ON:a sierraraporterejeaddji S. James Anaya : Sámit ovdamearka OA spesiaalraportistee S. James Anaya : Sämmiliih ovdâmerkkâ - Davviriikkaid sápmelaččat leat ovdamearkan máilmmi eará álgoálbmogiidda das go ovddidit ođđa málliid eamiálbmogiid vuoigatvuođaid dorvvasteamis . - Tave-enâmij sämmiliih láá ovdâmerkkâ maailm eres algâaalmugáid , ko sij ovdedeh uđđâ maallijd algâaamugij vuoigâdvuođâi turviimân . Buorre ovdamearka ođđa málliin lea riikkaid ráđđehusaid ja golmma riikka sámedikkiid ovttasbargun valmmaštallojuvvon evttohus davviriikkalaš sámekonvenšuvdnan . Šieu ovdâmerkkâ uđđâ maallijn lii enâmij haldâttâsâi já kuulmâ väldikode sämitigij ohtâšpargon valmâštâllâm iävtuttâs tave-eennâmlâš sämisopâmuššân . Professor S. James Anaya , gii bargá Ovttastuvvon Nášuvnnaid álgoálbmogiid ja vuođđovuoigatvuođaid sierraraporterejeaddjin , buvttii iežas dearvvahusa sámi parlamentarihkariid konferánsii Roavvenjárggas maŋŋebárgga 28.10 . OA:st algâaamugij olmoošvuoigâdvuođâi já vuáđuvuoigâdvuođâi spesiaalraportisten tuáimee professor S. James Anaya puovtij tiervâttâsâs säämi parlamenttârij konfereensân Ruávinjaargâst majebaargâ 28.10 . Sierraraporterejeaddji Anaya gávnnahii , ahte lea oalle dábálaš , ahte álgoálbmot lea juohkásan eallit máŋgga riikkas . Spesiaalraportistee Anaya páhudij lemin uáli táválâš , et algâaalmug lii juáhásâm maaŋgâ väldikode kuávlun . Dan dihtii málle guovllulaš álgoálbmotsoahpamušas , man sápmelaččat leat ovddidan , sáhttá leahkit buorre ovdamearkan eará eamiálbmogiidda , mat ellet seammálágán diliin . Tanen sämmilij ovdedm malli kuávlulâš algâaalmugsopâmušâst puáhtá toimâđ šieu ovdâmerkkân eres algâaalmugáid , kiäh eellih siämmáá tiileest . Son ávžžuhii sámi parlamentarihkkariidda nana ovttasbarggu , vai sámekonvenšuvdna dohkkehuvvošii riikkain ja de boađášii fápmui . Sun avžuuttij säämi parlamenttâráid čovgâ ohtsâšpargo tave-eennâmlâš sämisopâmuš finniimân vuáimán . Sámi parlamentarihkariid konferánsii oassálaste Suoma , Norgga ja Ruoŧa sámedikkiid lahtut , Ruošša sámeorganisašuvnnaid ovddasteaddjit , dárkkuheaddjit ja sámeáššiid gieđahalli virgeeisseváldit ja politihkarat . Säämi parlamenttârij konfereensân uásálistii Suomâ , Taažâ já Ruotâ sämitigij jesâneh , Ruošâ sämiseervij ovdâsteijeeh , tárkkojeijeeh já sämiaašijd kieđâvuššee virgeomâhááh já poliitijkkáreh . Konferánssa ordnejeaddjin lei 2000-logu álggus vuođđuduvvon Sámi parlamentáralaš ráđđi , mii lea Davviriikkaid sámedikkiid ovttasbargoorgána . Konferens uárnejeijen tooimâi 2000-lovo aalgâst vuáđudum säämi parlamentaarlâš rääđi , mii lii Tave-enâmij sämitigij ohtsâšpargo-orgaan . Konferánssa prográmma fáttát laktásedje davviriikkalaš gažaldagaide nugo sámi giellaovttasbargui , sámenuoraid davviriikkalaš ovttasbargui ja Suoma , Ruoŧa ja Norgga mánáidáittarteaddjiid ovttasbargoprošeavtta bohtosiidda . Konferens ohjelm šoodâi tave-eennâmlâš ohtsâšpaargon kullee aašijn tegu säämi kielâohtsâšpargoost , säminuorâi tave-eennâmlâš ohtsâšpargoost sehe Suomâ , Ruotâ já Taažâ pärniäššiváldálij ohtsâšpargoproojeekt puátusijn . Sámi kulturvahku oktasaš temá , álgoálbmogiid árbediehtu , maiddái lei konferánssa fáddán . Säämi kulttuuroho ohtsâš teema , algâaamugij ärbitiätu , lâi meiddei konferens teeman .