'Land of the Rising Sun' waana tixraac ku saabsan goobta Japan ee bariga Shiinaha. Waxay ka timaaddaa Shiinaha oo ah 'Jipen', oo ka soo jeeda Shiinaha, 'sun', iyo beni, 'asal'. Magacaabay Webi Urdun ka dib, oo ka timid xididkii Cibraaniga ahaa, 'soo deg' (Badda Dhimashada) '. Hase yeeshee, wabiga magaciisu wuxuu noqon karaa 'Webiga Daan', iyadoo Dan ay ka mid tahay wiilashii Yacquub. Kenya waa mid gaaban oo magaceedu yahay Kikuyu, Kirinyaga, musuqmaasuqa ah ee Swahili kere ah, 'Mountain of Whiteness'. Morocco waxaa laga soo qaatay marrūkus, version hore Carabi ee Marrakech, caasimadii hore. Qaar ka mid ah aragtiyaha ayaa jira sida asal ahaan ka soo jeeda Oman. Kiniiniyada Sumerian waxay ka hadlaan dal la yiraahdo Magan, waxa suurtogal ah inay tixraac ku noqoto warshadaha dhuxusha-macdanta ee Oman. Magaca Andorra waxa uu ka yimid ereyga Navarres ee degaanka ah, oo ah weedho, macnihiisu 'dhul dillaacsan'. Waxaa sidoo kale lagu soo jeediyay in waddanku uu magaciisa ka soo qaatay Carabta al-Gandura, 'haweeney caan ah', oo ka dhaxashay Moors. Bortuqiis wuxuu ugu yeeray aagagga Angola ka dib markii ereyga ugu horeeyay ee cinwaanka hoggaamiyaha Mbundu ee Ndongo, Ngola uu yahay kiluanje. Christopher Columbus oo magaciisu ahaa Antigua ayaa ka dib kiniisadda Santa Maria de la Antigua, 'St Mary' oo Bidii ', Seville, Spain. Asal ahaan magaca Barbuda maaha mid cad, laakiin waxa la soo jeediyay in laga soo qaatay barbados Isbaanish ah, 'shimbir' Ka fikirista jiritaanka dhul ay ku yaalliin koonfurta, Giriigta waxay la yimaadeen magaca Terra Australis Incognita, oo macnaheedu yahay 'Unknown Land Land'. Azerbaijan waxaa laga yaabaa inuu magaciisa ka qaado mid ka mid ah Alexander III oo ahaa gumaystihii Faaris ee reer Faaris, Atropates, oo markii dambe magaciisa laga soo qaatay Giriiga, oo lagu magacaabo 'protected by fire'. Maaha mid gebi ahaanba cad in meeshii Bahamas ay magacooda ku heleen, laakiin waxaa la yiraahdaa 'Shallow Sea' oo ka timaada baja Isbaanish. Waxaa sidoo kale la ogaaday in ay ka timid ereyo badan oo Lucayan ah. Baxrayn macnaheedu waa 'Laba Seas', oo ka kala yimid Baxreyn, jamacadaha Bari. Waa tixraac in xaqiiqda ah in boqortooyadu 'badda' u tahay bari iyo galbeed. Bangladesh waxaa loola jeedaa 'Land of the Ben Koonfurta Afrika waa, dabcan, waddanka koofureed ee Afrika; ereyga Afrika wuxuu ka iman karaa erayga Berber afar, 'boor', ama laga yaabo inuu asal ahaan ka soo jeedo Masar, taasoo macnaheedu yahay 'fiican', 'qurux', ama 'fiican'. Spain waxaa laga yaabaa in ay ka timaado Punic ama tsepan, 'bakay', kuwaas oo ay ahaayeen kuwo badan oo ku yaal jasiiradda, ama ka soo jeeda Puun, 'waqooyiga', tan iyo markii uu ahaa waqooyiga Carthage - ama waxay ka iman kartaa Basque ezpaña, 'diif' ama 'xagjirnimo', oo tixraac ku ah aagga koonfur-galbeed ee Yurub. Sri Lanka waxaa loola jeedaa 'Island Blessed' (waxaa kale oo mararka qaar loo tarjumaa 'Island Resplendent'), waxaana laga yaabaa in laga soo saaro Sanskrit shrīs, 'holiness', 'farxad', barwaaqo, ama 'sharaf', iyo lak diga, 'land ballaaran '. Suudaan waxa ay ka timaadaa Balad sida-Sūdān, 'Land of the Blacks', laga bilaabo balad, 'dhul', sida, ',' iyo sūdān, jamacada aswad, 'madow'. Magaca Suriname waxaa lagu sheegay in uu ka yimid qabiil qabiil oo loo yaqaan Surinas ama Surinen, dadka ugu horreeya. Wadanka waxaa loo magacaabaa Swazis. Swazis waxay ahaayeen qabiil reer Nguni, iyaga oo magacooda ka soo qaatay Ngwane III, kuwaas oo u horseeday gobolkaasi koonfurta Afrika. Iswiidhin waxaa lagu magacaabaa dad awood leh oo jarmal ah, Svear ama Suiones (magaca Rooma), oo ku nool agagaarka Lake Mälaren. Switzerland waxay magaceeda ka qaadatay Schwyz, oo ah beero kiniis ah oo ku hadla jarmalka oo ku biiray Uri iyo Unterwalden si ay u saxiixaan heshiis ku saabsan taageerada iskaashiga ah ee loo yaqaan 'Everlasting League'. Asalka magaca magaca Suuriya lama yaqaan, laakiin waxa laga yaabaa inay la xidhiidho Boqortooyada Aasiya ee Asiya, inkastoo tan badani ku dhacday Ciraaq casri ah. Soomaaliya waxay ka qaadataa magaceeda dadkeeda asaliga ah, oo ah dadka reer Turkiga, oo leh darajo dheeraad ah. Soomaalidu waxay magaca ka qaadaan magaca Carabta Carabta, Taiy ama Tayyi, Magaciisu wuxuu si weyn u isticmaalay in lagu sharaxo Carabta wakhtiyadii hore ee Islaamka. Tansaaniya waxaa sameeya iyada oo la isku dari doono magacyada qaybaha ay ka kooban yihiin, Tanganyika iyo Zanzibar, kuwaas oo ku midoobay 1964-kii. Wadanka waxaa loo yaqaan 'Thais' oo magaciisu yahay 'Free (People)' oo ka socda fra, 'si xor ah'. Togo waxay ka timaaddaa Lake Togo, oo magaceeda laga yaabo inuu ka yimaado 'biyo' oo aado 'bangiga' ama 'shore'. Si kastaba ha ahaatee, waxaa sidoo kale la soo jeediyay in magacu macnaheedu yahay 'Marka Hill' ee Daraawiishta. Daraawiishta waxay ahaayeen ciidanka difaaca Soomaalida wakhtiga gumeysiga. Jiridkooda waxay u dhexeysey sanadka 1896 ilaa 1920. Daraawiishta casri ah. Daraawiishta casri ah waa aqoonsi iyo magac darka dadka ku nool goboladda Sool, Sanaag iyo Cayn. Waxaa aad u isticmaala magaca Daraawiish dadka aan aan siyaasad lahayn gaar ahaan shacabka Dhulbahante. Daraawiishland. Daraawiishland waa dhulka uu dhexeysa Warder (Ogadeniya) ilaa gobolka Sanaag. 