Sajos sámekulturguovddáža namman Sajos säämi kulttuurkuávdáá nommân Anáraš Matti Morottaja bargan nammaevttohus Sajos lea válljejuvvon sámekulturguovddáža nammagilvvu vuoitin . Anarâš Matti Morottaja toohâm nommâiävtuttâs Sajos lii väljejum säämi kulttuurkuávdáá nommâkišto vyeitten . Sajosis maiddái boahtá seamma háve sámekulturguovddáža namma . Sajosist šadda siämmást säämi kulttuurkuávdáá nommâ . Sajos lea anárašgiella ja dat oaivvilda juo ovddežis oaiveorohaga dahje orohaga , gos leat dollasajis guhkitge áigge . Sajos lii aanaarsämikielâ já tot uáivild taggaar toorjâsaje tâi orroomsaje , mast puáhtá tulâstâllâđ kuhebijd-uv aaigijd . Morottaja oažžu vuoitoevttohusas 1 000 euro sturrosaš bálkkašumi . Morottaja uážžu vuáittuiävtuttâsâst 1 000 euro stuárusii palhâšume . Rabas nammagilvvuin ohccui sámekulturguovddážii sámegielat , millosepmosit davvisáme- , anárašdahje nuortalašgielat namma , mii galggii lean oanehis , deaivilis , milliibáhcci ja čalmmus ja mii galggii govvidit kulturguovddáža Ávus nommâkištoin uccui säämi kulttuurkuávdážân sämikielâlâš , mielâstubbooht tave- , aanaar- tâi nuorttâsämikielâlâš nommâ , mii koolgâi leđe uánih , pehtil , mielânpäccee já iäruttuvvee já mii koolgâi almottiđ kulttuurkuávdáá - kultuvrralaš dárkkuhusa ja mearkkašumi , - kulttuurlâš ulme já merhâšume , - sápmelaš iešlági , - säämi jiešnálásâšvuođâ , - viiddes ja máŋggabealat doaimma ja maiddái dan - vijđes já maaŋgâpiälásâš tooimâ sehe ton - arkitektuvralaš hápmegiela . - arkkitehtuurlâš hämikielâ . Nammaevttohusain galggii vuhtiiváldit nama čállinhámi ja dadjama . Nommâiävtuttâsâst koolgâi väldiđ vuotân noomâ čäällimhäämi já celkkim . Namma galgá leat álkit sierra gielain dadjamis ja njuovžilit sojaheamis . Nommâ kalga leđe älkkeht čäällimnáál já ettâmnáál jieškote-uv kieláin já vuohâsávt sujâttemnáál . Sávvui , ahte namma heive maiddái riikkaidgaskasaš ja elektrihkalaš geavahussii . Tuoivui , et nommâ heiviiččij meid aalmugijkoskâsâš já šleđgâlâš kiävtun . Lassin gáibádussan lei , ahte namma ii oaččo leat geavahusas sullasaš sámi visttis . Lasseen vátámâššân lâi , et nommâ ij uážu leđe kiävtust siämmáá västideijee säämi rakânâsâst . Sámekulturguovddáža nammagilvvu 1. muddu ollašuhttui golggot-skábmamánus 2009 . Säämi kulttuurkuávdáá nommâkišto 1. muddo olášittui roovvâd-skammâmáánust 2009 . Dalle gilvui oasálastán evttohusain bálkkašanlávdegoddi dohkkehii váldit árvoštallamii oktiibuot 69 evttohusa . Talle kiišton uásláistám iävtuttâsâsâin palhâšumelävdikodde tuhhiittij árvuštâllâmnáál ohtsis 69 iävtuttâssâd . Árvvoštaladettiin evttohusaid , bálkkašanlávdegoddi gávnnahii , ahte daid siste ii gávdno oktage gilvvu njuolggadusaid gáibádusaid deavdi evttohus . Ko palhâšumelävdikodde árvuštâlâi iävtuttâsâid , ferttij tot páhudiđ , et toi juávhust ij kavnuu ohtâgin kišto