\id ACT \ide UTF8 \h Daǥok \toc1 Basse apostali dag̶ok \toc2 Ap dag̶ok \toc3 Ap daǥ \mt1 Basse apostali daǥok. \c 1 \s1 1. Kapittal. \s2 Jesus ærro‐sardne ja albmai mannam, 1–11. Mattajegji ovtamielalas̄vuotta, 12–14. Pietara sardne ja Mattiasa valljijubme apostal ammati, 15–26. \p \v 1 Dam oudeb girje læm mon c̄allam, o Teofilus, buok dam birra, maid Jesus riemai sikke dakkat ja oapatet\x - \xo 1:1 \xt Luk 1:1-3\x* \p \v 2 gidda dam bæive ragjai, go son bajasvalddujuvvui, maŋŋelgo son læi addam apostalidi, gæid son læi valljim, ravvaga Bassevuoiŋa bokte,\x - \xo 1:2 \xt Luk 24:50, 51\x* \p \v 3 gæidi son maidai, maŋŋelgo son læi gillam, c̄ajeti jec̄as ællen ædnag duođas̄tusaiguim, go son oidnujuvvui sist njællje loǥe bæive ja sarnoi dai as̄i birra, mak gullek Ibmel riki.\x - \xo 1:3 \xt Luk 17:20, 21; Rom 14:17; 1 Kor 4:20\x* \p \v 4 Ja go son læi c̄oagganam singuim, de gildi son sin vuolggemest erit Jerusalemest, mutto goc̄oi sin vuorddet Ac̄e loppadusa, maid, celki son, di lepet must gullam;\x - \xo 1:4 \xt Luk 24:49; Joh 14:26; 15:26\x* \p \v 5 dastgo Johannes gastas̄i galle c̄acin, mutto di galggabetet gastas̄uvvut Bassevuoiŋain soames beivi gæc̄est.\x - \xo 1:5 \xt Joh 1:26; Es 44:3; Joel 3:1; Matt 3:11; Ap daǥ 2:4; 11:16\x* \p \v 6 Mutto si, guđek legje c̄oakkai boattam, jerre sust ja celkke: Hærra! Aigokgo don dam aige fastain bajasrakadet rika Israeli?\x - \xo 1:6 \xt Luk 24:21\x* \p \v 7 Mutto son celki sigjidi: I dat boađe digjidi diettet aigid daihe dimoid, maid Ac̄c̄e læ bigjam su jec̄as fabmoi.\x - \xo 1:7 \xt Mark 13:32\x* \p \v 8 Mutto di galggabetet vuostaivalddet Bassevuoiŋa famo, mi galgga boattet din bagjeli, ja di galggabetet læt mu duođas̄tægjek sikke Jerusalemest ja obba Judeast ja Samariast ja gidda ædnam ravdaidi.\x - \xo 1:8 \xt Ap daǥ 2:4; Matt 28:19; Joh 15:27; Ap daǥ 5:32\x* \p \v 9 Ja go son læi dam cælkkam, de valddujuvvui son bajas sin oainededin, ja balvva javkkadi su erit sin c̄almi oudast.\x - \xo 1:9 \xt Mark 16:19; Luk 24:51\x* \p \v 10 Ja go si legje gæc̄c̄amen bajas alme guvllui, go son manai dokko, gæc̄a, de c̄uoʒ̄oiga guokte olbma sin lutte vilggis biktasi siste,\x - \xo 1:10 \xt Luk 9:30\x* \p \v 11 guđek maidai celkiga: Di Galilealas̄ olbmak! Manne c̄uoʒ̄ʒ̄obetet di ja gæc̄c̄abetet bajas alme guvllui? Dat Jesus, gutte læ bajas valddujuvvum din lutte erit albmai, galgga fastain boattet sæmma lakai, go di lepet oaidnam su albmai bajas mannamen. \p \v 12 De macce si ruoktot Jerusalemi dam varest, mi goc̄c̄ujuvvu Olljovarren, mi læ Jerusalem lakka, ovta sabbat‐maŧke duokken.\x - \xo 1:12 \xt Luk 24:50-52\x* \p \v 13 Ja go si botte sisa, de manne si bajas sali, gost si orru, Pietar ja Jakob ja Johannes ja Andreas, Filip ja Tomas, Bartolomeus ja Matteus, Jakob, Alfeus bardne, ja Simon Selotes\f + \fr 1:13 \ft dat læ: dat anger.\f*, ja Judas, Jakoba viellja.\x - \xo 1:13 \xt Matt 10:2-4\x* \p \v 14 Dak bissu buokak ovtamielalaʒ̄at rokkadallamest ja c̄uorvvomest oktanaǥa nissoniguim ja Mariain, Jesus ednin, ja su vieljaiguim.\x - \xo 1:14 \xt Ap daǥ 2:1\x* \p \v 15 Ja dain beivin c̄uoʒ̄ʒ̄eli Pietar gasko mattajegji gaskast, mutto dast legje joavkko lakka guokte c̄uođe ja guokte loǥe olbmu c̄oakest, ja son celki: \p \v 16 Di olbmak, vieljak! Dak c̄allag sanek berrijegje ollas̄uvvut, maid Bassevuoigŋa ouddal juo sarnoi David njalme bokte, Judas birra, gutte s̄addai sin oapestægjen, guđek doppijegje Jesusa.\x - \xo 1:16 \xt Salm 41:10; Joh 13:18; 18:3\x* \p \v 17 Dastgo son læi lokkujuvvum min særvvai ja læi vuostaivalddam dam balvvalusa vuorbe.\x - \xo 1:17 \xt Luk 6:16\x* \p \v 18 Dat fidni nabbo dalle aldsesis bældo vanhurskesmættomvuođa balka bokte; ja go son gac̄ai vuolas, de luoddani son guovddat, ja buok su siskelus̄ak fierralegje olgus.\x - \xo 1:18 \xt 2 Sam 17:23; Matt 27:5\x* \p \v 19 Ja dat læ s̄addam dieđosen sigjidi buokaidi, guđek assek Jerusalemest, nuft atte dat bælddo goc̄c̄ujuvvu sin jec̄aidæsek gilli Hakeldaman, dat læ varra‐bælddon.\x - \xo 1:19 \xt Sak 11:13; Matt 27:7, 8\x* \p \v 20 Dastgo c̄allujuvvum læ salmai girjest: S̄addus su viesso avddemen, ja allus oktage leku, gutte assa dam siste, ja: Oʒ̄ʒ̄us æra olmus̄ su ammata!\x - \xo 1:20 \xt Salm 69:26; 109:8\x* \p \v 21 Damditi berre muttom dain olbmain, guđek læk læmas̄ min lutte gæc̄os dam aige, man siste Hærra Jesus manai sisa ja manai olgus min lutte \p \v 22 Johannes gasta rajest gidda dam bæive ragjai, go son bajas valddujuvvui min lutte erit, s̄addat minguim duođas̄tægjen su bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra.\x - \xo 1:22 \xt Ap daǥ 4:33\x* \p \v 23 Ja si ouddandivvu guoktas, Josefa, gutte goc̄c̄ujuvvui Barsabasen, gæn ligge‐namma læi Justus, ja Mattiasa. \p \v 24 Ja si rokkadalle ja celkke: Don, Hærra, gutte dovdak buokai vaimoid! Dieđet, goabba dam guoktasest don læk valljim\x - \xo 1:24 \xt Jer 17:9, 10; Salm 139:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 vuostaivalddet dam balvvalusa ja apostalammat vuorbe, maid Judas guđi, mannam diti su jec̄as sagjai! \p \v 26 Ja si vuorbbadegje sodno birra, ja vuorbbe gac̄ai Mattiasa ala, ja son valddujuvvui ovtamielalaʒ̄at dai okta nubbe lokkai apostala særvvai.\x - \xo 1:26 \xt Sanel 16:33\x* \c 2 \s1 2. Kapittal. \s2 Bassevuoiŋa golgatubme helludak‐bæive ja olbmui arvvalusak dam birra, 1–13. Pietara sardne Kristus gillamus̄a, bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme, albmai mannama ja Bassevuoiŋa juogadæme birra su bokte, 14–36. Olbmui gac̄aldak ja Pietara rađđe ja næva; golbma duhat olbmu jorggaluvvujek, 37–41. Dai vuostas̄ kristalaʒ̄ai vagjolus ja gaskavuođa ællem, 42–47. \p \v 1 Ja go helludak‐basi bæivve læi joavddam, de legje si buokak ovtamielalaʒ̄at c̄oakest.\x - \xo 2:1 \xt Ap daǥ 1:14\x* \p \v 2 Ja de bođi fakkistaǥa jiedna almest, dego bagjeli boatte garra dalkest, ja dat devdi obba dam vieso, gost si legje c̄okkamen.\x - \xo 2:2 \xt Joel 3:1; Sak 12:10\x* \p \v 3 Ja sist oidnujuvvujegje sirrijuvvum njuokc̄amak, nuftgo dolla‐njuokc̄amak, ja dak manne jes̄guđege ala sist. \p \v 4 Ja si devddujuvvujegje buokak Bassevuoiŋain ja sardnogotte æra gielaiguim, dađemielde go Vuoigŋa addi sigjidi sardnot.\x - \xo 2:4 \xt Ap daǥ 1:5; 11:15; 19:6; Mark 16:17\x* \p \v 5 Mutto de legje Judalaʒ̄ak assamen Jerusalemest, ibmelbalolas̄ olbmak buok olmus̄‐s̄lajain, mak læk alme vuolde. \p \v 6 Go dal dat jiedna gullui, de bođi olmus̄‐ædnagvuotta c̄oakkai ja moivvas̄uvai; dastgo juokkehas̄ gulai sin sardnomen su jec̄as gilli. \p \v 7 Mutto si hirmastuvve buokak ja ovdus̄egje ja celkke gutteg guoibmasæsek: Gæc̄a, æigo dak buokak, guđek sardnuk, læk Galilealaʒ̄ak? \p \v 8 Ja moft gullap mi dalle sin sardnomen, juokkehas̄ min jec̄aidæmek gilli, masa mi læp rieǥadam? \p \v 9 Partalaʒ̄ak ja Medalaʒ̄ak ja Elamitalaʒ̄ak, ja mi, guđek assap Mesopotamiast ja Judeast ja Kappadosiast, Pontusest ja Asiast, \p \v 10 Frygiast ja Pamfyliast, Egyptenest ja Libya guovloin Syrene lakka, ja mi dast asse Romalaʒ̄ak, \p \v 11 Judalaʒ̄ak ja Judalaʒ̄ai oskoc̄uovvok, Kretalaʒ̄ak ja Arabialaʒ̄ak, mi gullap sin sardnomen Ibmel stuora daǥoi birra min jec̄aidæmek gilli. \p \v 12 Mutto si hirmastuvve buokak ja æppedegje ja celkke, nubbe nubbai: Mison dat læʒ̄ʒ̄a? \p \v 13 Mutto ærrasak bilkkedegje ja celkke: Si læk garremin njalgga vinest. \p \v 14 De loaidasti Pietar ouddan daina okta nubbe lokkasin ja bajedi su jienas ja sarnoi sigjidi: Di Judalas̄ olbmak ja di buokak, guđek assabetet Jerusalemest! Dat lekus digjidi diettevas, ja vuttivalddet burist mu sanid! \p \v 15 Dastgo æi dak læk garremin, nuftgo di gaddebetet, alma dat læ goalmad dibmo bæivest.\f + \fr 2:15 \ft dibmo 9 gaskabæive ouddal.\f* \p \v 16 mutto dat læ dat, mi læ celkkujuvvum profet Joel bokte:\x - \xo 2:16 \xt Joel 3:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 17 Ja maŋemus̄ beivin galgga s̄addat, cælkka Ibmel, de aigom mon golgatet mu Vuoigŋam buok oaʒ̄e bagjeli; ja din barnek ja din nieidak galggek profetastallat, ja din nuorra olbmak galggek oainatusaid oaidnet, ja din vuorrasak galggek niegoid niegadet.\x - \xo 2:17 \xt Ap daǥ 21:9\x* \p \v 18 Duođai, vela mu balvvalegjidamge bagjeli ja mu balvvalægje nissonidam bagjeli aigom mon dain beivin golgatet mu Vuoigŋam, ja si galggek profetastallat. \p \v 19 Ja mon aigom addet oavdoid almest bagjen ja mærkaid ædnam alde vuollen, vara ja dola ja suovva‐lievle. \p \v 20 Bæivas̄ galgga nubbastuvvut sævdnjaden, ja manno varran, ouddalgo Hærra stuora ja hærvas bæivve boatta.\x - \xo 2:20 \xt Joel 3:4; Matt 24:29\x* \p \v 21 Ja dapatuvvat galgga, juokkehas̄, gutte Hærra nama c̄uorvvo, galgga bestujuvvut.\x - \xo 2:21 \xt Rom 10:12, 13\x* \p \v 22 Di Israelitalas̄ olbmak! Gullet daid sanid: Jesus Nasarealaʒ̄a, olbma, gæn Ibmel ouddandivoi din ouddi væǥalas̄ daǥoi ja oavdoi ja mærkai bokte, maid Ibmel daǥai su bokte din gaskast, nuftgo di maidai jec̄a diettebetet.\x - \xo 2:22 \xt Ap daǥ 10:38\x* \p \v 23 su valdidek di, go son læi addujuvvum dokko Ibmel arvvaluvvum rađe ja ouddaldiettem mielde, ja russinavllidek su vanhurskesmættom gieđaiguim ja goddidek su.\x - \xo 2:23 \xt Luk 22:22; Ap daǥ 4:28\x* \p \v 24 Dam bajasc̄uoʒ̄aldatti Ibmel, go son læi c̄oavddam jabmem bakc̄asid, dađemielde go dat læi vægjemættom, atte son mati dast dollujuvvut.\x - \xo 2:24 \xt Ap daǥ 2:32; 3:15; 4:10; 10:40; 13:30, 34; 17:31; Rom 4:24; 8:11; 1 Kor 6:14; 15:5; 2 Kor 4:14\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 Dastgo David cælkka su birra: Mon anam Hærra alelassi mu c̄almidam oudast; dastgo son læ mu olgis̄ gieđa bælde, amam mon likkatuvvut.\x - \xo 2:25 \xt Salm 16:8\xta ; j. n. v.\x* \p \v 26 Damditi illod mu vaibmo, ja mu njuovc̄a avvod; duođai, maidai mu oaʒ̄ʒ̄e galgga assat oagjebassan doaivo siste; \p \v 27 dastgo ik don galga guođđet mu sielo jabmi aibmoi ikge luoittet du bassajad oaidnet guoccagæme.\x - \xo 2:27 \xt Ap daǥ 13:35\x* \p \v 28 Don læk dieđetam munji ællem gæinoid: don galgak dævddet muo iloin du muođoidad oudast. \p \v 29 Di olbmak, vieljak! Diktet muo sardnot roakkadet digjidi patriarka David birra, atte son læ sikke jabmam ja havddaduvvum, ja su havdde læ min lutte gidda odnas̄ bæive ragjai.\x - \xo 2:29 \xt 1 Gon 2:10; Ap daǥ 13:36\x* \p \v 30 Dađemielde go son læi profeta ja diđi, atte Ibmel læi vurdnom sudnji valin, atte son aigoi su alemi s̄addost oaʒ̄e mielde c̄uoʒ̄aldattet Kristusa c̄okkat su truono alde,\x - \xo 2:30 \xt 2 Sam 7:12; 1 Gon 8:20; Salm 89:4, 5; 132:11\x* \p \v 31 de oini son ouddal juo ja sarnoi Kristus bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra, atte su siello i guđđujuvvum jabmi aibmoi, ige su oaʒ̄ʒ̄e oaidnam guoccagæme.\x - \xo 2:31 \xt Salm 16:10\x* \p \v 32 Dam Jesusa bajasc̄uoʒ̄aldatti Ibmel, man birra duođas̄tægjek mi læp buokak.\x - \xo 2:32 \xt 1 Kor 15:15\x* \p \v 33 Maŋŋelgo son nabbo dalle læ aleduvvum Ibmel olgis̄ gieđa bællai ja læ vuostaivalddam Bassevuoiŋa loppadusa Ac̄est, de læ son golgatam dam, maid di dal oaidnebetet ja gullabetet. \p \v 34 Dastgo David i mannam bajas albmai; mutto son cælkka: Hærra celki mu hærrai: C̄okkan mu olgis̄ gieđa bællai,\x - \xo 2:34 \xt Salm 110:1; 1 Kor 15:25\x* \p \v 35 dassac̄i go mon bijam du vas̄alaʒ̄aid du julgi vuolos̄en! \p \v 36 Damditi galgga buok Israel viesso vissasi diettet, atte Ibmel læ dakkam su hærran ja Kristusen, dam sæmma Jesusa, gæn di lepet russinavllim. \p \v 37 Mutto go si dam gulle, de manai dego c̄uggistak sin vaimo c̄ađa, ja si celkke Pietari ja daidi æra apostalidi: Di olbmak, vieljak! Maid galggap mi dakkat?\x - \xo 2:37 \xt Ap daǥ 16:30\x* \p \v 38 Mutto Pietar celki sigjidi: Jorggaleket jec̄aidædek, ja jes̄gutteg dist diktus jec̄as gastas̄uvvut Jesus Kristus nammi suddoides andagassi addujume varas, ja di galggabetet oaʒ̄ʒ̄ot Bassevuoiŋa addaldaǥa!\x - \xo 2:38 \xt Matt 3:2; 4:17; Mark 1:15\x* \p \v 39 Dastgo digjidi ja din manaidi gulla loppadus ja sigjidi buokaidi, guđek læk gukken erit, nuft ædnagidi, go Hærra, min Ibmel, aiggo dasa goc̄c̄ot.\x - \xo 2:39 \xt Joh 10:16\x* \p \v 40 Maidai ædnag æra saniguim duođas̄ti son sigjidi ja nævoi sin ja celki: Diktet jec̄aidædek bestujuvvut dam navcates sokkagoddest erit! \p \v 41 Dak, guđek dal mielastæsek vuostaivaldde su sane, gastas̄uvvujegje; ja de lasetuvvujegje damanaǥa bæive særvvegoddai lakka golbma duhat sielo. \p \v 42 Mutto si legje bissovaʒ̄ak apostali mattatusa ja særve ja laibe doagjalæme ja rokkadusai siste. \p \v 43 Mutto ballo bođi buok sieloi bagjeli; ja ædnag oavddodaǥok ja mærkak dakkujuvvujegje apostali bokte. \p \v 44 Mutto si buokak, guđek osku, legje c̄oakest ja adne buok obmudaǥaidæsek særvest.\x - \xo 2:44 \xt 5 Mos 15:11; Ap daǥ 4:32\x* \p \v 45 Ja si vuvdde sin obmudaǥaidæsek ja davveridesek ja juoǥadegje daid buokai gaski, dađemielde go guttege darbas̄i.\x - \xo 2:45 \xt Ap daǥ 4:34; Luk 12:33\x* \p \v 46 Ja si legje alo juokke bæive ovtamielalaʒ̄at tempel siste ja doagjalegje laibe viesoi siste ja navdas̄egje mallasid avoin ja vaimo ovtagærddasas̄vuođain,\x - \xo 2:46 \xt Ap daǥ 20:7; Matt 26:26\x* \p \v 47 mainodedin Ibmela, ja buok olbmuk likojegje sigjidi. Mutto Hærra laseti bæivalaʒ̄at sin særvvegoddai, guđek bestujuvvujegje.\x - \xo 2:47 \xt Ap daǥ 5:14; 11:21\x* \c 3 \s1 3. Kapittal. \s2 Pietar buored skierma, 1–8. Olbmuk ovdus̄ek; Pietar sardno Jesus jabmem ja bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra, 9–16, nævvo jorggalæbmai, 17–26. \p \v 1 Mutto Pietar ja Johannes manaiga ovtast bajas tempel sisa rokkus dimo, mi læi ovcad dibmo.\x - \xo 3:1 \xt Ap daǥ 10:3\x* \p \v 2 Ja muttom olmai, gutte læi skierbma ædnes hæga rajest, guddujuvvui ouddan; su bigje si bæivalaʒ̄at dam tempel uvsa ouddi, mi goc̄c̄ujuvvu c̄abba uksan, anotet addaldaǥaid sist, guđek manne tempel sisa.\x - \xo 3:2 \xt Ap daǥ 14:8\x* \p \v 3 Go son oini Pietara ja Johannesa, go soai læiga mannamen tempel sisa, de anoi son, vai son oʒ̄us̄i addaldaǥa. \p \v 4 Mutto Pietar gæc̄ai oktan Johannesain bastelet su ala ja celki: Gæc̄a monno ala! \p \v 5 Mutto son gæc̄ai sodno ala, go son doaivoi juoida sodnost oaʒ̄ʒ̄ot. \p \v 6 Mutto Pietar celki: Silbak ja gollek must æi læk; mutto dam, mi must læ, dam addam mon dudnji: Jesus Kristus, Nasarealaʒ̄a, nammi c̄uoʒ̄ʒ̄el ja vaʒe!\x - \xo 3:6 \xt Ap daǥ 14:10\x* \p \v 7 Ja son doppi su olgis̄ gitti ja c̄uoʒ̄aldatti su.\x - \xo 3:7 \xt Matt 8:15; 9:25\x* \p \v 8 Mutto dallanaǥa nanosmuvve su juolgek ja lappelađđasak, ja son njuikki bajas, c̄uoʒ̄oi ja vaʒas̄i ja manai sodno mielde tempel sisa, vaʒas̄i ja njuikodi ja mainoi Ibmela. \p \v 9 Ja buok olbmuk oidne su vaʒʒemen ja maidnomen Ibmela. \p \v 10 Ja si dovdde su, atte son læi dat, gutte læi c̄okkam tempel c̄abba uvsa oudast anotam diti addaldaǥaid; ja si devddujuvvujegje baloin ja suorgganemin dam diti, mi sudnji læi dapatuvvam. \p \v 11 Go dal dat skierbma, gutte læi buoreduvvum, ani jec̄as Pietara ja Johannesa lutte, de vikke buok olbmuk c̄oakkai sodno lusa dam fæskari, mi goc̄c̄ujuvvu Salomon fæskeren, ja legje sagga suorgganam.\x - \xo 3:11 \xt Ap daǥ 5:12\x* \p \v 12 Mutto go Pietar dam oini, de sarnoi son olbmuidi: Di Israelitalas̄ olbmak! Manne imas̄tallabetet di dam diti? Daihe manne gæc̄c̄abetet di nuft bastelet monno ala, dego moai jec̄c̄ame famoin daihe ibmelbalolas̄vuođain lifc̄ime sattam dam vaʒʒen? \p \v 13 Abraham ja Isak ja Jakob Ibmel, min vanhemidamek Ibmel, læ hærvasen dakkam su barnes Jesusa, gæn di lepet addam jabmemi ja biettalam Pilatus oudast, go son dubmi, atte son galgai luovos luittujuvvut.\x - \xo 3:13 \xt 2 Mos 3:6, 15; Matt 27:23\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Joh 19:4, 12\x* \p \v 14 Mutto di biettaleidek dam base ja vanhurskasa ja anoteidek olmus̄godde aldsesædek addujuvvut.\x - \xo 3:14 \xt Matt 27:20, 21\x* \p \v 15 Mutto ællem oaivamuʒ̄a di goddidek, gæn Ibmel bajasc̄uoʒ̄aldatti jabmi lutte, man birra duođas̄tægjek mi læp.\x - \xo 3:15 \xt Ap daǥ 2:24\x* \p \v 16 Ja osko diti su nama ala læ su namma apasmattam dam, gæn di oaidnebetet ja dovddabetet; ja osko, mi læ dugjujuvvum su bokte, læ addam sudnji dam olles dærvasmattujume din buokai c̄almi oudast. \p \v 17 Ja dal, vieljac̄idam! Mon dieđam, atte di lepet dakkam dam diettemættomvuođast, nuftgo maidai din oaivamuʒ̄ak.\x - \xo 3:17 \xt Ap daǥ 13:27; 1 Kor 2:8\x* \p \v 18 Mutto Ibmel læ nuft ollas̄uttam, maid son ouddal gulati buok su profetaides njalme bokte, atte Kristus galgai gillat.\x - \xo 3:18 \xt Luk 24:44\x* \p \v 19 Valddet damditi æra miela ja jorgideket, vai din suddok s̄addas̄e erit sikkujuvvut, vai dærvasmattujume aigek boađas̄e Hærra muođoin,\x - \xo 3:19 \xt Ap daǥ 2:38\x* \p \v 20 ja vai son vuolgatifc̄i dam digjidi ouddal gulatuvvum Jesus Kristusa, \p \v 21 gutte berre alme oamastet gidda dai aigi ragjai, go buok dingak fastain bajasrakaduvvujek, mai birra Ibmel læ sardnom buok su basse profetaides njalme bokte mailme algo rajest. \p \v 22 Dastgo Moses celki vanhemidi: Hærra, din Ibmelædek, galgga c̄uoʒ̄aldattet digjidi profeta din vieljainædek nuftgo muo; su galggabetet di gulddalet buok dam siste, maid son digjidi sarnus̄.\x - \xo 3:22 \xt 5 Mos 18:15, 18; Joh 1:21; Matt 17:5\x* \p \v 23 Mutto dat galgga dapatuvvat, juokke siello, gutte i gulddal dam profeta, galgga hævatuvvut olbmui gaskast erit.\x - \xo 3:23 \xt 5 Mos 18:19; Salm 2:12\x* \p \v 24 Mutto maidai buok profetak Samuel rajest ja dastmaŋas, nuft ædnagak, guđek læk sardnom, læk maidai ouddal juo gulatam daid beivid. \p \v 25 Di lepet profetai ja litto manak, maid Ibmel daǥai min vanhemiguim, go son celki Abrahami: Ja du nale siste galggek buok sokkagoddek ædnam alde buristsivdneduvvut.\x - \xo 3:25 \xt 1 Mos 12:3; 22:18; Gal 3:8\x* \p \v 26 Din lusa læ Ibmel, go son bajasc̄uoʒ̄aldatti su barnes Jesusa, oudemusta vuolgatam su din buristsivdnedet, go juokkehas̄ dist jorggal jec̄as su bahavuođastes erit.\x - \xo 3:26 \xt Ap daǥ 13:46; Matt 15:24\x* \c 4 \s1 4. Kapittal. \s2 Pietar ja Johannes suppijuvvuba giddagassi; ædnagak oskuk, 1–4. Pietar bælos̄ta jec̄as roakkadet alla digge oudast ja duođas̄ta Jesus bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra, 5–12; si aittek sodno ja luittek sodno mannat, 13–22. Go soai boatteba olbmuidæsga lusa, de rokkadallek si ovtamielalaʒ̄at Ibmeli ja gullujuvvujek sust, 23–31. Særvvegodde dilalas̄vuotta, 32–36. \p \v 1 Mutto go soai læiga olbmuidi sardnomen, de botte papak ja tempel oaivve‐olmai ja Saddusealaʒ̄ak sodno bagjeli, \p \v 2 go si bahan adne, go soai oapateiga olbmuid ja dieđeteiga Jesus siste bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme jabmi lutte. \p \v 3 Ja si bigje gieđa sodno ala ja bigje sodno giddagassi nubbe bæivvai; dastgo æked juo læi.\x - \xo 4:3 \xt Ap daǥ 5:18\x* \p \v 4 Mutto ædnagak sist, guđek legje sane gullam, osku, ja olbmai lokko s̄addai lakka vitta duhat. \p \v 5 Mutto de dapatuvai bæive dastmaŋŋel, atte sin oaivamuʒ̄ak ja vuorrasak ja c̄al’oappavaʒ̄ak c̄oagganegje Jerusalemi, \p \v 6 ja Annas, bajemus̄ pappa, ja Kaifas ja Johannes ja Aleksander ja nuft ædnagak, guđek legje bajemus̄ papai soǥast.\x - \xo 4:6 \xt Luk 3:2\x* \p \v 7 Ja si divvu sodno ouddan ja jerre: Man famost daihe man nammi daǥaide doai dam?\x - \xo 4:7 \xt Matt 21:23\x* \p \v 8 De celki Pietar, devddujuvvum Bassevuoiŋain, sigjidi: Di alhmuga oaivamuʒ̄ak ja Israel vuorrasak! \p \v 9 Dađemielde go moai odne duŧkujuvvujedne buore daǥo harrai hæjos olbmu vuostai, gæn bokte son læ bestujuvvum,\x - \xo 4:9 \xt Joh 10:32\x* \p \v 10 de lekus dat digjidi buokaidi ja buok Israelitalas̄ olbmuidi diettevas, atte Jesus Kristus, Nasarealaʒ̄a, nama bokte, gæn di lepet russinavllim, gæn Ibmel læ bajasc̄uoʒ̄aldattam jabmi lutte, su bokte c̄uoʒ̄ʒ̄o dat dærvasmattujuvvum dast din c̄almi oudast.\x - \xo 4:10 \xt Ap daǥ 3:6, 16\x* \p \v 11 Son læ dat gæđge, mi læ dus̄s̄en adnujuvvum dist, di huksijægjek, dat, gutte læ s̄addam oaivve‐c̄iekkagæđgen.\x - \xo 4:11 \xt Salm 118:22; Es 28:16; Matt 21:42\x* \p \v 12 Ja i obba lækge bestujubme guđege æra siste; dastgo i læk nubbe æra nammage alme vuolde addujuvvum olbmui gaski, man bokte mi berrip bestujuvvut.\x - \xo 4:12 \xt Matt 1:21\x* \p \v 13 Mutto go si oidne Pietara ja Johannesa roakkadvuođa ja legje oʒ̄ʒ̄om diettet, atte soai læiga oappamættom ja ovtagærddan olbmuk, de imas̄talle si; ja si dovdde sodno, atte soai læiga læmas̄ Jesusin. \p \v 14 Mutto go si oidne dam olbmu, gutte læi dærvasmattujuvvum, c̄uoʒ̄ʒ̄omen sodno lutte, de sist i læm mikkege cælkkemus̄s̄an dam vuostai. \p \v 15 Mutto si goc̄c̄u sodno olgus mannat digge oudast ja rađđadalle gutteg guiminæsek ja celkke: \p \v 16 Maid galggap mi dakkat dai olbmuiguim? Dastgo dieđos mærkka læ dakkujuvvum sodno bokte, mi læ almos sigjidi buokaidi, guđek assek Jerusalemest, je æp mi mate dam biettalet.\x - \xo 4:16 \xt Joh 11:47\x* \p \v 17 Mutto amas dat sakka s̄at viddanet olbmui gaski, de aittop mi garraset sodno, amasga soai dastmaŋas s̄atan sardnot guđege olbmui dam nammi! \p \v 18 Ja si ravkke sodno, ja gildde sodno, atte æba soai obba galggamge sardnot æbage oapatet Jesus nammi. \p \v 19 Mutto Pietar ja Johannes vastedeiga ja celkiga sigjidi: Dubmijeket, lægo dat riekta Ibmel oudast jægadet din æmbo go Ibmela!\x - \xo 4:19 \xt Ap daǥ 5:29\x* \p \v 20 Dastgo æm moai mate æra go sardnot dam, maid moai ledne oaidnam ja gullam. \p \v 21 Mutto si aitte sodno vela ain ja luitte sodno luovos, go si æi gavdnam, moft si galgge sodno rangas̄tet, olbmui diti; dastgo buokak maidnu Ibmela dam oudast, mi læi s̄addam. \p \v 22 Dastgo dat olmus̄ læi æmbo go njællje loǥe jaǥe boares, gæn ala dat dærvasmattujume mærkka læi dakkujuvvum. \p \v 23 Mutto go soai læiga luovos luittujuvvum, de bođiga soai olbmuidæsga lusa ja muittaleiga sigjidi, maid bajemus̄ papak ja vuorrasak legje sodnoidi cælkkam. \p \v 24 Mutto go si gulle dam, de bajedegje si ovtamielalaʒ̄at jienasek Ibmel guvllui ja celkke: Hærra! Don læk dat Ibmel, gutte læk dakkam alme ja ædnama ja abe ja buok, mi læ dai siste.\x - \xo 4:24 \xt 1 Mos 1:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 gutte læk cælkkam David, du balvvalægjad, njalme bokte: Manne morrulek bakenak, ja huŧkek albmugak dus̄s̄alas̄ arvvalusaid?