Evaŋgelaš-luteralaš girku Evaŋgellâš-luterilâš kirkko Girkus lea čađat leamašan stuorra mearkkašupmi sápmelaččaide ja sámegiela geavaheapmái . Kirhoost lii lamaš čoođâ historjá stuorrâ merhâšume sämmiláid já sämikielâ kiävtun . Ovdal almmolaš oahppogeatnegasvuođaskuvlla áiggi álbmotoahpahusas vástidii girku ja sámegielat girjjálašvuohta álggii girkolaš teavsttain . Ovdil almolâš oppâkenigâsvuođâškoovlâ ääigi aalmugmáttááttâsâst västidij kirkko já sämikielâlâš kirjálâšvuotâ uážui aalgâ kirholijn teevstâin . Dán áiggi sámegiella gullá lunddolaš oassin girku doibmii . Onnáá peeivi sämikielâ kulá luándulâš uássin kirho tooimâ . Girkolaš doaimmahusat degomat gásta , vihaheapmi ja hávdádeapmi sáhttet doaimmahuvvot anáraš- ja davvisámegillii . Kirholijd toimâttâsâid tegu kastuu , vihkâm já hävdidem puáhtá toimâttiđ aanaar- já tavesämikielân . Girkolaščoahkkin vuođđudii giđđat 2008 sámebarggu čálli virggi , man sajuštanbáikin lea Oulu bismagotti duopmokapihttal . Kirholâščuákkim vuáđudij kiđđuv 2008 sämipargo čällee virge , mon soijimsaijeen lii Oulu pispekode tuámukapittâl . Sámebarggu čálli virgi lea ollesgirku virgi , man bargun lea sápmelaččaid girkolaš barggu ja iešguđetlágan fidnuid koordineren ja dan lassin Barentsa guovllu sámiid girkolaš oktavuođaid dikšun . Sämipargo čällee virge lii oleskirho virge , mon pargon lii sämmilij kirholâš pargo já sierâlágán projektij koordinistem sehe Baareents kuávlu sämmilij kirholâš ohtâvuođâi tipšom . Sámebáhpa virgebáiki lea Anára searvegottis , muhto su bargogieddin lea olles sámiid ruovttuguovlu . Sämipaapâ virgesaje lii Aanaar servikoddeest , mut suu pargokuávlun lii ubâ sämikuávlu . Sámebáhpa bargun lea bálvalit sámiid ruovttuguovllu searvegottiid ja fállat sámegielat girkolaš bálvalusaid . Sämmilij paapâ pargon lii palvâliđ sämikuávlu servikuudijd já faallâđ sämikielâlijd kirholâš palvâlusâid . Oulu bismagotti duopmokapihttal vuođđudii sámebarggu ráđđádallangotti jagi 2008 . Oulu pispekode tuámukapittâl vuáđudij sämipargo ráđádâllâmkode ive 2008 . Ráđđádallangotti bargun lea ovddidit sápmelaččaid girkolaš barggu ja duvdit sámebarggu čálli barggu áššedovdiorgánan . Ráđádâllâmkode pargon lii äššitobdeeorgaanân ovdediđ sämmilij kirholâš pargo já tuárjuđ sämipargo čällee pargo . Girku bargá sámebarggu olis davviriikkalaš ovttasbarggu ja ordne ee. juohke njealját jagi ekumenalaš Sámi girkobeivviid . Kirkko taha sämipargoost tave-eennâmlâš oovtâstpargo já uárnee eres lasseen jyehi niäljád ive ekumeenlijd Säämi kirkkopeeivijd . Čuovvovaš girkobeaivvit ordnejuvvojit Norgga Mo I Ranas 9.-11.8.2013 . Puáttee kirkkopeeivih uárnejuvvojeh Taažâ Mo i Ranast 9.