Bargojoavkoovddastus Pargojuávkkuovdâstem Sámi parlamentáralaš ráđđi Parlamentaarlâš rääđi Sámi parlamentáralaš ráđđi Parlamentaarlâš rääđi Sámi parlamentáralaš ráđđi ( SPR ) lea Suoma , Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid gaskasaš parlamentáralaš ovttasbargoorgána . Säämi parlamentaarlâš rääđi ( SPR ) lii Suomâ , Taažâ já Ruotâ sämitigij koskâsâš parlamentaarlâš oovtâstpargo-orgaan . Ruošša sámeorganisašuvnnat oassálastet ovttasbargui dárkojeaddjin SPR:s . Ruošâ sämiseervih uásálisteh oovtâstpaargon tárkkojeijen SPR:st . Murmánskka guovllu sámiparlameanta lea ohcan bissovaš lahttovuođa SPR:s . Murmansk kuávlu sämiparlament lii uuccâm pisováá jeessânvuođâ SPR:st . SPR vuođđuduvvui njukčamánu 2. beaivve jagis 2000 . SPR vuáđudui njuhčâmáánu 2. peeivi ive 2000 . Ruoŧa Sámediggi searvvai SPR:i cuoŋománus 2002 . Ruotâ Sämitigge seervâi rááđán cuáŋuimáánust 2002 . Norgga , Ruoŧa ja Suoma sámediggi jođihit SPR 16 mánotbaji áigodagain . Taažâ , Ruotâ já Suomâ sämitigeh jođetteh rääđi 16 mánuppaje poojijn . Čállingoddin doaibmá dat sámediggi , geas jođihanvástu ain lea . Čäällimkodden tuáimá tot sämitigge , kiäst lii jođettemovdâsvástádâs kuás-uv . SPR:a doaimma stivrejit jagi 1997 sohppojun ovttasbargosoahpamuš ja jagi 2003 dohkkehuvvon bargoortnet . SPR tooimâ stivrejeh ive 1997 soppum oovtâstpargosopâmuš já ive 2003 tuhhiittum pargo-oornig . Ságajođihanvuorru lea dál Ruoŧa sámedikkis . Saavâjođettemvuotâ lii párásist Ruotâ sämitiggeest . Jagi 2015 ságajođihanvuorus lea Suoma sámediggi . Ive 2015 saavâjođettemvuotâvuárust lii Suomâ sämitigge . SPR logo Suoma sámedikki ovddasteaddjit SPR:s Suomâ sämitige ovdâsteijeeh SPR:st Sámedikki čoahkkin vállje ovddasteaddjiid sámi parlamentáralaš ráđđái válgabadjái . Sämitige čuákkim väljee ovdâsteijeid säämi parlamentaarlâš rááđán vaaljâpajan . SPR ovttasbargosoahpamuša mielde sámedikki politihkalaš njunnošat galget gullat SPR:i . SPR oovtâstpargosopâmuš mield sämitige poolitlâš njunoš kalga kulluđ rááđán . Doaibmabajis 2012-2015 ovddasteaddjin leat : Toimâpaajeest 2012-2015 ovdâsteijen láá : Klemetti Näkkäläjärvi ( várrelahttun Ulla Magga ) Klemetti Näkkäläjärvi ( väärrin Ulla Magga ) Tiina Sanila-Aikio ( väärrin Pertti Heikkuri ) Heikki Paltto ( väärrin Yrjö Musta ) Anne Nuorgam ( väärrin Ilmari Tapiola ) Rauni Äärelä ( várrelahttun Petra Magga-Vars ) Rauni Äärelä ( väärrin Petra Magga-Vars ) Nihkolas Valkeapää ( várrelahttun Veikko Porsanger ) Nihkolas Valkeapää ( väärrin Veikko Porsanger ) Sámi parlamentáralaš ráđi stivrras Suoma sámedikki ovddastit Klemetti Näkkäläjärvi ja Tiina Sanila-Aikio . Säämi parlamentaarlâš rääđi stiivrâst Suomâ sämitige ovdâsteh Klemetti Näkkäläjärvi já Tiina Sanila-Aikio . SPR:a ovttasbargosoahpamuša mielde sámedikki polithkalaš njunnosat galget oassálastit lahttun SPR:a stivrra doaimmaide . SPR oovtâstpargosopâmuš mield sämitige poolitlâš njunoš kalga uásálistiđ jesânin SPR stiivrâ tooimân . Doaimmat Toimâ SPR:a doaimmaid stivre jahkásaččat dievasčoahkkin , mii ordnejuvvo unnimustá oktii jagis . SPR tooimâ stivree tievâsčuákkim , mii uárnejuvvoo ihásávt ucemustáá ohtii . Čoahkkin dohkkeha SPR doaibmaplána , mii ráhkaduvvo guovtti jahkái hávil . Čuákkim tuhhit SPR toimâvuávám , mii ráhtoo kyevti ihán häävild . SPR doalai ovddit geardde čoahkkimis Ubmis čakčat 2013 . SPR toolâi ovdebáá keerdi