Sámefáttat govvačájáhus Venezuelas Sämiarttâsâš čuovâkovečáitálmâs Venezuelast Venezuela oaivegávpogis Caracasis rahppui gaskavahku njukčamánu 30. beaivve 2011 venezuelalaš govvideaddji Antonio Briceño ođđaseamos čájáhus , sámefáttát 520 bohcco . Venezuela uáivikaavpugist Caracasist lehâstui koskoho 30. njuhčâmáánu 2011 venezuelalii čuovâ-kovvejeijee Antonio Briceño uđđâsumos čáitálmâs , sämiarttâsâš 520 puásujid . Rahpandilálašvuohta čohkkii sullii 700 olbmo oláhus olmmošmeari . Lekkâmtilálâšvuotâ kiäsuttij suullân 700 ulmuu juávhu . Erenomáš guossin rahpandilálašvuođas lei Suoma Sámedikki várreságajođiheaddji , gielladutki Irja Seurujärvi-Kari . Lekkâm spesiaalkyessin lâi Suomâ Sämitige värisaavâjođetteijee , kielâtieđâldeijee Irja Seurujärvi-Kari . Seurujärvi-Kari mielde Antonio Briceño lihkostuvvá govaidis bokte vurket erenomážit sámi identitehta deháleamos áššiid . ” Seurujärvi-Kari mield Antonio Briceño luhostuvá čuovâkuvijnis vuorkkiđ eromâš pyereest sämmilii identiteet tehálumosijd tahheid . Sámegiella lea seilon buoremusat badjealbmáid gaskavuođas , go sii leat álo dárbbašan máŋggalágan dadjanvugiid čujuhan dihte erenomážit lundui birgen dihte garra árktalaš dilis . “ Sämikielâ lii siäilum pyeremustáá puásuituállei koskâvuođâst , ko sij láá ovttuu tarbâšâm maaŋgâlágánijd olgosaddelmid čujottiđ eromâšávt luándun , vâi ciävzáččii korrâ arktâsâš tiileest . Čájáhus bajida fiinát ovdan luonddu , kultuvrra ja giela gaskasaš oktavuođa dehalašvuođa sámiide ” , guorahallá Seurujärvi-Kari ja rámiida čájáhusa leat maiddái stuorra gudnejahttima čájeheapmi smávva sámeálbmogii . Čáitálmâs loptee fijnásávt uáinusân luándu , kulttuur já kielâ koskâsii ohtâvuođâ tehálâšvuođâ sämmiláid ” , árvuštâl Seurujärvi-Kari siämmást ko räämid čáitálmâs meid stuorrâ kunneečáittusin uccâ sämiaalmugân . Dilálašvuođas ledje mielde Venezuela parlameantta eamiálbmogiid váljagotti ovddasteaddjit , joavkkus eamiálbmogiid vuoigatvuođaid bealušteaddji álbmotlaš lihkadusa hoavda Noeli Pocatierra . Tilálâšvuođâst lijjii mieldi Venezuela parlament algâaalmugij váljukode ovdâsteijeeh , juávhust meid algâaalmugij vuoigâdvuođâid piälušteijee aalmuglii finnoduv jođetteijee Noeli Pocatierra . Báikki alde ledje valjis politihka , kultursuorggi ja fitnodateallima váikkuheaddjit ja maiddái diplomáhtat . Tobbeen lijjii valjeest politiik , kulttuursyergi já irâttâseellim vaikutteijeeh sehe diplomaatkode ovdâsteijeeh . Čájáhus ja rahpandilálašvuohta leat ožžon valjis fuopmášumi báikkálaš aviissain , radios ja tv:s . Čáitálmâs já lekkâmtilálâšvuotâ láá finnim valjeest huámášume páihálijn aavisijn , radiost já televisiost . Dilálašvuođa rabai B. O. D-Corp Banca - báŋkku kulturguovddáža lanjain Venezuela fitnodateallima deháleamos váikkuheaddjiide gulavaš báŋkku stivrra ságajođiheaddji Víctor Vargas Irausquín . Tilálâšvuođâ lehâstij B. O. D-Corp Banca - paaŋki kulttuurkuávdáá viistijn Venezuela tehálumosáid irâttâseellim vaikutteijeid kullee paaŋki stiivrâ saavâjođetteijee Víctor