\id GEN \ide UTF8 \h Vuostas Moses Girje \toc1 Vuostas Moses Girje \toc2 Vuostas Moses Girje \toc3 1 Mos \mt1 Vuostas Moses Girje. \c 1 \s1 1. Kapittal. \s2 Ibmel sivdned algost alme ja ædnama, ja dam vuostas bæive sivdned son c̄uovggasa, 1–5; nubbe bæive sivdned son alme gomovuođa, 6–8; goalmad bæive ærot son c̄ace goikke‐ædnamest ja adda ædnama s̄addadet rasid, urttasid ja muoraid, 9–13; njæljad bæive sivdned son bæivac̄a, mano ja nastid, 14–19; viđad bæive sivdned son c̄acce‐ellid ja loddid, 20–23; guđad bæive sivdned son daid æra spirid, ja maŋemusta sivdned son olbmu su govas mielde, 24–27; son adda olbmuidi isedvuođa obba ædnam bagjel ja mærred sin ja spiri biemo 28–31. \p \v 1 Algost sivdnedi Ibmel alme ja ædnama.\x - \xo 1:1 \xt Salm 33:6; 102:26; Jer 32:17; Joh 1:1, 3; Kol 1:16; Ebr 11:3\x* \p \v 2 Ja ænam læi avdem ja guoros, ja sævdnjadvuotta læi c̄iegŋalasa bagjel, ja Ibmel vuoigŋa læi saddatallamen c̄aci bagjel.\x - \xo 1:2 \xt 5 Mos 32:11\x* \p \v 3 Ja Ibmel celki: S̄addus c̄uovgas! Ja c̄uovgas s̄addai.\x - \xo 1:3 \xt Salm 33:9; 2 Kor 4:6\x* \p \v 4 Ja Ibmel oini, atte c̄uovgas læi buorre, ja Ibmel æroti c̄uovggasa sævdnjadasast erit. \p \v 5 Ja Ibmel goc̄oi c̄uovggasa bæivven, ja sævdnjadasa goc̄oi son igjan. Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, vuostas bæive. \p \v 6 Ja Ibmel celki: S̄addus gomovuotta gasko c̄aci, ja dat ærotekus c̄acid c̄acin. \p \v 7 Ja Ibmel daǥai gomovuođa ja æroti dam c̄ace, mi læ gomovuođa vuolde, dam c̄acest, mi læ gomovuođa bagjelist. Ja dat s̄addai nuft.\x - \xo 1:7 \xt Salm 104:3; 148:4\x* \p \v 8 Ja Ibmel goc̄oi gomovuođa albmen. Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, nubbe bæive. \p \v 9 Ja Ibmel celki: C̄oagganekus c̄acce alme vuolde ovta sagjai, ja ittus goikke‐ænam. Ja dat s̄addai nuft.\x - \xo 1:9 \xt Salm 33:7; 104:6-9\x* \p \v 10 Ja Ibmel goc̄oi dam goikkasa ænamen, ja c̄aci c̄oagganæme goc̄oi son appen. Ja Ibmel oini, atte dat læi buorre. \p \v 11 Ja Ibmel celki: S̄addadekus ænam rasid, urttasid, mak s̄addadek gilvvagid, s̄addomuoraid, mak s̄addadek s̄addoid, jes̄ guttege s̄lajas mielde, main dai gilvvagak læk, ædnam alde. Ja dat s̄addai nuft. \p \v 12 Ja ænam s̄addadi rasid, urttasid, mak s̄addadek gilvvagid, jes̄ guttege s̄lajas mielde, ja muoraid, mak s̄addadek s̄addoid, main dai gilvvagak læk, jes̄ guttege s̄lajas mielde. Ja Ibmel oini, atte dat læi buorre. \p \v 13 Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, goalmad bæive. \p \v 14 Ja Ibmel celki: S̄addusek c̄uovggasak alme gomovuođa ala ærotam diti bæive ijast; ja dak galggek læt mærkkan ja mærreduvvum aiggen ja bæivven ja jakken.\x - \xo 1:14 \xt Salm 104:19; Sir 43:2, 9\x* \p \v 15 Ja dak galggek læt c̄uovgasen alme gomovuođa alde c̄uovggam diti ædnam bagjel. Ja dat s̄addai nuft. \p \v 16 Ja Ibmel daǥai dam guokte stuora c̄uovggasa, dam stuoreb c̄uovggasa rađđim diti bæive bagjel ja dam ucceb c̄uovggasa rađđim diti ija bagjel, ja nastid.\x - \xo 1:16 \xt Salm 136:7-9\x* \p \v 17 Ja Ibmel bijai daid alme gomovuođa ala c̄uovggam diti ædnam bagjel, \p \v 18 ja rađđim diti bæive bagjel ja ija bagjel, ja ærotam diti c̄uovggasa sævdnjadasast. Ja Ibmel oini, atte dat læi buorre. \p \v 19 Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, njæljad bæive. \p \v 20 Ja Ibmel celki: Giđđodekusek c̄acek ælle hægalaʒ̄ai ædnagvuođast, ja girddusek loddek ædnam bagjel alme gomovuođa vuolde. \p \v 21 Ja Ibmel sivdnedi daid stuora c̄acce‐ellid ja buok daid ælle hægalaʒ̄aid, mak likkadek, main c̄acce giđđoda, sin s̄lajasek mielde, ja buok soajag loddid sin s̄lajasek mielde. Ja Ibmel oini, atte dat læi buorre. \p \v 22 Ja Ibmel buristsivdnedi daid ja celki: Leket s̄addolaʒ̄ak ja ædnaneket, ja devddet abe c̄ace, ja loddek ædnanekusek ædnam alde! \p \v 23 Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, viđad bæive. \p \v 24 Ja Ibmel celki: S̄addadekus ænam ælle hægalaʒ̄aid sin s̄lajasek mielde, omid ja njoammoid ja mæce spirid sin s̄lajasek mielde. Ja dat s̄addai nuft. \p \v 25 Ja Ibmel daǥai mæce spirid sin s̄lajasek mielde ja omid sin s̄lajasek mielde ja buok ædnam njoammoid sin s̄lajasek mielde. Ja Ibmel oini, atte dat læi buorre. \p \v 26 Ja Ibmel celki: Dakkop mi olbmuid min govvamek mielde, min lakasaʒ̄ʒ̄an; ja si galggek rađđit abe guli bagjel ja alme loddi bagjel ja omi bagjel ja buok ædnam bagjel ja buok njoammoi bagjel, mak likkadek ædnam alde.\x - \xo 1:26 \xt Salm 8:7-9\x* \p \v 27 Ja Ibmel sivdnedi olbmu su govas mielde, Ibmel gova mielde sivdnedi son dam; olmajen ja nissonen sivdnedi son sodno.\x - \xo 1:27 \xt 1 Mos 2:7, 21, 22; Matt 19:4; 1 Kor 11:7; Efes 4:24; Visesv 2:23; Sir 17:3\x* \p \v 28 Ja Ibmel buristsivdnedi sodno, ja Ibmel celki sodnoidi: Lække s̄addolaʒ̄ak ja ædnanække ja dævdde ædnama ja dakke dam aldsesæde vuolebuʒ̄ʒ̄an, ja rađđijække abe guli bagjel ja alme loddi bagjel ja juokke hægalaʒ̄a bagjel, mi ædnam alde likkad! \p \v 29 Ja Ibmel celki: Gæc̄a, mon addam dodnoidi buok urttasid, mak s̄addadek gilvvagid, mak læk obba ædnam mietta, ja buok muoraid, main læk muorras̄addok, mak s̄addadek gilvvagid; dak galggek læt dodnoidi biebmon.\x - \xo 1:29 \xt 1 Mos 9:3\x* \p \v 30 Ja buok ædnam spiridi ja buok alme loddidi ja buok dasa, mi likkad ædnam alde, mast læ ælle siello, addam mon buok ruonas urttasid borrat. Ja dat s̄addai nuft. \p \v 31 Ja Ibmel gæc̄ai buok dam, maid son læi dakkam, ja gæc̄a, dat læi hui buorre. Ja s̄addai æked, ja s̄addai iđed, guđad bæive.\x - \xo 1:31 \xt Sir 39:21, 41; Visesv 1:14; Mark 7:47\x* \c 2 \s1 2. Kapittal. \s2 Ibmel vuoiŋad c̄ic̄c̄id bæive ja basot dam, 1–3. De muittaluvvu visubut, moft Ibmel laktadi ædnama, sivdnedi olbmu muoldast ja bosadi dam sisa ællem vuoiŋanasa, 4–7, bijai olbmu Eden gilvagarddai ja suovai su borrat buok muorain ærrebgo dieđo muorast, 8–17, doalvoi spirid Adama lusa, gutte addi daidi namaid. ja moft son, go Adam i gavdnam ovtage vækkeguoime dai gaskast, sivdnedi nissona su ertegdavtest ja asati naitusdile, 18–25. \p \v 1 De s̄addai albme ja ænam ja buok dai vækka ollas̄uttujuvvut. \p \v 2 Ja Ibmel ollas̄utti dam c̄ic̄c̄id bæive su daǥos, maid son læi dakkam, ja son vuoiŋadi dam c̄ic̄c̄id bæive buok su daǥostes, maid son læi dakkam.\x - \xo 2:2 \xt 2 Mos 31:17; Ebr 4:4\x* \p \v 3 Ja Ibmel buristsivdnedi dam c̄ic̄c̄id bæive ja basoti dam; dastgo dam bæive vuoiŋadi son buok su daǥostes, maid Ibmel læi sivdnedam ja dakkam.\x - \xo 2:3 \xt 2 Mos 20:11\x* \p \v 4 Dat læ alme ja ædnama historia, go dak sivdneduvvuiga, dam aige, go Ibmel Hærra daǥai ædnama ja alme: \p \v 5 Ja i læm vela mikkege mæce miestagid ædnam alde, ige læm vela mikkege mæce urttasid ouddanboccidam; dastgo Ibmel Hærra i læm addam arvvet ædnam ala, ja i læm oktage olmus̄ ædnama barggat. \p \v 6 Ja de bagjani mierkka ædnamest, ja dat laktadi obba ædnama bajeldasa. \p \v 7 Ja Ibmel Hærra rakadi olbmu ædnama muoldast ja bosadi ællem vuoiŋanasa su njune sisa; ja olmus̄ s̄addai ælle siellon.\x - \xo 2:7 \xt 1 Mos 1:27; Visesv 15:11; 1 Kor 15:45, 47\x* \p \v 8 Ja Ibmel Hærra gilvi gilvagarde Edeni nuorttan ja bijai olbmu dasa, gæn son læi rakadam. \p \v 9 Ja Ibmel Hærra addi bajass̄addat ædnamest buoklaǥas̄ muoraid, mak legje havskek oaidnet, ja main læi buorre borrat, ja ællem muora gasko gilvagarde ja dieđo muora buore ja baha harrai.\x - \xo 2:9 \xt Alm 2:7; 22:2\x* \p \v 10 Ja Edenest golgidi dædno laktadet gilvagarde, ja dobbe juokkasi dat ja s̄addai njælljen suorggen. \p \v 11 Dam vuostemuʒ̄a namma læ Pison; dat læ dat, mi golgga obba Havila ædnama birra, gost golle læ. \p \v 12 Ja dam ædnama golle læ buorre; dobbe læ bdellium\f + \fr 2:12 \ft muttomlaǥas̄ njalggahajag gummi.\f* ja onyksgæđge. \p \v 13 Ja nubbe dæno namma læ Gihon; dat læ dat, mi golgga obba Kus ædnama birra. \p \v 14 Ja goalmad dæno namma læ Hiddekel; dat læ dat, mi golgga nuortabæle Assura. Ja njæljad dædno læ Frat. \p \v 15 Ja Ibmel Hærra valdi olbmu ja bijai dam Eden gilvagarddai dam barggat ja dam gattit. \p \v 16 Ja Ibmel Hærra ravvi olbmu ja celki: Don oaʒ̄ok roakka borrat buok gilvagarde muorain; \p \v 17 mutto dieđo muorast buore ja baha harrai, dast ik don galga borrat; dastgo dam bæive, go don dast borak, de galgak don vissasi jabmet.\x - \xo 2:17 \xt Rom 5:12; 6:23\x* \p \v 18 Ja Ibmel Hærra celki: I læk buorre, atte olmus̄ læ okto; mon datom dakkat sudnji vækkeguoime, gutte læ su lakasas̄.\x - \xo 2:18 \xt Sard 4:8, 9\x* \p \v 19 Ja Ibmel Hærra læi rakadam ædnamest buok mæce spirid ja buok alme loddid, ja son laiddi daid olbmu lusa oaidnem diti, manen son aigoi jes̄ guđege dain goc̄c̄ot; ja buok, manen olmus̄ aigoi goc̄c̄ot jes̄ guđege ælle hægalaʒ̄a, dat galgai s̄addat dam namman. \p \v 20 De addi olmus̄ buok omidi ja alme loddidi ja buok mæce spiridi namaid; mutto olbmui i son gavdnam ovtage vækkeguoime, gutte læi su lakasas̄. \p \v 21 Ja Ibmel Hærra divti lossis nakkarid boattet olbmu ala, ja son ođi; ja son valdi ovta su ertegdavtin ja govc̄ai dam saje oʒ̄in. \p \v 22 Ja Ibmel Hærra rakadi dam ertegdavtest, maid son læi valddam olbmust, nissona ja laiddi su olbmu lusa.\x - \xo 2:22 \xt 1 Kor 11:8; 1 Tim 2:13\x* \p \v 23 De celki olmus̄: Dat læ æska dakte mu davtin ja oaʒ̄ʒ̄e mu oaʒ̄est; dat galgga goc̄c̄ujuvvut olbmahædnen; dastgo dat læ valddujuvvum olbmast. \p \v 24 Damditi galgga boadnja guođđet su ac̄es ja su ædnes ja orrot bissovaʒ̄ʒ̄an su akas lutte, ja soai galggaba læt okta oaʒ̄ʒ̄e.\x - \xo 2:24 \xt Matt 19:5; Efes 5:31\x* \p \v 25 Ja soai læiga goabbas̄aǥak alas, Adam ja su akka, ja æba soai hæppanaddam.\x - \xo 2:25 \xt 1 Mos 3:7\x* \c 3 \s1 3. Kapittal. \s2 Gærmas̄ (bærgalak) fille nissona borrat dam gilddujuvvum muora s̄addost; nisson adda su boadnjasis dast, ja son borra; soai oaidneba sodno alasvuođasga ja c̄iekkadæba, 1–8. Ibmel gulata gærbmas̄i, nissoni ja olbmai jes̄ guttige su rangas̄tusa, mutto adda maidai dam loppadusa, atte nisson siebman galgga cuvkkit gærbmas̄a oaive, 9–19. Adam navdda su akas Evan; Ibmel dakka sodnoidi gavtid, 20, 21. Son agja sodno olgus Paradisast, 20–24. \p \v 1 Ja gærmas̄ læi gavvelæbbo go buok mæce spirik, maid Ibmel Hærra læi dakkam; ja dat celki nissoni: Lægo Ibmel duođai cælkkam: Æppe doai galga borrat buok gilvagarde muorain? \p \v 2 De celki nisson gærbmas̄i: Moai oʒ̄ʒ̄u galle borrat gilvagarde muorai s̄addost; \p \v 3 mutto dam muora s̄addo harrai, mi læ gasko gilvagarde, læ Ibmel cælkkam: Æppe doai galga dast borrat æppege dam duottat, amade doai jabmet.\x - \xo 3:3 \xt 1 Mos 2:16, 17\x* \p \v 4 De celki gærmas̄ nissoni: Æppe doai duođai galga jabmet;\x - \xo 3:4 \xt Joh 8:44; 2 Kor 11:3\x* \p \v 5 dastgo Ibmel dietta, atte dam bæive, go doai dast borrabætte, de dodno c̄almek rappasek, ja doai s̄addabætte nuftgo Ibmel dovddam dafhost buore ja baha. \p \v 6 Ja nisson oini, atte muorra læi buorre dast borrat, ja atte dat læi havskodak c̄almidi, ja atte muorra læi savatatte oaʒ̄ʒ̄ot dast jierme, ja son valdi dam s̄addost ja borai; ja son addi dast maidai su boadnjasis ja son borai.\x - \xo 3:6 \xt Sir 25:26; 1 Tim 2:14; 1 Joh 2:16\x* \p \v 7 De rappasegje goabbas̄aǥai c̄almek, ja soai arvvedeiga, atte soai læiga alas; ja soai darveteiga fikunlastaid okti ja daǥaiga aldsesæsga gavtid.\x - \xo 3:7 \xt 1 Mos 2:25\x* \p \v 8 Ja soai gulaiga Ibmel Hærra jiena, gutte læi vagjolæmen gilvagardest, go bæivve læi galodam; ja Adam ja su akka c̄iekkadeiga Ibmel Hærra muođoi oudast gilvagarde muorai gaski. \p \v 9 Ja Ibmel Hærra ravkai Adama ja celki sudnji: Gost don læk? \p \v 10 Ja son celki: Mon gullim du jiena gilvagardest; de mon ballagottim, dainago mon legjim alas, ja mon c̄iekkadim. \p \v 11 Ja son celki: Gi dudnji dam dieđeti, atte don legjik alas? Lækgo don borram dam muorast, mast mon du gilddim, atte ik don galggam dast borrat? \p \v 12 Ja Adam celki: Nisson, gæn don addik munji mu lutte orrot, son addi munji dam muorast, ja mon borrim. \p \v 13 De celki Ibmel Hærra nissoni: Mi dat læ, maid don læk dakkam! Ja nisson celki: Gærmas̄ filli muo, ja mon borrim.\x - \xo 3:13 \xt 2 Kor 11:3; 1 Tim 2:14\x* \p \v 14 De celki Ibmel Hærra gærbmas̄i: Go don dam dakkik, de læǥe don garroduvvum buok omi ja buok mæce spiri gaskast; du c̄oavjad alde galgak don njoammot, ja muolda galgak don borrat buok du ællem beividad mietta. \p \v 15 Ja mon datom bigjat vas̄alas̄vuođa du ja nisson gaski, ja du siebman ja su siebman gaski; dat galgga cuvkkit du oaive, mutto don galgak cuvkkit dam s̄us̄me.\x - \xo 3:15 \xt Ebr 2:14, 15; 1 Joh 3:8; Rom 16:20\x* \p \v 16 Nissoni celki son: Mon aigom dakkat ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄an du vaive ja du æppevægjevuođa; bakc̄asin galgak don manaid rieǥadattet, ja du boadnjasad galgga du hallo læt, ja son galgga rađđit du bagjel.\x - \xo 3:16 \xt 1 Kor 14:34; Efes 5:22\xta ; j. n. v.;\xta* 1 Tim 2:11, 12; 1 Petr 3:1\x* \p \v 17 Ja Adami celki son: Dainago don jægadik du akad jiena ja borrik dam muorast, man harrai mon ravvijim du ja celkkim: Ik don galga dast borrat, de lekus ænam garroduvvum du diti; vaivin galgak don borrat dast buok du ællem beividad mietta. \p \v 18 Bastelis lanjaid ja gaskalasaid galgga dat dudnji s̄addadet, ja don galgak borrat mæce urttasid. \p \v 19 Du gallod bivastaǥain galgak don borrat du laibad, gidda dassac̄i go don s̄addak fastain ænamen; dastgo dast don læk valddujuvvum; dastgo don læk muoldda, ja muolddan galgak don fastain s̄addat.\x - \xo 3:19 \xt 2 Tess 3:10; 1 Mos 18:27; Sard 12:7; Salm 90:3; Sir 14:17\x* \p \v 20 Ja Adam goc̄oi su akas nama Evan, dainago son læ buok ælle olbmui ædne. \p \v 21 Ja Ibmel Hærra daǥai Adami ja su akkai garvoid nakest ja garvoti sodno. \p \v 22 Ja Ibmel Hærra celki: Gæc̄a, olmus̄ læ s̄addam nuftgo okta mist dovddam dafhost buore ja baha; ja dal, amas son geiggit su gieđas ja valddet maidai ællem muorastge ja borrat ja ællet aǥalaʒ̄at, — \p \v 23 de aji Ibmel Hærra su Eden gilvagardest erit ædnama barggat, mast son læi valddujuvvum. \p \v 24 Ja son aji olbmu olgus; ja son bijai kerubid nuorttali Eden gilvagarde, ja dam læđgodægje mieke, mi jorgatalai duokko deiki faktim diti gæino ællem muora lusa. \c 4 \s1 4. Kapittal. \s2 Adam sakkanatta Kaina ja Abela; soai oaffarus̄s̄aba goabbas̄aǥak; Kain oaffar i dokke Ibmeli, mutto Abela oaffar dokke; Kain moaratuvva damditi su vieljas ala; Ibmel cuigod su, 1–7. Kain godda Abela; Ibmel gulat sudnji rangas̄tusa mutto i suova dadde ovtage su goddet, 8–16. Kain sakkanatta Hanok ja hukse gavpuga; su soǥast læi dat c̄ævllas Lamek, 17–24. Adam sakkanatta Set, ja dat sakkanatta Enos, 25, 26. \p \v 1 Ja Adam dovdai su akas Eva, ja son s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti Kaina ja celki: Mon læm oʒ̄ʒ̄om olbma Hærra bokte. \p \v 2 Ja son rieǥadatti vela ain su vielja Abela; ja Abel s̄addai savccagæc̄c̄en, ja Kain s̄addai bælddobarggen. \p \v 3 Ja de dapatuvai muttom aige gæc̄est, atte Kain buvti Hærrai oaffara ædnam s̄addost. \p \v 4 Ja Abel buvti maidai oaffara su ælos vuostasrieǥadegjin ja dai buoidest; ja Hærra gæc̄ai Abel ja su oaffar bællai.\x - \xo 4:4 \xt 2 Mos 34:19; Ebr 11:4\x* \p \v 5 Mutto Kain ja su oaffar bællai i son gæc̄c̄am; de moaratuvai Kain saggarakkan, ja su amadagjo s̄addai arvoktæbmen. \p \v 6 Ja Hærra celki Kaini: Manne læk don moarest, ja manne læ du amadagjo arvoktæbme? \p \v 7 Igo dat læk nuft, atte jos don læk burid jurdas̄æmen, de oaʒ̄ok don bajas bajedet c̄almidad; mutto jos don ik læk burid jurdas̄æmen, de læ suddo njakkamen uvsa guorast, ja dat læ halidæmen dudnji, mutto don galgak rađđit dam bagjel.\x - \xo 4:7 \xt Job 11:14, 15; Sir 18:34; Rom 6:12, 16\x* \p \v 8 Ja Kain sarnoi Abelin, su vieljaines. Ja de dapatuvai, go soai læiga mæcest, atte Kain c̄uoʒ̄ʒ̄eli su vieljas, Abel, vuostai ja goddi su.\x - \xo 4:8 \xt 1 Joh 3:12\x* \p \v 9 Ja Hærra celki Kaini: Gost læ Abel, du vielljat? Ja son celki: Im mon dieđe; læmgo mon mu vielljam gæc̄c̄e? \p \v 10 Mutto son celki: Maid læk don dakkam? Du vieljad vara jiedna c̄uorvvo munji ædnamest.\x - \xo 4:10 \xt Ebr 12:24\x* \p \v 11 Ja dal, garroduvvum læǥe don ædnamest erit, mi rabasti su njalmes valddem diti du vieljad varaid du gieđast. \p \v 12 Go don bargak ædnama, de i dat s̄atan æmbo galga addet dudnji su famos; golgolaʒ̄ʒ̄an ja birravagjolægjen galgak don læt ædnam alde. \p \v 13 De celki Kain Hærrai: Mu værredakko læ stuoreb, go atte mon matam dam guoddet. \p \v 14 Gæc̄a, don læk odna bæive agjam muo erit ædnam bajeldasa alde, ja mon ferttim c̄iekkadet du muođoi oudast erit; ja mon s̄addam golgolaʒ̄ʒ̄an ja birravagjolægjen ædnam alde, ja dat s̄adda dapatuvvat, atte juokkehas̄, gutte muo gavdna, son godda muo.\x - \xo 4:14 \xt Job 15:20\xta ; j. n. v.\x* \p \v 15 Mutto Hærra celki sudnji: Damditi galgga dat, gutte Kaina godda, gillat c̄iec̄agærddasas̄ mavso. Ja Hærra bijai Kaini mærka, amas guttege, gutte su gavnas̄, goddet su. \p \v 16 Ja Kain vulgi erit Hærra muođoi oudast ja asai Nod\f + \fr 4:16 \ft d. l. batarus.\f* ædnamest Eden nuorttalist. \p \v 17 Ja Kain dovdai su akas, ja son s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti Hanoka; ja son huksi gavpuga ja goc̄oi gavpuga nama su barnes nama mielde Hanoken. \p \v 18 Ja Hanoki rieǥadi Irad, ja Irad sakkanatti Mehujaela, ja Mehujael sakkanatti Metusaela, ja Metusael sakkanatti Lameka. \p \v 19 Ja Lamek valdi aldsesis guokte aka; nubbe namma læi Ada, ja nubbe namma læi Silla. \p \v 20 Ja Ada rieǥadatti Jabala; son læi sin ac̄c̄e, guđek gođin orruk ja æloi lutte. \p \v 21 Ja su vielja namma læi Jubal; son læi sin buokai ac̄c̄e, guđek c̄uojatek sitarid ja fløitaid. \p \v 22 Silla maidai rieǥadatti Tubalkain, gutte ravddijus̄ai buoklaǥas̄ bastelis væikke‐ja ruovddenævoid; ja Tubalkaina oabba læi Naama. \p \v 23 Ja Lamek celki su akaidasas: Ada ja Silla, gulle mu jiena, Lamek akak, vuttivaldde mu sardnoma! Olbma goddam mon, jos sarje oaʒ̄om, ja bardneluntac̄a, jos have oaʒ̄om; \p \v 24 dastgo jos Kain mavsatuvvu c̄iec̄a gærddai, de mavsatuvvu Lamek c̄iec̄aloǥe ja c̄iec̄a gærddai.\x - \xo 4:24 \xt 1 Mos 4:15\x* \p \v 25 Ja Adam dovdai fastain su akas, ja son rieǥadatti barne ja goc̄oi su nama Seten\f + \fr 4:25 \ft d. l. ærrasa sagjai bigjujuvvum, makso.\f*; dastgo (celki son) Ibmel læ bigjam munji æra siebmana Abela sagjai, dainago Kain goddi su. \p \v 26 Maidai Seti rieǥadi bardne. ja son goc̄oi su nama Enosen; dalle algge olbmuk c̄uorvvot Hærra nama.\x - \xo 4:26 \xt 1 Mos 12:8\x* \c 5 \s1 5. Kapittal. \s2 Adam. gutte læi sivdneduvvum Ibmel lakasaʒ̄ʒ̄an, sakkanatta manaid jec̄as lakasaʒ̄ʒ̄an, gæi gaskast læi Set, ja de jabma 930 jaǥe boaresen, 1–5; Set sakkanatta Enosa, 6–8, dat Kenana. 9–11, dat Mahalalela, 12–14, dat Jareda, 15–17, dat Enoka, 18–20; Enok sakkanatta Metusalah, vagjol Ibmelin. gutte valdda su lusas, 21–24; Metusalah sakkanatta Lameka, 25–27; dat sakkanatta Noah, gæst son vuordda Jeđđitusa dam gillajægje olmus̄‐sokkagoddai; Noah sakkanatta Sem, Kam ja Jafet, 25–32. \p \v 1 Dat læ girje Adam sokkagodde birra: Dam bæive, go Ibmel sivdnedi olbmu, de daǥai son dam Ibmel lakasaʒ̄ʒ̄an.\x - \xo 5:1 \xt 1 Mos 1:27\x* \p \v 2 Olmajen ja nissonen sivdnedi son sodno; ja son buristsivdnedi sodno ja goc̄oi sodno nama olmuc̄en dam bæive, go soai sivdneduvvuiga. \p \v 3 Ja Adam eli c̄uođe ja golbma loǥe jaǥe, ja son sakkanatti barne jec̄as lakasaʒ̄ʒ̄an, su govas mielde; ja son goc̄oi su nama Seten.\x - \xo 5:3 \xt 1 Mos 4:25; Luk 3:38; 1 Muit 1:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 4 Ja Adama bæivek s̄adde, maŋŋelgo son læi sakkanattam Set, gavce c̄uođe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 5 Ja buok Adama bæivek, maid son eli, legje ovce c̄uođe ja golbma loǥe jaǥe; ja son jami. \p \v 6 Ja Set eli c̄uođe ja vitta jaǥe; ja son sakkanatti Enosa. \p \v 7 Ja Set eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Enosa, gavce c̄uođe ja c̄iec̄a jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 8 Ja buok Set bæivek legje ovce c̄uođe ja guokte nubbe lokkai jaǥe; ja son jami. \p \v 9 Ja Enos eli ovce loǥe jaǥe; ja son sakkanatti Kenana. \p \v 10 Ja Enos eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Kenana, gavce c̄uođe ja vitta nubbe lokkai jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 11 Ja buok Enosa bæivek legje ovce c̄uođe ja vitta jaǥe; ja son jami. \p \v 12 Ja Kenan eli c̄iec̄a loǥe jaǥe, ja son sakkanatti Mahalalela. \p \v 13 Ja Kenan eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Mahalalela, gavce c̄uođe ja njællje loǥe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 14 Ja buok Kenana bæivek legje ovce c̄uođe ja loǥe jaǥe; ja son jami. \p \v 15 Ja Mahalalel eli vitta c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Jareda. \p \v 16 Ja Mahalalel eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Jareda, gavce c̄uođe ja golbma loǥe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 17 Ja buok Mahalalela bæivek legje gavce c̄uođe ja vitta loǥad lokkai jaǥe; ja son jami. \p \v 18 Ja Jared eli c̄uođe ja guokte c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Enoka. \p \v 19 Ja Jared eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Enoka, gavce c̄uođe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 20 Ja buok Jareda bæivek legje ovce c̄uođe ja guokte c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe; ja son jami. \p \v 21 Ja Enok eli vitta c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Metusalah. \p \v 22 Ja Enok vagjoli Ibmelin, maŋŋelgo son læi sakkanattam Metusalah, golbma c̄uođe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 23 Ja buok Enoka bæivek legje golbma c̄uođe ja vitta c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe. \p \v 24 Ja Enok vagjoli Ibmelin; ige son læm s̄atan æmbo, dastgo Ibmel læi valddam su lusas.\x - \xo 5:24 \xt 1 Mos 6:9; 2 Gon 2:11; Es 57:1, 2; Visesv 4:10; Sir 44:18; 49:19; Ebr 11:5\x* \p \v 25 Ja Metusalah eli c̄uođe ja c̄iec̄a ovcad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Lameka. \p \v 26 Ja Metusalah eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Lameka, c̄iec̄a c̄uođe ja guokte ovcad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 27 Ja buok Metusalah bæivek legje ovce c̄uođe ja ovce c̄ic̄c̄id lokkai jaǥe; ja son jami. \p \v 28 Ja Lamek eli c̄uođe ja guokte ovcad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti barne. \p \v 29 Ja son goc̄oi su nama Noahan ja celki: Dat galgga jeđđit min min bargoin ja min gieđai vaivin, mi boatta ædnamest, maid Hærra læ garrodam.\x - \xo 5:29 \xt 1 Mos 3:17; Luk 2:25\x* \p \v 30 Ja Lamek eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Noah, vitta c̄uođe ja vitta loǥad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 31 Ja buok Lameka bæivek legje c̄iec̄a c̄uođe ja c̄iec̄a gavcad lokkai jaǥe; ja son jami. \p \v 32 Ja Noah læi vitta c̄uođe jaǥe boares; ja Noah sakkanatti Sema, Kama ja Jafeta. \c 6 \s1 6. Kapittal. \s2 Olbmui billas̄ubme lassana, Ibmel aiggo dus̄s̄adet sin, Noah gavdna armo Hærra oudast, 1–8. Noah læ vanhurskes. mutto buok oaʒ̄ʒ̄e læ billestam su gæinos ædnam alde, 9–12. Ibmel dieđeta Noahi su datos olbmui hævatume birra, goc̄c̄o su arka dakkat, man siste son galgga gagjot jec̄as ja joavkos ja muttom oase spirin ædnam alde, 13–22. \p \v 1 Ja de dapatuvai, go olbmuk lassanis̄gotte ædnam ala, ja go nieidak sigjidi rieǥadegje, \p \v 2 de oidne Ibmel barnek, atte olbmui nieidak legje c̄abbak; ja si valdde aldsesæsek akaid, gæidiikkenessi si halidegje. \p \v 3 De celki Hærra: Mu vuoigŋa i galga dubmit olbmui gaskast aǥalaʒ̄at; su c̄agjadusas diti læ dat\f + \fr 6:3 \ft olmus̄.\f* oaʒ̄ʒ̄e, ja dam bæivek galggek læt c̄uođe ja guokte loǥe jaǥe. \p \v 4 Stuora gievrak legje ædnam alde dain beivin, ja maidai dasto maŋŋelge, dallego Ibmel barnek manne sisa olbmui nieidai lusa, ja dak rieǥadatte sigjidi manaid; dak læk dak væǥalaʒ̄ak, dok dolus̄ aigest, dak bæggalmas olbmak. \p \v 5 Ja Hærra oini, atte olbmu bahavuotta læi stuores ædnam alde, ja atte buok dam vaimo jurddagi hutkek legje dus̄s̄e bahak gæc̄os bæive.\x - \xo 6:5 \xt 1 Mos 8:21; Salm 51:7; Matt 15:19; Rom 3:23; 8:7; Efes 2:3\x* \p \v 6 De gađai Hærra, go son læi sivdnedam olbmu ædnam ala, ja son moras̄ti dam diti su vaimostes. \p \v 7 Ja Hærra celki: Mon aigom dus̄s̄adet olbmuid, gæid mon læm sivdnedam, ædnam bajeldasa alde, sikke olbmuid ja omid ja njoammoid ja alme loddid; dastgo mon gađam, go mon læm daid sivdnedam. \p \v 8 Mutto Noah gavnai armo Hærra c̄almi oudast. \p \v 9 Dat læ Noah sokkagodde historia: Noah læi vanhurskes ja laittemættom olmai su ovta‐aiggasaʒ̄aides gaskast; Noah vagjoli Ibmelin.\x - \xo 6:9 \xt 1 Mos 5:24; Sir 44:19; Ebr 11:7; 1 Petr 2:5\x* \p \v 10 Ja Noah sakkanatti golbma barne, Sema, Kama ja Jafeta.\x - \xo 6:10 \xt 1 Mos 5:32\x* \p \v 11 Mutto ænam billas̄uvai Ibmel muođoi oudast, ja ænam dievai vækkavaldalas̄vuođast. \p \v 12 Ja Ibmel gæc̄ai ædnama, ja gæc̄a, dat læi billas̄uvvam; dastgo buok oaʒ̄ʒ̄e læi billas̄uttam su gæinos ædnam alde. \p \v 13 De celki Ibmel Noahi: Buok oaʒ̄e loappa læ boattam mu muođoi ouddi; dastgo ænam læ devddujuvvum vækkavaldalas̄vuođain sist; ja gæc̄a, mon aigom dus̄s̄adet sin oktanaǥa ædnamin. \p \v 14 Daǥa aldsesad arka gofermuorast, daǥa lanjaid arkki, ja bikkad dam bikkain siskeld ja olgold. \p \v 15 Ja dam lakai galgak don dam dakkat: Golbma c̄uođe allan galgga læt arka gukkodak, vitta loǥe allan dam govddodak, ja golbma loǥe allan dam allodak. \p \v 16 Ikkun galgak don dakkat arkki ja diktet dam ollet bajas gidda ovta allan ragjai bagjeravdast; ja arka uvsa galgak don bigjat dam gilggi; vuolemus̄, gaskalæmus ja bajemus̄ lanjain galgak don dam dakkat. \p \v 17 Ja mon, gæc̄a, mon aigom addet c̄accedulve boattet ædnam bagjeli dus̄s̄adam diti buok oaʒ̄e alme vuolde, mast læ ællemvuoiŋanas; buok dat, mi læ ædnam alde, galgga hævvanet. \p \v 18 Mutto mon daǥam mu littom duina, ja don galgak mannat arka sisa, don ja du barnek ja du akka ja du barni akak oktan duina. \p \v 19 Ja buok hægalaʒ̄ain, buok oaʒ̄ʒ̄es̄lajast, ovta bara buok dain, galgak don doalvvot arka sisa bisotam diti daid hægast oktan jec̄ainad; vares ja njiŋŋelas galggaba dak læt.\x - \xo 6:19 \xt 1 Mos 7:2, 3\x* \p \v 20 Loddin sin s̄lajasek mielde ja omin sin s̄lajasek mielde, buok ædnam njoammoin sin s̄lajasek mielde, okta barra buok s̄lajain galgga boattet sisa du lusa hægas bisotam diti. \p \v 21 Ja valde aldsesad buoklaǥas̄ biemo, mi borrujuvvu, ja c̄okke dam lusad, vai dat lifc̄i dudnji ja daidi biebmon. \p \v 22 Ja Noah daǥai dam; aito nuftgo Ibmel læi goc̄c̄om su, nuft son daǥai.\x - \xo 6:22 \xt Ebr 11:7\x* \c 7 \s1 7. Kapittal. \s2 Noah manna arka sisa obba su joavkoines ja nuft ædnagiguim spirin, go Ibmel læi sudnji goc̄c̄om, 1–9. Suddodulvve boatta, ja buok hægalaʒ̄ak ædnam alde havkkek; dus̄s̄e Noah ja dak, mak legje suina arka siste, gagjujuvvujek, 10–24. \p \v 1 Ja Hærra celki Noahi: Mana sisa, don ja obba du joavkko, arka sisa, dastgo du læm mon oaidnam vanhurskesen mu muođoidam oudast dam sokkagodde siste.\x - \xo 7:1 \xt Ebr 11:7; 2 Petr 2:5\x* \p \v 2 Buok buttes omin galgak don valddet aldsesad c̄iec̄a ja c̄iec̄a, varrasa ja njiŋŋelasa, mutto dain omin, mak æi læk buttasak, ovta bara, varrasa ja njiŋŋelasa; \p \v 3 alme loddin maidai c̄iec̄a ja c̄iec̄a, varrasa ja njiŋŋelasa, bisotam diti siebmana hægast obba ædnam alde. \p \v 4 Dastgo c̄iec̄a bæive gæc̄est aigom mon diktet arvvet ædnam ala njællje loǥe bæive ja njællje loǥe ija; ja mon aigom dus̄s̄adet buok daid hægalaʒ̄aid, maid mon læm sivdnedam, ædnam bajeldasa alde erit. \p \v 5 Ja Noah daǥai, aito nuftgo Hærra læi goc̄c̄om su. \p \v 6 Ja Noah læi gutta c̄uođe jaǥe boares, go c̄accedulvve bođi ædnam bagjeli. \p \v 7 Ja Noah ja su barnek ja su akka ja su barni akak oktan suina manne arka sisa c̄accedulve c̄aci oudast.\x - \xo 7:7 \xt 1 Petr 3:20\x* \p \v 8 Dain buttes omin ja dain omin, mak æi læk buttasak, ja loddin ja buok dain, mak njommuk ædnam alde, \p \v 9 manne sisa barai barai Noah lusa arkki, vares ja njiŋŋelas, nuftgo Ibmel læi goc̄c̄om Noah. \p \v 10 Ja de dapatuvai dam c̄iec̄a bæive gæc̄est, de botte dulve c̄acek ædnam bagjeli. \p \v 11 Dam jaǥe, go Noah læi gutta c̄uođe jaǥe boares, nubbe manost, c̄iec̄a nubbe loǥad bæive manost, dam bæive beđđujegje buok dam stuora c̄iegŋalasa agjagak, ja alme dappaldaǥak rappasegje. \p \v 12 Ja ras̄s̄o‐arvve bođi ædnam bagjeli njællje loǥe bæive ja njællje loǥe ija. \p \v 13 Damanaǥa bæive manai Noah ja Sem ja Kam ja Jafet, Noah barnek, ja Noah akka ja su barni golbma aka singuim arka sisa, \p \v 14 si ja buok mæce spirik sin s̄lajasek mielde, ja buok oamek sin s̄lajasek mielde, ja buok njoammok, mak likkadek ædnam alde, sin s̄lajasek mielde, ja buok loddek sin s̄lajasek mielde, buok girddek, buok soajagak. \p \v 15 Ja dak manne sisa Noah lusa arkki, barai barai buok oaʒ̄est, mast læi ællemvuoiŋanas. \p \v 16 Ja dak, mak manne sisa, manne sisa vares ja njiŋŋelas buok oaʒ̄est, nuftgo Ibmel læi goc̄c̄om su. Ja Hærra dapai su maŋest. \p \v 17 De bođi c̄accedulvve njællje loǥe bæive ædnam bagjeli; ja c̄acce dulvai ja bajedi arka, ja dat loktani ædnam bagjeli. \p \v 18 Ja c̄acce vægjai ja dulvai sagga ædnam bagjel; ja arkka govdoi dokko c̄ace gierraga mielde. \p \v 19 Ja c̄acce dulvai hui sagga ædnam ala, ja buok dak alla varek, mak legje obba alme vuolde, c̄ikkujuvvujegje. \p \v 20 Vitta nubbe lokkai allana dulvai c̄acce bagjel (vari), ja varek c̄ikkujuvvujegje. \p \v 21 De hævvani dalle buok oaʒ̄ʒ̄e, mi likkadi ædnam alde, sikke loddek ja oamek ja mæce spirik ja buok dat ædnagvuotta, mi giđđodi ædnam alde, ja buok olbmuk.\x - \xo 7:21 \xt Matt 24:38, 39; 2 Petr 3:6\x* \p \v 22 Buok, mast læi ællem vuoiŋanasa vuoiŋatak su njunestes, buok dast, mi læi goikke ædnam alde, jami. \p \v 23 Ja son\f + \fr 7:23 \ft Ibmel.\f* dus̄s̄adi buok hægalaʒ̄aid, mak legje ædnam bajeldasa alde, sikke olbmuid ja omid ja njoammoid ja alme loddid, ja dak dus̄s̄aduvvujegje ædnamest; ja dus̄s̄e Noah baci vela, ja dat, mi suina læi arka siste.\x - \xo 7:23 \xt Visesv 14:6; 2 Petr 2:5, 9\x* \p \v 24 Ja c̄acce vægjai ædnam bagjel c̄uođe ja vitta loǥe bæive. \c 8 \s1 8. Kapittal. \s2 Ibmel adda fastain c̄ace coakkot, 1–5. Noah luoitta garanasa olgus ja dasto golma gærde duva olgus diđos̄tam diti, læigo ænam goikkam, 6–12. Ænam s̄adda aibas goikesen; Noah manna arkast olgus, 13-19, hukse altara ja oaffarus̄s̄a; Ibmel i aigo s̄atan nuft hævatet ædnama, 20–22. \p \v 1 Ja Ibmel muittai Noah ja buok daid mæce spirid ja buok daid omid, mak legje suina arka siste; ja Ibmel addi biega bieggat ædnam bagjel, ja c̄acce coaǥoi. \p \v 2 Ja c̄iegŋalasa agjagak ja alme dappaldaǥak dappujuvvujegje, ja ras̄s̄o‐arvve almest bissetuvvui. \p \v 3 Ja c̄acce coaǥoi maŋestaǥa ædnamest; ja c̄acce uccani c̄uođe ja vitta loǥe bæive gæc̄est. \p \v 4 Ja arka bissani c̄ic̄c̄id manost, c̄iec̄a nubbe loǥad bæive manost, Ararat vari ala. \p \v 5 Ja c̄acce uccani maŋestaǥa gidda loǥad mano ragjai; loǥad manost, vuostas bæive manost, ittegotte varrec̄okak. \p \v 6 Ja de dapatuvai njællje loǥe bæive gæc̄est, atte Noah rabasti ikkuna arkast, maid son læi dakkam. \p \v 7 Ja son luiti garanasa olgus; mutto dat girdi duokko deiki, gidda dassac̄i go c̄acce læi goikkam ædnam alde erit. \p \v 8 Ja son luiti duva olgus luttes oaidnem diti, juogo c̄acce læi cokkum ædnam bajeldasast erit. \p \v 9 Mutto duvva i gavdnam maidege vuoiŋastam‐sajid su juolggasis, ja dat bođi ruoktot su lusa arkki; dastgo c̄acce læi obba ædnam bajeldasa mietta; ja son geiggi su gieđas olgus ja valdi dam ja buvti dam lusas arka sisa. \p \v 10 De vurdi son vela ain c̄iec̄a bæive, ja de luiti son fastain duva olgus arkast. \p \v 11 Ja duvva bođi su lusa ækkedes væige, ja gæc̄a, varas olljomuoralasta læi dam njunest; de arvvedi Noah, atte c̄acce læi cokkum ædnamest erit. \p \v 12 Mutto son vurdi vela ain c̄iec̄a bæive, ja de luiti duva olgus, ja dat i boattam s̄atan ruoktot su lusa. \p \v 13 Ja de dapatuvai guđad c̄uođe ja vuostas jaǥest, vuostas manost, vuostas bæive manost, atte c̄acce læi goikkam ædnam alde erit. De valdi Noah arka dake erit; ja son gæc̄ai, ja gæc̄a, ædnam bajeldas læi goikes. \p \v 14 Ja c̄iec̄a goalmad loǥad bæive nubbe manost, de læi ænam aibas goikes. \p \v 15 De sarnoi Ibmel Noahi ja celki: \p \v 16 Mana olgus arkast, don ja du akka ja du barnek ja du barni akak oktan duina! \p \v 17 Buok daid spirid, mak læk du lutte, buok oaʒ̄ʒ̄es̄lajast, sikke loddid ja omid ja buok njoammoid, mak likkadek ædnam alde, doalvo don olgus mieldad; ja dak galggek giđđodet ædnam alde ja læt s̄addolaʒ̄ak ja ædnaggærddasaʒ̄ak ædnam alde.