\x - \xo 4:25 \xt Salm 2:1, 2\x* \p \v 26 Ædnam gonagasak c̄uoʒ̄ʒ̄elek, ja oaivamuʒ̄ak c̄oagganek okti Hærra vuostai ja su vuiddujuvvuma vuostai. \p \v 27 Dastgo si læk duođai c̄oagganam du basse mana Jesus vuostai, gæn don læk vuoiddam, sikke Herodes ja Pontius Pilatus bakeniguim ja Israel albmugin,\x - \xo 4:27 \xt Luk 23:11\x* \p \v 28 dam dakkat, maid du gietta, ja du rađđe læi ouddal juo arvvalam dapatuvvat.\x - \xo 4:28 \xt Ap daǥ 2:23\x* \p \v 29 Ja dal, Hærra! Gæc̄a sin aittagidi, ja adde du balvvalegjidad sardnot du sane buok roakkadvuođain, \p \v 30 geiggededin du gieđad dærvasmattemi, ja vai mærkak ja oavddodaǥok s̄addas̄e du basse mana, Jesus, nama bokte! \p \v 31 Ja go si legje rokkadallam, de likkatuvvui baikke, gosa si legje c̄oagganam, ja si devddujuvvujegje buokak Bassevuoiŋain ja sardnu Ibmel sane roakkadvuođain.\x - \xo 4:31 \xt Ap daǥ 16:26\x* \p \v 32 Mutto obba oskolaʒ̄ai joavkost læi okta vaibmo ja okta siello; ja i vela oktage lokkam maidege su davverestes læt jec̄as oabmen, mutto si adne buok obmudaǥaidæsek særvest.\x - \xo 4:32 \xt Ap daǥ 2:44\x* \p \v 33 Ja stuora famoin adde apostalak duođas̄tusa Hærra Jesus bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra, ja stuora arbmo læi sin buokai bagjelist.\x - \xo 4:33 \xt Ap daǥ 1:22; 2:24\x* \p \v 34 Dastgo i læm oktage sin gaskast, gutte gillai vagjegvuođa; dastgo nuft ædnagak, gæin legje bældok daihe viesok, vuvdde daid ja bukte dam vuvddujuvvum oame hadde ouddan \p \v 35 ja bigje dam apostali julgi ouddi; mutto juokkehaʒ̄ʒ̄i jukkujuvvui, dađemielde go son darbas̄i.\x - \xo 4:35 \xt 5 Mos 15:11; Es 58:7\x* \p \v 36 Mutto Joses, gutte apostalin goc̄c̄ujuvvui liggenamain Barnabasen, dat læ c̄ilggijuvvum: jeđđitusa bardne, muttom Levitalas̄, rieǥadam Sypernest, vuvdi bældo, mi sust læi, ja buvti ruđaid ja bijai daid apostali julgi ouddi. \c 5 \s1 5. Kapittal. \s2 Ananiasa ja Safira gielesvuotta ja jabmem, 1–11. Apostali væǥalas̄ daǥok; ædnagak oskuk, 12–16. Apostalak bigjujuvvujek giddagassi, mutto gagjujuvvujek engel bokte, 17–20. Si gavdnujek tempel siste, divvujuvvujek alla digge ouddi, mi aiggo sin goddetet, 21–33. Gamaliel gagjo sin su sarnes bokte, 34–39. Si rissijuvvujek, luittujuvvujek luovos ja bissuk sardnedæmest, 40–42. \p \v 1 Mutto muttom olmai, gæn namma læi Ananias, Safirain, su akaines, vuvdi su obmudaǥas, \p \v 2 ja son doalai aldsesis su akas dieđededin muttom oase haddest ja buvti ovta oase ouddan ja bijai dam apostali julgi ouddi.\x - \xo 5:2 \xt Ap daǥ 4:35, 36\x* \p \v 3 Mutto Pietar celki: Ananias! Manne læ Satan dævddam du vaimo gielastallat Bassevuoiŋa vuostai ja doallat aldsesad maidege bældo haddest?\x - \xo 5:3 \xt Joh 13:2\x* \p \v 4 Igo dat læm du oabme, go don legjik dam ised, ja igo dat, man oudast dat vuvddujuvvui, læm du valdest? Manne læk don du vaimostad arvvalam dam daǥo dakkat? Ik don læk gielastallam olbmui oudast, mutto Ibmel oudast. \p \v 5 Mutto go Ananias gulai daid sanid, de gac̄ai son ædnami ja addi vuoiŋas. Ja stuora ballo bođi sin buokai bagjeli, guđek dam gulle. \p \v 6 Mutto dak nuorra olbmak c̄uoʒ̄ʒ̄elegje ja ragje lika, ja si gudde su olgus ja havddadegje su.\x - \xo 5:6 \xt 3 Mos 10:4, 5\x* \p \v 7 Mutto de dapatuvai lakka golbma dimo dastmaŋŋel, de bođi su akka sisa, ja i son diettam, mi læi s̄addam. \p \v 8 Mutto Pietar celki sudnji: Cælke munji, vuvdidego doai bældo dam haddai! Mutto son celki: Vuvdime galle dam haddai. \p \v 9 Mutto Pietar celki sudnji: Moft læppe doai goitai soappam gæc̄c̄alet Hærra Vuoiŋa? Gæc̄a, sin juolgek, guđek havddadegje du boadnja, læk uvsa oudast, ja si galggek du olgus guoddet. \p \v 10 Mutto son gac̄ai dallanaǥa su julgi ouddi ja addi vuoiŋas; mutto dak nuorra olbmak botte sisa ja gavdne su jabmam, ja si gudde su olgus ja havddadegje su su boadnja balddi. \p \v 11 Ja stuora ballo bođi obba særvvegodde bagjeli ja sin buokai bagjeli, guđek dam gulle. \p \v 12 Mutto ædnag mærkak ja oavddodaǥok s̄adde olbmui gaski apostali gieđai bokte. Ja si legje buokak ovtamielalaʒ̄at Salomon fæskarest.\x - \xo 5:12 \xt Ap daǥ 3:11\x* \p \v 13 Mutto i oktage dain ærain duostam adnet jec̄as sin lutte, mutto olbmuk adne sin sagga arvost, \p \v 14 ja alelassi ædnanegje dak, guđek osku Hærra ala, stuora joavkko sikke olbmain ja nissonin, \p \v 15 nuft atte si gudde buccidæsek balggai ala ja bigje sin sængai ja bænkai ala, vai, go Pietar bođi, juobe su suoivange suoivanastas̄i soabmasa sist.\x - \xo 5:15 \xt Ap daǥ 19:11, 12\x* \p \v 16 Mutto maidai dain biras gavpugin botte ædnagak Jerusalemi ja bukte buccid ja daggarid, guđek buttesmættom vuoiŋain vaivveduvvujegje, ja si buokak dærvasmattujuvvujegje. \p \v 17 Mutto bajemus̄ pappa c̄uoʒ̄ʒ̄eli, ja si buokak, guđek dolle su bæle, namalassi Sadusealaʒ̄ai særvve, ja si devddujuvvujegje angervuođain\x - \xo 5:17 \xt Ap daǥ 4:1\x* \p \v 18 ja bigje gieđa apostali ala ja suppijegje sin oktasas̄ giddagassi. \p \v 19 Mutto Hærra engel rabasti giddagasa uvsaid ikko ja doalvoi sin olgus ja celki:\x - \xo 5:19 \xt Ap daǥ 12:7\x* \p \v 20 Vulgget dokko ja loaidasteket ouddan ja sardnot tempel siste albmugi buok dam ællem sanid! \p \v 21 Mutto go si legje dam gullam, de manne si arrad tempel sisa ja oapategje. Mutto go bajemus̄ pappa bođi ja si, guđek dolle su bæle, de c̄oakkai goc̄c̄u si digge ja buok Israel manai vuorrasid ja vuolgategje balvvalegjid giddagassi buktet sin ouddan.\x - \xo 5:21 \xt Ap daǥ 4:5\x* \p \v 22 Mutto go balvvalægjek botte dokko, de æi si gavdnam sin giddagasast, mutto si botte ruoktot ja muittalegje dam ja celkke: \p \v 23 Giddagasa gavnaimek mi dappujuvvum buok fuolalas̄vuođain ja favtaid c̄uoʒ̄ʒ̄omen uvsai olggobælde; mutto go mi rabaimek, de æp mi gavdnam ovtage siste. \p \v 24 Mutto go sikke bajemus̄ pappa ja tempel oaivve‐olmai ja dak æra bajemus̄ papak gulle daid sanid, de s̄adde si æppadussi sin harrai, mi dast bođis̄. \p \v 25 Mutto muttom bođi ja muittali sigjidi ja celki: Gæc̄a, dak olbmak, gæid di suppidek giddagassi, c̄uʒ̄ʒ̄uk tempel siste ja oapatek olbmuid. \p \v 26 De manai oaivve‐olmai dokko balvvalegjiguim ja vieʒ̄ai sin, i dadde vækkavaldalas̄vuođain; dastgo si balle olbmuin, atte si daiddek s̄addat gæđgaduvvut. \p \v 27 Mutto go si legje vieʒ̄ʒ̄am sin, de divvu si sin digge ouddi, ja bajemus̄ pappa gac̄ai sist ja celki: \p \v 28 Æpgo mi gielddam din garraset oapatæmest dam nammi? Ja gæc̄a, di lepet dævddam Jerusalem din oapoinædek ja aiggobetet buktet dam olbmu varaid min bagjeli.\x - \xo 5:28 \xt Ap daǥ 4:18; Matt 27:25\x* \p \v 29 Mutto Pietar ja apostalak vastedegje ja celkke: Olmus̄ berre jægadet Ibmela æmbo go olbmuid.\x - \xo 5:29 \xt Dan 6:10, 11; Ap daǥ 4:19\x* \p \v 30 Min vanhemidamek Ibmel bajasc̄uoʒ̄aldatti Jesusa, gæn di goddidek, go di hængasteidek su murri.\x - \xo 5:30 \xt Ap daǥ 3:15\x* \p \v 31 Dam læ Ibmel aledam oaivamuʒ̄ʒ̄an ja bæsten su olgis̄ gieđas bællai, addem diti Israeli jorggalusa ja suddoi andagassi addujume.\x - \xo 5:31 \xt Ap daǥ 2:33; Filip 2:9; Ebr 2:9\x* \p \v 32 Ja mi læp su duođas̄tægjek daidi daǥoidi, nuftgo maidai Bassevuoigŋa, gæn Ibmel læ addam sigjidi, guđek su jægadek.\x - \xo 5:32 \xt Luk 24:48; Joh 15:27; 14:17\x* \p \v 33 Mutto go si dam gulle, de manai dat sin vaimoi c̄ađa, ja si arvvalegje sin goddet. \p \v 34 Mutto muttom Farisealas̄, gæn namma læi Gamaliel, muttom laka‐oapatægje, gutte læi sagga gudnijattujuvvum buok olbmuin, c̄uoʒ̄ʒ̄eli diggest ja goc̄oi sin luoittet apostalid loaidastet oanekas̄ olgus.\x - \xo 5:34 \xt Ap daǥ 22:3\x* \p \v 35 Ja son celki sigjidi: Di Israelitalas̄ olbmak! Varoteket jec̄aidædek dam harrai, maid di dakkabetet dai olbmuiguim. \p \v 36 Dastgo dai beivi ouddal c̄uoʒ̄ʒ̄eli Teudas, gutte celki jec̄as læt stuora olmajen, ja lakka njællje c̄uođe arvo olbma c̄uovvolegje su; son goddujuvvui, ja si buokak, guđek su doattalegje, bieđganegje ja s̄adde dus̄s̄en. \p \v 37 Su maŋŋel c̄uoʒ̄ʒ̄eli Judas, Galilealas̄, værroi c̄allujume beivin ja gesi ollo olbmuid bællasis; son maidai dus̄s̄ai, ja si buokak, guđek su doattalegje, bieđganegje. \p \v 38 Ja dal cælkam mon digjidi: Adnet jec̄aidædek dain olbmuin erit ja luittet sin mannat! Dastgo jos dat arvvalus daihe dat dakko boatta olbmuin, de dat dus̄s̄a;\x - \xo 5:38 \xt Matt 15:13\x* \p \v 39 mutto jos dat boatta Ibmelest, de epet di væje dam dus̄s̄adet. Allet divte jec̄aidædek daggaren gavdnujuvvut, guđek viggek soattat vela Ibmelage vuostai!\x - \xo 5:39 \xt Ap daǥ 9:5\x* \p \v 40 De jægadegje si su; ja si ouddan ravkke apostalid ja goc̄c̄u sin rissijuvvut ja gildde sin sardnomest Jesus nammi, ja si luitte sin mannat. \p \v 41 De vulgge si iloin gærreg c̄almi oudast erit, dainago si legje adnujuvvum dokkalaʒ̄ʒ̄an higjeduvvut su nama diti.\x - \xo 5:41 \xt Matt 5:10\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Rom 5:3; Filip 1:29; 1 Petr 4:13; Jak 1:2\x* \p \v 42 Ja æi si hæittam oapatæmest juokke bæive tempel siste ja viesoi siste ja sardnedæmest evangeliuma Jesus Kristus birra. \c 6 \s1 6. Kapittal. \s2 Nimmuræbme vaivas̄i goksem alde; c̄iec̄a vaivas̄i oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o valljijuvvujek, 1–6. Ollo papak oskuk, 7. Stefanus dakka stuora mærkaid; Judalaʒ̄ak æi væje vuostaic̄uoʒ̄ʒ̄ot su vuoiŋa, mutto buktek værre duođas̄tegjid su vuostai, 8–15. \p \v 1 Mutto dain beivin, go mattajægjek ædnanegje, de ribme Grekalas̄ rieǥadam Judalaʒ̄ak nimmuret Ebrealaʒ̄ai vuostai, dainago sin læskak govsatalle dam bæivalas̄ juoǥadæmest.\x - \xo 6:1 \xt Ap daǥ 2:45\x* \p \v 2 Mutto dak guokte nubbe loǥes ravkke obba mattajegji ædnagvuođa c̄oakkai ja celkke: I dat heivve, atte mi hæittep Ibmel sane balvvalam diti bevdi lutte. \p \v 3 Gæc̄adeket damditi, vieljak, jec̄aidædek gaskast c̄iec̄a olbma, gæin læ buorre duođas̄tus, ja guđek læk dievva Bassevuoiŋast ja visesvuođast, gæid mi oaʒ̄ʒ̄op asatet dam fidnoi! \p \v 4 Mutto mi aiggop orrot bissovaʒ̄ʒ̄an rokkadallam ja sane balvvalusa siste.\x - \xo 6:4 \xt Rom 12:12; Efes 6:18\x* \p \v 5 Ja dam sarne buorren ani obba ædnagvuotta, ja si valljijegje Stefanusa, olbma, dievva oskost ja Bassevuoiŋast, ja Filip ja Prokorusa ja Nikanora ja Timona ja Parmenasa ja Nikolausa, gutte Judalaʒ̄ai osko valddam læi ja boattam læi Antiokiast;\x - \xo 6:5 \xt Ap daǥ 8:5; 21:8\x* \p \v 6 sin divvu si apostali ouddi, ja dak rokkadalle ja bigje sin gieđaidæsek sin ala.\x - \xo 6:6 \xt Ap daǥ 13:3; 1 Tim 4:14; 5:22\x* \p \v 7 Ja Ibmel sadne ouddani, ja mattajegji lokko sagga lassani Jerusalemest, ja stuora joavkko papain s̄adde oskoi gulolaʒ̄ʒ̄an. \p \v 8 Mutto Stefanus, dievva oskost ja famost, daǥai oavddodaǥoid ja stuora mærkaid olbmui gaskast.\x - \xo 6:8 \xt Ap daǥ 2:43; 5:12\x* \p \v 9 Mutto muttomak sist, guđek gulle dam synagogai, mi goc̄c̄ujuvvu Libertinalaʒ̄ai ja Syrenealaʒ̄ai ja Aleksandrinalaʒ̄ai synagogan, ja sin synagogai, guđek legje boattam Silisiast ja Asiast, c̄uoʒ̄ʒ̄elegje ja naggatalle Stefanusin. \p \v 10 Ja æi si naǥadam vuostaic̄uoʒ̄ʒ̄ot dam visesvuođa ja dam Vuoiŋa, mast son sarnoi.\x - \xo 6:10 \xt Es 54:17; Luk 21:15\x* \p \v 11 De si asategje suole olbmaid, guđek celkke: Mi læp gullam su bilkkadus‐sanid sardnomen Mosesa ja Ibmela vuostai. \p \v 12 Ja si hattijegje albmuga ja vuorrasid ja c̄al’oappavaʒ̄aid, ja si botte su bagjeli ja rottijegje su mieldesek ja dolvvu su digge ouddi. \p \v 13 Ja si ouddandivvu værreduođas̄tegjid, guđek celkke: Dat olmus̄ i hæite bilkkadus‐sanid sardnomest dam basse baike vuostai ja laǥa vuostai;\x - \xo 6:13 \xt Mark 14:55, 56\x* \p \v 14 dastgo mi læp gullam su cælkkemen, atte Jesus Nasarealas̄, aiggo dus̄s̄adet dam baike ja nubbastuttet daid asatusaid, maid Moses læ addam migjidi. \p \v 15 Ja si buokak, guđek diggest c̄okkajegje, gec̄c̄e su ala, ja si oidne su amadajo nuftgo engel amadajo. \c 7 \s1 7. Kapittal. \s2 Stefanus bajaslokka Ibmel buoredagoid Judalas̄ albmuga vuostai Abraham aige rajest, 1–50, laitta Judalaʒ̄ai bissovas̄ vuostehagolas̄vuođa, olgus hoiggaduvvu a gæđgaduvvu, 51–60. \p \v 1 Mutto bajemus̄ pappa celki: Lægo nabbo dat as̄s̄e nuft? \p \v 2 Mutto son celki: Di olbmak, vieljak ja vanhemak, gullet! Hærvasvuođa Ibmel almostuvai min ac̄c̄ai Abrahami, go son læi Mesopotamiast, ouddalgo son assagođi Karani.\x - \xo 7:2 \xt 1 Mos 11:31\x* \p \v 3 ja son celki sudnji: Vuolge olgus du ædnamestad ja du sokkagoddestad, ja boađe dam ædnami, maid mon dudnji c̄ajetam!\x - \xo 7:3 \xt 1 Mos 12:1; 15:7\x* \p \v 4 De vulgi son Kaldealaʒ̄ai ædnamest erit ja assagođi Karani; ja go su ac̄c̄e læi jabmam de sirdi Ibmel su dobbe dam ædnami, man siste di dal assabetet.\x - \xo 7:4 \xt 1 Mos 11:32; 12:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 5 Ja i son addam sudnji maidege dast oabmen, i vela juolggesaje vidoge; ja son loppedi sudnji addet dam sudnji oabmen ja sa nallai su maŋŋel, vaiko sust i læm oktage manna.\x - \xo 7:5 \xt 1 Mos 12:7\x* \p \v 6 Mutto Ibmel celki nuft, atte su nalle galgai assat nuftgo vierrasak amas ædnamest, ja si galgge dakkat dam balvvalægjen ja mænnodet daina bahast njællje c̄uođe jaǥe.\x - \xo 7:6 \xt 1 Mos 15:13\x* \p \v 7 Ja dam albmuga, man vuolde si galggek balvvalet, aigom mon dubmit, celki Ibmel, ja dastmaŋŋel galggek si vuolgget olgus ja balvvalet muo dam baikest. \p \v 8 Ja son addi sudnji birrac̄uopatusa litto; ja nuft sakkanatti son Isaka ja birrac̄uopai su gavcad bæive, ja Isak sakkanatti Jakoba, ja Jakob daid guokte nubbe lokkai patriarka.\x - \xo 7:8 \xt 1 Mos 17:10; 21:2; 25:26; 29:32\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 30:5\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 35:16\x* \p \v 9 Ja patriarkak adne gađas̄vuođa Josef vuostai ja vuvdde su Egypteni; ja Ibmel læi su mielde\x - \xo 7:9 \xt 1 Mos 37:28\x* \p \v 10 ja besti su buok su atestusain erit ja addi sudnji armo ja visesvuođa Farao, Egypten gonagasa, oudast, gutte bijai su oaivamuʒ̄ʒ̄an Egypten bagjel ja obba su dalos bagjel.\x - \xo 7:10 \xt 1 Mos 41:40\xta ; j. n. v.\x* \p \v 11 Mutto de s̄addai nælggehætte obba Egypten ja Kanaan ædnam bagjel ja stuora atestus, ja min vanhemak æi gavdnam biemo.\x - \xo 7:11 \xt 1 Mos 41:54, 55\x* \p \v 12 Mutto go Jakob gulai, atte Egyptenest legje gornek, de olgus vuolgati son min vanhemid vuostas gærde.\x - \xo 7:12 \xt 1 Mos 42:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 13 Ja nubbe gærde, de dovddujuvvui Josef su vieljaines, ja Josef sokkagodde s̄addai Faraoi dieđosen.\x - \xo 7:13 \xt 1 Mos 45:4\x* \p \v 14 Mutto Josef vuolgati sane ja ravkai su ac̄es Jakoba ja buok su soǥas lusas, vitta gavcad lokkai sielo. \p \v 15 Mutto Jakob manai vuolas Egypteni ja jami, son ja min vanhemak.\x - \xo 7:15 \xt 1 Mos 46:6; 49:33\x* \p \v 16 Ja si dolvvujuvvujegje Sikemi ja bigjujuvvujegje dam havddai, maid Abraham læi oastam silbai oudast Hemar, Sikem ac̄e, barnin.\x - \xo 7:16 \xt 1 Mos 23:16\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 33:19; 50:13; Josv 24:32\x* \p \v 17 Mutto go dat loppadusa aigge lakkanis̄gođi, maid Ibmel læi vurdnom Abrahami, de lassanegje olbmuk ja ædnanegje Egyptenest,\x - \xo 7:17 \xt 2 Mos 1:7\x* \p \v 18 gidda dassac̄i go nubbe gonagas c̄uoʒ̄ʒ̄eli, gutte i dovddam Josefa. \p \v 19 Son ani gavvelvuođa min sokkagodde vuostai ja mænnodi bahast min vanhemiguim, nuft atte son olgus balkestatti sin ucca manac̄id, amasek si bisotuvvut hægast.\x - \xo 7:19 \xt 2 Mos 1:22\x* \p \v 20 Dam aige rieǥadi Moses ja læi c̄abbes Ibmel oudast; son bibmujuvvui golbma mano su ac̄es dalost.\x - \xo 7:20 \xt 2 Mos 2:2; Ebr 11:23\xta ; j. n. v.\x* \p \v 21 Mutto go son læi olgus bigjujuvvum, de valdi Farao nieidda su bajas ja biemai su aldsesis bardnen.\x - \xo 7:21 \xt 2 Mos 2:5\xta ; j. n. v.\x* \p \v 22 Ja Moses oapatuvvui buok Egyptalaʒ̄ai visesvutti; mutto son læi famolas̄ sanidi ja daǥoidi.\x - \xo 7:22 \xt Luk 24:19\x* \p \v 23 Mutto go son s̄addai njællje loǥe jaǥe boaresen, de oaʒ̄oi son miela oappaladdat su vieljaides, Israel manaid. \p \v 24 Ja go son oini muttoma verid gillamen, de suogjali son su ja mavsati su oudast, gæina bahast mænnoduvvui, goddededines Egyptalaʒ̄a. \p \v 25 Mutto son doaivoi, atte su vieljak arvvedifc̄e, atte Ibmel addi sigjidi bestujume su gieđa bokte; mutto æi si arvvedam dam. \p \v 26 Mutto nubbe bæive bođi son sin lusa, go si legje bælkkemen, ja son nævoi sin rafhai, cælkededin: Di olbmak! Alma di lepet vieljac̄ak; manne dakkabetet di verid gutteg guoibmasædek? \p \v 27 Mutto dat, gutte daǥai su laǥamuʒ̄ʒ̄asis verid, hoiggadi su luttes erit ja celki: Gi læ bigjam du oaivamuʒ̄ʒ̄an ja duobmaren min bagjeli? \p \v 28 Aigokgo don muo goddet, nuftgo don goddik ikti Egyptalaʒ̄a? \p \v 29 Mutto Moses batari dam saǥa diti ja oroi vieresen Midian ædnamest, gost son sakkanatti guokte barne. \p \v 30 Ja go njællje loǥe jaǥe legje dievvam, de almostuvai Hærra engel sudnji Sinai vare mæcest, bastelis lanjai miestag dollanjuokc̄am siste.\x - \xo 7:30 \xt 2 Mos 3:2\x* \p \v 31 Mutto go Moses dam oini, de imas̄talai son dam oainatusa diti; mutto go son manai dokko gæc̄c̄am varas, de dapatuvai Hærra jiedna sudnji: \p \v 32 Mon læm du vanhemi Ibmel, Abraham Ibmel ja Isak Ibmel ja Jakob Ibmel. De doargestis̄gođi Moses ige duostam gæc̄c̄at.\x - \xo 7:32 \xt 2 Mos 3:15, 16\x* \p \v 33 Mutto Hærra celki sudnji: Nuola du gabmagidad erit du julginad; dastgo dat baikke, man alde don c̄uoʒ̄ok, læ basse ænam! \p \v 34 Mon læm visut oaidnam mu albmugam varnotesvuođa Egyptenest ja gullam sin s̄uokatusaid, ja mon læm vuolas niegjam sin bæstem diti. Ja boađe dal deiki, mon aigom vuolgatet du Egypteni.\x - \xo 7:34 \xt 2 Mos 3:10\x* \p \v 35 Dam Mosesa, gæn si biettalegje cælkededin: Gi læ bigjam du oaivamuʒ̄ʒ̄an ja duobmaren? — su vuolgati Ibmel oaivamuʒ̄ʒ̄an ja gagjon engel gieđa bokte, gutte almostuvai sudnji bastelis lanjai miestag siste. \p \v 36 Son doalvoi sin olgus, go son daǥai oavddodaǥoid ja mærkaid Egypten ædnamest ja ruksis mærast ja mæcest njællje loǥe jaǥest.\x - \xo 7:36 \xt 2 Mos 7:10\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 14:21\x* \p \v 37 Son læ dat Moses, gutte celki Israel manaidi: Hærra, din Ibmelædek, galgga c̄uoʒ̄aldattet digjidi din vieljainædek profeta nuftgo muo; su galggabetet di gulddalet.\x - \xo 7:37 \xt 5 Mos 18:15; Ap dag̶ 3:22\x* \p \v 38 Son læ dat, gutte særvvegoddest mæcest læi engel mielde, gutte sarnoi sudnji Sinai vare alde, ja min vanhemi mielde, son, gutte vuostaivaldi ælle sanid addem varas migjidi daid,\x - \xo 7:38 \xt 2 Mos 19:3; 20:1\x* \p \v 39 son, gæn din vanhemak æi dattom jægadet, mutto si hoiggadegje su luttesek erit ja macce sin vaimoidæsek siste ruoktot Egypteni, cælkededin Aroni: \p \v 40 Daǥa migjidi ibmelid, guđek mattek mannat min oudast! Dastgo æp mi dieđe, mi læ dapatuvvam dam Mosesi, gutte doalvoi min Egypten ædnamest olgus.\x - \xo 7:40 \xt 2 Mos 32:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 41 Ja si dakke galbe dain sæmma beivin ja ouddan bukte oaffarid æppe‐ibmelæsek ouddi ja likojegje sin gieđaidæsek daǥoidi. \p \v 42 Mutto Ibmel jorggali jec̄as sin bælest erit ja addi sin dokko balvvalet alme væǥa, nuftgo c̄allujuvvum læ profetai girje siste: Lepetgo di, Israel viesso, oaffarus̄s̄am munji njuovvam‐oaffarid ja æra oaffarid njællje loǥe jaǥe mæcest?\x - \xo 7:42 \xt Jer 9:13; Amos 5:25\xta ; j. n. v.\x* \p \v 43 Ja di guddidek Molok goađe ja Remfana, din ibmelædek, naste, daid govaid, maid di læidek dakkam daid rokkadallam varas; ja mon aigom sirddet din erit dom bællai Babylon. \p \v 44 Duođas̄tusa goatte læi min vanhemi gaskast mæcest, nuftgo son, gutte sarnoi Mosesi, læi goc̄c̄om dam dakkat dam ouddagova mielde, maid son læi oaidnam.\x - \xo 7:44 \xt 2 Mos 25:9, 40; Ebr 8:5\x* \p \v 45 Dam vuostaivaldde min vanhemak ja bukte dam Josvain dam ædnam sisa, maid bakenak legje adnemen, gæid Ibmel olgus aji min vanhemi c̄almi oudast, gidda David beivi ragjai.\x - \xo 7:45 \xt Josv 3:3\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 18:1\x* \p \v 46 Son gavnai armo Ibmel oudast ja anoti gavdnat viste Jakob Ibmeli.\x - \xo 7:46 \xt 2 Sam 7:2; Salm 132:5\x* \p \v 47 Mutto Salomon huksi sudnji vieso.\x - \xo 7:47 \xt 1 Gon 6:1\x* \p \v 48 Mutto dat alemus i asa tempeli siste, dakkujuvvum gieđaiguim, nuftgo profeta cælkka:\x - \xo 7:48 \xt 1 Gon 8:27; Ap daǥ 17:24; Es 66:1, 2\x* \p \v 49 Albme læ munji truonnon, mutto ænam læ mu julgi vuolos̄; maid viesoid aiggobetet di munji huksit? cælkka Hærra, daihe mi læ mu vuoiŋastam‐baikke? \p \v 50 Igo mu gietta læk buok dam dakkam? \p \v 51 Di garra c̄æbetak ja birrac̄uopakættajak vaimost ja beljin! Di alelassi vuostaic̄uoʒ̄ʒ̄obetet Bassevuoiŋa; nuftgo din vanhemak, nuftgis maidai di.\x - \xo 7:51 \xt 2 Mos 32:9; 33:3; Jer 6:10; 9:26; Esek 44:9; Luk 7:30\x* \p \v 52 Guđemuʒ̄a profetain æi doarradallam din vanhemak? Ja si godde sin, guđek ouddal juo muittalegje dam vanhurskas boattema, gæn bætten ja sorbmijægjen di dal lepet s̄addam, \p \v 53 di, guđek lepet laǥa vuostaivalddam engeli doaimatusa bokte ja epet læk dam doallam.\x - \xo 7:53 \xt 2 Mos 20:1\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Gal 3:19\x* \p \v 54 Mutto go si dam gulle, de manai dat sin vaimoi c̄ađa, ja si gaske banidæsek su vuostai.\x - \xo 7:54 \xt Ap daǥ 5:33\x* \p \v 55 Mutto son læi dievva Bassevuoiŋast, ja son gæc̄ai bajas alme guvllui ja oini Ibmel hærvasvuođa ja Jesusa c̄uoʒ̄ʒ̄omen Ibmel olgis̄ gieđa bælde, \p \v 56 ja son celki: Gæc̄a, mon oainam almid rappasam ja olbmu barne Ibmel olgis̄ gieđa bælde c̄uoʒ̄ʒ̄omen.\x - \xo 7:56 \xt Rom 8:34; Ebr 12:2\x* \p \v 57 Mutto si c̄urvvu alla jienain ja dedde sin beljidæsek ja ovtamielalaʒ̄at su ala manne. \p \v 58 Ja si hoigge su gavpugest olgus ja gæđgadegje su; ja duođas̄tægjek bigje sin biktasidesek bagjelistesek erit nuorra olbma julgi gurri, gæn namma læi Saulus.\x - \xo 7:58 \xt Ap daǥ 22:20\x* \p \v 59 Ja si gæđgadegje Stefanusa, gutte rokkadalai ja celki: Hærra Jesus, vuostaivalde mu vuoiŋa!\x - \xo 7:59 \xt Salm 31:6; Luk 23:46\x* \p \v 60 Mutto son luoittadi c̄ibbides ala ja c̄uorvoi alla jienain: Hærra, ale loǥatala sigjidi dam suddo! Ja go son dam celki, de oađđai son.