Vargas Irausquín . Ambassadevra Mikko Pyhälä giittii ságastis čájáhusa ovttasbargoguimmiid ja gávnnahii eamiálbmogiid vuoigatvuođaid buorideami leat Suoma ovddidanpolitihka dehálaš oasseviidodat . Ambassaadâr Mikko Pyhälä kiijtij jieijâs sänivuárust čáitálmâs oovtâstpargokuoimijd já páhudij algâaalmugij vuoigâdvuođâi ovdedem lemin tehálâš uásisyergi Suomâ ovdedempolitiijkâst . Čuovâkovvejeijee Antonio Briceñost lii uccâ mainâsâš jyehi 40 sämmiliist , kiäid sun kuvvij . Čájáhus , mii lea ovdan miessemánu beallemuttu rádjai , lea ollašuhtton Briceño guovtte Lappi govvenmátkki boađusin . Vyesimáánu pelimudo räi uáinusist lamaš čáitálmâs lii olášittum Briceño kyevti Säämi čuovâkuvvim-määđhi puátusin . Anára birrasis geassemánus 2009 ja njukčamánus 2010 galledan Briceño beroštumi sámekultuvrai bohciidahtii eandalitge sámegiella , dan sátneráju riggodat ja maiddái giela áitatvulošvuohta . Aanaar kuávlust kesimáánust 2009 já njuhčâmáánust 2010 kolliistâllâm Briceño mielâkiddiivâšvuođâ sämikulttuurân finnij áigá aainâs sämikielâ , ton saanij rigesvuotâ sehe kielâ uhkevuálásâš sajattâh . Geasi čuoikkaid valjivuođa ja dálvvi 30 gráđa buollašiid siste zoomen Briceñoi váikkuhii erenomážit dat , go sámegielas gávdnojit 520 bohcco , 187 muohttaga dahje jieŋa ja 144 duovdagiid dárkkuheaddji sáni . ” Keesi čuoškâvalje já täälvi 30 ceehi puolâšij kooskâst zoomaastâllâm Briceño šoodâi vaikuttuđ eromâšavt tast , ko sämikielâst kávnojeh 520 poccuu , 187 muottuu tâi jieŋâ já 144 enâduv uáivildeijee sääni . Go mátkkoštin vuosttas háve Lappii , eatnamiid monotonalašvuohta heahkastahtii mu . “ Ko mađhâšim vuossâmuu keerdi Sáámán , te enâduv monotoonsâšvuotâ imâštutij muu . Dát olgguldas ovttaláganvuohta lei goittotge dušše čuovvumuš mu geahčastaga rájálašvuođas earuhit duon birrasa ovttaskas áššiid ” , Briceño muittaša . Taat epituođâlâš siämmáálágánvuotâ lâi kuittâg tuše čuávumâš muu kejâstuv rájálâšvuođâst iäruttiđ tuom pirrâs ovtâskâsčuággáid ” , Briceño muuštâš . Govvideaddji Antonio Briceños lea muitalanláhkai smávva muitalus su govvidan juohke 40 sápmelaččas . 520 bohcco - čájáhusa temát loktanit namalassii sámegiela erenomášvuođas ja dan dehalaš oktavuođas lundui . 520 puásujid - čáitálmâs teemah luptâneh nomâlâssân sämikielâ eromâšvuođâst já ton tehálii ohtâvuođâst luándun . Čeahpes govvemiin ja innovatiivvalaš teknihkaid geavahemiin Briceño fállá olbmuide nu visuálalaš go gielalaš dulkoma sámekultuvrras . Čepis čuovâkuvviimijnis já innovatiivlijd tekniikaid kevttimáin Briceño fáálá keččeid sehe visuaallii et kielâlii tulkkum sämikulttuurist . Čájáhus čohkiida measta čuođi sierra govas nu ahte leat čohkkejuvvon viđa sierra govvajovkui . Čáitálmâs šadda aldasáid čyeđeest jieškote-uv čuovâkooveest , moh láá čuákkejum viiđâ jieškote-uv kovejuávkun . Govat muitalit sámiin ja sin birastahtti árktalaš luonddudiliin - duottar- , vuovde- ja jávrebirrasis , muohttagis , bohccuin ja guovssahasain - mat láhčet iežaset hástalusa sámiid árgii , muhto fállet maiddái