\x - \xo 8:17 \xt 1 Mos 1:22\x* \p \v 18 De manai Noah olgus, ja su barnek ja su akka ja su barni akak oktan suina. \p \v 19 Buok spirik, buok njoammok ja buok loddek, buok, mi likkad ædnam alde, manne sin soǥaidæsek mielde arkast olgus. \p \v 20 Ja Noah huksi Hærrai altara; ja son valdi buok dain buttes omin ja buok dain buttes loddin ja oaffarus̄ai boalddem‐oaffarid altar ala. \p \v 21 Ja Hærra havsi dam buore haja, ja Hærra celki vaimostes: Im mon aigo s̄atan dastmaŋŋel garrodet ædnama olbmui diti; dastgo olbmu vaimo jurda læ baha su nuorravuođa rajest; imge mon aigo s̄at dastmaŋŋel hævatet buok hægalaʒ̄aid, nuftgo mon læm dakkam.\x - \xo 8:21 \xt 1 Mos 6:5; 9:11\x* \p \v 22 Dastmaŋŋel nuft gukka go ænam c̄uoʒ̄ʒ̄o, de i galga gilvvem ja lagjim, ja buolas̄ ja bakka, ja gæsse ja dalvve, ja bæivve ja igja nokkat. \c 9 \s1 9. Kapittal. \s2 Ibmel buristsivdned Noah ja su barnid, suovva sin borrat biergo, gieldda sin vara navdas̄æmest ja mærreda jabmemrangas̄tusa sorbmimi, 1–7. Son dakka litto olbmuiguim ja buok hægalaʒ̄aiguim, mak læk ædnam alde, ja bigja arvvedavge dam litto mærkkan, 8–17. Noah barnek bajaslokkujek, 18, 19. Noah gilvva vidnegarde, s̄adda garremidi vinest, bilkkeduvvu Kamest, gudnijattujuvvu Semest ja Jafetest, garrod duom barne Kanaan, buristsivdned dam guovto ja jabma, 20–29. \p \v 1 Ja Ibmel buristsivdnedi Noah ja su barnid ja celki sigjidi: Leket s̄addolaʒ̄ak ja ædnaneket ja devddet ædnama!\x - \xo 9:1 \xt 1 Mos 1:28\x* \p \v 2 Ja ballo din diti ja suorgganæbme din diti galgga læt buok ædnam spiri bagjelist ja buok alme loddi bagjelist; sikke buok, mi likkad ædnam alde, ja buok abe guolek læk addujuvvum din gitti. \p \v 3 Buok, mi likkad ja ælla, galgga læt digjidi biebmon; nuftgo daid ruonas urttasid læm mon addam digjidi buok.\x - \xo 9:3 \xt 1 Mos 1:29\x* \p \v 4 Dus̄s̄efal biergo dam sieloin, dat læ dam varain, epet di galga borrat.\x - \xo 9:4 \xt 3 Mos 17:10-14; 5 Mos 12:23; Ap daǥ 15:20, 29\x* \p \v 5 Ja dus̄s̄e din vara mon datom gaibedet varjalam diti din hæga; juokke spirist datom mon dam gaibedet, ja olbmu gieđast, juokke vielja gieđast, datom mon gaibedet olbmu hæga. \p \v 6 Gutte golgat olbmu varaid, olbmu bokte galggek su varak golgatuvvut; dastgo Ibmel gova mielde sivdnedi son\f + \fr 9:6 \ft Ibmel.\f* olbmu.\x - \xo 9:6 \xt 2 Mos 21:12; Matt 26:52; 1 Mos 1:27\x* \p \v 7 Ja leket di s̄addolaʒ̄ak ja ædnaneket, giđđodeket ædnam alde ja ædnaneket dam alde! \p \v 8 Ja Ibmel celki Noahi ja su barnidi oktan suina: \p \v 9 Ja mon, gæc̄a, mon daǥam mu littom dinguim ja din nalin din maŋŋel, \p \v 10 ja buok hægalaʒ̄aiguim, mak læk din lutte, sikke loddiguim ja omiguim ja buok mæce spiriguim din lutte, buok dain s̄lajain, mak manne arkast olgus, buok spiriguim ædnam alde. \p \v 11 Ja mon daǥam mu littom dinguim, atte dastmaŋŋel i galga buok oaʒ̄ʒ̄e dus̄s̄aduvvut dulve c̄aci bokte, ja atte dastmaŋŋel i galga boattet c̄accedulvve hævatet ædnama.\x - \xo 9:11 \xt 1 Mos 8:21; Es 54:9\x* \p \v 12 Ja Ibmel celki: Dat læ mærkkan dam littoi, maid mon daǥam mu jec̄c̄am ja din ja buok hægalaʒ̄ai gaski, mak læk din lutte, aǥalas̄ aigidi: \p \v 13 Mu davggam bijam mon balvvi, ja dat galgga læt littomærkkan mu ja ædnam gaskast. \p \v 14 Ja galgga dapatuvvat, go mon doalvom balvaid ædnam bagjel, ja go davgge oidnujuvvu balvast, \p \v 15 de aigom mon muittat mu littom, mi læ mu ja din ja buok hægalaʒ̄ai gaskast buok oaʒ̄est; ja dastmaŋŋel æi galga c̄acek s̄addat c̄accedulvven hævatet buok oaʒ̄e.\x - \xo 9:15 \xt Sir 44:21\x* \p \v 16 Ja davgge galgga læt balvast; ja mon aigom dam gæc̄c̄at muittam diti dam aǥalas̄ litto Ibmel ja buok hægalaʒ̄ai gaskast buok oaʒ̄est, mi læ ædnam alde. \p \v 17 Ja Ibmel celki Noahi: Dat læ mærkkan dam littoi, maid mon læm dakkam mu jec̄c̄am ja buok oaʒ̄e gaski, mi læ ædnam alde. \p \v 18 Ja Noah barnek, guđek manne arkast olgus, legje Sem ja Kam ja Jafet; ja Kam læi Kanaan ac̄c̄e. \p \v 19 Dak golmas legje Noah barnek; ja sist viddanegje olbmuk obba ædnam mietta. \p \v 20 Ja Noah algi læt bælddobarggen, ja son gilvi vidnegarde. \p \v 21 Ja son juǥai vinest ja s̄addai garremidi, ja son alasmatti jec̄as gasko su goađes. \p \v 22 Ja Kam, Kanaana ac̄c̄e, oini su ac̄es hæppadid, ja son muittali dam su vieljasgugtui olggobælde. \p \v 23 De valdiga Sem ja Jafet gavte ja bijaiga dam olgidæsga ala, ja manaiga sælgalassi ja govc̄aiga sodno ac̄esga hæppadid; ja sodno muođok legje nubbos guvllui, ja æba soai oaidnam sodno ac̄esga hæppadid. \p \v 24 Ja Noa goccai su garrimvuođastes ja oaʒ̄oi diettet, maid su nuoramus bardne læi dakkam su vuostai. \p \v 25 De celki son: Garroduvvum lekus Kanaan! Balvvalegji balvvalægje galgga son læt su vieljaidasas. \p \v 26 Ja son celki: Maidnujuvvum lekus Hærra, Sem Ibmel, ja Kanaan lekus sin balvvalægje! \p \v 27 Ibmel videdifc̄i Jafet ouddi, ja son orrus Sem gođin, ja Kanaan lekus sodno balvvalægje! \p \v 28 Ja Noah eli c̄accedulve maŋŋel golbma c̄uođe ja vitta loǥe jaǥe. \p \v 29 Ja buok Noah bæivek legje ovce c̄uođe ja vitta loǥe jaǥe; ja son jami. \c 10 \s1 10. Kapittal. \s2 Noah barni sokkagoddek ja sin orromsajek bajaslokkujek, namalassi Jafeta, 1–5, Kama, 6–20, ja Sema, 21–32. \p \v 1 Ja dak læk Noa barni, Sem, Kam ja Jafet. sokkagoddek: Sigjidi rieǥadegje barnek c̄accedulve maŋŋel. \p \v 2 Jafet barnek legje Gomer ja Magog ja Madai ja Javan ja Tubal ja Mesek ja Tiras.\x - \xo 10:2 \xt 1 Muit 1:5\xta ; j. n. v.\x* \p \v 3 Ja Gomer barnek legje Askenas ja Rifat ja Togarma. \p \v 4 Ja Javan barnek legje Elisa ja Tarsis, Kittim ja Dodanim. \p \v 5 Dain s̄adde olbmuk bakeni gaddidi sin ædnamidasæsek, jes̄ gutteg su gielas mielde, sin sokkagoddidæsek mielde, sin albmuginesek. \p \v 6 Ja Kam barnek legje Kus ja Misraim ja Put ja Kanaan. \p \v 7 Ja Kus barnek legje Seba ja Havila ja Sabta ja Raema ja Sabteka; ja Raema barnek læiga Skeba ja Dedan. \p \v 8 Ja Kus sakkanatti Nimrod; son s̄addagođi væǥalaʒ̄ʒ̄an ædnam alde. \p \v 9 Son læi væǥalas̄ bivdar Hærra muođoi oudast; damditi celkkujuvvu: Nuftgo Nimrod væǥalas̄ bivdar Hærra muođoi oudast. \p \v 10 Ja su valddegodde alggo læi Babel ja Erek ja Akkad ja Kalne, Sinear ædnamest. \p \v 11 Dam ædnamest vulgi son Assuri; ja son huksi Ninive ja Rehobot‐Ir ja Kalah \p \v 12 ja Resen Ninive ja Kalah gaski; dat læ dat stuora gavpug. \p \v 13 Ja Misraim sakkanatti Ludalaʒ̄aid ja Anamalaʒ̄aid ja Lehabalaʒ̄aid ja Naftuhalaʒ̄aid \p \v 14 ja Patrusalaʒ̄aid ja Kasluhalaʒ̄aid, gæin Filistalaʒ̄ak surgidegje, ja Kaftoralaʒ̄aid. \p \v 15 Ja Kanaan sakkanatti Sidon, su vuostas‐rieǥadægjes, ja Heta \p \v 16 ja Jebusitalaʒ̄aid ja Amoritalaʒ̄aid ja Girgasitalaʒ̄aid \p \v 17 ja Hevitalaʒ̄aid ja Arkitalaʒ̄aid ja Sinitalaʒ̄aid \p \v 18 ja Arvaditalaʒ̄aid ja Semaritalaʒ̄aid ja Hamatitalaʒ̄aid; ja dastmaŋŋel viddanegje Kananitalaʒ̄ai soǥak. \p \v 19 Ja Kananitalaʒ̄ai ragje læi Sidon rajest Gerar guvllui gidda Gasa ragjai, ja Sodoma ja Gomorra ja Adma ja Seboim guvllui gidda Lesa ragjai. \p \v 20 Dak legje Kam manak sin soǥaidæsek mielde, sin gielaidæsek mielde, sin ædnaminesek, sin albmugidesek siste. \p \v 21 Semi maidai rieǥadegje manak; son læi buok Eber manai maddarac̄c̄e ja Jafeta boarrasæb viellja. \p \v 22 Sem barnek legje Elam ja Assur ja Arpaksad ja Lud ja Aram. \p \v 23 Ja Arama barnek legje Us ja Hul ja Geter ja Mas. \p \v 24 Ja Arpaksad sakkanatti Salah, ja Salah sakkanatti Eber.\x - \xo 10:24 \xt 1 Mos 11:12\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 Ja Eberi rieǥadeiga guokte barne: nubbe namma læi Peleg, dastgo su beivin biđgijuvvujegje olbmuk ædnam mietta, ja su vielja namma læi Joktan.\x - \xo 10:25 \xt 1 Mos 11:8\x* \p \v 26 Ja Joktan sakkanatti Almodad ja Salef ja Hasarmavet ja Jarah \p \v 27 ja Hadoram ja Usal ja Dikla \p \v 28 ja Obal ja Abimael ja Skeba \p \v 29 ja Ofir ja Havila ja Jobab; buok dak legje Joktan barnek. \p \v 30 Ja sin assamsagje læi Mesa rajest Sefara guvllui, dam vare guvllui, mi læ nuortas. \p \v 31 Dak legje Sem manak sin sokkagoddidæsek mielde, sin gielaidæsek mielde, sin ædnaminesek, sin albmugidesek mielde. \p \v 32 Dak legje Noa barni sokkagoddek sin maddagidesek mielde, sin albmuginesek; ja sist viddanegje albmugak ædnam ala c̄accedulve maŋŋel.\x - \xo 10:32 \xt Ap daǥ 17:26\x* \c 11 \s1 11. Kapittal. \s2 Olbmuk arvvalek huksit toarna, man gæc̄c̄e galgas̄i ollet bajas albmai; Ibmel dus̄s̄ad dam bargo, moivvas̄uttededines sin giela ja biđgidedines sin; dat baikke goc̄c̄ujuvvu Babelen, 1–9. Sem sokkagodde lokkujuvvu bajas gidda Abram ragjai, 10–26. Dat vuolgga su ac̄ines, Tarahin, ja su akaines Sarain ja su vieljas barnin Lotin Urast Karani. 27–32. \p \v 1 Ja obba ædnamest læi okta giella ja ovtalaǥas̄ sardnomlake. \p \v 2 Ja de dapatuvai, go si manne nuortas guvllui, de gavdne si vuome Sinear ædnamest ja assojegje dasa. \p \v 3 Ja si celkke, guoim guoibmasis: Noa die, dakkop mi dilageđgid ja bolddop daid burist; ja dilaid adne si gæđge sagjai, ja ædnambikka adne si galka sagjai. \p \v 4 Ja si celkke: Noa die, huksijekop mi aldsesæmek gavpuga ja toarna. man gæc̄c̄e olla albmai, ja dakkop mi aldsesæmek nama, amamek mi bieđganet obba ædnam bajeldasa mietta! \p \v 5 De niejai Hærra vuolas gæc̄c̄am diti gavpuga ja toarna, maid olbmu manak legje huksegoattam. \p \v 6 Ja Hærra celki: Gæc̄a, dak læk ovtalaǥas̄ almug, ja sist læ buokain ovtalaǥas̄ giella; dat læ dat vuostas, maid si ribmek dakkat, ja dal si æi læk æstadæmest mastege, maid si mielastuvvek dakkat. \p \v 7 Noa die, nigjop mi vuolas ja moivvas̄uttop sin giela, nuft atte nubbe i gula nubbe giela! \p \v 8 Ja Hærra biđgi sin dast erit obba ædnam bajeldasa mietta. ja si heitte gavpuga huksimest. \p \v 9 Damditi goc̄c̄ujuvvui dam namma Babelen; dastgo dast moivvas̄utti Hærra obba ædnam giela, ja dast biđgi Hærra sin obba ædnam bajeldasa mietta. \p \v 10 Dat læ Sem sokkagodde: Sem læi c̄uođe jaǥe boares ja sakkanatti Arpaksad, guokte jaǥe c̄accedulve maŋŋel.\x - \xo 11:10 \xt 1 Muit 1:17\xta ; j. n. v.;\xta* Luk 3:36\x* \p \v 11 Ja Sem eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Arpaksad, vitta c̄uođe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 12 Ja Arpaksad eli vitta njæljad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Salaha.\x - \xo 11:12 \xt 1 Mos 10:24\x* \p \v 13 Ja Arpaksad eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Salaha, njællje c̄uođe ja golbma jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 14 Ja Salah eli golbma loǥe jaǥe; ja son sakkanatti Ebera. \p \v 15 Ja Salah eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Ebera, njællje c̄uođe ja golbma jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 16 Ja Eber eli njællje njæljad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Pelega. \p \v 17 Ja Eber eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Pelega, njællje c̄uođe ja golbma loǥe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 18 Ja Peleg eli golbma loǥe jaǥe; ja son sakkanatti Reu. \p \v 19 Ja Peleg eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Reu, guokte c̄uođe ja ovce jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 20 Ja Reu eli guokte njæljad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Serug. \p \v 21 Ja Reu eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Seruga, guokte c̄uođe ja c̄iec̄a jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 22 Ja Serug eli golbma loǥe jaǥe; ja son sakkanatti Nakora. \p \v 23 Ja Serug eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Nakora, guokte c̄uođe jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 24 Ja Nakor eli ovce goalmad lokkai jaǥe; ja son sakkanatti Taraha. \p \v 25 Ja Nakor eli, maŋŋelgo son læi sakkanattam Taraha, c̄uođe ja ovce nubbe lokkai jaǥe; ja son sakkanatti barnid ja nieidaid. \p \v 26 Ja Tarah eli c̄iec̄a loǥe jaǥe; ja son sakkanatti Abram, Nakor ja Haran. \p \v 27 Ja dat læ Tarah sokkagodde historia: Tarah sakkanatti Abram, Nakor ja Haran; ja Haran sakkanatti Lot. \p \v 28 Ja Haran jami su ac̄es Tarah muođoi oudast su vanhemides ædnamest, Kaldealaʒ̄ai Urast. \p \v 29 Ja Abram ja Nakor valdiga aldsesæsga akaid: Abram aka namma læi Saraj, ja Nakor aka namma læi Milka, Haran, Milka ja Jiska ac̄e, nieidda. \p \v 30 Ja Saraj læi s̄addotæbme, sust i læm oktage manna. \p \v 31 Ja Tarah valdi Abram, su barnes, ja Lot. Harana barne, su agjobes, ja Saraj, su maŋes, Abram, su barnes, aka; ja si vulgge singuim olgus Kaldealaʒ̄ai Urast mannam diti Kanaan ædnami, ja si botte Karani ja asse dobbe.\x - \xo 11:31 \xt 1 Mos 10:24\x* \p \v 32 Ja Tarah bæivek legje guokte c̄uođe ja vitta jaǥe; ja Tarah jami Karani. \c 12 \s1 12. Kapittal. \s2 Ibmel goc̄c̄o Abrama luoppat su ædnamestes ja su sokkagoddestes ja adda sudnji stuora loppadusaid, 1–3. Abram jægad Ibmel goc̄c̄oma ja boatta Kanaani, gost son jođas̄a, 4–8. Nælggehæđe diti vuolgga son Egypteni, gost su akka valddujuvvu sust erit, mutto addujuvvu fastain sudnji billedkættajen ruoktot. 9–20. \p \v 1 Ja Hærra celki Abrami: Vuolge olgus du ædnamestad ja du sokkagoddestad ja du ac̄ad viesost dam ædnami, maid mon dudnji c̄ajetam!\x - \xo 12:1 \xt Josv 24:3; Ap daǥ 7:3; Ebr 11:8; Matt 19:29\x* \p \v 2 Ja mon aigom dakkat du stuora almugen, ja mon aigom du buristsivdnedet ja dakkat du nama stuoresen: ja læǥe buristsivdnadussan! \p \v 3 Ja mon aigom daid buristsivdnedet, guđek du buristsivdnedek, ja dam mon aigom garrodet, gutte du garrod; ja du siste galggek buok ædnam sokkagoddek buristsivdneduvvut.\x - \xo 12:3 \xt 1 Mos 18:18; 22:18; 26:4; 27:29; 28:14; 4 Mos 24:9; Sir 44:25; Ap daǥ 3:25; Gal 3:8\x* \p \v 4 Ja Abram vulgi, nuftgo Hærra læi sudnji sardnom, ja Lot vulgi suina; ja Abram læi vitta gavcad lokkai jaǥe boares, dallego son vulgi olgus Karanest. \p \v 5 Ja Abram valdi Saraj, su akas, ja Lot, su vieljas barne, ja buok sin obmudaǥasek, maid si legje fidnim aldsesæsek, ja daid olbmuid, gæid si legje aldsesæsek rabedam Karanest; ja si vulgge olgus matkus̄tam diti Kanaan ædnami, ja si botte Kanaan ædnami. \p \v 6 Ja Abram vagjoli ædnam c̄ađa dam baikkai Sikemi, More terebinta\f + \fr 12:6 \ft Muttomlaǥas̄ muorras̄lagja.\f* ― vuovdac̄i; ja Kananitalaʒ̄ak legje dalle ædnamest. \p \v 7 Ja Hærra almostatti jec̄as Abrami ja celki: Du nallai aigom mon addet dam ædnama; ja son huksi dasa altara Hærrai, gutte læi almostattam jec̄as sudnji.\x - \xo 12:7 \xt 1 Mos 13:15; 15:18\xta ; j. n. v.;\xta* 17:8; 24:7; 26:3, 4; 28:13; 5 Mos 34:4; Josv 21:43; Neh 9:8\x* \p \v 8 Ja son sirddai dast varreguvllui nuorttali Betela ja bajasdaǥai su goađes, nuft atte Betel læi oarjabælde ja Ai læi nuortabælde; ja son huksi dasa Hærrai altara ja c̄uorvoi Hærra nama.\x - \xo 12:8 \xt 1 Mos 28:19\x* \p \v 9 Ja Abram jođi maŋestaǥa gukkebuidi lulle‐ædnami\f + \fr 12:9 \ft d. l. Kanaan lulle‐oasse.\f*. \p \v 10 Ja nælgge s̄addai ædnami; ja Abram manai vuolas Egypteni orrom diti dobbe; dastgo nælgge læi garas ædnamest.\x - \xo 12:10 \xt 1 Mos 26:1; 41:57\x* \p \v 11 Ja de dapatuvai, go son lakkanis̄gođi Egypteni, de celki son Sarai, su akkasis: Gæc̄a, rakkasaʒ̄ʒ̄am, mon dieđam, atte don læk nisson c̄abes oaidnet. \p \v 12 Ja s̄adda dapatuvvat, go Egyptalaʒ̄ak oidnek du, de si celkkek: Dat læ su akka, ja si goddek muo ja diktek du ællet. \p \v 13 Cælke, rakkasaʒ̄ʒ̄am, atte don læk mu oabba, vai munji gævva burist, ja vai mu hægga varjaluvvu du diti.\x - \xo 12:13 \xt 1 Mos 20:2, 12; 26:7\x* \p \v 14 Ja de dapatuvai, go Abram bođi Egypteni, de oidne Egyptalaʒ̄ak, atte nisson læi sagga c̄abbes. \p \v 15 Ja Farao oaivamuʒ̄ak oidne su ja ramedegje su Faraoi; ja nisson viʒ̄ʒ̄ujuvvui Farao vissui. \p \v 16 Ja son daǥai Abrami burid su diti; ja son oaʒ̄oi smavva omid ja stuora omid ja asenid ja balvvalegjid ja bigaid ja njiŋŋelas asenid ja kamelid. \p \v 17 Mutto Hærra c̄aski Farao ja su vieso stuora givsiguim Saraj, Abram aka, diti.\x - \xo 12:17 \xt Salm 105:14\x* \p \v 18 De ravkai Farao Abram lusas ja celki: Mi dat læ, maid don læk dakkam mu vuostai? Manne don ik dieđetam munji, atte son læ du akka? \p \v 19 Manne don celkkik: Son læ mu oabba, nuft atte mon valddim su mu akkanam? Ja dal, gæc̄a, da læ du akkat, valde su ja vuolge! \p \v 20 Ja Farao addi muttom olbmaidi ravvaga su harrai; ja si mieđos̄tegje su ja su aka ja buok dam, mi sust læi. \c 13 \s1 13. Kapittal. \s2 Abram ja Lot boatteba fastain ruoktot Beteli, 1–4. Bælko diti, mi s̄addai sodno oabmegec̄c̄i gaski, soai ærranaddaba, ja Lot manna Sodomai, 5–13. Ibmel nanosmatta su loppadusaides Abrami, gutte manna Hebroni, 14–18. \p \v 1 Ja Abram manai bajas Egyptenest lulle‐ædnami son ja su akka ja buok dat, mi sust læi, ja Lot oktan suina.\x - \xo 13:1 \xt 1 Mos 12:9\x* \p \v 2 Ja Abram læi sagga rigges omidi, silbaidi ja gollidi.\x - \xo 13:2 \xt 1 Mos 24:25\x* \p \v 3 Ja son matkus̄ti bæivvasi mielde lulle‐ædnamest gidda Betela ragjai, gidda dam baike ragjai, gost su goatte læi læmas̄ algost, Betela ja Aj gaski, \p \v 4 dam baikkai, gost dat altar læi, maid son læi dasa algost huksim; ja Abram c̄uorvoi dobbe Hærra nama.\x - \xo 13:4 \xt 1 Mos 12:7, 8\x* \p \v 5 Mutto maidai Lotest, gutte manai Abramin, legje smavva oamek ja stuora oamek ja goađek. \p \v 6 Ja ænam i gæssam sodno ovtast orrot; dastgo sodno obmudak læi stuores, nuft atte æba soai mattam ovtast orrot. \p \v 7 Ja bælkko s̄addai Abram oabmegec̄c̄i ja Lot oabmegec̄c̄i gaski; ja Kananitalaʒ̄ak ja Feresitalaʒ̄ak legje dalle assamen ædnamest. \p \v 8 Ja Abram celki Loti: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, allus leku bælkko mu ja du gaskast, ja mu oabmegec̄c̄i ja du oabmegec̄c̄i gaskast. Alma moai ledne vieljac̄ak. \p \v 9 Igo obba ænam læk rabas du oudast? Ærot jec̄ad, rakkasaʒ̄ʒ̄am, must erit; jos don manak gurot gieđa bællai de mon manam olgis̄ gieđa bællai, ja jos don manak olgis̄ gieđa bællai, de mon manam gurot gieđa bællai. \p \v 10 De bajasbajedi Lot su c̄almides ja oini, atte obba Jordan jalggadas mietta buok læi c̄accai (ouddalgo Hærra hævati Sodoma ja Gomorra) nuftgo Hærra gilvagardde, nuftgo Egypten ænam, gidda Soar ragjai. \p \v 11 Ja Lot vallji aldsesis obba Jordan jalggadasa, ja Lot manai nuortas guvllui. De ærraneiga soai goabbag guoimestesga. \p \v 12 Abram asai Kanaan ædnamest, ja Lot asai gavpugin, mak legje jalggadasast, ja bajasdaǥai su goađes gidda Sodoma ragjai. \p \v 13 Ja Sodoma olbmak legje bahak ja stuora suddolaʒ̄ak Hærra vuostai.\x - \xo 13:13 \xt 1 Mos 18:20, 21; 19:4\xta ; j. n. v.;\xta* Esek 16:49, 50\x* \p \v 14 Ja Hærra celki Abrami, maŋŋelgo Lot læi ærranam sust erit: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, bajas bajed du c̄almidad ja gæc̄a dam baikest, gost don læk, davas guvllui ja lulas guvllui ja nuortas guvllui ja oarjas guvllui! \p \v 15 Dastgo obba dam ædnama, maid don oainak, aigom mon addet dudnji ja du nallai aǥalaʒ̄at.\x - \xo 13:15 \xt 1 Mos 12:7\x* \p \v 16 Ja mon aigom dakkat du nale nuftgo ædnam muolda, nuft atte, jos guttege matta lokkat ædnam muolda, de matta maidai du nalle lokkujuvvut.\x - \xo 13:16 \xt 1 Mos 15:5; 22:17; 1 Gon 4:2; Sir 44:26\x* \p \v 17 C̄uoʒ̄ʒ̄el, vagjol ædnam mietta dam gukkodaǥa mielde ja dam govddodaǥa mielde! Dastgo dudnji aigom mon dam addet. \p \v 18 Ja Abram bajasdaǥai su goađes ja bođi ja asai Mamre terebinta‐vuovdac̄est. mi læ Hebronest; ja son huksi dasa altara Hærrai.\x - \xo 13:18 \xt 1 Mos 18:1\x* \c 14 \s1 14. Kapittal. \s2 Kedorlaomer ja golbma æra gonagasa dollek soađe Sodoma gonagasa ja njælje su bæle doalle gonagasa vuostai, vuittek sin bagjel, stajedek Sodoma ja Gomorra ja eritdolvvuk Lot, 1–12. Abram gagjo Lot, buristsivdneduvvu Melkisedekest, i dato vuostaivalddet maidege addaldagaid Sodoma gonagasast, 13–24. \p \v 1 Ja de dapatuvai dain beivin, go Amrafel læi Sinear gonagassan, Arjok Ellasar gonagassan. Kedorlaomer Elam gonagassan, ja Tideal gonagassan Gojim bagjel, \p \v 2 atte si sotte Berain, Sodoma gonagasain, ja Birsain, Gomorra gonagasain, ja Sineabin, Adma gonagasain, ja Semeberin, Seboim gonagasain, ja Bela, dat læ Soar, gonagasain. \p \v 3 Buok dak særvvadegje ja manne Siddim vuobmai, dat læ saltte‐appe. \p \v 4 Guokte nubbe lokkai jaǥe legje si balvvalam Kedorlaomer. mutto golbma nubbe loǥad jaǥest legje si sust eritjorralam. \p \v 5 Ja njællje nubbe loǥad jaǥest bođi Kedorlaomer ja dak gonagasak, guđek legje su mielde, ja c̄aske Refaitalaʒ̄aid Asterot‐Karnaimest ja Susitalaʒ̄aid Hamast ja Emitalaʒ̄aid S̄ave‐Kirjataimest \p \v 6 ja Horitalaʒ̄aid sin vare Seir alde, gidda El‐Paran ragjai, mi læ mæcest. \p \v 7 Dastmaŋŋel jorgetegje si ja botte En‐Mispati, dat læ Kades, ja c̄aske obba Amalekitalaʒ̄ai ædnama ja maidai Amoritalaʒ̄aid, guđek legje assamen Haseson‐Tamarest. \p \v 8 De vulgi Sodoma gonagas olgus ja Gomorra gonagas ja Adma gonagas ja Seboim gonagas ja Bela, dat læ Soar, gonagas ja divvu jec̄aidæsek soattam‐lagje sin vuostai Siddim vuomest, \p \v 9 Kedorlaomer, Elam gonagasa vuostai, ja Tideal, Gojim gonagasa vuostai, ja Amrafel, Sinear gonagasa vuostai, ja Arjok, Ellasar gonagasa vuostai, njællje gonagasa viđa gonagasa vuostai. \p \v 10 Ja Siddim vuobme læi dievva ædnambikka‐roggin, ja Sodoma ja Gomorra gonagasak batareiga, ja soai gac̄aiga dai sisa; ja dak, guđek bacce, bataregje varreguvllui. \p \v 11 Ja si valdde buok Sodoma ja Gomorra obmudaǥaid ja buok sin hægga‐ælatusaid ja vulgge erit. \p \v 12 Ja si valdde Abram vielja barne, Lot, ja su obmudaǥa ja vulgge erit; dastgo son læi assamen Sodomast. \p \v 13 De botte muttomak, guđek legje batarussi bæssam, ja muittalegje Ebrealaʒ̄ʒ̄i Abrami dam; son læi assamen dam terebinta‐vuovdac̄est, mi gulai Amoritalaʒ̄ʒ̄i Mamri, Eskol ja Aner villji, ja dak legje Abramin litto dakkam. \p \v 14 Go Abram gulai, atte su fuolkke læi eritdolvvujuvvum fanggan, de goc̄oi son su værjoidi harjanam olbmuides, guđek legje rieǥadam su dalost, golbma c̄uođe ja gavce nubbe lokkai loǥo mielde, vuolgget olgus ja doarredi sin gidda Dan ragjai. \p \v 15 Ja son ja su rængak juokkasadde ja fallitegje sin ikko ja c̄aske sin; ja son doarredi sin gidda Hoba ragjai, mi læ Damaskusa davvelist. \p \v 16 Ja son doalvoi buok obmudaǥa ruoktot; maidai Lot, su fuolkes, ja su obmudaǥa doalvoi son ruoktot, nuftgo maidai nissonidge ja albmugage. \p \v 17 Ja Sodoma gonagas manai su oudald. go son macai ruoktot, maŋŋelgo son læi c̄askam Kedorlaomer ja daid gonagasaid, guđek legje suina, S̄ave vuobmai, dat læ gonagasvuobme. \p \v 18 Ja Melkisedek, Salem gonagas, buvti laibe ja vine olgus; ja son læi dam alemus Ibmel pappa.\x - \xo 14:18 \xt Salm 110:4; Ebr 7:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 19 Ja son buristsivdnedi su ja celki: Buristsivdneduvvum lekus Abram dam alemus Ibmelest, gæn oabme læ albme ja ænam!\x - \xo 14:19 \xt Ebr 7:6\x* \p \v 20 Ja maidnujuvvum lekus dat alemus Ibmel, gutte addi du vas̄alaʒ̄aid du gitti! Ja Abram addi sudnji loǥadasa buok omin.\x - \xo 14:20 \xt Ebr 7:2, 4, 6\x* \p \v 21 Ja Sodoma gonagas celki Abrami: Adde munji olbmuid ja valde don obmudaǥa! \p \v 22 Mutto Abram celki Sodoma gonagassi: Mon bajasbajedam mu giettam Hærra, dam alemus Ibmela, lusa, gæn oabme læ albme ja ænam,\x - \xo 14:22 \xt Alm 10:5, 6; 5 Mos 10:14\x* \p \v 23 atte im mon aigo valddet vela ovtage suona daihe gamavuoddaga buok dast, mi læ du, amad don cælkket: Mon læm dakkam Abram riggesen. \p \v 24 Im mon dato maidege aldsesam; dus̄s̄e dam, maid dak nuorra olbmak læk borram, ja dai olbmai oase, guđek legje mu mielde, — Aner, Eskol ja Mamre, adde sin valddet sin oasesek! \c 15 \s1 15. Kapittal. \s2 Ibmel lopped Abrami, atte son aiggo addet sudnji barne ja hui stuora nale; Abram osko, ja Ibmel lokka sudnji dam vanhurskesvuottan, 1–6. Dagadedin litto suina nanne Ibmel su loppadusas addet su nallai Kanaan ædnama, 7–21. \p \v 1 Dai dapatnsai maŋŋel dapatuvai Hærra sadne Abrami oainatusa siste naft: Ale bala Abram! Mon læm du galbba, du balkka galgga læt sagga stuores.\x - \xo 15:1 \xt Es 41:10; Visesv 5:16\x* \p \v 2 Ja Abram celki: Hærra, Hærra, maid aigok don munji addet? Alma mon vagjolam dokko manatæbmen; ja dat, gutte galgga oaʒ̄ʒ̄ot mu dalo oabmenes, dat læ Elieser Damaskusest. \p \v 3 Ja Abram celki vela ain: Gæc̄a, munji don ik læk addam maidege nalid, ja gæc̄a, dat balvvalægje, gutte læ rieǥadam mu dalost, galgga muo arbbit. \p \v 4 Ja gæc̄a, Hærra sadne dapatuvai sudnji naft: Dat i galga arbbit du; mutto dat, gutte vuolgga du hægast, son galgga du arbbit. \p \v 5 Ja son doalvoi su olggobællai ja celki: Gæc̄a, rakkasaʒ̄ʒ̄am, bajas albmai ja loǥa nastid, jos don matak daid lokkat; ja son celki sudnji: Daggaren galgga du nalle s̄addat.\x - \xo 15:5 \xt 1 Mos 13:16; 22:17; 2 Mos 32:13; 5 Mos 10:22\x* \p \v 6 Ja son oskoi Hærrai, ja son loǥai sudnji dam vanhurskesvuottan.\x - \xo 15:6 \xt Rom 4:3, 18; Gal 3:6\x* \p \v 7 Ja son celki sudnji: Mon læm Hærra, gutte dolvvum du olgus Kaldealaʒ̄ai Urast addem diti dudnji dam ædnama oabmenad. \p \v 8 De celki son: Hærra, Hærra, mast galgam mon dovddat, atte mon galgam dam oaʒ̄ʒ̄ot oabmenam? \p \v 9 Ja son celki sudnji: Valde munji golmajakkasas̄ guigo ja golmajakkasas̄ gaica ja golmajakkasas̄ vierca ja turtelduva ja duva c̄ivga. \p \v 10 Ja son valdi buok daid ja c̄uopai daid gaskat ja bijai nubbe bitta juokke spirist nubbe bitta buotta; mutto loddid i son c̄uoppam gaskat. \p \v 11 De botte gaʒʒaloddek vuolas dai jabmam gorodi ala, mutto Abram aji daid erit. \p \v 12 Ja go bæivas̄ læi gosi luoittadæmen, ja lossis nakkarak legje boattam Abram bagjeli, gæc̄a, de bođi suorgganæbme, stuora sævdnjadas su bagjeli. \p \v 13 De celki son Abrami: Don galgak diettet, atte du nalle galgga assat nuftgo amas muttom ædnamest, mi i læk sin ænam, ja si galggek balvvalet daid\f + \fr 15:13 \ft d. l. dam amas ænam assek.\f*, ja dak\f + \fr 15:13 \ft d. l. dam amas ænam assek.\f* galggek vaivvedet sin njællje c̄uođe jaǥe.\x - \xo 15:13 \xt 2 Mos 12:40; Ap daǥ 7:6\x* \p \v 14 Mutto mon datom maidai dubmit dam albmuga, maid si galggek balvvalet; ja dastmaŋŋel galggek si vuolgget olgus ollo obmudaǥain.\x - \xo 15:14 \xt 2 Mos 3:21, 22; 11:2; 12:35, 36\x* \p \v 15 Ja don galgak sisa mannat du vanhemidad lusa rafhin, don galgak havddaduvvut buore boaresvuođa siste.\x - \xo 15:15 \xt 1 Mos 25:8\x* \p \v 16 Ja njæljad buolvast galggek si fastain boattet deiki; dastgo Amoritalaʒ̄ai bahavuotta i læk vela ollas̄uvvum.\x - \xo 15:16 \xt 5 Mos 9:4\x* \p \v 17 Ja go bæivas̄ læi luoittadam, ja sukkis sævdnjadas læi, gæc̄a, de læi suovastægje omman ja dollaspaidar, mi manai dokko dai bittai gaskal.\x - \xo 15:17 \xt 2 Mos 19:18; Jer 34:18\x* \p \v 18 Dam bæive daǥai Hærra litto Abramin ja celki: Du nallai addam mon dam ædnama Egypten dæno rajest gidda dam stuora dæno Frat ragjai:\x - \xo 15:18 \xt 1 Mos 12:7; 2 Mos 23:31; 1 Gon 4:21; Salm 80:12\x* \p \v 19 Kenitalaʒ̄aid ja Kenisitalaʒ̄aid ja Kadmonitalaʒ̄aid \p \v 20 ja Hetitalaʒ̄aid ja Ferisitalaʒ̄aid ja Refaitalaʒ̄aid \p \v 21 ja Amoritalaʒ̄aid ja Kananitalaʒ̄aid ja Girgasitalaʒ̄aid ja Jebusitalaʒ̄aid.\x - \xo 15:21 \xt Josv 24:11\x* \c 16 \s1 16. Kapittal. \s2 Saraj, gutte læ s̄addotæbme, adda Abrami Hagar ligge‐akkan; dat s̄adda manai vuostai, bagjelgæc̄c̄a Saraj. bagaduvvu, batara, 1–6. Hærra engel goc̄c̄o su ruoktot maccat ja muittal sudnji Ismael rieǥadæme ja dile. Son macca ruoktot ja rieǥadatta Ismael, 7–16. \p \v 1 Ja Saraj, Abram akka, i rieǥadattam sudnji manaid; mutto sust læi Egyptalas̄ balvvalægje nisson, gæn namma læi Hagar. \p \v 2 Ja Sarai celki Abrami: Gæc̄a, rakkasaʒ̄ʒ̄am, Hærra læ buđđom muo, nuft atte im mon rieǥadatte; rakkasaʒ̄ʒ̄am, mana sisa mu balvvalægje nisson lusa, daidas̄im mon oaʒ̄ʒ̄ot nale su bokte. Ja Abram jægadi Saraj jiena.\x - \xo 16:2 \xt 1 Mos 30:3, 9\x* \p \v 3 De valdi Saraj, Abram akka, Egyptalas̄ nissona Hagar, su balvvalægje nissones, maŋŋelgo Abram læi assam loǥe jaǥe Kanaan ædnamest, ja addi Abrami, su boadnjasis, su akkan. \p \v 4 Ja son manai sisa Hagar lusa, ja son s̄addai manai vuostai; mutto go son oini, atte son læi s̄addam manai vuostai, de su æmed bagjelgec̄c̄ujuvvui sust. \p \v 5 De celki Saraj Abrami: Dat værrevuotta, maid mon gillam, læ du sivva; mon addim mu balvvalægje nissonam du fatmai, ja dal, go son oaidna, atte son læ manai vuostai, de bagjelgec̄c̄ujuvvum mon sust; Hærra galgga dubmit muo ja du gaskast.\x - \xo 16:5 \xt 1 Sam 24:16\x* \p \v 6 De celki Abram Sarai: Gæc̄a, du balvvalægje nisson læ du gieđast, daǥa suina, nuftgo dudnji orro buorren. Ja Saraj vuollanatti su, nuft atte son batari su muođoi oudast erit. \p \v 7 Mutto Hærra engel gavnai su c̄acce‐aja‐gaddest mæcest, ajagaddest, mi læ gæino alde Suri. \p \v 8 Ja son celki: Hagar, Sarai balvvalægje nisson, gost don boađak, ja gosa don vulggik? Ja son celki: Mon bataram mu æmedam, Saraj, muođoi oudast. \p \v 9 De celki Hærra engel sudnji: Mana ruoktot du æmedad lusa ja vuoled jec̄ad su gieđa vuollai! \p \v 10 Ja Hærra engel celki sudnji: Mon aigom dakkat du nale sagga ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄au, nuft atte dat i galga læt lokkamest ædnagvuođa diti. \p \v 11 Ja Hærra engel celki vela sudnji: Gæc̄a, don læk manai vuostai ja galgak rieǥadattet barne, ja don galgak goc̄c̄ot su nama Ismaelen\f + \fr 16:11 \ft Ibmel gulla.\f*; dastgo Hærra læ gullam du hæđe. \p \v 12 Ja son galgga s̄addat olmuc̄en, mæce asen lakasaʒ̄ʒ̄an; su gietta galgga læt buokai vuostai, ja buokai gietta su vuostai; ja son galgga assat nuorttalist buok su vieljaides. \p \v 13 Ja son goc̄oi Hærra nama, gutte suina sarnoi: Don læk Ibmel. gutte oainak; dastgo son celki: Mon læm vela dast oʒ̄ʒ̄om su oaidnetge, gutte muo oini! \p \v 14 Damditi goc̄c̄ujuvvu dat gaivvo Lakai Roi gaivvon\f + \fr 16:14 \ft d. l. dam ælle gaivvo, gutte muo oini.\f*; gæc̄a, dat læ Kadesa ja Bered gaskast. \p \v 15 Ja Hagar rieǥadatti Abrami barne; ja Abram goc̄oi su barnes nama, gæn Hagar rieǥadatti, Ismaelen. \p \v 16 Ja Abram læi gutta ovcad lokkai jaǥe boares, dallego Hagar rieǥadatti Abrami Ismaela. \c 17 \s1 17. Kapittal. \s2 Ibmel goc̄c̄o Abram vagjolet laittemættosen su muođoi oudast, dakka litto suina, lopped dakkat su ædnag albmugi ac̄c̄en, manditi su namma galgga goc̄c̄ujuvvut Abrahamen, ja lopped sudnji Kanaan ædnama, 1–8; goc̄c̄o, atte son ja buok dievddobælle su lutte galgga birrac̄uppujuvvut, ja asat birrac̄uopatusa littomærkkan, 9–14; Saraj galgga goc̄c̄ujuvvut Saran ja riegadattet barne; suina aiggo Ibmel dakkat su littos, mutto aiggo dadde buristsivdnedet Ismaelage, 15–22. Abraham birrac̄uoppa jec̄as ja buok dievddobæle su dalostes, 23–27. \p \v 1 Ja Abram læi ovce loǥad lokkai jaǥe boares; de almostatti Hærra jec̄as Abrami ja celki sudnji: Mon læm Ibmel, dat buokvæǥalas̄, vagjol mu muođoi oudast ja læǥe laittemættom! \p \v 2 Ja mon aigom dakkat mu littom jec̄c̄am ja du gaski, ja mon aigom ædnanattet du hui sagga.