Sámi parlamentáralaš ráđi jođiheapmi Suoma sámediggái
Säämi parlamentaarlâš rääđi jođettem Suomâ sämitiigán
Sámi parlamentáralaš ráđi jođiheapmi sirdása Suoma sámediggái cuoŋománus .
Säämi parlamentaarlâš rääđi saavâjođettemvuotâ sirdâšuvá Suomâ sämitiigán cuáŋuimáánust .
Jođihanbadji álggahuvvo parlamentáralaš ráđi almmolaš čoahkkimiin Roavvenjárggas .
Saavâjođettempaje álgá parlamentaarlâš rääđi almosčuákkimáin Ruávinjaargâst .
Čoahkkimii oassálastá maiddái ON álgoálbmotraportevra James Anaya , gii gullá parlamentáralaš ráđi , sámi servviid ja stáhtaid álgoálbmotpolitihka birra .
Čuákkimân uáslist meiddei OA algâaalmugraportistee James Anaya , kote kulá rääđi , säämi aalmuglâšseervijd já staatâ algâaalmugpolitiijkást .
Sámedikki ságajođiheaddji Juvvá Lemet , Klemetti Näkkäläjärvi , muitalii sámepolitihka áigeguovdilis áššiin sámedikki dievasčoahkkimii Heahtás 11.3. – Sámedikkit raporterejit Anayai maiddái iešráđđenvuoigatvuođa ollašuvvamis iežaset ruovtturiikkain , muitalii Näkkäläjärvi .
Sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi muštâlij Hettaast 11.3. čokkânâm sämitige čuákkimân sämipolitiijká äigikyevdilijn aašijn . – Sämitigeh raportisteh Anayan meiddei jiešmeridemvuoigâdvuođâ olášuumeest päikkiriijkâinis , muštâlij Näkkäläjärvi .
- Sámi parlamentáralaš ráđđi lea nannen ovttasbarggus dálkádatpolitihkalaš gážaldagain , muitalii Näkkäläjärvi .
– Säämi parlamentaarlâš rääđi lii čovgim oovtâstpargoos šoŋŋâdâhpoolitlijn koččâmâšâin , muštâlij Näkkäläjärvi .
– Sámi dálkádatpolitihkalaš strategiija válmmaštallan lea álggahuvvon ja parlamentáralaš ráđi stivra evttoha ráđi čoahkkimii strategiijas mearrideami .
– Säämi šoŋŋâdâhpoolitlâš strategia valmâtâllâm lii algâttum já parlamentaarlâš rääđi stivrâ iävtut rääđi čuákkimân strategiast meridem .
Köpenhammana dálkádatráđđadallamiin eai ožžon áigái riikkaidgaskasaččat čatni soahpamuša ja ášši sirdása Meksiko dálkádatčoahkkimii , mii dollojuvvo boahtte juovlamánus .
Kööbenhaammân šoŋŋâdâhráđádâlmijn ij šoddâm čannee sopâmuš luáštukeeppijdmijn já äšši sirdâšuvá Meksiko puáttee juovlâmáánu šoŋŋâdâhčuákkimân .
Buot golbma sámedikki oassálaste Köpenhammana čoahkkimii .
Kööbenhamânist lijjii ovdâstum puoh kulmâ sämitige .
Sámiid riektesajádaga ovddideapmi
Sämmilij vuoigâdvuođâsajattuv ovdedem
Davviriikkalaš sámesoahpamuša ollašuhttimii gulli ráđđádallamiin ja ráđđádallamiid álggaheamis mearriduvvo čuovvovaš sámepresideanttaid ja – ministtariid oktasaš čoahkkimis miessemánus .
Tave-eennâmlâš sämisopâmuš olášutmân sihtejeijee ráđádâlmijn já toi aalgâtmist meriduvvoo puáttee sämipresideentâi já - ministerij ohtsii čuákkimist vyesimáánust .
Sámedikki stivra lea ráđđádallan iežas ráđđadallansajádaga buorideamis mannan čavčča rájes .
Sämitige stivrâ lii moonnâm čoovčâ rääjist ráđádâllâm jieijâs ráđádâllâmsajattuv pyereedmist .
– Stivra mearridii vuolgit joatkkaráđđádallamiidda stáhta delegašuvnna oassin ja oaččui dakkár rámmaeavttuid , maid mielde soahpámuš ii ratifiserejuvvo Suomas , jos sámediggi ii dan dohkket , muitalii Näkkäläjärvi .
– Stivrâ meridij vyelgiđ fáárrun jotkâráđádâlmáid uássin staatâ delegaatio já uážui robdâiävtuid , moi mield sopâmuš ij ratifisistuu Suomâst , jis sämitigge ij tom tuhhit , muštâlij Näkkäläjärvi .
- Sámediggái dorvvastuvvojit áššedovderesurssat soahpámuša ollašuhttinbarggus ja vejolašvuohta cealkit oaivilis ja ovdanbuktit golmma riikka sámedikkiid oktasaš oainnuid , muitalii Näkkäläjärvi .
– Sämitiigán torvejuvvojeh äššitobdeeresursseh sopâmuš olášuttempargoost já máhđulâšvuođah almottiđ uáivilijdis já oovdânpyehtiđ ohtsijd uáinuid kuulmâ eennâm sämitigij kooskâ , muštâlij Näkkäläjärvi .
– Sámi parlamentáralaš ráđi stivra lea mearridan , ahte sámedikkit sohpet oktasaš beali váldimiin soahpámuša joatkkaráđđádallamiin .
– Säämi parlamentaarlâš rääđi stivrâ lii meridâm , et sopâmuš jotkâráđádâlmijn suáppoo oovtâst ráđádâllâmuáinuin .
