dát lea jesus kristusa , dávveda bártni ja abrahama bártni , sohka . abrahamii riegádii issát , issáhii riegádii jáhkot , jáhkobii juda ja su vieljat , judai peres ja sera , geaid eadni lei tamar , peresii riegádii hesron , hesronii riegádii aram , aramii riegádii amminadab , amminadabii riegádii nakšon , nakšonii riegádii salma , salmai riegádii boas , gean eadni lei rahab . boasii riegádii obed , gean eadni lei rut , obedii riegádii isai , ja isajii riegádii dávvet , gonagas . dávvedii riegádii salomo , gean eadni lei uria áhkká , salomoi riegádii rehabeam , rehabeamii riegádii abia , abiai riegádii asaf , asafii riegádii jošafat , jošafatii riegádii joram , joramii riegádii ussia , ussiai riegádii jotam , jotamii riegádii akas , akasii riegádii hiskia , hiskiai riegádii manasse , manassei riegádii amos , amosii riegádii jošia , jošiai riegádii jekonja ja su vieljat dan áiggi go álbmot fievrriduvvui veagal babylonii . babylona fáŋgavuođa áiggi maŋŋil jojakinii riegádii šealtiel , šealtielii riegádii serubbabel , serubbabelii riegádii abihud , abihudii riegádii eljakim , eljakimii riegádii asur , asurii riegádii sadok , sadokii riegádii akim , akimii riegádii elihud , elihudii riegádii eleasar , eleasarii riegádii mattan , mattanii riegádii jáhkot , ja jáhkobii riegádii jovsset , márjjá boadnjá . márjá riegádahtii jesusa , guhte gohčoduvvo kristusin . nu leat nappo oktiibuot njealljenuppelot sohkabuolvva abrahama rájes dávveda rádjái , njealljenuppelot sohkabuolvva dávveda rájes babylona fáŋgavuođa rádjái , ja njealljenuppelot sohkabuolvva fáŋgavuođa rájes kristusa rádjái . jesus kristusa riegádeapmi dáhpáhuvai ná : su eadni márjá lei lohpádallan jovssehiin ; muhto ovdal go soai leigga ealligoahtán ovttas , de šattai albmosii ahte márjá lei máná vuostái bassi vuoiŋŋa bokte . jovsset , su irgi , gii lei rehálaš olmmái ii ge hálidan heahppašuhttit su , áiggui earránit sus suoli . go jovsset dal lei jurddašeamen dán , de hearrá eŋgel almmustuvai sutnje niegus ja celkkii : jovsset , dávveda bárdni ! ale bala váldimis márjjá ruktosat áhkkán . dasgo mánná mii lea su siste , lea sahkanan bassi vuoiŋŋa bokte . son riegádahttá bártni , ja don galggat gohčodit su jesusin , dasgo son beastá álbmogis sin suttuin . buot dát dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat maid hearrá lei cealkán profehta bokte : geahča , nieida šaddá máná vuostái ja riegádahttá bártni , ja son gohčoduvvo immanuelin – dat mearkkaša : ipmil lea minguin . go jovsset morihii nahkáriinnis , de son dagai nugo hearrá eŋgel lei gohččon , ja válddii márjjá lusas áhkkán . muhto ii son eallán suinna ovttas ovdal go márjá lei riegádahttán bártnis ; ja jovsset gohčodii bártni jesusin . go jesus lei riegádan betlehemas , judeas , gonagasa herodesa áiggi , de bohte muhtun viisát nuortan jerusalemii ja jerre : gos lea dat juvddálaččaid gonagas gii dál lea riegádan ? dasgo mii oinniimet su nástti badjáneamen iđitgukso áiggi ja leat boahtán gudnejahttit su . go gonagas herodes gulai dán , de son suorganii , ja oppa jerusalem suinna . son gohčui čoahkkái buot bajitbáhpaid ja álbmoga čálaoahppavaččaid ja jearai sis gos messias galggai riegádit . sii vástidedje : betlehemas , judeas , dasgo ná lea čállojuvvon profehta girjái : don betlehem juda eatnamis , it leat eisege heajumus juda ráđđejeddjiid gaskkas . dasgo dus boahtá oaivámuš gii lea mu álbmoga israela báimman . dalle herodes gohčui suoli viisáid lusas ja jearahalai sis áiggi goas násti lei ihtán . dasto son vuolggahii sin betlehemii ja dajai : mannet dal ja guorahallet dárkilit dán máná hárrái ! ja go lehpet gávdnan dan , de dieđihehket munnje , vai mun ge beasašin gudnejahttit su . go sii ledje gullan gonagasa sániid , de vulge . násti man sii ledje oaidnán badjáneamen , manai sin ovddas , dassážii go bisánii dan báikki badjelii gos mánná lei . go sii oidne nástti , de illudedje sakka . sii manne vissui ja oidne máná etniinis márjjáin , ja sii luoitádedje ja gudnejahtte dan . de sii rahpe giissáideaset ja bukte skeaŋkkaid mánnái : golliid , suovvasiid ja myrra . muhto niegus sii várrejuvvojedje máhccamis herodesa lusa , ja sii manne eará luotta ruoktot eatnamasaset . go sii ledje vuolgán , de almmustuvai hearrá eŋgel jovssehii niegus ja celkkii : čuožžil , váldde máná ja su eatni fárrui ja báhtar egyptii , ja oro doppe dassážii go mun dieđihan ! dasgo herodes lea ohcamin máná goddit dan . ja son čuožžilii , válddii máná oktan su etniin ja vulggii egyptii seammá ija . doppe son orui gitta dassážii go herodes lei jápmán , vai ollašuvašii dat maid hearrá lea cealkán profehta bokte : egyptas mun rávken bárdnán . go herodes árvidii ahte viisát ledje beahttán su , de moaráhuvai ; ja son gohčui goddit buot bárdnemánáid betlehemas ja oppa dan guovllus geat ledje guovttejahkásaččat ja nuorabut , dan áiggi mielde maid herodes lei gullan viisáin . dalle ollašuvai dat maid profehta jeremia lei sárdnon : čuorvvas gullo ramas , čierrun ja garra bárgun : rakel čierru mánáidis dihtii ii ge beroš jeđđehusas , dasgo sii eai leat šat . go herodes lei jápmán , de almmustuvai hearrá eŋgel jovssehii niegus egyptas ja celkkii : čuožžil , váldde máná ja su eatni fárrui ja mana israela eatnamii ! dasgo sii geat bivdet máná heakka , leat jápmán . ja son čuožžilii , válddii máná ja su eatni fárrui ja vulggii israela eatnamii . muhto go jovsset gulai ahte arkelaos lei šaddan judea gonagassan áhčis herodesa maŋŋil , de son ii duostan vuolgit dohko . muhto niegus son rávvejuvvui geassádit galileai , ja doppe son ásaiduvai gávpogii man namma lei nasaret . nu dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehtaid bokte , ahte son gohčoduvvo nasaretlažžan . daid beivviid gásttašeaddji johanas bođii ja sárdnidišgođii judea meahcis : jorgalehket , dasgo almmiriika lea boahtán lahka ! son lea dat gean birra profehta jesaja sárdnu go cealká : jietna čuorvu meahcis : válmmaštehket geainnu hearrái , njulgejehket su bálgáid ! johanas anii kamelguolgabiktasiid ja náhkkeboahkána alimiiddis birra , ja su borramuš lei rásselohkut ja meahccehonnet . su lusa bohte olbmot jerusalemis ja oppa judeas ja jordana guovlluin . sii dovddastedje suttuideaset , ja son gásttašii sin jordaneanus . muhto go johanas oinnii ahte ollu farisealaččat ja saddukealaččat bohte su lusa gásttašuvvot , de son celkkii sidjiide : gearpmaščivggat ! gii lea cuigen din báhtarit boahttevaš moarreduomus ? šaddadehket jorgalusa dohkálaš šattuid ! allet ge gátte ahte sáhttibehtet dadjat : min áhčči han lea abraham ! dasgo mun cealkkán didjiide : ipmil sáhttá čuoččáldahttit abrahamii mánáid vaikko dáin geđggiin ge . ákšu lea juo muoraid máddagis ; juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čullojuvvo ja bálkestuvvo dollii . mun gásttašan din čáziin jorgaleapmái , muhto son gii boahtá mu maŋŋil , lea gievrrat go mun , in ge mun leat dohkálaš guoddit su gápmagiid ge . son gásttaša din bassi vuoiŋŋain ja dolain . sus lea goaivu gieđas ja áigu ráidnet gortniidis gordneráidnehagas ja čohkket nisuid láhtui . muhto sáđuid son boaldá čáskatmeahttun dolas . dalle jesus vulggii galileas jordangáddái johanasa lusa vai johanas gásttašivččii su . muhto johanas eastadii su ja celkkii : mun han galggašin oažžut dus gástta , ja don boađát mu lusa ! jesus vástidii sutnje : mieđit dal dán ! dán láhkái moai fertejetne ollašuhttit buot vanhurskkisvuođa . de johanas mieđihii dan sutnje . go jesus lei gásttašuvvon , de son dakkaviđe čuožžilii čázis . dalle albmi rahpasii , ja son oinnii ipmila vuoiŋŋa boahtimin vuolás iežas badjelii duvvá hámis . ja almmis gullui jietna : dát lea mu bárdni gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde . das maŋŋil vuoigŋa doalvvui jesusa meahccái , vai beargalat geahččalivččii su . go jesus lei atnán borakeahttáivuođa njealljelot beaivvi ja njealljelot ija , de nealgugođii loahpas . de geahččaleaddji bođii su lusa ja dajai : jos don leaččat ipmila bárdni , de gohčo dáid geđggiid šaddat láibin ! muhto jesus vástidii sutnje : lea čállojuvvon : olmmoš ii eale dušše láibbis , muhto juohke sánis mii boahtá ipmila njálmmis . dasto beargalat válddii su bassi gávpogii ja bijai su alimussii tempela geađgemuvrra ala ja dajai : jos leaččat ipmila bárdni , de bálkestahte dás vuolás ! dasgo lea čállojuvvon : son gohčču eŋgeliiddis várjalit du ; sii guddet du gieđaideaset alde , amat norddastit juolggát geađgái . jesus celkkii sutnje : lea maiddái čállojuvvon : it galgga geahččalit hearrá ipmilat . beargalat válddii su fas mielddis muhtun hui alla várrái ja čájehii sutnje buot máilmmi riikkaid ja daid hearvásvuođa ja dajai : buot dáid mun attán dutnje , jos don fal luoitádat ja gudnejahtát mu . de jesus celkkii sutnje : sáhtán , gáidda eret ! dasgo lea čállojuvvon : hearrá ipmilat galggat gudnejahttit , ja aivvestassii su bálvalit . de beargalat guđii su , ja eŋgelat bohte ja bálvaledje su . go jesus gulai ahte johanas lei biddjojuvvon giddagassii , de manai ruovttoluotta galileai . son vulggii nasaretas ja ásaiduvai kapernaumii mii lea galileajávregáttis , sebulona ja naftali guovlluin , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta jesaja bokte : sebulona eanan ja naftali eanan , eanan jávregáttis , ja eanan nuppi bealde jordana , báhkiniid galilea : dat álbmot mii ássá seavdnjadasas , lea oaidnán stuora čuovgasa . sin badjel geat orrot jápmima eatnamis ja suoivanis , lea ihtán čuovggas . dan áiggi rájes jesus sárdnidišgođii : jorgalehket , dasgo almmiriika lea boahtán lahka ! go jesus lei vázzimin galileajávregátti , de oinnii guokte vieljaža : simmona , guhte gohčoduvvui biehtárin , ja su vielja ándarasa . soai leigga suohppumin nuohti jávrái , dasgo soai leigga guollebivdit . jesus celkkii sudnuide : čuovvu mu , de mun dagan dudno olmmošbivdin ! dan seammás soai guđiiga firpmiideaskka dasa ja čuovuiga su . go jesus lei vázzán veahá gaskka , de oinnii guokte eará vieljaža , jáhkoba , sebedeusa bártni , ja su vielja johanasa . soai leigga čohkkámin fatnasis áhčiineaskka ja čiktimin firpmiid . son rávkkai sudno , ja dallánaga soai guđiiga fatnasa ja áhčiska ja čuovuiga su . dasto jesus vádjolii miehtá galilea ; son oahpahii sin synagogain , sárdnidii evangeliuma riikka birra ja buoridii olbmuid buot buozalvasain ja vigiin . sáhka su birra viidánii miehtá syria , ja sii bukte su lusa buot buhcciid geain ledje buot lágán buozalvasat ja givssit , sin geain ledje bahá vuoiŋŋat , sin geain lei mánnováddu , ja lápmásiid , ja son buoridii sin . stuora olmmošjoavkkut čuvvo su galileas ja dekapolisas , jerusalemis ja judeas ja nuppi bealde jordana . go jesus oinnii olmmošjoavkkuid , de son manai várrái . son čohkkedii , ja máhttájeaddjit čoahkkanedje su birra . son sárdnugođii ja oahpahii sin ná : ávdugasat sii geat leat váivvážat vuoiŋŋasteaset , dasgo almmiriika lea sin . ávdugasat sii geat leat morrašis , dasgo sii ožžot jeđđehusa . ávdugasat sii geat leat vuollegaččat , dasgo sii árbejit eatnama . ávdugasat sii geain lea vanhurskkisvuođa nealgi ja goiku , dasgo sii gallehuvvojit . ávdugasat sii geat leat váibmoláđđásat , dasgo sii ožžot váibmoláđisvuođa . ávdugasat sii geat leat buhttásat váimmus , dasgo sii besset oaidnit ipmila . ávdugasat sii geat duddjojit ráfi , dasgo sii gohčoduvvojit ipmila mánnán . ávdugasat sii geat doarrádallojit vanhurskkisvuođa dihtii , dasgo almmiriika lea sin . ávdugasat lehpet dii go sii bilkidit ja doarrádallet din mu dihtii , gielistit din ala ja hállet baháid din birra juohke láhkái . illudehket ja ávvudehket , dasgo din bálká lea stuoris almmis . nu sii doarrádalle maiddái profehtaid ge ovdal din . dii lehpet eatnama sálttit ! muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ? eai dat dohkke šat maninge , muhto bálkásit ja duolmmahallet olbmuide . dii lehpet máilmmi čuovggas ! gávpot mii lea vári alde , ii sáhte leat čihkosis . ja go olmmoš cahkkeha gintala , de ii bija dan gári vuollái , muhto baicca ginttaljuolgái , vai dat báitá buot viesu olbmuide . nu báitos din čuovggas ge olbmuide , vai sii oidnet din buriid daguid ja máidnot áhčádet guhte lea almmis ! allet gátte ahte mun lean boahtán gomihit lága dahje profehtaid ! mun in leat boahtán gomihit , muhto ollašuhttit . duođaid , mun cealkkán didjiide : lágas ii duššaduvvo oktage bustávaš dahje čuoggáš , ovdal go albmi ja eanan duššet , ovdal go buot lea dáhpáhuvvan . jos nappo muhtun gomiha ovttage dáin uhcimus báhkkomiin ja oahpaha olbmuid dan láhkái , de son gohčoduvvo uhcimussan almmi riikkas . muhto dat guhte doallá daid ja oahpaha daid , gohčoduvvo stuorisin almmiriikkas . mun cealkkán didjiide : jos din vanhurskkisvuohta ii šatta mihá stuoribun go čálaoahppavaččaid ja farisealaččaid vanhurskkisvuohta , de ehpet eisege beasa almmiriikii . dii lehpet gullan ahte lea celkojuvvon máddariidda : it galgga goddit , ja dat guhte dahká dan , gártá duopmostuolu ovdii . muhto mun cealkkán didjiide : dat guhte suhttá oskuguoibmásis , gártá duopmostuolu ovdii ; dat guhte cealká oskuguoibmásis : don doavki ! dat gártá alla ráđi ovdii , ja dat guhte cealká : don ipmilmeahttun jalla ! dat lea sivalaš helveha dollii . jos don leat buktimin oaffara áltárii ja de fuomášat ahte oskuguoimmistat leat váidaleamit du vuostái , de guođe oaffarskeaŋkkat dasa áltára ovdii ja mana vuos soabadit suinna . buvtte dasto oaffarskeaŋkkat ! doama soabadit vuostebeliinat diggái manadettiin . muđuid son addá du duopmárii , ja duopmár fáktii , ja don bálkestuvvot giddagassii . duođaid , mun cealkkán dutnje : don it beasa doppe olggos ovdal go leat máksán maŋimuš evrre ge . dii lehpet gullan celkomin : it galgga rihkkut náittosdili . muhto mun cealkkán didjiide : dat guhte geahččá nissonii anistumiin , lea juo rihkkon náittosdili váimmustis . jos du olgeš čalbmi vearránahttá du , de gaikket dan olggos ja bálkes eret ! dutnje lea buoret ahte don massát ovtta lahtu , go ahte oppa rumaš bálkestuvvo helvehii . ja jos du olgeš giehta vearránahttá du , de čuohpa dan rastá ja bálkes eret ! dutnje lea buoret massit ovtta lahtu , go ahte oppa rumaš manná helvehii . lea celkojuvvon : dat guhte earrána áhkástis , galgá addit sutnje earrogirjji . muhto mun cealkkán didjiide : juohkehaš guhte earrána áhkástis mange eará sivas go fuorrávuođas , dagaha su rihkkut náittosdili . ja dat guhte náitala earránan nissoniin , rihkku náittosdili . dii lehpet gullan ahte lea celkojuvvon máddariidda : it galgga dahkat vearreváli , ja : don galggat doallat dan maid leat vurdnon hearrái . muhto mun cealkkán didjiide : allet eisege vuortno , allet almmi bokte , dasgo dat lea ipmila truvdnu , allet ge eatnama bokte , dasgo dat lea su julggiid vuloš , allet ge jerusalema bokte , dasgo dat lea stuora gonagasa gávpot . ale ge vuortno oaivvát bokte , dasgo don it máhte dahkat ovttage vuoktačalmmi vielgadin dahje čáhppadin . – go biehttalehpet , de dadjet dušše : ii ! dat mii leš eanet go dát , boahtá bahás . didjiide lea oahpahuvvon nu : čalbmi čalmmis ja bátni bánis . muhto mun cealkkán didjiide : allet vuostálastte su gii dahká didjiide bahá . jos muhtun doške du olgeš nirrii , de jorgal sutnje nuppi ge . jos muhtun hálida lágastit du vuostái váldit du báiddi , de atte sutnje gávttát ge . jos muhtun bágge du vázzit duhát lávkki iežas fárus , de vácce suinna guokte duhát lávkki . atte sutnje gii sihtá dus juoidá , ale ge jorggit selggiid sutnje gii bivdá dus loanas . didjiide lea oahpahuvvon : don galggat ráhkistit lagamuččat ja vašuhit vašálaččat . muhto mun cealkkán didjiide : ráhkistehket vašálaččaideattet , buressivdnidehket sin geat garuhit din , dahket buriid sidjiide geat vašuhit din , ja rohkadallet sin ovddas geat doarrádallet din , vai livččiidet almmálaš áhčádet mánát . dasgo son diktá beaivvážis badjánit sihke baháide ja buriide ja diktá arvit sihke vanhurskásiid ja vanhurskkismeahttumiid ala . jos dii ráhkistehpet dušše sin geat ráhkistit din , ánssášehpet go dalle das bálkká ? eai go tuollárat ge daga nu ? jos dii buorástahttibehtet ustitlaččat dušše oskuguimmiideattet , lea go dat nu erenoamáš ? eai go báhkinat ge daga aiddo nu ? bissot ollisin , nugo almmálaš áhččádet ge lea ollis . váruhehket dahkamis buriid daguid olbmuid oaidnut , vai sii fuomášivčče din . dalle ehpet oaččo bálkká áhčisteattet guhte lea almmis . go don attát attáldagaid gefiide , de ale daga dan rábmomiin nugo guoktilaččat dahket synagogain ja šiljuin , vai olbmot gudnejahtášedje sin . duođaid , mun cealkkán didjiide : sii leat juo ožžon bálkkáset . muhto go don attát gefiide , de ale divtte gurut gieđat diehtit maid olgeš giehta dahká , vai du attáldat bissu čihkosis . ja áhččát , guhte oaidná čihkosis , bálkkaša du go dii rohkadallabehtet , de allet daga nugo guoktilaččat . sii liikojit čuožžut synagogain ja gáhtačiegain rohkadallamin , vai olbmot fuomášit sin . duođaid , mun cealkkán didjiide : sii leat juo ožžon bálkkáset . muhto go don rohkadalat , de mana gámmárat sisa ja gidde uvssa ja rohkadala áhččásat guhte lea čihkosis . ja áhččát , guhte oaidná čihkosis , bálkkaša du go dii rohkadallabehtet , de allet lohkal dušše bođu sániid nu mo báhkinat dahket ; sii gáddet ahte sin rohkosat gullojuvvojit go sii geavahit ollu sániid . allet leage sin láhkásaččat ! dasgo áhččádet diehtá maid dii dárbbašehpet ovdal go lehpet sihtan ge sus dan . rohkadallet dasto ná : áhččámet , don guhte leat almmis ! basuhuvvos du namma . bohtos du riika . šaddos du dáhttu , mo almmis nu maiddái eatnama alde . atte midjiide odne min beaivválaš láibbi . ja atte midjiide min suttuid ándagassii , nugo mii ge ándagassii addit velggolaččaidasamet . ale ge doalvvo min geahččalussii , muhto beastte min bahás eret . dasgo du lea riika ja fápmu ja gudni agálašvuhtii . amen . jos dii addibehtet olbmuide ándagassii sin rihkkumiid , de maiddái almmálaš áhččádet addá didjiide ándagassii . muhto jos ehpet atte olbmuide ándagassii , de áhččádet ge ii atte didjiide ándagassii din rihkkumiid . go dii atnibehtet borakeahttáivuođa , de allet ane morašlaš hámi nugo guoktilaččat . sii nuppástuhttet ámadajuset , vai buohkat fuomášit ahte sii atnet borakeahttáivuođa . duođaid , mun cealkkán didjiide : sii leat juo ožžon bálkkáset . muhto go don anát borakeahttáivuođa , de vuoidda oaivvát ja basa muođuidat , amaset olbmot oaidnit du adnimin borakeahttáivuođa , muhto dušše áhččát guhte lea čihkosis . ja áhččát gii oaidná čihkosis , bálkkaša du allet čohkke alcceseattet dávviriid eatnama ala , gos muohcu ja ruosta bilida , ja gos suollagat gaikot viesuide ja suoládit . muhto čohkkejehket alcceseattet dávviriid albmái , gos ii muohcu ii ge ruosta bilit eai ge suollagat gaikko viesuid ja suolát . dasgo gos du dávvir lea , doppe lea du váibmu ge . čalbmi lea rupmaša čuovga . jos du čalbmi lea dearvvaš , de oppa rumaš čuvgejuvvo . muhto jos du čalbmi lea buozas , de oppa du rumaš lea seavdnjadas . jos nappo čuovggas mii lea du siste , lea seavdnjadas , man seavdnjat lea dalle seavdnjadas ! ii oktage sáhte bálvalit guokte isida . son vašuhivččii nuppi ja ráhkistivččii nuppi , dahje bisošii nuppi luhtte ja badjelgeahčašii fas nuppi . ehpet dii sáhte bálvalit sihke ipmila ja mammona . danne mun cealkkán didjiide : allet moraš heakkadet dihtii ahte dis lea maid borrat ja juhkat , allet ge rupmaša dihtii ahte leat biktasat . ii go heagga leat eanet go borramuš ja rumaš eanet go biktasat ? gehččet almmi lottiid ! eai dat gilvve eai ge láddje eai ge čohkke láđuide , muhto din almmálaš áhčči biebmá daid . ehpet go dii leat ollu mávssolaččabut go dat ? guhtemuš ba dis sáhttá buot morrašiiddisguin lasihit ovtta állana ge eallinguhkkodahkasis ? ja manne moraštehpet biktasiid dihtii ? gehččet gietti liđiid , mo dat šaddet ! eai dat bargga eai ge bane , muhto mun cealkkán didjiide : ii oppa salomo ge buot hearvásvuođainis lean gárvvohuvvon nugo okta sis . jos ipmil gárvvoha gietti rásiid nu čábbát , daid mat odne leat ceaggámin ja ihttin bálkestuvvojit oapmanii , ii go son ollu eanet gárvvohivčče din , dii uhccán oskkolaččat ? allet nappo moraš ja cealkke : maid mii dál borrat ? dahje : maid juhkat ? dahje : mainna gárvodit ? buot dáid háhpohallet báhkinat , muhto din almmálaš áhčči diehtá juo ahte dii dárbbašehpet buot dáid . ohcet baicca vuos ipmila riikka ja su vanhurskkisvuođa , de buot dát addojuvvojit didjiide . allet nappo moraš ihtáš beaivvi dihtii ; gal ihtáš beaivi buktá morrašiiddis . juohke beaivvis leat doarvái iežas váivvit . allet dubme , amadet ieža dubmejuvvot ! dasgo dii dubmejuvvobehtet ieža dan duomu mielde mainna dubmebehtet earáid , ja didjiide mihtiduvvo seammá mihtuin mainna ieža ge mihtidehpet . manne oainnát riba oskuguoimmát čalmmis , muhto it fuomáš hirssa iežat čalmmis ? dahje mo sáhtát dadjat oskuguoibmásat : divtte mu váldit eret riba du čalmmis , go iežat čalmmis lea hirsa ? guoktilaš ! váldde vuos eret hirssa iežat čalmmis ! easkka dalle oainnát čielgasit ja sáhtát váldit eret riba oskuguoimmát čalmmis . allet atte beatnagiidda dan mii lea bassi , allet ge bálkes bearraliiddádet spiinniid ovdii , amaset dat duolbmat daid , jorggihit din vuostái ja gaikkodit din . átnot , de oažžubehtet . ohcet , de gávdnabehtet . goalkkuhehket , de didjiide rahppojuvvo uksa . dasgo juohkehaš guhte átnu , oažžu , ja son guhte ohcá , gávdná , ja guhte goalkkuha , sutnje rahppojuvvo uksa . lea go ba din gaskkas oktage gii attášii bárdnásis geađggi go son sihtá sus láibbi , dahje attášii sutnje gearbmaša go son sihtá sus guoli ? go vel dii ge , geat lehpet bahát , áddebehtet addit buriid attáldagaid mánáidasadet , ii go áhččádet , guhte lea almmis , ollu eanebut attáše buriid attáldagaid sidjiide geat átnot sus . buot maid dii dáhttubehtet earáid dahkat alcceseattet , dahket dii ge sidjiide . dasgo nu lea láhka ja profehtat . mannet sisa baskkes poarttas ! dasgo dat poarta lea gallji ja dat geaidnu lea govdat mii doalvu gáđohussii , ja olusat mannet dakko . muhto dat poarta lea baski ja dat geaidnu lea seaggi mii doalvu eallimii , ja hárvásat gávdnet dan . váruhehket vearri profehtain ! sii bohtet din lusa sávzza hámis , muhto siskkáldasat sii leat nealgi gumppet . šattuin dii dovdabehtet sin . sáhttá ba viidnemurjjiid gal čoaggit bastilislánjáin dahje fiikkoniid gáskálasain ? buorre muorra šaddada buriid šattuid , ja heajos muorra šaddada heajos šattuid . buorre muorra ii sáhte šaddadit heajos šattuid ii ge heajos muorra buriid šattuid . juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čuhppojuvvo eret ja bálkestuvvo dollii . šattuin dii nappo dovdabehtet sin . ii juohkehaš guhte dadjá munnje : hearrá , hearrá ! beasa almmiriikii , muhto dohko beassá dat guhte dahká mu almmálaš áhči dáhtu . olusat dadjet munnje dan beaivvi : hearrá , hearrá ! eat go mii leat profehtastallan du nammii ja ádján olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii ja dahkan ollu fámolaš daguid du nammii ? muhto dalle sii ožžot mus dán vástádusa : mun in leat goassege dovdan din . gáidet eret , dii verrošeaddjit ! juohkehaš guhte gullá dáid mu sániid ja dahká daid mielde , lea jierpmálaš olbmá láhkásaš guhte huksii viesus bávtti ala . arvi šoalai , jogat dulve ja biekkat bosso ja čuhce viesu njeaiga . muhto dat ii gahččan , dasgo dat lei huksejuvvon bávtti ala . muhto juohkehaš guhte gullá dáid mu sániid ii ge daga daid mielde , lea jierpmehis olbmá láhkásaš guhte huksii viesus sáddo ala . arvi šoalai , jogat dulve ja biekkat bosso ja čuhce viesu njeaiga . dalle dat gahčai ja bieđganii visot . go jesus lei heaitán sárdnideames , de olbmot hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son oahpahii sin isitvuođain ii ge nugo sin čálaoahppavaččat . jesus njiejai váris , ja stuora olmmošjoavku čuovui su . de bođii muhtun spihtálaš , luoitádii su ovdii ja dajai : hearrá , jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu . jesus geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii : mun dáhtun , šatta buhtisin ! dakkaviđe olmmái buhtistuvvui spihtálvuođas . jesus celkkii sutnje : várut dadjamis maidege geasage dán birra ! muhto mana čájehit iežat báhppii ja oaffaruša dan maid movsses lea gohččon . dat lea olbmuide duođaštussan . go jesus lei joavdamin kapernaumii , de bođii muhtun offiseara su lusa ja dáhtui sus veahki : hearrá , mu bálvaleaddji lea veallámin lámisin ruovttus , ja sus leat garra bákčasat . jesus celkkii : mun boađán buoridit su . muhto offiseara vástidii sutnje : hearrá , mun in leat dohkálaš ahte don boađášit mu vissui . muhto cealkke dušše ovtta sáni , de mu bálvaleaddji dearvvašmuvvá . dasgo mun lean ieš gohčohallama vuloš , ja iežan vuolde gis leat soalddáhat . jos dajan nubbái : mana ! de son manná , ja nubbái : boađe ! de son boahtá , ja bálvaleaddjásan : daga dán ! de son dahká dan . jesus ovddošii go gulai dán ja celkkii daidda geat ledje čuovvumin su : duođaid , mun cealkkán didjiide : dákkár nana oskku in leat gávdnan velá israelis ge . mun cealkkán didjiide : eatnagat bohtet nuortan ja oarjin ja čohkkájit almmiriikka beavddis abrahamain ja issáhiin ja jáhkobiin . muhto riikka árbbolaččat bálkestuvvojit olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . jesus celkkii offiserii : mana ruoktot ! šaddos nugo don oskot . ja bálvaleaddji dearvvašmuvai seammá bottus . das maŋŋil jesus bođii biehtára geahčai ja oinnii ahte biehtára vuoni lei veallámin seaŋggas heajos buohccin . jesus guoskkahii su gieđa , ja dávda luittii su . nisu čuožžilii ja bálvališgođii su . go šattai eahket , de sii bukte su lusa olusiid geain ledje bahá vuoiŋŋat . son ájii vuoiŋŋaid olggos sániidisguin ja buoridii buot buhcciid , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta jesaja bokte : son válddii eret min vigiid ja guttii min buozalvasaid . go jesus oinnii olmmošjoavkku iežas birra , de gohčui doalvut iežas nuppi beallái jávrri . muhtun čálaoahppavaš bođii su lusa ja dajai : oahpaheaddji , mun áiggun čuovvut du gosa ihkinassii manažat . jesus vástidii : riebaniin leat biejut , ja almmi lottiin leat beasit , muhto olbmobártnis ii leat sadji gos vuoiŋŋastahtášii oaivvis . muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : hearrá , suova mu vuos mannat ruoktot hávdádit áhččán . muhto jesus celkkii sutnje : čuovo mu , anne jábmit hávdádit jábmiideaset ! jesus loaiddastii dál fatnasii , ja su máhttájeaddjit čuvvo su . de šattai garra riđđu jávrái , nu ahte fanas measta jávkkai báruid sisa . muhto jesus ieš lei oađđimin . dalle sii bokte su ja dadje : hearrá , beastte min ! mii heavvanit ! son cealká sidjiide : manne dii ballabehtet ? dii uhcán oskkolaččat ! de son čuožžilii ja šikkui biekka ja jávrri , ja šattai vuodjagoalki . olbmot ovddošedje ja jerre : gii son lea go sihke biegga ja jávri jeagadit su . go jesus joavddai nuppi beallái jávrri gadarena guvlui , de bohte su ovddal guokte bosttahuvvon olbmá hávderokkiin . soai leigga nu váralaččat ahte ii oktage beassan dakko meattá geaidnoráigge . soai gilljugođiiga : ipmila bárdni , mii dus lea munnuin dahkamuššan ? leat go boahtán deike ovdal áiggi givssidit munno ? veahá gaskka das eret lei stuora spiidneeallu guohtumin . bahá vuoiŋŋat ánuhedje sus : jos áját min olggos , de bija min spiidneellui . jesus celkkii : mannet dohko ! ja dat vulge olbmáguoktás ja manne spiinniid sisa . dalle oppa eallu hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii . spiidneguođoheaddjit viehkaledje báhtui , ja go bohte gávpogii , de muitaledje buot , maiddái dan mii lei dáhpáhuvvan bosttahuvvon olbmáide . olles gávpot vulggii dál jesusa ovddal , ja go sii deive su , de ánuhedje su vuolgit eret sin guovllus . jesus manai fatnasii ja vulggii rastá jávrri iežas gávpogii . doppe sii bukte su lusa lámis olbmo gii lei veallámin guoddinseaŋggas . go jesus oinnii sin oskku , de celkkii lápmásii : bárdnán , leage dorvvolaš , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . muhtun čálaoahppavaččat jurddašedje dalle : dát olmmái bilkida ipmila . muhto jesus diđii maid sii jurddašedje ja celkkii : manne dis leat diekkár bahás jurdagat din váimmuin ? goappá lea álkit dadjat , jogo : du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : čuožžil ja vázzil ? muhto vai dii dieđášeiddet ahte olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii – ja dál son sárdnu lámis olbmái : čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! ja olmmái čuožžilii ja manai ruoktot . muhto olbmot ballagohte go oidne dán , ja sii máidno ipmila gii lei addán olbmuide dakkár fámu . go jesus vulggii eret das , de oinnii olbmá čohkkámin tuolloviesus ; su namma lei matteus . jesus celkkii sutnje : čuovo mu ! ja son čuožžilii ja čuovui su . go jesus lei guossin matteusa geahčen , de bohte ollu tuollárat ja suttolaččat ja čohkkájedje beavddis jesusiin ja su máhttájeddjiiguin . farisealaččat oidne dán , ja sii jerre su máhttájeddjiin : manne din oahpaheaddji borada tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? go jesus gulai dan , de celkkii : eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit . vulget ja ohppet maid dát mearkkaša : váibmoláđisvuođa mun dáhtun , in ge oaffariid , dasgo in leat boahtán rávkat vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . de johanasa máhttájeaddjit bohte jesusa lusa ja jerre : mii ja farisealaččat atnit borakeahttáivuođa , muhto manne du máhttájeaddjit eai daga dan ? jesus vástidii : sáhttet go headjaguossit moraštit dan botta go irgi lea sin luhtte ? muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa . ii oktage bija duohpakeahtes duogŋasa boares biktasii . dasgo dakkár duokŋas gaiku biktasa , ja ráigi šaddá velá stuoribun . ii ge leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide . dasgo dalle seahkat gaikánit , viidni heavvašuvvá ja seahkat billašuvvet . muhto varas viidni leikojuvvo ođđa náhkkeseahkaide ; dalle guktot leat áimmuin . dan botta go son ain lei sárdnumin sidjiide , bođii synagoga ovddasčuožžu ja luoitádii su ovdii ja dajai : mu nieida lea aiddo jápmán , muhto boađe bidjat gieđat su ala , de son ealáska fas . jesus čuožžilii ja vulggii su fárrui oktan máhttájeddjiidisguin . das lei muhtun nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi . son lahkanii jesusa maŋil ja guoskkahii su bivttasdiehpi , dasgo son jurddašii : jos mun dušše beasašin guoskkahit su biktasa ge , de dearvvašmuvašin . jesus jorggihii , ja go son fuomášii su , de celkkii : nieidan , leage dorvvolaš ! du osku lea beastán du ja nisu dearvvašmuvai seammá bottus . go jesus ollii synagoga ovddasčuožžu vissui ja oinnii njurggonasčuojaheddjiid ja šlámaideaddji joavkku , de dajai : mannet olggos ! ii nieida leat jápmán , son lea oađđimin . sii boagustedje su . go olmmošjoavku lei áddjon olggos , de jesus manai sisa ja válddii nieidda gihtii , ja nieida čuožžilii . sáhka dán birra viidánii miehtá dan guovllu . go jesus vulggii doppe , de guokte čalmmeheami čuovvuleigga su ja čuorvvuiga : dávveda bárdni , árpmit munno ! ja go jesus bođii ruoktot , de čalmmeheamit manaiga sisa su lusa , ja son jearai sudnos : oskubeahtti go ahte mun sáhtán dahkat dán ? soai vástideigga : hearrá , de osko . de son guoskkahii sudno čalmmiid ja celkkii : šaddos nu mo doai oskubeahtti . ja sudno čalmmit rahpasedje . jesus gilddii sudno garrasit : alli almmut dán geasage . muhto soai manaiga olggos ja viiddideigga sága su birra miehtá dan guovllu . go olbmát leigga mannan , de buktojuvvui jesusa lusa gielahis olmmái geas lei bahá vuoigŋa . jesus ájii olggos bahá vuoiŋŋa , ja gielaheapmi sárdnugođii . olbmot ovddošedje ja dadje : ii oktage leat goassege oaidnán dákkáriid israelis ! muhto farisealaččat dadje : bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid . jesus vádjolii dál buot gávpogiin ja giliin . son oahpahii sin synagogain , sárdnidii evangeliuma riikka birra ja buoridii buot buozalvasaid ja vigiid . go son oinnii olmmošjoavkku , de árkkášii sin njuorrasit , dasgo sii ledje goarránan ja bieđganan , dego sávzzat geahčči haga . dalle son celkkii máhttájeddjiidasas : ládju lea stuoris , muhto bargit uhcán . rohkadallet dan dihtii láju isida vuolggahit bargiid lájuidasas . son rávkkai lusas guoktenuppelot máhttájeaddjis ja attii sidjiide fámu ráđđet buhtismeahttun vuoiŋŋaid ja fámu ádjit olggos daid ja buoridit buot buozalvasaid ja vigiid . dát leat guoktenuppelot apoastala namat : vuosttažettiin simmon , gii gohčoduvvui biehtárin , de su viellja ándaras , jáhkot , sebedeusa bárdni , ja su viellja johanas , filip ja bartolomeus , duomás ja tuollár matteus , jáhkot , alfeusa bárdni , ja taddeus , simmon kananeus ja judas iskariot guhte behtii su . dán guoktenuppelohkása jesus vuolggahii ja rávvii sin : allet mana báhkiniid guovlluide , allet ge mana samarialaččaid gávpogiidda ! mannet baicca israela álbmoga láhppon sávzzaid lusa ja sárdnidehket : almmiriika lea boahtán lahka ! buoridehket buhcciid , bajásčuoččáldahttet jábmiid , buhtistehket spihtálaččaid ja ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid . dii lehpet ožžon dan nuvttá , de addet dan nuvttá ! allet váldde mielddádet ruđaid boahkániin , allet golli , allet silbba dahje veaikki . allet ge váldde mielddádet lávkka mátkái , allet guokte gávtti , allet gápmagiid dahje soappi ge . dasgo bargi ánssáša biepmus . go boahtibehtet gávpogii dahje gillái , de gávnnahehket gii lea dohkálaš váldit din vuostái , ja orrot su luhtte dassážii go vuolgibehtet fas . ja go boahtibehtet vissui , de dearvvahehket dan ráfiin . jos viessu lea dohkálaš , de ráfi orru dan badjel , muhto jos viessu ii leat dohkálaš , de máhccos ráfi didjiide fas . jos muhtumat eai dáhto váldit din vuostái eai ge gullat din sániid , de guđđet dan viesu ja gávpoga ja savdnjilehket sádduid julggiineattet . duođaid , mun cealkkán didjiide : sodoma ja gomorra eatnamii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dan gávpogii . mun vuolggahan din dego sávzzaid gumppiid gaskii . lehket dan dihtii gávvilat dego gearbmašat ja vigiheamit dego duvvát ! váruhehket olbmuin ! dasgo sii addet din duopmostuoluide ja spihččejit din synagogaineaset , ja dii dolvojuvvobehtet eananhearráid ja gonagasaid ovdii mu dihtii , vai duođaštehpet sidjiide ja báhkiniidda . muhto go sii addet din eiseválddiide , de allet bala mo sárdnubehtet dahje maid dadjabehtet . dasgo dat mii lea dárbbašlaš dadjat , addojuvvo didjiide dammanaga bottus . ehpet dii leat ieža sárdnumin , muhto áhčádet vuoigŋa sárdnu din bokte . viellja beahttá vieljas jápmimii , ja áhčči mánás ; ja mánát čuožžilit vánhemiiddiset vuostái ja goddet sin . ja buohkat vašuhit din mu nama dihtii . muhto dat gii bissu oskkáldassan loahpa rádjái , bestojuvvo . muhto go sii doarrádallet din nuppi gávpogis , de báhtarehket nuppi gávpogii ! duođaid , mun cealkkán didjiide : dii ehpet joavdda buot israela gávpogiidda ovdal go olbmobárdni boahtá . máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis , ii ge bálvaleaddji stuorit go isidis . máhttájeaddji galgá leat duhtavaš jos sutnje geavvá nugo su oahpaheaddjái , ja bálvaleaddji galgá leat duhtavaš jos oažžu seammá dili go hearrás . jos dáluisit lea gohčoduvvon beelsebulan , sáhttet go su dáluolbmot vuordit maidge buorebu ? allet bala sis ! dasgo ii mihkkege leat gokčojuvvon mii ii almmustuva , ii ge mihkkege čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii . dan maid mun sártnun didjiide seavdnjadasas , sárdnot dii dan čuovgadin ; dat mii savkaluvvo didjiide bealljái , čurvot dan dáhkiid alde . allet bala sis geat goddet rupmaša , muhto eai sáhte goddit sielu . ballet baicca sus gii sáhttá heavahit sihke sielu ja rupmaša helvehii . eai go guokte cizáža vuvdojuvvo ovtta skillegii ? muhto ii oktage dain gahča eatnamii almmá áhčádet dieđekeahttá . ja dis leat velá buot oaivvi vuoktačalmmit ge lohkkojuvvon . allet dan dihtii bala ! dii han lehpet eanet veara go ollu cizážat . guhte dovddasta mu olbmuid ovddas , su mun ge dovddan áhččán ovddas guhte lea almmis . muhto guhte biehttala mu olbmuid ovddas , su mun ge biehttalan áhččán ovddas guhte lea almmis . allet gátte ahte mun lean boahtán buktit ráfi eatnama ala . in leat boahtán buktit ráfi , muhto miehki . mun lean boahtán bidjat soahpameahttunvuođa bártni ja áhčis gaskii , nieidda ja eatnis gaskii , manji ja vuotnáma gaskii , ja dáluolbmot šaddet isida vašálažžan . dat guhte ráhkista áhčis dahje eatnis eanebut go mu , ii dohkke munnje . dat guhte ráhkista bártnis dahje nieiddas eanebut go mu , ii dohkke munnje . ja dat guhte ii váldde ruossas ja čuovo mu , ii dohkke munnje . dat guhte lea gádjon heakkas , massá dan . muhto dat guhte lea massán heakkas mu dihtii , gádju dan ! dat guhte váldá din vuostái , váldá mu vuostái ; ja dat guhte váldá mu vuostái , váldá vuostái su guhte lea vuolggahan mu . dat guhte váldá profehta vuostái , danne go son lea profehta , oažžu profehta bálkká , ja dat guhte váldá vuostái vanhurskkis olbmá , danne go son lea vanhurskkis , oažžu vanhurskása bálkká . ja dat guhte addá geasage dáin uhcahaččain dušše guvssi dievva ge galbma čázi , danne go son lea máhttájeaddji , duođaid , mun cealkkán didjiide : son ii eisege masse bálkkás . go jesus lei geargan rávvemis guoktenuppelot máhttájeaddjis , de vulggii doppe oahpahit ja sárdnidit biras gávpogiin . go johanas gulai giddagasas maid kristus dagai , de son vuolggahii muhtumiid máhttájeddjiinis jearrat sus : leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? jesus vástidii sidjiide : mannet muitalit johanassii maid gullabehtet ja oaidnibehtet . čalmmeheamit oidnet , lápmásat vázzet , spihtálaččat buhtistuvvojit ja bealjeheamit gullet , jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit ja evangelium sárdniduvvo váivvážiidda ; ja ávdugas lea dat guhte mus ii vearrán . go sii ledje mannan , de jesus sárdnidišgođii olbmuide johanasa birra : manne dii manaidet meahccái ? oaidnit skáhčira sojadeamen biekkas ? ehpet ! manne manaidet dohko ? oaidnit čábbát gárvodan olbmá ? sii guđet gárvodit čáppa biktasiiguin , leat gonagasaid šloahtain . manne de manaidet dohko ? oaidnit profehta ? áibbas riekta , ja mun cealkkán didjiide : eanet go profehta ! son lea dat gean birra lea čállojuvvon : geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu . duođaid , mun cealkkán didjiide : sin gaskkas geat leat riegádan nissonis , ii leat almmustuvvan oktage stuorit go gásttašeaddji johanas , muhto vel uhcimus ge almmiriikkas lea stuorit go son . gásttašeaddji johanasa beivviid rájes gitta dássážii leat olbmot bahkken veagal almmiriikii , ja sii geat bahkkejit dohko , gaikot dan alcceseaset . dasgo buot profehtat ja láhka leat einnostan ipmila riikka gitta johanasa rádjái . jos oskkožehpet dan : son lea elia gii galggai boahtit . geas ležžet bealjit , son gullos ! muhto mainna mun veardidan dán sohkagotti ? dat lea mánáid láhkásaš geat čohkkájit šiljus ja čurvot guhtet guimmiidasaset : mii čuojaheimmet didjiide njurggonasa , ehpet ge dii gárron dánsut . mii lávlluimet morašlávlagiid , ehpet ge dii gárron luoibmat . dasgo johanas bođii ; ii son bora ii ge juga , ja olbmot dadjet : sus lea bahá vuoigŋa . olbmobárdni bođii ; son sihke borrá ja juhká , ja olbmot dadjet : gehččet , man vuovdás ja viidnejuhkkis olmmái , tuolláriid ja suttolaččaid ustit ! muhto viisodaga dagut duođaštit viisodaga . dalle jesus moaitigođii daid gávpogiid gos son lei dahkan eanas fámolaš daguidis , danne go sii eai lean dahkan jorgalusa : vuoi du , korasin ! vuoi du , betsaida ! jos dat oavdudagut mat leat dahkkojuvvon dudno guovllus , livčče dáhpáhuvvan tyrosis dahje sidonis , de dat livččiiga áigá juo dahkan jorgalusa ja gárvodan seahkaiguin ja gunaiguin . mun cealkkán dudnuide : tyrosii ja sidonii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dudnuide . ja don , kapernaum , guhte dáhtošit bajiduvvot gitta almmi rádjái , don norddastuvvot vuolás jábmiid riikii ! jos dat oavdudagut mat leat dahkkon du luhtte , livčče dahkkon sodomas , de dat livččii bisson gitta dán beaivvi rádjái . mun cealkkán : sodoma eatnamii geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dutnje . dan áiggi jesus sárdnugođii ja celkkii : áhččán , mun rámidan du , almmi ja eatnama hearrá , danne go leat čiehkan dán viisáin ja jierpmálaččain , muhto leat almmustahttán dan uhcahaččaide . duođaid , áhččán , nu lei du buorre dáhttu . buot lea áhččán oskkildan munnje . ii oktage dovdda bártni earet go áhčči ; ii ge oktage dovdda áhči earet go bárdni ja son geasa bárdni dáhttu almmustahttit dan . bohtet mu lusa , buohkat geat rahčabehtet ja guoddibehtet lossa nođiid , de attán didjiide vuoiŋŋadusa . váldet mu geassá badjelasadet ja ohppet mus , dasgo mun lean gierdavaš ja vuollegaš váimmus , dalle gávdnabehtet vuoiŋŋadusa sieluidasadet . dasgo mu geasis lea buorre , ja mu noađđi lea geahpas . dan áiggi jesus lei oktii vázzimin gordnebealdduid čađa sábbáhin . su máhttájeaddjit ledje nelgon ja čoaggigohte gordneoivviid ja borre . farisealaččat oidne dán ja dadje sutnje : geahča ! du máhttájeaddjit dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ! dalle son celkkii sidjiide : ehpet go dii leat lohkan maid dávvet dagai go son ja su olbmát ledje nealgumin ? son manai ipmila vissui ja borai oaffarláibbiid maid sus ii lean lohpi borrat ii ge su olbmáin , muhto duššefal báhpain . dahje ehpet go leat lohkan lágas ahte báhpat juohke sábbáha barget tempelis ja nu rihkkot lága , ja dattege leat sivaheamit ? mun cealkkán : dá lea dat mii lea stuorit go tempel . jos dii livččiidet ádden maid dát sátni mearkkaša : váibmoláđisvuođa mun dáhtun , in ge oaffara , de ehpet livčče dubmen sivahemiid . dasgo olbmobárdni lea sábbáha hearrá . de jesus vulggii das ja bođii sin synagogii . doppe lei olmmái geas lei ástan giehta . vai farisealaččat sáhtášedje váidit jesusa , sii jerre sus : lea go sábbáhin lohpi buoridit ? son vástidii : guhtemuš dis , geas lea okta sávza , ii dohppeše dan ja geasáše dan bajás , jos dat gahčašii roggái sábbáhin ? man ollu eanet veara lea olmmoš go sávza ! danne lea lohpi dahkat buriid sábbáhin . ja son celkkii olbmái : geige gieđat ! son geigii dan , ja giehta šattai seammá dearvvašin go nubbi ge . muhto farisealaččat manne olggos ja lihtodišgohte jesusa vuostái mo sii sáhtášedje goddit su . go jesus oaččui diehtit dan , de vulggii doppe eret . stuora olmmošjoavkkut čuvvo su , ja son buoridii sin buohkaid . muhto son gilddii sin garrasit muitaleames geasage iežas birra , vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta jesaja bokte : geahča , dát lea mu bálvaleaddji gean mun lean válljen ; su mun ráhkistan , ja son illudahttá mu sielu . mun bijan vuoigŋan su ala , ja son gulaha álbmogiidda vuoigatvuođa . ii son bealkke ii ge čuorvvo , ii ge oktage gula su jiena gáhtaid alde . doddjon skáhčira son ii cuvke , suovasteaddji veaikka son ii jáddat , dassá go son ollašuhttá vuoigatvuođa vuoitun . ja su namma addá álbmogiidda doaivvu . dasto sii dolvo jesusa lusa muhtun čalmmehis ja gielahis olbmá geas lei bahá vuoigŋa . jesus buoridii su , nu ahte olmmái sihke hálai ja oinnii . ja buot olbmot imaštalle sakka ja jerre : leažžá go son dávveda bárdni ? muhto go farisealaččat gulle dan , de sii dadje : beelsebula iežas , bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid . muhto jesus diđii sin jurdagiid , ja celkkii sidjiide : juohke riika mii lea soahpameahttun iežainis , duššaduvvo , ii ge oktage gávpot dahje ruoktu mii lea soahpameahttun iežainis , sáhte bissut . jos dál sáhtán ádjá olggos sáhtána , de son lea soahpameahttun iežainis . mo sáhttá su riika dalle bissut ? jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid beelsebula fámuin , gean fámuin din iežadet oahppit ádjet olggos daid ? dan dihtii sii šaddet din duopmárin . muhto jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid ipmila vuoiŋŋa fámuin , dalle han ipmila riika lea boahtán din lusa . dahje mo sáhttá oktage mannat gievrras olbmá dállui ja rievidit su opmodagaid , ovdal go son vuos čatná su ? de son easkka sáhttá stajidit su viesu . dat guhte ii leat mu beale , lea mu vuostái ; dat guhte ii čohkke muinna , biđge . danne mun cealkkán didjiide : buot suddu ja bilkádus addojuvvo olbmuide ándagassii , muhto bilkádus vuoiŋŋa vuostái ii addojuvvo ándagassii . guhte sárdnu olbmobártni vuostái , sutnje addojuvvo ándagassii . muhto dat guhte sárdnu bassi vuoiŋŋa vuostái , sutnje ii addojuvvo ándagassii , ii dálá máilmmis ii ge boahtti máilmmis ge . jos muorra lea buorre , de dan šattut ge leat buorit , muhto jos muorra lea headju , de dan šattut ge leat heajut . muora dovdá dan šattuin . dii gearpmaščivggat ! mo dii geat lehpet bahát sáhttibehtet dadjat maidege buriid ? dasgo mas váibmu lea dievva , dan han njálbmi sárdnu . buorre olmmoš buktá buriid buorrevuođa rájustis , ja bahás olmmoš buktá baháid bahávuođa rájustis . mun cealkkán didjiide : juohke duššálaš sáni ovddas maid olbmot dadjet , fertejit sii vástidit duopmobeaivvi . dasgo sániidat mielde don dahkkojuvvot friddjan , ja sániidat mielde dubmejuvvot . muhtun čálaoahppavaččat ja farisealaččat sárdnugohte jesusii : oahpaheaddji , mii hálidivččiimet oaidnit du dahkamin oavdumearkka . muhto son vástidii sidjiide : bahás ja oskkáldasmeahttun sohkabuolva gáibida mearkkaid , muhto dat ii oaččo eará mearkka go profehta jona mearkka . dasgo nugo jona lei golbma beaivvi ja golbma ija stuora guoli čoavjjis , nu olbmobárdni ge galgá leat golbma beaivvi ja golbma ija eatnama ozas . ninive olbmot bajásčuožžilit duopmobeaivvi oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidalit sin . dasgo jona sárdnidettiin sii dahke jorgalusa , muhto dás lea eanet go jona ! duopmobeaivvi lullieatnama dronnet bajásčuoččáldahttojuvvo oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidala sin . dasgo son bođii gitta eatnama gežiin guldalit salomo viissisvuođa , muhto dás lea eanet go salomo ! go buhtismeahttun vuoigŋa vuolgá olbmos , de dat vádjola ávdin duoddariid badjel ohcamin vuoiŋŋastanbáikki , muhto ii gávnna . de dat dadjá : mun áiggun máhccat vissosan man guđđen . dat boahtá dohko ja gávdná dan guorusin , suohpalastojuvvon ja čiŋahuvvon . dalle dat vuolgá viežžat čieža eará vuoiŋŋa vel , bahábuid go son ieš , ja sii fárrejit sisa ja ássagohtet doppe . ja dan olbmo dilli šaddá vearrábun go ovddit dilli . nu geavvá dáinna bahás sohkabuolvvain ge . go jesus lei ain sárdnumin olbmuide , de su eadni ja su vieljat bohte . sii ledje čuožžumin olggobealde ja hálidedje háleštit suinna . de muhtun dajai sutnje : du eadni ja du vieljat leat olggobealde jearaheamen du jesus vástidii sutnje gii lei jearran sus : gii lea mu eadni , ja geat leat mu vieljat ? ja son čujuhii gieđain máhttájeddjiidasas ja celkkii : gehččet , dá leat mu eadni ja mu vieljat . dasgo juohkehaš gii dahká mu almmálaš áhči dáhtu , lea mu viellja ja oabbá ja eadni . seammá beaivvi jesus manai olggos ja čohkánii jávregáddái . su birra čoahkkanedje nu ollu olbmot ahte son fertii mannat fatnasii . son čohkkái das , ja olbmot čužžo jávregáttis . ja son sárdnidii sidjiide ollu veardádusaiguin ja celkkii : gilvi vulggii gilvit . ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii , ja lottit bohte ja borre daid . muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii gos ii lean ollu muolda , ja dat ihte johtilit , dasgo eanan lei asehaš . muhto go beaivváš badjánii , de dat bulle ja goldne go dain ii lean ruohtas . muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde ja hávkadedje daid . muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii ja šaddadedje šattuid : muhtumat šaddadedje čuođigeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat golbmalotgeardásaččat . geas ležžet bealjit , son gullos ! máhttájeaddjit bohte su lusa ja jerre : manne don sártnut sidjiide veardádusaiguin ? son vástidii sidjiide : didjiide lea addojuvvon dovdat almmi riikka čiegusvuođaid , muhto sidjiide ii leat addojuvvon . dasgo sutnje geas lea , addojuvvo , ja son oažžu valljugasat . muhto geas ii leat , sus váldojuvvo eret velá dat ge mii sus lea . danne mun sárdnidan sidjiide veardádusaiguin . dasgo oainnedettiineaset sii eai oainne , ja guladettiineaset sii eai gula eai ge ádde . dáinna lágiin sii dál ollašuhttet dán jesaja einnostusa : guladettiineattet dii gullabehtet ehpet ge ádde , oainnedettiineattet dii oaidnibehtet ehpet ge fuobmá . dasgo dán álbmoga váibmu lea buoššuduvvon , illá sii gullet beljiiguin , ja čalmmiideaset sii leat čárven , amaset sin čalmmit oaidnit , sin bealjit gullat , sin váibmu áddet , nu ahte eai jorgalivčče vai mun beasašin buoridit sin . muhto ávdugasat din čalmmit mat oidnet ja din bealjit mat gullet . duođaid , mun cealkkán didjiide : ollu profehtat ja vanhurskásat leat áibbašan oaidnit dan maid dii oaidnibehtet , eai ge beassan oaidnit dan , ja gullat dan maid dii gullabehtet , eai ge beassan gullat dan . gullet dál , maid veardádus gilvi birra mearkkaša : álo go muhtun gullá sáni riikka birra ii ge ádde dan , de bahákas boahtá ja dohppe dan mii lea gilvojuvvon su váibmui . dát lea dat mii gilvojuvvui geaidnogurrii . dat mii gilvojuvvui geađgás eatnamii , lea son gii vuostáiváldá sáni iluin go gullá dan . muhto sus ii leat ruohtas ja son bissu dušše muhtun áiggi . go dasto áŧestus ja doarrádallojupmi boahtá sáni dihtii , de son hilgáda dallánaga . dat mii gilvojuvvui bastilislánjáid gaskii , lea son gii gullá sáni , muhto dálá máilmmi váivvit ja riggodaga fillehus hávkada sáni , nu ahte dat ii šaddat šattuid . muhto dat mii gilvojuvvui šattolaš eatnamii , lea son gii gullá sáni ja ádde dan ja šaddada šattuid : čuođigeardásaččat , guhttalotgeardásaččat dahje golbmalotgeardásaččat . son muitalii sidjiide nuppi veardádusa ja celkkii : almmiriika lea olbmá láhkásaš gii lei gilván buriid nisuid beldosis . ja buohkaid oađedettiin bođii su vašálaš ja gilvvii árvvohis rásiid nisuid gaskii ja manai eret . go gortnit šaddagohte ja bidjagohte gihpuid , de ihte maiddái árvvohis rásit ge . bálvaleaddjit manne dalle isideaset lusa ja jerre : hearrá ! it go lean gilván buriid nisuid beldosat ? gos bohtet árvvohis rásit ? son vástidii : vašálaš lea dahkan dan . de bálvaleaddjit jerre sus : dáhtut go ahte mii gaikut daid eret ? son vástidii : in dáhto , amadet gaikut nisuid bajás oktan árvvohis rásiiguin . diktet goappašagaid šaddat bálddalagaid gitta láddjenáigái . go láddjenáigi boahtá , de mun cealkkán ládjobargiide : čohkkejehket vuos árvvohis rásiid ja čatnet gihppun boaldima várás , muhto čohkkejehket nisuid mu láhtui . son muitalii sidjiide maiddái dán veardádusa : almmiriika lea sennetsiepmana láhkásaš man olmmái gilvvii beldosis . dat lea uhcit go buot eará siepmanat ; muhto go dat šaddá ja stuorru , de šaddá stuoribun go eará gilvvašattut ja šaddá stuora muorran , nu ahte almmi lottit bohtet ja ráhkadit besiid dan ovssiide . son muitalii sidjiide dán veardádusa vel : almmiriika lea suvrradáiggi láhkásaš man nisu soatká golmma mihtu jáffuid sisa , ja de suvru buot . buot dáid jesus sártnui olbmuide veardádusaiguin . almmá veardádusaid haga son ii oppa sárdnon ge sidjiide maidege . nu ollašuvai dat mii lea celkojuvvon profehta bokte : mun raban njálbmán ja sártnun veardádusaiguin ; mun almmuhan dan mii lea leamaš čihkosis máilmmi sivdnideami rájes . dasto jesus guđii olmmošjoavkkuid ja máhcai vissui . ja su máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : čilge midjiide veardádusa bealddu árvvohis rásiid birra ! son vástidii sidjiide : dat gii gilvá buriid gilvagiid , lea olbmobárdni . bealdu lea máilbmi . buorit gilvagat leat riikka mánát , muhto árvvohis rásit leat bahákasa mánát . vašálaš gii gilvvii árvvohis rásiid , lea beargalat . gordneládju lea dálá máilmmi loahppa , ja ládjobargit leat eŋgelat . nugo árvvohis rásit čohkkejuvvojit ja boldojit dolas , nu geavvá dálá máilmmi loahpas ge : olbmobárdni vuolggaha eŋgeliiddis , ja sii čohkkejit ja dolvot eret su riikkas buot daid guđet vearránahttet ja dahket vearrivuođaid , ja bálkestit sin dollaoapmanii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . muhto vanhurskásat báitet dego beaivváš áhčiset riikkas . geas ležžet bealjit , son gullos ! almmiriika lea dávvira láhkásaš mii lei čihkkojuvvon beldui . olmmái gávdná dan , čiehká dan fas , ja ilustis son vuovdá buot opmodagas ja oastá bealddu . almmiriika lea maiddái gávpeolbmá láhkásaš gii lea ohcamin čáppa bearraliid . go son gávdná divrras bearrala , de vuovdá buot opmodagas ja oastá dan . almmiriika lea maiddái nuohti láhkásaš mii suhppejuvvo jávrái ja bivdá juohke lágán guliid . go dat lea dievva , de bivdit gesset dan gáddái . sii čohkánaddet ja čohkkejit buriid guliid lihtiide , muhto bálkestit eret fuones guliid . nu geavvá dálá máilmmi loahpas ge : eŋgelat vulget olggos ja rátket baháid vanhurskásiin ja bálkestit sin dollaoapmanii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . lehpet go ádden buot dán ? sii vástidedje : de leat . dalle son celkkii sidjiide : danne lea juohke čálaoahppavaš gii lea šaddan almmiriikka máhttájeaddjin , dáluisida láhkásaš guhte buktá ovdan rájustis sihke ođđa ja boares vuorkkáid . go jesus lei geargan muitaleames dáid veardádusaid , de vulggii doppe ja bođii ruovttugávpogasas . son oahpahii olbmuid sin synagogas , nu ahte sii hirpmástuvve ja jerre : gos son lea ožžon dán viisodaga ja fámu dahkat dákkár oavdudaguid ? ii go son leat dat dimbbarolbmá bárdni ? ii go su eatni namma leat márjá , ja su vieljaid namat jáhkot , jovsset , simmon ja judas ? eai go buot su oappát ása dáppe min searvvis ? gos ba son lea ožžon buot dán ? ja sii vearránedje sus eai ge dáhtton maidege dahkamušaid suinna . muhto jesus celkkii sidjiide : ii profehta badjelgehččojuvvo eará báikkis go iežas ruovttugávpogis ja ruovttus . ja sin eahpeoskku dihtii son ii dahkan doppe eatnat oavdudaguid . dan áiggi guovllugonagas herodes gulai sága jesusa birra . son dajai bálvaleddjiidasas : dat lea gásttašeaddji johanas . son lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ; danne sus leat dakkár fámut . dasgo herodes lei váldán johanasa gitta , čatnan su ja bidjan su giddagassii herodiasa , vieljas filipa áhká , dihtii . dasgo johanas lei cealkán herodesii : ii dus leat lohpi váldit su alccesat áhkkán . herodes livččii hálidan goddit su , muhto son balai olbmuin , geat atne johanasa profehtan . muhto go herodes lei doallamin riegádanbeaivvis , de herodiasa nieida dánssui gussiid ovddas . herodes liikui dasa nu bures ahte vuordnumiin lohpidii sutnje maid ihkinassii son dáhtoš . dalle eadni hálahii nieiddas dadjat : atte munnje gásttašeaddji johanasa oaivvi gári siste . gonagas šattai fuones millii , muhto vuordnumis ja gussiid dihtii son gohčui addit niidii dan , ja son bijai sáni giddagassii ja gohčui steavlidit johanasa . oaivi buktojuvvui sisa gári siste ja addojuvvui niidii gii dasto attii dan eadnásis . muhto su máhttájeaddjit bohte viežžat liikka ja hávdádedje dan ja de sii manne ja muitaledje buot jesusii . go jesus gulai dán , de son vulggii eret fatnasiin muhtun oktonas báikái , gos sáhtii leat okto . muhto olbmot gulle dan , ja olusat vulge gávpogiin ja bohte vácci su maŋis . go jesus dál manai gáddái , de oinnii stuora olmmošjoavkku . son árkkášii sin njuorrasit ja buoridii buot buhcciid . muhto go šattai eahket , de máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : dát báiki lea ávdin , ja lea juo maŋŋit . vuolggat olbmuid dáppe eret vai besset mannat giliide oastit alcceseaset borramuša . muhto jesus vástidii sidjiide : eai sii dárbbaš vuolgit dáppe . addet dii sidjiide borramuša ! sii dadje sutnje : mis leat dušše vihtta láibbi ja guokte guoli dás . son celkkii : buktet daid munnje ! de gohčui olbmuid čohkánit rássegieddái , válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa . son doadjalii láibbiid ja attii máhttájeddjiide , ja máhttájeaddjit juogadedje daid olbmuide . ja buohkat boradedje ja gallánedje . maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát ja dat devde guoktenuppelot veaddelihti . birrasiid vihttaduhát olbmá ledje boradan das , earet nissoniid ja mánáid . dakkaviđe dán maŋŋil son gohčui máhttájeddjiidis mannat fatnasii ja vuolgit ovddas nuppi beallái , dan botta go ieš vuolggahii eret olmmošjoavkkuid . go son lei dahkan dán , de manai sierranassii várrái rohkadallat . go šattai eahket , de son lei doppe okto . fanas lei juo guhkkin eret gáttis , ja dat ražai garrasit báruid vuostái , dasgo lei vuostebiegga . muhto njealját idjagohcinvuorus son bođii vácci jávrri alde sin lusa . go máhttájeaddjit oidne su vázzimin jávrri alde , de suorganedje ja dadje : diet lea gobmi ! ja sii huike balus . muhto dan seammás jesus sártnui sidjiide : lehket roahkkadat , mun dat lean . allet bala ! de biehtár dajai sutnje : hearrá , jos dat leaččat don , de gohčo mu boahtit lusat jávrri ala . jesus celkkii : boađe ! biehtár loaiddastii eret fatnasis ja váccii jávrri alde jesusa lusa . muhto go son fuomášii man garas biegga lei , de ballái , ja son vuodjugođii ja čurvii : hearrá , beastte mu ! dan seammás jesus geigii gieđas , dohppii su ja celkkii : man uhcán osku dus lea ! manne eahpidit ? go soai loaiddasteigga fatnasii , de biegga ložžii . muhto sii geat ledje fatnasis , luoitádedje su ovdii ja dadje : don leat duođaid ipmila bárdni ! go sii ledje ollen jávrri rastá , de láddejedje gennesaretii . doppe olbmot dovdájedje su ja dieđihedje dan miehtá guovllu , ja sii bukte su lusa buot buhcciid . sii ánuhedje sus beassat dušše guoskkahit su bivttasdiehpi , ja buohkat geat dahke dan , dearvvašmahttojuvvojedje . de bohte farisealaččat ja čálaoahppavaččat jerusalemis jesusa lusa ja jerre : manne du máhttájeaddjit rihkkot máddariid árbevieruid ? sii eai basa gieđaideaset ovdal go boradit . son vástidii : naba dii , manne dii ieža rihkkubehtet ipmila báhkkomiid ja čuovvubehtet iežadet árbevieruid ? dasgo ipmil lea cealkán : don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja : dat guhte garuha áhčis dahje eatnis , galgá jápmit . muhto dii oahpahehpet ná : jos guhtege dadjá áhččásis dahje eadnásis : dan maid don galggašit oažžut mus veahkkin , lean lohpidan oaffarin tempelii , de son ii dárbbaš gudnejahttit áhčis dahje eatnis . nu dii lehpet dahkan ipmila sáni duššin árbevieruideattet dihtii . dii guoktilaččat ! jesaja einnostii riekta din birra go celkkii : dát álbmot gudnejahttá mu baksamiiguin , muhto sin váibmu lea guhkkin mus eret . duššás sii bálvalit mu , dasgo dat maid sii oahpahit , leat olbmuid árbevierut . son gohčui olmmošjoavkku lusas ja celkkii : guldalehket mu ja áddejehket : dat mii boahtá njálmmi sisa , ii daga olbmo buhtismeahttumin . muhto dat mii manná olggos njálmmis , dahká olbmo buhtismeahttumin . de máhttájeaddjit manne su lusa ja dadje : dieđát go ahte farisealaččat vearránedje go gulle dán ? son vástidii sidjiide : juohke šaddu man mu almmálaš áhčči ii leat gilván , gaikkihuvvo ruohttasiin . allet beroš sis ! sii leat čalmmehis oahpisteaddjit ; ja go čalmmeheapme láide čalmmeheami , de guktot gahččaba roggái . biehtár dajai sutnje : čilge midjiide dán veardádusa ! jesus celkkii : ehpet go dii ge velá ádde maidege ? ehpet go ádde ahte buot mii boahtá njálmmi sisa , manná vuolás čoavjái ja luonddu mielde olggos fas ? muhto dat mii manná olggos njálmmis , boahtá olbmo váimmus , ja dat dahká olbmo buhtismeahttumin . dasgo váimmus bohtet bahás jurdagat , olmmošgoddin , náittosdilirihkkun , fuorrávuohta , suolavuohta , vearreduođaštusat ja bilkádusat . dákkárat dat dahket olbmo buhtismeahttumin . boradeapmi basakeahtes gieđaiguin ii daga olbmo buhtismeahttumin . jesus vulggii doppe tyrosa ja sidona guovlluide . muhtun kanaanlaš nisu gii lei dain guovlluin eret , bođii su ovddal ja čuorvvui : hearrá , dávveda bárdni , árpmit mu ! bahá vuoigŋa givssida mu nieidda garrasit . muhto ii son vástidan nissonii sáni ge . máhttájeaddjit jorggihedje sutnje ja dáhtto : daga juoidá ; son boahtá čuorvvu min maŋis ! muhto jesus vástidii sidjiide : in mun leat vuolggahuvvon earáid go israela álbmoga láhppon sávzzaid várás . de nisu bođii ja luoitádii jesusa ovdii ja dajai : hearrá , veahket mu ! jesus vástidii sutnje : ii leat riekta váldit láibbi mánáin ja bálkestit dan beatnagiidda . nisu vástidii : hearrá , dat lea duohta , muhto beatnagaččat han besset borrat daid moaluid mat gahččet isidiiddiset beavddis . de jesus celkkii sutnje : nisu , du osku lea stuoris . šaddos nugo don dáhtut . ja nieida dearvvašmuvai seammá bottus . jesus vázzái ja bođii galileajávregáddái , gos son manai várrái ja čohkánii . stuora olmmošjoavkkut bohte su lusa lápmásiiguin ja skierpmáiguin , čalmmehemiiguin , gielahemiiguin ja ollu earáiguin ja bidje sin su julggiid ovdii . son buoridii sin , ja olbmot ovddošedje go gulle gielahemiid hállamin ja oidne skierpmáid dearvvašmuvvamin , lápmásiid vázzimin ja čalmmehemiid oaidnimin . ja sii máidno israela ipmila . jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : mun árkkášan njuorrasit olbmuid , dasgo sii leat leamaš mu luhtte juo golbma beaivvi , ii ge sis leat maid borrat . in mun dáhto vuolggahit sin borakeahttá ruoktot amaset vuoimmehuvvat geainnu ala . máhttájeaddjit dadje sutnje : gos mii dáppe meahcis fidnet nu ollu láibbiid gallehit dákkár stuora joavkku ? jesus jearai : galle láibbi dis leat ? sii vástidedje : čieža , ja vel moadde uhca guoláža . son gohčui olbmuid čohkánit eatnamii . de válddii dan čieža láibbi ja guliid , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii daid ja attii máhttájeddjiide , ja máhttájeaddjit juogadedje daid olbmuide . buohkat boradedje ja gallánedje . maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát , čieža veaddelihti dievva . sii geat ledje boradan , ledje njealljeduhát olbmá , earet nissoniid ja mánáid . de jesus luittii olbmuid mannat ruoktot , loaiddastii fatnasii ja vulggii magadana guovlluide . de bohte jesusa lusa muhtun farisealaččat ja saddukealaččat geat dáhtto geahččalit su ja bivde su čájehit alcceseaset mearkka almmis . muhto son vástidii sidjiide : eahkedis dadjabehtet : šaddá buorre dálki , dasgo albmi roađđida , ja iđedis dadjabehtet : odne šaddá garra dálki , dasgo albmi roađđida ja lea seavdnjat . almmi hámi gal máhttibehtet árvidit , muhto ehpet áiggiid mearkkaid . bahás ja oskkáldasmeahttun sohkabuolva gáibida mearkka , muhto dat ii oaččo eará mearkka go jona mearkka . de son guđii sin ja vulggii . go máhttájeaddjit jovde nuppi beallái jávrri , de ledje vajáldahttán váldimis láibbi . jesus celkkii sidjiide : váruhehket farisealaččaid ja saddukealaččaid suvrradáiggis ! sii árvališgohte gaskaneaset ja dadje : dat lea danne go mii eat leat váldán láibbi mieldámet . muhto jesus fuobmái dán ja celkkii : man uhcán osku dis lea ! manne árvalehpet gaskaneattet ahte dis ii leat láibi ? ehpet go velá árvit maidege ? ehpet go muitte dan vihtta láibbi mat ledje doarvái viđa duhát olbmui , ja galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet ? dahje dan čieža láibbi mat ledje doarvái njealji duhát olbmui , ja galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet ? manne ehpet ádde ahte in sárdnon didjiide láibbi birra ? muhto váruhehket farisealaččaid ja saddukealaččaid suvrradáiggis . dalle áddejedje ahte son ii lean rávvemin sin láibbi suvrradáiggis , muhto farisealaččaid ja saddukealaččaid oahpus . go jesus bođii cæsarea filippi guovlluide , de jearai máhttájeddjiinis : geanin olbmot dadjet olbmobártni ? sii vástidedje : muhtumat dadjet gásttašeaddji johanassan , earát dadjet elian , ja earát gis dadjet jeremian dahje muhtumin profehtain . son jearai sis : naba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? simmon biehtár vástidii sutnje : don leat messias , ealli ipmila bárdni . de jesus celkkii sutnje : ávdugas leat don , simmon , jona bárdni . dasgo dán ii leat oažži ii ge varra almmustahttán dutnje , muhto áhččán almmis . ja mun cealkkán dutnje ahte don leat biehtár ; ja dán bávtti ala mun huksen girkon , ja jápmima riikka poarttat eai vuoitte dan . mun attán dutnje almmiriikka čoavdagiid ; maid don čanat eatnama alde , lea čadnojuvvon almmis , ja maid don čoavddát eatnama alde , lea čovdojuvvon almmis . ja son gilddii máhttájeddjiidis garrasit muitaleames geasage ahte son lei messias . dan áiggi rájes jesus čilgegođii máhttájeddjiidasas ahte son ferte mannat jerusalemii , gos son šaddá gillát vuorrasiid , bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaid gaskkas . son goddojuvvo , muhto bajásčuoččáldahttojuvvo goalmmát beaivvi . de biehtár válddii su sierra ja cuiggodišgođii su : ipmil várjalivččii du , hearrá ! dát ii oaččo dáhpáhuvvat dutnje ! muhto jesus jorggihii ja celkkii biehtárii : sáhtán , gáidda mu duohkái ! don leat munnje vearránussan , dasgo du jurdagat eai leat ipmila jurdagat , muhto olbmuid jurdagat . dasto jesus celkkii máhttájeddjiidasas : jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas ja čuvvos mu . dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . muhto dat guhte massá heakkas mu dihtii , gádju dan . mii ávkkiid lea olbmui jos vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ? dahje maid sáhttá olmmoš addit máksun heakkas ovddas ? dasgo olbmobárdni boahtá eŋgeliiddisguin áhčis hearvásvuođas , ja dalle máksá juohkehažžii dan mielde maid dat lea dahkan . duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet olbmobártni boahtimin riikkainis . guhtta beaivvi das maŋŋil jesus válddii fárrosis biehtára , jáhkoba ja su vielja johanasa , ja doalvvui sin alla várrái , gos sii ledje iehčanassii . doppe son nuppástuvai sin čalmmiid ovddas ; su ámadadju báittii dego beaivváš , ja biktasat šadde šearradin dego čuovga . dan seammás movsses ja elia iđiiga sin ovdii ja sártnodeigga suinna . de biehtár báhkkoda jesusii : hearrá , lea buorre go mii leat dáppe . jos dáhtut , de mun ceggen golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta movssesii ja ovtta eliai . go son ain lei sárdnumin , de šerres balva suoivanasttii sin , ja jietna gullui balvvas : dát lea mu bárdni , gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde . guldalehket su ! go máhttájeaddjit gulle dan , de bálkestahtte eatnamii gopmut ja ballájedje sakka . muhto jesus manai ja guoskkahii sin ja celkkii : čuožžilehket , allet ge bala ! ja go sii geahčastedje bajás , de eai oaidnán ovttage earet jesusa okto . njiejadettiin váris jesus celkkii sidjiide : allet muital geasage dán oainnáhusa birra ovdal go olbmobárdni lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte . de máhttájeaddjit jerre : manne čálaoahppavaččat dalle dadjet ahte elia vuos ferte boahtit ? son vástidii sidjiide : elia gal boahtá dahkat buot fas ođđasit . muhto mun cealkkán didjiide ahte elia lea juo boahtán , eai ge sii dovdan su , muhto dahke sutnje maid hálidedje . seammá láhkái ferte maiddái olbmobárdni ge gillát sin gieđaid gaskkas . de máhttájeaddjit áddejedje ahte son sártnui sidjiide gásttašeaddji johanasa birra . go sii máhcce olbmuid lusa , de bođii muhtun olmmái jesusa lusa , luoitádii su ovdii ja dajai : hearrá , árpmit mu bártni ! sus lea mánnováddu ja son giksašuvvá garrasit , dasgo dávjá son gahččá dollii ja dávjá čáhcái . mun dolvon su du máhttájeddjiid lusa , muhto sii eai máhttán buoridit su . jesus vástidii sutnje : eahpeoskkolaš ja jorggu sohkagoddi ! man guhká ferten leat din luhtte ? man guhká ferten gierdat din ? buktet bártni mu lusa ! ja jesus šikkui bahá vuoiŋŋa , ja dat vulggii bártnis . ja bárdni dearvvašmuvai dammanaga bottus . dasto máhttájeaddjit bohte iehčanassii jesusa lusa ja jerre : manne mii eat veadján ádjit dan olggos ? son vástidii : dan dihtii go dis lea nu uhcán osku . duođaid , mun cealkkán didjiide : jos dis livččii osku sennetsiepmana veardde ge , de sáhtášeiddet dadjat dán várrái : sirdás dáppe duohko ! ja dat sirdašuvašii , ii ge mihkkege livčče didjiide veadjemeahttun . dát šládja áddjojuvvo olggos dušše rohkosiin ja borakeahttáivuođain . go sii ledje ain čoahkis galileas , de jesus celkkii sidjiide ja sii goddet su , ja goalmmát beaivvi son bajásčuoččáldahttojuvvo fas . dalle sii šadde morrašii . go sii jovde kapernaumii , de tempelvearrogáibideaddjit manne biehtára lusa ja jerre : ii go din oahpaheaddji mávsse tempelvearu ? biehtár vástidii : de máksá . go son bođii ruoktot , de jesus ollásii biehtáriin : simmon , mo du mielas orru : geas gáibidit máilmmi gonagasat tuolu ja vearu ? mánáineaset vai vierrásiin ? son vástidii : vierrásiin . de jesus celkkii sutnje : dalle han mánát besset máksimis . muhto amamet vearránahttit sin , de mana jávregáddái , šlivge vuokkat ja váldde vuosttaš guoli mii dohppe , ja go don rabat dan njálmmi , de gávnnat statera . váldde dan ja mávsse vearrun sihke mu ja iežat ovddas . aiddo dalle máhttájeaddjit bohte jesusa lusa ja jerre : gii lea stuorimus almmiriikkas ? de son rávkkai uhca mánáža lusas , divui dan sin gaskii ja celkkii : duođaid , mun cealkkán didjiide : muđuid go jorgalehpet ja šaddabehtet mánáid láhkásažžan , de ehpet eisege beasa almmiriikii . dat guhte vuolida iežas ja šaddá dán máná láhkásažžan , lea stuorimus almmiriikkas . dat guhte vuostáiváldá dákkár uhca mánáža mu nammii , vuostáiváldá mu . muhto sutnje gii vearránahttá ovtta dáin uhcahaččain geat oskot munnje , livččii buoret jos millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra , ja son vuodjuduvvošii meara čikŋodahkii . vuoi dán máilmmi ja dan vearránusaid ! vearránusat gal fertejit boahtit , muhto vuoi dan olbmo gean bokte vearránusat bohtet ! jos du giehta dahje juolgi vearránahttá du , de čuohpa dan ja bálkes eret ! dutnje lea buoret mannat rámbin dahje lámisin eallimii , go bálkestuvvot agálaš dollii guvttiin gieđain dahje julggiin . ja jos du čalbmi vearránahttá du , de gaikkit dan olggos ja bálkes eret ! dutnje lea buoret mannat eallimii čalbmetbeallin go bálkestuvvot helveha dollii guvttiin čalmmiin . váruhehket badjelgeahččamis ovttage dáin uhcahaččain ! dasgo mun cealkkán didjiide : sin eŋgelat almmis oidnet álo mu almmálaš áhči muođuid . olbmobárdni lea boahtán beastit dan gii lea láhppon . mo orru din mielas ? jos muhtun olbmás leat čuođi sávzza , ja okta dain láhppo , ii go son dalle guođe dan ovccilogiovcci várrái ja vuolgge ohcat dan mii lea láhppon ? ja jos son gávdná dan , de illuda eanebut dan ovtta dihtii go dan ovccilogiovcci dihtii mat eai lean láhppon . seammá láhkái lea din almmálaš áhči dáhttu ahte ii oktage dáin uhcahaččain láhppoše . jos du oskuguoibmi sudduda du vuostái , de mana su lusa ja cuiggot su guovttágaskan . jos son guldala du , de don leat vuoitán oskuguoimmát . muhto jos son ii guldal , de váldde fárrui ovtta dahje guoktása , dasgo juohke ášši nannejuvvo guovtti dahje golmma duođašteaddji sániin . jos son ii guldal sudno ge , de muital searvegoddái . muhto jos son ii dáhto guldalit searvegotti ge , de ane su báhkinin dahje tuollárin . duođaid , mun cealkkán didjiide : buot maid dii čatnabehtet eatnama alde , lea čadnojuvvon almmis , ja buot maid čoavdibehtet eatnama alde , lea čovdojuvvon almmis . ja vel cealkkán didjiide dán ge : buot dan maid guovttis dis dáppe eatnama alde šiehtadeahppi átnut , oažžubeahtti mu almmálaš áhčis . dasgo gos guovttis dahje golmmas leat čoagganan mu nammii , doppe mun lean sin gasku . de biehtár manai jesusa lusa ja jearai : hearrá , gallii ferten addit ándagassii oskuguoibmásan go son sudduda mu vuostái ? nu eatnat go gitta čieža geardái ? jesus vástidii : it gitta čieža geardái , muhto mun cealkkán dutnje : gitta čiežalot geardde čieža geardái ! danne almmiriika lea gonagasa láhkásaš guhte dáhtui dahkat logu bálvaleddjiidisguin . go son dahkagođii logu , de buktojuvvui su ovdii muhtun gii lei sutnje velggolaš logi duhát taleantta . sus ii lean mihkkege mainna máksit , ja isit gohčui su vuvdojuvvot oktan áhkáinis ja mánáidisguin ja buot opmodagainis , ja vealggi máksojuvvot . muhto bálvaleaddji luoitádii su ovdii ja ánuhii : leage gierdavaš , de mun mávssán visot . de isit árkkálmasttii dán bálvaleaddji , luittii sutnje vealggi ja divttii su mannat . muhto go bálvaleaddji manai olggos , de deaivvai muhtuma bálvalanguimmiinis gii lei sutnje velggolaš čuođi denara . son dohppii su čoddagii ja dajai : mávsse vealggát ! muhto bálvalanguoibmi luoitádii su ovdii ja ánuhii : leage gierdavaš , de mun mávssán dutnje . muhto nubbi ii miehtan dasa . son manai ja bijahii su giddagassii dassážii go máksá vealggis . go eará bálvaleaddjit oidne dan mii dáhpáhuvai , de sii atne dan bahán , manne isideaset lusa ja muitaledje buot . dalle isit gohčui bálvaleaddji fas lusas ja celkkii : don bahás bálvaleaddji ! mun luiten dutnje oppa vealggi go don ánuhit mus. it go don ge livčče berren árpmihit bálvalanguoimmát , nugo mun ge árpmihin du ? ja isit moaráskii ja bijai bálvaleaddji givssideddjiid háldui , dassážii go lei máksán oppa vealggis . nu almmálaš áhččán ge dahká juohkehažžii dis jos ehpet atte ándagassii oskuguoibmáseattet oppa váimmusteattet . go jesus lei geargan sárdnideames , de vulggii galileas jordana nuortaguovlluid čađa judeai . ollu olbmot čuvvo su , ja son buoridii sin . maiddái farisealaččat ge bohte , ja sii jerre geahččalan dihtii su : lea go olbmás lohpi earránit áhkástis man sivas ihkinassii ? son vástidii sidjiide : ehpet go leat lohkan ahte sivdnideaddji álggus sivdnidii sudno olmmájin ja nisun ja celkkii : dan dihtii olmmái guođđá áhčis ja eatnis ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin . de eaba leat šat guovttis , muhto okta . maid ipmil nappo lea ovttastahttán , dan ii olmmoš galgga earuhit . sii jerre sus : manne movsses lea gohččon boatnjá addit earrogirjji go earrána áhkástis ? son vástidii : din váimmuid garasvuođa dihtii movsses suovai din earránit áhkás , muhto álggu rájes ii lean nu . mun cealkkán didjiide : dat gii earrána áhkástis mange eará go fuorrávuođa sivas , ja náitala ođđasis , dahká náittosrihkkuma . máhttájeaddjit dadje sutnje : jos nu leažžá olbmá ja su áhká gaskkas , de lea buoret orrut náitalkeahttá . son vástidii : eai buohkat sáhte áddet dán sáni , dušše sii geaidda dat addojuvvo . dasgo leat muhtumat geat ellet náitalkeahttá danne go sii riegádedje dohkkemeahttumin náittosdillái , earát danne go olbmot leat dahkan sin dohkkemeahttumin dasa ; muhto leat maiddái muhtumat geat ieža leat dahkan iežaset dohkkemeahttumin náittosdillái almmiriikka dihtii . áddejehkos dan , dat guhte sáhteš . uhca mánážat guddojuvvojedje jesusa lusa , vai son bijašii gieđaidis daid ala ja rohkadalašii , muhto máhttájeaddjit šiggo olbmuid . de jesus celkkii : diktet uhca mánážiid leat ráfis , allet ge hehtte sin boahtimis mu lusa . dasgo almmiriika gullá dakkáraččaide . ja son bijai gieđaidis sin ala , ja dasto son vulggii doppe eret . de bođii olmmái jesusa lusa ja jearai : oahpaheaddji , maid buriid mun galggan dahkat , vai árbešin agálaš eallima ? jesus vástidii : manne don gohčodat mu buorrin ? dušše okta lea buorre . muhto jos dáhtut beassat eallimii , de doala báhkkomiid ! son jearai : guđiid báhkkomiid ? jesus vástidii : it galgga goddit , it galgga rihkkut náittosdili , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusa , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja don galggat ráhkistit lagamučča nugo iežat . nuorra olmmái dajai sutnje : buot dáid lean doallan , mii mus velá váilu ? jesus vástidii : jos dáhtut leat ollis , de mana ja vuovdde buot opmodagat , ja atte visot váivvážiidda . dalle oaččut dávvira almmis . boađe dasto ja čuovo mu ! go nuorra olmmái gulai dan , de manai eret moraš mielain , dasgo son lei hui rikkis . jesus celkkii máhttájeddjiidasas : duođaid , mun cealkkán didjiide : rikkis olbmui lea váttis beassat almmiriikii . mun cealkkán didjiide : lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat ipmila riikii . go máhttájeaddjit gulle dan , de hirpmástuvve ja jerre : gii dalle sáhttá bestojuvvot ? jesus geahčai sidjiide ja celkkii : olbmuide dát gal lea veadjemeahttun , muhto ipmilii buot lea vejolaš . de biehtár dajai : mo dalle mii ? mii leat guođđán visot ja čuvvon du maid mii oažžut ? jesus vástidii sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : go máilbmi riegáda ođđasis ja olbmobárdni čohkána hearvásvuođa truvdnui , de dii ge geat lehpet čuvvon mu , oažžubehtet čohkkát guoktenuppelot truvnnus dubmemin israela guoktenuppelot čeardda . ja juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje vieljaid dahje oappáid dahje áhči dahje eatni dahje mánáid dahje bealdduid mu nama dihtii , son oažžu máŋggageardásaččat ruoktot ja árbe agálaš eallima . muhto olusat geat leat vuosttažin , šaddet maŋimužžan , ja maŋimuččat vuosttažin . dasgo almmiriika lea dáluisida láhkásaš gii vulggii olggos árrat iđedis bálkáhit láigobargiid viidnegárdásis . son soabai bargiiguin ovtta denaras beaivebálkán , ja de vuolggahii daid viidnegárdái bargat . goalmmát diimmus manai fas olggos ja oinnii muhtumiid čuožžumin joavdelassan márkanšiljus . son dajai sidjiide : mannet dii ge mu viidnegárdái ! mun mávssán didjiide dan mii lea vuoigat . ja sii manne dohko . guđat diimmus ja ovccát diimmus son manai fas olggos ja dagai seammá láhkái . go son oktanuppelogát diimmus manai olggos , de gávnnai velá muhtumiid čuožžumin das , ja jearai sis : manne dii čuožžubehtet dás joavdelassan geažos beaivvi ? sii vástidedje : danne go ii oktage leat bálkáhan min . son dajai sidjiide : mannet dii ge mu viidnegárdái . go šattai eahket , de viidnegárdeisit dajai dállodoallásis : gohčo bargiid boahtit ja atte daidda bálkká ! álgge maŋimuččaiguin ja joatkke gitta vuosttamuččaide . sii geat ledje bálkáhuvvon oktanuppelogát diimmus , bohte ja ožžo ovtta denara guhtege . go vuosttamuččat bohte , de gádde oažžut eanet , muhto sii ge ožžo ovtta denara . sii vuostáiválde dan , muhto nimmorišgohte isida ala ja dadje : sii geat bohte maŋimužžan , leat bargan dušše ovtta diimmu , ja don dagat daid min dássásažžan , min geat leat gillán beaivvi noađi ja báhka . son jorggihii muhtumii sis ja dajai : ustiban , in mun daga dutnje vearrut . it go don leat soahpan muinna ovtta denaras ? váldde dan mii gullá dutnje ja mana ! mun hálidan addit maŋimužžii seammá ollu go dutnje ge . ii go mus leat lohpi dahkat iežan opmodagain mo ieš dáhtun ? vai lea go du čalbmi bahá go danne go mun lean buorre ? nu maŋimuččat šaddet vuosttamužžan , ja vuosttamuččat maŋimužžan . go jesus vulggii bajás jerusalemii , de válddii guoktenuppelot máhttájeaddjis sierra dohko manadettiin ja celkkii : gehččet , mii mannat bajás jerusalemii , ja olbmobárdni addojuvvo bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaide . sii dubmejit su jápmimii ja addet su báhkiniid háldui , ja son bilkiduvvo , spihččejuvvo ja russiinávlejuvvo . ja goalmmát beaivvi son bajásčuoččáldahttojuvvo . dasto sebedeusa bártniid eadni bođii jesusa lusa oktan bártniidisguin , luoitádii čippiid ala ja siđai sus juoidá . jesus jearai : maid don dáhtut ? nisu vástidii : cealkke ahte dát mu bártniguovttos beassaba čohkkát du bálddas du riikkas , nubbi olgeš gieđat bealde ja nubbi gurut gieđat bealde . jesus celkkii bártniide : eahppi doai dieđe maid sihtabeahtti . sáhttibeahtti go doai juhkat dan geara man mun jugan ? soai vástideigga : de sáhtte . jesus celkkii sudnuide : mu geara šaddabeahtti gal juhkat ; muhto mun in mearrit saji olgeš ja gurut giehtan bealde ; dat lea sidjiide geaid mu áhčči lea mearridan dasa . go dat logis gulle dán , de moaráhuvve vieljašguoktái . muhto jesus gohčui sin lusas ja celkkii : dii diehtibehtet ahte ráđđejeaddjit leat álbmogiid hearrát , ja ahte riikkaid bajimuččat dollet álbmogiid garra válddi vuolde . nu ii galgga leat din gaskkas . muhto dat guhte din gaskkas áigu leat stuoris , galgá leat din bálvaleaddji , ja dat guhte din gaskkas áigu leat njunušin , galgá leat din šlávva , nugo olbmobárdni ge ii leat boahtán bálvaluvvot , muhto bálvalit ja addit heakkas lonástussan eatnagiid ovddas . go sii vulge jerikos , de ollu olbmot čuvvo su . geaidnoguoras ledje čohkkámin guokte čalmmeheami , ja go soai gulaiga jesusa vázzimin meattá , de čurviiga : hearrá , dávveda bárdni , árpmit munno ! olbmot šiggo sudno vai soai jávohuvašeigga , muhto soai čuorvvuiga vel jitnoseabbot : hearrá , dávveda bárdni , árpmit munno ! de jesus orustii , gohčui sudno boahtit lusas ja jearai sudnos : maid doai dáhttubeahtti mu dahkat alcceseatte ? soai vástideigga : hearrá , divttášit munno čalmmiid rahpasit ! jesus árkkálmasttii sudno ja guoskkahii sudno čalmmiid . dallánaga oaidnigođiiga , ja soai čuovuiga su . go sii lahkanedje jerusalemii ja bohte betfagii mii lea oljovári lahka , de jesus vuolggahii guoktása máhttájeddjiin ja celkkii sudnuide : manni gillái mii lea dudno ovdalis ! dallánaga go boahtibeahtti dohko , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásena mas lea vársá . čoavdi daid ja bukti mu lusa ! ja jos oktage jearaš , de daddji : hearrá dárbbaša daid , muhto son vuolggaha daid dakkaviđe ruovttoluotta . dát dáhpáhuvai vai ollašuvašii dat mii lea celkojuvvon profehta bokte : celket siona niidii : geahča , du gonagas boahtá du lusa , vuollegažžan , riide áseniin , fievrošibiha várssáin . máhttájeaddjiguovttos vulggiiga ja dagaiga nugo jesus lei gohččon sudno . soai vieččaiga ásena ja várssá ja bijaiga olgguldasbiktasiiddiska daid ala , ja jesus čohkánii ásena ala . olusat lebbo biktasiiddiset geainnu ala , earát čuhppe ovssiid muorain maiguin duorggastedje geainnu . ja olbmot guđet vázze ovddas ja čuvvo maŋis , čurvo : hosianna , dávveda bárdni ! buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá hearrá nammii ! hosianna allagasas ! go son manai jerusalemii , de oppa gávpot lihkadišgođii , ja buohkat jerre : gii son lea ? ja olbmot vástidedje : son lea jesus , profehta , nasaretas galileas eret . das maŋŋil jesus manai tempelšilljui ja ájii eret buohkaid geat ledje vuovdimin ja oastimin das . son gomihii ruhtacuvkeheddjiid bevddiid ja duvvávuvdiid beaŋkkaid , ja celkkii sidjiide : lea čállojuvvon : mu viessu lea rohkadallanviessu . muhto dii dahkabehtet dan rievvárbiedjun . čalmmeheamit ja lápmásat bohte su lusa tempelšiljus , ja son buoridii sin . muhto go bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat oidne daid oavdudaguid maid son dagai , ja gulle mo mánát čurvo tempelšiljus : hosianna , dávveda bárdni ! de sii moaráskedje ja jerre sus : gulat go maid sii dadjet ? jesus vástidii : de gulan , muhto ehpet go goassege leat lohkan : mánáid ja njuoratmánáid njálmmis don leat háhkan alccesat máidnuma ! de son guđii sin ja manai olggos gávpogis betaniai ja idjadii doppe . go son árrat iđedis lei mannamin gávpogii , de nealgugođii . son oinnii fiikkonmuora geaidnoguoras ja manai dan lusa , muhto ii gávdnan das eará go lasttaid . de son celkkii murrii : it goassege šat galgga šaddadit šattuid ! dan seammás muorra ásttai . máhttájeaddjit ovddošedje go oidne dán ja jerre : mo fiikkonmuorra sáhtii ástat nu fargga ? jesus vástidii sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : jos dii oskkošeiddet ehpet ge eahpidivčče , de ehpet sáhtáše dušše dahkat dan maid mun dahken fiikkonmurrii , muhto dii sáhtášeiddet maiddái dadjat dán várrái : loktan ja bálkestahte iežat merrii ! ja dat dáhpáhuvašii . ja buot maid ihkinassii dii átnubehtet rohkosiinnádet , oažžubehtet , jos oskubehtet . go jesus lei boahtán tempelšilljui ja lei oahpaheamen , de bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat bohte su lusa ja jerre : gean fámuin dagat don dán ? gii lea addán dutnje dákkár fámu ? jesus vástidii sidjiide : mus ge lea gažaldat didjiide . jos dii vástidehpet munnje , de mun cealkkán didjiide gean fámuin mun dagan dán . johanasa gásta , gos dat bođii ? almmis vai olbmuin ? sii árvaladde gaskaneaset : jos mii vástidit : almmis , de son jearrá : manne dalle ehpet oskon sutnje ? muhto jos mii vástidit : olbmuin , de fertet váruhit olbmuin , dasgo buohkat atnet johanasa profehtan . danne sii vástidedje jesusii : mii eat dieđe . de son celkkii sidjiide : de in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dán . maid dii dás árvalehpet : muhtun olbmás ledje guokte bártni . son manai nuppi lusa ja dajai : bárdnán , mana odne viidnegárdái bargat . son vástidii : in mana , mun in hálit ! muhto maŋŋil son gáđai ja manai . de áhčči manai nuppi bártni lusa ja dáhtui su dahkat seammá . son vástidii : de manan , hearrá . muhto son ii mannan . goabbá sudnos dagai áhčiska dáhtu mielde ? sii vástidedje : vuosttaš bárdni . jesus celkkii sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : tuollárat ja fuorát mannet ipmila riikii ovdal din . dasgo johanas bođii din lusa ja oahpahii didjiide vanhurskkisvuođa geainnu , ehpet ge oskon sutnje , muhto tuollárat ja fuorát osko sutnje . ja vaikko dii oinniidet dan , de ehpet gáhtan maŋŋil ge , ehpet ge oskon sutnje . gullet eará veardádusa ! eanadoalli gilvvii viidnegárddi ja áiddui dan , rokkai viidneduolmmahaga dasa ja huksii geahččotoartna . de son láigohii viidnegárddis muhtun viidnegárdebargiide ja vulggii olgoriikii . go čoaggináigi lahkanišgođii , de son vuolggahii bálvaleddjiidis viidnegárdebargiid lusa , vai oččošii oasis šattuin . muhto viidnegárdebargit válde gitta su bálvaleddjiid ja cábme ovtta , godde ovtta ja geađgádedje ovtta . fasttain son vuolggahii eará bálvaleddjiid , eanebuid go vuosttaš geardde , muhto sii dahke seammá láhkái singuin . loahpas son vuolggahii bártnis sin lusa , dasgo son jurddašii : mu bártni sii goittot atnet árvvus . muhto go viidnegárdebargit oidne bártni , de dadje guhtet guoibmáseaset : diet lea árbbolaš ! bohtet , goddot su , de mii oažžut su árbbi . sii dohppejedje su , bálkestedje su viidnegárddis olggos ja godde su . go viidnegárdeisit boahtá , maid son dahká dáidda viidnegárdebargiide ? sii vástidedje : son addá daidda bahás olbmáide bahás loahpa ja láigoha viidnegárddis earáide , geat addet sutnje su oasi šattuin rivttes áigái . jesus celkkii sidjiide : ehpet go leat goassege lohkan čállagiin : dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin . dát lea hearrá iežas dahku , ja dat lea ovddolaš min čalmmiide . danne mun cealkkán didjiide : ipmila riika váldojuvvo dis eret ja addojuvvo dakkár álbmogii mii šaddada dan šattuid . ja dat gii gahččá dán geađggi ala , roasmmuhuvvá , ja dat gean ala geađgi gahččá , cuovkana . go bajitbáhpat ja farisealaččat gulle su veardádusaid , de áddejedje ahte son sártnui sin birra . sii vigge váldit su gitta , muhto balle olbmuin , dasgo dat atne su profehtan . jesus sártnui fas sidjiide veardádusaiguin : almmiriika sáhttá veardiduvvot gonagasain gii lágidii heajaid bárdnásis . son vuolggahii bálvaleddjiidis rávkat bovdejuvvon gussiid heajaide , muhto sii eai dáhtton boahtit . de son vuolggahii eará bálvaleddjiid ja gohčui sin cealkit bovdejuvvon gussiide : mun lean lágidan headjamállásiid ; mu vuovssát ja buoiddes gálbbit leat njuvvojuvvon , ja buot lea gárvvis . bohtet heajaide ! muhto sii eai beroštan das ja manne eret , muhtun beldosis ja muhtun gávpásis . muhtumat dohppejedje su bálvaleddjiid , illástedje ja godde sin . dalle gonagas suhtai ja vuolggahii soahteveagas , gottii dáid olmmošgoddiid ja buolláhii sin gávpoga . de son celkkii bálvaleddjiide : headjamállásat leat lágiduvvon , muhto bovdejuvvon guossit eai lean dohkálaččat heajaide . mannet dan dihtii geaidnoearuide ja bovdejehket heajaide buohkaid geaid deaivabehtet . ja bálvaleaddjit manne geainnuid mielde ja čohkkejedje buohkaid geaid deive , sihke baháid ja buriid , nu ahte headjalatnja dievai gussiin . muhto go gonagas bođii sisa dearvvahit gussiid , de oinnii muhtuma geas eai lean headjabiktasat badjelis . son jearai sus : ustiban , mo don leat beassan deike headjabiktasiid haga ? muhto son orui jávohaga . de gonagas celkkii bálvaleddjiide : čatnet su gieđaid ja julggiid ja bálkestehket su olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . dasgo eatnagat leat bovdejuvvon , muhto hárvásat leat válljejuvvon . de farisealaččat vulge ja ráđđádalle mo sii sáhtášedje giellat su sániiguin . sii vuolggahedje máhttájeddjiideaset su lusa oktan herodialaččaiguin , ja sii dadje : oahpaheaddji , mii diehtit ahte don leat vuoiggalaš ja oahpahat ipmila geainnu duohtavuođa mielde beroškeahttá das maid earát oaivvildežžet , dasgo don it geahča olbmo hámi beallái . cealkke danne midjiide maid don oaivvildat : lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ? muhto jesus árvidii sin bahávuođa ja celkkii : dii guoktilaččat , manne geahččalehpet mu ? čájehehket munnje ruđa mainna máksibehtet vearudet . sii geigejedje sutnje denara , ja son jearai : gean govva ja namma lea dás ? sii vástidedje : keaisára . de son celkkii sidjiide : addet dalle keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja ipmilii dan mii ipmilii gullá . go sii gulle dan , de ovddošedje ja guđđe su . seammá beaivvi bohte su lusa muhtun saddukealaččat , sii geat čuoččuhit ahte bajásčuožžileapmi ii leat . sii jerre sus : oahpaheaddji , movsses lea cealkán : jos olmmái jápmá mánáheapmin , de su viellja galgá náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli . min gaskkas ledje čieža vieljaža . vuosttaš náitalii , muhto jámii , ja go lei mánáheapmi , de guđii leaskka vielljasis . dat seammá dáhpáhuvai nubbái ja goalmmádii ja buot čiehččasii . loahpas jámii nisu ge . gean áhkká son lea bajásčuožžileamis ? buohkat han leat leamaš náitalan suinna . muhto jesus vástidii sidjiide : dii čádjidehpet , danne go ehpet dovdda čállagiid ehpet ge ipmila fámu . dasgo bajásčuožžileamis eai náital eai ge náitojuvvo , muhto sii leat dego eŋgelat almmis . ja jábmiid bajásčuožžileami hárrái , ehpet go leat ge lohkan maid ipmil lea cealkán didjiide : mun lean abrahama ipmil ja issáha ipmil ja jáhkoba ipmil . ii son leat jábmiid ipmil , muhto ealli olbmuid ipmil . go olmmošjoavkkut gulle dán , de ovddošedje sakka su oahpu . go farisealaččat gulle ahte jesus lei buđđon saddukealaččaid njálmmi , de sii čoahkkanedje . muhtun sis , muhtun láhkadovdi , hálidii geahččalit su ja jearai : oahpaheaddji , guhtemuš báhkkon lea lága stuorimus báhkkon ? son vástidii : don galggat ráhkistit hearrá ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa mielastat . dát lea stuorimus ja mávssolaččamus báhkkon . muhto nubbi lea seammá stuoris : don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat . dán guovtti báhkkoma alde orru oppa láhka ja profehtat . go farisealaččat ledje ain čoahkis , de jesus jearai sis : maid dii árvalehpet messiasa birra ? gean bárdni son lea ? sii vástidedje : dávveda . son celkkii sidjiide : mo de dávvet sáhttá vuoiŋŋa bokte gohčodit su hearrán ja cealkit : hearrá celkkii mu hearrái : čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuollái . jos dál dávvet gohčoda messiasa hearrán , mo son de sáhttá leat dávveda bárdni ? muhto ii oktage sáhttán vástidit sutnje sáni ge . ja dan beaivvi rájes ii oktage duostan šat jearrat sus maidege . das maŋŋil jesus sárdnugođii olmmošjovkui ja máhttájeddjiide : movssesa stuolus čohkkájit čálaoahppavaččat ja farisealaččat . dahket ja jeagadehket dan dihtii buot dan maid sii oahpahit didjiide . muhto allet daga sin daguid mielde , dasgo sii eai daga iežaset sániid mielde . sii čatnet lossa nođiid maid olbmot illá vedjet guoddit , ja bidjet daid olbmuid hárduid ala , muhto ieža eai hálit lihkastahttit daid suorbmagežiin ge . buot daguideaset sii dahket dušše danne vai olbmot oainnášedje daid . sii háhket alcceseaset govda rohkoscecciid ja stuora bivttasdihpiid ; sii liikojit čohkkát boaššumusas go leat guossis ja synagogaid buoremus sajiin , ja sii dáhttot áinnas olbmuid buorástahttit sin márkanšiljuin ja gohčodit sin rabbin . muhto allet divtte iežadet gohčoduvvot rabbin , dasgo okta lea din oahpaheaddji , ja dii lehpet buohkat oskuguimmežat . allet ge gohčot ovttage dáppe eatnama alde áhččineattet , dasgo okta lea din áhčči , son gii lea almmis . allet ge divtte ovttage gohčodit din oahpisteaddjin , dasgo okta lea din oahpisteaddji , kristus . dat guhte din gaskkas lea stuorimus , galgá leat din bálvaleaddji . dat guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo . vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččát ! dii guoktilaččat ! dii dahppabehtet olbmuide almmiriikka . ieža ehpet mana sisa ehpet ge suova mannat sisa sin geat áinnas dáhtošedje . vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii háhpohallabehtet leaskkaid dáluid ja lohkabehtet guhkes rohkosiid ; dan dihtii oažžubehtet garraset duomu . vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii johtibehtet eatnamiid ja čáziid mielde , vai vuoittášeiddet ovtta áidna olbmo juvddálaš oskui . ja go dat menestuvvá , de dahkabehtet su helveha oapmin , guovtti geardái bahábun go dii ieža . vuoi din , čalmmehis oahpisteaddjit ! dii dadjabehtet : jos guhtege vuordnu tempela bokte , de ii dat leat mihkkege ; muhto jos guhtege vuordnu tempela golliid bokte , de vuortnus čatná . dii čalmmehis jallat ! goabbá lea stuorit , golli vai tempel mii basuha golli ? dii dadjabehtet : jos guhtege vuordnu áltára nammii , de ii dat leat mihkkege ; muhto jos guhtege vuordnu oaffarskeaŋkka bokte mii lea áltára alde , de vuortnus čatná . dii čalmmeheamit ! goabbá lea stuorit , oaffarskeaŋka vai áltár mii basuha skeaŋkka ? dat gii vuordnu áltára nammii , vuordnu sihke dan ja buot daid bokte mat leat áltára alde . dat gii vuordnu tempela nammii , vuordnu sihke dan ja su bokte gii orru das . ja dat gii vuordnu almmi nammii , vuordnu ipmila truvnnu ja su bokte gii čohkká dan alde . vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii addibehtet logádasa minttain , dillain ja gárveniin , muhto ehpet beroš das mas lea eanet deaddu lágas : vuoigatvuođas , váibmoláđisvuođas ja oskkáldasvuođas . dáid berrešeiddet dahkat , vajáldahtekeahttá eará báhkkomiid . dii čalmmehis oahpisteaddjit ! dii sillebehtet eret čuoikka , muhto njielastehpet kamela ! vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii buhtistehpet geara ja gári olggul , muhto siskkil lea dievva rievádus ja mearihisvuohta . čalmmehis farisealaš ! buhtis vuos geara siskkil , de dat buhtásmuvvá olggul ge ! vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii lehpet dego vielgadin kálkejuvvon hávddit , olggul dat gal orrot čábbát , muhto siskkil leat dievva jámešdávttit ja juohkelágán buhtismeahttunvuohta . seammá láhkái dii gis orrubehtet vanhurskásat olbmuid čalmmiin , muhto siskkildasas lea dievva guoktilašvuohta ja lágahisvuohta . vuoi din , čálaoahppavaččat ja farisealaččat ! dii guoktilaččat ! dii huksebehtet hávdemuittuid profehtaide ja čiŋahehpet bassi olbmuid hávdemearkkaid ja dadjabehtet : jos mii livččiimet eallán máddariiddámet áiggi , de eat livčče searvan goddit profehtaid . dáinna dii duođaštehpet ieža ahte dii lehpet sin mánát guđet godde profehtaid . jotket dasto dan maid din máddarat álggahedje , dassá go mihttu dievvá . dii gearbmašat ja gearpmaščivggat ! mo dii sáhttibehtet vealtat dubmejuvvomis helvehii ? danne mun vuolggahan din lusa profehtaid , viisáid ja čálaoahppavaččaid . muhtumiid dii goddibehtet ja russiinávlebehtet , earáid dii spihččebehtet din synagogain ja doarridehpet gávpogis gávpogii . nu boahtá din badjelii buot vigihis varra mii lea golggahuvvon eatnama alde , vanhurskkis abela vara rájes gitta sakarja , barakja bártni , vara rádjái , gean dii gottiidet tempela ja áltára gaskii . duođaid , mun cealkkán didjiide : dát buolva gártá vástidit buot dáid ovddas ! jerusalem , jerusalem , don guhte gottát profehtaid ja geađgádat sin geat leat vuolggahuvvon du lusa ! man dávjá mun livččen dáhtton čohkket du mánáid , dego vuonccis čohkke čivggaidis soajáidis vuollái . muhto ehpet dii dáhtton . gehččet , din tempel guđđojuvvo ávdimin ! dasgo mun cealkkán didjiide : dás maŋás ehpet eisege oainne mu ovdal go dadjabehtet : buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá hearrá nammii ! go jesus vulggii tempelis ja lei mannamin olggos , de su máhttájeaddjit bohte su lusa ja čujuhedje tempelviesuide . muhto son celkkii : oaidnibehtet go buot dáid ? duođaid , mun cealkkán didjiide : dás ii báze geađgi geađggi ala , muhto buot gaikkoduvvo . go son lei čohkkámin oljováris eai ge lean earát das , de máhttájeaddjit bohte su lusa ja jerre : muital midjiide , goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea du boahtima ja dálá máilmmi loahpa mearka ? jesus vástidii sidjiide : váruhehket amas oktage čádjidahttit din ! dasgo olusat bohtet mu nammii ja dadjet : mun lean messias . ja sii čádjidahttet olusiid . dii gullabehtet soahtešláma ja sođiid birra . váruhehket amadet suorganit ! dasgo dát ferte dáhpáhuvvat , muhto loahppa ii leat vel boahtán . álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái , ja ollu báikkiin šaddá nealgi ja eatnandoarggástusat . muhto buot dát leat dušše ávttaid álgu . de sii bidjet din áŧestusaide ja goddet din , ja buot álbmogat vašuhit din mu nama dihtii . eatnagat vearránit ja behttet ja vašuhit guhtet guimmiideaset . ollu vearri profehtat čuožžilit ja fillejit olusiid . ja dan dihtii go lágahisvuohta lassána , eanemusaid ráhkisvuohta čoasku . muhto dat guhte bissu nanusin gitta loahpa rádjái , bestojuvvo . ja dát riikka evangelium sárdniduvvo duođaštussan buot álbmogiidda , ja de boahtá loahppa . go dii oaidnibehtet čuožžumin bassi báikkis bilideaddji fastivuođa , man birra profehta dánel lea sárdnon , – vuhtiiváldos lohkki dan ! – dalle fertejit sii geat leat judeas , báhtarit váriide ; dat gii lea dáhki alde , ii galgga njiedjat viežžat maidege viesustis , ii ge dat gii lea bealddus galgga máhccat ruoktot viežžat biktasis . vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid ! rohkadallet amadet dárbbašit báhtarit dálvet dahje sábbáhin . dasgo dalle šaddet dakkár stuora áŧestusat mat eai leat leamaš máilmmi álggu rájes gitta otnážii , ja mat eai šatta šat goassege . jos dat áigi ii oaniduvvoše , ii šattaše oktage olmmoš bestojuvvot . muhto sin dihtii geat leat válljejuvvon , oaniduvvo diet áigi . jos oktage dadjá didjiide : gea , dá lea messias ! dahje : duo son lea ! de allet oskko dasa ! dasgo vearri messiasat ja vearri profehtat čuožžilit ja dahket stuora mearkkaid ja oavdudaguid jos de mat čádjidahtášedje sin ge geat leat válljejuvvon . gullet , mun lean cealkán didjiide dan ovddalgihtii ! jos sii nappo dadjet didjiide : gea , son lea meahcis , de allet mana dohko , dahje : gea , son lea gámmáriin , de allet oskko dasa . dasgo seammá láhkái go álddagas boahtá nuortan ja šleađgu gitta oarjjás , nu lea olbmobártni boahtin . gos rábbi lea , dohko čoahkkanit goaskimat . muhto dallánaga daid beivviid áŧestusaid maŋŋil beaivváš sevnnjoda ii ge mánnu báitte , násttit gahččet vuolás almmis , ja almmi fámut lihkahuvvojit . dalle olbmobártni mearka ihtá albmái , ja buot máilmmi olmmoščearddat luibmet , ja sii oidnet olbmobártni boahtimin almmi balvvaid alde fámuin ja stuora hearvásvuođain . son vuolggaha eŋgeliiddis alla básonšuoŋain , ja sii čohkkejit njealji máilbmečiegas sin geaid son lea válljen , almmi nuppi ravddas gitta nuppi ravdii . ohppet veardádusa fiikkonmuoras : go dan oavssit ožžot állosa ja lasttaid , de diehtibehtet ahte lea geassumin . nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet buot dáid dáhpáhuvvamin , ahte son lea lahka ja čuožžumin uvssa ovddas . duođaid , mun cealkkán didjiide : dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet . albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša . muhto dan beaivvi ja diimmu ii oktage dovdda , eai almmi eŋgelat ii ge bárdni , muhto duššefal áhčči . nugo lei noa beivviid , nu lea maiddái go olbmobárdni boahtá . ovdal stuoradulvvi sii borre ja juhke , náitaladde ja náite gitta dan beaivvi rádjái go noa manai árkka sisa , eai ge sii ádden maidege ovdal go dulvi bođii ja válddii eret sin buohkaid . nu lea maiddái go olbmobárdni boahtá . dalle leat guokte olbmá bealddus ; nubbi vižžojuvvo , ja nubbi báhcá . guokte nissona ferdneba milluin ; nubbi vižžojuvvo , ja nubbi báhcá . gohcet dan dihtii , dasgo dii ehpet dieđe guđe beaivvi din hearrá boahtá . muhto dán dii diehtibehtet : jos dáluisit dieđášii guđe idjagohcinvuorus suola boahtá , de gozášii ii ge divttáše su gaikut iežas viesu . lehket nappo dii ge gárvásat , dasgo olbmobárdni boahtá dan diimmu go ehpet leat vuordimin . gii lea dalle oskkáldas ja jierpmálaš bálvaleaddji , gean isit lea gohččon bearráigeahččat eará bálvaleddjiid , vai son attášii sidjiide borramuša rivttes áigái ? ávdugas dat bálvaleaddji gean isit gávdná dahkamin dán go son máhccá . duođaid , mun cealkkán didjiide : isit bidjá su bearráigeahččat buot opmodagaidis . muhto jos bálvaleaddji lea fuotni ja dadjá : ii mu isit boađe vel , ja son huškugoahtá eará bálvaleddjiid ja borragoahtá ja juhkagoahtá juhkkiiguin , de dan bálvaleaddji isit boahtá dan beaivvi go son ii leat vuordimin ja dan diimmu go son ii dieđe , ja časká su jámas ja bidjá su guoktilaččaid seahká ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . almmiriika sáhttá veardiduvvot logiin nuorra nieiddain geat válde lámppáset ja vulge olggos irggi ovddal . viđas sis ledje jallat ja viđas jierpmálaččat . jallat válde mielde lámppáset , muhto eai oljju . jierpmálaččat válde mielde lámppáset oktan oljolihtiin . go irgi ádjánii , de sii buohkat oađestuvvagohte ja nohkke . muhto gaskaija áiggi gullui čuorvvas : irgi boahtá ! mannet su ovddal ! de buot nieiddat morihedje ja gárvvistedje lámppáset . jallat dadje jierpmálaččaide : addet midjiide oljjusteattet , dasgo min lámppát jáddagohtet . muhto jierpmálaččat vástidedje : eat atte , ii leat doarvái olju sihke alcceseamet ja didjiide ; mannet baicca gávpeolbmá lusa oastit ! dan botta go sii ádjánedje gávppis , irgi bođii , ja sii geat ledje ráhkkanan , manne suinna heajaide , ja uksa giddejuvvui . maŋŋil eará nieiddat ge bohte ja dadje : hearrá , hearrá , rabas uvssa midjiide ! muhto son vástidii sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : mun in dovdda din . gohcet dan dihtii , dasgo dii ehpet dieđe beaivvi ehpet ge diimmu . dalle geavvá ná : olmmái lei vuolgimin olgoriikii . son gohčui bálvaleddjiidis lusas ja oskkildii sidjiide opmodagas : muhtumii son attii vihtta taleantta , muhtumii guokte ja muhtumii fas ovtta , juohkehažžii su fiehtuid ektui . de son vulggii . son gii lei ožžon vihtta taleantta , manai dallánaga ja gávppašii daiguin ja dinii vihtta taleantta vel . son gii lei ožžon guokte taleantta , dagai seammá ja dinii guokte taleantta vel . muhto son gii lei ožžon ovtta taleantta , rokkai ráiggi eatnamii ja čiegai isidis ruđa dohko . go lei vássán guhkes áigi , de bálvaleddjiid isit máhcai ja dahkagođii logu singuin . son gii lei ožžon vihtta taleantta , buvttii vihtta taleantta lassin ja dajai : hearrá , don oskkildit munnje vihtta taleantta ; gea , mun lean dinen vihtta vel . su isit vástidii : bures dahkkon ! don leat buorre ja oskkáldas bálvaleaddji . don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , mun attán ollu du háldui . boađe sisa isidat illui ! maiddái son gii lei ožžon guokte taleantta , bođii ja dajai : hearrá , don oskkildit munnje guokte taleantta ; gea , mun lean dinen guokte vel . ja su isit vástidii : bures dahkkon ! don leat buorre ja oskkáldas bálvaleaddji . don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , mun attán ollu du háldui . boađe sisa isidat illui ! loahpas bođii son gii lei ožžon ovtta taleantta , ja dajai : hearrá , mun dihten ahte don leat garra olmmái gii láddjet doppe gosa it leat gilván , ja čohkket doppe gosa it leat biđgen . danne mun ballájin ja čihken du taleantta eatnamii . gea , dá lea dat mii lea du muhto isit vástidii sutnje : don heajos ja láikkes bálvaleaddji ! don dihtet ahte mun láddjen doppe gosa in leat gilván , ja čohkken doppe gosa in leat biđgen . dan dihtii livččet berren addit mu ruđa ruhtalonuheddjiide , de livččen ožžon dan ruovttoluotta reanttuiguin go máhccen . váldet danne sus taleantta ja addet dan sutnje geas leat logi ! dasgo juohkehažžii geas lea , addojuvvo ja son oažžu valljugasat ge . muhto geas ii leat , sus váldojuvvo vel dat ge eret mii sus lea . ja bálkestehket dán gealbbohis bálvaleaddji olggobeallái seavdnjadassii ; doppe sii čirrot ja gižahit bániid . go olbmobárdni boahtá hearvásvuođastis , ja buot eŋgelat suinna , de son čohkána hearvásvuođa truvdnui . buot álbmogat čohkkejuvvojit su ovdii , ja son rátká sin , dego geahčči rátká sávzzaid gáiccain ; sávzzaid bidjá olgeš beallái ja gáiccaid gurut beallái . de gonagas cealká daidda geat leat su olgeš bealde : bohtet deike , dii geaid mu áhčči lea buressivdnidan , ja árbejehket dan riikka mii lea ráhkaduvvon didjiide máilmmi vuođđudeami rájes . dasgo mun ledjen nealggis , ja dii attiidet munnje borrat ; mun ledjen goikkus , ja dii attiidet munnje juhkat ; mun ledjen amas , ja dii válddiidet mu vuostái ; mun ledjen álás , ja dii gárvvoheiddet mu ; mun ledjen buohcamin , ja dii galliidet mu ; mun ledjen giddagasas , ja dii bođiidet mu lusa . de vanhurskásat vástidit sutnje : hearrá , goas mii oinniimet du nealgumin ja attiimet dutnje borrat , dahje goikkus ja attiimet dutnje juhkat ? goas oinniimet du amasin ja válddiimet du vuostái , dahje álásin ja gárvvoheimmet du ? goas oinniimet du buohcamin dahje giddagasas , ja galliimet du ? ja gonagas vástida sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : buot maid dii lehpet dahkan oktii dáin mu uhcimus vieljažiin , dan lehpet dahkan munnje . dasto son cealká sidjiide geat leat su gurut bealde : mannet eret mu luhtte , dii geat lehpet garuhuvvon , agálaš dollii , mii lea ráhkaduvvon beargalahkii ja su eŋgeliidda . dasgo mun ledjen nealggis , ehpet ge dii addán munnje borrat ; mun ledjen goikkus , ehpet ge addán munnje juhkat ; mun ledjen amas , ehpet ge váldán mu vuostái ; mun ledjen álás , ehpet ge gárvvohan mu ; mun ledjen buohcamin ja giddagasas , ehpet ge gallen mu . dalle sii vástidit sutnje : hearrá , goas oinniimet mii du nelgon dahje goikan dahje amasin dahje álásin dahje buohcamin dahje giddagasas veahketkeahttá du ? dalle son vástida sidjiide : duođaid , mun cealkkán didjiide : buot maid dii ehpet leat dahkan oktii dáin uhcimusain , dan ehpet leat dahkan munnje ge . ja dát mannet eret agálaš ráŋggáštussii , muhto vanhurskásat agálaš eallimii . go jesus lei geargan sárdnideames , de celkkii máhttájeddjiidasas : dii diehtibehtet ahte beassážat leat guovtti beaivvi geažes , ja dalle olbmobárdni addojuvvo russiinávlejuvvot . bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat čoahkkanedje dál bajimušbáhpa kaifasa gárdimii ja lihtodedje váldit jesusa gitta gávvilvuođain ja goddit su . sii dadje : muhto allot dattege fal basiid áiggi , amaset olbmot stuimmáskit . go jesus lei betanias , spihtálaš simmona viesus , de bođii su lusa nisu geas lei divrras hádjavuoiddas alabástalihti dievva . son leikii dan jesusa oaivái go son lei čohkkámin beavddis . máhttájeaddjit oidne dán ja suhtte . sii dadje : masa lea diekkár skihtardeapmi ávkin ? vuoidasa han livččii sáhttán vuovdit buori haddái ja addit ruđaid gefiide . muhto jesus fuobmái dán ja celkkii sidjiide : manne dii vuorjabehtet su ? son lea dahkan munnje buori dagu . geafit gal leat álo din luhtte , muhto mun in leat álo din luhtte . go son leikii dán vuoidasa mu rupmaša badjel , de son vuoiddai mu hávdádeami várás . duođaid , mun cealkkán didjiide : gos ihkinassii oppa máilmmis dát evangelium sárdniduvvo , muitaluvvo maiddái dát dahku su muitun . dalle okta dan guoktenuppelohkásis , gean namma lei judas iskariot , manai bajitbáhpaid lusa ja dajai : man ollu mávssášeiddet munnje jos mun attášin su din háldui ? sii mákse sutnje golbmalogi silbaruđa . ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit su . suvrrokeahtes láibbiid basiid vuosttaš beaivvi máhttájeaddjit bohte jesusa lusa ja jerre : gosa don hálidat min lágidit alccesat beassášmállásiid ? jesus vástidii : mannet gávpogii , dan olbmá lusa gean diehtibehtet ja dadjet sutnje : oahpaheaddji cealká : mu diibmu lea lahkaneamen ; du luhtte mun hálidan borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin . máhttájeaddjit dahke nugo jesus lei gohččon sin ja ráhkadedje beassášmállásiid . eahkedis son čohkánii beavdái dainna guoktenuppelohkásiin . go sii ledje boradeamen , de son celkkii : duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtun dis beahttá mu . de sii šadde morrašii , ja okta nubbi jearragođii sus : almma mun gal in leat dat , hearrá ? muhto jesus vástidii sidjiide : dat gii buonjostii láibbi lihtis muinna oktanaga , lea dat guhte beahttá mu . olbmobárdni vuolgá eret , nugo lea čállojuvvon su birra , muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá olbmobártni ! dan olbmui livččii buoret jos ii livčče goassege riegádan . judas , guhte behtii su , jearai : almma mun gal in leat dat , rabbi ? jesus vástidii : ieš han don dadjet dan . go sii ledje boradeamen , de jesus válddii láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii dan , attii máhttájeddjiidasas ja celkkii : váldet ja borret ! dát lea mu rumaš . ja son válddii geara , giittii ipmila , attii sidjiide ja celkkii : juhket buohkat dás ! dasgo dát lea mu varra , lihtu varra , mii golggahuvvo eatnagiid ovddas suttuid ándagassii addojupmin . ja dán mun cealkkán didjiide : dán rájes mun in juga šat dán viidnemuora šattus ovdal go dan beaivvi go mun jugan varas viinni dinguin áhččán riikkas . go sii ledje lávlon máidnunlávlaga , de manne olggos oljovárrái . doppe jesus celkkii sidjiide : otná ija dii buohkat vearránehpet mus , dasgo lea čállojuvvon : mun časkkán geahčči , ja eallu bieđgana . muhto maŋŋil go mun lean bajásčuoččáldahttojuvvon , de mun manan din ovdalis galileai . biehtár dajai sutnje : vaikko buohkat de vearránivčče dus , de mun goittot in goassege daga dan . jesus vástidii : duođaid , mun cealkkán dutnje : otná ija , ovdal go vuoncávaris biškkáda , don biehttalat mu golbmii . biehtár dajai sutnje : vaikko vel jámášin duinna , de in eisege biehttal du nu buot eará máhttájeaddjit ge dadje . dasto jesus bođii getsemane-nammasaš báikái oktan máhttájeddjiidisguin , ja son celkkii sidjiide : čohkánehket dása dan boddii go mun manan rohkadallat . de son válddii fárrosis biehtára ja sebedeusa bártniguovtto , ja son moraštišgođii ja ballagođii sakka . son celkkii sidjiide : mu siellu lea lossa morrašis jápmima rádjái . báhcet dása ja gohcet muinna ! son manai veaháš guhkkelii , luoitádii eatnamii muođuidis ala ja rohkadalai : áhčážan ! jos leažžá vejolaš , de divtte dán geara mannat mu meattá . allos dattege šaddo nugo mun dáhtun , muhto nugo don dáhtut . son máhcai máhttájeddjiidis lusa ja gávnnai sin oađđimin , ja son celkkii biehtárii : ehpet de nagadan gohcit muinna ovttage diimmu . gohcet ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! vuoigŋa gal lea geargat , muhto oažži lea headju . son manai nuppádassii fas eret ja rohkadalai : áhčážan ! jos dát gearra ii sáhteš mannat jugakeahttá mu meattá , de šaddos du dáhttu ! go son bođii ruovttoluotta , de gávnnai sin fas oađđimin , dasgo sin čalmmit ledje lossadat nahkáriin . dál son guđii sin ja manai fas eret goalmmádassii ja rohkadalai , seammá sániiguin go ovdal ge . de bođii fas máhttájeddjiid lusa ja celkkii : lehpet go dii ain oađđimin ja vuoiŋŋasteamen ? diibmu lea boahtán go olbmobárdni addojuvvo suttolaččaid gieđaide . čuožžilehket , vulgot ! gehččet , son guhte beahttá mu , lea lahka . go son lei ain sárdnumin , de bođii judas , okta dan guoktenuppelohkásis , ja su fárus stuora joavku mas ledje miehkit ja soappit . sii bohte bajitbáhpaid ja álbmoga vuorrasiid luhtte . beahtti lei šiehtadan singuin mearkka : dat gean mun cummistan , son dat lea . váldet su ! ja dan seammás son manai jesusa lusa ja dajai : bures , rabbi ! ja cummistii su . muhto jesus celkkii sutnje : ustiban , daga dan man várás don leat boahtán ! de earát ge bohte su lusa ja dohppejedje jesusa ja válde su gitta . okta sis geat ledje suinna , rohttii dalle miehkis ja čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus bealji eret . jesus celkkii sutnje : nahket miehkát fas dohppii . dasgo son guhte dorvvasta miehkkái , gahččá miehki ovddas . jáhkát go don ahte mun in sáhtáše jearrat áhčistan , ja son vuolggahivččii munnje eanet go guoktenuppelot legiona eŋgeliid . muhto mo ollašuvašedje dalle čállagat mat celket ahte dát galgá dáhpáhuvvat ? dan seammás son celkkii dan jovkui mii lei boahtán : dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin váldit mu gitta , dego livččen rievvár . mun čohkkájin tempelšiljus ja oahpahin beaivválaččat , ehpet ge dii váldán mu gitta . muhto buot dát lea dáhpáhuvvan vai profehtaid čállagat ollašuvašedje . de buot máhttájeaddjit guđđe su ja báhtaredje . sii geat ledje váldán jesusa gitta , dolvo su dál bajimušbáhpa kaifasa lusa , gosa čálaoahppavaččat ja vuorrasat ledje čoahkkanan . biehtár oavnnjildii jesusa gitta bajimušbáhpa gárdimii ; doppe son manai šilljui ja čohkánii fávttaid gaskii geahččat mo loahpas geavvá . bajitbáhpat ja oppa ráđđi oččodedje vearri duođaštusa jesusa vuostái , vai beasašedje dubmet su jápmimii . muhto eai sii gávdnan maidege , vaikko máŋga vihtana bukte vearri duođaštusaid . loahpas bohte guovttis geat dajaiga : dát olmmoš lea cealkán : mun máhtán gaikkodit hearrá tempela ja hukset dan fas golmma beaivvis . dalle bajimušbáhppa čuožžilii ja jearai sus : ii go dus leat mihkkege dadjamušaid sudno áššáskuhttimiidda ? muhto jesus orui jávohaga . bajimušbáhppa dajai : ealli ipmila bokte mun vuortnuhan du cealkit midjiide : leat go don messias , ipmila bárdni ? jesus vástidii : ieš han don dadjet dan . muhto mun cealkkán didjiide : dás duohko dii beassabehtet oaidnit olbmobártni čohkkámin fámu olgeš gieđa bealde ja boahtimin almmi balvvaid alde . dalle bajimušbáhppa gaikkihii biktasis guovdat ja dajai : son lea bilkidan ipmila ! maid mii dál vihtaniiguin ? dii lehpet gullan bilkádusa . maid dii oaivvildehpet ? sii vástidedje sutnje : son lea sivalaš jápmit . de sii čolge su muođuid njeaiga ja čorbme su . earát spežžo su muođuide ja dadje : messias , einnos dal midjiide ! gii čorpmai du ? dan botta biehtár čohkkái olggobealde šiljus . muhtun biigá bođii su lusa ja dajai : don han maid ledjet dainna galilealaččain jesusiin . muhto biehtár biehttalii buohkaid gullut ja dajai : mun in ádde maid don hálažat . go son manai poartalatnjii , de eará biigá oinnii su ja dajai daidda geat ledje čuožžumin das : diet lei nasaretlaččain jesusiin . biehtár fas biehttalii ja vuortnui : in mun dovdda dien olbmo . veahá maŋŋelaš bohte sii geat ledje čuožžumin das , biehtára lusa ja dadje : duođaid , don leat maid okta sis ! dat han gullo du suopmanis . de son riemai garrudit ja vuordnut : mun in dovdda dien olbmo . dan seammás vuoncávaris biškkádii . de biehtár muitái maid jesus lei cealkán sutnje : ovdal go vuoncávaris biškkáda , don biehttalat mu golbmii . ja son manai olggos ja čierui bahččagit . árrat iđedis buot bajitbáhpat ja álbmoga vuorrasat čoahkkanedje ja mearridedje goddit jesusa . sii čatne su , dolvo su eret ja adde su eananhearrá pilatusa háldui . go judas gii lei beahttán jesusa , oinnii ahte jesus lei dubmejuvvon , de son gáđai ja doalvvui dan golbmalogi silbaruđa ruovttoluotta bajitbáhpaide ja vuorrasiidda ja dajai : mun lean suddudan ja beahttán vigihis vara . sii vástidedje : mii ba das guoská midjiide ? diet lea du iežat ášši . de son bálkestii ruđaid tempelii ja manai ja harcii iežas . bajitbáhpat válde silbaruđaid , muhto dadje : ii leat lobálaš bidjat daid tempelbumbái , go dat leat varraruđat . de sii mearridedje oastit láirálihttedahkki bealddu daiguin ja geavahit dan vierrásiid hávdebáikin . dan dihtii dat bealdu gohčoduvvo varrabealdun vel otná beaivvi ge . nu ollašuvai dat mii lea celkojuvvon profehta jeremia bokte : sii válde dan golbmalogi silbaruđa , hatti , masa israellaččat árvvoštalle dán olbmá , ja daiguin sii oste láirálihttedahkki bealddu , nugo hearrá lei gohččon mu . jesus dolvojuvvui dál eananhearrá ovdii . ja eananhearrá jearai sus : leat go don juvddálaččaid gonagas ? jesus vástidii : ieš han don dadjet dan . muhto go bajitbáhpat ja vuorrasat váidaledje su , de son ii vástidan maidege . dalle pilatus jearai sus : it go don gula man garrasit sii sivahallet du ? muhto jesus ii vástidan sáni ge , ja eananhearrá imaštalai sakka . basiid áiggi eananhearrá lávii luoitit luovus ovtta fáŋgga , gean olmmošjoavku dáhtui . dan áiggi lei giddagasas muhtun bahábeakkálmas olmmái gean namma lei barabbas . pilatus jearai dál sis geat ledje čoahkkanan : goappá dii dáhttubehtet mu luoitit luovus , barabbasa vai jesusa , gii gohčoduvvo messiasin ? dasgo son árvidii ahte sii ledje addán jesusa su háldui gáđašvuođas . go pilatus lei čohkkámin duopmárstuolus , de bođii sátni sutnje su áhkás : ale daga maidege dán vanhurskkis olbmái ! dasgo mus ledje surgadis niegut mannan ija su dihtii . muhto bajitbáhpat ja vuorrasat hálahedje olbmuid gáibidit barabbasa luovus ja goddit jesusa . go eananhearrá jearai sis : goappá dii dáhttubehtet mu luoitit luovus ? de sii vástidedje : barabbasa . pilatus jearai : maid mun dalle dagan jesusii , gii gohčoduvvo messiasin ? buohkat čurvo sutnje : russiinávle su ! son jearai : maid baháid ba son lea dahkan ? muhto sii huike ain jitnoseabbot : russiinávle su ! go pilatus oinnii ahte son ii sáhte šat dahkat maidege , ja ahte stuibmi lassánii , de son válddii čázi ja basai gieđaidis olbmuid oaidnut . son dajai : mun lean vigiheapmi dán olbmá varrii . dát lea din ovddasvástádus . oppa joavku vástidii sutnje : bohtos su varra min ja min mánáid badjelii ! de son luittii barabbasa luovus , muhto jesusa son spihččehii ja attii russiinávlejuvvot . eananhearrá soalddáhat válde jesusa mielddiset ladnái ja čohkkejedje oppa fáktaveaga su birra . sii nuolahedje su ja heŋgejedje skárllatrukses soalddátbiktasa su olggiid ala , bárgidedje bastilislátnjákruvnnu ja bidje dan su oaivái ja bidje soappi su olgeš gihtii . sii luoitádedje su ovdii , bilkidedje su ja dadje : dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! ja sii čolge su njeaiga , dohppejedje soappi ja časke su oaivái . go sii ledje bilkidan su , de nulle sus soalddátbiktasa ja cogge sutnje fas iežas biktasiid . de sii dolvo jesusa russiinávlejuvvot . dohko manadettiin sii deive kyrenelaš olbmá gean namma lei simmon , ja bággejedje su guoddit jesusa ruossa . go sii bohte dan báikái mii gohčoduvvo golgatan , mii mearkkaša oaivegállobáiki , de adde jesusii viinni masa lei seaguhuvvon sáhppi , muhto go son máisttii dan , de ii dáhtton juhkat . go sii ledje russiinávlen su , de vuorbádedje su biktasiid ja juogadedje daid gaskaneaset . de čohkkájedje das ja fáktejedje su . su oaivvi bajábeallái sii ledje bidjan áššáskuhttinčállosa : dát lea jesus , juvddálaččaid gonagas . oktan suinna sii russiinávlejedje maiddái guokte rievvára , nuppi su olgeš ja nuppi su gurut beallái . sii geat vázze meattá , bárde oaivvi ja bilkidedje su : don gii gaikkodat tempela ja hukset dan fas ođđasit golmma beaivvis ! beastte dál iežat , jos leaččat ipmila bárdni , ja njieja ruossas ! seammá láhkái bajitbáhpat oktan čálaoahppavaččaiguin ja vuorrasiiguin bilkidedje su ja dadje : earáid son gal lea beastán , muhto iežas ii sáhte beastit . ii ba son leat israela gonagas ? njidjos dal ruossas , de mii oskut sutnje . son lea dorvvastan ipmilii ; gádjos dal ipmil su , jos son ráhkisteš su . dasgo son lea cealkán ahte son lea ipmila bárdni . seammá láhkái hiddjideigga su rievvárguovttos ge geat leigga russiinávlejuvvon oktan suinna . guđat diimmu rájes šattai seavdnjadas miehtá eatnama , gitta ovccát diimmu rádjái . ovccát diimmus jesus čuorvvui alla jienain : eli , eli , lema sabaktani ? dat lea : ipmilan , ipmilan , manne don leat mu guođđán ? muhtumat sis geat čužžo das , gulle dan ja dadje : son čuorvu elia . ja muhtun sis viegai dakkaviđe su lusa , válddii guobbarasa ja láktadii dan suvrra viinniin , bijai dan soabbegeahčái ja attii sutnje juhkat . muhto earát dadje : ale vuos , gehččot boahtá go elia gádjut su . muhto jesus čurvii fas alla jienain ja attii vuoiŋŋas . dalle tempela ovdaloavdda gaikánii guovdat , badjeravddas gitta vuolleravdii . eanan doarggistii ja bávttit luoddanadde . hávddit rahpasedje , ja ollu jápmán bassi olbmuid rupmašat bajásčuoččáldahttojuvvojedje . sii bohte olggos hávddiineaset jesusa bajásčuožžileami maŋŋil ja manne bassi gávpogii , gos olusat oidne sin . muhto go offiseara ja earát geat ledje fáktemin jesusa , vásihedje eatnandoarggástusa ja dan mii dáhpáhuvai , de sii suorganedje sakka ja dadje : duođaid , son lei ipmila bárdni ! veahá gaskka das eret ledje maiddái máŋga nissona geahččamin . sii ledje čuvvon jesusa galilea rájes ja bálvalan su . sin searvvis ledje márjá magdalena , jáhkoba ja jovsseha eadni márjá , ja sebedeusa bártniid eadni . go šattai eahket , de bođii dasa jovsset , rikkis arimatealaš , gii maiddái lei jesusa máhttájeaddji . son manai pilatusa lusa ja siđai jesusa rupmaša . ja pilatus gohčui addit dan sutnje . jovsset válddii rupmaša , giesai dan buhtes liinni sisa ja bijai dan ođđa hávdái , man son lei čuolahan alccesis báktái . son fierahii stuora geađggi ráiggi ovdii ja vulggii eret . muhto márjá magdalena ja nubbi márjá leigga das ja čohkkáiga aiddo hávddi buohta . nuppi beaivvi , sábbáha ráhkkananbeaivvi maŋŋil , bajitbáhpat ja farisealaččat manne searválagaid pilatusa lusa ja dadje : hearrá , midjiide lea boahtán jurdagii maid dát verrošeaddji dajai ealedettiinis : golmma beaivvi geažes mun bajásčuoččáldahttojuvvon . gohčo dan dihtii atnit hávddi dárkilis geahčus goalmmát beaivvi rádjái , amaset su máhttájeaddjit beassat suoládit su ja dadjat álbmogii ahte son lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte . dalle dat maŋit fillehus šattašii bahábun go ovddit . pilatus vástidii : dá leat didjiide fávttat . mannet ja gáhttejehket nu bures go sáhttibehtet . sii manne ja gáhttejedje hávddi sihke fávttaiguin ja seaillain man sii bidje geađgái . go sábbát lei vássán ja vahku vuosttaš beaivi čuvggodišgođii , de márjá magdalena ja nubbi márjá manaiga geahččat hávddi . fáhkka šattai garra eatnandoarggástus , dasgo hearrá eŋgel njiejai almmis , manai hávddi lusa ja fierahii geađggi eret ja čohkánii dan ala . son lei šearrat dego álddagas , ja biktasat ledje vielgadat dego muohta . fávttat doarggistedje balus go oidne su , ja gahčče dego jápmán . muhto eŋgel sárdnugođii nissoniidda : alli bala ! mun dieđán ahte doai ohcabeahtti jesusa , gii russiinávlejuvvui . son ii leat dás , son lea bajásčuoččáldahttojuvvon , nugo celkkii . boahtti geahččat báikki gos son veallái ! doapmaleahkki su máhttájeddjiid lusa ja daddji ahte son lea bajásčuožžilan jábmiid luhtte ja manná galileai din ovdalis ; doppe dii oaidnibehtet su . – dál lean cealkán dan dudnuide . soai doapmaleigga eret hávddi luhtte balus ja stuora ilus , ja viehkaleigga muitalit dan su máhttájeddjiide . dalle jesus bođii sudno ovddal ja dearvvahii sudno . soai manaiga ja fátmmasteigga su julggiid ja gopmirdeigga su . jesus celkkii sudnuide : alli bala ! manni muitalit mu vieljaide ahte sii galget mannat galileai . doppe sii oidnet mu . go nissonat ain leigga mannamin , de muhtumat fávttain bohte gávpogii ja muitaledje bajitbáhpaide mii lei dáhpáhuvvan . bajitbáhpat čoahkkanedje vuorrasiiguin , ja sii mearridedje addit soalddáhiidda ollu ruđaid . sii dadje soalddáhiidda : dadjet ahte su máhttájeaddjit bohte ihkku ja suoládedje su din oađedettiin . jos eananhearrá gulaš dán , de mii soažžudit su nu ahte dii oažžubehtet leat ráfis . sii válde vuostái ruđaid ja dahke nugo gohčohalle . ja dát sáhka lea viidánan juvddálaččaid gaskii gitta dán beaivvi rádjái . buot oktanuppelot máhttájeaddji vulge galileai dan várrái gosa jesus lei gohččon sin boahtit . go sii oidne su , de luoitádedje čippiid ala ja gudnejahtte su , muhto muhtumat eahpidedje . jesus loaiddastii sin ovdii ja sártnui sidjiide : munnje lea addojuvvon buot fápmu almmis ja eatnama alde . vulget dan dihtii ja dahket buot álbmogiid máhttájeaddjin gásttašettiin sin áhči ja bártni ja bassi vuoiŋŋa nammii ja oahpahettiin sin doallat buot dan maid mun lean gohččon din doallat . ja gehččet , mun lean dinguin buot beivviid gitta dálá máilmmi loahpa rádjái . dás álgá jesus kristusa , ipmila bártni , evangelium . profehta jesaja girjái lea čállojuvvon : geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu . jietna čuorvu meahcis : válmmaštehket geainnu hearrái , njulgejehket su bálgáid ! nu gásttašeaddji johanas sárdnidišgođii meahcis ahte olbmot galge dahkat jorgalusa ja gásttašuvvot suttuid ándagassii addojupmin . oppa judea ja buot jerusalema ássit vulge su lusa . sii dovddastedje suttuideaset , ja johanas gásttašii sin jordaneanus . johanasas ledje badjelis kamelguolgabiktasat ja sus lei náhkkeboagán alimiiddis birra , ja su borramuš lei rásselohkut ja meahccehonnet . son sárdnidii : mu maŋŋil boahtá son gii lea gievrrat go mun ; mun in leat dohkálaš njahkalit nuollat su gámavuoddagiid ge . mun lean gásttašan din čáziin , muhto son gásttaša din bassi vuoiŋŋain . daid beivviid bođii jesus nasaretas galileas , ja johanas gásttašii su jordaneanus . dakkaviđe go jesus čuožžilii čázis , de oinnii almmi leahkkaseamen ja vuoiŋŋa boahtimin su badjelii duvvá hámis . ja almmis gullui jietna : don leat mu bárdni gean mun ráhkistan , don leat mu miela mielde . dallánaga vuoigŋa ájii su meahccái . doppe son lei njealljelot beaivvi , ja sáhtán geahččalii su . son elii spiriid gaskkas , ja eŋgelat bálvaledje su . maŋŋil go johanas lei biddjojuvvon giddagassii , jesus bođii galileai sárdnidit ipmila evangeliuma . son celkkii : áigi lea dievvan , ipmila riika lea boahtán lahka . jorgalehket ja oskot evangeliumii ! go son lei vázzimin galileajávregátti , de oinnii simmona ja su vielja ándarasa suohppumin nuohti jávrái , dasgo soai leigga guollebivdit . jesus celkkii sudnuide : čuovvu mu , de mun dagan dudno olmmošbivdin ! dan seammás soai guđiiga firpmiideaskka ja čuovuiga su . go jesus lei vázzán veahá gaskka , de oinnii jáhkoba , sebedeusa bártni , ja su vielja johanasa . soai leigga čohkkámin fatnasis ja čiktimin firpmiid . dallánaga son rávkkai sudno , ja soai guđiiga áhčiska sebedeusa fatnasii láigobargiiguin ja čuovuiga su . sii bohte kapernaumii , ja sábbáhin son manai synagogii ja oahpahišgođii . olbmot hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son oahpahii isitvuođain ii ge nugo čálaoahppavaččat . sin synagogas lei dalle olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . son čuorvugođii : mii dus lea minguin dahkamuššan , nasaretlaš jesus ? leat go boahtán duššadit min ? mun dieđán gii don leat , ipmila bassi ! muhto jesus šikkui vuoiŋŋa ja celkkii : jávohuva ja vuolgge sus olggos ! ja buhtismeahttun vuoigŋa gaikkui olbmá ja vulggii gilju sus olggos . buohkat suorganedje ja dadje oktiinjálmmiid : mii dát lea ? son buktá ođđa oahpu isitvuođain ! son han gohčču vel buhtismeahttun vuoiŋŋaid ge , ja dat jeagadit su . ja sáhka su birra viidánii fargga miehtá galilea . go sii vulge synagogas , de bohte simmona guoktá ándarasain geahčai oktan jáhkobiin ja johanasain . doppe simmona vuoni lei veallámin seaŋggas heajos buohccin , ja sii muitaledje dan dakkaviđe jesusii . son manai su lusa , dollii su gihtii ja čuoččáldahtii su . dávda luittii su , ja son bálvališgođii sin . go šattai eahket ja beaivváš lei luoitádan , de sii bukte su lusa buot buhcciid ja bosttahuvvon olbmuid , ja oppa gávpot lei čoagganan uvssa ovdii . son buoridii olusiid geain ledje máŋggalágán dávddat , ja ájii olggos máŋga bahá vuoiŋŋa . muhto son ii suovvan bahá vuoiŋŋaid dadjat maidege , dasgo dat dihte gii son lei . árrat nuppi iđida , go ain lei seavdnjat , son lihkai ja manai olggos ávdin báikái ja rohkadalai doppe . simmon ja su guoimmit doapmaledje maŋŋái , ja go gávdne su , de dadje : buohkat leat ohcamin du ! muhto jesus vástidii : vulgot eará giliide dáppe birrasiin , vai mun beasan sárdnidit doppe ge . danne mun lean boahtán deike . de jođašii miehtá galilea , sárdnidii sin synagogain ja ájii olggos bahá vuoiŋŋaid . muhtun spihtálaš bođii jesusa lusa , luoitádii su ovdii ja dajai sutnje : jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu ! jesus árkkášii su njuorrasit . son geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii sutnje : mun dáhtun , šatta buhtisin ! dakkaviđe jávkkai spihtálvuohta , ja olmmái buhtistuvvui . muhto jesus vuolggahii su dakkaviđe eret ja celkkii sutnje garrasit : várut dadjamis maidege geasage dán birra ! muhto mana čájehit iežat báhppii ja oaffaruša buhtástusat ovddas dan maid movsses lea gohččon . dat lea olbmuide duođaštussan . muhto olmmái manai eret ja muitališgođii buohkaide dan mii lei dáhpáhuvvan , nu ahte jesus ii sáhttán šat boahtit albmosit mange gávpogii . son orui gávpogiid olggobealde , ávdin báikkiin . liikkáge olbmot bohte su lusa juohke guovllus . muhtun beivviid geažes jesus bođii fas kapernaumii , ja de beaggigođii ahte son lei ruovttus . dohko čoagganedje nu ollu olbmot ahte dat eai čáhkan sisa eai ge uvssa ovdii ge , ja son sárdnidii sidjiide sáni . sii bukte lámis olbmá su lusa ; njeallje olbmá gudde su . muhto go olbmuid eatnatvuođa dihtii eai beassan jesusa lusa , de gaiko dáhki dakko buohta gokko jesus lei . go ledje dahkan ráiggi , de luite vuolás guoddinseaŋgga man alde lámis olmmái lei veallámin . go jesus oinnii sin oskku , de celkkii lápmásii : bárdnán , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . muhto muhtun čálaoahppavaččat ledje čohkkámin das , ja sii jurddašedje váimmuineaset : mo ba son sáhttá sárdnut ná ? son bilkida ipmila ! gii sáhttá addit suttuid ándagassii earet go ipmil ? jesus dovddai dakkaviđe vuoiŋŋastis ahte sii jurddašedje nie , ja son celkkii sidjiide : manne dis leat diekkár jurdagat din váimmuin ? goabbá lea álkit dadjat lápmásii , jogo : du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : čuožžil , váldde seaŋggat ja vázzil ? muhto vai dii dieđášeiddet ahte olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii – ja son sárdnu lámis olbmái , – de mun cealkkán dutnje : čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! ja olmmái čuožžilii , válddii dallánaga seaŋggas ja váccii olggos buohkaid oaidnut , nu ahte buohkat imaštedje sakka ja máidno ipmila ja dadje : dakkára mii eat leat goassege oaidnán . dasto jesus manai fas jávregáddái . oppa olmmošjoavku bođii su lusa , ja son oahpahii sin . go lei vuolgimin doppe , de oinnii levi , alfeusa bártni , čohkkámin tuolloviesus . jesus celkkii sutnje : čuovo mu ! ja son čuožžilii ja čuovui su . maŋŋil jesus lei guossin levi geahčen , ja ollu tuollárat ja suttolaččat ledje čohkkámin beavddis jesusiin ja su máhttájeddjiiguin , dasgo eatnagat čuvvo su . go farisealaččaid čálaoahppavaččat oidne ahte son boradii suttolaččaiguin ja tuolláriiguin , de sii jerre su máhttájeddjiin : mo son sáhttá boradit tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? jesus gulai dán ja celkkii sidjiide : eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit . mun in leat boahtán rávkat vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . johanasa máhttájeaddjit ja farisealaččat atne borakeahttáivuođa , ja muhtumat bohte jesusa lusa ja jerre : johanasa máhttájeaddjit ja farisealaččaid máhttájeaddjit atnet borakeahttáivuođa , muhto manne du máhttájeaddjit eai daga dan ? jesus vástidii : sáhttet go headjaguossit atnit borakeahttáivuođa dan botta go irgi lea sin luhtte ? nu guhká go irgi lea sin luhtte , eai sáhte atnit borakeahttáivuođa . muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa . ii oktage bija duohpakeahtes duogŋasa boares biktasii . dasgo dalle ođđa duokŋas gaiku bihtá boares biktasis ja ráigi šaddá velá stuoribun . ii ge oktage leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide . dasgo dalle viidni ludde seahkaid , ja sihke viidni ja seahkat billašuvvet . leaikko varas viinni ođđa náhkkeseahkaide ! muhtun sábbáha jesus lei vázzimin gordnebealdduid čađa , ja vaccedettiin máhttájeaddjit čoaggigohte gordneoivviid . farisealaččat dadje sutnje : geahča ! manne sii dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ? son vástidii : ehpet go dii leat goassege lohkan maid dávvet dagai go lei heađis ja nealgumin , son ja su olbmát ? son manai ipmila vissui , go abjatar lei bajimušbáhppan , ja borai oaffarláibbiid maid ii oktage eará go báhpat oaččo borrat , ja son attii maiddái sidjiide geat ledje suinna . ja jesus lasihii : sábbát šattai olbmo dihtii , ii ge olmmoš sábbáha dihtii . danne lea olbmobárdni sábbáha hearrá ge . son manai fas synagoga sisa . doppe lei olmmái geas lei ástan giehta . ja farisealaččat atne jesusa čalmmis oaidnit buorideažžá go son olbmá sábbáhin , vai sii beasašedje váidit su . muhto son celkkii olbmái geas lei ástan giehta : čuožžil ja boađe deike ! ja son jearai sis : lea go sábbáhin lobálaš dahkat buriid dahje dahkat baháid , gádjut heakka dahje goddit ? muhto sii orro jávohaga . son geahčai birra buohkaide , dievva moaris ja morrašis sin garra váimmuid dihtii , ja celkkii olbmái : geige gieđat ! son geigii dan , ja giehta dearvvašmuvai . muhto farisealaččat manne dakkaviđe olggos ja lihtodišgohte herodesa čuovvuiguin jesusa vuostái mo sáhtášedje goddit su . dasto jesus geassádii eret jávregáddái máhttájeddjiidisguin , ja ollu olbmot galileas čuvvo sin . maiddái judeas , jerusalemis ja idumeas , jordana nuorttabealde ja tyrosa ja sidona guovlluin bohte ollu olbmot su lusa , dasgo sii ledje gullan buot maid son dagai . jesus dáhtui máhttájeddjiidis doalahit sutnje fatnasa gárvvisin olbmuid eatnatvuođa dihtii , amaset bahkket su ala . dasgo son buoridii olusiid , ja buohkat geain ledje vigit , bahkkejedje su ala vai beasašedje guoskkahit su . go buhtismeahttun vuoiŋŋat oidne su , de luoitádedje su ovdii ja čurvo : don leat ipmila bárdni ! muhto son gilddii sin garrasit muitaleames geasage iežas birra . jesus manai bajás várrái ja rávkkai lusas muhtumiid geaid lei válljen , ja sii bohte su lusa . son válljii guoktenuppelohkása geat galge čuovvut su ja vuolggahuvvot sárdnidit ja su fámuin ádjit olggos bahá vuoiŋŋaid . dat guoktenuppelogis geaid son válljii , ledje simmon , geasa son bijai liigenamman biehtár , jáhkot , sebedeusa bárdni , ja su viellja johanas – dán guoktá son gohčodii boanergesin , mii mearkkaša bajánbártnit – ja ándaras , filip ja bartolomeus , matteus , duomás ja jáhkot , alfeusa bárdni , taddeus ja simmon kananeus , ja judas iskariot , guhte behtii su . de jesus bođii ruoktot , ja olbmot čoahkkanedje fas dohko , nu ahte son ja su máhttájeaddjit eai ožžon borrandili ge . go su fuolkkit gulle dan , de manne viežžat su , dasgo sii dadje ahte son lei áibbas dájáskan . muhto čálaoahppavaččat geat ledje boahtán jerusalemis , dadje : sus lea beelsebul ! bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid ! de jesus gohčui sin lusas ja sártnui sidjiide veardádusaiguin : mo sáhtášii sáhtán ádjit olggos sáhtána ? jos riika lea soahpameahttun iežainis , de dat ii sáhte bissut . ja jos ruoktu lea soahpameahttun iežainis , de dat ruoktu ii sáhte bissut . jos sáhtán lea čuožžilan iežas vuostái ja lea soahpameahttun iežainis , de son ii sáhte bissut , muhto dat lea su loahppa . ii ge oktage sáhte mannat gievrras olbmá dállui rievidit su opmodagaid ovdal go son vuos čatná su . dalle sáhttá rievidit su viesu . duođaid , mun cealkkán didjiide : buot suttut addojuvvojit ándagassii olbmuide , velá bilkádusat ge , man ollu dal de bilkidežžet . muhto dat gii bilkida bassi vuoiŋŋa , ii goassege oaččo ándagassii , dasgo son lea sivalaš agálaš suddui . dán son celkkii danne go sii ledje dadjan : sus lea buhtismeahttun vuoigŋa . de bohte jesusa eadni ja su vieljat . sii ledje čuožžumin olggobealde , muhto bidje sáni ja rávke su . ollu olbmot ledje čohkkámin su birra , ja sii dadje sutnje : du eadni ja du vieljat leat olggobealde jearaheamen du son vástidii sidjiide : gii lea mu eadni ja geat leat mu vieljat ? ja son geahčai sidjiide geat ledje čohkkámin su birra , ja celkkii : gehččet , dá leat mu eadni ja mu vieljat ! dat gii dahká ipmila dáhtu , lea mu viellja ja oabbá ja eadni . jesus oahpahišgođii fas olbmuid jávregáttis , ja su birra čoahkkanii stuora olmmošjoavku . danne son fertii mannat fatnasii ja čohkkát das jávrri alde , ja olbmot čužžo gáttis . son sárdnidii sidjiide guhká veardádusaiguin ja oahpahii sin ná : gilvi vulggii gilvit . ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii , ja lottit bohte ja borre daid . muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii gos ii lean ollu muolda , ja dat ihte johtilit , dasgo eanan lei nu asehaš . muhto go beaivváš badjánii , de dat bulle ja goldne danne go dain ii lean ruohtas . muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde ja hávkadedje daid , nu ahte eai šaddadan šattuid . muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii . dat ihte ja šadde ja šaddadedje šattuid : muhtumat šaddadedje golbmalotgeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat čuođigeardásaččat . ja son celkkii : geas ležžet bealjit , son gullos ! go son bázii okto guoktenuppelohkásiin ja earáiguin geat ledje suinna , de sii jearahedje sus veardádusaid birra . son vástidii : didjiide lea addojuvvon ipmila riikka čiegusvuohta , muhto sidjiide geat leat olggobealde , almmuhuvvo buot veardádusaiguin , vai sii oainnedettiineaset oidnet eai ge fuobmá , ja guladettiineaset gullet eai ge ádde , amaset jorgalit ja oažžut ándagassii . ja son celkkii sidjiide : jos dii ehpet árvit dán veardádusa , mo dalle sáhttibehtet áddet eará veardádusaid ? gilvi gilvá sáni . sátni gahččá geaidnogurrii sin gaskii guđet gullet dan , muhto sáhtán boahtá dakkaviđe ja váldá eret sáni mii lea gilvojuvvon sidjiide . earáiguin lea nu ahte sátni gahččá geađgás eatnamii ; sii gal gullet ja vuostáiváldet dan iluin , muhto sis ii leat ruohtas , ja sii bissot dušše muhtun áiggi . go dasto áŧestus ja doarrádallojupmi boahtá sáni dihtii , de sii hilgádit dallánaga . earáiguin lea nu ahte sátni gahččá bastilislánjáid gaskii ; sii gal gullet sáni , muhto dán máilmmi váivvit , riggodaga fillehus ja buotlágán anistumit hávkadit sáni , nu ahte dat ii šaddat šattuid . muhto sátni lea gilvojuvvon šattolaš eatnamii sin gaskii guđet gullet sáni , vuostáiváldet dan ja šaddadit šattuid , muhtumat golbmalotgeardásaččat , muhtumat guhttalotgeardásaččat ja muhtumat čuođigeardásaččat . son celkkii sidjiide : buktá go olmmoš gintala ja bidjá dan gári dahje seaŋgga vuollái ? ii go bija dan ginttaljuolgái ? ii mihkkege leat čihkosis mii ii almmustuva , ii ge mihkkege leat čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii . geas ležžet bealjit , son gullos ! ja son lasihii : vuhtiiváldet dan maid gullabehtet ! dainna mihtuin mainna ieža mihtidehpet , mihtiduvvo didjiide , ja velá eanet addojuvvo didjiide . dasgo sutnje geas lea , addojuvvo . muhto geas ii leat , váldojuvvo eret vel dat ge mii sus lea . son celkkii : ná lea ipmila riikkain : olmmái gilvá gilvagiid eatnamii . son oađđá ja lihkká , šaddá idja ja šaddá beaivi , ja gilvagat ihtet ja šaddet ii ge son dieđe mo nu geavvá . ieš alddes eanan šaddada šattuid : vuos rásiid , de gordneoivviid ja loahpas láddan gortniid oivviide . go gortnit leat láddan , de son boahtá dallánaga sirppiin , dasgo láddjenáigi lea boahtán . son celkkii : manin veardidivččiimet mii ipmila riikka ? dat lea sennetsiepmana láhkásaš . go dat biddjojuvvo eatnamii , de lea uhcit go buot eará gilvagat eatnama alde , muhto go dat lea gilvojuvvon , de dat šaddá , ja šaddá stuoribun go buot eará gilvvašattut ja oažžu nu stuora ovssiid ahte almmi lottit sáhttet ráhkadit besiid dan suoivanii . máŋggain dakkár veardádusaiguin son sártnui sidjiide sáni , dađe mielde go sii vedje ipmirdit . almmá veardádusaid haga son ii sárdnon sidjiide . muhto go son lei iehčanassii máhttájeddjiidisguin , de čilgii sidjiide buot . seammá beaivvi eahketbeallái jesus celkkii sidjiide : vulgot don beallái jávrri . sii guđđe olmmošjoavkku , ja válde su fárrui dainna fatnasiin mas son lei juo čohkkámin . eará fatnasat ge serve . de bođii garra jorribiegga , ja bárut šávgo fatnasii nu ahte dat goasii devdui . muhto jesus lei oađđimin guottá alde fatnasa maŋágeahčen . sii bokte su ja dadje sutnje : oahpaheaddji , it go beroš go mii leat heavvaneamen ? de son čuožžilii , šikkui biekka ja celkkii jávrái : jávohuva ! oro jaska ! ja biegga ložžii ja šattai vuodjagoalki . jesus celkkii sidjiide : manne dii nu ballabehtet ? ii go dis leat velá osku ? muhto sii ledje sakka suorganan ja dadje guhtet guimmiidasaset : gii son lea ? sihke biegga ja jávri jeagadit su . sii bohte nuppi beallái jávrri gerasa guvlui . go jesus loaiddastii fatnasis , de su ovddal bođii hávderokkiin olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . son ásai hávderokkiin ii ge oktage veadján čatnat su šat , ii oppa láhkkiiguin ge . dasgo son lei dávjá čadnojuvvon juolgeruvddiiguin ja láhkkiiguin , muhto láhkkiid son gaikkui eret , ja juolgeruvddiid son cuvkii . ii oktage veadján lodjudit su . ijatbeaivvi son huikkii hávderokkiin ja váriin ja huškkui iežas geđggiiguin . go son dál oinnii jesusa guhkkin , de bođii viega , luoitádii su ovdii ja čuorvvui alla jienain : jesus , alimus ipmila bárdni , mii dus lea muinna dahkamuššan ? mun vuortnuhan du ipmila bokte , ale givssit mu ! dasgo jesus lei cealkán sutnje : don buhtismeahttun vuoigŋa , vuolgge olbmás ! jesus jearai : mii du namma lea ? son vástidii : mu namma lea legion , dasgo mii leat olusat . ja son ánuhii jesusa ahte ii ájáše sin eret guovllus . stuora spiidneeallu lei guohtumin vári lahka , ja buhtismeahttun vuoiŋŋat ánuhedje sus : vuolggat min spiinniid lusa , vai mii beassat mannat daid sisa ! dan son suovai sidjiide . ja buhtismeahttun vuoiŋŋat vulge olbmás ja manne spiinniid sisa , ja oppa eallu , sullii guokteduhát spiinni , hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii dohko . guođoheaddjit viehkaledje gávpogii ja lagas báikkiide muitalit buot dáid , ja olbmot bohte geahččat mii lei dáhpáhuvvan . sii bohte jesusa lusa ja oidne bosttahuvvon olbmá čohkkámin . son geas ledje leamaš buot buhtismeahttun vuoiŋŋat , lei gárvodan ja olles mielaid alde . de sii suorganedje . sii geat ledje oaidnán visot , muitaledje mo lei geavvan bosttahuvvon olbmáin ja spiinniiguin . dalle sii ánuhedje jesusa vuolgit eret sin guovlluin . go jesus manai fatnasii , de son geas ledje leamaš buhtismeahttun vuoiŋŋat , dáhtui beassat su mielde . muhto jesus ii suovvan su ja celkkii : mana ruoktot olbmuidat lusa ja muital sidjiide makkár stuora daguid hearrá lea dahkan dutnje , ja ahte son lea árpmihan du olmmái vulggii ja almmuhišgođii buohkaide dekapolisa guovllus man stuora daguid jesus lei dahkan sutnje . ja buohkat ovddošedje . go jesus lei fas mannan fatnasiin nuppi beallái , de stuora joavku čoahkkanii su birra . dan botta go son lei das jávregáttis , bođii synagoga ovddasčuožžu gean namma lei jairos . go son oinnii jesusa , de luoitádii su julggiid ovdii ja ánuhii sus : mu uhca nieiddaš lea jápmimin . boađe bidjat gieđaidat su ala , vai son dearvvašmuvvá ja beassá eallit . jesus vulggii su mielde , ja stuora joavku čuovui maŋis ja bahkkejedje su lahka . das lei nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi . son lei leamaš ollu dálkkasteddjiid luhtte ja lei gillán ollu , ja lei golahan buot opmodagas ii ge lean ávkkuhan ; son lei baicca hedjonan . son lei gullan jesusa birra , ja dál son bođii olbmuid gaskka ja guoskkahii su biktasa maŋil , dasgo son jurddašii : jos beasašin juobe guoskkahit su biktasiid ge , de dearvvašmuvašin . dakkaviđe orustii vardámuš , ja son dovddai ahte son lei dearvvašmahttojuvvon givssiinis . dan seammás jesus dovddai ahte sus vulggii fápmu , ja son jorggihii olbmuid gaskkas ja jearai : gii guoskkahii mu biktasiid ? máhttájeaddjit dadje sutnje : don oainnát mo olbmot bahkkejit du birra , ja de jearat vel gii guoskkahii du muhto jesus geahčai birrasis oaidnin dihtii su gii lei dahkan dan . nisu doarggistii balus , dasgo son diđii mii lei dáhpáhuvvan suinna , ja son bođii ja luoitádii su ovdii ja muitalii buot . de jesus celkkii sutnje : nieidan , du osku lea beastán du mana ráfái ! don leat dearvvašmahttojuvvon givssiinat . go son lei ain sárdnumin , de muhtumat bohte synagoga ovddasčuožžu viesus ja dadje : du nieida lea jápmán ! manne ain vuorjjat oahpaheaddji ? muhto beroškeahttá das maid sii dadje jesus celkkii synagoga ovddasčužžui : ale bala , duššefal oskko ! dál son ii suovvan geange boahtit mielddis earet biehtára , jáhkoba ja johanasa , jáhkoba vielja . go sii bohte synagoga ovddasčuožžu vissui , de jesus oinnii šlámaideaddji olmmošjoavkku čierrumin ja fuoikumin , ja son manai sisa ja celkkii sidjiide : manne dii šlápmabehtet ja čierrubehtet ? mánná ii leat jápmán , son lea oađđimin . sii boagustedje su . muhto son ájii buohkaid olggos , ja son válddii mielddis máná áhči ja eatni ja sin geat ledje su mielde , ja manai sisa gos mánná lei veallámin . de válddii máná gihtii ja celkkii : talita kum ! dat mearkkaša : nieida , mun cealkkán dutnje : lihka ! dakkaviđe nieida čuožžilii ja váccašišgođii , dasgo son lei guoktenuppelotjahkásaš . ja sii hirpmástuvve sakka . muhto jesus gilddii sin garrasit muitaleames geasage dan mii lei dáhpáhuvvan , ja gohčui sin addit niidii borrat . maŋŋil jesus vulggii doppe ja bođii ruovttugávpogasas , ja su máhttájeaddjit čuvvo su . go sábbát bođii , de son oahpahišgođii synagogas , ja buohkat geat gulle su , ovddošedje ja dadje : gos son lea ožžon buot dáid ? mii viisodagaid lea addojuvvon sutnje go sáhttá dahkat dakkár fámolaš daguid gieđaidisguin ? ii go son leat dimbbarolmmái , márjjá bárdni , jáhkoba , jovssesa , judasa ja simmona viellja ? eai go su oappát ge leat dáppe min searvvis ? nu sii jorgaledje su vuostái . jesus celkkii sidjiide : ii profehta badjelgehččojuvvo eará báikkis go iežas ruovttugávpogis , fulkkiidis searvvis ja ruovttustis . ii son sáhttán dahkat doppe maidege ovddolaš daguid ; son bijai dušše gieđaidis muhtun buhcciid ala ja buoridii sin . ja son imaštalai sin eahpeoskku . de son váccii dan guovllu giliin ja oahpahii . son rávkkai lusas dan guoktenuppelohkása ja vuolggahišgođii sin , guoktása ain fárrolagaid , ja attii sidjiide fámu ráđđet buhtismeahttun vuoiŋŋaid . son gohčui sin ahte eai galgan váldit mielddiset maidege mátkái earet go soappi – eai láibbi , eai lávkka , eai veaikeruđaid boahkánii , muhto sis galge leat gápmagat juolggis ii ge galgan leat badjelis eambbo go okta gákti . ja son celkkii sidjiide : gos ihkinassii bođežehpet vissui , de orrot das dassážii go vuolgibehtet fas . jos muhtun báikkis eai váldde din vuostái eai ge dáhto guldalit din , de vulget das eret ja savdnjilehket sádduid julggiineattet sidjiide duođaštussan . de sii vulge ja sárdnidedje ahte buohkat fertejit dahkat jorgalusa . sii ádje olggos ollu bahá vuoiŋŋaid ja vuoiddadedje ollu buhcciid oljjuin ja buoridedje sin . gonagas herodes gulai jesusa birra , dasgo su namma lei dál šaddan dovddusin . muhtumat dadje : gásttašeaddji johanas lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ; danne sus leat dákkár fámut . earát dadje : son lea elia . earát fas : son lea profehta , aiddo dego muhtun boares profehtain . muhto go herodes gulai dan , de dajai : dat johanas , geas mun čuohpahin eret oaivvi , lea bajásčuoččáldahttojuvvon . dasgo herodes lei bidjan olbmuid váldit johanasa gitta ja lei bidjan su giddagassii herodiasa , vieljas filipa áhká , dihtii . herodes lei náitalan suinna , muhto johanas lei cealkán sutnje : ii dus leat lohpi váldit vieljat áhká . danne herodias lei vašuhišgoahtán johanasa ja hálidii goddit su , muhto ii sáhttán dan , dasgo herodes balai johanasas . son diđii ahte johanas lei vanhurskkis ja bassi olmmái ja várjalii su . ja juohke háve go herodes gulai su , de ráfehuvai ii ge diehtán maid dahkat , muhto dattege guldalii su mielastis . muhto de šattai liiba go herodes doalai riegádanbeaivvis ja dagai heajaid bajimus virgeolbmáidasas ja offisearaide ja galilea alimus olbmáide . herodiasa nieida bođii sisa ja dánssui , ja herodes ja su guossit liikojedje dasa nu bures ahte gonagas dajai niidii : siđa mus maid hálideaččat , de áiggun addit dutnje dan . son vuortnui dan ja lohpidii : maid ihkinassii dal dáhtožat , mun attán dutnje , vaikko de livččii bealli riikkastan . nieida manai olggos ja jearai eatnistis : maid mun galggan sihtat ? eadnis vástidii : siđa gásttašeaddji johanasa oaivvi . dakkaviđe son doapmalii sisa gonagasa lusa ja dajai maid son dáhtui : mun hálidan du dállánaga addit munnje gásttašeaddji johanasa oaivvi gári siste . dalle gonagas šlunddui sakka , muhto danne go son lei vurdnon gussiid gullut , son ii dáhtton biehttalit sus dan . ja gonagas bijai dakkaviđe muhtuma fávttain olggos ja gohčui viežžat johanasa oaivvi . fákta manai ja čuohpastii johanasa oaivvi giddagasas , buvttii oaivvi gári siste ja attii niidii , ja son attii dan eadnásis . go johanasa máhttájeaddjit gulle dán , de bohte viežžat liikka ja hávdádedje dan . apoastalat čoahkkanedje fas jesusa lusa ja muitaledje sutnje buot maid ledje dahkan ja maid ledje oahpahan olbmuide . ja son celkkii sidjiide : bohtet mielde oktonas báikái gos mii beassat leat iehčanassii , ja vuoiŋŋastehket veahá ! dasgo ledje nu olusat geat bohte ja vulge ahte sii eai astan boradit ge . de sii vulge fatnasiin oktonas báikái gos sáhtte leat iehčanassii . muhto olusat oidne sin vuolgimin ja dovdájedje sin , ja olbmot bohte vácci buot gávpogiin ja jovde dohko sin ovdal . go jesus dal manai gáddái , de oinnii stuora olmmošjoavkku , ja son árkkášii sin njuorrasit , dasgo sii ledje dego sávzzat geahčči haga . son oahpahišgođii sin ja sártnui sidjiide guhká . go lei juo viehka maŋŋit beaivet , de su máhttájeaddjit bohte su lusa ja dadje : dát báiki lea ávdin ja lea juo maŋŋit . vuolggat olbmuid dáppe eret vai sii besset mannat lagas dáluide ja báikkiide oastit alcceseaset borramuša . muhto jesus vástidii sidjiide : addet dii sidjiide borramuša ! sii dadje sutnje : galgat ba mii oastit láibbi guovttečuođi denara ovddas , vai sii besset boradit ? son jearai : galle láibbi dis leat ? mannet geahččat ! go sii ledje dahkan dan , de dadje : vihtta láibbi ja guokte guoli . jesus dáhtui sin gohččut olbmuid čohkánit doahkkálagaid ruonas rásiid ala . ja sii čohkánadde joavkkuide , muhtumat čuođis ja muhtumat vihttalogis . de son válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii láibbiid ja attii máhttájeddjiidasas , vai sii juogadivčče daid . dan guovtti guolis ge son juogadii buohkaide . ja buohkat boradedje ja gallánedje . maŋŋil čohkkejedje láibe- ja guollebázahasaid , guoktenuppelot veaddelihti dievva . das ledje boradan vihtta duhát olbmá . dakkaviđe dán maŋŋil son gohčui máhttájeddjiidis mannat fatnasii ja vuolgit ovdal nuppe beallái , betsaida guvlui , dan botta go ieš vuolggahii eret olmmošjoavkku . go son lei váldán sis earu , de manai várrái rohkadallat . go šattai eahket , de fanas lei guovdu jávrri ja jesus lei okto gáttis . son oinnii ahte sii rahče suhkamiin , dasgo sis lei vuostebiegga . njealját idjavuorus son bođii vácci jávrri alde sin lusa . son lei aiddo mannamin sin meattá , muhto go sii oidne su vázzimin jávrri alde , de sii gádde su gobmin ja huikigohte , dasgo buohkat oidne su ja suorganedje . muhto dan seammás jesus sártnui sidjiide : lehket roahkkadat , mun dat lean . allet bala ! son loaiddastii fatnasii sin lusa , ja biegga ložžii . muhto sii hirpmástuvve sakka , dasgo sii eai lean ádden dan mii lei dáhpáhuvvan láibbiiguin ; sin váibmu lei baicca buoššuduvvon . go sii ledje ollen jávrri rastá , de bohte gennesareta gáddái ja čatne fatnasa dasa . seammás go loaiddastedje fatnasis , de olbmot dovdájedje su ja doapmaledje buot siidaguimmiid mielde ja guoddigohte buhcciid guoddinseaŋggaiguin dohko gos gulle su leamen . ja gosa ihkinassii son bođii giliide , gávpogiidda dahje dáluide , sii bidje buhcciideaset šiljuide ja ánuhedje ahte dát beasašedje juobe guoskkahit su bivttasdiehpi ge . ja buohkat geat guoskkahedje su , dearvvašmahttojuvvojedje . farisealaččat ja muhtun čálaoahppavaččat geat ledje boahtán jerusalemis , čoahkkanedje jesusa birra . sii oidne muhtumiid su máhttájeddjiin boradeamen eahpebassi gieđaiguin , dat mearkkaša basakeahtes gieđaiguin . dasgo farisealaččat ja juvddálaččat eai oppanassii bora ovdal go leat bassan gieđaideaset máddariid árbevieruid mielde . ja go sii bohtet šiljus , de eai borat ovdal go leat basadan . sis leat maiddái ollu eará vierut main dollet gitta , nugo doidit juhkanlihtiid ja láirálihtiid ja veaikeruittuid . danne farisealaččat ja čálaoahppavaččat jerre sus : manne du máhttájeaddjit eai čuovo máddariid árbevieruid , muhto boradit eahpebassi gieđaiguin ? jesus vástidii sidjiide : jesaja einnostii riekta din guoktilaččaid birra , nugo lea čállojuvvon : dát álbmot gudnejahttá mu baksamiiguin , muhto sin váibmu lea guhkkin mus eret . duššás sii bálvalit mu , dasgo dat maid sii oahpahit , leat olbmuid árbevierut . dii lehpet hilgon ipmila báhkkomiid ja čuovvubehtet olbmuid árbevieruid . ja son jotkkii : man čeahpit dii lehpet hilgut ipmila báhkkomiid , vai beassabehtet čuovvut iežadet árbevieruid ! movsses lea gal cealkán : don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , ja : dat guhte garuha áhčis dahje eatnis , galgá jápmit . muhto dii oahpahehpet ná : jos guhtege dadjá áhččásis dahje eadnásis : dat maid don galggašit oažžut mus veahkkin , lea korban , dat mearkkaša attáldat tempelii , de ehpet suova su veahkehit iežas áhči dahje eatni . nie dahkabehtet ipmila sáni duššin árbevieruideattet dihtii maid lehpet čuvvon ja oahpahan . ja dii dahkabehtet ollu eará dakkár daguid . son gohčui fas olmmošjoavkku lusas ja celkkii : guldalehket buohkat mu ja áddejehket ! ii mihkkege mii boahtá olbmo sisa olggobealde , daga su buhtismeahttumin . muhto dat mii manná olggos olbmos , dahká olbmo buhtismeahttumin . geas ležžet bealjit , son gullos ! go son lei boahtán muhtun vissui ja guođđán joavkku , de máhttájeaddjit jerre sus dán veardádusa birra . ja son celkkii sidjiide ii han dat boađe váibmui , muhto manná čoavjái ja dasto luonddu mielde olggos fas . dainna son dagai čielggasin ahte buot borramuš lea buhtis . ja son lasihii : dat mii manná olggos olbmos , dahká olbmo buhtismeahttumin ! dasgo siskkildasas , olbmo váimmus , bohtet bahás jurdagat : fuorrávuohta , suolavuohta , olmmošgoddin , náittosdilirihkkun , ruhtaváibmilvuohta , bahávuohta , behtolašvuohta , badjelmearálašvuohta , gáđašvuohta , bilkádus , čeavláivuohta ja jierpmehisvuohta . buot dát bahát bohtet siskkildasas ja dahket olbmo buhtismeahttumin . jesus vulggii fas doppe ja bođii tyrosa guovlluide . doppe son manai guossin muhtun dállui ii ge hálidan ovttage diehtit dan , muhto dat ii lean čiegadeames . muhtun dan guovllu nissonis lei nieida geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . dakkaviđe go son gulai jesusa birra , de bođii ja luoitádii jesusa julggiid ovdii . dát nisu lei báhkin syrialaš-fenikialaš nális . son dáhtui jesusa ádjit olggos bahá vuoiŋŋa nieiddas , muhto jesus celkkii sutnje : divtte mánáid vuos gallánit . ii leat riekta váldit láibbi mánáin ja bálkestit dan beatnagiidda . nisu vástidii : hearrá , dat lea duohta , muhto beatnagaččat ge beavddi vuolde borret mánáid bázahas moaluid . de jesus celkkii sutnje : go don vástidit ná , de mana ruoktot ; bahá vuoigŋa lea vuolgán nieiddastat . nisu manai ruoktot ja gávnnai mánás veallámin seaŋggas ; bahá vuoigŋa lei guođđán su . dasto jesus guđii fas tyrosa guovlluid ja vulggii sidona ja dekapolisa guovlluid čađa galileajávrái . doppe sii dolvo su lusa olbmá gii lei bealjeheapmi ja illá sáhtii hállat , ja sii dáhtto su bidjat gieđa su ala . jesus válddii olbmá mielddis guovttágaskan olmmošjoavkkus eret . son bijai suorpmaidis su beljiide , čolgadii ja guoskkahii su njuokčama ; de loktii čalmmiidis almmi guvlui , šuohkihii ja celkkii sutnje : effata ! – dat mearkkaša : rahpas ! dallánaga olbmá bealjit rahpasedje , ja njuovčča čovdojuvvui , nu ahte son hálai čielgasit . jesus gilddii sin muitaleames geasage dán birra , muhto mađe eanebut son gilddii , dađe eanebut sii almmuhedje dan . olbmot imaštalle sakka ja dadje : buot maid son lea dahkan , lea buorre . son dahká bealjehemiid gullin ja gielahemiid hállin . dán áiggi dáhpáhuvai fas ahte stuora olmmošjoavku lei čoagganan , ii ge sis lean maid borrat . de jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : mun árkkášan njuorrasit dáid olbmuid , dasgo sii leat leamaš mu luhtte juo golbma beaivvi , ii ge sis leat maid borrat . jos mun vuolggahan sin borakeahttá ruoktot , de vuoimmehuvvet mátkkis , ja muhtumat han bohtet guhkkin ge . su máhttájeaddjit vástidedje : gos mii fidnet nu ollu láibbiid gallehit buot dáid dáppe meahcis ? son jearai sis : galle láibbi dis leat ? sii vástidedje : čieža . dalle son gohčui olbmuid čohkánit eatnamii . de válddii dan čieža láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii daid ja attii máhttájeddjiide , vai sii juogadivčče daid , ja sii juogadedje daid olmmošjovkui . sis ledje moadde smávva guoláža ge . son buressivdnidii daid ja gohčui daid ge juogaduvvot . sii boradedje ja gallánedje . maŋŋil čohkkejuvvojedje báhcán bihtát , čieža veaddelihti . das ledje sullii njealljeduhát olbmo . son luittii sin mannat ja manai dasttán fatnasii máhttajeddjiidisguin ja bođii dalmanuta guovlluide . farisealaččat bohte ja ákkastallagohte suinna . geahččalan dihtii su sii dáhtto sus mearkka almmis . dalle son šuohkihii lossadit ja celkkii : manne gáibida dálá sohkabuolva mearkka ? duođaid , mun cealkkán didjiide : dát sohkabuolva ii oaččo makkárge mearkka . de son guđii sin , manai fas fatnasii ja vulggii nuppi beallái jávrri . máhttájeaddjit ledje vajáldahttán váldimis láibbi . sis lei dušše okta láibi mielde fatnasis . jesus rávvii sin : váruhehket farisealaččaid suvrradáiggis ja herodesa suvrradáiggis ! muhto sii árvališgohte gaskaneaset ahte sis ii lean láibi . jesus fuomášii dán ja celkkii sidjiide : manne dii árvalehpet gaskaneattet ahte dis ii leat láibi ? ehpet go árvit dahje ádde velá maidege ? leat go din váimmut nu buoššuduvvon ? leat go dis čalmmit ehpet ge oainne ? leat go dis bealjit ehpet ge gula ? ehpet go muitte galle veaddelihti dievva dii čohkkiidet báhcán láibebihtáid go mun doadjalin dan vihtta láibbi ja adden daid viđa duhát olbmui ? sii vástidedje : guoktenuppelohkái . ja go doadjalin dan čieža láibbi dan njealji duháhii , galle veaddelihti dievva dii dalle čohkkiidet láibebihtáid ? sii vástidedje : čieža . de son celkkii sidjiide : ehpet ge velá ádde ? sii bohte betsaidai , ja muhtumat bukte čalmmehis olbmo jesusa lusa ja dáhtto jesusa guoskkahit su . son válddii čalmmeheami gihtii ja láidii su gávpoga olggobeallái . de čolggai su čalmmiide ja bijai gieđaidis su ala ja jearai sus : oainnát go maidege ? son geahčai bajás ja vástidii : mun oainnán olbmuid , dasgo mun oainnán dego muoraid váccašeamen . jesus bijai fas gieđaidis su čalmmiid ala ; dál čielggai oaidnu , ja olmmái lei buoriduvvon ja oinnii buot čielgasit . jesus vuolggahii su ruoktot ja celkkii : ale mana gávpogii ! jesus ja su máhttájeaddjit vulge cæsarea filippi biras giliide . váccedettiin son jearai máhttájeddjiinis : geanin olbmot dadjet mu ? sii vástidedje : muhtumat dadjet gásttašeaddji johanassan , earát dadjet elian , ja earát gis dadjet muhtumin profehtain . son jearai : naba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? biehtár vástidii sutnje : don leat messias . muhto son gilddii sin garrasit muitaleames dán geasage . dasto jesus oahpahišgođii sidjiide ahte olbmobárdni ferte gillát ollu , ja vuorrasat , bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat áigot hilgut su . son goddojuvvo , muhto bajásčuožžila golmma beaivvi geažes . dán birra son sártnui njulgestaga . de biehtár válddii su sierra ja cuiggodišgođii su . muhto jesus jorggihii ja geahčai máhttájeddjiidasas ja celkkii garrasit biehtárii : sáhtán , gáidda mu duohkái ! dasgo du jurdagat eai leat ipmila jurdagat , muhto olbmuid jurdagat . jesus gohčui olmmošjoavkku ja máhttájeddjiidis lusas ja celkkii sidjiide : jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas ja čuvvos mu . dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . muhto dat guhte massá heakkas mu ja evangeliuma dihtii , gádju dan . mii ávkkiid lea olbmui jos vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ? maid olmmoš sáhttá addit buhtadussan heakkas ovddas ? dat guhte heahpanaddá mus ja mu sániin dán oskkáldasmeahttun ja suttolaš sohkagottis , sus heahpana olbmobárdni ge go son boahtá áhčis hearvásvuođas bassi eŋgeliiguin . ja son lasihii : duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet ahte ipmila riika lea boahtán fámuin . guhtta beaivvi das maŋŋil jesus válddii fárrosis biehtára , jáhkoba ja johanasa ja doalvvui sin alla várrái gos sii ledje iehčanassii . doppe son nuppástuvai sin čalmmiid ovddas , ja su biktasat šadde šearradin , vielgadeabbon go giige eatnama alde sáhtášii báitohit daid . elia oktan movssesiin iđii sin ovdii , ja soai sártnodeigga jesusiin . de biehtár báhkkoda jesusii : rabbi , lea buorre go mii leat dáppe . ceggejehkot golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta movssesii ja ovtta eliai . son ii diehtán maid son galggai dadjat , dasgo sii ledje suorganan sakka . dan seammás bođii balva ja suoivvanasttii sin , ja jietna gullui balvvas : dát lea mu bárdni , gean mun ráhkistan . guldalehket su ! ja fáhkkestaga go sii geahčastedje birraseaset , eai oaidnán šat ovttage iežaset luhtte earet jesusa okto . njiejadettiin váris jesus gilddii sin muitaleames geasage maid sii ledje oaidnán , ovdal go olbmobárdni lei bajásčuožžilan jábmiid luhtte . sii vurkejedje dán sáni ja árvaledje gaskaneaset maid mearkkašii bajásčuožžilit jábmiid luhtte . ja sii jerre sus : manne čálaoahppavaččat dadjet ahte elia vuos ferte boahtit ? son vástidii : elia gal boahtá vuos ja ráhkada visot gárvvisin . muhto manne de lea čállojuvvon olbmobártni birra ahte son gártá gillát ollu ja badjelgehččojuvvot ? mun cealkkán didjiide ahte elia lea juo boahtán , ja sii dahke sutnje maid hálidedje , nugo lea čállojuvvon su birra . go sii máhcce eará máhttájeddjiid lusa , de oidne stuora olmmošjoavkku čoagganan sin birra ja muhtun čálaoahppavaččaid nákkáhallamin áŋgirit singuin . go olbmot áice jesusa , de hirpmástuvve ja viehkaledje su lusa dearvvahit su . son jearai sis : man birra nákkáhallabehtet ? muhtun olmmái olmmošjoavkkus vástidii : oahpaheaddji , mun lean buktán bárdnán du lusa ; sus lea vuoigŋa mii dahká su gielaheapmin . go dat dohppe su , de dat bálkesta su veallut , ja son soalssida ja gižaha bániid ja stirdu . mun sihten du máhttájeddjiid ádjit olggos dan , muhto eai sii veadján dahkat dan . de jesus vástidii : eahpeoskkolaš sohkagoddi ! man guhká mun ferten leat din luhtte ? man guhká ferten gierdat din ? buktet bártni deike mu lusa ! sii bukte su jesusa lusa , muhto dan seammás go vuoigŋa oinnii jesusa , de gaikugođii bártni , nu ahte son gahčai eatnamii ja fieradii soalssidettiin . jesus jearai su áhčis : man guhká son lea leamaš diekkár ? áhčči vástidii : gitta mánnávuođa rájes . máŋgga háve vuoigŋa lea bálkestan su sihke dollii ja čáhcái goddin dihtii su . muhto jos don veaját maidege , de árpmit min ja veahket min ! jesus celkkii sutnje : jos veaján ? buot lea vejolaš dasa guhte osku . dallánaga čurvii bártni áhčči : mun oskkun , veahket mu eahpeoskkustan ! go jesus oinnii olmmošjoavkku čoahkkaneamen iežas birra , de šiggugođii buhtismeahttun vuoiŋŋa ja celkkii : gielahis ja bealjehis vuoigŋa , mun gohčun du : vuolgge sus , ale ge goassege šat mana su sisa ! dalle dat bárggádii , gaikulii bártni ja vulggii sus . bárdni šattai dego livččii jápmán , ja eatnagat dadje : son lea jápmán . muhto jesus válddii su gihtii ja veahkehii su julggiid ala , ja son čuožžilii . go jesus lei boahtán vissui , de su máhttájeaddjit jerre sus iehčanassii : manne mii eat veadján ádjit olggos dan ? son vástidii : dát šládja ii sáhte áddjojuvvot olggos earet rohkosiin . sii vulge eret doppe ja vádjoledje galilea čađa . jesus ii dáhtton earáid diehtit dan , dasgo son lei oahpaheamen máhttájeddjiidis . son celkkii sidjiide : olbmobárdni addojuvvo olbmuid gieđaide , ja sii goddet su , ja go son lea goddojuvvon , de bajásčuožžila golmma beaivvi geažes . muhto sii eai ádden dán eai ge duostan jearrat sus . sii jovde kapernaumii , ja go jesus lei boahtán ruoktot , de jearai sis : maid dii hálešteiddet mátkkis ? muhto sii orro jávohaga , dasgo sii ledje háleštan dan birra gii lea stuorimus . de son čohkánii , gohčui dan guoktenuppelohkása lusas ja celkkii sidjiide : jos guhtege hálida leat vuosttamuš , de ferte leat buot maŋimuš ja buohkaid bálvaleaddji . de válddii uhca mánáža ja divui dan sin gaskii , salastii dan ja celkkii sidjiide : dat guhte vuostáiváldá dákkár uhca mánáža mu nammii , vuostáiváldá mu . ja dat guhte vuostáiváldá mu , ii vuostáiváldde mu , muhto su gii lea vuolggahan mu . johanas dajai sutnje : oahpaheaddji , mii oinniimet muhtuma ádjimin olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii , ja mii geahččaleimmet hehttet su , go son ii leat min searvvis . muhto jesus vástidii : allet hehtte su ! dasgo ii oktage gii dahká oavdudagu mu nammii , sártno dallánaga baháid mu birra . dat guhte ii leat min vuostái , lea min beale . dat guhte addá didjiide guvssidievva čázi juhkat danne go dii gullabehtet kristusii , duođaid , mun cealkkán didjiide : son ii eisege masse bálkkás . muhto sutnje gii vearránahttá ovtta dain uhcahaččain geat oskot munnje , livččii buoret jos millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra , ja son bálkestuvvošii merrii . jos du giehta vearránahttá du , de čuohpa dan eret ! dutnje lea buoret mannat lámisin eallimii go mannat helvehii guvttiin gieđain , čáskatmeahttun dollii , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo . jos du juolgi vearránahttá du , de čuohpa dan eret ! dutnje lea buoret mannat skierbmán eallimii go mannat helvehii guvttiin julggiin , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo . ja jos du čalbmi vearránahttá du , de gaikkit dan olggos ! dutnje lea buoret mannat čalbmetbeallin ipmila riikii go bálkestuvvot helvehii guvttiin čalmmiin , gos máhtu ii jáme ii ge dolla čáskaduvvo . dasgo juohkehaš sáltejuvvo dolain , ja juohke oaffar sáltejuvvo sálttiin . sálttit leat ávkkálaččat , muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ? atnet sálttiid duohkineattet , ja dollet ráfi gaskaneattet ! jesus vulggii eret doppe ja bođii judeai jordana nuortaguovlluide . olmmošjoavkkut čoagganedje ohpit su lusa , ja son oahpahii sin nugo lávii . maiddái farisealaččat ge bohte , ja sii jerre geahččalan dihtii su : lea go boatnjás lohpi earránit áhkástis ? son vástidii sidjiide : maid movsses lea gohččon din ? sii dadje : movsses lea mieđihan boatnjá čállit earrogirjji ja earránit áhkás . de son celkkii sidjiide : movsses čálii dán mearrádusa danne go dis leat nu garra váimmut . muhto sivdnideami álggus ipmil sivdnidii sudno olmmájin ja nisun . dan dihtii olmmái guođđá áhčis ja eatnis , ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin . de eaba leat šat guovttis , muhto okta . maid ipmil nappo lea ovttastahttán , dan ii olmmoš galgga earuhit . go sii bohte fas ruoktot , de máhttájeaddjit jerre sus dán birra , ja son celkkii sidjiide : dat gii earrána áhkástis ja náitala ođđasis , dahká náittosrihkkuma su vuostái . ja jos nisu earrána boatnjástis ja náitala ođđasis , de dahká náittosrihkkuma . sii gudde uhca mánážiid jesusa lusa vai son guoskkahivččii daid , muhto máhttájeaddjit šiggo sin . go jesus oinnii dan , de moaráhuvai ja celkkii sidjiide : diktet uhca mánážiid boahtit mu lusa , allet ge hehtte sin ! dasgo ipmila riika gullá dakkáraččaide . duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte ii vuostáiváldde ipmila riikka nugo uhca mánáš , ii eisege beasa dan sisa . ja son válddii sin sallasis , bijai gieđaidis sin ala ja buressivdnidii sin . go jesus lei vuolgimin , de bođii muhtun olmmái viega , luoitádii su ovdii ja jearai : buorre oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai árbešin agálaš eallima ? jesus vástidii : manne don gohčodat mu buorrin ? ii oktage leat buorre , earet go ipmil . don dovddat báhkkomiid : it galgga goddit , it galgga rihkkut náittosdili , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusaid , it galgga ovttage beahttit , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát . olmmái dajai sutnje : oahpaheaddji , buot dáid mun lean doallan nuorravuođa rájes juo . jesus geahčai sutnje ja anii su ráhkisin ja celkkii : velá okta váilu dus : mana dál ja vuovdde buot opmodagat , ja atte visot váivvážiidda . dalle oaččut dávvira almmis . boađe dasto ja čuovo mu ! muhto son šattai lossa millii dán vástádusa dihtii ja manai eret moraš mielain , dasgo son lei hui rikkis . jesus geahčai birrasis ja celkkii máhttájeddjiidasas : man váttis lea sidjiide geain lea ollu opmodat , beassat ipmila riikii . máhttájeaddjit imaštalle jesusa sániid . muhto son geardduhii : mánát , man váttis lea beassat ipmila riikii sidjiide geat luhttet riggodagaidasaset ! lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat ipmila riikii . de sii hirpmástuvve vel eanebut ja dadje guhtet guoibmáseaset : gii dalle sáhttá bestojuvvot ? jesus geahčai sidjiide ja celkkii : olbmuide gal lea veadjemeahttun , muhto ii ipmilii . ipmilii buot lea vejolaš . de biehtár sártnui sutnje : mo dalle mii ? mii leat guođđán visot ja čuvvon du jesus vástidii sutnje : duođaid , mun cealkkán didjiide : juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje vieljaid dahje oappáid dahje eatni dahje áhči dahje mánáid dahje bealdduid mu ja evangeliuma dihtii , son oažžu čuođigeardásaččat ruoktot ; dáppe dálá máilmmis oažžu ruovttu , vieljaid , oappáid , etniid , mánáid ja bealdduid , ja velá doarrádallamiid ge , ja agálaš eallima boahttevaš máilmmis . muhto olusat geat leat vuosttažat , šaddet maŋimužžan , ja maŋimuččat vuosttamužžan . sii ledje dál jođus bajás jerusalemii , ja jesus manai sin ovddabeale . máhttájeaddjit ledje suorganan , ja sii geat čuvvo mielde , balle . dalle son válddii fas dan guoktenuppelohkása sierra ja sárdnugođii sidjiide dan birra mii galggai dáhpáhuvvat sutnje : gehččet , mii mannat bajás jerusalemii , ja olbmobárdni addojuvvo bajitbáhpaid ja čálaoahppavaččaid gieđaide . sii dubmejit su jápmimii ja addet su báhkiniid háldui , ja sii bilkidit ja čolget su , spihččejit su ja časket su jámas . ja golmma beaivvi geažes son bajásčuožžila . jáhkot ja johanas , sebedeusa bártnit , manaiga ovdan jesusa lusa ja dajaiga : oahpaheaddji , moai siđašeimme du dahkat munnuide juoidá . jesus jearai : maid sihtabeahtti mu dahkat dudnuide ? soai vástideigga : divtte munno čohkkát du bálddas hearvásvuođastat , nubbi olgeš gieđat bealde ja nubbi gis gurut gieđat bealde . jesus celkkii sudnuide : eahppi doai dieđe maid sihtabeahtti . sáhttibeahtti go juhkat dan geara man mun jugan , dahje gásttašuvvot dainna gásttain mainna mun gásttašuvvon ? soai vástideigga : de sáhtte . jesus celkkii sudnuide : dan geara man mun jugan , šaddabeahtti doai ge juhkat , ja dainna gásttain mainna mun gásttašuvvon , šaddabeahtti doai ge gásttašuvvot . muhto mun in mearrit saji olgeš dahje gurut giehtan bealde ; dat lea sidjiide geaidda dat lea mearriduvvon . go dat logis gulle dán , de moaráhuvvagohte jáhkobii ja johanassii . muhto jesus gohčui sin lusas ja celkkii : dii diehtibehtet ahte sii geat adnojit ráđđejeaddjin , leat álbmogiid hearrát , ja ahte sin riikkaid bajimuččat dollet álbmogiid garra válddi vuolde . nu ii galgga leat din gaskkas . muhto dat guhte din gaskkas áigu leat stuoris , galgá leat din bálvaleaddji , ja dat guhte din gaskkas áigu leat njunušin , galgá leat buohkaid šlávva . dasgo olbmobárdni ii leat boahtán bálvaluvvot , muhto bálvalit ja addit heakkas lonástussan eatnagiid ovddas . sii bohte jerikoi , ja go jesus vulggii gávpogis máhttájeddjiidisguin ja stuora olmmošjoavkkuin , de bartimeus , timeusa bárdni , čalmmehis gearjideaddji , lei čohkkámin geaidnoguoras . go son gulai ahte das lei nasaretlaš jesus , de čuorvugođii : jesus , dávveda bárdni , árpmit mu ! olusat šiggo su vai son jávohuvašii , muhto son čuorvvui vel jitnoseabbot : dávveda bárdni , árpmit mu ! de jesus orustii ja celkkii : rávket su deike ! sii rávke čalmmeheami ja dadje sutnje : leage dorvvolaš ! čuožžil ! son rávká du olmmái nuolastii eret olgguldasbiktasis , njuikii bajás ja bođii jesusa lusa . jesus jearai sus : maid don dáhtut mu dahkat alccesat ? čalmmeheapmi vástidii : rabbuni , attášit munnje oainnu ! jesus celkkii sutnje : vázzil ! du osku lea beastán du dallánaga son oaidnigođii , ja son čuovui jesusa mátkkis . go sii lahkanedje jerusalemii ja bohte betfagii ja betaniai oljovári vuolde , de jesus vuolggahii guoktása máhttájeddjiinis ja celkkii sudnuide : manni gillái mii lea dudno ovdalis ! dallánaga go boahtibeahtti dohko , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásenvárssá man alde ii leat vel oktage olmmoš čohkkán . čoavdi dan ja bukti deike ! ja jos oktage jearaš dudnos manne doai dahkabeahtti dan , de vástideahkki : hearrá dárbbaša dan , ja son vuolggaha dan dakkaviđe fas deike . soai vulggiiga ja gávnnaiga várssá čadnojuvvon uksagurrii olgun geainnu alde , ja soai čoavdigođiiga dan . muhtumat geat ledje čuožžumin das , jerre sudnos : maid doai dahkabeahtti ? čoavdibeahtti go várssá ? soai vástideigga nugo jesus lei gohččon , ja sii luite sudno mannat várssáin . de doalvvuiga várssá jesusa lusa ja lebbiiga olgguldasbiktasiiddiska dan ala , ja son čohkánii dan ala . olusat lebbo biktasiiddiset geainnu ala , earát čuhppe lastaovssiid gittiin ja duorggastedje geainnu . ja sii guđet vázze ovddas ja čuvvo maŋis , čurvo : hosianna ! buresivdniduvvon lehkos son guhte boahtá hearrá nammii ! buressivdniduvvon lehkos min áhči dávveda riika mii lea boahtimin ! hosianna allagasas ! nu jesus bođii jerusalemii ja manai tempelšilljui . doppe geahčadii visot , muhto go lei juo oalle maŋŋit , de son manai olggos betaniai guoktenuppelot máhttájeddjiinis . nuppi beaivvi go sii vulge betanias , de jesus nealgugođii . guhkkin juo oinnii fiikkonmuora lasttaiguin , ja son vulggii geahččat leat go das šattut . muhto go bođii dan lusa , de ii gávdnan das eará go lasttaid , dasgo ii lean fiikkoniid áigi . son celkkii murrii : ii oktage galgga goassege šat borrat du šattuid . su máhttájeaddjit gulle dán . go sii bohte jerusalemii , de jesus manai tempelšilljui ja ádjigođii eret sin geat ledje vuovdimin ja oastimin doppe . son gomihii ruhtacuvkeheddjiid bevddiid ja duvvávuvdiid beaŋkkaid ii ge suovvan geange guoddit maidege tempelšilju rastá . ja son oahpahii sin : ii go leat čállojuvvon : mu viessu gohčoduvvo buot olmmoščearddaid rohkadallanviessun ? muhto dii lehpet dahkan dan rievvárbiedjun . bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat gulle dán , ja sii árvaledje mo sáhtášedje goddit su , dasgo sii balle sus , danne go buot olbmot ovddošedje sakka su oahpu . eahkedis jesus ja su máhttájeaddjit manne olggos gávpogis . nuppi iđida sii vázze fiikkonmuora meattá ja oidne ahte dat lei ástan gitta ruohttasa rájes . biehtár muittii dan mii lei dáhpáhuvvan ja dajai jesusii : rabbi , geahča ! fiikkonmuorra man don garuhit , lea ástan ! jesus vástida sidjiide : oskot ipmilii ! duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte dadjá dán várrái : loktan ja bálkestahte iežat merrii ! ii ge eahpit váimmustis , muhto osku ahte dat maid son dadjá , dáhpáhuvvá , sutnje dat dáhpáhuvvá . danne mun cealkkán didjiide : buot dan maid dii átnubehtet rohkadaladettiin , oskot ahte dii lehpet juo ožžon dan , de oažžubehtet . muhto go dii čuožžubehtet rohkadallamin , de addet ándagassii jos dis lea mihkkege unohasvuođaid guđege vuostái , vai maiddái din áhčči almmis attášii didjiide ándagassii din rihkkumiid . muhto jos ehpet atte ándagassii , de almmálaš áhččádet ge ii atte didjiide ándagassii din rihkkumiid . sii bohte fas jerusalemii . go jesus lei vázzimin tempelšiljus , de bajitbáhpat , čálaoahppavaččat ja vuorrasat bohte su lusa ja jerre : gean fámuin dagat don dán ? dahje gii lea addán dutnje fámu dahkat dán ? jesus vástidii sidjiide : mus lea gažaldat didjiide ; vástidehket dan , de mun cealkkán didjiide gean fámuin mun dagan dán . johanasa gásta , bođii go dat almmis vai olbmuin ? vástidehket munnje dan ! dán sii árvaladde gaskaneaset : jos mii vástidit : almmis , de son jearrá : manne dalle ehpet oskon sutnje ? vai sáhttit go mii vástidit : olbmuin ? muhto dan sii eai duostan olbmuid dihtii , go juo buohkat oaivvildedje ahte johanas duođaid lei profehta . danne sii vástidedje : mii eat dieđe . de jesus celkkii sidjiide : de in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dán ! jesus sárdnugođii sidjiide veardádusaiguin : olmmái gilvvii viidnegárddi ja áiddui dan , rokkai viidneduolmmahaga ja huksii geahččotoartna . dasto son láigohii viidnegárddis viidnegárdebargiide ja vulggii olgoriikii . go áigi dievai , de son vuolggahii muhtun bálvaleaddji viidnegárdebargiid lusa , vai oččošii oasis viidnegárddi šattuin . muhto sii válde su gitta , cábme su ja luite su mannat ruoktot guoros gieđaid . maŋŋil son vuolggahii nuppi bálvaleaddji sin lusa ; su sii časke oaivái ja hiddjidedje . de son vuolggahii nuppi vel ; su sii godde . ja son vuolggahii eatnat earáid ; muhtumiid sii cábme , ja muhtumiid gis godde . dál sus lei dušše okta vel , iežas ráhkis bárdni . loahpas son vuolggahii bártnis sin lusa , dasgo son jurddašii : mu bártni sii goittot atnet árvvus . muhto viidnegárdebargit dadje guhtet guoibmáseaset : diet lea árbbolaš ! bohtet , goddot su , de mii oažžut su árbbi . sii dohppejedje ja godde su ja bálkestedje olggos viidnegárddis . maid dál viidnegárdeisit dahká ? son boahtá ja duššada viidnegárdebargiid ja addá viidnegárddi earáide . ehpet go leat lohkan dán čálasáni : dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin . dat lea hearrá iežas dahku ja dat lea ovddolaš min čalmmiide . ráđđehearrát vigge váldit su gitta , muhto balle olbmuin . sii áddejedje ahte son muitalii dán veardádusa sin vuostái . dan dihtii sii guđđe su ja manne eret . dasto sii bidje su lusa muhtun farisealaččaid ja herodialaččaid , vai sii gielašedje su sániiguin . sii bohte ja dadje : oahpaheaddji , mii diehtit ahte don leat vuoiggalaš it ge beroš das maid earát oaivvildežžet . dasgo don it geahča olbmo hámi beallái , muhto oahpahat ipmila geainnu duohtavuođa mielde . muital midjiide : lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ? galgat go mii máksit vai eat ? muhto jesus dovddai sin guoktilašvuođa ja celkkii sidjiide : manne dii geahččalehpet mu ? buktet munnje denara vai beasan geahččat dan ! sii adde sutnje dan , ja son jearai : gean govva ja namma lea dás ? sii vástidedje : keaisára . de jesus celkkii sidjiide : addet keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja ipmilii dan mii ipmilii gullá ! ja sii ovddošedje su sakka . de bohte jesusa lusa muhtun saddukealaččat , guđet čuoččuhit ahte ii leat bajásčuožžileapmi , ja sii jerre sus : oahpaheaddji ! movsses lea čállán midjiide ahte jos muhtumis lea viellja gii jápmá ja sus báhcá áhkká ii ge oktage mánná , de galgá son náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli . ledje čieža vieljaža . vuosttaš válddii alccesis áhká , muhto jámii mánáheapmin . de nubbi náitalii leaskkain , muhto son ge jámii mánáheapmin , ja nu goalmmát ge . ii oktage dan čiehččasis ožžon máná . loahpas jámii nisu ge . muhto go sii bajásčuožžilit bajásčuožžileami beaivvi , gean áhkká son de lea ? dasgo buot čiežas han leat leamaš náitalan suinna . jesus vástidii : ehpet go čádjit danne go ehpet dovdda čállagiid ehpet ge ipmila fámu ? dasgo go jábmit bajásčuožžilit , de eai náital eai ge náitojuvvo , muhto sii leat dego eŋgelat almmis . muhto ahte jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit , dan han gal lehpet lohkan movssesgirjjis muitalusas bastilislánjá birra , mo ipmil cealká movssesii : mun lean abrahama ipmil ja issáha ipmil ja jáhkoba ipmil . ii son leat jábmiid ipmil , muhto ealli olbmuid ipmil . dii lehpet ollásit čádjidan . muhtun čálaoahppavaš gii gulai sin nákkáhallama ja fuomášii man bures jesus lei vástidan , manai su lusa ja jearai : guhtemuš báhkkon lea buot mávssolaččamus ? jesus vástidii : mávssolaččamus báhkkon lea dát : gula , israel ! hearrá ipmileamet , hearrá lea áidna ipmil ; ja don galggat ráhkistit hearrá ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa mielastat ja oppa fámustat . nubbi lea dát : don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat . ii mihkkege báhkkomiid leat stuorit go dát guokte . čálaoahppavaš dajai sutnje : oahpaheaddji , dat lea riekta ! lea duohta maid don cealkkát ahte hearrá lea áidna ipmil , ja ahte ii leat eará ipmil go son . ja go ráhkista su oppa váimmus ja oppa jirpmiin ja oppa fámuin , ja go ráhkista lagamučča nugo iežas , de dat lea eanet veara go buot boaldinoaffarat ja njuovvanoaffarat . jesus gulai man jierpmálaččat son vástidii ja celkkii sutnje : don it leat guhkkin eret ipmila riikkas . ii ge oktage duostan šat jearrat sus . oahpahettiin tempelšiljus jesus sárdnugođii ja jearai : mo čálaoahppavaččat sáhttet dadjat ahte messias lea dávveda bárdni ? dávvet han ieš cealká bassi vuoiŋŋa bokte : hearrá celkkii mu hearrái : čohkán mu olgeš gieđa beallái , dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuollái . dávvet ieš nappo gohčoda messiasa hearrán ; mo son de sáhttá leat dávveda bárdni ? ollu olbmot guldaledje su mielasteaset , ja oahpahettiin sin son celkkii : váruhehket čálaoahppavaččain ! sii áinnas váccašit guhkes biktasiiguin ja hálidit ahte olbmot buorástahttet sin márkanšiljuin . sii dáhttot čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja boaššumusas go leat guossis . sii háhpohallet leaskkaid dáluid ja lohket guhkes rohkosiid . muhto sii ožžot dađe garraset duomu . jesus čohkánii aiddo tempelbumbbá buohta ja oinnii mo olbmot bidje ruđaid bumbái . máŋga riggá adde ollu . de bođii geafes leaska ge gii bijai guokte šlántte , moatti evrre veara . jesus gohčui máhttájeddjiidis lusas ja celkkii : duođaid , mun cealkkán didjiide : dát geafes leaska lea addán eanet go buot earát geat bidje ruđaid tempelbumbái . dasgo sii buohkat adde valljivuođasteaset , muhto son attii geafivuođastis buot dan mii sus lei , buot dan maid son dárbbašii eallin várás . go jesus lei mannamin olggos tempelis , de muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : oahpaheaddji ! gea , makkár čáppa geađggit ja ráhkkanusat ! jesus vástidii : oainnát go dáid stuora ráhkadusaid ? das ii báze geađgi geađggi ala , muhto visot gaikkoduvvo . go son lei čohkkámin oljováris tempela buohta , de biehtár , jáhkot , johanas ja ándaras jerre sus iehčanassii : muital midjiide goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea mearkan dasa ahte buot dát ollašuvvá ? jesus sárdnugođii sidjiide : váruhehket amas oktage čádjidahttit din ! olusat bohtet mu nammii ja dadjet : mun dat lean ! ja sii čádjidahttet olusiid . go dii gullabehtet soahtešláma ja sođiid birra , de allet dalle ballá ! dasgo dát ferte dáhpáhuvvat , muhto loahppa ii leat velá boahtán . álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái , ja ollu báikkiin šaddet eatnandoarggástusat ja nealgi ge . dát lea dušše ávttaid álgu . váruhehket ! sii addet din duopmostuoluide , spihččejit din synagogain ja dolvot din eananhearráid ja gonagasaid ovdii mu dihtii duođašteaddjin sidjiide . muhto evangelium ferte vuos sárdniduvvot buot álbmogiidda . go sii dolvot din ja addet din eiseválddiide , de allet moraš ovddalgihtii maid galggašeiddet sárdnut . sárdnot dan mii addojuvvo didjiide dammanaga bottus ! dasgo ehpet leat dii geat sárdnubehtet , muhto bassi vuoigŋa . viellja diktá vieljas dubmejuvvot jápmimii , ja áhčči mánás , ja mánát čuožžilit vánhemiiddiset vuostái ja diktet sin dubmejuvvot jápmimii . ja dii vašuhuvvobehtet mu nama dihtii . muhto dat guhte bissu nanusin gitta loahpa rádjái , bestojuvvo . go dii oaidnibehtet bilideaddji fastivuođa čuožžumin dakko gos dat ii galgga čuožžut – vuhtiiváldos lohkki dán ! – dalle fertejit sii geat leat judeas , báhtarit váriide ; dat gii lea dáhki alde , ii galgga njiedjat viežžat maidege viesustis , ii ge dat gii lea bealddus galgga máhccat ruoktot viežžat biktasis . vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid ! rohkadallet amadet dárbbašit báhtarit dálvet ! dasgo daid beivviid šaddet dakkár áŧestusat mat eai leat leamaš dan rájes go ipmil álggus sivdnidii máilmmi , ja mat eai šatta šat goassege . jos hearrá ii oanidivčče daid beivviid , de ii gáddjojuvvoše oktage olmmoš . muhto sin dihtii geaid son lea válljen , lea son oanidan dan áiggi . jos oktage dadjá didjiide : gea , dá lea messias ! dahje : gea , duo son lea ! de allet oskko dasa ! dasgo vearri messiasat ja vearri profehtat čuožžilit ja dahket mearkkaid ja oavdudaguid jos de mat čádjidahtášedje sin geat leat válljejuvvon . váruhehket ! mun lean cealkán didjiide buot ovddalgihtii . muhto daid beivviid , dán áŧestusa maŋŋil , beaivváš sevnnjoda ii ge mánnu báitte ; násttit gahččet vuolás almmis , ja almmi fámut lihkahuvvojit . dalle sii oidnet olbmobártni boahtimin balvvain stuora fámuin ja hearvásvuođain . ja dalle son vuolggaha eŋgeliiddis ja čohkke njealji máilbmečiegas sin geaid son lea válljen , eatnama ravddas gitta almmi ravdii . ohppet veardádusa fiikkonmuoras : go dan oavssit ožžot állosa ja lasttaid , de diehtibehtet ahte lea geassumin . nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet dán dáhpáhuvvamin , ahte son lea lahka ja čuožžumin uvssa ovddas . duođaid , mun cealkkán didjiide : dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet . albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša . muhto dan beaivvi dahje diimmu ii oktage dovdda , eai almmi eŋgelat ii ge bárdni , muhto duššefal áhčči . váruhehket ja gohcet ! dasgo dii ehpet dieđe goas dat áigi boahtá . dat lea dego olmmái gii manai olgoriikii . go vuolgá ruovttustis , de addá dállodoalu bálvaleddjiidis háldui , juohkehaš oažžu sierra barggu , ja son gohčču uksafávtta gohcit . gohcet de ! dasgo dii ehpet dieđe goas dáluisit boahtá , šaddá go eahkedis , gaskaija , vuoncávarrása biškunáiggi dahje iđedis . gohcet , amas son boahtit fáhkkestaga ja gávdnat din oađđimin . dan maid mun cealkkán didjiide , dan cealkkán buohkaide : gohcet ! beassážiidda ja suvrrokeahtes láibbiid basiide ledje guokte beaivvi . bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat smihtte mo juonalašvuođain válddášedje ja gottášedje su . sii dadje : allot dattege fal basiid áiggi , amaset olbmot stuimmáskit . go jesus lei betanias simmon spihtálačča luhtte ja lei čohkkámin beavddis , de bođii sisa nisu geas lei buhtes ja divrras nardusvuoiddas alabástalihtis . son cuvkii lihti ja leikii vuoidasa jesusa oaivvi badjelii . muhtumat geat ledje das , suhtte ja dadje guhtet guoibmáseaset : manne nie skihtarda vuoidasa ? livččii sáhttán vuovdit dan badjel golmmačuođi denarii ja addit ruđaid gefiide . ja sii skuldojedje nissona . muhto jesus celkkii : diktet su ráfis ! manne dii vuorjabehtet su ? son lea dahkan munnje buori dagu . geafit gal leat álo din luhtte ja sidjiide sáhttibehtet dahkat buriid nu dávjá go dáhttubehtet , muhto mun in leat álo din luhtte . son dagai maid sáhtii . ovddalgihtii son lea vuoiddadan mu rupmaša hávdádeami várás . duođaid , mun cealkkán didjiide : gos ihkinassii oppa máilmmis evangelium sárdniduvvo , muitaluvvo maiddái dát dahku su muitun . muhto judas iskariot , okta dan guoktenuppelohkásis , manai bajitbáhpaid lusa beahttin dihtii jesusa . sii illosedje go gulle dan ja lohpidedje sutnje ruđaid , ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit jesusa . suvrrokeahtes láibbiid basiid vuosttaš beaivvi , go beassášláppis njuvvojuvvui , máhttájeaddjit jerre sus : gosa don hálidat min mannat ráhkadit dutnje beassášmállásiid ? de son vuolggahii guokte máhttájeaddji ja celkkii sudnuide : manni gávpogii ! doppe deaivabeahtti olbmá gii lea guoddimin čáhcelihti . čuovvu su , ja go son manná sisa , de daddji dáluisidii : oahpaheaddji jearrá : gos lea latnja gos mun beasašin borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin ? de son čájeha dudnuide stuora lanja badjegearddis gos visot lea gárvvis . ráhkadeahkki midjiide mállásiid dohko . máhttájeaddjiguovttos vulggiiga ja bođiiga gávpogii . soai gávnnaiga buot nu mo jesus lei cealkán ja ráhkadeigga beassášmállásiid . eahkedis jesus bođii dohko dainna guoktenuppelohkásiin . go sii ledje čohkkámin beavddis boradeamen , de son celkkii : duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtun dis beahttá mu , muhtun gii lea boradeamen muinna . dalle sii šlundo , ja okta nubbi jearragođii sus : almma mun gal in leat dat ? muhto son vástidii : lea muhtun dán guoktenuppelohkásis , muhtun gii buonjosta lihtis muinna oktanaga . olbmobárdni vuolgá eret , nugo lea čállojuvvon su birra , muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá olbmobártni ! dan olbmui livččii buoret jos son ii livčče goassege riegádan . go sii ledje boradeamen , de jesus válddii láibbi , rohkadalai giittusrohkosa , doadjalii dan , attii sidjiide ja celkkii : váldet dán , dát lea mu rumaš . ja son válddii geara , giittii ipmila , attii sidjiide , ja sii juhke buohkat das . son celkkii : dát lea mu varra , lihtu varra , mii golggahuvvo eatnagiid ovddas . duođaid , mun cealkkán didjiide : in juga šat viidnemuora šattus ovdal go dan beaivvi go jugan varas viinni ipmila riikkas . go sii ledje lávlon máidnunlávlaga , de manne olggos oljovárrái . jesus celkkii sidjiide : dii buohkat vearránehpet mus , dasgo lea čállojuvvon : mun časkkán geahčči , ja eallu bieđgana . muhto maŋŋil go mun lean bajásčuoččáldahttojuvvon , de manan din ovdalis galileai . biehtár dajai sutnje : vaikko buohkat vearránivčče dus , de mun goittot in goassege daga dan . jesus vástidii : duođaid , mun cealkkán dutnje : otná ija , ovdal go vuoncávaris biškkáda guktii , don biehttalat mu golbmii . muhto biehtár nannii velá garrasit : vaikko vel jámášin duinna , de in eisege biehttal du ! aiddo nu buohkat dadje . sii bohte báikái man namma lea getsemane , ja son celkkii máhttájeddjiidasas : čohkánehket dása dan boddii go mun rohkadalan ! de son válddii fárrosis biehtára , jáhkoba ja johanasa , ja son doarggistišgođii ja ballagođii sakka . son celkkii sidjiide : mu siellu lea lossa morrašis jápmima rádjái . báhcet dása ja gohcet ! son manai veahá guhkkelii , luoitádii eatnamii ja rohkadalai ahte dat diibmu manašii su meattá , jos livččii vejolaš . son celkkii : abba , áhčážan ! buot lea dutnje vejolaš . váldde mus eret dán geara ! allos dattege šatta nugo mun dáhtun , muhto nugo don dáhtut . son máhcai ja gávnnai sin oađđimin ja celkkii biehtárii : simmon , oađát go ? it go nagadan gohcit ovttage diimmu ? gohcet ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! vuoigŋa gal lea geargat , muhto oažži lea headju . son manai fas eret ja rohkadalai seammá sániiguin . go son bođii ruovttoluotta , de gávnnai sin fas oađđimin , dasgo sin čalmmit ledje lossadat nahkáriin , eai ge sii diehtán maid vástidit . son bođii sin lusa goalmmádassii ja celkkii : ain go lehpet oađđimin ja vuoiŋŋasteamen ? dál lea doarvi . diibmu lea boahtán . olbmobárdni addojuvvo dál suttolaččaid gieđaide . čuožžilehket , vulgot ! gehččet , son guhte beahttá mu , lea lahka . dan seammás , go son lei ain sárdnumin , bođii judas , okta dan guoktenuppelohkásis , ja su fárus joavku mas ledje miehkit ja soappit . sii bohte bajitbáhpaid , čálaoahppavaččaid ja vuorrasiid luhtte . beahtti lei šiehtadan singuin mearkka : dat gean mun cummistan , son dat lea . váldet su ja dolvot su eret sihkkaris geahčuin . ja go son bođii , de manai dan seammás jesusa lusa ja dajai : rabbi ! ja cummistii su . de sii dohppejedje jesusa ja válde su gitta . okta sis geat ledje das , rohttii miehkis ja čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus bealji eret . jesus celkkii sidjiide : dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin váldit mu gitta , dego livččen rievvár . beaivválaččat ledjen dinguin ja oahpahin tempelšiljus , ehpet ge dii váldán mu gitta ! muhto dát dáhpáhuvai vai čállagat ollašuvašedje . de buohkat guđđe su ja báhtaredje . muhtun nuorra olmmái lei jesusa fárus ; sus lei dušše liidnegiesastat álás rupmašis birra . sii dohppejedje su , muhto son luoitilii liidnegiesastaga ja báhtarii álásin . sii dolvo jesusa bajimušbáhpa lusa , ja buot bajitbáhpat , vuorrasat ja čálaoahppavaččat čoahkkanedje . biehtár oavnnjildii jesusa gitta bajimušbáhpa gárdimii . das son čohkkái fávttaid gaskkas ja liekkadalai dollagáttis . bajitbáhpat ja oppa ráđđi oččodedje duođaštusa jesusa vuostái vai beasašedje dubmet su jápmimii , muhto eai gávdnan maidege . olusat bukte vearri duođaštusaid , muhto sin duođaštusat eai boahtán ovttaide . de muhtumat čuožžiledje ja bukte dán vearri duođaštusa su vuostái : mii leat gullan su cealkimin : mun áiggun gaikkodit dán tempela mii lea huksejuvvon gieđaiguin , ja golmma beaivvis hukset nuppi mii ii leat huksejuvvon gieđaiguin . muhto eai dás ge boahtán sin duođaštusat ovttaide . dalle bajimušbáhppa čuožžilii ja jearai jesusis : ii go dus leat mihkkege dadjamušaid sin áššáskuhttimiidda ? muhto son orui jávohaga ii ge vástidan maidege . bajimušbáhppa jearai fas : leat go don messias , buressivdniduvvon ipmila bárdni ? jesus vástidii : de lean , ja dii oažžubehtet oaidnit olbmobártni čohkkámin buotveagalačča olgeš gieđa bealde ja boahtimin almmi balvvaiguin . dalle bajimušbáhppa gaikkihii biktasis guovdat ja dajai : maid mii dál vihtaniiguin ? dii lehpet ieža gullan ipmilbilkádusa . maid oaivvildehpet ? buohkat dubmejedje su sivalažžan jápmit . muhtumat čolgagohte su , ja sii gokče su muođuid , čorbme su ja dadje : einnos dal ! maiddái fávttat huško su soppiiguin . dan botta lei biehtár vuollin šiljus . muhtun bajimušbáhpa biigá bođii meattá , ja go son fuomášii biehtára gii lei liekkadallamin , de geahčai sutnje ja dajai : don maiddái ledjet dáinna nasaretlaččain jesusiin . muhto biehtár biehttalii ja dajai : mun in ádde in ge ipmir maid don hálažat ; de son manai olggos poartalatnjii . ja vuoncávaris biškkádii . muhto biigá áiccai su das ja dadjagođii sidjiide geat ledje čuožžumin birra : diet lea okta sis . biehtár fas biehttalii . veahá maŋŋelaš sii ge geat ledje čuožžumin das , dadje biehtárii : duođaid , don leat okta sis . don han leat galilealaš . muhto son garrudišgođii ja vuordnugođii : in mun dovdda dien olbmá gean birra dii hállabehtet . dan seammás vuoncávaris biškkádii nuppádassii . de biehtár muitái maid jesus lei cealkán sutnje : ovdal go vuoncávaris biškkáda guktii , don biehttalat mu golbmii . ja son čirrosii . dakkaviđe iđedis bajitbáhpat , vuorrasat ja čálaoahppavaččat čoahkkanedje , ja oppa ráđđi dagai mearrádusas . sii čatne jesusa , dolvo su eret ja adde su pilatusa háldui . pilatus jearai sus : leat go don juvddálaččaid gonagas ? jesus vástidii sutnje : ieš han don dadjet dan . bajitbáhpat váidaledje sakka su . de pilatus jearai fas : it go don vástit maidege ? gula , mo sii áššáskuhttet du ! muhto jesus ii vástidan sáni ge , ja pilatus imaštalai . basiid áiggi pilatus lávii luoitit luovus ovtta fáŋgga , gean olmmošjoavku gáibidii . muhtun , gean namma lei barabbas , lei giddagasas eará stuibmideddjiiguin ; sii ledje sorbmen olbmuid stuimmiid siste . olmmošjoavku bođii pilatusa lusa ja siđai su dahkat nugo lávii . ja son vástidii sidjiide : dáhttubehtet go mu luoitit juvddálaččaid gonagasa ? dasgo son árvidii ahte bajitbáhpat ledje váidán jesusa gáđašvuođas . muhto bajitbáhpat hálahedje olmmošjoavkku nu ahte sii baicca dáhtto bidjat barabbasa luovus . pilatus jearai fas : maid mun dalle dagan suinna gean dii gohčodehpet juvddálaččaid gonagassan ? sii čurvo sutnje : russiinávle su ! pilatus jearai : maid baháid ba son lea dahkan ? muhto sii huike vel jitnoseabbot : russiinávle su ! ja pilatus , guhte hálidii dahkat olbmuid miela mielde , luittii barabbasa luovus , muhto jesusa son spihččehii ja attii russiinávlejuvvot . soalddáhat dolvo jesusa ladnešilljui ja gohččo čoahkkái oppa fáktaveaga . sii cogge sutnje purpurbiktasa , bárgidedje bastilislátnjákruvnnu ja bidje su oaivái . de sii dearvvahišgohte su ja dadje : dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! sii huško su oaivái soppiin , čolge su njeaiga ja luoitádedje su ovdii ja gopmárdalle su . go sii ledje bilkidan su , de nulle sus eret purpurbiktasa ja cogge sutnje fas iežas biktasiid . de sii dolvo jesusa olggos russiinávlejuvvot . jesusa ruossa sii bággejedje muhtun olbmá guoddit ; son lei kyrenelaš simmon , aleksandrosa ja rufusa áhčči , gii lei aiddo boahtimin meahcis . sii dolvo jesusa dan báikái man namma lea golgata , jorgaluvvon oaivegállobáiki . sii áigo addit sutnje viinni masa lei seaguhuvvon myrra , muhto son ii váldán dan . de sii russiinávlejedje jesusa ja juogadedje su biktasiid vuorbádallamiin maid giige galggai oažžut . lei goalmmát diibmu go russiinávlejedje su . ledje čállán váidalusa su vuostái ná : juvddálaččaid gonagas . oktan suinna sii russiinávlejedje guokte rievvára , nuppi su olgeš ja nuppi su gurut beallái . nu ollašuvai dat čálasátni mii cealká : son lohkkojuvvui láhkarihkkuid searvái . sii geat vázze meattá , bárde oaivvi ja bilkidedje su beastte dál iežat ja njieja ruossas ! seammá láhkái bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ge bilkidedje su ja dadje guhtet guimmiidasaset : earáid son gal lea beastán , muhto iežas ii sáhte beastit ! messias , israela gonagas , njidjos dal ruossas , vai mii beassat oaidnit ja oskut ! maiddái soai geat leigga russiinávlejuvvon oktan suinna , hiddjideigga su . go guđat diibmu dievai , de bođii seavdnjadas oppa riikka badjel , ja dat bisttii gitta ovccát diimmu rádjái . ovccát diimmus jesus čuorvvui alla jienain : eloi , eloi , lema sabaktani ? dat lea : ipmilan , ipmilan , manne don leat mu guođđán ? muhtumat sis geat čužžo das , gulle dan ja dadje : gullet , son čuorvu elia . de muhtun viegai ja njuoskadii guobbarasa ettetviinniin , bijai dan soabbegeahčái ja attii sutnje juhkat . son dajai : ale vuos , gehččot boahtá go elia váldit su vuolás . muhto jesus čurvii alla jienain ja attii vuoiŋŋas . ja tempela ovdaloavdda gaikánii guovdat , badjeravddas gitta vuolleravdii . go offiseara gii čuoččui aiddo su buohta , oinnii mo son attii vuoiŋŋas , de dajai : duođaid , dát olmmoš lei ipmila bárdni ! veahá gaskka das eret ledje maiddái muhtun nissonat geahččamin . sin searvvis lei márjá magdalena , márjá , nuorat jáhkoba ja jovssesa eadni , ja salome . sii ledje čuvvon jesusa ja bálvalan su go son lei galileas . das ledje čuožžumin maiddái ollu eará nissonat geat ledje boahtán bajás jerusalemii oktan suinna . go lei juo šaddan eahket , ja go lei ráhkkananbeaivi , dat mearkkaša beaivvi ovdal sábbáha , de bođii arimatealaš jovsset , alla ráđđehearrá , gii ieš lei vuordimin ipmila riikka . son arvvai mannat pilatusa lusa ja siđai jesusa rupmaša . pilatus imaštii ahte jesus lei juo jápmán ja gohčui offiseara lusas ja jearai sus guhká go jesus lei leamaš jápmán . go offiseara lei duođaštan sutnje dán , de son attii jovssehii rupmaša . jovsset osttii fiinna liinni , válddii jesusa vuolás , giesai su liinni sisa ja bijai su hávdái mii lei čullojuvvon báktái . ráiggi ovdii fierahii geađggi . márjá magdalena ja márjá , jovssesa eadni , oinniiga gosa jesus biddjojuvvui . go sábbát lei vássán , de márjá magdalena ja márjá , jáhkoba eadni , ja salome oste njálggahájat vuoidasiid , vai besset vuolgit vuoiddadit su . hui árrat vahku vuosttaš beaivvi sii bohte hávddi lusa , go beaivváš badjánii . sii dadje guhtet guimmiidasaset : gii fieraha eret geađggi hávddi ovddas ? muhto go sii geahčastedje , de oidne ahte geađgi lei fierahuvvon eret ; dat lei sakka stuoris . sii manne hávddi sisa ja oidne nuorra olbmá čohkkámin olgeš bealde , gárvodan vilges , guhkes biktasiin , ja sii suorganedje . muhto son celkkii sidjiide : allet bala ! dii lehpet ohcamin nasaretlačča jesusa , guhte russiinávlejuvvui . son lea bajásčuoččáldahttojuvvon , ii son leat dás . gehččet , die lea báiki gosa sii bidje su ! muhto mannet muitalit su máhttájeddjiide ja biehtárii ahte son manná din ovdalis galileai ; doppe dii beassabehtet oaidnit su , nugo son celkkii didjiide . de sii manne olggos ja báhtaredje eret hávddi luhtte , dorggiidan ja suorganan . eai ge muitalan maidege geasage , dasgo sii balle . go jesus lei bajásčuožžilan árrat vahku vuosttaš beaivvi , de son almmustahtii iežas vuos márjá magdalenai , geas son lei ádján olggos čieža bahá vuoiŋŋa . márjá manai muitalit dan sidjiide geat ledje leamaš su mielde , ja geat dál moraštedje ja čirro . muhto go sii gulle ahte jesus lei eallimin , ja ahte márjá lei oaidnán su , de eai luohttán dasa . das maŋŋil jesus almmustahtii iežas eará hámis guoktásii sis , go soai leigga vázzimin geaidnoráigge eret gávpogis . soai manaiga maiddái muitalit earáide , muhto eai sii jáhkkán sudnuide ge . loahpas son almmustahtii iežas oktanuppelohkái máhttájeddjiidasas go sii ledje čohkkámin beavddis . son cuiggodii sin eahpeoskku ja garra váimmuid go eai lean jáhkkán sidjiide geat ledje oaidnán su bajásčuožžileami maŋŋil . de son celkkii sidjiide : vulget oppa máilbmái ja sárdnidehket evangeliuma buot sivdnádusaide ! dat guhte osku ja gásttašuvvo , bestojuvvo , muhto dat guhte ii oskko , dubmejuvvo . ja dát mearkkat čuvvot sin geat oskot : sii ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid mu nammii , sii sárdnot ođđa gielaid , ja sii dohppejit gearbmašiid gieđaideasetguin . jos sii jugažit ge jámolaš mirkko , de dat ii vahágahte sin . sii bidjet gieđaideaset buhcciid ala , ja dat dearvvašmahttojuvvojit . go hearrá jesus lei sárdnon sidjiide dán , de váldojuvvui bajás albmái ja čohkánii ipmila olgeš gieđa beallái . muhto sii vulge ja sárdnidedje juohke sajis , ja hearrá ieš doaimmai singuin ja duođaštii sáni oavdomearkkaiguin . olusat leat riepman govvidit daid dáhpáhusaid mat leat ollašuvvan min gaskkas , dan mielde maid sii geat álggu rájes ledje čalmmálaš duođašteaddjit ja sáni bálvaleaddjit , leat muitalan midjiide . go mun ge dál lean suokkardan dárkilit buot dáhpáhusaid gitta álggu rájes , de lean mearridan čállit daid dutnje , alla árvosaš teofilos , vai don áddešit man luohtehahtti dat oahpahus lea maid don leat ožžon . dan áiggi go herodes lei judea gonagassan , lei doppe sakarja-nammasaš báhppa gii gulai abia báhppaossodahkii . su áhkká lei maiddái arona sogas , ja su namma lei elisabet . soai leigga guktot vanhurskásat ipmila ovddas ja eliiga láitemeahttumin hearrá báhkkomiid ja njuolggadusaid mielde . soai leigga mánáheamit , dasgo elisabet ii sáhttán oažžut máná ; ja guktot leigga juo eallilan olbmot . muhtun beaivvi sakarja lei bálvaleamen báhppan ipmila ovddas , dasgo dál lei su joavkku vuorru . vieru mielde vuorbáduvvui báhpaid gaskkas , ja nu šattai sakarja vuorbi mannat hearrá tempelii oaffaruššat suovvasa áltára alde . oaffaruššama botta buot olbmot ledje olggobealde rohkadallamin . de hearrá eŋgel almmustuvai sutnje , suovasáltára olgeš bealde . sakarja suorganii go oinnii su , ja sutnje bođii ballu . muhto eŋgel celkkii sutnje : ale bala , sakarja ! dasgo ipmil lea gullan du rohkosa . du áhkká elisabet riegádahttá dutnje bártni , ja don galggat gohčodit su johanassan . son šaddá dutnje illun ja ávvun , ja olusat illudit su riegádeami dihtii . dasgo son šaddá stuorisin hearrá ovddas . viinni dahje garra juhkamuša son ii juga , ja eatnis heakka rájes son lea dievva bassi vuoiŋŋas . son jorgalahttá olusiid israelas ruovttoluotta hearrái ipmilasaset . son manná hearrá ovddabealde elia vuoiŋŋain ja fámuin , jorgalan dihtii áhčiid váimmuid mánáide ja addin dihtii eahpegulolaččaide vanhurskkis miela , ja ná son ráhkkanahttá álbmoga hearrái . sakarja jearai eŋgelis : mo sáhtán mun diehtit ahte dáhpáhuvvá ná ? mun han lean boaris , ja mu áhkká lea maid juo eallilan olmmoš . eŋgel vástidii : mun lean gabriel gii čuoččun ipmila muođuid ovddas . mun lean vuolggahuvvon sárdnut dutnje ja buktit dán illusága . muhto don šattat gielaheapmin it ge sáhte hállat ovdal go dan beaivvi go dát dáhpáhuvvá , danne go it oskon mu sániide mat ollašuvvet go áigi dievvá . olbmot vurde sakarja ja ovddošedje manne son ádjánii tempelis . go son bođii olggos , de ii máhttán hállat , ja sii árvidedje ahte son lei oaidnán oainnáhusa tempelis . son dušše nuvkkihii sidjiide ja bisui gielaheapmin . go su bálvalusáigi lei nohkan , de son manai ruktosis . veahá maŋŋelaš šattai su áhkká elisabet máná vuostái , ja son čiehkádii viđa mánnui olbmuid ovddas . son dajai : dán lea hearrá dahkan munnje . dál son lea geahččan munnje ja luvven mu eret olbmuid bilkkus . go elisabet lei guđat mánus , de ipmil vuolggahii eŋgel gabriela muhtun galilea gávpogii man namma lei nasaret , nieidda lusa gii lei lohpádallan jovssehiin , dávveda sogalaččain ; nieidda namma lei márjá . eŋgel bođii su lusa ja celkkii : dearvva dutnje , don guhte leat ožžon árpmu ! hearrá lea duinna ! son suorganii sakka eŋgela sániid dihtii ja imaštii maid dát buorástahttin mearkkašivččii . muhto eŋgel celkkii sutnje : ale bala , márjá ! dasgo ipmil lea čájehan dutnje árpmu . geahča , don šattat máná vuostái ja riegádahtát bártni ja bijat sutnje nama jesus . son šaddá leat stuoris ja gohčoduvvo alimusa bárdnin . hearrá ipmil addá sutnje su áhči dávveda truvnnu , ja son ráđđe agálaččat jáhkoba soga , ja su gonagasriika ii noga goassege . márjá jearai eŋgelis : mo dát sáhttá dáhpáhuvvat go in leat leamaš ovttainge olbmáin ? eŋgel vástidii : bassi vuoigŋa boahtá du badjelii , ja alimusa fápmu suoivanastá du badjel . dan dihtii lea bassi dat mánná gii riegáda ja gohčoduvvo bassin ja ipmila bárdnin . ja fuolkát elisabet han lea maiddái vuordimin bártni , vaikko lea boaris . daddjojuvvui ahte son ii sáhte oažžut máná , muhto dál son lea juo guđat mánus . dasgo ii mihkkege leat veadjemeahttun ipmilii . dalle márjá celkkii : mun lean hearrá bálvaleaddji . šaddos munnje nugo don leat cealkán . ja eŋgel guđii su . moadde beaivvi maŋŋil márjá vulggii ja doamai várregiliide , muhtun judea gávpogii . son manai sakarja vissui ja buorástahtii elisabeta . go elisabet gulai márjjá buorástahttima , de mánná lihkastii su siste ja bassi vuoigŋa devddii su . elisabet čuorvvui alla jienain : buressivdniduvvon leat don nissoniid gaskkas , ja buressivdniduvvon lea du heakka šaddu . gii ba mun leaččan , ahte hearrán eadni boahtá mu lusa ? dasgo dalle go mun gullen du buorástahttima , de mánná lihkastii ávuin mu siste . ja ávdugas son guhte oskkui , dasgo dat maid hearrá lea cealkán sutnje , ollašuvvá . dalle márjá celkkii : mu siellu rámida hearrá , ja mu vuoigŋa ávvuda ipmila , mu beasti , dihtii . dasgo son lea geahččan vuollegis bálvaleaddjásis . dás duohko buot sogat rámidit mu ávdugassan , dasgo buotveagalaš ipmil dahká munnje stuora daguid , bassi lea su namma . sogas sohkii son árkkálmastá sin geat ballet sus . su gievrras gieđat dahket fámolaš daguid ; son biđge sin geain leat čeavlás jurdagat sin váimmuin , ja nordada ráđđejeddjiid eret truvnnuin ja bajida smávváid . son biebmá nelguid buriid attáldagaiguin , muhto riggáid son vuolggaha eret iežas luhtte guoros gieđaid . son veahkeha bálvaleaddjis israela ii ge vajáldahte árpmiheames su , nugo lohpidii min máddariidda , abrahamii ja su sohkii , agálaš áigái . márjá orui elisabeta luhtte sullii golbma mánu , ja de máhcai ruoktot . dál dievai áigi goas elisabet galggai riegádahttit , ja son riegádahtii bártni . go su siidaguoimmit ja fuolkkit gulle ahte hearrá lei čájehan sutnje nu stuora árpmu , de sii illudedje suinna . gávccát beaivvi sii bohte birračuohppat bártni . sii hálidedje gohčodit su sakarjan áhčis mielde , muhto eadnis dajai : ii , su namma galgá leat johanas . sii vástidedje : ii han ovttasge du sogas leat dat namma . de sii nuvkkihedje áhččái manin son dáhtui gohčodit máná . son siđai távvala ja čálii : su namma lea johanas . dalle buohkat ovddošedje , muhto dan seammás sakarja oaččui fas hállannávccaid , ja son máidnugođii ipmila . buot sudno ránnjáid badjelii bođii ballu , ja sáhka dan birra mii lei dáhpáhuvvan , viidánii judea várregiliide . buohkat geat gulle dan , vurkejedje dan váimmuidasaset ja jerre : mii son dán mánás boahtá ? ja hearrá giehta láidii su . bassi vuoigŋa devddii sakarja , ja son sártnui profehtalaččat : máidnojuvvon lehkos hearrá , israela ipmil , dasgo son oahppaladdá álbmogis ja lonista dan . son čuoččáldahttá midjiide bestojumi čoarvvi bálvaleaddjis dávveda sogas , nugo son lohpidii dološ áiggi rájes bassi profehtaidis bokte , ahte mii bestojuvvošeimmet min vašálaččain , buohkain geat vašuhit min . nu son árpmiha min máddariid ja atná muittus bassi lihtus , dan váli maid son vuortnui min áhččái abrahamii , ahte son gádju min eret min vašálaččain , vai mii balakeahttá beasašeimmet bálvalit su buhtisvuođas ja vanhurskkisvuođas su muođuid ovddas buot beivviideamet . ja don , mánážan , gohčoduvvot alimusa profehtan , dasgo don manat hearrá ovddas ja válmmaštahtát su geainnuid ja oahpásmahtát su álbmogii bestojumi suttuid ándagassii addojumiin , dasgo min ipmil lea árbmugas ja váibmoláđis . son oahppaladdá min allagasas dego beaivváža badjáneapmi , báitin dihtii sidjiide geat orrot seavdnjadasas ja jápmima suoivanis , ja láiden dihtii min julggiid ráfi geidnui . ja bárdni šattai bajás ja gievrrui vuoiŋŋas . son orui mehciin , gitta dan beaivvi rádjái go son galggai loaiddastit israela ovdii . daid beivviid bođii gohččun keaisár augustusis ahte oppa máilbmi galggai čálihuvvot olmmošlohkui . dat lei vuosttaš čáliheapmi , ja dat dáhpáhuvai go kvirinius lei syria eananhearrá . buohkat vulge čálihit iežaset , iešguhtege gávpogasas . jovsset vulggii dalle nasaret gávpogis bajás judeai , dávveda gávpogii betlehemii , go son lei dávveda sogas ja nális , čálihit iežas oktan márjjáin , gii lei lohpiduvvon sutnje áhkkán ja gii lei máná vuostái . go soai leigga doppe , de dievai áigi go son galggai riegádahttit , ja son riegádahtii bártnis , vuosttašriegádeaddji , giesai su ja bijai su krubbái , dasgo sudnuide ii lean idjasadji . dan guovllus ledje sávzageahččit guođoheamen sávzaealuset ihkku . fáhkkestaga čuoččui hearrá eŋgel sin ovddas , ja hearrá hearvásvuohta báittii sin birra . sii suorganedje sakka . muhto eŋgel celkkii sidjiide : allet bala ! mun muitalan didjiide stuora illusága , mii šaddá illun oppa álbmogii : didjiide lea odne riegádan beasti dávveda gávpogis ; son lea kristus , hearrá . ja dát lea didjiide mearkan : dii gávdnabehtet máná mii lea gissojuvvon ja veallámin kruppás . ja fáhkkestaga lei eŋgela luhtte almmálaš veahka , mii máinnui ipmila ja lávllui : gudni lehkos ipmilii allagasas ja ráfi eatnama alde olbmuide geaid ipmil árpmiha ! go eŋgelat ledje guođđán sin ja máhccan albmái , de guođoheaddjit dadje guhtet guoibmáseaset : vulgot dal betlehemii geahččat dan mii lea dáhpáhuvvan , ja man hearrá lea almmuhan midjiide . ja sii doapmaledje dohko ja gávdne márjjá ja jovsseha ja unna mánáža mii lei veallámin kruppás . go sii ledje oaidnán su , de muitaledje buot mii lei celkojuvvon sidjiide dan máná birra . buohkat geat ledje gullamin , ovddošedje dan maid guođoheaddjit muitaledje . muhto márjá vurkii visot váibmosis ja guorahalai dan . guođoheaddjit máhcce ruoktot , máinnodettiin ja rámidettiin ipmila buot daid ovddas maid sii ledje gullan ja oaidnán ; buot lei nugo lei celkojuvvon sidjiide . gávccát beaivvi go son galggai birračuhppojuvvot , de son oaččui nama jesus , nugo eŋgel lei gohččon ovdal go son sahkanii eatnis heggii . go dat áigi bođii go sii movssesa lága mielde galge buhtistuvvot , de jovsset ja márjá válddiiga máná mielde bajás jerusalemii guoddit su hearrá ovdii . dasgo hearrá láhkii lea čállojuvvon ahte juohke vuosttašriegádan bárdnemánná galgá vihahuvvot hearrái . sii galge maiddái buktit oaffara nugo hearrá láhka gohčču : turtelduvvápára dahje guokte duvváčivgga . jerusalemis ásai dan áiggi olmmái gean namma lei simmon ; son lei vanhurskkis ja ipmilbalolaš ja vurddii israela jeđđehusa . bassi vuoigŋa lei su badjel , ja vuoigŋa lei almmustahttán sutnje ahte son ii muosát jápmima ovdal go lea oaidnán su gean hearrá lea vuoiddadan . vuoigŋa doalvvui su tempelii , ja go jesusa vánhemat bođiiga sisa mánáin dahkan dihtii lága vieru mielde , de simmon válddii máná sallasis , máinnui ipmila ja celkkii : hearrá , dál divttát bálvaleaddját vuolgit dáppe ráfis , nugo don leat cealkán . dasgo mu čalmmit leat oaidnán du bestojumi man don leat ráhkadan buot álbmogiid oidnosis , čuovgasa mii šaddá almmustussan báhkiniidda ja gudnin du álbmogii israelii . eadnis ja áhččis ovddošeigga dan mii daddjojuvvui máná birra . ja simmon buressivdnidii sin ja dajai su eadnái márjái : geahča , dát mánná lea biddjon jorralussan ja čuoččáldahttojupmin olusiidda israelis ja mearkan mii vuostálastojuvvo , vai eatnat váimmuid jurdagat almmustuvašedje . muhto miehkki manná maiddái du sielu čađa . das lei maiddái nisu gii lei profehta , ánná , fanuela nieida , ašera čearddas . son lei hui boaris ; son lei náitalan nuorran ja lei eallán čieža jagi boatnjáinis . dasto lei eallán leaskan , dassážii go son dál lei gávcciloginjeallje jagi boaris . son ii goassege guođđán tempela , muhto bálvalii ipmila borakeahttáivuođain ja rohkosiiguin ijat beaivái . dál son ge bođii ovdan ja máinnui ipmila ; ja son sártnui máná birra buohkaide geat ledje vuordimin jerusalema lonástusa . go jovsset guovttos márjjáin leigga ollašuhttán buot dan mii lei mearriduvvon hearrá lágas , de máhcaiga galileai , ruovttugávpogii nasaretii . ja bárdni stuorui ja gievrrui , ja son lei dievva viissisvuođas , ja ipmila árbmu lei su badjel . juohke jagi jesusa vánhenguovttos láviiga mannat jerusalemii beassášbasiide . go jesus lei guoktenuppelot jagi boaris , de sii manne dohko bajás , nugo lei vierru basiid áiggi . muhto go bassebeaivvit ledje vássán , ja sii vulge fas ruoktot , de bárdni bázii jerusalemii , almmá vánhemiiddis dieđekeahttá . soai gáttiiga ahte son lei sin fáru mielde , ja olles beaivi manai ovdal go jearahišgođiiga fulkkiin ja ustibiin . go soai eaba gávdnan su , de máhcaiga jerusalemii ohcat su doppe . golmma beaivvi geažes gávnnaiga su tempelis . son lei čohkkámin oahpaheddjiid gaskkas , guldalii sin ja jearahalai sis . buohkat geat gulle su , imaštalle su jierpmi ja vástádusaid . vánhenguovttos hirpmástuvaiga sakka go oinniiga su , ja su eadni dajai sutnje : mánážan , mo don sáhttet dahkat dán munnuide ? moai áhčiinat letne ohcan du baluin . muhto son vástidii : manne doai ozaide mu ? eahppi go ipmirdan ahte mun ferten leat áhččán viesus ? muhto eaba soai árvidan maid son oaivvildii dáinna . de son manai sudnuin vuolás nasaretii ja lei jegolaš sudnuide . su eadni vurkii buot dáid váibmosis . ja jesus ovdánii agis ja viissisvuođas ja lei illun ipmilii ja olbmuide . lei keaisár tiberiusa vihttanuppelogát ráđđenjagis ; pontius pilatus lei dalle judea eananhearrán ; herodes lei guovllugonagassan galileas , su viellja filip itureas ja trakonitisis , ja lysanias lei guovllugonagassan abilenes , ja hannas ja kaifas leigga bajimušbáhppan . dalle ipmila sátni bođii johanassii , sakarja bárdnái , meahcis . ja son jođii jordana guovlluid miehtá ja sárdnidii jorgaleami gástta suttuid ándagassii addojupmin , nugo lea čállojuvvon profehta jesaja girjái : jietna čuorvu meahcis : válmmaštehket geainnu hearrái , njulgejehket su bálgáid ! juohke leahki devdojuvvo , juohke várri ja dievvá dássejuvvo . moalkás bálgát njulgejuvvojit , geađgás geainnut jalgejuvvojit . ja buot olbmot ožžot oaidnit ipmila bestojumi . go stuora olmmošjoavkkut bohte johanasa lusa gásttašuvvot , de son celkkii sidjiide : gearpmaščivggat ! gii lea dadjan didjiide ahte sáhttibehtet báhtarit boahttevaš moarreduomus ? šaddadehket jorgalusa dohkálaš šattuid ! allet ge jurddašišgoađe : min áhčči lea abraham ! dasgo mun cealkkán didjiide : ipmil sáhttá čuoččáldahttit abrahama mánáid dáin geđggiin . ákšu lea juo muoraid máddagis ; juohke muorra mii ii šaddat buriid šattuid , čullojuvvo ja bálkestuvvo dollii . olbmot jerre sus : maid mii de dahkat ? son vástidii : geas ležžet guokte báiddi , juogadehkos suinna geas ii leat oktage , ja geas lea borramuš , dahkos dan seammá . muhtun tuollárat ge bohte gásttašuvvot , ja sii jerre sus : oahpaheaddji , maid mii galgat dahkat ? son vástidii : allet gáibit eanet go lea lobálaš . muhtun soalddáhat jerre sus : mo minguin gis , maid mii galgat dahkat ? son vástidii sidjiide : allet rivve ruđaid geasge veahkaválddiin dahje gávvilvuođain , muhto duhtet dan bálkái man oažžubehtet . álbmot lei dál dievva vuordámušain , ja buohkat jurddašedje váimmuineaset ahte johanas vejii leat messias . muhto johanas attii sidjiide dán vástádusa : mun gásttašan din čáziin , muhto mu maŋŋil boahtá son gii lea gievrrat go mun ; mun in leat dohkálaš nuollat su gámavuoddagiid ge . son gásttaša din bassi vuoiŋŋain ja dolain . sus lea goaivu gieđas ja áigu ráidnet gortniidis gordneráidnehagas ja čohkket nisuid láhtui . muhto sáđuid son boaldá čáskatmeahttun dolas . dán ja máŋgga eará láhkái johanas neavvui olbmuid ja sárdnidii sidjiide evangeliuma . muhto go son cuiggodii guovllugonagasa herodesa go dat elii vieljas áhkáin , herodiasain , ja dagai ollu eanet baháid , de herodes dagai dasa lassin vel dan bahádagu ahte son bálkestii johanasa giddagassii . ollu olbmot gásttašahtte iežaset . maiddái jesus gásttašuvvui , ja go son lei rohkadallamin , de albmi rahpasii , ja bassi vuoigŋa bođii su badjelii duvvá hámis . ja almmis gullui jietna : don leat mu bárdni gean mun ráhkistan , don leat mu miela mielde . jesus lei sullii golbmalotjahkásaš go álggahii doaimmas . nugo gádde su áhčči lei jovsset , gean áhčči lei eli , gean áhčči lei mattat , gean áhčči lei levi , gean áhčči lei melki , gean áhčči lei jannai , gean áhčči lei jovsset , gean áhčči lei mattatja , gean áhčči lei amos , gean áhčči lei nahum , gean áhčči lei hesli , gean áhčči lei naggai , gean áhčči lei mahat , gean áhčči lei mattatja , gean áhčči lei šimi , gean áhčči lei josek , gean áhčči lei joda , gean áhčči lei johanan , gean áhčči lei resa , gean áhčči lei serubbabel , gean áhčči lei šealtiel , gean áhčči lei neri , gean áhčči lei melki , gean áhčči lei addi , gean áhčči lei kosam , gean áhčči lei elmadam , gean áhčči lei er , gean áhčči lei josva , gean áhčči lei elieser , gean áhčči lei jorim , gean áhčči lei mattat , gean áhčči lei levi , gean áhčči lei simmon , gean áhčči lei juda , gean áhčči lei jovsset , gean áhčči lei jonam , gean áhčči lei eljakim , gean áhčči lei melea , gean áhčči lei menna , gean áhčči lei mattata , gean áhčči lei natan , gean áhčči lei dávvet , gean áhčči lei isaj , gean áhčči lei obed , gean áhčči lei boas , gean áhčči lei salma , gean áhčči lei nakšon , gean áhčči lei amminadab , gean áhčči lei admin , gean áhčči lei arni , gean áhčči lei hesron , gean áhčči lei peres , gean áhčči lei juda , gean áhčči lei jáhkot , gean áhčči lei issát , gean áhčči lei abraham , gean áhčči lei tera , gean áhčči lei nahor , gean áhčči lei serug , gean áhčči lei rehu , gean áhčči lei peleg , gean áhčči lei eber , gean áhčči lei šela , gean áhčči lei kenan , gean áhčči lei arpakšad , gean áhčči lei sem , gean áhčči lei noa , gean áhčči lei lamek , gean áhčči lei metušela , gean áhčči lei henok , gean áhčči lei jered , gean áhčči lei mahalalel , gean áhčči lei kenan , gean áhčči lei enoš , gean áhčči lei set , gean áhčči lei áttán gii lei ipmila bárdni . bassi vuoiŋŋas dievva jesus máhcai jordanis , ja vuoigŋa jođihii su njealljelogi beaivvi meahcis , gos beargalat geahččalattai su . dán áiggis son ii borran maidege , ja go dat beaivvit ledje vássán , de son nealgugođii . ja beargalat dajai sutnje : jos leaččat ipmila bárdni , de gohčo dán geađggi šaddat láibin ! jesus vástidii : lea čállojuvvon : olmmoš ii eale dušše láibbis . beargalat doalvvui su muhtun alla báikái ja čájehii sutnje čalbmeravkalanbottus buot máilmmi riikkaid . son dajai : mun attán dutnje buot dán , buot máilmmi ja dan hearvásvuođa . dasgo dat lea addojuvvon mu gihtii , ja mun attán dan geasa dáhtun . jos don dušše luoitádat mu ovdii , de buot lea du jesus vástidii sutnje : lea čállojuvvon : hearrá ipmilat galggat gudnejahttit , ja aivvestassii su bálvalit . beargalat doalvvui su jerusalemii ja bijai su alimussii tempela geađgemuvrra ala ja dajai : jos leaččat ipmila bárdni , de bálkestahte dás vuolás . dasgo lea čállojuvvon : son gohčču eŋgeliiddis várjalit du ja : sii guddet du gieđaideaset alde , amat norddastit juolggát geađgái . jesus vástidii sutnje : lea celkojuvvon : it galgga geahččalit hearrá ipmilat . go beargalat lei geargan geahččaleames jesusa juohke láhkái , de gáiddai eret su luhtte muhtun áigái . jesus máhcai vuoiŋŋa fámus galileai , ja sáhka su birra viidánii miehtá guovllu . son oahpahii sin synagogain , ja buohkat rámidedje su . son bođii maiddái nasaretii gos lei bajásšaddan . sábbáhin son manai synagogii nugo lávii , ja son čuožžilii lohkat . sutnje geigejuvvui profehta jesaja girji , ja son rabai girjegearu ja gávnnai báikki gosa lea čállojuvvon : hearrá vuoigŋa lea mu badjelis , dasgo son lea vuoiddadan mu sárdnidit illusága váivvážiidda . son lea vuolggahan mu gulahit friddjavuođa fáŋggaide ja oainnu čalmmehemiide , friddjan dahkat sordojuvvon olbmuid ja sárdnidit hearrá árpmu jagi . son giesai fas girjegearu , geigii dan bálvaleaddjái ja čohkánii . buohkat geat ledje synagogas , gávke sutnje vuordámušain . son sárdnugođii sidjiide ná : odne lea dát čála ollašuvvan din guladettiin . buohkat rábmojedje su ja ovddošedje daid árbmosániid mat bohte su njálmmis . sii jerre : ii go son leat jovsseha bárdni ? jesus celkkii sidjiide : dii áigubehtet vissásit muittuhit munnje dán sátnevádjasa : dálkkasteaddji , dálkkot iežat ! mii leat gullan buot maid don leat dahkan kapernaumis ; daga daid seammáid dáppe ruovttubáikkistat ! ja son lasihii : duođaid , mun cealkkán didjiide : ii oktage profehta dohkkehuvvo iežas ruovttugávpogis . mun dáhkidan didjiide : ledje ollu leaskkat israelas elia áiggi , go albmi lei dahppojuvvon ii ge luoitán arvvi golmma jahkái ja guđa mánnui ja stuora nealgi šattai miehtá riikka . dattege elia ii vuolggahuvvon sin lusa , earet go muhtun sarepta leaskka lusa sidona lahka . ja ledje ollu spihtálaččat israelas profehta eliša áiggi ; muhto ii oktage sis buhtistuvvon , earet go syrialaš naaman . buohkat geat ledje synagogas , moaráhuvve go gulle dan . sii čuožžiledje ja ádje su olggos gávpogis , ceakkobávtti guvlui dan váris masa sin gávpot lei huksejuvvon , hoigadan dihtii su das vuolás . muhto son váccii olmmošjoavkku čađa ja manai eret . jesus manai kapernaumii mii lea galileas , ja doppe oahpahii olbmuid sábbáhin . sii hirpmástuvve su oahpaheamis , dasgo son sártnui isitvuođain . synagogas lei olmmái geas lei buhtismeahttun vuoigŋa . son čuorvugođii alla jienain : mii dus lea minguin dahkamuššan , nasaretlaš jesus ? leat go boahtán duššadit min ? mun diedán gii don leat , ipmila bassi ! muhto jesus šikkui vuoiŋŋa ja celkkii : jávohuva ja vuolgge sus olggos ! bahá vuoigŋa njeiddii olbmá sin gaskii ja vulggii sus olggos dagakeahttá sutnje maidege vahágiid . buohkat suorganedje ja jerre guhtet guimmiineaset : makkár sátni lea dát ? isitvuođain ja fámuin gohčču son buhtismeahttun vuoiŋŋaid , ja dat vulget olggos . ja sáhka su birra viidánii miehtá guovllu . dasto jesus vulggii synagogas ja bođii simmona dállui . doppe simmona vuoni lei veallámin heajos buohccin , ja sii dáhtto jesusa veahkehit su . son manai su lusa ja šikkui dávdda , ja dat luittii su . dakkaviđe nisu čuožžilii ja bálvališgođii sin . go beaivváš luoitádii , de buohkat bohte su lusa buhcciiguin geain ledje máŋggalágán vigit . son bijai gieđaidis juohkehačča ala ja buoridii sin . maiddái bahá vuoiŋŋat vulge eatnagiin olggos , ja dat gilljo : don leat ipmila bárdni ! muhto son šikkui daid ja gilddii daid jienádeames , dasgo dat dihte ahte son lei messias . iđedis nuppi beaivvi son vulggii gávpogis ávdin báikái . olbmot ohcagohte su , ja go sii gávdne su , de geahččaledje hehttet su guođđimis sin . muhto son celkkii sidjiide : mun ferten sárdnidit ilolaš sága ipmila riikka birra eará gávpogiin ge . danne mun lean vuolggahuvvon . ja son sárdnidii judea synagogain . muhtun beaivvi go jesus lei čuožžumin gennesaretjávregáttis ja olbmot bahkkejedje su birra gullat ipmila sáni , de fuomášii guokte fatnasa jávregáttis . bivdit ledje mannan eret fatnasiin ja ledje doidimin firpmiideaset . jesus manai nuppi fatnasii mii gulai simmonii , ja dáhtui su sirdilit veahá eret gáttis . de čohkánii oahpahit olbmuid . go son lei geargan sárdnumis , de dajai simmonii : suhket fávlelii ja suhppejehket firpmiideattet bivdit ! simmon vástidii : oahpaheaddji , mii leat bargan geažos ija eat ge leat fidnen maidege . muhto du sáni mielde mun suhppen firpmiid . de sii dahke nu ja godde nu ollu guliid ahte fierpmit goasii gaikánedje . sii sevve guimmiidasaset nuppi fatnasis boahtit veahkkin . ja go sii bohte , de devde goappašiid fatnasiid , nu ahte measta vudjo . go simmon biehtár oinnii dan , de luoitádii jesusa julggiid ovdii ja dajai : hearrá , guođe mu , danne go mun lean suttolaš olmmái . dasgo son ja buohkat geat ledje su mielde , hirpmástuvve dan stuora sállašis man ledje fidnen . nu maiddái sebedeusa bártniguovttos , jáhkot ja johanas , geat leigga simmona bivdoguoimmit . muhto jesus celkkii simmonii : ale bala ! dás duohko don bivddát olbmuid . de sii suhke gáddái , guđđe buot ja čuvvo su . go jesus lei muhtun gávpogis , de bođii su lusa olmmái gii lei dievva spihtálvuođas . son oinnii jesusa ja luoitádii su ovdii muođut eatnamii ja ánuhii sus : hearrá , jos don dáhtožat , de sáhtát buhtistit mu . jesus geigii gieđas , guoskkahii su ja celkkii : mun dáhtun , šatta buhtisin ! dakkaviđe jávkkai spihtálvuohta . jesus gilddii su muitaleames dan geasage ja jotkkii : muhto mana čájehit iežat báhppii , ja oaffaruša buhtástusat ovddas nugo movsses lea gohččon . dat lea olbmuide duođaštussan . sáhka su birra goit viidánii velá eambbo go ovdal , ja stuora joavkkut bohte su lusa gullat su ja buoriduvvot buohcuvuođaineaset . muhto son geahččalattai geassádit ávdin báikkiide rohkadallan dihtii . muhtun beaivvi go son lei oahpaheamen olbmuid , de muhtun farisealaččat ja láhkaoahpaheaddjit ledje das ; sii ledje boahtán buot galilea giliin , judeas ja jerusalemis . jesusis lei hearrá fápmu buoridit buhcciid . muhtun olbmát gudde dohko lámis olbmá guoddinseaŋgga alde . sii vigge guoddit su sisa ja bidjat jesusa ovdii . muhto go olbmuid eatnatvuođa dihtii eai sáhttán buktit su sisa , de sii manne dáhki ala , luvvestedje moadde diilageađggi ja luite su vulos , aiddo jesusa ovdii . go jesus oinnii sin oskku , de celkkii : olmmoš , du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon . muhto čálaoahppavaččat ja farisealaččat jurddašišgohte : gii lea dát gii bilkida ipmila ? gii sáhttá addit suttuid ándagassii earet go ipmil ? jesus diđii maid sii jurddašedje ja celkkii sidjiide : maid dii duođaid jurddašehpet váimmuineattet ? goappá lea álkit cealkit , jogo : du suttut leat dutnje ándagassii addojuvvon , dahje : čuožžil ja vázzil ? muhto vai dii dieđášeiddet ahte olbmobártnis lea fápmu eatnama alde addit suttuid ándagassii – ja son sárdnu lámis olbmái – de mun cealkkán dutnje : čuožžil , váldde seaŋggat ja mana ruoktot ! ja dakkaviđe čuožžilii olmmái buohkaid oaidnut , válddii seaŋgga man alde lei veallán , ja manai ruoktot máinnodettiin ipmila . buohkat imaštedje sakka ja máidno ipmila . sii šadde ballui ja dadje : odne mii leat oaidnán jáhkkemeahttuma ! dasto jesus manai olggos ja oinnii muhtun levi-nammasaš tuollára čohkkámin tuolloviesus . jesus celkkii sutnje : čuovo mu ! ja levi guđii visot , čuožžilii ja čuovui su . levi ráhkadii sutnje guossemállásiid iežas viesus , ja ollu tuollárat ja earát ledje čohkkámin singuin beavddis . farisealaččat ja erenoamážit sin čálaoahppavaččat nimmoredje ja dadje máhttájeddjiide : manne dii boradehpet ja juhkabehtet tuolláriiguin ja suttolaččaiguin ? muhto jesus vástidii sidjiide : eai dearvvaš olbmot dárbbaš dálkkasteaddji , muhto buohccit . mun in leat boahtán rávkat jorgalussii vanhurskásiid , muhto suttolaččaid . sii dadje sutnje : johanasa máhttájeaddjit atnet dávjá borakeahttáivuođa ja rohkadallet , ja nu dahket farisealaččaid máhttájeaddjit ge , muhto du máhttájeaddjit borret ja juhket . jesus vástidii sidjiide : sáhttibehtet go gáibidit headjagussiid atnit borakeahttáivuođa dan botta go irgi lea sin luhtte ? muhto áigi boahtá go irgi váldojuvvo sis eret , ja daid beivviid go dat dáhpáhuvvá , de sii atnet borakeahttáivuođa . son muitalii sidjiide veardádusa ge : ii oktage gaikko bihtá ođđa biktasis duokŋasin boares biktasii . dasgo dalle han gaikkoduvvo ođđa bivttas , ja ođđa biktasa duokŋas ii heive boares biktasii . ii ge oktage leaikko varas viinni boares náhkkeseahkaide . dasgo dalle varas viidni ludde boares seahkaid , ja viidni golgá olggos ja seahkat billašuvvet . muhto leaikko varas viinni ođđa náhkkeseahkaide . ii ge oktage gii lea juhkan boares viinni , hálit varas viinni , dasgo son dadjá ahte boarráset lea buoret . muhtun sábbáha jesus lei vázzimin gordnebealdduid čađa . máhttájeaddjit čogge gordneoivviid , ruvvejedje daid gieđaiguin ja borre . muhtun farisealaččat dadje : manne sii dahket dan mii ii leat lobálaš sábbáhin ? jesus vástidii sidjiide : ehpet go dii leat lohkan maid dávvet dagai go son ja su olbmát ledje nealgumin ? son manai ipmila vissui ja válddii oaffarláibbiid , borai ja attii maiddái sidjiide geat ledje suinna , vaikko lea ge dušše báhpain lohpi borrat daid . ja jesus lasihii : olbmobárdni lea sábbáha hearrá . muhtun eará sábbáha son manai synagogii ja oahpahii . doppe lei olmmái geas olgeš giehta lei áibbas ástan . čálaoahppavaččat ja farisealaččat atne jesusa čalmmis oaidnit buorideažžá go son sábbáhin , vai sis livččii mainna váidit su . muhto son diđii maid sii jurddašedje , ja celkkii olbmái geas lei ástan giehta : čuožžil ja boađe ovdan ! son čuožžilii ja loaiddastii ovdan , ja jesus celkkii sutnje : dál jearan dis , goabbá lea lobálaš sábbáhin ? buriid dahkat vai baháid dahkat , gádjut olbmoheakka vai duššadit heakka ? son geahčai buohkaide geat ledje čuožžumin das birra , ja celkkii olbmái : geige gieđat ! son dagai nu , ja giehta dearvvašmuvai . dalle sii vašáskedje ja árvališgohte gaskaneaset maid sii sáhtášedje dahkat jesusiin . dan áiggi son manai várrái rohkadallat ja lei doppe ija rohkadallamin ipmilii . go beaivi bođii , de son gohčui máhttájeddjiidis lusas , ja sin gaskkas son válljii guoktenuppelohkása geaid son gohčodii apoasttalin . dat ledje simmon , gean son maiddái gohčodii biehtárin , ja su viellja ándaras , jáhkot ja johanas , filip ja bartolomeus , matteus ja duomás , jáhkot , alfeusa bárdni , ja simmon gii gohčoduvvui selotan , judas , jáhkoba bárdni , ja judas iskariot gii šattai beahttin . dasto son njiejai váris singuin ja bisánii muhtun jalgadassii . dasa ledje čoahkkanan stuora joavku su máhttájeddjiin ja ollu olbmot oppa judeas ja jerusalemis ja mearragáttis tyrosa ja sidona lahka . sii ledje boahtán gullat su ja buoriduvvot buozalvasaineaset . maiddái sii geain ledje buhtismeahttun vuoiŋŋat , dearvvašmahttojuvvojedje , ja olles joavku geahččalii guoskkahit su , dasgo sus bođii dakkár fápmu mii buoridii buohkaid . jesus loktii čalmmiidis , geahčai máhttájeddjiidasas ja celkkii : ávdugasat dii váivvážat , dasgo ipmila riika lea din . ávdugasat dii geat dál nealgubehtet , dasgo dii gallehuvvobehtet . ávdugasat dii geat dál čierrubehtet , dasgo dii oažžubehtet boagustit . ávdugasat lehpet dii go olbmot vašuhit din , go sii olgguštit din ja bilkidit din ja fasttášit din nama olbmobártni dihtii ! illudehket dan beaivvi ja njuikkodehket ávus , dasgo din bálká lea stuoris almmis . dan seammá han dahke sin máddarat ge profehtaide . muhto vuoi din riggáid , dasgo dii lehpet juo ožžon iludet . vuoi din , geat dál lehpet gallásat , dasgo dii šaddabehtet nealgut . vuoi din , geat dál boagustehpet , dasgo dii šaddabehtet moraštit ja čierrut . vuoi din , go buohkat rábmojit din , dasgo nu dahke sin máddarat ge vearri profehtaide . muhto didjiide geat guldalehpet , mun cealkkán : ráhkistehket vašálaččaideattet , dahket buriid sidjiide geat vašuhit din , buressivdnidehket sin geat garuhit din , ja rohkadallet sin ovddas geat cielahit din . jos muhtun doške du nuppi nirrii , de jorgal sutnje nuppi ge . jos muhtun rivve dus gávtti , de ale gieldde sus báiddi ge . atte juohkehažžii gii sihtá dus juoidá ja jos guhtege váldá dus dan mii dutnje gullá , de ale gáibit dan ruovttoluotta . nugo dáhttubehtet earáid dahkat alcceseattet , nu dahket dii ge sidjiide . jos dii ráhkistehpet dušše sin geat ráhkistit din , lea go das giitámuš ? velá suttolaččat ge ráhkistit daid geat ráhkistit sin . ja jos dii dahkabehtet buriid daidda geat dahket didjiide buriid , lea go das giitámuš ? dan han dahket suttolaččat ge . ja jos dii lonebehtet sidjiide geain vuordibehtet oažžut fas ruovttoluotta , lea go das giitámuš ? suttolaččat ge lonejit suttolaččaide vai oččošedje seammá ollu fas ruovttoluotta . muhto ráhkistehket vašálaččaidet , dahket buriid ja lonejehket vuorddekeahttá maidege ruovttoluotta . dalle din bálká šaddá leat stuoris ja dii šaddabehtet alimusa mánnán , dasgo son lea buorre sidjiide geat leat giitemeahttumat ja bahát . lehket váibmoláđđásat , nugo áhččádet ge lea váibmoláđis . allet dubme , de ehpet dii ge dubmejuvvo . allet dubme gáđohussii , de ehpet dii ge dubmejuvvo gáđohussii . addet ándagassii , de didjiide ge addojuvvo ándagassii . addet , de oažžubehtet : buori mihtu , šluvgojuvvon , dekčojuvvon ja ravddaid dási oažžubehtet askái . dasgo didjiide mihtiduvvo seammá mihtuin go ieža ge geavahehpet . son muitalii sidjiide veardádusa : sáhttá ba čalmmeheapme oahpistit čalmmeheami ? eaba go guktot dalle gahča roggái ? máhttájeaddji ii leat stuorit go oahpaheaddjis , muhto go son lea ollásit oahppan , de šaddá nugo oahpaheaddjis . manne oainnát riba oskuguoimmát čalmmis , muhto it fuomáš hirssa iežat čalmmis ? ja mo sáhtát dadjat oskuguoibmásat : oskuguoibmi , divtte mu váldit eret riba du čalmmis ! go it oainne hirssa iežat čalmmis ? don guoktilaš ! váldde vuos eret hirssa iežat čalmmis ! easkka dalle oainnát čielgasit ja sáhtát váldit eret riba oskuguoimmát čalmmis . buorre muorra ii šaddat heajos šattuid ii ge heajos muorra buriid šattuid . muora dovdá dan šattuin . dasgo fiikkoniid ii čoakke gáskálasain ii ge viidnemurjjiid bastilislánjáin . buorre olmmoš buktá buriid váimmus buorrevuođa riggodagas , ja bahás olmmoš buktá baháid váimmus bahávuođas . dasgo mas váibmu lea dievva , dan han njálbmi sárdnu . manne dadjabehtet munnje : hearrá , hearrá ! ehpet ge daga dan maid mun cealkkán ? mun muitalan didjiide gean láhkásaš lea son guhte boahtá mu lusa ja gullá mu sániid ja dahká daid mielde . son lea olbmá láhkásaš gii goaivvui čiekŋalassii ja bijai geađgejuolggi bávtti ala go huksii viesu . go dulvi bođii , de johka čuzii viesu njeaiga , muhto dat ii lihkkasan , danne go dat lei huksejuvvon bures . muhto dat guhte gullá ii ge daga dan mielde , lea olbmá láhkásaš gii huksii viesu njuolga eatnama ala almmá geađgejuolggi haga . johka čuzii viesu njeaiga , ja dat gahčai dakkaviđe , ja viessu duššaduvvui . go jesus lei sárdnidan dán olbmuide , de manai kapernaumii . muhtun offisearas lei bálvaleaddji gean son anii árvvus , muhto bálvaleaddji lei buohcamin jápmindávddas . go offiseara gulai jesusa birra , de vuolggahii su lusa muhtun juvddálaččaid vuorrasiid oaččuhit su boahtit gádjut bálvaleaddji heakka . sii bohte jesusa lusa ja ánuhedje su garrasit : son ánssáša ahte don dagašit dán sutnje , dasgo son lea min álbmoga ustit ja lea huksen midjiide synagoga ge . jesus manai sin fárrui . muhto go son lei juo lahka viesu , de offiseara bijai muhtun ustibiid jesusa lusa dáiguin sániiguin : hearrá , ale váivvit iežat ! mun in leat dohkálaš ahte don boađášit mu vissui . danne in arvan ieš ge boahtit du lusa . muhto cealkke dušše ovtta sáni , de mu bálvaleaddji dearvvašmuvvá . dasgo mun lean ieš gohčohallama vuloš ja iežan vuolde gis leat soalddáhat . jos dajan nubbái : mana ! de son manná , ja nubbái : boađe ! de son boahtá , ja bálvaleaddjásan : daga dán ! de son dahká dan . jesus ovddošii go gulai dán , ja son jorggihii ja celkkii jovkui mii čuovui su : mun cealkkán didjiide : in israelas ge leat gávdnan dákkár oskku . ja go sii guđet ledje vuolggahuvvon , máhcce vissui , de gávdne bálvaleaddji dearvvašin . veahá maŋŋelaš jesus vulggii muhtun gávpogii man namma lea nain . máhttájeaddjit ja ollu olbmot vulge su fárrui . go son lahkanii gávpotportii , de muhtun jábmi guddojuvvui olggos . son lei eatnis áidna bárdni , ja su eadni lei leaska . ollu olbmot mieđuštedje nissona olggos gávpogis . go hearrá oinnii leaskka , de árkkálmasttii su ja celkkii : ale čiero ! son loaiddastii guoddinmuoraid ovdii ja guoskkahii daid ; guoddit orustedje , ja son celkkii : nuorra olmmái , mun cealkkán dutnje : lihka ! de čohkánii jábmi ja hállagođii , ja jesus attii su su eadnái . buohkat ballájedje , ja sii rámidedje ipmila . sii dadje : stuora profehta lea čuoččáldahtton min gaskii , ja ipmil lea oahppaladdan álbmogis . ja dát sáhka viidánii judea ja biras eatnamiid miehtá . johanasa máhttájeaddjit muitaledje oahpaheaddjáseaset visot dáid dáhpáhusaid birra . dalle son gohčui guoktása sis lusas ja vuolggahii sudno hearrá lusa dáinna jearaldagain : leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? go olbmáguovttos bođiiga jesus lusa , de dajaiga : gásttašeaddji johanas lea vuolggahan munno jearrat dus : leat go don dat guhte galgá boahtit , vai galgat go mii vuordit muhtun eará ? aiddo dalle jesus buoridii olusiid buozalvasain ja givssiin ja bahá vuoiŋŋain ja attii oainnu ollu čalmmehemiide . ja son vástidii sudnuide : manni muitalit johanassii maid leahppi oaidnán ja gullan : čalmmeheamit oidnet , lápmásat vázzet , spihtálaččat buhtistuvvojit , bealjeheamit gullet , jábmit bajásčuožžilit , ja evangelium sárdniduvvo váivvážiidda ; ja ávdugas lea dat guhte mus ii vearrán . go johanasa áirasat leigga mannan , de jesus sárdnugođii olbmuide johanasa birra : manne dii manaidet meahccái ? oaidnit skáhčira sojadeamen biekkas ? ehpet ! manne manaidet dohko ? oaidnit čábbát gárvodan olbmá ? sii guđet gárvodit hearvás biktasiiguin ja ellet badjelmearálašvuođas , ásset šloahtain . manne de manaidet dohko ? oaidnit profehta ? áibbas riekta , ja mun cealkkán didjiide : eanet go profehta ! son lea dat gean birra lea čállojuvvon : geahča , mun vuolggahan áirasan du ovddabeale , son ráhkada dutnje geainnu . mun cealkkán didjiide : sin gaskkas geat leat riegádan nissonis , ii leat oktage stuorit go johanas , muhto vel uhcimus ge ipmila riikkas lea stuorit go son . buot olbmot geat guldaledje johanasa , tuollárat ge , atne ipmila duohtan ja gásttašuvvojedje johanasa gásttain . muhto farisealaččat ja láhkaoahpaheaddjit biehttaledje su gástta ja badjelgehčče ipmila dáhtu . mainna mun veardidan dán sohkagotti olbmuid ? gean láhkásaččat sii leat ? sii leat mánáid láhkásaččat geat čohkkájit šiljus ja čurvot guhtet guimmiidasaset : mii čuojaheimmet didjiide njurggonasa , ehpet ge dii gárron dánsut . mii lávlluimet didjiide morašlávlagiid , ehpet ge dii gárron čierrut . dasgo gásttašeaddji johanas bođii ; ii son bora láibbi ii ge juga viinni , ja dii dadjabehtet : sus lea bahá vuoigŋa . olbmobárdni bođii ; son sihke borrá ja juhká , ja dii dadjabehtet : gehččet , man vuovdás ja viidnejuhkkis olmmái , tuolláriid ja suttolaččaid ustit ! muhto buot viisodaga mánát dovddastit duohtan viisodaga . muhtun farisealaččain bovdii jesusa ruktosis boradit , ja son bođii su lusa ja manai beavdái . dan gávpogis lei nisu gii elii suttolaš eallima . go son fuomášii ahte jesus lei farisealačča guossis , de son bođii dohko , alabástalihtti mielde mas lei fiinna vuoiddas . son manai jesusa duohkái su julggiid gurrii ja čierui . nisu láktadišgođii jesusa julggiid gatnjaliiguin , ja sihkui daid vuovttaidisguin , cummástalai daid ja vuoiddai daid vuoidasiin . go farisealaš gii lei bovden jesusa , oinnii dán , de jurddašii iežainis : jos dát olmmái livččii profehta , de dieđášii makkár nisu dat lea gii lea guoskkahallamin su , dasgo son eallá suttolaš eallima . de jesus vástidii farisealažžii : simmon , mus lea dutnje juoga dadjamuš . son vástidii : daja , oahpaheaddji . jesus celkkii : guokte olbmá leigga velggolaččat ruhtalonejeaddjái . nubbi lei velggolaš vihttačuohte denara , nubbi gis vihttalogi . muhto go sudnos ii lean mainna máksit , de luittii guktuide vealggi . goabbá sudnos ráhkista su eanebut ? simmon vástidii : ii go son dat geasa luittii eanemusat . jesus celkkii : don dajat riekta . son jorggihii nissona guvlui ja celkkii simmonii : oainnát go dán nissona ? go mun bohten du vissui , de it addán munnje čázi bassat julggiidan , muhto son láktadii daid gatnjaliiguin ja sihkui daid vuovttaidisguin . don it addán munnje buresboahtincummá , muhto dan rájes go mun bohten , son ii heaitán cummástallamis mu julggiid . don it vuoidan mu oaivvi oljjuin , muhto son vuoiddai mu julggiid vuoidasiin . danne mun cealkkán dutnje : sutnje leat ándagassii addojuvvon buot su ollu suttut , danne son ráhkista ollu . muhto geasa uhcán ándagassii addojuvvo , son ráhkista uhcán . ja son celkkii nissonii : du suttut leat ándagassii addojuvvon . su beavdeguoimmit imaštallagohte : gii dát