2018 Sulawesi dhulgariir Indunisiya. 28kii Sebtembar 2018, dhulgariir hoose ayaa ku dhuftey qoorta jasiiradda Minahassa, Indonesia, oo leh xarun ku taala degaanka Donggala Regency, Central Sulawesi. Dhul-gariirka ayaa ku yaal 77 km (48 mi) oo ka baxsan caasimadda gobolka Palu, waxaana loo dareemay meel fog sida Samarinda Bariga Kalimantan iyo sidoo kale Tawau, Malaysia. Dhacdadani waxay ka dambaysay taxane ah qashin qubka, oo ugu weynaa oo ahaa 6.1 magnitude tremor taas oo dhacday horraantii maalintaas. [1] Kadib dhulgariirka, heeganka tsunami waxaa loo soo saaray Makassar Strabo, laakiin waxaa loo yeeray saacad kadib. Si kastaba ha noqotee, tsunami degaanka ah ayaa markii dambe ku dhuftey Palu, oo la qarxiyey guryo dabaqyo ah iyo dhismooyin ku sii jeeday, iyagoo dilay ugu yaraan 384 iyo dhaawacay 540. [6] Hay'adda Indonesia ee Meteorology, Climatology iyo Geophysics (BMKG) ayaa xaqiijisay in suntu ay ka dhacdey, dhererkeedu ahaa 1.5 ilaa 2 mitir (4.9 ilaa 6.6 ft), oo soo jiidatay degsiimooyinka Palu, Donggala iyo Mamuju [ Bengaluru. Bangalore (bæŋɡəlɔːr /), oo si rasmi ah loo yaqaan Bengaluru [15] ([beŋɡəɭuːɾu] (ku dhawaad ​​codka dhegeysanaya)), waa caasimadda gobolka Hindiya ee Karnataka. Waxay leedahay dad ka badan toban milyan, [9] waxay ka dhigeysaa mid weyn iyo saddexda magaalo ee ugu tirada badan iyo shanaad ee agagaarka magaalooyinka Hindiya. [16] Waxay ku taallaa koonfurta Hindiya oo ku taal xeebta Deccan. Sare u dhiganta waa in ka badan 900 m (3,000 ft) oo ka sarraysa heerka badda, oo ah magaalooyinka ugu waaweyn ee Hindiya. [17] Kacsanaanta Koonfurta Hindiya, Galbeedka Gangas, Cholas iyo Hoysalas, waxay xukumi jireen gobolka hadda ee Bangalore ilaa 1537 CE, Kempé Gowdā - oo ah taliye ku-xigeenka Fudud Vijayanagara - wuxuu abuuray dabeecadda Bangalore. Sanadkii 1638-kii, Maraadi waxay ku guuleysteen oo ay xukumeen Bangalore muddo 50 sano ah, ka dib markii Mughal ay qabsadeen oo ay magaalada ku iibsadeen Boqortooyada Mysore ee Boqortooyada Wadiyar. Waxaa lagu qabtay Ingiriiska kadib guushii 4aad ee Anglo-Mysore War (1799), oo soo celiyay maamulka maamulka magaalada Maxaraja ee Mysore. Magaaladii hore waxay ka sameysey dowladaha Maharaja ee Mysore waxayna noqotay caasimadda of State Princely of Mysore, taas oo u jirtey hannaan madax banaan oo ah Rajada Britishka. Sannadkii 1809-kii, Ingiriiska ayaa u wareegay magaalada Bangalore, oo ka baxsan magaalada hore, magaaladuna waxay ku soo korartay, taas oo lagu xukumay qayb ka mid ah British India. Ka dib markii madaxbannaanidii Hindiya ee 1947, Bangalore wuxuu noqday caasimadda Mysore State, wuxuuna ku sugnaaday caasimadda markii gobolka cusub ee Karnataka laga aasaasay 1956. Labada magaalo ee Bangalore - magaalada iyo dawlad-goboleed - kuwaas oo horumariyay hay'ado madaxbannaan oo isku darsaday bartamaha magaalada 1949. Magaca kaniisada ee Bengalūru, waxaa loo aqoonsaday magaca rasmiga ee magaalada 2006. Bangalore waxaa mararka qaarkood loogu yeeraa "Silicon Valley of India" (ama "caasimadda IT ee Hindiya") sababtoo ah kaalinteedii sida tiknoolajiyada macluumaadka tiknoolajiyadeed ee qaranka (IT). [1] [18] [19] Ururada teknoolojiga ee Hindiya ISRO, Infosys, Wipro iyo HAL waxay xaruntoodu tahay magaalada. Bangalore waa magaalo kala duwan, Bangalore waa kan labaad ee ugu wayn ee koraya ee Hindiya. [20] Machadka Caalamiga ah ee Farsamada Macluumaadka, Bangalore (IIITB), Machadka Qaran ee Fikradaha Fashion, Machadka Caalamiga ah ee Macluumaadka Warfaafinta, Bangiga Dhexe (IIMC) Bangalore, Machadka National Design, Bangalore (NID R & D Campus), Sharciga Qaranka ee Jaamacadda India (NLSIU) iyo Machadka Qaranka ee Caafimaadka maskaxda iyo Nuuriitiga (NIMHANS). Qaar badan oo ka mid ah ururada aerospace iyo hay'adaha difaaca, sida Bharat Electronics, Hindustan Aeronautics iyo Sheybaadhka Qaranka ee Aerospace ayaa ku yaal magaalada. Magaaladu waxay sidoo kale ku taallaa warshadaha