Ovttasbargu nanne sámegiela ja oktiigullevašvuođa Oovtâstpargo raajij rasta naanood sämikielâ já oohtânkulluuv Ohcejotnjálmmi skuvla , Deanu Suoma bealde , ja Sirpmá skuvla , Deanu Norgga bealde , leat jo guhkit áigge bargan ovttas . Ucjuvnjäälmi škovlâ Tiänu Suomâbeln já Sirmá škovlâ Tiänu Taažâbeln lává jo kuhháá porgâm oovtâstpargo . Ohcejoga ja Deanu gielddain lea maiddái ovttasbargu beaiveruovttuin . Ucjuv já Tiänu kieldâin lii meid peivikiäččuoovtâstpargo . Mánát ohppet dovdat nuppiideaset jo beaiveruovttus , ná mánáin lea álki leat ovttas . Párnááh uáppih tubdâđ kuoimijdis jo peivikiäjust . Sin mielas lea somá , go ovttasbargu joatkašuvvá skuvllas . Tane oovtâstorroom lii sijjân älkkee já sii mielâst lii hävski , et oovtâstpargo juátkoo meid škoovlâst . Dát ovttasbargu leamašan hui earenoamáš Sámis ja maiddái Norgga ja Suoma gaskkas . Taat oovtâstpargo lii uáli eromâš sämikuávlust já meid Taažâ já Suomâ kooskâ . Skuvllat háliditge viiddidit ovttasbarggu , mii lea seailluhan sámi giela ja kultuvrra ja viiddidan mánáid geahččanguovllu . Škoovlah halijdeh-uv vijđediđ oovtâstpargo , mii lii siäiluttâm sämikielâ já kulttuur já vijđedâm párnái várdusijd . Oktasašbarggu ovddideami oktan ulbmilin lea geahččalit oččodit oktasaš oahppoplána skuvllaide vai skuvllat sáhtášedje bargat eanet ja buorebut ovttas . Ohtân ulmen lii keččâliđ uážžuđ ááigán ohtsii máttááttâsvuávám , vâi škoovlah puávtáččii porgâđ eenâb já pyerebeht oovtâst . Ohcejoga ja Deanu gielddaid skuvllaid ovttasbarggus lea guhkes historjá . Ucjuv já Tiänu kieldâi škovlâoovtâstpargoost lii jo kuhes historjá . Oktasaš čuoigangilvvut leat ordnejuvvon jo 1960-logu rájes ja oahppit leat fitnan galledeamen kránnjáriikka skuvllain . Ohtsiih čuoigâmkištoh láá uárnejum 1960-lovo rääjist já uáppeeh láá kolliistâllâm viššâlávt ránnjáeennâm škoovlâin . Ohcejoga ja Sirpmá skuvllat bargagohte ovttas eanet 1990‐logu álggus ja skuvlaovttasbargu ovdánii ja viiddui 2000‐logu álggus . Ucjuv já Sirmá škoovlah algâttáin vijđásub oovtâstpargo 1990‐lovo aalgâst já tot lii vijđánâm eromâšávt 2000‐lovvoost . Dál lea mannamin nubbi oassi OVTTAS ! Tääl lii joođoost OVTTAS ! – haavâ nubbe uási . - prošeavttas . Govas Ohcejoga skuvlalaččat mannamin Sirpmá skuvlii ovttas oahpaheaddji Nilla Tapiolain . ´Ovttas´ lii tavesämikielâ já uáivild ´oovtâst´ . Kooveest Ucjuv škovlâliih monâmin Sirmá škoovlân máttáátteijeinis Nilla Tapiolain . Ohcetjotnjálmmi skuvlla oahpaheaddji Nilla Tapiola muitala , ahte prošeavtta vuosttas oassi lei eanetge oahpásmuvvan ja skuvllain ledje dušše oanehisáigge plánat . Ucjuvnjäälmi škovlâ máttáátteijee Nilla Tapiola muštâl , että haavâ vuossâmuš uási