Sámefáttat govvačájáhus Venezuelas
Sämiarttâsâš čuovâkovečáitálmâs Venezuelast
Venezuela oaivegávpogis Caracasis rahppui gaskavahku njukčamánu 30. beaivve 2011 venezuelalaš govvideaddji Antonio Briceño ođđaseamos čájáhus , sámefáttát 520 bohcco .
Venezuela uáivikaavpugist Caracasist lehâstui koskoho 30. njuhčâmáánu 2011 venezuelalii čuovâ-kovvejeijee Antonio Briceño uđđâsumos čáitálmâs , sämiarttâsâš 520 puásujid .
Rahpandilálašvuohta čohkkii sullii 700 olbmo oláhus olmmošmeari .
Lekkâmtilálâšvuotâ kiäsuttij suullân 700 ulmuu juávhu .
Erenomáš guossin rahpandilálašvuođas lei Suoma Sámedikki várreságajođiheaddji , gielladutki Irja Seurujärvi-Kari .
Lekkâm spesiaalkyessin lâi Suomâ Sämitige värisaavâjođetteijee , kielâtieđâldeijee Irja Seurujärvi-Kari .
Seurujärvi-Kari mielde Antonio Briceño lihkostuvvá govaidis bokte vurket erenomážit sámi identitehta deháleamos áššiid . ”
Seurujärvi-Kari mield Antonio Briceño luhostuvá čuovâkuvijnis vuorkkiđ eromâš pyereest sämmilii identiteet tehálumosijd tahheid .
Sámegiella lea seilon buoremusat badjealbmáid gaskavuođas , go sii leat álo dárbbašan máŋggalágan dadjanvugiid čujuhan dihte erenomážit lundui birgen dihte garra árktalaš dilis .
“ Sämikielâ lii siäilum pyeremustáá puásuituállei koskâvuođâst , ko sij láá ovttuu tarbâšâm maaŋgâlágánijd olgosaddelmid čujottiđ eromâšávt luándun , vâi ciävzáččii korrâ arktâsâš tiileest .
Čájáhus bajida fiinát ovdan luonddu , kultuvrra ja giela gaskasaš oktavuođa dehalašvuođa sámiide ” , guorahallá Seurujärvi-Kari ja rámiida čájáhusa leat maiddái stuorra gudnejahttima čájeheapmi smávva sámeálbmogii .
Čáitálmâs loptee fijnásávt uáinusân luándu , kulttuur já kielâ koskâsii ohtâvuođâ tehálâšvuođâ sämmiláid ” , árvuštâl Seurujärvi-Kari siämmást ko räämid čáitálmâs meid stuorrâ kunneečáittusin uccâ sämiaalmugân .
Dilálašvuođas ledje mielde Venezuela parlameantta eamiálbmogiid váljagotti ovddasteaddjit , joavkkus eamiálbmogiid vuoigatvuođaid bealušteaddji álbmotlaš lihkadusa hoavda Noeli Pocatierra .
Tilálâšvuođâst lijjii mieldi Venezuela parlament algâaalmugij váljukode ovdâsteijeeh , juávhust meid algâaalmugij vuoigâdvuođâid piälušteijee aalmuglii finnoduv jođetteijee Noeli Pocatierra .
Báikki alde ledje valjis politihka , kultursuorggi ja fitnodateallima váikkuheaddjit ja maiddái diplomáhtat .
Tobbeen lijjii valjeest politiik , kulttuursyergi já irâttâseellim vaikutteijeeh sehe diplomaatkode ovdâsteijeeh .
Čájáhus ja rahpandilálašvuohta leat ožžon valjis fuopmášumi báikkálaš aviissain , radios ja tv:s .
Čáitálmâs já lekkâmtilálâšvuotâ láá finnim valjeest huámášume páihálijn aavisijn , radiost já televisiost .
Dilálašvuođa rabai B. O. D-Corp Banca - báŋkku kulturguovddáža lanjain Venezuela fitnodateallima deháleamos váikkuheaddjiide gulavaš báŋkku stivrra ságajođiheaddji Víctor Vargas Irausquín .
Tilálâšvuođâ lehâstij B. O. D-Corp Banca - paaŋki kulttuurkuávdáá viistijn Venezuela tehálumosáid irâttâseellim vaikutteijeid kullee paaŋki stiivrâ saavâjođetteijee Víctor Vargas Irausquín .