filimada ee Kannada. Kolkata. Kolkata / koʊlkɑːtə / ([codkata] (ku saabsan codkani wuxuu dhagaystaa), oo sidoo kale loo yaqaan Calcutta / kælkʌtə /, magaca rasmiga ah ilaa 2001) waa caasimadda gobolka Hindiya ee West Bengal. Waxaa ku yaal bangiga Hooghly, waa xarunta ugu muhiimsan ee ganacsiga, dhaqanka, iyo waxbarashada ee Bariga Hindiya, halka dekedda Kolkata ay tahay dekedda ugu weyn ee Hindiya iyo dekedda keliya ee wabiga. Magaalada ayaa si weyn loo tixgeliyaa "caasimada dhaqanka" ee Hindiya, waxaana sidoo kale loo naanaysaa "Magaalada Joy". [1] [2] [3] Sanadkii 2011, magaalada waxaa ku nool dad tiradoodu gaareyso 4,5 milyan, halka dadka ku nool magaalada iyo xaafadaheeda ay ahaayeen 14.1 malyan oo qof, taas oo ka dhigtay magaalada saddexaad ee ugu badan magaalooyinka Hindiya. Qiyaasaha dhowaan ee dhaqaalaha caasimadda Kolkata wuxuu u dhexeeyaa $ 60 illaa $ 150 bilyan (GDP) oo loo qoondeeyay sinaanshaha awoodda iibsiga) taas oo ka dhigaysa saddexda mitir ee ugu weyn ee Hindiya, ka dib Mumbai iyo Delhi. [14] [14] Qarnigii 17aad, saddexda tuulo ee Calcutta ka hor ayaa waxaa xukuma Nawab ee Bengal oo hoos yimaada Mughal. Ka dib markii Nawab ay oggolaatay Shirkadda East Hindiya Shirkadda Isgaadhsiinta ee 1690, [16] degaanka waxaa soo saaray Shirkadda oo ku soo biirtay ganacsi sii kordhaya. Nawab Siraj ud-Daulah waxay qabsadeen Calcutta 1756, Shirkadda East India waxay sannadkan soo qaadatay. Sanadkii 1793, shirkadda East India waxay ahayd mid xoogan oo lagu baabi'in karo Nizamat (xukun maxali ah), waxayna ku qaadatay awoodda buuxda ee gobolka. Sida ku cad xeerka shirkadda, ka dibna wuxuu ku jirey Rajo British ah, Calcutta waxay noqotay caasimad ka mid ah dhulka Ingiriiska ee Hindiya ilaa 1911-kii, markii ay la kulmeen dhibaatooyin juquraafi ah, oo ay weheliso qaranimada sii kordhaysa ee Bengal, waxay u horseeday isbeddel caasimadda ah ee New Delhi. Calcutta wuxuu ahaa xarunta loogu talagalay dhaqdhaqaaqa xorta ah ee Hindida; waxa ay weli tahay mid khafiif ah oo siyaasadeed oo casri ah. Ka dib markii madaxbannaanida Hindiya ee 1947, Kolkata, oo ahayd xarun casri ah ee casriga ah ee Hindida, sayniska, dhaqanka, iyo siyaasadda, waxay la kulantay dhowr siyood oo isdaba-joog ah dhaqaale. Maaddaama ay tahay nukleus 19-jir iyo horraantii qarnigii 20-aad ee Bengal Renaissance iyo xarun dhaqameed oo kala duwan oo ku yaala Bengal iyo Hindiya, Kolkata waxay leedahay dhaqamada maxalliga ah ee riwaayadaha, farshaxanka, filimada, tiyaatarka, iyo suugaanta. Dad badan oo ka soo jeeda Kolkata-iyaga oo ka mid ah kuwa ugu qiimaha badan Nobel-ayaa ka qaybqaatay farshaxanka, sayniska, iyo meelaha kale. Dhaqanka Kolkata wuxuu ka kooban yahay idiosyncrasies oo ay ku jiraan xaafadaha u dhaw xaafadaha (xawaaraha) iyo is-dhaafsiga xorta ah ee isweydaarsiga (adda). Qaybta West Bengal ee warshadaha filimka Bengali waxay ku taallaa magaalada, taas oo sidoo kale martigelinaysa hay'adaha dhaqanka ee muhiimka ah ee muhiimadda qaran, sida Akademiyada Fanka Fanka, Isboortiga Fiktooriya, Bulshada Asiatic, Matxafka Hindida iyo Maktabadda Qaranka ee Hindiya. Waxaa ka mid ah machadyada cilmiga sayniska, Kolkata waxay martigalisaa Bulshada Dhaqanka ee Agri ee Hindiya, Sahanka Cilmi-baadhista ee Hindiya, Survey-Botanical of India, Calcutta Ligúria. Liguria ([liɡuːrja], Ligurian: Ligûria [liɡyːɾja], Faransiiska: Ligurie) waa dhul xeebeed waqooyi galbeed talyaani ah; caasimadeeda waa Genoa. Gobolka ayaa ku dhowaad la kulmaa Riviera Talyaani waxaana uu caan ku yahay dalxiisayaasha xeebaha, magaalooyinka, iyo cuntada. Magaca Liguria wuxuu udubdhexaadiyaa Laatiinka waxaana uu ka soo jeedaa madadaalo, si kastaba ha ahaatee magaca Laatiinka ee Ligusticum (sida Mare Ligusticum) iyo Liguscus [3] waxa ay muujinayaan asalka dhabta ah ee asalka ah, - magaca Laatiin Liguria sida kudhaqaaqan. Foomka -sc ((-sk-) wuxuu ku yaalaa magacyada Etruscan, Basque, Gascony waxaana la rumeysan yahay cilmi-baarayaasha qaarkood inay la xiriiraan dadka badda ama badmaaxayaasha [5] [5] Liguria waxaa xuduud u leh Faransiiska (Provence-Alpes-Côte d'Azur) xagga Galbeedka, Piedmont ee waqooyiga, iyo Emilia-Romagna iyo Tuscany xagga bariga. Waxay ku taal badda badda Ligurian. Dhirta cidhiidhiga ah ee dhulku waxay xuduud u tahay badda, Alps iyo buuraha Apennines. Qaar ka mid ah buuraha ayaa kordhay 2,000 m (6,600 ft); khadka biyaha ayaa ku socota celceliska sare ee qiyaastii 1,000 m (3,300 ft). Qeybta ugu sareysa gobolka waa shirkii Monte Saccarello (2,201 m, 7,221 ft). Kordhinta dheeraadka ah ee qoryaha ayaa ka yimid Ventimiglia ilaa La