\x - \xo 7:60 \xt Matt 5:44; Luk 23:34\x* \c 8 \s1 8. Kapittal. \s2 Saulus doarradalla særvvegodde, 1–4. Filip jorggala Samaritanalaʒ̄aid, 5–13. Apostalak bigjek gieđaidæsek sin ala, ja si oʒ̄ʒ̄uk Bassevuoiŋa; Simon aiggo oastet Vuoiŋa addaldaǥaid ja cuigoduvvu dam diti, 14–25. Filip jorggala ja gastas̄a gammar‐balvvalægje, 26–40. \p \v 1 Mutto Saul likoi su goddujubmai. Mutto dam bæivve algi stuora doarradallam særvvegodde bagjel Jerusalemest, ja si bieđganegje buokak Judea ja Samaria guovloi mietta, ærrebgo apostalak.\x - \xo 8:1 \xt Ap daǥ 7:58; 22:20\x* \p \v 2 Mutto ibmelbalolas̄ olbmak havddadegje Stefanusa ja adne stuora moras̄‐vaiddaga su bagjel. \p \v 3 Mutto Saulus mænnodi vækkavaldalas̄vuođain særvvegodde vuostai ja manai viesoi sisa ja ouddangesi sikke olbmaid ja nissonid ja suppi sin giddagassi.\x - \xo 8:3 \xt Ap daǥ 22:4; 26:10, 11\x* \p \v 4 Dak biđgijuvvumak vagjolegje dalle birra ja gulategje evangelium sane.\x - \xo 8:4 \xt Ap daǥ 11:19\x* \p \v 5 Mutto Filip bođi vuolas muttom gavpugi Samariast ja sardnedi sigjidi Kristusa.\x - \xo 8:5 \xt Matt 10:3; Ap daǥ 6:5\x* \p \v 6 Ja olbmuk vuttivaldde ovtamielalaʒ̄at dam, mi Filipest celkkujuvvui, guladedin ja oainededin daid mærkaid, maid son daǥai. \p \v 7 Dastgo ædnagin, gæin legje buttesmættom vuoiŋak, manne dak olgus, c̄uorvodedin alla jienain; mutto ædnag daktesærgataǥast buoccek ja skiermak dærvasmattujuvvujegje.\x - \xo 8:7 \xt Mark 16:17\x* \p \v 8 Ja de s̄addai stuora illo dam gavpugi.\x - \xo 8:8 \xt Joh 4:39\xta ; j. n. v.\x* \p \v 9 Mutto su ouddal læi gavpug siste muttom olmai, gæn namma læi Simon, gutte noaidastalai ja c̄agjedatti Samaritanalas̄ olbmuid, go son celki jes̄jec̄as læt stuoresen. \p \v 10 Su bællai dolle buokak jec̄aidæsek, sikke smavvak ja stuorrak, ja celkke: Dat læ Ibmel fabmo, dat stuores. \p \v 11 Mutto si dolle jec̄aidæsek su bællai, dainago son læi gukkes aige sin c̄agjedattam noaiddevuođas huŧkiguim. \p \v 12 Mutto go si osku Filipi, gutte sardnedi evangeliuma dam birra, mi gulla Ibmel riki ja Jesus Kristus nammi, de gastas̄uvvujegje si, sikke olbmak ja nissonak. \p \v 13 Mutto maidai Simon oskoi, ja go son læi gastas̄uvvum, de oroi son bissovaʒ̄at Filip lutte, ja go son oini daid mærkaid ja stuora væǥalas̄ daǥoid, mak dakkujuvvujegje, de ovdus̄i son saggarakkan. \p \v 14 Mutto go apostalak Jerusalemest gulle, atte Samaria læi vuostaivalddam Ibmel sane, de vuolgategje si Pietara ja Johannesa sin lusa, \p \v 15 ja go dak læiga boattam vuolas, de rokkadalaiga soai sin oudast, vai si oʒ̄us̄e Bassevuoiŋa. \p \v 16 Dastgo i son læm vela boattam guđege bagjeli sist, mutto si legje dus̄s̄e gastas̄uvvum Hærra Jesus nammi. \p \v 17 De bijaiga soai gieđaidæsga sin ala, ja si oʒ̄ʒ̄u Bassevuoiŋa.\x - \xo 8:17 \xt Ap daǥ 6:6; 13:3\x* \p \v 18 Mutto go Simon oini, atte Bassevuoigŋa addujuvvui apostali gieđa bagjeli bigjujume bokte, de buvti son sodnoidi ruđaid ja celki: \p \v 19 Adde maidai munjige dam famo, atte gæn ala mon bijam gieđaidam, son oaʒ̄ʒ̄o Bassevuoiŋa! \p \v 20 Mutto Pietar celki sudnji: Lekusek du ruđak garroduvvum oktanaǥa duina, dainago don doaivok fidnit Ibmel addaldaǥa ruđai oudast!\x - \xo 8:20 \xt Matt 10:8\x* \p \v 21 I dust læk oasse daihe vuorbbe dam sadnai; dastgo i du vaibmo læk vuoiggadlas̄ Ibmel oudast. \p \v 22 Jorggal damditi jec̄ad erit dam du bahavuođastad, ja rokkadala Ibmelest, vai du vaimo jurddagak væjas̄e dudnji andagassi addujuvvut! \p \v 23 Dastgo mon oainam, atte don læk dievva bac̄c̄avuođa sapest ja c̄adnujuvvum vanhurskesmættomvuođa baddiguim. \p \v 24 Mutto Simon vastedi ja celki: Rokkadalle doai mu oudast Hærrai, amas mikkege dast, maid doai læppe cælkkam, boattet mu bagjeli! \p \v 25 Mutto go soai læiga duođas̄tam ja sardnom Hærra sane, de macaiga soai ruoktot Jerusalemi ja sardnedeiga evangeliuma ædnag Samaritanalaʒ̄ai sidain. \p \v 26 Mutto Hærra engel sarnoi Filipi ja celki: C̄uoʒ̄ʒ̄el ja mana lulas dam balgga mielde, mi manna Jerusalemest vuolas Gasai! Dat læ avddem. \p \v 27 Ja son c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja manai dokko, ja gæc̄a, de læi muttom Etiopalas̄, gammar‐balvvalægje, okta famolas̄ olmai Kandake, Etiopalaʒ̄ai dronniga, lutte, gutte læi bigjujuvvum buok su davveri bagjeli: son læi boattam Jerusalemi rokkadallam varas,\x - \xo 8:27 \xt Sef 3:10\x* \p \v 28 ja son læi ruoktot mannamen ja c̄okkai su vavnas alde ja loǥai profet Esaias. \p \v 29 Mutto Vuoigŋa celki Filipi: Vaʒ̄e ouddan ja doala jec̄ad dam vavna lusa! \p \v 30 Mutto Filip vieǥai lusa ja gulai, atte son læi lokkamen profet Esaias, ja son celki: Arvvedakgo don dam, maid don loǥak? \p \v 31 Mutto son celki: Moft mon galgas̄im mattet dam arvvedet, muđoigo guttege muo oapesta? Ja son rokkadalai Filipa goarŋastet bajas ja c̄okkat luttes. \p \v 32 Mutto dat c̄alabitta, maid son loǥai, læi dat: Son dolvvujuvvui dego savcca njuvvujuvvut, ja nuftgo labbes læ gielatæbme su vuostai, gutte dam bæsked, nuft son i rabast su njalmes.\x - \xo 8:32 \xt Es 53:7, 8\x* \p \v 33 Su vuoledume siste erit valddujuvvui su duobmo; mutto gi matta muittalet su sokkagodde birra, dađemielde go su hægga læ erit valddujuvvum ædnamest? \p \v 34 Mutto gammar‐balvvalægje jærai Filipest ja celki: Mon rokkadalam dust, gæn birra cælkka profeta dam jes̄jec̄as birra vai muttom æra birra? \p \v 35 Mutto Filip rabasti su njalmes, ja algededin dam c̄alabaikest, sardnedi son sudnji evangeliuma Jesus birra. \p \v 36 Mutto go soai læiga mannamen ouddan balgga mielde, de bođiga soai c̄ace lusa, ja gammar‐balvvalægje celki: Gæc̄a, dast læ c̄acce! Mi hette muo gastas̄uvvumest? \p \v 37 Mutto Filip celki: Jos don oskok obba vaimostad, de oaʒ̄ok gastas̄uvvut. Mutto son vastedi ja celki: Mon oskom, atte Jesus Kristus læ Ibmel bardne.\x - \xo 8:37 \xt Matt 16:16\x* \p \v 38 Ja son goc̄oi vavna bissanet, ja soai niejaiga goabbas̄aǥak vuolas c̄accai, sikke Filip ja gammar‐balvvalægje, ja son gastas̄i su. \p \v 39 Mutto go soai goarŋoiga c̄acest bajas, de rotti Hærra Vuoigŋa Filip erit, ja gammar‐balvvalægje i oaidnam su s̄atan æmbo; dastgo son manai su gæinos mielde ja læi ilost. \p \v 40 Mutto Filip gavdnujuvvui Asdodest, ja son vagjoli birra ja sardnedi evangeliuma buok gavpugin, dassac̄i go son bođi Sæsareai.\x - \xo 8:40 \xt Josv 15:47; Ap daǥ 10:1\x* \c 9 \s1 9. Kapittal. \s2 Saulus jorggaluvvu ja gastas̄uvvu dasto Ananiasest, 1–19. Son sardned, doarradallujuvvu, batar, boatta Jerusalemi, fertte fastain bataret; særvvegoddest læ rafhe, 20–31. Pietar dærvasmatta Æneasa, 32–35; bajasbokta Tabita, 36–43. \p \v 1 Mutto Saulus darai ain aittemin ja sorbmemin Hærra mattajegji vuostai, ja son manai bajemus̄ papa lusa\x - \xo 9:1 \xt Ap daǥ 26:9, 10; Gal 1:13\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 1 Tim 1:13\x* \p \v 2 ja anoti sust girjid Damaskusi synagogaidi, vai son, jos son gavdna soabmasid, guđek legje dam oskost, olbmaid daihe nissonid, dalle oʒ̄us̄i doalvvot sin c̄adnagasast Jerusalemi.\x - \xo 9:2 \xt Ap daǥ 22:5\x* \p \v 3 Mutto mat̵kus̄tedines, de bođi son Damaskus lakka, ja fakkistaǥa baittegođi alme c̄uovgas su birra.\x - \xo 9:3 \xt Ap daǥ 22:6; 1 Kor 15:9\x* \p \v 4 Ja son gac̄ai ædnami ja gulai jiena, mi celki sudnji: Saul! Saul! Manne doarradalak don muo?\x - \xo 9:4 \xt Ap daǥ 26:14\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Luk 10:16\x* \p \v 5 Mutto son celki: Gi don læk, Hærra? Mutto Hærra celki: Mon læm Jesus, gæn don doarradalak; lossaden dat dudnji s̄adda c̄iekc̄at sæc̄agasa vuostai.\x - \xo 9:5 \xt Ap daǥ 5:39\x* \p \v 6 Ja son celki doargestedin ja suorgganemin: Hærra! Maid don datok, atte mon galgam dakkat? Ja Hærra celki sudnji: C̄uoʒ̄ʒ̄el ja mana gavpug sisa, ja de galgga dudnji celkkujuvvut, maid don berrik dakkat! \p \v 7 Mutto dak olbmak, guđek vagjolegje su mielde, c̄uʒ̄ʒ̄u suorgganemin, go si jiena galle gulle, mutto æi oaidnam ovtage. \p \v 8 Mutto Saulus c̄uoʒ̄ʒ̄eli bajas ædnamest; mutto go son rabasti su c̄almides, de i son oaidnam ovtage; mutto si laiddijegje su gieđast ja dolvvu su Damaskus sisa. \p \v 9 Ja i son oaidnam golma bæivvai, ja i son borram, ige son jukkamge. \p \v 10 Mutto de læi muttom mattajægje Damaskusest, gæn namma læi Ananias, ja Hærra celki sudnji oainatusa siste: Ananias! Mutto son celki: Gæc̄a, dast mon læm, Hærra!\x - \xo 9:10 \xt Ap daǥ 22:12\x* \p \v 11 Mutto Hærra celki sudnji: C̄uoʒ̄ʒ̄el ja mana dam balggai, mi goc̄c̄ujuvvu njuolggaden, ja jæra Judas viesost muttom olbma maŋŋai, gæn namma læ Saulus Tarsusest! Dastgo gæc̄a, son læ rokkadallamen, \p \v 12 ja son læ oaidnam oainatusa siste muttom olbma, gæn namma læ Ananias, boattemen sisa ja bigjamen gieđas su ala, vai son oʒ̄us̄i fastain su oainos. \p \v 13 Mutto Ananias vastedi: Hærra! Ædnag olbmuin mon læm gullam dam olbma birra, man ollo bahaid son læ dakkam du basse olbmuidi Jerusalemest, \p \v 14 ja son læ oʒ̄ʒ̄om famo bajemus̄ papain dabe gidda c̄adnat sin buokaid, guđek c̄urvvuk du nama. \p \v 15 Mutto Hærra celki sudnji: Vuolge dokko! Dastgo dat læ munji valljijuvvum gaska‐oabmen guoddet mu nama ouddan bakeni ja gonagasai ja Israel manai ouddi;\x - \xo 9:15 \xt Ap daǥ 13:2; 22:14, 15\x* \p \v 16 dastgo mon aigom sudnji c̄ajetet, man ollo son berre gillat mu nama diti.\x - \xo 9:16 \xt 2 Kor 11:23\xta ; j. n. v.\x* \p \v 17 Mutto Ananias manai dokko ja bođi vieso sisa ja bijai gieđaides su ala ja celki: Saul, vieljac̄am! Hærra, Jesus, gutte almostuvai dudnji balgga alde, man mielde don bottik, læ vuolgatam muo, vai don oaʒ̄ok fastain du oainod ja devddujuvvuk Bassevuoiŋain. \p \v 18 Ja dallanaǥa loggasegje su c̄almin nuftgo c̄uobmasak, ja son oaʒ̄oi fastain dallanag̶a su oainos ja c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja gastas̄uvvui, \p \v 19 ja son oaʒ̄oi borramus̄a ja apasmattujuvvui. Mutto Saulus oroi soames beivid dai mattajegji lutte, guđek legje Damaskusest. \p \v 20 Ja dallanag̶a sardnedi son synagogai siste Kristusa læt Ibmel bardnen. \p \v 21 Mutto buokak, guđek dam gulle, ovdus̄egje ja celkke: Igo dat læk dat, gutte Jerusalemest doarradalai daid, guđek c̄urvvuk dam nama, ja læ boattam deiki doalvvom varas sin c̄adnagasast bajemus̄ papai lusa? \p \v 22 Mutto Saulus nanosmattujuvvui ain æmbo ja javotutti Judalaʒ̄aid, guđek asse Damaskusest, ja c̄ajeti, atte dat de læ Kristus. \p \v 23 Mutto ædnag beivid dastmaŋŋel rađđadalle Judalaʒ̄ak su goddet. \p \v 24 Mutto Saulus oaʒ̄oi sin arvvalusa diettet. Ja si gattijegje portaid ija bæive su goddem varas.\x - \xo 9:24 \xt 2 Kor 11:32\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 Mutto mattajægjek valdde su ikko ja luitte su muvra bagjel vuolas gore siste. \p \v 26 Mutto go Saulus bođi Jerusalemi, de gæc̄c̄ali son adnet jec̄as mattajegji lakka; ja si balle buokak sust, go si æi oskom, atte son læi mattajægje.\x - \xo 9:26 \xt Gal 1:18\x* \p \v 27 Mutto Barnabas valdi su ja doalvoi su apostali lusa; ja son muittali sigjidi, moft son læi oaidnam Hærra mat̵ke alde, ja atte son læi sudnji sardnom, ja moft son læi Damaskusest roakkadet sardnedam Jesus nammi. \p \v 28 Ja son manai sisa ja manai olgus singuim Jerusalemest \p \v 29 ja sardnedi roakkadet Hærra Jesus nammi. Ja son sarnoi ja naggatalai Grekalas̄ rieg̶adam Judalaʒ̄aiguim; mutto si bivddegotte su goddet. \p \v 30 Mutto go vieljak oʒ̄ʒ̄u dam diettet, de dolvvu si su Sæsareai ja vuolgategje su dobbe Tarsusi.\x - \xo 9:30 \xt Ap daǥ 11:25\x* \p \v 31 De oʒ̄ʒ̄u dal særvvegoddek rafhe obba Judea ja Galilea ja Samaria mietta, go dak bajasrakaduvvujegje ja ouddanegje Hærra balloi, ja dak lassanegje Bassevuoiŋa jeđđitusa bokte. \p \v 32 Mutto de dapatuvai, go Pietar vagjoli buok guovloin birra buok, atte son bođi maidai dai basse olbmui lusa, guđek asse Lyddast. \p \v 33 Mutto dobbe gavnai son muttom olbma, gæn namma læi Æneas, gutte læi vællam gavce jag̶e sængast ja læi daktesærgataǥast buocce. \p \v 34 Ja Pietar celki sudnji: Æneas! Jesus Kristus dærvasmatta du; likka bajas, lac̄e jes̄ vuollasad! Ja son likkai dallanag̶a bajas.\x - \xo 9:34 \xt Matt 9:6\x* \p \v 35 Ja buokak, guđek asse Lyddast ja Saronest, oidne su ja jorggalegje jec̄aidæsek Hærra guvllui. \p \v 36 Mutto de læi muttom mattajægje nisson Joppest, gæn namma læi Tabita, mi c̄ilggijuvvum maksa Dorkas;\f + \fr 9:36 \ft sarva‐alddo.\f* son læi rigges buridi daǥoidi ja addaldaǥaidi, maid son addi.\x - \xo 9:36 \xt Ap daǥ 10:2\x* \p \v 37 Mutto de dapatuvai dain sæmma beivin, atte son buoccai ja jami; de basse si su ja bigje su lokti. \p \v 38 Mutto dađemielde go Lydda læi Joppe lakka, de vuolgategje mattajægjek, go si gulle, atte Pietar læi dast, guokte olbma su lusa ja rokkadalle su ajetalakættai boattet sin lusa. \p \v 39 Mutto Pietar c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja vulgi sodno mielde; ja go son bođi dokko, de dolvvu si su bajas lokti, ja buok læskak c̄uʒ̄ʒ̄u su birra, c̄irru ja c̄ajetegje sudnji daid gavtid ja biktasid, maid Dorkas læi rakadam dam bodda, go son læi sin lutte. \p \v 40 Mutto Pietar sevi buokaid olgus, luoittadi c̄ibbides ala ja rokkadalai; ja son jorgeti rubmas̄ guvllui ja celki: Tabita, likka bajas! Mutto son rabasti su c̄almides, ja go son oini Pietara, de c̄okkedi son bajas.\x - \xo 9:40 \xt Mark 5:41\x* \p \v 41 Mutto son addi sudnji gieđa ja c̄uoʒ̄aldatti su bajas; ja son ravkai basse olbmuid ja læskaid ja divoi su ællen ouddan. \p \v 42 Mutto dat s̄addai dieđosen obba Joppe mietta, ja ædnagak osku Hærra ala. \p \v 43 Ja de dapatuvai, atte son oroi ædnag beivid Joppest muttom nakkebarkkijægje Simona lutte.\x - \xo 9:43 \xt Ap daǥ 10:6\x* \c 10 \s1 10. Kapittal. \s2 Dat ibmelbalolas̄ Kornelius oaidna engela oainatusa siste, bigja sane Pietari, 1–8. Pietar rottas̄uvvu Vuoiŋast ja oaidna oainatusa; son manna vuolas Sæsareai, 9–24. Su sardne ja sardnedæbme Korneliusi ja æra bakenidi Kristus birra; si oʒ̄ʒ̄uk Bassevuoiŋa ja gastas̄uvvujek, 25–48. \p \v 1 Mutto de læi muttom olmai Sæsareast, gæn namma læi Kornelius, dam soattejoavko oaivve‐olmai, mi goc̄c̄ujuvvui Italialaʒ̄ʒ̄an;\x - \xo 10:1 \xt Matt 8:5\x* \p \v 2 son læi sivvoi ja balai Ibmelest obba daloines ja addi olbmuidi ædnag addaldag̶aid ja rokkadalai alelassi Ibmeli.\x - \xo 10:2 \xt Ap daǥ 10:22\x* \p \v 3 Son oini c̄ielggaset oainatusa siste ovcad dimo muddost bæivest Ibmel engel, gutte bođi sisa su lusa ja celki sudnji: Kornelius! \p \v 4 Mutto son gæc̄ai bastelet su ala ja suorggani ja celki: Mi dat læ, hærra? Son celki sudnji: Du rokkadusak ja du addaldag̶ak læk bagjanam bajas muitton Ibmel oudast. \p \v 5 Ja vuolgat dal soames olbmaid Joppi ja vieʒ̄at Simona, gutte goc̄c̄ujuvvu ligge‐namain Pietaren! \p \v 6 Son læ orromen muttom Simon, muttom nakkebarkkijægje lutte, gæn viesso læ mærragaddest. Son galgga dudnji cælkket, maid don berrik dakkat.\x - \xo 10:6 \xt Ap daǥ 9:6\x* \p \v 7 Mutto go engel, gutte sarnoi Korneliusi, læi erit mannam, de ravkai son guoktas su dallobalvvalegjines ja ovta ibmelbalolas̄ soatte‐olbma sist, guđek legje oktelassi su lutte, \p \v 8 ja son muittali sigjidi dam buokrakkan ja vuolgati sin Joppi. \p \v 9 Mutto nubbe bæive, go dak legje mat̵kus̄tæmen balgga mielde ja botte gavpug lakka, de goarŋoi Pietar bajas dake ala rokkadallam varas, guđad dimo muddost. \p \v 10 Mutto son nælggogođi sagga ja datoi oaʒ̄ʒ̄ot juoida borrat. Mutto dam gaskast go si legje dam rakadæmen, de rottas̄uvvui son Vuoiŋast, \p \v 11 ja son oini alme rappasam ja juoida vuolas lusas boattemen, dego stuora bævddelidne, mi læi c̄adnujuvvum njælje c̄ikki ja luittujuvvui vuolas ædnam ala, \p \v 12 man siste legje buoklag̶as̄ ædnam njæljejuolgag spirik ja mæccespirik ja njoammo spirik ja alme loddek. \p \v 13 Ja jiedna bođi sudnji: C̄uoʒ̄ʒ̄el, Pietar, njuova ja bora! \p \v 14 Mutto Pietar celki: Im eisege, Hærra! Dastgo im mon læk goassege borram maidege æppebasid daihe buttesmættomid!\x - \xo 10:14 \xt 3 Mos 11:2\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 5 Mos 14:3\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Esek 4:14\x* \p \v 15 Ja jiedna celki fastain nubbe gærde sudnji: Maid Ibmel læ buttestam, dam ik don galga buttesmættosen dakkat!\x - \xo 10:15 \xt Matt 15:11; Rom 14:14, 17; 1 Tim 4:4; Tit 1:15\x* \p \v 16 Mutto dat dapatuvai golma gærde, ja lidne valddujuvvui fastain bajas albmai. \p \v 17 Mutto go Pietar læi jes̄aldsesis æppedæmen, maid dat oainatus, maid son læi oaidnam, galgai arvvedattet, gæc̄a, de c̄uʒ̄ʒ̄u dak olbmak uvsa oudast, guđek legje vuolgatuvvum Korneliusest ja legje diđus̄tam Simona vieso, \p \v 18 ja si c̄urvvu ja jerre, læigo Simon, gutte goc̄c̄ujuvvui ligge‐namain Pietaren, dast orromen. \p \v 19 Mutto go Pietar læi jurdas̄æmen oainatusa harrai, de celki Vuoigŋa sudnji: Gæc̄a, golbma olbma occek du; \p \v 20 mutto c̄uoʒ̄ʒ̄el, nieja vuolas ja mana sin mielde, alma æppedkættai, dastgo mon læm sin vuolgatam!\x - \xo 10:20 \xt Ap daǥ 15:7\x* \p \v 21 Mutto Pietar niejai vuolas olbmai lusa, guđek legje vuolgatuvvum su lusa Korneliusest, ja celki: Gæc̄a, mon læm dat, gæn di occabetet; mi læ as̄s̄en, man diti di lepet dabe? \p \v 22 Mutto si celkke: Kornelius, muttom oaivve‐olmai, muttom vanhurskes olmai, gutte Ibmelest balla, gæst læ buorre duođas̄tus buok Judalaʒ̄ai albmugest, læ oʒ̄ʒ̄om goc̄c̄oma basse engel bokte, atte son galgga vieʒ̄atet du su vissusis ja gullat du sanid.\x - \xo 10:22 \xt Ap daǥ 10:2; Luk 7:4, 5\x* \p \v 23 De goc̄oi son sin sisa ja addi sigjidi igjasaje; mutto nubbe bæive vulgi Pietar singuim, ja soabmasak vieljain Joppest manne su mielde. \p \v 24 Ja nubbe bæive botte si Sæsareai. Mutto Kornelius læi sin vuorddemen ja læi c̄oakkai goc̄c̄om su fulkides ja lag̶amus̄ ustebides. \p \v 25 Mutto go dat dapatuvai, atte Pietar læi sisa mannamen, de bođi Kornelius su oudald ja luoittadi vuolas su julgi ouddi ja rokkadallagođi. \p \v 26 Mutto Pietar c̄uoʒ̄aldatti su bajas ja celki: C̄uoʒ̄ʒ̄el bajas! Mon læm maidai olmus̄.\x - \xo 10:26 \xt Alm 19:10; 22:8, 9\x* \p \v 27 Ja go son læi suina sardnomen, de manai son sisa ja gavnai ædnagid, guđek legje c̄oakkai boattam. \p \v 28 Ja son celki sigjidi: Di diettebetet, man heivvemættom dat læ Judalas̄ olbmai guoibmevuođa adnet daihe boattet muttoma lusa, gutte læ amas olmus̄s̄lajast. Mutto Ibmel læ c̄ajetam munji, atte im mon galga goc̄c̄ot guđege olbmu æppebassen ja buttesmættosen;\x - \xo 10:28 \xt 2 Mos 23:32, 33; 5 Mos 7:2\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Joh 4:9; Ap daǥ 11:3\x* \p \v 29 damditi bottim mon maidai alma biettalkættai, go mon viʒ̄ʒ̄ujuvvim. De jæram mon dist, manne di lepet muo vieʒ̄ʒ̄am. \p \v 30 Ja Kornelius celki: Njælje bæive gæc̄est adnim mon borakættaivuođaid gidda dam dimo ragjai, ja ovcad dimo muddost legjim mon rokkadallamen mu vissum siste, ja gæc̄a, muttom olmai c̄uoʒ̄oi mu oudast baittevas̄ biktasi siste, \p \v 31 ja son celki: Kornelius! Du rokkadus læ gullujuvvum, ja du addaldag̶ak læk muittujuvvum Ibmel oudast.\x - \xo 10:31 \xt Ap daǥ 10:4; Luk 1:13\x* \p \v 32 Vuolgat damditi sane Joppi ja ravkat lusad Simona, gutte goc̄c̄ujuvvu ligge‐namain Pietaren! Son læ orromen nakkebarkkijægje Simon dalost mærragaddest. Son galgga dudnji sardnot, go son boatta. \p \v 33 Damditi vuolgatim mon dallanag̶a dudnji sane, ja burist don dakkik, go don bottik. De læp mi dal buokak c̄oakest Ibmel muođoi oudast, gullam diti buok dam, mi dudnji læ Ibmelest goc̄c̄ujuvvum. \p \v 34 Mutto Pietar rabasti njalmes ja celki: Duođai mon dovdam, atte Ibmel i gæc̄a olbmui hame bællai,\x - \xo 10:34 \xt 5 Mos 10:17; 2 Muit 19:7; Job 34:19; Rom 2:11; Gal 2:6; 1 Petr 1:17\x* \p \v 35 mutto juokke albmuga gaskast læ dat, gutte sust balla ja dakka vanhurskesvuođa, sudnji dokkalas̄.\x - \xo 10:35 \xt Es 56:6, 7\x* \p \v 36 Dam sane harrai, maid son vuolgati Israel manaidi, go son evangelium siste sardnedi rafhe Jesus Kristus bokte, — son læ buokai hærra, — \x - \xo 10:36 \xt Joh 16:33; Rom 5:1; Kol 1:20; 1 Kor 8:6\x* \p \v 37 de di diettebetet, mi læ dapatuvvam obba Judea mietta, mi Galileast algi, dam gasta maŋŋel, maid Johannes sardnedi,\x - \xo 10:37 \xt Matt 4:12\xta ; j. n. v.\x* \p \v 38 Jesus, Nasarealaʒ̄a, harrai, moft Ibmel vuoidai su Bassevuoiŋain ja famoin, su, gutte birra vagjoli ja dag̶ai burid ja buoredi buokaid, guđek bærgalag̶a famo vuolde legje, dastgo Ibmel læi suina;\x - \xo 10:38 \xt Salm 45:8; Es 61:1; Luk 4:18; Joh 3:2; Kol 2:9\x* \p \v 39 ja mi læp duođas̄tægjek buok dam birra, maid son læ dakkam sikke Judalaʒ̄ai ædnamest ja Jerusalemest, son, gæn si godde, go si hængastegje su murri.\x - \xo 10:39 \xt Joh 15:27; Ap daǥ 5:32\x* \p \v 40 Su bajasc̄uoʒ̄aldatti Ibmel goalmad bæive ja addi su almostuvvut,\x - \xo 10:40 \xt Ap daǥ 2:24\x* \p \v 41 i buok olbmuidi, mutto daidi duođas̄tegjidi, guđek ouddal legje Ibmelest valljijuvvum, namalassi migjidi, guđek suina boraimek ja juǥaimek, maŋŋelgo son læi jabmi lutte bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elam.\x - \xo 10:41 \xt Joh 15:27; 20:19, 26; 1 Kor 15:5; Luk 24:30; Joh 21:13\x* \p \v 42 Ja son goc̄oi min olbmuidi sardnedet ja duođas̄tet, atte son læ dat Ibmelest asatuvvum elli ja jabmi duobmar.\x - \xo 10:42 \xt Joh 5:27; Ap daǥ 17:31; Rom 14:9; 2 Kor 5:10\x* \p \v 43 Sudnji addek buok profetak dam duođas̄tusa, atte juokkehas̄, gutte osko su ala, galgga oaʒ̄ʒ̄ot suddoi andagassi addujume su nama bokte.\x - \xo 10:43 \xt Es 53:5, 6; Jer 31:34; Esek 34:15, 16; Dan 9:24\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Hos 1:7; Mika 7:18; 1 Joh 2:12\x* \p \v 44 Go Pietar læi ain sardnomen daid sanid, de bođi Bassevuoigŋa sin buokai bagjeli, guđek sane gulle.\x - \xo 10:44 \xt Ap daǥ 4:31; 8:17\x* \p \v 45 Ja dak birrac̄uppujuvvum oskolaʒ̄ak, nuft ædnagak, guđek legje boattam Pietarin, hirmastuvve sagga damditi, go Bassevuoiŋa addaldak golgatuvvui maidai bakeni bagjeli;\x - \xo 10:45 \xt Joh 4:40\x* \p \v 46 dastgo si gulle sin sardnomen gielaiguim ja saggarakkan ramedæmen Ibmela. \p \v 47 De vastedi Pietar: Mattago guttege gielddet c̄ace, amasek dak gastas̄uvvut, guđek læk vuostaivalddam Bassevuoiŋa, nuftgo mi? \p \v 48 Ja son goc̄oi sin gastas̄uvvut Hærra nammi. De rokkadalle si su orrot dast soames beivid.