njuolgâdusâi miäldásijd vátámâšâid tevdee iävtuttâs . Danin bálkkašanlávdegoddi šiehtai ođđajagemánus 2010 cealkit ođđa nammagilvvu , man áigemearri nogai 17.3.2010 . Tondiet palhâšumelävdikodde meridij uđđâivemáánust 2010 kulluuttiđ uđđâ nommâkišto , mon meriäigi nuuvâi 17.3.2010 . Ođđa nammagilvvus bálkkašanlávdegoddi dohkkehii váldit árvvoštallamii 142 nammaevttohusa ( evttohusat dieđáhusat mielddusin ) , mat ledje ráhkaduvvon ja doaimmahuvvon dasa gilvvu njuolggadusaid mielde . Uđđâ nommâkištoost palhâšumelävdikodde tuhhiittij árvuštâllâmnáál 142 nommâiävtuttâssâd ( iävtuttâsah tiäđáttâs lahtosin ) , moh lijjii toohum já toimâttum toos kišto njuolgâdusâi miäldásávt . Fuolalaš ja vuđolaš árvvoštallama boađusin gilvvu 10-lahttosaš , kulturguovddáža geavaheaddjiorganisašuvnnaid , Senaatti-giddodagaid ja arkiteaktadoaimmahaga ovddasteaddjiin čohkiidan bálkkašanlávdegoddi mearridii ovttamielalalaččat cealkit anárašgielat nammaevttohusa Sajosa gilvvu vuoitin ja válljet dan seamma háve maiddái sámekulturguovddáža namman . Huolâlii já tärhis árvuštâllâm puátusin kišto 10-jeessânsâš , kulttuurkuávdáá kevtteeorganisaatioi , Senaatti-kiddoduvâi já arkkitehtitoimâttuv ovdâsteijein čuákkejum palhâšumelävdikodde meridij oovtmielâlávt kulluuttiđ aanaarsämikielâlâš nommâiävtuttâs Sajos kišto vyeitten já valjiđ tom siämmást säämi kulttuurkuávdáá nommân . ( bálkkašanlávdegotti čoahkkáibidju dieđáhusa mielddusin ) ( palhâšumelävdikode čuákánpieijâm tiäđáttâs lahtosin ) Bálkkašanlávdegotti mielas nammaevttohusain Sajos deavdá buoremusat gilvvu njuolggadusain nammii ásahuvvon gáibádusaid . Palhâšumelävdikode mielâst nommâiävtuttâsâin Sajos tiävdá pyeremustáá kišto njuolgâdusâin noomân asâttum vátámâšâid . Sajos lea namman oanehis , deaivil ja álkit milliibáhcci . Sajos lii nommân uánih , pehtil já älkkeht mielânpäccee . Namma lea maiddái čalmmus , neutrála ja varas , mii ii dagat boastto miellagovaid ja man eai noađut menddo máŋga geavahanoktavuođa . Nommâ meiddei iáruttuvá , lii neutraal já vorâsnálásâš , mii ij šoddâd čájádittee assosiaatioid já mon iä muokkii liijgás maaŋgah kevttimohtâvuođah . Namma lea álkit sierra gielain dadjamis ja njuovžilit sojaheamis . Noomâ puáhtá älkkeht ettâđ jieškote-uv kieláin já tot lii vuohâsávt sujâttemnáál . Lassin dat heive bures riikkaidgaskasaš ja elektrihkalaš geavahussii . Lasseen tot heivee pyereest aalmugijkoskâsâš já šleđgâlâš kiävtun . Bálkkašanlávdegottis anárašgiela áššedovdin doaibman Ilmari Mattus čilgehusa mielde sajos - nama oažžu dušše dakkár luonddubáiki , mii deavdá guhkálaš orohahkii ásahuvvon čavga gáibádusaid ; dan lahka galget leat boaldenmuorat ja čáhci , ja báikki galgá leat muđuige mielamiel , vuogas ja suddjii , gosa mielas boahtá ja gos orru guhkitge áigge . Palhâšumelävdikoddeest aanaarsämikielâ äššitobdem toimâm