\x - \xo 17:2 \xt Sir 44:23; 1 Mos 13:16; 15:5\x* \p \v 3 De luoittadi Abram su muođoides ala, ja Ibmel sarnoi suina ja celki: \p \v 4 Mon, gæc̄a, mon daǥam littom duina, ja don galgak s̄addat ædnag albmugi ac̄c̄en. \p \v 5 Ja du namma i galga s̄at gukkeb goc̄c̄ujuvvut Abramen; mutto du namma galgga læt Abraham, dastgo mon daǥam du ædnag albmugi ac̄c̄en.\x - \xo 17:5 \xt Neh 9:7; Es 51:2; Rom 4:17\x* \p \v 6 Ja mon aigom dakkat du sagga s̄addolaʒ̄ʒ̄an ja dakkat du almugen; ja gonagasak galggek dust olgus boattet. \p \v 7 Ja mon aigom dakkat mu littom jec̄c̄am ja du ja du nale gaski du maŋŋel sin sokkagoddinæsek aǥalas̄ litton, nuft atte mon aigom læt du Ibmel ja du nale Ibmel du maŋŋel. \p \v 8 Ja mon aigom addet dudnji ja du nallai du maŋŋel dam ædnama, gost don asak nuftgo amas, obba Kanaan ædnama, aǥalas̄ oabmen; ja mon aigom læt sin Ibmel.\x - \xo 17:8 \xt 1 Mos 12:7; 15:7\x* \p \v 9 Ja Ibmel celki vela ain Abrahami: Ja don galgak doallat mu litto, don ja du nalle du maŋŋel sin sokkagoddinæsek. \p \v 10 Dat læ mu litto, maid di galggabetet doallat, muo ja din ja du nale gaskast du maŋŋel: Buok dievddobælle galgga birrac̄uppujuvvut din lutte.\x - \xo 17:10 \xt 3 Mos 12:3; Ap daǥ 7:8; Rom 4:11\x* \p \v 11 Ja di galggabetet birrac̄uoppat din ouddalikadek oaʒ̄e, ja dat galgga læt littomærkkan mu ja din gaskast. \p \v 12 Ja gavce bæive boaresen galgga juokke okta dievddobælest birrac̄uppujuvvut din gaskast din sokkagoddinædek; sikke dat sidast rieǥadam ja dat vieres guđeikkenessi albmugest, gutte læ ostujuvvum ruđai oudast, gutte i læk du nalest. \p \v 13 Birrac̄uppujuvvut galgga dat, gutte læ rieǥadam du dalost, ja dat, gutte læ ostujuvvum du ruđai oudast; ja mu litto galgga læt din oaʒ̄est aǥalas̄ litton. \p \v 14 Ja birrac̄uopakættes dievddobælle‐olmus̄, gæn ouddalike oaʒ̄ʒ̄e i birrac̄uppujuvvu, dat siello galgga erit hævatuvvut su albmugestes; mu litto læ son doagjam. \p \v 15 Ja Ibmel celki Abrahami: Saraj, du akka — su nama ik don galga goc̄c̄ot Sarajen, mutto su namma galgga læt Sara. \p \v 16 Ja mon aigom su buristsivdnedet, ja mon aigom maidai addet dudnji ovta barne sust; ja mon aigom su buristsivdnedet, ja son galgga s̄addat almugen, albmugi gonagasak galggek sust olgus boattet. \p \v 17 De luoittadi Abraham su muođoides ala ja boaǥosti, ja son celki su vaimostes: Galgas̄igo guttege, gutte læ c̄uođe jaǥe boares, oaʒ̄ʒ̄ot manaid? Ja galgas̄igo Sara, gutte læ ovce loǥe jaǥe boares, rieǥadattet?\x - \xo 17:17 \xt 1 Mos 18:12; Luk 1:18\x* \p \v 18 Ja Abraham celki Ibmeli: Vare Ismael ælas̄i du muođoi oudast! \p \v 19 Ja Ibmel celki: Duođai, Sara, du akka, galgga rieǥadattet dudnji barne, ja don galgak goc̄c̄ot su nama Isaken; ja mon aigom dakkat mu littom suina aǥalas̄ litton su nallai su maŋŋel.\x - \xo 17:19 \xt 1 Mos 18:10; 21:3\x* \p \v 20 Ja Ismael dafhost læm mon gullam du: Gæc̄a, mon aigom su buristsivdnedet ja dakkat su s̄addolaʒ̄ʒ̄an ja sagga ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄an; guokte nubbe lokkai oaivamuʒ̄a galgga son sakkanattet, ja mon aigom dakkat su stuora almugen;\x - \xo 17:20 \xt 1 Mos 25:13-16\x* \p \v 21 mutto mu littom aigom mon dakkat Isakin, gæn Sara galgga dudnji rieǥadattet boatte jaǥe dam aige muddost.\x - \xo 17:21 \xt 1 Mos 18:10, 14; Rom 9:9\x* \p \v 22 Ja son heiti suina sardnomest; ja de manai Ibmel bajas Abraham lutte erit. \p \v 23 Ja Abraham valdi Ismaela, su barnes, ja buokaid, guđek legje rieǥadam su dalost, ja buokaid, guđek legje ostujuvvum su ruđai oudast, buok dievddobælle‐olbmui gaskast Abraham dalost, ja son birrac̄uopai sin ouddalike oaʒ̄e damanaǥa bæive, nuftgo Ibmel læi sudnji sardnom. \p \v 24 Ja Abraham læi ovce loǥad lokkai jakkasas̄, dallego su ouddalike oaʒ̄ʒ̄e birrac̄uppujuvvui. \p \v 25 Ja Ismael, su bardne, læi golbma nubbe lokkai jakkasas̄, dallego su ouddalike oaʒ̄ʒ̄e birrac̄uppujuvvui. \p \v 26 Damanaǥa bæive birrac̄uppujuvvuiga Abraham ja Ismael, su bardne. \p \v 27 Ja buok olbmak su dalost, dak sidast rieǥadam ja dak vierrasak, guđek legje ostujuvvum ruđai oudast, birrac̄uppujuvvujegje oktan suina. \c 18 \s1 18. Kapittal. \s2 Hærra ja guokte engela bottek Abraham lusa, son rakad sigjidi mallasa, 1–8. Hærra lopped fastain Sarai barne, Sara æpped, son nanne su sanes, 9–15. Dak guokte engela mannaba Sodomai; Hærra muittala Abrahami, atte son aiggo dus̄s̄adet Sodoma, Abraham rokkadalla guđa gærde dam oudast, 16–33. \p \v 1 Ja Hærra almostatti jec̄as sudnji Mamre terebinta‐vuovdac̄est, go son læi c̄okkamen goatte‐uvsastes bakkasæmus aige bæivest. \p \v 2 Ja son bajasbajedi su c̄almides ja oini, ja gæc̄a, golbma olbma c̄uʒ̄ʒ̄u su lutte; ja go son oini sin, de vieǥai son sin oudald goatte‐uvsast ja gobmerdi jec̄as ædnami. \p \v 3 Ja son celki: Hærra! jos mon læm gavdnam armo du c̄almi oudast, de ale mana almaken du balvvalægjad mæddel.\x - \xo 18:3 \xt Ebr 13:2\x* \p \v 4 Rakkasidam, bagjet viʒ̄ʒ̄ujuvvut vehas̄ c̄ace, ja bassaleket din julgidædek ja vuoiŋasteket muora vuolde. \p \v 5 Ja bagjet muo vieʒ̄ʒ̄at laibbebitta, ja apasmattet din vaimoidædek, dasto oaʒ̄ʒ̄obetet di mannat gukkebuidi, go di dal juo lepet boattam din balvvalægjadek bokte. Ja si celkke: Daǥa, nuftgo don læk cælkkam. \p \v 6 De gac̄ai Abraham goađe lusa, Sara lusa, ja celki: Valde hoapost golbma mitto fina jafoid, duppest dam ja dakkal gakoid. \p \v 7 Ja Abraham vieǥai omi lusa ja vieʒ̄ai c̄abba ja buore galbe; ja son addi dam rænggasis, ja dat doamai dam rakadet garvesen. \p \v 8 Ja son valdi lavca ja c̄ielgga mielke ja dam galbe, maid son læi rakadattam, ja bijai sin ouddi; ja son c̄uoʒ̄oi sin lutte muora vuolde, ja si borre. \p \v 9 Ja si celkke sudnji: Gost læ Sara, du akkat? Ja son celki: Gæc̄a, son læ goađest. \p \v 10 Ja son\f + \fr 18:10 \ft Hærra,\f* celki: Mon aigom boattet fastain du lusa boatte jaǥe dam aige muddost, ja gæc̄a, de galgga‐Sarast, du akast, læt bardne. Ja Sara gulai dam goatte‐uvsast, dastgo dat læi su\f + \fr 18:10 \ft Hærra,\f* duokken.\x - \xo 18:10 \xt 1 Mos 18:13; 17:21; 21:1; Rom 9:9\x* \p \v 11 Mutto Abraham ja Sara læiga boarrasak ja vuorasmuvvam; hæittam læi gævvamest Sarai nissoni lakai. \p \v 12 Ja Sara boaǥosti okto aldsesis ja celki: Galgas̄igo must, maŋŋelgo mon læm s̄addam boaresen, læt halidus, ja mu ised læ boares!\x - \xo 18:12 \xt 1 Mos 17:17; 1 Petr 3:6\x* \p \v 13 De celki Hærra Abrahami: Manne Sara boaǥosta ja cælkka: Galgamgo mon duođai rieǥadattet dal, go mon læm boares? \p \v 14 Galgas̄igo mikkege læt ila imas̄las̄ Hærrai? Dam mærreduvvum aiggai aigom mon fastain boattet du lusa, boatte jaǥe dam aige muddost, ja de galgga Sarast læt bardne.\x - \xo 18:14 \xt Jer 32:17, 27; Luk 1:37\x* \p \v 15 Ja Sara s̄iti ja celki: Im mon boaǥostam; dastgo son balai. Mutto son celki: Boaǥostik don galle. \p \v 16 Ja olbmak c̄uoʒ̄ʒ̄elegje dast ja gec̄c̄e dokko Sodoma guvllui; ja Abraham vulgi singuim mieđos̄tam diti sin. \p \v 17 De celki Hærra: Galgas̄imgo mon c̄iekkat Abraham oudast, maid mon aigom dakkat? \p \v 18 Alma Abraham galgga s̄addat stuora ja ædnag almugen, ja buok ædnam olbmuk galggek buristsivdneduvvut su siste;\x - \xo 18:18 \xt 1 Mos 12:3\x* \p \v 19 dastgo mon dovdam\f + \fr 18:19 \ft d. l. abotam su.\f* su, vai son galgga goc̄c̄ot su manaides ja su dalos jec̄as maŋŋel, atte si galggek aimoin bisotet Hærra gæino, nuft atte si dakkek vanhurskesvuođa ja vuoiggadvuođa, vai Hærra matas̄i dam addet boattet Abraham bagjeli, maid son læ loppedam sudnji.\x - \xo 18:19 \xt 5 Mos 6:7\x* \p \v 20 Ja Hærra celki: C̄uorvas Sodoma ja Gomorra bagjel, dat læ stuores, ja sin suddo, dat læ sagga lossad.\x - \xo 18:20 \xt 1 Mos 13:13; Esek 16:48-50\x* \p \v 21 Mon aigom niegjat vuolas ja gæc̄c̄at, lækgo si dakkam aibas dam c̄uorvvas mielde sin bagjel, mi læ boattam mu ouddi, daihe jos æi, de mon siđam dam diettet. \p \v 22 Ja olbmak jorgeteiga dobbe ja manaiga Sodomai, mutto Abraham c̄uoʒ̄oi ain Hærra muođoi oudast. \p \v 23 Ja Abraham lakkani ja celki: Aigokgo don maidai hævatet vanhurskasa oktan ibmelmættomin? \p \v 24 Daidas̄e gavpugest læt vitta loǥe vanhurskasa; aigokgo don maidai hævatet ikge sæstet dam baike dam vitta loǥe vanhurskasa diti, guđek daidas̄e læt dam siste? \p \v 25 Lekus gukken dust erit dakkat daggarid, atte goddet vanhurskasa oktan ibmelmættomin, nuft atte galgas̄i gævvat vanhurskasi nuftgo ibmelmættomi! Lekus dat gukken dust erit! Dat, gutte dubme obba ædnama, igo son galgas̄e dakkat vuoiggadvuođa?\x - \xo 18:25 \xt Salm 9:9; Rom 3:6; Joh 5:27; Ap daǥ 17:31\x* \p \v 26 De celki Hærra: Jos mon gavnam Sodomast vitta loǥe vanhurskasa gavpug siste, de mon aigom sæstet obba dam baike sin diti. \p \v 27 Ja Abraham vastedi ja celki: Gæc̄a, mon læm arvvam sardnogoattet Hærrain, vaiko mon læm muoldda ja gudna:\x - \xo 18:27 \xt Sir 17:32\x* \p \v 28 Daidas̄e vaillot vitta dam viđa loǥe vanhurskasest, aigokgo don dalle hævatet obba gavpuga dam vittasa diti? Ja son celki: Im mon aigo dam hævatet, jos mon gavnam dobbe vitta viđad lokkai. \p \v 29 Ja son bisoi ain sudnji sardnomest ja celki: Daidas̄e dobbe gavdnut njællje loǥe. Ja son celki: Im mon aigo dam dakkat, dam njællje lokkasa diti. \p \v 30 Ja son celki: Allus Hærra goitge suttu, go mon sarnom: Daidas̄e dobbe gavdnut golbma loǥe. Ja son vastedi: Im mon aigo dam dakkat, jos mon gavnam dobbe golbma loǥe. \p \v 31 De celki son: Gæc̄a, mon læm arvvam sardnogoattet Hærrain: Daidas̄e dobbe gavdnut guokte loǥe. Ja son vastedi: Im mon aigo dam hævatet, dam guokte lokkasa diti. \p \v 32 Ja son celki: Allus Hærra goitge suttu, go mon sarnom dus̄s̄efal dam gærde: Daidas̄e dobbe gavdnut loǥe. Ja son celki: Im mon aigo dam hævatet, dam lokkasa diti. \p \v 33 Ja Hærra manai erit, go son læi gærggam sardnomest Abrahamin; ja Abraham macai ruoktot su baikkasis. \c 19 \s1 19. Kapittal. \s2 Dak guokte engela boatteba Lot lusa, gutte vuostaivaldda sodno usteblaʒ̄at, 1–3; Sodomitalaʒ̄ak aigguk mænnodet bahast sodnoin, mutto si c̄askujuvvujek c̄uovgatesvuođain, 4–11; engelguovtos doalvvoba Lot su akaines ja su nieidasguovtoin gavpugest olgus; Hærra arveta dola ja ris̄a Sodoma ja Gomorra bagjeli; Lot akka gæc̄asta ruoktot guvllui ja rangas̄tuvvu; Abraham diti gagjujuvvu Lot, 12–29. Lot oađđa garrimvuođastes nieidas‐guovto lutte, guđek rieǥadatteba Moab ja Ben‐Ammi, 30–38. \p \v 1 Ja dak engelguovtos bođiga ækkedest Sodomai, go Lot læi c̄okkamen Sodoma portast; ja go Lot aicai sodno, de c̄uoʒ̄ʒ̄eli son ja manai sodno oudald ja gobmerdi muođoines ædnami.\x - \xo 19:1 \xt 1 Mos 18:2\x* \p \v 2 Ja son celki: Gæc̄c̄e, mu hærraidam, manne daddeke sisa dodno balvvalægjade vissui ja orro dast dam ija ja bassalække dodno julgidæde, de doai oaʒ̄ʒ̄obætte likkat arrad bajas ja mannat gæidnosæde; mutto soai celkiga: Æm, moai aiggu orrot balgga alde dam ija.\x - \xo 19:2 \xt Ebr 13:2\x* \p \v 3 De naggi son sodno sagga, ja soai manaiga sisa su lusa ja bođiga su vissui; ja son rakadi mallasid sodnoidi ja laiboi suvrokættes laibid, ja soai boraiga. \p \v 4 Ouddalgo si vela legje vællanam, de birastatte gavpuga olbmak, Sodoma olbmak, vieso, sikke nuorak ja boarrasak, obba almug juokke guovlost. \p \v 5 Ja si c̄urvvu Lot ja celkke sudnji: Gost læba dak olbmak, guđek bođiga du lusa dam ija? Buvte sodno olgus min lusa, vai mi dovdas̄eimek sodno.\x - \xo 19:5 \xt Duob 19:22; Es 3:9; Rom 1:27\x* \p \v 6 De manai Lot olgus sin lusa uvsa ouddabællai ja dapai uvsa maŋestes. \p \v 7 Ja son celki: Vieljaidam, allet goit daǥa, mi baha læ. \p \v 8 Gec̄c̄et, must læba guokte nieida, guđek æba læk dovddam ovtage olbma, diktet muo goit buktet sodno olgus din lusa, ja dakket sodnoin, nuftgo digjidi orro buorren; dus̄s̄efal allet daǥa maidegen dam olbmaguktui, dainago soai læba boattam sisa mu dake suoivvan vuollai! \p \v 9 Ja si celkke: Mana erit gæino alde! Ja si celkke vela: Dat okta læ boattam assam diti dast nuftgo amas ja datto alelassi dubmit! De mi dal aiggop dakkat dudnji æmbo baha go sodnoidi. De bakkijegje si garraset olbma ala, Lot ala, ja loaidastegje lakka cuvkkim diti uvsa.\x - \xo 19:9 \xt 2 Petr 2:8\x* \p \v 10 De geiggiga olbmak gieđaidæsga olgus ja valdiga Lot sisa lusasga vissui ja dapaiga uvsa. \p \v 11 Ja daid olbmuid, guđek legje vieso uksaraige oudast, c̄askiga soai c̄uovgatesvuođain, sikke smavvaid ja stuorraid; ja si dus̄s̄as bargge uvsa gavdnat.\x - \xo 19:11 \xt Visesv 19:16; 2 Gon 6:18\x* \p \v 12 De celkiga olbmak Loti: Jos dust vela læʒ̄ʒ̄a dast juogo vivva daihe barnek daihe nieidak daihe guttege, gutte gulla dudnji gavpugest, de doalvo sin olgus dam baikest. \p \v 13 Dastgo moai galgge hævatet dam baike, dainago c̄uorvas sin bagjel læ s̄addam stuoresen Hærra muođoi oudast, ja Hærra læ vuolgatam monno hævatet dam.\x - \xo 19:13 \xt 1 Mos 18:20, 21\x* \p \v 14 Ja Lot manai olgus ja sarnoi su vivvasasasguktui, gæk galgaiga valddet su nieidaid, ja celki: C̄uoʒ̄ʒ̄elække, vuolgge olgus dam baikest; dastgo Hærra aiggo hævatet dam gavpuga. Mutto son oroi su vivvasasaides mielast læmen nuftgo leikus̄ægje. \p \v 15 Ja go iđđedesguovso bagjani, de hoapoteiga engelguovtos Lot ja celkiga: C̄uoʒ̄ʒ̄el, valde du akad ja du nieidadguovto, guđek læba dast, amad don s̄addat eritrottijuvvut gavpuga værredaǥo diti.\x - \xo 19:15 \xt Visesv 10:6; 2 Petr 2:7\x* \p \v 16 Ja go son agjani, de valdiga olbmaguovtos su ja su aka ja su nieidaguovto gitti, dainago Hærra aigoi su sæstet; ja soai doalvoiga su olgus ja luitiga su gavpug olggobællai. \p \v 17 Ja go soai dal læiga dolvvom sin olggobællai, de celki nubbe: Batar du hægad diti, ale gæc̄ast maŋŋasad ja ale bissan obba jalggadassige; batar varidi amad don eritrottijuvvut. \p \v 18 De celki Lot sodnoidi: Ale nuft, rakis hærra! \p \v 19 Gæc̄a, du balvvalægjat læ gavdnam armo du c̄almi oudast, nuft atte don læk dakkam du arbmogasvuođad stuoresen, maid don læk munji c̄ajetam gajodedin mu hæga; mutto im mon sate bataret varidi, oasetesvuotta matas̄i dalle muo joksat, nuft atte mon jamas̄im. \p \v 20 Gæc̄a, dat gavpug læ lakka dasa bataret, ja dat læ ucce; suova goit muo dokko bataret, (igo dat læk ucce?) vai mu hægga varjaluvvus̄i. \p \v 21 De celki son sudnji: Gæc̄a, mon læm gullam du maidai dam dafhost, nuft atte im mon aigo hævatet dam gavpuga, man birra don sardnuk. \p \v 22 Hoapot jec̄ad, batar dokko! dastgo im mon bæsa maidege dakkat, ouddalgo don boađak dokko. Damditi goc̄c̄ujuvvu dam gavpuga namma Soaren\f + \fr 19:22 \ft d. l. uccakas̄.\f*.\x - \xo 19:22 \xt 1 Mos 19:20; 14:2\x* \p \v 23 Bæivas̄ læi bagjanam ædnam bagjeli, go Lot bođi Soari. \p \v 24 Ja Hærra arveti Sodoma ja Gomorra bagjeli ris̄a ja dola Hærrast, almest.\x - \xo 19:24 \xt 5 Mos 29:23; Salm 11:6; Es 13:19; Jer 50:40; Esek 16:50; Amos 4:11; Luk 17:29; 2 Petr 2:6; Jud 1:7\x* \p \v 25 Ja son hævati daid gavpugid ja obba dam jalggadasa ja buok assid dain gavpugin ja ædnam s̄addoid. \p \v 26 Mutto su\f + \fr 19:26 \ft Lota.\f* akka gæc̄asti maŋas su maŋest, ja son s̄addai salttebaʒʒen.\x - \xo 19:26 \xt Visesv 10:7; Luk 17:32\x* \p \v 27 Ja Abraham manai arrad iđđedest dam baikkai, gost son læi c̄uʒ̄ʒ̄om Hærra muođoi oudast. \p \v 28 Ja son gæc̄ai dokko Sodoma ja Gomorra bagjel ja obba dam jalggadasa ædnam bagjel; ja son oini, ja gæc̄a, suovva bagjani ædnamest bajas nuftgo suovva, mi bagjan ommanest. \p \v 29 Ja de dapatuvai, go Ibmel hævati gavpugid dam jalggadasast, de muittai Ibmel Abraham, ja son laiddi Lot gasko hævatume olgus, go son hævati daid gavpugid, main Lot læi assam.\x - \xo 19:29 \xt Visesv 10:6; 2 Petr 2:7\x* \p \v 30 Ja Lot manai bajas Soarest ja asai varreguovlost, ja su nieidaguovtos suina, dastgo son balai assamest Soarest; ja son oroi muttom biejost, son ja su nieidaguovtos. \p \v 31 De celki dat vuostasrieǥadægje dam nuorabui: Monno ac̄c̄e læ boares, ja i læk oktage olmai ædnamest mannat sisa monno lusa buok ædnam viero mielde. \p \v 32 Boađe, addo moai monno ac̄c̄asæme vine jukkat ja vellededno su balddi, vai ællatifc̄ime nale monno ac̄estæme.\x - \xo 19:32 \xt 3 Mos 18:7\x* \p \v 33 De addiga soai sodno ac̄c̄asæsga vine jukkat damanaǥa ija; ja dat vuostasrieǥadægje manai sisa ja velledi su ac̄es balddi, ja i son fuomas̄am, go son velledi, ige go son likkai bajas. \p \v 34 Ja nubbe bæive celki dat vuostasrieǥadægje dam nuorabui: Gæc̄a, mannam ija ođđim mon mu ac̄c̄am baldast; addo moai maidai damge ija sudnji vine jukkat, ja de mana sisa ja velled su balddi, vai moai ællatifc̄ime nale monno ac̄estæme. \p \v 35 De addiga soai maidai damge ija sodno ac̄c̄asæsga vine jukkat; ja dat nuorab c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja velledi su balddi, ja i son fuomas̄am, go son velledi, ige go son likkai bajas. \p \v 36 Ja Lot nieidaguovtos s̄addaiga manai vuostai sodno ac̄estæsga. \p \v 37 Ja dat vuostasrieǥadægje rieǥadatti barne, ja son goc̄oi su nama Moaben; son læ Moabitalaʒ̄ai ac̄c̄e gidda dam bæive ragjai. \p \v 38 Dat nuorab maidai rieǥadatti barne, ja son goc̄oi su nama Ben‐Ammin; son læ Ammonitalaʒ̄ai ac̄c̄e gidda dam bæive ragjai. \c 20 \s1 20. Kapittal. \s2 Abraham boatta Gerari, man oaivamus̄, Abimelek, valdda sust Sara erit, mutto adda su Ibmel goc̄c̄om mielde fastain ruoktot ædnag addaldagaiguim; Abraham rokkadalla su oudast ja su dalo oudast, 1–18. \p \v 1 Ja Abraham manai dast erit lulle‐ædnami, ja son asai Kades ja Sur gaskast, ja asai nuftgo amas Gerarest.\x - \xo 20:1 \xt 1 Mos 25:18\x* \p \v 2 Ja Abraham celki Sara, su akas, birra: Son læ mu oabba. De vuolgati Abimelek, Gerar gonagas, dokko ja valdi Sara.\x - \xo 20:2 \xt 1 Mos 12:13; 26:7\x* \p \v 3 Mutto Ibmel bođi Abimelek lusa nieǥost ikko ja celki sudnji: Gæc̄a, don galgak jabmet dam nisson diti, gæn don læk valddam; dastgo son læ muttom olbma naitusakka.\x - \xo 20:3 \xt 1 Mos 31:24\x* \p \v 4 Mutto Abimelek i læm lakkanam sudnji, ja son celki: Hærra, aigokgo don goddet maidai vanhurskes olbmuidge? \p \v 5 Igo son læk jes̄ cælkkam munji: Son læ mu oabba? ja son læ maidai jes̄ cælkkam: Son læ mu viellja. Mu vaibmom viǥetesvuođast ja buttes gieđaiguim læm mon dam dakkam. \p \v 6 Ja Ibmel celki sudnji dam nieǥo siste: Mon maidai dieđam, atte don læk dam dakkam du vaimod viǥetesvuođast, ja mon læm maidai hettim du suddodæmest mu vuostai; damditi im mon læk bagjam du sudnji guoskatet. \p \v 7 Ja dal, divte olbma oaʒ̄ʒ̄ot akas fastain ruoktot; dastgo son læ profeta, ja son galgga rokkadallat du oudast, ja don galgak ællet; mutto jos don ik adde su ruoktot, de dieđe, atte don galgak vissasi jabmet, don ja juokke okta, gutte dudnji gulla.\x - \xo 20:7 \xt Salm 105:15; Job 42:8\x* \p \v 8 De likkai Abimelek arrad iđđedest bajas ja ravkai buok su balvvalegjides ja muittali buok dam sin belji ouddi; ja olbmak ballagotte saggarakkan. \p \v 9 Ja Abimelek ravkai Abraham ja celki sudnji: Maid don læk dakkam min vuostai, ja maid mon læm suddodam du vuostai, go don læk buktam mu bagjeli ja mu rika bagjeli stuora suddo? Don læk dakkam daggar daǥoid mu vuostai, mak æi galgas̄e dakkujuvvut. \p \v 10 Ja Abimelek celki vela Abrahami: Maid don læk adnam mielastad, go don dam dakkik? \p \v 11 De celki Abraham: Dainago mon jurdas̄im: I læk duođai mikkege ibmelbaloid dam baikest, ja si daiddek goddet muo mu aka diti.\x - \xo 20:11 \xt 1 Mos 12:12\x* \p \v 12 Son læ duođastge mu oabba, mu ac̄e nieidda, dus̄s̄efal i mu ædne nieidda; ja son s̄addai mu akkan. \p \v 13 Ja go Ibmel goc̄oi muo jottet birra ærotuvvum mu ac̄c̄am viesost, de celkkim mon sudnji: Dat læ du rakisvuotta, maid don galgak munji c̄ajetet: Juokke baikest, gosa moai botte, galgak don cælkket mu birra: Son læ mu viellja. \p \v 14 De valdi Abimelek smavva omid ja stuora omid ja balvvalegjid ja bigaid ja addi Abrahami, ja divti su oaʒ̄ʒ̄ot Sara, su akas, fastain ruoktot.\x - \xo 20:14 \xt 1 Mos 12:19\x* \p \v 15 Ja Abimelek celki: Gæc̄a, mu ænam læ rabas dudnji; oro, gost don jes̄ datok. \p \v 16 Ja Sarai celki son: Gæc̄a, mon addam du villji duhat sekel silba; gæc̄a, lekus dat dudnji c̄albmegovc̄asen buokai oudast, guđek læk du lutte\f + \fr 20:16 \ft d. l. soabatus‐addaldak, man bokte mu mæddadus du vuostai dego gokc̄ujuvvu du c̄almi oudast, ja maid buok du olbmuk ferttijek duttadægjen lokkat.\f*, ja buokai oudast læk don dal oʒ̄ʒ̄om du vuoiggadvuođad. \p \v 17 Ja Abraham rokkadalai Ibmeli; ja Ibmel buoredi Abimeleka ja su aka ja su balvvalægje nissonid, ja si rieǥadatte. \p \v 18 Dastgo Hærra læi aibas buđđom juokke ædnehæga Abimelek viesost Sara, Abraham aka diti. \c 21 \s1 21. Kapittal. \s2 Sara rieǥadatta Isaka, 1–8. Ismael bilkked su ja olgus agjujuvvu Ibmel goc̄c̄om mielde oktan su ednines, 9–13. Soai c̄agjadaddaba mæccai, barnas̄ s̄adda stuora hættai, mutto gagjujuvvu ja orro Paran mæcest, 14–21. Abraham ja Abimelek dakkaba litto goabbag guiminæsga Beersebast, 22–34. \p \v 1 Ja Hærra oappaladai Sara, nuftgo son læi cælkkam, ja Hærra daǥai Sarain, nuftgo son læi sardnom.\x - \xo 21:1 \xt 1 Mos 17:19; 18:10\x* \p \v 2 Ja Sara s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti Abrahami barne su boaresvuođast dam mærreduvvum aige, man birra Ibmel læi sudnji sardnom.\x - \xo 21:2 \xt Ebr 11:11\x* \p \v 3 Ja Abraham goc̄oi su barnes nama, gi læi sudnji rieǥadam, gæn Sara læi sudnji rieǥadattam, Isaken.\x - \xo 21:3 \xt 1 Mos 17:19\x* \p \v 4 Ja Abraham birrac̄uopai Isaka, su barnes, go son læi gavce bæive boares, nuftgo Ibmel læi goc̄c̄om su.\x - \xo 21:4 \xt 1 Mos 17:10-12\x* \p \v 5 Ja Abraham læi c̄uođe jaǥe boares, dallego su bardne Isak sudnji rieǥadi. \p \v 6 De celki Sara: Ibmel læ rakadam munji bokkusid; juokkehas̄, gutte dam gulla, boaǥosta muo.\x - \xo 21:6 \xt 1 Mos 17:17; 18:12\x* \p \v 7 Ja son celki: Gi lifc̄i mattam cælkket Abrahami: Sara njamat manaid? Dastgo mon læm rieǥadattam barne su boaresvuođast. \p \v 8 Ja barnas̄ s̄addai bajas ja botketuvvui; ja Abraham daǥai stuora hæjaid dam bæive, go Isak botketuvvui. \p \v 9 Ja Sara oini, atte Egyptalas̄ nisson Hagar bardne, gæn son læi rieǥadattam Abrahami, bilkkedi.\x - \xo 21:9 \xt Gal 4:29\x* \p \v 10 Ja son celki Abrahami: Aje dam balvvalægje nisson ja su barne olgus; dastgo dam balvvalægje nisson bardne i galga arbbit mu barnin, Isakin.\x - \xo 21:10 \xt Gal 4:30\x* \p \v 11 Ja dat sadne bavc̄agatti Abraham hui sagga su barnes diti. \p \v 12 Mutto Ibmel celki Abrahami: Ale divte dam bavc̄agattet du barnac̄a diti ja du balvvalægje nissonad diti; buok dam dafhost, maid Sara dudnji cælkka, gulddal su jiena; dastgo du nalle Isak bokte galgga goc̄c̄ujuvvut du nallen.\x - \xo 21:12 \xt 1 Mos 17:21; Rom 9:7; Ebr 11:18\x* \p \v 13 Mutto balvvalægje nisson barne aigom mon maidai dakkat almugen, dainago son læ du nalle.\x - \xo 21:13 \xt 1 Mos 16:10; 17:20; 25:16\x* \p \v 14 De likkai Abraham arrad iđđedest bajas ja valdi laibe ja c̄accelæila ja addi Hagari ja bijai dam su oalge ala, nuft addi son sudnji barnac̄age ja bijai su mannat; ja son manai ja c̄agjedi Beerseba mæccai.\x - \xo 21:14 \xt 1 Mos 21:31\x* \p \v 15 Go dal c̄acce læi nokkam læilast, de suppi son barnac̄a muttom miestaga vuollai. \p \v 16 Ja son manai dokko ja c̄okkani buotta, davgge‐bac̄adaǥa duokkai; dastgo son celki: Im mon dato oaidnet barnac̄a jabmema. De c̄okkai son buotta ja bajedi su jienas ja c̄ieroi. \p \v 17 De gulai Ibmel barnac̄a jiena, ja Ibmel engel c̄uorvoi Hagari almest ja celki sudnji: Mi dust vaillo, Hagar? Ale bala; dastgo Ibmel læ gullam barnac̄a jiena dast, gost son læ. \p \v 18 C̄uoʒ̄ʒ̄el, bajed barnac̄a bajas ja doala su du gieđainad; dastgo mon aigom dakkat su stuora almugen.\x - \xo 21:18 \xt 1 Mos 21:13\x* \p \v 19 Ja Ibmel rabasti su c̄almid, nuft atte son oini c̄accegaivo; de manai son dokko ja devdi læila c̄acin ja addi barnac̄i jukkat. \p \v 20 Ja Ibmel læi barnac̄a mielde, ja son s̄addai bajas; ja son oroi mæcest ja s̄addai, go son stuoroi, davggebac̄en. \p \v 21 Ja son oroi Paran mæcest; ja su ædne valdi sudnji aka Egypten ædnamest. \p \v 22 Ja de dapatuvai dam aige, de celki Abimelek ja Pikol, su soattehærra, Abrahami: Ibmel læ duina buok dam siste, maid don daǥak.\x - \xo 21:22 \xt 1 Mos 26:26\xta ; j. n. v.\x* \p \v 23 De vuorno munji dal dam baikest Ibmel bokte, atte don ik aigo dakkat bætolas̄vuođa mu ja mu manai ja mu maŋestbotti vuostai! Dam rakisvuođa mielde, maid mon læm dudnji c̄ajetam, galgak don dakkat mu vuostai ja dam ædnam vuostai, gost don asak nuftgo amas. \p \v 24 De celki Abraham: Mon aigom vuordnot. \p \v 25 Ja Abraham sivatalai Abimeleka dam c̄accegaivo diti, maid Abimeleka balvvalægjek legje valddam vækkavaldalas̄vuođain. \p \v 26 De celki Abimelek: Im mon dieđe, gi dam læ dakkam; ik don læk munji dam dieđetam, imge mon læk dam gullam ouddalgo odne. \p \v 27 De valdi Abraham smavva omid ja stuora omid ja addi Abimeleki; ja soai daǥaiga goabbas̄aǥak gaskanæsga litto. \p \v 28 Ja Abraham divoi c̄iec̄a savca dain smavva omin sierra. \p \v 29 De celki Abimelek Abrahami: Manen galggek dak c̄iec̄a savca dast, maid don læk divvom sierra? \p \v 30 Ja son celki: Dam c̄iec̄a savca galgak don valddet mu gieđast, duođas̄tussan munji dam bagjeli, atte mon læm roggam dam gaivo. \p \v 31 Damditi goc̄c̄ujuvvu dat baikke Beerseban\f + \fr 21:31 \ft vale gaivvo.\f*; dastgo dobbe vuornoiga soai goabbas̄aǥak. \p \v 32 De daǥaiga soai dalle gaskanæsga litto Beersebast; ja Abimelek ja Pikol, su soattehærra, c̄uoʒ̄ʒ̄eleiga ja macaiga ruoktot Filistalaʒ̄ai ædnami. \p \v 33 Ja son\f + \fr 21:33 \ft Abraham.\f* gilvi tamariskavuovdac̄a Beersebai; ja son c̄uorvoi dobbe Hærra, dam aǥalas̄ Ibmela nama. \p \v 34 Ja Abraham asai nuftgo amas Filistalaʒ̄ai ædnamest gukkes aige. \c 22 \s1 22. Kapittal. \s2 Ibmel goc̄c̄o Abraham oaffarus̄s̄at Isaka Moria vare alde, Abraham læ garves jægadet, 1–10. Hærra engel æstad su dam daǥost, ramed su gulolas̄‐vuođa ja gærdota daid sudnji addum loppadusaid; Abraham assa Beersebast, 11–19. Nakor nalle bajaslokkujuvvu, 20–24. \p \v 1 Ja de dapatuvai dai dapatusai maŋŋel, atte Ibmel gæc̄c̄ali Abraham; ja son celki sudnji: Abraham! Ja son celki: Gæc̄a, dast mon læm.\x - \xo 22:1 \xt Judit 8:23; 1 Makk 2:52\x* \p \v 2 Ja son celki: Valde du barnad, du aidno, gæn don rakistak, Isaka, ja mana Moria ædnami ja oaffarus̄a su dobbe boalddem‐oaffaren muttom vare alde, maid mon dudnji cælkam. \p \v 3 De likkai Abraham arrad iđđedest bajas ja noađoti su asenes ja valdi guoktas su rængaines mieldes ja Isaka, su barnes: ja son luoddoi muoraid boalddem‐oaffar varas ja garvesti jec̄as ja manai dam baikkai. maid Ibmel læi sudnji cælkkam. \p \v 4 Goalmad bæive bajedi Abraham su c̄almides ja oini dam baike gukken, \p \v 5 De celki Abraham su rængasguktui: Orro doai dast asenin! Ja moai barninæme, moai manne dokko, ja moai aiggu rokkadallat ja boattet fastain dodno lusa. \p \v 6 Ja Abraham valdi boalddemoaffar‐muoraid ja bijai Isak, su barnes, ala, ja son valdi jes̄ dola ja nibe giettasis; ja soai manaiga goabbas̄aǥak ovtast. \p \v 7 De sardnogođi Isak Abrahami, su ac̄c̄asis, ja celki: Mu ac̄ac̄am! Ja son celki: Gæc̄a, dast mon læm, mu barnac̄am! Ja son celki: Gæc̄a, dast læ dolla ja muorak, mutto gost læ labbes boalddem‐oaffaren? \p \v 8 Ja Abraham celki: Ibmel aiggo jes̄ gæc̄c̄at aldsesis labba boalddem‐oaffaren, mu barnac̄am! De manaiga soai goabbas̄aǥak ovtast. \p \v 9 Ja go soai bođiga dam baikkai, maid Ibmel læi sudnji cælkkam, de huksi Abraham dasa altara ja bijai muoraid garvesen; ja son c̄anai Isaka, su barnes, ja bijai su altar ala muorai bagjeli. \p \v 10 Ja Abraham geiggi su gieđas olgus ja valdi nibe njuovvam diti su barnes.\x - \xo 22:10 \xt Ebr 11:17; Jak 2:21\x* \p \v 11 De c̄uorvoi Hærra engel sudnji almest ja celki: Abraham Abraham! Ja son celki: Gæc̄a, dast mon læm. \p \v 12 Ja son celki: Ale bija du gieđad barnac̄a ala, ja ale daǥa sudnji maidege; dastgo dal mon dieđam, atte don balak Ibmelest ja ik læk sæstam du barnad, du aidno, mu diti.\x - \xo 22:12 \xt Rom 8:32\x* \p \v 13 De bajedi Abraham su c̄almides ja oini, ja gæc̄a, viercca læi su duokken, sorrum c̄orvidesguim miestagidi gidda; ja Abraham manai dokko ja valdi dam vierca ja oaffarus̄ai dam boalddem‐oaffaren su barnes sagjai. \p \v 14 De goc̄oi Abraham dam baike nama: Hærra oaidna; nuft atte celkkujuvvu vela odnas̄ bæivege: Hærra vare alde galgga son addet jec̄as oidnujuvvut. \p \v 15 Ja Hærra engel c̄uorvoi Abrahami nubbe gærde almest \p \v 16 ja celki: Jec̄c̄am bokte vuornom mon, cælkka Hærra, atte dainago don læk dakkam dam ikge læk sæstam du barnad, du aidno.\x - \xo 22:16 \xt Sir 44:25; Luk 1:73; Ebr 6:13\x* \p \v 17 de aigom mon stuorrat du buristsivdnedet ja dakkat du nale sagga ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄an nuftgo nastid almest ja nuftgo saddoid. mak læk abe gaddest; ja du nalle galgga valddet su vas̄alaʒ̄aides portaid oabmenes;\x - \xo 22:17 \xt 1 Mos 12:2; 13:16; 15:5; 26:4; 28:14; 32:12; 24:60\x* \p \v 18 ja du nale siste galggek buok ædnam albmugak buristsivdneduvvut. dainago don jægadik mu jiena.\x - \xo 22:18 \xt 1 Mos 12:3\x* \p \v 19 De manai Abraham fastain ruoktot su rængaides lusa ja si rakkanegje ja manne ovtast Beersebai; ja Abraham asai Beersebast. \p \v 20 Ja de dapatuvai dastmaŋŋel, atte muittaluvvui Abrahami: Gæc̄a, Milka maidai læ rieǥadattam Nakori, du villji, barnid:\x - \xo 22:20 \xt 1 Mos 11:29\x* \p \v 21 Us, su vuostasrieǥadægje, ja Bus, su vielja, ja Kemuel, Aram ac̄e, \p \v 22 ja Kesed ja Haso ja Pildas ja Jidlaf ja Betuel: \p \v 23 mutto Betuel sakkanatti Rebekka. Dam gakcasa rieǥadatti Milka Nakori. Abraham villji.\x - \xo 22:23 \xt 1 Mos 24:15, 24; 22:23 Kap.\x* \p \v 24 Su ligge‐akka maidai, gæn namma læi Reuma, rieǥadatti Tebah ja Gaham ja Tahas ja Maaka. \c 23 \s1 23. Kapittal. \s2 Sara jabma ja Abraham moras̄ta su diti; son oasta Makpela biejo Hetitalaʒ̄ast Efronest ja havddad su dasa, 1–20. \p \v 1 Ja Sara eli c̄uođe ja c̄iec̄a goalmad lokkai jaǥe; dak legje Sara ællem jaǥek. \p \v 2 Ja Sara jami Kirjat‐Arbai, dat læ Hebron, Kanaan ædnamest; ja Abraham bođi moras̄tet Sara diti ja c̄ierrot su.\x - \xo 23:2 \xt 1 Mos 50:10\x* \p \v 3 Dastmaŋŋel c̄uoʒ̄ʒ̄eli Abraham ja vulgi su jabmes lutte ja sarnoi Het manaidi ja celki: \p \v 4 Mon læm amas ja olggoædnam olmus̄ din lutte; addet munji ædnama havddebaikken luttadek, vai mon oaʒ̄om havddadet mu jabmam ja doalvvot su erit mu muođoidam oudast.\x - \xo 23:4 \xt 1 Muit 29:15; Ebr 11:9, 13\x* \p \v 5 De vastedegje Het manak Abrahami ja celkke sudnji: \p \v 6 Gula min, mu hærram! Don læk okta Ibmel oaivamus̄ min gaskast; havddad du jabmad buoremus havddai min havdin! I oktage mist galga biettalet dust su havdes, nuft atte don ik oʒ̄us̄e havddadet du jabmad dasa. \p \v 7 De c̄uoʒ̄ʒ̄eli Abraham ja gobmerdi jec̄as ædnam albmug oudast, Het manai oudast. \p \v 8 Ja son sarnoi singuim ja celki: Jos dat læ din dato mielde, atte mon oaʒ̄om havddadet mu jabmam ja doalvvot su erit mu muođoidam oudast, de gullet muo ja rokkadallet mu oudast Efron, Soar barne, \p \v 9 vai son addas̄i munji Makpela biejo, mi gulla sudnji, ja mi læ su giedderavdast; addus son munji dam olles mavso oudast din gaskast nuftgo oabmahas̄ havddesagjen. \p \v 10 Mutto Efron læi c̄okkamen gasko Het manai gaskast; ja Efron, dat Hetitalas̄, vastedi Abrahami Het manai gullot, sin buokai gullot, guđek manne sisa su gavpug porttaraige ja celki: \p \v 11 Im, mu hærram, gula muo: Ædnama addam mon dudnji, ja biejo, mi læ dam alde, dam addam mon dudnji; mu olbmuidam manai c̄almi oudast addam mon dudnji dam, havddad du jabmad! \p \v 12 De gobmerdi Abraham jec̄as ædnam olbmui muođoi oudast; \p \v 13 ja son sarnoi Efroni ædnam olbmui gullot ja celki: Vare don dadde dus̄s̄e datus̄ik muo gullat! Mon mavsam ædnama arvo, valde dam must, ja mon havddadam mu jabmam dasa. \p \v 14 De vastedi Efron Abrahami ja celki sudnji: \p \v 15 Mu hærram, gula muo! Ænambitta, mi læ njællje c̄uođe sekel silba væra, mibe dat læ mu ja du gaskast? Havddad don du jabmad! \p \v 16 Ja Abraham arvvedi Efron, ja Abraham vikki Efroni dam silba, man birra son læi sardnom Het manai gullot, njællje c̄uođe sekel silba, mi læi jođetægje gavpest. \p \v 17 Ja Efron giedde, mi læ Makpelast, mi læ aito Mamre buotta, giedde ja biegjo, mi læ dam alde, ja buok muorak, mak legje gieddest, obba dam raje siste birra buok, dak s̄adde nannijuvvut \p \v 18 Abrahami obmudakkan Het manai c̄almi oudast, sin buokai oudast, guđek manne sisa su gavpug porttaraige.