čuákkimis Uumeest čohčuv 2013 . SPR lea vuođđudan iežas oktavuhtii nuoraidlávdegotti , masa bohtet ovddasteaddjit guđege riikka sámedikki nuoráidráđiin / - lávdegottiin . SPR lii vuáđudâm ohtâvuotâsis nuorâilävdikode , kuus puátih ovdâsteijeeh jieškote-uv eennâm sämitige nuorâiraađijn / - lävdikuudijn . Nuoraidlávdegoddi čoahkkana SPR dievasčoahkkima oktavuođas . Nuorâilävdikodde čokkân SPR almosčuákkim ohtâvuođâst . Suoma sámedikki ovddasteaddjin lávdegottis leat nuoraidráđi ságajođiheaddji Nilla Rahko ja lahttu Anne-Máret Labba . Suomâ sämitige ovdâsteijen lävdikoddeest lii nuorâirääđi saavâjođetteijee Nilla Rahko já jeessân Anne-Máret Labba . SPR lea vuođđudan maiddái beahtoáššiid lávdegotti . SPR lii vuáđudâm meid piätuaašij lävdikode . Lávdegottis Suoma sámedikki ovddasta II várreságajođiheaddji Heikki Paltto Lävdikoddeest Suomâ sämitige oovdâst II värisaavâjođetteijee Heikki Paltto . SPR doaibmaplána lágida SPR stivra , mii čoahkkana sullii 4 geardde jagis . SPR toimâvuávám olášut SPR stivrâ , mii čokkân suulân neljii ivveest . SPR doaibman lea ovddidit sámedikki gaskasaš ovttasbarggu sihke gieđahallat áššiid , mat gusket dahje sáhttet guoskat sámiid máŋgga riikkas dahje sámiid álbmogin . SPR pargon lii ovdediđ sämitigij koskâsâš oovtâstpargo sehe kieđâvuššâđ aašijd , moh kyeskih teikâ pyehtih kuoskâđ sämmiláid maaŋgâ enâmist teikâ sämmiláid almugin . SPR ovddasta Suoma , Ruođa ja Norgga sámiid davviriikkain ja riikkaidgaskasaš oktavuođain . SPR oovdâst Suomâ , Ruotâ já Taažâ sämmilijd tave-eennâmlijn já aalmugijkoskâsijn ohtâvuođâin . SPR váldoulbmilat leat davviriikkalaš sámesoahpamuša dohkkeheapmi , SPR doaimma ovddideapmi ja sámiid vuoigatvuođalassajádaga buorideapmi . SPR váldu-ulmeh láá tave-eennâmlii sämisopâmuš tuhhiittem , SPR tooimâ ovdedem já sämmilij vuoigâdvuođâsajattuv pyeredem . SPR lea mearridan , ahte sámit ráhkadit oktasaš oaivila SPR:s davviriikkalaš sámesoahpamuša joatkkaráđđádallamiin . SPR lii meridâm , ete sämmiliih hämmejeh ohtsii uáivil SPR:st tave-eennâmlii sämisopâmuš jotkâráđádâlmijn . Ulbmilin lea ovddidit SPR doaimmaid davviriikkalaš sámesoahpamuša geatnegasvuođaid ektui sihke buoridit Ruošša sámiid vejolašvuođa oassálastit ovttasbargui . Ulmen lii ovdediđ SPR tooimâ tave-eennâmlii sämisopâmuš kenigâsvuođâi háárán sehe pyerediđ Ruošâ sämmilij máhđulâšvuođâ uásálistiđ oovtâstpaargon . Sámeparlamentárihkkáriid konfereansa Sämiparlamiänttárij konferens Sámeparlamentárihkkáriid vuosttas konfereansa lágiduvvui Johkamohkis 24.2.2005 . Sämiparlamiänttárij vuossâmuš ohtsâš konferens uárnejui Juhâmohheest 24.2.2005 . Konferensii oassálaste Norgga , Ruoŧa ja Suoma sámedikkiid sihke Ruošša sámiid ovddasteaddjit . Konfereensân uásálistii Taažâ , Ruotâ já Suomâ sämitigij sehe Ruošâ sämmilij ovdâsteijeeh . Ovdal konfereanssa guđege riikka sámedikkit dolle iežaset dievasčoahkkima Johkamohkis . Ovdil konferens jieškote-uv eennâm sämitigeh tollii jieijâs tievâsčuákkim Juhâmohheest . Sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lei historjjálaš dáhpáhus . Sämiparlamiänttárij konferens lâi historjállâš tábáhtus . Konfereansa dohkkehii Johkamohki julggáštusa , man mielde oktasaš konfereansa lei historjjálaš mearka sámepolitihkalaš barggus . Konferens tuhhiittij Juhâmohe julgáštus , mon mield ohtsâš konferens lâi historjállâš merkkâstuálppu