lea , go vel suttuid ge ándagassii addá ? muhto jesus celkkii nissonii : du osku lea beastán du mana ráfái ! čuovvovaš áiggi jesus jođii gávpogiid ja giliid mielde , ja sárdnidii ilolaš sága ipmila riikka birra . sus ledje mielde dat guoktenuppelogis , ja muhtun nissonat ge geat ledje buoriduvvon bahá vuoiŋŋain ja buozalvasain . sii ledje márjá , geas lei lassinamman magdalena , ja geas ledje áddjojuvvon olggos čieža bahá vuoiŋŋa , johánná , gii lei náitalan kuzain , kuza lei herodesa ámmátolmmái , ja susánná ja ollu earát ; sii veahkehedje sin opmodagaideasetguin . ollu olbmot vulge biras gávpogiin , ja go sii čoagganedje su lusa , de son muitalii veardádusa : gilvi vulggii gilvit gortniidis . ja gilvvedettiin gahčče muhtun čalmmit geaidnogurrii ; dat dulbmojuvvojedje , ja almmi lottit borre daid . muhtun čalmmit gahčče geađgás eatnamii , ja dat goldne seammás go ihte , dasgo daidda ii lean doarvái lávttas . muhtun čalmmit gahčče bastilislánjáid gaskii , ja bastilislánját šadde daiguin seahkalagaid ja hávkadedje daid . muhto muhtun čalmmit gahčče šattolaš eatnamii , ja dat šadde ja šaddadedje šattuid , gitta čuođigeardásaččat . go son lei cealkán dán , de čurvii : geas ležžet bealjit , son gullos ! máhttájeaddjit jearahedje sus maid dát veardádus mearkkašii . son vástidii : didjiide lea addojuvvon dovdat ipmila riikka čiegusvuođaid . muhto earát leat ožžon daid veardádusaiguin , amaset sii oainnedettiineaset oaidnit ja guladettiineaset áddet . veardádus mearkkaša dán : gilvagat leat ipmila sátni . geaidnoguoras leat sii geat gullet , muhto de beargalat boahtá ja váldá sáni eret sin váimmus , amaset sii oskut ja bestojuvvot . geađgás eatnamis leat sii geat vuostáiváldet sáni iluin go gullet dan . muhto sis ii leat ruohtas ja oskot dušše oanehis bottoža ; go sii geahččaluvvojit , de jorralit . bastilislánjáid gaskkas leat sii geat gal gullet sáni , muhto vádjolettiin eallima váivviid , riggodagaid ja návddašemiid čađa , sii hávkaduvvojit , nu ahte eai šaddat láddan šattuid . muhto šattolaš eatnamis leat sii geat gullet sáni , vurkejit dan buhtes ja buori váibmui ja šaddadit šattuid gierdavašvuođa bokte . ii oktage cahkket gintala ja bija dan lihti dahje seaŋgga vuollái ; muhto baicca ginttaljuolgái , vai sii geat bohtet sisa , oidnet čuovgga . dasgo ii mihkkege leat čihkosis mii ii almmustuva , ii ge mihkkege leat čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii ja čuovgga ovdii . váruhehket dan dihtii mo dii gullabehtet ! dasgo sutnje geas lea , addojuvvo . muhto geas ii leat , sus váldojuvvo eret velá dat ge maid ieš gáddá alddis leat . su eadni ja su vieljat bohte dohko , muhto sii eai beassan jesusa lusa ollu olbmuid dihtii . muhtumat dadje sutnje : du eadni ja du vieljat leat olggobealde ja hálidivčče háleštit duinna . muhto son vástidii sidjiide : mu eadni ja mu vieljat , dat leat buohkat geat gullet ipmila sáni ja ellet dan mielde . muhtun beaivvi son manai fatnasii máhttájeddjiidisguin ja dajai sidjiide : vulgot don beallái jávrri . sii vulge , ja borjjastettiin son nohkai . muhto jorribiegga bosui jávrri mielde , fanas devdogođii , ja sii šadde stuora heahtái . dalle sii bokte su ja čurvejedje : oahpaheaddji , oahpaheaddji , mii heavvanit ! son čuožžilii ja šikkui biekka ja alla báruid , nu ahte dat lotkkodedje ja šattai fas goalki . son jearai sis : gos lea din osku ? muhto dievva balus ja ovddošeamis sii dadje guhtet guimmiidasaset : gii son lea ? son šiggu sihke biekka ja čázi , ja dat jeagadit su . dál sii láddejedje gerasa lahka , mii lea aiddo galilea buohta . go jesus loaiddastii gáddái , de bođii muhtun dan gávpoga olmmái su ovddal geas ledje bahá vuoiŋŋat . guhkes áigái son ii lean gárvodan ii ge orron viesus , muhto hávderáiggiin . go son áiccai jesusa , de gilljugođii , luoitádii su ovdii ja čuorvvui alla jienain : jesus , alimus ipmila bárdni , mii dus lea muinna dahkamuššan ? mun ánuhan dus : ale givssit mu ! dasgo jesus lei gohččon buhtismeahttun vuoiŋŋa vuolgit olbmás . son lei guhká leamaš bahá vuoiŋŋa hálddus . dávjá sii ledje čatnan su láhkkiiguin ja juolgeruvddiiguin ja fákten su , muhto son lei biđgen láhkkiid ja bahá vuoigŋa lei dolvon su meahccái . jesus jearai : mii du namma lea ? son vástidii : legion , dasgo ollu bahá vuoiŋŋat ledje namalassii mannan olbmá sisa . ja sii ánuhedje jesusa ahte ii gohčoše sin mannat njillui . stuora spiidneeallu lei guohtumin vári lahka , ja bahá vuoiŋŋat ánuhedje sus ahte son suovašii sin mannat daid sisa , ja son suovai dan . de bahá vuoiŋŋat vulge olbmás ja manne spiinniid sisa , ja oppa eallu hurgalii báktedardda badjel vuolás jávrái ja heavvanii . muhto go spiidneguođoheaddjit oidne mii lea dáhpáhuvvan , de viehkaledje muitalit gávpogis ja lagas báikkiin . ja olbmot vulge geahččat mii lea dáhpáhuvvan . sii bohte jesusa lusa ja gávdne olbmá geas bahá vuoiŋŋat ledje vuolgán . son lei čohkkámin jesusa julggiid guoras , gárvodan , ja olles mielaid alde . de sii suorganedje . muhto sii geat ledje oaidnán visot , muitaledje mo dat olmmoš geas ledje bahá vuoiŋŋat , lei gáddjojuvvon . buot gerasalaččat ja earát lagas guovlluin dáhtto jesusa vuolgit eret , dasgo sii ledje sakka ballán . ja son manai dalle fatnasii ja vulggii ruovttoluotta . olmmái geas bahá vuoiŋŋat ledje vuolgán , dáhtui beassat su mielde . muhto jesus luittii su mannat ja celkkii : mana ruoktot ja muital makkár stuora daguid ipmil lea dahkan dutnje . son vulggii ja almmuhii olles gávpogii man stuora daguid jesus lei dahkan sutnje . go jesus bođii ruovttoluotta , de olles joavku válddii su vuostái , dasgo buohkat ledje vuordimin su . dalle bođii muhtun olmmái gean namma lei jairos ja gii lei synagoga ovddasčuožžu . son luoitádii jesusa julggiid ovdii ja ánuhii su vuolgit ruoktot iežas mielde , dasgo su áidna nieida , gii lei birrasiid guoktenuppelotjahkásaš , lei jápmimin . dohko manadettiin bahkkejedje olbmot su ala juohke guovllus . das lei nisu geas ledje leamaš vardimat guoktenuppelot jagi . son lei golahan buot opmodagas dálkkasteddjiide , muhto ii oktage lean veadján buoridit su . son lahkanii jesusii maŋil ja guoskkahii su bivttasdiehpi , ja vardimat orustedje dakkaviđe . jesus jearai : gii guoskkahii mu ? muhto go ii oktage dovddastan dan , de biehtár dajai : oahpaheaddji , olbmot hoiget ja bahkkejit juohke guovllus du ala . muhto jesus celkkii : muhtun guoskkahii mu , dasgo mun dovden alddán mannamin vuoimmi . go nisu árvidii ahte ii lean čiegadeames , de bođii doarggis ovdan . son luoitádii jesusa ovdii ja muitalii sutnje buohkaid gullut manne son lei guoskkahan su ja mo son dakkaviđe lei dearvvašmahttojuvvon . jesus celkkii sutnje : nieidan , du osku lea beastán du mana ráfái ! go son lei ain sárdnumin , de muhtun bođii synagoga ovddasčuožžu viesus ja dajai : du nieida lea jápmán . ale šat vuorjja oahpaheaddji ! jesus gulai dan ja celkkii áhččái : ale bala , duššefal oskko , de son gáddjojuvvo . go son bođii viesu lusa , de ii suovvan earáid sisa go biehtára , johanasa ja jáhkoba , ja nieidda áhči ja eatni . buohkat ledje čierrumin ja luoibmamin nieidda dihtii . muhto jesus celkkii : allet čiero ! ii son leat jápmán ; son lea oađđimin . sii boagustedje su , dasgo sii dihte ahte nieida lei jápmán . muhto jesus válddii nieidda gihtii ja čurvii : mánná , lihka ! de sutnje bođii fas heagga , ja son čuožžilii dakkaviđe . ja jesus gohčui sin addit niidii borrat . nieidda vánhemat hirpmástuvaiga , muhto jesus gilddii sudno muitaleames geasage dan mii lei dáhpáhuvvan . son rávkkai čoahkkái dan guoktenuppelohkása ja attii sidjiide fámu ja válddi ráđđet buot bahá vuoiŋŋaid ja fámu buoridit buozalvasaid . son vuolggahii sin sárdnidit ipmila riikka ja buoridit buhcciid , ja son celkkii sidjiide : allet váldde mielddádet maidege mátkái , allet soappi dahje lávkka allet ge láibbi dahje ruđaid , allet ge eambbo go guokte gávtti . ja gos ihkinassii bođežehpet vissui , de orrot das dassážii go vuolgibehtet fas . muhto jos eai váldde din vuostái , de guđđet dan gávpoga ja savdnjilehket sádduid julggiineattet duođaštussan sin vuostái . sii vulge ja johte báikkis báikái , ja juohke sajis sii sárdnidedje evangeliuma ja buoridedje buhcciid . guovllugonagas herodes gulai buot dáid dáhpáhusaid birra , ii ge diehtán maid galggai jáhkkit . dasgo muhtumat dadje ahte johanas lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte , earát ahte elia lei almmustuvvan , earát fas ahte muhtun boares profehtain lei bajásčuožžilan . muhto herodes dajai : johanasas mun lean diktán čuohppat oaivvi eret ; gii de lea dat gean birra mun gulan buot dáid ? ja son geahččalii deaivvadit jesusiin . apoastalat máhcce ja muitaledje jesusii buot maid sii ledje dahkan . son válddii sin mielddis ja vulggii sierranassii muhtun gávpoga lahka man namma lea betsaida . muhto olbmot fuomášedje dan ja bohte su maŋis . son válddii sin vuostái ja sártnui sidjiide ipmila riikka birra , ja son buoridii sin geat dárbbašedje veahki . go veiggodišgođii , de dat guoktenuppelogis bohte su lusa ja dadje : vuolggat olbmuid dáppe eret , vai sii besset mannat gávpogiidda ja lagas dáluide , oažžut alcceseaset idjasaji ja biepmu ; dáppe han mii leat meahcis . muhto jesus vástidii : addet dii sidjiide borramuša ! sii vástidedje : eai han mis leat eanet go vihtta láibbi ja guokte guoli , jos juo ieža eat manaše oastit borramuša buot dáidda olbmuide . das ledje sullii vihtta duhát olbmá . ja son celkkii máhttájeddjiidasas : čohkánahttet sin joavkkuide , vihttalogis ain . sii dahke nu ja gohččo buohkaid čohkánit . dasto son válddii dan vihtta láibbi ja guokte guoli , geahčai almmi guvlui ja rohkadalai giittusrohkosa . son doadjalii daid ja attii máhttájeddjiidasas , vai sii juogadivčče daid olbmuide . ja sii borre buohkat ja gallánedje , maŋŋil čohkkejedje báhcán bihtáid , oktiibuot guoktenuppelot veaddelihti . go son oktii lei rohkadallamin oktonassii , dušše máhttájeaddjit ledje suinna , de son jearai sis : geanin olbmot dadjet mu ? sii vástidedje : muhtumat dadjet gásttašeaddji johanassan , earát dadjet elian , ja earát gis ahte muhtun boares profehtain lea bajásčuožžilan . son jearai : na ba dii , geanin dii dadjabehtet mu ? de biehtár vástidii : don leat ipmila messias . muhto son gilddii sin garrasit muitaleames dán geasage , ja lasihii : olbmobárdni ferte gillát ollu , ja vuorrasat , bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat hilgot su . son goddojuvvo , muhto bajásčuoččáldahttojuvvo fas goalmmát beaivvi . jesus celkkii buohkaide : jos guhtege dáhttu boahtit mu maŋis , de biehttalehkos iežas , váldos ruossas juohke beaivvi ja čuvvos mu . dasgo dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan . muhto dat guhte massá heakkas mu dihtii , gádju dan . mii ávkkiid lea olbmui jos dat vel vuoitá ge oppa máilmmi , muhto massá heakkas ja duššá ? dasgo dat guhte heahpanaddá mus ja mu sániin , sus heahpana olbmobárdni ge go son boahtá iežas ja áhčis ja bassi eŋgeliid hearvásvuođas . duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtumat sis geat leat čuožžumin dás , eai muosát jápmima ovdal go oidnet ipmila riikka . sullii gávcci beaivvi maŋŋil go jesus lei cealkán dán , son válddii fárrosis biehtára , johanasa ja jáhkoba ja manai várrái rohkadallat . rohkadaladettiin su ámadadju nuppástuvai áibbas , ja su biktasat šadde vielgadin ja šearradin . fáhkka guokte olbmá , movsses ja elia , leigga sártnodeamen suinna . soai oidnuiga hearvásvuođas ja hálaiga suinna su jápmima birra , man son fertii ollašuhttit jerusalemis . biehtár ja su guoimmit ledje lossadit nohkkan , muhto morihedje ja oidne su hearvásvuođa ja olbmáguovtto geat leigga čuožžumin su luhtte . go olbmát leigga guođđimin sin , de biehtár dajai jesusii : oahpaheaddji , lea buorre go mii leat dáppe . ceggejehkot golbma goađi , ovtta dutnje , ovtta movssesii ja ovtta eliai . muhto ii son diehtán maid dajai . dan botta go biehtár lei sárdnumin , bođii balva ja suoivvanasttii sin , ja go sii jávke balvva sisa , de máhttájeaddjit suorganedje . ja balvvas gullui jietna : dát lea mu bárdni gean mun lean válljen . guldalehket su ! maŋŋil go jietna lei sárdnon , de sii oidne jesusa okto . máhttájeaddjit orro jávohaga eai ge dalle muitalan geasage maid ledje oaidnán . nuppi beaivvi , go sii njidje váris , de bođii stuora olmmošjoavku su ovddal . ja muhtun olmmái joavkkus čuorvvui : oahpaheaddji , mun ánuhan dus : geahča mu bártni beallái , mu áidna bártni ! vuoigŋa láve dohppet su , ja fáhkkestaga son gilljáda , ja dat gaiku ja givssida su nu ahte soalssida ; dat illásta su , ii ge dáhtoše luoitit su . mun sihten du máhttájeddjiid ádjit olggos vuoiŋŋa , muhto eai sii veadján dahkat dan . de jesus vástidii : eahpeoskkolaš ja jorggu sohkagoddi ! man guhká mun ferten leat din luhtte ja gierdat din ? buvtte bártnát deike ! ovdal go bárdni joavddai jesusa lusa , de bahá vuoigŋa rohttii su veallut ja gaikkodišgođii su . muhto jesus šikkui buhtismeahttun vuoiŋŋa ja dearvvašmahtii bártni , ja son attii su fas áhččásis . ja buohkat ovddošedje ipmila stuora fámu . dan botta go buohkat ledje ovddošeamen dan maid jesus dagai , son celkkii máhttájeddjiidasas : dárkojehket dan maid mun dál cealkkán : olbmobárdni addojuvvo fargga olbmuid gieđaide . muhto sii eai ádden dán ; dat lei čihkkojuvvon sidjiide , vai sii eai áddeše dan , eai ge duostan jearrat sus maid son oaivvildii . máhttájeaddjit smiehttagohte guhtemuš sis leažžá stuorimus . muhto jesus árvidii maid sii jurddašedje váimmuineaset . dan dihtii válddii uhca mánáža , bijai dan báldasis ja celkkii sidjiide : dat guhte vuostáiváldá dán máná mu nammii , vuostáiváldá mu . ja dat guhte vuostáiváldá mu , vuostáiváldá su guhte lea vuolggahan mu . dasgo son guhte lea unnimus din buohkaid gaskkas , lea stuoris . johanas sárdnugođii : oahpaheaddji , mii oinniimet muhtuma ádjimin olggos bahá vuoiŋŋaid du nammii , ja mii geahččaleimmet hehttet su , go juo son ii leat min searvvis . muhto jesus vástidii : allet hehtte su ! dat guhte ii leat din vuostái , lea din beale . go lahkanišgođii dat áigi goas jesus galggai váldojuvvot albmái , de son dáhtui vuolgit jerusalemii , ja son vuolggahii áirasiid ovddastis , ja sii vulge ja bohte muhtun samaria gávpogii ohcat idjasaji jesusii . muhto doppe eai dáhtton vuostáiváldit su , danne go lei johtimin jerusalemii . go máhttájeaddjiguovttos jáhkot ja johanas gulaiga dán , de jearaiga : hearrá , dáhtut go munno rávkat dola almmis vuolás loahpahit sin nugo elia dagai ? muhto son jorggihii ja cuiggodii sudno : doai eahppi dieđe makkár vuoiŋŋas doai leahppi vuolggahuvvon . de sii jotke eará gávpogii . go sii ledje vádjoleamen geainnu mielde , de muhtun dajai sutnje : mun áiggun čuovvut du gosa ihkinassii manažat . jesus vástidii : riebaniin leat biejut , ja almmi lottiin leat beasit , muhto olbmobártnis ii leat sadji gos vuoiŋŋastahtášii oaivvis . muhtun earái son celkkii : čuovo mu ! muhto olmmái vástidii : hearrá , suova mu vuos mannat ruoktot hávdádit áhččán . muhto jesus celkkii sutnje : anne jábmit hávdádit jábmiideaset , muhto vuolgge sárdnidit ipmila riikka ! muhtun eará dajai : mun áiggun čuovvut du , hearrá , muhto suova mu vuos dahkat dearvvuođaid ruovttu olbmuide . muhto jesus vástidii : ii oktage gii bidjá gieđas bealdoruovddi ala ja geahčasta maŋás , leat dohkálaš ipmila riikii . das maŋŋil hearrá válljii velá čiežalogi earáid ja vuolggahii sin ovddastis iežas áirrasin , guoktása ain fárrolagaid , juohke gávpogii ja juohke báikái gos ieš áiggui fitnat . son celkkii sidjiide : ládju lea stuoris , muhto bargit uhcán . rohkadallet dan dihtii láju isida vuolggahit bargiid lájuidasas . vulget ! mun vuolggahan din dego lábbáid gumppiid gaskii . allet váldde mielde burssa , allet lávkka allet ge gápmagiid . allet buorástahte ovttage mátkki alde . muhto go boahtibehtet muhtun vissui , de dadjet vuosttaš sátnin : ráfi lehkos dán ruktui ! jos das lea muhtun gii váldá vuostái ráfi , de dat ráfi maid dii buktibehtet , bissu su badjel , muđuid dat máhccá didjiide . orrot dan viesus , ja borret ja juhket dan maid sii fállet didjiide ! dasgo bargi lea bálkkás veara . allet jođe dálus dállui ! go dii boahtibehtet muhtun gávpogii ja sii vuostáiváldet din , de borret dan maid sii fállet didjiide , buoridehket buhcciid geat leat das , ja dadjet ássiide : ipmila riika lea boahtán din lusa . muhto go dii boahtibehtet muhtun gávpogii eai ge olbmot váldde din vuostái , de mannet olggos geainnuid ala ja dadjet : mii savdnjilit eret velá sádduid ge mat leat darvánan min julggiide din gávpogis , duođaštussan din vuostái . muhto fuomášehket dan : ipmila riika lea boahtán lahka . mun cealkkán didjiide : sodomai geavvá geahppaseabbot duopmobeaivvi go dan gávpogii . vuoi du , korasin ! vuoi du , betsaida ! jos dat oavdudagut mat leat dahkkojuvvon dudno guovllus , livčče dáhpáhuvvan tyrosis dahje sidonis , de dat livččiiga áigá juo dahkan jorgalusa ja čohkkán gunaid siste seahkat badjelis . muhto tyrosii ja sidonii geavvá geahppaseabbot duomus go dudnuide . ja don kapernaum , guhte dáhtošit bajiduvvot gitta almmi rádjái , don norddastuvvot vuolás jábmiid riikii ! dat guhte gullá din , gullá mu , ja dat guhte hilgu din , hilgu mu . muhto dat guhte hilgu mu , hilgu su guhte lea vuolggahan mu . dat čiežalogis máhcce iluin ja dadje : hearrá , velá bahá vuoiŋŋat ge jeagadit min go mii namahit du nama ! son vástidii : mun oidnen sáhtána gahččamin vuolás almmis dego álddagas . duođaid , mun lean addán didjiide fámu duolbmat gearbmašiid ja skorpiovnnaid ja soardit buot vašálačča fámu , ii ge mihkkege vahágahte din . ja dattege : allet illut das go vuoiŋŋat jeagadit din , muhto illudehket das ahte din namat leat čállojuvvon albmái . dan seammás son ávvudii bassi vuoiŋŋas ja celkkii : mun rámidan du , áhččán , almmi ja eatnama hearrá , danne go leat čiehkan dán viisáin ja jierpmálaččain , muhto leat almmustahttán dan uhcahaččaide . duođaid , áhččán , nu lei du buorre dáhttu . buot lea áhččán oskkildan munnje . ii oktage dieđe gii bárdni lea earet áhči , ii ge oktage dieđe gii áhčči lea earet bártni ja dan geasa bárdni dáhttu almmustahttit su . go son lei okto máhttájeddjiidisguin , de celkkii sidjiide : ávdugasat dat čalmmit mat oidnet dan maid dii oaidnibehtet ! dasgo mun cealkkán didjiide : ollu profehtat ja gonagasat livčče hálidan oaidnit dan maid dii oaidnibehtet , eai ge beassan oaidnit dan , ja gullat dan maid dii gullabehtet , eai ge beassan gullat dan . muhtun láhkadovdi bođii dasa ja hálidii geahččalit jesusa . son dajai : oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai oččošin agálaš eallima ? jesus jearai : mii lea čállojuvvon láhkii ? maid don logat das ? son vástidii sutnje : don galggat ráhkistit hearrá ipmilat oppa váimmustat ja oppa sielustat ja oppa fámustat ja oppa mielastat , ja lagamuččat nugo iežat . jesus celkkii : don vástidit riekta . daga nu , de don oaččut eallit . muhto nubbi vikkai dahkat iežas vanhurskkisin ja jearai : gii de lea mu lagamuš ? dán jearaldahkii jesus vástidii : olmmái lei mannamin jerusalemis vuolás jerikoi , ja son šattai rievváriid gieđaid gaskii . sii gaiko sus biktasiid eret , cábme su ja guđđe su dasa bealleheggii . de deaivvai báhppa boahtit seammá geainnu ; son oinnii su , muhto manai njuolga meattá . nu dagai maiddái muhtun levihtta ; son bođii , oinnii olbmá ja manai meattá . muhto muhtun samarialaš gii lei johtimin , bođii maid dakko gokko olmmái lei veallámin ; ja go son áiccai olbmá , de árkkálmasttii su váimmustis . son manai su lusa , čanai su háviid ja leaikkui oljju ja viinni daidda , loktii su ásenis ala ja doalvvui su guossevissui ja divššui su . nuppi iđida son válddii guokte denara , attii dáluisidii ja dajai : divššo su bures ; ja jos golaheaččat eambbo ruđaid , de mun mávssán go boađán ruovttoluotta . guhtemuš dán golbmasis orui du mielas leamen rieviduvvon olbmá lagamuš ? son vástidii : dat gii čájehii sutnje váibmoláđisvuođa . jesus celkkii : mana don ge ja daga nu . vádjolettiin son bođii muhtun gillái , gos mártá-nammasaš nisu vuostáiválddii su ruovttustis . márttás lei oabbá gean namma lei márjá ; son čohkánii hearrá julggiid ovdii ja guldalii su sániid . muhto mártá lei doaimmas buot bargguiguin bálvalan dihtii gussiid . son bođii sudno lusa ja dajai : hearrá , it go beroš go mu oabbá diktá mu okto buot bargat ? daja sutnje ahte galgá veahkehit mu . muhto hearrá vástidii sutnje : mártá , mártá ! don muosehuvat ja ražat nu máŋggain áššiin . muhto goit okta lea dárbbašlaš . márjá lea válljen buori oasi , ja dat ii váldojuvvo sus eret . jesus lei rohkadallamin muhtun báikkis . go son lei geargan rohkadallamis , de muhtun su máhttájeddjiin dajai sutnje : hearrá , oahpat min rohkadallat , nugo johanas oahpahii máhttájeddjiidis . son vástidii : go rohkadallabehtet , de dadjet ná : áhččámet , don guhte leat almmis ! basuhuvvos du namma . bohtos du riika . šaddos du dáhttu mo almmis nu maiddái eatnama alde . atte midjiide juohke beaivvi beaivválaš láibbi . atte midjiide min suttuid ándagassii , dasgo mii gis addit ándagassii juohkehažžii guhte lea midjiide velggolaš . ale ge doalvvo min geahččalussii , muhto beastte min bahás eret . son celkkii sidjiide : jos mat muhtun dis manná ustiba lusa gaskaija áiggi ja dadjá sutnje : ustiban , lone munnje golbma láibbi , dasgo buorre ustit lea boahtán mu lusa mátkkistis , ii ge mus leat maid sutnje guossohit . jáhkkibehtet go ahte nubbi dalle vástida : ale ráfehuhte mu ! uksa lea juo gitta , ja sihke mánát ja mun ieš leat seaŋggas . in mun sáhte lihkkat addit maidege dutnje . muhto mun cealkkán didjiide : jos son ii lihkaše ge addit sutnje maidege ustitvuođa dihtii , de dagašii dan goittot su sihtavašvuođa dihtii , ja attášii sutnje buot maid dárbbaša . mun cealkkán didjiide : átnot , de oažžubehtet . ohcet , de gávdnabehtet . goalkkuhehket , de didjiide rahppojuvvo uksa . dasgo dat guhte átnu , oažžu , ja dat guhte ohcá , gávdná , ja guhte goalkkuha , sutnje rahppojuvvo uksa . lea go ba din gaskkas áhčči gii attášii bárdnásis gearbmaša go dat sihtá sus guoli , dahje attášii sutnje skorpiovnna go dat sihtá sus moni ? go vel dii ge geat lehpet bahát , áddebehtet addit buriid attáldagaid mánáidasadet , ii go áhččádet ollu eanebut attáše bassi vuoiŋŋa almmis sidjiide geat átnot sus ! jesus ájii oktii bahá vuoiŋŋa olggos muhtun gielaheamis , ja go dat vulggii sus , de gielaheapmi sárdnugođii ja olbmot ovddošedje . muhto muhtumat sis dadje : son ádjá olggos bahá vuoiŋŋaid beelsebula , bahá vuoiŋŋaid oaivámučča fámuin . earát gáibidedje sus mearkka almmis geahččalan dihtii su . muhto son diđii sin jurdagiid ja celkkii sidjiide : riika mii lea soahpameahttun iežainis , šaddá ávdimin , ja nubbi viessu gahččá nuppi ala . jos dál sáhtán lea soahpameahttun iežainis , mo sáhttá su riika dalle bissut ? dasgo dii han dadjabehtet ahte beelsebula fámuin mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid . muhto jos mun dagan dan beelsebula fámuin , gean fámuin din iežadet oahppit ádjet olggos bahá vuoiŋŋaid ? dan dihtii sii šaddet din duopmárin . muhto jos mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid ipmila suorpma bokte , dalle han ipmila riika lea boahtán din gaskii . go gievrras , vearjuduvvon olmmái suodjala dálus , de su opmodat oažžu orrut ráfis . muhto jos muhtun boahtá gii lea velá gievrrat ja vuoitá su , dalle son váldá sus vel daid vearjjuid maidda nubbi lea luohttán , ja juogada sállaša earáide maid . dat guhte ii leat mu beale , lea mu vuostái ; dat guhte ii čohkke muinna , biđge . go buhtismeahttun vuoigŋa vuolgá olbmos , de dat vádjola ávdin duoddariid badjel ohcamin vuoiŋŋastanbáikki . muhto jos ii gávnna , de dadjá : mun áiggun máhccat vissosan man guđđen . dat boahtá dohko ja gávdná dan suohpalastojuvvon ja čiŋahuvvon . de dat vuolgá viežžat čieža eará vuoiŋŋa vel , bahábuid go son ieš , ja sii fárrejit sisa ja ássagohtet doppe . ja dan olbmo maŋit dilli šaddá vearrábun go ovddit dilli . go jesus lei sárdnumin , de muhtun nisu olbmuid gaskkas čuorvvui alla jienain : ávdugas dat eatniheagga mii guttii du ja čižži maid don njammet . muhto jesus vástidii : ávdugasat sii guđet gullet ipmila sáni ja vurkejit dan . go velá eanet olbmot čoagganedje su birra , de sárdnugođii : dát sohkabuolva lea bahás sohkabuolva . dat gáibida mearkkaid , muhto ii dat oaččo eará mearkka go jona mearkka . dasgo nugo jona šattai mearkan ninive olbmuide , nu olbmobárdni ge šaddá mearkan dán sohkii . duopmobeaivvi lullieatnama dronnet bajásčuožžila oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidala sin . dasgo son bođii gitta eatnama gežiin guldalit salomo viisodaga , muhto dás lea eanet go salomo ! ninive olbmot bajásčuožžilit dupmui oktan dán sohkabuolvva olbmuiguin ja váidalit sin . dasgo jona sárdnidettiin sii dahke jorgalusa , muhto dás lea eanet go jona ! ii oktage cahkket gintala ja bija dan geallárii dahje lihti vuollái , muhto ginttaljuolgái , vai sii geat bohtet sisa , oidnet dan báitimin . čalbmi lea rupmaša čuovga . go du čalbmi lea dearvvaš , de oppa du rumaš čuvgejuvvo . muhto jos čalbmi lea buozas , de du rumaš ge lea seavdnjat . várut dasto amas čuovggas mii lea du siste , leat seavdnjadas ! jos dál oppa du rumaš čuvgejuvvo ii ge oktage oassi das leat seavdnjadasas , de dat čuvgejuvvo ollásit , dego dalle go čuovgi ginttal báitá du ala . go son lei sárdnumin , de muhtun farisealaš bovdii su boradit , ja son vulggii mielde ja čohkánii beavdái . farisealaš ovddošii go oinnii ahte jesus ii basadan ovdal mállásiid . muhto hearrá celkkii sutnje : dii farisealaččat buhtistehpet lihtiid ja gáriid aivve olggul , muhto siskkil dii lehpet dievva rievádusas ja bahávuođas . dii jallat ! son gii lea sivdnidan olgguldasa , ii go son leat sivdnidan siskkáldasa ge ? addet baicca váivvážiidda dan mii lea din lihtiin ja gáriin , de buot šaddá didjiide buhtisin . muhto vuoi din , farisealaččat ! dii addibehtet logádasa minttain , urttasšattuin ja juohkelágán ruttain , muhto vajáldahttibehtet vuoigatvuođa ja ráhkisvuođa ipmilii . dán galggašeiddet dahkat , vajáldahtekeahttá nuppi . vuoi din , farisealaččat ! dii dáhttubehtet čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja hálidehpet olbmuid buorástahttit din márkanšiljus . vuoi din ! dii lehpet dego dovdameahttun hávddit , eai ge olbmot dieđe go sii dulbmet daid . de muhtun láhkadovdiin dajai : oahpaheaddji , dakkár sániiguin hiddjidat maiddái min ge . jesus vástidii : vuoi din , láhkadovdit ! dii losiidahttibehtet olbmuid nođiiguin , muhto ieža dii ehpet guoskkat daid suorpmain ge . vuoi din ! dii huksebehtet hávdemuittuid profehtaide geaid din máddarat godde ! dan láhkái dii šaddabehtet duođašteaddjin geat dohkkehehpet dan maid din máddarat dahke . dasgo sii godde profehtaid , ja dii huksebehtet sin hávdemuittuid . dan dihtii lea ge ipmila viissisvuohta cealkán : mun vuolggahan sin lusa profehtaid ja apoastaliid ; muhtumiid sis sii goddet , earáid sii doarrádallet . danne galgá dát sohka vástidit buot daid profehtaid varaid ovddas mat leat golggahuvvon gitta máilmmi vuođđudeami rájes , abela goddima rájes gitta sakarja goddima rádjái , gii goddojuvvui áltára ja tempela gaskkas . duođaid , mun cealkkán ahte dát buolva galgá vástidit daid ovddas . vuoi din , láhkadovdit ! dii lehpet váldán eret dieđu čoavdaga . ieža dii ehpet mannan sisa , ja dii hehttiidet sin geat dáhtto mannat sisa . go jesus vulggii das , de čálaoahppavaččat ja farisealaččat bahkkegohte garrasit su ala juohkelágán gažaldagaiguin . sii fáktejedje su ja geahččaledje oččodit su dadjat juoidá mainna sáhtášedje váidit su . dan botta čoahkkanedje duháhiid mielde olbmot , nu ahte goasii dulbme guhtet guimmiideaset . jesus sárdnugođii , ovddimustá máhttájeddjiidasas : váruhehket farisealaččaid suvrradáiggis mii lea guoktilašvuohta ! ii mihkkege leat gokčojuvvon mii ii almmustuva ii ge mihkkege čihkkojuvvon mii ii boađe albmosii . maid ihkinassii dii lehpet dadjan seavdnjadasas , gullo čuovgadin , ja dat maid dii lehpet savkalan olbmuid beljiide siskkimus lanjas , čurvojuvvo dáhkiid alde . ustibiiddán , mun cealkkán didjiide : allet bala sis geat goddet rupmaša , muhto das maŋŋil eai veaje dađe eanet . mun čájehan didjiide geas dii galgabehtet ballat : ballet sus geas vuos lea fápmu goddit ja dasto bálkestit helvehii . duođaid , mun cealkkán didjiide : ballet sus ! eai go vihtta cizáža vuvdojuvvo guovtti skillegii ? ii ge ipmil vajáldahte ovttage dain . muhto velá juohke vuoktačalbmi din oaivvis lea lohkkojuvvon . allet bala , dii han lehpet eanet veara go ollu cizážat ! mun cealkkán didjiide : juohkehaš guhte dovddasta mu olbmuid ovddas , su dovdá olbmobárdni ge ipmila eŋgeliid ovddas . muhto dat guhte biehttala mu olbmuid ovddas , son biehttaluvvo ipmila eŋgeliid ovddas . ja juohkehažžii guhte cealká ovtta sáni olbmobártni vuostái , addojuvvo ándagassii . muhto guhte bilkida bassi vuoiŋŋa , sutnje ii addojuvvo ándagassii . go sii dolvot din synagogaid , válddálaččaid ja eiseválddiid ovdii , allet dalle bala das mo bealuštehpet iežadet dahje maid dadjabehtet . dasgo bassi vuoigŋa oahpaha dan didjiide dammanaga bottus . muhtun olmmái olbmuid gaskkas dajai sutnje : oahpaheaddji , gohčo mu vielja juogadit árbbi muinna ! muhto jesus vástidii sutnje : olmmoš , gii lea bidjan mu din gaskii dubmet dahje juogadit ? ja son celkkii buohkaide : váruhehket anistuvvamis máilmmálaš riggodagaide ! dasgo opmodat ii atte eallima , vaikko leažžá ge vallji . ja son muitalii sidjiide veardádusa : lei muhtun rikkis olmmái gean eanan lei šaddan bures , ja son jurddašii : maid mun dál dagan ? mus ii leat sadji rádjat buot šattuidan . son dajai alccesis : dán mun áiggun dahkat : mun gaikkodan láđuidan ja huksen daid stuoribun , ja dohko čohkken gortniidan ja buot eará opmodagaidan . de cealkkán alccesan : dál don leat rádjan ollu buriid máŋgga jahkái . vuoiŋŋas , bora , juga , ja leage ilus ! muhto ipmil celkkii sutnje : don jalla ! otná ija gáibiduvvo dus heagga . geasa gullá dat maid don leat čohkken ? nu geavvá sutnje gii čohkke dávviriid alccesis , ja geas ii leat riggodat ipmila luhtte . son celkkii máhttájeddjiidasas : danne mun cealkkán didjiide : allet moraš heakkadet dihtii ahte dis lea maid borrat , allet ge rupmaša dihtii ahte leat biktasat . heagga lea eanet go borramuš ja rumaš eanet go biktasat . gehččet gáranasaid ! eai dat gilvve eai ge láddje , ii dain leat áiti ii ge láhtu , muhto ipmil biebmá daid . man ollu eanet veara lehpet dii go lottit ! guhtemuš ba dis sáhttá buot morrašiiddisguin lasihit ovttage állana eallinguhkkodahkasis ? go dii dalle ehpet veaje oppa dan uhcánačča ge , manne de váivvidehpet iežadet buot eará diŋggaiguin ? gehččet liljáid , mo dat šaddet ! eai dat bargga eai ge bane , muhto mun cealkkán didjiide : ii oppa salomo ge buot hearvásvuođainis lean gárvvohuvvon nugo okta sis . muhto jos ipmil gárvvoha gietti rásiid nu čábbát , daid mat odne leat ceaggámin ja ihttin bálkestuvvojit oapmanii , ii go son ollu eanebut gárvvohivčče din , dii uhcán oskkolaččat ! allet jurddaš dušše mo fidnešeiddet borramuša ja juhkamuša , allet ge bala . dáid háhpohallet buot máilmmi álbmogat , muhto din áhčči diehtá ahte dii dárbbašehpet dáid . ohcet baicca su riikka , de buot dát addojuvvo didjiide . ale bala , uhca čorragaš ! dasgo áhčádet buorre dáhttu lea addit riikka didjiide . vuvdet buot opmodagadet , ja addet ruđaid váivvážiidda . háhket alcceseattet burssaid mat eai noga , ja nohkameahttun dávvira albmái , gosa suollagat eai beasa , ii ge muohcu bilit . dasgo doppe gos du dávvir lea , doppe lea du váibmu ge . bidjet boahkána ja doalahehket lámppáineattet čuovgga . lehket nugo bálvaleaddjit geat vurdet isideaset ruoktot heajain , vai sii sáhtášedje rahpat sutnje uvssa dakkaviđe go son boahtá ja goalkkuha . ávdugasat dat bálvaleaddjit geaid isit gávdná gohcimin go boahtá ! duođaid mun cealkkán didjiide : son bidjá boahkána , gohčču sin beavdái ja bálvala sin ieš . jos son vel bođeš ge easkka nuppi dahje goalmmát idjagohcinvuorus ja gávdná sin gárvvisin , de ávdugasat dat bálvaleaddjit . muhto muitet dan : jos dáluisit dieđášii goas suola boahtá , de son gozášii ja hehttešii su gaikumis vissosis . lehket dii ge gárvásat ! dasgo olbmobárdni boahtá dan diimmu go ehpet leat vuordimin . biehtár jearai : hearrá , muitalat go dán veardádusa dušše midjiide vai buohkaide ? ja hearrá vástidii : gii lea oskkáldas ja jierpmálaš dállodoalli , dakkár gean isit bidjá bearráigeahččat eará bálvaleddjiid vai attášii sidjiide borramuša rivttes áigái ? ávdugas dat bálvaleaddji gean isit gávdná dahkamin dán go son boahtá ! duođaid , mun cealkkán didjiide : isit addá buot opmodagaidis su háldui . muhto jos mat dát bálvaleaddji dadjá alccesis : mu isit ádjána boahtimis , ja de cábmigoahtá reaŋggaid ja biiggáid , ja borragoahtá ja juhkagoahtá gárremiidda , dalle isit boahtá muhtun beaivvi goas bálvaleaddji ii leat vuordimin su ja dan diimmu go son ii dieđe , ja isit čuohppá su guovtti oassái ja addá su dohko gos eahpeoskkolaččat leat . dat bálvaleaddji gii diehtá isidis dáhtu , ii ge dattege ráhkkan ja daga su dáhtu mielde , son cábmojuvvo garrasit . muhto dat gii dieđekeahttá dahká dakkáriid main ánssáša cápmáhallat , son beassá uhcibuin . geasa lea addojuvvon ollu , sus vurdojuvvo ollu . ja geasa lea oskkilduvvon ollu , sus gáibiduvvo velá eanet . mun lean boahtán suhppet dola eatnama ala ; ja vare dat livččii juo buollán ! gásttain ferten gásttašuvvot ; man stuora áŧestusaid siste mun lean dassážii go dat lea ollašuvvan ! gáddibehtet go ahte mun lean boahtán buktit ráfi eatnama ala ? mun cealkkán didjiide , in leat boahtán buktit ráfi , muhto soahpameahttunvuođa . jos muhtun ruovttus leat viđas , de sii dás duohko riidalit : golmmas guoktása vuostái ja guovttis golbmasa vuostái ; áhčči lea bártnis vuostái ja bárdni áhčis vuostái , eadni nieiddas vuostái ja nieida eatnis vuostái , vuoni manjis vuostái ja mannji vuotnámis vuostái . son celkkii maiddái olbmuide : go dii oaidnibehtet ahte oarjin rohtte balvvaid , de dadjabehtet dakkaviđe : dál boahtá arvi , ja nu šaddá . ja go dovdabehtet lullibiekka , de dadjabehtet : dál boahtá báhkka , ja nu šaddá . guoktilaččat ! eatnama ja almmi mearkkaid dii gal máhttibehtet árvidit , manne dalle ehpet máhte árvidit dán áiggi ? ja manne ehpet ieža rátkke dan mii lea riekta ? go don leat mannamin duopmostullui vuostálastiinat , de daga buot maid nagadat vai doai soabadivččiide dohko manadettiin . muđuid son geassá du duopmára ovdii , duopmár addá du fáktii , ja fákta bálkesta du giddagassii . mun cealkkán dutnje : doppe don it beasa eret ovdal go leat máksán maŋimuš šlántte ge ! dan áiggi bohte su lusa muhtumat ja muitaledje galilealaččaid birra geaid pilatus lei goddán , nu ahte sin varra seahkanii dainna varain mii golggai sin oaffarspiriin . jesus vástidii sidjiide : oaivvildehpet go ahte dát galilealaččat ledje stuorit suttolaččat go buot eará galilealaččat , go sii gillájedje dán ? mun cealkkán didjiide : eai , muhto jos dii ehpet daga jorgalusa , de dii buohkat duššabehtet nugo sii . dahje dat gávccenuppelogis geat sorbmašuvve go siloatoardna gahčai sin ala , jáhkkibehtet go ahte sii ledje eanet sivalaččat go buot earát jerusalemis ? eai eisege ! mun cealkkán didjiide : jos dii ehpet daga jorgalusa , de dii buohkat duššabehtet seammá láhkái go sii . ja son muitalii dán veardádusa : muhtun olbmá viidnegárddis lei šaddamin fiikkonmuorra . go son bođii ohcat šattuid das , de ii gávdnan ovttage . dalle son dajai viidnegárdeolbmái : golbma jagi lean boahtán ohcat šattuid dán fiikkonmuoras gávnnakeahttá maidege . njeaidde dan ! manne dat galgá goaridit eatnama duššás ? muhto viidnegárdeolmmái vástidii : hearrá , divtte orrut velá dán jagi , de mun beasan goaivut dan birra ja duktet dan . veadjá dalle šaddadit šattuid boahtte jagi . jos ii , de oaččut njeaidit muora . sábbáhin son lei oahpaheamen olbmuid muhtun synagogas . das lei nisu geas lei leamaš buozalvasvuoigŋa gávccenuppelot jagi ; son lei áibbas guvrragan , ii ge sáhttán njulget čielggis . go jesus oinnii su , de son rávkkai su lusas ja celkkii : nisu , don leat čovdojuvvon buohcuvuođastat . son bijai gieđaidis su ala , ja dan seammás nisu njulgii čielggis ja máinnui ipmila . muhto synagoga ovddasčuožžu moaráskii danne go jesus buoridii sábbáhin , ja son dajai olbmuide : guhtta beaivvi leat bargobeaivvit . bohtet dalle deike buoriduvvot , allet ge sábbáhin . hearrá vástidii sutnje : guoktilaččat , guhtemuš dis ii čoavdde vuovssás dahje ásenis hiŋgalis sábbáhin ge , ja láide olggos jugahit dan ? muhto dá lea abrahama nieida gean sáhtán lea doallan čatnagasas gávccenuppelot jagi . ii go son galggaše čovdojuvvot dán čatnagasas sábbáhin ? go son celkkii dán , de buot su vuostálastit heahpanedje , muhto oppa olmmošjoavku illudii buot ovddolaš daguid dihtii maid son dagai . son celkkii : man láhkásaš lea ipmila riika ? manin mun veardidan dan ? dat lea sennetsiepmana láhkásaš man olmmái gilvá gilvvagárdásis ; ja dat stuorru ja šaddá muorran , nu ahte almmi lottit ráhkadit besiid dan ovssiide . ja son jotkkii : mainna mun veardidan ipmila riikka ? dat lea suvrradáiggi láhkásaš man nisu bidjá golmma mihtu jáffuid sisa , ja de suvru buot . manadettiin jerusalemii jesus jođii gávpogiid ja giliid mielde ja oahpahii olbmuid . muhtun jearai sus : hearrá , leat go sii hárvát geat bestojuvvojit ? son celkkii sidjiide : gilvalehket vai beassabehtet sisa baskkes poarttas ! mun cealkkán didjiide : olusat geahččalit beassat sisa , muhto eai lihkostuva . go dáluisit lea čuožžilan ja gidden uvssa , de dii báhcibehtet olggobeallái , ja dii goalkkuhišgoahtibehtet uvssa ja dadjabehtet : hearrá , rabas midjiide ! muhto son vástida didjiide : mun in dovdda din , in ge dieđe gos dii bođežehpet . dalle dadjabehtet : mii han leat boradan ja juhkan searválagaid duinna , ja don leat oahpahan min geainnuid alde . muhto son vástida didjiide : mun in dovdda din in ge dieđe gos bođežehpet . gáidet eret , buot dii verrošeaddjit ! das čierrubehtet ja gižahehpet bániid , go dii oaidnibehtet abrahama ja issáha ja jáhkoba ja buot profehtaid ipmila riikkas , muhto ieža dii lehpet bálkestuvvon olggobeallái . ja olbmot bohtet nuortan ja oarjin ja davvin ja lullin ja čohkkájit ipmila riikka beavddis . dalle maŋimuččat šaddet vuosttamužžan , ja vuosttamuččat maŋimužžan . aiddo dalle muhtun farisealaččat bohte su lusa ja dadje : doapmal dáppe eret , dasgo herodes áigu goddit du muhto son vástidii : mannet dadjat dan riebanii : odne ja ihttin mun áján olggos bahá vuoiŋŋaid ja buoridan buhcciid , ja goalmmát beaivvi mun ollašuhtán doaibman . muhto odne ja ihttin ja ovtta beaivvi velá ferten joatkit , dasgo ii leat riekta ahte profehta goddojuvvo eará báikkis go jerusalemis . jerusalem , jerusalem , don guhte gottát profehtaid ja geađgádat sin geat leat vuolggahuvvon du lusa ! man dávjá mun livččen dáhtton čohkket du mánáid , dego vuonccis čohkke čivggaidis soajáidis vuollái . muhto ehpet dii dáhtton . gehččet , din viessu guđđojuvvo ávdimin . mun cealkkán didjiide : dii ehpet oainne mu ovdal go dan beaivvi go dadjabehtet : buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá hearrá nammii . muhtun sábbáha jesus lei farisealaš ráđđehearrá guossin , ja buohkat atne su čalmmis . dalle bođii su lusa olmmái geas lei čáhcedávda , ja jesus jearai láhkadovdiin ja farisealaččain : lea go lobálaš buoridit sábbáhin vai ii ? muhto sii orro jávohaga . dalle son guoskkahii olbmá , buoridii su ja divttii su mannat . ja son celkkii sidjiide : jos ovttasge dis lea bárdni dahje vuoksá mii gahččá gáivui , ii go son dakkaviđe rohtteše su bajás , vaikko lea ge sábbát ? eai sii sáhttán vástidit maidege dása . son dárkui mo guossit válljejedje beavddi boaššumus sajiid ja muitalii sidjiide veardádusa : go don bovdejuvvot heajaide , de ale čohkán boaššumussii , dasgo muhtun sáhttá leat bovdejuvvon gii lea alit go don . jos lea nu , de guossoheaddji , gii lea bovden dudno guktuid , boahtá ja dadjá dutnje : čáhkke saji dán guossái ! dalle fertet mannat heahpadiin čohkánit uskimussii . muhto go don leat bovdejuvvon guossái , de čohkán uskimussii , vai guossoheaddji sáhtášii dadjat dutnje : ustit , boađe čohkánit boaššolabbui ! dalle don gudnejahttojuvvot buot gussiid oaidnut . dasgo juohkehaš guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo . son celkkii maiddái sutnje gii lei bovden su : go don bovdet gussiid gaskabeai- dahje eahketmállásiidda , de ale bovde ustibiiddát ja vieljaidat ja fulkkiidat ja rikkis siidaguimmiid amaset sii gis bovdet du fas ja dáinna lágiin mákset dutnje . muhto go áiggut bovdet gussiid , de bovde váivvážiid ja rámbbiid , lápmásiid ja čalmmehemiid . dalle don leat ávdugas , dasgo sii eai sáhte addit dutnje maidege ruoktot , muhto dutnje máksojuvvo ruoktot go vanhurskásat bajásčuožžilit . go muhtun gussiin gulai dán , de dajai sutnje : ávdugas dat gii beassá čohkkát ipmila riikka beavddis . jesus celkkii sutnje : lei olmmái gii doalai stuora guossemállásiid , ja son bovdii olusiid . go guossemállásiid áigi bođii , de son vuolggahii bálvaleaddjis dadjat sidjiide guđet ledje bovdejuvvon : bohtet , dasgo buot lea gárvvis ! muhto buohkat beasadallagohte . muhtun dajai : mun lean oastán bealddu ja ferten vuolgit geahččat dan . attášit ándagassii go in sáhte boahtit . nubbi dajai : mun lean oastán vihtta vuoksábára ja áiggun vuolgit geahččalit daid . attášit ándagassii go in sáhte boahtit . ja goalmmát dajai : mun lean aiddo náitalan , danne in sáhte boahtit . bálvaleaddji bođii ruovttoluotta ja muitalii dán isidasas . dalle dáluisit suhtai ja dajai bálvaleaddjásis : mana dállánaga gávpoga luottaide ja bálgáide , ja viečča sisa váivvážiid ja rámbbiid ja čalmmehemiid ja lápmásiid . fargga sáhtii bálvaleaddji dieđihit : hearrá , lea dahkkojuvvon nugo gohččot , muhto ain lea sadji . de isit dajai bálvaleaddjásis : mana olggos geainnuid ja máđijaid ala ja nágge olbmuid boahtit sisa , vai mu viessu dievašii . dasgo mun cealkkán didjiide ahte ii oktage sis guđet ledje bovdejuvvon , beasa mu guossemállásiidda . stuora joavku čuovui su , ja son jorggihii ja dajai sidjiide : jos guhtege boahtá mu lusa vašutkeahttá áhčis ja eatnis , áhkás ja mánáidis , vieljaidis ja oappáidis , ja velá iežas heakka ge , de son ii sáhte leat mu máhttájeaddji . dat guhte ii guotte ruossas ja čuovo mu , ii sáhte leat mu máhttájeaddji . jos oktage dis áigu hukset toartna , ii go son vuos rehkenasttáše maid dat máksá oaidnin dihtii lea go sus doarvái ruhta ollašuhttit dan . muđuid sáhttá dáhpáhuvvat ahte son ráhkada geađgejuolggi , ii ge suitte gárvvistit toartna , ja buohkat guđet oidnet dan , bilkidišgohtet su ja dadjet : dát olmmái huksegođii ii ge veadján ollašuhttit . dahje jos muhtun gonagas áigu vuolgit soahtat eará gonagasa vuostái , ii go son vuos smiehta sáhttá go son logiduhát olbmáin mannat nuppi vuostái guhte boahtá su ovddal guoktelotduháhiin ? ja jos son ii sáhte dan , de vuolggaha áirasiid go vašálaš ain lea guhkkin eret ja bivdá ráfi . seammá láhkái ii oktage dis sáhte leat mu máhttájeaddji muđuid go luohpá buot opmodagastis . sálttit leat ávkkálaččat . muhto jos sálttit veagahuvvet , mainna dalle sáhttá sáltet ? dat eai dohkke eai beldui eai ge duktan , muhto bálkestuvvojit eret . geas ležžet bealjit , son gullos ! tuollárat ja suttolaččat bohte jesusa lusa gullan dihtii su . farisealaččat ja čálaoahppavaččat nimmoredje ja dadje : dát olmmái vuostáiváldá suttolaččaid ja borada singuin . de jesus muitalii sidjiide dán veardádusa : jos muhtumis dis leat čuođi sávzza , ja okta láhppo , ii go son dalle guođe dan ovccilogiovcci meahccái ja oza dan ovtta mii lea láhppon dassážii go gávdná dan ? ja go gávdná dan , de illosa ja lokte dan olggiidis ala . go son boahtá ruoktot , de čohkke ustibiiddis ja siidaguimmiidis ja dadjá sidjiide : illudehket muinna , dasgo mun lean gávdnan sávzan mii lei láhppon . mun cealkkán didjiide : seammá láhkái šaddá almmis ge stuorit illu ovtta suttolačča dihtii gii dahká jorgalusa , go ovccilogiovcci vanhurskása dihtii geat eai dárbbaš jorgalusa . dahje jos nissonis leat logi silbaruđa ja son láhppá ovtta , ii go son dalle cahkket čuovgga ja suohpalastte buot vistti ja oza dárkilit dassážii go gávdná dan ? ja go lea gávdnan dan , de gohčču čoahkkái ustibiiddis ja siidaguoibmenissoniid ja dadjá : illudehket muinna , go mun lean gávdnan ruđa man ledjen láhppán . mun cealkkán didjiide : seammá láhkái illudit ipmila eŋgelat ovtta suttolačča dihtii guhte dahká jorgalusa . jesus celkkii : muhtun olbmás ledje guokte bártni . nuorat dajai sutnje : áhčážan , atte munnje mu oasi opmodagastat . áhččis jugii opmodagastis bártniidasas . eai gollan máŋga beaivvi ovdal go nuorat bárdni vuovdilii buot ja manai muhtun riikii menddo guhkkin . doppe son skihtardii buot ruđaidis badjelmearálaš eallimiin . muhto go son lei loaktán buot , de bođii hirbmat nealgi dan eatnamii , ja son gillágođii heađi . dalle son álggii reaŋgan muhtun dan eatnama olbmái , ja olmmái bijai su meahccái spiidnegeahččin . nealggistis livččii hálidan borrat vel daid šattuid ge maid spiinnit borre , dasgo ii oktage addán sutnje maidege . de son jierbmagođii ja dajai : buot mu áhči bargiin lea borramuš valjis , ja mun lean dáppe nealgumin jámas ! mun vuolggán áhččán lusa ja dajan : áhčážan , mun lean suddudan almmi vuostái ja du vuostái . in mun leat šat dohkálaš gohčoduvvot du bárdnin . muhto váldde mu alccesat láigobargin . de son vulggii áhčis lusa . go son lei ain guhkkin , de áhččis áiccai su , ja sus njuorai váibmu . son viegai bártnis ovddal , dollii su čeabeha birra ja cummistii su . bárdni dajai : áhčážan , mun lean suddudan almmi vuostái ja du vuostái . in mun leat šat dohkálaš gohčoduvvot du bárdnin . muhto áhčči dajai bálvaleddjiide : dopmet ! buktet čábbáseamos biktasiid ja gárvvohehket sutnje daid , addet sutnje suorbmasa gihtii ja gápmagiid juolgái . ja vižžet buoiddes gálbbi ja njuvvet dan , vai mii beassat boradit ja illudit . dasgo dát mu bárdni lei jápmán ja lea fas šaddan eallin ; son lei láhppon ja lea fas gávdnon . ja sii ripme ávvudit ja illudit . boarráset bárdni lei dalle giettis . go son lei vázzimin ruoktot ja lahkanišgođii dállui , de gulai čuojaheami ja dánsuma . son čurvii muhtun bálvaleaddjái ja jearai mii lea dáhpáhuvvamin . bálvaleaddji vástidii : vielljat lea boahtán ruoktot , ja áhččát lea njuovvan buoiddes gálbbi danne go lea ožžon su fas ruoktot dearvan . boarráset viellja suhtai ii ge hálidan mannat sisa . áhččis bođii olggos geahččalit sártnuhit su . muhto son vástidii áhččásis : mun lean bálvalan du buot jagiid , in ge leat goassege dahkan du miela vuostái , muhto munnje it leat addán gihci ge vai livččen sáhttán bovdet ustibiiddán guossái . muhto dakkaviđe go dát bárdni boahtá ruoktot , son gii lea geavahan buot ruđaidis fuoráiguin , de njuovat sutnje buoiddes gálbbi ! áhčči dajai sutnje : bártnážan ! don leat álo mu luhtte , ja buot mii gulaš munnje , lea du muhto dál lea buorre sivva ávvudit ja illudit , dasgo vielljat lei jápmán ja lea fas eallán ; son lei láhppon ja lea fas gávdnon . jesus celkkii maiddái máhttájeddjiidasas : lei rikkis olmmái geas lei dállodoalli . isit gulai earáin ahte dállodoalli skihtardii su opmodagaid . son gohčui su lusas ja dajai : maid mun gulan du birra ? daga rehkega dállodoalus , dasgo don it sáhte šat leat mus dállodoallin . dállodoalli jurddašii : maid dál dagan , go isit bidjá mu eret barggus ? in mun leat nu gievra ahte nagadan goaivut , ja mun heahpanattan gearjideames . na dál de dieđán maid dagan , vai olbmot vuostáiváldet mu ruovttuineaset go bijahalan eret barggustan . de son gohčui lusas isida velggolaččaid ovttaid mielde , ja jearai vuosttažis : man ollu don leat velggolaš mu isidii ? son vástidii : čuohte lihti oljju . dállodoalli dajai sutnje : dá lea du vealgečálus , čohkán dállánaga ja čále vihttalogi . dasto son jearai nuppis gis : naba don , man ollu don leat velggolaš ? son vástidii : čuohte fárpala nisuid . dállodoalli dajai sutnje : dá lea du vealgečálus , čále gávccilogi . isit rábmui behtolaš dállodoallis go lei lágidan alccesis nu viisát , ja dajai : dán máilmmi mánát leat čeahpibut soabadit gaskaneaset go čuovgasa mánát . mun cealkkán didjiide : háhket alcceseattet ustibiid vearri riggodagaid bokte , vai sii sáhtášedje vuostáiváldit din agálaš orrunsajiineaset go riggodagat nohket . dat guhte lea oskkáldas uhcánaččain , lea maid oskkáldas stuorráin , ja dat guhte lea behtolaš uhcánaččain , lea maid behtolaš stuorráin . jos dii ehpet leat oskkáldasat ruđain , maidda lea čadnon vearrivuohta , geat dalle oskkildit didjiide duohta riggodagaid ? ja jos dii ehpet leat oskkáldasat das mii gullá earáide , gii dalle addá didjiide maidege iežadet opmodahkan ? ii bálvaleaddji sáhte bálvalit guokte isida . son vašuhivččii nuppi ja ráhkistivččii nuppi , dahje bisošii nuppi luhtte ja badjelgeahčašii fas nuppi . ehpet dii sáhte bálvalit sihke ipmila ja mammona . farisealaččat geat ledje ruhtaváibmilat , gulle buot dáid , ja sii bilkidedje jesusa . son celkkii sidjiide : dii jáhkihehpet olbmuide ahte lehpet vanhurskásat , muhto ipmil dovdá din váimmuid . ja dat maid olbmot atnet allagin , lea fasti ipmila čalmmiin . lága ja profehtaid áigi bisttii johanasa rádjái . das maŋŋil sárdniduvvo ipmila riikka evangelium , ja buohkat bahkkejit dan sisa . ovdal duššet albmi ja eanan , ovdal go lágas gahččá eret čuoggáš ge . juohkehaš guhte earrána áhkástis ja náitala earáin , rihkku náittosdili . ja dat guhte náitala earránan nissoniin , rihkku náittosdili . lei rikkis olmmái gii gárvodii purpuriin ja fiinna liidnebiktasiiguin ja elii hearvásvuođas ja ilus juohke beaivvi . muhto su uvssa ovddas veallái geafes olmmái gean namma lei lasarus . son lei dievva háviin ja hálidii gallehit iežas dušše dainna mii gahčai rikkis olbmá beavddis . maiddái beatnagat ge bohte ja njollo su háviid . de geafes olmmái jámii , ja eŋgelat gudde su abrahama askái . rikkis olmmái maid jámii ja hávdáduvvui . go son rabastii čalmmiidis jábmiid riikkas , gos son lei biinnus , de oinnii abrahama guhkkin ja lasarusa su bálddas . son čuorvvui : áhččán abraham , árpmit mu ja vuolggat lasarusa deike , vai son buonjostivččii suorbmageažis čázis ja láktadivččii mu njuokčama . dasgo mun biidnašuvan dán dolas . abraham vástidii : mánážan , muitte ahte don ožžot buriidat ealedettiinat , ja dalle lasarus oaččui baháid . dál son jeđđejuvvo dáppe , muhto don biidnašuvat . dasa lassin lea min ja din gaskkas čiekŋalis njiellu , amas oktage dáppe beassat rastá din lusa , vaikko háliidivččii ge , ii ge oktage din bealde beasa deike min lusa . rikkis olmmái dajai abrahamii : mun ánuhan dus ahte vuolggahivččet su mu áhččán vissui . dasgo mus leat vihtta vielja , ja son ferte duođaštit sidjiide , amaset sii ge boahtit dán givssi báikái . muhto abraham dajai : sis leat movsses ja profehtat ; gulloset daid . rikkis olmmái vástidii : áhččán abraham , eai sii guldal , muhto jos oktage jábmiid luhtte boađášii sin lusa , de sii jorgalivčče . muhto abraham dajai sutnje : jos sii eai guldal movssesa ja profehtaid , de eai oskugoađe vaikko muhtun bajásčuožžilivččii ge jábmiid luhtte . son celkkii máhttájeddjiidasas : lea vealtameahttun ahte vearránusat bohtet , muhto vuoi dan olbmo gean bokte dat bohtet ! dan olbmui livččii buoret ahte millogeađgi heaŋggastuvvošii su čeabeha birra ja son bálkestuvvošii merrii , go ahte oktage dain uhcahaččain jorrala su geažil . váruhehket ! jos du oskuguoibmi sudduda , de neavvo su , ja jos son gáhtá , de atte sutnje ándagassii . vaikko son suddudivččii du vuostái čieža geardde seammá beaivvi ja boađášii čieža geardde du lusa ja dajašii : mun gáđan , de atte sutnje ándagassii . apoastalat dadje hearrái : atte midjiide nannoset oskku . hearrá vástidii : jos dis livččii osku sennetsiepmana veardde ge , de sáhtášeiddet dadjat dán meahccefiikkonmurrii : rohtte iežat bajás ja bija ruohttasiid merrii ! ja dat jeagadivččii din . jos muhtumis lea bálvaleaddji boltumin eatnama dahje guođoheamen sávzzaid , dadjá go son dalle bálvaleaddjái go dat boahtá giettis : boađe dál čohkkedit beavdái ? ii , son baicca dadjá : ráhkat munnje mállásiid , čavge boahkána ja bálval mu dan botta go mun boran ja jugan . maŋŋil beasat ieš gis boradit ja jugadit . giitá go son bálvaleaddji go dat dagai dan maid lei gohčohallan ? ii ! seammá láhkái dii ge : go dii lehpet dahkan visot maid lehpet gohčohallan , de celket : mii leat ávkkehis bálvaleaddjit ja leat dušše dahkan dan maid mii leimmet geatnegasat dahkat . jerusalemii vádjolettiin son manai samaria ja galilea rádjeguovlluid čađa . go son lei mannamin muhtun gillái , de bohte logi spihtálačča su ovddal . sii bisánedje mealgadii eret ja čurvo : jesus , oahpaheaddji , árpmit min ! go son oinnii sin , de celkkii : mannet čájehit iežadet báhpaide ! ja dohko manadettiin sii buhtásmuvve . muhto okta sis máhcai go oinnii ahte lei dearvvašmahttojuvvon . son máinnui ipmila jitnosit , luoitádii jesusa julggiid ovdii ja giitalii su . dát olmmái lei samarialaš . jesus jearai sus : eai go buot logis buhtásmuvvan ? gos de leat dat ovccis ? eai go lean earát go dát amas olmmoš gii máhcai rámidit ipmila ? ja son celkkii sutnje : čuožžil ja mana ruoktot ! du osku lea beastán du go farisealaččat jerre jesusis goas ipmila riika boahtá , de vástidii sidjiide : ipmila riika ii boađe dainna lágiin ahte sáhttá oaidnit dan čalmmiiguin . ii oktage sáhte dadjat : gea , dá dat lea , dahje : duo de lea . dasgo ipmila riika lea din gaskkas . máhttájeddjiide son celkkii : áigi boahtá goas dii áibbašehpet oaidnit ovtta olbmobártni beivviin , ehpet ge beasa oaidnit dan . jos olbmot celket didjiide : gea , die son lea ! dahje : dá son lea ! de allet mana dohko , allet ge čuovo sin ! dasgo seammá láhkái go álddagas álddagastá ja šleađggiha almmiravddas almmiravdii , nu olbmobárdni ge almmustahttá iežas almmustusbeaivvi . muhto son ferte vuos gillát ollu , ja dát buolva hilgu su . ja nu mo geavai noa beivviid , nu lea maiddái olbmobártni beivviid . sii borre ja juhke , náitaladde ja náitojedje , gitta dan beaivvi rádjái go noa manai árkka sisa ja dulvi bođii ja heavahii sin buohkaid . dahje nu mo geavai lota beivviid : sii borre ja juhke , sii oste ja vuvde , gilve ja huksejedje . muhto dan beaivvi go lot guđii sodoma , de riškkuhii dola ja rišša almmis ja duššadii sin buohkaid . seammá láhkái geavvá dan beaivvi go olbmobárdni almmustuvvá . jos muhtun dan beaivvi lea čohkkámin dáhki alde ja sus leat biergasat viesus , de ii galgga njiedjat viežžat daid , ja dat gii lea bealddus , ii galgga máhccat ruoktot . muitet lota áhká ! dat guhte viggá gádjut heakkas , massá dan , muhto dat guhte massá dan , várjala dan . mun cealkkán didjiide : dan ija guovttis veallába seammá seaŋggas ; nubbi vižžojuvvo , nubbi báhcá . guokte nissona ferdneba gortniid searválagaid ; nubbi vižžojuvvo , nubbi báhcá . guokte olbmá leaba bealddus , nubbi vižžojuvvo ja nubbi báhcá . máhttájeaddjit jerre sus son muitalii sidjiide veardádusa oahpahan dihtii sidjiide ahte sii galge álelassii rohkadallat eai ge váibat : muhtun gávpogis lei duopmár guhte ii ballan ipmilis ii ge beroštan olbmuin . seammá gávpogis lei leaska guhte ovtta nuppe geardde boahtá su lusa ja dadjá : veahket mu vuostálastán vuostái , vai oččošin vuoigatvuohtan . guhká duopmár ii miehtan , muhto loahpas jurddašii : vaikko in bala ipmilis in ge beroš olbmuin , de veahkehan dán leaskka su vuoigatvuhtii , dasgo son vuorjá mu , muđuid han gal váivvida mu álelassii . ja hearrá celkkii : gullet maid dát gudnehis duopmár dadjá ! ii go ipmil dalle veahkehivčče vuoigatvuhtii sin geaid son lea válljen , go sii čurvot sutnje ijatbeivviid ? ádjána go son veahkeheames sin ? mun cealkkán didjiide : son addá sidjiide fargga sin vuoigatvuođa . muhto go olbmobárdni boahtá , gávdná go son dalle oskku eatnama alde ? son muitalii eará veardádusa dakkáriidda geat atne iežaset vanhurskkisin ja badjelgehčče earáid : guokte olbmá manaiga bajás tempelii rohkadallat . nubbi lei farisealaš , nubbi gis tuollár . farisealaš čuožžilii ovdan ja rohkadalai ná : ipmil , mun giittán du go in leat nugo eará olbmot , geat verrošit , dahket vearrivuođaid ja furrošit , dahje nugo duot tuollár . mun anán borakeahttáivuođa guktii vahkus ja attán logádasa buot dietnasiin . tuollár čuoččui mihá vuollin ii ge jolggadan oppa čalmmiidis ge loktet almmi guvlui , muhto čorpmai raddásis ja dajai : ipmil , leage munnje suttolažžii árbmugas ! mun cealkkán didjiide : tuollár manai ruoktot vanhurskkisin , muhto nubbi ii . dasgo dat guhte bajida iežas , vuoliduvvo , ja dat guhte vuolida iežas , bajiduvvo . sii gudde maiddái njuoratmánáid jesusa lusa vai son guoskkahivččii daid . go máhttájeaddjit oidne dán , de šiggo sin . muhto jesus rávkkai sin lusas ja celkkii : diktet mánážiid boahtit mu lusa , allet ge hehtte sin ! dasgo ipmila riika gullá dakkáraččaide . duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte ii vuostáiváldde ipmila riikka nugo uhca mánáš , ii eisege beasa dan sisa . muhtun juvddálaš oaivámuš jearai sus : buorre oahpaheaddji , maid mun galggan dahkat vai árbešin agálaš eallima ? jesus vástidii : manne don gohčodat mu buorrin ? ii oktage leat buorre , earet go ipmil . don dovddat báhkkomiid : it galgga rihkkut náittosdili , it galgga goddit , it galgga suoládit , it galgga cealkit vearreduođaštusa , don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát . olmmái dajai : buot dáid mun lean doallan nuorravuođa rájes juo . go jesus gulai dan , de dajai : velá okta váilu dus : vuovdde buot opmodagat , ja juogat visot váivvážiidda . dalle oaččut dávvira almmis . boađe dasto ja čuovo mu ! olmmái šattai morrašii go gulai dan , dasgo son lei hui rikkis . go jesus oinnii dan , de celkkii : man váttis lea sidjiide geain lea ollu opmodat , beassat ipmila riikii ! lea álkit kamelii mannat nállošalmmi čađa go riggái beassat ipmila riikii . sii geat ledje guldaleamen , jerre : gii dalle sáhttá bestojuvvot ? son vástidii : dat mii lea veadjemeahttun olbmuide , lea vejolaš ipmilii . biehtár jearai : mo dalle mii ? mii han leat guođđán visot ja čuvvon du jesus vástidii : duođaid , mun cealkkán didjiide : juohkehaš gii lea guođđán ruovttus dahje áhká dahje vieljaid dahje vánhemiid dahje mánáid ipmila riikka dihtii , son oažžu máŋggageardásaččat ruoktot dáppe dán máilmmis , ja agálaš eallima boahttevaš máilmmis . son čohkkii dan guoktenuppelohkása lusas ja celkkii sidjiide : gehččet , mii mannat bajás jerusalemii , ja doppe ollašuvvá buot maid profehtat leat čállán olbmobártni birra . son addojuvvo báhkiniid háldui , ja sii bilkidit ja givssidit ja čolget su . sii spihččejit ja goddet su , muhto goalmmát beaivvi son bajásčuožžila . dás sii eai ádden maidege . dat lei čihkkojuvvon sidjiide , eai ge sii árvidan maid son oaivvildii . go jesus lahkanišgođii jerikoi , de lei čalmmehis olmmái čohkkámin geaidnoguoras ja gearjideamen . olmmái gulai ollu olbmuid mannamin meattá ja jearai mii dat lea . sii vástidedje ahte nasaretlaš jesus lea mannamin meattá . dalle son čurvii : jesus , dávveda bárdni , árpmit mu ! sii geat vázze ovddas , šiggo su vai son jávohuvašii , muhto son čuorvvui vel jitnoseabbot : dávveda bárdni , árpmit mu ! jesus orustii ja gohčui buktit čalmmeheami lusas . go son bođii , de jesus jearai sus : maid don dáhtut mu dahkat alccesat ? son vástidii : hearrá , attášit munnje oainnu ! jesus celkkii sutnje : šatta oaidnin ! du osku lea beastán du dallánaga son oaidnigođii , ja son čuovui jesusa ja máinnui ipmila . ja buot olbmot geat oidne dán , máidno ipmila . son bođii jerikoi ja manai gávpoga čađa . doppe lei olmmái gean namma lei sakkeus ; son lei tuolláriid oaivámuš ja hui rikkis . son hálidii sakka oaidnit makkár olmmoš jesus lea , muhto lei uhcci šattus ii ge beassan su lahka olbmuid dihtii . de son viegai ovddabeallái ja gavccui muhtun meahccefiikkonmurrii vai beasašii oaidnit jesusa , muhtun báikkis gokko jesus lei mannamin meattá . ja go jesus bođii dohko , de geahčastii bajás ja celkkii sutnje : sakkeus , doama vuolás ! dasgo odne mun áiggun boahtit du dállui . sakkeus doapmalii vuolás ja vuostáiválddii su iluin . muhto buohkat geat oidne dan , nimmoredje ja dadje : son manná guossin suttolaš olbmá dállui ! muhto sakkeus loaiddastii ovdan ja dajai hearrái : hearrá , beali opmodagainan áiggun addit gefiide , ja jos leaččan váldán geasge ruđaid vearrivuođain , de attán daid fas sutnje njealjegeardásaččat . jesus celkkii sutnje : odne lea bestojupmi boahtán dán vissui . dasgo son ge lea abrahama bárdni , ja olbmobárdni lea boahtán ohcat ja beastit su gii lea láhppon . go sii ledje guldaleamen , de jesus muitalii maiddái veardádusa , dasgo son lei jerusalema lahka , ja olusat gádde ahte ipmila riika almmustuvvá fargga . son celkkii : alla hearrá vulggii muhtun eatnamii guhkkin eret biddjojuvvot gonagassan ja de máhccat ruoktot . son gohčui lusas lohkása bálvaleddjiinis ja attii juohkehažžii ovtta butti ja dajai gávppašehket dáiguin ruđaiguin gitta dassážii go mun boađán fas . muhto su riikka álbmot vašuhii su ja vuolggahii áirasa su maŋŋái cealkit : mii eat dáhto dán olbmá iežamet gonagassan . go olmmái lei šaddan gonagassan ja bođii ruovttoluotta , de gohčui lusas daid bálvaleddjiid geat ledje ožžon ruđaid , gulaskuddat man ollu sii ledje dinen . vuosttaš bođii su ovdii ja dajai : hearrá , dat buddi man don addet munnje , lea lassánan logigeardásaččat . isit vástidii : bures dahkkon ! don leat buorre bálvaleaddji . danne go don leat leamaš oskkáldas uhcánaččain , de oaččut válddi ráđđet logi gávpoga . nubbi bođii ja dajai : hearrá , dat buddi man don addet munnje , lea lassánan viđageardásaččat . sutnje isit dajai : don galggat ráđđet vihtta gávpoga . de bođii nubbi gii dajai : hearrá , dá lea du buddi ! mun ledjen giessan dan liinni sisa danne go mun ballen dus. don leat garra olmmái , gii válddát dan mii ii gula dutnje , ja láddjet dan maid it leat gilván . isit vástidii : mun dubmen du iežat sániid mielde , don heajos bálvaleaddji ! don dihtet ahte mun lean garra olmmái , gii válddán dan mii ii gula munnje , ja láddjen dan maid in leat gilván . manne dalle it bidjan mu ruđa ruhtalonejeaddji háldui , vai livččen ožžon dan ruovttoluotta reanttuiguin go máhccen ? ja son dajai sidjiide guđet čužžo das : váldet sus butti ja addet dan sutnje geas leat logi ! sii dadje : hearrá , sus han leat juo logi butti . nu leat , muhto mun dajan : juohkehažžii geas lea , addojuvvo , ja sus geas ii leat , váldojuvvo velá dat ge eret mii sus lea . muhto buktet deike mu vašálaččaid geat eai dáhtton mu gonagassan , ja goddet daid mu čalmmiid ovddas . go son lei cealkán dán , de vulggii fas bajás jerusalemii . ja go lahkanišgođii betfagii ja betaniai , dan várrái mii gohčoduvvo oljovárrin , de vuolggahii guoktása máhttájeddjiinis ja celkkii : manni gillái mii lea dás ovdalis ! go dohko boahtibeahtti , de gávdnabeahtti čadnojuvvon ásenvárssá man alde ii oktage olmmoš goassege leat čohkkán . čoavdi dan ja bukti deike ! ja jos oktage jearaš dudnos : manne dien čoavdibeahtti ? de vástideahkki : hearrá dárbbaša dan . soai vulggiiga , ja gávnnaiga buot nu mo son lei cealkán . go leigga čoavdimin várssá , de dan eaiggádat jerre : manne doai čoavdibeahtti várssá ? soai vástideigga : hearrá dárbbaša dan . soai láidiiga várssá jesusa lusa , lebbiiga biktasiiddiska dan ala ja čohkánahtiiga su dan ala . ja go son bođii riide , de olbmot lebbo biktasiiddiset geainnu ala . son lei mannamin vuolás oljováris ja lahkanišgođii juo gávpogii . dalle olles máhttájeaddjijoavku rámidišgođii ja máidnugođii ipmila alla jienain buot fámolaš daguid dihtii maid sii ledje oaidnán . sii čurvo : buressivdniduvvon lehkos son , gonagas , guhte boahtá hearrá nammii ! ráfi almmis ja gudni allagasas ! muhtumat farisealaččain geat ledje olbmuid gaskkas , dadje sutnje : oahpaheaddji , šikko eret máhttájeddjiidat ! muhto son vástidii sidjiide : mun cealkkán didjiide : jos sii jávohuvašedje , de geađggit čuorvugoađášedje . go son bođii lagabuidda ja oinnii gávpoga , de čierrugođii dan dihtii ja celkkii : jos don ge áddešit odne mii buktá dutnje ráfi ! muhto dat lea dál čihkkojuvvon du čalmmiid ovddas . beaivvit bohtet go du vašálaččat dahket čoma du birra , birastahttet du ja bahkkejit du ala juohke guovllus . sii časket du eatnamii oktan du ássiiguin , ii ge dus báze geađgi geađggi ala , danne go it dovdan oahppaladdanáiggát . jesus manai tempelšilljui ja ádjigođii eret sin geat ledje gávppašeamen das . son celkkii sidjiide : lea čállojuvvon : mu viessu lea rohkadallanviessu . muhto dii lehpet dahkan dan rievvárbiedjun . son oahpahii beaivválaččat tempelis . bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ja álbmoga oaivámuččat bivde goddit su , muhto eai diehtán mo dahkat dan , dasgo buot olbmot hálidedje guldalit su . muhtun beaivvi go son lei oahpaheamen olbmuid tempelšiljus ja sárdnideamen evangeliuma , de bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat bohte su lusa oktan vuorrasiiguin ja jerre : muital midjiide : gean fámuin dagat don dán ? gii lea addán dutnje dakkár fámu ? muhto jesus vástidii sidjiide : mus lea maiddái gažaldat didjiide . muitalehket munnje : johanasa gásta , bođii go dat almmis vai olbmuin ? sii árvaladde gaskaneaset ja dadje : jos mii vástidit : almmis , de son jearrá : manne dalle ehpet oskon sutnje ? muhto jos mii dadjat : olbmuin , de fas olbmot geađgádit min , go sii han oskot nannosit ahte johanas lei profehta . danne sii vástidedje ahte eai dieđe gos dat leaččai boahtán . de jesus celkkii sidjiide : de in mun ge cealkke didjiide gean fámuin mun dagan dáid daguid . dasto son muitalii dán veardádusa olbmuide : olmmái gilvvii viidnegárddi ja láigohii dan viidnegárdebargiide , ja ieš vulggii olgoriikii guhkes áigái . go áigi dievai , de son vuolggahii muhtun bálvaleaddji viidnegárdebargiid lusa vai sii attášedje sutnje oasi viidnegárddi šattuin . muhto viidnegárdebargit cábme su ja luite su mannat ruoktot guoros gieđaid . eaiggát vuolggahii nuppi bálvaleaddji , muhto su ge cábme ja bilkidedje ja luite mannat ruoktot guoros gieđaid . son vuolggahii goalmmáda vel , ja su sii roasmmuhuhtte velá garraseabbot ja bálkestedje olggos . de viidnegárdeeaiggát jurddašii : maid mun dál dagan ? mun vuolggahan iežan ráhkis bártni . almma su gal atnet árvvus . muhto go viidnegárdebargit oidne bártni , de ráđđádalle gaskaneaset ja dadje : diet lea árbbolaš ! goddot su , de mii oažžut su árbbi . ja sii bálkestedje su olggos viidnegárddis ja cábme su jámas . maid dál viidnegárdeisit dahká singuin ? son boahtá ja duššada viidnegárdebargiid ja addá viidnegárddi earáide . go olbmot gulle dan , de dadje : dat ii oaččo dáhpáhuvvat ! muhto son geahčai sidjiide ja celkkii : maid dasto mearkkaša dát mii lea čállojuvvon : dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , lea šaddan váldočiehkageađgin . juohkehaš guhte gahččá dán geađggi ala , roasmmuhuvvá , ja dat gean ala geađgi gahččá , cuovkana . čálaoahppavaččat ja bajitbáhpat vigge váldit su gitta dakkaviđe , muhto sii balle olbmuin . sii áddejedje ahte son muitalii dán veardádusa sin birra . sii atne su čalmmis ja vuolggahedje muhtumiid sovččadit su . sii galge dahkaluddat vanhurskkisin ja geahččalit giellat su iežas sániide , vai besset luohpat su eananhearrái ja eiseválddiide . sii jerre sus : oahpaheaddji , mii diehtit ahte don sártnut ja oahpahat riekta : don it geahča olbmo hámi beallái , muhto oahpahat ipmila geainnu duohtavuođa mielde . muital midjiide : lea go riekta máksit vearu keaisárii vai ii ? muhto son árvidii sin bahás jurdagiid ja celkkii sidjiide : čájehehket munnje denara ! gean govva ja namma lea dás ? sii vástidedje : keaisára . de son celkkii sidjiide : de addet keaisárii dan mii keaisárii gullá , ja ipmilii dan mii ipmilii gullá . sii eai veadján giellat su iežas sániide olbmuid gullut ; sii ovddošedje su vástádusa ja jávohuvve . jesusa lusa bohte muhtun saddukealaččat , sii guđet biehttalit bajásčuožžileami . sii bidje gažaldaga su ovdii : oahpaheaddji , movsses lea čállán midjiide ahte jos olbmás lea náitalan viellja guhte jápmá mánáheapmin , de son galgá náitalit leaskkain ja addit vielljasis náli . ledje čieža vieljaža . vuosttaš válddii alccesis áhká , muhto jámii mánáheapmin . nubbi náitalii leaskkain , de goalmmát , ja nu buot čiežas , muhto buohkat jápme mánáheapmin . loahpas jámii nisu ge . gean áhká son lea bajásčuožžileamis ? buot čiežas han leat leamaš náitalan suinna . jesus vástidii : dán máilmmi mánát náitalit ja náitojit . muhto sii geat adnojit dohkálažžan oažžut oasi boahttevaš máilmmis ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte , sii eai náital eai ge náitojuvvo . sii han eai sáhte šat jápmit ; sii leat eŋgeliid láhkásaččat , ja sii leat ipmila mánát , danne go sii leat bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte . ja dan , ahte jábmit bajásčuoččáldahttojuvvojit , lea movsses ge čájehan muitalusas bastilislánjá birra , go son gohčoda hearrá abrahama ipmilin ja issáha ipmilin ja jáhkoba ipmilin . son ii leat jábmiid ipmil , muhto ealli olbmuid ipmil , dasgo sutnje leat buohkat eallimin . de muhtumat čálaoahppavaččain dadje : oahpaheaddji , don leat vástidan bures . dasgo ii oktage duostan šat jearrat sus eanet gažaldagaid . jesus jearai sis : mo sáhttá dadjat ahte messias lea dávveda bárdni ? dávvet han ieš cealká sálmmaid girjjis : hearrá celkkii mu hearrái : čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go mun bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin . dávvet nappo gohčoda messiasa hearrán ; mo son de sáhttá leat dávveda bárdni ? buot olbmuid gullut son celkkii máhttájeddjiidasas : váruhehket čálaoahppavaččain ! sii áinnas váccašit guhkes biktasiiguin ja hálidit ahte olbmot buorástahttet sin márkanšiljuin ; sii dáhttot čohkkát synagogaid buoremus sajiin ja boaššumusas go leat guossis . sii háhpohallet leaskkaid dáluid ja lohket guhkes rohkosiid dušše oidnon dihtii . muhto sii ožžot dađe garraset duomu . son geahčastii bajás ja oinnii riggáid guđet bidje attáldagaideaset tempelbumbái . de fuobmái geafes leaskka gii bijai guokte šlántte , ja son celkkii : duođaid , mun cealkkán didjiide : dát geafes leaska lea addán eanet go buot earát . dasgo sii buohkat bidje attáldagaid bumbái valljivuođasteaset , muhto son attii geafivuođastis buot dan mii sus lei mas eallit . go muhtumat sárdno tempela birra , man čábbát dat lei čiŋahuvvon čáppa geđggiiguin ja tempelattáldagaiguin , de jesus celkkii : boahtá beaivi go ii báze geađgi geađggi ala das maid dii oaidnibehtet , muhto visot gaikkoduvvo . sii jerre sus : oahpaheaddji , goas dát dáhpáhuvvá , ja mii lea mearkan dasa ? son vástidii : váruhehket amadet čádjidahttojuvvot ! dasgo olusat bohtet mu nammii ja dadjet : mun dat lean , ja : áigi lea lahka . muhto allet čuovo sin ! ja go dii gullabehtet sođiid ja stuimmiid birra , de allet ballá ! dasgo dát ferte vuos dáhpáhuvvat , muhto ii dat mearkkaš ahte loahppa boahtá dakkaviđe . ja son jotkkii : álbmot čuožžila álbmoga vuostái ja riika riikka vuostái ; šaddet garra eatnandoarggástusat ja ollu báikkiin nealgi ja rohttudávddat , ja issoras dáhpáhusat šaddet ja stuora mearkkat almmustuvvet almmis . muhto ovdal go buot dát dáhpáhuvvá , sii doarrádallet din ja váldet din gitta , addet din synagogaid duopmostuoluide ja bálkestit din giddagassii ; dii dolvojuvvobehtet gonagasaid ja eananhearráid ovdii mu nama dihtii . dalle beassabehtet duođaštit sin ovddas . muitet ahte dii ehpet dárbbaš ovddalgihtii jurddašit mo bealuštehpet iežadet . dasgo mun attán didjiide sániid ja viisodaga man vuostái ii oktage din vuostálastiin sáhte ceavzit dahje cealkit . muhto vánhemat , vieljat , fuolkkit ja ustibat behttet din , ja muhtumat dis gottáhallet . buohkat vašuhit din mu nama dihtii , muhto dii ehpet masse vuoktačalmmi ge oaivvis . jos bissubehtet nanusin , de vuoitibehtet eallima . go dii oaidnibehtet ahte soahteveagat birastahttet jerusalema , de dihtet ahte gávpot fargga duššaduvvo . dalle fertejit sii geat leat judeas , báhtarit váriide ; sii geat leat gávpogis , fertejit doapmalit eret , ja sii geat leat olggobealde gávpoga , eai galgga mannat dan sisa . dasgo ráŋggáštusa áigi lea boahtán , go buot ollašuvvá mii lea čállojuvvon . vuoi áhpehemiid ja njamaheddjiid daid beivviid ! dasgo eatnama alde šaddá stuora heahti ; moarriduopmu deaivá dán álbmoga . sii gahččet miehki ávjju ovddas ja dolvojuvvojit fáŋgan buot olmmoščearddaid gaskii . ja báhkinat dulbmet jerusalema dassážii go sin áigi dievvá . mearkkat oidnojit beaivvážis ja mánus ja násttiin , ja eatnama alde álbmogat ballagohtet sakka dorvvuhisvuođas go áhpi ja bárut máraidišgohtet . olbmot vuoimmehuvvet balus dan botta go sii vurdet dan mii boahtá máilmmi badjel . dasgo almmiviidodaga fámut lihkahuvvojit . dalle sii oidnet olbmobártni boahtimin balvvas fámuin ja stuora hearvásvuođain . muhto go buot dát dáhpáhuvvagohtet , de gehččet bajás ja bajidehket oivviideattet , dasgo dalle din bestojupmi lahkanišgoahtá . son muitalii sidjiide veardádusa : gehččet fiikkonmuora ja buot eará muoraid ! go oaidnibehtet daid runiidišgoahtimin , de árvidehpet ahte lea geassumin . nu diehtibehtet maiddái dii , go oaidnibehtet dán dáhpáhuvvamin , ahte ipmila riika lea lahka . duođaid , mun cealkkán didjiide : dát buolva ii noga ovdal go buot dát dáhpáhuvvet . albmi ja eanan duššet , muhto mu sánit eai goassege dušša . váruhehket , amaset borešvuohta ja jugešvuohta dahje eallima váivvit losiidahttit váimmuideattet , nu ahte dat beaivi boahtá fáhkka din badjelii dego giella . dasgo dat boahtá buohkaid badjelii geat ásset miehtá eatnama . gohcet ja rohkadallet álelassii vai oččošeiddet fámu vealtat buot dain dáhpáhusain mat bohtet , ja bisošeiddet olbmobártni ovddas . juohke beaivvi jesus lei tempelis oahpaheamen álbmoga , muhto eahkedis manai dan alážii mii gohčoduvvo oljovárrin ja idjadii doppe . árrat iđedis ollu olbmot bohte tempelšilljui guldalit su . dál lahkanišgohte suvrrokeahtes láibbiid basit , mat gohčoduvvojit beassážin . bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat bivdigohte heakka jesusis , dasgo sii balle olbmuin . dalle sáhtán manai judasa sisa , su geas lei iskariot lassinamman . son lei okta dan guoktenuppelohkásis . judas manai ja lihtodii bajitbáhpaiguin ja tempelfávtta offisearaiguin mo son sáhtášii beahttit jesusa sidjiide . sii illosedje ja lohpidedje sutnje ruđaid . judas mieđai dasa , ja dan rájes son ohcagođii liibba beahttit jesusa olbmuid dieđekeahttá . de bođii suvrrokeahtes láibbiid beaivi go beassášláppis galggai njuvvojuvvot . jesus vuolggahii biehtára ja johanasa ja celkkii : manni ráhkadit midjiide beassášmállásiid , vai mii beassat borrat . soai jearaiga sus : gosa don dáhtut munno ráhkadit daid ? son vástidii : go boahtibeahtti gávpogii , de boahtá dudno ovddal olmmái gii lea guoddimin čáhcelihti . čuovvu su dan vissui gosa son manná sisa , ja daddji dáluisidii : oahpaheaddji jearrá dus : gos lea latnja gos mun beasan borrat beassášmállásiid máhttájeddjiidanguin ? de son čájeha dudnuide stuora lanja badjegearddis mii lea gárvvistuvvon . ráhkadeahkki mállásiid dohko . soai vulggiiga ja gávnnaiga buot nu mo son lei cealkán , ja soai ráhkadeigga beassášmállásiid . go áigi dievai , de jesus manai beavdái apoastaliiguin . ja son celkkii sidjiide : mun lean váimmustan hálidan borrat dáid beassášmállásiid dinguin ovdal go gillán . dasgo mun cealkkán didjiide : in ollenge šat bora daid ovdal go dat leat ollašuvvan ipmila riikkas . son válddii geara , rohkadalai giittusrohkosa ja celkkii : váldet dán ja juogadehket gaskaneattet . dasgo mun cealkkán didjiide ahte dás duohko mun in juga šat viidnemuora šattus ovdal go ipmila riika boahtá . son válddii láibbi , giittii ipmila ja doadjalii dan , attii sidjiide ja celkkii : dát lea mu rumaš , mii addojuvvo din ovddas . dahket dán vai atnibehtet mu muittus . seammá láhkái son válddii geara ge mállásiid maŋŋil ja celkkii : dát gearra lea ođđa lihttu mu varas , mii golggahuvvo din ovddas . muhto geahča , son gii beahttá mu , sus lea giehta beavddi alde muinna oktanaga . dasgo olbmobárdni manná dan geainnu mielde mii lea mearriduvvon ; muhto vuoi dan olbmo guhte beahttá su ! dalle sii árvališgohte gaskaneaset guhtemuš sis leažžá dat gii áigu dahkat dan . sin gaskii šattai maiddái riidu guhtemuš sis adnojuvvui stuorimussan . dalle son celkkii sidjiide : gonagasat ráđđejit álbmogiiddiset , ja sii geain lea váldi , gohčoduvvojit buorredahkkin . dii ehpet galgga leat dakkárat . muhto dat guhte lea stuorimus din gaskkas , lehkos dego nuoramus , ja dat guhte lea alimus , lehkos dego bálvaleaddji . dasgo goabbá lea stuorit , son gii čohkká beavddis vai son gii bálvala ? ii go leat son gii čohkká beavddis ? muhto mun lean din gaskkas dego bálvaleaddji . dii lehpet dat guđet lehpet bisson oskkáldassan mu luhtte miehtá mu geahččalusaid áiggi . áhččán lea addán munnje fámu ráđđet álbmogis , ja dál mun attán didjiide seammá fámu , vai dii mu riikkas beasašeiddet juhkat ja borrat mu beavddis ja čohkkát truvnnuin ja dubmet israela guoktenuppelot čeardda . simmon , simmon ! sáhtán lea gáibidan beassat seavlut din dego nisojáffuid . muhto mun rohkadallen du ovddas ahte du osku ii beahtáše . ja go don fas jorgalat , de nanne vieljaidat . biehtár vástidii : hearrá , duinna mun lean gárvvis mannat sihke giddagassii ja jápmimii . muhto jesus celkkii : mun cealkkán dutnje , biehtár : ovdal go vuoncávaris biškkáda dán ija , don leat biehttalan golbmii dovdamis mu . dasto son jearai máhttájeddjiinis : go mun vuolggahin din burssa , lávkka ja gápmagiid haga , váillui go dis dalle mihkkege ? sii vástidedje : ii mihkkege . dalle son celkkii : muhto dál ferte son geas lea bursa , váldit dan mielde , nu son ge geas lea lávka ; ja geas ii leat miehkki , son vuvdos gávttis ja ostos miehki . dasgo mun cealkkán didjiide ahte dát sátni mii lea čállojuvvon , ferte ollašuvvat mu ala : son lohkkojuvvui vearredahkkiid searvái . dasgo dat mii lea mearriduvvon mu birra , dáhpáhuvvá dál . máhttájeaddjit dadje : hearrá , gea , dá leat guokte miehki . son vástidii : dál lea doarvi ! dasto jesus manai olggos gávpogis ja vulggii oljovári guvlui , nugo lávii , ja máhttájeaddjit čuvvo su . go son bođii dohko , de celkkii sidjiide : rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! ieš son geassádii eret sis birrasii geađgebálkestaga duohkái , luoitádii čippiidis ala ja rohkadalai : áhčážan , jos dáhtut , de váldde mus eret dán geara ! allos dattege šaddo mu dáhttu , muhto du dalle almmi eŋgel almmustuvai sutnje ja áhpásmahtii su . ja jápminbalus son rohkadalai vel áŋgireabbot , ja su bivastat šattai dego varra mii goaikkui vuolás eatnamii . go son čuožžilii rohkadallamis ja bođii fas máhttájeddjiid lusa , de gávnnai sin oađđimin , dasgo sii ledje morrašis . son celkkii sidjiide : manne oađđibehtet ? čuožžilehket ja rohkadallet amadet šaddat geahččalussii ! go son lei ain sárdnumin , de bođii stuora olmmošjoavku . sin oahpisteaddji lei judas , okta dan guoktenuppelohkásis . son bođii jesusa lusa cummistit su . dalle jesus celkkii : judas , beahtát go olbmobártni cummáin ? go sii geat ledje jesusiin , áddejedje mii dál dáhpáhuvvá , de jerre : hearrá , dohppet go mii miehki ? ja okta sis čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpai sus eret olgeš bealji . muhto jesus celkkii : allet daga nie ! ja son guoskkahii bálvaleaddji bealji ja buoridii su . dasto jesus celkkii bajitbáhpaide ja tempelfávttaid offisearaide ja vuorrasiidda geat ledje boahtán váldit su gitta : dii lehpet vuolgán mihkiiguin ja soppiiguin , dego livččen rievvár . beaivválaččat ledjen dinguin tempelšiljus , ehpet ge dii lokten gieđaid mu vuostái . muhto dál lea din diibmu , ja dál lea seavdnjadas ráđđemin . sii válde su gitta ja dolvo su bajimušbáhpa vissui . biehtár čuovui guhkkin maŋábealde . gasku šilju sii ledje cahkkehan dola ja čohkánan dan birra , ja biehtár čohkánii sin gaskii . muhtun biigá oinnii su čohkkámin das dollabáitagis , ja son gávkkai biehtárii ja dajai : dát olmmái lei maiddái su fárus . muhto biehtár biehttalii ja dajai : mun in dovdda su ! veahá maŋŋelaš lei nubbi gii áiccai su ja dajai : don leat maiddái okta sis . muhto biehtár vástidii : in leat . muhto diimmu maŋŋelis lei nubbi vel gii nannii : duođaid , dát olmmái lei maiddái suinna ! son han lea galilealaš . muhto biehtár vástidii : mun in ádde maid don hálat . ja dakkaviđe , go son lei ain sárdnumin , vuoncávaris biškkádii . dalle hearrá jorggihii ja geahčai biehtárii , ja biehtár muitái maid hearrá lei cealkán sutnje : ovdal go vuoncávaris biškkáda dán ija , don biehttalat mu golbmii . ja son manai olggos ja čierui bahččagit . olbmát geat fáktejedje jesusa , bilkidedje ja cábme su ; sii gokče su ámadaju ja dadje : einnos dal ! gii cápmii du ? máŋgga eará láhkái ge sii hiddjidedje su . go beaivi bođii , de čoahkkanedje álbmoga vuorrasat , sihke bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat , ja sii bukte jesusa sin ráđđečoahkkima ovdii . sii dadje : jos don leaččat messias , de cealkke dan . muhto son vástidii : jos vel cealkkášin ge , de ehpet goittot oskkoše , ja jos jearašin dis , de ehpet vástidivčče . muhto dán rájes olbmobárdni čohkká buotveagalaš ipmila olgeš gieđa bealde . dalle buohkat jerre : de leat don nappo ipmila bárdni ? son vástidii : dii dadjabehtet ieža ahte mun lean dat. sii dadje : dárbbašit go mii eanet duođaštusaid ? mii han leat ieža gullan dan su iežas njálmmis . oppa čoahkkin čuožžilii , ja sii dolvo su pilatusa ovdii . doppe sii sivahallagohte su ja dadje : mii leat gávnnahan ahte dát olmmái fille min álbmoga . son cealká ahte mii eat galgga máksit vearu keaisárii , ja navdá iežas messiasin , nappo gonagassan . pilatus jearai sus : leat go don juvddálaččaid gonagas ? jesus vástidii : ieš han don dadjet dan . pilatus dajai bajitbáhpaide ja olmmošjovkui : mun in gávnna dán olbmá sivalažžan masage . sii cealkigohte vel garraseabbot : son moivašuhttá álbmoga oahpuinis miehtá judea , galilea rájes gitta deike . go pilatus gulai dan , de son jearai lea go olmmái galilealaš , ja go oaččui diehtit ahte son gulai herodesa válddi vuollái , de son bijai jesusa su lusa , dasgo herodes ge lei jerusalemis daid beivviid . herodes illosii sakka go oinnii jesusa , dasgo son lei gullan su birra ja lei guhká hálidan oaidnalit suinna . dál son doaivvui beassat oaidnit jesusa dahkamin mearkka . son jearahii su ollu , muhto jesus ii vástidan sáni ge . bajitbáhpat ja čálaoahppavaččat ledje maid das ja váidaledje jesusa garrasit . herodes ja su soalddáhat hiddjidedje ja bilkidedje su , bidje čáppa biktasa su birra ja vuolggahedje su fas pilatusa lusa . dan beaivvi herodes ja pilatus soabadeigga , ovdal soai vašuheigga goappat guoimmiska . pilatus gohčui čoahkkái bajitbáhpaid , ráđđelahtuid ja olbmuid ja celkkii sidjiide : dii lehpet buktán dán olbmá mu ovdii váidalettiin ahte son fille álbmoga . dál mun lean dutkan su din gullut , in ge gávnnat ahte son livččii sivalaš masage mas dii sivahehpet su . ii herodes ge dahkan dan , dasgo son lea vuolggahan su min lusa fas . ii son nappo leat dahkan maidege mas ánssášivččii jápminduomu . mun áiggun dan dihtii spihččehit su ja de luoitit su luovus . basiid áiggi son fertii luoitit sidjiide luovus ovtta fáŋgga . muhto olles olmmošjoavku čuorvvui barabbas lei olmmái guhte lei giddagasas stuimmiid ja olmmošgoddima dihtii . pilatus sárdnugođii fas sidjiide , dasgo son hálidii áinnas luoitit jesusa . muhto sii čurvo sutnje : russiinávle ! russiinávle su ! pilatus celkkii sidjiide goalmmádassii : maid baháid ba son lea dahkan ? in mun leat gávnnahan su áššálažžan masage mas ánssášivččii jápmima . mun spihččehan su , ja de luoittán su luovus . muhto sii nággejedje ain ja gáibidedje alla čuorvasiiguin ahte son galggai russiinávlejuvvot . ja sin čuorvasat vuite . pilatus dalle mearridii ahte galggai šaddat nugo sii gáibidedje . son luittii luovus dan gean sii dáhtto , son gii lei giddagasas stuimmiid ja olmmošgoddima dihtii . muhto jesusa son attii sin háldui . go sii ledje doalvumin jesusa eret , de dohppejedje muhtun kyrenelačča gean namma lei simmon . son lei aiddo boahtimin meahcis , ja sii bággejedje su guoddit ruossa jesusa maŋis . stuora olmmošjoavku čuovui mielde ; sin gaskkas ledje maiddái ollu nissonat geat fuiko ja čirro su dihtii . muhto jesus jorggihii sin guvlui ja celkkii : jerusalema nieiddat ! allet čiero mu dihtii , muhto čirrot iežadet ja mánáideattet dihtii . dasgo beaivvit bohtet goas olbmot dadjet : lihkolaččat leat mánáheamit , dat nissonat geat eai riegádahte , ja dat čiččit mat eai njamat ! dalle sii cealkigohtet váriide : gahččet min ala ! ja dieváide : čihket min ! dasgo jos sii nu dahket ruonas muorain , mo dalle geavvá ástan muorain ? guovttis earát ge , guokte vearredahkki , dolvojuvvuiga suinna oktanaga heakkahuhttojuvvot . ja go sii bohte dan báikái mii gohčoduvvo oaivegállun , de sii russiinávlejedje sihke su ja vearredahkkiid , nuppi su olgeš ja nuppi fas su gurut beallái . muhto jesus celkkii : áhčážan , atte sidjiide ándagassii , dasgo sii eai dieđe maid sii dahket . sii vuorbádalle su biktasiid alde ja juogadedje daid gaskaneaset . olbmot čužžo ja gehčče , muhto ráđđehearrát hiddjidedje su ja dadje : earáid son gal lea beastán , bestos dal iežas gis , jos leažžá messias , gean ipmil lea válljen . soalddáhat ge bilkidedje su ; sii geigejedje sutnje ettetviinni ja dadje : jos don leaččat juvddálaččaid gonagas , de beastte iežat ! su bajábeallái ledje čállojuvvon sánit : dát lea juvddálaččaid gonagas . nubbi vearredahkkiin gii heaŋgái das , bilkidii su ja dajai : it go don leat messias ? beastte dalle iežat ja munno ! muhto nubbi cuiggodii su ja dajai : it go don bala ipmilis , don guhte leat seammá duomu vuolde ? moai gal ánssášetne dán duomu , dasgo moai ožžo ráŋggáštusa daguideame mielde . muhto dát olmmái ii leat dahkan baháid . ja son dajai : jesus , muitte mu go boađát riikasat ! jesus vástidii : duođaid , mun cealkkán dutnje : odne juo don leat muinna paradiásis . lei juo guđat diibmu , ja dalle bođii seavdnjadas miehtá eatnama gitta ovccát diimmu rádjái , go beaivváš lei sevnnjodahtton . ja jesus čuorvvui alla jienain : áhččán , du gieđaide mun bijan vuoigŋan ! go son lei cealkán dan , de attii vuoiŋŋas . muhto go offiseara oinnii dan mii dáhpáhuvai , de son máinnui ipmila ja dajai : dát olmmoš lei duođaid vanhurskkis ! ja buohkat geat ledje čoagganan geahččat , čorbme rattiset go oidne dan mii dáhpáhuvai ja vulge ruoktot . buot jesusa ustibat čužžo guhkkelis ja oidne visot . sin searvvis ledje dat nissonat ge geat ledje čuvvon su galilea rájes . lei muhtun ráđđehearrá gean namma lei jovsset . son lei buorre ja vanhurskkis olmmái , ii ge lean mieđihan dasa maid earát ledje mearridan ja dahkan . son bođii arimateas , muhtun judea gávpogis , ja lei okta sis gii lei vuordimin ipmila riikka boahtima . son manai pilatusa lusa ja siđai jesusa rupmaša . ja son válddii dan vuolás ruossas , giesai dan liinni sisa ja bijai su hávdái mii lei čullojuvvon báktái ja masa ii oktage lean velá biddjojuvvon . lei ráhkkananbeaivi , ja sábbát lei lahka . nissonat geat ledje boahtán galileas searválagaid jesusiin , čuvvo maŋis ja oidne hávddi ja mo su rumaš biddjojuvvui dohko . maŋŋil sii máhcce gávpogii ja gárvvistedje njálggahájat oljjuid ja vuoidasiid . sábbáhin sii vuoiŋŋastedje , lága mielde . iđitguovssu áiggi vahku vuosttaš beaivvi bohte nissonat su hávddi lusa njálggahájat vuoidasiiguin maid sii ledje ráhkadan . dalle sii oidne ahte geađgi lei fierahuvvon eret hávddi ovddas , ja sii manne sisa , eai ge gávdnan hearrá jesusa rupmaša . eai sii diehtán maid galge jáhkkit , muhto fáhkka ledje sin luhtte guokte olbmá šerres biktasiiguin . nissonat ballagohte ja gopmirdedje , ámadadju eatnama vuostái . muhto dat guovttis celkkiiga sidjiide : manne dii jábmiid gaskkas ohcabehtet su guhte lea eallimin ? ii son leat dás , son lea bajásčuoččáldahttojuvvon . muitet maid son sártnui didjiide go ain lei galileas : olbmobárdni galgá addojuvvot suttolaš olbmuid gieđaide ja russiinávlejuvvot ja bajásčuožžilit goalmmát beaivvi . de sii muitájedje jesusa sániid . ja sii máhcce hávddi luhtte ja muitaledje buot dán dan oktanuppelot apoastalii ja buot earáide . dat nissonat ledje márjá magdalena , johánná ja márjá , jáhkoba eadni oktan eará nissoniiguin geat muitaledje dán apoastaliidda . sii atne dáid sániid joavdelas sáhkan , eai ge luohttán sidjiide . muhto biehtár manai olggos ja viegai hávddi lusa , ja go son njahkalii dan sisa , de ii oaidnán eará go liikaliinniid mat ledje čoahkis . son manai ruoktot , ja imaštalai dan mii lei dáhpáhuvvan . seammá beaivvi ledje guovttis sis mannamin emmaus-nammasaš gillái , guhttalot stadia jerusalemis eret , ja soai sártnodeigga buot dan birra mii lei dáhpáhuvvan . go soai leigga ain sártnodeamen ja árvaladdamin dán birra , de jesus bođii ieš ja váccii sudnuin . muhto soai eaba dovdán su , dasgo sudno čalmmit ledje dego dahppojuvvon . son jearai sudnos : man birra doai nu háleštallabeahtti ? soai orusteigga ja geahčaiga morašlaččat bajás , ja nubbi , gean namma lei kleopas , vástidii sutnje : leat go son don áidna vieris jerusalemis gii it dieđe mii doppe lea dáhpáhuvvan dáid beivviid ? son jearai : na mii lea dáhpáhuvvan ? soai vástideigga : dát mii dáhpáhuvai nasaretlažžii jesusii . son lei profehta , daguin ja sániin fámolaš ipmila ja oppa álbmoga ovddas . muhto min bajitbáhpat ja oaivámuččat adde su dubmejuvvot jápmimii ja russiinávlejupmái . mii goittotge doaivvuimet ahte son livččii israela lonisteaddji ! muhto dál leat juo vássán golbma beaivvi dan rájes go dát dáhpáhuvai , ja dál soames nissonat geat gullet min searvái , leat suorggahan min . sii manne hávddi lusa odne árrat iđedis , muhto eai gávdnan su rupmaša . sii bohte ruovttoluotta ja dadje ahte sii ledje oainnáhusas oaidnán eŋgeliid geat celke ahte son eallá . dalle soapmásat mis manne hávddi lusa ja gávdne dan nu mo nissonat ledje dadjan , muhto jesusa gal eai oaidnán . de son celkkii sudnuide : man jallat dii lehpet , ja nu hilljánat oskut buot daid maid profehtat leat cealkán ! ii go messias ferten gillát buot dáid ja mannat hearvásvuohtasis ? ja son čilgegođii sudnuide dan mii čuožžu su birra buot čállagiin , gitta movssesa rájes ja buot profehtain . sii lahkanišgohte dál dan gillái gosa ledje mannamin , ja son dahkaluttai dego livččii mannamin guhkkeliidda . muhto soai sártnuheigga su sakka : oro munno luhtte ! dasgo lea juo eahketbeallái , ja beaivi lea vássimin . dalle son manai sudnuin sisa ja orui sudno luhtte . ja go lei čohkkámin sudnuin beavddis , de válddii láibbi , logai giittusrohkosa , doadjalii dan ja attii sudnuide . de rahpasedje sudnos čalmmit , ja soai dovdáiga su , muhto dan seammás son šattai sudnuide oaidnemeahttumin . soai dajaiga goappat guoibmáseaskka : eai go munno váimmut buollán go son sártnui munnuide vádjolettiin ja rabai čállagiid munnuide ? ja soai vulggiiga dan seammás ja máhcaiga jerusalemii . doppe soai gávnnaiga čoahkkanan dan oktanuppelohkása ja earáid geat gulle sin jovkui , ja dat dadje : hearrá lea duođaid bajásčuoččáldahttojuvvon ja lea almmustahttán iežas simmonii . ieža soai muitaleigga mii lei dáhpáhuvvan mátkkis , ja mo soai leigga dovdán su go son doadjalii láibbi . dan botta go sii ledje hálešteamen dán birra , čuoččui jesus ieš fáhkkestaga sin gaskkas ja celkkii : ráfi lehkos dinguin ! sii suorganedje ja ballájedje , dasgo sii gádde ahte oidne oainnáhusa . muhto son celkkii sidjiide : manne suorganehpet , ja manne badjána eahpádus din millii ? gehččet mu gieđaid ja mu julggiid ; mun dat lean ! guoskkahehket ja gehččet mu ! dasgo vuoiŋŋas ii leat oažži eai ge dávttit , nugo oaidnibehtet ahte mus lea . ja son čájehii sidjiide gieđaidis ja julggiidis . muhto go sii eai velá ge oskon ilu ja imašteami dihtii , de son jearai sis : lea go dis mihkkege maid borrat ? sii adde sutnje basson guollebihtá , ja son válddii dan ja borai sin oainnedettiin . son celkkii sidjiide : dán birra mun sárdnon didjiide go ain ledjen dinguin ja celken ahte buot fertii ollašuvvat mii lea čállojuvvon mu birra movssesa láhkii , profehtaide ja sálmmaide . de son rabai sin jierpmi nu ahte sii áddejedje čállagiid , ja son jotkkii : nu lea čállojuvvon : kristus galgá gillát ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte goalmmát beaivvi , ja su nammii galgá sárdniduvvot jorgalus ja suttuid ándagassii addojupmi buot álbmogiidda ; dii galgabehtet álgit jerusalemis . dii lehpet dáid dáhpáhusaid čalmmálaš duođašteaddjit . mun vuolggahan áhččán lohpádusa din badjelii . muhto orrot gávpogis dassážii go gárvvohuvvobehtet fámuin allagasas . son doalvvui sin olggos betania guvlui , ja loktii gieđaidis ja buressivdnidii sin . buressivdnidettiin son earránii sis ja váldojuvvui bajás albmái . sii gudnejahtte su ja máhcce jerusalemii stuora iluin . maŋŋil sii ledje álelassii tempelis ja rámidedje ipmila . álggus lei sátni . sátni lei ipmila luhtte , ja sátni lei ipmil . sátni lei álggus ipmila luhtte . buot lea dahkkojuvvon sáni bokte ; almmá sáni haga ii leat mihkkege dahkkojuvvon das mii lea . sáni siste lei eallin , ja eallin lei olbmuid čuovggas . čuovggas báitá seavdnjadasas , muhto seavdnjadas ii vuostáiváldán dan . de lei olmmái gean ipmil lei vuolggahan . johanas lei su namma . son bođii duođašteaddjin , čuovgasa duođašteaddjin , vai buohkat su bokte oskugoađášedje . ii son lean ieš čuovggas , muhto son lei čuovgasa duođašteaddji . duohta čuovggas mii čuvge juohke olbmo , lei boahtimin máilbmái . son lei máilmmis , ja máilbmi lea dahkkojuvvon su bokte , muhto máilbmi ii dovdan su . son bođii iežas olbmuid lusa , muhto su iežas olbmot eai vuostáiváldán su . muhto buohkaide geat vuostáiválde su , attii son vuoigatvuođa šaddat ipmila mánnán – buohkaide geat oskot su nammii . eai sii leat riegádan oaččis ja varas , eai rupmaša dáhtus eai ge olbmá dáhtus , muhto ipmilis . ja sátni šattai olmmožin ja ássagođii min luhtte , ja mii oinniimet su hearvásvuođa , dan hearvásvuođa man áidnoriegádan bárdni lea ožžon áhčistis , dievva árpmus ja duohtavuođas . johanas duođašta su birra ja čuorvu : son lea dat gean birra mun celken : son guhte boahtá mu maŋŋil , lea stuorit go mun , dasgo son lea leamaš ovdal mu . su dievasvuođas mii buohkat leat ožžon , árpmu árpmu badjelii . dasgo láhka addojuvvui movssesa bokte , árbmu ja duohtavuohta bođii jesus kristusa bokte . ii oktage leat goassege oaidnán ipmila , muhto áidnoriegádeaddji , guhte lea ipmil , ja guhte lea áhčis váimmu lahka , son lea čájehan midjiide gii son lea . dá lea dat duođaštus man johanas attii go juvddálaččat vuolggahedje muhtun báhpaid ja levihtaid jerusalemis su lusa jearrat : gii don leat ? son vástidii roahkkadit ja dovddastii : mun in leat messias . sii jerre : gii don dalle leat , leat go elia ? son vástidii : in leat . sii jerre : leat go don dat lohpiduvvon profehta ? son vástidii : in leat . de sii dadje sutnje : gii don dalle leat , dasgo mii fertet addit vástádusa sidjiide geat vuolggahedje min . maid don cealkkát iežat birra ? son celkkii : mun lean jietna mii čuorvu meahcis : jalgejehket geainnu hearrái , nugo profehta jesaja lea cealkán . sáttatolbmát geaid farisealaččat ledje vuolggahan , jerre sus : manne don dalle gásttašat , go juo it leat messias , it elia , it ge profehta ge ? johanas vástidii : mun gal gásttašan čáziin . muhto din gaskkas čuožžu son gean dii ehpet dovdda , son gii boahtá mu maŋŋil . mun in leat dohkálaš nuollat su vuoddagiid ge . dát dáhpáhuvai betanias nuppi bealde jordana , gos johanas lei gásttašeamen . nuppi beaivvi son oaidná jesusa boahtimin ja cealká : gehččet , die lea ipmila láppis guhte guoddá máilmmi suttu . son lea dat gean birra mun celken : mu maŋŋil boahtá olmmái gii lea stuorit go mun , dasgo son lea leamaš ovdal mu . in mun dovdan su , muhto aiddo dan dihtii lean boahtán gásttašit čáziin , vai son almmustuvašii israelii . ja johanas duođaštii ja celkkii : mun oidnen vuoiŋŋa boahtimin almmis duvvá hámis , ja dat bisánii su ala . in mun dovdan su , muhto son guhte vuolggahii mu gásttašit čáziin , celkkii munnje : son gean ala don oainnát vuoiŋŋa njiedjamin ja bisáneamen , son lea dat guhte gásttaša bassi vuoiŋŋain . mun lean oaidnán dan , ja dát lea mu duođaštus : son lea ipmila bárdni . nuppi beaivvi johanas čuoččui fas das guoktásiin máhttájeddjiinis . dalle oinnii jesusa vázzimin meattá ja celkkii : geahčči , die lea ipmila láppis . go máhttájeaddjiguovttos gulaiga maid son celkkii , de čuovvuleigga jesusa . jesus jorggihii ja oinnii sudno čuovvumin iežas ja jearai : maid doai ohcabeahtti ? soai vástideigga : rabbi , gos don orut ? rabbi lea seammá go oahpaheaddji . jesus celkkii : boahtti geahččat . soai manaiga suinna ja oinniiga gos son orru , ja soai bisáneigga su luhtte dan beaivái . lei logát diimmu birrasiid . ándaras , simmon biehtára viellja , lei nubbi dan guoktás geat leigga gullan maid johanas celkkii , ja geat leigga čuvvon jesusa . ándaras gávnnai dál vuos vieljas simmona ja dajai sutnje : moai letne gávdnan messiasa . messias mearkkaša dat gii lea vuidojuvvon . de ándaras doalvvui simmona jesusa lusa . jesus geahčai sutnje ja celkkii : don leat simmon , johanasa bárdni . du namma galgá leat kefas . kefas lea seammá go biehtár . nuppi beaivvi jesus lei vuolgimin galileai . son deaivvai filipa ja celkkii sutnje : čuovo mu ! filip lei betsaidas eret , seammá gávpogis gos biehtárguovttos ándarasain ge . filip deaivvai natanaela ja dajai sutnje : mii leat gávdnan su gean birra movsses lea čállán láhkii , ja gean birra profehtat ge leat čállán : dat lea nasaretlaš jesus , jovsseha bárdni . natanael dajai : sáhttá ba nasaretas boahtit mihkkege buriid ? filip vástidii : boađe geahččat ! go jesus oinnii natanaela boahtimin , de celkkii : gehččet , dá lea duohta israellaš , geas ii leat behtolašvuohta . natanael jearai : mas don mu dovddat ? jesus vástidii : mun oidnen du čohkkámin fiikkonmuora vuolde juo ovdal go filip čurvii dutnje . natanael dajai : rabbi , don leat ipmila bárdni , don leat israela gonagas . jesus celkkii : oskkut go danne go mun celken ahte mun oidnen du fiikkonmuora vuolde ? don oaččut oaidnit stuorit dáhpáhusaid ge go dán . son jotkkii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dii oažžubehtet oaidnit almmi rabasin ja ipmila eŋgeliid badjáneamen ja njiedjamin olbmobártni badjel . goalmmát beaivvi ledje náittosheajat kanas galileas . jesusa eadni lei doppe , ja maiddái jesus máhttájeddjiidisguin lei bovdejuvvon heajaide . de nohkkogohte viinnis , ja jesusa eadni dajai sutnje : sis ii leat šat viidni . jesus celkkii : nisu , maid don áiggut muinna ? ii mu diibmu leat velá boahtán . muhto su eadni dajai bálvaleddjiide : dahket buot maid son gohčču . das ledje geađgečáhcelihtit , nugo vierru lei ge juvddálaččaid buhtistanmearrádusaid mielde . ledje guhtta lihti , mat gesse guokte dahje golbma áŋkara guhtege . jesus celkkii : devdet lihtiid čáziin . ja bálvaleaddjit devde daid ravddaid dási . son celkkii sidjiide : goivot das ja guddet heajaid ovddasčužžui . sii gudde dan heajaid ovddasčužžui , ja son máisttii čázi mii lei šaddan viidnin . ii son diehtán gos dat leažžá boahtán , muhto bálvaleaddjit geat ledje goivon čázi , sii gal dihte . de son gohčui irggi boahtit ja dajai : earát guossohit vuos buori viinni , ja go guossit juhkaluvvagohtet , de buktet fuonibu . muhto don leat seastán buori viinni dássážii . dán vuosttaš mearkadagus jesus dagai kanas galileas . son almmustahtii hearvásvuođas , ja su máhttájeaddjit osko sutnje . das maŋŋil son manai kapernaumii etniinis , vieljaidisguin ja máhttájeddjiidisguin , ja doppe sii orro moadde beaivvi . juvddálaččaid beassážat lahkanedje , ja jesus vulggii bajás jerusalemii . tempelšiljus son deaivvai sin geat ledje vuovdimin vuovssáid , sávzzaid ja duvváid , ja ruhtacuvkeheddjiid geat ledje čohkkámin das . de son ráhkadii spižá oaras ja ájii buohkaid olggos tempelis oktan sávzzaiguin ja vuovssáiguin . son háddjii ruhtacuvkeheddjiid ruđaid ja gomihii sin bevddiid . sidjiide geat vuvde duvváid , son celkkii : eret dáiguin , allet daga mu áhči viesu márkanšilljun ! su máhttájeaddjit muitájedje dan mii lea čállojuvvon : buolli áŋgirvuohta du viesu dihtii duššada mu . juvddálaččat hállagohte ja jerre sus : makkár mearkkain čájehivččet midjiide ahte dus lea vuoigatvuohta dán dahkat ? jesus vástidii sidjiide : gaikkodehket dán tempela , ja mun ceggen dan fas golmma beaivvis . sii dadje : njealljelogiguhtta jagi leat ádjánan hukset dán tempela , ja don cegget dan fas golmma beaivvis ? muhto son sártnui iežas rupmaša tempela birra . go son lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte , de máhttájeaddjit muitájedje ahte son lei cealkán dán , ja sii osko čállagii ja dan sátnái man jesus lei sárdnon . go jesus lei jerusalemis beassášbasiid , de olusat oskugohte su nammii go sii oidne su mearkadaguid . ii jesus gal dattege luohttán sidjiide , dasgo son dovddai sin buohkaid . ii son dárbbašan earáid duođaštusaid ovttage olbmo birra , dasgo son diđii ieš mii orru olbmo siste . farisealaččaid searvvis lei olmmái gean namma lei nikodemus ; son lei okta juvddálaččaid ráđđehearráin . son bođii jesusa lusa ihkku ja dajai : rabbi , mii diehtit ahte don leat oahpaheaddji gii leat boahtán ipmila luhtte , dasgo ii oktage máhtáše dahkat daid mearkadaguid maid don dagat jos ipmil ii livčče suinna . jesus vástidii sutnje : duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : dat guhte ii riegát ođđasis , ii beasa oaidnit ipmila riikka . nikodemus jearai sus : mo sáhttá boares olmmoš riegádit , ii han son sáhte beassat eatnis goaŧu sisa fas ja riegádit ođđasis ? jesus vástidii : duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : dat guhte ii riegát čázis ja vuoiŋŋas , ii beasa ipmila riikii . dat mii lea riegádan oaččis , lea oažži , muhto dat mii lea riegádan vuoiŋŋas , lea vuoigŋa . ale ovddoš go mun celken ahte dii fertebehtet riegádit ođđasis . biegga bossu gosa dáhttu ; don gulat dan šuvvamin , muhto it dieđe gos bođeš ja gosa manaš . nu lea maiddái juohkehaččas gii lea riegádan vuoiŋŋas . nikodemus jearai : mo dát lea vejolaš ? jesus vástidii sutnje : don leat israela oahpaheaddji , it ge dieđe dan ! duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : mii sárdnidit dan maid diehtit , ja duođaštit dan maid leat oaidnán , muhto dii ehpet vuostáiváldde min duođaštusa . jos dii ehpet oskko go mun sárdnidan didjiide eatnanlaš áššiid , mo de sáhttibehtet oskut go mun sárdnidan almmálaš áššiid ? ii oktage leat mannan bajás albmái , earet go son gii njiejai almmis ; dat lea olbmobárdni guhte lea almmis . ja nugo movsses loktii gearbmaša sáttomeahcis , nu olbmobárdni ge bajiduvvo , vai juohkehaš guhte osku sutnje , oažžu agálaš eallima . dasgo nu lea ipmil ráhkistan máilmmi ahte son attii áidnoriegádan bártnis , amas oktage guhte osku sutnje mannat gáđohussii , muhto vai son oažžu agálaš eallima . ipmil ii leat vuolggahan bártnis máilbmái dubmet dan , muhto vai máilbmi bestojuvvošii su bokte . dat guhte osku sutnje , ii dubmejuvvo . dat guhte ii oskko , lea juo dubmejuvvon , dan dihtii go ii leat oskon ipmila áidnoriegádan bártni nammii . ja dát lea duopmu , ahte čuovggas lea boahtán máilbmái , ja olbmot ráhkistedje seavdnjadasa eanebut go čuovgasa , dasgo sin dagut ledje bahát . dasgo juohke bahádahkki vašuha čuovgasa ii ge dáhto boahtit čuovgasa ovdii , amaset su dagut boahtit albmosii . muhto dat guhte čuovvu duohtavuođa , boahtá čuovgasa ovdii , vai boađášii albmosii ahte su dagut leat ipmila dáhtu mielde . das maŋŋil jesus ja su máhttájeaddjit vulge judeai . doppe son orui muhtun áiggi singuin ja gásttašii . maiddái johanas ge gásttašii ainonis salima lahka , gos lei ollu čáhci , ja olbmot bohte dohko ja gásttašuvvojedje . dát lei ovdal go johanas bálkestuvvui giddagassii . šattai riidu buhtisteami birra johanasa máhttájeddjiid ja muhtun juvddálačča gaskii . máhttájeaddjit manne johanasa lusa ja dadje sutnje : rabbi , dat olmmái gii lei duinna nuppe bealde jordana , ja gean birra don duođaštit , son gásttaša dál , ja buohkat mannet su lusa . johanas vástidii sidjiide : olmmoš ii sáhte oažžut maidege jos dat ii addojuvvo sutnje almmis . dii lehpet ieža mu duođašteaddjit dasa ahte mun celken : mun in leat messias , muhto lean vuolggahuvvon su ovddabeallái . irgi lea son geas lea moarsi . muhto irggi ustit gii čuožžu ja guldala su , illuda sakka go gullá irggi jiena . dál mun ge illudan , ja mu illu lea ollis . son galgá stuorrut , mun fas uhccut . son guhte boahtá badjin , lea buohkaid bajábealde . son guhte boahtá máilmmis , gullá máilbmái ja hállá máilmmálaš áššiid . son guhte boahtá almmis , lea buohkaid bajábealde . son duođašta dan maid lea oaidnán ja gullan , muhto ii oktage vuostáiváldde su duođaštusa . dat guhte lea vuostáiváldán su duođaštusa , lea nannen ahte ipmil sárdnu duohtavuođa . son gean ipmil lea vuolggahan , sárdnu sániid mat bohtet ipmilis , dasgo ipmil addá vuoiŋŋa olles mihtuin . áhčči ráhkista bártni ja lea addán buot su gihtii . sus guhte osku bárdnái , lea agálaš eallin . dat guhte ii jeagat bártni , ii beasa oaidnit eallima , muhto ipmila moarri orru su alde . jesus bođii diehtit ahte farisealaččat ledje gullan ahte jesus čohkkii eanet máhttájeddjiid ja gásttašii eanebuid go johanas , vaikko rievtti mielde jesus ii ieš gásttašan , muhto su máhttájeaddjit . go jesus gulai dien farisealaččaid birra , de son vulggii judeas ja manai fas galileai . son fertii johtit samaria čađa , ja son bođii gávpogii mii gohčoduvvo sykarin . dat lea dan eananbihtá lahka man jáhkot attii bárdnásis jovssehii . doppe lei jáhkoba gáivo . jesus lei váiban vázzimis , ja čohkánii gáivvo gurrii . dát lei guđat diimmu birrasiid . de bođii samaria nisu viežžat čázi . jesus cealká sutnje : atte munnje juhkat . su máhttájeaddjit ledje mannan gávpogii oastit borramuša . nisu dadjá : mo don guhte leat juvddálaš , sáhtát bivdit juhkat mus , samaria nissonis ? dasgo juvddálaččat eai servvoštala samarialaččaiguin . jesus vástidii sutnje : jos don dovddašit ipmila attáldaga ja dieđášit gii dat lea guhte dáhttu juhkat , de don bivddášit sus ja son attášii dutnje ealli čázi . nisu dajai : hearrá , dus ii leat lihtti ge mainna geasášit bajás čázi , ja gáivo lea čieŋal . gos don dalle válddášit dan ealli čázi ? it dal don leat stuorit go min máttar jáhkot gii attii midjiide gáivvo ja ieš jugai das , nugo su bártnit ja su šibihat ge ? jesus vástidii sutnje : juohkehaš guhte dán čázis juhká , son šaddá fas goikui . muhto dat guhte juhká dan čázis maid mun attán , ii goikka šat goassege . dat čáhci maid mun attán sutnje , šaddá su siste ájan mii álo golgá ja addá agálaš eallima . nisu dadjá sutnje : hearrá , atte munnje dan čázi aman goassege šat goikat ja dárbbašit dáppe fitnat viežžamin čázi . jesus celkkii sutnje : mana viežžat boatnját ge deike . nisu vástidii : ii mus leat boadnjá . jesus celkkii : duođa cealkkát go dajat ahte dus ii leat boadnjá , dasgo dus leat leamaš vihtta olbmá , ja dat gii dus dál lea , ii leat du boadnjá . die dadjet duođa . nisu dajai : hearrá , mun oainnán ahte don leat profehta . min máddarat leat bálvalan ipmila dán vári alde , ja dii dadjabehtet jerusalema danin báikin gos olmmoš galgá rohkadallat . jesus cealká sutnje : oskko munnje , nisu , áigi boahtá go ehpet bálval ipmila ehpet dán vári alde ehpet ge jerusalemis . dii bálvalehpet dan maid ehpet dovdda , muhto mii bálvalit dan maid dovdat , dasgo bestojupmi boahtá juvddálaččain . muhto áigi boahtá , ja lea dál juo , go duođalaš rohkadallit bálvalit áhči vuoiŋŋas ja duohtavuođas . dasgo dakkár rohkadalliid áhčči dáhttu . ipmil lea vuoigŋa , ja dat guhte bálvala su , ferte bálvalit vuoiŋŋas ja duohtavuođas . nisu dajai : mun dieđán ahte messias boahtá , – messias lea seammá go kristus – ja go son boahtá , de almmuha midjiide buot . jesus cealká sutnje : mun dat lean , mun guhte sártnun duinna . dan seammás bohte su máhttájeaddjit , ja sii ovddošedje go son lei hálešteamen nissoniin . muhto ii oktage jearran maid son dáhtui dahje manne lei hálešteamen nissoniin . nisu guđii čáhcelihtis ja manai gávpogii ja dajai olbmuide : bohtet geahččat dan olbmá guhte lea muitalan munnje buot maid mun lean dahkan ! ii go son dat leačča messias ? sii vulge dalle gávpogis ja bohte su lusa . dan botta máhttájeaddjit dadje jesusii : rabbi , boađe boradit ! son vástidii : mus lea borramuš maid dii ehpet dovdda . sii dadje guhtet guoibmáseaset : lea go son giige buktán sutnje borramuša ? muhto jesus celkkii sidjiide : mu borramuš lea dahkat su dáhtu guhte lea vuolggahan mu ja ollašuhttit su daguid . ehpet go dii ieža daja : ain leat njeallje mánu láju áigái . muhto mun cealkkán didjiide : bajidehket čalmmiideattet ja gehččet bealdduid , dat leat juo vilggodan láddjenmuddui . láddjejeaddji oažžu bálkkás ja čohkke šattuid agálaš eallimii , vai gilvi ja láddjejeaddji illudivččiiga ovttas . dasgo dat sátni lea duohta ahte nubbi gilvá ja nubbi gis láddje . mun lean vuolggahan din láddjet dan mainna ehpet leat bargan . earát leat bargan , ja dii láddjebehtet sin barggu šattu . olusat dán samaria gávpoga ássiin ledje oskugoahtán jesusii nissona duođaštusa dihtii : son lea cealkán munnje buot dan maid mun lean dahkan . samarialaččat bohte su lusa ja dáhtto jesusa orrut iežaset luhtte , ja son orui doppe guokte beaivvi . ollu eanebut oskugohte go gulle su sániid , ja sii dadje nissonii : dál mii eat oskko šat dušše du sániid dihtii . dasgo mii leat ieža gullan su , ja mii diehtit ahte son duođaid lea máilmmi beasti . guokte beaivvi das maŋŋil jesus vulggii doppe galileai . son lei ieš duođaštan ahte profehta ii adnojuvvo árvvus ruovttubáikkistis . muhto go son bođii galileai , de galilealaččat vuostáiválde su bures , dasgo sii ge ledje leamaš jerusalemis basiid áiggi ja ledje oaidnán buot maid son lei dahkan doppe . jesus bođii fas kanai galileai gos son lei dahkan čázi viidnin . kapernaumis orui gonagaslaš virgeolmmái gean bárdni lei buohcamin . go son gulai ahte jesus lei boahtán judeas galileai , de vulggii jesusa lusa ja siđai su boahtit vulos buoridit bártnis , dasgo gánda lei juo jápmimin . jesus celkkii sutnje : mearkkaid ja oavdduid oainnekeahttá dii ehpet oskko . virgeolmmái dajai : hearrá , boađe ovdal go mu bárdni jápmá ! jesus celkkii sutnje : mana ruoktot , du bárdni lea eallimin ! ja olmmái oskkui jesusa sániide ja manai . ruoktot jođedettiin bohte bálvaleaddjit su ovddal ja muitaledje ahte su bárdni lei eallimin . son jearai goas bárdnis lei áđasman . sii dadje : ikte čihččet diimmus dávda luittii su . áhčči árvidii ahte dat lei dáhpáhuvvan aiddo dalle go jesus celkkii sutnje : du bárdni lea eallimin ! ja son ja oppa su dálu veahka oskugohte . dát lei nubbi mearka maid jesus dagai maŋŋil go lei boahtán judeas galileai . das maŋŋil ledje juvddálaččaid allabasit , ja jesus vulggii bajás jerusalemii . jerusalemis lea sávzapoartta lahka láttu man namma hebreagillii lea betesda . dan birra leat vihtta hálla , ja ollu buohccit ledje veallámin das : čalmmeheamit , lápmásat , rámbbit . sii vurde ahte čáhci lihkahuvvošii . dasgo hearrá eŋgel njiejai duollet dálle láddui ja lihkahahtii čázi . vuosttaš gii njiedjalii láddui maŋŋil go čáhci lei lihkahuvvon , dat dearvvašmuvai , mii ihkinassii dávddaid sus leaččai . das lei olmmái gii lei buohcan golbmalogigávcci jagi . go jesus oinnii su veallámin das ja diđii ahte son lei buohcan guhká , de son celkkii sutnje buohcci vástidii : hearrá , mus ii leat oktage gii veahkehivččii mu láddui go čáhci lea lihkahuvvon . ja go mun joavddan , de lea álo muhtun eará geargan njiedjalit dohko mu ovddabeallái . jesus cealká sutnje : čuožžil , váldde seaŋggat ja vázzil ! ja olmmái dearvvašmuvai dan seammás ; válddii seaŋggas ja vázzilii . muhto lei sábbátbeaivi , ja juvddálaččat dadje dearvvašmahttojuvvon olbmái : odne lea sábbát , ii ge dus leat lohpi guoddit seaŋgga . son vástidii : son guhte dearvvašmahtii mu , celkkii munnje : váldde seaŋggat ja vázzil ! sii jerre : gii lea dat olmmái guhte gohčui du váldit seaŋggat ja vázzilit ? dearvvašmahttojuvvon olmmái ii diehtán gii dat lei . dasgo jesus lei juo jávkan olbmuid sisa . maŋŋil jesus gávnnai olbmá tempelšiljus ja celkkii sutnje : geahča , dál leat dearvvaš . ale šat suddut , amas mihkkege bahábuid dáhpáhuvvat dutnje . olmmái manai ja muitalii juvddálaččaide ahte jesus dat lei dearvvašmahttán su . juvddálaččat doarrádallagohte jesusa danne go son dagai dákkáriid sábbáhin . muhto jesus celkkii sidjiide : mu áhčči bargá bisánkeahttá ; ja nu ferten mun ge . das maŋŋil juvddálaččat geahččaledje velá áŋgireabbot goddit su . son han ii rihkkon dušše sábbáha , muhto gohčodii ipmila iežas áhččin ge ja dagai iežas ipmila láhkásažžan . jesus vástidii sidjiide ná : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : ii bárdni sáhte dahkat maidege iešalddes , earet dan maid son oaidná áhčis dahkamin . maid áhčči dahká , dan bárdni ge dahká . dasgo áhčči ráhkista bártni ja čájeha sutnje buot maid ieš dahká . ja son čájeha sutnje stuorit daguid go dán , vai dii ovddošehpet . dasgo nugo áhčči bajásčuoččáldahttá jábmiid ja dahká sin eallin , nu bárdni ge dahká eallin sin geaid son dáhttu . ii ge áhčči dubme ovttage , muhto son lea addán buot dubmenválddi bárdnái , vai buohkat gudnejahtášedje bártni nugo áhči ge . dat guhte ii gudnejahte bártni , ii gudnejahte áhči ge gii lea vuolggahan su . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte gullá mu sáni ja osku sutnje gii lea vuolggahan mu , sus lea agálaš eallin ; son ii boađe dupmui , muhto lea juo mannan jápmimis eallimii . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : boahtá áigi , ja dat lea dál juo , go jábmit gullet ipmila bártni jiena , ja sii geat gullet , ožžot eallit . dasgo nugo áhčis lea iešalddes eallin , de son lea maiddái suovvan bárdnái ge ahte sus lea iešalddes eallin . áhčči lea addán sutnje dubmenválddi , danne go son lea olbmobárdni . allet imaštala dan , dasgo dat áigi boahtá go buohkat geat leat hávddiin , gullet su jiena ja sii bohtet olggos . sii geat leat dahkan buriid , bajásčuožžilit eallimii , muhto sii geat leat dahkan baháid , bajásčuožžilit dupmui . in mun sáhte iešalddán dahkat maidege . mun dubmen dađe mielde go gulan , ja mu duopmu lea vuoigatlaš . dasgo in mun dáhto ovddidit iežan dáhtu , muhto su dáhtu gii lea vuolggahan mu . jos mun iežan birra duođaštan , de mu duođaštus ii leat duohta . muhto lea muhtun eará gii duođašta mu birra , ja mun dieđán ahte su duođaštus mu birra lea duohta . dii bijaidet sáni johanassii , ja son duođaštii duohtavuođa . in mun dárbbaš makkárge duođaštusa olbmuin , muhto cealkkán dán vai dii bestojuvvošeiddet . johanas lei buolli ja báiti čuovggas , muhto dušše oanehis áiggi dii hálideiddet illudit su čuovgasis . muhto mus lea stuorit duođaštus go dat man johanas attii . dasgo dat dagut maid áhčči lea addán munnje ollašuhttit , ja maid mun dagan , dat duođaštit ahte áhčči lea vuolggahan mu . áhčči gii lea vuolggahan mu , lea ieš duođaštan mu birra . su jiena ehpet leat goassege gullan , ehpet ge oaidnán su hámi . su sátni ii biso din siste , dasgo dii ehpet oskko sutnje gean son lea vuolggahan . dii guorahallabehtet čállagiid , danne go jurddašehpet dain gávdnat agálaš eallima . ja aiddo dat duođaštit mu birra ! muhto dii ehpet dáhto boahtit mu lusa oažžut eallima . mun in vuostáiváldde gudni olbmuin , muhto mun dovddan din ja dieđán ahte din siste ii leat ráhkisvuohta ipmilii . mun lean boahtán áhččán nammii , ehpet ge dii vuostáiváldde mu . muhto jos muhtun eará boahtá iežas nammii , de su dii vuostáiváldibehtet . mo dii sáhttibehtet oskut , dii geat áinnas dáhttubehtet gudni guhtet guimmiineattet , ehpet ge oza gudni áidna ipmilis ? allet jurddaš ahte mun sivahalan din áhči ovddas . son gii sivahallá din , lea movsses , geasa dii bidjabehtet iežadet doaivvu . jos dii livččiidet oskon movssesii , de livččiidet oskon munnje ge , dasgo son lea čállán mu birra . muhto jos dii ehpet oskko su čállagiidda , mo de sáhttibehtet oskut mu sániide ? das maŋŋil jesus manai nuppi beallái galileajávrri , mii maiddái gohčoduvvo tiberiasjávrin . ollu olbmot čuvvo su , danne go sii oidne daid mearkadaguid maid son dagai go dearvvašmahtii buhcciid . jesus manai várrái , ja čohkánii máhttájeddjiidisguin . beassážat , juvddálaččaid basit , ledje lahka . go jesus geahčastii ja oinnii ollu olbmuid boahtimin su lusa , de celkkii filipii : gos mii oastit láibbi , vai dát buohkat oččošedje borrat ? dán son celkkii geahččalan dihtii filipa , dasgo son diđii ieš maid áiggui dahkat . filip vástidii : ii guovtti čuođi denarii ge fidne dan mađe láibbi ahte juohkehažžii livččii bihtáš ge . nubbi máhttájeaddji , ándaras , simmon biehtára viellja , dajai sutnje : dás lea uhca gánddaš geas leat vihtta bivgeláibbi ja guokte guoláža , muhto mat dat leat nu olusiidda ? jesus celkkii : gohččot olbmuid čohkánit . das lei rássás báiki , ja sii čohkánadde . olbmáid lohku lei birrasiid vihttaduhát . jesus válddii láibbiid , rohkadalai giittusrohkosa ja juogadii sidjiide geat ledje čohkkámin das , nu maiddái guliid ge , nu ollu go ieš guhtege hálidii . go sii ledje gallánan , de son dajai máhttájeddjiidasas : čogget báhcán bihtáid , amas mihkkege mannat duššás . sii dahke nu ja devde guoktenuppelot veaddelihti bihtáiguin mat ledje báhcán dan viđa bivgeláibbis , maŋŋil go buohkat ledje boradan . go olbmot oidne dan mearkka maid jesus lei dahkan , de dadje : dá lea duođaid dat profehta guhte galggai boahtit máilbmái ! jesus diđii ahte sii áigo boahtit ja veagal dahkat su gonagassan . danne son guđii sin ja manai várrái . son manai dohko okto . go šattai eahket , de máhttájeaddjit bohte vuolás jávregáddái , manne fatnasii ja vulge nuppi beallái jávrri kapernaumii . lei juo seavdnjat , ii ge jesus lean velá boahtán sin lusa . jávrris ledje stuora bárut , dasgo biegga lei garas . go sii ledje suhkan vihttagoalmmátlot dahje golbmalot stadia , de oidne jesusa boahtimin vácci jávrri alde ja lahkaneamen fatnasii . sii baláskedje sakka . muhto jesus celkkii sidjiide : mun dat lean , allet bala ! sii áigo váldit su fatnasii , muhto dan seammás dat lei juo láddemin dan gáddái gosa ledje mannamin . nuppi beaivvi ledje ain ollu olbmot nuppi bealde jávrri . sii ledje oaidnán ahte das lei dušše okta fanas ja ahte ii jesus lean mannan fatnasii máhttájeddjiidisguin , muhto sii ledje vuolgán su haga . dál bohte eará fatnasat tiberiasis ja cehkkejedje lahka dan báikki gos hearrá lei rohkadallan giittusrohkosa ja sii ledje borran láibbi . go olbmot oidne ahte ii jesus eai ge su máhttájeaddjit lean das , de manne fas fatnasiidda ja vulge kapernaumii ohcat jesusa doppe . sii gávdne su nuppi bealde jávrri ja jerre sus : rabbi , goas don bohtet deike ? jesus vástidii sidjiide : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : ehpet dii oza mu dan dihtii go lehpet oaidnán mearkkaid , muhto danne go boraidet láibbi ja galláneiddet . allet bargga dan borramuša ala mii nohká , muhto dan ala mii bistá ja addá agálaš eallima , dan man olbmobárdni addá didjiide . dasgo ipmil áhčči lea merken su seaillainis . sii dadje sutnje : mat leat dasto dat dagut maid ipmil dáhttu min dahkat ? jesus vástidii sidjiide : dát lea ipmila dahku ahte dii oskubehtet sutnje gean ipmil lea vuolggahan . sii jerre : makkár mearkka de dagat , vai mii oainnášeimmet ja oskkošeimmet ? maid don dagat ? min máddarat borre mánna meahcis , nugo lea čállojuvvon : láibbi almmis attii son sidjiide borrat . jesus vástidii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : movsses ii addán didjiide láibbi almmis ; muhto mu áhčči addá didjiide duohta almmi láibbi . ipmila láibi lea dat láibi mii boahtá vuolás almmis ja addá eallima máilbmái . sii dadje sutnje : hearrá , atte midjiide álelassii dan láibbi . jesus vástidii : mun lean eallima láibi . dat guhte boahtá mu lusa , ii goassege nealggo , ja dat guhte osku munnje , ii goassege goikka . muhto mun lean cealkán didjiide ahte dii lehpet oaidnán mu , ehpet ge vel oskko . buohkat geaid áhčči addá munnje , bohtet mu lusa , ja dat gii boahtá mu lusa , su in eisege áje eret . dasgo mun in leat boahtán vuolás almmis dahkat dan maid ieš dáhtun , muhto su dáhtu , gii lea vuolggahan mu . ja dát lea mu vuolggaheaddji dáhttu , ahte mun in masse ovttage sis geaid son lea addán munnje , muhto bajásčuoččáldahtán sin maŋimuš beaivvi . dasgo dát lea áhččán dáhttu , ahte juohkehaš guhte oaidná bártni ja osku sutnje , oažžu agálaš eallima , ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi . juvddálaččat nimmoredje danne go son celkkii : mun lean láibi mii lea boahtán vuolás almmis . ja sii jerre : ii go dát leat jesus , jovsseha bárdni . mii han dovdat sihke su áhči ja su eatni . mo son de sáhttá dadjat ahte son lea boahtán vuolás almmis ? jesus vástidii sidjiide : allet nimmor ! ii oktage sáhte boahtit mu lusa muđuid go ahte áhčči , guhte lea vuolggahan mu , geassá su ; ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi . profehtaid čállagiidda lea čállojuvvon : sii buohkat šaddet ipmila máhttájeaddjin . juohkehaš guhte guldala áhči ja oahppá sus , boahtá mu lusa . ii oktage leat duođaid oaidnán áhči , earet su guhte boahtá ipmila luhtte ; son lea oaidnán áhči . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte osku , sus lea agálaš eallin . mun lean eallima láibi . din máddarat borre mánna meahcis , ja dattege sii jápme . muhto dát láibi boahtá vuolás almmis , ja dat guhte borrá dan , ii jáme . mun lean ealli láibi mii lea boahtán vuolás almmis . jos guhtege borrá dán láibbi , de son eallá agálaččat . dat láibi man mun attán , lea mu rumaš , ja mun attán dan vai máilbmi oččošii eallit . dás maŋŋil juvddálaččat riidališgohte gaskaneaset ja dadje : mo sáhttá son addit midjiide rupmašis borrat ? jesus celkkii sidjiide : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : jos dii ehpet bora olbmobártni rupmaša ja juga su vara , de dis ii leat eallin . muhto son guhte borrá mu rupmaša ja juhká mu vara , sus lea agálaš eallin , ja mun bajásčuoččáldahtán su maŋimuš beaivvi . dasgo mu rumaš lea duohta borramuš , ja mu varra lea duohta juhkamuš . dat guhte borrá mu rupmaša ja juhká mu vara , bissu mu siste ja mun bisun su siste . nugo ealli áhčči lea vuolggahan mu , ja mun ealán su bokte , nu maiddái son , guhte mu borrá , eallá mu bokte . dát lea dat láibi mii lea boahtán vuolás almmis , ii ge dat maid máddarat borre . sii leat jápmán . muhto dat guhte borrá dán láibbi , eallá agálaččat . dán son celkkii go lei oahpaheamen kapernauma synagogas . olusat su máhttájeddjiin geat gulle dán , dadje dalle : dát leat garra sánit ! gii gierdá guldalit diekkáriid ? jesus diđii iešalddes ahte máhttájeaddjit nimmoredje , ja son celkkii : vearránahttá go dát din ? mo de jos oaidnibehtet olbmobártni mannamin bajás dohko gos lei ovdal ? vuoigŋa dat lea guhte dahká eallin ; oaččis ii leat mihkkege ávkkiid . dat sánit maid mun lean sárdnon didjiide , leat vuoigŋa ja eallin . muhto dis leat muhtumat guđet eai oskko . dasgo jesus diđii álggu rájes geat eai oskon , ja gii beahtášii su . ja son lasihii : aiddo danne mun celken ge didjiide ahte ii oktage sáhte boahtit mu lusa jos áhčči ii suova . dán rájes olusat su máhttájeddjiin geassádedje eai ge šat vádjolan suinna . de jesus jearai dan guoktenuppelohkásis : dáhttubehtet go dii ge mannat eret ? muhto simmon biehtár vástidii : hearrá , gean lusa mii manašeimmet ? dus leat agálaš eallima sánit , ja mii oskut ja diehtit ahte don leat ipmila bassi . jesus celkkii sidjiide : in go mun leat válljen din guoktenuppelohkása ? ja okta dis lea beargalat . son sártnui judasa , simmon iskariota bártni , birra . dasgo son galggai beahttit jesusa , vaikko son lei okta dan guoktenuppelohkásis . das maŋŋil jesus vádjolii galileas . son ii dáhtton leat judeas , dasgo juvddálaččat vigge goddit su . go juvddálaččaid basit , lastagoahtebasit , ledje lahka , de su vieljat dadje sutnje : vuolgge eret dáppe ja mana judeai , vai du máhttájeaddjit ge besset oaidnit du daguid ! dasgo ii oktage daga maidege čihkosis jos dáhttu šaddat dovddusin . jos don sáhtát dahkat dákkár daguid , de čájet máilbmái gii don leat ! dasgo eai su vieljat ge oskon sutnje . jesus celkkii sidjiide : mu áigi ii leat velá boahtán , muhto didjiide lea álo rivttes áigi . máilbmi ii sáhte vašuhit din , muhto mu dat vašuha , dasgo mun duođaštan ahte dan dagut leat bahát . mannet fal dii bajás basiide ; mun in vuolgge dáidda basiide , dasgo mu áigi ii leat velá boahtán . dán son celkkii sidjiide ja bázii ieš galileai . muhto maŋŋil go su vieljat ledje mannan ávvudemiide , de son ge vulggii , ii albmosit , muhto suoli . juvddálaččat ohce su basiid áigge ja jerre : gos son lea ? ja olbmot savkkástalle ollu su birra . muhtumat dadje : son lea buorre olmmoš . earát gis dadje : ii leat , son fille álbmoga ! ii oktage hállan albmosit su birra , dasgo sii balle juvddálaččain . lei juo guovdelaš basiid go jesus manai bajás tempelšilljui ja oahpahišgođii . juvddálaččat ovddošedje ja dadje . gos son lea ožžon oahpas , go ii leat oahpahuvvon ? jesus vástidii sidjiide : mu oahppu ii leat mu , muhto su guhte vuolggahii mu . dat guhte dáhttu dahkat su dáhtu , oažžu dovdat lea go oahppu ipmilis vai mus alddán . dat guhte sárdnida iešalddes , ohcá iežas gudni . muhto dat guhte bargá su gudni ala gii lea vuolggahan su , sárdnu duođa , ii ge sus leat mihkkege vearrivuođaid . ii go movsses leat addán didjiide lága ? muhto ii oktage dis jeagat lága . manne dalle viggabehtet goddit mu ? olbmot vástidedje : dus lea bahá vuoigŋa , gii ba du vikkašii goddit ? jesus vástidii sidjiide : ovtta dagu mun lean dahkan , ja dii buohkat ovddošehpet dan . movsses lea addán didjiide birračuohpahusa – ii dat movssesis gal boađe , muhto máddariin – ja dii birračuohppabehtet , vaikko livččii ge sábbát . jos dál olmmoš sáhttá birračuhppojuvvot sábbáhin , amas movssesa láhka rihkkojuvvot , sáhttibehtet go dii dalle suhttat munnje dan dihtii go mun dahken olbmo ollásit dearvvašin sábbáhin ? allet dubme dan mielde mo áššit orrot leamen , muhto dubmejehket vuoigatlaččat ! muhtumat geat orro jerusalemis dadje : ii ba dá leat dat olmmoš gean juvddálaččat vigget goddit ? ja gehččet , dál son sárdnu albmosit , eai ge sii daja sutnje maidege . dáidet ráđđehearrát duođaid dohkkehit ahte son lea messias ? muhto mii han diehtit gos dát olmmái lea eret . go messias boahtá , de ii oktage dieđe gos son boahtá . oahpahettiin tempelšiljus jesus čuorvvui : dii dovdabehtet mu ja diehtibehtet gos mun lean eret . mun in leat ieš mearridan boahtiman . son guhte lea vuolggahan mu , lea luohtehahtti . su dii ehpet dovdda . mun dovddan su , dasgo mun boađán su luhtte , ja son lea vuolggahan mu . ráđđehearrát hálidedje váldit su gitta , muhto ii oktage bidjan gieđas su ala , dasgo su diibmu ii lean velá boahtán . muhto olusat olbmuin osko sutnje ja dadje : go messias boahtá , dahká go son dalle eanet mearkkaid go dát olmmái ? farisealaččat gulle ahte olbmot nie savkkástalle su birra , ja bajitbáhpat ja farisealaččat vuolggahedje dál olbmáideaset váldit su gitta . jesus celkkii : oanehis áiggi lean velá din luhtte , de mun manan su lusa gii lea vuolggahan mu . dalle dii ohcabehtet mu , muhto ehpet gávnna mu , dasgo doppe gos mun lean , dohko ehpet sáhte boahtit . de juvddálaččat jerre guhtet guimmiineaset : gosa son áigu mannat ? manne mii eat gávnnaše su ? lea go son vuolgimin min álbmotguimmiid lusa geat ásset greikalaččaid gaskkas , ja áigu go sárdnidit greikalaččaide ge ? maid son oaivvilda go cealká : dii ohcabehtet mu , muhto ehpet gávnna , ja dii ehpet beasa dohko gos mun lean ? basiid maŋimuš beaivvi , stuora bassebeaivvi , jesus čuožžilii ja čuorvvui : geas leažžá goiku , bohtos mu lusa ja juhkos ! dat guhte osku munnje , su siskkildasas golget ealli čázi rávnnjit , nugo čála cealká . dán son celkkii vuoiŋŋa birra , gean sii ožžo geat osko sutnje . dasgo vuoigŋa ii lean velá boahtán , danne go jesus ii lean velá hearvásmahttojuvvon . muhtumat olbmuin dadje go gulle su sániid : dát ferte leat dat profehta . earát fas dadje : dat lea messias ! de muhtumat dadje : ii han messias gal boađe galileas ? ii go čála cealkke ahte messias boahtá dávveda sogas ja betlehemas , dan gávpogis gos dávvet lei ? de šattai riidu olbmuid gaskii su geažil . muhtumat hálidedje váldit su gitta , muhto ii oktage bidjan gieđa su ala . go fávttat bohte ruovttoluotta , de bajitbáhpat ja farisealaččat jerre sis : manne dii ehpet buktán su deike ? fávttat vástidedje : ii goassege leat oktage olmmoš sárdnidan nugo dát olmmái . farisealaččat dadje : lehpet go dii ge fillehallan ? lea ba gal oktage ráđđehearrá velá oskon sutnje ? dahje oktage farisealaš ? muhto dát joavku mii ii dovdda lága , lea garuhuvvon ! nikodemus , muhtun sin searvvis , gii oktii ovdal lei boahtán jesusa lusa , dajai : ii han min láhka dubme olbmo ovdal go son lea dutkojuvvon , ja lea čielggas maid son lea dahkan ? sii vástidedje : dáiddát don ge leat galileas eret ? guorahala čállagiid , de oahpat ahte ii oktage profehta boađe galileas . muhto jesus manai oljovárrái . árrat nuppi iđida son bođii fas tempelii . ollu olbmot čoagganedje su birra , ja son čohkánii ja oahpahišgođii sin . de čálaoahppavaččat ja farisealaččat bukte muhtun nissona gii lei gávnnahallan furrošettiin , bidje su jesusa ovdii ja dadje : oahpaheaddji , dát nisu lea gávnnahallan furrošettiin . lágas movsses lea gohččon geađgádit diekkár nissoniid . maid ba don cealkkát dasa ? dán sii dadje geahččalan dihtii su , vai gávnnašedje juoidá mainna sivahallat su . muhto jesus njahkalii ja čálii eatnamii suorpmain . go ain jearahalle , de čuožžilii fas ja celkkii sidjiide : dat din searvvis guhte leažžá suttuheapmi , bálkestehkos vuosttaš geađggi . de fas njahkalii ja čálii eatnamii . go sii gulle dán , de vulge eret , okta nuppi maŋis , boarráseamosat vuosttamužžan . loahpas lei jesus báhcán okto nissoniin guhte lei čuožžumin das . jesus njulgestii iežas ja jearai : nisu , gos sii leat ? ii go oktage leat dubmen du ? nisu vástidii : ii , hearrá , ii oktage . jesus celkkii : in mun ge dubme du mana eret , ale ge šat suddut ! jesus sártnui fas álbmogii ja celkkii : mun lean máilmmi čuovggas . dat guhte čuovvu mu , ii goassege vádjol seavdnjadasas , muhto sus lea eallima čuovggas . farisealaččat dadje sutnje : don leat duođašteamen iežat birra , du duođaštus ii leat duohta . jesus vástidii sidjiide : jos velá duođaštan ge iežan birra , de mu duođaštus lea dattege duohta , dasgo mun dieđán gos mun boađán ja gosa mun manan . muhto dii ehpet dieđe gos mun boađán ja gosa mun manan . dii dubmebehtet nugo olbmot dahket , muhto mun in dubme ovttage . muhto jos vel dubmešin ge , de mu duopmu livččii riekta , dasgo mun in leat okto . son guhte lea vuolggahan mu , lea muinna . ja din iežadet láhkii lea čállojuvvon ahte guovtti olbmo duođaštus lea duohta . mun duođaštan iežan birra , ja áhčči ge , guhte lea vuolggahan mu , duođašta mu birra . sii jerre sus : gos du áhčči lea ? jesus vástidii : dii ehpet dovdda mu ehpet ge mu áhči . jos dovddašeiddet mu , de dovddašeiddet áhččán ge . dán jesus sártnui tempelis oahpahettiin tempelbumbbá guoras . muhto ii oktage váldán su gitta , dasgo su diibmu ii lean velá boahtán . jesus sártnui fas sidjiide : mun manan eret , ja dalle dii ohcabehtet mu , muhto dii jápmibehtet suttuidasadet . dii ehpet beasa dohko gosa mun manan . juvddálaččat dadje dalle : áigu go son sorbmet iežas go juo cealká : dii ehpet beasa dohko gosa mun manan ? son celkkii sidjiide : dii boahtibehtet vuollin , mun boađán badjin . dii gullabehtet dán máilbmái , mun in gula dán máilbmái . dan dihtii mun celken ahte dii jápmibehtet suttuidasadet . dasgo jos dii ehpet oskko ahte mun lean dat guhte lean , de jápmibehtet suttuidasadet . sii jerre sus : gii don leat ? jesus celkkii : manne mun oppa sártnun ge dinguin ? mus lea ollu dadjamuš din birra ja ollu man dihtii dubmet din . muhto son guhte lea vuolggahan mu , sárdnu duođa , ja maid mun lean gullan sus , dan cealkkán máilbmái . eai sii ádden ahte son lei sárdnumin sidjiide áhči birra . ja jesus celkkii sidjiide : go dii lehpet bajidan olbmobártni , de fuobmábehtet ahte mun lean dat guhte lean , in ge daga maidege iešalddán , muhto sártnun nugo áhčči lea oahpahan munnje . ja son guhte lea vuolggahan mu , lea muinna . son ii leat guođđán mu okto , dasgo mun dagan álo buot su miela mielde . go son sártnui nu , de ledje eatnagat geat osko sutnje . jesus celkkii dalle daid juvddálaččaide geat ledje oskugoahtán sutnje : jos dii bissubehtet mu sánis , de lehpet duođaid mu máhttájeaddjit . dalle dovddiidehpet duohtavuođa , ja duohtavuohta dahká din friddjan . sii dadje sutnje : mii leat abrahama nálli eat ge leat goassege leamaš geange šlávat . mo dalle sáhtát cealkit ahte mii šaddat friddjan ? jesus vástidii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : juohkehaš guhte dahká suttu , lea suttu šlávva . šlávva ii biso viesus agibeaivái , muhto bárdni bissu das agibeaivái . jos bárdni oažžu dahkat din friddjan , de šaddabehtet duođaid friddjan . mun dieđán ahte dii lehpet abrahama nálli . muhto dii hálidehpet goddit mu , dasgo mu sátni ii oaččo saji din siste . mun sártnun dan birra maid lean oaidnán áhči luhtte , ja dii gis dahkabehtet dan maid lehpet gullan áhčisteattet . sii vástidedje : min áhčči lea abraham . jesus celkkii sidjiide : jos dii livččiidet abrahama mánát , de dagašeiddet abrahama daguid . muhto dál dii hálidehpet goddit mu – olbmá gii lea cealkán didjiide duohtavuođa man son lea gullan ipmilis . nu abraham ii dahkan . dii dahkabehtet nugo áhččádet . sii dadje : eat mii leat riegádan fuorrávuođas . mis lea okta áhčči , dat lea ipmil . jesus vástidii : jos ipmil livččii din áhčči , de dii ráhkistivččiidet mu . dasgo mun lean vuolgán ipmila luhtte ja lean boahtán din lusa . in mun leat boahtán iešalddán , muhto son lea vuolggahan mu . manne dii ehpet ádde maid mun sártnun ? danne go ehpet gierdda gullat mu sáni ! dis lea beargalat áhččin , ja dii hálidehpet dahkat áhččádet dáhtu mielde . son lea leamaš olmmošgoddi álggu rájes ja lea guhkkin eret duohtavuođas ; sus ii leat duohtavuohta . go son gielista , de sárdnu luonddus mielde , dasgo son lea gielis ja giellása áhčči . muhto mun sártnun duohtavuođa ja danne dii ehpet oskko munnje . guhtemuš dis sáhttá čájehit ahte mun lean dahkan suttu ? muhto jos mun sártnun duohtavuođa , manne dalle ehpet oskko munnje ? dat guhte boahtá ipmilis , gullá ipmila sáni . dii ehpet gula , dasgo ehpet boađe ipmilis . juvddálaččat dadje jesusii : ii go leat duohta go mii dadjat du samarialažžan ja ahte dus lea bahá vuoigŋa ? jesus vástidii : ii mus leat bahá vuoigŋa , muhto mun gudnejahtán áhččán , ja dii badjelgeahččabehtet mu . in mun oza iežan gudni . muhto lea okta guhte dahká dan , ja son dubme . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte jeagada mu sáni , ii goassege muosát jápmima . juvddálaččat vástidedje : dál mii diehtit ahte dus lea bahá vuoigŋa . abraham lea jápmán , ja nu leat profehtat ge , ja don cealkkát : dat guhte doahttala mu sáni , ii goassege dovdda jápmima . it dal don leat stuorit go áhččámet abraham ? sihke son ja profehtat leat jápmán . geanin don anát iežat ? buohkat vulge ruovttuidasaset , jesus vástidii : jos mun gudnejahtášin iežan , de mu gudni ii livčče mange veara . muhto áhččán gudnejahttá mu , son gean dii gohčodehpet iežadet ipmilin . dii ehpet dovdda su , muhto mun dovddan su . jos mun dajašin ahte in dovdda su , de livččen gielis , nugo dii. muhto mun dovddan su ja doahttalan su sáni . áhččádet abraham illudii go galggai beassat oaidnit mu beaivvi . son oinnii dan ja illudii . juvddálaččat dadje : it don leat vihttalot jagi ge ja leat oaidnán abrahama ? jesus vástidii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : ovdal go abraham lei , mun lean leamaš . de sii válde geđggiid geđgen dihtii su , muhto jesus čiehkádii ja manai olggos tempelis . go jesus bođii vácci , de oinnii olbmá guhte lei riegádan čalmmeheapmin . máhttájeaddjit jerre : rabbi , gii lea dahkan suttuid maid sivas son lea riegádan čalmmeheapmin , son ieš vai su vánhemat ? jesus vástidii : ii son eaba ge su vánhemat leat suddudan . dat dáhpáhuvai vai ipmila dagut almmustuvašedje go son dearvvašmahttojuvvo . nu guhká go lea beaivi , de mii fertet dahkat su daguid gii lea vuolggahan mu . idja boahtá , goas ii oktage sáhte bargat . nu guhká go mun lean máilmmis , de mun lean máilmmi čuovggas . go jesus lei cealkán dán , de čolgadii eatnamii ja dagai rábáha ja vuoiddai dan olbmá čalmmiide . de son celkkii sutnje : mana basadit siloaláddos . namma siloa mearkkaša vuolggahuvvon . olmmái manai dohko ja bođii ruovttoluotta oaidnin . siidaguoimmit ja sii geat ledje oaidnán su ovdal gearjideamen , dadje : ii go dá leat dat olmmái gii lávii čohkkát ja gearjidit ? muhtumat dadje ahte son dat lei , ja earát fas dadje : ii leat , lea dušše su vuohkái . muhto ieš son dajai : mun dat lean . sii jerre sus : mo dus rahpasedje čalmmit ? son vástidii : muhtun gean namma lea jesus , dagai rábáha muolddas , vuoiddai dan mu čalmmiide ja dajai : mana siloaláddui ja basat . mun mannen dohko , ja go ledjen basadan , de oaidnigohten . sii jerre : gos dát olmmái lea ? son vástidii : in mun dieđe . sii dolvo su gii lei leamaš čalmmeheapmi , farisealaččaid lusa . dan beaivvi lei sábbát go jesus lei dahkan rábáha ja čalbmadan su . maiddái farisealaččat jerre sus mo son lei ožžon oainnu . olmmái muitalii : son bijai rábáha mu čalmmiid ala , de bassen čalmmiid , ja dál oainnán . muhtun farisealaččat dadje : ii dat olmmái boađe ipmila luhtte , go juo ii doala sábbáha . earát dadje : mo suttolaš olmmái sáhttá dahkat diekkár mearkkaid ? sii riidališgohte gaskaneaset dien alde . danne jerre fas čalmmeheamis : maid don oaivvildat su birra , du čalmmiid han son rabai ? olmmái vástidii : son lea profehta . juvddálaččat eai jáhkkán ahte son lei leamaš čalmmeheapme ja lei oaidnigoahtán , ovdal go ledje viežžan su vánhemiid ja jearran sudnos : lea go dát dudno bárdni , gean dadjabeahtti riegádan čalmmeheapmin ? mo son dál sáhttá oaidnit ? vánhemat vástideigga : moai dihte ahte dát lea munno bárdni , ja ahte son lea eamičalmmeheapmi . muhto mo son dál leš oaidnigoahtán , dan moai ean dieđe , ean ge dan , gii lea rahpan su čalmmiid . jerret sus alddes ! son lea nu boaris ahte sáhttá vástidit ieš . dán soai dajaiga danne go balaiga juvddálaččain . dasgo juvddálaččat ledje juo šiehttan ahte juohkehaš gii duođaštii ahte jesus lei messias , galggai čuldojuvvot eret synagogas . danne dajaiga vánhenguovttos : son lea doarvái boaris , jerret sus alddes ! farisealaččat gohččo fas lusaset su gii lei leamaš čalmmeheapmi , ja dadje sutnje : atte gudni ipmilii ja dovddas ! mii diehtit ahte duot olmmái lea suttolaš . son vástidii : leš go suttolaš , dan in dieđe . muhto ovtta mun dieđán : mun ledjen čalmmeheapmi , ja dál mun oainnán . sii jerre : maid son dagai dutnje ? mo son rabai du čalmmiid ? olmmái vástidii sidjiide : mun lean juo dadjan dan didjiide , muhto dii ehpet guldal . manne fas dáhttubehtet gullat dan ? áiggošeiddet go dii ge su máhttájeaddjin ? sii bilkidedje su ja dadje : don leat su máhttájeaddji , mii leat movssesa máhttájeaddjit . mii diehtit ahte ipmil lea sárdnon movssesii , muhto dán olbmá mii eat dieđe gos son bođeš . olmmái dajai : gal lea imaš ahte ehpet dieđe gos son bođeš , vaikko son lea rahpan mu čalmmiid . mii diehtit ahte ipmil ii guldal suttolaččaid , muhto son guldala sin geat ballet sus ja ellet su dáhtu mielde . máilmmi álggu rájes ii leat goassege gullon ahte giige livččii rahpan eamičalmmeheami čalmmiid . jos dát olmmái ii boađáše ipmila luhtte , de ii sáhtáše maidege dahkat . sii vástidedje : don leat riegádan čađa suttolažžan , ja de vikkat oahpahit min ? ja sii bálkestedje su olggos . jesus gulai ahte sii ledje bálkestan olbmá olggos , ja go son oinnii su , de jearai olbmás : oskkut go don olbmobárdnái ? olmmái vástidii : gii son lea , hearrá , vai mun beasašin oskut sutnje ? jesus vástidii : don leat oaidnán su ; son lea dat gii sárdnu duinna . olmmái dajai : mun oskkun , hearrá ! ja luoitádii su ovdii . ja jesus celkkii : mun lean boahtán dán máilbmái duopmun , vai čalmmeheamit oaidnigohtet , ja sii geat oidnet , čalmmehuvvet . muhtun farisealaččat geat čužžo das , gulle dán ja dadje sutnje : dáidit mii ge leat čalmmeheamit ? jesus vástidii : jos livččiidet čalmmeheamit , de dii livččiidet suttu haga . muhto dál dadjabehtet ahte oaidnibehtet , ja danne bissu din suddu . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte ii mana sávzzaid gárdái uksaráigge , muhto goargŋu eará báikki , son lea suola ja rievvár . muhto dat guhte manná sisa uksaráigge , lea sávzzaid geahčči . fákta rahpá sutnje , ja sávzzat gullet su jiena . son čuorvu sávzzaidis namain ja doalvu daid olggos . ja go son lea vuojehan olggos buot sávzzaidis , de manná daid ovddabeale , ja sávzzat čuvvot su , dasgo dat dovdet su jiena . muhto amas olbmo dat eai čuovo ; dat báhtarit sus , danne go eai dovdda amas olbmo jiena . jesus muitalii sidjiide dán veardádusa , muhto sii eai ádden maid son oaivvildii . danne jesus jotkkii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : mun lean uksa sávzzaid lusa . buohkat geat leat boahtán mu ovdal , leat suollagat ja rievvárat , muhto sávzzat eai leat guldalan sin . mun lean uksa . dat guhte manná sisa mu čađa , bestojuvvo , ja son beassá vázzit sisa ja olggos ja gávdná guohtuma . suola boahtá dušše suoládit , sorbmet ja stajidit . mun lean boahtán vai oččošedje eallima , valljugas eallima . mun lean buorre báimman . buorre báimman addá heakkas sávzzaid ovddas . dat guhte lea bálkáhuvvon , ii leat rivttes báimman , eai ge sávzzat gula sutnje . son guođđá daid ja báhtara go oaidná gumppe boahtimin , ja gumpe rohkkáha daid ja biđge ealu . dasgo son lea dušše reaŋga ii ge ane fuola sávzzain . mun lean buorre báimman . mun dovddan sávzzaidan , ja mu sávzzat dovdet mu , nugo áhčči ge dovdá mu ja mun dovddan áhči . mun attán heaggan sávzzaid ovddas . mus leat maiddái eará sávzzat , mat eai gula dán ellui . daid ge ferten láidestit ; dat gullet mu jiena , ja de šaddá leat okta eallu ja okta báimman . áhčči ráhkista mu danne go mun attán heaggan vai oaččun dan fas ruoktot . ii oktage váldde mu heakka , mun dagan dan iežan dáhtu mielde . dasgo mus lea fápmu addit heaggan ja fápmu váldit dan ruovttoluotta . dán gohččuma mun lean ožžon áhčistan . de šattai fas riidu juvddálaččaid gaskii su sániid dihtii . olusat sis dadje : sus lea bahá vuoigŋa ! son lea mielaheapmi ! manne dii guldalehpet su ? earát dadje : nie ii sártno olmmoš geas lea bahá vuoigŋa ! sáhtášii go bahá vuoigŋa rahpat čalmmehemiid čalmmiid . de bohte tempelvihaheami allabasit . lei dálvi , ja jesus váccašii geađgestoalppuid gaskkas salomo tempelšiljus . juvddálaččat čoahkkanedje su birra ja jerre : man guhká áiggut doalahit min vissismeahttunvuođas ? jos don leaččat messias , de cealkke midjiide njulgestaga ! jesus vástidii : mun lean cealkán dan didjiide , muhto dii ehpet oskko . dat dagut maid mun dagan áhččán namas , duođaštit mu birra . muhto dii ehpet oskko , dasgo dii ehpet leat mu sávzzat . mu sávzzat gullet mu jiena , mun dovddan daid , ja dat čuvvot mu . ja mun attán daidda agálaš eallima ; dat eai láhppo agálašvuođas ge , ii ge oktage gaikkit daid eret mu gieđas . áhččán , guhte lea addán daid munnje , lea stuorit go buohkat , ii ge oktage sáhte gaikkihit eret ovttage áhččán gieđas . mun ja áhčči letne okta . juvddálaččat válde fas geđggiid geađgádan dihtii su . jesus celkkii sidjiide : mun lean čájehan didjiide ollu buriid daguid mat bohtet áhčistan . man dagu dihtii dii geađgádehpet mu ? juvddálaččat vástidedje : eat mii geađgát du mange buori dagu dihtii , muhto ipmilbilkádusa dihtii , dasgo don guhte leat olmmoš , dagat iežat ipmilin . jesus vástidii : ii go din láhkii leat čállojuvvon : mun lean cealkán ahte dii lehpet ipmilat ? láhka nappo gohčoda sin ipmilin guđet ožžo ipmila sáni , ii ge čála sáhte dahkkojuvvot duššin . áhčči lea basuhan mu ja vuolggahan mu máilbmái . mo sáhttibehtet dii čuoččuhit ahte mun bilkidan ipmila go cealkkán ahte lean ipmila bárdni ? jos mun in daga áhččán daguid , de allet oskko munnje . muhto jos mun dagan daid , de oskot goittot daguide , jos vel munnje ehpet oskkoš ge . dalle oaidnibehtet ahte áhčči lea mu siste ja mun áhči siste . sii geahččaledje fas váldit su gitta , muhto son beasai sis báhtui . jesus manai fas nuppi beallái jordana , dan báikái gos johanas álggus gásttašii . doppe son orui muhtun áiggi . olusat bohte su lusa ja celke : johanas ii dahkan maidege mearkadaguid , muhto buot maid son celkkii dán olbmá birra , lei duohta . ja ollugat das oskugohte jesusii . olmmái gean namma lei lasarus , lei buohccán . son lei betanias eret , dan gilis gos márjá ja su oabbá mártá oruiga . márjá lei son gii vuoiddai hearrá julggiid njálggahájat vuoidasiin ja sihkui su julggiid vuovttaidisguin . lasarus , gii lei buohcamin , lei su viellja . oappášguovttos bijaiga sáni jesusii : hearrá , du ráhkis ustit lea buohcci . go jesus gulai dan , de celkkii : dát ii leat jápmindávda , muhto dat lea ipmilii gudnin , vai ipmila bárdni hearvásmahttojuvvošii dan bokte . jesus ráhkistii márttá ja su oappá ja lasarusa . go jesus dál gulai ahte lasarus lei buohccán , de orui vel guokte beaivvi doppe gos lei . dasto celkkii máhttájeddjiidasas : vulgot ruovttoluotta judeai . máhttájeaddjit dadje sutnje : rabbi , gieskat juvddálaččat geahččaledje geađgádit du , ja don vuolggát fas dohko ? jesus vástidii : eai go beaivvis leat guoktenuppelot diimmu ? dat guhte vádjola beaivet , ii jorral , dasgo son oaidná dán máilmmi čuovgga . muhto dat guhte vádjola ihkku , vieggasa , danne go sus alddes ii leat čuovggas . go son lei cealkán dán , de jotkkii : min ustit lasarus lea nohkkan , muhto mun vuolggán boktit su . máhttájeaddjit dadje : hearrá , jos son lea oađđimin , de son gal fas dearvvašmuvvá . jesus oaivvildii ahte lasarus lei jápmán , muhto sii gádde ahte son hálai dábálaš nahkáriid birra . danne jesus celkkii njulgestaga : lasarus lea jápmán . ja din dihtii lean ilus go in lean doppe , vai dii oskugoađášeiddet . muhto vulgot su lusa . duomás , gii gohčoduvvui jumežin , dajai eará máhttájeddjiide : vulgot mii ge jápmit suinna oktan . go jesus joavddai , de gulai ahte lasarus lei juo leamaš hávddis njeallje beaivvi . betania lea aiddo jerusalema lahka , sullii vihttanuppelot stadia gávpogis eret , ja ollu juvddálaččat ledje boahtán jeđđet márttá guoktá márjjáin sudno morrašis vieljaska dihtii . go mártá gulai ahte jesus bođii , de vulggii su ovddal ; márjá bázii ruoktot . mártá dajai jesusii : hearrá , jos don livččet leamaš dás , de mu viellja ii livčče jápmán . muhto dál ge dieđán ahte maid ihkinassii don ánut ipmilis , dan son addá dutnje . jesus celkkii sutnje : du viellja bajásčuožžila . mártá vástidii : mun dieđán ahte son lihkká bajásčuožžileamis maŋimuš beaivvi . jesus cealká sutnje : mun lean bajásčuožžileapmi ja eallin ; dat guhte osku munnje , oažžu eallit vaikko vel jápmá ge . ii oktage guhte eallá ja osku munnje , jáme agálašvuođas ge . oskkut go dán ? mártá dadjá : de oskkun , hearrá , mun oskkun ahte don leat messias , ipmila bárdni , guhte galggai boahtit máilbmái . go mártá lei dadjan dan , de manai ja dáhtui oappás márjjá boahtit ja dajai sutnje guovttá gaskan : oahpaheaddji lea dáppe ja gohčču du boahtit . go márjá gulai dan , de čuožžilii seammás ja manai su lusa . jesus ii lean vel boahtán gillái , muhto lei ain doppe gosa mártá lei boahtán su ovddal . juvddálaččat geat ledje márjjá dálus jeđđemin su , oidne ahte son fáhkka čuožžilii ja vulggii olggos , ja sii čuovvuledje su , danne go sii gádde ahte son lei mannamin hávddi lusa čierrut . go márjá bođii jesusa lusa ja oinnii su , de son luoitádii su julggiid ovdii ja dajai : hearrá , jos don livččet leamaš dáppe , de mu viellja ii livčče jápmán . go jesus oinnii čierrumin sihke márjjá ja buot juvddálaččaid geat čuvvo su , de son moaráskii ja darragođii ja jearai : gosa dii lehpet bidjan su ? sii vástidedje : hearrá , boađe geahččat . jesus čierui . juvddálaččat dadje : geahča , man ráhkis son lei sutnje . muhto muhtumat sis gis dadje : ii ba son gii rabai čalmmeheami čalmmiid , maiddái livčče sáhttán eastadit dán olbmá jápmimis ? jesus moaráskii fas ja manai hávddi lusa . hávdi lei bákteráigi , ja geađgi lei fierahuvvon ráiggi ovdii . jesus gohčui : váldet eret geađggi ! mártá , jábmi oabbá , dadjá sutnje : hearrá , son bahčiida juo ; son han lea leamaš hávddis juo njeallje beaivvi . jesus cealká : in go mun cealkán dutnje ahte jos oskkut , de beasat oaidnit ipmila hearvásvuođa ? de sii fierahedje eret geađggi . ja jesus bajidii čalmmiidis almmi guvlui ja celkkii : áhčči , mun giittán du go leat gullan mu . mun dieđán ahte don álo gulat mu . muhto mun cealkkán dán olbmuid dihtii geat čužžot dás birra , vai sii oskot ahte don leat vuolggahan mu . go son lei cealkán dán , de čurvii alla jienain : lasarus , boađe olggos ! ja jábmi bođii olggos , gieđat ja juolggit gissojuvvon liikavárjjuid sisa ja liidni čadnojuvvon muođuid ovdii . jesus celkkii sidjiide : čovdet su ja diktet su mannat . olusat dain juvddálaččain geat ledje boahtán márjjá lusa ja ledje oaidnán maid jesus dagai , oskugohte sutnje . muhto muhtumat sis manne farisealaččaid lusa ja muitaledje maid son lei dahkan . dalle bajitbáhpat ja farisealaččat gohččo čoahkkái ráđi , ja dadje : maid mii dál dahkat ? dát olmmái dahká ollu mearkadaguid . jos mii diktit su ain joatkit , de fargga buohkat oskugohtet sutnje . de romalaččat bohtet ja váldet sihke min bassi báikki ja min álbmoga . okta sis , kaifas , gii lei bajimušbáhppan dan jagi , dajai dalle : dii ehpet ádde maidege . ehpet go dii jurddaš ahte lea buoret ahte okta olmmoš jápmá álbmoga ovddas go ahte oppa álbmot duššá . dán son ii dadjan iešalddes , muhto go son lei bajimušbáhppan dan jagi , de son einnostii ahte jesus galggai jápmit álbmoga ovddas , ii ge dušše álbmoga ovddas , muhto oktii čohkken dihtii daid ipmila mánáid geat leat bieđganan juohke guvlui . dán beaivvi rájes sii ráđđádallagohte goddit su . danne jesus ii johtán šat albmosit juvddálaččaid gaskkas , muhto vulggii eret doppe ja manai muhtun báikái meahci lahka , efraim-nammasaš gávpogii . doppe son orui máhttájeddjiidisguin . juvddálaččaid beassášbasit lahkanišgohte , ja olusat vulge dain guovlluin jerusalemii ovdal basiid buhtistit iežaset . sii ohce jesusa , ja čuoččodettiin tempelšiljus sii jerre guhtet guimmiineaset : maid jáhkkibehtet ? ii go son dáidde boahtit basiide ? bajitbáhpat ja farisealaččát ledje gohččon ahte jos guhtege bođii diehtit gos jesus lei , de galggai dieđihit sidjiide , vai sii besset váldit su gitta . guhtta beaivvi ovdal beassážiid jesus bođii betaniai gos lasarus orui , son gean jesus lei bajásčuoččáldahttán jápmimis . doppe dollojuvvojedje sutnje guossemállásat . mártá lágidii daid , ja lasarus lei okta dain geat ledje beavddi guoras . márjá buvttii butti buhtes , divrras nardusvuoidasa , vuoiddai jesusa julggiid dainna ja sihkui daid vuovttaidisguin . viessu dievai njálggahájain . dalle dajai judas iskariot , okta máhttájeddjiin , son gii maŋŋil behtii jesusa : manne dát vuoiddas ii vuvdojuvvon golmma čuođi denarii nu ahte livččii sáhttán addit ruđaid gefiide ? dán son ii dadjan danne go son anii fuola gefiin , muhto danne go son lei suola . sin oktasaš ruhtabursa lei su duohken , ja son lávii váldit das mii dohko biddjojuvvui . muhto jesus celkkii : diktet su ráfis ! son lea vurken vuoidasa mu hávdádanbeaivái . geafit gal leat álo din luhtte , muhto mun in leat álo din luhtte . ollu juvddálaččat ožžo diehtit ahte jesus lei betanias ja sii bohte dohko . eai sii boahtán dušše su dihtii , muhto oaidnin dihtii lasarusa ge , gean son lei bajásčuoččáldahttán jábmiid luhtte . dalle bajitbáhpat lihtodišgohte goddit lasarusa ge , dasgo su dihtii ollu juvddálaččat manne dohko ja oskugohte jesusii . beaivvi maŋŋil gulai stuora olmmošjoavku , mii lei boahtán beassášbasiide , ahte jesus lei boahtimin jerusalemii . dalle sii válde pálbmaovssiid ja manne su ovddal , ja sii čurvo : hosianna ! buressivdniduvvon lehkos son guhte boahtá hearrá nammii , son guhte lea israela gonagas ! jesus gávnnai ásena ja čohkánii dan ala , nugo lea čállojuvvon : ale bala , siona nieida ! geahča , du gonagas boahtá ; son riide ásenvárssáin . máhttájeaddjit eai ádden dán vel dalle , muhto go jesus lei hearvásin dahkkojuvvon , de sii muite ahte dát lei čállojuvvon su birra , ja sutnje lei dáhpáhuvvan aiddo nu . buohkat geat ledje leamaš jesusa mielde dalle go son rávkkai lasarusa hávddis ja bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte , duođaštedje dan maid ledje oaidnán . danne go olbmot ledje gullan ahte son lei dahkan dan mearkadagu , sii vulge su ovddal . muhto farisealaččat dadje gaskaneaset : dii oaidnibehtet ahte ii ávkkut ii mihkkege ! oppa máilbmi viehká su maŋis ! ledje muhtun greikalaččat sin gaskkas geat ledje boahtán jerusalemii basiid áigge rohkadallat . sii manne filipa lusa , gii lei betsaidas galileas eret , ja dadje sutnje : mii hálidivččiimet oaidnit jesusa . filip manai ja háleštii ándarasain dan birra , ja soai manaiga jesusa ságaide . jesus celkkii sudnuide : diibmu lea boahtán go olbmobárdni hearvásin dahkkojuvvo . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : jos nisogordni ii gahčaše eatnamii ja jámáše , de šattašii dušše dat okta gordni . muhto jos dat jápmá , de šaddada valjis šattuid . dat guhte ráhkista heakkas , massá dan , ja dat guhte dán máilmmis vašuha heakkas , gádju dan ja oažžu agálaš eallima . jos guhtege dáhttu bálvalit mu , de čuvvos mu , ja gos mun lean , doppe lea mu bálvaleaddji ge . dat guhte bálvala mu , su gudnejahttá áhččán . dál lea mu siellu suorganan . muhto cealkkán go : áhčči , beastte mu dán diimmus ? in ! dasgo aiddo dán diimmu várás mun lean boahtán . áhčči , divtte namat hearvásmahttojuvvot ! dalle gullui jietna almmis : mun lean hearvásmahttán dan , ja dagan dan fas hearvásin . olbmot geat ledje čuožžumin das , gulle dan ja dadje ahte baján lei čergon . earát dadje : eŋgel dat sártnui sutnje . muhto jesus celkkii sidjiide : ii dát jietna gullon mu dihtii , muhto din dihtii . dál boahtá duopmu dán máilmmi badjel ; dán máilmmi gonagas bálkestuvvo dál olggos . ja go mun bajiduvvon eatnamis , de geasán buohkaid lusan . dán son celkkii dovddahan dihtii makkár jápmima son galggai muosáhit . olbmot dadje dalle jesusii : mii leat oahppan lágas ahte messias bissu agálaččat . mo dalle sáhtát cealkit ahte olbmobárdni galgá bajiduvvot ? gii lea dát olbmobárdni ? jesus vástidii : velá oanehassii lea čuovggas din luhtte . vádjolehket dan botta go dis lea čuovggas , amas seavdnjadas boahtit din ala . dat guhte vádjola seavdnjadasas , ii dieđe gosa manná . oskot čuovgasii dan botta go dis ain lea čuovggas , vai šattašeiddet čuovgasa mánnán . go jesus lei cealkán dán , de manai eret sin luhtte ja čiehkádii sis . vaikko son lei dahkan nu ollu mearkadaguid sin čalmmiid ovddas , de sii almmatge eai oskon sutnje , vai profehta jesaja sátni ollašuvašii : hearrá , gii oskkui min sártni , ja geasa lea almmustuvvan hearrá gieđa fápmu ? sii eai sáhttán oskut , dasgo jesaja lea maiddái cealkán : son lea sevnnjodahttán sin čalmmiid ja buoššudan sin váimmuid , amaset sin čalmmit oaidnit ja sin váimmut áddet , nu ahte eai jorgalivčče , vai mun beasašin buoridit sin . dán jesaja celkkii danne go oinnii jesusa hearvásvuođa ja sártnui su birra . dattege olusat ráđđehearráin ge osko sutnje . muhto farisealaččaid geažil sii eai dovddastan dan , amaset čuldojuvvot eret synagogas , dasgo sii ráhkistedje olbmuid gudni eambbo go ipmila gudni . muhto jesus čuorvvui : dat guhte osku munnje , ii oskko munnje , muhto sutnje guhte lea vuolggahan mu . ja dat guhte oaidná mu , oaidná su guhte lea vuolggahan mu . mun lean čuovggas mii lea boahtán máilbmái , amas dat guhte osku munnje , báhcit seavdnjadassii . dat guhte gullá mu sániid ii ge vurke daid , su mun in dubme . dasgo mun in leat boahtán dubmet máilmmi , muhto beastit máilmmi . dat guhte hilgu mu ii ge vuostáiváldde mu sániid , sus lea dattege duopmár : dat sátni man mun lean sárdnon , dubme su maŋimuš beaivvi . dasgo mun in leat sárdnon iešalddán , muhto áhčči gii lea vuolggahan mu , lea gohččon mu maid mun galggan cealkit ja sárdnut . ja mun dieđán ahte son dáhttu addit agálaš eallima . go mun sártnun , de sártnun nu mo áhčči lea gohččon mu . lei aiddo ovdalaš beassášbasiid , ja jesus diđii ahte su diibmu lei boahtán go son galggai guođđit dán máilmmi ja mannat áhči lusa . son lei ráhkistan máhttájeddjiidis geat ledje dán máilmmis , ja son ráhkistii sin gitta loahpa rádjái . sii dolle eahkedismállásiid . beargalat lei juo bidjan jurdaga judasa , simmon iskariota bártni , váibmui ahte son galggai beahttit jesusa . jesus diđii ahte áhčči lei addán buot su háldui , ja ahte son lei boahtán ipmila luhtte ja lei máhccamin ipmila lusa . de son čuožžila boradeames , nuollá eret olgguldasbiktasa , váldá liidnesihkaldaga ja čatná iežas birra . dasto leike čázi lihttái ja bassagoahtá máhttájeddjiid julggiid ja sihkku liidnesihkaldagain mii sus lei čadnon birra . son boahtá simmon biehtára lusa , ja biehtár dadjá sutnje : hearrá , basat ba don mu julggiid ? jesus vástidii : it ádde dál dan maid mun dagan , muhto don áddet dan maŋŋil . biehtár dadjá : it goassege oaččo bassat mu julggiid . jesus vástidii : jos mun in basa du , de dus ii leat šat oassi mus. simmon biehtár dadjá : hearrá , ale basa dušše julggiid , muhto maiddái gieđaid ja oaivvi ge ! jesus vástidii sutnje : dat gii lea lávggodan , lea áibbas buhtis ja dárbbaša bassat dušše julggiid . dii lehpet buhttásat – muhto ehpet buohkat . dasgo son diđii gii galggai beahttit su . danne son celkkii : ehpet dii leat buohkat buhttásat . go son lei bassan sin julggiid , de cokkai fas olgguldasbiktasa ja manai beavdái . son celkkii sidjiide : ipmirdehpet go maid mun lean dahkan didjiide ? dii gohčodehpet mu oahpaheaddjin ja hearrán , ja riektagis lehpet ge , go dat han mun lean ge . jos dál mun , gii lean hearrá ja oahpaheaddji , lean bassan din julggiid , de dii ge lehpet geatnegasat bassat guhtet guimmiideattet julggiid . mun lean addán didjiide ovdamearkka , vai dii dahkabehtet nugo mun lean dahkan didjiide . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : bálvaleaddji ii leat stuorit go isit , ii ge áirras leat stuorit go son guhte lea vuolggahan su . dál dii diehtibehtet dán , ja jos dahkabehtet dan mielde , de lehpet ávdugasat . mun in sártno din buohkaid birra , dasgo mun dieđán geaid mun lean válljen . muhto dát čállaga sátni ferte ollašuvvat : dat guhte borai mu láibbi , lea jorgalan mu vuostái . mun cealkkán dán didjiide dál ovdal go dat dáhpáhuvvá , vai dii , go dat lea dáhpáhuvvan , oskubehtet ahte mun lean dat guhte lean . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte váldá vuostái dan gean mun lean vuolggahan , váldá vuostái mu . ja dat guhte váldá vuostái mu , váldá vuostái su gii lea vuolggahan mu . go jesus lei cealkán dán , de son darragođii ja celkkii : duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : muhtun dis beahttá mu . máhttájeaddjit gehčče guhtet guoibmáseaset ; eai sii ádden gean son oaivvildii . okta sis , dat máhttájeaddji gean jesus ráhkistii , lei čohkkámin beavddis jesusa bálddas . simmon biehtár nuvkkihii sutnje , vai son jearašii gean jesus oaivvildii . son mieiggastii dalle jesusa ratti vuostái ja jearai : hearrá , gii dat lea ? jesus vástidii : son lea dat geasa mun attán dán láibebihtá man dál buonjostan . de son buonjostii láibbi ja attii judasii , simmon iskariota bárdnái . go judas lei ožžon láibbi , de sáhtán manai su sisa . jesus cealká sutnje : daga fargga dan maid áiggut dahkat . ii oktage beavddis ádden maid son oaivvildii dáinna . danne go ruhtabursa lei judasa hálddus , muhtumat gádde ahte jesus dáhtui su mannat oastit daid maid sii dárbbašedje basiide , dahje addit juoidá gefiide . go judas lei váldán láibebihtá , de manai dakkaviđe olggos . lei idja . go judas lei mannan , de jesus celkkii : dál olbmobárdni lea hearvásmahttojuvvon , ja ipmil lea hearvásmahttojuvvon su siste . jos ipmil lea hearvásmahttojuvvon su siste , de ipmil hearvásmahttá su iežas siste , ja son dahká dan fargga . mánážiiddán ! oanehis bottoža lean mun ain din luhtte . dii šaddabehtet ohcat mu , muhto mun cealkkán fas didjiide dan seammá maid celken juvddálaččaide : gosa mun manan , dohko dii ehpet beasa . mun attán didjiide ođđa báhkkoma : ráhkistehket guhtet guimmiideattet . nugo mun lean ráhkistan din , nu galgabehtet dii ge ráhkistit guhtet guimmiideattet . jos dis lea ráhkisvuohta guhtet guoibmáseattet , de buohkat dovdet ahte dii lehpet mu máhttájeaddjit . simmon biehtár jearrá sus : hearrá , gosa don manat ? jesus vástidii : dohko gosa mun manan , dohko don it sáhte čuovvut mu dál . maŋŋil don beasat čuovvut mu . biehtár dadjá : manne mun in sáhte čuovvut du dál ? mun attán heaggan du ovddas . jesus vástidii : don attát heakkat mu ovddas ? duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : ovdal go vuoncávaris biškkáda , de don leat biehttalan mu golmma gearddi . alloset din váimmut suorganehko . oskot ipmilii ja oskot munnje ! mu áhččán viesus leat ollu lanjat . jos nu ii livčče , de mun cealkkášin didjiide dan . dasgo mun manan gárvvistit didjiide saji . ja go mun lean mannan ja lean gárvvistan didjiide saji , de boađán fas ja válddán din lusan , vai dii livččiidet doppe gos mun lean . ja dii diehtibehtet geainnu dohko gosa mun manan . duomás dadjá sutnje : hearrá , eat mii dieđe gosa don manažat . mo mii de sáhttit diehtit geainnu ? jesus cealká : mun lean geaidnu , duohtavuohta ja eallin . ii oktage beasa áhči lusa earet mu bokte . jos dii dovddašeiddet mu , de dii dovddašeiddet áhččán ge . dás duohko dii dovdabehtet su ja lehpet oaidnán su . filip cealká sutnje : hearrá , čájet midjiide áhči , ja das lea midjiide doarvái . jesus vástida : it go dovdda mu , filip , vaikko mun lean leamaš nu guhká din luhtte ? dat guhte lea oaidnán mu , lea oaidnán áhči . mo de sáhtát dadjat : čájet midjiide áhči ? it go oskko ahte mun lean áhči siste ja áhčči mu siste ? dat sánit maid mun sártnun didjiide , eai leat mus alddán , muhto áhčči lea mu siste ja dahká daguidis . oskot munnje go cealkkán ahte mun lean áhči siste ja áhčči mu siste . jos muđuid ehpet oskko , de oskot munnje mu daguid dihtii . duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dat guhte osku munnje , dahká maiddái daid daguid maid mun dagan . duođaid , son dahká velá stuoribuid go daid , dasgo mun manan áhči lusa . maid ihkinassii dii átnubehtet mu nammii , dan mun dagan vai áhčči hearvásin dahkkojuvvo bártni bokte . jos dii átnubehtet juoidá mu nammii , de mun dagan dan . jos dii ráhkistehpet mu , de doallabehtet mu báhkkomiid . ja mun jearan áhčis , ja son addá didjiide eará bealušteaddji gii bissu din luhtte agálaččat . dat lea duohtavuođa vuoigŋa . máilbmi ii sáhte vuostáiváldit su , dasgo máilbmi ii oainne su ii ge dovdda su . muhto dii dovdabehtet su ; son bissu din luhtte ja orru din siste . in mun guođe din oarbbisin ; mun boađán din lusa . velá oanehis bottoš , de máilbmi ii šat oainne mu . muhto dii oaidnibehtet mu , dasgo mun ealán , ja dii ge oažžubehtet eallit . dan beaivvi dii áddebehtet ahte mun lean áhččán siste , ja ahte dii lehpet mu siste ja mun din siste . dat guhte lea vuostáiváldán mu báhkkomiid ja jeagada daid , ráhkista mu . ja dat gii ráhkista mu , su ráhkista áhččán ge . mun ge ráhkistan su ja almmustahtán iežan sutnje . nubbi judas , ii ge iskariot , dadjá sutnje : hearrá , manne don almmustahtát iežat midjiide , it ge máilbmái ? jesus vástida sutnje : jos guhtege ráhkista mu , de jeagada mu sáni , ja mu áhčči ráhkista su , ja moai bohte su lusa ja orrugohte su luhtte . dat guhte ii ráhkis mu , ii jeagat mu sáni , ja dat sátni man dii gullabehtet ii boađe mus , muhto áhčistan guhte lea vuolggahan mu . dán mun lean cealkán didjiide go ain lean din luhtte . muhto bealušteaddji , bassi vuoigŋa , gean áhčči vuolggaha mu nammii , oahpaha didjiide buot ja muittuha didjiide buot maid mun lean cealkán didjiide . ráfi mun guođán didjiide , ráfán attán didjiide , in fal dan láhkái go máilbmi addá ráfi . alloset din váimmut suorganehko , allet ge váivašuva dorvvuhisvuođas . dii gulaidet mu cealkimin : mun manan , muhto boađán fas din lusa . jos dii ráhkistivččiidet mu , de illudivččiidet go mun manan áhččán lusa , dasgo son lea stuorit go mun . dál mun lean cealkán didjiide dán ovdal go dat dáhpáhuvvá , vai dii oskubehtet go dat dáhpáhuvvá . mun in sártno didjiide ollu šat dás duohko , dasgo dán máilmmi oaivámuš lea boahtimin . sus ii leat mihkkege válddiid mu badjel , muhto máilbmi ferte dál diehtit ahte mun ráhkistan áhči ja dagan nugo son lea gohččon . čuožžilehket , vulgot eret dáppe . mun lean duohta viidnemuorra , ja mu áhčči lea viidnegárdeolmmái . juohke oavssi mus mii ii šaddat šattuid , son váldá eret , ja juohke oavssi mii šaddada šattuid , son buhtista , vai dat šaddadivččii eanebut . dii lehpet juo buhttásat dan sáni dihtii maid mun lean sárdnon didjiide . bissot mu siste , de mun bisun din siste . nugo oaksi ge ii sáhte šaddadit šattuid iešalddes muđuid go bissu viidnemuoras , nu ehpet dii ge sáhte šaddadit šattuid muđuid go bissubehtet mu siste . mun lean viidnemuorra , dii lehpet oavssit . dat guhte bissu mu siste ja gean siste mun bisun , šaddada ollu šattuid , muhto mu haga ehpet sáhte dahkat maidege . dat guhte ii biso mu siste , bálkestuvvo olggos dego oaksi ja son goldná . dakkár oavssit čohkkejuvvojit ja bálkestuvvojit dollii , ja dat bullet . jos dii bissubehtet mu siste ja mu sánit bissot din siste , de átnot maid ihkinassii hálidehpet , ja dii oažžubehtet dan . go dii šaddadehpet ollu šattuid , de mu áhčči hearvásmahttojuvvo , ja dalle lehpet mu máhttájeaddjit . nugo áhčči lea ráhkistan mu , nu lean mun ge ráhkistan din . bissot mu ráhkisvuođas ! jos doallabehtet mu báhkkomiid , de bissubehtet mu ráhkisvuođas , nugo mun ge lean doallan áhččán báhkkomiid ja bisun su ráhkisvuođas . dán lean sárdnon didjiide , vai mu illu bisošii din siste , ja din illu šattašii ollisin . dát lea mu báhkkon : ráhkistehket guhtet guimmiideattet nugo mun lean ráhkistan din . ii ovttasge leat stuorit ráhkisvuohta go das guhte addá heakkas ustibiiddis ovddas . dii lehpet mu ustibat jos dii dahkabehtet dan maid mun gohčun . in mun šat gohčot din bálvaleaddjin , dasgo bálvaleaddji ii dieđe maid su isit dahká . muhto mun gohčodan din ustibin , dasgo mun lean almmuhan didjiide buot maid lean gullan áhčistan . ehpet dii leat válljen mu , muhto mun lean válljen din ja lean vuolggahan din šaddadit šattuid , bistevaš šattuid . go nu dahkabehtet , de áhčči addá didjiide buot maid átnubehtet mu nammii . dát lea mu báhkkon didjiide : ráhkistehket guhtet guimmiideattet ! jos máilbmi vašuha din , de muitet ahte dat vašuhii mu ovdal go din . jos dii gulašeiddet máilbmái , de máilbmi livččii ráhkistan din dego livččiidet dan iežas mánát . muhto dál dii ehpet gula máilbmái ; mun han lean válljen din máilmmis ja dahkan din iehčanan . danne máilbmi vašuha din . muitet maid mun celken : bálvaleaddji ii leat stuorit go isit . jos sii leat doarrádallan mu , de doarrádallet din ge . jos sii leat doahttalan mu sániid , de sii doahttalit din sániid ge . buot dáid sii dahket didjiide mu nama dihtii , dasgo eai dovdda su gii lea vuolggahan mu . jos mun in livčče boahtán in ge sárdnon sidjiide , de sii livčče suttu haga . muhto dál sis ii leat bealuštus suttuidasaset . dat guhte vašuha mu , vašuha maiddái áhččán . jos mun in livčče dahkan dakkár daguid sin gaskkas maid ii oktage eará leat dahkan , de sii livčče suttu haga . muhto dál sii leat oaidnán daid ja vašuhit almmatge sihke mu ja mu áhči . muhto dat sátni mii čuožžu sin iežaset lágas , galggai ollašuvvat : sii vašuhedje mu siva haga . go bealušteaddji boahtá , son gean mun vuolggahan áhči luhtte din lusa , duohtavuođa vuoigŋa , guhte vuolgá áhčis , dalle son duođašta mu birra . muhto dii ge lehpet mu duođašteaddjit , dasgo dii lehpet leamaš muinna álggu rájes . dán mun lean sárdnon didjiide amadet dii jorralit . sii ádjet din olggos synagogain . áigi boahtá go juohkehaš gii goddá din , jáhkká ahte son dan bokte bálvala ipmila . dan sii dahket danne go eai dovdda áhči eai ge mu . mun lean cealkán didjiide dán , vai dii , dalle go dat áigi boahtá , muitibehtet ahte mun celken dan . mun in muitalan didjiide dán álggu rájes , dasgo dalle ledjen din luhtte . dál manan su lusa gii lea vuolggahan mu , muhto ii oktage dis jeara : gosa don manat ? dasgo moraš lea deavdán din váimmuid dan dihtii maid mun lean cealkán didjiide . muhto mun cealkkán didjiide duohtavuođa : lea didjiide ávkin ahte mun manan eret . dasgo jos mun in mana , de bealušteaddji ii boađe din lusa . muhto jos mun manan , de vuolggahan su din lusa . ja go son boahtá , de rahpá máilmmi čalmmiid ja čájeha mii lea suddu , vanhurskkisvuohta ja duopmu . suddu lea ahte sii eai oskko munnje . vanhurskkisvuohta lea ahte mun manan áhči lusa , ehpet ge oainne šat mu . duopmu lea ahte dán máilmmi oaivámuš lea dubmejuvvon . ain lea mus ollu sárdnut didjiide , muhto dii ehpet sáhte guoddit dan dál . muhto go son , duohtavuođa vuoigŋa , boahtá , de son oahpista din olles duohtavuhtii . dasgo son ii sártno iešalddes , muhto sárdnu dan maid gullá , ja almmuha didjiide boahttevaš dáhpáhusaid . son hearvásmahttá mu , dasgo son váldá mus dan maid almmuha didjiide . buot dat mii áhči lea , lea maiddái mu . danne celken ahte son váldá mus dan maid son almmuha didjiide . bottoža geahčen dii ehpet oainne mu , ja bottoža geahčen fas oaidnibehtet mu . muhtumat su máhttájeddjiin dadje guhtet guoibmáseaset : maid son oaivvilda dainna ahte bottoža geahčen mii eat oainne su , ja bottoža geahčen fas oaidnit , ja ahte son manná áhči lusa ? maid mearkkaša dát go cealká : bottoža geahčen ? mii eat ádde man birra son sárdnu . jesus diđii ahte sii áigo jearrat sus , ja son celkkii : imaštallabehtet go dan maid mun celken : bottoža geahčen dii ehpet oainne mu , ja bottoža geahčen fas oaidnibehtet mu ? duođaid , duođaid , mun cealkkán didjiide : dii šaddabehtet čierrut ja váidalit , muhto máilbmi illuda . dii šaddabehtet moraštit , muhto din moraš šaddá illun . nisu guhte lea riegádahttimin , váivašuvvá go su áigi lea boahtán . muhto go mánná lea riegádan , de son ii muitte šat bákčasiiddis ilu dihtii go olmmoš lea riegádan máilbmái . dii ge lehpet dál morrašis , muhto mun oainnán din fas , ja din váimmut illudit , ii ge oktage sáhte váldit dis ilu eret . dan beaivvi dii ehpet jeara mus maidege . duodaid , duodaid , mun cealkkán didjiide : maid ihkinassii dii átnubehtet áhcis , dan son addá didjiide mu nammii . dássážii dii ehpet leat rohkadallan maidege mu nammii . átnot , de oažžubehtet , vai din illu šattašii ollisin . dán mun lean sárdnon didjiide veardádussan . boahtá áigi go in sártno didjiide veardádusaiguin , muhto sártnun vuigestaga áhči birra . dan beaivvi dii átnubehtet mu nammii . mun in cealkke ahte mun rohkadalan áhččái din ovddas , dasgo áhčči ieš ráhkista din , danne go dii lehpet ráhkistan mu ja oskon ahte mun boađán ipmila luhtte . mun lean vuolgán áhči luhtte ja boahtán máilbmái . mun guođán máilmmi fas ja manan áhči lusa . máhttájeaddjit dadje sutnje : dál don sártnut čielga sániiguin , it ge veardádusaid bokte . mii áddet dál ahte don dieđát buot , it ge dárbbaš vuordit ahte gii nu jearašii dus. danne mii oskut ahte don boađát ipmila luhtte . jesus vástidii : oskubehtet go dál ? áigi boahtá , ja lea juo dál , go dii bieđganehpet iešguhtet guvloseattet ja guođđibehtet mu okto . muhto in mun báze okto , dasgo áhčči lea muinna . dán mun lean sárdnon didjiide vai dis livččii ráfi mu siste . máilmmis dis leat áŧestusat . muhto lehket dorvvolaččat ! mun lean vuoitán máilmmi ! go jesus lei cealkán dán , de bajidii čalmmiidis almmi guvlui ja celkkii : áhčči , diibmu lea boahtán . hearvásin daga bártnát , vai bárdni hearvásin dagašii du dasgo don leat addán sutnje fámu buot olbmuid badjel , vai son attášii agálaš eallima buohkaide geaid don leat addán sutnje . ja dát lea agálaš eallin ahte sii dovdet du , áidna duohta ipmila , ja su gean don leat vuolggahan , jesus kristusa . mun lean hearvásmahttán du eatnama alde go mun ollašuhtten dan dagu man don addet munnje . áhčči , hearvásmahte dál mu iežat luhtte dainna hearvásvuođain mii mus lei du luhtte ovdal go máilbmi šattai . mun lean almmustahttán du nama daidda olbmuide geaid don válljejit máilmmis ja addet munnje . sii gulle dutnje , ja don addet sin munnje , ja sii leat vurken du sáni . dál sii dihtet ahte buot maid don leat addán munnje , boahtá dus. dasgo mun lean addán sidjiide daid sániid maid don addet munnje , ja sii leat vuostáiváldán daid . dál sii leat duođaid ádden ahte mun lean boahtán du luhtte , ja sii leat oskon ahte don leat vuolggahan mu . mun rohkadalan sin ovddas . in rohkadala máilmmi ovddas , muhto sin ovddas geaid don leat addán munnje , dasgo sii gullet dutnje . buot mii lea mu , lea du , ja dat mii lea du , lea mu , ja mun lean hearvásmahttojuvvon sin bokte . mun in leat šat máilmmis , muhto sii báhcet máilbmái go mun boađán du lusa . bassi áhčči , várjal sin namainat man don leat addán munnje , vai sii livčče okta , nugo moai ge letne okta . go mun ledjen sin luhtte , de várjalin sin du namain man don leat addán munnje . mun gáhttejin sin , ii ge oktage sis mannan gáđohussii , earet go gáđohusa bárdni , vai čála ollašuvašii . dál mun boađán du lusa . muhto dán cealkkán go ain lean máilmmis , vai mu illu deavddášii sin . mun lean addán du sáni sidjiide . muhto máilbmi vašuhii sin , dasgo sii eai gula máilbmái , nugo mun ge in gula máilbmái . mun in rohkadala du váldit sin eret máilmmis , muhto várjalit sin bahás eret . eai sii gula máilbmái , nugo mun ge in gula máilbmái . basuhivččet sin duohtavuođas ; du sátni lea duohtavuohta . nugo don leat vuolggahan mu máilbmái , lean mun ge vuolggahan sin máilbmái . ja mun basuhan iežan sin dihtii , vai sii ge basuhuvvošedje duohtavuođas . mun in rohkadala dušše sin ovddas , muhto maiddái daid ovddas geat sin sáni bokte oskot munnje , vai sii buohkat livčče okta . nugo don , áhčči , leat mu siste ja mun du siste , nu divtte sin šaddat oktan munno siste , vai máilbmi oskkošii ahte don leat vuolggahan mu . mun lean addán sidjiide dan hearvásvuođa man don leat addán munnje , vai sii livčče okta nugo moai letne okta , mun sin siste ja don mu siste , vai sii livčče ollásit okta . de máilbmi ádde ahte don leat vuolggahan mu ja leat ráhkistan sin nugo don leat ráhkistan mu ge . áhččán , mun dáhtun ahte sii , geaid don leat addán munnje , livčče mu luhtte doppe gos mun lean , vai sii oainnášedje mu hearvásvuođa , man don leat addán munnje , dasgo don leat ráhkistan mu ovdal go máilbmi vuođđuduvvui . vanhurskkis áhčči , máilbmi ii leat dovdan du , muhto mun lean dovdan du , ja sii leat dovddiidan ahte don leat vuolggahan mu . mun lean almmuhan sidjiide du nama ja dagan dan fas , vai sis bisošii seammá ráhkisvuohta maid don leat čájehan munnje , ja mun ieš bisošin sin siste . go jesus lei sárdnon dán , de son manai máhttájeddjiidisguin kedronjogaža rastá gilvvagárdái mii lei das . judas guhte behtii su , diđii maid dan báikki , dasgo jesus ja máhttájeaddjit ledje čoahkkanan dasa dávjá . judas válddii mielddis soalddáhiid ja muhtumiid bajitbáhpaid ja farisealaččaid olbmáin , ja sii bohte dohko spáidariiguin , lámppáiguin ja vearjjuiguin . jesus diđii buot dan mii galggai dáhpáhuvvat sutnje . son manai sin lusa ja jearai : gean dii ohcabehtet ? sii vástidedje : nasaretlačča jesusa . jesus cealká : mun dat lean . judas guhte behtii su , lei maiddái das singuin . go jesus celkkii : mun dat lean , de sii murdiledje ja gahčče eatnamii . son jearai fas : gean dii ohcabehtet ? sii dadje : nasaretlačča jesusa . jesus celkkii : mun han celken didjiide ahte mun dat lean . jos mu lehpet ohcamin , de diktet dáid earáid mannat ! dán son vástidii , vai dat sátni ollašuvašii maid son lei cealkán : mun in leat massán ovttage sis geaid don leat oskkildan munnje . simmon biehtár geas lei miehkki , rohttii dál dan , čuolastii bajimušbáhpa bálvaleaddji ja čuohpastii sus olgeš bealji . bálvaleaddji namma lei malkus . muhto jesus celkkii biehtárii : nahket miehki dohppii ! in go mun jugaše dan geara man áhčči lea addán munnje ? soalddáhat oktan kommandánttaineaset ja juvddálaččaid tempelfávttat dohppejedje dál jesusa , čatne su ja dolvo su vuos hannasa lusa . son lei kaifasa , dan jagi bajimušbáhpa , vuohppa . aiddo kaifas lei hálahan juvddálaččaid ahte livččii buoremus jos okta olmmoš jámášii álbmoga ovddas . simmon biehtár ja muhtun eará máhttájeaddji čuovuiga jesusa . dát nubbi máhttájeaddji dovddai bajimušbáhpa , ja son bođii jesusiin bajimušbáhpa gárdima šilljui , muhto biehtár bázii olggobeallái poartta gurrii . máhttájeaddji gii dovddai bajimušbáhpa , manai olggos hálahit biiggá gii lei geahččamin poartta , vai luoittášii biehtára sisa . biigá jearai biehtáris : it go don ge leat okta dán olbmá máhttájeddjiin ? son vástidii : in leat . lei čoaskkis , ja bálvaleaddjit ja fávttat ledje cahkkehan hilladola ja liekkadalle dollagáttis . biehtár maiddái čuoččui sin gaskkas liekkadallamin . bajimušbáhppa jearahalai dál jesusa su máhttájeddjiid ja su oahpu birra . jesus vástidii : mun lean sárdnon albmosit ja buohkaid gullut . álo lean oahpahan synagogain ja tempelis gosa buot juvddálaččat čoagganit ; čihkosis in leat sárdnidan maidege . manne jearahat mu ? jearat baicca sin geat leat gullan mu , maid mun lean sárdnon sidjiide . sii dihtet maid mun lean cealkán . muhtun dain fávttain geat ledje čuožžumin das , doškii su muhtui ja dajai : nie ba don vástidat bajimušbáhppii ? jesus celkkii sutnje : jos mun leaččan cealkán maidege boastut , de duođaš dan ! muhto jos dat lei riekta maid celken , manne dalle doškejit mu ? hannas vuolggahii čadnon jesusa bajimušbáhpa kaifasa lusa . simmon biehtár lei dalle čuožžumin liekkadallamin . olbmot jerre sus : it go don ge leat okta su máhttájeddjiin ? muhto son biehttalii ja dajai : in leat . muhtun bajimušbáhpa bálvaleddjiin , dan fuolki geas biehtár lei čuohpastan bealji , dadjá : in go mun oaidnán du gilvvagárddis suinna ? muhto biehtár fas biehttalii . ja seammás biškkádii vuoncávaris . sii dolvo jesusa kaifasa luhtte eananhearrá ladnái . lei árrat iđit . ieža sii eai mannan ladnái amaset šaddat buhtismeahttumin , nu ahte eai livčče sáhttán borrat beassášmállásiid . pilatus manai olggos sin lusa ja jearai : mas dii guoddalehpet dán olbmá ? sii vástidedje : jos dát olmmái ii livčče vearredahkki , de eat attáše su du háldui . pilatus dajai sidjiide : váldet ieža su ja dubmejehket su lágadet mielde ! muhto juvddálaččat vástidedje : mis ii leat vuoigatvuohta dubmet geange jápmimii . dát dáhpáhuvai vai dat sátni ollašuvašii maid jesus lei cealkán dovddahan dihtii makkár jápmima son galggai gillát . pilatus manai fas ladnái , gohčui jesusa iežas ovdii ja jearai sus : leat go don juvddálaččaid gonagas ? jesus vástidii : dajat go dán iešalddát , vai leat go earát dadjan dan dutnje ? pilatus dajai : lean go mun gal juvddálaš ? du iežat álbmot ja bajitbáhpat leat addán du mu háldui . maid don leat dahkan ? jesus vástidii : mu riika ii leat dán máilmmis . jos mu riika livččii lean dán máilmmis , de mu olbmát livčče soahtan mu ovddas , aman addojuvvot juvddálaččaide . muhto mu riika ii leat dáppe . pilatus jearai : de don dattege leat gonagas ? jesus vástidii : don dajat dan ieš ahte mun lean gonagas . mun lean riegádan ja boahtán máilbmái duođaštan dihtii duohtavuođa birra . juohkehaš guhte lea duohtavuođas , gullá mu jiena . pilatus jearai : mii lea duohtavuohta ? dasto son manai fas olggos juvddálaččaid lusa ja celkkii sidjiide : mun in gávnna maidege áššiid dán olbmás . lea vierru ahte mun luoittán didjiide luovus muhtuma beassážiidda . dáhttubehtet go ahte mun dalle luoittán juvddálaččaid gonagasa ? de sii čurvo fas : ale fal su luoitte , muhto barabbasa ! barabbas lei rievvár . pilatus dohppii dál jesusa , ja divttii su spihččehit . soalddáhat bárgidedje kruvnnu bastilislánjáin ja bidje su oaivái . de sii bidje purpurbiktasa su birra , bohte su ovdii ja dadje : dearvva dutnje , juvddálaččaid gonagas ! ja sii čorbme su . pilatus manai fas olggos ja dajai juvddálaččaide : mun buvttán su dál din lusa , vai dii áddešeiddet ahte mun in gávnna sus maidege sivaid . de jesus bođii olggos , ja sus lei badjelis bastilislátnjákruvdnu ja purpurbivttas . pilatus dajai sidjiide : gehččet , dát olmmošrávki ! muhto go bajitbáhpat ja sin olbmát oidne su , de sii čurvo : russiinávle ! russiinávle ! pilatus dajai : russiinávlejehket dii su ! dasgo mun in gávnna sus maidege sivaid . juvddálaččat vástidedje : mis lea láhka , ja lága mielde son lea áššálaš jápmit , danne go son lea dahkan iežas ipmila bárdnin . go pilatus gulai dán , de ballái vel eanebut . ja son manai ladnái fas ja jearai jesusis : gos don leat eret ? muhto jesus ii vástidan sutnje maidege . pilatus dajai : it go vástit munnje ? it go dieđe ahte mus lea fápmu luoitit du luovus ja fápmu russiinávlet du ? jesus vástidii : dus ii livčče mihkkege fámuid mu badjel jos dat ii livčče addojuvvon dutnje badjin . danne lea stuorit suddu dan olbmos guhte lea addán mu du háldui . dás maŋŋil pilatus geahččalii luoitit su . muhto juvddálaččat čurvo : jos don luoittát dán olbmá luovus , de it leat keaisára ustit . dat guhte dahká iežas gonagassan , lea vuostálastimin keaisára . go pilatus gulai dán , de doalvvui jesusa olggos ja čohkánii duopmárstullui , mii lei dan báikkis mii gohčoduvvo ráktošilljun , hebreagillii gabbata . dát dáhpáhuvai beassážiid ráhkkananbeaivvi , guđat diimmu birrasiid . pilatus dadjá juvddálaččaide : gehččet , dá čuožžu din gonagas ! muhto sii čurvo : doalvvo su eret ! russiinávle su ! pilatus jearai : dáhttubehtet go mu russiinávlet din gonagasa ? bajitbáhpat dadje : ii mis leat eará gonagas go keaisár . dalle son attii jesusa sin gieđaide , vai son russiinávlejuvvošii . sii dolvo jesusa eret . son guttii ieš ruossas ja manai dan báikái mii gohčoduvvo oaivegállobáikin , hebreagillii golgata . doppe sii russiinávlejedje su , ja suinna oktanaga guokte eará , ovtta goappá ge beallái ja jesusa sudno gaskii . pilatus lei čállán bajilčállaga ja bidjan russii . das čuoččui : nasaretlaš jesus , juvddálaččaid gonagas . ollu juvddálaččat lohke dán bajilčállaga , dasgo báiki gosa jesus russiinávlejuvvui , lei lahka gávpoga , ja bajilčála lei hebrea- , latiinna- ja greikkagillii . juvddálaččaid bajitbáhpat dadje pilatusii : ale čále : juvddálaččaid gonagas , muhto ahte son celkkii : mun lean juvddálaččaid gonagas . pilatus vástidii : dan maid čállen , dan čállen . go soalddáhat ledje russiinávlen jesusa , de válde su biktasiid ja juogadedje daid gaskaneaset , ja juohkehaš dan njealji soalddáhis oaččui ovtta oasi . sii válde gávtti ge mii lei sávnnjiid haga , oktan bihttán gođđojuvvon bajimus ravddas vuolimus ravdii . danne celke guhtet guimmiidasaset : allot gaikkot dan , muhto vuorbádeadnot gii oažžu dan . nu dát čálasátni ollašuvai : sii juogadedje mu biktasiid gaskaneaset ja vuorbádalle mu gávtti alde . soalddáhat dahke dan . jesusa ruossa luhtte čužžo eadnis , eatnis oabbá , márjá , klopasa áhkká , ja márjá magdalena . go jesus oinnii eatnis ja su bálddas dan máhttájeaddji gean son ráhkistii , de celkkii eadnásis : nisu , son lea du bárdni . dasto celkkii máhttájeaddjái : son lea du eadni . dan rájes máhttájeaddji válddii su ruktosis . jesus diđii ahte buot lei dál ollašuvvan , ja vai čála šattašii duohtan , son celkkii : mus lea goiku . das lei ettetviidnelihtti ja sii buonjostedje guobbarasa viinnis , bidje dan issotgeahčái ja dolle su njálmmi ovdii . go jesus lei ožžon ettetviinni , de celkkii : dat lea ollašuvvan ! de sojaldahtii oaivvis ja attii vuoiŋŋas . lei ráhkkananbeaivi , eai ge jábmit sáhttán báhcit ruossaide heaŋgát sábbáha badjel , dasgo dát sábbát lei stuora bassi . juvddálaččat bivde dan dihtii ahte jábmiid juolgedávttit cuvkojuvvošedje , ja ahte liikkat váldojuvvošedje vuolás . soalddáhat bohte ja cuvko juolgedávttiid dan guoktás geat leigga russiinávlejuvvon jesusiin , vuos nuppis ja de nuppis . go sii bohte jesusa lusa , de oidne ahte son lei juo jápmán , eai ge sii cuvken su juolgedávttiid . muhto muhtun soalddát čuggii sáittiin su erttegii , ja dallánaga golggihii varra ja čáhci . ja son guhte oinnii dan , lea duođaštan dan , ja su duođaštus lea duohta . son diehtá ahte son sárdnu duođa , vai dii ge oskkošeiddet . dát dáhpáhuvai vai dat čálasátni ollašuvašii : ii oktage su dávttiin cuvkejuvvo . ja eará čálasátni cealká : sii gehččet sutnje gean čađa leat čuggen . das maŋŋil jovsset , gii lei arimateas eret , jearai pilatusis lobi váldit jesusa rupmaša ruossas eret . jovsset lei jesusa máhttájeaddji , muhto čihkosis , danne go son balai juvddálaččain . pilatus suovai dan , ja son bođii ja válddii rupmaša ruossas eret . nikodemus lei maiddái das , son gii lei boahtán jesusa lusa ihkku . sus lei mielde myrra ja aloe seaguhus , birrasiid čuođi butti . soai válddiiga jesusa rupmaša ja giesaiga dan liinniid sisa njálggahájat vuoidasiin juvddálaččaid hávdádanvieru mielde . dan báikki lahka gosa jesus lei russiinávlejuvvon , lei gilvvagárdi , ja das lei ođđa hávdi masa ii oktage lean vel biddjojuvvon . dohko soai bijaiga jesusa , danne go lei juvddálaččaid ráhkkananbeaivi , ja hávdi lei nu lahka . árrat iđedis vahku vuosttaš beaivvi , go ain lei seavdnjat , bođii márjá magdalena hávddi lusa ja oinnii ahte geađgi lei váldojuvvon eret hávddi ovddas . son viehkalii ja bođii simmon biehtára ja nuppi máhttájeaddji lusa , gean jesus ráhkistii , ja muitalii sudnuide : sii leat váldán hearrá eret hávddis , eat ge dieđe gosa leat bidjan su . biehtár ja nubbi máhttájeaddji vulggiiga hávddi lusa . soai viegaiga ovttas , muhto nubbi máhttájeaddji viegai johtileabbot go biehtár ja bođii vuosttažin hávddi lusa . son njahkalii sisa ja oinnii giessanliinniid das , muhto ii mannan hávddi sisa . simmon biehtár bođii dál maŋis , ja manai hávddi sisa . son fuobmái giessanliinniid das , ja dan liinni mii lei leamaš jesusa oaivvi badjel . dat ii lean giessanliinniid luhtte , muhto gissojuvvon sierra sadjái . de nubbi máhttájeaddji ge manai sisa , son gii lei joavdan hávddi lusa vuosttažin . son oinnii ja oskkui . dássážii sii eai lean ádden dan maid čála cealká , ahte son galggai bajásčuožžilit jábmiid luhtte . máhttájeaddjiguovttos manaiga ruoktot . muhto márjá čuoččui hávddi olggobealde ja čierui . čieru njahkalii ovddos ja guovllai hávddi sisa ja oinnii guokte eŋgela , vilges biktasat badjelis , čohkkámin dakko gokko jesusa rumaš lei leamaš , nubbi oaivvegeahčen ja nubbi julggiidgeahčen . soai jearaiga sus : nisu , manne don čierut ? son vástidii : sii leat váldán mu hearrá eret , in ge mun dieđe gosa sii ležžet bidjan su . dan seammás jorggihii ja oinnii jesusa čuožžumin das , muhto ii árvidan ahte son dat lei . jesus jearrá : nisu , manne don čierut ? gean don leat ohcamin ? márjá gáttii ahte son lei gilvvagárdeolmmái ja dadjá sutnje : hearrá , jos don leaččat váldán su eret , de muital munnje gosa leat bidjan su , vai beasan váldit su fárrui . jesus celkkii : márjá . dalle márjá jorggihii ja dajai sutnje hebreagillii : rabbuni ! – dat mearkkaša oahpaheaddji . jesus cealká sutnje : ale guoskkat mu , dasgo mun in leat velá mannan bajás áhči lusa . muhto mana mu vieljaid lusa ja muital sidjiide ahte mun manan bajás su lusa gii lea mu áhčči ja din áhčči , mu ipmil ja din ipmil . márjá magdalena vulggii ja muitalii máhttájeddjiide : mun lean oaidnán hearrá ! ja son muitalii sidjiide maid jesus lei cealkán sutnje . lei eahket seammá beaivvi , vahku vuosttaš beaivvi , ja máhttájeaddjit ledje čoahkkanan juvddálaččaid balus gitta uvssaid duohkái . de jesus bođii ; son čuoččui sin gaskkas ja celkkii : ráfi lehkos dinguin . ja go son lei cealkán dan , de čájehii sidjiide gieđaidis ja erttegis . máhttájeaddjit illosedje go oidne hearrá . ohpit son celkkii sidjiide : ráfi lehkos dinguin . nugo áhčči lea vuolggahan mu , nu mun ge vuolggahan din . go son lei cealkán dan , de vuoiŋŋai sin ala ja celkkii : vuostáiváldet bassi vuoiŋŋa . geaidda dii addibehtet sin suttuid ándagassii , de sidjiide leat dat ándagassii addojuvvon . geaidda dii čatnabehtet sin suttuid , de dat leat čadnojuvvon . duomás , okta dan guoktenuppelohkásis , son gii gohčoduvvui jumežin , ii lean singuin go jesus bođii . sii muitaledje sutnje : mii leat oaidnán hearrá . muhto son dajai : jos in ieš oainne návleráiggiid su gieđain in ge beasa bidjat suorpma daidda ja guoskkahit su erttega gieđain , de in oskko . gávcci beaivvi maŋŋil máhttájeaddjit ledje fas čoahkkanan , ja duomás lei singuin . uvssat ledje giddejuvvon , muhto jesus bođii ja čuoččui fáhkkestaga sin gaskkas ja celkkii : ráfi lehkos dinguin . de son cealká duopmásii : geige suorpmat , ja geahča mu gieđaid , ja geige gieđat ja iskka mu erttega . ale leage eahpeoskkolaš , muhto oskkolaš ! duomás dajai : hearrán ja ipmilan ! jesus cealká sutnje : don oskkut danne go leat oaidnán mu . ávdugasat sii geat eai oainne ja dattege oskot . jesus dagai maiddái ollu eará mearkkaid máhttájeddjiid oaidnut , maid birra ii leat čállojuvvon dán girjái . muhto dát leat čállojuvvon , vai dii oskubehtet ahte jesus lea messias , ipmila bárdni , ja vai dis oskku bokte lea eallin su namas . dás maŋŋil jesus almmustahtii iežas fas máhttájeddjiidasas tiberiasjávregáttis . dat geavai ná : simmon biehtár , duomás , gii gohčoduvvui jumežin , natanael gii lei kanas galileas eret , sebedeusa bártniguovttos ja guovttis vel su máhttájeddjiin ledje doppe čoahkis . simmon biehtár dajai earáide : mun vuolggán guliid bivdit . sii dadje : mii maid vuolgit mielde . sii vulge ja manne fatnasii , muhto dan ija eai goddán maidege . go šattai iđit , de jesus čuoččui jávregáttis , muhto máhttájeaddjit eai diehtán ahte jesus dat lei . jesus jearai sis : mánážiiddán , leat go dis guolit ? sii vástidedje : eai leat . jesus celkkii sidjiide : suhppejehket fierpmi fatnasa olgešbealde , de fidnebehtet guoli . sii suhppejedje fierpmi , ja dál sii eai veadján dan oppa geassit ge , nu ollu ledje fidnen guliid . de dat máhttájeaddji gean jesus ráhkistii , dajai biehtárii : dat lea hearrá . go simmon biehtár gulai ahte hearrá dat lei , de son čanai biktasis iežas birra , dan man son lei nuollan eret , ja njuikii jávrái . eará máhttájeaddjit čuvvo fatnasiin ja gesse guollefierpmi maŋisteaset . eai sii lean guhkkin gáttis , dušše sullii guokte čuođi állana . go sii ledje boahtán gáddái , de oidne ahte hilladolas ledje bassojuvvomin guolit ja láibbit . jesus celkkii sidjiide : buktet deike veahá dain guliin maid gottiidet . simmon biehtár manai fatnasii ja gesii fierpmi gáddái . dat lei dievva stuora guliin , čuođivihttalogigolbma oktiibuot . muhto vaikko ledje ge nu ollu , de fierbmi ii gaikánan . jesus celkkii sidjiide : bohtet boradit . ii oktage máhttájeddjiin arvan jearrat sus : gii don leat ? dasgo sii dihte ahte dat lei hearrá . jesus loaiddastii , válddii láibbi ja attii sidjiide , ja guoli maiddái . dát lei goalmmát geardi go jesus almmustahtii iežas máhttájeddjiidasas maŋŋil go lei bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte . go sii ledje geargan boradeames , de jesus cealká simmon biehtárii : simmon , johanasa bárdni , ráhkistat go mu eanebut go dát earát ? son vástidii : de ráhkistan . hearrá , don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . jesus cealká sutnje : biepma mu lábbáid ! nuppádassii jesus jearrá sus : simmon , johanasa bárdni , ráhkistat go mu ? biehtár vástidii : de ráhkistan . hearrá , don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . jesus cealká : geahča mu sávzzaid ! de jesus cealká goalmmádassii : simmon , johanasa bárdni , anát go mu ráhkisin ? biehtár šlunddui go jesus goalmmádassii jearrá sus ahte ráhkista go son su , ja son dajai : hearrá , don dieđát buot ; don dieđát ahte mun anán du ráhkisin . jesus cealká sutnje : biepma mu sávzzaid ! duođaid , duođaid , mun cealkkán dutnje : go don ledjet nuorra , de čanastit boahkánat birra ja mannet gosa dáhttot . muhto go don boarásmuvat , de geiget gieđaidat , ja muhtun eará čatná du boahkána ja doalvu du gosa it dáhto . dán son celkkii almmuhan dihtii makkár jápmimiin biehtár galggai gudnejahttit ipmila . dasto son celkkii biehtárii : čuovo mu ! biehtár jorggihii ja oinnii ahte dat máhttájeaddji gean jesus ráhkistii , bođii maŋis . son lei dat gii eahkedismállásiid boradettiin lei mieiggastan jesusa ratti vuostái ja jearran : hearrá , gii beahttá du ? go dál biehtár oinnii su , de jearai jesusis : hearrá , mo sutnje gis geavvá ? jesus vástidii : jos mun dáhtošin ahte son eallá dassážii go mun boađán , mii das guoská dutnje ? čuovo don mu ! dát sátni bođii maŋŋil oskuguimmiid gaskii : dát máhttájeaddji ii jáme . muhto ii jesus lean cealkán ahte son ii jáme , muhto son celkkii : jos mun dáhtošin ahte son eallá dassážii go mun boađán , mii das guoská dutnje ? son lea dat máhttájeaddji gii duođašta dáid dáhpáhusaid ja gii lea čállán dán , ja mii diehtit ahte su duođaštus lea luohtehahtti . muhto jesus dagai ollu eará daguid ge . jos dat čállojuvvošedje čuoggás čuoggái , de in jáhke ahte oppa máilbmi geasášii buot daid girjjiid mat dalle fertešedje čállojuvvot . buorre teofilos , vuosttaš girjjistan mun čállen buot dan birra maid jesus dagai ja oahpahii álggu rájes gitta dan beaivvi rádjái go son váldojuvvui bajás albmái , maŋŋil go son lei addán gohččumiiddis bassi vuoiŋŋa bokte apoastaliidda geaid son lei válljen . son čájehii iežas sidjiide gillámušas ja jápmimis maŋŋil ja attii sidjiide máŋga čielga duođaštusa das ahte lei eallimin ; njealljelot beaivvi sii oidne su , ja son sártnui ipmila riikka birra . go son lei boradeamen singuin , de gohčui sin : allet vuolgge jerusalemis , muhto vurdet dan maid áhčči lea lohpidan ja man birra mun lean sárdnon . dasgo johanas gásttašii čáziin , muhto dii gásttašuvvobehtet bassi vuoiŋŋain moatti beaivvi geažes . go sii ledje čoahkis , de jerre sus : hearrá , lea go dál dat áigi boahtán go don ráhkadat israela riikka ođđasis ? son vástidii : ii dat gula didjiide diehtit daid áiggiid ja bottuid maid áhčči lea mearridan fámustis . muhto dii oažžubehtet fámu go bassi vuoigŋa boahtá din badjelii , ja dii lehpet mu duođašteaddjit jerusalemis , oppa judeas , samarias ja gitta eatnama ravddaide . go son lei cealkán dán , de váldojuvvui bajás sin oaidnut , ja balva doalvvui su eret sin čalmmiid ovddas . go sii ledje geahččamin almmi guvlui ja oidne su mannamin , de fáhkka čužžo guokte olbmá vilges biktasiiguin sin luhtte ja celke : galilealaččat , manne dii čuožžubehtet dás geahččamin bajás almmi guvlui ? dát jesus gii váldojuvvui albmái eret din luhtte , boahtá fas seammá láhkái go dii oinniidet su mannamin bajás albmái . de sii máhcce jerusalemii dan váris man namma lea oljovárri ja mii lea sábbátmátkki jerusalemis eret . ja go sii bohte gávpogii , de manne bajás dan latnjii gos lávejedje orrut . sii ledje biehtár ja johanas , jáhkot ja ándaras , filip ja duomás , bartolomeus ja matteus , jáhkot , alfeusa bárdni , selota simmon ja judas , jáhkoba bárdni . buohkat bisso ovttamielalaččat rohkadallamis oktan nissoniiguin ja márjjáin , jesusa etniin , ja su vieljaiguin . dán áiggi biehtár čuožžilii ja sárdnugođii oskuguimmiid gaskkas geat ledje čoahkis ; sullii čuođiguoktelogi olbmo : oskuguoimmit , dat čállaga sánit fertejedje ollašuvvat , maid bassi vuoigŋa sártnui dávveda bokte judasa birra , guhte oahpistii sin geat válde jesusa gitta . son lohkkojuvvui min searvái ja lei ožžon seammá bálvalusa go mii . son osttii alccesis bealddu dainna bálkkáin man son oaččui vearredagus ovddas , muhto son gahčai oaivválassii ja luoddanii nu ahte buot su siskilušat golge olggos . dat šattai dihtosii buot jerusalema ássiide , ja iežaset gillii sii gohčodit bealddu hakeldaman , mii mearkkaša varrabealdu . dasgo lea čállojuvvon sálmmaid girjái : šaddos su dállu ávdimin , allos oktage das ásso , ja : ožžos muhtun eará su doaimma . danne okta dain olbmáin geat leat leamaš minguin miehtá dan áiggi go hearrá jesus vádjolii min gaskkas , dan rájes go johanas gásttašii su gitta dan beaivvi rádjái go son váldojuvvui eret min luhtte , okta dáin olbmáin ferte duođaštit minguin ovttas ahte son lea bajásčuožžilan . dalle sii divvo guokte olbmá ovdan , jovsset barsabbasa gean maiddái gohčodedje justusin , ja mattiasa . ja sii rohkadalle : hearrá , don guhte dovddat buohkaid váimmuid , čájet midjiide goappá dán guoktásis don leat válljen dan bálvalussii ja apoasttaldoibmii man judas guđii go manai dan sadjái gosa gulai . sii vuorbádedje dan guoktása gaskkas , ja vuorbi gahčai mattiasa ala . dás duohko son lasihuvvui dan oktanuppelot apoastala searvái . go hellodatbeaivi bođii , de sii ledje buohkat čoahkis . fáhkkestaga gullui almmis šuvva dego garra riđđu , ja dat devddii oppa viesu gos sii ledje čohkkámin . sii oidne njuokčamiid dego dollanjivžžanasaid mat juohkásedje ja luoitádedje juohkehačča ala . de buohkat devdojuvvojedje bassi vuoiŋŋain , ja sii sárdnugohte eará gielaid dađe mielde go vuoigŋa attii sidjiide sárdnut . jerusalemis ásse dál ipmilbalolaš juvddálaččat geat ledje boahtán dohko buot álbmogiin almmi vuolde . go dát jietna gullui , de olmmošjoavku čoahkkanii ja moivašuvai ; dasgo juohkehaš gulai sárdnojuvvomin iežas gillii . sii ovddošedje ja jerre : eai bat duot leat buohkat galilealaččat , geat leat sárdnumin ? mo de sáhttit mii gullat juohkehaš iežamet eatnigiela ? mii leat partalaččat ja medialaččat ja elamlaččat , olbmot mesopotamias , judeas ja kappadokias , pontosis ja asia eanangottis , frygias ja pamfylias , egyptas ja libya guovlluin kyrene lahka , mii leat fárren deike romas , sihke juvddálaččat ja sii geat leat jorgalan juvddálaš oskui , mii leat kretalaččat ja arabialaččat – ja mii gullat sin sárdnumin ipmila stuora daguid birra min iežamet gillii . buohkat hirpmástuvve ja šadde eahpádussii ja jerre guhtet guimmiineaset : mii son dát lea ? muhto muhtumat bilkidedje ja dadje : sii leat juhkan njálgga viinni ja leat gárihuvvan . de biehtár loaiddastii ovdan dainna oktanuppelohkásiin ja sárdnugođii alla jienain : juvddálaš olbmát ja buot jerusalema ássit ! diktet mu almmuhit didjiide dan mii dás dáhpáhuvvá . guldalehket mu sániid ! eai dát olbmát leat gárihuvvan nugo dii gáddibehtet . muhto dás dáhpáhuvvá dat man birra profehta joel sárdnidii : ipmil cealká : maŋimuš beivviid dáhpáhuvvá ahte mun golggahan vuoigŋan buot olbmuid badjelii . din bártnit ja nieiddat profehtastallet , din nuorra olbmát oidnet oainnáhusaid , ja din vuorrasat niegadit nieguid . velá bálvaleddjiidan ja bálvaleaddjinissoniiddán badjelii ge golggahan vuoigŋan daid beivviid , ja sii profehtastallet . mun čájehan váigasiid badjin almmis ja mearkkaid vuollin eatnama alde : vara , dola ja soici suovaid . beaivváš sevnnjoda ja mánnu šaddá varran , ovdal go hearrá beaivi boahtá , stuora ja hearvás beaivi . ja juohkehaš gii čuorvu hearrá nama bestojuvvo . israellaččat , gullet dáid sániid : nasaretlaš jesus lei olmmái gean ipmil válljii didjiide ja duođaštii dan fámolaš daguiguin , oavdduiguin ja mearkkaiguin , maid ipmil dagai din gaskkas jesusa bokte nugo dii ieža diehtibehtet . dát jesus addojuvvui din háldui ipmila áigumuša mielde ja nugo son diđii ovddalgihtii , ja dii divttiidet olbmáid geat eai dovdda ipmila lága , russiinávlet ja goddit su . muhto ipmil bajásčuoččáldahtii su ja čovddii su jápmima bákčasiin , dasgo ii han jápmin sáhttán doallat su gitta . dasgo dávvet cealká su birra : mun anán álelassii hearrá čalmmiidan ovddas , dasgo son lea mu olgeš gieđa bealde , aman jorralit . danne mu váibmu illuda , ja mu njuovčča ávvuda , ja velá mu jámolaš rumaš ge vuoiŋŋasta doaivvus . dasgo don it guođe mu sielu jábmiid riikii it ge divtte bassi bálvaleaddját muosáhit guohcageami . don leat oahpahan mu dovdat eallima geainnu , ja don deavddát mu iluin muođuidat ovddas . vieljat , diktet mu sárdnut roahkkadit didjiide min máddara dávveda birra . son jámii ja hávdáduvvui , ja su hávdi lea min luhtte velá otná beaivvi ge . muhto son lei profehta ja diđii ahte ipmil lei vurdnon bidjat dávveda truvdnui muhtuma su maŋisbohttiin . danne son einnostii messiasa bajásčuožžileami go sártnui : son ii báze jábmiid riikii , ii ge su rumaš muosát guohcageami . dán jesusa ipmil bajásčuoččáldahtii , ja mii leat buohkat dan duođašteaddjit . son bajiduvvui ipmila olgeš gieđa beallái ja vuostáiválddii bassi vuoiŋŋa nugo áhčči lei lohpidan ja golggahii dan . dán dii dál oaidnibehtet ja gullabehtet . dasgo dávvet ii mannan bajás albmái , muhto son cealká : hearrá celkkii mu hearrái : čohkán mu olgeš gieđa beallái dassážii go bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin . dan dihtii , dihtos oppa israela álbmot dán vissásit : dán jesusa gean dii russiinávliidet , lea ipmil dahkan sihke hearrán ja messiasin . go sii gulle dán , de dat čuggii sin váibmui , ja sii jerre biehtáris ja eará apoastaliin : vieljat , maid mii galgat dahkat ? biehtár vástidii sidjiide : jorgalehket , ja diktet buohkat iežadet gásttašuvvot jesus kristusa nammii , juohkehaš dis , vai oažžubehtet suttuid ándagassii addojumi ja bassi vuoiŋŋa attáldahkan . dasgo lohpádus gullá didjiide ja din mánáide ja buohkaide geat leat guhkkin eret , nu olusiidda go hearrá ipmileamet rávká . ollu eará sániiguin ge son duođaštii sidjiide , ja rávvii sin : diktet iežadet bestojuvvot dán gážžáris sohkagottis . sii geat vuostáiválde su sáni , gásttašuvvojedje , ja dan beaivvi lasihuvvojedje oskkolaččaid jovkui sullii golbma duhát olbmo . sii bisso oskkáldasat apoastaliid oahpahusas ja searvevuođas , láibedoadjaleamis ja rohkadusas . šattai ballu olbmuid gaskii , dasgo apoastalat dahke ollu oavdudaguid ja mearkkaid . buot oskkolaččat bisso čoahkis ja sii atne buot oktasaččat . sii vuvde dáluideaset ja dávviriiddiset ja juogadedje ruđaid buohkaide juohkehačča dárbbu mielde . juohke beaivvi sin joavku čoahkkanii tempelii , ja ruovttuineaset sii doadjaledje láibbi ja boradedje ávuin ja duođalaš váimmuiguin . sii máidno ipmila , ja oppa álbmot anii sin árvvus . beaivválaččat hearrá lasihii oskkolaččaid jovkui sin geat bestojuvvojedje . biehtár ja johanas manaiga bajás tempelii ovccát diimmus , rohkosbottus . muhtun olmmái gii lei leamaš lámis riegádeami rájes , guddojuvvui juohke beaivvi dohko ja biddjojuvvui dan tempelpoartta gurrii mii gohčoduvvo čáppapoartan , vai son gearjidivččii sis geat manne tempelšilljui . go son oinnii biehtára ja johanasa mannamin sisa , de ánuhii sudnos ge attáldaga . soai geahčaiga njuolga sutnje , ja biehtár celkkii : geahča munnuide ! son dagai nu ja doaivvui oažžut juoidá sudnos . muhto biehtár celkkii : silbbat dahje gollit mus eai gal leat , muhto dan mii mus lea , attán dutnje . jesus kristusa , nasaretlačča , nammii : čuožžil ja vázzil ! ja son dohppii olbmá olgeš gihtii ja čuoččáldahtii su . dan seammás su juolggit ja juolgelađđasat nanosmuvve , son njuikii čuoččat ja váccašii . son čuovvulii sudno tempelšilljui , gos son váccašii viehkalattai máinnodettiin ipmila . ja buohkat oidne su váccašeamen ja máidnumin ipmila . sii dovdájedje su ja dihte ahte son lei dat gii lávii čohkkát čáppapoartta guoras gearjideamen , ja sii hirpmástuvve ja suorganedje das mii lei dáhpáhuvvan sutnje . olmmái bisui biehtára ja johanasa lahka , ja olbmot čohkiidedje ovddošemiin sudno birra dan báikái mii gohčoduvvui salomo geađgestoalpohállan . go biehtár oinnii dan , de sárdnugođii olbmuide : israellaččat , manne dii ovddošehpet dán ? manne geahččabehtet munnuide dego moai iežame fámuin dahje ipmilbalolašvuođain livččiime ožžon dán olbmá vázzit ? ean fal , abrahama ja issáha ja jáhkoba ipmil , min máddariid ipmil , lea hearvásin dahkan bálvaleaddjis jesusa . su dii attiidet eiseváldái ja biehttaleiddet pilatusa ovddas , go son lei mearridan luoitit su luovus . dii biehttaleiddet su guhte lei bassi ja vanhurskkis , ja siđaidet olmmošgoddi luovus . muhto eallima oaivámučča dii gottiidet , su gean ipmil bajásčuoččáldahtii jábmiid luhtte ; moai letne dán duođašteaddjit . osku jesusii ja su nammii lea addán fámu dán olbmái gean dii oaidnibehtet ja dovdabehtet . dat osku man mii oažžut dán nama bokte , lea dahkan su áibbas dearvvašin din buohkaid oaidnut . álbmotguoimmit , mun dieđán ahte dii dagaidet dan diehtemeahttunvuođas , nugo din oaivámuččat ge . muhto nu lea ipmil ollašuhttán dan maid son lei sárdnidahttán ovddalgihtii buot profehtaidis bokte , ahte su messias galggai gillát . gáhtet dan dihtii ja jorgalehket , vai din suttut sihkkojuvvošedje eret . de áigi boahtá go hearrá áhpásmahttá din , ja vuolggaha dan jesusa gii lei dat messias gean son lei válljen . son ferte orrut almmis gitta dassá go dat áigi boahtá go buot ráhkaduvvo ođđasis maid ipmil lea sárdnidan doložis bassi profehtaidis njálmmi bokte . movsses han celkkii : hearrá ipmileattet čuoččáldahttá didjiide mu lágán profehta álbmotguimmiideattet gaskkas . guldalehket buot maid son cealká didjiide . muhto juohkehaš guhte ii guldal dán profehta , jávkaduvvo eret álbmogis ja duššaduvvo . maiddái buot eará profehtat guđet leat sárdnidan , gitta sámmola rájes , leat einnostan dáid beivviid dáhpáhusaid . dii lehpet profehtaid mánát ja lehpet árben dan lihtu man ipmil ásahii din máddariiguin go celkkii abrahamii : du náli bokte buressivdniduvvojit buot eatnama sohkagottit . ovddimustá din várás ipmil čuoččáldahtii ja vuolggahii bálvaleaddjis , vai son buressivdnidivččii din go jorgalahttá juohkehačča dis eret din bahávuođas . go biehtár ja johanas ain leigga sárdnumin olbmuide , de bohte fáhkka báhpat ja tempelfávttaid kommandánta ja saddukealaččat . sii ledje suhttan das go apoasttalguovttos oahpaheigga olbmuid ja čujuhettiin jesusii sárdnideigga bajásčuožžileami jábmiid luhtte . sii válde sudno gitta ja bidje giddagassii nuppi beaivái , dasgo lei juo eahket . muhto olusat sis geat ledje gullan sártni , oskugohte , ja oktiibuot sii ledje dál birrasiid vihtta duhát olbmá . nuppi beaivvi juvddálaččaid ráđđehearrát čoahkkanedje jerusalemis vuorrasiiguin ja čálaoahppavaččaiguin . bajimušbáhppa hannas lei doppe ja kaifas , johanas , aleksandros ja buohkat geat ledje bajimušbáhpa sogas . sii gohččo apoastalguoktá lusaset ja jearahedje sudno : makkár fámuin ja gean nammii leahppi dahkan dan ? dievva bassi vuoiŋŋas biehtár vástidii : álbmoga ráđđehearrát ja vuorrasat ! go moai odne dutkojuvvojetne dan buori dagu dihtii maid letne dahkan buohcci olbmái , ja mo son buoriduvvui , de dihtet dii buohkat ja oppa israela álbmot ahte dát olmmái čuožžu dearvvašin din ovddas jesus kristusa , nasaretlačča , nammii . su dii russiinávliidet , muhto ipmil bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte . son lea dat geađgi man dii huksejeaddjit hilgguidet , muhto dat šattai váldočiehkageađgin . ii oktage eará sáhte beastit go son , dasgo ii leat addojuvvon olbmuide eará namma almmi vuolde mii sáhtášii beastit min . sii ovddošedje go oidne biehtára ja johanasa roahkkatvuođa ja árvidedje ahte soai leigga oahppameahttun olbmát . sii dihte maiddái ahte soai leigga leamaš jesusa mielde . ja go sii oidne buoriduvvon olbmá čuožžumin das sudno luhtte , de eai sáhttán vuosttildit . sii gohččo sudno mannat olggos diggelanjas ja ráđđádallagohte : maid mii galgat dahkat dáinna olbmoguoktáin ? soai leaba dahkan čielga oavdudagu ; dat lea almmus juohkehažžii gii orru jerusalemis , eat ge mii sáhte biehttalit dan . muhto amas dát sáhka viidánit dađe eanebut olbmuid gaskii , de mii fertet áitit sudno ahte eaba oaččo šat sárdnut ovttage olbmui dán nammii . sii gohččo sudno fas sisa ja gilde sudno sárdnideames šat ja oahpaheames jesusa nammii . muhto biehtár ja johanas vástideigga : dubmejehket ieža , lea go ipmila ovddas riekta jeagadit din eanebut go ipmila . muhto ean moai sáhte orrut sártnokeahttá dan birra maid letne oaidnán ja gullan . dalle sii áite sudno vel eanebut , muhto dattege luite sudno luovus olbmuid dihtii ; sii eai duostan ráŋggáštit sudno , dasgo buohkat máidno ipmila dan dihtii mii lei dáhpáhuvvan . olmmái gii lei buoriduvvon dán oavdumearkka bokte , lei badjel njealljelot jagi . maŋŋil go soai leigga luitojuvvon , manaiga ustibiiddiska lusa ja muitaleigga maid bajitbáhpat ja vuorrasat ledje dadjan . go sii gulle dan , de buohkat rohkadallagohte ovtta jitnii ipmilii ja dadje : hearrá , don guhte sivdnidit almmi ja eatnama ja meara ja buot mat dain leat ! don addet bassi vuoiŋŋa min máddarii dávvedii , bálvaleaddjásat , ja celket su njálmmiin : manne báhkinat stuibmidit ? manne álbmogat hutket joavdelas juonaid ? eatnama gonagasat čuožžilit ja ráđđejeaddjit čoagganit hearrá ja su messiasa vuostái . duođaid , sii leat lihtodan dán gávpogis du bassi bálvaleaddji jesusa vuostái , gean don leat vuoiddadan , sihke herodes ja pontius pilatus oktan báhkiniiguin ja israela álbmogiin , ollašuhttin dihtii dan maid du giehta ja dáhttu lei juo mearridan . ja dál , hearrá , geahča mo sii uhkidit min ja suova bálvaleddjiidat sárdnidit sánát buot roahkkatvuođain . geige gieđat ja dearvvašmahte buhcciid , ja divtte mearkkaid ja oavdudaguid dáhpáhuvvat bassi bálvaleaddját jesusa nammii . go sii ledje rohkadallan , de doarggistišgođii báiki gosa sii ledje čoahkkanan , ja sii buohkat devdojuvvojedje bassi vuoiŋŋain , ja sii sárdnidedje ipmila sáni roahkkatvuođain . oppa oskkolaččaid joavkkus lei okta váibmu ja okta siellu , ii ge oktage atnán opmodagas leamen dušše iežas ; sii atne buot oktasaččat . apoastalat duođaštedje stuora fámuin ahte hearrá jesus lei bajásčuožžilan , ja stuora árbmu lei singuin buohkaiguin . ii oktage sis gillán vádjitvuođa , dasgo sii geain ledje bealddut dahje viesut , vuvde daid ja bukte buot ruđaid ja bidje daid apoastaliid julggiid ovdii . ruđat juhkkojuvvojedje juohkehažžii dađe mielde go guhtege dárbbašii . lei muhtun jovsset-nammasaš levihtta kyprosis eret , gean apoastalat gohčodedje barnabassan , dat mearkkaša jeđđehusa bárdni . son ge vuvddii bealddu mii sus lei , buvttii ruđaid ja bijai apoastaliid julggiid ovdii . muhtun olmmái gean namma lei ananias ja su eamit safira vuvddiiga eananopmodaga . muhto suoli son doaladii sierra oasi hattis , ja eamit diđii dan ; loahpaid son attii apoastaliidda . de biehtár dajai : ananias , manne sáhtán lea deavdán du váimmu , go don geahččalat gielistit bassi vuigŋii ja doaladit alccesat oasi dan ruđas maid ožžot bealddu ovddas ? ii go bealdu gullan dutnje ovdal go vuvdet dan ? ja go de ledjet vuovdán , eai go dalle ruđat gullan dutnje ? mo dakkár jurdagat sáhtte badjánit du váibmui ? it don leat gielistan olbmuid , muhto ipmila . go ananias gulai dáid sániid , de gahčai dasa ja jámii . ja stuora ballu bođii buohkaide geat gulle dan birra . muhtun nuorra olbmát gisse jábmi , gudde su olggos ja hávdádedje su . sullii golbma diimmu dás maŋŋil bođii su eamit sisa , ii ge son diehtán mii lei dáhpáhuvvan . biehtár jearai : daja munnje , dá go lei buot maid doai oaččuide bealddu ovddas ? nisu vástidii : lei , die lei buot . biehtár dajai sutnje : mo doai sáhtiide soabadit geahččalit hearrá vuoiŋŋa ? gula , uvssa olggobealde gullojit sin lávkkit geat leat hávdádan du boatnjá ; sii guddet du ge olggos . dan seammás nisu gahčai biehtára julggiid ovdii ja attii vuoiŋŋas . go nuorra olbmát bohte sisa , de gávdne su jápmán , ja sii gudde su olggos ja hávdádedje su boatnjás báldii . stuora ballu bođii oppa searvegoddái ja buohkaide geat gulle dan . ollu mearkkat ja oavdudagut dáhpáhuvve olbmuid gaskkas apoastaliid gieđaid bokte . buot oskkolaččat bisso ovttamielalažžan ja lávejedje čoagganit salomo geađgestoalpohállii . ii oktage eará duostan servvoštallat singuin , muhto álbmot anii sin alla árvvus . eanet ahte eanet olbmot , stuora lohku olbmát ja nissonat , oskugohte hearrái ja sii lasihuvvojedje oskkolaččaid jovkui . sii gudde velá buhcciid ge geainnuid ala ja vellehedje sin seaŋggaid ja guoddinseaŋggaid ala , vai juobe biehtára suoivva ge deaivvašii sin go váccii meattá . maiddái jerusalema biras gávpogiin bohte ollu olbmot geat bukte mielddiset buhcciid ja dakkáriid geaid buhtismeahttun vuoiŋŋat givssidedje , ja buohkat dearvvašmahttojuvvojedje . dalle bajimušbáhppa ja buot su doarjaleaddjit , dat lea saddukealaččaid bellodat , čuožžiledje dievva áŋgirvuođas ja válde apoastaliid gitta ja bidje sin gávpotgiddagassii . muhto hearrá eŋgel rabai giddagasa uvssaid ihkku , doalvvui sin olggos ja celkkii : mannet tempelšilljui ja sárdnidehket olbmuide buot eallima sániid . go sii gulle dan , de manne tempelii árrat nuppi iđida ja oahpahedje olbmuid . dan botta bajimušbáhppa ja su bealušteaddjit gohččo čoahkkái ráđi , oppa israela vuorrasiid . sii gohččo viežžat apoastaliid giddagasas . muhto go bálvaleaddjit bohte dohko , de eai gávdnan sin doppe . bálvaleaddjit bohte ruovttoluotta ja muitaledje : mii gávnnaimet giddagasa fuolalaččat lohkkaduvvon ja fávttaid čuožžumin uvssaid ovddas . muhto go mii rabaimet uvssaid , de eat gávdnan ovttage siste . go tempelfávttaid kommandánta ja bajitbáhpat gulle dan , de šadde eahpádussii ja imaštedje gaskaneaset mii duođaid lei dáhpáhuvvan . dan seammás bođii muhtun ja muitalii sidjiide : dat olbmát geaid dii bijaidet giddagassii , čužžot dál tempelšiljus oahpaheamen olbmuid . kommandánta ja fávttat manne dohko ja vižže sin , muhto eai fal veahkaválddálašvuođain ; sii balle ahte olbmot geađgádit sin . sii válde apoastaliid mielddiset ja dolvo sin ráđi ovdii . de bajimušbáhppa dutkagođii apoastaliid : mii gilddiimet din garrasit oahpaheames dán olbmá nammii . ja dattege lehpet viiddidan ohpodet miehtá jerusalema ja áigubehtet diktit dien olbmá vara boahtit min badjelii . muhto biehtár ja eará apoastalat vástidedje : olmmoš ferte jeagadit ipmila eanebut go olbmuid . min máddariid ipmil bajásčuoččáldahtii jesusa , gean dii heŋgiidet ruossamurrii ja gottiidet . su lea ipmil bajidan ja bidjan olgeš gieđas beallái oaivámužžan ja beastin , addin dihtii israelii jorgalusa ja suttuid ándagassii addojumi . mii leat buot dáid daguid duođašteaddjit , nu maiddái bassi vuoigŋa gean ipmil lea addán sidjiide geat jeagadit su . go sii gulle dán , de moaráskedje ja árvaledje goddit sin . muhto de čuožžilii ráđis muhtun olmmái , farisealaš gamaliel , láhkaoahpaheaddji , gean olles álbmot anii alla árvvus . son gohčui sin doalvut apoastaliid olggos oanehis boddui ja de sárdnugođii : israellaččat , smihttet dárkilit maid dahkabehtet dáiguin olbmáiguin . dovle bođii teudas ovdan ; son anii iežas stuora olmmájin , ja sullii njeallječuođi olbmo čuovvuledje su . muhto son goddojuvvui , ja buot su čuovvut bieđganedje ja jávke . su maŋŋil , álbmotlohkama áiggi , bođii galilealaš judas , gii oaččui olbmuid mielddis stuibmái . son ge goddojuvvui , ja buohkat geat ledje čuvvon su , bieđganedje . ja dál cealkkán didjiide : diktet dáid olbmáid ráfis , luitet sin mannat . jos dát leažžá dušše olbmuid dáhttu ja dahku , de das ii boađe mihkkege . muhto jos dat bođeš ipmilis , de dii ehpet veaje bissehit sin . váruhehket , ahte ehpet gártta doarrut ipmila vuostái . sii čuvvo su rávvaga ja gohččo apoastaliid sisa fas , spihččehedje sin ja gilde sin sárdnideames jesusa nammii . de sii luite sin mannat . apoastalat guđđe ráđi ja illudedje go ledje adnojuvvon dohkálažžan hiddjiduvvot jesusa nama dihtii . nugo ovdal sii oahpahedje tempelis ja ruovttuin ja sárdnidedje beaivválaččat ahte jesus lea messias . dán áiggi , go máhttájeddjiid lohku dađistaga lassánii , de searvegotti greikkagielat juvddálaččat nimmoredje hebreagielagiid vuostái , danne go sin leaskkat govssáhalle beaivválaš borramušjuogadeamis . dat guoktenuppelogis gohččo dalle čoahkkái buot máhttájeddjiid ja dadje : ii livčče riekta jos mii heaittášeimmet sárdnideames ipmila sáni dan dihtii go fertet lágidit biepmuid . oskuguoimmit , válljejehket iežadet searvvis čieža olbmá geain lea buorre beaggin ja geat leat dievva vuoiŋŋas ja viisodagas ; sin mii bidjat dán bálvalussii . muhto mii áigut bissut rohkadallamis ja sáni bálvaleamis . olles joavkku mielas lei dát buorre evttohus . ja sii válljejedje stefanusa , olbmá gii lei dievva oskkus ja bassi vuoiŋŋas , ja filipa , prokorusa , nikanora , timona , parmenasa ja nikolaosa , antiokialaš olbmá gii lei proselyhtta . sii divvo sin apoastaliid ovdii , geat rohkadalle ja bidje gieđaideaset sin ala . ipmila sátni ovdánii , ja máhttájeddjiid lohku jerusalemis lassánii sakka . ollu báhpat ge vuostáiválde oskku . stefanus lei dievva árpmus ja fámus ja dagai stuora oavdudaguid ja mearkkaid olbmuid gaskkas . de bohte muhtumat dan synagogas mii gohčoduvvo friddjandahkkojuvvomiid synagogan . das ledje kyrenelaččat ja aleksandrialaččat , ja kilikia ja asia eanangotti olbmot . sii nákkáhallagohte stefanusiin . muhto eai sii birgen dan viissisvuođa ja vuoiŋŋa vuostái mii lei su sániin . dalle sii suollemasat dájuhedje muhtumiid dadjat : mii leat gullan su bilkideamen movssesa ja ipmila . nu sii háhttejedje álbmoga , vuorrasiid ja čálaoahppavaččaid , ja dasto sii bohte ja dohppejedje stefanusa ja dolvo su ráđi ovdii . doppe sii bukte vearreduođašteddjiid geat dadje : dát olmmái ii heaitte sárdnumis bassi báikki ja lága vuostái . mii gulaimet su dadjamin ahte nasaretlaš jesus áigu duššadit dán báikki ja rievdadit daid vieruid maid movsses lea addán midjiide . buohkat geat ledje ráđis , gehčče sutnje ja oidne ahte su ámadadju lei dego eŋgela muođut . bajimušbáhppa jearai : lea go dát duohta ? stefanus vástidii : guldalehket mu , álbmotguoimmit ja álbmoga áhčit ! hearvásvuođa ipmil almmustahtii iežas min áhččái abrahamii dalle go son orui mesopotamias ovdal go son ássagođii karanii , ja celkkii sutnje : vuolgge eret eatnamisttát ja sogastat ja mana dan eatnamii man mun čájehan dutnje . dalle abraham guđii kaldea eatnama ja ásaiduvai karanii , ja maŋŋil go su áhčči lei jápmán , de ipmil gohčui su fárret dán eatnamii gos dii dál ássabehtet . ii son addán sutnje maidege das opmodahkan , ii oppa juolggi viiddu ge , muhto son lohpidii addit sutnje eatnama oapmin , sutnje ja su nállái , vaikko sus eai lean mánát . ipmil celkkii : su nálli šaddá orrut vierisin amas eatnamis , gos sii leat šlávvan ja sordojuvvojit njeallječuođi jagi . muhto , celkkii ipmil , mun áiggun dubmet dan álbmoga man šlávvan sii leat , ja dasto sii vulget olggos dan eatnamis ja bálvalit mu dán báikkis . ipmil attii sutnje birračuohpahusa lihtu , ja son šattai issáha áhččin ja birračuohpai su gávccát beaivvi . issát šattai jáhkoba áhččin , ja jáhkot šattai min álbmoga guoktenuppelot máttarvánhemiid áhččin . máddarat gáđaštišgohte jovsseha ja vuvde su egyptii . muhto ipmil lei su mielde ja gájui su buot áŧestusain . ipmil attii sutnje árpmu ja viissisvuođa nu ahte farao , egypta gonagas , luohttigođii sutnje , ja bijai su hálddašit egypta ja oppa iežas dállodoalu . de bođii nealgeheahti olles egyptii ja kanaanii , ja vártnuhisvuohta lei stuoris . eai min máddarat ge fidnen biepmu . go jáhkot gulai ahte egyptas lei gordni , de vuolggahii min máddariid dohko vuosttaš gearddi . muhto nuppi gearddi go sii bohte , de jovsset almmustahtii iežas vieljaidasas , ja farao bođii diehtit jovsseha soga birra . dalle jovsset rávkkai lusas áhčis jáhkoba ja olles joavkkus , oktiibuot čiežalogivihttasa . ja jáhkot manai dasto egyptii . dohko son jámii , nugo min máddarat ge . sii dolvojuvvojedje šikemii ja hávdáduvvojedje dan hávdái man abraham lei oastán hamora bártniin šikemis ja máksán silbbain . áigi lahkanii go ipmila lohpádus abrahamii galggai ollašuvvat , ja álbmot lassánii ja stuorui egyptas dassážii go šattai ođđa gonagas guhte ii dovdan jovsseha . son gávvilušai min álbmoga vuostái , sorddii min máddariid ja bággii sin bidjat olggos njuoratmánáideaset amaset sii beassat eallit . dan áiggi movsses riegádii . son lei čáppa mánná gean ipmil anii ráhkisin . golbma mánu son bibmojuvvui áhčis dálus . dasto biddjojuvvui olggos , muhto farao nieida gávnnai su ja bajásgesii su iežas bárdnin . movssesii oahpahuvvui buot egyptalaš viisodat , ja son lei fámolaš sihke sániin ja daguin . go movsses lei njealljelot jagi boaris , de hálidišgođii oahppaladdat álbmotguimmiidis , israellaččaid . go son oinnii mo muhtun sis illástuvvui , de movsses doamihii veahkehit su ja gottii egyptalačča mávssahan dihtii illástuvvan olbmá . son navddii ahte su álbmotguoimmit áddešedje ahte ipmil lei válljen su sin beastin , muhto eai sii ádden dan . nuppi beaivvi son bođii go guovttis sis leigga doarrumin gaskaneaskka , ja son geahččalii soabahit sudno ja dajai : olbmát , doai han leahppi álbmotguimmežat ! manne doai dahkabeahtti vearrut goappat guoibmáseatte ? muhto son guhte lei dahkan vearrut nubbái , hoigadii movssesa eret ja dajai : gii lea bidjan du min oaivámužžan ja duopmárin ? dáiddát áigut mu ge goddit , nugo ikte goddet egyptalačča ? go movsses gulai dán , de báhtarii , ja son ásaiduvai vierisin midianii , gos sutnje riegádedje guokte bártni . go njealljelot jagi ledje vássán , de eŋgel almmustuvai sutnje sinaivári meahcis buolli bastilislánjá dollanjuokčamiin . go movsses oinnii dán , de ovddošii dan oainnáhusa , ja go manai lagabuidda geahččat , de gullui hearrá jietna : mun lean du máddariid ipmil , abrahama ja issáha ja jáhkoba ipmil . de movsses doarggistišgođii ii ge duostan geahččat . muhto hearrá celkkii sutnje : nuola gápmagiiddát julggiinat ! dasgo dat báiki gos don leat čuožžumin , lea bassi eanan . mun lean oaidnán mo mu álbmot sordojuvvo egyptas ja gullan sin šuohkkimiid , ja mun lean njiedjan beastit sin . boađe dál ! mun vuolggahan du egyptii . dán movssesa israellaččat biehttaledje go dadje : gii lea dahkan du oaivámužžan ja duopmárin ? muhto aiddo su ipmil vuolggahii oaivámužžan ja gáddjun go eŋgel almmustuvai bastilislánjás sutnje veahkkin . aiddo son doalvvui sin eret egyptas ja dagai oavdudaguid ja mearkkaid egyptas , ruksesmearas ja njealljelot jagi meahcis . dát movsses celkkii israellaččaide : ipmil čuoččáldahttá didjiide mu lágán profehta álbmotguimmiideattet gaskkas . aiddo son , dalle go álbmot lei čoagganan meahccái , almmuhii min máddariidda dan maid eŋgel sártnui sutnje sinaiváris . son vuostáiválddii ealli sániid , addin dihtii daid midjiide . muhto min máddarat eai dáhtton jeagadit su . sii hoigadedje su eret , ja váimmuineaset sii ehce ruovttoluotta egyptii ja dadje aronii : ráhkat midjiide ipmiliid mat jođihivčče min . dasgo mii eat dieđe mii lea dáhpáhuvvan dán movssesii gii doalvvui min eret egyptas . nu sii ráhkadedje gálbbi ja oaffarušše dan eahpeipmilii , ja sii illudedje gieđaideaset dujiid dihtii . muhto ipmil jorggihii sis eret ja guđii sin bálvalit almmi násttiid , nugo lea čállojuvvon profehtaid girjái : israela sohka , lehpet go oaffaruššan munnje njuovvanoaffariid ja eará oaffariid dán njealljelot jagis meahcis ? dii guttiidet moloka goađi ja raifan-ipmila nástti , daid govaid maid ráhkadeiddet gudnejahttit daid . dan dihtii mun sirddán din nuppi beallái babylona . min máddariin lei meahcis duođaštusa goahti . movsses lei ráhkadan dan nugo ipmil gohčui , dan ovdagova mielde man movsses lei oaidnán . min máddarat árbejedje dan ja bukte dan mielddiset go sii josva láidejumi vuolde válde alcceseaset dan eatnama gos báhkinat ledje ássan , dat geaid ipmil ájii eret min máddariid ovddas . nu lei gitta dávveda beivviid rádjái . dávvet oaččui árpmu ipmilis ja ánui ahte gávnnašii orrunvistti jáhkoba sohkii . salomo huksii ipmilii viesu . buot alimus ii dattege ása viesuin maid olbmuid gieđat leat huksen . profehta han cealká : albmi lea mu truvdnu , ja eanan lea mu julggiid vuloš . makkár viesu dii huksešeiddet munnje , cealká hearrá , ja gos ba livččii mu vuoiŋŋastanbáiki ? ii go mu giehta leat sivdnidan buot dán ? ceaggás niskkit dii lehpet , ja birračuohpakeahttá sihke váimmut ja bealjit ! álelassii dii vuostálastibehtet bassi vuoiŋŋa nugo din máddarat , nu dii ge . lea go goassege leamaš profehta gean din máddarat eai leat doarrádallan ? sii godde sin geat einnostedje ahte vanhurskkis galggai boahtit . ja dál dii lehpet beahttán ja goddán su , dii geaidda eŋgelat bukte lága , muhto dii ehpet doallan dan . go sii gulle dan , de sii moaráskedje sutnje nu ahte gáske bániid . muhto stefanus lei dievva bassi vuoiŋŋas , ja son geahčai almmi guvlui , oinnii ipmila hearvásvuođa ja jesusa čuožžumin ipmila olgeš gieđa bealde . son dajai : mun oainnán almmi rabasin ja olbmobártni čuožžumin ipmila olgeš gieđa bealde . muhto dalle sii huikkádedje alla jienain ja dahppe beljiideaset gieđaiguin , ja oktan olmmájin fallehedje su . sii ádje su olggos gávpogis ja geađgádedje su . vihtanat nulle olgguldasbiktasiiddiset ja bidje daid nuorra olbmá julggiid ovdii gean namma lei sávlos . go sii ledje geađgádeamen stefanusa , de son rohkadalai : hearrá jesus , vuostáiváldde mu vuoiŋŋa . de son luoitádii čippiidis ala ja čuorvvui alla jienain : hearrá , ale logahala sidjiide dán suttu . dáiguin sániiguin son nohkai . muhtun ipmilbalolaš olbmát hávdádedje stefanusa ja dolle stuora morašváidagiid su muitun . muhto sávlos vikkai duššadit searvegotti . son jođii dáluid mielde ja gaikkui olggos sihke olbmáid ja nissoniid ja bijahii sin giddagassii . sii geat ledje bieđganaddan juohke guvlui , johtališgohte sárdnideamen evangeliuma . filip bođii vuolás samaria oaivegávpogii , ja doppe son sárdnidii kristusa birra . ja olles joávku vuhtiiválde filipa sániid go guldaledje su ja oidne mearkkaid maid son dagai . dasgo olusiin ledje buhtismeahttun vuoiŋŋat mat vulge sis olggos alla huikasiiguin , ja ollu lápmásat ja skierpmát buoriduvvojedje . dan gávpogis lei stuora illu . gávpogis lei muhtun simmon-nammasaš olmmái guhte lei guhká juo noidodagain čádjidahttán samarialaččaid . son anii iežas stuorisin . buohkat hálle su birra , ja sihke smávvát ja stuorrát dadje : dát olmmái lea ipmila fápmu , mii gohčoduvvo stuora fápmun . sii guldaledje su , danne go son lei guhkes áiggi čádjidahttán sin noidošemiinis . muhto go sii luhtte filipii gii sárdnidii evangeliuma ipmila riikka ja jesus kristusa nama birra , de sii gásttašuvvojedje , sihke olbmát ja nissonat . simmon ieš ge oskugođii , ja gásttas maŋŋil son bisui filipa luhtte ja ovddošii daid mearkkaid ja fámolaš daguid maid oinnii . go apoastalat jerusalemis gulle ahte samaria lei vuostáiváldán ipmila sáni , de vuolggahedje biehtára ja johanasa dohko . soai bođiiga vuolás ja rohkadalaiga sin ovddas , vai sii oččošedje bassi vuoiŋŋa . dasgo vuoigŋa ii lean velá boahtán guđege badjelii sin searvvis ; sii ledje dušše gásttašuvvon hearrá jesusa nammii . soai bijaiga gieđaideaskka sin ala , ja sii ožžo bassi vuoiŋŋa . muhto go simmon oinnii ahte vuoigŋa addojuvvui go apoastalat bijaiga gieđaideaskka sin ala , de son fálai sudnuide ruđaid ja dajai : addi munnje ge dan fámu , nu ahte dat gean ala mun bijan gieđaidan , oažžu bassi vuoiŋŋa ! muhto biehtár dajai sutnje : lehkoset du ruđat ja don garuhuvvon jos oaivvildat ahte sáhtát oastit ipmila attáldaga ruđain ! ii dus leat oassi dahje vuorbi dasa , dasgo du váibmu ii leat vuoiggalaš ipmila ovddas . jorgal iežat bahávuođastat , ja rohkadala hearrái ahte son attášii dutnje ándagassii go sáhttet váimmustat diekkáriid oppa jurddašit ge . dasgo mun oainnán ahte don leat dievva bahčavuođa sáhpis ja giddanan vearrivuhtii . simmon vástidii : rohkadalli hearrái mu ovddas , aman mun deaivvahallat dasa maid doai leahppi dadjan . maŋŋil go apoastalat leigga duođaštan ja sárdnidan hearrá sáni , de máhcaiga jerusalemii , ja dohko jođedettiin soai sárdnideigga evangeliuma ollu samaria giliin . hearrá eŋgel sártnui filipii : ráhkkan ja mana lulás dan geainnu mielde mii manná jerusalemis vuolás gasai . dát geaidnu lea ávdin . filip ráhkkanii ja vulggii . de bođii muhtun alla etiopialaš ámmátolmmái gii bearráigeahčai kandake , dahje etiopia dronnega , dávviriid . son lei fitnan jerusalemis bálvaleamen ipmila , ja dál son lei máhccamin ruoktot ja lei čohkkámin vovnnastis lohkamin profehta jesaja . de vuoigŋa celkkii filipii : mana vovnna lusa ja biso dan lahka . filip viegai dohko , ja go gulai su lohkamin profehta jesaja , de jearai : áddet go don maid logat ? olmmái vástidii : mo mun áddešin go ii oktage čilge munnje ? de son bivddii filipa boahtit vovdnasis ja čohkánit iežas báldii . dat bihttá čállagis man son lei lohkamin , lei dát : nu go sávza mii dolvojuvvo njuvvojuvvot , nugo láppis mii orru jávohaga beaskideaddji ovddas , son ii rahpan njálmmis . go son vuoliduvvui , de váldojuvvui su duopmu eret . gii máhttá lohkat su maŋisbohttiid logu ? dasgo su heagga lea váldojuvvon eret eatnama alde . gonagasbálvaleaddji dajai filipii : muital munnje gean birra profehta dás sárdnu ? lea go iežas vai muhtun eará birra ? de filip sárdnugođii , ja dán čálabáikki vuođul son sárdnidii sutnje evangeliuma jesusa birra . ja mátkkoštettiin soai bođiiga muhtun sadjái gos lei čáhci , ja gonagasbálvaleaddji dajai : dás lea čáhci . lea go mihkkege mii hehttešii mu gásttašuvvomis ? filip vástidii : jos don oskkut oppa váimmustat , de lea vejolaš . gonagasbálvaleaddji dajai : mun oskkun ahte jesus kristus lea ipmila bárdni . de son gohčui orustahttit vovnna , ja guktot njiejaiga čáhcái , sihke filip ja gonagasbálvaleaddji , ja filip gásttašii su . go leigga fas čuožžilan bajás čázis , de hearrá vuoigŋa rohttii filipa su luhtte eret , ii ge gonagasbálvaleaddji oaidnán šat su , muhto son jotkkii mátkkis ilolažžan . muhto filip oidnojuvvui fas ašdodas , ja son sárdnidii evangeliuma buot gávpogiin gos son jođii , gitta kesarea rádjái . sávlos lei ain dievva vašis hearrá máhttájeddjiide ja uhkidii goddit sin . son manai bajimušbáhpa lusa ja siđai sus damaskusa synagogaide fápmudusreivve mii attii sutnje vuoigatvuođa váldit gitta sin geaid gávnnai ja geat čuvvo hearrá geainnu , sihke olbmáid ja nissoniid , ja doalvut sin jerusalemii . go lei jođus ja lahkanišgođii damaskusii , de almmi čuovga fáhkkestaga báitigođii su birra . son gahčai eatnamii ja gulai jiena mii celkkii sutnje : sávlos , sávlos , manne doarrádalat mu ? son jearai : hearrá , gii don leat ? ja jietna vástidii : mun lean jesus , gean don doarrádalat . muhto čuožžil dál ja mana gávpogii . doppe oaččut diehtit maid don galggat dahkat . su mátkeguoimmit čužžo das jávohaga ; sii gulle jiena , muhto eai oaidnán ovttage . sávlos čuožžilii , muhto go rabai čalmmiidis , de ii oaidnán maidege . sii fertejedje váldit su gihtii ja láidet su damaskusii . son lei čalmmeheapmin golbma beaivvi , ii ge son borran ii ge juhkan . damaskusis orui máhttájeaddji gean namma lei ananias . hearrá celkkii sutnje oainnáhusas : ananias ! son vástidii : dá mun lean , hearrá . ja hearrá celkkii : mana judasa vissui njulgesgeainnus ja jeara sávlosa gii lea tarsosis eret . dasgo son lea dál rohkadallamin . son lea oainnáhusas oaidnán ananias-nammasaš olbmá boahtimin ja bidjamin gieđaid su ala , vai son oččošii oainnu fas . ananias vástidii : hearrá , mun lean gullan olusiid muitaleamen dán olbmá ja buot baháid birra maid son lea dahkan du iežat olbmuide jerusalemis . ja son lea dál boahtán deike bajitbáhpaid fámuin váldit gitta buohkaid geat rávket du nama . muhto hearrá celkkii sutnje : mana dal dohko . dasgo mun lean válljen su iežan gaskaoapmin doalvut mu nama báhkiniid , gonagasaid ja israela álbmoga ovdii . mun áiggun čájehit sutnje man ollu son ferte gillát mu nama dihtii . de ananias vulggii , ja son bođii vissui , bijai gieđaidis su ala ja celkkii : sávlos , vieljažan ! hearrá lea vuolggahan mu , hearrá jesus guhte almmustuvai dutnje go don ledjet boahtimin deike , vai don oččošit fas oainnu ja devdojuvvošit bassi vuoiŋŋain . dan seammás loggásedje sávlosa čalmmiin dego čuopmasat , ja son oaidnigođii . de son čuožžilii ja gásttašuvvui . go son lei boradan , de vuoimmáiduvai fas . sávlos orui moadde beaivvi máhttájeddjiid luhtte damaskusis , gos son dakkaviđe sárdnidišgođii synagogain ahte jesus lea ipmila bárdni . buohkat geat gulle dán , ovddošedje sakka ja dadje : ii go son lean dat gii jerusalemis vikkai duššadit sin geat čurvot dan nama ? ii go son boahtán deike váldit gitta ja doalvut sin bajitbáhpaid lusa ? sávlos nanosmuvai dađistaga , ja son jávohuhtii damaskusa juvddálaččaid go čájehii sidjiide čielgasit ahte jesus lea messias . muhtun áiggi geažes juvddálaččat lihtodišgohte goddit su . muhto sávlos bođii diehtit sin bahás áigumuša . sii fáktejedje gávpotpoarttaid ijatbeaivvi , vai beasašedje goddit su . muhto muhtun ija su máhttájeaddjit veahkehedje su báhtarit ja luite su vuolás gore siste gávpotmuvrra olggobeallái . go sávlos bođii jerusalemii , de geahččalii servvoštallat máhttájeddjiiguin . muhto buohkat balle sus , dasgo eai jáhkkán ahte son lea máhttájeaddji . barnabas válddii su dasto mielde ja doalvvui su apoastaliid lusa ja muitalii sidjiide mo sávlos geainnu alde lei oaidnán hearrá , mo hearrá lei sárdnon sávlosii ja mo son damaskusis lei sárdnidan roahkkadit jesusa nammii . dás maŋŋil sávlos elii ja vádjolii sin gaskkas jerusalemis ja sárdnidii roahkkadit hearrá nammii . son sártnui ja nákkáhalai greikkagielat juvddálaččaiguin , muhto sii bivde goddit su . go oskuvieljat bohte diehtit dán , de sii dolvo su kesareai ja vuolggahedje su viidáseappot tarsosii . searvegottiin lei dál ráfi miehtá judea ja galilea ja samaria . dat huksejuvvojedje ja elle hearrá balus , ja dat sturro bassi vuoiŋŋa fámu bokte . biehtár jođii báikkis báikái ja bođii maiddái ipmila olbmuid lusa geat ásse lyddas . doppe deaivvai muhtun aineas-nammasaš olbmá guhte lei lámis ja lei leamaš seaŋggabuorrin gávcci jagi . biehtár dadjá sutnje : aineas , jesus kristus dearvvašmahttá du čuožžil ja láže seaŋggat ! son čuožžilii dallánaga . buohkat geat ásse lyddas ja sáronis , oidne su , ja sii jorgaledje hearrái . joppes lei máhttájeddjiid gaskkas muhtun nisu gean namma lei tabita , greikkagillii dorkas . son dagai ollu buriid ja anii fuola gefiin . muhto aiddo dáid áiggiid son buohccái ja jámii , ja sii basse su ja bidje su muhtun loktalatnjii . lydda lea joppe lahka , ja go máhttájeaddjit gulle ahte biehtár lei doppe , de vuolggahedje guokte olbmá su lusa dáiguin sániiguin : doama dakkaviđe min lusa ! biehtár ráhkkanii dallánaga ja vulggii sudno mielde . go son joavddai , de sii dolvo su loktii , gos buot leaskkat čoahkkanedje čieru su birra . sii čájehedje sutnje báiddiid ja gávttiid maid dorkas lei gorron go ain lei sin luhtte . dallánaga biehtár gohčui buohkaid olggos , čippostii ja rohkadalai . de jorggihii jábmi guvlui ja dajai : tabita , čuožžil ! nisu rabai čalmmiidis , ja go oinnii biehtára , de čohkkedii . biehtár geigii sutnje gieđa ja veahkehii su čuoččat . de gohčui sisa oskkolaččaid oktan leaskkaiguin ja čájehii sidjiide dorkasa eallin . dát dáhpáhus bekkii miehtá joppe ja olusat oskugohte hearrái . biehtár orui viehka guhká joppes muhtun simmona luhtte gii lei náhkkebárkejeaddji . kesareas lei muhtun kornelius-nammasaš olmmái guhte bálvalii offisearan nu gohčoduvvon italialaš soahteossodagas . son lei ipmilbalolaš olmmái nugo buohkat su dálus , ja son attii valjis attáldagaid juvddálaččaide ja lei álelassii rohkadallamin ipmilii . muhtun beaivvi ovccát diimmu birrasiid son oinnii čielgasit oainnáhusas ipmila eŋgela guhte bođii su lusa ja celkkii sutnje : kornelius ! kornelius gávkkai suorganemiin eŋgelii ja jearai : hearrá , maid don dáhtut ? eŋgel vástidii sutnje : du rohkosat ja attáldagat leat badjánan ipmila ovdii , ja son lea muitán du vuolggat dál moaddása joppii viežžat muhtun simmon-nammasaš olbmá guhte maiddái gohčoduvvo biehtárin . son orru náhkkebárkejeaddji simmona luhtte gean viessu lea mearragáttis . go eŋgel guhte sártnui sutnje , lei jávkan , de son gohčui lusas guoktása bálvaleddjiinis ja ovtta ipmilbalolaš soalddáha , ovtta su lagamuš olbmáin . son čilgii sidjiide visot ja vuolggahii sin joppii . nuppi beaivvi , go sii ledje johtimin ja lahkanišgohte joppii , de biehtár manai guđat diimmus viessodáhki ala rohkadallat . son nealgugođii ja hálidii borrat . dan botta go sii ledje lágideamen borramuša , son rohttašuvai vuoiŋŋas . de son oaidná almmi rabasin ja dego stuora beavdeliinni boahtimin vuolás . dat luitojuvvo eatnama ala čiegaid duohken . dan alde ledje juohkelágán njealjejuolggat eallit , njoammut ja almmi lottit . ja jietna sártnui sutnje ; biehtár , čuožžil , njuova ja bora . muhto biehtár vástidii : in eisege , hearrá ! dasgo mun in leat goassege borran maidege eahpebasiid dahje buhtismeahttumiid . nuppádassii jietna sártnui sutnje : dan maid ipmil lea buhtistan , it galgga don atnit buhtismeahttumin . dát dáhpáhuvai golmma geardde , ja de liidni váldojuvvui fas bajás albmái . go biehtár ain lei ipmašis ja árvaleamen maid dat oainnáhus mearkkašii , de korneliusa áirasat bohte . sii ledje jearahan simmona viesu ja čužžo dál poartta ovddas . sii čurvejedje sisa ja jerre lea go das guossin simmon gii gohčoduvvo biehtárin . biehtár lei ain smiehttamin oainnáhusas go vuoigŋa celkkii : golbma olbmá jearahit du doapmal vuolás sin lusa ja čuovo sin ájahalakeahttá , dasgo mun lean vuolggahan sin . biehtár manai vuolás olbmáid lusa ja dajai : mun lean dat gean dii ohcabehtet . manne lehpet boahtán deike ? sii vástidedje : offiseara kornelius lea vuolggahan min ; son lea vanhurskkis ja ipmilbalolaš olmmái geas lea buorre beaggin oppa juvddálaš álbmogis . bassi eŋgel gohčui su viežžat du su vissui ja gullat mii dus lea cealkámuššan . de biehtár gohčui sin sisa , ja sii ledje su guossin . nuppi beaivvi son vulggii singuin , ja muhtumat joppe oskuvieljain ge vulge mielde . beaivvi maŋŋil sii jovde kesareai . kornelius lei vuordimin sin ja lei gohččon čoahkkái fulkkiidis ja lagamus ustibiiddis . go biehtár lei mannamin sisa , de kornelius bođii su ovddal ja luoitádii su julggiid ovdii . muhto biehtár gohčui su čuožžilit ja dajai : čuožžil , mun ge lean dušše olmmoš . biehtár de manai sisa háleštettiin suinna ja oinnii ollu olbmuid čoahkkanan . son sártnui sidjiide : dii diehtibehtet ahte juvddálaččas ii leat lohpi ovttastallat dahje galledit geange guhte gullá amas álbmogii . muhto ipmil lea čájehan munnje ahte in galgga atnit nuppi olbmo eahpebassin dahje buhtismeahttumin . go mun gohčohallen deike , de bohten biehttalkeahttá . muhto dál jearan dis : manne lehpet rávkan mu boahtit ? kornelius vástidii : dán muttos áiggi , njeallje beaivvi dás ovdal , ledjen rohkadallamin ruovttus ovccát diimmu rohkosa . fáhkkestaga čuožžu olmmái mu ovddas čuovgi biktasat badjelis , ja son cealká : kornelius , ipmil lea gullan du rohkosa ja muitá du attáldagaid . bija sáni joppii ja gohčo simmona , gii gohčoduvvo biehtárin , boahtit deike . son lea náhkkebárkejeaddji simmona guossin gii orru mearragáttis . mun bidjen dakkaviđe sáni dutnje , ja giitu go bohtet . dál mii leat buohkat čoahkis ipmila muođuid ovddas gullan dihtii buot dan maid hearrá lea gohččon du sárdnut . de biehtár sárdnugođii : dál mun duođaid ádden ahte ipmil ii geahča olbmo hámi beallái , muhto son dohkkeha juohkehačča guhte ballá sus ja dahká su dáhtu mielde , makkár álbmogii dal gulaš . dan sáni son vuolggahii israellaččaide go son almmuhii ráfi evangeliuma man jesus kristus lea buktán , son guhte lea buohkaid hearrá . dii diehtibehtet mii lea dáhpáhuvvan miehtá judea ; dat álggii galileas dan gástta maŋŋil man johanas sárdnidii : ipmil vuoiddai nasaretlačča jesusa bassi vuoiŋŋain ja fámuin , ja son vádjolii juohke sajis ja dagai buriid ja buoridii buohkaid geat ledje beargalaga fámu vuolde , dasgo ipmil lei suinna . ja mii leat dan duođašteaddjit maid son dagai sihke juvddálaš giliin ja jerusalemis . su sii heŋgejedje murrii ja godde , muhto ipmil bajásčuoččáldahtii su goalmmát beaivvi ja divttii su almmustuvvat , ii oppa álbmogii , muhto midjiide geaid ipmil ovddalgihtii lei válljen duođašteaddjin , midjiide geat jugaimet ja boradeimmet suinna maŋŋil go son lei bajásčuožžilan jábmiid luhtte . ja son gohčui min sárdnidit álbmogii ja duođaštit ahte son lea dat gean ipmil lea bidjan elliid ja jábmiid duopmárin . su birra duođaštit buot profehtat ja celket ahte juohkehaš guhte osku sutnje , oažžu suttuid ándagassii addojumi su nama bokte . go biehtár ain lei sárdnumin , de bassi vuoigŋa bođii buohkaid badjelii geat gulle su sániid . oskkolaš juvddálaččat geat ledje boahtán dohko biehtáriin , hirpmástuvve go bassi vuoiŋŋa attáldat golggahuvvui maiddái báhkiniidda ge . dasgo sii gulle sin sárdnumin gielaiguin ja máidnumin ipmila . de biehtár jearai : sáhttá go oktage biehttalit sis čázi ja hehttet sin gásttašuvvomis , go sii leat ožžon bassi vuoiŋŋa nugo mii ? ja son gohčui sin gásttašuvvot jesus kristusa nammii . maŋŋil sii dáhtto su orrut sin luhtte moadde beaivvi . apoastalat ja oskuguoimmit miehtá judea gulle dál ahte báhkinat ge ledje vuostáiváldán ipmila sáni . go biehtár bođii bajás jerusalemii , de dat guđet ledje birračuhppojuvvon láite su ja dadje : manne don mannet birračuohpakeahtes olbmuid lusa ja boradit singuin ? de biehtár čilgegođii sidjiide buot , álggus gitta lohppii : mun ledjen joppe gávpogis . go ledjen rohkadallamin , de rohttašuvven ja oidnen oainnáhusa . juoga bođii vuolás almmis , dego stuora beavdeliidni mii luitojuvvui čiegaid duohken , ja dat bođii vuolás gitta mu rádjái . geahčadettiinan dasa oidnen eatnama njealjejuolggat elliid , spiriid , njoammuid ja almmi lottiid . ja gullen jiena ge mii celkkii munnje : biehtár , čuožžil , njuova ja bora ! mun vástidin : hearrá , dan in eisege sáhte , dasgo ii goassege leat mihkkege eahpebasiid ja buhtismeahttumiid boahtán mu njálbmái . nuppádassii gullui jietna almmis : dan maid ipmil lea buhtistan , it galgga don atnit buhtismeahttumin . dát dáhpáhuvai golbmii , ja buot váldojuvvui fas bajás albmái . dan seammás golbma olbmá čužžo viesu olggobealde gos mii oruimet ; sii ledje vuolggahuvvon kesareas mu lusa . vuoigŋa gohčui mu vuolgit singuin almmá eahpitkeahttá . dát guhtta oskuvielja maid vulge mielde , ja mii bođiimet dan olbmá vissui . son muitalii midjiide mo son lei oaidnán eŋgela čuožžumin iežas viesus ja cealkimin : bija sáni joppii ja gohčo simmona gii gohčoduvvo biehtárin , boahtit deike . son sárdnida dutnje dan mii beastá du ja oppa du dálu . ja go mun sárdnidišgohten , de bassi vuoigŋa bođii sin badjelii nugo álggus min badjelii . dalle muitájin hearrá sániid go son celkkii : johanas gásttašii čáziin , muhto dii gásttašuvvobehtet bassi vuoiŋŋain . jos nappo ipmil lea addán sidjiide seammá attáldaga maid mii oaččuimet go oskugođiimet hearrá jesus kristusii , gii dalle mun livččen ahte hehttešin ipmila ? go sii gulle dán , de lotkkodedje , ja sii máidno ipmila ja dadje : ipmil lea diktán báhkiniid ge jorgalit ja vuoitit eallima ! sii guđet bieđganadde doarrádallojumi áiggiid mat álge stefanusiin , jovde gitta fenikia , kyprosa ja antiokia rádjái , muhto sii sárdnidedje sáni dušše juvddálaččaide . sin gaskkas ledje kyrenelaččat ja kyproslaččat geat bohte antiokiai gos sárdnidedje evangeliuma hearrá jesusa birra maiddái greikalaččaide ge . ja hearrá giehta lei singuin , nu ahte olusat geat oskugohte , jorgaledje hearrái . dat mii lei dáhpáhuvvan , bekkii maiddái jerusalema searvegoddái , ja sii vuolggahedje barnabasa antiokiai . go son bođii dohko ja oinnii maid ipmila árbmu lei duddjon , de illosii ja rávvii buohkaid bissut hearrá luhtte duođalaš váimmuin . dasgo son lei buorre olmmái , dievva bassi vuoiŋŋas ja oskkus . ja stuora olmmošjoavku vuitojuvvui hearrái . de barnabas manai tarsosii ohcat sávlosa , ja go gávnnai , de válddii su mielde antiokiai . soai leigga ovttas dainna searvegottiin olles jagi ja oahpaheigga ollu olbmuid . antiokias gohčoduvvojedje máhttájeaddjit vuosttaš geardde kristtalažžan . dan áiggi bohte muhtun profehtat jerusalemis vuolás antiokiai . okta sis , gean namma lei agabos , čuožžilii ja einnostii vuoiŋŋa bokte ahte stuora nealgeheahti galggai boahtit miehtá máilmmi . nu dáhpáhuvai ge keaisár klaudiusa áiggi . máhttájeaddjit mearridedje vuolggahit veahki oskuguimmiide geat ásse judeas , iešguhtege nu ollu go suittii . sii dahke dán ja vuolggahedje attáldagaid searvegotti vuorrasiidda barnabasa ja sávlosa mielde . dan áiggi gonagas herodes válddii gitta muhtun searvegotti lahtuid ja illástii sin . ja son gottihii jáhkoba , johanasa vielja , mihkiin . go herodes oinnii ahte juvddálaččat liikojedje dása , de jotkkii ja válddii biehtára ge gitta . dát dáhpáhuvai suvrrokeahtes láibbiid basiid . go herodes lei váldán su gitta , de bijai su giddagassii ja attii su njealji fáktavuoru háldui , njeallje olbmá juohke fáktavuorus . beassážiid maŋŋil herodes áiggui dasto divvut su álbmoga ovdii . dan dihtii biehtár fáktejuvvui giddagasas , muhto searvegoddi rohkadalai áŋgirit ipmilii su ovddas . ihkku , ovdal dan beaivvi go herodes áiggui divvut su duopmostuolu ovdii , lei biehtár oađđimin guovtti soalddáha gaskkas . son lei čadnojuvvon guvttiin láhkkiin , ja uvssa olggobealde ledje fávttat fáktemin giddagasa . fáhkka čuoččui hearrá eŋgel das , ja čuovga báittii lanjas . son duohtadii biehtára erttega ja bovttii su ja celkkii : doama , čuožžil ! láhkkit gahčče biehtára gieđain , ja eŋgel celkkii sutnje : čana boahkána ja cokka gápmagiiddát . biehtár dagai dan , ja eŋgel celkkii : nahket oalgegávttát badjelii ja čuovo mu . biehtár čuovui olggos su maŋis . ii son ádden ahte dat maid eŋgel dagai , lei duohtavuohta , muhto gáttii dan oainnáhussan . soai manaiga vuosttaš ja nuppi fávtta meattá ja bođiiga ruovdepoartta duohkái mii doalvu olggos gávpogii . dat rahpasii iešalddes ja soai manaiga olggos ja vácciiga vuolás geainnu mielde . fáhkkestaga eŋgel jávkkai . go biehtár fuomášii mii lei dáhpáhuvvan , de celkkii : dál dieđán ahte hearrá duođaid lea vuolggahan eŋgelis ja gádjon mu herodesa gieđas ja buot das maid juvddálaččat dál leat vuordimin . go buot čielggai sutnje , de son manai dan vissui gos márjá , johanasa eadni , orui ; johanasas lei liigenamman markus . dohko ledje olusat čoagganan rohkadallat . biehtár goalkkuhii poartta , ja biigá gean namma lei rhode , bođii olggos rahpat . go son dovdái biehtára jiena , de ilustis vajáldahtii rahpamis poartta , muhto viehkalii sisa ja muitalii ahte biehtár lea čuožžumin olggobealde . sii dadje sutnje : don leat mielahuvvan ! muhto go nieida ain nággii , de sii dadje : dat ferte leat su eŋgel . biehtár lei ain goalkkuheamen . go sii rahpe poartta ja oidne su , de hirpmástuvve sakka . biehtár sevii sin jávohuvvat , ja de muitalii mo hearrá lei luoitán su olggos giddagasas . son dajai : muitalehket dán jáhkobii ja oskuguimmiide . dasto son guđii sin ja manai eará báikái . iđedis šattai stuora moivi soalddáhiid gaskkas : gosa biehtár lei šaddan ? herodes ozai su , muhto ii gávdnan ; ja maŋŋil go lei dutkan fávttaid de gohčui sin steavliduvvot . ieš son vulggii judeas vuolás kesareai ja orui doppe muhtun áiggi . herodes lei guhká guoddán vaši tyrosa ja sidona ássiide . dál dát olbmot soabadedje jorggihit gonagassii , ja go sii ledje ožžon gonagasa gámmárbálvaleaddji , blastosa , iežaset beallái , de sii sihte ráfi , dasgo sii ožžo eallindárbašiiddiset gonagasa eatnamis . mearrebeaivvi herodes cokkai gonagasbiktasiid , čohkánii gudnelávdái ja sártnui olbmuide . dalle olbmot čurvo : diet lea ipmil mii sárdnu , ii ge olmmoš . dan seammás hearrá eŋgel časkkii su dan dihtii go son ii lean addán ipmilii gudni . ja son borahalai máđuide ja jámii . muhto ipmila sátni ovdánii ja viidánii . go barnabas ja sávlos leigga ollašuhttán bálvalusaska , de vulggiiga jerusalemis ja válddiiga mielddiska johanasa geas lei lassinamman markus . antiokia searvegottis ledje profehtat ja oahpaheaddjit . dat ledje barnabas ja simmon gii gohčoduvvui nigerin , kyrenelaš lukios , manaen , gii lei guovllugonagasa herodesa biepmoviellja , ja sávlos . oktii go sii dolle ipmilbálvalusa ja atne borakeahttáivuođa , de bassi vuoigŋa celkkii : válljejehket barnabasa ja sávlosa dan bargui masa mun lean gohččon sudno . borakeahttáivuođa ja rohkadusa maŋŋil sii bidje gieđaideaset sudno ala ja vuolggahedje sudno . dál go bassi vuoigŋa lei vuolggahan sudno , soai manaiga vuolás seleukiai , ja doppe borjjasteigga kyprosii . go bođiiga salamisii , de sárdnideigga ipmila sáni juvddálaččaid synagogain . sudnos lei johanas mielde veahkkin . sii manne rastá sullo gitta pafosa rádjái , ja doppe deive juvddálaš noidošeaddji ja vearreprofehta gean namma lei barjesus . son orui eananhearrá sergius paulusa luhtte . eananhearrá lei jierpmálaš olmmái , ja son siđai barnabasa ja sávlosa lusas ja hálidii gullat ipmila sáni . muhto elymas , dát mearkkaša diehtti , vuostálasttii sudno ja vikkahii eananhearrá eret oskkus . dievva bassi vuoiŋŋas sávlos , gii maiddái gohčoduvvo bávlosin , geahčastii bastilit sutnje ja celkkii : don beargalaga bárdni ! don leat buot vanhurskkisvuođa vašálaš , dievva juohkelágán gávvilvuođas ja bahávuođas , it go goassege áiggo heaitit botnjamis hearrá njulges geainnuid ? dál hearrá lokte gieđas du vuostái , ja don šattat čalmmeheapmin it ge oainne beaivváža muhtun áigái . dallánaga mierká ja seavdnjat gahčai noidošeaddji ala , ja son váccii ja geahččalii gieđa guluin gávdnat muhtuma gii láidešii su . go eananhearrá oinnii dán mii dáhpáhuvai , de oskugođii ja ovddošii sakka ipmila oahpu . bávlos borjjastii guimmiidisguin pafosis , ja sii bohte pergii pamfylias . doppe johanas earránii sis ja máhcai jerusalemii . earát vulge perges ja ollejedje antiokiai pisidias . sábbáhin sii manne synagogii ja čohkánedje . maŋŋil go láhka ja profehtat ledje lohkkojuvvon , de synagoga ovddasčuožžut vuolggahedje dán sáni sidjiide : vieljat , jos dis leažžá neavvunsárdni olbmuide , de sárdnot ! bávlos čuožžilii , loktestii gieđas ja sárdnugođii : israellaččat ja dii earát geat ballabehtet ipmilis , guldalehket mu ! dán álbmoga ipmil , israela ipmil , válljii min máddariid ja dagai álbmoga stuorisin go sii ledje ássamin vierisin egyptas , ja son doalvvui sin doppe eret gievrras gieđainis . sullii njealljelot jagi son anii sis fuola meahcis . ja go son lei duššadan čieža álbmoga kanaanis , de attii sin eatnama israellaččaide iežaset árbeeanan . dát bisttii sullii njeallječuođivihttalot jagi . dasto son attii sidjiide duopmáriid gitta profehta sámmola rádjái . de sii sihte gonagasa , ja ipmil attii sidjiide sávlosa , kiša bártni , guhte lei benjamina čearddas , ja son lei gonagassan njealljelot jagi . dalle ipmil bijai su eret truvnnus ja čuoččáldahtii dávveda gonagassan sidjiide . su birra ipmil duođaštii : mun lean gávdnan olbmá mu miela mielde , dávveda , isaja bártni , son ollašuhttá buot mu dáhtu . dán olbmá nális ipmil attii lohpádusas mielde israelii beasti , jesusa . ovdal go son bođii , de johanas lei sárdnidan jorgalusa gástta oppa israela álbmogii . go johanas lei loahpaheamen daguidis , de son celkkii : mun in leat dat geanin dii gáddibehtet mu . muhto mu maŋŋil boahtá muhtun gean gápmagiid ge mun in leat dohkálaš nuollat . álbmotguoimmit , dii abrahama nálli , ja dii earát geat ballabehtet ipmilis ! aiddo midjiide dát bestojumi sátni lea vuolggahuvvon . dasgo jerusalema ássit ja sin oaivámuččat eai árvidan gii son lei eai ge ádden profehtaid sániid mat lohkkojuvvojit juohke sábbáha , muhto sii ollašuhtte daid go dubmejedje su . vaikko sii eai gávdnan siva dubmet su jábmimii , de dattege dáhtto pilatusa goddit su . ja go sii ledje ollašuhttán buot mii lea čállojuvvon su birra , de válde su vuolás ruossas ja bidje su hávdái . muhto ipmil bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte , ja son almmustahtii iežas máŋga beaivvi sidjiide geat ledje čuvvon su galileas bajás jerusalemii . sii leat dál su duođašteaddjin olbmuide . ja mii buktit didjiide buori sága , ahte dan lohpádusa maid ipmil attii min máddariidda , lea son ollašuhttán midjiide , sin mánáide , go son bajásčuoččáldahtii jesusa , nugo lea čállojuvvon nuppi sálmmas : don leat mu bárdni , mun lean odne riegádahttán du ja go ipmil lea bajásčuoččáldahttán jesusa jábmiid luhtte , de jesus ii goassege šat máhca guohcageapmái . dán birra lea ipmil cealkán ná : mun attán didjiide daid bassi ja nana lohpádusaid maid adden dávvedii . ja eará sálmmas son cealká : don it divtte bassi bálvaleaddját oaidnit guohcageami . dávvet bálvalii ipmila olles eallinagis ollašuhttin dihtii ipmila áigumušaid . de son jámii ja hávdáduvvui máddariiddis lusa ja guohcagii . muhto son gean ipmil bajásčuoččáldahtii , ii guohcagan . ja dihtet dál , álbmotguoimmit , ahte su bokte sárdniduvvo didjiide suttuid ándagassii addojupmi . su bokte juohkehaš guhte osku dahkkojuvvo vanhurskkisin buot dain suttuin main movssesa láhka ii sáhttán dahkat vanhurskkisin . váruhehket dál , amas dat maid profehtat leat cealkán , dáhpáhuvvat didjiide : gehččet , dii badjelgeahččit , ovddošehket ja šaddet duššin . dasgo dakkár dagu mun dagan din beivviid , dagu man dii ehpet oskkoše jos muhtun muitalivččii dan . go bávlos ja barnabas manaiga olggos , de olbmot ávžžuhedje sudno sárdnut dán birra čuovvovaš sábbáha ge . ja go synagoga olbmot earránadde , de sihke juvddálaččat ja báhkinat geat ledje jorgalan juvddálaččaid oskui čuvvo sudno . bávlos ja barnabas sártnuiga sidjiide ja roahkasmahtiiga sin doallat gitta ipmila árpmus . maŋit sábbáha measta olles gávpot bođii sudno lusa gullat ipmila sáni . go juvddálaččat oidne olmmošjoavkku , de gáđaštišgohte ja vuostálastigohte bilkusániiguin dan maid bávlos sárdnidii . bávlos ja barnabas sártnuiga dalle roahkkadit : lei dárbbašlaš sárdnidit ipmila sáni vuos didjiide . muhto go juo dii hilgubehtet dan , ehpet ge ane iežadet dohkálažžan agálaš eallimii , de moai vulge dál báhkiniid lusa . dasgo ná lea hearrá gohččon : mun lean dahkan du čuovggasin báhkiniidda , vai don šattašit bestojupmin gitta eatnama ravddaid rádjái . go báhkinat gulle dán , de sii illudedje ja rámidedje hearrá sáni , ja buohkat geat ledje mearriduvvon agálaš eallimii , oskugohte . hearrá sátni viidánii miehtá dan guovllu . muhto juvddálaččat háhttejedje allanálat ipmilbalolaš nissoniid ja gávpoga ovddimuš olbmáid ge ja doarrádallagohte bávlosa ja barnabasa ja ádje sudno eret guovllusteaset . dalle soai savdnjileigga muoldda eret julggiineaskka duođaštussan sin vuostái ja vulggiiga ikonionii . muhto máhttájeaddjit devdojuvvojedje iluin ja bassi vuoiŋŋain . ikonionas ge bávlos ja barnabas manaiga juvddálaččaid synagogii ja sártnuiga nu ahte stuora joavku juvddálaččain ja greikalaččain oskugohte . muhto dat juvddálaččat geat eai oskon , háhttejedje báhkiniid ja mirkkohedje sin miela oskuvieljaid vuostái . soai dattege oruiga das guhkes áiggi ja sárdnideigga roahkkadit luohtedettiin hearrái , gii nannii árpmusánis daiguin mearkkaiguin ja oavdudaguiguin maid divttii dáhpáhuvvat sudno gieđaid bokte . muhto gávpoga ássit juohkásedje guovtti oassái , nuppit ledje juvddálaččaid bealde , nuppit fas apoastaliid bealde . go soai ipmirdeigga ahte sihke báhkinat ja juvddálaččat oktan oaivámuččaideasetguin áigo illástit ja geađgádit sudno , de báhtareigga lykaonia gávpogiidda lystrai ja derbii ja daid lagas guovlluide . doppe soai sárdnideigga evangeliuma . lystras lei olmmái geas ledje lámis juolggit . son lei eamis lámis ii ge lean goassege nagadan vázzit . dát olmmái guldalii bávlosa sárdnumin . bávlos geahčai dárkilit sutnje , ja go árvidii ahte olbmás lei osku nu ahte sáhtii buoriduvvot , de bávlos celkkii alla jienain : čuožžil ja čuoččo julggiidat alde ! olmmái njuikii čuoččat ja váccašišgođii . go olbmot oidne maid bávlos lei dahkan , de čuorvugohte lykaoniagillii : ipmilat leat boahtán vuolás min lusa olbmuid hámis ! sii gohčodedje barnabasa zeusin ja bávlosa hermesin , dasgo son lei dat gii sártnui . báhppa gii gulai zeustempelii mii lei aiddo olggobealde gávpoga , bođii gávpotportii vuovssáiguin ja rássegierdduiguin ja áiggui oaffaruššat ovttas olbmuiguin . muhto go apoastalat barnabas ja bávlos gulaiga dan , gaikkodeigga biktasiiddiska , viegaiga olbmuid gaskii ja čuorvvuiga : olbmát , manne dahkabehtet dan ? moai han letne dábálaš olbmot nugo dii ge . ja moai bukte didjiide buori sága , ahte dii fertebehtet jorgalit eret duššálaš eahpeipmiliin ealli ipmilii , sutnje guhte lea sivdnidan almmi ja eatnama ja meara ja buot mat daid siste leat . vássán sohkabuolvvaid áiggiid son suovai buot álbmogiid mannat iežaset geainnuid . almmatge son attii didjiide duođaštusa iežas birra go dagai buriid daguid ja attii didjiide arvvi almmis ja šattolaš áiggiid ; son gallehii din ja devddii din váimmuid iluin . dáiguin sániiguin aiddo dal nagadeigga eastadit olbmuid oaffaruššamis alcceseaskka . dalle juvddálaččat bohte antiokias ja ikonionas . sii sártnuhedje olbmuid , nu ahte dat geađgádedje bávlosa ja gesse su olggobeallái gávpoga go navde su jápmán . muhto máhttájeaddjit birastahtte su , ja son čuožžilii ja manai gávpogii . nuppi beaivvi soai barnabasain vulggiiga derbii . dán gávpogis soai sárdnideigga evangeliuma ja vuittiiga eatnagiid máhttájeaddjin . dasto máhcaiga lystrai , viidáseappot ikonionii ja doppe antiokiai . soai nanosmahtiiga máhttájeddjiid , rávviiga sin bissut nanusin oskkus ja dajaiga : mii fertet mannat ipmila riikka sisa ollu áŧestusaid čađa . juohke searvegottis soai válljiiga vuorrasiid ; ja rohkosiin ja borakeahttáivuođain soai bijaiga sin hearrá háldui , geasa sii osko . de soai manaiga pisidia čađa ja bođiiga pamfyliai , ja go soai leigga sárdnidan sáni perges , de manaiga vuolás attaliai . doppe soai borjjasteigga antiokiai , gos oktii leigga addojuvvon ipmila árpmu háldui ollašuhttin dihtii dan dagu man dál leigga loahpahan . go joavddaiga dohko , de čohkkiiga searvegotti ja muitaleigga makkár daguid ipmil lei dahkan sudno bokte , ja mo son lei rahpan oskku uvssa báhkiniidda . doppe soai oruiga mihá guhkes áiggi máhttájeddjiid luhtte . muhtun olbmát bohte judeas ja oahpahišgohte oskuguimmiid : jos dii ehpet birračuhppojuvvo movssesa lága mielde , de ehpet sáhte bestojuvvot . bávlos ja barnabas šattaiga garra riidui ja nággui singuin . dalle mearriduvvui ahte bávlos ja barnabas ja muhtun earát galge mannat bajás jerusalemii apoastaliid ja vuorrasiid lusa dáinna gažaldagain . searvegoddi vuolggahii sin , ja sii johte fenikia ja samaria čađa gos muitaledje báhkiniid jorgalusa birra , ja dat lei stuora illun buot oskuguimmiide . go sii bohte jerusalemii , de searvegoddi , apoastalat ja vuorrasat vuostáiválde sin , ja sii muitaledje buot maid ipmil lei dahkan sin bokte . muhto muhtun oskkolaččat guđet gulle farisealaččaid bellodahkii čuožžiledje , ja dadje : báhkinat fertejit birračuhppojuvvot ja gohččojuvvot doallat movssesa lága . apoastalat ja vuorrasat čoahkkanedje guorahallat dán ášši . guhkes nákkáhallama maŋŋil biehtár čuožžilii ja sártnui sidjiide : vialjat , dii diehtibehtet ahte ipmil áigá juo válljii mu din gaskkas , vai báhkinat beasašedje gullat evangeliuma sáni mu njálmmis ja oskugoahtit . ja ipmil guhte dovdá buohkaid váimmuid , duođaštii dan addimiin sidjiide bassi vuoiŋŋa nugo midjiide ge . son čájehii ahte ii leat erohus min ja sin gaskkas , muhto buhtistii sin váimmuid go sii osko . manne dii dalle geahččalehpet ipmila ja bidjabehtet máhttájeddjiid niskki ala geassá man eai min máddarat eat ge mii leat veadján guoddit ? mii han oskut ahte mii bestojuvvot hearrá jesusa árpmu bokte seammá láhkái go sii ge . de olles joavku jávohuvai ja guldalii barnabasa ja bávlosa muitaleamen buot mearkkaid ja oavdudaguid birra maid ipmil lei dahkan báhkiniid gaskkas sudno bokte . go soai jávohuvaiga , de jáhkot sárdnugođii : vieljat , guldalehket mu ! simmon lea muitalan mo ipmil áigá juo válljii alccesis álbmoga báhkiniid gaskkas , vai sii gudnejahtášedje su nama . dát soahpá profehtaid sániiguin , nugo lea čállojuvvon : das maŋŋil mun máhcan ja huksen fas dávveda gahččan goađi . mun huksen fas dan mii lea gaikkoduvvon ja ceggen dan ođđasis , vai buot eará olbmot ge ozašedje hearrá , buot báhkinat geaid badjelii mu namma lea celkojuvvon . nu cealká hearrá , gii lea dahkan dán dovddusin agálašvuođa rájes . dan dihtii oaivvildan ahte mii eat galggaše váivvidit báhkiniid geat dahket jorgalusa ipmilii , muhto čállot sidjiide ahte sii galget doalahit iežaset eret das mii lea šaddan buhtismeahttumin eahpeipmilbálvalusa dihtii , ja fuorrávuođas , buvihuvvon elliid bierggus ja varas . dasgo movssesis leat dološ rájes leamaš sárdnideaddjit buot gávpogiin , ja sii lohket su sániid synagogain juohke sábbáha . dalle apoastalat ja vuorrasat oktan olles searvegottiin šiehtadedje válljet moaddása iežaset gaskkas ja vuolggahit sin antiokiai bávlosiin ja barnabasain . dat geat válljejuvvuiga , leigga judas , gii gohčoduvvui barsabbasin , ja silas , goappašagat oskuvieljaid njunuš olbmát . sin mielde sii sáddejedje dákkár girjji : din oskuvieljat apoastalat ja vuorrasat celket dearvvuođaid báhkinsogaid oskuvieljaide antiokias , syrias ja kilikias . mii leat gullan ahte muhtumat leat boahtán min luhtte ja jorggiidahttán ja ráfehuhttán din sániideasetguin . muhto mii eat leat vuolggahan sin . danne mii buohkat leat šiehttan válljet moadde olbmá ja vuolggahit sudno din lusa oktan ráhkis oskuvieljaideametguin barnabasain ja bávlosiin , guđet leaba bealuštan hearrámet jesus kristusa nama heakkaineaskka . mii nappo vuolggahit judasa ja silasa , geat njálmmálaččat ge duođašteaba dan mii lea čállojuvvon dán girjái . bassi vuoigŋa ja mii leat mearridan ahte eat bija makkárge nođiid din ala , earet dáid mat leat dárbbašlaččat : doalahehket iežadet eret bierggus mii lea oaffaruššon eahpeipmiliidda , ja buvihuvvon elliid bierggus , varas ja fuorrávuođas . jos dii váruhehpet dáin , de dahkabehtet bures . ellet dearvan ! de sii vuolggahuvvojedje ja manne vuolás antiokiai . sii čohkkejedje searvegotti ja adde sidjiide reivve . go sii ledje lohkan dan , de illudedje daid árvvosmahtti sániid dihtii mat das ledje . judas ja silas geat ieža ge leigga profehtat , árvvosmahtiiga oskuguimmiid ollu sániiguin ja nanosmahtiiga sin . go soai leigga orron doppe muhtun áiggi , de oskuguoimmit luite sudno vuolgit ruoktot ráfiin sin lusa geat ledje vuolggahan sudno . muhto silas mearridii orrut sin luhtte ja danne judas vulggii okto . muhto bávlos ja barnabas oruiga antiokias áigebotta , ja doppe oahpaheigga ja sárdnideigga hearrá sáni ovttas ollu earáiguin . muhtun áiggi das maŋŋil bávlos dajai barnabassii barnabas hálidii váldit mielde johanasa gean lassinamma lei markus . muhto bávlos ii miehtan váldit su mielde mátkeguoibmin go son lei guođđán sudno pamfylias ii ge lean bargagoahtán sudnuin doppe . sudno gaskii šattai nu garra riidu ahte soai earránattaiga . barnabas válddii mielddis markusa ja borjjastii kyprosii , muhto bávlos gis válljii silasa guoibmin ja vulggii go oskuguoimmit ledje bidjan su hearrá árpmu háldui . son mátkkoštii syria ja kilikia čađa ja nanosmahtii searvegottiid . bávlos joavddai maiddái derbii ja lystrai . doppe lei máhttájeaddji gean namma lei timoteus . son lei oskkolaš juvddálaš nissona bárdni , muhto su áhčči lei greikalaš . lystra ja ikoniona oskuguoimmit adde buori duođaštusa su birra . bávlos siđai timoteusa mielde mátkeguoibmin , ja son birračuohpai su daid guovlluid juvddálaččaid dihtii , dasgo buohkat dihte ahte timoteusa áhčči lei greikalaš . go sii dasto johte gávpogis gávpogii , de dieđihedje searvegottiide daid rávvagiid maid apoastalat ja vuorrasat jerusalemis ledje mearridan , ja sii gohččo sin doallat daid . searvegottit nanosmuvve oskkus ja lassánedje beaivvis beaivái . dasto sii vulge frygia ja galatia čađa , dasgo bassi vuoigŋa lei gieldán sin sárdnideames sáni asia eanangottis . go ledje mysia lahka , de geahččaledje mannat bityniai , muhto jesusa vuoigŋa ii luoitán sin dohko . de sii manne mysia čađa vuolás troasii . ihkku lei bávlosis oainnáhus . son oinnii makedonialačča čuožžumin iežas ovddas ja dat rávkkai : boađe deike makedoniai veahkehit min ! dán oainnáhusa maŋŋil mii geahččaleimmet dakkaviđe beassat makedoniai ; dasgo mii árvideimmet ahte ipmil lei rávkan min sárdnidit evangeliuma sidjiide . de mii vulggiimet troasis ja borjjasteimmet njuolgga samotrakii ja nuppi beaivvi fas neapolisii . das jotkkiimet filippii , mii lea romalaš koloniija ja makedonia vuosttaš guovllu gávpot . dan gávpogis oruimet moadde beaivvi . sábbáhin manaimet gávpotpoartta olggobeallái eatnogáddái gos navddiimet leat rohkadallanbáikki . dasa čohkáneimmet ja sárdnugođiimet daidda nissoniidda geat ledje čoagganan . okta sis geat ledje guldaleamen min , lei lydia , muhtun nisu tyatira gávpogis eret . son vuvddii purpurliinniid ja lei ipmilbalolaš . hearrá rabai su váimmu , vai son vuostáiválddášii bávlosa sániid . go son lei gásttašuvvon oktan dáluinis , de bovdii min ja dajai : jos anežehpet mu hearrái osku olmmožin , de bohtet mu guossin . ja son sártnuhii min boahtit . oktii go leimmet mannamin rohkadallanbáikái , bođii min ovddal muhtun šlávvanieida geas lei einnostanvuoigŋa . su eaiggádat dinejedje bures su einnostusain . son čuovvulii bávlosa ja min čuorvvodettiin : dát olbmát leat alimus ipmila bálvaleaddjit , ja sii sárdnidit didjiide bestojumi geainnu . dát dáhpáhuvai máŋga beaivvi mieldálagaid dassá go bávlos suhtai , jorggihii ja celkkii vuigŋii : mun gohčun du jesus kristusa nammii : vuolgge sus ! ja dat guđii nieidda dan seammás . muhto go nieidda eaiggádat árvidedje ahte sin dinendoaivva lei nohkan , de válde bávlosa ja silasa ja gesse sudno márkanšilljui gávpotdikki ovdii . sii bukte sudno romalaš hálddahusolbmáid ovdii ja dadje : dát olbmát dagaheaba ráfehisvuođa min gávpogis . soai leaba juvddálaččat ja oahpaheaba dakkár dábiid maid mis romalaččain ii leat lohpi dohkkehit dahje čuovvut . olmmošjoavku maiddái čuožžilii sudno vuostái , ja hálddahusolbmát gohččo gaikkihit sudnos biktasiid eret ja huškut sudno . go sii ledje huškon sudno máŋgii , de bálkestedje sudno giddagassii ja gohččo fáŋgafávtta atnit sudno dárkilis geahčus . go fákta lei ožžon dán gohččuma , de doalvvui sudno siskkimus fáŋgalatnjii ja giddii sudno julggiid čoskii . gaskaija áiggi bávlos guovttos silasiin rohkadalaiga ja lávlluiga máidnunlávlagiid ipmilii , ja fáŋggat guldaledje sudno . fáhkka bođii garra eatnandoarggástus , nu ahte giddagasa geađgejuolgi sparaidii . dan seammás rahpasedje buot uvssat , ja buohkaid láhkkit luovvanedje . fáŋgafákta morihii ja oinnii giddagasa uvssaid rahpasan . son dohppii miehki ja áiggui sorbmet iežas , dasgo son gáttii ahte fáŋggat leat báhtaran . muhto bávlos čurvii sutnje : ale daga alccesat bahá , dasgo mii leat buohkat dás ! fáŋgafákta bivddii čuovgga , viegai sisa ja luoitádii doarggistemiin bávlosa guoktá silasiin ovdii . son doalvvui sudno olggos ja dajai : buorit olbmát , maid mun galggan dahkat , vai bestojuvvošin ? soai vástideigga : oskko hearrá jesusii , de don ja buohkat du dálus bestojuvvobehtet . ja soai sárdnideigga hearrá sáni sutnje ja oppa su jovkui . dammanaga bottus ihkku fáŋgafákta válddii sudno iežas fárrui ja basai sudno háviid , ja dan seammás son gásttašuvvui oktan joavkkuinis . son válddii sudno vissosis ja ráhkadii sudnuide mállásiid , ja son illudii oppa joavkkuinis go lei oskugoahtán ipmilii . go iđit bođii , de hálddahusolbmát vuolggahedje diggebálvaleddjiid dákkár gohččumiin : luitet olbmáid luovus ! fáŋgafákta dieđihii bávlosii dán ja dajai : hálddahusolbmát dieđihit ahte doai galgabeahtti luitojuvvot luovus . boahtti dal olggos ja manni eret ráfái ! muhto bávlos vástidii : dubmekeahttái sii leat roiskon munno almmolaččat , vaikko moai letne roma riikkavuložat , ja dasto sii leat bálkestan munno giddagassii . ja dál sii dáhtošedje ádjit munno suollemasat eret ! eai de , bohtoset baicca ieža doalvut munno olggos ! dán vástádusa diggebálvaleaddjit dieđihedje hálddahusolbmáide , ja sii ballájedje go gulle ahte soai leaba roma riikkavuložat . de sii bohte ieža ja bivde ándagassii ; sii dolvo sudno olggos giddagasas ja dáhtto sudno vuolgit eret gávpogis . go soai leigga beassan giddagasas , de finaiga lydia luhtte . doppe deaivvaiga oskuguimmiid ja árvvosmahtiiga sin , ja dasto vulggiiga . soai jođiiga amfipolisa ja apollonia čađa ja bođiiga tessalonikai gos juvddálaččain lei synagoga . vieru mielde bávlos manai dohko , ja golbma sábbáha mieldálagaid son sártnodii singuin čállagiid vuođul . son dulkui daid ja čájehii ahte messias fertii gillát ja bajásčuožžilit jábmiid luhtte , ja celkkii : dat jesus gean birra mun sárdnidan didjiide , lea messias . muhtumat sis luohttigohte bávlosa ja silasa sániide ja serve sudnuide . nu dahke maiddái ollu ipmilbalolaš greikalaččat , ja viehka ollu allanálat nissonat . muhto juvddálaččat moaráskedje dás , ja sii fidnejedje iežaset beallái muhtunráje šilju šlárvvaid ja dahke stuimmi gávpogis . sii fallehedje jasona viesu ja ohce bávlosa ja silasa , vai besset doalvut sudno álbmoga ovdii . go eai gávdnan sudno , de gesse jasona ja muhtumiid oskuguimmiin gávpotráđi ovdii ja čurvo : dát olbmot geat moivváskahttet olles máilmmi , leat dál boahtán deike ge , ja jason lea vuostáiváldán sin . sii dahket buohkat aiddo keaisára gohččuma vuostái , dasgo sii dadjet ahte muhtun eará lea gonagas , dat lea jesus . sihke álbmot ja gávpotráđđi baláskedje go gulle dán , ja sii válde dáhkádusruđa jasonis ja earáin ovdal go luite sin luovus . seammá ija oskuguoimmit vuolggahedje bávlosa ja silasa bereai , ja go soai olliiga dohko , de manaiga juvddálaččaid synagogii . dáppe ledje juvddálaččat eanet rabasmielagat go tessalonikas , ja sii vuostáiválde sáni geargatvuođain ja guorahalle čállagiid beaivválaččat oaidnin dihtii leat go dát sánit duođat . olusat sis oskugohte , ja sin gaskkas ledje viehka ollu allanálat greikalaš nissonat ja olbmát . muhto go tessalonika juvddálaččat fuomášedje ahte bávlos sárdnidii ipmila sáni bereas ge , de sii bohte dohko ja fillegohte ja moivváskahtte olbmuid doppe ge . dalle oskuguoimmit vuolggahedje dakkaviđe bávlosa vuolás mearragáddái , muhto silas ja timoteus báziiga bereai . bávlosa mieđušteaddjit dolvo su atenii ja de máhcce ruovttoluotta gohččumiin silasii ja timoteusii ahte soai galggaiga boahtit bávlosa lusa nu johtilit go vejolaš . dan botta go bávlos lei vuordimin sudno atenas , de son moaráskii sakka go oinnii ahte gávpot lei dievva eahpeipmilgovain . synagogas son sártnodii juvddálaččaiguin ja ipmilbalolaččaiguin , ja šiljus sártnodii juohke beaivvi singuin geaid deaivvai . muhtun epikuralaš ja stoalaš filosofat nákkáhallagohte suinna , ja muhtumat dadje : maid duođaid viggá dat hállás olmmái muitalit ? earát árvaledje : son dáidá leat amas ipmiliid sárdnideaddji . dasgo bávlos sárdnidii evangeliuma jesusa ja bajásčuožžileami birra . sii válde dasto bávlosa mielddiset ja dolvo su areiopagosii ja dadje : oažžut go mii diehtit makkár lea dat ođđa oahppu maid don buvttát ? dasgo mii gullat imašlaš ságaid ; danne dáhtošeimmet diehtit mat dat duođaid leat . sihke atenalaččat ja olgoriikkalaččat geat orrot doppe , golahit buot áiggi muitalit ja gullat ođđasiid . bávlos čuožžilii gasku areiopagosa ja sárdnugođii : atenalaččat ! mun oainnán juohke láhkái ahte dii gudnejahttibehtet áŋgirit ipmiliiddádet . go mun ledjen váccašeamen gávpogis geahččamin din bassi báikkiid , de fuomášin maiddái áltára masa lei čállojuvvon : dovdameahttun ipmilii . dan man dii bálvalehpet dovddakeahttá , dan mun sárdnidan didjiide . ipmil , guhte sivdnidii máilmmi ja buot mii das lea , lea almmi ja eatnama hearrá . son ii ása tempeliin maid olbmuid gieđat leat huksen . ii ge dárbbaš maidege mainna olbmuid gieđat sáhttet bálvalit su . son han dat lea guhte addá buohkaide heakka ja vuoiŋŋanasa ja buot . ovtta olbmos son lea dahkan buot álbmogiid ja diktá sin ássat miehtá eatnama ; son lea bidjan sidjiide ásahuvvon áiggiid ja lea mearridan sin ássanguovlluid rájiid . dán son lea dahkan , vai sii ozašedje ipmila , jos de dovddašedje ja gávnnašedje su , vaikko son ii leat guhkkin eret ovttasge mis . dasgo su siste mii eallit , lihkadit ja leat , nugo muhtumat din diktačálliin ge leat dadjan : mii leat maiddái su sogas . danne go mii nappo leat ipmila sohka , de eat berre jurddašit ahte ipmilvuohta lea golle- dahje silba- dahje geađgegova láhkásaš , man olbmuid dáidu dahje jurdda lea hábmen . ipmil lea gierdan ovddit áiggiid diehtemeahttunvuođa , muhto dál son gohčču juohke guovllu olbmuid dahkat jorgalusa . dasgo son lea mearridan beaivvi goas son dubme máilmmi vanhurskkisvuođain dan olbmá bokte gean son lea válljen dasa . dán son lea čájehan buohkaide go bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte . go sii gulle bávlosa sárdnumin jábmiid bajásčuožžileami birra , de muhtumat bilkidedje su , muhto earát fas dadje : mii hálidivččiimet áinnas gullat du sárdnumin dán birra nuppe háve ge . de bávlos guđii sin , muhto muhtumat serve sutnje ja oskugohte . sin searvvis lei areiopagosdikki lahttu dionysios ja muhtun nisu gean namma lei damaris , ja muhtun earát . das maŋŋil bávlos vulggii atenas ja bođii korintii . doppe son deaivvai juvddálačča gean namma lei akvila gii lei pontosis eret . son lei aiddo boahtán italias oktan áhkáinis priskillain , danne go keaisár klaudius lei gohččon buot juvddálaččaid guođđit roma . bávlos manai sudno lusa , ja danne go sus lei seammá fidnu go sudnos , de son orrugođii ja bargagođii sudno luhtte . soai leigga nappo guktot loavddagoarrut . juohke sábbáha bávlos sártnodii olbmuiguin synagogas ja sártnuhii juvddálaččaid ja greikalaččaid oskut . go silas ja timoteus bođiiga vuolás makedonias , de bávlos lei áŋgirvuođain sárdnideamen ja duođašteamen juvddálaččaide ahte jesus lea messias , muhto sii vuostálaste ja bilkidedje su . de son savdnjilii biktasiiddis ja dajai sidjiide : bohtos din varra iežadet oivviid ala . mun lean vigiheapmi dása . dás duohko mun manan báhkiniid lusa . dasto son vulggii ja manai ipmilbalolaš olbmá vissui ; su namma lei titius justus ja su viessu lei aiddo synagoga guoras . synagoga ovddasčuožžu krispus oppa dáluinis oskugođii hearrái , ja olusat earát ge korintas geat gulle bávlosa , oskugohte ja gásttašuvvojedje . ja hearrá celkkii bávlosii oainnáhusas ihkku : ale bala ! muhto sártno , ale ge oro jávohaga , dasgo mun lean du mielde , ii ge oktage bija gieđa du ala dahje vahágahte du ; dasgo dán gávpogis leat eatnagat geat gullet mu álbmogii . bávlos orui doppe beannot jagi ja oahpahii sidjiide ipmila sáni . muhto go gallio lei eananhearrán akaias , de juvddálaččat searválagaid fallehedje bávlosa ja dolvo su duopmostuolu ovdii . sii dadje : dát olmmái hálaha olbmuid bálvalit ipmila lága vuostái . muhto ovdal go bávlos háhppehii vástidit , de gallio sártnui juvddálaččaide : juvddáláččat , jos dás livččii mihkkege rihkkosiid dahje vearredaguid , dalle mun áinnas guldalivččen din gierdavaččat . muhto jos lea riidu sániid ja namaid ja din iežadet lága alde , de dat leat iežadet áššit . diekkár áššiin mun in dubme . ja son ájii sin eret dikkis . dalle buohkat dohppejedje synagoga ovddasčuožžu sostenesa ja cábme su aiddo duopmárstuolu ovddas . muhto gallio ii beroštan das . das maŋŋil son dagai dearvvuođaid oskuguimmiide ja borjjastii syriai oktan priskillain ja akvilain . kenkreas son čuohpahii vuovttaidis ollašuhttin dihtii lohpádusa . go sii bohte efesosii , de bávlos guđii mátkeguimmiid ja manai synagogii háleštit juvddálaččaiguin . sii dáhtto su orrut guhkit áiggi doppe , muhto son biehttalii ja válddii sis earu dáiguin sániiguin : mun máhcan din lusa jos lea ipmila dáhttu . dasto son borjjastii eret efesosas . go son joavddai kesareai , de vulggii bajás jerusalemii . das son buorástahtii searvegotti ja de mátkkoštii antiokiai . muhtun áiggi maŋŋil son vulggii vuos galatia ja dasto frygia čađa ja nanosmahtii buot máhttájeddjiid . efesosii bođii dál juvddálaš gean namma lei apollos . son lei aleksandrias eret , čeahppi sárdnut ja dovddai čállagiid vuđolaččat . apollos lei ožžon oahpahusa hearrá geidnui , ja buolli áŋgirvuođain son sártnui ja oahpahii dárkilit jesusa birra , vaikko son dovddai dušše johanasa gástta . son sárdnugođii roahkkadit synagogas . go priskilla ja akvila gulaiga su , de válddiiga su lusaska ja čilgiiga sutnje ipmila geainnu dárkileabbot . apollos hálidii vuolgit akaiai , ja oskuguoimmit movttiidahtte su ja čálle máhttájeddjiide ja ávžžuhedje sin vuostáiváldit su . son bođii dohko ja šattai stuora veahkkin sidjiide geat ipmila árpmu bokte ledje oskugoahtán , dasgo son gomihii juvddálaččaid ákkaid ja duođaštii buohkaid gullut čállagiin ahte jesus lea messias . dan botta go apollos lei korintas , bávlos jođii siseatnama čađa ja bođii efesosii . doppe son deaivvai muhtun máhttájeddjiid ja jearai sis : oaččuidet go dii bassi vuoiŋŋa dalle go oskugođiidet ? sii vástidedje : mii eat leat oppa gullan ge ahte livččii mihkkege bassi vuoiŋŋaid . bávlos jearai : makkár gásttain gásttašuvvuidet ? sii vástidedje : johanasa gásttain . de bávlos celkkii : johanas gásttašii jorgaleami gásttain ávžžuhettiin olbmuid oskut sutnje gii boahtá su maŋŋil , ja dat lea jesus . go sii gulle dán , de gásttašuvvojedje hearrá jesusa nammii . ja go bávlos bijai gieđaidis sin ala , de bassi vuoigŋa bođii sin badjelii , ja sii sárdno gielaiguin ja profehtastalle . sii ledje birrasiid guoktenuppelot olbmá oktiibuot . golmma mánu áiggi bávlos jođii synagogas , ja doppe son sárdnidii roahkkadit , háleštii olbmuiguin ja beaktilis sániiguin čájehii sidjiide duohtavuođa ipmila riikka birra . muhto muhtumat buoššudedje váimmuideaset eai ge oskon ; sii bilkidedje hearrá geainnu čoakkalmasa gullut . dalle bávlos guđii sin , válddii máhttájeddjiid mielddis ja sártnodii singuin beaivválaččat tyrannosa skuvllas . dáinna son jotkkii guokte jagi , nu ahte buot asia eanangotti ássit , sihke juvddálaččat ja greikalaččat , besse gullat hearrá sáni . ipmil dagai erenoamáš oavdudaguid bávlosa gieđaid bokte . nu dáhpáhuvai ahte olbmot válde liinniid ja biktasiid maid son lei atnán , ja bidje buhcciid ala . de buozalvasat luite sin , ja bahá vuoiŋŋat vulge sis olggos . maiddái muhtun golgu juvddálaš vuoiŋŋaidvuortnuheaddjit geahččaledje namuhit hearrá jesusa nama sin badjel geain ledje bahá vuoiŋŋat . sii dadje : mun vuortnuhan din dan jesusa bokte gean bávlos sárdnida ! nu dahke maiddái juvddálaš bajimušbáhpa skeuasa čieža bártni . muhto bahá vuoigŋa vástidii sidjiide : jesusa mun gal dovddan , ja mun dieđán gii bávlos lea , muhto geat bat dii lehpet ? olmmái geas lei bahá vuoigŋa , fallehii sin , biđii sis buohkain ja illástii sin nu ahte sii fertejedje báhtarit viesus olggos álásin ja hávváduvvon . dát šattai dovddusin buot efesoslaččaide , sihke juvddálaččaide ja greikalaččaide , buohkat ballagohte , ja hearrá jesusa namma máidnojuvvui . olusat sis geat ledje oskugoahtán bohte ja dovddastedje albmosit daguideaset . viehka olusat sis geat ledje noidošan , bukte girjjiideaset ja bolde daid buohkaid oaidnut . muhtumat rehkenaste girjjiid ruhtaárvvu ja gávnnahedje ahte dat ledje vihttalotduhát silbaruđa veara . dán láhkái ovdánii hearrá sátni ja oaččui stuora fámu . daid dáhpáhusaid maŋŋil bávlos mearridii vuolgit makedonia ja akaia čađa jerusalemii . son dajai : go doppe lean fitnan , de ferten mannat romai ge . son vuolggahii guoktása vehkiinis , timoteusa ja erastosa , makedoniai , muhto ieš son orui asia eanangottis velá muhtun áiggi . daid áiggiid šattai stuora stuibmi hearrá geainnu dihtii . demetrios-nammasaš silbarávdi ráhkadii artemisa tempeliid govvádusaid silbbas ja fidnii dainna buori sisaboađu duojáriidda . son gohčui sin čoahkkái oktan daiguin bargiiguin geain lei seammá fidnu ja dajai : buorit olbmot , dii diehtibehtet ahte min riggodat boahtá dán barggus . muhto dál oaidnibehtet ja gullabehtet ieža ge ahte ii duššefal efesosas , muhto measta miehtá asia eanangotti dát bávlos lea hálahan ja dájuhan ollu olbmuid go cealká ahte olbmo gieđaiguin ráhkaduvvon ipmilat eai oppa leat ge ipmilat . ii leat duššefal ballamis ahte min fidnui sáhttá šaddat fuones beaggin , muhto bahát velá lea , ahte stuora nissonipmila artemisa tempel navdojuvvo duššin , ja son gean olles asia ja oppa máilbmi bálvala , sáhttá manahit alla árvvus . go sii gulle dán , de moaráskedje ja čuorvugohte : stuoris lea efesoslaččaid artemis ! stuibmi viidánii miehtá gávpoga , ja buohkat dopme ja bahkkejedje teáhterii ja gesse mielddiset gaiusa ja aristarkosa geat leigga bávlosa makedonialaš mátkeguoimmit . bávlos áiggui ieš mannat olbmuid gaskii , muhto su máhttájeaddjit hehttejedje su . muhtumat asia eanangotti ráđđehearráin geat ledje bávlosa ustibat , bidje maiddái sáni sutnje ahte ii galgan mannat teáhterii . olmmošjoavku lei áibbas moivváskan , sii čurvo ja huike oktii njálmmiid , ja eatnasat sis eai oppa diehtán ge manne ležžet čoahkkanan . juvddálaččat hoigadedje ovdan aleksandrosa , ja muhtumat joavkkus čilgejedje ášši sutnje . aleksandros sevii gieđainis ahte son áiggui doallat bealuštussártni álbmogii . muhto go sii árvidedje ahte son lei juvddálaš , de buohkat huikigohte : stuoris lea efesoslaččaid artemis ! ja stuibmi bisttii guokte diimmu áiggi . muhto gávpotčálli vejii loahpas jaskkodahttit olbmuid ja dajai : efesoslaččat , eai go buohkat dieđe ahte efesoslaččaid gávpot lea gáhttemin stuora artemisa ja su gova mii lea gahččan almmis ? dán ii sáhte oktage biehttalit , ja dan dihtii berrebehtet dii jaskkodit dál , ehpet ge dahkat maidege jallavuođaid . dasgo dii lehpet buktán deike dáid olbmáid geat eai leat tempelsuollagat eai ge leat bilkidan min nissonipmila . jos demetrios ja su duojárat áigot guoddalit geange , de mis leat dikkit ja eananhearrát ; váidoset doppe guhtet guimmiideaset . ja jos dis ležžet eará gáibádusat , de diktet lágalaš álbmotdikki meannudit ášši . dasgo mii veadjit váidojuvvot dan stuibmideami sivas mii odne lea dáhpáhuvvan . eat ge mii sáhte bealuštit dakkár stuimmi . dáiguin sániiguin son vejii biđget čoagganeami . go stuibmi lei jaskkodan , de bávlos gohčui máhttájeddjiid čoahkkái ja árvvosmahtii sin . dasto son dagai dearvvuođaid ja vulggii sin luhtte makedoniai . mátkkoštettiin dán guovllu čađa son árvvosmahtii oskkolaččaid ollu sániiguin . son bođii hellasii gos orui golbma mánu . son lei vuolgaleamen meara mielde syriai , muhto juvddálaččaid lihtodeapmi su vuostái dagai ahte son mearridii mannat ruovttoluotta makedonia čađa . su fárus mátkkoštedje berealaš sopatros , pyrrosa bárdni , tessalonikalaččat aristarkos ja sekundos ja derbelaš gaius , timoteus ja asia eanangoddelaččat tykikos ja trofimos . dat vulge juo ovdal ja ledje vuordimin min troasis . suvrrokeahtes láibbiid basiid maŋŋil mii borjjasteimmet filippis ja deaivvaimet sin vihtta beaivvi geažes troasis , gos mii oruimet čieža beaivvi . vahku vuosttaš beaivvi mii leimmet čoagganan doadjalit láibbi . bávlos sártnodii singuin , ja son jotkkii gitta gaskaija rádjái danne go son áiggui vuolgit nuppi beaivvi . dan lanjas badjin gosa mii leimmet čoagganan , ledje ollu lámppát . nuorra bárdni gean namma lei eutykos lei čohkkámin láses . son nohkai lossadit go bávlos sárdnidii nu guhká , ja oađedettiin son gahčai olggos láseráigge goalmmát gearddis . son lei jápmán go sii loktejedje su . muhto bávlos manai vuolás , gopmulii su badjel , fátmmastii su ja celkkii : allet muosehuva , gal sus lea heagga . bávlos manai fas bajás , doadjalii láibbi ja borai , ja go son lei sártnodan singuin gitta dassážii go čuvggodii , de son vulggii . bártni sii dolvo ruoktot heakkas , ja dat lei sidjiide stuora jeđđehussan . mii manaimet njuolga fatnasii ja borjjasteimmet assosii , gos galggaimet váldit bávlosa mielde . nu son lei mearridan , dasgo son hálidii mannat vácci dohko . go son deaivvai min assosis , de mii válddiimet su fatnasii ja manaimet mitylenii . mii borjjasteimmet das ja bođiimet nuppi beaivvi kiosa buohta . maŋit beaivvi láddiimet samosii ja velá maŋit beaivvi joavddaimet miletosii . bávlos lei nappo mearridan garvit efesosa , amas ájihuvvot asia eanangottis . son doamai , vai joavddašii jerusalemii hellodatbeaivái , jos lei vejolaš . miletosas son bijai sáni efesosii ja gohčui lusas searvegotti vuorrasiid . go sii ledje boahtán , de sárdnugođii sidjiide : dii diehtibehtet mo mun lean eallán din gaskkas oppa dan áiggi mii lea vássán vuosttaš beaivvi rájes go mun bohten asia eanangoddái . mun lean bálvalan hearrá vuollegašvuođain ja gatnjaliiguin buot geahččalusain maid mun lean gillán juvddálaččaid bahás lihtodemiid dihtii . dii diehtibehtet ahte in leat čiehkan maidege mii livččii sáhttán leat didjiide ávkin , muhto mun lean oahpahan didjiide dán sihke almmolaččat ja ruovttuin . mun lean rávven sihke juvddálaččaid ja greikalaččaid dahkat jorgalusa ipmilii ja oskut hearrámet jesusii . ja dál vuoigŋa lea čatnan mu ja vuolggaha mu jerusalemii , in ge dieđe mii doppe deaivideažžá mu . dan mun dieđán , ahte bassi vuoigŋa duođašta munnje juohke gávpogis ahte láhkkit ja áŧestusat vurdet mu . muhto mun in ane ealliman mange vearan , go dušše beasan ollašuhttit mátkán ja dan bálvalusa man lean ožžon hearrá jesusis : duođaštit evangeliuma ipmila árpmu birra . ja dál dieđán ahte dii ehpet goassege šat oainne mu , dii geaid gaskkas mun lean vádjolan ja sárdnidan ipmila riikka . danne cealkkán didjiide dán beaivvi ahte mun lean sivaheapmi jos oktage láhppoš , dasgo mun in leat čiehkan maidege , muhto mun lean sárdnidan didjiide visot mii lea ipmila áigumuš . atnet vára alddádet ja oppa dan ealus man geahččin bassi vuoigŋa lea bidjan din ; gehččet ipmila searvegotti , man son lea vuoitán alccesis iežas varain . mun dieđán ahte go mun lean guođđán din , de gáfat gumppet bohtet din gaskii , eai ge seastte ealu . maiddái din iežadet gaskkas čuožžilit muhtun olbmát ja sárdnidit vearri oahpu , vai besset fillet máhttájeddjiid iežaset fárrui . gohcet dan dihtii ja muitet ahte golbma jagi ijatbeaivvi mun lean heaittekeahttá nevvon juohkehačča dis ganjalčalmmiid . ja dál mun attán din ipmila ja su árpmusáni háldui , mii sáhttá hukset din ja addit didjiide árbbi singuin buohkaiguin geat leat bassindahkkojuvvon . mun in leat goassege bivdalan silbbaid dahje golliid dahje biktasiid geasge . dii diehtibehtet ahte dáid gieđaiguin mun lean bargan ja dinen buot maid mun ja mu guoimmit dárbbašeimmet . juohke dáfus mun lean čájehan didjiide ahte dii fertebehtet bargat dáinna lágiin ja veahkehit heajubuid ja muitit dáid hearrá jesusa sániid : lea ávdugasat addit go oažžut . go bávlos lei cealkán dán , de luoitádii čippiidis ala ja rohkadalai singuin buohkaiguin . buohkat čirrojedje ja dollejedje bávlosa čeabáha birra ja cummistedje su . eanemusat bávččagahtte sin dat sánit ahte sii eai goassege ožžon oaidnit su šat . ja sii mieđuštedje su fatnasii . go mii leimmet earránan sis , de vulggiimet borjjastit njuolga kosii , nuppi beaivvi rhodosii ja doppe patarai . doppe gávnnaimet skiippa mii lei vuolgimin fenikiai ; mii manaimet dan sisa ja vulggiimet . go oinniimet kyprosa , de borjjasteimmet sullo lulábeale syria guvlui ja láddiimet tyrosii gos boltojuvvojedje gálvvut skiippas . mii gávnnaimet máhttájeddjiid ja oruimet sin luhtte čieža beaivvi . vuoiŋŋa bagadusa mielde sii rávvejedje bávlosa mannamis bajás jerusalemii . go mii leimmet orron doppe daid beivviid , de vulggiimet ja jotkkiimet mátkámet . buohkat mieđuštedje min olggos gávpogis , nissonat ja mánát ge . mearragáttis mii čipposteimmet ja rohkadalaimet ja dasto dagaimet dearvvuođaid . mii manaimet fatnasii , ja sii gis máhcce iežaset ruovttuide . tyrosis joavddaimet ptolemaisii , gosa min mearramátki nogai . mii buorástahtiimet oskuguimmiid ja oruimet sin luhtte beaivvi . nuppi beaivvi jotkkiimet mátkki ja olliimet kesareai , ja doppe manaimet evangelista filipa dállui ja oruimet su luhtte . son lei okta dan čiehččasis , ja sus ledje njeallje náitalkeahtes nieidda geain ledje profehtalaš attáldagat . mii oruimet doppe moanaid beivviid , ja dalle bođii judeas vuolás profehta gean namma lei agabos . son bođii min lusa ja válddii bávlosa boahkána , čanai julggiidis ja gieđaidis dainna ja celkkii : nu cealká bassi vuoigŋa : dán láhkái čatnet jerusalema juvddálaččat dan olbmá geasa dát boagán gullá ja addet su báhkiniid gieđaide . go mii gulaimet dán , de sihke mii ja báikki olbmot várriimet bávlosa mannamis bajás jerusalemii . muhto bávlos vástidii : manne dii čierrubehtet ja givssidehpet mu váimmu ? in leat gárvvis dušše čadnojuvvot , muhto maiddái jápmit jerusalemii min hearrá jesusa nama dihtii . go son ii diktán iežas hálahuvvot , de mii vuolláneimmet ja dajaimet : šaddos hearrá dáhttu ! dáid beivviid maŋŋil mii ráhkkaneimmet ja vulggiimet bajás jerusalemii . muhtumat kesarea máhttájeddjiin ge vulge min fárrui ja dolvo min kyproslačča mnasona lusa ; son lei leamaš máhttájeaddji guhká . su viesus galggaimet orrut . go mii bođiimet jerusalemii , de oskuguoimmit vuostáiválde min iluin . nuppi beaivvi bávlos manai min mielde jáhkoba lusa gosa vuorrasat ledje čoahkkanan . son buorástahtii sin ja muitalii dárkilit maid ipmil lei dahkan báhkiniid gaskkas su bálvalusa bokte . sii máidno ipmila dan ovddas maid gulle , muhto dasto dadje bávlosii : oskuviellja , don dieđát ahte máŋga duhát juvddálačča leat oskugoahtán , ja sii dollet lága áŋgirit . dál sii leat gullan du birra ahte don oahpahat daid juvddálaččaid geat orrot báhkiniid gaskkas , jorggihit eret movssesis ja čilget sidjiide ahte sii eai galgga birračuohppat mánáideaset eai ge eallit min vieruid mielde . maid mii dál dahkat ? fargga šaddá dovddusin ahte don leat boahtán . daga dál danne nugo mii gohččut du : mis leat njeallje olbmá dáppe geat leat dahkan lohpádusa . váldde dán njealljása mielddát ja buhtistahte iežat oktan singuin . mávsse dáid goluid , vai sii besset ráhket oaivviset . de buohkat áddejit ahte ii leat duohta maid sii leat gullan du birra , muhto ahte don ieš ealát lága mielde ja doalat dan . daid báhkiniid hárrái guđet leat oskugoahtán , mii leat čállán reivve ja addán dieđu ahte sii galget hilgut bierggu mii oaffaruššojuvvo eahpeipmiliidda , vara , buvihuvvon elliid bierggu ja fuorrávuođa . nuppi beaivvi bávlos válddii olbmáid mielddis ja buhtistahtii iežas oktan singuin . dasto son manai tempelii dieđihit goas buhtistanáigi loahpahuvvo nu ahte oaffar sáhtii oaffaruššojuvvot juohkehačča ovddas . go dat čieža beaivvi ledje measta vássán , de asia eanangotti juvddálaččat fuomášedje su tempelšiljus . sii moivašuhtte olmmošjoavkku , dohppejedje su ja čurvo : israellaččat , veahkehehket min ! dá lea dat olmmái gii oahpaha juohke sajis ja buohkaide álbmoga vuostái ja lága ja dán bassi báikki vuostái . ja dál son lea váldán velá greikalaččaid mielddis ja eahpebasuhan dán bassi báikki . sii ledje nappo ovdal oaidnán efesoslačča trofimosa searválagaid suinna gávpogis ja jáhkke dál ahte bávlos lei váldán su mielddis tempelii . oppa gávpot lihkahuvvui , ja olbmot čoahkkanadde , dohppejedje bávlosa ja rohttejedje su eret tempelšiljus , ja poarttat giddejuvvojedje dakkaviđe . sii ledje cábmimin su measta jámas go romalaš soalddáhiid kommandánta bođii gullat ahte olles jerusalem lei moivvis . go olbmot oidne kommandántta ja soalddáhiid , de heite cábmimis bávlosa . kommandánta manai ovdan ja válddii bávlosa gitta ja gohčui čatnat su guvttiin láhkkiin . de son jearai gii bávlos lei ja maid son lei dahkan . muhto olbmot čurvo , nuppit dán , nuppit duon , ja go son ii sáhttán oažžut albma dieđu dán rieja dihtii , de son gohčui doalvut bávlosa ladnái . muhto go bávlos ollii boardagii , de soalddáhat fertejedje guoddit su danne go olbmot bahkkejedje garrasit juohke guovllus . dasgo olles olmmošjoavku čuovui maŋis ja čuorvvui : goddet su ! sii ledje aiddo doalvumin bávlosa ladnái go son jearai kommandánttas : beasan go cealkit dutnje maidege ? son vástidii : máhtát go greikkagiela ? dalle han don it leat dat egyptalaš gii muhtun áiggi dás ovdal dagahii stuimmi ja doalvvui njeallje duhát olmmošgoddi meahccái ? bávlos dajai : mun lean juvddálaš tarsosis , kilikias eret ja dan gávpoga ássi man vissa buohkat dovdet . mun bivddán du , suova mu sárdnut olbmuide . kommandánta suovai dan , ja čuoččodettiin boardaga alde bávlos sevii olbmuide gieđain . go sii jaskkodedje , de sárdnidii sidjiide hebreagillii : álbmotguoimmit ja áhčit , gullet maid mun dál sártnun iežan bealuštussan ! go sii gulle ahte son sártnui sidjiide hebreagillii , de šadde velá jaskadeabbot . bávlos jotkkii : mun lean juvddálaš , riegádan tarsosis , kilikias , muhto lean bajásšaddan dán gávpogis gamaliela julggiid ovddas ja ožžon vuđolaš oahpaheami min máddariid lága dárkilis vuogi mielde , ja mun ledjen áŋgir ipmila bealis nugo dii gis buohkat lehpet odne . mun lean doarrádallan jápmimiin ja goddimiin sin geat čuvvot dán geainnu , ja lean čatnan ja addán giddagassii sihke olbmáid ja nissoniid . dan sáhttet bajimušbáhppa ja vuorrasiid ráđđi duođaštit . sii adde munnje reivve damaskusa álbmotguimmiide , ja mun vulgen dohko váldit gitta sin geat ledje doppe , ja buktit sin láhkkiin jerusalemii , vai sii ráŋggáštuvvošedje . muhto jođedettiin dohko , go lahkanišgohten damaskusii gaskabeaivvi áiggi , šloavggihii fáhkkestaga mu birra šerres čuovga almmis . mun gahččen eatnamii ja gullen jiena mii celkkii munnje : sávlos , sávlos , manne doarrádalat mu ? mun jerren : hearrá , gii don leat ? son vástidii : mun lean nasaretlaš jesus gean don doarrádalat . mu mátkeguoimmit oidne gal čuovgga , muhto eai gullan jiena mii sártnui munnje . mun jerren : hearrá , maid mun galggan dahkat ? ja hearrá celkkii munnje : čuožžil bajás ja mana damaskusii ! doppe beasat gullat makkár doaimmaide don leat mearriduvvon . šerres čuovgga dihtii mun in oaidnán , ja sii geat ledje muinna , láidejedje mu gieđas nu ahte bohten damaskusii . doppe lei olmmái gean namma lea ananias . son elii ipmilbalolaččat lága mielde , ja buot dan báikki juvddálaččat adde sutnje buori duođaštusa . son bođii mu lusa ja celkkii : sávlos , vieljažan , šatta fas oaidnin ! dan seammás mun oaidnigohten ja oidnen su . son dajai munnje : min máddariid ipmil lea válljen du dovdat su dáhtu , oaidnit vanhurskása ja gullat su sárdnumin iežas jienain . dasgo don šattat su duođašteaddjin ja muitalat buot olbmuide dan maid leat oaidnán ja gullan . mainna ádjánat ? čuožžil , divtte iežat gásttašuvvot ja suttuidat sihkkojuvvot eret ja čuorvvo hearrá nama . go mun ledjen máhccan jerusalemii ja ledjen rohkadallamin tempelis , de rohttašuvven son celkkii munnje : doapmal eret jerusalemis nu johtilit go sáhtát , dasgo sii eai vuostáiváldde du duođaštusa mu birra . ja oidnen hearrá . mun vástidin : hearrá , sii han dihtet ieža ahte mun juohke synagogas bidjen giddagassii sin geat osko dutnje ja dikten sin spihččejuvvot . ja go du duođašteaddji stefanusa varra golggahuvvui , de ledjen ieš das ja dohkkehin dan ja fáktejin su sorbmejeddjiid biktasiid . muhto hearrá celkkii munnje : vuolgge , dasgo mun áiggun vuolggahit du guhkás eret báhkiniid lusa . dassážii sii guldaledje bávlosa , muhto de čuorvugohte : jávkadehket dán olbmo eatnama alde ! dákkár ii berre beassat eallit ! sii huike ja rámško oalgegávttiideasetguin ja bálko sádduid áibmui . dalle kommandánta gohčui doalvut bávlosa ladnái . son gohčui su gažaduvvot ja spihččejuvvot gávnnahan dihtii manne sii čurvo nu su vuostái . muhto go sii čatne bávlosa gitta ja áigo spihččegoahtit su , de bávlos jearai offisearas gii lei das : lea go dis lohpi spihččet roma riikkavuloža gii ii leat ožžon duomu ge ? go offiseara gulai dan , de manai kommandántta lusa ja dajai : várut , dasgo dát olmmái lea roma riikkavuloš . kommandánta manai dalle ieš bávlosa lusa ja jearai : muital , leat go don roma riikkavuloš ? kommandánta dajai : mun lean máksán ollu ruđaid oažžut dan riikkavulošvuoigatvuođa . bávlos vástidii : de lean . muhto bávlos vástidii : mun lean riegádan dasa . sii geat galge gažadit su , geassádedje dallánaga . ja kommandánta šattai ballui go árvidii ahte son lei čatnan láhkkiiguin roma riikkavuloža . kommandánta hálidii diehtit vissásit mas juvddálaččat áššáskuhtte bávlosa , ja nuppi beaivvi son čovddii su láhkkiin , gohčui čoahkkái bajitbáhpaid ja olles ráđi ja vieččai bávlosa sin ovdii . bávlos geahčai njuolga ráđđái ja dajai : álbmotguoimmit , gitta dán beaivvi rádjái mun lean eallán buhtes oamedovdduin ipmila ovddas . bajimušbáhppa ananias gohčui sin geat čužžo lagamusas , došket bávlosa njálbmái . bávlos celkkii sutnje : ipmil cábmá du , don kálkejuvvon seaidni ! don leat čohkkámin dás dubmen dihtii mu lága mielde , muhto don rihkut lága go gohčut cábmit mu . sii geat ledje čuožžumin das , dadje : bealkkihat go don ipmila bajimušbáhpa ? bávlos vástidii : álbmotguoimmit , in mun diehtán ahte son lea bajimušbáhppa , dasgo lea čállojuvvon : it galgga garuhit álbmogat oaivámučča . muhto go bávlos diđii ahte ráđi nubbin oassin ledje saddukealaččat ja nubbin gis farisealaččat , de son čuorvvui sidjiide : álbmotguoimmit , mun lean farisealaš ja farisealačča bárdni ! dál lean áššáskuhttojuvvon jábmiid bajásčuožžileami doaivaga dihtii . go son dajai dán , de šattai riidu farisealaččaid ja saddukealaččaid gaskii , ja čoahkkin bieđganii guovtti beallái . dasgo saddukealaččat oaivvildit ahte ii leat bajásčuožžileapmi eai ge eŋgelat ja vuoiŋŋat , muhto farisealaččat oskot buot daidda . dál sii čuorvugohte ja farisealaččaid bealladagas čuožžiledje muhtun čálaoahppavaččat ja vuostálaste garrasit : mii eat gávnna maidege baháid dán olbmás . mo jos eŋgel dahje vuoigŋa lea sárdnon sutnje ! nággu šattai nu garas ahte kommandánta balai ahte sii gaikkodit bávlosa . danne son gohčui soalddáhiiddis mannat vuolás ja rohttet bávlosa eret sin gaskkas ja doalvut su ladnái . čuovvovaš ija hearrá čuoččui bávlosa ovddas ja celkkii : leage dorvvolaš ! seammá láhkái go don leat duođaštan mu birra jerusalemis , nu fertet duođaštit romas ge . nuppi iđida juvddálaččat lihtodedje bávlosa vuostái ja vurdno ahte eai áigon borrat eai ge juhkat ovdal go ledje goddán su . badjel njealljelot olbmá ledje mielde dán lihtodeamis . sii manne bajitbáhpaid ja vuorrasiid lusa ja dadje : mii leat vurdnon ahte eat áiggo máistit biepmu ovdal go leat goddán bávlosa . ávžžuhehket dii ja ráđđi kommandántta buktit su din ovdii fas dego mahkáš áiggošeiddet dutkat su ášši dárkileabbot . de mii leat gárvásat goddit su ovdal go joavdá din lusa . bávlosa neahpi gulai dán lihtodeami birra , ja son manai bajás ladnái ja muitalii dán bávlosii . bávlos rávkkai lusas muhtun offiseara ja dajai sutnje : doalvvo dán nuorra olbmá kommandántta lusa , dasgo sus lea sutnje diehtu . offiseara válddii bártni mielde ja doalvvui su kommandántta lusa ja dajai : fáŋga bávlos rávkkai mu lusas ja dáhtui doalvut dán bártni du ovdii . sus lea dutnje dadjamuš . kommandánta válddii bártni gihtii ja manai sierranassii ja jearai : mii dus lea munnje muitalit ? bárdni vástidii : juvddálaččat leat soahpan ahte sii áigot ihttin gohččut du doalvut bávlosa ráđi ovdii dego áiggošedje guorahallat su ášši dárkileabbot . muhto ale fal mieđa sidjiide ; dasgo sii leat eanet go njealljelogis geat leat vuođgŋimin su . sii leat vurdnon ahte eai áiggo borrat eai ge juhkat ovdal go leat goddán su . dál sii leat gárvásat ja leat vuordimin ahte don mieđat dasa . kommandánta divttii bártni mannat , muhto gilddii su garrasit : ale almmut geasage ahte leat muitalan munnje dán . kommandánta gohčui lusas guoktása offisearainis ja dajai : ráhkkanahtti guoktečuođi soalddáha vuolgit kesareai otná ija goalmmát diimmu maŋŋil . váldi mielddáde čiežalot riidejeaddji ja guoktečuođi sáiteolbmá , ja háhkki maiddái riidenheastta bávlosii ja doalvu su dearvan eananhearrá feliksa lusa . de son čálii reivve dáiguin sániiguin : klaudius lysias dearvvaha allaárvosaš eananhearrá feliksa . juvddálaččat ledje váldán gitta dán olbmá , ja sii ledje cábmimin su jámas go mun bohten soalddáhiiguin ja gádjon su dasgo mun bohten diehtit ahte son lei roma riikkavuloš . mun vuolggahin su vuolás sin ráđđái , danne go dáhtton gullat mainna sii ledje áššáskuhttimin su . mun gávnnahin ahte váidalus guoskkai sin láhkagažaldagaide ii ge masage mii ánssášivččii jápminduomu dahje giddagasa . danne go dieđihuvvui munnje ahte juvddálaččat lihtodit dán olbmá vuostái , mun vuolggahan su njuolga du lusa . mun lean dieđihan su áššáskuhttiide ge ahte sii ožžot buktit du ovdii váidalusaideaset su vuostái . gohččuma mielde soalddáhat válde bávlosa mielddiset ja dolvo su ihkku antipatrisii . nuppi beaivvi sii máhcce ladnáseaset ja dikte riidejeddjiid doalvut su viidáseappot . go riidejeaddjit jovde kesareai , de adde reivve eananhearrái ja divvo bávlosa su ovdii . son logai reivve ja jearai guđe eananguovllus bávlos bođii . go son gulai ahte dat lei kilikias eret , de dajai : mun gažadan du go du áššáskuhttit leat boahtán . de gohčui bávlosa gáhttejuvvot herodesa šloahttalatnis . vihtta beaivvi maŋŋil bođii bajimušbáhppa ananias dohko vuolás oktan muhtun vuorrasiiguin ja láhkačehpiin gean namma lei tertullus . sii bidje eananhearrá ovdii áššáskuhttimiiddiset bávlosa vuostái . bávlos rávkojuvvui sisa , ja tertullus áššáskuhttigođii su : allaárvosaš feliks ! du dihtii mii leat ožžon ráfi juohke báikkis , ja dán álbmogis lea dál buoret dilli du viissis stivrejumi dihtii . stuora giitevašvuođain mii dovddastit dán álo ja juohke sajis . mun in áiggo ájihit du guhká , muhto siđašin ahte don guldalivččet min oanehis bottoža dábálaš buorredáhtolašvuođainat . mii leat gávnnahan dán olbmá duohta rohttudávdan . son dagaha ráfehisvuođa juvddálaččaid gaskkas miehtá máilmmi ja lea nasaretlaččaid suorggi oaivámuš . son lea geahččalan eahpebasuhit velá tempela ge , muhto de mii dohppiimet su ja dáhtuimet dubmet su láhkamet mielde . muhto kommandánta lysias bođii ja rohttii su veahkaválddálašvuođain eret min gieđain . ja son gohčui bávlosa áššáskuhttiid boahtit du lusa . don sáhtát ieš dutkat su , de fuomášat visot mas mii áššáskuhttit su . juvddálaččat dorjo dán váidalusa ja duođaštedje ahte nie lea . eananhearrá seavvilii dalle bávlosii , ja son sárdnugođii : mun dieđán ahte don leat leamaš dán álbmoga duopmárin máŋga jagi . danne mun bealuštan iežan roahkkatvuođain . don sáhtát ieš dárkkistit ahte eai leat eanet go guoktenuppelot beaivvi dan rájes go mun mannen bajás jerusalemii rohkadallat ipmilii doppe . ii ge oktage oaidnán mu nákkáhallamin geainnage dahje giivváskahttimin álbmoga , ii tempelis , ii synagogain ii ge gávpogis ge . eai ge sii sáhte duođaštit dan mas áššáskuhttet mu . muhto dán mun dovddastan dutnje , ahte mun čuovun dan geainnu man sii gohčodit sierrasearvin , ja dáinna lágiin bálvalan min máddariid ipmila , oskkodettiin buot dasa mii lea čállojuvvon láhkii ja profehtaide , ja mus lea seammá doaivva go dáin ge , ahte bajásčuožžileapmi jábmiid luhtte boahtá sihke vanhurskásiidda ja vanhurskkismeahttumiidda . danne barggan dan ala ahte mus álo livččii buhtes oamedovdu ipmila ja olbmuid ovddas . maŋŋil go ledjen eret máŋggaid jagiid , de bohten buktit attáldagaid álbmogasan ja oaffaruššat . dagadettiinan dán sii gávdne mu tempelis , gos ledjen buhtistuvvomin , ii ge gostege lean dihtton stuibmi dahje ráfehisvuohta . muhtun asia eanangotti juvddálaččat oidne mu , ja dat galggašedje ieža leat dás du ovddas áššáskuhttimin mu jos leažžá mihkkege mu vuostái . dahje divtte dáid ieža muitalit mas sii gávdne mu sivalažžan go čužžon ráđi ovddas , leažžá go juo aiddo dán dajaldaga sivas man mun čurvejin go čužžon sin ovddas : dii áššáskuhttibehtet mu odne jábmiid bajásčuožžileami dihtii . feliks dovddai bures hearrá geainnu , ja son maŋidii ášši ja dajai : go kommandánta lysias boahtá vuolás deike , de válddán dán ášši dupmui . feliks gohčui offiseara doallat bávlosa giddagasas , muhto geahppa eavttuiguin , eai ge su iežas olbmot galgan hehttejuvvot veahkeheames su . moadde beaivvi maŋŋil feliks bođii oktan áhkáinis drusillain gii lei juvddálaš . son rávkkai bávlosa ovdan ja guldalii su sárdnumin oskku birra jesus kristusii . muhto go bávlos sárdnugođii vanhurskkisvuođa ja mearálašvuođa ja boahttevaš duomu birra , de feliks ballái ja dajai : dál lea doarvái , mana ! go mus lea dilli , de rávkkan du lusan . son doaivvui dan ge ahte bávlos attášii sutnje ruđaid . danne son rávkkai su dávjá ja sártnodii suinna . go guokte jagi ledje vássán , de porkius festus bođii feliksa sadjái . feliks hálidii bisuhit buori gaskavuođa juvddálaččaide , ja dan dihtii son divttii bávlosa ain čohkkát giddagasas . golbma beaivvi maŋŋil go festus lei álgán ámmáhasas , de son vulggii kesareas bajás jerusalemii . bajitbáhpat ja juvddálaččaid oaivámuččat bohte su lusa guoddalit bávlosa vuostái . sii átno su doarjut sin ja viežžat bávlosa jerusalemii , dasgo sii ledje ráđđádallan vuođgŋit ja goddit su mátkkis . muhto festus vástidii ahte bávlos galggai gáhttejuvvot kesareas , ja ahte son ieš fargga lei máhccamin dohko vuolás . son dajai : vulgoset din oaivámuččat vuolás muinna ja váidalehkoset sii dan olbmá , jos sus leažžá mihkkege boasttuvuođaid . festus ii lean orron doppe eanet go gávcci dahje logi beaivvi go vulggii fas vuolás kesareai . nuppi beaivvi son čohkánii duopmárstullui ja gohčui sin buktit ovdan bávlosa . son bođii sisa , ja juvddálaččat geat ledje boahtán vuolás jerusalemis , birastahtte su ja áššáskuhtte su garrasit . sii eai goitge sáhttán maidege duohtan duođaštit . muhto bávlos bealuštii iežas ja dajai : mun in leat moktege suddudan juvddálaččaid lága vuostái , in tempela in ge keaisára vuostái . festus hálidii áinnas juvddálaččaid beallásis , ja danne son jearai bávlosis : vuolggášit go bajás jerusalemii , vai dubmešin du doppe dán áššis ? muhto bávlos vástidii : mun čuoččun dás keaisára duopmostuolu ovddas , ja mus lea vuoigatvuohta dubmejuvvot dás . juvddálaččaid vuostái mun in leat dahkan maidege veriid , nugo don dieđát bures . jos mun leaččan dahkan vearrivuođa ja juoidá mas ánssášan jápminduomu , de in beasadala jápmimis . muhto jos sin áššáskuhttimat ležžet duššit , de ii oktage sáhte addit mu sin háldui . mun guoddalan ášši keaisára ovdii . festus sártnodii iežas ráđđeaddiiguin ja celkkii : don leat guoddalan ášši keaisára ovdii ; don beasat keaisára lusa . moadde beaivvi maŋŋil bođiiga gonagas agrippa ja berenike kesareai festusa guossái . go leigga orron doppe eanet beivviid , de festus čilgii bávlosa ášši gonagassii ja dajai : mus lea dáppe olmmái gean feliks guđii deike fáŋgan . go mun ledjen jerusalemis , de bajitbáhpat ja juvddálaččaid vuorrasat áššáskuhtte su ja gáibidedje su dubmehallat . mun vástidin ahte ii leat romalaš vierru addit áššáskuhtton olbmá geange háldui ovdal go son ieš lea beassan deaivat áššáskuhttiid ja lea ožžon vejolašvuođa bealuštit iežas sivahallama vuostái . go sii bohte čoahkkái deike , de in mun ge ájahallan áššiin , muhto nuppi beaivvi juo čohkánin duopmárstullui ja gohččon buktit olbmá iežan ovdii . áššáskuhttit birastahtte su , muhto eai sii sivahallan su dakkár vearredaguin main mun livččen navdán . sis goit ledje soames nákkut sin iežaset oskkoldaga birra ja muhtun jesusa birra gii lea jápmán , muhto gean bávlos čuoččuha leat eallimin . muhto go mun ledjen eahpádusas dán áššis de jerren sus vuolggášii go jerusalemii dubmejuvvot doppe . muhto go bávlos gáibidii áššis dutkojuvvot ođđasis ja dáhtui gáhttejuvvot dassážii go majestehta sáhttá mearridit áššis , de mun gohččon doalahit su giddagasas dassážii go beasan vuolggahit su keaisára lusa . agrippa dajai festusii : mun ieš ge hálidivččen gullat dán olbmá . festus vástidii : juo ihttánaga beasat gullat su . nuppi beaivvi bođiiga agrippa ja berenike olles čiŋaiguin ja vácciiga diggelatnjii oktan kommandánttaiguin ja gávpoga alimus olbmáiguin . festusa gohččuma mielde bávlos buktojuvvui sisa . ja festus sártnui : gonagas agrippa ja dii buohkat geat lehpet dás minguin ! dii oaidnibehtet dán olbmá gean dihtii buot juvddálaččat leat jorggihan munnje , sihke jerusalemis ja dáppe , čuorvvodettiin ahte son ii galggaše šat beassat eallit . muhto mun lean gávnnahan ahte son ii leat dahkan maidege mas ánssášivččii jápminduomu ; ja go son ieš lea guoddalan ášši majestehta ovdii , de mun lean mearridan vuolggahit su dohko . dattege mus ii leat mihkkege sihkkaris dieđuid maid čálášin majestehtii su birra . danne buvttán su din ovdii ja erenoamážit du ovdii , gonagas agrippa , vai mun dutkama maŋŋil oččošin juoidá maid čállit . dasgo mu mielas ii leat dohkálaš vuolggahit fáŋgga almmá čilgekeahttá váidalusaid su vuostái . dalle agrippa dajai bávlosii : don beasat dál buktit áššát ovdan . bávlos loktii gieđa ja sárdnugođii bealuštusas : gonagas agrippa ! mun anán iežan lihkolažžan go beasan bealuštit iežan odne aiddo du ovddas buot dan vuostái mas juvddálaččat áššáskuhttet mu . don dovddat erenoamáš bures buot juvddálaš vieruid ja riidogažaldagaid . danne mun bivddán du guldalit mu gierdavaččat . buot juvddálaččat dovdet mu eallingearddi nuorravuođa rájes . sii dihtet mo mun álggu rájes ellen álbmogan searvvis jerusalemis . sii leat dovdan mu guhká , ja jos dáhtošedje , de sáhtášedje duođaštit ahte mun lean eallán farisealažžan min oskku garraseamos suorggi mielde . ja dál mun lean áššáskuhtton dan lohpádusa doaivvu dihtii man ipmil attii min máddariidda . dán lohpádusa min guoktenuppelot čeardda doivot beassat oaidnit ollašuvvamin ja danne sii bálvalit ipmila váibbakeahttá ijatbeaivvi . gonagas , dán doaivvu dihtii áššáskuhttet juvddálaččat mu . manne lea didjiide jáhkkemeahttun ahte ipmil bajásčuoččáldahttá jábmiid ? mun ieš ge gádden oktii ahte galggan juohke láhkái soahtat nasaretlačča jesusa nama vuostái , ja mun dahken dan maiddái jerusalemis . mun ožžon válddi bajitbáhpain ja bálkestin ollu bassiolbmuid giddagassii , ja go sii sorbmejuvvojedje , de jienastin dan beali ge . buot synagogain ráŋggáštahtten sin dávjá ja bággejin sin bilkidit jesusa , ja moaristan doarrádallen sin gitta olgoriikka gávpogiidda . dan dihtii vulgen oktii damaskusii bajitbáhpaid válddiin ja isitvuođain . dohko jođedettiin , gonagas , oidnen beaiveguovdil čuovgga almmis , šearradeabbo go beaivváš , báitimin mu birra ja sin birra geat ledje mu mielde . mii buohkat gahčaimet eatnamii , ja mun gullen jiena cealkimin alccesan hebreagillii : sávlos , sávlos , manne doarrádalat mu ? dutnje šaddá lossadin čiekčat seahčagasa vuostái . mun jerren : hearrá , gii don leat ? ja hearrá celkkii : mun lean jesus gean don doarrádalat . muhto čuožžil ja čuoččo iežat julggiid alde ! mun lean almmustahttán iežan dutnje , dasgo mun lean válljen du bálvaleaddjin ja duođašteaddjin , muitalan dihtii sihke dan birra maid don leat oaidnán ja maid mun čájehan dutnje maŋŋil go mun gájun du iežat álbmogis ja báhkiniin . sin lusa mun vuolggahan du rahpat sin čalmmiid , vai sii jorgalivčče seavdnjadasas čuovgadassii ja sáhtána fámus ipmilii . nu sii ožžot suttuid ándagassii addojumi ja oasi sin searvvis geat leat basuhuvvon go sii oskot munnje . danne , gonagas agrippa , mun in leat leamaš eahpegulolaš almmálaš oainnáhussii . muhto mun sárdnidin , vuosttažettiin sidjiide guđet leat damaskusis , de jerusalemis ja dasto judeas ja báhkiniidda ahte sii fertejit dahkat buorádusa ja jorgalit ipmilii ja dahkat daguid mat duođaštit jorgalusa . dán sivas juvddálaččat válde mu gitta tempelšiljus ja geahččaledje heakkahuhttit mu . muhto dán beaivvi rádjái ipmil lea veahkehan mu , nu ahte mun čuoččun dás ja duođaštan uhcahaččaide ja stuorráide , in ge mun daja eará go dan maid profehtat ja movsses leat einnostan , ahte messias galggai gillát ja vuosttažin bajásčuožžilit jábmiid luhtte , ja son galggai sárdnidit čuovgasa sihke min álbmogii ja báhkiniidda . go bávlos ná lei bealušteamen iežas , de dajai festus alla jienain : bávlos , don leat mielaid haga ! buot du oahppu mielahuhttá du bávlos vástidii : gudnejahtton festus , in mun leat mielaheapmi , dasgo buot maid mun sártnun , leat duohta ja jierpmálaš sánit . gonagas han dovdá buot dáid áššiid , ja sutnje mun sártnun roahkkadit . mun lean vissis das ahte ii mihkkege dás leat amas sutnje ; ii han dat leat dáhpáhuvvan doaresbeale loavkkus . gonagas agrippa , oskkut go don profehtaide ? mun dieđán ahte don oskkut . agrippa dajai bávlosii : unnán váilu das ahte don leat hálaheamen mu šaddat kristtalažžan . bávlos vástidii : váilos unnán dahje ollu , de mu rohkos ipmilii lea ahte it duššefal don , muhto buohkat geat gullet mu odne šattašedje dego mun , duššefal dáid láhkkiid haga . de gonagas čuožžilii ja nu maiddái eananhearrá ja berenike ja olles sin joavku . go sii ledje geassádan sierranassii , de háleštedje gaskaneaset ja dadje : dát olmmái ii leat dahkan maidege mas ánssáša jápminduomu dahje giddagasa . ja agrippa dajai festusii : dán olbmá livččii ožžon luoitit luovus jos ii livčče guoddalan áššis keaisárii . go lei mearriduvvon ahte mii galggaimet borjjastit italiai , de bávlos ja muhtun eará fáŋggat addojuvvojedje juliusnammasaš offiseara háldui , gii gulai keaisára soahteossodahkii . mii manaimet muhtun adramyttiona fatnasii mii lei mannamin asia eanangotti hápmaniidda , ja de vulggiimet borjjastit . min mielde lei makedonialaš aristarkos gii lei tessalonikas eret . nuppi beaivvi finaimet sidonis , ja julius meannudii ustitlaččat bávlosiin ja divttii su mannat ustibiid lusa , vai sii besse addit sutnje maid son dárbbašii . mii vulggiimet fas ja borjjasteimmet kyprosa mieđabeale , danne go mis lei vuostebiegga . de borjjasteimmet rastá meara kilikia ja pamfylia olggobeale ja bođiimet myrai lykias . doppe offiseara gávnnai muhtun aleksandria skiippa mii lei mannamin italiai , ja son bijai min dan fárrui . máŋga beaivvi borjjasteimmet hui gulul , ja illá joavddaimet knidosa rádjái . biegga hehttii min beassamis ovddosguvlui , ja mii doalahalaimet danne vuolábeale kreta salmone lahka . illá beasaimet sullo gáddeguora ja bođiimet báikái mii gohčoduvvo buorre hápmanin , lasea gávpoga lahkosiin . guhkes áigi lei gollan dan mátkkis ja lei juo maŋŋil fástobeaivvi , ja šaddagođii váralaš borjjastit . danne bávlos rávvii sin ja dajai : olbmát , mun oainnán ahte guhkkelebbui borjjasteapmi buktá lihkuhisvuođa ja vahága ; eat masse dušše gálvvuid ja skiippa , muhto heaggamet ge . muhto offiseara luhtii eanebut skiippa jođiheaddjái ja eaiggádii go dasa maid bávlos dajai . ja go hápman ii heiven dálveorohahkan , de eatnasat hálidedje borjjastit eret das ja geahččalit ollet feniksii orrut doppe dálvvi . dát kreta hápman lea rabas máttaoarjjás ja davveoarjjás . go dál biekkastii luládahkan , de sii gádde sáhttit dahkat nugo áigo , ja sii rohttejedje áŋkora ja borjjastedje kreta gáddeguora . muhto fargga bođii sullo badjel garra riđđu , mii gohčoduvvo davvinuorttádahkan . dat doalvvui skiippa veagal , ja go ii lean vejolaš doalahit dan biekka vuostái , de mii vuolláneimmet ja luittiimet iežamet rievdat . mii bođiimet muhtun kauda-nammasaš sulloža mieđabeallái , ja illá vejiimet gádjut skiipafatnasa . sii gesse dan skiipii , ja sihkkarastin dihtii skiippa sii gárre dan oaraiguin . go sii dál balle rievdamis syrteluovtta sáttonjuoraide de luite borjasiid , ja nu sii rievddadedje . go riđđudálki ain hehttii min , de nuppi beaivvi olbmát bálkugohte gálvvuid merrii . ja goalmmát beaivvi bálko ieža maiddái skiipabiergasiid ge merrii . ii beaivváš eai ge násttit oidnon máŋgga beaivái ja garra dálki bisttii ain . loahpas nohkagođii doaivva gáddjojuvvot . muhto go guhkes áigái olbmát eai lean ožžon maidege borrat , de bávlos loaiddastii sin gaskii ja celkkii : olbmát , dii livččiidet galgan guldalit mu ehpet ge vuolgit kretas , de livččiidet vealtan sihke lihkuhisvuođas ja vahágis . muhto dál bivddán ahte dii lehpet dorvvolaččat , dasgo ii oktage dis dušša , muhto skiipa gal duššá . dasgo mannan ija bođii ipmila eŋgel mu lusa , dan ipmila geasa mun gulan ja gean mun bálvalan . eŋgel celkkii : ale bala , bávlos . don beasat čuožžut keaisára ovddas , ja ipmil lea addán dutnje buohkaid geat leat johtimin du mielde . lehket dan dihtii dorvvolaččat ! dasgo mus lea dat osku ipmilii ahte buot manná nugo munnje lea celkojuvvon ; mii rievdat gal muhtun sullui . mii leimmet dál rievddadan adriamearas njealljenuppelot jándora go mearraolbmát ihkku árvidedje ahte gáddi lea lahka . sii mihtidedje guoktelot sala čikŋodaga . veahá siskelis mihtidedje fas vihttanuppelot sala . sii balle mannamis boađu ala ja bálkestedje njeallje áŋkora maŋŋestávnnis ja sávve dušše ahte beaivi boađášii . mearraolbmát geahččaledje báhtarit skiippas ja bidje skiipafatnasa čáhcái dahkaluttadettiin ahte sii áigot bidjat áŋkoriid ovdastávnnis . muhto bávlos dajai offiserii ja soalddáhiidda : jos dát olbmát eai biso skiippas , de dii ehpet sáhte gáddjojuvvot . de soalddáhat botkejedje báttiid mat dolle fatnasa , ja dikte dan rievdat eret . go beaivi lei čuvggodeamen , de bávlos ávžžuhii sin buohkaid boradit ja dajai : dii lehpet dál vuordán borakeahttá njealljenuppelot beaivvi ehpet ge leat ožžon maidege heggii . dan dihtii ávžžuhan din dál boradit ; dat lea dárbbašlaš , vai dii sáhttibehtet gáddjojuvvot . ii ovttasge dis dušša vuoktačalmmáš ge oaivvis . go bávlos lei dadjan dan , de válddii láibbi , giittii ipmila buohkaid gullut , doadjalii dan ja borai . buohkat árvvosmuvve fas ja boradišgohte . mii leimmet oktiibuot guoktečuođičiežalogiguhtta olbmo skiippas . go sii ledje gallánan , de bálko gordnegálvvuid merrii , vai skiipa geahppu . go beaivi čuvggodii , de sii eai dovdan eatnama , muhto sii oidne luovtta mas lei sáttogáddi , ja áigo geahččalit rievddahit skiippa dasa . sii botkejedje áŋkorbáttiid ja luite daid merrii , ja dan seammás čovde stivrranbáttiid ge . de rohttejedje ovdageašborjasa bajás ja manne biekka mielde gátti guvlui . sii rivde sáttonjuora guvlui mas lei čieŋal guovtti beale , ja dasa borjjastedje skiippa gitta . ovdastávdni čuoggasii njurrii ja cohkkui dasa , muhto bárut cuvkejedje skiippa maŋŋegeaži . soalddáhat áigo dál goddit fáŋggaid amas oktage beassat vuodjalit báhtarussii . muhto offiseara dáhtui gádjut bávlosa ja hehttii sin . son gohčui sin geat máhtte vuodjat , njuiket čáhcái vuosttažin ja mannat gáddái , ja gohčui earáid boahtit maŋis fielluid dahje skiipagáhpálagaid alde . dán láhkái buohkat besse dearvan gáddái . go mii leimmet gáddjojuvvon , de oaččuimet diehtit ahte sullo namma lei malta . sullo ássit ledje hui veahkkái midjiide . sii cahkkehedje dola ja atne mis buohkain fuola , dasgo lei ráššodálki . bávlos lei čohkken risselána , ja go lei bidjan dan dollii , de gearpmaš njoamui olggos báhkkasa geažil ja čuolastii iežas gitta su gihtii . go sullo ássit oidne gearbmaša heaŋgámin su gieđas , de dadje guhtet guimmiidasaset . dát olmmái lea vissásit olmmošgoddi . son lea gáddjojuvvon mearas , muhto mávssaheaddji nissonipmil ii divtte su eallit . muhto bávlos šluvgilii gearbmaša eret gieđas njuolga dollii ii ge son ožžon makkárge vigi das , vaikko sii vurde su bohtanit dahje fáhkkestaga gahččat jábmin . muhto go ledje vuordán guhká ja oidne ahte ii bávlosii dáhpáhuvvan mihkkege baháid , de molso oaivileaset ja dadje ahte son lea muhtun ipmil . dán báikki lahka lei stuora gárdin mii gulai sullo alimus virgeolbmái , gean namma lei publius . son vuostáiválddii min ustitlaččat iežas guossin golmma beaivái . publiusa áhčči lei aiddo dalle veallámin buohccin feberis ja garra čoavjedávddas . bávlos manai su lusa , rohkadalai ja bijai gieđaidis su ala ja buoridii su . dás maŋŋil bohte earát ge sullo buhcciin , ja buoriduvvojedje . sii atne min alla árvvus , ja go mii vulggiimet , de adde midjiide buot maid dárbbašeimmet . golbma mánu maŋŋil borjáneimmet aleksandrialaš skiippain mii lei leamaš dálvvi sullos . mii bođiimet syrakusii gos oruimet golbma beaivvi . das borjjasteimmet fas regiumii . nuppi beaivvi šattai lullibiegga ja beaivvi maŋŋil bođiimet puteolii . doppe deaivvaimet muhtun oskuguimmiid , geat bovdejedje min orrut sin luhtte čieža beaivvi . ja de olliimet romai . oskuguoimmit doppe ledje gullan min birra ja bohte min ovddal gitta forum appii ja tres tabernae rádjái . bávlos giittii ipmila go oinnii sin ja árvvosmuvai fas . go leimmet boahtán romai , de bávlos oaččui lobi orrut sierranassii dainna soalddáhiin gii galggai bearráigeahččat su . golbma beaivvi maŋŋil bávlos gohčui čoahkkái juvddálaččaid oaivámuččaid . go sii ledje čoahkis , de celkkii sidjiide : vieljat , mun in leat dahkan vearrut min álbmoga dahje máddariid vieruid vuostái , ja dattege boađán fáŋgan jerusalemis gos addojuvvojin romalaččaid háldui . sii gažadedje mu ja dáhtto luoitit mu , danne go in lean dahkan maidege mas ánssášin jápminduomu . muhto juvddálaččat vuostálaste dán , ja de mun bággejuvvojin guoddalit ášši keaisára ovdii , muhto dát ii mearkkaš ahte mun sivahallen iežan álbmoga . dán dihtii lean sihtan din boahtit deike , vai beasan deaivat din ja sárdnut didjiide . dasgo mun lean čadnon dáidda láhkkiide israela doaivaga dihtii . sii vástidedje : mii eat leat ožžon makkárge reivve judeas du birra . eai geatge min álbmotguimmiin leat boahtán dieđihit dahje cealkit maidege baháid du birra . muhto mii hálidit áinnas gullat maid don oaivvildat , dasgo mii diehtit ahte olbmot vuostálastet dán searvvi juohke báikkis . go sii ledje šiehtadan beaivvi bávlosiin , de eanebut bohte dohko gos son orui . iđedis eahkedii son duođaštii ja čilgii ipmila riikka birra , ja čujuhettiin movssesa láhkii ja profehtaide son geahččalii vuoitit sin jesusii . muhtumat sis oskugohte su sániid dihtii , muhto earát eai oskon . eai sii soahpan gaskaneaset ja danne earránadde , ja bávlos celkkii dán ovtta sáni sidjiide : dat lei duohta maid bassi vuoigŋa sártnui profehta jesaja bokte din máddariidda : mana dán álbmoga lusa ja cealkke : guladettiineattet dii gullabehtet , ehpet ge ádde , oainnedettiineattet dii oaidnibehtet , ehpet ge fuobmá . dasgo dán álbmoga váibmu lea buoššuduvvon . illá sii gullet beljiiguin , čalmmiideaset sii leat čárven , amaset sin čalmmit oaidnit , sin bealjit gullat , sin váibmu áddet , nu ahte eai jorgalivčče vai mun beasašin buoridit sin . dihtet dán ahte dát ipmila bestojupmi lea vuolggahuvvon báhkiniidda , ja sii gullet ! go son lei cealkán dán , de juvddálaččat vulge eret nákkáhaladettiin garrasit . guokte olles jagi bávlos orui dan visttis man lei láigohan , ja son vuostáiválddii buohkaid geat bohte su lusa . son sárdnidii ipmila riikka ja oahpahii roahkkatvuođain hearrá jesus kristusa birra ii ge oktage hehtten su das . dearvvuođat bávlosis , jesus kristusa bálvaleaddjis , gii lea rávkojuvvon apoasttalin ja válljejuvvon sárdnidit ipmila evangeliuma man ipmil ovddalgihtii lea lohpidan profehtaidis bokte bassi čállagiin . dát evangelium muitala su bártni birra , guhte riegádii olmmožin dávveda sogas , muhto bassivuođa vuoiŋŋa mielde son duođaštuvvui ipmila fámolaš bárdnin go son bajásčuožžilii jábmiid luhtte : son lea jesus kristus , min hearrá . sus mun lean ožžon árpmu ja apoasttaldoaimma , vai mun su nama gudnin láidešin olbmuid buot álbmogiin oskku gulolašvuhtii . sin searvvis lehpet dii ge , geat lehpet rávkojuvvon jesus kristusa searvevuhtii . mun cealkkán dearvvuođaid didjiide romalaččaide , buohkaide geaid ipmil ráhkista , geaid son lea rávkan bassi olmmožin . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! ovddimustá mun giittán ipmilan jesus kristusa bokte din buohkaid ovddas , dasgo din oskku beakkuhuvvo miehtá máilmmi . ipmil , gean mun vuoiŋŋastan bálvalan sárdnidettiinan evangeliuma su bártni birra , lea mu duođašteaddji ahte mun álo muittán din rohkosiinnán . mun rohkadalan ahte viimmat beasašin boahtit din lusa , jos ipmil dáhttu . dasgo mun áibbašan oaidnit din , vai beasašin addit didjiide vuoiŋŋa attáldagas , ja nu nannet din . dát mearkkaša ahte mii searválagaid oažžut arvvosmahttojumi oktasaš oskkus , mii lea sihke din ja mu . oskuguoimmit , mun dáhtošin din diehtit ahte mun lean dávjá jurddašan boahtit din lusa , muhto lean hehttejuvvon gitta dássážii . mun hálidivččen oažžut šattuid maiddái din gaskkas , nugo eará báhkiniid gaskkas ge . dasgo mun lean velggolaš sihke greikalaččaide ja barbáraide , oahppan ja oahppameahttun olbmuide . dan dihtii sávašin beassat sárdnidit evangeliuma maiddái didjiide geat orrubehtet romas . mun in heahpanatta evangeliumis , dasgo dat lea ipmila fápmu bestojupmin buohkaide geat oskot , ovddimustá juvddálaččaide ja dasto greikalaččaide . dás ipmila vanhurskkisvuohta almmustuvvá , oskkus oskui , nugo lea čállojuvvon : vanhurskkis oažžu eallit go osku . dasgo ipmila moarri almmustuvvá almmis ja čuohcá buotlágán ipmilmeahttunvuhtii ja vearrivuhtii , maid olbmot dahket go vearrivuođasteaset hehttejit duohtavuođa . dat maid olbmot sáhttet diehtit ipmila birra , lea sidjiide čalmmus , dasgo ipmil lea almmustahttán dan sidjiide . dasgo su oaidnemeahttun luondu , su agálaš fápmu ja su ipmilvuohta lea oidnojuvvon gitta máilmmi sivdnideami rájes , ja olbmot leat dovdan dan su daguin . danne sii leat bealuštusa haga . vaikko sii dovde ipmila , de eai gudnejahttán su ipmilin eai ge giitán su , muhto sin jurdagat šadde guorusin ja sin jierpmehis váimmut sevnnjodedje . sii atne iežaset viissisin , muhto sii šadde jallan ja molso nohkameahttun ipmila hearvásvuođa nohkavaš olbmuid , lottiid , njealjejuolggat elliid ja njoammuid govvan . dan dihtii ipmil attii sin váimmuideaset anistumiid ja nuoskivuođa háldui , nu ahte sii gaskavuođaineaset heahppašuhtte rupmašiiddiset . dasgo sii lonuhedje ipmila duohtavuođa giellásiin ja gudnejahtte ja bálvaledje sivdnádusa sivdnideaddji sadjái , gii lea buressivdniduvvon agálašvuhtii . amen . dan dihtii ipmil attii sin heahpatlaš himuid háldui . nissonat molso lunddolaš sohkabealoktavuođas eahpelunddolaš daguide . seammá láhkái olbmát heite lunddolaš sohkabealoktavuođa nissoniiguin ja sis buollájedje baicca himut guhtet guimmiidasaset . olbmát nuskošedje olbmáiguin ja ožžo dan ráŋggáštusa man ánssášedje dan čádjádusa dihtii . danne go sii eai atnán dan maninge dovdat ipmila , attii ipmil sin iežaset árvvohis jurdagiid háldui , vai sii dahket heivemeahttunvuođaid . sis lea dievva miela juohke lágán vearrivuohta , furrošeapmi , bahávuohta , ruhtaváibmilvuohta ja gávvilvuohta ; sis lea dievva gáđašvuohta , sorbmenmiella , riidu , beahtus ja baháneahkkánvuohta . sii juorrudit , sárdnot sealggebealde , vašuhit ipmila ja leat veahkaválddálaččat ; sii čeavlástallet , rámppástallet , hutket juohkelágán bahájuonaid ja leat eahpegulolaččat vánhemiiddáseaset ; sii leat jierpmeheamit , oskkáldasmeahttumat , ráhkismeahttumat ja váibmoláđismeahttumat . vaikko sii dihtet ipmila mearrádusa , ahte sii geat dahket nie , ánssášit jápmit , de eai dušše daga dáid ieža , muhto sii rábmojit vel sin geat dahket dakkár daguid . danne dus ii leat mihkkege bealuštusaid , don olmmošriehpu guhte dubmet earáid , gii dal juo leaččat ge . dasgo go dubmet nuppi , de dubmet iežat , go don han ieš dagat seammá go dat gean dubmet . mii diehtit ahte ipmil dahká rievttuid go dubme sin geat dahket dakkáriid . muhto don guhte dubmet sin geat dahket dakkáriid , ja ieš ge dagat seammáid , gáttát go ahte sáhtát vealtat ipmila duomus ? dahje badjelgeahčat go don su geažehis buorrevuođa , guhkesmielalašvuođa ja gierdavašvuođa ? it go ádde ahte ipmila buorrevuohta doalvu du jorgalussii ? garra ja gáhtameahttun váimmuinat don čohkket moari badjelasat moari beaivvi go ipmila vanhurskkis duopmu almmustuvvá . dalle son máksá juohkehažžii daguid mielde : sidjiide geat gierdavaččat dahket buori ja ohcet gudni , hearvásvuođa ja nohkameahttunvuođa , son addá agálaš eallima . muhto sii geat jurddašit dušše iežaset ávkki eai ge čuovo duohtavuođa , muhto vearrivuođa , sii ožžot moari ja ráŋggáštusa . áŧestus ja ballu deaivá juohke olbmo gii dahká baháid , ovddimustá juvddálačča ja de greikalačča . muhto hearvásvuođa , gudni ja ráfi oažžu juohkehaš gii dahká buori , ovddimustá juvddálaš ja de greikalaš . dasgo ipmil ii geahča olbmo hámi beallái . sii geat leat suddudan dovddakeahttá lága , mannet maiddái gáđohussii beroškeahttá lágas . ja sii geat dovdet lága ja suddudit , dubmejuvvojit lága mielde . dasgo ipmil ii ane vanhurskkisin sin guđet dušše gullet lága , muhto atná baicca vanhurskkisin sin guđet dahket lága mielde . go báhkinat geain ii leat láhka , luonddusteaset dahket lága mielde , de sii leat iešalcceseaset láhka , vaikko sis ii leat láhka . dákko bokte sii čájehit ahte lága gáibádus lea čállojuvvon sin váimmuide . maiddái sin oamedovdu duođašta dán , go sin jurdagat jogo váidalit dahje bealuštit sin . dát šaddá čielggasin dan beaivvi go ipmil dubme olbmuid čihkkojuvvon suollemasvuođaid , dan evangeliuma mielde man mun lean ožžon jesus kristusis . na ba don , gii gal gohčodat iežat juvddálažžan ja luohtát láhkii , don čeavlástalat ipmiliinnát , don dovddat su dáhtu ja áddet mii lea mávssolaš , danne go leat oahppan lága , don anát iežat čalmmehemiid oahpisteaddjin ja čuovggasin sidjiide geat leat seavdnjadasas , jierpmehemiid bagadeaddjin ja oktageardániid oahpaheaddjin , danne go lágas han dus lea ollislaš diehtu ja duohtavuohta . don gii oahpahat earáid , it go iežat ge oahpat ? don gii sárdnidat ahte ii galgga suoládit , suoládat go ieš ? don gii dajat ahte ii galgga rihkkut náittosdili , rihkut go ieš náittosdili ? don gii fasttášat eahpeipmiliid , rievidat go ieš sin tempeliid ? don gii čeavlástalat lágain , heahppašuhtát go ipmila go ieš rihkut lága ? dasgo nu han lea čállojuvvon : din dihtii ipmila namma bilkiduvvo báhkiniid gaskkas . birračuohpahus lea gal dutnje ávkin jos doalat lága . muhto jos don rihkut lága , de leat dego birračuohpakeahtes olmmoš . jos birračuohpakeahtes olmmoš doallá lága mearrádusaid , ii go son dalle adnojuvvo birračuhppojuvvon olmmožin ? olgguldasat son lea birračuohpakeahttá , muhto doallá lága ja dubme du guhte rihkut lága , vaikko dus lea lága bustávva ja leat birračuhppojuvvon . dasgo rivttes juvddálaš ii leat son gii olgguldasat lea juvddálaš , ja rivttes birračuohpahus ii leat rupmaša olgguldas mearka . muhto rivttes juvddálaš lea son gii lea juvddálaš siskkildasas , ja rivttes birračuohpahus lea váimmu birračuohpahus , mii lea vuoiŋŋa ii ge bustáva dahku . son ii oaččo rámis olbmuin , muhto ipmilis . makkár ovdamunni lea dasto juvddálaččas , dahje mii ávkkiid lea birračuohpahusas ? ollu , juohke dáfus ! ovddimustá ahte ipmila sátni oskkilduvvui sidjiide . muhto mo de jos muhtumat sis leat leamaš oskkáldasmeahttumat ? sáhttá go sin oskkáldasmeahttunvuohta dahkat ipmila oskkáldasvuođa duššin ? ii eisege ! ipmil sárdnu álo duođa , vaikko juohke olmmoš livččii gielástalli . nugo lea čállojuvvon : vai don čajehivččet iežat duohtan go sártnut , ja vuoittášit go leat dikkis . muhto jos min vearrivuohta čájeha ipmila vanhurskkisvuođa , maid dat mearkkaša ? go sártnun olbmo vuogi mielde , lea go dalle ipmil vuoigatmeahttun , go diktá moaris deaivat min ? ii eisege ! jos ipmil lea vuoigatmeahttun , mo son dalle sáhttá dubmet máilmmi ? muhto jos mu gielisvuohta šaddá sutnje gudnin go čájeha vel čielgaseabbot ahte ipmil sárdnu duohtavuođa , manne mun dalle liikká dubmejuvvon suttolažžan ? ii goit ášši leat nugo muhtun bilkideaddjit dadjet min oahpahit : dahkot fal bahá vai dat šattašii buorrin . ožžoset sii dan duomu man ánssášit . mo lea dalle ? leat go mii juvddálaččat buoret dilis go báhkinat ? eat eisege ! mii han leat juo čájehan ahte buot olbmot , sihke juvddálaččat ja greikalaččat , leat suttu vuložat . nugo lea čállojuvvon : ii leat oktage vanhurskkis , ii fal ii oktage . ii leat oktage jierpmálaš , ii oktage guhte ohcá ipmila . buohkat leat čádjidan , buohkat leat dohkkemeahttumat , ii leat oktage guhte dahká buriid , ii fal ii oktage . sin čotta lea rabas hávdi , sis leat behtolaš sánit njuokčama alde . sis lea gearpmašmirkko baksamiid vuolde , sin njálmmi dievva lea garuhus ja bahčavuohta . johtilis julggiiguin sii gáhččet golggahit vara , duššadeapmi ja vártnuhisvuohta čájehit sin luottaid , ráfi geainnu sii eai dovdda . sii eai leat oahppan ballat ipmilis . mii diehtit ahte buot dat maid láhka cealká , guoská sidjiide geat leat lága vuložat , vai juohke njálbmi buđđojuvvošii ja oppa máilbmi šattašii sivalažžan ipmila ovddas . dasgo ipmil ii daga vanhurskkisin ovttage dušše danne go dat dahká dan maid láhka gáibida . lágas oahppá mii suddu lea . muhto dál ipmil lea almmustahttán vanhurskkisvuođas fuolakeahttá lágas , nugo láhka ja profehtat duođaštit . dát lea ipmila vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus jesus kristusii , buohkaide geat oskot . dás ii leat mihkkege erohusaid , dasgo buohkat leat suddudan , ja sis váilu ipmila hearvásvuohta . muhto ánssáškeahttá sii ožžot vanhurskkisvuođa su árpmus , go kristus jesus lea lonistan sin . 26 su lea ipmil ásahan oaffarin , go son dagai su vara soabahussan sidjiide geat oskot . nu lea ipmil čájehan vanhurskkisvuođas , go guhkesmielalašvuođastis guđii ráŋggáškeahttá vássán áiggiid suttuid . muhto dál dán áiggis son čájeha vanhurskkisvuođas , ahte son lea ieš vanhurskkis ja cealká vanhurskkisin su guhte osku jesusii . gos de lea dat mas mii sáhttit rábmot iežamet ? buot rápmi lea dušši ! mii lágaid cealká dan ? lea go dat daguid láhka ? ii leat , muhto oskku láhka . dasgo mii diehtit ahte olmmoš dahkkojuvvo vanhurskkisin go osku , láhkadaguid haga . vai lea ba gal ipmil dušše juvddálaččaid ipmil ? ii go son leat maiddái báhkiniid ipmil ? de lea , son lea maiddái báhkiniid ipmil . go juo ipmil lea áidna ja okta , de son cealká vanhurskkisin sihke sin geat leat birračuhppojuvvon jos sii oskot , ja sin geat leat birračuohpakeahttá go sii oskot . heaittihit go mii de lága go oskut ? eat eisege ! mii nannet lága . maid dát mearkkaša abrahama , min álbmoga máddara , dáfus ? mii šattai su oassin ? jos abraham dahkkojuvvui vanhurskkisin daguidis dihtii , de juoga sus gal livččii mainna rábmot iežas . muhto ipmila ovddas sus ii lean mihkkege maid rábmot . maid čála cealká dasa ? abraham jáhkii ipmila , ja danne ipmil anii su vanhurskkisin . bargi ii oaččo bálkkás árpmus , muhto ánssášumi mielde . muhto jos guhtege geas eai leat dagut , osku sutnje gii cealká ipmilmeahttuma vanhurskkisin , de ipmil atná su oskku sutnje vanhurskkisvuohtan . nu dávvet ge rámida ávdugassan dan olbmo gean ipmil atná vanhurskkisin almmá daguid haga : ávdugasat sii geaid vearredagut leat ándagassii addojuvvon ja geaid suttut leat jávkaduvvon . ávdugas dat olmmoš geasa hearrá ii logahala suttuid . guoská go dát ávdugassan máidnojupmi dušše birračuhppojuvvon olbmuide vai maiddái birračuohpakeahtes olbmuide ? mii leat juo cealkán ahte ipmil anii abrahama oskku sutnje vanhurskkisvuohtan . goas dat dáhpáhuvai ? lei go ovdal vai maŋŋil go son birračuhppojuvvui ? dat lei ovdal go son birračuhppojuvvui . son oaččui birračuohpahusa seailamearkan mii duođaštii ahte son adnojuvvui vanhurskkisin go oskkui ovdal juo go birračuhppojuvvui . nu lea son buohkaid áhčči geat oskot vaikko eai leat birračuhppojuvvon , vai sii ge adnojuvvošedje vanhurskkisin . muhto son lea maiddái sin áhčči geat leat birračuhppojuvvon ; sii eai leat dušše birračuhppojuvvon , muhto maiddái vádjolit oskku geainnu mielde man min áhčči abraham čuovui ovdal go son birračuhppojuvvui . lohpádus abrahamii ja su nállái ahte sii šaddet máilmmi árbbolažžan , ii addojuvvon danne go abraham jeagadii lága , muhto danne go son adnojuvvui vanhurskkisin go oskkui . jos sii geat čuvvot lága , leat árbbolaččat , dalle han osku ii leat mihkkege ja lohpádus lea duššálaš . láhka duddjo moari , muhto lága haga ii leat láhkarihkkun ge . dan dihtii son oaččui lohpádusa go oskkui , vai buot addojuvvošii árpmus ja lohpádus bisošii nanusin oppa su nállái , ii dušše sidjiide geat čuvvot lága , muhto sidjiide ge geain lea seammá osku go abrahamas . dasgo son lea min buohkaid áhčči , nugo lea čállojuvvon : mun lean dahkan du ollu álbmogiid áhččin . ipmila ovddas son lea min áhčči , ja son oskkui sutnje guhte dahká jábmiid eallin ja gohčču šaddat dan mii ii leat . vaikko ii lean doaivva , de abraham dattege doaivvui ja oskkui ahte son šaddá ollu álbmogiid áhččin , nugo lei celkojuvvon : nu eatnat šaddá du nálli . su osku ii hedjonan go son čuođijahkásažžan diđii ahte su rupmaša návccat ledje nohkan , ja ahte sárá goaŧŧu lei jápmán . son ii lean eahpeoskkolaš ii ge eahpidan ipmila lohpádusa , muhto son oaččui fámu oskkus ja attii gudni ipmilii . dasgo son lei vissis das ahte ipmil lei fámolaš dahkat dan maid lei lohpidan . dan dihtii ipmil anii su vanhurskkisin . muhto dát sánit ahte ipmil anii su vanhurskkisin , eai čállojuvvon dušše abrahama dihtii , muhto maiddái min dihtii . ipmil atná vanhurskkisin min guđet oskut sutnje gii bajásčuoččáldahtii jesusa , min hearrá , jábmiid luhtte . son addojuvvui jápmimii min rihkkumiid dihtii ja bajásčuoččáldahttojuvvui vai mii dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin . go mii dál leat dahkkojuvvon vanhurskkisin go oskut , de mis lea ráfi ipmiliin hearrámet jesus kristusa dihtii . go mii oskut , de beassat su dihtii dan árbmui mas mii juo leat , ja mii illudit go mis lea dat doaivva ahte mii oažžut oasi ipmila hearvásvuođas . eat ge duššefal dan , muhto mii illudit velá áŧestusaideamet dihtii ge . dasgo mii diehtit ahte áŧestusat duddjojit gierdavašvuođa , gierdavašvuohta duddjo geahččaluvvon miela , ja geahččaluvvon miella duddjo doaivaga . ii ge doaivva heahppašuhte min , dasgo ipmil lea golggahan ráhkisvuođas min váimmuide bassi vuoiŋŋa bokte , gean son lea addán midjiide . go mii ain leimmet rašit , de kristus jámii mearriduvvon áigái ipmilmeahttun olbmuid ovddas . illá oktage dáhtošii jápmit oppa vanhurskkis olbmo ovddas ge . buori olbmo ovddas gal muhtun veajášii jápmit . muhto ipmil čájeha ráhkisvuođas midjiide dan láhkái ahte kristus jámii min ovddas go mii ain leimmet suttolaččat . go son dál lea dahkan min vanhurskkisin go kristus golggahii varas , de dađe vissáseabbot son beastá min boahttevaš moaris ! go mii ain leimmet ipmila vašálaččat , de ipmila bártni jápmin soabahii min ipmiliin . dál go mii leat soabahuvvon , de dađe vissáseabbot bártni eallin beastá min . ii ge duššefal dan , muhto mii beassat maiddái rábmot iežamet ipmilis , hearrámet jesus kristusa dihtii , gii dál lea addán midjiide soabahusa . suddu lea boahtán máilbmái ovtta olbmo bokte , ja suttu bokte maiddái jápmin . ja nie jápmin lea njommon buot olbmuide , danne go buohkat suddudedje . suddu lei nappo máilmmis juo ovdal go láhka bođii , muhto suttut eai logahallojuvvo doppe gos ii leat mihkkege lágaid . almmatge jápmin ráđđii áttáma rájes movssesa rádjái sin ge geat eai lean rihkkon ipmila báhkkoma nugo áttán . ja áttán vástida su gii galggai boahtit . muhto rihkkuma goittotge ii sáhte buohtastahttit árpmuin . eatnagat leat gal jápmán dan ovtta olbmo rihkkuma dihtii , muhto ipmila árbmu lea dađe stuorit ja addojuvvo valljugas attáldahkan nu eatnagiidda dan ovtta olbmo , jesus kristusa árpmu dihtii . dán attáldaga ii sáhte buohtastahttit dainna mii boahtá ovtta olbmo suttus . dasgo ovtta olbmo rihkkumuš buvttii dubmehusa , muhto árbmu buvttii friddjavuođa duomu buohkaide guđet ledje jorralan . jos ovtta olbmo rihkkun dagahii ahte jápmin ráđđegođii dan ovtta olbmo dihtii , de sii guđet ožžot vanhurskkisvuođa valljugas árpmu ja attáldaga , besset dađe vissáseabbot ráđđet ja eallit dan ovtta olbmo , jesus kristusa , dihtii . nugo nappo ovtta olbmo rihkkun šattai dubmehussan buot olbmuide , lea ovtta olbmo vanhurskkis dahku šaddan friddjavuođa duopmun ja eallimin buohkaide . nugo ovtta olbmo jeaguhisvuohta dagai buohkaid suttolažžan , nu dahká ovtta olbmo gulolašvuohta buohkaid vanhurskkisin . láhka bođii máilbmái vai rihkkun šattašii dađe stuoribun . muhto gos suddu lea šaddan stuorisin , doppe árbmu lea šaddan vel stuoribun . ja nugo suddu lea ráđđen ja buktán jápmima , nu árbmu ráđđe ja buktá vanhurskkisvuođa ja addá agálaš eallima hearrámet jesus kristusa bokte . maid mii dása cealkit ? bissut go mii ain suttus , vai árbmu šattašii dađe stuoribun ? eat eisege ! mii geat leat jápmán eret suttus , mo mii sáhttit ain eallit das ? ehpet go dii dieđe ahte mii buohkat geat gásttašuvvuimet kristus jesusii , gásttašuvvuimet su jápmimii ? mii nappo hávdáduvvuimet suinna go gásttašuvvuimet jápmimii , vai beasašeimmet eallit ođđa eallima , nugo áhči hearvásvuohta bajásčuoččáldahtii kristusa jábmiid luhtte . dasgo jos mii leat ovttastahttojuvvon suinna go jápmit nugo son , de mii maiddái ovttastahttojuvvot suinna go bajásčuoččáldahttojuvvot nugo son . mii diehtit ahte min boares luondu russiinávlejuvvui suinna , vai suttolaš rumaš duššaduvvo , amamet mii leat šat suttu šlávvan . dasgo dat guhte lea jápmán , lea beassan suttu fámus . jos mii leat jápmán kristusiin , de oskut ahte mii maiddái eallit suinna . mii han diehtit ahte go kristus lea bajásčuoččáldahtton jábmiid luhtte , de ii šat jáme , ii ge jápmin šat ráđđe su . go son jámii , de son jámii ovtta geardde eret suttus . go son dál eallá , de eallá ipmilii . seammá láhkái dii ge galgabehtet atnit iežadet : dii lehpet jápmán eret suttus , muhto eallibehtet ipmilii kristus jesusis . allet nappo divtte suttu ráđđet din jámolaš rupmašis , nu ahte čuovvubehtet dan anistumiid . allet ge bija lahtuideattet suttu háldui vearrivuođa gaskaoapmin . muhto addet iežadet ipmila háldui , dii guđet lehpet jorgalan jápmimis eallimii ; geavahehket lahtuideattet su bálvalusas , vanhurskkisvuođa gaskaoapmin . suddu ii galgga šat ráđđet din , dasgo dii ehpet leat lága , muhto árpmu vuložat . maid dat mearkkaša ? beassat go mii suddudit , danne go eat leat lága , muhto árpmu vuložat ? eat eisege ! dii diehtibehtet ahte jos bidjabehtet iežadet muhtuma háldui jegolaš šlávvan , de šaddabehtet su šlávvan . seammá láhkái dii šaddabehtet jogo suttu šlávvan mii doalvu jápmimii , dahje jegolašvuođa šlávvan mii doalvu vanhurskkisvuhtii . muhto ipmilii lehkos giitu ! dasgo ovdal dii leiddet suttu šlávat , muhto dál jeagadehpet váimmusteattet dan oahpu masa dii oskkilduvvuidet . dii čovdojuvvuidet suttus ja lehpet šaddan vanhurskkisvuođa šlávvan . mun geavahan juohkebeaivválaš giela din oaččálaš headjuvuođa dihtii . nugo dii bijaidet lahtuideattet buhtismeahttunvuođa ja lágahisvuođa háldui ja šattaidet lágaheapmin , nu galgabehtet dál bidjat lahtuideattet vanhurskkisvuođa háldui , vai dii šaddabehtet bassin . dalle go dii leiddet suttu šlávat , de ehpet sáhttán bálvalit vanhurskkisvuođa . maid oaččuidet dalle ? šattuid main dál heahpanaddabehtet , dasgo dat buktet jápmima . muhto dál go lehpet čovdojuvvon suttus ja lehpet šaddan ipmila šlávvan , de oažžubehtet šaddun bassindahkkojumi ja loahpas agálaš eallima . dasgo suttu bálká lea jápmin , muhto ipmila árpmuattáldat lea agálaš eallin kristus jesusis , min hearrás . oskuguoimmit , dál mun sártnun didjiide guđet dovdabehtet lága , ja dii han diehtibehtet ahte láhka ráđđe olbmo dušše nu guhká go son eallá . náitalan nisu lea lága mielde čadnojuvvon boadnjásis nu guhká go boadnjá eallá . muhto jos boadnjá jápmá , de son lea čovdojuvvon dan lágas mii čanai su boadnjái . jos son addá iežas eará olbmái nu guhká go boadnjá lea eallimin , de son rihkku náittosdili . muhto jos boadnjá jápmá , de son beassá eret lága vuolde ii ge rihko náittosdili jos náitala eará olbmáin . nu lea maiddái dinguin , oskuguimmiidan . kristusa rupmašiin dii ge lehpet jápmán lágas eret vai gulašeiddet earái , sutnje gii bajásčuoččáldahttojuvvui jábmiid luhtte , vai mii šaddadivččiimet šattuid ipmilii . nu guhká go mii eliimet oačči mielde , de láhka bovttii suttolaš anistumiid mat doibme min lahtuin , nu ahte mii šaddadeimmet šattuid jápmimii . muhto dál mii leat čovdojuvvon lágas , danne go mii leat jápmán eret dan lágas mii čanai min . mii bálvalit ipmila ođđa vuohkái , vuoiŋŋa mielde , eat ge nugo ovdal , bustáva mielde . maid mii dása cealkit ? lea go láhka suddu ? ii eisege ! muhto lága haga in livčče dovdan suttu . mun in livčče dovdan anistumi , jos láhka ii livčče cealkán : don it galgga anistuvvat . suddu geavahii báhkkoma ja bovttii mus juohke lágán anistumiid , dasgo lága haga suddu lea jápmán . oktii mun ellen lága haga . muhto go báhkkon bođii , de suddu fas eallái , ja mun jápmen . nu geavai ahte báhkkon mii galggai addit eallima , gárttai munnje jápmimin . dasgo suddu geavahii báhkkoma ja behtii ja gottii mu dainna . de láhka lea nappo bassi , ja báhkkon lea bassi , vanhurskkis ja buorre . muhto lea go dalle dat mii lea buorre , šaddan munnje jápmimin ? ii eisege ! suddu šattai munnje jápmimin , ja nu dat čájehii mii suddu duođaid lea : dat buvttii munnje jápmima dainna mii iešalddes lea buorre , vai báhkkon dagašii suttu badjelmearálaš suddun . mii diehtit ahte láhka lea vuoiŋŋalaš , muhto ieš mun lean oaččálaš , vuvdojuvvon suttu šlávvan . dasgo mun in ádde maid mun ieš dagan . mun in daga dan man hálidan , muhto dan man vašuhan . muhto jos dagan dan man in hálit , de mieđihan ahte láhka lea buorre . de in leat šat mun ieš gii dagan dan , muhto suddu mii ássá mu siste . dasgo mun dieđán ahte mus , mu oaččis , ii leat mihkkege buriid . mun dáhtošin gal dahkat buori , muhto in veaje . in daga buori man hálidan , muhto dagan bahá man in hálit . muhto jos dagan dan man in hálit , de in leat šat mun ieš gii dagan dan , muhto suddu mii ássá mu siste . dalle fuomášan dákkár lága : mun dáhtun dahkat buori , muhto in beasa bahás . mu siskkáldas olmmoš illuda ipmila lága dihtii , muhto mun oainnán eará l@¡ga lahtuinan . dat soahtá mu miela lága vuostái ja váldá mu fáŋgan suttu lága vuollái mii lea mu lahtuin . mun vártnuhis olmmoš ! gii čoavdá mu dán jápmima rupmašis ? ipmilii lehkos giitu jesus kristusa , hearrámet , bokte ! de mun ieš bálvalan nappo ipmila lága mielainan , muhto suttu lága oččiinan . de ii leat šat mihkkege dubmehusaid sidjiide geat leat kristus jesusis . dasgo vuoiŋŋa láhka mii addá eallima kristus jesusis , lea čoavdán mu suttu ja jápmima lágas . ipmil dagai dan mii lei veadjemeahttun láhkii , danne go dat lei fámuheapmi oačči dihtii . soabahan dihtii suttu son vuolggahii bártnis suttolaš olbmo hámis ja dubmii suttu mii lea oaččis , vai lága gáibádus ollašuvašii min siste , guđet eat vádjol oačči mielde , muhto vuoiŋŋa mielde . sis guđet ellet oačči mielde , lea oačči miellaláhki . muhto sis guđet ellet vuoiŋŋa mielde , lea vuoiŋŋa miellaláhki . oačči hállu doalvu jápmimii , muhto vuoiŋŋa hállu doalvu eallimii ja ráfái . oačči hállu lea vašálašvuohta ipmila vuostái , dasgo min oažži ii leat ipmila lága vuolibuš , ii oppa sáhte ge leat . sii guđet ellet oačči mielde , eai sáhte leat ipmila miela mielde . muhto dii ehpet eale oačči mielde , muhto vuoiŋŋa mielde jos duššefal vuoigŋa ássá din siste . dat geas ii leat kristusa vuoigŋa , ii gula sutnje . muhto jos kristus lea din siste , de rumaš lea gal jápmán suttu dihtii , muhto vuoigŋa addá eallima danne go dii lehpet dahkkojuvvon vanhurskkisin . jos dat vuoigŋa mii boahtá sus guhte bajásčuoččáldahtii jesusa jábmiid luhtte , ássá din siste , de son guhte bajásčuoččáldahtii kristusa jábmiid luhtte , maiddái dahká eallin din jámolaš rupmaša vuoiŋŋainis gii ássá din siste . oskuguoimmit , mis ii leat nappo vealgi oažžái , nu ahte dárbbašit eallit dan mielde . dasgo jos dii eallibehtet oačči mielde , de jápmibehtet . muhto jos dii vuoiŋŋa bokte jámihehpet rupmaša daguid , de eallibehtet . buohkat geaid ipmila vuoigŋa jođiha , leat ipmila mánát . dii ehpet leat ožžon šlávvavuođa vuoiŋŋa vai dii fas ballagoađášeiddet , muhto dii lehpet ožžon vuoiŋŋa gii addá mánáid vuoigatvuođa nu ahte mii beassat čuorvut : abba ! áhčážeamet ! vuoigŋa ieš duođašta oktan min vuoiŋŋain ahte mii leat ipmila mánát . jos mii leat mánát , de mii leat árbbolaččat ge , ipmila árbbolaččat ja árbbolaččat oktan kristusiin , jos mii duššefal gillát suinna , vai mii maiddái dahkkojuvvošeimmet hearvásin suinna . mun dieđán ahte dat maid mii dáppe šaddat gillát , ii leat mihkkege dan hearvásvuođa ektui mii oktii almmustuvvá midjiide . buot sivdnádus vuordá áibbašemiin ipmila mánáid almmustuvvat . dasgo sivdnádus lea biddjojuvvon nohkavašvuođa vuollái , ii iežas dáhtu mielde , muhto su dáhtu mielde guhte lei dan vuolidan . muhto doaivva goit lea ahte maiddái sivdnádus čovdojuvvo nohkavašvuođa šlávvavuođas ja olle dan friddjavuhtii man ipmila mánát ožžot hearvásvuođas . mii diehtit ahte oppa sivdnádus šuohkká ja gillá dego riegádahttinávttain gitta dán beaivvi rádjái . ii ge duššefal sivdnádus , muhto maiddái mii ge geat leat ožžon vuoiŋŋa vuosttaš šaddun , šuohkkit ja áibbašit dan beaivvi maŋŋái go ipmil addá midjiide mánáid vuoigatvuođa ja dahká min rupmaša friddjan . dán doaivaga mielde mii leat bestojuvvon . muhto doaivva man oaidná juo ollašuvvan , ii leat šat doaivva . mo sáhttá oktage doaivut dan man oaidná ? jos mii doaivut dan man eat oainne , de mii vuordit dan gierdavaččat . seammá láhkái vuoigŋa ge veahkeha min min headjuvuođas . dasgo mii eat dieđe mo galggašeimmet rohkadallat , muhto vuoigŋa ieš rohkadallá min ovddas cealkemeahttun šuohkahusaiguin . ja ipmil guhte suokkarda váimmuid , diehtá maid vuoigŋa hálida , dasgo vuoigŋa rohkadallá bassi olbmuid ovddas ipmila dáhtu mielde . mii diehtit ahte buot boahtá buorrin sidjiide geat ráhkistit ipmila , sidjiide geaid son lea rávkan áigumušas mielde . dasgo sin geaid son ovdalis lea dovdan , lea son maiddái ovddalgihtii mearridan hábmet bártnis gova mielde , vai bárdni livččii vuosttašriegádeaddji eatnat vieljažiid gaskkas . sin geaid son ovddalgihtii lea válljen , lea son maiddái rávkan . sin geaid son lea rávkan , lea son maiddái cealkán vanhurskkisin , ja sin geaid son lea cealkán vanhurskkisin , lea son maiddái dahkan hearvásin . maid mii dása cealkit ? jos ipmil lea min beale , gii dalle lea min vuostái ? son guhte ii seastán bártnis , muhto attii su min buohkaid ovddas , manne son dalle ii galggaše addit midjiide buot eará ge oktan suinna ? gii sáhttá váidalit sin geaid ipmil lea válljen ? ii oktage , go ipmil lea dat guhte cealká sin vanhurskkisin . gii sáhttá dubmet sin ? ii oktage , go kristus jesus lea dat guhte jámii ja velá bajásčuoččáldahttojuvvui ja čohkká ipmila olgeš gieđa bealde ja rohkadallá min ovddas . gii dalle sáhttá earuhit min kristusa ráhkisvuođas ? sáhttá go áŧestus , ballu , doarrádallojupmi , nealgi , álásvuohta , heahti dahje miehkki ? nugo lea čállojuvvon : du dihtii mii goddojuvvot geažos beaivvi , mii adnojuvvot njuovvansávzan . muhto buot dáid áŧestusaid badjel son addá midjiide vuoittu , son guhte ráhkistii min . dasgo mun lean vissis das ahte ii jápmin ii ge eallin , eai eŋgelat eai ge eará oaivámuččat , eai dat mat leat dál eai ge dat mat bohtet , dahje miige fámuid , eai dat mat leat badjin eai ge dat mat leat čiekŋalasas , sáhte earuhit min ipmila ráhkisvuođas kristus jesusis , hearrásteamet . mun sártnun duođa , mun in gielis , dasgo mun gulan kristusii , ja mu oamedovdu duođašta bassi vuoiŋŋas dan ahte mus lea stuora moraš ja heaittekeahtes bávččas váimmustan . mun sávan ahte ieš livččen garuhuvvon ja earuhuvvon kristusis , jos dat dušše livččii ávkin vieljaidasan ja álbmotguimmiidasan . sii han leat israellaččat , ja sidjiide gullá mánáid vuoigatvuohta , ipmila hearvásvuohta , lihtut , láhka , tempelbálvalus ja lohpádusat ; sidjiide gullet máddarat , geain kristus lea boahtán olmmožin , son guhte lea ipmil buot badjel , máidnojuvvon agálašvuhtii . amen . mun in cealkke ahte ipmila sátni livččii meaddán . dasgo eai buot israellaččat duođaid gula israelii , ii ge buot abrahama nálli leat abrahama mánát . dát mearkkaša ahte eai su lunddolaš mánát leat ipmila mánát . muhto dat mánát guđet riegádit ipmila lohpádusa mielde , adnojuvvojit su nállin . dasgo dát lei lohpádus : boahtte jagi seammá áiggi mun boađán du lusa , ja dalle sárás lea bárdni . ii ge duššefal dat , muhto nu lei maiddái go rebekka oaččui guokte bártni ovttain olbmáin , min máddariin issáhiin . 