\x - \xo 10:48 \xt Joh 4:40\x* \c 11 \s1 11. Kapittal. \s2 Pietar bælos̄ta dam, go son læi sisa mannam bakeni lusa, 1–18. Dak bieđganam mattajægjek sardnedek duobbe dabe; Antiokiast jorggaluvvujek ædnagak; Barnabas vuolgatuvvu sin lusa ja nanne sin, 19–24. Barnabas vieʒ̄ʒ̄a Saulusa Antiokiai; Agabus dieđet nælggehæđe s̄addamen; addaldaǥak c̄oggujuvvujek Judea kristalaʒ̄aidi, 25–30. \p \v 1 Mutto apostalak ja vieljac̄ak, guđek legje Judeast, gulle, atte bakenak maidai legje vuostaivalddam Ibmel sane. \p \v 2 Ja go Pietar bođi bajas Jerusalemi, de naggatallagotte si, guđek legje birrac̄uppujuvvum, suina ja celkke:\x - \xo 11:2 \xt Ap daǥ 10:45\x* \p \v 3 Don mannik sisa olbmai lusa, gæin læ ouddalikke, ja borrik sin særvest.\x - \xo 11:3 \xt Ap daǥ 10:28\x* \p \v 4 Mutto Pietar algi ja c̄ilggi sigjidi dam maŋŋalag̶ai ja celki: \p \v 5 Mon legjim Joppe gavpugest ja rokkadallim, ja mon oidnim rottas̄ume siste oainatusa, namalassi juoida, mi bođi vuolas, dego stuora bævddelidne, mi luittujuvvui almest vuolas đam njælje c̄ieǥast, ja dat bođi mu lusa.\x - \xo 11:5 \xt Ap daǥ 9:43; 10:8\xta ; j. n. v.\x* \p \v 6 Go mon gec̄c̄im dam ala, de aiccim mon ja oidnim ædnam njæljejuolgag spirid ja mæccespirid ja njoammo spirid ja alme loddid. \p \v 7 Mutto mon gullim jiena, mi celki munji: C̄uoʒ̄ʒ̄el, Pietar, njuova ja bora! \p \v 8 Mutto mon celkkim: Im eisege, Hærra! Dastgo i goassege boattam mikkege æppebasid daihe buttesmættomid mu njalme sisa. \p \v 9 Mutto jiedna vastedi munji nubbe gærde almest: Maid Ibmel læ buttestam, dam ik don galga buttesmættosen dakkat! \p \v 10 Mutto dat dapatuvai golma gærde; ja dat gessujuvvui fastain buokrakkan bajas albmai. \p \v 11 Ja gæc̄a, aito dal de c̄uʒ̄ʒ̄u golbma olbma dam vieso oudast, man siste mon legjim, guđek legje vuolgatuvvum Sæsareast mu lusa.\x - \xo 11:11 \xt Ap daǥ 10:17\x* \p \v 12 Mutto Vuoigŋa goc̄oi muo mannat sin mielde alma æppedkættai; mutto maidai dak gutta vielja vulgge mu mielde, ja mi manaimek olbma vieso sisa.\x - \xo 11:12 \xt Ap daǥ 10:23\x* \p \v 13 Ja son dieđeti migjidi, moft son læi oaidnam engela, gutte c̄uoʒ̄oi su vieso siste ja celki sudnji: Vuolgat soames olbmaid Joppi ja vieʒ̄at Simona, gutte goc̄c̄ujuvvu ligge‐namain Pietaren! \p \v 14 Son galgga sardnot dudnji sanid, mai bokte don ja obba du dallo s̄adda bestujuvvut.\x - \xo 11:14 \xt Ap daǥ 10:6\x* \p \v 15 Mutto go mon sardnogottim, de bođi Bassevuoigŋa sin bagjeli, nuftgo algost min bagjeli.\x - \xo 11:15 \xt Ap daǥ 2:4; 10:44\x* \p \v 16 Mutto mon muittajim Hærra sane, go son celki: Johannes gastas̄i galle c̄acin, mutto di galggabetet gastas̄uvvut Bassevuoiŋain.\x - \xo 11:16 \xt Ap daǥ 1:5; Matt 3:11; Es 44:3; Joel 3:1\x* \p \v 17 Jos dalle Ibmel læ addam sigjidi sæmmalag̶as̄ addaldag̶a go migjidi, guđek oskoimek Hærra Jesus Kristus ala, gi dalle mon lifc̄im, atte mon matas̄im caggat Ibmela? \p \v 18 Mutto go si gulle dam, de si lođkudegje ja maidnu Ibmela ja celkke: De læ nabbo Ibmel addam maidai bakenidi jorggalusa ællemi. \p \v 19 Si, guđek dal legje biđgijuvvum dam aŧestusa bokte, mi bođi Stefanus bagjeli, vagjolegje birra gidda Fønisia ja Syperna ja Antiokia ragjai, æige sardnom sane oktige, ærrebgo dus̄s̄e Judalaʒ̄aidi.\x - \xo 11:19 \xt Ap daǥ 8:1\x* \p \v 20 Mutto sin gaskast legje soames olbmak Sypernest ja Syrenest, guđek botte Antiokiai ja sardnu Grekalaʒ̄aidi ja gulategje evangeliuma Hærra Jesus birra. \p \v 21 Ja Hærra gietta læi sin mielde, ja stuora olmus̄lokko osku ja jorggalegje jec̄aidæsek Hærra guvllui.\x - \xo 11:21 \xt Ap daǥ 4:4; 5:14; 9:42\x* \p \v 22 Mutto sag̶ak sin birra botte Jerusalem særvvegodde beljidi, ja si vuolgategje Barnabasa, vai son manas̄i Antiokiai. \p \v 23 Go son læi dokko boattam ja oini Ibmel armo, de illodi son ja nævoi buokaid bissot duođalas̄ vaimoin Hærra lutte;\x - \xo 11:23 \xt Ap daǥ 13:43\x* \p \v 24 dastgo son læi buorre olmai ja dievva Bassevuoiŋast ja oskost. Ja ollo olbmuk dolvvujuvvujegje Hærra lusa.\x - \xo 11:24 \xt Ap daǥ 6:5\x* \p \v 25 Mutto Barnabas manai Tarsusi occam diti Saulusa, ja go son gavnai su, de doalvoi son su Antiokiai. \p \v 26 Mutto de dapatuvai, atte soai oroiga gæc̄os jag̶e mietta ovtast særvvegodde siste ja oapateiga ædnag olbmuid, ja atte mattajægjek goc̄c̄ujuvvujegje Antiokiast vuostac̄edin kristalaʒ̄ʒ̄an. \p \v 27 Mutto dain sæmma beivin botte profetak Jerusalemest vuolas Antiokiai. \p \v 28 Mutto muttom sist, gæn namma læi Agabus, c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja dieđeti Vuoiŋa bokte, atte stuora nælgge galgai boattet obba ædnamrika bagjeli, mi maidai bođi kæisar Klaudius aige.\x - \xo 11:28 \xt Ap daǥ 21:10\x* \p \v 29 Mutto mattajægjek arvvalegje vuolgatet juoidage, jes̄gutteg su vares mielde, vækken vieljaidi, guđek asse Judeast,\x - \xo 11:29 \xt Rom 15:25\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 1 Kor 16:1; 2 Kor 8:4; Gal 2:10\x* \p \v 30 maid si maidai dakke, go si vuolgategje dam vuorrasidi Barnabas ja Saulus gieđa bokte.\x - \xo 11:30 \xt Ap daǥ 12:25\x* \c 12 \s1 12. Kapittal. \s2 Herodes goddet Jakoba ja bijat Pietara giddagassi, gost son bestujuvvu engel bokte, 1–17. Herodes dagok, c̄ævllaivuotta ja jabmem, 18–23. Ibmel sane ouddanæbme; Barnabas ja Saulus vuolggeba ja valddeba Johannes Markus mieldesga, 24. 25. \p \v 1 Mutto damanaǥa aige bijai gonagas Herodes gieđas muttomi ala særvvegoddest sin illastam varas.\x - \xo 12:1 \xt Ap daǥ 4:3; 5:18\x* \p \v 2 Mutto son goddeti Jakoba, Johannes vielja, mikin. \p \v 3 Ja go son oini, atte Judalaʒ̄ak likojegje dasa, de riemai son ain ja doppeti maidai Pietara. Mutto de legje suvrokættes laibi bæivek. \p \v 4 Go son læi doppim su, de bijai son su giddagassi ja addi su njælje faktimvuoro vuollai, main legje njællje olbma guđestge, su faktit, go son aigoi bæssac̄i maŋŋel doalvvot su ouddan albmuga ouddi. \p \v 5 De faktijuvvui dalle Pietar giddagasa siste; mutto særvvegoddest dakkujuvvujegje angeris rokkusak Ibmeli su oudast. \p \v 6 Mutto go Herodes aigoi su ouddan buktet, de læi Pietar damanaǥa ija oađđemen guovte soatte‐olbma gaskast, c̄adnujuvvum guvtin lakkin, ja favtak uvsa oudast gattijegje giddagasa. \p \v 7 Ja gæc̄a, Hærra engel c̄uoʒ̄oi su oudast, ja c̄uovgas baiti giddagasa siste; mutto son duottali Pietara erttegi ja bovti su bajas ja celki: C̄uoʒ̄ʒ̄el hoapost! Ja lakkek gac̄aiga su gieđain erit.\x - \xo 12:7 \xt Ap daǥ 5:19; Luk 2:9\x* \p \v 8 Ja engel celki sudnji: Boakkanaste jec̄ad, ja gamat jec̄ad! Mutto son daǥai nuft. Ja son celki sudnji: C̄agŋal gavtad bagjelasad ja c̄uovo muo! \p \v 9 Ja son manai olgus ja c̄uovoi su ige diettam, atte dat, mi dakkujuvvui engel bokte, læi albmailmest, mutto doaivoi, atte son oini oainatusa. \p \v 10 Mutto soai manaiga vuostas ja nubbi favtai mæddel ja bođiga dam ruovddeporta duokkai, mi doalvoi gavpugi; dat rappasi jes̄aldes sodno ouddi, ja soai bođiga olgus ja vaʒiga ovta balgga mielde oudas guvllui, ja dallanaǥa ærrani engel sust erit.\x - \xo 12:10 \xt Ap daǥ 16:26\x* \p \v 11 Ja go Pietar c̄ielgai, de celki son: Dal dieđam mon duođai, atte Hærra læ vuolgatam su engeles ja bæstam muo Herodes gieđast ja buok Judalas̄ albmuga vuorddagest erit. \p \v 12 Ja go son jirmides ala bæsai, de bođi son Maria, dam Johannes ædne, vieso ouddi, gutte goc̄c̄ujuvvui liggenamain Markusen, man sisa legje ædnagak c̄oagganam ja rokkadalle.\x - \xo 12:12 \xt Ap daǥ 15:37; Kol 4:10\x* \p \v 13 Mutto go Pietar goalkotis̄gođi porta ala, de bođi muttom biga, gæn namma læi Rode, gulddalet. \p \v 14 Ja go son dovdai Pietara jiena, de i son rabastam ilo diti porta, mutto viekkali sisa ja muittali sigjidi, atte Pietar læi c̄uoʒ̄ʒ̄omen porta oudast. \p \v 15 De celkke si sudnji: Don dajok. Mutto son nanni dam duottan. Mutto si celkke: Dat læ su engel. \p \v 16 Mutto Pietar bisoi goalkotæmest, ja go si rabastegje, de oidne si su ja hirmastuvve sagga. \p \v 17 De sevi son sigjidi gieđaines, vai si javotuvvus̄e, ja son muittali sigjidi, moft Hærra læi dolvvom su olgus giddagasast. Mutto son celki: Muittaleket Jakobi ja vieljaidi dam! Ja son vulgi olgus ja manai æra baikkai. \p \v 18 Mutto go bæivve s̄addai, de i læm uccan moivvas̄ubme soatte‐olbmai gaskast dam diti, gosa Pietar læi s̄addam. \p \v 19 Mutto go Herodes su ocati ige gavdnam su, de duŧkai son favtaid ja goc̄oi sin erit dolvvujuvvut rangas̄tuvvum varas; ja son manai Judeast vuolas Sæsareai ja oroi dobbe. \p \v 20 Mutto Herodes læi suttost Tyrialaʒ̄ai ja Sidonialaʒ̄ai ala; mutto si botte ovtamielalaʒ̄at su lusa ja oaʒ̄otegje Blastusa, gutte læi gonagasa gammar‐balvvalægje, bællasæsek ja rokkadalle rafhe, dainago sin ænam oaʒ̄oi ælatusbierggasid gonagasa ædnamest.\x - \xo 12:20 \xt 1 Gon 5:9, 11; Esek 27:17\x* \p \v 21 Mutto mærreduvvum bæivvai garvvodi Herodes gonagaslas̄ biktasidi ja c̄okkani truono ala ja doalai sigjidi sarne. \p \v 22 Mutto almug c̄uorvoi sudnji: Dat læ Ibmel jiedna ja i olbmu.\x - \xo 12:22 \xt Esek 28:2; Dan 5:20\x* \p \v 23 Mutto dallanaǥa c̄aski Hærra engel su, dainago son i addam Ibmeli gudne, ja son borrujuvvui mađoin ja addi vuoiŋas.\x - \xo 12:23 \xt 2 Makk 9:9\x* \p \v 24 Mutto Ibmel sadne ouddani ja videduvvui.\x - \xo 12:24 \xt Es 55:11; Ap daǥ 6:7; 19:20\x* \p \v 25 Mutto Barnabas ja Saulus bođiga ruoktot Jerusalemest, maŋŋelgo soai læiga galggam sodno mokkesga, ja soai læiga valddam maidai Johannesa mieldesga, gutte goc̄c̄ujuvvui liggenamain Markusen.\x - \xo 12:25 \xt Ap daǥ 11:29, 30; 15:37\x* \c 13 \s1 13. Kapittal. \s2 Bassevuoigŋa goc̄c̄o Barnabasa ja Saulusa sardnedet bakenidi, 1–3. Soai sardnedæba Salamisest ja Pafusest, gost Sergius Paulus jorggaluvvu, ja Elimas rangas̄tuvvu, 4–12. Johannes Markus guođđa sodno; Paulus sardned Antiokiast Pisidiast Kristus birra, 13–43. Judalaʒ̄ak suttek; apostalak mannaba Ikoniumi, 44–52. \p \v 1 Mutto de legje soames profetak ja oapatægjek Antiokia særvvegoddest, namalassi Barnabas ja Simeon, gutte goc̄c̄ujuvvui Nigeren, ja Lusius, Syrenalas̄, ja Manaen, gutte læi bajasgessujuvvum oktan Herodesin, njæljadasrađđijegjin, ja Saulus.\x - \xo 13:1 \xt Ap daǥ 11:27; 15:32\x* \p \v 2 Mutto go si legje adnemen ibmelbalvvalusa ja borakættaivuođaid, de celki Bassevuoigŋa: C̄ulddet munji Barnabasa ja Saulusa dam dakkoi, masa mon læm sodno goc̄c̄om!\x - \xo 13:2 \xt Matt 9:38; Ap daǥ 9:15; 22:21; Rom 1:1; 10:15; Gal 1:15; 2:9; Efes 3:8; 1 Tim 2:7; 2 Tim 1:11\x* \p \v 3 De adne si borakættaivuođaid ja rokkadalle ja bigje gieđaidæsek sodno ala ja luitte sodno vuolgget.\x - \xo 13:3 \xt Ap daǥ 14:23; 6:6; 8:17\x* \p \v 4 Go dak dalle læiga vuolgatuvvum Bassevuoiŋast, de manaiga soai vuolas Selevsiai ja borjasteiga dobbe Syperni. \p \v 5 Ja go soai læiga Salamisest, de sardnedeiga soai Ibmel sane Judalaʒ̄ai synagogain; mutto sodno mielde læi maidai Johannes sodno væketam varas.\x - \xo 13:5 \xt Ap daǥ 12:12, 25\x* \p \v 6 Ja go soai læiga vagjolam obba sullu mietta gidda Pafus ragjai, de gavnaiga soai muttom noaides olbma, muttom værreprofeta, muttom Judalaʒ̄a, gæn namma læi Barjesus, \p \v 7 gutte læi ædnamhærra Sergius Paulus, jiermalas̄ olbma, lutte. Dat ravkai Barnabasa ja Saulusa lusas ja anoti gullat Ibmel sane. \p \v 8 Mutto Elimas, dat læ noaides olmai, dastgo nuft c̄ilggijuvvu su namma, c̄uoʒ̄oi sodno vuostai ja bivdi ædnamhærra jorggalet oskost erit.\x - \xo 13:8 \xt 2 Tim 3:8\x* \p \v 9 Mutto Saulus, gutte maidai goc̄c̄ujuvvu Paulusen, devddujuvvui Bassevuoiŋain ja gæc̄ai bastelet su ala ja celki: \p \v 10 O don bærgalaǥa manna, dievva buok gavvelvuođast ja buok bahavuođast, buok vanhurskesvuođa vas̄alas̄! Ikgo don aigo hæittet bodnjamest Hærra njulggis gæinoid?\x - \xo 13:10 \xt Joh 8:44; 1 Joh 3:8\x* \p \v 11 Ja gæc̄a dal, Hærra gietta læ du bagjel, ja don galgak s̄addat c̄uovgatæbmen ja ik oaidnet bæivac̄a muttom aiggai. Mutto dallanaǥa gac̄ai mierkka ja sævdnjad su ala, ja son vaʒi birra ja ocai soabmasa, gutte laiddis̄i su gieđast. \p \v 12 Go ædnamhærra oini dam, mi læi s̄addam, de oskoi son ja ovdus̄i sagga Hærra oapo diti. \p \v 13 Mutto go Paulus ja si, guđek legje su mielde, vulgge Pafusest erit, de botte si Pergai Pamfyliast. Mutto Johannes ærrani sodnost ja macai ruoktot Jerusalemi.\x - \xo 13:13 \xt Ap daǥ 15:38\x* \p \v 14 Mutto soai manaiga gukkebuidi Pergest ja bođiga Antiokiai Pisidiast ja manaiga synagoga sisa sabbatbæive ja c̄okkaneiga. \p \v 15 Mutto laǥa ja profetai lokkam maŋŋel vuolgategje synagoga oudastc̄uoʒ̄ʒ̄ok sodnoidi sane ja cælketegje: Doai olbmak, vieljak! Jos dodnost læ mikkege nævvomsarnid olbmuidi, de cælkke ouddan!\x - \xo 13:15 \xt Ap daǥ 15:21\x* \p \v 16 Mutto Paulus c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja sevi gieđaines olbmuidi ja celki: Di Israelitalas̄ olbmak ja di, guđek ballabetet Ibmelest, gullet!\x - \xo 13:16 \xt Ap daǥ 19:33\x* \p \v 17 Dam albmuga, Israel, Ibmel vallji min vanhemid ja aledi olbmuid, go si legje assamen vieresen Egypten ædnamest, ja doalvoi sin dobbe erit alla gieđain.\x - \xo 13:17 \xt 2 Mos 11:1; 6:6; 12:37, 41; 13:3\x* \p \v 18 Ja lakka njællje loǥe jaǥe aige gillai son sin mænoid mæcest.\x - \xo 13:18 \xt 2 Mos 16:2; 4 Mos 14:34; Salm 95:10\x* \p \v 19 Ja son dus̄s̄adi c̄iec̄a albmuga Kanaan ædnamest ja juoǥadi dai ædnama sigjidi vuorbe mielde.\x - \xo 13:19 \xt 5 Mos 7:1; Josv 14:2\x* \p \v 20 Ja dastmaŋŋel lakka njællje c̄uođe ja vitta loǥe jaǥe addi son sigjidi duobmarid gidda profet Samuel ragjai.\x - \xo 13:20 \xt Duob 2:16; 3:9\x* \p \v 21 Ja dastmaŋŋel anotegje si gonagasa, ja Ibmel addi sigjidi Saul, Kis barne, muttom olbma Benjamin soǥast, njællje loǥe jakkai.\x - \xo 13:21 \xt 1 Sam 8:5; 9:16; 10:21\x* \p \v 22 Ja go son læi valddam su erit, de c̄uoʒ̄aldatti son sigjidi David gonagassan, gæn birra son maidai duođas̄ti ja celki: Mon læm gavdnam David, Isai barne, olbma mu vaibmom mielde, gutte galgga dakkat buok mu dato.\x - \xo 13:22 \xt Hos 13:11; 1 Sam 13:14; 15:28; 16:13; Salm 89:21\x* \p \v 23 Dam nalest c̄uoʒ̄aldatti Ibmel loppadusa mielde Israeli bæste, Jesusa,\x - \xo 13:23 \xt 2 Sam 7:12; Es 11:1; Matt 1:6; Luk 1:27; 2:4\x* \p \v 24 maŋŋelgo Johannes læi sardnedam su ouddanloaidastæme ouddal jorggalæme gasta buok Israel olbmuidi.\x - \xo 13:24 \xt Matt 3:1, 2; Ap daǥ 19:4\x* \p \v 25 Mutto go Johannes læi ollas̄uttam maŧkes, de celki son: Gænen gaddebetet di muo? Im mon læk Kristus, mutto gæc̄a, dat boatta mu maŋŋel, gæn julgi gabmagid mon im læk dokkalas̄ nuollat.\x - \xo 13:25 \xt Joh 1:20; Mark 1:7\x* \p \v 26 Di olbmak, vieljak, Abraham nale barnek, ja dak din gaskast, guđek Ibmelest ballek! Digjidi læ dam audogassan dakkujume sadne vuolgatuvvum.\x - \xo 13:26 \xt Matt 10:6; Ap daǥ 13:46\x* \p \v 27 Dastgo go dak, guđek assek Jerusalemest, ja sin oaivamuʒ̄ak æi dovddam su, de devdde si maidai, dubmidedin su, profetai sanid, mak lokkujuvvujek juokke sabbat,\x - \xo 13:27 \xt Joh 16:3; Ap daǥ 3:17; 1 Kor 2:8; Ap daǥ 15:21\x* \p \v 28 ja vaiko si æi gavdnam maidege jabmem‐as̄id su duokken, de rokkadalle si almake Pilatusast, atte son galgai goddujuvvut.\x - \xo 13:28 \xt Matt 27:22; Mark 15:13\x* \p \v 29 Mutto go si legje ollas̄uttam buok dam, mi læ c̄allujuvvum su birra, de valdde si su vuolas muorast ja bigje su havddai.\x - \xo 13:29 \xt Matt 27:59\x* \p \v 30 Mutto Ibmel bajasc̄uoʒ̄aldatti su jabmi lutte,\x - \xo 13:30 \xt Matt 28:6; Mark 16:6\x* \p \v 31 ja son oidnujuvvui ædnag beivid sist, guđek legje boattam su mielde Galileast bajas Jerusalemi, guđek læk su duođas̄tægjek olbmuidi.\x - \xo 13:31 \xt Matt 28:9; Mark 16:9, 12, 14; Luk 24:36; Joh 20:19; 21:1\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Ap daǥ 1:3; 1 Kor 15:5\xta ; j. n. v.\x* \p \v 32 Moai maidai sardnededne digjidi evangeliuma dam loppadusa birra, mi læ addujuvvum vanhemidi, go Ibmel læ dævddam dam migjidi, sin manaidi, go son bajasc̄uoʒ̄aldatti Jesusa,\x - \xo 13:32 \xt 1 Mos 3:15; 22:18; 26:4; 49:10; 5 Mos 18:15; Es 4:2; 7:14; 9:6; 40:9; Jer 23:5; 33:15; Esek 34:23; 37:24\xta ; j. n. v.\x* \p \v 33 nuftgo maidai c̄allujuvvum læ nubbe salmast: Don læk mu bardne; mon læm rieǥadattam du odne.\x - \xo 13:33 \xt Salm 2:7; Ebr 1:5; 5:5\x* \p \v 34 Mutto atte son læ bajasc̄uoʒ̄aldattam su jabmi lutte, nuft atte son i galga s̄at guoccagæbmai ruoktot maccat, dam birra læ son nuft cælkkam: Mon aigom addet digjidi daid Davidi addum basse loppadusaid, mak læk oskaldasak.\x - \xo 13:34 \xt Es 55:3\x* \p \v 35 Damditi cælkka son maidai muttom æra salmast: Ik don galga luoittet du bassajad oaidnet guoccagæme.\x - \xo 13:35 \xt Salm 16:10; Ap daǥ 2:27\x* \p \v 36 Dastgo go David læi su ællemaiges balvvalam Ibmel arvvalusa, de oađđai son jabmemi ja c̄oggujuvvui su vanhemides lusa ja oini guoccagæme;\x - \xo 13:36 \xt 1 Gon 2:10; Ap daǥ 2:29\x* \p \v 37 mutto dat, gæn Ibmel bajasc̄uoʒ̄aldatti, i oaidnam guoccagæme. \p \v 38 De lekus dat digjidi diettevas, di olbmak, vieljak, atte su bokte dieđetuvvu digjidi suddoi andagassi addujubme,\x - \xo 13:38 \xt Luk 24:47; Ap daǥ 10:43; Rom 3:26, 28; 8:3; Gal 2:16; 1 Joh 2:12; Ebr 7:19; 9:15\x* \p \v 39 ja buok dast, mast di epet mattam vanhurskesen dakkujuvvut Moses laǥa bokte, vanhurskesen dakkujuvvu su bokte juokkehas̄, gutte osko.\x - \xo 13:39 \xt Es 53:11; Rom 10:4\x* \p \v 40 Varoteket dal, amas dat boattet din bagjeli, mi læ celkkujuvvum profetai bokte:\x - \xo 13:40 \xt Hab 1:5\x* \p \v 41 Gec̄c̄et, di bagjelgæc̄c̄ek, ja imas̄tallet ja s̄addet dus̄s̄en! Dastgo daǥo mon daǥam din beivin, daǥo, maid di epet oskus̄e, jos guttege muittalifc̄i digjidi dam. \p \v 42 Mutto go soai manaiga Judalaʒ̄ai synagogast olgus, de rokkadalle bakenak, vai dak sæmma sanek sardnujuvvus̄e sigjidi dam boatte sabbat.\x - \xo 13:42 \xt Ap daǥ 13:44\x* \p \v 43 Mutto go synagoga særvvegodde læi ærranaddam, de c̄uvvu ædnag Judalaʒ̄ak ja Judalaʒ̄ai oskoc̄uovvok Paulusa ja Barnabasa, guđek sarnoiga sigjidi ja nævoiga sin, vai si doalas̄e gidda Ibmel armost.\x - \xo 13:43 \xt Ap daǥ 11:23; 14:22\x* \p \v 44 Mutto dam nubbe sabbat c̄oaggani gosi obba gavpug gullam diti Ibmel sane. \p \v 45 Mutto go Judalaʒ̄ak oidne dam ædnagvuođa, de devddujuvvujegje si angervuođast ja naggijegje dam vuostai, mi celkkujuvvui Paulusest, vuostainaggijegje ja bilkkedegje.\x - \xo 13:45 \xt Ap daǥ 5:17\x* \p \v 46 Mutto Paulus ja Barnabas sarnoiga roakkadet ja celkiga: Dat læi darbas̄las̄, atte Ibmel sadne vuoc̄c̄an sardneduvvui digjidi; mutto dađemielde go di dam hilggobetet ja epet ane jec̄aidædek dokkalaʒ̄ʒ̄an aǥalas̄ ællemi, gæc̄a, de jorgidep mi bakeni bællai;\x - \xo 13:46 \xt Matt 10:6; Ap daǥ 1:8; 13:26; Luk 7:30; 5 Mos 32:21; Es 55:5; Matt 8:11; 21:43; Ap daǥ 18:6; 28:28\x* \p \v 47 dastgo nuft læ Hærra min goc̄c̄om: Mon læm bigjam du bakeni c̄uovgasen, vai don s̄addak audogassan dakkujubmen gidda ædnam ravda ragjai.\x - \xo 13:47 \xt Es 42:6; 49:6; Luk 2:32\x* \p \v 48 Mutto go bakenak dam gulle, de s̄adde si illoi ja ramedegje Hærra sane, ja si osku, nuft ædnagak, guđek legje asatuvvum aǥalas̄ ællemi.\x - \xo 13:48 \xt Rom 8:29, 30\x* \p \v 49 Mutto Hærra sadne viddani obba ædnam mietta. \p \v 50 Mutto Judalaʒ̄ak hattijegje daid allanalag nissonid, guđek legje Judalaʒ̄ai oskoc̄uovvok, ja gavpug oaivamuʒ̄aid, ja si c̄uoʒ̄aldatte doarradallujume Paulusa ja Barnabasa vuostai ja agje sodno sin rajinæsek erit. \p \v 51 Mutto soai savdnjeleiga muolda sodno julginæsga sin vuostai ja bođiga Ikoniumi.\x - \xo 13:51 \xt Matt 10:14\x* \p \v 52 Mutto mattajægjek devddujuvvujegje iloin ja Bassevuoiŋain.\x - \xo 13:52 \xt Efes 5:18\x* \c 14 \s1 14. Kapittal. \s2 Apostalak sardnedæba Ikoniumest, 1–4, bataræba Lystrai ja sardnedæba dobbe; Paulus dærvasmatta muttom rambes olbma, doivvujuvvu ibmelen, gæđgaduvvu, bisso daddeke hægast, boatta Derbai, 5–20. Soai maccaba ruoktot ja nanosmatteba mattajegjid, boatteba fastain Antiokiai, 21–28. \p \v 1 Mutto de dapatuvai Ikoniumest, atte soai manaiga ovtast Judalaʒai synagoga sisa ja sarnoiga nuft, atte stuora ædnagvuotta sikke Judalaʒ̄ain ja Grekalaʒ̄ain osku.\x - \xo 14:1 \xt Ap daǥ 11:21\x* \p \v 2 Mutto æppe‐oskolas̄ Judalaʒ̄ak hattijegje bakeni sieloid moarrai ja bahavutti vieljai vuostai. \p \v 3 Soai oroiga dalle dast gukka aige ja sarnoiga roakkadet Hærra siste, gutte addi su arbmo‐sadnasis duođas̄tusa ja addi mærkaid ja oavddodaǥoid s̄addat sodno gieđai bokte.\x - \xo 14:3 \xt Mark 16:20; Ap daǥ 19:11; Ebr 2:4\x* \p \v 4 Mutto gavpuga almug ridalis̄gođi, ja muttomak dolle Judalaʒ̄ai bæle, mutto muttomak apostali bæle. \p \v 5 Mutto go stoakko s̄addai sikke bakenin ja Judalaʒ̄ain oktan sin oaivamuʒ̄aiguim sodno higjedam ja gæđgadam varas,\x - \xo 14:5 \xt 2 Tim 3:11\x* \p \v 6 ja go soai oaʒ̄oiga dam diettet, de batareiga soai Lykaonia gavpugidi, Lystrai ja Derbai, ja dam biras ædnami,\x - \xo 14:6 \xt Matt 10:23; Ap daǥ 8:1\x* \p \v 7 ja soai sardnedeiga dobbe evangeliuma.\x - \xo 14:7 \xt Ap daǥ 11:20\x* \p \v 8 Ja de læi muttom olmai Lystrast, gutte fertti c̄okkat, dainago su julgin i læm mikkege famoid, mutto son læi rambe ædnes hæga rajest, ja i son læm vela goassege vaʒʒam.\x - \xo 14:8 \xt Ap daǥ 3:2\xta ; j. n. v.\x* \p \v 9 Son gulai Paulusa sardnomen, ja go dat gæc̄ai bastelet su ala ja dovdai, atte sust læi osko bestujuvvut, de celki son alla jienain: \p \v 10 C̄uoʒ̄ʒ̄el njuolgga du julgidad ala! Ja son njuikki bajas ja vaʒi birra buok.\x - \xo 14:10 \xt Ap daǥ 3:6; Es 35:6\x* \p \v 11 Mutto go almug oini dam, maid Paulus læi dakkam, de bajedegje si sin jienasek ja celkke Lykaonalas̄ gilli: Ibmelak læk s̄addam olbmui lakasaʒ̄ʒ̄an ja læk boattam vuolas min lusa.\x - \xo 14:11 \xt Ap daǥ 28:6\x* \p \v 12 Ja si goc̄c̄u Barnabasa Jupitaren, mutto Paulusa Merkuriussan, dainago son sardnedi sanid. \p \v 13 Mutto pappa dam Jupitar tempelest, mi læi sin gavpug olgobælde, buvti vuovsaid ja rasserieggaid portai ouddi ja aigoi oaffarus̄s̄agoattet oktanaǥa olbmuiguim. \p \v 14 Mutto go apostalak, Barnabas ja Paulus, dam gulaiga, de gaikodeiga soai sodno biktasidesga ja vieǥaiga olbmui gaski,\x - \xo 14:14 \xt 4 Mos 14:6; Josv 7:6; Matt 26:65\x* \p \v 15 c̄uorvoiga ja celkiga: Di olbmak! Manne dakkabetet di dam? Moai ledne maidai olbmuk, ovtalaǥas̄ dile vuluc̄ak dinguim, ja sardnededne digjidi evangelium siste, atte di galggabetet jorggalet dai dus̄s̄alas̄ æppe‐ibmeli bælest dam ælle Ibmel guvllui, gutte læ dakkam alme ja ædnam ja abe ja buok omid, mak læk dai siste,\x - \xo 14:15 \xt Ap daǥ 10:26; 1 Tess 1:9; 1 Mos 1:1; Salm 33:6; 124:8; 146:6; Alm 14:7\x* \p \v 16 gutte vassam aigin læ luoittam buok bakenid vagjolet sin jec̄aidæsek gæinoi mielde.