lâi-uv eenâb uápásmem já škoovlâin lijjii tuše uánihis äigikooskâ vuáváámeh . Dál dat nubbi oassi lea viiddidan ovttasbarggu ja mánáin lea guktii vahkus oktasaš skuvlabeaivi . Haavâ nubbe uási lii vijđedâm oovtâstpargo já párnáin láá kyehti ohtsii škovlâpeeivi ohhoost . Dat dárkkuha dan , ahte oktii vahkus Ohcejotnjálmmi vuolleskuvlla oahppit mannet Sirbmái čuovvut diimmuid ja maŋit beaivve Sirpmá mánát bohtet Ohcejohkii . Tot uáivild tom , et Ucjuvnjäälmi vyeliškoovlâ uáppeeh maneh ohtii ohhoost škoovlân Siirmán já nube peeivi Sirmá uáppeeh puátih škoovlân Ucjuuhân . Norgga ja Suoma riikkain leat erohusat ja dat erohusat gávdnojit maiddái skuvllain . Taažâ já Suomâ škoovlâin láá iäruh . Mánáin ledje álggos ovdagáttut , muhto dat leat jo jávkan . Párnáin lijjii aalgâst munekááduh ohtsij škovlâpeeivij háárán , mut toh láá jo lappum . Prošeakta leage hui earenoamáš , go dat geahččala váldit atnui buoremus beliid goappatge riikkas . Haahâ lii-uv uáli eromâš , ko tot keččâl väldiđ kiävtun kuábbáá-uv eennâm škoovlâ puorijd peelijd . Buot Norgga ja Suoma bealde ráhkaduvvon sámegielat oahppomateriála lea skuvllaid geavahusas ja skuvllain leat váldojuvvon buoremus resurssat geavahussii . Škoovlâi kiävtust láá puoh Taažâbeln já Suomâbeln rahtum sämikielâliih oppâmateriaaleh já puoh eres-uv pyeremusah resursseh láá valdum anon . Ohcejogas lea vuojadansále ja alla dási musihkkalatnja . Ucjuuvâst lii vuoijâmhallâ já ollâtásásâš muusikluokka . Sirpmá mánát fas besset vuojadit Ohcejoga vuojadanhálles , go Sirpmás dakkár ii gávdno . Sirmá párnááh peessih vuoijâđ Ucjuv vuoijâmhaalâst , maggaar ij lah Sirmáást . Sirpmás fas lea earenoamáš buorre skuvla- ja spábbačiekčanšillju . Sirmáást oppeet lii eromâš šiev škovlâ- já pállučiehčâmšiljo . Unna skuvllaid váttisvuohtan lea dávjá dat , ahte fágaoahpaheaddjit váilot . Ucebij škoovlâi vádisvuottân lii távjá , et tain váiluh amnâsmáttááteijeeh . Skuvllaid ovttasbarggus leamašan ávki maid dasa , omd. Ohcejogas gávdno musihkkaoahpaheaddji ja Sirpmás fas dárogiel oahpaheaddji . Škoovlâi oovtâstpargoost lii lamaš ävkki taam-uv ääšist . Ucjuuvâst lii eres lasseen muusik máttáátteijee já Sirmáást oppeet tárukielâ máttáátteijee . Mánáin leat oktasaš diimmut matematihkas , sámegielas , musihkas , lihkadeamis , servvodat- ja luonddufágas . Párnáin láá ohtsiih tiijmeh matematiijkâst , sämikielâst , musikkist , liihâdmist , ohtsâškoddetiäđust já luánduamnâsijn . Niilo Rasmus oahpaha Sirpmá ja Ohcejoga mánáide musihka ja lihkadeami . Niilo Rasmus máttát Sirmá já Ucjuv uáppeid muusik já lihâdem . Son muitala , ahte Norgga ja Suoma mánáid gaskkas vuhtto kulturearru , muhto dat ii hehtte