sämipoolitlii pargoost . Konfereansa muittuhii das , ahte sámit leat okta álbmot , man oktilašvuođa riikkaid ráját eai oaččo rihkkut . Konferens muštottij tast , ete sämmiliih láá ohtâ aalmug , mon ohtâlâšvuođâ staatâi rääjih iä uážu rikkođ . Julggáštus deattuha earet eará sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ja barggu davviriikkalaš sámesoahpamuša áigái oažžuma dihtii . Julgáštus tiäddut eres lasseen sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ já pargo tave-eennâmlii sämisopâmuš ááigán finniimân . Johkamohkis mearriduvvui , ahte sámeparlamentárihkkáriid oktasaš konfereansa ordnejuvvo golmma jagi gaskkaid . Juhâmohheest meridui , ete sämiparlamiänttárij ohtsâš konferens uárnejuvvoo kuulmâ ive kooskâi . Nubbi sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lágiduvvui Roavvenjárggas 28.10.2008 . Nubbe sämiparlamiänttárij konferens uárnejui Ruávinjaargâst 28.10.2008 . Goalmmát sámeparlamentárihkkáriid konfereansa ordnejuvvui Girkonjárggas 10.11.2011 . Kuálmád sämiparlamiänttárij konferens uárnejui Kirkkonjaargâst 10.11.2011 . Konferenssa julggáštusas gieđahallet sámiid ovttasbarggu ovddideami , sámiid iešmearridanvuoigatvuođa ollašuvvama sihke ávžžuhit stáhta ratifiseret ILO-169 soahpamuša eamiálbmogiid vuoigatvuođain . Konferens julgáštusâst kieđâvušeh sämmilij oovtâstpargo ovdedem , sämmilij jiešmeridemvuoigâdvuođâ olášume sehe avžuutteh staatâid ratifisistiđ ILO-169 sopâmuš algâaalmugij vuoigâdvuođâin . Konfereanssa mielde meroštallama das , geaid atnit sápmelažžan , galgá vuođđuduvvat sámiid iežaset ja oktasaš áddejupmái áššis . Konferens mield miäruštâllâm tast , kiäid tuálih sämmilâžžân , kalga vuáđuduđ sämmilij jieijâs já ohtsâš ibárdâssân ääšist . Njealját sámeparlamentárihkkáriid konfereansa lágiduvvui Ubmis 20.2.2014 . Niäljád sämiparlamiänttárij konferens uárnejui Uumeest 20.2.2014 . Konfereanssa fáddán lei sámiid árbevirolaš ássanguovlluid luondduriggodagaid ávkkástallan ja davviriikkalaš sámesoahpamuš . Konferens fáddán lâi sämmilij ärbivuáválij aassâmkuávlui luánduriggoduvâiguin ávhástâllâm já tave-eennâmlâš sämisopâmuš . Konferensii oassálaste Norgga , Ruoŧa ja Suoma sámedikkiid lahtut sihke Ruošša sámeservviid ovddasteaddjit . Konfereensân uásálistii Taažâ , Ruotâ já Suomâ sämitigij jesâneh sehe Ruošâ sämiseervij ovdâsteijeeh . Suoma sámedikkis konferensii oassálaste 16 parlamentárihkkára . Suomâ sämitiggeest konfereensân uásálistii 16 parlamiänttárid . Sámeparlamentárihkkárat čoahkkanedje Ubmis . Sämiparlamiänttáreh čuáhist Uumeest . Govva : Pia Ruotsala Kove : Pia Ruotsala Ubmi konfereansa dohkkehii julggáštusa davviriikkalaš sámesoahpamušas sihke sámiid árbevirolaš ássanguovlluid luondduriggodagaid ávkkástallama gieđahalli julggáštusa . Ume konferens tuhhiittij julgáštus tave-eennâmlii sämisopâmušâst sehe julgáštus , mii kuáská s ämmilij ärbivuáválij aassâmkuávlui luánduriggoduvâiguin ávhástâlmân . Suoma sámedikki ovcci lahtu guđđe sierra cealkámuša luondduriggodagaid ávkkástallama sámiid árbevirolaš ássanguovlluid gieđahalli julggáštusa artihkkalii 4 . Suomâ sämitige oovce jesânid kuođđii sierâ ciälhus luánduriggoduvâiguin ávhástâlmân sämmilij ärbivuáválijn aassâmkuávluin kyskee julgáštus artiklân 4 . Eará oasil buot Suoma sámedikki ovddasteaddjit dorjo julggáštusa . Eres oosijn puoh Suomâ sämitige ovdâsteijeeh torjuu julgáštus .