Ilmari Mattus čielgiittâs mield sajos - nomâttâs uážžu tuše taggaar luándusaje , mii tiävdá kuhheebáigásii orroomsajan asâttum ollâ vátámâšâid ; Ton alda kalgeh leđe puáldimmuorah já čääci , já tot kalga leđe mudoi-uv mielâstuttee , vuovâs já suáijáá , kuus mielâstis puátá já ooroost kuhheeb-uv ááigán . Sajos lea dasto buorrin gávnnahuvvon báiki orohaga ceggemii . Nuuvtpa Sajos lii pyerrin aiccum saje orottuv ceggiimân . Sajos leamašan maiddái juo ovddežis sámiid sosiálalaš areena , gos sii leat deaivvadan , ságastallán áigeguovdilis ja boahttevašge áššiin ja juoba soahpan dain ja lassin bargan ovttas beaivválaš áššiid . Sajos lii lamaš tovláá rääjist meiddei sämmilij sosiaallâš areena , mast sij láá kuáhtám , savâstâllâm äigikyevdilijn já puáttein-uv aašijn já joba sooppâm tain sehe lasseen toohâm oovtâst argâpiäiválijd aašijd . Dán áigái heivehettiin sámekulturguovddáš ánssáša bálkkašanlávdegotti mielas sajos – nama alladássásaš arkitektuvrra ja maiddái alladássásaš ja máŋggabealat doaibmasisdoalu dihte . Tááláá ááigán heiviittum häämist säämi kulttuurkuávdáš áánsáš palhâšumelävdikode mielâst sajos – noomâ ollâtásásii arkkitehtuuris sehe kvaliteetlâš ja maaŋgâpiälásâš tooimâs siskáldâs keežild . Veardádusgovain jurddašemiin kulturguovddáža arkitektuvra ráhkada Sajosa birrasa duovdaga go fas guovddáža doaibmit ja daid barggut ovdanbuktet olbmuid ja sin doaimma , mii Sajosis bargojuvvo . Viärdádâskoválávt eeđân kulttuurkuávdáá arkkitehtuur hämmee Sajos pirâstittee enâduv ko oppeet kuávdáá tuáimeeh já toi pargoh kovvejeh ulmuid já sii tooimâ , mii Sajosist pargoo . Go sámekulturguovddážis lea mearri boahtit sámiid ja earáge joavkkuid guoibmás , suohtas , liekkus ja geasuheaddji deaivvadan- ja gávnnadanbáiki ja go guovddáš huksejuvvo guovdu anáralaččaid árbevirolaš ja dáláge ássanguovllu , ánssáša sámekulturguovddáš namman Sajosa hui bures . Ko säämi kulttuurkuávdáást kalga šoddâđ päikkilágán , makkuutteijee já mon puáhtá älkkeht aldaniđ já mii lii kiäsutteijee sämmilij já eres-uv juávhui kuáhtám- já teivâdemsaje já ko kuávdáš vala huksejuvvoo aanaarsämmilij ärbivuáválii já tááláá-uv aassâmkuávlu kuávdoo , áánsáš säämi kulttuurkuávdáš nommânis Sajos uáli pyereest . Namma symbolisere sámekulturguovddáža mearkkašumi sámiide lagaš ja gudnejahtton báikin . Nommâ symbolisist säämi kulttuurkuávdáá merhâšume sämmiláid aldažin já áárvustoonnum saijeen . Sámediggi lea guođđán pateanta- ja registtarráđđehussii ohcamuša Sajosa registreremis dávvirmearkan , goas namma oažžu oktovuoigatvuođalaš geavahansuoji . Sämitigge lii kuáđđám paateent- ja registerhaldâttâsân ucâmuš Sajos registeristmân täävvirmerkkân , kuás nommâ uážžu ohtuuvuoigâdvuođâlâš kevttimsyeje . Lassin diehtojuohkinvirgebáikkis lea ohccon ja juo ožžojuvvon Sajos-nammii iežas neahttadovddaldat čujuhusain