erenomáš kultuvrralaš ja gielalaš inspirášuvnna gáldu dán Eurohpa Uniovnna áidna eamiálbmogii . Koveh kovvejeh sämmilijd já sii pirâstittee arktâsii luándutile – tuodâr- , vyevdi- já jävrienâduv , muottuu , poccuid já kuovsâkkâsâid – moh lääččih jieijâs hástusijd sämmilij argâpiäiván , mut fäällih meid eromâš kulttuurlii já kielâlii inspiraatiokäldee taan Euroop Union áinoo algâaalmugân . Čájáhusa ovdan biddjan lea earálágan go dábálaččat ; olbmuid imaštuhtii eandalitge 40 sápmelačča potrehtas čohkkejuvvon ja allagassii seaidnái stellejuvvon govvamosaika . Čáitálmâs uáinusânpieijâm lii táváliist spiekâsteijee ; keččeid hiämáskitij aainâs 40 sämmilii potretist šaddee já ollâgâsân siäinán lebbâneijee čuovâkovemosaiik . Mosaikas sámit leat nu árbevirolaš go árga biktasiin . Mosaiikist sämmiliih láá sehe ärbivuáválijn et argâkáárvuin . Maiddái čađa čuovgi akrylapláhtaide deaddiluvvon guovtte- ja golmmageardásaš muohttaga ja bohccuid govvideaddji govat geasuhedje olbmuid . Meid čoođâuáinojeijee akryyltuálbusáid teddilum kyevti- já kuulmâkiärdásiih muottuu já poccuid kovvejeijee koveh lijkkuustuttii keččeid . Čájáhusa maŋimuš duoji videolágan guovssahasgovat ja duohken čuodjan juoiggus ožžo olbmuid movttáskit . Čáitálmâs majemuu ráhtus videolágán kuovsâkkâsprojektio já tyehin čyeijee juáigus movtijdittii keččeid . Briceño dáiddalaš čehppodaga giite áŋgirit . Ulmuuh kijttâlii Briceño taaidâlii čiäppuduv korrâsávt . Lappi luonddu duovdagat ja sámemusihkka rahpasedje venezuelalaččaide eksohtalažžan ja magihkalažžan , ” juoga dakkárin maid sii eai lean oaidnán ja gullan goassige ovdal . Säämi luánduenâduvah já sämimuusik lijjii venezuelalijd eksootliih já maagisiih , “ tagareh maid sij iä lamaš uáinám ige kuullâm kuássin ovdeláá ” . Sámegiela sierrasárgosat imaštuhtte máŋggaid : ” In sáhte jáhkkit , ahte sámegielas leat bohccuide 520 sierra sáni , go in ieš dovdda go guokte : boazu ja Petteri ” , olbmuid siste gávnnahuvvui . Sämikielâ sierânâsjiešvuođah hiämáskittii maŋgâsijd : “ Jiem pyevti oskođ , et sämikielâst láá poccui 520 jieškote-uv säännid , ko jieš jiem tuubdâ ko kyehti : puásui já Petter ” , kullui keččei juávhust . Rahpandilálašvuođas gullui maiddái dážasápmelaš Elin Kåven musihka , mii láidestii olbmuid šhamánagoavdásiin luonddulagaš mielladillái ovdal luoitima čájáhussále árktalaš sámebirrasii.”Mii ipmašiid ? Lekkâmtilálâšvuođâst kullui meid taažâsämmilii Elin Kåven muusikčááitus , mii valmâštâlâi keččeid shaamaanrumbuinis luándualdasii tobdoid ovdil luáštádâttâm čáitálmâssali arktâsii sämipirrâsân.