ollenge oahpahusa . Sun muštâl , et Taažâ já Suomâ párnái kooskâ tiättoo kulttuuriäru , mut tot ij mahten häittid máttááttâs . Oahppofágain oahppiin vuhttojit muhtun earut . Musihkashan eai leat ráját ja sámi musihkarat čuvvot oarjemáilmmi , muhto čuojanasaid geavaheamis gávdnojit earut . Muusikhân ij mudoigin tuubdâ raajijd já sämimusijkkáreh čuávuh uárjimaailm oopâid , mut čuojânâsâi kevttimist láá iäruh . Sirpmá mánát eai leat nu hárjánan geavahit čuojanasaid omd. gitára . Sirmá párnááh iä lah nuuvt hárjánâm kevttiđ čuojânâsâid , tegu kiitaar . Ohcejogas sii fidnejit eanet dovddu čuojanasaide . Ucjuuvâst párnááh uážžuh eenâb tobdo čuojânâssáid . Lihkadeamis fas mánáin eai leat leamaš earut , buohkat oassálastet seamma láhkai . Liihâdmist sun ij lah huámášâm iäruid párnái kooskâ pic puohah uásálisteeh siämmáánáál . Prošeavtta ulbmilin lea ovddidit sámi giela , kultuvrra ja iešvuođa , láhčit vejolašvuođa oahppat goappáge riikka birra ja daid gielaid , oahpahit oahppiid doallat árvvus lagašbirrasa goappatge bealde Deanu , vuođđudit ođđa sosiála oktavuođaid ja vuođđudit oktavuođa eará eamiálbmogiiguin . Proojeekt ulmen lii ovdediđ sämikielâ , sämikulttuur já jiešnálásâšvuođâ , adeliđ máhđulâšvuođâ oppâđ aašijd kuábbáá-uv enâmist já meid toi kielâid , máttááttiđ uáppeid anneeđ áárvust aldapirrâs kuábbáá-uv pelni Tiänu . Lassen uáivilin lii toollâđ já vuáđudiđ uđđâ ohtâvuođâid meid eres algâaalmugáid . Ohcejotnjálmmi ja Sirpmá skuvllaid ovttasbargu lea duođai buorre ovdamearkan eará skuvllaide ja beaiveruovttuide ! Ucjuvnjäälmi já Sirmá škoovlâi oovtâstpargo lii šiev ovdâmerkkâ eres-uv škovláid já peivikiäijoid ! OVTTAS ! OVTTAS ! - prošeakta ja Ohcejoga sámesearvi Sámi Siida lágidedje geasset 2012 mánáid leairra Deatnogáttis lahka Sirpmá gili . - proojeekt já Ucjuuvâst tuáimee sämiservi Sámi Siida ornijn keessiv 2012 párnái leeirâ Tiänu riddoost alda Sirmá siijdâ . Govain 1 ) Rájá Jon Máret , Maarit Länsman , gii barggai leairagoahkkan , bánnos buorit luossabihtát , 2 ) lávus dolastallaba Áslak Ánde Syvänperä ja Ráste Eriksen , 3 ) oaggumin Jesse Ruokolainen ja Ráste Eriksen ja 4 ) Birit Vuolab muitaleamen mánáide Deanu leagi báikenamain . Kuuvijn 1 ) Rájá Jon Máret , Maarit Länsman , kote tuáimá leeirâst kokkân já páánust mučis luosâčaskah , 2 ) lávutuulâ piällást Áslak Ánde Syvänperä já Ráste Eriksen , 3 ) uággumin Jesse Ruokolainen já Ráste Eriksen já 4 ) Birit Vuolab muštâlmin párnáid Tiänu leve päikkinoomâin . Leirii oassálaste sullii 50 máná ovttas vánhemiiguin . Lassedieđut : Lasetiäđuh : Deanu giellagáddi Tiänu säämi kielâkuávdáš , Deanu giellagáddi Deanu gielda Tiänu kieldâ Ohcejoga gielda Ucjuv kieldâ