\x - \xo 23:18 \xt 1 Mos 49:30; 50:13; Ap daǥ 7:16\x* \p \v 19 Ja dastmaŋŋel havddadi Abraham Sara, su akas, bigjui, mi læ Makpela giedde alde Mamre buotta, dat læ Hebron, Kanaan ædnamest.\x - \xo 23:19 \xt 1 Mos 25:9, 10\x* \p \v 20 De s̄addai giedde ja biegjo dam alde nannijuvvut Abrahami oabmahas̄ havddesagjen Het manain. \c 24 \s1 24. Kapittal. \s2 Abraham vuolgat su balvvalægjes vieʒ̄ʒ̄at Isaki aka su jec̄as soǥast, 1–9. Balvvalægje boatta Karani, gost Abraham vielja bardne Betuel læ assamen, galgga su mokkes Ibmel lagadusa ja buristsivdnadusa bokte ja bukta Rebekka, Betuel nieida, mieldes ruoktot. Isak valdda su akkanes, 10–67. \p \v 1 Ja Abraham læi boares ja vuorasmuvvam, ja Hærra læi buristsivdnedam Abraham juokke dafhost. \p \v 2 Ja Abraham celki su balvvalægjasis, dam boarrasebmusi su dalostes, gutte rađđi bagjel buok, mi sust læi: Rakkasam, bija du gieđad mu alem vuollai,\x - \xo 24:2 \xt 1 Mos 15:2; 47:29\x* \p \v 3 ja mon aigom vuornotet du Hærra, alme Ibmel ja ædnam Ibmel, bokte, atte ik don galga valddet mu bardnai aka Kananitalaʒ̄ai nieidain, gæi gaskast mon asam,\x - \xo 24:3 \xt 1 Mos 28:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 4 mutto don galgak mannat mu ædnami ja mu soǥa lusa ja valddet dobbe aka mu bardnai, Isaki. \p \v 5 Ja balvvalægje celki sudnji: I daide nisson dattot c̄uovvot mu mielde dam ædnami; galgamgo mon dalle doalvvot du barne ruoktot dam ædnami, gost don læk boattam? \p \v 6 Ja Abraham celki sudnji: Varot jec̄ad doalvvomest mu barne dokko ruoktot. \p \v 7 Hærra, alme Ibmel, gutte valdi muo mu ac̄c̄am dalost ja mu vanhemidam ædnamest, ja gutte sarnoi munji, ja gutte vuornoi munji ja celki: Du nallai aigom mon addet dam ædnama, son galgga vuolgatet su engeles du muođoi ouddi, nuft atte don oaʒ̄ok valddet mu bardnai dobbe aka.\x - \xo 24:7 \xt 1 Mos 12:7; 2 Mos 23:20\x* \p \v 8 Mutto jos nisson i dato c̄uovvot du mielde, de galgak don læt luovos dam valest munji; dus̄s̄e mu barne ik don fal galga doalvvot dokko ruoktot. \p \v 9 De bijai balvvalægje su gieđas Abraham, su isedes, alem vuollai ja vuornoi sudnji dam as̄e harrai. \p \v 10 Ja balvvalægje valdi loǥe kamela su isedes kamelin, ja son vulgi, ja son doalvoi færramaid su isedes divras galvoin mieldes; ja son c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja manai Mesopotamiai, Nakor gavpugi. \p \v 11 Ja son luiti kamelid livvot gavpug olggobællai c̄accegalddo gurri ækkedbællai, lakka dam aige, go dak nissonak, guđek goivvuk c̄ace, mannek olgus. \p \v 12 Ja son celki: Hærra, mu isedam, Abraham, Ibmel! Rakkasam, adde munji odne dapatuvvat likkolas̄ dapatusa, ja daǥa arbmogasvuođa mu ised, Abraham vuostai! \p \v 13 Gæc̄a, mon c̄uoʒ̄om dam c̄acce‐aja‐gaddest, dam bodda go gavpug olbmui nieidak mannek olgus goaivvot c̄ace. \p \v 14 Divte dal dapatuvvat, atte dat nieidda, gæsa mon cælkam: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, hallist du littad, vai mon oaʒ̄om jukkat, ja gutte cælkka: Juǥa, ja mon addam maidai du kamelidi jukkat, — atte dat læ son, gæn don læk mærredam du balvvalægjasad, Isaki, ja dast mon dovdam, atte don læk dakkam arbmogasvuođa mu ised vuostai. \p \v 15 Ja de dapatuvai, ouddalgo son læi hæittamge sardnomest, gæc̄a, de bođi Rebekka olgus; son læi Betuel nieidda, gi læi Milka bardne, gi læi Nakor, Abraham vielja, akka; ja sust læi litte oalges alde.\x - \xo 24:15 \xt Es 65:24; 1 Mos 22:23\x* \p \v 16 Ja nieidda læi sagga c̄abbahabmasas̄, buttes nieidda, ja i oktage olmai læm dovddam su; ja son niejai vuolas agjagi ja devdi su littes ja goarŋoi fastain bajas. \p \v 17 De vieǥai balvvalægje su oudald ja celki: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, divte muo juǥestet vehas̄ c̄ace du littestad. \p \v 18 Ja son celki: Juǥa, mu hærram! Ja son gac̄ai ja valdi su littes vuolas su giettasis ja addi sudnji jukkat. \p \v 19 Ja go son gærgai addemest sudnji jukkat, de celki son: Mon aigom goaivvot maidai du kamelidi c̄ace, dassac̄i go dak læk gallasi jukkam. \p \v 20 Ja son gac̄ai ja gurri su littes c̄accelastai ja vieǥai fastain galddoi goaivvot; ja son goaivoi buok su kamelidi. \p \v 21 Ja olmai gæc̄ai su imas̄tallamin, mutto oroi javotaǥa oaʒ̄ʒ̄om diti diettet, læigo Hærra addam su maŧke likkostuvvat, daihe i. \p \v 22 Ja go kamelak legje gallasi jukkam, de valdi olmai golleriegga, mi deddi sekel bæle, ja guokte giettariegga, mak deddiga loǥe sekel golle, su gieđaidi. \p \v 23 Ja son celki: Gæn nieidda don læk? Cælke munji, rakkasaʒ̄ʒ̄am, lægo du ac̄e viesost sagje migjidi igjasagjen? \p \v 24 Ja son celki sudnji: Mon læm Betuel, Milka barne, nieidda, gæn son rieǥadatti Nakori.\x - \xo 24:24 \xt 1 Mos 22:20, 23\x* \p \v 25 Ja son celki vela sudnji: Mist læk sikke oalgak ja oabmebiebmo valjetrakkan, ja sagje maidai læ igjasagjen. \p \v 26 De gobmerdi olmai ja rokkadalai Hærra. \p \v 27 Ja son celki: Maidnujuvvum lekus Hærra, mu ised, Abraham, Ibmel, gutte i læk hæittam su arbmogasvuođas ja su oskaldasvuođas mu ised vuostai! Hærra læ muo dolvvom balgga mielde, gidda mu isedam fulki vieso ragjai. \p \v 28 Ja nieidda vieǥai ja muittali buok dam su ædnes vieso siste. \p \v 29 Ja Rebekkast læi viellja, gæn namma læi Laban; ja Laban vieǥai olbma lusa olgus aja‐gaddai. \p \v 30 Dastgo go son oini riegga ja giettarieggaid su oabas gieđain ja gulai Rebekka, su oabas, sanid, atte son celki: Nuft sarnoi olmai munji, de bođi son olbma lusa, ja gæc̄a, son læi c̄uoʒ̄ʒ̄omen kameli lutte aja‐gaddest. \p \v 31 Ja son celki: Boađe sisa, don Hærra buristsivdneduvvum! Manne c̄uoʒ̄ok don dabe olggon? Alma mon læm rakadam vieso, ja kamelidi læ sagje. \p \v 32 De manai olmai vieso sisa ja luiti nođid kamelin erit; ja son\f + \fr 24:32 \ft Laban.\f* addi kamelidi oalgaid ja biemo ja buvti c̄ace bassam diti su julgid ja dai olbmai julgid, guđek legje su mielde. \p \v 33 Ja borramus̄ bigjujuvvui su ouddi, mutto son celki: Im mon bora, ouddalgo mon læm muittalam mu æranam; ja son celki: Sarno!\x - \xo 24:33 \xt Tob 7:11\x* \p \v 34 De celki son: Mon læm Abraham balvvalægje; \p \v 35 ja Hærra læ sagga buristsivdnedam mu isedam, nuft atte son s̄addai famolaʒ̄ʒ̄an, ja son læ addam sudnji smavva omid ja stuora omid ja silbaid ja gollid ja balvvalegjid ja balvvalægje nissonid ja kamelid ja asenid.\x - \xo 24:35 \xt 1 Mos 13:2\x* \p \v 36 Ja Sara, mu isedam akka, rieǥadatti mu isedasam barne, maŋŋelgo son læi s̄addam boaresen; ja son addi sudnji buok, mi sust læi.\x - \xo 24:36 \xt 1 Mos 21:2\x* \p \v 37 Ja mu ised vuornoti muo ja celki: Ik don galga valddet mu bardnai aka Kananitalaʒ̄ai nieidain, gæi ædnamest mon asam. \p \v 38 Mutto don galgak mannat mu ac̄c̄am dalloi ja mu sokkam lusa ja valddet mu bardnai aka. \p \v 39 Ja mon celkkim mu isedasam: I daide nisson dattot c̄uovvot mu mielde. \p \v 40 Mutto son celki munji: Hærra, gæn muođoi oudast mon læm vagjolam, galgga vuolgatet su engeles du mielde ja addet du maŧke likkostuvvat, nuft atte don oaʒ̄ok valddet mu bardnai aka mu soǥast ja mu ac̄c̄am dalost.\x - \xo 24:40 \xt 1 Mos 17:1\x* \p \v 41 De galgak don læt luovos dam valest munji, go don boađak mu soǥa lusa; ja jos æi si dato addet dudnji nieida, de læk don luovos dam valest munji. \p \v 42 Ja mon bottim odne agjag lusa ja celkkim: Hærra, mu isedam, Abraham, Ibmel! Vare don addas̄ik mu matke likkostuvvat, man mielde mon vagjolam! \p \v 43 Gæc̄a, mon c̄uoʒ̄om dam c̄acce‐aja‐gaddest; divte dal dapatuvvat, atte dat nieidda, gutte boatta olgus c̄ace goaivvot, ja gæsa mon cælkam: Adde munji, vehas̄ c̄ace juǥestet du littestad, \p \v 44 ja gutte munji cælkka: Juǥa jes̄, ja mon goaivom maidai du kamelidi, — atte son læ dat nisson, gæn Hærra læ mærredam mu isedam bardnai. \p \v 45 Ouddalgo mon legjim hæittamge sardnomest mu vaimostam, gæc̄a, de bođi Rebekka olgus su littines oalges alde, ja son manai vuolas agjagi ja goaivoi c̄ace; de mon celkkim sudnji: Adde munji juǥestet! \p \v 46 Ja son hoapoti jecas̄ ja valdi su littes vuolas ja celki: Juǥa, ja mon addam maidai du kamelidige jukkat. Ja mon jukkim, ja son addi maidai kamelidi jukkat. \p \v 47 Ja mon jerrim sust ja celkkim: Gæn nieidda don læk? ja son celki: Mon læm Betuel, Nakor barne nieidda, gæn Milka rieǥadatti sudnji. De mon bigjim riegga su njudnai ja giettarieggaid su gieđaidi. \p \v 48 Ja mon gobmerdim ja rokkadallim Hærra, ja mon maidnum Hærra, mu isedam, Abraham, Ibmela, gutte læi laiddim muo dam rievtes balgga mielde valddem diti mu isedam vielja nieida su bardnai. \p \v 49 Ja dal, jos di aiggobetet c̄ajetet rakisvuođa ja oskaldasvuođa mu ised vuostai, de celkket munji dam, ja jos epet, de celkket munji dam, vai mon bæsam jorgetet olgis̄ daihe gurot gieđa bællai. \p \v 50 De vastedeiga Laban ja Betuel ja celkiga: Dat as̄s̄e læ boattam Hærrast; æm moai mate dudnji sardnot æm baha æmge buore. \p \v 51 Gæc̄a, Rebekka læ du muođoi oudast, valde su ja mana, ja lekus son du ised barne akka, nuftgo Hærra læ sardnom! \p \v 52 Ja go Abraham balvvalægje gulai sodno sanid, de gobmerdi son jec̄as ædnami Hærra ouddi. \p \v 53 Ja balvvalægje ouddanvaldi silbbalittid ja gollelittid ja biktasid ja addi Rebekkai; ja su villji ja su ædnai addi son divras galvoid. \p \v 54 De si borre ja jukke, son ja dak olbmak, guđek legje su mielde, ja orru dast ija. Ja go si likke bajas iđđedest, de celki son: Luittet muo vuolgget mu isedam lusa. \p \v 55 De celkiga su\f + \fr 24:55 \ft Rebekka.\f* viellja ja su ædne: Divte nieida orrot min lutte muttom aige daihe uccemus laǥest loǥe bæive; de dasto oaʒ̄ok don vuolgget. \p \v 56 Mutto son celki sigjidi: Allet ajet muo, go Hærra læ addam mu matke likkostuvvat; luittet muo vuolgget, vai mon bæsam mannat mu isedam lusa. \p \v 57 De celkke si: Ravkkop mi nieida ja jerrop, maid son cælkka. \p \v 58 De ravkke si Rebekka ja celkke sudnji: Aigokgo don vuolgget dam olbma mielde? Ja son celki: Aigom mon galle vuolgget. \p \v 59 De luitte si Rebekka, sin oabasek, ja su njamatægje ja Abraham balvvalægje ja su olbmaid vuolgget. \p \v 60 Ja si buristsivdnedegje Rebekka ja celkke sudnji: Min oabbamek, de s̄addas̄ik don duhat gærde loǥe duhaten, ja du nalle valddus su vas̄alaʒ̄aides porta oabmenes!\x - \xo 24:60 \xt 1 Mos 22:17\x* \p \v 61 Ja Rebekka ja su bigak gærggadegje jec̄aidæsek, ja si c̄okkanegje kameli ala ja c̄uvvu olbma. De valdi dalle balvvalægje Rebekka ja vulgi erit. \p \v 62 Ja Isak læi boattam vagjolæmestes dam gaivo Lakai Roi lusa; dastgo son læi assamen lulle‐ædnamest.\x - \xo 24:62 \xt 1 Mos 16:14; 25:11\x* \p \v 63 Ja Isak manai olgus ækked bællai jurdas̄addam varas mæcest; ja son bajedi su c̄almides ja oini, ja gæc̄a, de botte kamelak. \p \v 64 Ja Rebekka bajedi su c̄almides ja oini Isaka, ja son hoapoti jec̄as ja luoittadi vuolas kamela alde. \p \v 65 Ja son celki balvvalægjai: Gi olbmaid dat læ, gutte boatta min oudald mæcest? Ja balvvalægje celki: Dat læ mu ised. De valdi son bæitaline ja govc̄ai jec̄as. \p \v 66 Ja balvvalægje muittali Isaki buok dam, maid son læi dakkam. \p \v 67 Ja Isak doalvoi su sisa su ædnes, Sara, goattai, ja son valdi Rebekka, ja son s̄addai su akkan, ja son\f + \fr 24:67 \ft d. l. Isak.\f* rakisti su. De jeđđijuvvui Isak su ædnes maŋŋel.\x - \xo 24:67 \xt 1 Mos 25:20\x* \c 25 \s1 25. Kapittal. \s2 Abraham sakkanatta gutta barne Keturain, adda Isaki buok su obmudaǥas, jabma ja havddaduvvu. Isak buristsivdneduvvu Ibmelest, 1–11. Ismael oaʒ̄ʒ̄o guokte nubbe lokkai barne ja jabma, 12–18. Rebekka rieǥadatta guokte loǥe jaǥe gæc̄est Esau ja Jakoba, gæin dat boarrasæbbo Hærra sani mielde galgai balvvalet dam nuorab, 19–26. Esau vuovdda su vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođas Jakobi borramus̄a oudast, 27–34. \p \v 1 Ja Abraham valdi fastain aka, ja su namma læi Ketura. \p \v 2 Ja son rieǥadatti sudnji Simran ja Joksan ja Medan ja Midjan ja Jisbak ja Suah.\x - \xo 25:2 \xt 1 Muit 1:32\x* \p \v 3 Ja Joksan sakkanatti Skeba ja Dedan; ja Dedan manak legje Assuralaʒ̄ak ja Letusalaʒ̄ak ja Leummalaʒ̄ak. \p \v 4 Ja Midjan manak legje Efa ja Efer ja Hanok ja Abida ja Eldaa; buok dak legje Ketura manak. \p \v 5 Ja Abraham addi Isaki buok, mi sust læi. \p \v 6 Mutto dai ligge‐akai manaidi, gæk Abrahamest legje, addi Abraham addaldaǥaid ja bijai sin, dallego son læi ain ællemen, mannat erit Isak, su barnes, lutte, nuortas nuortta‐ædnami. \p \v 7 Ja dak læk Abraham ællemjaǥi bæivek, maid son eli: c̄uođe ja vitta gavcad lokkai jaǥe. \p \v 8 Ja Abraham addi vuoiŋas ja jami s̄iega vuorasvuođast, boaresen ja gallanam beivin, ja c̄oggujuvvui su olbmuides lusa.\x - \xo 25:8 \xt 1 Mos 15:15\x* \p \v 9 Ja Isak ja Ismael, su barnek, havddadeiga su Makpela bigjui, Hetitalaʒ̄a Efron, Soar barne, giedde ala, mi læ nuorttabælde Mamre, \p \v 10 dam giedde ala, maid Abraham osti Het manain; dasa havddaduvvuiga Abraham ja Sara, su akka.\x - \xo 25:10 \xt 1 Mos 23:16-20; 35:29; 49:31\x* \p \v 11 Ja de dapatuvai Abraham jabmem maŋŋel, atte Ibmel buristsivdnedi Isaka, su barne, ja Isak asai dam gaivo Lakai Roi lutte.\x - \xo 25:11 \xt 1 Mos 16:14; 24:62\x* \p \v 12 Ja dak læk Ismael, Abraham barne, sokkagoddek, gæn Egyptalas̄ nisson, Hagar, Sara balvvalægje nisson, rieǥadatti Abrahami.\x - \xo 25:12 \xt 1 Muit 1:29\xta ; j. n. v.\x* \p \v 13 Dak læk Ismael barni namak sin namaidæsekguim sin sokkagoddidæsek mielde: Ismael vuostasrieǥadægje Nebajot ja Kedar ja Adbeel ja Mibsam \p \v 14 ja Misma ja Duma ja Massa, \p \v 15 Hadar ja Tema, Jetur, Nafis ja Kedma. \p \v 16 Dak læk Ismael barnek, ja dak læk sin namak sin gavpuginesek ja sin sidainæsek, guokte nubbe lokkai oaivamuʒ̄a sin albmugidasæsek.\x - \xo 25:16 \xt 1 Mos 17:20\x* \p \v 17 Ja dak læk Ismael ællemjaǥek: c̄uođe ja c̄iec̄a njæljad lokkai jaǥe; ja son addi vuoiŋas ja jami ja c̄oggujuvvui su olbmuides lusa. \p \v 18 Ja si asse Havila rajest Sur ragjai, mi læ nuorttabælde Egypten, ja Assyria guvllui; nuorttali buok su vieljaides assoi son.\x - \xo 25:18 \xt 1 Mos 16:12\x* \p \v 19 Ja dat læ Isaka, Abraham barne, sokkagodde historia: Abraham sakkanatti Isaka.\x - \xo 25:19 \xt 1 Mos 21:2\xta ; j. n. v.\x* \p \v 20 Ja Isak læi njællje loǥe jaǥe boares, go son valdi Rebekka, Aramealaʒ̄a Betuel nieida Mesopotamiast, Aramealaʒ̄a Laban oaba, akkanes\x - \xo 25:20 \xt 1 Mos 24:10, 67\x* \p \v 21 Ja Isak rokkadalai Hærrai su akas oudast, dastgo son læi s̄addotæbme; ja Hærra gulai su, ja Rebekka, su akka, s̄addai manai vuostai. \p \v 22 Ja manak nordasteiga goabbag guoimesga vuostai su goaŧo siste, ja son celki: Go dat nuft læ, de manne mon dalle vela læmge? Ja son manai Hærrast jærrat. \p \v 23 Ja Hærra celki sudnji: Guokte albmuga læba du goaŧo siste, ja guokte olmus̄‐c̄ærda galggaba surgidet du askest; ja dat nubbe almug galgga læt gievrab go dat nubbe almug, ja dat boarrasæbbo galgga balvvalet dam nuorab.\x - \xo 25:23 \xt 1 Mos 27:29; Mal 1:2; Rom 9:12\x* \p \v 24 Go dal su aigge dievai, go son galgai rieǥadattet, gæc̄a, de legje jumic̄ak su goaŧo siste. \p \v 25 Ja dat vuostas̄ bođi ouddan, ruoksad ja mietta buok guolggai nuftgo guolggabivtas; ja si goc̄c̄u su nama Esauen\f + \fr 25:25 \ft d. l. dat guolggai.\f*. \p \v 26 Ja dastmaŋŋel bođi su viellja ouddan, ja su gietta læi doallamen Esau s̄us̄mest, ja su namma goc̄c̄ujuvvui Jakoben\f + \fr 25:26 \ft d. l. son doalla s̄us̄mest.\f*; mutto Isak læi gutta loǥe jaǥe boares, dallego soai rieǥadeiga.\x - \xo 25:26 \xt 1 Mos 27:36; Hos 12:4\x* \p \v 27 Go dal barnac̄ak s̄addaiga stuoresen, de s̄addai Esau c̄æpes bivdaren, olmajen, gutte elus̄ti mæcest; mutto Jakob læi jaskislundog olmai, gutte asai gođi siste. \p \v 28 Ja Isak ani Esau rakisen, dastgo son likoi mæccespiri birggui; mutto Rebekka ani Jakoba rakisen. \p \v 29 Ja Jakob malesti borramus̄a, ja Esau bođi mæcest, ja son læi vaibbam. \p \v 30 Ja Esau celki Jakobi: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, adde munji njiellalet vehas̄ dom ruoksadest, de dom ruoksadest, dastgo mon læm vaibbam; damditi goc̄c̄ujuvvui su namma Edomen\f + \fr 25:30 \ft d. l. dat ruoksad.\f*. \p \v 31 Ja Jakob celki: Vuovde munji dal dastanaǥa du vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođad! \p \v 32 Ja Esau celki: Gæc̄a, mon manam jabmema oudald; maid daǥam mon dalle vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođain? \p \v 33 Ja Jakob celki: Vuorno munji dal dastanaǥa! Ja son vuornoi sudnji, ja de vuvdi son su vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođas Jakobi.\x - \xo 25:33 \xt Ebr 12:16\x* \p \v 34 Ja Jakob addi Esaui laibe ja dam ruksis hærsko, ja son borai ja juǥai ja c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja manai. Nuft bagjelgæc̄ai Esau vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođa. \c 26 \s1 26. Kapittal. \s2 Isak orro Gerarest; Ibmel gærddo sudnji daid loppadusaid, maid son læi addam Abrahami, 1–6. Isak cælkka Rebekka oabbanes, son gavnatalla almaken læmen su akkan, Abimelek gielddajuokkehaʒ̄a dakkamest sodnoidi maidege bahaid, 7–11. Son attanus̄s̄a riggesvutti Ibmel buristsivdnadusa vuolde, gađas̄tuvvu ja vuorrastuttujuvvu Filistalaʒ̄ain, 12–22, manna Beersebai, gost Ibmel jeđđe su, 23–25, ja Abimelek dakka suina litto, 26–33. Esau valdda aldsesis guokte Kananitalas̄ aka, 34, 35. \p \v 1 Ja nælgge læi ædnamest ærreb dam oudeb nælge, mi læi læmas̄ Abraham beivin; ja Isak manai Abimelek, Filistalaʒ̄ai gonagasa lusa Gerari.\x - \xo 26:1 \xt 1 Mos 12:10\xta ; j. n. v.;\xta* 20:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 2 De almostatti Hærra jec̄as sudnji ja celki: Ale mana vuolas Egypteni. Oro dam ædnamest, maid mon dudnji cælkam! \p \v 3 Oro nuftgo amas dam ædnamest, ja mon aigom læt du mielde ja buristsivdnedet du; dastgo dudnji ja du nallai aigom mon addet buok daid ædnamid ja doallat dam vale, maid mon læm vurdnom Abrahami, du ac̄c̄ai.\x - \xo 26:3 \xt 1 Mos 12:7\xta ; j. n. v.\x* \p \v 4 Ja mon aigom dakkat du nale ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄an nuftgo nastid almest, ja mon aigom addet du nallai buok daid ædnamid, ja du nale siste galggek buok ædnam albmugak buristsivdneduvvut;\x - \xo 26:4 \xt 1 Mos 15:5; 22:17, 18; 12:3\x* \p \v 5 dainago Abraham gulai mu jiena ja vuttivaldi, maid mon dattum vuttivalddujuvvut: mu bakkomid, mu ravvagid ja mu laǥaid. \p \v 6 De asai Isak dalle Gerarest. \p \v 7 Ja dam baike olbmak jerre su aka birra, ja son celki: Son læ mu oabba. Dastgo son balai cælkkemest: Son læ mu akka; (jurdas̄edin:) amasek dam baike olbmak muo goddet Rebekka diti; dastgo son læ c̄abbes oadnet.\x - \xo 26:7 \xt 1 Mos 12:11\xta ; j. n. v.;\xta* 20:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 8 Ja de dapatuvai, go son læi orrom dast muttom aige, de gæc̄ai Abimelek, Filistalaʒ̄ai gonagas, olgus glase c̄ađa; ja son oini ja gæc̄a, Isak læikastalai Rebekkain, akaines. \p \v 9 De ravkai Abimelek Isaka ja celki: Gæc̄a, alma son læ du akka, ja moft læk don dalle cælkkam: Son læ mu oabba? Ja Isak celki sudnji: Dainago mon jurdas̄im: Daidam mon hævvanet su diti. \p \v 10 De celki Abimelek: Mi dat læ, maid don læk dakkam min vuostai? Farga lifc̄i muttom albmugest velledam du aka balddi, ja de don lifc̄ik buktam rikkosa min bagjeli. \p \v 11 De gildi Abimelek buok albmuga ja celki: Gutte duotta dam olbma daihe su aka, galgga vissasi jabmet.\x - \xo 26:11 \xt Salm 105:15\x* \p \v 12 Ja Isak gilvi dam ædnami ja oaʒ̄oi dam sæmma jaǥe c̄uođegærddasaʒ̄at, ja Hærra buristsivdnedi su. \p \v 13 Ja olmai s̄addai famolaʒ̄ʒ̄an; ja son s̄addai ain famolaʒ̄abun, gidda dassac̄i go son s̄addai hui famolaʒ̄ʒ̄an. \p \v 14 Ja sust legje smavva oamek ja stuora oamek ja ollo balvvalægjek, nuft atte Filistalaʒ̄ak adne gađas̄vuođa su vuostai. \p \v 15 Ja buok daid gaivoid, maid su ac̄e balvvalægjek legje roggam Abraham, su ac̄e, beivin, daid buđđu Filistalaʒ̄ak ja devdde daid ædnamin.\x - \xo 26:15 \xt 1 Mos 21:25\x* \p \v 16 Ja Abimelek celki Isaki: Vuolge erit min lutte; dastgo don læk s̄addam sagga famolaʒ̄abun go mi. \p \v 17 De vulgi Isak dast erit ja bajasdaǥai su sidas Gerar vuobmai ja asai dobbe. \p \v 18 Ja Isak roggati fastain daid c̄accegaivoid rabasen, mak legje roggujuvvum Abraham, su ac̄e, beivin, ja maid Filistalaʒ̄ak legje buđđom Abraham jabmem maŋŋel: ja son namati daid dai namai mielde, maiguim su ac̄c̄e læi namatam daid. \p \v 19 Ja Isaka balvvalægjek rogge vuobmai ja gavdne dobbe muttom galdo, mast læi golgge c̄acce. \p \v 20 Mutto Gerar baimanak riddalegje Isaka baimaniguim ja celkke: C̄acce gulla migjidi; ja son goc̄oi dam gaivo nama Eseken\f + \fr 26:20 \ft bælkko.\f*; dainago si belkke suina. \p \v 21 De rogge si nubbe æra gaivo ja si riddalegje maidai dam alde; ja son goc̄oi dam nama Sitnan\f + \fr 26:21 \ft vas̄alas̄vuotta.\f*. \p \v 22 De sirddai son dast erit ja roggai muttom æra gaivo, ja æi si riddalam dam alde; ja son goc̄oi dam nama Rehobotan\f + \fr 26:22 \ft vides sagje.\f* ja celki: Dal læ Hærra dakkam vides saje migjidi, nuft atte mi sattep s̄addat s̄addolaʒ̄ʒ̄an ædnamest. \p \v 23 Ja son manai bajas dobbe Beersebai. \p \v 24 Ja Hærra almostatti jec̄as sudnji damanaǥa ija ja celki: Mon læm Abraham, du ac̄ad, Ibmel; ale bala, dastgo mon læm du mielde, ja mon aigom buristsivdnedet du ja dakkat du nale ædnaggærddasaʒ̄ʒ̄an Abraham, mu balvvalægjam diti.\x - \xo 26:24 \xt 1 Mos 15:1\x* \p \v 25 De huksi son dasa altara ja c̄uorvoi Hærra nama ja bajasdaǥai dasa su goađes; ja Isaka balvvalægjek rogge dasa gaivo. \p \v 26 Ja Abimelek manai su lusa Gerarest, ja Akusat, su usteb, ja Pikol, su soattehærra.\x - \xo 26:26 \xt 1 Mos 21:22\x* \p \v 27 De celki Isak sigjidi: Manne boattebetet di mu lusa, go di goitge lepet muo vas̄otam ja agjam muo erit luttadek? \p \v 28 Ja si celkke: Mi læp c̄ielggaset oaidnam, atte Hærra læ læmas̄ du mielde, damditi celkkep mi: Lekus ainas valle‐litto min gaskast, min ja du gaskast, ja dakkop mi litto duina, \p \v 29 amad don dakkat bahaid min vuostai, nuftgo æp mige læk du duottam, ja nuftgo mi æp læk dakkam dudnji æra go burid, ja mi luitimek du mannat rafhest. Don læk dal Hærra buristsivdneduvvum. \p \v 30 De daǥai son guossemallasa sigjidi, ja si borre ja jukke. \p \v 31 Ja si likke arrad iđđedest bajas ja vurdnu gutteg guoibmasæsek vale; ja Isak luiti sin vuolgget, ja si manne su lutte rafhin. \p \v 32 Ja de dapatuvai damanaǥa bæive, atte Isaka balvvalægjek botte ja muittalegje sudnji dam gaivo birra, maid si legje roggam, ja si celkke sudnji: Mi læp gavdnam c̄ace. \p \v 33 Ja son goc̄oi dam Siban\f + \fr 26:33 \ft valle.\f*; damditi læ gavpuga namma Beerseba\f + \fr 26:33 \ft 21, 31.\f* gidda dam bæive ragjai. \p \v 34 Ja go Esau læi njællje loǥe jaǥe boares, de valdi son Judit, Hetitalaʒ̄a Beeri nieida, akkanes, ja Basmat, Hetitalaʒ̄a Elon nieida.\x - \xo 26:34 \xt 1 Mos 36:2\x* \p \v 35 Ja dak læiga vaimo moras̄en Isaki ja Rebekkai. \c 27 \s1 27. Kapittal. \s2 Isak aiggo buristsivdnedet Esau vuostasrieǥadæme buristsivdnadusain, mutto gavvelvuođa bokte oaʒ̄ʒ̄o Jakob dam, ja Esau nistet dam, 1–29. Daddeke songe oaʒ̄ʒ̄o buristsivdnadusa, 30–40. Son vas̄ot ja vainot su vieljas, gæn Rebekka nævvo bataret Laban lusa, 41–46. \p \v 1 Ja de dapatuvai, go Isak læi s̄addam boaresen, ja su c̄almek legje hægjonam, nuft atte son i mattam oaidnet, de ravkai son Esau, su boarrasæb barnes, ja celki sudnji: Mu barnac̄am! Ja son celki sudnji: Gæc̄a, dast mon læm. \p \v 2 Ja son celki: Gæc̄a, rakkasaʒ̄ʒ̄am, mon læm boarasmuvvam, im mon dieđe mu jabmem bæivvam. \p \v 3 Valde dal du bierggasidad, du njuollaskuppod ja du davgad, ja mana mæccai ja godde munji juogas̄lai mæccespiri, \p \v 4 ja rakad munji njalgga hærsko, daggara, masa mon likom, ja buvte munji dam, vai mon bæsam borrat, vai mu siello buristsivdnedifc̄i du, ouddalgo mon jamam. \p \v 5 Ja Rebekka gulai, go Isak sarnoi Esauin, su barnines. Ja Esau manai mæccai goddet juogas̄lai mæccespiri ja buktet dam sidi. \p \v 6 Ja Rebekka celki Jakobi, su bardnasis: Gæc̄a, mon gullim du ac̄ad sardnomen Esaui, du villji, ja cælkkemen: \p \v 7 Buvte munji juogas̄lai mæccespiri ja rakad munji njalgga hærsko, nuft atte mon bæsam borrat; ja mon aigom buristsivdnedet du Hærra muođoi oudast, ouddalgo mon jamam. \p \v 8 Ja dal, mu barnac̄am, gulddal mu jiena dam dafhost, maid mon dudnji goc̄om: \p \v 9 Mana smavva omi lusa ja vieʒ̄a munji dobbe guokte buore gice; ja mon rakadam daid njalgga hærskon du ac̄c̄asad, daggaren, masa son liko. \p \v 10 Ja don galgak doalvvot dam du ac̄c̄asad, ja son oaʒ̄ʒ̄o borrat, vai son buristsivdnedifc̄i du, ouddalgo son jabma. \p \v 11 De celki Jakob Rebekkai, su ædnasis: Gæc̄a, Esau, mu vielljam, læ guolggas olmai, ja mon læm guolgates olmai.\x - \xo 27:11 \xt 1 Mos 25:25\x* \p \v 12 Daidda mu ac̄c̄am gulddalet muo, ja mon lifc̄im dalle su c̄almi oudast nuftgo bilkkedægje, ja de mon buvtas̄im bagjelasam garrodusa ja im buristsivdnadusa. \p \v 13 De celki su ædne sudnji: Bottus du garrodus mu bagjeli, mu barnac̄am! Gulddal fal mu jiena ja mana ja vieʒ̄a munji daid! \p \v 14 De manai son ja vieʒ̄ai daid ja buvti daid su ædnasis; ja su ædne rakadi njalgga hærsko, daggara, masa su ac̄c̄e likoi. \p \v 15 Ja Rebekka valdi Esau, su boarrasæb barnes, hægjabiktasid, mak legje su lutte viesost, ja son garvoti Jakobi, su nuorab bardnasis, daid. \p \v 16 Mutto daid gicenakid giesai son su gieđai birra ja su guolgates c̄æbet birra. \p \v 17 Ja son addi dam njalgga hærsko ja laibe, maid son læi rakadam, Jakoba, su barnes, gitti. \p \v 18 Ja son manai sisa su ac̄es lusa ja celki: Mu ac̄ac̄am! Ja son celki: Gæc̄a, dast mon læm; gi don læk, mu barnac̄am? \p \v 19 Ja Jakob celki su ac̄c̄asis: Mon læm Esau, du vuostasriegadægje; mon læm dakkam, nuftgo don munji celkkik. C̄uoʒ̄ʒ̄el dal, c̄okkan ja bora mu bivdost, vai du siello buristsivdnedifc̄i muo! \p \v 20 De celki Isak su bardnasis: Moft don læk dalle nuft farga gavdnam dam, mu barnac̄am? Ja son celki: Dainago Hærra, du Ibmel, vuolgati dam mu oudald. \p \v 21 Ja Isak celki Jakobi: Boađe laǥabuidi, vai mon bæsam du gulddalet, mu barnac̄am, lækgo don mu bardne Esau, daihe ik. \p \v 22 Ja Jakob manai laǥabuidi Isak, su ac̄es lusa; ja son gulddali su ja celki: Jiedna læ Jakoba jiedna, mutto gieđak læk Esau gieđak. \p \v 23 Ja i son dovddam su, dastgo su gieđak legje guolggajak nuftgo Esau, su vielja, gieđak; ja son buristsivdnedi su.\x - \xo 27:23 \xt 1 Mos 27:16\x* \p \v 24 Ja son celki: Lækgo don mu bardne Esau? Ja son celki: Læm. \p \v 25 De celki son: Buvte dam munji deiki, vai mon bæsam borrat mu bardnam bivdost, vai mu siello buristsivdnedifc̄i du. De buvti son sudnji dam, ja son borai, ja son buvti sudnji vine, ja son juǥai. \p \v 26 Ja Isak, su ac̄c̄e, celki sudnji: Boađe goit laǥabuidi ja cummest muo, mu barnac̄am! \p \v 27 Ja son manai laǥabuidi ja cummesti su; ja son havsi haja su biktasin ja buristsivdnedi su. Ja son celki: Gæc̄a, mu barne hagja læ nuftgo ædnam hagja, maid Hærra læ buristsivdnedam.\x - \xo 27:27 \xt Ebr 11:20\x* \p \v 28 Ja Ibmel addas̄i dudnji alme suolnest ja ædnama buoiddevuoja valljogasat gornid ja vine! \p \v 29 Albmugak galggek du balvvalet ja olmus̄‐c̄ærdak galggek du julgi oudast gobmardallat; læǥe hærran du vieljaidad bagjel, ja du ædnad barnek galggek du julgi oudast gobmardallat; gutte du garrod, lekus garroduvvum, ja gutte du buristsivdned, lekus buristsivdneduvvum!\x - \xo 27:29 \xt 1 Mos 25:23; 12:3; 4 Mos 24:9\x* \p \v 30 Ja de dapatuvai, go Isak læi gærggam Jakoba buristsivdnedæmest, ja go Jakob aito læi mannam olgus Isak, su ac̄es, muođoi oudast, de bođi Esau, su viellja, su bivddem‐mokkestes. \p \v 31 Ja son maidai rakadi njalgga hærsko ja buvti dam su ac̄c̄asis; ja son celki su ac̄c̄asis: Mu ac̄c̄am c̄uoʒ̄ʒ̄elekus ja borrus su barnes bivdost, vai du siello buristsivdnedifc̄i muo! \p \v 32 Ja Isak, su ac̄c̄e, celki sudnji: Gi don læk? Ja son celki: Mon læm du bardne, du vuostasrieǥadægje, Esau.\x - \xo 27:32 \xt 1 Mos 25:25\x* \p \v 33 De suorggani Isak hui sagga, ja son celki: Gi læi dalle son, gutte goddi mæccespiri ja buvti munji, nuft atte mon borrim buok borramus̄ain, ouddalgo don bottik, ja mon buristsivdnedim su? Son galgga maidai læt buristsivdneduvvum. \p \v 34 Go Esau gulai su ac̄es sanid, de c̄uorvvogođi son sagga stuora ja bac̄c̄a c̄uorvvomin, ja son celki su ac̄c̄asis: Buristsivdned muo, maidai muo, mu ac̄ac̄am! \p \v 35 Mutto son celki: Du vielljat bođi gavvelvuođain ja valdi du buristsivdnadusa.\x - \xo 27:35 \xt Ebr 12:17\x* \p \v 36 De celki son: Lægo dat damditi, go su namma læ goc̄c̄ujuvvum Jakoben\f + \fr 27:36 \ft d. l. dat gavvel.\f*, go son dal juo guovte gærde læ muo bættam? Mu vuostasrieǥadæme vuoiggadvuođa læ son valddam, ja gæc̄a, dal læ son valddam mu buristsivdnadusa. Ja son celki: Ikgo don læk guođđam munji buristsivdnadusa?\x - \xo 27:36 \xt 1 Mos 25:26, 33\x* \p \v 37 Ja Isak vastedi ja celki Esaui: Gæc̄a, mon læm bigjam su hærran du bagjel, ja buok su vieljaid læm mon addam sudnji balvvalægjen, ja gornid ja vine læm mon sudnji moras̄tam; maid galgam mon dalle dakkat dudnji, mu barnac̄am? \p \v 38 Ja Esau celki su ac̄c̄asis: Lægo dust dalle dus̄s̄e okta buristsivdnadus, mu ac̄ac̄am? Buristsivdned maidai muo, mu ac̄ac̄am! Ja Esau bajedi su jienas ja c̄ieroi. \p \v 39 De vastedi Isak, su ac̄c̄e. ja celki sudnji: Gæc̄a, ædnam buoiddevuođataǥa galgga du dallo læt ja alma alme suolnetaǥa bagjen. \p \v 40 Ja du miekad bokte galgak don ællet, ja du vieljad galgak don balvvalet; mutto dat galgga dapatuvvat, go don s̄addak iccavæidagen, de don cuovkas cuvkkik su gæssa du c̄æbetestad. \p \v 41 Ja Esau vas̄oti Jakoba dam buristsivdnadusa diti, maina su ac̄c̄e læi buristsivdnedam su, ja Esau celki su vaimostes: Dat aigge læ lakka, go mu ac̄e bagjel moras̄tuvvu, de mon goddam Jakoba, mu vielljam. \p \v 42 Ja Rebekkai dieđetuvvujegje Esau, su boarrasæb barne, sanek; ja son bijai sane ja ravkai Jakoba, su nuorab barnes, ja son celki sudnji: Gæc̄a, Esau, du vielljat, aiggo dudnji mavsatet goddededin du. \p \v 43 Ja dal, mu barnac̄am, gulddal mu jiena ja c̄uoʒ̄ʒ̄el, batar Labana, mu vielja, lusa, Karani! \p \v 44 Ja don galgak orrot su lutte muttom gaska, dassac̄i go du vieljad moarre vassa, \p \v 45 dassac̄i go du vieljad moarre jorgid dust erit, ja son vajaldatta, maid don læk dakkam sudnji; de mon bijam dudnji sane ja vieʒ̄am du dobbe erit. Manne galgas̄im mon masset dodno goabbas̄aǥaid ovtag bæive! \p \v 46 Ja Rebekka celki Isaki: Mon læm laitastuvvam mu ællemestam Het nieidai diti; jos Jakob valdda aka Het nieidain, daggara go dak læba, dam ædnam nieidain, de man diti galgas̄im mon dalle ællet?