Spezia. Tani, 3,524.08 km2 (1,360.65 sq mi) waa buuro (65% wadarta guud) iyo 891.95 km2 (344.38 sq mi) waa buuraha (35% wadarta guud). Kaydka dabiiciga ah ee Liguria wuxuu daboolayaa 12% gobolka oo idil, ama 600 km2 (230 sq mi) dhul. Waxay ka kooban yihiin hal qaran oo qaran, lix jardiino waaweyn, laba beerood oo yaryar iyo saddex dabeecadood oo dabiiciga ah. Qeybta bariga waa mid cidhiidhi ah, sidaas daraadeedna waxaa si deg deg ah u soo degaya si qoto dheer oo qotodheer u ah qulqulatada qiyaasta 350-kilomitir (220 mi). Marka laga reebo Portovenere iyo Portofino bakhshiinka, xeebta guud ahaan ma ahan mid aad u jajaban, waana badanaa sarreeya. Dhagaxyada ugu waaweyn ee biyuhu waa xeebaha yaryar, laakiin ma jiraan meelo qoto dheer iyo haraad dabiici ah marka laga reebo Genoa iyo La Spezia. Buuruhu waxay isla markiiba ka baxsan yihiin xeebta oo ay la socdaan xisaabta badda oo loogu talagalay cimilada khafiifka ah sanadka oo dhan. Heerkulka celceliska jiilaalka waa 7 illaa 10 ° C (45 illaa 50 ° F) iyo heerkulka xagaaga waa 23 illaa 24 ° C (73 ilaa 75 ° F), taas oo ka dhigaysa meel wanaagsan oo xitaa xilliga qaboobaha. Roobka ayaa marar badan ku dhici kara, sida buuruhu aad ugu dhow yihiin xeebta waxay abuuraan saameyn qoraal ah. Genoa iyo La Spezia waxay arki karaan illaa 2,000 mm (80 inji) roob sannadkiiba; degaanno kale waxay muujinayaan roobabkii caadiga ahaa ee Badda ee 500 ilaa 800 mm (20 illaa 30b) sanadkiiba. Matsue, Shimane. Matsue (松江 市 Matsue-shi) waa magaalada caasimadda ah ee Shimane ee ku taal gobolka Chūgoku ee jasiiradda wayn ee Honshu. [1] [2] Laga bilaabo Maarso, 2017, magaaladu waxay leedahay dad lagu qiyaasay 205,402, ka dib markii ay isku mid noqdeen ugu dambayntii magaalada Higashiizumo (degmada Yatsuka). Matsue wuxuu fadhiyaa inta u dhaxaysa Lake Shinji iyo Nakaumi, oo ku yaalla bangiyada Ohashi ee isku xira labadaas. Guud ahaan tirada guud ee degaanka Lake Shinji-Nakaumi waa qiyaastii 600,000, taas oo Matsue ka dhigaysa magaalada labaad ee weyn ee badda xeebta Japan ka dib Niigata. Maaddaama ay ka dhalanayaan harooyinka, webiga iyo kanalka ee magaalada iyo dabaqyada waxaa lagu magacaabaa "magaalada biyaha" (水 の 都). ee Japan iyo ayaa kaalinta labaad ku jirta kaalinta labaad ee muhiimka ah kaliya Ise Grand Shrine oo ku taal Mie. Aragtida magaalada ee ka timid Castle Matsue Matsue ee magaalada hadda ee magaalada Matsue waxaa aasaasay Horio Yoshiharu, oo ah wiilka reer Matsue, markii uu dhisay Matsue castle waxaana uu qorsheeyey dhismaha magaalada Castle muddo shan sano ah laga bilaabo 1607 ilaa 1611. Matsue ayaa sii waday kursiga Awoodda Gobolka Sanin sanado badan. Matsue waxaa markii hore xukumay qoyska Horio. Wiilkii Horio Yoshiharu ee Tadauji wuxuu dhintay ka hor aabbihiis, sidaas darteed gobolka ayaa dhaxlay aabihiis Tadaharu. Si kastaba ha ahaatee, Tadaharu ayaa u geeriyootay ilmo la'aan sidaas darteed gobolka ayaa loo gudbiyey Kyogoku. Kyogoku waxay ka tirsan yihiin Omi iyo Wakasa. Kyogoku Takatsugu wuxuu u adeegay Nobunaga iyo Hideyoshi. Wiilka Takatsugu ee Tadataka wuxuu guursaday gabadhii 4aad ee Hidetada, Hatsu. Wuxuu ka soo shaqeeyay Battle of Osaka waxaana la sheegay in uu qaatay 300 madax. Sanadkii 1634, wuxuu helay gobolka Izumo, oo ku guulaysatay Horio Tadaharu oo aan ilmeeynin. Intii lagu jiray xukunkiisa wuxuu ahaa qalab mashruucyo injineernimo ah oo gacan ka gaystay sidii loo xakamayn lahaa socodka webiga Hiikawa. Sannadkii 1637, Tadataka ayaa sidoo kale dhintay ilmo la'aan, goobtaasna waxay u gudbeen Matsudaira. Naomina wuxuu ahaa wiilkii saddexaad oo Xemeyaah. Hideyasu, waao oo ah Echizen, isaga qudhiisuna wuxuu ahaa wiilkii labaad ee Tokugawa Ieyasu, taasoo Naomasa u dhashay wiilkii ugu horeeyay ee Tokugawa Shogun Ieyasu. Naomasa wuxuu magaciisa u soo diray dagaalkii Osaka isagoo da'diisu ahayd 14 jir. Wuxu ahaa dooxada Ono ee Echizen iyo Matsumoto oo Shinano ah ka hor inta uusan noqon taliyaha Izumo 1638. Si ka duwan horjoogayaashii hore Naomasa waxay lahaayeen carruur iyo dhaxlayaalkiisa Hooyo Izumo ilaa toban jiil ilaa dhammaadka Edo Bakufu. Guud ahaan, toban Matsudaira Daimyo waxaa laga soo xigtay Matsue. The ugu caansan ee ugu horeysay (Matsudaira Naomasa) waxay ahayd toddobaad, Matsudaira Harusato. Wuxuu isku dayay nidaamka maamulka ee qabiilka Matsue kaas oo ku jiray dhibaatooyin dhaqaale isla markaana dib u dhigay cagihiisa. Waxa uu ku maalgeliyay duurka Mulberry iyo kor u qaadey cuntooyinka gaarka ah sida clams in ay ahaayeen raaxo in Matsue. Harusato wuxuu ahaa jacayl weyn oo shaah ah. Magaciisa Shirkadda Shaaha