\x - \xo 14:16 \xt Ap daǥ 17:30; Salm 81:13\x* \p \v 17 vaiko son i læk galle diktam jes̄jec̄as alma duođas̄tusataǥa, go son daǥai migjidi burid ja addi migjidi arve ja s̄addolas̄ aigid almest, go son devdi min biemoin ja min vaimoid iloin.\x - \xo 14:17 \xt Ap daǥ 17:26, 27; Salm 104:27, 28\x* \p \v 18 Ja dam cælkededin illa soai vejiga æstadet olbmuid oaffarus̄s̄amest sodnoidi. \p \v 19 Mutto de botte Judalaʒ̄ak Antiokiast ja Ikoniumest ja sarnotegje albmuga, ja si gæđgadegje Paulusa ja gesse su gavpugest olgus, go si doivvu, atte son læi jabmam.\x - \xo 14:19 \xt 2 Kor 11:25; 2 Tim 3:11\x* \p \v 20 Mutto go mattajægjek botte su birra, de likkai son bajas ja manai gavpug sisa, ja nubbe bæive manai son Barnabasin Derbai. \p \v 21 Ja go soai læiga sardnedam evangeliuma dam gavpugest ja dakkam ædnagid mattajægjen, de macaiga soai ruoktot Lystrai ja Ikoniumi ja Antiokiai \p \v 22 ja nanosmattiga mattajegji sieloid ja ravviga sin bissot nanosen oskost, ja atte mi berrip mannat ædnag aŧestusai c̄ađa Ibmel rika sisa.\x - \xo 14:22 \xt Ap daǥ 11:23; 13:43; Matt 10:38; 16:24; Luk 22:28, 29; Rom 8:17; 1 Tess 3:3; 2 Tim 3:12\x* \p \v 23 Mutto maŋŋelgo soai læiga asatam sigjidi vuorrasid juokke særvvegoddai ja læiga adnam rokkusid ja borakættaivuođaid, de ravviga soai sin Hærra halddoi, gæn ala si legje oskom.\x - \xo 14:23 \xt Ap daǥ 6:6; 11:30; Tit 1:5\x* \p \v 24 Ja soai manaiga Pisidia c̄ađa ja bođiga Pamfyliai. \p \v 25 Ja maŋŋel go soai læiga sane sardnom Pergest, de manaiga soai vuolas Attaliai. \p \v 26 Ja soai borjasteiga dobbe Antiokiai, gost soai læiga ravvijuvvum Ibmel arbmoi dam daǥo varas, maid soai læiga ollas̄uttam.\x - \xo 14:26 \xt Ap daǥ 13:1, 2, 3\x* \p \v 27 Mutto go soai bođiga dokko ja læiga c̄oakkai goc̄c̄om særvvegodde, de muittaleiga soai, man stuora daǥoid Ibmel læi dakkam sodno bokte, ja atte son læi rabastam bakenidi osko uvsa.\x - \xo 14:27 \xt Ap daǥ 15:4; 1 Kor 16:9; 2 Kor 2:12; Alm 3:8\x* \p \v 28 Mutto soai oroiga dobbe miha gukkes aige mattajegji lutte.\x - \xo 14:28 \xt Ap daǥ 15:35\x* \c 15 \s1 15. Kapittal. \s2 Paulus ja Barnabas vuolgatuvvuba Jerusalemi gac̄aldaga diti birrac̄uopatusa harrai; dam birra rađđadallujuvvu ja vas̄teduvvu dam harrai, 1–29. Soai boatteba fastain Antiokiai oktanaga Judasin ja Silasin; Barnabas ja Paulus ærranæba goabbag guoimestæsga, 30–41. \p \v 1 Ja muttomak, guđek botte Judeast vuolas, oapategje vieljaidi: Jos di epet divte jec̄aidædek birrac̄uppujuvvut Moses asatusa mielde, de epet di mate s̄addat audogassan.\x - \xo 15:1 \xt Gal 5:2; Filip 3:3; 1 Mos 17:10, 14; 3 Mos 12:3\x* \p \v 2 Go dal c̄uoʒ̄ʒ̄eli garra riddo, ja Paulusest ja Barnabasest i læm ucca naggos̄ singuim, de arvvaluvvui, atte Paulus ja Barnabas ja soames ærak sist galgge vuolgget bajas Jerusalemi apostali ja vuorrasi lusa dam gac̄aldaǥa diti.\x - \xo 15:2 \xt Ap daǥ 11:30; Gal 2:1\x* \p \v 3 Maŋŋelgo dalle dak legje mieđos̄tuvvum oanehaʒ̄ʒ̄i maŧke mielde særvvegoddest, de manne si Fønisia ja Samaria c̄ađa ja muittalegje bakeni jorggalusa birra, ja si dakke buok vieljaidi stuora ilo. \p \v 4 Mutto go si botte Jerusalemi, de vuostaivalddujuvvujegje si særvvegoddest ja apostalin ja vuorrasin, ja si dieđetegje, man stuora daǥoid Ibmel læi dakkam sodno bokte.\x - \xo 15:4 \xt Ap daǥ 14:23, 27\x* \p \v 5 Mutto muttomak Farisealaʒ̄ai særvest, guđek legje s̄addam oskolaʒ̄ʒ̄an, c̄uoʒ̄ʒ̄elegje ja celkke: Si berrijek birrac̄uppujuvvut ja goc̄c̄ujuvvut doallat Moses laǥa. \p \v 6 Mutto apostalak ja vuorrasak botte c̄oakkai guoratallat dam as̄e. \p \v 7 Mutto maŋŋelgo dam birra læi ollo naggatallujuvvum, de c̄uoʒ̄ʒ̄eli Pietar ja celki sigjidi: Di olbmak, vieljak! Di diettebetet atte Ibmel gukkes aige gæc̄est juo vallji muo min gaskast, vai bakenak mu njalme bokte gulas̄e evangelium sane ja oskus̄e.\x - \xo 15:7 \xt Ap daǥ 10:20; 11:18\x* \p \v 8 Ja Ibmel, gutte vaimoid dovdda, addi sigjidi duođas̄tusa, addededines sigjidi Bassevuoiŋa, nuftgo migjidi.\x - \xo 15:8 \xt 1 Muit 28:9; 29:17; Salm 7:10; 139:1, 2; Jer 11:20; 17:10; 20:12; Ap daǥ 1:24; 10:44, 47\x* \p \v 9 Ja i son dakkam maidege erotusaid min ja sin gaski, go son buttesti sin vaimoid osko bokte.\x - \xo 15:9 \xt Ap daǥ 10:34, 35, 44; 26:18; 1 Petr 1:22\x* \p \v 10 Manne gæc̄c̄alepet di dal Ibmela bijadedin gæssa mattajegji c̄æbetidi, maid æi min vanhemak æpge mi læk naǥadam guoddet?\x - \xo 15:10 \xt Matt 23:4; Rom 3:20\x* \p \v 11 Mutto mi oskop s̄addat audogassan Hærra Jesus Kristus armo bokte sæmma lakai, go si.\x - \xo 15:11 \xt Rom 3:24; Efes 2:4-8; Tit 3:5; Ebr 11:13\x* \p \v 12 Mutto obba almug javotuvai ja gulai Barnabasa ja Paulusa muittalæmen, man stuora mærkaid ja oavddodaǥoid Ibmel læi dakkam sodno bokte bakeni gaskast.\x - \xo 15:12 \xt Ap daǥ 11:18\x* \p \v 13 Mutto go soai heitiga sardnomest, de sardnogođi Jakob ja celki: Di olbmak, vieljak, gullet muo! \p \v 14 Simon læ muittalam, moft Ibmel vuoc̄c̄an gæc̄ai bakeni bællai valddem varas sin gaskast albmuga su namas mielde.\x - \xo 15:14 \xt Ap daǥ 11:15\x* \p \v 15 Ja daina bottek profetai sarnek ovtaidi, nuftgo c̄allujuvvum læ:\x - \xo 15:15 \xt Amos 9:11, 12\x* \p \v 16 Dastmaŋŋel boađam mon ruoktot ja daǥam fastain Davida gac̄c̄am goađe bajas, ja dam, mi dast læ vuolas njeiddujuvvum, daǥam mon fastain bajas ja divom fastain dam, \p \v 17 vai dak ærrasak olbmuin ocas̄e Hærra, ja buok bakenak, gæi bagjel mu namma læ bægotuvvum, cælkka Hærra, gutte dakka buok daid daǥoid. \p \v 18 Ibmel dovdda buok su daǥoides aǥalas̄vuođa rajest. \p \v 19 Damditi dubmim mon, atte æi si galga vaivveduvvut bakeni gaskast, guđek jorggalek jec̄aidæsek Ibmel guvllui, \p \v 20 mutto c̄allop mi sigjidi, atte si galggek adnet jec̄aidæsek æppe‐ibmeli buttesmættomvuođast ja furrudaǥast ja buvvanam biergost ja varast erit;\x - \xo 15:20 \xt 2 Mos 23:13; 1 Kor 8:1\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 10:20; 1 Tess 4:3; 1 Mos 9:4; 3 Mos 3:17; 17:14; 5 Mos 12:23\x* \p \v 21 dastgo Mosesest læk juo boares aigi rajest juokke gavpugest si, guđek su sardnedek, go son lokkujuvvu juokke sabbat synagogai siste.\x - \xo 15:21 \xt Neh 8:1; Ap daǥ 13:15, 27\x* \p \v 22 De s̄iettadegje apostalak ja vuorrasak obba særvvegoddin valljit jec̄aidæsek gaskast soames olbmaid ja vuolgatet sin Antiokiai Paulusin ja Barnabasin, namalassi Judasa, gutte goc̄c̄ujuvvui liggenamain Barsabasen, ja Silasa, guđek læiga arvost adnujuvvum vieljai gaskast. \p \v 23 Ja si c̄alle nuft sin mielde: Apostalak ja vuorrasak ja vieljak celkkek ædnag dærvvuođaid vieljaidi bakeni gaskast Antiokiast ja Syriast ja Silisiast. \p \v 24 Dađemielde go mi læp gullam, atte muttomak, guđek læk vuolggam min lutte, læk moivvas̄uttam din sanidæsekguim ja rafhetuttam din sieloid, go si celkkek, atte olmus̄ galgga birrac̄uppuvvut ja doallat laǥa, maid mi æp læk sigjidi goc̄c̄om,\x - \xo 15:24 \xt Ap daǥ 20:30; Gal 2:4; 1 Joh 2:19\x* \p \v 25 de læp mi ovtamielalaʒ̄at s̄iettadam soames olbmaid valljit ja vuolgatet sodno din lusa min æcalas̄ Barnabasamek ja Paulusæmek mielde, \p \v 26 guđek olbmuk læba, guđek læba hættai bigjam sodno hægasga min Hærramek Jesus Kristus nama diti. \p \v 27 Mi vuolgatep damditi Judasa ja Silasa, guđek maidai njalmalaʒ̄at galggaba muittalet damanaǥa. \p \v 28 Dastgo dat læ Bassevuoiŋa ja min s̄iettadus, atte æi makkege æra nođid bigjujuvvu din ala, ærrebgo dak darbas̄las̄ gædnegasvuođak: \p \v 29 atte di adnebetet jec̄aidædek æppe‐ibmeli oaffarin ja varast ja buvvanam biergost ja fuorravuođast erit. Jos di varotepet jec̄aidædek dain daǥoin erit, de dakkabetet di burist. Ellet dærvvan! \p \v 30 Go dak dal legje vuolgatuvvum, de botte si Antiokiai ja c̄okkijegje obba særvvegodde ja adde dasa girje. \p \v 31 Mutto go si dam lokke, de s̄adde si illoi dam jeđđitusa diti.\x - \xo 15:31 \xt Ap daǥ 13:48\x* \p \v 32 Mutto Judas ja Silas, guđek maidai læiga profetak, nævodeiga vieljaid ollo saniguim ja nanosmattiga sin.\x - \xo 15:32 \xt Ap daǥ 11:27\x* \p \v 33 Mutto go soai læiga orrom dobbe muttom aige, de luitte vieljak sodno rafhin vuolgget apostali lusa. \p \v 34 Mutto Silas arvvali dasa baccet. \p \v 35 Mutto Paulus ja Barnabas oroiga Antiokiast ja oapateiga ja sardnedeiga oktanaǥa ædnag æraiguim Hærra sane evangelium bokte. \p \v 36 Mutto soames beivi dastmaŋŋel celki Paulus Barnabasi: Vuolggo moai ruoktot ja oappaladdo monno vieljaidæme juokke gavpugest, gost moai ledne sardnedam Hærra sane, ja oaidno, maggar sin dille læ! \p \v 37 Mutto Barnabas arvvali valddet Johannesa aldsesga guoibmen, gutte goc̄c̄ujuvvui Markusen.\x - \xo 15:37 \xt Ap daǥ 12:12, 25; 13:5; Kol 4:10; 2 Tim 4:11; Filem 24\x* \p \v 38 Mutto Paulus i mieđetam, atte soai galgaiga valddet su mieldesga, gutte læi guođđam sodno Pamfyliast ige læm mannam sodnoin barggoi.\x - \xo 15:38 \xt Ap daǥ 13:13\x* \p \v 39 De c̄uoʒ̄ʒ̄eli dalle ædnadubme, nuft atte soai ærraneiga goabbag guoimestæsga, ja Barnabas valdi Markusa mieldes ja borjasti Syperni. \p \v 40 Mutto Paulus vallji Silasa ja vulgi, ravvijuvvum vieljain Ibmel armo halddoi. \p \v 41 Mutto son vagjoli birra buok Syriast ja Silisiast ja nanosmatti særvvegoddid. \c 16 \s1 16. Kapittal. \s2 Paulus birrac̄uopat Timoteusa Derbest, iskad særvvegoddid, boatta Troasi, 1–8; son oaidna oainatusa, vuolgga Makedoniai, jorggala Lydia Filippist, 9–15, olgusagja einostægje vuoiŋa, rissijuvvu ja bigjujuvvu giddagassi, 16–24. Giddagasa uvsak rappasek jes̄aldesek, gattijægje jorggaluvvu; Paulus luittujuvvu luovos, 25–40. \p \v 1 Mutto son bođi Derbai ja Lystrai, ja gæc̄a, dast læi muttom mattajægje, gæn namma læi Timoteus, muttom oskolas̄ Judalas̄ nisson bardne, mutto su ac̄c̄e læi Grekalas̄ olmai;\x - \xo 16:1 \xt Ap daǥ 19:22; 20:4; Rom 16:21; 1 Kor 4:17; Filip 2:19; 1 Tess 3:2\x* \p \v 2 sust læi buorre duođas̄tus vieljain Lystrast ja Ikoniumest.\x - \xo 16:2 \xt Ap daǥ 6:3; 10:22\x* \p \v 3 Dam datoi Paulus vuolgget aldsesis mat̵keguoibmen, ja son valdi ja birrac̄uopai su dai Judalaʒ̄ai diti, guđek legje dain baikin; dastgo buokak dovdde su ac̄e, atte son læi Grekalas̄ olmai. \p \v 4 Mutto go si vagjolegje gavpugi c̄ađa, de goc̄c̄u si sin doallat daid ravvagid, mak legje arvvaluvvum apostalin ja vuorrasin Jerusalemest.\x - \xo 16:4 \xt Ap daǥ 15:20, 29\x* \p \v 5 De nanosmattujuvvujegje særvvegoddek oskoi ja lassanegje lokkoi juokke bæive. \p \v 6 Mutto go si legje vagjolam Frygia ja Galatia ædnam c̄ađa, ja go Bassevuoigŋa sin gildi sardnomest sane Asiast, \p \v 7 de botte si Mysia guvllui ja gæc̄c̄alegje mannat Bitynia c̄ađa; ja. Vuoigŋa i mieđetam sigjidi dam. \p \v 8 De manne si Mysia mæddel ja botte vuolas Troasi. \p \v 9 Ja oainatus iđi Paulusi ikko: Makedonialas̄ olmai c̄uoʒ̄oi dast, gutte rokkadalai sust ja celki: Boađe rasta Makedoniai ja væket min! \p \v 10 Mutto go son læi oaidnam dam oainatusa, de viggaimek mi dallanaǥa vuolgget rasta Makedoniai, dađemielde go mi arvvaleimek, atte Hærra læi ravkkam min sardnedet sigjidi evangeliuma. \p \v 11 Mi vulgimek dalle Troasest ja borjasteimek vuiggistaǥa Samotrakai ja nubbe bæive Neapolisi \p \v 12 ja dobbe Filippai, mi læ bajemus̄ gavpug dam guovlost Makedoniast, ja gosa Romalaʒ̄ak læk sirddam. Mutto mi oroimek soames beivid dam gavpugest. \p \v 13 Ja sabbatbæive manaimek mi gavpug olgobællai, muttom dædnogaddai, gost olbmuk lavijegje c̄oagganet rokkadallam varas, ja mi c̄okkaneimek ja sarnoimek daidi nissonidi, guđek botte c̄oakkai. \p \v 14 Ja muttom nisson, gæn namma læi Lydia, purpurvuovdde Tyatira gavpugest, gutte Ibmel balvvali, gulddali; su vaimo rabasti Hærra, nuft atte son valdi dam vutti, mi sardnujuvvui Paulusest.\x - \xo 16:14 \xt Luk 24:45\x* \p \v 15 Mutto go son ja su dallo læi gastas̄uvvum, de rokkadalai son min ja celki: Jos di adnebetet muo oskaldassan Hærra oudast, de bottet mu vieso sisa ja orrot dast! Ja son sarnoti min.\x - \xo 16:15 \xt 1 Mos 18:3; 19:3; Ebr 13:2; 1 Mos 33:11; Luk 24:29\x* \p \v 16 Mutto de dapatuvai, go mi læimek mannamen dam baikkai, gost rokkus adnujuvvui, de bođi muttom biga min oudald, gæst læi einostægje vuoigŋa, ja gutte sati isedidasis stuora vuoito einostæmes bokte.\x - \xo 16:16 \xt 1 Sam 28:7\x* \p \v 17 Son c̄uovoi Paulus ja min maŋest, c̄uorvoi ja celki: Dak olbmuk læk dam alemus Ibmel balvvalægjek, guđek sardnedek digjidi audogassan dakkujume gæino.\x - \xo 16:17 \xt Mark 1:24\x* \p \v 18 Dam daǥai son ædnag beivid. Mutto Paulus ani dam bahan, ja son jorgeti ja celki vuigŋi: Mon goc̄om du Jesus Kristus nammi mannat sust olgus. Ja son vulgi damanaǥa boddost olgus.\x - \xo 16:18 \xt Mark 16:17\x* \p \v 19 Mutto go su isedak oidne, atte sin doaivvo vuoito harrai læi javkkam, de valdde si Paulusa ja Silasa ja gesse sodno s̄illjoi oaivamuʒ̄ai ouddi. \p \v 20 Ja si dolvvu sodno oaivveolbmai lusa ja celkke: Dak olbmuk, guđek læba Judalaʒ̄ak, moivveba aibasrakkan min gavpuga, \p \v 21 ja soai sardnedæba vieroid, maid mist i læk loppe dokkitet ige doaimatet, dađemielde go mi læp Romalaʒ̄ak. \p \v 22 Ja almug maidai c̄uoʒ̄ʒ̄eli sodno vuostai, ja oaivve‐olbmak gaikoteiga sodnost biktasid erit ja goc̄oiga sodno rissijuvvut.\x - \xo 16:22 \xt 2 Kor 11:25; 1 Tess 2:2\x* \p \v 23 Ja maŋŋelgo soai læiga addam sodnoidi ædnag c̄askastaǥaid, de suppiga soai sodno giddagassi ja goc̄oiga gattijægje gattit sodno burist. \p \v 24 Go son læi oʒ̄ʒ̄om dam ravvaga, de bijai son sodno siskemus̄ giddagassi ja bijai sodno julgid c̄oski gidda. \p \v 25 Mutto gaska‐ija aige rokkadalaiga Paulus ja Silas ja lavloiga Ibmeli gitoslavllagid; mutto fangak gulddalegje sodno.\x - \xo 16:25 \xt Ap daǥ 4:31\x* \p \v 26 Mutto de s̄addai fakkistaǥa stuora ædnam‐doargastus, nuft atte giddagasa vuođok likkatuvvujegje; ja dallanaǥa rappasegje buok uvsak, ja buokai baddek c̄oavddasegje.\x - \xo 16:26 \xt Ap daǥ 5:19; 12:7, 10\x* \p \v 27 Mutto gattijægje falli bajas nakkari siste, ja go son oini giddagasa uvsaid rappasam, rotti son mieke ja aigoi goddet jes̄jec̄as, go son doaivoi, atte fangak legje bataram. \p \v 28 Mutto Paulus c̄uorvvogođi alla jienain ja celki: Ale daǥa aldsesad maidege bahaid; dastgo mi læp buokak dast! \p \v 29 Mutto son ravkai c̄uovga ja vieǥai sisa ja luoittadi doargestemin Paulus ja Silas ouddi ædnami. \p \v 30 Ja son doalvoi sodno olgus ja celki: Hærrak! Maid berrim mon dakkat, vai mon s̄addam audogassan?\x - \xo 16:30 \xt Ap daǥ 2:37; 9:6; Luk 3:10\x* \p \v 31 Mutto soai celkiga: Osko Hærra Jesus Kristus ala, de s̄addak don audogassan, don ja du dallo!\x - \xo 16:31 \xt Joh 3:16, 36; 6:47; 1 Joh 5:10\x* \p \v 32 Ja soai sarnoiga Hærra sane sudnji ja sigjidi buokaidi, guđek legje su viesost. \p \v 33 Ja son valdi sodno lusas damanaǥa boddost ikko ja basai sodno havid; ja son gastas̄uvvui dallanaǥa, son ja buok su dallo. \p \v 34 Ja son doalvoi sodno bajas su vissusis ja bijai mallasid sodno ouddi ja læi ilost obba su daloines, dainago son oskoi Ibmel ala. \p \v 35 Mutto go bæivve læi s̄addam, de vuolgateiga oaivve‐olbmak gavpug‐balvvalegjid ja celkiga: Luoite dom olbmuguovto luovos! \p \v 36 Mutto gattijægje muittali daid sanid Paulusi: Oaivve‐olbmak læba vuolgatam sane, atte doai galggabætte luovos luittujuvvut; de vuolgge dal olgus ja manne rafhin! \p \v 37 Mutto Paulus celki sigjidi: Soai læba albmoset monno rissim alma dubmikættai, monno, guđek dadde ledne Romalas̄ olbmak, ja suppim monno giddagassi, ja dal agjeba soai monno suollemasat erit! Allusga soai nuft dakku, mutto bottusga soai jec̄a ja dolvvusga monno olgus!\x - \xo 16:37 \xt Ap daǥ 22:25-29\x* \p \v 38 Mutto gavpug‐balvvalægjek dieđetegje daid sanid oaivve‐olbmaidi, ja soai ballagođiga, go soai gulaiga, atte soai læiga Romalaʒ̄ak, \p \v 39 ja soai bođiga ja sarnoteiga sodno ja doalvoiga sodno olgus ja rokkadalaiga sodno vuolgget gavpugest erit. \p \v 40 Mutto soai vulgiga olgus giddagasast ja manaiga sisa Lydia lusa, ja maŋŋelgo soai læiga oaidnam vieljaid ja jeđđim sin, de vulgiga soai erit. \c 17 \s1 17. Kapittal. \s2 Paulus sardned ja doarradallujuvvu Tessalonikast, 1–9, nuftgis maidai Berøast, 10–13, manna Ateni, sardned ja jorggala muttomid, 14–34. \p \v 1 Mutto maŋŋelgo soai læiga vagjolam Amfipolisa ja Apollonia c̄ađa, de bođiga soai Tessalonikai, gost Judalaʒ̄ain læi synagoga.\x - \xo 17:1 \xt 1 Tess 2:1, 2\x* \p \v 2 Mutto Paulus manai sisa sin lusa, nuftgo son lavi, ja sardnedi golbma sabbat sigjidi c̄allagin, \p \v 3 ja son valddaladai ja c̄ilggi, atte Kristus berri gillat ja jabmi lutte bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elet ja celki: Dat Kristus læ Jesus, gæn mon digjidi sardnedam.\x - \xo 17:3 \xt Luk 24:27, 45; Salm 22:7; Es 53:3\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Matt 16:21; Luk 24:26, 46; Joh 1:42\x* \p \v 4 Ja muttomak sin gaskast jakatalle ja adde jec̄aidæsek Pau lus ja Silas særvvai, nuftgis maidai stuora joavkko Grekalaʒ̄ain, guđek balvvalegje Ibmela, ja æi harvvak dain gudnalaʒ̄amus nissonin. \p \v 5 Mutto dak æppe‐oskolas̄ Judalaʒ̄ak angermuvve ja valdde muttom bahas olbmaid særvvasæsek dai joavddelas olbmai gaskast ja dakke stoaǥo ja moivvas̄utte gavpuga, ja si garrijegje Jasona vieso ala ja vigge doalvvot sodno albmuga ouddi. \p \v 6 Mutto go si æi gavdnam sodno, de gesse si Jasona ja muttom vieljaid gavpug eisevaldi ouddi ja c̄urvvu: Dak, guđek moivvas̄uttek obba mailme, læk maidai deiki boattam,\x - \xo 17:6 \xt Ap daǥ 16:20; 24:5\x* \p \v 7 ja Jason læ valddam sin lusas vissusis; ja dak buokak mænnodek kæisar ravvagi vuostai ja celkkek, atte muttom æra læ gonagas, namalassi Jesus.\x - \xo 17:7 \xt Luk 23:2; Joh 19:12\x* \p \v 8 Mutto si moivvas̄utte albmuga ja gavpug eisevaldid, guđek dam gulle. \p \v 9 Ja maŋŋelgo si legje diktam Jasona ja daid æraid dakkadusa addet, de luitte si sin luovos. \p \v 10 Mutto vieljak vuolgategje dallanaǥa ikko sikke Paulusa ja Silasa Berøai, ja go soai læiga boattam dokko, de manaiga soai Judalaʒ̄ai synagogai. \p \v 11 Mutto dak legje buorebuk go Tessalonikalaʒ̄ak; si vuostaivaldde sane buok gærggadvuođain ja guoratalle bæivalaʒ̄at c̄allagin, lækgo dak saǥak duođak.\x - \xo 17:11 \xt Es 34:16; Luk 16:29; Joh 5:39\x* \p \v 12 De osku dalle ædnagak sist ja æi harvvak allanalag Grekalas̄ nissonin ja olbmain. \p \v 13 Mutto go Judalaʒ̄ak Tessalonikast oʒ̄ʒ̄u diettet, atte Ibmel sadne maidai Berøast sardneduvvui Paulusest, de botte si ja likkategje maidai dobbe albmuga.\x - \xo 17:13 \xt 1 Tess 2:14\x* \p \v 14 Mutto dallanaǥa vuolgategje vieljak Paulusa erit, mannat mæra guvllui: mutto sikke Silas ja Timoteus baciga dasa.\x - \xo 17:14 \xt Ap daǥ 16:1\x* \p \v 15 Mutto dak, guđek mieđos̄tegje Paulusa, dolvvu su Ateni, ja maŋŋelgo si legje oʒ̄ʒ̄om ravvaga Silasi ja Timoteusi, atte soai galgaiga jottelæmus lakai boattet su lusa, de vulgge si ruoktot.\x - \xo 17:15 \xt 1 Tess 3:1\x* \p \v 16 Mutto go Paulus læi vuorddemen sodno Atenest, de suttai su vuoigŋa sagga su siste, go son oini gavpuga læmen nuft æppeibmelbalvvalægjen. \p \v 17 Son sarnoi damditi synagogast Judalaʒ̄aidi ja sigjidi, guđek balvvalegje Ibmela, ja s̄iljost juokke bæive sigjidi, gæid son fatti. \p \v 18 Mutto muttom Epikurealas̄ ja Stoikalas̄ filosofak naggatallagotte suina, ja muttomak celkke: Maid dat sardnas olmai cælkka? Mutto ærrasak celkke: Son orro aiggomen sardnedet amas ibmelid. Dastgo son sardnedi sigjidi evangelium Jesusa ja bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra.\x - \xo 17:18 \xt 1 Kor 4:12\x* \p \v 19 Ja si valdde su ja dolvvu su bajas duobmosagjai ja celkke: Oaʒ̄ʒ̄opgo mi diettet, mi ođđa oapoid dat læ, maid don sarnok? \p \v 20 Dastgo don buvtak amas saǥaid min beljidi; damditi dattop mi diettet, mi dat galgga læt?\x - \xo 17:20 \xt Ap daǥ 26:22, 23\x* \p \v 21 Mutto buok Atenalaʒ̄ak ja dak vierrasak, guđek dast orru, æi vainotam maidege æraid, go muittalet daihe gullat juoidage ođđasid. \p \v 22 Mutto Paulus c̄uoʒ̄oi gasko duobmosaje ja celki: Di Atenalas̄ olbmak! Mon oainam, atte di lepet juokke dafhost sagga angerak ibmelbalvvalusa diti. \p \v 23 Dastgo go mon vaʒas̄im birra ja gæc̄adim din basse baikid, de mon gavdnim maidai muttom altara, man ala læi c̄allujuvvum: Amas ibmeli. Dam, gæn di dal, alma su dovdakættai, balvvalepet, su sardnedam mon digjidi. \p \v 24 Ibmel, gutte læ dakkam mailme ja buok omid, mak dam siste læk, son, gutte læ alme ja ædnam hærra, i asa tempeli siste, dakkujuvvum gieđaiguim;\x - \xo 17:24 \xt 1 Mos 1:1; Salm 124:8; 146:6\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 2 Muit 6:18; Es 66:1\x* \p \v 25 ige son balvvaluvvu olbmui gieđain, nuftgo dat, gutte darbas̄ maidege, dađemielde go son jes̄ adda buokaidi hæga ja vuoiŋanasa ja buok omid;\x - \xo 17:25 \xt Salm 50:12\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 1 Mos 2:7; Job 33:4\x* \p \v 26 ja son læ dakkam, atte buok olbmui sokkagodde ovta varast assa obba ædnam mietta, ja læ mærredam sigjidi asatuvvum aigid ja visses rajid sin orromsajidi,\x - \xo 17:26 \xt 5 Mos 32:8\x* \p \v 27 vai si ocas̄e Hærra, jos si matas̄e su dovddat ja gavdnat, vaiko son duođai i læk gukken guđege lutte erit min gaskast;\x - \xo 17:27 \xt Es 55:6; Jer 23:23\x* \p \v 28 dastgo su siste ællep ja likkadep ja læp mi, nuftgo maidai muttomak din værssac̄allin læk cælkkam: Dastgo mi læp maidai su sokkagodde.\x - \xo 17:28 \xt Job 10:12\x* \p \v 29 Dađemielde go mi dalle læp Ibmel sokkagodde, de æp mi berre doaivvot, atte Ibmel læ golle daihe silba daihe gæđge lakasas̄, mi læ govvan rakaduvvum olbmu huŧke ja smiettam bokte.\x - \xo 17:29 \xt Es 40:18\xta ; j. n. v.\x* \p \v 30 Maŋŋelgo Ibmel dalle læ gillam daiddemættomvuođa aigid, goc̄c̄o son dal buok olbmuid buok guovloin jorggalet jec̄aidæsek;\x - \xo 17:30 \xt Ap daǥ 14:16; Luk 24:47\x* \p \v 31 dastgo son læ bigjam ovta bæive, goas son aiggo dubmit ædnamrika vanhurskesvuođain olbma bokte, gæn son læ dam varas asatam, ja son læ c̄ajetam dam buokaidi, go son læ bajasc̄uoʒ̄aldattam su jabmi lutte.\x - \xo 17:31 \xt Joh 5:22; Ap daǥ 10:42\x* \p \v 32 Mutto go si gulle jabmi bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme birra, de bilkkedegje muttomak; mutto ærrasak celkke: Mi aiggop fastain gullat du dam harrai.\x - \xo 17:32 \xt 1 Kor 1:23\x* \p \v 33 Ja nuft vulgi Paulus sin lutte olgus. \p \v 34 Mutto muttom olbmak adne jec̄aidæsek su lakka ja osku; sin gaskast læi maidai muttom areopagita\f + \fr 17:34 \ft d. l. muttom dain alemus duobmarin.