\x - \xo 27:46 \xt 1 Mos 26:34, 35\x* \c 28 \s1 28. Kapittal. \s2 Jakob buristsivdneduvvu su ac̄estes ja manna Mesopotamiai, 1–5. Esau valdda vela ovta aka Ismael nieidain, 6–9. Hærra almostatta jec̄as Jakobi Betelest, gærddo daid ouddal addujuvvum loppadusaid ja lopped sudnji suogjalusas, 10-17. Jakob cegge muittogæđge ja dakka loppadusa, 18–22. \p \v 1 Ja Isak ravkai Jakoba ja buristsivdnedi su; ja son gildi su ja celki sudnji: Ik don galga valddet aka Kanaan nieidain.\x - \xo 28:1 \xt 1 Mos 24:3\x* \p \v 2 Gærggad jec̄ad, mana Mesopotamiai, Betuel, du ædnad ac̄e, dalloi, ja valde dobbe aldsesad aka, Labana, du ædnad vielja, nieidain!\x - \xo 28:2 \xt 1 Mos 25:20\x* \p \v 3 Ja Ibmel dat buokvæǥalas̄, buristsivdnedifc̄i du ja daǥas̄i du s̄addolaʒ̄ʒ̄an ja ædnanattas̄i du, nuft atte don s̄addak almugjoavkkon. \p \v 4 Ja son addas̄i dudnji Abraham buristsivdnadusa, dudnji ja du nallai oktan duina, nuft atte don valdak dam ædnama oabmenad, gost don læk amasen, maid Ibmel addi Abrahami!\x - \xo 28:4 \xt 1 Mos 12:7\x* \p \v 5 De vuolgati Isak Jakoba erit; ja son manai Mesopotamiai, Aramealaʒ̄a Laban, Betuel barne lusa, gutte læi Rebekka, Jakob ja Esau ædne, viellja.\x - \xo 28:5 \xt Hos 12:13\x* \p \v 6 Ja go Esau oini, atte Isak læi buristsivdnedam Jakoba ja vuolgatam su Mesopotamiai dobbe valddet aldsesis aka, go son buristsivdnedi su ja gildi su ja celki: Ik don galga valddet aldsesad aka Kanaan nieidain. \p \v 7 ja atte Jakob læi su ac̄c̄asis ja su ædnasis gulolas̄ ja manai Mesopotamiai, \p \v 8 ja go Esau oini, atte Isak, su ac̄c̄e, i likom Kanaan nieidaidi. \p \v 9 de manai Esau Ismael lusa ja valdi Mahalat, Ismael, Abraham barne, nieida, Nebajot oaba, akkanes ærreb su æra akaides.\x - \xo 28:9 \xt 1 Mos 36:3; 26:34\x* \p \v 10 Ja Jakob vulgi olgus Beersebast ja manai Karani.\x - \xo 28:10 \xt 1 Mos 26:33\x* \p \v 11 Ja son dæivai muttom baikkai ja oroi dast ikko, dainago bæivas̄ læi luoittadam; ja son valdi ovta dain geđgin dam baikest ja bijai su oaives vuollai, ja son velledi oađđet damanaǥa baikkai. \p \v 12 Ja son nieǥadi, ja gæc̄a, raiddaras læi bigjujuvvum vuolas ædnam ala, ja dam gæc̄c̄e oli albmai; ja gæc̄a, Ibmel engelak gorgŋu bajas ja nigje vuolas dam mielde.\x - \xo 28:12 \xt Joh 1:52\x* \p \v 13 Ja gæc̄a, Hærra c̄uoʒ̄oi dam baja gæc̄est ja celki: Mon læm Hærra, Abraham, du ac̄ad, Ibmel; dam ædnama, man alde don vællak, dam aigom mon addet dudnji ja du nallai.\x - \xo 28:13 \xt 1 Mos 12:7; 2 Mos 6:4\x* \p \v 14 Ja du nalle galgga s̄addat nuftgo muoldda ædnam alde, ja don galgak viddanet oarjas guvllui ja nuortas guvllui ja davas guvllui ja lulas guvllui, ja du siste ja du nale siste galggek buok ædnam sokkagoddek buristsivdneduvvut.\x - \xo 28:14 \xt 1 Mos 12:3; 22:17, 18; 26:4\x* \p \v 15 Ja gæc̄a, mon læm du mielde ja aigom varjalet du juokke baikest, gost don vagjolak, ja mon aigom doalvvot du ruoktot dam ædnami; dastgo im mon aigo du guođđet, ouddalgo mon læm dakkam dam, maid mon læm dudnji sardnom.\x - \xo 28:15 \xt Es 43:2\x* \p \v 16 Ja Jakob goccai su oađđemestes ja celki: Duođai, Hærra læ dam baikest, ja im mon diettam dam. \p \v 17 Ja son ballagođi ja celki: Man hirmos læ dat baikke! Dast læ vissasi Ibmel viesso, dast læ alme portta.\x - \xo 28:17 \xt 2 Mos 3:5\x* \p \v 18 Ja Jakob likkai arrad iđđedest bajas ja valdi dam gæđge, maid son læi bigjam su oaives vuollai, ja ceggi dam muittogæđgen ja son golgati oljo dam bajagæc̄e bagjeli. \p \v 19 Ja son goc̄oi dam baike nama Betelen\f + \fr 28:19 \ft Ibmel viesso.\f*; mutto ouddal læi dam gavpug namma Lus.\x - \xo 28:19 \xt 1 Mos 35:6, 15\x* \p \v 20 Ja Jakob daǥai loppadusa ja celki: Jos Ibmel aiggo læt mu mielde ja varjalet muo dam gæino alde, man mielde mon manam, ja addet munji laibe borrat ja biktasid jec̄c̄am garvotet, \p \v 21 ja mon boađam rafhin ruoktot mu ac̄c̄am dalloi, de galgga Hærra læt mu Ibmel, \p \v 22 ja dat gæđge, maid mon læm ceggim muittogæđgen, galgga læt Ibmel viesso; ja buok dast, maid don munji addak, addam mon dudnji loǥadasa.\x - \xo 28:22 \xt 3 Mos 27:30, 32\x* \c 29 \s1 29. Kapittal. \s2 Jakob boatta Karani, gavdna Rakela, Laban nieida, olggon mæcest ja dovdat jec̄as sudnji, 1–12; Laban valdda su balvvalægjen, son balvvala Rakel oudast, mutto oaʒ̄ʒ̄o Lea, dasto maŋŋel oaʒ̄ʒ̄o son goitge Rakelage akkanes, 13–30. Lea rieǥadatta sudnji njællje barne, 31–35. \p \v 1 Ja Jakob bajas bajedi su julgides ja manai nuortamanai ædnami. \p \v 2 Ja son oini ja gæc̄a, gaivvo læi mæcest, ja gæc̄a, dast livvadegje golbma smavva oabme‐ælo dam guorast, dastgo dam gaivost juǥatuvvujegje ælok; ja gæđge gaivvoraige bagjelist læi stuores. \p \v 3 Ja dokko c̄oagganegje buok ælok, ja gæđge fieratuvvui erit gaivvoraige alde, ja dak smavva oamek juǥatuvvujegje; ja gæđge bigjujuvvui fastain gaivvoraige bagjeli sagjasis. \p \v 4 Ja Jakob celki sigjidi: Mu vieljac̄idam, guđe baike olbmuk di lepet? Ja si celkke: Mi læp Karana olbmuk. \p \v 5 Ja son celki sigjidi: Dovddabetetgo di Labana, Nakor barne? Ja si celkke: Dovddap mi galle.\x - \xo 29:5 \xt 1 Mos 24:29\x* \p \v 6 Ja son celki sigjidi: Gævvago sudnji burist? Ja si celkke: Gævva galle burist, ja gæc̄a, do boatta Rakel, su nieidda, smavva omiguim. \p \v 7 Ja son celki: Gæc̄a, arrad ain læ bæivve, i vel læk omid c̄okkim aigge; juǥateket smavva omid ja mannet ja guođoteket daid! \p \v 8 Mutto si celkke: Æp mi sate dam, ouddalgo buok ælok c̄oagganek, ja gæđge fieratuvvu erit gaivvoraige alde; de mi juǥatep smavva omid. \p \v 9 Go son læi ain singuim sardnomen, de bođi Rakel smavva omiguim, mak gulle su ac̄c̄ai; dastgo oabmevaʒʒe son læi. \p \v 10 Ja go Jakob oini Rakela, Labana, su ædnes vielja, nieida, ja Labana, su ædnes vielja, smavva omid, de manai Jakob laǥabuidi ja fierati gæđge erit gaivvoraige alde ja juǥati Labana, su ædnes vielja, smavva omid.\x - \xo 29:10 \xt 2 Mos 2:17\x* \p \v 11 Ja Jakob cummesti Rakela ja bajas bajedi su jienas ja c̄ieroi. \p \v 12 Ja Jakob addi Rakeli diettevassi, atte son læi su ac̄e fuolkke, ja atte son læi Rebekka bardne; ja son\f + \fr 29:12 \ft Rakel.\f* vieǥai ja muittali su ac̄c̄asis dam. \p \v 13 Go dal Laban gulai saǥaid Jakob, su oabas barne birra, de vieǥai son su oudald ja fatmasti su ja cummesti su ja doalvoi su sisa su vissusis; ja son muittali Labani buok daid dapatusaid. \p \v 14 De celki Laban sudnji: Duođai, don læk mu dakte ja mu oaʒ̄ʒ̄e. Ja son oroi su lutte ovta mano arvo. \p \v 15 Ja Laban celki Jakobi: Galgas̄ikgo don, dainago don læk mu fuolkke, balvvalet muo nuvta? Cælke munji, mi du balkka galgga læt! \p \v 16 Ja Labanest læiga guokte nieida, dam boarrasæbbo namma læi Lea, ja dam nuorabu namma Rakel. \p \v 17 Ja Lea c̄almek legje daigek, mutto Rakel læi c̄abbes s̄addost ja c̄abbahabmasas̄. \p \v 18 Ja Jakob rakisti Rakela ja celki: Mon aigom balvvalet du c̄iec̄a jaǥe Rakela, du nuorab nieidad oudast. \p \v 19 Ja Laban celki: Dat læ buoreb, go mon addam su dudnji, go atte mon addam su æra olbmai; oro mu lutte! \p \v 20 De balvvali Jakob c̄iec̄a jaǥe Rakela oudast; ja dak legje su mielast nuftgo soames bæivek, dainago son rakisti su.\x - \xo 29:20 \xt Hos 12:13\x* \p \v 21 Ja Jakob celki Labani: Adde munji mu akkam, dastgo mu aigge læ dievvam; ja mon aigom mannat sisa su lusa. \p \v 22 De c̄okki Laban buok dam baike olbmaid ja daǥai guossemallasid. \p \v 23 Ja ækkedest valdi son Lea, su nieidas, ja doalvoi su\f + \fr 29:23 \ft Lea.\f* sisa su lusa, ja son manai sisa su\f + \fr 29:23 \ft Lea.\f* lusa. \p \v 24 Ja Laban addi Leai, su nieiddasis, Silpa, su balvvalægje nissones, balvvalægje nissonen. \p \v 25 Ja iđđedest, gæc̄a, de dat læi Lea. De celki son Labani: Mi dat læ, maid don læk dakkam mu vuostai? Imgo mon læk balvvalam du lutte Rakel oudast? Manne don læk muo bættam? \p \v 26 Mutto Laban celki: I min baikest nuft dapatuva, atte nuorab addujuvvu vuostasrieǥadægje ouddal. \p \v 27 Divte dam vakko\f + \fr 29:27 \ft Lea vakko. d. l. Lea hægjavakko.\f* gollat, de addep mi dudnji duomge dam balvvalusa oudast, maid don galgak mu lutte balvvalet vela nubbe c̄iec̄a jaǥe.\x - \xo 29:27 \xt Duob 14:12, 17; Tob 11:23\x* \p \v 28 Ja Jakob daǥai nuft, ja son divti su vakko gollat. De addi son sudnji Rakela, su nieidas, akkan. \p \v 29 Ja Laban addi Rakeli, su nieiddasis, Bilha, su balvvalægje nissones, balvvalægje nissonen. \p \v 30 De manai son maidai sisa Rakel lusa, ja son rakisti Rakela æmbo go Lea; ja son balvvali su lutte vela nubbe c̄iec̄a jaǥe. \p \v 31 Go Hærra oini, atte Lea læi vas̄otuvvum, de rabai son su ædnehæga; mutto Rakel læi s̄addotæbme. \p \v 32 Ja Lea s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti barne, ja son goc̄oi su nama Rubenen\f + \fr 29:32 \ft Gec̄c̄et, bardne.\f*, dastgo son celki: Hærra læ gæc̄c̄am mu varnotesvuođa bællai; dastgo de dal aiggo mu boadnjam rakistet muo. \p \v 33 Ja son s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti barne ja celki: Hærra læ gullam, atte mon legjim vas̄otuvvum, ja læ damditi addam munji maidai dam; de goc̄oi son su nama Simeonen\f + \fr 29:33 \ft Gullujubme.\f*. \p \v 34 Ja son s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti barne ja celki: Dal dam have galgga mu boadnja gessut munji; dastgo mon læm rieǥadattam sudnji golbma barne; damditi goc̄c̄ujuvvui su namma Levin\f + \fr 29:34 \ft Gessujubme.\f*. \p \v 35 Ja son s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti barne, ja son celki: Dal aigom mon ramedet Hærra; damditi goc̄oi son su nama Judan\f + \fr 29:35 \ft dat rameduvvum.\f*. De heiti son rieǥadattemest.\x - \xo 29:35 \xt Matt 1:2; Luk 3:33\x* \c 30 \s1 30. Kapittal. \s2 Jakob valdda su akaides dato mielde sodno bigaguovto, Bilha ja Silpa, akkan, guđek rieǥadatteba sudnji guokte barne goabbage, 1–13. Lea rieǥadatta vela guokte barne ja ovta nieida; maŋemuʒ̄ʒ̄i rieǥadatta maidai Rakel ovta barne, 14–24. Jakob gaibed æro Labanest, mutto adda jec̄as sarnotuvvut vela su balvvalet mærreduvvum balka oudast; Jakob riggo, 25–43. \p \v 1 Go Rakel oini, atte i son rieǥadattam Jakobi manaid, de ani son gađas̄vuođa su oabas vuostai ja celki Jakobi: Rabed munji manaid! Jos ik, de mon jamam. \p \v 2 Ja Jakoba moarre cakkidi Rakela vuostai, ja son celki: Læmgo mon Ibmel sagjasas̄, gutte læ gielddam dust hæggas̄addo? \p \v 3 De celki son: Gæc̄a, da læ mu balvvalægje biga Bilha, mana sisa su lusa. vai son rieǥadattas̄i mu c̄ibbi ala\f + \fr 30:3 \ft d. l. rieǥadattas̄i manaid, gæid mon bæsam valddet jec̄c̄am mannan.\f*, nuft atte maidai mon oʒ̄us̄im nale su bokte.\x - \xo 30:3 \xt 1 Mos 16:2\x* \p \v 4 De addi son sudnji Bilha, su balvvalægje bigas, akkan, ja Jakob manai sisa su lusa. \p \v 5 Ja Bilha s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti Jakobi barne. \p \v 6 De celki Rakel: Ibmel læ dubmim mu as̄e ja gullam maidai mu jiena ja addam munji barne; damditi goc̄oi son su nama Danen\f + \fr 30:6 \ft duobmar.\f*. \p \v 7 Ja Bilha, Rakel balvvalægje biga, s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti Jakobi nubbe barne. \p \v 8 De celki Rakel: Ibmela faggid læm mon faggadallam mu oabainam ja læm maidai bittam; ja son goc̄oi su nama Naftalin\f + \fr 30:8 \ft d. l. faggin buittum.\f*. \p \v 9 Go Lea oini, atte son læi hæittam rieǥadattemest, de valdi son Silpa, su balvvalægje bigas, ja addi su Jakobi akkan. \p \v 10 Ja Silpa, Lea balvvalægje biga, rieǥadatti Jakobi barne. \p \v 11 De celki Lea: S̄addus likkon! Ja son goc̄oi su nama Gaden\f + \fr 30:11 \ft likko.\f*. \p \v 12 Ja Silpa, Lea balvvalægje biga, rieǥadatti Jakobi nubbe barne. \p \v 13 De celki Lea: Oasalas̄ mon! dastgo nieidak ramedek muo oasalaʒ̄ʒ̄an. Ja son goc̄oi su nama Aseren\f + \fr 30:13 \ft oasalas̄.\f*.\x - \xo 30:13 \xt Luk 1:48\x* \p \v 14 Ja Ruben manai nisulajoi aige ja gavnai alrunaid\f + \fr 30:14 \ft muttomlagas̄ s̄addok.\f* mæcest ja buvti daid Leai, su ædnasis; de celki Rakel Leai: Rakkasam, adde munji du barnad alrunain. \p \v 15 Ja son celki sudnji: Uccango dat læ, go don læk valddam mu boadnja, go don dal aigok valddet maidai mu bardnam alrunaid? Ja Rakel celki: De vællajus son dalle odnas̄ ija du lutte du barnad alrunai oudast! \p \v 16 Go Jakob bođi mæcest ækkedest, de manai Lea su oudald ja celki: Mu lusa galgak don mannat sisa, dastgo mon læm laigotam du mu bardnam alrunai oudast. Ja son vællai su lutte dam ija. \p \v 17 Ja Ibmel gulai Lea, ja son s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti Jakobi viđad barne.\x - \xo 30:17 \xt 1 Mos 29:32-35\x* \p \v 18 De celki Lea: Ibmel læ addam munji mu balka, dainago mon addim mu boadnjasam mu balvvalægje bigam; ja son goc̄oi su nama Isaskaren\f + \fr 30:18 \ft son bukta balka.\f*. \p \v 19 Ja Lea s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti Jakobi guđad barne. \p \v 20 Ja Lea celki: Ibmel læ addam munji buore addaldaǥa; dal galgga mu boadnjam orrot mu lutte, dastgo mon læm rieǥadattam sudnji gutta barne; ja son goc̄oi su nama Sebulonen\f + \fr 30:20 \ft asse.\f*. \p \v 21 Ja maŋŋel rieǥadatti son nieida ja goc̄oi su nama Dinan. \p \v 22 Ja Ibmel muittai Rakela, ja Ibmel gulai su ja rabai su ædnehæga.\x - \xo 30:22 \xt 1 Sam 1:19\x* \p \v 23 Ja son s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti barne ja celki: Ibmel læ eritvalddam mu bagjelgec̄c̄ujume. \p \v 24 Ja son goc̄oi su nama Josefen\f + \fr 30:24 \ft son erit valdda, ja son laseta.\f* ja celki: Hærra addas̄i munji vela nubbe barne! \p \v 25 Ja de dapatuvai, go Rakel læi rieǥadattam Josefa, de celki Jakob Labani: Luoite muo vuolgget, vai mon bæsam mannat mu baikkasam ja mu ædnamasam! \p \v 26 Adde munji mu akaid ja mu manaid, gæi oudast mon læm du balvvalam, ja mon aigom erit vuolgget; dastgo don dieđak, moft mon læm balvvalam du.\x - \xo 30:26 \xt 1 Mos 31:38-41\x* \p \v 27 De celki Laban sudnji: Vare mon dadde lifc̄im gavdnam armo du c̄almi oudast! Munji læ dieđetuvvum, atte Hærra læ buristsivdnedam muo du diti.\x - \xo 30:27 \xt 1 Mos 39:5\x* \p \v 28 Ja son celki: Mærred du balkad must, ja mon aigom dudnji dam addet. \p \v 29 Ja son celki sudnji: Don dieđak jes̄, moft mon læm du balvvalam, ja manen du oabmeællo læ s̄addam mu lutte. \p \v 30 Dastgo dat, mi dust læi, ouddalgo mon bottim, læi uccan, mutto dal dat læ viddanam ædnagvuottan, ja Hærra læ buristsivdnedam du, gosa mon bigjim mu juolggam; ja dal, goas galgam maidai mon dakkat maidege mu jec̄c̄am dalloi? \p \v 31 Ja son celki: Maid galgam mon addet dudnji? ja Jakob celki: Ik don galga addet munji maidege; jos don aigok dakkat munji, maid mon dal cælkam, de mon aigom ain dalge divs̄odet du omid ja gæc̄c̄at daid: \p \v 32 Mon aigom odne mannat obba du ælo c̄ađa ja raŧket dast erit juokke dielkkos ja girjag oame ja juokke c̄appis oame savcai gaskast ja dam girjaga ja mast læk dielkok gaicai gaskast; ja dat galgga læt mu balkka. \p \v 33 Ja mu vanhurskesvuotta galgga duođas̄tet mu bæle boatte aige, go don boađak ja gæc̄ak mu balka. Buok, mi i læk dielkkoi ja girjag gaicai gaskast ja c̄appad savcai gaskast, dat galgga adnujuvvut suola‐oabmen mu duokken. \p \v 34 De celki Laban: Nojo, vare dat lifc̄i, nuftgo don læk cælkkam! \p \v 35 Ja son eritraŧki sæmma bæive daid stappas ja girjag bokkaid ja buok dielkkos ja girjag gaicaid, buok daid, main læi vehas̄ge vielggad bagjelist, ja buok c̄appadid savcai gaskast; ja son addi daid su barnides gieđaidi. \p \v 36 Ja son daǥai golma bæive maŧkegaska jec̄as ja Jakoba gaski; ja Jakob gæc̄ai Labana æra smavva omid. \p \v 37 De valdi Jakob aldsesis varas sobid poppel, hassel ja lönnemuorast ja lanjati vilggis stabid daidi, nuft atte dat vielggad sobin s̄addai rabasen. \p \v 38 Ja son bijai daid sobid, maid son læi lanjatallam, rennidi, c̄accelastidi, gosa smavva oamek botte jukkat, aito smavva omi ouddi; ja dak dolle raǥada, go dak botte jukkat. \p \v 39 Ja smavva oamek dolle raǥada sobi lutte; ja smavva oamek gudde stabagid, dielkkojid ja girjagid. \p \v 40 Ja Jakob raŧki savcaid erit ja divoi smavva omi njunid dai stabagi guvllui ja buok dai c̄appadi guvllui Labana smavva omi gaskast; ja son daǥai aldsesis sierra æloid ige bigjam daid okti Labana smavva omiguim. \p \v 41 Ja juokke gærde, go dak gievras smavva oamek dolle raǥada, de bijai Jakob daid sobid dai smavva omi c̄almi ouddi rennidi. vai dak doalas̄e raǥada sobi lutte; \p \v 42 mutto go smavva oamek legje hæjok, de i son bigjam daid; nuft gulle dak hæjok Labani ja dak gievrak Jakobi. \p \v 43 Daggo bokte s̄addai olmai sagga riggesen, nuft atte sust legje ollo smavva oamek ja balvvalægje bigak ja balvvalægjek ja kamelak ja asenak. \c 31 \s1 31. Kapittal. \s2 Laban ja su barnek gađas̄tek Jakoba: Ibmel goc̄c̄o su vuolgget Kanaani fastain: su akak mieđetæba dam maŧke, 1–16; son vuolgga suollemasat erit buok daina, mi sust læ, 17–21. Laban vuolgga su maŋŋai, mutto varrijuvvu Ibmelest dakkamest Jakobi maidege bahaid; soai dakkaba litto gaskanæsga; Laban manna ruoktot, 22–55. \p \v 1 Ja son gulai Laban barni sanid, atte si celkke: Jakob læ valddam buok, mi min ac̄est læi, ja dast, mi min ac̄est læi, læ son rabedam aldsesis buok dam hærvasvuođa. \p \v 2 Ja Jakob oini Labana amadajo, ja gæc̄a, dat i læm su vuostai nuftgo ouddal. \p \v 3 De celki Hærra Jakobi: Maca ruoktot du vanhemidad ædnami ja du sokkagoddad lusa, ja mon aigom læt du mielde. \p \v 4 Ja Jakob bijai sane ja ravkati Rakela ja Lea olgus mæccai su omides lusa. \p \v 5 Ja son celki sodnoidi: Mon oainam, atte dodno ac̄e amadagjo i læk mu vuostai nuftgo ouddal; mutto mu ac̄c̄am Ibmel læ læmas̄ muina. \p \v 6 Ja doai diettebætte jec̄a, atte mon buok famostam læm balvvalam dodno ac̄ade. \p \v 7 Mutto dodno ac̄c̄e læ muo bættam ja nubbastuttam mu balka loǥe gærde; mutto Ibmel i læk suovvam su dakkat maidege bahaid mu vuostai.\x - \xo 31:7 \xt Salm 105:14\x* \p \v 8 Go son celki nuft: Dak dielkkojak galggek læt du balkka, de gudde buok smavva oamek dielkkojid; ja go son celki nuft: Dak stabagak galggek læt du balkka, de gudde buok smavva oamek stabagid.\x - \xo 31:8 \xt 1 Mos 30:32\xta ; j. n. v.\x* \p \v 9 Ja Ibmel valdi dodno ac̄e omid sust erit ja addi munji daid. \p \v 10 Ja de dapatuvai dam aige, go smavva oamek dolle raǥada, de mon bajas bajedim mu c̄almidam ja oidnim nieǥo siste, ja gæc̄a, varrasak, mak dolle raǥada smavva omiguim, legje stabagak, dielkkojak ja girjagak. \p \v 11 Ja Ibmel engel celki munji nieǥo siste: Jakob! Ja mon celkkim: Gæc̄a, dast mon læm. \p \v 12 Ja son celki: Bajed dal du c̄almidad bajas ja gæc̄a, buok varrasak, mak dollek raǥada smavva omiguim, læk stabagak, dielkkojak ja girjagak; dastgo mon læm oaidnam buok, maid Laban dakka dudnji. \p \v 13 Mon læm dot Ibmel Betelest, gost don vuiddik muittogæđge, ja gost don dakkik munji loppadusa; gærggad dal jec̄ad, vuolge olgus dam ædnamest ja maca ruoktot du sokkagoddad ædnami.\x - \xo 31:13 \xt 1 Mos 28:13-18\x* \p \v 14 De vastedeiga Rakel ja Lea ja celkiga sudnji: Velago monnost læʒ̄ʒ̄age oasse ja arbbe monno ac̄c̄ame dalost? \p \v 15 Æmgo moai læk adnujuvvum sust nuftgo abmasak? Dastgo son læ vuovddam monno, ja son læ maidai niktim, maid son oaʒ̄oi monno oudast. \p \v 16 Duođai, buok dat riggesvuotta, maid Ibmel læ valddam monno ac̄estæme erit, dat gulla monnoidi ja monno manaidi; ja dal, daǥa buok, maid Ibmel læ dudnji cælkkam. \p \v 17 De Jakob gærggadi jec̄as ja bijai su manaides ja su akaides kameli ala. \p \v 18 Ja son doalvoi erit buok su omides ja buok su obmudaǥas, maid son læi fidnim aldsesis, daid omid, mak sust legje, maid son læi fidnim aldsesis Mesopotamiast, mannam diti Isaka, su ac̄es, lusa Kanaan ædnami. \p \v 19 Mutto Laban læi mannam su savcaides bæskedet, ja Rakel suoladi su ac̄es viesso‐ibmelid.\x - \xo 31:19 \xt 1 Mos 31:34; 35:2; Duob 17:5; 18:14; 1 Sam 19:13\x* \p \v 20 Ja Jakob suoladi Aramealaʒ̄a Labana vaimo\f + \fr 31:20 \ft d. l. beti Laban.\f*, go son i dieđetam sudnji, atte son batari. \p \v 21 Ja son batari buok daina, mi sust læi, ja son gærggadi jec̄as ja manai dæno\f + \fr 31:21 \ft Eufrat.\f* rasta; ja son jorggali su muođoides Gilead vari guvllui.\x - \xo 31:21 \xt 1 Mos 31:47\x* \p \v 22 Ja goalmad bæive dieđetuvvui Labani, atte Jakob læi mannam batarussi. \p \v 23 De valdi son su fulkides mieldes ja doarredi su c̄iec̄a bæive maŧke; ja son jovsai su Gilead vari alde. \p \v 24 De Ibmel bođi Aramealaʒ̄a Laban lusa nieǥo siste ikko ja celki sudnji: Varot jec̄ad sardnomest Jakobin buore daihe baha!\x - \xo 31:24 \xt 1 Mos 20:3\x* \p \v 25 Ja Laban jovsai Jakoba; ja Jakob læi bajasdakkam su goađes vare ala, ja Laban su fulkidesguim bajasdaǥai su goađes Gilead vare ala. \p \v 26 De celki Laban Jakobi: Maid læk don dakkam, go don suoladik mu vaimo ja erit dolvvuk mu nieidaid, dego soai lifc̄iga fanggijuvvum mieke bokte? \p \v 27 Manne don batarik suollemasat ja suoladik mu vaimo ikge dieđetam munji dam, vai mon lifc̄im bæssam vuolgatet du erit iloin ja lavllomin, paukain ja sitarin? \p \v 28 Ja ik don diktam muo cummestet mu barnidam ja mu nieidaidam; dago bokte læk don boastot mænnodam. \p \v 29 Must lifc̄i fabmo dakkat bahast din vuostai; mutto din ac̄e Ibmel celki munji mannam ija: Varot jec̄ad sardnomest Jakobin buore daihe baha!\x - \xo 31:29 \xt 1 Mos 31:24, 42\x* \p \v 30 Ja dal, don læk vuolggam erit, dainago don halidik sagga du ac̄ad dalloi; mutto manne læk don suoladam mu ibmelid?\x - \xo 31:30 \xt 1 Mos 31:19\x* \p \v 31 De vastedi Jakob ja celki Labani: Mon ballim, dastgo mon jurdas̄im, atte don daidas̄ik væǥald valddet du nieidaidad must erit. \p \v 32 Mutto dat, gæn lutte don gavnak du ibmelidad, i galga ællet. Gæc̄a bærrai min fulkidæmek oaidnot, dovdakgo don oabmenad, mi læ mu lutte, ja valde dam! Mutto Jakob i diettam, atte Rakel læi daid suoladam. \p \v 33 De manai Laban Jakoba goađe sisa ja Lea goađe sisa ja goabbas̄aǥai balvvalægje nissoni goađe sisa, mutto i gavdnam maidege; ja son manai olgus Lea goađest ja manai Rakela goađe sisa. \p \v 34 Mutto Rakel læi valddam daid viesso‐ibmelid ja bigjam daid kamel‐sadeli, ja son læi c̄okkanam dai ala; ja Laban ocai mietta goađe, mutto i gavdnam maidege. \p \v 35 Ja son celki su ac̄c̄asis: Allus mu hærra moaratuva, go mon im bæsa c̄uoʒ̄ʒ̄elet du muođoi oudast, dastgo munji gævva nissoni lakai. De ocai son ige gavdnam viesso‐ibmelides. \p \v 36 De moaratuvai Jakob ja diggogođi Labanin; ja Jakob vastedi ja celki Labani: Mi læ mu rikkom, mi læ mu suddo, go don nu garraset doarredak muo? \p \v 37 Dastgo don læk c̄ađa occam buok mu galvoid; maid don læk gavdnam buok du dalod galvoin? Bija dam dast ouddan mu fulki ouddi ja du fulkidad ouddi, vai dak dubmijek monno gaskast! \p \v 38 Guokte loǥe jaǥe læm mon dal læmas̄ du lutte, du savcak ja du gaicak æi læk ouddal aige guoddam, imge mon læk borram viercaid du smavva omin. \p \v 39 Dam mi læi gaikkujuvvum, im mon buktam dudnji, mon maksim jes̄ dam, mu gieđast gaibedik don dam, juogo dat læʒ̄ai suoladuvvum bæivveg, daihe dat læʒ̄ai suoladuvvum ikko. \p \v 40 Daggar læi mu dille: Bæivveg vaivvedi muo bakka, ja ikko fast c̄oaskem, ja naǥer batari mu c̄almin. \p \v 41 Guokte loǥe jaǥe læm mon dal læmas̄ du dalost, mon læm balvvalam du njællje nubbe lokkai jaǥe du nieidaguovto oudast ja gutta jaǥe du smavva omi oudast; ja don nubbastuttik mu balka loǥe gærde.\x - \xo 31:41 \xt 1 Mos 29:18, 30; 31:7\x* \p \v 42 Jos i mu ac̄c̄am Ibmel, Abraham Ibmel ja dat, gæst Isak balla, livc̄e læmas̄ mu mielde, duođai, don lifc̄ik dal diktam muo vuolgget guoros gieđai. Ibmel læ oaidnam mu varnotesvuođa ja mu gieđai vaive, ja son læ dubmim odnas̄ ija.\x - \xo 31:42 \xt 1 Mos 31:24, 29\x* \p \v 43 De vastedi Laban ja celki Jakobi: Nieidak læba mu nieidak, ja manak læk mu manak, ja oamek læk mu oamek, ja buok dat, maid don oainak, læ mu; mutto mu nieidaidam vuostai, — maid galgas̄im mon dakkat sodno vuostai odne daihe sodno manai vuostai, gæid soai læba rieǥadattam? \p \v 44 De boađe dal! Dakko moai litto, mon ja don, ja dat galgga læt duođas̄tægjen mu ja du gaskast. \p \v 45 De valdi Jakob gæđge ja ceggi dam muittogæđgen. \p \v 46 Ja Jakob celki su fulkidasas: C̄ogget geđgid, ja si valdde geđgid ja dakke c̄oma; ja si borre dast gæđgec̄oma alde. \p \v 47 Ja Laban goc̄oi dam Jegar‐Sahadutan\f + \fr 31:47 \ft duođas̄tusa c̄obma.\f*, mutto Jakob goc̄oi dam Gal‐eden. \p \v 48 De celki Laban: Dat c̄obma galgga læt duođas̄tægjen mu ja du gaskast odna bæive; damditi goc̄c̄ujuvvui dam namma Gal‐eden,\x - \xo 31:48 \xt Josv 22:27; 24:27\x* \p \v 49 ja Mispan\f + \fr 31:49 \ft d. l. vardos baikke.\f*, dainago son celki: Gec̄c̄us Hærra mu ja du gaski, go moai botte javkkusi goabbag guoimestæme. \p \v 50 Jos don mænnodak bahast mu nieidaiguim, ja jos don valdak akaid ærreb mu nieidai, de i læk galle oktage olmus̄ monno lutte, mutto gæc̄a, Ibmel læ duođas̄tægjen mu ja du gaskast. \p \v 51 Ja Laban celki vela ain Jakobi: Gæc̄a, dat c̄obma, ja gæc̄a, dat muittogæđge, maid mon læm ceggim mu ja du gaski, — \p \v 52 duođas̄tægjen galgga dat c̄obma læt, ja duođas̄tægjen galgga dat muittogæđge læt, atte im mon galga mannat du lusa dam c̄oma mæddel, ikge donge galga mannat mu lusa dam c̄oma ja dam muittogæđge mæddel baha varas. \p \v 53 Abraham Ibmel ja Nakor Ibmel, sodno ac̄e Ibmel, galgga dubmit monno gaskast. Ja Jakob vuornoi su bokte, gæst su ac̄c̄e Isak balai.\x - \xo 31:53 \xt 1 Mos 31:42\x* \p \v 54 Ja Jakob oaffarus̄ai njuovvam‐oaffara vare alde, ja son bovddi su fulkides borrat; ja si borre ja orru ija bagjel vare alde. \p \v 55 Mutto Laban likkai bajas arrad iđđedest, ja son cummesti su barnides ja su nieidaides ja buristsivdnedi sin; de manai Laban ruoktot su baikkasis. \c 32 \s1 32. Kapittal. \s2 Jakob manna ain gukkebuidi, boatta engelvæga oudald, bigja sane su vielljasis Esaui ja oaʒ̄ʒ̄o dieđo dam birra, atte dat boatta su oudald 400 olbmain, 1–6. Son suorggan sagga damditi, rokkadalla Ibmelest væke ja sadde su vielljasis stuora addaldaǥaid, 7–21. Son manna joavkoines Jabbok rasta, faggadalla Ibmelin, buristsivdneduvvu sust ja oaʒ̄ʒ̄o dam nama Israel, 22–32. \p \v 1 Ja Jakob manai su gæidnosis, ja Ibmel engelak botte su oudald.\x - \xo 32:1 \xt Salm 34:8\x* \p \v 2 Ja Jakob celki, go son oini sin: Dat læ Ibmel soattevækka; ja son goc̄oi dam baike nama Mahanaimen\f + \fr 32:2 \ft d. l. guovtegærdan vækka.\f*. \p \v 3 Ja Jakob bijai airrasid jec̄as ouddalist Esau su vieljas lusa, Seir ædnami, Edom mæccai. \p \v 4 Ja son goc̄oi sin ja celki: Nuft galggabetet di cælkket mu hærrai, Esaui: Nuft cælkka du balvvalægje Jakob: Mon læm orrom Laban lutte ja agjanam dobbe gidda dassac̄i, \p \v 5 ja mon oʒ̄ʒ̄um vuovsaid ja asenid, smavva omid ja balvvalegjid ja balvvalægje nissonid; ja mon dattum bigjat sane addem diti dam diettevassi mu hærrasam, gavdnam varas armo du c̄almi oudast.\x - \xo 32:5 \xt 1 Mos 30:43\x* \p \v 6 Ja airrasak botte ruoktot Jakob lusa ja celkke: Mi bođimek du vielja lusa, Esau lusa, ja son boatta maidai du oudald, ja njællje c̄uođe olbma su mielde. \p \v 7 De ballagođi Jakob sagga ja s̄addai suorgganæbmai; ja son juoǥadi dam joavko, mi læi su lutte, ja daid smavva omid ja daid stuora omid ja kamelid guovte jovkkui. \p \v 8 Dastgo son celki: Jos Esau boatta nubbe joavko lusa ja c̄aska dam, de matta dat joavkko gagjujuvvut, mi bacca. \p \v 9 Ja Jakob celki: Mu ac̄c̄am, Abraham, Ibmel ja mu ac̄c̄am, Isak, Ibmel, Hærra, don, gutte celkkik munji: Mana ruoktot du ædnamasad ja du sokkagoddad lusa, ja mon aigom dakkat burid du vuostai!\x - \xo 32:9 \xt 1 Mos 31:3, 13\x* \p \v 10 Mon læm ucceb go buok dat arbmogasvuotta ja buok dat oskaldasvuotta, maid don læk c̄ajetam du balvvalægjasad; dastgo mu sobinam mannim mon dam Jordan rasta, ja dal læm mon s̄addam guokten joavkkon.\x - \xo 32:10 \xt 2 Sam 7:18; Matt 8:8\x* \p \v 11 Rakkasam, bæste muo mu vielljam gieđast, Esau gieđast; dastgo mon balam sust, atte son daidda boattet ja goddet muo, ædne oktan manaiguim. \p \v 12 Ja don læk cælkkam: Mon aigom dakkat hui burist du vuostai, ja mon aigom dakkat du nale nuftgo abe saddoid, mak æi mate lokkujuvvut ædnagvuođa diti.\x - \xo 32:12 \xt 1 Mos 28:14\x* \p \v 13 Ja son oroi dast dam ija, ja son valdi dast, maid son læi fidnim, addaldaǥa Esaui, su vielljasis, \p \v 14 guokte c̄uođe gaica ja guokte loǥe bokka, guokte c̄uođe savca ja guokte loǥe vierca, \p \v 15 golbma loǥe njamatægje kamela oktan dai c̄ivgaiguim, njællje loǥe gusa ja loǥe vuovsa, guokte loǥe niŋŋelas asena loǥin c̄ivgain. \p \v 16 Ja son addi daid su balvvalegjides gitti, juokke ælo sierra, ja son celki su balvvalegjidasas: Mannet ouddan mu ouddalist ja dakket gaska juokke ælo gaski! \p \v 17 Ja son goc̄oi dam vuostac̄a ja celki: Go Esau, mu viellja, boatta du njæigga ja jærra dust ja cælkka: Gæsa don gulak, ja gosa don manak, ja gæsa dak gullek, maid don vuojetak jec̄ad oudast? \p \v 18 de galgak don cælkket: Du balvvalægjai Jakobi; dat læ addaldak, mi saddijuvvu mu hærrai, Esaui, ja gæc̄a, son boatta maidai jes̄ min maŋest. \p \v 19 Ja son goc̄oi maidai dam nubbe ja dam goalmada ja sin buokaid, guđek manne æloi maŋest, ja celki: Nuft galggabetet di sardnot Esaui, go di boattebetet su njæigga, \p \v 20 ja di galggabetet cælkket: Gæc̄a, maidai du balvvalægje Jakob boatta min maŋest. Dastgo son jurdas̄i: Mon aigom su soabatet dam addaldaǥa bokte, mi manna mu ouddalist, ja de dasto aigom mon oaidnet su amadajo; daidda son arbmogasat muo vuostaivalddet. \p \v 21 De manai addaldak ouddan su ouddalist; mutto son jes̄ oroi dam ija joavkos lutte. \p \v 22 Ja son c̄uoʒ̄ʒ̄eli damanaǥa ija ja valdi su akasguovto ja su balvvalægje nissonesguovto ja su okta nubbe lokkai barnes ja manai rasta Jabbok galabaike. \p \v 23 Ja son valdi sin ja doalvoi sin joǥa rasta ja doalvoi rasta, mi sust læi. \p \v 24 Mutto Jakob baci okto; ja okta olmai faggadalai suina, dassac̄i go iđđedes guovso bagjani. \p \v 25 Ja go dat oini, atte i son bittam sust, de duotai son su alemlađđas; ja Jakoba alemlađas æs̄kali, go son læi suina faggadæmen. \p \v 26 Ja son celki: Luoite muo, dastgo iđđedes guovso læ bagjanam. Mutto son celki: Im mon dato du luoittet, muđoigo don buristsivdnedak muo. \p \v 27 Ja son celki sudnji: Mi læ du namma? Ja son celki: Jakob. \p \v 28 Ja son celki: Du namma i galga dastmaŋas goc̄c̄ujuvvut Jakoben, mutto Israelen\f + \fr 32:28 \ft d. l. olmai, gutte Ibmelin faggadalla.\f*; dastgo don læk faggadallam Ibmelin ja olbmuiguim, ja don læk bittam.\x - \xo 32:28 \xt 1 Mos 35:10; Hos 12:4, 5\x* \p \v 29 De jærai Jakob ja celki: Rakkasam, dieđet munji du namad! Ja son celki: Manne don jærak mu nama harrai? Ja son buristsivdnedi su dast.\x - \xo 32:29 \xt Duob 13:17\xta ; j. n. v.;\xta* 2 Mos 3:13\x* \p \v 30 Ja Jakob goc̄oi dam baike nama Pnielen\f + \fr 32:30 \ft Pniel daihe Pnuel arvvedatta Ibmel muođoid.\f*; dastgo, celki son, mon læm oaidnam Ibmela muođost muttui, ja mu hægga læ gagjujuvvum. \p \v 31 Ja bæivas̄ bagjani sudnji, go son bođi Pnuel mæddel, ja son skiermoi su alemestes. \p \v 32 Damditi æi bora Israel manak vela odnas̄ bæive ragjaige gieldagasa, mi læ alemlađđas alde, dainago son duotai Jakoba alemlađđas gieldagasa. \c 33 \s1 33. Kapittal. \s2 Jakob manna vuollegas̄vuođain su vieljas oudald, dat vuostaivaldda su rakisvuođain ja vuostaivaldda æska go sarnotuvvu, su addaldaga, 1–11. Jakob i mieđet Esau jec̄as mieđos̄tet; Jakob boatta Sikemi, 12–20. \p \v 1 Ja Jakob bajas bajedi su c̄almides ja oini, ja gæc̄a, Esau boatta, ja njællje c̄uođe olbma suina; ja son juoǥadi manaid Leai ja Rakeli ja goabbas̄aǥaidi balvvalægje nissonidi.