– Leat maiddái soahpan , ahte buot golmma sámediggái guoski áššiin ráđđádallat ovttas parlamentáralaš ráđis ovdal mearrádusdahkama .
– Mij lep sooppâm meiddei , et puohâi kuulmâ sämitige kyeskee aašijn ráđádâlloo parlamentaarlâš rääđist ovdil miärádâstoohâm .
Näkkäläjärvi muitalii maid , ahte álbmogiidgaskasaš bargoorganisašuvdna ILO álgoálbmotsoahpámuša ratifiseren lea ain stáhtaráđi áššelisttus .
Näkkäläjärvi muštâlij meiddei aalmugijkoskâsâš pargo-ornijdume ILO algâaalmugsopâmuš ratifisistem lemin ain-uv staatârääđi äššilistoost .
– Vuoigatvuohtaministtaris ožžon dieđuid mielde ášši ovddideapmi lea oaiveministtar Vanhanen ovddasvástádusas .
– Äšši lii riehtiminister adelem tiäđui mield uáiviminister Vanhas ovdâsvástádâsâst .
Sámedikki stivra lea gáibidan , ahte ášši galggašii fárggamusat ovddiduvvot ja ordnet ráđđádallamiid deháleamos ministtariid ja oaiveministtara gaskkas , muhto dán rádjái ášši ii leat ovdanan .
Sämitige stivrâ lii vaattâm ääši jotelis ovdedem já ráđádâlmeh čoovdâministerij já uáiviminister kooskâ láá toollum , mut äšši ij lah vala ovdánâm .
– Ášši ovddideapmi lea oaiveministtara duohken , gávnnahii Näkkäläjärvi .
– Ääši ovdánem lii ollásávt uáiviministerist kiddâ , kavnâttij Näkkäläjärvi .
Ovttasbargu boazo-ja biodiversitehttaáššiin
Oovtâstpargo puásui- já biodiversiteetaašijn
Näkkäläjärvi muitalii , ahte sámediggi ordne giđđat oktasaš čoahkkima sámiid ruovttuguovllu bálgosiid boazoisiđiiguin .
Näkkäläjärvi muštâlij , et sämitigge uárnee kiđđuv ohtsii čuákkim sämikuávlu palgâsij puásuišedijguin .
Áššelisttus lea earenoamážit alimus lobalaš boazologuid mearrideapmi .
Äššilistoost lii eromâšávt stuárráámusâi puásuilovoi meridem .
Näkkäläjärvi jođiha biodiversitehttasoahpámuša artihkkala 8(j ) ollašuhttima Suomas válmmaštalli bargojoavkku .
Näkkäläjärvi joođeet biodiversiteetsopâmuš artikla 8(j ) olášuttem Suomâst valmâštellee pargojuávhu .
Bargu lea Näkkäläjärvi mielas ovdanan bures .
Pargo lii Näkkäläjärvi mield ovdánâm pyereest .
– Ášši válmmaštalli bargojoavku boahtá vel gullat iešguđet sámi ealáhusjoavkkuid ovddasteaddjiid ja galledit sámiid ruovttuguovllus .
– Ääši valmâštellee pargojuávkku šadda kuullâđ vala jieškote-uv sämi-iäláttâsjuávhui ovdâsteijeid já kolliistâl sämikuávlust .
Ášši válmmaštallamii leat oassálastán maiddái máŋggat sámedikki luohttámušolbmot .
Ääši valmâštâlmân láá uásálistám maaŋgah sämitige luáttámušulmuuh .
- Sámedikki buot lávdegottit leat addán iežaset oainnuid artihkkala ollašuhttimis .
– Sämitige puoh lävdikodeh láá adelâm jieijâs uáinu artikla olášutmist .
Sámediggi lea ohcan ruhtadeami álbmogiidgaskasaš bargobáji ordnemii artihkkala 8(j ) ollašuhttimis , muhto ruhtadeapmi ii leat vuos sihkkarastton , muitalii Näkkäläjärvi .
Sämitigge lii uuccâm ruttâdem aalmugijkoskâsâš pargopáájá orniimân artikla 8(j ) olášutmist , mut ruttâdem ij lah vala visásmâm , muštâlij Näkkäläjärvi .
Sámegielaid ealáskahttinprográmma
Sämikielâ iäláskittemohjelm
Sámediggi lea Näkkäläjärvi mielde duhtávaš dasa , ahte stáhtaráđđi lea olmmošvuoigatvuohtapolitihkalaš čielggadeamisttis čatnasan bidjat johtui sámegielaid ealáskahttinprográmma .
Näkkäläjärvi mield lii Sämitigge tuđâvâš tast , et staatârääđi lii olmoošvuoigâdvuođâpoolitlâš čielgiittâstis sonâsâm sämikielâ iäláskittemohjelm jotonpiejâmân .
– Vuođđoláhkalávdegoddi , olgoáššiidlávdegoddi ja oppa riikabeaivvit leat hoahpuhan prográmma álggaheami .
– Vuáđulahâváljukodde , olgoašijváljukodde já ubâ ovdâskodde láá huáputtâm ohjelm algâttem .
Sámediggi lea dahkan álgaga prográmma álggaheamis ja leat hoahpuhan ášši válmmaštallama máŋggain cealkámušain , muitalii Näkkäläjärvi .
Sämitigge lii toohâm ohjelm aalgâtmist alguu já mij lep huáputtâm ääši valmâštâllâm maaŋgâin peleväldimijn , muštâlij Näkkäläjärvi .
– Maŋimuštá leat gáibidan ášši ovvideami vuoigatvuohtaministtaris , gii leage sádden áššis reivve oahpahusministeriijai .
– Majemustáá mij lep kiäsám riehtiministerin , kote lii-uv vuolgâttâm ääšist čáállus máttááttâsministeriön .