\f*, Dionysius, ja muttom nisson, gæn namma læi Damaris, ja ærrasak sodnoin. \c 18 \s1 18. Kapittal. \s2 Paulus boatta Korintai, bargga Akvilas ja Prisilla lutte, sardned; Judalaʒ̄ak vuostaic̄uʒ̄ʒ̄uk; Hærra jeđđe su, 1–11. Gallion i dubme su, 12–17. Paulus rakita oaives Kenkreast, boatta Efesusi, Sæsareai, Jerusalemi, Antiokiai, Galatiai ja Frygiai, 18–23. Apollos oapat Efesusest, mattatuvvu Akvilasest, manna Akajai, 24–28. \p \v 1 Mutto dastmaŋŋel vulgi Paulus Atenest ja bođi Korintai. \p \v 2 Ja son gavnai Judalaʒ̄a, gæn namma læi Akvilas, gutte læi rieǥadam Pontusest ja læi æska boattam Italiast oktan Prisillain, su akaines, dainago Klaudius læi goc̄c̄om buok Judalaʒ̄aid luoppat Romast, ja son manai sodno lusa,\x - \xo 18:2 \xt Rom 16:3; 1 Kor 16:19; 2 Tim 4:19\x* \p \v 3 ja dađemielde go son læi sæmmalaǥas̄ giettaduogjar, de oroi son sodno lutte ja bargai; dastgo soai læiga goattegoarro‐duogjarak.\x - \xo 18:3 \xt Ap daǥ 20:34; 1 Kor 4:12; 2 Kor 11:8, 9; 12:13; 1 Tess 2:9\x* \p \v 4 Mutto son sardnedi synagogast juokke sabbat ja mattati Judalaʒ̄aid ja Grekalaʒ̄aid. \p \v 5 Mutto go sikke Silas ja Timoteus bođiga Makedoniast, de viggatuvvui Paulus Vuoiŋast duođas̄tet Judalaʒ̄aidi, atte Jesus læ Kristus.\x - \xo 18:5 \xt Ap daǥ 17:14, 15; 1 Tess 3:6; Ap daǥ 9:22\x* \p \v 6 Mutto go si vuostaic̄uʒ̄ʒ̄u ja bilkkedegje, de savdnjeli son su biktasides ja celki sigjidi: Bottusek din varak jec̄aidædek oaive ala! Mon læm buttes; dastmaŋas manam mon bakeni lusa.\x - \xo 18:6 \xt Matt 10:14; Ap daǥ 13:51; Esek 3:18, 19; Matt 27:25; Ap daǥ 13:46\x* \p \v 7 Ja son vulgi dast erit ja bođi muttoma vissui, gæn namma læi Justus, gutte balvvali Ibmela, ja gæn viesso læi lagamusast synagogai. \p \v 8 Mutto Krispus, synagoga oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o, oskoi Hærra ala obba su daloines, ja ædnagak Korintalaʒ̄ain, guđek gulddalegje, osku ja gastas̄uvvujegje.\x - \xo 18:8 \xt 1 Kor 1:14\x* \p \v 9 Mutto Hærra celki Paulusi oainatusa siste ikko: Ale bala, mutto sarno ja ale oro javotaǥa!\x - \xo 18:9 \xt Ap daǥ 16:9\x* \p \v 10 Dastgo mon læm du mielde, ja i oktage galga bigjat gieđas du ala dakkam varas dudnji maidege bahaid; dastgo must læk ollo olbmuk dam gavpugest. \p \v 11 Ja son oroi dast ovta jaǥe ja gutta mano ja oapati Ibmel sane sin gaskast. \p \v 12 Mutto go Gallion læi Akaja ædnamhærran, de c̄uoʒ̄ʒ̄elegje Judalaʒ̄ak ovtamielalaʒ̄at Paulus vuostai ja dolvvu su duobmostuolo ouddi ja celkke: \p \v 13 Dat sarnota olbmuid Ibmela balvvalet laǥa vuostai. \p \v 14 Ja go Paulus aigoi njalmes rabastet, de celki Gallion Judalaʒ̄aidi: Jos dat lifc̄i mikkege vanhurskesmættomvuođaid daihe baha værredaǥoid, di Judalaʒ̄ak, de mon, nuftgo govtolas̄ lifc̄i, din gulddalifc̄im;\x - \xo 18:14 \xt Ap daǥ 25:11\x* \p \v 15 mutto jos dat læ gac̄aldak oapo ja namai harrai ja din laǥa harrai, de gec̄c̄et jec̄a dam bærrai! Dastgo im mon dato læt duobmar dai as̄i bagjel. \p \v 16 Ja son aji sin duobmostuolo lutte erit. \p \v 17 Mutto buok Grekalaʒ̄ak doppijegje Sostenesa, synagoga oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o, ja cabme su duobmostuolo oudast, ja i Gallion fuollam mastege dain daǥoin.\x - \xo 18:17 \xt 1 Kor 1:1\x* \p \v 18 Mutto Paulus oroi dast ain ædnag beivid, ja de valdi son æro vieljain ja borjasti Syriai, ja Prisilla ja Akvilas su mielde, maŋŋelgo son læi oaives rakim Kenkreast; dastgo son læi dakkam loppadusa.\x - \xo 18:18 \xt 4 Mos 6:2\xta ; j. n. v.;\xta* \xt Ap daǥ 21:24\x* \p \v 19 Mutto son bođi Efesusi ja guđi sin dasa; mutto son jes̄ manai synagoga sisa ja sarnoi Judalaʒ̄aidi. \p \v 20 Mutto go si rokkadalle su orrot gukkeb aige jec̄aidæsek lutte, de i son mieđetam; \p \v 21 mutto son valdi sist æro ja celki: Mon berrim ainasrak doallat daid boatte basid Jerusalemest; mutto mon macam fastain din lusa, jos Ibmel datto. Ja son vulgi Efesusest erit.\x - \xo 18:21 \xt 1 Kor 4:19; Ebr 6:3; Jak 4:15\x* \p \v 22 Ja son bođi Sæsareai, ja son manai bajas ja buorastatti særvvegodde ja de manai dasto vuolas Antiokiai. \p \v 23 Ja go son læi orrom dobbe muttom aige, de vulgi son erit ja manai gavpugest gavpugi Galatalas̄ ædnam ja Frygia c̄ađa ja nanosmatti buok mattajegjid. \p \v 24 Mutto muttom Judalas̄, gæn namma læi Apollos, rieǥadam Aleksandriast, gutte læi c̄æppe sardnot ja oapes c̄allagidi, bođi Efesusi.\x - \xo 18:24 \xt 1 Kor 1:12; 3:6\x* \p \v 25 Son læi mattatuvvum Hærra gæinoidi, ja go son læi vuoiŋast buollemen, de sarnoi ja oapati son vis̄s̄alvuođain Hærra birra, vaiko son dovdai dus̄s̄e Johannes gasta.\x - \xo 18:25 \xt Ap daǥ 19:2, 3\x* \p \v 26 Ja son riemai roakkadet sardnot synagoga siste. Mutto go Akvilas ja Prisilla gulaiga su, de valdiga soai su lusasga ja c̄ilggiga sudnji Ibmel gæino visubut.\x - \xo 18:26 \xt Ap daǥ 18:2\x* \p \v 27 Mutto go son aigoi vuolgget Akajai, de c̄alle vieljak mattajegjidi ja nevvu sin, atte si galgge su vuostaivalddet, ja go son læi dokko boattain, de læi son Ibmel armo bokte daidi oskolaʒ̄aidi ollo avkken;\x - \xo 18:27 \xt 1 Kor 3:6\x* \p \v 28 dastgo famolaʒ̄at son albmoset biđi Judalaʒ̄ain ja c̄ajeti c̄allagin, atte Jesus læi Kristus.\x - \xo 18:28 \xt Ap daǥ 9:22\x* \c 19 \s1 19. Kapittal. \s2 Paulus bigja gieđaides muttomi ala Efesusest, oapat dobbe guokte jaǥe ja dakka stuora mærkaid, 1–12. Muttom vuornotægjek cabmatallek bostatuvvum olbmai; ollo olbmuk jorggaluvvujek, 13–20. Paulus aiggo vuolgget gukkebuidi, bigja vuost sane oudastes, 21. 22. Demetrius c̄uoʒ̄aldatta stuora rido Efesusest, 23–40. \p \v 1 Mutto de dapatuvai, go Apollos læi Korintast, atte Paulus, maŋŋelgo son læi vagjolam ædnam bajeb guovloi c̄ađa, bođi Efesusi.\x - \xo 19:1 \xt 1 Kor 1:12\x* \p \v 2 Ja son gavnai muttom mattajegjid ja celki sigjidi: Oaʒ̄oidekgo di Bassevuoiŋa, dallego di s̄addaidek oskolaʒ̄ʒ̄an? Mutto si celkke sudnji: Æp mi læk obba gullamge, lægo Bassevuoigŋa.\x - \xo 19:2 \xt Joh 7:39; Ap daǥ 10:44\x* \p \v 3 Ja son celki sigjidi: Maina gastain di dalle gastas̄uvvuidek? Mutto si celkke: Johannes gastain.\x - \xo 19:3 \xt Ap daǥ 18:25\x* \p \v 4 Mutto Paulus celki: Johannes gastas̄i jorggalæme gastain, go son celki olbmuidi, atte si galgge oskot su ala, gutte bođi su maŋŋel, dat læ, Kristus Jesus ala.\x - \xo 19:4 \xt Matt 3:11; Ap daǥ 1:5; 11:16\x* \p \v 5 Mutto go si gulle dam, de gastas̄atte si jec̄aidæsek Hærra Jesus nammi. \p \v 6 Ja go Paulus bijai gieđaides sin ala, de bođi Bassevuoigŋa sin bagjeli, ja si sardnogotte gielaiguim ja profetastalle.\x - \xo 19:6 \xt Ap daǥ 10:44, 46\x* \p \v 7 Mutto si legje okti buok lakka guokte nubbe lokkai olbma. \p \v 8 Mutto son manai synagoga sisa ja sardnedi roakkadet golbma mano, sin oapatedin ja sigjidi c̄ajetedin dai as̄i duottavuođa, mak gullek Ibmel riki.\x - \xo 19:8 \xt Ap daǥ 18:26\x* \p \v 9 Ja go muttomak buos̄s̄odegje jec̄aidæsek ja legje æppeoskolaʒ̄ak ja sardnu boastot dam oapo birra albmugi, de guđi son sin ja æroti mattajegjid sist erit ja sarnoi bæivalaʒ̄at muttom olbma skuvlast, gæn namma læi Tyrannus. \p \v 10 Mutto dat dakkujuvvui guokte jaǥe, nuft atte buokak, guđek asse Asiast, sikke Judalaʒ̄ak ja Grekalaʒ̄ak, gulle Hærra Jesus sane. \p \v 11 Ja Ibmel daǥai stuora væǥalas̄ daǥoid Paulus gieđai bokte,\x - \xo 19:11 \xt Mark 16:20; Ap daǥ 14:3\x* \p \v 12 nuft atte vela bivastaklinekge ja giettasikkaldaklinekge dolvvujuvvujegje su rubmas̄est bucci lusa, ja atte buocalvasak gaidde sist erit, ja baha vuoiŋak vulgge sist olgus.\x - \xo 19:12 \xt Ap daǥ 5:15\x* \p \v 13 Mutto muttom golgolas̄ Judalas̄ vuornotægjek ribme bægotot Hærra Jesus nama sin bagjel, gæin legje baha vuoiŋak, ja celkke: Mi vuornotep din dam Jesus bokte, gæn Paulus sardned. \p \v 14 Mutto dak, guđek dam dakke, legje muttom Judalas̄ bajemus̄ papa, Skevas, c̄iec̄a barne. \p \v 15 Mutto baha vuoigŋa vastedi ja celki: Jesusa mon dovdam, ja Paulusa mon galle dieđam; mutto di, gæk di lepet? \p \v 16 Ja dat olmus̄, gæn siste dat baha vuoigŋa læi, vieǥai sin bagjeli ja biđi sin bagjel ja vuiti sin, nuft atte si bataregje alasen ja havvadattujuvvum damanaǥa viesost erit. \p \v 17 Mutto dat s̄addai dieđosen sigjidi buokaidi, guđek asse Efesusest, sikke Judalaʒ̄aidi ja Grekalaʒ̄aidi, ja ballo bođi sin buokai bagjeli, ja Hærra Jesus namma saggarakkan rameduvvui; \p \v 18 ja ædnagak sist, guđek legje s̄addam oskolaʒ̄ʒ̄an, botte ja dovdastegje ja almostatte sin daǥoidæsek. \p \v 19 Mutto ædnagak, guđek legje adnam lobetes huŧkid, gudde girjidæsek c̄oakkai ja boldde daid buokai c̄almi oudast; ja si lokke dai hadde ja gavnategje daid læme vitta loǥe duhat silbbaruđai værddasaʒ̄ʒ̄an. \p \v 20 Nuft ouddani Hærra sadne famolaʒ̄at ja oaʒ̄oi valde.\x - \xo 19:20 \xt Es 55:11; Ap daǥ 6:7; 12:24\x* \p \v 21 Mutto go dat læi ollas̄uvvum, de arvvali Paulus vuoiŋastes vagjolet Makedonia ja Akaja c̄ađa ja mannat Jerusalemi, cælkededin: Maŋŋelgo mon læm læmas̄ dobbe, de berrim mon maidai oaidnet Roma.\x - \xo 19:21 \xt Ap daǥ 18:21; Rom 15:25\x* \p \v 22 Mutto son vuolgati guoktas sist, guđek legje su væketamguoimek. Timoteusa ja Erastusa, Makedoniai; jes̄ oroi son muttom aige Asiast.\x - \xo 19:22 \xt Ap daǥ 13:5; Rom 16:23\x* \p \v 23 Mutto dam sæmma aige s̄addai otuora stoakko oapo diti. \p \v 24 Dastgo muttom golleravdde, gæn namma læi Demetrius, daǥai Diana silbbatempelid ja daǥai c̄epidi s̄iega vuoito. \p \v 25 Daid c̄okki son c̄oakkai oktanaǥa dai ærrasiguim, gæk daiguim bargge, ja celki: Di olbmak! Di diettebetet, atte min s̄iega dille boatta dam bargost. \p \v 26 Ja di oaidnebetet ja gullabetet, atte dat Paulus i dus̄s̄efal Efesusest, mutto gosi obba Asiast læ su sarnotæmes bokte jorggalam stuora ædnagvuođa erit, go son cælkka, atte æi dak læk ibmelak, dak, mak gieđaiguim dakkujuvvujek.\x - \xo 19:26 \xt Salm 115:4; Jer 10:3\xta ; j. n. v.\x* \p \v 27 Mutto i læk dus̄s̄efal ballamest, atte dat min fidno s̄adda bagjelgec̄c̄ujuvvut, mutto maidai, atte dam stuora ibmel Diana tempel s̄adda dus̄s̄en adnujuvvut, ja atte su allagvuotta, gæn obba Asia ja ædnamrika balvvala, s̄adda dus̄s̄at. \p \v 28 Mutto go si gulle dam, de devddujuvvujegje si vas̄in, c̄uorvvogotte ja celkke: Stuores læ Efesialaʒ̄ai Diana! \p \v 29 Ja obba gavpug devddujuvvui moivvas̄umin, ja si bakkijegje ovtamielalaʒ̄at gæc̄c̄amsagjai ja gesse Makedonialaʒ̄aid Kajusa ja Aristarkusa mieldesek, guđek læiga Paulusa mat̵keguoimek.\x - \xo 19:29 \xt Ap daǥ 20:4; 27:2\x* \p \v 30 Mutto go Paulus aigoi mannat ouddan albmuga gaski, de mattajægjek æi luoittam su. \p \v 31 Mutto muttomak Asia oaivamuʒ̄ain, guđek legje su ustebak, vuolgategje sudnji sane ja nevvu su, atte i son galggam vuolgget gæc̄c̄amsagjai. \p \v 32 De c̄uorvoi nubbe duom, nubbe dam; dastgo c̄oagganæbme læi moivvas̄ume siste, ja ænas æi diettam, man diti si legje c̄oakkai boattam. \p \v 33 Mutto si rottijegje Aleksandera, gæn Judalaʒ̄ak hoiggadegje ouddan, joavko siste erit; mutto Aleksander sevi gieđaines ja aigoi bælos̄tet jec̄as albmuga oudast.\x - \xo 19:33 \xt Ap daǥ 12:17; 13:16; 21:40\x* \p \v 34 Mutto go si oʒ̄ʒ̄u diettet, atte son læi Judalas̄, de c̄uoʒ̄ʒ̄eli ovtanjalbmasas̄ huikkem buokain, go si c̄urvvu lakka guokte dimo: Stuores læ Efesialaʒ̄ai Diana! \p \v 35 Mutto maŋŋelgo c̄alle læi jaskodattam olbmuid, de celki son: Di Efesus olbmak! Gi olbmuid be læ, gutte i dieđe, atte Efesialaʒ̄ai gavpug læ dam stuora ibmel Diana ja dam almest boattam gova tempel‐faktijægje? \p \v 36 Dađemielde go dalle dat læ vuostainaggimættom, de berrebetet di læt jaskadak epetge maidege dakkat hoapost. \p \v 37 Dastgo di lepet buktam daid olbmuid deiki, guđek æi læk æi tempel‐rievvarak æige læk bilkkedam din ibmelage. \p \v 38 Jos Demetriusest ja dain c̄epin, guđek læk su bæle, læ as̄s̄e guđege vuostai, de adnujuvvujek diggebæivek, ja de læk ædnamhærrak; ravkkusek si gutteg guimidæsek laǥa ouddi! \p \v 39 Mutto jos dist læ mikkege gaibedæmus̄en æra as̄i harrai, de fertte dat lobalas̄ c̄oagganæmest c̄ilggijuvvut. \p \v 40 Dastgo migjidi læ vela balatatte, atte mi s̄addap vaiddujuvvut stoaǥo dakken dam diti, mi odne læ dakkujuvvum, go dast i læk mikkege, maina mi mattep bælos̄tet dam stoaǥo. Ja go son læi dam cælkkam, de luiti son c̄oagganæme mannat. \c 20 \s1 20. Kapittal. \s2 Paulus manna Makedoniai ja Grekalas̄ ædnami ja macca fastain ruoktot, boatta Troasi, gost son sardned ja bajasbokta Eutykusa, 1–12; son manna Assusi, borjasta Miletussi, 13–17; gost son valdda ærro‐dærvvuođaid Efesus vuorrasin, 18–38. \p \v 1 Mutto maŋŋelgo dat s̄labma læi jaskodattujuvvum, de ravkai Paulus mattajegjid lusas, valdi ærro‐dærvvuođaid ja vulgi olgus mannam diti Makedoniai. \p \v 2 Ja go son læi vagjolam dai guovloi c̄ađa ja læi nævodam sin ollo saniguim, de bođi son Grekalas̄ ædnami. \p \v 3 Ja go son læi orrom dast golbma mano, de arvvali son, dainago Judalaʒ̄ak vuđgŋe su, go son aigoi vuolgget Syriai, maccat ruoktot Makedonia c̄ađa. \p \v 4 Mutto Sopater Berøast ja Tessalonikalaʒ̄ain Aristarkus ja Sekundus ja Kajus Derbest ja Timoteus, mutto Asialaʒ̄ain Tykikus ja Trofimus vulgge sudnji mat̵keguoibmen gidda Asia ragjai.\x - \xo 20:4 \xt Ap daǥ 17:10; 19:29; 1 Kor 1:14; Ap daǥ 16:1; Efes 6:21; Ap daǥ 21:29\x* \p \v 5 Dak vulgge juo ouddal ja vurdde min Troasest.\x - \xo 20:5 \xt Ap daǥ 16:8\x* \p \v 6 Mutto suvrokættes laibi beivi maŋŋel borjasteimek mi Filippist erit ja bođimek viđa bæive sisa sin lusa Troasi, gost mi oroimek c̄iec̄a bæive. \p \v 7 Mutto vuostas bæive vakkost, go mattajægjek legje c̄oagganam laibe doagjalet, de sarnoi Paulus sigjidi, go son aigoi nubbe bæive vuolgget erit, ja son gukkedi sarnes gidda gaska‐ija ragjai.\x - \xo 20:7 \xt 1 Kor 11:20; Ap daǥ 2:42, 46\x* \p \v 8 Mutto ollo c̄uovggasak legje lovtast, gosa si legje c̄oagganam. \p \v 9 Mutto muttom nuorra olmai, gæn namma læi Eutykus, gutte læi c̄okkamen ikkunest, læi nokkam lossadet, go Paulus sarnoi gukka, ja nakkaridi vuoitataladedin gac̄ai son goalmad lovtast vuolas ja bajasvalddujuvvui jabmen. \p \v 10 Mutto Paulus manai vuolas ja gobmoli su bagjeli ja faŧmasti su ja celki: Allet daǥa maidege s̄lamaid; dastgo su siello læ su siste!\x - \xo 20:10 \xt 1 Gon 17:21; 2 Gon 4:34\x* \p \v 11 Mutto son manai fastain bajas ja doagjali laibe ja navdas̄i dast; ja maŋŋelgo son læi gukka singuim sardnom gidda c̄uvgodæbmai, de vulgi son nuft erit. \p \v 12 Mutto si bukte dam nuorra olbma ællen erit ja s̄adde stuora jeđđitussi. \p \v 13 Mutto mi, guđek læimek ouddal juo mannam skippi, manaimek Assusi ja galgaimek valddet Paulusa dast skippi; dastgo nuft son læi goc̄c̄om, go son jes̄ aigoi mannat vaʒe. \p \v 14 Mutto go son bođi min lusa Assusi, de valdimek mi su sisa ja bođimek Mityleni. \p \v 15 Ja go mi læimek borjastam dast erit, de bođimek mi nubbe bæive Kius buotta; mutto maŋeb bæive laddimek mi Samusi ja oroimek Trogilliumest ja bođimek bæive dastmaŋŋel Miletussi. \p \v 16 Dastgo Paulus læi arvvalam borjastet Efesusa mæddel, amas son s̄addat agjanet Asiast; dastgo son gac̄ai boattet Jerusalemi helludakbæivvai, jos dat læi sudnji vejolas̄. \p \v 17 Mutto son vuolgati Miletusast sane Efesusi ja ravkati lusas særvvegodde vuorrasid. \p \v 18 Mutto go si botte su lusa, de celki son sigjidi: Di diettebetet, moft mon gidda vuostas bæive rajest, go mon bottim Asiai, læm ællam din lutte gæc̄os aige c̄ađa,\x - \xo 20:18 \xt Ap daǥ 19:10\x* \p \v 19 atte mon læm balvvalam Hærra buok vuollegas̄vuođain ja ædnag gadnjali ja gæc̄c̄alusai c̄ađa, mak munji læk dapatuvvam Judalaʒ̄ai doarradallam bokte, \p \v 20 moft mon im læk maidege dast c̄iekkam, mi læ avkalas̄, mutto mon gulatim digjidi dam ja oapatim din albmoset ja viesoi siste, \p \v 21 duođas̄tedinam sikke Judalaʒ̄aidi ja Grekalaʒ̄aidi jorggalæme birra Ibmel guvllui ja osko birra min Hærramek Jesus Kristus ala.\x - \xo 20:21 \xt Mark 1:15; Luk 24:47\x* \p \v 22 Ja dal gæc̄a, naggijuvvum Vuoiŋast, manam mon Jerusalemi imge dieđe, mi munji dobbe dapatuvva, \p \v 23 ærrebgo atte Bassevuoigŋa duođas̄ta juokke gavpugest ja cælkka, atte baddek ja at̵estusak læk muo vuorddemen.\x - \xo 20:23 \xt Ap daǥ 21:4, 11\x* \p \v 24 Mutto im mon fuola mastege, imǥe ane vela mu hæggamge aldsesam divrasen, vai mon matam ollas̄uttet mu mat̵kam iloin ja dam balvvalusa, maid mon læm Hærra Jesusest vuostaivalddam, duođas̄tet Ibmel armo evangelium birra.\x - \xo 20:24 \xt Ap daǥ 21:13; 2 Tim 4:7; Gal 1:1\x* \p \v 25 Ja dal gæc̄a, mon dieđam, atte epet di oaʒ̄o s̄atan oaidnet mu muođoid, di buokak, gæi gaskast mon læm birra vagjolam ja sardnedam Ibmel rika. \p \v 26 Damditi duođas̄tam mon digjidi dam bæive, atte mon læm buttes buokai varain. \p \v 27 Dastgo im mon læk diktam sardnedkættai digjidi buok Ibmel rađe. \p \v 28 De adnet dalle jes̄aldadek ja obba dam ælost vara, man siste Bassevuoigŋa læ bigjam din oudastmoras̄tægjen gocetet Ibmel særvvegodde, maid son læ fidnim aldsesis su jec̄as varain!\x - \xo 20:28 \xt 1 Tim 4:16; 1 Petr 5:2; 1 Tim 3:1, 2; Efes 1:7; 1 Petr 1:19; Alm 5:9\x* \p \v 29 Dastgo mon dieđam dam, atte mu vuolggem maŋŋel bottek gafhad gumpek din gaski, guđek æi sæste ælo,\x - \xo 20:29 \xt Matt 7:15; 2 Petr 2:1\x* \p \v 30 ja din jec̄aidædek særvest c̄uoʒ̄ʒ̄elek olbmak, guđek sardnuk jorgo oapoid gæssem varas mattajegjid maŋŋasæsek.\x - \xo 20:30 \xt Ap daǥ 15:24; 1 Joh 2:19\x* \p \v 31 Damditi goccet ja muittet, atte im mon læk hæittam golma jaǥe sisa, ija bæive, muitotæmest jes̄guđege dist gadnjaliguim!\x - \xo 20:31 \xt Ap daǥ 19:8-10\x* \p \v 32 Ja dal, vieljac̄idam, ravvim mon din Ibmel ja su arbmosane halddoi, mi læ famolas̄ din bajasrakadet ja addet digjidi arbe buok basotuvvumi særvvai. \p \v 33 Im mon læk anestuvvam gænge silba daihe golle daihe biktasid,\x - \xo 20:33 \xt 4 Mos 16:15; 1 Sam 12:3; 1 Kor 9:12; 2 Kor 11:9; 12:13\x* \p \v 34 mutto di diettebetet jec̄a, atte dak gieđak læk balvvalam mu darbas̄vuođai oudast ja sin oudast, guđek læk mu mielde.\x - \xo 20:34 \xt Ap daǥ 18:3\x* \p \v 35 Juokke dafhost mon læm c̄ajetam digjidi, atte nuft mi berrip barggat ja boattet hæjoidi vækken ja muittet Hærra Jesus sanid, atte son jes̄ læ cælkkam: Audogasab læ addet go valddet.\x - \xo 20:35 \xt 1 Tess 2:9; 2 Tess 3:8-10; Luk 6:38; 16:9\x* \p \v 36 Ja go son læi dam cælkkam, de manai son c̄ibbides ala ja rokkadalai sin buokaiguim.\x - \xo 20:36 \xt Ap daǥ 21:5\x* \p \v 37 Mutto si c̄ierrogotte buokak hui sagga, ja si doppijegje Paulus c̄æbet birra ja cummestegje su; \p \v 38 ja ænemusta bavc̄agatti sin dat sadne, go son celki, atte æi si galggam s̄atan oaidnet su muođoid. Mutto si mieđos̄tegje su skipa ragjai. \c 21 \s1 21. Kapittal. \s2 Paulus boatta Tyrusi, 1–6, boatta Ptolemaisi ja Sæsareai, gost Filip nieidak profetastallek, ja Agabus einosta Paulus c̄adnujume birra, 7–14. Paulus vuostaivalddujuvvu burist Jerusalemest, muittal su daǥoides birra, 15–19; son nevvujuvvu Judalaʒ̄ai diti jec̄as buttestattet tempel siste, gost son valddujuvvu gidda, 20–30. Oaivve‐olmai gagjo su ja suovva su sardnot oudastes, 31–40. \p \v 1 Mutto go dat læi dakkujuvvum, atte mi læimek gaikkom jec̄aidæmek sist erit ja læimek erit vuolggam, de borjasteimek mi vuiggistaǥa Kossi, mutto nubbe bæive Rodusi ja dobbe Patarai. \p \v 2 Ja go mi gavnaimek skipa, mi aigoi mannat rasta Fønikiai, de manaimek mi dam sisa ja vulgimek erit. \p \v 3 Mutto maŋŋelgo mi bođimek Syperna oidnusi ja læimek guođđam dam gurot gieđa bællai, de borjasteimek mi Syriai ja laddimek Tyrusi; dastgo skippa galgai dasa gurrit galvoides. \p \v 4 Ja go mi gavnaimek mattajegjid, de oroimek mi dast c̄iec̄a bæive. Dak celkke Vuoiŋa bokte Paulusi, atte i son galga mannat bajas Jerusalemi.\x - \xo 21:4 \xt Ap daǥ 20:23; 21:11, 12\x* \p \v 5 Mutto go mi læimek loaktam daid beivid, de manaimek mi olgus ja vulgimek mat̵kasæmek, ja si mieđos̄tegje min buokak akai ja manaidæsekguim gidda gavpug olgobællai, ja mi luoittadeimek c̄ibbi ala fiervvai ja rokkadalaimek.\x - \xo 21:5 \xt Ap daǥ 20:36\x* \p \v 6 Ja go mi læimek valddam ærro‐dærvvuođaid gutteg guiminæmek, de manaimek mi skipa sisa; mutto si macce ruoktot sin jec̄aidæsek daloidi. \p \v 7 Mutto mi loapateimek borjas‐mat̵kamek ja bođimek Tyrusest Ptolemaisi ja buorastattimek vieljaidæmek ja oroimek ovta bæive sin lutte. \p \v 8 Nubbe bæive vulgi Paulus ja mi su mielde ja bođimek Sæsareai, ja mi manaimek evangelistalaʒ̄a Filip vieso sisa, gutte læi okta dam c̄iec̄c̄asest ja oroimek su lutte.\x - \xo 21:8 \xt Ap daǥ 6:5; Efes 4:11\x* \p \v 9 Mutto sust legje njællje nieida, guđek legje naittalkættai ja profetastalle.\x - \xo 21:9 \xt Ap daǥ 2:17\x* \p \v 10 Mutto go mi oroimek dast moanaid beivid, de bođi muttom profet, gæn namma læi Agabus, Judeast vuolas.\x - \xo 21:10 \xt Ap daǥ 11:28\x* \p \v 11 Ja son bođi min lusa ja valdi Paulusa boakkana ja c̄anai su jec̄as gieđaid ja julgid ja celki: Nuft cælkka Bassevuoigŋa: Dam olbma, gæsa dat boaǥan gulla, c̄adnek Judalaʒ̄ak nuft Jerusalemest ja addek su bakeni gieđaidi.\x - \xo 21:11 \xt Ap daǥ 20:23\x* \p \v 12 Mutto go mi dam gulaimek, de rokkadalaimek mi ja dam baike olbmuk su, amas son mannat bajas Jerusalemi. \p \v 13 Mutto Paulus vastedi: Maid di dakkabetet, go di c̄ierrobetet ja vaivvedepet mu vaimo? Dastgo mon læm garves, im dus̄s̄efal c̄adnujuvvut, mutto maidai jabmet Jerusalemest Hærra Jesus nama diti.\x - \xo 21:13 \xt Ap daǥ 20:24\x* \p \v 14 Mutto go son i diktam jec̄as sarnotuvvut, de mi jaskodeimek ja celkimek: S̄addus Hærra datto!\x - \xo 21:14 \xt 1 Sam 3:18; Luk 22:42\x* \p \v 15 Mutto dai beivi maŋŋel rakkaneimek mi garvesen ja vulgimek bajas Jerusalemi. \p \v 16 Mutto min mielde vulgge maidai soabmasak mattajegjin Sæsareast, guđek dolvvu min Mnason, muttom boares mattajægje, lusa, gutte læi Sypernest boattam, ja gæn lutte mi galgaimek oaʒ̄ʒ̄ot orromsaje. \p \v 17 Mutto go mi bođimek Jerusalemi, de vuostaivaldde vieljak min iloin. \p \v 18 Mutto nubbe bæive manai Paulus minguim Jakob lusa, ja buok vuorrasak botte dokko.\x - \xo 21:18 \xt Ap daǥ 15:13; Gal 1:19\x* \p \v 19 Ja maŋŋelgo son læi sin buorastattam, de muittali son maŋŋalaǥai, maid Ibmel læi dakkam bakeni gaskast su balvvalusa bokte.\x - \xo 21:19 \xt Luk 10:17; Ap daǥ 14:27; 15:4\x* \p \v 20 Mutto go si dam gulle, de ramedegje si Hærra; ja si celkke sudnji: Vieljac̄æmek! Don oainak, man ædnag duhat Judalaʒ̄ak læk, guđek læk osko vuostaivalddam, ja si læk buokak angerak laǥa diti.