\x - \xo 33:1 \xt 1 Mos 32:6\x* \p \v 2 Ja son bijai balvvalægje nisson guovto sodno manaidæsgaguim oudemussi, ja Lea su manaidesguim dastmaŋŋeli, ja Rakela Josefin maŋemussi. \p \v 3 Ja jes̄ manai son ouddan sin oudast ja gobmerdi c̄iec̄a gærde ædnami, dassac̄i go son bođi lakka su vieljas. \p \v 4 Mutto Esau viekkali su oudald ja fatmasti su ja doppi su c̄æbet birra ja cummesti su, ja soai c̄ieroiga. \p \v 5 Ja son bajas bajedi su c̄almides ja oini nissonid ja manaid ja celki: Gæk dak læk, gæk dust læk dast? Ja son celki: Dak læk dak manak, gæid Ibmel læ addam du balvvalægjai.\x - \xo 33:5 \xt 1 Mos 48:9\x* \p \v 6 De manne balvvalægje nissonak ouddan, soai ja sodno manak, ja gobmerdegje. \p \v 7 Ja Lea manai maidai ouddan su manaidesguim, ja si gobmerdegje, ja dastmaŋŋel bođiga Josef ja Rakel ouddan ja gobmerdeiga. \p \v 8 Ja son celki: Maid don datok buok daina joavkoin, man njæigga mon bottim? Ja son celki: Gavdnat armo mu hærram c̄almi oudast. \p \v 9 Ja Esau celki: Must læ galle; mu vieljac̄am, ane don, mi du læ. \p \v 10 Ja Jakob celki: Ale nuft! Jos mon læm gavdnam armo du c̄almi oudast, de vuostaivalde mu addaldaǥa mu gieđast! Dastgo alma mon læm oaidnam du amadajo, nuftgo olmus̄ oaidna Ibmel amadajo, ja don læk læmas̄ munji arbmogas. \p \v 11 Rakkasam, vuostaivalde mu addaldaǥa, mi læ buktujuvvum dudnji, dainago Ibmel læ læmas̄ munji arbmogas, ja daina go must læ buok; ja son naggi su, ja son valdi dam. \p \v 12 Ja son\f + \fr 33:12 \ft Esau.\f* celki: De vuolggalædno ja manno gukkebuidi, ja divte muo jottet jec̄ainad balddalaǥai! \p \v 13 Mutto son celki sudnji: Mu hærram dietta, atte manak læk hæjok, ja dak smavva oamek ja dak stuora oamek læk mu lutte æska guoddam, ja jos dak vuojetuvvujek garraset ovtage bæive, de jabmek buok smavva oamek. \p \v 14 Mannus dadde mu hærra ouddan su balvvalægjes oudast, ja mon aigom mannat hiljet, dađemielde go oamek, mak læk mu ouddalist, ja manak mattek ouddan goastat, gidda dassac̄i go mon boađam mu hærram lusa, Seiri. \p \v 15 Ja Esau celki: De aigom mon dadde guođđet soabmasid dain olbmuin, gæk læk mu mielde, du lusa. Mutto son celki: Man varas dam? Adde muo dus̄s̄e gavdnat armo mu hærram c̄almi oudast! \p \v 16 De manai Esau damanaǥa bæive su gæinos mielde ruoktot Seiri. \p \v 17 Ja Jakob manai Sukkoti ja huksi aldsesis vieso ja daǥai luoggoid su omidasas; damditi goc̄c̄ujuvvui dam baike namma Sukkoten\f + \fr 33:17 \ft luoggok.\f*. \p \v 18 Ja Jakob bođi oasalaʒ̄at Sikem gavpugi, mi læ Kanaan ædnamest, go son bođi Mesopotamiast; ja son luoittali gavpug olggobællai. \p \v 19 Ja son osti dam ænambitta, man ala son læi bajasdakkam su goađes, Hemor, Sikem ac̄e, barnin c̄uođe kesita\f + \fr 33:19 \ft muttom silbba‐daihe golle‐viekkag.\f* oudast.\x - \xo 33:19 \xt Josv 24:32\x* \p \v 20 Ja son bajasdaǥai dasa altara ja goc̄oi dam El Elohe Israelen\f + \fr 33:20 \ft Israel Ibmel læ Ibmel.\f*. \c 34 \s1 34. Kapittal. \s2 Dina, Jakob nieidda, hæppas̄uttujuvvu Sikemest, Hemor barnest, gi anot su naittusi; dat loppeduvu sudnji dam littodæme ala, atte son galgga birrac̄uopatet jec̄as ja albmuges, 1–17. Son sarnot Sikemitalaʒ̄aid dam dakkat, mutto ouddalgo si læk dærvasmuvvam, goddeba Simon ja Levi sin, 18–31. \p \v 1 Ja Dina, Lea nieidda, gæn son læi rieǥadattam Jakobi, manai olgus gæc̄c̄am diti dam ædnam nieidaid.\x - \xo 34:1 \xt 1 Mos 30:21\x* \p \v 2 Ja Sikem, ædnam oaivamuʒ̄a, Hevitalaʒ̄a Hemor bardne, oini su; ja son valdi su ja vællai su lutte ja hæppas̄utti su. \p \v 3 Ja su vaibmo darvvani Dinai. Jakoba niiddi, ja son rakisti nieida ja sarnoi rakkaset niiddi. \p \v 4 Ja Sikem celki Hemori, su ac̄c̄asis: Valde munji dam nieida akkan! \p \v 5 Ja Jakob gulai, atte son læi hæppas̄uttam Dina, su nieida; ja su barnek legje su omiguim mæcest, ja Jakob oroi javotaǥa, dassac̄i go si botte. \p \v 6 Ja Hemor, Sikem ac̄c̄e, manai olgus Jakob lusa sardnom diti suina. \p \v 7 Ja Jakob barnek botte mæcest, go si dam gulle; ja olbmak moras̄tegje ja moaratuvve saggarakkan; dastgo son\f + \fr 34:7 \ft Sikem.\f* læi dakkam fastevuođa Israel vuostai vælladedin Jakob nieida lutte, ja nuft i berrim dakkujuvvut.\x - \xo 34:7 \xt 5 Mos 22:21\x* \p \v 8 De sarnoi Hemor singuim ja celki: Sikema, mu barne, vaibmo læ darvvanam gidda din niiddi; rakkasidam, addet su sudnji akkan, \p \v 9 ja dakket jec̄aidædek minguim maǥac̄en: addet migjidi din nieidaidædek ja valddet aldsesædek min nieidaid! \p \v 10 ja di galggabetet orrot min lutte, ja ænam galgga læt rabas digjidi; asset ja jođas̄eket birra dast ja rabedeket dast aldsesædek baikid obmudakkan! \p \v 11 Ja Sikem celki su\f + \fr 34:11 \ft Dina.\f* ac̄c̄ai ja su vieljaidi: Addet muo gavdnat armo din c̄almidædek oudast, ja maid di cælkkebetet munji, dam mon addam. \p \v 12 Goc̄c̄ot fal muo addet hui stuora gilhe ja skænka, ja mon addam dam, nuftgo di cælkkebetet munji, mutto addet munji dam nieida akkan! \p \v 13 De vastedegje Jakob barnek Sikemi ja Hemori su ac̄c̄ai, bettusin ja adne baha juonaid sodno vuostai, dainago son læi hæppas̄uttam Dina, sin oaba. \p \v 14 Ja si celkke sodnoidi: Æp mi mate dam dakkat, atte mi addep min oabbamek daggar olbmai, gæst læ ouddalikke; dastgo dat læ migjidi hæpaden. \p \v 15 Dus̄s̄e dam littodæme ala aiggop mi læt digjidi mieđamanasak go di s̄addabetet nuftgo mi, daggo bokte atte buok dievddobælle din gaskast birrac̄uopata jec̄as. \p \v 16 De aiggop mi addet digjidi min nieidaidæmek ja valddet aldsesæmek din nieidaid ja assat din lutte, ja mi aiggop s̄addat oktan almugen. \p \v 17 Mutto jos di epet aigo min gullat ja birrac̄uopatet jec̄aidædek, de mi valddep min nieiddamek ja vuolggep erit. \p \v 18 Ja sin sanidi likoiga Hemor ja Sikem, Hemor bardne. \p \v 19 Ja dat nuorra olmai i ajetallam dam dakkamest, dastgo son likoi Jakoba niiddi; ja son læi gudnijattujuvvum bagjel buokai, guđek legje su ac̄e dalost. \p \v 20 De bođiga Hemor ja Sikem, su bardne, sodno gavpugæsga portti, ja soai sarnoiga sodno gavpugæsga olbmaidi ja celkiga: \p \v 21 Dak olbmak læk rafhalaʒ̄ak min vuostai ja aigguk assat min ædnamest ja jođas̄et birra dast, ja gæc̄a, ænam læ vides galle sigjidi; mi aiggop valddet aldsesæmek sin nieidaid akkan ja addet sigjidi min nieidaidæmek. \p \v 22 Daddeke dus̄s̄e dam littodæme ala aigguk olbmak læt migjidi mieđamanasak assat min lutte ja s̄addat oktan almugen minguim, atte buok dievddobælle min gaskast birrac̄uopata jec̄as, nuftgo si læk birrac̄uppujuvvum. \p \v 23 Sin oamek ja sin obmudak ja buok sin barggos̄ibetak, æigo dak s̄adda min, go mi dus̄s̄efal læp sigjidi mieđamanasak, nuft atte si assek min lutte. \p \v 24 Ja si gulddalegje Hemor ja Sikem, su barne, buokak dak, guđek manne olgus su gavpug portast; ja buok dievddobælle, buokak, guđek manne olgus su gavpug portast, birrac̄uppujuvvujegje. \p \v 25 Ja de dapatuvai goalmad bæive, go sist legje bakc̄asak, de valdiga Jakoba barneguovtos, Simeon ja Levi, Dina vieljak, goabbage sodno miekesga, ja bođiga dam oagjebas gavpug bagjeli ja goddiga buok dievddobæle.\x - \xo 34:25 \xt 1 Mos 49:5, 6\x* \p \v 26 Ja soai goddiga Hemora ja Sikema, su barne, mieke avjoin ja valdiga Dina Sikema viesost ja manaiga olgus. \p \v 27 Jakoba barnek botte dai goddujuvvumi bagjeli ja stajedegje gavpuga, dainago sin oabba læi hæppas̄uttujuvvum. \p \v 28 Sin smavva omid ja sin stuora omid ja sin asenid, sikke dam, mi læi gavpug siste, ja dam, mi læi mæcest, valdde si. \p \v 29 Ja buok sin obmudaǥa ja buok sin manaid ja sin nissonid eritdolvvu ja rievedegje si, ja maidai buok dam, mi læi viesoin. \p \v 30 De celki Jakob Simeoni ja Levi: Doai læppe sattam munji morras̄a, dainago doai læppe dakkam muo bac̄c̄idægjen ædnam assidi, Kananitalaʒ̄aidi ja Ferisitalaʒ̄aidi; ja alma mon læm dus̄s̄e ucca jovkus̄, ja si vegjek c̄oagganet mu vuostai ja goddet muo, ja mon s̄addam dus̄s̄aduvvut, mon ja mu dallo. \p \v 31 Mutto soai celkiga: Galgaigo mænnoduvvut monno oabain nuftgo fuorain? \c 35 \s1 35. Kapittal. \s2 Jakob hukse altara Beteli, gost Ibmel fastain almostatta jec̄as sudnji, 1–15. Rakel riegadatta Benjamin ja jabma, 16–21. Ruben vælla Bilha, su ac̄es ligge‐aka, lutte. Jakoba guokte nubbe lokkai barne bajaslokkujek; son boatta su ac̄es lusa Hebroni; Isak jabma, 22–29. \p \v 1 Ja Ibmel celki Jakobi: Gærggad jec̄ad, mana bajas Beteli ja oro dobbe, ja hukse dobbe altara dam Ibmeli, gutte almostatti jec̄as dudnji, dallego don batarik Esau, du vieljad, muođoi oudast!\x - \xo 35:1 \xt 1 Mos 28:13\x* \p \v 2 De celki Jakob su dallosis ja buokaidi, guđek legje su farost: Javkkadeket erit daid amas ibmelid, mak læk din gaskast, ja buttesteket jec̄aidædek ja molssot din biktasidadek,\x - \xo 35:2 \xt Josv 24:23; 1 Sam 7:3\x* \p \v 3 ja gærggadekop mi jec̄aidæmek ja vulggop bajas Beteli, ja mon aigom dobbe huksit altara dam Ibmeli, gutte gulai muo mu hættebæive ja læi mu mielde dam gæino alde, man mielde mon vagjolim.\x - \xo 35:3 \xt 1 Mos 28:20\x* \p \v 4 De adde si Jakobi buok daid amas ibmelid, mak sist legje sin gieđainæsek, ja rieggaid, mak legje sin beljin; ja Jakob c̄ieǥai daid dam terebinta vuollai, mi læi Sikem baldast.\x - \xo 35:4 \xt 1 Mos 31:19\x* \p \v 5 Ja si likkasegje matkai, ja ballo læi Ibmelest boattam buok dai gavpugi bagjeli, mak legje sin birrasin, nuft atte æi si doarredam Jakoba barnid.\x - \xo 35:5 \xt 2 Muit 14:14; 17:10\x* \p \v 6 Ja Jakob bođi Lusi, mi læ Kanaan ædnamest, dat læ Betel, son ja buok dat joavkko, mi læi su farost.\x - \xo 35:6 \xt 1 Mos 28:19\x* \p \v 7 Ja son huksi dobbe altara ja goc̄oi dam baike El‐Betelen\f + \fr 35:7 \ft d. l. Betel Ibmel.\f*; dastgo dast læi Ibmel almostattam jec̄as sudnji, dallego son batari su vieljas oudast.\x - \xo 35:7 \xt 1 Mos 31:13\x* \p \v 8 Ja Debora, Rebekka njamatægje, jami, ja son havddaduvvui Betel vuolleli aika vuollai; ja son goc̄oi dam nama c̄ierrom aikkan.\x - \xo 35:8 \xt 1 Mos 24:59\x* \p \v 9 Ja Ibmel almostatti jec̄as fastain Jakobi, go son bođi Mosopotamiast, ja son buristsivdnedi su.\x - \xo 35:9 \xt 1 Mos 28:12\xta ; j. n. v.\x* \p \v 10 Ja Ibmel celki sudnji: Du namma læ Jakob; du namma i galga dastmaŋas goc̄c̄ujuvvut Jakoben, mutto du namma galgga læt Israel, ja son goc̄oi su nama Israelen.\x - \xo 35:10 \xt 1 Mos 32:28; 1 Gon 18:31\x* \p \v 11 Ja Ibmel celki sudnji: Mon læm Ibmel, dat buokvæǥalas̄; læge s̄addolas̄ ja laset jec̄ad! almug, almugjoavkko galgga dust boattet, ja gonagasak galggek olgusmannat du alemin.\x - \xo 35:11 \xt 1 Mos 48:4\x* \p \v 12 Ja dam ædnama, maid mon læm addam Abrahami ja Isaki, dam aigom mon addet dudnji, ja du nallai du maŋŋel aigom mon addet dam ædnama. \p \v 13 Ja Ibmel manai bajas su lutte dam baikest, gost son læi suina sardnom. \p \v 14 De bijai Jakob muittobaʒe dam baikkai, gost son læi suina sardnom, muittobaʒe gæđgest; ja son læikoi jukkamoaffara dam ala ja golgati oljo dam bagjeli.\x - \xo 35:14 \xt 1 Mos 28:18\x* \p \v 15 Ja Jakob goc̄oi dam baike nama, gost Ibmel læi suina sardnom, Betelen.\x - \xo 35:15 \xt 1 Mos 28:19\x* \p \v 16 Ja si likkasegje matkai Betelest, ja go ain læi mihha matke Efrati, de rieǥadatti Rakel, ja sust læi garra rieǥadattem. \p \v 17 Ja su garra rieǥadattem vuolde celki sælgge‐ædne sudnji: Ale bala; dastgo maidai da læ dust bardne. \p \v 18 Mutto go su siello læi olgus vuolggemen, dastgo son jami, de goc̄oi son su nama Benonin\f + \fr 35:18 \ft mu varnotesvuođa bardne.\f*; mutto su ac̄c̄e goc̄oi su Benjaminen\f + \fr 35:18 \ft likko bardne.\f*. \p \v 19 De jami Rakel ja havddaduvvui dam balgga gurri, mi manna Efrati, dat læ Betlehem.\x - \xo 35:19 \xt 1 Mos 48:7\x* \p \v 20 Ja Jakob bijai muittogæđge su havde ala; dat læ dat muittogæđge, mi læ Rakel havde alde gidda odnas̄ bæive ragjai. \p \v 21 Ja Israel likkasi matkai ja bajasdaǥai su goađes dobbeli Migdal‐Edera\f + \fr 35:21 \ft ælo toardna.\f*. \p \v 22 Ja dapatuvai dam gaska, go Israel asai dam ædnamest, de manai Ruben dokko ja ođi Bilha, su ac̄es ligge‐aka, lutte; ja Israel gulai dam. Ja Jakobest legje guokte nubbe lokkai barne.\x - \xo 35:22 \xt 1 Mos 49:4; 1 Muit 5:1; 3 Mos 18:8\x* \p \v 23 Lea barnek legje Jakoba vuostasrieǥadægje Ruben ja Simeon ja Levi ja Juda ja Isaskar ja Sebulon.\x - \xo 35:23 \xt 1 Mos 29:32\xta ; j. n. v.;\xta* 30:18\xta ; j. n. v.\x* \p \v 24 Rakel barnek læiga: Josef ja Benjamin.\x - \xo 35:24 \xt 1 Mos 30:23, 24; 35:16\xta ; j. n. v.\x* \p \v 25 Ja Bilha, Rakela balvvalægje nisson, barnek læiga: Dan ja Naftali.\x - \xo 35:25 \xt 1 Mos 30:5\xta ; j. n. v.\x* \p \v 26 Ja Silpa, Lea balvvalægje nisson, barnek læiga: Gad ja Aser. Dak legje Jakob barnek, guđek sudnji rieǥadegje Mesopotamiast.\x - \xo 35:26 \xt 1 Mos 30:9\xta ; j. n. v.\x* \p \v 27 Ja Jakob bođi Isaka, su ac̄es, lusa Mamri Kirjat‐Arba lakka, dat læ Hebron, gost Abraham ja Isak asaiga nuftgo abmasak.\x - \xo 35:27 \xt 1 Mos 14:13\x* \p \v 28 Ja Isaka bæivek s̄adde c̄uođe ja njællje loǥe jaǥe. \p \v 29 Ja Isak addi vuoiŋas ja jami ja c̄oggujuvvui su olbmuides lusa, boaresen ja gallanam beivin; ja Esau ja Jakob, su barnek, havddadeiga su. \c 36 \s1 36. Kapittal. \s2 Esau vuolgga akaides ja manaidesguim ja buok obmudaǥaines Seir varrai, 1–8. Esau nalle ja Edomitalaʒ̄ai sokkogodde‐oaivamuʒ̄ak bajaslokkujek, 9–19, nuftgis maidai Horitalaʒ̄a Seir nalle, gutte ouddal asai dam ædnamest, 20–30. Edom gonagasak gidda Mosesa aige ragjai ja sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak orromsajides mielde bajaslokkujek, 31–43. Jakob assa Kanaanest (K. 37, 1.) \p \v 1 Dat læ Esau, dat læ Edom, sokkagodde:\x - \xo 36:1 \xt 1 Mos 25:30\x* \p \v 2 Esau valdi aldsesis akaid Kanaan nieidain: Ada, Hevitalaʒ̄a Elon nieida, ja Oholibama, Ana nieida, Hevitalaʒ̄a Sibeon barne nieida, \p \v 3 ja Basmat, Ismael nieida, Nebajot oaba. \p \v 4 Ja Ada rieǥadatti Esaui Elifasa, ja Basmat rieǥadatti Reuela. \p \v 5 Ja Oholibama rieǥadatti Jeusa ja Jaelama ja Korah; dak legje Esau barnek, mak rieǥadegje sudnji Kanaan ædnamest. \p \v 6 Ja Esau valdi su akaides ja su barnides ja su nieidaides ja buok su dallo‐olbmuides ja su omides ja buok su barggos̄ibetides ja buok su obmudaǥas, maid son læi fidnim Kanaan ædnamest, ja manai æra ædnami Jakoba, su vieljas, diti. \p \v 7 Dastgo sodno obmudak læi ila stuores dasa, atte soai matiga assat ovtast, ja dat ænam, gost soai læiga orromen nuftgo abmasak, i mattam gæsset sodno sodno omi diti.\x - \xo 36:7 \xt 1 Mos 13:6\x* \p \v 8 De asai Esau Seir vare alde; Esau, dat læ Edom.\x - \xo 36:8 \xt Josv 24:4\x* \p \v 9 Ja dat læ Esau, Edomitalaʒ̄ai ac̄e, sokkagodde Seir vare alde.\x - \xo 36:9 \xt 1 Muit 1:35\xta ; j. n. v.\x* \p \v 10 Dak læk Esau barni namak: Elifas, Ada, Esau aka, bardne, Reuel, Basmat, Esau aka, bardne. \p \v 11 Ja Elifasa barnek legje: Teman, Omar, Sefo ja Gatam ja Kenas. \p \v 12 Ja Timna læi Elifasa, Esau barne, ligge‐akka, ja son rieǥadatti Elifasi Amaleka. Dak legje Ada, Esau aka, barnek. \p \v 13 Ja dak legje Reuel barnek: Nahat ja Serah, Samma ja Missa; dak legje Basmat, Esau aka, barnek. \p \v 14 Ja dak legje Oholibama, Ana nieida, Sibeon barne nieida, Esau aka, barnek, ja son rieǥadatti Esaui Jeusa ja Jalama ja Korah.\x - \xo 36:14 \xt 1 Mos 36:2\x* \p \v 15 Dak legje Esau barni sokkagoddi oaivamuʒ̄ak: Elifasa, Esau vuostasrieǥadægje, barnek legje: Sokkagodde‐oaivamus̄ Teman, sokkagodde‐oaivamus̄ Omar, sokkagodde‐oaivamus̄ Sefo, sokkagodde‐oaivamus̄ Kenas, \p \v 16 sokkagodde‐oaivamus̄ Korah, sokkagodde‐oaivamus̄ Gatam, sokkagodde‐oaivamus̄ Amalek; dak legje dak sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak, gæk surgidegje Elifasest Edom ædnamest; dak legje Ada barnek. \p \v 17 Ja dak legje Reuel, Esau barne, barnek: sokkagodde‐oaivamus̄ Nahat, sokkagodde‐oaivamus̄ Serah, sokkagodde‐oaivamus̄ Samma, sokkagodde‐oaivamus̄ Missa; dak legje dak sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak, gæk surgidegje Reuelest Edom ædnamest; dak legje Basmat, Esau aka, barnek. \p \v 18 Ja dak legje Oholibama, Esau aka, barnek: Sokkagodde‐oaivamus̄ Jeus, sokkagodde‐oaivamus̄ Jalam, sokkagodde‐oaivamus̄ Korah; dak legje dak sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak, gæk surgidegje Oholibamast, Ana nieidast, Esau akast. \p \v 19 Dak legje Esau barnek, ja dak sin sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak. Dat læ Edom. \p \v 20 Dak legje Horitalaʒ̄a Seir barnek, guđek legje dam ædnamest assamen: Lotan ja Sobal ja Sibeon ja Ana\x - \xo 36:20 \xt 1 Muit 1:38\xta ; j. n. v.\x* \p \v 21 ja Dison ja Eser ja Disan; dak legje Horitalaʒ̄ai sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak, Seir barnek Edom ædnamest. \p \v 22 Ja Lotan barnek læiga Hori ja Hemam, ja Lotan oabba læi Timna. \p \v 23 Ja dak legje Sobal barnek: Alvan ja Manahat ja Ebal, Sefo ja Onam. \p \v 24 Ja dak læiga Sibeon barnek: Aja ja Ana; dat læi dat Ana, gutte gavnai daid liegga agjagid mæcest, go son læi gæc̄c̄amen Sibeon, su ac̄es, asenid. \p \v 25 Ja dak læiga Ana manak: Dison ja Oholibama, Ana nieidda. \p \v 26 Ja dak legje Dison barnek: Hemdan ja Esban ja Jitran ja Keran. \p \v 27 Dak legje Eser barnek: Bilhan ja Saavan ja Akan. \p \v 28 Dak læiga Disan barnek: Us ja Aran. \p \v 29 Dak legje Horitalaʒ̄ai sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak: Sokkagodde‐oaivamus̄ Lotan, sokkagodde‐oaivamus̄ Sobal, sokkagodde‐oaivamus̄ Sibeon, sokkagodde‐oaivamus̄ Ana, \p \v 30 sokkagodde‐oaivamus̄ Dison, sokkagodde‐oaivamus̄ Eser, sokkagodde‐oaivamus̄ Disan; dak legje Horitalaʒ̄ai sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak, namalassi sin sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak Seir ædnamest. \p \v 31 Ja dak legje dak gonagasak, guđek rađđijegje Edom ædnamest, ouddalgo guttege gonagas rađđi Israel manai bagjel:\x - \xo 36:31 \xt 1 Muit 1:43\xta ; j. n. v.\x* \p \v 32 Bela, Beor bardne, læi gonagas Edomest; ja su gavpuga namma læi Dinhaba. \p \v 33 Ja Bela jami, ja Jobab, Serah bardne, Bosrast s̄addai gonagassan su sagjai. \p \v 34 Ja Jobab jami, ja Husam Temanitalaʒ̄ai ædnamest s̄addai gonagassan su sagjai. \p \v 35 Ja Husam jami, ja Hadad, Bedad bardne, s̄addai gonagassan su sagjai, son, gutte c̄aski Midianitalaʒ̄aid Moab mæcest; ja su gavpug namma læi Avit. \p \v 36 Ja Hadad jami, ja Samla Masrekast s̄addai gonagassau su sagjai. \p \v 37 Ja Samla jami, ja Saul Rehobotast, mi læ dædnogaddest, s̄addai gonagassan su sagjai. \p \v 38 Ja Saul jami, ja Baal‐Hanan, Akbor bardne, s̄addai gonagassan su sagjai. \p \v 39 Ja Baal‐Hanan, Akbon bardne, jami, ja Hadar s̄addai gonagassan su sagjai, ja su gavpuga namma læi Pau, ja su aka namma læi Mehetabel, Matreda nieidda, gutte læi Mesahab nieidda. \p \v 40 Ja dak læk Esau sokkagodde‐oaivamuʒ̄ai namak sin sokkagoddidæsek mielde, sin orromsajidæsek mielde, sin namaidæsekguim: sokkagodde‐oaivamus̄ Timna, sokkagodde‐oaivamus̄ Alva, sokkagodde‐oaivamus̄ Jetet, \p \v 41 sokkagodde‐oaivamus̄ Oholibama, sokkagodde‐oaivamus̄ Ela, sokkagodde‐oaivamus̄ Pinon. \p \v 42 sokkagodde‐oaivamus̄ Kenas, sokkagodde‐oaivamus̄ Teman, sokkagodde‐oaivamus̄ Mibsar, \p \v 43 sokkagodde‐oaivamus̄ Magdiel, sokkagodde‐oaivamus̄ Iram; dak legje Edom sokkagodde‐oaivamuʒ̄ak sin orromsajidæsek mielde sin jec̄asek ædnamest. Dat læ Esau, Edomitalaʒ̄ai ac̄c̄e. \c 37 \m \v 1 Mutto Jakob asai dam ædnamest, gost su ac̄c̄e læi assam amasen, Kanaan ædnamest.\x - \xo 37:1 \xt 1 Mos 35:27; Ebr 11:9\x* \s1 37. Kapittal. \s2 Josef rakistuvvu su ac̄estes, vas̄otuvvu su vieljaines, nieǥad su boatte hærvasvuođas birra. 2–11. Son vuolgatuvvu su ac̄estes su vieljaides lusa; si aigguk su goddet, mutto go muttom Ismaelitalaʒ̄ak bottek mæddel, de vuvddek si su daidi. 12–28; Jakob moras̄ta su diti ja gadda. atte son læ gaikoduvvum jamas muttom mæccespirist. Son vuvddujuvvu Potifari Egyptenest, 29–36. \p \v 2 Dat læ Jakoba sokkagodde historia. Josef læi c̄iec̄a nubbe lokkai jaǥe boaresen ja gæc̄ai omid su vieljaidesguim, dallego son læi nuorra, Bilha ja Silpa, su ac̄es akai, barniguim; ja Josef buvti baha saǥaid sin birra sin ac̄e bælljai. \p \v 3 Ja Israel rakisti Josefa bagjel buok su barnides, dastgo son læi su boaresvuođa bardne; ja son læi dakkam sudnji gukkes gavte. \p \v 4 Go su vieljak oidne, atte sin ac̄c̄e rakisti su æmbo go buok su vieljaid, de si vas̄otegje su æige mattam sudnji usteblaʒ̄at sardnot.\x - \xo 37:4 \xt Ap daǥ 7:9\x* \p \v 5 Ja Josef nieǥadi nieǥo ja muittali su vieljaidasas dam; de si vas̄otis̄gotte su vela æmbo. \p \v 6 Son celki sigjidi: Gullet dadde dam nieǥo, maid mon læm nieǥadam: \p \v 7 Gæc̄a, mi læimek gordnegipoid c̄anadæmen gasko bældo, ja gæc̄a, mu gordnegippo c̄uoʒ̄ʒ̄eli ja bisoi maidai c̄uoʒ̄ʒ̄ot; ja gæc̄a, din gordnegipok c̄uʒ̄ʒ̄u birra ja gobmardalle mu gordnegipo oudast. \p \v 8 De celkke su vieljak sudnji: Galgas̄ikgo don rađđit min bagjel, ja galgas̄ikgo don valdastallat min bagjel? Ja si vas̄otis̄gotte su vel æmbo su nieǥoi diti ja su sani diti. \p \v 9 Ja son nieǥadi vela nubbe nieǥo ja muittali dam su vieljaidasas; ja son celki: Gæc̄a, mon nieǥadim vela nubbe nieǥo, ja gæc̄a, bæivas̄ ja manno ja okta nubbe lokkai naste gobmardalle mu oudast. \p \v 10 Ja go son muittali dam su ac̄c̄asis ja su vieljaidasas, de cuigodi su ac̄c̄e su ja celki sudnji: Mi nieǥoid dat læ, maid don læk nieǥadam? Galggapgo dalle mon ja du ædne ja du vieljak boattet ja gobmardallat du ouddi ædnami? \p \v 11 Ja su vieljak adne gađas̄vuođa sudnji; mutto su ac̄c̄e vurkki dam as̄e muittosis.\x - \xo 37:11 \xt Luk 2:19, 51\x* \p \v 12 Ja su vieljak manne dokko gæc̄c̄at sin ac̄esek omid Sikemest. \p \v 13 Ja Israel celki Josefi: Æigo du vieljak læk gæc̄c̄amen omid Sikemest? Boađe, mon aigom vuolgatet du sin lusa; ja son celki sudnji: Gæc̄a, dast mon læm. \p \v 14 Ja son celki sudnji: Mana ja gæc̄a, bottekgo du vieljak burist aiggai, ja bottekgo oamek burist aiggai, ja buvte munji vastadusa ruoktot! De vuolgati son su Hebron læǥest, ja son bođi Sikemi. \p \v 15 Ja muttom olmai bođi su njæigga, go son læi vagjolæmen mæcest, ja olmai jærai sust ja celki: Maid don ocak? \p \v 16 Ja son celki: Mu vieljaidam mon ocam; muittal munji, gost si læk omid gæc̄c̄amen! \p \v 17 Ja olmai celki: Si læk vuolggam dast erit; dastgo mon gullim sin cælkkemen: Vulggop mi Dotani! De manai Josef su vieljaides maŋŋai ja gavnai sin Dotanest. \p \v 18 Ja si oidne su gukken; ja ouddalgo son bođi sin lakka, de rađđadalle si su vuostai su goddet.\x - \xo 37:18 \xt Matt 26:4\x* \p \v 19 Ja si celkke, nubbe nubbai: Gæc̄a, duo boatta dat niekkoc̄æppe! \p \v 20 Ja dal, bottet ja goddop mi su ja balkestekop su muttom c̄acceroggai, ja de mi cælkkep: Mæccespiri læ su borram; de mi oaidnep, manen su nieǥok s̄addek.\x - \xo 37:20 \xt Matt 21:38\x* \p \v 21 Go Ruben dam gulai, de gajoi son su sin gieđain, go son celki: Allop mi godde su!\x - \xo 37:21 \xt 1 Mos 42:22\x* \p \v 22 Ja Ruben celki sigjidi: Allet varaid golgat, balkesteket su dam c̄acceroggai, mi læ mæcest, mutto allet bija gieđa su ala, — vai matas̄i bæstet su sin gieđast ja doalvvot su ruoktot su ac̄es lusa. \p \v 23 Go Josef dal bođi su vieljaides lusa, de eritnulle si Josefest su gavte, dam gukkes gavte, mi sust læi bagjelist. \p \v 24 Ja si valdde su ja balkestegje su dam c̄acceroggai; mutto c̄accerogge læi guoros, i læm mikkege c̄acid dam siste.\x - \xo 37:24 \xt Jer 38:6; Sak 9:11\x* \p \v 25 De c̄okkanegje si borrat, ja si bajedegje sin c̄almidæsek ja oidne, ja gæc̄a, Ismaelitalas̄ matkos̄ bođi Gileadest su kamelidesguim, mak gudde ruddaid ja balsom ja ladanum\f + \fr 37:25 \ft muttomlaǥas̄ njalggahajag gummi.\f*, ja si manne doalvvom diti daid Egypteni. \p \v 26 De celki Juda su vieljaidasas: Mi avkid dast læ, atte mi goddep min vielljamek ja c̄iekkap su varaid? \p \v 27 Bottet ja vuvddop mi su Ismaelitalaʒ̄aidi, mutto allop bija min giettamek su ala, dastgo son læ min vielljamek, min oaʒ̄ʒ̄e. Ja su vieljak jægadegje su. \p \v 28 Ja go dak Midianitalas̄ gavppe‐olbmak botte mæddel, de gesse si Josefa bajas c̄acceroggest, ja si vuvdde Josefa Ismaelitalaʒ̄aidi guokte loǥe sekel silba oudast; ja dak dolvvu Josefa Egypteni.\x - \xo 37:28 \xt 1 Mos 39:1; Salm 105:17; Visesv 10:13; Ap daǥ 7:9\x* \p \v 29 Ja Ruben bođi fastain c̄accerogge lusa, ja gæc̄a, Josef i læm c̄accerogge siste; de gaikodi son su biktasides.\x - \xo 37:29 \xt 1 Mos 44:13; Josv 7:6; 1 Gon 21:27; Job 1:20; Es 37:1\x* \p \v 30 Ja son manai ruoktot su vieljaides lusa ja celki: Barnas̄ i læk dast, ja mon, gosa galgam mon s̄addat? \p \v 31 Ja si valdde Josefa gavte ja njuvve bokka ja buonjodegje gavte varaidi. \p \v 32 Ja si saddijegje dam gukkes gavte ja doalvotegje dam sin ac̄c̄asæsek ja celkke: Dam læp mi gavdnam; dovda, lægo dat du barne gakte, daihe i! \p \v 33 Ja son dovdai dam ja celki: Dat læ mu bardnam gakte, mæccespiri læ su borram; vissasi læ Josef jamas gaikoduvvum! \p \v 34 Ja Jakob gaikodi su biktasides ja giesai sæka su alemides birra ja moras̄ti su barnes diti ædnag beivid. \p \v 35 Ja buok su barnek ja buok su nieidak c̄uoʒ̄ʒ̄elegje su jeđđit; mutto i son dattom diktet jec̄as jeđđijuvvut, mutto celki: Mon aigom niegjat vuolas mu bardnam lusa morras̄in jabmi aibmoi. Ja su ac̄c̄e c̄ieroi su. \p \v 36 Mutto Midianitalaʒ̄ak vuvdde su Egypteni, Potifari, Farao balvvalægjai, hæggafavtai oaivamuʒ̄ʒ̄i. \c 38 \s1 38. Kapittal. \s2 Juda valdda aldsesis aka, gutte rieǥadatta sudnji golbma barne; dat boarrasæmus oaʒ̄ʒ̄o aka, gæn namma læ Tamar; Hærra godda su, dainago son læ baha. Dat nubbe naittal Tamarin, dakka, mi baha læ Hærra oudast, ja jabma damanaǥa lakai, 1–10. Juda lopped Tamari su nuoramus barnes, mutto i doala su sanes, oađđa su lutte, dieđekættai, atte son læ su maŋŋe, sakkanatta suina Peresa ja Serah, 11–30. \p \v 1 Ja de dapatuvai dam aige, atte Juda manai vuolas su vieljaides lutte, ja son manai sisa muttom Adullamitalas̄ olbma lusa, gæn namma læi Hira. \p \v 2 Ja dast oini Juda muttom Kananitalas̄ olbma nieida, ja su namma læi Sua; ja son valdi su ja manai sisa su lusa. \p \v 3 Ja son s̄addai manai vuostai ja rieǥadatti barne; ja son goc̄oi su nama Eren.\x - \xo 38:3 \xt 1 Mos 46:12\x* \p \v 4 Ja son s̄addai fastain manai vuostai ja rieǥadatti barne; ja son goc̄oi su nama Onanen. \p \v 5 Ja son rieǥadatti vela ain barne, ja son goc̄oi su nama Selan; ja son\f + \fr 38:5 \ft Juda.\f* læi Kesibest, dallego son rieǥadatti su. \p \v 6 Ja Juda valdi Eri, su vuostasrieǥadægjasis, aka, ja su namma læi Tamar. \p \v 7 Mutto Er, Juda vuostasrieǥadægje læi baha Hærra c̄almi oudast, ja Hærra goddi su. \p \v 8 De celki Juda Onani: Mana sisa du vieljad aka lusa ja valde su naittusi du vieljad sajest ja c̄uoʒ̄aldatte du vielljasad nale!\x - \xo 38:8 \xt 5 Mos 25:5, 6\x* \p \v 9 Mutto Onan diđi, atte i dat nalle galggam gullat sudnji; go son damditi manai sisa su vieljas aka lusa, de hævati son siebmanes ædnami amas addet su vielljasis nale. \p \v 10 Ja dat læi baha Hærra c̄almi oudast, maid son daǥai, ja son goddi suge. \p \v 11 De celki Juda Tamari, su maŋŋasis: Oro læskan du ac̄ad viesost, dassac̄i go Sela, mu bardne, s̄adda stuoresen; dastgo son jurdas̄i: Muđoi jabma datge nuftgo su vieljak. De manai Tamar dokko ja oroi su ac̄es viesost. \p \v 12 Go dal mihha gukkes aigge læi gollam, de jami Sua nieidda, Juda akka, ja maŋŋelgo Juda læi jeđđijuvvum, de manai son bajas Timnai sin lusa, guđek bæskedegje su savcaid, son ja su usteb, Adullamitalas̄ Hira. \p \v 13 Ja dat dieđetuvvui Tamari ja celkkujuvvui: Gæc̄a, du vuoppa manna bajas Timnai bæskedet su savcaides. \p \v 14 De nuolai son su læskabiktasides aldes erit ja govc̄ai jec̄as bæitalinin ja giesai dam biras ja c̄okkani Enaim porta ouddi, mi læ dam balgesguorast, mi manna Timnai; dastgo son oini, atte Sela læi s̄addam stuoresen, ja i son læm addujuvvum sudnji akkan. \p \v 15 Go Juda oini su, de jurdas̄i son, atte dat læi fuorra, dastgo son læi gokc̄am su amadajos.\x - \xo 38:15 \xt Sanel 7:12\x* \p \v 16 Ja son mokkasti su lusa gæino alde ja celki: Boađe, divte muo boattet sisa lusad; dastgo i son diettam, atte son læi su maŋŋe; ja son celki: Maid aigok don addet munji bæssam diti sisa mu lusa?\x - \xo 38:16 \xt 3 Mos 18:15; 20:12\x* \p \v 17 Ja son celki: Mon aigom saddit gice smavva omin; ja son celki: No jo, jos don addak munji panta, dassac̄i go don saddik dam munji. \p \v 18 Ja son celki: Maid pantaid mon galgam dudnji addet? Ja son celki: Du signetad ja du baddad ja du soabad, mi dust læ gieđast. De addi son sudnji daid ja manai sisa su lusa, ja son s̄addai manai vuostai su bokte. \p \v 19 De c̄uoʒ̄ʒ̄eli son ja manai, ja son bijai su bæitalines aldes erit ja garvvodi su læskabiktasidasis. \p \v 20 Ja Juda saddi gice su ustebes, Adullamitalaʒ̄a, bokte, oaʒ̄ʒ̄om varas panta fast nissona gieđast; mutto i son gavdnam su. \p \v 21 Ja son jærai olbmuin su baikest ja celki: Gost læ fuorra, Enaimest, balgesguorast? Mutto si celkke: I dast læk læmas̄ oktage fuorra. \p \v 22 Ja son bođi ruoktot Juda lusa ja celki: Im mon gavdnam su, ja dasa vela celkke olbmuk dam baikest: I dast læk læmas̄ oktage fuorra. \p \v 23 De celki Juda: Adnus son daid, amame moai hæppas̄uvvut; gæc̄a, mon læm saddim dam gice, ja ik don læk su gavdnam. \p \v 24 Mutto de dapatuvai golma mano arvo dastmaŋŋel, de muittaluvvui Judai: Tamar, du maŋŋe læ furrus̄am, ja gæc̄a, son læ maidai s̄addam manai vuostai furrudaǥa bokte. Ja Juda celki: Dolvvot su olgus, vai son bolddujuvvu! \p \v 25 Mutto olgus dolvvujuvvudedines, de bijai son sane su vuoppasis ja cælketi: Dam olbma bokte, gæsa dak dingak gullek, læm mon s̄addam manai vuostai; ja son celki: Rakkasam, dovda, gæsa dat signeta ja dak baddek ja dat soabbe gullek! \p \v 26 Ja Juda dovdai daid ja celki: Son læ vanhurskasæbbo go mon, dastgo im mon alma lækge addam su mu bardnasam Selai. Ja ige son maŋŋel s̄at ællam suina ovtast. \p \v 27 Ja dam aige, go son galgai rieǥadattet, gæc̄a, de legje jumic̄ak su hægast.\x - \xo 38:27 \xt 1 Muit 2:4; Matt 1:3\x* \p \v 28 Ja go son læi rieǥadattemen, de geiggi nubbe gieđa ouddan; de valdi sælgge‐ædne dam ja c̄anai ruksis laige su gieđa birra ja celki: Dat bođi vuostac̄edin olgus. \p \v 29 Mutto de dapatuvai, go son gesi su gieđas fastain ruoktot, gæc̄a de bođi su viellja olgus; ja son celki: Moft don læk gaikkom jec̄ad olgus! Ja su namma goc̄c̄ujuvvui Peresen\f + \fr 38:29 \ft gaikkom.\f*. \p \v 30 Ja dasto bođi su viellja olgus, gæst læi dat ruksis laigge su gieđas birra, ja su namma goc̄c̄ujuvvui Serahen\f + \fr 38:30 \ft bagjanæbme.\f*. \c 39 \s1 39. Kapittal. \s2 Josef balvvala Potifar lutte: Hærra læ su mielde, nuft atte Potifar bigja su obba su dalos bagjel, 1–6. Su akka gæc̄c̄ala Josefa furrudakki, mutto i sate fillit su ja guoddala damditi værrot su ala su boadnjasis, 7–18. Dat suppe su giddagassi, mutto Hærra læ maidai dobbe su mielde, 19–23. \p \v 1 Ja Josef dolvvujuvvui vuolas Egypteni; ja Potifar, Farao balvvalægje, hæggafavtai oaivamus̄, muttom Egyptalas̄ olmai, osti su Ismaelitalaʒ̄ain, guđek legje buktam su dokko.\x - \xo 39:1 \xt 1 Mos 37:28; Salm 105:17\x* \p \v 2 Ja Hærra læi Josefa mielde, nuft atte son s̄addai daggar olmajen, gæsa buok likkostuvai; ja son læi su isedes, Egyptalaʒ̄a, viesost.\x - \xo 39:2 \xt Ap daǥ 7:9\x* \p \v 3 Go su ised oini, atte Hærra læi su mielde, ja atte Hærra divti buok, maid son daǥai, likkostuvvat su gieđast,\x - \xo 39:3 \xt 1 Mos 21:22\x* \p \v 4 de gavnai Josef armo su c̄almi oudast ja s̄addai su balvvalægjen; ja son bijai su su dalos bagjel, ja buok, mi sust læi, addi son su gitti. \p \v 5 Ja de dapatuvai dam rajest, go son læi bigjam su su dalos bagjel ja buok dam bagjel, mi sust læi, de buristsivdnedi Hærra Egyptalaʒ̄a dalo Josef diti; ja Hærra buristsivdnadus læi buok dam bagjel, mi sust læi, dalost ja bældost.