Ambassadevra Mikko Pyhälä giittii ságastis čájáhusa ovttasbargoguimmiid ja gávnnahii eamiálbmogiid vuoigatvuođaid buorideami leat Suoma ovddidanpolitihka dehálaš oasseviidodat .
Ambassaadâr Mikko Pyhälä kiijtij jieijâs sänivuárust čáitálmâs oovtâstpargokuoimijd já páhudij algâaalmugij vuoigâdvuođâi ovdedem lemin tehálâš uásisyergi Suomâ ovdedempolitiijkâst .
Čuovâkovvejeijee Antonio Briceñost lii uccâ mainâsâš jyehi 40 sämmiliist , kiäid sun kuvvij .
Čájáhus , mii lea ovdan miessemánu beallemuttu rádjai , lea ollašuhtton Briceño guovtte Lappi govvenmátkki boađusin .
Vyesimáánu pelimudo räi uáinusist lamaš čáitálmâs lii olášittum Briceño kyevti Säämi čuovâkuvvim-määđhi puátusin .
Anára birrasis geassemánus 2009 ja njukčamánus 2010 galledan Briceño beroštumi sámekultuvrai bohciidahtii eandalitge sámegiella , dan sátneráju riggodat ja maiddái giela áitatvulošvuohta .
Aanaar kuávlust kesimáánust 2009 já njuhčâmáánust 2010 kolliistâllâm Briceño mielâkiddiivâšvuođâ sämikulttuurân finnij áigá aainâs sämikielâ , ton saanij rigesvuotâ sehe kielâ uhkevuálásâš sajattâh .
Geasi čuoikkaid valjivuođa ja dálvvi 30 gráđa buollašiid siste zoomen Briceñoi váikkuhii erenomážit dat , go sámegielas gávdnojit 520 bohcco , 187 muohttaga dahje jieŋa ja 144 duovdagiid dárkkuheaddji sáni . ”
Keesi čuoškâvalje já täälvi 30 ceehi puolâšij kooskâst zoomaastâllâm Briceño šoodâi vaikuttuđ eromâšavt tast , ko sämikielâst kávnojeh 520 poccuu , 187 muottuu tâi jieŋâ já 144 enâduv uáivildeijee sääni .
Go mátkkoštin vuosttas háve Lappii , eatnamiid monotonalašvuohta heahkastahtii mu .
“ Ko mađhâšim vuossâmuu keerdi Sáámán , te enâduv monotoonsâšvuotâ imâštutij muu .
Dát olgguldas ovttaláganvuohta lei goittotge dušše čuovvumuš mu geahčastaga rájálašvuođas earuhit duon birrasa ovttaskas áššiid ” , Briceño muittaša .
Taat epituođâlâš siämmáálágánvuotâ lâi kuittâg tuše čuávumâš muu kejâstuv rájálâšvuođâst iäruttiđ tuom pirrâs ovtâskâsčuággáid ” , Briceño muuštâš .
Govvideaddji Antonio Briceños lea muitalanláhkai smávva muitalus su govvidan juohke 40 sápmelaččas .
520 bohcco - čájáhusa temát loktanit namalassii sámegiela erenomášvuođas ja dan dehalaš oktavuođas lundui .
520 puásujid - čáitálmâs teemah luptâneh nomâlâssân sämikielâ eromâšvuođâst já ton tehálii ohtâvuođâst luándun .
Čeahpes govvemiin ja innovatiivvalaš teknihkaid geavahemiin Briceño fállá olbmuide nu visuálalaš go gielalaš dulkoma sámekultuvrras .
Čepis čuovâkuvviimijnis já innovatiivlijd tekniikaid kevttimáin Briceño fáálá keččeid sehe visuaallii et kielâlii tulkkum sämikulttuurist .
Čájáhus čohkiida measta čuođi sierra govas nu ahte leat čohkkejuvvon viđa sierra govvajovkui .
Čáitálmâs šadda aldasáid čyeđeest jieškote-uv čuovâkooveest , moh láá čuákkejum viiđâ jieškote-uv kovejuávkun .