\x - \xo 21:20 \xt Rom 10:2, 3\x* \p \v 21 Mutto si læk gullam bæggemen du birra, atte don oapatak buok Judalaʒ̄aid, guđek læk bakeni gaskast, Mosesest erit jorralet ja cælkak, atte æi si galga birrac̄uoppat manaidæsek, æige vagjolet vieroi mielde. \p \v 22 Mi læ dalle dakkamest? Almug s̄adda vissasi c̄oakkai boattet; dastgo si oʒ̄ʒ̄uk gullat, atte don læk boattam. \p \v 23 Daǥa damditi dal, maid mi cælkkep dudnji! Min gaskast læk njællje olbma, gæi bagjelist læ loppadus;\x - \xo 21:23 \xt Ap daǥ 18:18\x* \p \v 24 valde sin mieldad ja buttestatte jec̄ad singuim, ja valde bagjelasad goloid sin oudast, vai si rakijek oaivesek! De s̄addek buokak diettet, atte maid si læk gullam du birra bæggemen, i læk duotta, mutto atte don maidai vagjolak nuft, atte don doalak laǥa. \p \v 25 Mutto dai bakeni harrai, guđek læk s̄addam oskolaʒ̄ʒ̄an, læp mi vuolgatam c̄allaga ja arvvalam, atte æi si darbas̄ dakkat maidege daggarid, ærrebgo varotet jec̄aidæsek æppe‐ibmeli oaffarin ja varast ja buvvanam biergost ja furrudaǥast erit.\x - \xo 21:25 \xt Ap daǥ 15:20, 29\x* \p \v 26 De valdi Paulus olbmaid mieldes ja buttestatti jec̄as nubbe bæive oktanaǥa singuim ja manai tempel sisa ja dieđeti, atte buttastusa bæivek galgge bistet, dassac̄i go oaffar læi oaffarus̄s̄ujuvvum jes̄guđege oudast sist.\x - \xo 21:26 \xt 4 Mos 6:13\x* \p \v 27 Mutto go dak c̄iec̄a bæive legje nokkagoattam, de oidne Asia Judalaʒ̄ak su tempel siste, ja si moivvas̄utte buok olbmuid ja bigje gieđa su ala\x - \xo 21:27 \xt Ap daǥ 24:18\x* \p \v 28 ja c̄urvvu: Di Israelitalas̄ olbmak, væketeket! Dat læ dat olmus̄, gutte buok guovloin buokaid oapat albmuga ja laǥa ja dam baike vuostai ja dasa vela læ son maidai dolvvom Grekalaʒ̄aid tempel sisa ja æppebasotam dam basse baike.\x - \xo 21:28 \xt Ap daǥ 24:6; 5 Mos 23:3\x* \p \v 29 Dastgo si legje ouddal oaidnam Trofimusa, Efesialaʒ̄a, gavpugest suina, ja su doivvu si, atte Paulus læi dolvvom tempel sisa.\x - \xo 21:29 \xt Ap daǥ 20:4\x* \p \v 30 Ja obba gavpug likkatuvvui, ja olbmuk vikke c̄oakkai; ja si doppijegje Paulusa ja gesse su tempelest olgus, ja dallanaǥa dappujuvvujegje uvsak. \p \v 31 Mutto go si vigge su goddet, de bođi sadne favtai alemus oaivve‐olbmai, atte obba Jerusalem læi moivvas̄ume siste. \p \v 32 Son valdi dallanaǥa soatteolbmaid ja oaivve‐olbmaid c̄uođe bagjel mieldes ja gac̄ai sin lusa. Mutto go si oidne alemus oaivve‐olbma ja soattevæǥa, de heitte si Paulusa cabmemest. \p \v 33 Mutto go alemus oaivve‐olmai bođi lakka, de valdi son su ja goc̄oi su c̄adnujuvvut guvtin lakkin; ja son jærai, gi son læi, ja maid son læi dakkam.\x - \xo 21:33 \xt Ap daǥ 21:11\x* \p \v 34 De c̄uorvoi nubbe nuft, nubbe naft olbmui gaskast; mutto go son i oʒ̄ʒ̄om diettet maidege rievtoi s̄lama diti, de goc̄oi son su dolvvujuvvut ladnai. \p \v 35 Mutto go son bođi raiddalasaidi, de fertti son guddujuvvut soattevæǥast albmuga vækkavaldalas̄vuođa diti; \p \v 36 dastgo ollo olbmuk c̄uvvu maŋest ja c̄urvvu: Javkkadeket su erit!\x - \xo 21:36 \xt Luk 23:18; Ap daǥ 22:22\x* \p \v 37 Ja go Paulus galgai dolvvujuvvut ladne sisa, de cælkka son alemus oaivve‐olbmai: Lægo must loppe sardnot dudnji maidege? Mutto son celki: Gulakgo don Grekalas̄ giela? \p \v 38 Ikgoson don læk dat Egyptalas̄, gutte muttom aige gæc̄est daǥai vuostehaǥo ja doalvoi daid njællje duhat olmus̄godde mæccai? \p \v 39 Mutto Paulus celki: Mon læm Judalas̄ olmai Tarsusest, asse‐olmai dovdos gavpugest Silisiast. Mutto mon rokkadalam dust, suova muo olbmuidi sardnot!\x - \xo 21:39 \xt Ap daǥ 9:11; 22:3\x* \p \v 40 Mutto go son læi addam sudnji lobe, de manai Paulus ouddan raiddalasai ala ja sevi gieđaines olbmuidi. Mutto go stuora jaskadvuotta læi s̄addam, de c̄uorvoi son sigjidi Ebrealas̄ gilli ja celki:\x - \xo 21:40 \xt Ap daǥ 19:33; 22:2\x* \c 22 \s1 22. Kapittal. \s2 Paulus muittala su jorggalusas ja su goc̄c̄ujumes sardnedet bakeni gaskast, 1–21. Judalaʒ̄ak c̄urvvuk su vuostai; oaivve‐olmai aiggo su rissitet, mutto i dadde duosta, dainago son læ Romalas̄ olmai, divvo su digge ouddi, 22–30. \p \v 1 Di olbmak, vieljak ja vanhemak! Gullet, maid mon dal bælos̄tussan aigom digjidi cælkket!\x - \xo 22:1 \xt Ap daǥ 7:2\x* \p \v 2 Mutto go si gulle, atte son sarnoi sigjidi Ebrealas̄ gilli, de orru si vela jaskadæbbut. Ja son celki: \p \v 3 Mon læm Judalas̄ olmai, rieǥadam Tarsusest Silisiast, mutto bajasgessum dam gavpugest Gamaliel julgi guorast, oapatuvvum min vanhemidamek laǥa garasvuođa mielde, ja mon legjim anger Ibmel bælest, nuftgo di buokak lepet odne,\x - \xo 22:3 \xt 2 Kor 11:22; Ap daǥ 9:11; 5:34; Rom 10:2; Gal 1:14\x* \p \v 4 ja doarradallim dam oapo gidda jabmem ragjai, c̄adnim ja addim giddagassi sikke olbmaid ja nissonid,\x - \xo 22:4 \xt Ap daǥ 8:3; 9:1, 2; 1 Kor 15:9\x* \p \v 5 nuftgo maidai bajemus̄ pappa fertte muina duođas̄tet, ja obba vuorrasi gæreg, gæin mon valddim vela girjidge vieljaidi ja vulggim Damaskusi buktem varas maidai sin, guđek dobbe legje, c̄adnagasast Jerusalemi, vai si s̄addas̄e rangas̄tuvvut. \p \v 6 Mutto de dapatuvai munji, go mon legjim mat̵kus̄tæmen ja bottim Damaskusa lakka, atte gaskabæive aige c̄uvggis c̄uovgas almest fakkistaǥa baittegođi mu birra,\x - \xo 22:6 \xt Ap daǥ 9:3\xta ; j. n. v.;\xta* \xt 26:12\xta ; j. n. v.\x* \p \v 7 ja mon gac̄c̄im ædnami ja gullim jiena, mi celki munji: Saul! Saul! Manne doarradalak don muo? \p \v 8 Mutto mon vastedim: Gi don læk, Hærra? Ja son celki munji: Mon læm Jesus, Nasarealas̄, gæn don doarradalak. \p \v 9 Mutto si, guđek legje mu mielde, oidne galle c̄uovggasa ja suorgganegje, mutto æi gullam su jiena, gutte munji sarnoi. \p \v 10 Mutto mon celkkim: Hærra! Maid galgam mon dakkat? Mutto Hærra celki munji: C̄uoʒ̄ʒ̄el, vuolge Damaskusi! Ja dobbe galgga dudnji sardnujuvvut buok dam birra, mi dudnji læ asatuvvum dakkamus̄s̄an. \p \v 11 Mutto go oaidno læi must javkkam dom c̄uovggasa baittem bokte, de laiddijuvvim mon gieđast sist, guđek legje mu mielde, ja bottim Damaskusi. \p \v 12 Mutto muttom Ananias, muttom ibmelbalolas̄ olmai laǥa mielde, gæst læi buorre duođas̄tus buok Judalaʒ̄ain, guđek dobbe asse,\x - \xo 22:12 \xt Ap daǥ 9:10, 17; 10:22\x* \p \v 13 bođi mu lusa ja c̄uoʒ̄oi mu oudast ja celki munji: Saul, vieljac̄am, gæc̄a bajas! Ja mon gec̄c̄im bajas su ala damanaǥa boddost. \p \v 14 Mutto son celki: Min vanhemidamek Ibmel læ valljim du, vai don galgak dovddat su dato ja oaidnet dam vanhurskasa ja gullat jiena su njalmest;\x - \xo 22:14 \xt Ap daǥ 9:15; 3:14; 7:52; 1 Joh 2:1\x* \p \v 15 dastgo don galgak læt su duođas̄tægje buok olbmuidi dai dapatusai birra, maid don læk oaidnam ja gullam.\x - \xo 22:15 \xt Ap daǥ 26:16\x* \p \v 16 Ja dal, maid vuordak don? C̄uoʒ̄ʒ̄el, adde jec̄ad gastas̄uvvut ja du suddoidad erit sikkujuvvut, ja c̄uorvo Hærra nama.\x - \xo 22:16 \xt Matt 3:11; Ap daǥ 2:38\x* \p \v 17 Ja munji dapatuvai, go mon legjim boattam ruoktot Jerusalemi ja legjim tempelest rokkadallamen, atte mon rottas̄uvvim\x - \xo 22:17 \xt Ap daǥ 9:26; 10:10; 2 Kor 12:2\x* \p \v 18 ja oidnim su, ja son celki munji: Gac̄a ja vuolge hoapost Jerusalemest olgus! Dastgo æi si aigo vuostaivalddet du duođas̄tusa mu birra. \p \v 19 Ja mon celkkim: Hærra! Si dittek jec̄a, atte mon bigjim giddagassi ja rissijim synagogai siste sin, guđek osku du ala,\x - \xo 22:19 \xt Ap daǥ 9:2\x* \p \v 20 ja go Stefanusa, du duođas̄tægje, varra golgatuvvui, de c̄uʒ̄ʒ̄um mon maidai jes̄ lutte ja likojim su goddujubmai ja vurkkijim sin biktasid, guđek su godde.\x - \xo 22:20 \xt Ap daǥ 7:58; 8:1\x* \p \v 21 Ja son celki munji: Vuolge olgus! Dastgo mon vuolgatam du gukkas erit bakeni lusa.\x - \xo 22:21 \xt Ap daǥ 9:15; 13:2; Gal 1:16; 2:8; Efes 3:8; 1 Tim 2:7\x* \p \v 22 Mutto si gulddalegje su gidda dam sane ragjai, ja si bajedegje sin jienasek ja celkke: Javkkadeket daggaraʒ̄a erit ædnam alde! Dastgo i dat heivve, atte son galgga ællet.\x - \xo 22:22 \xt Ap daǥ 21:36\x* \p \v 23 Mutto go si c̄urvvu ja balkestegje biktasidesek bagjelistesek erit ja suppijegje muolda aibmoi, \p \v 24 de goc̄oi alemus oaivve‐olmai, atte son galgai dolvvujuvvut ladne sisa, ja celki, atte son galgai rissijume bokte dut̵kujuvvut, vai son oʒ̄us̄i diettet, man as̄e diti si c̄urvvu nuft su vuostai. \p \v 25 Mutto go si c̄adne su baddiguim, de celki Paulus oaivveolbmai c̄uođe bagjel, gutte lutte c̄uoʒ̄oi: Lægo dist loppe rissit Romalas̄ olbma, ja vela dubmikættai?\x - \xo 22:25 \xt Ap daǥ 16:37\x* \p \v 26 Mutto go oaivve‐olmai c̄uođe bagjel gulai dam, de manai son alemus oaivve‐olbma lusa ja muittali sudnji dam ja celki: Varot, maid don daǥak! Dastgo dat olmus̄ læ Romalas̄. \p \v 27 Mutto alemus oaivve‐olmai bođi ouddan ja celki sudnji: Cælke munji, lækgo don Romalas̄? Mutto son celki: Læm. \p \v 28 Ja alemus oaivve‐olmai vastedi: Mon læm oastam dam vuoiggadvuođa stuora hadde oudast. Mutto Paulus vastedi: Mutto mon læm vela rieǥadamge dasa. \p \v 29 De heitte si, guđek galgge su dut̵kat, dallanaǥa sust erit. Mutto go alemus oaivve‐olmai oaʒ̄oi diettet, atte son læi Romalas̄, de balai songe, go son læi su c̄anatam. \p \v 30 Mutto nubbe bæive, go son datoi vissasi diettet, man diti son vaiddaluvvui Judalaʒ̄ain, de c̄ovdi son su baddin luovos ja goc̄oi, atte bajemus̄ papak ja obba sin gæreg galgge c̄oakkai boattet, ja son doalvoi Paulusa ouddan ja ouddandivoi su sin ouddi. \c 23 \s1 23. Kapittal. \s2 Paulus duođas̄ta su buore oamedovdos birra, cabmujuvvu, 1–5, sardno bajasc̄noʒ̄ʒ̄elæme birra; Judalaʒ̄ai gaski s̄adda soappamættomvuotta dam diti, 6–9. Oaivve‐olmai doalvvo su ladne sisa; Hærra jeđđe su, 10, 11. Judalaʒ̄ai aiggomus̄ Paulusa vuostai almostuvvu, 12–22. Oaivve‐olmai vuolgat su Sæsareai ædnamhærra Feliksa lusa, 23–35. \p \v 1 De gæc̄ai Paulus bastelet gærreg ala ja celki: Di olbmak, vieljak! Mon læm buok burin oamedovdoin vagjolam Ibmel oudast gidda odnas̄ bæive ragjai.\x - \xo 23:1 \xt Ap daǥ 22:1; 24:16; 2 Tim 1:3\x* \p \v 2 Mutto bajemus̄ pappa Ananias goc̄oi sin, guđek c̄uʒ̄ʒ̄u su lutte, cabmet su njalme vuostai. \p \v 3 De celki Paulus sudnji: Ibmel galgga du cabmet, don galkkijuvvum sæidne! Ja don c̄okkak muo dubmim diti laga mielde ja goc̄ok laga vuostai, atte mon galgam cabmujuvvut?\x - \xo 23:3 \xt Matt 23:27; 3 Mos 19:15; 5 Mos 25:1\x* \p \v 4 Mutto si, guđek c̄uʒ̄ʒ̄u lutte, celkke: Bælketakgo don Ibmel bajemus̄ papa? \p \v 5 Ja Paulus celki: Vieljak! Im mon diettam, atte son læi bajemus̄ pappa; dastgo c̄allujuvvum læ: Ik don galga bælketet du albmugad oaivamuʒ̄a.\x - \xo 23:5 \xt 2 Mos 22:28\x* \p \v 6 Mutto go Paulus diđi, atte nubbe oasse legje Saddusealaʒ̄ak, mutto nubbe Farisealaʒ̄ak, de c̄uorvoi son gærreg oudast: Di olbmak, vieljak! Mon læm Farisealas̄, Farisealaʒ̄a bardne; mon dubmijuvvum doaivo diti ja jabmi bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme diti.\x - \xo 23:6 \xt Ap daǥ 26:5; Filip 3:5\x* \p \v 7 Mutto go son læi dam cælkkam, de s̄addai riddo Farisealaʒ̄ai ja Saddusealaʒ̄ai gaski, ja c̄oagganæbme s̄addai soappamættosen. \p \v 8 Dastgo Saddusealaʒ̄ak celkkek, atte i læk bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæbme ige engel ige vuoigŋa; mutto Farisealaʒ̄ak dovdastek goabbas̄agaid.\x - \xo 23:8 \xt Matt 22:23\x* \p \v 9 Mutto de s̄addai stuora c̄uorvvom, ja c̄al’oappavaʒ̄ak Farisealaʒ̄ai bælest c̄uoʒ̄ʒ̄elegje, naggijegje garraset ja celkke: Æp mi gavna maidege bahaid dam olbmu duokken; mutto jos vuoigŋa daihe engel læ sardnom suina, de allop mi soađa Ibmel vuostai!\x - \xo 23:9 \xt Ap daǥ 25:25; 26:31; 22:17, 18; 5:39\x* \p \v 10 Mutto go naggo garai, de balai alemus oaivve‐olmai, atte Paulus s̄adda moallon gaikkujuvvut sist, ja goc̄oi soattevæga mannat vuolas ja gaikkot su sin gaskast erit ja doalvvot su ladne sisa. \p \v 11 Mutto ija dastmaŋŋel c̄uoʒ̄oi Hærra su oudast ja celki: Læge dorvolas̄, Paulus! Dastgo nuftgo don læk duođas̄tam mu birra Jerusalemest, nuft berrik don maidai duođas̄tet Romast.\x - \xo 23:11 \xt Ap daǥ 18:9\x* \p \v 12 Mutto go bæivve læi s̄addam, de servve muttomak Judalaʒ̄ain okti ja litto dakke garrodemin ja celkke, atte æi si aigo æi borrat æige jukkat, ouddalgo si læk goddam Paulusa. \p \v 13 Mutto si legje æmbo go njællje loǥe, guđek legje vurdnom særvvai dam dakkoi. \p \v 14 Dak manne bajemus̄ papai ja vuorrasi lusa ja celkke: Mi læp garrodemin littodam, atte æp aigo maistet maidege, ouddalgo mi læp goddam Paulusa. \p \v 15 De dieđeteket dal di oktanaga gærregin alemus oaivve‐olbmai, atte son itten bukta su vuolas din lusa, dego di makkas̄ datus̄eidek visubut duŧkat su as̄e! Mutto mi læp garvvasak su goddet, ouddalgo son boatta ouddan. \p \v 16 Mutto go Paulusa oaba bardne gulai dam c̄iegos arvvalusa birra, de bođi son ja manai ladne sisa ja muittali dam Paulusi. \p \v 17 Mutto Paulus ravkai muttoma oaivve‐olbmain c̄uođe bagjel lusas ja celki: Doalvo dam nuorra olbmu alemus oaivve‐olbma lusa! Dastgo sust læ juoga sudnji cælkket. \p \v 18 De valdi dat su mieldes ja doalvoi su alemus oaivve‐olbma lusa ja celki: Dat c̄adnujuvvum Paulus ravkai muo lusas ja rokkadalai muo doalvvot dam nuorra olbmu du lusa, go sust læ juoga dudnji cælkket. \p \v 19 Mutto alemus oaivve‐olmai valdi su gitti, manai suina sierranessi ja jærai: Mi dat læ, mi dust læ munji cælkkemus̄s̄an? \p \v 20 Mutto son celki: Judalaʒ̄ak læk rađđadallam gutteg guimidæsekguim dust rokkadallat, atte don galgak doalvotet Paulusa itten gærreg ouddi, dego si aigus̄e visubut duŧkat su birra. \p \v 21 Ale damditi divte jec̄ad sist sarnotuvvut! Dastgo æmbo go njællje loǥe olbma sist vuđgŋek su, guđek læk garrodemin littodam æi borrat æige jukkat, ouddalgo si læk su goddam, ja si læk dal garvvasak ja vurddek dust loppadusa. \p \v 22 De luiti alemus oaivve‐olmai dam nuorra olbmu vuolgget ja gildi su: Ik don galga oktige cælkket, atte don læk munji dam dieđetam. \p \v 23 Ja son ravkai guoktasa oaivve‐olbmain c̄uođe bagjel lusas ja celki: Adne guokte c̄uođe soatte‐olbma garvesen vuolgget Sæsareai ja c̄iec̄a loǥe ridijægje ja guokte c̄uođe bac̄e, goalmad dimost ikko, \p \v 24 ja adnet barggospirid garvesen c̄okkanattet Paulusa dai ala ja doalvvot su dærvvan ædnamhærra Feliksa lusa! \p \v 25 Ja son c̄ali girje, mast læi dat sistdoalatus: \p \v 26 Klaudius Lysias cælkka ædnag dærvvuođaid dam famolas̄ ædnamhærrai Feliksi. \p \v 27 Dam olbma, gutte læi doppijuvvum Judalaʒ̄ain ja læi sigjidi goddatallamen, su mon bestim, go mon bottim soattevægain ja oʒ̄ʒ̄um diettet, atte son læ Romalas̄.\x - \xo 23:27 \xt Ap daǥ 21:33; 22:26\x* \p \v 28 Mutto go mon dattum diettet, man diti si vaiddalegje su, de dolvvum mon su sin gærreg ouddi,\x - \xo 23:28 \xt Ap daǥ 22:30\x* \p \v 29 ja mon gavdnim dalle, atte son vaiddaluvvui muttom gac̄aldagai diti sin laǥast, mutto atte i su vuostai læm mikkege vaiddemus̄aid, mi ansas̄i jabmem daihe giddagasa.\x - \xo 23:29 \xt Ap daǥ 25:25; 26:31\x* \p \v 30 Mutto go munji dieđetuvvui, atte c̄iegos aiggomus̄ galgai devddujuvvut Judalaʒ̄ain dam olbma vuostai, de vuolgatim mon su dallanaga du lusa ja goc̄c̄um maidai vaiddalegjid ouddan buktet du ouddi, mi as̄id sist læ su vuostai. Æle dærvvan! \p \v 31 De valdde soatte‐olbmak Paulusa, nuftgo sigjidi læi goc̄c̄ujuvvum, ja dolvvu su ikko Antipatrisi. \p \v 32 Mutto nubbe bæive luitte si ridijegjid suina mannat ja macce ruoktot ladnai. \p \v 33 Go dok botte Sæsarea sisa ja adde ædnamhærrai girje, de ouddan divvu si maidai Paulusa su ouddi. \p \v 34 Mutto go ædnamhærra læi lokkam girje ja jærram, guđe ædnam olmus̄ son læi, ja læi gullam, atte son læi Silisia olmus̄, de celki son:\x - \xo 23:34 \xt Ap daǥ 22:3\x* \p \v 35 Mon aigom du duŧkat, go maidai du vaiddalægjek bottek deiki. Ja son goc̄oi su gattijuvvut Herodesa viesost. \c 24 \s1 24. Kapittal. \s2 Judalaʒ̄ak vaiddalek Paulusa, 1–9. Paulus bælos̄ta jec̄as, 10–23. Feliks suorggana Paulus sarne diti, guođđa su fanggau jec̄as maŋŋeli, 24–27. \p \v 1 Mutto vitta bæive dastmaŋŋel manai bajemus̄ pappa Ananias vuolas vuorrasiguim ja muttom sardnedegjin, Tertullusin, ja si botte ædnamhærra ouddi Paulus vuostai.\x - \xo 24:1 \xt Ap daǥ 23:2\x* \p \v 2 Mutto maŋŋelgo son læi ouddan ravkkujuvvum, de riemai Tertullus su vaiddalet ja celki: \p \v 3 Atte mi du bokte niktip ollo rafhe, ja atte s̄iega asatusak dai olbmui avkken dakkujuvvujek du oudastmorras̄ bokte, dam dovddap mi, famolaʒ̄amus Feliks, juokke aige ja buok baikin buok gittalusain.\x - \xo 24:3 \xt Ap daǥ 23:26\x* \p \v 4 Mutto amam mon ajetet du bære gukka, de rokkadalam mon, vai don du lađesvuođad diti gulas̄ik min oanekaʒ̄at. \p \v 5 Dastgo mi læp gavdnam dam olbma læmen rottodavddan ja vuostehaǥo c̄uoʒ̄aldattemen buok Judalaʒ̄ai gaski, guđek læk obba mailme mietta, ja læmen Nasarealaʒ̄ai sierrasærve oudastolmajen;\x - \xo 24:5 \xt 1 Gon 18:17; Ap daǥ 17:6; 28:22\x* \p \v 6 son læ viggam vela tempelage æppebasotet, man diti mi maidai su doppimek ja aigoimek dubmit su min lakamek mielde;\x - \xo 24:6 \xt Ap daǥ 21:28\x* \p \v 7 mutto Lysias, alemus oaivveolmai, bođi ja doalvoi su ædnag vækkavaldalas̄vuođain min gieđain erit.\x - \xo 24:7 \xt Ap daǥ 21:31\x* \p \v 8 ja goc̄oi su vaiddalegjid boattet du lusa; sust oaʒ̄ok don jes̄, go don suoggardak dam, diettet buok daid as̄id, mai diti mi vaiddalep su. \p \v 9 Mutto maidai Judalaʒ̄ak nannijegje su bæle ja celkke, atte dak as̄ek legje nuft. \p \v 10 Mutto Paulus vastedi, go ædnamhærra sævveli su sardnot: Dađemielde go mon dieđam, atte don læk ollo jaǥid læmas̄ duobmaren dai olbmui gaskast, de aigom mon dađe roakkadæbbut bælos̄tet mu as̄s̄am, \p \v 11 go don matak oaʒ̄ʒ̄ot diettet, atte æi læk æmbo go guokte nubbe lokkai bæive dassac̄i, go mon bottim bajas rokkadallam diti Jerusalemest. \p \v 12 Ja æi si læk gavdnam muo æi tempel siste æige synagogai siste æige gavpug siste gæsage sardnomen æige vuostehago c̄uoʒ̄aldattemen olbmui gaski,\x - \xo 24:12 \xt Ap daǥ 25:8; 28:17\x* \p \v 13 æige si mate duottange c̄ajetet daid as̄id, mai diti si muo vaiddalek. \p \v 14 Mutto dam dovdastam mon dudnji, atte mon dam oapo mielde, maid si goc̄c̄uk sierrasærvven, balvvalam nuft vanhemidamek Ibmela, atte mon oskom buok dam, mi læ c̄allujuvvum laǥast ja profetain, \p \v 15 ja anam dam doaivo Ibmeli, maid maidai dak jec̄a vurddek, atte jabmi bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæbme boatta, sikke vanhurskasi ja vanhurskesmættomi.\x - \xo 24:15 \xt Dan 12:2; Joh 5:28, 29\x* \p \v 16 Damditi viggam mon juokke aige adnet billedkættes oamedovdo Ibmel ja olbmui oudast.\x - \xo 24:16 \xt Ap daǥ 23:1; 1 Petr 3:16\x* \p \v 17 Mutto ollo jagi gæc̄est bottim mon addaldagaid buktet mu olbmuidasam ja oaffarid,\x - \xo 24:17 \xt Ap daǥ 21:26; Rom 15:25; Gal 2:10\x* \p \v 18 ja dam daǥadedinam gavdne muttom Judalaʒ̄ak Asiast muo, go mon legjim tempelest buttestuvvumen, alma stoaǥotaǥa ja alma s̄lamataǥa.\x - \xo 24:18 \xt Ap daǥ 21:27\x* \p \v 19 Dak berris̄e læt dast du oudast ja vaiddalet, jos sist læ mikkege mu vuostai. \p \v 20 Daihe celkkusek dak jec̄a, lækgo si gavdnam maidege verid mu duokken, go mon c̄uʒ̄ʒ̄um gærreg oudast. \p \v 21 ærreb jos dat læʒ̄ʒ̄a dam ovta sane diti, maid mon c̄urvvijim, go mon c̄uʒ̄ʒ̄um sin gaskast: Mon dubmijuvvum dist odne jabmi bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæme diti.\x - \xo 24:21 \xt Ap daǥ 23:6\x* \p \v 22 Mutto go Feliks dam gulai, de maŋedi son as̄e, vaiko son dovdai galle visut dam oapo, ja celki: Go Lysias, alemus oaivveolmai, boatta vuolas, de aigom mon duŧkat din as̄e.\x - \xo 24:22 \xt Ap daǥ 23:26\x* \p \v 23 Ja son goc̄oi oaivve‐olbma c̄uođe bagjel gattit Paulusa ja addet sudnji orrom‐mas̄o ige gielddet guđege su jec̄as olbmuin su balvvalæmest daihe boattemest su lusa.\x - \xo 24:23 \xt Ap daǥ 27:3; 28:16\x* \p \v 24 Mutto soames beivi dastmaŋŋel bođi Feliks su akaines Drusillain, gutte læi Judalas̄ nisson, ja ravkai Paulusa ouddan ja gulaskuddai sust osko harrai Kristus ala. \p \v 25 Mutto go son sarnoi vanhurskesvuođa ja mæralas̄vuođa ja boatte duomo birra, de suorggani Feliks ja vastedi: Vuolge erit dam have! Mutto go mon oaʒ̄om vuoǥas aige, de aigom mon du ravkatet lusam. \p \v 26 Son doaivoi vela maidai, atte son galgai oaʒ̄ʒ̄ot ruđaid Paulusest, vai son luoitas̄i su luovos; damditi ravkati son maidai su davjebut ouddan ja sarnoi suina. \p \v 27 Mutto go guokte jaǥe legje gollam, de bođi Portius Festus Feliksa sagjai; ja go Feliks aigoi ansas̄et Judalaʒ̄ain gittosa, de guđi son Paulusa c̄adnagassi maŋŋasis.\x - \xo 24:27 \xt Ap daǥ 25:9\x* \c 25 \s1 25. Kapittal. \s2 Festus goc̄c̄o Judalaʒ̄aid boattet Sæsæreai, gost Paulus fastain bælos̄ta jec̄as sin vuostai, 1–8. Festus aiggo vuolgatet su kæisar lusa, gæn ouddi son læ na ketam as̄es, 9–12. Festus muittal su birra gonagas Agrippai, gi datto jes̄ gullat Paulusa, 13–27. \p \v 1 Go Festus dal læi boattam ædnami, de manai son golma bæive gæc̄est Sæsareast bajas Jerusalemi. \p \v 2 De botte bajemus̄ pappa ja alemusak Judalaʒ̄ain su ouddi Paulus vuostai, \p \v 3 ja anotedin muttom armo dam vuostai, rokkadallagotte si sust, vai son vieʒ̄atifc̄i su Jerusalemi; dastgo si vuđgŋe goddem varas su maŧke alde.\x - \xo 25:3 \xt Ap daǥ 23:15\x* \p \v 4 De vastedi Festus, atte Paulus gattijuvvui Sæsareast, mutto atte son aigoi jes̄ farga mannat dokko vuolas. \p \v 5 Dak din gaskast, celki son gæin læ valdde, si mannusek dalle vuolas mu mielde ja vaiddalekusek dam olbma, jos læ mikkege as̄id su vuostai! \p \v 6 Mutto go son læi orrom sin lutte æmbo go loǥe bæive, de manai son vuolas Sæsareai; nubbe bæive c̄okkani son duobmostuolo ala ja goc̄oi Paulus buktujuvvut ouddan.\x - \xo 25:6 \xt Joh 19:13\x* \p \v 7 Mutto go son bođi ouddan, de loaidastegje dak Judalaʒ̄ak, guđek legje boattam Jerusalemest vuolas, su birra ja bukte ollo ja lossis vaiddalusaid Paulus vuostai, maid si almake æi mattam duottan c̄ajetet,\x - \xo 25:7 \xt Ap daǥ 24:2, 5, 6\x* \p \v 8 dam bodda go son bælos̄ti jec̄as, cælkededin: Im mon læk suddodam guđege dafhost Judalaʒ̄ai laǥa vuostai imge tempela vuostai imge kæisara vuostai.\x - \xo 25:8 \xt Ap daǥ 24:12\x* \p \v 9 Mutto Festus, gutte datoi ansas̄et gittosa Judalaʒ̄ain, vastedi Paulusi ja celki: Aigokgo don mannat bajas Jerusalemi ja dobbe dubmijuvvut must dam as̄e diti?