\x - \xo 39:5 \xt 1 Mos 30:27\x* \p \v 6 Ja son addi buok, mi sust læi, Josefa gitti, ja i son gæc̄c̄am su bærrai mange dafhost, ærrebgo dam borramus̄a dafhost, maid son jes̄ borai. Ja Josef læi c̄abbes s̄addost ja c̄abbahabmasas̄. \p \v 7 Ja de dapatuvai dastmaŋŋel, atte su ised akka gæc̄asti Josefa ala ja celki: Oađe mu lutte! \p \v 8 Mutto son biettali ja celki su isedes akkai: Gæc̄a, mu ised i gæc̄a mu bærrai mange dafhost, mi læ dalost, ja buok, mi sust læ, læ son addam mu gitti; \p \v 9 i son læk stuoreb dam dalost go mon, ige son læk must maidege gielddam ærrebgo du, dainago don læk su akka; moft galgas̄im mon dalle dakkat dam stuora bahavuođa ja suddodet Ibmel vuostai?\x - \xo 39:9 \xt Susan 1:23\x* \p \v 10 Ja go son dal bæivest bæivvai sarnoi Josefi, ja go son i mieđetam su oađđet su lutte ja orrot suina ovtast, \p \v 11 ja go de dapatuvai muttom bæive, atte Josef manai vieso sisa dakkam diti su bargos, dalle go i læm oktage dalo olbmuin dast vieso siste, \p \v 12 de doppi son su gidda su biktasi ja celki: Oađe mu lutte! Mutto son guđi su biktasis su gitti ja batari olggobællai. \p \v 13 Ja go son oini, atte son læi guođđam su biktasis su gitti ja læi bataram olggobællai, \p \v 14 de c̄uorvoi son su dalos olbmuid ja celki sigjidi: Gæc̄a, son læ buktam muttom Ebrealas̄ olbma min lusa dakkat migjidi hæppada; son bođi sisa mu lusa oađđem diti mu lutte, mutto mon c̄urvvum alla jienain; \p \v 15 ja go son gulai, atte mon bajedim mu jiednam ja c̄urvvum, de guđi son su biktasis mu lusa ja batari olggobællai. \p \v 16 Ja son divti su biktas orrot luttes, dassac̄i go su ised bođi sidi. \p \v 17 De sarnoi son sudnji daid sæmma sanid ja celki: Dat Ebrealas̄ balvvalægje, gæn don læk buktam min lusa, bođi sisa mu lusa dakkat munji hæppada; \p \v 18 mutto go mon bajedim mu jiednam ja c̄urvvum, de guđi son su biktasis mu lusa ja batari olggobællai. \p \v 19 Ja de dapatuvai, go su ised gulai su akas sanid, maid son sarnoi sudnji, cælkededin: Nuft læ du balvvalægje dakkam mu vuostai, de cakkidi su moarre. \p \v 20 Ja Josefa ised valdi su ja bijai su fanggavissui, dam baikkai, gost gonagasa fangak adnujegje giddagasast; ja son læi dobbe fanggaviesost.\x - \xo 39:20 \xt Salm 105:18\x* \p \v 21 Mutto Hærra læi Josef mielde ja jorati sudnji arkalmastemvuođa ja divti su gavdnat mielastume fanggavieso oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o lutte.\x - \xo 39:21 \xt Visesv 10:13, 14; Ap daǥ 7:9, 10\x* \p \v 22 Ja fanggavieso oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o addi buok fangaid, guđek legje fanggaviesost, Josefa gitti; ja buok dam, mi galgai dobbe dakkujuvvut, dam daǥai son. \p \v 23 Fanggavieso oudastc̄uoʒ̄ʒ̄o i gæc̄c̄am i mange bærrai, mi læi su gieđai gaskast, dainago Hærra læi su mielde; ja maid son daǥai, dasa addi Hærra likko.\x - \xo 39:23 \xt Salm 1:3\x* \c 40 \s1 40. Kapittal. \s2 Farao jukkamus̄adde ja laibbedakke suppijuvvuba giddagassi, Josef balvvala sodno, 1–5. Soai nieǥadæba goabbag nieǥosga, Josef c̄ilgge sodno nieǥoid ja rokkadalla jukkamus̄adde muittet jec̄as, go son fastain s̄adda su ammatasas, 6–19. Sodno nieǥok ollas̄uvvek; jukkamus̄adde vajaldatta Josefa, 20–23. \p \v 1 Ja de dapatuvai dastmaŋŋel, atte Egypten gonagasa jukkamus̄adde ja su laibbedakke suddodeiga sodno hærrasga, Egypten gonagasa, vuostai. \p \v 2 Ja Farao moaratuvai goabbas̄aǥai su dalos balvvalegjiala, dam oaivamus̄ jukkamus̄adde ala ja dam oaivamus̄ laibbedakke ala. \p \v 3 Ja son bijai sodno giddagassi hæggafavtai oaivamuʒ̄a vissui, fanggavissui, dam baikkai, gost Josef læi fanggan.\x - \xo 40:3 \xt 1 Mos 39:20\x* \p \v 4 Ja hæggafavtai oaivamus̄ bijai Josefa orrot sodno lutte, ja son balvvali sodno; ja soai læiga muttom aige giddagasast. \p \v 5 Ja soai nieǥadeiga goabbas̄aǥak nieǥo, goabbage su nieǥos ovtag ija, goabbage nieǥo c̄ilggitusaines, Egypten gonagasa jukkamus̄adde ja laibbedakke, gæk læiga fanggan fanggaviesost. \p \v 6 Ja Josef bođi sodno lusa iđđedest, ja son oini sodno, ja gæc̄a, soai læiga moras̄laʒ̄ak. \p \v 7 Ja son jærai Farao balvvalægje guovtost, guđek læiga suina giddagasast su ised viesost, ja celki: Manne læ dodnost nuft moras̄las̄ habme odne? \p \v 8 Ja soai celkiga sudnji: Moai ledne nieǥadam nieǥo, ja i læk oktage, gi matta dam c̄ilggit. De celki Josef sodnoidi: Æigo c̄ilggitusak gula Ibmeli? Muittalække munji nieǥoid!\x - \xo 40:8 \xt 1 Mos 41:16\x* \p \v 9 De muittali dat oaivamus̄ jukkamus̄adde Josefi su nieǥos ja celki sudnji: Gæc̄a, mu nieǥost c̄uoʒ̄oi vidnemuorra mu oudast; \p \v 10 ja vidnemuorast legje golbma oavse, ja dat urbbogođi, ja dam lieđek boccidegje, ja dam s̄addok ladde muorjen. \p \v 11 Ja Farao jukkamlitte læi mu gieđast, ja mon valddim murjid ja boc̄c̄im daid Farao jukkamlittai, ja mon addim jukkamlitte Farao gitti. \p \v 12 De celki Josef sudnji: Dat læ dam c̄ilggitus: Dat golbma oavse læk golbma bæive. \p \v 13 Golma bæive gæc̄est galgga Farao bajas bajedet du oaive ja bigjat du fastain du sagjasad, ja don galgak addet Farao jukkamlitte su gitti sæmma lakai go ouddal, dallego don legjik su jukkamus̄adde. \p \v 14 Mutto muitta muo, go dudnji burist gævva, ja daǥa arbmogasvuođa mu vuostai, nuft atte don sarnok mu birra Farao lutte ja rabedak muo olgus dam viesost! \p \v 15 Dastgo mon læm suoladuvvum Ebrealaʒ̄ai ædnamest, imge mon læk dabege dakkam maidege, man diti si læk bigjam muo giddagassi.\x - \xo 40:15 \xt 1 Mos 37:28\x* \p \v 16 Go dat oaivamus̄ laibbedakke oini, atte son læi addam buore c̄ilggitusa, de celki son Josefi: Mon maidai oidnim mu nikkom siste, ja gæc̄a, golbma væddelitte vilggis laibiguim legje mu oaive alde. \p \v 17 Ja dam bajemus̄ væddelitte siste legje buoklaǥas̄ borramus̄ak Faraoi, namalassi laibek, ja loddek borre daid væddelittest mu oaive alde. \p \v 18 De vastedi Josef ja celki: Dat læ dam c̄ilggitus: Dat golbma væddelitte læk golbma bæive. \p \v 19 Golma bæive gæc̄est galgga Farao valddet du oaive dust erit ja harcastet du murri, ja loddek galggek borrat du oaʒ̄e dust. \p \v 20 Ja de dapatuvai goalmad bæive, Farao rieǥadambæive, de daǥai son guossemallasid buok su balvvalegjidasas; ja son bajas bajedi dam oaivamus̄ jukkamus̄adde oaive ja dam oaivamus̄ laibbedakke oaive su balvvalegjides gaskast. \p \v 21 Ja son bijai dam oaivamus̄ jukkamus̄adde su jukkamus̄addem ammatasas fastain; ja son addi jukkamlitte Farao gitti. \p \v 22 Mutto dam oaivamus̄ laibbedakke goc̄oi son harcastuvvut, nuftgo Josef læi c̄ilggim sodnoidi. \p \v 23 Mutto dat oaivamus̄ jukkamus̄adde i muittam Josefa, mutto vajaldatti su. \c 41 \s1 41. Kapittal. \s2 Guokte jaǥe dastmaŋŋel nieǥad Farao guokte nieǥo, ige oktage mate c̄ilggit daid, 1–8. Jukkamus̄adde muitta Josefa. gi viʒ̄ʒ̄ujuvvu Farao lusa, c̄ilgge su nieǥoid c̄iec̄a valljes ja c̄iec̄a s̄addotes jaǥe birra ja adda sudnji rađe dam birra, maid son galgga dakkat, 9–36. Farao bigja Josefa hærran Egypten bagjel: Josef c̄okke gornid dain valljes jagin; son oaʒ̄ʒ̄o aka ja sakkanatta guokte barne, 37–52. Nælgge boatta Egypten ja buok dai biras ædnami bagjeli; si occek væke Josef lutte, 53–57. \p \v 1 Ja de dapatuvai, go guokte jaǥe legje vassam, de nieǥadi Farao, ja gæc̄a, son læi c̄uoʒ̄ʒ̄omen dædno\f + \fr 41:1 \ft Niledædno.\f*gaddest. \p \v 2 Ja gæc̄a, dænost bajasgorgŋu c̄iec̄a gusa, mak legje c̄abbak hamestæsek ja buoidek birggui, ja dak guttu dædnogadde rasi siste. \p \v 3 Ja gæc̄a, c̄iec̄a æra gusa bajasgorgŋu dai maŋest dænost, mak legje fastek hamestæsek ja silek birggui; ja dak c̄uʒ̄ʒ̄u dai æra gusai lutte dædnogaddest. \p \v 4 Ja dak gusak, mak legje fastek hamestæsek ja silek birggui, borre dam c̄iec̄a gusa, mak legje c̄abbak hamestæsek ja buoidek. De goccai Farao. \p \v 5 Ja son nokkai fastain ja nieǥadi nubbe gærde, ja gæc̄a, c̄iec̄a gordne‐oaive, mak legje dokkasak ja buorek, bajass̄adde ovtag oalgast. \p \v 6 Ja gæc̄a, c̄iec̄a gordne‐oaive, mak legje gurrusak ja guorbbaduvvum nuorttabiegast, bajas boccidegje dai maŋest. \p \v 7 Ja dak guoros gordne‐oaivek njille dam c̄iec̄a dokkas ja dievas gordne‐oaive. De goccai Farao, ja gæc̄a, dat læi niekko. \p \v 8 Ja iđđedest læi su miella rafhetæbme, ja son bijai sane, ja ravkati buok mærkkac̄ilggijegjid Egyptenest ja buok dam visaid; ja Farao muittali daidi su nieǥoides, mutto i læm oktage, gutte mati daid c̄ilggit Faraoi. \p \v 9 De sarnoi dat oaivamus̄ jukkamus̄adde Faraoi ja celki: Mu suddoidam muittatam mon odne.\x - \xo 41:9 \xt 1 Mos 40:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 10 Farao moaratuvai su balvvalegjides ala ja bijai muo giddagassi hæggafavtai oaivamuʒ̄a vissui, muo ja dam oaivamus̄ laibbedakke. \p \v 11 De nieǥadeime moai nieǥo ovtag ija, mon ja son; moai nieǥadeime goabbag nikkome su c̄ilggitusaines. \p \v 12 Ja monno lutte læi muttom Ebrealas̄ nuorra olmai, balvvalægje hæggafavtai oaivamuʒ̄a lutte, ja moai muittaleime sudnji monno nieǥoidæme, ja son c̄ilggi monnoidi daid; jes̄goabbage nieǥo mielde c̄ilggi son daid. \p \v 13 Ja nuftgo son c̄ilggi monnoidi, nuft dat s̄addai: Mon bigjujuvvim fastain mu sagjasam, ja son harcastuvvui. \p \v 14 De bijai Farao sane ja ravkati Josefa, ja si dolvvu su hoapost olgus fanggaviesost; ja son rakiti jec̄as ja molsoi su biktasides ja bođi sisa Farao lusa.\x - \xo 41:14 \xt Salm 105:20\x* \p \v 15 De celki Farao Josefi: Mon læm nieǥadam nieǥo, ja i læk oktage, gutte matta dam c̄ilggit; mutto mon læm gullam du birra celkkujuvvumen, atte daggaviđi, go don gulak nieǥo, de matak don dam c̄ilggit. \p \v 16 Ja Josef vastedi Faraoi ja celki: I dat læk mu valdest; Ibmel aiggo vastedet Faraoi buorren.\x - \xo 41:16 \xt 1 Mos 40:8; Dan 2:30\x* \p \v 17 De sarnoi Farao Josefi: Mu nikkom siste, gæc̄a, de mon legjim c̄uoʒ̄ʒ̄omen dædnogaddest. \p \v 18 Ja gæc̄a, dænost bajasgorgŋu c̄iec̄a gusa, buoidek birggui ja c̄abbak hamestæsek, ja dak guttu dædnogadde rasi siste. \p \v 19 Ja gæc̄a, c̄iec̄a æra gusa bajasgorgŋu dai maŋest, ruoidnasak ja sagga fastek hamestæsek ja silek birggui; im mon læk oaidnam nuft fastid go daid obba Egypten ædnamest. \p \v 20 Ja dak siles ja fastes gusak borre dam c̄iec̄a oudeb buoides gusa. \p \v 21 Ja go dak legje boattam dai c̄oavgjai, de i dat almaken dovddum, atte dak legje boattam dai c̄oavgjai, ja dai habme læi faste nuftgo ouddalge. De mon goccajim. \p \v 22 Ja mon oidnim mu nikkom siste, ja gæc̄a: C̄iec̄a gordne‐oaive mak legje dievvasak ja buorek, bajass̄adde ovtag oalgast. \p \v 23 Ja gæc̄a, c̄iec̄a gordne‐oaive, mak legje goikkam, gurrusak ja nuorttabiegast guorbbaduvvum, bajas boccidegje dai maŋest. \p \v 24 Ja dak guoros gordne‐oaivek njille dam c̄iec̄a buore gordne‐oaive. Ja mon celkkim dam mærkkac̄ilggijegjidi, mutto i oktage mattam c̄ilggit munji. \p \v 25 De celki Josef Faraoi: Farao niekko læ oktag; maid Ibmel aiggo dakkat, læ son dieđetam Faraoi. \p \v 26 Dak c̄iec̄a buore gusa, dak læk c̄iec̄a jaǥe, ja dak c̄iec̄a buore gordne‐oaive, dak læk c̄iec̄a jaǥe; dat læ oktag niekko. \p \v 27 Ja dak c̄iec̄a siles ja fastes gusa, mak bajasgorgŋu dai maŋest, dak læk c̄iec̄a jaǥe, ja dak c̄iec̄a guoros gordne‐oaive, guorbbaduvvum nuorttabiegast, maksek, atte c̄iec̄a nælggejaǥe galggek boattet. \p \v 28 Dat læ dat, maid mon celkkim Faraoi: Maid Ibmel aiggo dakkat, læ son addam Farao oaidnet. \p \v 29 Gæc̄a, c̄iec̄a jaǥe bottek stuora valljogasvuođain obba Egypten ædnami. \p \v 30 Ja c̄iec̄a nælggejaǥe dai maŋest læk boattemen, nuft atte buok dat valljogasvuotta galgga vajaldattujuvvut Egypten ædnamest, ja nælgge galgga golatet ædnama. \p \v 31 Ja dot valljogasvuotta i galga dittujuvvut ædnamest dam nælge diti dam maŋŋel; dastgo dat galgga s̄addat hui garasen. \p \v 32 Mutto atte niekko gerddujuvvui Faraoi guovte gærddai, dat maksa, atte dat as̄s̄e læ nannoset mærreduvvum Ibmelest, ja atte Ibmel aiggo farga dam dakkat. \p \v 33 Ja dal gæc̄adekus Farao aldsesis ovta jiermalas̄ ja vises olbma ja bigjus su Egypten ædnam bagjel! \p \v 34 Dam dakkus Farao ja bigjus bærraigec̄c̄id ædnam bagjel ja valddus viđad oase Egypten ædnam s̄addost dam c̄iec̄a valljogasvuođa jaǥest. \p \v 35 Ja si galggek c̄okkit buok biemo dain boatte burin jaǥin ja guppit gornid Farao gieđa vuollai biebmon gavpugin ja vurkkit daid. \p \v 36 Ja biebmo galgga læt vuorkkan ædnami dam c̄iec̄a nælggejakkai, mak galggek s̄addat Egypten ædnami, amas ænam dus̄s̄aduvvut nælgest. \p \v 37 Ja dam sarne buorren ani Farao ja buok su balvvalægjek. \p \v 38 Ja Farao celki su balvvalegjidasas: Gavdnugoson oktage daggar go dat, okta olmai, gæst læ Ibmel vuoigŋa? \p \v 39 Ja Farao celki Josefi: Dađemielde go Ibmel læ addam du buok dam diettet, de i læk oktage nuft jiermalas̄ ja vises go don. \p \v 40 Don galgak læt mu dalo bagjel, ja du sane mielde galggek buok mu olbmuk gævatet jec̄aidæsek; dus̄s̄efal truvno dafhost aigom mon læt stuoreb go don.\x - \xo 41:40 \xt 1 Mos 45:8; Salm 105:21; 1 Makk 2:53; Ap daǥ 7:10\x* \p \v 41 Ja Farao celki vela ain Josefi: Gæc̄a, mon bijam du obba Egypten ædnam bagjel.\x - \xo 41:41 \xt Salm 37:37; Visesv 10:14\x* \p \v 42 Ja Farao valdi su signetasuorbmases su gieđastes ja bijai dam Josefa gitti ja garvotatti su fina lidnebiktasidi ja hængasti golleviđje su c̄æbet birra. \p \v 43 Ja son addi su vuogjet su nubbin buoremus vavnoines, ja si c̄urvvu su muođoi oudast: Abrek\f + \fr 41:43 \ft sojaldattet c̄ibbidædek!\f*! ja son bijai su obba Egypten ædnam bagjel.\x - \xo 41:43 \xt 1 Mos 45:9\x* \p \v 44 Ja Farao celki vela ain Josefi: Mon læm Farao, ja alma du datotaǥa i galga oktage olmai bajedet su gieđas daihe su juolges obba Egypten ædnamest. \p \v 45 Ja Farao goc̄oi Josefa nama Sofnat Paneahen\f + \fr 41:45 \ft mailme bæste.\f* ja addi sudnji Asnat, On papa, Potifera nieida, akkan. Ja Josef manai Egypten ædnam mietta. \p \v 46 Ja Josef læi golbma loǥe jaǥe boares, dallego son c̄uoʒ̄oi Farao, Egypten gonagasa, muođoi oudast. Ja Josef manai olgus Farao muođoi oudast ja matkus̄ti obba Egypten ædnam c̄ađa. \p \v 47 Ja ænam s̄addadi dam c̄iec̄a valljogasvuođa jaǥest c̄omai c̄omai. \p \v 48 Ja son c̄okki buok biemo dam c̄iec̄a jaǥest, mak legje Egypten ædnamest, ja bijai biemo gavpugidi; dam biemo, mi læi gavpuga ædnamest, mi læi dam birra, bijai son dam sisa. \p \v 49 De c̄okki Josef gornid nuftgo abe saddoid, oalle ollo, gidda dassac̄i go si heitte lokkamest; dastgo i dast læm lokkoge. \p \v 50 Ja ouddalgo nælggejaǥek botte, de rieǥadeiga Josefi guokte barne, gæid Asnat, On papa, Potifera nieidda, rieǥadatti sudnji.\x - \xo 41:50 \xt 1 Mos 41:45\x* \p \v 51 Ja Josef goc̄oi dam vuostasrieǥadægje nama Manassen\f + \fr 41:51 \ft dat, gutte adda vajaldattema.\f*; dastgo (celki son) Ibmel læ addam muo vajaldattet buok mu vaivvam ja obba mu ac̄c̄am dalo. \p \v 52 Ja dam nubbe nama goc̄oi son Efraimen\f + \fr 41:52 \ft guovtegærddasas̄ s̄addo.\f*; dastgo (celki son) Ibmel læ dakkam muo s̄addolaʒ̄ʒ̄an mu varnotesvuottam ædnamest. \p \v 53 Ja dak c̄iec̄a valljogasvuođa jaǥe Egypten ædnamest nokke, \p \v 54 ja dak c̄iec̄a nælggejaǥe algge boattet, nuftgo Josef læi cælkkam; ja nælgge læi buok ædnamin, mutto obba Egypten ædnamest læi laibbe.\x - \xo 41:54 \xt Salm 105:16\x* \p \v 55 Ja go obba Egypten ænam gillai nælge, de c̄uorvoi almug Faraoi laibe diti; ja Farao celki buok Egyptalaʒ̄aidi: Mannet Josefa lusa! Maid son cælkka digjidi, dam galggabetet di dakkat. \p \v 56 Ja go nælgge læi obba ædnam mietta, de rabasti Josef buok daid baikid, gost gornek legje, ja vuvdi Egyptalaʒ̄aidi; dastgo nælgge læi garas Egypten ædnamest. \p \v 57 Ja buok ædnamin botte olbmuk Egypteni, Josef lusa, oastet gornid; dastgo nælgge læi garas buok ædnamin. \c 42 \s1 42. Kapittal. \s2 Josefa loǥe vielja bottek su lusa oastet gornid, mutto æi dovda su, vaiko son dovdda sin, 1–8. Son soaibma sin iskadægjen, suppe sin giddagassi, mutto luoitta sin dasto maŋŋel vuolgget ruoktot dam littodæme ala, atte Simeon galgga baccet, ja atte si galggek buktet sin nuoramus vieljasek mieldesek Egypteni; son bijata daid ruđaid, maid si legje addam gorni oudast, sin sækaidi, 9–28. Si bottek Jakob lusa ja muittalek sudnji, mi læi dapatuvvam; Jakob vaidda dam, go son læ massam Josefa ja Simeona ja biettal vuolgatæmest Benjamina singuim, 29–38. Nælgge læ garas ædnamest, 39. \p \v 1 Go Jakob oini, atte Egyptenest legje gornek, de celki son su barnidasas: Manne di gæc̄c̄abetet gutteg guoimadek ala? \p \v 2 Ja son celki: Gæc̄a, mon læm gullam, atte Egyptenest læk gornek; mannet dokko vuolas ja ostet dobbe migjidi, vai mi ælas̄eimek æpge jamas̄e!\x - \xo 42:2 \xt Ap daǥ 7:12\x* \p \v 3 De manne Josef loǥe vielja vuolas oastem diti gornid Egyptenest. \p \v 4 Mutto Benjamina, Josefa vielja, i vuolgatam Jakob su vieljaiguim; dastgo son celki: Sudnji matas̄i dapatuvvat likkotesvuotta. \p \v 5 De botte Israel barnek oastet dai ærrasi særvest, guđek botte; dastgo nælgge læi Kanaan ædnamest. \p \v 6 Ja Josef ani famo ædnam bagjel, son læi dat, gutte vuvdi gornid buok olbmuidi ædnamest; ja Josefa vieljak botte ja gobmerdegje jec̄aidæsek su ouddi muođoi ala ædnami.\x - \xo 42:6 \xt 1 Mos 41:40\x* \p \v 7 Go Josef oini su vieljaides, de dovddai son sin, mutto son daǥai jec̄as amasen sin vuostai ja sarnoi garraset sigjidi ja celki sigjidi; Gost di boattebetet? Ja si celkke: Kanaan ædnamest oastem diti biemo. \p \v 8 Ja Josef dovddai su vieljaides, mutto si æi dovddam su. \p \v 9 Ja Josef muittai daid nieǥoid, maid son læi nieǥadam sin birra, ja celki sigjidi: Di lepet iskadægjek, di lepet boattam gæc̄c̄at, goggo ænam læ rabas.\x - \xo 42:9 \xt 1 Mos 37:7, 9\x* \p \v 10 Ja si celkke sudnji: Æp, hærrac̄am, mutto du balvvalægjek læk boattam oastet biemo. \p \v 11 Mi læp buokak ovtag olbma barnek, mi læp vuoiggadlaʒ̄ak, æi du balvvalægjek læk iskadægjek. \p \v 12 Mutto son celki sigjidi: Juo, di lepet boattam gæc̄c̄at, goggo ænam læ rabas. \p \v 13 Mutto si celkke: Mi, du balvvalægjek, læp guokte nubbe lokkai vieljac̄a, ovtag olbma barnek Kanaan ædnamest, ja gæc̄a, dat nuoramus læ dal min ac̄c̄amek lutte, mutto okta i læk s̄atan æmbo.\x - \xo 42:13 \xt 1 Mos 37:33\x* \p \v 14 Ja Josef celki sigjidi: Nuft dat læ, nuftgo mon sardnum digjidi, go mon celkkim: Di lepet iskadægjek. \p \v 15 Daggo bokte galggabetet di gæc̄c̄aluvvut: Nuft vissasi go Farao ælla, epet di galga dabe erit bæssat, muđoigo din nuoramus viellja boatta deiki. \p \v 16 Vuolgateket ovta gaskastædek erit, vai son vieʒ̄ʒ̄a din vielja, mutto di galggabetet dollujuvut fanggan, ja din sanek galggek gæc̄c̄aluvvut, sardnobetetgo di duottavuođa; dastgo jos epet, de di lepet, nuft vissasi go Farao ælla, iskadægjek. \p \v 17 Ja son bijai sin buokaid giddagassi golma bæivvai. \p \v 18 Mutto Josef celki sigjidi goalmad bæive: Dakket dam, de di oaʒ̄ʒ̄obetet ællet! Mon balam Ibmelest. \p \v 19 Jos di lepet vuoiggadlaʒ̄ak, de baccus din okta viellja fanggan din fanggavissusædek; mutto mannet di dokko ja dolvvot gornid vækken nælge vuostai din daloinædek, \p \v 20 ja buktet din nuoramus vieljadek mu lusa! De s̄addek din sanek nannijuvvut, ja epet di galga jabmet. Ja si dakke nuft. \p \v 21 Ja si celkke, nubbe nubbai: Duođai, min bagjelist læ sivva min vielljamek diti, gæn sielo balo mi oinimek, dallego son rokkadalai min, ja æp mi dattom gullat; damditi læ dat hætte boattam min bagjeli. \p \v 22 Ja Ruben vastedi sigjidi ja celki: Imgo mon cælkkam digjidi: Allet suddod barnac̄a vuostai? Mutto epet di gullam; ja gæc̄a, dal gaibeduvvu maidai su varra.\x - \xo 42:22 \xt 1 Mos 37:21, 22\x* \p \v 23 Mutto æi si diettam, atte Josef dam arvvedi; dastgo dulkka læi sin gaskast. \p \v 24 Ja son jorgeti nubbos guvllui ja c̄ieroi, ja son jorgeti fastain sin guvllui ja sarnoi sigjidi, ja son valdi Simeona sin lutte erit ja c̄anati su sin c̄almi oudast. \p \v 25 Ja Josef goc̄oi, atte sin sækak galgge devddujuvvut gorniguim ja sin ruđak bigjujuvvut fastain jes̄guđege sekki ja nieste addujuvvut sigjidi matkai. Ja nuft sigjidi dakkujuvvui. \p \v 26 Ja si bigje sin gornidæsek sin asenidesek ala ja vulgge dast erit. \p \v 27 Mutto go muttom sist rabasti su sækas addem diti su asenasas biemo igjasajest, de aicai son su ruđaides, ja gæc̄a, dak legje bajemusast su sækast. \p \v 28 Ja son celki su vieljaidasas: Mu ruđak læk boattam fastain, ja gæc̄a, dak læk dast mu sæka siste. De si hugjusegje ja si jorgetegje suorgganemin, nubbe nubbes guvllui, ja celkke: Mi dat læ, maid Ibmel læ dakkam min vuostai? \p \v 29 Ja si botte Jakoba, sin ac̄esek, lusa, Kanaan ædnami: ja si muittalegje sudnji buok dam, mi læi sigjidi dapatuvvam, ja celkke: \p \v 30 Olmai, ædnam hærra, sarnoi garraset migjidi ja ani min ædnam iskadægjen.\x - \xo 42:30 \xt 1 Mos 42:7, 9\x* \p \v 31 Ja mi celkimek sudnji: Mi læp vuoiggadlaʒ̄ak, æp mi læk iskadægjek.\x - \xo 42:31 \xt 1 Mos 42:10\xta ; j. n. v.\x* \p \v 32 Mi læp guokte nubbe lokkai vieljac̄a, min ac̄c̄amek barnek, okta i læk s̄atan æmbo, ja dat nuoramus læ dal min ac̄c̄amek lutte Kanaan ædnamest. \p \v 33 De celki olmai, ædnam hærra, migjidi: Dast aigom mon dovddat, atte di lepet vuoiggadlaʒ̄ak: Guđđet din ovta vieljadek mu lusa ja valddet, maid di darbas̄epet nælge vuostai din daloinædek, ja vulgget \p \v 34 ja buktet din nuoramus vieljadek mu lusa, vai mon dovdam, atte epet di læk iskadægjek, mutto atte di lepet vuoiggadlaʒ̄ak! De mon addam digjidi fastain din vieljadek, ja di oaʒ̄ʒ̄obetet vagjolet birra ædnamest. \p \v 35 Ja go si gurrijegje sin sækaidæsek, gæc̄a, de læi jes̄guđege ruttaburssa su sækast; ja go si oidne sin ruttabursaidæsek, si ja sin ac̄c̄e, de si ballagotte. \p \v 36 De celki Jakob, sin ac̄c̄e, sigjidi: Di dakkabetet muo manatæbmen; Josef i læk s̄atan æmbo, ja Simeon i læk s̄atan æmbo, ja Benjamina aiggobetet di valddet must erit; mu bagjeli boatta dat buokrakkan. \p \v 37 Ja Ruben celki su ac̄c̄asis: Don oaʒ̄ok hægatuttet goabbas̄aǥaid mu barnid, jos mon im buvte su ruoktot du lusa; adde su mu gitti, ja mon aigom buktet su ruoktot du lusa. \p \v 38 Mutto son celki: I mu bardne galga vuolgget vuolas dinguim; dastgo su viellja læ jabmam, ja son læ baccam okto, ja jos mikkege likkotesvuođaid dæivva su dam gæino alde, man mielde di mannabetet dokko, de di sattebetet mu c̄urggis vuovtaid morras̄in vuolas jabmi aibmoi.\x - \xo 42:38 \xt 1 Mos 44:22, 29\xta ; j. n. v.\x* \c 43 \s1 43. Kapittal. \s2 Jakob fertte maŋemusta mieđetet Benjamina mannat vuolas Egypteni su vieljaidesguim, son adda sigjidi guokte dam mađe ruđaid mielde ja addaldaǥaid Josefi, 1–14. Josef vuostaivaldda sin usteblaʒ̄at ja adda sin borrat luttes, 15–33. \p Kap. 42, 39. Ja nælgge læi garas ædnamest. \p \v 1 Ja de dapatuvai, go si legje loaktam daid gornid, maid si legje vieʒ̄ʒ̄am Egyptenest, de celki sin ac̄c̄e sigjidi: Vulgget fastain dokko ja ostet migjidi vehas̄ biemo! \p \v 2 Mutto Juda celki sudnji nuft: Olmai nannodi migjidi duođalaʒ̄at ja celki: Epet di oaʒ̄o oaidnet mu muođoid, muđoigo din vielljadek læ dinguim.\x - \xo 43:2 \xt 1 Mos 42:20\x* \p \v 3 Jos don bijak min vielljamek min mielde, de mi vuolggep vuolas ja oastep dudnji biemo; \p \v 4 mutto jos don ik aigo su bigjat, de æp mi vuolge vuolas; dastgo olmai celki migjidi: Epet di oaʒ̄o oaidnet mu muođoid, muđoigo din vielljadek læ dinguim. \p \v 5 De celki Israel: Manne lepet di boastot dakkam mu vuostai, muittaledin olbmai, atte dist læ vela okta viellja? \p \v 6 Mutto si vastedegje: Olmai jærati visut min birra ja min soǥa birra ja celki: Velago din ac̄c̄e ælla? Lægo dist viellja? Ja mi muittaleimek sudnji, dađemielde go son jærai; æp alma mi mattam diettet, atte son aigoi cælkket: Buktet din vieljadek deiki vuolas?\x - \xo 43:6 \xt 1 Mos 42:7\xta ; j. n. v.\x* \p \v 7 Ja Juda celki Israeli, su ac̄c̄asis: Bija barnac̄a mu mielde, de aiggop mi gærggadet jec̄aidæmek ja vuolgget dokko, vai mi ælas̄eimek æpge jamas̄e, sikke mi ja don ja min ucca manac̄ak. \p \v 8 Mon manam dakkadussi su oudast, mu gieđast oaʒ̄ok don su gaibedet; jos mon im buvte su ruoktot du lusa ja divo su du muođoi ouddi, de aigom mon guoddet siva du oudast buok mu beividam; \p \v 9 dastgo jos mi æp livc̄e agjanam, de mi lifc̄imek læmas̄ dal juo guovte gærde fastain dabe. \p \v 10 Ja Israel, sin ac̄c̄e, celki sigjidi: Go dat dal nuft galgga læt, de dakket dam: Valddet ædnam buoremus s̄addoin din sækaidasadek ja dolvvot olbmai dam addaldakkan: vehas̄ balsom ja vehas̄ honnig, ruddaid ja ladanum, pistasi‐s̄addoid ja mandelid; \p \v 11 ja valddet æra ruđaid mieldadek, ja buktet daid ruđaid, mak legje ruoktot boattam bajemusast din sækaidædek siste, ruoktot mieldadek; daidda dat læt mæddadus; \p \v 12 ja valddet din vieljadek ja gærggadeket jec̄aidædek ja vulgget fastain olbma lusa! \p \v 13 Ja Ibmel, dat buokvæǥalas̄, addas̄i digjidi vaibmolađesvuođa olbma muođoi oudast, vai son addas̄i din nubbe vielja ja Benjamina vuolgget dinguim; ja mon, — jos mon galgam læt manatæbme, de lekom mon manatæbme! \p \v 14 De valdde olbmak dam addaldaǥa ja valdde guovte gærddai ruđaid mieldesek, ja Benjamina; ja si gærggadegje jec̄aidæsek ja manne vuolas Egypteni ja loaidastegje Josefa muođoi ouddi. \p \v 15 Go Josef oini Benjamina sin mielde, de celki son sudnji, gutte læi su vieso bagjel: Doalvo olbmaid vieso sisa ja njuova njuovvam‐oame ja rakad dam; dastgo olbmak galggek borrat muina gaskabæive. \p \v 16 Ja olmai daǥai, nuftgo Josef celki, ja olmai doalvoi olbmaid Josefa vieso sisa. \p \v 17 Mutto olbmak balle, dainago si dolvvujuvvujegje Josefa vieso sisa, ja si celkke: Dai ruđai diti, mak oudeb have botte ruoktot min sækai siste, dolvvujuvvup mi sisa, vai son bæssa gævvat min bagjeli ja fallitet min ja valddet min balvvalægjen oktanaǥa min asenidamekguim. \p \v 18 Si manne damditi dokko dam olbma lusa, gutte læi Josefa vieso bagjel, ja sardnu sudnji vieso uvsa oudast. \p \v 19 Ja si celkke: Gula muo, mu hærram, mi bođimek oudeb have vuolas oastem diti biemo, \p \v 20 ja de dapatuvai, go mi bođimek igjasagjai ja rabasteimek min sækaidæmek, gæc̄a, de legje jes̄guđege ruđak bajemusast su sæka siste, min ruđak sin viekkagæsek mielde, ja mi læp dal buktam daid fastain mieldamek, \p \v 21 ja mi læp buktam æra ruđaid vuolas mieldamek oastem diti biemo dai oudast; æp mi dieđe, gi min ruđaid bijai min sækai sisa. \p \v 22 De celki son: Di oaʒ̄ʒ̄obetet læt rafhest, allet bala! Din Ibmel ja din ac̄adek Ibmel læ addam digjidi davvera din sækaidasadek, din ruđak læk boattam mu lusa. Ja son buvti Simeona olgus sin lusa.\x - \xo 43:22 \xt 1 Mos 42:24\x* \p \v 23 Ja olmai doalvoi olbmaid Josefa vieso sisa ja addi sigjidi c̄ace, ja si basse sin julgidæsek, ja son addi sigjidi biemo sin asenidi. \p \v 24 Ja si rakadegje addaldaǥa garvesen, dassac̄i go Josef bođi gaskabæive aige; dastgo si legje gullam, atte si galgge dast borrat. \p \v 25 Ja go Josef bođi vieso sisa, de bukte si sudnji addaldaǥa, maid si legje buktam mieldesek, vieso sisa ja luoittadegje ædnami vuolas su ouddi. \p \v 26 Mutto son jærai sist, gævaigo sigjidi burist, ja celki: Gævvago din ac̄c̄ai burist, dam vuorrasi, gæn birra di sarnoidek? Velago son ælla? \p \v 27 Si vastedegje: Burist gævva du balvvalægjai, min ac̄c̄ai, son ælla vela; ja si gobmerdegje ja luoittadegje su ouddi vuolas. \p \v 28 Ja go son bajas bajedi su c̄almides ja oini Benjamina, su vieljas, su ædnes barne, de celki son: Lægo dat din nuoramus viellja, gæn birra di munji sarnoidek? Ja son celki: Ibmel lifc̄i dudnji arbmogas, mu barnac̄am! \p \v 29 Ja Josef hoapoti jec̄as erit, dastgo su vaibmo buli su vieljas vuostai, ja son ocai saje, gost son bæsas̄i c̄ierrot; ja son manai gammares sisa ja c̄ieroi dobbe. \p \v 30 Ja dasto basai son su muođoides ja manai olgus, ja son daǥai jec̄as nanosen ja celki: Bigjet borramus̄a ouddan! \p \v 31 Ja si bigje ouddan sudnji sierra ja sigjidi sierra ja Egyptalaʒ̄aidi, guđek borre suina, sierra; dainago Egyptalaʒ̄ak æi mate borrat Ebrealaʒ̄aiguim, dastgo dat læ fastevuotta Egyptalaʒ̄aidi.