12 ovdal juo go soai leigga riegádan , go eaba lean dahkan maidege buriid dahje baháid , de ipmil celkkii rebekkai : boarraset šaddá bálvalit nuorabu . nu galggai ipmila áigumuš ja válljejupmi bissut nanusin , ii olbmuid daguid dihtii , muhto su dihtii guhte rávká , nugo lea čállojuvvon : mun ráhkistin jáhkoba , muhto esaua mun vašuhin . maid mii dása cealkit ? lea go ipmil vuoigatmeahttun go dahká dan ? ii eisege ! son han cealká movssesii : mun árpmihan su gean árpmihan , ja lean árbmugas sutnje geasa lean árbmugas . ii leat nappo deaŧalaš dat , maid olmmoš dáhttu dahje viggá , muhto dat ahte ipmil árpmiha . dasgo čála cealká faraoi : mun lean čuoččáldahttán du vai čájehivččen fápmon ja vai mu namma sárdniduvvošii miehtá máilmmi . son nappo árpmiha su gean dáhttu , ja buoššuda su gean dáhttu . don dáiddát dadjat munnje : manne son dalle láitá min jos ii oktage sáhte vuostálastit su dáhtu ? muhto gii leat don , olmmošriehpu , gii duosttat cuiggodit ipmila ? sáhttá go dat mii lea ráhkaduvvon , dadjat ráhkadeaddjái : manne don dahket mu dákkárin ? ii go láirálihttedahkki sáhte hábmet láirrá nugo ieš dáhttu , nu ahte son seammá láirrás ráhkada guokte lihti , nuppi čikŋalihttin ja nuppi fas atnulihttin ? ja nu lea maiddái ipmil dahkan go dáhtui čájehit moaris ja almmuhit fámus . stuora guhkesmielalašvuođain son sesttii vel daid lihtiid ge maid lei ráhkadan cuvken dihtii moaristis . son dáhtui almmustahttit rikkis hearvásvuođas daid lihtiide maid son váibmoláđisvuođastis lea gárvvistan hearvásvuhtii . maiddái min ge son lea rávkan dákkár lihttin , ii dušše juvddálaččaid gaskkas , muhto báhkiniid gaskkas ge , nugo son cealká hosea girjjis : dán álbmoga mii ii leat mu , gohčodan iežan álbmogin , ja dan moarsi gean in ráhkis , gohčodan iežan ráhkisin . ja seammá báikkis gos sidjiide celkojuvvui : dii ehpet leat mu álbmot , – das sii gohčoduvvojit ealli ipmila mánnán . ja jesaja čuorvu israela birra : vaikko israela mánát livčče valljugasat dego meara sáddot , de dušše bázahas sis bestojuvvo . dasgo hoahpus hearrá ollašuhttá sánis eatnama alde . nugo jesaja ovdal lea cealkán : jos hearrá sebaot ii livčče guođđán midjiide náli , de livččiimet šaddan dego sodoma , de livččiimet gomorra láhkásaččat . maid mii dása cealkit ? mii cealkit ahte báhkinat geat eai bivdán vanhurskkisvuođa , leat ožžon vanhurskkisvuođa , ja dat lea vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus . muhto israel mii faŋuhii lága mii addá vanhurskkisvuođa , ii olahan dan . manne ii ? danne go dat ii faŋuhan dan oskkuin , muhto daguidisguin . sii jorraledje norddastusgeađgái , nugo lea čállojuvvon : geahča , mun bijan sionii norddastusgeađggi , bávtti masa olbmot jorralit . dat guhte osku sutnje , ii heahppašuva . oskuguoimmit , mun sávan oppa váimmustan ja rohkadalan ipmilii ahte sii bestojuvvošedje . dasgo mun sáhtán duođaštit sin áŋgiris oskku ipmilii , muhto sis váilu rivttes áddejupmi . dovddakeahttá ipmila vanhurskkisvuođa sii vigget ráhkadit iežaset vanhurskkisvuođa , ja dan dihtii eai vuollán ipmila vanhurskkisvuođa vuollái . dasgo kristus lea lága loahppa ja buktá vanhurskkisvuođa juohkehažžii guhte osku . movsses čállá dan vanhurskkisvuođa birra man láhka addá : dat olmmoš guhte doallá lága báhkkomiid , oažžu das eallima . muhto vanhurskkisvuohta mii boahtá oskkus , cealká : ale jurddaš váimmustat : gii manná bajás albmái ? – namalassii viežžat kristusa vuolás – dahje : gii njiedjá čiekŋalassii ? – namalassii viežžat kristusa bajás jábmiid luhtte . muhto maid dat dasto cealká ? sátni lea du lahka , du njálmmis ja du váimmus , namalassii dat oskku sátni man mii sárdnidit . jos don dovddastat njálmmiinat ahte jesus lea hearrá , ja oskkut váimmustat ahte ipmil lea bajásčuoččáldahttán su jábmiid luhtte , de bestojuvvot . dasgo váimmu osku doalvu vanhurskkisvuhtii , ja njálmmi dovddastus doalvu bestojupmái . čála han cealká : ii oktage guhte osku sutnje , heahppašuva . dasgo ii leat erohus juvddálačča ja greikalačča gaskkas . hearrá lea seammá buohkaide , ja su rikkisvuohta ollá buohkaide geat čurvot su . dasgo juohkehaš guhte čuorvu hearrá nama , bestojuvvo . muhto mo sii sáhttet čuorvut su geasa eai oskko ? mo sii sáhttet oskut sutnje gean birra eai leat gullan ? mo sii sáhttet gullat jos ii oktage sárdnit ? mo sáhttet geatge sárdnidit jos eai leat vuolggahuvvon ? nugo lea čállojuvvon : man čábbát čudjet sin lávkkit geat buktet buriid ságaid ! muhto eai buohkat lean gulolaččat evangeliumii . dasgo jesaja cealká : hearrá , gii oskkui min sárdnái ? de osku boahtá dan sártnis man olmmoš gullá , ja sárdni boahtá kristusa sánis . muhto mun jearan : eai go sii leat gullan ? de leat : sin jietna lea ollán miehtá máilmmi , sin sánit gitta eatnama ravddaide . mun jearan fas : ii go israel leat ádden dan ? ii leat , movsses juo cealká : mun bovttán din gáđašvuođa sin vuostái geat eai leat álbmot . mun moaráhuhtán din jierpmehis álbmoga vuostái . ja jesaja cealká vel roahkkadeabbot : sii geat eai lean ohcan mu , gávdne mu . mun almmustuvven sidjiide geat eai jearahan mu . muhto israela birra son cealká : geažos beaivvi geaigguhin gieđaidan eahpegulolaš ja nággáris álbmogii . mun jearan dalle : lea go ipmil hilgon álbmogis ? ii eisege ! dasgo mun han lean ieš israellaš , abrahama sogas ja benjamina čearddas . ipmil ii leat hilgon álbmogis man oktii válljii alccesis . ehpet go dieđe maid čála cealká elia birra , mo son boahtá ipmila ovdii ja sivahallá israela : hearrá , sii leat goddán du profehtaid ja njeaidán du áltáriid . mun lean okto vel báhcán , ja dál sii bivdet mu heakka ge . muhto maid ipmil vástida sutnje ? mun lean guođihan alccesan čieža duhát olbmá geat eai leat sojaldahttán čippiideaset baala ovddas . seammá láhkái lea min áiggi ge bázahas man ipmil lea válljen árpmustis . muhto jos dat lea árpmus , de ii leat buriid daguid dihtii . muđuid han árbmu ii livčče mihkkege árpmuid . maid dat mearkkaša ? israel ii leat olahan dan maid lea viggan , muhto sii geat leat válljejuvvon , leat olahan dan . earát leat buoššuduvvon , nugo lea čállojuvvon : ipmil lea addán sidjiide šliettasvuođa vuoiŋŋa , čalmmiid mat eai oainne ja beljiid mat eai gula , gitta dán beaivvi rádjái . ja dávvet cealká : šaddos sin ávvubeavdi sidjiide giellan ja gillarin , vai sii jorralivčče ja oččošedje ráŋggáštusa . sevnnjodehkoset sin čalmmit , amaset sii oaidnit . sojat sin čielggi álelassii . de mun jearan : go sii guossaledje , lei go sin jorralus agibeaivái ? ii eisege ! muhto danne go sii jorraledje , bestojupmi bođii báhkiniidda , ja nu dát bovttii sin gáđašvuođa . jos sin jorraleapmi lea šaddan riggodahkan máilbmái , ja sin vádjitvuohta fas riggodahkan báhkiniidda , man ollu stuorit šattašii ge sin riggodat go sin lohku dievvá ! muhto didjiide báhkiniidda mun cealkkán : báhkiniid apoasttalin mun anán bálvalussan alla árvvus , vai mun soaittášin boktit mu álbmotguimmiid gáđašvuođa ja dien láhkái beastit muhtumiid sis . jos vuosttaš láibi mii oaffaruššo lea bassi , de olles dáigi lea bassi . jos ruohtas lea bassi , de oavssit ge leat basit . muhto muhtun oavssit leat dál doddjojuvvon eret , ja don gii ledjet villa oljooaksi , leat laktojuvvon albma ovssiid gaskii ja leat ožžon oasi oljomuora ruohttasa máihllis . muhto ale goarggastala álgoovssiid bálddas ! jos dagat dan , de muitte ahte it don guotte ruohttasa , muhto ruohtas guoddá du ! don veaját dadjat : duot oavssit doddjojuvvojedje eret vai mun laktojuvvošin daid sadjái . dát lea duohta , muhto sii doddjojuvvojedje eret danne go eai oskon , ja don bisut go oskkut ! ale čeavlástala , muhto várut ! jos ipmil ii seastán lunddolaš ovssiid , de ii seastte du ge . geahča mo ipmil lea sihke buorre ja garas , garas sidjiide geat leat jorralan , muhto buorre dutnje , jos don bisut su buorrevuođas . muđuid don ge čuhppojuvvot eret . muhto maiddái duot earát ge laktojuvvojit murrii , jos sii eai biso eahpeoskkusteaset . ipmilis lea fápmu laktit sin fas dasa . jos don čuhppojuvvojit eret villa oljomuoras masa don luonddu mielde gullet , ja luonddu vuostái laktojuvvojit buori oljomurrii , eai go dađe vissáseabbot lunddolaš oavssit fas laktojuvvoše iežaset oljomurrii ? oskuguoimmit , mun dáhtošin din dovdat dán čiegusvuođa , amadet atnit iežadet viissisin : oassi israelas lea buoššuduvvon , dassážii go báhkiniid lohku dievvá , ja dat čohkkejuvvojit . de olles israel bestojuvvo , nugo lea čállojuvvon : beasti boahtá sionis , son jávkada buot ipmilmeahttunvuođa jáhkobis , ja dát lea mu lihttu singuin go mun válddán eret sin suttuid . evangeliuma dáfus sii leat ipmila vašálaččat , din dihtii . muhto válljejumi dáfus ipmil ráhkista sin , máddariid dihtii . dasgo ipmil ii gáđa árpmuattáldagaidis ja rávkojumis . dii leiddet oktii eahpegulolaččat ipmilii , muhto dál duoid earáid eahpegulolašvuođa dihtii lea ipmil árpmihan din . seammá láhkái sii leat dál eahpegulolaččat , muhto danne go dii lehpet ožžon váibmoláđisvuođa , de sii ge ožžot váibmoláđisvuođa . dasgo ipmil bijai buohkaid eahpegulolašvuođa vuollái , vai beassá čájehit váibmoláđisvuođa buohkaide . man čieŋal lea ipmila riggodat , viisodat ja diehtu ! man suokkardallameahttumat leat su duomut , ja man árvitmeahttumat su geainnut ! gii dovdá hearrá jurdagiid , gii sáhttá leat su ráđđeaddi ? gii lea addán sutnje maidege , man son ferte buhtadit ? sus ja su bokte ja sutnje lea buot mii lea . sutnje lehkos gudni agálašvuhtii ! amen . oskuguoimmit , mun rávven din danne go ipmil árkkálmastá min : buktet rupmašiiddádet ealli , bassi ja ipmilii dohkálaš oaffarin , ja dát lea din vuoiŋŋalaš ipmilbálvaleapmi . allet ge divtte dálá máilmmi báidnit din , muhto nuppástuvvet , nu ahte din miella ođasmahttojuvvošii , vai dii áddešeiddet mii lea ipmila dáhttu : dat mii lea buorre , dohkálaš sutnje ja ollis . danne go ipmil lea addán munnje árpmu , cealkkán didjiide buohkaide : allet ane iežadet stuoribun go berrebehtet atnit , muhto lehket jierpmálaččat , juohkehaš dan oskku mihtu mielde man ipmil lea addán . dasgo nugo ovtta rupmašis leat máŋga lahtu , ja buot lahtuin leat iešguđet lágán doaimmat , nu leat mii ge buohkat okta rumaš kristusis , muhto sierralágaid mii leat guhtet guimmiideamet lahtut . mis leat iešguđet lágán árpmuattáldagat , juohkehaččas dan árpmu mielde maid ipmil lea addán midjiide . dat geas lea profehtalaš attáldat , geavahehkos dan oskkus mielde ; dat geas lea bálvalanattáldat , bálvalehkos ; dat geas lea oahpahanattáldat , oahpahehkos ; dat geas lea rávvenattáldat , rávvejehkos ; dat gii addá opmodagastis , addos árvasit ; dat gii lea ovddasčuožžu , lehkos dan áŋgirvuođain ; dat gii dahká váibmoláđis daguid , dahkos dan iluin . lehkos din ráhkisvuohta duođalaš . fasttášehket bahá , dollet gitta das mii lea buorre . ráhkistehket guhtet guimmiideattet váimmolaččat dego vieljažat , gilvvohallet gudnejahttimis guhtet guimmiideattet . lehket áŋgirat , allet ge leage loikasat , bullos dis vuoiŋŋa dolla , bálvalehket hearrá ! lehket ilolaččat doaivagis , gierdavaččat áŧestusas , bissovaččat rohkadallamis . veahkehehket ipmila olbmuid sin vátnivuođas , lehket guosseláđđásat . buressivdnidehket sin geat doarrádallet din , buressivdnidehket , allet ge garut . illudehket singuin geat leat illudeamen ja čirrot singuin geat leat čierrumin . lehket ovttamielalaččat , allet čeavlástala , muhto servvoštallet dábálaš olbmuiguin , allet viissástala . allet mávssat geasage bahá baháin . vigget dahkat dan maid olbmot atnet buorrin . jos lea vejolaš , de ellet ráfis buohkaiguin nu guhkás go sáhttibehtet . ráhkkásiiddán , allet oza liibba mávssahit , muhto diktet ipmila moari dahkat dan . dasgo lea čállojuvvon : duopmu gullá munnje , mun mávssahan , nu cealká hearrá . ja čuožžu velá : jos du vašálaš lea nealgumin , de atte sutnje borramuša ; jos sus lea goiku , de atte sutnje juhkamuša . go dagat dan , de čohkket buolli hilaid su oaivvi ala . ale vuoittahala bahái , muhto vuoitte bahá buriin ! juohkehaš galgá leat eiseválddiid vuolibuš . dasgo ii leat eiseváldi mii ii boađe ipmilis , ja ipmil lea ásahan daid eiseválddiid mat leat . sii guđet vuostálastet eiseválddiid , leat vuostálastimin ipmila ásahusa , ja sii guđet dahket dan , ožžot duomuset . sii guđet dahket buriid , eai dárbbaš ballat ráđđejeddjiin , muhto bahádahkkit fertejit ballat . jos hálidat eallit balakeahttá eiseválddis , de daga buriid , ja don oaččut rámi . dasgo eiseváldi lea ipmila bálvaleaddji , dutnje buorrin . muhto jos don dagat baháid , de gal fertet ballat . ii han dat guotte miehki duššás . dat lea ipmila bálvaleaddji guhte ollašuhttá su ráŋggáštusa bahádahkkái . dan dihtii lea dárbbašlaš leat eiseválddi vuolibuš , ii dušše ráŋggáštusa dihtii , muhto oamedovddu dihtii ge . danne han dii ge máksibehtet vearu . ja ráđđejeaddjit leat ipmila bálvaleaddjit go dat bearráigehččet buot daid . addet juohkehažžii dan mii gullá sutnje : vearu dasa geasa vearru gullá , tuolu dasa geasa tuollu gullá , árvvu dasa geasa árvu gullá , gudni dasa geasa gudni gullá . allet šatta geasage velggolažžan , earet dan ahte ráhkistehpet guhtet guimmiideattet . dat guhte ráhkista lagamuččas , lea ollašuhttán lága . dasgo báhkkomat : it galgga rihkkut náittosdili , it galgga goddit , it galgga suoládit , it galgga anistuvvat , dahje guđe ihkinas báhkkon dal leažžá , dat ovttastahttojuvvojit dán báhkkomii : don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat . ráhkisvuohta ii daga maidege baháid lagamužžii . danne ráhkisvuohta ollašuhttá lága . muđuid han dii diehtibehtet mii áiggiid dál lea : diibmu lea boahtán go dii fertebehtet morihit nahkáriin , dasgo min bestojupmi lea dál lagabus go dalle go mii oskugođiimet . idja lea fargga gollan , beaivi lea lahka . biddjot dal eret seavdnjadasa daguid ja gárvodehkot čuovgasa vearjjuiguin . vádjolehkot dohkálaččat nugo beaivet ; allot borešvuođas ja jugešvuođas , váccešvuođas ja nuoskivuođas , riidduin ja gáđašvuođas . muhto gárvodehket hearrá jesus kristusiin , allet ge ane fuola oaččis nu ahte anistumit giktaluvvojit . vuostáiváldet su geas lea rašis osku almmá digaštalakeahttá su oaiviliid birra . muhtumis lea dakkár osku ahte oažžu borrat buotlágážiid , muhto dat geas lea rašis osku , borrá dušše ruotnasiid . dat guhte borrá , ii galgga badjelgeahččat su gii ii daga dan . ja dat guhte ii bora , ii galgga dubmet su guhte borrá , dasgo ipmil han lea vuostáiváldán su . mii vuoigatvuođaid dus lea dubmet nuppi olbmo bálvaleaddji ? su isit mearrida jogo son čuožžu dahje gahččá . muhto son bissu čuoččat , dasgo hearrás lea fápmu doallat su čuoččat . muhtun atná nuppi beaivvi deaŧáleabbon go nuppi , earáide leat buot beaivvit ovttalágánat . lehkos juohkehaš nanus jáhkustis . dat guhte atná árvvus vissis beaivvi , dahká dan hearrá gudnin , ja dat guhte borrá , dahká dan hearrá gudnin ; dasgo son giitá ipmila . seammá láhkái , dat guhte ii bora , dahká dan hearrá gudnin , ja son ge giitá ipmila . dasgo ii oktage mis eale iežas várás , ii ge oktage jáme iežas várás . jos mii eallit , de eallit hearrá várás , ja jos mii jápmit , de jápmit hearrá várás . jogo mii dal eležat dahje jámežat , de mii gullat hearrái . aiddo dan dihtii kristus jámii ja eallái fas , vai son sáhtášii leat sihke jábmiid ja elliid hearrá . muhto don , manne dubmet oskuguoimmát , dahje manne badjelgeahčat oskuguoimmát ? mii han galgat buohkat ipmila duopmostuolu ovdii , dasgo lea čállojuvvon : nu duohta go ealán , cealká hearrá , juohke čibbi sodjala mu ovddas , ja juohke njuovčča dovddasta ipmila . de juohkehaš mis galgá nappo doallat logu ipmila ovddas . dan dihtii , allot šat dubme guhtet guimmiideamet ! jurddašehket baicca ahte ii oktage galgga jorralahttit oskuguoimmis ja vearránahttit su . mun dieđán ja lean vissis hearrá jesusis ahte ii mihkkege leat buhtismeahttun iešalddes . muhto jos muhtun atná juoidá buhtismeahttumin , de dat lea buhtismeahttun sutnje . jos don bávččagahtát oskuguoimmát dainna maid borat , de it šat eale ráhkisvuođa mielde . ale divtte du borramuša doalvut gáđohussii su , gean ovddas kristus jámii . allet divtte bilkiduvvot daid buriid maid lehpet ožžon . dasgo ipmila riika ii leat borramuš ja juhkamuš , muhto vanhurskkisvuohta , ráfi ja illu bassi vuoiŋŋas . dat guhte bálvala kristusa dán láhkái , lea ipmila miela mielde ja oažžu olbmuin ge árvvu . de bivdot dan mii duddjo ráfi ja searvevuođa . allet bilit ipmila dagu borramuša dihtii . buot lea gal buhtis , muhto ii leat riekta borrat jos dat vearránahttá oamedovddu . dan dihtii lea riekta doalahit borramis bierggu ja juhkamis viinni ja vealtat eará daguin mat jorralahttet du oskuguoimmi . divtte dan maid ieš oskkut dán hárrái , leat du ja ipmila gaskkas . ávdugas dat guhte ii dubme iežas go dahká dan maid atná vuoigadin . muhto dat guhte eahpida go borrá , lea dubmejuvvon , danne go ii daga dan oskkus . buot mii ii dáhpáhuva oskkus , lea suddu . mii geat leat nannosat , leat geatnegasat guoddit rašis olbmuid headjuvuođaid eat ge dušše jurddašit iežamet . juohkehaš mis galgá jurddašit lagamuččas ja dahkat dan mii lea sutnje buorrin , ja mii nanosmahttá su . dasgo kristus ii jurddašan iežas , muhto nugo lea čállojuvvon : du hiddjideddjiid hiddjádusat gahčče mu ala . buot mii ovdal lea čállojuvvon čállagii , lea čállojuvvon midjiide oahpahussan , vai mii doalašeimmet gitta doaivvusteamet ja oččošeimmet dan gierdavašvuođa ja jeđđehusa maid čála addá midjiide . vare ipmil , gii addá gierdavašvuođa ja jeđđehusa , dagašii din ovttamielalažžan jesus kristusa dáhtu mielde , vai dii ovttamielalaččat sáhtášeiddet máidnut ipmila , hearrámet jesus kristusa áhči . vuostáiváldet dan dihtii guhtet guimmiideattet , nu mo kristus lea vuostáiváldán din , ipmilii gudnin . mun cealkkán didjiide ahte kristus šattai sin bálvaleaddjin geat ledje birračuhppojuvvon , ja son dáhtui čájehit ahte ipmil lea sárdnon duođa . dáinna lágiin son nannii daid lohpádusaid mat ledje addojuvvon máddariidda , vai báhkinat ge beasašedje máidnut ipmila su váibmoláđisvuođa dihtii , nugo lea čállojuvvon : dan dihtii rámidan du báhkiniid gaskkas ja máinnun du nama . lea vel čállojuvvon : ávvudehket , báhkinat , oktan su álbmogiin ! ja vel : máidnot hearrá , buot báhkinat , rámidehket su , buot álbmogat . ja jesaja cealká : isaja ruohttasis ihtá vesá , son guhte čuožžila ráđđet buot báhkiniid , sutnje báhkinat bidjet doaivageaset . vare ipmil gii addá doaivaga , deavddášii iluin ja ráfiin din geat oskubehtet , vai dis lassánivččii doaivva bassi vuoiŋŋa fámus . oskuguimmiidan , mun lean áibbas vissis das ahte dii lehpet dievva buorrevuođas ja dan dieđus mii lea dárbbašlaš , nu ahte dii sáhttibehtet cuiget guhtet guimmiideattet . dattege lean čállán didjiide viehka roahkkadit muittuhan dihtii muhtun áššiid . mun lean dahkan dan danne go ipmil árpmustis lea gohččon mu vuolgit báhkiniid lusa kristus jesusa báhppan . ja mu bassi bálvalus lea sárdnidit ipmila evangeliuma , vai báhkinat šaddet dohkálaš oaffarin maid bassi vuoigŋa lea basuhan . kristus jesusis mun sáhtán gal rábmot iežan go bálvalan ipmila . muhto mun in arvva sárdnut eará birra go dan maid kristus lea doaimmahan mu bokte vai báhkinat dolvojuvvošedje gulolašvuhtii , sániiguin ja daguiguin , mearkkaiguin ja oavdudaguiguin ja vuoiŋŋa fámuin . nu mun lean sárdnidan kristusa evangeliuma buot báikkiin jerusalema rájes gitta illyria rádjái . mu áigumuš lea álo leamaš sárdnidit evangeliuma doppe gos kristusa namma ii leat dovddus , aman hukset dan vuođu ala man earát leat bidjan , nugo lea čállojuvvon : sii geat eai leat ožžon dieđu su birra , oidnet , ja sii geat eai leat gullan , áddejit . dán sivas mun lean máŋgga geardde hehttejuvvon boahtimis din lusa . muhto dál mus ii leat šat bargu dáin guovlluin , ja mun lean máŋga jagi hálidan boahtit din lusa go vuolggán spaniai . dohko jođedettiinan mun doaivvun beassat oaidnit din , ja ahte dii veahkehivččiidet mu mátkái , go vuos lean beassan illudit muhtun áiggi din luhtte . muhto dál mun vuolggán jerusalemii bálvalit bassi olbmuid doppe . dasgo makedonia ja akaia searvegottit leat mearridan čohkket attáldaga jerusalema searvegotti gefiide . sii leat ieža mearridan dán , ja sis han lea maid sidjiide vealgi . sii leat velggolaččat veahkehit sin áiggálaš buriiguin go báhkinat leat ožžon oasi sin vuoiŋŋalaš buriin . dasto go lean gárvvihan dán ja lean dolvon čohkkejuvvon ruđaid sidjiide , de áiggun vuolgit spaniai ; dalle jođán din bokte . ja mun dieđán ahte go boađán din lusa , de mus lea kristusa valljugas buressivdnádus . oskuguoimmit , mun rávven din hearrámet jesus kristusa dihtii ja dan vanhurskkisvuođa dihtii man vuoigŋa addá : sohtet muinna nu ahte rohkadallabehtet ipmilii mu ovddas . rohkadallet ahte mun gáddjojuvvošin judea eahpeoskkolaččaid gieđain , ja ahte jerusalema bassi olbmot vuostáiválddášedje bures mu bálvalusa . dalle sáhtášin boahtit din lusa iluin , ja beassat din luhtte vuoiŋŋastit jos ipmil dáhttu . ráfi ipmil lehkos dinguin buohkaiguin ! amen . mun rávven didjiide min oappá febe , guhte lea kenkrea searvegotti bálvaleaddji . váldet su vuostái hearrá nammii , nugo lea heivvolaš bassi olbmuide . addet sutnje dan veahki man dárbbašeš , dasgo son lea ieš veahkehan olusiid , maiddái mu ge . celket dearvvuođaid priskai ja akvilai , mu bargoguoimmi guoktái kristus jesusis . soai leaba mannan heakkavárrii mu dihtii . in dušše mun , muhto maiddái buot báhkiniid searvegottit giitet sudno . celket maiddái dearvvuođaid searvegoddái mii čoaggana sudno vissui . celket dearvvuođaid mu ráhkis epainetosii , gii lei asia eanangotti vuosttaš šaddu kristusii . celket dearvvuođaid márjái gii lea rahčan din gaskkas . celket dearvvuođaid andronikosii ja juniasii , geat leaba juvddálaččat nugo mun ja mu fáŋgaguoimmit . sudnos lea buorre beaggin apoastaliid gaskkas , ja soai šattaiga kristtalažžan ovdal go mun . celket dearvvuođaid ampliatusii , mu ráhkis oskuvilljii . celket dearvvuođaid urbanusii , min bargoguoibmái kristusa bálvalusas , ja mu ráhkis stakysii . celket dearvvuođaid apellesii gii lea geahččaluvvon kristtalaš . celket dearvvuođaid arostobulos gázzái . celket dearvvuođaid herodionii , gii lea juvddálaš nugo mun . celket dearvvuođaid sidjiide narkissosa joavkkus guđet gullet hearrái . celket dearvvuođaid tryfainai ja tryfosai geat bargaba hearrá bálvalusas . celket dearvvuođaid ráhkis persisii , gii lea bargan ollu hearrá bálvalusas . celket dearvvuođaid rufusii , gean hearrá lea válljen , ja maiddái su eadnái , gii lea leamaš dego eadni munnje ge . celket dearvvuođaid asynkritosii , flegonii , hermesii , patrobasii , hermasii ja daidda oskuguimmiide geat leat singuin . celket dearvvuođaid filologosii , juliasii , nereusii ja su oabbái , ja maiddái olympasii ja buot bassi olbmuide geat leat singuin . dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin . buot kristusa searvegottit celket didjiide dearvvuođaid . oskuguoimmit , mun rávven din : váruhehket sis geat dagahit riidduid ja jorralahttet earáid go sii vuostálastet dan oahpu man dii lehpet vuostáiváldán . gáidet eret sis . dasgo dakkár olbmot eai bálval min hearrá kristusa , muhto iežaset čoavjji . čáppa ja fillejeaddji sániiguin sii čádjidahttet oktageardánis olbmuid . muhto buohkat leat gullan man jegolaččat dii lehpet , ja danne mun illudan din dihtii . mun hálidan ahte dii livččiidet jierpmálaččat , nu ahte dieđášeiddet mii lea buorre , muhto oktageardánat dan dáfus mii lea bahá . vare ráfi ipmil fargga cuvkešii sáhtána din julggiid vuollái ! hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos dinguin ! timoteus , mu bargoguoibmi , ja lukios , jason ja sosipatros , geat leaba juvddálaččat nugo mun , celket didjiide dearvvuođaid . mun ge , tertius , guhte lean čállán dán girjji , cealkkán didjiide dearvvuođaid hearrá nammii . gaius , gii lea rahpan viesus munnje ja oppa searvegoddái , cealká didjiide dearvvuođaid . erastos , gávpoga rehketdoalli , ja min oskuviellja kvartus cealkiba didjiide dearvvuođaid . hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos dinguin buohkaiguin ! amen . máidnojuvvon lehkos ipmil , son geas lea fápmu nanosmahttit din evangeliumiin man mun sárdnidan , ja mii lea sáhka jesus kristusa birra . dan čiegusvuohta lea leamaš čihkkojuvvon agálaš áiggiid rájes , muhto dál dat lea almmustuvvan profehtalaš čállosiin ja agálaš ipmila gohččuma mielde , vai buot álbmogat dolvojuvvošedje oskku gulolašvuhtii . sutnje , áidna viissis ipmilii , lehkos gudni álo ja agálašvuhtii jesus kristusa bokte ! amen . dearvvuođat bávlosis , gii ipmila dáhtu mielde lea rávkojuvvon jesus kristusa apoasttalin , ja min oskuvieljas sostenesas ipmila searvegoddái korintas , sidjiide geaid kristus jesus lea basuhan ja geat leat rávkojuvvon ipmila bassi olmmožin oktan singuin geat juohke báikkis čurvot min hearrá jesus kristusa nama , su gii lea sin ja min hearrá . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! mun giitalan álo ipmilan din ja dan árpmu ovddas maid son lea addán didjiide kristus jesusis . su siste dii lehpet ožžon riggodaga juohke dáfus , sárdnidanattáldaga ja dieđu . dasgo duođaštus kristusa birra lea nanosmahttojuvvon din siste , nu ahte dis ii váillo mihkkege árpmuattáldagaid dan botta go vuordibehtet min hearrá jesus kristusa almmustuvvama . son maiddái nanosmahttá din gitta loahpa rádjái , vai dii livččiidet láitemeahttumat hearrámet jesus kristusa beaivvi . ipmil lea oskkáldas , son gii lea rávkan din bártnis jesus kristusa , min hearrá , searvevuhtii . oskuguoimmit , mun rávven din hearrámet jesus kristusa nammii čájehit soabalašvuođa ja vealtat soahpameahttunvuođain . ellet nana searvevuođas seammá áigumušain ja mielain . dasgo kloegázzi leat muitalan munnje , oskuguimmiidan , ahte din gaskkas leat riiddut , namalassii nu ahte muhtumat dis dadjet : mun čuovun bávlosa , dahje : mun čuovun apollosa , dahje : mun čuovun kefasa , dahje mun gis čuovun kristusa . lea go kristus juogaduvvon ? russiinávlejuvvui go bávlos din ovddas ? dahje gásttašuvvuidet go dii bávlosa nammii ? mun giittán ipmila go in leat gásttašan geange dis earet krispusa ja gaiusa , amas oktage dadjat didjiide ahte dii gásttašuvvuidet mu nammii . lean mun gal gásttašan stefanasa ja buohkaid su dálus , muđuid in muitte gal geange eará gásttašan . dasgo kristus ii leat vuolggahan mu gásttašit , muhto sárdnidit evangeliuma ; in ge daga dan viisodaga sániiguin amas kristusa ruossa massit fámus . dasgo sátni ruossa birra lea jallavuohta sidjiide geat mannet gáđohussii , muhto midjiide geat bestojuvvot , dat lea ipmila fápmu . dasgo lea čállojuvvon : mun duššadan viisáid viisodaga , ja jierpmálaččaid jierpmálašvuođa dagan duššin . gos dál lea viissis , čálaoahppavaš ja dálá máilmmi viissástalli ? ii go ipmil leat dahkan dán máilmmi viisodaga jallodahkan ? vaikko ipmil čájehii viisodagas , de máilbmi ii iežas viisodagas oahppan dovdat ipmila . dan dihtii ipmil dáhtui min sárdnidit jallavuođa ja nu beastit sin guđet oskot . juvddálaččat gáibidit mearkkaid , ja greikalaččat ohcet viisodaga , muhto mii sárdnidit russiinávlejuvvon kristusa . juvddálaččaid mielas dát lea vearránus ja báhkiniid mielas jallavuohta , muhto sidjiide geat leat rávkojuvvon , sihke juvddálaččaide ja greikalaččaide , mii sárdnidit ahte kristus lea ipmila fápmu ja ipmila viissisvuohta . dasgo ipmila jallodat lea viisáset go olbmuid viisodat , ja ipmila headjuvuohta gievrrat go olbmuid gievravuohta . oskuguoimmit , muitet geat dii ieža leiddet dalle go dii rávkojuvvuidet . olbmuid mielas eai lean ollu viisát din gaskkas , eai fámolaččat eai ge olusat alla sogas . muhto dan mii máilmmis adnojuvvo jallodahkan , lea ipmil válljen heahppašuhttit viisáid . dan mii máilmmis adnojuvvo headjun , lea ipmil válljen heahppašuhttit dan mii lea fámolaš . dan mii máilmmis adnojuvvo vuollegažžan , mii badjelgehččojuvvo , mii ii leat mihkkege , dan lea ipmil válljen dahkat duššin dan mii adnojuvvo maninge , amas oktage olmmoš rábmot iežas ipmila ovddas . su dahku dat lea ahte dii lehpet kristus jesusis . su lea ipmil dahkan min viisodahkan , vanhurskkisvuohtan , bassindahkkojupmin ja lonástussan , vai dat guhte rábmo iežas , rábmojehkos hearrástis , nugo lea čállojuvvon . oskuguoimmit , go mun bohten din lusa , de in sárdnidan didjiide ipmila čiegusvuođa goargadis sániiguin dahje viisodagain . dasgo mun mearridin ahte in hálidan diehtit maidege eará din gaskkas go jesus kristusa , russiinávlejuvvon kristusa . mun ledjen headju ja balus ja doarggistin sakka go ledjen din luhtte . mun in sárdnidan olmmošlaš viisodaga sániiguin , muhto vuoiŋŋa ja fámu duođaštusain , amas din osku vuođđuduvvot olbmuid viisodahkii , muhto ipmila fápmui . liikká mii sárdnidit viisodaga sidjiide geat leat rávásman vuoiŋŋalaččat . muhto dat viisodat ii gula dálá máilbmái ii ge dálá máilmmi ráđđejeddjiide geat duššet . mii sárdnidit ipmila čiegus viisodaga mii lea leamaš čihkkojuvvon dán rádjái , muhto ipmil lei juo ovdal áiggiid álggu mearridan ahte dat galggai doalvut min hearvásvuhtii . ii oktage dán máilmmi ráđđejeddjiin leat dovdan dán viisodaga . jos sii livčče dovdan dan , de eai livčče russiinávlen hearvásvuođa hearrá . muhto nugo lea čállojuvvon : dan maid ii oktage čalbmi leat oaidnán ii ge oktage beallji gullan , dan mii ii leat badjánan ovttage olbmo váibmui , buot dan lea ipmil gárvvistan sidjiide geat ráhkistit su . dán lea ipmil almmustahttán midjiide vuoiŋŋainis . dasgo vuoigŋa suokkarda buot , maiddái ipmila čikŋodaga ge . gii earáid go olbmo iežas vuoigŋa diehtá mii lea olbmo siste ? seammá láhkái dušše ipmila vuoigŋa diehtá mii lea ipmila siste . mii eat leat ožžon máilmmi vuoiŋŋa , muhto ipmila iežas vuoiŋŋa , vai mii áddešeimmet dan maid ipmil lea addán midjiide árpmustis . dán birra mii eat sártno sániiguin maid olbmo viisodat lea oahpahan midjiide , muhto sániiguin maid vuoigŋa lea oahpahan midjiide . dasgo dan mii gullá vuigŋii , mii čilget vuoiŋŋa sániiguin . luonddustis olmmoš ii sáhte ipmirdit dan mii boahtá ipmila vuoiŋŋas . sutnje dat lea jallavuohta , ii ge son sáhte áddet dan , danne go dan ferte árvvoštallat vuoiŋŋalaččat . muhto vuoiŋŋalaš olmmoš sáhttá árvvoštallat buot , muhto su ii sáhte oktage árvvoštallat . dasgo : gii dovdá hearrá miela nu ahte sáhtášii rávvet su ? muhto mis lea kristusa miella . dattege , oskuguoimmit , mun in sáhttán sárdnidit didjiide nugo vuoiŋŋalaš olbmuide , muhto mun fertejin sárdnidit didjiide nugo oaččálaš olbmuide , geaid osku kristusii lea dego beallešattot mánážiid osku . mun bibmen din milkkiin in ge álbmás borramušain , dasgo daid ehpet livčče vel gierdan . ehpet ge gierdda dan velá dál ge , dasgo ain han dii lehpet oaččálaččat . go juo din gaskkas lea gáđašvuohta ja riidu , dalle han oažži ráđđe din siste . ehpet go dalle meannut dábáláš olbmuid láhkái ? go nubbi dadjá : mun čuovun bávlosa ja nubbi : mun čuovun apollosa , ehpet go dalle leat nugo buot eará olbmot ? mii lea dasto apollos , ja mii lea bávlos ? soai leaba dušše bálvaleaddjit geat veahkeheigga din oskut , goappašagat dan doaimmas man hearrá attii sutnje . mun gilven , apollos láktadii ; muhto ipmil šaddadii . dan dihtii gilvi ii leat mihkkege ii ge láktadeaddji ge , muhto dušše ipmil gii šaddada . gilvi ja láktadeaddji bargaba ovttas , muhto soai oažžuba bálkká goabbáge barggustis . dasgo mii leat ipmila bargoguoimmit , ja dii lehpet ipmila bealdu , ipmila viessu . ipmila árpmu mielde lean mun , čeahpes huksejeaddji , bidjan vuođu , ja muhtun eará hukse dan vuođu ala . muhto juohkehaš gehččos mo son hukse . ii oktage sáhte bidjat eará vuođu go dan mii lea biddjojuvvon , ja dat lea jesus kristus . jos muhtumat huksejit dan vuođu ala gollis , silbbas dahje divrras geđggiin , muoras , suinniin dahje oalggain , de áiggi mielde šaddá almmusin mo iešguhtege lea huksen . duopmobeaivvi dat šaddá almmusin , dasgo dat beaivi almmustuvvá dolas , ja dolla geahččala makkár iešguđege duodji lea . dat gean viessu bissu , oažžu bálkká . dat gean viessu buollá , son massá bálkká . ieš son gal bestojuvvo , muhto almmatge dego dola čađa . ehpet go dieđe ahte dii lehpet ipmila tempel , ja ahte ipmila vuoigŋa orru din siste ? jos oktage bilideažžá ipmila tempela , de ipmil duššada su . dasgo ipmila tempel lea bassi , ja dat tempel lehpet dii. allos oktage behtto iežas ! jos oktage dis navddeš iežas viissisin dálá máilmmi árvvoštallamiid mielde , de šaddos son vuos jallan , vai son duođaid šattašii viissisin . dasgo dán máilmmi viisodat lea jallodat ipmila čalmmiin , nugo lea čállojuvvon : son giellá viisáid sin iežaset gávvilvuhtii , ja : hearrá dovdá viisáid jurdagiid ja diehtá ahte dat leat duššálaččat . danne allos oktage rábmojehko iežas das mii gullá olbmui . buot han gullá didjiide , lehkos dal bávlos , apollos dahje kefas , máilbmi , eallin dahje jápmin , dat mii lea dál dahje dat mii boahtá – buot lea din . muhto dii gullabehtet kristusii , ja kristus gullá ipmilii . atnet min dasto kristusa bálvaleaddjin ja dállodoallin geaidda ipmila čiegusvuođat leat oskkilduvvon . dain geaidda juoga lea oskkilduvvon , gáibiduvvo ahte sii leat oskkáldasat . muhto munnje ii mearkkaš maidege gii mu dubme , dii dahje mii nu olbmuid duopmostuoluid . in mun ieš ge dubme iežan . mu oamedovdu lea buhtis , muhto ii dat dattege mearkkaš ahte mun livččen sivaheapmi . mu duopmár lea hearrá . allet dan dihtii dubme ovdal áiggi , ovdal go hearrá boahtá . son bidjá čuovgga ovdii dan mii lea čihkkojuvvon seavdnjadassii , ja almmustahttá olbmuid váimmuid jurdagiid . dalle juohkehaš oažžu rámi ipmilis . oskuguoimmit , din dihtii mun lean geavahan iežan ja apollosa ovdamearkan , vai dii oahpašeiddet munnos maid dát sátni mearkkaša : bissot das mii lea čállojuvvon ! amas oktage čeavlásvuođas rábmot nuppi ja fuotnut nuppi . gii bidjá du earáid ovddabeallái ? mii dus lea maid don it leat ožžon attáldahkan ? ja jos leat ožžon dan , manne dalle rábmot dego ii livčče attáldat ? muhto dii lehpet juo gallásat ! dii lehpet juo riggát ! dii lehpet juo šaddan gonagassan , muhto mii eat ! vare duođaid livččiidet gonagasat vai mii beasašeimmet ráđđet dinguin ! mu mielas orru ahte ipmil lea bidjan min , apoastaliid , vuolimužžii , dego livččiimet dubmejuvvon jápmit árenas ; mii leat šaddan máilmmi , eŋgeliid ja olbmuid čájáhusgálvun . mii leat jallat kristusa dihtii ; dii lehpet viisát kristusis . mii leat heajut ; dii lehpet gievrrat . din gudnejahttet ; min badjelgehččet . velá dán bottus ge mis lea nealgi ja goiku ; mis váilot biktasat ; min illástit ja mii leat ruovttoheamit . mii bargat rahčat gieđaideametguin . go min bealkkihit , de mii buressivdnidit ; go min doarrádallet , de mii gierdat dan ; go min bilkidit , de mii vástidit ustitlaččat . mii leat šaddan máilmmi hilggohassan , buohkaid suohpahassan gitta dán beaivvi rádjái . mun in čále dán heahppašuhttin dihtii din , muhto cuigen dihtii , dego ráhkis mánáidan . vaikko dis ležžet ge duháhat oahpaheaddjit geat bagadit din kristtalašvuođas de dis dattege eai leat máŋga áhči . mun dat šadden din áhččin kristus jesusis go adden didjiide evangeliuma . nu ba rávven din : atnet mu ovdagovvan ! dan dihtii mun vuolggahin din lusa timoteusa , gii lea mu ráhkis ja oskkáldas bárdni hearrás ; son muittuha didjiide mo mun dáhtun din vádjolit kristtalažžan , nugo mun oahpahan juohke báikkis , buot searvegottiin . muhtumat dis leat čeavlástallagoahtán danne go sii jáhkket ahte mun in máhca din lusa . muhto mun áiggun boahtit fargga , jos hearrá dáhttu . dalle beasan oahpásmuvvat dáid čeavlás olbmuid fápmui , in dušše sin sániide . dasgo ipmila riika ii boađe albmosii sátnin , muhto fápmun . goappá dii hálidehpet , ahte mun boađán din lusa rissiin dahje ráhkisvuođain ja láđisvuođain ? mun lean gullan ahte din gaskkas lea fuorrávuohta , ja velá dakkár ge fuorrávuohta man eai báhkinat ge dohkket , namalassii ahte olmmái eallá eadnebeliinis . ja das vel čeavlástallabehtet ! dii galggašeiddet baicca moraštit ja ádjit eret su gii lea dahkan dákkáriid . vaikko mun in leat din luhtte rumašlaččat , de goit vuoiŋŋas lean lahka ; ja dego ieš livččen das de lean juo mearridan maid sivalažžii galgá dahkat . go dii čoagganehpet hearrámet jesusa nammii , ja mun lean dinguin vuoiŋŋas , ja hearrá jesusa fápmu lea mielde , de addet dan olbmo sáhtánii , vai su oažži duššaduvvošii ja su vuoigŋa bestojuvvošii hearrá beaivvi . dis ii duođaid leat mainna čeavlástallat ! ehpet go dieđe ahte uhca suvrradáiggáš suvruda olles dáiggi ? čorgejehket eret boares suvrradáiggi , vai dii livččiidet ođđa dáigi ! dii han lehpet juo suvrrokeahtes láibbit . dasgo kristus , min beassášláppis , lea njuvvojuvvon . de ávvudehkot allabasiid , allot bahávuođa ja dohkkemeahttunvuođa boares suvrradáiggiin , muhto buhtisvuođa ja duohtavuođa suvrrokeahtes láibbiin . mun čállen didjiide juo ovddit girjjistan ahte dis ii galgga leat mihkkege dahkamušaid furrošeddjiiguin . in mun oaivvildan dán máilmmi furrošeddjiid dahje ruhtaváibmiliid , suollagiid dahje eahpeipmilbálvaleddjiid . dalle han dii fertešeiddet vuolgit eret dán máilmmis . mun čállen didjiide ahte dis ii galgga leat mihkkege dahkamušaid dakkáriin gii mahkáš lea oskuguoibmi , muhto eallá fuorrávuođas , lea ruhtaváibmil , bálvala eahpeipmiliid , lea bilkár , juhkki dahje suola . dakkár olbmo searvvis ehpet galgga oppa boradit ge . mii vuoigatvuođaid mus lea dubmet sin geat leat olggobealde ? ieža han dii ge dubmebehtet sin geat gullet din searvái . ipmil dubme sin geat leat olggobealde . ádjet eret iežadet luhtte su gii lea bahá . go muhtumis dis lea riidoášši oskuguimmiin , mo son jolggada bidjat dan báhkinlaš duopmáriid ovdii ii ge bassi olbmuid ovdii ? ehpet go dieđe ahte bassi olbmot šaddet dubmet máilmmi ? jos dii oažžubehtet dubmet máilmmi , ehpet go dalle sáhte dubmet smávva áššiid ? ehpet go dieđe ahte mii šaddat dubmet eŋgeliid ? manne dalle eat sáhtáše dubmet dán eallima áššiid . muhto jos dis leat dakkár áššit , manne de bidjabehtet daid dakkár olbmuid ovdii guđet eai adnojuvvo árvvus searvegottis ? mun cealkkán dan didjiide heahpadin ! ii go din gaskkas leat oktage gii lea nu viissis ahte sáhttá čoavdit riiddu oskuguimmiid gaskkas ? ii , oskuguoibmi doalvu oskuguoimmi dikki ovdii ja diktá velá eahpeoskkolaš duopmáriid dubmet . didjiide lea heahpadin ahte dis leat diggeáššit gaskaneattet . manne dii ehpet baicca gillá vearrivuođa ? manne ehpet baicca divtte iežadet vuoittahallat ? muhto dii verrošehpet ja rivvebehtet earáin , ja dát dáhpáhuvvá velá oskuguimmiid gaskkas ! ehpet go dieđe ahte vearredahkkit eai árbe ipmila riikka ? allet čádjádala ! ipmila riikka eai árbe furrošeaddjit , eahpeipmiliid bálvaleaddjit , náittosdilirihkkut , eai olbmát geat diktet eará olbmáid anašit iežaideasetguin , eai ge olbmát geat nuskošit olbmáiguin , eai suollagat , eai ruhtaváibmilat , eai juhkkit , eai bealkálasat eai ge rievvárat . ovdal ledje muhtumat dis dakkárat . muhto dál dii lehpet bassojuvvon buhtisin ; dii lehpet basuhuvvon ; dii lehpet dahkkojuvvon vanhurskkisin hearrá jesus kristusa nammii ja min ipmila vuoiŋŋas . daddjojuvvo gal ahte buot lea munnje lobálaš . lehkos nu , muhto ii buot leat ávkkálaš . lehkos dal nu ahte buot lea lobálaš , muhto mun in divtte mange stivret iežan . daddjojuvvo maiddái ahte borramuš lea čoavjji várás , ja čoavji borramuša várás . lehkos nu , muhto ipmil dahká goappašagaid duššin ! rumaš ii leat furrošeami várás ; dat lea hearrá várás , ja hearrá lea rupmaša várás . ipmil bajásčuoččáldahtii hearrá jábmiid luhtte , ja son bajásčuoččáldahttá min ge fámuinis . ehpet go dieđe ahte din rupmašat leat kristusa lahtut ? áiggošin go mun váldit kristusa lahtuid ja dahkat daid fuorrálahttun ? in eisege ! dahje ehpet go dieđe ahte dat gii ovttastuvvá fuoráin , šaddá oktan rumašin suinna ? lea celkojuvvon : soai šaddaba oktan oažžin . muhto dat gii ovttastuvvá hearráin , šaddá oktan vuoigŋan suinna . fasttášehket furrošeami ! buot suddu maid olmmoš muđuid dahká , lea rupmaša olggobealde . muhto furrošeaddji sudduda iežas rupmaša vuostái . ehpet go dieđe ahte din rumaš lea bassi vuoiŋŋa tempel ? vuoigŋa ássá din siste , ja dii lehpet ožžon su ipmilis . dii ehpet gula šat alcceseattet , dasgo dii lehpet divrasii ostojuvvon . gudnejahttet dan dihtii ipmila rupmašiinnádet ! mun válddán dál daid áššiid maid dii čáliidet , ahte olbmái lea mahkáš buorre orrut almmá guoskkatkeahttá nissona . muhto vealtan dihtii fuorrávuođas de lehkos juohke olbmás iežas áhkká ja juohke nissonis iežas boadnjá . addos boadnjá áhkkásis dan man son lea geatnegas , ja nu gis maiddái áhkká boadnjásis . áhká rumaš ii leat iežas hálddus , muhto boatnjá . seammá láhkái boatnjá rumaš ii leat iežas hálddus , muhto áhká . alli biehttal eallimis ovttas goabbat guimmiineatte , jos juo eahppi leat šiehttan nu muhtun áigái , vai doai beasašeidde čiekŋut rohkadussii ja dasto ealligoahtit fas ovttas . muđuid sáhtán geahččala dudno danne go eahppi liikká veaje soahtat himuideatte vuostái . dát maid mun cealkkán , lea dušše mieđiheapmi ii ge gohččun . mun sávašin ahte buohkat ealášedje dego mun . muhto juohkehaš lea ožžon árpmuattáldagas ipmilis , nubbi dán , nubbi duon . náitalkeahtes olbmuide ja leaskkaide mun cealkkán ahte sidjiide livččii buorre bissut náitalkeahttá nugo mun . muhto jos sii eai veaje caggat himuideaset , de berrejit náitalit . dasgo lea buoret náitalit go buollit himuin . náitalan olbmuide mus lea dákkár gohččun , ii mus alddán , muhto ipmilis , ahte nisu ii oaččo earránit boatnjástis . muhto jos son earráneš , de galgá eallit náitalkeahttá dahje soabadit boatnjáinis . ii ge olmmái oaččo earránit áhkástis . earáide mun cealkkán – dát leat mu iežan sánit , eai ge hearrá sánit : jos oskuvieljas leš eahpeoskkolaš áhkká , ja áhkká hálida bissut su luhtte , de olmmái ii galgga earránit sus . ja jos nissonis leš eahpeoskkolaš boadnjá , ja olmmái hálida bissut su luhtte , de nisu ii oaččo earránit sus . dasgo eahpeoskkolaš boadnjá basuhuvvo go lea náitalan áhkáinis , ja eahpeoskkolaš áhkká basuhuvvo go lea náitalan oskkolaš boatnjáinis . muđuid sudno mánát livčče buhtismeahttumat , muhto dál sii leat basuhuvvon . muhto jos eahpeoskkolaš náittosguoibmi dáhttu earránit , de earránehkos . dakkár dilis oskkolaš viellja dahje oabbá ii leat čadnojuvvon . ipmil lea rávkan min eallit ráfis . áhkká , mas dieđát sáhtežat go beastit boatnját ? ja boadnjá , mas dieđát sáhtežat go beastit áhkát ? dattege dohkkehehkos juohkehaš dan oasi man hearrá lea addán sutnje , dan mii sus lei go ipmil rávkkai su . dát lea mu gohččun buot searvegottiide . jos muhtun lei birračuhppojuvvon go son rávkojuvvui , de ii galgga geahččalit rievdadit birračuohpahusa mearkkaid . jos muhtun lea rávkojuvvon birračuohpakeahttájin , de ii galgga birračuohpahit iežas . ii leat deaŧalaš lea go olmmoš birračuhppojuvvon vai ii , muhto deaŧalaš lea doallat ipmila báhkkomiid . bissos juohkehaš dan dilis mas son lei dalle go son rávkojuvvui . jos don ledjet šlávva go rávkojuvvojit , de ale váivvit iežat dainna ! muhto jos don sáhtát šaddat friddjan , de vállje baicca dan . dasgo dat guhte lei šlávva go hearrá rávkkai su , lea hearrá friddjandahkkojuvvon olmmoš . seammá láhkái lea dat gii lei friddja olmmoš go son rávkojuvvui , šaddan kristusa šlávvan . dii lehpet divrasii ostojuvvon . allet de šatta olbmuid šlávvan . oskuguoimmit , bissos juohkehaš ipmila ovddas dan dilis mas lei go rávkojuvvui . dasto , mii guoská náitalkeahtes olbmuide , de dan áššis mus eai leat gohččumat hearrás . muhto mun cealkkán iežan oaivila , dasgo hearrá lea árpmustis čájehan ahte luohttá munnje . dan heahteáiggi dihtii mas mii dál eallit , mun oaivvildan ahte olbmui lea buorre bissut náitalkeahttájin . jos don leat čadnojuvvon áhkkái , de ale geahččal beasadit sus . jos dus ii leat áhkká , de ale oza alccesat áhká . muhto jos don dattege náitalat , de it suddut . ja jos nieida náitala , de son ii suddut . muhto náitalan olbmot ožžot ollu morrašiid , ja mun dáhtošin din vealtat dain . oskuguoimmit , dat maid mun nappo oaivvildan , lea dát : áigi lea oanehaš . dás duohko galget sii geain lea áhkká , eallit dego sii eai livčče náitalan . sii geat moraštit , galget eallit dego sii eai livčče morrašis . sii geat illudit , galget eallit dego eai livčče ilus . sii geat ostet , galget eallit dego eai oamastivčče maidege . sii geat geavahit máilmmi buriid , galget eallit dego eai dárbbašivčče geavahit daid . dasgo dát máilbmi , nugo dál lea , duššá . mun dáhtun din eallit morrašiid haga . náitalkeahtes olmmoš atná fuola das mii gullá hearrái , mo son sáhttá dohkket hearrái . muhto náitalan olmmoš atná fuola das mii gullá máilbmái , mo son sáhttá leat buorre ja dohkálaš áhkkásis , ja ná son lea juohkásan guovtti sadjái . náitalkeahtes nisu dahje nieida atná fuola das mii gullá hearrái , vai son sáhttá leat bassi sihke rupmašis ja vuoiŋŋastis . muhto náitalan nisu atná fuola das mii gullá máilbmái , mo son sáhttá dohkket boadnjásis . mun cealkkán dán didjiide iežadet ávkin , in ge danne ahte dáhtun giellat din , muhto vai mun veahkehivččen din eallit gudnálaččat ja bissut oskkáldasat hearrás . jos oktage oaivvildeš ahte son ii meannut heivemeahttumit morsiinis , go su himut leat garrasat , ii ge son veaje maidege dasa , dahkos nu mo hálida , soai beassaba náitalit , ii ge das leat mihkkege suttuid . muhto jos son bissu nannosit áigumušastis ii ge leat bákku vuolde , muhto ráđđe dáhtus ja lea mearridan diktit moarsis leat guoskkatkeahttá , de son dahká riekta . nu dahká nappo son riekta gii náitala morsiinis , muhto son gii ii náital , dahká velá buorebut . áhkká lea čadnojuvvon boadnjásis nu guhká go boadnjá eallá . jos boadnjá jápmá , de son beassá náitalit geainna dáhttu , jos dat duššefal dáhpáhuvvá hearrás . muhto mu mielas sutnje lea buoret jos son eallá okto . ja mun navddán alddán ge leat ipmila vuoiŋŋa . dasto , mii guoská eahpeipmiliidda oaffaruššojuvvon birgui , de das mis gal lea buohkain diehtu . dakkár diehtu dahká čeavlájin , muhto ráhkisvuohta nanosmahttá . jos oktage navddeš alddis leat dieđu , dalle son ii leat ožžon rivttes dieđu . muhto ipmil dovdá su gii ráhkista ipmila . go lea gažaldat borramis dakkár bierggu mii lea leamaš oaffaruššojuvvon eahpeipmiliidda , de mii gal diehtit ahte máilmmis ii leat eahpeipmil ii ge leat eará ipmil go okta . vaikko mahkáš livčče ge ipmilat almmis ja eatnama alde , ja maiddái eatnat ipmilat ja hearrát , de mis lea almmatge dušše okta ipmil , áhčči . sus boahtá buot , ja su lusa mii leat mannamin . mis lea dušše okta hearrá , jesus kristus . su bokte lea buot sivdniduvvon , ja mii eallit su bokte . muhto dát diehtu ii leat buohkain . muhtumat borret dán bierggu eahpeipmiloaffarin , danne go sii dán rádjái leat hárjánan bálvalit eahpeipmiliid ja dat duolvvida sin rašis oamedovddu . muhto borramuš ii daga min dohkálažžan ipmila ovddas . mii eat manat maidege jos eat bora , eat ge vuoitte maidege jos borrat . muhto váruhehket amas din friddjavuohta šaddat jorralussan rašis olbmuide ! jos dál oktage oinneš du geas lea dát diehtu , borramin eahpeipmiltempelis , ii go dalle su rašis oamedovdu ávžojuvvo borrat oaffarbierggu ? nu du dieđu dihtii rašis olmmoš manná gáđohussii , dat oskuguoibmi gean ovddas kristus jámii . go dii dán láhkái suddudehpet oskuguimmiideattet vuostái ja hávváduhttibehtet sin rašis oamedovddu , de suddudehpet kristusa vuostái ge . dan dihtii , jos borramuš vearránahttá mu oskuguoimmi , de in goassege bora bierggu aman vearránahttit oskuguoibmán . in go mun leat friddja olmmoš ? in go leat apoasttal ? in go leat oaidnán jesusa , hearrámet ? ehpet go dii leat mu dahku hearrás ? jos earáide in leačča apoasttal , de didjiide goit lean ! duođaid , dii lehpet seaila mii nanne ahte mun lean hearrá apoasttal . dát lea dál mu bealuštus sin vuostái geat dubmejit mu : ii go mis leat vuoigatvuohta borrat ja juhkat ? ii go mis ge leat vuoigatvuohta váldit mielde áhká oskuoabbán , nugo eará apoastalat ja hearrá vieljat ja kefas dahket ? letne go dušše moai barnabasain geain ii leat vuoigatvuohta orrut barggakeahttá ? gii ba iežas bálkáha soalddáhin ? ii go viidnegárddi gilvi beasa borrat dan šattu ? ii go geahčči oaččo mielkki ealus ? sártnun go dušše olbmuid lági mielde ? ii go láhka ge cealkke nu ? movssesa láhkii han lea čállojuvvon : ale čana vuovssá njálmmi go dat lea ráidnemin gortniid . muhto lea go ipmil vuovssáin atnimin fuola ? ii go dát leat celkojuvvon min hárrái ? de lea , min dihtii dát lea čállojuvvon . dasgo dat guhte jorgu eatnama ja dat guhte ráidne gortniid , berre dahkat dan dainna doaivagiin ahte oččošii oasi šattus . go mii leat gilván vuoiŋŋalaš buriid din gaskii , lea go dalle menddo ollu ahte mii beasašeimmet láddjet das máilmmálaš buriid ? jos dal earáin ležžet vuoigatvuođat oažžut dis juoidá , eai go mis livčče dalle vel eanet ? mii dattege eat leat atnán ávkki dán vuoigatvuođas , muhto mii gierdat buot amamet hehttet kristusa evangeliuma ovdáneami . ehpet go dieđe ahte sii geat bálvalit tempelis ožžot tempelis ealáhusaset , ja sii geat bálvalit áltáris , ožžot oasi das mii oaffaruššojuvvo ? seammá láhkái lea hearrá mearridan ahte sii geat sárdnidit evangeliuma , ožžot ealáhusa evangeliumis . muhto mun in leat atnán ávkki dákkár vuoigatvuođain . in ge mun čále dál danne ahte gáibidan alccesan dákkáriid . ovdal mun jámášin , dasgo ii oktage beasa váldit mus eret dan rámi . das ahte mun sárdnidan evangeliuma , ii leat mihkkege rábmomušaid , dasgo dat lea mu geatnegasvuohta . vuoi mu , jos mun in sárdnit evangeliuma ! jos dagan dan iežan dáhtus , de mun galggan oažžut bálkká . muhto jos mun in daga dan iežan dáhtus , de dat lea doaibma mii lea oskkilduvvon munnje . mii lea dalle mu bálká ? dat ahte mun sárdnidan evangeliuma bálkká haga in ge ane ávkki dan vuoigatvuođas man evangelium attášii munnje . vaikko mun lean friddja in ge leat geange vuollásaš , de lean dahkan iežan buohkaid šlávvan , vai vuoittášin nu olusiid go vejolaš . juvddálaččaide lean leamaš dego juvddálaš , vai vuoittášin juvddálaččaid . sidjiide geat leat lága vuložat , mun lean leamaš dego livččen lága vuloš , vai vuoittášin sin , vaikko ieš in leat ge lága vuloš . sidjiide geat leat lága haga , lean leamaš dego ieš ge livččen lága haga , vai vuoittášin sin , vaikko ieš in leat ipmila lága haga , mun han lean kristusa lága vuloš . rašis olbmuide lean leamaš rašši , vai vuoittášin sin . buohkaide lean leamaš buot , vai beasttášin juobe muhtumiid . muhto buot dagan evangeliuma dihtii , vai ieš oččošin oasi das . ehpet go dieđe ahte vaikko buot gilvoviehkkit vihket gilvvu , de dušše okta vuoitá bálkkašumi ? vihket dalle nu ahte vuoittášeiddet ! juohke gilvvohalli ferte biehttalit alddis buot . sii dahket dan vai oččošedje nohkavaš vuoitokruvnnu ; mii gis dahkat dan vai oččošeimmet nohkameahttun kruvnnu . in mun dasto viega mihttomeari haga , in ge čorpmadettiin fáippo guoros áibmui . muhto mun hárjehalan rupmašan garrasit ja bággen dan jeagadit , aman ieš hilgojuvvot , mun gii lean sárdnidan earáide . oskuguoimmit , mun dáhtošin din diehtit ahte min máddarat ledje balvva vuolde , ja buohkat manne meara čađa . buohkat gásttašuvvojedje movssesa searvevuhtii balvvas ja mearas , ja buohkat borre seammá vuoiŋŋalaš borramuša ja juhke seammá vuoiŋŋalaš juhkamuša . dasgo sii juhke vuoiŋŋalaš bávttis mii čuovui sin ; dat bákti lei kristus . dattege ipmil hilggui eatnasiid sis , dasgo sii duššaduvvojedje meahcis . dát dáhpáhusat leat dál midjiide ovdamearkan amamet hálidit bahá , nugo sii dahke . allet ge šatta eahpeipmilbálvaleaddjin nugo muhtumat sis šadde . nugo lea čállojuvvon : álbmot čohkánii borrat ja juhkat , ja dasto dánsugohte . allot ge furroš , nugo muhtumat sis , go sis dušše golbmagoalmmatlotduhát olbmo ovtta beaivvis . allot ge geahččal hearrá , nugo muhtumat sis ; sii han gottahalle gearbmašiidda . allet ge nimmor nugo muhtumat sis , sii han gottahalle duššadeaddjái . buot dát dáhpáhusat šadde sidjiide ovdamearkan , ja dat čállojuvvojedje midjiide cuigehussan , midjiide geaidda maŋimuš áiggit leat boahtán . dan dihtii váruhehkos son gii navdá iežas čuožžut , amas jorralit ! dii ehpet leat deaividan geahččalusaiguin maid olmmoš ii veaje gierdat . ipmil lea oskkáldas , son ii divtte din geahččaluvvot badjelmearálaččat , muhto dahká sihke geahččalusa ja dan loahpa nu ahte dii gierdabehtet dan . ráhkkásiiddán , fasttášehket nappo eahpeipmilbálvaleami ! mun sártnun didjiide nugo jierpmálaš olbmuide . árvvoštallet dan maid mun sártnun ! ii go dat gearra , man mii buressivdnidit , leat oasálašvuohta kristusa varrii ? ii go dat láibi , man mii doadjalit , leat oasálašvuohta kristusa rupmašii ? dan dihtii go lea okta láibi , de mii , guđet leat eatnagat , leat okta rumaš , dasgo mii leat buohkat oasálaččat dan ovtta láibái . gehččet israela álbmoga : eai go sii geat borret oaffaris , leat oasálaččat oaffaráltárii ? maid mun oaivvildan dáinna ? oaivvildan go ahte eahpeipmiloaffar livččii mihkkege , dahje ahte eahpeipmil livččii mihkkege ? in eisege ! muhto mun oaivvildan ahte dan maid báhkinat oaffaruššet , dan sii oaffaruššet bahá vuoiŋŋaide eai ge ipmilii . mun in dáhto din leat oasálažžan bahá vuoiŋŋaide . ehpet dii sáhte juhkat sihke hearrá geara ja bahá vuoiŋŋaid geara . dii ehpet sáhte leat oasálaččat sihke hearrá beavdái ja bahá vuoiŋŋaid beavdái . duostat go mii hárdit hearrá áŋgirvuođa ? leat go mii gievrrabut go son ? daddjojuvvo gal ahte buot lea lobálaš dahkat . dat lea gal duohta , muhto ii buot leat ávkkálaš . buot lea gal lobálaš dahkat , muhto ii buot duddjo buori . allet bivdde iežadet ávkki , muhto earáid ávkki . borret buot mii vuvdojuvvo gávpešiljuin jearakeahttá oamedovddu dihtii lea go dat oaffarbiergu . dasgo eanan ja buot mii deavdá dan , gullá hearrái . jos muhtun eahpeoskkolaš bovde din , ja dii mannabehtet su guossái , de beassabehtet borrat buot mii biddjojuvvo din ovdii , jearakeahttá oamedovddu dihtii lea go dat oaffarbiergu . muhto jos muhtun dadjá : dát lea oaffarbiergu , de allet bora dan su dihtii gii dajai dan , ja maiddái oamedovddu dihtii . mun in oaivvil du oamedovddu , muhto nuppi olbmo oamedovddu ! de muhtun jearrá : manne divttášin eará olbmo oamedovddu dubmet friddjavuohtan ? jos mun giittán ipmila go boran , manne mun dalle láitojuvvon das man ovddas mun giittán ipmila ? jogo dii nappo borrabehtet dahje juhkabehtet , dahje maid ihkinassii barggažehpet , de dahket buot ipmila gudnin ! allet divtte juvddálaččaid , greikalaččaid dahje ipmila girku láitit din mastege ! ieš mun geahččalan álo dohkket buohkaide in ge oza iežan ávkki , muhto eatnagiid ávkki , vai sii bestojuvvošedje . mun rámidan din go álo muitibehtet mu ja doallabehtet gitta dan oahpahusas man mun adden didjiide . mun hálidan din diehtit ahte kristus lea juohke olbmá oaivi , olmmái lea nissona oaivi , ja ipmil lea kristusa oaivi . olmmái gii rohkadallá dahje profehtastallá gahpir oaivvis , heahppašuhttá oaivvis . muhto nisu gii rohkadallá dahje profehtastallá gahperahttá , heahppašuhttá oaivvis , dasgo dat lea seammá heahpat dego livččii ráhken vuovttaidis . jos nisu ii dáhto gokčat oaivvis , de čuhppos son buot vuovttaidis . muhto go juo lea heahpadin nissonii čuohppat dahje ráhket vuovttaidis , de ferte gokčat oaivvis . olmmái ii dárbbaš gokčat oaivvis , dasgo son lea ipmila govva ja gudni . muhto nisu lea olbmá gudni . dasgo olmmái ii šaddan nissonis , muhto nisu šattai olbmás . ii ge olmmái sivdniduvvon nissona dihtii , muhto nisu sivdniduvvui olbmá dihtii . danne nisu ferte eŋgeliid dihtii gokčat oaivvis vuollegašvuođa mearkan . hearrá ovddas almmatge ii leat nisu almmá olbmá haga ii ge olmmái almmá nissona haga . dasgo nugo nisu šattai olbmás , de han olmmái ge riegáda nissonis , muhto buot boahtá ipmilis . árvvoštallet ieža ! heive go ahte nisu rohkadallá ipmilii gahperahttá ? ii go luondu ieš oahpat didjiide ahte lea heahpadin olbmái jos sus leat guhkes vuovttat , muhto ahte nissonii dat lea gudnin ? dasgo vuovttat leat addojuvvon nissonii govččasin . jos dál oktage dáhtoš nákkáhallat , de dihtos ahte mis ii leat dakkár vierru , ii ge ipmila searvegottiin ge . go mun dál attán didjiide čuovvovaš gohččumiid , de in sáhte rábmot din , dasgo din čoagganeamit eai leat didjiide buorrin , muhto baicca vahágin . ovddimustá mun gulan ahte din gaskkas lea soahpameahttunvuohta go čoagganehpet searvegoddin , ja mun jáhkán muhtun muddui dan duohtan . din gaskkas han juo dieđusge fertejit leat sierra joavkkut , vai juo lea čielggas geat din gaskkas leat luohtehahttit . go dii dasto čoagganehpet , de eai leat hearrá mállásat dat maid dii borrabehtet . dasgo juohkehaš borrá dakkaviđe iežas borramuša , ja nubbi nealgu ja nubbi gis juhkaluvvá . ehpet go dii sáhte boradit ja juhkat ruovttuineattet ? vai badjelgeahččabehtet go ipmila searvegotti , ja heahppašuhttibehtet go sin geain ii leat mihkkege ? maid dii hálidehpet mu cealkit dása ? ahte mun rábmošin din ? dán áššis mun in rábmo din ! dasgo mun lean vuostáiváldán hearrás dan maid lean addán didjiide ge : hearrá jesus , dan ija go son behttojuvvui , válddii láibbi , giittii ipmila , doadjalii dan ja celkkii : dát lea mu rumaš , mii addojuvvo din ovddas . dahket dán muitin dihtii mu ! nu son válddii maiddái geara mállásiid maŋŋil ja celkkii : dát gearra lea ođđa lihttu mu varas . nu dávjá go dii juhkabehtet dan , dahket dan muitin dihtii mu ! dasgo nu dávjá go dii borrabehtet dán láibbi ja juhkabehtet dán gearas , de sárdnidehpet hearrá jápmima dassážii go son boahtá . danne dat guhte borrá láibbi dahje juhká hearrá gearas dohkkemeahttun láhkái , sudduda hearrá rupmaša ja vara vuostái . juohkehaš ferte guorahallat iežas ovdal go borrá láibbi ja juhká gearas . dasgo dat gii borrá ja juhká beroškeahttá das ahte dat lea hearrá rumaš , son borrá ja juhká duomu alccesis . dan dihtii leat ollu buohccit ja návccaheamit din gaskkas , ja eatnagat leat oađđán jápmimii . jos mii guorahalašeimmet iežamet , de eat dubmehalaše . muhto go hearrá dubme min , de mii bagaduvvot , amamet dubmejuvvot gáđohussii oktan máilmmiin . oskuguimmiidan , go dii nappo čoagganehpet boradit , de vurdet guhtet guimmiideattet ! jos muhtumis leažžá nealgi , de boradehkos ruovttus , amaset din čoagganeamit buktit duomu alcceseattet . buot eará áššiin mun rávven din go boađán . dasto , oskuguoimmit , mii guoská vuoiŋŋa attáldagaide , de mun dáhtošin din dovdat daid . dii diehtibehtet mo dii máŋgga láhkái geasáhalaidet gielahis eahpeipmiliid lusa dalle go leiddet báhkinat . dan dihtii mun cealkkán čielgasit didjiide ahte ii oktage guhte sárdnu ipmila vuoiŋŋas , sáhte dadjat : jesus lehkos garuhuvvon . ii ge oktage sáhte dadjat : jesus lea hearrá jos ii sártno bassi vuoiŋŋas . árpmuattáldagat leat máŋgga lágánat , muhto vuoigŋa lea seammá . bálvalusat leat máŋgga lágánat , muhto hearrá lea seammá . fámolaš dagut leat máŋgga lágánat , muhto ipmil lea seammá , son gii duddjo buot mii lea . dan maid vuoigŋa almmustahttá , oažžu juohkehaš oktasaš ávkin . muhtumii vuoigŋa addá viisodaga sáni , ja nubbái seammá vuoigŋa addá dieđu sáni . buot dáid duddjo okta ja seammá vuoigŋa guhte juohká attáldagaidis juohkehažžii , dáhtus mielde . nugo rumaš lea okta , ja das leat máŋga lahtu , ja buot dat lahtut dahket ovtta rupmaša , vaikko leat ge máŋga , nu lea maiddái kristusiin ge . dasgo ovttain vuoiŋŋain mii leat buohkat gásttašuvvon vai mii livččiimet okta rumaš , leažžat dal juvddálaččat dahje greikalaččat , šlávat dahje friddja olbmot , ja mii buohkat leat ožžon juhkat ovtta vuoiŋŋa . ii han rumaš leat dušše okta lahttu , muhto máŋga . jos mahkáš juolgi dajašii : danne go in leat giehta , de in gula rupmašii , de dat liikká gullá rupmašii . jos beallji dajašii : danne go in leat čalbmi , de in gula rupmašii , de dat liikká gullá rupmašii . jos oppa rumaš livččii čalbmi , livččii go dalle gullu ? jos buot livččii gullu , livččii go dalle haksin ? muhto ipmil lea goit bidjan juohke lahtu rupmašii , nugo dáhtui . jos buot livččii okta lahttu , livččii go dalle mihkkege rupmašiid ? leat gal ollu lahtut , muhto dušše okta rumaš . čalbmi ii sáhte dadjat gihtii : mun in dárbbaš du , ii ge oaivi sáhte dadjat julggiide : in mun dárbbaš din . lea baicca nuppe láhkái ! aiddo dat rupmaša lahtut mat orrot leamen heajumusat , leat dárbbašlaččat . daidda rumašlahtuide mat min mielas leat unnán gudni veara , daidda mii addit dađe eanet gudni , ja daid lahtuid mainna heahpanaddat , mii gárvvohit dađe heivvolaččabut ; eará lahtut eai dárbbaš dan . muhto ipmil lea bidjan oktii rupmaša ja addán eanet gudni dasa mas gudni váilu , amaset rupmaša lahtut riidalit guhtet guimmiideasetguin , muhto vai buot lahtut anášedje fuola guhtet guimmiineaset . jos okta lahttu gillá , de buot earát ge gillájit . jos okta lahttu gudnejahttojuvvo , de buot earát ge illudit . dii lehpet kristusa rumaš , ja juohkehaš dis lea su lahttu . ipmil lea ásahan girkosis vuosttažin apoastaliid , nubbin profehtaid ja goalmmádin oahpaheddjiid , de sin geain lea fápmu dahkat oavdudaguid , ja dasto sin geain lea buoridanattáldat , attáldat veahkehit nuppiid , attáldat jođihit ja attáldat sárdnut iešguđetlágán gielaiguin . leat ba gal buohkat apoastalat ? leat ba gal buohkat profehtat dahje oahpaheaddjit ? dahket ba gal buohkat oavdudaguid ? lea ba gal buohkain buoridanattáldat ? sárdnot ba gal buohkat gielaiguin , dahje dulkojit go buohkat gielaiguin sárdnumiid ? eai , muhto váinnuhehket stuorimus árpmuattáldagaid ! ja dál mun čájehan didjiide buot buoremus geainnu : vaikko vel sártnošin ge olbmuid dahje eŋgeliid gielaiguin , muhto mus ii livčče ráhkisvuohta , de livččen dušše čuoddji biellu dahje skilaideaddji divga . vaikko mus vel livččii ge profehtastallanattáldat ja dovddašin buot čiegusvuođaid ja buot dieđu , ja vaikko mus livččii buot osku nu ahte sáhtášin váriid sirdit , muhto ii livčče ráhkisvuohta , de mun in livčče mihkkege . vaikko vel juogadivččen váivvážiidda buot mii mus leažžá , ja vaikko divttášin iežan boldojuvvot , muhto mus ii livčče ráhkisvuohta , de dat ii livčče munnje ávkin . ráhkisvuohta lea gierdavaš , ráhkisvuohta lea láđis , ii dat gáđaš ii ge rábmo ii ge čeavlástala . ii dat daga maidege dohkkemeahttumiid ii ge bivdde iežas ávkki , ii dat suhta ii ge vurke baháid . ii dat illut vearrivuođas , muhto baicca duohtavuođas . dat gillá buot , osku buot , doaivu buot , gierdá buot . ráhkisvuohta ii noga goassege . muhto profehtastallanattáldagat nohket , gielaiguin sárdnun jávohuvvá , ja diehtu nohká . dasgo min diehtu lea váilevaš , ja min profehtastallan lea váilevaš . muhto go ollisvuohta boahtá , de jávká dat mii lea váilevaš . mánnán mun hállen nugo mánná , mus lei máná miella ja máná jurdagat . muhto go šadden rávisin , de guđđen mánálašvuođa . dál mii oaidnit dego njoađve speadjalis , dego árvádusa , muhto dalle oaidnit oktii čalmmiid . dál lea áddejupmi váilevaš , muhto dalle dat lea ollislaš , nugo ipmil dovdá mu ollásit . de dat bissot , dát golmmas : osku , doaivu ja ráhkisvuohta . muhto buot stuorimus dain lea ráhkisvuohta . bivdet ráhkisvuođa , muhto váinnuhehket maiddái vuoiŋŋalaš attáldagaid , eanemusat profehtastallama . dat guhte sárdnu gielaiguin , ii sártno olbmuide , muhto ipmilii , dasgo ii oktage ádde su go son vuoiŋŋas sárdnu čiegusvuođaid . muhto dat guhte profehtastallá , sárdnu olbmuide , son nanosmahttá , rávve ja jeđđe . dat guhte sárdnu gielaiguin , nanosmahttá iežas , muhto dat guhte profehtastallá , nanosmahttá searvegotti . mun sávan ahte dii buohkat sártnošeiddet gielaiguin , muhto vel eanebut sávašin ahte dii profehtastalašeiddet . dasgo dat guhte profehtastallá , lea stuorit go dat guhte sárdnu gielaiguin , jos juo ii dulkojuvvoše dat maid son sárdnu , vai searvegoddi nanosmahttojuvvošii . oskuguoimmit , mii ávkkiid livččii didjiide jos mun boađášin din lusa ja sártnošin gielaiguin , in ge attáše didjiide almmustusa , dieđu , profetiija dahje oahpaheami ? seammá láhkái lea jápma čuojanasaiguin , nugo njurggonasain ja hárppain . jos nuohtain ii livčče erohus , mo dalle sáhtášii gullat dan mii čuojahuvvo ? ja jos soahtedorvves boahtá eahpečielga jietna , gii dalle ráhkkanišgoađášii soahtái ? nu lea dinguin ge : jos ehpet sártno čielga giela , mo dalle sáhttá áddet dan mii daddjojuvvo ? dalle han sárdnubehtet aivve duššás ! máilmmis leat máŋggašlái gielat , ja buot dat leat áddehahttit . muhto jos mun in máhte giela , de lean amas sutnje gii hállá dan , ja son gii hállá , lea amas munnje . nu lea dinguin ge : go váinnuhehpet vuoiŋŋalaš attáldagaid , de oččodehket dakkár attáldagaid mat sáhttet nanusmahttit searvegotti ! dan dihtii rohkadallos son gii sárdnu gielaiguin , ahte máhtášii dulkot dan maid ieš dadjá . dasgo jos mun rohkadaladettiinan sártnun gielaiguin , de mu vuoigŋa rohkadallá , muhto jierbmái ii leat mihkkege ávkkiid . maid dát mearkkaša ? mun hálidan rohkadallat vuoiŋŋainan , muhto maiddái jirpmiinan ; mun dáhtun lávlut ávvulávlagiid vuoiŋŋainan , muhto maiddái jirpmiinan . jos don rámidat ipmila dušše vuoiŋŋastat , mo de sáhttá olggobealeolmmoš gii lea dás , dadjat amen du giittusrohkosii jos ii ádde dan maid don dajat ? du giittusrohkos veadjá gal leat buorre , muhto dat ii leat nubbái ávkin . mun giittán ipmila go sártnun gielaiguin eanebut go oktage dis . muhto vai sáhtášin earáid ge oahpahit de hálidivččen baicca searvegottis dadjat vihtta jierpmálaš sáni go duháhiid sániid gielaiguin . oskuguoimmit , allet leage nugo mánát jierpmi dáfus . bahávuođa dáfus lehket dego mánát , muhto jierpmi dáfus nugo rávis olbmot . láhkii lea čállojuvvon : amas gielaiguin ja amas baksamiiguin , áiggun sárdnut dán álbmogii , muhto sii dattege eai guldal mu , cealká hearrá . dan dihtii lea gielaiguin sárdnun mearka sidjiide geat eai oskko , ii ge oskkolaččaide . muhto profehtalaš sárdnun lea mearka oskkolaččaide , ii ge eahpeoskkolaččaide . jos dál olles searvegoddi čoahkkanivččii ja buohkat sárdnugoađášedje gielaiguin , ja de boađášedje sisa muhtun olggobealeolbmot dahje eahpeoskkolaččat , eai go sii dalle dajaše ahte dii lehpet mielahuvvan ? muhto jos buohkat livčče profehtastallamin , ja de boađášii sisa muhtun eahpeoskkolaš dahje olggobealeolmmoš , de buot maid son gulašii , čájehivččii sutnje su suttu , ja son dovddašii ahte buohkat cuiggodit su ; su siskkimuš jurdagat boađášedje albmosii . son luoitádivččii muođuidis ala , rohkadalašii ipmila ja dovddastivččii : ipmil lea duođaid din gaskkas ! oskuguoimmit , maid nappo dát mearkkaša ? go dii čoagganehpet , de juohkehaččas lea juoga maid addit : sálbma , oahppu , almmustus , gielaiguin sárdnun ja dulkon . šaddos buot nu ahte dat nanosmahttá . jos sárdnot gielaiguin , de sárdnoset dušše guovttis dahje eanemusat golmmas , nubbi nuppi maŋis ja muhtun galgá dulkot . jos ii oktage máhte dulkot , de orros jávohaga son gii sárdnu gielaiguin go searvegoddi lea čoahkis . sárdnos son alccesis ja ipmilii ! profehtain ge sárdnoset guovttis dahje golmmas , ja earát galget árvvoštallat dan maid sii celket . muhto jos muhtun eará gii lea čohkkámin das oažžu almmustusa , de nubbi galgá jávohuvvat . dasgo dii buohkat beassabehtet profehtastallat , muhto okta ain hávil , vai buohkat oahpašedje ja árvvosmahttojuvvošedje . profehtain lea fápmu ráđđet vuoiŋŋaid mat sárdnot sin siste , dasgo ipmil ii leat moivvi ipmil , muhto ráfi ipmil . nugo lea dábálaš buot bassi olbmuid searvegottiin , de nissonat galget orrut jávohaga searvegoddečoagganemiin . sis ii leat lohpi sárdnut , muhto galget orrut vuolibužžan , nugo láhka ge cealká . jos sii dáhttot oahppat maidege , de jerroset boatnjáineaset ruovttus . dasgo ii heive ahte nisu sárdnu searvegottis . lea go ba ipmila sátni vuolgán dis , dahje lea go dat ollen dušše din lusa ? jos oktage aneš iežas profehtan dahje ahte son lea ožžon attáldaga vuoiŋŋas , de dihtos ahte dat maid mun čálán , lea hearrá báhkkon . jos guhtege dán ii dohkket , su ii ipmil ge dohkket . oskuguimmiidan , váinnuhehket profehtastallan attáldaga , allet ge hehtte geange sárdnumis gielaiguin . muhto dáhpáhuvvos buot heivvolaččat ja albma láhkái ! oskuguoimmit , mun muittuhan didjiide dan evangeliuma man mun sárdnidin didjiide , dan man dii vuostáiválddiidet ja mas dii bissubehtet nanusin . dat buktá didjiide bestojumi jos vurkebehtet dan nu mo mun sárdnidin evangeliuma , muđuid dii lehpet oskugoahtán duššás . dasgo buot ovddimustá mun adden didjiide dan maid ieš vuostáiválden : ahte kristus jámii min suttuid dihtii čállagiid mielde , son hávdáduvvui , son bajásčuožžilii goalmmát beaivvi čállagiid mielde , ja son almmustuvai kefasii ja dasto dan guoktenuppelohkásii . das maŋŋil son almmustuvai oktanaga badjel vihttačuođi oskuguoibmái . eatnasat sis leat ain eallimin , muhto muhtumat leat oađđán jápmimii . das maŋŋil son almmustuvai jáhkobii ja dasto buot apoastaliidda . maŋimustá son almmustuvai munnje ge , gii lean dego ovdal áiggi riegádan mánná . mun han lean heajumus apoastaliid searvvis , in ge oppa ánssáš ge gohčoduvvot apoasttalin , dasgo mun lean doarrádallan ipmila girku . muhto ipmila árpmus lean dat gii lean , ii ge su árbmu munnje leat leamaš duššás . mun lean rahčan eanebut go oktage sis , vaikko in gal mun , muhto ipmila árbmu mii lea leamaš mu mielde . ná mii nappo sárdnidit , mun dego earát ge , ja dasa dii oskubehtet . muhto jos dál sárdniduvvo ahte kristus lea bajásčuožžilan jábmiid luhtte , mo dalle sáhttet muhtumat dis cealkit ahte ii leat mihkkege bajásčuožžilemiid jábmiid luhtte ? jos ii leat bajásčuožžileapmi jábmiid luhtte , de ii leat kristus ge bajásčuožžilan . muhto jos kristus ii leat bajásčuožžilan , de min sárdni lea duššás , ja maiddái din osku lea duššás . dalle lea čielggas ahte mii leat duođaštan vearrut ipmila birra go mii leat duođaštan ipmila birra ahte son lea bajásčuoččáldahttán kristusa , maid son nappo ii leat dahkan , jos juo jábmit eai bajásčuožžil . dasgo jos jábmit eai bajásčuožžil , de ii kristus ge leat bajásčuožžilan . muhto jos kristus ii leat bajásčuožžilan , dalle din osku lea dušši , ja dii lehpet ain suttuineattet . dalle leat láhppon sii ge geat kristusii oskkodettiin leat oađđán jápmimii . jos mii leat bidjan doivomet kristusii dušše dán eallimis , de mii leat buot vártnuhepmosat olbmuid gaskkas . muhto dál lea kristus bajásčuožžilan jábmiid luhtte , vuosttaš šaddun sin gaskkas geat leat oađđán jápmimii . danne go jápmin bođii olbmos , lea maiddái jábmiid bajásčuožžileapmi boahtán olbmos . dasgo nugo buohkat jápmet oktan áttámiin , de buohkat dahkkojit eallin oktan kristusiin . muhto juohkehaš vuorus mielde : kristus lea álgošaddu , dasto čuvvot sii geat gullet kristusii , go son boahtá . das maŋŋil boahtá loahppa , go son addá riikka ipmil áhččái maŋŋil go lea duššadan buot hearrávuođa , válddi ja fámu . dasgo kristus galgá ráđđet gonagassan dassážii go ipmil lea bidjan buot vašálaččaid su julggiid vuložin . maŋimuš vašálaš gii duššaduvvo , lea jápmin , dasgo ipmil lea bidjan buot su julggiid vuložin . go daddjo ahte buot lea biddjon su julggiid vuložin , de lea čielggas ahte ipmil ieš ii lohkko dása , dasgo son dat lea guhte lea bidjan buot su vuollái . muhto go buot lea biddjon su vuollái , de bárdni ieš ge bidjá iežas ipmila vuollái gii bijai buot su vuollái , vai ipmil ráđđe buot dievaslaččat . manne muhtumat gásttašahttet iežaset jábmiid bealis ? jos jábmit eai oppanassiige bajásčuožžil , manne sii dasto gásttašahttet iežaset sin bealis ? ja manne mii gis diktit iežamet áitojuvvot juohke diimmu ? duođaid , oskuguoimmit , jos dii leažžabehtet mu rápmi kristus jesusis , hearrásteamet : jápmin lea mu čalmmiid ovddas juohke beaivvi . jos mun dušše olmmošlaš doaivagiin livččen dorron spiriiguin efesosas , mii ávkkiid das livččii munnje ? jos jábmit eai bajásčuožžil , de gul boradehkot ja juhkot , dasgo ihttin mii jápmit . allet fillehala ! heajos searvi bilida buriid dábiid . gohccájehket , allet ge suddut ! din searvvis leat muhtumat geat eai dovdda ipmila . lea heahpadin didjiide ahte mun ferten dadjat dan . muhto muhtun dáidá jearrat : mo jábmit bajásčuožžilit ; makkár rumaš sis dalle lea ? don jalla ! dat maid don gilvvát , ii eallá muđuid go dat vuos jápmá . ja dat maid don gilvvát , dat han ii leat dat šaddu mii ihtá , muhto bođu gordnečalbmi , jogo nisogordnečalbmi dahje eará siepmanšládja . muhto ipmil addá dasa dan hámi maid dáhttu , ja juohke siepman oažžu sierra hámi . ii buot heakkalaččain ge leat seammálágán hápmi , muhto olbmuin , šibihiin , lottiin ja guliin lea buohkain iežaset hápmi . leat maiddái almmálaš rupmašat ja eatnanlaš rupmašat , muhto almmálaš rupmašiin lea áibbas earálágán čáppisvuohta go eatnanlaš rupmašiin . beaivvážis , mánus ja násttiin lea sierralágán čáppisvuohta . ja nuppi nástti čáppisvuohta lea eará lágán go nuppi . nu lea maiddái jábmiid bajásčuožžilemiin . dat mii gilvojuvvo , lea nohkavaš , muhto dat mii bajásčuožžila , lea nohkameahttun . dat mii gilvojuvvo gudnehisvuođas , bajásčuožžila hearvásvuođas . lunddolaš rumaš gilvojuvvo , vuoiŋŋalaš rumaš bajásčuožžila . jos lea lunddolaš rumaš , de lea maiddái vuoiŋŋalaš rumaš ge . dasgo nu lea čállojuvvon : vuosttaš olmmoš , áttán , šattai ealli siellun . maŋit áttán šattai vuoigŋan mii addá eallima . vuosttažin ii nappo boađe vuoiŋŋalaš , muhto dat mii lea lunddolaš . easkka das maŋŋil boahtá dat mii lea vuoiŋŋalaš . vuosttaš olmmoš bođii eatnamis ja ráhkaduvvui eatnamis , nubbi olmmoš boahtá almmis . nugo duot eatnanlaš olmmoš lei , dakkárat leat buot eatnanlaš olbmot . ja nugo duot almmálaš olmmoš lea , nu šaddet buot almmálaš olbmot . nugo mii leat eatnanlaš olbmo láhkásaččat , nu mii šaddat almmálaš olbmo láhkásažžan ge . ja dan mun cealkkán , oskuguoimmit : oažži ja varra ii sáhte árbet ipmila riikka , ii ge nohkavašvuohta ge sáhte árbet nohkameahttunvuođa . gehččet , mun muitalan didjiide čiegusvuođa : eat mii buohkat oađđá jápmimii , muhto mii buohkat nuppástuvvat , fáhkkestaga , čalbmeravkalanbottus , go maŋimuš básona jietna čuodjá . dasgo báson čuodjá , jábmit bajásčuožžilit nohkameahttunvuođas , ja mii nuppástuvvat . dasgo dat mii lea nohkavaš , ferte gárvvohuvvot nohkameahttunvuođain , ja dat mii lea jámolaš , ferte gárvvohuvvot jápmemeahttunvuođain . ja go dat mii lea nohkavaš , lea gárvvohuvvon nohkameahttunvuođain , ja dat mii lea jámolaš , lea gárvvohuvvon jápmemeahttunvuođain , dalle ollašuvvá dat sátni mii lea čállojuvvon : jápmin lea njielastuvvon ja vuitojuvvon . jápmin , gos lea du seahčagas ? jápmin , gos lea du vuoitu ? jápmima seahčagas lea suddu , ja suttu fápmu lea láhka . muhto giittus lehkos ipmilii , gii addá midjiide vuoittu hearrámet jesus kristusa bokte ! dan dihtii , ráhkis oskuguimmiidan , bissot nanusin ja lihkatmeahttumin , ja dahket álo hearrá barggu áŋgirvuođain . dihtet ahte hearrá ii divtte din barggu mannat duššás . dasto , mii guoská dan ruhtaveahkái mii čoggojuvvo searvegoddái , de dahket nugo mun lean gohččon galatia searvegottiid . vahku vuosttaš beaivvi galgá juohkehaš čohkket ja bidjat ruđa sierra váris mielde , amas ruhtačoaggin álgit easkka dalle go mun boađán . go mun boađán din lusa , de attán rápmičállosa sidjiide geaidda dii luohttibehtet , ja vuolggahan sin jerusalemii attáldagain . jos orru dárbbašlaš ahte mun ge vuolggán , de mii mannat ovttas . mun boađán din lusa go lean fitnan makedonias , dasgo mun áiggun dušše mátkkoštit makedonia čađa . muhto din luhtte gal bisánan muhtun áiggi , vaikko olles dálvvi ge . dasto dii sáhttibehtet ráhkkanahttit mu mátkái , gosa dal vulggežan . dán vuoro in áiggo dušše finadit din luhtte go manan meattá , muhto doaivvun beassat bisánit muhtun áigái , jos hearrá dáhttu . efesosas mun orun hellodagaid rádjái , dasgo doppe leat rabas uvssat ja ollu bargu munnje , muhto leat maiddái ollu vuostálastit . jos timoteus boahtá , de atnet fuola ahte son lea oadjebas din luhtte . dasgo son doaimmaha hearrá barggu nugo mun ieš ge . dan dihtii ii galgga oktage badjelgeahččat su . veahkehehket su joatkit mátkkis ráfis , vai son beassá máhccat mu lusa . mun ja oskuvieljat leat vuordimin su . min oskuvielja apollosa mun lean ávžžuhan sakka vuolgit din lusa eará oskuvieljaiguin , muhto ii son dáhto vuolgit dál ; son boahtá go oažžu dili . gohcet , bissot nanusin oskkus , lehket jálut ja gievrrat ! dahket buot ráhkisvuođas . oskuguoimmit , mun rávven din : dii diehtibehtet ahte stefanasa bearaš lei vuosttaš šaddu sin gaskkas geat dahke jorgalusa akaias , ja ahte sii leat bálvališgoahtán bassi olbmuid viššalit . galgabehtet dii ge leat vuolibuččat dakkár olbmuide ja juohkehažžii gii bargá ja rahčá singuin . mun lean ilus go stefanas ja fortunatus ja akaikos leat boahtán . sii leat geahpedan ohcalumi din maŋŋái ja arvvosmahttán mu ja din . atnet dakkáriid árvvus . asia eanangotti searvegottit celket didjiide dearvvuođaid . akvila ja priska ja searvegoddi mii čoaggana sudno vissui , celket didjiide váimmolaš dearvvuođaid hearrá nammii . buot oskuguoimmit celket dearvvuođaid . dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin ! mun , bávlos , čálán dáid dearvvuođaid gieđainan . jos guhtege ii ráhkis hearrá , de lehkos garuhuvvon ! marana ta ! hearrá jesusa árbmu lehkos dinguin ! mu ráhkisvuohta lea dinguin buohkaiguin geat lehpet kristus jesusis . dearvvuođat bávlosis , gii ipmila dáhtu mielde lea jesus kristusa apoasttal , ja min oskuvieljas timoteusis ipmila searvegoddái korintas ja buot bassi olbmuide miehtá akaia . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! máidnojuvvon lehkos ipmil ja hearrámet jesus kristusa áhčči , árkkálmastinvuođa áhčči ja buot jeđđehusa ipmil ! son jeđđe min buot min áŧestusain dainna jeđđehusain man mii ieža leat ožžon ipmilis vai mii gis sáhtášeimmet jeđđet sin geat leat buot lágán áŧestusain . dasgo nugo mii leat valljogasat ožžon oasi kristusa gillámušain , nu mii maiddái oažžut valljugasat dan jeđđehusa man kristus addá . jos mii áŧestuvvat , de dat šaddá didjiide jeđđehussan ja bestojupmin . jos mii jeđđejuvvot , de dalle maiddái dii ge jeđđejuvvobehtet ja nanusmuvvabehtet gierdat daid seammá gillámušaid maid mii ge fertet gillát . mii luohttit nannosit didjiide , dasgo mii diehtit ahte nugo dis lea oassi gillámušas , nu dis lea maiddái oassi jeđđehusas . oskuguoimmit , mii dáhtošeimmet din diehtit makkár áŧestusaid mii vásiheimmet asia eanangottis . dat ledje nu badjelmearálaš lossadat ahte mii velá eahpidišgođiimet gájošeimmet go heaggamet ge . mii navddiimet iežamet juo dubmejuvvon jápmimii , amamet šat luohttit alcceseamet , muhto ipmilii , guhte bajásčuoččáldahttá jábmiid . ja son gájui min stuora heakkaheađis , ja son dahká dan fas . sutnje mii dorvvastit ahte son ain gádju min . maiddái dii ge galgabehtet veahkehit min rohkosiiddádetguin , vai eatnagat giitalivčče ipmila dan árpmu ovddas man mii leat ožžon go eatnagat leat rohkadallan min ovddas . dát lea min rápmi , nugo min oamedovdu duođašta ahte mii leat eallán dáppe máilmmis , ja erenoamážit din gaskkas , bassivuođas ja duođalašvuođas mii boahtá ipmilis . ii aivve olmmošlaš viisodat leat láiden min , muhto ipmila árbmu . das maid mii čállit didjiide ii leat eará oaivil go dat maid dii ieža sáhttibehtet lohkat ja áddet . ja mun doaivvun ahte dii áddebehtet ollásit dan maid gal lehpet juo ádden muhtun muddui , ahte mii leat din rápmi ja dii lehpet min rápmi hearrá jesusa beaivvi . dáinna luohttámušain mun dáhtton vuolgit vuos din lusa vai dii oččošeiddet ođđa duođaštusa ipmila árpmus . mun dáhtton galledit din sihke makedoniai mátkkoštettiin ja doppe máhcadettiin vai dii livččiidet dasto sáhttán ráhkkanahttit mu judea mátkái . go dáhtton dán , guovttádasten go mun dalle ? vai leat go mu áigumušat dušše iežan dáhtu mielde , nu ahte mieđihan go duođaid dáhtun biehttalit ? ipmil sáhttá duođaštit ahte mii eat mieđit ja biehttal oktanaga . dasgo ipmila bárdni , jesus kristus , gean mii leat sárdnidan didjiide , mun , silvanus ja timoteus , son ii seaguhan mieđiheami ja biehttaleami , muhto sus lei álo mieđiheapmi . dasgo buot ipmila lohpádusat , man eatnagat dat ležžet , leat nannejuvvon su siste . danne mii maiddái cealkit ipmilii gudnin su bokte : amen . ipmil ieš čatná min ja din nannosit kristusii ja vuoiddada min . son lea maiddái merken min seaillainis ja addán midjiide vuoiŋŋas dáhkádussan min váimmuide . mun gohčun ipmila duođašteaddjin ja bijan heaggan nannejupmin dasa ahte seastin dihtii din lean maŋidan mátkán korintii . ii leat nu ahte mii dáhtošeimmet mearridit din oskku , muhto mii leat bargoguoimmit guđet bargat didjiide illun . dii han bissubehtet oskkus . mun ledjen mearridan ahte in vuolgge oktii vel din lusa jos dat dagaha didjiide morraša . dasgo jos mun buvttán didjiide morraša , gii dalle illudahtášii mu earet go dat gean mun lean dagahan morrašii ? ja aiddo dan dihtii mun čállen nugo čállen , amaset sii geat galge illudahttit mu , buktit munnje morraša go mun boađán . ja mun luohtán didjiide buohkaide ja dieđán ahte mu illu lea maiddái din . mun čállen didjiide stuora morrašis ja váibmobákčasis ja ollu gatnjaliiguin . in mun čállán buktin dihtii didjiide morraša , muhto vai dii áddešeiddet man čiekŋalit mun ráhkistan din . jos muhtun lea buktán morraša nubbái , de son ii leat buktán morraša dušše munnje , muhto didjiide buohkaide , goitge muhtun muddui , aman dadjat menddo ollu . muhto dákkár olbmui lea doarvái dat ráŋggáštus man eatnasat dis leat juo addán sutnje . dál galgabehtet baicca addit sutnje ándagassii ja jeđđet su amas áibbas vuodjut morrašii . danne mun rávven din ain čájehit sutnje stuora ráhkisvuođa . aiddo dan dihtii mun čállen ge didjiide vai oččošin diehtit lehpet go gulolaččat juohke láhkái . sutnje geasa dii addibehtet ándagassii , attán mun ge ándagassii . ja go lean addán ándagassii , jos mus oppa leažžá ge mihkkege mas addit ándagassii , de lean addán ándagassii din dihtii kristusa muođuid ovddas amas sáhtán beassat beahttit min . dasgo mii diehtit makkár juonat sus leat . go mun bohten troasii sárdnidit kristusa evangeliuma , de hearrá rabai munnje uvssa . mun in dattege ráfáiduvvan , dasgo mun in gávdnan oskuvielljan titusa doppe . danne dahken sidjiide dearvvuođaid ja jotken makedoniai . muhto giitu lehkos ipmilii , guhte álo addá midjiide oasi kristusa vuoitufárus ja diktá min juohke báikái viiddidit dieđu su birra dego njálgga hája . dasgo mii leat kristusa njálgga hádja mii badjána ipmila ovdii ; dan hája dovdet sihke sii geat bestojuvvojit , ja sii geat mannet gáđohussii ; sidjiide geat mannet gáđohussii , mii leat jápminhádja mii doalvu jápmimii , muhto sidjiide geat bestojuvvojit , mii leat eallinhádja mii doalvu eallimii . gii sáhttá dán dahkat ? dasgo mii eat leat nugo eatnagat geat verrošit ipmila sániin , muhto danne go ipmil lea vuolggahan min , mii sárdnidit dan duođalaččat kristusa bálvaleaddjin ipmila muođuid ovddas . rábmogoahtit go mii fas iežamet ? dahje dárbbašit go mii gal máidnungirjjiid didjiide dahje dis , nugo muhtumat ? eat dárbbaš , dii lehpet ieža min máidnungirji , čállojuvvon min váimmuide , ja buot olbmot sáhttet dovdat ja lohkat dan . lea čielggas ahte dii lehpet kristusa girji man ipmil lea oskkildan midjiide čállit . dat ii leat čállojuvvon bleahkain , muhto ealli ipmila vuoiŋŋain , ii geađgetávvaliidda , muhto olbmuid váimmuide . dákkár dorvu ipmilii boahtá kristusis . ii leat nu ahte mis livččii fápmu jurddašit maidege dego dat boađášii alddámet . min fápmu boahtá ipmilis guhte attii midjiide návccaid bálvalit ođđa lihtu , mii ii leat vuođđuduvvon bustávaide , muhto vuigŋii . dasgo bustávva goddá , muhto vuoigŋa dahká eallin . juo jápmima bálvalusas man mearrádusat ledje čullojuvvon bustávaiguin geađgái , lei dakkár hearvásvuohta ahte israellaččat eai duddon geahččat movssesa muođuide ; dat báite nu garrasit , vaikko dat hearvásvuohta lei nohkavaš . man ollu eanet hearvásvuohta lea ge vuoiŋŋa bálvalusas ! jos duođaid dubmehusa bálvalusas lei nu ollu hearvásvuohta , man ollu eanet hearvásvuohta de fertešii leat vanhurskkisvuođa bálvalusas ? duođaid , dat mas oktii lei hearvásvuohta , lea manahan hearvásvuođas danne go dál lea boahtán hearvásvuohta mii lea mihá stuorit . dasgo jos das mii jávkkai , lei hearvásvuohta , man ollu eanet hearvásvuohta de lea ge das mii bistá . go mis nappo lea dakkár doaivu , de mii leat roahkkadat . mii eat daga nugo movsses gii bijai liinni muođuid ovdii amaset israellaččat oaidnit mo dat mii lei jávkamin , nogai . muhto sin miella buoššuduvvui . dát liidni lea báhcán sadjásis gitta otná beaivvi rádjái go sii lohket boares lihtu girjjiid , dasgo dušše kristus váldá dan eret . duođaid , vel otná beaivvi ge lea liidni sin váimmuid alde álo go movssesa láhka lohkkojuvvo . muhto go sii jorgalit hearrá guvlui , de liidni váldojuvvo eret . hearrá lea vuoigŋa , ja doppe gos hearrá vuoigŋa lea , doppe lea friddjavuohta . ja mii buohkat geat geahččat govččakeahtes muođuiguin hearrá hearvásvuođa dego speadjalis , nuppástuvvat seammá hearvásvuođa govvan , hearvásvuođas hearvásvuhtii . dát boahtá hearrás gii lea vuoigŋa . dan dihtii go ipmil árpmustis lea bidjan min dán bálvalussii , de mii eat hearddohuva . mii hilgut buot suollemas ja heahpatlaš daguid . eat geavat gávvilvuođa eat ge nuppástuhte ipmila sáni ge . mii baicca almmuhit rahpasit duohtavuođa , ja dat lea min duođaštus juohkehažžii , guhte guorahallá oamedovddus ipmila muođuid ovddas . jos min evangelium oppa leažžá ge čihkosis , de dat lea čihkosis sidjiide geat mannet gáđohussii . dasgo dálá máilmmi ipmil lea čalmmehuhttán eahpeoskkolaččaid miela amaset oaidnit čuovgasa mii báitá kristusa hearvásvuođa evangeliumis , kristusa , guhte lea ipmila govva . eat mii sárdnit iežamet , muhto jesus kristusa hearrán ja min gis din bálvaleaddjin jesusa dihtii . dasgo ipmil guhte celkkii : báitos čuovga seavdnjadasas , son lea maiddái diktán čuovgasa báitit min váimmuide , vai diehtu ipmila hearvásvuođa birra báittášii jesus kristusa muođuin . muhto dát dávvir mis lea láirálihtis , vai šaddá čielggasin ahte dákkár stuora fápmu boahtá ipmilis , ii ge mis alddámet . mii áŧestuvvat juohke láhkái , muhto eat hearddohuva ; mii leat ráđeheamit , muhto eat doaivvoheamit ; mii leat doarrádallojuvvon , muhto eat guđđojuvvon ; mii leat časkojuvvon eatnamii , muhto eat duššaduvvon . mii guoddit álo jesusa jápmima iežamet rupmašis , vai jesusa eallin ge almmustuvašii min rupmašis . dasgo velá dan botta ge go mii leat ain eallimin , mii addojuvvot álelassii jápmimii jesusa dihtii vai jesusa eallin ge almmustuvašii min nohkavaš rupmašis . min siste bargá nappo jápmin , muhto din siste eallin . mis lea seammá oskku vuoigŋa , nugo lea čállojuvvon : mun oskon , danne sárdnon . mii ge oskut , ja danne mii sárdnut . mii han diehtit ahte son guhte bajásčuoččáldahtii hearrá jesusa , bajásčuoččáldahttá min ge suinna ja divvu min dinguin iežas ovdii . buot dát dáhpáhuvvá din dihtii vai árbmu álo viidánivččii ja giitalus lassánivččii valjit ipmilii gudnin . danne mii eat arvvahuva . vaikko velá min olgguldas olmmoš billistuvvo ge , de min siskkildas olmmoš ođasmahttojuvvo almmatge beaivvis beaivái . dat áŧestusat maid mii dál fertet guoddit , leat geahppasat , ja buktet midjiide agálaš hearvásvuođa valljugas riggodaga . ii mis leat čalmmiid ovddas dat mii lea oinnolaš , muhto dat mii lea oaidnemeahttun . dasgo dat mii lea oinnolaš , bistá muhtun áiggi , muhto dat mii lea oaidnemeahttun , bistá agálaččat . mii han diehtit ahte jos min eatnanlaš viessu , min goahti , gaikkoduvvo ge , de mis lea almmis viessu mii boahtá ipmilis , agálaš viessu , mii ii leat huksejuvvon gieđaiguin . dáppe ealedettiineamet mii šuohkkit ja áibbašit gárvvohuvvot almmálaš viesuineamet . dasgo go mii leat gárvvohuvvon dainna , de eat leat šat álás . nu guhká go mii ássat dan goađis , mii šuohkkit váivvisteamet . eat mii dáhto nuolahuvvot , muhto baicca gárvvohuvvot vai eallin njielašii dan mii lea jámolaš . aiddo dán várás ipmil lea gárvvistan min ja dáhkádussan son lea addán midjiide vuoiŋŋa . dan dihtii mii leat álo dorvvolaččat , vaikko diehtit ge ahte mii eat leat hearrá luhtte nu guhká go min ruoktu lea rumaš . dasgo mii vádjolit oskkus , oainnekeahttá . mii leat goit dorvvolaččat , vaikko milloseabbot guođášeimmet rupmaša ja dáhtošeimmet leat ruovttus hearrá luhtte . danne mii viggat leat sutnje dohkálaččat , leažžat dal ruovttus dahje eret . dasgo mii buohkat galgat boahtit kristusa duopmostuolu ovdii , gos juohkehaš oažžu dan mielde maid lea dahkan dán eallimis , lehkoset dal buorit dahje bahát . danne go mii nappo dovdat hearrá balu , mii geahččalit hálahit olbmuid . ipmil gal dovdá min dakkárin go mii duođaid leat , ja mun doaivvun ahte dii ge duođaid dovdabehtet min nu . mii eat rámit iežamet fas didjiide , muhto mii dáhttut addit didjiide vejolašvuođa rábmot iežadet min dihtii vai dii sáhtášeiddet vástidit sidjiide geat rábmojit olbmo olgguldas hámi , eai ge dan mii lea olbmo váimmus . jos mii leažžat mielaid haga , de dat lea ipmila dihtii . jos mii leažžat olles mielain , de dat lea din dihtii . dasgo kristusa ráhkisvuohta geatnegahttá min . mii han diehtit ahte jos okta lea jápmán buohkaid ovddas , de sii buohkat leat jápmán . ja son jámii buohkaid ovddas amaset sii geat leat eallimin šat eallit alcceseaset , muhto sutnje guhte jámii ja bajásčuoččáldahttojuvvui sin ovddas . de mii eat šat árvvoštala geange olmmošlaččat . ja jos mii vel livččiimet ge dovdan kristusa nu , de eat šat daga dan . dalle juohkehaš guhte lea kristusis , lea ođđa sivdnádus . boares dilli lea vássán , ođđa dilli lea boahtán . muhto buot dát boahtá ipmilis guhte soabahii min iežainis kristusis ja oskkildii midjiide soabahusa bálvalusa . kristusis ipmil soabahii máilmmi iežainis , ii ge son logahallan sidjiide sin rihkkumiid ; midjiide son oskkildii sága dan soabahusa birra . mii leat dalle kristusa áirasat , nu ahte lea dego ipmil ieš rávvešii din min bokte . mii átnut kristusa beales : soabadehket ipmiliin ! ipmil lea min dihtii dahkan suddun su guhte ii dovdan suttu , vai mii su siste oččošeimmet ipmila vanhurskkisvuođa . ipmila bargoguoibmin mii rávvet dál din ge amadet duššás váldit vuostái ipmila árpmu . dasgo son cealká : mun gullen du rohkosa rivttes áigái ja veahkehin du bestojumi beaivvi . gehččet , dál lea rivttes áigi , dál lea bestojumi beaivi ! eat mii áiggoše vearránahttit olbmuid mange láhkái amas min bálvalus láitojuvvot . muhto juohke láhkái mii čájehit iežamet ipmila bálvaleaddjin : mii gierdat áŧestusaid , heađi ja balu , cábmojumi , giddagasa ja vuostálastima , garra barggu , idjagohcima ja nealggi ; mii leat buhttásat , mis lea diehtu , gierdavašvuohta ja ustitlašvuohta , mis lea bassi vuoigŋa , duođalaš ráhkisvuohta , duohtavuođa sátni ja ipmila fápmu . vanhurskkisvuohta lea min vearju man mii geavahit sihke falleheapmái ja suodjaleapmái , gudnis ja eahpegudnis , go mis beaggá sihke buorre ja bahá ; mii navdojuvvot fillejeaddjin , muhto mii sárdnut duođa ; mii leat dovdameahttumat , muhto buohkat dovdet min ; mii leat lahka jámi , muhto mii goit eallit ; mii leat illástuvvon , muhto eat leat goit goddojuvvon ; mii moraštit , muhto leat álo ilus ; mii leat geafit , muhto riggudahttit olusiid ; mis ii leat mihkkege , muhto mis lea almmatge buot . korintalaččat , mii leat sárdnon njulgestaga didjiide ja leat rabastan váimmuideamet . mii eat leat dahppan váimmuideamet didjiide , muhto dii lehpet dahppan váimmuideattet midjiide . bálkkašeapmin dása , mun sártnun didjiide nugo mánáidasan , rabastehket dii ge váimmuideattet ! allet mana eahpeoskkolaččaiguin ovttaide áissáide ! dasgo mii dahkamušaid lea vanhurskkisvuođas lágahisvuođain , ja mii servvolašvuođaid lea čuovgasis seavdnjadasain ? mo ba kristus ja beliar sáhttiba leat ovtta oaivilis ? mii ovttastahttá oskkolačča eahpeoskkolaččain ? mo ipmila tempel ja eahpeipmilat sáhttet soabadit ? dasgo mii leat ealli ipmila tempel , nugo ipmil lea cealkán : mun áiggun ássat ja vádjolit sin gaskkas ; mun dáhtun leat sin ipmil , ja sii leat mu álbmot . danne hearrá cealká : vulget eret sin searvvis , sierranehket sis , allet guoskkat maidege buhtismeahttumiid ! dalle mun válddán din vuostái ; mun áiggun leat din áhčči , ja dii lehpet mu bártnit ja nieiddat . nu cealká hearrá , buotveagalaš . ráhkkásiiddán , go mis leat dákkár lohpádusat , de buhtistehkot iežamet buot das mii sáhttá duolvvidit rupmaša ja sielu , ja ipmila balus ollašuhttot min bassindahkkojumi . addet midjiide saji váimmusteattet ! mii eat leat verrošan geainnage , eat ge leat vahágahttán dahje beahttán geange . mun in cealkke dán dubmen dihtii din . mun han lean juo cealkán ahte dii lehpet min váimmus jogo mii jápmit dahje eallit . mun luohtán didjiide ja rámádalan dis . dii lehpet addán munnje valjit jeđđehusa , ja mun lean ožžon badjelmearálaš ilu buot min áŧestusain . go mii bođiimet makedoniai , de eat ožžon veaháge mášu . buot lágán áŧestusat , olgguldas riiddut ja siskkáldas balut baicca deaividedje min . muhto ipmil guhte jeđđe dorvvohemiid , jeđđii min ge go divttii titusa boahtit min lusa . mii oaččuimet jeđđehusa das go son bođii , muhto maiddái das go son ieš lei ožžon jeđđehusa din luhtte . son muitalii mo dii áibbašehpet oaidnalit muinna , moraštehpet mu dihtii ja bealuštehpet mu stuora áŋgirvuođain , nu ahte mun illosin velá eanebut . vaikko mun velá moraštahtten ge din ovddit girjjiinan , de in gáđa go čállen dan . jos ovdal leaččan gáhtan dan , danne go dieđán ahte dat girji moraštahtii din , vaikko vel oanehis áigái ge , de dál gal lean ilus , in danne go dii šattaidet morrašii , muhto danne go moraš doalvvui din jorgalussii . dii šattaidet morrašii ipmila dáhtu mielde ; mii nappo eat leat dahkan didjiide maidege vahágiid . moraš mii lea ipmila dáhtu mielde , duddjo jorgalusa ja doalvu bestojupmái , ja dan ii gáđa oktage . muhto máilmmi moraš duddjo jápmima . gehččet maid dat moraš mii lea ipmila dáhtu mielde , lea duddjon din siste : dat dagai din duođalaččabun buot áššiin ja geargadeabbon bealuštit iežadet ; dat suhttada ja baldá din , dat boktá ohcaleami mu maŋŋái , din áŋgirvuođa ja hálu ráŋggáštit dan mii ii leat riekta . dii lehpet juohke láhkái čájehan ahte dii lehpet sivaheamit dán áššis . go mun čállen didjiide , de in čállán su dihtii gii dagai veriid , in ge su dihtii gii gillái veriid , muhto vai dii oainnášeiddet ipmila ovddas man čieŋal lea din áŋgirvuohta min guovdu . buot dát lea arvvosmahttán min . ja mii illudeimmet velá sakka eambbo go oinniimet titusa nu ilus . dii lehpet buohkat arvvosmahttán su . mun in dárbbašan heahpanit go lean rábmon din sutnje . muhto nugo mii álo leat cealkán duohtavuođa didjiide , de lea maiddái dat maid mii leat cealkán titusii , čájehuvvon duohtan . su váibmu lieggana go son muitá man gulolaččat dii leiddet , ja mo dii válddiidet su vuostái baluin ja doarggistemiin . mun illudan das ahte sáhtán luohttit didjiide juohke dáfus . oskuguoimmit , mii dáhttut muitalit didjiide dan árpmu birra man ipmil lea čájehan makedonia searvegottiide . geahččalusain ja áŧestusain sis lei badjelmearálaš illu , ja vaiko sii elle čiekŋalis geafivuođas , de sii ledje riggát ja árvasat . dasgo sii adde váriset mielde , ja juoba badjel váriset ja eaktodáhtolaččat ; dan mun sáhtán duođaštit . sii átno mis váimmolaččat beassat mielde oktasaš bálvalussii bassi olbmuid várás . eai ge sii dahkan duššefal nu mo mii doaivvuimet , muhto ovddimustá sii adde iežaset hearrái , ja dasto midjiide , nugo ipmil dáhttu . danne mii siđaimet titusa ollašuhttit dan ruhtačoaggima man son lei juo álggahan din gaskkas . dis han lea buot nu valjis : osku , sárdnideapmi , diehtu , buot áŋgirvuohta ja ráhkisvuohta midjiide . de šaddet dii ge árvvasin go addibehtet dán attáldaga ! dát maid mun cealkkán , ii leat gohččun , muhto mun namuhan earáid áŋgirvuođa iskkadallat lea go din ráhkisvuohta duođalaš . dii han dovdabehtet hearrámet jesus kristusa árpmu ; son lei rikkis muhto din dihtii šattai váivvážin , vai dii rikkošeiddet su váivvášvuođa bokte . mun cealkkán dál oaivilan mii sáhttá leat didjiide ávkin . diibmá álggiidet bures dán barggu ja dis lei buorre dáhttu . ollašuhttet dál dan barggu vai sáhtášeiddet ollašuhttit dan seammá buriin dáhtuin go álggaheiddet dan , ja addet váriideattet mielde . jos mii addit buriin dáhtuin váriideamet mielde , de attáldaga árvu mihtiduvvo dan ektui mii mis lea , ii ge dan ektui mii mis ii leat . in mun oaivvil ahte go earáid dilli buorrána de din dilli hedjonivččii , muhto ahte livččii seammá buorre dilli . dán vuoru dis lea valljivuohta ja sáhttibehtet veahkehit earáid vádjitvuođa . nuppi vuoru sis lea valljivuohta ja sáhttet veahkehit din go dis lea vádjitvuohta . nu šattašii buohkaide seammá dilli , nugo lea čállojuvvon : sus gii čokkii ollu , ii lean liiggás , ii ge sus gii čokkii uhcán , váilon mihkkege . giitu lehkos ipmilii gii bovttii seammá áŋgirvuođa titusa váibmui go mis ge lea din guovdu ! son mieđihii go mii siđaimet veahki , ja ieš son lei nu áŋgir ahte mielastis vulggii din lusa . su mielde mii vuolggahit dan oskuvielja gean evangeliuma barggu buot searvegottit rábmojit . ii ge dušše dan , muhto searvegottit leat maiddái válljen su vuolgit min mielde mátkeguoibmin dainna skeaŋkkain man mii doaimmahit hearrá gudnin ja čájehit min buori dáhtu . mii dáhttut vealtat buot moaitámušain dán stuora ruhtaveahki hárrái man mii doaimmahit . midjiide lea deaŧalaš dahkat dan mii lea riekta , ii dušše hearrá čalmmiid ovddas , muhto maiddái olbmuid čalmmiid ovddas ge . dán guoktá mielde mii vuolggahit velá ovtta oskuvieljaineamet ; su áŋgirvuođas leat mii dávjá ja máŋgga láhkái oaidnán ovdamearkkaid . sus lea nana luohttámuš didjiide , ja dan dihtii son lea dál velá áŋgiret . muitet ahte titus lea mu bargoguoibmi ja veahkki din luhtte . ja duot eará oskuvieljat leaba searvegotti áirasat kristusa gudnin . čájehehket dan dihtii sidjiide din ráhkisvuođa , ja diktet sin ja buot searvegottiid oaidnit ahte mii eat leat duššiid dihtii rábmon din . in mun dárbbaš čállit didjiide dan veahki birra mii lea bassi olbmuid várás , dasgo mun dieđán man geargadat dii lehpet veahkehit , ja mun lean rábmon din makedonialaččaide cealkkedettiin ahte dii akaialaččat leiddet juo diibmá gárvásat . ja dat áŋgirvuohta man dii lehpet čájehan , lea šaddan arvvosmahttojupmin olusiidda . dál mun vuolggahan oskuvieljaid din lusa amas min rápmi din hárrái šaddat duššin ja vai dii livččiidet gárvásat , nugo mun lean cealkán . dasgo jos muhtun makedonialaččat boađášedje mu fárus ja gávnnašedje din ráhkkankeahttájin , de dat šattašii midjiide heahpadin , ja velá didjiide ge , go mii leat luohttán didjiide . dan dihtii mun atnen dárbbašlažžan bivdit oskuvieljaid mannat din lusa min ovdal ja ovddalgihtii gárvvistit dan attáldaga man dii lehpet lohpidan , vai dat livččii gárvvis ja čájehivččii ahte dii addibehtet árvasit , ehpet ge hánástala . muhto muitet : dat gii gilvá hátnásit , láddje hátnásit , ja dat gii gilvá valljugasat , láddje ge valljugasat . addos juohkehaš váimmus mielde , allos vuostemielain dahje bákkus , dasgo ipmil ráhkista ilolaš addi . ja ipmilis lea fápmu addit didjiide árvasit buot su árpmus , vai dis álelassii ja juohke dáfus livččii buot maid dárbbašehpet , ja sáhtášeiddet dahkat buot buori , nugo lea čállojuvvon : son addá árvasit gefiide , su vanhurskkisvuohta bissu agálašvuhtii . son guhte addá gilvái gilvagiid , ja láibbi maid borrat , son addá didjiide ge gilvagiid , diktá daid šaddat eatnatgeardásažžan ja dahká din vanhurskkisvuođa šattu stuorisin . dii šaddabehtet juohke dáfus rikkisin vai attášeiddet árvasit , ja dát árvvasvuohta duddjo giitalusaid ipmilii go mii buktit skeaŋkka . dasgo dát bálvalus man dii ollašuhttibehtet dainna vehkiin , ii leat dušše bassi olbmuid dárbui , muhto maiddái rikkisvuohta mii dagaha olbmuid giitalit ipmila . dainna vehkiin dii čájehehpet sidjiide ahte gudnejahttibehtet ipmila go gulolaččat dovddastehpet kristusa evangeliuma ja árvasit juogadehpet singuin ja buohkaiguin . danne sii maiddái rohkadallet din ovddas ja ohcalit din dan valljugas árpmu dihtii man ipmil lea addán didjiide . ipmilii lehkos giitu cealkemeahttun attáldagas ovddas ! mun , bávlos , gii lean gul nu vuollegaš go lean din luhtte , muhto roahkkat go lean eará báikkis , nugo daddjo , mun rávven din kristusa iežas vuollegašvuođain ja su buorrevuođain : allet bágge mu čájehit mu isitvuođa go boađán din lusa , nugo mun áiggun čájehit sidjiide geat dadjet ahte mii eallit nugo dán máilmmi olbmot . mii gal eallit dán máilmmis , muhto mii eat soađa máilmmálaš láhkái . dasgo min vearjjut eai gula dán máilbmái , muhto dain lea ipmila fápmu duššadit latniid . mii duššadit jierpmi árvalusaid ja buot čeavlás jurdagiid mat čuožžilit ipmila dieđu vuostái , ja mii váldit fáŋgan juohke jurdaga ja bidjat dan jeagadit kristusa . mii leat gárvásat ráŋggáštit buot eahpegulolašvuođa , nu fargga go din gulolašvuohta lea šaddan ollisin . dii dušše geahččabehtet olgguldas hámi ! jos oktage leš vissis ahte son gullá kristusii , de berre jurddašit ahte mii ge gullat kristusii , seammá láhkái go son . jos mun ilá sakka rábmošin dan fápmudusa man hearrá lea addán midjiide , fápmudusa nannet din ii ge gaikut din , de in šattaše heahpadin . in mun čále dáid girjjiid dego hálidivččen balddihit din . muhtumat han dadjet : son čállá áŋgirit ja garrasit girjjiinis , muhto go ieš boahtá , de gal lea headju , ii ge oktage beroš su sártnis . áddejehkos dat gii oaivvilda dan , ahte nugo mii dadjat didjiide girjjiineamet go leimmet eret , nu mii áigut dahkat go leat din luhtte . mii eat duostta lohkat iežamet sin searvái dahje veardidit iežamet singuin geat rábmojit iežaset . sii geavahit iežaset mihttun ja veardidit iežaset iežaineaset . muhto dát dušše čájeha sin jierpmehisvuođa . mii eat dáhto rábmot iežamet mearehis láhkái , muhto mii dahkat dan dan mihtu mielde man ipmil ieš lea addán midjiide , ahte mii olahivččiimet din . mii eat lávke min barggu rájiid badjel , nugo dagašeimmet jos eat livčče olahan din . muhto mii han leimmet vuosttažat geat bukte didjiide kristusa evangeliuma . mii eat rábmo iežamet earáid barggus mii lea dahkkon olggobealde min barggu rájiid . muhto go din osku stuorru , de mis lea dat doaivva ahte min bargu din gaskkas ovdánivččii dan mihtu mielde mii lea biddjojuvvon midjiide . dalle mii sáhtášeimmet sárdnidit evangeliuma dain guovlluin mat leat din ge dobbelis rábmokeahttá iežamet dan barggus maid earát juo leat dahkan . dat guhte dáhttu rábmot , rámidehkos son hearrá . dasgo dat gii rábmo iežas , ii ánssáš rámi , muhto dat gean hearrá rábmo . mun sávašin ahte dii gierddašeiddet mus veahá jallavuođa ! várra dii gierdabehtet ge dan ! dasgo mun áŋgirušan din dihtii ipmila iežas áŋgirvuođain . mun han lean lohpádallan din ovtta áidna irgái , kristusii , ja mun dáhtun addit din sutnje dego buhtes nieidda . muhto mun balan ahte nugo gearpmaš fillii eva gávvilvuođainis , nu din miella ge billašuvvá ja dii massibehtet duođalaš ja buhtes searvevuođa kristusiin . dasgo jos muhtun boahtá ja sárdnida didjiide eará jesusa go dan gean mii leat sárdnidan , dahje jos dii oažžubehtet eará vuoiŋŋa go dan maid juo lehpet ožžon , dahje jos dii vuostáiváldibehtet eará evangeliuma go dan maid juo lehpet vuostáiváldán , de dii gal áinnas gierdabehtet dan ! mun in ane iežan guđege láhkái heajubun go dat mahkáš alla apoastalat . vaikko mun in leat sárdnás sárdnideaddji , de mus lea diehtu , ja dán mun lean álo ja buot gažaldagain buktán din ovdii . suddudin go mun go vuolidin iežan , ja sárdnidin didjiide ipmila evangeliuma nuvttá , vai dii bajiduvvošeiddet ? mun lean dego rievidan eará searvegottiid go vuostáiválden sis bálkká vai beasašin bálvalit din . muhto go mun ledjen din luhtte ja gillájin vádjitvuođa , de in šaddan noađđin geasage din gaskkas , dasgo vieljat geat bohte makedonias , adde munnje buot maid mun dárbbašin . juohke láhkái geahččalin vealtat šaddamis didjiide noađđin , ja dan mun áiggun álo dahkat . nu duođaid go kristusa duohtavuohta lea mu siste , ii oktage akaia guovllus beasa váldit dán rámi mus eret ! manne ? mahká danne go in ráhkis din ? ipmil diehtá ahte mun ráhkistan din . dan maid mun dagan , áiggun joatkit aman addit liibba dakkáriidda geat vigget rábmot ahte sii leat nugo mii . sii leat vearri apoastalat , behtolaš bargit , geat dahkaluddet kristusa apoasttalin . dat ii leat imaš , dasgo velá sáhtán ge dahkaluddá čuovgasa eŋgelin . danne ii leat imaš ahte maiddái su bálvaleaddjit dahkaluddet vanhurskkisvuođa bálvaleaddjin . muhto sin loahppa šaddá sin daguid mielde . mun cealkkán fas : allos oktage atno mu jallan . muhto jos velá nu livččii ge , de diktet mu leat jalla vai mun ge beasašin veahá rábmot ! dasgo dat maid mun dál cealkkán go rábmon , ii leat hearrá dáhtu mielde , muhto muhtun lágán jallavuohta . muhto go nu olusat rábmojit olbmuid láhkái , de mun ge dáhtun dahkat dan . dii geat lehpet nu jierpmálaččat , gierdabehtet áinnas jallaid . dasgo dii han gierdabehtet ahte earát dahket din šlávvan , rievidit din , váldet din gitta , meannudit čeavlájit dinguin ja doškot din ámadadjui . heahpadis ferten dovddastit ahte mii leat leamaš menddo heajut dahkat dakkáriid ! muhto dan maid earát dustet rábmot – dál mun sártnun jallavuođas – dan mun ge duosttan rábmot . leat go sii hebrealaččat ? nu lean mun ge ! leat go sii israellaččat ? nu lean mun ge ! leat go sii abrahama nálli ? nu lean mun ge ! leat go sii kristusa bálvaleaddjit ? mun sártnun dego jalla go cealkkán ahte dan mun lean velá eambbo . mun lean bargan eambbo go sii , lean leamaš giddagasas dávjjit , lean gillán eambbo cápmáhallama ja lean dávjá leamaš heakkaváras . juvddálaččain mun lean viđa geardde ožžon golbmalogiovcci huškkastaga . mun lean spihččejuvvon golbmii , oktii lean geđgejuvvon , golbmii lean leamaš čázeheađis , oktii rievddadin olles jándora ábi alde , čađat lean leamaš jođus , heakkaheađis eanuin , rievváriid gaskkas , heađis álbmotguimmiid ja olgoriikkalaččaid searvvis , heađis gávpogiin , meahcis , meara alde ja heađis vearri ustibiid gaskkas . mun lean bargan rahčan , dávjá lean gohcán , lean gillán nealggi ja goikku , dávjá atnán borakeahttáivuođa ja gollon biktasiid haga . dasa lassin deaddá moraš mu juohke beaivvi buot searvegottiid ovddas . jos oktage jorrala , de dat čuohcá munnje ge . jos oktage vearránahttojuvvo , de mun buolán siskkáldasan . jos mun galggašin rábmot , de rábmošin headjuvuohtan . mun in gielis , dan diehtá ipmil , hearrámet jesusa áhčči , guhte lea rámiduvvon agálaččat ! go mun ledjen damaskusis , de gonagas aretasa eananhearrá fáktehii gávpoga váldin dihtii mu gitta . muhto mun luitojuvvojin gore siste gávpotmuvrra olggobeallái muhtun luŋkaráigge ja nu bessen su gieđain . mun ferten rábmot , vaikko dat ii leat masage ávkin . mun muitalan dál daid oainnáhusaid ja almmustusaid mat leat boahtán hearrás . mun dovddan muhtun olbmo guhte eallá kristusis , gii rohttašuvai goalmmát albmái njealljenuppelot jagi dás ovdal , leaččai go rupmašis vai rupmaša olggobealde , dan in dieđe , muhto ipmil diehtá dan . muhto dan mun dieđán ahte dát olmmái rohttašuvai paradiásii , leaččai go rupmašis vai rupmaša olggobealde , dan in dieđe , muhto ipmil diehtá dan , ja doppe son gulai cealkemeahttun sániid maid olbmos ii leat lohpi cealkit . dákkár olbmá mun áiggun rábmot , muhto iežan in dáhto rábmot , earet headjuvuohtan . muhto vaikko vel dáhtošin ge rábmot , de in goittotge livčče jalla , dasgo mun cealkkán duohtavuođa . muhto in mun daga dan amas oktage atnit mu alibun go oaidná ja gullá mu leamen . aman čeavlástallat daiguin alla almmustusaiguin mun lean ožžon seahčagasa oažžásan , sáhtána eŋgela gii bagada mu aman čeavlugoahtit . golbmii mun ánuhin hearrás váldit mus dan eret , muhto son vástidii : mu árbmu lea dutnje doarvái , dasgo mu fápmu ollašuvvá headjuvuođas . danne mun hálidan mielastan rábmot headjuvuohtan vai kristusa fápmu orošii mu siste . kristusa dihtii mun lean duhtavaš go lean headju , go hiddjiduvvon , go áŧestuvvon , go doarrádallojuvvon ja go lean váttis dilis . dasgo dalle go mun lean headju , de lean gievra . mun gal lean leamaš dego jalla ! muhto dii han lehpet bággen mu dasa , dii guđet livččiidet galgan addit munnje rámi , dasgo in mun leat álggage heajut go dat mahkáš alla apoastalat , vaikko in leat ge mihkkege . mearkkaid mat duođaštit ahte mun lean apoasttal , lean dahkan stuora gierdavašvuođain din gaskkas : mearkadaguid , oavdudaguid ja fámolaš daguid . man láhkái dii leiddet heajubut go eará searvegottit , earet go dan ahte in leat leamaš dis noađđin ? addet munnje ándagassii dan vearrivuođa ! goalmmádassii mun lean dál ráhkkaneamen vuolgit din lusa . mun in áiggo leat didjiide noađđin , dasgo mun in bivdde dan mii dis lea , muhto din iežadet ! ii han mánáid geatnegasvuohta leat čohkket opmodagaid vánhemiidda , muhto vánhemiid geatnegasvuohta lea čohkket mánáide . mun áiggun áinnas oaffaruššat din ovddas buot mii mus lea , velá iežan ge . ráhkkistehpet go dii mu unnibut , danne go mun ráhkistan din nu ollu ? muhtumat dis dadjet ahte soaitá leat nu ahte mun in váivvidan din , muhto mun lean mahkáš šluohkis ja lean vuoitán din behttosiin . lean go mun ávkkástallan dinguin ovttage olbmo bokte gean mun lean vuolggahan din lusa ? mun ávžžuhin titusa vuolgit ja vuolggahin nuppi oskuvielja su mielde . lea go titus ávkkástallan dinguin ? ean go moai leat bargan seammá vuoiŋŋas , ean go vácce seammá luottaid ? dii várra lehpet dál juo guhká jurddašan ahte mii leat bealušteamen iežamet din vuostái . eat , mii sárdnut ipmila muođuid ovddas , kristusa bálvaleaddjin . ja buot dáhpáhuvvá , ráhkkásiiddán , vai dii nanosmahttojuvvošeiddet . dasgo mun balan ahte go boađán , de in gávnna din dakkárin go hálidivččen , ja ahte dii gávdnabehtet mu dakkárin go ehpet dáhtoše . mun balan ahte gávnnan bealkkuid , gáđašvuođa , suhtu , iešbeaivválašvuođa , sealggebeale sárdnuma , bealljesavkkástallama , čeavláivuođa ja moivvi . vare ipmil ii vuolidivčče mu din dihtii go mun fas boađán din lusa , ja vare mun beasašin morašteamis sin dihtii geat leat suddudan ovdal , eai ge leat vel ge jorgalan buhtismeahttun ja fuorás ja nuoskkes eallimisttiset . dál mun lean boahtimin goalmmádassii din lusa , dasgo : guovtti dahje golmma duođašteaddji sániiguin lea juohke ášši nannejuvvon . mun lean juo ovdal rávven din ja cealkkán dál ge vaikko lean eret , sihke sidjiide geat leat suddudan ja buot earáide : go mun boađán , de in seastte geange . dii han gáibidehpet duođaštusa das ahte kristus sárdnu mu siste . son ii doaimma din gaskkas headjuvuođastis , muhto fámustis . son russiinávlejuvvui headjuvuođas , muhto son eallá ipmila fámus , ja mii gis leat heajut su siste , muhto mii eallit din gaskkas suinna ipmila fámus . guorahallet iežadet vádjolehpet go dii oskkus ; geahččalehket iežadet ! ehpet go dovdda ahte jesus kristus lea din siste ? muđuid meaddádehpet . mun doaivvun ahte dii áddebehtet ahte mii eat leat meaddádan . mii rohkadallat ipmilii amadet dahkat maidege baháid , eat ge dan dihtii vai mii ieža orošeimmet dohkálaččat , muhto vai dii dagašeiddet buriid , vaikko orošii ge leamen ahte mii eat livčče dohkálaččat . dasgo mii eat veaje maidege duohtavuođa vuostái , muhto dušše duohtavuođa beale . mii illudit go mii ieža leat heajut ja dii lehpet gievrrat . ja aiddo dán mii rohkadallat ge , ahte dii šattašeiddet ollisin . danne mun čálán dán ovdal go boađán din lusa , aman dasto dárbbašit rávvet din garrasit dainna fámuin man hearrá lea addán munnje nannemii ii ge gaikkodeapmái . loahpas , oskuguoimmit , illudehket ! dahket buot rivttes ortnegis , vurkejehket mu rávvagiid , lehket ovttamielalaččat , ellet ráfis , de ráhkisvuođa ja ráfi ipmil lea dinguin . dearvvahallet guhtet guimmiideattet bassi cummáin ! buot bassi olbmot dáppe celket didjiide dearvvuođaid . hearrá jesus kristusa árbmu , ipmila ráhkisvuohta ja bassi vuoiŋŋa servvolašvuohta lehkos dinguin buohkaiguin ! dearvvuođat bávlosis , apoastalis , gii ii leat ožžon apoasttaldoaimmas olbmuin ii ge guđege olbmo bokte , muhto jesus kristusis ja ipmil áhčis , guhte bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte . mun ja buot oskuvieljat guđet leat muinna dáppe , cealkit dearvvuođaid galatia searvegottiide . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis , guhte attii iežas min suttuid ovddas vai beasttášii min eret dálá bahás máilmmis , ipmila , áhččámet , dáhtu mielde . sutnje lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! amen . mun imaštan go dii nu johtilit lehpet jorgaleamen eret sus guhte rávkkai din kristusa árpmuin ja lehpet jorgalan eará evangeliumii , vaikko eará evangelium ii oppa leat ge . muhtumat leat dušše čádjidahttimin din ja dáhttot jorgut kristusa evangeliuma . muhto jos velá mii dahje muhtun almmi eŋgel sárdnidišgoađášii didjiide eará evangeliuma go dan maid mii leat sárdnidan didjiide , de lehkos son garuhuvvon ! mii leat cealkán dan ovdal , ja dál mun geardduhan dan : jos oktage sárdnidišgođeš didjiide eará evangeliuma go dan maid dii lehpet vuostáiváldán , de lehkos son garuhuvvon ! lean go dál oččodeamen olbmuid dohkkeheami vai ipmila dohkkeheami ? lean go viggamin dahkat olbmuid miela mielde ? jos ain livččen dahkamin olbmuid miela mielde , de in livčče kristusa bálvaleaddji . oskuguoimmit , mun dáhkidan didjiide ahte dat evangelium man mun lean sárdnidan , ii leat olbmuid hutkamuš . in han mun leat dan ovttage olbmos ožžon ge , ii ge gii ge leat oahpahan dan munnje , muhto jesus kristus almmustahtii dan munnje . dii han lehpet gullan mo mun vádjolin dan áiggi go ellen juvddálaš oskkus , man garrasit mun doarrádallen ipmila girku ja geahččalin duššadit dan . juvddálašvuođas mun ledjen vel áŋgiret go eatnagat mu álbmoga iežan ahkásaččain ja áŋgiruššen máddariid oahpahemiid beale vel garraseabbot . muhto ipmil , guhte válljii mu juo eatniheakkas ja rávkkai mu árpmustis , mearridii almmustahttit bártnis munnje , vai mun sárdnidivččen evangeliuma su birra báhkiniidda . dalle mun in vuos ohcan ráđi oaččis ja varas in ge vuolgán bajás jerusalemii sin lusa geat ledje apoastalat mu ovdal . muhto mun vulgen arabiai , ja dasto máhccen damaskusii . easkka golbma jagi maŋŋil mannen jerusalemii oahpásmuvvat kefasiin , ja mun orron su luhtte vihttanuppelot beaivvi . eará apoastaliid mun in oaidnán , dušše jáhkoba , hearrá vielja . ipmila muođuid ovddas mun duođaštan ahte dat maid mun čálán dás , ii leat gielis ! dasto vulgen syriai ja kilikiai . kristusa searvegottit judeas eai dovdan mu velá dalle . sii ledje dušše gullan ahte son guhte ovdal doarrádalai min , sárdnida dál dan oskku man geahččalii duššadit , ja sii rámidedje ipmila mu dihtii . njealljenuppelot jagi maŋŋil mannen fas bajás jerusalemii barnabasain , ja mus lei maiddái titus fárus . ipmila almmustusa mielde mun mannen dohko ja čilgejin sidjiide , erenoamážit sidjiide geat adnojuvvojedje alla árvvus , dan evangeliuma man mun sárdnidan báhkiniid gaskkas . dasgo in hálidan ahte mun viegašin dahje livččen viehkan duššás . muhto ii oppa titus ge , gii lei mu fárus , bággejuvvon birračuohpahuvvot vaikko son lei greikalaš . dát gáibádus bođii muhtun vearri oskuvieljain geat ledje njáhkan sisa iskkadit dan friddjavuođa mii mis lea kristus jesusis , vai oččošedje dahkat min šlávvan . muhto sidjiide mii eat vuollánan eat bottoža ge , vai evangeliuma duohtavuohta bisošii din luhtte . ja sii geat adnojuvvojedje árvvus – munnje ii mearkkaš maidege mat sii ležžet , dasgo ipmil ii geahča olbmo hámi beallái – dát olbmot eai gáibidan mus maidege eambbo . sii baicca oidne ahte munnje lea oskkilduvvon sárdnidit evangeliuma sidjiide geat eai leat birračuhppojuvvon , nugo biehtárii lea oskkilduvvon sárdnidit evangeliuma sidjiide geat leat birračuhppojuvvon . dasgo son guhte attii biehtárii fámu leat apoasttalin sidjiide geat leat birračuhppojuvvon , lea maiddái dahkan mu ge báhkiniid apoasttalin . ja go jáhkot , kefas ja johanas , geat adnojit searvegotti doarjjan , árvidedje makkár árpmu mun ledjen ožžon , de geigejedje munnuide barnabasain olgeš gieđa searvevuođa mearkan , vai moai manašeimme báhkiniid lusa , ja sii sin lusa geat leat birračuhppojuvvon . muhto sii dáhtto munno muitit sin gefiid , ja dan mun lean álelassii viggan dahkat . muhto go kefas dasto bođii antiokiai , de láiten su almmolaččat , dasgo son lei meannudan boastut . dasgo ovdal go geatge bohte jáhkoba luhtte , de biehtár boradii báhkiniiguin . muhto go sii bohte , de geassádii eret ja doalahii sierra , danne go son balai sis geat ledje birračuhppojuvvon . maiddái eará juvddálaš oskuvieljat guoktilušše oktan suinna , nu ahte velá barnabas ge rohttašuvai mielde seammá guoktilašvuhtii . muhto go oidnen ahte sin dagut eai lean evangeliuma duohtavuođa mielde , de celken kefasii buohkaid gullut : go don gii leat juvddálaš , ealát báhkinlaš it ge juvddálaš vieru mielde , mo de sáhtát bágget báhkiniid eallit juvddálaš vieru mielde ? mii leat juvddálaččat riegádeamis , eat ge báhkinlaš suttolaččat . muhto mii diehtit ahte olmmoš ii dahkkojuvvo vanhurskkisin dušše danne go dat dahká dan maid láhka gáibida , muhto go osku jesus kristusii . danne mii ge leat oskugoahtán kristus jesusii vai mii dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin oskumiin kristusii , eat ge dahkamiin láhkadaguid . dasgo ii oktage olmmoš dahkkojuvvo vanhurskkisin láhkadaguid dahkamiin . muhto jos mii ge adnojuvvot suttolažžan go mii viggat šaddat vanhurskkisin kristusis , ii go kristus dalle leat šaddan suttu bálvaleaddjin ? ii eisege ! jos mun huksen fas dan maid lean gaikkodan , de čájehan iežan láhkarihkgon aiddo láhka lea dahkan dan ahte mun lean jápmán lágas eret , vai mun ealášin ipmila ovddas . mun lean russiinávlejuvvon kristusiin ; in mun eale šat ieš , muhto kristus eallá mu siste . dan eallima man dál ealán dáppe eatnama alde , ealán oskkus ipmila bárdnái guhte ráhkistii mu ja attii iežas mu dihtii . mun in hilggo ipmila árpmu ; dasgo jos láhka attášii vanhurskkisvuođa , dalle gal kristus livččii jápmán duššás . jierpmehis galatialaččat ! gii lea fillen din ? russiinávlejuvvon jesus kristus han lea čielgasit govviduvvon din čalmmiid ovdii ! vástidehket munnje dán jearaldaga : oaččuidet go vuoiŋŋa danne go dagaidet daid daguid maid láhka gáibida , vai danne go oskkuidet dasa maid gulaidet ? mo dii sáhttibehtet leat nu jierpmeheamit ? dii álggaheiddet vuoiŋŋas ; áigubehtet go dál ollašuhttit oaččis ? lehpet go vásihan buot dán duššás , jos dat duođaid lei duššás ? addá go ipmil didjiide vuoiŋŋa ja dahká oavdudaguid din gaskkas , danne go dii dahkabehtet dan maid láhka gáibida , vai danne go oskubehtet dan evangeliumii maid lehpet gullan ? gehččet abrahama : son jáhkii ipmila , ja danne ipmil anii su vanhurskkisin . aiddo dán mun dáhtun din diehtit ahte sii geat oskot , leat abrahama mánát . čála einnostii ahte ipmil áiggui dahkat báhkiniid vanhurskkisin go sii oskot , ja dat almmuhii dán evangeliuma ovddalgihtii abrahamii : du siste buressivdniduvvojit buot álbmogat . danne buressivdniduvvojit buot oskkolaččat oktan abrahamain guhte oskkui . muhto sii geat luhttet láhkadaguide , leat garuhusa vuolde . dasgo lea čállojuvvon : garuhuvvon lehkos juohkehaš guhte ii jeagat buot dan mii lea čállojuvvon láhkagirjái , ii ge daga dan mielde . lea čielggas ahte ipmil ii daga vanhurskkisin ovttage dušše danne go dat čuovvu lága . dasgo lea čállojuvvon : vanhurskkis oažžu eallit go osku . muhto láhka han ii duddjo maidege oskku várás , muhto cealká : dat guhte doallá lága báhkkomiid , oažžu das eallima . kristus osttii min friddjan lága garuhusas go ieš garuhuvvui min dihtii . dasgo lea čállojuvvon : garuhuvvon lehkos juohkehaš guhte heaŋggastuvvo murrii . dát dáhpáhuvai vai álbmogat jesus kristusa bokte oččošedje abrahamii lohpiduvvon buressivdnádusa , ja vai mii oččošeimmet lohpiduvvon vuoiŋŋa go oskut . oskuguoimmit , mun sártnun olbmuid vuogi mielde : ii oktage sáhte fámuhuhttit dahje nuppástuhttit olbmo testamentta go dat lea lágalaš . lohpádusat addojuvvojedje abrahamii ja su nállái . ii leat čállojuvvon su náliide , mii mearkkašivččii eatnagiidda , muhto dás celkojuvvo ovttaidlogus ; su nállái , ja dat lea kristus . mun oaivvildan nappo dán : láhka mii bođii njeallječuođigolbmalot jagi maŋŋil , ii sáhte duššadit testamentta man ipmil juo lei nannen , nu ahte lohpádus fámuhuhttojuvvo . jos árbi boađášii lágas , de ii han dat dalle boađáše lohpádusas . muhto ipmil goittotge attii árbbi abrahamii danne go lei lohpidan dan . manne de láhka addojuvvui ? dat addojuvvui čájehit mii rihkkun lea , dassá go boađášii dat nálli mii lei ožžon lohpádusa . láhka addojuvvui eŋgeliid ja gaskaolbmá bokte . muhto gaskaolmmái ii dárbbašuvvo go lea dušše okta bealli , ja ipmil lea okta . lea go láhka dalle ipmila lohpádusaid vuostái ? ii eisege ! jos livččii addojuvvon dakkár láhka mii dahká eallin , de oččošeimmet vanhurskkisvuođa lágas . muhto čála cealká ahte oppa máilbmi lea biddjon suttu fámu vuollái , vai dat mii lea lohpiduvvon addojuvvošii sidjiide geat oskot jesus kristusii . ovdal go osku bođii , mii leimmet giddejuvvon lága vuollái dego fáŋggat dassážii go osku almmustuvvá . dan láhkái lei láhka min bagadeaddji dassážii go kristus bođii , vai osku dagašii min vanhurskkisin . dál go osku lea boahtán , de mii eat leat šat bagadeaddji vuolde . dasgo dii lehpet buohkat ipmila mánát go oskubehtet kristus jesusii . buohkat dii geat lehpet gásttašuvvon kristusii , lehpet gárvodan kristusiin . dás ii leat juvddálaš dahje greikalaš , šlávva dahje isit , olmmái ii ge nisu , dasgo dii lehpet buohkat okta kristus jesusis . jos dii gullabehtet kristusii , de lehpet abrahama nálli ja árbbolaččat lohpádusa mielde . mun oaivvildan ahte nu guhká go árbbolaš ii leat ollesahkásaš , de ii leat erohus su ja šláva gaskkas , vaikko son lea ge olles opmodaga isit . son lea hovdejeddjiid ja dállodolliid vuolde gitta dan áiggi rádjái man su áhčči lea mearridan . nu lea maiddái minguin : go mii eat lean ollesahkásaččat , de leimmet dán máilmmi álgofámuid šlávat . muhto go áigi dievai , de ipmil vuolggahii bártnis , nissonis ja lága vuložin riegádan , oastit friddjan sin geat ledje lága vuložat , vai mii oččošeimmet máná vuoigatvuođa . danne go dii ge lehpet mánát , lea ipmil vuolggahan min váimmuide bártnis vuoiŋŋa , gii čuorvu : abba , áhčážan ! dan dihtii don it leat šat šlávva , muhto mánná . ja go leat mánná , de lea ipmil dahkan du árbbolažžan . dan áiggi go dii ehpet dovdan ipmila , bálvaleiddet ipmiliid mat duohtavuođa mielde eai leat ipmilat . muhto dál go lehpet dovddiidan ipmila , ja erenoamážit go ipmil dovdá din , mo de sáhttibehtet fas máhccat dán máilmmi heajos ja geahnohis álgofámuide ? hálidehpet go fas šaddat daid šlávvan ? dii váldibehtet vuhtii erenoamáš beivviid , mánuid , áiggiid ja jagiid . mun balan ahte mun lean rahčan duššás din dihtii ! oskuguoimmit , mun bivddán din : šaddet mu lágánin , dasgo mun lean šaddan din lágánin . dii ehpet leat dahkan munnje maidege veriid . dii han diehtibehtet ahte mun ledjen buohcamin go vuosttáš geardde sárdnidin evangeliuma didjiide . mu rumašlaš headjuvuohta ii goit fillen din badjelgeahččat dahje fasttášit mu , muhto dii vuostáiválddiidet mu dego ipmila eŋgela , dego kristus jesusa . gosa lea dál šaddan din stuora illu ? mun sáhtán duođaštit ahte dii livččiidet dalle áinnas roggan alddádet čalmmiid ja addán munnje , jos dat livččii lean vejolaš . muhto lean go mun dál šaddan din vašálažžan go lean cealkán didjiide duohtavuođa ? dat áŋgirvuohta maid earát čájehit didjiide , ii leat buorre . sii hálidit dušše rátkit din vai dii čuovvugoađášeiddet sin . lea álo buorre áŋgiruššat dan mii lea buorre , ii ge dušše dalle go mun lean din luhtte . mánážiiddán , mun ferten fas riegádahttit din ávttaiguin dassážii go kristusa hápmi ollašuvvá din siste ! vare mun dál livččen din luhtte ja gávnnašin rivttes sárdnunvuogi , dasgo in dieđe maid galggašin dahkat dinguin ! celket munnje , dii geat hálidehpet leat lága vuložin , ehpet go guldal lága ? dasgo lea čállojuvvon ahte abrahamas ledje guokte bártni , nubbi šlávvanissoniin ja nubbi gis friddja nissoniin . šlávvanissona bárdni riegádii luonddu vuogi mielde , friddja nissona bárdni riegádii ipmila lohpádusa mielde . dás lea čiekŋalet oaivil . dát guokte nissona ovddasteaba guokte lihtu . nubbi lea sinaivári lihttu , ja dat riegádahttá mánáidis šlávvavuhtii ; dat lea hagar . hagar mearkkaša sinaivári arabias , ja dat vástida dálá jerusalema mii eallá šlávvavuođas oktan mánáidisguin . muhto dat jerusalem mii lea almmis , lea friddja ; dat lea min eadni . dasgo lea čállojuvvon : illut , don šattoheapmi , gii it riegádahte , ávvut ja čuorvvo don , geas eai leat ávttat ! dasgo oktonas nissonis leat eanet mánát go sus geas lea boadnjá . ja dii , oskuguoimmit , lehpet lohpádusa mánát nugo issát . muhto seammá láhkái go son gii lei riegádan luonddu vuogi mielde , dalle doarrádalai su gii lei riegádan vuoiŋŋas , nu lea odne ge . muhto maid čála cealká ? áje eret šlávvanissona ja su bártni ! dasgo šlávvanissona bárdni ii eisege oaččo juogadit árbbi friddja nissona bártniin . oskuguoimmit , mii eat leat nappo šlávvanissona , muhto friddja nissona mánát . dán friddjavuođa várás kristus lea dahkan min friddjan . bissot dan dihtii nanusin , allet ge divtte ovttage bágget din fas šlávvageassá vuollái . mun , bávlos , cealkkán didjiide : jos dii diktibehtet iežadet birračuhppojuvvot , de kristus ii leat didjiide álggage ávkin . mun deattuhan vel juohkehažžii guhte diktá iežas birračuhppojuvvot , ahte son lea geatnegas doallat olles lága . dii geat ohcabehtet vanhurskkisvuođa lágas , lehpet earuhuvvon kristusis ; dii lehpet jorralan eret árpmus . muhto mii oskut ja vuordit vuoiŋŋas ahte oččošeimmet vanhurskkisvuođa mii lea min doaivu . jos mii leat kristus jesusis , de ii leat deaŧalaš leat go birračuhppojuvvon vai eat , muhto deaŧalaš lea osku mii almmustuvvá ráhkisvuođas . dii vádjolišgođiidet nu bures . gii hehttii din čuovvumis duohtavuođa ? son gii rávkkai din , ii leat sártnuhan din dása . unna suvrradáiggáš suvrudahttá olles dáiggi ! hearrá lea addán munnje dan luohttámuša din hárrái ahte dii ehpet dáhto oaivvildit eará go mun . dat guhte čádjidahttá din , oažžu duomus , gii dal juo leažžá . oskuguoimmit , jos leažžá nu ahte mun ain lean sárdnideamen birračuohpahusa , manne de doarrádallojuvvon ? dalle han ruossa vearránus livččii váldojuvvon eret . vare gáldešedje iežaset , sii geat čádjidahttet din ! oskuguoimmit , dii han lehpet rávkojuvvon friddjavuhtii . allet fal divtte friddjavuođa šaddat oačči ággan , muhto bálvalehket guhtet guimmiideattet ráhkisvuođas . dasgo olles láhka ollašuvvá dán ovtta báhkkomis : don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat . muhto go dii snealkubehtet ja hámsubehtet guhtet guimmiideattet , de váruhehket , amadet loahpas duššadit guhtet guimmiideattet ! mun cealkkán : vádjolehket vuoiŋŋas amadet duhtadit oačči anistumiid . dasgo oačči anistumit vuostálastet vuoiŋŋa , ja vuoigŋa vuostálastá oačči . dat sohtet guhtet guimmiideaset vuostái , nu ahte dii ehpet beasa dahkat dan maid hálidehpet . jos vuoigŋa láide din , de ehpet leat lága vuložat . lea čielggas mat oačči dagut leat : fuorrávuohta , buhtismeahttunvuohta , badjelmearálašvuohta , eahpeipmilbálvaleapmi ja noidošeapmi , vašálašvuohta , riidaleapmi , udnohisvuohta , moarri , gážžárvuohta , soahpameahttunvuohta , sierrasearvádallan , gáđašvuohta , gárremat , borešvuohta ja eanet dakkárat . nugo ovdal juo lean várren : sii geat dahket dakkáriid , eai árbe ipmila riikka . muhto vuoiŋŋa šaddu lea ráhkisvuohta , illu , ráfi , guhkesmielalašvuohta , ustitlašvuohta , buorrevuohta , oskkáldasvuohta , vuollegašvuohta ja mearálašvuohta . láhka ii leat dakkáriid vuostái . sii geat gullet kristusii , leat russiinávlen oaččiset oktan himuiguin ja anistumiiguin . jos mii eallit vuoiŋŋas , de vádjolehkot ge vuoiŋŋas . allot váinnut guoros gudni , allot ge hástal guhtet guimmiideamet ja šatta gáđašin . oskuguoimmit , jos oktage gávnnahalaš dahkamis veriid , de fertebehtet dii geain lea vuoigŋa , bagadit su vuollegašvuođain . várut , amat don ge geahččaluvvot . guddet guhtet guimmiideattet nođiid , ja ollašuhttet dainna lágiin kristusa lága . dat guhte gáddá iežas maninge , vaikko ii leat mihkkege , beahttá iežas . guorahallos juohkehaš duššefal iežas daguid , de son sáhttá čeavlástallat das mii son ieš lea , ii ge dárbbaš veardidit iežas earáiguin , dasgo juohkehaš galgá guoddit iežas noađi . dat geasa oahpahuvvo ipmila sátni , juogadehkos buot buriid oahpaheddjiinis . allet čádjádala ! ipmil ii divtte bilkidit iežas . olmmoš láddje dan maid gilvá . dat guhte gilvá oažžásis , láddje gáđohusa oaččis ; dat guhte gilvá vuigŋii , láddje agálaš eallima vuoiŋŋas . allot váibba dahkamis buriid . jos mii eat vuollán , de mii oažžut láddjet go áigi dievvá . dahkkot buriid buohkaide nu guhká go lea áigi , ja eanemusat sidjiide geaid osku ovttasta minguin . gehččet makkár stuora bustávaiguin mun čálán gieđainan didjiide ! sii geat bággejit din birračuohpahit iežadet , leat dakkárat geat dáhttot háhkat alcceseaset olgguldas gudni vai veltet doarrádallojuvvomis kristusa ruossa dihtii . eai sii ge jeagat lága geat diktet iežaset birračuhppojuvvot , muhto sii dáhttot din birračuhppojuvvot , vai sáhtášedje čeavlástallat dainna mii lea dáhpáhuvvan din rupmašiidda . muhto mun in goassege dáhto rábmot maidege eará go min hearrá jesus kristusa ruossa , masa máilbmi lea russiinávlejuvvon mu dáfus , ja mun máilmmi dáfus . birračuohpahus dahje birračuohpakeahttáivuohta ii leat deaŧalaš , muhto deaŧalaš lea ahte lea ođđa sivdnádus . ráfi ja váibmoláđisvuohta lehkos singuin geat vádjolit dán njuolggadusa mielde , ja ipmila israeliin ! dás duohko ii oktage oaččo šat givssidit mu , dasgo mus leat jesusa mearkkat iežan rupmašis . oskuguoimmit , min hearrá jesus kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain ! amen . dearvvuođat bávlosis , ipmila dáhtu mielde jesus kristusa apoasttal , efesosa bassi olbmuide , geat oskot kristus jesusii . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! rámiduvvon lehkos ipmil ja hearrámet jesus kristusa áhčči , guhte kristusis lea buressivdnidan min buot vuoiŋŋa almmálaš buressivdnádusain . son lea válljen min kristusis juo ovdal go máilbmi vuođđuduvvui , vai mii livččiimet basit ja láitemeahttumat su ovddas . ráhkisvuođastis son lea ovddalgihtii mearridan min oažžut máná vuoigatvuođa iežas luhtte jesus kristusa bokte . dát lei su árpmolaš dáhtu ja buori miela mielde , vai su árpmu hearvásvuohta rámiduvvošii , dat man son attii midjiide ráhkis bártnis bokte . su varas mis lea lonástus ja suttuid ándagassii addojupmi . nu rikkis lea ipmila árbmu man son valljugasat lea golggahan midjiide ja addán midjiide buot viisodaga ja jierbmáivuođa . son lea almmuhan midjiide dáhtus čiegusvuođa man son ieš lei mearridan ovddalgihtii , ahte galggai ollašuhttit áigumušas go áigi dievai : son dáhtui ovttastahttit buot kristusis , buot dan mii lea almmis ja eatnama alde . su siste mii leat maiddái ožžon árbeoasi , mii geat ovddalgihtii leimmet mearriduvvon dasa , dasgo son duddjo buot iežas áigumuša ja dáhtu mielde , vai mii šattašeimmet rámádussan su hearvásvuhtii , mii geat ovdal juo leat dorvvastan kristusii . su siste dii ge lehpet oskugoahtán go gulaidet duohtavuođa sáni , bestojumádet evangeliuma , su siste dii lehpet ožžon seailan , bassi vuoiŋŋa , gii lei lohpiduvvon . son lea min árbbi dáhkádus , ahte ipmila álbmot lonistuvvo , su hearvásvuođa rámádussan . go mun lean gullan din oskku birra hearrá jesusii ja din ráhkisvuođa birra buot bassi olbmuide , de in heaitte giitimis ipmila din ovddas go muittán din rohkosiinnán . mun rohkadalan ahte hearrámet jesus kristusa ipmil , hearvásvuođa áhčči , attášii didjiide viisodaga ja almmustusa vuoiŋŋa , vai dii dovddašeiddet su . vare son attášii čuovgasa din váimmu čalbmái , vai dii áddešeiddet makkár doivui son lea rávkan din , man rikkis ja hearvás árbbi son addá bassi olbmuidasas , ja man mihtitmeahttun stuoris su fápmu lea min gaskkas geat oskut . seammá veagalaš fámuin son duddjui kristusis go bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte ja bijai su olgeš gieđas beallái almmis , buot oaivámuččaid ja válddiid bajábeallái , buot fámuid ja hearrávuođaid bajábeallái ja buot namaid bajábeallái mat sáhttet namuhuvvot , eai duššefal dálá máilmmis , muhto maiddái boahtte máilmmis ge . ipmil bijai buot su julggiid vuložin ja attii su girkui buot diŋggaid oaivin , su guhte ráđđe buot . girku lea kristusa rumaš ja su dievasvuohta , su gii deavdá buot mii lea . dii leiddet jápmán rihkkumiiddádet ja suttuideattet dihtii go eliidet dálá máilmmi vieruid mielde ja jeagadeiddet áimmu fámuid oaivámučča , dan vuoiŋŋa mii dál duddjo eahpegulolaččain . oktii mii buohkat leimmet dego sii ; mii čuovuimet oaččálaš anistumiid ja dagaimet oačči ja jurdagiiddámet dáhtu mielde . nu mii leimmet luonddusteamet ipmila moari vuolde , nugo buot earát ge . muhto ipmil , geas lea valljugasat váibmoláđisvuohta , lea ráhkistan min nu stuora ráhkisvuođain ahte son dagai min eallin oktan kristusiin , vaikko mii leimmet jápmán rihkkumiiddámet dihtii . árpmus dii lehpet bestojuvvon . kristus jesusis son bajásčuoččáldahtii min oktan suinna ja attii midjiide ge saji almmis , ja nu son dáhtui čájehit buot boahtte áiggiide man valljugas rikkis su árbmu ja buorrevuohta lea , dat man son attii midjiide kristus jesusis . dasgo árpmustis ipmil lea beastán din go oskubehtet . bestojupmi ii leat din iežadet dahku , muhto ipmila attáldat . dat ii leat olbmuid daguid duohken , amas oktage čevllohallat . dasgo mii leat ipmila dahku , son lea sivdnidan min kristus jesusis buriide daguide , maid ipmil juo ovdal lea bidjan gárvvisin midjiide , vai mii vádjolivččiimet daid siste . de muitet ahte dii leiddet báhkinat riegádeamis ja gohčoduvvuidet birračuohpakeahttájin , – nu gohčodit din , sii geat gohčodit iežaset birračuhppojuvvon olmmožin , danne go olbmo gieđain sii leat rumašlaččat birračuhppojuvvon . muitet ahte dii dalle leiddet kristusa haga . dii leiddet israela álbmoga vuoigatvuođaid olggobealde , ii ge dis lean oassi lihtuin ja daid lohpádusain , ja dii eliidet dán máilmmis doaivaga ja ipmila haga . muhto dál , kristus jesusis , lehpet dii geat ovdal leiddet guhkkin eret , boahtán lahka kristusa varas . dasgo son lea min ráfi . son dagai goappašagaid , báhkiniid ja juvddálaččaid , oktan , ja rupmašis addimiin son gaikkodii vašálašvuođa muvrra mii earuhii sin . son heaittihii lága oktan báhkkomiiguin ja njuolggadusaiguin , vai son ieš dagašii alddis dan guoktása oktan ođđa olmmožin ja nu duddjošii ráfi . ovtta rupmašis son soabahii dan guoktá ipmiliin go son jámii ruossa alde ja nu gottii vašálašvuođa . son bođii ja sárdnidii ráfi didjiide geat leiddet guhkkin eret , ja sidjiide geat ledje lahka . dasgo su dihtii sáhttit sihke mii ja dii beassat ovtta vuoiŋŋas áhči lusa . dii nappo ehpet leat šat amas olbmot ja vierrásat , muhto dii lehpet ipmila olbmuid siidaguoimmit ja gullabehtet ipmila dáluolbmuide . dii lehpet huksejuvvon apoastaliid ja profehtaid vuođu ala , man čiehkageađgi lea kristus jesus ieš . son doallá oppa viesu čoahkis vai dat šattašii hearrá bassi tempelin , ja su siste dii ge huksejuvvobehtet ipmila vuoiŋŋalaš viessun . dan dihtii mun , bávlos , gii dál lean jesus kristusa fáŋgan din báhkiniid dihtii , sojaldahtán čippiidan . dii han lehpet gullan ipmila árpmu doaimma birra , mii addojuvvui munnje din várás . dát čiegusvuohta dieđihuvvui munnje almmustusas , nugo lean juo čállán oanehaččat . ja go dii lohkabehtet dan , de árvidehpet man bures mun dovddan kristusa čiegusvuođa . dat ii almmustuvvan ovddit buolvvaid olbmuide , muhto dál lea vuoigŋa almmustahttán dán čiegusvuođa su bassi apoastaliidda ja profehtaide ahte maiddái báhkinat ge jesus kristusa dihtii leat ožžon oasi árbbis evangeliuma bokte ; sii leat seammá rupmaša lahtut ja leat dan lohpádusa oasálaččat . ja dán evangeliuma bálvaleaddjin mun šadden go ipmil stuora fámustis attii munnje árpmus attáldahkan . mun , guhte lean heajumus ipmila bassi olbmuid gaskkas , lean ožžon árpmu sárdnidit báhkiniidda evangeliuma kristusa árvitmeahttun riggodaga birra ja almmuhit buohkaide ipmila čihkkojuvvon áigumuša , dan čiegusvuođa mii agálašvuođa rájes lea leamaš ipmilis , gii sivdnidii buot . nu almmustuvvá dál ipmila eatnatgeardásaš viisodat girku bokte almmiid oaivámuččaide ja fámuide . dát lea ipmila agálaš áigumuša mielde , man son ollašuhtii kristus jesusis , hearrásteamet . su siste ja oskkodettiin sutnje mii sáhttit boahtit ipmila ovdii roahkkatvuođain ja luohttevašvuođain . dan dihtii mun ánun din amadet hearddohuvvat , vaikko mun ferten gillát áŧestusaid din dihtii . dat han lea didjiide gudnin ! dan dihtii mun sodjalahtán čippiidan áhči ovddas , gii lea sin buohkaid áhčči geat gohčoduvvojit mánnán almmis ja eatnama alde . vare son geas lea nu cealkemeahttun hearvásvuohta , nannešii din siskkáldas olbmo fámuinis ja vuoiŋŋainis , vai kristus ásašii din váimmuin go dii oskubehtet . ja vare ráhkisvuohta livččii din ruohtas ja vuođđu , vai dii áddegoađášeiddet kristusa ráhkisvuođa govdodaga ja guhkkodaga , allodaga ja čikŋodaga , ja oahpašeiddet dovdat maiddái dan , mii manná buot dieđu badjel , dassážii go oppa ipmila dievasvuohta deavdá din . son guhte duddjo min siste fámuinis , ja sáhttá dahkat valljugasabut go dan maid mii sáhttit rohkadallat ja áddet , sutnje lehkos gudni girkus ja kristus jesusis buot buolvvaid čađa álo ja agálašvuhtii ! amen . de mun , guhte lean fáŋgan hearrá dihtii , rávven din eallit dohkálaččat din rávkojumi mielde . lehket álo ustitlaččat , vuollegaččat ja guhkesmielalaččat vai gierdabehtet guhtet guimmiideattet ráhkisvuođas . vigget várjalit vuoiŋŋa oktavuođa dainna ráfiin mii čatná din oktii : okta rumaš ja okta vuoigŋa , nugo lea dat okta doaivu ge masa dii lehpet rávkojuvvon . okta lea hearrá , okta osku , okta gásta , okta ipmil ja buohkaid áhčči , guhte ráđđe buohkaid , doaibmá buohkaid bokte ja lea buohkaid siste . muhto juohkehaš mis lea ožžon dan árpmu man kristus lea mihtidan . dan dihtii celkojuvvo : son manai bajás allagassii ja doalvvui fánggaid mielddis sálašin , son attii olbmuide attáldagaid . go celkojuvvo ahte son manai bajás , ii go dat mearkkaš ahte son vuos njiejai gitta eatnama vuolimus čiekŋalasa rádjái ? ja son gii njiejai , lea dat seammá guhte manai guhkás bajás buot almmiid bajábeallái vai son deavddášii buot . son ásahii muhtumiid apoasttalin , muhtumiid profehtan , muhtumiid evangelistan , muhtumiid báimmanin ja oahpaheaddjin , vai sii ráhkkanahtášedje bassi olbmuid bálvalussii , ja nu huksešedje kristusa rupmaša , dassážii go mii buohkat ollet oskku searvevuhtii ja ipmila bártni dovdamuššii , ja mii rávásmuvvat ja juksat kristusa dievasvuođa . de mii eat leat šat mánát geaid buotlágán oahppobiekkat suhpodit ja rievddahit duohko deike , ja geat jorralit go fillejeaddji ja gávvilis olbmot juonastit minguin . muhto ráhkisvuođas mii galgat čuovvut duohtavuođa ja juohke dáfus stuorrut nu ahte mii ovttastahttojuvvot kristusiin guhte lea oaivi . son bidjá oktii olles rupmaša ja doallá dan čoahkis buot suonaiguin , nu ahte juohke lađas bargá dan maid juo galgá ge , ja nu rumaš stuorru ja huksejuvvo ráhkisvuođas . de mun várren din duođalaččat hearrá nammii : allet šat eale báhkiniid láhkái ! sin jurdagat leat gurrosat , sin jierbmi sevnnjodahtton , ja dat eallin man ipmil addá , lea amas sidjiide . dasgo sii eai dovdda su ja sin váimmut leat buoššuduvvon . heahpankeahttá sii addet iežaset nuoskivuhtii ja ellet buhtismeahttunvuođas ja ruhtaváibmilvuođas juohke dáfus . muhto dakkárin dii ehpet leat oahppan dovdat kristusa ! dii han lehpet gullan su birra ja su siste oahpahuvvon dan duohtavuođa mielde mii jesusis lea . allet vádjol ovddeš láhkái , muhto nullet eret boares luonddu mii lea duššamin behtolaš anistumiid dihtii . ođasmuvvet vuoiŋŋas ja mielas ja gárvodehket ođđa olbmo , guhte lea sivdniduvvon ipmila gova mielde eallit vanhurskkis ja duohta bassi eallima . dan dihtii , hilgádehket giellásiin ! sárdnot duođa , juohkehaš lagamužžasis , dasgo mii han leat guhtet guimmiideamet lahtut . jos suhttabehtet , de allet suddut , ja sohpet riiddodet ovdal go beaivváš luoitáda . allet atte liibba beargalahkii . suola ii galgga šat suoládit , muhto bargat rahčat gieđaidisguin , vai sus livččii maid addit daidda geat dárbbašit dan . allet divtte unohis ságaid boahtit njálmmisteattet , muhto sárdnot dušše dan mii duddjo buori ja lea illun sidjiide guđet guldalit . allet moraštahte ipmila bassi vuoiŋŋa gean dii lehpet ožžon seailan gitta lonástusa beaivái . hilgot juohke lágán bahčavuođa , hohppuivuođa , vaši , riidaleami ja bilkideami ja buot bahávuođa . lehket baicca buorit guhtet guimmiidasadet ; lehket váibmoláđđásat ja addet ándagassii guhtet guimmiidasadet nugo ipmil ge lea addán didjiide ándagassii kristusis . atnet nappo ipmila ovdagovvan , dii geat lehpet su ráhkis mánát . vádjolehket ráhkisvuođas , nugo kristus ge lea ráhkistan min ja addán iežas min dihtii attáldahkan , njuovvanoaffarin mii lea ipmila miela mielde . furrošeapmi , juohke lágán buhtismeahttunvuohta dahje ruhtaváibmilvuohta eai galgga oppa namuhuvvot ge din gaskkas ; dakkárat eai heive ipmila bassi olbmuide . šleidošeapmi , árvvohis ságat ja snoallan ge leat heivemeahttumat . giitet baicca ipmila ! dii han diehtibehtet bures ahte kristusa ja ipmila riikka ii oaččo árbet oktage furrošeaddji , buhtismeahttun dahje ruhtaváibmil , gii dien láhkái bálvala eahpeipmila . allet divtte geange fillet din duššálaš sániiguin ! dasgo buot dát dagahit ahte ipmila moarri deaivá buohkaid guđet eai jeagat su . allet servvoštala singuin ! oktii dii ge leiddet seavdnjadas , muhto dál dii lehpet hearrá čuovggas . vádjolehket dasto čuovgasa mánnán ! dasgo čuovgasa šattut leat buorrevuohta , vanhurskkisvuohta ja duohtavuohta . guorahallet mii lea hearrá miela mielde ! allet searvva seavdnjadasa šattohis daguide , muhto ráŋgot baicca daid albmosii . dakkáriid maid muhtumat dahket čihkosis , lea heahpatlaš vel namahit ge . muhto go čuovggas almmustahttá visot , de dat boahtá albmosii , ja buot mii boahtá albmosii , lea čuovggas . dan dihtii celkojuvvo ge ná : morit , don oađđi ! bajásčuožžil jábmiid luhtte , de kristus čuvge du de váruhehket dárkilit mo dii vádjolehpet , ehpet jierpmehis olmmožin , muhto jierpmálažžan . atnet juohke vuogas liibba ávkin , dasgo dát leat bahás beaivvit . allet leage jallat , muhto áddejehket hearrá dáhtu . allet juhkaluva viinnis , dasgo das boahtá gudnehis eallin . muhto diktet baicca vuoiŋŋa deavdit iežadet , ja sárdnot guhtet guoibmáseattet sálmmaiguin ja giittuslávlagiiguin ja vuoiŋŋalaš lávlagiiguin ; lávlot ja čuojahehket váimmusteattet hearrái ! giitet álo ipmil áhči buot áššiin hearrámet jesus kristusa nammii . lehket guhtet guimmiideattet vuolibuččat gudnejahtedettiin kristusa ! áhkát , lehket boatnjáidet dego hearrá iežas vuolibuččat . dasgo boadnjá lea áhká oaivi , nugo kristus lea girku oaivi ; son lea beastán dan , dasgo dat lea su rumaš . nugo girku lea kristusa vuolibuš , nu lehkoset áhkát ge juohke dáfus boatnjáideaset vuolibuččat . boatnját , ráhkistehket áhkádet , nugo kristus ráhkistii girku ja attii iežas dan ovddas vai son basuhivččii ja buhtistivččii dan čáziin ja sániin . nie son dáhtui bidjat girku hearvásin iežas ovdii , almmá duolva dielkku , roavčči dahje mange dakkáračča haga , vai dat livččii bassi ja láitemeahttun . seammá láhkái boatnját leat geatnegasat ráhkistit áhkáset dego iežaset rupmaša . dat guhte ráhkista áhkás , ráhkista iežas . ii oktage vašut iežas rupmaša , muhto biebmá ja dikšu dan nugo kristus ge girku . dasgo mii leat su rupmaša lahtut . dan dihtii boadnjá guođđá áhčis ja eatnis ja bissu áhkás luhtte , ja dat guovttis šaddaba oktan oažžin . dát čiegusvuohta lea stuoris ; ja mun oaivvildan kristusa ja girku . muhto dat guoská maiddái didjiide ge ahte juohkehaš galgá ráhkistit áhkás dego iežas , ja áhkká gis galgá atnit árvvus boatnjás . mánát , jeagadehket vánhemiiddádet hearrá dihtii , dasgo dat lea riekta . don galggat gudnejahttit áhčát ja eatnát , dát lea vuosttaš báhkkon masa gullá lohpádus : vai dutnje geavašii bures ja don ealášit guhká eatnama alde . áhčit , allet suhttat mánáideattet , muhto bajásgesset ja rávvejehket sin hearrá dáhtu mielde . šlávat , jeagadehket eatnanlaš isidiiddádet baluin ja doarggistemiin ja duođalaš váimmuin , dego kristusa . allet guoktiluša ja njálggástala olbmuiguin , muhto lehket kristusa bálvaleaddjit geat dahkabehtet ipmila dáhtu oppa sielus . bálvalehket áŋgirvuođain dego livččiidet hearrá šlávat , ehpet ge olbmuid šlávat . dii diehtibehtet ahte juohkehaš oažžu bálkká hearrás jos son dahká buori , leažžá dal friddja dahje šlávva . isidat , meannudehket šlávaiguin seammá láhkái , allet ge áitte sin ! dii diehtibehtet ahte sis ja dis lea seammá hearrá almmis , ii ge son geahča olbmo hámi beallái . loahpas : šaddet gievran hearrás ja su veagalaš fámus ! gárvodehket ipmila vearjosujiiguin , vai nagadivččiidet vuostálastit beargalaga gávvilis fallehemiid . dasgo eat mii soađa oačči ja vara vuostái , muhto oaivámuččaid ja fámuid vuostái , máilmmi hearráid vuostái guđet ráđđejit dán áiggi seavdnjadasas , almmiid bahávuođa vuoigŋaveagaid vuostái . gárvodehket dan dihtii ipmila vearjosujiid , vai veajášeiddet vuostálastit go bahás beaivi boahtá ja bissut čuoččat go lehpet vuoitán buot . de bissot nanusin , boahkánastet duohtavuođain , ja gárvodehket vanhurskkisvuođa ruovdegárvvuin , ja atnet julggiin gáman dan geargatvuođa maid ráfi evangelium addá . loktejehket álo oskku galbba mainna sáhttibehtet čáskadit buot bahákasa buolli njuolaid . atnet bestojumi oaivesuoji ja vuoiŋŋa miehki mii lea ipmila sátni . rohkadaladettiin átnot ipmilis veahki , ja rohkadallet álelassii vuoiŋŋas ! gohcet ja bissot nanusin rohkadallamiin buot ipmila olbmuid ovddas . rohkadallet maiddái mu ovddas ge ahte munnje addojuvvošedje rivttes sánit go raban njálbmán , vai mun sáhtášin roahkkatvuođain sárdnidit evangeliuma čiegusvuođa , man áirras mun lean dáppe giddagasas ge . rohkadallet ahte mun oččošin roahkkatvuođa sárdnut nu mo galggan . vai dii ge dieđášeiddet makkár dilis mun lean ja mo mus manná , de tykikos muitala didjiide buot . son lea min ráhkis oskuviellja ja oskkáldas bálvaleaddji hearrás . aiddo dan dihtii mun vuolggahan su din lusa vai dii dieđášeiddet mo min dilli lea , ja vai son árvvosmahtášii din váimmuid fas . ráfi lehkos oskuguimmiiguin , ja ráhkisvuohta ja osku mii boahtá ipmil áhčis ja hearrás jesus kristusis ! árbmu lehkos buohkaiguin geat ráhkistit hearrámet jesus kristusa nohkameahttun ráhkisvuođain ! dearvvuođat bávlosis ja timoteusis , jesus kristusa bálvaleddjiin , buot filippi bassi olbmuide guđet leat kristus jesusis , oktan searvegotti gehččiiguin ja bálvaleddjiiguin . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! mun giittán álelassii ipmilan go mun muittán din . juohke háve go mun rohkadalan din buohkaid ovddas , de dagan dan iluin , danne go dii lehpet leamaš oasálaččat evangeliuma barggus vuosttaš beaivvi rájes gitta dássážii . ja mun lean vissis das ahte son guhte álggahii buori dagu din siste , ollašuhttá dan gitta jesus kristusa beaivvi rádjái . lea riekta ahte mun jurddašan nu din buohkaid birra . dasgo mun guottán din váimmustan , ja dii lehpet buohkat seammá árpmu oasálaččat go mun , leaččan dal guoddimin láhkkiid dahje bealušteamen ja nannemin evangeliuma . ipmil lea mu duođašteaddji das mo mun áibbašan din buohkaid kristus jesusa njuoras ráhkisvuođain . ja dát lea mu rohkos ahte din ráhkisvuohta lassánivččii dieđu ja árvádusa hárrái , vai dii áddešeiddet dan mii lea mávssolaš ja livččiidet buhttásat ja láitemeahttumat kristusa beaivvi rádjái , dievva vanhurskkisvuođa šattuin , maid jesus kristus duddjo , ipmilii gudnin ja máidnumin . oskuguoimmit , mun dáhtun din diehtit ahte dat mii lea dáhpáhuvvan munnje , lea leamaš evangeliumii ovdáneapmin . lea šaddan dovddusin buot ladnesoalddáhiidda ja earáide ahte mun guottán láhkkiidan kristusa dihtii . mu fáŋgavuohta lea nannen eanas oskuguimmiid oskku hearrái , nu ahte sii leat ožžon stuorit roahkkatvuođa sárdnidit sáni balakeahttá . muhtumat gal sárdnidit kristusa gáđašvuođa ja riiddu dihtii , muhto earát dahket dan buriin dáhtuin ge , ja sii sárdnidit ráhkisvuođain , danne go dihtet ahte mun lean biddjojuvvon giddagassii bealuštit evangeliuma . dat earát sárdnidit kristusa bajidan dihtii iežaset , eai ge sis leat duođalaš áigumušat , dasgo sii navdet ahte sáhttet dahkat mu fáŋgavuođa losibun . muhto maid dat dahká ? kristus goittot sárdniduvvo , lehkos dal behtolašvuođain dahje duohtavuođain , ja das mun illudan . muhto mun áiggun ain illudit dasgo mun dieđán ahte dát šaddá munnje bestojupmin , danne go dii rohkadallabehtet mu ovddas ja jesus kristusa vuoigŋa lea addon munnje veahkkin . ja mus lea dat vuordámuš ja doaivva ahte mun in šatta heahpadii mange áššis , muhto ahte mun dál , nugo álo ovdal ge , oaččun roahkkatvuođa hearvásmahttit kristusa iežan rupmašis , šattaš go eallimis dahje jápmimis . dasgo munnje eallin lea kristus ja jápmin lea vuoitu . muhto jos mun bázán ge dása eallit ja dat livččii ávkin mu bargui , de in dieđe goappá vállježan . mun geasuhuvvon goappašiid beallái : mun hálidivččen vuolgit dáppe eret ja leat kristusiin , dasgo dat livččii buot buoremus . muhto din dihtii lea dárbbašlaš bissut heakkas . dás mun lean vissis , ja danne dieđán ahte ealán ain dáppe ja bisun din buohkaid luhtte vai dii ovdánivččiidet ja illudivččiidet oskkus . ja go mun boađán fas din lusa , de dii oažžubehtet vel eambbo siva illudit kristus jesusis mu dihtii . ellet fal dakkár eallima mii dohkke kristusa evangeliumii , nu ahte mun – jogo dal bođežan ja ieš oinnežan din , dahje leaččan eret – beasan gullat ahte dii bissubehtet nannosit ovtta vuoiŋŋas , nu ahte soahtabehtet ovttain sieluin evangeliuma oskku beales , ehpet ge bala vuostálastiineattet mange láhkái . dát lea mearka ipmilis sidjiide ahte gáđohus vuordá sin , ja bestojupmi din . dasgo kristusa dihtii dii lehpet ožžon árpmu ehpet dušše oskut sutnje , muhto velá gillát ge su dihtii . dii soahtabehtet dan seammá soađi man lehpet oaidnán mu soahtamin , ja man dál gullabehtet ahte lean ain soahtamin . jos dasto kristusis lea jeđđehus , ráhkislaš árvvosmahttin , searvevuohta man vuoigŋa addá , ja jos lea njuorasvuohta ja árkkálmastinvuohta din gaskkas , de dahket dál mu ilu ollisin : atnet searvevuođa ovttain ráhkisvuođain , ovttain jurdagiin ja mielain . allet daga maidege dušše vuovdnáivuođa ja guoros gudneáŋgirvuođa dihtii , muhto lehket ustitlaččat ja atnet earáid alibun go iežadet . allet jurddaš dušše iežadet ávkki , muhto maiddái earáid ávkki . čájehehket seammá miellalági go kristus jesusis lei ! son lei ipmila hápmásaš , muhto ii atnán sálašin leat ipmila láhkásaš . son luobai buot das mii sus lei , válddii šláva hámi ja šattai olbmuid láhkásažžan . son elii nugo olmmoš olbmuid gaskkas ; son vuolidii iežas ja lei gulolaš jápmima rádjái , velá ruossa jápmima rádjái . dan dihtii lea ipmil bajidan su allagii ja addán sutnje nama buot namaid badjel , vai juohke čibbi sodjalahttošii jesusa nammii , almmis , eatnama alde ja eatnama vuolde , ja juohke njuovčča dovddastivččii ahte jesus kristus lea hearrá , ipmil áhččái gudnin ! ráhkkásiiddán , nugo dii álo lehpet leamaš gulolaččat go mun ledjen din luhtte , de lehket dađe gulolaččabut dál go mun lean eret , ja barget baluin ja doarggistemiin vai bestojuvvošeiddet ! dasgo ipmil lea dat gii duddjo din siste dan ahte dii sihke dáhttubehtet ja dahkabehtet su buori dáhtu mielde . dahket buot nimmorkeahttá ja ággakeahttá , vai dii livččiidet láitemeahttumat ja buhttásat , ipmila máinnehis mánát , gasku gážžáris ja jorggu sohkagotti . das dii báitibehtet dego čuovggat máilmmis go doallabehtet gitta eallima sánis . de mun oaččun dan rámi kristusa beaivvi ahte in leat bargan in ge rahčan duššás . vaikko vel mu varra ge golggahuvvošii go mun buvttán ovdan din oskku oaffarin ipmilii , de mun dattege illudan ja ávvudan dinguin buohkaiguin . illudehket ja ávvudehket dii ge seammá láhkái muinna ! luohtedettiin hearrái jesusii mun doaivvun fargga beassat vuolggahit timoteusa din lusa , vai mun ge roahkasmuvašin go gulan didjiide ságaid . mus ii leat oktage su lágán gii sáhttá nu duođalaččat atnit dis fuola . dasgo buohkat earát bivdet dušše iežaset ávkki , eai ge dan mii gullá jesus kristusii . muhto dii diehtibehtet man luohtehahtti timoteus lea . son lei dego bárdni gii veahkeha áhčis , go moai ovttas bálvaleimme evangeliuma . mun doaivvun ahte sáhtášin vuolggahit su din lusa nu fargga go oainnán mo manná mu áššiin . ja mun luohtán hearrái ahte mun ge fargga beasan boahtit . mun lean maiddái mearridan vuolggahit epafroditusa din lusa . son lea mu oskuviellja , mu bargoguoibmi ja soahteguoibmi gean dii vuolggaheiddet veahkehit mu dalle go mun dárbbašin . son lea áibbašan din ja muosehuvai danne go dii leiddet gullan ahte son lei buohcamin . buozus son duođaid ge lei , lahka jámi . muhto ipmil árpmihii su , ii ge dušše su , muhto maiddái mu , aman oažžut morraša morraša ala . dan dihtii anán ge dađe deaŧaleabbon vuolggahit su din lusa , vai dii beasašeiddet illudit go oaidnibehtet su fas , ja mun ge livččen uhcit morrašis . vuostáiváldet su hearrá nammii stuora iluin , ja atnet gudnis su lágán olbmuid . dasgo son lei kristusa barggu dihtii lahka jámi go son ii seastán heakkas geahččalettiin veahkehit mu dainna mainna ieža ehpet sáhttán veahkehit mu . muđuid , oskuguimmiidan : illudehket hearrás ! mun in váibba geardduheames dan maid ovdal lean cealkán , ja dat addá didjiide oadjebasvuođa . váruhehket beatnagiin , bahás bargiin , sis geat gáldejit iežaset . dasgo mii leat albma birračuhppojuvvon olbmot , mii geat bálvalit ipmila vuoiŋŋa vehkiin , ja mis lea rápmi jesus kristusis , eat ge luohte alcceseamet . dattege maiddái mun ge sáhtášin luohttit alccesan . jos oktage oaivvildeažžá ahte sáhttá luohttit alccesis , de mun sáhtán dan vel eanebut . dasgo mun birračuhppojuvvojin gávccát beaivvi , gulan israela álbmogii ja benjamina čerdii , lean hebrealaš riegádan hebrealaččain , lága čuovvumis ledjen farisealaš , doarrádallen girku áŋgirvuođain ja ledjen láitemeahttun lága čuovvumis . muhto buot dan mii ovdal lei munnje vuoitu , anán dál vahágin kristusa dihtii . duođaid , mun anán maiddái buot vahágin dan ektui mii lea ollu eanet veara , ahte dovddan jesus kristusa , mu hearrá . su dihtii mun lean massán buot , ja anán dan duššin vai oččošin kristusa vuoitun ja beasašin gullat sutnje . in fal iežan vanhurskkisvuođain , mii boahtá lágas , muhto dainna vanhurskkisvuođain mii boahtá oskkus kristusii , man ipmil addá sidjiide geat oskot . mu áidna dáhttu lea dovdat kristusa ja su bajásčuožžileami fámu ja šaddat oasálažžan su gillámušaide , vai šattašin su láhkásažžan go jámán nugo son jámii . vare mun ge olahivččen bajásčuožžileami jábmiid luhtte ! mun in oaivvil ahte lean juo olahan buot dán dahje lean šaddan ollisin , muhto mun vikkan fáhtet dan , danne go kristus jesus lea fáhten mu . oskuguoimmit , mun in jáhke iežan vel fáhten dan . muhto dán mun dagan : mun vajáldahtán dan mii lea maŋábealde ja faŋuhan dan mii lea ovddabealde , ja viegan mihttomeari guvlui vai vuoittášin dan bálkkašumi allagasas masa ipmil lea rávkan min kristus jesusis . jurddašehkot buohkat nu , mii geat leat ollásat . ja jos dii jurddašehpet maidege eará láhkái , de ipmil čielggada dan ge didjiide . jotkot ovddosguvlui dan luotta mielde man mii leat čuvvon dán rádjái ! oskuguoimmit , atnet dii ge mu ovdagovvan , ja váldet vuhtii sin geat čuvvot dan ovdamearkka man mii leat addán didjiide . mun lean dávjá cealkán didjiide ja dál ferten geardduhit gatnjaliiguin ahte olusat ellet kristusa ruossa vašálažžan . sin loahppa lea gáđohus , čoavji lea sin ipmil ja sii atnet heahpatvuođa gudnin danne go sii beroštit dušše das mii gullá dán máilbmái . muhto min vánheneanan lea albmi , ja doppe mii vuordit vuolás hearrá jesus kristusa beastin . son nuppástuhttá min nohkavaš rupmaša ja dahká dan iežas hearvásin dahkkojuvvon rupmaša láhkásažžan dainna fámuin mainna son bidjá buot iežas vuollái . oskuguimmiidan , geaid mun ráhkistan ja áibbašan , mu illu ja mu vuoitokruvdnu , bissot nappo nanusin hearrás , ráhkkásiiddán ! mun rávven euodia ja syntyke : soabadeahkki hearrás ! ja de bivddán du ge , oskkáldas synzygos , veahkehit dán guoktá , dasgo soai leaba soahtan evangeliuma ovddas muinna , klemensiin ja mu eará bargoguimmiiguin , geaid namat leat čállojuvvon eallima girjái . illudehket álelassii hearrás ! vel oktii cealkkán : illudehket ! dovdoset buot olbmot ahte dii lehpet láđđásat . hearrá lea lahka ! allet ane morraša mastege ! buktet baicca buot dárbbuideattet ovdan ipmilii rohkadallamiin ja ánodemiin giitevašvuođain ! de ipmila ráfi , mii manná buot jierpmi badjel , várjala din váimmuid ja jurdagiid kristus jesusis . loahpas , oskuguoimmit : váldet vuhtii buot dan mii lea duohta , gudnálaš , riekta ja buhtis , buot dan mii lea ráhkistan ja gudnejahttin veara , juohke buori dábi ja buot mii ánssáša rámi ! dahket dan maid lehpet oahppan ja vuostáiváldán , oaidnán ja gullan mus. de ráfi ipmil lea dinguin . hearrá lea addán munnje dan stuora ilu ahte dii fas lehpet ealljáruššan atnit mus fuola . dii lehpet gal dahkan dan ovdal ge , muhto dalle dis ii lean vejolašvuohta dahkat maidege . mun in cealkke dán danne ahte mus livččii váilon mihkkege , dasgo mun lean oahppan duhtat dasa mii mus lea . mun dieđán maid mearkkaša eallit geafivuođas ja maiddái valljivuođas . mun lean duođaid muosáhan buot , sihke nelgon ja borran gallás , eallán sihke valljivuođas ja vádjitvuođas . buot nagadan su siste guhte dahká mu gievran . dattege dii lehpet dahkan bures go veahkeheiddet mu áŧestusain . dii filippilaččat diehtibehtet ahte go mun sárdnidišgohten evangeliuma ja vulgen makedonias , de leiddet áidna searvegoddi mii veahkehii mu mu sisaboađuiguin ja olggosgoluiguin . jo dalle go ledjen tessalonikas , dii sáddiidet munnje eanet go oktii daid maid mun dárbbašin . duođaid , mun in váinnut din attáldagaid , muhto mun sávan dan ahte din bargu šattašii didjiide vel stuorit vuoitun . mun lean ožžon buot maid lehpet addán munnje , ja dál mus lea vallji . mus lea eanet go dárbbašan dál go lean ožžon dan maid dii leiddet bidjan munnje epafroditusa mielde . dat lei dego njálggahájat oaffar maid ipmil vuostáiváldá iluin , ja mii lea su miela mielde . mu ipmil addá didjiide buot maid dárbbašehpet hearvás riggodagainis kristus jesusis . min ipmilii ja áhččái lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! amen . celket dearvvuođaid juohke bassi olbmui gii lea kristus jesusis . oskuguoimmit geat leat muinna dáppe , celket didjiide dearvvuođaid . ja buot ipmila olbmot celket didjiide dearvvuođaid , erenoamážit sii geat leat keaisára bálvalusas . hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain ! dearvvuođat bávlosis , gii ipmila dáhtu mielde lea kristus jesusa apoasttal , ja min oskuvieljas timoteusis kolossa bassi olbmuide , min oskuguimmiide geat oskot kristusii . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet ! mii álelassii giitit ipmila , hearrámet jesus kristusa áhči , go mii rohkadallat din ovddas . dasgo mii leat gullan din oskku birra kristus jesusii ja dan ráhkisvuođa birra mii dis lea buot bassi olbmuide , dan mii boahtá dan doaivvus mii lea vurkejuvvon didjiide almmis . dán doaivvu birra dii gulaidet juo dalle go didjiide sárdniduvvui duohtavuođa sátni , go evangelium bođii din lusa . dát evangelium šaddada šattuid ja viidána miehtá máilmmi , ja nu dat lea dahkan din luhtte ge gitta dan beaivvi rájes go dii beasaidet gullat ipmila árpmu birra ja dovddiideiddet dan nu mo dat duođaid lea . dán dii beasaidet oahppat min ráhkis bargoguoimmis epafrasas , gii lea oskkáldas kristusa bálvaleaddji min dihtii . son lea maiddái muitalan midjiide dan ráhkisvuođa birra man vuoigŋa lea duddjon dis . dan dihtii mii eat leat heaitán rohkadallamis din ovddas gitta dan beaivvi rájes go mii gulaimet din birra . min rohkos lea ahte dii oččošeiddet diehtit ollásit ipmila dáhtu ja oččošeiddet buot vuoiŋŋalaš viisodaga ja áddejumi . mii rohkadallat ahte sáhtášeiddet vádjolit dohkálažžan hearrái , ja juohke dáfus dahkat dan mii lea su miela mielde go dii šaddadehpet šattuid buot buriid daguiguin ja dovdiidehpet ipmila čiekŋaleabbot . vare buot su hearvásvuođa fápmu nannešii din nu ahte dii álo livččiidet gierdavaččat ja guhkesmielalaččat . giitet iluin áhči gii lea dahkan din dohkálažžan oažžut oasi bassi olbmuid árbbis mii lea čuovgasa riikkas . dasgo son lea gádjon min seavdnjadasa válddis ja sirdán min ráhkis bártnis riikii , son gii lea min lonástus , suttuid ándagassii addojupmi . son lea oaidnemeahttun ipmila govva , vuosttašriegádeaddji , ovdal buot sivdnádusa . dasgo su siste sivdniduvvui buot , buot mii lea almmis ja eatnama alde , oinnolaš ja oaidnemeahttun , truvnnut ja hearrávuođat , oaivámuččat ja fámut – buot lea sivdniduvvon su bokte ja su várás . son lea ovdal buot , ja buot bissu su siste . son lea rupmaša oaivi , ja su rumaš lea girku . son lea álgu , vuosttašriegádeaddji jábmiid gaskkas , vai son juohke dáfus livččii vuosttamuš . dasgo su siste ipmil dáhtui orrut oppa dievasvuođainis , ja su bokte soabahit buot sivdnádusa iežainis , buot mii lea eatnama alde ja almmis , go son varainis ruossa alde dagai ráfi . oktii dii ge leiddet vierrásat ipmilii ja leiddet su vašálaččat go eliidet bahás daguideattet mielde . muhto dál son lea soabahan din iežainis , go kristus gillái jápmima eatnanlaš rupmašisttis vai son sáhtášii doalvut din iežas muođuid ovdii bassin , vigiheapmin ja láitemeahttumin . dii galgabehtet fal bissut oskkus , nana vuođu alde , gáiddakeahttá dan doaivagis man oaččuidet go gulaidet evangeliuma . dát evangelium lea sárdniduvvon buot sivdnádusaide almmi vuolde , ja mun , bávlos , lean šaddan dan bálvaleaddjin . dál mun illudan go gillán din dihtii . dan mii velá váilu kristusa áŧestusain , mun ollašuhtán iežan rupmašis su rupmaša dihtii , mii lea girku . dán bálvaleaddjin mun lean šaddan go ipmil lea addán munnje dállodoalli doaimma din gaskkas : ollašuhttit ipmila sáni bálvalusa dievaslaččat . dát čiegusvuohta lea leamaš čihkosis áiggi álggu rájes ja buot buolvvaide , muhto dál ipmil lea almmustahttán dan bassi olbmuidasas . sidjiide ipmil hálidii dieđihit man hearvái ja rikkis dát čiegusvuohta lea báhkiniidda : kristus din gaskkas , hearvásvuođa doaivva ! su mii sárdnidit , ja mii cuiget ja oahpahit juohkehačča buot viisodagain vai veahkehivččiimet juohke olbmo šaddat ollisin kristusis . dán várás mun ražan ja soađan su fámuin guhte fámolaččat duddjo mu siste . mun dáhtun din diehtit man garrasit mun soađan din ovddas ja laodikea olbmuid ja buot earáid ovddas geat eai leat vel oaidnán mu muođus muhtui . mun sávan ahte sin váimmut arvvosmahttojuvvošedje , nu ahte ráhkisvuohta ovttastahtášii sin ja sii ollešedje čiekŋalis ja rikkis áddejupmái ja dovdui ipmila čiegusvuođa birra , mii lea kristus . dasgo su sisa leat čihkkojuvvon buot viisodaga ja dieđu dávvirat . dán mun cealkkán amas oktage beahttit din fillejeaddji sániiguin . dasgo vaikko mun ieš in leat rumašlaččat din lahka , de vuoiŋŋastan lean din luhtte , ja mun illudan go oainnán buori ortnega ja nana oskku kristusii mii lea din gaskkas . go dii lehpet vuostáiváldán kristusa hearrán , de vádjolehket su siste . ruohtastuvvet sutnje ja huksejehket su ala ! bissot nannosit oskkus nugo lehpet oahpahuvvon , ja giitalehket ipmila valljugasat ! váruhehket amas oktage giellat din máilmmálaš viisodagain ja duššálaš behtolašvuođain mat čuvvot olbmuid árbevieruid ja bohtet dán máilmmi álgofámuin , eai ge kristusis . dasgo su siste orru rumašlaččat oppa ipmilvuođa dievasvuohta , ja su siste dii ge lehpet ožžon oasi dán dievasvuođas , dasgo son lea buot oaivámuččaid ja fámuid oaivi . su siste lehpet dii ge birračuhppojuvvon , ehpet olbmo gieđain , muhto kristusa birračuohpahusain , dalle go nuolaidet eret suttolaš rupmaša . dasgo gásttas dii hávdáduvvuidet suinna , ja gásttas dii bajásčuoččáldahttojuvvuidet ge suinna go oskkuidet ipmila fápmui mii bajásčuoččáldahtii kristusa jábmiid luhtte . dii leiddet jápmán rihkkumiiddádet ja birračuohpakeahtes dilidet dihtii . muhto ipmil dagai din ge eallin oktan kristusiin go attii midjiide buohkaide buot min suttuid ándagassii . son sihkui eret vealgegirjji mii lei min vuostái buot dan gáibádusaiguin ja válddii dan eret go návlii dan russii . son vearjjohuhtii oaivámuččaid ja fámuid ja boalggahii sin albmosii go son kristusis vuittii sin . danne ii oktage oaččo dubmet din dan dihtii maid borrabehtet dahje juhkabehtet , ii ge allabasiid , mánnovuođu dahje sábbáha dihtii . buot dát leat dušše dan suoivvan mii boahtá , muhto duohtavuohta lea kristus ja su rumaš . din vuoitobálkkašumi ii oaččo váldit oktage , gii čuoččuha vearri vuollegašvuođa ja eŋgeliid bálvaleami . dakkár olbmot guorahallet álo iežaset oainnáhusaid ja čeavlástallet almmá siva haga máilmmálaš jurdagiiddisetguin eai ge doala gitta sus gii lea oaivi . son fuolaha oppa rupmaša ja čatná dan oktii lađđasiiguin ja suonaiguin , nu ahte dat šaddá nu mo ipmil diktá dan šaddat . jos dii kristusiin lehpet jápmán eret dán máilmmi álgofámuin , manne ain eallibehtet dego gulašeiddet dán máilbmái ja doalašeiddet dan gohččumiid : ale váldde , ale máistte , ale guoskkat ? buot leat dakkárat mat geavahuvvojit ja dasto duššet . dát leat dušše olbmuid báhkkomat ja oahppu . dakkár iešráhkaduvvon ipmilbálvalus , vearri vuollegašvuohta ja rupmaša givssideapmi gal sáhttet adnojuvvot viissisvuohtan , muhto dain ii leat mihkkege gudniid , dat duhtadit dušše oaččálaš himuid . go dii dal lehpet bajásčuoččáldahtton kristusiin , de ohcet dan mii lea badjin , gos kristus lea čohkkámin ipmila olgeš gieđa bealde . váinnuhehket dan mii lea badjin , allet ge dan mii lea eatnama alde . dii han lehpet jápmán , ja din eallin lea čihkkojuvvon kristusiin ipmilii . muhto go kristus , din eallin , almmustuvvá , de dii ge almmustuvvabehtet suinna hearvásvuođas . jámihehket dalle buot eatnanlašvuođa din siste : furrošeami , nuoskivuođa , oaččálaš himuid , bahás anistumi ja ruhtaváibmilvuođa mii lea eahpeipmilbálvaleapmi . dákkáriid dihtii ipmila moarri deaivida eahpegulolaččaid . sin searvvis vádjoleiddet maiddái dii ge dalle go eliidet dáin suttuin . muhto dál fertebehtet guođđit buot dáid : moari , hohppuivuođa , bahávuođa , bilkideami ja fasttes ságaid . allet ge gielis guhtet guimmiidasadet ! dasgo dii lehpet nuollan eret boares luonddu ja dan daguid ja gárvodan ođđa olbmuin mii álo ođasmahttojuvvo nu ahte oahppá dovdat ipmila ja šaddá sivdnideaddjis gova mielde . de ii leat šat greikalaš dahje juvddálaš , birračuhppojuvvon dahje birračuohpakeahtes olmmoš , barbára , skytalaš , šlávva dahje friddja , muhto kristus lea buot ja buohkaid siste . go dii lehpet ipmila válljejuvvon , bassi ja ráhkistuvvon olbmot , de gárvodehket dan dihtii njuoras árkkálmastinvuođain , buorrevuođain , ustitlašvuođain , vuollegašvuođain ja gierdavašvuođain , nu ahte dii gierdabehtet guhtet guimmiideattet ja addibehtet ándagassii guhtet guoibmáseattet , jos nuppis leš váidámuš nuppi vuostái . nugo hearrá lea addán ándagassii didjiide , nu galgabehtet dii ge addit ándagassii guhtet guoibmáseattet . muhto ovddimustá , gárvodehket ráhkisvuođain mii lea ollisvuođa báddi . ráđđejehkos kristusa ráfi din váimmuin , dasgo dasa dii lehpet rávkojuvvon ovtta ja seammá rupmaša lahttun . ja lehket giitevaččat ! orros kristusa sátni valljugasat din gaskkas . oahpahehket ja cuiggodehket guhtet guimmiideattet buot viissisvuođain . lávlot ipmilii giitevaš váimmus sálmmaid , giittuslávlagiid ja vuoiŋŋalaš lávlagiid . buot maid dii dahkabehtet , sániin dahje daguin , dahket dan hearrá jesusa nammii giittedettiin ipmil áhči su bokte . áhkát , lehket boatnjádet vuolibuččat , nugo lea vuogas sidjiide geat oskot hearrái . boatnját , ráhkistehket áhkádet , allet ge leage boarkkat sutnje . mánát , jeagadehket vánhemiiddádet juohke dáfus , dasgo dat lea hearrá dáhtu mielde . áhčit , allet álo háhtte mánáideattet amaset hearddohuvvat . šlávat , jeagadehket eatnanlaš isidiiddádet juohke dáfus . allet leage guoktilaččat , dego sii geat vigget dohkket olbmuide , muhto jeagadehket sin vuoigatlaš ja duođalaš váimmuiguin hearrá balus . buot maid dii dahkabehtet , dahket dan oppa sielus , dii han bálvalehpet hearrá ehpet ge olbmuid . dii diehtibehtet ahte hearrás dii oažžubehtet árbbi bálkán . bálvalehket hearrá kristusa . son gii lea dahkan veriid , oažžu das ráŋggáštusa . dasgo ipmil ii geahča olbmo hámi beallái . isidat , meannudehket šlávaideattetguin vuoigadis ja govttolaš láhkái , dasgo dii diehtibehtet ahte dis ge lea hearrá almmis . lehket bissovaččat rohkosis , gohcet ja rohkadallet ja giitet ipmila ! rohkadallet min ovddas ge , ahte ipmil rabašii sánis uvssa , vai mii beasašeimmet sárdnidit kristusa čiegusvuođa , man dihtii mun dál lean giddagasas . rohkadallet ahte mun almmuhivččen dan čiegusvuođa nugo berren . meannudehket viisásit singuin geat leat olggobealde , ja atnet ávkin juohke vuogas liibba . lehkoset din sánit álelassii ustitlaččat , seaguhuvvon sálttiin , vai dii áddešeiddet mo berre vástidit juohkehažžii . tykikos muitala didjiide buot mii guoská munnje . son lea ráhkis oskuviellja ja oskkáldas bálvaleaddji ja bargoguoibmi hearrá barggus . mun vuolggahan su din lusa aiddo danne vai dii beasašeiddet gullat ságaid midjiide , ja ahte son arvvosmahtášii din váimmuid . su mielde vuolggahan onesimusa , oskkáldas ja ráhkis oskuvielja , gii lea okta dis . soai sáhttiba muitalit didjiide buot mii lea dáhpáhuvvan dáppe . aristarkos , mu fáŋgaguoibmi , cealká didjiide dearvvuođaid , ja nu dahká maiddái markus , barnabasa vuosttaš vilbealli . dii lehpet juo ožžon gohččumiid su birra ; vuostáiváldet su bures jos boahtá . jesus , gii maiddái gohčoduvvo justusin , cealká maid dearvvuođaid . dát golmmas leat áidna birračuhppojuvvon olbmát geat leat ovttas muinna ipmila riikka barggus , ja sii leat leamaš munnje stuora jeđđehussan . epafras , jesus kristusa bálvaleaddji , gii lea okta dis , cealká didjiide dearvvuođaid . son soahtá álo din ovddas rohkosiinnis , vai dii bisošeiddet ollisin ja juohke dáfus geargadin dahkat ipmila dáhtu . mun duođaštan ahte son lea bargamin váibbakeahttá din ovddas ja sin ovddas geat ásset laodikeas ja hierapolisas . min ráhkis lukas , doavttir , cealká didjiide dearvvuođaid , ja maiddái demas . celket dearvvuođaid laodikea oskuguimmiide , nu maiddái nymfai ja dan searvegoddái mii čoaggana su vissui . go dii lehpet lohkan dán girjji , de atnet fuola ahte dat lohkkojuvvo maiddái laodikea searvegottis , ja ahte dii gis lohkabehtet dan girjji man lean sádden laodikeai . celket arkipposii : muitte doaimmahit dan bálvalusbarggu man hearrá lea addán dutnje . mun , bávlos , čálán dása dáid dearvvuođaid gieđainan : allet vajáldahte mu láhkkiid ! árbmu lehkos dinguin ! dearvvuođat bávlosis , silvanusis ja timoteusis tessalonika searvegoddái , mii eallá ipmil áhčis ja hearrás jesus kristusis . árbmu ja ráfi lehkos dinguin ! mii giitit álo ipmila din buohkaid ovddas go muitit din rohkadusaineamet . ipmila ja áhči muođuid ovddas mii álo muittašit mo din osku duddjo buriid daguid , mo dii bargabehtet ráhkisvuođas ja mo dii lehpet gierdavaččat doaivagis hearrámet jesus kristusii . ipmil ráhkista din , oskuguoimmit , ja mii diehtit ahte dii lehpet válljejuvvon . dasgo min evangelium ii boahtán din lusa dušše sániiguin , muhto maiddái fámuin , bassi vuoiŋŋain ja nana vissisvuođain . dii diehtibehtet ieža mo mii eliimet din dihtii go leimmet din luhtte . dii čuovuidet min ja maiddái hearrá ovdamearkka , ja vaikko dis lei stuora áŧestus , de dii válddiidet vuostái sáni dainna iluin maid bassi vuoigŋa addá . nu šattaidet ovdagovvan buohkaide geat oskot , sihke makedonias ja akaias . dasgo hearrá sátni lea dis viidánan dego skájanas , ii ge dušše makedoniai ja akaiai , muhto juohke sajis din osku ipmilii lea šaddan dovddusin , nu ahte mii eat dárbbaš sárdnut das maidege . sii muitalit ieža mo dii vuostáiválddiidet min ja mo dii jorggiheiddet ipmila guvlui eahpeipmiliin eret , bálvalit ealli ja duohta ipmila ja vuordit almmis su bártni , jesusa , gean ipmil bajásčuoččáldahtii jábmiid luhtte , su guhte gádju min boahttevaš moaris . oskuguoimmit , dii han diehtibehtet ieža ahte min galledeapmi din luhtte ii lean duššás . vaikko mii leimmet gillán ja illástuvvon filippis nugo diehtibehtet , de ipmil attii midjiide roahkkatvuođa sárdnidit evangeliumis didjiide , fuolakeahttá garra vuostehágus . mii eat sárdnidan didjiide čádjideamis , buhtismeahttun áigumušas eat ge behtolašvuođas . muhto ipmil lea atnán min dohkálažžan nu ahte evangelium lea oskkilduvvon midjiide . go mii sárdnut , de eat sártno vai dohkkešeimmet olbmuide , muhto baicca ipmilii guhte guorahallá min váimmuid . dasgo mii eat goassege viggan oalgguhit din sániiguin , nugo diehtibehtet , eat ge čiegus ávkkástallamiin , das lea ipmil min duođašteaddji . mii eat bivdán gudni olbmuin , eat dis eat ge earáin , vaikko mii livččiimet sáhttán gáibidit dan árvvu mii mis lea kristusa apoasttalin , muhto mii leimmet baicca láđđásat didjiide . dego njamaheaddji eadni dikšumin mánáidis , mii hálideimmet njuoras ráhkisvuođas addit didjiide eat dušše ipmila evangeliuma , muhto maiddái iežamet heakka . dasgo dii lehpet šaddan ráhkisin midjiide . oskuguoimmit , dii han muitibehtet mo mii barggaimet ražaimet . mii barggaimet ijatbeaivvi amamet šaddat didjiide noađđin go sárdnideimmet ipmila evangeliuma didjiide . dii han lehpet duođašteaddjit dasa , ja nu lea ipmil ge , ahte min eallin din gaskkas guđet oskubehtet , lei bassi , vuoigatlaš ja láitemeahttun . dii diehtibehtet maiddái ahte mii dagaimet dinguin juohkehaččain nugo áhčči dahká mánáidisguin . mii rávviimet ja jeđđiimet din ja ávžžuheimmet din eallit dohkálažžan ipmilii , gii rávká din riikasis ja hearvásvuohtasis . dan dihtii mii heaittekeahttá giitalit ipmila go dii vuostaiválddiidet ipmila sáni man dii gulaidet min sárdnideamen didjiide , ehpet olbmuid sátnin , muhto danin mii dat duođaid lea , ipmila sátnin , mii maiddái duddjo din siste guđet oskubehtet . oskuguoimmit , didjiide lea dáhpáhuvvan dat seammá mii dáhpáhuvai judeas ipmila searvegottiide , daidda mat gullet kristus jesusii . dasgo dii lehpet gillán dan seammá iežadet riikkaguimmiin maid sii leat gillán juvddálaččain , sii geat godde hearrá jesusa ja profehtaideaset ja leat doarrádallan min . sii eai leat ipmila miela mielde ja leat buot olbmuid vuostái , dasgo sii hehttejit min sárdnideames báhkiniidda , amaset dat bestojuvvot . dan láhkái sii álelassii devdet suttuideaset mihtu . muhto moarri lea juksan sin ge ollásit . oskuguoimmit , oanehis áigái mii earuhuvvuimet dis , muhto dušše olgguldasat , eat ge min váimmuin . mii ohcaleimmet din ja duođaid hálideimmet oaidnalit dinguin . danne dáhtuimet boahtit din lusa , ja mun , bávlos , geahččalin oktii ja guktii , muhto sáhtán hehttii min . gii lea min doaivva , illu ja vuoitokruvdnu hearrámet jesusa ovddas go son boahtá , jos ehpet dii ? duođaid , dii lehpet min gudni ja illu ! dan dihtii , go mii eat šat sáhttán gierdat dán , de mearrideimmet báhcit atenii iehčanassii ja vuolggaheimmet timoteusa din lusa , min oskuvielja ja ipmila bargoguoimmi kristusa evangeliuma bálvalusas . son galggai nannet ja arvvosmahttit din oskku , amas oktage jorralit dáin áŧestusain . dii han ieža diehtibehtet ahte dát leat biddjojuvvon min ala . juo dalle go mii leimmet din luhtte , de celkkiimet didjiide ovddalgihtii ahte mii áŧestuvvat . nu geavai ge , nugo diehtibehtet . dan dihtii go mun in gierdan šat vuordit , de vuolggahin timoteusa din lusa oažžut čielgasa din oskkus , lei go geahččaleaddji veadján fillet din , nu ahte min bargu lei duššás . dál lea timoteus aiddo máhccan din luhtte ja lea buktán buriid ságaid din oskku ja ráhkisvuođa birra . son muitala ahte dii čađat jurddašehpet min iluin ja áibbašehpet oaidnit min fas , seammá láhkái go mii gis áibbašit oaidnit din . dan dihtii , oskuguoimmit , lea din osku arvvosmahttán min buot min áŧestusain ja heđiin . dál mii duođaid eallit fas go mii diehtit ahte dii bissubehtet nanusin hearrás . mo mii sáhtášeimmet ge doarvái giitit ipmila din dihtii , buot dan ilu ovddas man dii lehpet addán midjiide ja mii deavdá min ipmila muođuid ovddas . ijatbeaivvi mii átnut beassat fas oaidnalit dinguin ja addit didjiide dan mii velá váilu din oskkus . vare ipmil ieš , áhččámet , ja hearrámet jesus láidestivččii min din lusa ! ja vare hearrá lasihivččii ja riggodahtášii din ráhkisvuođa guhtet guimmiidasadet ja buohkaide , nugo mis ge lea ráhkisvuohta didjiide , vai din váimmut nannejuvvošedje , ja dii livččiidet láitemeahttumat bassivuođas min ipmila ja áhči ovddas , go hearrámet jesus boahtá oppa bassi veagainis . dasto velá , oskuguoimmit , go dii lehpet oahppan mis mo dii galggašeiddet vádjolit ipmila miela mielde , nugo juo dahkabehtet ge , de mii ávžžuhit ja rávvet din hearrá jesusa nammii ain ovdánit das . dii han diehtibehtet makkár gohččumiid mii attiimet didjiide hearrá jesusa nammii . dasgo ipmila dáhttu lea ahte dahkkojuvvobehtet bassin , nu ahte fasttášehpet furrošeami , ja ahte juohkehaš ádde mo son oažžu áhkás bassivuođas ja gudnis , ii ge anistumi himuin dego báhkinat guđet eai dovdda ipmila . son dáhttu maiddái ahte ii oktage daga veriid oskuguoibmásis dahje beahte su dákkár áššiin . hearrá ráŋggášta buot dakkáriid , nugo mii ovdal juo leat cealkán ja nannosit duođaštan didjiide . dasgo ipmil ii rávkan min buhtismeahttunvuhtii , muhto bassivuhtii . dan dihtii , dat guhte hilgu dán rávvaga , ii hilggo olbmo , muhto ipmila , guhte addá didjiide bassi vuoiŋŋas . vieljalaš ráhkisvuođa hárrái ii dárbbaš čállit didjiide , dasgo dii lehpet ieža oahppan ipmilis ráhkistit guhtet guimmiideattet . dii čájehehpet dán ráhkisvuođa buot oskuguimmiide oppa makedonias . dattege mii movttiidahttit din , oskuguoimmit , ovdánit velá eambbo ja atnit gudnin eallit ráfálaččat , fuolahit iežadet áššiid ja bargat gieđaideattetguin , nugo mii leat gohččon din . go vádjolehpet nu , de vuoitibehtet árvvu dain olbmuin guđet leat olggobealde , ehpet ge dárbbaš geange veahki . oskuguoimmit , mii dáhtošeimmet din diehtit mii dáhpáhuvvá sidjiide geat leat oađđán jápmimii , amadet moraštit nugo dat geat leat almmá doaivaga haga . jos mii oskut ahte jesus lea jápmán ja bajásčuožžilan , de mii maiddái oskut ahte ipmil oktan suinna doalvu eallimii sin geat leat oađđán jápmimii . dán mii cealkit didjiide hearrá sátnin : mii geat dál leat eallimin ja báhcit dassážii go hearrá boahtá , eat eisege boađe sin ovdal geat leat oađđán jápmimii . dasgo go gohččun čuodjá , ja váldoeŋgela jietna gullo ja ipmila báson skádjá , dalle hearrá ieš njiedjá almmis ja vuosttažin bajásčuožžilit sii geat leat jápmán kristusis . oktan singuin rohttašuvvat dalle balvvaid sisa mii guđet leat eallimin ja leat báhcán , vai deaivvadit hearráin áimmus . dalle mii oažžut álelassii leat hearrá luhtte . de jeđđejehket guhtet guimmiideattet dáiguin sániiguin ! muhto áiggiid ja bottuid birra ii dárbbaš čállit didjiide , oskuguoimmit . dasgo dii han diehtibehtet bures ahte hearrá beaivi boahtá dego suola ihkku . go olbmot dadjet : ráfi ja oadjebasvuohta ! de heavahus fáhkkestaga deaivvaha sin , dego ávttat áhpehis nissona . eai ge sii eisege beasa báhtarussii . muhto oskuguoimmit , dii ehpet leat seavdnjadasas , ja danne beaivi ii boađe fuomáškeahttá din badjelii dego suola . dii han lehpet buohkat čuovgasa mánát ja beaivvi mánát ; eat ge mii leat ija dahje seavdnjadasa mánát . allot dasto oađe nugo dat earát , muhto gohccot ja bissot čielggusin . sii geat ođđet , ođđet ihkku , ja sii geat juhket iežaset gárremiidda , dahket dan ihkku . muhto bissot čielggusin , mii geat gullat beaivái , ja atnot oskku ja ráhkisvuođa ruovdegárvun ja bestojumi doaivaga oaivesuodjin . dasgo ipmil ii leat mearridan min šaddat moari vuollái , muhto vuoitit bestojumi hearrámet jesus kristusa bokte . son jámii min ovddas vai mii , gozedettiin dahje oađedettiin , ealášeimmet suinna . dan dihtii , arvvosmahttet ja nanosmahttet guhtet guimmiideattet , nugo dahkabehtet ge . oskuguoimmit , mii bivdit din atnit árvvus sin geat rahčet din gaskkas , sin geat leat din ovddasčuožžut hearrás ja cuiggodit din . ráhkistehket sin ja atnet sin erenoamáš alla árvvus sin barggu dihtii . dollet ráfi guhtet guimmiideattetguin ! oskuguoimmit , mii rávvet din : cuiggodehket šlárvvaid , jeđđejehket hearddohemiid , atnet fuola heajuin , ja lehket gierdavaččat buohkaide . váruhehket amas oktage mávssahit bahá baháin , muhto bivdet álelassii dahkat buori guhtet guimmiidasadet ja buohkaide . lehket álo ilolaččat , rohkadallet heaittekeahttá , giitet ipmila juohke dilis ! dát lea ipmila dáhttu din hárrái kristus jesusis . allet čáskat vuoiŋŋa , allet badjelgeahča profehtastallama , muhto guorahallet buot ja dollet gitta das mii lea buorre , ja fasttášehket juohke lágán bahávuođa . vare ráfi ipmil basuhivččii din ollásit ja várjalivččii oppa din vuoiŋŋa , sielu ja rupmaša láitemeahttumin dassážii go hearrámet jesus kristus boahtá . son guhte rávká din , lea oskkáldas ; son maiddái dahká dan . oskuguoimmit , rohkadallet min ovddas ! celket dearvvuođaid buot oskuguimmiide bassi cummáin ! hearrá dáhtu mielde mun gohčun din lohkat dán girjji buot oskuguimmiide . hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos dinguin ! dearvvuođat bávlosis , silvanusis ja timoteusis tessalonika searvegoddái , mii eallá ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! mii fertet álo giitit ipmila din ovddas , oskuguoimmit , nugo lea riekta , dasgo din osku stuorru ahte stuorru , ja din juohkehačča ráhkisvuohta lassána . danne mii sáhttit sárdnut rámiin eará ipmila searvegottiin din gierdavašvuođa ja oskku birra , mii dis lea buot doarrádallamiin ja áŧestusain maid dii fertebehtet gierdat . dát duođašta ahte ipmila duopmu lea vuoigatlaš , ahte son atná din dohkálažžan ipmila riikii , man dihtii dii dál gillábehtet . ipmila čalmmiin lea vuoigatlaš mávssahit áŧestusaid sidjiide guđet áŧestit din . muhto buohkaide geat áŧestuvvet , sihke didjiide ja midjiide , son addá vuoiŋŋadusa , go hearrá jesus almmustuvvá almmis oktan fámolaš eŋgeliiddisguin . son boahtá dollanjuokčamiiguin ja mávssaha sidjiide geat eai dovdda ipmila , eai ge jeagat hearrámet jesusa evangeliuma . sin ráŋggáštussan šaddá agálaš gáđohus guhkkin eret hearrá muođuid ovddas ja earru su hearvásvuođas ja fámus , dan beaivvi go son boahtá vuostáiváldit bassi olbmuidis rámádusa ja buohkaid gudni geat oskot . sin gaskkas lehpet dii ge , dasgo dii lehpet oskon min duođaštussii . dan dihtii mii álo rohkadallat din ovddas ahte ipmileamet dagašii din dohkálažžan dan rávkojupmái man lehpet ožžon sus , ja attášii didjiide fámu ollašuhttit buot buriid áigumušaid ja oskku daguid , vai hearrámet jesusa namma hearvásin dahkkojuvvošii din siste ja dii su siste , ipmileamet ja hearrámet jesus kristusa árpmu mielde . mii bivdit din , oskuguoimmit , go guoská hearrámet jesus kristusa boahtimii ja mo mii čoagganit su lusa , ahte ehpet moivašuvaše ehpet ge suorganivčče , jos muhtun čujuhivččii guđege einnostussii , sátnái dahje girjái mii mahkáš boahtá mis , ja dajašii ahte hearrá beaivi lea juo boahtán . allet divtte ovttage beahttit din mange láhkái ! dasgo jorraleapmi ferte vuos boahtit ja lágahis olmmoš almmustuvvat , gáđohusa bárdni , vuostálasti , gii bajida iežas buot dan badjel mii gohčoduvvo ipmilin ja bassin , ja gii maiddái čohkkeda ipmila tempelii ja dahká iežas ipmilin . ehpet go muitte ahte mun celken dán go ledjen din luhtte ? dii maiddái diehtibehtet mii dál caggá su , nu ahte son almmustuvvá easkka dalle go su áigi dievvá . lágahisvuođa čiegusvuohta lea juo doaibmamin , muhto dat mii ain váilu , lea ahte son gii ain caggá , jávkaduvvo . dalle almmustuvvá lágaheapmi , gean hearrá jesus goddá njálmmis vuoiŋŋanasain ja duššada go son boahtá hearvásvuođastis . lágaheapmi boahtá sáhtána fámuin ja duddjo vearri mearkkaid ja oavdudaguid . buot lágán vearrivuođain son fille sin geat mannet gáđohussii , danne go sii eai leat ráhkistan eai ge vuostáiváldán duohtavuođa , mii livččii beastán sin . danne ipmil vuolggaha fámolaš čádjádusa sidjiide , vai sii oskugoađášedje giellásiidda ja dubmejuvvošedje , buohkat sii geat eai oskon duohtavuhtii , muhto illudedje vearrivuođas . oskuguoimmit , dii geaid hearrá ráhkista , mii leat geatnegasat álelassii giitit ipmila din ovddas , dasgo ipmil válljii din vuosttaš šaddun sin gaskkas geat bestojuvvojit go vuoigŋa basuha din ja dii oskubehtet duohtavuhtii . dása son rávkkai din dan evangeliuma bokte man mii sárdnidit , vai dii oččošeiddet hearrámet jesus kristusa hearvásvuođa . bissot dan dihtii nanusin , oskuguoimmit , ja vurkejehket dan maid lehpet ožžon ja oahppan mis , go mii sárdnideimmet dahje čáliimet didjiide . hearrámet jesus kristus ieš ja ipmil , áhččámet , gii lea ráhkistan min ja árpmustis addán midjiide agálaš jeđđehusa ja buori doaivvu , jeđđejehkos din váimmuid ja nannejehkos din nu ahte álo sárdnubehtet ja dahkabehtet dan mii lea buorre ! loahpas , oskuguoimmit : rohkadallet min ovddas ahte hearrá sátni leavašii jođánit ja gudnejahttojuvvošii , nugo din gaskkas ge . ja rohkadallet ahte mii gáddjojuvvošeimmet gážžáris ja bahás olbmuin , dasgo eai buohkat oskko . muhto hearrá lea oskkáldas , ja son nanne din ja várjala din bahás . oskkodettiin hearrái mii luohttit dasa ahte dii sihke dál ja boahtteáiggis dahkabehtet dan maid mii gohččut din . hearrá láidešii din váimmuid ipmila ráhkisvuhtii ja kristusa gierdavašvuhtii ! oskuguoimmit , mii gohččut din hearrá jesus kristusa nammii geassádit eret juohke oskuguoimmis guhte vádjola joavdelasvuođas , ii ge dan oahpu mielde man vuostáiválddiidet mis . dii diehtibehtet ieža mo galggašeiddet čuovvut min ovdamearkka . dasgo mii eat eallán joavdelasvuođas din luhtte , eat ge borran nuvttá geange láibbi , muhto barggaimet ijatbeaivvi givssiin ja rahčamiin amamet šaddat geasage dis noađđin . mis livččii gal vuoigatvuohta oažžut dárbbu mielde , muhto mii dáhtuimet addit didjiide ovdamearkka , vai dii sáhtášeiddet čuovvut min . dasgo juo dalle go mii leimmet din luhtte , de attiimet didjiide dán gohččuma ahte dat guhte ii dáhto bargat , ii oaččo borrat ge . mii han leat gullan ahte muhtumat din searvvis vádjolit joavdelasvuođas eai ge bargga , muhto seahkanit áššiide mat eai gula sidjiide . dakkáriid mii gohččut ja ávžžuhit hearrá jesus kristusa nammii bargat siivvus ja borrat iežaset láibbi . muhto oskuguoimmit , allet váibba dahkamis buriid . jos muhtun ii jeagat dan maid mii leat čállán dán girjái , de fuomášehket gii son lea , allos ge dis lehko suinna dahkamuš , vai son heahpana . allet fal dattege ane su vašálažžan , muhto cuigejehket su nugo oskuguoimmi . vare son , ráfi hearrá , attášii didjiide ráfis , álelassii ja juohke láhkái . hearrá lehkos dinguin buohkaiguin ! mun , bávlos , čálán dáid dearvvuođaid gieđainan . dát lea buot girjjiid dovdomearka ; nu mun čálán . hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos dinguin buohkaiguin ! dearvvuođat bávlosis , kristus jesusa apoastalis , gean ipmil , beastámet , ja kristus jesus , doivomet , lea gohččon dasa , timoteusii , mu rivttes oskubárdnái . árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi ipmil áhčis ja kristus jesusis , hearrásteamet ! go mun vulgen makedoniai , de bivden du báhcit efesosii , vai don gielddášit muhtumiid buktimis vearri oahpuid dahje doahttaleames cukcasiid ja loahppameahttun sohkaloguid . dat dagahit dušše nággoáššiid eai ge ovddit ipmila áigumušaid , mat leat oskku várás . muhto dán gohččuma ulbmil lea dat ráhkisvuohta mii boahtá buhtes váimmus , buori oamedovddus ja duođalaš oskkus . muhtumat leat láhppon eret dán ulbmilis ja leat jorgalan dušši ságaide . sii hálidit leat láhkaoahpaheaddjit , muhto eai ádde dan maid ieža dadjet eai ge dan maid čuoččuhit nannosit . muhto mii diehtit ahte láhka lea buorre go dat dušše geavahuvvo rievttuid . mii ipmirdit ahte láhka ii leat addojuvvon vanhurskásiid várás , muhto láhkarihkkuid ja gáhtameahttumiid , ipmilmeahttumiid ja suttolaččaid , eahpebasiid ja máilmmálaččaid várás , dakkáraččaid várás geat sorbmejit áhčiset dahje eatniset , olmmošgoddiid várás , furrošeddjiid várás dahje olbmáid várás geat nuskošit olbmáiguin , šlávvagávppašeddjiid ja gielástalliid várás ja sin várás geat vurdnot vearreváli , ja buohkaid várás geat muđuid leat dearvvaš oahpu vuostái . nu sárdnu hearvás ja ávdugas ipmila evangelium , mii lea oskkilduvvon munnje . mun giittán hearrámet kristus jesusa gii lea dahkan mu gievran , danne go son anii mu luohtehahttin ja bijai mu bálvalussasis . ovdal mun ledjen bilkideaddji , doarrádalli ja veahkaválddálaš . muhto mun ožžon váibmoláđisvuođa , dasgo eahpeoskkustan in diehtán maid mun dahken . ja min hearrá árbmu lea leamaš munnje cealkemeahttun stuoris ja lea kristus jesusis addán munnje oskku ja ráhkisvuođa . dát sátni lea jáhkehahtti ja vuostáiváldin veara , ahte kristus jesus bođii máilbmái beastit suttolaččaid , ja sin gaskkas mun lean stuorimus . muhto dan dihtii mun ožžon váibmoláđisvuođa , vai kristus jesus čájehivččii aiddo mus mii lea su stuora guhkesmielalašvuohta , ovdagovvan sidjiide geat oskugohtet sutnje ja ožžot agálaš eallima . agálaš gonagas , guhte lea nohkameahttun , oaidnemeahttun , áidna ipmil , sutnje lehkos máidnun ja gudni álo ja agálašvuhtii ! amen . dán gohččuma , bárdnán timoteus , mun oskkildan dutnje daid profehtalaš sániid mielde mat oktii celkojuvvojedje du badjelii , vai don daiguin soađašit buori soađi oskkuin ja buriin oamedovdduin . muhtumat leat hilgon buori oamedovddu , ja nu leat heavahan oskkuset . sin gaskkas leaba hymenaios ja aleksandros , geaid mun lean addán sáhtánii vai soai oahpašeigga orrut bilkitkeahttá ipmila . dál mun rávven din ovddimustá buktit ovdan átnumiid ja rohkosiid , ovddasrohkosiid ja giitalusaid buot olbmuid ovddas . dát sátni lea jáhkehahtti . rohkadallet gonagasaid ovddas ja buohkaid ovddas geain lea mearridanváldi , vai mii beasašeimmet eallit jaskes ja ráfálaš eallima , ipmilbalolašvuođas ja gudnálašvuođas . dákkár rohkos lea buorre ja dohkálaš ipmilii , min beastái , guhte dáhttu buot olbmuid bestojuvvot ja dovddiidit duohtavuođa . dasgo ipmil lea okta ja okta lea gaskaolmmái ipmila ja olbmuid gaskkas , olmmoš kristus jesus , guhte attii iežas lonástussan buohkaid ovddas . dát lei duođaštus go rivttes áigi dievai , ja dan duođaštusa várás mun lean biddjojuvvon sárdnideaddjin ja apoasttalin . dát lea duohta , mun in gielis . mun lean biddjon álbmogiid oskku ja duohtavuođa oahpaheaddjin . dan dihtii mun dáhtun ahte juohke báikkis gos olbmát rohkadallet , de loktejit buhtistuvvon gieđaideaset ja rohkadallet suhtu ja soahpameahttunvuođa haga . seammá láhkái dáhtun nissoniid gárvodit heivvolaš biktasiiguin , viivvolašvuođas ja vuollegašvuođas ; sin čiŋat eai galgga leat čiŋahuvvon vuovttat , gollit , bearralat dahje divrras biktasat , muhto buorit dagut , nugo heive nissoniidda geat dáhttot adnojuvvot ipmilbalolažžan . nisu galgá jaskadit diktit iežas oahpahuvvot buot vuollegašvuođain . mun in suova nissona leat oahpaheaddjin , ii ge son galgga ráđđet olbmá ; son galgá orrut jávohaga . dasgo áttán sivdniduvvui vuos ja dasto eva . ii ge áttán fillejuvvon , muhto nisu divttii iežas fillejuvvot ja rihkui báhkkoma . muhto son bestojuvvo go riegádahttá mánáid , jos bissu oskkus ja ráhkisvuođas ja eallá bassivuođas siivvut . searvegotti geahčči galgá leat láitemeahttun , ovtta nissona boadnjá , juguheapmi , mášolaš , gudnálaš , guosseláđis , buorre oahpaheaddji , ii ge jugeš dahje cábmálas , muhto láđis , ii ge riidui dahje ruhtaváibmil . son galgá hovdet dálus bures ja gudnálašvuođain bajásgeassit mánáidis gulolašvuhtii . jos muhtun ii veaje hovdet dálus , mo son de veajášii dikšut ipmila searvegotti ? son ii galgga leat dahkan jorgalusa easkkabáliid , amas goarggastallagoahtit ja šaddat beargalaga duomu vuollái . sus galgá leat buorre beaggin sin gaskkas ge geat leat searvegotti olggobealde , amas son šaddat bilkun ja sorrot beargalaga gillii . seammá láhkái searvegotti bálvaleaddjit galget leat gudnálaččat , sii eai galgga sárdnut guvttiin njuokčamiin , eai galgga leat viidneváibmilat eai ge geahččalit ohcat iežaset ávkki vearrivuođain . sis galgá leat oskku čiegusvuohta buhtes oamedovddus . muhto geahččaluvvojehkoset vuos sii ge , ja jos sii ležžet láitemeahttumat , de bálvalehkoset . seammá láhkái áhkát ge galget leat gudnálaččat , eai galgga sárdnut sealggebeale , muhto galget leat juguheamit ja oskkáldasat juohke dáfus . searvegotti bálvaleaddji galgá leat ovtta nissona boadnjá , ja son galgá rávvet mánáidis ja hovdet dálus bures . dasgo dat geat leat doaimmahan bálvalusaset bures , ožžot alla árvvu ja stuora roahkkatvuođa oskkusteaset kristus jesusii . dán mun čálán dutnje , vaikko mun doaivvun ge fargga beassat boahtit du lusa . muhto jos mun ádjánan , de don dieđát dál mo galgá meannudit ipmila viesus , mii lea ealli ipmila searvegoddi , duohtavuođa doarjja ja vuođđu . mii dovddastit ahte ipmilbalolašvuođa čiegusvuohta lea stuoris : son almmustuvai olmmožin , son dahkkojuvvui vanhurskkisin vuoiŋŋa fámus , eŋgelat oidne su , son sárdniduvvui álbmogiidda , sutnje oskojuvvui miehtá máilmmi , ja son váldojuvvui bajás hearvásvuhtii . vuoigŋa cealká čielgasit ahte maŋimuš áiggiid muhtumat jorralit eret oskkus ja doahttalit fillejeaddji vuoiŋŋaid ja bahá vuoiŋŋaid oahpuid . dakkár oahput bohtet gielis guoktilaččain geaid oamedovdu lea merkejuvvon boaldomearkkain . sii gildet olbmuid náitaleames ja borramis muhtun borramušaid maid ipmil lea sivdnidan vai sii geat oskot ja leat dovddiidan duohtavuođa , válddášedje daid giitalusain vuostái . dasgo buot maid ipmil lea sivdnidan , lea buorre , ii ge dárbbaš hilgut maidege go dat váldojuvvojit vuostái giitalusain . ipmila sátni ja rohkos basuha daid . go don oahpahat dán oskuguimmiide , de leat kristus jesusa buorre bálvaleaddji , ja dat čájeha ahte don leat ožžon biepmu oskku sániin ja buori oahpus maid don leat čuvvon . muhto hilggo máilmmálaš cukcasiid mat leat dušše guoros ságat . hárjehala baicca ipmilbalolašvuođa , dasgo rumašlaš hárjehallan lea dušše veaháš ávkin , muhto ipmilbalolašvuohta lea ávkkálaš juohke dáfus ja das lea lohpádus , sihke dán eallimii ja dasa mii boahtá . dát sátni lea jáhkehahtti , vuostáiváldin veara . dan dihtii mii rahčat ja hiddjiduvvot . mii leat bidjan doivomet ealli ipmilii guhte lea buot olbmuid beasti , erenoamážit sin guđet oskot . gohčo ja oahpat dán ! ale divtte geange badjelgeahččat iežat nuorravuođat dihtii , muhto leage oskkolaččaid ovdagovvan sániin ja daguin , ráhkisvuođas , oskkáldasvuođas ja buhtisvuođas . loga bassi čállagiid searvegoddái , rávve ja oahpat , gitta dassážii go mun boađán . ale vajáldahte dan árpmuattáldaga mii dus lea ja mii addojuvvui dutnje go profehtat sárdno ja vuorrasat bidje gieđaid du ala . guorahala dárkilit dáid , biso dain , vai buohkat oidnet du ovdáneami . váldde vára alddát ja oahpahusastat . biso dáin áššiin ! dasgo go don dan dagat , de beasttát sihke iežat ja sin geat gullet du ale cuiggot vuoras olbmá garrasit , muhto rávve su dego áhči , nuorat olbmáid dego vieljaid , boares nissoniid dego etniid ja nuorra nissoniid dego oappáid , ja daga dan buhtisvuođas . ane árvvus leaskkaid geat duođaid leat leaskkat . muhto jos leaskkas leat mánát dahje áhkkobat , de ohpposet sii vuos eallit ipmilbalolaččat iežaset bearrašis ja máksit dan maid sii leat velggolaččat vánhemiiddáseaset . dasgo dát lea dohkálaš ipmilii . áibbas okto báhcán leaskanisu lea bidjan doaivagis ipmilii ja bissu rohkadallamis ja čuorvumis ijatbeaivvi . muhto son guhte duhtada iežas hálidusaid , lea eallinaga jápmán . rávve leaskkaid dása ge vai sii livčče láitemeahttumat . jos muhtun ii ane fuola fulkkiinis ja erenoamážit dáluolbmuinis , de son lea biehttalan oskku ja lea vearrát go eahpeoskkolaš . leaskan sáhttá adnojuvvot dušše dat guhte lea deavdán guhttalogi jagi ja lea leamaš ovtta boatnjá áhkká . son ferte leat dovddus buriin daguin , ja das ahte lea bajásgeassán mánáid , leamaš guosseláđis , bassan bassi olbmuid julggiid , veahkehan heađáláččaid ja viggan dahkat buriid juohke dáfus . muhto ale dohkket nuorra leaskkaid , dasgo go himut giktaluvvojit nu ahte sii vajáldahttet kristusa , de náitalstuvvagohtet . dalle sii ožžot dan duomu ahte sii leat rihkkon vuosttaš lohpádusaset . dasa lassin sii ohppet viehkat joavdelassan viesuid mielde . eai ge dušše dan , muhto ohppet maiddái šláttardit ja šloahpardit ja hállet heivemeahttumiid . dan dihtii mun dáhtun nuorra leaskkaid náitalit ođđasis , riegádahttit mánáid ja fuolahit dáluset , amaset sii addit vuostálastái liibba bilkidit sin . muhtumat han leat juo jorgalan eret ja čuovvulan sáhtána . jos oskkolaš nissonis leat leaskkat iežas luhtte , de fuolahehkos son sin allos ge váivvidehko searvegotti , mii berre fuolahit daid leaskkaid guđet duođaid leat leaskkat . vuorrasat geat leat buorit ovddasčuožžut , ánssášit guovttegeardásaš gudni , erenoamážit sii geat rahčet sárdnidemiin ja oahpahemiin . dasgo čála cealká : ale čana vuovssá njálmmi go dat lea ráidnemin gortniid , ja : bargi ánssáša bálkkás . ale vuostáiváldde váidalusaid vuorrasa vuostái muđuid go leat guokte dahje golbma duođašteaddji . cuiggot buohkaid gullut sin guđet ellet suttus , earáide váruhussan . ipmila , jesus kristusa ja válljejuvvon eŋgeliid ovddas mun gohčun du duođalaččat ahte don jeagadat dáid rávvagiid heivetkeahttá daid geange beallái , ja dagakeahttá maidege iežat miela mielde . ale bija gieđaidat jurdilkeahttá geange ala , ale ge searvva earáid suttuide . doala iežat buhtisin . ale šat juga dušše čázi , muhto návddaš veaháš viinni čoavjját ja dávjjes buozalvasaidat dihtii . muhtun olbmuid suttut leat albmosat ja ožžot duomuset ovddalgihtii ; earáid suttuid duomut čuvvot easkka maŋŋil . seammá láhkái buorit dagut ge leat albmosat , ja dat mat eai leat buorit , eai sáhte čihkkojuvvot . buohkat geat leat šlávvageassá vuolde , galget atnit isidiiddiset gudnis nu mo sii ánssášit , amas ipmila namma ja oahppu bilkiduvvot . ja šlávat geain leat oskkolaš isidat , eai galgga badjelgeahččat sin danne go sii leat oskuvieljat . sii galget baicca bálvalit sin velá áŋgireabbot , danne go sii geat atnet ávkin sin buriid daguid leat oskkolaš ja ráhkis vieljat . oahpat ja rávve nu . dat guhte oahpaha amas oahpu ii ge čuovo hearrámet jesus kristusa dearvvaš sániid ja dan oahpu mii gullá ipmilbalolašvuhtii , son lea goargat ii ge ádde maidege . son lea dušše giivvis nákkuid ja digaštallamiid maŋŋái , ja dás boahtá gáđašvuohta , riidu , eaddudeapmi , bahás jurdagat earáid birra ja čađat bealku olbmuid gaskkas geat leat manahan jierpmi ja láhppán duohtavuođa , go oaivvildit ahte ipmilbalolašvuohta sáhttá šaddat vuoitun . duođaid , ipmilbalolašvuohta oktan duhtavašvuođain lea stuora vuoitu . dasgo guorosgieđaid mii bođiimet máilbmái , ja guorosgieđaid mii guođđit dan . go mis lea borramuš ja biktasat , de mii oažžut leat duhtavaččat . muhto sii geat rikkustuvvet , šaddet geahččalusaide ja darvánit gielaide ja jorralit ollu jallas ja duššadeaddji anistumiide mat dolvot olbmuid heavahussii ja gáđohussii . dasgo ruhtaváibmilvuohta lea buot bahávuođa ruohtas . váinnuhettiin ruđaid muhtumat leat čádjádallan oskkus eret , ja sii leat dagahan alcceseaset ollu bákčasiid . muhto don , ipmila olmmoš , báhtar buot dáin ja váinnut vanhurskkisvuođa , ipmilbalolašvuođa , oskku , ráhkisvuođa , gierdavašvuođa ja vuollegašvuođa . soađa oskku buori soađi ja vuoitte agálaš eallima masa don rávkojuvvojit go dovddastit buori dovddastusa máŋgga duođašteaddji gullut . ipmil , geas boahtá buot eallin , ja kristus jesus , guhte duođaštii buori dovddastusa pontius pilatusa ovddas , leaba mu duođašteaddjit go mun gohčun du : ollašuhte doaimmat duolvameahttumin ja láitemeahttumin gitta dassážii go hearrámet jesus kristus almmustuvvá . dan son čájeha midjiide go áigi dievvá , son gii lea ávdugas ja áidna ráđđejeaddji , gonagasaid gonagas ja hearráid hearrá . son lea áidna jápmemeahttun ja ássá čuovgasis gosa ii beasa oktage , su ii oktage olmmoš leat oaidnán ii ge sáhte oaidnit . sutnje lehkos gudni ja agálaš fápmu ! amen . rávve sin geat leat riggát dán máilmmis amaset sii čeavlástallagoahtit ja bidjat doaivageaset nohkavaš riggodahkii , muhto baicca ipmilii . son addá midjiide valljugasat buot buriidis , vai mii beassat návddašit daid . rávve sin dahkat buriid , riggut buriin daguin , leat buorredáhtolaččat ja mielas juogadit earáiguin . dan láhkái sii čohkkejit alcceseaset dávvira mii lea buorre vuođđu boahttevaš áiggiide , nu ahte sii sáhtášedje dohppet duođalaš eallima . ráhkis timoteus , várjal dan mii lea oskkilduvvon dutnje ! jorgal eret máilmmálaš ja guoros sárdnumis ja dain nákkáhallamiin mat bohtet das mii mahkáš gohčoduvvo diehtun . muhtun olbmot leat dorvvastan dasa ja leat láhppon eret oskkus . árbmu lehkos dinguin ! dearvvuođat bávlosis , kristus jesusa apoastalis , gii ipmila dáhtu mielde lea rávkojuvvon sárdnidit lohpiduvvon eallima mii lea kristus jesusis , timoteusii , mu ráhkis bárdnái . árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi lehkos duinna ipmil áhčis ja hearrásteamet jesus kristusis ! mun giittán ipmila gean mun bálvalan buhtes oamedovdduin nugo mu máddarat leat dahkan , go mun muittán du álo rohkosiinnán , ijatbeaivvi . mun muittán du gatnjaliid ja áibbašan oaidnit du , vai illu deavddášii mu . mun maiddái muittán du duođalaš oskku mii lei juo áhkustat loisas ja eatnistat eunikes , ja mun lean vissis ahte dat lea maiddái dus. danne muittuhan dutnje ahte fas buolláhivččet dan árpmuattáldaga man ipmil attii dutnje go mun bidjen gieđaidan du ala ! dasgo ipmil ii addán midjiide balešvuođa vuoiŋŋa , muhto fámu , ráhkisvuođa ja jierbmáivuođa vuoiŋŋa . ale dasto heahpanatta duođaštusas hearrámet birra , ale ge mus gii lean fáŋga su dihtii , muhto gillá don ge váivvi evangeliuma dihtii dainna fámuin man ipmil addá . son lea beastán min ja rávkan min bassi rávkojumiin , ii min daguid mielde , muhto iežas dáhtu ja dan árpmu mielde man son attii ovdal buot áiggiid , midjiide kristus jesusis , ja mii dál lea almmustuvvan go beastámet kristus jesus lea boahtán . son lea duššadan jápmima ja almmustahttán eallima ja nohkameahttunvuođa evangeliumiin , man sárdnideaddjin , apoasttalin ja oahpaheaddjin mun lean biddjojuvvon . dan dihtii mun ferten gillát buot dáid , muhto mun in heahpanatta , dasgo mun dieđán geasa mun oskgon mun lean vissis das ahte sus lea fápmu várjalit dan mii lea oskkilduvvon munnje , dassážii go dat beaivi boahtá . ane ovdagovvan daid dearvvaš sániid maid don leat gullan mus , ja biso nanusin dan oskkus ja ráhkisvuođas mii mis lea kristus jesusis . várjal bassi vuoiŋŋain gii orru min siste , dan buori mii lea oskkilduvvon dutnje . nu go don dieđát , buohkat asia eanangottis leat jorgalan mus eret , maiddái fygelos ja hermogenes . vare hearrá livččii váibmoláđis onesiforosa dállui , dasgo son lea dávjá árvvosmahttán mu , ii ge son heahpanaddan mu láhkkiin . go son bođii romai , de baicca ozai mu áŋgirit dassážii go gávnnai . vare hearrá attášii su gávdnat hearrá váibmoláđisvuođa duon beaivvi ! don dovddat ieš buoremusat mo son veahkehii efesosas . gievrudehkos kristus jesus árpmuinis du , bártnážan . oskkil dan maid don leat gullán mus ollu duođašteddjiid gullut , luohtehahtti olbmuide geat máhttet oahpahit earáid . gillá don ge dego jesus kristusa buorre soalddát . ii oktage soalddát divtte iežas sorrat beaivválaš doaimmaide jos dáhtoš dohkket sutnje gii bálkáhii su . ii ge oktage gilvvohalli vuoitte vuoitokruvnnu jos ii čuvoš njuolggadusaid . eanadoalli gii lea dahkan buot barggu , galgá vuosttažin oažžut šattuid . smiehta daid sániid maid mun cealkkán ! dasgo hearrá addá dutnje jierpmi áddet buot . muitte jesus kristusa gii mu evangeliuma mielde lea bajásčuoččáldahttojuvvon jábmiid luhtte ja lea dávveda nális . dan evangeliuma dihtii mun gillán ja lean maiddái čadnojuvvon dego vearredahkki . muhto ipmila sátni ii leat čadnojuvvon . danne gierddan buot sin ovddas geat leat válljejuvvon , vai sii ge kristus jesusis oččošedje bestojumi ja agálaš hearvásvuođa . dát sátni lea jáhkehahtti : jos mii leat jápmán suinna , de beassat maiddái eallit suinna . jos mii gierdat , de beassat maiddái ráđđet suinna . jos mii biehttalit su , de son ge biehttala min . jos mii leat oskkáldasmeahttumat , de son lea almmatge oskkáldas , dasgo ii son sáhte biehttalit iežas . muittut buohkaide dán ja gieldde sin duođalaččat ipmila muođuid ovddas riidaleames ja nákkáhallamis . dat ii leat masage ávkin , muhto šaddá baicca heavvun sidjiide geat gullet . vikka čájehit iežat luohtehahttin ipmila ovddas , bargin guhte ii dárbbaš heahpanaddat mastege , muhto oahpaha rievttuid duohtavuođa sáni . vealtta máilmmálaš ja guoros ságain . dasgo dát dolvot olbmuid eanet ipmilmeahttunvuhtii , ja sin sánit viidánit dego guohcageapmi . sin searvái gullaba hymenaios ja filetos . soai leaba láhppon eret duohtavuođas go čuoččuheaba ahte bajásčuožžileapmi lea juo leamaš , ja nu soai loaktiba muhtun olbmuid oskku . muhto ipmila nana vuođđu bissu , ja das lea seaila masa lea čállojuvvon : hearrá dovdá olbmuidis , ja : heitos vearrivuođas juohkehaš guhte dovddasta hearrá nama . stuora viesus eai leat dušše golle- ja silbalihtit , muhto maiddái muorra- ja láirálihtit , muhtumat mávssolaš atnui ja muhtumat beaivválaš atnui . dat gii buhtista iežas buot diekkáriin maid mun lean namuhan , šaddá mávssolaš lihttin , basuhuvvon ja ávkkálaš dálu isidii , gárvvistuvvon buori atnui . báhtar nuorravuođa anistumiin , ja váinnut vanhurskkisvuođa , oskku , ráhkisvuođa ja ráfi singuin geat čurvot hearrá buhtes váimmus . muhto hilggo jallas , joavdelas digaštallamiid , dasgo don dieđát ahte dat dagahit riidduid . hearrá bálvaleaddji ii galgga riidalit , muhto leat láđis buohkaide . son galgá leat buorre oahpaheaddji ja gierdat baháid . son galgá bagadit láđisvuođain sin geat bidjet vuostái . ipmil soaitá addit sidjiide jorgalusa vai sii dovdagohtet duohtavuođa ja vai sii čielggašedje ja beasašedje beargalaga gielas , masa sii leat gillojuvvon dahkat su dáhtu . muitte dan , ahte maŋimuš beivviid bohtet váttis áiggit . dalle olbmot šaddet iešráhkisin , ruhtaváibmilin , rábmájin , čeavlájin , bilkideaddjin , jeaguheapmin vánhemiiddáseaset , giitemeahttumin , eahpebassin , ráhkismeahttumin ja soahpameahttumin , šluččuheaddjin , veahkaválddálažžan , goavvin , buot buriid vašálažžan , behtolažžan , hohppujin , goarggastallin . sii ráhkistit návddašemiid eanebut go ipmila . olgguldasat sis gal lea ipmilballu , muhto sii biehttalit dan fámu . jorgal eret dákkár olbmuin ! sin searvái gullet dakkárat geat njáhket viesuide ja fillejit nissoniid geain leat lossa suttunoađit ja geat diktet anistumiid stivret iežaset ja geat álo hálidit oahppat , muhto eai goassege dovddit duohtavuođa . nugo jannes ja jambres nággiiga movssesa vuostái , de dát olbmot ge nággejit duohtavuođa vuostái . sii leat manahan jierpmi , ja sin osku lea dohkkemeahttun . muhto sii eai dađe eambbo menestuva , dasgo buohkaide šaddá almmusin man jierpmeheamit sii leat , nugo geavai duon guoktásii . muhto don leat čuvvon mu oahpaheami , eallinvuogi , áigumuša , oskku , guhkesmielalašvuođa , ráhkisvuođa , gierdavašvuođa , doarrádallojumi ja gillámušaid , mat dáhpáhuvve munnje antiokias , ikonionas ja lystras , maid ihkinassii doarrádallojumiid mun lean gierdan . muhto hearrá lea gádjon mu buot dain eret . buohkat geat dáhttot eallit ipmilbalolaš eallima kristus jesusis , doarrádallojuvvojit . muhto bahás olbmot ja behtolaččat mannet bahás ain vearrábui . sii fillejit ja fillehallet . muhto biso don das maid leat oahppan ja masa leat nannosit oskon . don han dieđát geas don leat oahppan . gitta mánnávuođat rájes leat dovdan bassi čállagiid mat sáhttet addit dutnje viisodaga mii doalvu bestojupmái jos oskkut kristus jesusii . ipmil lea bosson vuoiŋŋas oppa čállagii , ja dat lea ávkkálaš oahpaheapmái ja cuoigumii , neavvumii ja vanhurskkisvuođa bagadussii , vai dat olmmoš gii gullá ipmilii , šattašii ollisin ja dohkálažžan dahkat buot buriid daguid . mun gohčun du duođalaččat , ipmila ja jesus kristusa muođuid ovddas , guhte boahtá dubmet elliid ja jábmiid , nu duođaid go son boahtá oinnolaččat ja ráhkada riikkas : sárdnit sáni , leažžá dal heivvolaš dahje heivemeahttun áigi , cuiggot , moaitte , movttiidahte , oahpat sin gierdavaččat ! dasgo áigi boahtá go olbmot eai šat gierdda gullat dearvvaš oahpu , muhto váldet ovtta nuppi oahpaheaddji alcceseaset mielaset mielde , dasgo sii dáhttot gullat dan mii čagarduhttá bealji . sii jorgalahttet beljiideaset eret duohtavuođas cukcasiidda . muhto leage don gozeš juohke dáfus , gierdda gillámušaidat , daga evangelistta doaimma ja ollašuhte bálvalusat . dál mun juo oaffaruššojuvvon , ja mu jápmin lahkana . mun lean soahtan buori soađi , ollašuhttán mátkán ja seailluhan oskon . dál mu vuordá vanhurskkisvuođa vuoitokruvdnu , man hearrá , vanhurskkis duopmár , addá munnje dan beaivvi , ii duššefal munnje , muhto sidjiide buohkaide geat áibbašit su boahtima . doama boahtit fargga mu lusa . dasgo demas guđii mu danne go son ráhkistišgođii dálá máilmmi . son manai tessalonikai , kreskens lea mannan galatiai , titus dalmatiai . dušše lukas lea mu luhtte . váldde markusa mielde go boađát , dasgo son lea munnje ávkin mu bálvalusas . tykikosa mun lean vuolggahan efesosii . go boađát , de buvtte mátkegávtti man mun guđđen karposa duohkái troasii , ja maiddái girjjiid ge , erenoamážit pergamentagearuid . veaikerávdi aleksandros lea dahkan munnje ollu baháid . hearrá mávssahehkos sutnje su daguid mielde . várut sus don ge , dasgo son lea garrasit vuostálastán min sárdnideami . vuosttaš geardde go mun bealuštin iežan dikkis , de ii oktage čuožžilan ja veahkehan mu . buohkat guđđe mu . vare dat ii logahallošii sidjiide ! muhto hearrá veahkehii mu ja gievrudii mu ollašuhttit sáni sárdnideami , vai buot báhkinat beasašedje gullat dan . ja mun gáddjojuvvojin ledjona njálmmis . hearrá gádju mu maiddái buot bahás ja doalvu mu almmálaš riikasis . sutnje lehkos gudni álo ja agálašvuhtii ! amen . cealkke dearvvuođaid priskai ja akvilai ja onesiforosa bearrašii . erastos bázii korintii , ja trofimosa mun guđđen miletosii go son buohccái . doama boahtit ovdal dálvvi . eubulos , pudens , linos , klaudia ja buot oskuguoimmit celket dutnje dearvvuođaid . hearrá lehkos du vuoiŋŋain ! árbmu lehkos dinguin ! dearvvuođat bávlosis , ipmila bálvaleaddjis ja jesus kristusa apoastalis , gii lea vuolggahuvvon ovddidit oskku ipmila válljen olbmuide ja oahpahit sin dovdat dan duohtavuođa mii addá ipmilbalolašvuođa ja agálaš eallima doaivvu . ipmil guhte ii sáhte gielistit , lea lohpidan dan agálaš áiggiid rájes , ja go áigi dievai , de son almmustahtii sánis dan sártnis mii lea oskkilduvvon munnje ipmila , beastámet , gohččuma mielde . dearvvuođat titusii , mu rivttes bárdnái oktasaš oskkus . árbmu ja ráfi ipmil áhčis ja beastisteamet kristus jesusis ! mun guđđen du kretai vai don gárvvistivččet daid áššiid mat ain váilo , ja bijašit vuorrasiid virgái juohke gávpogii , nugo mun lean gohččon du. vuoras galgá leat láitemeahttun , ovtta nissona boadnjá , sus galget leat oskkolaš mánát guđet eai leat váidaluvvon gudneheapmin eai ge gážžárin . ipmila dállodoallin searvegotti geahčči galgá leat láitemeahttun , ii allamielalaš , ii hohppui , ii jugeš , ii cábmálas ii ge dakkár gii geahččala vuoitit ruđaid vearrivuođain . son galgá leat guosseláđis , buorredáhtolaš , mášolaš , rehálaš , ipmilbalolaš ja loaitu . son galgá doallat gitta oahpu luohtehahtti sánis , nu ahte son sáhttá sihke rávvet dearvvaš oahpu mielde ja cuiggodit sin geat nággejit su vuostái . dasgo leat ollu gážžárat , erenoamážit sin gaskkas geat leat birračuhppojuvvon . sii viiddidit duššiságaid ja behttet olbmuid . don fertet buođđut sin njálmmi , dasgo sii moivašuhttet olles bearrašiid go vearri vuoittu dihtii oahpahit dan maid eai galggaše . muhtun kretalaš , muhtun sin iežaset profehtain , lea dadjan : kretalaččat leat álo leamaš giellásat , bahás spiret , vuovdájat ja láikkit ! dát duođaštus doallá deaivása . cuiggot sin dan dihtii garrasit , vai sis šaddá dearvvaš osku , ja amaset doahttalit juvddálaš cukcasiid ja báhkkomiid mat bohtet olbmuin geat leat jorgalan eret duohtavuođas . buot lea buhtis buhttásiidda , muhto buhtismeahttumiidda ja eahpeoskkolaččaide ii mihkkege leat buhtis , go velá sin jierbmi ja oamedovdu ge lea buhtismeahttun . sii čuoččuhit ahte sii dovdet ipmila , muhto daguideasetguin sii biehttalit su . sii leat fasttit ja eahpegulolaččat , eai ge veaje dahkat maidege buriid . muhto sártno don dan mii soahpá dearvvaš ohppui , ahte boares olbmát galget leat juguheamit , gudnálaččat ja mášolaččat ja dearvašat oskkus , ráhkisvuođas ja gierdavašvuođas . seammá láhkái galget boares nissonat eallit nu mo heive bassi olbmuide , eai galgga sárdnut sealggebealde eai ge leat viidneváibmilat , muhto galget oahpahit buori , nu ahte sii sáhttet oahpahit nuorra nissoniid ráhkistit boatnjáset ja mánáideaset , eallit mášolažžan ja buhtisin , ja nu ahte leat buorit dálueamidat ja leat boatnjáideaset vuolibuččat , amas ipmila sátni bilkiduvvot . rávve seammá láhkái nuorra olbmáid eallit mearálaččat . leage ieš sidjiide ovdamearkan buriid daguiguin ! lehkos du oahpaheapmi buhtis ja gudnálaš , geavat dearvvaš ja luohtehahtti sániid , nu ahte vuostálasti šaddá heahpadin danne go son ii sáhte dadjat min birra maidege baháid . šlavat galget leat isidiiddiset vuolibuččat juohke dáfus ja nággekeahttá dahkat sin miela mielde . sii eai galgga doaladit alcceseaset maidege , muhto álo čájehit duohta oskkáldasvuođa , vai sii juohke dáfus sáhttet leat ipmila , beastámet , oahpu čikŋan . dasgo ipmila árbmu lea almmustahttojuvvon bestojupmin buot olbmuide . dat bagada min vealtat ipmilmeahttunvuođas ja máilmmálaš anistumiin ja eallit gudnálašvuođas , vuoigatlašvuođas ja ipmilbalolašvuođas dálá máilmmis , dan botta go mii vuordit ahte min ávdugas doaivva ollašuvvá , ja ahte min stuora ipmil ja beasti jesus kristus ihtá hearvásvuođas . dasgo son attii iežas min ovddas vai lonistivččii min buot vearredaguin ja buhtistivččii min vai mii livččiimet su iežas álbmot mii áŋgirit dahká buriid daguid . sártno ná , ávžžut ja cuiggot isitvuođain . ale divtte geange badjelgeahččat iežat ! muittut sidjiide ahte sii leat oaivámuččaid ja eiseválddiid vuolibuččat , ja ahte galget jeagadit sin ja leat gárvásat dahkat buot mii lea buorre . sii eai galgga bilkidit earáid eai ge leat riidui , muhto leat láđđásat ja vuollegaččat buot olbmuide . dasgo mii ge leimmet oktii jierpmeheamit ja eahpegulolaččat ; mii leimmet čádjidan ja juohke lágán anistumiid ja himuid šlávat ; mii eliimet bahávuođas ja gáđašvuođas , vašuhuvvuimet ja vašuheimmet guhtet guimmiideamet . muhto go min ipmila ja beasti buorrevuohta ja ráhkisvuohta olbmuide almmustuvai , de son besttii min , ii min vanhurskkis daguid dihtii , muhto váibmoláđisvuođas dihtii ; son besttii min dainna lávgguin mas bassi vuoigŋa riegádahttá min ođđasis ja ođasmahttá min . son lea valljugasat golggahan vuoiŋŋa min badjelii jesus kristusa , beastámet , bokte , vai mii su árpmus dahkkojuvvošeimmet vanhurskkisin ja doivomet mielde árbešeimmet agálaš eallima . dát sátni lea jáhkehahtti . mun dáhtun du čuoččuhit dán nannosit vai sii geat leat oskugoahtán ipmilii , vikkašedje dahkat buriid daguid . buot dát lea buorre ja ávkkálaš olbmuide . muhto vealtta jallas nákkuin , sohkalogahallamiin ja riidduin ja digaštallamis láhkagažaldagain , dasgo dakkárat leat ávkkiheamit ja duššit . hilggo dan olbmo gii buktá vearri oahpu , go don leat cuiggodan su oktii dahje guktii . don han dieđát ahte dakkár olmmoš lea jorggiidan . son sudduda ja lea dubmen iežas . go mun vuolggahan artemasa dahje tykikosa du lusa , de doama boahtit mu lusa nikopolisii , dasgo mun lean mearridan orrut doppe dán dálvvi . ráhkkanahte láhkadovdi zenasa ja apollosa bures mátkái , amas sudnos váilut mihkkege . ohpposet maiddái min olbmot dahkat buriid daguid ja veahkehit doppe gos dárbbašuvvo , amas sin eallin leat šattuid haga . buohkat dáppe mu luhtte celket dutnje dearvvuođaid . cealkke dearvvuođaid sidjiide geat ráhkistit min seammá oskkus . árbmu lehkos dinguin buohkaiguin ! dearvvuođat bávlosis , kristus jesusa fáŋggas , ja min oskuvieljas timoteusis , min ráhkis bargoguoibmái filemonii , min oskuoabbái appiai , min soahteguoibmái arkipposii ja dan searvegoddái mii čoaggana du vissui . árbmu lehkos dinguin ja ráfi ipmilis , áhčisteamet , ja hearrás jesus kristusis ! mun giittán álo ipmila go muittán du rohkadusainan . dasgo mun gulan mo don ráhkistat buot bassi olbmuid ja oskkut hearrá jesusii . mun rohkadalan ahte min oktasaš osku attášii dutnje áddejumi buot daid buriid birra mat mis leat kristusis . du ráhkisvuohta lea leamaš munnje stuora illun ja jeđđehussan , dasgo don , oskuviellja , leat arvvosmahttán bassi olbmuid váimmuid . vaikko mus livččii roahkkatvuohta kristusis mearridit maid don galggat dahkat , de mun almmatge ávžžuhan du danne go ráhkistan du , mun , bávlos , guhte lean vuoras olmmoš ja dál maiddái kristus jesusa fáŋga . mun ávžžuhan du , bárdnán onesimosa beales , gean mun lean riegádahttán dáppe fáŋgavuođastan . oktii son lei ávkkeheapmi dutnje , muhto dál son lea ávkkálaš sihke dutnje ja munnje . go mun dál vuolggahan su ruovttoluotta du lusa , de lea dego vuolggahivččen váibmon . mun livččen áinnas doallan su dáppe iežan luhtte , vai son du sajis livččii sáhttán bálvalit mu dál go mun ferten guoddit láhkkiid evangeliuma dihtii . muhto almmá du mieđiheami haga in dáhtton dahkat maidege , amas dat buorre maid don dagat , boahtit bákkus , muhto iežat dáhtus . soittii son váldojuvvot dus eret oanehassii vai don oččošit su ruoktot agibeaivái , it ge šat šlávvan , muhto ollu eanebun : ráhkis oskuvielljan . son lea munnje hui ráhkis , muhto dutnje vel ráhkkáseabbo , sihke olmmožin ja vielljan hearrás . jos don dál anát mu oskuguoibmin , de vuostáiváldde su dego mu iežan . jos son leažžá dahkan maidege veriid du vuostái dahje leažžá dutnje maidege velggolaš , de bija dan mu vealgegirjái ! dán čálán mun , bávlos , gieđainan : gal mun mávssán ! mun sáhtášin váikko cealkit ahte don leat munnje velá iežat ge velggolaš . oskuviellja , vare veahkehivččet mu dáinna lágiin hearrás ! illudahte mu váimmu kristusis ! mun čálán dutnje danne go luohtán dasa ahte don jeagadat mu . mun dieđán gal ahte don dagat velá eanet go maid mun siđan . ja okta ášši velá : ráhkkanahte maiddái munnje orrunsaji , dasgo mus lea dat doaivva ahte dii ovddasrohkadusaideattetguin oččošeiddet mu fas ruovttoluotta . epafras , mu fáŋgaguoibmi kristus jesusis , cealká didjiide dearvvuođaid , nu maiddái markus , aristarkos , demas ja lukas , mu bargoguoimmit . hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos din vuoiŋŋain ! ipmil lea máŋgii ja máŋgga láhkái dolin sárdnon min máddariidda profehtaidis bokte , muhto dáid maŋimuš beivviid son lea sárdnon midjiide bártnis bokte , gean lea bidjan buot árbejeaddjin ja gean bokte lea maiddái sivdnidan máilmmi . son lea ipmila hearvásvuođa čuovgadas , su luonddu duohta govva , ja fámolaš sániinis son bisuha buot . go son ieš lei buhtistan min suttuin , de čohkánii allatvuođa olgeš gieđa beallái allagasas . nu son lea šaddan sakka stuoribun go eŋgelat ja árben hearváset nama go sii . dasgo ipmil ii leat goassege cealkán guđege eŋgelii : don leat mu bárdni , mun lean riegádahttán du odne . ii ge son leat cealkán : mun lean su áhčči , ja son lea mu bárdni . muhto go ipmil fas bidjá vuosttašriegádeaddjis máilbmái , de son cealká : buot ipmila eŋgelat gopmirdehkoset su . ja eŋgeliid birra son cealká ná : son dahká eŋgeliiddis bieggan ja bálvaleddjiidis dollanjuovččan . muhto bártnis birra son cealká : ipmil , du truvdnu bissu agálašvuhtii , ja vanhurskkisvuođa soabbi lea du riikka soabbi . don ráhkistit vanhurskkisvuođa ja vašuhit vearrivuođa . dan dihtii , ipmil , lea du ipmil vuoiddadan du ilu oljjuin , du , eanebut go du guimmiid . son cealká maiddái : don , hearrá , leat álggu rájes vuođđudan eatnama , ja almmit leat du gieđa dahku . dat duššet , muhto don bisut . dat oamásmuvvet nugo bivttas , don giesat daid čoahkkái nugo olgogávtti . dat molsojuvvojit nugo bivttas , muhto don leat seammá , du jagit eai noga . lea go ipmil goassege cealkán guđege eŋgelii : čohkán mu olgeš gieđa beallái , dassážii go bijan du vašálaččaid du julggiid vuložin . eai go buot eŋgelat leat bálvaleaddji vuoiŋŋat guđet leat vuolggahuvvon bálvalit daid guđet árbejit bestojumi ? dan dihtii mii fertet dađe buorebut váldit vuhtii dan , maid mii leat gullan , amamet rievdat meattá rávnnji mielde . jos velá dat ge sátni man eŋgelat sárdno , ollašuvai , nu ahte juohke vearredahku ja eahpegulolašvuohta oaččui ánssášuvvon bálkkás , mo mii dasto sáhtášeimmet vealtat ráŋggáštusas , jos eat beroš nu stuora bestojumis , man hearrá ieš vuosttažin sárdnidii ? sii guđet gulle su duođaštusa nannejedje dan bestojumi duohtan midjiide , ja ipmil ieš nannii sin duođaštusaid mearkkaiguin ja oavdudaguiguin ja máŋggalágán fámolaš daguiguin , ja juogadii bassi vuoiŋŋa attáldagaid dáhtus mielde . ipmil ii leat bidjan eŋgeliid vuolibužžan dan boahttevaš máilmmi man birra mii sárdnut . muhto muhtun lea duođaštan ná : mii lea olmmoš , go anát su muittus , dahje olbmobárdni , go anát sus fuola ? oanehassii don dahket su eŋgeliid vuolibužžan , don kruvnnidit su hearvásvuođain ja gudniin , bidjet buot su julggiid vuložin . go son nappo bijai buot olbmo vuložin , de ii čuoldán maidege eret . dál eat vel oainne ahte buot livččii biddjojuvvon su vuložin . mii oaidnit goittot jesusa guhte oanehassii lei eŋgeliid vuolibuš , muhto gillámušas ja jápmimis dihtii lea dál kruvnniduvvon hearvásvuođain ja gudniin . árbmugas ipmila dáhttu lei ahte jesus galggai muosáhit jápmima buohkaid ovddas . go son guhte lea sivdnidan ja vuođđudan buot , dáhtui doalvut eatnat mánáid hearvásvuhtii , de fertii gillámušaiguin dahkat ollisin su guhte doalvu sin bestojupmái . dasgo son guhte dahká bassin , ja sii guđet dahkkojuvvojit bassin , leat buohkat ovtta áhčis ; danne son ii heahpanatta ge gohčodeames sin vielljanis go cealká : mun gulahan du nama vieljaidasan ja máinnun du searvegottis . son cealká maiddái : mun dorvvastan sutnje . ja dasto cealká : dá mii leat , mun ja dat mánát , geaid ipmil lea addán munnje . go juo dát mánát leat oasálaččat oaččis ja varas , de seammá láhkái son ge lea oasálaš das . nu son fámohuhtii jápmimiinnis su geas lea jápmima váldi , beargalaga , ja luittii luovus buohkaid guđet jápmima balus leat eallinagiset leamaš šlávvan . ii son leat atnimin fuola eŋgeliin , muhto abrahama nális . danne son fertii juohke dáfus šaddat vieljaidis láhkásažžan , vai sáhtášii váibmoláđis ja oskkáldas bajimušbáhppan ipmila ovddas soabahit álbmogis suttuid . go son ieš lea gillán ja geahččaluvvon , de sáhttá veahkehit daid guđet geahččaluvvojit . dan dihtii , bassi oskuguoimmit , guđet lehpet oasálaččat almmálaš rávkojumis , gehččet jesusii gean mii dovddastit apoasttalin ja bajimušbáhppan . son lei oskkáldas hearrái guhte ásahii su , nugo movsses lei oskkáldas oppa ipmila viesus , muhto jesus lea ánssášan ollu stuorit gudni go movsses , nugo viesu huksejeaddji ge gudnejahttojuvvo eambbo go viessu . juohke viesu lea soamis huksen , muhto ipmil lea huksen buot . ja movsses lei gal oskkilduvvon bálvaleaddji oppa ipmila viesus duođaštit dan , mii maŋŋil galggai sárdniduvvot . muhto kristus lea nugo bárdni gean háldui lea oskkilduvvon ipmila viessu . dát viessu leat mii , jos mii loahpa rádjái bissut nannosit dan roahkkatvuođas ja rámis maid min doaivva addá midjiide . dan dihtii , nugo bassi vuoigŋa cealká : jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet nugo dalle go čuožžileiddet mu vuostái , daid beivviid go geahččaleiddet mu meahcis . doppe din vánhemat bidje mu geahččalussii ja hástaledje mu , vaikko ledje njealljelot jagi oaidnán mu daguid . dan dihtii mun moaráhuvven dan sohkagoddái ja celken : álelassii sii čádjádallet váimmusteaset , eai ge dovdda mu geainnuid . de mun vurdnon moaristan : sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii . váruhehket , oskuguoimmit , amas ovttasge dis leat bahás ja eahpeoskkolaš váibmu nu ahte son jorrala ealli ipmilis eret . muhto rávvejehket guhtet guimmiideattet juohke beaivvi nu guhká go sánit otná beaivi lea fámus , amas oktage dis jorralit suttu fillehussii ja buoššut . mii han leat šaddan oasálažžan kristusii , jos loahpa rádjái bissut nannosit dan luohttámušas mii mis lei juo álggu rájes . čállagiin nappo celkojuvvo : jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet nugo dalle , go čuožžileiddet mu vuostái . geat dat ledje guđet gulle , muhto almmatge stuimmáskedje ? eai go dat lean buohkat geaid movsses doalvvui eret egyptas ? geaidda lei ipmil moaris njealljelot jagi ? ii go daidda geat suddudedje ja geaid rupmašat dasto báhce meahccái ? ja geaidda son vuortnui ahte eai sii beasa su vuoiŋŋadussii ? ii go dat guoskan daidda guđet ledje eahpegulolaččat ? mii nappo fuomášit ahte sin eahpeosku hehttii sin beassamis vuoiŋŋadussii . nu guhká go mis ain lea lohpádus beassat ipmila vuoiŋŋadussii , de váruhehkot amas oktage dis báhcit mátkkis ! dasgo buorre sáhka lea sárdniduvvon midjiide nugo sidjiide . sii eai goittotge atnán makkárge ávkki dan sánis maid gulle , dasgo eai vuostáiváldán dan oskkus . muhto mii guđet oskut , beassat lohpiduvvon vuoiŋŋadussii , nugo son lea cealkán : ja mun vurdnon moaristan : sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii . nu son celkkii , vaikko su dagut leat leamaš gárvásat máilmmi vuođđudeami rájes . čihččet beaivvi birra han lea celkojuvvon ná : čihččet beaivvi ipmil vuoiŋŋastii buot das maid son lei dahkan . muhto celkojuvvo maiddái : sii eai goassege beasa mu vuoiŋŋadussii . lea goittot vissis ahte muhtumat besset dohko . sii geaidda buorre sáhka sárdnojuvvui vuosttažin , eai beassan dohko eahpegulolašvuođaset dihtii . dan dihtii ipmil mearrida ođđa beaivvi , mii lea otná beaivi , ja son cealká ollu maŋŋelis dávveda bokte nugo lea namuhuvvon ovdalis : jos dii otná beaivvi gullabehtet su jiena , de allet buoššut váimmuideattet . jos josva livččii dolvon sin dan vuoiŋŋadussii , de ipmil ii livčče maŋŋelis namuhan eará beaivvi . ipmila álbmogis lea nappo ain vuordagis sábbátvuoiŋŋadus . dat guhte lea beassan su vuoiŋŋadussii , oažžu vuoiŋŋastit buot daguinis nugo ipmil ge vuoiŋŋastii . viggot mii ge beassat dan vuoiŋŋadussii , amas oktage jorralit seammá eahpegulolašvuođa dihtii . ipmila sátni lea ealli ja fámolaš ja bastileabbo go guovtteávjjot miehkki . dat čuohpasta nu čiekŋalii ahte ludde sielu ja vuoiŋŋa , lađđasiid ja ađđamiid ja dubme váimmu jurdagiid ja árvalusaid . ipmilis ii sáhte čiehkat ovttage sivdnádusa . buot lea álás ja rabas su čalmmiid ovddas geasa mii fertet dahkat logu . go juo mis lea stuora bajimušbáhppa , jesus , ipmila bárdni , guhte lea mannan almmiid čađa , de bissot nannosit dán dovddastusas . ii mis leat dakkár bajimušbáhppa guhte ii sáhte árkkálmastit min headjuvuođa , muhto dakkár guhte lea seammá láhkái geahččaluvvon go mii ge , dattege suttu haga . loaiddastehkot dan dihtii roahkkatvuođain árpmu truvnnu ovdii , vai oččošeimmet váibmoláđisvuođa ja árpmu , nu ahte gávnnašeimmet veahki rivttes áigái . juohke bajimušbáhppa gii válljejuvvo olbmuid gaskkas , ásahuvvo ovddastit sin ipmila ovddas ja buktit attáldagaid ja oaffariid sin suttuid ovddas . danne go son lea ieš ge headju , de son sáhttá leat váibmoláđis diehtemeahttun ja čádjideaddji olbmuide , ja dan headjuvuođas dihtii son galgá oaffaruššat suttuoaffariid sihke iežas ja álbmoga ovddas . dán árvvu ii oktage váldde alccesis , muhto bajimušbáhpa rávká ipmil , nugo son rávkkai arona ge . seammá láhkái ii kristus ge bajidan iežas bajimušbáhppan , muhto su bajidii son guhte celkkii sutnje : don leat mu bárdni , mun lean riegádahttán du odne . ja nuppi sajis : don leat báhppa agálašvuhtii , melkisedeka báhppavuođa mielde . go jesus elii dáppe eatnama alde , de oaffarušai rohkosiid ja ánui čuorvasiiguin ja gatnjaliiguin veahki sus , geas lei fápmu beastit su jápmimis , ja son gullojuvvui ipmilbalolašvuođas dihtii . vaikko son lei bárdni , de fertii oahppat gulolašvuođa gillámušastis . go son lei dahkkojuvvon ollisin , de buvttii agálaš bestojumi buohkaide guđet jeagadit su , ja ipmil gohčodii su bajimušbáhppan melkisedeka báhppavuođa mielde . dán birra mii sáhttit cealkit ollu , muhto lea lossat čilget dan didjiide , dasgo dii lehpet šaddan hilljánin gullat . dii livččiidet galgan šaddat oahpaheaddjin áigá juo , muhto dii dárbbašehpet gis ieža muhtuma gii oahpahivččii didjiide ipmila sáni álgoáššiid . dii lehpet šaddan dakkárin geat dárbbašehpet fas mielkki , ehpet ge gierdda álbmás biepmu . dasgo juohkehaš guhte ain bibmojuvvo milkkiin , lea ain mánná , ii ge sáhte áddet vanhurskkisvuođa sáni . muhto álbmás biebmu lea olles olbmuide geat leat hárjehan iežaset dasa ja oahppan earuhit buori bahás . guđđot nappo dan maid álggus oahpaimet kristusa birra , ja jotkot rávis olbmuid oahpaheami . eat mii áiggo ođđasit ásahit vuođu go oahpahišgoahtit dakkár áššiid nugo jorgalusa jápmadaguin eret , oskku ipmilii , gástta , gieđaidbidjama , jábmiid bajásčuožžileami ja agálaš duomu . dán mii dáhttut dahkat , jos ipmil dan sálle . dasgo go olbmot oktii leat čuvgejuvvon ja muosáhan almmálaš attáldaga , šaddan oasálažžan bassi vuoiŋŋas , muosáhan ipmila buori sáni ja vásihan boahttevaš máilmmi fámuid , muhto de leat luohpan oskkusteaset , dalle lea veadjemeahttun oahpistit sin ođđaset jorgalussii . dasgo sii ieža russiinávlejit fas ipmila bártni ja dahket su buohkaid bilkun ! go eanan njammá dan arvvi mii dávjá njuoskada dan ja addá gilviidasas šattu , de dat oažžu ipmila buressivdnádusa . muhto jos dat šaddada bastilislánjáid ja gáskálasaid , de dat ii dohkke masage ja lea garuhusa lahka ja loahpas boldojuvvo . mii leat goit vissásat das ahte din dilli , ráhkkásiiddámet , lea buoret , ja ahte bestojupmi vuordá din , vaikko mii sárdnut ge ná . ii han ipmil leat vanhurskkismeahttun nu ahte vajáldahtášii din barggu ja dan ráhkisvuođa maid lehpet čájehan sutnje , go lehpet bálvalan su bassi olbmuid ja ain bálvalehpet sin . mii dáhtošeimmet juohkehačča dis ain čájehit seammá áŋgirvuođa loahpa rádjái dassá go din doaivva ollašuvvá , amadet šaddat fuollameahttumin , muhto vai čuovvubehtet sin ovdamearkka guđet oskot ja vurdet gierdavaččat ja danne árbejit dan maid ipmil lea lohpidan . go ipmil attii lohpádusa abrahamii , de vuortnui iežas nammii , dasgo ii lean oktage su stuorit , gean nammii son livččii vurdnon . son vuortnui : duođaid , mun buressivdnidan du valljugasat ja lasihan du náli . abraham vurddii gierdavaččat ja oaččui dan mii lei lohpiduvvon sutnje . olbmot gal vurdnot soapmása nammii gii lea iežaset stuorit , ja válli nanne ášši ja loahpaha buot nákkuid . dan dihtii ipmil nannii lohpádusas váliin go hálidii čájehit čielgasit sidjiide geaidda lohpádus guoská , ahte su árvalus ii nuppástuva . dát guokte rievdameahttun ášši mat dáhkidit ahte ipmil ii gielis , roahkasmahttet min guđet leat báhtaran su dorvui , ja arvvosmahttet min doallat gitta dan doaivagis mii lei lohpiduvvon midjiide . dat doaivva lea min sielu áŋkkur . dat lea nanus ja vissis ja ollá gitta ovdaloavdaga siskkobeallái . dohko jesus manai min ovddasmannin , go son šattai bajimušbáhppan gean báhppavuohta lea agálaš , melkisedeka báhppavuođa mielde . dát melkisedek lei salema gonagas ja alimus ipmila báhppa . son bođii abrahama ovddal ja buressivdnidii su go dát lei boahtimin ruoktot maŋŋil go lei vuoitán gonagasaid . abraham attii sutnje logádasa buot sállašisttis . melkisedeka namma mearkkaša ovddimustá vanhurskkisvuođa gonagas , ja dasto son lea salema gonagas , mii mearkkaša ráfi gonagas . sus ii leat áhčči , ii eadni ii ge sohkalohku , ii ge su eallinbeivviin leat álgu ii ge loahppa . son lea ipmila bártni láhkásaš , ja son bissu álelassii báhppan . fuomášehket man stuoris son lea . velá máttaráhččámet abraham ge attii sutnje buoremus oasi sállašisttis logádassan . dat levi maŋisboahttit guđet leat ásahuvvon báhppan , galget lága mearrádusa mielde čoaggit logádasaid álbmogis , álbmotguimmiineaset , guđet leat maiddái abrahama nális . muhto melkisedek guhte ii lohkkojuvvon sin sohkagoddái , válddii logádasa abrahamas ja buressivdnidii su , vaikko abraham lei juo ožžon ipmila lohpádusaid . lea čielggas ahte buressivdnideaddjis lea alit árvu go das gii oažžu buressivdnádusa . muđuid gal jámolaš olbmot čogget logádasaid , muhto dál válddii logádasaid vuostái olmmái guhte čállagiid duođaštusaid mielde eallá agálaččat . velá levi ge , logádasaid čoaggi , mávssii muhtun láhkái ieš logádasa abrahama bokte . vaikko son ii lean vel riegádan , de lei goit máddaris abrahama alimiin dalle go melkisedek bođii abrahama ovddal . jos juo levi soga báhppavuohta , man vuođul israela álbmogii addojuvvui láhka , livččii dolvon ollisvuhtii , manne dalle dárbbašii vel čuožžilit nubbi báhppa , gean báhppavuohta lea melkisedeka báhppavuođa mielde ii ge arona ? jos báhppavuohta nuppástuvvá , de láhka ge ferte nuppástuvvat . son geas dás lea sáhka , gullá eará čerdii , mas ii leat oktage doaimmahan áltárbálvalusa . buohkat han dihtet ahte hearrámet boahtá juda čearddas , ii ge movsses leat sárdnon maidege dán čeardda báhppavuođa birra . buot dát šaddá ain čielgaseabbon go čuožžila melkisedeka láhkásaš ođđa lágán báhppa , guhte ii leat šaddan báhppan olmmošlaš lága árbenjuolggadusaid mielde , muhto nohkameahttun eallima fámus . su birra lea duođaštuvvon : don leat báhppa agálašvuhtii , melkisedeka báhppavuođa mielde . nu heaittihuvvo ovddit mearrádus , dasgo dat lei heittot ja ávkkeheapmi , ii han láhka leat ollašuhttán maidege . dan sadjái mii leat ožžon buorebu , doaivaga mii addá midjiide vejolašvuođa lahkanit ipmilii . dát dáhpáhuvai ipmila váli mielde . levi sohkagotti olbmát šadde báhppan váli haga , muhto jesusa báhppavuohta nannejuvvui váliin , dáiguin sániiguin : hearrá lea vurdnon ii ge gáđa dan : don leat báhppa agálašvuhtii . dás mii oaidnit man ollu buorebun lea šaddan dat lihttu man jesus dáhkida . eará báhpaid mearri lea dađistaga lassánan go jápmin lea hehtten sin joatkimis báhppan . muhto jesus bissu agálašvuhtii , dasgo su báhppavuohta lea nohkameahttun . danne son sáhttá ollásit beastit sin guđet su bokte bohtet ipmila lusa , go son eallá agálašvuhtii ja rohkadallá sin ovddas . dákkár bajimušbáhpa mii dárbbašeimmet gii lea bassi , vigiheapmi , duolvatkeahttá , earuhuvvon suttolaččain ja aliduvvon almmiid badjel . son ii dárbbaš eará bajimušbáhpaid láhkái beaivválaččat oaffaruššat vuos iežas suttuid ovddas ja dasto álbmoga suttuid ovddas . dasgo son lea juo gearddi oaffaruššan , go oaffarušai iežas . láhka ásaha bajimušbáhppan olbmuid guđet leat heajut , muhto váli sátni mii bođii lága maŋŋil , ásaha bajimušbáhppan bártni guhte agálaš áigái lea dahkkojuvvon ollisin . váldoášši mas dál lea sáhka , lea dát : mis lea dakkár bajimušbáhppa guhte čohkká almmis allatvuođa truvnnu olgeš bealde . son doaimmaha báhpabálvalusa bassi báikkis , duohta lihttogoađis , man ii leat ceggen olmmoš , muhto hearrá ieš . juohke bajimušbáhppa lea biddjojuvvon oaffaruššat ipmilii sihke attáldagaid ja njuovvanoaffariid , ja danne lei dárbbašlaš ahte maiddái min bajimušbáhpas lei juoga man sáhtii buktit oaffarin . jos son livččii eatnama alde , de son ii livčče oppa báhppa ge , dasgo dáppe leat juo dakkárat guđet oaffaruššet lága mielde . sin bálvalus lea goittot dušše almmálaš bálvalusa govva ja suoivva , nugo celkojuvvui movssesii ge go son galggai cegget lihttogoađi : ane fuola das ahte dagat buot dan ovdagova mielde mii čájehuvvui dutnje vári alde . muhto min bajimušbáhppa lea ožžon sakka stuorit doaimma , go son maiddái lea buoret lihtu gaskaolmmái , dakkár lihtu mii lea vuođđuduvvon buoret lohpádusaid ala . dasgo jos juo vuosttaš lihttu livččii leamaš láitemeahttun , de ii livčče dárbbašuvvon ođđa lihttu . dasgo ipmil láitá álbmogis go cealká : gehččet , beaivvit bohtet , cealká hearrá , go mun dagan ođđa lihtu israela viesuin ja juda viesuin . dat ii leat seammá lágán lihttu go dat man mun dahken sin máddariiguin dalle go válden sin gihtii ja dolvon sin eret egyptas . sii eai bisson mu lihtus , ja danne in mun ge atnán fuola sis , cealká hearrá . muhto dán lihtu mun dagan israela álbmogiin daid beivviid maŋŋil , cealká hearrá : mun bijan lágaidan sin millii ja čálán daid sin váimmuide . mun lean sin ipmil , ja sii leat mu álbmot . dalle ii oktage šat oahpat ránnjás , ii ge oktage oahpat álbmotguoimmis sániiguin : oahpa dovdat hearrá . dalle sii buohkat , uhcimusas stuorimussii , dovdet mu . mun attán ándagassii sin vearredaguid in ge šat goassege muitte sin suttuid . sártnodettiinis ođđa lihtu birra ipmil čájeha ahte vuosttaš lihttu lea boarásmuvvan . ja dat mii boarásmuvvá ja oamásmuvvá , lea juo nohkagoahtimin . vuosttaš lihtus ledje nappo ipmilbálvalusa njuolggadusat ja bassi báiki dáppe eatnama alde . ceggejuvvui goahti man ovddimus lanjas ledje ginttaljuolgi , beavdi ja oaffarláibbit . dán oasi gohčodedje bassin . nuppi ovdaloavdaga duohken lei dat latnja man gohčodedje buot basimussan . doppe lei golle suovasáltár ja lihtu árka , mii lei skoađastuvvon golliin . árkkas lei gollelihti man siste lei mánna , arona soabbi mas šadde iđut , ja lihtu távvalat . árkka bajábealde ledje hearvásvuođa kerubat suoivanastimin soabahansaji . buot dán ii dárbbaš dál čilget nu dárkilit . nu lea nappo buot ásahuvvon . goađi ovddimus lanjas fitnet báhpat beaivválaččat go doaimmahit ipmilbálvalusa . muhto goađi nuppi latnjii beassá dušše bajimušbáhppa , ja son ge dušše oktii jagis . dalle sus ferte álo leat mielde varra man son oaffaruššá iežas ja álbmoga meaddádusaid ovddas maid sii leat dahkan diehtemeahttunvuođas . nu bassi vuoigŋa čájeha ahte geaidnu buot basimussii ii leat vel rahppojuvvon , nu guhká go goađi ovddimus latnja bissu . buot dát govvida dálá áiggi : attáldagat ja oaffarat gal buktojuvvojit , muhto dat eai sáhte dahkat ollisin su guhte oassálastá ipmilbálvalussii vai su oamedovdu buhtásmuvašii . dát leat dušše olgguldas ásahusat , nugo biebmo- , juhkamuš- ja juohke lágán buhtistannjuolggadusat ge , ja bissot dušše dassážii go rivttes lágádus ásahuvvo . muhto go kristus bođii dálá buriid bajimušbáhppan , de manai stuorit ja dievasleabbo goađi čađa , mii ii leat dahkkojuvvon gieđaiguin , ii ge gula sivdniduvvon máilbmái . son manai dušše oktii sisa buot basimussii , ii bohkáid ja burrogálbbiid varain , muhto iežas varain , ja nu son lea buktán midjiide agálaš lonástusa . jos juo bohkáid ja vuovssáid varra ja guigguid gunat mat riškkuhuvvojit buhtismeahttumiid ala , buhtistit olbmuid olgguldasat , de dađe buorebut buhtista ge kristusa varra ! agálaš vuoiŋŋas bokte son lea oaffaruššan iežas láitemeahttun oaffarin ipmilii ja buhtista min oamedovddu jápma daguin eret vai mii sáhtášeimmet bálvalit ealli ipmila . dan dihtii kristus lea boahtán ođđa lihtu gaskaolmmájin vai sii guđet leat rávkojuvvon , oččošedje lohpiduvvon agálaš árbbi , go son jápmimiinnis lonistii dain rihkkumiin mat ledje dahkkojuvvon vuosttaš lihtu áiggi . dasgo gos testamenta lea , galgá álo sáhttit duođaštit duohtan testamentta dahkki jápmima . testamenta han boahtá fápmui easkka go dan dahkki jápmá ; nu guhká go dan dahkki eallá , dat ii leat fámus . danne ii vuosttaš lihtu ge sáhttán ásahit vara haga . go movsses lei lohkan oppa álbmogii buot lága báhkkomiid , de válddii burrogálbbiid ja bohkáid vara ja čázi , skárllatrukses ulluid ja issopa ja riškkuhii daid lága girjji ja oppa álbmoga ala ja celkkii : dát lea dan lihtu varra man ipmil lea dahkan dinguin . seammá láhkái son riškkuhii varain lihttogoađi ja buot gaskaomiid mat adnojuvvojit ipmilbálvalusas . lága mielde goasii buot buhtistuvvo varain , dasgo ándagassii addojupmi ii leat , jos ii golggahuvvo varra . almmálaš diŋggaid govat fertejit nappo buhtistuvvot dáinna lágiin , muhto almmálaš diŋggat ieža fertejit buhtistuvvot ain buoret oaffariiguin . dasgo kristus ii mannan bassi báikái mii lea dahkkojuvvon gieđaiguin . dat lea dušše duohta bassi báikki govva . son baicca manai albmái vai loaiddastivččii ipmila muođuid ovdii min ovddas . ii son mannan albmái oaffaruššat iežas eatnat gerddiid , nugo bajimušbáhppa dahká juohke jagi go doalvu buot basimussii vara mii ii leat iežas varra . muđuid han kristus livččii galgan gillát jápmima máŋgga geardde máilmmi vuođđudeami rájes . muhto dál son lea boahtán máilbmái dušše oktii , áiggiid loahpas , sihkkut eret suttu oaffariinnis . juohke olbmo oassi lea oktii jápmit ja dasto dubmejuvvot . seammá láhkái kristus lea oktii oaffaruššojuvvon vai válddášii eret eatnagiid suttuid , ja son almmustuvvá nuppi geardde , ja dalle ii šat suttu dihtii , muhto beastit sin guđet leat vuordimin su . lágas lea nappo dušše boahtteáiggi buriid suoivva , ii ge daid duohta govva . seammá oaffarat oaffaruššojuvvojit álelassii jagis jahkái , muhto láhka ii sáhte goassege dahkat ollisin sin guđet loaiddastit daiguin ipmila muođuid ovdii . muđuid han oaffaruššan livččii loahpahuvvon . jos ipmilbálvalusa oassálastit livčče juo oktii buhtistuvvon , de sis eai livčče šat suttut oamedovddu alde . muhto oaffarat baicca muittuhit suttuid jahkásaččat , dasgo lea veadjemeahttun ahte vuovssáid ja bohkáid varra válddášii eret suttuid . danne kristus cealká boađedettiinis máilbmái : njuovvanoaffariid ja attáldagaid don it hálidan , muhto don dahket munnje rupmaša . boaldinoaffarat ja suttuoaffarat eai lean du miela mielde . dalle mun celken : geahča , mun lean boahtán , nugo mu birra lea čállojuvvon girjegerrui , ollašuhttit du dáhtu , ipmil . son cealká nappo vuos : njuovvanoaffariid ja attáldagaid , boaldinoaffariid ja suttuoaffariid don it dáhtton , dat eai lean du miela mielde , vaikko dat oaffaruššojuvvojit lága mielde . muhto dasto son cealká : geahča , mun lean boahtán ollašuhttit du dáhtu . son nappo heaittiha ovddit lágádusa ja ásaha nuppi . dán dáhtu mielde mii leat dahkkojuvvon bassin dušše ovttain áidna oaffariin , go jesus kristusa rumaš oaffaruššojuvvui . juohke báhppa doaimmaha beaivválaččat ipmilbálvalusa ja oaffaruššá álo seammá oaffariid , mat eai goit sáhte goassege váldit eret suttuid . kristus lea oaffaruššan ovtta suttuoaffara mii bissu agálaččat ja lea čohkánan ipmila olgeš gieđa beallái . doppe son ain vuordá dassážii go su vašálaččat biddjojuvvojit su julggiid vuložin , dasgo son lea dušše ovttain oaffariin dahkan agálaččat ollisin sin guđet dahkkojuvvojit bassin . dán duođašta midjiide maiddái bassi vuoigŋa . vuos ná : dán lihtu mun dagan singuin daid beivviid maŋŋil , cealká hearrá : mun bijan lágaidan sin váimmuide ja čálán daid sin millii . ja dasto : sin suttuid ja vearredaguid mun in áiggo muitit šat goassege . gos suttut leat ándagassii addojuvvon , doppe suttuoaffarat eai šat dárbbašuvvo . oskuguoimmit , mis lea nappo roahkkatvuohta jesusa vara bokte loaiddastit buot basimussii . son lea rahpan midjiide ođđa , ealli geainnu mii manná ovdaloavdaga čađa , mii lea su rumaš . go mis lea dakkár stuora báhppa gean háldui lea oskkilduvvon ipmila viessu , de loaiddastehkot buot basimussii duođalaš váimmuin ja oskku vissisvuođas , nu ahte min váibmu lea riškkuhuvvon buhtisin bahás oamedovddus ja rumaš bassojuvvon buhtes čáziin . dollot nannosit gitta doaivagis man mii dovddastit , dasgo dat guhte lea addán midjiide lohpádusa , lea oskkáldas . vuhtiiváldot guhtet guimmiideamet ja ávžžuhehkot guhtet guimmiideamet ráhkisvuhtii ja buriide daguide . allot hilggo searvegoddámet čoagganemiid , nugo muhtumiin lea vierru , muhto arvvosmahttot guhtet guimmiideamet , dađe eanebut go oaidnibehtet beaivvi lahkaneamen . jos mii suddudit mieleavttus vel dalle ge go leat oahppan dovdat duohtavuođa , de ii leat šat mihkkege oaffariid mii soabahivččii min suttuid . dalle vuordá hirbmatlaš duopmu ja buolli áŋgirvuohta mii duššada daid , guđet čužžot ipmila vuostái . son guhte hilgu movssesa lága , dubmejuvvo jápmimii árkkálmastinvuođa haga guovtti dahje golmma duođašteaddji sáni mielde . man ollu garraset ráŋggáštusa ánssáša ge din mielas son guhte duolbmá ipmila bártni julggiidis vuollái ja eahpegudnejahttá lihtu vara , mainna son ieš lea dahkkojuvvon bassin , ja heahppašuhttá árpmu vuoiŋŋa ! mii han dovdat su guhte lea cealkán : munnje gullá mávssaheapmi , ja mun áiggun mávssahit , ja maiddái : hearrá dubme álbmogis . suorggatlaš lea gahččat ealli ipmila gieđaide . muitet mo lei ovdal , dalle go dii leiddet aiddo beassan čuovgasii . dalle dii gierddaidet ollu garra gillámušaid . muhtumiin hiddjidedje ja áŧestedje din earáid oaidnut , ja muhtumiin dii leiddet oasálaččat guimmiideattet garra oasis . dii gilláidet daiguin guđet ledje giddagasas , dii dohkkeheiddet iluin ahte din opmodat rivvejuvvui , dasgo diđiidet ahte oamastehpet buoret opmodaga mii bistá . allet nappo bálkes eret roahkkatvuođadet , dasgo dat oažžu stuora bálkká . dii dárbbašehpet stuora gierdavašvuođa , vai sáhtášeiddet ollašuhttit ipmila dáhtu ja oažžut dan mii lea lohpiduvvon didjiide . dasgo : oanehis áigi vel , dušše oanehis áigi , de boahtá son guhte galgá boahtit , ii ge son ádján . mu vanhurskkis bálvaleaddji oažžu eallit go osku , muhto jos luohpá , de mu siellu ii dohkket su . mii eat gula sidjiide guđet geassádit ja mannet gáđohussii , muhto sidjiide guđet oskot ja bestet sieluset . osku lea vissisvuohta das mii doivojuvvo , ja dorvu das mii ii oidno . dan oskku dihtii máddarat ožžo buori duođaštusa . oskku dihtii mii áddet ahte máilbmi lea sivdniduvvon ipmila sáni bokte , nu ahte oinnolaš lea riegádan oaidnemeahttumis . oskku dihtii abel oaffarušai ipmilii buoret oaffara go kain ja oaččui ipmilis dan duođaštusa ahte lei vanhurskkis su attáldagaid dihtii . oskkodettiin son sárdnu vel dál ge vaikko lea jápmán . oskku dihtii henok váldojuvvui eret , amas oaidnit jápmima . dasto son ii lean šat , dasgo ipmil válddii su eret . ovdal go váldojuvvui eret , de son lei ožžon duođaštusa ahte dohkke ipmilii . oskku haga lea almmatge veadjemeahttun dohkket sutnje . dat guhte loaiddasta ipmila ovdii , ferte oskut ahte ipmil lea ja ahte son bálkkaša sin guđet ohcet su . oskku dihtii noa oaččui almmuhusa ipmilis das mii ii lean vel oaidnimis , ja ipmilbalolašvuođastis son ráhkadii árkka beastit buot su dálu olbmuid . oskku dihtii son šattai máilmmi duopmun ja árbii ieš dan vanhurskkisvuođa mii boahtá oskkus . oskku dihtii abraham lei gulolaš go rávkojuvvui . son vulggii dan eatnamii mii lei lohpiduvvon sutnje árbeeanan . son vulggii mátkái dieđekeahttá gosa lei mannamin . oskku dihtii abraham ásaiduvai vierisin lohpádusa eatnamii ja orui doppe gođiin issáhiin ja jáhkobiin , guđet leigga seammá lohpádusa árbbolaččat . dasgo abraham vurddii dan gávpoga mas lea nana vuođđu ja man ipmil lea huksen ja sivdnidan . oskku dihtii sárá oaččui vel fámu šaddat áhpeheapmin , vaikko su sahkaneami áigi lei juo vássán , go son anii luohtehahttin su gii lei lohpidan . dan dihtii bohte dan ovtta olbmás , velá boarásmuvvan olbmás , maŋisboahttit nu eatnagat go almmi násttit ja nu lohkameahttumat go mearragátti sáttočalmmit . oskkus dát buohkat jápme oaččokeahttá dan mii lei lohpiduvvon sidjiide . sii ledje dušše guhkkin oaidnán dan ja dearvvahan dan iluin ja dovddastan ahte ledje guossit ja vierrásat eatnama alde . dat guđet sárdnot ná , čájehit iežaset áibbašeami vánheneatnamii . muhto jos sin jurdagiin livččii leamaš dat eanan gos ledje vuolgán , de gal livčče sáhttán máhccat dohko . muhto sii váinnuhedje buorebu , almmálaš vánheneatnama . dan dihtii ii ipmil ge heahpanatta sis , muhto suovvá sin gohčodit iežas ipmilin , dasgo son lea gárvvistan gávpoga sin várás . oskku dihtii abraham buvttii issáha oaffarin go geahččaluvvui . son lei gárvvis oaffaruššat áidna bártnis , vaikko lei ožžon lohpádusaid , ja sutnje lei celkojuvvon : issáha nálli gohčoduvvo du mánnán . dasgo son jurddašii ahte ipmilis lea fápmu bajásčuoččáldahttit vel jábmi ge , ja nu son oaččui bártnis ruovttoluotta , bajásčuožžileami veardádusgovvan . oskku dihtii issát buressivdnidii jáhkoba ja esaua , boahtteáiggi várás . oskku dihtii jáhkot buressivdnidii guktuid jovsseha bártniid go lei jápmimin , ja rohkadalai njahkut soabbegeaži vuostái . oskku dihtii jovsset sártnui , go lei lahka jámi , ahte israela álbmot vuolgá oktii eret egyptas ja mearridii mii su dávttiiguin galggai dahkkojuvvot . oskku dihtii movssesa vanhenguovttos aniiga bártniska čihkosis golbma mánu . soai oinniiga ahte mánná lei čáppis , eaba ge ballan gonagasa gohččumis . oskku dihtii movsses biehttalii rávis olmmožin gohčoduvvomis farao nieidda bárdnin . son anii buorebun gillát oktan ipmila álbmogiin go ohcat suttu návddašeami oanehis boddii . son anii kristusa hiddjádusa stuorit riggodahkan go egypta dávviriid , dasgo son vurddii lohpiduvvon bálkkašumi . oskku dihtii son vulggii egyptas ii ge ballan gonagasa moaris . son bisui nanusin dego livččii oaidnán su guhte lea oaidnemeahttun . oskku dihtii son ásahii beassážiid ja riškkuhii vara amas sorbmejeaddji eŋgel guoskkahit israellaččaid vuosttašriegádeddjiid . oskku dihtii israellaččat manne ruksesmeara čađa dego goike eatnama mielde , muhto go egyptalaččat geahččaledje dan , de heavvanedje . oskku dihtii jeriko muvrrat gahčče go álbmot lei vázzán daid birra čieža beaivvi . oskku dihtii fuorrá rahab vealttai jápmimis oktan eahpegulolaččaiguin , dasgo son lei váldán dihtošteddjiid vuostái ráfiin . maid ba dása vel lasihivččen ? mus nogašii áigi , jos muitalivččen gideona , baraka , samsona ja jefta , dávveda , sámmola ja profehtaid birra . oskku dihtii sii vuite riikkaid , doalahedje rievtti ja besse oaidnit lohpádusaid ollašuvvamin . sii notke ledjoniid njálmmi , jáddadedje njivžu dola ja garve miehki ávjju . sii ledje heajut , muhto givro , šadde fámolažžan soađis , ja báhtarahtte vašálaččaid veagaid . muhtun nissonat ožžo jábmiideaset eallin ruovttoluotta go sii bajásčuožžiledje . earát biinniduvvojedje ja biehttaledje gáddjojuvvomis , danne go hálidedje buoret bajásčuožžileami . earát fas muosáhedje bilkku ja roaiskkáid , velá láhkkiid ja giddagasa ge . sin geađgádedje jámas , sahájedje guovtti oassái ja sorbmejedje mihkiin . sii fertejedje johtalit sávzza- ja gáiccanáhkit gárvun , sii gillájedje vádjitvuođa , áŧestuvvojedje ja illástuvvojedje . sii ledje menddo buorit dán máilbmái , ja nuba sii fertejedje vádjolit mehciin ja váriin ja ássat bákteráiggiin ja eananrokkiin . ja vaikko dát buohkat leat ožžon buori duođaštusa go osko , de almmatge eai ožžon dan mii lei lohpiduvvon . dasgo ipmil lei vurken ain buorebu min várás , amaset sii šaddat ollisin min haga . go min birra leat nu stuora joavku duođašteaddjit , de biddjot eret buot nođiid mat hehttejit min ja suttu mii nu álkit cieggá midjiide . vihkot áŋgirvuođain gitta loahpa rádjái dan gilvvu mii mis lea ovddabealde , geahčadettiin jesusii , guhte ásaha ja ollašuhttá oskku , ja guhte boahttevaš ilu dihtii gierddai ruossa gillámušaid beroškeahttá heahpadis ja dál čohkká ipmila truvnnu olgeš bealde . jurddašehket su guhte gierddai suttolaččaid garra vuostehágu amadet massit roahkkatvuođadet ja hearddohuvvat . dii ehpet leat vel šaddan golggahit varaidet soađis suttu vuostái . dii lehpet vajáldahttán dán rávvaga mii sárdnu didjiide nugo mánáide : mánážan , ale uhcáš hearrá bagadusa , ale hearddohuva go son bagada du , dasgo gean hearrá ráhkista , su son bagada , ja son risse juohkehačča gean váldá mánnánis . din gillámušat leat bagadussan . ipmil meannuda dinguin nugo mánáidisguin . sáhttá go leat dakkár mánná , gean ii áhčči bagadivčče ? jos dii nappo ehpet leat bagaduvvon , nugo buohkat earát , de dii lehpet juolgemánát ehpet ge rivttes mánát . go min eatnanlaš áhčit bagadedje min , de mii aniimet sin árvvus . eat go mii vel ollu eanebut galggaše leat vuoiŋŋalaš áhččámet vuolibužžan , vai eallit . dasgo min áhčit bagadedje min dušše oanehis áiggi várás ja nugo sin mielas