Govat muitalit sámiin ja sin birastahtti árktalaš luonddudiliin - duottar- , vuovde- ja jávrebirrasis , muohttagis , bohccuin ja guovssahasain - mat láhčet iežaset hástalusa sámiid árgii , muhto fállet maiddái erenomáš kultuvrralaš ja gielalaš inspirášuvnna gáldu dán Eurohpa Uniovnna áidna eamiálbmogii .
Koveh kovvejeh sämmilijd já sii pirâstittee arktâsii luándutile – tuodâr- , vyevdi- já jävrienâduv , muottuu , poccuid já kuovsâkkâsâid – moh lääččih jieijâs hástusijd sämmilij argâpiäiván , mut fäällih meid eromâš kulttuurlii já kielâlii inspiraatiokäldee taan Euroop Union áinoo algâaalmugân .
Čájáhusa ovdan biddjan lea earálágan go dábálaččat ; olbmuid imaštuhtii eandalitge 40 sápmelačča potrehtas čohkkejuvvon ja allagassii seaidnái stellejuvvon govvamosaika .
Čáitálmâs uáinusânpieijâm lii táváliist spiekâsteijee ; keččeid hiämáskitij aainâs 40 sämmilii potretist šaddee já ollâgâsân siäinán lebbâneijee čuovâkovemosaiik .
Mosaikas sámit leat nu árbevirolaš go árga biktasiin .
Mosaiikist sämmiliih láá sehe ärbivuáválijn et argâkáárvuin .
Maiddái čađa čuovgi akrylapláhtaide deaddiluvvon guovtte- ja golmmageardásaš muohttaga ja bohccuid govvideaddji govat geasuhedje olbmuid .
Meid čoođâuáinojeijee akryyltuálbusáid teddilum kyevti- já kuulmâkiärdásiih muottuu já poccuid kovvejeijee koveh lijkkuustuttii keččeid .
Čájáhusa maŋimuš duoji videolágan guovssahasgovat ja duohken čuodjan juoiggus ožžo olbmuid movttáskit .
Čáitálmâs majemuu ráhtus videolágán kuovsâkkâsprojektio já tyehin čyeijee juáigus movtijdittii keččeid .
Briceño dáiddalaš čehppodaga giite áŋgirit .
Ulmuuh kijttâlii Briceño taaidâlii čiäppuduv korrâsávt .
Lappi luonddu duovdagat ja sámemusihkka rahpasedje venezuelalaččaide eksohtalažžan ja magihkalažžan , ” juoga dakkárin maid sii eai lean oaidnán ja gullan goassige ovdal .
Säämi luánduenâduvah já sämimuusik lijjii venezuelalijd eksootliih já maagisiih , “ tagareh maid sij iä lamaš uáinám ige kuullâm kuássin ovdeláá ” .
Sámegiela sierrasárgosat imaštuhtte máŋggaid : ” In sáhte jáhkkit , ahte sámegielas leat bohccuide 520 sierra sáni , go in ieš dovdda go guokte : boazu ja Petteri ” , olbmuid siste gávnnahuvvui .
Sämikielâ sierânâsjiešvuođah hiämáskittii maŋgâsijd : “ Jiem pyevti oskođ , et sämikielâst láá poccui 520 jieškote-uv säännid , ko jieš jiem tuubdâ ko kyehti : puásui já Petter ” , kullui keččei juávhust .
Rahpandilálašvuođas gullui maiddái dážasápmelaš Elin Kåven musihka , mii láidestii olbmuid šhamánagoavdásiin luonddulagaš mielladillái ovdal luoitima čájáhussále árktalaš sámebirrasii.”Mii ipmašiid ?
Lekkâmtilálâšvuođâst kullui meid taažâsämmilii Elin Kåven muusikčááitus , mii valmâštâlâi keččeid shaamaanrumbuinis luándualdasii tobdoid ovdil luáštádâttâm čáitálmâssali arktâsii sämipirrâsân.“Maid imâšijd ?
Mo mu ustibat sáhttet leat dáppe Caracasis , nuppe bealde máilmmi ? ”
Maht muu usteveh pyehtih leđe tääbbin Caracasist , nubebeln maailm ? ”
, imaštalai Suoma ja Norgga rájás Kárášjogas eret leahkki Kåven , go oinnii oahpes muođuid sámemosaikas . ”
, imâštâlâi Suomâ já Taažâ rääjist Kárášjuuvâst šáddááš Kåven , ko ooinij uápis muáđuid sämimosaiikist . ”
Antonio lea lihkostuvvan áddet sámekultuvrra váibmosa dievaslaččat , boađidettiinan čájáhussálii mu mielas orui áibbaš dego livččen boahtán ruoktot ” , muitalii njuorran Kåven go jođii čájáhusa čađa .
