Sámi kulturárbbi suoji ferte buoridit Säämi kulttuuräärbi syeje kalga pyerediđ Sámedikki 3.12. lágidan semináras Levis ságastallui sámi kulturárbbi suoji dárbbuin . Sämitige 3.12. ornim seminaarâst Levist savâstâllui säämi kulttuuräärbi syeje táárbuin . Semináras bođii ovdan , ahte sámekultuvrra suoji buorideapmi gáibida lasi resurssaid ja rávvagiid . Seminaarâst čielgâi , et sämikulttuur syeje pyeredem váátá lase naavcâid já ravvuid . Seminára rahpan sámedikki ealáhus- ja vuoigatvuođalávdegotti várreságajođiheaddji Heikki Paltto muitalii sámegiela ja ealáhusaid gaskavuođas . ” Seminaar lehâstâm sämitige iäláttâs- já vuoigâdvuođâlävdikode värisaavâjođetteijee Heikki Paltto muštâlij sämikielâ já iäláttâsâi koskâvuođâst . Sámegiela ja sámeealáhusaid boahttevuohta laktásit oktii . “ Sämikielâ já sämi-iäláttâsâi puátteevuotâ lohtâsává oohtân . Almmá fámolaš sámeealáhusaid sámegiella hedjona ” . Eellimvuáimálij sämi-iäláttâsâittáá sämikielâ hiäjusmuvá ” . Sámedikki ságajođiheaddji Klemetti Näkkäläjärvi hálai sámiid ávnnahis kulturárbbi suodjaleami dilis Suomas ja sámedikkiid gaskasaš ovttasbarggus . Sämitige saavâjođetteijee Klemetti Näkkäläjärvi sáárnui säämi immateriaallâš kulttuuräärbi suojâlem tiileest Suomâst já sämitige koskâsii oovtâstpargoost . Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi lohpidii lávga ovttasbarggu sámi álbmotservošiin sámekultuvrra sajádaga buorideapmin . ” Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi lopedij čovgâ oovtâstpargo säämi aalmugsiärváduvváin sämikulttuur sajattuv pyereedmân . Mii , sámediggi ja dáiddarat ja duojárat galggašeimmet čohkket fámuid oktasaš sámekulturpolitihkalaš prográmma ráhkadeapmái . “ Mii , sämitigge já taidâreh já tuájáreh kolgâččijm ovtâstittiđ vuoimijdân ohtsii säämi kulttuurpoolitlii ohjelm rähtimân . Sámediggi lágida giđđat 2011 oktasaščoahkkima sámiid kultur- ja dáiddaservviiguin . Sämitigge uárnee kiđđuv 2011 ohtsii čuákkim säämi kulttuur- já taaidâservijguin . Čoahkkimis lea dárkkuhus ovttas válmmaštallat evttohusaid sámeskultuvrra suoji buorideapmin . Čuákkimist lii uáivilin valmâštâllâđ oovtâst iävtuttâsâid sämikulttuur syeje pyereedmân . Sámekultuvrra suoji buorideapmi gáibida lasi resurssaid ja vuoigatvuođalaš suoji ovddideami ” Sämikulttuur syeje pyeredem váátá lase naavcâid já vuoi ¬gâdvuođâlii syeje ovdedem ” Sámemusea Siidda , sámi álbmotmusea , hoavda Tarmo Jomppane n gieđahalai ságastis sámi materiálalaš kulturárbbi suodjaleami dárbbuid . ” Sämimuseo Siijdâ , sämmilij aalmugmuseo , jođetteijee Tarmo Jomppanen kieđâvušâi jieijâs saavâst säämi materiaallii kulttuuräärbi suojâlem táárbuin . Museadoaimma ja sámi materiálalaš kultuvrralaš suoji ovddideami sihkkarastima várás Suoma museain leahkki sámečoakkáldagaid galggašii oažžut sámeservoša bálvalussii ja čoakkáldagaid galggašii oažžut almmolaččat oidnosii . “ Museotooimâ já säämi materaallii kulttuurlâš syeje ovdedem turviimân Suomâ museoi sämičuágálduvâid kolgâččij finniđ sämisiärváduv palvâlusân já čuágálduvâid kolgâččij finniđ almolávt uáinusân . Čuovvovaš ráđđehusáigodahki galgá ásahit ulbmilin Sámemusea Siidda viiddideami ja dan ruhtadeami sihkkarastima . ” Puáttee haldâttâspajan kalga asâttiđ mittomeerrin Sämimuseo Siijdâ vijđedem já ton ruttâdem turvim . ” Sámi Duodji rs ságajođiheaddji Rauna Triumf muitalii duoji kultuvrralaš mearkkašumis ja duoji doarjjadárbbuin . ” Sámi Duodji ry saavâjođetteijee Rauna Triumf muštâlij säämi tyeje kulttuurlii merhâšuumeest já säämi tyeje toorjâtáárbuin . Duodji lea eallinvuohki , sámi sosiálalaš vuogádaga oassi , mainna bajásšaddojuv-vo ja ohppojuvvo . “ Tyeji lii eellimvyehi , uási säämi sosiaallii vuáháduv , moin ulmuuh šad-deh já uáppih . Duodji lea sámiid kollektiivvalaš opmodat ja dat ovdanbuktá sámekultuvrra holisttalaš jurddašeami , mas buot váikkuhit buot áššiide . Tyeji lii sämmilij kollektiivlâš omâdâh já tot puáhtá uáinusân sämikulttuur holistilii jurdâččem , mast puoh ääših vaikutteh puoh aššijd . Lea váidalahtti , ahte Sámi Duoji sajádat ii leat doarvái buorre