“Maid imâšijd ? Mo mu ustibat sáhttet leat dáppe Caracasis , nuppe bealde máilmmi ? ” Maht muu usteveh pyehtih leđe tääbbin Caracasist , nubebeln maailm ? ” , imaštalai Suoma ja Norgga rájás Kárášjogas eret leahkki Kåven , go oinnii oahpes muođuid sámemosaikas . ” , imâštâlâi Suomâ já Taažâ rääjist Kárášjuuvâst šáddááš Kåven , ko ooinij uápis muáđuid sämimosaiikist . ” Antonio lea lihkostuvvan áddet sámekultuvrra váibmosa dievaslaččat , boađidettiinan čájáhussálii mu mielas orui áibbaš dego livččen boahtán ruoktot ” , muitalii njuorran Kåven go jođii čájáhusa čađa . Antonio lii luhostum iberdiđ sämikulttuur váimus ollásávt . Ko poottim čáitálmâsviistán , te must oroi aaibâs tegu liččim puáttám pááikán ” , muštâlij Kåven lihâstumläädist jođedijnis čáitálmâs čoođâ . Dilálašvuođas fállojuvvojedje rovvá Pia Sovio-Pyhälä ráhkadan herskot Suomas , earret eará boazosalami ja sálteluossa kroavaláibbiin . Tilálâšvuođâst lijjii fálusist rovvá Pia Sovio-Pyhälä ráhtám herskupitáh Suomâst , eres lasseen puásuisalami já sälttiluosâ ruvâšleibijn . Briceño galledii Suomas Caracas ovddastusa doarjagiin ja olgoriikkaministeriija gulahallan- ja kulturossodaga bovden kulturguossin . Briceño kolliistâllâm Suomâst tuárjui Caracas ambassaadâ já suu povdij kulttuurkyessin Suomâ olgoašijministeriö viestâdem- já kulttuuruásádâh . Galledeami Lappi ordnemiid koordinerejedje Siida-musea ja Sámediggi . Kolliistâllâm Säämi orniistâlmijd koordinistijn Sijdâ-museo já Sämitigge . Čájáhus ollašuhttui ovttasbarggus Briceño , Suoma Caracas ovddastusa ja B. O. D. - Corp Banca kulturguovddáža gaskkas ja máŋggaid fitnodatsponsoriid doarjagiin . Čáitálmâs olášittui oovtâstpargoost Briceño , Suomâ Caracas ambassaadâ já B. O. D. - Corp Banca kulttuurkuávdáá kooskâ já maaŋgâi irâttâssponsorij torjuin . Briceño lea boahtán dovddusin máilmmi eamiálbmogiid ja sin kultuvrra sierra iešvuođaid ja lassin luondogaskavuođa vurkejeaddji govvaráidduin , main beakkámus Amerihká ipmilat lea ovddastan Venezuela Venetsia Biennaalis ja johtán máilmmi ON:id suodjalusas . Briceño lii šoddâm tobdosin maailm algâaalmugijd já sii kulttuurlijd sierânâsjiešvuođâid sehe luándutile vyerkkejeijee koveráiđuiguin , main tobdosumos Amerik imeleh lii ovdâstâm Venezuela Venetsia Biennaalist já jottáám pirrâ maailm OA suojelusâst . Amerihká ipmilat ledje ovdan jagi 2010 giđđat maiddái Anára Siida-museas ja Hanko Rintamamuseos . Amerik imeleh lâi ive 2010 kiđđuv meid Aanaar Sijdâ-museost já Hanko Rintamamuseost . Ovttasbargoguoimmit birastahttet govvideaddji . Čuovâkovvejeijee oovtâstpargokuoimijdiskuin . Govas gurotbealde olgešbeallái : B. O. D-Corp Banca - báŋkku investerenossodaga hoavda Pedro Rendón Oropeza , govvideaddji Antonio Briceño , báŋkku fitnodatvástuossodaga várreságajođiheaddji Milagro González , ambassadevra Mikko Pyhälä , Sámedikki várreságajođiheaddji Irja Seurujärvi-Kari , báŋkku stivrra ságajođiheaddji Víctor Vargas Irausquín ja María Beatriz Hernández . Kooveest čižetpeln : B. O. D-Corp Banca - paaŋki soijimuásáduv jođetteijee Pedro Rendón Oropeza , čuovâkovvejeijee Antonio Briceño , paaŋki irâttâsovdâsvástádâsuásáduv värisaavâjođetteijee Milagro González , ambassaadâ ovdâsteijee Mikko Pyhälä , Sämitige värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari , paaŋki stiivrâ saavâjođetteijee Víctor Vargas Irausquín já María Beatriz Hernández . Tekstâ : Johanna Kivimäki Govat : Alexis Escamez Koveh : Alexis Escamez