orui buorre , muhto ipmil dahká dan midjiide ávkin vai mii šattašeimmet oasálažžan su bassivuhtii . buot bagadus gal orru leamen eambbo morašin go illun nu guhká go dat bistá , muhto dat šaddada ráfi ja vanhurskkisvuođa sis guđet leat bagaduvvon . nannejehket nappo váiban gieđaid ja vuoimmehuvvan čippiid ! johtet njulges bálgáid , amas skierpmá juolgi vealččihit , muhto vai dat buorrána . váinnuhehket ráfi buohkaiguin ja dan bassivuođa man haga ii oktage oaččo oaidnit hearrá . váruhehket amas oktage báhcit oaseheapmin ipmila árpmus , amas mihkkege vahátlaš bahčavuođa ruohttasiid beassat šaddat ja mirkkohit eatnagiid . váruhehket , amas oktage dis eallit furrodagas dahje eahpebassivuođas nugo esau , guhte ovtta mállása ovddas vuvddii vuosttašriegádeaddji vuoigatvuođas . dii han diehtibehtet ahte go son dasto dáhtui buressivdnádusa , de hilgojuvvui . vaikko son bivddii dan čieru , de ii beassan dahkat buorádusa . ehpet dii leat boahtán dakkár vári lusa man sáhttá guoskkahit gieđain , gos lea njuoršudolla , čáhppes balva , seavdnjatvuohta ja riđđudálki , ehpet dohko gos gullui básoniid čuodjan ja jietna mii sártnui nu ahte guldaleaddjit biehttaledje gullamis dan . dasgo sii eai gierdan gullat dán gohččuma : jos velá spire ge guoská várrái , de dat galgá geađgáduvvot . dat oainnáhus lei nu suorggatlaš ahte movsses ge celkkii : mun balan sakka ja doarggistan . muhto dii lehpet boahtán sionvári vuollái , ealli ipmila gávpogii , almmálaš jerusalemii . doppe leat duháhiid mielde eŋgelat , ávvudančoagganeapmi ja vuosttašriegádeddjiid searvegoddi , dat , geaid namat leat čállojuvvon almmi girjjiide . doppe lea ipmil , buohkaid duopmár , ja sin vuoiŋŋat guđet leat vanhurskásat ja dahkkojuvvon ollisin , ja doppe lea jesus , ođđa lihtu gaskaolmmái , ja riškkuhanvarra mii sárdnu beaktileabbot go abela varra . váruhehket amadet hilgut su guhte sárdnu ! jos sii eai vealtan ráŋggáštusas guđet hilgot su guhte sártnui ipmillaš sániid eatnama alde , de dađe vissáseabbot mii eat vealtta das jos jorgalit sus eret gean sánit bohtet almmis . dalle su jietna lihkahii eatnama , ja dál son lea lohpidan : oktii vel lihkahan eatnama , in ge dušše dan , muhto maiddái almmi . dát sánit oktii vel mearkkašit ahte buot mii lea sivdniduvvon , lihkkasa ja sirdašuvvá , vai dat mii ii lihkkas , bisošii . go mii oažžut riikka mii ii lihkkas , de lehkot dan dihtii giitevaččat ja bálvalehkot ipmila su dáhtu mielde ipmilbalolašvuođas ja balus , dasgo min ipmil lea loaktevaš dolla . bisuhehket vieljalaš ráhkisvuođa . allet vajáldahte čájeheames guosseláđisvuođa , dasgo dainna lágiin muhtumat leat váldán guossin eŋgeliid dieđekeahttá dan . muitet fáŋggaid , dego livččiidet sin fáŋgaguoimmit ; muitet sin geat illástuvvet , dego din iežadet rumaš illástuvašii . atnoset buohkat náittosdili gudnis , ja lehkos náittosseaŋga duolvatkeahttá , dasgo ipmil dubme furrošeddjiid ja náittosdili rihkkuid . lehkos din eallingeardi ruhtaváibmilvuođa haga , muhto duhtet dasa mii dis lea . dasgo ipmil lea ieš cealkán : mun in eisege guođe du , in goassege hilggo du dan dihtii mii sáhttit cealkit dorvvolaš mielain : hearrá lea mu veahkeheaddji , in mun bala . maid olmmoš sáhtášii dahkat munnje ? muitet oaivámuččaideattet guđet leat sárdnidan didjiide ipmila sáni . atnet muittus mo sii elle ja jápme , ja váldet sin oskku ovdagovvan . jesus kristus lea seammá ikte , odne ja agálašvuhtii . allet divtte buot lágán vieris oahpuid doalvut iežadet čádjádussii . min váimmut galget nanosmuvvat árpmus , eai biepmuin , mas eai geatge leat ožžon ávkki . mis lea alddámet áltár , ja dan oaffaris eai oaččo borrat sii guđet bálvalit lihttogoađis . dii han diehtibehtet ahte go bajimušbáhppa doalvu elliid vara buot basimussii suttuid soabaheami dihtii , de dáid elliid gorudat boldojuvvojit šilju olggobealde . danne maiddái jesus gillái ja jámii gávpotpoartta olggobealde , vai basuhivččii iežas álbmoga varainis . vulgot nappo su lusa šilju olggobeallái ja guddot alddiineamet su heahppašuhttima . ii han mis leat dáppe bissovaš gávpot , muhto mii vuordit ja áibbašit dan gávpogii mii boahtá . lehkot dan dihte su bokte álelassii oaffaruššamin ipmilii giittusoaffara , daid baksamiid šattu , mat dovddastit su nama . allet ge vajáldahte dahkamis buori ja addimis oamisteattet , dasgo dakkár oaffarat leat dohkálaččat hearrái . lehket oaivámuččaidasadet gulolaččat , doahttalehket sin . sii gozihit din sieluid , dasgo oktii sii šaddet dahkat logu dis buohkain . diktet sin dahkat bargguset iluin , ii šuohkki , dasgo dat livččii didjiide vahágin . rohkadallet min ovddas . mii leat vissásat das , ahte min oamedovdu lea buhtis – mii han dáhttut álo vádjolit riekta . erenoamážit danne bivddán dis ovddasrohkosa vai dađe farggabut beasašin ruovttoluotta din lusa . ráfi ipmil , guhte agálaš lihtu oaffarvara bokte lea bajásčuoččáldahttán jápmimis dan stuora sávzageahčči , hearrámet jesusa , addos didjiide buriid attáldagaid , nu ahte sáhttibehtet ollašuhttit su dáhtu . dahkos son ieš mis dan mii lea su miela mielde , son ja jesus kristus . su lea gudni álo ja agálašvuhtii . amen . oskuguoimmit , bivddán din gierdat dáid rávasániid , lean han čállán áibbas oanehaččat . sáhtán vel muitalit didjiide ahte din oskuviellja timoteus lea luitojuvvon luovus . jos son boahtá áiggil , de válddán su mielde go boađán din lusa . dearvvuođat buot din oaivámuččaide , dearvvuođat buot bassi olbmuide . dearvvuođaid sáddejit didjiide dat vieljat , guđet leat italias eret . árbmu lehkos dinguin buohkaiguin ! dearvvuođat jáhkobis , ipmila ja hearrá jesus kristusa bálvaleaddjis , dan guoktenuppelot čerdii mat ellet biđgosis . oskuguimmiidan , atnet dan aivve illun go šaddabehtet juohke lágán geahččalusaide . dasgo dii diehtibehtet ahte go osku geahččaluvvo , de dat duddjo gierdavašvuođa . muhto šaddadehkos gierdavašvuohta ollislaš dagu , vai dii livččiidet ollásat ja ollislaččat ii ge dis váilloše mihkkege . muhto jos ovttasge dis váilloš viisodat , de átnos dan ipmilis guhte addá buohkaide mielastis ja soaimmakeahttá . muhto bivdos son oskkus , almmá eahpádusa haga . dasgo dat guhte eahpida , lea dego meara bárru , man biegga lihkaha ja doalvu . dakkár olmmoš ii sáhte vuordit oažžut maidege hearrás , go son lea nu guovttemielat ja stáđismeahttun vádjoleamistis . rámidehkos vuoliduvvon oskuguoibmi iežas das ahte son lea aliduvvon , muhto rikkis fas das ahte son lea váivváš , dasgo son goldná dego lieđđi suinniid gaskkas . beaivváš badjána boaldi báhkainis ja goldnada suinniid , lieđit gahččet , ja buot daid čábbodat jávká . seammá láhkái rikkis ge goldná gasku buot doaimmaidis . ávdugas son gii gierdá geahččalusaid . dasgo go son lea geahččaluvvon , de oažžu eallima kruvnnu man ipmil lea lohpidan sidjiide geat ráhkistit su . allos daddjo oktage gii geahččaluvvo : ipmil han geahččala mu . dasgo bahá ii geahččal ipmila , ii ge ipmil ieš geahččal ovttage . muhto juohkehaš geahččaluvvo , go su iežas anistupmi geassá ja giktala su . go anistupmi lea sahkanan , de das riegáda suddu , ja go suddu lea láddan , de das riegáda jápmin . allet čádjádala , ráhkis oskuguimmiidan ! juohke buorre attáldat ja juohke olles attáldat boahtá badjin čuovgasa áhčis , gean luhtte ii mihkkege nuppástuva ii ge čuovga molsašuva seavdnjadiin . iežas dáhtu mielde son lea riegádahttán min duohtavuođa sániin , vai mii livččiimet su sivdnádusa vuosttaš šaddu . ráhkis oskuguimmiidan , muitet dán : lehkos juohkehaš johtil gullat , muhto hillján sárdnut ja hillján suhttat . dasgo olbmo suhttu ii duddjo dan mii lea vuoigat ipmila ovddas . bidjet dasto eret buot buhtismeahttunvuođa ja bahávuođa mii lea nu valljugas , ja váldet vuollegašvuođain vuostái dan sáni mii lea gilvojuvvon didjiide , ja mas lea fápmu beastit din sielu . dahket dan maid sátni cealká , allet ge duššefal gula dan , muđuid beahttibehtet iežadet . dasgo dat gii gullá sáni ii ge daga dan mielde , lea olbmá láhkásaš gii geahččá ámadajus speadjalis : son geahčada gal iežas , muhto vázzila ja vajáldahttá dakkaviđe makkár son lea . muhto son guhte guorahallá friddjavuođa olles lága ja bissu das , ii vajáldahte dan maid gullá , muhto dahká dan mielde . son šaddá ávdugassan dagustis . jos guhtege din gaskkas navdá iežas ipmila bálvaleaddjin , muhto ii veaje doallat njuokčamis lávžžis , de son beahttá iežas ja su ipmilbálvalus lea dušši . ipmilbálvalus mii lea buhtis ja láitemeahttun ipmila ja áhči čalmmiin , lea veahkehit oarbásiid ja leaskkaid sin heađis ja várjalit iežas duolvatmeahttumin máilmmis . oskuguimmiidan , dii guđet oskubehtet hearráseamet jesus kristusii , hearvásvuođa hearrái , allet geahča olbmo hámi beallái . jurddašehket ahte din čoakkalmassii boahtá olmmái gii lea gárvodan čáppa biktasiiguin ja geas lea gollen suorpmas , ja nubbi gis gii lea geafi ja gárvodan duolva biktasiiguin . almma dii anášeiddet stuorit árvvus su geas leat čáppa biktasat ja dajašeiddet : čohkket dása , dá lea buorre sadji , muhto geafes olbmui dii dajašeiddet : čuoččo duos , dahje : čohkán dása láhttái mu julggiid gurrii . ehpet go dii dalle ráhkat earu iežadet gaskii ? ehpet go dii dalle leat šaddan duopmárin geain leat bahás jurdagat ? gullet , ráhkis oskuguimmiidan : ii go ipmil leat válljen sin geat leat geafit dán máilmmis , vai šaddet rikkisin oskkus ja árbejit dan riikka man son lea lohpidan sidjiide geat ráhkistit su ? muhto dii badjelgeahččabehtet geafes olbmuid ! eai go jur riggát soardde din ja gease din dikki ovdii ? eai go jur sii bilkit dan buori nama mii lea celkojuvvon din badjelii ? jos dii ollašuhttibehtet čállaga gonagaslaš lága : don galggat ráhkistit lagamuččat nugo iežat , dalle dahkabehtet riekta . muhto jos dii geahččabehtet olbmo hámi beallái , de suddudehpet , ja láhka váidá din láhkarihkgon dasgo son guhte muđuid doallá olles lága , muhto rihkku ovtta báhkkoma , lea rihkkon buot báhkkomiid . dasgo son guhte celkkii : it galgga rihkkut náittosdili , son celkkii maiddái : it galgga goddit . vaikko don it rihko náittosdili , muhto gottát , dalle leat goit láhkarihkku . sárdnot ja dahket nugo sii guđet dubmejuvvojit friddjavuođa lága mielde . dasgo duopmu lea váibmoláđismeahttun sutnje guhte ieš ii leat váibmoláđis , muhto váibmoláđisvuohta birge duomus . oskuguimmiidan , mii ávkkiid lea jos muhtun dadjá ahte sus lea osku , jos sus eai leat dagut ? sáhttá ba dakkár osku beastit su ? jurddašehket jos muhtun vieljas dahje oappás eai leat biktasat ii ge beaivválaš biebmu . jos dalle muhtun dis dadjá sidjiide : mannet dearvan , biktalehket iežadet ja boradehket gallás , muhto ii atte sidjiide dan maid rumaš dárbbaša , mii ávkkiid das lea ? nu lea maiddái oskkuin : jos das eai leat dagut , de dat lea iešalddes jápmán . muhtun veadjá dadjat : dus lea osku , mus gis dagut . čájet munnje dasto oskkot daguid haga , de mun gis čájehan dutnje oskon daguidanguin . don oskkut ahte ipmil lea okta . dat lea buorre . maiddái bahá vuoiŋŋat oskot dan ja doarggistit ! it go dieđe , jallas olmmoš , ahte osku daguid haga lea jápmán ? ii go min áhčči abraham dahkkojuvvon vanhurskkisin daguidis dihtii go son vel bártnis issáha ge bijai oaffaráltára ala ? don oainnát ahte osku duddjui oktan su daguiguin , ja su osku šattai ollisin daguin . ja nu ollašuvai dát čálasátni : abraham jáhkii ipmila , ja danne ipmil anii su vanhurskkisin , ja son gohčoduvvui ipmila ustibin . dii nappo oaidnibehtet ahte olmmoš adnojuvvo vankurskkisin daguidis dihtii ii ge dušše oskku dihtii . ii go lean nu fuoráin rahabiin ge ? son dahkkojuvvui vanhurskkisin daguidis dihtii , danne go son vuostáiválddii áirasiid ja doalvvui sin olggos gávpogis eará geainnu . dasgo nugo rumaš lea jápmán vuoiŋŋa haga , nu lea maiddái osku ge jápmán daguid haga . oskuguimmiidan , alloset gallis dis šaddo oahpaheaddjin , dasgo dii diehtibehtet ahte mii dubmejuvvot garraseabbot go earát . buohkat han mii guossalit dávjá . dat guhte ii guossal sárdnumiin , lea olles olmmái , ja nagada doallat olles rupmašis lávžžis . mii han bidjat njálbmeruovddi hestii vai dat jeagada min , ja dalle mii sáhttit stivret heastta . velá stuora skiippaid ge , maid garra biekkat dolvvodit , sáhttá stivrejeaddji stivret uhca stivrranaččain gosa dáhttu . nu lea maiddái njuokčamiin ; dat lea uhca lahtoš , muhto sáhttá rábmot sakka . smávva dolaš sáhttá buolláhit stuora vuovddi ! maiddái njuovčča lea dolla ; min lahtuid gaskkas dat lea dego vearrivuođa máilbmi . dat nuoskkida olles rupmaša ja buolláha eallima rieggá , ja helvet gis buolláha njuokčama . olmmoš sáhttá dápmat ja lea juo dápman buot eará sivdnádusaid , sihke spiriid ja lottiid , njoammuid ja guliid . muhto njuokčama ii veaje oktage olmmoš dápmat ; dat lea dápmameahttun ja bahá , ja dan dievva lea goddi mirkko . dainna mii rámidit hearrá ja áhči , ja dainna mii garuhit olbmuid guđet leat sivdniduvvon ipmila gova mielde . seammá njálmmis boahtá sihke rámádus ja garuhus . oskuguimmiidan , nu dat ii galgga leat ! golgá ba gal buorre ja rihča čáhci seammá ádjagis ? oskuguimmiidan , sáhttet go fiikkonmuoras šaddat oljošattut , dahje viidnemuoras fiikkonat ? ii ge sálteádjagis golgga sáivačáhci . gii lea din gaskkas viissis ja jierpmálaš ? čájehehkos son daguidisguin dan vuollegašvuođa mii gullá viisodahkii . muhto jos dis lea bahča gáđašvuohta ja riidalanhállu váimmus , de allet rábmo iežadet allet ge gielis duohtavuođa vuostái . dakkár viisodat ii boađe badjin , muhto lea eatnanlaš , oaččálaš ja boahtá bahá vuoiŋŋas . dasgo doppe gos gáđašvuohta ja riidalanhállu ráđđe , doppe lea moivi ja buot bahá . muhto dat viisodat mii boahtá badjin , lea ovddimustá buhtis , dasto ráfálaš , láđis ja guoibmái , dan dievva lea váibmoláđisvuohta ja buorit šattut , dat lea bealatkeahttá ja duođalaš . ja vanhurskkisvuođa siepmanat gilvojuvvojit ráfi dahkun ja dat addet šattuid sidjiide geat duddjojit ráfi . mas boahtá buot soahti ja riidu din gaskkas ? ii go dat boađe himuin mat sohtet din lahtuin ? dii anistuvvabehtet , muhto ehpet oaččo maidege . dii goddibehtet ja gáđaštehpet , muhto ehpet vuoitte maidege . dii riidalehpet ja soahtabehtet , muhto ehpet oaččo maidege , danne go dii ehpet rohkadala . vaikko dii rohkadallabehtet , de ehpet goit oaččo maidege , danne go dii rohkadallabehtet boastut ; dii hálidehpet dušše loaktit buot iežadet himuid mielde . dii oskkáldasmeahttumat ! ehpet go dieđe ahte ustitvuohta máilmmiin lea vašálašvuohta ipmila vuostái ? dat gii dáhttu leat máilmmi ustit , šaddá ipmila vašálažžan . dahje gáddibehtet go ahte čála sárdnu duššás go cealká : áŋgirvuođain ipmil áibbaša dan vuoiŋŋa man lea diktán orrut min siste . muhto stuorit lea dat árbmu man son addá . dan dihtii celkojuvvo lehket dalle ipmilii vuolibuččat ! muhto vuostálastet beargalaga , de son báhtara eret din luhtte . doalahehket ipmila lahka , de son gis bissu din lahka . buhtistehket gieđaideattet , dii suttolaččat , ja basuhehket váimmuideattet , dii guovttemielagat ! váidalehket ja moraštehket , čirrojehket ! nuppástuvvos din boagusteapmi morašin ja din illu šlundivuohtan . vuolidehket iežadet hearrá ovddas , de son bajida din . oskuguoimmit , allet sártno baháid guhtet guimmiideattet birra . dat guhte sárdnu baháid oskuvieljas birra dahje dubme oskuvieljas , sárdnu baháid lága birra ja dubme lága . muhto jos don dubmet lága , dalle it leat lága čuovvu , muhto dan dubmejeaddji . lea dušše okta láhkaaddi ja duopmár , son geas lea fápmu sihke beastit ja duššadit . muhto mii don leat , gii dubmet lagamuččat ? gullet dál , dii geat dadjabehtet : odne dahje ihttin mii áigut vuolgit duon dahje don gávpogii ja orrut doppe jagi , gávppašit ja dinet ruđaid ! ehpet han dii dieđe makkár din eallin leažžá ihttin ! dii han lehpet dušše suovva mii oidno oanehis áiggi ja de jávká . dii galggašeiddet baicca dadjat : jos hearrá dáhttu , de mii beassat eallit ja sáhttit dahkat dán dahje duon . muhto dii rábmobehtet iežadet ja goarggastallabehtet . buot diekkár rápmi boahtá bahás . dat gii diehtá maid buriid galggašii dahkat , ii ge dattege daga dan , son sudduda . gullet dii riggát : čirrot ja luibmet buot daid vártnuhisvuođaid dihtii mat deaividit din ! din riggodat guohcaga , ja muohcu borrá din biktasiid ; din gollit ja silbbat giimmagit , ja daid giimma duođašta din vuostái ja loaktá din rupmašiid dego dolla . maŋimuš áiggiid dii lehpet čohkken dávviriid alcceseattet . muhto dat bálká man dii lehpet rievidan dain bargiin geat láddjejedje din bealdduid , čuorvu albmái , ja ládjobargiid čuorvvas lea ollen hearrái sebaotii . dii lehpet eallán hávskodagain ja duhtadan hálidusaideattet eatnama alde ja buoidudahttán váimmuideattet njuovvanbeaivái . dii lehpet dubmen ja goddán vanhurskása , ii ge son vuostálastte din . lehket nappo gierdavaččat , oskuguoimmit , dassážii go hearrá boahtá ! eanadoalli vuordá gierdavaččat eatnama divrras šattu dassážii go eana lea ožžon čakčaarvvi ja giđđaarvvi . lehket maiddái dii ge gierdavaččat ja nannejehket váimmuideattet , dasgo hearrá boahtin lea lahka . oskuguoimmit , allet váidal guhtet guimmiideattet , amadet dubmejuvvot . duopmár čuožžu uvssa ovddas . oskuguimmiidan , gillámuša ja gierdavašvuođa dáfus atnet ovdamearkan profehtaid geat sárdnidedje hearrá nammii . mii máidnut ávdugassan sin geat leat gierdavaččat . dii lehpet gullan joba gierdavašvuođa birra ja lehpet oaidnán mo hearrá divttii geavvat sutnje loahpas . dasgo hearrá lea rikkis árbmugasvuođas ja árkkálmastinvuođas . muhto ovddimustá , oskuguimmiidan , allet vuortno , allet almmi bokte , allet ge eatnama bokte dahje mange eará bokte . go mieđihehpet , de dadjet dušše : juo ! – go biehttalehpet , de dadjet dušše : ii ! amas duopmu deaividit din ! jos oktage din gaskkas gillá , de rohkadallos . jos oktage lea buori mielas , de lávlos máidnunlávlagiid . jos oktage din gaskkas lea buohcamin , de rávkos lusas searvegotti vuorrasiid , ja sii galget rohkadallat su ovddas ja vuoiddadit su oljjuin hearrá nammii . dalle oskku rohkos beastá buohcci , ja hearrá čuoččáldahttá su . jos son lea suddudan , de sutnje addojuvvo ándagassii . dan dihtii dovddastehket suttuideattet guhtet guoibmáseattet ja rohkadallet guhtet guimmiideattet ovddas vai dii dearvvašmahttojuvvošeiddet . vanhurskkis olbmo rohkos lea fámolaš ja duddjo ollu . elia lei seammálágán olmmoš go mii . son rohkadalai duođalaččat ahte ii arvváše , ii ge eatnama ala arván bealnjealját jahkái . de son rohkadalai fas , ja albmi attii arvvi , ja eanan šaddadii fas šattuid . oskuguimmiidan , jos muhtun dis čádjida duohtavuođas eret , ja nubbi eará jorgalahttá su , de dihtos ahte dat guhte jorgalahttá suttolačča eret čádjádusa geainnus , beastá su sielu jápmimis ja gokčá eatnat suttuid . dearvvuođat biehtáris , jesus kristusa apoastalis , sidjiide geat ellet vierisin biđgosis miehtá pontosa , galatia , kappadokia , asia eanangotti ja bitynia , ja geaid ipmil áhčči áigumušas mielde lea válljen ja bassi vuoigŋa lea vihahan , vai sii jeagadivčče jesus kristusa ja riškkuhuvvošedje su varain . árbmu ja ráfi šaddos valljugasat didjiide ! máidnojuvvon lehkos ipmil , hearrámet jesus kristusa áhčči ! stuora váibmoláđisvuođastis son lea riegádahttán min ođđasis ja addán midjiide ealli doaivvu go bajásčuoččáldahtii jesus kristusa jábmiid luhtte . nu mii oažžut nohkameahttun , duolvatmeahttun ja goldnameahttun árbbi mii lea vurkejuvvon albmái din várás geaid ipmila fápmu bisuha oskkus , vai dii oččošeiddet bestojumi mii lea juo gárvvis almmustuvvat maŋimuš áiggi . ávvudehket dan dihtii , vaikko dii dál oanehis áiggi šaddabehtet gillát máŋgga lágán geahččalusaid vai din osku geahččaluvvošii . velá nohkavaš golli ge geahččaluvvo dolas , ja din osku mii lea sakka mávssoleabbo , ferte maiddái geahččaluvvot , vai dat šattašii máidnojupmin ja hearvásvuohtan ja gudnin go jesus kristus almmustuvvá . su dii ráhkistehpet , vaikko ehpet leat oaidnán su ; sutnje dii oskubehtet , vaikko dál ehpet oainne su , ja dii ávvudehpet cealkemeahttun hearvásmahttojuvvon iluin , dasgo dii olahehpet oskkodet mihttomeari , mii lea sieluid bestojupmi . dát bestojupmi lea dat maid profehtat ohce ja guorahalle go sii einnostedje dan árpmu man dii galggaidet oažžut . sii suokkardedje man dahje makkár áigái čujuhii kristusa vuoigŋa guhte lei sin siste , go son einnostii kristusa gillámušaid ja daid čuovvovaš hearvásvuođa . sidjiide almmuhuvvui ahte eai sii bálval iežaset , muhto baicca din . dán sága dii lehpet gullan sis geat sárdnidedje evangeliuma didjiide bassi vuoiŋŋas , guhte lea vuolggahuvvon almmis . buot dán hálidivčče eŋgelat ge beassat oaidnit . dan dihtii bidjet boahkána alimiiddádasadet , gohcet , lehkoset din jurdagat gárvásat ! bidjet doivvodet nannosit dan árbmui mii addojuvvo didjiide go jesus kristus almmustuvvá . lehket jegolaš mánát , allet ge šat divtte anistumiideattet báidnit din nugo ovdal , go eliidet diehtemeahttunvuođas . nugo son lea bassi guhte rávkkai din , nu šaddos bassin oppa din eallin ge . dasgo lea čállojuvvon : lehket basit , dasgo mun lean bassi . jos dii rohkosiinnádet gohčodehpet áhččin su guhte dubme juohkehačča su daguid mielde geahčakeahttá olbmo hámi , de ellet ipmilbalolažžan dan áiggi go ain lehpet dáppe vierisin . dii diehtibehtet ahte lehpet lonistuvvon duššálaš eallimisttádet man lehpet ožžon máddariin , ehpet nohkavaš hattiin , silbbaiguin dahje golliiguin , muhto kristusa divrras varain , dego máinnehis ja vigihis lábbá varain . son lei válljejuvvon dása ovdal go máilbmi vuođđuduvvui , muhto din dihtii son lea almmustuvvan easkka dál áiggiid loahpas . su bokte dii lehpet oskugoahtán ipmilii guhte bajásčuoččáldahtii su jábmiid luhtte ja attii sutnje hearvásvuođa , nu ahte dii oskkusteattet bidjabehtet doaivaga ipmilii . go dii jeagadettiin duohtavuođa lehpet buhtistan silodet eallit duohta vieljalaš ráhkisvuođas , de ráhkistehket guhtet guimmiideattet duođalaččat ja buhtes váimmus ! dii han lehpet riegádan ođđasis , ehpet nohkavaš , muhto nohkameahttun gilvagis , ipmila sánis , mii eallá ja bissu agálaččat . dasgo olmmoš lea dego suoidni , ja buot su hearvásvuohta dego rássi . suoidni goldná , ja rássi gahččá , muhto hearrá sátni bissu agálašvuhtii . dát sátni lea sárdniduvvon didjiide evangeliumis . bidjet dan dihtii eret buot bahávuođa , behttosa ja guoktilašvuođa , gáđašvuođa ja sealggebealdesárdnuma . áibbašehket sáni čielga , vuoiŋŋalaš mielkki dego njuoratmánát , vai dii sturošeiddet dainna ja bestojuvvošeiddet . dii han lehpet máistán hearrá buorrevuođa . bohtet su lusa , ealli geađggi lusa , man olbmot gal leat hilgon , muhto man ipmil lea válljen ja atná gudnis . šaddet ieža ge ealli geađgin geat huksejuvvobehtet vuoiŋŋalaš viessun ja bassi báhppagoddin , ja buktet ovdan vuoiŋŋalaš oaffariid mat leat dohkálaččat ipmilii jesus kristusa dihtii . dasgo čállagis čuožžu : geahča , mun bijan sionii čiehkageađggi mii lea válljejuvvon ja mávssolaš . dat guhte osku sutnje , ii eisege heahppašuva . dát geađgi lea nappo mávssolaš didjiide geat oskubehtet . muhto sidjiide geat eai oskko , lea dat geađgi man huksejeaddjit hilgo , šaddan váldočiehkageađgin , norddastusgeađgin ja vearránusa báktin . sii jorralit go eai jeagat sáni , ja nu sin oassin lea mearriduvvon ge . muhto dii lehpet válljejuvvon sohka , gonagaslaš báhpat , bassi álbmot , ipmila iežas álbmot , vai dii sárdnidivččiidet su burrodagaid , su guhte rávkkai din seavdnjadasas ovddolaš čuovgasasas . ovdal dii ehpet lean álbmot , muhto dál lehpet ipmila álbmot . ovdal dii leiddet árpmu haga , muhto dál lehpet gávdnan árbmugasvuođa . ráhkkásiiddán , mun bivddán din , geat orrubehtet vierisin dáppe vierroriikkas : doalahehket iežadet eret oaččálaš anistumiin mat sohtet sielu vuostái . ellet bures báhkiniid gaskkas , vai sii go sárdnot baháid din birra ja gohčodit din bahádahkkin , oainnášedje din buriid daguid ja rámidivčče ipmila dan beaivvi go son oahppaladdá sin . lehket hearrá dihtii juohke máilmmálaš ásahusa vuolibuččat , lehkos dal keaisár gii lea bajimuš , dahje eananhearrát geaid son lea vuolggahan ráŋggáštit bahádahkkiid , muhto rámidit sin geat dahket buori . dasgo dat lea ipmila dáhttu ahte dii galgabehtet dahkat buori ja ná jávohuhttit jallas ja jierpmehis olbmuid njálmmi . lehket vuolibuččat nugo friddja olbmot , allet fal geavat friddjavuođa ággan dahkat bahá , muhto geavahehket dan nugo ipmila bálvaleaddjit ! atnet buohkaid árvvus , ráhkistehket oskuguimmiid , ballet ipmilis , atnet keaisára árvvus ! bálvaleaddjit , lehket isidiiddádet vuolibuččat ja atnet sin árvvus , allet duššefal daid geat leat buorit ja láđđásat , muhto daid ge geat leat gážžárat . lea didjiide árbmun ahte gierdabehtet sivakeahtes gillámušaid danne go din oamedovdu lea čadnojuvvon ipmilii . lea go mihkkege rámiid ahte dii gierdabehtet ráŋggáštusa go lehpet dahkan veriid ? muhto jos dii gierdabehtet gillámušaid go lehpet dahkan dan mii lea riekta , de oažžubehtet ipmila árpmu . dán várás dii rávkojuvvuidet , dasgo maiddái kristus gillái din dihtii ja attii didjiide ovdamearkka vai dii čuvošeiddet su luottaid . son ii dahkan suttu , ii ge su njálmmis lean behtolašvuohta . ii son bealkán go bealkkahalai , ii ge áitán go gillái , muhto attii iežas su háldui guhte dubme vanhurskásit . son guttii ieš rupmašiinnis min suttuid ruossamurrii vai mii jámášeimmet eret suttus ja ealášeimmet vanhurskkisvuođa ovddas . su háviid dihtii dii lehpet dearvvašmahttojuvvon . dii leiddet nugo čádjidan sávzzat , muhto lehpet dál jorgalan sutnje gii lea din sieluid báimman ja geahčči . seammá láhkái lehket dii áhkát boatnjáideattet vuolibuččat vai maiddái dat olbmát geat eai jeagat sáni , vuitojuvvošedje sániid haga áhkáideaset eallinlági bokte , go sii oidnet mo dii eallibehtet buhtisvuođas ja ipmilbalolašvuođas . allet čiŋat olgguldasat , nugo vuoktabárgidemiin , gollečiŋaiguin dahje čáppa biktasiiguin . muhto lehkos din nohkameahttun čikŋa siskkáldas čiegus olmmoš geas lea vuollegis ja ráfálaš miella ; dát lea mávssolaš ipmilii . dasgo nu čiŋahedje iežaset dovle bassi nissonat geat bidje doaivageaset ipmilii . sii ledje boatnjáideaset vuolibuččat , nugo sárá jeagadii abrahama ja gohčodii su hearrán . dii lehpet dál šaddan su mánnán , jos dii dahkabehtet dan mii lea buorre , ehpet ge divtte geange baldit din . seammá láhkái galgabehtet dii boatnját eallit áhkáineattet nugo lehpet oahppan , go son lea rašit bealli , ja gudnejahttit su , dasgo son ge árbe árpmu ja eallima . dahket dán , amaset din rohkosat hehttejuvvot . loahpas : lehket buohkat ovttamielalaččat , juogadehket ilu ja morraša , ráhkistehket oskuguimmiideattet , lehket váibmoláđđásat ja vuollegaččat . allet mávssat bahá baháin dahje bealkku bealkkuin , muhto baicca buressivdnádusain . dasgo dii lehpet ieža rávkojuvvon árbet buressivdnádusa . guhte dáhttu ráhkistit eallima ja oaidnit buriid beivviid , doalahehkos njuokčamis eret bahás ja baksamiiddis eret behtolaš ságain , jorgalehkos eret bahás ja dahkos buori , ohcos ráfi ja doarrádallos dan ! dasgo hearrá čalmmit čuvvot vanhurskásiid , ja su bealjit gullet sin rohkosa . muhto hearrá jorgala muođuidis sin vuostái geat dahket bahá . gii sáhttá vahágahttit din , jos dii áŋgiruššabehtet dan mii lea buorre ? muhto jos gillábehtet vanhurskkisvuođa dihtii , de lehpet ávdugasat . allet bala sis , allet ge suorgan , muhto basuhehket kristusa hearrán váimmuineattet ja lehket álo gárvásat vástidit juohkehažžii gii bivdá din čilget dan doaivaga mii dis lea . muhto vástidehket vuollegašvuođain ja ipmilbalolašvuođain ja buriin oamedovdduin , vai heahppašuvašedje sii geat sárdnot baháid din birra ja bilkidit din go dii eallibehtet rievttuid kristusis . lea buoret dahkat buori ja gillát , jos nu leažžá ipmila dáhttu , go gillát bahádaguid dihtii . dasgo kristus ieš gillái oktii jápmima suttuid dihtii ; vanhurskkis gillái vanhurskkismeahttumiid ovddas vai son dolvvošii din ipmila lusa . su rumaš goddojuvvui , muhto vuoigŋa dagai su eallin . ja nu son manai ja sárdnidii vuoiŋŋaide mat ledje fáŋgavuođas . dat ledje eahpegulolaččat dolin noa beivviid go ipmil gierdavašvuođastis vurddii dan botta go árka huksejuvvui . dušše soapmásat , namalassii gávccis , bestojuvvojedje árkkas , go čáhci guttii dan . dát čáhci vástida gástta mii dál beastá din . dat ii buhtis rupmaša olgguldas duolvvas , muhto lea buori oamedovddu lihttu ipmiliin . dii bestojuvvobehtet danne go jesus kristus lea bajásčuožžilan , son guhte lea mannan bajás albmái ja dál čohkká ipmila olgeš gieđa bealde , maŋŋil go eŋgelat , válddit ja fámut leat biddjojuvvon su vuollái . go kristus nappo lea gillán rumašlaččat , de vearjudehket iežadet seammá jurdagiin , ahte dat guhte gillá rumašlaččat lea beassan suttus , amas šat čuovvut oaččálaš anistumiid dan áiggi go eallá dáppe máilmmis , muhto čuovvu ipmila dáhtu . lea didjiide doarvái go dii vássán áiggi lehpet eallán nugo báhkinat dáhttot , ja lehpet vádjolan nuoskivuođas , anistumiin , viidnejuhkamis , borešvuođas ja gárremiin ja heahpatlaš eahpeipmilbálvaleamis . dál sii imaštallet go dii ehpet šat bálkestahte iežadet dán gudnehis rávdnjái , ja sii bilkidit din . muhto sii fertejit dahkat logu sutnje guhte lea gárvvis dubmet elliid ja jábmiid . dasgo dan dihtii lea evangelium sárdniduvvon jábmiide ge , vai sii ealášedje vuoiŋŋas , nugo ipmil ge eallá , vaikko sii , go elle dán máilmmis , ožžo seammá duomu go buot olbmot . buot diŋggaid loahppa lea lahka . lehket dan dihtii jierpmálaččat ja čilgosat , vai sáhttibehtet rohkadallat . buot ovddimustá ráhkistehket njuorrasit guhtet guimmiideattet , dasgo ráhkisvuohta gokčá eatnat suttuid . lehket guosseláđđásat guhtet guimmiidasadet nimmorkeahttá . bálvalehket guhtet guimmiideattet , juohkehaš dainna árpmuattáldagain man lea ožžon , nugo buorit dállodoallit geat hálddašit ipmila máŋggalágáš árpmu . dat guhte sárdnida , sárdnidehkos ipmila sániiguin . ja dat guhte bálvala , bálvalehkos dainna givrodagain man ipmil addá , vai ipmil gudnejahttojuvvošii juohke dáfus jesus kristusa bokte . sutnje gullá hearvásvuohta ja fápmu álo ja agálašvuhtii ! amen . ráhkkásiiddán , allet imaštala dan geahččalusa dola man čađa dii fertebehtet mannat , dego didjiide dáhpáhuvašii mihkkege apmasiid . illudehket go dis lea oassi kristusa gillámušain , vai ávvudivččiidet iluin go su hearvásvuohta almmustahttojuvvo . ávdugasat dii lehpet jos bilkiduvvobehtet kristusa nama dihtii , dasgo din badjel lea hearvásvuođa vuoigŋa , ipmila vuoigŋa . allos oktage dis gillájehko danne go son lea sorbmejeaddji , suola dahje vearredahkki , dahje danne go son bahkke eará olbmuid áššiide . muhto jos son gillá danne go lea kristtalaš , de allos heahpanaddo , muhto gudnejahttos ipmila dainna namain . dasgo dál lea áigi boahtán go duopmu álggahuvvo , ja dat álggahuvvo ipmila viesus . muhto jos dat álggahuvvo min luhtte , mo lea dalle sin loahppa geat eai jeagat ipmila evangeliuma ? ja jos vanhurskkis olmmoš illá bestojuvvo , mo de geavvá ipmilmeahttumii ja suttolažžii ? dan dihtii galget sii geat gillájit ipmila dáhtu mielde , addit sieluset oskkáldas sivdnideaddji háldui ja dahkat buori . mun rávven din vuorrasiid , mun gii ieš lean vuoras ja kristusa gillámušaid duođašteaddji ja geas maiddái lea oassi dan hearvásvuođas mii almmustuvvá : gehččet ipmila ealu mii lea oskkilduvvon didjiide ! áimmahuššet dan , allet bákkuin , muhto eaktodáhtolaččat , nugo ipmil dáhttu . allet daga dan bahá vuoittu dihtii , muhto buorredáhtolašvuođain . allet ráđđe hearrávuođain dan searvegotti mii lea oskkilduvvon didjiide , muhto lehket ealu ovdamearkan . ja go váldobáimman almmustuvvá , de oažžubehtet hearvásvuođa vuoitokruvnnu mii ii goassege golnna . seammá láhkái galgabehtet dii nuorat leat vuorrasiiddádet vuolibuččat . cogget vuollegašvuođa gárvvuid , bálvalettiin guhtet guimmiideattet . dasgo ipmil lea čeavlás olbmuid vuostái , muhto vuollegaččaide son addá árpmu . vuolidehket dasto iežadet ipmila fámolaš gieđa vuollái , vai son bajidivččii din go áigi dievvá . bálkestehket buot morrašiiddádet su ala , dasgo son atná dis fuola . lehket čilgosat ja gohcet ! din vuostálasti , beargalat , johtá dego gillju ledjon ozadettiin muhtuma gean njielastit . vuostálastet su nana oskkus ! dii han diehtibehtet ahte din oskuguoimmit dáppe dán máilmmis deaivvahallet seammá gillámušaide . oanehis áiggi dii fertebehtet gillát , muhto buot árpmu ipmil , guhte kristus jesusis lea rávkan din agálaš hearvásvuohtasis , gárvvistehkos , nannejehkos , gievrudehkos ja nanosmahttos din . su lehkos fápmu agálašvuhtii . silvanusa vehkiin , gean mun anán luohtehahtti oskuvielljan , mun lean čállán dán oanehis girjji mas lean árvvosmahttán din ja duođaštan ahte dát lea ipmila duohta árbmu . bissot nannosit das ! babylona searvegoddi , mii lea válljejuvvon nugo dii , cealká didjiide dearvvuođaid . nu dahká bárdnán markus ge . dearvvahallet guhtet guimmiideattet ráhkisvuođa cummáin ! ráfi lehkos dinguin buohkaiguin geat gullabehtet kristusii ! dearvvuođat simmon biehtáris , jesus kristusa bálvaleaddjis ja apoastalis , sidjiide geat leat ožžon seammá mávssolaš oskku go mii , ipmileamet ja beastámet jesus kristusa vanhurskkisvuođas . árbmu ja ráfi lehkos valljugasat dinguin go dovdabehtet ipmila ja hearrámet jesusa ! su ipmilvuođa fápmu lea addán midjiide buot mii doalvu eallimii ja ipmilbalolašvuhtii go mii dovdat su guhte rávkkai min hearvásvuođainis ja fámuinis . ná mii maiddái leat ožžon su divraseamos ja stuorimus lohpádusaid , vai dii oččošeiddet oasi ipmilvuođa lundui ja beasašeiddet dán máilmmi heavahusas mii boahtá anistumis . dán dihtii vigget áŋgirit čájehit oskkusteattet duođalašvuođa , duođalašvuođas rivttes dieđu dieđus mearálašvuođa , mearálašvuođas gierdavašvuođa , gierdavašvuođas ipmilbalolašvuođa , ipmilbalolašvuođas vieljalaš ráhkisvuođa , ja vieljalaš ráhkisvuođas ráhkisvuođa buohkaide . go dis buot dát leat valljugasat , de din diehtu hearrámet jesus kristusa birra ii leat duššás , muhto šaddada šattuid . muhto juohkehaš geas dát váilu , lea nu lahkaoaidnit ahte ii oainne ja lea vajáldahttán ahte son lea buhtistuvvon ovddeš suttuinis . dan dihtii , oskuguoimmit , vigget velá áŋgireabbot nannet iežadet rávkojumi ja válljejumi ! jos dahkabehtet dán , de ehpet goassege guossal . dalle addojuvvo didjiide rabas ja friddja geaidnu hearrámet ja beastámet jesus kristusa agálaš riikii . dan dihtii dáhtun álo muittuhit didjiide buot dáid , vaikko dii dovdabehtet daid ja lehpet nannejuvvon dan duohtavuođas mii lea addojuvvon didjiide . mu mielas lea riekta boktit din muittuhusaidanguin , nu guhká go mun orun dán rupmaša goađis . mun han dieđán ahte mun fargga guođán goahtán , nugo hearrámet jesus kristus lea dieđihan munnje . muhto mun vikkan bargat nu ahte dii álo muittášeiddet dan maid mun lean cealkán , maŋŋil ge go mun lean vuolgán . dasgo eai mis lean hutkojuvvon cukcasat mielas go dieđiheimmet didjiide hearrámet jesus kristusa fámu ja boahtima . muhto mii leimmet čalmmálaš duođašteaddjit ja oinniimet su ipmilvuođa fámu . dasgo son oaččui gudni ja hearvásvuođa ipmil áhčis dalle go sutnje bođii jietna alimus hearvásvuođas : dát lea mu bárdni gean mun ráhkistan ; son lea mu miela mielde . mii gulaimet ieža dán jiena mii čuojai almmis , go mii leimmet suinna bassi váris . dan dihtii mii sáhttit vel nannoseabbot luohttit dan profehtasátnái , ja dii dahkabehtet bures go váldibehtet dan vuhtii . dasgo dat lea dego lámpá mii čuovgá sevdnjes báikkis , dassážii go beaivi čuvggoda ja guovssonásti badjána din váimmuide . muhto jurddašehket ovddimustá dan ahte ii oktage iešalddes máhte čilget profehtalaš einnostusaid mat čužžot čállagis . dasgo ii goassege leat oktage profehtalaš sátni buktojuvvon danne go olmmoš ieš dáhtui dan , muhto bassi vuoigŋa lea jođihan olbmuid sárdnut sániid mat bohte ipmilis . muhto israela álbmogis ledje maiddái vearri profehtat , nugo maiddái din gaskii bohtet vearri oahpaheaddjit geat suoli buktet duššadeaddji vearri oahpuid , ja velá biehttalit ge dan hearrá gii lea oastán sin luovusin . dainna lágiin sii fargga dolvot iežaset gáđohussii . olusat čuvvot sin nuoskkes eallima , ja duohtavuođa geaidnu bilkiduvvo sin dihtii . sii leat ruhtaváibmilat ja muitalit giellásiid vai sii din geažil dinešedje ruđaid . muhto sin badjelis lea juo guhká leamaš duopmu , ja gáđohus vuordá sin . dasgo ipmil ii seastán daid eŋgeliid guđet suddudedje , muhto bálkestii sin čiekŋalassii , gos sii leat čadnojuvvon seavdnjadasa láhkkiiguin duomu rádjái . ii son seastán ovddeš máilmmi ge , muhto várjalii dušše noa , vanhurskkisvuođa sárdnideaddji , ja čieža eará go buvttii stuora dulvvi ipmilmeahttumiid máilbmái . sodoma ja gomorra gávpogiid son dubmii gáđohussii ja bolddii daid gutnan váruhussan ipmilmeahttumiidda das mii vuordá sin . muhto son gájui vanhurskkis lota , gean lágahis olbmuid nuoskkes eallin váivvidii . dasgo beaivvis beaivái dát vanhurskkis siellu giksašuvai go son šattai orrut sin gaskkas , ja oinnii ja gulai sin lágahis daguid . hearrá nappo diehtá mo gádjut ipmilbalolaččaid geahččalusas , muhto ipmilmeahttumiid fas doallat fáŋgavuođas gitta duopmobeaivvi ráŋggáštusa rádjái , ja erenoamážit sin geat vádjolit oačči nuoskkes anistumi mielde ja badjelgehččet hearrá ráđđenválddi . dát olbmot leat vuovdnájat ja iešráđálaččat , eai ge bala bilkideames vuoiŋŋafámuid . muhto dát olbmot guđet bilkidit dan maid eai dovdda , leat dego jierpmehis spiret , maid luondu lea mearridan bivdojuvvot ja goddojuvvot . sii duššet ge nugo spiret ja ožžot vearrivuođa bálkká vearrivuođaset dihtii . sii liikojit jugástallat beaiveguovdil . sii leat heahpadin ja boalgan didjiide go sii boradit dinguin behtolaš vuovdáivuođain . sii leat álo geahččamin nissoniidda himu čalmmiiguin eai ge goassege gallán suddudeames . sii fillejit olbmuid geat eai velá leat nannosat ja máhttet duođaid háhkat alcceseaset buot dan maid váibmu hálida . dasgo sii leat guođđán njulges geainnu , ja leat čádjádallan go sii čuvvot seammá luotta go bileam , bosora bárdni , gii anii fuola dušše dan bálkkás man oažžu vearrivuođain . muhto son cuiggoduvvui rihkkumis dihtii ; gielahis ásen sártnui olbmo jienain ja eastadii profehta dahkamis jallavuođaid . dát olbmát leat dego čázehis ádjagat ja dego balvvat maid riđđubiegga dolvvoda , ja čáhppadeamos seavdnjadas vuordá sin . dasgo sii sárdnot čeavlás ja guoros sániid , ja oaččálaš himuiguin ja nuoskivuođain sii fillejit earáid geat aiddo leat beassan eret dakkáriin geat ellet čádjádusain . sii lohpidit sidjiide friddjavuođa , muhto ieža sii leat heavahusa šlávat . dasgo olmmoš lea su šlávva gii lea vuoitán su . jos sii leat beassan dán máilmmi nuoskivuođas go leat oahppan dovdat hearrámet ja beastámet jesus kristusa , muhto dasto fas sorrojit dasa ja vuoittahallet , de sin maŋit dilli lea vearrát go sin ovddit dilli . sidjiide livččii buoret jos eai livčče oppa dovdagoahtán ge vanhurskkisvuođa geainnu , go ahte sii vuos ohppet dovdat dan ja de jorgalit eret bassi báhkkomis mii addojuvvui sidjiide . dalle lea sidjiide geavvan nugo sátnevádjasiin daddjo : beana máhccá vuovssanassasis , ja : bassojuvvon spiidni fierada rábáhis . ráhkkásiiddán , dát lea dál nubbi girji man mun čálán didjiide . dáiguin girjjiiguin mun hálidan boktit din vuoigatlaš miela go muittuhan didjiide dan maid bassi profehtat ovdal leat cealkán , ja hearrámet ja beastámet báhkkoma man dii lehpet ožžon bassi apoastaliinnádet . ovddimustá galgabehtet diehtit ahte maŋimuš beivviid bohtet bilkideaddjit geat ellet anistumiideaset mielde ja dadjet : lea go son mahkáš máhccan , nugo lohpidii ? dasgo min máddarat leat jápmán , ja buot han lea nugo lea leamaš sivdnideami rájes . muhto sii geat čuoččuhit diekkáriid , vajáldahttet ahte dovle ledje almmit ja eanan maid ipmila sátni sivdnidii čázis ja čáziin . ja čáziin duššaduvvui ge vuosttaš máilbmi dalle go dulvi bođii . muhto ipmil lea seammá sániin vurken dáláš almmiid ja eatnama duopmobeaivvi dola várás , go ipmilmeahttumat duššaduvvojit . ráhkkásiiddán , allet vajáldahte ahte hearrái lea okta beaivi dego duhát jagi ja duhát jagi dego okta beaivi . ii leat nu mo muhtumat oaivvildit ahte hearrá lea njoahci ollašuhttit lohpádusas , muhto son lea baicca gierdavaš dinguin , dasgo son ii dáhto ovttage mannat gáđohussii , muhto buohkaid dahkat jorgalusa . hearrá beaivi boahtá dego suola . dalle almmit duššet stuora šlámain , almmigáhppálagat bullet ja šolget , ja eanan ja buot maid olbmot leat dahkan das , boldojuvvo . go buot dál duššá , man bassi ja ipmilbalolaš berrešii ge dalle din eallin leat , go dii vuordibehtet ja hoahpuhehpet ipmila beaivvi boahtima . dalle almmit cahkkehuvvojit ja almmigáhppálagat bullet ja šolget . muhto su lohpádusa mielde mii vuordit ođđa almmiid ja ođđa eatnama gos vanhurskkisvuohta orru . dan dihtii go dii , ráhkkásiiddán , vuordibehtet dán , de vigget eallit nu ahte hearrá gávnnašii din buhtisin ja láitemeahttumin ja dis livččii ráfi . ja atnet dan din bestojupmin go hearrá gierdavašvuođastis ádjána boahtimis , nugo min ráhkis oskuviellja bávlos ge lea čállán didjiide , dan viisodaga mielde mii addojuvvui sutnje . dán birra son sárdnu maiddái buot girjjiinis main son guorahallá dáid gažaldagaid . dain leat muhtun áššit mat leat lossadat áddet , ja diehtemeahttun ja nanusmeahttun olbmot botnjet daid , ja nu sii dahket eará čállosiiguin ge , ja dat šaddá sidjiide heavvun . ráhkkásiiddán , go dii dál diehtibehtet dán ovddalgihtii , de váruhehket amaset ipmilmeahttun olbmuid nuoskivuođat čádjidahttit din , nu ahte jorralehpet eret din nana dilis . muhto ovdánehket hearrámet jesus kristusa árpmus ja dieđus . sutnje lehkos gudni , dál ja agálašvuhtii ! amen . mii duođaštit dan mii lea leamaš álggu rájes , dan man mii leat gullan , dan man mii leat oaidnán čalmmiideametguin , dan man mii leat geahčadan ja man min gieđat leat guoskkahan : eallima sáni . ja eallin almmustuvai ; mii leat oaidnán dan ja duođaštit dan ja sárdnidit didjiide agálaš eallima , mii lei áhči luhtte ja almmustuvai midjiide . mii sárdnidit didjiide maiddái dan man mii leat oaidnán ja gullan , vai dis ge livččii searvevuohta minguin , geain maiddái lea searvevuohta áhčiin ja su bártniin jesus kristusiin . ja mii čállit dán vai min illu livččii ollis . dát lea dat sáhka man mii leat gullan sus ja sárdnidit didjiide : ipmil lea čuovggas , ii ge su siste leat mihkkege seavdnjadasaid . jos mii dadjat ahte mis lea searvevuohta suinna , muhto vádjolit seavdnjadasas , de mii gielistit eat ge čuovo duohtavuođa . muhto jos mii vádjolit čuovgasis , nugo son ieš ge lea čuovgasis , de mis lea searvevuohta guhtet guimmiideametguin , ja su bártni jesusa varra buhtista min buot suttus . jos mii dadjat ahte mis ii leat suddu , de beahttit iežamet , ii ge duohtavuohta leat min siste . jos mii dovddastit suddomet , de son lea oskkáldas ja vanhurskkis , ja addá midjiide min suttuid ándagassii ja buhtista min buot vearrivuođas . jos mii dadjat ahte eat leat suddudan , de mii dahkat su gielisteaddjin ii ge su sátni leat min siste . mánážiiddán , dán mun čálán didjiide amadet suddudit . muhto jos muhtun sudduda , de mis lea áhči luhtte bealušteaddji , jesus kristus , guhte lea vanhurskkis . son lea min suttuid soabahus , ii ge dušše min , muhto oppa máilmmi . das mii diehtit ahte mii dovdat su , go mii doallat su báhkkomiid . dat guhte dadjá ahte son dovdá su ii ge dattege doala su báhkkomiid , son gielista , ii ge duohtavuohta leat su siste . muhto ipmila ráhkisvuohta lea ollašuvvan su siste guhte doahttala su sáni . dás mii diehtit ahte mii leat su siste . dat guhte dadjá ahte son bissu su siste , lea ieš geatnegas eallit nu mo son elii . ráhkkásiiddán , dat báhkkon man mun čálán didjiide , ii leat ođas , muhto boares báhkkon mii dis lea leamaš juo álggu rájes . dát boares báhkkon lea dat sátni man dii lehpet gullan . dattege lea ođđa báhkkon man mun čálán didjiide , go dat lea ollašuvvan su siste ja din siste . dasgo seavdnjadas gáidá eret , ja duohta čuovggas báitá juo . dat guhte dadjá ahte son lea čuovgasis , muhto vašuha oskuguoimmis , son lea ain seavdnjadasas . dat guhte ráhkista oskuguoimmis , bissu čuovgasis ii ge vearránahte geange . muhto dat guhte vašuha oskuguoimmis , lea seavdnjadasas ja vádjola seavdnjadasas . ii son oainne gosa manná , dasgo seavdnjadas lea čalmmehuhttán su . mánát , mun čálán didjiide , dasgo din suttut leat ándagassii addojuvvon su nama dihtii . áhčit , mun čálán didjiide , dasgo dii dovdabehtet su gii lea leamaš álggu rájes . nuorat , mun čálán didjiide , dasgo dii lehpet vuoitán bahákasa . mánážat , mun lean čállán didjiide , dasgo dii dovdabehtet áhči . áhčit , mun lean čállán didjiide , dasgo dii dovdabehtet su gii lea álggu rájes . nuorat , mun lean čállán didjiide , dasgo dii lehpet gievrrat , ipmila sátni bissu din siste , ja dii lehpet vuoitán bahákasa . allet ráhkis máilmmi , allet ge dan mii lea máilmmis ! jos guhtege ráhkista máilmmi , de áhči ráhkisvuohta ii leat su siste . dasgo buot mii lea dán máilmmis , oaččálaš anistupmi ja čalmmiid anistupmi ja goargadis eallin , ii boađe áhčis , muhto máilmmis . ja máilbmi duššá buot himuidisguin , muhto dat guhte dahká ipmila dáhtu , bissu agálašvuhtii . mánážat , dál lea maŋimuš diibmu . dii lehpet gullan ahte antikristus boahtá , ja ollu antikristusat leat juo boahtán . dan dihtii mii diehtit ahte lea maŋimuš diibmu . sii leat vuolgán min luhtte , muhto sii eai gula min searvái . jos sii gulašedje min searvái , de livčče bisson min luhtte . dan láhkái galggai čielgat ahte eai buohkat sis gula min searvái . muhto dii lehpet ožžon vuoiddadusa sus guhte lea bassi , ja dan dii buohkat diehtibehtet . in mun čále didjiide danne go dii ehpet dovddaše duohtavuođa , muhto danne go dovdabehtet dan ja diehtibehtet ahte duohtavuođas ii boađe mihkkege giellásiid . gii livččii gielisteaddji earet su guhte biehttala ahte jesus lea kristus ? son lea antikristus , son guhte biehttala áhči ja bártni . juohkehaččas guhte biehttala bártni , ii leat áhčči ge , muhto guhte dovddasta bártni , sus lea maiddái áhčči . diktet dan maid lehpet gullan álggu rájes , bissut din siste . jos dat maid dii lehpet gullan álggu rájes , bissu din siste , de dii ge bissubehtet áhčis ja bártnis . ja dát lea dat lohpádus man son lea addán midjiide : agálaš eallin . dán mun lean čállán sin birra geat čádjidahttet din . muhto din siste bissu dat vuoiddadus man dii lehpet ožžon sus , ehpet ge dárbbaš geange oahpahit din . dasgo dat vuoiddadus oahpaha didjiide buot ja sárdnu duođa ja lea giellása haga . bissot dasto su siste , nu mo su vuoiddadus lea oahpahan didjiide . mánát , bissot dál su siste vai mii livččiimet roahkkadat go son almmustuvvá , eat ge šattaše heahpadii go son boahtá . jos dii diehtibehtet ahte son lea vanhurskkis , de áddebehtet maiddái ahte juohkehaš guhte doahttala vanhurskkisvuođa , lea riegádan sus . gehččet man nana ráhkisvuođa áhčči lea čájehan midjiide , ahte mii gohčoduvvot ipmila mánnán , ja su mánát han mii leat ge . máilbmi ii dovdda min , danne go dat ii dovdda su . ráhkkásiiddán , dál mii leat ipmila mánát , muhto ii leat velá almmustuvvan manin mii šaddat . mii diehtit ahte go son almmustuvvá , de mii šaddat su láhkásažžan , dasgo mii oažžut oaidnit su nugo son lea . juohkehaš gii bidjá dán doaivaga sutnje , buhtista iežas , nugo kristus ge lea buhtis . juohkehaš guhte dahká suttu , rihkku lága , dasgo suddu lea láhkarihkgon ja dii diehtibehtet ahte son almmustuvai váldit eret min suttuid , ii ge su siste leat suddu . ii oktage guhte bissu su siste , suddut . ii oktage guhte suddut , leat oaidnán su ii ge dovdan su . mánát , allet divtte geange čádjidahttit din ! son guhte dahká dan mii lea riekta , lea vanhurskkis , nugo kristus ge lea vanhurskkis . dat guhte dahká suttu , boahtá beargalagas , dasgo beargalat lea suddudan álggu rájes . danne ipmila bárdni almmustuvai vai son duššadivččii beargalaga daguid . ii oktage guhte lea riegádan ipmilis , daga suttu , dasgo dat gilvva man ipmil lea gilván su sisa , bissu su siste . son ii sáhte šat suddudit , dasgo son lea riegádan ipmilis . dan láhkái čájehuvvo geat leat ipmila mánát ja geat leat beargalaga mánát : ii oktage guhte ii doahttal vanhurskkisvuođa ii ge ráhkis oskuguoimmis , boađe ipmilis . dasgo dát lea dat sáhka man dii lehpet gullan álggu rájes , ahte mii galgat ráhkistit guhtet guimmiideamet . mii eat galgga leat kain láhkásaččat , guhte bođii bahákasas ja sorbmii vieljas . ja manne son sorbmii vieljas ? danne go su iežas dagut ledje bahát , muhto su vielja dagut ledje vuoigatlaččat . oskuguoimmit , allet ovddoš jos máilbmi vašuha din . mii han diehtit ahte mii leat mannan jápmimis eallimii , dasgo mii ráhkistit oskuguimmiid . dat guhte ii ráhkis , bissu jápmimis . juohkehaš guhte vašuha oskuguoimmis , lea olmmošgoddi , ja dii diehtibehtet ahte ii ovttage olmmošgoddis leat agálaš eallin iežas siste . das mii leat oahppan mii lea ráhkisvuohta , go jesus attii heakkas min ovddas . de mii ge leat geatnegasat addit heaggamet oskuguimmiid ovddas . jos geasge lea buot maid son dárbbaša dán máilmmis , ja oaidná oskuguoimmi gillámin , muhto dahppá váimmus sutnje , mo ipmila ráhkisvuohta sáhttá bissut su siste ? mánát , allot ráhkis dušše sániiguin dahje njuokčamiin , muhto daguiguin ja duohtavuođas . das mii diehtit ahte mii leat duohtavuođas , ja mii sáhttit oadjudit váimmuideamet su muođuid ovddas . jos velá váibmu dubme min , de ipmil lea stuorit go min váibmu ja diehtá buot . ráhkkásiiddán , jos min váibmu ii dubme min , de mis lea roahkkatvuohta ipmila ovddas . ja maid ihkinassii mii bivddežit , mii oažžut sus , danne go mii doallat su báhkkomiid ja dahkat dan mii lea su miela mielde . ja dát lea su báhkkon , ahte mii galgat oskut su bártni jesus kristusa nammii ja ráhkistit guhtet guimmiideamet , nugo son gohčui min . dat guhte doallá su báhkkomiid , bissu ipmilis , ja ipmil bissu su siste . ja dan ahte son bissu min siste , mii diehtit vuoiŋŋas gean son lea addán midjiide . ráhkkásiiddán , allet oskko juohke vuigŋii , muhto guorahallet vuoiŋŋaid , bohtet go dat ipmilis ! dasgo máilbmái leat mannan ollu vearri profehtat . das dii sáhttibehtet dovdat ipmila vuoiŋŋa : juohke vuoigŋa mii dovddasta ahte jesus kristus lea boahtán olmmožin , boahtá ipmilis . muhto ii oktage vuoigŋa mii ii dovddas jesusa , boađe ipmilis . dat lea antikristusa vuoigŋa , man dii lehpet gullan ahte boahtá . ja dat lea dál juo máilmmis . muhto dii , mánážat , boahtibehtet ipmilis ja lehpet vuoitán vearri profehtaid . dasgo son guhte lea din siste , lea stuorit go son guhte lea máilmmis . sii bohtet máilmmis , danne sii sárdnot nugo máilbmi , ja máilbmi guldala sin . muhto mii boahtit ipmilis , ja dat guhte dovdá ipmila , guldala min ; dat guhte ii boađe ipmilis , ii guldal min . dás mii dovdat duohtavuođa vuoiŋŋa ja čádjádusa vuoiŋŋa . ráhkkásiiddán , ráhkistehkot guhtet guimmiideamet ! dasgo ráhkisvuohta boahtá ipmilis , ja juohkehaš guhte ráhkista , lea riegádan ipmilis ja dovdá ipmila . dat guhte ii ráhkis , ii dovdda ipmila , dasgo ipmil lea ráhkisvuohta . nu lea ipmila ráhkisvuohta almmustuvvan min gaskii ahte son vuolggahii áidnoriegádan bártnis máilbmái vai mii ealášeimmet su bokte . ráhkisvuohta ii leat dat ahte mii leat ráhkistan ipmila , muhto ahte son lea ráhkistan min ja vuolggahan bártnis min suttuid soabahussan . ráhkkásiiddán , jos ipmil lea ráhkistan min nu , de mii ge leat geatnegasat ráhkistit guhtet guimmiideamet . ii oktage leat goassege oaidnán ipmila , muhto jos mii ráhkistit guhtet guimmiideamet , de ipmil bissu min siste , ja su ráhkisvuohta ollašuvvá min siste . dan ahte mii bissut su siste ja son bissu min siste , mii diehtit das go son lea addán midjiide vuoiŋŋastis . mii leat oaidnán ja duođaštit ahte áhčči lea vuolggahan bártnis máilmmi beastin . ipmil bissu su siste guhte dovddasta ahte jesus lea ipmila bárdni , ja son bissu ipmilis . mii dovdat dan ráhkisvuođa man ipmil lea addán midjiide , ja mii oskut dasa . ipmil lea ráhkisvuohta , ja dat guhte bissu ráhkisvuođas , bissu ipmilis , ja ipmil bissu su siste . nu lea ráhkisvuohta ollašuvvan min siste ahte mis lea roahkkatvuohta duopmobeaivvi , dasgo nugo son lea , nu leat maiddái mii ge dán máilmmis . ráhkisvuođas ii leat ballu , muhto ollislaš ráhkisvuohta jávkada balu . dasgo ballu buktá ráŋggáštusa , ja ráhkisvuohta ii leat ollašuvvan su siste guhte ballá . mii ráhkistit danne go son vuos ráhkistii min . jos guhtege dajaš ahte son ráhkista ipmila , muhto dattege vašuha oskuguoimmis , de son lea gielis . dasgo son guhte ii ráhkis oskuguoimmis gean lea oaidnán , ii sáhte ráhkistit ipmila gean ii leat oaidnán . ja dán báhkkoma mii leat ožžon sus : dat guhte ráhkista ipmila , galgá maiddái ráhkistit oskuguoimmis . juohkehaš guhte osku ahte jesus lea kristus , lea riegádan ipmilis . ja juohkehaš guhte ráhkista áhči , ráhkista maiddái su gii sus lea riegádan . das mii diehtit ahte mii ráhkistit ipmila mánáid , go mii ráhkistit ipmila ja doallat su báhkkomiid . dasgo dát lea ráhkisvuohta ipmilii , ahte mii doallat su báhkkomiid . eai ge su báhkkomat leat lossadat . buot mii lea riegádan ipmilis , vuoitá máilmmi . ja dat mii lea vuoitán máilmmi , lea min osku . gii eará vuoitá máilmmi go dat guhte osku ahte jesus lea ipmila bárdni ? son , jesus kristus , lea dat guhte bođii čázi ja vara bokte , ii dušše čázi , muhto čázi ja vara bokte . ja vuoigŋa ieš lea duođašteaddji , dasgo vuoigŋa lea duohtavuohta . leat golbma duođašteaddji : vuoigŋa , čáhci ja varra , ja dát golmmas duođaštit ovtta jitnii . mii han dohkkehit olbmuid duođaštusa , ja ipmila duođaštus lea nannoset . dasgo dat lea ipmila duođaštus bártnis birra . guhte osku ipmila bárdnái , sus lea alddis duođaštus . muhto dat guhte ii oskko ipmilii , lea dahkan su gielisin go ii leat oskon ipmila iežas duođaštussii bártnis birra . ja dát lea duođaštus , ahte ipmil lea addán midjiide agálaš eallima , ja dát eallin lea su bártnis . sus geas lea bárdni , lea eallin , muhto sus geas ii leat ipmila bárdni , ii leat eallin . dán mun lean čállán didjiide geat oskubehtet ipmila bártni nammii vai dii dieđášeiddet ahte dis lea agálaš eallin . ja mis lea dat roahkkadis luohttámuš sutnje ahte son gullá min jos mii átnut sus juoidá mii lea su dáhtu mielde . ja go mii diehtit ahte son gullá min maid ihkinassii mii ánožit sus , de mii maiddái diehtit ahte mii leat juo ožžon dan man mii leat bivdán sus . jos muhtun oaidná oskuguoimmis dahkamin suttu mii ii doalvvo jápmimii , de rohkadallos su ovddas , ja nu son oažžu eallit . dát guoská sidjiide geaid suttut eai doalvvo jápmimii . leat maiddái suttut mat dolvot jápmimii , muhto dakkár suttuid dihtii in gohčo din rohkadallat . buot vearrivuohta lea suddu , muhto leat dakkár suttut ge mat eai doalvvo jápmimii . mii diehtit ahte ii oktage guhte lea riegádan ipmilis , suddut . bárdni guhte lea riegádan ipmilis , várjala su , nu ahte bahákas ii guoskkat su . mii diehtit ahte mii boahtit ipmilis , ja ahte olles máilbmi orru bahávuođas . mii diehtit maiddái ahte ipmila bárdni lea boahtán , ja ahte son lea addán midjiide jierpmi vai mii dovdat su guhte lea duohta . ja mii leat su siste guhte lea duohta , go mii leat su bártnis , jesus kristusis . son lea duohta ipmil ja agálaš eallin . mánát , váruhehket eahpeipmiliin ! dearvvuođat vuorrasis válljejuvvon áhkkái ja su mánáide geaid mun ráhkistan duohta ráhkisvuođain , in ge duššefal mun , muhto buohkat geat leat dovddiidan duohtavuođa . mii ráhkistit sin duohtavuođa dihtii mii bissu min siste ja lea minguin agálašvuhtii . árbmu , váibmoláđisvuohta ja ráfi ipmil áhčis ja jesus kristusis , áhči bártnis , lehkos minguin duohtavuođas ja ráhkisvuođas . mun illudin sakka go oidnen ahte muhtumat du mánáin vádjolit duohtavuođas dan báhkkoma mielde man mii leat ožžon áhčis . ja dál mun bivddán du , áhkká , in ge dego čálášin ođđa báhkkoma , muhto dan mii mis lea leamaš álggu rájes , ahte mii galgat ráhkistit guhtet guimmiideamet . ja ráhkisvuohta lea dát , ahte mii vádjolit su báhkkomiid mielde . dán báhkkoma dii lehpet gullan álggu rájes : dii galgabehtet vádjolit ráhkisvuođas . dasgo máilmmis leat dál jođus eatnat fillejeaddjit , dakkárat geat eai dovddas ahte jesus kristus lea boahtán olmmožin . dat lea fillejeaddji ja antikristus ! váruhehket , amadet massit dan maid lehpet vuoitán barggodet bokte , muhto vai oažžubehtet olles bálkká . ii ovttasge guhte gáidá eret kristusa oahpus , ii ge biso das , leat ipmil . muhto guhte bissu su oahpus , sus lea sihke áhčči ja bárdni . jos muhtun boahtá din lusa ii ge buvtte mielddis dán oahpu , de allet vuostáiváldde su ruovttuineattet , allet ge sáva sutnje buresboahtima . dasgo dat guhte sávvá sutnje buresboahtima , šaddá bahá daguide servvolažžan . vaikko mus livččii vel ollu čállit didjiide , de in hálit dahkat dan báhpáriin ja bleahkain . muhto mun doaivvun beassat boahtit ja háleštit dinguin muođus muhtui , vai min illu šattašii ollisin . du válljejuvvon oappá mánát celket dutnje dearvvuođaid . dearvvuođat vuorrasis ráhkis gaiusii gean mun ráhkistan duohta ráhkisvuođain . ráhkkásan , mun sávan ahte don juohke dáfus ealášit bures ja livččet dearvvaš , nugo maiddái du siellu lea . mun illudin sakka go oskuvieljat bohte ja duođaštedje man oskkáldas don leat duohtavuhtii , ahte don vádjolat duohtavuođas . ii mihkkege illudahte mu eanet go gullat ahte mu mánát vádjolit duohtavuođas . ráhkkásan , don leat oskkáldas buot das maid don dagat oskuvieljaide , vaikko sii velá leat vierrásat . searvegotti ovddas sii leat duođaštan du ráhkisvuođa birra . lea buorre jos don veahkehivččet sin joatkit mátkki , nugo ipmil dáhttu . sii han leat vuolgán nama dihtii , eai ge sii leat váldán vuostái veahki báhkiniin . danne mii leat geatnegasat veahkehit sin , vai mii beassat leat duohtavuođa bargoguoimmit . mun lean čállán muhtun sániid searvegoddái . muhto diotrefes gii áinnas háliidivččii leat ovddimus sin searvvis , ii dohkket min . dan dihtii , go mun boađán , de mun áiggun muittuhit sutnje su daguid , mo son gilvá bahás ságaid min birra . ii ge das galle . ieš son ii dohkket oskuvieljaid , ja go earát dáhttot dahkat dan , de son hehtte sin ja ádjá sin olggos velá searvegottis . ráhkkásan , ale ane bahá ovdagovvan , muhto buori ! dat guhte dahká buori , boahtá ipmilis . dat guhte dahká bahá , ii leat oaidnán ipmila . demetrios oažžu buori duođaštusa buohkain , maiddái duohtavuođas alddis . mii ge duođaštit , ja don dieđát ahte min duođaštus lea duohta . vaikko mus livččii vel ollu čállit dutnje , de in hálit čállit bleahkain ja peannain . mun doaivvun oaidnit du fargga , vai moai besse sártnodit muođus muhtui . ráfi lehkos duinna ! ustibat celket dearvvuođaid . cealkke dearvvuođaid ustibiidda , juohkehažžii sis . dearvvuođat judasis , jesus kristusa bálvaleaddjis ja jáhkoba vieljas , sidjiide geaid ipmil áhčči lea rávkan , geaid son ráhkista ja várjala jesus kristusa várás . váibmoláđisvuohta , ráfi ja ráhkisvuohta šaddoset valljugasat din oassái ! ráhkkásiiddán , go mun áŋgirvuođain čálán didjiide min oktasaš bestojumi birra , de mun anán dárbbašlažžan rávvet din soahtat dan oskku ovddas mii oktii lea addojuvvon bassi olbmuide . dasgo din gaskii leat njáhkan muhtun olbmot guđet áigá juo leat mearriduvvon dupmui . sii leat ipmilmeahttumat ja botnjet min ipmila árpmu vai besset eallit nuoskivuođas , ja sii biehttalit min áidna ráđđejeaddji ja hearrá , jesus kristusa . mun dáhtun muittuhit didjiide , vaikko dii juo diehtibehtet buot dan , mo hearrá besttii álbmoga eret egyptas , muhto dasto duššadii sin geat eai oskon . ja daid eŋgeliid geat eai várjalan alla árvvuset , muhto guđđe orrunsajiset , daid son doallá čatnosis seavdnjadasas agálaš láhkkiiguin duomu stuora beaivvi rádjái . nu geavai maiddái sodomain ja gomorrain ja daid ránnjágávpogiiguin , gos olbmot jorgaledje nuoskivuhtii ja ohce sohkabealálaš bonjuvuođaid nugo dát eŋgelat . dál sii leat várrehusa ovdamearkan go sii ráŋggáštuvvojit agálaš dolain . nu gis dahket dát olbmot ge ; go sii rohttašuvvet de nuoskkidit rupmaša , badjelgehččet ipmilvuođa válddi ja bilkidit vuoiŋŋafámuid . ii váldoeŋgel mikael ge duostan cealkit bilkádusduomu dalle go lei nákkáhallamin beargalagain movssesa rupmaša alde , muhto son dušše celkkii : hearrá ráŋggáštehkos du ! muhto dát olbmot gal bilkidit dan maid eai dovdda , ja dainna maid sii ipmirdit luonddu mielde , dego jierpmehis spiret , sii bilidit iežaset . vuoi sin ! sii leat čuovvugoahtán kaina luotta ja leat vuoittuset dihtii addán iežaset bileama čádjádussii ja duššaduvvojit nugo korah su gážžárvuođa dihtii . dát olbmot leat dego heahpatdielkkut go sii balakeahttá oassálastet din ráhkisvuođamállásiin ja fuolahit dušše iežaset . sii leat arvvehis balvvat maid biegga dolvvoda . sii leat šattohis muorat čakčat , guovtti geardái jápmán ja gaikojuvvon ruohttasiiguin . sii leat máraideaddji meara bárut ja daid soktagierragat čájehit sin heahpada ; sii leat láhppon násttit , maid agálaš idjaseavdnjadas lea vuordimin . aiddo sin birra lei ge henok , áttáma maŋisboahtti čihččet buolvvas , einnosteamen go celkkii : geahča , hearrá boahtá duháhiid bassi veagaiguin doallat duomu buohkaid badjel ja ráŋggáštit buot ipmilmeahttumiid sin gaskkas sin ipmilmeahttun daguid ovddas , ja buot garra sániid ovddas maid dát ipmilmeahttun suttolaččat leat sárdnon su vuostái . sii nimmorit ja váidalit heajos oasiset , muhto ellet anistumiideaset mielde . sii sárdnot čeavlás sániid ja ávkkiset dihtii guoktiluššet olbmuiguin . muhto dii , ráhkkásiiddán , muitet daid sániid maid min hearrámet jesus kristusa apoastalat leat sárdnon . sii sárdno didjiide ahte maŋimuš áiggi bohtet bilkideaddjit geat vádjolit ipmilmeahttun anistumiideaset mielde . dát leat sii geat sirrejit olbmuid ; sii leat máilmmálaččat ja sis váilu vuoigŋa . muhto dii , ráhkkásiiddán , huksejehket iežadet basimus oskkudet ala ja rohkadallet bassi vuoiŋŋas . bissot ipmila ráhkisvuođas vuorddedettiin hearrá jesus kristusa váibmoláđisvuođa mii addá didjiide agálaš eallima . lehket váibmoláđđásat sidjiide geat eahpidit ; bestet sin go rohttebehtet sin eret dolas . muhto lehket earáide váibmoláđđásat , dievva balus , nu ahte fasttášehpet velá gávttiid ge main leat oaččálašvuođa dielkkut . sutnje geas lea fápmu várjalit din jorraleamis eret ja bidjat din hearvásvuođas ovdii , láitemeahttumin ja dievva ávus , áidna ipmilii , min beasti jesus kristusa , hearrámet , bokte , sutnje gullá gudni ja allatvuohta , váldi ja fápmu , ovdal buot áiggiid , dál ja agálaš áigái ! amen . dát lea jesus kristusa almmustus , man ipmil attii sutnje vai son čájehivččii bálvaleddjiidasas dan mii fargga galgá dáhpáhuvvat . son vuolggahii eŋgelis dieđihit dan bálvaleaddjásis johanassii , guhte dál duođašta ipmila sáni ja jesus kristusa duođaštusa , buot dan maid son lea oaidnán . ávdugas son guhte lohká dáid einnostusa sániid jitnosit , ja ávdugasat sii guđet gullet daid ja vurkejit dan mii dasa lea čállojuvvon , dasgo áigi lea lahka . dearvvuođat johanasas asia eananguovllu čieža searvegoddái . árbmu lehkos dinguin ja ráfi sus guhte lea ja guhte lei ja guhte boahtá , ja čieža vuoiŋŋas guđet čužžot su truvnnu ovddas , ja jesus kristusis . son lea luohtehahtti duođašteaddji , vuosttašriegádeaddji jábmiid gaskkas ja eatnama gonagasaid oaivámuš . son ráhkista min ja lea varainis čoavdán min buot suttuin ja lea dahkan min gonagaslaš álbmogin ja ipmila , áhčis , báhppan . sutnje gullá gudni ja fápmu álo ja agálašvuhtii . amen . geahča , son boahtá balvvaiguin ! juohke čalbmi oaidná su , maiddái dat mat leat rehtten su , ja buot eatnama čearddat luoibmagohtet su dihtii . nu šaddá , amen ! mun lean alfa ja omega , álgu ja loahppa , cealká hearrá ipmil , buotveagalaš , guhte lea ja guhte lei ja guhte boahtá . mun , vielljadet johanas , gii jesusis lean oasálaš seammá áŧestusaide , riikii ja gierdavašvuhtii go dii ge . mun ledjen gártan patmos-nammasaš sullui danne go ledjen sárdnidan ipmila sáni ja duođaštan jesusa birra . hearrá beaivvi bođii vuoigŋa mu badjelii , ja mun gullen alla jiena iežan duohken , mii čuojai dego báson . dat celkkii : čále girjái dan maid oainnát ja sádde girjji dán čieža searvegoddái : efesosii , smyrnai , pergamonii , tyatirai , sardesii , filadelfiai ja laodikeai . mun jorggihin geahččat gii munnje sárdnu . ja go jorggihin , de oidnen čieža gollelámppá , ja lámppáid gaskkas muhtuma gii lei olbmobártni láhkásaš , guhkes gákti badjelis ja ratti birra golleboagán . su oaivi ja vuovttat čeaskájedje dego vilges ullut , dego muohta , ja su čalmmit ledje dego njuoršu dolla ; su juolggit šearrájedje dego veaiki mii lea áhcagaston áššus , ja su jietna lei dego máraideaddji čázit . olgeš gieđas son doalai čieža nástti , ja su njálmmis geaigái bastilis , guovtteávjjot miehkki . su ámadadju šearrái dego gaskabeaibeaivváš . go mun oidnen su , de gahččen su julggiid ovdii dego jábmi . muhto son bijai olgeš gieđas mu ala ja celkkii : ale bala ! mun lean vuosttamuš ja maŋimuš , dat guhte eallá . mun ledjen jápmán , muhto geahča , mun ealán álo ja agálašvuhtii ja mus leat jápmima ja jábmiidriikka čoavdagat . čále dan maid don oainnát , dan mii lea dál ja dan mii boahtá dás duohko . don oidnet čieža nástti mu olgeš gieđas ja čieža gollelámppá , ja dát lea daid čiegusvuohta : čieža nástti leat čieža searvegotti eŋgelat , ja čieža lámppá leat dat čieža searvegotti . čále efesosa searvegotti eŋgelii : ná cealká son guhte doallá čieža nástti olgeš gieđastis , ja guhte váccaša čieža gollelámppá gaskkas : mun dieđán du daguid , du rahčama ja du gierdavašvuođa . don it gierdda bahás olbmuid , don leat geahččalan sin geat gohčodit iežaset apoasttalin vaikko eai leat , ja don leat gávnnahan sin gielisteaddjin . don leat gierdavaš ; don leat gierdan ollu mu nama dihtii it ge leat váiban . muhto dan in dus dohkket ahte don leat luohpan vuosttaš áiggi ráhkisvuođat . muitte mas don leat jorralan , jorgal ja daga fas vuosttaš áiggi daguidat ! muhto jos it jorgal , de mun boađán fargga du ala ja sirddán du lámppá eret sajistis . muhto dákko don ánssášat rámi , ahte don vašuhat nikolaoslaččaid daguid , maid mun ge vašuhan . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! guhte vuoitá , su mun suovan borrat eallima muoras , mii lea ipmila paradiásis . čále smyrna searvegotti eŋgelii : ná cealká vuosttamuš ja maŋimuš , son guhte lei jápmán , muhto eallái fas : mun dieđán du áŧestusa ja váivvášvuođa , muhto don leat rikkis . ja mun dieđán mo sii hiddjidit du , sii geat gohčodit iežaset juvddálažžan , vaikko eai leat , muhto sii leat sáhtána synagoga . ale bala das maid šattat gillát ! beargalat bálkesta muhtumiid dis giddagassii , geahččaluvvot , ja logi beaivái dii gártabehtet áŧestusaide . leage oskkáldas gitta jápmima rádjái , de mun attán dutnje eallima kruvnnu . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! nubbi jápmin ii eisege vahágahte su guhte vuoitá . čále pergamona searvegotti eŋgelii : ná cealká son geas lea bastilis guovtteávjjot miehkki : mun dieđán gos don orut , doppe gos sáhtána truvdnu lea . dattege don doalahat mu nama , it ge leat biehttalan oskumis munnje , it velá daid beivviid ge go antipas , mu oskkáldas duođašteaddji , časkojuvvui jámas din luhtte , doppe gos sáhtán orru . muhto dan in dus dohkket ahte du luhtte leat muhtumat geat dollet gitta bileama oahpus , su gii oahpahii balakii čádjidahttit israellaččaid , nu ahte sii borre eahpeipmiliidda oaffaruššon bierggu , ja furrošedje . du luhtte leat maiddái muhtumat geat dollet gitta nikolaoslaččaid oahpus . jorgal ! muđuid boađán fargga du ala ja soađan sin vuostái njálbmán mihkiin . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! sutnje guhte vuoitá , attán čiegus mánna borrat ja vilges geađggi , ja geađgái lea čállojuvvon ođđa namma man ii dovdda oktage eará go son gii oažžu dan . čále tyatira searvegotti eŋgelii : ná cealká ipmila bárdni , gean čalmmit leat dego njuoršu dolla ja juolggit dego áhcagasti veaiki : mun dieđán du daguid , du ráhkisvuođa , du oskku , du bálvalusa ja du gierdavašvuođa . du maŋimuš dagut leat eanebut go vuosttaš dagut ! muhto dan in dus dohkket ahte don suovat nissona jesabela joatkit daguidis , su gii gohčoda iežas profehtan , muhto gii oahpainis fille mu bálvaleddjiid furrošit ja borrat bierggu mii lea oaffaruššon eahpeipmiliidda . mun lean addán sutnje áiggi dahkat jorgalusa , muhto son ii dáhto jorgalit fuorrávuođastis . dál mun njeaiddán su seaŋgabuohccin , ja sii geat rihkkot náittosdili suinna , bohtet stuora áŧestussii jos eai jorgal eret su daguin . su mánáid mun sorbmen rohttudávddain . nu bohtet buot searvegottit diehtit ahte mun dat lean gii suokkardan manimuččaid ja váimmuid , ja mun mávssahan juohkehažžii su daguid mielde . muhto didjiide eará tyatiralaččaide geat ehpet čuovo dan oahpu ehpet ge leat dovdan dan maid muhtumat gohčodit sáhtána čikŋodahkan , didjiide mun cealkkán : mun in bija ođđa noađi din ala . dollet dattege gitta das mii dis lea , dassážii go mun boađán . sutnje guhte vuoitá ja váldá vuhtii mu daguid gitta loahpa rádjái , mun attán fámu ráđđet álbmogiid . son guođoha sin ruovdesoppiin ja cuvke sin dego láirálihtiid . son oažžu seammá fámu go mun lean ožžon áhčistan , ja mun attán sutnje guovssonástti . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! čále sardesa searvegotti eŋgelii : ná cealká son geas leat ipmila čieža vuoiŋŋa ja čieža nástti : mun dieđán du daguid . don beakkát leat eallimin , muhto don leat jápmán . morit ja nanne dan mii velá lea báhcán ja dan mii lei juo jápmimin ! dasgo mun lean gávnnahan ahte du dagut eai dohkke ipmila čalmmiin . muitte maid don gullet ja vuostáiváldet ! vurke dan ja jorgal ! jos don it goze , de mun boađán dego suola , it ge don dieđe guđe diimmu mun boađán du ala . muhto dus leat sardesis soapmásat geat eai leat duolvvidan biktasiiddiset , ja sii besset vádjolit muinna vilges biktasiin , dasgo sii leat dohkálaččat dasa . guhte vuoitá , gárvvohuvvo vilges biktasiidda , in ge mun goassege sihko su nama eallima girjjis , muhto dovddastan su nama áhččán ja su eŋgeliid ovddas . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! čále filadelfia searvegotti eŋgelii : ná cealká son guhte lea bassi ja duođalaš , geas lea dávveda čoavdda , son guhte rahpá nu ahte ii oktage sáhte dahppat , ja dahppá nu ahte ii oktage sáhte rahpat : mun dieđán du daguid , ja mun lean bidjan du ovdii rahppojuvvon uvssa , man ii oktage sáhte dahppat . mun dieđán ahte dus lea unnán fápmu ja leat dattege vurken mu sáni it ge leat biehttalan mu nama . muhto mun divttán muhtumiid boahtit sáhtána synagogas , sin geat gielistit ja gohčodit iežaset juvddálažžan , vaikko eai leat . mun divttán sin boahtit ja luoitádit du julggiid ovdii vai sii ipmirdit ahte mun ráhkistan du danne go don leat vurken mu sáni gierdavašvuođa birra , áiggun mun gáhttet du ja beastit du geahččalusa bottus eret mii čuohcá oppa máilbmái , vai dat geahččala sin geat ásset eatnama alde . mun boađán fargga . doala gitta das mii dus lea , amas oktage váldit du vuoittu kruvnnu ! su guhte vuoitá , mun dagan ipmilan tempela čuoldan , ii ge son goassege gártta vuolgit doppe . sutnje mun čálán ipmilan nama ja ipmilan gávpoga nama , ođđa jerusalema , mii njiedjá almmis ipmilan luhtte , ja mun čálán maiddái iežan ođđa nama sutnje . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! čále laodikea searvegotti eŋgelii : ná cealká son guhte lea amen , luohtehahtti ja duođalaš duođašteaddji , ipmila sivdnádusa álgu : mun dieđán du daguid ; it don leat galmmas it ge liekkas . vare livččet jogo galmmas dahje liekkas ! muhto don leat loikkas , it galmmas it ge liekkas . danne mun vuovssán du njálmmistan . don rámohalat : mun lean rikkis , mus lea vallji ii ge mus váillo mihkkege . muhto don it dieđe ahte aiddo don leat vártnuheapmi , váivván , geafi , čalmmeheapme ja álás . danne ávžžuhan du : oastte mus dolas buhtistuvvon golli , vai don rikkošit ; ja oastte vilges biktasiid ja gárvot daiguin vai čiegašit álás heahpadat ; ja oastte vuoidasa čalmmiidasat , vai oainnášit . mun ráŋggun ja bagadan buohkaid geaid mun ráhkistan . leage áŋgir ja jorgal ! mun čuoččun uvssa ovddas ja goalkkuhan . jos guhtege gullá mu jiena ja rahpá uvssa , de mun manan sisa su lusa ja boradan suinna , ja son borada muinna . su guhte vuoitá , mun divttán čohkkát muinna truvnnustan , nugo mun lean vuoitán ja čohkánan áhčiinan su truvdnui . geas ležžet bealjit , son gullos maid vuoigŋa cealká searvegottiide ! dasto mun oidnen dán : albmái lei rahppojuvvon uksa . ja dat jietna man mun ovdal ledjen gullan sárdnumin munnje básonjietnan , celkkii : boađe deike bajás , de čájehan dutnje mii dás duohko dáhpáhuvvá . dan seammás bođii vuoigŋa mu badjelii ja mun oidnen truvnnu almmis ja muhtuma čohkkámin truvnnus . son gii lea čohkkámin das , šearrá dego jaspis- ja karneolgeađgi , ja truvnnu birra lea arvedávgi mii lea dego smarágda . truvnnu birra leat njealljegoalmmátlohkái eará truvnnu , ja dain čohkkájit njealljegoalmmátlohkái vuorrasa , geain ledje vilges biktasat badjelis ja gollekruvdnu oaivvis . truvnnus šleđgot álddagasat ja jullet bávkasat ja baján , ja truvnnu ovddas bullet čieža spáidara , mat leat ipmila čieža vuoiŋŋa . truvnnu ovddas šealgá kristálla láhkásaš lásemearra . aiddo truvnnu ovddas ja truvnnu birra leat njeallje sivdnádusa , main leat dievva čalmmit ovddabealde ja maŋábealde . vuosttaš sivdnádus lea ledjona láhkái , nubbi lea vuovssá láhkái , goalmmádis lea dego olbmo ámadadju , ja njealját lea girdi goaskima láhkái . dan njealji sivdnádusas leat ieš guđesge guhtta soajá main leat dievva čalmmit goappašiid bealde . ijatbeaivvi dat čurvot bisánkeahttá : bassi , bassi , bassi lea hearrá ipmil , buotveagalaš , guhte lei ja guhte lea ja guhte boahtá . juohke háve go dat njeallje sivdnádusa máidnot , gudnejahttet ja giitet su gii čohkká truvnnus , su guhte eallá álo ja agálašvuhtii , de dat njealljegoalmmatlohkái vuorrasa luoitádit su ovdii guhte čohkká truvnnus , ja rohkadallet su guhte eallá agálaččat . sii bidjet kruvnnuideaset truvnnu ovdii ja čurvot : hearrámet ja ipmileamet , don leat dohkálaš vuostáiváldit buot máidnuma , gudni ja fámu . dasgo don leat sivdnidan buot ; du dáhtu mielde dat šadde ja sivdniduvvojedje . de mun oidnen ahte sus gii čohkkái truvnnus , lei girjegearru olgeš gieđas . dasa lei čállojuvvon siskkobeallái ja olggobeallái , ja dat lei giddejuvvon čiežain seaillain . ja mun oidnen fámolaš eŋgela gii čuorvvui alla jienain : gii lea dohkálaš rahpat girjegearu ja doadjit dan seaillaid ? muhto ii lean almmis ii ge eatnama alde dahje eatnama vuolde oktage gii livččii sáhttán rahpat girjji dahje geahččat dan . dalle mun čirron bahččagit danne go ii oktage lean dohkálaš rahpat girjji dahje geahččat dan . muhto okta vuorrasiin celkkii munnje : ale čiero ! dasgo juda čeardda ledjon , dávveda vesá , lea vuoitán vuoigatvuođa rahpat girjji ja doadjit dan čieža seailla . de mun oidnen lábbá čuožžumin aiddo truvnnu ja dan njealji sivdnádusa ovddas ja vuorrasiid gaskkas , ja dat lei dego njuvvojuvvon . das ledje čieža čoarvvi ja čieža čalmmi , ja čalmmit leat ipmila čieža vuoiŋŋa mat leat vuolggahuvvon miehtá máilmmi . láppis bođii su lusa gii lea čohkkámin truvnnus , ja válddii vuostái girjji su olgeš gieđas . go dat válddii girjji , de dat njeallje sivdnádusa ja dat njealljegoalmmátlot vuorrasa luoitádedje lábbá ovdii . juohkehaččas lei hárpa ja gollelihtiid dievva oaffarsuovas , ipmila olbmuid rohkosat . ja sii lávlo ođđa lávlaga : don leat dohkálaš váldit girjji vuostái ja doadjit dan seaillaid . dasgo don leat njuvvojuvvon ja leat varainat oastán friddjan ipmilii olbmuid buot čearddain ja gielain , sogain ja álbmogiin . don leat dahkan sin gonagaslaš álbmogin ja ipmileamet báhppan , ja sii leat gonagasat eatnama alde . oainnáhusastan mun gullen eatnat eŋgeliid jiena geat čužžo truvnnu ja dan njealji sivdnádusa ja vuorrasiid birra – sin lohku lei logiduháhat logiduháhiid mielde , duháhat duháhiid mielde . dat čurvo alla jienain : láppis mii lea njuvvojuvvon lea dohkálaš oažžut buot fámu ja riggodaga , viisodaga ja givrodaga , gudni ja hearvásvuođa ja máidnuma . ja mun gullen juohke sivdnádusa almmis cealkimin ja eatnama alde , eatnama vuolde ja meara alde , buot mii doppe leažžá : sutnje guhte čohkká truvnnus , sutnje ja lábbái , gullá buot máidnun ja gudni , hearvásvuohta ja fápmu álo ja agálašvuhtii . dat njeallje sivdnádusa vástidedje : amen . ja vuorrasat luoitádedje ja rohkadalle . de mun oidnen lábbá rahpamin vuosttaža dan čieža seaillas , ja mun gullen ovtta dan njealji sivdnádusas čuorvumin bajánjienain : boađe ! ja oainnáhusastan mun oidnen vilges heastta , ja dan riidejeaddjis lei dávgi . sutnje addojuvvui vuoitokruvdnu , ja vuoitin son vulggii vai vuoittášii fas . go láppis dojii nuppi seailla , de gullen nuppi sivdnádusa cealkimin : boađe ! dalle bođii nubbi heasta mii lei buolli ruoksat . dan riidejeaddjái addojuvvui fápmu váldit ráfi eret máilmmis vai olbmot sorbmešedje guhtet guimmiideaset , ja sutnje addojuvvui stuora miehkki . go láppis dojii goalmmát seailla , de mun gullen goalmmát sivdnádusa cealkimin : boađe ! de oidnen čáhppes heastta , ja dan riidejeaddjis lei veakta gieđas . ja mun gullen jiena dego dan njealji sivdnádusa gaskkas cealkimin : čorpmadievva nisut ovtta denara ovddas ! golbma čorpmadievva bivggit ovtta denara ovddas ! muhto ale vahágahte oljju ja viinni ! go láppis dojii njealját seailla , de gullen njealját sivdnádusa jiena cealkimin : boađe ! de oidnen guvges heastta . dan riidejeaddji namma lei jápmin , ja jábmiidriika čuovui su . sidjiide addojuvvui fápmu ráđđet njealjádas eatnamis , fápmu goddit mihkiin , nelggiin , rohttodávddain ja eatnama spiriid vehkiin . go láppis dojii viđat seailla , de mun oidnen áltára vuolde sin sieluid geat ledje sorbmejuvvon ipmila sáni ja duođaštusaset dihtii . sii čurvo alla jienain : man guhká áiggut vuordit , bassi ja duođalaš ráđđejeaddji , ovdal go dubmet ja mávssahat min vara eatnama ássiide ? juohkehažžii sis addojuvvui vilges bivttas , ja sii gohččojuvvojedje vuordit veaháš áiggi velá , dassážii go sin bálvalanguimmiid ja vieljaid lohku dievvá , sin geat galge goddojuvvot seammá láhkái go sii ieža . de mun oidnen lábbá doadjimin guđat seailla . dalle bođii hirbmat eatnandoarggástus . beaivváš čáhpodii dego čáhppes morašbivttas , ja mánnu ruvssodii varraruoksadin . almmi násttit gahčče eatnamii dego láttakeahtes fiikkonat gahččet muoras garra bieggan . albmi jávkkai oidnosis dego girjegearru mii gissojuvvo , ja juohke várri ja juohke suolu sirdásii báikkistis . eatnama gonagasat , alla hearrát , soahteoaivámuččat , riggát ja sii geain lea váldi , juohke šlávva ja juohke friddja olmmoš , čiehkádedje ráiggiide ja bákteskurččuide . ja sii dadje váriide ja bávttiide : gahččet min badjelii ja čihket min su muođuid ovddas guhte čohkká truvnnus , ja lábbá moaris . dasgo sudno moari stuora beaivi lea boahtán , ja gii dalle sáhttá bissut ? dasto mun oidnen njeallje eŋgela čuožžumin eatnama njealji čiegas ja doallamin eatnama njeallje biekka , amas biegga bossut eatnama dahje meara badjel dahje muoraid njeaiga . ja mun oidnen velá ovtta eŋgela badjáneamen iđitroađis ealli ipmila seaillain . son čuorvvui alla jienain dan njealji eŋgelii geaidda lei addojuvvon fápmu vahágahttit eatnama ja meara : allet vahágahte eatnama allet ge almmi allet ge muoraid ovdal go mii bidjat seailla min ipmila bálvaleddjiid gállui . ja mun gullen sin logu geat ledje seilejuvvon . dat ledje čuođinjealljeloginjealljeduhát buot israela čearddain . juda čearddas guoktenuppelotduháha ledje seilejuvvon , rubena čearddas guoktenuppelotduháha , gada čearddas guoktenuppelotduháha , ašera čearddas guoktenuppelotduháha , naftali čearddas guoktenuppelotduháha , manasse čearddas guoktenuppelotduháha , simmona čearddas guoktenuppelotduháha , levi čearddas guoktenuppelotduháha , jissakara čearddas guoktenuppelotduháha , sebulona čearddas guoktenuppelotduháha , jovsseha čearddas guoktenuppelotduháha , ja benjamina čearddas guoktenuppelotduháha . oainnáhusastan mun oidnen joavkku mii lei nu stuoris ahte ii oktage sáhttán lohkat dan , buot álbmogiin ja čearddain ja buot sogain , ja sii sárdno buot máilmmi gielaid . sii čužžo truvnnu ja lábbá ovddas , vilges biktasat badjelis ja pálbmaoavssit gieđas . ja sii čurvo alla jienain : bestojupmi boahtá min ipmilis gii čohkká truvnnus , ja lábbás . buot eŋgelat čužžo truvnnu ja vuorrasiid ja dan njealji sivdnádusa birra , ja sii luoitádedje truvnnu ovdii gopmut ja gudnejahtte ipmila cealkkedettiin : amen ! buot máidnun ja hearvásvuohta ja viisodat , giittus ja gudni , fápmu ja givrodat gullá ipmilasamet álo ja agálašvuhtii . amen ! de muhtun vuorrasiin jearai mus : geat leat dát vilgesbivttasolbmot , ja gos sii bohtet ? mun vástidin : hearrá , don dieđát dan . ja son celkkii munnje : dát leat sii geat leat beassan stuora áŧestusas , ja geat leat bassan biktasiiddiset ja vilggodahttán daid lábbá varas . danne sii čužžot dál ipmila truvnnu ovddas ja bálvalit su ijatbeaivvi su tempelis , ja son guhte čohkká truvnnus , cegge goađis sin badjelii . eai sii nealggo šat eai ge goikka , ii beaivváš ii ge goardi báhkka givssit sin . dasgo láppis , guhte čuožžu truvnnu ovddas , lea sin báimman ja láide sin ealli čázi ádjagiidda , ja ipmil sihkku eret juohke gatnjala sin čalmmiin . go láppis dojii čihččet seailla , de jaskkodii albmi birrasiid diibmobeallái . de oidnen dan čieža eŋgela geat ledje čuožžumin ipmila ovddas , ja sidjiide addojuvvojedje čieža básona . bođii vel okta eŋgel , gii čuoččastii áltára gurrii golle suovaslihtti gieđas . sutnje addojuvvojedje ollu suovvasat maid son galggai oaffaruššat golleáltárii truvnnu ovddas oktan buot bassi olbmuid rohkosiiguin . eŋgela gieđas badjánii ipmila ovdii suovvasiid suovva oktan bassi olbmuid rohkosiiguin . de eŋgel válddii suovaslihti , devddii dan áltára dolain ja bálkestii dola eatnamii . dalle baján čeargugođii , álddagasat šleađgugohte ja eanan doarggistišgođii . dat čieža eŋgela geain ledje čieža básona , ráhkkanedje čuojahit . vuosttaš eŋgel bosádii básona . dalle bohte čuorbmasat ja dolla , ja daid seahká varra , ja dat gahčče eatnamii . goalmmádas eatnamis bulii , ja goalmmádas muorain bulle oktan buot ruonas suinniiguin . nubbi eŋgel bosádii básona . dalle ravggai merrii juoga mii lei dego stuora buolli várri . goalmmádas mearas šattai varran , ja goalmmádas buot meara heakkalaččain jápme , ja goalmmádas skiippain dušše . goalmmát eŋgel bosádii básona . dalle gahčai almmis stuora násti , mii bulii dego spáiddar , ja dat devddii goalmmádasa jogain ja čáhceádjagiin . dán nástti namma lea rihča urttas , ja goalmmádas čázis rihčagii ; ja ollu olbmot jápme dan čázis , dasgo dat lei mirkohuvvan . njealját eŋgel bosádii básona . dalle deaivvahalai goalmmádas beaivvážis ja mánus ja násttiin , ja goalmmádas dain sevnnjodii , beaivi massii goalmmádasa čuovggastis ja seammá láhkái idja ge . de oidnen goaskima girdimin allin almmi vuolde , ja mun gullen dan biškumin alla jienain : vuoi , vuoi , vuoi sin geat orrot eatnama alde , go velá golbma eŋgela fargga čuojahit básoniiddiset . viđat eŋgel bosádii básona . dalle oidnen nástti mii lei gahččan almmis eatnamii . dasa addojuvvui čiekŋalasa gáivvo čoavdda . ja go dat rabai čiekŋalasa gáivvo , de badjánii suovva dego stuora oapmanis , ja suovva sevnnjodahtii beaivváža ja áimmu . suovas bohte rásselohkut mat lávde miehtá eatnama , ja daidda addojuvvui seammá fápmu go eatnama skorpiovnnaide . daidda celkojuvvui ahte eai oaččo vahágahttit eatnama suinniid dahje eará ruonas šattuid dahje muoraid , muhto dušše daid olbmuid geain ii leat ipmila seaila gállusteaset . dat eai oaččo goddit sin , muhto dušše biinnidit sin vihtta mánu . ja biidnu lea dego olmmoš livččii čuggehallan skorpiovdnii . daid beivviid olbmot ohcet jápmima , muhto eai gávnna . sii áibbašit jápmima , muhto jápmin báhtara sis . rásselohkut ledje dego soahtái ráhkkanahttojuvvon heasttat . dain lei oaivvis juoga dego golle rássekruvdnu , ja daid ámadadju lei dego olbmo ámadadju . daid vuovttat ledje dego nissonolbmo vuovttat , daid bánit dego ledjonbánit ja daid raddesuodji dego ruovdegárvu . daid soajáid jietna lei dego ollu ruohtti heasttaid ja soahtevovnnaid julla . daid seibbiin lei seahčagas dego skorpiovnnain , ja dat galge vahágahttit olbmuid viđa mánu áiggi . daid gonagassan lei čiekŋalasa eŋgel , hebreagillii abaddon ja greikkagillii apollyon . vuosttaš vuoi-čuorvvas lea vássán , muhto bohtet velá guokte . guđat eŋgel bosádii básonis . dalle gullen jiena njealji čoarvvis golleáltáris , mii lea ipmila muođuid ovddas . jietna celkkii guđat eŋgelii geas lei báson : luoitte dan njeallje eŋgela mat leat čatnagasas stuora eufrateanu gáttis . ja dat njeallje eŋgela luitojuvvojedje , dat geat ledje gárvásat dán boddui , beaivái , dán mánnui ja jahkái , vai besset goddit goalmmádasa olbmuin . soahteveaga riidejeddjiid lohku lei guoktelotduhát geardde logiduhát ; mun gullen daid logu . ja dákkár heasttaid ja riidejeddjiid mun oidnen oainnáhusastan : riidejeddjiin ledje ruovdegárvvut mat ledje dollaruoksadat , čohkkesalihat ja riššafiskadat ; heasttaid oaivvit ledje dego ledjonoaivvit , ja daid njálmmis njivžžui dolla , borggistii suovva ja rišai rišša . dáinna golmmain givssiin , dolain ja suovain ja riššain , mat bohte heasttaid njálmmis , goddojuvvui goalmmádas olbmuin . dasgo heasttaid fápmu lei njálmmis , muhto maiddái daid seaibbis , dasgo daid seaibi lei dego gearpmaš mas lea oaivi , ja seibbiin dat vahágahtte olbmuid . muhto eará olbmot geat eai jápmán dain givssiin , eai jorgalan eret das maid ledje ráhkadan gieđaideasetguin , eai ge heaitán bálvaleames bahá vuoiŋŋaid ja eahpeipmilgovaid mat ledje ráhkaduvvon gollis , silbbas , veaikkis , geađggis ja muoras , daid mat eai oainne eai ge gula eai ge vácce . sii eai jorgalan eret sorbmemis ja noidodagas , eai fuorrávuođas eai ge suolavuođas . dasto mun oidnen fas eará fámolaš eŋgela njiedjamin almmis . sus lei balva gárvun , ja arvedávgi lei su oaivvi birra . su ámadadju lei dego beaivváš ja su juolggit dego dollabáccit . gieđas sus lei uhca lebbejuvvon girjegeroš . son bijai olgeš juolggis meara ala ja guruda fas eatnama ala ja čurvii alla jienain , dego gillju ledjon . go son lei čurven , de sárdno čieža bajána čeargu jienain . go dat ledje sárdnon , de mun áigon čálligoahtit , muhto mun gullen almmis jiena mii celkkii : bija seailla dasa maid dat čieža bajána celke , ale ge čále dan muitui ! ja eŋgel gean mun oidnen čuožžumin meara ja eatnama alde , loktii olgeš gieđas almmi guvlui ja vuortnui su nammii guhte eallá álo ja agálašvuhtii , su nammii guhte sivdnidii almmi ja buot mii das lea ja eatnama ja buot mii das lea ja meara ja buot mii das lea : áigi lea nohkan . muhto daid beivviid go čihččet eŋgela jietna gullo , ja son čuojaha básonis , de ipmila čiegusvuohta lea ollašuvvan , nugo son lea almmuhan bálvaleddjiidasas , profehtaide . dat jietna man mun ledjen gullan almmis , sártnui fas munnje : mana ja váldde rabas girjji dan eŋgela gieđas guhte čuožžu meara ja eatnama alde . mun mannen eŋgela lusa ja sihten su addit munnje girjegearu . son celkkii munnje : váldde dan ja bora ! dat šaddá rihčan du čoavjjis , muhto njálggisin dego honnet du njálmmis . de válden uhca girjegeroža eŋgela gieđas ja borren dan . njálmmis dat lei njálggis dego honnet , muhto go ledjen njielastan dan , de boaldigođii čoavjji . munnje celkojuvvui : don galggat ain profehtastallat mo geavvá álbmogiidda ja sogaide , gielaide ja ollu gonagasaide . munnje addojuvvui soabbelágán mihttomuorra , ja munnje celkojuvvui : čuožžil ja mihtit ipmila tempela ja áltára ja loga sin geat rohkadallet doppe ! muhto mana tempela ovdašilju meattá , ale mihtit dan , dasgo dat lea addojuvvon báhkiniidda , ja sii dulbmet bassi gávpoga julggiideaset vuollái njealljelogiguokte mánu áiggi . mun attán fámu guovtti duođašteaddjásan , gárvodan horstabiktasiiguin , profehtastallat duhátguoktečuođiguhttalot beaivvi . duođašteaddjit leat dat guokte oljomuora ja guokte lámppá mat čužžot eatnama hearrá ovddas . jos giige dáhttu vahágahttit daid , de boahtá daid njálmmis dolla mii duššada daid vašálaččaid . nu galgá jápmit juohkehaš guhte dáhttu vahágahttit daid ! dain lea fápmu giddet almmi , amas arvit dan áiggi go dat profehtastallet , ja dain lea fápmu dahkat čázi varran , ja fápmu časkit eatnama juohkelágán givssiiguin , nu dávjá go dáhttot . go dat leat geargan duođašteamis , dalle boahtá beahtu bajás čiekŋalasas soahtat daid vuostái , ja dat vuoitá daid ja goddá daid . daid rupmašat báhcet dan stuora gávpoga geainnu ala , dan mii vuoiŋŋalaččat gohčoduvvo sodoman ja egyptan , doppe gos maiddái daid hearrá russiinávlejuvvui . ollu sogaid , čearddaid , gielaid ja álbmogiid olbmot oidnet daid rupmašiid veallámin das bealnjealját beaivvi , ii ge oktage beasa hávdádit daid . eatnama ássit illudit ja ávvudit daid vuorbbi dihtii ja sáddejit attáldagaid guhtet guimmiidasaset . dasgo dát guokte profehta leat leamaš stuora giksin eatnama ássiide . muhto bealnjealját beaivvi geažes bođii ipmilis sudnuide eallima vuoigŋa ; soai čuožžileigga ja čuoččuiga julggiideaskka alde , ja dat geat oidne sudno , ballagohte sakka . de soai gulaiga almmis alla jiena mii celkkii sudnuide : boahtti deike bajás ! ja soai manaiga bajás albmái balvva siste vašálaččaideaskka oaidnut . dan seammás bođii stuora eatnandoarggástus , ja logádas gávpogis duššai . čiežaduhát olbmo dušše eatnandoarggástusas , ja sii geat báhce , suorganedje ja gudnejahttigohte almmi ipmila . nubbi vuoi-čuorvvas lea vássán , muhto goalmmát vuoi-čuorvvas boahtá fargga . čihččet eŋgel bosádii básonis . de gullojedje almmis alla jienat mat celke : máilmmi gonagasváldi gullá dál min hearrái ja sutnje gean son lea vuoiddadan , ja son ráđđe álo ja agálašvuhtii . dalle dat njealljegoalmmátlot vuorrasa geat čohkkájedje truvnnuineaset ipmila ovddas , luoitádedje gopmut ja gudnejahtte ipmila ja celke : mii giitit du , hearrá ipmil , buotveagalaš , guhte leat ja ledjet , danne go don leat čájehan stuora fámot ja leat ráđđegoahtán . álbmogat moaráhuvve , muhto dál lea du moarri boahtán , dat áigi go jábmit dubmejuvvojit , áigi go bálkkášat bálvaleddjiidat , profehtaid , bassi olbmuid ja sin geat ballet du namas , smávváid ja stuorráid , ja duššadat sin geat duššadit eatnama . almmis rahpasii ipmila tempel , ja lihtu árka bođii oidnosii su tempelis . de álddagasttii , baján čearggui , eanan doarggistii ja stuora čuorbmasat gahčče . de oidnui almmis stuora mearka : nisu geas lei beaivváš gárvun ; mánnu lei su julggiid vuolde ja oaivvis guoktenuppelot nástti kruvdnun . son lei máná vuostái ja huikkii mánnáheađis ja riegádahttinávttain . maiddái nubbi mearka oidnui almmis : stuora dollarukses guovdi , mas ledje čieža oaivvi ja logi čoarvvi , ja kruvdnu guđege čieža oaivvis . seibbiinis dat njámastii goalmmádasa násttiin ja bálkestii eatnamii . guovdi čuoččui riegádahtti nissona ovddabealde , vai beasašii njielastit máná dan seammás go dat lea riegádan . ja nisu riegádahtii bárdnemáná , guhte oktii guođoha buot álbmogiid ruovdesoppiin . ja mánná rohttejuvvui bajás ipmila lusa ja su truvdnui . muhto nisu báhtarii meahccái , muhtun báikái man ipmil lei gárvvistan sutnje , vai son bibmojuvvošii doppe duhátguoktečuođiguhttalogi beaivvi . de buollái soahti almmis : mikael oktan eŋgeliiddisguin soađáskii guovddi vuostái . guovdi ja dan eŋgelat sohte , muhto dat vuoittáhalle , ii ge sis lean šat mihkkege sajiid almmis . dat stuora guovdi , boares gearpmaš , bálkestuvvui olggos , dat guhte gohčoduvvo beargalahkan ja sáhtánin ja fille oppa máilmmi ; dat bálkestuvvui eatnamii oktan eŋgeliiddisguin . ja mun gullen alla jiena cealkimin almmis : bestojupmi ja fápmu ja riika gullá dál min ipmilii , ja váldi sutnje gean son lea vuoiddadan . dasgo min vieljaid guoddaleaddji , guhte guoddalii sin min ipmila ovddas ijatbeaivvi , lea bálkestuvvon vuolás . sii leat vuoitán su lábbá varain ja sániideasetguin maid sii duođaštedje . eai sii seastán heakkaset , muhto ledje gárvásat velá jápmit ge . de ávvudehket , almmit ja almmi ássit ! muhto vuoi eatnama ja meara ! dasgo beargalat lea boahtán vuolás din lusa , ja su moarri lea stuoris , danne go son diehtá ahte sus lea dušše oanehis áigi velá . go guovdi oinnii ahte lei bálkestuvvon eatnamii , de dat doarrádalai nissona gii lei riegádahttán bárdnemáná . muhto nissonii addojuvvojedje stuora goaskima soaját , vai son girddášii dorvobáikásis meahccái gos bibmojuvvo , ovtta áiggi ja guokte áiggi ja áigebeali , guhkkin eret gearbmašis . gearpmaš šávgalii njálmmistis čázi johkan nissona maŋŋái , vai rávdnji dolvvošii su . muhto eanan veahkehii nissona ja rabastii njálmmis ja njielastii joga man guovdi lei šávgalan njálmmistis . guovdi moaráskii nissonii ja vulggii soahtat su eará mánáid vuostái geat čuvvot ipmila báhkkomiid ja dollet gitta jesusa duođaštusas . de guovdi čuoččastii mearragáddái . dalle oidnen go mearas badjánii beahtu . das ledje logi čoarvvi ja čieža oaivvi , ja čorvviin das ledje logi kruvnnu ja juohke oaivvis bilkádusa namma . beahtu man mun oidnen , lei leopárdda láhkásaš , muhto dan juolggit ledje dego guovžžas ja dan njálbmi dego ledjonis . guovdi attii dasa fámus ja truvnnus ja stuora válddi . okta dan oivviin lei ožžon jápminhávi , muhto hávvi savvui , ja oppa máilbmi ovddošii beađu ja čuovvugođii dan . olbmot gopmirdedje guovddi danne go lei addán behtui fámu , ja sii gopmirdedje beađu ge ja dadje : gii lea beađu láhkásaš , ja gii sáhttá soahtat dan vuostái ? behtui addojuvvui njálbmi mii sárdnu stuora , bilkideaddji sániid , ja dat oaččui fámu dahkat dan njealljelogiguokte mánu . dat rabai njálmmis bilkidit ipmila ja bilkidišgođii su nama , su viesu ja buohkaid geat orrot almmis . dasa addojuvvui vuoigatvuohta soahtat bassi olbmuid vuostái ja vuoitit sin , ja maiddái fápmu ráđđet juohke čeardda , álbmoga , giela ja soga . ja buot eatnama ássit gopmirdit dan , buohkat geaid namma ii leat máilmmi vuođđudeami rájes leamaš čállojuvvon eallima girjái , njuvvojuvvon lábbá girjái . geas ležžet bealjit , son gullos dán : jos guhtege galggaš fáŋgavuhtii , de šaddá fáŋgavuhtii ! jos guhtege galggaš goddot mihkiin , de son goddojuvvo mihkiin ! dás dárbbašuvvo bassi olbmuin gierdavašvuohta ja osku . de oidnen nuppi beađu badjáneamen eatnamis . das ledje guokte čoarvvi dego lábbás , muhto dat sártnui dego guovdi . dat geavaha vuosttaš beađu fámu dan čalmmiid ovddas ja bidjá eatnama ja dan ássiid gopmirdit vuosttaš beađu , mas jápminhávvi buorránii . dat dahká stuora oavdumearkkaid ja oažžu velá dola ge gahččat almmis eatnamii olbmuid oaidnut . dat čádjidahttá eatnama ássiid daiguin mearkkaiguin maid dat oažžu fámu dahkat beađu čalmmiid ovddas . ja dat gohčču eatnama ássiid ráhkadit dan beađu čuolahusgova mii lei hávvádahttojuvvon mihkiin , muhto ealáskii . dasa addojuvvui fápmu bossut heakka beađu govvii , nu ahte dat máhttá velá sárdnut ge , ja gottihit buohkaid geat eai bálval dan . dat bágge buohkaid , smávváid ja stuorráid , riggáid ja gefiid , isidiid ja šlávaid , bidjat mearkka olgeš gihtii dahje gállui , amas oktage oažžut oastit dahje vuovdit , jos sus ii leat dát mearka , beađu namma dahje dan nama lohku . dás dárbbašuvvo viisodat ! geas lea jierbmi , rehkenastos beađu logu , dasgo dat lea muhtun olbmo lohku , ja dát lohku lea 666 . oainnáhusastan mun oidnen lábbá čuožžumin sionváris , ja oktan suinna ledje čuođinjealljeloginjealljeduhát olbmo geain lei su namma ja su áhči namma čállojuvvon gállui . almmis gullen jiena mii lei dego máraideaddji čáhci ja bajána čeargun , ja jietna man mun gullen , lei dego hárpačuojaheddjiid čuojaheapmi . truvnnu ovddas , ja dan njealji sivdnádusa ja vuorrasiid ovddas sii lávlo ođđa lávlaga , man ii giige sáhttán oahppat earet go dat čuođinjealljeloginjealljeduháha , geat leat ostojuvvon friddjan eatnamis . sii eai leat nuoskkidan iežaset nissoniiguin , dasgo sii leat dego guoskkakeahtes nieiddat . sii čuvvot lábbá gosa ihkinassii dat manaš . sii leat ostojuvvon friddjan olbmuid gaskkas ipmila ja lábbá vuosttaš šaddun . sin njálmmis ii leat behtolašvuohta , sii leat láitemeahttumat . de mun oidnen fas eará eŋgela girdimin guhkkin badjin almmi vuolde . sus lei agálaš evangelium sárdnidit eatnama ássiide , buot álbmogiidda ja čearddaide , gielaide ja sogaide . son čuorvvui alla jienain : ballet ipmilis ja addet sutnje gudni ! dasgo dál lea su duomu áigi boahtán . rohkadallet su guhte lea sivdnidan almmi ja eatnama , meara ja ádjagiid ! dasto bođii nubbi eŋgel guhte čuorvvui : gahččan , gahččan lea stuora babylon , duot fuorrá , mii fastivuođainis lea jugahan moari viinni buot álbmogiidda . sudno maŋŋil bođii goalmmát eŋgel gii celkkii alla jienain : jos giige gopmirda beađu ja dan čuolahusgova ja bidjá dan mearkka gállosis dahje giehtasis , de son ge gártá juhkat ipmila moari viinnis , mii lea leikejuvvon láivutkeahttá su vaši gerrii ; ja son givssiduvvo dolain ja riššain bassi eŋgeliid ja lábbá muođuid ovddas . suovva mii boahtá sin givssis , badjána álo ja agálašvuhtii ; ii ihkku ii ge beaivet leat vuoiŋŋadus sis geat gopmirdit beađu ja dan čuolahusgova dahje sis geat váldet dan nama mearkan . dás dárbbašuvvo bassi olbmuid gierdavašvuohta , sin geat dollet gitta ipmila báhkkomiin ja oskkus jesusii . mun gullen dál almmis jiena mii celkkii : čále : ávdugasat dat jábmit geat dás duohko jápmet hearrá oapmin . vuoigŋa cealká : ávdugasat sii leat . sii besset vuoiŋŋastit rahčamušaineaset , dasgo sin dagut čuvvot sin . oainnáhusastan mun oidnen dán : lei vilges balva , ja balvva alde čohkkái muhtun olbmobártni láhkásaš . sus lei gollekruvdnu oaivvis ja bastilis sirpe gieđas . ja nubbi eŋgel bođii olggos tempelis ja čuorvvui alla jienain sutnje gii lei čohkkámin balvva alde : bija sirppe čuohppat , dasgo dál lea láju áigi ; eatnama šattut leat láddan . dat gii lei čohkkámin balvva alde , bijai sirppe mannat eatnama mielde , ja eatnama šattut čuhppojuvvojedje . dál bođii nubbi eŋgel gis olggos almmi tempelis . sus lei maid bastilis sirpe . de bođii áltáris ge eŋgel , ja sus lei fápmu ráđđet dola . son čuorvvui alla jienain eŋgelii geas lei bastilis sirpe : bija bastilis sirppet čuohppat eatnama viidnegárddi šattuid , dasgo dan viidnemuorjjit leat láddan ! eŋgel bijai sirppe mannat eatnama mielde , čuohpai eatnama viidnegárddi šattuid ja bálkestii daid ipmila moari stuora viidneduolmmahahkii . viidneduolmmahat dulbmojuvvui gávpoga olggobealde , ja das golggai varra , nu ahte duhátguhttačuođi stadia duohken dat olii heasttaid bákki rádjái . dasto mun oidnen almmis eará stuora ja ovddolaš mearkka : čieža eŋgela čiežain maŋimuš givssiin , dasgo daiguin ipmila moarri ollašuvvá . ja mun oidnen dego lásemeara , mas šealggáhalai dolla , ja lásemeara gáttis oidnen čuožžumin sin geat ledje vuoitán beađu , dan čuolahusgova ja dan nama logu . sis leat ipmila hárppat gieđas , ja sii lávlot movssesa , ipmila bálvaleaddji lávlaga , ja lábbá lávlaga : stuorrát ja ovddolaččat leat du dagut , hearrá ipmil , buotveagalaš ! vanhurskásat ja vuoigatlaččat leat du geainnut , don álbmogiid gonagas . guhte ii galggaše ballat dus , hearrá , ja gudnejahttit du nama ? dasgo aivvefal don leat bassi . buot álbmogat bohtet gopmirdit du du muođuid ovddas , dasgo du vanhurskkis duomut leat almmustuvvan . dás maŋŋil mun oidnen dán : almmi tempel , duođaštusa goahti , rahppojuvvui . olggos bohte dat čieža eŋgela dainna čiežain givssiin , ja sis ledje buhtes , vilges biktasat badjelis ja golleboagán ratti birra . okta dan njealji sivdnádusas attii dan čieža eŋgelii čieža gollegeara maid dievva lei ipmila moarri , su guhte eallá álo ja agálašvuhtii . ja ipmila hearvásvuođa ja fámu suovva devddii tempela , nu ahte ii oktage sáhttán mannat tempela sisa ovdal go čieža eŋgela čieža givssi ledje ollašuvvan . mun gullen tempelis alla jiena mii celkkii dan čieža eŋgelii : vulget ja gurrejehket ipmila moari čieža geara eatnama ala ! vuosttaš eŋgel manai ja gurrii gearas eatnama ala . de ihte bávččas , várka , siedjabuhkkot daidda olbmuide geain lei beađu mearka ja geat gopmirdedje dan gova . nubbi eŋgel gurrii gearas merrii . de mearra šattai dego jábmi varran , ja buot meara heakkalaččat jápme . goalmmát eŋgel gurrii gearas jogaide ja ádjagiidda . de čáhci šattai varran , ja mun gullen čáziid eŋgela cealkimin : vanhurskkis leat don guhte leat ja ledjet , don bassi , guhte leat cealkán daid duomuid . sii leat golggahan bassi olbmuid ja profehtaid vara , ja danne don leat addán sidjiide vara juhkat . dan sii leat ánssášan . ja mun gullen áltára cealkimin : duođaid , hearrá ipmil , buotveagalaš , vuoiggalaččat ja vanhurskásat leat du duomut ! njealját eŋgel gurrii gearas beaivvážii . de beaivváš oaččui fámu boaldit olbmuid dolainis , ja olbmot bulle garra báhkas . dattege sii bilkidedje ipmila nama , su gean fámus dát givssit leat . sii eai jorgalan nu ahte livčče addán ipmilii gudni . viđat eŋgel gurrii gearas beađu truvdnui . de beađu riika šattai seavdnjadassii , ja olbmot gáske njuokčamiiddiset bákčasa dihtii ja bilkidedje almmi ipmila bákčasiiddiset ja buhkkuideaset dihtii , muhto eai jorgalan daguineaset . guđat eŋgel gurrii gearas stuora eufratetnui . dan čázit goike , ja nu válmmaštuvai geaidnu nuortagonagasaide . ja mun oidnen guovddi njálmmis , beađu njálmmis ja vearri profehta njálmmis boahtimin golbma buhtismeahttun vuoiŋŋa , mat ledje cubbuid láhkái . dát leat beargalagaid vuoiŋŋat mat dahket oavdumearkkaid . dat vulget buot máilmmi gonagasaid lusa čohkket sin soahtái ipmila , buotveagalačča , stuora beaivvi . geahča , mun boađán dego suola . ávdugas son guhte gohcá ja várjala biktasiiddis , amas johtit álásin ja čájehit heahpadis . vuoiŋŋat čohkkejedje gonagasaid dan báikái mii hebreagillii gohčoduvvo harmageddonin . čihččet eŋgel gurrii gearas áibmui . ja tempela truvnnus gullui alla jietna mii celkkii : dat lea dáhpáhuvvan ! de gaske álddagasat ja čergo dierbmát ja baján , ja šattai nu garra eatnandoarggástus ahte dakkár ii leat leamaš nu guhká go olbmot leat eallán eatnama alde . stuora gávpot luoddanii golmma oassái , ja álbmogiid gávpogat gahčče . ipmil ii lean vajáldahttán stuora babylona , muhto attii dasa geara mas lei su moari ja vaši viidni . juohke suolu jávkkai , eai ge várit oidnon šat . ja almmis gahčče olbmuid ala stuora čuođibuddásaš čuorbmasat . muhto sii bilkidedje ipmila dan givssi dihtii man čuorbmasat dagahedje , dasgo giksi lei issoras . okta dan čieža eŋgelis geain ledje čieža geara , bođii mu lusa ja celkkii : boađe , mun čájehan dutnje makkár duomu oažžu stuora fuorrá , gii čohkká stuora čáziid lahka . máilmmi gonagasat leat furrošan suinna , ja eatnama ássit leat oaivvahuvvan su fuorrávuođa viinnis . vuoigŋa devddii mu , ja eŋgel doalvvui mu meahccái . doppe mun oidnen nissona čohkkámin skárllatrukses beađu sealggis . bilkideaddji namat ledje čállon miehtá beađu , ja das ledje čieža oaivvi ja logi čoarvvi . nissonis ledje badjelis purpur- ja skárllatrukses biktasat , ja son lei čiŋahuvvon golliin ja divrras geđggiiguin ja bearraliiguin . gieđastis son doalai gollegeara man dievva lei su furrodaga fastivuohta ja buhtismeahttunvuohta . su gállui lei čállojuvvon namma mas lei čiegus oaivil : stuora babylon , buot fuoráid ja eatnama fastivuođaid eadni . ja mun oidnen ahte nisu lei gárihuvvan bassi olbmuid ja jesusa duođašteddjiid varas . mun imaštallen go oidnen su . muhto eŋgel celkkii munnje : manne don imaštalat ? mun muitalan dutnje nissona ja beađu čiegusvuođa , dan mii lea guoddimin su , ja mas leat čieža oaivvi ja logi čoarvvi . beahtu man oidnet , lea leamaš , muhto dál ii leat šat . dat badjána čiekŋalasas , ja manná hevvui . ja sii geat orrot eatnama alde , ja geaid namat eai leat leamaš čállojuvvon eallima girjái máilmmi vuođđudeami rájes , sii hirpmástuvvet go oidnet beađu mii lea leamaš ii ge leat šat , vaikko dat boahtá fas . dás dárbbašuvvo jierbmi ja viisodat . čieža oaivvi mearkkašit čieža vári maid alde nisu lea čohkkámin . dat mearkkašit maiddái čieža gonagasa : viđas sis leat juo gahččan , okta ráđđe ain dál ja okta ii leat velá boahtán , ja go son boahtá , de son ráđđe dušše oanehis áiggi . beahtu ieš , mii lea leamaš ii ge leat šat , lea gávccát gonagas , muhto dan seammás dat lea okta dan čiehččasis ja manná hevvui . logi čoarvvi maid don oidnet , leat logi gonagasa geat eai leat velá beassan ráđđet , muhto oktan beađuin sii ožžot gonagasválddi ovtta diibmui . oktii ráđiid sii addet fámuset ja válddiset behtui . sii soahttájit lábbá vuostái , muhto láppis vuoitá sin , dasgo dat lea hearráid hearrá ja gonagasaid gonagas , ja suinna vuitet sii geat leat rávkojuvvon , válljejuvvon ja oskkáldasat . eŋgel sártnui fas munnje : čázit maid don oidnet , gos fuorrá čohkká , leat álbmogat ja olmmošjoavkkut ja sogat ja gielat . ja logi čoarvvi maid don oidnet , ja beahtu , vašuhišgohtet fuorá , dahket su báljisin ja álásin , borret su oačči ja boldet su gutnan dolas . dasgo ipmil bidjá sin váibmui ollašuhttit áigumušas , nu ahte sii oktii ráđiid addet válddiset behtui , dassážii go ipmila sátni ollašuvvá . ja nisu gean don oidnet , lea dat stuora gávpot mii ráđđe eatnama gonagasaid . dasto mun oidnen vuot ovtta eŋgela njiedjamin almmis stuora fámuin , ja su hearvásvuohta čuvgii oppa eatnama . son čuorvvui alla jienain : gahččan , gahččan lea stuora babylon ! dat lea šaddan buot bahá vuoiŋŋaid orrunsadjin , buhtismeahttun vuoiŋŋaid suodjin , buot buhtismeahttun ja fasttes lottiid suodjin . dán fuorá viinnis , moari viinnis , leat buot sogat juhkan , máilmmi gonagasat leat furrošan suinna , ja máilmmi gávpeolbmát leat riggon su badjelmearálaš eallimis . de mun gullen almmis eará jiena mii celkkii : vulget eret , guđđet su , dii geat lehpet mu álbmot , amadet šaddat oasálažžan su suttuide ja amadet deaivvahallat su givssiide . dasgo su suttuid guhpá ollá gitta albmái , ja ipmil muitá buot su vearrivuođaid . mákset sutnje nugo son ieš lea máksán earáide , mávssahehket sutnje guovttegeardásaččat su daguid mielde , ja njorrejehket sutnje gearddi bahččagat juhkamuša dan gerrii masa son ieš lea njorren . addet sutnje seammá ollu givssi ja morraša go son ieš lea návddašan hearvásvuođa ja badjelmearálašvuođa . son cealká váimmustis : dás čohkkán truvnnus dego dronnet , leaska in leat , morraša in goassege dovdda . danne su deaividit seammá beaivvi buot su givssit , jápmin , moraš ja nealgi , ja son boldojuvvo dolas . dasgo fámolaš lea hearrá ipmil guhte lea dubmen su . máilmmi gonagasat geat leat suinna furrošan ja leaicidan , čirrot ja luibmet su dihtii , go oidnet suova badjáneamen go son buollá . sii čužžot guhkkin eret su givssi balus , ja sii fuikot : vuoi , vuoi du , stuora gávpoga , babylona fámolaš gávpoga ! ovtta diimmus bođii du duopmu . maiddái máilmmi gávpeolbmát čirrot ja moraštit su , danne go ii oktage šat oastte sin gálvvuid : eai golliid , silbbaid , divrras geđggiid , bearraliid , fiinna liinniid , purpuriid , silkkiid , skárllagiid , eai ge mange lágán njálggahájat muoraid , eai mange lágán elefántabátnedujiid eai ge divrrasmuorradujiid , eai veaike- , ruovdeeai ge marmordujiid , eai kanelaid eai ge eará máistagiid , suovvasiid , hádjavuoidasiid eai ge suovastanbihkaid , eai viinni eai ge oljju , eai fiinna jáffuid eai ge nisuid , eai šibihiid , sávzzaid , heasttaid , vovnnaid eai ge šlávaid , olbmuid oktan rupmašiin ja sieluin . šattuid maidda don oppa sielustat anistuvvet don leat láhppán , buot du fávruvuođa ja goargatvuođa don leat massán it ge goassege gávnna daid šat . daid gálvvuid gávppašeaddjit geat leat riggon fuorá eallimis , čužžot guhkkin eret su givssi balus . sii čirrot ja luibmet ja celket : vuoi , vuoi du , stuora gávpoga ! don ledjet gárvodan fiinna liinniin ja purpuriin ja skárllagiin ja čiŋahuvvon golliiguin ja divrras geđggiiguin ja bearraliiguin ! ovtta diimmus lea dát stuora riggodat duššan . buot skiippahoavddat ja borjjasteaddjit , mearraolbmát ja sii geat barget meara alde , čužžo guhkkin eret ja čurvo go oidne suova badjáneamen go son bulii : gos lea dán stuora gávpoga veardásaš ? ja sii gilve muolddaid oaivviset ala ja čurvo čieru ja luoimma : vuoi , vuoi stuora gávpoga , gos buohkat geain lea skiipa meara alde , leat riggon su divrras dávviriid dihtii ! ovtta diimmus dat lea duššan . illut su gahččamis , albmi , ja illudehket bassi olbmot , profehtat ja apoastalat ! dasgo ipmil lea dubmen su gii dubmii din . de fámolaš eŋgel loktii geađggi mii lei millogeađggi stuoru , bálkestii dan merrii ja celkkii : nu bálkestuvvo fáhkkestaga stuora gávpot babylon ii ge dat goassege šat gávdno . hárpačuojaheddjiid ja lávluid lávlagat , njurggonasčuojaheddjiid ja básončuojaheddjiid musihkka ii goassege šat gullo du siste . ii leat goassege šat giehtaduojár du siste . ii goassege šat gullo millu jurra du siste . ii goassege šat báitte lámppá čuovga du siste . eai goassege šat gullo irggi ja moarsi jienat du siste . dasgo du gávpeolbmát ledje máilmmi válddálaččat , ja don geidet álbmogiid noidodagainat . gávpogis lei profehtaid ja bassi olbmuid varra , buohkaid varra geat leat sorbmejuvvon eatnama alde . dasto mun gullen dego stuora joavkku almmis čuorvumin alla jienain : halleluja ! bestojupmi , gudni ja fápmu gullá ipmilasamet , dasgo duođalaččat ja vanhurskásat leat su duomut . son lea dubmen stuora fuorá , guhte bilidii eatnama fuorrávuođainis , ja son lea mávssahan fuorrái bálvaleddjiidis vara . sii čurvo fasttain : halleluja ! fuorá dolas badjána suovva álo ja agálašvuhtii . njealljegoalmmátlot vuorrasa ja njeallje sivdnádusa luoitádedje eatnamii ja rohkadalle ipmilii gii čohkká truvnnus , ja sii celke : amen . halleluja ! ja truvnnus gullui jietna : máidnot ipmileamet , buot su bálvaleaddjit , dii geat ballabehtet sus , sihke unnit ja stuorrát ! de mun gullen dego stuora joavkku ja dego máraideaddji čáziid boršuma ja garra bajána čearguma . dat čurvo : halleluja ! dasgo hearrá ipmileamet , buotveagalaš , lea šaddan gonagassan . illudehkot ja ávvudehkot ja addot sutnje gudni ! dasgo lábbá heajaid áigi lea boahtán ! su moarsi lea ráhkkanan , sutnje addojuvvojedje buhtes liidnebiktasat gárvun . liidnebiktasat leat bassi olbmuid vanhurskkis dagut . ja eŋgel celkkii munnje : čále : ávdugasat sii geat leat bovdejuvvon lábbá headjamállásiidda . de son lasihii : dát leat ipmila duohta sánit . mun luoitádin su julggiid ovdii rohkadallat su , muhto son celkkii munnje : ale daga nu ! mun lean dušše ipmila bálvaleaddji nugo don ge ja du oskuguoimmit , sii geat dollet gitta jesusa duođaštusas . rohkadala ipmila ! – jesusa duođaštus lea profehtastallama vuoigŋa . de mun oidnen almmi rabasin , ja doppe mu ovddas lei vilges heasta . riidejeaddji namma lea oskkáldas ja duođalaš , dasgo son dubme ja soahtá vanhurskkisvuođain . su čalmmit leat dego buolli dolla , ja oaivvis sus leat máŋga kruvnnu , ja sutnje lea čállojuvvon namma man dušše son ieš dovdá . son lea gárvodan varas buonjostuvvon biktasiiguin , ja su namma lea ipmila sátni . almmi soahteveagat čuvvot su vilges heasttaiguin , gárvodan fiinna , vilges ja buhtes liidnebiktasiiguin . ja su njálmmis geaigá bastilis miehkki mainna son sáhttá časkit álbmogiid . son stivre sin ruovdesoppiin ja duolbmá viidneduolmmahaga man dievva lea moari viidni , ipmila , buotveagalačča , vašši . su biktasii ja alimiidda lea čállojuvvon namma : gonagasaid gonagas ja hearráid hearrá . de mun oidnen eŋgela čuožžumin beaivvážis . son čuorvvui alla jienain buot lottiide mat girdet allin almmi vuolde : bohtet deike , čoahkkanehket ipmila stuora guossemállásiidda ! dii beassabehtet borrat gonagasaid , soahteoaivámuččaid ja fámolaččaid oačči , heasttaid ja daid riidejeddjiid oačči , buot olbmuid oačči , isidiid ja šlávaid , mánáid ja rávis olbmuid . de oidnen beađu ja máilmmi gonagasaid oktan soahteveagaideasetguin čoagganan soahtat riidejeaddji ja su veagaid vuostái . muhto beahtu dohppejuvvui gitta oktan dainna vearri profehtain guhte dagai oavdumearkkaid beađu ovddas ja daiguin čádjidahtii buohkaid geat válde beađu mearkka ja gopmirdedje dan čuolahusgova . goappašagat bálkestuvvuiga eallinaga dollajávrái mii buollá riššain . earát goddojuvvojedje dainna mihkiin mii boahtá riidejeaddji njálmmis , ja buot lottit borre gallás sin oaččis . de mun oidnen eŋgela njiedjamin almmis čiekŋalasa čoavdda ja stuora láhkkit gieđas . son dohppii guovddi , boares gearbmaša , mii lea beargalat ja sáhtán , ja čanai dan duhát jahkái . eŋgel bálkestii su čiekŋalassii , lohkkadii ja seilii uvssa , amas dat šat fillet álbmogiid , ovdal go dat duhát jagi leat vássán . das maŋŋil dat galgá luitojuvvot luovus oanehassii . de mun oidnen truvnnuid , ja sidjiide geat čohkkededje daidda , addojuvvui dubmenfápmu . mun oidnen maiddái sin sieluid geat ledje steavliduvvon jesusa duođaštusa ja ipmila sáni dihtii , ja oidnen buohkaid geat eai lean gopmirdan beađu dahje dan čuolahusgova eai ge lean bidjan dan mearkka gállui eai ge gihtii . sii eallájedje ja ráđđejedje kristusiin dan duhát jagi . muhto eará jábmit eai eallán ovdal go duhát jagi ledje vássán . dát lea vuosttaš bajásčuožžileapmi . ávdugas ja bassi son geas lea oassi vuosttaš bajásčuožžileamis . nuppi jápmin ii sáhte sin sorbmet , muhto sii šaddet ipmila ja kristusa báhppan ja ráđđejit suinna duhát jagi . go duhát jagi leat vássán , de sáhtán luitojuvvo giddagasastis . son vuolgá čádjidahttit njealji máilmmečiega álbmogiid , goga ja magoga , ja čohkket sin soahtái , ja sin lohku lea dego mearragátti sáddot . sii gorgŋot eatnama alla duolbadassii ja birastahttet bassi olbmuid siidda ja ráhkistuvvon gávpoga . muhto almmis gahččá dolla mii duššada sin . beargalat gii čádjidahtii sin , bálkestuvvo dolla- ja riššajávrái , gos maiddái beahtu ja vearri profehta leaba . doppe sii givssiduvvojit ijatbeaivvi álo ja agálašvuhtii . de mun oidnen stuora , vilges truvnnu ja su gii lei čohkkámin das . eanan ja albmi báhtaredje su muođuid ovddas eai ge dat šat dihtton . ja mun oidnen jábmiid , sihke stuorráid ja unniid čuožžumin truvnnu ovddas . girjjit rahppojuvvojedje , maiddái nubbi girji , eallima girji . ja jábmit dubmejuvvojedje dan mielde mii lei čállojuvvon girjjiide , iešguhtege daguidis mielde . mearra attii dál jábmiidis ruoktot , ja jápmin ja jábmiid riika attii ruoktot daid jábmiid geat ledje doppe , ja juohkehaš dubmejuvvui daguidis mielde . de jápmin ja jábmiid riika bálkestuvvui dollajávrái , ja dollajávri lea nubbi jápmin . ja jos muhtun ii lean čállojuvvon eallima girjái , de son bálkestuvvui dollajávrái . de mun oidnen ođđa almmi ja ođđa eatnama , dasgo ovddit albmi ja ovddit eanan lei nohkan , ii ge mearra lean šat . ja mun oidnen bassi gávpoga , ođđa jerusalema , njiedjamin almmis , ipmila luhtte , válmmaštuvvon ja čiŋahuvvon dego moarsi irggis várás . ja mun gullen truvnnus alla jiena cealkimin : geahča , ipmila orrunsadji lea olbmuid luhtte . son orru sin searvvis , ja sii leat su álbmot , ja ipmil ieš lea sin luhtte . son sihkku eret juohke gatnjala sin čalmmiin , ii ge jápmin leat šat , ii ge moraš ii ge bárgun ii ge giksi . dasgo dat mii lei ovdal , ii leat šat . son guhte čohkká truvnnus , celkkii munnje : geahča , mun dagan buot ođasin . ja son jotkkii : čále ! dasgo dát leat luohtehahtti ja duohta sánit . son celkkii vel munnje : dat lea ollašuvvan ! mun lean alfa ja omega , álgu ja loahppa . sutnje geas lea goiku , mun attán juhkat eallima čázi ádjagis vaikko son ii ánssášivčče dan . son guhte vuoitá , árbe buot , ja mun lean su ipmil ja son lea mu bárdni . muhto árggit , oskkáldasmeahttumat , fasttit , sorbmejeaddjit , furrošeaddjit , noidošeaddjit , eahpeipmilbálvaleaddjit ja buot gielisteaddjit ožžot saji dan jávrris mii buollá dolain ja riššain ; dat lea nubbi jápmin . okta dan čieža eŋgelis geain ledje čieža geara maid dievva ledje čieža maŋimuš givssi , bođii mu lusa ja celkkii : boađe , mun čájehan dutnje moarsi , lábbá áhká . vuoigŋa devddii mu ja eŋgel doalvvui mu stuora , alla vári ala ja čájehii munnje bassi gávpoga , jerusalema , mii njiejai almmis , ipmila luhtte . das lei ipmila hearvásvuohta ja dat šearrái dego divraseamos geađgi , dego kristállačuvges jaspis . dan birra lei stuora , alla muvra mas ledje guoktenuppelot poartta ja guoktenuppelot eŋgela čuožžumin poarttaid guoras , ja israela čearddaid namat ledje čállojuvvon poarttaide . golbma poartta ledje nuorttas guvlui , golbma davás guvlui , golbma lulás guvlui ja golbma oarjjás guvlui . ja gávpotmuvrras ledje guoktenuppelot vuođđogeađggi , ja daidda ledje čállojuvvon lábbá guoktenuppelot apoastala namat . eŋgelis gii sártnui muinna , lei gollemihttosoabbi gávpoga ja dan poarttaid ja muvrraid mihtideami várás . gávpot lei njealječiegat , seammá guhkki go govdat . son mihtidii gávpoga soppiin ; dan guhkkodat , govdodat ja allodat lei seammá stuoris : guoktenuppelotduhát stadia . son mihtidii maiddái gávpotmuvrra ; dat lei čuođinjealljeloginjeallje állana allat olbmuid mihtu mielde , mii maiddái lea eŋgeliid mihttu . muvra lei ráhkaduvvon jaspisis , ja gávpot buhtes gollis , mii lei dego šelges láse . gávpotmuvrra vuođđogeađggit ledje čiŋahuvvon juohke lágán divrras geđggiiguin . vuosttaš vuođđogeađgi lei jaspis , nubbi safira , goalmmát kalsedona , njealját smarágda , viđat sardonyksa , guđat karneola , čihččet krysolihtta , gávccát berylla , ovccát topasa , logát krysoprasa , oktanuppelogát hyasinta , guoktenuppelogát ametysta . dat guoktenuppelot poartta ledje guoktenuppelot bearrala , juohke poarta ráhkaduvvon ovtta bearralis . gávpoga geaidnu lei ráhkaduvvon gollis , buhtis dego čađačuovgi láse . mun in oaidnán ovttage tempela gávpogis , dasgo hearrá ipmil , buotveagalaš , oktan lábbáin lea gávpoga tempel . gávpot ii dárbbaš čuovgga beaivvážis ii ge mánus , dasgo ipmila hearvásvuohta čuvge dan , ja láppis lea dan čuovga . álbmogat vádjolit gávpoga čuovggas , ja máilmmi gonagasat buktet dohko hearvásvuođaideaset . gávpoga poarttat eai goassege dahppojuvvo beaivet , ii ge idja šat leat . buot álbmogiid hearvásvuođat ja riggodagat buktojuvvojit gávpogii , muhto ii mihkkege buhtismeahttumiid beasa sisa , ii ge oktage fastivuođa ja giellása bálvaleaddji , muhto dušše sii geaid namma lea čállojuvvon lábbá eallima girjái . de eŋgel čájehii munnje eallima čázi eanu mii šealgá dego kristálla , ja golgá ipmila ja lábbá truvnnus . gávpoga váldogeainnu ja eanu gaskkas lea eallima muorra mii šaddada šattuid guoktenuppelot geardde ja addá šattuidis juohke mánus . ja muora lasttain ožžot álbmogat dearvvašvuođa . ii mihkkege garuhusaid leat šat . ipmila ja lábbá truvdnu lea gávpogis , ja su bálvaleaddjit bálvalit su . sii ožžot oaidnit ipmila muođuid , ja su namma lea sin gállus . idja ii leat šat , eai ge sii dárbbaš lámppá dahje beaivváža čuovgga , dasgo hearrá ipmil lea sin čuovga . ja sii ráđđejit álo ja agálašvuhtii . eŋgel celkkii munnje : dát leat luohtehahtti ja duohta sánit . hearrá guhte lea profehtaid vuoiŋŋa ipmil , lea vuolggahan eŋgelis čájehit bálvaleddjiidasas dan mii fargga dáhpáhuvvá . geahča , mun boađán fargga . ávdugas dat guhte vurke dán girjji profehtalaš sániid . mun , johanas , lean dat guhte lean gullan ja oaidnán buot dán . go mun ledjen gullan ja oaidnán dan , de luoitádin rohkadallat dan eŋgela guhte lei čájehan munnje dan . muhto son celkkii munnje : ale daga nu ! mun lean dušše bálvaleaddji nugo don ja du vieljat , profehtat , ja sii geat vurkejit dán girjji sániid . rohkadala ipmila ! ja son celkkii munnje : ale bija seailla dán girjji profehtalaš sániide , dasgo áigi lea lahka . ellos vearredahkki ain vearrivuođas , šaddos buhtismeahttun ain buhtismeahttumin . doahttalehkos vanhurskkis ain vanhurskkisvuođa , ja ovdánehkos bassi olmmoš ain bassivuođas . geahča , mun boađán fargga ja buvttán bálkán ja mávssán juohkehažžii su daguid mielde . mun lean alfa ja omega , vuosttaš ja maŋimuš , álgu ja loahppa . ávdugasat sii geat leat bassan biktasiiddiset vai sii ožžot vuoigatvuođa borrat eallima muoras ja mannat poarttaid čađa gávpogii . muhto olggobealde leat beatnagat , noidošeaddjit , furrošeaddjit , olmmošgoddit , eahpeipmilbálvaleaddjit ja buohkat geat ráhkistit ja doahttalit giellásiid . mun , jesus , lean vuolggahan eŋgelan din lusa duođaštit dán searvegottiin . mun lean dávveda vesá ja sohka , šerres guovssonásti . vuoigŋa ja moarsi cealkiba : boađe ! ja dat guhte gullá dán , celkos : boađe ! dat guhte goiká , bohtos , ja dat guhte dáhttu , ožžos eallima čázi nuvttá . mun duođaštan juohkehažžii guhte gullá dán girjji profehtalaš sániid : jos giige lasiha maidege , de ipmil bidjá su ala daid givssiid maid birra dán girjjis lea čállojuvvon . jos giige váldá eret ovttage dán girjji profehtalaš sániin , de ipmil váldá sus eret su oasi eallima muoras ja bassi gávpogis , maid birra dán girjjis lea čállojuvvon . son guhte duođašta dán , cealká : duođaid , mun boađán fargga . amen . boađe , hearrá jesus ! hearrámet jesus kristusa árbmu lehkos buohkaiguin !