skuvlemis ja servodagas . Lii vaidâlittee , et Sámi Duodji sajattâh ij lah tuárvi pyeri škovliimist já ohtsâškoddeest . Sámi Duoji sihkkarastin eaktuda lasi resurssaid ja duoji skuvlema ovddideami sámi vuolggasajiin . Sámi Duodji turvim váátá lase naavcâid já tyeje škovlim ovdedem kolgâččij tábáhtuđ säämi vuolgâsoojijn . Lassin háliidan giitit sámedikki ja sámedikki ságajođi-headdji Sámi Duoji dárbbuid fuopmášeamis ” . Lasseen halijdâm kijtteđ sämitige já ton saavâjođetteijee Sámi Duodji táárbui vuotânväldimist ” . Juoigi , sámedikki stivrra lahttu Petra Magga-Vars muitalii luođi mearkkašumis sihke sániiguin ja juoigamiin : ” Luohti govve sámekultuvrra . Jyeigee , sämitige stiivrâ jeessân Petra Magga-Vars muštâlij juoigâm merhâšuumeest nuuvt sanij-guin ko juáigusijguin-uv : “ Juáigus čáittá sämikulttuur . Luođi sisdoaluin sáhttá čielgasit oaidnit báikkálaškul-tuvrra iešvuođaid ja oahppat máttarvánhemiid historjjás . Juáigus siskáldâsâst puáhtá čielgâsávt uáiniđ páihálii kulttuur almoonmijd já oppâđ madârvanhimij historjást . Luođi sajádat ii Suomas leat doarvái buorre . Juáigus sajattâh ij lah Suomâst tuárvi pyeri . Luohti dárbbaša eanet doarjaga , resurserema ja oidnoma olles Suomas . Juáigus taarbâš eenâb torjuu , resurssistem já uáinusistorroom ubâ Suomâst . Skuvllat galggašedje váldit luođi oahppaplánaid oassin vuoi luođis boahtá servodaga lunddolaš oassi . ” Škoovlah kolgâččii väldiđ juáigus máttááttâsvuámij uássin , vâi juáigusist finniiččij ohtsâškoodán luándulii uási ” . Seminára sáddii nana signála oahpahus- ja kulturministeriijai , sámediggái ja sámi oahpahus-guovddážii sámeduoji oahpahusa ovddidandárbbuin . Seminaar vuolgâttij noomâ viestâ máttááttâs- já kulttuurministeriön , sämitiigán já säämi máttááttâskuávdážân säämi tyeje máttááttâs ovdedemtáárbuin . Sámi oahpahusguovddáža sámeduoji oahpahus ii bálval sámekultuvrra dárbbuid , go oahpahus lágiduvvo suopmelaš kultuvrra vuolggasajiin . Säämi máttááttâskuávdáá säämi tyeje máttááttâs ij palvâl sämikulttuur táárbuid , ko máttááttâs tábáhtuvá syemmilâš kulttuur vuolgâsoo-jijn . Seminára gávnnahii , ahte skuvlla oahpahusa galgá nuppástuhttit nu , ahte oahpahus hovkkahallá maiddái sámenuoraid . Seminaar páhudij , et škoovlâ máttááttâs kalga nubástutteđ nuuvt , et máttááttâs hokâttâl meid säminuorâid . Kulturministtar Wallin sáddii čálalaš dearvvahusas seminárai . Kulttuurminister Wallin vuolgâttij kirjálii tiervâttâs seminaarân . Girdinstreaika esttii kultur- ja valástal-lanministara mátkki Levii . Kirdeejasko eestij kulttuur- já va-lastâllâmminister määđhi Levin . Ministtar Wallin muitalii diehtit Suomas ássi ruoŧagielat olmmožin makkár lea eallit giellavehádahkan . Minister Wallin muštâlij tietimist Suomâst ellee ruotâkielâlâžžân , maggaar lii eelliđ kielâucceeblovvoost . Iežan duogáža dihte sáhtán bures govahallat mo din mielas orru , go bealuštehket iežadet vuoigatvuođaid . Jieččân tuáváá keežild puávtám pyereest jurdâččiđ , maht tist oro ko piäluštvetteđ jieijâd vuoigâdvuođâid . Ministtar Wallin čálii leat erenomáš ilolaš das , ahte sáme-nuorat leat nu aktiivvalaččat sámekultuvrra gáhttemis ja ovddideamis . ” Minister Wallin čaalij , et sun lii eromâš ilolâš tast , et säminuorah láá nuuvt aktiivliih sämikulttuur aaitârdmist já oovdedmist . Ráđđehusa boahtte jagi bušehttii gullá maiddái sámegielat oahppamateriálamearreruđa bajideapmi . “ Haldâttâs puáttee ive bud-jetiävtuttâsân kulá meiddei sämikielâlii oppâmateriaalmeriruuđâ luptim . Lasáhusain máinnašuvvo , ahte sámegielat oahppamateriálaruđain galgá čujuhit doarvái ruđaid maiddái nuortalaš- ja anárašgielat oahppagirjjiide . ” Lasattâsâin mainâšuvvoo , et sämikielâlij oppâmateriaalruuđâin kalga čuosâttiđ tuárvi ennuv ruuđâid meid nuorttâ- já aanaar-sämikielâlâš oppâkirjijd . ” , Wallin čálii . , Wallin čaalij Lasetiäđuh : Saavâjođetteijee Näkkäläjärvi ( 050-5242109 ) Lassidieđut : Ságajođiheaddji Näkkäläjärvi ( 050-5242109)Seminára ságajođiheaddji Aslak Paltto ( +358405620354 ) Seminaar saavâjođetteijee Aslak Paltto ( +358405620354 )