\x - \xo 43:31 \xt 1 Mos 46:34; 2 Mos 8:26\x* \p \v 32 Ja si c̄okkajegje su muođoi oudast, dat vuostas rieǥadægje su vuostas rieǥadæmes mielde ja dat nuoramus su nuorravuođas mielde, ja olbmak gec̄c̄e ovdus̄emin, guim guoimes ala. \p \v 33 Ja borramus̄ buktujuvvui su lutte sigjidi, ja Benjamini buktujuvvui vitta dam mađe borramus̄ go guttige dain ærain; ja si jukke ja jukke jec̄aidæsek ilolaʒ̄ʒ̄an su lutte. \c 44 \s1 44. Kapittal. \s2 Josef bijata su silbba‐jukkamlittes Benjamina sekki, ja go dat gavdnu dobbe, de dakkaludda son, dego son aigus̄i dollit su aldsesis balvvalægjen, 1–13. Juda rokkadalla Josefa luoittet Benjamina luovos, ja atte son jes̄ oʒ̄us̄i s̄addat balvvalægjen Benjamina sagjai, 14–34. \p \v 1 Ja son goc̄oi dam, gutte læi su vieso bagjel, ja celki: Dævde olbmai sækaid biemoin, nuft ollo go si mattek fievrredet, ja bija jes̄guđege ruđaid bajemussi su sekki! \p \v 2 Mutto mu jukkamlitte, silbbalitte, galgak don bigjat bajemussi dam nuoramusa sekki oktanaǥa ruđaiguim su gorni oudast; ja son daǥai Josef sani mielde, maid son læi sardnom. \p \v 3 Iđđedest, go c̄uvgudi, de luitte si olbmaid sin aseniguim vuolgget. \p \v 4 Go si legje mannam gavpugest olgus æige læm vela gukkas ollim, de celki Josef sudnji, gutte læi su dalo bagjel: Rakkan, doarred olbmaid, ja go don jovsak sin, de galgak don cælkket sigjidi: Manne lepet di mavsatam burid bahain? \p \v 5 Igo dat læk dat jukkamlitte, mast mu hærra jukka, ja maina son einosta? Di lepet dakkam boastot daggo bokte, maid di lepet dakkam. \p \v 6 Ja son jovsai sin ja sarnoi daid sanid sigjidi. \p \v 7 De celkke si sudnji: Manne sardno min hærra daggar sanid? Lekus dat gukken erit du balvvalegjinad dakkat daggar dago. \p \v 8 Gæc̄a, daid ruđaid, maid mi gavnaimek, bajemusast min sækainæmek, læp mi buktam dudnji fastain Kanaan ædnamest, moft galgas̄eimek mi dalle suoladet du hærra viesost silba daihe golle? \p \v 9 Dat du balvvalegjinad, gæn lutte dat gavdnujuvvuc̄a, son galgga jabmet, ja dasa vela aiggop mi maidai læt mu hærram balvvalægjek. \p \v 10 Ja son celki: Noa juo, lekus, nuftgo di lepet cælkkam! Son gæn lutte dat gavdnujuvvuc̄a, galgga læt mu balvvalægje, mutto di galggabetet læt luovos. \p \v 11 De si hoapotegje jec̄aidæsek ja valdde jes̄ gutteg su sækas vuolas ædnam ala ja rabastegje jes̄ gutteg su sækas. \p \v 12 Ja son burgi, ja son algi dam boarrasebmusest ja loapati dam nuoramussi; ja jukkamlitte gavdnui Benjamina sæka siste. \p \v 13 De gaikodegje si sin biktasidesek ja noađotegje, jes̄ gutteg su asenes, ja macce ruoktot gavpugi. \p \v 14 Ja Juda ja su vieljak botte Josefa vissui, go son ain læi dast, ja si luoittadegje ædnami su muođoi ouddi. \p \v 15 De celki Josef sigjidi: Mi dat læ daǥoid, maid di lepet dakkam? Epetgo di diettam, atte daggar olmai go mon matta einostet? \p \v 16 Ja Juda celki: Maid galggap mi cælkket mu hærrasam? Maid galggap mi sardnot, ja maina galggap mi as̄etuttet jec̄aidæmek? Ibmel læ gavdnam du balvvalegjidad værredaǥo; gæc̄a, mi læp mu hærram balvvalægjek, sikke mi ja son, gæn lutte jukkamlitte læ gavdnum. \p \v 17 Mutto son celki: Lekus dat gukken must erit dam dakkat! Dat olmai, gæn lutte jukkamlitte læ gavdnum, son galgga læt mu balvvalægje, mutto mannet di rafhin bajas din ac̄adek lusa! \p \v 18 De loaidasti Juda ouddan su lusa ja celki: Gula muo, mu hærram! Rakkasam, divte du balvvalægjad sardnot ovta sane mu hærram beljidi, ja ale divte du moarad cakkidet du balvvalægjad vuostai; dastgo don læk nuftgo Farao. \p \v 19 Mu hærram jærai su balvvalegjines ja celki: Lægo dist ac̄c̄e daihe viellja? \p \v 20 De celkimek mi mu hærrasam: Mist læ boares ac̄c̄e, ja sust læ nuorra bardne, gutte læ riegadam su boaresvuođast; ja dam viellja læ jabmam, ja son læ okto baccam su ædnes maŋŋeli, ja su ac̄c̄e rakista su. \p \v 21 Ja don celkkik du balvvalegjidasad: Buktet su vuolas mu lusa, vai mon oaʒ̄om su oaidnet jec̄c̄am c̄almiguim. \p \v 22 De celkimek mi mu hærrasam: Barnas̄ i mate guođđet su ac̄es; dastgo jos son guođas̄i su ac̄es, de dat jamas̄i. \p \v 23 Mutto don celkkik du balvvalegjidasad: Jos i din nuoramus vielljadek boađe vuolas din mielde, de epet di s̄atan oaʒ̄o oaidnet mu muođoid. \p \v 24 Ja de dapatuvai, go mi læimek boattam bajas du balvvalægjad, mu ac̄c̄am, lusa, de muittaleimek mi sudnji mu hærram sanid. \p \v 25 Ja min ac̄c̄amek celki: Vulgget fastain ja ostet vehas̄ biemo! \p \v 26 De mi celkimek: Æp mi mate vuolgget vuolas; mutto jos min nuoramus vielljamek læ min mielde, de aiggop mi vuolgget vuolas; dastgo æp mi oaʒ̄o olbma muođoid oaidnet, go min nuoramus vielljamek i læk min mielde. \p \v 27 Mutto du balvvalægje, mu ac̄c̄am, celki migjidi: Di diettebetet, atte mu akka rieǥadatti munji guokte barne; \p \v 28 ja nubbe manai erit mu lutte, ja mon celkkim: Vissasi, son læ jamas gaikoduvvum; imge mon læk oaidnam su dassac̄i. \p \v 29 Jos di dal valddebetet maidai dam mu muođoi oudast erit, ja mikkege likkotesvuođaid dæivva su, de di sattebetet mu c̄urggis vuovtaid morras̄in vuolas jabmi aibmoi. \p \v 30 Ja dal, go mon boađam du balvvalægjad, mu ac̄c̄am, lusa, ja barnas̄ i læk min mielde, — su siello læ namalassi c̄adnujuvvum gidda dam sillui, — \p \v 31 de dat dapatuvva, go son oaidna, atte barnas̄ i læk mielde, atte son jabma; du balvvalægjek sattek du balvvalægjad, min ac̄c̄amek, c̄urggis vuovtaid morras̄in vuolas jabmi aibmoi. \p \v 32 Dastgo du balvvalægjat dakkedi barnac̄a harrai mu ac̄c̄am oudast ja celki: Jos mon im buvte su ruoktot du lusa, de aigom mon guoddet siva mu ac̄c̄am oudast buok mu beividam. \p \v 33 Ja dal, rakkasam, divte du balvvalægjad baccet barnac̄a sagjai balvvalægjen mu hærram lusa, mutto divte barnac̄a mannat bajas su vieljaidesguim! \p \v 34 Dastgo moft galgas̄im mon mannat bajas mu ac̄c̄am lusa, muđoi go barnas̄ læ mu mielde? Im mon matas̄e oaidnet dam varnotesvuođa, mi dæivvedifc̄i mu ac̄c̄am. \c 45 \s1 45. Kapittal. \s2 Josef dovdat jec̄as su vieljaidasas, sardno usteblaʒ̄at sigjidi, c̄ajet sigjidi Ibmel oudastoaidnema dam dapatusa siste, 1–8. Son bigja sane sin mielde sin ac̄c̄asæsek ja goc̄c̄o su boattet vuolas lusas obba su bærras̄ines ja buok su obmudaǥaines, sadde addaldaǥaid ja vavnaid sin mielde, 9–24. Si mannek ruoktot ja muittalek Jakobi dam ilolas̄ saǥa, 25–28. \p \v 1 Ja Josef i mattam s̄atan æmbo doalatallat sin buokai oudast, guđek c̄uʒ̄ʒ̄u su lutte, ja son c̄uorvoi: Mannus juokke olmai olgus mu lutte! Ja i oktage olmai c̄uʒ̄ʒ̄om su lutte, go Josef dovdati jec̄as su vieljaidasas. \p \v 2 Ja son c̄ierrogođi jidnusi; ja Egyptalaʒ̄ak ja Farao dallo gulle dam. \p \v 3 Ja Josef celki su vieljaidasas: Mon læm Josef, velago mu ac̄c̄am ælla? Ja su vieljak æi mattam sudnji vastedet; dastgo si legje suorgganam sust. \p \v 4 De celki Josef su vieljaidasas: Rakkasidam, bottet mu lusa, ja si manne su lusa; ja son celki: Mon læm Josef, din vielljadek, gæn di vuvdidek Egypteni. \p \v 5 Mutto allet dal læǥe morras̄est ja allet ædnaduda damditi, go di vuvdidek muo deiki! Dastgo din hægast bisotam diti, læ Ibmel vuolgatam muo deiki din ouddalist;\x - \xo 45:5 \xt 1 Mos 50:20\x* \p \v 6 dastgo dal læ nælgge læmas̄ guokte jaǥe ædnamest, ja vela læk vitta jaǥe, mai siste i galga læt bælddojorggom ige lagjim. \p \v 7 Mutto Ibmel læ vuolgatam muo din ouddalist aimoin bisotam diti digjidi bacatasa ædnam ala ja bisotam diti din hægast — stuora gagjujubmen. \p \v 8 Ja dal, epet di læk vuolgatam muo deiki, mutto Ibmel; ja son læ bigjam muo Farao ac̄c̄en ja hærran obba su dalo bagjel ja rađđijægjen obba Egypten ædnamest. \p \v 9 Gac̄c̄et ja mannet bajas mu ac̄c̄am lusa ja celkket sudnji: Nuft cælkka du bardnat Josef: Ibmel læ bigjam muo hærran obba Egypten bagjel; boađe vuolas mu lusa, ale ajetala! \p \v 10 Ja don galgak assat Gosen ædnamest ja læt lakka mu lutte, don ja du manak ja du manai manak ja du smavva oamek ja du stuora oamek ja buok dat, mi dust læ. \p \v 11 Ja mon aigom morras̄ adnet du oudast dobbe, dastgo vitta jaǥe vela læ nælgge, — amad don roappanet, don ja du dallo ja dak buokak, guđek dudnji gullek. \p \v 12 Ja gæc̄a, din c̄almek ja mu vielljam Benjamin c̄almek oidnek, atte mon mu jec̄c̄am njalmin sarnom dinguim. \p \v 13 Ja di galggabetet muittalet mu ac̄c̄asam buok mu hærvasvuo Egyptenest ja buok, maid di lepet oaidnam; ja gac̄c̄et buktet mu ac̄c̄am deiki vuolas. \p \v 14 De doppi son Benjamin, su vieljas, c̄æbet birra ja c̄ieroi, ja Benjamin c̄ieroi su c̄æbetest. \p \v 15 Ja son cummesti buok su vieljaides, ja son c̄ieroi sogjot sin bagjel; ja dastmaŋŋel sarnodegje su vieljak suina. \p \v 16 Ja go dat gulostuvai Farao vissui ja celkkujuvvui: Josefa vieljak læk boattam, de likojegje Farao ja su balvvalægjek dasa. \p \v 17 Ja Farao celki Josefi: Cælke du vieljaidasad: Dakket dam: Noađoteket din spiridædek ja vulgget ja mannet Kanaan ædnami, \p \v 18 ja valddet din ac̄adek ja din dallo‐olbmuidædek ja bottet mu lusa, ja mon aigom addet digjidi dam buoremusa Egypten ædnamest, ja di galggabetet borrat ædnama buoiddevuođast. \p \v 19 Ja dust læ mu goc̄c̄om: Dakket dam: Valddet aldsesædek Egypten ædnamest vavnaid din manaidasadek ja din akaidasadek ja dolvvot din ac̄adek daiguim ja bottet, \p \v 20 ja allusek din c̄almek gec̄c̄u morras̄in din galvoidi; dastgo dat buoremus obba Egypten ædnamest læ din. \p \v 21 Ja Israel barnek dakke nuft; ja Josef addi sigjidi vavnaid Farao goc̄c̄om mielde ja addi sigjidi nieste maŧkai. \p \v 22 Ja son addi sigjidi buokaidi gæsage garvoid molsastakkan, mutto Benjamini addi son golbma c̄uođe sekel silba ja viđaid garvoid molsastakkan. \p \v 23 Ja su ac̄c̄asis vuolgati son damanaǥa lakai loǥe asena, mak gudde dain buoremus s̄addoin Egyptenest, ja loǥe njiŋŋelas asena, mak gudde gornid ja laibe ja biebmos̄lajaid su ac̄c̄ai maŧke alde. \p \v 24 Ja son luiti su vieljaides vuolgget, ja si vulgge; ja son celki sigjidi: Allet bælke maŧke alde! \p \v 25 De manne si bajas Egyptenest ja botte Kanaan ædnami, Jakoba, sin ac̄esek, lusa. \p \v 26 Ja si muittalegje sudnji ja celkke: Josef læ ain ællemen, ja son læ rađđijægjen obba Egypten ædnam bagjel; mutto su vaibmo bisoi galmasen, dastgo i son oskom sigjidi. \p \v 27 Mutto go si celkke sudnji buok Josefa sanid, maid son læi sigjidi sardnom, ja go son oini vavnaid, maid Josef læi saddim gæsetam diti su dai alde, de arvosmuvai Jakoba, sin ac̄e, vuoigŋa. \p \v 28 Ja Israel celki: Dast læ galle, Josef, mu bardnam, læ ain ællemen; mon aigom vuolgget ja oaidnet su, ouddalgo mon jamam.\x - \xo 45:28 \xt 1 Mos 46:30\x* \c 46 \s1 46. Kapittal. \s2 Jakob vuolgga Egypteni obba su daloines, Hærra almostatta jec̄as sudnji Beersebast ja nanne su gærdodedin daid ouddal addujuvvum loppadusaid, 1–7. Obba Jakob sokkagodde bajas lokku, 8–27. Josef boatta su ac̄es oudald ja sardno su vieljaidesguim sin boatte assamsaje birra Gosenest, 28–34. \p \v 1 Ja Israel sirddai buok daina, mi sust læi, ja bođi Beersebai; ja son oaffarus̄ai njuovvam‐oaffarid su ac̄es, Isak, Ibmeli.\x - \xo 46:1 \xt Salm 105:23\x* \p \v 2 Ja Ibmel celki Israeli oainatusa siste ikko: Jakob, Jakob! Ja son celki: Gæc̄a, dast mon læm. \p \v 3 Ja son celki: Mon læm Ibmel, du ac̄ad Ibmel; ale bala mannamest vuolas Egypteni, dastgo mon aigom dakkat du dobbe stuora almugen.\x - \xo 46:3 \xt 1 Mos 35:11\x* \p \v 4 Mon aigom mannat vuolas duina Egypteni, ja mon aigom vissasi maidai doalvvot du fastain bajas; ja Josef galgga dappat du c̄almid.\x - \xo 46:4 \xt 1 Mos 50:1\x* \p \v 5 Ja Jakob sirddai Beersebast; ja Israel barnek dolvvu Jakoba, sin ac̄esek, ja sin manaidæsek ja sin akaidæsek dai vavnai alde, maid Farao læi saddim su dai alde gæsetam varas. \p \v 6 Ja si valdde sin omidæsek ja sin obmudaǥaidæsek, maid si legje fidnim aldsesæsek Kanaan ædnamest; ja si botte Egypteni. Jakob ja buok su nalle suina; \p \v 7 su barnides ja su barni barnides, su nieidaides ja su barni nieidaides ja buok su nales doalvoi son mieldes Egypteni. \p \v 8 Ja dak læk Israel manai namak, guđek botte Egypteni: Jakob ja su barnek: Jakoba vuostasrieǥadægje Ruben,\x - \xo 46:8 \xt 2 Mos 6:14\xta ; j. n. v.;\xta* 4 Mos 26:5\xta ; j. n. v.;\xta* 1 Muit 2–8\x* \p \v 9 ja Ruben barnek: Hanok ja Pallu ja Hesron ja Karmi, \p \v 10 ja Simeon barnek: Jemuel ja Jamin ja Ohad ja Jakin ja Sohar ja Saul, Kananitalas̄ nisson bardne. \p \v 11 ja Levi barnek: Gerson, Kahat ja Merari, \p \v 12 ja Juda barnek: Er ja Onan ja Sela ja Peres ja Serah, — mutto Er ja Onan læiga jabmam Kanaan ædnami, — ja Peresa barnek læiga Hesron ja Hamul; \p \v 13 ja Isaskar barnek: Tola ja Puva ja Job ja Simron, \p \v 14 ja Sebulon barnek: Sered ja Elon ja Jahleel; \p \v 15 dak legje Lea manak, gæid son rieǥadatti Jakobi Mesopotamiast, oktanaǥa Dinain, su nieidain, okti buok barnek ja nieidak golbma njæljad lokkai sielo; \p \v 16 ja Gad barnek: Sifjon ja Haggi, Suni ja Esbon, Eri ja Arodi ja Areli, \p \v 17 ja Aser barnek: Jimna ja Jisva ja Jisvi ja Bria ja Serah, sin oabba; ja Bria barnek læiga Heber ja Malkiel; \p \v 18 dak legje Silpa manak, gæn Laban addi Leai, su nieiddasis, ja son rieǥadatti Jakobi daid, gutta nubbe lokkai sielo; \p \v 19 Rakel, Jakoba aka, barnek: Josef ja Benjamin; \p \v 20 ja Josef oaʒ̄oi manaid Egypten ædnamest, gæid Asnat, Potifera, On papa, nieidda, rieǥadatti sudnji: Manasse ja Efraim;\x - \xo 46:20 \xt 1 Mos 41:50\xta ; j. n. v.\x* \p \v 21 ja Benjamina barnek: Bela ja Beker ja Asbel, Gera ja Naaman, Ehi ja Ros, Muppim ja Huppim ja Ard; \p \v 22 dak legje Rakel manak, mak rieǥadegje Jakobi, okti buok njællje nubbe lokkai sielo; \p \v 23 ja Dan barnek: Husim; \p \v 24 ja Naftali barnek: Jaseel ja Guni ja Jeser ja Sillem; \p \v 25 dak legje Bilha barnek, gæn Laban addi Rakeli, su nieiddasis, ja son rieǥadatti Jakobi daid, okti buok c̄iec̄a sielo. \p \v 26 Buok dak sielok, gæk botte Jakobin Egypteni, gæk legje vuolggam su alemin, ærreb Jakob barni akai, legje okti buok gutta c̄ic̄c̄id lokkai sielo. \p \v 27 Ja Josef barnek, guđek læiga sudnji rieǥadam Egyptenest, læiga guokte sielo; buok sielok Jakoba dalost, mak botte Egypteni, legje c̄iec̄a loǥe.\x - \xo 46:27 \xt 2 Mos 1:5\x* \p \v 28 Ja son vuolgati Juda jec̄as ouddalist Josef lusa, vai dat oapestifc̄i su Goseni; ja si botte Gosen ædnami. \p \v 29 Ja Josef gæsastatti su vavnas ja manai bajas Goseni boattem diti Israel, su ac̄es, oudald; ja go son bođi su c̄almi ouddi, de doppi son su c̄æbet birra ja c̄ieroi su c̄æbetest gukka. \p \v 30 De celki Israel Josefi: Dal mon galle mielastam jamam, maŋŋelgo mon læm oaidnam du muođoid, atte don ain ælak. \p \v 31 Ja Josef celki su vieljaidasas ja su ac̄es dalloi: Mon aigom mannat bajas ja muittalet Faraoi ja cælkket sudnji: Mu vieljak ja mu ac̄c̄am dallo, guđek legje Kanaan ædnamest, læk boattam mu lusa. \p \v 32 Ja olbmak læk oabmegæc̄c̄ek, dastgo si læk daggar olbmuk, guđek alelassi læk barggamen oabmesakketemin; ja smavva omidæsek ja stuora omidæsek ja buok, mi sist læ, læk si buktam deiki. \p \v 33 Ja go Farao ravkata din ja cælkka: Mi læ din fidno? \p \v 34 de galggabetet di cælkket: Du balvvalægjek læk barggam oabmesakketemin min nuorravuottamek rajest ja gidda dassac̄i, sikke mi ja min vanhemak, — vai di oʒ̄us̄eidek assat Gosen ædnamest; dastgo buok oabmegæc̄c̄ek læk fastevuottan Egyptalaʒ̄aidi. \c 47 \s1 47. Kapittal. \s2 Viđas Josef vieljain divvujuvvujek Farao ouddi, son suovva Jakoba su bærras̄ines assat Gosenest. Jakob divvujuvvu Farao ouddi ja buristsivdneda su, 1–10. Josef bajasdoalla su ac̄es dalo ja Egyptalaʒ̄aid laibin, 11–26. Jakob valdda Josefest vale dam ala, atte son galgga havddadet su Kanaani, 27–31. \p \v 1 Ja Josef bođi ja muittali Faraoi ja celki: Mu ac̄c̄am ja mu vieljaidam sin smavva omidæsekguim ja sin stuora omidæsekguim ja buok daina, mi sist læ, læk boattam Kanaan ædnamest; ja gæc̄a, si læk Gosen ædnamest. \p \v 2 Ja buok su vieljaines valdi son vitta olbma ja divoi sin Farao muođoi ouddi. \p \v 3 De celki Farao su vieljaidi: Mi læ din fidno? Ja si celkke Faraoi: Du balvvalægjek læk oabmegæc̄c̄ek, sikke mi ja min vanhemak.\x - \xo 47:3 \xt 1 Mos 46:33, 34\x* \p \v 4 Ja si celkke vela Faraoi: Mi læp boattam assam varas amasen dam ædnamest; dastgo i læk mikkege guottomus̄aid daidi omidi, mak du balvvalegjin læk, dainago nælgge læ garas Kanaan ædnamest; ja dal, suova goit du balvvalegjidad assat Gosen ædnamest! \p \v 5 Ja Farao celki Josefi: Du ac̄c̄at ja du vieljaidad læk boattam du lusa; \p \v 6 Egypten ænam læ du oudast: Divte du ac̄ad ja du vieljaidad assat ædnam buoremus oasest, divte sin assat Gosen ædnamest! Ja jos don dieđak, atte sin gaskast læk s̄iega olbmak, de bija sin bajeldgæc̄c̄en dai omi bagjel, mak must læk! \p \v 7 Ja Josef doalvoi Jakoba, su ac̄es, sisa ja divoi su Farao muođoi ouddi; ja Jakob buristsivdnedi Farao. \p \v 8 Ja Farao celki Jakobi: Ollogo læk du ællemjaǥi bæivek? \p \v 9 Ja Jakob celki Faraoi: Mu vieresvuođa jaǥi bæivek læk c̄uođe ja golbma loǥe jaǥe; harvvak ja bahak læk mu ællemjaǥi bæivek læmas̄, æige dak læk joksam mu vanhemidam ællemjaǥi beivid, sin vieresvuođa beivinæsek.\x - \xo 47:9 \xt 1 Muit 29:15; Salm 39:13; 119:19; Ebr 11:13\x* \p \v 10 Ja Jakob buristsivdnedi Farao; ja son manai olgus Farao muođoi oudast. \p \v 11 Ja Josef addi su ac̄es ja su vieljaides assagoattet ja addi sigjidi baikid Egypten ædnamest, ædnam buoremus oasest, Raamses ædnamest, nuftgo Farao læi goc̄c̄om. \p \v 12 Ja Josef fuolai su ac̄c̄asis ja su vieljadasas ja obba su ac̄es dalloi laibe manai loǥo mielde. \p \v 13 Ja i læm laibbe obba ædnamest; dastgo nælgge læi hui garas, nuft atte Egypten ædnam ja Kanaan ædnam apek legje mannam nælge diti. \p \v 14 Ja Josef c̄oggi buok daid ruđaid, mak gavdnujegje Egypten ædnamest ja Kanaan ædnamest, dai gorni oudast, maid si oste; ja Josef buvti ruđaid Farao vissui. \p \v 15 Mutto go ruđak legje nokkam Egypten ædnamest ja Kanaan ædnamest, de botte buok Egyptalaʒ̄ak Josef lusa ja celkke: Adde migjidi laibe, dastgo manne galggap mi jabmet du c̄almi oudast? Dastgo mist æi læk s̄at æmbo ruđak. \p \v 16 Ja Josef celki: Buktet deiki din omidædek, de addam mon digjidi laibe din omi oudast, jos dist æi læk s̄at æmbo ruđak. \p \v 17 De bukte si sin omidæsek Josef lusa, ja Josef addi sigjidi laibe hæstai oudast ja smavva omi oudast ja stuora omi oudast, mak sist legje, ja aseni oudast; ja son bajasdoalai sin laibin buok sin omi oudast dam jaǥe. \p \v 18 Ja go dat jakke læi nokkam, de botte si su lusa dam nubbe jaǥe ja celkke sudnji: Æp mi aigo dam c̄iekkat mu hærram oudast, atte dal læk ruđak nokkam, ja oamek, mak mist legje, læk boattam mu hærram lusa; i læk mikkege baccam mu hærrasam ærrebgo min rubmas̄ak ja min ænam. \p \v 19 Manne galggap mi roappanet du c̄almi oudast, sikke mi ja min ænam? Oaste min ja min ædnama laibe oudast, ja mi oktan min ædnaminamek aiggop læt Farao balvvalægjek; ja adde migjidi gilvvagid, vai mi ælas̄eimek æpge jamas̄e, ja amas ænam s̄addat avdemen. \p \v 20 De osti Josef buok ædnama Egyptenest Faraoi; dastgo Egyptalaʒ̄ak vuvdde jes̄ gutteg su ædnames, dainago nælgge læi garas sin bagjel; ja ænam s̄addai Farao ænamen. \p \v 21 Mutto albmuga sirdas̄utti son birra gavpugidi, nubbe gæc̄est nubbe gæc̄c̄ai Egypten ædnamest. \p \v 22 Aivestassi papai ædnama i son oastam; dastgo mærreduvvum oasse læi Faraost addujuvvum papaidi, ja si elle sin mærreduvvum oasestæsek, maid Farao læi addam sigjidi; damditi æi si vuovddam sin ædnamæsek. \p \v 23 Ja Josef celki albmugi: Gæc̄a, mon læm dal oastam din ja din ædnamædek Faraoi; gec̄c̄et, da læk digjidi gilvvagak, gilvvet dal ædnama! \p \v 24 Ja go s̄addo boatta, de galggabetet di addet viđad oase Faraoi, ja dam njællje oase galggabetet di adnet gilvan din bældoidasadek ja biebmon aldsesædek ja sigjidi, guđek læk din daloin, ja biebmon din manaidasadek. \p \v 25 Ja si celkke: Don læk bisotam min hægast; divte min gavdnat armo mu hærram c̄almi oudast, ja mi aiggop læt Farao balvvalægjek. \p \v 26 De bijai Josef dam gædnegasvuottan gidda odnas̄ bæive ragjai Egypten ædnam ala, atte Farao galgai oaʒ̄ʒ̄ot viđad oase; dus̄s̄efal papai ænam i s̄addam Farao ænamen. \p \v 27 Ja Israel asai Egypten ædnamest, Gosen ædnamest, ja si rabedegje aldsesæsek baikid dobbe obmudakkan ja legje s̄addolaʒ̄ak ja ædnanegje sagga.\x - \xo 47:27 \xt Salm 105:24; Ap daǥ 7:17\x* \p \v 28 Ja Jakob eli Egypten ædnamest c̄iec̄a nubbe lokkai jaǥe; ja Jakoba bæivek, su ællemjaǥek, s̄adde c̄uođe ja c̄iec̄a viđad lokkai jaǥe. \p \v 29 Ja go Israela bæivek lakkanis̄gotte jabmemi, de ravkai son su barnes Josefa ja celki sudnji: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, jos mon læm gavdnam armo du c̄almi oudast, de bija du gieđad mu alem vuollai ja c̄ajet munji dam arkalmastemvuođa ja oskaldasvuođa, atte don ik havddad muo Egypteni;\x - \xo 47:29 \xt 1 Mos 24:2\x* \p \v 30 mutto mon datom vuoiŋadet mu vanhemidam lutte, ja don galgak doalvvot muo erit Egyptenest ja havddadet muo sin havddai. Ja son celki: Mon galgam dakkat du sane mielde. \p \v 31 Mutto son celki: Vuorno munji dam; ja son vuornoi sudnji dam. Ja Israel rokkadalai gobmot sænga oaivvevuluc̄a bagjel.\x - \xo 47:31 \xt 1 Gon 1:47; Ebr 11:21\x* \c 48 \s1 48. Kapittal. \s2 Jakob buocca; Josef boatta su lusa su barnesguovtoin, gæid Jakob valdda su barnides lokkoi, 1–7. Son buristsivdned sodno ja adda dam nuorabui buorebvuođa dam boarrasæbbo ouddali ja adda Josefi ovta ænambitta ouddali su vieljai, 8–22. \p \v 1 Ja de dapatuvai dastmaŋŋel, de celkkujuvvui Josefi: Gæc̄a, du ac̄c̄at læ buoccamen; ja son valdi goabbas̄aǥaid barnides mieldes, Manasse ja Efraim. \p \v 2 Ja dat dieđetuvvui Jakobi ja celkkujuvvui: Gæc̄a, du bardnat Josef læ boattam du lusa. De nanosmatti Israel jec̄as ja c̄okkedi sænga ala. \p \v 3 Ja Jakob celki Josefi: Dat buokvæǥalas̄ Ibmel almostatti jec̄as munji Lusast Kanaan ædnames ja buristsivdnedi muo.\x - \xo 48:3 \xt 1 Mos 35:6, 9-13\x* \p \v 4 Ja son celki munji: Gæc̄a, mon aigom dakkat du s̄addolaʒ̄ʒ̄an ja ædnanattet du ja dakkat du almug‐joavkkon, ja mon aigom addet du nallai du maŋŋel dam ædnama aǥalas̄ oabmen. \p \v 5 Ja dal, du barne guovtos, guđek læba dudnji rieǥadam Egypten ædnamest, ouddalgo mon bottim du lusa Egypteni, dak galggaba læt mu; Efraim ja Manasse galggaba læt munji nuftgo Ruben ja Simeon.\x - \xo 48:5 \xt 1 Mos 46:20\x* \p \v 6 Mutto du nalle, maid don læk sodno maŋŋel sakketam, galgga læt du; sin vieljaidæsek nama mielde galggek si goc̄c̄ujuvvut sin arbbeoasestæsek. \p \v 7 Ja go mon bottim Mesopotamiast, de jami Rakel must Kanaan ædnami maŧke alde, go ain læi mihha maŧke Efrati; ja mon havddadim su dokko dam balgga gurri, mi manna Efrati, dat læ Betlehem.\x - \xo 48:7 \xt 1 Mos 35:16, 19\x* \p \v 8 Ja Israel oini Josef barnid ja celki: Gæk dak læba? \p \v 9 Ja Josef celki su ac̄c̄asis: Dak læba mu barnek, gæid Ibmel læ addam munji dabe. Ja son celki: Buvte sodno deiki mu lusa, ja mon aigom sodno buristsivdnedet. \p \v 10 Ja Israela c̄almek legje sevnjudam boaresvuođast, i son mattam oaidnet; ja son doalvoi sodno su lakka, ja son cummesti sodno ja valdi sodno sallasis. \p \v 11 Ja Israel celki Josefi: Im mon livc̄e jurdas̄am oaʒ̄ʒ̄ot oaidnet du amadajo, ja gæc̄a, Ibmel læ addam muo oaidnet vela du nalege. \p \v 12 Ja Josef doalvoi sodno erit su c̄ibbi oudast ja gobmerdi jec̄as su muođoi oudast ædnami. \p \v 13 Ja Josef valdi sodno goabbas̄aǥaid, Efraim su olgis̄ giettasis Israela gurot gieđa vuostai ja Manasse su gurot giettasis Israela olgis̄ gieđa vuostai, ja doalvoi sodno dokko su lusa. \p \v 14 Ja Israel geiggi su olgis̄ gieđas ja bijai dam Efraim oaive ala, vaiko son læi dat nuorab, ja su gurot gieđas Manasse oaive ala; æktodatoines bijai son su gieđaiđes nuft, dastgo Manasse læi dat vuostasrieǥadægje.\x - \xo 48:14 \xt 1 Mos 48:19\x* \p \v 15 Ja son buristsivdnedi Josefa ja celki: Dat Ibmel, gæn muođoi oudast mu vanhemak, Abraham ja Isak, vagjoleiga, dat Ibmel, gutte læi mu baiman, dam rajest go mon s̄addim, gidda odnas̄ bæive ragjai,\x - \xo 48:15 \xt Salm 23:1\x* \p \v 16 dat engel, gutte besti muo buok bahast, buristsivdnedekus barnac̄a‐guovto, vai soai goc̄c̄ujuvvus̄eiga mu nama mielde ja mu vanhemidam, Abraham ja Isaka, nama mielde, ja vai soai ædnanifc̄iga sagga gasko ædnama. \p \v 17 Go Josef oini, atte su ac̄c̄e bijai su olgis̄ gieđas Efraim oaive ala, de dat læi su miela vuostai, ja son doppi su ac̄es gieđa divvom varas dam Efraim oaive alde Manasse oaive ala. \p \v 18 Ja Josef celki su ac̄c̄asis: Ale nuft, mu ac̄ac̄am! dastgo dat læ dat vuostasrieǥadægje, bija du olgis̄ gieđad su oaive ala! \p \v 19 Mutto su ac̄c̄e biettali ja celki: Mon dieđam dam, mu barnac̄am, mon dieđam dam, son maidai galgga s̄addat almugen, ja son maidai galgga s̄addat stuoresen; mutto almaken galgga su nuorab viellja s̄addat stuorebun go son, ja su nalle galgga s̄addat almugjoavkkon. \p \v 20 De buristsivdnedi son sodno dam bæive ja celki: Du bokte galgga Israel buristsivdnedet ja cælkket: Ibmel daǥas̄i du nuftgo Efraim ja nuftgo Manasse! Ja son bijai Efraim Manasse ouddali. \p \v 21 Ja Israel celki Josefi: Gæc̄a, mon jamam, ja Ibmel galgga læt dinguim ja doalvvot din fastain ruoktot vanhemidadek ædnami. \p \v 22 Ja mon addam dudnji ouddali du vieljaidad ovta ænambitta, maid mon valdam Amoritalaʒ̄ai gieđast mu mikinam ja mu davginam.\x - \xo 48:22 \xt Joh 4:5\x* \c 49 \s1 49. Kapittal. \s2 Jakob c̄okke su guokte nubbe lokkai barnes ja muittal sigiidi, mi sigjidi galgga dapatuvvat ja sin sokkagoddai dain boatte aigin, ja dagga manost, atte Messias galgga ouddan boattet Judast, 1–28; goc̄c̄o sin jec̄as havddadet su vanhemides lusa ja jabma, 147 jage boaresen, 29–33. \p \v 1 Ja Jakob ravkai su barnides lusas ja celki: C̄oagganeket, ja mon aigom muittalet digjidi, mi digjidi galgga dapatuvvat dain maŋemus̄ beivin\f + \fr 49:1 \ft d. l. dam aige, go einostusak devddujuvvujek.\f*.\x - \xo 49:1 \xt 5 Mos 33:1\xta ; j. n. v.\x* \p \v 2 Bottet c̄oakkai ja gullet, di Jakoba barnek, gulddaleket Israela, din ac̄adek! \p \v 3 Ruben, don læk mu vuostas rieǥadægje, mu fabmo ja mu gievrravuođa vuostas s̄addo, buorebvuođain gudnalas̄vuođa dafhost, buorebvuođain famo dafhost.\x - \xo 49:3 \xt 1 Mos 29:32\x* \p \v 4 Don abbok nuftgo c̄acce, ik don galga adnet buorebvuođa, dastgo don mannik du ac̄ad oađđemsagjai; dalle æppebasotik don dam, — mu senggi manai son!\x - \xo 49:4 \xt 1 Mos 35:22; 1 Muit 5:1\x* \p \v 5 Simeon ja Levi læba vieljac̄ak, vækkavaldalas̄ værjok læk sodno miekek. \p \v 6 Sodno c̄iegos rađđadallami allus bottu mu siello! sodno c̄oagganæbmai allus servvu mu gudne\f + \fr 49:6 \ft siello.\f*! Dastgo sodno moarestæsga goddiga soai olbmaid, ja sodno jes̄rađalas̄vuođastæsga labmiga soai vuovsaid.\x - \xo 49:6 \xt 1 Mos 34:25\xta ; j. n. v.\x* \p \v 7 Garroduvvum lekus sodno moarre, dastgo dat læi goavve. ja sodno sutto, dastgo dat læi garas! mon aigom juogadet sodno Jakobi ja biđgit sodno Israeli.\x - \xo 49:7 \xt Josv 19:1; 21:2\xta ; j. n. v.\x* \p \v 8 Juda, — du galggek du vieljak ramedet, du gietta galgga læt du vas̄alaʒ̄ai nieke alde; du ouddi galggek du ac̄ad barnek luoittadet ædnami.\x - \xo 49:8 \xt 1 Muit 5:2\x* \p \v 9 Nuorra legjon læ Juda, stajadusast læk don likkam bajas, mu barnac̄am! Son vællan ædnami, son vuoiŋad nuftgo legjon, nuftgo njiŋŋelas legjon; gi duosta boktet su bajas?\x - \xo 49:9 \xt 5 Mos 33:7\x* \p \v 10 I galga gonagassepter gaiddat Judast, ige rađđimsoabbe su julgi guorast, gidda dassac̄i go rafhe rakadægje boatta, ja albmugak s̄addek sudnji gulolaʒ̄ʒ̄an.\x - \xo 49:10 \xt Es 9:6, 7; Efes 2:14\x* \p \v 11 Son c̄adna vidnemurri su nuorra asenes ja dam s̄iega vidnemurri su njiŋŋelas asenes c̄ivga; son bassa vinest su biktasides ja vidnemurji varast su gavtes. \p \v 12 Su c̄almek læk sævdnjadak vinest, ja su banek vielggadak mielkest. \p \v 13 Sebulon, — appegaddest galgga son assat, ja son galgga jorrat skipai gaddest, ja su gilgga galgga orrot Sidon lakka.\x - \xo 49:13 \xt Josv 19:10, 11; 5 Mos 33:18, 19\x* \p \v 14 Isaskar læ nanadaktajes asen, mi livvad oabmegardi gaskast.\x - \xo 49:14 \xt 5 Mos 33:18\x* \p \v 15 Ja son oini, atte livva læi buorre, ja atte ænam læi lieggos; ja son sojaldatti su oalges guoddet noađe ja s̄addai barggogædnegas balvvalægjen. \p \v 16 Dan galgga dubmit su albmuges, nuftgo okta Israel sokkagoddin.\x - \xo 49:16 \xt Duob 16:31\x* \p \v 17 Dan galgga læt gærmas̄ gæino alde, c̄oarvvegærmas̄ balgga alde, mi gaskesta hæsta s̄us̄midi, nuft atte dam ridijægje gac̄c̄a maŋales. \p \v 18 Du bestujume maŋŋai vuordam mon, Hærra!\x - \xo 49:18 \xt Salm 119:166\x* \p \v 19 Gad, — vækka galgga bakkit su bagjeli, mutto son galgga bakkit dam maŋŋos̄a bagjeli. \p \v 20 Aserest boatta dat, mi læ buoidde, su laibbe, ja son adda gonagaslas̄ hærskoid.\x - \xo 49:20 \xt 5 Mos 33:24\x* \p \v 21 Naftali læ luovos ruotte njiŋŋelas sarva, son ouddan bukta c̄abba sanid.\x - \xo 49:21 \xt Duob 4:6; 5:1\x* \p \v 22 S̄addolas̄ muora suorgge læ Josef, s̄addolas̄ muora suorgge ajagaddest; oavsek gæiggajek olgus muvra bagjel. \p \v 23 Ja si harddek su ja bac̄alek su ala, ja si doarradallek su, — dak njuollabac̄ek. \p \v 24 Mutto su davgge bisso nanosen, ja su gieđai c̄ækkerak læk nannosak, — Jakoba væǥalaʒ̄a gieđai bokte, dobbe, dam baimana, Israela bavte lutte, \p \v 25 du ac̄ad Ibmela lutte, — ja son væketifc̄i du! dam buokvæǥalaʒ̄a lutte, — ja son buristsivdnedifc̄i du alme buristsivdnadusaiguim dago bagjen, buristsivdnadusaiguim c̄iegŋalasast, mi læ dabe vuollen, c̄iʒ̄ʒ̄i ja ædnehæga buristsivdnadusaiguim! \p \v 26 Du ac̄ad buristsivdnadusak bagjanekusek sagga bagjel mu maddavanhemidam buristsivdnadusai, gidda aǥalas̄ dievai rajidi; dak galggek boattet Josefa oaive bagjeli ja su oaivvec̄oka bagjeli, gutte læ oaivamus̄ su vieljaides gaskast. \p \v 27 Benjamin læ gumpe, mi gaikod; iđđedest borra son stajadusaid, ja ækkedest juoǥad son sallas̄a.\x - \xo 49:27 \xt Duob 20:25; 1 Sam 9:1, 2; 14:47\x* \p \v 28 Dak buokak læk Israel sokkagoddek, guokte nubbe lokkai loǥo mielde, ja dat læ, maid sin ac̄c̄e sarnoi sigjidi; nuft buristsivdnedi son sin; jes̄ guđege buristsivdnedi son daina buristsivdnadusain, mi sudnji bođi.\x - \xo 49:28 \xt Sir 44:31\x* \p \v 29 Ja son goc̄oi sin ja celki sigjidi: Mon c̄oggujuvvum dal mu olbmuidam lusa, havddadeket muo mu vanhemidam lusa, dam bigjui, mi læ Hetitalaʒ̄a Efron gieddest, \p \v 30 dam bigjui, mi læ Makpela gieddest, mi læ Mamre nuortabælde Kanaan ædnamest, dam gieddest, maid Abraham osti Hetitalaʒ̄ast Efronest havddadam sagjen, obmudakkan.\x - \xo 49:30 \xt 1 Mos 23:16; 19:20; 50:13\x* \p \v 31 Dasa læk si havddadam Abraham ja Sara, su aka, dasa læk si havddadam Isaka ja Rebekka, su aka, ja dasa læm mon havddadam Lea,\x - \xo 49:31 \xt 1 Mos 25:9; 23:19; 35:29\x* \p \v 32 dam gieddai ja dam bigjui, mi læ dast, mak læba ostum Het manain. \p \v 33 Go Jakob læi gærggam addemest su barnidasas ravvagid, de gesi son su julgides bajas senggi; ja son addi su vuoiŋas ja c̄oggujuvvui su olbmuides lusa. \c 50 \s1 50. Kapittal. \s2 Josef c̄ierro su ac̄es. adda su balsamerijuvvut. bivdda Faraost lobe mannat dokko ja havddadet su Kanaani, 1–6. Son manna dokko, adna stuora moras̄vaiddaga su bagjel, havddad su ja boatta ruoktot. 7–14. Su vieljak ballek sust, mutto son jeđđe sin; son ouddal cælkka su sokkagoddes bestujume Egyptenest ja jabma, 15–26. \p \v 1 Ja Josef gobmoli su ac̄es muođoi ala ja c̄ieroi su bagjel ja cummesti su.\x - \xo 50:1 \xt 1 Mos 46:4\x* \p \v 2 Ja Josef goc̄oi su balvvalegjides, dalkastegjid, balsamerit su ac̄es; ja dalkastægjek balsamerijegje Israela. \p \v 3 Ja njællje loǥe bæive golle dam barggoi. dastgo nuft ædnag bæivek gollek balsamerimi; ja Egyptalaʒ̄ak c̄irru su c̄iec̄a loǥe bæive.\x - \xo 50:3 \xt 5 Mos 34:8\x* \p \v 4 Ja go moras̄tambæivek su bagjel legje vassam, de sarnoi Josef Farao dalloi ja celki: Jos mon læm gavdnam armo din c̄almi oudast, de sardnot goit Farao beljidi ja celkket: \p \v 5 Mu ac̄c̄am valdi must vuordnasa ja celki: Gæc̄a, mon jamam; mu havddasam, maid mon roggatim aldsesam Kanaan ædnamest, dasa galgak don muo havddadet; ja dal, divte goit muo mannat bajas ja havddadet mu ac̄c̄am, ja dasto maccat ruoktot!\x - \xo 50:5 \xt 1 Mos 47:29\xta ; j. n. v.\x* \p \v 6 Ja Farao celki: Mana bajas ja havddad du ac̄ad, nuftgo son valdi dust vuordnasa. \p \v 7 De manai Josef bajas havddadet su ac̄es; ja buok Farao balvvalægjek, dak vuorrasebmusak su dalost, ja buok dak vuorrasebmusak Egypten ædnamest manne bajas su mielde, \p \v 8 ja obba Josefa dallo ja su vieljak ja su ac̄e dallo; dus̄s̄e sin smavva manaidæsek ja sin smavva omidæsek ja sin stuora omidæsek dikte si baccet Gosen ædnami. \p \v 9 Ja sikke vavnak ja ridijægjek manne bajas suina, nuft atte vækka læi sagga stuores. \p \v 10 Ja go si botte GorenAtadi, mi læ dom bælde Jordan, de adne si dast stuora ja sagga lossis moras̄vaiddaga; ja son divti moras̄tuvvut su ac̄es diti c̄iec̄a bæive. \p \v 11 Ja dam ædnam assek, Kananitalaʒ̄ak, oidne dam morras̄a Goren‐Atadest, ja si celkke: Dat læ lossis moras̄ Egyptalaʒ̄aidi; damditi goc̄c̄ujuvvui dam baike namma Abel Misraimen\f + \fr 50:11 \ft Egyptalaʒ̄ai moras̄tam‐ænam.\f*, mi læ dom bælde Jordana. \p \v 12 Ja su barnek dakke suina, nuftgo son læi sin goc̄c̄om: \p \v 13 Su barnek dolvvu su Kanaan ædnami ja havddadegje su dam bigjui Makpela gieddest, maid giddid Abraham læi oastam havddadam‐sagjen, obmudakkan, Hetitalaʒ̄ast Efronest, nuortabælde Mamre.\x - \xo 50:13 \xt 1 Mos 23:16\xta ; j. n. v.\x* \p \v 14 Ja Josef macai Egypteni, maŋŋelgo son læi havddadam su ac̄es, son ja su vieljak ja dak buokak, guđek legje mannam suina bajas havddadam diti su ac̄e. \p \v 15 Go Josefa vieljak oidne, atte sin ac̄c̄e læi jabmam, de celkke si: Noago Josef dal aigus̄i min vas̄otet ja mavsatet migjidi buok dam baha, maid mi læp dakkam su vuostai! \p \v 16 Ja si bigje sane Josefi ja cælketegje sudnji: Du ac̄c̄at goc̄oi su jabmemes ouddal ja celki: \p \v 17 Nuft galggabetet di cælkket Josefi: Rakkasaʒ̄ʒ̄am, adde goit andagassi du vieljaidad værredaǥo ja sin suddo; dastgo bahaid si læk dakkam du vuostai! De andagassi adde dal, du ac̄ad Ibmel balvvalegjidi sin værredaǥo! Ja Josef c̄ieroi, go si sardnu sudnji. \p \v 18 Ja su vieljak manne maidai jec̄a dokko ja luoittadegje su muođoi ouddi ja celkke: Gæc̄a, mi læp du balvvalægjek. \p \v 19 Ja Josef celki sigjidi: Allet bala; dastgo læmgo mon Ibmel sagjasas̄? \p \v 20 Di jurdas̄eidek bahaid mu vuostai, mutto Ibmel jurdas̄i dam buorebussi, dakkam diti, mi dapatuvva odnas̄ bæive, bisotam diti ollo olbmuid hægast.\x - \xo 50:20 \xt 1 Mos 45:5; Sir 49:20\x* \p \v 21 Ja dal, allet bala, mon aigom morras̄ adnet dist ja din manain; de jeđđi son sin ja sarnoi usteblaʒ̄at sigjidi. \p \v 22 Ja Josef asai Egyptenest. son ja su ac̄e dallo: ja Josef s̄addai c̄uođe ja loǥe jaǥe boaresen. \p \v 23 Ja Josef oini Efraim manaid goalmad bulvvi; maidai Makir, Manasse barne, manak rieǥadegje Josef c̄ibbi ala\f + \fr 50:23 \ft d. l. rieǥadegje, go son læi vel ællemen. nuft atte son oaʒ̄oi valddet sin c̄ibbides ala.\f*. \p \v 24 Ja Josef celki su vieljaidasas: Mon jamam, ja Ibmel galgga vissasi oappaladdat din ja doalvvot din bajas dam ædnamest dam ædnami, maid son læ vurdnom Abrahami, Isaki ja Jakobi.\x - \xo 50:24 \xt Ebr 11:22\x* \p \v 25 Ja Josef valdi vuordnasa Israel barnin ja celki: Ibmel galgga vissasi oappaladdat din. ja di galggabetet dalle doalvvot mu davtid dabe bajas.\x - \xo 50:25 \xt 2 Mos 13:19; Josv 24:32; Sir 49:20\x* \p \v 26 Ja Josef jami c̄uođe ja loge jaǥe boaresen; ja son balsamerijuvvui, ja son bigjujuvvui gistoi Egyptenest.