Antonio lii luhostum iberdiđ sämikulttuur váimus ollásávt . Ko poottim čáitálmâsviistán , te must oroi aaibâs tegu liččim puáttám pááikán ” , muštâlij Kåven lihâstumläädist jođedijnis čáitálmâs čoođâ .
Dilálašvuođas fállojuvvojedje rovvá Pia Sovio-Pyhälä ráhkadan herskot Suomas , earret eará boazosalami ja sálteluossa kroavaláibbiin .
Tilálâšvuođâst lijjii fálusist rovvá Pia Sovio-Pyhälä ráhtám herskupitáh Suomâst , eres lasseen puásuisalami já sälttiluosâ ruvâšleibijn .
Briceño galledii Suomas Caracas ovddastusa doarjagiin ja olgoriikkaministeriija gulahallan- ja kulturossodaga bovden kulturguossin .
Briceño kolliistâllâm Suomâst tuárjui Caracas ambassaadâ já suu povdij kulttuurkyessin Suomâ olgoašijministeriö viestâdem- já kulttuuruásádâh .
Galledeami Lappi ordnemiid koordinerejedje Siida-musea ja Sámediggi .
Kolliistâllâm Säämi orniistâlmijd koordinistijn Sijdâ-museo já Sämitigge .
Čájáhus ollašuhttui ovttasbarggus Briceño , Suoma Caracas ovddastusa ja B. O. D. - Corp Banca kulturguovddáža gaskkas ja máŋggaid fitnodatsponsoriid doarjagiin .
Čáitálmâs olášittui oovtâstpargoost Briceño , Suomâ Caracas ambassaadâ já B. O. D. - Corp Banca kulttuurkuávdáá kooskâ já maaŋgâi irâttâssponsorij torjuin .
Briceño lea boahtán dovddusin máilmmi eamiálbmogiid ja sin kultuvrra sierra iešvuođaid ja lassin luondogaskavuođa vurkejeaddji govvaráidduin , main beakkámus Amerihká ipmilat lea ovddastan Venezuela Venetsia Biennaalis ja johtán máilmmi ON:id suodjalusas .
Briceño lii šoddâm tobdosin maailm algâaalmugijd já sii kulttuurlijd sierânâsjiešvuođâid sehe luándutile vyerkkejeijee koveráiđuiguin , main tobdosumos Amerik imeleh lii ovdâstâm Venezuela Venetsia Biennaalist já jottáám pirrâ maailm OA suojelusâst .
Amerihká ipmilat ledje ovdan jagi 2010 giđđat maiddái Anára Siida-museas ja Hanko Rintamamuseos .
Amerik imeleh lâi ive 2010 kiđđuv meid Aanaar Sijdâ-museost já Hanko Rintamamuseost .
Ovttasbargoguoimmit birastahttet govvideaddji .
Čuovâkovvejeijee oovtâstpargokuoimijdiskuin .
Govas gurotbealde olgešbeallái : B. O. D-Corp Banca - báŋkku investerenossodaga hoavda Pedro Rendón Oropeza , govvideaddji Antonio Briceño , báŋkku fitnodatvástuossodaga várreságajođiheaddji Milagro González , ambassadevra Mikko Pyhälä , Sámedikki várreságajođiheaddji Irja Seurujärvi-Kari , báŋkku stivrra ságajođiheaddji Víctor Vargas Irausquín ja María Beatriz Hernández .
Kooveest čižetpeln : B. O. D-Corp Banca - paaŋki soijimuásáduv jođetteijee Pedro Rendón Oropeza , čuovâkovvejeijee Antonio Briceño , paaŋki irâttâsovdâsvástádâsuásáduv värisaavâjođetteijee Milagro González , ambassaadâ ovdâsteijee Mikko Pyhälä , Sämitige värisaavâjođetteijee Irja Seurujärvi-Kari , paaŋki stiivrâ saavâjođetteijee Víctor Vargas Irausquín já María Beatriz Hernández .
Tekstâ : Johanna Kivimäki
Govat : Alexis Escamez
Koveh : Alexis Escamez