–11.8.2013 . Sámi giellaláhka guoská maiddái girku ja earenoamážit Oulu bismagotti . Säämi kielâlaahâ kuáská meid kirho já eromâšávt Oulu pispekode . Jagi 1994 fápmui boahtán girkoláhkii čállojuvvui njuolggadus mii guoská dán . Ive 1994 vuáimán šoddâm kirkkolaahân čallui taam ääši kyeskee miärádâs . Jagi 2006 ođaduvvon njuolggadusain sámeguovllu searvegottit meroštallojuvvojedje čielgasit guovttegielat searvegoddin . Ive 2006 uđâsmittum asâttâssáin sämikuávlu servikodeh miäruštâlluvvojii čielgâsávt kyevtkielâlâš servikodden . Dát geatnegahttá sámegielaid oidnot maiddái ovdamearkka dihtii girkolaš almmuhusain . Taat kenigit sämikielâid oinuđ še ovdâmerkkân kirholâš almottâsâin . Sámegielat girjjálašvuohta Sämikielâlâš kirjálâšvuotâ Girku virggálaš girjjiid , degomat ipmilbálvalusgirjji ja doaimmahusaid girjji , jorgališgohte sámegillii 1990-logus ja dat gárvvásmuvve 2002 . Kirho virgálijd kiirjijd , tegu immeelpalvâluskirje já toimâttâsâi kirje , riemmii jurgâliđ sämikielân 1990-lovvoost já toh valmâštuvvojii 2002 . Davvisámegielat sálbmagirji almmustuvai jagi 1993 . Tavesämikielâlâš salmâkirje almostui ive 1993 . Davvisámegielat Ođđa Testameantta jorgalus almmustahttui jagi 1998 . Tavesämikielâlâš Uđđâ Testament jurgâlus almostui ive 1998 . Davvisámegielat Boares Testameantta jorgalusbargu álggii 1998 ja bargu joatkašuvvá ain . Tavesämikielâlâš Puáris Testament jurgâlempargo aalgij ive 1998 já pargo juátkoo ain . Mánáid biibbal lea almmustahtton davvisámegillii ja anárašgillii . Párnái Ráámmát lii almostittum tavesämi- já aanaarsämikielân . Anárašgielat sálbmagirji almmustahttui jagi 1993 ja oasit Girkogiehtagirjjis jagi 2000 . Aanaarsämikielâlâš salmâkirje almostui ive 1993 já uásih Kirkkokietâkirjeest ive 2000 . Maiddái Káhtekismmos lea jorgaluvvon anáraš- ja davvisámegillii . Meid Katekismus lii jurgâlum aanaar- já tavesämikielân . Duopmokapihttala plánain lea Girkogiehtagirjji jorgaleapmi anárašgillii . Tuámukapittâl vuáváámijn lii Kirkkokietâkirje jurgâlen aanaarsämikielân . Sámegielat bálvalusaid oažžun girkolaš doaimmahusaid , degomat hávdádusaid , gástta ja vihaheami oktavuođas lea vejolaš sámiid ruovttuguovllus , mii lea sámebáhpa doaibmanguovlu . Sämikielâlij palvâlusâi uážžum kirholâš toimâttâsâi , tegu hávdájái , kastuu já vihkâm ohtâvuođâst lii máhđulâš Sämikuávlust , mii lii sämmilij paapân kullee kuávlu . Sámegielat ja guovttegielat meassut doaimmahuvvojit Anára ja Ohcejoga guovlluin . Sämikielâlijd já kyevtkielâlijd meesuid toimâtteh Aanaar já Ucjuv kuávluin . Sámiid ruovttuguovllus ii leat vejolašvuohta oažžut sámegielat bálvalusaid diakoniijabarggu ja bajásgeassinbarggu olis , daningo eai gávdno sámegielat bargit . Sämikuávlust ij lah máhđulâš uážžuđ sämikielâlâš palvâlus diakoniapargo já pajasšoddâdempargo suorgijn , ko iä lah sämikielâtáiđusiih pargeeh . Danin ovdamearkka dihtii sámegielat rihppaskuvla ii ollašuva Suomas . Nuuvtpa ovdâmerkkân sämikielâlâš rippâškovlâ ij olášuu Suomâst . Sámegielat bargiin lea vátnivuohta . Sämikielâlijn pargein lii vááijuvvuotâ Sámegielat girkogiehtagirjjit gávdnojit čujuhusas www.sakasti.fi Sämikielâliih kirkkokietâkirjeh kávnojeh čujottâsâst www.sakasti.f i Sámegielat biibbal gávdno čujuhusas www.bibeln.fi Tavesämikielâlâš ráámmát kávnoo čujottâsâst www.bibeln.fi