ayaa ahaa Fumai. Wuxuu aasaasay dugsigiisa, Unshyu. Waxa uu ka tagay Meimei Tsu, Mie. Tsu (津市 Tsu-shi) waa caasimadda Mie Prefecture, Japan. Laga soo bilaabo Ogosto 2015, magaaladu waxay ku qiyaastay dad tiradoodu tahay 279,304 iyo tirada dadweynaha ee 393 qofkiiba km2. Meelaha guud wuxuu ahaa 711.11 kilomitir kilomitir (274.56 sq mi). Tsu waxay ku taallaa bartamaha bari-bartamaha Kii Peninsula, ee ku taalla bartamaha Mie. Waxay u fidisaa xadka Mie-yo, oo waxaa xuddey Ise Bay oo ku taala Badweynta Baasifigga ee Bariga, iyo Nara oo ku yaal galbeedka. Qeybo ka mid ah magaaladu waxay ku jirtaa xuduudaha Murogo-Akama-Aoyama Quasi-National Park. Kōfu. Kōfu (甲 府 市 Kōfu-shi, Japan: [ko̞ːɸɯᵝ] waa magaalada caasimadda ah ee Yamanashi Prefecture, Japan. Laga bilaabo November 1, 2015, magaaladu waxay ku qiyaastay qiyaastii 193,127, dad tiradoodu ka badan tahay 909 qof halkii km2. Meelaha guud waa 212.41 kilomitir oo isku wareeg ah (82.01 sq mi). Magaca Kōfu ayaa macnaheedu yahay "caasimadda gobolka Kai". Intii lagu guda jirey xilligii Sengoku, waxay caan ku ahayd sida ay ugu xooggan tahay Takeda Shingen. Arkaeologists ayaa ogaaday caddayn ku saabsan dejinta aadanaha ee aagga Kōfu oo la xiriirta xilligii Jasiiradda Paleolithic, iyada oo si joogta ah ay ula qabsadeen xilliyadii Jōmon, Yayoi iyo Kofun. Inta lagu jiro xilliga Nara, macbadka gobolka ee gobolka Kai waxaa lagu aasaasay hadda Kōfu, taas oo muujinaysa in muddada Nara ee caasimadda gobolka ay ku taal meel u dhow, sida magaca magaalada. Intii lagu jiray muddadii Heiyaanka, ayaa laanta qabiilka Minamoto, "Kai-Genji" ayaa xukuntay guryo aad u ballaadhan, waxaana ay sameeyeen ciidan milateri ah oo lagu xusay isticmaalka gawaarida. Xilligii Muromachi, oo ah laan ka mid ah Kai-Genji, qabiilka Takeda wuxuu ku soo booday hareeraha aagga, wuxuuna dhisey qalab wax ka mid ah qaybta Kōfu. Ka dib xukunkii Takeda Nobutora, Kōfu waxaa la dhisay magaalo qalab ah oo laga bilaabay 1519, waxaana uu ku sugnaa caasimada Takeda ee Takeda Shingen iyo Wiilkiisa Takeda Katsuyori. Inta lagu jiro xilliga Edo, Gobolka Kai wuxuu ahaa degaanka tenryō oo si toos ah u goostay go'doominta Tokugawa, Kaliya Kōfu wuxuu ku hadhay xarunta maamulka. Ka dib markii dib loo soo celiyay Meiji, oo la sameeyay nidaamyo dawladeed, magaalada Kōfu waxaa lagu dhawaaqay 1-dii July, 1889. Intii lagu jiray dagaalkii labaad ee dunida, badi magaalada waxaa burburiyay ciidamadii Maraykanka ee Bombarders B-29 ee duullimaadyada duulimaadyada intii lagu jiray duullaan weyn oo ka dhacay duullaankii weynaa ee ka dhacay habeenkii 6 July 1945. [1] Kōfu waxaa loo qoondeeyey mid ka mid ah magaalooyinka gaarka ah ee Japan. Bishii Maarso 1, 2006, Kōfu, oo ay ku nool yihiin dad 193,795, waxay ka soo qaxeen magaalada Nakamichi (degmada Higashiyatushiro), iyo waqooyiga tuulada Kamikuishiki (degmada Nishiyatsushiro) oo sii kordhisay tirada dadka ilaa 201,184. Kōfu waxay ku taallaa waqooyiga dhexe ee Yamanashi, iyada oo ka sii wadda xudduudaha woqooyiga ee kuyaala Nagano, ilaa koonfureed ilaa inta ay gaarto xudduudda koonfureed ee degaanka. Waa cidhiidhi oo waa wejiga bari-galbeed. Magaaladu waxay u egtahay maskaxda Kofu, waxayna sarre u jirtaa inta u dhaxaysa 250 iyo 300 mitir, oo ku wareegsan buuraha dhinac walba. Giza Governorate. Gacanka Gacanka (Masar Carabiga: محافظة الجيزة Muḥāfẓet El Gaaraa) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha Masar. Waxay ku taal bartamaha dalka, oo ku taala galbeedka Wabiga Nile ee ka soo horjeeda Qaahira. Caasimaddu waa magaaladii Giza. Waxaa ka mid ah wabiga bidix ee dooxada Niil ee ku yaala Beyonce, waxaana uu heley fara badan oo ka mid ah cidhifka Masar ee reer galbeedka, oo ay ku jiraan Bahariya Oasis markii 6-dii Bishii Oktoobar la isku daro 14 April 2011. Sphinx Great iyo Pyramids of Giza. Port Said Governorate. Afhayeenka Port Said: (محافظة بورسعيد Muḥāfẓet Būr Sa'īd) [3] waa mid ka mid ah gobollada Canal ee gobollada Masar. Waxay ku taallaa waqooyiga bari ee dalka, badda badda Mediterranean ee albaabka waqooyiga ee Suez Canal, taas oo ka dhigtay dekedda labaad ee muhiimka ah ee Masar. Caasimaddeedu waa Magaalada Port Said, oo ah gurigii dhismaha maamulka Suek Canal ee Kaniisadda iyo Farsamada Port Said. Guddoomiye-ku-xigeenka degmada Sacuudiga waa magaalo-magaalo, iyadoo 98.2% degaankuna uu ku yaal. [2] Inta badan degmooyinka gobolka Gobollada ayaa ku yaala dhinaca Afrika ee Suez Canal, inkastoo Port Fuad uu ku yaalay Aasiya. [4] Sannadkii 2015 kaydkii gaaska dabiiciga ah ayaa la ogaaday waxaana lagu tilmaamay "abid ugu weyn ee laga