\x - \xo 25:9 \xt Ap daǥ 24:27\x* \p \v 10 Mutto Paulus vastedi: Mon c̄uoʒ̄om kæisara duobmostuolo oudast, gost mon berrim dubmijuvvut. Im mon læk dakkam maidege verid Judalaʒ̄aidi, nuftgo don maidai jes̄ buorebut dieđak. \p \v 11 Dastgo jos mon læm boastot mænnodam daihe dakkam maidege, mi ansas̄a jabmema, de im mon biettal jabmemest; mutto jos dat læ dus̄s̄e, man diti dak vaiddalek muo, de i mate oktage addet ustebvuođa diti muo sin gitti. Mon naketam mu as̄s̄am kæisar ouddi.\x - \xo 25:11 \xt Ap daǥ 18:14; 26:32\x* \p \v 12 De vastedi Festus, maŋŋelgo son læi sardnom gærregin: Don læk naketam du as̄ad kæisara ouddi; don galgak vuolgget kæisara lusa. \p \v 13 Mutto go soames bæivek legje gollam, de bođi gonagas Agrippa ja Berenike Sæsareai Festusa buorastattet. \p \v 14 Ja go soai oroiga dast ædnag beivid, de muittali Festus gonagassi Paulusa as̄e ja celki: Dast læ muttom olmai, guđđujuvvum c̄adnagassi Feliksest,\x - \xo 25:14 \xt Ap daǥ 24:27\x* \p \v 15 gæn vuostai bajemus̄ papak ja Judalaʒ̄ai vuorrasak botte, go mon legjim Jerusalemest, ja gaibedegje rangas̄tusa su bagjeli;\x - \xo 25:15 \xt Ap daǥ 25:2\x* \p \v 16 sigjidi mon vastedim, atte i Romalaʒ̄ai vierro læk addet ustebvuođa diti guđege olbmu jabmemi, ouddalgo dat, gutte vaiddaluvvu, adna vaiddalegjides c̄almalaʒ̄at oudastes ja oaʒ̄ʒ̄o dilalas̄vuođa bælos̄tet jec̄as vaiddalusa vuostai. \p \v 17 Go si dalle deiki c̄oakkai botte, de im mon ajetallam, mutto nubbe bæive c̄okkanim mon duobmostuolo ala ja goc̄c̄um olbma ouddan buktujuvvut. \p \v 18 Mutto go vaiddalægjek loaidastegje su birra, de æi si buktam maidege daggar vaiddemus̄aid ouddan, go mon legjim gaddam; \p \v 19 mutto sist legje soames naggatallamus̄ak suina sin jec̄aidæsek ibmelbalvvalusa birra ja muttom Jesus birra, gutte læi jabmam, mutto gæn Paulus celki ællen. \p \v 20 Mutto go mon legjim æppadusast dam as̄e harrai, de jerrim mon, aiggogo son vuolgget Jerusalemi ja dubmijuvvut dobbe dai as̄i diti.\x - \xo 25:20 \xt Ap daǥ 25:9\x* \p \v 21 Mutto go Paulus naketi jec̄as kæisara duomo vuollai ja datoi gattijuvvut dam ragjai, de goc̄c̄um mon, atte son galgai gattijuvvut, dassac̄i go mon oaʒ̄om vuolgatet su kæisara lusa. \p \v 22 Mutto Agrippa celki Festusi: Mon datus̄im maidai mielastam gullat dam olbmu. Mutto son celki: Itten oaʒ̄ok don su gullat. \p \v 23 Nubbe bæive bođiga dalle Agrippa ja Berenike stuora goargoin ja manaiga diggevieso sisa alemus oaivve‐olbmaiguim ja gavpuga bajemus̄ olbmaiguim, ja Paulus buktujuvvui ouddan Festus goc̄c̄om mielde. \p \v 24 Ja Festus celki: Gonagas Agrippa ja di buok olbmak, guđek lepet minguim dam baikest! Dast oaidnebetet di dam, gæn diti obba Judalaʒ̄ai ædnagvuotta læk gævvam mu bagjeli sikke Jerusalemest ja dast, c̄uorvodedinæsek: I son berre s̄atan ællet. \p \v 25 Mutto go mon læm oʒ̄ʒ̄om diettet, atte i son læk maidege dakkam, mi ansas̄a jabmema, ja go son maidai jes̄ læ naketam su as̄es kæisara ouddi, de læm mon arvvalam vuolgatet su dokko.\x - \xo 25:25 \xt Ap daǥ 23:9; 26:31\x* \p \v 26 I daddeke læk must mikkege vissasid c̄allet hærrai su birra. Damditi læm mon addam su ouddan buktujuvvut din ouddi ja erinoamac̄et du ouddi, gonagas Agrippa, vai mon oʒ̄us̄im maidege c̄allet, go son læ duŧkujuvvum. \p \v 27 Dastgo dat orro mu mielast læmen jallavuottan vuolgatet fanga ja i maidai dieđetet vaiddalusaid su vuostai. \c 26 \s1 26. Kapittal. \s2 Paulus muittal su ællemgærdes birra, su jorggalusas, su goc̄c̄ujumes ja su doarradallamides birra, 1–23. Festus ja Agrippa arvvalæba Paulusa sarne harrai, 24–29; su viǥetesvuotta dovddujuvvu, 30–32. \p \v 1 Mutto Agrippa celki Paulusi: Dudnji addujuvvu loppe sardnot jec̄ad oudast. De geiggi Paulus gieđas ja celki aldsesis bælos̄tussan:\x - \xo 26:1 \xt Ap daǥ 25:13\x* \p \v 2 Buok dai as̄i harrai, mai diti mon vaiddaluvvum Judalaʒ̄ain, gonagas Agrippa, anam mon jec̄c̄am likkolaʒ̄ʒ̄an, go mon odne oaʒ̄om bælos̄tet jec̄c̄am du oudast, \p \v 3 buok ænemusta, dainago dust læ dietto buok Judalaʒ̄ai vieroi ja gac̄aldaǥai harrai. Damditi rokkadalam mon dust, vai don gulddalifc̄ik muo gierddavaʒ̄at. \p \v 4 Mu ællemgærdde nabbo dalle nuorravuottam rajest, maggar dat læ læmas̄ algo rajest mu olbmuidam gaskast Jerusalemest, dam dittek buok Judalaʒ̄ak, \p \v 5 guđek læk ouddai muo dovddam vuostas algo rajest, jos si dattuk duođas̄tet, — atte mon læm ællam Farisealaʒ̄ʒ̄an dam garrasæmus særve mielde min ibmelbalvvalusastæmek.\x - \xo 26:5 \xt Ap daǥ 23:6; Filip 3:5\x* \p \v 6 Ja dal c̄uoʒ̄om mon ja dubmijuvvum doaivo diti dam loppadusa ala, mi Ibmelest læ addujuvvum vanhemidi,\x - \xo 26:6 \xt Ap daǥ 24:15, 21; 28:20; 1 Mos 3:15; 22:18; Es 4:2; 7:14; 9:6; 40:10; Jer 23:5; 33:15; Esek 34:23; 37:24; Dan 9:24\x* \p \v 7 ja maid min guokte nubbe lokkai sokkagodde doivvuk joksat, balvvaledinæsek Ibmela hæitekættai ija bæive; ja dam doaivo diti, gonagas Agrippa, vaiddaluvvum mon Judalaʒ̄ain. \p \v 8 Maid? Adnujuvvugo dat jakkemættosen din lutte, atte Ibmel bajasc̄uoʒ̄aldatta jabmid? \p \v 9 Mon jes̄ læm galle maidai doivvom, atte mon berrijim ollo dakkat Jesus, Nasarealaʒ̄a, nama vuostai,\x - \xo 26:9 \xt Ap daǥ 8:3; 9:1; Gal 1:13; 1 Tim 1:13\x* \p \v 10 ja dam mon maidai dakkim Jerusalemest, ja mon suppijim ædnagid basse olbmuin giddagassi, go mon legjim dasa famo oʒ̄ʒ̄om bajemus̄ papain, ja go si sorbmijuvvujegje, de mon mieđetim dasa.\x - \xo 26:10 \xt Ap daǥ 22:19\x* \p \v 11 Ja buok synagogai siste rangas̄tattim mon davja sin ja naggijim sin sardnot bilkkadusaid, ja vela æmbo vas̄s̄oledin sin vuostai, doarradallim mon sin vela gidda olggo‐ædnam gavpugi ragjai. \p \v 12 Go mon dam aige maidai vulggim Damaskusi isedvuođain ja olles famoin bajemus̄ papain,\x - \xo 26:12 \xt Ap daǥ 9:2, 3\x* \p \v 13 de oidnim mon bæivveguovddel maŧke alde, o gonagas, alme c̄uovggas, mi læi c̄uovggadæbbo go bæivas̄ c̄uovggadvuotta, baittemen jec̄c̄am ja sin birra, guđek legje muina maŧkus̄tæmen.\x - \xo 26:13 \xt Matt 17:2\x* \p \v 14 Mutto go mi buokak gac̄aimek ædnami, de mon gullim jiena, mi sarnoi munji ja celki Ebrealas̄ gilli: Saul! Saul! Manne doarradalak don muo? Lossaden dat dudnji s̄adda c̄iekc̄at sæc̄agasa vuostai. \p \v 15 Mutto mon celkkim: Hærra, gi don læk? Mutto son celki: Mon læm Jesus, gæn don doarradalak. \p \v 16 Mutto c̄uoʒ̄ʒ̄el ja c̄uoʒ̄o du julgidad alde! Dastgo damditi mon læm jec̄c̄am dudnji almostattam, valljim varas du balvvalægjen ja duođas̄tægjen sikke dam birra, maid don læk oaidnam, ja dam birra, man siste mon aigom jec̄c̄am dudnji almostattet,\x - \xo 26:16 \xt Ap daǥ 22:15\x* \p \v 17 go mon bæstam du albmuga ja bakeni gieđast erit, gæi lusa mon dal vuolgatam du \p \v 18 rabastet sin c̄almid, vai si jorggalek jec̄aidæsek sævdnjadasast c̄uovggadassi ja Satan valdest Ibmel lusa, vai si osko bokte mu ala matas̄e vuostaivalddet suddoidæsek andagassi addujume ja oase sin særvest, guđek læk basotuvvum.\x - \xo 26:18 \xt Es 35:5; 42:7; 60:1; Efes 1:18; Kol 1:13; 1 Petr 2:25\x* \p \v 19 Damditi, gonagas Agrippa, im mon læm æppegulolas̄ dam almalas̄ oainatusa vuostai;\x - \xo 26:19 \xt Gal 1:16\x* \p \v 20 mutto mon sardnedim oudemusta sigjidi, guđek legje Damaskusest ja Jerusalemest, ja obba Judea ædnamest ja bakenidi, atte si galgas̄e jorggalet jec̄aidæsek ja boattet ruoktot Ibmel lusa ja dakkat jorggalusa dokkalas̄ daǥoid.\x - \xo 26:20 \xt Ap daǥ 9:20, 28, 29; Matt 3:8\x* \p \v 21 Dai daǥoi diti doppijegje Judalaʒ̄ak muo tempelest ja vigge muo goddet.\x - \xo 26:21 \xt Ap daǥ 21:30, 31\x* \p \v 22 Dam væke diti, mi boatta Ibmelest, bisom mon damditi gidda dam bæive ragjai ja duođas̄tam sikke uccakaʒ̄aidi ja stuorraidi imge cælke maidege æraid go dam, maid sikke profetak ja Moses læk cælkkam s̄addat galggat,\x - \xo 26:22 \xt Luk 24:44\xta ; j. n. v.\x* \p \v 23 atte Kristus galgai gillat, atte son, dat vuostemus̄ jabmi bajasc̄uoʒ̄ʒ̄elæmest, galgai sardnedet c̄uovggasa albmugi ja bakenidi.\x - \xo 26:23 \xt 1 Kor 15:20; Kol 1:18; Alm 1:5; Luk 2:32\x* \p \v 24 Mutto go son læi nuft jec̄as bælos̄tæmen, de celki Festus alla jienain: Don dajok, Paulus! Dat ollo oappavas̄vuotta dakka du dagjon. \p \v 25 Mutto son celki: Im mon dajo, famolaʒ̄amus Festus, mutto sarnom duotta ja jiermalas̄ sanid. \p \v 26 Dastgo gonagas dietta dai as̄i birra, ja sudnji sarnom mon maidai roakkadet; dastgo mon læm visses dam ala, atte i mikkege dast læk c̄ikkusist sudnji, dastgo i dat læk dapatuvvam loavkost.\x - \xo 26:26 \xt Joh 18:20\x* \p \v 27 Oskokgo don, gonagas Agrippa, profetaidi? Mon dieđam, atte don oskok. \p \v 28 Mutto Agrippa celki Paulusi: Uccanas̄ vaillo dast, atte don sarnotak muo kristalaʒ̄ʒ̄an s̄addat. \p \v 29 Mutto Paulus celki: Mon savam Ibmeli, daihe dast vailus̄ uccanas̄ daihe ollo, atte ik dus̄s̄efal don, mutto maidai buokak, guđek odne muo gullek, s̄addas̄e daggaren, go mon læm, ærreb dai lakki. \p \v 30 Ja go son læi dam cælkkam, de c̄uoʒ̄ʒ̄eli gonagas bajas, ja ædnamhærra ja Berenike ja si, guđek legje sin lutte c̄okkamen. \p \v 31 Ja si manne sierranessi, sarnodegje gaskanæsek ja celkke: I dat olmus̄ daga maidege, mi ansas̄a jabmema daihe lakkid.\x - \xo 26:31 \xt Ap daǥ 25:25\x* \p \v 32 Mutto Agrippa celki Festusi: Dat olmus̄ lifc̄i læmas̄ luovos luoittemest, jos son i livc̄e naketam su as̄es kæisar ouddi.\x - \xo 26:32 \xt Ap daǥ 25:11\x* \c 27 \s1 27. Kapittal. \s2 Paulus vuolgatuvvu Romai, boatta Sidoni, 1–3, manna dast Myrai, 4–6. Borjasmatke s̄adda vaddolaʒ̄ʒ̄an; Paulus nævvo sin dus̄s̄as orrot Kretast, 7–12; si s̄addek stuora hættai; Paulus jeđđe sin, 13–26; si gillajek skipa‐cuovkkanæme Malta sullu gaddest, bessek dadde buokak dærvvan gaddai, 27–44. \p \v 1 Mutto go dat læi arvvaluvvum, atte mi galgaimek borjastet dast Italiai, de adde si sikke Paulusa ja soames æra fangaid muttom oaivve‐olbma gitti c̄uođe bagjel, gæn namma læi Julius, gutte læi kæisara soattejuogost.\x - \xo 27:1 \xt Ap daǥ 25:12\x* \p \v 2 Mutto maŋŋelgo mi læimek mannam muttom Adramyttenalas̄ skipa sisa borjastam varas Asia gaddeguorai mielde, de vulgimek mi, ja Aristarkus, muttom Makedonialas̄ Tessalonikast, læi min mielde.\x - \xo 27:2 \xt 2 Kor 11:25, 26; Ap daǥ 19:29\x* \p \v 3 Ja nubbe bæive laddimek mi Sidoni. Ja Julius mænnodi Paulusin lađđaset ja addi sudnji lobe mannat ustebides lusa ja diks̄ujuvvut.\x - \xo 27:3 \xt Ap daǥ 24:23; 28:16\x* \p \v 4 Ja mi vulgimek dast erit ja borjasteimek Syperna vuollai, dainago biegga læi vuostai. \p \v 5 Ja mi borjasteimek abe rasta Silisia ja Pamfylia mæddel ja bođimek Myrai Lysiast. \p \v 6 Ja dast gavnai oaivve‐olmai c̄uođe bagjel muttom skipa Aleksandriast, mi læi Italiai borjastæmen, ja bijai min dam ala. \p \v 7 Mutto go mi borjasteimek hilljanet ædnag beivid ja illa baitimek Knidusi, dainago biegga i mieđetam min, de doalaimek mi Kreta vuollai Salmone lakka. \p \v 8 Illa mi bæsaimek dam mæddel ja bođimek muttom baikkai, mi goc̄c̄ujuvvu buorren hamnan, mi læ Lasea gavpug lakka. \p \v 9 Mutto go gukkes aigge læi gollam, ja borjasmaŧke læi juo vaddolas̄, dainago vela fastoi aiggege læi juo nokkam, de nævoi Paulus sin ja celki:\x - \xo 27:9 \xt 3 Mos 23:27-29\x* \p \v 10 Di olbmak! Mon oainam, atte dat borjastæbme s̄adda migjidi oasetesvuottan ja ædnag vahagen, i dus̄s̄efal galvoidi ja skippi, mutto maidai min heggi. \p \v 11 Mutto oaivve‐olmai c̄uođe bagjel oskoi æmbo stivrrijægjai ja skipa isedi go dasa, mi Paulusest celkkujuvvui. \p \v 12 Mutto go hamna i læm vuoǥas dalvve‐orromsagjen, de arvvalegje ænas vuolgget maidai dast erit, jos sigjidi lifc̄i vejolas̄ joavddat Føniksi orrom varas dast dalve bagjel; dat læ muttom hamna Kretast, mi læ oarjas lulas ja oarjas davas guvllui. \p \v 13 Mutto go lullebiegga bieggagođi, ja si doivvu, atte si legje joksam sin aiggomus̄asek, de gesse si ankarid bajas ja borjastegje Kreta gadde guora. \p \v 14 Mutto i gukka dastmaŋŋel, de bođi sullu vuostai hui garra riđđobiegga, mi goc̄c̄ujuvvu euroklydonen. \p \v 15 Mutto go skippa rievdai ige baittam biega vuostai, de luitimek mi dam biega halddoi rievddat. \p \v 16 Mutto mi manaimek muttom ucca sullus̄ vuollai, mi goc̄c̄ujuvvu Klauden, ja illa mi oaʒ̄oimek vadnasa halddosæmek. \p \v 17 Ja go si legje valddam dam bajas, de adne si væke ja garre skipa, ja go si balle, atte si daiddek rievddat saddoboađo ala, de luitte si borjasid vuolas ja rievdadegje nuft. \p \v 18 Ja go mi gillaimek ollo garra biega diti, de balkkogotte si nubbe bæive galvoid skipast merri. \p \v 19 Ja goalmad bæive balkoimek mi min jec̄aidæmek gieđaiguim skipa nævoid olgus. \p \v 20 Mutto go i bæivas̄ æige nastek oidnum ædnag beivi sisa, ja mi læimek garra biega gieđast, de noǥai mist maŋemusta buok doaivvo bestujume harrai.\x - \xo 27:20 \xt 2 Kor 11:23\x* \p \v 21 Ja go olbmuk æi læm borram gukkes aige sisa, de c̄uoʒ̄ati Paulus sin gaski ja celki: Di olbmak! Di lifc̄idek berrim muo jægadet epetge vuolgget Kretast erit ja sæstet min dam oasetesvuođast ja vahagest.\x - \xo 27:21 \xt Ap daǥ 27:10, 11\x* \p \v 22 Ja dal nævom mon din læt arvok mielast; dastgo i oktage siello galga dist hævvanet, mutto dus̄s̄e skippa. \p \v 23 Dastgo dam ija c̄uoʒ̄oi mu oudast dam Ibmel engel, gæsa mon gulam, gæn mon maidai balvvalam, ja celki:\x - \xo 27:23 \xt 1 Mos 16:7\x* \p \v 24 Ale bala, Paulus! Don berrik divvujuvvut kæisar ouddi; ja gæc̄a, Ibmel læ addam dudnji daid buokaid, guđek borjastek du særvest.\x - \xo 27:24 \xt Ap daǥ 23:11\x* \p \v 25 Damditi, di olbmak, leket arvok mielast! Dastgo mon oskom Ibmeli, atte dat galgga nuft s̄addat, nuftgo munji læ celkkujuvvum. \p \v 26 Mutto skippa manna sullu ala. \p \v 27 Mutto go njællje nubbe logad igja bođi, ja mi golgaimek Adriatalas̄ abest, de arvvedegje skipa olbmuk gaska‐ija aige, atte ænam læi sin lakka. \p \v 28 Ja go si mittedegje bodne, de gavdne si guokte loǥe sala c̄iŋudaǥa; mutto go si legje boattam oanekaʒ̄ʒ̄i dast erit ja fastain mittedegje, de gavdne si vitta nubbe lokkai sala c̄igŋudaga. \p \v 29 Ja go si balle, atte si daiddek rievddat boađo ala, de luitte si njællje ankara vuolas maŋŋestavnest ja halidegje, atte bæivve s̄addas̄i. \p \v 30 Mutto go skipa olbmuk aiggu skipast erit bataret ja luitte vadnasa vuolas appai dakkaludadedin, dego si aigus̄e doalvvot ankarid olgus ouddastavnest,\x - \xo 27:30 \xt Ap daǥ 27:16\x* \p \v 31 de celki Paulus oaivveolbmai c̄uođe bagjel ja soatteolbmaidi: Jos dak æi biso skipa siste, de epet di mate bestujuvvut. \p \v 32 De c̄uppe soatte‐olbmak vadnas fastid gaskat ja luitte dam gac̄c̄at vuolas. \p \v 33 Mutto dam gaskast, ouddalgo bæivve s̄addai, nævoi Paulus buokaid borrat ja celki: Odne læ njællje nubbe logad bæivve dassac̄i, go di lepet vuorddam alma borakættai epetge læk maidege navdas̄am.\x - \xo 27:33 \xt Ap daǥ 27:27\x* \p \v 34 Damditi nævom mon din borrat borramus̄a, dastgo dat gulla din bestujubmai; dastgo i galga vuoktac̄albmege gac̄c̄at erit guđege oaivest din gaskast.\x - \xo 27:34 \xt Matt 10:30; Luk 12:7; 21:18\x* \p \v 35 Mutto go son læi dam cælkkam ja læi valddam laibe, de giti son Ibmela buokai c̄almi oudast ja doagjali dam ja borragođi. \p \v 36 Mutto si buokak arvosmuvve, ja si maidai borragotte. \p \v 37 Mutto mi læimek skipast okti buok guokte c̄uođe ja gutta gavcad lokkai sielo. \p \v 38 Ja go si legje gallanam, de gæpedegje si skipa, balkodedin borramus̄aid appai. \p \v 39 Mutto go bæivve s̄addai, de æi si dovddam ædnama; mutto si aicce vage, mast læi gadde, man ala si arvvalegje skipa rievdatet, jos vejolas̄ læi. \p \v 40 Ja si c̄uppe ankarbaddid ja guđđe daid appai ja c̄ovdde vela stivran‐baddid, ja go si bajasgesse borjas biega ouddi, de dolle si gadde guvllui. \p \v 41 Mutto si rivdde boađo ala, gost læi c̄ieŋal goabbas̄aǥain belin, ja skippa manai ala, ja ouddastavdne roakkasi gidda ja bissani likkamættosen, mutto maŋŋestavdne cuvkkijuvvui baroi væǥast.\x - \xo 27:41 \xt 2 Kor 11:25\x* \p \v 42 Mutto soatte‐olbmai aiggomus̄ læi, atte si aiggu goddet fangaid, amas guttege bæssat vuogjam bokte sin gieđast erit. \p \v 43 Mutto oaivve‐olmai c̄uođe bagjel, gutte datoi Paulusa bæstet, hetti sin dam aiggomus̄ast ja goc̄oi, atte si, guđek matte vuogjat, galgge oudemusta luoittet jec̄aidæsek c̄accai bæssam varas gaddai, \p \v 44 ja daid ærrsaid goc̄oi son jec̄aidæsek gagjot, muttomid fieloi alde, ærrasid skippa‐gappalaǥai alde. Ja de nuft dapatuvai, atte buokak botte bestujuvvum gaddai.\x - \xo 27:44 \xt Ap daǥ 27:24, 25\x* \c 28 \s1 28. Kapittal. \s2 Malta olbmuk c̄ajetek Paulus vuostai stuora ustebvuođa; dæc̄alagges i daǥa sudnji maidege vahagid, 1–6. Publiusa ac̄c̄e ja ærrasak buoreduvvujek, 7–10. Si borjastek dast Syrakusi ja Puteoli ja mannek Romai, 11–16. Paulus sardno Judalaʒ̄ai vuorrasidi Romast; muttomak oskuk, mutto muttomak buos̄s̄odek jec̄aidæsek, 17–29; son oapat hettikættai guokte jaǥe, 30. 31. \p \v 1 Ja go si legje bestujuvvum, de oʒ̄ʒ̄u si diettet, atte dam sullu namma læi Malta.\x - \xo 28:1 \xt Ap daǥ 27:26\x* \p \v 2 Mutto dam baike olbmuk c̄ajetegje migjidi ollo rakisvuođa; dastgo si vuostaivaldde min buokaid, daǥadedinæsek dola arve diti, mi golgai min bagjeli, ja c̄oaskem diti.\x - \xo 28:2 \xt 2 Kor 11:27\x* \p \v 3 Mutto go Paulus gaikoi skierreguba c̄oakkai ja læi dolli bigjamen, de bođi dæc̄alagges olgus baka diti ja njoamoi su gitti. \p \v 4 Mutto go dam baike olbmuk oidne spiri darvvanæmen su gitti, de celkke si gutteg guoibmasæsek: Dat olmus̄ læ duođai olmus̄godde, gæn mavsatæbme i luoite ællet, vaiko son læ bestujuvvum abe gieđast. \p \v 5 De savdnjeli son spiri dolli ige dovddam maidege bakc̄asid.\x - \xo 28:5 \xt Mark 16:18; Luk 10:19\x* \p \v 6 Mutto si vurdde, atte son bottana daihe fakkistaǥa gac̄c̄a jabmen. Mutto go si legje gukka vuorddam ja oidne, atte i sudnji dapatuvvam mikkege bahaid, de s̄adde si æra jurddagi ala ja celkke, atte son læi muttom ibmel.\x - \xo 28:6 \xt Ap daǥ 14:11\x* \p \v 7 Mutto damanaǥa baike lakka læi sullu oaivamuʒ̄ast, gæn namma læi Publius, baikke; son valdi min vuostai ja luoikai migjidi usteblaʒ̄at orromsaje golma bæivvai.\x - \xo 28:7 \xt Rom 12:13\x* \p \v 8 Mutto de soiti, atte Publiusa ac̄c̄e læi buoccamen c̄oaskemdavdast ja varradavdast; su lusa manai Paulus sisa ja rokkadalai ja bijai gieđaides su ala ja buoredi su.\x - \xo 28:8 \xt Jak 5:14; Mark 16:18\x* \p \v 9 Go dalle dat læi dakkujuvvum; de botte maidai æra olbmuk sullust, gæin legje buocalvasak, su lusa ja buoreduvvujegje. \p \v 10 Dak c̄ajetegje maidai migjidi stuora gudne, ja go mi vulgimek erit, de bigje si skipa sisa, maid mi darbas̄eimek. \p \v 11 Mutto golma mano gæc̄est vulgimek mi erit Aleksandrinalas̄ skipa mielde, mi læi adnam dalvveorromsaje sullust, ja mast læi jumic̄i\f + \fr 28:11 \ft guokte bakenlas̄ æppe‐ibmela, Kastor ja Polluks.\f* mærkka. \p \v 12 Ja mi laddimek Syrakusi ja oroimek dast golbma bæive. \p \v 13 Dast borjasteimek mi birra ja bođimek Regiumi, ja ovta bæive gæc̄est oaʒ̄oimek mi lullebiega ja bođimek nubbe bæive Puteoli, \p \v 14 gost mi gavnaimek vieljaid ja bovddijuvvuimek sin lutte orrot c̄iec̄a bæive. Ja de manaimek mi Romai. \p \v 15 Ja dobbe botte vieljak, guđek legje gullam min birra, min oudald gidda Appii Forum ja Trestabernæ ragjai; ja go Paulus oini sin, de giti son Ibmela ja arvosmuvai. \p \v 16 Mutto go mi bođimek Romai, de addi oaivve‐olmai c̄uođe bagjel fangaid kæisara hæggafavtai oaivamuʒ̄a gitti; mutto Paulusi suvvujuvvui orrot sierranessi daina soatte‐olbmain, gutte su fakti.\x - \xo 28:16 \xt Ap daǥ 27:1; 24:23\x* \p \v 17 Mutto de dapatuvai golma bæive gæc̄est, atte Paulus ravkai c̄oakkai sin, guđek legje alemusak Judalaʒ̄ai gaskast; mutto go si legje c̄oagganam, de celki son sigjidi: Di olbmak, vieljak! Mon, gutte im læk maidege dakkam albmuga vuostai daihe vanhemi vieroi vuostai, læm fanggan addujuvvum Jerusalemest Romalaʒ̄ai gieđaidi,\x - \xo 28:17 \xt Ap daǥ 21:26; 24:12, 13; 25:8\x* \p \v 18 ja si aiggu muo luovos luoittet, go si legje muo duŧkam, dađemielde go i læm mikkege jabmem‐as̄id mu vuostai.\x - \xo 28:18 \xt Ap daǥ 24:26; 26:32; 25:25\x* \p \v 19 Mutto go Judalaʒ̄ak sardnu dam vuostai, de ferttijim mon naketet mu as̄s̄am kæisar ouddi, im daddeke nuftgo dat, gæst læi mikkege vaiddemus̄aid mu albmugam ala.\x - \xo 28:19 \xt Ap daǥ 25:11\x* \p \v 20 Dam as̄e diti læ mon ravkatam din deiki, din oaidnet ja dinguim sardnot; dastgo Israel doaivo diti læm mon c̄adnujuvvum daidi lakkidi.\x - \xo 28:20 \xt Efes 6:20; 2 Tim 1:16; Ap daǥ 26:6, 7\x* \p \v 21 Mutto si celkke sudnji: Æp mi læk oʒ̄ʒ̄om girjid Judeast du birra, ige læk guttege vieljain boattam, gutte læ muittalam daihe cælkkam maidege bahaid du birra; \p \v 22 mutto mi halidep dust gullat, maid don oaiveldak; dastgo dat læ migjidi diettelas dam særve harrai, atte dat buok guovloin vuostai celkkujuvvu.\x - \xo 28:22 \xt Ap daǥ 24:14; Luk 2:34\x* \p \v 23 Mutto go si legje mærredam sudnji bæive, de botte ædnagak su lusa su orromvissui, gæidi son c̄ilggi ja duođas̄ti Ibmel rika birra ja bargai mattatet sin Jesus birra sikke Moses laǥast ja profetain, arrad iđđed rajest gidda ækked ragjai.\x - \xo 28:23 \xt Ap daǥ 26:22; Luk 24:27, 44\x* \p \v 24 Ja muttomak osku dam, mi celkkujuvvui, mutto ærrasak æi oskom.\x - \xo 28:24 \xt Ap daǥ 17:4\x* \p \v 25 Mutto go si legje soappamættomak gaskanæsek, de si ærranadde, maŋŋelgo Paulus læi cælkkam dam ovta sane: Rievtoi læ Bassevuoigŋa sardnom profet Esaias bokte min vanhemidi ja cælkkam:\x - \xo 28:25 \xt 2 Petr 1:21; Es 6:9, 10; Esek 12:2; Matt 13:14\xta ; j. n. v.\x* \p \v 26 Mana dam albmuga lusa ja cælke: Beljidædekguim di galle gullabetet ja epet eisege arvved, ja c̄almidædekguim di galle oaidnebetet ja epet eisege dovda; \p \v 27 dastgo dai olbmui vaibmo læ buos̄s̄oduvvum, ja beljidæsekguim illa si gullek, ja c̄almidæsek si okti c̄arvvijek, amasek si s̄addat c̄almidæsekguim oaidnet ja beljidæsekguim gullat ja vaimoin arvvedet ja jorggalet jec̄aidæsek, vai mon oʒ̄us̄im sin buoredet. \p \v 28 De lekus dat digjidi diettevas, atte Ibmel bestujubme læ vuolgatuvvum bakenidi; si galggek maidai gullat.\x - \xo 28:28 \xt Ap daǥ 13:46; 18:6\x* \p \v 29 Ja go son læi dam cælkkam, de manne Judalaʒ̄ak erit ja adne stuora bælko gaskanæsek. \p \v 30 Mutto Paulus oroi guokte olles jaǥe su laigotuvvum viesostes ja vuostaivaldi buokaid, guđek botte su lusa, \p \v 31 ja sardnedi Ibmel rika ja oapati Hærra Jesus birra buok roakkadvuođain hettikættai.