www.sajos.fi Lasseen viestâdemvirgáduvâst lii uuccum já jo finnejum Sajosân jieijâs viärmádâhtubdâldâh čujottâsâst www.sajos.fi Sámekulturguovddážii , mii válmmaštuvvá kirkosiidii jagi 2012 , huksejuvvojit doaibmalanjat sámehálddahussii ( sámediggái ) , iešguđetlágan kultur- , oahpahus- ja dutkandoaimmaide ja lassin dálááigásaš čoahkkin- ja máŋggadoaibmalanjat auditorioin . Aanaar kirkkosiijdân ive 2012 valmâštuvvee säämi kulttuurkuávdážân huksejuvvojeh sajeh sämmilâšhaldâttâsân ( sämitiigán ) , sierâlágán kulttuur- , máttááttâs- já tutkâmtooimân sehe vala tááláá-áigásiih čuákkim- já maaŋgâtoimâsajeh auditorioidiskuin . Kulturguovddáža dárkkuhussan lea láhčit sápmelaččaide buoret eavttuid doalahit ja ovddidit kulturiešráđđema ja maiddái ovddidit almmolaš eallindiliid . Kulttuurkuávdáá uáivilin lii lääččiđ sämmiláid pyerebijd iävtuid toollâđ já ovdediđ kulttuurjiešhaldâšemes sehe ovdediđ almolâš eellimtiilees . Lassin kulturguovddáš fállá buoret vejolašvuođaid go ovdal lávdadit ja juohkit dieđuid sápmelaččain eamiálbmogin . Lasseen kulttuurkuávdáš fáálá ovdiist pyerebijd máhđulâšvuođâid levâttiđ já jyehiđ tiäđu sämmilijn algâaalmugin . Sámekulturguovddáža váldogeavaheaddit ja - doaibmit leat sámediggi ja Sámi oahpahusguovddáš . Säämi kulttuurkuávdáá váldukevtten já - tuáimen lává sämitigge já Säämi máttááttâskuávdáš . Daid lassin eará doaibmit leat Sámegirjerádju ( Anára gieldda girjerádjodoaibma ) , Sámearkiiva ( Arkiivalágádus ) , Sámi Duodji rs , SámiSoster rs ja Lappi guovlluhálddahusvirgedoaimmahat . Toi lasseen eres tuáimeeh láá Säämi kirjerááju ( Aanaar kieldâ kirjerájutoimâ ) , Säämi arkkâdâh ( Arkkâdâhlájádâs ) , Sámi Duodji ry . , SámiSoster ry já Laapi kuávluhaldâšemvirgádâh . Lassin guovddážii bohtet oktasašlanjat nugo auditorio , uhcit čoahkkinlanjat , máŋggadoaibma- ja bálvalanlanjat ja maiddái sullii 60-báikásaš restauráŋŋa . Lasseen kuávdážân šaddeh ohtsâšvisteh tegu auditorio , ucebeh čuákkimvisteh , maaŋgâtoimâ- já palvâlemsajeh sehâ suullân 60-sajasâš raavâdviäsu . Sámediggi lea kulturguovddáža váldoláigolaš , mii viidásabbot láigoha lanjaid eará doaibmiide . Sämitigge lii kulttuurkuávdáá válduláiguláš , mii tastoo laigut viistijd eres tuáimeid . Sámekulturguovddáža goasttádusárvu lea 12 miljovnna euro ( álv 0 % Kulturguovddáža viidodat lea sullii 4 800 brm2 ja saddjáivuohta 27 400 brm³ . Säämi kulttuurkuávdáá budjet lii 12 miljovnid eurod ( alv 0 % Kulttuurkuávdáá vijđodâh lii suullân 4 800 brm2 já saijaavuotâ 27 400 brm³ . Guovddáža huksenbarggut leat álgán dán vahkus ja dat galggašii válmmaštuvvat jagi 2011 loahpa rádjai . Kuávdáá huksimpargoh láá vuálgám joton taan ohhoost já tot kolgâččij valmâštuđ ive 2011 loopâ räi . Dálu atnuiváldin ávvudemiid lea mearri doallat álgojagis 2012 . Táálu juhlelâš vihkâmijd lii meeri ávudiđ algâivveest 2012 .