helay badda Mediterranean". Waxaa laga helay xeebta magaalada Port Said. [5] Masar hadda waxay leedahay mid ka mid ah meelaha ugu weyn ee gaaska dabiiciga ah iyo shirkadda Talyaaniga, ENI waxaa lagu heshiiyey in ay ka shaqeeyaan dabaysha gaaska dabiiciga ah ee Masar. [7] Waxaa la soo dhaweeyay warkan iyadoo Masar ay muddo dheer ku jirtay dhibaatooyin xagga tamarta ah. [9] Mashruuca New Suez ee la bilaabay sannadka 2015 waxaa ka mid ahaa in laga sii daayo East Port Said Canal. [10] PORT SAÏD - Xarunta Faransiiska iyo Kitchner Street Maqaalka ugu muhiimsan: East Port Said Industrial Zone Dhinaca Sinai ee kanaalka, [11] Port Said East waa horumar cusub oo dhawaan la sameeyay kaas oo ka kooban Terminal Kontorar Kontaynar Terminal oo furay 2004. [12] Kursiga dhinaca dhinaca ah ee Port Said East ayaa la furay 20016. [13] Bishii Nofeembar 2015 madaxweynaha Al-Sisi wuxuu si rasmi ah u furay mashruuc horumarineed oo cusub oo ka dhacay East Port Said. [14] Guddoomiyuhu wuxuu u qaybsan yahay siddeed degmo oo dadweynaha ah (dhammaadka sannadka 2016) sida soo socota: [15] Qeybta hore ee Gobollada 2006 ee tirakoobka waxaa ka mid ahaa Mubarak East (bariga bari ee kan cusub), Port Fuad 2 (qaybta koonfureed ee Fuad Island), El-Janub 2 (qaybta koonfureed ee koonfurta), El-Manasrah (hadda el-Gharb), iyo waaxda bileyska ee daboolaya miiska. [16] Wadarta guud ee dadweynaha waxaa lagu qiyaasay dhammaadka 2016 si ay u noqoto 684,303. [15] Marka la eego heerka magaaleynta 100%, Port Said Said waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu badan ee dalka, oo ay wehliyaan Qaahira iyo Suez. [2] G Minya Governorate. Minya Governorate (Carabi: محافظة المنيا Muḥāfẓet El Minya) waa mid ka mid ah guddoomiyayaasha gobollada Upper Egypt. Magaalada caasimadda ah ee Minya, waxay ku taallaa dhinaca bidix ee webiga Nile. [2] Magaca wuxuu ka yimid magaalada caasimadda, markii hore waxaa lagu yaqaanaa Sahidic Coptic sida Tmoone iyo Bohairic sida Thmonē, taasoo macnaheedu yahay "degenaanshaha", oo tixraacaya macbudka hore ee aagga. Magaca ayaa sidoo kale laga soo qaadan karaa magaca magaalo ee Menat Khufu. Sida laga soo xigtay qiyaasta tirada dadka laga soo bilaabo 2015, inta badan dadka deggan degaanka ayaa ku nool meelaha miyiga ah, iyadoo heerka magaaleynta oo kaliya 18.9%. Qiyaastii 5,566,702 qof oo deggan degaanka, 4,683,284 qof ayaa ku nool degaannada miyiga ah iyada oo aan ka aheyn kaliya 979,418 oo ku yaalla magaalooyinka. [3 Wax yar ayaa maanta la yiraahdaa Minya Governorate marka la barbar dhigo hanti weyn oo ah goobo muhiim ah oo qaddiimiga ah. Taariikhdeeda cajiibka ah, oo ay ku jiraan Guryaha Masaarida, Hellenistic, Roman iyo Carabta, weli ma helin fiiro gaar ah oo ka mid ah culimada. Liaoning. Liaoning (Shiinaha: 辽宁; Pinyin: Ku saabsan dhawaaqa Liáoníng) waa gobolka Shiinaha, oo ku yaal waqooyi bari ee dalka. Gobolka casriga ah waxaa la aasaasay sanadkii 1907 markii gobolka Fengtian ama Fengtien magaciisana loo beddelay Liaoning sanadkii 1929-kii. Waxaa sidoo kale loo yaqaanay gobolka Mukden xilligaas, ee Manchu oo ku taal Shengjing, magacii hore ee caasimadda gobolka Shenyang. Sida ku cad xukunka Manchukuo-Japanese-puppet, gobolku wuxuu ku soo noqday magaca 1907 laakiin magaca Liaoning ayaa dib loo soo celiyay 1945kii iyo mar kale 1954. Liaoning waa qaybta koonfureed ee Manchuria, Waqooyi-bari ee Shiinaha. Waxaa sidoo kale lagu yaqaanaa Shiinaha oo ah "Saddexqad dahab" ah oo ka soo jeeda qaabka iyo goobta istiraatiijiga ah, oo leh badda badda (Kuuriyada Koonfureed iyo Bohai Bari) ee waqooyiga Kuuriya Waqooyiga Pyongan iyo Chagang ee koonfur bari, Jilin waqooyi-bari, Hebei ilaa koonfur galbeed, iyo Inner Mongolia ilaa galbeed. Wabiga Yalu waxa uu xuduud la leeyahay xuduuda North Korea, isaga oo ku dhufanaya Kuuriyada Kuuriya oo u dhaxaysa Dandong ee Liaoning iyo Sinuiju ee Waqooyiga Kuuriya. Shanxi. Shanxi (Shiinaha: 山西; Pinyin: Ku dhawaad codkan Shānxī; Boostada: Shansi) waa gobolka Shiinaha oo ku yaal gobolka Waqooyiga Shiinaha. Qaab-dhismeedkani waa "晋" (pinyin: Jìn), ka dib gobolka gobolka ee jirey halkan muddada guga iyo xilliga dayrta. Magaca Shanxi waxa loola jeedaa "Galbeedka Buuraha", oo tixraac ku ah gobolka gobolka galbeed ee buuraha Taihang. [5] Shanxi waxay xuduud udhigtay Hebei oo ku taal bariga, Henan ilaa koonfurta, Shaanxi iyo galbeedka, iyo Inner Mongolia oo waqooyiga ah waxayna ka kooban tahay dhulgariir oo badhkeed ku dhuftey buuro. Caasimadda gobolka waa Taiyuan. Najran. Najran (Carabi: Njran Najrān), waa magaalo ku taal galbeedka Sacuudi Carabiya meel u dhaw xuduudda Yemen. Waa caasimadda gobolka Najran. Magaalad cusub ayaa loo qoondeeyay, Najran waa mid ka mid ah magaalooyinka ugu dhaqsiyaha badan ee boqortooyada; dadkeeda waxay kor u kacday 47,500 sannadkii 1974 iyo 90,983 sannadkii 1992 ilaa 246,880 sannadkii 2004 iyo 500,000 ee sannadkii 2017. Dadka badankoodu waxay ka soo jeedaan qabiilkii hore ee Ylm, Mákram iyo Hamdan. Najranis waa muslimiin, Shia, Ismaaciil oo qaabeynaya jamacada diinta. Hanbali, Shafi'i, iyo Maliki Sunnis ayaa ah kooxda labaad ee ugu weyn magaalada, halka Zaydi Shia uu yahay kooxda ugu yar diinta. Ereyga Carabi Najrn wuxuu leeyahay ugu yaraan laba macne: labadaba dhirtii alwaaxda oo albaabku furan yahay iyo sidoo kale 'harraad'. Dhaqanka maxaliga ah sidoo kale wuxuu leeyahay in dhulku ka soocay magaciisa ninka ugu horreeya si uu u dego aagga, Najran ibn Zaydan ibn Saba ibn Yahjub ibn Yarub ibn Qahtan. Najran waxa uu ahaa xarunta Yaman ee dharka muraayadda oo asal ahaan ka soo jeeda, dharka koofurta Kacabana waxaa laga sameeyay (dharka Kaba oo markii hore bilaabmay boqorradii Yemeni ee Saba). Waxaa jirey jaaliyad Yuhuud ah oo Najran, oo loo yaqaan 'dharka ay soo saaraan'. Sida laga soo xigtay dhaqanka Yuhuudda ee Yeman, Yuhuudda Najran waxay soo doorteen asalkooda Toban Qabiil. Najran sidoo kale wuxuu ahaa meel muhiim ah oo joojinaysa Jidadka Caymiska Tareenka Haramain Medina iyo Mecca. Mashruuca xadiidka xawaaraha sare ee Haramain, oo sidoo kale loo yaqaan "tareenka reer galbeedka" ama "tareenka xawaaraha sare ee Mecca-Medina", waa 453 kilomitir oo (281 mi) oo isku-dhafan oo isku-dhafan oo isku-dhafan Saudi Arabia. [3] Waxay ku xirnaan doontaa magaalooyinka quduuska ah ee Madiina iyo Mecca iyada oo loo marayo King Abdullah Economic City, Airport King Abdulaziz, Jeddah, adoo adeegsanaya 449.2 km (279.1 mi) oo xariiqda guud iyo 3.75 kilomitir (2.33 mi) laanta xidhiidhka King Abdulaziz International (KAIA). [4]) Shabakada waxaa lagu xirayaa gaadiidka tareenada ee Sacuudi Carabiya ee Jeddah. Wareegga tareenka ayaa la qorsheeyay inuu bixiyo gaadiid badbaado oo raaxo leh 300 kiiloomitir saacaddiiba (190 mph) tareenada korantada. Dhismuhu wuxuu bilaabmay Maarso 2009. Mashruuca waxaa markii hore loo qorsheeyay inuu furo 2012, isagoo qaadanaya lix sano oo dheer si uu u dhammaystiro intii laga filayey. [5] Laga soo bilaabo Sebtembar 2018, mashruuca waxaa loo qorsheeyay inuu bilawdo ganacsi ahaan 1dii Oktoobar 2018 wuxuuna si buuxda u shaqeynayaa 2019. [6] [7] [5] Sida laga soo xigtay wasiirka gaadiidka Sacuudi Carab iyo Nabil Al-Amoudi, waddada tareenka ayaa la filayaa in ay ku qaadato 60 milyan oo rakaab ah sanadkiiba, oo ay ku jiraan 3-4 malyan, Xajka iyo Umrah, iyagoo gacan ka geysanaya in ay yareynayaan gaadiidka waddooyinka. 6] [7] Mashruucan waxaa la bilaabay September 2018. [8] [5] Jiangsu. Jiangsu (Ku dhawaad ​​codka dhegeysiga (gargaar · info)), oo horey loo oran jiray Kiangsu, waa gobol-bari dhexe ee xeebta ee Shiinaha. Waa mid ka mid ah gobollada ugu muhiimsan ee maaliyadda, waxbarashada, tiknoolijiyada iyo dalxiiska, iyada oo caasimaddeeda Nanjing. Jiangsu waa kan ugu yar ee ugu yar, laakiin waa kan shanaad ee ugu tirada badan iyo kan ugu caansan ee ka kooban 23 gobol ee China. Jiangsu wuxuu leeyahay qiyaasta ugu sareysa ee shakhsiga ugu sarreeya ee gobollada Shiinaha iyo korodhka labaad ee ugu sarreeya gobollada Shiinaha, ka dib markii Guangdong. [4] Jiangsu xuduudaha Shandong ee waqooyiga, Anhui galbeedka, iyo Zhejiang iyo Shanghai koonfurta. Jiangsu waxay leedahay dhul xeebeed oo ka kooban 1,000 kiiloomitir (620m) oo ku yaalla Bada Badda, iyo Webiga Yangtze oo dhex maraya qaybta koonfureed ee gobolka. Tan iyo markii ay qabsadeen Suud iyo Tang, Jiangsu wuxuu ahaa xarun dhaqaale iyo ganacsi, oo qayb ahaan sabab u ah dhismaha Grand Canal. Magaalooyinka sida Nanjing, Suzhou, Wuxi, Changzhou iyo Shanghai (oo laga soocay Jiangsu 1927) waa dhammaan xarumaha dhaqaalaha Shiinaha. Tan iyo bilowgii dib-u-habeeynta dhaqaalaha ee 1990, Jiangsu waxa uu noqday meel muhiim u ah horumarinta dhaqaalaha. Waxaa si weyn loo tixgeliyaa sida gobolka Shiinaha ee ugu horumarsan ee lagu cabbiray Index-kii Horumarka Aadanaha (HDI). [3] Jiangsu waxay hoy u tahay qaar badan oo ka mid ah suuqyada caalamka ee dhoofinta qalabka elektaroonigga ah, kiimikooyinka iyo dharka. Waxa kale oo uu ahaa shirkadda ugu weyn ee Shiinaha ee maalgashiga tooska ah ee shisheeye tan iyo 2006. Miisaaniyaddeeda magaceedu yahay 2014 wuxuu ka badan yahay 1 trillion oo doolar, taas oo ah lixaad - ugu sareeya qaybaha kala duwan ee dalka. Wakayama, Wakayama. Wakayama Prefecture (和歌山県 Wakayama-ken) is a prefecture of Japan on the Kii Peninsula in the Kansai region on Honshū island.[1] The capital is the city of Wakayam Daraawiishnimo. Daraawiishnimo waa fikradda dhaqanka Soomaali, iyo bulshada Saalihiyya, iyo taariikhda difaaca Soomaalida, iyo dhaqanka dadka ku nool waqoooyiga Soomaaliya oo hal mudnaan loo arko. Daraawiiishweyn. Daraawiiishweyn waa meel ka mid ah Haudka ilaa Cal Madow, iyo hareeraha u dhow. Qurbajoogta Daraawiishta. Qurbajoogta Daraawiishta waxaa loola jeedaa Soomaalida oo noqday qubajoog wakhtiga dagaalkii gumeysiga. Daraawiishlander. Daraawiishlander waa dadka ku nool dhulka daraawiishta. Daraawiisheey toosoo. Daraawiisheey toosoo waa heesta calanka Daraawiishta oo loo arko astaanta Qaranka Daraawiishta. Balwad. Balwad (ingiriis: addiction) waa wax oo jidhka ama caqliga aad u baahan, laakin badbaado ahayn, tusaale sigaarka, jaadka, geedo, cabitaan ama galmo. 1589. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1588. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1587. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1586. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1585. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1584. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1583. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1582. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1581. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1580. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1579. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1578. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1577. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1576. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1575. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1574. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1573. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1572. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1571. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1570. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1569. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1568. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1567. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1566. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1565. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1564. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1563. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1562. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1561. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1560. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1559. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1558. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1557. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1556. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1555. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1554. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1553. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1552. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1551. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1550. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1549. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1548. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1547. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1546. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1545. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1544. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1543. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1542. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1541. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1540. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1539. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1538. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1537. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1536. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1535. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1534. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1533. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1532. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1531. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1530. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1529. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah. 1528. waa sanad ka mid ah taariikhda Miilaadiga ah.